1

ELEKTROKMYASAL HCRELER (Ref. Enstrmantal Analiz)

Elektroanalitik kimya, bir zeltinin elektriksel zelliklerine dayanan bir grup kantitatif analitik yntemleri ierir. Elektroanalitik yntemler grupta toplanabilir: 1. zeltinin konsantrasyonu ile potansiyel, akm, diren (veya iletkenlik), kapasitans veya elektrik miktar gibi herhangi bir elektrik parametresi arasndaki dorudan ilikiye dayanan yntemler. 2. Bir titrasyonun edeerlik noktasnn elektrik parametrelerinden birine gre saptanmasna dayanan yntemler. 3. Bir elektrik akm ile zeltideki maddenin tartlabilir bir ekle dntrlerek ayrlmasna dayanan yntemler.

Elektrokimyasal hcreler, elektrik enerjisi retiminde kullanlyorsa "galvanik", bir d kaynaktan elektrik alp harcyorsa "elektrolitik" olarak snflandrlrlar. Analitik kimyada iki tr hcre de kullanlr. Hcrelerin ou, deney koullar deitirilerek galvanik veya elektrolitik amalarla altrlabilir. Elektrokimyasal bir hcrede, uygun bir elektrolit zeltisine daldrlm, iki metalik iletken (elektrot) bulunur. Elektrik akm elde edilmesi iin elektrotlarn dtan iletken bir tel ile balanmas ve iki elektrolit zeltisinin, iyonlarn birinden dierine hareketini salayacak ekilde birbiriyle balant halinde bulunmas gerekir. Bir elektrokimyasal hcrenin katodunda indirgenme, anodunda ykseltgenme reaksiyonu olur. Tanm galvanik ve elektrolitik hcreler iin ayndr.

Katottaki ve Anottaki Yar-Reaksiyonlar

Tipik Katodik Yar-Reaksiyonlar (*) Cu+2 + 2e- Cu (k) Bakr, elektrot yzeyinde kat halde toplanr. Fe+3 + e- Fe+2 zeltideki maddenin, sadece oksidasyon durumu deiir. 2 H+ + 2e- H2 (g) Kolay indirgenebilen maddeler iermeyen sulu zeltilerde gerekleir. Ag Cl (k) + e- Ag (k) + Clki aamal bir reaksiyonun sonucudur: Ag Cl (k) Ag+ + ClAg+ + e- Ag (k) lk reaksiyonla az znen AgCln znmesiyle ikinci aamadaki indirgenmeyle gm iyonlar oluturulur. IO4- + 2H+ + 2e- IO3- + H2O Katodik reaksiyon, katyonlarda olduu gibi anyonlarda olabilir.

Tipik Anodik Yar-Reaksiyonlar Cu (k) Cu+2 + 2ezeltiye Cu+2 iyonlar verebilmek iin bir bakr elektrota gereksinim vardr. Fe+2 Fe+3 + eHerhangi bir inert metal yzeyde gerekleebilir. 2Cl- Cl2 (g) + 2eHerhangi bir inert metal yzeyde gerekleebilir. H2 (g) 2 H+ + 2eHerhangi bir inert metal yzeyde gerekleebilir. Elektrot (ounlukla Pt) yzeyinden kabarck gaz k olacak ekilde zeltiye H2 gaz doldurulur. H2 (g) H2 (doygun) H2 (doy.) 2 H+ (suda)+ 2e2 H2O O2 (g) + 4 H+ + 4eHerhangi bir inert metal yzeyde gerekleebilir.

(*) Bu ilemlerde kullanlan elektronlar, bir d devreden, kimyasal reaksiyona dorudan katlmayan bir elektrot vastasyla salanmtr.

Hcrelerin ematik Tanm, Hcre Diyagramlar

Hcrelerin tanmn basitletirmek iin ksaltlm baz iaretler kullanlr. Hcrenin bu ekilde tanmlanmas hcre diyagram olarak adlandrlr. Bir hcre diyagramnda: Anot ve anodun iinde bulunduu zelti ile ilgili bilgiler sol tarafa yazlr. Tek dik izgiler potansiyelin oluabilecei faz snrlarn gsterir. Tuz kprsnn varl iki dik izgi ile belirtilir; potansiyel farknn yzeylerin her birinde olutuunu gsterir.

