Sap 2000

RNEKLERLE
Yazarlar Gnay zmen
Engin Orakden
Kutlu Darlmaz
EK
SA Y
BRSEN YAYINEV
STANBUL / 2012
FA LA
SAP2000 V15
NDEKLER
GENEL KULLANIM LKELER..................................................................................... 1 KOORDNAT SSTEMLER VE GRD ZGLER........................................................ 2 UBUK ELEMANLARDA U KUVVETLER .................................................................. 4 SAP2000 EKRANI...................................................................................................... 4 SAP2000 GENEL MEN DZEN ............................................................................... 6 FILE MENS : ................................................................................................................. 6 EDIT MENS :: ............................................................................................................... 8 VIEW MENS ::............................................................................................................... 9 DEFINE MENS : ........................................................................................................... 10 DRAW MENS :............................................................................................................. 11 SELECT MENS : ........................................................................................................... 12 ASSIGN MENS : ........................................................................................................... 13 ANALYZE MENS : ......................................................................................................... 14 DISPLAY MENS : .......................................................................................................... 14 DESIGN MENS :........................................................................................................... 15 OPTIONS MENS : ......................................................................................................... 16 TOOLS MENS : ............................................................................................................ 17 HELP MENS : .............................................................................................................. 17 ST DMELER : ............................................................................................................ 18 ST DMELER (DEVAM) : ................................................................................................ 19 YAN DMELER : ............................................................................................................ 19 EK DMELER : .............................................................................................................. 20 VIEW DMELERI :.......................................................................................................... 21 EDIT DMELERI : .......................................................................................................... 21 POINT DMELERI :...................................................................................................... 22 ASSIGN LINE DMELERI : ................................................................................................ 22 ASSIGN AREA DMELERI : ............................................................................................... 23 DEFINE DMELERI : ....................................................................................................... 23 TEMEL LEMLER.................................................................................................... 24
RNEK 1: Betonarme ereve................................................................................ 27
RNEK 2: Basit ereve .......................................................................................... 50 RNEK 3: Betonarme Kutu Kesit............................................................................ 74 RNEK 4: Deiken Kesitli Kpr Kirii.................................................................. 87 RNEK 5: Helisel Merdiven .................................................................................. 100 RNEK 6: Uzay Kafes Sistem (1).......................................................................... 115 RNEK 7: Uzay Kafes Sistem (2).......................................................................... 134 RNEK 8: Boluklu Perde ..................................................................................... 153 RNEK 9: Kaset Deme ...................................................................................... 175 i
YARDIMCI BLGLER .............................................................................................. 26
EK
SA Y
FA LA
RNEK 10: 4 Katl Betonarme Yap ...................................................................... 192 RNEK 11: 4 Katl Betonarme Yap (Temel+st Yap Birlikte) ............................ 242 RNEK 12: Betonarme Uzay ereve ................................................................... 293 RNEK 13: Kirisiz Deme.................................................................................. 306 RNEK 14: Radye Temel ...................................................................................... 322 RNEK 15: Elastik Zemine Oturan Srekli Kiri ................................................... 340
RNEK 17: Betonarme ereve Analizi ve Boyutlandrmas ................................ 375
rnek 18: Kafes Sistem Analizi ve Boyutlandrmas ............................................ 402 RNEK 19: Deme Sistemi ................................................................................. 422 RNEK 20: Ardgermeli Basit Kiri ........................................................................ 445 RNEK 21: Dmerkez aprazl elik Yap Sistemi............................................... 457 KAYNAKLAR:......................................................................................................... 508 DZN.................................................................................................................... 509
EK
SA Y
ii
FA LA
RNEK 16: Betonarme Kabuklu ereve.............................................................. 362
GENEL KULLANIM LKELER

SAP2000 yazlm, yap sistemi modellerinin gelitirilmesi, analizi ve boyutlandrlmas iin kullanlan Genel Amal bir programdr. Program Windows ortamnda almakta ve tm ilemler zel Grafik Kullanc Arayz (Graphical User Interface GUI) yardm ile SAP2000 ekran zerinde gerekletirilmektedir. Herhangi bir yap sisteminin SAP2000 program ile analiz ve boyutlandrlmasnda, genel olarak, aadaki yol izlenmektedir :
Perde, deme, kabuk gibi yap blmlerini temsil eden sonlu elemanlar,
Dm noktalarnda veya mesnetlerde elastik veya lineer olmayan birleimler veya yaylar, eitli tipte mesnetler tanmlanarak sistem modeli oluturulur. Bu srada, eitli yap elemanlarnn birletii Dm Noktalar (Joints), Program tarafndan otomatik olarak oluturulabilmektedir. Oluturulan gelerin (ubuk, sonlu eleman, birleim, yay ve dm noktas) tmne Nesne (Object) ad verilmektedir. Baz durumlarda, ele alnan sistemin nce kk (veya kaba) bir blm oluturulur. Daha sonra SAP2000in Copy, Paste, Replicate, Divide Areas gibi olanaklarndan yararlanarak sistem tamamlanr. Baz zel durumlarda da, sistemin tamam veya bir blmne ilikin geometri AutoCAD veya EXCEL yazlmlar ile gelitirilip SAP2000 iine aktarlabilmektedir. SAP2000in yeni srmlerinde bu programlarn dnda da baka programlar ile hazrlanan veriler alma ortamna aktarlabilmektedir.
3. Kesit zelliklerinin Tanmlanmas : eitli kesit tipleri ayr dosyalar iinde verilmi bulunmaktadr. zellikle elik yaplarda bu kesit tipleri, dorudan doruya veya baz zellikleri deitirilerek kullanlabilecei gibi, istenen trde kesit tanmlamak iin, pek ok seenek vardr. Seilen veya tanmlanan kesitler sistem elemanlarna atanmaktadr. SAP2000 iindeki standart kesit trlerinin dnda kesit tanm yaplmak istendiinde programnn iinden arlabilen Section Designer program yardmyla farkl kesit geometrileri de oluturulabilmektedir. 4. Yklerin Tanmlanmas : Tekil kuvvetler, dzgn , gen veya trapez eklindeki yayl yklerle scaklk deiimi etkileri tanmlanarak dm noktalarna, ubuklara veya sonlu elemanlara atanabilmektedir. Ayrca, ktle ve spektrum diyagramlar tanmlandktan sonra, mod birletirme yntemi ile Dinamik Hesap da yaplabilir. ok sayda (Sabit, hareketli, rzgar, deprem v.b.) deiik yklemeler tanmlanabilecei gibi, bunlar eitli sperpozisyon katsaylar ile arplarak Ykleme Birleimleri de oluturulabilmektedir.
EK
2. Malzeme zelliklerinin Tanmlanmas : SAP2000 iinde standart zellikleri ile tanmlanm olan Beton (4000Psi), elik (A992Fy50) mevcuttur. stenirse bu malzeme trlerine ait zelliklerin bazlar deitirilebilecei gibi, yeni malzeme trleri de tanmlanp kullanlabilir. tanmlanan malzeme trleri, kesit tanmlamas srasnda kullanlmaktadr.
SA Y
1
FA LA
Kiri, kolon v.b. ubuk elemanlar,
R
olarak, tm malzemeleri veya tm Seilen veya
1. Sistem Modelinin oluturulmas : Bu ilk aamada, ya dorudan doruya veya SAP2000 iinde bulunan ablon (Template) sistemler kullanlarak
UBUK ELEMANLARDA U KUVVETLER

ubuk elemanlar iin u kuvvetlerinin tanmlanma biimleri pozitif ynleri ile birlikte aadaki ekilde gsterilmitir.
P M33 M22
1 i 2 1 i 3 1 i j j j
P M33 M22
V2 V3 Ti
1 i 3 1 i 2 1 j j
V2 V3
SAP2000 EKRANI
SAP2000 Grafik Kullanc Arayz aadaki ekilde gsterildii gibidir.
Grld gibi SAP2000 Ekran, farkl ilevleri olan blmlerden olumaktadr. Ekrann en stnde yer alan Ana Balk bandnda SAP2000 Logosu ile gelitirilen modelin ad yer alr. Bu bandn sa st kesinde yer alan dmelerden
EK
SA Y
4
FA LA
j
R
T
Restore Previous Selection to View: Remove Selection from View seenei ile grnmden karlan nesneleri tekrar grnr duruma getirmek. Show All : Ekranda tm nesnelerin grnmesini salamak. Show Named View : nceden isim verilerek saklanm olan grnty ekrana getirmek. Refresh Window : Aktif pencere grntsn gncellemek. Refresh View : Aktif pencere grntsn, tm nesneleri ekrana getirerek gncellemek.
Define Mens :
Bu mendeki komutlar ile sistemi oluturan elemanlarn zellikleri, yklemeler, yk kombinezonlar v.b. tanmlanabilir. Materials... : Malzeme zelliklerini tanmlamak.
Section Properties Frame Sections... : ubuk elemanlarn kesit zelliklerini tanmlamak. Tendon Sections... : Tendon elemanlarn kesit zelliklerini tanmlamak. Cable Sections... : Kablolarn kesit zelliklerini tanmlamak. Solid Properties... : Solid eleman zelliklerini tanmlamak. Reinforcement Bar Sizes...: Donat aplar. Link/Support Properties... : Balant eleman zelliklerini tanmlamak. Frequency Dep. Link Props...: Frekans baml balant elemanlar tanmlamak. Hinge Properties... : Yk artm (Pushover) analizi iin, plastik mafsal zelliklerini tanmlamak.
Mass Source... : Ktle kaynaklarn tanmlamak. Coordinate Systems/Grids... : Koordinat sistemi veya grid izgisi tanmlamak. Joint Constraints... : Dm noktalar iin yerdeitirme kstlamalar tanmlamak.
10
Area Sections... : Kabuk (Plak) eleman kesit zelliklerini ve trn tanmlamak.
EK
SA Y
FA LA
Analyze Mens :
Bu mendeki komutlar ile sistemin zm (analizi) yaplr. Set Analysis Options... : zm seeneklerini dzenlemek. Create Analysis Model: Analiz modelini oluturmak. Run Analysis: zme balamak. Model-Alive: Canl model zelliini kullanmak.
Set Load Cases to Run... : zmde kullanlacak ykleme durumlarn saptamak.
Modify Undeformed Geometry: ekildeitirmemi durumda modeli dzenleme. Show Last Run Details...: En son yaplan analiz sonularn gstermek.
Display Mens :
Bu mendeki komutlar ile sistemin ekildeitirmi durumu, yklemeler, mod ekilleri gibi eitli durumlarda grnmn elde edebilirsiniz. Show Undeformed Shape : ekildeitirmemi durumu gstermek. Show Load Assigns : Yklemeleri gstermek. Show Misc Assigns : Dm noktas, ubuk, kabuk, solid veya balant elemanlarnn zelliklerini gstermek.
14
EK
SA Y
FA LA
st Dmeler (Devam) :
Dme Men Komut/Alt Komut Perspective Toggle View View View View Assign Display Display Display
Display
Aklama 2 boyutlu grntde perspektiv Bir grid izgisi yukar Bir grid izgisi aa Eleman bzme anahtar Eleman grnt zellikleri seimi
Up One Gridline Down One Gridline Set Display Options Shrink Elements Set Display Options Assign to Group Show Undeformed Shape Show Deformed Shape Show Forces/Stresses
Show Named Display
Design Design
Steel Frame Design Concrete Frame Design
SAP2000 ekrannn sol tarafnda yer alan ve Draw ve Select menlerindeki ska kullanlan komut ve alt komutlara hzl eriimi salayan Yan Dmelerin zellikleri aadaki tabloda gsterilmitir. Dme Men Komut/Alt Komut Aklama
EK
Draw Draw Draw Draw Draw Draw Draw Draw
SA Y
Pointer Set Reshape Element Mode Draw Special Joint Draw Frame/Cable Element Quick Draw Frame/Cable Element Quick Draw Braces Quick Draw Secondary Beams Draw Quad Area Element Draw Rectangular Area Element Quick Draw Rectangular Area Element Select/All Get Previous Selection
19
Yan Dmeler :
Draw Select Select
FA LA
Kaydedilmi grnm gsterme
ekildeitirmi biimi gsterme Eleman i kuvvetlerini gsterme
elik ereve boyutlandrma
Betonarme ereve boyutlandrma
Eleman ve nokta seim arac Eleman yeniden ekillendirme zel nokta ekleme ubuk eleman izimi Hzl ubuk eleman izimi Hzl apraz eleman izimi Hzl ikincil kiri izimi Drtgen sonlu eleman izimi Dikdrtgen sonlu eleman izimi Hzl dikdrtgen sonlu eleman izimi Tm eleman ve dm noktalarnn seimi nceki seimi yineleme
Gruplara atama ekildeitirmemi biimi gsterme
RNEK 1: Betonarme ereve

S STEM 1.50 m 0.12 0.63 0.25 KOLON KES TLER 6.00 0.25 0.60 KR KES TLER 0.97m 0.75
Z X 6.00
5.00 m
25.0 kN/m
SA Y
40.0 kN
40.0 kN
Sistem Modelinin Oluturulmas:

1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuununun sandaki kutusundan KN,m,C boyutlarn seiniz. alr liste
, New Model (Yeni hesap modeli oluturma) dmesine basnz. (File 2. st blmdeki mensnden New Model seeneini tklayarak da ayn ilem gerekletirilebilir.) Daha sonra ekrana gelecek olan New Model ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.
Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen tek aklkl ereve, 3 ykleme iin zlecektir.
EK
Ykleme 3
27
2.60
Ykleme 1
7.80 kN/m
FA LA
0.60 2.60
Ykleme 2
X direction 3 Y direction 1 Z direction 3
Grid Spacing blmnde,
EK
X direction 6 Y direction 1 Z direction 5 yaznz ve OK dmesine basnz.
SA Y
28
3. Bu ilem modeli oluturmakta kullanlacak koordinat sistemini ve yardmc izgileri tanmlamak iin gerekli Quick Grid Lines ileti kutusunu ekrana getirecektir. Bu ileti kutusunun Number of Grid Lines blmnde,
FA LA
5 2 Z 1 X 3 4 2 Z 1 X
5 4
Mesnet Koullarnn Tanmlanmas:

16.
EK
Set Select Mode dmesine basarak seme durumuna geiniz ve 1 No.lu dm noktasnn zerine gelerek sol mouse tuuyla tklaynz. Noktann seilmi olduu, zerine izilen kesikli bir arp iareti ile belirlenecektir. Mesnet koullarnn tanmland Joint Restraints ileti kutusunu ekrana getirmek iin dmesini tklaynz.
17. Ekrana gelen Joint Restraints ileti kutusunun Fast Restraints (Hzl mesnet koulu dmesine tanmlama) blmnde, ankastre mesnet tanmlamas yapmak iin basnz. Dm noktas serbestliklerine ilikin onay kutularnn tamamnn seili duruma geldiine, yani dm noktasnn tm yerdeitirmelerinin tutulduuna dikkat ediniz ve OK dmesine basnz.
18. 3 No.lu dm noktasnn zerine geliniz ve sol mouse tuuyla tklayarak seiniz.
32
SA Y
FA LA
30. Ekrana tekrar kesit tanmlama ileti kutusu gelecektir. Dikdrtgen kolon kesitini tanmlamak iin Add New Property (Yeni kesit zellii ekle) dmesine basnz.
32. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin Rectangular seeneine tklaynz.
33. Ekrana dikdrtgen kesit boyutlarnn tanmlanaca yeni bir ileti kutusu gelecektir. Bu ileti kutusunda, Depth (t3) yaz kutucuuna 0.60 Width (t2) yaz kutucuuna 0.25 yaznz. Material alr listesinden MLZ malzemesini seiniz.
36
31. Ekrana gelen ileti kutusunda Frame Section Property Type alr listesinden Concretei seiniz.
EK
SA Y
FA LA
44. Bu ilem ekranda sistemin hacimsel olarak gsterilmesini ve farkl kesitlerdeki elemanlarn farkl renklerde gsterilmesini salayacaktr. Sistem geometrisinin yerleiminin kontrol iin bu grnm yararl olmaktadr.
45. Yeniden
Set Display Options dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun, General blmndeki Shrink Objects (Elemanlar ksaltlm olarak gsterme), Extrude View (Elemanlar hacimsel olarak gsterme) kutucuklarn tklayarak seili durumdan karnz. View by Colors of blmnde Objects (Nesneler) radyo dmesini tklayarak seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
46.
simgesine tklayarak XZ dzlemindeki grnm ekrana getiriniz.
Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:
EK
SA Y
39
47. Define mensnden Load Patterns... komutunu seiniz veya Ekrana gelen Define Load Patterns ileti kutusunun,
Load Pattern Name blmne YUKLEME1 yaznz, Type blmndeki alr listeden DEAD seeneine tklaynz, Self Weight Multiplier blmne 0 yaznz, Add New Load Pattern dmesine basnz. Load Pattern Name blmne YUKLEME2 yaznz, Type blmndeki alr listeden WIND seeneini tklaynz, Add New Load Pattern dmesine basnz. Load Pattern Name blmne YUKLEME3 yaznz, Type blmndeki alr listeden QUAKE seeneini tklaynz, srasyla Add New Load Pattern dmesine basnz. Load Pattern Name blmnde yazan DEAD yklemesine tklaynz ve Delete Load Pattern dmesine basarak bu yklemeyi siliniz. OK dmesine basnz.
FA LA
dmesine basnz.
48.
49. Srasyla 3 ve 4 No.lu ubuklar seiniz. ubuk zerindeki ykleri tanmlamak iin st blmdeki kutusunda, dmesini tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti
Ekranda eik kiriler zerinde, 24.25 kN/m dzgn yayl yk grnecektir. Bu yk, yatayda 25.0 kN/m olan ykn eik birim boydaki iddetidir.
EK
SA Y
40
Load Pattern Name blmndeki alr listeden YUKLEME1'i seiniz. (Seili durumdaysa bir ilem yapmaya gerek yoktur.) Load Type and Direction blmndeki alr listelerden GLOBAL ve Z Projected 'i seiniz. Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna -25 yazp OK dmesine basnz. Bylece -Z ynnde 25 kN/m iddetindeki dzgn yayl yk tanmlanm olur.
FA LA
Set DisplayOptions dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun Joints ve Frames/Cables/Tendons blmlerindeki Labels radyo dmelerini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ekranda dm noktas ve ubuk eleman numaralarnn grnmesini salayacaktr.
66. st blmdeki Analyze mensnden, Run Analysis (zm) dmesine basarak veya simgesine basarak analiz ilemine geiniz. Run Now dmesine basarak sistemin zmne balaynz.
67. st blmdeki Analyze mensnden Show Last Run Details seeneine tklaynz. 68. Ekrana gelen ve analiz admlarn gsteren ileti kutusunda uyar veya hata mesajlar bulunmadn grdkten sonra ileti kutusunu kapatnz.
69. Ekranda YUKLEME1'e ilikin sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.
EK
SA Y
44
FA LA
EK
SA Y
46
74. Herhangi bir ubuun zerine gelip sa mouse tuuyla tklandnda bu ubuk iin herhangi bir yklemeye ait i kuvvet ve yerdeitirmelerin deiimini gsteren ileti kutusu ekrana gelmektedir. Bu ileti kutusunda Display Options blmnde Show Max radyo dmesi seilirse ilgili byklklerin en byk deerleri gsterilecektir. Mouse sol tuu basl tutularak eleman zerinde gezdirilirse ilgili byklklerin deiimi de incelenebilir. Daha sonra Done dmesine baslarak ekran kapatlr. Aada sol at kiriinin YUKLEME1deki i kuvvet ve yerdeitirme deiimini ieren ileti kutusu gsterilmektedir.
FA LA
RNEK 2: Basit ereve

