You are on page 1of 147

6

‹LKÖ⁄RET‹M

MATEMAT‹K
Ö⁄RENC‹ ÇALIfiMA K‹TABI

Hayri EDEN

MERAM YAYINCILIK
Alemdar Mah. Alayköflkü Cad. fiengül Sokak Nu.: 7
Ca¤alo¤lu, Eminönü / iSTANBUL
tel.: (0212) 514 38 29 - 30 belgeç: (0212) 514 38 32
Haz›rlayanlar

Editör
Orhan A⁄AO⁄LU

Dil Uzman›
Hacer Serra TÜZÜN

Görsel Tasar›mc›
Esra KURU

Program Gelifltirme Uzman›


Varol AKSAR

Ölçme ve De¤erlendirme Uzman›


Dr. Muzaffer ADIGÜZEL

Rehberlik Uzman›
K. Figen fiIRAMAN

II
‹ST‹KLÂL MARfiI

Korkma, sönmez bu flafaklarda yüzen al sancak; Bast›¤›n yerleri "toprak!" diyerek geçme, tan›:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düflün alt›ndaki binlerce kefensiz yatan›.
O benim milletimin y›ld›z›d›r, parlayacak; Sen flehit o¤lusun, incitme, yaz›kt›r, atan›:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyalar› alsan da, bu cennet vatan›.

Çatma, kurban olay›m, çehreni ey nazl› hilâl! Kim bu cennet vatan›n u¤runa olmaz ki fedâ?
Kahraman ›rk›ma bir gül! Ne bu fliddet, bu celâl? fiühedâ f›flk›racak topra¤› s›ksan, flühedâ!
Sana olmaz dökülen kanlar›m›z sonra helâl... Cân›, cânân›, bütün var›m› als›n da Huda,
Hakk›d›r, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Etmesin tek vatan›mdan beni dünyada cüdâ.

Ben ezelden beridir hür yaflad›m, hür yaflar›m. Ruhumun senden, ‹lâhi, fludur ancak emeli:
Hangi ç›lg›n bana zincir vuracakm›fl? fiaflar›m! De¤mesin mabedimin gö¤süne nâmahrem eli.
Kükremifl sel gibiyim, bendimi çi¤ner, aflar›m. Bu ezanlar-ki flahadetleri dinin temeli-
Y›rtar›m da¤lar›, enginlere s›¤mam, taflar›m. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

Garb›n âfâk›n› sarm›flsa çelik z›rhl› duvar, O zaman vecd ile bin secde eder-varsa-tafl›m,
Benim iman dolu gö¤süm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan, ‹lâhi, boflan›p kanl› yafl›m,
Ulusun, korkma! Nas›l böyle bir iman› bo¤ar, F›flk›r›r ruh-› mücerred gibi yerden na'fl›m;
"Medeniyet!" dedi¤in tek difli kalm›fl canavar? O zaman yükselerek arfla de¤er belki bafl›m.

Arkadafl! Yurduma alçaklar› u¤ratma, sak›n. Dalgalan sen de flafaklar gibi ey flanl› hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâs›zca ak›n. Olsun art›k dökülen kanlar›m›n hepsi helâl.
Do¤acakt›r sana va'detti¤i günler Hakk'›n... Ebediyen sana yok, ›rk›ma yok izmihlâl:
Kim bilir, belki yar›n, belki yar›ndan da yak›n. Hakk›d›r, hür yaflam›fl, bayra¤›m›n hürriyet;
Hakk›d›r, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl!
Mehmet Âkif Ersoy

III
ATATÜRK'ÜN
GENÇL‹⁄E H‹TABES‹
Ey Türk gençli¤i! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk
cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu
temel, senin, en k›ymetli hazinendir. ‹stikbalde dahi, seni,
bu hazineden, mahrum etmek isteyecek, dahilî ve haricî,
bedhahlar›n olacakt›r. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti mü-
dafaa mecburiyetine düflersen, vazifeye at›lmak için, içinde
bulunaca¤›n vaziyetin imkân ve fleraitini düflünmeyecek-
sin! Bu imkân ve flerait, çok nâmüsait bir mahiyette tezahür
edebilir. ‹stiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düflmanlar,
bütün dünyada emsali görülmemifl bir galibiyetin mümes-
sili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatan›n, bütün kale-
leri zapt edilmifl, bütün tersanelerine girilmifl, bütün ordu-
lar› da¤›t›lm›fl ve memleketin her köflesi bilfiil iflgal edilmifl
olabilir. Bütün bu fleraitten daha elîm ve daha vahim olmak
üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet
ve dalâlet ve hattâ h›yanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu
iktidar sahipleri flahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasî
emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde
harap ve bîtap düflmüfl olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâd›! ‹flte, bu ahval ve flerait için-
de dahi, vazifen; Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmak-
t›r! Muhtaç oldu¤un kudret, damarlar›ndaki asîl kanda,
mevcuttur!

IV
Mustafa Kemal ATATÜRK
V
ORGAN‹ZASYON fiEMASI

I. ÜN‹TE Hangi ünitede oldu¤unuzu gösterir.


SAYILAR

Problem Çözüyorum
Problem: Üç kardeflten biri olan Aydan 13 yafl›ndad›r. Özge’nin yafl›, Aydan’›n yafl›ndan 4 yafl
fazlad›r. Ege’nin yafl› ise Aydan’›n yafl›ndan 3 yafl küçüktür. Üç kardeflin yafllar›n›n toplam› kaçt›r?

Ders kitab›n›zla ba¤lant›l› “Alt Ö¤renme Alan›”n›


gösterir.

Problem: Bir kalanl› bölme iflleminde bölünen 325, bölen 27 ve kalan 1’dir. Bu bölme iflle-
minde bölüm kaçt›r?

Bu sembolün bulundu¤u bölümde çöze-


ce¤iniz problemi göreceksiniz.

Problem: Üç say›n›n toplam› 192’dir. Bu say›lardan birincisi ikincisinden 5 fazla, üçüncüsün-


den 11 eksiktir. Bu say›lar›n en büyü¤ü kaçt›r?

1 Her ünite sonunda ö¤rendi¤iniz bilgi ve becerileri de¤erlen-


dirmek amac›yla “Ölçme ve De¤erlendirme” sorular›yla karfl›la-
flacaks›n›z. Geliflim düzeyinizi belirleyebileceksiniz.Yetersizlik-
lerinizin fark›na varacak, eksiklerinizi giderici önlemleri ö¤ret-
meninizle birlikte saptayabileceksiniz.

ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
1. Afla¤›daki ifadelerden hangisi do¤rudur?
A. Z = Z- ∪ Z+ C. “1” say›s› referans noktas›d›r.
B. Z+ = {0, +1, +2, +3, ...} D. Z = Z- ∪ {0} ∪ Z+

2. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.


( ) Referans noktas› s›f›rd›r. ( ) |+2| < 3
( ) |–5| = –5 ( ) 0 < +6

II. ÜN‹TE 3. Afla¤›daki ifadelerden hangisi yanl›flt›r?


A. –3 < 5 B. |–12| > 12 C. +8 = |–8| D. –25 > –28

4. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.


KÜMELER
• Bir tam say›n›n bafllang›ç noktas›na olan .................. bu tam say›n›n mutlak de¤eridir.
• En büyük negatif tam say› ..................
 Kümenin Temsil Biçimlerini Kullan›yorum • S›f›r .................. bir tam say›d›r.

1. Venn flemas›nda verilen kümelerin elemanlar›n› liste yöntemiyle yaz›n›z. 5. – 4 ile +5 aras›nda kaç tam say› vard›r?
A A. 9 B. 8 C. 7 D. 6
B
C 6. –7 < – 8 < –5 < –1 < +1 s›ralamas›nda hangi say›lar›n yerleri de¤ifltirilirse s›ralama do¤ru
D
•b olur?
•a
•c
•d
A. –1 ile +1 B. –5 ile –8 C. –7 ile –8 D. –1 ile –5
•e
7. A = {–2, +3, –1, 0, +2} kümesinin elemanlar›n›n küçükten büyü¤e do¤ru s›ralan›fl› afla¤›da-
kilerden hangisidir?
A. –1 < –2 < 0 < +2 < +3 C. –2 < –1 < 0 < +2 < +3
2. A = {1, 5, 8, 3, 4}, B = {3, 5} ve C = {5} kümelerini ortak bir Venn flemas›nda gösteriniz. B. –2 < –1 < 0 < + 3 < +2 D. –1 < –2 < +2 < 0 < +3

Ders kitab›n›zla 8. Mutlak de¤eri 5’ten küçük olan tam say›lardan oluflan kümenin eleman say›s› kaçt›r?
A. 6 B. 7 C. 8 D. 9

ba¤lant›l› konu bafll›k- 9. –3, +3, –5 tam say›lar›n›n – 6 < 0 < +5 s›ralamas›ndaki uygun yerlere yerlefltirilmifl hâli
afla¤›dakilerden hangisidir?

lar› verilmifltir. A. – 6 < –3 < –5 < 0 < +3 < +5


B. –5 < – 6 < –3 < 0 < +3 < +5
C. – 6 < –5 < –3 < 0 < +3 < +5
D. – 6 < –5 < –3 < 0 < +5 < +3

3. Afla¤›daki kümeleri ortak özellik yöntemiyle yaz›n›z. Yapaca¤›n›z al›fl- 10. Afla¤›daki noktal› yerlere “>, = , <” sembollerinden uygun olan› yaz›n›z.
–9 .... – 8 +13 .... +22 |– 8| .... +8
C = {pazartesi, sal›, çarflamba, perflembe, cuma}
t›rma, uygulama ve et- –16 .... |+5| |–12| .... |+12| +15 .... –20

D = {21, 22, 23, 24, 25}


kinlikleri gösterir. 65

E = {aral›k, ocak, flubat}

F = {10, 20, 30, 40, 50}

27

VI
‹Ç‹NDEK‹LER
ORGAN‹ZASYON fiEMASI .........................................................................................................VI

I. ÜN‹TE .....................................................................................................1-26
SAYILAR ..............................................................................................................................1

Problem Çözüyorum ..............................................................................................................1

GEOMETR‹ .........................................................................................................................4

Noktay› Ö¤reniyorum ...........................................................................................................4

Do¤ruyu Ö¤reniyorum...........................................................................................................5

Do¤ru Parças›n› Ö¤reniyorum ...............................................................................................6

Ifl›n› Ö¤reniyorum..................................................................................................................7

Uzayda Bir Do¤ru ile Bir Düzlemin Durumlar›n› Ö¤reniyorum ........................................10

Aç›lar› Ö¤reniyorum ............................................................................................................11

ÇOKGENLER....................................................................................................................13

EfiL‹K VE BENZERL‹K ..................................................................................................17

DÖNÜfiÜM GEOMETR‹S‹..............................................................................................18

ÖRÜNTÜ VE SÜSLEMELER .........................................................................................20

ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME...................................................................................21

II. ÜN‹TE .................................................................................................27-50


KÜMELER .........................................................................................................................27
Kümenin Temsil Biçimlerini Kullan›yorum ........................................................................27
Kümelerde Birleflim ‹fllemini Kullan›yorum .......................................................................28
Kümelerde Kesiflim ‹fllemini Kullan›yorum .......................................................................29
Kümelerde Birleflim ve Kesiflim ‹flleminin Özelliklerini Uyguluyorum.............................30
Kümelerde Fark ‹fllemini Kullan›yorum..............................................................................31
Kümelerde Tümleme ‹fllemini Kullan›yorum......................................................................32
Problem Çözüyorum ............................................................................................................33
Kümelerin Alt Kümelerini Buluyorum................................................................................34
DO⁄AL SAYILAR ............................................................................................................35

VII
Toplama ‹flleminin Özelliklerini Uyguluyorum...................................................................35
Çarpma ‹flleminin Özelliklerini Uyguluyorum....................................................................36
OLASILIK VE ‹STAT‹ST‹K ...........................................................................................37
Araflt›rmalar ‹çin Sorular Üretiyor, Veri Topluyorum .........................................................37
Örneklem Seçiyorum ...........................................................................................................38
TABLO VE GRAF‹KLER ................................................................................................39
Tablo Oluflturuyorum ...........................................................................................................39
Çizgi Grafi¤i Çiziyorum ......................................................................................................40
Sütun Grafi¤i Çiziyorum .....................................................................................................41
Grafikleri Karfl›laflt›r›yorum.................................................................................................42
MERKEZÎ E⁄‹L‹M VE YAYILMA ÖLÇÜLER‹ .........................................................43
Tahmin Ediyorum ................................................................................................................43
OLASI DURUMLARI BEL‹RLEME .............................................................................44
Sayman›n Temel ‹lkelerini Kullan›yorum ...........................................................................44
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME...................................................................................45

III. ÜN‹TE ..............................................................................................51-72


TAM SAYILAR..................................................................................................................51
Tam Say›lar› Ö¤reniyorum ..................................................................................................51
Say›lar›n Mutlak De¤erini Buluyorum ................................................................................52
Tam Say›lar› Karfl›laflt›r›yorum............................................................................................53
DO⁄AL SAYILAR ............................................................................................................54
Do¤al Say›lar›n Çarpanlar›n› ve Katlar›n› Buluyorum........................................................54
Bölünebilmeyi Ö¤reniyorum ...............................................................................................55
Asal Say›lar› Buluyorum .....................................................................................................56
EKOK ve EBOB’u Buluyorum ...........................................................................................57
Problem Çözüyorum ............................................................................................................57
AÇILAR..............................................................................................................................58
Aç›lar› Ö¤reniyorum............................................................................................................58
AÇILARI ÖLÇME ............................................................................................................59
Aç›lar›n Ölçülerini Buluyorum............................................................................................59
CEB‹R .................................................................................................................................60
Örüntüler ve ‹liflkileri Ö¤reniyorum....................................................................................60
Cebirsel ‹fadeleri Ö¤reniyorum ...........................................................................................61

VIII
Denklem Kuruyorum ...........................................................................................................62
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME...................................................................................65

IV. ÜN‹TE ...............................................................................................73-94


KES‹RLER .........................................................................................................................73
Kesirleri S›ral›yorum ...........................................................................................................73
Kesirlerle Toplama ve Ç›karma ‹fllemi Yap›yorum .............................................................76
E¤lenelim .............................................................................................................................77
Kesirlerle Çarpma ‹fllemi Yap›yorum ..................................................................................78
Kesirlerle Bölme ‹fllemi Yap›yorum ....................................................................................79
Tahmin Ediyorum ................................................................................................................80
Problem Çözüyorum ve Kuruyorum ...................................................................................80
ONDALIK KES‹RLER.....................................................................................................81
Kesirlerin Ondal›k Aç›l›mlar›n› Buluyorum........................................................................81
Ondal›k Kesirleri S›ral›yorum .............................................................................................82
ORAN VE ORANTI ..........................................................................................................83
Oran ve Orant›yla ‹lgili Uygulamalar Yap›yorum ...............................................................83
UZUNLUKLARI ÖLÇME ...............................................................................................85
Uzunluklar› Ölçüyorum .......................................................................................................85
MERKEZÎ E⁄‹L‹M VE YAYILMA ÖLÇÜLER‹ .........................................................87
Aritmetik Ortalamay› Buluyorum........................................................................................87
OLASILIKLA ‹LG‹L‹ TEMEL KAVRAMLAR............................................................88
Olas›l›klar› Hesapl›yorum....................................................................................................88
OLAY ÇEfi‹TLER‹............................................................................................................90
Olay Çeflitlerinin Olas›l›¤›n› Hesapl›yorum ........................................................................90
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME...................................................................................91

V. ÜN‹TE ...............................................................................................95-112
ONDALIK KES‹RLER.....................................................................................................95
Ondal›k Kesirleri Çözümlüyorum .......................................................................................95
Ondal›k Kesirleri Yuvarl›yorum ..........................................................................................96
Ondal›k Kesirlerle Toplama ‹fllemi Yap›yorum ...................................................................97
Ondal›k Kesirlerle Ç›karma ‹fllemi Yap›yorum ...................................................................98
Ondal›k Kesirlerle Çarpma ‹fllemi Yap›yorum ....................................................................99
Ondal›k Kesirlerle Bölme ‹fllemi Yap›yorum ....................................................................100

IX
10, 100 ve 1000 ile K›sa Yoldan Çarpma ve Bölme ‹fllemleri Yap›yorum .......................101

Tahmin Ediyorum ..............................................................................................................102

YÜZDELER .....................................................................................................................103

Yüzdeleri Ö¤reniyorum .....................................................................................................103

UZUNLUKLARI ÖLÇME .............................................................................................105

Düzlemsel fiekillerin Çevre Uzunluklar›n› Buluyorum.....................................................105

SIVILARI ÖLÇME ........................................................................................................108

S›v›lar› Ölçüyorum.............................................................................................................108

ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME.................................................................................109

VI. ÜN‹TE ..........................................................................................113-136


GEOMETR‹K C‹S‹MLER.............................................................................................113
Prizmalar› Ö¤reniyorum ....................................................................................................113
ALANI ÖLÇME...............................................................................................................115
Problem Çözüyorum ..........................................................................................................117
Dikdörtgensel ve Karesel Bölgenin Alan›n› Buluyorum ...................................................118
Üçgensel Bölgenin Alan›n› Buluyorum .............................................................................119
Kenar Uzunlu¤u ile Alan Aras›ndaki ‹liflkiyi Ö¤reniyorum..............................................120
Çevre Uzunlu¤u ile Alan Aras›ndaki ‹liflkiyi Ö¤reniyorum ..............................................121
HACM‹ ÖLÇME .............................................................................................................123
Dikdörtgenler Prizmas›, Kare Prizma ve Küpün Hacmine Ait Ba¤›nt›lar› Ö¤reniyorum.....123
Problem Çözüyorum ..........................................................................................................125
Hacim Ölçme Birimlerini Ö¤reniyorum............................................................................126
Problem Çözüyorum ..........................................................................................................127
Hacim Ölçme Birimleri ile S›v› Ölçme Birimleri Aras›ndaki ‹liflkiyi Ö¤reniyorum........128
ALANI ÖLÇME...............................................................................................................129
Dikdörtgenler Prizmas›n›n Yüzey Alan›n› Ö¤reniyorum ..................................................129
Kare Prizman›n Yüzey Alan›n› Ö¤reniyorum ...................................................................130
Küpün Yüzey alan›n› Ö¤reniyorum...................................................................................131
Problem Çözüyorum ..........................................................................................................132
CEB‹R ...............................................................................................................................133
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME.................................................................................134

‹fiARET VE SEMBOLLER .........................................................................................................137

B‹LG‹ KAYNAKLARI ................................................................................................................137

X
I. ÜN‹TE
SAYILAR

Problem Çözüyorum
Problem: Üç kardeflten biri olan Aydan 13 yafl›ndad›r. Özge’nin yafl›, Aydan’›n yafl›ndan 4 yafl
fazlad›r. Ege’nin yafl› ise Aydan’›n yafl›ndan 3 yafl küçüktür. Üç kardeflin yafllar›n›n toplam› kaçt›r?

Problem: Bir kalanl› bölme iflleminde bölünen 325, bölen 27 ve kalan 1’dir. Bu bölme iflle-
minde bölüm kaçt›r?

Problem: Üç say›n›n toplam› 192’dir. Bu say›lardan birincisi ikincisinden 5 fazla, üçüncüsün-


den 11 eksiktir. Bu say›lar›n en büyü¤ü kaçt›r?

1
Problem: Özgür ile Özlem’in kütlelerinin toplam› 86 kg’d›r. Özgür’ün kütlesi, Özlem’in küt-
lesinin 2 kat›ndan 2 kg fazlad›r. Özgür’ün kütlesi ile Özlem’in kütlelerinin fark› kaç kilogramd›r?

Problem: Bir kalanl› bölme iflleminde bölüm 38, bölen 43 ve kalan 2’dir. Bu bölme iflleminde
bölünen kaçt›r?

Problem: Ard›fl›k üç do¤al say›n›n toplam› 75’tir. Bu say›lardan en büyü¤ü ile en küçü¤ünün
toplam› kaçt›r?

Problem: Bir bakkalda kilogram› 8 TL’den 12 kg peynir, kilogram› 6 TL’den zeytin ve kutusu
15 TL’den 18 kutu deterjan sat›lm›flt›r. Bu sat›fltan kaç TL elde edilmifltir?
Bu problemin çözümü için afla¤›dakilerden hangisinin bilinmesi gerekir?
A. 1 kutu deterjan›n kaç kilogram oldu¤u
B. Sat›lan ürünlerin toplam kaç kilogram oldu¤u
C. Kaç kilogram zeytinin sat›ld›¤›
D. 1 kilogram deterjan›n kaç TL oldu¤u

3 kg, 5 kg, 4 TL, 2 TL ve 50 TL verilerini kullanarak bir problem kurunuz. Kurdu¤unuz prob-
lemi çözünüz.

2
Afla¤›daki ifllemleri yap›n›z. Sonra ifllem sonuçlar›n›n do¤rulu¤unu
hesap makinesi ile kontrol ediniz.

a. [(27 ÷ 3) x (15 – 5)] + 8 b. [(36 + 4) ÷ 5] x [(125 – 75) ÷ 25]

c. [(72 x 14) – 135] + [(144 ÷ 12) + 324] d. 45 + 62 ÷ 12 x 15 – 90

e. 128 ÷ 82 + 7 x 8 – 32 f. 162 + 36 ÷ 9 + 23 x (5 – 3)

3
GEOMETR‹

 Noktay› Ö¤reniyorum

1. Resimdeki nokta modellerini gösterip adland›r›n›z.

2. Afla¤›daki geometrik cisimlerin köflelerini adland›r›n›z.

3. Afla¤›daki noktalar›n okunufllar›n› yaz›n›z.

. C (............................) . K (............................)
. F (............................) . M (............................)
. Z (............................) . Y (............................)

P Kantin iflletmecisiyle görüflmeler yap›ld› m›? Bir günde kaç kutu süt satt›¤› belirlendi mi?

4
 Do¤ruyu Ö¤reniyorum

1. Resimlerdeki do¤rular› adland›r›p okuyunuz.

2. Afla¤›daki do¤rular› örneklerdeki gibi adland›r›p sembolle gösteriniz.

p ...... ......

p do¤rusu .................... ....................

↔ ...... ......
CD

C D
CD do¤rusu .................... ....................

↔ ...... ......
KM

KM do¤rusu .................... ....................

