Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

enol Tun
ODT Endstri Mh. Bilgis. Y.Mh.

PROJE ENERJi
Mhendislik Sistemleri retim Danmanlk ve Ticaret

ODT TTEKNOKENT

TRKYE GNETEN ELEKTRK ALABLECEK M Konulu Sempozyum ODT MEZUNLARI DERNE 22 Aralk 2012, ANKARA

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

%1 %45 %54

Yeryzne Gelende oran:

Ik Mor tesi Radyo Dalga Boyu

Gneten deiik dalga boylar ile salnan elektomanyetik dalgalar (radyasyon) dnyaya saniyede 299,793 km hzla ilerleyerek yaklak 8,34 dakikada ular. Gneten yaylan nlarn sadece belli bir frekans aralnda olanlar (400 700 nm aral Ik olarak bilinmektedir) dnyaya ular. Bir ksm atmosferden / yer yzeyinden uzaya geri yansr, bir ksm atmosferde / yer yzeyinde sya dnr.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ? In = Radyasyon = Elektromanyetik Dalga

= ENERJ TAIYICISI

In (Radyasyon) yeryzeyine ; - Gneten DREKT olarak - Atmosferdeki partikllerden SAILARAK veya - Yeryznde bir yerden YANSIYARAK Ular.

GNE ENERJS LE ELEKTRK RETM, YERYZNE GELEN GNE ENERJSNN ELEKTRK ENERJSNE DNTRLMES SRECDR.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

GESin ENERJ GRDS = Yeryzne gelen gne : yksek rakm = yksek enerji
Gne enerjisi ayn iklim koullarnda yeryzeyinde ; 36-41. paraleller arasnda her bir paralelde ayn rakmda gneye doru gne enerjisi yl baznda %1,71,9 artar. Her 1.000 metre ykselikte %9-%11 artar.

39. Paralel 38. Paralel 37. Paralel 36. Paralel

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

2008 : GEPA HAZIRLANDI Trkiye Gne Enerjisi Potansiyeli Atlas 1/100.000 Ykseklik modeli 200 m X 200 m skysize 500 metre x metre grid formatnda KWh/m2 aylk gn ortalamas verileri 1985-2006 yllar 156 DM saatlik lm verisi

Takiben yaplan lmlere gre GEPA verileri gerekten ortalama %10 dktr.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Gne Enerjisinin Toplanmas (Kollektr / Modl) Sabit / Hareketli Sistemlerle

YATAY - SABT YATAY - 1 EKSENDE GNE ZLEME OPTMAL GNE YKSEKLK AISINDA SABT OPTMAL Y.AI SABT, 1-EKSENDE GNE ZLEME Parabolik Oluk - YATAY EKSEN SABT, 1 EKSEN DREKT (30-150 Derece) 2 EKSENDE GNE ZLEME

100 W/m2

Ayn miktarda gne enerjisini, gnee 90O dik bakan yzey 1 m2 X COS(90) =1 m2de, 45 derece ayla bakan yzey 1/COS(45)=1,41 m2de alr.
100/1.41 = 71 W/m2
1.41 m2

100 W/m2
1 m2

Gnee 45O al 1 m2 yzeye gelen enerji 1 X COS(45)=0,707 olacaktr.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Arazi

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

PV, CPV Sistemler

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Depo giri k: < %1 Enerji Kayb

Is Depolu CSP

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Enerji Girdisi = Kayplar + Elektrik Enerjisi Enerji girdisinin ve kayplarn hesaplanmas durumunda GESin retecei elektrik enerjisi belirlenmi olacaktr. ( I ) Tesisin enerji girdisi GESin gne enerjisi toplayc kollektr/panellerin toplam yzeyine gelen gne enerjisidir. ( II ) Kayplar, gne enerjisinin enerji toplama birimlerine temas ettii noktadan itibaren tesisin gelirine esas tekil eden elektrik sayacna kadar kayp olan enerjidir. retilen Elektrik Enerjisi = ( I ) ( II )

Fotovoltaik Sre Fotovoltaik Sre

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Farkl malzemelerin farkl gne n dalga boylarna tepki vermesi

