Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

English
Ana Sayfa Ktphanemiz Kitap D Materyaller Yazmalar Okuyucu Hizmetleri Balantlar Ska Sorulan Sorular Site Haritas Basn Atatrk zel

Trk Sinema Tarihi

Derleyerek Hazrlayan : Cengiz ASLAN

Trkiyede ilk film gsterimi, Bertrand adl bir Franszn II.Abdlhamit zamannda, 1896da, Sarayda yapt gsterimler ile balamtr. Daha sonralar Fransz firmas Pathenin temsilcisi Romanya uyruklu Sigmund Weinbergin yardmlaryla Beyolu yaknlarnda halka film gsterilmitir. Bu filmler genellikle ksa metrajl belge ve gldr filmleriydiler. Weinberg, halkn sinemaya gsterdii ilgiden dolay, 1908de, Trkiyedeki ilk sinema olan Pathe Sinemasn yaptrmtr. lk Trk sinema gsterimi Cevat Boyer ile Murat Beyin ehzadeba nda 19 Mart 1908 de balatt gsterimdir. Daha sonralar akir Seden ile Fuat Uzkinay, Trk sinemasnn aln 6 Temmuz 1910da gerekletirirler. Birinci Dnya Savanda yedek subay olan Fuat Uzkinay, 14 Kasm 1914'te Trk sinema tarihinin ilk belgesel filmini eker. Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Ykl ad verilen belgesel film 150 metre uzunluunda ve T arivindedir. Daha sonra, Ordu Sinema Dairesi Bakanl'na getirilen Fuat Uzkinay, konulu Trk film ekimlerini de 1918den sonra yrtmtr. stiklal Harbi yllarnda birka senaryolu film yaplmsa da Trk sinemas Muhsin Erturul ve Kemal Film ile firmalar. Ateten Gmlek Leblebici Horhor Kz Kulesinde Bir Facia Szde Kzlar Ankara Postas Karm Beni Aldatrsa Fena Yol Aysel Batakl Damn Kz Faruk Ken ile bilimsel bir tarz gelitiren Trk sinemas Ylmaz Ali ve Dertli Pnarfilmleri ile yeni bir aama kaydeder. Baha Gelenbevinin Deniz Kz adl filmi ile adan Kamilin filmleri, Trk Tiyatrosunu sinema ile birletirir. 1934ten sonra Vedat rfi Beng'nn Msr'a giderek bu lke sinemasnn ilk rneklerini vermesi, bizde de melodramn yerlemesinde etkili olmutur. Trk sinema izleyicisinin beenisi melodrama dnk olduundan, ynetmenler de hzla Msr filmlerinin uyarlamalarn ekmeye balamlardr. Muhsin Erturul'un ynettii "Allah'n Cenneti" adl filmi trnn en iyi ak melodramdr ve sonraki yllarda bol bol karlaacamz arkc melodramlarnn ilk rneini oluturur. 1950'li yllardan sonra, Trk sinemasnda "Tiyatrocular Dnemi" nden kademe kademe "Sinemaclar Dnemi" ne gei yaanmtr. Bu yllarda sinemaya toplumsal konularn yannda arlkl olarak melodramlar yer alr. 1960'l yllarda sinemaya, melodram formuna bal, ocuk kahramanlarn rol ald "Sezercik", "mercik", "Ayecik" filmleri eklenmitir. Arabesk tarzn temellerinin atld fakirlik, sakatlk, karlksz aklar, kader kurbanlar vb. dramatik Trk ekoln yaratm ve senaryolar ayn slup ve konular yllarca ilemilerdir. Ksa zamanda ticari kayglar sinemasal elerin nn kesmi, ayn tr filmlerde ayn oyuncular kamera karsna gemitir. Hatta ayn senaryolar, dnemin gzde oyuncularyla defalarca yinelenmitir.