1.00 0.60 0.25 20kN/m 10kN 30kN/m 0.14
Kesit yksekli i: 0.25m Ba lk geni li i: 0.15m Ba lk ve gvde kalnl : 0.02m
R =20000kNm
4.5m 0.25 0.40 0.25 0.50
ekildeki elastik mesnetli ve elastik birleimli dzlem erevenin verilen ykler altnda hesabnn yaplmas.
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuununun sandaki birim alr liste
3. Bu ilem dzlem sistem modelini oluturmakta kullanlacak 2D Frames ileti kutusunu ekrana getirecektir.
2. st blmdeki New Model dmesine basnz. (File mensnden New Model seeneini tklayarak da ayn ilem gerekletirilebilir.) Daha sonra ekrana gelecek olan New Model ileti kutusunda sistem iki boyutlu dzlem sistem olduundan 2D Frames dmesine basnz.
EK
kutusundan
SA Y
birimlerini seiniz.
50
FA LA
R v =40000kN 5.0m 0.25 0.40
4.0m
R =20000kNm

13.
Set Select Mode dmesine basarak seme durumuna geiniz ve 1 No.lu dm noktasnn zerine gelip sol mouse tuuyla tklaynz. Noktann seilmi olduu, zerine izilen kesikli bir arp iareti ile belirlenecektir. Mesnet koullarnn tanmland Joint
EK
Restraints ileti kutusunu ekrana getirmek iin,
14. Ekrana gelen Joint Restraints ileti kutusunun Fast Restraints blmnde, sabit mesnet tanmlamas yapmak iin dmesine basnz. Dm noktas serbestliklerine ilikin onay kutularnn dorusal yerdeitirmeler ile ilgili olanlarnn seili duruma geldiine, yani dm noktasnn tm dorusal yerdeitirmelerin tutulduuna dikkat ediniz ve OK dmesine basnz.
15. 3 No.lu dm noktasnn zerine geliniz ve sol mouse tuuyla tklayarak seiniz.
53
SA Y
FA LA
dmesini tklaynz.
55. Klavyede F4 tuuna basarak tekrar sadece dm noktas numaralarnn grnmesini salaynz. 56. 57. simgesine basarak 3 boyutlu grnm ekrana getiriniz.
Set Display Optionsdmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun General blmnde Shrink Objects, Extrude View ; View by Colors of blmnde Sections kutucuklarn seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
58. Bu ilem elemanlarn kesit tanmndaki ilgili renkleri kullanarak hacimsel olarak gsterilmesini salamaktadr. Eleman kesit yerleimleri bu ekilde de grsel olarak kontrol edilebilmektedir.
EK
SA Y
64
FA LA
90. Ekranda kritik noktalardaki deerleri ile birlikte eilme momenti diyagram grnecektir.
Eksenel ekildeitirmeler ve kayma ekildeitirmeleri ihmal edilerek elde edilen teorik zmn belirli noktalardaki deerleri aada tablo olarak verilmektedir. Teorik zm 4.48 13.61 7.78 45.38 18.09 SAP2000[1] 4.35 13.46 7.24 45.08 17.43 SAP2000[2] 4.54 13.62 7.75 45.38 18.10
SAP2000[2] olarak gsterilen zm, eksenel ekildeitirmeler ve kayma ekildeitirmeleri ihmal edilerek elde edilen zmdr.
EK
SA Y
71
FA LA
RNEK 3: Betonarme Kutu Kesit

48kN/m S STEM 10.3 0.75 0.20 Z 2.40m X
2
48kN/m
2
42.8kN/m
10.3kN/m 0.75
Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen sonsuz uzunluklu kutu kesit, birim uzunluk iin zlecektir.
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sa tarafnda bulunan alr liste boyutlarn seiniz. kutusundan 2. st blmdeki New Model dmesine basarak New Model ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.
3. Ekrana gelen Quick Grid Lines ileti kutusunda, Number of Grid Lines (Yardmc izgi says) blmnde, X direction 2
74
EK
SA Y
FA LA
3.00
74.8kN/m
27.0
27.0kN/m
37. Bu ileti kutusunda Display Options blmnde Show Max radyo dmesi seilirse ilgili byklklerin en byk deerleri gsterilecektir. (Yer deitirmelerin, Elastisite modl iin seilen deerden (E=1) dolay byk olduu unutulmamaldr). 38. Sol mouse tuu basl tutularak eleman zerinde gezdirilirse ilgili byklklerin deiimi de incelenebilir. 39. Done dmesine baslarak ekran kapatlabilir.
40. Sonularn bir dosyaya yazdrlmas istenirse, Display mensnde Show Tables seenei kullanlmaldr. Bu seenee tklaynz veya Ctrl+T tularna beraber basnz. 41. Ekrana gelen Choose Tables for Display ileti kutusunda ANALYSIS RESULTS Element Output Frame Output Table: Element Forces-Frames kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
Sonularn Bir Dosyaya Yazdrlmas:
EK
SA Y
84
FA LA
42. Ekrana eleman i kuvvetlerini ieren tablo gelecektir.
43. Bu tabloyu bir text dosyasna aktarmak iin ileti kutusundaki File mensnden Display Current Table In Text Editor w/No splits seenei kullanlabilir.
EK
SA Y
85
FA LA
RNEK 4: Deiken Kesitli Kpr Kirii

100 kN/m
1.25 I c 24 40 m 16
10 Ic 18
Ic 24 60 m
10 Ic 18 16
1.25 I c 24 40 m
ekilde grlen deiken kesitli kpr kiriinde 100 kN/m dzgn yayl yk iin i kuvvetler belirlenecektir.
45. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuununun sandaki alr liste kutusundan boyutlarn seiniz. 46. st blmdeki New Model dmesine basarak New Model ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu ileti kutusunda ilk satrda nc ekil olan Beam (kiri) seeneine tklaynz.
47. Bu ilem ile kiri aklk saysnn ve aklklarn uzunluklarnn girilecei yeni bir ileti kutusu ekrana gelecektir. Bu ileti kutusunun, Number of Spans (Aklk says) yaz kutucuuna 3 Span Length (Aklk uzunluu) yaz kutucuuna 60 yaznz.
EK
SA Y
87
FA LA
48. Ekrandaki 3-D View penceresinin st blmndeki dmesine basarak pencereyi kapatnz. Bu ilem ekranda tek aktif pencere olarak X-Z dzlemini gsteren pencerenin bulunmasn salayacaktr.
EK
SA Y
88
FA LA
Use Custom Grid Spacing and Locate Origin kutucuunu seili duruma getiriniz ve aktif duruma geen Edit Grid dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun X Grid Data blmnde, 1. satrdaki Ordinate deerini -70 4. satrdaki Ordinate deerini 70 olarak deitiriniz ve 2 kez OK dmesine basarak sistemi oluturunuz.
Bu ilemler srasnda atanan deerlerden Moment of Inertia about 3 axis deerinin 1.25 olarak seilmi olmas, sistemin kenar aklnda 1.25Ic olarak gsterilen atalet momenti deerinin 1.25 alnmasn salam olmaktadr. General Section ileti kutusundaki Depth (t3) ve Width (t2) kutucuklarnda yazl olan deerlerin deitirilmesi zorunlu deildir. izilen elips biimindeki eklin de zme bir etkisi yoktur. nk tm atalet momentleri saysal olarak verilmektedir. Ancak kesitlerin bazlarnda saysal atalet momentleri, bazlarnda da kesit boyutlar verilen rneklerde, General Section ileti kutusundaki Depth (t3) ve Width (t2) yaz kutucuklarndaki deerlerin her ikisini de 1 olarak deitirmek gerekir. 59. kinci kesiti tanmlamak iin bir nceki admda oluturulan kesitten tretme zellii kullanlacaktr. Bu ilem iin I1 kesitini seiniz ve Add Copy of Property... seeneine tklaynz. 60. Ekrana gelen General Section ileti kutusunun, Section Name yaz kutucuuna I2 yaznz.
dmesine basnz. Section Properties Ekrana gelen Property Data ileti kutusunun, Moment of Inertia about 3 axis yaz kutucuuna 10 yaznz. 2 kez OK dmesine basnz.
61. nc kesiti tanmlamak iin yeniden Add Copy of Property seeneine tklaynz. 62. Ekrana gelen General Section ileti kutusunun,
Section Name yaz kutucuuna I3 yaznz.
dmesine basnz. Section Properties Ekrana gelen Property Data ileti kutusunun, Moment of Inertia about 3 axis yaz kutucuuna 1 yaznz. 2 kez OK dmesine basnz.
63. Deiken kesiti tanmlamak iin Add New Property dmesine basnz.
66. Ekrana Nonprismatic Section Definition ileti kutusu gelecektir. Bu ileti kutusundaki alr listelerden, Start Section listesinden I1 End Section listesinden I1 Length Type listesinden Absolute EI33 Variation listesinden Cubic EI22 Variation listesinden Linear deerlerini seiniz. Length yaz kutucuuna 24 yaznz. Add dmesini tklaynz.
65. SAP2000 programnda deiken kesitleri tanmlamak iin Nonprismatic seenei kullanlmakta ve deiken kesitli ubuu tanmlayan farkl tipteki kesitlerin nceden tanmlanm olmas gerekmektedir. lk deiken kesiti tanmlamak iin Nonprismatic seeneine tklaynz.
Deiken kesitin devamn tanmlamak iin, Start Section listesinden I1

92
EK
64. Frame Section Property Type alr listesinden Other seeneine tklaynz.
SA Y
FA LA
86. Display mensnde Show Forces/StressesFrames/Cables (ubuk Kuvvet Diyagramlar) seeneine tklayarak ekrana Member Force Diagram for Frames ileti kutusunu getiriniz.
88. Sonularn bir dosyaya yazdrlmas istenirse, Display mensnde Show Tables seenei kullanlmaldr. Bu seenee tklaynz veya Ctrl+T tularna beraber basnz. 89. Ekrana gelen Choose Tables for Display ileti kutusunda ANALYSIS RESULTS Element Output Frame Output Table: Element Forces-Frames kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
EK
SA Y
97
FA LA
87. Ekrana gelen ileti kutusunda, Moment 3-3 radyo dmesini seiniz. Ekranda deerlerin de gsterilmesini salamak iin Show Values on Diagram seeneini tklaynz ve OK dmesine basnz.
92. Excel programnda ilgili tablo zerinde istenen dzenlemeler ve ilemler yaplabilir.
EK
SA Y
99
FA LA
RNEK 5: Helisel Merdiven
ekilde grld gibi, 1-10 No.lu dm noktalarnn koordinatlar
x = 6 cos( /180) y = 6 sin( /180) z = 4.5 /180
formlleri ile ifade edilebilmektedir. Formllerdeki alar derece cinsindendir.
Aada nce, bu formlleri kullanarak bir Excel tablosunun oluturulmas, daha sonra tablodaki deerlerin SAP2000 ortamna aktarlmas iin gerekli olan ilemler aklanacaktr. 1. Excel programn altrn. Dm noktas koordinatlarn tablolatrmak iin, ekrana gelen bo tablonun ilk satrna, srasyla, TYPE, NAME, X, Y, Z ve FI balklarn girin. Bunlardan ilk 5 tanesi, ileride SAP2000e veri kopyalamak iin kullanlacak zorunlu balklardr. FI ise formllerin yazlmasnda kullanlan yardmc deerlerin bal olarak seilmitir. 2. F2 hcresine FI deerini (0) yazdktan sonra, aada gsterildii gibi, (1) formllerinin Excel karlklarn, srasyla, C2, D2 ve E2 hcrelerine yaznz.
100
EK
Sistem modelinin oluturulmas iin, SAP2000 program altrldktan sonra, File mensnden New Model komutu seilip ekrana gelen Coordinate System Definition ileti kutusundaki Cylindrical seenei kullanlabilir. Ancak baz durumlarda, koordinatlar (ve ubuklar) Excel yazlm iinde, formller ve kopyalama ilemleri ile retmek daha pratik olabilmektedir. Bu rnekte bu yol izlenecektir.
SA Y
(1)
ekilde grlen sistemin, helisel ubuk paralar zerinde bulunan 12.0 kN/m dey dzgn yayl yk iin hesab yaplacaktr. Grld gibi, helisel ubuk yatayda 20lik alarla 9 paraya ayrlarak 9 adet dorusal ubuk biiminde idealletirilmitir. 1, 11, 12 ve 13 No.lu dm noktalar ankastre mesnetlerdir. Helisel ubuun kesiti 30120 cm2, yatay kirilerle kolonun kesitleri de, srasyla, 3060 cm2 ve 6060 cm2dir.
FA LA
6. Bu formlleri nce sa taraflarndaki hcrelere kopyalaynz. Daha sonra tm satr alt satrlara kopyalaynz. Bu ilemler sonunda Excel tablosunun grnm aadaki gibi olacaktr.
5. ubuklar tablolatrmak iin, tablonun 17. satrna, srasyla, TYPE, NAME, XI, YI, ZI, XJ, YJ ve ZJ balklarn girdikten sonra, C18 ve F18 hcrelerine, ilk ubuun XI ve XJ koordinatlarn yukarda oluturulan dm noktalar koordinatlarna balayan formlleri yaznz.
EK
4. A kolonundaki hcrelere yazlm olan POINT ad, SAP2000e kopyalamak iin zorunludur. B kolonundaki dm noktas numaralar istenildii gibi seilebilir. Burada yukardaki ekilde gsterilen numaralar kullanlmtr. Tabloda sadece 1-10 No.lu noktalarn koordinatlar forml+kopyalama ilemleri ile elde edilmi, 11, 12 ve 13 No.lu noktalarn koordinatlar dorudan girilmitir.
SA Y
101
FA LA
3. F3-F11 hcrelerine, ardk dm noktalarna ait FI deerlerini (20-180) giriniz. C2, D2, ve E2 hcrelerindeki formlleri 3-11. Satrlara kopyalaynz. Tabloda aada gsterilen deerler oluacaktr.
Section Name (Kesit ad ) yaz kutucuuna KIRIS yaznz. Kesit zelliklerini (alan,eylemsizlik momenti vb.) grmek iin Section Properties dmesine basnz. Ekrana oluturulan kesitin eitli zelliklerini gsteren yeni bir ileti kutusu gelecektir. 3 kez OK dmesine basnz.
30. Merdiven kiriine ait ubuklar seiniz. Seme ilemi mouse imlecini ubuklarn zerine getirip tklayarak teker teker yaplabilir. stenirse seim ilemi pencere oluturarak da yaplabilmektedir. Bunun iin nce seilecek ubuk grubunu iine alacak bir pencere tasarlanr. Daha sonra bu pencerenin bir kesine gelerek mouse sol tuuna baslr, basl tutarak kar keye kadar srklenir ve braklr. Seilen ubuklar ekranda kesikli izgiler olarak grnr. Fazla seim yaplmsa, fazlalklar tklanarak dolu izgiler haline getirilir. rnein aadaki ekilde P1 ve P2 keleri seilerek yaplm olan seimde, kolon da seilmi bulunmaktadr. Kolon zerine gelip mouse sol tuu ile tklanarak bu eleman seim takmndan karlmaldr. Seim srasnda, konum ubuunun sol kesinde seilen elemanlarn saylar ve cinsleri belirtilmektedir. Pencere oluturarak yaplan seimlerde, baz dm noktalar da seilmi olur. Fakat seilmi olan bu noktalarn daha sonraki ilemlere bir etkileri olmaz.
EK
SA Y
107
FA LA
35. Ekrana gelen ileti kutusunun General blmnden Extrude View kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
36. Ekrana gelen hacimsel grnt ile kesit yerleiminin uygunluu kontrol edilebilir.
Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:

