NIKOLA TESLA "Nikola Tesla" ad size bir ey hatrlatyor mu? Tandk geliyor mu bir yerlerden?

Eminim ki Tesla'nn adn duyan Trk vatandalarnn says pek azdr... Nikola Tesla, bir takm evrelerce bilim dnyasndan adeta silinmeye allan byk bir isim. Tesla o kadar ok ve nemli bilimsel gelimeye imza atm bir ahsiyet ki kendisi ancak Edison ile kyaslanabilir. Hatta ondan bile daha nemli iler yaptn sylemek asla yanl olmayacaktr. Nikola Tesla 1856 ylnda Hrvatistan'da dnyaya geldi. nanlmaz bir hafzas vard. Alt dili ok rahat konuabiliyordu. Gratz'daki Bilim Enstits'nde 4 sene Matematik, Fizik ve Mekanik okudu. Ama onun esas ilgi alan elektrik oldu. O dnemlerde elektrik henz emekleme dnemini yaayan ok yeni bir bilim dal durumundayd. Akkor telli ampul daha icat edilmemiti bile. Tesla 1884 ylnda ABD'ye geldi. Cebindeki tavsiye mektubunun yardm ile mucit Thomas Edison'un yannda almaya balad. Edison o gnlerde akkor telli ampul yeni icat etmiti ve elektriin aktarlmas konusunda bir sistem gelitirmeye alyordu. Edison bu noktada doru akma (DC) gveniyordu. Ancak DC o kadar ok sorun karyordu ki bir trl istedii sonular elde edemiyordu. Bir gn Tesla'y yanna ard ve sistemdeki sorunlar zerse kendisine byk bir maddi dl vereceini syledi. Tesla, Edison'u, o gnn paras ile 100,000, bugnn parasyla milyonlarca Dolarlk bir masraftan kurtararak sistemdeki aksaklklar giderdi. Ama Edison vaadettii dl vermedi. Tesla, bu durum zerine Edison'un laboratuarndaki grevinden istifa etti. Edison, sznden dnmekle kalmad bir de Tesla'nn bundan sonraki bilimsel kariyerini ktlemeye, onu aalamaya balad. Bugn Tesla'nn bu kadar az bilinen bir isim olmasnn altnda Edison'un bu abalarnn byk pay vardr. Tesla elektriin tanmas iin Edison'unkinden ok daha iyi bir sistem gelitirdi. Sistemde DC yerine alternatif akm (AC) kulland. Tesla'nn gelitirdii transformatrler vastas ile elektrii ince kablolar zerinden uzak mesafelere kaypsz tamak mmknd artk. Oysa DC temeline dayanan aktarm sisteminde her bir mil kare iin byk bir elektrik santrali kurmak ve ok kaln kablolar kullanmak gerekiyordu. Ancak tanacak elektrii kullanacak cihazlar olmadan bu sistemin herhangi bir pratik anlam yoktu. Tesla bundan sonra elektrikle alan motorlar yapmaya balad. 19uncu Yzyl'n sonlarnda hibir bilim adam, AC kullanan motorlarn gerek olabileceine ihtimal vermiyordu. Saniyede altm kere yn deitiren bir akmla alan motorun bir ileri bir geri gideceini ve sonu olarak hibir yere gidemeyeceini dnyorlard. Tesla byle dnenleri yanltarak ilk AC elektrik motorunu icat etti. Tesla'nn en nemli zelliklerinden biri oturup yle ya da byle bir cihaz ya da sistem gelitireceini sylemesi sonra da bunu gerekten de aynen dedii gibi yapmasyd. Bir keresinde, Edison'un alma yntemleri hakknda yle konumutu: "Edison, bir samanlkta kayp bir ineyi bulmak durumunda olsa bir balars alkanl ile tm samanlarn altna tek tek bakarak sz konusu ineyi bulmaya alr. Ben bilimsel almalarnda buna sk sk tank olurdum. Oysa biraz teorik alma, biraz da hesaplama yapmak suretiyle harcad vakit ve emein yzde doksanndan tasarruf edebilirdi." Tesla yle byk bir bilim adam idi ki daha dnya fluoresan ampulle tanmadan 40 sene nce kendi laboratuarn fluoresan ampullerle aydnlatyordu. eitli dnya fuarlarnda ve sergilerde cam tpleri alp nl bilim adamlarnn adn oluturan ampuller yapyordu. Gnmzdeki neon ampullerin ilk rnekleriydi bunlar. Tesla dnyann ilk hidroelektrik santralinin de mucidiydi. Niagara elalesi'nin zerinde kurulu olan ilk hidroelektrik santral, "Tesla" imzasn tayordu.

