Mustafa Kemal niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yl/Year:

2010 Cilt/Volume: 7 Say/Issue: 13, s. 275 - 297

ULUSLARARASI DENZCLK RGT VE EVRE: TRKYENN RGT NDEK DURUMU

Dr. Murat Ayan Marmara niversitesi, BF Kamu Ynetimi Blm Dr. Tan Baykal The University of Tampa, Faculty of Business (MBA) stanbul niversitesi, Avrupa Birlii
zet Denizcilik sektr ve tamaclnn nemi yllar iersinde giderek artarak deer kazanmtr. Dnyamz byk su alanlaryla evrelenmitir ve dnyamzn suyollarnn evresel srdrlebilirliini salamamz gereklidir. Bu grevi yerine getirme gayretleri sonrasnda Uluslararas Denizcilik rgt (IMO) kurulmu ve kurallar belirlenmitir. Bu alma Uluslararas Denizcilik rgtnn Faaliyet Alanlarn, alma Organizasyonunu, Tavsiyelerini, Kodlarn ve Szlemelerini gzden geirecektir. Buna ilaveten alma, Trkiyenin IMOdaki katlmn ve taraf olduu szlemeleri inceleyecektir. Anahtar Kelimeler: Uluslararas Denizcilik rgt (IMO), Uluslararas Denizcilik rgt Szlemeleri, Deniz Kirlilii

INTERNATIONAL MARITIME ORGANIZATION AND THE ENVIRONMENT: TURKEYS IN STATUS THE ORGANIZATION
Abstract The importance of maritime sector and transportation has realized an increased significance over the years. Our world is surrounded by vast bodies of water and it is necessary that we maintain the environmental sustainability of our worlds waterways. In an effort to accomplish this task, the International Maritime Organization (IMO) was founded and regulations established. This study reviews the IMOs activity area, work organization, recommendations, codes and conventions. It further reviews Turkeys involvement in the IMO and the agreements they have executed. Keywords: International Maritime Organization (IMO), International Maritime Organization Conventions, Marine Pollution

Murat Ayan, Tan Baykal

Giri
Gelecek kuaklarn ihtiya duyaca kaynaklarn varln ve kalitesini tehlikeye atmadan, hem bugnn hem de gelecek kuaklarn evresini oluturan tm evresel deerlerin sosyal, ekonomik, fizik gibi her alanda slah, korunmas ve gelitirilmesi sreci olan srdrlebilir evre, doal uyum politikas iinde alglanmaldr. Birey ve topluluklarn gelien deiikliklere gsterdikleri uyum daima farkllklar gsterir. G, yaam biiminin model ve kalplarndaki deiiklik, koruma giderlerindeki deikenlik buna en gzel rneklerdendir. Ancak uyum farkyla gelen olumsuzluk, dnyann yitirecei eylerin byklk lsn ortaya koymakta yeterlidir. Byk bir blm denizlerle kapl olan dnyamzda, deniz tamaclnn ayr bir yere ve neme sahip olduu herkes tarafndan bilinmektedir. Denizcilik sektrnde gerekletirilecek olan tm faaliyetlerin belirli kurallara balanarak dzene sokulmas ve denetim altnda tutulmas kanlmaz bir gerekliliktir. Bu kapsamda lkeler, deniz imknlarn kullanmak ve srdrlebilir evreyi muhafaza etmek iin uluslararas denizcilik rgtnn ynlendirmesi ile birok szlemeye taraf olmulardr. Deniz Tamacl Faaliyetlerini kurallar erevesinde dzene sokmak, birtakm riskleri azaltmak ve denizcilik faaliyetlerini daha kolay uygulanabilir klmak amacyla yaplm ve yaplmakta olan Uluslararas Denizcilik Konvansiyonlar sayesinde eitli kurallar ortaya km ve bu kurallar hkme balanmtr. Uluslaras Denizcilik rgt (IMO) Uluslararas Denizcilik rgt (International Maritime Organization - IMO) Birlemi Milletler tarafndan 1948 ylnda kabul edilen bir konvansiyon ile temeli atlan (The Free Library, 2010) ve 10 yl sonra 1958 ylnda resmen almalarna balayan bir Birlemi Milletler kuruluudur. IMOnun kuruluuna ilikin szleme, 6 Mart 1948 tarihinde Cenevrede toplanm olan Birlemi Milletler Denizcilik Konferans tarafndan kabul edilmitir. (International Maritime Organization,1993) Hkmetleraras Denizcilik stiare rgtnn Kurucu Szlemesi, 1958 ylnda yrrle girmitir. Sz konusu szlemede yaplan deiiklik sonucu rgtn ad 1982 ylnda, Uluslararas Denizcilik rgt olarak deitirilmitir. rgtn amalar; gemicilik sektrne etki eden her trl teknik konuyla ilgili olarak, uluslararas ticaretle uraan lkelerin mevzuat ve uygulamalar asndan hkmetler arasnda ibirlii salamak, denizde gvenlik, seyrsefer etkinlii ile gemilerden kaynaklanan deniz kirliliinin nlenmesi ve kontrol ile ilgili konularda, en st dzeyde uygulanma etkinliine sahip standartlarn genel kabuln tevik etmek ve kolaylatrmak olarak sralanabilir. (Karan & Karan, 2003:23) Uluslararas Denizcilik rgt, ayr bir uluslararas hukuk kiiliine sahip olmasna ramen, Birlemi Milletler (BM) ile zel ibirlii ilikileri

276

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

erevesinde BMye Bal Uzmanlk Kurumu olarak da nitelendirilebilir. (Nemli, 2000:36) Organizasyon 164 ye devletten ve 3 ortak ye lkeden (Hong Kong, China 1967), (China, Macao (1990) (Fareo Adalar, Danimarka 2002) oluur. IMO teknik bir rgt olup, rgtn almalar Komite ve Alt Komiteler tarafndan yrtlr. Uluslararas Denizcilik rgtnn Faaliyet Alanlar Uluslararas denizlerde seyir gvenlii ynnden gerekli teknik nlemleri almak ve buna ilikin uluslararas normlarn dzenlenmesini tevik etmek, Deniz iletmeciliinin verimli olmasn salamak zere, en etkili kurallarn kabuln tevik etmek, Denizlerin gemiler tarafndan kirletilmesinin nlenmesine ynelik olarak, lkeler arasnda ibirlii yaplmasn salamak eklinde zetlenebilir.

Uluslararas Denizcilik rgtnn Temel Organlar Genel Kurul Konsey Sekretarya Komiteler Deniz Gvenlii Komitesi (MSC) Deniz evresini Koruma Komitesi (MEPC) Hukuk Komitesi (LEG) Teknik birlii Komitesi (TC) Kolaylatrma Komitesi (FAL)

Uluslararas Denizcilik rgt (IMO), genel anlamyla deniz gvenlii, uluslararas sularda seyir gvenlii, deniz evresinin korunmas ile uluslararas sularda sefer yapan gemilerin inas-donanm ile trafii etkileyen tm teknik ve hukuki konularla ilgili dzenlemeler ve pratik uygulamalar alannda hkmetler arasnda ibirliini salamak ve belirlenen standartlarn hkmetlerce benimsenmesini tevik amacyla faaliyet gstermekte olup, zellikle uluslararas szlemelerin benimsenmesi ve uygulanmas erevesinde almalarn srdrmektedir. IMO'nun temel felsefesi "daha emniyetli seyrsefer ve daha temiz denizler"dir. Bu amatan hareketle IMO bnyesini oluturan temel ve yardmc organlar marifetiyle kurulu yl olan 1958'den beri eitli faaliyetlerde bulunmaktadr. (evik, 2004:17) Genel Kurul IMO Genel Kurulu, Konsey ve be ana komiteden oluur. Btn ye devletlerin katlm ile oluan ve her iki ylda bir toplanan Genel Kurul, IMOnun yasama organ grevini grr, Genel Kurul tarafndan iki yllk bir dnem iin seilen 40 yeden oluan Konsey, IMOnun yrtme organ olarak grev yapar.

