You are on page 1of 26

r.Gr.

Cahit GRER

YAPI TEKNOLOJLER-I Konu-5 stinat (Dayanak) Duvarlar Dilatasyon Derzleri

r. Gr. Cahit GRER


Afyonkarahisar 1 Kasm-2007

stinat Duvarlar
Yol kenarlarnda, dere kenarlarnda ve meyilli arazide topran kaymasn veya suyun zemini andrmasn nlemek amac ile yaplan duvarlara istinat veya dayanak duvarlar denir. Tabii zeminler ile toprak, kum, akl gibi malzemelerden oluan dolgu zeminler,eer farkl kottaki iki dzey arasnda dey bir dzlem halinde ise dengede duramaz ve gerler. Gmeyi nlemek iin ya ev ya da bir istinat duvar yaplr. stinat duvarlar adi verilen bu yaplar, yanal itki kuvvetlerini kendi arlklaryla tarlar.
r.Gr.Cahit GRER

1
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

+5,00 ev

Zemin ktlesi

0,00

+5,00

stinat duvar stinat duvarlar yanal tki kuvvetlerini kendi arlklar ile tarlar.

Zemin ktlesi

0,00

r.Gr.Cahit GRER

stinat duvarlarnn atmosferle temas halindeki yzne duvar n, zeminle temas halindeki yzne duvar arkas denir. stinat duvar, yatay hareketlere kar yeterli mesnet tekil edecek bir taban ve buna ankastre bir gvdeden oluur. Tabann n tarafndaki alt uca topuk adi verilir
r.Gr.Cahit GRER

2
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

stinat duvar tipi, ykseklie ekonomik mukayese ile seilir.

bal

olarak

Genel olarak 3,5-4 m ykseklie kadar kargir veya beton, daha fazla ykseklikler iin betonarme istinat duvarlar yaplr. Istinat duvarnn, tekil temellere. benzer temeli ve buna ankastre konsol olan bir gvdesi vardr. Bu tip istinat duvarlar yaklak 8 m ykseklie kadar yaplabilir.
r.Gr.Cahit GRER

Bir stinat duvarnn projelendirilmesi iin:


n Duvar

arkas tabii zemini veya dolgusunun cinsi ve zellikleri tespit edilir. n Duvar tipi seilir ve ilk boyutlar tayin edilir. n Duvara tesir eden kuvvetler hesaplanr. n Statik analizleri yaplr. n Statik betonarme hesaplar yaplr (betonarme duvarlarda).
r.Gr.Cahit GRER

3
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

stinat Duvarlarnn Yapmnda Uygulanacak Hususlar


1.

Kullanlacak malzemeler d etkenlere kar dayankl olmaldr. 2. stinat duvarnn zemine oturma durumu ve arkasndaki topran itme gc dikkate alnarak paral veya kademeli yaplmal, 8-20 m aralkla dilatasyon derzi braklmaldr. 3. Zemin etd yaplarak kullanlacak malzeme ve duvar tipi seilmelidir.
r.Gr.Cahit GRER

4.Duvar temeli donma seviyesinin altna indirilmelidir. 5.stinat duvar kargir yma blok olarak ina edildiinde zerine betonarme hatl veya harputa konulmaldr. 6.Kayalk veya meyilli arazide duvar kademeli olarak yaplmaldr. 7.Zeminde bulunan veya istinat duvar arkasnda birikebilecek suyun, duvar itmemesi veya ykmamas iin duvarda barbakan denilen delikler braklmaldr. 8.Kargir malzemelerle yaplan istinat duvar ykseklikleri 1-1,5 m, beton arlk olursa 3-8 m kadar alnr.
r.Gr.Cahit GRER

4
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Bir Betonarme stinat Duvar

Barbakanlar

r.Gr.Cahit GRER

stinat duvarlar
n Ta n Beton n Batonarme

olarak ina edilir.

r.Gr.Cahit GRER

5
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

stinat Duvarlar eitleri

Ar (Masif) stinat Duvarlar

Betonarme stinat Duvarlar

Prefabrike stinat Duvarlar

r.Gr.Cahit GRER

1-Ar stinat (Masif) Duvarlar


n

Genellikle imento veya kire harl ta duvar rgl ya da demirsiz betondan yaplan duvarlardr. Bu tr istinat duvarlar genel olarak toprak itkisini kendi arlklaryla dengelemeye alrlar. Bu nedenle 4-5 m'den daha fazla ykseklikte yaplmamasna dikkat edilir. Kargir malzemelerde ekme dayanm olmadndan duvar iinde ekme gerilmesine izin verilmez. Tatan yaplan istinat duvarlarnn, yapllarnda kullanlan har ve taslarn islenilerine ve uygulan biimlerine gre pere, kuru, moloz ta istinat duvarlar diye eitleri vardr.
r.Gr.Cahit GRER