TRK SNEMASINDA MELODRAMLARDAN SEMELER

FARUK KEN Dertli Pnar - 1943 Hayatm Mahveden Kadn - 1955 Kaybolan Genlik - 1955 MER LTF AKAD Vurun Kahpeye - 1949 ldren ehir - 1954 Karde Kurunu - 1955

1 -> 8

23.11.2012 01:55

Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

Beyaz Mendil - 1955 Mehul Kadn - 1955 Kalbimin arks - 1955 Meyhanecinin Kz - 1958 Yalnzlar Rhtm - 1959 Vesikal Yrim - 1968 Kader Byle stedi - 1968 Seninle lmek stiyorum - 1969 Rya Gibi - 1971 Bir Teselli Ver - 1971 Mahere Kadar - 1971 Vahi iek - 1971 Esir Hayat - 1974 MUHSN ERTURUL stanbul'da Bir Facia-i Ak - 1922 stanbul Sokaklarnda - 1931 Aysel Batakl Damn Kz - 1934 Allah'n Cenneti - 1939 ehvet Kurban - 1940 Kahveci Gzeli - 1941 Halc Kz - 1953 MUHARREM GRSES Zeynep'in Gzyalar - 1952 htiras Kurbanlar - 1953 Gnah Kadn - 1953 Bir ofrn Hayat - 1954 Glmeyen Yzler - 1955 Sazl Damn Kahpesi - 1956 Yayla Gzeli - 1956 Yetimler Ah - 1956 Gnah Kprs - 1956 ldrdm Sevgili - 1956 Yavrularmn Katili - 1957 Allah Korkusu - 1958 Bana Gnl Balama - 1958 Yavrum in - 1958 Sokak arkcs - 1959 ehvet Uurumu - 1959 Baharn Glleri At - 1961 Gnlm Yaral - 1961 Sokak Kedisi - 1969 METN ERKSAN lm Bir Kadnn Evrak- Metrukes - 1956

2 -> 8

23.11.2012 01:55

Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

Hicran Yaras - 1959 Sevmek Zaman - 1965 lmeyen Ak - 1966 Ayrlsak da Beraberiz - 1967 Sevenler lmez - 1970 Feride - 1971 Hicran - 1971 Makber - 1971 Sensiz Yaayamam - 1977 MEMDUH N Yetim Yavrular - 1955 oban Kz - 1958 Arkada - 1958 Krk anaklar - 1960 Gne Domasn - 1961 Bo Yuva - 1961 Akasyalar Aarken - 1962 Aalar Ayakta lr - 1964 Namusum in - 1965 Vahi Sevda - 1966 Son Gece - 1967 Yaprak Dkm - 1967 lk ve Son - 1968 Gnlden Yarallar - 1973 Birtanem - 1977 Cevriyem - 1978 HALT REF Yasak Ak - 1961 Gurbet Kular - 1964 Canm Sana Feda - 1965 Krk Hayatlar - 1965 Ak Frtnas - 1972 ERTEM ELMEZ Senede Bir Gn - 1965 Seni Seviyorum - 1966 Seni Bekleyeceim - 1966 lnceye Kadar - 1967 Yal Gzler - 1967 Sevemez Kimse Seni - 1968 Kalbimin Efendisi - 1970 Son Hkrk - 1971 Yalanc Yarim - 1973 ERTEM GRE Kanl Sevda - 1960

3 -> 8

23.11.2012 01:55

Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

Ayrlan Yollar - 1964 Ac Gnler - 1967 Affet Beni - 1967 Dman Aklar - 1967 Kanl Hayat - 1967 Alnmn Kara Yazs - 1968 Akm Gnahmdr - 1968 Sabahsz Geceler - 1968 Son Hatra - 1968 Son Vurgun - 1968 afak Skmesin - 1968 Sahipsizler - 1974 Sevmek - 1974 Analar lmez - 1976 LK ERAKALIN Btn Suumuz Sevmek - 1963 alnan Ak - 1963 Gecelerin Kadn - 1964 Gzleri mre Bedel - 1964 Da iei - 1965 Dudaktan Kalbe - 1965 Hayatmn Kadn - 1965 lme Kadar - 1965 Veda Busesi - 1965 Yabanc Olduk imdi - 1965 Yldzlarn Altnda - 1965 Ayrlk arks - 1966 mrmce Aladm - 1967 Kadn Severse - 1968 lm Bir Kadnn Mektuplar - 1969 Beklenen ark - 1971 Elbet Bir Gn Buluacaz - 1973 Silemezler Gnlmden - 1974 Ben Sana Mecburum - 1976 Aldrma Gnl - 1978 TALAT ARTEMEL Sonsuz Ac - 1946 Snen Rya - 1948 MEHMET ASLAN Bir Gnl Oyunu - 1965 ofr Paras - 1967 Yaral Ku - 1967 Agora Meyhanesi - 1968