3. Bir AB do¤rusu çiziniz. Bu do¤ru üzerinde F, K, M, P, R noktalar›n› iflaretleyiniz.

4. Bir k do¤rusu çiziniz. Bu do¤ru üzerinde P, M, R, S, T noktalar›n› iflaretleyiniz.

5
 Do¤ru Parças›n› Ö¤reniyorum

1. Resimlerdeki do¤ru parçalar›n› adland›r›p okuyunuz.

2. Afla¤›daki geometrik cisimlerin köflelerini adland›r›n›z. Oluflan do¤ru parçalar›n› yaz›n›z ve


okuyunuz.

3. Afla¤›daki do¤ru parçalar›n› adland›r›p sembolle yaz›n›z.

.................... .................... ....................

.................... .................... ....................

6
 Ifl›n› Ö¤reniyorum

1. Afla¤›daki resimleri ve foto¤raf› inceleyiniz. Noktal› yerlere uygun sözcükleri yaz›n›z.

Çivi, bir ................. modelidir.


Anten bir ................. modelidir.
fiifl, bir ................. modelidir.

2. Afla¤›daki ›fl›nlar› adland›r›p sembolle gösteriniz.

3. Afla¤›daki ›fl›nlar›n bafllang›ç noktalar›n› söyleyip sembolle gösteriniz.

K
A B
R

M N
L
P

4. Cetvelinizle afla¤›daki do¤ru parçalar›na efl do¤ru parçalar› çiziniz. Bunlar›n eflli¤ini sem-
bolle gösteriniz.
C D K P S T

P Sütün faydalar› araflt›r›ld› m›?

7
5. Kibrit kutusundan yararlanarak paralel do¤rular çiziniz. Bunlar›n paralelli¤ini sembolle gös-
teriniz.

6. Bir P noktas› al›n›z. Bu noktadan geçecek flekilde do¤rular çiziniz. Kaç tane do¤ru çizdiniz?
Kaç tane daha do¤ru çizebilirsiniz? Söyleyiniz.

7. Afla¤›daki do¤rular üzerinde adland›r›lm›fl noktalardan yararlanarak farkl› ikifler ›fl›n› sem-
bolle gösteriniz.

F G N M

8. Afla¤›daki do¤rular üzerinde noktalar iflaretleyerek ikifler ›fl›n elde ediniz.

k m

8
9. Afla¤›daki do¤ru parçalar›ndan yararlanarak PF ve TR ›fl›nlar›n› oluflturunuz.

P F R T

10. Afla¤›daki do¤rudan yararlanarak TA ve TB ›fl›nlar›n› oluflturunuz.

A B

11. Afla¤›daki do¤rudan yararlanarak TM, CM, TC, TP ›fl›nlar›n› oluflturunuz.

M P

12. Afla¤›daki do¤rudan yararlanarak;


a. PC, PD ›fl›nlar›n›,
b. ED, EC do¤ru parçalar›n› oluflturunuz.

C D

13. Afla¤›daki düzlemlerde verilen do¤rular›n birbirine göre durumlar›n› sembol kullanarak be-
lirtiniz.

s
d
k
M t N

P Sloganlar belirleniyor mu? Anketler uygulanmaya baflland› m›?

9
 Uzayda Bir Do¤ru ile Bir Düzlemin Durumlar›n› Ö¤reniyorum

1. Afla¤›daki düzlemlerin üzerinde olacak flekilde birer tane do¤ru çizip adland›r›n›z.

A E

2. Afla¤›daki düzlemlere paralel olacak flekilde birer tane do¤ru çizip adland›r›n›z.

B G

3. Afla¤›daki düzlemler ile birer ortak noktas› olan do¤rular çiziniz. Bu do¤rular ile do¤rular›n
konumlar› için ne söyleyebilirsiniz?

B T

4. Afla¤›daki düzlemler ile dik olarak kesiflen do¤rular çiziniz.

A R

10
 Aç›lar› Ö¤reniyorum

1. Afla¤›daki aç›lar› adland›r›p sembolle yaz›n›z.

................... ................... ...................

2. Afla¤›daki aç›lar›n iç bölgelerini maviye, d›fl bölgelerini k›rm›z›ya boyay›n›z.

C B
K
P

R S L M A

3. Gönyenizin ve cetvelinizin kenarlar›ndan yararlanarak üç tane aç› çiziniz. Bu aç›lar› aç› öl-
çerinizle ölçerek hangi tür aç›lar oldu¤unu belirtiniz.

4. Afla¤›daki aç›n›n üzerinde, d›fl bölgesinde ve iç bölgesindeki noktalar› yaz›n›z.

K
E

C
D V
F
D

B T L
G

11
5. Afla¤›daki aç›n›n üzerine F, B; d›fl bölgesinde K, P, R ve iç bölgesinde O, S, V, T noktalar›n›
iflaretleyiniz.

P C

6. Gönyenizle afla¤›daki aç›ya efl bir aç› çiziniz.

C
E

7. Pergel ve cetvel yard›m›yla afla¤›daki aç›lara efl birer aç› çiziniz.

S
T

P R

P Afifller haz›rlan›yor mu? Anketler uygulanmaya bafllad› m›?

12
ÇOKGENLER

1. Kareli k⤛d›n köflelerinden yararlanarak kareler çiziniz.

2. Kareli k⤛d›n köflelerinden yararlanarak dikdörtgenler çiziniz.

P Süt içmeyi teflvik edici çal›flmalar kararlaflt›r›lm›fl olmal›.


Uygulanan anketler kontrol ediliyor mu?

13
3. Afla¤›daki çokgenlerin hangi tür çokgen olduklar›n› altlar›na yaz›n›z.

...................... ...................... ......................

...................... ...................... ......................

4. Afla¤›daki çokgenin içinde, d›fl›nda ve üzerinde olan noktalar› yaz›n›z.

D K C
P
N
H
E L
M

A F B
R S

5. Afla¤›daki çokgenlerin d›fl bölgelerini maviye boyay›n›z.

P Kantinde bir günde sat›lan kutu süt tüketimi izleniyor mu? Anketler tamamlanm›fl olmal›.

14
6. Afla¤›daki çokgenlerin iç bölgelerini k›rm›z›ya boyay›n›z.

7. Afla¤›daki çokgenin d›fl bölgesinde olacak flekilde P, R, S, T ve V noktalar›n› iflaretleyiniz.

D B

8. Afla¤›daki çokgenin iç bölgesinde olacak flekilde K, L, R, P ve N noktalar›n› iflaretleyiniz.

E D

F C

A B

15
9. Pergel ve cetvel kullanarak bir kenar›n›n uzunlu¤u 4 cm olan bir kare çiziniz.

10. Pergel ve cetvel kullanarak k›sa kenar› 3 cm ve uzun kenar› 5 cm olan bir dikdörtgen çiziniz.

11. Afla¤›daki çokgenlerden, düzgün çokgen olanlar› iflaretleyiniz.

Problemler oluflturulmaya baflland› m›? Düzenlenecek tablo ve grafikler ö¤rencilerle birlik-


P te kararlaflt›r›l›yor mu?

16
EfiL‹K VE BENZERL‹K

1. Kareli k⤛da afla¤›daki düzlemsel flekillerin efllerini çiziniz.

2. Farkl› standartlardaki kareli k⤛tlara afla¤›daki flekillerin benzerlerini çiziniz. Bu flekiller


aras›ndaki iliflkiyi aç›klay›n›z.

P Raporlar düzenlenmeye baflland› m›?

17
DÖNÜfiÜM GEOMETR‹S‹

1. Cetvel üzerindeki silginin 2 birim sa¤a ötelenmifl görüntüsünü çiziniz.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2. Afla¤›da verilen cetvel üzerindeki bilyenin 6 birim sola ötelenmifl görüntüsünü çiziniz.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3. Kareli k⤛tta verilen çokgeni 5 birim sa¤a ve 3 birim afla¤›ya öteleyerek çiziniz.

4. Kareli k⤛tta verilen çokgeni 6 birim sola ve 4 birim yukar›ya öteleyerek çiziniz.

18
5. Kareli k⤛tta verilen çokgeni 4 birim sa¤a ve 4 birim afla¤›ya öteleyip görüntüsünü çiziniz.

6. Afla¤›daki tangram›n parçalar›ndan birini noktal› k⤛da çiziniz. Çizdi¤iniz bu çokgensel böl-
geyi 3 birim sa¤a ve 1 birim afla¤›ya öteleyiniz.

19
ÖRÜNTÜ VE SÜSLEMELER

1. Noktal› k⤛tta üçgensel bölgeleri kullanarak bir örüntü modeli oluflturunuz.

2. Afla¤›da en içteki kareden bafllayan örüntünün say›sal kural›n› birim karelerden yararlanarak
bulunuz. Bu örüntüyü iki ad›m da siz ilerletiniz.

P Raporlar›n düzenlenmesi son aflamaya geldi mi? Sunu aflamas›na gelindi mi?

20
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
1. Nurcan ile kardefli, 72 kiraz› paylafl›yorlar. Nurcan’›n ald›¤› her 5 kiraza karfl›l›k kardefli, 4
kiraz al›yor. Paylaflma sonucunda Nurcan, kaç kiraz al›r?
A. 32 B. 40 C. 48 D. 56

2. Bir kalans›z bölme iflleminde bölen 37, bölüm 25’tir. Bu bölme iflleminde bölünen kaçt›r?
A. 925 B. 920 C. 915 D. 910

3. Bir bölme iflleminde bölünen ile bölenin toplam› 211, bölüm 7, kalan 11’dir. Bu ifllemde
bölen kaçt›r?
A. 7 B. 11 C. 25 D. 32

4. [(24 + 36) ÷ 3] – [(12 – 4) ÷ 8] iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 19 B. 20 C. 21 D. 22

5. [(45 x 5) + 3] x [(70 ÷ 2) – 25] iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 28 B. 228 C. 2280 D. 22 800

6. 62 + 36 ÷ 12 x 4 – 5 iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 65 B. 67 C. 68 D. 69

7. 75 ÷ 5 + 12 x 4 iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 58 B. 60 C. 63 D. 72

8. 48 ÷ [(2 x 3) – 4] iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 24 B. 26 C. 30 D. 32

9. Saatteki ortalama h›zlar› 60 km ve 90 km olan iki araç, ayn› anda ayn› yöne do¤ru hareket
ediyor. Kaç saat sonra aralar›ndaki uzakl›k 150 km olur?
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6

21
10. Afla¤›daki cümlelerde noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.
Kalemin sivri ucunun k⤛da dokundurulmas›yla oluflan iz ................ modelidir.
Noktan›n boyutu ....................
Nokta, ................ harfle adland›r›l›r.
Ayn› do¤ru üzerinde bulunan noktalara .................... noktalar denir.

11. do¤rusunun sembolle gösterimi afla¤›dakilerden hangisidir?


M N
←→
A. MN B. MN C. | MN| D. [MN]

12. do¤ru parças›n›n sembolle gösterimi afla¤›dakilerden hangisidir?


P S
←→
A. PS B. PS C. [PS] D. |PS|

d
13. Yandaki d do¤rusu üzerinde kaç tane do¤ru parças›
A B C D
adland›r›labilir?
A. 6 B. 5 C. 4 D. 3

e
14. e do¤rusu üzerinde belirtilen K, L, M ve N noktalar›na göre;
K L M N
a. Z›t yönlü iki ›fl›n ad› yaz›n›z.
b. Bafllang›ç noktalar› farkl› olan ayn› yönlü iki ›fl›n yaz›n›z.
c. Bafllang›ç noktalar› ayn› olan farkl› yönlü iki ›fl›n yaz›n›z.
d. Bafllang›ç ve bitifl noktalar› K, L, M ve N olan farkl› do¤ru parçalar›n›n adlar›n› yaz›n›z.

15. Afla¤›daki cümlelerde noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.


Bir do¤ru ile düzlemin ortak noktalar› yoksa do¤ru o düzleme ................
Bir do¤ru ile bir düzlemin ortak bir noktas› varsa do¤ru düzlemi ............... noktada keser.
Bir noktadan .............. say›da do¤ru geçer.

16. Bir do¤ru, bir düzlemi kesiyorsa ara kesitleri afla¤›dakilerden hangisidir?
A. Düzlem B. Do¤ru C. Do¤ru parças› D. Nokta

17. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) ‹ki noktadan bir do¤ru geçer.
( ) Bir noktadan sonsuz say›da do¤ru geçer.
( ) Birden fazla ortak noktas› olan do¤rular, kesiflen do¤rulard›r.
( ) a//b ve b//c ise a//c’dir.
( ) [FT; ifadeesi, TF ›fl›n›n›n sembolle gösterimidir.

22
18. Afla¤›dakilerden hangisi bir aç› belirtir?
A. B. C. D.

M N
19. Yandaki aç›n›n adland›r›l›fl› afla¤›dakilerden han-
gisidir?
A. SNM C. NSM

B. NMS D. S S

20. M T Yandaki flekilde kaç tane aç› vard›r?


S

P R

A. 6 B. 7 C. 8 D. 9

P O
21. Yandaki aç›n›n üzerinde olan noktalar afla¤›dakilerden
hangisidir? •M •N
•T •V
A. P, O, N C. M, T
B. N, V D. P, O, R R

22. Yandaki aç›n›n d›fl bölgesinde olan noktalar afla¤›daki- K Z

lerden hangisidir? T Y

R V
F

A. K, R, V B. T, F C. Z, Y D. Z, K

23. Afla¤›daki flekillerin sembolle gösterimlerini eflleyiniz.


←→
B
VY
S

[TZ
V Y
[NY]
Z T
[ZT
N Y
[BS

23
24. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.
Düzgün çokgenin kenar uzunluklar› birbirine ................
Düzgün çokgenin aç›lar›n›n ölçüleri birbirine ....................
Bir çokgenin ................ say›s› ile ................ say›s› birbirine eflittir.
Bir çokgenin en az ................. kenar› vard›r.

25. Yandaki çokgenin üzerinde olan noktalar› hangileridir? E F D


A. A, B, C, D, E B. A, B, H, C, G, D, F, E, K G
K L P
C. K, F, G, H D. L, M N M C
A
H
B

26. Afla¤›daki çokgenin d›fl›nda olan noktalar› hangileridir?


A. E, R B. K, L, M, N
N M
C. S, T, P D. V, Y, Z
E
P T V
R
Y
Z
K S L

T V S
27. Yandaki çokgenin içinde olan noktalar› hangileridir? F
H
A. T, S, N, M, P, R B. A, F, D Y
R K N
C. K, Y, L D. V, H, A, F
L D
A
P M

28. Simetri aynas›n› kullanarak afla¤›da verilen flekilden kare, dikdörtgen, dik üçgen, ikizkenar
üçgen ve paralelkenardan hangilerini elde edebilece¤inizi araflt›r›n›z.

24
29. Efllik sembolü afla¤›dakilerden hangisidir?
A. = B. ≅ C. // D. ⊥
30. Benzerlik sembolü afla¤›dakilerden hangisidir?
A. ≈ B. ⊥ C. // D. ≅
31. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.
Efl flekiller ayn› zamanda ......................
Benzer flekiller efl olabilecekleri gibi .................. olmayabilir de.
32. Afla¤›daki tangram›n parçalar›n› kullanarak efl ve benzer çokgenler oluflturunuz.
E

H
D

L
K

A B C

33. Afla¤›daki çokgenlerin benzer olup olmad›klar›n› araflt›r›n›z.

25
34. Kareli k⤛tta çokgensel bölgeleri kullanarak bir örüntü modeli oluflturunuz. Bu modeli iste-
di¤iniz renklere boyay›n›z.

35. Kareli k⤛ttaki birim karelerden yararlanarak en küçük dikdörtgensel bölgeyi çiziniz. Bunu
dört ad›m gelifltirerek dikdörtgensel bölgelerden oluflan bir örüntü oluflturunuz. Bu örüntünün
say›sal kural›n› birim karelerden yararlanarak bulunuz.

26
II. ÜN‹TE
KÜMELER

 Kümenin Temsil Biçimlerini Kullan›yorum


1. Venn flemas›nda verilen kümelerin elemanlar›n› liste yöntemiyle yaz›n›z.

A
B
C
D
•b
•a
•c
•d
•e

2. A = {1, 5, 8, 3, 4}, B = {3, 5} ve C = {5} kümelerini ortak bir Venn flemas›nda gösteriniz.

3. Afla¤›daki kümeleri ortak özellik yöntemiyle yaz›n›z.

C = {pazartesi, sal›, çarflamba, perflembe, cuma}

D = {21, 22, 23, 24, 25}

E = {aral›k, ocak, flubat}

F = {10, 20, 30, 40, 50}

27
 Kümelerde Birleflim ‹fllemini Kullan›yorum
1. Afla¤›daki kümelerden denk olanlar› ve eflit olanlar› bulunuz.
A = {■, ▲, ★, 1}, B = {Can, Ali, Oya}
C = {a, b, c, d}, D = {Oya, Ali, Can}

2. Venn flemas›na göre E ∪ F kümesini liste yöntemiyle yaz›p eleman say›s›n› bulunuz.

E
F
•2
•3 •4
•1 •5
•7

3. A = {★, ■, 0, 1, 3}, B = {0, 4, 7, ★} ve C = {9, 1} kümeleri veriliyor. A ∪ C ve A ∪ B ∪ C


kümelerini liste yöntemiyle yaz›n›z.

4. Venn flemas›na göre; F ∪ H, G ∪ H ve F ∪ G ∪ H kümelerini liste yöntemiyle yaz›n›z.

F G
•a
•s •k
•c
•e
•b

•t
H

5. C = {a, t, k, r, s, u} ve D = {t, s, u} kümelerini ortak Venn flemas›nda göstererek C ∪ D


kümesinin elemanlar›n› yaz›n›z.

28
 Kümelerde Kesiflim ‹fllemini Kullan›yorum

1. Venn flemas›na göre; K ∩ L ve L ∩ M kümelerini liste yöntemiyle yaz›n›z.

K L
•3 •5
•1
•6
•4
•2

•8
M

2. S = {4, 9, 8} ve T = {1, 7, 6, 4, 10, 8} kümelerinin kesiflim kümesini liste yöntemiyle yaz›n›z.

3. Venn flemas›na göre; A ∩B, B ∩ C ve A ∩ B ∩ C kümelerini liste yöntemiyle yaz›n›z.

A B
•1 •m
•r
•s
•2
•n
•k
•p
C

4. K = {1, a, 3} ve L = {5, 4, a, 3, 2, 1} kümelerini ortak Venn flemas›nda göstererek K ∩ L kü-


mesinin eleman say›s›n› bulunuz.

29
Kümelerde Birleflim ve Kesiflim ‹flleminin

Özelliklerini Uyguluyorum

1. C = {2, 3, 4, 5}, C ∪ D = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7} ve C ∩ D = Ø dir. Buna göre D ve D ∪ C kü-


melerinin elemanlar›n› yaz›n›z.

2. A ∩ B = {a, t, z}, B = {b, t, a, s, r, z} ve s(A) = 5’tir. Buna göre bir A kümesi oluflturunuz.

3. M = {k, r, m, n, 1} ve N = { } ise M ∪ N ve M ∩ N kümelerinin elemanlar›n› yaz›n›z.

4. A = {0, 1, 2, 3, 5, 9}, B = {1, 2, 3, 4, 5, 7, 8}, C = {0, 2, 4, 5, 6} ise (B ∩ A) ∩ C ve C ∪ (A


∪ B)kümelerini Venn flemas›nda gösteriniz.

5. Z = {4, 8, 12, 16} kümesi veriliyor. Z ∪ Z ve Z ∩ Z kümelerini liste yöntemiyle yaz›n›z.

30
 Kümelerde Fark ‹fllemini Kullan›yorum

1. Afla¤›daki flemaya göre; A\ B ve B \ A kümelerini liste yöntemiyle yaz›n›z.


A B

•1
•4
•a
•2 •8
•b •c

2. K = {y, v, z} ve L = {2, o, y, 4, z, v, 5} kümeleri veriliyor. L \ K kümesini liste yöntemiyle


yaz›n›z.

3. Afla¤›daki flemaya göre; D \ E kümesinin eleman say›s›n› yaz›n›z.

•k
E
D
•p •2
•r •3

4. B = {a, e, ›, i, o}, C = {›, y, p, t} ve D = {e, p, y} kümeleri veriliyor. B \ (C \ D) kümesini


liste yöntemiyle yaz›n›z.

5. A \ B = { 2, a, b}, A ∩ B = {3} ve B \ A = {d, k} kümelerini ortak bir Venn flemas›nda gös-


teriniz. A ∪ B kümesinin elemanlar›n› liste yöntemiyle yaz›n›z.

P Grip afl›s› ve koruyucu etkileri araflt›r›ld› m›? Gidilecek sa¤l›k kurulufllar› belirlendi mi?

31
 Kümelerde Tümleme ‹fllemini Kullan›yorum

1. A = {0, 3, b, t} ve E = {1, 0, 2, 3, a, b, t} kümeleri veriliyor A′ kümesini Venn flemas›nda


gösteriniz.

2. E = {❀, ■, 1, 2, ▲,4} ve C = {▲, ■, 4} ise C kümesini liste yöntemiyle yaz›n›z.

3. N = {y, m, s, r} ve N = {1, 2, 6, 9} ise E kümesinin eleman say›s›n› bulunuz.

4. A = {2, 0, 4, 8, 9, 5} ve K = {a, b, c} kümeleri veriliyor. K \ A kümesini bulunuz.

5. Kümelerde fark ifllemiyle tümleme ifllemi aras›nda bir iliflki var m›d›r? Aç›klay›n›z.

32
Problem Çözüyorum
1. Sadece çorba ve et yeme¤i satan bir lokantada yemek yiyen bir arkadafl grubundan 11’i et
yeme¤i, 13’ü çorba ve 6’s› da hem çorba hem de et yeme¤i yemifltir. Bu grup kaç kifliden olufl-
maktad›r?

2. Bir s›n›ftaki ö¤rencilerin %70’i Türkçe’den, %60’› matematikten, %30’u da her iki dersten
baflar›l› olmufltur. Sadece matematik dersinden baflar›l› olan ö¤renci say›s› 12 oldu¤una göre s›n›f
mevcudu kaç kiflidir?

3. 40 kiflilik bir s›n›ftaki ö¤rencilerden her biri voleybol, basketbol ve tenis sporlar›ndan en
az birini yapmaktad›r. 14 kifli yaln›z voleybol, 9 kifli yaln›z basketbol ve 7 kifli de yaln›z tenis
oynad›¤›na göre en az iki spor yapan kaç ö¤renci vard›r?

4. 78 kiflilik bir grupta bulunan turistlerin her biri ‹ngilizce, Almanca ve Frans›zca dillerinden
en az birini konuflabilmektedir. Turistlerin 26’s› ‹ngilizce, 25’i Frans›zca, 12’si ‹ngilizce ve
Frans›zca, 11’i ‹ngilizce ve Almanca, 8’i Frans›zca ve Almanca, 5’i de her üç dili konuflabilmek-
tedir. Buna göre yaln›zca Almanca konuflan kaç turist vard›r?