277

Murat Ayan, Tan Baykal

Konsey IMO Genel Kurul oturumlar arasndaki dnemde IMO'yu, Genel Kurul tarafndan seilmi 40 ye hkmetin oluturduu Konsey idare eder. Genel Kuruldan sonra Uluslararas Denizcilik rgt (IMO)nun en yetkili organ olan IMO Konseyi, Komite ve Alt Komitelerin raporlar ile teklif ve tavsiyelerini, IMO program ve bte hesaplarn inceleyerek Genel Kurula iletmek Genel Kurulun onayyla Genel Sekreter tayin etmek gibi konular icra etmekle grevlidir (The Free Library,2010). 1993 Kasm aynda dzenlenen 18nci Genel Kurulda alnan karar A.735 (18) uyarnca, Konseyin (32 olan) ye says 40a kartlmtr. Sz konusu kararn uygun bulunduuna dair Kanun 24.01.2001 tarih ve 4621 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. Bu karara gre; (a kategorisi) 10 ye, Uluslararas gemicilik hizmetlerinin salanmasndan en fazla kar bulunan devletlerden, (b kategorisi) 10 ye, Uluslararas denizcilik faaliyetlerinden en fazla kar bulunan dier devletlerden, (c kategorisi) 20 ye, yukardaki a ve b kategorilerinden seilmeyen, deniz tamaclnda ve seyrseferinde zel karlar bulunan ve Konseye seilmeleri dnyann btn corafi alanlarnn temsilini salayacak devletlerden oluacaktr. 15-26 Kasm 1999 tarihleri arasnda gerekletirilen IMO 21.Genel Kurul Toplantsnda lkemiz ilk kez c kategorisinden Konseye aday olmu, yaplan oylamada geerli saylan toplam 124 oyun 76sn alarak tarihinde ilk kez aday olduu Konseye c kategorisinden seilerek nemli bir baar salamtr. 19-30 Kasm 2001 tarihleri arasnda yaplan IMO 22. Dnem Genel Kurul Toplants esnasnda gerekletirilen Konsey yelii seimlerinde ilk seimlerde alnan oy says 76dan 87ye kartarak Trkiye ikinci kez IMO Konsey yeliine seilmitir. 24 Kasm- 5 Aralk 2003 tarihleri arasnda Londrada yaplan IMO 23. Genel Kurul Toplantsnda gerekletirilen olan IMO Konsey yelii seimlerinde; lkemiz geen dnemki seimlere oranla oy sayn 11 oy artrarak, 98 oyla IMO Konseyi'ne yeniden seilmitir. IMO, hedeflerine ulamak amacyla kuruluundan itibaren birok szleme ve protokol gelitirmi ve deniz gvenlii, kirliliin nlenmesi ve dier meselelerle ilgili olarak, 700n zerinde kod ve tavsiyeleri kabul etmitir. Normal olarak Szlemelerin balang almalar, komite ve alt komitelerce yaplr; taslak belgeler retildikten sonra Konferansa sunulur. Konferansa, IMOya ye olmayan lkeler dhil Birlemi Milletler sistemi iindeki btn lkelerin delegeleri davet edilir. Konferans sonu metnini kabul eder ve nihai metin hkmetlerin onayna sunulur.

278

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

Bir belge belli sayda lkenin onaynn alnmas gibi belli bir takm sorumluluklarn yerine getirilmesinden sonra yrrle girer. Genelde szleme ne kadar nemliyse, yrrle girmesindeki sorumluluklar da o kadar sk ve keskindir. Bu szlemelerin hkmlerinin uygulanmas taraf olan lkeler iin zorunludur. IMO Genel Kurulu tarafndan kabul edilen kodlar ve tavsiyeler, hkmetleri balayc deildir. Bununla birlikte, kodlarn ve tavsiyelerin ierii nemli olabilir ve ou zaman bunlar, bazen ye lkelerin ulusal mevzuatnn iine alnarak uygulanr. Sekretarya Genel Sekreter, Sekretaryaya bakanlk eder. Sekretaryada yaklak 300 tane uluslararas sivil memur almaktadr. Genel Sekreter, Genel Kurulun onay ile Konsey tarafndan atanr. (USCG, 2010) Komiteler Deniz Gvenlii Komitesi (Maritime Safety Committee- MSC): IMOnun en nemli komitesi olup, rgtn teknik almalarn yrtr. ok sayda alt komiteleri vardr. Bu alt komitelerin isimleri onlarn ilgilendikleri konulara iaret eder. Seyir Gvenlii, Radyo-Telsiz letiimi, Can Kurtarma, Arama Kurtarma, Eitim ve zleme, Tehlikeli Maddelerin Tanmas, Gemi Dizayn ve Donanm, Yangndan Korunma, Denge ve Yk Hatt ve Balk Gemilerinin Gvenlii, Tehlikeli Maddeler Kat Kargolar ve Konteynerler, Bayrak Devleti Uygulamalar ve Dkme Kimyasallar. (USCG, 2010) Deniz evresini Koruma Komitesi (Marine Environment Protection Committee- MEPC): Genel Kurul tarafndan Kasm 1973de kurulmutur. Gemilerden kaynaklanan deniz evresinin kirliliinin kontrol ve nlenmesi hakkndaki tekilat faaliyetlerinin koordinasyonundan sorumludur. Dkme Kimyasallar ve Bayrak Devleti Uygulamalar MEPCnin alt komitelerindendir. (USCG, 2010) Hukuk Komitesi (Legal Committee- LEG): Esas olarak 1967de Torrey Canyon kazasndan sonra ortaya kan yasal problemler ile ilgilenmek zere kurulmutur. Ancak, bu komite daha sonra daimi bir komite olmutur. Organizasyonun grev alan ierisindeki her trl yasal (hukuki) meselelerin incelenmesinden sorumludur. (USCG, 2010) Teknik birlii Komitesi (Technical Co-operation Committee- TC): zellikle gelimekte olan lkelere denizcilik alannda teknik yardmlarn salanmas konusunda rgtn koordinasyon almalarndan sorumludur. Birlemi Milletler Szlemesinde resmi olarak ilk tannan Organizasyonun Teknik birlii Komitesi olmas IMO almalarnda teknik yardmn nemini gstermektedir. (USCG, 2010)

279

Murat Ayan, Tan Baykal

Kolaylatrma Komitesi (Facilitation Committee- FAL): Uluslararas deniz trafiinin kolaylatrlmas balamnda IMO faaliyetleri ve fonksiyonundan sorumludur. Bunlar gemilerin limanlara ve dier terminallere giri ve klarnda istenilen belgelerin basitletirilmesi ve formalitelerin azaltlmasdr. IMOnun btn komiteleri eit olarak, tm ye hkmetlerin katlmna aktr. (USCG, 2010)

Uluslararas Denizcilik rgt'nn Temel

Tavsiye Kararlar Ve Kodlar Szlemeler ve uluslararas anlamalara ek olarak, IMO, ok geni bir yelpazede eitli konularla ilgili yzlerce tavsiye karar almtr. Bunlardan bazlarn szlemeler ve anlamalarda yeterince yer almayan kodlar, ana hatlar, nemli konularda tavsiye niteliindeki almalar oluturmaktadr. Tavsiye kararlar kod formunda da olsalar Hkmetler zerinde balayc deillerdir; ancak bunlar ulusal dzenlemeler ve gerekliliklerin ekillendirilmesinde yol gsterici olma zellii tarlar. Birok lke bu kararlar kendi i hukukuna geirmek suretiyle uygulamaktadr, buna kendi lkemizden rnek vermek gerekirse, IMOnun Trk Boazlar ile ilgili A.827(19) sayl karar ierisindeki hkmlerden pek ou, Trk Boazlar Deniz Trafik Dzeni Tznde de yer alr. Baz durumlarda, bir szlemede ilgili referansn gsterilmesi durumunda, baz nemli kodlar balayc hale getirilebilmektedir. Bu tavsiye kararlar genellikle szlemelerin ve baz durumlarda da temel kodlarn ve ana hatlarn uygulanmasnda yardmc olmak ve destek olmak amacn tarlar. Baz gerekli durumlarda, IMO Kararlar, uygulamalardan elde edilen deneyimler nda belli bir konuda yol gsterici olmas amacyla alnabilir. Dier hallerde tavsiye kararlar belli kurallarla ilgili ortaya kan soru iaretlerini ortadan kaldrmak amacn tarlar ve bylelikle bu kurallarn btn lkelerde ayni ekilde anlalmasn ve uygulanmasn salarlar. Yllar ierisinde IMO tarafndan kabul edilmi baz temel Tavsiye Kararlar ve Kodlar unlardr: Uluslararas Denizcilik Tehlikeli Ykler Kodu (IMG Kodu) (lk 1965de benimsendi) Uluslararas Sinyaller Kodu (1965) Dkme Halde Tehlikeli Kimyasallar Tayan Gemilerin Personeli ve Ekipman in Kod (1971) stif Edilmi Kereste Yk Tayan Gemiler in Gvenlik Uygulamalar Kodu (1973) Balklar ve Balk Teknelerinin Gvenlii Kodu (1974) Dkme Halde Svlatrlm Gazlar Tayan Gemilerin Yapm ve Ekipman in Kod (1975)

280

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

Dinamik Olarak Desteklenen Tekneler in Gvenlik Kodu (1977) Mobil Ak deniz Sondaj niteleri Ekipman ve nas in Kod (1979) Gemide Grlt Seviyesi Hakknda Kod (1981) Nkleer Ticari Gemiler in Gvenlik Kodu (1981) zel Amal Gemiler in Gvenlik Kodu (1983) Uluslararas Gaz Tayclar Zorunlu Kodu (1983) Uluslararas Dkme Kimyasallar Kodu (1983) SOLAS ve MARPOL 73/78 altnda Zorunlu Dkme Kimyasallar in Gvenlik Kodu (1983) Dkme Halde Hububatn Gvenli Tanmas in Uluslararas Kod (1991) SOLAS Altnda Zorunlu Uluslararas Gvenli Yntemin Kodu (1993) Yksek-Hzl Tekneler in Gvenlik Kodu (1994)