6
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Moloz Ta stinat Duvarlar

r.Gr.Cahit GRER

a) Pereler
Bir dolgu evinin dik tutulabilmesi iin iri moloz talar ile harl ya da harsz olarak yaplan ev kaplamasdr.
n

Pereler, toprak yarmalarnda ve evli dolgularda yzeyi dzeltmek, kaymay nlemek zere yaplr. Uygulamann esas, yzeyleri dzeltilmi talarn bir sra halinde, har kullanmakszn muntazam olarak toprak zemin zerine kaplanmasdr.
r.Gr.Cahit GRER

7
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Toprak kaymasn nlemek ve yarma yaplan yerlerde przl yzeyleri dzeltmek zere harl veya harsz rlen ta duvarlardr. Bu duvarlarn ykselii en ok 4 m ve st ksmnn kalnl en az 60 cm olmal ve toprak etkisine dayankl hale getirmek iin temele doru kalnl arttrlmaldr. Bu tip duvarlarn yalnz grnen yzleri dzgn olarak ilenir. Bazen cephe grnn gzelletirmek ve yzeydeki talar birbirine balamak iin yzeydeki derzler imento harc ile doldurulup derz ekilebilir. istinat duvarlarnn arkasndaki toprak basncnn fazla olmas halinde, tas duvar 250 kg dozlu imento harc ile r.Gr.Cahit GRER rlr.

b) Ta stinat Duvarlar

Ta stinat Duvar

Pere

Harl Moloz Kuru Tatan Moloz stinat Tatan stinat Duavar Duavar
r.Gr.Cahit GRER

Kaba Yonu Tatan stinat Duavar

8
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Hazr Pere Uygulamas

akma Kazkla Yaplm stinat Duvar

Prekast Panel
r.Gr.Cahit GRER

2- Betonarme stinat Duvarlar


n

stinat duvar yksekliinin yksek olduu, duvar kalnlnn az ve salam olmas istenilen yerlerde, elverili ta temininin zor olduu durumlarda istinat duvarlar betonarme olarak ina edilir. Betonarme stinat Duvarlar:

n n n n n n n

Yekpare B.A. istinat duvar Basit konsol B.A. istinat duvar Kademeli B.A. istinat duvar Nervrl (kontrfor) B.A. istinat duvar Gergili istinat duvar. Zemine ankastre B.A. istinat duvar. Prefabrik B.A. istinat duvar.
r.Gr.Cahit GRER

9
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

a) Yekpare B.A. stinat Duvar


n

istinat duvarlar, genellikle yandan gelen toprak basncn nlemek zere akta yapldndan betonarme ile ina edildiklerinde kalnlklar, tas duvarlara gre daha az olur. Betonarme istinat duvarlarnn tabanlar geniletilerek devrilmeye kars mukavemeti arttrlr. Duvarn betonarme elik donats, temel donatsna balanr ve topran yanal basnlarn nlemek zere gergi elikleri konur Duvar arkasndaki topraktan su ve .nemin betona nfuz etmemesi iin duvarn arka yzne su yaltm malzemeleri uygulanr, kuru ta dolgu yaplr ve sular barbakanlarla n cepheye aktlr
r.Gr.Cahit GRER

Yekpare B.A. stinat Duvar

r.Gr.Cahit GRER

10
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

b) Basit Konsol B.A. istinat duvar

n n n

Bu tr istinat duvarlar, genellikle "L" ve "Ters T" biiminde yaplrlar. Yaklak 7-8 m ykseklikler iin ekonomiktirler. Toprak kazsnn mmkn olmad durumlarda ters L eklinde yaplrlar.
r.Gr.Cahit GRER

r.Gr.Cahit GRER

11
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

c) Kademeli B.A. istinat duvar


n

stinat duvarnn hesap sonucu bulunan temel tabannn genilii fazla,eimli bir yzeyde duvar ykseklii ok ise taban geniliini gizlemek ve grnmn gzelletirmek zere, birleik veya ayr temel zerinde, ift betonarme duvar yaplr. Iki duvar arasndaki boluk ise toprak ile doldurularak ksa, kkl aa veya im dikilir.

r.Gr.Cahit GRER

Kademeli stinat Duvar rnei

Yeillendirme yaplr.