4 -> 8

23.11.2012 01:55

Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

Bin Defa lrm - 1969 Bir arksn Sen - 1969 Kskanrm Seni - 1970 All Turnam - 1971 Aka Susayanlar - 1972 Tanrm Beni Batan Yarat - 1974 Ak Mahkumlar - 1976 CNEYT ARKIN Sevgili Olum - 1977 Kskm iek - 1979 Sevgili - 1979 Rzgr - 1980 NATUK BAYTAN Aklarn En Gzeli - 1964 Affedilmeyen Gnah - 1965 Srtmdaki Bak - 1965 mr Boyu - 1969 Ac Yudum - 1972 Yuvasz Kular - 1978 Son Sabah - 1978 VEDAT RF BENG Gnahm - 1948 Szlayan Kalp - 1948 Kapanan Gzler - 1950 Allah'tan Bul - 1952 MEHMET DNLER Aknla Divaneyim - 1967 Kara Duvakl Gelin - 1967 Yarn ok Ge Olacak - 1967 Ala Gzlerim - 1968 Sana Dnmeyeceim - 1969 Sonbahar Rzgrlar - 1969 Tatl Sevgilim - 1969 Hayatm Senindir - 1971 Solan Bir Yaprak Gibi - 1971 Unutama Beni - 1974 SREYYA DURU Ak ve ntikam - 1965 Sevgim ve Gururum - 1965 mrmce Unutamadm - 1971 ORHAN ELMAS Hayatm Sana Feda - 1959 Bir Yaz Yamuru - 1960 Bir Bahar Akam - 1961

5 -> 8

23.11.2012 01:55

Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

Yalnzlar in - 1962 imdeki Alev - 1966 Adn Anmayacam - 1971 Yamur - 1971 Feryat - 1972 Kara Sevda - 1973 Sensiz Yaanmaz - 1974 Bitmeyen ark - 1976 Akn Gzyalar - 1978 SIRRI GLTEKN Son ark - 1954 Dertli Gnl - 1957 Son Nefes - 1958 Alama Sevgilim - 1962 Ak Gzeldir - 1962 Fakir Bir Kz Sevdim - 1966 Bir Annenin Gzyalar - 1967 Yklan Gurur - 1967 SEYF HAVAER Damga - 1948 Gnlden Yarallar - 1949 Sabahsz Geceler - 1952 Sevda Sahilleri - 1955 Izdrap Kasrgas - 1955 Ac Sevda - 1958 Gnlden Alayanlar - 1958 Bir Yavrunun Gzyalar - 1960 TRKER NANOLU Senden Ayr Yaayamam - 1960 afakta Bulualm - 1961 Kalp Yaras - 1961 Belki Bir Sabah Geleceksin - 1962 Ac Tesadf - 1966 Bar Kz - 1966 Ayrlk Saati - 1967 Arkadamn Aksn - 1968 Aka Tvbe - 1968 Benim de Kalbim Var - 1968 Son Mektup - 1969 Fadime Cambazhane Gl - 1970 REMZ JNTRK Gklerdeki Sevgili - 1966 Yaral Kalp - 1969

6 -> 8

23.11.2012 01:55

Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

SAFA NAL nleyen Nameler - 1969 Alayan Melek - 1970 Buulu Gzler - 1970 lnceye Kadar - 1970 Bir Gen Kzn Roman - 1971 OKSAL PEKMEZOLU Akm ve Gnahm - 1963 Nemli Gzler - 1967 ingene Gzeli - 1968 Sevilmek stiyorum - 1973 Sevda Yolcusu - 1973 Arabacnn Ak - 1976 Beyaz Ku - 1977 NEVZAT PESEN Ak Rzgr - 1960 amsakz - 1962 kimize Bir Dnya - 1962 Meyhane Gl - 1966 DUYGU SAIROLU Bitmeyen Yol - 1965 Ben ldke Yaarm - 1966 Her Zaman Kalbimdesin - 1967 Seni Affedemem - 1967 Yank Kalpler - 1967 HULK SANER Sevmek Gnah m? - 1958 Ak Ryas - 1959 Gece Kuu - 1960 Bir Demet Yasemen - 1961 Yavru Ku - 1961 OSMAN SEDEN ntikam Alevi - 1956 Snen Yldz - 1956 Berdu - 1957 Krk Plak - 1959 Aktan da stn - 1960 ki Ak Arasnda - 1961 Elveda Sevgilim - 1965 Seven Kadn Unutmaz - 1965 Akam Gnei - 1966 alkuu - 1966 Hicran Gecesi - 1968