33
 Kümelerin Alt Kümelerini Buluyorum
1. K = {a, b, c, d, e} ve L = {b, c, d} kümeleri veriliyor. Bu kümeleri ortak Venn flemas›nda
göstererek aralar›ndaki iliflkiyi sembolle yaz›n›z.

2. A = {1, 2, 3}, C = {1, 2, 3, 4, 5} ve A ≤ B ≤ C oldu¤una göre birbirinden farkl› kaç tane B


kümesi yaz›labilir?

3. D = {k, r} kümesinin alt kümelerini yaz›n›z.

4. M = {1, 2, 3}, P = {1, 2, a, b, 3} ve S = {a,


b} kümelerini karfl›laflt›rarak aralar›ndaki iliflkiyi
sembolle gösteriniz.

5. S ve T kümeleri veriliyor. S ≤ T ve T ≤
S ise T ve S kümeleri aras›nda nas›l bir iliflki var-
d›r? Sembol kullanarak yaz›n›z.

6. T = Ø ve F = {0, 7, 3} kümelerinin alt kümelerini yaz›n›z.

P Gidilecek sa¤l›k kurulufllar› belirlendi mi?

34
DO⁄AL SAYILAR

 Toplama ‹flleminin Özelliklerini Uyguluyorum


1. Afla¤›daki eflitliklerde harflerin yerine gelmesi gereken do¤al say›lar› bulunuz.
a. 17 + b = 19 + 17

b. (23 + 41) + a = 23 + (41 + 9)

c. e + (35 + 59) = (35 + 14) + 59

d. 28 + f = 0 + 28

e. 30 + (18 + 19) = j + 37

f. (14 + h) + 8 = 31

g. (c + 19) + 9 = 15 + 28

2. Toplama iflleminin özelliklerinden yararlanarak afla¤›daki toplama ifllemlerini kolay yoldan


yap›n›z.
a. 263 + 26 + 27

b. 341 + 112 + 89

c. 119 + 215 + 21 + 125

3. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.


( ) Do¤al say›larla toplama iflleminin birim eleman› 1’dir.
( ) Do¤al say›larla toplama iflleminin birleflme özelli¤i vard›r.
( ) Do¤al say›larla toplama iflleminin de¤iflme özelli¤i yoktur.
( ) Do¤al say›larla toplama iflleminin yutan eleman› yoktur.

35
 Çarpma ‹flleminin Özelliklerini Uyguluyorum
1. Afla¤›daki eflitliklerde harflerin yerine gelmesi gereken do¤al say›lar› bulunuz.
a. (b . 10) . 7 = 15 . (a . c)
b. 16 . d = 23 . 16
c. e . (13 . 4) = (6 . f) . c
d. 14 (k + m) = (p . 15) + (14 . 8)
e. s(n + r) = (9 . 12) + (9 . 20)
f. 0 . t = 18 . 0
g. 24 . a = 1 . 24
h. 4 . (15 + m) = (n . 15) + (n .8)

2. 35 . 8 ifllemini, çarpma iflleminin toplama ifllemi üzerine soldan da¤›lma özelli¤inden yararlana-
rak yap›n›z.

3. a x b = 200 ve a x c = 125 ise a x (b – c)’nin de¤eri kaçt›r?

4. 5 + 10 + 15 + 20 + 25 + 30 + 35 + 40 + 45 + 50 iflleminin sonucunu bulunuz.


15 + 30 + 45 + 60 + 75 + 90 + 105 + 120 + 135 + 150

5. Afla¤›da verilen toplama ifllemlerinde her harf bir do¤al say› yerine kullan›lm›flt›r. A + B + C
iflleminin sonucunu bulunuz.
A A B
B C C
28 21 13

6. Afla¤›daki ifllemleri çarpma, toplama ve ç›karma ifllemlerinin özelliklerinden yararlanarak


zihinden yap›n›z.
a. (10 . 64) + (10 . 36)
b. (9 . 36) – (9 . 16) P Anket sorular› haz›rlan›yor mu? Sorular proje
amac›na uygun düzenleniyor mu?

36
OLASILIK VE ‹STAT‹ST‹K

 Araflt›rmalar ‹çin Sorular Üretiyor, Veri Topluyorum


1. Arkadafllar›n›z›n anne ve babalar›n›n ö¤renim durumlar›n› belirlemek için bir anket
haz›rlay›n›z. Anket sorular›n› afla¤›ya yaz›n›z. Elde etti¤iniz verileri tabloyla gösteriniz.

2. “Okulunuzun daha temiz olabilmesi için neler yap›labilir?” sorusuna cevaplar arayan bir
anket formu haz›rlayarak toplad›¤›n›z verileri afla¤›da özetleyiniz.

37
 Örneklem Seçiyorum
Afla¤›da verilen araflt›rmalara ait örneklem seçimlerini siz yapacaks›n›z. Araflt›rmalar›n yanl›
olmamas›n› sa¤lamal›s›n›z.

• Sigara içen insanlar›n akci¤er kanserine yakalanma olas›l›¤› ile ilgili bir araflt›rma.

• Ülkemizde bal›kç›l›kla geçimini sa¤layan insanlar›n gelir düzeyi ile ilgili bir araflt›rma.

• ‹stanbul’da özel sektörde çal›flan kad›n say›s›n›n erkek say›s›na oran›yla ilgili bir araflt›rma.

• Ülkemizde çal›flan kad›nlar›n say›s›n›n tüm çal›flanlar›n say›s›na oran›yla ilgili bir araflt›rma.

P Randevular al›nm›fl olmal›. Anketler uygulanmaya baflland› m›?

38
TABLO VE GRAF‹KLER

 Tablo Oluflturuyorum

Renkli zeminlerde verilen bilgileri kullanarak tablo oluflturunuz.

2009 y›l›nda Türkiye’nin yaklafl›k olarak su ihtiyac›; içme ve kullanma için 4,04 milyar m3, sula-
ma için 23,5 milyar m3 ve sanayi için de 1,6 milyar m3tür.

2009 y›l› itibar›yla Türkiye’nin su potansiyelinin bir k›sm› akarsu ve göllerden di¤er k›sm› da yer
alt› sular›ndan sa¤lanmaktad›r. Akarsu ve göllerden elde edilen su potansiyeli 180 milyar m3 kul-
lan›labilir k›sm› ise 95 milyar m3tür. Yer alt› sular›ndan elde edilen su potansiyeli ise 12 milyar m3,
kullan›labilir k›sm› ise 9,5 milyar m3tür.

2009 y›l›nda ülkemizdeki tarla ve orman alanlar›n›n istatistiki da¤›l›m› flu flekildedir: % 43,6’s›
orman, %10,6’s› nadas, % 38,8’i ekili alanlar, %7’si ise sebze ve meyveliktir.

39
 Çizgi Grafi¤i Çiziyorum

Afla¤›daki verilerin her birini uygun ölçeklerde haz›rlanm›fl çizgi grafiklerinde gösteriniz.

Çiçekçide Sat›lan Gül Say›lar›


Ocak fiubat Mart Nisan May›s
150 120 135 115 125

Aylara Göre Oto Lastik Sat›fllar›


Ocak May›s Temmuz Kas›m
175 75 50 100

40
 Sütun Grafi¤i Çiziyorum

Afla¤›daki verilerin her birini uygun ölçeklerde haz›rlanm›fl sütun grafiklerinde gösteriniz.

Tezgâhtar›n Ocak Ay›ndaki Sat›fllar›

Bot Çizme Makosen Spor Ayakkab›s›


35 30 15 20

Kuaförün Haftal›k Hizmetleri


Fön Boya Manikür Pedikür
65 50 35 25

P Tablo ve grafikler oluflturuluyor mu, gerekli düzeltmeler yap›l›yor mu?

41
 Grafikleri Karfl›laflt›r›yorum

1. Tablolardaki verileri hem çizgi hem de sütun grafiklerinde temsil ederek afla¤›daki sorular›
cevaplay›n›z.

‹zmir ‹linde Ele Geçirilen Korsan CD’ler

Y›llar Bandrolsüz CD miktar›

2008 650

2009 900

2010 1050

a. Hangi grafikte art›fl ve düflüfller daha kolay görülmektedir?

b. Hangi grafi¤i okumas› daha kolayd›r?

2. Hangi durumlarda sütun grafi¤i tercih edilmelidir?

P Raporlar›n düzenlenmesi son aflamaya geldi mi?

42
MERKEZÎ E⁄‹L‹M VE YAYILMA ÖLÇÜLER‹

 Tahmin Ediyorum

Al›flverifle gitti¤imizde yan›m›zda yeterli param›z›n olup olmad›¤›n› bilmemiz gerekir. Afla¤›-
daki al›flverifl listelerine bak›p toplam tutar› tahmin ediniz. Yeterli paran›z›n olup olmad›¤›n› kont-
rol edip “Evet” veya “Hay›r” seçeneklerinden birini iflaretleyiniz.
1. 18 TL var. 2. 35 TL var.

Yeterli paran var m›? Yeterli paran var m›?


Evet ❐ Hay›r ❐ Evet ❐ Hay›r ❐

3. 45 TL var. 4. 43 TL var.

Yeterli paran var m›? Yeterli paran var m›?


Evet ❐ Hay›r ❐ Evet ❐ Hay›r ❐

10 TL
8,75 TL

2,30 TL

24,90 TL 6,50 TL

18 TL

18,75 TL

11,50 TL
33,90 TL

5,25 TL

Projeler belirlenen ders süreleri içinde sunulu-


P yor mu?

43
OLASI DURUMLARI BEL‹RLEME

 Sayman›n Temel ‹lkelerini Kullan›yorum

1. Ayça’n›n, afla¤›daki gibi çiçek ve saks›lar› vard›r. Ayça, çiçeklerini saks›lara kaç farkl› biçim-
de dikebilir?

2. Sebze ve meyveler aras›ndan bir meyve ve bir sebze kaç farkl› biçimde seçilebilir?

3. Funda, s›nav için gerekli olan istatistik ve matematik kitaplar›ndan birer tane seçip alacak-
t›r. Funda, kaç farkl› kitap seçimi yapabilir?

44
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
1. Yandaki flekilde A, B ve C kümeleri verilmifltir. B
A
Afla¤›da bu kümelerle ilgili olan ifadelerden do¤ru •d •a •c
olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
•e
( ) A = { d, e, a, 2, b} •2
•1 •b
( )2 ∈B
•3
( ) B = {a, c, 2, d} C
( )b ∈C
( ) C = {1, 2, 3, b}
( )2 ∈A

2. Afla¤›daki ifadelerden hangisi küme belirtmez?


A. m harfiyle bafllayan aylar C. Bildi¤imiz baz› Almanca sözcükler
B. 5 ile 15 aras›ndaki do¤al say›lar D. S›n›f›m›zdaki yeflil gözlü k›zlar

3. Yandaki flemayla ilgili olarak afla¤›daki ifadeler- A B


•3 •a •1
den hangisi yanl›flt›r? •2
•5
A. 2 ∈ C C. A = {3, 5, a, b, 2} •b •d
•c
B. c ∉ B D. A ≤ B C

4. A = {1, 4, 6, 8} ve A ∪ B = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8} ise afla¤›dakilerden hangisi B kümesi ola-


maz?
A. {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8} C. {2, 3, 5, 7}
B. {2, 3, 5, 8} D. {2, 3, 4, 5, 7}

5. s(A\ B) = 8, s(B \ A) = 6 ve s(A ∪ B) = 20 ise s(A ∩ B) kaçt›r?


A. 4 B. 6 C. 7 D. 8

6. A = {10’dan küçük do¤al say›lar},


B = {bir basamakl› tek do¤al say›lar} ve
C = {bir basamakl› çift do¤al say›lar} kümeleri veriliyor. Buna göre afla¤›dakilerden hangisi
yanl›flt›r?
A. B ∪ C = A C. A\ C = B
B. C \ A = B \ A D. s(A) ≠ s(B) + s(C)

45
7. s(A ∩ B) = 6, s(A) = 12 ise A ∪ B kümesinin eleman say›s›n› bulmak için afla¤›dakilerden
hangisinin bilinmesi yeterli de¤ildir?

A. s(A \ B) B. s(B \ A) C. s(B) D. B ≤ A

8. Afla¤›dakilerden kaç tanesi do¤rudur?

I. A ≤ B ise A \ B = Ø’dir. III. A \ B = A ve B \ A = B ise A = B’dir.


II. A ∪ B = Ø ise A \ B = A’d›r. IV. A ≤ B ise A ∩ B = A’d›r.
A. 4 B. 3 C. 2 D. 1

9. A ≤ B, s(B \ A) = 4, s(A) + s(B) = 16 ise s(B) kaçt›r?


A. 16 B. 12 C. 10 D. 8

10. Yandaki flemadan yararlanarak afla¤›daki kümeler- P R


le bu kümelerin liste biçiminde yaz›l›fllar›n› eflleyiniz. •5 •0
P∪R {1, 5, 6, 7, 8, 9} •9 •2
•6
P∩R {1, 7} •3
•8
P∪S {8, 9} •7
S\R {0, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9} •1
P\R {8} S
(P ∪ R) ∪ S {7, 8}
P ∩ (R ∩ S) {5, 6, 7}
{0, 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9}

11. fiemada k›z ö¤rencilerin kümesi A, erkek ö¤ren- A B


cilerin kümesi B, matematik dersinden baflar›l› olan ö¤- 4 12
14 8
rencilerin kümesi de C’dir. Buna göre afla¤›dakilerden
hangisi yanl›flt›r? C
A. Matematikten baflar›s›z k›z ö¤renci say›s› 4’tür.
B. Matematikten baflar›l› erkek ö¤renci say›s› 12’dir.
C. Matematikten baflar›l› olan ö¤rencilerin say›s› 22’dir.
D. Matematikten baflar›s›z olan ö¤rencilerin say›s› 16’d›r.

12. Bir s›n›fta matematik veya Türkçe dersinden baflar›s›z olanlar›n say›s› 22’dir. Yaln›z mate-
matik dersinden baflar›s›z olanlar›n say›s›, yaln›z Türkçe dersinden baflar›s›z olanlar›n say›s›n›n 2
kat›d›r. Hem matematik hem Türkçe dersinden baflar›s›z olanlar›n say›s› 4 oldu¤una göre yaln›z ma-
tematikten baflar›s›z olanlar›n say›s› kaçt›r?
A. 3 B. 4 C. 7 D. 12

46
13. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.
Do¤al say›lar kümesinde toplama iflleminin birim eleman› ...........
Do¤al say›lar kümesinde çarpma iflleminin toplama üzerine da¤›lma özelli¤i ...........
Do¤al say›lar kümesinde toplama iflleminin birleflme özelli¤i ...........
Do¤al say›lar kümesinde çarpma iflleminin yutan eleman› ...........

14. (3 . 24) + (3 . 20) = 3 . (24 + a) eflitli¤ine göre a afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 14 B. 16 C. 18 D. 20

15. Afla¤›daki ifllemlerden hangisinde çarpma iflleminin de¤iflme özelli¤i kullan›lm›flt›r?


A. 19 + 0 = 0 + 19 C. 13 + 7 = 7 + 13
B. 2 . (3 . 5) = (2 . 3) . 5 D. 21 . 13 = 13 . 21

16. Yandaki ifllemde toplam 132’dir. Buna göre A + B afla¤›dakilerden hangisidir? AB


A. 2 B. 8 C. 12 D. 16 BA
132

17. a + b = 135, b + c = 103 ve a + c = 118 ise a + b + c’nin de¤eri afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 253 B. 221 C. 178 D. 161

18. 15 . (20 – 9) = (15 . 20) – (15 . c) eflitli¤ine göre c afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 9 B. 15 C. 20 D. 29

19. Yandaki toplama iflleminde A, B ve C birer rakam› göstermektedir. (A + B) x C AB C


iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir? AB C
BC
A. 13 B. 30 C. 42 D. 72 1C 2 9

20. (26 + 19) – 8 + (42 ÷ 3) iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 39 B. 41 C. 51 D. 61

21. 112 ÷ (64 ÷ 8) iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 14 B. 28 C. 42 D. 64

22. (169 ÷ 13) + 71 – 19 iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 75 B. 65 C. 60 D. 50

47
23. Yanda verilen tabloya göre afla¤›daki ifadeler-
Bor Madeni Rezervleri
den hangisi yanl›flt›r?
Ülke ‹flletilen Rezerv Miktar› (ton)
A. Bor rezervlerinin en çok iflletildi¤i ülke
Türkiye 320 000 000
Türkiye’dir. ABD 60 000 000
B. ABD’nin bor rezervi iflletimi Çin’den Çin 27 000 000
6 milyon ton fazlad›r. Kazakistan 54 000 000

C. Çin ve Kazakistan aras›ndaki iflletim mik-


tar› fark› 27 milyon tondur.
D. Türkiye’de iflletilen rezerv miktar› ABD’nin yaklafl›k alt› kat›d›r.

Sat›lan Kitap Say›s›


24. Yandaki çizgi grafi¤iyle ilgili olarak afla¤›daki ifa- Kitap Say›lar›

delerden hangisi do¤rudur? 300

A. Kitap sat›fllar› 4 ve 5. aylarda sabittir. 250

B. Kitap sat›fllar›nda en h›zl› art›fl 3 ve 4. aylar ara- 200

150
s›ndad›r.
100

C. 2 ve 3. aylardaki toplam kitap sat›fl› 450 adettir. 50


0 Aylar
D. 5. aydaki kitap sat›fl› 250 adettir. 1 2 3 4 5

25. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) Sütun grafiklerinde ölçeklendirme farkl›l›klar›, yanl›fl yorumlara yol açmaz.
( ) Sütun ve çizgi grafiklerinin birbirlerine göre hiçbir üstünlükleri yoktur.
( ) ‹ki kifliye ait bilgiler, tek bir çizgi grafi¤inde gösterilemez.
( ) Sütun grafikleri, yatay ve dikey olarak çizilebilir.
( ) Tablolar, sütun ve çizgi grafikleri verilerinin farkl› temsil biçimleridir.

26. Yandaki sütun grafi¤inde mavi sütun 2011 y›l›n›, Bir fiirketin 2010-2011 Y›llar›na Ait Kârlar›
di¤eri de 2010 y›l›n› temsil etmektedir. Grafi¤e göre Kâr (milyon TL)
afla¤›daki boflluklar› tamamlay›n›z.
• 2010 y›l›n›n ilk üç ay›ndaki kâr 2011 y›l›na göre 300

daha ....................... 250

• ‹lk .................. ayda 2010 ve 2011 y›llar›n›n kârla- 200

r› eflittir. 150

100
• Y›l baz›nda ............. y›l›n›n kâr› ........... y›l›n›n kâ-
50
r›ndan daha fazlad›r.
0 Aylar
• 2010 y›l›n›n 9 ayl›k kâr› tahminen ................. mil- 3 6 9 12

yon Türk liras›d›r.

48
Çeflitli Ülkelerde Bebek Ölüm Oranlar›
27. Yandaki grafi¤e göre ülkelerin bebek ölüm
Bebek Ölüm
oranlar›n› tahmin ediniz. H›z› (Binde)

‹sveç 80

60
‹ngiltere
40
Türkiye 20

Pakistan 0
‹sveç ‹ngiltere Türkiye Pakistan
Ülkeler

28. Yandaki sütun grafi¤ine göre gürültü kirlili¤i- Gürültü Kirlili¤inin Nedenleri
Gürültü
nin nedenlerini yüzde olarak tahmin ediniz. Yüzdesi (%)

Tafl›t
20

Komflu 15

10
‹nflaat
5

Di¤er 0
Tafl›t Komflu ‹nflaat Di¤er
Gürültü
Kaynaklar›
gürültüsü gürültüsü gürültüsü

29. Bir araç, litresi 2,64 TL olan benzinden 48 litre alarak deposunu doldurmufltur. Araç sahibi-
nin benzin için ödedi¤i tahminî fiyat kaç Türk liras›d›r?

30. Statta maç izlemeye gelen 31 614 seyirci vard›r. Seyirciler, bilet için 12 TL ödediklerine gö-
re bu maçta toplanan para tahminen kaç Türk liras›d›r?

31. Bir çift çorap 3,75 TL ise 22 TL ile 6 çift çorap al›n›p al›namayaca¤›n› tahmin ediniz.

32. Dört kiflilik ö¤le yeme¤i hesab› 42,68 TL’dir. Hesab› aralar›nda eflit olarak paylaflt›klar›na gö-
re kifli bafl›na düflen para tahminen kaç Türk liras›d›r?

33. Afla¤›daki ifadelerden hangisi do¤rudur?


A. Anket, bilgi toplama amac›yla yap›lmaz.
B. Örneklem, belirli gruplardan al›nan verilerden oluflur.
C. ‹statistik, araflt›rmalarda kullan›lan bir bilimdir.
D. Rastgele seçme, verileri s›n›fland›rma tekni¤idir.

34. Afla¤›dakilerden hangisi bir bilgi toplama yöntemi de¤ildir?


A. Örnekleme B. Anket yapma C. Rastgele seçme D. Örneklem

49
35. S›n›f›m›zda 23 k›z ve 18 erkek ö¤renci vard›r. Ö¤retmenimiz K›z›lay Kulübü için 1 k›z ve 1
erkek ö¤renciyi kaç farkl› flekilde seçebilir?
A. 23 B. 41 C. 414 D. 512

36. Bir lokantadaki menüde 8 kebap, 4 içecek ve 5 tatl› çeflidi bulunmaktad›r. Menüyü inceleyen
bir müflteri kaç farkl› seçim yapabilir?
A. 4 B. 5 C. 8 D. 17

37. “MALATYA” kelimesinin harflerini kullanarak sessiz harfler baflta olmak üzere bir ünlü ve
bir ünsüzden oluflan kaç tane ikili yaz›labilir?
A. 4 B. 5 C. 6 D. 7

38. Birbirinden farkl› 5 günlük gazete ve 4 haftal›k dergi aras›ndan 1 gazete ve 1 dergi kaç fark-
l› flekilde seçilebilir?
A. 20 B. 11 C. 9 D. 5

39. Salim, bir ma¤azada indirimde olan 4 ceket, 7 gömlek ve 6 pantolon aras›ndan kaç farkl› se-
çim yapabilir?
A. 24 B. 17 C. 7 D. 6

40. 10 profesör ve 12 doçent aras›ndan seçilecek ekibe, bir profesör ve bir doçent kaç farkl› fle-
kilde seçilebilir?
A. 10 B. 12 C. 22 D. 120

50
III. ÜN‹TE
TAM SAYILAR

 Tam Say›lar› Ö¤reniyorum

1. Balonlar›n içindeki ifadeleri negatif ve pozitif tam say› olarak yaz›n›z.

800 m ileri Gider


Deniz seviyesinin
.............. 950 TL
3 m üstü
..............
..............