Dier nemli tavsiye kararlar arasnda trafik ayrm emalar (bu semalar ortada yasak bir saha oluturarak farkl ynlerde seyreden gemilerin birbirlerinden ayrlmasn salarlar); Standart Deniz Haberleme Kalplar gibi Teknik El Kitaplarnn oluturulmas, IMO Arama ve Kurtarma El Kitab, IMO Deniz Kirlilii El Kitab bulunmaktadr. Tavsiye kararlarnda yer alan hkmler bazen de ilgili szlemelere deiiklik yaplmas yoluyla eklenebilirler. Tavsiye kararlar, hkmler veya gerekliliklerin Hkmetlere dikkate alabilmeleri amacyla orantsal olarak daha hzl ulamasn salarlar. Ayrca, Hkmetlerin tavsiye kararlar ile ilgili i hukuk uygulamalar da uluslararas hukuksal sonular olabilen resmi uluslararas anlamalara oranla daha kolay olmaktadr. Trkiye'nin Taraf Olduu IMO Szlemeleri Denizciliin en nemli boyutunu gvenlik tekil etmektedir. Gemiler ister limanda bal iken, ister seyir halinde olsunlar, denizde bulunduklar sre iinde devaml risk altndadrlar. Bu riskler; gemiden kaynaklanan riskler, denizden kaynaklanan riskler, ykten kaynaklanan riskler, mrettebattan kaynaklanan riskler olarak tasnif etmek mmkndr. Gemiden kaynaklanan riskleri; denize elverililik ve yola elverililik eklinde gemideki tm cihaz, makine, seyrsefer yardmclar vb. donanmn uluslararas standartlara uygunluu olarak alglayabiliriz. Denizden kaynaklanan riskleri; limanlar dahil geminin iinde bulunduu ortamn her trl hidrografik ve meteorolojik artlar ve deniz kazalarn rnek olarak belirleyebiliriz. Ykten kaynaklanan riskler, ykn cinsi, durumu, tehlike derecesi, istiflenmesi, ykleme/boaltma ameliyeleri gibi hususlardr. Mrettebattan kaynaklanan riskler ise

281

Murat Ayan, Tan Baykal

gemi adamlarnn uluslararas standartlara gre eitim, salk durumu, vardiya tutma gibi hususlar iermektedir. Grld zere gvenlik konusu pek ok alan ilgilendiren bir blmdr. Denizcilik sektrnde aksayan her faaliyetin, sonuta mutlaka az veya ok gvenlie yansyan bir yn vardr. Bu nedenle denizcilikteki gvenlik konusu ulusal boyutlar yllar nce am ve SOLAS, COLREG ve STCW gibi gemi, seyir ve mrettebata ynelik pek ok szleme ve politikalar ile evrensel boyutlu gvenlik kodlar kabul edilmitir. Bu kreselleme artarak devam etmektedir. Uluslararas kurallara taraf olmadan veya taraf olunsa bile gerei gibi uygulayamadan artk dnya denizcilik sektrnde baarl ve sz sahibi olmak mmkn deildir. (evik,2004, 24) nk Trkiye'nin uymad her bir dzenlemenin getirdii standart, dier lke deniz faaliyetlerinin de gvenliini yakndan etkilemektedir. Bu nedenle artk uluslararas denizcilik camiasnda bir takm ekonomik, teknik, idari mazeretlerde yerine getirilmeyen ykmllklerimizi anlayla karlamalarn beklemek imkansz hale geldii gibi, bu kurallar zaman iinde pek ok ekonomik yaptrmlara da dnebilmektedir. Denizde can gvenlii kavram gemiler asndan giderek deimektedir. Yeni cihazlar ve yardmc aletler deniz gvenliinin arttrlmas amacyla IMO szlemeleri kapsamna alnmakta, szleme hkmlerine uymakta glk eken veya ar davranan lkelerin gemileri ise zorunlu olarak bu kurallara uymak durumunda kalmaktadr. Denizde Can Gvenlii Uluslararas Szlemesi, 1974 (SOLAS - 74) Yukarda zetlenen nedenlerden dolay, denizcilik sektrnde kaydedilen gelimeler ve denizlerden elde edilecek milli menfaatlerimiz gz nnde bulundurularak deniz gvenlii ve deniz kirlilii konusunda lkemizin taraf olduu szlemeler aada yer almaktadr. Denizde Can Gvenlii Uluslararas Szlemesi, (SOLAS ). IMOnun en nemli ilevlerinden biri olan Denizlerde Can Gvenliinin Salanmas amacyla yaplan en kapsaml ve temel alma Denizde Can Gvenlii Uluslararas Szlemesi (SOLAS) dr (SOLAS, 2001). lk olarak 1912 deki Titanik faciasndan sonra, 1914 de Londrada ilk versiyonu yaynlanan daha sonra ikincisi 1929da kabul edilip 1933te yrrle giren, ncs 1948 de kabul edilip, 1952 de yrrle giren, drdncs 1960 da kabul edilip -ki bu IMOnun ruhunu oluturmaktadr- 1965 de yrrle giren ve u anki son versiyonu olan 1 Kasm 1974te kabul edilip, 25 Mays 1980de yrrle giren bu konvansiyonun zellikle tanker kazalar ve deniz kirliliinin nlenmesi konularnda yetersiz kalmas nedeniyle 1978de yaplan bir protokolle baz eklemeler yaplmtr. (Denizde Can ve Mal Koruma Hakknda Kanun, 1946) 1960 Szlemesi, deniz alanlarndaki seyir tedbirleri ve gemi gvenliinin gelitirilmesini, Makineler ve elektrik tesisleri; yangndan korunma, bulma ve sndrme, Can kurtarma tehizat, Radyotelgraf (telsiz, telgraf) ve radyo telefonu

282

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

(telsiz telefonu), Seyir Gvenlii, tahl tamacl ve tehlikeli mal tamacl ve nkleer gemiler, gibi alt blmleri kapsamaktadr. 1960 SOLAS Szlemesi deniz gvenlii konular ile ilgilenen bir uluslararas vastadr ve bu szleme yeni gelimeler karsnda bir ka kez dzeltilmitir. Sz edilen deiikliklerin yrrle girmesi iin zorlayc artlar sebebiyle, bu deiikliklerin hi biri gerekte uluslararas boyutta balayc hale gelmemitir. (SOLAS, 2001). Bu durumlara bir zm bulmak ve ihtiya duyulan gelimeleri daha hzl bir ekilde ele almak iin 1974de IMO bir konferans toplamtr. Bu konferans, Denizde Can Gvenlii hakknda yeni bir Uluslararas Szlemenin kabul iin dzenlenmitir. Yeni uygulamaya gre MSC tarafndan kabul edilmi deiiklikler belli sayda Devletin itiraz olmad takdirde nceden belirlenmi bir tarihte yrrle girecektir. IMO; gemilerin gvenli olarak ynetimi ve kirliliin nlenmesi ile ilgili olarak uluslararas bir standart oluturmak amacyla, ISM Kodunu A.741(18) sayl karar olarak kabul etmi, 1994 Maysnda SOLASa IX. Blm olarak eklemitir. Denizcilik irketlerinin birbirinden farkl zellikte olduklar ve gemilerin deiik tipte ve koullarda almalar da dikkate alnarak, kodda genel prensipler ve amalar zerinde durulmutur (Trkiye Gemi na Sanayicileri Birlii, 2005: 23). ISM Kodu ile ilgili verilen belgeler, SOLAS gerei gemilerin emniyeti ile ilgili olarak istenen ve liman kontrollerinde gsterilmesi zorunlu be temel belgesi vardr: 1. Yolcu gemisi gvenlik belgesi 2. Yk gemisi ina gvenlik belgesi 3. Yk gemisi tehizat gvenlik belgesi 4. Yk gemisi telsiz telgraf( 1999dan sonra GMDSS) gvenlik belgesi, 5. Yk gemisi telsiz telefon gvenlik belgesi Uluslararas Gvenlik Ynetim Kodu (ISM)nun yrrle girmesiyle altnc belge olarak iletici firma Uygunluk Belgesi ve buna bal olarak firmann her gemisi tek tek Gvenli Ynetim Sertifikas almak zorundadr. Bu her iki belge uluslararas Gvenli Ynetim Kodunun ierdii ve birbirinden ayrlmaz iki belgedir. Szlemeye iki protokolde ayrca ilave edilmitir: 1978 protokol; inceleme ve denetleme ilemlerini deitirerek ve zorunlu yllk denetlemeyi ne srerek, tankerlerin alt d tarafnn muayenesi (1984den beri yrrlkte) ve 1988 protokol ise denetlemeyi ve sertifikalandrma sistemini dzenleme tekliflerini iermektedir. SOLAS-1974'n 1983 eklerinde yer alan IBC CODE Dkme halinde Tehlikeli Kimyasal Maddeler tayan Gemilere, IGC CODE Dkme Halinde Svlatrlm Gaz tayan gemilere ve MODU CODE gemilerdeki gvenlik cihazlarna ilikin gerekleri ve deniz kirliliinin nlenmesi ile ilgili kurallar aklar. Trkiye SOLAS-1974'e 25.5.1980 tarihinde yrrle giren 6.3.1980 gn 8/522 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile taraf olmutur. Ayrca SOLAS-1974'n 1981 ve 1983 deiiklikleri de onaylanarak 9.7.1986 tarihinde yrrle girmitir (Lloyd, 2010)

