Professional Documents
Culture Documents
Mknatslar kullanm amalarna gre at nal, ubuk, U,silindir gibi farkl ekillerde olabilirler.
Mknatsn Kutuplar
Mknatsn ekim etkisinin en fazla olduu yerler mknatsn u ksmlardr.Bu yzden mknatsn ularna mknatsn kutuplar denir.
Her mknatsn iki kutbu vardr.Bir ubu kmknatsn ortasndn ip balayp mknats havada tuttuumuzda mknatsn bir ucu kuzyi gsteirken dier ucu gneyi gsterir.Mknatn kuzeye ynelen kutbuna kuzey kutbu(N) gneye ynelen kutbuna gney kutbu(S) denir.
Tek kutuplu mknats oluturmak mmkn deildir.Mknats blndnde de yine aadaki gibi iki kutuplu mknatslar meydana gelir.
ekillerde ubuk ve U mkantsnn manyetik kuvvet izgileri gsterilmitir.U mknatsnn kollar arasnda manyetik alan izgileri birbirine paraleldir.
Bir mknatsn manyetik kuvvet izgileri, mknatsn kutuplarna yakn blgelerde daha sk uzak blgelerde ise seyrektir.Manyetik alan iddeti manyetik kuvvet izgilerinin sk olduu yerlerde byk, manyetik kuvvet izgilerinin seyrek olduu yerlerde kktr.
rnein ekildeki suda bulunan raptiye ine gibi demirden yaplm maddeler cama yaklatrlan bir mkanats tarafndan ekilebilir.Bu bize manyetik etrkinini cam, su ve havadan geebildii gsterillir.Ayrca manyetk etki bokulda yaylr.
Mknatslanma Ne Demektir?
Bir mknats kendisini oluturan ok saydaki mknats blgeciklerinden meydana gelmi bir yap olarak dnlmektedir.Eer bir manyetik maddesindeki mknats blgecikleri dank halde bulunuyorsa o madde mknatslk etkisi gstermez.
Mknats olamayan bir manyetik maddenin blgeciklerinin dizilii dzenli hale geldiinde madde mknats gibi davranr.Manyetik maddeler srtnme,dokunma ve etki ile mknatslanabilirler.
Bir mknatsa dokundurulan manyetik maddede mknatslanr.masa zerindeki toplu ine veya atalarla yaklatrlan mknats ektii toplu ineyi ekildeki gibi kutuplar.Toplu ine mknats gibi davranacandan hemen atndaki toplu ineyi eker ve onu mknatslandrr.Manyetik maddelerin birbirilerini ekmesi ve mknatslanmas bu ekilde srer.
Bir mknatsn manyetik alan iindeki manyetik maddeler belli bir sre sonra mknatslk zellii kazanrlar.Bu tr mknatslanamaya etki ile mknatslanma denir.
Bir manyetik alan ierisinde bulunan bir iletkenden akm geirilirse iletken hareket eder.Motorlar da bu ilkeye dayanarak alrlar.Yani elektrik enerjisini mekanik enerjiye evirirler. Elektrik motorlar,amar makinesi buzdolab elektrik sprgesi,elektrikli tren,deniz alt gemilerinde ve daha ok aletlerde kullanlrlar.
Jeneratr Nedir?
Ev ve i yerlerinde,hastenelerde elektrik retmek iin jeneratrler kullanlr.Bu jeneratrler genelde sv yakt kullanp nce hareket enerjisini ardndan hareket enerjisinden enerji retirler.
Bir manyetik alan ierisinde iletken tellerden olumu bir ereve dndrlrse bu ereve de bir elektrik akm oluur.Jeneratrle bu ilkeye dayanarak alrlar.Yani mekanik enerji elektrik enerjisine evirirler.
Termik santrallerinde s enerjisinden elektrik enerjisi retilir. ekilde suyun stlmasyla elde edilen buhar trbini dndrr.Trbine mille bal olan jeneratr byk bir mknats iinde dnerek elektrik enerjisi retir.
Gnmzde artk filamanl ampuller yerine tasarruflu ampul dediimiz kompakt fluoresan lambalar tercih edilmektedir.100 Wattlk filamanl ampul yerine 20 wattlk tasarruflu lamba kullanarak ayn aydnlatma %80 daha az enerji tketilerek elde edilir.
Bu tasarruflu lambalar, filamanl ampullere gre daha pahaldr.Ancak kullanm sreleri filamanl ampullerden yaklak 8 kat uzun olmas nedeniyle ve %80 daha az enerji tketmeleri nedeniyle kullanldklar sre iinde ok daha ucuza aydnlatma salamaktadrlar.
Teekkrler