S›f›r›n üstünde
Gelir 27°C
890 TL ..............
.............. Alacak
250 TL
..............

Borç
180 TL
..............

Deniz seviyesinin S›f›r›n alt›nda


300 m geri 13 m alt› 11°C
.............. .............. ..............

2. Afla¤›daki say› do¤rusunu istedi¤iniz tam say›larla oluflturunuz.

51
 Say›lar›n Mutlak De¤erini Buluyorum

1. Afla¤›daki say›lar› say› do¤rusu modelinde gösteriniz. Daha sonra bu tam say›lar›n mutlak
de¤erlerini bulunuz.

-13 +7 0 -8 -15 +12 -14 +3

2. Birbirine eflit olan say›lar› bularak örnekteki gibi eflleyiniz.

-92
|-5|
20
|-92| +34

|+20| +5

89
|-11|
-34
|-89|
-20

|-20| 3

+92
|+34|
-5
|-3|
+11

52
 Tam Say›lar› Karfl›laflt›r›yorum

1. Afla¤›da verilen say›lar› say› do¤rular›nda gösterip küçükten büyü¤e do¤ru sembol kullana-
rak s›ralay›n›z.

+2, –3, +6, +4 ..............................................................


0, –2, +3, –1, +2 ..............................................................
–12, +5, –11, –13, +3, +6 ..............................................................
–4, +2, +4, –5, –3, +1 ..............................................................

2. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun sembolleri yaz›n›z.

|+2| .... |+5| –3 .... +4 0 .... | 0 |

–6 .... –7 |–8| .... |+8| +5 .... –2

3. Afla¤›daki say›lar›n aras›ndaki tam say›lar› yaz›n›z.

0 ............................................... +4 –3 ...............................................+2

–4 ............................................... +3 –11 ............................................... –6

4. Afla¤›daki s›ralamalarda yanl›fl yerde olan say›lar› bularak do¤ru s›ralamalar› yaz›n›z.

−4 < −2 < +1 < 0 13 > 10 > 9 > 0 > −2 > −1


−7 > −6 > −8 > −9 8>6>0>1>2

53
DO⁄AL SAYILAR

 Do¤al Say›lar›n Çarpanlar›n› ve Katlar›n› Buluyorum

Afla¤›da verilen say›lar›n çarpan a¤açlar›n› oluflturunuz.

28 42

55 68

13 28’in çarpanlar›; ................................................

42’nin çarpanlar›; ..............................................

55’in çarpanlar›; ................................................

68’in çarpanlar›; ................................................

13’ün çarpanlar›; ...............................................

Bu çarpanlardan tek say› olanlar› maviyle çift say› olanlar› da sar›yla iflaretleyiniz. Say›n›n tek
veya çift olmas›yla çarpanlar›n›n iliflkisi var m›d›r?

54
 Bölünebilmeyi Ö¤reniyorum

2 ile kalans›z bölünebilen- Hangi say›lar 6 ile tam


leri ar›yorum. bölünebilir?

25 44 39 88

73 148 210 332

3 ile kalans›z bölünebilen- Bir do¤al say›n›n 9 ile bö-


leri ar›yorum. lünebilmesi kural› nedir?

39 74

101 192

54 810 465 89

5 ile kalans›z bölünebilen- 5 ile bölünebilen say›lar


leri ar›yorum. 10 ile de bölünebilir mi?

144 49

20

85 355

228
118 650

55
 Asal Say›lar› Buluyorum
1. Afla¤›da boyal› alanlardan hangileri asal say›lar› temsil etmektedir?

(I) (II) (III)

(IV) (V) (VI)

2. Afla¤›daki say›lar›n çarpan a¤açlar›n› oluflturarak asal olanlar›n› bulunuz.

23 56

47 103

56
 EKOK ve EBOB’u Buluyorum
1. Afla¤›daki say›lar›n en küçük ortak katlar›n› bulunuz.

6 9

24 15

Bu say›lar›n en küçük Bu say›lar›n en küçük

ortak kat› (EKOK); .......... . ortak kat› (EKOK); .......... .

2. Afla¤›daki say›lar›n en büyük ortak bölenlerini bulunuz.

24 90

18 36

Bu say›lar›n en büyük Bu say›lar›n en büyük

ortak böleni (EBOB); .......... . ortak böleni (EBOB); .......... .

Problem Çözüyorum
1. 25 kg ve 40 kg’l›k çuvallarda bulunan pirinçler, en büyük ölçüdeki pofletlere doldurula-
cakt›r. Pofletler kaçar kilograml›k olmal›d›r ki pirinç artmas›n?

2. Dikdörtgensel bölge biçimindeki bahçenin eni 16 m, boyu ise 24 m’dir. Bu bahçe, eflit alan-
l› ve olas› en büyük boyutta karesel bölgelere bölünmek isteniyor. Bu karesel bölgelerin her biri
kaç metre kare olur?

57
AÇILAR

 Aç›lar› Ö¤reniyorum

1. Afla¤›daki aç›lardan komflu olanlar› bulup adland›r›n›z.

L
B C K P S V
P

M Y Z
M R
A D N T
X
................................... ................................... ................................... ...................................

2. Afla¤›daki aç›lardan ölçüleri efl olanlar› iflaretleyiniz.

3. Afla¤›daki aç›lar›n komflu tümler aç›lar›n› çiziniz.

4. Afla¤›daki aç›lar›n komflu bütünler aç›lar›n› çiziniz.

A K
Z

C B L M X Y

58
AÇILARI ÖLÇME

 Aç›lar›n Ölçülerini Buluyorum

Afla¤›daki aç›lar›n ölçülerini bulunuz.

b
135°
a 32°

m(a ) = ............. m(b ) = .............

c 48° d
28°

m(c ) = ............. m(d ) = .............

145°

f h

m( f ) = ............. m(h ) = .............

25° 47°
t k
m( t ) = ............. m( k ) = .............
42°

m p
35° o 24°
n

m(m) = ............. m(p ) = .............


m(n ) = .............
m(o ) = .............

59
CEB‹R

 Örüntüler ve ‹liflkileri Ö¤reniyorum

Verilen örüntüleri farkl› iki flekilde modelleyiniz. Örüntülerin kurallar›n› tablo yard›m›yla bu-
lunuz.
3 7 11 15 ...

8 12 16 20 ...

1 5 9 13 ...

3 5 7 9 ...

60
 Cebirsel ‹fadeleri Ö¤reniyorum

1. A ve B sütunlar›ndaki ifadeleri efllefltiriniz.

A B

(a – 4) . 7 170 sayfal›k kitab›n okunmayan sayfa say›s›

(b + 3) . 3 Emine’nin 12 yafl küçük kardeflinin yafl›

x – 12 Ayfle’nin kalemlerinin 4 eksi¤inin 7 kat›

170 – a Cem’in bilyelerinin 3 fazlas›n›n 3 kat›

3t + 5 Asl›’n›n 800 TL’lik maafl›ndan kalan miktar

25 + z Bir say›n›n 3 kat›n›n 5 fazlas›

3a – 1 Bir say›n›n 3 kat›n›n 1 eksi¤i

800 – b Olcay’›n kitaplar›n›n 25 fazlas›

2. Afla¤›daki ifadeleri cebirsel olarak yaz›n›z.

Bir kenar uzunlu¤u a olan karenin çevresi: ..............

25 kiflilik s›n›fta derse geç kalanlar: ..............

Bir say›n›n 3 kat›n›n 5 fazlas›: ..............

40 m2 lik tarlan›n ekilen bölümü: ..............

50 TL’lik harçl›ktan kalan miktar: ..............

Maafltan yap›lan 110 TL’lik harcama: ..............

Torbadaki bilyelerin 25 eksi¤i: ..............

Ortalama s›cakl›¤›n 3°C fazlas›: ..............

Bir kenar›n›n uzunlu¤u a olan eflkenar üçgenin çevresi: ..............

Taban›n›n uzunlu¤u a, ikiz kenarlar›ndan birinin uzunlu¤u b olan ikizkenar üçge-


nin çevresi: ..............

61
 Denklem Kuruyorum

1. Afla¤›daki terazilerin her biri dengededir. Terazinin kefelerinde bulunan : 2 birim kütle-

yi, : 1 birim kütleyi göstermektedir. Buna göre her terazideki ve kütlelerinden hangi-
sinin daha a¤›r oldu¤unu bulunuz.

62
2. Afla¤›daki problem ifadelerine uygun denklemler kurunuz.
• Ayfle’nin kalemlerinin say›s›, Ahmet’in kalemlerinin say›s›ndan 4 fazlad›r. Ayfle’nin 17 kale-
mi oldu¤una göre Ahmet’in kaç kalemi vard›r?

• Filiz, limonata yapmak için limonlar›n 11 tanesini kulland›¤›nda geriye 14 limonu kalm›flt›r.
Filiz’in limonata yapmadan önce kaç limonu vard›?

• Erhan, bir ayda 12 TL daha biriktirip kumbaras›na att›¤›nda toplam 38 TL’si olmufltur.
Erhan’›n kumbaras›nda geçen ay kaç Türk liras› vard›?

• Mete, 89 sayfa daha okudu¤unda roman›n 124 sayfas›n› okumufl oldu. Mete, daha önce kaç
sayfa okumufltur?

• 2006 y›l›nda 25 yafl›nda olan Selen kaç y›l›nda do¤mufltur?

63
3. Afla¤›daki terazilerde = 2 birim ve = 1 birim kütleyi göstermektedir. Terazilerdeki den-
genin bozulmamas› için x, b, a ve y yerine gelecek de¤erleri denklem kurarak bulunuz.

x b

a y

4. Afla¤›daki denklemlerin verilen bilinmeyen de¤erleri için do¤ru olup olmad›klar›n› kontrol
ediniz.
a. x + 5 = 8 x = 2, x = 0 için

b. 9 + a = 23 a = 12 , a = 4 için

c. 29 – b = 18 b=9, b = 11 için

d. 17 x + 2 = 53 x = 4 , x = 3 için

64
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
1. Afla¤›daki ifadelerden hangisi do¤rudur?
A. Z = Z- ∪ Z+ C. “1” say›s› referans noktas›d›r.
B. Z+ = {0, +1, +2, +3, ...} D. Z = Z- ∪ {0} ∪ Z+

2. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.


( ) Referans noktas› s›f›rd›r. ( ) |+2| < 3
( ) |–5| = –5 ( ) 0 < +6

3. Afla¤›daki ifadelerden hangisi yanl›flt›r?


A. –3 < 5 B. |–12| > 12 C. +8 = |–8| D. –25 > –28

4. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.


• Bir tam say›n›n bafllang›ç noktas›na olan .................. bu tam say›n›n mutlak de¤eridir.
• En büyük negatif tam say› ..................
• S›f›r .................. bir tam say›d›r.

5. – 4 ile +5 aras›nda kaç tam say› vard›r?


A. 9 B. 8 C. 7 D. 6

6. –7 < – 8 < –5 < –1 < +1 s›ralamas›nda hangi say›lar›n yerleri de¤ifltirilirse s›ralama do¤ru
olur?
A. –1 ile +1 B. –5 ile –8 C. –7 ile –8 D. –1 ile –5

7. A = {–2, +3, –1, 0, +2} kümesinin elemanlar›n›n küçükten büyü¤e do¤ru s›ralan›fl› afla¤›da-
kilerden hangisidir?
A. –1 < –2 < 0 < +2 < +3 C. –2 < –1 < 0 < +2 < +3
B. –2 < –1 < 0 < + 3 < +2 D. –1 < –2 < +2 < 0 < +3

8. Mutlak de¤eri 5’ten küçük olan tam say›lardan oluflan kümenin eleman say›s› kaçt›r?
A. 6 B. 7 C. 8 D. 9

9. –3, +3, –5 tam say›lar›n›n – 6 < 0 < +5 s›ralamas›ndaki uygun yerlere yerlefltirilmifl hâli
afla¤›dakilerden hangisidir?
A. – 6 < –3 < –5 < 0 < +3 < +5 C. – 6 < –5 < –3 < 0 < +3 < +5
B. –5 < – 6 < –3 < 0 < +3 < +5 D. – 6 < –5 < –3 < 0 < +5 < +3

10. Afla¤›daki noktal› yerlere “>, = , <” sembollerinden uygun olan› yaz›n›z.
–9 .... – 8 +13 .... +22 |– 8| .... +8
–16 .... |+5| |–12| .... |+12| +15 .... –20

65
11. 48 say›s›n›n bölenlerinin kümesini yaz›n›z.
..........................................................................

12. 7’nin 50’den küçük tüm katlar› afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 7, 14, 28, 35, 42, 49 C. 7, 14, 21, 28, 35, 42, 49
B. 7, 14, 21, 28, 35, 49 D. 7, 14, 21, 28, 35, 42

13. 27 say›s›n›n çarpanlar›n›n say›s› afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 3 B. 4 C. 5 D. 6

14. Afla¤›dakilerden hangisi do¤rudur?


A. Birler basama¤› tek say› olan do¤al say›lar 5 ile tam bölünebilir.
B. Birler basama¤› çift olan do¤al say›lar 6 ile tam bölünebilir.
C. Birler basama¤› çift olan do¤al say›lar 2 ile tam bölünebilir.
D. Bir do¤al say›daki rakamlar›n say› de¤erleri toplam› 3 veya 3’ün kat› ise bu do¤al say› 9
ile tam bölünebilir.

15. Afla¤›daki say›lardan hangisi 6 ile kalans›z bölünebilir?


A. 23 B. 39 C. 40 D. 42

16. 24 ile 86 aras›nda 5 ile bölünebilen kaç do¤al say› vard›r?


A. 17 B. 15 C. 13 D. 11

17. ‹ki basamakl› do¤al say›lardan 3 ile bölünebilenlerden kaç tanesi 9 ile bölünebilir?
A. 11 B. 10 C. 9 D. 8

18. 81 say›s›n›n asal çarpanlar›n›n kümesi kaç elemanl›d›r?


A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

19. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) 15 ve 30’un en büyük ortak böleni 30’dur.
( ) 18 ve 49 aralar›nda asal say›lard›r.
( ) 4 ve 5’in en küçük ortak kat› 20’dir.
( ) Asal çarpanlar›na ayr›lm›fl hâli 22 x 32 x 5 olan do¤al say› 170’tir.

66
20. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.
• Bir do¤al say›n›n bölenleri ayn› zamanda bu say›n›n .......................
• ............. ve kendisinden baflka böleni olmayan say›lar ....................
• Birler basama¤›ndaki rakam› ............ ve ............ olan say›lar 5 ile kalans›z bölünebilir.
• 1’den baflka ortak ............. olmayan say›lara aralar›nda asal denir.

21. Afla¤›dakilerden hangisi 64 ve 84’ün ortak bölenlerinden biri de¤ildir?


A. 1 B. 2 C. 4 D. 6

22. Bir kutudaki flekerler alt›flar, sekizer ve onar grupland›r›ld›¤›nda 5 fleker artmaktad›r. Bu tor-
bada en az kaç fleker vard›r?
A. 135 B. 130 C. 125 D. 120

23. Birbirine efl küplerle boyutlar› 18 cm, 24 cm ve 72 cm olan dikdörtgenler prizmas› oluflturu-


lacakt›r. Afla¤›dakilerden hangisi bu küplerden birinin boyutu olamaz?
A. 6 B. 4 C. 3 D. 2

24. Afla¤›daki problemlerden hangilerinin çözümünde EKOK bulma iflleminden yararlan›l›r?


I. 43, 28 ve 13 say›lar›n› böldü¤ünde 3 kalan›n› veren en büyük say› kaçt›r?
II. Bir çuvalda bulunan so¤anlar üçer, befler ve sekizer grupland›¤›nda her seferinde 2 so¤an
artmaktad›r. Çuvalda en az kaç so¤an vard›r?
III. 11, 17 ve 23 say›lar›na tam bölünebilen en küçük do¤al say› kaçt›r?
A. I ve II B. II ve III C. I ve III D. Hepsi

25. 40 say›s›n›n asal çarpanlar›n›n kümesi A, 60 say›s›n›n asal çarpanlar›n›n kümesi B olsun.
A∩B kümesinin eleman say›s› kaçt›r?
A. 2 B. 4 C. 5 D. 6

26. Afla¤›daki say›lardan hangisi 5, 6 ve 9 say›lar›n›n üçüne de bölünebilir?


A. 852 B. 2370 C. 3960 D. 13 540

27. 123❒ say›s›n›n 3 ile kalans›z bölünebilmesi için ❒ yerine gelebilecek kaç do¤al say› vard›r?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

28. Afla¤›dakilerden hangisi 9 ile kalans›z bölünemez?

A. 225 B. 336 C. 666 D. 774

67
29. A ve B bütünler aç›lard›r. Buna göre afla¤›dakilerden hangisi yanl›flt›r?
A. A ve B dik aç›lard›r. C. B dar, A genifl aç›d›r.
B. A dar, B genifl aç›d›r. D. A dik, B genifl aç›d›r.

30. Afla¤›dakilerden hangileri KLM’n›n komflu aç›s›n›n ad› olabilir?


I. MLP II. KLA III. LMD
IV. KMP V. LKS VI. KLT
A. I, II ve III B. I, II ve VI C. II, III ve IV D. III, IV ve V

31. fiekildeki ABCD ve BEFC birer dikdörtgendir. Buna göre afla¤›dakilerden hangisi yanl›flt›r?
A. ABD ile DBC komflu tümler aç›lard›r. C
D F
B. ABD ile DBE komflu bütünler aç›lard›r.
C. CBE ile BDA komflu bütünler aç›lard›r.
D. CDB ile ADB komflu tümler aç›lard›r.
A E
B
32. Afla¤›dakilerden hangisi her zaman do¤ru de¤ildir?
A. Komflu tümler aç›lar›n her biri dar aç›d›r.
B. Komflu bütünler aç›lardan biri dar aç› ise di¤eri genifl aç›d›r.
C. Komflu iki dar aç›n›n birleflimi dik aç›d›r.
D. Komflu iki dik aç›n›n birleflimi do¤rusal bir çift oluflturur.

33. Afla¤›dakilerden hangisi BKC aç›s›na komflu olan bir aç›d›r?


A. BKD C. AKD
A B
B. CKD D. AKC
C
K
D

34. fiekildeki LOK ve LOM aç›lar› ne tür aç›lard›r?


A. Dik aç›lar
L
B. Tümler aç›lar K

C. Komflu aç›lar
D. Komflu tümler aç›lar O M

68
35. Tümler iki aç›n›n ölçüleri fark› 20° ise bu aç›lardan küçük olan› kaç derecedir?
A. 25 B. 35 C. 45 D. 55

36. Ölçüsü 37° olan aç›n›n bütünleyeninin ölçüsü kaç derecedir?


A. 53 B. 127 C. 143 D. 180

37. Komflu tümler iki aç›dan birinin ölçüsü, di¤erinin ölçüsünün 6 kat›ndan 6° fazlad›r. Büyük
aç›n›n ölçüsü kaç derecedir?
A. 72 B. 78 C. 80 D. 84

38. Tümler iki aç›dan birinin ölçüsü, di¤erinin ölçüsünün 3 kat›ndan 10° fazlad›r. Küçük aç›n›n
ölçüsü kaç derecedir?
A. 15 B. 20 C. 25 D. 30

39. Ölçüsü 25° olan aç›n›n tümleyeninin bütünleyeni kaç derecedir?


A. 155 B. 125 C. 115 D. 95

40. Afla¤›daki flekilde A, B ve C noktalar› do¤rusal oldu¤una göre DBA’n›n ölçüsü kaç derecedir?

D E F
A. 25 C. 35
B. 30 D. 40
? 65°
A B C

41. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) Bir dik aç›n›n bütünleyeni genifl aç› olabilir.
( ) Bir dar aç›n›n komflu bütünleri dar aç› olabilir.
( ) Ters aç›lar›n ölçüleri farkl› olamaz.
( ) 78°lik aç›n›n tümleyeninin ölçüsü 32°dir.

42. Afla¤›daki flekilde A, B ve F noktalar› do¤rusal olup m(ABC) = m(CBD) ve


m(DBE) = m(EBF)’dür. Buna göre m(CBE) kaç derecedir?
D

A. 70 C. 90 C
B. 80 D. 100
E

A B F

69
43. 1 3 5 7 ... örüntüsünün kural›n› bulunuz. Tek bir kural› m› vard›r?

44. 4 8 12 16 ... örüntüsünde 5. say› afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 24 B. 22 C. 20 D. 18

45. 2 5 8 12 14 17 örüntüsünde kural› bozan say› hangisidir?


A. 8 B. 12 C. 14 D. 17

46. Afla¤›daki ifadelerden hangisi do¤rudur?


A. Bir örüntünün kural› yaln›z bir tanedir.
B. Bir örüntünün kural› biliniyorsa istenilen de¤erleri vererek her s›radaki say› bulunabilir.
C. Bir örüntü hiçbir zaman sözel olarak ifade edilemez.
D. Bir örüntünün temsilci say›s› (n-1)’dir.

47. Afla¤›dakilerden hangisi bir örüntü de¤ildir?


A. 3 5 7 9 11 ...
B. 1 5 9 12 16 ...
C. 2 4 6 8 10 ...
D. 1 2 3 4 5 ...

48. 1 4 7 10 örüntüsünün kural› afla¤›dakilerden hangisi olabilir?


A. 2n-1 B. 2n+1 C. 3n-2 D. 3n-1

49. Kural› 3n + 1 olan örüntü afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 2 5 8 11 ...
B. 4 7 12 15 ...
C. 4 7 10 13 ...
D. 2 5 8 14 ...

50. 11 13 15 17 ... örüntüsünde 5. say› afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 22 B. 21 C. 20 D. 19

51. x = 3 için 2x–5 ifadesinin de¤eri afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 0 B. 1 C. 2 D. 3

70
52. 6 xy ifadesiyle ilgili olarak afla¤›dakilerden hangisi yanl›flt›r?
5

A. 6 kat say›d›r. C. Bir cebirsel ifadedir.


5

B. 6 xy ifadesi bir terimdir. D. Tek bilinmeyeni vard›r.


5

53. Yandaki fleklin çevresini hesaplay›n›z.

54. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) 12x ifadesi bir terimdir.
( ) – 4yk ifadesinde 4 kat say›d›r.
( ) Say› örüntüleri cebirsel ifade de¤ildir.
( ) 130xyz ifadesinde 3 bilinmeyen vard›r.

55. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.


‹çinde en az bir bilinmeyen bulunan ve ifllem içeren ifadelere ............... ifadeler denir.
Bilinmeyenler ................ temsil ederler.
Terimlerin say›sal çarpanlar›na .................. denir.

56. “Hasan 4 öykü kitab› daha al›rsa 15 öykü kitab› oluyor.” ifadesinin denklem biçiminde gös
terilifli afla¤›dakilerden hangisidir?
A. x + 4 = 15 B. x – 15 = 4 C. x – 4 = 15 D. x = 11 + 4

57. y = 1 için 4y – 3 ifadesinin de¤eri afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 3 B. 2 C. 1 D. 0

58. k = 3 için 2 + 2k ifadesinin de¤eri afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 0 B. 4 C. 6 D. 8

59. Afla¤›daki denklemler ile bunlar›n karfl›l›¤› olan ifadeleri eflleyiniz.


a +3
2 Ege’nin kalemlerinin 2 kat›n›n 6 fazlas›
(d – 4) . 5 Mert’in kütlesinin 7 kg eksi¤i
(a . 2) + 6 a say›s›n›n yar›s›n›n 3 fazlas›
(36 + 15) x 3 d say›s›n›n 4 eksi¤inin 5 kat›
x –7 36’n›n 15 fazlas›n›n 3 kat›

71
60. Afla¤›daki ifadelerden hangisi do¤rudur?
A. 4 x + 2 = 6 denkleminin çözümü 2’dir.
B. 12 – 3y = 6 denkleminin çözümü 2’dir.
C. b + 22 = 30 denkleminin çözümü 6’d›r.
D. z – 11 = 3 denkleminin çözümü 8’dir.

61. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) 2 a – b ifadesi bir denklemdir.
( ) y = 2 x + 3 ifadesi birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemdir.
( ) z + 3 ifadesi bir cebirsel ifadedir.
( ) Bir denklemin de¤erinin de¤iflmemesi için yap›lan ifllem, eflitli¤in her iki yan›na da
uygulanmal›d›r.

62. y – 2 = 12 denkleminin do¤ru olmas› için y yerine afla¤›dakilerden hangisi yaz›lmal›d›r?


A. 14 B. 12 C. 10 D. 8

63. “Hangi say›n›n 2 fazlas› 8’dir?” ifadesini belirten denklem afla¤›dakilerden hangisidir?
A. a + 8 = 2 B. a + 2 = 8 C. a – 2 = 8 D. a – 8 = 2

64. 3 x – 2 = 22 denkleminin çözümü afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 6 B. 8 C. 10 D. 12

65. Can, üç kitab›n› arkadafllar›na verdi¤inde kitapl›¤›nda 28 kitab› kalm›flt›r. Can’›n kaç kitab›
vard›?
A. 25 B. 30 C. 31 D. 32

66. Yandaki flekilde terazi dengede ve her kutunun kütlesi 1 kg’d›r. Kitab›n kütlesiyle ilgili afla-
¤›dakilerden hangisi do¤rudur?
A. Kitap çok a¤›rd›r.
B. Kitab›n kütlesi 3 kg’d›r.
C. Kitab›n kütlesi 2 kg’d›r.
D. Kitapla ilgili bir fley söylenemez.

67. 3 x + 3 = 3 denklemini sa¤layan x de¤eri afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 6 B. 2 C. 1 D. 0

72
IV. ÜN‹TE
KES‹RLER

 Kesirleri S›ral›yorum

1. Afla¤›daki say› do¤rusunda iflaretli A, B, C ve D noktalar›na karfl›l›k gelen kesirleri küçük-


ten büyü¤e do¤ru s›ralay›n›z.

A B C D
0 1 2 3

2. Afla¤›daki efl bütünleri istedi¤iniz kadar efl parçalara ay›rarak birer parçalar›n› boyay›n›z. Bu


flekillerin gösterdi¤i kesirleri küçükten büyü¤e do¤ru s›ralay›n›z.

3. Afla¤›daki kesirleri küçükten büyü¤e do¤ru sembol kullanarak s›ralay›n›z.

a. 1 , 1 , 1 b. 3 , 3 , 3
5 3 8 5 4 7

4. Afla¤›daki kesir çiftlerinin aras›na “<, >, =” sembollerinden uygun olan› yaz›n›z.

a. 3 .... 3 b. 3 .... 12 c. 1 .... 1


1 3 2 8 18 13
d. 35 .... 5 e. 7 .... 2 f. 14 .... 20
28 4 4 4 35 35

73
5. 2 < 2 oldu¤una göre a yerine yaz›labilecek en büyük do¤al say› kaçt›r?
5 a

6. 5 , 1 , 2 , 2 1 kesirlerini büyükten küçü¤e do¤ru sembol kullanarak s›ralay›n›z ve say›


3 3 3 3
do¤rusunda gösteriniz.

7. 1 1 , 7 , 3 kesirlerini say› do¤rusunda gösteriniz ve küçükten büyü¤e do¤ru sembol kul-


4 4 4
lanarak s›ralay›n›z.

8. Arzu’nun evinin okula uzakl›¤› 16 km, parka uzakl›¤› ise 7 km’dir. Arzu’nun evine, okul
25 10
ve parktan hangisi daha uzakt›r?

9. 0 < a < b < c oldu¤una göre afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n
yan›na Y yaz›n›z.

( ) 1 1 1 ( ) 1 1
< < <
a b c a+b a+c

( ) 1 1 1 ( ) 1 1
< < <
c b a a.b b.c

74
10. a < 2 eflitsizli¤ini sa¤layan en büyük do¤al say› afla¤›dakilerden hangisidir?
21 3
A. 1 B. 7 C. 13 D. 14

16 2n
11. < ise n yerine yaz›labilecek en küçük do¤al say› afla¤›dakilerden hangisidir?
11 11
A. 5 B. 4 C. 3 D. 1

12. 3 , 14 , 12 , 1 kesirlerinden hangisi bütüne en yak›nd›r?


8 15 20 5

A. 3 B. 14 C. 12 D. 1
8 15 20 5

13. 2 , 7 , 12 , 14 kesirlerinden hangisi yar›ma en yak›nd›r?


9 20 23 18

A. 2 B. 7 C. 12 D. 14
9 20 23 18

14. 5 , 12 , 1 kesirlerini 0, 1 ve 1 özel say›lar›na olan yak›nl›klar›na dikkat ederek küçük-


9 14 4 2
ten büyü¤e do¤ru sembol kullanarak s›ralay›n›z.

15. 2 , 9 , 6 kesirlerini büyükten küçü¤e do¤ru sembol kullanarak s›ralay›n›z. ‹zledi¤iniz


3 10 7
yöntemi aç›klay›n›z.

75
 Kesirlerle Toplama ve Ç›karma ‹fllemi Yap›yorum

1. Pelin, Kemal ve Özge’nin hafta sonu ders çal›flma saatleri afla¤›daki tabloda verilmifltir.

Hafta Sonu Ders Çal›flma Saatleri


Cumartesi Pazar

Pelin 5 4
saat saat
6 6

1 11
Kemal 2 saat saat
3 12

1 2
Özge 1 saat 2 saat
4 5

a. Pelin, hafta sonu kaç saat ders çal›flm›flt›r?

b. Kemal, hafta sonu kaç saat ders çal›flm›flt›r?

c. Özge, hafta sonu kaç saat ders çal›flm›flt›r?

d. Üç arkadafl, hafta sonu toplam kaç saat ders çal›flm›fllard›r?

e. Kemal, hafta sonu Pelin’den kaç saat fazla ders çal›flm›flt›r?

f. Özge, hafta sonu Kemal’den kaç saat fazla ders çal›flm›flt›r?

g. Özge, hafta sonu Pelin’den kaç saat fazla ders çal›flm›flt›r?

76
2. Afla¤›daki ifllemleri yap›n›z.

a. 12 1 + 7 2 b. 5 + 4 1 + 9 7
5 5 6 8 12

c. 3 1 – 11 d. 20 – 10 3
2 8 8

e. ( 32 + 85 ) – 1
2
f. ( 76 + 41 ) – 1
2

3. 6 + a = 1 + 2 ise a yerine gelecek say› kaçt›r?


15 3 5

A. 9 B. 8 C. 5 D. 3

a–b a
4. = 10 ise say›s› afla¤›dakilerden hangisidir?
b b

A. 12 B. 11 C. 10 D. 9

5. ( 54 + 81 ) + 73 = 54 + ( n + 73 ) eflitli¤inde n kaçt›r?

6. Afla¤›daki ifllemlerin sonuçlar›n› önce tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yap›n›z. Tahminleriniz
ile ifllem sonuçlar›n› karfl›laflt›r›n›z.

a. 2 1 + 7 b. 6 3 + 2 8
5 8 8 9

2
Sat›r, sütun ve köflegenlerdeki 5

say›lar›n toplam› 6 olacak flekilde


6
tabloyu doldurunuz.
5

6 16
3
10 20

77
 Kesirlerle Çarpma ‹fllemi Yap›yorum

1. ‹ki flehir aras›ndaki 420 km’lik yolun 2 ’sini


3
giden tafl›t›n kaç kilometre yolu kalm›flt›r?

1 4
2. 135 cevizin 3 ’ini Emel, 9 ’ünü Zuhal, ka-

lan›n› da Kemal ald›. Emel, Zuhal ve Kemal kaçar

ceviz alm›flt›r?

2
3. S›n›f mevcudumuz 35’tir. Bunun ’sinden 2
7
fazlas› erkek ö¤rencidir. S›n›f›m›zda kaç k›z ö¤renci

vard›r?

2
4. Maafl›n›n ’sinin yar›s›n› ev kiras›na veren
3
Mehmet amcan›n maafl› 840 TL’dir. Mehmet amca-

n›n ev kiras› kaç Türk liras›d›r?


(Problemi çözmeden önce sonucu tahmin ediniz.
Sonra ifllemi yap›n›z. ‹fllem sonucu ile tahmininizi
karfl›laflt›r›n›z.)

5. Afla¤›daki ifllemleri yap›n›z.

a. 24 . 3 b. 5 . 11
9 8 12 15

2 1 1 3 5
(
c. 1
3
.4
5 )
.
6
d. 2( 8

4 ) . (1 43 + 142 )

78
 Kesirlerle Bölme ‹fllemi Yap›yorum

1. Afla¤›daki ifllemleri yap›n›z.

a. 8 ÷ 2 b. 6 ÷ 1 4
3 5

c. 3 3 ÷ 9 d. 1 3 ÷ 3 1
8 2 4 3

e. 14 ÷ 1 + 5 f. 17 — 3 1 ÷ 1
25 4 8 3 2 9

3—1
2. 1 + 2 iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?
5 .3
6 8

A. 3 B. 23 C. 1 3 D. 9
8 48 8

2 1 + 5 ÷ 10
7 3
3. iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?
4

A. 4 B. 15 C. 8 D. 1 5
10 28 7 7

4
4. Terzi, m kumafltan bir gömlek dikiyor. Ter-
5
zinin 16 m kumafl› oldu¤una göre kaç gömlek dike-

bilir?

5. Emel, günde ortalama 1 1 saat ders çal›fl›yor.


3
Emel, kaç günde 20 saat ders çal›fl›r?

6. Afla¤›daki ifllemlerin sonuçlar›n› tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yap›n›z. ‹fllem sonuçlar› ile
tahminlerinizi karfl›laflt›r›n›z.
a. 10 1 ÷ 4 7 b. 24 – 11
6 8 5 6

79
 Tahmin Ediyorum
1. Afla¤›daki bütünlerin boyal› k›s›mlar›n› gösteren kesirleri tahmin ediniz. Tahminlerinizi nok-
tal› yerlere yaz›n›z.

......... ......... ......... .........


2. Verilen ifllemleri yapmadan önce afla¤›daki sorular› cevaplay›n›z.

a. 12 1 + 8 1 b. 2 . 1 c. 4 . 1
2 3 3 5 3

✰ ‹fllemlerden hangisinin sonucu 1’den küçüktür?


✰ ‹fllemlerden hangisinin sonucu 20’den büyüktür?
✰ ‹fllemlerden hangisinin sonucu 1’den büyük, 4’ten küçüktür?

3. Afla¤›daki ifllemlerin sonuçlar›n› tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yaparak buldu¤unuz sonuç-
larla tahminlerinizi karfl›laflt›r›n›z.

a. 6 5 + 2 1 b. 7 1 – 3 2
6 10 4 5

c. 2 3 . 511 d. 11 4 ÷ 3 1
7 5 8

4. 4 3 . 205 ifllemi için farkl› 3 tahminde bulununuz. ‹fllemi yaparak en iyi tahmininizin
5
hangisi oldu¤unu bulunuz.

 Problem Çözüyorum ve Kuruyorum

1. Bir s›n›ftaki ö¤rencilerin 7 ’si erkek ö¤rencidir. S›n›fta 18 k›z ö¤renci oldu¤una göre kaç
13
tane erkek ö¤renci vard›r?

2. Ali, paras›n›n 4 ’ü ile defter, kalan paras›n›n 1 ’i ile kalem al›yor. Ali’nin geriye 3,50 TL’si
9 3
kald›¤›na göre defter kaç TL’dir?

3. Afla¤›daki verileri kullanarak bir problem kurunuz. Kurdu¤unuz problemi çözünüz.

3 , 1 , 50
5 2

80
ONDALIK KES‹RLER

 Kesirlerin Ondal›k Aç›l›mlar›n› Buluyorum

1. Afla¤›daki kesirlerin ondal›k aç›l›mlar›n› yaz›n›z.


a. 23 b. 15 c. 3
100 10 25

d. 1 e. 21 f. 49
4 40 50

2. Afla¤›daki örüntüyü 3 basamak daha geniflletiniz.

0,125 0, 250 0,375 0,500 ...

1
8

3. Afla¤›daki kesirlere karfl›l›k gelen ondal›k aç›l›mlar› yaz›n›z.


a. 2 b. 8 c. 7
9 11 30

d. 26 e. 8 f. 11
111 3 15

4. Afla¤›daki kesirlerin yaklafl›k olarak ondal›k aç›l›mlar›n› bulunuz.

a. 1 ≈ 0,1 b. 1 ≈ 0,09
9 11
2 ≈ 2 ≈
9 11
3 ≈ 3 ≈
9 11

4 = 4 =
≈ ≈
9 11

5 = 5 =
≈ ≈
9 11

6 = 6 =
≈ ≈
9 11

81
 Ondal›k Kesirleri S›ral›yorum

1. Ondal›k kesirler aras›na “<, >, =” iflaretlerinden uygun olan› yaz›n›z.


a. 3,42 .... 8,15 b. 9,3 .... 9,299
c. 14,57 .... 14,51 d. 67,5 .... 6,75
e. 3,007 .... 3,07 f. 2,13 .... 2,130

g. 29,09 .... 29,90 h. 3,1 .... 3,1

2. 12,3 ; 10,98 ; 13,1 ondal›k kesirlerini küçükten büyü¤e do¤ru s›ralay›n›z.

— –
3. 6,82 ; 6,82 ; 6,82 ondal›k kesirlerini büyükten küçü¤e do¤ru s›ralay›n›z.


4. 8,307 ; 8,37 ; 8,360 ; 8,3 kesirlerinden en büyü¤ü hangisidir?

A. 8,307 B. 8,37 C. 8,360 D. 8,3

5. Ayflegül, 20 soruluk bir s›navda 14 soruyu do¤ru


yan›tlad›. 50 soruluk baflka bir s›navda ise 33 soruyu do¤ru
yan›tlad›. Ayflegül, hangi s›navda daha baflar›l›d›r?

82
ORAN VE ORANTI

 Oran ve Orant›yla ‹lgili Uygulamalar Yap›yorum


1. Emre’nin 12 öykü, 5 roman ve 4 fliir kitab› vard›r. Buna göre;
a. Öykü kitaplar›n›n say›s›n›n, romanlar›n say›s›na oran›n› farkl› biçimlerde gösteriniz.

b. fiiir kitaplar›n›n say›s›n›n, tüm kitaplar›n say›s›na oran›n› farkl› biçimlerde gösteriniz.

c. Romanlar›n say›s›n›n di¤er kitaplar›n say›s›na oran›n› gösteriniz.

2. Verilen hangi oran çiftleri orant› oluflturur?


a. 4 ve 20 b. 7 ve 15
5 25 8 24

c. 1 ve 8 d. 11 ve 66
12 72
21 20
4

3. Orant›larda verilmeyenleri bulunuz.

a. 4 = n b. 3 = 12
7 28 n 20

c. a = 2 d. 4 = 12
39 3 9 a

83
4. Kaflar peynirin 100 gram›ndaki enerji ve Enerji ve Besin Ögeleri (100 g)
besin ögeleri tabloda verilmifltir. Kahvalt›da 75 g
kaflar peyniri yiyen bir kiflinin ald›¤› enerji ve besin Enerji (kcal) 320
de¤erlerini hesaplay›n›z.
Protein (g) 25

Ya¤ (g) 24

Kalsiyum (mg) 750

5. Afla¤›da, Emrelerin evinin; okul, al›flverifl merkezi ve parka olan uzakl›klar›n› gösteren plan
verilmifltir. Buna göre sorular› cevaplay›n›z.

Okul
2,5 cm
2 cm

Al›flverifl
Ev Merkezi

3,5 cm 1,5 cm
Park
1 cm : 850 m

a. Emrelerin evinin okula uzakl›¤›n› hesaplay›n›z.

b. Emrelerin evinin parka uzakl›¤›n› hesaplay›n›z.

c. Siz de krokiyle ilgili iki problem kurunuz. Kurdu¤unuz problemleri çözünüz.

84
UZUNLUKLARI ÖLÇME

 Uzunluklar› Ölçüyorum

1. Boflluklara gelmesi gerekenleri iflaretleyiniz.

Otomobilin uzunlu¤u yaklafl›k ........’dir.

a. 3 dm b. 3 m c. 3 km

Bisikletin yüksekli¤i yaklafl›k ........’dir.

a. 1 cm b. 1 dm c. 1 m

Difl f›rças›n›n uzunlu¤u yaklafl›k ........’dir.

a. 15 mm b. 15 cm c. 15 dm

Madenî 1 TL’nin çap› yaklafl›k ........’dir.

a. 2 mm b. 2 cm c. 2 dm

‹stanbul ile Ankara aras›ndaki kara yolunun uzunlu¤u yaklafl›k ........’dir.

a. 450 hm b. 450 dam c. 450 km

6. s›n›ftaki bir ö¤rencinin boyu yaklafl›k ........’dir.

a. 1,5 m b. 1,5 dm c. 1,5 cm

2. Cetvelde iflaretli noktalar›n 0 (s›f›r) noktas›na olan uzakl›klar›n› mm ve cm cinsinden yaz›n›z.

A B C Ç D E F G

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

85
3. Afla¤›daki boflluklar› doldurunuz.
25 km = .......... m 4,86 hm = .......... dam
7 m = .......... cm 350 m = .......... dm
1,5 cm = .......... mm 0,6 km = .......... m
0,5 dm = .......... cm 9,2 hm = .......... dm

4. Boflluklara “<, >, =” iflaretlerinden uygun olan› yaz›n›z.


3,6 mm .... 36 cm 80 m .... 8000 cm
2,7 m .... 27 cm 500 cm .... 0,5 dm
6800 mm .... 6,8 m 27 hm .... 270 m
8 dam .... 800 dm 0,75 km .... 750 m

5. 32 m uzunlu¤undaki bir top kumafltan her biri için 3 m 35 cm kumafl kullan›larak 6 tak›m

elbise dikilmifltir. Kalan kumafl kaç metredir?

6. Afla¤›daki ifadeleri tamamlayarak birer problem oluflturunuz ve oluflturdu¤unuz problemleri


çözünüz.
a. A¤r› Da¤›’n›n yüksekli¤i 5165 m’dir.

b. Bir yaya, yolun 2 ’sini yürümüfltür.


5

7. Yollardaki ayd›nlatma direkleri aras›ndaki uzunlu¤u araflt›r›n›z. Buna göre;


a. Soka¤›n›z›n uzunlu¤unu,
b. Eviniz ile okulunuz aras›ndaki uzakl›¤› tahmin ediniz.

86
MERKEZÎ E⁄‹L‹M VE YAYILMA ÖLÇÜLER‹

 Aritmetik Ortalamay› Buluyorum


1. Afla¤›daki say› gruplar›n›n aral›k ve ortalamalar›n› bulunuz.
a. 42, 18, 51 b.17, 29, 24, 20, 25, 28, 30, 19
c. 90, 80, 82, 100 d.755, 625, 660, 575, 615

2. Dört kardeflin kütlelerinin ortalamas› 42 kg’d›r. Üçünün kütleleri 29 kg, 38 kg ve 46 kg ol-


du¤una göre dördüncünün kütlesi kaç kilogramd›r?

3. Okulumuzda yap›lan 100 m atletizm yar›flmas›na kat›lan ö¤renciler ve koflu süreleri afla¤›da-
ki sütun grafi¤inde gösterilmifltir.

Atletizm Yar›flmas› Sonuçlar›


Zaman (saniye)

21

18

15

12

0 Koflucular
Ali Yunus Mehmet Özcan Yalç›n Sedat

a. Yar›flmadaki ortalama koflu süresi kaç saniyedir?

b. Yar›flmay› ilk üç s›rada tamamlayanlar›n ortalama koflu süresi kaç saniyedir?

87
OLASILIKLA ‹LG‹L‹ TEMEL KAVRAMLAR

 Olas›l›klar› Hesapl›yorum

1. Y›l›n aylar›, ayn› büyüklükteki k⤛t parçalar›na yaz›l›p bir


torbaya at›l›yor. Torbadan rastgele çekilen bir k⤛tta;
a. 30 çeken aylardan birinin olma olas›l›¤›n›,
b. 31 çeken aylardan birinin olma olas›l›¤›n›,
c. Yaz mevsimine ait aylardan birinin olma olas›l›¤›n›
bulunuz.

a. Deney :

Örnek Uzay :

Olay :

O (A) =

b. Örnek Uzay :

Olay :

O (B) =

c. Örnek Uzay :

Olay :

O (C) =

88
2. Bir s›n›fa ait flekil grafi¤i yandad›r. S›n›f-
fiekil Grafi¤i
tan rastgele seçilen bir ö¤rencinin;
a. K›z olma olas›l›¤›,
b. Erkek olma olas›l›¤› nedir?

Her flekil 3 ö¤renciyi göstermektedir.