2010 YILI

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Sadece DREKT RADYASYON

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Sadece DREKT RADYASYON

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

DEPOLAMA LE 24 SAAT STABL ELEKTRK RETM

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

ekilde grlen noktalarn kaplad alanlara gelen gne enerjisininin sadece %8 gne enerji verimlilii ile kullanlmas durumunda 13,567 Mtoe / Yl (tonne of oil equivalent ), yani dnyann yllk TM enerji tketimi karlanabilmektedir.

http://www.ez2c.de/ml/solar_land_area/index.html

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

TRKYE Potansiyeli
(TM: Max. 35 km, OG: Max.20 km ile :)
Saha Adedi Toplam Byklk Dnm (1 d=1.000 m2) Karlk GES Kurulu Gc (1 MW=20 d)

Sadece 38,5 Paralel ve altn alalm

TOPLAM

4.684

5.992.500 d 299.625 MW

450 TWh/Yl (1500 MWh-Yl/MW) (Mevcut TM ler ve Hat limiti olmakszn

Saha Adedi Toplam Byklk Dnm (1 d=1.000 m2) ~11.500.000 d Karlk GES Kurulu Gc (1 MW=20 d) 575.000 MW

2012 TR Elektrik Tketimi = ~230 TWh

TOPLAM

~35.000

860 TWh/Yl (1500 MWh-Yl/MW)

Byk Kurulumlar yaplabilmeli, hat ve TM yatrmna izin verilmeli

- Deerler Proje Enerji Ltd.in hesabdr (2011), resmi deildir..

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

2012 : +30 GW ile toplam 100 GW

www.ren21.net

: Renewables 2012, GLOBAL STATUS REPORT

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

www.ren21.net

: Renewables 2012, GLOBAL STATUS REPORT

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

www.ren21.net

: Renewables 2012, GLOBAL STATUS REPORT

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

www.ren21.net

: Renewables 2012, GLOBAL STATUS REPORT

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

ok hzl artta lkelerin tevik programlarnn byk katks oldu. 2012den itibaren gneli lkelerde artk GESler teviksiz ticari rekabeti yakalad.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

ok hzl arta ramen gnele elektrik retimi dnyada %%4e yakndr.

NREL, SunShot Vision Study February 2012

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

DNYA Gnee Yatrm Yapyor

Gne Enerjisi Yatrmlar Global durgunlua ramen hzla devam ediyor. 2012de dahi 2011de yaplan kurulumlarn ~%15 daha fazlas yaplm olacak.

Almanya 2012de yazn puantta elektriinin yarsn gnele karlad.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Trkiyede Gne Enerjisi ile elektrik retmek / retmemek iin DAYANAKLAR : 1- Arz Gvenlii 2- GES Elektrik retim Fiyat 3- Arazi Potansiyeli 4- Balant mkan 5- Uygulamada Kurallar (Mevzuat)

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

GES Yatrm Sreci

GEPA, YEK Tasla Gndemi
Lisans Bavurularnn Alnmas Ge, Deien, Anlamsz, Biraz Anlaml Mevzuat Yarma Sonular lm

YEK: 5346 SK Revizyonu

lk tesis kurulumlar

Yasa kacak

Mays 2008

2009

29.12 2010

2011

2012

2013 Haziran

2014

2015 -

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Kaynak Baznda Trkiye Elektrik retimi Art

Ref: Mehmet BER, Elektrik retim A.. Gn.Md. Yrd., 2012 VAN TRB2 Blgesi YE Sempozyumu Sunumu,

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

MW

BUGN

Ref: Mehmet BER, Elektrik retim A.. Gn.Md. Yrd., 2012 VAN TRB2 Blgesi YE Sempozyumu Sunumu,

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

1- Arz Gvenlii
Tedarik
htiya duyduum zamanda ve miktarda

2- Fiyat
Uygun fiyatla

Gne enerjide bamszlk demektir. Gnele elektrik retim fiyat artk perakendede ebeke fiyatnn (~19 / kWh) altna inmitir. 2013ten itibaren 2li anlama ve gndz saatlik uzlatrma fiyatlarnn da ciddi oranda altna inmeye balayacaktr (Halen kafa kafayadr 11 /kWh)
RETMNN KAYNAKLARA DAILIMI

2011 (Klasik Dalm)

TAKMR; 3.712.741 THAL KMR; 22.817.880

FUEL-OL; 900.446

BARAJLI; 42.315.497 RZGAR TOPLAM; 4.723.873

D.GL VE AKARSU; 10.023.105

MOTORN ; 3.118

Yerine bir ey koymaya balamamz lazm 1980den beri tketimimiz ~%7%8 - Yl artyor. 20 sene nce %8 1.500 MW KG idi, 10 sene nce %8 2.550 MW idi, bugn 4.500 MW. 10 sene sonra (2023) her yl ~ 8-9 BN MW eklememiz gerekecek. Enerjisiz gelecek olmaz.