38. Select mensnden SelectProperties
EK
Set Display Options 37. Kesitlerin hacimsel gsterimini ekrandan kaldrmak iin dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun General blmnden Extrude View kutucuunu seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz.
39. Ekrana gelen Select Sections ileti kutusundaki listeden MERD seeneini seiniz ve OK dmesine basnz. Bylece tm merdiven kirileri seilmi olacaktr. 40. ubuk yklerini tanmlamak iin, srasyla Assign Frame Loads Distributed menlerini tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti kutusunun, Load Type and Direction blmndeki alr listeden Gravity Projected'i seiniz. Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 12 yazp OK dmesine basnz.
SA Y
Frame Sections komutlarn seiniz.
109
FA LA
48. Aktif durumda olan sol pencerede,
dmesine basarak X-Z dzlemindeki grnm Perspective Toggle
ekrana getiriniz. Ekranda sadece eksenler grnecektir. dmesine basarak tm sistemin grnmesini salaynz.
49. kuvvet diyagramlarnn izimini iin Display mensnden Show Forces/Stresses Frames/Cables/Tendons alt menlerini tklaynz. Ekrana gelen Member Force Diagram for Frames ileti kutusunda Moment 3-3 radyo dmesini seiniz ve OK dmesine basnz. 50. Sa pencerenin balk ubuunu tklayarak aktif duruma gelmesini salaynz. dmesine basarak bu pencerede X-Y dzlemindeki grnm ekrana getiriniz. Daha sonra yine dmesine basarak tm sistemin grnmesini salaynz.
52. Pencerelerin herhangi birinde, herhangi bir ubuun zerine sa mouse tuuyla tklaynz. Ekrana ilgili ubuun kesit zoru diyagramlar gelecektir. Mouse'un sol tuunu basl tutarak saa ve sola hareket ettirerek kesit zoru deerlerinin deiimini izleyebilirsiniz ve daha sonra Done dmesine basarak ekran kapatabilirsiniz.
EK
SA Y
112
FA LA
51. kuvvet diyagramlarnn izimini iin Display mensnden Show Forces/Stresses Frames/Cables/Tendons alt menlerini tklaynz. Ekrana gelen Member Force Diagram for Frames ileti kutusunda Moment 2-2 radyo dmesini seiniz, ekranda deerlerinde grnmesini salamak iin Show Values on Diagram kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
RNEK 6: Uzay Kafes Sistem (1)
Temel Kafes Modlnn Oluturulmas:
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste kutusundan boyutlarn seiniz. New Model dmesine basarak New Model ileti kutusunu ekrana
2. st blmdeki getiriniz.
3. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz. Ekrana gelen Quick Grid Lines ileti kutusunda, Number of Grid Lines (Yardmc izgi says) blmnde, X direction 3 Y direction 3 Z direction 2 Grid Spacing (Yardmc izgi aralk uzunluklar) blmnde, X direction 1.5
115
ekilde grld gibi, alt balk ve diyagonal ubuklar, 55=25 adet piramit biiminde bir modl oluturmaktadr. Aada nce tek bir modl retilecek, daha sonra Replicate komutu yardmyla bu modl oaltlacaktr. Son olarak oluturulan modele st balk ubuklar ile kolonlar eklenecektir.
EK
Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen uzay kafes sistemin hesab yaplacaktr. Tm kafes kiri ubuklar boru kesitlidir. Alt ve st balklarla ke diyagonallerin aplar 2, orta blmdeki dier tm diyagonallerin aplar da 1 dir. Yurdumuzdaki uygulamalarda, 2 ve 1 lik borularn aplar, sras ile, 60.3 mm ve 33.7 mm.dir. Et kalnlklar da, yine sras ile, 3.65mm ve 3.25mm.dir. Kolonlar 200200 mm2 boyutunda ve t=15 mm et kalnlkl kutu kesit olarak seilmitir. Ykler sadece st balk dm noktalarna etkimektedir ve P=13.5 kN iddetindedir.
SA Y
FA LA
Y direction 1.5 Z direction 2.5 yaznz ve OK dmesine basnz.
Malzeme zelliklerinin Tanmlanmas:
4. Define mensnden Materials... komutunu seiniz veya
SA Y
116
6. Ekrana gelen Quick Material Definition ileti kutusunda, Region (Blge) alr listesinden User (Kullanc) seeneini Material Type alr listesinden Other seeneini seiniz ve OK dmesine basnz.
7. Ekrana malzeme zelliklerini gsteren Material Property Data ileti kutusu gelecektir. Bu ileti kutusunun, Material Name yaz kutucuuna St37 Weight per unit Volume yaz kutucuuna 0 Modulus of Elasticity, E yaz kutucuuna 2.06E8 Poissons ratio, U yaz kutucuuna 0.3
EK
5. Ekrana gelen ileti kutusunda yeni bir malzeme tanmlamak iin Add New Material dmesine basnz.
FA LA
dmesine basnz.
17. Gridler ile oluturulan dikdrtgenler prizmasnn alttaki drt ke noktasn sra ile tklayarak 4 adet alt balk elemann oluturunuz ve Esc tuuna basnz.
19. 4 adet diyagonal ubuu oluturmak iin, yine dmesine basnz.
Bu ilem sistemin grn alarn deitirmitir. Oluturulan grid ve ubuklarn pencereye sacak ekilde grnmesini salamak iin klavyede F3 tuuna basnz. Draw Frame/Cable Element
20. Ekrana gelen Properties of Object ileti kutusunun Section blmnde B1 seeneine tklaynz.
120
EK
SA Y
18. SAP2000 standart 3-D View grnmndeki plan as 225 derecedir. Gznne alnan rnekteki simetri zelliklerinden dolay, bu grnmde diyagonaller st ste gelmektedir. Bu durumu dzeltmek iin, View mensnden Set 3D View seeneini tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunun View Direction Angle blmn, Plan 235 Elevation 25 Aperture 0 olacak biimde dzenleyiniz ve OK dmesine basnz.
FA LA
29. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber basnz. Ekrana gelen Replicate ileti kutusunun Linear blmndeki dx yaz kutucuundaki deeri 0 yapnz ve dy yaz kutucuuna 3, Increment data blmne 4 yazp OK dmesine basnz. Bu ilem, seilen 5 adet piramit modlden, Y dorultusunda 4 sra daha tretilmesini salayacaktr. Bylece, alt balklar ve diyagonallerle birlikte tm dm noktas yklerinin oluturulmas tamamlanm olmaktadr. 30. Oluturulan ubuklarn pencereye sacak ekilde grnmesini salamak iin klavyede F3 tuuna basnz.
31. Ekranda yk deerlerinin grnmemesini salamak iin klavyede F4 tuuna basnz.
33. Edit mensnden Change Labels... seeneine tklaynz.
34. Ekrana gelen Interactive Name Change ileti kutusunda Item Type alr listesinden Element Labels-Joint seeneine tklaynz. 35. Ekrandaki ileti kutusunun Edit mensnde Auto Relable All In List seeneine tklaynz.
32.
dmesini tklayarak tm sistemi seiniz.
EK
SA Y
123
FA LA
46. X eksenine paralel olan 37-38 st balk ubuunu seiniz. 47. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna birlikte basarak Replicate ileti kutusunun ekrana gelmesini salaynz. Bu kutuda Linear seeneinin aktif durumda olmasna dikkat ediniz. Increments blmnde, dy yaz kutucuundaki deeri 0 yapnz ve dx yaz kutucuuna 3, Incerement data yaz kutucuuna da 3 yazp OK dmesine basnz. Bu ilem X dorultusundaki st balk ubuundan 3 adet daha tretilmesini salayacaktr. 48. X eksenine paralel olan 4 adet st balk ubuunu seiniz. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber basnz. Ekrana gelen Replicate ileti kutusunun Linear blmndeki dx yaz kutucuundaki deeri 0 yapnz ve dy yaz kutucuuna 3, Increment data blmne 4 yazp OK dmesine basnz. Bylece X dorultusundaki tm st balk ubuklarnn tretilmesi tamamlanm olmaktadr.
51. View mensnde Set Limits seeneine tklaynz. 52. Ekrana gelen ileti kutusunda Set Z Axis Limits blmnde nce Show All dmesine, daha sonra OK dmesine basnz. 53. Klavyede F3 tuuna basarak grnm gncelleyiniz.
EK
SA Y
126
50. Y dorultusundaki 5 adet st balk ubuunu seiniz. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunun Linear blmnde, dy yaz kutucuundaki deeri 3 yapnz ve dx yaz kutucuuna 0 yaznz. Increment data blmne 3 yazp OK dmesine basnz. Bylece Y dorultusundaki tm st balk ubuklarnn tretilmesi de tamamlanm olmaktadr.
FA LA
49. Y eksenine paralel olan 37-42 dm noktalar arasndaki st balk ubuunu seiniz. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber basnz. Ekrana gelen Replicate ileti kutusunun Linear blmndeki dy yaz kutucuundaki deeri 0 yapnz ve dx yaz kutucuuna 3, Increment data blmne 4 yazp OK dmesine basnz. Bylece Y dorultusundaki tm st balk ubuklarnn tretilmesi tamamlanm olmaktadr.
74. st blmdeki Analyze mensnden, Run Analysis (zm) dmesine basarak veya Run Analysis (zm) dmesine basarak analiz ilemine geiniz. 75. Analiz admlarn ekranda izleyebilmek iin Analysis Monitor Options blmnde Always Show (Her zaman gster) kutucuunu seili duruma getiriniz. Run Now dmesine basarak sistemin zmn balatnz.
76. Analiz tamamlandnda ekrana gelen ve analiz admlarn gsteren ileti kutusunda uyar veya hata mesajlar bulunmadn grdkten sonra ileti kutusunu kapatnz. Ekranda sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.
Sonularn Grntlenmesi:
77. Ekrandaki alma penceresinin sa kesindeki dmesine basarak alr listeyi ekrana getiriniz. Listeden Add New Window seenei ile bir alma penceresi ekleyiniz.
EK
SA Y
131
FA LA
RNEK 7: Uzay Kafes Sistem (2)

P = 13.5 kN 0.42 0.56 0.42 0.42 0.56 0.42

1. AutoCAD ortamnda tm kafes sistem ubuklarn iziniz. Bu izim srasnda aadaki hususlara dikkat edilmelidir: Tm ubuklar uzay izgiler (LINE) olarak izilmelidir. ok sayda ubuk (rnekteki alt balk ubuklar) ayn izgi zerinde olmalarna karn, tek bir izgi olarak deil, para para izilmelidir. Tm ubuklar SAP_FRAMES katmannda oluturulmaldr. SAP2000in yeni srmlerinde farkl isimli katmanlar kullanlabilmektedir. Ancak farkl bir katman ismi kullanlsa da, tm ubuklar ayn katmanda bulunmaldr.
Sistem modeli AutoCAD izim program kullanlarak gelitirilecektir. ubuk kesitlerinin tanmlanmasnda, Import zellii kullanlarak hazr kesitlerden yararlanlacaktr. Gerek seim ilemlerini kolaylatrmas gerekse ktlarn dzenlenmesi srasnda kolaylklar salamas bakmndan Group zellii kullanlacaktr.
EK
Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen uzay kafes sistemin hesab yaplacaktr. Tm kafes kiri ubuklar boru kesitlidir. Alt ve st balklarla ke diyagonallerin aplar 2, orta blmdeki dier tm diyagonallerin aplar da 1dir. Kolonlar 200200 mm2 boyutunda ve t=15 mm kalnlkl kutu kesit olarak seilmitir. Ykler sadece st balk dm noktalarnda ve P=13.5 kN iddetindedir. Grld gibi, bu rnein hemen tm zellikleri rnek 6da gz nne alnm olan sistemin aynsdr. Ancak burada, st balk ubuklar ayn yatay dzlem iinde deildir. st balk ubuklarn oluturan ve her aksta ve her iki ynde ayn nitelikte olan kaburgalar, ekilde gsterilmitir. Bu tr yaplarda, sistem modelinin oluturulmas iin izim programlarndan yararlanlmas daha pratik olmaktadr. Bu rnekte SAP2000 yazlmnn aadaki zellikleri kullanlacaktr:
SA Y
134
FA LA
6.00 m
2.00
3. SAP2000 programn altrnz. File mensnden ImportAutoCAD .dxf File... seeneklerini tklaynz. Ekrana gelen Import DXF File ileti kutusunun Look in: yaz kutucuundan kafes.dxf dosyasnn bulunduu klasre gidin ve bu dosyay seerek Open dmesini tklaynz.
EK
SA Y
135
2. AutoCAD ortamnda DXFOUT komutunu kullanarak sistemin geometrik bilgilerinin (rnein kafes.dxf adl) bir dosyaya yazlmasn salaynz. AutoCADin yeni srmlerinde DXF dosyas oluturmak iin File Save As seenei de kullanlabilir.
FA LA
33. View mensnden Set Limits seeneine tklaynz. Set Z Axis Limits blmnde srasyla Show All ve OK dmelerine basnz. 34. dmesine basarak, ekrana sistemin X-Z dzlemindeki grnmn getiriniz. Perspective Toggle
35. Sistemin tmnn perspektif grnmn elde etmek iin (Perspektif Anahtar) dmesine basnz. 36.
37. Seilen elemanlardan ke diyagonal elemanlar karmak iin Select mensnde Deselect Groups seeneine tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda KOSE seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz. Daha sonra, yine Assign mensnden Assign to Group... seeneini kullanarak ORTA ad ile yeni bir grup oluturunuz.
38. Alt u dm noktalar ile birlikte 4 adet kolonu seiniz ve KOLON ad ile yeni bir grup oluturunuz.
39. Select mensnden SelectGroups... seeneklerini tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda, Ctrl tuunu basl tutarak, srasyla, ALT, KOSE ve UST gruplarn seiniz ve OK dmesini tklaynz. Ekranda seilen ubuklara ait izgilerin kesikli duruma geldiini ve konum ubuunun sol tarafnda seilen eleman saysn greceksiniz. Konum ubuunun sol kesinde 104 adet ubuun seildii yazlmaktadr.
EK
SA Y
144
FA LA
Select Using Intersecting Line (Kesen izgi ile Seim) dmesine basarak kesen izgi ile seme seeneini aktif konuma getiriniz. Mouse sol tuuna basnz ve basl tutarak orta diyagonalleri kesecek ekilde izgi iziniz. Sol mouse tuuna ift tklayarak seim ilemini yapnz. Yalnz bu seim srasnda, kelerdeki diyagonaller de seili duruma gelirler.
58. Analiz tamamlandnda ekranda sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.
59. Ekrandaki alma penceresinin sa kesindeki dmesine basarak alr listeyi ekrana getiriniz. Listeden Add New Window seenei ile bir alma penceresi ekleyiniz.
60.
61. Select mensnden SelectGroups... seeneklerini tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusundaki listeden UST grubunu seiniz. 62. View mensnden Show Selection Only komutunu seiniz. Ekranda sadece st balk ubuklar grnecektir.
148
dmesine basarak, ekrana sistemin 3 boyutlu grnm getiriniz.
EK
SA Y
FA LA
RNEK 8: Boluklu Perde

S STEM HESAP MODEL
SPEKTRUM KATSAYISI D YAGRAMI

2.50 2.00
11x3.00=33.00 m
1.00
0.00 0.15 0.40
1.00
Periyot T(s)
X
2.0 2.0 1.50 5.50 m
4.00 m
ekilde grlen boluklu perdenin verilen spektrum diyagram kullanlarak mod birletirme yntemi ile dinamik hesab yaplacaktr. Perde ve ba kirilerinin kalnlklar 25 cm, ba kirilerinin ykseklikleri 60 cmdir. Kat arlklar Normal katlarda G=296 KN Q=180 kN at katnda G=205 KN Q=150 kN olarak alnmtr. Ktlelerin dm noktalarnda toplanm olduklar kabul edilecektir. Perdeler plandaki ekilleri dikdrtgen olmasndan dolay ubuk elemanlar ile modellenecek ve hesap modelinde perde ekseni ile ba kirii arasnda rijit bir balantnn bulunmas salanacaktr. Hesaplarda aadaki deerler esas alnmaktadr: Etkin Yer vmesi Katsays A0 = 0.30 Tayc Sistem Davran Katsays R = 7 Yap nem Katsays I=1.0 Hareketli Yk Katlm Katsays n=0.30 Zemin Snf Z2
Bu durumda dinamik hesapta kullanlan parametreler Spektrum lek Katsays AoIg 0.301.09.81 = 2.943 olmaktadr.
EK
SA Y
3.50
153
2.00
3.00
4.00
0.00
FA LA
S(T)
Bu ilem ile, seilen nesnelerden Z dorultusunda 3 m aralk ile 11 adet daha oluturulmas salanm olmaktadr. 33. dmesine basarak tm grnm ekrana getiriniz.
34.
Pointer dmesini kullanarak, en st kattaki iki dm noktasn seiniz (25 ve 26 nolu dm noktalar).
35. Edit mensnden Interactive Database Editing seeneine tklaynz. 36. Ekrana gelen Choose Tables for Interactive Editing ileti kutusunda Joint Assignments Joint Load Assignments Table:Joint Loads - Force kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
EK
SA Y
162
FA LA
Not: at dm noktalarnn yk deerleri dm noktalar seildikten sonra AssignJoint Loads seenei kullanlarak da deitirilebilir. Bu rnekte veritaban zerinden deitirme ileminin nasl yaplaca anlatlmak istendiinden yukarda verilen admlar izlenmitir. 39. dmesine basarak seili hibir elemann kalmamasn salaynz.
40. En alt kat kolonlarnn alt u dm noktalarn seiniz. dmesine basarak, mesnet koullarnn tanmland Joint Restraints ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu kutunun dmesine Fast Restraints blmnde, ankastre mesnet tanmlamas yapmak iin basnz. Dm noktas serbestliklerine ilikin onay kutularnn tamamnn seili duruma geldiine, yani dm noktasnn tm yerdeitirmelerinin tutulu olduuna dikkat ediniz ve OK dmesine basnz. 41. Define mensnden Coordinate Systems/Grids seeneini tklaynz. Ekrana gelen Coordinate/Grid Systems ileti kutusunda Modify/Show System dmesine basnz.
42. Ekrana gelen ileti kutusunda Z Grid Data blmnde 1. satrda bulunan 0 deerini -1 olarak deitiriniz. leti kutusunun sa blmndeki Glue to Grid Lines kutucuunu seili duruma getiriniz. 2 kez OK dmesine basarak grid izgilerinin dm noktalar ile birlikte telenmesi ilemini tamamlaynz.
EK
SA Y
164
FA LA
60. Analiz tamamlandnda ekranda 1. moda ait mod ekli grlecektir. Pencerenin sol st kesinde bu moda ilikin periyot ve frekans deerleri de verilmektedir (T=0.966 s, f=1.035 Hz). 61. Pencerenin alt blmndeki konum ubuunun sa tarafnda bulunan iaretlerinden sadakine basarak sonraki periyotlar ve onlara ilikin mod ekilleri de grlebilir. Soldaki tu ise nceki periyotlara erimek iin kullanlmaktadr. tuu ile de mod ekillerinin animasyonu grntlenmektedir.
62. Display mensnde Show Forces/Stress seeneinden Frames/Cables blmne tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda,
EK
Case/Combo Name alr listesinden SPECX seeneine tklaynz. Moment 3-3 radyo dmesini seiniz ve OK dmesine basnz.
SA Y
171
FA LA
63. Ekrana dinamik spektrum analiz sonucu elde edilen ubuk eleman moment diyagram gelecektir. Moment deerlerinin iaretsiz olduuna dikkat ediniz. Bilindii gibi, mod birletirme ynteminde u kuvvetlerinin mutlak deerleri elde edilmektedir. 64. dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunda, Case/Combo Name alr listesinden G+Q+SPECX seeneine tklaynz. Moment 3-3 radyo dmesini seiniz ve OK dmesine basnz.
65. Program bu ykleme kombinasyonunda, yklemenin iki ynl etkiyebilecek olmasndan (depremin yn deitirmesi) dolay i kuvvetlerin bu iki farkl durumdaki deerlerini vermektedir. 66. Kesme kuvveti ve Normal kuvvet diyagramlarnn grntlenmesi iin, Member Force Diagram for Frames ileti kutusunda, Shear 2-2 veya Axial Force radyo dmelerinin seilmesi gerekir.
Sonularn Bir Dosyaya Yazdrlmas:

67. Display mensnde Show Tables seeneini seiniz.
68. Ekrana gelen Choose Tables for Display ileti kutusunda ANALYSIS RESULTS Structure Output Model Information kutucuunu seili duruma getiriniz.
EK
SA Y
172
FA LA
RNEK 9: Kaset Deme
1.15
SA Y
8x1.00=8.00 m
Kalp plan ekilde grlen kaset demenin hesab yaplacaktr. Tek katl olan yapnnn kat yseklii 3.50 m olup kolon mesnetleri ankastredir. eitli yap elemanlarnn kesitleri ile zerlerindeki dzgn yayl ykler aadaki tabloda gsterilmitir. Eleman Kesit (cmcm) 2075 3075 5075 2075 2075 5030 40 Yk (kN/m) 10.90 7.86 24.86 5.54 19.99 -
ekilde grldu gibi, sistem, genel olarak, 1.001.00 m2lik deme modllerinden olumaktadr. Bu nedenle, nce 1.001.00 m2lik 1 adet modl oluturulacak, bu modl Replicate komutu ile oaltlacak, gerekli dzeltmeler yapldktan sonra da kenar modl boyutlar Edit Grid komutu ile dzeltilecektir. Y eksenine gre simetriden dolay, sistemin yars ile hesap yaplacaktr.