rnein, tuz kprs bulunmayan sv balantl bir hcre diyagram: M1 l M1+2 (x M) l M2+2 (y M) l M2 Hcre potansiyelinin bir ksm M1 elektrot ile M1 sulu zeltisi arasndaki faz snrnda olumaktadr. Sv balantsnda da kk bir potansiyel bulunur; bu nedenle M1 sulu ve M2 sulu zeltileri arasna da dik bir izgi konur. Katot, elektrolit zeltisini M2 elektrottan ayran baka bir dik izgiyle sembolik olarak tanmlanr. Bir hcrede tuz kprsnn varl iki dik izgi ile belirtilir; bu iaret potansiyel farknn yzeylerin her birinde olutuunu gsterir. Tuz kprl bir hcre diyagram aadaki gibi gsterilir: M1 (k) | M1+2(x M) || M2+2(x M) | M2 (k)

Hcre Tipleri
1. Sv Balantl (Porz Cam Diskli) Hcreler
ki yar-hcre elemanlar arasnda dorudan reaksiyon olmasnn istenmedii hallerde porz cam disklerle hazrlanan sv balantl hcreler kullanlr (ekil-1). ki elektrolit zeltisi kartrlrsa aa kan metalik bakr dorudan inko elektrodu zerinde toplanr ve hcre veriminde dme gzlenir. ki elektrolit (bileimleri farkl) zelti arasndaki yzeyde "balant potansiyeli" denilen kk bir potansiyel doar.

Zn

gzenekli cam disk

Cu
www.ltcconline.net/oleson/ Chapter%2017Electrochemistry.ppt

katyonlar anyonlar Anot zeltisi zeltisi Katot

ekil-1: Sv kprl bir galvanik hcre

Hcre diyagram: Anottaki reaksiyon: Katottaki reaksiyon: Toplam reaksiyon:

Zn (k) l ZnSO4 (x M) l CuSO4 (y M) l Cu (k) Zn (k) Zn+2 + 2eCu+2 + 2e- Cu (k) Zn (k) + Cu+2(sulu) Zn+2(sulu) + Cu (k)

2. Sv Balantsz Hcreler
Elektrotlarn ayn elektroliti paylatklar hcrelerdir. Hcre diyagram: Pt, H2 (p = 1 atm) l H+ (0,01 M), Cl- (0,01 M), Ag Cl (doygun) lAg Bu hcrede, sadece iki faz snr vardr, elektrolit her iki elektrot iin de uygun bir zeltidir. Bu hcrenin edeer dorulukta dier bir tanm ekli aadaki gibi yazlabilir. Pt l H2 (doygun), HCl (0.01N), Ag+ (1,8 x 10-8 M) l Ag

5 Burada, molekler hidrojenin konsantrasyonu, doygun zeltideki konsantrasyonuna eittir (basn ~1 atm); gm iyonlar konsantrasyonu, gm klorr znrlk sabitinden hesaplanmtr.

H2 (p = 1.00 atm)

. . . . . .. .. .. . Pt elektrolit Ag

0.01 M HCl kat AgCl

ANOT

KATOT

ekil-2: Sv balantsz bir galvanik hcre; katot gm, anot platindir.

Anottaki reaksiyon: Katottaki reaksiyon: Toplam reaksiyon:

H2 (g) H+ (sulu) + eAg Cl (doy) + e- Ag (k) + Cl- (sulu)

Ag Cl (doy) + H2 (g) Ag (k) + H+ (sulu) + Cl- (sulu)

Hidrojen ve kat gm klorr arasndaki dorudan reaksiyon yavatr. Bu nedenle hcre verimini hissedilir derecede drmeyen bir elektrolit kullanlmaldr.

3. Tuz Kprl Hcreler

Anot ve katot blmelerindeki elektrolitleri birbirinden ayrmak iin elektrokimyasal hcrelerde "tuz kprs" bulundurulur. Tuz kprs eitli ekillerde hazrlanabilir. ekil-3'deki rnekte doygun potasyum nitrat ile doldurulmu U eklinde bir tuz kprs grlmektedir. Byle bir hcrede iki sv balants vardr; birisi katot e-

www.liquidgasplants.com/ h2-gas-plant.html

0.01 M HCl (AgCl ile doygun)

6 lektrotu ile kprnn bir ucu arasnda, dieri anot elektrotu ile kprnn dier ucu arasndadr.