JEOTERMAL; 694.350

ASFALTT; 816.911

YENLENEBLR + ATIK; 469.215 LNG; 0

LNYT; 38.870.378

LPG; 0
NAFTA; 0 DOALGAZ; 104.047.618

%46
www.teias.gov.tr

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

2- GES Elektrik retim Fiyat

GES, gney alt yarmzda : 1.600-1800 MWh/MW-Yl reitr 1 MW hat bedeli dahil BUGN TOPLAM Yatrm Bedeli: ~ 1,6 mi. $ / MW 2013te kurulacak GES uygun yerlerde kendisini 8-9 ylda geri der, 20 Yllk yatrm mr boyunca elektrik retim maliyeti ~ 7-10 / kWh !!! letme bakm finansman dahil. Doalgaz retim maliyetinin arlkl ortalamada nmzdeki yllarda 10 /kWh altna inmesi mmkn gzkmyor.

9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Toplam GES Yatrm Maliyeti milyon / MW

8

6 4 4

ST FYAT ALT FYAT

2,8
3 1.8

2,4
1.5 2011 1,4 1.1 2012

2007

2008

2009

2010

2012 sonu anahtar teslim GES hat hari TOP. 1,5 $/W 2013 sonunda 1,1 1,3 $ / W 2014ten itibaren 1 $/Watt ve alt zorlanmaya balayacak.

Nkleere 12,5 /kWh uzun yllar alm garantisi verildi

lk GES lisanslarnda tavan 13,3 / kWh. Garanti d sat imkan YOK. Halen kurulu gcmzden daha fazla lisans+balant uygunu verilmi Dgaz var. ! Son yllardaki KG ilavesindeki YE+ kmr pay nereye kadar oranlarn koruyacak ? Ya D.gazda %70lere gideceiz veya imdiden ve byk miktarda GES kurmaya balayacaz.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ? Potansiyelden bahsedebilmemiz iin ncelikle arazi potansiyelimizi bilmemiz lazm

Gne Santrali yaplabilir nitelikteki vasfsz araziler

Mutlak tarm, zel rn, dikili tarm ile sulu tarm arazileri hari Koruma, ST, v.b. korunan alanlar hari 1 den byk kapallktaki ormanlar hari sulak alanlar, askeri koruma blgeleri, yerleim alanlar, sulama alanlar . hari Kullanlan mera/klak/yaylaklar hari Global gne enerjisi potansiyeli yere paralel dzlemde 1620 kWh/m2 Yl den fazla olan alanlar Yzeyi dz / gneye hafif eimli alanlar.

ncelikli ksm: TRnin Gney yars : 38,5 paralel ve alt

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

3- Arazi Potansiyeli
(TM: Max. 35 km, OG: Max.20 km ile :)
Saha Adedi Toplam Byklk Dnm (1 d=1.000 m2) Karlk GES Kurulu Gc (1 MW=20 d)

Sadece 38,5 Paralel ve altn alalm

TOPLAM

4.684

5.992.500 d 299.625 MW

(Mevcut TM ler ve Hat limiti olmakszn

Saha Adedi Toplam Byklk Dnm (1 d=1.000 m2) ~11.500.000 d Karlk GES Kurulu Gc (1 MW=20 d) 575.000 MW

450 TWh/Yl (1500 MWh-Yl/MW) 600 MW, ~BNDE 2 sidir. 600 MW, 2014 K.Gcnn % 1idir.

TOPLAM

~35.000

860 TWh/Yl (1500 MWh-Yl/MW) 600 MW, ~BNDE 1idir

Byk Kurulumlar yaplabilmeli, hat ve TM yatrmna izin verilmeli

- Deerler Proje Enerji Ltd.in hesabdr (2011), resmi deildir. - Arazi envanteri ilgili Bakanlklarn Merkezi V.Tabanlarndaki nitelik bilgilerinden elde edilmitir.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