1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste kutusundan boyutlarn seiniz.
EK
Kaset Deme Kirileri X Yn evre Kirileri Y Yn Boluk evresi X Yn Kirileri Y Yn evre Kolonlar Orta Kolonlar
175
FA LA
1.15
1.05
5x1.00=5.00 m
1.05
42.
dmesine basarak Display Options For Active Window ileti kutusunu ekrana getiriniz.
43. Ekrana gelen ileti kutusunun Frames/Cables/Tendons blmndeki Labels radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. 44. Klavyede F4 tuuna basarak ekranda sadece ubuk numaralarnn kalmasn salaynz.
Yklerin Tanmlanmas ve Kirilere Atanmas:

45. Select mensnden Select Properties Frame Sections komutlarn seiniz. Ekrana gelen ileti kutusunda 20x75 seeneini tklaynz. Bylece tm kaset kirileri seilmi olur. Seilenler arasnda, boluk evresi kirileri de vardr. Bunlarn ykleri daha sonra deitirilecektir. 46. dmesine basnz veya Assign mensnde Frame/Cable/Tendon Loads Uniform seeneine tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti kutusunun, Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz. Coord Sys alr listesinden GLOBAL seeneine Direction alr listesinden Gravity seeneine tklaynz. Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 10.9 yazp OK dmesine basnz.
EK
SA Y
184
FA LA
Options blmndeki Replace Existing Loads radyo dmesinin seili olduunu kontrol ediniz. Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 19.99 yazp OK dmesine basnz.
53. Simetri ekseni zerindeki kaset deme kirilerini (11 ve 22 No.lu ubuklar) seiniz ve dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun, Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz. Coord Sys alr listesinden GLOBAL seeneine Direction alr listesinden Gravity seeneine tklaynz. Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 5.45 yazp OK dmesine basnz.
Bylece tm kiriler zerindeki yklerin tanmlanmas ve atanmas tamamlanm olmaktadr.
54. Bu atamalar srasnda, X-Y dzlemindeki grntde dey ykler grnmez. Girilen verileri kontrol etmek iin, yk atamas yaplrken, zaman zaman, 3 boyutlu grntye geip incelemek yararldr.
Kolonlarn Oluturulmas:
55.
dmesine basarak X-Y dzlemindeki grnty ekrana getiriniz, Toggle dmesine basnz ve dey gridlerin grnmesini salaynz.
EK
SA Y
Perspective 56. dmesine basnz. Ekrana gelen Properties of Object ileti kutusunda Property blmnden 30x50 seeneine tklaynz. 57. Kolonlarn bulunduu dey grid izgilerini sra ile tklayarak tm kolonlar oluturunuz. Bu ilem srasnda baz grid izgileri kolayca seilmeyebilir. Bu durumda ya dmesine baslarak 3 boyutlu grntye geilir veya bytlerek kolon oluturulur. dmesi ile ilgili blge
186
FA LA
61. Ekrana tanml durumda olan kesit zelliklerini ieren tablo gelecektir.
62. Kesit zelliklerini kontrol ettikten sonra Done dmesine basarak ileti kutusunu kapatnz. 63. nce dmesine, daha sonra, dmesine basarak Display Options For Active Window ileti kutusunu ekrana getiriniz. 64. Ekrana gelen ileti kutusunda General blmnde Extrude View kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Ekranda tm ubuklar 3 boyutlu kesitleri ile birlikte grntlenecektir.
65. View mensnde Set 3D view seeneine tklaynz. 66. Ekrana gelen ileti kutusunda View Direction Angle (Bak as) blmnde,
EK
Plan kutucuuna 245 Elevation kutucuuna 0 Aperture kutucuuna 60 yaznz ve OK dmesine basnz.
SA Y
188
FA LA
zm (Analiz):
78. Define mensnden Load Cases seeneine tklaynz veya dmesine basnz.
79. Ekrana gelen Define Load Cases ileti kutusunda MODAL seeneine tklaynz ve Delete Load Case dmesine basnz. 80. Ykleme trnn silineceine ilikin ekrana gelen uyar mesajnda Yes (Evet) dmesine basnz. Bu yklemenin silinme nedeni sz konusu rnek iin bir modal analiz yaplmayacak olmasdr. Bylece hesaplamada yalnzca DEAD olarak tanmlanan statik ykleme kullanlacaktr. OK dmesine basarak ilemi tamamlaynz.
Run Analysis (zm) dmesine basarak analiz ilemine geiniz.
82. Analiz admlarn ekranda izleyebilmek iin Analysis Monitor Options blmnde Always Show (Her zaman gster) kutucuunu seili duruma getiriniz. Run Now dmesine basarak sistemin zmn balatnz. 83. Analiz tamamlandnda ekrana sistemin ekildeitirmi hali gelecektir. 84. stenirse, nceki rneklerde olduu gibi, diyagramlar grntlenebilir.
85. rnek olarak sistemin M33 diyagram aada gsterilmitir.
EK
SA Y
191
FA LA
81. st blmdeki Analyze mensnden, Run Analysis (zm) dmesine basarak veya
dmesi yardm ile ubuk i kuvvet
RNEK 10: 4 Katl Betonarme Yap

A 3 B C
S1
5.0m
S2
5.0m
S3
KALIP PLANI
Deme ykleri de aadaki tabloda gsterildii gibidir.
EK
KAT 4-3 2-1
KAT
at Normal
Normal katlarda, sadece d evre kirileri zerinde, 6.00 kN/m duvar yk vardr. at kat kirileri zerinde duvar yk yoktur.
SA Y
S1 2535 2540 S2 4040 4040 S3 3030 4030 Sabit Yk (kN/m2) 4.50 4.50 (kN/m2) 1.00 2.00
192
Kat kalp plan ve ematik kesiti ekilde gsterilen 4 katl betonarme yapnn, dey ykler ve edeer yatay deprem ykleri iin, hesaplar yaplarak sonular sperpoze edilecektir. Malzeme olarak C25/S420 seilmitir. Tm katlardaki kiriler 2550 cm2 boyutundadr. Deme kalnlklar 12 cmdir. Sneklik dzeyi Yksek olarak boyutlandrlm olan yapnn, yukardaki ekilde S1, S2, S3 ve S4 olarak belirtilen kolonlarna ait kesitler aadaki tabloda gsterilmitir. Tablodaki boyutlar cm cinsindendir ve nce X sonra Y ekseni dorultusundaki boyutlar yazlmtr. S4 4545 4545
FA LA
EMAT K KES T
Hareketli Yk
4.0m
S2
S4
S2
3.5m
3x3.0=9.0m
S1
S2
S3
3.5m
Not: Bu rnekte yarm tablal kiri kesitleri, Tee seenei ile, edeer T kesit olarak tanmlanmaktadr. Kullanc isterse yarm tablal kesitleri Angle seeneini kullanarak L kesit olarak da tanmlayabilir. 21. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin ekrana gelen kesit tanmlama ileti kutusunda Add New Property (Yeni kesit zellii ekle) dmesine basnz. 22. Ekrana gelen ileti kutusunda Frame Section Property Type alr listesinden Concretei seiniz. 23. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin, Rectangular seeneine tklaynz.
o Net beton rtsn 3 cm olarak tanmlamak iin Clear Cover for Confinement Bars yaz kutucuuna 0.03 yaznz. o Kesit yerel eksenlerine gre 3 dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak iin Number of Longit Bars Along 3-dir Face yaz kutucuuna 3, 2 dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak iin Number of Longit Bars Along 2-dir Face yaz kutucuuna 3 yaznz. o o o Longitudinal Bar Size alr listesinden 16d seeneine Confinement Bar Size alr listesinden 8d seeneine tklaynz. Number of Confinement Bars in 3-dir yaz kutucuuna 3 Number of Confinement Bars in 2-dir yaz kutucuuna 2 yaznz.
2 kez OK dmesine basnz.
EK
o Program, Reinforcement to be Designed radyo dmesi seili olduunda gerekli donaty, Reinforcement to be Checked radyo dmesi seildiinde ise kesitin tama kapasitesini hesaplamaktadr. Bu nedenle Reinforcement to be Designed radyo dmesini seili duruma getirip OK dmesine basnz. Reinforcement to be Checked seenei kullanldnda Bar Size kutucuuna yazlan donat ap deeri de kullanlmaktadr.
SA Y
200
o Donat yerleiminin dikdrtgen biiminde olacan belirtmek iin Reinforcement Configuration blmnde Rectangular radyo dmesini seili duruma getiriniz.
FA LA
Depth (t3) yaz kutucuuna 0.25 Width (t2) yaz kutucuuna 0.35 yaznz. Material alr listesinden C25 malzemesini seiniz. Section Name (Kesit ad) yaz kutucuuna25X35 yaznz. Concrete Reinforcement dmesine basnz. Ekrana gelen Reinforcement Data ileti kutusunda, o Kesitin bir kolon kesiti olduunu belirtmek iin Design Type blmnde Column radyo dmesini seili duruma getiriniz.
24. Ekrana dikdrtgen kesit boyutlarnn tanmlanaca yeni bir ileti kutusu gelecektir. Bu ileti kutusunda,
48. Bu ykler, kiriler gruplar halinde seilerek sra ile girilecektir. Bunun iin nce 1 ve 3 dmesine basnz akslarndaki X eksenine paralel kirileri seiniz (10, 11, 14, 15) ve veya Assign mensnde Frame LoadsDistributed seeneine tklaynz. Bu kutuda, Load Pattern Name yaz kutucuunda G yazl deilse, alr listeden Gyi seiniz. Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz. Coord Sys alr listesinden GLOBAL seeneine Direction alr listesinden Gravity seeneine tklaynz.
Options blmnde Add to Existing Loads (Varolan yklere ekle) radyo dmesini seili duruma getiriniz. Uniform Load kutucuuna 0 yaznz. Trapezoidal Loads blmndeki, Distance kutucuklarna, srasyla, 0, 1.75, 3.25, 5 Load kutucuklarna da, srasyla, 0, 7.875, 7.875, 0 yaznz. OK dmesine basnz. Absolute Distance from End-I radyo dmesini seili duruma getiriniz.
EK
SA Y
206
FA LA
60. Ekrana gelen pencereden Modify/Show System dmesine basnz.
61. Ekrana gelen pencerenin Z Grid Data blmn aadaki gibi dzenleyiniz.
62.
59. Kopyalanan katlarda da yardmc izgileri (Grid) oluturmak iin sa mouse tuuna basnz. Ekrana gelen listeden Edit Grid Data seeneine tklaynz.
dmesine basarak sistem grnmnn ekrana sdrlmasn salaynz.
EK
SA Y
210
FA LA
84. Ekrana gelen ileti kutusunun Frames/Cables/Tendons blmndeki Labels radyo dmesini seili durumdan karp Joints blmndeki Labels radyo dmesini seili duruma getiriniz, Invisible kutucuunu seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ekranda dm noktas numaralarnn gsterilmesini salayacaktr. 85. nce , daha sonra dmelerine basarak, sistemin X-Z dzlemindeki perspektif grntsn elde ediniz ve tm katlardaki dm noktalarn pencere iine alarak seiniz. (Mesnetleri ieren dm noktalarnn dnda kalan dm noktalar). Toplam 36 adet dm noktas seili olmaldr.
87. Ekrana gelen Diaphragm Constraint ileti kutusunun Constraint Name yaz kutucuuna D yaznz. Constraint Axis blmndeki Z Axis radyo dmesinin seili durumda olduuna dikkat ediniz. leti kutusunun altndaki Assign a different diaphragm constraint to each selected different Z level (Bu seenek, seilen dm noktalarndan ayn Z yksekliinde olanlarn her biri iin otomatik olarak yeni bir
EK
86. Assign mensnden JointConstraints komutlarn seiniz. Ekrana gelen Assign/Define Constraints ileti kutusunun Choose Constraint Type for Add blmndeki alr listeden Diaphragm seeneini seiniz ve Add New Constraint dmesine basnz.
SA Y
215
FA LA
105. Done dmesine basnz ve ekrana gelen uyar mesajnda Evet (Yes) dmesine basarak deiiklikleri tamamlaynz.
108. Ekrana gelen Define Load Cases ileti kutusunda MODAL seeneine tklaynz ve Modify/Show Case dmesine basnz. 109. zel titreim periyotlarn hesaplayabilmek iin ekrana gelen Load Case Data Modal ileti kutusunun Maximum Number of Modes yaz kutucuundaki deeri 12 olarak dzenleyiniz. Her katta 2 teleme 1 dnme atalet ktlesi olmak zere toplam 3 adet ktle bulunmakta, 4 katl yap iin, 3x4=12 adet periyot hesaplamak uygun olmaktadr. 2 kez OK dmesine basnz. stenirse, ileti kutusunun Type of Modes blmndeki Ritz Vectors radyo dmesi seilerek, modlarn hesab iin, Ritz Yntemi de kullanlabilir.
107. Define mensnden Load Cases seeneine tklaynz veya dmesine basnz. Ekrana gelen Define Load Cases ileti kutusunda DEAD seeneine tklaynz ve Delete Load Case dmesine basarak bu yklemeyi siliniz.
EK
106.
Save dmesine basarak oluturulan sistem modelinin son durumunu saklaynz.
SA Y
221
FA LA
117. Bir sonraki mod eklini grmek iin konum ubuunun sa tarafndaki sonraki modu grntleme dmesine basnz. Bu kez ekranda, 2. mod ekli grntlenecek ve pencerenin balk blmnde Mode 2 T=0.571, f=1.173 yazs okunacaktr. Bu grntden de, 2. modun Y ynnde olduu anlalmaktadr. Dolaysyla yapnn Y dorultusundaki 1. doal titreim periyodu T1Y0.57 s olarak belirlenmi olur.
Deprem Yklemelerinin Tanmlanmas ve Deprem Yklerinin Atanmas:

119. Yukarda dey ykler iin G ve Q yklemeleri tanmlanmt. Deprem ynetmeliine gre, yatay deprem ykleri, 0.05 dmerkezlikler de gz nne alnarak, kat hizalarna etkitilmektedirler. Bu durumda, aadaki tabloda gsterildii gibi, 4 adet deprem yklemesi tanmlamak gerekmektedir. Ykleme Ad (Load) EXP EXN EYP EYN Ykleme Tipi (Type) QUAKE QUAKE QUAKE QUAKE
118.
Hareketli grnm durdurmak iin Stop Animation dmesine basnz.
EK
SA Y
Deprem Yn X Y Dmerkezlik +0.05 -0.05 +0.05 -0.05
223
FA LA
lgili Ynetmelik Maddesi: (DBYBHY 2007 Madde 2.7.3.1) Demelerin yatay dzlemde rijit diyafram olarak alt binalarda, her katta iki yatay yerdeitirme bileeni ile dey eksen etrafndaki dnme, bamsz yerdeitirme bileenleri olarak gznne alnacaktr. Her katta, belirlenen edeer deprem ykleri, ek dmerkezlik etkisinin hesaba katlabilmesi amac ile, gznne alnan deprem dorultusuna dik dorultudaki kat boyutunun +%5i ve %5i kadar kaydrlmas ile belirlenen noktalara ve ayrca kat ktle merkezine uygulanacaktr. Kaydrlm ktle merkezine etkiyen yk statike edeer olacak biimde kaydrlmam ktle merkezine etkiyen yk ve deme dzlemine dik eksen etrafndaki moment (kat burulma momenti) olarak gznne alnabilmektedir.
Kaydrlmam ktle merkezi Kaydrlm ktle merkezi
e e=Lx0.05
Yapnn deprem hesabnda kullanlacak deprem parametreleri aadaki gibi seilmitir. Etkin Yer vmesi Katsays Yap nem Katsays A0 = 0.30 (2. Derece Deprem Blgesi)
Spektrum Karakteristik Periyodu TB = 0.40
EK
Yukarda hesaplanan periyotlara gre, her iki yndeki Spektrum Katsaylar da
Tayc Sistem Davran Katsays
0.40 X Ynnde S(T1X ) = 2.5 0.59
0.40 Y Ynnde S(T1Y ) = 2.5 0.57
olarak hesaplanmaktadr. Buna gre Toplam Deprem Ykleri X Ynnde Vtx = 3206 0.301.001.832/8 = 220.2 kN Y Ynnde Vty = 3206 0.301.001.883/8 = 226.4 kN olarak bulunur.
SA Y
I=1 R=8
0.8
= 1.832
0.8
= 1.883
224
FA LA
F M=Fxe
(Yerel Zemin Snf Z2) (Sneklik Dzeyi Yksek)
Yk Birleimlerinin Tanmlanmas:
Yukardaki blmlerde tanmlanm olan eitli dey ve yatay yklemelerden, kesit hesaplarnda kullanlacak olan, en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, aadaki 65 adet Ykleme Birleimi yaplacaktr. 1.4G+1.6Q G+QEX0.3EY 0.9GEX0.3EY G+QEY0.3EX 0.9GEY0.3EX
(16 (16 (16 (16
adet) adet) adet) adet)
rnek:G+Q+EXP-0.3EYN rnek:0.9G+EXN+0.3EYP rnek:G+Q+EYN-0.3EXN rnek:0.9G+EYN+0.3EXP
dmesine 133. Define mensnde Load Combinations seeneine tklaynz veya basnz ve ekrana gelen ileti kutusunda, Add New Combo dmesini tklaynz. Ekrana gelen Load Combination Data ileti kutusunun, Load Combination Name yaz kutucuuna 1.4G+1.6Q yaznz. Load Combination Type blmnden Linear Add seeneine tklaynz. (Seili durumdaysa deitirmeyiniz.) Define Combination of Load Case Results blmnn Load Case Name kutucuundan G seeneine tklaynz. Scale Factor yaz kutucuuna 1.4 yaznz ve Add dmesine basnz. Load Case Name alr listesinden Q yu seiniz. Scale Factor yaz kutucuuna 1.6 yaznz ve Add dmesine basnz. OK dmesine basarak ilk ykleme kombinasyonunun tanmlanmasn tamamlaynz.
134. Yeniden Add New Combo dmesini tklaynz. Ekrana gelen Load Combination Data ileti kutusunun, Load Combination Name yaz kutucuuna G+Q+EXP+0.3EYP yaznz. Load Combination Type blmnden Linear Add seeneine tklaynz. (Seili durumdaysa deitirmeyiniz.) Listede G seeneine tklaynz ve Add dmesine Listede Q seeneine tklaynz ve Add dmesine Listede EXP seeneine tklaynz ve Add dmesine basnz.
230
EK
SA Y
FA LA
132. Bilindii gibi, gerek en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, hareketli ykler iin ok sayda elverisiz ykleme yapmak gerekir. Bu rnekte, konuyu fazla ayrntl hale getirmemek iin, yklemelerin ve yk birleimlerinin saylar kstl tutulmutur.
166.
Aktif Bilgi penceresini kapatp OK dmesine basnz.
167. 2 aks zerindeki orta kolon elemann zerine gelip sa mouse tuuyla tklaynz. Ekranda Concrete Column Design Information ileti kutusu grnecektir.
Bu kolon iin en elverisiz yklemenin 0.9G-EYN-0.3EXN yklemesi olduu ve bu yklemedeki i kuvvetlere kar 20.25 cm2 donat gerektii (minimum donatnn yeterli olduu) grlmektedir. 168. Interaction dmesine basarak bu kolon iin 3 boyutlu karlkl etki diyagram grlebilir. PM3 veya PM2 dmelerine basarak karlkl etki diyagramnn belirli eksenlerdeki kesitleri izlenebilmektedir.
169.
Done dmesine basarak karlkl etki diyagram grafiini kapatnz.
EK
SA Y
239
FA LA
RNEK 11: 4 Katl Betonarme Yap (Temel ve st Yap Birlikte

zm)
A 3 B C
S2
S4
S2
3.5m
S1
5.0m
S2
5.0m
S3
KALIP PLANI
Demenin kendi arl dnda kalan ykleri de aadaki tabloda gsterildii gibidir.
EK
KAT 4-3 2-1
Normal katlarda, sadece d evre kirileri zerinde, 6.00 kN/m duvar yk vardr. at kat kirileri zerinde duvar yk yoktur.
Temel sistemi 50cm kalnlnda kirisiz radye temeldir. Yatak katsays Ko=50000kN/m3