TRK SNEMASINDA BAZI LKLER

7 -> 8

23.11.2012 01:55

Milli Ktphane Trk Sinema Tarihi

http://www.mkutup.gov.tr/menu/80

lk sinema gsterimi Yldz Saray'nda yapld. (1896) Srekli film gsterilen ilk salon Beyolu'nda Sigmund Weinberg tarafndan Cinema Pathe adyla ald (1908). lk Trk filmi Fuat Uzkinay tarafndan ekilen 'Ayastefonos'daki Rus Abidesinin Ykl' (1914). Afii baslarak yurdna satlan ilk Trk filmi Binnaz oldu (1919). lk konulu Trk filmleri Sedat Simavi tarafndan ekilen 'Pene' ve 'Casus' (1917). lk zel yapm irketleri Kemal Film (1922) ve pek Film (1928). lk sesli Trk filmi 'stanbul Sokaklarnda' Muhsin Erturul tarafndan ekildi (1928). lk sansr ynetmelii Mussolini'nin sansr yasasndan esinlenerek hazrland ve yrrle girdi. (1939). lk film festivali 'Yerli Film Yapanlar Cemiyeti' tarafndan dzenlendi. 'Unutulan Sr' adl film en iyi film seildi. En iyi kadn oyuncu dln Nevin Aypar, en iyi erkek oyuncu dln Kadri Erdoan ald (1948). Tiyatro etkisinden kan ilk film Kanun Namna'y mer Ltfi Akad ekti (1952). lk renkli Trk filmi Halc Kz Muhsin Erturul tarafndan ekildi (1953). Ayn zamanda Muhsin Erturul'un ektii son filmdi. Metin Erksan'n 'Ak Veysel'in Hayat' adl filmi Sansr Kurulu tarafndan yasaklanan ilk film oldu. lk uluslararas dl Metin Erksan'n ynettii 'Susuz Yaz' ald. Film Berlin Film enliinde 'Altn Ay' byk dln ald (1964). Ky hayatn ileyen ilk Trk filmi Beyaz Geceler'i Ltfi Akad ekti (1965). 1970li yllardan 1985 li yllara kadar Trk sinemas TV etkisiyle bir kriz dnemine girer ve erotik Trk sinemas ile sex furyas donemi balar. 1990 ve 2000li yllarda ise krizden kurtulma ve gerek yklere dayali realist Trk sinemasna doru admlar atlr. Aslnda Trk sinemas Trk tiyatrosundan doarak gelimi fakat Trk sinema tarzn ve dilini yaratamamtr. Bir Fransz ve Rus film tarzndan bahsedilebilir. Fakat Trk sinema dili ve tarzndan imdilik bahsetmek mmkn deil. Ayn ekilde Trk sinema platformu ve alanlarnda da yetersizlik olduu bir gerektir.

OSMANLICA BAZI SNEMA DERGLER

SNEMA GAZETES SNEMA POSTASI (LE COURRIER DU CINEMA) SNEMA YILDIZI OPERA-SNE (OPERA-CINE) SNEMA MECMUASI (LE CORURIER DU CINEMA) SNEMA REHBER FLM MECMUASI (LE FILM) SNEMA MHVER ARTSTK-SNE (ARTISTIC-CINE) TRK SNEMASI (CINE-TURC) SNEMATOGRAF CERDES

KAYNAKLAR:
http://www.sinematurk.com/oduller.php3 http://www.turksinemasi.com/sinema/sinemadonem/1030.html http://www.hayat.s5.com/1030yeni.html http://www.turksinemasi.com/ http://aykatili.sitemynet.com/sinema14.html http://nhoyth.sitemynet.com/ http://www.turksinemasi.com/sinema/sinemadonem/7180.html

Genel Konular iin

bilgi@mkutup.gov.tr

Kitap Aratrmas iin

okuyucu@mkutup.gov.tr

Sreli Yaynlar iin

sureli@mkutup.gov.tr

Mikrofilm iin
mikrofilm@mkutup.gov.tr

letiim (Kroki) Milli Ktphane Bakanl Bahelievler Son Durak 06490 Ankara PBX :0 312 212 62 00 Faks :0 312 223 04 51
Webmail Milli Ktphane Bilgi lem Merkezi Intranet

8 -> 8

23.11.2012 01:55