4- Balant mkan
D.Gaz iin verilen kat zerindeki Lisans + Uygun Gr toplam TRnin kurulu mevcut gcnn 1,5 katna yakndr. ~ balant imkan vardr. Bunun %10 u dahi binlerce MW GES balant imkan demektir. 2009da ABD de California eyaleti iin NREL kurulu gcn %25i kadar ebekeye gvenli bir ekilde PV balanabileceini ngrm idi. 2012 yaznda Almanya puant zaman elektriinin ~%50 sini Gnele retmitir. Trkiyenin gneyinde, zellikle Antalya Mula Aydn tarafnda, Mardin tarafnda yazn artan taleple blgesel congestion (ebeke daralmas) olmaktadr. Gnein max. olduu, talebin de max. olduu, arzn yetersiz kald bu zamanlarda ebekeyi byk lde rahatlatacaktr (Peak Demand Shaving) Odaklamal sistemlerde gndz depolanan ISI ile, gece 12 saatin zerinde elektrik retilmektedir (tuz eriyii). Bu sistem halen ticari olarak lek kazanmakta olup, elektrik retim maliyeti 2015-2016dan itibaren dier termik sistemlerin maliyetinin altna girecektir. rnek: www.solarreserv.com

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Is Depolamal Sistemler 2016 civarnda Dier termik sistemlerin kWh retim maliyetinin altna girecek !!! Dengeleme Stabil retim

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

5- Uygulamada Kurallar (Mevzuat) Yegane Engel ..

Mays 2008 : Trkiye Gne Enerjisi Potansiyeli Atlas zamann enerji Bakan Hilmi Grel tarafndan basna duyuruldu. Bylece Trkiyeye gelen gne enerjisinin miktar ve kurulabilir gne enerjisi ile elektrik retim santrali (GES) kapasitesinin yaklak olarak da olsa ad konmu oldu. Trkiyenin gne enerjisi ile, mevcut elektrik tketiminin 2 katna yakn elektrik retim kapasitesi olduu duyuruldu.
Austos 2008: Trkiyede gne enerjisi ile elektrik retiminin tevik edilerek uygulamaya alnmaya balanmas amacyla Bakanlkta yasa tasars almalar gndeme geldi. Kasm 2008 : Ktahya MV Sn.Soner Aksoyun; Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna likin Kanunda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun Teklifi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna geldi. 5346 sayl kanunun revizyonu olarak hazrlanm idi. Taslakta tm yenilenebilir enerji kaynaklar iin retecekleri elektriin alm garantisi ve fiyat destei yer alyor idi.

Haziran.2009: 5346 SKnn revizyon tasla, yaplan deiikliklerle birlikte son halini ald ve enerji komisyonundan karak TBMMye gnderildi. Yasa 2009da genel kurul gndemine alnmasna ramen uzun sre grlmedi ve bir sre sonra da oylanmadan gndemden kartld. Bu durum piyasada byk hayal krkl yaratt. Yasann ne zaman gndeme gelecei konusu ise yaklak 1,5 yl boyunca muamma halinde kald.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