Voltmetre eanot tuz kprs (sulu) ekatot

1.00 Zn(NO3)2 (sulu)

1.00 Cu(NO3)2 (sulu)

ekil-3: Tuz kprl bir hcrenin ematik grnm

Hcre diyagram: Anottaki reaksiyon: Katottaki reaksiyon: Toplam reaksiyon:

Zn (k) | Zn+2(sulu) || Cu+2(sulu) | Cu (k) Zn (k) Zn+2 + 2eCu+2 + 2e- Cu (k) Zn (k) + Cu+2(sulu) Zn+2(sulu) + Cu (k)

Elektrokimyasal Bir Hcrede Doru Akm (DC)

Elektrik, bir hcrede iyonlarn bir yerden baka bir yere g etmesiyle tanr. Genel bir tarif olarak, metalik iletkenlerde Ohm kanunu yazlr. E I = R I akm (amper), E iyonlarn hareketini gerekletiren potansiyel fark (volt) ve R de elektrolitin akma kar gsterdii direntir (ohm). Diren zeltideki iyonlarn cinsine ve konsantrasyonlarna baldr. Sabit bir potansiyel altnda, bir zeltideki eitli iyonlarn hareket hzlarnn farkl olduu deneysel olarak saptanmtr. rnein, protonun hareket hz (veya ak) sodyum iyonuna gre yedi kat, klorr iyonuna gre be kat daha fazladr. Bu nedenle bir zeltideki iyonlarn elektrik iletimine katklar birbirinden farkldr. Bunu aklamak iin ekil-4(a)'da grlen bir hcreyi inceleyelim.

6e-

6e-

Katot H2 H2 H2

Anot Cl2 Cl2 Cl2 H+ H+ H+ H+ H+ H+ Cl- ClCl- ClCl- ClH+ Cl-

H+ H+ H+ H+ H+ H+ Cl- ClCl- ClCl- Cl-

H+ H+ H+ H+ H+ H+ Cl- ClCl- ClCl- Cl-

H+ H+ H+ H+ H+ H+ Cl- ClCl- ClCl- Cl-

H+ H+ H+ H+ H+ ClCl- ClCl- Cl-

Katot: 6H+ + 6e- 3H2 (g) Anot: 6Cl- 3Cl2 (g) + 6e(a) akmdan nce (b) akmdan sonra

ekil-4: Alt elektronun akmndan oluan deiiklikler Hcre blme gibi dnlebilir; her bir blmede alt hidrojen iyonu ve alt klorr iyonu bulunsun. Bir bataryadan katoda alt elektron gnderilsin; katotta molekl hidrojen molekl oluurken anotta da molekl klor meydana gelir (ekil-4b). Elektrot blmlerinden iyonlarn ayrlmasyla oluan yk dengesizlii pozitif iyon-

8 larn negatif elektrota, negatif iyonlarn da pozitif elektrota doru gmesiyle yeniden kurulmaya allr. Proton, klorr iyonuna kyasla be kez daha hareketli olduundan elektroliz esnasnda anot blmne be proton yer deitirirken katotta anoda doru bir klorr iyonu akar. Akmn altda beini hidrojen iyonu altda birini ise klorr iyonunun hareketi oluturur. ncelenen hcrenin her bir blmne ayrca 100 potasyum ve nitrat iyonu ilave edilmesi halinde elektroliz sonunda oluan yk dengesizlii hidrojen, klorr, potasyum ve nitrat iyonlarnn seimli olarak g etmesiyle giderilir. Hcreye ilave edilen KNO3 tuzunun konsantrasyonu ok fazla olduunda denge tercihen potasyum ve nitrat iyonlarnn hareketiyle kurulur; hidrojen ve klorr iyonlar, sadece elektrotlarn yzeylerindeki akm salarlar.

Alternatif (Deiken) Akm letimi

Bir hcreye doru akm (DC) potansiyeli uygulandnda, iletim iin anotta bir ykseltgenme ve katotta bir indirgenme reaksiyonu olmaldr. Byle ilemlere ve akmlara "faradaik" iletme denir. Deiken akm (ac) potansiyeli uygulamasnda ise hem faradaik hem de faradaik olmayan iletim sz konusudur.