r.Gr.Cahit GRER

12
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

d) Nervrl (kontrfor) B.A. istinat duvar


n

Bu tr istinat duvarlar, basit betonarme istinat duvarlarna belirli aralkla kama eklinde destek elemanlar konulmas ile oluturulurlar. Bylelikle gvde ve taban elemanlar, tarafndan mesnetli plaklar biiminde altrlm olur.

r.Gr.Cahit GRER

e) Zemine Ankastre istinat duvar


n Bir

istinat duvarnda taban ksm, dolgu yaplmasna imkan olmad durumlarda duvarn stabilitesini salamak amacyla daha derinlere indirilir.

r.Gr.Cahit GRER

13
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

f) Gergili stinat Duvar


stinat duvarnn arkasnda salam zemin bulunmas durumunda, bu salam zemine yaplan bir ankrajla gvdenin geriye ekilmesi yoluyla yaplan betonarme istinat duvarlardr.

r.Gr.Cahit GRER

3- Prefabrike stinat Duvarlar


n

Toprak kaymasn nlemek zere ykseklii az olan istinat duvarlar ksa zamanda ve kolaylkla ina edilebildiinden tercih edilir. Bu tip istinat duvarlar ksa zamanda ve kolaylkla ina edilebildiinden son yllarda ok tercih edilmektedir. En ok 12 m uzunluunda, 20*20 ve 20*30 cm kesitli betonarme kirilerle, ayn kesitte ve 2-3 m boyunda kiriler kullanlr. Bu tip istinat duvarlar karayollar ve demiryollar kenarlarnda kullanlr.
r.Gr.Cahit GRER

14
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Bir Prefabrike stinat Duvar

r.Gr.Cahit GRER

Dilatasyon Derzleri

15
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Binann oturduu zeminde ya da bina bnyesinde oluan baz etkenler, binann,yap eleman yzeyinin btnln bozarak, istenmeyen grntler meydana getirebilir. Bu Etkenler:
n n n n n n n n n n

Isnn deimesi ile yapnn uzayp ve ksalmas Zeminin yandan geveyip mukavemetinin azalmas Zeminin yapsnn bozuk olmas Yeralt suyunun alalp ykselmesi Zeminin kurumas Zeminde tabii ve suni maaralarn bulunmas Zeminin kimyasal deiiklie uramas Zeminde don olaynn meydana gelmesi Zeminin farkl yapya sahip olmas Deprem olmas zeminin farkl almaya maruz kalmas
r.Gr.Cahit GRER

Bu etkilerden yapy koruyacak nlemler alnmazsa, yapda nemli i kuvvetler meydana gelir. Bu kuvvetler yapnn tamamnn zarar grmesine neden olur. Zararn meydana gelmesini nlemek veya asgariye indirilmesini salamak bakmndan, yap bloklara ayrlr. Bloklar arasnda belirli mesafelerde ve belirli llerde derz boluklar braklr. Bu boluklara dilatasyon ve genleme derzleri denir.

r.Gr.Cahit GRER

16
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Dilatasyon derzi, binann temel tabanndan at zerine kadar ayn dzlem zerinde braklr. Genel olarak 20 m de bir dilatasyon derzi braklr. Ancak baz zel hallerde 30-60 m de bir braklabilir. Ayrca titreimi fazla olacak makinelerin montesinde makine iin yaplacak temelin evresinde de dilatasyon derzi braklr. Derz genilii her 10 m uzunluk iin 1 cm olarak kabul edilir. Buna gre ortalama blok boyu olan 30 m iin 3 cm derz genilii braklmaldr. Derzler, mantar, asfalt, snger, katranl ip gibi elastik maddelerle doldurularak yapnn i ksmlarnn d tesirlerden korunmas salanr. Ayrca derzler plastik erit ve borularla yaltlr.
r.Gr.Cahit GRER

Dilatasyon Derzleri Amalarna Gre ekilde Yaplr:


n Oturma

derzleri n Genleme derzleri n Hareket ve titreim derzleri

r.Gr.Cahit GRER

17
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

1- Oturma Derzleri
n

Yukardan gelen yklerin tesiriyle bina zeminlerinde ve yap elemanlarnda oturmalar meydana gelir. Farkl oturma yapmas beklenen binalarda, uygun ekilde derzler braklarak, ayr ayr alan bloklar oluturulurlar. Birbirlerinden dilatasyon derzleri ile ayrlan bina bloklarnn boylar genellikle 20 m olur. 2000 tarihli ve 3030 sayl imar kanununa gre, binalarda braklacak minimum derz boluu 6 m ykselie kadar 30 mm olacak ve bu deere 6 mden sonraki her 3 m iin en az 10 mm eklenecektir.