29 Aralk 2010: 2009 ylnda gndeme getirilen taslak, AKP milletvekillerinin verdii nergelerle tamamen deitirilerek Meclisin 2010 ylndaki son alma gn olan 29 Aralk 2010da meclis genel kurulunda grld ve nergelerin noktas dahi deitirilmeden yeypeni bir yasa oylanarak kabul edildi. 5346 Sayl yenilenebilir enerji tevik yasas olarak bilinen yasada (6094 sayl Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna Iliskin Kanunda Degisiklik Yaplmasna Dair Kanun). 2013 ylna kadar kurulabilecek GESlere Trkiye genelinde en fazla 600 MW (Trkiyenin tm elektrik santrallerinin kurulu gcnn yaklak %1i kadar bir kapasite) balant kst getirildi. Bylece Trkiyede ilk defa bir kaynaa yasa ile balant kapasitesi kst getirilmi oldu. Alm garantili fiyat destei tavan ise yarma usul ile en dk fiyatla elektrik sat teklifi verilmesine dayal olarak 13,3 cent / kWh olarak belirlendi. 2013te yaplabilirse yarmalarda arlk muhbtemelen 10 cent / kWh civar olacaktr. Konya Karaman taraf 8 centlerde olacaktr. Yani tevik 13,3 cent DELDR: Yasada ayrca yerli retilecek malzemeler iin de ilk 5 yl iin ek fiyat tevii getirildi. Yasada balant, yerli imalat, yarma ve lisanslama sreci iin gerekli alt mevzuatn ilgili kurumlarca hazrlanmas grevi atfedildi. Yine sadece gne enerjisi iin, normal olarak 2.cil veya 3.cl mevzuatta yer alabilecek lm zorunluluu yasada yer ald. Yasada her bir yatrmcnn lisansa bavurmadan nce gne enerjisini bir meteorolojik lm sistemi kurarak lme zorunluluu getirildi. Daha nce rzgar enerjisi bavurularnda gndeme gelen ve sreci tkayaca iin uygulanamayan lm sistemi kurulular ise bu defa yasa ile ve sadece gne enerjisi iin zorunlu klnd.Ve nitekim 2012de yaanan sre bu yorumumu dorulad, lm ;sreci tam olarak kosa soktu. Lisans bavuru tarihi ilan edildi ancak lm iin arazi kiralanmas imkansz olan bir ortamda kiralamalar yetimedi/yaplamad. Herkes lisana bavurabilecei arazilere en yakn noktalardam ahs arazilerinden kiralamaya yneldi. Yasada belirtilen ve detaylar alt mevzuatla hazrlanacak birok konunun belirsiz kalmas, proje hazrlklarn yapm veya yapacak firmalara byk belirsizlikler getirmi oldu.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Austos 2011: Enerji Bakanl GES iin bavuru yaplabilecek Trafo Merkezlerini ve bavuru yaplabilecek corafi alan snrlarn yaynlad. Yaynlanan gerek Trafo merkezleri gerekse GES kurulumu yaplabilecek corafi snrlar bir manta dayandrlmas g bulundu ve sektrde byk eletirilere maruz kald.
Austos 2011: EPDK, gne enerjisi iin yasada getirilen lm zorunluluuna ilikin bir taslak lm teblii hazrlayarak gre at. ubat 2012: EPDK lm teblii ilk hali resmi gazetede yaynlanarak yrrle girdi. Bu tebli daha sonra 31.03.2012de revize edildi. ubat 2012: Austos 2011de Bakanlk karar olarak yaynlanan corafi snrlar kaldrlarak onun yerine yaplacak lmle ispatlanmak zere lisansa bavurulacak yerde belli bir deerin zerinde gne enerjisi elde edilmesi zorunluluu getirildi. Bu karar alnm doru bir karardr. Mart 2012: Orman Genel Mdrl Gne lm stasyonlar hari, mikro GES (lisanssz elektrik retimi) iin orman saylan arazilere bavuru alnmamas iin genelge yaynlad. Genelde ekinde lm sistemi bavurularnn alnmas iin zorunlu klnan bilgi belgelerde ise salanmas imkansz birok madde yer ald (rnein elektrik retim lisans belgesi istenmitir ki zaten belirsiz olan lisans sreci iin ncelikle lm yaplmas gerekmekte idi). Dolaysyla hibir orman vasfl araziye lm sistemi kurulamad. zellikle Trkiyenin bat tarafnda orman olarak kaytl ancak ormanla uzaktan yakndan alakas olmayan, talk kayalk veya zerinde aa yetimeyen (rehabilite edilemeyen) byk bir arazi potansiyeli gne yatrmlarna kapatlm oldu. OGMnin Turizm, Maden, dier tahsislerde hibir giriim yapmad ormanlarn korunmas konusu, sadece gnete sz edildi. OGMden istenen, rehabilite edilemeyecek orman arazilerinin bir genelge ile gne bavurularna almas idi, ancak dikkate dahi alnmad.