NEVROTK KLKLER nsanlar, istekleriyle koullar arasndaki elikilerden duyduklar kaygy bir biimde rtmeye alrlar.

nk, kayg ile yaamak ac veren bir durumdur. Bu rtme biimleri olarak da, ussallatrma, inkr etme, uyuturma ve kanmay kullanrlar. Ancak bu yollar kullanp da kayglarn kendilerinden uzaklatrrken de farknda olmadan nevrotik bir kiilik kazanrlar. Nevrotik kiilik hangi durum ve koulda olursa olsun belirledii davranlar gstermekten kendini alamayan kiiliktir. Nevrotik kiilerin davran biimleri belirlidir, baka bir davran gerektirse de bunu yapamazlar. Karen Horney, bu grldn belirtiyor. nevrotik kiiliklerin en ok biimde

Birincisi, evre onayna baml kiiliktir. Bu kiilii kazanm birisi iin en nemli konu, bakalar tarafndan sevilmektir. Bu davranla kendi kayglarn yattrmay, kendisine kimseden zarar gelmemesini amalar. Ancak, kendi dncesine gre, o herkesin iyiliini isteyen, herkesin yardmna koan birisidir. Gerekten de byle davranr. Herkesin derdini zmek iin urar, bakalar istesin ya da istemesin, aldrmadan yardm iin koar, kendi ilerini bir yana brakr, bakalarnn derdini kendine dert edinir. zellikle birisinin kendisini sevmesi, beenmesi iin aba gsterir. Ona baml olmann btn zelliklerini gsterir, onun istediklerini yapar, istemediklerinden kanr. Bu davranlaryla hedefledii beenilmek ve sevilmektir. En byk derdi, birisi tarafndan beenilmemek, sevilmemektir. Byle bir durumda kendini sular, yanl yapt iin sevilmediini, beenilmediini syler. Kimseye kar su yneltemez, srekli olarak kendini eletirir. Bu kiiliin bizim kltrmzde nasl onaylandn, nasl rnek gsterildiini anmsarsak, sosyal kltrmzn baml kiilik dllendirmesini daha iyi anlyabiliriz. Bu Perihan abla tipi, kltrmzn tipik iyi insandr. Oysa bu kiiliin altnda yatan nedenleri daha iyi tanmamz gerekmektedir. Bu davranlarn tm de, kiinin kendi kaygsn bastrmak, kaygsndan kurtulmak iin gsterdii davranlardr. Burada nemli olarak, normal kiilikli insann da beenilmek ve sevilmek isteyeceinin bilinmesidir. Ancak, normal kiilikli insan,

beenilmek ve sevilmek iin ne pahasna olursa olsun aba gstermez, aradaki nemli farkllk budur. Nevrotik kiilik iin ikinci model, stn olmaya dayal saldrgan kiiliktir. Bu kiilik sahibi iin, dnya birbirinden stn olmaya alan dmanlarn yaad bir cangeldir. evresindeki herkes potansiyel bir dmandr (rakip). evresindekiler onun zayf yanlarn kollamaktadr, hi kimseye gvenmemek gerekir, baarl insann dostu olmaz. Homo homini lupu- nsan insann kurdudur. Bu durum da bakalar onu yeneceine o bakalarn yenmelidir. Baarl olmak, bakalarn yenerek daha stn olmaktr. Bunun iin de kimseye gvenmemeli, evresini kontrol altnda tutmaldr. Bu kiiliin btn davranlarnn hedefi, evresini kontrol altnda tutabilmektir. Kontrol altna alamad kiileri yabanc grr, saldrlmas gereken hedefler olarak alglar. Eer entellektel dzeyi yksekse bu tavrn uzak durulu yapay bir nezaket erevesine oturtur, bu durumda da asl hedefini gizleyebilir. Karen Horney, ok doru olarak, gnmz dnyasnn bu kiilii olumladn, bu acmasz rekabet sisteminde baarnn anahtar olarak gsterdiini belirtiyor. Gerekten de, gnmzn baarl i insanlar tanm, yukardaki ereveye uymuyor mu? Oysa, bu davranlarn asl hedefi, gene, kayglarn bastrmaktr. nc nevrotik kiilik tipi de kanan kiilik olmaktadr. Bu kiilik sahibi insan da gze arpmaktan, stn olmaktan, dikkati ekmekten kanmaktadr. Kayglarn bastrmann yolu olarak herkesten ve hereyden uzak durmay semitir. evresine grnmeyen bir ember izer ve kimseyi oradan ieriye sokmaz. Hibir yarmann yars deildir, hibir rekabetin iine girmez, baarl olmaktan kanr. nsanlardan uzaktr, kendini yaltmtr ve ona ynelecek tehlikelerden byle korunmaktadr. Kanan kiilik, bu zellikleriyle de kimse iin tehlike olmaz. Normal kiilikli insan da srasnda saldrganlar, srasnda kanr, srasnda sevilmek ve beenilmek iin yaknlar. Ancak, normal kiilik, btn bunlar yerinde, zamannda, srasnda yaparken, nevrotik kiilik, durumlar, koullar, kiiler nasl olursa olsun yalnz kendini koruduuna inand davran gstermektedir. Aradaki bu ok nemli fark gzden karlmamaldr.

Karen Horney hem kendimizi hem de evremizi aydnlatrken ok nemli bir ilevi yerine getirmektedir. Hepimiz kendimize ve evremize yeniden bakalm. Pliniusun dedii gibi, herkes kendisi iin bir derstir.