Otomobillerde kullanlan ilk hzleri de Tesla icat etti. Bu arada AC konusundaki baarlar George Westinghouse adndaki bir giriimcinin kulana gitmiti. Westinghouse, Tesla ile bir szleme imzalad. Szlemeye gre, Westinghouse, satt her bir kilovat AC elektrik iin Tesla'ya 2.50 Dolar verecekti. Tesla bir anda tasarlad ama paraszlk nedeniyle gerekletiremedii almalar iin nakit paraya kavumutu. Ancak Edison da DC sistemi iin byk yatrmlar yapmt. Tesla'nn AC sistemini yerden yere vurmak konusunda her vesileyi ustalkla deerlendiriyordu. AC'nin DC'ye oranla ok tehlikeli olduunu iddia ediyordu. Tesla bu karalama kampanyasna kar kendi pazarlama kampanyasn balatt. 1893'te Chicago'da dzenlenen Dnya Fuar'nda (fuar 21 milyon kii ziyaret etmiti) AC'nin ne kadar gvenli olduunu gstermek iinden vcudundan geirdii elektrik ile ok sayda ampul yakt. Daha sonra kendi adn verdii bobinleri kullanarak imek yaratp bunlar izleyicilerin zerine frlatt. Tabii ki kimseye bir eycikler olmad. Tesla'nn Westinghouse'dan alaca cretin 1 milyon Dolar' gemesi Westinghouse' mal sorunlarla yz yze getirdi. Tesla, szlemesi geerli olduu srece Westinghouse'un iflas edebileceini idrak ederek szlemesini yrtp att. nk onun en byk amac insanlara ucuz AC elektrik verebilmekti. Dnyann ilk milyarderi olmaktansa patentleri karlnda kendisine denen 216,600 Dolar'a raz oldu. 1898 ylnda, Madison Square Garden'da hazr bulunan izleyicilere, ilk uzaktan kumandal tekneyi tantrd. Tesla halka ucuzdan da te bedava elektrik enerjisi temin etme hayalleri kurmaya balamt. 1900'de yatrmc J.P. Morgan'n 150,000 Dolar'lk mal destei ile Long Island'da "Kablosuz Yayn Sistemi"ni kurdu. Bu yayn kulesi dnyann ilk telefon ve telgraf hizmeti verecek, ayn zamanda dnyaya resim, borsa haberleri ve hava durumu yayn yapacak bir tasarmd. Morgan bunun gerek anlamda "bedava enerji" olduunu anlaynca desteini ekti. Morgan'n desteini ekmesi Tesla'y finansal sorunlar iine srkledi. Kule, hurda fiyatna alacakllara satld. Dnya Tesla'nn atlak olduunu dnmeye balamt. O dnemde sesin, resimlerin ve elektriin bu ekilde yaylmas duyulmu ey deildi nk. Oysa insanlarn bilmedii bir ey vard. Tesla'nn, Marconi'nin "radyoyu icat ettim" diye ortaya kmasndan 10 sene nce radyonun temel alma prensiplerini ortaya koymu olduuydu. Aslnda, 1943 ylnda yani Tesla'nn ld sene ABD Yksek Mahkemesi Marconi'nin patentlerini Tesla'nn bu konuda daha nce gerekletirdii almalar nedeniyle iptal etti. Ancak bu konu neredeyse hasr alt edildi ve hemen hemen hibir zaman gndeme getirilmedi. Hal bir ok bavuru kaynanda Marconi radyonun babas olarak gsterilirken Tesla'nn adndan hi sz edilmez. unu da belirtmekte fayda var: Marconi'nin radyosu ses iletmiyor sadece sinyal yayabiliyordu. Oysa bu, Tesla'nn Marconi'den seneler nce gerekletirdii bir eydi. te bu noktada basn Tesla'nn iddialarn abartmaya balad. Gya, Tesla, Mars'tan ve Vens'ten sinyaller aldn sylemiti. Bugn biliyoruz ki Tesla gerekten de