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Mays 2012: EPDK GES lisans bavurularnn 13-14 haziran 2013te 2 gnlk bir sre ierisinde alnacan ve tarm arazilerinin byk bir kesimini kapsayan belli tarm vasfna sahip arazilerde GES kurulamayacana ilikin tanmlar da ieren bir karar yaynlad. (ok doru bir karardr). lm teblileri ile bu tarihten en az 7 ay ncesine kadar en az 6 aylk lmn yaplm ve verilerinin meteoroloji genel mdrlne gn gnne iletilmi olmas zorunluluu, lisansa bavurulacak bir sahaya en ge 14 Kasm tarihine kadar lm sisteminin dikilmi olmas ve meteoroloji blge tarafndan onaylanm olmas zorunluunu ifade etmekte idi.Bunun yannda Mera, tescil d, hazine arazilerinde lm iin 50 m2 yer kiralanmas ilgili Bakanlklarn mevzuatna gre de mmkn deil idi. Bu husus, aylar sonra, kiralama yazmalarnn ilgili kamu birimlerinde aylar boyunca sren gidi-gelii ile Eyll-Ekim aylarnda anlald. Kiralamalarn Kasma yetimesi imkansz idi. Mnferit ve insiyatif alan birka kamu birimindeki krialama dnda yatrmclar lm sistemi kurmaz duruma girdiler. Haziran 2012: ahsa ait olmayan Her trl arazinin kiralanmas tahsisi dahil olmak zere tm arazi izinleri Babakanlk onayna balayan bir Babakanlk Genelgesi Resmi Gazetede yaynland. Bu genelge ile zaten Kasm 2012 ye yetimesi mmkn gzkmeyen lm iin yer kiralama sreci daha da uzatlm oldu. Babakanlkta her konuda izne balanm arazi kiralamas, binlerce izin talebi gelerek ksa srede tkand. Gne iin gelen talepler de tamamen tkanm oldu. Temmuz 2012: Meteoroloji Genel Mdrl lm istasyonlarnn kurulumu, onaylanmas ve verilerin in raporlanmasna ilikin teblii yaynlad. Meteoroloji istasyonlarna Gnelenme sresi sensr de konulmas eklendi. Bu sensre hibir ekilde ihtiya olmayp herhangi bir ticari uygulamada kullanlmadndan yurt dnda imalat kapasiteleri snrl idi ve sipari edilmi istasyonlara da ilaveten yzlerce G.Sresi sensr sipari verildi.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Austos 2012: Orman Genel Mdrl orman saylan her tr arazilde gne iin lm sistemi kurulumu bavuru alnmamas iin bir genelge yaynlad. Bylece 5346 SKda aka orman sahalarna izin verilmesine ramen, orman arazilerine GES lisans bavurusu yaplmas olasl kalmad. Trkiyenin zellikle bat kesiminde GES kurulumuna uygun arazilerin byk ounluu zerinde aa bulunmayan ve rehabilite edilemeyecek durumdaki vasfsz ve orman saylan alanlar idi. Bu tr alanlarda gelitirilen proje hazrlklarnn tamam pe atld. ok sayda yatrmcnn nnde kalan birka ayda yeni proje sahas bulmas ve almas gerekti. GES lisans bavurusu yaplabilecek sahalar genel olarak Mera, Tarm arazisi, kadastro harici arazi, orman ve hazine arazisi olarak snflandrlabilir. GES yatrmlar iin hakknda herhangi bir mevzuat yaynlanmayan hazine ve mera arazilerinin durumu sre kapanmasna ramen halen belirsizliini korumaktadr. Tescil d veya kadastro harici denilen, henz kadastrosu yaplmam araziler ise, lm sistemi kurulumu iin kiralanamadndan de zaten tamamen devre d kalmtr. ~Eyll 2012: EPDK herhangi bir yerde yaynlamadan veya bir karara/mevzuata dayandrmadan l tarm gda ve hayvanclk mdrlklerine mera arazileri iin ve hazine arazileri iin yaplacak lm sistemi bavurularnda kendisine gr sorulmas talep etmitir. Bunun zerine 50 metrekare bir arazinin kiralanmasn gerektiren lm sistemi kurulumlar, zaten ok sayda kurumdan gr alnarak verilebilmekte iken bu srece EPDKnn aylar srecek yaz-cevap srecine de elkenmi oldu ve en ge 14 Kasm 2012 tarihine kadar lm sistemi alm, gerekli yeri kiralam, bavurusu yaplm ve meteoroloji tarafndan onaylanm olmas gereken lm sistemi kurulumlarn Ekim sonundan itibaren birka haftalk bir sreye sktrm oldu. Bunun zerine yatrmclarn byk ksm, yatrm yapmak istedikleri ancak lm iin gerekli 25-50 m2 yerin kiralanamad sahalarn etrafnda ahslara ait tarm parsellerinde ufak bir yer kiralanmas iin panik halde kiralama ilemlerine balad.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