1. SAP2000'i altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste kutusundan boyutlarn seiniz.
KAT
at Normal
SA Y
S1 2535 2540 S2 4040 4040 S3 3030 4030 Sabit Yk (kN/m2) 1.50 1.50
242
Kat kalp plan ve ematik kesiti ekilde gsterilen 4 katl betonarme yapnn, dey ykler ve yatay deprem ykleri iin, hesaplar yaplarak sonular sperpoze edilecektir. Beton cinsi olarak C20 seilmitir. Tm katlardaki kiriler 2550 cm2 boyutundadr. Deme kalnlklar 12 cmdir. Sneklik dzeyi Yksek olarak boyutlandrlm olan yapnn, yukardaki ekilde S1, S2, S3 ve S4 olarak belirtilen kolonlarna ait kesitler aadaki tabloda gsterilmitir. Tablodaki boyutlar cm cinsindendir ve nce X sonra Y ekseni dorultusundaki boyutlar yazlmtr. S4 4545 4545
FA LA
EMAT K KES T
Hareketli Yk (kN/m2) 1.00 2.00
4.0m
3x3.0=9.0m
S1
S2
S3
3.5m
Malzeme zelliklerinin Tanmlanmas:
4. Define mensnden Materials... komutunu seiniz veya
SA Y
245
5. Ekrana gelen ileti kutusunda yeni bir malzeme tanmlamak iin Add New Material dmesine basnz. 6. Ekrana gelen Quick Material Definition ileti kutusunda, Region (Blge) alr listesinden User (Kullanc) seeneini Material Type alr listesinden Concrete seeneini seiniz ve OK dmesine basnz.
7. Bu ilemden sonra ekrana malzeme zelliklerini gsteren Material Property Data ileti kutusu gelecektir. Bu ileti kutusunda Material Name yaz kutucuuna C25 yaznz. Material Type blmnde Other seeneine tklaynz. Weight per unit Volume yaz kutucuuna 25 Modulus of Elasticity yaz kutucuuna 3E7
EK
FA LA
dmesine basnz.
Eleman deyse (kolon gibi) 2 ekseni genel eksenlerde Xe paraleldir. Eleman dey deilse (kiri veya eimli bir eleman gibi) 2 ekseni, 1 yerel ekseninin genel eksenlerden Z ile oluturduu dzlem iindedir. 1 ve 2 yerel eksenleri bilinen elemanlarn 3 yerel ekseni sa el kuralna gre belirlenir.
Bu bilgiler ile ekrandaki grnm incelenirse aadaki sonulara varlabilmektedir. Tm ubuklara ait 1 yerel eksenleri ubuk dorultusundadr. X dorultusundaki kirilerin 2 ekseni Z dorultusunda, 3 ekseni Y dorultusundadr. Y dorultusundaki kirilerin 2 ekseni Z dorultusunda, 3 ekseni X dorultusundadr. Tm kolonlarn 2 ekseni X dorultusunda, 3 ekseni Y dorultusundadr.
Kesit 2550 Kiri 2535 Kolon 2540 Kolon 3030 Kolon 4030 Kolon 4040 Kolon 4545 Kolon 15.
dmesine basnz, Frames/Cables blmndeki Local Axes radyo dmesini seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz. Frame
16. Kiri kesitini tanmlamak iin Define mensnden Section Properties Sections... komutunu seiniz veya dmesine basnz.
18. Frame Section Property Type alr listesinden Concretei seiniz ve Rectangular seeneine tklaynz.
19. Ekrana gelen ileti kutusunda, Section Name (Kesit ad) yaz kutucuuna K Depth (t3) yaz kutucuuna 0.50 Width (t2) yaz kutucuuna 0.25 yaznz. Material alr listesinden C25 malzemesini seiniz. Concrete Reinforcement dmesine basnz. o Ekrana gelen Reinforcement Data ileti kutusunda Longitudinal Bars (Boyuna donat) alr listesinden S420, Confinement Bars (Sarg donats) alr listesinden S420 seeneine tklaynz.
EK
17. Ekrana gelen Frame Properties ileti kutusunda Add New Property basnz.
SA Y
248
Kesit Ad (Section Name) K C25X35 C25X40 C30X30 C40X30 C40X40 C45X45
FA LA
Kesit Tipi Rectangular Rectangular Rectangular Rectangular Rectangular Rectangular Rectangular t3 (m) 0.50 0.25 0.25 0.30 0.40 0.40 0.45 t2 (m) 0.25 0.35 0.40 0.30 0.30 0.40 0.45 dmesine
14. Yukarda yerel eksenler hakknda verilen bilgiler gz nnde tutularak, her kesit tipi iin belirlenmi olan veriler aadaki tabloda gsterilmitir:
22. Ekrana gelen ileti kutusunda Frame Section Property Type alr listesinden Concretei seiniz. 23. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin, Rectangular seeneine tklaynz. 24. Ekrana dikdrtgen kesit boyutlarnn tanmlanaca yeni bir ileti kutusu gelecektir. Bu ileti kutusunda, Depth (t3) yaz kutucuuna 0.25 Width (t2) yaz kutucuuna 0.35 yaznz. Material alr listesinden C25 malzemesini seiniz. Section Name (Kesit ad) yaz kutucuuna C25X35 yaznz. Concrete Reinforcement dmesine basnz. Ekrana gelen Reinforcement Data ileti kutusunda, o Kesitin bir kolon kesiti olduunu belirtmek iin Design Type blmnde Column radyo dmesini seili duruma getiriniz. o Donat yerleiminin dikdrtgen biiminde olacan belirtmek iin Reinforcement Configuration blmnde Rectangular radyo dmesini seili duruma getiriniz. o Net beton rtsn 3 cm olarak tanmlamak iin Clear Cover for Confinement Bars yaz kutucuuna 0.03 yaznz. o Kesit yerel eksenlerine gre 3 dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak iin Number of Longit Bars Along 3-dir Face yaz kutucuuna 3, 2 dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak iin Number of Longit Bars Along 2-dir Face yaz kutucuuna 3 yaznz. o o o o Longitudinal Bar Size alr listesinden 16d seeneine Confinement Bar Size alr listesinden 8d seeneine tklaynz. Number of Confinement Bars in 3-dir yaz kutucuuna 2 Number of Confinement Bars in 2-dir yaz kutucuuna 3 yaznz.
2 kez OK dmesine basnz.
EK
o Program, Reinforcement to be Designed radyo dmesi seili olduunda gerekli donaty, Reinforcement to be Checked radyo dmesi seildiinde ise kesitin tama kapasitesini hesaplamaktadr. Bu nedenle Reinforcement to be Designed radyo dmesini seili duruma getirip OK dmesine basnz. Reinforcement to be Checked seenei kullanldnda Bar Size kutucuuna yazlan donat ap deeri de kullanlmaktadr.
SA Y
250
FA LA
42. Byk yap sistemlerinde veri girii srasnda, belirli aralklarla, oluturulan modelin saklanmas yararldr. vererek saklaynz. Save dmesine basnz ve oluturulan sistem modeline bir ad
43. Tekrar dmesine basarak ubuk ve deme grnmesini salaynz.
SA Y
256
Dey Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:

44. Define mensnde Load Patterns seeneine tklaynz veya
EK
Load Pattern Name blmne G yaznz ve Add New Load Pattern dmesine basnz. Load Pattern Name blmne Q yaznz, Type blmndeki alr listeden LIVE seeneine tklaynz, Self Weight Multiplier yaz kutucuundaki 0 deeri olduunu kontrol ediniz ve Add New Load Pattern dmesine basnz. Load Pattern Name blmndeki DEAD seeneine tklaynz ve Delete Load Pattern dmesine basarak bu yklemeyi siliniz. OK dmesine basarak yk tanmlama ilemini tamamlaynz.
45. Bylece, ileride ykleme birleimlerinde kullanlacak olan, sabit ve hareketli yk tipleri tanmlanm olmaktadr. Deprem yklemeleri aada ayrca tanmlanacaktr. 46. Normal katlarda, kenar aks kirileri iin, 6.00 kN/m dzgn yayl duvar yk tanmlanacaktr.
FA LA
elemanlarnn numaralarnn
dmesine basnz.
Rijit diyafram davrannn uygun olmad bir deme sistemi 60.
61. Ekrana gelen ileti kutusunun Joints blmndeki Invisible kutucuunu seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ekranda dm noktalarnn gsterilmesini salayacaktr. 62. nce , daha sonra dmelerine basarak, sistemin X-Z dzlemindeki perspektif grntsn elde ediniz ve tm katlardaki dm noktalarn pencere iine alarak seiniz. (Mesnetleri ieren dm noktalarnn dnda kalan dm noktalar).
63. Assign mensnden JointConstraints komutlarn seiniz. 64. Ekrana gelen Assign/Define Constraints ileti kutusunun Choose Constraint Type to Add blmndeki alr listeden Diaphragm seeneini seiniz ve Add New Constraint dmesine basnz.
EK
SA Y
261
FA LA
78. Bylece radye temelin ampatman ksm da oluturulmu olmaktadr.
79. Geniletilmi elemann zerine mouse sol tuuyla tklayarak eleman seili duruma getiriniz. 80. Mende Edit Edit Areas Divide Areas... komutunu seiniz.
81. Ekrana gelen ileti kutusunda radte temeli 0.5mx0.5mlik sonlu elaman paralarna blnmesini salamak iin ilgili blm aadaki ekilde dzenleyiniz ve OK dmesine basnz.
82. Radye temeli pencere iine alarak seili duruma getiriniz.
83. Mende Assign Joint Restraints... komutunu seiniz veya
EK
SA Y
dmesine basnz.
264
84. Ekrana gelen Joint Restraints ileti kutusunda Translation 1, Translation 2 ve Rotation about 3 kutucuklarn seili durumda, dier kutucuklar bo olacak ekilde dzenleyiniz. Bylece, dier yerdeitirme ve dnme bileenleri serbest braklarak, dzlemine dik ykler etkisi altnda bulunan plak davran tanmlanm olacaktr.
FA LA
101. Ekrana 1. mod ekli gelecek ve pencerenin balk blmnde Mode 1 Period 0.602 yazs okunacaktr. lgili modun dorultusunu belirleyebilmek iin ekrann sa alt blmnde bulunan dmesine basarak hareketli grnm ekrana getiriniz. Grnt izlendiinde ilgili modun X dorultusunda olduu belirlenmektedir. Dolaysyla yapnn X dorultusundaki 1. doal titreim periyodu T1X0.60 s olarak belirlenmi olur.
102. Bir sonraki mod eklini grmek iin konum ubuunun sa tarafndaki sonraki modu grntleme dmesine basnz. Bu kez ekranda, 2. mod ekli grntlenecek ve pencerenin balk blmnde Mode 2 Period 0.572 yazs okunacaktr. Bu grntden de, 2. modun Y ynnde olduu anlalmaktadr. Dolaysyla yapnn Y dorultusundaki 1. doal titreim periyodu T1Y0.57 s olarak belirlenmi olur.
EK
SA Y
268
FA LA
MAX_BOYUTLAMA ykleme birleimi deme ve radye temelin en elverisiz i kuvvetlerinin belirlenmesi amacyla hazrlanmtr. SAP2000 Design mens kullanlarak boyutlandrma yapldnda bu iki ykleme birleimleri boyutlandrma iin kullanlacak ykleme birleimlerinin listesine eklenmemelidir. 140. Bylece ykleme birleimlerinin tanmlanmas tamamlanm olur.
zm (Analiz):
141. Run Analysis dmesine basnz.
143. zm sonunda, yukarda tanmlanm olan 6 adet ykleme ile ykleme birleimlerine ait sonular elde edilmi bulunmaktadr. Herhangi bir yklemeye (veya kombinasyona) ait dmesine basarak veya Display mensnde Show i kuvvetler, Forces/StressesFrames/Cables seeneine tklayarak Member Force Diagram for Frames ileti kutusu kullanlarak ekrana getirilebilir. 144. Ekrana gelen ileti kutusunun Case/Combo Name blmndeki alr liste kutusundan ilgili ykleme (veya kombinezon) seilerek incelenebilir. 145. Her iki pencerede de
146. rnek olmak zere EXP yklemesi ve 1.4G+1.6Q yk birleimi iin moment diyagram aada gsterilmektedir.
147. Design mensnden Concrete Frame Design seeneine tklaynz.
EK
SA Y
280
dmesine basarak 3 boyutlu grnmleri ekrana getiriniz.
148. Ekrana gelen ileti kutusunda Design Code alr liste kutusundan TS500-2000 seeneine tklaynz. Bu ilem betonarme hesap iin TS500 ynetmeliinin kullanlacan belirtmektedir.
FA LA
View/Revise Preferences
142. Analiz admlarn ekranda izleyebilmek iin Analysis Monitor Options blmnde Always Show (Her zaman gster) kutucuunu seili duruma getiriniz. Run Now dmesine basarak sistemin zmn balatnz.
Bu kolon iin en elverisiz yklemenin 0.9G-EYN-0.3EXN yklemesi olduu ve bu yklemedeki i kuvvetlere kar 20.25 cm2 donat gerektii (minimum donatnn yeterli olduu) grlmektedir.
159.
Done dmesine basarak karlkl etki diyagram grafiini kapatnz.
EK
SA Y
284
158. Interaction dmesine basarak bu kolon iin 3 boyutlu karlkl etki diyagram grlebilir. PM3 veya PM2 dmelerine basarak karlkl etki diyagramnn belirli eksenlerdeki kesitleri izlenebilmektedir.
FA LA
160. Summary dmesine basarak ilgili elemann donat hesab hakknda daha ayrntl bilgileri ieren ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu ekranda eleman numaras, kesit tr, eleman zellikleri, en elverisiz ykleme ad, eilme ve kayma hesabnda kullanlan ve sonuta elde edilen bilgiler bulunmaktadr. rnein ilgili kolon iin 432.395 kN normal kuvvet ve 84.41kNm ve 25.334kNm momentleri etkisinde minimum donat olan 20.25cm2 donatnn yeterli olduu hesaplanmtr. 161. Aktif Bilgi penceresini kapatp OK dmesine basnz.
162. Design mensnde Concrete Frame Design Display Design Info seeneine tklaynz. Ekrana gelen pencerenin Design Output blmnden Rebar Percentage
285
EK
SA Y
FA LA
(Donat yzdesi) seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz. Ekrana farkl kesitlerdeki donat oranlar gelecektir. Deerler ilgili ynetmelik koullar ile kontrol edilebilir. 163. Kolonlarn kirilerden gl olma koulunun kontrol iin Design mensnde Concrete Frame Design Display Design Info seeneine tklaynz. Ekrana gelen pencerenin Design Output blmnden (6/5) Beam/Column Capacity Ratio seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz.
164. Ekrana gelen deerlerin 1den kk olmas ilgili noktada kolonlarn kirilerden gl olma koulunun salandn gstermektedir. En st katta bu koulun salanmasna gerek yoktur. 165. Tm tasarm bilgilerinin bir dosyaya yazlmas istenirse, Display mensnde Show Tables seenei kullanlmaldr. Bu seenee tklaynz. 166. Ekrana gelen Choose Tables for Display ileti kutusunda DESIGN DATA Concrete Frame Concrete Summary Data kutucuunu seili duruma getirip OK dmesine basnz.
167. Bu tabloyu bir text dosyasna aktarmak iin ileti kutusundaki File mensnden Display Current Table In Text Editor w/No splits seenei kullanlabilir.
286
EK
SA Y
FA LA
171. M11 momentinin deiiminde, beklendii zere, Y ynndeki kirilerin mesnetlik yapmasndan dolay negatif moment deerleri elde edildii gzlenmektedir. M22 momentinin deiiminde de, X ynndeki kirilerin mesnetlik yapmasndan dolay negatif moment deerleri elde edildii gzlenmektedir. 172. dmesine basarak Z=0 kotundaki radye temel plan grnmn ekrana getiriniz.
SA Y
288
173. Mende Display Show Deformed Shape komutunu seiniz veya basnz. 174. Ekrana gelen Deformed Shape ileti kutusunda,
Case/Combo Name alr listesinden MAX_ZEMIN yk birleimini seiniz. Area Contours blmnde Draw Displacement Contours on area objects kutucuunu seili duruma getiriniz. Area Contour Component blmnden Uz seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz.
EK
FA LA
R
dmesine
EK
175. Bu ilem radye temel yerdeitirmelerinin seilen bileeninin (burada Z dorultusundaki yerdeitirme bileeni Uz seilmitir), renk lei olarak ekranda gsterilmesini salar. En byk yerdeitirme deeri yaklak olarak 0.00847m olarak belirlenmitir. Bu deeri yatak katsays ile arparak en byk zemin gerilmesi elde edilebilir. Bu deerin zemin emniyet gerilmesinden kk olmas durumunda zemin gvenliinin saland belirlenmi olur. 0.00115x50000=75kN/m2
SA Y
289
FA LA
180. Benzer ilem negatif moment iin de yaplmal ve kesitin stne yerletirilecek donat belirlenmelidir. Bu durumda ilgili ileti kutusu aadakine benzer olarak dzenlenmelidir.
181. M11 momenti, 1 ekseni dorultusunda (bu rnek iin X dorultusu) yerletirilecek donaty belirlemek iin kullanlan moment deeridir. Benzer ilemler M22 momenti (bu rnek iin Y dorultusu) iin de yaplmaldr. 182. Demeler de benzer ekilde boyutlandrlabilir.
183. SAP2000 programndan CSI firmasnn deme ve temel sistemlerin zm iin gelitirdii SAFE programna veri aktarm yaplarak da, bu sistemlerin boyutlandrlmas SAFE program iinde yaplabilir.
291
EK
SA Y
FA LA
RNEK 12: Betonarme Uzay ereve
17
.32
.00
20
17
17.32
.32
69.28 m
SA Y
0 20 .0
17.32
EK
17.32
20.00
10.00 60.00 m
ematik kalp plan ekilde gsterilen betonarme uzay erevenin t=20C dzgn scaklk deimesi iin hesab yaplacaktr. erevenin kat ykseklii 10.00 mdir. Tm kiri ve kolonlarn kesitleri 60150 cm2 dir.
293
FA LA
20
17.32
20.00
17
17
.32
15.00
15.00
R
20 .00 .00
.32
29.
30. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna birlikte basarak Replicate ileti kutusunun ekrana gelmesini salaynz. 31. Bu kutuda Radial seeneini aktif duruma getiriniz. Rotate About Line blmndeki Parallel to Z radyo dmesini tklaynz ve Angle yaz kutucuuna 120, Number yaz kutucuuna da 2 yazp OK dmesine basnz.
32. Bylece sistem modelinin gelitirilmesi tamamlanm olmaktadr.
EK
SA Y
300
Pointer dmesine basarak Select moduna geiniz ve sol tarafta yeni oluturulan kiri ve kolonlar (7,8,9,10,11,12 ve 13 No.lu ubuklar) seiniz.
FA LA
zm (Analiz):
47. Run Analysis dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunda bu rnek iin herhangi bir modal analiz yaplmayaca iin Case Name blmndeki MODAL seeneine tklaynz ve Run/Do Not Run Case dmesine basarak bu ykleme iin zm yaplmayacan belirtiniz. Bu ykleme iin Action blmnde Do Not Run yazl olacaktr.
48. Run Now dmesine basarak sistemin zmn balatnz. 49. Analiz tamamlandnda ekranda sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.
51. Display mensnde Show Forces/Stresses Frames/Cables seeneine tklayarak ekrana Member Force Diagram for Frames (ubuk Kuvvet Diyagramlar) ileti kutusunu getiriniz. 52. Ekrana gelen ileti kutusunda, Moment 3-3 radyo dmesini seiniz ve OK dmesine basnz.
50. ekildeitirmi durumda, mouse istenen bir dm noktas zerine getirildiinde bu dm noktasnn yerdeitirmeleri ekrana gelmektedir. Elemanlarn dzgn scaklk deimesi deerinin pozitif olmasndan dolay uzadklar gzlemlenmektedir.
EK
SA Y
304
FA LA
RNEK 13: Kirisiz Deme
6x1.00 m
4x1.20 m
6x1.00 m
SA Y
306