3. Üç çocuklu bir ailenin çocuklar›n›n cinsiyetlerinin olas›l›¤›na ait a¤aç diyagram›n› tamamla-
yarak noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.

a. ‹kisinin erkek, birinin k›z olma olas›l›¤› .........


b. Üçünün de k›z olma olas›l›¤› .........
c. Birincisinin erkek olmas› koflulu ile di¤erlerinin k›z olma olas›l›¤› .........
d. Birincisinin k›z olmas› koflulu ile di¤erlerinden birinin k›z, di¤erinin erkek olma olas›l›¤›
.........

4. ‹ki madenî para ayn› anda havaya at›l›yor.


Üst tarafa gelen yüzlerin ayn› olma olas›l›¤›
nedir?
A. 1 C. 1
4 2

B. 3 D. 1
4

89
OLAY ÇEfi‹TLER‹

 Olay Çeflitlerinin Olas›l›¤›n› Hesapl›yorum

1. Bir torbada 6 k›rm›z›, 4 mavi ve 5 yeflil top vard›r. Torbadan rastgele çekilen bir topun;
a. Yeflil olmamas› olas›l›¤› kaçt›r?
b. Sar› olma olas›l›¤› kaçt›r?
c. Renkli olma olas›l›¤› kaçt›r?

2. ‹ki zar birlikte havaya at›l›yor. Zarlarda üst yüze gelen say›lar›n toplam›n›n;
a. 15’ten büyük olma olas›l›¤› kaçt›r?
b. 1’den büyük olma olas›l›¤› kaçt›r?

3. Tombala oyununda, üzerinde 1’den 90’a kadar olan say›lar›n yaz›l› oldu¤u pullar vard›r. Bir
oyun kart›nda da 3 s›ra ve her s›rada 5 say› vard›r. Torbadan çekilen bir pulun üstündeki say›n›n;
a. Al›nan bir kartta bulunma olas›l›¤› kaçt›r?
b. 3 basamakl› olma olas›l›¤› kaçt›r?

1 26 45 80 80
5 30 52 69 83

8 12 65 77 89

4. S›n›f›n›zdaki tüm ö¤rencilerin ad ve soyadlar›n›n kartlara yaz›larak bir kutuya at›ld›¤›n› dü-
flününüz. Kutudan rastgele çekilen bir kart›n üzerinde yaz›l› ismin “⁄” harfiyle bafllama olas›l›¤›
kaçt›r?

90
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
1. 8 < 8 < 4 s›ralamas›nda n yerine yaz›labilecek kaç tane do¤al say› vard›r?
21 n 7
A. 14 B. 13 C. 7 D. 6

2. Afla¤›daki s›ralamalardan hangisi do¤rudur?

A. 7 > 7 > 7 B. 7 > 7 > 7


12 9 4 9 12 4

C. 7 > 7 > 7 D. 7 > 7 > 7


4 9 12 4 12 9

3. 1 < x < 5 ise x tam say›s› kaçt›r?


6 9 18
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

4. Afla¤›dakilerden hangisi yanl›flt›r?

A. 5 1 = 5 + 1 B. 5 1 < 5 1
2 2 3 2

C. 5 = 5 1 D. 5 > 5
2 2 2 3

5. 3 + 1 ÷ ⎛ 1 + 1 ⎞ iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


6 ⎝4 3⎠
A. 12 B. 15 C. 23 D. 25
7 7 7 7

6. a ve b tam say›lar olmak üzere –3 < a < 2 ve 3 < b < 7 ise 3 say›s›n›n en küçük de¤eri
kaçt›r? a+ b

3
A. 1 B. 2 C. 3 D.
3 6 7 5

7. ⎛ 12 ÷ 8 ⎞ + 1 . 3 iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


⎝ 7 14 ⎠ 2 5
A. 25 B. 21 C. 18 D. 17
10 10 10 10

8. ⎛ 1 – 1 ⎞ . ⎛ 1 – 1 ⎞ . ⎛ 1 – 1 ⎞ ... ⎛1 – 1 ⎞ iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


⎝ 2 ⎠ ⎝ 3 ⎠ ⎝ 4 ⎠ ⎝ 25 ⎠
A. 4 B. 3 C. 2 D. 1
25 25 25 25

9. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.

( ) 25 . 6 < 25 ( ) 25 . 5 < 25
5 6
( ) 9 + 1 > 3 ( ) 13 1 – 3 9 > 10
4 8 10

91
10. Bir yükseklikten yere düflen futbol topu, her seferinde düfltü¤ü yüksekli¤in 2 ’si kadar z›pl›-
5
yor. ‹kinci düflüflten sonra 20 cm z›plad›¤›na göre topun yere düfltü¤ü ilk yükseklik kaç santimetre-
dir?
A. 125 B. 120 C. 115 D. 110

11. 15,18 ond›lak kesrinin kesir olarak yaz›lm›fl hâli afla¤›dakilerden hangisidir?

A. 18 15 B. 15 18 C. 15 D. 18
100 100 18 15

12. 0,5 ve 0,6 ondal›k kesirlerinin aras›nda olan 3 tane ondal›k kesir yaz›n›z.

13. Afla¤›daki devirli ondal›k aç›l›mlar ile k›salt›lm›fl yaz›l›mlar›n› eflleyiniz.


5,333 ... 4,123123 ... 8,51222 ...
–– – – –– ––– –
16,821 8,512 5,3 0,76 4,123 2,34
0,7676 ... 2,3444 ... 16,82121 ...

14. Afla¤›daki noktal› yerlere “>, <” iflaretlerinden uygun olan›n› yaz›n›z.

a. 2,1 ... 1,99 b. 5,34 ... 5,43 c. 0,013 ... 0,003 d. 3,5 ... 3,5

15. 1,3 ; 1,89 ; 1,36 ; 1,07 ; 1,24 ondal›k kesirlerinden kaç tanesi say› do¤rusunda 1,26’n›n
sa¤›nda yer al›r?
A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

16. 4,5a8 < 4,572 ifadesinde a yerine yaz›labilecek rakamlar›n kümesi .................................


17. 0,63 say›s›, hangi en küçük pozitif tam say› ile çarp›l›rsa çarp›m bir tam say› olur?
A. 3 B. 9 C. 30 D. 90

18. Bar›fllar›n evlerinin plan›


yanda verilmifltir. Cetvelinizle
ölçmeler yaparak sorular› ce-
vaplay›n›z. Salon
a. Çocuk odas›n›n uzun- Yatak Balkon
lu¤unu ve geniflli¤ini bulunuz. Odas›
b. Yatak odas›n›n ölçüle-
rini bulunuz.
Mutfak
c. Salonun ölçülerini bu- Koridor
lunuz. Çocuk
Odas›
d. Mutfa¤›n ölçülerini bu-
Banyo WC Girifl
lunuz. 1 cm : 2 m

92
19. 100 km’de ortalama 7,8 litre benzin tüketen bir otomobil 425 km’de kaç litre benzin tüketir?
A. 32,45 B. 33,15 C. 33,65 D. 34,15

20. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun say›lar› yaz›n›z.


15 dm = ................ cm 0,3 dm = ................ mm
4300 m = ................ km 15,2 m = ................ dam
3,5 cm = ................ mm 4,1 km = ................ hm
25 cm = ................ m 53 dam = ................ hm

21. ABCD çokgenindeki do¤ru parçalar›n›n uzunluklar›n› milimetre cinsinden ölçünüz. Ölçtü¤ü-
nüz uzunluklar› santimetreye yuvarlay›n›z.
D C Uzunluk mm cm
|AB|
|BC|
E |DC|
|AD|
|AC|
|DB|
A B
|AE|
|DE|
|EB|
|EC|

22. 2,56 km uzunlu¤undaki yolu 1 kez gidip gelen bir yaya kaç metre yürümüfl olur?

A. 512 B. 2560 C. 5120 D. 51 200

23. Metresi 5 TL olan bir kumafltan 1 m 25 cm al›rsak kaç Türk liras› öderiz?

A. 7,5 B. 7,25 C. 6,5 D. 6,25

1
24. ‹ki flehir aras›ndaki yolun ’ini giden bir tafl›t, 25 km daha gitseydi yolun yar›s›n› gitmifl ola-
3
cakt›. Tafl›t›n di¤er flehre ulaflmas› için kaç kilometre daha yol almas› gerekir?

A. 120 B. 100 C. 90 D. 80

25. Umut, Cans›n, Özge, Eylül ve Bircan’›n boylar›n›n ortalamas› 155 cm’dir. Cans›n olmad›-
¤›nda grubun boy ortalamas› 152 cm’dir. Cans›n’›n boyu kaç santimetredir?

A. 160 B. 162 C. 165 D. 167

93
26. Emel’in matematik dersindeki performans de¤erlendirme notlar› afla¤›daki çizgi grafi¤inde
verilmifltir.
a. Emel’in performans Notlar
Emel’in Notlar›
notlar›n›n ortalamas› kaçt›r?
100
b. En düflük not olma- 95
90
sayd›, Emel’in performans 85
80
ortalamas› ne olurdu? 75
70
c. Performans notlar›n›n 65
60
aç›kl›¤›n› bulunuz. 55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5 Performans
0
1. not 2. not 3. not 4. not 5. not 6. not 7. not

27. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z.


a. Bir deneyde tüm olabileceklerin kümesine ................................ denir.
b. Örnek uzay›n her alt kümesine ................................ denir.
c. Hiç gerçekleflmeyecek olan olaya ................................ denir.
d. Her durumda gerçekleflecek olaya ................................ denir.

28. Bir torbada 8 mavi, 5 k›rm›z›, 4 tane de yeflil renkte bilye vard›r. Torbadan rastgele çekilen
bir bilyenin yeflil renkli olma olas›l›¤› kaçt›r?
A. 8 B. 5 C. 4 D. 1
17 17 17 17

29. Üç madenî paran›n havaya at›lmas› deneyinde; örnek uzay ...................................................

30. Üzerinde 1’den 6’ya kadar say›lar›n yaz›ld›¤› 2 küp yere at›ld›¤›nda üste gelen say›lar›n
toplam›n›n 7 olma olas›l›¤› kaçt›r?
A. 1 B. 7 C. 1 D. 1
36 36 12 6

31. Alfabemizden rastgele seçilen bir harfin MATEMAT‹K sözcü¤ünde olma olas›l›¤› nedir?
A. 0 B. 6 C. 9 D. 1
29 29

94
V. ÜN‹TE
ONDALIK KES‹RLER

 Ondal›k Kesirleri Çözümlüyorum


1. Afla¤›daki yüzlük kartlar›n altlar›nda yaz›l› ondal›k kesirler kadar›n› boyay›n›z. Bu ondal›k
kesirlerin okunufllar›n› yaz›n›z.
a. b. c.

0,62 0,4 1,9

2. Say› do¤rusunda harflerle iflaretlenmifl noktalara karfl›l›k gelen ondal›k kesirleri ve bu onda-
l›k kesirlerin okunufllar›n› yaz›n›z.
A B C D
3,50 3,60

3. 6,3 ve 6,4 ondal›k kesirleri aras›nda olan 3 tane ondal›k kesir yaz›n›z.

4. Verilen ondal›k kesirlerdeki rakamlar›n basamak de¤erlerini, basamak tablosunda gösteriniz.


a. 23,18 b. 7,205

5. Afla¤›daki ondal›k kesirleri çözümleyiniz.


a. 0,047

b. 35,846

6. Afla¤›da verilen ondal›k kesirlerdeki 4 rakamlar›n›n basamak de¤erini yaz›n›z.


a. 5,04 b. 14,1 c. 0,403 d. 19,374 e. 40,12

95
 Ondal›k Kesirleri Yuvarl›yorum

1. Verilen ondal›k kesirlerden hangileri 6’ya, hangileri 7’ye yak›nd›r?


a. 6,6 b. 6,08 c. 6,80
d. 6,51 e. 6,702 f. 6,385

2. Afla¤›daki ondal›k kesirleri yüzde birler, onda birler ve birler basamaklar›nda yuvarlay›n›z.
a. 3,158 b. 0,092 c. 138,851
d. 17,805 e. 8,207 f. 19,374

Toplar›n Kütleleri
3. Yandaki tabloda, baz› spor dallar›nda kulla-
Onaylanan Kütle(g)
n›lan toplar›n spor otoritelerince kabul edilmifl küt-
Top
leleri yer almaktad›r. Buna göre; Alt s›n›r Üst s›n›r

Masa tenisi 2,407 2,553

Tenis 56,698 58,394

Voleybol 259,86 280,17

Basketbol 592,75 647,53

a. Masa tenisi topunun alt ve üst s›n›r kütlelerini, yüzde birler basama¤›nda yuvarlay›n›z.

b. Tenis topunun alt ve üst s›n›r kütlelerini tam say›ya yuvarlay›n›z.

c. Voleybol topunun alt ve üst s›n›r kütlelerini onda birler basama¤›nda yuvarlay›n›z.

d. Basketbol topunun alt ve üst s›n›r kütlelerini onlar basama¤›nda yuvarlay›n›z.

96
 Ondal›k Kesirlerle Toplama ‹fllemi Yap›yorum

1. Çi¤dem’in marketten ald›¤› ürünler ve fiyatlar› yan- Ürünler ve Fiyatlar›


daki tabloda verilmifltir. Ürün Ad› Fiyat› (TL)

Çi¤dem; Süt 1,49

Bisküvi 0,85
a. G›da ürünleri için kaç Türk liras› ödemifltir? Peynir 12,63

Peçete 0,94

Sabun 3,55

b. Temizlik ürünleri için kaç Türk liras› ödemifltir?

c. Tüm al›flverifli için toplam kaç Türk liras› ödemifltir?

2. Afla¤›daki toplama ifllemlerini yap›n›z.

a. 3,5 b. 16,092 c. 62,781 d. 41,9


24,6 7,15 33,6 0,385
0,05 138,28

3. Afla¤›daki toplama ifllemlerini yap›n›z.


a. 48 + 7,05 b. 5,9 + 18,34 + 2

c. 0,346 + 9,27 + 5,06 d. 20,824 + 3,052 + 6,7

4. Afla¤›daki toplama ifllemlerinin sonuçlar›n› tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yap›n›z. ‹fllem
sonuçlar› ile tahminlerinizi karfl›laflt›r›n›z.
a. 2,74 + 3,12 b. 25,69 + 18,5
Olimpiyat oyunlar› araflt›r›ld› m›?
P Oyunlar›n zamanla iliflkileri belirlendi mi?

97
 Ondal›k Kesirlerle Ç›karma ‹fllemi Yap›yorum

1. Ali; Yeflilköy’den Aksu köyüne, Kar Tepe-


si’ne u¤rayarak var›yor. Ahmet ise Yeflilköy’den
Kar Tepesi’ne 15,7 km’lik yolu kullanarak ulafl›-
yor. Ahmet, Ali’den kaç kilometre daha az yol
yürüyor?

2. Afla¤›daki ç›karma ifllemlerini yap›n›z.

a. 2,4 b. 17,28 5 c. 9,36 d. 1 2 7 , 8


0,8 4,93 0,584 85,92

3. Afla¤›daki sorular› cevaplamak için çember ve üçgenden birer say› seçiniz. Say›lar birden
fazla kullan›labilir.

5,86

0,65 1,08
12,56
4,92
31,2
28,07 1,468 2,5
15,5
19,4 12,14

a. Toplamlar› 13,64 olan iki say›y› bulunuz.


b. Farklar› 11,8 olan iki say›y› bulunuz.
c. Farklar› 4,78 olan say›lar hangileridir?
d. Toplamlar› 18 ve farklar› 13 olan say›lar› bulunuz.
e. Toplamlar› 5,57 ve farklar› 4,27 olan say›lar hangileridir?
f. Toplamlar› 30,57 ve farklar› toplamlar›ndan 5 az olan say›lar› bulunuz.
g. Toplamlar› 16,968 ve farklar› toplamlar›ndan 2,936 az olan say›lar hangileridir?

4. Afla¤›daki ç›karma ifllemlerinin sonuçlar›n› tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yap›n›z. ‹fllem so-
nuçlar› ile tahminlerinizi karfl›laflt›r›n›z.
a. 65,29 – 13,14 b. 39,85 – 24,73

98
 Ondal›k Kesirlerle Çarpma ‹fllemi Yap›yorum

Zeynep’in evi

9,3 km

Park
26,25 km

4 km

Varol’un
evi Hastane
16,3 km

Taksi Ücretleri
Kalk›fl ücreti (TL) Her kilometre için (TL)

Gündüz (06.00-24.00) 1,50 1,40

Gece (24.00 - 06.00) 2,25 2,10

1. Yukar›daki verilere göre;


a. Varol, gündüz evden parka taksi ile giderse kaç Türk liras› öder?

b. Varol, gündüz k›sa yoldan taksi ile Zeynep’e giderse kaç Türk liras› öder?

c. Varol, gece hastaneye taksi ile giderse kaç Türk liras› öder?

d. Zeynep, gündüz hastaneye k›sa yoldan taksi ile giderse kaç Türk liras› öder?

e. Zeynep ve Varol gündüz taksi ile hastaneye giderlerse Varol, Zeynep’ten kaç Türk liras› az
öder? Önce tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yap›n›z. ‹fllem sonucuyla tahmininizi karfl›laflt›r›n›z.
2. Afla¤›daki çarpma ifllemlerini yap›n›z.

8,3 1,38 4,85 14,55


x 2,7 x 0,9 x 0,06 x 34,26

99
 Ondal›k Kesirlerle Bölme ‹fllemi Yap›yorum
1. Afla¤›daki bölme ifllemlerini yap›n›z.

a. 74 5 b. 79 4 c. 180 16

2. Manavdan 3,5 kg elma alan Kemal 2,80 TL ödedi. Elman›n kilogram› kaç Türk liras›d›r?

3. Bir markette ayn› marka sosislerin 5’li paketi 3,35 TL’ye, 8’li paketi 5,20 TL’ye sat›lmak-
tad›r. Paket sosislerden hangisi daha ekonomiktir? Önce tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yap›n›z.
Buldu¤unuz sonuçla tahmininizi karfl›laflt›r›n›z.

4. Afla¤›daki bölme ifllemlerini yap›n›z.

a. 2,19 0,5 b. 2,52 0,14 c. 68,31 5,4

5. A marketinde 5 kg’l›k patatesler 4,25 TL, B marketinde 4,35 TL’ye sat›l›yor. 1 kg patates
hangi markette kaç Türk liras› daha ucuza sat›lmaktad›r?

Oyunlar oluflturulmaya baflland› m›? Oyunun kurallar›, oynanaca¤› alan ve oyun ile zaman
P iliflkisi belirlendi mi?

100
 10, 100 ve 1000 ile K›sa Yoldan Çarpma ve Bölme ‹fllemleri Yap›yorum

Enerji ve Besin Ögeleri Tablosu


1. 1 litrelik süt kutusunun üstünde yandaki tablo bulunmak-
tad›r. ‹çindekiler Miktar (100 mL)

Enerji de¤eri (kcal) 62


Bu tabloya göre afla¤›daki sorular› yan›tlay›n›z.
Protein (g) 3,1

Ya¤ (g) 3,4

Karbonhidrat (g) 4,6

a. 1 mL sütte kaç kcal enerji vard›r? ............................


b. 10 mL sütte kaç kcal enerji vard›r? ............................
c. 1000 mL (1 L) sütte kaç gram protein vard›r? ............................
d. 10 mL sütte kaç gram ya¤ vard›r? ............................
e. 1000 mL sütte kaç gram ya¤ vard›r? ............................
f. 1 mL sütte kaç gram karbonhidrat vard›r? ............................
g. 10 mL sütte kaç gram karbonhidrat vard›r? ............................
h. 1000 mL sütte kaç gram karbonhidrat vard›r? ............................

2. Afla¤›daki ifllemleri yap›n›z.


a. 0,78 x 10 b. 2,035 x 100 c. 5,49 x 1000

d. 17, 25 ÷ 10 e. 83,6 ÷ 100 f. 7,2 ÷ 1000

3. 1 L benzinle 14,65 km yol giden bir otomobil, 10 L ve 100 L benzinle kaçar kilometre yol
gider?

101
 Tahmin Ediyorum

0,35 TL 0,85 TL 13,25 TL 1 kg’› 16,35 TL

1. Yukar›daki verilere göre ifllem yapmadan afla¤›daki sorular› cevaplay›n›z.


a. 1 TL’si olan bir kifli 1 po¤aça ve 1 dilim kek alabilir mi?
b. 1 yafl pasta ve 1 dilim kek alan bir kifli yaklafl›k kaç Türk liras› öder?
c. 1 yafl pasta ve 1 kg baklava alan bir kifli yaklafl›k kaç Türk liras› öder?
d. 20 TL’si olan bir kifli 1 kg baklava al›rsa yaklafl›k kaç Türk liras› para üstü al›r?
e. 2,5 kg baklava alan bir kifli yaklafl›k kaç Türk liras› öder?
f. 5 dilim kek ve 1 yafl pasta alan bir kifli yaklafl›k kaç Türk liras› öder?
g. 1 tepsi baklavan›n kütlesi 12,45 kg ise 1 tepsi baklava kaç Türk liras›d›r?
h. 4 po¤aça ve 3 dilim kek alan 1 kifli 10 TL verirse yaklafl›k kaç Türk liras› para üstü al›r?

2. 88,7 + 23,2 iflleminin sonucu yaklafl›k olarak kaçt›r?


A. 1100 B. 200 C. 110 D. 20

3. 12,37 x 5,9 iflleminin sonucu yaklafl›k olarak kaçt›r?


A. 7,3 B. 73 C. 730 D. 7300

4. 4,742 – 1,5 iflleminin sonucu yaklafl›k olarak kaçt›r?


A. 30 B. 13 C. 6 D. 3

5. 17,2 ÷ 0,03 iflleminin sonucu yaklafl›k olarak kaçt›r?


A. 6 B. 60 C. 600 D. 6000

6. Bir kifli dakikada 94,5 m yürümektedir. Bu kifli 20 dakikada kaç metre yürümüfl olur?

7. 0,65; 200 ve 1,5 verilerini kullanarak bir problem kurunuz. Kurdu¤unuz problemi çözünüz.

102
YÜZDELER

 Yüzdeleri Ö¤reniyorum

Sal› Çarflamba Perflembe Cuma Cumartesi Pazar


Tam 52 36 9 81 173 122
Ö¤renci 48 14 16 44 77 378

1. Bir müzeyi, günlere göre ziyaret eden kifli say›lar›n› gösteren tablo yukar›dad›r. Buna göre;
a. Sal› günkü ziyaretçilerden, ö¤rencilerin yüzdesi kaçt›r?

b. Çarflamba günkü ziyaretçilerden, ö¤renci olmayanlar›n yüzdesi kaçt›r?

c. Perflembe günkü ziyaretçilerden, ö¤rencilerin yüzdesi kaçt›r?

d. Cuma günkü ziyaretçilerden, ö¤renci olmayanlar›n yüzdesi kaçt›r?

e. Pazar günkü ziyaretçilerden, ö¤rencilerin yüzdesi kaçt›r?