zellikle Konya ilinde Kasm ay 2. Haftas herhangi bir yerde 25 metrekare arazinin 1 yllk kiras iin 10.000 TL istekler gelmeye balad. lm sistemlerinde ise, muhtemelen bugne kadar yaptklar satn tamamna yakn bir taleple birka ayda karlaan yurt d sensr imalatlar ok uzun srelere teslim sresi vermeye balad. Yzlerce lm sistemi ise kiralama, meteorolojiye birok belge ile verilecek bavuru dosyas ve son olarak da Aydndan Vana kadar farkl illere araziye sahada kurulum yaplmas, lm sistemi satan/kuran az sayda firmay da g durumda brakt. Kimi yatrmc bulduu elektrik teknisyeni ile kimisi kendi personeli ile yetiemeyen ok sayda yere panik halde lm sistemi kurmaya balad. Bir ksm da 14 Kasm tarihine bu sreci tamamlayamad. MGMye yaplan bavurularn yarsndan fazlas Kasmn ilk 2haftasnda yaplmtr. Kasm ilk 2 haftasnda yurt genelindeki youn yalarla amur ve balk haline gelen arazileri de dndnzde, yatrmclar olduka zor ve skntl bir ekilde ou son ana yetiebilen ekilde lm sistemi kurabildiler ve eer kesintisiz veri kayt ederlerse lisansa bavurabilecekler. Bu srete yer alan belirsizliklerin bir ksm ise hala bir kurala balanmad ve yaynlanamad. rnein yatrma bir engeli bulunmayan mera alanlarna lisans bavurusu yaplabilmesi iin EPDKnn ifaen il tarm mdrlklerinden istedii zayf vasfl mera olmas, hazine arazilerinin ham toprak olmas kural hibir yerde yazmad gibi bu vasfn araziden toprak rnekleri alnarak, komisyonlarca belirlenmesi aylarca srecek bir sreci gerektiriyor. Kimi yatrmc EPDKdan gr alarak, kimisi almadan mera vasfl arazilerin yanna lm sistemi kurdu. Yukarda bahsedilen belirsizliklerin uzun srelerle devam etmesi ve srekli getirilen kstlar sebebiyle yatrmclar 2009 ylndan itibaren birok blgede srekli proje araylarn ve proje deiikliklerini srdrd. Dn ok uygun olan bir proje sahas, bugn lisansa bavurulamaz hale getirildi. rnein fiilen ormanla alakas olmayan ancak orman saylan bir sahada GES kurulamayaca Austos 2012de Orman Genel Mdrl genelgesi ile renildi, takiben yeni genelge kartacaz ifadelerine ramen Eyll 2012 sonunda bu tr bir genelgenin kmayaca anlald.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