283

Murat Ayan, Tan Baykal

Denizde atmay nleme Tz, 1972 (COLREG - 72) Dnya ticaretinin ok byk bir blmnn deniz yoluyla yaplmas, gemi saysnn ve tonajlarn artmasyla sonulanmtr. Bu durum denizlerde gemilerin atma sonucu kaza riskinin artmasna neden olmu (Denizde atmay nleme Hakknda Uluslar Aras Szleme, 1977) ve Denizde atmay nleme Uluslararas Szlemesinin domasna zemin hazrlamtr (Deniz Kazalarnn ncelenmesine likin Ynetmelik, 2005). Szleme, denizde atmay nleme kurallar ile gemilerdeki seyir fenerlerinin pozisyonlarnn, ses ve iaret aletlerinin nasl olmas gerektiini belirlemektedir. Uluslararas Yk Hatlar Szlemesi, 1966 (LOAD LINES - 66) Uluslararas ticaretin gelimesiyle birlikte, gemiler arasndaki haksz rekabetin ortadan kaldrlmas ve gemi adamlarnn can gvenliinin salanmas amacyla yklemenin snrlandrlmas hususunda baz dzenlemelerin yaplmas gerekmitir. Uluslararas Yk Hatlar Szlemesi, uluslararas seferlere tahsis olunan gemilerin denizde can ve mal emniyetini muhafaza amacyla en fazla yk haddi snrlarn belirlemeye ynelik kurallar ierir. Anlan szleme 150 grostondan byk gemiler iin Ykleme Snr Markalarn belirlemektedir. Szlemeye gre gemilerde geerli bir 1966 Beynelminel Fribord Belgesi bulunmas ve gemilerin belgelerinde msaade edilen snrdan daha fazla yklenmemi olmas gerekmektedir. (Ykleme Hatlar Uluslararas Szlemesi,1966) Denizde Arama Kurtarma Uluslararas Szlemesi, 1979 (SAR - 79) Deniz gvenlii konular ierisinde yer alan; SAR (International Convention on Maritime Search and Rescue) lkelerin denizde arama kurtarma faaliyetlerine ilikin ykmllklerini iermektedir. Bu szlemeye gre kys olan lkelerin belirleyecekleri SAR sahalarnda koordineli olarak arama-kurtarma hizmeti icra edeceklerdir. (IAMSAR, 1999) lkemizin 21.12.1985 tarihinde taraf olduu Hamburg Szlemesi ile taraf olan lkeler arama-kurtarma hizmetlerinin salanmas ve egdm ile ilgili ve blgesel SAR anlamalar yaparak, arama-kurtarma sorumluluk sahalarn beraberce belirleme ykmlln stlenmitir. Denizde tehlike iindeki kiilere yardmda bulunmaya ve her sahil devleti tarafndan ky gzetleme, arama-kurtarma hizmetleri iin yeterli ve etkili dzenlemeler tesisine nem verilerek, denizde tehlike iinde bulunan kiilerin kurtarlmas iin, deniz trafiinin gereklerine cevap veren bir denizde arama kurtarma uluslararas SAR plan yapmak suretiyle bu faaliyetleri gelitirmek ve desteklemek iin dnyadaki arama-kurtarma rgtleri ve denizde arama-kurtarma almalarna katlanlar arasndaki ibirliinin gelitirilmesini amalar. (SAR Convention, 2000)

284

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

Uydular Araclyla Deniz Haberlemesi rgt Uluslararas Szlemesi, (1979) (INMARSAT - 79) Son yllarda deniz haberlemesinde uzay teknolojisi giderek artan lde kullanlmaya balanm, bu amala denizde haberlemeyi gelitirecek uluslararas bir organizasyon kurularak (INMARSAT), bu konudaki sorunlar gidermek, can gvenlii, gemilerin haberleme yeterlilii ve idaresi, denizde genel standart haberleme dzenlemeleri salamak zere INMARSAT szlemesi kabul edilmitir. (Convention on the International Maritime Satellite Organization,1976) Denizde gvenliin salanmas bir anlamda gemiler ve sahil, kara istasyonlar ile salkl bir haberlemenin yaplabilmesinden gemektedir. 1973 ylnda IMO, uydu teknolojisine dayal yeni denizcilik haberleme sisteminin kurulmas amacyla bir Konferans dzenlemitir. 1975 ylnda ilk defa toplanan bu Konferansla Uluslararas Denizcilik Uydu rgt Szlemesi ile birlikte letme Anlamas (OA) da kabul edilmitir. Bu erevede, IMO Uydular Aracl ile Deniz Haberlemesi Uluslararas rgt Kurulmasna likin Szleme (INMARSAT76) 16.07.1979 tarihinde yrrle girmitir. lkemiz bu szlemeye 4.11.1999 tarihinde taraf olmutur. Szleme 1985, 1989, 1994 ve 1998 yllarnda deiiklie tabi tutulmutur. 1994 Deiiklikleri, 9 Aralk 1994 tarihinde INMARSAT Genel Kurulu tarafndan kabul edilmitir. Deiikliklerden biri rgtn isminin Uluslararas Mobil Uydu rgt olarak deitirilmesidir, bu INMARSATa getirilen ksaltmadr. Deiiklikler; rgt tarafndan Denizcilik Sektrnden dier ulatrma yollarna kadar yaplan hizmetlerdeki deiikliklere de yansmtr. Ayn zamanda INMARSAT Konseyinin dzenlenmesi zerine Szlemenin 13. Maddesinde deiiklikler yaplmtr. INMARSAT 1994 Deiiklikleri henz IMOda yrrle girmemitir. 1998 Deiiklikleri, INMARSAT Genel Kurulu tarafndan 24 Nisan 1998de kabul edilmitir. INMARSAT Szlemesi ve letme Anlamasna getirilen deiiklikler INMARSATn yeniden yaplanmasna olanak vermektedir. INMARSAT 1998 Deiiklikleri henz IMOda yrrle girmemitir. IMO kurulduu 1958 ylndan bu yana, denizde can gvenliinin salanmas ve tehlikedeki kiilere yardm konusunda almalar yapmaktadr. Bu almalarda teknolojideki gelimelere paralel olarak modern ve gelimi haberleme cihazlar kullanarak can gvenliini tehlikeye drc artlarn en aza indirilmesini amalamtr. 1979 tarihli SAR Szlemesi, denizden gelecek tehlike uyarlarnn ksa srede ileme konularak arama-kurtarma almalarnn etkin hale getirilmesi iin, IMOnun denizdeki haberleme imkanlarn gelitirecek almalarda bulunmasn ngrmtr. SAR Szlemesini gz nne alan IMO, denizde tehlike ve gvenlik haberlemesinde zellikle can gvenlii szlemesini, telsiz-telgraf ve telsiz tehizatlar ile ilgili koordineli alacak tehlike ve gvenlik haberlemesi dzenlemelerinin yeniden yaplandrlmasn ve yeni bir Kresel Deniz Tehlike ve

285

Murat Ayan, Tan Baykal

Gvenlik Sistemi (GMDSS) oluturulmasn kararlatrmtr. GMDSS, yere ve gkyzne ait haberleme tekniklerini kullanarak, gemiden karaya, karadan gemiye ve gemiden gemiye ncelikli ya da nceliksiz uyar gnderimi yapabilen ve sesli, yazl, grntl bilgi aktarabilen aygtlar ve yntemler btndr. Uluslararas sefer yapan, 300 gross tonilato ve daha byk tonajl yk gemileri ile 12 veya daha fazla yolcu tayan btn yolcu gemileri GMDSS ykmllklerine tabidir. 1 ubat 1999 tarihinden sonra GMDSS gerekleri btn gemiler iin zorunlu olmutur (Convention on the International Maritime Satellite Organization, 1976). Gemilerin Tonaj lmne likin Uluslararas Szlemesi, 1969 (TONNAGE - 69) Gemilerin Tonaj lmne likin Uluslararas Szleme, gemilerin tonajlarnn belirlenmesiyle ilgili kurallar ve prensipleri dzenler ve bu szlemeye gre gemilerde geerli bir Tonaj Sertifikas bulunmas gerekmektedir. Szlemede bamsz olarak hesaplanabilen gross ve net tonlar ile mevcut yntemlerle yaplan lmler arasnda byk farkllklarn nlenmesi amacyla gerekli dzenlemeleri kapsamaktadr. (International Convention on Tonnage Measurement of Ships (TONNAGE), 1970) Gemi Adamlarnn Eitimi, Belgelendirilmesi ve Vardiya Tutma Standartlar Uluslararas Szlemesi, 1978 (STCW - 78) Gemi Adamlarnn Eitimi, Belgelendirilmesi ve Vardiya Tutma Esaslar Hakknda Uluslararas Szleme (International Convention on Standarts of Training Certification and Watchkeeping for Seafarers STCW1978), gemilerin bu szlemedeki standartlara gre eitilmi gemi adamlar ile donatlmalarn n grmekte ve gemilerde vardiya tutma esaslarn belirtmektedir. IMOnun koordinatr grevini yrtt STCW1978, denizlerde can ve mal gvenliini arttrc ve evre kirliliini azaltc yndeki faaliyetlerinde amaca ulamak iin, dnya devletlerinden gemi adamlarnn eitimini istemektedir. Bu nedenle de ticaret gemilerinde alan gemi adamlarnn eitim, belgelendirme ve vardiya tutma esaslarn standart hale getirmitir. (STCW 95, 1996) Uluslararas ticarette gemi trafiini etkileyen tm teknik ve hukuki konularla ilgili dzenlemeler ve pratik uygulamalar alannda, hkmetleraras ibirliini salamak, deniz gvenlii, deniz evresinin korunmas ve seyrsefer etkinlikleriyle ilgili standartlarn, lkelerce benimsenmesini tevik etmek amacyla, IMO Genel Kurulunda 15 Ekim 1971 tarihli karar uyarnca 14 Haziran- 7 Temmuz 1978 tarihleri arasnda Londrada 73 lkenin katlm ile dzenlenen uluslararas konferansla kabul edilmi ve 28 Nisan 1984 tarihinde yrrle girmitir. (IMO, 1995 ) STCW78 szlemesinin ilk amac, dnyadaki btn denizcilerin bu szleme kurallarna uygun ve standart bir ekilde eitilmelerini salamaktr. kinci ama, gemi