1. Faradaik Olmayan Akmlar

Faradaik olmayan akmlar, elektrot-zelti yzeyleri arasnda bir elektriksel ift tabaka olumasndan kaynaklanr. Bir elektrolite daldrlm olan metalik bir elektrota potansiyel uygulandnda oluan ani akm, metal yzeyindeki negatif akm artrc (veya azaltc) etki yapar. yonik hareketlilikle elektrot evresindeki zeltide zt ykl iyonlar toplanr (ekil-5a). Ykl faz iki ksmdan oluur: 1. yonlarn ok youn olduu i faz (d0d1 aras); bu blgede elektrot yzeyinden uzaklatka potansiyel dorusal olarak azalr. 2. yonlarn ksmen youn olduu faz (d1-d2 aras); burada potansiyel azalmas eksponensiyaldir (stel fonksiyonlu). Erilerin durumu ekil-5(b)'de grlmektedir. Ykn bu homojen olmay durumu elektriksel ift tabaka terimi ile tanmlanr. ift tabakann bir doru akm potansiyeli ile olumas halinde yaratlan ani akm baz faradaik ilemler bulunmazsa az sonra sfra der (elektrot polarize olur). Deiken akm potansiyeli uygulamasnda ise her yarm devirde bir arj yk deieceinden elektrot yzeyine nce negatif, sonra pozitif iyonlar ekilir. Bu

9 iyonik hareketler sonucunda elektrik enerjisi harcanr ve srtnme ssna dnr. Bylece her bir elektrot yzeyi kapasitans olduka byk (birka yz ile birka bin mikrofarad/cm2) bir kondansatr gibi davranr. Kapasitans akm frekans ve elektrotun bykl ile artar; bu deikenler kontrol altnda tutularak bir hcreden akan tm, deiken akm faradaik olmayan bu ilemle elektrot yzeyine tanabilir.
20 - 300 A0 elektrot
(www.usi.edu/Science/.../ Electrochemistry%20%20Fundamentals.ppt)

zelti d0 d1 (a) d2

0 d0 d1 (b) d2 Mesafe

ekil-5: Potansiyel uygulamasyla elektrot yzeyinde oluan elektriksel ift faz

2. Bir Elektrolit zeltisinde Deiken Akm

Bir ka bin devir/saniyeye kadar olan frekanslar iin oluan deiken akm iyon hareketlerinden bamszdr. Hareketin yn her yarm-devirde bir deiir. Frekanslarn ok yksek olmas durumunda ise elektriin nemli bir ksm ikinci bir mekanizma ile tanr; bu mekanizma dielektrik ortamn elektriksel polarizasyonundan meydana gelir. Burada voltaj deiiklii, ortamdaki molekllerin "tesirle polarizasyonuna" ve "ynlenme polarizasyonuna" neden olur. Birinci durumda, bir molekl ekirdeinin etrafn saran elektron bulutunun bozulmas geici bir polarizasyona neden olur; ikinci durumda ise kararl bir diod momenti bulunan molekller elektrik alan ile dzenli bir ekle girerler. ki mekanizmada da akm, deiken voltaj sonucu oluan ilemlerdeki periyodik deimelerden meydana gelir. Dielektrik akm ortamn dielektrik sabitlerine baldr ve frekansla doru orantldr; bu tr akm sadece radyo frekanslarnda (106 Hz) nemlidir.

Potansiyel

10

Elektrokimyasal Hcreler
1. Galvanik Hcreler
Elektrik, bir galvanik hcrenin eitli ksmlarnda gerekleen ayr ilem sonunda iletilir. 1. Elektronlarn hareketi; elektronlar inko, inko-bakr iletken balant maddesi ve bakr metali ynnde hareket ederek bakr elektrotuna doru akm halindedirler. 2. ki zelti arasndaki iyon g; katyonlar inko elektrotundan bakra, anyonlar da bakr elektrotundan inkoya doru g ederler. Bu ilemde, iki zeltideki tm iyonlarn katks vardr. 3. ki elektrotun yzeyinde oluan ykseltgenme veya indirgenme reaksiyonu. Bylece hazrlanan ortamla, elektrotun elektron akm ile zeltinin iyonik gc arasnda balant kurularak bir akm elde edilmesi iin gerekli devre tamamlanr.

Voltmetre eanot tuz kprs (sulu) ekatot

1.00 M Zn(NO3)2

1.00 M Cu(NO3)2

ekil-6: Galvanik (voltaik) bir hcrenin ematik grnm

11 Hcre diyagram: Anottaki reaksiyon: Katottaki reaksiyon: Toplam reaksiyon: Zn (k) | Zn+2(sulu) || Cu+2(sulu) | Cu (k) Zn(k) Zn+2 + 2eCu+2 + 2e- Cu (k) Zn (k) + Cu+2(sulu) Zn+2(sulu) + Cu (k) Ehcre= 1.103 V

2. Elektrolitik Hcreler
Galvanik hcrede bakr elektrotu katot, inko elektrotu anottur. Bu hcreye, bir d kaynaktan yeterli miktarda potansiyel uygulamas halinde hcre, elektrolitik hcre eklinde alr. Burada elektrotlarn rol tersine dnmtr; bakr elektrotu anot, inko elektrotu katot olmutur.