2. Tabloda bofl b›rak›lan kutular› uygun say›larla doldu-


runuz. Kesir Ondal›k Yüzde
kesir
2
5

0,72

% 45

3
1
4

3. Afla¤›daki boflluklara “<, >” veya “=” sembollerinden uygun olan› yaz›n›z.
4 1
a. 0,3 .... % 30 b. % 83 .... % 75 c. .... % 15 d. .... % 30
25 3
4 1 1
e. % 15 .... f. % 6 .... g. % 42,5 .... % 142 h. 1 .... % 125
5 30 2

4. Afla¤›daki kesirleri yüzde sembolü ile yaz›n›z. Bu yüzdelerden % 100’den büyük, %1’den
küçük olanlar› bulunuz.
6 348 72 18 284 26 2
, , , , , ,
800 400 600 400 400 25 400

103
5. Bir ailenin ayl›k harcama oranlar›n›

Sa
gösteren daire grafi¤i yandad›r. Buna göre;

¤l›
k
Ul
afl›

%
m G›da % 30

4
%
7
a. Bu ailenin sa¤l›k harcamalar› 38 TL ise ayl›k geliri
kaç Türk liras›d›r? Giyim % 16

6
Kira % 22

alar %
arcam
b. G›da harcamalar› kaç Türk liras›d›r? Birikim % 15

er h
Di¤
c. Kira gideri, giyim harcamalar›ndan kaç Türk liras› fazlad›r?

d. Ulafl›m, sa¤l›k ve giyim harcamalar›n›n toplam oran› kaçt›r?

e. Siz de bu grafikle ilgili iki problem kurunuz. Kurdu¤unuz problemleri çözünüz.

6. Bir ilimizde flehir içi ulafl›mda tam bilet 1,20 TL, indirimli bilet 90 Kr’tur. ‹ndirimli bilet üc-
reti, tam bilet ücretinin yüzde kaç›d›r? ‹ndirim oran› yüzde kaçt›r?

7. Bir çikolata paketinin üstünde 175 g ± % 3 yazmaktad›r. Bu çikolata paketi en az ve en çok


kaç gram olabilir? Önce tahmin ediniz. Sonra problemi çözünüz. Buldu¤unuz sonuç ile tahmininizi
karfl›laflt›r›n›z.

8. Bir emlakç›, satt›¤› ev için hem al›c›dan hem de sat›c›dan % 2 komisyon almaktad›r. Emlakç›
satt›¤› bir evden toplam 2550 TL komisyon ald›¤›na göre ev, kaç Türk liras›na sat›lm›flt›r?

P Zamanla ilgili kullan›lacak ölçme birimleri kararlaflt›r›lm›fl olmal›.

104
UZUNLUKLARI ÖLÇME

 Düzlemsel fiekillerin Çevre Uzunluklar›n› Buluyorum

1. Bir eflkenar üçgen simetri ekseni boyunca kesilip 2 efl parça-


ya ayr›lm›flt›r.

Elde edilen parçalar farkl› biçimlerde birlefltirilerek afla¤›daki flekiller elde edilmifltir.

fiekil B fiekil C

fiekil A

fiekil A, B ve C’yi inceleyerek afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlalar›n yan›na D, yanl›fl olan-
lar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) fiekil A’n›n çevre uzunlu¤u, fiekil B’nin çevre uzunlu¤undan büyüktür.
( ) fiekil A’n›n çevre uzunlu¤u, fiekil C’nin çevre uzunlu¤undan küçüktür.
( ) fiekil B’nin çevre uzunlu¤u, fiekil C’nin çevre uzunlu¤una eflittir.
( ) fiekil C’nin çevre uzunlu¤u, fiekil B’nin çevre uzunlu¤undan büyüktür.
( ) Bu flekillerin çevre uzunluklar› hakk›nda yorum yap›lamaz.

2. Afla¤›daki düzlemsel flekillerin çevre uzunluklar›n› tahmin ediniz. Sonra, bu flekillerin kenar
uzunluklar›n› cetvelle ölçerek çevre uzunluklar›n› hesaplay›n›z Buldu¤unuz sonuçlarla tahminleri-
nizi karfl›laflt›r›n›z.

3 cm

E¤er 3 cm olarak belirtilen referans uzunluk 15 cm olarak verilseydi flekillerin çevresi kaçar
santimetre olurdu?

105
3. Afla¤›daki düzlemsel flekillerin çevre uzunluklar›n› tahmin ediniz. Sonra, ölçme yaparak bu
flekillerin çevre uzunluklar›n› bulunuz. Buldu¤unuz sonuçlarla tahminlerinizi karfl›laflt›r›n›z.

3 cm

4. Afla¤›daki düzlemsel flekillerin çevre uzunluklar›n› hesaplay›n›z.

1,5 cm

1,3 cm
1,5 cm
2,7 cm
1,5 cm

0,5 cm
1 cm
2,2 cm
0,5 cm
2 cm

6 cm

5. Afla¤›da bir sitenin yerleflim plan› görülmektedir. Buna göre;


a. B flekli kare oldu¤una göre çevresinin uzunlu¤u kaç metredir?
b. C flekli dikdörtgen ve uzun kenar›, k›sa kenar›n›n 2,5 kat› oldu¤una göre çevresinin uzun-
lu¤u kaç metredir?
c. A fleklinin çevresinin uzunlu¤u kaç metredir?

d. Sitenin çevresi paralelkenar ve k›sa kenar› uzun kenar›n›n 2 ’si oldu¤una göre çevresi-
nin uzunlu¤u kaç metredir? 3

8,3 m
4,2 m
A
2,3 m
2,3 m B
2,3 m

7,5 m
5,2 m 38,4 m

5,4 m C

106
6. Afla¤›daki tangram parçalar›yla oluflturulan fleklin çevre uzunlu¤unu bulunuz.

3,
5
cm

12
cm
7
cm

2 cm

3,
5
cm
5 cm

5 cm
7. Kenar uzunluklar› tam say› olan ve çevresinin uzunlu¤u 14 cm olan 3 tane paralelkenar olufl-
turunuz.

8. Uzun kenar› 15,6 cm, k›sa kenar› 8,5 cm olan dikdörtgenin uzun kenar› 1 oran›nda uzat›-
3
l›p k›sa kenar› % 20 oran›nda k›salt›l›yor. Oluflan dikdörtgenin çevre uzunlu¤u ile önceki dikdört-

genin çevre uzunlu¤u aras›ndaki fark kaç santimetre olur?


A. 7,28 B. 7 C. 6,28 D. 4,16

9. Bir ondal›k kesir ve bir oran kullanarak kareyle ilgili bir problem kurunuz. Kurdu¤unuz
problemi çözünüz.

107
SIVILARI ÖLÇME

 S›v›lar› Ölçüyorum

1. Afla¤›daki boflluklara gelebilecek en uygun seçene¤i iflaretleyiniz.


• Bir kupa süt yaklafl›k ..............’dir.
a. 250 mL b. 2,5 L c. 25 mL
• Bir otomobilin deposu yaklafl›k .............. benzin al›r.
a. 5 L b. 50 L c. 500 L

2. Afla¤›daki boflluklara yaz›labilecek en uygun birimi iflaretleyiniz.


• Bir küvet dolusu su yaklafl›k 100 .......’dir.
a. mL b. cL c. L
• Bir flifle öksürük flurubu yaklafl›k 20 ...’dir.
a. L b. cL c. mL
• Bir çay kafl›¤› su yaklafl›k 5...’dir.
a. mL b. cL c. L

3. Afla¤›daki dönüflümleri yap›n›z.


a. 6 L = .......... mL b. 35 mL = .......... cL
c. 0,2 L = .......... cL d. 350 cL = .......... L

4. Ayfle Han›m, 1L sütün 20 cL’sini pasta yapmak için kullan›yor. Geriye kaç mililitre süt kal›r?
2
A. 800 B. 500 C. 300 D. 200

5. Yandaki foto¤raftan yararlanarak bir problem kurunuz. Kur-


du¤unuz problemi çözünüz.

P Raporlar tamamlan›yor mu?


Sunu aflamas›na gelindi mi? Gelifltirilen oyunun prova-
lar› yap›l›yor mu?

108
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
1. Afla¤›da çözümlenmifl biçimde verilen ondal›k kesirleri yaz›n›z.
a. (2 x 10) + (3 x 1) + 8 x 1 + 6 x 1
( ) ( )
= .........
10 1000

b. 7 x 1 + 5 x 1
( ) ( = ......... )
100 1000

2. Afla¤›daki ondal›k kesirlerden hangisi 4,8 ve 4,81 aras›ndad›r?


A. 4,75 B. 4,80 C. 4,805 D. 4,815

3. (0,516 + 3,914) x (4 ÷ 0,8) iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?


A. 22,65 B. 22,15 C. 22,05 D. 22,215

1 1 0,24
4. ( 0,05 +
0,02 ) ( 0,8 )
x iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?

A. 23 B. 22 C. 21 D. 20

5. Yandaki toplama iflleminde basamaklarda verilmeyen a8,b75


rakamlar› bulunuz. c,1d
0,3
30,315

6. 7,686 ondal›k kesrine hangi say› eklenirse iki basamakl› en küçük say› elde edilir?
A. 3,314 B. 2,431 C. 2,314 D. 1,431

7. 300 kg odun alan Mehmet Bey 288 TL ödedi. Odunun 1 tonu kaç Türk liras›d›r?
A. 860 B. 880 C. 920 D. 960

8. 3,597 ondal›k kesrinin yüzde birler basama¤›nda yuvarlanm›fl hâli afla¤›dakilerden hangi-
sidir?
A. 3,5 B. 3,59 C. 3,6 D. 4

9. (12,06 + 7,7) x 4,89 iflleminin sonucunu yaklafl›k olarak tahmin ediniz. Sonra, sonucu bula-
rak tahmininizle karfl›laflt›r›n›z.

P Sunu aflamas›na gelindi mi? Oyunlar oynanabiliyor mu?

109
31,88 TL 59,95 TL

49,95 TL

10. Etiketlerdeki fiyatlar› kullanarak afla¤›daki noktal›


yerlere uygun ifadeleri yaz›n›z ve sorular› cevaplay›n›z. 9,49 TL
a. Bar›fl 28,47 TL harcad›. 3 çift ......................... ald›.

b. Semra 1 mont, 2 atk› ve 2 kazak ald›. Semra kaç TL


harcad›?

4,95 TL

c. Bahar 35,79 TL ödedi. .........................,


......................... ve ......................... ald›.

d. Gülcan 1 pantolon, 2 çift eldiven sat›n ald›. Kasaya 6,89 TL


70 TL verdi¤ine göre ne kadar para üstü ald›?

e. Mehmet, kasaya 100 TL verip 8,17 TL para üstü ald›.


Mehmet ......................... ve ......................... sat›n ald›.
20,95 TL
f. Ayn› üründen 3 tanesini alan Metin, kasaya 50 TL
verdi. Para üstü olarak 21,53 TL alan Metin’in ald›¤› hediye-
ler ................... idi.

7,95 TL

110
11. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) 0,27 = % 27 ( ) 0,05 = % 5
( ) 0,3 = % 3 ( ) 1,45 = % 45
3 9
( ) = % 25 ( ) = % 20
12 60
7 6
( ) = % 88 ( ) = % 12,5
8 48

12. Afla¤›daki ifadelerle bu ifadelerin karfl›l›¤› olan say›lar› eflleyiniz.


a. 35’in % 90’› 37
b. 148’in % 25’i 324
c. 60’›n % 18’i 23,67
d. 240’›n % 135’i 10,8
e. 52,6’n›n % 45’i 31,5
39

13. Bir tenisçi yapt›¤› 35 maçtan 14’ünü kaybetmifltir. Bu sporcunun baflar› yüzdesini tahmin edi-
niz. Sonra ifllemi yap›n›z. ‹fllem sonucu ile tahmininizi karfl›laflt›r›n›z.

14. Bir say›n›n % 45’i ile % 40’› aras›ndaki fark 12,5 oldu¤una göre bu say›n›n yar›s› kaçt›r?
A. 62,5 B. 97,5 C. 125 D. 250

15. Benzinin litresine % 10 zam yap›lm›flt›r. Bir süre sonra da % 10 indirim uygulanm›flt›r. Ben-
zinin zamlanmadan önceki fiyat› ile son fiyat› aras›nda nas›l bir ba¤›nt› vard›r?
A. Ayn›d›r. B. %1 azalm›flt›r. C. %1 artm›flt›r. D. %10 azalm›flt›r.

16. % 20 kâr edilerek 3,60 TL’ye sat›lan bir mal›n mal olufl fiyat› kaç Türk liras›d›r?
A. 2,88 B. 3 C. 3,50 D. 4,13

17. Sat›fl fiyat› üzerinden % 40 indirim yap›larak 10,80 TL’ye sat›lan bir mal›n, indirimden önce-
ki fiyat› kaç Türk liras›d›r?
A. 18 B. 17,50 C. 17,25 D. 16

18. Afla¤›daki ifllemlerin sonuçlar›n› tahmin ediniz. Sonra ifllemleri yap›n›z. ‹fllem sonuçlar› ile
tahminlerinizi karfl›laflt›r›n›z.
a. 18,2 + 6,8 b. 48,75 – 9,6 c. 4,5 x 3,2
d. 36,9 ÷ 4,5 e. 129,15 ÷ 20,5 f. 15,6 ÷ 0,3

111
19. Bir karenin bir boyutu 3 birim küçültülüp di¤er boyutu 2 birim artt›r›larak bir dikdörtgen el-
de ediliyor. Afla¤›daki ifadelerden hangisi do¤rudur?
A. Oluflan flekil bir dikdörtgen olmaz.
B. Karenin çevresinin uzunlu¤u, dikdörtgenin çevresinin uzunlu¤undan büyüktür.
C. Karenin çevresinin uzunlu¤u, dikdörtgenin çevresinin uzunlu¤una eflittir.
D. Karenin çevresinin uzunlu¤u, dikdörtgenin çevre uzunlu¤undan küçüktür.
D C

20. Yandaki ABCD dörtgeninin içine, flekilde görüldü-


¤ü gibi birbirine efl 5 dikdörtgen yerlefltirilmifltir. |AB| = 12
birim oldu¤una göre dikdörtgenin çevresinin kaç birim ol-
du¤unu tahmin ediniz. Sonra ifllemi yap›n›z. ‹fllem sonu-
cuyla tahmininizi karfl›laflt›r›n›z.
A
B

21. K›sa kenar›n›n uzunlu¤u, uzun kenar›n›n % 65’i olan dikdörtgenin çevresinin uzunlu¤u
66 cm’dir. K›sa kenar›n›n uzunlu¤u kaç santimetredir?
A. 20 B. 15 C. 13 D. 10

22. Bir kare ile bir eflkenar üçgenin çevre uzunluklar› birbirine eflittir. Karenin bir kenar›n›n
uzunlu¤u 2,7 birim oldu¤una göre eflkenar üçgenin bir kenar›n›n uzunlu¤u kaç birimdir?
A. 3 B. 3,4 C. 3,5 D. 3.6

23. Bir dikdörtgenin k›sa kenar› 12,38 m’dir. Uzun kenar› k›sa kenar›ndan 8,74 m daha uzun olu-
¤una göre bu dikdörtgenin çevresinin uzunlu¤u kaç metredir?
A. 67 B. 67,5 C. 68 D. 68,5

24. Çevresinin uzunlu¤u 167 cm olan bir paralelkenar›n uzun kenar›, k›sa kenar›n›n iki kat›ndan
10 cm daha uzundur. Bu paralelkenar›n k›sa kenar› kaç santimetredir?
A. 20 B. 24,5 C. 28,5 D. 59

25. Afla¤›daki boflluklara “<, >” veya “=” sembollerinden uygun olan› yaz›n›z.
a. 0,17 L .... 150 mL b. 430 cL .... 4,3 L
c. 86 cL .... 880 mL d. 0,203 L .... 23 mL

26. Afla¤›daki ölçme sonuçlar›n› istenilen birim cinsinden yaz›n›z.


6 L 25 mL = ........................ cL
375 cL 80 mL = ........................ L
0,2 L 4 cL = ........................ mL

27. 250 L su 200 cL’lik fliflelere doldurulacakt›r. Kaç flifle gerekir?


A. 125 B. 150 C. 175 D. 200

28. Afla¤›daki verilerle birer problem kurunuz. Kurdu¤unuz problemleri çözünüz.


a. 8 cm, 12 cm, üçgen, paralelkenar
b. 200 mL, 40 cL, meyve suyu

112
VI. ÜN‹TE
GEOMETR‹K C‹S‹MLER

 Prizmalar› Ö¤reniyorum


1. Kareli k⤛d›n karelerinden yararlanarak bir üçgen dik prizma çiziniz. Bu prizmay›
adland›r›n›z. Köflelerini, ayr›tlar›n› ve herhangi bir yüksekli¤ini yaz›n›z.

Köfleleri; ................................................
noktalar›d›r.
Taban ayr›tlar›; ......................................
do¤ru parçalar›d›r.
Yan ayr›tlar›; .........................................
do¤ru parçalar›d›r.
Herhangi bir yüksekli¤i ................. do¤ru
parças›d›r.

2. Kareli k⤛d›n karelerinden yararlanarak bir küp çiziniz. Bu prizmay› adland›r›n›z. Köfleleri-
ni, ayr›tlar›n› ve herhangi bir yüksekli¤ini yaz›n›z.

Köfleleri; ................................................
noktalar›d›r.
Taban ayr›tlar›; ......................................
do¤ru parçalar›d›r.
Yan ayr›tlar›; ..........................................
do¤ru parçalar›d›r.
Herhangi bir yüksekli¤i ................. do¤ru
parças›d›r.

3. Kareli k⤛d›n karelerinden yararlanarak bir dikdörtgenler prizmas› çiziniz. Bu prizmay›


adland›r›n›z. Köflelerini, ayr›tlar›n› ve herhangi bir yüksekli¤ini yaz›n›z.

Köfleleri; ................................................
noktalar›d›r.
Taban ayr›tlar›; ......................................
do¤ru parçalar›d›r.
Yan ayr›tlar›; ..........................................
do¤ru parçalar›d›r.
Herhangi bir yüksekli¤i ................. do¤ru
parças›d›r.

113
4. Kareli k⤛d›n karelerinden yararlanarak bir kare dik prizma çiziniz. Bu prizmay›
adland›r›n›z. Köflelerini, ayr›tlar›n› ve herhangi bir yüksekli¤ini yaz›n›z.

Köfleleri; ................................................
noktalar›d›r.
Taban ayr›tlar›; ......................................
do¤ru parçalar›d›r.
Yan ayr›tlar›; ..........................................
do¤ru parçalar›d›r.
Herhangi bir yüksekli¤i ................. do¤ru
parças›d›r.

5. Afla¤›da efl küplerden oluflan yap›lar›n önden, sa¤dan, soldan, üstten ve arkadan görünüm-
lerini kareli k⤛da çiziniz.

P Kaynaklar araflt›r›l›yor mu? Be¤enilen evlerin resimleri toplan›yor mu?

114
ALANI ÖLÇME

1. Afla¤›da verilen alan ölçü birimlerini, istenilen birim cinsinden bulunuz.

a. 45 m2 = ........................ dm2 b. 29 km2 = ...................... dam2

c. 69 mm2 = ........................ cm2 d. 27 hm2 = ........................ m2

e. 34 m2 = ........................ cm2 f. 650 dm2 = ........................ dam2

g. 3250 dam2 = ........................ hm2 h. 3000 dam2 = ........................ hm2

›. 32 000 mm2 = ........................ dm2 i. 59 000 dam2 = ........................ km2

j. 432 km2 = ........................ m2 k. 6000 cm2 = ........................ dm2

l. 285 dm2 = ........................ dam2 m. 90 000 cm2 = ........................ m2

n. 457 hm2 = ........................ m2 o. 280 000 mm2 = ........................ dm2

2. Afla¤›da verilen arazi ölçü birimlerini, istenilen birim cinsinden yaz›n›z.

a. 3 a = ........................ m2 b. 7 a = ...................... dam2

c. 800 m2 = ........................ a d. 29 dam2 = ........................ a

e. 290 daa = ........................ a f. 3700 a = ........................ daa

g. 75 daa = ........................ m2 h. 8000 m2 = ........................ daa

›. 49 ha = ........................ a i. 2700 a = ........................ ha

j. 40 000 m2 = ........................ ha k. 32 ha = ........................ m2

l. 5 km2 = ........................ ha m. 3800 km2 = ........................ ha

n. 6700 dam2 = ........................ ha o. 270 ha = ........................ km2

P Evin plan›n› ve maketini yapmak için kullan›lacak malzemeler belirlendi mi?

115
3. Afla¤›da solda verilen karesel bölgelerin alanlar› birer birim karedir. Buna göre çokgenlerin
alanlar›n›n kaçar birim kare oldu¤unu tahmin ediniz. Sonra çokgenlerin alanlar›n› hesaplay›n›z. Bul-
du¤unuz sonuçlarla tahminlerinizi karfl›laflt›r›n›z.

a. Çokgensel bölgenin alan›


tahminen .......... birim karedir.
Ölçme sonucu, çokgenin
alan› ......... birim karedir.

b. Çokgensel bölgenin alan›


tahminen .......... birim karedir.
Ölçme sonucu, çokgenin
alan› ......... birim karedir.

c. Çokgensel bölgenin alan›


tahminen .......... birim karedir.
Ölçme sonucu, çokgenin
alan› ......... birim karedir.

d. Çokgensel bölgenin alan›


tahminen .......... birim karedir.
Ölçme sonucu, çokgenin
alan› ......... birim karedir.

116
Problem Çözüyorum
Problem: Bir arsan›n alan› 20 a’d›r. Bu arsan›n 400 m2 sine ev, 200 m2 sine havuz yap›lm›flt›r.
Geriye kaç metre karelik alan kalm›flt›r?

2
Problem: Bir tarlan›n alan› 75 a’d›r. Bu tarlan›n ’sine bu¤day, geri kalan›na da arpa ekil-
3
mifltir. Arpa ekili alan kaç metre karedir?

1
Problem: Bir bahçenin alan› 4 a’d›r. Bahçenin yar›s›na elma, ’ine armut a¤ac› dikilmifltir.
4
Geri kalan k›sm›na da kiraz a¤ac› dikilmifltir. Kiraz a¤ac› dikilen alan kaç metre karedir?

P Tasar›mlara baflland› m›?