286

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

adamlarna verilecek ehliyetleri standart hale getirmektir. nc ama ise, vardiya tutma esaslarn da standartlatrarak denizlerde gvenlii ve emniyeti arttrc rol oynamaktr. Trkiye szlemeye katlmay 20 Nisan 1989 tarihinde Trkiye Byk Millet Meclisinde kabul edilen 3539 sayl kanun ile benimsemi olmasna ramen, yelik bildirgesini 28.07.1992 tarihinde vermitir. 28.10.1992 tarihinde ise anlan szlemeye resmen kabul edilmi bulunmaktadr. STCW 95 Revizyonu ile 1978 Konvansiyonu karlatrld zaman ilk olarak belirtilmesi gereken husus her iki konvansiyonun da ana maddelerini oluturan, 17. maddede herhangi bir deiikliin yaplmam olmasdr. Konvansiyonun ana maddeleri, genel olarak; uygulama, taraf lkeler, bilgi iletiimi, denetimler, bayrak denetleme, verilen yetkiler ve sorumluluklar ve konvansiyonun yrtlmesi ile ilgili maddeleri kapsamaktadr. Konvansiyonun balangcn tekil eden bu maddeler ana maddeler olup, konvansiyonun hukuki dayanan tekil etmektedir. Gemilerden Kaynaklanan Kirliliin nlenmesi Uluslararas Szlemesi, 1973 ve 1978 Protokol (MARPOL 73/78) Uluslararas Denizcilik rgtnn faaliyetleri erevesinde 1973 ylnda hazrlanan bu szleme ve tadil eden 1978 tarihli protokol, 1984 ve 1985 yllarnda yaplan deiikliklere lkemiz 1990 ylnda taraf olmutur(Demir, 1995:66). Bu szleme, 03.05.1990 tarihli ve 90/442 sayl Bakanlar Kurulu kararyla onaylanarak 24.06.1992 tarih ve 20558 sayl resmi gazetede yaynlanmtr. Szlemenin 1. maddesine gre; zararl maddelerin veya birleiminden bu zararl maddeleri ihtiva eden svlarn, szleme hkmlerine aykr hareket edilerek denize boaltm neticesinde, deniz evresinin kirlenmesini nlemek amac ile szleme taraflar bal bulunduklar bu szleme ve eklerinin hkmlerine uymakla ykmldrler. (nl, 1999:100) IMO Genel Kurulu 1973 ylnda yalnzca deniz kirlilii konusunu ele alan bir konferans toplanmasn kararlatrmtr. 1973 ylnda toplanan konferansta, yeni bir szleme gndeme getirilmi ve Gemilerden Kaynaklanan Kirliliin nlenmesi Uluslararas Szlemesi (MARPOL 73/78) kabul edilmitir. Szlemenin, denizlerin petrol, zehirli svlar, ambalajl zararl maddeler, pis sular ve pler ile kastl kirletilmesinin nlenmesi (IMO News Magazine, 2009: 33) ve gemilerin neden olduu kaza sonucu doabilecek deniz kirlenmesinin en aza indirilmesi olmak zere iki amac vardr (Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesine Ait Uluslararas Szleme (MARPOL - 1973). Bu iki ama dorultusunda, szlemeye taraf olan lkelerin, gemi yapmndan sevk ve idaresine kadar her safhada denizlerin gemilerden kirletilmesinin nlenmesi iin her trl teknik ve iletme nlemlerini almalar, liman ve ky tesisleri ile ekiplerini

287

Murat Ayan, Tan Baykal

hazrlamalar, uluslararas kabul grecek dzeyde tekilat ve mevzuat eksikliklerini tamamlamalar gerekmektedir. Szlemeye taraf olan lkeler, szlemenin belirledii gemilere ilikin tesis, donanm ve cihazlarn kullanm ve iletimi iin ynetmelik, ynerge ve esaslarn hazrlatlmasna ve bu ynde eitim ve retim hizmetlerine arlk vereceklerdir. 1976 ve 1977 yllarnda ABD kylar aklarnda bir dizi tanker kazalar olmutur. Bu kazalardan sonra 1978 ylnda IMO tanker gvenlii ve kirliliin nlenmesi amacyla bir konferans (TSPP konferans) toplam ve bu konferansta alnacak yeni tedbirler mzakere edilmitir. Konferansta MARPOL Szlemesine baz teknik zorluklarn gidermek amacyla bir protokol eklenmesi benimsenmi ve Szleme bundan byle MARPOL 73/78 olarak adlandrlmtr. MARPOL 73/78 bir szleme, protokol ve alt ekten olumakta olup, 2 Ekim 1983 tarihinde yrrle girmitir. lkemiz 10 Ekim 1990 tarihinde MARPOL 73/78e taraf olmutur. MARPOL 73/78 srasyla 1983, 1987, 1988 ve 1992 yllarnda tadil edilmitir. (SOLAS ve MARPOL Szlemelerine Gre Bildirimlere likin Ynetmelik, 2006). Gemilerden Kaynaklanan Kirliliin nlenmesi Uluslararas Szlemesi, 1973 (MARPOL 73/78), alt blmden olumakta ve birinci blm 2.10.1983 tarihinde yrrle girmi olup, gemilerin zelliklerine gre belirli zaman koullar iinde gemilerden denizin kirlenmesini nleyecek sistemlerin uygulanmasn ngrmektedir. MARPOL Szlemesinin, Kasm 1973 tarihinde Londrada imzalanmasndan sonra, szlemeye 1978 tarihli protokol eklenmitir. (nl, 1999:101) 1973 ylnda Uluslar Aras Denizcilik rgt (IMO) tarafndan dzenlenen Deniz Kirlenmesine Dair Konferans ile kabul edilen MARPOL, daha sonra 1978 ylnda hazrlanan Tanker Gvenlii ve Kirlenmenin nlenmesine Dair IMO Konferans'nda dzenlenen bir protokol ile gelitirilmitir. VI Ekten oluan bu szleme, petrol ve trevleri ile deniz kirlenmesini nleyici kurallar (Ek-I), zehirli sv maddelerle oluan deniz kirliliinin nlenmesine dair kurallar (Ek-II), ambalajl tanan zararl maddelerle ilgili kurallar (Ek-III), gemilerdeki kanalizasyon atklar sebebiyle ortaya kan kirlilii nlemeye ynelik kurallar (Ek-IV), gemilerden atlan plerle alakal kurallar (Ek-V), ve gemilerden kaynaklanan hava kirliliinin nlenmesine ynelik kurallarla (Ek-VI) alakal uluslar aras standartlar belirleyen bir niteliktedir (International Maritime Organization,2010a) Trkiye bu MARPOL Szlemesine, 03.05.1990 tarihli ve 90/442 sayl Bakanlar Kurulu kararyla taraf olmutur.(Resmi Gazete, 24 Haziran 1990) Bu Ek'lerden VI.s henz dnya leinde yrrle girmemitir. (ncaz vd., 2000:45) Bu Ek'lerden ilk ikisinin kabul, btn Akit Taraflar iin zorunludur. Geri kalanlarnn kabul ise, istee bal tutulmutur. Bu szleme petrol ve trevleri ile dier zararl maddelerin iradi olarak denize dklmesinin nne geilmesinin yan sra bu maddelerin kazalar neticesinde denizel ortama dklmesini nlemeye de ynelik uluslar aras standartlar getirmitir. (Ttnc, 1996:158)

288

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

Deniz tamaclnda yk olarak tanan veya gemide retilen ve denizlerin kirletilmesine neden olan maddeler esas alnarak, MARPOL 73/78in alt eki hazrlanmtr. EK-I: Denizlerde Petrol ve Trevlerinden Oluan Kirlenmenin nlenmesi: Bu blm dnya ticaret filosunun % 97.07sini elinde tutan 130 lke tarafndan kabul edilerek 2 Ekim 1983te yrrle girmitir. lkemiz ise 24 Haziran 1990da szlemeye taraf olmutur. Bu blm gerekleri 150 gross ton zerindeki petrol tankerleri ile 400 gross ton zerindeki tm gemilere uygulanr. Szlemeye uyan gemilere International Oil Pollution Prevention Certificate-Annex-I (Uluslararas Petrol Kirliliinden Korunma Sertifikas) ksa adyla IOPP sertifikas verilir. Bu sertifika 5 yl iin dzenlenerek yllk srveylerle vize edilir. Szlemede kirlilie sebep olan petrol ile ham petrol, fuel oil, rafine edilmi petrol rnleri kastedilmekte ve bu rnler kapsamna petrokimya rnleri girmemektedir. (Deniz evresinin Petrol ve Dier Zararl Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Mdahale ve Zararlarn Tazmini Esaslarna Dair Kanun (MARPOL) ,2005) EK-II: Zehirli Sv Atklarndan Oluan Kirlenmenin Kontrol Altna Alnmas: Bu blm de dnya ticaret filosunun % 97.07sini elinde tutan 130 lke tarafndan kabul edilerek 6 Nisan 1987de yrrle girmitir. lkemiz ise dier MARPOL Ekleri (Ek 1 ve Ek II) gibi 24 Haziran 1990da szlemeye taraf olmutur. Bu blm gerekleri tanklarnda bir veya daha fazla zehirli sv tayan tm gemilere (zellikle kimyasal tankerlere) uygulanr. Tonaj ve ya snr yoktur. Zehirli svlar evreye verecei zarar tehdidine gre A,B,C ve D kategorilerine ayrlmtr. Szlemeye uyan kimyasal tankerlere Certificate of Fitness (Uygunluk Sertifikas) verilir. Sertifikalar 5 yl iin dzenlenerek yllk srveylerle vize edilir.(Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmelii, 2004) EK-III: Deniz Yolu ile Ambalajl Olarak Konteynr, Portatif veya Karayolu ve Demiryolu Tank Vagonlar erisinde Tanan Zararl Maddelerle Kirlenmenin nlenmesi: Bu blm dnya ticaret filosunun % 92.99unu elinde tutan 115 lke tarafndan kabul edilerek 1 Temmuz 1992de yrrle girmitir. lkemiz Ek IIIe henz taraf olmamtr. Bu Ekte belirtilen zararl maddeler International Maritime Dangerous Goods Code (IMDG Code)da belirtilen maddelerdir. Ek IIIn genel istekleri zararl maddelerin tanmas ile ilgili paketleme, markalama, etiketleme, istifleme ve dokmantasyon vb. kurallardr. Ek IIIn istekleriyle ilgili uluslararas bir sertifika sz konusu deildir. EK-IV: Gemilerdeki Lavabo Atklarndan Oluan Kirlenmenin nlenmesi: Bu blm toplam dnya ticaret filosunun % 54.35ini elinde tutan 100 lke tarafndan kabul edilmi irmemitir. Bununla beraber, baz lkeler limanlarna gelen gemilerden bu Ek isteklerine uygunluk talep etmektedirler. Ek IVn isteklerini salayan gemilere 5 yl sreli bir sertifika verilir.