r.Gr.Cahit GRER

r.Gr.Cahit GRER

18
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

2- Genleme Derzleri
n

Farkl iki malzemenin birbiriyle eklenmeleri sonucu, malzemelerin ek yerlerinde zamanla almalar olabilir. Bunun nedeni, malzemelerin scak, souk hava deiimleri sonucu ekil deitirme kabiliyetlerindeki farkllklardr. rnein zeri sval betonarme bir kolon ile tula duvarn birleim yerinde farkl ekil deitirme kabiliyetlerinden kaynaklanan sva atlaklar meydana gelebilir. zellikle beton yollarda belirli aralklarla genleme derzleri braklr.
r.Gr.Cahit GRER

Beton Yollarda Genleme Derzleri

r.Gr.Cahit GRER

19
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Plak kalnl Yzey dzgnszl Boyuna derz Enine derz Yzey tekstr

Beton Balant demiri Alttemel tabakas Kayma demiri

Taban zemini

TPK BR BETON YOL


r.Gr.Cahit GRER

Beton Yollarda Genleme Derzleri Detaylar

r.Gr.Cahit GRER

20
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Hareket ve Titreim Derzleri


n

Farkl amalara hizmet eden iki yzey/platform arasnda braklmas gerekir. Aksi halde meydana gelen titreim ve grlt problemleri hem yapya zarar verir hem de insanlara salk ynnden rahatszlk verir.

Kprlerde Titreim Derzi

r.Gr.Cahit GRER

Makine Temelinde Titreim Derzi

r.Gr.Cahit GRER

21
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Yap Ksmlarna Gre Dilatasyon Derzleri


n Temellerde

Dilatasyon Derzi n Duvarlarda Dilatasyon Derzi n Demelerde Dilatasyon Derzi n atlarda Dilatasyon Derzi

r.Gr.Cahit GRER

Temellerde Dilatasyon Derzi

Ayn Kotta ki Temel Arasnda Dilatasyon Derzi

Farkl Kotta ki Temel Arasnda Dilatasyon Derzi

r.Gr.Cahit GRER

22
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Duvarlarda Dilatasyon Derzi


n

Dilatasyon derzleri oda, salon vb. blmlerin ierisinden geirilmeyip bu blmlerin duvarlarn dnda kalacak ekilde dzenlenmelidir. Bylece iki bina blounun duvarlar arasnda kalan derz, bina ierisinden grlmeyecektir. Ancak bu derz, bina dnda ve bina ierisinde koridor gibi geilerde grlebilir. Dilatasyon derzinin bina disindan grlmesini nlemek iin derz nne ya yagmur borusu getirilir veya metal plaka (bakir, alminyum, galvanizli sac b.) konur.
r.Gr.Cahit GRER

Tula Duvar Dilatasyonu

Ta Duvar Dilatasyonu

Elastik Bantl Metal Dilatasyon Profili


r.Gr.Cahit GRER

23
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

Dilatasyon Derzi Gizleme

Yamur Oluu ile Derz Gizleme Bina Kelerinde Derz Gizleme

r.Gr.Cahit GRER

Demelerde Dilatasyon Derzi


n

Iki deme arasndaki kap ve koridor gibi gei yerlerinde grlen dilatasyon derzleri, ahap ya da genellikle alminyum veya pirin levhalarda kapatlr. Yrme esnasnda ayan tkezlememesi iin levhalar, deme kaplamasnn tam seviyesinde olacak biimde yerletirilmelidir. Tavan ve duvardaki derzlerin de, birbirlerine uyumlu olacak biimde kapatlmas gerekir.
r.Gr.Cahit GRER

24
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

atlarda Dilatasyon Derzleri


n

atnn ahap olarak yaplmas ve zerinin, paral rt gereleri (kiremit vb.) ile rtlmesi durumunda dilatasyon derzi, genellikle atida devam ettirilmez Ancak oturmalarn, fazla olmas beklenen yaplarda eer rt malzemeleri byk levhalar halinde ise dilatasyon derzi braklr.

r.Gr.Cahit GRER

Derz Doldu Malzemeleri


n Beton

ve Harlar n Plastik ve elastoplastik macunlar n Elastik ve elastoplastik macunlar n Sktrlm fitiller n Bant fitiller

r.Gr.Cahit GRER

25
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

r.Gr.Cahit GRER

S o r u l a r ?
r.Gr. Cahit GRER
25 Ekim 2007 Afyonkarahisar

26
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com

You might also like