117
 Dikdörtgensel ve Karesel Bölgenin Alan›n› Buluyorum

1. Bir kenar uzunlu¤u 9 cm olan karesel bölgenin alan› kaç santimetre karedir?

2. K›sa kenar› 7 cm, uzun kenar› 15 cm olan dikdörtgensel bölgenin alan› kaç santimetre
karedir?

3. Yandaki flekil birbirine efl karesel bölgelerden oluflmufltur. Boyal›


k›sm›n çevresi 40 cm oldu¤una göre fleklin alan› kaç santimetre karedir?

4. Alan› 192 cm2 olan dikdörtgesel bölgenin bir kenar›n›n uzunlu¤u 8 cm’dir. Dikdörtgenin
çevre uzunlu¤u kaç santimetredir?

118
 Üçgensel Bölgenin Alan›n› Buluyorum

1. Bir kenar uzunlu¤u 20 cm ve bu kenara ait yüksekli¤i 30 cm olan üçgenin alan› kaç desi-
metre karedir?

2. Alan› 36 cm2 ve dik kenarlar›ndan birinin uzunlu¤u 6 cm olan dik üçgenin di¤er dik kenar›-
n›n uzunlu¤u kaç santimetre karedir?

D C
3. Yandaki flekilde, |AE| = |EB| oldu¤una göre
boyal› k›s›mlar›n›n alan› kaç santimetre karedir?

9 cm

A E 7 cm B

A B
4. Yukar›daki üçgenler efl olup |AB| = 30 cm’dir. Verilenlere göre üçgenlerin alanlar› toplam›
kaç santimetre karedir?

119
 Kenar Uzunlu¤u ile Alan Aras›ndaki ‹liflkiyi Ö¤reniyorum

1. Afla¤›daki çokgenlerin alanlar›n› bulunuz. Buldu¤unuz sonuçlar› tabloya yazarak kenar


uzunlu¤u ile alan aras›ndaki iliflkiyi aç›klay›n›z.

3 cm 4 cm

2 cm 2 cm
3 cm 3 cm

4 cm

3 cm

5 cm 5 cm

3 cm 3 cm

5 cm 5 cm

5 cm

5 cm

6 cm 4 cm

1 cm 1 cm

6 cm

4 cm 4 cm

4 cm

Çokgenlerin Kenar Uzunluklar› ve Alanlar›


Çokgenin ad› Kenar uzunluklar› Alan›
Kare
Kare
Kare
Dikdörtgen
Dikdörtgen
Dikdörtgen

120
 Çevre Uzunlu¤u ile Alan Aras›ndaki ‹liflkiyi Ö¤reniyorum

1. Dört kareliler tak›m›n› kullanarak oluflturaca¤›n›z flekillerin en büyük ve en küçük çevre


uzunluklar› ile alanlar› aras›ndaki iliflkiyi aç›klay›n›z.

Olas› en büyük Olas› en küçük


Alan (br2) çevre uzunlu¤u (br) çevre uzunlu¤u (br)

2. Befl kareliler tak›m›ndan uygun olanlar› kullanarak kare ve dikdörtgen oluflturunuz.


Oluflturdu¤unuz flekilleri çiziniz.

121
3. Afla¤›da plan› verilen siteye, alan› 300 m2 olan bir havuzun yerini ve fleklini çiziniz. Havuz
yap›ld›ktan sonra planda geriye kalan k›s›m ise a¤açland›r›laca¤›na göre a¤açland›r›lacak alan kaç
metre karedir?

10 m 10 m

oto park 20 m
A 30 m B
blok 30 m blok
50 m

40 m 40 m

40 m

40 m

C
30 m
blok

Not: Yap›lan ölçmelerde, ölçülen her 1 cm’lik uzunluk 10 m olarak al›nacakt›r.

4. Alanlar› 48 cm2 ve çevre uzunluklar› farkl› olan iki dikdörtgen çiziniz.

122
HACM‹ ÖLÇME

 Dikdörtgenler Prizmas›, Kare Prizma ve Küpün


Hacmine Ait Ba¤›nt›lar› Ö¤reniyorum
1. Afla¤›daki dikdörtgenler prizmas›, bir kenar uzunlu¤u 1 cm olan küplerle dolduruluyor. Dik-
dörtgenler prizmas›n›n hacminin kaç santimetre küp oldu¤unu tahmin ediniz. Sonra prizman›n hac-
mini bularak tahmininizle karfl›laflt›r›n›z. Tahmininizi ve çözümünüzü noktal› yerlere yaz›n›z.

1 cm
1 cm 3 cm
1 cm
5 cm
12 cm
Tahminen ............ cm3tür.
Dikdörtgenler prizmas›n›n hacmi,
V = ..............................
= ..............................
= ..............................

2. Afla¤›daki küp, bir kenar uzunlu¤u 1 cm olan küplerle dolduruluyor. Küpün hacminin kaç
santimetre küp oldu¤unu tahmin ediniz. Sonra küpün hacmini bularak tahmininizle karfl›laflt›r›n›z.
Tahmininizi ve çözümünüzü noktal› yerlere yaz›n›z.

Tahminen ............ cm3tür.


Küpün hacmi,
4 cm
1 cm V = ..............................
1 cm = ..............................
1 cm
4 cm = ..............................
4 cm

3. Afla¤›daki kare prizma, bir kenar uzunlu¤u 1 cm olan küplerle dolduruluyor. Kare prizman›n
hacminin kaç santimetre küp oldu¤unu tahmin ediniz. Sonra prizman›n hacmini bularak tahmini-
nizle karfl›laflt›r›n›z. Tahmininizi ve çözümünüzü noktal› yerlere yaz›n›z.
Tahminen ............ cm3tür.
Kare prizmas›n›n hacmi,
1 cm V = ..............................
1 cm
1 cm = ..............................
= ..............................
10 cm

P Kullan›lacak prizma modellerine karar


verilmifl olmal›. Yap›lar›n kenar uzunluklar› belirle-
4 cm nerek çevre ve alan hesaplamalar›na baflland› m›?

4 cm
123
4. Afla¤›daki dikdörtgenler prizmas›n›n boyutlar› flekil üzerinde verilmifltir. Bu prizman›n
hacmini tahmin ediniz. Tahmin stratejinizi aç›klay›n›z.

c = 7 cm

b = 12 cm
a = 18 cm

5. Afla¤›daki küpün boyutlar› flekil üzerinde verilmifltir. Bu prizman›n hacmini tahmin ediniz.
Tahmin stratejinizi aç›klay›n›z.

9 cm

9 cm

9 cm

6. Afla¤›daki kare prizman›n boyutlar› flekil üzerinde verilmifltir. Bu prizman›n hacmini tahmin
ediniz. Tahmin stratejinizi aç›klay›n›z.

11 cm

6 cm

6 cm

124
Problem Çözüyorum

Problem: Boyutlar› 6 m, 4 m ve 2 m olan dikdörtgenler prizmas› fleklindeki havuzun 1 ’i su


3
ile doludur. Havuzda kaç metre küp su vard›r?

Problem: Dikdörtgenler prizmas› fleklindeki bir yüzme havuzunun uzunlu¤u 50 m, geniflli¤i


30 m, yüksekli¤i 1,75 m’dir. Havuz dolu iken 975 m3 su boflalt›l›yor. Havuzda kalan su, kaç metre
küptür?

Problem: Bir ayr›t› 3 cm olan küp fleklindeki ilaç kutular›, boyutlar› 18 cm, 27 cm ve 36 cm
olan bir koliye yerlefltirilecektir. 1 koliye kaç tane ilaç kutusu konulabilir?

125
 Hacim Ölçme Birimlerini Ö¤reniyorum

Afla¤›da verilen alan ölçü birimlerini, istenilen birim cinsinden bulunuz.

a. 7 m3 = ........................ dm3 b. 18 000 dm3 = ...................... m3

c. 62 000 dam3 = ........................ hm3 d. 39 km3 = ........................ dam3

e. 7500 cm3 = ........................ dm3 f. 0,89 dm3 = ........................ cm3

g. 5,754 m3 = ........................ dm3 h. 280 dam3 = ........................ dm3

›. 2 000 000 dam3 = ........................ km3 i. 80 000 hm3 = ........................ km3

j. 36,792 dm3 = ........................ mm3 k. 530 000 dm3 = ........................ dam3

l. 800 000 dam3 = ........................ km3 m. 372 hm3 = ........................ m3

n. 645 000 000 mm3 = ........................ dm3 o. 125 000 mm3 = ........................ cm3

ö. 19,45 cm3 = ........................ mm3 p. 43,62 hm3 = ........................ dam3

126
Problem Çözüyorum

Problem: Afla¤›daki prizman›n içine küpler yerlefltirilecektir. Prizman›n kalan k›sm›na kaç
tane daha küp yerlefltirilebilir?

Problem: Bir ayr›t›n uzunlu¤u 18 cm olan küp biçimindeki bir kab›n 2 ’si zeytinya¤› ile
6
dolduruluyor. Kaba doldurulan zeytinya¤› kaç santimetre küptür?

Problem: Kare prizma biçimindeki bir kutunun hacmi 1134 cm3 tür. Bu kutunun taban ayr›t-
lar›ndan birinin uzunlu¤u 9 cm oldu¤una göre yüksekli¤i kaç desimetredir?

P Havuzun hacmi belirlendi mi? Plan ölçe¤i oluflturulmal›, maketin yap›m›na bafllanmal›.

127
 Hacim Ölçme Birimleri ile S›v› Ölçme Birimleri
Aras›ndaki ‹liflkiyi Ö¤reniyorum
Problem: Boyutlar› 22,5 dm, 30 dm ve 18 dm olan bir su deposu kaç metre küp su al›r?

Problem: Dikdörtgenler prizmas› fleklindeki bofl bir havuzun boyutlar› 120 dm, 80 dm ve
15 dm’dir. Havuza her biri dakikada 25 dm3 su ak›tan iki musluk bu havuzu kaç günde doldu-
rur?

Problem: Bir su deposunun boyutlar› 38 dm, 50 dm ve 45 dm’dir. Bu deponun 2 ’si su ile


5
doludur. Deponun dolmas› için kaç metre küp su gerekir?

128
ALANI ÖLÇME

 Dikdörtgenler Prizmas›n›n Yüzey Alan›n› Ö¤reniyorum

1. Dikdörtgenler prizmas›n›n aç›n›m›ndaki yüzlerin alanlar›n› noktal› yerlere yaz›n›z. Bunlar-


dan yararlanarak yüzey alan›n› veren formülü bulunuz.

....

h
.... .... .... .... A = ...........................

e
d ....

2. Afla¤›da kareli k⤛t üzerinde verilen dikdörtgenler prizmas›n›n aç›n›m›n›n kaç birim kare ol-
du¤unu tahmin ediniz. Sonra ölçme yaparak bu prizman›n yüzey alan›n› hesaplay›n›z. Tahmininiz-
le buldu¤unuz sonucu karfl›laflt›r›n›z.

3. Bir dikdörtgenler prizmas›n›n boyutlar› 13 cm, 24 cm ve 42 cm’dir. Bu prizman›n yüzey ala-


n› kaç santimetre karedir?

129
 Kare Prizman›n Yüzey Alan›n› Ö¤reniyorum

1. Kare prizman›n aç›n›m›ndaki yüzlerin alanlar›n› noktal› yerlere yaz›n›z. Bunlardan yararla-
narak yüzey alan›n› veren formülü bulunuz.

....

m
.... .... .... .... A = ...........................

k
k
....

2. Afla¤›da kareli k⤛t üzerinde verilen kare prizman›n aç›n›m›n›n yüzey alan›n› tahmin edi-
niz. Sonra ölçme yaparak bu prizman›n yüzey alan›n› hesaplay›n›z. Tahmininizle buldu¤unuz so-
nucu karfl›laflt›r›n›z.

3. Bir kare prizman›n taban kenarlar›ndan biri 25 cm ve yüksekli¤i de 17 cm’dir. Bu prizman›n


yüzey alan› kaç santimetre karedir?

130
 Küpün Yüzey Alan›n› Ö¤reniyorum

1. Küpün aç›n›m›ndaki yüzlerin alanlar›n› noktal› yerlere yaz›n›z. Bunlardan yararlanarak


küpün yüzey alan›n› veren formülü bulunuz.

....

.... .... .... ....

a
....

2. Afla¤›da kareli k⤛t üzerinde verilen küpün aç›n›m›n›n yüzey alan›n› tahmin ediniz. Sonra
ölçme yaparak bu küpün yüzey alan›n› hesaplay›n›z. Tahmininizle buldu¤unuz sonucu karfl›laflt›r›-
n›z.

3. Bir küpün bir ayr›t›n›n uzunlu¤u 11 cm’dir. Bu küpün yüzey alan› kaç santimetre karedir?

131
Problem Çözüyorum
Problem: Bir ayr›t›n›n uzunlu¤u 5 cm olan küplerden 27 tanesi ile yeni bir küp oluflturulu-
yor. Oluflan küpün yüzey alan› kaç santimetre karedir?

Problem: Dikdörtgenler prizmas› fleklindeki kutunun yüzleri k⤛t ile kaplanacakt›r. Bu priz-
man›n boyutlar› 7 cm, 8 cm ve 12 cm’dir. Kaç santimetre karelik k⤛t gerekir?

Problem: Ali, bilyelerini koymak için kare prizma fleklinde ve üst taban› aç›k bir karton ku-
tu yapmak istiyor. Prizman›n taban ayr›tlar›ndan birini 15 cm ve yüksekli¤ini de 20 cm olarak ta-
sarl›yor. Bu kutu için kaç santimetre karelik karton gerekir?

P Maketler tamamland› m›? Raporlar oluflturulmaya baflland› m›?

132
Afla¤›daki bloklar›n yüzey alanlar›n› bulunuz.

a.

b.

CEB‹R

1. Afla¤›daki noktal› yerlere “üs” veya “taban” ifadelerinden uygun olan› yaz›n›z.

5 ..................... 4 ..................... 9 .....................


2 5 3
..................... ..................... .....................

2. Afla¤›daki üslü ifadelerin de¤erlerini bulunuz.


6 1 3
a. 2 = .................... b. 3 = .................... c. 4 = ....................

3 4 4
d. 5 = .................... e. 2 = .................... f. 6 = ....................

3. Afla¤›daki ifadeleri üslü biçimde yaz›n›z.


a. 2 x 2 x 2 x 2 = ...... b. 4 x 4 x 4 x 4 x 4 = ...... c. 3 x 3 = ......
d. 6 x 6 x 6 x 6 x 6 x 6 = ...... e. 5 x 5 x 5 x 5 = ...... f. 7 x 7 x 7 = .....

133
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
1. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n yan›na D, yanl›fl olanlar›n yan›na Y yaz›n›z.
( ) Dik prizmalarda tabanlar›n karfl›l›kl› köflelerini birlefltiren ayr›tlar tabana diktir.
( ) Tabanlar›n karfl›l›kl› köflelerini birlefltiren ayr›tlar tabana e¤ik ise bu tür prizmalara,
dik prizmalar denir.
( ) Dik prizmalarda yan ayr›tlar ayn› zamanda prizman›n yüksekli¤i olur.
( ) Kare dik prizman›n 8 köflesi, 16 ayr›t› ve 6 yüzü vard›r.
( ) Üçgen dik prizman›n 6 köflesi, 9 ayr›t› ve 5 yüzü vard›r.

2. Afla¤›dakilerden hangisi, verilen yap›n›n herhangi bir yönden görünümünün çizimi de¤ildir?

A. B. C. D.

3. Afla¤›da efl küplerden oluflan yap›n›n önden, arkadan, sa¤dan, soldan, üstten görünümlerini
çiziniz.

4. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun say›lar› yaz›n›z.


a. 39 m2 = ..................... dm2 b. 7500 cm2 = ..................... dm2
c. 9000 km2 = ..................... dam2 d. 12 000 m2 = ..................... cm2
e. 1,5 ha = ..................... a f. 8 daa = ..................... m2
g. 3,25 km2 = ..................... m2 h. 0,08 daa = ..................... m2

5. Afla¤›da solda verilen karesel bölgenin alan› 1 birim karedir. Buna göre çokgenin alan›n›n
kaç birim kare oldu¤unu tahmin ediniz. Sonra çokgenin alan›n› hesaplayarak tahmininizle karfl›lafl-
t›r›n›z.

P Belirlenen süre
içinde sunular yap›l›yor mu?

134
6. Afla¤›daki flekilde verilenlere göre boyal› bölgenin alan› kaç santimetre karedir?
D E 8 cm C
A. 64 B. 68
C. 70 D. 72
F
7 cm
4 cm

A 12 cm B
7. Afla¤›daki flekilde verilenlere göre boyal› bölgenin alan› kaç santimetre karedir?
D C

4 cm A. 54 B. 58

E 15 cm C. 60 D. 64
F
3 cm

A 18 cm B

8. Yandaki flekil efl küplerden oluflmufltur. |AB| = 15 cm oldu¤una


göre yap›n›n hacmi kaç santimetre küptür?

A. 135 B. 162 A B

C. 170 D. 189
9. Bir ayr›t›n›n uzunlu¤u 6 cm olan küp fleklindeki kutular, hacmi 3888 cm3 olan dikdörtgenler
prizmas› biçimindeki koliye konulacakt›r. 1 koliye kaç tane küp s›¤ar?
A. 21 B. 20 C. 19 D. 18

10. Bir havuzun taban alan› 432 m2dir. Bu havuzun yüksekli¤i 8 m oldu¤una göre hacmi kaç de-
simetre küptür?
A. 34 560 B. 345 600 C. 3 456 000 D. 3 486 000

11. Kare prizma fleklindeki bir su deposunun taban ayr›t› 7 m ve yüksekli¤i 12 m’dir. Bu su de-
1
posunun ’i su doludur. Deponun dolmas› için kaç metre küp su gerekir?
3
A. 392 B. 382 C. 376 D. 196

12. Hacmi 1872 m3 olan dikdörtgenler prizmas›n›n boyutlar›ndan ikisinin uzunluklar› 9 m ve


13 m’dir. Bu prizman›n üçüncü boyutunun uzunlu¤u kaç metredir?
A. 36 B. 32 C. 22 D. 16

13. Hacmi 540 cm3 olan kare prizman›n yüksekli¤i 15 cm’dir. Bu prizman›n taban ayr›tlar›ndan
birinin uzunlu¤u kaç milimetredir?
A. 6 B. 36 C. 60 D. 360

135
14. Afla¤›daki verilen ölçülerle bunlar›n baflka birimlerle verilmifl ölçülerini eflleyiniz.
13 m3 250 000 km3 54 m3

208 700 000 m3 0,504 km3 250 hm3 13 000 dm3 0,000041 dm3 250 000 000 hm3 0,054 dam3

504 000 dam3 208,7 hm3 41 mm3

15. Dikdörtgenler prizmas› fleklindeki bir su deposunun boyutlar› 5 m, 8 m ve 12 m’dir. Bu de


3
ponun ’ü su ile doludur. Depoda kaç metre küp su vard›r?
4
A. 200 B. 240 C. 360 D. 450

16. S›r›kla atlama yar›flç›lar›n›n düfltü¤ünde sakatlanmamas› için zemine dikdörtgenler priz-
mas› fleklinde sünger konuluyor. Süngerin boyutlar› 2 m, 5 m ve 6 m’dir. Bu süngerin hac
mi kaç metre küptür?
A. 50 B. 60 C. 70 D. 80

17. Afla¤›daki noktal› yerlere uygun say›lar› yaz›n›z.


a. 15 m3 = ................................ cm3 b. 37 km3 = .............................. dam3
c. 3 000 000 mm3 = ................. dm3 d. 42 hm3 = ............................... dam3
e. 36,872 dam3 = ...................... m3 f. 12 dam3 = ............................. m3

18. Bir küpün bir yüzünün alan› 25 cm2 dir. Bu küpün yüzey alan› kaç santimetre karedir?
A. 150 B. 175 C. 200 D. 225
3 cm 2 cm
19. Yandaki blo¤un yüzey alan› afla¤›dakilerden han 3 cm
gisidir?
A. 110 B. 120
C. 128 D. 130 5 cm
2 cm

5
20. 3 ifadesinin de¤eri afla¤›dakilerden hangisidir? 6 cm

A. 343 B. 243 C. 81 D. 27

21. 10 000 000 say›s›n›n 10’un kuvveti olarak yaz›l›fl› afla¤›dakilerden hangisidir?
7 8 9 10
A. 10 B. 10 C. 10 D. 10

22. 4 x 4 x 4 x 4 x 4 ifadesinin üslü biçimde yaz›l›fl› afla¤›dakilerden hangisidir?


2 3 5 6
A. 4 B. 4 C. 4 D. 4

5 3
23. 3 + 4 iflleminin sonucu afla¤›dakilerden hangisidir?
A. 277 B. 287 C. 297 D. 307

24. Yandaki prizman›n alan›n› ve hacmini tahmin ediniz. Sonra bu priz-


6 cm
man›n alan›n› ve hacmini hesaplay›n›z. Buldu¤unuz sonuçlarla tahmin
lerinizi karfl›laflt›r›n›z. 6 cm
6 cm

136
‹fiARET VE SEMBOLLER

mm milimetre AB AB do¤rusu IN do¤al say›lar

cm santimetre AB AB ›fl›n› br 2
birim kare
m metre [AB], AB AB do¤ru parças› km 2
kilometre kare
^,
A A A aç›s› 2
km kilometre hm hektometre kare
mL mililitre |AB| AB do¤ru parças›n›n uzunlu¤u 2
dam dekametre kare
% yüzde
cL santilitre m 2
metre kare
> büyüktür
L litre dm 2
desimetre kare
O
< küçüktür
( ) derece cm 2
santimetre kare
= eflittir
h yükseklik g gram mm 2
milimetre kare
Ç çevre kg kilogram km 3
kilometre küp
H hacim mg miligram hm 3
hektometre küp
A alan t ton dam 3
dekametre küp
MÖ milattan önce O(A) A olay›n›n olas›l›¤› m 3
metre küp
^), s(A
m (A ^) A aç›s›n›n ölçüsü
MS milattan sonra dm 3
desimetre küp
Ya yanal alan ≅ efllik 3
cm santimetre küp
∼ benzerlik
Ta taban alan› sa. saat
π pi say›s›
∪ birleflim s(A) A kümesinin eleman say›s› dk. dakika
∩ kesiflim ∈ eleman›d›r sn. saniye
\ fark E evrensel küme ∉ eleman› de¤ildir

B‹LG‹ KAYNAKLARI
www.tüik.gov.tr
www.dsi.gov.tr
www.meb.gov.tr
www.tarim.gov.tr
www.tubitak.gov.tr

137

You might also like