289

Murat Ayan, Tan Baykal

EK-V: Gemilerden p Atklar le Oluan Kirlenmenin nlenmesi: Bu blm dnya ticaret filosunun % 95.23ini elinde tutan 119 lke tarafndan kabul edilerek 31 Aralk 1988de yrrle girmitir. Ad geen p atklar tabiri altnda yiyecek atklar, metaller, cam, kat mamuller, plastikler, sentetik halatlar vb. bulunur. Bu atklarn tahliyesi atn trne ve geminin sahilden uzaklna gre deiiklikler gsterir. lkemiz szlemeye taraf olmutur ve tm gemilerimize uygulanmaktadr. Bu blm gerekleri geminin yapsn etkileyecek kurallar iermez ve bir sertifika sz konusu deildir. EK-VI: Gemilerden Kaynaklanan Hava Kirliliinin nlenmesi:lkemiz 24.6.1990 tarihli Resmi Gazetede yaynlanan 3.5.1990 tarih ve 90/442 Sayl Bakanlar Kurulu Karar ile MARPOL 73/78e taraf olmutur. Konvansiyon uyarnca limanlar, gemi sahipleri ve kaptanlar, petrol trevleri veya kimyasal maddeler sanayi iin bulundurulmas gereken tehizat ve evraklar belirlenmitir. MARPOL 73/78e gre gemilerde bulunmas gereken donanm cihazlar unlardr: lm aygtlar ve donanmlar, pompalar, ykleme/boaltma balants ve boru sistemleri, petrol ve benzeri kirleticilerin ykleme/boaltma kontrol ve izleme sistemleri, petrol ykama sistemleri ve tank, ham petrolle ykama sistemleri, petrol/su ayrtrma sistem ve aygtlar, petrol szge ve ayrtrma dzenleri, sintine boaltm, ayrlm balast, kirli su/bulak sistemleri ve tanklar, gasfree ve l gaz sistemleridir. MARPOL 73/78e gre ky ve limanlarda bulundurulmas gereken tesis ve donanmlar: standart ykleme ve boaltma dzenleri, gemilerin boru ve balant dzenlerine uygun tesis ve cihazlar, petrol atklar alma tesisleri, zehirli svlar ieren atklar alma tesisleri, pis su ve pleri alma tesisleri, artma tesisleri, kuru atklar tme ve yok etme tesisleri, laboratuarlar ve lme aygtlardr. MARPOL 73/78- EK VI (Protokol 97) Gemilerden Kaynaklanan Hava Kirliliinin nlenmesi Protokol Bu blm dnya ticaret filosunun %60.04ini elinde tutan 19 lke tarafndan kabul edilmi olup 19 Mays 2005 tarihinde IMO nezdinde yrrle girecektir. Ek VI Gemilerden Kaynaklanan Hava Kirliliinin nlenmesine likin Kurallar ile Dizel Motorlarnn Azot Oksit Emisyonlarnn Kontrolne ilikin Teknik Kriterler (Nox Teknik Kriterleri)ne ilikin karar 2 ile birlikte 8 adet karar iermektedir (Cantrk, 1996:426). 400 GRTden byk ve uluslararas sefer yapan tm gemiler ile platformlar ve delme takmlarna srvey, sertifika ve denetleme zorunluluu getirilmektedir. Yetkilendirilmi kurulular tarafndan srvey yaplan gemilere Uluslararas Hava Kirliliini Engelleme Sertifikas verilmesini ngrlmektedir. Kuralar yrrle girdiinde, gemi ekzos emisyonlarnda ki slfr oksit (SOx) ve azot oksit (NOx) oranlarna kstlamalar getirecek ve ozon delici maddelerin kstl emisyonlar yasaklanacaktr. (Deniz Ticaret Odas, 2005) Ek VI iin fueloil in slfr ierii %4.5 m/m orannda global bir tavan iermektedir. IMO Protokol yrrle girdiinde yaktlarn slfr ieriinin dnya

290

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

ortalamasn izlemeyi gz nnde bulundurulacaktr. Ayrca, slfr emisyonlar zerinde daha kat kontroller gerektiren zel SOx Emisyonu Kontrol Blgeleri kurulmasna izin veren artlar iermektedir. Bu blgelerde, gemilerde kullanlan fueloil yaktnn slfr ierii % 1.5 m/m yi gemeyecektir. Alternatif olarak SOx emisyonlarn snrlamak iin gemiler bir eksoz gaz temizleme sistemi ya da herhangi farkl bir teknolojik yntemle donatlmaldr. Batlk Denizi bir SOx emisyonu kontrol blgesi olarak belirlenmitir. Ek VI, halonlar ve kloroflorokarbonlar (CFCs) da ieren ozon delici gazlarn kstl emisyonlarn da yasaklamaktadr. Ozon delici maddeleri ihtiva eden yeni sistemlerin kurulmas tm gemilerde yasaklanmaktadr. Hidrokloroflorokarbonlar (HCFCs) ihtiva eden sistemlerin kurulmasna 1 Ocak 2020 tarihine kadar izin verilmektedir. Ayrca, kontemine olmu paketleme materyelleri ve polychlorinated biphenyls (PCBs)gibi belli maddelerin gemilerde yaklmasn da yasaklamaktadr. EK VI Protokol ve Eklerine taraf olunmasna ilikin almalar balatlm olup, zellikle lkemizde istenilen kalitede yakt retiminin yaplmamas, atk alm tesislerinin yetersizlii, gemi donanmnda byk yenilikler getirilmesi nedeniyle lkemize getirecei ykmllklerin deerlendirmeler devam etmektedir. Petrol Kirliliine Kar Hazrlkl Olma, Mdahale ve birliine Dair Uluslararas Szleme, 1990 (OPRC - 1990) Petrol Kirliliine Kar Hazrlkl Olma, Mdahale ve birliine Dair Uluslararas Szleme" (OPRC) 1990 ylnda IMO tarafndan benimsenerek imzaya almtr. Bu Szleme, Petrol Kirliliine kar hazrlkl olma ve mdahale konusunda, taraflar arasnda uluslararas koordinasyon ve ibirlii salama, bilgi al verii, eitim ve teknik yardm hususlarn kapsamakta olup; IMO'ya yeni bir sorumluluk vermektedir. Szleme 19 madde ve bir ekten olumaktadr(Kara, 2005:54). OPRC Szlemesi ile "Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesine ait Uluslararas Szleme" sinden sonra ciddi bir petrol kirlilii olaynn evrede yarataca zararlar asgariye indirmek zere taraf lkelere blgesel planda da ortak hareket etme sorumluluklar getirilmitir. Bu tr olaylarda talep zerine dier bir lkeye yardm eden tarafn masraflar, talepte bulunan lke tarafndan karlanacaktr. lkeler IMO tarafndan belirlenen esaslar uyarnca, kendi sorumluundaki gemilerde, limanlarda, petrol tesislerinde ve deniz platformlarnda petrol kirliliine kar acil eylem plan bulunduracaklardr. lkemiz anlan Szlemeye 18.09.2003 tarihinde taraf olmutur. (Ayrlm Balastl Petrol Tankerlerinin Balast Alanlarnn Tonaj lmnn Uygulanmasna likin A.747(18) Sayl IMO Kararnn Uygulanmas Hakknda Ynetmelik,1994). Uluslararas Kurtarma Szlemesi, 1989 (SALVAGE - 1989) Uluslararas Denizcilik rgt bnyesinde 14 Temmuz 1996 tarihinde yrrle giren bu szleme, Brksel Konvansiyonunun (Convention on the Law of Salvage)