> 1.103 V ekatot tuz kprs (sulu) eanot

1.00 M Zn(NO3)2

1.00 M Cu(NO3)2

ekil-7: Elektrolitik bir hcrenin ematik grnm Hcre diyagram: Katottaki reaksiyon: Anottaki reaksiyon: Toplam reaksiyon: Zn
+2

Cu (k) I Cu+2(sulu) II Zn+2(sulu) I Zn (k) Zn+2 + 2e- Zn (k) Cu (k) Cu+2 + 2e-

(sulu) + Cu (k) Zn (k) + Cu+2 (sulu) Ehcre= -1.103 V

12

3. Tersinir ve Tersinmez Hcreler

Termodinamik tersinir (reversible) reaksiyon, arjdan dearja geerken elektrot reaksiyonunun tersine dnmesidir. Tersinir ilemde: I0 dG = SdT + V dP + W

H2 (1 atm) Zn Cu
. . . . . .. .. .. .

katyon

Pt

Ag elektrolit

0.01 M HCl (AgCl ile doygun) 0.01 M HCl

anyon

www.liquidgasplants.com/ Anot h2-gas-plant.html

Katot

Anot (b)

Katot

kat AgCl

(a)

ekil-8: Tersinir alabilen iki hcre tipi ekil-8(a)da grlen galvanik hcrede bakr elektrotu katot, inko elektrotu anottur. Bu hcreye, bir d kaynaktan yeterli miktarda (1.1 volttan daha yksek) potansiyel uygulamas halinde hcre, elektrolitik hcre eklinde alr; elektron akm ters yne dner. Bu koullarda elektrotlardaki reaksiyonlar aadaki ekilde olur. Zn+2 + 2e- Zn (k) Cu (k) Cu+2 + 2eBurada elektrotlarn rol tersine dnmtr; bakr elektrotu anot, inko elektrotu katot olmutur. ekil-8(b)'de grlen galvanik hcre 0.46 V kadar potansiyel retir. 0.46 Vdan daha yksek potansiyel reten bir batarya, negatif ucu hcrenin platin elektrotuna balanarak devreye konulursa, elektron akm ters yne dner; bylece iki elektrottaki reaksiyonlar aadaki ekilde olur. Ag (k) + Cl- Ag Cl(k) + eH+ + e- H2 (g)

13 Bu durumda gm elektrot anot, platin elektrot katot olmutur. Akm yn deiiklii ile elektrokimyasal reaksiyonun ters yne evrildii hcreye (veya elektrota) "tersinir" hcre denir. ekil-8(a)'daki hcrede inko elektrotunun bulunduu blmeye az miktarda seyreltik asit ilave edilirse, reaksiyon tersinmez olmaya yatknlar. Bu durumda potansiyel uygulamasyla katotta metalik inko toplanmaz, bunun yerine aadaki reaksiyona gre hidrojen gaz kar: 2 H++ 2e- H2 (g)

Aada tuz kprl baz tersinir hcre rnekleri verilmitir. Hcre diyagram Anot: oksitlenme Katot: indirgenme Elektrolit Hcre reaksiyonu Hcre diyagram Anot: oksitlenme Katot: indirgenme Elektrolit Hcre reaksiyonu Hcre diyagram Anot: oksitlenme Katot: indirgenme Elektrolit Hcre reaksiyonu Zn (k) ZnSO4 (c1) CuSO4 (c2) Cu (k) Zn 2e- Zn+2 Cu+2 + 2e- Cu ZnSO4, CuSO4, tuz kprs Zn + CuSO4 ZnSO4 +Cu Ag(s) AgNO3 (c1) KCl (c2) AgCl (k)Ag (k) Ag e- Ag+ Ag+ + Cl- AgCl AgNO3, KCl, tuz kprs AgCl + e- Ag + ClPt (k) H2 (p)HCl (c1) NaOH (c2)H2 (p) Pt(k) H2 2e- 2H+ 2H2O + 2e- H2 + 2OHHCl, NaOH, KCl, tuz kprs H2O H+ + OHtanm: Pt (k) H2 (p)H+ tanm: Pt (k) H2(p)OHtanm: AgAg+ tanm: AgAgClCltanm: ZnZn+2 tanm: CuCu+2

14

4. Konsantrasyon Hcreleri
Yarm hcrelerinde ayn elektrotlar olan, fakat elektrolit konsantrasyonlar farkl olan hcrelerdir.