uzak birtakm yldzlardan sinyaller almt. Ama o yllarda uzay hakknda pek az ey biliniyordu. Basn, bilir bilmez Tesla'nn baz iddialarn bire bin katarak kamuoyunun gndemine getiriyordu. Uzayllarla konutuunu syleyenler bile vard. Manhattan'daki laboratuarnda almalarn srdren Tesla, dnyay, radyolardaki istasyon arama dmesine benzer dev bir ayar dmesi haline getirmeyi baarmt. Ayrca yeryz ile ayn frekansta titreim retmeye yarayacak, buhar gc ile ileyen bir titreim cihaz yapmt. Sonuta ne mi oldu? Yakn evredeki btn apartmanlar sarsan iddetli bir deprem meydana getirdi. Binalar zangr zangr sarsld, camlar krld, boya ve svalar duvarlardan dkld. Tesla'nn hesaplarna gre ayn sistemle Empire State binasn yok etmek hatta dnyay ortasndan ikiye ayrmak da pekala mmknd. Tesla, bilim dnyann rezonans frekanslarn hesaplamadan 60 sene nce bu ii yapmt. Tesla'nn dnyay ikiye ayrmak konusunda deney yapmadn dnenler varsa hemen syleyelim ki yanlyorlar.

1899'da Colorado Springs'teki laboratuarnda buna benzer bir giriimde bulundu. Dnyann bir ucundan dier ucuna gidip sonra da kaynana geri dnecek enerji dalgalar gnderdi. Dalgalar geri geldiinde bu dalgalara bir miktar elektrik daha ykleyerek bir daha gnderdi. Sonuta insan elinden kan en byk imek yaratlm oldu. Tam 40 metrelik dev bir imekti Tesla'nn bu deney sonucunda elde ettii rekor hala krlamamtr. imein grlts 35 km. mesafeden iitildi. Laboratuvarn etrafndaki alan garip bir mavi kla kapland. Ama btn bunlar Tesla'nn esas gsterisi ncesinde yapt snma almalar gibiydi. Ne yazk ki laboratuvarnda deneylere devam ederken kendine ait elektrik santralinin donanmn havaya uurdu ve bir daha da onarmas mmkn olmad. 1. Dnya Sava'nda ABD devleti Alman denizaltlarn tespit edecek bir sistem gelitirme abasna girmiti ve bunun iin Edison'dan yardm istemiti. Tesla'nn bu konudaki nerisi enerji dalgalar kullanmak oldu. Bugn bu sisteme radar demekteyiz. Edison, Tesla'nn nerisini doal olarak reddetti. ok sama bir neriydi ona gre bu neri. Dnya, bu nedenle radarn icadn 25 sene beklemek zorunda kald. Tesla'nn baarlar karsnda elde ettii dl neydi dersiniz? Edison Madalyas!.. Edison tarafndan srekli eletirilen birine bundan daha kt bir dl olamazd. Sanayi dnyasnn onu bilim literatrnden silme abas ie yarad. Yaklak 20 sene tecrit edilmi bir yaam srd ve modern dnyann kurucularndan Nicola Tesla, 7 Ocak 1943'te, 86 yanda neredeyse be parasz bir ekilde ld. Teorilerini deneyecek mali kaynaklardan yoksun olduu iin sadece not tutabiliyordu. Arkasnda tonlarca not defteri brakt. Bu defterler FBI tarafndan hasralt edildi. Gn na karlmad. mr boyunca 800 icadn patentini ald. Eer mali destekten yoksun kalmasayd Edison'un rekorunu rahatlkla krabilecek bir insand. Hayatnn son 30 senesinde pek az patent alabildi. Dnya ne yazk ki Tesla'nn dehasna sahip insanlar mali adan dllendirmeyi pek sevmiyor. dllendirilenler sadece orijinal fikirleri alp bu fikirleri retime dntrp satanlarn oluyor.