Sistem, sonlu elemanlarn dzeni ve boyutlar bakmndan, aadaki ekilde gsterilen 6 ana paradan olumaktadr. Bu nedenle, nce 6 eleman retilecek, daha sonra, Divide Area komutu yardm ile, retilen elemanlar paralara blnecektir. Her ana eleman iin para saylar da ekil zerinde gsterilmitir. ekilde 6 No.lu ana para olarak gsterilen eleman da (3x6) para kullanlarak retilecek, daha sonra kedeki elemanlar silinecektir.
ekilde gsterilen 30 cm kalnlkl betonarme kirisiz demenin, pd = 15 kN/m2 dzgn yayl yk etkisi altnda hesab yaplacaktr. zmde, ekilde belirtilmi olan sonlu eleman dzeni kullanlacaktr. Sistem simetrik olduu iin, sadece ekilde gsterilen sol yarsnn hesab yaplacaktr. Mesnetler, ekilde dolu dairelerle gsterilmitir. Bu noktalardaki kolonlarn rijitlikleri hesapta gz nne alnmayacak, sadece bu noktalarn dey yerdeitirmeleri sfr alnacaktr.
EK
FA LA
X
4x1.20 m 3x1.00 m
52. Display mensnde Show Forces/StressesShells seeneine tklayarak ekrana Member Force Diagram ileti kutusunu getiriniz. 53. Bu ileti kutusunun Component Type blmnden Resultant Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz. 54. Component blmndeki M11 radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. 55. Bu ilem ekrana, elemanlarn 2 yerel ekseni etrafndaki (bu rnek iin sistemin Y ekseni etrafndaki) eilme momenti deerlerini gsteren renkli bir diyagram getirecektir. Diyagramn yan tarafnda eitli renklerle ilgili deerleri gsteren bir lek ubuu bulunmaktadr. 56. stenen bir elemann zerine gelip sa mouse tuuyla tklayarak, bu blgedeki momentlerin deiimini ayrntl olarak gsteren kk bir pencere oluturulabilir.
EK
SA Y
319
51.
dmesine bakarak sistemin X-Y dzlemindeki grntsn elde ediniz.
FA LA
SA Y
M11 3 2 1 M22
57. zmde elde edilen i kuvvetler birim uzunlua etkiyen i kuvvetlerdir. Momentler iin pozitif ynler (kesitin altnda ekme oluturan) eleman yerel eksenlerine gre aadaki ekilde gsterilmektedir.
EK
58. Display mensnde Show Forces/StressesShells seeneine tklayarak ekrana Member Force Diagram ileti kutusunu getiriniz. 59. Bu ileti kutusunun Component Type blmnden Resultant Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz. 60. Component blmndeki M22 radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. 61. Bu ilem ekrana, elemanlarn 1 yerel ekseni etrafndaki (bu rnek iin sistemin X ekseni etrafndaki) eilme momenti deerlerini gsteren renkli bir diyagram getirecektir. Diyagramn yan tarafnda eitli renklerle ilgili deerleri gsteren bir lek ubuu bulunmaktadr.
320
FA LA
M22 M11
Kesit zelliklerinin Tanmlanmas:

14. Radye temel kesitini tanmlamak iin, Define mensnden Section Properties Sections... seeneine tklaynz veya dmesine basnz. Area
15. Ekrana gelen Area Sections ileti kutusunda Select Section Type To Add alr listesinde Shell seeneine tklaynz ve Add New Section... dmesine basnz. 16. Ekrana gelen Shell Section Data ileti kutusunda, Section Name (Kesit Ad) yaz kutucuuna R50 yaznz. Type blmnde Plate-Thick radyo dmesine tklaynz. Material blmndeki Material Name alr listesinden C20 malzemesini seiniz. Thickness blmndeki Membrane ve Bending yaz kutucuklarna 0.5 yaznz. 2 kez OK dmesine basnz.
17.
18. Ekrana gelen Properties of Object ileti kutusunda Section blmnde kesit ad olarak tanmlanan R50 seeneine tklaynz. Bu ilem ile oluturulacak elemanlarn kesitlerinin radye olarak adlandrlan kesit zelliklerini tamas salanmaktadr.
Quick Draw Rectangular Shell Element (Hzl Dikdrtgen Kabuk Eleman izimi) dmesini tklaynz.
EK
SA Y
326
FA LA
19. Srasyla yukardaki ekilde 1-6 olarak numaralandrlm olan 6 ana parann ortalarna tklayarak 5 adet byk, 1 adet kk (El. No. 3) sonlu eleman oluturunuz. Klavyede Esc tuuna basarak eleman oluturma ilemini tamamlaynz. 20. Set Display Options... dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun Areas blmnde Labels kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Bu ilem, oluturulan 6 adet sonlu elemann numaralarnn ekranda grnmesini salayacaktr. 21. Save dmesine basnz ve oluturulan sistem modelinin son durumunu, Radye adn vererek saklayn.
Ana Para No. 1 2 4 5 6
23.
Pointer dmesine basarak mouse imlecini Select durumuna getiriniz ve 1 No.lu blgenin ortasna tklayarak, burada oluturulan eleman seiniz. Divide Areas komutunu tklaynz veya dmesine
24. Edit mensnden Edit Areas basnz.
25. Ekrana gelen Divide Selected Areas ileti kutusunun Divide Area Into This Number of Objects radyo dmesini seili duruma getiriniz. Along Edge from Point 1 to 2 yaz kutucuuna 5 Along Edge from Point 1 to 3 yaz kutucuuna 1 yaznz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ile, seilen byk eleman 5 paraya blnm olur.
EK
SA Y
327
Blnecek Para Saylar X dorultusu Y Dorultusu (Mesh into) (by) 5 1 4 1 5 5 4 5 1 5
FA LA
22. Oluturulan 6 adet ana parann 5 tanesini, X ve Y eksenleri dorultusunda gerekli sayda paralara blerek kk sonlu elemanlar oluturmak gerekir. Her ana parann blnecei para saylar aadaki tabloda gsterilmitir.
34. Edit mensnden Change Labels seeneini tklaynz. Ekrana gelen Interactive Name Change ileti kutusunun Item Type alr listesinden Element Labels-Joint seeneine tklaynz. Auto Relabel Control blmnde First Relabel Order listesinden Yyi, Second Relabel Order listesinden Xi seiniz. leti kutsunun Edit mensnde Auto RelabelAll in List seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz. 35. Bylece tm dm noktalar, numaralanm olacaktr. satr dzeninde ve 1den balayarak, yeniden
36. stenirse, Options mensnden Preferences Dimensions/Tolerances Minimum Graphic Font Size seenei kullanlarak, yaz karakterlerinin boylar bytlebilir.
37.
dmesine basarak tm elemanlar seiniz ve mesnet koullarn tanmlamak iin dmesine basnz. Ekrana Joint Restraints ileti kutusu gelecektir.
38. Bu ileti kutusunda Translation 1, Translation 2 ve Rotation About 3 kutucuklarn seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Bylece, dier yerdeitirme ve dnme bileenleri serbest braklarak, dzlemine dik ykler etkisi altnda bulunan plak davran tanmlanm olacaktr.
EK
Zemin ile Etkileimin Tanmlanmas :
SA Y
330
FA LA
51.
52.
dmesine basarak dey kesit grnmn ekrana getiriniz. View mensnde Set 3D View seeneine tklaynz.
53. Ekrana gelen Set 3D View ileti kutusunun Plan blmne 270, Elevation blmne 0, Aperture blmne 0 yazn ve OK dmesine basnz. (Yazl ise bir deiiklik yapmaya gerek yoktur.)
EK
SA Y
334
dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun Options blmnde Wire Shadow kutucuunu seili duruma getirip OK dmesine basnz.
FA LA
61. Display mensnde Show Forces/StressesShells seeneine tklayarak ekrana Member Force Diagram ileti kutusunu getiriniz.
63. Component blmndeki M11 radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. 64. Bu ilem ekrana, elemanlarn 2 yerel ekseni etrafndaki (bu rnek iin sistemin Y ekseni etrafndaki) eilme momenti deerlerini gsteren renkli bir diyagram getirecektir. Diyagramn yan tarafnda eitli renklerle ilgili deerleri gsteren bir lek ubuu bulunmaktadr.
EK
SA Y
336
62. Bu ileti kutusunun Component Type blmnden Resultant Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz.
FA LA
RNEK 15: Elastik Zemine Oturan Srekli Kiri

N1 M1 N2 M2 N3 M3 1.20 1.0 3.0 10m 5.0 1.0 1.20 0.60 0.65 0.15 0.40
Ykleme M1 [kNm] M2 [kNm] M3 [kNm] N1 [kN] N2 [kN] N3 [kN] G Q 32.6 22.7 37.9 22.5 -62.7 282.6 728.6 389.3 -40.8 154.0 440.0 217.5
Verilen etkiler altnda elastik zemine oturan srekli temelin hesab.
2. st blmdeki New Model dmesine basnz. (File mensnden New Model seeneini tklayarak da ayn ilem gerekletirilebilir.) Daha sonra ekrana gelecek olan New Model ileti kutusunda Beam (Kiri) dmesine basnz.
3. Bu ilem hesap modelinin parametrik olarak oluturmakta kullanlacak ileti kutusunu ekrana getirecektir.
4. Ekrana gelen ileti kutusunda, Number of spans (Aklk says) yaz kutucuuna 1
340
EK
SA Y
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki kutusundan KN,m,C boyutlarn seiniz.
FA LA
R
alr liste
Ec=2.8107 kN/m2
Yatak katsays Ko=18000kN/m3
18. Kesiti oluturan noktalar dzenlemek iin Draw mensnden Reshape Mode (Yeniden ekillendirme) seeneine tklaynz. Mouse imlecinin ekli deiecektir. 19. Kesit eklinin zerine tklaynz. Kesiti oluturan noktalar siyah dolu kutucuklar ile gsterilecektir.
21. Saat akrebi dn ynnde dier noktalarn koordinatn aadaki ekilde dzenleyiniz.
20. Sol altta bulunan noktann zerine sa mouse tuuyla tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda X-Ord yaz kutucuuna -0.6, Y-Ord kutucuuna 0 yaznz ve OK dmesine basnz.
EK
SA Y
344
FA LA
59. Yeniden X-Z dzlemine dnmek iin
dmesine basnz.
60. 3 nolu dm noktasna tklayarak seili duruma getiriniz. 61. Assign mensnde Joint Loads basnz. 62. Ekrana gelen ileti kutusunda,
Forces seeneine tklaynz veya
Load Case Name blmnde Q seeneine tklaynz. Force Global Z kutucuuna -154 Moment about Global Y kutucuuna 22.7 yaznz ve OK dmesine basnz.
63. Sol utan 4m ieride bulunan 9 nolu dm noktasna tklayarak seili duruma getiriniz. 64. Assign mensnde Joint Loads basnz. Forces seeneine tklaynz veya dmesine
65. Ekrana gelen ileti kutusunda, Load Case Name blmnde Q seeneinin seili olduunu kontrol ediniz. Force Global Z kutucuuna -440 Moment about Global Y kutucuuna 22.5 yaznz ve OK dmesine basnz.
351
EK
SA Y
FA LA
R
dmesine
81. Yk birleimlerini tanmlama ilemini tamamlamak iin OK dmesine basnz. 82. boyutlu grnm ekrana getirmek iin 83. dmesine basnz.
Set Display Options dmesine basnz, ekrana gelen ileti kutusunun General blmndeki Extrude View radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
84. Bu ilem sistemin hacimsel grnmn ekrana getirecektir.
EK
SA Y
355
FA LA
RNEK 16: Betonarme Kabuklu ereve
60
r=
12 .00 m
KESIT
13.3923 13.3923
PLAN
1.30
Geometrik zellikleri ekilde grlen, eik kolonlarla evre kirilerinden ve bu kirilere oturan bir kresel betonarme kabuktan oluan sistem, kendi arl ile birlikte 1kN/m2 dey yk iin zlecektir. evre kirileri hizasnda 1.30 m.lik konsollar vardr. Kabuk ve konsol plak kalnlklar 15 cm, kiri ve kolon kesitleri 6060 cm2dir. Tm eik kolonlar tabanda ankastre olarak mesnetlendirilmilerdir.

1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste kutusundan boyutlarn seiniz.
2. File mensnden New Model seeneini tklaynz. Ekrana gelen New Model ileti kutusunda Shells simgesine tklaynz.
EK
SA Y
r=10.3923
362
FA LA
/ O 3.20 Bosluk
6.00
4. 3-D View penceresinin st blmndeki
dmesine basarak pencereyi kapatnz.
5. Bu ilem ekranda tek aktif pencere olarak, balk ubuunda X-Y Plane @ Z=0 yazan pencerenin bulunmasn salayacaktr. Yuvarlatmalardan dolay balk ubuunda, Z=0 yerine Z=-4.44E-16 deeri grlmektedir. Ancak bu saynn sfra ok yakn olduu dnlrse herhangi bir sorun yaratmayaca aktr.
7. Ekrana gelen Coordinate/Grid Systems ileti kutusunda GLOBAL seeneine tklaynz ve Modify/Show System... dmesine basnz. 8. Ekrana gelen ileti kutusunda R Grid blmnde 10. satra 11.6923 yazn Bylece Z=0 kotundaki konsol plan d evresi tanmlanm olmaktadr. 9. Yine ayn blmde 11. satra 13.3923 yaznz.
10. Bu blmde Grid ID blmndeki tm adlar siliniz. 11. leti kutusunun Z Grid blmnde 10. satra -6 yaznz ve 2 kez OK dmesine basnz. Bylece kolon mesnetlerinin konumlarn belirleyen Grid izgileri tanmlanm olur.
EK
SA Y
364
6. Pencere zerinde sa mouse tuuna tklaynz. Ekrana gelen mende Edit Grid Data... seeneine tklaynz.
FA LA
35. Bu ileti kutusunun Rotate About (Dnme Ekseni) blmnde Parallel to Z radyo dmesini seili duruma getiriniz. Increment Data (Artm Bilgileri) blmndeki Angle (A) yaz kutucuuna 22.5, Number (Say) yaz kutucuuna da 15 yaznz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ile, kabuk sistemin evresindeki konsol deme blm ile evre kirileri oluturulmutur.
36.
dmesine basarak sistemin 3 boyutlu grntsn ekrana getiriniz.
37. Draw mensnde Draw Special Joint seeneine tklaynz aadaki ekilde 146 ve 147 olarak gsterilen dm noktalarn mouse sol tuuna basarak oluturunuz. 38. Klavyede Ctrl+D tuuna basarak gridleri geici olarak kapatnz. 39. dmesine basarak ubuk oluturma moduna geiniz. Ekrana gelen Properties of Object ileti kutusunda Property blmnde 60x60 seeneine tklaynz.
EK
19 139
SA Y
21 140 23 141 147
146
370
FA LA
Z=-6, r=13.3923 Grid izgisi
68. Component blmndeki M11 radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. 69. Bu ilem ekrana, elemanlarn yerel 2 ekseni etrafndaki eilme momenti deerlerini gsteren renkli bir diyagram getirecektir. Diyagramn sa tarafnda eitli renklerle ilgili deerleri gsteren bir lek ubuu bulunmaktadr.
EK
70. Problemde sistemin ve yklemenin zellii olarak dnel simetrinin i kuvvetler iin de geerli olduu grlebilmektedir. stenen bir elemann zerine gelip sa mouse tuuyla tklayarak, bu blgedeki momentlerin deiimini ayrntl olarak gsteren kk bir pencere oluturulabilir.
SA Y
374
FA LA
RNEK 17: Betonarme ereve Analizi ve Boyutlandrmas

7.5 kN/m 30 kN/m
(G)
3.0 m
(Q)
6.5 m
1.5 m
0.30
Kolon Kesitleri
0.30 0.25
Kiri Kesiti 0.90 0.14 0.46 0.35
25 kN
Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen tek aklkl erevenin hesab ve betonarme sistem olarak boyutlandrmas yaplacaktr.
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sa tarafnda bulunan alr liste boyutlarn seiniz. kutusundan 2. st blmdeki New Model dmesine basarak New Model ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.
3. Ekrana gelen Quick Grid Lines ileti kutusunda,

375
EK
SA Y
FA LA
25 kN (E)
39.
40. Ekrana gelen ileti kutusunun Joints blmndeki Labels radyo dmesini seili duruma getiriniz, Invisible radyo dmesini seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz.
41. Sa pendereye tklayarak aktif duruma getiriniz. 42.
43. Ekrana gelen ileti kutusunun General blmndeki Shrink Objects, Extrude View; View by Colors of blmndeki Sections kutucuklarn seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Ekrana elemanlarn hacimsel gsterimi gelecektir. Bu grnm eleman yerleimlerinin uygunluunu kontrol etmek amal kullanlabilmektedir.

44. Sol pencereyi aktif duruma getiriniz.
EK
SA Y
386
FA LA
55.
dmesine basnz veya Assign mensnde Frame Loads Distributed seeneine tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti kutusunun, Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz. Coord Sys alr listesinden GLOBAL seeneine Direction alr listesinden Gravity seeneine tklaynz. Load Case Name blmndeki alr listeden Q'yu seiniz. Uniform Load blmndeki Load yaz kutucuuna 30 yaznz ve OK dmesine basnz.
EK
54. Select mensnden Get Previous Selection seeneine tklayarak veya dmesine basarak bir nceki seim ileminde seili olan elemanlar tekrar seili duruma getiriniz.
SA Y
389
FA LA
66.
Show Undeformed Shape (ekildeitirmemi Durumu Gsterme) dmesine basarak veya klavyede F4 tuuna basarak tekrar sadece dm noktas ve ubuk eleman numaralarnn grnmesini salaynz.
67. 3 ve 4 No.lu ubuk elemanlar seili duruma getiriniz. 68. Assign mensnden Frame End (Length) Offsets... seeneini tklaynz veya dmesine basnz. 69. Ekrana gelen Frame End Length Offsets iletiim kutusundaki Automatic from Connectivity radyo dmesini seili duruma getiriniz. 70. Rigid-Zone Factor yaz kutucuuna 1 yazp OK dmesine basnz.
EK
Bu ilem ile kiriin kolon iinde kalan rijit blm hesap modelinde gznne alnm olur. Ayrca SAP2000 i kuvvetleri bu rijit blgenin dnda kalan blgede belirlediinden ou durumda gereksinim duyulan mesnet yzndeki deerler otomatik olarak belirlenmi olacaktr. Rigid-Zone Factor deeri 0 ile 1 arasnda deiebilmektedir. 1 deeri blgenin tamamnn rijit olduunu belirtmektedir. Automatic from Connectivity seenei kullanlarak bu blgelerin uzunluu varolan kesitlerin boyutlar kullanlarak program tarafndan otomatik olarak hesaplanabilmektedir.
Rijit blgeler
71. 3 No.lu ubuun zerine sa mouse tuuyla tklandnda ubukla ilgili bilgi kutusu ekrana gelmektedir. Bu kutunun Assignments blmnde bulunan End Length Offsets ksmndaki End I Length Offset 0.15 deeri ubuun sol mesnedini oluturan dairesel kolonun merkezinden mesnet yzne olan uzaklndan, End J Length Offset 0.15 deeri ise sa mesnedini oluturan 0.25x0.30 boyutundaki kolonun merkezinden mesnet yzne olan uzaklndan (0.30/2) program tarafndan otomatik olarak hesaplanmtr.
393
SA Y
M Moment Diyagram
FA LA
86. Summary dmesine basarak ayrntl kesit hesab bilgilerine de ulalabilir.
EK
SA Y
397
85. Ekranda kolonlar birletiren kiri elemana sa mouse tuuyla tklaynz. Ekrana kiriin donat hesab sonular gelecektir. Bu kiriin aklk kesiti iin, en elverisiz yklemenin 1.4G+1.6Q yklemesi olduu ve bu yklemedeki i kuvvetlere kar 14.38 cm2 donat gerektii grlmektedir.
FA LA
89. Interaction dmesine basarak bu kolon iin 3 boyutlu karlkl etki diyagram grlebilir. PM3 veya PM2 dmelerine basarak karlkl etki diyagramnn belirli eksenlerdeki kesitleri izlenebilmektedir.
91. Summary dmesine basarak ilgili elemann donat hesab hakknda daha ayrntl bilgileri ieren ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu ekranda eleman numaras, kesit tr, eleman zellikleri, en elverisiz ykleme ad, eilme ve kayma hesabnda kullanlan ve sonuta elde edilen bilgiler bulunmaktadr. rnein ilgili kolon iin 231.4 kN normal kuvvet ve 6587 kNcm ve 564 kNcm momentleri etkisinde 13.79 cm2 donat gerektii hesaplanmtr.
EK
SA Y
399
90. Done dmesine basarak karlkl etki diyagram grafiini kapatnz.
FA LA
rnek 18: Kafes Sistem Analizi ve Boyutlandrmas