291

Murat Ayan, Tan Baykal

yerini almtr. 1910 Brksel Konvansiyonu temel olarak Kurtarma Gereklemezse deme Yaplmaz (no cure, no pay) prensibi ile kurtarma hizmetlerinin baarl olmas halinde kurtarma cretinin denmesini esas alyordu. Bu temel felsefe pek ok durumda iyi ilemesine karlk denizin kirlenmesini hesaba katmamtr. Buna gre gemi ve ykn kurtarlmas iin sorumluluk almayan kimse kirlenme olayn nleyen bir alma iine girmesi halinde hibir cret alamaz. Yeni Konvansiyon bu yetersizlie zm getirmektedir. Szlemede evresel zarar, Ky veya Sularda veya Bitiik Alanlarda Kirlenme, Kirliliin Bulamas, Yangn, Patlama veya Benzeri Kazalardan dolay insan salna deniz canllar veya deniz kaynaklarna verilmi olan nemli fiziksel zarar" olarak tanmlanmaktadr. (International Convention On Salvage, 1989) Szlemenin en nemli zellii; kirlenmenin nlenmesi iin yaplan almalar tevik edici ynde olmasdr. Boazlar, Marmara, Ege ve Akdeniz kylarndaki olabilecek bir felakette, ilgili kurum veya kurulularn kirlenmeyi nleme veya yardm etme drtlerini harekete geirmek iin Trkiye'nin biran nce szlemeye katlmasnda yarar olduu dnlmektedir. Sz konusu Szleme, deniz kazalarnda kurtarma ve zarar nlemek iin giriilen faaliyetlerde gerek/tzel kii ve kurululara tazminat verilmesini ngrerek, bir anlamda, bu tr kriz olaylarnda mdahale iin tevik unsurunu tamakta olup, zellikle CLC92 ve FUND92 Szlemeleri ile birlikte anlam kazanacak Szlemedir. Denizde Seyir Gvenliine Kar Yasad Eylemlerin nlenmesine Dair Szleme (SUA) Trkiye Tarafndan Romada 10 Mart 1988 tarihinde imzalanan Denizde Seyir Gvenliine Kar Yasad Eylemlerin nlenmesine Dair Szleme ile Kta Sahanlnda Bulunan Sabit Platformlarn Gvenliine Kar Yasad Eylemlerin nlenmesine Dair Protokolun ekinceyle (itirazi kaytla) onaylanmas uygun bulunmutur. Anlan szleme 27.9.1990 tarihinde kabul edilmi olup, 9.10.1990 tarih ve 20660 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. Bu szlemenin hazrlanmasnda, nsan Haklar Evrensel Beyannamesi ve Uluslararas Kiisel ve Siyasi Haklar Szlemesinde yer alan herkesin yaama, zgrlk ve gvenlik hakk bulunduu hususu ile Birlemi Milletler Yasasnn uluslararas bar ve gvenliin idamesi ve devletlerarasnda dostane ilikiler ve ibirliinin gelitirilmesine ilikin ama ve ilkeler gz nnde tutulmutur. Denizde seyir gvenliine kar yasad eylemler, insanlarn can ve mal gvenliini tehlikeye drmekte, denizcilik hizmetlerinin yrtlmesini ciddi ekilde etkilemekte ve insanlarn denizde seyir gvenliine duyduklar gveni zayflatmaktadr. Denizde seyir gvenliine kar yasad eylemlerin nlenmesi ve faillerin kovuturulmas ve cezalandrlmas iin etkin ve uygulanabilir nlemler bulunmas ve

292

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

benimsenmesi hususunda devletlerarasnda uluslararas ibirliinin gelitirilmesinin acil ihtiya olduu dnlerek hazrlanan szlemenin amalar unlardr: Masum insanlarn hayatlarn tehlikeye atan veya hayatlarn kaybetmesine yol aan, temel zgrlkleri ihlal eden ve insan haysiyetini ciddi biimde zedeleyen her ekliyle terrizm eylemlerinin dnya apnda trmann nlemek, Gemilerin emniyeti ve bunlarn yolcu ve mrettebatnn gvenliini tehdit eden yasad eylemlerin nlenmesi iin tedbirler gelitirilmesi, Mrettebatn normal gemi disiplinine tabi olan eylemlerinin bu Szlemenin kapsam dnda kalmak zere, gemilere ve gemilerde bulunan kiilere kar yasad eylemlerin nlenmesi ve kontrol altna alnmasyla ilgili kural ve standartlarn gereken ekilde gncelletirilmesi amacyla srekli gzden geirilmesi, Btn devletlerce tek tarafl olarak veya dier devletlerle ve Birlemi Milletlerin organlaryla ibirlii halinde uluslararas terrizmin gerisinde yatan nedenlerin tedrici olarak ortadan kaldrlmasna katkda bulunulmas ve uluslararas terrizme yol aabilecek ve uluslararas bar ve gvenlii tehlikeye drebilecek smrgecilik, rklk ve yabanc igali dahil insan haklar ve temel zgrlklerin toplu ve ar biimde ihlal edildii durumlar dahil tm durumlar iin zel dikkat gsterilmesidir.

Petrol Kirliliinden Doan Zararn Hukuki Sorumluluu ile lgili Uluslararas Szleme, 1992 (CLC - 92) 1992 Sivil Sorumluluk Szlemesi tankerlerden devaml yaylan petroln yol at petrol kirlilii hasarlarnda uygulanr. 1992 Sivil Sorumluluk Szlemesi szlemeye taraf olan lkenin kirlilikten hasar gren zararlarn kara paralarn, karasularn ve umuma ak olmayan ekonomik blgelerini (EEZ) ya da edeer olanlarn kapsamaktadr. Uygulama alannn kararlatrlmasnda (tespit edilmesinde) tanker devletinin bayra ya da gemi sahibinin milliyeti ile bir balant yoktur. Kirlilik Hasarnn tanm kirlilikten tr kayp ya da zarar olarak ifade edilmektedir. evresel hasar iin (kar kaybnn dnda evrenin bozulmas) tazminat snrldr, ancak bozulmu evrenin makul nlemlerle eski haline gelmesi iin gerek masraflara maruz kalnacak ya da maruz kalnm olunacaktr. Kirlilik hasar tasarm nerede olursa olsun karada, karasularnda ya da szlemeye taraf olan lkenin EEZinde ki kirlilik hasarn nleme ya da minimize etme tedbirlerini iermektedir. nlem tedbirleri iin masraflara maruz kalnarak tahsil edilmektedir, petroln yaylmam olmas dahi, tehlikenin orada olduu ve kirlilik hasar tehdidinin yaknlarda olduu artyla tahsil edilmektedir.

293

Murat Ayan, Tan Baykal

1992 Sivil Sorumluluk Szlemesi ina edilen kargo ve petrol bunkeri gibi denizde giden vastalarn ya da byk hacimde petrol tamacl kabul edilen kargo gibi gemilerin ve her iki halde de yani bo ya da ykl olan tankerlere uygulanarak bunlarn yaydklarn iermektedir. (Fakat bunlar kuru yk gemileri olmamaldr.) Hasara sebebiyet veren durgun olmayan petrol, 1992 Sivil Sorumluluk Szlemesi iinde yer almamaktadr. Bu nedenle Gasoline, hafif diesel ya, kerosene vs. szleme kapsamnn dndadr. 1992 CLC Szlemesine gre 2000 tondan fazla petrol tayan gemi sahipleri sigorta yaptrmak zorundadr. Tankerler, sigorta sertifikasn gemide bulundurarak beyan etmelidir. 1992 Sivil Sorumluluk Szlemesine taraf olan devletin limanna ya da terminal tesisine giriinde ve knda bu sertifika istenmektedir (MPA, 2010). Petrol Kirlilii Zararnn Tazmini in Uluslar aras Fonun Kurulmas ile lgili Uluslararas Szleme, 1992 (FUND - 1992) Tankerlerden kaynaklanan petrol yaylmalarnn neden olduu kirlilik hasarlar iin tazminat Dnya Denizcilik rgt himayesindeki uluslararas rejim gelitirilerek oluturulmutur. Bu rejimin ats esasen 1969 Petrol Kirliliinden Kaynaklanan Zararlar iin Uluslararas Sivil Sorumluluk Szlemesidir (1969 Sivil Sorumluluk Szlemesi) ve 1971 Fund- Petrol Kirlilii Zararlar iin Tazminat Fonu kurulmasna ilikin Uluslararas Szleme (1971 Fund Szlemesi) dir. Bu eski rejim 1992de 2 protokolle dzeltilmitir ve dzeltilen szlemeler 1992 Sivil Sorumluluk Szlemesi ve 1992 Fund szlemesi olarak bilinmektedir. 1992 szlemeleri 30 Mays 1996da yrrle girmitir. 1969 Sivil Sorumluluk Szlemesi (CLC) ve 1971 Fund szlemesi birok lke tarafndan fesh edilmitir ve nemini yitirmitir. 1992 Sivil Sorumluluk Szlemesi petrol kirlilii hasar iin gemi sahiplerinin sorumluluunu ynetmektedir. Szleme gemi sahipleri iin kat prensipler ortaya koyarak mecburi sorumluluk sigorta sistemi yaratmaktadr. Gemi sahiplerinin normaldeki sorumluluk haklar sahibi olduu gemi tonajna bal olarak artmaktadr. 1992 Fund Szlemesi, 1992 Sivil Sorumluluk Szlemesine ilavedir. Eer uygulanabilir Sivil Sorumluluk Szlemesi yeterli deilse hasara urayana ise bu tazminat uygulanr. 1992 Petrol Kirlilii Hakknda Uluslararas Tazminat Fundu (1992 IOPC Fonu yada 1992 Fonu) 1992 Fund Szlemesi altnda oluturulmutur. 1992 Fundu dnya apnda hkmetleraras organizasyon olup, 1992 Fund Szlemesi ile yaratlan tazminat rejimini ynetmek amacyla kurulmutur. 1992 Fund Szlemesine taraf olmakla, devlet 1992 Fonuna ye olur. rgtn Merkezi Londradadr. 1992 Fonu 150.000 ton ham petrol veya motorin tayan irketlerin yardm ve katk paylaryla varln korur. 18 Austos 2001 tarihi itibaryla IMO nezdinde lkemiz adna yrrle girecek olan szlemelere taraf olmakla birlikte ayn