2008 ylndan beri srekli bir belirsizlik ve beklenti ierisinde yatrm iin proje tasarm yaplan birok yer zamanla vasf deimesi, baka amala baka bir kullanma tahsis edilmesi veya maden iletme ruhsat alnmas gibi eitli sebeplerle defalarca deitirilmek zorunda kalnd. Bu kadar uzun srenin sonunda ise, sre belirsizlikler iinde Kasm bana skt, yaplan bavurularn ou da panik halde bulabilen ahs arazilerinde kiralanm, lisansa bavurulacak sahaya uzak ve hibir anlam olmayan bir ekle sktrld. Sonu itibaryla Gne enerjisi anlamsz bir limitle kstlanm, birok yere santral yaplmas imkanszlatrlm ve lisans bavurular srecinin ilk adm olan lm sreci, batan kaosa girilecei belli lm zorunluluu ile de kaotik bir hale gelerek Trkiyeye yakmayan bir ekilde tamamlanmtr.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

SONU
1. Gnele 2012 lke Elektrik ihtiyacnn tamamnn 2 katndan fazla retim imkan vardr. Bu kapasite uzun dnemde devreye alnmaz ise Doalgaza zamanla %70 ve zeri baml hale geleceiz.
2. GES elektrii 2013ten itibaren tm fiyatlarn altna inmektedir. Trkesi en ucuz elektrik retim kaynadr. Gnee YASAK KALKMALIDIR. Tevik edilmesine (szm ona) gerek yoktur. GES elektrii halen perakendede altndadr. Zamanla maliyetleri ucuzlamaya devam edecektir. Malzemede ARZ SORUNU YOKTUR. lke olarak kendi imalatmz da yapmaya engel de yoktur. 3. Gne Enerjide bamszlk demektir (Fiyat belli, kaynak kst yok, s depolamas ile 24 saat retim de birka ylda mali olarak avantajl hale gelecek). 4. Buna mukabil yasa ile mevcut kurulu gcn %1 i kadar kapasite ile snrlandrlm, tevik fiyat yarmaya balanmtr, yarma sonular byk lde piyasa fiyat altnda olacaktr ve YASAdan faydalanma zorunlu klnmtr. Belirsiz lisanslama sreci, arazi kullanm ve lm zorunluluu ile son birka haftaya skttlan sre, yatrmcy canndan bezdirmitir.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

GEREKL TEMEL DZELTMELER

1. 5346 SK DIINDA GES YATIRIMLARINA ZN VERLMELDR. ARZU EDEN YATIRIMCI, TEVKten FAYDALANMADAN D.GAZ GB STED ZAMAN EPDKYA LSANS BAVURUSU YAPABLMEL, UYGUN SE LSANS ALABLMELD, ELEKTRN PYASA KOULLARINDA SATABLMELDR.
2. GES N ARAZ KULLANIMI LE LGL KURALLARA DER BAKANLIKLARIN ALT MEVZUATINA DA TANIMLANARAK AIKLIK GETRLMELDR. 3. LM ZORUNLULUU KALDIRILMALIDIR (BLG GZLL, N-LSANS ALINMADAN LSANSA BAVURULACAK SAHA NDE YER KRALANMASINDAK BYK SIKINTI, LM SSTEMNN VE VERLERNN GVENL/GVENRL,.) 4. LSANS BAVURULARINA, YKSEK TEKNK VE MAL ITA GETRLMELDR. 5. AFRKA YARIMADASI KUZEYNDEK STKRARSIZLIK DURULDUUNDA, GNETE BYK POTANSYEL EREN BU KUAA EN YAKIN HZMET/MAL GTRECEK LKE TRKYE OLACAKTIR. BU SREDE TRKYE KEND SINIRLARI ERSNDE YAPACAI KURULUMLARLA, MALZEME RETM VE LETME TECRBES LE BLGEDE GNETE BAARI EHLYETN KAZANMA MKANI HALA VARDIR.

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Dnyamzn Enerji kaynaklarna Temel Bak

Yenilenebilir Kaynaklarn Yllk Kullanlabilir Potansiyeli, Fosil kaynaklarn ise bilinen toplam rezerv kapasitesi gsterilmektedir. Birim: TWh
RZGAR

Gne her yerde vardr, sahibi yoktur. Stabildir, her gn bilinen anlarda doar ve batar.

D.Gaz

Dnyann Yllk Enerji Tketimi

DER TEK. Petrol Biyoktle

Depolanabilir ve gne enerjisi olmad saatlerde de kullanlabilir. Elektrik retim Maliyeti, DNYADA tm kaynaklarn fiyatnn altna inene kadar srekli decek olan ve daha sonra da decek olan tek kaynaktr..

HDRO Dalga Jeotermal Uranyum

KMR

A Fundamental Look At Energy Reserves For The Planet, LEA/SHC Solar Update, Richard Perez & Marc Perez,2009

Trkiye GNETEN ELEKTRK Alabilecek mi ?

Dinlediiniz iin Teekkr Ederim..

Normal olarak en fazla 8 ayda tamamlanacak Proje almalarn (ilk Lisans Bavurularna adm atlmas), mevzuat sayesinde 4,5 yl srekli gece gndz alarak, srekli yeni/deien mevzuatla almalar pe atp yeniden defalarca yaparak tamamladk. 1. Lisans bavurular Trkiyeye hayrl olsun