18 kN 18 kN 18 kN 18 kN 18 kN 18 kN 18 kN
9 kN
9 kN
1.2 0.6
8x2.0=16.0 m
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste kutusundan KN,m,C seeneklerini seili duruma getiriniz.
2. File mensnden New Model seeneini tklaynz.
3. Bu ilem, modeli oluturmakta kullanlabilen farkl seenekleri ieren bir ileti kutusu ekrana getirecektir. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz. 4. Bu ilem koordinat sistemini ve yardmc izgileri tanmlamak (Grid Lines) iin gerekli Quick Grid Lines ileti kutusunu ekrana getirecektir.
EK
SA Y
402
FA LA
48. View mensnden Set Display Options seeneine tklaynz. 49. Ekrana gelen Display Options For Active Window ileti kutusunda oluturulan ubuk elemanlarn kesit zelliklerini ekranda gstermek iin Frame/Cables/Tendons blmndeki Sections seeneini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
51. Define mensnden Load Patterns... seeneine tklaynz. Ekrana gelen Define Load Patterns ileti kutusunun Load Patterns blmndeki Load Pattern Name yaz kutucuuna G yaznz, Add New Load Pattern dmesine basnz. 52. DEAD yklemesine tklaynz ve Delete Load Pattern dmesine basarak bu yklemeyi siliniz. OK dmesine basarak ykleme tr tanmn tamamlaynz.
53. View mensnden Set Display Options seeneine tklaynz. 54. Ekrana gelen Display Options For Active Window ileti kutusunda oluturulan ubuk elemanlarn kesit zelliklerini ekranda gstermek iin Frame/Cables/Tendons blmndeki Sections seeneini seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz. 55. 4 ve 5 numaral dm noktalarna tklayarak seili duruma getiriniz.
EK
SA Y
410
50. Ekrann st blmndeki Save (dosya kaydetme) sistem modeline uygun bir ad vererek saklaynz.
FA LA
dmesine basnz ve oluturulan
63. Mende Select Select All seeneine tklayarak tm elemanlar seiniz. 64. Assign mensnde Frame Releases/Partial Fixity... seeneine tklaynz veya dmesine basnz. 65. Ekrana gelen Assign Frame Releases ileti kutusunda kafes davrann tanmlamak iin Moment 33 (Major) Start (Balang) ve End (Biti) kutucuklarn seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. (Kafes sistemi oluturan ubuklar sadece eksenel kuvvetleri tayabileceinden moment tama zellikleri ile ilgili terimler bu ilem ile boaltlm olur.)
66. Analyze mensnde Set Analysis Options seeneine tklaynz. 67. Ekrana gelen Analysis Options ileti kutusunda sistem X-Z dzleminde bulunan bir dzlem sistem olduundan Fast DOFs blmnde Plane Frame X-Z Plane seeneine tklaynz veya Available DOFs blmnde yalnzca UX, UZ ve RY bileenlerinin seili olmasn salaynz ve OK dmesine basnz.
EK
SA Y
412
FA LA
73. Bylece boyutlandrmada kullanlacak olan ykleme kombinasyonu tanmlanm olur.
74. Design mensnden Steel Frame Design tklaynz. 75. Ekrana gelen ileti kutusunda,
EK
Design Code (Ynetmelik) blmnden AISC-ASD89u seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
SA Y
View/Revise Preferences seeneine
414
FA LA
78. Analyze mensnden Run Analysis seeneine tklaynz.
79. Ekrana gelen ileti kutusunda Run Now dmesine basarak hesaplamay balatnz. 80. Analiz tamamlandnda ekrana G yklemesine ilikin ekildeitirmi durum grnecektir.
81. Uygulamada balk ubuklarnn kesitlerinin benzer seilmesi sklkla uygulanmaktadr. Bu nedenle st balk ubuklarnn tamam iin bir kesit ve alt balk ubuklarnn tamam iin
416
EK
SA Y
FA LA
87. Bu ilem ile kullanlacak grup adlar tanmlanm olmaktadr.
89. st balk ubuklarndan oluacak grubu tanmlamak iin tm st balk ubuklarn seili duruma getiriniz (8 adet ubuk). 90. Assign mensnde Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen Assign/Define Group Names ileti kutusunda USTBASLIK seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz.
91. Alt balk ubuklarndan oluacak grubu tanmlamak iin tm alt balk ubuklarn seili duruma getiriniz. (8 adet ubuk) 92. Assign mensnde Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen Assign/Define Group Names ileti kutusunda ALTBASLIK seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz. 93. Design mensnde Steel Frame Design blmnde Select Design Groups seeneine tklaynz.
EK
SA Y
418
FA LA
88. Klavyede F4 tuuna basarak ekildeitirmemi durumu ekrana getiriniz.
98. Gerilme durumlarnn oran renklerle belirtilmektedir. Krmz renk, orann 1.0den byk olduu dier bir deyile >em olan ubuklar gstermektedir. zlen rnekte byle bir durum bulunmamaktadr. 99. Ekrann en solundaki 23 numaral (4 ile 7 dm noktalar arasndaki) diyagonal ubuun zerinde sa mouse tuuyla tklandnda ekrana boyutlandrma bilgilerin ieren Steel Stress Check Information ileti kutusu gelmektedir.
100. Tasarm bilgileri incelendiinde ubuk kesitinin i kuvvet hesaplarnda (Analysis Section) 2L50x5/10/ olarak alnd bulunan i kuvvetler altnda gerilme kontrol yapldnda bu kesitin yetersiz olduu ve (Design Section) 2L60x6/10/ olarak deitirilmesi durumunda gerilme kontrollerinin saland grlmektedir. Oran (RATIO) blmndeki deer 1.0den kktr. (0.734<1.0) 101. Ekrann en solundaki 15 numaral (10 ile 13 dm noktalar arasndaki) st balk ubuu zerinde sa mouse tuuyla tklandnda ekrana boyutlandrma bilgilerin ieren Steel Stress Check Information ileti kutusu gelmektedir.
420
EK
SA Y
FA LA
RNEK 19: Deme Sistemi
3.50
9.00 2.00 0.5 0.5
3.00 3.50
D1
1.5 1.0 6.50
2.5
D2
FA LA
2.5 1.5
4.00 Y X
SA Y
7.00
422
D3
5.00
ekilde verilen deme sisteminin zm.
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki kutusundan KN,m,C boyutlarn seiniz.
EK
2. st blmdeki New Model dmesine basnz. (File mensnden New Model seeneini tklayarak da ayn ilem gerekletirilebilir.) Daha sonra ekrana gelecek olan New Model ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.
R
4.50 6.00
alr liste
47. DEAD yklemesinin zerine tklaynz ve Delete Load Pattern dmesine basnz.
48. OK dmesine basarak ykleme tanmlama ilemini tamamlaynz.
49. P1 ve P2 noktalar ile gsterilen ekle benzer bir biimde pencere oluturarak D1 demesini oluturan elemanlar seili duruma getiriniz.
51. Ekrana gelen ileti kutusunda Group Name kutucuuna D1 yaznz ve 2 kez dmesine basnz.
50. Mende Assign Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda Add New Group dmesine basnz. OK
EK
SA Y
433
FA LA
52. P1 ve P2 noktalar ile gsterilen ekle benzer bir biimde pencere oluturarak D3 demesini oluturan elemanlar seili duruma getiriniz.
53. Mende Assign Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda Add New Group dmesine basnz.
54. Ekrana gelen ileti kutusunda Group Name kutucuuna D3 yaznz ve 2 kez dmesine basnz. 55. Klavyede Ctrl+A tularna beraber basarak veya seili duruma getiriniz.
EK
SA Y
OK
56. Mende Select Deselect Groups seeneine tklaynz. Ekrana gelen Select Groups ileti kutusunda klavyede Ctrl tuu basl durumdayken D1 ve D3 seeneklerine tklaynz ve OK dmesine basnz.
434
FA LA
dmesine basarak tm elemanlar
94. Ekrana G yklemesine ait yerdeitirmi ekil renklendirilmi lek olarak getirilecektir. dmesine basarak 3 boyutlu grnm ekrana getiriniz.
95. Ekrann sa alt blmnde bulunan dmeleri kullanlarak Q1 , Q2 ve Q3 yklemelerindeki ekildeitirmi durum da ekrana getirilebilir.
EK
SA Y
441
FA LA
RNEK 20: Ardgermeli Basit Kiri

T=980kN 0.20 0.30 0.50m 0.20
0.75m
9.50m
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sa tarafnda bulunan alr liste kutusundan boyutlarn seiniz. 2. st blmdeki getiriniz. New Model dmesine basarak New Model ileti kutusunu ekrana
3. Bu ileti kutusunda Beam dmesine basnz.
4. Ekrana gelen ileti kutusunda, Number of Spans kutucuuna 1 Span length kutucuuna 9.5 yaznz ve OK dmesine basnz.
EK
SA Y
445
FA LA
ekilde geometrisi verilen ardgermeli basit kiri sisteminin zm yaplacaktr. Malzeme zellikleri Beton elastisite modl Ec=32500000kN/m2 Ardgerme kablosu kesit alan As=970 mm2 Ardgerme kablosu Elastisite modl Es=2108 kN/m2 Kirie sabit yk olarak g=32kN/m, hareketli yk olarak q=23.5kN/m yk etkimektedir.
30. Done dmesine basnz. 31. Tendon Loads blmnde Add dmesine basnz.
33. Kablo oluturmay tamamlamak iin klavyede Esc dmesine basnz. 34. Kirii seiniz. ubuk zerindeki ykleri tanmlamak iin st blmdeki ana menden dmesini tklaynz. Frame Distributed Loads ileti kutusunu ekrana getiriniz. Ekrana gelen ileti kutusunun, Load Pattern Name blmndeki alr listeden G'yi seiniz. Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 32 yazp OK dmesine basnz.
EK
SA Y
452
FA LA
32. Ekrana gelene ileti kutusunda, Load Pattern Name kutucuundan ARDGERME seeneine tklaynz. Yk, kiriin balang noktasna etkidiinden Jack From This Location blmnde I-End (Start) of Tendon kutucuunu seiniz ve Force yaz kutucuuna 980 yaznz. Curvature Coefficient (Erilik katsays) yaz kutucuuna 0.15 Wobble Coefficient (Dzensizlik katsays) yaz kutucuuna 0.004 yaznz. Dier tm deerleri 0 olarak dzenleyiniz ve 2 kez OK dmesine basnz.
44. Kiriin zerine sa mouse tuuyla tklaynz. Show Max dmesine basarak i kuvvetlerin en byk deerleri diyagram zerinde incelenebilir.
45. Case blmnden Q seeneine tklaynz. Ard germe aklk momentinin (~270kNm), mertebe olarak hareketli yklemedeki aklk momenti dolaylarnda olduu (~258kNm) ve zt ynde olduu gznnde bulundurulursa, ardgerme ilemi ile kesitin daha etkin kullanld grlebilir.
EK
SA Y
455
FA LA
N EK SA Y FA LA R
456
RNEK 21: Dmerkez aprazl elik Yap Sistemi

1
6.0m
2
6.0m
3
6.0m
4
6.0m
5
D merkez elik apraz
IPE270 IPE270
C
6.0m
B
6.0m
2.7
0.6
2.7
SA Y
IPE270
EK
5x3m
3.5m
Kat kalp plan ve ematik kesiti ekilde gsterilen 6 katl elik yapnn, dey ykler ve edeer yatay deprem ykleri etkisinde zm yaplacaktr. Malzeme: St52 Fy=360000kN/m2 Fu=520000kN/m2 2 at kat demesi: g=3.8kN/m ; q=1.0kN/m2 Normal kat demesi: g=4.1kN/m2 ; q=2.0kN/m2 ; D duvar ykleri: 3kN/m rnek sistem Kaynak [3]den alnm bir elik yap sistemidir.
457
FA LA
140/140/8 HE360B HE360B HE360B HE400B HE400B HE400B
R
Moment aktaran ereve
IPE400/IPE360
D
6.0m
61. Mende Edit Replicate komutunu seiniz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber basnz. 62. Ekrana gelen ileti kutusunda dx kutucuuna 18 yaznz ve OK dmesine basnz. 63. 1 aks zerindeki apraz ubuklar seiniz. 64. Mende Edit Replicate komutunu seiniz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber basnz. 65. Ekrana gelen ileti kutusunda dx kutucuuna 0, dmesine basnz. 66. dy kutucuuna 18 yaznz ve OK
dmesine basarak plan grnmn ekrana getiriniz.
67. 1, 2 ve 3 akslar zerindeki kirileri seiniz.
68. Mende Edit Replicate komutunu seiniz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber basnz. 69. Ekrana gelen ileti dy kutucuuna 2, Increment Data blmnde Number kutucuuna da 2 yaznz ve OK dmesine basnz.
70. Bylece ikincil kiriler oluturulmu olmaktadr.
EK
SA Y
468
FA LA
84. Sa pencereyi aktif duruma getiriniz. grnmn ekrana getiriniz. 85.
86. Deme elemann yerel eksenlerini grmek Areas blmnde Local Axes kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. 87. Planda tm elemanlar seiniz.
88. Mende Assign Area Local Axes... seeneine tklaynz.
90. Deme yerel 1 ekseni sz konusu rnekteki yk aktarm dorultusu olan Y dorultusuna paralel duruma getirilmi olmaktadr.
EK
89. Ekrana gelen Area Local Axis ileti kutusunda Angle in Degrees kutucuuna 90 yaznz ve OK dmesine basnz.
SA Y
470
FA LA
dmesine basarak Z=3m kotunda plan
105. Yeni oluturulan katlardaki farkl zelliklerin dzenlenmesi gerekmektedir. Select mensnde Select Properties Frame Sections seeneini seiniz. 106. Ekrana gelen ileti kutusunda HE400B kesitini seiniz ve OK dmesine basnz.
107. View mensnde Show Selection Only dmesine basarak ekranda yalnzca seili elemanlarn grnmesini salaynz. 108. View mensnde Set Limits... komutunu altrnz. Ekrana gelen ileti kutusunda Set Z Axis Limits blmnde Min kutucuuna 9 yaznz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ekranda yalnzca st kat kolonlarnn grnmesini salamaktadr. Hala tm kolonlar seili durumdadr.
dmesine basarak seim 109. Yalnzca st kat kolonlarnn seimi iin nce ilemini kaldrnz, daha sonra sa penceredeki st kat kolonlarn pencere iine alarak seiniz. Sections... seeneini seiniz veya
110. Mende Assign Frame Frame dmesine basnz.
111. 112.
113. View mensnde Set Limits... komutunu altrnz. Ekrana gelen ileti kutusunda Set Z Axis Limits blmnde Min kutucuuna 10 yaznz ve OK dmesine basnz. 114. Select mensnde Select Properties Frame Sections seeneini seiniz.
Ekrana gelen ileti kutusunda HE360B seeneini seiniz ve OK dmesine basnz. View mensnde Show All dmesine basnz.
EK
SA Y
475
FA LA
147.
Assign mensnden JointConstraints komutlarn seiniz.
149. Ekrana gelen Diaphragm Constraint ileti kutusunun Constraint Name yaz kutucuuna D yaznz. Constraint Axis blmndeki Z Axis radyo dmesinin seili durumda olduuna dikkat ederek ileti kutusunun altndaki Assign a different diaphragm constraint to each different selected Z level (Bu seenek seilen dm noktalarndan ayn Z yksekliinde olanlarn her biri iin otomatik yeni bir diyafram tanmlamas oluturulmasn salamaktadr) kutucuunu seili duruma getiriniz ve 2 kez OK dmesine basnz.
EK
SA Y
480
148. Ekrana gelen Assign/Define Constraints ileti kutusunun Choose Constraint Type to Add blmndeki alr listeden Diaphragm seeneini seiniz ve Add New Constraint dmesine basnz.
FA LA
163.
Mode Number kutucuunda 1 deeri varken OK dmesine basnz.
164. Ekrana 1. mod ekli gelecek ve pencerenin balk blmnde Mode 1 Period 1.06427 ; f=0.93961 yazs okunacaktr. lgili modun dorultusunu belirleyebilmek iin
166.
Animasyonu durdurmak iin Stop Animation dmesine basnz.
EK
165. Bir sonraki mod eklini grmek iin konum ubuunun sa tarafndaki sonraki modu grntleme dmesine basnz. Bu kez ekranda, 2. mod ekli grntlenecek ve pencerenin balk blmnde Mode 2 Period 0.7078 yazs okunacaktr. Bu grntden de, 2. modun X ynnde olduu anlalmaktadr. Dolaysyla yapnn X dorultusundaki 1. doal titreim periyodu T1x0.71 s olarak belirlenmi olur. aprazlarn bulunduu dorultuda yap daha rijit olduundan periyot deeri bu dorultuda daha kk olarak hesaplanmtr.
SA Y
483
dmesine basarak hareketli ekrann sa alt blmnde bulunan grnm ekrana getiriniz. Grnt izlendiinde ilgili modun Y dorultusunda olduu belirlenmektedir. Dolaysyla yapnn Y dorultusundaki 1. doal titreim periyodu T1y1.06 s olarak belirlenmi olur.
FA LA
204. WY yklemesini seiniz. Modify Lateral Load Pattern dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun FY kolonuna Y dorultusunda etkiyen ykleri yaznz ve 2 kez OK dmesine basnz.
Save dmesine basarak oluturulan sistem modelininin son durumunu saklaynz.
Yk Birleimlerinin Tanmlanmas:
EK
Yukardaki blmlerde tanmlanm olan eitli dey ve yatay yklemelerden, kesit hesaplarnda kullanlacak olan, en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, aadaki 73 adet Ykleme Birleimi yaplacaktr. G+Q G+QEX0.3EY 0.9GEX0.3EY G+QEY0.3EX 0.9GEY0.3EX G+QWX G+QWY 0.9GWX 0.9GWY
205. Bilindii gibi, gerek en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, hareketli ykler iin ok sayda elverisiz ykleme yapmak gerekir. Bu rnekte, konuyu fazla ayrntl hale getirmemek iin, yklemelerin ve yk birleimlerinin saylar kstl tutulmutur. 206. Yukardaki blmlerde tanmlanm olan eitli dey ve yatay yklemelerden, kesit hesaplarnda kullanlacak olan, en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin birok Ykleme Birleimi tanmlanmaldr. Bu yk birleimlerinin her modelde yeniden tanmlanmas zaman alc olmaktadr. Bu rnekte ykleme birleimlerinin tanml olduu s2k dosyasndan bilgiler aktarlarak hzl biimde yk birleimleri oluturulacaktr. Yazarlar kullanclara bu yntemin kullanmn nermektedir. Kullanlan s2k dosyas http://web.itu.edu.tr/darilmazk/tr/kitaplar.htm adresinden indirilebilmektedir.
SA Y
(16 adet) (16 adet) (16 adet) (16 adet) (2 adet) (2 adet) (2 adet) (2 adet)
491
rnek:G+Q+EXP-0.3EYN rnek:0.9G+EXN+0.3EYP rnek:G+Q+EYN-0.3EXN rnek:0.9G+EYN+0.3EXP rnek:G+Q+WX rnek:G+Q-WY rnek:0.9G+WX rnek:0.9G-WY
FA LA
Boyutlandrma:
219. Design mensnden Steel Frame Design seeneine tklaynz. 220. Ekrana gelen ileti kutusunda,
SA Y
495
EK
Design Code (Ynetmelik) blmnden AISC-ASD89u seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
FA LA
View/Revise Preferences
227. Design mensnde Steel Frame DesignStart Design/Check of Structure seeneine tklayarak boyutlandrmay yapnz. Gerilme durumlarnn oran renklerle belirtilmektedir. Krmz renk, orann 1.0den byk olduu dier bir deyile >em olan ubuklar gstermektedir. zlen rnekte byle bir durum bulunmamaktadr. Tm elemanlarda seilen kesitlerin yeterli olduu grlmektedir.
EK
SA Y
498
FA LA
V=185.136 kN olarak elde edilmitir. Demelerin dzlem iinde ekildeitirmelerinin ihmal edilecek kadar kk olaca kabul (Rijit diyafram) ile hesap yapldndan kirilerde eksenel kuvvet deeri 0 olarak bulunmaktadr. Normal gerilme kontrolnde bu varsaym hatrlanarak boyutlarn uygunluu kontrol edilmelidir.
fb = fv =
M SMajor
62484649 = 145.69 N / mm2 < 237 N / mm2 = Fb 428889
V 185135.9 = = 103.892 N / mm2 < 144 N / mm2 = Fv AVMajor 1782
Ba kiriin boyunun kontrol iin ba kiriinin eilme momenti kapasitesi ve kesme kuvveti kapasitesi belirlenmelidir.
Mp = Zmajor Fy = 4.84 10 4 360000 = 174.2kNm
Vp = 0.6 Fy A Vmajor = 0.6 360000 0.001782 = 385kN
Mp Vp
e 5.0
Buna gre, seilen ba kiriinin boyu uygundur. Ba kiriinin tasarm kesme kuvvetinin kontrol: Vd=185.136kN
EK
Mp Vp
174.2 174.2 = 0.45m e = 0.6m 5 = 2.26m 385 385
SA Y
501
FA LA
Nd < 0.15 olduundan Fy A