294

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

zamanda 1992 Fund Szlemesi altnda oluturulan 1992 Petrol Kirlilii Uluslararas Tazminat Fonu (1992 IOPC Fonu)na ye olacaktr. Petrol Kirlilii Zararnn Tazmini iin Bir Uluslararas Fonun Kurulmas ile lgili Uluslararas Szleme (FUND1992)nin 10.maddesi uyarnca lkemizin Fona yapaca katknn deniz yoluyla ithal ettii petrol tutar ylda 150.000 tonu aan kamu ve zel kurulu ve ahslarca denmesi gerekmekte olup, alclarn Fona deyecekleri yllk katk miktar, Fon Genel Kurulu tarafndan, o dnemin Fon giderleri dikkate alnarak ye lkelerce hazrlanacak listeler erevesinde belirlenecektir. Szlemenin 29. maddesi uyarnca Fona mali katkda katk da bulunmakla ykml olacak her bir ahsn isim, adres ayn zamanda bu kii tarafndan bu devlet topraklarnda nceki takvim yl esasna gre fona katk yapacak petrol miktarlarn ierir bilgilerin IMO Genel Sekreterine iletilmesi gerekmektedir. (The International Oil Pollution Compensation Funds, 2010)

Sonu
Yllar ierisinde IMOda deien koullara ve gereksinimlere uyum salamak zere evrim geirmitir. lk zamanlarnda IMO, uluslararas kodlar ve szlemelerin hazrlanmas zerinde younlamtr. Ancak gnmzde IMO bu szlemelerin, kodlarn ve dier kurallarn lkeler tarafndan kabul edilip i hukuka geirilmesi ve etkin bir ekilde uygulanmas ile de ilgilenmektedir. IMO kurallarnn uygulanmasnn yararlar pek ok konuda kantlanm bulunmaktadr. rnein, denizde petrol kirlilii konusunda, bugn 20 yl ncesi olduundan daha az tehlike bulunmaktadr. IMO tarafndan onaylanm trafik ayrm emalarnn uygulanmakta olduu deniz alanlarnda kaza saysnda meydana gelen nemli azalma, bunun kantdr. Fakat ekonomik etkenler yznden, ayni zaman sreci ierisinde dnya deniz ticaret filosu da yalanm olup, istatistikler yal gemilerin daha fazla kaza yaptklarn gstermektedir. Kaza sicilleri iyi olan geleneksel denizcilik lkelerinin filolarnda azalma olurken, kaza sicilleri ayni oranda iyi olmayan pek ok lke bayrana ait filolarda nemli artlar gzlenmektedir. Sonu olarak, hayatta hibir ey mkemmel deildir ve IMO sadece kurallarn uygulamaya daha iyi konulmas konusunda deil, ynetim ve eitim gibi etkenlerin gelitirilmesi iin de almaktadr. Btn kantlar gstermektedir ki lkemizde ve dier lke denizlerinde oluan kazalarn ou kurallarda eksiklikler olduu iin deil, insanlarn bu kurallara uymamas nedeniyle olmaktadr.

295

Murat Ayan, Tan Baykal

Kaynaka
Ayrlm Balastl Petrol Tankerlerinin Balast Alanlarnn Tonaj lmnn Uygulanmasna likin A.747(18) Sayl IMO Kararnn Uygulanmas Hakknda Ynetme(1994). 2978/94 sayl 21 Kasm 1994 tarihli Konsey Ynetmelii (EC). Cantrk, B. (1996). evre Kanunu ve lgili Mevzuat. stanbul: Alfa Yaynlar. evik, .(2004). Uluslararas Denizcilik Szlemesi. Kocaeli: Birsen Yaynevi. Convention on the International Maritime Satellite Organization (1976). Adoption: 3 September 1976, Entry into force: 16 July 1979 Demir, N. (1995). Seilmi Baz Sektrlerde Kaynaklarn Verimli Kullanlmaynn Yaratt evre Sorunlar. Ankara: MPM Yaynlar. Deniz evresinin Petrol ve Dier Zararl Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Mdahale ve Zararlarn Tazmini Esaslarna Dair Kanun (MARPOL) (2005). Kanun Numaras:5312, Kabul Tarihi. 3/3/2005, Yaymland R.Gazete: Tarih: 11/3/2005 Say: 25752, Yaymland Dstur: Tertip:5 Cilt:44 Sayfa. Deniz Kazalarnn ncelenmesine likin Ynetmelik (2005), Resmi Gazete Tarihi: 31.12.2005 Resmi Gazete Says: 26040. Deniz Ticaret Odas (2005). Sektr Turu, Deniz Ticareti Dergisi, Yl: 22 Denizde Can ve Mal Koruma Hakknda Kanun (1946). Kanun Numaras: 4922, Kabul Tarihi: 10/6/1946, Yaymland R. Gazete: Tarih: 14/6/1946 Say: 6333, Yaymland Dstur: Tertip: 3 Cilt: 27 Sayfa: 1258. Denizde atmay nleme Hakknda Uluslar Aras Szleme (1977). Bakanlar Kurulu Kararnn Tarihi: 12.12.1977, No:7/14561 Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesine Ait Uluslararas Szleme (MARPOL - 1973). RG tarih: 24 Haziran 1990, RG Say: 20558. Gemilerden Atk Alnmas ve Atklarn Kontrol Ynetmelii (2004). Resmi Gazete Tarihi: 26.12.2004 Resmi Gazete Says: 25682 IMO News Magazine (2009), issue 4 ,p.33 ncaz,G.; Rodopman, K. ve Bilican, G. (2000). Marmara Denizinde Deniz Tamacln Kaynaklanan Deniz Kirliliinin Boyutlar, Marmara Denizi 2000 Sempozyumu, Bilal ztrk (Der.), stanbul: Trk Deniz Aratrma Vakf, Yayn No:5 International Aeronautical and Maritime Search And Rescue Manual (IAMSAR) (1999). International Convention On Salvage (1989). http://www.jus.uio.no/lm/imo.salvage.convention.1989/doc.html International Convention on Tonnage Measurement of Ships (TONNAGE) (1969).1970 Edition, IMO-713E, ISBN 92-801-1090-X. International Maritime Organization (1993). Assembly Resolution A.741(18) International Maritime Organization (1995). International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers, London: IMO Publication.

296

Uluslararas Denizcilik rgt ve evre: Trkiyenin rgt indeki Durumu

International Maritime Organization http://www.imo.org/, Eriim Tarihi ( 10.01.2010)

(2010a),

Marine

Environment,

Kara, H. (2005), Uluslararas Szlemeler ve Trk Hukuku'na Gre Gemilerin Sebep Olduu Deniz Kirlilii Zararlarndan Hukuki Sorumluluk, stanbul: Vedat Kitaplk Karan, H. ve Karan, G. (2003). Deniz Ticareti Mevzuat, Ankara: Ankara niversitesi Yaynlar Lloyd (2010), Solas, http://www.lr.org/search?search=solas, (Eriim Tarihi: 09.01.2010) MPA (2010).The 1992 Protocol Of The International Convention On Cvl Liability For Oil Pollution Damage 1969, http://www.mpa.gov.sg/sites/port_and_shipping/circulars _and_notices/shipping_circulars_detail.page?filename=mc98-06.xml (Eriim Tarihi: 10.02.2010) Nemli, E. (2000). evreye Duyarl letmecilik ve Trk Sanayinde evre Ynetim Sistemi Uygulamalar. stanbul: ISO Yaynlar. Resmi Gazete (1990). Ankara, Yayn Tarihi: 24 Haziran 1990, No: 20558 SAR Convention (2000). IMO-955E, ISBN 92-801-5083-9. SOLAS (2001).Consolidated Edition. IMO-110E, ISBN 92-801-5100-2. SOLAS ve MARPOL Szlemelerine Gre Bildirimlere likin Ynetmelik (2006). Resmi Gazete Tarihi: 11.08.2006 Resmi Gazete Says: 26256. STCW 95 (1996). IMO-938E, ISBN 92-8016091-5. The Free Library (2010), International Maritime Organization, http://www.thefreelibrary.com/International+Maritime+Organization.(ehp+net)a0158524131 (Eriim Tarihi 06.01.2010) The International Oil Pollution Compensation Funds (2010). "About IOPC Funds". http://www.iopcfund.org/intro.htm. (Eriim Tarihi: 10.02.2010). Trkiye Gemi na Sanayicileri Birlii (2005). Gemi Emniyetinde Yeni Standartlar, Gemi na Sanayi Dergisi, Yl:3, Say:11, s.23 Ttnc, A. (1996). Gemi Kaynakl Kirlenmenin nlenmesi, Azaltlmas ve Kontrol Altna Alnmasnda Devletin Yetkisi. stanbul: .. Hukuk Fakltesi Eitim, retim ve Yardmlama Vakf, s.158 nl, H. (1999). Sanayiciler iin evre El Kitab. stanbul: ISO Yaynlar, No:1999/1. USCG (2010), USCG IMO, http://www.uscg.mil/imo/, (Eriim Tarihi: 10.01.2010) Ykleme Hatlar Uluslararas Szlemesi (1966)

297