Voltmetre Anot H2 (g, 1 atm)

www.ltcconline.net/oleson/ Chapter%2017Electrochemistry.ppt

tuz kprs KNO3 (sulu)

Katot H2 (g, 1 atm)

Pt

Pt

ekil-9: Bir konsantrasyon hcresinin ematik grnm

Hcre diyagram: Anottaki reaksiyon: Katottaki reaksiyon: Toplam reaksiyon:

Pt | H2 (1 atm) | H+ (x M) | | H+ (1.0 M) | H2 (1 atm) | Pt (k) H2 (g, 1 atm) 2 H+ (x M) + 2 e2 H+ (1 M) + 2 e- H2 (g, 1 atm)

2 H+ (1 M) 2 H+ (x M) E0hcre = E0H+/H2 - E0H+/H2 = 0

Bu hcrenin potansiyeli (E0hcre) Nernst eitliiyle hesaplanr. 0.0591 Ehcre= E0hcre - log Q n

15 E0hcre 0.0591 x2 - log 2 12

Ehcre=

0.0591 Ehcre= E0hcre - 2 log x 2 Ehcre= 0 - 0.0591 log x Ehcre= 0.0591 pH

RNEK
Aadaki voltaik hcre iin Nernst eitliinden yararlanlarak Ehcre deerinin bulunmas.

voltmetre tuz kprs Anot (sulu) Katot

Pt tel

zm: Hcre diyagram: Pt I Fe+2 (0.10 M), Fe+3 (0.20 M) II Ag+ (1.0 M) I Ag (k) E0hcre = E0 (katot) E0 (anot) E0hcre = E0Ag+/Ag E0Fe+3/Fe+2 E0hcre = 0.800 V 0.771 V = 0.029 V Fe+2 (0.10 M) + Ag+ (1.0 M) Fe+3 (0.20 M) + Ag (k) E0 = ?

16 Ehcre = 0.029 V - log + 1 [Fe+2] [Ag ] Konsantrasyonlar: [Fe+2] = 0.10 M, [Fe+3] = 0.20 M, [Ag+] = 1.0 M 0.0592 V [Fe+3]

0.20 Ehcre = 0.029 0.0592 log 0.10 x 1.0 Ehcre = 0.029 0.0592 x log 2 = 0.029 0.018 Ehcre = 0.011 V

RNEK
Aadaki voltaik hcreyle AgI bileiinin Ksp deerinin tayin edilmesi. AgI (k) Ag+ (sulu) + I- (sulu) Ksp = ?

Hcre iin Nernst eitliinden Ag+ iyonlarnn konsantrasyonu bulunur, ve znrlk eitliinden denge sabiti hesaplanr.

Voltmetre tuz kprs Anot KNO3 (sulu) Katot

doygun k

17 zm: Hcre diyagram: Ag | Ag+ (doygun AgI) | | Ag+ (0.10 M) | Ag(k) Anot reaksiyonu: Katot reaksiyonu: Toplam reaksiyon: E0hcre Ag (k) Ag+ (doygun) + eAg+ (0.100 M) + e- Ag (k) Ag+ (0.100 M) Ag+ (doygun M) 0.0591 [Ag+]doyg.AgI - log n [Ag+]0.100 M z.

Ehcre=

x = doygun gm iyodr zeltisindeki [Ag+] 0.0591 x Ehcre= E0hcre - log 1 0.100 0.417 = 0 0.0592 (log x log 0.100) 0.417

= log x + log 0.100

0.0592 0.417 log x = log 0.100 - = 1.00 7.04 = 8.04 0.0592 x = [Ag+] = 10-8.04 = 9.1 x 10-9 M Doyun AgI zeltisinde Ag+ ve I- konsantrasyonlar eittir, Ksp = [Ag+] [I-] = (9.1 x 10-9 ) (9.1 x 10-9 ) = 8.3 x 10-17

Yararlanlan Kaynaklar D.A.Skoog, D.M.West Principles of Instrumental Analysis, (second ed), 1981 http://www.ibb.ntou.edu.tw/wwwroot/teacher_system/file/information/29eec5_cha pter%2020-2.ppt#1