Vd = 185.13 kN 385 kN = Vp
Vd = 185.13 kN
2Mp e
2 174.2 = 580.6 kN 0.60
koullarnn her ikisi de salamaktadr. 233. 234. 235. dmesine basarak 1 aksnn dey grnm ekrana getiriniz. Display mensnde Show Deformed Shape komutunu seiniz. Ekrana gelen ileti kutusunda, Case/Combo Name alr listesinden EXN yklemesini seiniz.
Options blmnde Wire Shadow kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
236. Ba kiriinin dnme asnn kontrol amacyla 2 nolu dm noktasnn zerine sa mouse tuuyla tklaynz ve ilgili yklemedeki yatay yerdeitirme deerini belirleyiniz. ncelenen ba kiriinin bulunduu 1. katn azaltlm deprem ykleri etkisinde ve X dorultusunda st ve alt noktasndaki yerdeitirmesi di=0.00402m ; di-1=0 i=0.00402m olarak belirlenmektedir. R=7, hi=3500mm deerleri kullanlarak greli kat telemesi as
ve azaltlm greli kat telemesi
EK
p = R
SA Y
i 4.02 i =7 = = 0.00804 hi 3500 hi
502
FA LA
Md = 53.71kNm Vd = 179kN
Mp Md
174.2 = 3.24 53.71
Tasarm bytme katsays 2.15 olarak belirlenir.
Akma gerilmesi arttrma katsays ise yap eliinin snfna ve eleman trne gre belirlenmektedir.
Da = 1.1
Vd = 1.1 D a
Vd = 67.4 kN 385 kN = Vp olduundan kesit kesme kuvveti asndan yeterlidir.
Md = 1.1 Da
Eilme momenti kapasitesi 174.2 kNm > 147.6 kNm olduundan kesit eilme asndan yeterlidir. Demeleri dzlemleri ierisinde sonsuz rijit kabul edilmeyen sistemlerde kat kiriinin ba kirii dnda kalan blm arttrlm durumdaki eksenel kuvvet ile eilme momenti i kuvvetleri birlikte deerlendirilerek boyutlandrmas yaplmaldr.
EK
(DBYBHY 2007 Tablo 4.1)
Vp
Vd
Ve + VG + Q = 1.1 1.1 2.15 19.89 + 15.7 = 67.4 kN
Vp Vd
Me + MG + Q = 1.1 1.1 2.15 53.71 + 7.83 = 147.6 kNm
SA Y
Vp Vd = 385 = 2.15 179
504
FA LA
olarak belirlenir. apraz elemanlarda gerilme kontrol
NG + Q +E eb 280.67 103 = = = 0.607 < 1.33 bem bem A 109.5 4224

salanmaktadr.
eklinde
aprazlar ba kiriinin plastiklemesine neden olan yklemenin 1.25Da katndan oluan i kuvvetlere gre boyutlandrlmaldr. Ba kirii, tasarm bytme katsaysnn
Vp Vd
385 = 2.15 deerinde plastikletiinden dolay 179
apraz elemanlarn tasarmnda esas alnacak eksenel basn kuvveti
olarak hesaplanr. Kapasite kontrolu ise
eb 768.2 103 = = 0.98 < 1 1.7bem 4224 1.7 109.5
EK
SA Y
507
eklinde salanr. Bu blmde baz elemanlar iin kesit ve eleman kontrollerinden rnekler zet olarak verilmitir. Kesit ve eleman boyutlarnn kontrolnn tamamlanmas iin daha ayrntl hesaplamalarn yaplmas gerekmektedir. Yazarlar bu konu iin Kaynak [2] ve [3]n incelenmesini nermektedir.
FA LA
Np 1.25 1.1
Vp Vd
NE + NG + Q = 1.25 1.1 2.15 251.2 + 25.58 = 768.2 kN
KAYNAKLAR:
1. TS500 Betonarme Yaplarn Tasarm Ve Yapm Kurallar ubat 2000, Trk Standardlar Enstits 2. Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik 2007, Bayndrlk ve skan Bakanl 3. Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik Aklamalar ve rnekler Kitab N. Aydnolu, Z. Celep, E. zer, H. Sucuolu, 2009. 4. TS648 elik Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar, Trk Standardlar Enstits, 1980.
6. Betonarme Yaplar, Z. Celep, 2009, stanbul
7. Seismic and Wind Design of Concrete Buildings, S. K. Ghosh, D. A. Fanella, ICC, 2004. 8. Seismic Design using Structural Dynamics, S. K. Ghosh, J. Kim, ICC, 2009.
10. CSI Analysis Reference Manual For SAP2000, ETABS, SAFE and CsiBridge, CSI, 2011.
EK
SA Y
508
9. Concrete Frame Design Manual Turkish TS 500-2000 with Turkish Seismic Code 2007 For SAP2000, CSI, 2011.
FA LA
5. Building Support Structures Analysis and Design with SAP2000 Software, W. Schueller, Computer and Structures, Berkeley, USA, 2008.
DZN
A
Active Window 78, 94, 184, 214, 261, 464, 466, 469, 470, 479, 482, 484 Add Copy Of Property.....59, 92, 106, 118, 157, 182, 199, 251 Add New Property ............................... 35, 381 Additional Ecc. Ratio.... 274, 275, 276, 488, 489 AISC-ASD89 ..................................... 414, 495 Analysis Model ......................................... 269 Analyze 14, 18, 33, 44, 54, 70, 78, 82, 96, 110, 131, 147, 165, 170, 191, 356, 387 Angle ...................................................... 464 Apply At Center Of Mass ........................... 489 Ardgerme ................................................ 445 Area Loads .............................................. 317 Area Section .............................................. 10 Area Springs................................23, 265, 331 Assembled Joint Masses ........................... 269 Assign Frame Sections..... 38, 63, 94, 145, 158, 183, 203, 255, 347, 450 Auto Select.............................................. 406 Autocad ....................................... 1, 134, 135 Available Dofs............................... 33, 55, 387 Axial Force ............. 45, 83, 132, 149, 150, 172
D
Deprem ................................................... 484 Design Output.......................................... 286 Display9, 14, 19, 31, 38, 46, 49, 69, 73, 78, 83, 84, 85, 94, 97, 103, 104, 108, 109, 112, 114, 119, 122, 132, 133, 141, 149, 150, 151, 152, 158, 161, 304, 337, 346, 424, 431, 454, 464, 466, 469, 470, 479, 482, 484, 485, 494, 502 Display Design Info .................................. 285 Display Options .... 46, 73, 78, 84, 94, 141, 158, 160, 161, 178, 183, 184, 188, 214, 255, 261, 296, 302, 386, 396 Distribution.............................................. 472 Divide Areas ............................................ 327 Double Angle ........................................... 404 Deme 175, 192, 242, 310, 422, 425, 443, 470 Draw Frame Element .......................24, 31, 77 Dmeler .................................................. 18
Beam/Column Capacity Ratio .....................286
EK
Circle Section........................................... 383 Coeff Of Thermal Expansion.......34, 56, 76, 89, 104, 156, 195, 196, 246, 247, 295, 310, 325, 341, 366, 377, 378, 404, 425, 446, 447, 460 Component Type ..................................... 319 Concrete ................................................. 286 Concrete Reinforcement ........................... 383 Concrete Summary Data ........................... 286 Confinement Bars 198, 200, 248, 250, 381, 382, 384 Cross Section............................................. 72 Curvature Coefficient................................ 452
SA Y
E F G I
FA LA
Edit Areas................................................ 327 Edit Mens.................................................8 Etkin Ktle ............................................... 174 Excel . 49, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 271, 337, 338, 339, 485 Extrude ................................................... 464
Force Global ... 42, 69, 121, 146, 160, 226, 332, 350, 351, 352, 390 Frame Distributed Loads ............................. 41 Frequencies ............................................. 173 Functions................................ 11, 15, 23, 166
General ..................................................... 90 General Section.................................... 91, 92 Generate Code-Based Design Load Combinations ................. 236, 281, 395, 415 GLOBAL.......................................................2 Glue To Grid Lines ................ 52, 164, 180, 213 Gravity .................................................... 471 Grid ............................................................3 Grid Spacing ............................................ 115
Import New Property ................................ 404 Interaction............................................... 284
J
Joint Restraints ...... 32, 33, 53, 54, 55, 78, 103, 104, 129, 146, 164, 190, 194, 264, 301, 315, 316, 317, 330, 352, 372, 387, 388
N
New Model7, 18, 27, 50, 74, 87, 100, 102, 115, 154, 176, 193, 243, 294, 307, 323, 340, 362, 375, 402, 422, 445, 458 Nonprismatic.............................................. 92
K
Kabuk ..................................................... 362 Kartezyen.................................................... 2 Koordinat Kartezyen ................................................ 2 Silindirik .................................................. 2 Ktle..................................... 10, 23, 218, 272
O
One-Way ................................................. 478 Output Stations ...............................22, 43, 81
Length Offset .......................................... 393 Length Type .............................................. 93 Load Cases11, 14, 23, 43, 67, 82, 96, 110, 130, 147, 165, 168, 173, 191, 221, 235, 266, 292, 348, 360, 390 Load Combinations11, 169, 230, 231, 236, 278, 281, 353, 354, 390, 395, 413 Local Axes ............................................... 464 Longitudinal Bars .......................198, 248, 381
Malzeme zellikleri..................................... 33 Mass Source ..................................... 266, 481 Material Property Data 34, 55, 76, 89, 104, 116, 138, 156, 181, 195, 196, 245, 246, 295, 309, 325, 341, 366, 377, 378, 379, 404, 425, 446, 460 Member Force Diagram ............................ 319 Member Force Diagram For Frames ............. 72 Men .......................................................... 6 Analyze ................................................. 14 Assign ................................................... 13 Define ................................................... 10 Draw..................................................... 11 Edit ......................................................... 8 File ......................................................... 6 Help ...................................................... 17 Options ................................................. 16 Select.................................................... 12 Tools..................................................... 17 View........................................................ 9 Mesh ...................................................... 327 Mesnet..32, 33, 53, 54, 78, 103, 129, 146, 159, 190, 194, 315, 352, 372, 386, 387 Modal Participating Mass Ratios................. 174 Modal Periods .......................................... 173 Model Information ................................... 172 Modify Lateral Load Pattern ...................... 488 Moment Of Inertia ..................................... 92 Move ...................................................... 477
EK
SA Y
FA LA
Q R
Partial Fixity............................................. 465 Periods.................................................... 173 Perspective Toggle 19, 112, 141, 143, 144, 186 Plane Frame ........................... 33, 54, 78, 387
Quick Draw Frame 12, 19, 24, 31, 77, 176, 296, 385, 407 Quick Material Definition ....................... 34, 75
Rebar .. 196, 198, 240, 246, 249, 285, 378, 379, 381, 400 Reinforcement To Be Checked ................... 250 Reinforcement To Be Designed.................. 250 Releases..........22, 66, 129, 145, 412, 465, 467 Releases/Partial Fixity .............22, 66, 129, 145 Replicate 1, 8, 21, 24, 115, 122, 123, 126, 128, 155, 161, 175, 177, 178, 194, 209, 300, 369, 371, 459, 466, 467, 468, 474 Response Spectrum........ 15, 23, 166, 167, 168 Resultant Forces ...................................... 319
S
S2k Text File ........................................... 276 SAFE....................................................... 292 Section Designer ........................... 1, 342, 343 Section Properties ...................................... 35 Set Analysis Options....14, 33, 54, 78, 165, 387 Set Default 3D View ................................... 38 Set Display Options .. 9, 19, 30, 31, 37, 38, 103, 104, 108, 109, 119, 122, 311, 316, 327, 329, 355, 356, 365, 371 Set Limits ................................................ 475 Set Z Axis Limits ...................................... 475 Show Deformed Shape ............................. 502 Show Tables15, 47, 84, 97, 114, 132, 151, 172, 187, 234, 286, 401, 485 Show Undeformed Shape14, 19, 38, 41, 42, 63, 69, 95, 158, 161, 203, 209, 255, 260, 332, 347, 390, 393, 396 Show Values On Diagram .. 45, 70, 83, 97, 112, 132, 149, 357 Shrink ..................................................... 464 Shrink Objects ............38, 39, 64, 65, 202, 386 Spektrum Analiz....................................... 172 Spherical Dome ....................................... 363 Steel Frame Design 15, 19, 414, 415, 417, 418, 419
U
Uniform (Shell) ........................................ 317 Uniform Load ... 40, 41, 42, 68, 79, 80, 95, 109, 184, 185, 186, 204, 205, 206, 212, 257, 318, 372, 388, 389 Uniform To Frame (Shell)...................471, 477
V
View By Colors Of........38, 39, 64, 65, 202, 386
Tee ........................................................... 35 Tendon ................................................... 449 Trapez Yk ................................................ 81
EK
SA Y
FA LA
Y Z
Wire Shadow ........................................... 502 Wobble Coefficient ................................... 452
Yap 33, 55, 127, 175, 204, 209, 221, 256, 266, 272, 316, 378, 388, 457, 483, 504, 506 Yerel Eksen..................................................2
Zemin Gerilmesi ................. 289, 335, 338, 339

Sap 2000

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sap 2000

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

RNEKLERLE

Yazarlar Gnay zmen

RNEK 1: Betonarme ereve................................................................................ 27

YARDIMCI BLGLER .............................................................................................. 26

RNEK 17: Betonarme ereve Analizi ve Boyutlandrmas ................................ 375

RNEK 16: Betonarme Kabuklu ereve.............................................................. 362

GENEL KULLANIM LKELER

Kiri, kolon v.b. ubuk elemanlar,

UBUK ELEMANLARDA U KUVVETLER

SAP2000 Grafik Kullanc Arayz aadaki ekilde gsterildii gibidir.

Area Sections... : Kabuk (Plak) eleman kesit zelliklerini ve trn tanmlamak.

Set Load Cases to Run... : zmde kullanlacak ykleme durumlarn saptamak.

Steel Frame Design Concrete Frame Design

Draw Draw Draw Draw Draw Draw Draw Draw

Draw Select Select

ekildeitirmi biimi gsterme Eleman i kuvvetlerini gsterme

elik ereve boyutlandrma

Betonarme ereve boyutlandrma

Gruplara atama ekildeitirmemi biimi gsterme

RNEK 1: Betonarme ereve

Sistem Modelinin Oluturulmas:

X direction 3 Y direction 1 Z direction 3

Grid Spacing blmnde,

X direction 6 Y direction 1 Z direction 5 yaznz ve OK dmesine basnz.

Mesnet Koullarnn Tanmlanmas:

32. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin Rectangular seeneine tklaynz.

simgesine tklayarak XZ dzlemindeki grnm ekrana getiriniz.

Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:

69. Ekranda YUKLEME1'e ilikin sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.

RNEK 2: Basit ereve

Kesit yksekli i: 0.25m Ba lk geni li i: 0.15m Ba lk ve gvde kalnl : 0.02m

4.5m 0.25 0.40 0.25 0.50

Sistem Modelinin Oluturulmas:

1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuununun sandaki birim alr liste

Mesnet Koullarnn Tanmlanmas:

Restraints ileti kutusunu ekrana getirmek iin,

RNEK 3: Betonarme Kutu Kesit

Sistem Modelinin Oluturulmas:

Sonularn Bir Dosyaya Yazdrlmas:

42. Ekrana eleman i kuvvetlerini ieren tablo gelecektir.

RNEK 4: Deiken Kesitli Kpr Kirii

Sistem Modelinin Oluturulmas:

Section Name yaz kutucuuna I3 yaznz.

Deiken kesitin devamn tanmlamak iin, Start Section listesinden I1

RNEK 5: Helisel Merdiven

Sistem Modelinin Oluturulmas:

ekilde grld gibi, 1-10 No.lu dm noktalarnn koordinatlar

x = 6 cos( /180) y = 6 sin( /180) z = 4.5 /180

formlleri ile ifade edilebilmektedir. Formllerdeki alar derece cinsindendir.

Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:

48. Aktif durumda olan sol pencerede,

dmesine basarak X-Z dzlemindeki grnm Perspective Toggle

RNEK 6: Uzay Kafes Sistem (1)

Temel Kafes Modlnn Oluturulmas:

Y direction 1.5 Z direction 2.5 yaznz ve OK dmesine basnz.

Malzeme zelliklerinin Tanmlanmas:

4. Define mensnden Materials... komutunu seiniz veya

19. 4 adet diyagonal ubuu oluturmak iin, yine dmesine basnz.

31. Ekranda yk deerlerinin grnmemesini salamak iin klavyede F4 tuuna basnz.

33. Edit mensnden Change Labels... seeneine tklaynz.

dmesini tklayarak tm sistemi seiniz.

RNEK 7: Uzay Kafes Sistem (2)

Sistem Modelinin Oluturulmas: