Secki 06

Trilobis
altkitap 2006 yk sekisi
2006
Trilobis
altkitap 2006 yk sekisi
Trilobis Srm: Ocak 2007 Tasarm: Murat Glsoy 2006 altkitap Yaptn tm yayn haklar sakldr. Tantm iin yaplacak ksa alntlar dnda yayncnn izni olmakszn hibir yolla oaltlamaz. www.altkitap.com altkitap@altkitap.com
altkitap 2006 yk Sekisi
altkitap 2006 yk dlleri Birincilik kincilik nclk Trilobis Nizam Ekinazyaveba Feryal Tilma Duygu Gck Dilek Aydn Cem Uan
altKitap Seici Kurul zel dl Altm Yedi (?) Kelime- Bir Hikye
altKitap 2006 yk Sekisine Girmeye Hak Kazananlar Szn Krld An eytan Aldatmas Salam Ayakkab O Sen misin? Heyula H. K. irketi Ziyaret Gn Gvercin Karnca Yolu Hi Asmal Kasr- Zifir'in Cini Tekir Kerubim'in akas Yolculuk Temiz Sayfa ve Belki de Bir Kalem Szck Kayb ebnem Baytar Uur Bilgili Zekiye Aras Boyona Bnyamin elebi Erol elik Vesile Dilek Seyhan Ecer Azime G Alper Gnay Merih Gnay Hakan cen mer zge zlem zyurt Erkan Topalolu Cansun Uan Meral Yakar Pelin Ylmaz
Seici Kurul Adnan Kurt, Ayfer Tun, Murat Glsoy, Yekta Kopan.
www.altkitap.com
Feryal Tilma 1969 Adana doumlu. Boazii niversitesi'nin ktisat blmnden mezun oldu. ITO Yaynlar tarafndan baslm Tekstil, araplk ve Tarmsal Teknoparklar konulu aratrma kitab bulunmaktadr. ykleri, Artimento, Varlk, mge ykler, Eik Cini dergilerinde yaynland. Yazlar altzine.net, Borges Defteri gibi elektronik ortamlarda yaynlanmaktadr. Duygu Gck 1981 Ankara doumlu. Krkkale niversitesi Sosyoloji Blmnden faklte birincisi olarak mezun oldu. Gazi niversitesi Siyaset ve Sosyal Bilimler Yksek Lisans Programnda tez rencisi. dlleri: 1997 Trabzon Belediyesi iir Yarmas Mansiyon dl; 1998 ev-Kor Masal Yarmas Birincilik dl; 1998 nsan Haklar Dernei iir Yarmasnda iirleri vgye Deer bulundu; 2006 Aykrsanat Dergisi Ksa yk Yarmas zel dl. Yazlar Eitimde Yenimahalle, Ekoloji evre-Magazin, Trk Edebiyat dergilerinde yaymland. Dilek Aydn 1984 Ankara doumlu. Boazii niversitesinde ngilizce retmenlii ve sinema eitimine devam ediyor. Boazii niversitesi Mithat Alam Film Merkezinde kitapk yazlar yazyor ve Altyaz aylk sinema dergisinde ksa metraj blmn editrln yapyor. Sinema ve edebiyatla hem pratik hem teorik alardan ilgileniyor. Cem Uan 1973 zmir doumlu. Boazii niversitesi letme Blmn bitirdi. u anda i gelitirme hizmetleri sunan bir irkette ynetici/ortak olarak alyor. lk yk kitab Bambaka Hayatlar 2005 ylnda, ikinci kitab Boluun zinde 2006 ylnda Sel Yaynclk tarafndan yaymland. ykleri altzine.nette, Varlk Dergi ve Eik Cininde yaymland. ebnem Korkmaz 1979 zmir doumlu. letme Blm mezunu. ykleri daha nce Aykr Sanat ve Figan dergilerinde yaynland. Uur Bilgili 1982 Ankara doumlu. Lise renimini A. Anadolu Turizm Meslek Lisesinde tamamlad. Bilgisayar destekli grafik iiyle urayor. Zekiye Aras Boyana 1958 Dzce doumlu. niversitede bir sre ngiliz Dili ve Edebiyat okudu, Sistematik Felsefe Blm'nden mezun oldu. Reklam yazar olarak alt.
Bnyamin elebi 1953 Krkhan doumlu. A..T..A Gazetecilik ve Halkla likiler Yksek Okulu mezunu. Srasyla Ankara, Adalet, Gnaydn, THA, Dnya Cumhuriyet ve Sabah gazetelerinde alt. stanbul Bykehir Belediye Bakan Nurettin Szenin basn danmanln yapt. Kanal E Televizyonunda Portre ve Gezi Rehberi isimli iki program yapt. Ayrca Tarih ve Toplum Vakfnn yaynlad stanbul Dergisinin Yayn Kurulu yesi olarak, bu dergide eitli rportajlar ve ektii fotoraflar yaynlanmaktadr.
www.altkitap.com
Erol elik 1978 Artvin doumlu. T SMF Dzce Meslek Yksekokulunu bitirdi. Star televizyonu radyolarnda dj olarak alt. NTVde ses oparatr olarak grev yapyor. Vesile Dilek 1964 zmir doumlu. Eskiehir Anadolu niversitesi letiim Bilimleri Fakltesi, Sinema Televizyon blmn bitirdi. Blgesel yayn yapan Kanal Ege ve Ege TV'de belgesel program ynetmenlii ve haber muhabirlii yapt. Seyhan Ecer Fransz filolojisi mezunu. Bakanlnda alt. Dileri
Azime G 1983 Antalya doumlu. stanbul niversitesi Uluslararas likiler Blmn bitirdi. Gen Sosyal Bilim Forumu Agora'nn yaz kurulunda yer ald. Alper Gnay 1978 Isparta doumlu. Dou Akdeniz niversitesi Hukuk Fakltesi mezunu. stanbulda avukatlk staj yapyor. 2005 ve 2006 yllarnda Kbrsta Isrgan ve Emaa, Trkiyede de Kl yk edebiyat dergilerinde ykleri yaymland. Kbrsta, Akdeniz Avrupa Sanat Derneinin Mart 2006 tarihinde dzenledii, Gen ykcler yk Yarmasnda nclk dl ald. Trkiyede yaymlanan XI Art, Takoz, Git dergilerinde ve Kbrs Gndem gazetesinde, daclk zerine eitli makale ve fotoraflar yaymland.
Merih Gnay 1969 stanbul doumlu. Yazmaya balad 2001 ylndan itibaren, ykleri: Hayal, Aykr Sanat, Anafilya, Kahve Molas dergilerinde yaynland. Pabularmn Yazar adl ilk yk kitab (stanbulNet Yaynclk) 2004 ylnda kt. Olumun Babas adl yksyle Anafilya Dergisi yk Yarmasnclk (2005), Pabularmn Yazar adl kitabyla Sabit nce Edebiyat dlleri-kincilik (2005), Varlk ve Yokluk adl yksyle Trke Sevdallar yk Yarmas-Birincilik (2005), LEON adl yksyle Nedim Ali Zengin II. yk Yarmas-kincilik (2006), Nbet adl yksyle FRP World I. Fantastik Kurgu yk Yarmas-Mansiyon (2006), Kl smail adl yksyle Kahve Molas Dergisi I. yk Yarmas-kincilik (2006) dllerini ald. Hakan cen 1961 Ankara doumlu. Marmara niversitesi Ticari Bilimler Fakltesinden (.T..A) mezun oldu. stanbul nv. letme ktisad Enstitsnde Lisans st eitim programn tamamlad. Kurucu ortaklar arasnda bulunduu, biliim sektrnde yer alan bir irkette ticari faaliyetine devam etmekte. Tark Gnersel ile iir Atlyesi almalar iinde bulundu. Murat Glsoy ile birlikte Kurmaca Yazarlk konusundaki atlye almalarna devam etti. Eik Cini, Altzine, Borges Defteri, Yitiklke, tekisiz, Havuz, Firak, Srada gibi dergi ve edebi sitelerde iir, deneme ve ykleri yaynland.
www.altkitap.com
mer zge 1980 Ankara doumlu. Orta Dou Teknik niversitesinde mhendislik eitimi grd ve aratrmac olarak alt. u anda yurtdnda renimime devam etmekte ve aratrmac olarak almakta. Metinleri daha nce eitli dergilerde yaynland. zlem zyurt 1980 Ankara doumlu. Galatasaray niversitesinde ktisat eitimi ald. Galatasaray niversitesi Detay Dergisinde ve IKSV internet portal olan www.istanbuldostlari.org sitesinde editrlk yapt. Milliyet Sanat Dergisi'nde eviri ve derleme haberleri; Varlk, Kaak Yayn Dergisi ve altzine.net internet sitesinde ise oykulerim yayimlandi. Mario Levinin ve Murat Glsoyun Yaratc Yazarlk Atlyelerine devam etti. Halen Societe Generale Fransz Bankasnda Kurumsal Pazarlama Uzman Yardmcs olarak alyor. Ayn zamanda internet zerinde www.yazidegirmenleri.com adresinde yaynlanan sanal edebiyat dergisinin editrln yrtyor.
Erkan Topalolu 1985 Eskiehir doumlu. Erciyes niversitesinin Turist Rehberlii blmn kazanarak yksek renimine balad. Cansun Uan 1946 dogumlu. zmir Amerikan Kz Koleji mezunu. Meral Yakar 1984 stanbul doumlu. Boazii niversitesi Felsefe blmnde eitimini srdryor. Edebiyatn yan sra resim, karikatr ve sinema sanatlaryla da ilgileniyor. Pelin Ylmaz 1970 Ankara doumlu. .. Hukuk Fakltesini bitirdi. Ycel Balku yk Atlyesine devam etti. yk ve denemeleri Akatalpa, Onaltkrkbe, Agora; Bursa Denemeleri, Anlarla Bursa, Bursa Defteri, Kl yk, Lacivert gibi dergilerde ve sanal ortamda altzine.net, siirakademisi.com, fotografm.net sitelerinde yaynland. Bursa'da serbest avukatlk yapyor.
www.altkitap.com
Altkitap 2006 yk dl Konuma Metni

Ayfer Tun Orhan Pamukun Nobel edebiyat dl almas nedeniyle yapt, Babamn Bavulu balkl konumay burada bulunan hemen herkesin dinlediini sanyorum, en azndan okumusunuzdur. ok etkileyici bir konumayd. Ben de birok kii gibi bu dokunakl konumadan ok etkilendim. Ama Orhan Pamukun konumasnn bir yeri vard ki, sanyorum sizler de benim gibi o paragraftan daha ok etkilendiniz. Orhan Pamukun neden yazyorum sorusuna cevap arad yerden sz ediyorum, zellikle, size, hepinize ok kzdm iin yazyorum dedii cmleden. Yazarlar iin ok temel bir sorudur bu. Neden yazyorum? Bence yazarlarn ou, yazmaya balarken neden yazdn sormaz kendine. nsan bu soruya gzel bir cevap bulduu iin yazmaya balamaz nk. Ama yazma serveninin bir yerinde her yazar veya yazar aday kendine bu soruyu sorar. Neden yazyorum? Alttan alta bu soruya gerek, kendimizi de inandracak bir cevap ararz. te yandan k bir cevap peindeyizdir de. Hele gen bir yazarsanz bir gn size sorulmas muhtemel bu soruya doyurucu bir cevap vermek, yazmak kadar nem kazanr. Hemen her yazar kendince bir neden bulur. Orhan Pamuk ynla neden bulmu. Kimileri kopya eker, nk neden yazyorum? sorusuna verilmi en gzel cevaplardan biri Sait Faikin cevabdr: Haritada Bir Nokta adl yksnn son cmlesi, Sait Faikin bu eskimez soruya cevabdr: Yazmasam deli olacaktm. ok arpc cevaptr ve birok yazar bu kany paylar. Ben yazmaya neden yazyorum diye kendime sorarak balamadm. Uzun yllar neden yazdm dnmedim bile. Ama yazma servenimin bir yerinde, mitsizlie kapldm, yazmann neredeyse beyhude bir aba olduunu dnmeye ok yaklatm anlarda, acyla sorduum oldu bu soruyu. Hatta yazmayacam artk dedim, ama yapmadm, yazmay srdrdm. unu anlamtm: yazmam gerekiyor. yi de neden? Bu kez
www.altkitap.com
gerekten merak ederek sormutum kendime. Bir cevap bulamadm. Aslnda bulmutum, ama galiba yeterince k grnmyordu gzme. Yllar sonra Baudelairein bir szn okudum. Benim de iimden geen cevabn son derece airane, son derece nitelikli ifadesi. Baudelaire diyor ki: air, ben elbette kendi cevabm verirken, air yerine yazar diyorum. air, gnlnce kendisi ve bir bakas olabilmek gibi esiz bir ayrcalktan yararlanan kiidir. Tpk bir beden aramak iin dolanp duran ruhlar gibi, air de istedii zaman bir bakasnn kiiliine girer. Herkesin kiilii ona aktr. Eer belli yerler kapalym gibi grnyorsa, bunun nedeni o yerlerin airin gznde grlmeye deer olmaydr. Ben de dnyann tm alarnda, btn insanlarn hayatlarn yaayamadm iin yazyorum. Bana verilmi tek bir hayatla yetinemediim iin. Edebiyat olmasayd hayat benim iin ok skc olurdu. Benim iin varolusal anlamda dayanlmaz olan hayat dayanlr kld, hayatla ba etmemin aresi oldu. Bir baka deyile edebiyat beni yaatt, sonsuzca yaatt. yi de, bundan bakalarna ne? Bunun bakalarna ne yarar var? ok var. nk edebiyat sadece yazarlarn deil, okurlarn hayatn da sonsuzca oaltmann biricik yoludur. Yalnz yazarken deil, okurken de baka hayatlar bizim olur, bakalarna ait hayatlarn iinde dolarz, kendine beden arayan babo ruhlar iken bedenden bedene gireriz. Baudelairein szn ettii o esiz ayrcalk, okurlar iin de geerlidir, stelik daha zahmetsiz. te yandan hayat dediimiz ey, tek ve uzun bir hikyeden ibarettir. Hepimiz, Adem ile Havvann hikyesiyle balayan, bu uzun ve sonsuz hikyenin bir yerine giriyoruz, sonra kyoruz. Bir hikye bitti derken, yeni bir doumla yeni bir hikye balyor. Hikyesiz yaayamayz, hepimiz birer hikyeyiz nk. Hikyesiz hayat olamaz, yaanamaz. Beni hikyenin anlam konusunda ok etkilemi olan bir yazarn, Max Frischin insanln byk hikyesini kck zetlediine inandm o muhteem cmlesiyle bitirmek istiyorum. Frisch yllar boyunca dikkatle tuttuu gnlnn bir yerinde yle diyor: Herkes nnde sonunda kendi hayat sand bir hikye uydurur. Demek ki hepimiz birer hikayeden ibaretiz.
www.altkitap.com
TRLOBS
Feryal Tilma
Sevgili Dostum, Naslsn? Ben iyiyim, geleli iki haftay geti, ilk aknlm attm zerimden. Yava yava alyorum, daha da iyi olacam gibi geliyor. Harika bir adaptrmz var. Her eyimizle ilgileniyor. Bu mektubu da o gnderecek sana. Bu da ne demek imdi diyeceksin. Sanrm en bandan anlatmalym. lk gn uaktan iner inmez proje yneticilerince karlandm. n grmeler iin Londraya gittiimde tantm ngiliz iftten sz etmitim sana, Bay ve Bayan Ackroyd. Hani u yazarla ayn soyad tayan, anlatmtm, anmsarsn. Beni almaya arabalaryla gelmiler. nce Lizbondaki evlerine gtrdler. Kprye bakan kk gzel bir apartman daireleri var. Boazii Kprsne benziyor. Kar yakaya dikilmi beyaz San Isodoro heykeli kollarn iki yana am ehri gzetiyor. u Rionun simgesi mehur heykelin kk bir kopyas. Garip bir ehir buras. Otoyol boyunca bek bek ingene adrlar grdm, nlerinde odun ateleri yanan derme atma barakalar. Bir Avrupa kentinde olmasn beklemeyeceimiz pek ok ey var aslnda. Bavullarm eve braktktan sonra ehri grmem iin beni biraz dolatrdlar. Eski kentin Arnavut kaldrml dar sokaklarnda, yokularnda yrdk hi konumadan. Ben soru sormadka aklama yapmadlar. Ne duyduun deil ne hissettiin nemli dedi Bay Ackroyd. Sanrm doru. Sonuta turistik bir gezi iin bulunmuyorum burada. Senle de o adn sylemeyi bir trl beceremediim pasajdaki kahvede karlkl oturup dakikalarca susardk deil mi? Ve susarak ne ok ey konuurduk aslnda. Seni ok sk dnyorum bu aralar. Gelecek misin? Ylda bir kez ziyareti kabul edebileceim, biliyorsun. Garonun gzlerinde seni buldum ben. Garo adaptrm. Dur anlatacam. u Lizbonu bitireyim; havada tuhaf bir ya ve rutubet kokusu, ara sra okyanustan esen beklenmedik bir rzgar, tahta kaplarn arkasndan szan fado ezgileri, sokaklar dolduran etnik giysili Afrikallar, bildiimiz Akdenizliler ve tm bunlarn melezi olduunu dndrten beyazlarn hatlaryla siyahlarn derisine sahip brlerinden oluan halkyla saatler iinde iime iledi ehir. Bir ak hava kahvesinde oturup yerli peynirler eliinde Porto arab itik. Parlak simsiyah gzl, paavralara brnm gen bir ingene kadn masamza yaklap nedense benden- para istedi. Tedirgin olup kafam evirdim. Azmdaki peynir lokmas oalp byd, boazma kitlendi. Tam o anda ne yapsa beenirsin? Ne yapsa beenmem diyeceksin ama o kadar
www.altkitap.com
emin olma! Arkasn dnp eteini syrd ve bana poposunu gsterdi uzun uzun. Sokan ortasnda, ylece yusyuvarlak, plak bir k, dnsene! Garson gelip kovalamasayd gsterisine daha da devam edecekti. Nasl ama? Deli bu ehir! Hani airin dedii gibi, lgnhznl. Bay ve Bayan Ackroyd bu k meselesine bile tepki gstermediler. Hafife glmsediler sadece. Yanmda olsaydn kahkahalarla glerdik. Yanmda olsaydn Hznlenmek yok. Lizbonu ksa keseyim, daha fazla meraklandrmayaym seni. Yemekten sonra evlerine gittik. Birer kahve itik. Konu projeye hi gelmedi, havadan sudan sz ettik. Yatacam yeri salona hazrlamlard, iyi geceler dileyip odalarna ekildiler. Uzun uzun kpry seyrettim. Yolculuun yorgunluundan olacak dalmm. Ryamda San Isodoronun beni kucana alp ehrin stnden okyanusa doru uurduunu grdm. te yeni hayatmn ilk gn/gecesi byle geti dostum. Ertesi sabah erkenden yola ktk. Sislere brnm ehir henz uyuyordu. Atlantik kysna doru yola koyulduk. Tek eritli asfalt yol nerdeyse deniz kysna kadar demiryoluna paralel gidiyor. Bahelerinde yenidnya aalar olan ounluu tek katl rengarenk boyal evlerin nnden getik. Daha nce bu yolu onlarca kez kat etmi olduum duygusuna kapldm. Yol arkadalarmn altm sessizliklerine ara sra czrdayan radyodan yaylan hafif mzik elik ediyordu. Geldiimiz yne doru giden sabah treninin homurtulu takrts artk dalmaya yz tutan sisi yrtp geti. Sintraya yaklarken iimde ilk kez bir tedirginlik hissettim. Azck korktum galiba! Geti ama sonra, endielenme. Dedim ya imdi iyiyim. Sintray da geip sahil boyunca ilerledik. Yaklak bir saat sonra denize inen dik, yksek, plak kayalklarla evrili bir koya geldik. Etraf alabildiine sessizdi. Sadece dalgalarn yalyarlarda krlma sesi blnp, ufalanarak dalyordu yosun kokulu havaya. Bay Ackroyd bavullarm indirirken kars kolumu hafife skarak beni kayalklara doru ynlendirdi. Neden sonra gri talarn arasnda kayalarn oyulmasyla oluturulmu merdiveni grdm. Yzlerce basamakBenim u gkyzne uzanan d merdivenlerinin yeryzndeki aksi gibiydi adeta, aklmdan bir an iin vazgemeyi bile geirdim. Ama yapamazdm, dahas Bayan Ackroyd kolumdan sk sk tutmay srdryordu. nden inmem iin beni hafife itti. Yeni bir hayat istiyorsam inmeliydim. Bana hala iten ie kzgn olduunu biliyorum. Anlamaya al nolur! Yaamak istiyorum. Orada kalsaydm baaramayacaktm. Baka bir mahalle, baka bir ehir hatta baka bir lke deil, baka bir dnyaya gereksinimim vard benim. nsan kendini yannda tayor nereye gitse. Ryalarm hl hep stanbul ama geermi, gitgide seyrekleir bir dzene girermi. Kayalklarn denizle birletii noktaya indiimizde bizi bir Zodiacn beklediini grdk. Botu kullanan adam motorun ipini sabrszca ekip brakt. Bu sefer nden giden Bayan Ackroyd elini uzatp binmeme yardm etti. Kasketli adama Portekizce bir eyler syledi, Bay Ackroydu beklemeden hareket ettik. Adamn yukary gsterip konumasndan bizi braktktan sonra dnp bavullar indirmesine yardm edeceini kardm. Denize ular ulamaz artk varln yadrgamaz olduum gerginliimden syrldm. Herkesin kendini iyi hissettii bir yer vardr diyen banka reklamn hatrlyor musun? Dnyorum da sanrm masmavi denizin iinde akan o adamn huzur dolu imgesi oldu beni buralara tayan.
www.altkitap.com
Trilobisi ilk grm sana nasl anlatsam bilmem ki! Okyanusun ortasna braklm, yarsndan fazlas suya batm dev bir cam fanus gibiydi. Kalbim kanatlanp benden nce yeni evine yerleti. Ben ak da hep byle hayal ederdim. Kalbim yerinden frlayp usun, buluversin, giriversin evine, dnya durduka dursun, uzaktan izleyenlere bile soluk olsun, tkenmesin, ieklensin, tazelensin, her an kendini yeniden retsinBulamamama amamal, ne de ona olan inancm kaybetmeme! Eer dostluktan bir yudum fazlasn hissedebilseydim, seninle olabilirdi belki. Hadi suratn asma! Olsa naslsa biterdi, oysa imdi hep varz birbirimize. Somurtma, dinle imdi. Suyun zerinde kalan o camdan kubbe gne alma blmym, st gverte. Portekizli botu becerikli hareketlerle yanatrnca srgl kapaklar ald, dar doru metal bir merdiven uzand. Adam atlayp botu balad, nce onun inmesine yardm etti, sonra benim. Yeni hayatna ho geldin! Bayan Ackroyd o sabah ilk kez konumutu. Heyecanla atldm merdivene doru. O kadar sabrszdm ki trmanrken uzad sanki. Kendimi birden kla ykanan bir salonda buldum. Sessizdi. Tad olan lezzetli bir sessizlikti. Youn bir ekilde deniz kokuyordu. Bir an henz ieri giremedim galiba diye dndrtecek kadar stelik. ardm. Epey bir sre ylece dikilip durmu olmalym. Bayan Ackroydun varln bile duymuyordum. Portekizlinin sahile dnm olduunu ancak Bay Ackroyd bavullarmla ieri girdiinde fark ettim. yi anslar dedi. Teekkr ettim, elimi skp ayrldlar. Uzaktan Zodiacn suyun yzeyini hafife yararak gidiini seyrettim. Bayan Ackroyd ban evirip son bir kez bakt, belki de yanldm. Yalnzdm ama tuhaftr uzun srm bir seyahatin sonunda eve dnmesine rahattm. Hani antan ayakkablarn gnlnce frlatr, gidip en sevdiin koltua yaylrsn. Seni karlayan o tandk bildik kokuyla sarmalanrsn. Dnyann yzne arpmsndr kapy, derin bir nefes alrsn. Ayrntlar sonra girer gr alanna. Mumlarn st incecik bir toz tabakasyla kaplanmtr rnein. Tatil boyunca, yannda gtrdnden emin olduun iin tm antalarn didik didik edip aradn kitabn konsolun stnde durduunu fark edip glmsersin. Canm ite bilirsin! ylece alverdi iine beni yeni evim, sevindim. Cam kenarna konmu tik ezlonglardan birine ilitim. Yerler de tik aacyla kaplanmt, st gverte deniyormu o salona zaten sonradan rendim. Orta yerde duran bavullarmdan baka bir ahsi dokunu yoktu. Dolu dolu bir boluk hissi veriyordu yine de ortam, nk bir yandan da olmas gereken her ey ordaym gibi hissediyordun. Gne tavandan trl ekillerde krlarak giriyor, yerlere srekli deien sonsuz eitlilikte figrler iziyordu. Bir mddet gzm alamadm. Hareketli bir ocuun elindeki kaleydoskopa bakar gibiydim. Kendi iinde durmadan paralara ayrlp bir araya gelen akl koyulu yansmalar, salonu da drt dnyordu. rili ufakl piramitler sert ifadeli bir erkek profiline dnp savruluyor, ben yeniden yakalayana kadar oktan kattan kesilmiesine keli iekler haline geliyor, bedenimin stnden geerek tekrar denize dnyordu. Tam daire biimindeki zeminin yaratt etrafnda tur atma duygusunu bastramayarak kalktm. Cam kenarndan sonsuz mavilii seyrederek dolandm. Buras olduka byk bir koy. Kydaki,
www.altkitap.com
gz denizin devamymasna yanlsatan ak gri kayalklar seebilmek iin epeyce dikkatli bakmak gerekiyor. Kendini tamamen bitimsiz bir maviliin ortasnda duyuyorsun. Neyse, epey bir sre etraf hissetmeye alarak dolandm. Tekrar oturduumda zeminde daha nce fark etmediim bir kapak ald ve bir ocuk enerjiyle yukar frlad. Daha dorusu ilk bakta onun bir ocuk olduunu sandm demeliyim nk be alt yalarnda bir ocuk boyutlarndayd. nce kyafetleri artt beni sonra yz. Beyaz keten bir gmlek ile lacivert k bir pantolon giymiti. Ayanda yatlarda giyilen trden beyaz alt lacivert ayakkablar ve srtna att lacivert beyaz izgili merserize kazayla podyumdan frlam bir erkek mankenin minyatr gibiydi. Yzn grnce aknlm bsbtn artt. Teni gneten yanm, hafif sakall ve olaanst yakklyd. Evet, tam isabet! Adaptrmden bahsediyorum yani Garodan. Asl ad Nozigar, ona ben Garo diyorum. ahsiletirme, deitirme, yeniden biimlendirme. Elimde deil, baz eyleri deitiremiyorum. Yeni Yaama Adaptasyon Ynetmeni gibi bir titri var. Ksaca adaptr demekte haksz mym? lk dakikadan itibaren dost olacamz ikimiz de anladk sanrm. Bana doru kotu, oturduum yerden kalkamadan ayaklarnn ucunda ykselip boynuma sarld. Ne yapacam bilemeyip hafife kollarndan tuttum. Gzlerinin ii glyordu, Lizbona indiimden beri beni karlayan skunete inat bcr bcr konuuyordu. nce ho geldin deyip kendini tantt, sonra yanma oturup bir sra takip etmeden Trilobisin fiziksel zelliklerinden, br katlmclardan, kendi lkesinden, ilk bata herkes iin zor olduundan, yemeklerden hatta sevdii yazarlardan sz etti. Garo da Trilobisteki tm grevliler gibi ngilizce konuuyor. Sylediklerini takip etmeye alrken tedirginliin iimdeki son krntlarnn da iyot kokusuna karp buharlatn hissettim. Hemen karar verme diyeceksin ama hep aradm ideal arkadam buldum sanrm. Hemcinslerimle arkadalk ederken asla tamamen gven duyamadm bilirsin. En yakn arkadamn sen olduu dnlrse! Ama ne var biliyor musun, kar cinsle de ilerin rndan kmas an meselesi oluyor. Hadi itiraf edelim biz bile ipin ucunu karp flrt etmiyor muyuz, muyduk ya da? Sana kalsayd belki yatmtk bile. Garo ile cinselliin imkanszl her eyi yle gzel oturtuyor ki yerli yerine. Anlattna gre milyonda bir yaanan bir genetik bozuklukmu onunki; tm uzuvlar nispetli olarak geliiyormu, hormonlar ve duygular da tam ya dnemlerinde olmas gerektii gibi. Bir cce deil Garo, dedim ya en dorusu onu minyatr insan olarak tanmlamak. Anladm kadaryla aseksel. Cinsellik sadece gzlerle de yaanabilir diyor. lgin deil mi? Tabii bunlar bile konuuyoruz, daha neler konuuyoruz bilsen. Dedim ya ideal arkadam diye. Krlma hemen, bu ok zel bir durum. O hep zlediim erkek dostluunu doyasya yayorum, zihinsel kapasitesi ok yksek, entelektel, beni kendiyle kyaslayp durmuyor, aramzda cinsel anlamda bir etkileim olmas olanaksz, yani tamamen gvenli alandayz. Sonra arkadalarmda bile d grn nemserim ben bilirsin, o minicik yz yle yakkl ki bakmaya doyamyorum. Kckl, incinebilirlii iimdeki anneye dokunuyor. st gvertede kucama oturuyor, saatlerce konuuyoruz. yle ilgin eyler anlatyor ki; ocukluu Pariste gemi, babas talyan annesi Franszm. Soyad Noziani. Babasnn sevimli, kk bir lokantas varm, sadece mdavimlerin geldii bir yer. Hastal
www.altkitap.com
10
anlaldktan sonra okulu brakmak zorunda kalm, eitimine evde okuyarak devam etmi. Mterilerinden birinin geliiminde ok emei varm. Pascal diyor baarsz bir yazar ama ok iyi bir okur, daha da iyi bir retmendi. Okulu braktktan sonra lokantada almaya balam. Sandvilerin hazrlanmas, bardaklarn kurulanmas gibi ufak tefek ilere, gc yettiince de servise yardm ediyormu. Noziani Garon sonra sonra Nozigara dnp takma ad oluvermi. Paristeki doktorlarnn sylediine gre dnyada bilinen sekiz vaka varm byle. Hepsi de erkekmi, ne ilgin deil mi? imdilerde en youn biimde benimle ilgileniyor. Buraya en son gelen katlmc benim. Sylediine gre ilk geldiklerinde hepsiyle benzer bir sre yaamlar. Uyum srecinin sonunda bir sonraki yerleimci kabul ediliyor zaten. Benimle birlikte grubumuz tamamlanm oldu. ok ho insanlar var, onlardan da sz edeceim. Yemek saatlerinde gryoruz istersek, odamzda yeme ansmz da var ama. O nefret ettiim zorunlu sosyalleme hallerine, konserve gllere, ikiyzl onaylamalara, yzeysel sevimliliklere yer yok burada. Sevgi szckleri bol keseden uumuyor havada ne de plastik glmseyiler, tanrya kr! Kimse kimsenin hayattaki duruunu biimlendirmeye kalkmyor, daha iyisi bir duruun olmas da gerekmiyor. Soluklanyor insan dostum, inan soluklanyor. Bir meditasyon nitesi var. Oraya bahe diyoruz. Trilobisin en alt blm, derinlii yzeyden yaklak sekiz metre. Her birimiz iin birer tane olmak zere sekiz cam kabinden oluuyor. stersen salt bir sessizlik, istersen de denizin sesini dinleyebiliyorsun. Yosunlar zarif danslar gibi salnyor, anslysan balk srlerine denk geliyorsun. Kabinden szan mat k karanlk sular mavinin mavisi nefis bir film grntsne dntryor. yi hissediyorum, anlamn anlamszln idrak etmek iin boluk gibisi yoktur derdin deil mi? Hiliin, sessizliin, elle tutulabilir, gzle grlebilircesine somut yokluun ortasnda oturup saatlerce i sesimi dinliyorum. Bana ne hikayeler anlatyor bilsen! Belleimin karanlk dehlizlerinden syrlp ortaya kanlar beni her seferinde yeniden artmay beceriyor. Tm bu dinginlii yaarken duyumsamak, hayal edebileceim bir ey deildi. O ince kenar izgisinin zerinde gidip gelirken hep bunun skntsn yaadm. Skunet istiyordum, przsz berrak bir zihin, hafif bulutsu bir ruh. Ancak kar tarafa geersem elde edebileceimi sandm bir d tablosuydu huzur. Ben var olanlarn iinden kamazken hayat her gn kendine yeni seenekler ekleyen organik bir labirente dnmt. Ne kalmaya cesaretim vard ne de gitmeye. Snrda sallanarak dikilip dururken etimi brak ruhum acyordu. imdi cennetini yaarken bulmu gnll bir lym, ters yz edilmi bir zombi. Bu kadar ansl olabilir miyim? Hep yaptn gibi elimi tutman isterdim, bana inandn, beni affettiini, belki eskisinden de ok sevdiini szcklere snmadan sylemeni. Yazarken kederlenmek en son istediim ey inan! Hadi kitap faslna geelim. Sen imdi merak ediyorsundur okumadan nasl yapyorum diye. Yanmza kitap alamyorduk biliyorsun. Ama Trilobisin ok ho bir okuma sistemi var. Bir dijital ktphane bu aslnda. Ana bilgisayarda drt dilde 50.000den fazla kitap ykl. Dilediimiz anda odalarmzdan sisteme balanabiliyoruz. Hepimizin ayn anda kullanmasna olanak tanyacak biimde dzenlenmi, hibir gerginlie izin yok burada anlayacan. Ama bil bakalm ben ne yapyorum? Hi okumuyorum ama hi. Oysa ne ok
www.altkitap.com
11
okurdum deil mi? Ben de aryordum ilk balarda ama sonra sonra anladm ki ben kitaplar hep bir snak gibi grmm, kendi hayatmdan kap baka hayatlara, bakalarnn szlerine snmm. Oysa her eyden syrlp yeni bir dnyaya adm atal beri, ka deil aksine bir geri dn arac oldular. Birka kez denedim, arkamda brakmak istediim dnya harflere blnp stme saldrd sanki; kalabalk caddeler, i trafii, hafif kahkahalarla sessizlii blnen mum kl lokantalar, bir pnn portakal rengi i tulumu. Ak, zlem, ilikiler, kanlmaz bir son olarak aldatma, sitem, kalp krkl. Bir telefon kulbesinde kvrlp kalm kedi, toz kokulu antikac dkkanlar, sergiler, allar, isyankar duvar resimleri. Rengarenk tenteli kahvelerin evreledii bir meydan, duran zamann iinden akan su, kendine dnme, seninle yryen kaldrmlar, sonu gelmez i hesaplamalar, terk edilmi bir kadnn yastk slatma geceleri Tm bunlar, adna ne demek istersen, hayat, dnya ya da ehir, bir anda ruhumu girdabna almaya balad sayfalar ilerledike. nce yanl bir kitap setiimi dndm ama sonraki denemelerimin hepsi ayn bunalty hatta bulanty yaratt iimde. Vazgetim dostum. Kitap okumay braktm. ptal. Tk! Ne diyordu bizim adam? Hayatmzdaki her eyi herhangi bir anda, gz ap kapayncaya kadar kesip atabiliriz, sadece bunun farkna varmamz zordur. te ben de okumay rendiimden beri hep en yakn dostum olmu kitaplar bylece karverdim hayatmdan. Birazdan yemee gideceim. Bugn salonda yiyeceim. ki gndr Garodan baka kimseyi grmyorum. Onunla da bu sabah bahede oturup balklar izledik bir sre. Hi konumadan ylece. Sonra odama gelip biraz uyudum. Kalktmda sana yazmaya gereksinimim olduunu anladm. Her eyi bir anda geride brakmak olas ama izleri silmek hi de kolay olmuyor dorusu. Kimi zaman iimde belli belirsiz bir sz duyuyorum. Bir ky kahvesinin ans gelip yakalyor, boyalar yer yer dklm pasl devasa bir ilep geiyor zihnimin orta yerinden, ismini okuyorum ak seik: Meziyetana. Arkasnda beyaz kpkler brakyor uzaklarken, azmda buruk bir tat. Hemen i arkadalarmn, komularmn hatta alt sokaktaki bakkaln imgeleri yetiiyor imdada, ne hzn kalyor ne dert. Oh! Rahatlyorum, dnya varm, dnya buymu. Artk dokunamazsnz bana. te dostum hallerim byle; git ve gel, cezir ve med, inatla alt etmeye altm yorgun benliim. Garo bu mektubu gnderirken arkasna bir posta kutusu numaras yazacak. Bana yazabilirsin. Haftada bir Sintraya gidip posta gnderiyor, gelenleri toparlayp getiriyor. Dnmene engel olamam biliyorum ama ne olur endielenme ve zleme beni. zlem gerekse arr insan. Oysa hi olmadm kadar iyiyim byle. Sen de kendine ok iyi bak, gzel fotoraflar ek. Hatta bana yolla en gzellerini. Ho kal, yi ol ok seviyorum seni D.
www.altkitap.com
12
NZAM
Duygu Gck
Gzleri, karyolann balklarnda asl duruyordu Nizamn. Naftalin ve deterjan kokulu odada, pirin karyolann zerinde bilinsizce yatan Nizam Kuraln zihninden ocukluu, genlii geiyordu. Bulank noktalarda skp kalyordu bazen. Kaynatlan beyaz araflar, naftalin kokular, annesinin scak sularla Nizam hergn ykamas... Birbirinden kopuk grntlerdi bunlar. Dank bulutlarn arasndan syrp kartabildikleriydi. Sessizliin bu kadar yer kapladn o ana kadar bilmiyordu Nizam Kural. Sessizliin kaplad alandan zorlukla kendisine yer amaya alm, kmldadka gcrdayan pirin karyolaya snmt. Peki ya karanlk? Onun kaplad yer sessizlikten de fazlayd. O da yklendi Nizamn snd pirin karyolaya. Bir sesle irkildi, sesin geldii yne dnd Nizam. nce cama atlan akl talar, glmeler, ardndan, zili alp kaan ocuklar... ocuklardan nefret ediyordu. Pisti hepsi, ok pis. Akama kadar sokakta oynar, toz kokarlard. Burunlar akard srekli, elleri her yere deerdi; trabzanlara, amurda yuvarlanan topa, taa, topraa, burunlarna, sonra o eller hooop azlarna. Bileklerinden sular aka aka eftali yerlerdi, zerlerine damlata damlata koca bir karpuz dilimini kemirirlerdi. Pislerdi, pis. te yine Nizam kzdrmak iin kapsna, penceresine dayandlar. Baka zaman olsa kp barrd ocuklara, balkona attklar toplarn keser, penceresinin nnde oynayanlar babalarna ikyet ederdi. ocuklar da onunla iko Nizam, Kel Nizam diyerek alay ederlerdi. Ama bugn... Bugn hibirine baracak hli yok. Bir haftadr ocuklara kzmyor Nizam. Bugn de kzmayacak. Kimseyi grmek istemiyor, ocuklar hi... Emekli olduktan sonra huysuzluu daha da artmt Nizamn. Elektrik, su kesintilerini bildirip memurlar azarlamak, aln efendim, esas olan vazifedir demek, kapsnn nne atlm sigara izmaritlerini doldurduu poeti apartman yneticisine gtrp vazifenizi yapnz diye sylenmek, Nizam Kural iin iti artk. Grevini yapmak nemliydi onun iin. Otuz yllk memuriyet hayatnda grevini hi aksatmam, zamannda iine gitmi, masasn hergn temizlemi, kalemlerini sraya dizmi, postaya verilecek evraklar hazrlam, zerine pul yaptrrken zarfn sa ve st kelerinden ikier santim boluk brakmaya, amirleriyle telefonda bile konuurken ayaa kalkp nn iliklemeye hep zen gstermiti. Karyolada bir kez daha dnd Nizam. Ne gzel kokuyordu yastklar. Byle olmal dedi kendi kendine temiz olmal herey, ok temiz. Nizamn evinde her odann terlii
www.altkitap.com
13
ayryd. Bir odadan dierine geerken terlik kapda braklr, geilen odann terlii giyilirdi. Ekmei bile ykar olmutu bir dnem. Bakt ki, zerinden sabun kokusunu, sabunun o ac tadn karmak, sonra da ekmei kurutmak zor oluyor, ykamaktan vazgeti, evde kendi yapmaya balad ekmeini. Trenle el ykard Nizam. Ellerini sabunladktan sonra altm sayp durulard. amar ykamaksa bal bana bir sorundu: Beyazlar iki kez ykanrd ozonlu, kaynar suda. amarlar makineye atarken yine eller altm sayp ykanr, altm sayp ykandktan sonra makineden kartlrd. Byle renmiti annesinden. Ahh annesi! Hi bir kadn onun gibi olamazd. imdi nerede annesi gibi temiz kadnlar? Gznn nnden annesinin ada gnleri geti Nizamn. Annesi yle dier kadnlar gibi toplanp yapmazd adasn. Ah ne gzel limon ve eker kokusu sarard tm evi. Bu koku bylerdi Nizam. Tencere dibinde kalan aday da Nizama yedirirdi annesi. Bu yzden okul nlerinde satlan all glllere hi dnp bakmad Nizam. Annesi daha gzelini yapard, hem de temizdi. Dudann kenarnda eker bula, burnunda limon kokusu, gzlerinde, annesinin gecelikle saln, bandan tokay ekerken uzun kzl salarnn su gibi omuzlarna ak... Kaybolup giderdi Nizam, bir limon ekirdeinde, eker tanesinde, bir kzl sa telinde. Annesi banyodan sonra kendi yapt kokular srerdi. Babas geldiinde uyuturlard Nizam. Nizam, uykuyu sevmezdi. Keke babas gelmeseydi. Bir gn gelmedi babas. Sabah evden kt ve dnmedi. Bir daha hi dnmedi. Nizamn babas yoktu artk. Babas neredeydi, kimlerleydi, bakalarnn m babas olmutu, ok seviyor muydu o ocuklar? Bilmiyordu Nizam, hi bir ey bilmiyordu. Hem nereden bilsin o daha ocuktu. Olmasn diyordu annesine sen varsn ya. Annesinin boynunun altna bana gmp sen hi gitmeyeceksin deil mi anne? diye soruyordu. Hayr anneciim, hi gitmeyeceim diyordu annesi, boazndaki dmlerin zlmesinden korkarak. Nizam, annesiyle uyumaya balamt. Annesi, ona benim erkeim sensin, evimizin erkei sensin diyordu. Nizam, annesine sarlm huzur iinde uykuya dalarken mrldanyordu: Senin erkein benim. Zaten baka kimsenin erkei olamazd Nizam. Hi bir kadn sevemezdi. Annesi kadar temiz deillerdi. Bir kadnn tenini, terini dnmek bile deli ediyordu Nizam. Hi arkada olmad Nizamn, yalnz arada bir konutuu komu teyzelerin oullar vard, hepsi de kendinden bykt. Cinsellikle ilgili hereyi onlardan duymutu. Biryantinli salar, yakas ak gmlekleri, o aklktan grnen uzun siyah kllar, ucuz deodorant kokular, ellerinde tespihleriyle, yaadklarn gzleri byyerek, gsleri kabararak, burun deliklerini iire iire anlatan abileri de terk etti Nizam. Anlattklar, midesini bulandryordu. Anlatlanlarn gznde canlanmamas iin yorgan bana ekiyor, gzlerini sk sk kapatyordu. Gzleri kapandka temizleniyor, arnyordu Nizam. Gzlerini hep kapyordu Nizam. Yine gzleri kapal Nizamn. Elleriyle yzn saklyor. Elleri ok byd, ok ok byd. Ama hl ocuk Nizamn elleri. Hem kalnlat, belki biraz burutu ama kapatnca Nizamn gzlerini, kt olan hibir eyi szdrmyor ieriye, giremiyor pis olanlar, Nizamn temiz gzlerine. Yorgann altna soktuu ban kard, gzlerini at Nizam. Karanlk ve
www.altkitap.com
14
sessizlik iyice bastrmt. Annesi yok. Annesi bir haftadr yok Nizamn. Sz vermiti ya, hi gitmem demiti ya, gitmiti ite. Bir bardak su isteyip Nizamdan ve o suyu bile iemeden, naftalin, sabun ve lavanta kokularnn, bembeyaz araflarn arasnda yitip gitmiti. Nizam... Ilk, yumuak, cibinlikle korunan yatakta; annesinin yatanda. Gzleri, karyolann pirin balklarnda. Kollarnda annesinin beyaz saten gecelii. Anne kokuyor gecelik. Kokuyu iine ektike klyor Nizam. Kldke de bir cenin gibi kalakalyor yatan ortasnda.
www.altkitap.com
15
ekinazyaveba
dilek aydn
Birtakm adamlar, birtakm kadnlar ki mutsuz... ekinazyann bykbyk teyzesi suzan. Ne zavall ne asude. Gzler elayla kark kan ana, salar desen rzgarlarla ak atmakta, kak kak. Boylu poslu bir iim su. Susmay sever neme lazm. Madalyalar sever bir de apoletleri. Parlak m parlak. Bir da kasabasnda yaar suzan, denize bakar evleri, denize gemiler gelir bazen. Sus pus. Sisli puslu gemiler. Evden gemiler grr suzan. eker. Ah vah... yle salna salna sisleri kaklamaya gider. Tadna baksn bir! Kabak tatlsnn kvamn sever, stlacn muhteviyatn. Madalyalar sever bir de apoletleri apkn m apkn. Her zaman bahtna madalya dmez ama elini sallasa apolet, elliikisi tekmili birden. Bir o niforma bir bu niforma. Bulamaz yle salam kafa salam vcutta, birseksenbe, kumralten, soukbak. suzan bilir bilmesine, bulsa ne olacak. sada baba ambabas, solda abi amyarmas, ortada ana garipanas. Sa, solu hepsi birbirine anak tutmakta, n arkas yanmakta aparas. Gurup vakti sinsice ayakbileklerine uzanan entarinin ularna annesinin arlk yapsn diye takt dizi dizi sabrtan toplayarak t kmasn diye tlaman kyor kapdan suzan. Krmz kkboyasndan devirdii all sryor yanaklarna srm srm, utanga bir eda veriyor suzana allk, utangalar sever apoletli beyzadeler. yle gel bakaym sen buraya, elma yanaklm utandn da m kzardn yanayor suzan suspus, nazenin, kvrlyor nazdan ve sefadan. Aman bir daha nerden bulsun bylesini birseksen, soukten, kumralbak. Ah bir eyler mi kart yoksa bu meum ses de ne. Sabrta sen yok musun sen, bir bir ezeceim seni beyzademle bir gemiye bineyim, un edeceim seni. yice yanayor beyzade suzana. Apoletleri prl parl parlyor, haur huur sesler kyor apoletlerden ve entariden. suzan cayr cayr yanan nn m dnsn, saman saman batan arkasn m. nil inil apoletler. Dudaklarn sryor suzan terden ve cefadan. Bir ine batmasyla kmas bir oldu. Eksik evlerinin eski samanl kkboyas krmzsna buland, suzann bedenine bir fer indi, gzlerine bir arlk. Prl parl apoletlerden bildi. Deildi. Birtakm zamanlar, birtakm adamlar ki ruhsuz... Horoztmne bir gzam vakit kala, bakt beyzade, suzan cansz yatmakta, debelene debelene ala alan apoletlerini toplayp kat gitti samanlktan. Sabah ola hayrola. Ana baryor, gitti gl gibi kzm gitti, kadife tenlim, kiraz dudaklm, bir evimin bir ksra gitti barmyor ana, iine konuuyor kusa kusa. Konu komu ne der sonra. Bir hal
www.altkitap.com
16
aresine bakmal. Kimse bilmeden bu alrengi drp bkp bir gl aacna alamal. ana susuyor aresiz. ambabasnn eski fanilalarndan yapp kullanmaya kyamad tozbezlerini birbir getiriyor ana samanla. Keistnden mayalad kmza bastrp karyor. Kmz kartr krmzy. Kznn herbir yerini siliyor ana, herbir saman tanesini bin aha binbir kedere dolayp kmza batrp batrp kartyor. imdi yle masum ve masumane yatyor suzan, ak ve pak, ve hatta namusane. Bir zlgt koparyor ana. kasaba tesi duyuyor. gitti gl gibi kzm gitti, al yanaklm, ipek kuaklm gitti bir evimin bir duas gitti. baba geliyor akl erdiremiyor, abi geliyor usu almyor. ambabasyla, amyarmas kafalar birletirip, doluya koyuyorlar almyor, boa koyuyorlar dolmuyor. anay sktryorlar bir keye, yapma etme, bir ift sz eyle, nedir nedendir? ana bilmem de bilmem. ana susar konumaz, komularn enesi durmaz. ana kalkar oturduu divandan horoztm vakit geti gemedi. Birbir toplayp suzann entarisindeki sabrtalarn, birbir ezer un eder. O undan bir helva karar, her paraya bir gl yapra heceleyip, kasabaya datr. Ne kasabann az susar, ne anann kederi diner. Ne yapsn -byle derde yrek mi dayanryoluna. Birtakm adamlar, birtakm kadnlar ki kanrevan iinde cansz... ekinazya yatmakta ssl psl yatanda, yerler parke duvarlar kaymak ne sap kalm ne saman ne de samanlk. Her eya bir yenisinin hkmn srmekte, mrn tketmekte. ekinazya kaldyor kafasn susturmak iin horozlu saatini, zrr zrr. Uzun arapsalar, alev alev ular, koyu mu koyu gzleri bakann bir daha bakas gelir. Biraz avare oka kstah, henz mrnn baharnda. Ama okumu etmi, bir miktar mrekkep yalam, yalamakta. Annesi aryor ekinazyay gel kzm gnlk mrekkep yalama ilemine balamadan nce iki dirhem bir ey ye. Uykudan ve hsrandan pembelemi yzne sere parmaklaryla masaj yaparak iniyor mutfaa ekinazya. Annesi endielenir sonra bir derdi var sanr. Yalnzlk zor zanaat. Kimdi o kz, kene gibi irkin mi irkin, at suratl, karga burunlu onun bile yok mu dizinin dibinde salnd bir yavuklusu. ekinazya annesinin hazrlad dirhemleri yiyip lokma lokma geiyor masasnn bana. Oku oku bitmez tam binikiyzoniki sayfa. kiyzonikisini tkrkleyip kyor evden ekinazya. Bol rafl okul ktphanesinin labirentimsi koridorlarnda mekik dokuyor hzla, izini srmek isteyenlerin iini kolaylatrmak iin sk ve koyu dokuyor mekikleri. ile D arasnda soldan yzyirmibeinci sadan yzonnc kitab aryor bay dikatilafn ilevsel yalnzl, bordo kapl, altn yaldzl. Uzatyor elini beyaz m beyaz, arpyor bir baka elle kumral m kumral. sungurocuk birseksen, glkuvvetli, kuzgunbakl, bir gzbebei hnla dieri mekle ssl. Biri byk sungurocuun gznn dieri kk. Biri glerken dieri hnlanyor haliyle ekinazyann ruhuna dokunuyor. ambabasyla amyarmas dne tana kamaynca bu aibenin iinden, satp savp ba baheyi ona buna, derler ehri istanbul
www.altkitap.com
17
Konuuyor sungurocuk, sesi flemenkovari bir esinti pek gzel, pek almlymsnz, ilgin zevkiniz var dorusu, kimin aklna gelir, gelin yle ak havaya uzanalm, yanaklarnz pembelemi, utanmayn utanmayn, gelin utantan deil uykudan,siz nden buyurun. Korkuyor ekinazya, korktuka mrekkep kokusu yayyor buram buram. Konuurken azlarndan karamelal bir heves yayyorlar, kafa kafaya verip fsr fsr trenlerden bahsediyorlar. Tngr mngr trenler. Trenlerde yemekli vagonlar. Yemekli vagonlarda alayan kadnlar. Yemekli vagonlarda alayan kadnlar teselli eden erkekler. efkat efkat. efkatle teselli etmi birok kadn sungurocuk, vagonda yahut yatakta. sungurocuk mantdudakl, kvrcksal, sann herbir kvrmnda baka bir kadn sakl. Ne yapmal ne etmeli sungurocuun dizinin dibinde nazla salnmal. Birgn ikign gn. ekinazyann yznde gller amakta. algller pembegller. Annesi bu glleri hayra yormakta. ekinazya mutlu ve huzurlu, mesut ve bahtiyar. Gurup vakit birgn, ekinazya dayanamayp sungurocuun efkatli srarlarna, annesinin yabanc girmesin, saadetlerine leke demesin diye sk sk be yerden kilitledii kapnn zincirini sessizce birbir aarak alyor ieriye sungurocuu. Sslpsl akarafl yatan olduu mrekkepparkeli odaya giriyor sungurocuk usulusul, frlfrl dnyor odann iinde, ekinazyann peinde. Azndan girip burnundan kyor, arapsalarna dolanp, ellerini tutuyor. Ama bu koku da ne. Ah mrekkep sen yok musun sen. Kurtaracam bu kkhanmefendiyi senden. ece edeceim onu, kraliem edeceim. Bir aktaym iindeki mrekkebi zevcem edeceim. Brakyor kendini ekinazya mekten ve sefadan. Kvrm kvrm salar dolanyor ekinazyann yzne, kuzgun kuzgun baklar geziniyor bedeninde. sungurocuk yumuakyzl, tatldilli, tezelli. Bir acele bir acele. Tez elleriyle tutuyor ekinazyann mrekkep kokulu ellerini, kumral teniyle kaplyor ekinazyann beyaz tenini. sungurocuk uzunince bir kalem demesiyle dalmas bir oldu. ekinazyann akaraflar al mrekkebe buland . Krmz mrekkep de pek ahanedir, geri lekesi biraz zor kar diye dn dn bitiremeden ekinazya gzlerine bir arlk bindi, bedenine bir fer. sungurocuun kuzgunkumral vcudundan bildi. Deildi. Bir takm mekanlar, birtakm adamlar ki aresiz... Horozlusaatin almasna iki akrepdnm vakit kala bakt sungurocuk ekinazya cansz yatmakta. dnd tand yapamad. Toparlayp alaraftan kuzgunkumral bedenini kat gitti l mrekkep kokulu odadan. Anne alyor, baryor gitti glyzl kzm gitti, gitti evimin iei, canmn yongas, arapsalm gitti dvnyor anne, deliriyor. Bakyor baknyor bir kar yol bulamyor, akl erdiremiyor. Bu al uursuzluu hangi kem nazara yorsa, suu hangi bedduaya atsa. Oturuyor anne, kalayazyor sslpsl yataktan damlayan almor mrekkeple. ekinazya korkudan ve cefadan pembelemi yzyle bakyor annesine, yle l, yle sakin. Nerden bilsin annesi bykteyzesinin zerresindeki illet anasn ve kendini atlayp kznnkine gemi beyaz m beyaz. Bykteyzesinin annesi glyapraklarna hecelemeseydi bu srr, belki ekinazya
www.altkitap.com
18
olmazd imdi byle l, byle asude. Boa dememiler analarn vebalini kzlar kaklar, kuak kuak. Birtakm zamanlar, birtakm mekanlar, birtakm kadnlar ki galip ve l.
www.altkitap.com
19
ALTMI YED (?) KELME - BR HKYE

Cem Uan
30 Austos 2006 stanbul Sevgili altKitap 2006 yk dl Seici Kurulu Dikkatine, altKitap 2006 yk dlnden altZine.nette yer alan duyuru sayesinde haberdar oldum. altZine.net sk sk ziyaret ettiim bir site olduundan belki de duyurunun yaynlann ilk grenlerden biriyimdir. (Hatta o an, bunun ilk bavuru yapann kazand yarmalardan biri olduunu hayal ettim. Hemen bir hikye yazp gndersem, diye dndm, kesinlikle dl ben kazanrdm!) Uzun szn ksas sitedeki yazlar grr grmez katlmaya karar verdim. O ilk ann heyecanyla bilgisayar bana oturdum. im gerei btn gnm bilgisayar ekran banda geer. (imdi birok insann yapt gibi iimden ikayet edeceimi dnmenizi istemem. evremdeki dierlerinin aksine ben yaptm ii ok severim. nsan sevdii ii yaparken bir de zerine para verirlerse ondan daha mutlu bir kii olabilir mi?) Heyecandan olmal, bir trl balayamyordum. ok fazla oyalanmadan, kendini zorlama, dedim iimden. Bu tip durumlarla daha nce birok kereler karlatmdan hemen yazmay braktm. Byle anlarda yaptm gibi derin derin nefes alp vermeye baladm. Tam yirmi kez! Ne eksik ne fazla. Yirmincinin sonunda mthi bir rahatlamayla sandalyemde geveyivermitim. (Eer sizin de banza byle durumlar geliyorsa, yani yaptnz bir ite tkandnz dndnz oluyorsa, bu nefes egzersizini tavsiye ederim. ahsen ok faydasn grdm. En baarl ilerimi bu sayede kardm syleyebilirim.) ten bahsetmiken biraz daha ak olmakta fayda gryorum nk bu mektubun gizemli bir havaya brnmesini de istemem dorusu. Ben uluslararas bir reklam ajansnda metin yazar olarak alyorum. Televizyonlarda zevkle izlediiniz, gazetelerde grdnzde sizi glmseten reklamlardaki o aklda kalan, melodik metinleri yazyorum. Dediimi gibi iimi ok seviyorum ve stne stlk bunun sayesinde elime hi de fena saylmayacak bir para geiyor. Sz uzatmayaym... (Bu arada balktaki samimiyetim dikkatinizi ekmi olabilir. Kendimi her zaman sanatla uraan insanlara yakn hissetmiimdir. Bu nedenle souk bir Sayn yerine daha scak bir Sevgili kelimesini tercih ederim. Umarm bu samimiyetimi mazur grrsnz.)
www.altkitap.com
20
altZine.net sitesinde yk dl duyurusunu grr grmez aklmdan geenleri, o anki heyecanm yukarda sizlere biraz olsun anlatmaya altm. O ilk anlk tutukluumu da... Kendimi toparladktan hemen sonra soluu Ziya Beyin yannda aldm. Ziya Bey, irketin muhasebe mdrdr. Ekonomiden (ii dolaysyla bu konuda engin bir bilgiye sahiptir) politikaya, sanattan (sanatn her dalndan; resim, edebiyat, tiyatro, heykel...) spora, insana dair, hayata dair her konuda syleyecek sz olan bir kiidir. Frsat olsa, onunla tanmanz ok isterim. Ziya Bey... (aslnda daha fazla ilerlemeden, az nce hakkmda tam olarak dorular anlatmam olmann skntsn yaadm sylemek istiyorum. nk bu, mektubun gidiatn etkiliyor. Tam olarak kelimelerinin bilinli bir tercih olduunu belirtmeliyim nk geimimi gerekten yazarak salyorum. Tabii fena saylmayacak bir para ksmn biraz abartm olabilirim. Ama inann yl sonunda geleceine emin olmak istediim maa zammn da hesaba katarsanz az nce o cmleleri yazarken aklmdan geen crete biraz daha yaklaacam dnyorum. imle ilgili kk, beyaz yalanm dzeltmek adna: Aylk bir dergi iin okur mektuplar yazyorum. Her ay, dzenli olarak... Sadece mektuplarla da snrl deil yazdklarm, ayn zamanda cevaplarn da ayn on beine kadar yayn ynetmenine teslim etmek benim grevlerim arasnda. Bunun dnda dergide bir iki ufak tefek iim daha var ama onlarn yaz yazmakla hibir ilgisi olmadndan (ve aslnda bu mektupta hibir amaca hizmet etmeyeceklerine inandmdan) burada bahsetmenin yersiz olacan dnyorum. Ayrca hayatmdaki nemli hedeflerimden birisinin, uluslararas bir reklam irketinde almak olduunu sylemeliyim. Yani az nce size biraz da gnlmden geeni yanstm oldum. Sizin de hemen tahmin ettiiniz gibi (bu konuda alakgnll olmamam gerektiini Ziya Bey srekli syler) hayal gc geni bir insanm. Rahmetli annem bu zelliimi ben daha kck yatayken kefetmi olmal, srekli evladm hayali geni olann hayat da geni olur, diye tembih ederdi. O zamanlar bir anlam veremezdim. Her eye ramen ben yine de kendimi, dierlerine gre biraz daha fazla hayal gcne sahip bir insan olarak tanmlamay tercih ediyorum. ddial bir kii deilim. Her insann hayata bir ama uruna geldiine inanrm. Benim de hayatta yapabileceklerimin hayal gcmle snrl olduunu zaman ierisinde rendim. Bu kk dzeltmeyi de yaptktan sonra devam edeyim.) Ziya Beyden bahsediyordum... (Bu arada kendisi gerekten irketimizde almaktadr ve aynen yukarda bahsettiim gibi her konuda bilgili bir kiidir. Okur mektuplarmn en sadk takipisi, beni her zaman hayal gcm kullanmaya ve dolaysyla yazmaya tevik eden bir kiidir.) Ziya Bey bu haberi duyar duymaz heyecanma ortak oldu. Ortak olmakla da kalmayarak hemen takvimine uzand. Bir rpda 1 Eyll tarihine kadar kalan gn saysn hesaplayverdi. Tam otuz gnmz var. Hazrlanmamz lazm. te bylesine samimi ve destek olan bir kiidir Ziya Bey. Hemen bir plan yapmalyz. i gerei her eyi en ince ayrntsna kadar dnen, programlayan ve o programa gre yaayan insanlardan biridir. (Tm demeleri not eder, alacak hesaplarn gn gnne kontrol eder... Uzun lafn ksas, sizin klie diyebileceiniz trden iine dkn, detayc, ayrntlar seven ama hibir suretle onlarn arasnda boulmayan bir tiptir. Dorusu hakkn da verir klie olmann,
www.altkitap.com
21
anlamsnzdr.) Daha nce byle bir alma program takip etmeye alk olmadmdan biraz tereddt ettim. Nereden balayacaktm, nasl yapacaktm, o bir trl gelmeyen ilk cmleyi ap ikincisine nasl geecektim..? Bir anda aklma altZine.net sitesi geldi. Srekli takip ettiimi sylemitim ya... Oradaki atlye ksm en sevdiim ksmdr. Deiik deiik konular, devler... Cesaretimi toplayp bir tanesiyle ilgili yazmaya da balamtm, geen seneydi galiba, ama hayatn ak bir trl dikkatimi toparlayp kafamn iindekileri yazya dkmeme izin vermedi. Belki de ksmet bu yarmayadr, diye dndm. Zaten yazmaya tutkulu her insann bekledii bir hikye vardr deil mi hayatnda! Dierlerinden farkl... te ben de o hikyenin gelip beni bulmasn bekliyordum aslnda. Yazamyorsam da henz zaman gelmedii iin yazamyordum. Ama bu yarmayla ilgili farkl duygular ierisindeydim. Yapabilirdim... Yapmann da tesinde kazanabilirdim. Tek yapmam gereken ey hikyenin beni bulmasn kolaylatrmakt... Kelimeler, dedim. Ziya Bey, bana kelimeler verin. Ben onlar kullanarak hikyemin beni bulmasn salayacam. (Anladnz tabii ki neden byle bir yol nerdiimi!) Ziya Bey nce ard. Durumu ona aklamak iin hemen bilgisayarnda altZine.net sayfasn atm. Yarma ilann, metinleri ve atlye almalarn gsterdim. Hemen kavramt durumu. En az benim kadar heyecanlyd. Gzlerini ekrandan ayrmadan yalnz bana biraz sre ver, bu konu zerinde dnmeliyim, dedi. Bylesine ince eleyip sk dokuyan bir insandr ite Ziya Bey, onun hayatnda ansn yeri yoktur. Her ey prltl bir zekann rndr. Neyse... Onu bilgisayar ekran banda brakp heyecan ve meraklar ierisinde yerime dndm. Ertesi gn (aslnda masamn bana oturduum sreyle Ziya Beyin az sonra anlatacam ekilde beni odasna ard zaman arasnda bir ok ey oldu ama hepsi de yine bu mektubun konusu dnda kalan eyler ve o ayrntlara girmenin ok gereini grmyorum) Ziya Bey sandalyesinde otururken elindeki beyaz sayfay uzattnda dzgn el yazsn tandm. Kadn zerinde on tane kelime vard. Byk harflerle yazlmlard: LLZYON- UNUTU- GECE- EV- RYA-IPLAK-TAKLT-KAYIP-YEMEK-SIR stediin kelimeler... dedi. Teekkr ettim. Heyecanlydm. Kelimeler kadn zerinde bekleiyordu. Bir an nce balamalydm. Kafamda iki soru iareti belirdi, belirdikleri anda da azmdan kverdiler. Bunlar bamsz kelimeler mi, bir btnn paralar m, birbirleriyle ilikileri var m, sralama nemli mi, hepsi bu kadar m? imdilik bu kadar... diye cevaplad, aralarnda iliki var m, bunlar bir btnn paralar m, cevaplar bulmak sana der. aresiz, geri dndm, kapsn kapatmak zereyken seslendi. te sana bir ipucu: Dng tam altm sekiz harekette tamamlanr. Dng m, altm sekiz mi, diye soracak oldum ki Ziya Bey, yalnz kalmak istedii zamanlardaki gibi souk ses tonuyla bunlar zerinde dn, bir hafta sonra bakalm, elimizde neler var! dedi ve bilgisayar ekranna dnd. Bulmacalar severdi Ziya Bey. Benim iin btn gece dnm tanm, o on kelimeyi zenle semiti. Bunlar alelade kelimeler deildi, biliyordum. Bana bir eyler anlatmak istiyordu, dng tam altm sekiz harekette tamamlanr! Dng... Dng... Bir
www.altkitap.com
22
balang ve bir son... Balang ve son ayn yerde... Bir an nce balamalydm. Bir sonraki hafta, doru cevaplarla Ziya Beyin karsna kmalydm. lk yapmam gereken ey, yazma ileriyle ilgilenen herkes gibi (siz daha iyi bilirsiniz) bir defter edinmekti. Kk bir defter, hi bir zaman yanmdan ayrmayacam... Aslnda bundan iki yl nce bir defterim vard ama bir trl iine bir eyler yazma frsatm olmamt. nk yanmda tama alkanln bir trl kazanamamtm. O en parlak fikirler de bunu biliyor gibi hep defter yanmda yokken geliveriyorlard aklma; yolda, sokakta, gece uykuda, asansrde... Size de oluyor mu byle eyler bilmiyorum. Sonuta bir defter buldum, krtasiye malzemeleri arasnda, kk saylmazd ama yine de benim iimi grrd. Kelimelere bir kez daha baktm. Yine balayamayacamdan korkuyordum. Hemen nefes egzersizimi yaptm, tam yirmi kez! Gzlerimi kapadm, kafamn ierisinde kelimeleri canlandrdm, beliren ilk grntleri harflere dkmeye baladm... Kck bir ocuum. Karnm aryor. Kaynatlan nane limonlar fayda etmiyor. tahsz, zayf bir ocukluk benimkisi. Hafta sonu... Annem ve babam yine yanmda deil. Dedemlere brakmlar. Korkutucu bir ev... Her zaman yle olmutur. Dedem konumay sevmeyen bir ihtiyar. Sadece ninemden bir ey istediinde konuuyor. Ninem tedirginliimin farknda, bunu gidermek iin ekerler, ikolatalar, gazozlar... Kendi evimizde yasak olan her ey burada birer nimet olarak nme seriliyor. Karnm aryor. Hi bir ey yiyemiyorum. Yatan ortasnda kvanyorum. Ninem aresiz. Gzmden yanama szlen bir damla ya eliyle siliyor. Dedeme sesleniyor. Hemen alamay kesiyorum. Bekliyorum. Dedemin ayak sesleri... Gzlerimin buusunda beyaz kanatl bir at ar ar bana doru yaklayor. Kanatlarn iki yana am, szlyor. Gzlerimi sk sk kapatyorum, baz geceler odamn tavanndaki lekelerin hareket ettikleri zaman yaptm gibi. Buz gibi elini plak karnmn zerinde hissediyorum. Titriyorum. Nefesim hzlanyor. Tanmadm bir ses... nce bir fslt... Sonrasnda iitilir oluyor. Tok bir ses... Ksa bir an iin gzlerimi aralyorum. Dudaklarnn hareketinden konuann o olduunu anlyorum. Gzyalarm artyor. Karnmn zerinde belirli aralklarla nefesini hissediyorum. Ar, fsltlar, anlamsz kelimeler... Zaman unutuyorum. Son olarak amin deyiini duyuyorum. Gmleimi dzeltiyor. Ninemin yumuak eli, beni bir ryadan uyandrr gibi, yanaklarm okuyor. Karn arsn unutuyorum. Gzlerimi aralyorum. Dedem grntden kayboluyor. Ninem salarm okuyor. Glmseyerek kadn syrd ikolatay uzatyor. Sonralar... ok sonralar... Ne zaman karnm arsa dedemi taklit ederek karnmn zerinde elimi gezdiriyorum. Anlamsz kelimeler mrldanarak, sonu aminle biten... Olmuyor, srrn hibir zaman zemiyorum... *** Ziya Bey yzn buruturmu az nce ona verdiim kada bakyordu. Hmm, peki, demek yle... azndan kan kelimeler bunlardan ibaretti. Kafasn kaldrmadan baklarn gzlklerinin zerinden bana dikmiti, bir an iin. Anlalan daha almamz gerekiyor, dedi. Beenmi miydi, hatalarm var myd, tam olarak nasl bir ey bekliyordu? Soramadm. nk az nce belirttiim kelimeleri yine o ayn souk ses tonuyla sylemiti. ekmecesinden bir
www.altkitap.com
23
kat kard. zerinde byk harflerle onlarca kelime yazlmt. Elini enesine koydu, derin dnceler ierisinde, kattaki kelimeler arasnda kalemini hareket ettiriyordu. Bir nceki hafta bana verdii bir iki kelimeyi seebilmitim, nk krmz bir kalemle yuvarlak ierisine alnm ekilde duruyorlard. (O zaman anladm ki dierleri de bu kat zerindeydi, hepsi bir btnn paralaryd, bir anlam vard. Doru yolda olduumu hissettim.) Sessizliini bozmadan bu kez bo bir sayfa karp masasnn zerine koydu. Elindeki kada bakarak bir eyler yazmaya balad. Ne yaptn bilen bir insann kendine gveni tam yz ifadesiyle... O bir eyler anlatmadka hibir soru sormamaya karar verdim. Benim yapmam gereken almakt, sadece almak... Kad uzatt. te bunlar da yeni kelimelerin, haftaya tekrar konualm, dedi. Teekkr edip daha fazla rahatszlk vermeden odasndan ayrldm. ZAMAN-KORKU-OYUN-FRE-TUZAK-RASTLANTI-DENGE-MEKTUP-GZ-EKSK Yine on tane kelime yazlyd katta, ne eksik ne fazla. Onun bu ie ne kadar nem verdiini biliyordum. Listesinden bu kelimeleri setii andaki zenini gzlerimle grmtm. Bir yanm bir an nce benim de ayn dikkati gstererek almaya koyulmam gerektiini sylerken dier yanm henz hikyemin ne hakknda olacan bile belirlememi olduumu kulama fsldayp duruyordu. Bu iki belirsiz ses arasndaki ince denge noktasnda ynm bulmaya alyordum. Aslna bakacak olursanz daha nce de belirttiim gibi Ziya Beyle bir plan yapmtk. Tek yapmam gereken planmza sadk kalarak onun verdii kelimeler zerinde almakt. Zamanm da vard. Ama mesnetsiz olduunu bilmeme ramen bir korkunun iimi sinsice sardn hissediyordum. Sonuta almak bir yere kadard, konusuz bir hikye olamazd ki! Her hikye bir eyler anlatr yle deil mi? Bir kurgusu, olay rgs, karakterleri vardr... Hikye sz konusu oldu mu hi bir ey rastlant deildir, (siz daha iyi bilirsiniz, o klasik deyi vardr ya, eitli kitaplarda her zaman rastlarm...) sahnede bir tfek grnd m o tfek bir yerlerde mutlaka patlar... te aslnda tam olarak da almalara baladmn ikinci haftas iinde bu dnceler kafamn ierisinde dnp durmaya balad. Hikyemin bana gelmesini salayacak olan kelimeler... Beni onlarn ardndaki anlamlara ulatracak ifrenin zm... Hepsi bir oyun muydu yoksa Ziya Beyin hayal gcm harekete geirmek zere zekice kurgulad bir tuzakla m kar karyaydm? O anda yeryzndeki insanlar arasnda kafas en kark olann ben olduuma yemin edebilirdim. Derken adm duyunca irkildim, yaz ileri mdr sesleniyordu: Bu ayki okur mektuplar yazmay unutmadnz deil mi? Unutmutum. Alelacele bir eyler karalayp leden sonra masasna braktm. imi ok sevdiimi daha nce sylemitim ama bu yk dl dikkatimi baka bir eye vermemi engelliyordu. Gnler daha nce hi olmadklar kadar ksalmlard. Hi bir eye vakit yetmiyordu. Sabah yataktan kalkar kalkmaz kelimeleri dnmeye devam ediyordum. Devam ediyordum diyorum nk ryalarmda da beni yalnz brakmyorlard. Birbirleriyle bir balantlar var myd, konusuz hikye olur muydu? Benim hikyem konusuz olamazd! Bu kelimelerin ardnda mutlaka bana hikyemi getirecek bir sr yatyordu. kinci haftann sonunda Pazartesi sabah erkenden soluu Ziya Beyin odasnda aldm. Bu kez kelimelerin her birini
www.altkitap.com
24
kendimce olmalar gereken yerde kullanmann tatl keyfi ierisindeydim. (Genellikle glmsemeyi severim, hele beni bekleyen bir haftaysa sz konusu olan...) Odada kimse yoktu. Henz gelmemi olmasna ihtimal vermemitim. Masasnn zerindeki dijital saatin rakamlar yanp snyordu. Bir gariplik olduunu o an anladm. Ziya Beyin odas her zaman derli topludur. Dosyalar, katlar, evraklar, ular her zaman sipsivri alm kurun kalemler, mrekkepli kalemler, byk artl hesap makinesi, bilgisayarnn klavyesi... Hepsi olmas gereken yerdedir. yle ki bazen insan bu eyalarn sadece Ziya Beyin odasnda bulunmak zere varolduklarn dnr. Bir baka yerde deil... (Belki de sadece ben byle dnrm. Zaman zaman aklma byle eyler gelir. Eyalar ve insanlarla ilgili... Mesela bazen u an altmda bulunan sandalyeyi dnrm. Eer ben o sandalye olsam, ne dnrdm zerimdeki insan hakknda..? Neler hissederdim..? Byle eyler... Neyse, daha fazla konu dna sapmadan Ziya Beyin odasna geri dnsem iyi olacak...) Dediim gibi o gn odada farkl bir hava vard. Belki de beni yanltan o anda odada Ziya Beyin olmayyd. Hevesim kursamda kalmt. Elimdeki katla bir sre kapsnda dikildim, geen on be dakikann sonunda bunun bir ie yaramayacan anladm. ayc Farukun yanna inmeyi de o on be dakikann sonunda akl edebildim. (Ziya Bey ekerli kahvesini imeden gne balamazd.) Farukun szlerinin yaratt aknlk buruk bir zntyle birleti. Ziya Bey senelik iznini kullanmaya karar vermiti. Anlalan ani olarak almak zorunda kald bir karard bu, nk bana bundan tek kelime bile bahsetmemiti. (Farukun bundan nasl haberi olduunu o anda sormay akl edememitim.) Bana haber verme frsatn bulamadan tatile km olmalyd. Dzenli bir adam olduundan daha nce size bahsetmitim. Yapm olduumuz plandan da... aknl zerimden atabildiimde onun yerini bir korkunun aldn hemen anlamsnzdr: nc hafta iin elimde kelimelerim yoktu! Vakit hzla boa geiyordu ve ben henz konusunun bile ne olduunu bilemediim hikyemin gelmesini bekliyordum... Bouna m bekliyordum? te tm bu olanlar, aslnda normal koullarda hayatm boyunca aklmdan bile geirmeyeceim bir eyi yapmama neden oldu. Tahmin etmisinizdir belki de, evet yaptm! Ziya Beyin odasna geri dndm, masasndaki en alt ekmeceyi atm ve zerinde bana hikyemi getirecek kelimelerin yazl olduu kad aldm. (Zamanm azalyordu, bir planmz vard, almam gerekliydi... Beni anladnz umuyorum, sonuta o kelimeler benim iin seilmilerdi, yanl anlamanz istemem, kimsenin ekmecesini izinsiz kartracak trde bir insan deilimdir. O an Ziya Beyi aramak da aklma gelmemiti. Sonraki gnlerde denesem de cep telefonu hep kapalyd zaten.) Sonucu ne olursa olsun kat paras elimdeydi. (Hemen bir kopyasn alp Ziya Beyin ekmecesindeki yerine geri koydum. Bylece kimseye zarar dokunmayan kk hrszlm bir ekilde telafi etmi oldum.) [llzyon-Yzler-Zaman-Mekan-Kayp-syan-Gelecek-Gelenek-GitmekAkl-ktidar-Korku-nan-Unutu-Tekerrr-Kaos-hanet-iddet-Oyun-Macera-Srehir-lm-Hareket-Merak-Zevk-Gece-Rastlant-Merdiven-Salgn-Ev-DnmKader-ifre-Dip-Keif-Para/Btn-Sonsuzluk-Buluma-Esaret-Tuzak-U-Rya-
www.altkitap.com
25
Dii-Kt-Yemek-Eksik-Hayvan-Bymek-Dnmek-Hz-Gz-plak-MakineTiksinti-Denge-Temas-Kayt-Kahkaha-Amerika-Ik-Eik-Sava-Taklit-ParaMektup-llzyon] Bir sr kelime, alt alta yazlmt. ki hafta nce Ziya Beyin bana verdii kelimeler de oradayd, krmz kalemle iaretlenmi... te tam o anda, bana ilk gnlerde verdii ipucu aklma geldi. Tamamen unutmutum. Dng tam altm sekiz harekette tamamlanr. Altm sekiz! Hemen kelimeleri saydm. Burada tam altm yedi kelime vard. (llzyon kelimesini iki kere yazdn dnrseniz altm alt farkl kelime demeliyim. Ama iki defa yazlmasnn da bir nedeni vard muhakkak, Ziya Bey byle bir ayrnty atlam olamazd.) Bir hata olduunu dndm. Kk bir ihtimal de olsa Ziya Bey bir hata yapm olabilirdi, belki de yanl saymt. (Belki de ben yanl saymtm.) Tekrar saydm. Altm yedi. Oysa o altm sekiz demiti. (Ben kapsnn nndeyken aresiz bir yz ifadesiyle geri dnmtm. O zaman sylemiti.) Belki de zmem gereken sr burada yatyordu. Altm yedi kelime vard ama dng altm sekiz harekette tamamlanyordu. Belli ki bu kelimeler birbirleriyle ilikiliydi. Kafam olduka karmt. Bu srr zebilsem beni hikyeme gtren yolu bulabilecektim. Tahmin ettiim gibi bu hi de kolay bir yolculuk olmayacakt, nk yapayalnzdm, Ziya Bey uzaklarda bir yerlerdeydi. Bana yardm edemiyordu ama yine de elinden geleni yapmt. Kelimeleri o bulmutu ne de olsa (her ne kadar onlar hi de istemediim bir ekilde elde etmi olsam da). Gnler getike sabrszlm artt. Kendimi ilk defa hikyeme bu kadar yakn hissetmiken, zamann geldiine bu kadar inanmken frsatn ellerimin arasndan uup gitmesini katlanamyordum. Bir yandan kendime kzyordum, bir yandan da Ziya Beye. (Aslnda Ziya Beye kzdm iin yine kendimi suluyordum.) Rahmetli annemin her zaman genilemesini tevik ettii hayal gcmn ilk defa yetersiz kaldn hissediyordum. Belki de bu zamana kadar kendimi yanl deerlendirmitim, herkesle birlikte. Hayal gcm, iyi bir hikye oluturmak iin asla yeterli deildi. imdiye kadar yazmay bildiim tek ey mektuplard. Sahte isimli, aslnda kimseye ait olmayan okur mektuplar... (Kendimi u anda sizin gznzde bir sahtekr olarak gryorum. nce iimle ilgili yalan syledim, sonra u malum hrszlk olay ne olursa olsun hrszlktr bunun ad- sonra da ilk bata ne kadar sevdiimi sylediim iimin aslnda sahtekrlktan baka bir ey olmamas...) Kimsenin umurunda olmayan mektuplar... te o noktada da bu iin peini brakmaya karar verdim. Asla zamannda yetitiremeyecektim. Hem zaten konusuz bir hikyenin peinde kotuumu siz de anlam olmalsnz. stne stlk, okur mektuplarm gibi, benim hikyem de kimsenin ilgisini ekmeyecekti. (Belki Ziya Bey dnda kimsenin...) Yazabilsem ve size gnderebilsem, bou bouna vaktinizi almaktan baka bir ie yaramayacakt. Hem kimsenin anlamayaca hikyeler yazmakla kim ne kazanrd ki..! Benim hikyemi beklediim gibi bir hikye de okurunu bekler miydi? En fazla kiinin anlayabilecei bir hikye yazmak ne ie yarard? (Belki de benim hikyem yllar boyunca okuyucusunu bekleyecekti...) Huzursuzdum. imdekileri birileriyle paylamadan rahatlayamayacam biliyordum. Ziya Beyden ses yoktu.
www.altkitap.com
26
(Tatilini uzatm olduu haberini ayc Faruk vermiti, iyice aresiz kalmtm...) Kalmtm ki aklma, yapmay en iyi bildiim eyi yapmak geldi. Mektup yazmak... Nedense beni u anda en iyi sizlerin anlayabileceini dndm. Yukarda zetlemeye altm gibi, bamdan geenler zaten normalde kark olan aklm daha da kartrd. Kelimelerin anlamn zemedim. Aralarndaki ilikileri bir trl ortaya karamadm. Sonu olarak da size hikyemi zamannda gnderemeyeceimi bildirmek iin bu mektubu yazmaya karar verdim. Bunlardan bize ne diyebilirsiniz belki... Dersiniz de mutlaka. Haklsnz. Ben de olsam ayn ekilde dnrdm. Ama yine de (huzursuzluumu da bir para olsun giderebilmek umuduyla) bamdan geenlerden sizleri haberdar etmek istedim. 1 Eyll 2006 tarihine kadar posta kutularnz dolduran yzlerce hikyeye ek olarak henz u ya da bu nedenle yazlamam, zamann bekleyen dierleri arasnda benimki de var ve benim hikyem de anlatmaya altm gibi geliti... te bunlar bilmenizi istedim. Deerli zamannz daha fazla almadan ve bu mektubu u anda olduundan daha uzun (ve belki de garip) bir hale getirmeden yazdklarma son vermek istiyorum. Az sonra, sayfann altna adm yazdktan sonra, u anda anlam veremediim bir sabrszlkla, son bir defa gzden geirmeden, bu mektubu sizlere ulamas iin hemen gndereceim. yk deerlendirmeleriniz srasnda baarlar dilerim. Sevgilerimle, Hayri Gemici
www.altkitap.com
27
SZN KIRILDII AN
ebnem Korkmaz
-IKrlm trnaklar ve berelenmi dudaklard sevimek. htimal yazdr, kolayca taar pencerelerden sevi sesleri. Yeni gelinler abucak renir somyaya ve arafa yklemeyi hazz. Ergenliin ilk admlarnda renmitim, sevimenin ellere ve kanayan dudaklara yansdn. lk yasaktr, kolayca szlp akar avluya; bildirir aslnda herkesin bildiini. Tandk bir sutur sevi. Bir de dost tahtalar vardr. Gece yarsndan sonra banyo yapmaya inerken, onlara baslr. Ele vermez, duvarlar kadar srdatr. Suunu giyinip avluya iner gelin, gnahtr gece boyunca sevimenin izini tamak. Aslnda keyfi de byle kar, gizlenerek. Belki o gnlerden kalmadr gizli sakl olana merak. htimal k gelir, heyecanlar vaktinden evvel biter. Odalar sour, yorgann altna kaar sevi, kendine scaklk arar. Sonra yatak buza keser, sabr iin kanar dudaklar. Bu yzden belki de hep yaz banda yaplr dnler, odalar soumadan dl versin diye gelin. Ablamn dn mays sonuydu. gveyi gelen enitemi evdekiler sevmezdi. ocuk gibi adamd. Tarladan gelince eline bir ak alp aalardan oyuncaklar yontard kardelerime. Ablama okayarak bakard. Mutluydum, tuhaf bir biimde mutlandryordu bu durum beni; nk evremde ne kadar evli ift varsa kavga ederdi. Erkek dediin ok konuan kadn dverdi. ncecik bir k szlrd baz geceler odalarndan. Sonra kap gcrdard hafife. Ablam anslyd, ocukluundan beri tand tahtalara basarak inerdi avludaki banyoya. Babam sabah soneler dizerdi; hazrlanmayan kahvaltya, ablamn ge kalna, homurdanarak da olsa enitemin ukuruna. Ukur meselesini ksaca geerdi, ne de olsa ucu ablama dokunurdu. Ablamn odas asla soumad, souu grecek kadar uzun yaamad enitem. Babaannem bytmt bizi, annem erken lnce eline kalmtk. Ev ilerini ablama devredinceye kadar srd bu, sonra kendi dnyasna ekildi. Odasndan pek kmaz, yemeklerini orada yerdi. Ar bir duman kard bazen odasndan, o zaman babamn gzlerinden ykselen korkuyu grrdm. Babaannemin byler yaptn duymutum, can alacak byler, hasta edebilecek Bazen birileri gelip yardm isterdi ondan. zellikle kaynanasyla geinemeyen gelinler.
www.altkitap.com
28
Korkardm babaannemden, odasndan kt saatlerde saklanrdm. O her zaman gelip bulurdu beni, evin byk olu olduumdan sanrm, ok severdi. Bir muska vermiti, hala yanmdan ayramam. Enitemi sevmez, kem baklar atard; zavall adam bir sabah uyanamadnda btn aile ondan bildi ama sustu. Alelacele gmld enitem ama ablam olanlar asla unutmad; cenazede babaanneme baklarndan anlamtm yapacan Yaz sonunda iki cenaze kmt evimizden. Babaannemi ykayp gtrrlerken ablam incecik bir sesle tslad. Annem ldnde babam yapmalyd bunu, o zaman bunca ac ekilmezdi. Asla eskisi gibi olamadk. Babam sululuk duygusunu yenemedi. Enitemi hi sevmemi olsa da ablamn mutsuzluuna katlanamyordu. Ksa sre sonra ayrldm kyden ve bir daha dnmedim. Olabildiince uzaa katm; kara bylerden ve babaannemden. -IIAte eilir nnde zaman yendiinde. Tllerin ardndan siluetini izliyorum. Dans ederek dolayor evin iinde. Bararak arkya elik ediyor. Kendini kaptrm gibi grnyor ama izlediimi biliyor aslnda. Dans ederken kendine dokunuundan anlyorum bunu. Ellerini ellerim gibi dnyorum, ellerini ellerim gibi dnyor. Kzl salarnn yzn evreleyiinin gzellii dayanlmaz. Beyaz teninin dokunulmazl var zihnimde. Kzyorum kendime onu izlediim iin ama dayanlmaz oluyor bazen. Adn Amber olarak deitiriyorum, tarn kokuyor. Atei anmsatyor salnm Ancak atele rzgarn dans bu kadar saknmasz olabilir. Onun rzgarla sevitiini dlyorum. Salarnn kvrmlarnda olmak istediimi biliyor sanki. nce elleri bacaklarnn kavisini takip ederken yukarya tayor tutkuyu. Etkisinden bir sreliine kurtulmak iin sokaa eviriyorum gzlerimi. Yol ikimizi hem ayrp hem birletiriyor. Bu ikilemi sevdiimi hissediyorum. Islak yerler ay nn ve sokak lambalarnn yansmasyla parlyor, gzlerini anmsatyor. Nereye baksam bir para o, milat gibi yaammda Ancak bir devrime yakmayacak kadar ufak tefek ilikimiz. Acmaszca bytmeliyiz onu, efkatle deil. Granitlemeli bu ak, ki dayanabilsin dardan gelecek darbelere. Belki de yeni bir bala tretmeliyiz yalnzca ikimize ait. imdikiler ya eksik geliyor ya fazla, tpk ruhumuz gibi. Yeniden eviriyorum gzlerimi ona doru. Elinin susuyla krlyor zaman ve na dnyor herey. ocukluumda grdm by trenlerini anmsatyor dans, zihnimde eitli grntler canlanyor. Ate Amberin nnde eiliyor sanki, itatkar. Amber diye fsldyorum caddeye doru, birka kez heceleyerek yineliyorum. Ad bir duaya dnyor dudaklarmda. Ate bile olmadk nedenlerle boyun eiyor nnde, hani sevdiinden deil, belki nefretinden.
www.altkitap.com
29
-IIIHer hikye yk deildir. Kilitte dnen anahtarn sesini duyuyorum. Sunann tandk ayak sesleri. Hafif admlarla yanma gelip ellerini omuzlarmda dolatryor. Tarn kokusunu duyuyorum. Tehlike anlar odaya yaylan Rachmaninovun ezgilerine elik ediyor. Ellerini akaklarma doru kaydrrken bir yandan yazdklarm okuyor. Beeniyor ya da beenmiyor ama yadrgyor. likimizin yazn baladn anmsad, biliyorum. Oysa yazdm her eyin onunla ilgili olmadn bilmesi lazm. Rachmaninova dalp bir yerinden yakalamay deniyorum huzuru. O konuana dek, ezgiyi iiyorum. Ne yazyorsun? yk ocukluumdan kalma anlarla. Her hikaye yk deildir. akaklarmda dolaan elleri kryor sz. Belli ki sevime tadnda. Usum kenara kayp yer ayor tutkuya. Dolanyoruz ama fitilin alevi Amberde. Dansyla yakmt kibriti. Suna dinamiti tutuyor. Boynunu perken fark ediyorum, tarn deil Suna kokuyor. Tarn kokan Amber o uzaklktan bile duyuyorum. Yavaa ekiliyorum aradan, Suna kendisiyle seviiyor. Ruhu ok derinlerde sakl, yalnzca kendisine ak. Dolanyoruz ama doymak iin deil, sadece attryoruz. -IVHer kadn kahraman olamaz. Yattm yerden Sunann durulmaya balayan nefesini dinliyorum. Hl az evvelin izlerini tayor. Yan bamda scakln biraz daha hissetmek istiyorum ama ok uzun sre deil. O da uyumam bekliyor zaten. Az sonra, uykuya daldm dnd anda syrlp gidecek yanmdan. Aynda giyinecek. Bu haliyle daha ok anmsatyor Amberi ama salarn bann zerinde toparlad anda bitiyor benzerlik. Sanki ondan soumam iin bile isteye yapyor bunu. Kzl zgr sevdiimi biliyor. Bazen ak noktalarm, holanmayaca ynlerimi abarttn dnyorum. Bylece bana balanmaktan kayor. Gece yarlar hrsz gibi evimden k da bu yzden. Ama ben uyumadan da gitmiyor. Ona kal diyeceimi dnyor sanrm. Bunu demeyeceimi biliyor olmal. Caddeyi boydan boya geen Sunay seviyorum. Sunay alp bir ykye kahraman yapmay dlyorum. Her kadn kahraman olamaz. Bu ynden babaannemle ok benziyorlar birbirlerine. Babaannem de bak, duruu ve byleriyle iyi bir karakter olurdu. Ancak kem baklarn sindirip anlatmam olanak d. Oysa Suna bunun tam aksi. Durgun sular anmsatyor, huzurun dier ad gibi. Dnyada iyinin de var olduunu anmsatyor. Sonra Suna caddeyi geip Ambere dnyor.
www.altkitap.com
30
Ondaki bu ikilemi seviyorum. Tarn kokuyor Amber, korkutuyor. Amberi yazda dahi olsa snrlarn iine hapsetme dncesi beni irkiltiyor. Suna kar kmaz kalkyorum yataktan. Amberin sar, scak, davetkr nn yanmasn izliyorum keyifle. Davetkr, ama ben gidemeyecek kadar korkam. Atee yaklarsam yanmak korkusu gittike byyor. Bazen dnyorum da gelen Amber olsayd, kal der miydim?
www.altkitap.com
31
EYTAN ALDATMASI
Uur Bilgili
(Byk Eletirmene Mektup) 6 Temmuz. Tekrar merhaba. Belki de diyorum, size hi yazmamalydm; alk olduum yalnzl tercih etmeliydim; bylece daha saf ve iten olurdu yazdklarm, daha ateli. Kontrolsz bir yangn, ya da yolunu her seferinde bulan, akan su gibi. Ama pek bir nemi yok artk bunlarn; yer deitirseydik, byk ihtimalle sonu yine ayn olurdu. Size daha nceleri, bu yaamda bir piyon olmadm ve olmayacam sylemitim. imdi szm tutuyorum, hepsi bu. U. E. *** 13 Temmuz. Arbal gsterimin, yani odanda benim bulunduum bu silik gsterinin sadece sonuna yetiebildiniz ama, bu sizin suunuz deil. Sanrm benim de deil. Dnya zamanna gre yirmi drt yldr devam eden srgn yaantmn en azndan son dakikalarn yazabilmem, beni, kuytu bir sokak kesine ieyen evsiz bir ayya grmek kadar artyor, hem de ok. Uzun sren kanl bir mcadelenin sonunda bir eyler yazabiliyorum, evet, ama gurur duymuyorum. Hem nasl gurur duyaym; ben edebi bir eyler yazacaktm, lm mar deil. nsan ne hallere dyor Kafamda ciddiliinden kuku duysam da gvendiim bir dnce var: Gaz ile lm. Fazla aratrma yapmadm, ama bugne kadar duyduklarm tmyle yalan sama kurgu ya da yanl anlalma deilse, iimi grecek. Kald ki o grmezse, kaldm yerden, bir baka ara ile devam ederim. Bir korkak deilim ben; bu bir yardm dileme deil; bu, bireyin ekip gitme hakkn kullanmasdr, gayet onurlu bir yol ile. Bu bir plan; bir samal baka bir samalkla sona erdirmek samalnn plan, ve planland bile. Hemen, imdi. Beir Fuad zm, ama o kadar cesurca deil. Kan olmayacak, ama sonu yzde yz lm olacak. leme gemeden nce, komik baz eyleri -kahrolas hibir ey komik bile deil, bu kadar ok actmazd yle olsayd- anmsamama izin verin: lk ve son kitabm yazacaktm; ad da Kancn Duas olacakt! imdi tam bir deli gibi glmeliyim buna, ama glemiyorum. Kancn Duas: Kue kada baslm, dev boyutlarda, en az be yz sayfalk resimli bir kltr hazinesi! Edebi bir manifesto! Gerek bir deha rn, gerek bir mucize! Zamana direnecek bir bayapt yaratacaktm; iinde sessiz bir mziin yaad, sonsuzluun kodlaryla rlm bir bayapt! yle ki; Shakespeare okusayd onu (yanl rnek), kukusuz
www.altkitap.com
32
kalemi kad brakr alard, bin defa lanet olsun, alamazd... Kalem kat hep, herkesin elinde olacak; yeniyetme kzlar izik dolu sralarda ak iirleri yazacaklar, ldrecekleri hayali sevgililerine; ve dlsz iirlerin sahibi hayalet adam, bir kuytuda ucuz bira iip bir kpek gibi lmeye devam edecek. Son ana kadar dnmek ykmll... Skc geliyor anlarm, her ey gibi, ama ekiciliklerini bsbtn yitirmediler henz. Bir girdaba balklama dalmak gibi, anmsamak gemii. Yazdklarm, yrttklarm, grdklerim, istediklerim, sarholuklarm, aptallklarm, aldanlarm, mide asidim, anlk mutluluklarm, yrtc aclar ve fazlas Artk, sam tarayamayacak kadar yorgunum. Ya da nitelikli bir tmarhaneyi andran niversiteyi bitirmemekle gurur duyamayacak kadar. Ya da dondurma sevmeyecek kadar. stelik ikolatal. Kitaplm bir ilkokula brakmalym, ya da arkadalarma datmalym. Tutup pencereden atsam ne fark eder sanki! Kitaplardan baka bir eyim de yok zaten. Hatta, kahve falma bakan biraz kafay oynatm bir kzn dediine baklrsa, gelecekte de olmayacak. yi. Hoa kal kanck, ve anne, baba, karde ve dierleri... Sen de hoa kal. Daha fazlasn renmeyi hak ediyorsan da, bununla yetinmen gerekecek; ilk ve son kez. Yalnzlk Bu kk odada bir masa, bir sandalye, le gibi bir perde, basit bir kilim ve alak bir yataktan baka bir ey yok. Hastalkl bir grnm. Keke mzik olsayd, ama yok. Sadece, kafamn iinde nlayp duran Golden Hair var: My book is closed, I read no more. Syd ld. Joyce da. Her ey lyor, dolu bir byk tp, kapnn nnde duruyor. Yeterli miktarda alkol, ve biraz da dou mistizmi; derinlere, daha derinlere imdi bana bir yarm saat sre gerekiyor, bu kafas kark ocua biraz zaman verin, malzemeleri hazrlayp kafay biraz bulmak iin. Sonra dmeye basarz, tabii beraber. 02:20 Kap ve pencerelerin hava szdrabilecek her yerini koli bandyla iyice kapadm. Kap altna da slak bir havlu yerletirdim. Sakinlemek iin ise alkol, kodein, nikotin ve macun halde kenevir aldm. Kenevirin mide bulantsn azaltacan da umuyorum. Plan, saat gibi, tkr tkr ilemeli. Bilimsellik! Bir zamanlar bir astronot olmay istemitim, hem de ok. Buna glnr 02:30 Tp atm, hemen sa tarafmda, yerde. Propan Btan. Fss diye bir sesle karlyor beni, yle de uurlayacak. Kokuyu ok az da olsa alabiliyorum, gzel. Yorgunluk kt, yataa uzanacam, yazmaya orada devam ederim. 02:35 Heyecan bast. Terliyorum. Cesaret, ilk kez gerekten lazm oldu. 02:39 Bamda, szlayan bir ar var. Dncelerim uuuyor, gzlerim ise srekli tpe yneliyor. O da bana bakyor sanki. 02:40 Kalbim dar frlayacak kadar hzl atyor, ve sol gzm srekli seiriyor. Neye iaret?
www.altkitap.com
33
02:42 Gzlerimi kapaynca, teni sar bir k yayan bir kadn gryorum. Belden st plak. Onu tanmyorum, ama o beni tanyor gibi grnyor. Ba ars artyor. Gzlerim yanyor. Biraz daha kenevir. 02:46 Tarlasnda len adam, balanm, yukarlara tanyor. 02:50 Tavanda yry. midem bulanyor. yazmak zor. 02:?? srekli kalp bir yerim kanyor 0? .. .. kork *** lme giden sreci sekteye uratacak ne varsa ortadan kaldrr, kafasna intihar koymu biri. Bunu titizlikle ve kararllkla yapar; bir suikast hazrlndadr sanki. Yaamda odaklanacak bir ey bulamadndan olsa gerek, lme odaklanr. Bu durum, kaplumbaadan orba yapmak kadar doaldr; ve doal olduuna gre normal de olmal. Bu aamada, intihar etmek isteyen kiiye bu son grevini gerekletirmesinde yardm etmesi beklenen nesnelerin nemi daha bir artar. Bu nesne, herhangi bir ey olabilir: tp, gazete, bez, kedi, portakal, bak, poet, silah, beton Yukarda yazl intihar eyleminin gerekletii, daha dorusu denendii yer, zmirde, kk bir apartman dairesinin kiler grnml bir odas. Bask, khne ve nemli. Defalarca kaldm o odada, neredeyse almtm, -en azndan uyuyabiliyordum. Gaz serbest brakan vana evrildiinde, zgrle kavuan propan btan ruhu (bir melek adn artryor bana) nce dz bir dorultuda pskrd, ardndan, havadan ar olduu iin yavaa yere kt. Bunu bekliyordum zaten; ne de olsa bu kk odada biriken gaz, bir ekilde yatama da ulaacakt, sorun deildi. Ama gazn daha sonra zeminde, kaloriferin altnda bulunan ve daha nce hi fark etmediim bir atlaktan szacan, yoluna devam edip doruca alt kattaki odaya bir kabus gibi keceini, ve burada besledikleri muhabbet kuunun kafesini temizlemekle megul olan yal kar - kocay yakalayp ldreceini nasl bilebilirdim? Yetmili yalarndaki E. teyze ve A. amca, son derece umutsuz bir gencin dikkatsizlii sonucu ldler. Ben bunu baarsz denemeden birka gn sonra, apartmandaki merakl bir kadndan duydum. Anlattna gre, yal ift mutfak tpnden szan gaz yznden lmt. Polisler olay yerini aratrm, ve bu kanya varmlard. aknlktan bir ey diyemedim, bir sre ylece donup kaldm merdivenlerde. Toparlanr toparlanmaz hemen daireme kotum, odaya; ve olan bitene bir anlam vermeye altm, bu arada bolca dndm, aladm; ve ite o anda grdm onu: zeminde anlamsz zikzaklar izerek ilerleyen, yaklak otuz santim uzunluunda
www.altkitap.com
34
bir yark. Neydi bu? Evet, apartman eskiydi, ama bu nasl olabilirdi? Birileri oyalanmak iin yeri mi kazmt? Eilip yanam yere, lm yarna dedirdim ve alt kattan szan bir k huzmesini zor da olsa seebildim. phem kalmamt; onlar ben ldrmtm, yanllkla Zorla ayaa kalktm, ve pencerenin lekeli camlarndan darya baktm: Sibiryann donuk ormanlarn grdme yemin edebilirim. *** O gn, korkun bir ba arsyla uyandm; yani lmeyi tasarladm gn, sabaha kar. Bam dnyor ve aryordu, kukusuz katil-melek gazdan da solumutum nemli bir miktar, ama yayordum. aknlktan, ya da korkudan, ya da telatan -bilemiyorum-, tm gcm toplayp kalktm ayaa, ve saa sola arptktan sonra pencereleri tutan bantlar hzla sktm ve camlar sonuna kadar atm. Ilk bir havay hasta cierlerime doya doya ektim. Yayordum; elimi kalbime gtrdm: tak tak. Sonra bir ses duydum -gaz sesiydi! Hemen gidip sz dinleyen tpn vanasn kapadm, bu arada midem buland ve kustum, ama bir ekilde yine toparlanp kapy saran bantlar da yrtp kendimi dar attm *** nsanolu her eye alyor. Artk baka bir evdeyim, (biraz daha) salam bir bina; ve geen hafta ilk kez mezarlarn ziyaret ettim l komularmn, l eski komularmn. Hi iek yoktu mezarlarnda, herhalde kimseleri yok. Renksiz mezarn birka metre tesinde iki kpek iftleiyordu. Dii olan, arada bir dnp erkei sryordu. Masmavi ge baktm: O da bana bakt. Huzur dolu mezarlkta, llerin ortasnda bir sigara itim ve inanr msnz, salar alevden bir kzla tantm mezarln knda; nmzdeki ay, kuzeydeki rengrenk ormanlar kefetmeye gideceiz beraber. Peki ya iler ters giderse? Bu kez bir silah bulurum, ya da benzin; kaln bir ip de i grr elbet *** (Byk Eletirmenden Mektup) 19 Temmuz. Selamlar, U. ncelikle Allah sabr versin diyorum, sana baka ne demeli? Kleistdan farkn kalmam, nedir bu tela ve fke? lkece halimizi grmyor musun, ya da bakmyor musun hi dnyaya? Kendine zaman tanmyorsun, evrenle ilgilenmiyorsun ve kendi sanrlarnda bouluyorsun. Gerek diyorum delikanl, senin uzak durduun ey bu. Yani savamaktan bahsediyorum, umudu yitirmemekten. Deha denen ey, hayatta kalma becerisinden baka nedir zaten? Bana sitem etme, yazdklarn beensem de en azndan maddi olanaklar salayana kadar beklemelisin, hem bu arada yazlarn da olgunlar. Belki bir dergide i ayarlayabiliriz sana, bunu dn. Parasz olmuyor, biliyorsun. Ben bu yama geldim, gazetedeki kem de olmasa ne yapardm? Umudunu yitirme, sabrl ol, ve seni gerekten boduunu hissediyorsan, yazmaya ara ver. imdilik hoakal, . D.
www.altkitap.com
35
SALAM AYAKKABI
Zekiye Aras Boyona
Bakrky sahilinde bir bankta oturmu onu bekliyorum. zerimde tiril tiril, iek desenli, japone kollu yazlk bir elbise. Austos sonu sca bouyor. Her ey yap yap. Ter koltuk altlarmda halkaland. ay bahelerinde alnan arabesk arklar birbirine karp, kulaklarm trmalyor. Elimdeki simiti ufalayp, karmda bana smscak bakan sar gzl kara kediye atyorum. Baklarmzla konuup anlayor, birlikte vakit geiriyoruz. Ltfen gel artk, gel artk, skldm, ok skldm, patlayacam hadi, hadi diye sylenirken, kar keden sallana sallana dnd. Hemen tandm. Bu o, geldi ite! Birden yreim hoplad. Tam tarif edildii gibi. Gzel. Bkn. Serseri. Ak uuk kumral ama biraz da kzla alyor sanki. eytan ty, dedim, bu renk herhalde. Kardan beni grmedi sandm. Sanki saa sola baknyordu. Bir an, el sallamay bile dndm, vazgetim. yi ki sallamamm ahmaklar gibi. Geldi doru yanma oturdu. Yorgun gibi. Uykulu ama bir anlk klar akan kaamak baklar zaman zaman gzlerime arpyor. - Merhaba, ben Sinan. - Merhaba, Hrriyet. - Naslsn? - yidir, sen? - Ben de iyiyim. Klasik karlama szleri. ocuk sesleri, otomobil kornalar. Brek, poaa, ay kokular. Sklyorum. Bir de acayip bir heyecan var iimde. Elimdeki gazeteyle serinlemeye, serinlemenin tesinde bu hareketin arkasna saklanmaya alyorum. Bir iki gnlk sakal var. yle bir svazlad, kad- hrts, hafif esen rzgarda kprdayan kavak yapraklarna kart- yar esnedi, dalgal salarn arkaya doru dzeltirken kzarm gzleri hafife yaard. Yutkundu. Uyanmak ister gibi ban saa sola silkeledi. Gzlerini krptrarak: ok oldu mu geleli? Eee- saatime bakyorum- Kata demitik? Yine mi ge kaldm, hay Allah ya, affedersin deil mi beni?
www.altkitap.com
36
Hi sesimi karmadm. Demek hep ge kalyordu. Kolunda saat maat yoktu zaten. yuttu. Bankta yle bir kaykld, bacaklarn uzatt, ayaklarn st ste koydu. Kara kedi, simitten midini kesince, ay bu herif de nereden kt, rahatm bozdu, diye sylenir gibi uzaklat. Benden taraftaki dirseini banka dayad. Bana ok yaknlat. Bam ona doru evirdiimde, gmleinin alan yakasndan terli ensesini, srtn gryorum. Salarnn bittii yerde sarya alan tyler. Srtnda hafif iller, scak gne kokusu. On sekiz yamda ilk kez, genzimden gsme tatl lk bir eyler szlp, oradan karnma doru bir scaklk akyor. Bacaklarm istem d hafife aralanyor. Korkuyorum. Konumuyorum. Yanl, sama veya komik bir ey sylemektense susarm daha iyi diye. Bir ey sorarsa cevap vereceim. Ama, ya kalbimin gmbrtsn duyduysa? Kza bak, grr grmez, derse. Allahm, kahrolurum! Bir an yan gzle beni szyormu gibi geliyor. Bacaklarm bankn altna ekip bititiriyorum. Titreyen terli ellerimi, ojeli trnaklarm antamn altna saklamaya alyorum. Sonra bir eyler yapmam, bu boluu doldurmam gerekliymi hissine kaplp, birden antamdan Fidann verdii anahtar karyor ve: - Da- dam! te, beklediiniz anahtar, burada beyefendi, diyorum. Byk heyecanlar ve mitlerle sihirbaz izlerken, umduunu bulamayan, hayal krkl yaayan bir ocuk tavryla, - Ben de tavan falan karyorsun sandm, diyor. Derin izgili avucunun ortasna braktm anahtar, ilk kez anahtar grm gibi evirip evirip inceliyor. - Anahtarl yok mu bunun? Bam sallyorum, hayr gibisinden. Gmleinin cebine atyor. - Fidan nereden tanyorsun? - Yurttan. yle bir doruluyor. Gzlerime kaak bakarak, akn akn, - Fidan, yurtta m kalyor? - Arada srada. Alt dudan bkyor, hayret, der gibi. - Sen nerdesin? Hem okulunu, hem de kald yeri bildiim halde byle aptalca, anlalmaz bir soru soruyorum. - Eee Orada burada, kap arkasnda. Glyoruz ama mesafeli. u simidi alabilir miyim? Kahvalt yapmadm. Simit kediye vere vere parmak kadar kalmt. Onun iin bir lokmayd, inedi ve
www.altkitap.com
37
Aramzdaki bu mesafeyi imdi, u anda- belki de hibir zaman - bu kafayla kapatamayacam hissettiim an, kendi kendime ksyorum, kzyorum; hemen orackta kendimi tokatlayasm, sam bam yolasm geliyor. Ben neden byleyim, neden aramzda dalar var ve ben bunlar aamyorum? Her zamanki gibi vazgeiyorum, beceriksizliime teslim oluyorum. abucak bitse bu muhabbet, ben geldiim gibi sahil yolundan bir otobse atlayp, defolup gitsem. m? Sen de gelmek ister misin? Gelmesen de olur yani. Ben de, seni grr grmez aramzdaki almaz dalar, okyanuslar fark ettim, bende hibir etki brakmadn, yanmda olsan da olmasan da pek fark etmez, pardon hi fark etmez, zaten senin gibi aptallara tahamml edemiyorum, hi uraamam, geldiin yoldan geri dnebilirsin kzm. - Bilmem, diyorum, sen ne dersin? llaki gel demesini ya da ima etmesini bekleyerek. Omuzlarn silkip, ban, sen bilirsin, der gibi sallyor. Kendi deil ama gzleri eytans glyor. Bu gl iime rpertici bir sihirle akyor. Nereye gittiini biliyormuum, Bakarsam gzlerimi alamyorum. Bir daha bu herifi grmemeyi gze alsam, koa koa yolun karsna gesem, ilk gelen krmz otobse atlasam, sahil yolu boyunca baktm eyleri - adalar, gemiler, balk tutanlar, acemi yzenler, gndz sarholar hi gremeden, boazma sralanan hkrklar yurdun kapsna kadar saklayp, merdivenlerinde artk tutamayp koyuversem, odadakiler grmesin diye nce tuvalete kosam, biraz alasam, sonra elimi yzm ykayp kendimi yataa atsam,bam yastn altna soksam Ya da, geldiim yoldan dneceim diye yolu uzatsam, Bakrky arsn geip istasyona kadar- nereye gideceini bilmiyorum ama, belki, olur ya- onunla birlikte yrsem, ara sra kolu koluma dese, tenim rperse Yok, yok, aklm bama toplayp, ondan burada ayrlmak en iyisi. Bu herif pek salam ayakkabya benzemiyor zaten, bir iler eviriyor olabilir. Olabilir deil, kesin. Sormadm ama, sorsam Ya sylemezse? ok bozulurum. Sylemez. Ya, a, bilmiyor musun, bilmediin ie ne bulayorsun, senin akln yok mu, kafan almyor mu, derse. Der. Diyebilir. En iyisi susmak, dememi miydim? O anahtarn hangi kapya ait olduunu, niin bugn, burada Sinana verdiimi hi, hibir ey bilmiyorum. Ben zaten sadece Fidann benim iim var, sen gtrr msn ricas zerine, vallahi, ey, ilk kez grdm, hayr tanmyordum, yurttan tanyorum, hukukta okuyorum evet, evet trenle geldim, yalnzdm, Fidan okuldan deil canm yurttan, Mine mi, Uur hayr hi birini tanmam, hibir alakam yok, inann Sinan ilk kez grdm, Sinan m sevgilim, yok canm ne aklndan geenleri anlyormuum gibi davranyor. Peki, hadi gidelim bakalm- ayaa kalkp geriniyor- bu anahtar, o kapy aacak
www.altkitap.com
38
alakas var ( keke olsa) ilk kez grdm dedim ya, neden inanmyorsunuz, Bakrkye hepsi hepsi iki veya kere gelmiimdir, sinemaya, alverie ite, ben bilmem, yalan m syleyeceim size, niye yalan syleyeyim, hi duymadm, ne rgtnden bahsediyorsunuz Allah akna, ben hayr, rgtten falan deilim rgt falan tanmyorum, bilmiyorum, hayatta hibir rgte girmedim, sadece yurtta ayn odada kaldm bir arkadam Fidan, hiii.. yine adn syledim, adn niye syledim, byle durumlarda isim sylenmez diye duymutum ama ne deseydim, bilmiyorum ki, ne denir, bilmiyorum, kafam kart ite, Fidann resmi ellerinde, o deil, hi biri deil diyorum ama o, biliyorlar onu, hani yurttan tanyordun, tanyor musun, tanmyor musun, ok iyi tanyorlar, ad Fidan deil onun diyorlar, deil mi, nasl olur, ad Sehermi, Fidana Seher diyor bunlar, demek ki iki isimli, saatlerdir baryorlar, itip kakyorlar, stme stme geliyorlar, ardm yoruldum dm sapttm, karnm ackt, buradan nasl kacam, nasl klr, imdat, imdat, insafl bir Allahn kulu yok mu, ben susuzum, gitmek istiyorum, alamak istiyorum, ben bir ey yapmadm, ben bir ey bilmiyorum diyorum, ben masumum, masum olduuma nasl inanacaklar, ya inanmazlarsa, ya babam duyarsa, eyvah! Sahi, ya babam duyarsa ubeye getirildiimi, yandm o zaman, kalbim skyor, nefesim daralyor, ate bama kyor. Ya, babamn kulana giderse, ya okuldan atlrsam, yurttan kovulursam, hapse girersem, eve bir sulu olarak dnersem? Allahm inanamyorum, ya! Birisi yardm etsin ltfen! A,a, birini getiriyorlar. Sinana benziyor, valla o, ite burada. El sallar gibi yaptm ama grmedi galiba, ok kr ya! Ooo, ama gznn biri kapanm, ufff, yz gz amma imi, sa ayann stne basamyor. Daha dorusu ayakta duramyor. Bu kadar ksa zamanda ne hale gelmi, ne olmu buna ya! Hayret! Dayak yemi belli, hem ne dayak, sanki onuncu kattan dm. Sevincim kursamda kald, buruldum. Suratm iyice asld. imdi ne olacak? Baksana unun haline! Birka saat nce iimi rperten sihir, yle bir dalm, yle bir bozulmutu ki, iimi kanatan bir yaraya dnmt. Neye zleceini bilemeyen bir akna dnmtm. Sinan bana doru itiyorlar, biri salarndan ekip, ban kaldryor, yzn bana eviriyor. Yabanc gibi bakyor, kin ve nefret dolu, ate rengi, kan oturmu gzlerle. Ban iki yana sallyor, hayr, hi grmedim, tanmyorum, diyor. Sarho gibi imi dili, dnmyor aznn iinde. Bozuluyorum. Sinan arkadan kuvvetli tekmeyi yiyince, benim ayaklarmn dibine dyor. Surat kt diye plak dizlerime arpyor, ben irkilip ayaa kalkacak oluyorum, dehetle baryorum: - Ayyy... Ne yapyorsunuz? Tekmeyi atan, ne uzatt dudaklarna iaret parman gtrp bana, ht, diyor. Glmsyor, gayet sakin bir ekilde. Sanki hepimiz arkadaz, akalayoruz da, bak imdi ne yapacam, nasl eleneceiz, der gibi bakyor bana.
www.altkitap.com
39
arpmann iddetiyle Sinann dii dudana geiyor, duda patlyor, bu arada burnundan arrr, diye kan boanyor. Bacaklarmdan aa szlen kan ayaklarma doru szyor. Bodrum sandaletlerinin yumuak derisi ar ar emiyor szan kan. - Kalk, kaallk! diyorlar. Sinan kalkamyor, elleri arkadan kelepeli. Yzne dokunuyorum, bugn, gn nda, altn tozu gibi parlayan sakallarna. Ellerim kpkrmz kan kesiliyor. Elbiseme siliyorum bastrarak. Kalkmas iin yardm edecek oluyorum. Brak, brak onu, diyor biri. Brak dedim sana, duymadn m, kendi kalksn zampara, alkndr o buralara. Eek gibi kalkar imdi bak, kalk hadi kalk, kalk da ne kadar gl bir erkeksin grelim seni orospu ocuu! Bir bak bakalm u kzn yzne - bir tekme daha yiyor - kaldrsana kafan ulan, hala tanmadn m, ha? Ama bak u Allahn iine, aksilik ite, kz seni tanyor, ne yapacaz imdi, ha, ne olacak? Syor musun bu kz? ok iyi tanyorum, birlikte alyoruz, diyor. Evine gittiiniz kalta da tanyor stelik. Arkadamsnz, ayn rgttenmisiniz.- gzleri bacaklarma kayyor- ne gzel rgtm lan bu, biz de yazlalm u rgte, beraber alrz, ha.. ha, ha! Birlikte mi idare ediyorsun karlar, uyank, ha? Glyorlar, lklar ata ata, yerlere yata yata, ok eleniyorlar. Yzmz gzmz tkrk oluyor. Midem azma geliyor, ireniyorum. yle iim bulanyor, bam dnyor ki, utan, kzgnlk, korku, acma Btn duygular birbirine karyor. Baylacak gibi oluyorum. Hayatmda ilk kez, kahkaha sesinden, glen insan yznden nefret ediyorum. Daya yiyince hafzan m silindi, unuttun mu yediin haltlar? Sylesene! Byle fstk gibi bir kz unutulur mu lan hyar, yoksa beceremiyor musun ha, zavall ocuk, ku tmyor mu, vah vah, ok acdm! Yazk sana! Deyip, bacaklarnn arasna var gcyle bir tekme savuruyor. Sinann iinden kopan lk oday, binay, dnyay dolduruyor, kulaklarm yrtyor, iimi sarsyor, actyor. Yerde iki bklm hareketsiz, sessiz kalyor. Gzlerimi kapayp, kulaklarm tkyorum. Allahm neler duyuyorum, neler gryorum ben byle! nanamyorum bunlar yaadma!. Rya m, film mi, gerek mi btn bunlar, ayrt edemiyorum. Bugn bama gelenleri anlatsam kimse inanmaz. Ben bu sahneler, bu kadar adice ancak filmlerde, romanlarda olur sanyordum. Sylenenlere inanmyordum. Bir tokat bile yemeden, kt bir tek sz iitmeden bytlen, bykleriyle- babam dahil- senli benli konuulmayaca retilen, ilkokul retmenini bile, sokakta grnce kzarp yolunu deitiren ben, bugn neler grdm yaadm? tildim kakldm, aalandm, alaya alndm, saygsz, iren sulamalara hedef oldum. Adeta Alice gibi bir delikten geip dnya deitirdim, bambaka bir diyara geldim. Ama ne diyar! Bunlar yaayabileceim hi aklma gelmezdi, ryamda grsem inanmazdm. Bana ok uzakt bunlar. Benim gibi birine, byle bir hi gibi, bir sulu gibi davranlsn, kabul edemiyorum, gururuma yediremiyorum.
www.altkitap.com
40
Babamla yolda yrrken karlatnda nn ilikleyenler, en n masalar, en gzel sralar bize ayranlar, bizi koruyanlar, reis beyin kz diye kollayanlar Peki onlar, o yaadklarm neydi, karamyorum. Demek gerekler benim bildiim, grmek istediim, inandm gibi deilmi. Bugn, bama gelmediyse, gzmle grmediysem; yoktur, olamaz, inanmam, dememeyi rendim. Bugnk dersim buymu. Hadi bunlar getim diyelim, peki ya Sinana ne demeli? Onun beni tanmamazlktan gelmesine ne demeli, bunu nasl kabullenmeli? Baparmaklarm yan yana getirip bakyorum. Glmek iin bazen yaparm bunubabam retmiti- ama hi komik deiller bugn. Beni tanmyorsun ha yakkl, hem de hi grmedin. Vay be, demek yle! yi, yle olsun, ne yapalm Yok ama ya, yle olmasn! yle olsun istemiyorum. Ama yle dedi ite.Tanmyorum. Tanmyorum, dedi. Beni rezil etti. Sanki ben ona baylyorum da, beni umursamyor beyefendi, tanmyorum falan Oysa ona gvenmitim, gvenmek istemitim. Zorda kalnca, tanmad beyefendi, benim sorumluluumu stlenmek istemedi. Bu laftan nefret ediyorum ama babam bana demiti, bak kzm, gidiyorsun, orada, byk ehirde, okulda, yurtlarda bin bir trl insanla karlaacaksn, sakn kimseye gvenme! Baba tembihleri ite, deyip, glp gemitim ama, haklym galiba adam sapna kadar. Peki ben kime inanacam? Sinan srkleyerek, kfr ede ede gtrdler. mitlerimi de Burada bir tek onu tanyordum. Gvenebileceim tek onu. O da beni arkamdan vurdu. Zaten daya yemisin, cann km, niye tanmyorum deyip, beni zor durumda brakyorsun? Sanki ben seni ok tanyorum, aptal! Sen tanmazsan, ben de seni tanmam, unuturum gider. Gzyalarm daha fazla saklayamadm. Onunla beraber gitmem konusunda, sen bilirsin, der gibi omuzlarn silkerken numara yapyormu meer. Ardndan elini omzuma koyup, gel hadi ya, sonra gidersin, dediinde, korktuum iin kararsz kaldm sezmiti besbelli. ok mitsizdim, bir an sonra bama ne geleceini bilmez durumdaydm. Keke bu gn hi uyanmasaydm, bunlar bama gelmeseydi, hi yaamasaydm. Sahile dik, paralel ne kadar varsa, btn sokaklar admlayp anahtarn aaca kapya doru yol alrken aklm, dikkatimi bir trl toplayamyordum. Sanki bir oyun oynuyorduk ya da siyah beyaz bir gangster filminin kahramanlarydk. Alain Delon- Mirelle Darc. Yannda yrdm boyu hemen hemen benimle ayn- o ksa deil ben uzunum olan, ok gzel kokan bu delikanlyla, az nce tanp bilmediim bir eve gitmekteyken, ne dnebilirdim?
www.altkitap.com
41
Cebindeki anahtar kapy at ve biz eve girdik, diyelim. Ter iindeyim Allahm, kulaklarm tkand, boazm kurudu. Diyelim kap kapand, biz yalnz kaldk. Ya bana yanarsa, pmeye kalkrsa, beni kapanan kapya aniden dayayp vcutlarmz birbirini ok yakndan hissedecek kadar smsk sarlr veya ieri srkleyip bedeninin btn arln vererek zerime uzanrsa, bu nasl olsa daha nce bakalaryla da olmutur diyerek, ok istediimi anlayp, elini eteimin altna sokarsa. Ne yaparm ben, kokusundan bam dnp de kar koyamazsam? Yok yok, ben en iyisi dneyim. Bilmediim yer, tanmadm, ilk kez karlatm bir insan. Dn kzm sen, dn! Ya bir de bana birden saldrr, annemin dedii gibi, benden faydalanmaya kalkrsa. Kar koysam, gcm yetmez. Sonra? Sonrasn aklmn ucundan bile geirmek istemiyorum. Rezalet! Allahm, ne yapsam ben, dnsem mi, gitmesem mi? Ama artk ne deyip de ayrlabilirim, ne bahane bulurum, ne? iten geti gibi. Rezil olacam. Rezil o-l-a-c-a---m. Yapamam. Gitsem Ama ya bir daha gremezsem bu herifi, ya bir daha karlamazsam? f! Kendimi hi sevmiyorum. Bunun mutlaka sevgilisi vardr, bo durur mu, bir ben mi gzelim dnyada, ne gzel kzlar var kendine gvenen, kafas alan, beni ne yapsn? Dnemedim. Sar geni balkonlu evi sokan bandan gsterdi. Bu durumda nce benim girmemin daha uygun olacan, sessizce en st kata kmam, eve yle bir gz attktan sonra tl aralamam, ortalk sakin olursa, gelen giden olmazsa, be on dakika sonra kendisinin geleceini, gelmezse eer benim inmemi falan bir eyler, syledi bizim Alain. yice pirelendim. - Kimin evi buras Sinan, syler misin ltfen? - Tamam, kzma. Suluyum. Fidan sana syledi sandm. Bu ev, bir arkadan ablasnn, sadece birka eyasn alacaz. Tamam m? Dnceli, kararsz- yzde yz korkak- baklarmdan, benim huzursuz olduumu iyice anlam olacak ki, alttan alr bir tavr taknarak, ikna edici sesiyle, - Valla bir ey yok, ocuun eyalar ya, dedi. - Arkadan neden gelip almyor ocuun eyalarn? - Arkada ierde. Ablas da kaak, kendi evine gelemiyor. Anlamtm. Bu herif salam ayakkab deil, demitim. Bunu kuvvetle hissediyordum zaten. Fidann arkada baka trl olabilir miydi ki? f ya, f ki f! imdi ne olacak dedim, iimdeki aptal kza, hep bunlar bulursun, nedense! Aslnda beni buralara srkleyen de, bu insanlara yaklatran da, bu deil miydi? Bu, pek salam ayakkab olmama durumu. Tehlikeli olduunu, sonun hep filmlerdeki gibi gzel gelmeyeceini bile bile, tarifi imkansz, kayna belirsiz bir g beni bu insanlara itiyordu. yi dndklerini, iyi yaptklarn hissediyordum. Ben onlarla, onlarn yannda olmalydm. Ama bu arada iime den kurt da kmldayp duruyor, kemiriyor da kemiriyordu.
www.altkitap.com
42
Yoksa, bilmem olabilir mi, acaba bu plan, nceden mi yapld? Ben salak, ssl gzel kz anahtar Sinana getireceim, yakkl Sinan, bana gzlerinde klarla, sen de gelecek misin falan femekan deyip, beni iin iine sinsice ekecek, beni kullanacak Kimse bana konduramaz ya! Byle alml ve k bir kzn, bu pespaye heriflerle ne ii olur? irkin olsa neyse! Bunlarn peine hep irkin kzlar taklr zaten, deil mi? yle mi? yleyse eer adi herif, seni, deil bir kez daha, yemin ederim bir saniye bile grmek istemem. Bak Hrriyet, aklndan geenleri tahmin ediyorum. Buraya bu anahtar kimin getirdii hi nemli deil, tamam m? Fidan bana, gelemiyorum, bir arkadala gnderiyorum dedi ve seni abuk tanmam iin sadece san ban yle bir tarif etti. Uykuluydum, bam sersem gibiydi fazla konuamadm, olay bilip bilmediini falan soramadm. Anladn m? Ben, nasl olsa bana verilen bu anahtarla- cebinden karp sallad - bu eve bir ekilde gireceim veya girecek birini bulacam, ama imdi ama sonra, bugn veya yarn, ama mmkn olduunca abuk. Ev gzetleniyor olabilir, yani risk var. Senin ansn tannmyor, bilinmiyor olman, anlyor musun? Ama benim anladm kadaryla sen, bu riski almaya hazr deilsin. Haklsn, ok haklsn, ben de olsam kabul etmeyebilirim. Tamam m, imdi sen bence git ve kalabala kar, geldiin yere dn, anlatk m? Senin de, benim de iim rahat olsun, gerisi nemli deil! nandm bu ocua. Artk, inanmak m istedim, orasn bilemiyorum. Gzleri ylesine samimi bakyordu ki Utandm. Hayr, ben geldiim yere dnmek istemiyorum, kalabala falan karmak da. Bir ey yapmak istiyorum, birileri iin, iyi bir eyler yaptm hissetmek, belki bir ie yaramak. Hemen o eve kmak, ocuun eyalarn almak. Kafam kark, dncelerimi sraya dizemiyorum, neyin iyi, neyin kt olduunu karamyorum, kimseye gvenemiyorum, kimsenin beni gerekten seveceine, karsz yanaacana inanamyorum. Bu dm zemiyorum. Karlksz iyilik, dn olur mu, bilmiyorum. Bilemiyorum. Grmedim, duymadm, renmedim. Yaamadm. ekiniyorum. Almamm. Korkuyorum. Peki, Sinan? Deli deil ya bu ocuk? Niye burada u anda? Rahat rahat yaamak, olanlar uzaktan seyretmek, etliye stlye karmamak dururken, niye kendini riske atp bunu yapyor, bakalar iin kendini tedirgin ediyor, orada burada srnyor, hayatn hie sayyor, niin? Bunu anlamak istiyorum. Kendimi bir bakasnn yerine koyabilmek istiyorum. Niin sahiden? Deli mi yoksa baka ii mi yok? Hi biri. Zor bir durum.
www.altkitap.com
43
Ama bu, kapya elinde fincanla gelip eker isteyen komuyu gler yzle karlayp, onu geri evirmemekten veya yolda nne kan dilencinin avucuna cebindeki bozuk paralar koymaktan daha farkl bir eydi, anladm. Daha zor bir ey. ok utandm. Benim gibi bir aptalla yalnz kalmak, beni kullanmak, Sinann aklnn ucundan bile gememiti. Ben ne zaman adam olacaktm. - Ver anahtar, dedim. - Yok, yok unut gitsin. - Ver unu dedim sana. Elinden kaptm. - Kar daireye dikkat et! Seni grrlerse, Ayeleri aryordum falan gibi bir eyler uydur, hemen k! - Aye kim? Sinan nce yukarya, sonra bana bakp gld. - Hi kimse. Yani uyduruk, varm gibi, sen onu aryormusun gibi hani. - H,tamam. Anlayp anlamadm kestiremedi. Endieyle yzme bakt. Sen, kabilirsin, dediler. Parmak beni gsteriyordu. Ben mi, dedim. Evet, sen, gel buraya. Bir daha seni buralarda grmeyelim, senin gibi gzel kzlar buralara yakmyor, gezdiin arkadalk ettiin insanlara dikkat et! Aradan saatler gemi, buz gibi ayaklarm uyumu, imi, alktan, yorgunluktan lmtm. mediim halde souktan donmu gibi tir tir titriyordum. Gece yarsna yaklayordu, bu saatte kp nereye ve nasl gidecektim. Ara bulamam, bulsam bu saatte tek bama o araca nasl binerim, o kadar yolu nasl giderim. Yurdun kaplar oktan kapanmtr. Ya amazlarsa nereye giderim, sokaklarda ne yaparm? Dar kmaktansa burada, sabaha kadar, ta stnde oturmaya razydm. steksizce, ayaklarm sryerek benden sonra getirilen baz kzlarn akn ve stten bakan, alayc baklar arasnda odadan dar ktm. Giri holnde, vcudumdaki btn kan birden beynime hcum etti. Dizlerimin ba zld, yle bir sallandm, duvara yaslandm. Aklma gelen bama gelmiti ama bu kadar abuk, burada, u anda olacan dnmemitim. Babam, btn hametiyle karmda duruyordu. Arkaya taranm slak grnml hafif kr salar, elinde ii hep evrak dolu mein i antas, gzndeki yakn gzlnn zerinden bana bakarakTam bir ar ceza reisi gibi. O bak, hayatm boyunca unutamam. Beni bir hamlede ayann altnda ezilecek, un ufak olacak kadar klten bak. Ekip otosu bizi Mecidiyekyde bir otele brakt. Babam sustu.
www.altkitap.com
44
Ben sustum. Hibir ey sylemedi, konumad. Hibir ey sormad. Yzme bile bakmad. Gecenin serinliinde ben tir tir titrerken, ceketini omzuma vermeyi, teklif bile etmedi. Nasl haber ald, nasl geldi beni buldu, hibir zaman renemedim. Yalnz anneme, delikanl da yamanm, ok hrpalamlar ama, bizim kz tandn syletememiler, demi. Kap daha nce alm, belli ki ieriye girilmi, sonra da kilitliymi gibi duracak ekilde ylesine kapatlmt. Tl perdeyi aralarken, atlarn arasndan deniz ve yalnz balarna yatan, demir atm gemiler grnd. Serin parkelerde, plak ayaklarmn terli izleri kalyordu. im rperdi. Sakslarda topraklar talam, boynu bkk iekler, halnn stnde parmak kadar bir orap teki, kulaklar dilenmi lastik bir ayck. Kararm gm bir erevede ise, ulu bir ceviz aacnn altna kurulmu bahe sofrasnda, birka kii glmsyordu. Burnuma dereotu serpitirilmi buzlu cack ve rak kokusu geldi. - Kim bu Paul Newman? dedim, eliyle bebee tavan kula yapm olan gsterip. Sinan parman dudaklarna gtrp, fsltyla, H.. Yava! Uur o ite. unlar da bu evin sahibi ablas Mine ile kocas. Bu resmi ben ekmitim. Bir hafta sonra Minenin kocasn vurdular. Yaklak bir yl oldu. Uzun uzun bakt resme. Aklndan kim bilir neler geti. - Mine sizin okulda hoca, tanmyor musun? Hayr anlamnda bam sallyorum. - Peki ya ocuk, nerede imdi, derken, elimdeki lastik ayck cak diye tyor. Sinan iki dudan birden azna alp, gzlerini yumuyor. Bu, eyvah, demek. - Ayyyzr dilerim ya, ne yaptm? Yz yzme ok yaklayor. Susam kokan nefesi yzme vuruyor. Nefesim sklayor. lk kez bir erkee bu kadar yakn duruyorum. Alt duda ne kadar kalnm ya rabbi, diyorum. O an, orackta, sanki hemencecik, benim azma deiverecekmi gibi. Usulca, - Anneannesinde, diyor. Birden arkasn dnyor, aceleyle, kendi evindeymiesine, ierdeki odalara bakyor, yerini eliyle koymu kadar iyi bildii vr zvr neyse, ne almas gerekiyorsa, eyalar bir torbaya doldurup evden kyor. Be dakika nce gelen ben, yine be dakika sonra sessizce kacaktm ama kamadmkarttlar. Ben, kar dairenin kapsnda, naylon sabahlkl, yz bir parmak pudral, dudanda yeni yakt ulu sigarasyla, grevini yaparak vatan kurtaran bir yurtsever edasyla dikilen kadnn, grdn gnn deil mi pislik, diyen alayc baklar altnda evden kartlrken, o
www.altkitap.com
45
leden sonraki aya yetimek iin kafasndaki koca koca bigudileri, oktan amaya balamt bile.
www.altkitap.com
46
O SEN MSN?
Bnyamin elebi
Tren durdu. Dars alabildiine karanlk. Ay bugn akam alacasnda, henz gne batmadan, bulutlu gkyznde bir ara grnp, sonra kayboldu. Yemekli vagonun ltsndan ve camlara vuran insan glgelerinden, hi bir ey seemedim. Elimi gzme siper yapp, ay yldzl cama burnumu dayadm. Kck ta bir bina. Yannda avu ii bir bahe. Krk mumluk plak bir ampuln nda, yetmili yalarda iki insann glgesi. Glgelerden birisi, trene bindi; dieri benim gr amdan kana kadar, el sallad. O el sallayta, hem her gn ie giden kocasna el sallayan bir kadnn alkanl; hem de elli yllk yol arkadana, hi kavumayacan dnen bir sevgilinin, hzn vard. Nasl heyecan duydum, bu iki yal insann vedasndan *** "erefe ahbap" Bir erefe vaziyeti oldu masada, bir adam fena halde vurdu kadehime. Hani neredeyse, 5 c.c.'lik ieden doldurduum yeni rak kadehim paralanacak. Baktm adamn yzne, oktan bulmu kafay. Az burun bir yanda, ama kesinlikle ikisi de olmas gereken yerde deil. Bir salak ocuk gitarla bir eyler alyor, yemekli vagonun sarho mdavimleri el rpmakta. Arada bir de kadeh tokuturmakta. Benimkine arpan da yle bir kadeh. yle sohbet sever bir adam da deilim. Onun iin hafife dokundum kadehimi, kk bir yudum iip, arkam dnp, diktim gzm dar. Elim kk antamda. u kitab bir an nce bulsam. Elimi attm gibi antama, elimi dedim, Jerzy Koscinski'nin 'Bir Yerde'sine. Adam bahvan, o dnyay, dnya onu bilmiyor. Bir gn konan sahibi lyor, isiz kalyor. lk kez gerek dnya ile tanyor. Ve her karlat sorunda, topraa bavuruyor. Kinatn tm srlarn, topraa duyduu saygyla anlatyor. *** Eski bir sevgilim var stanbul'da, imdilerde evli. Yola kmadan aradm, "Gel stanbul'a, buras baka bir yer, karlarm seni Bostanc'da" dedi. ok farkl deilim bahvandan.
www.altkitap.com
47
stanbul'a ilk geliim bu. Yllar nce biz daha ok kkken, babam gelmi stanbul'a. Bir mektubunu okumutu annem, Galata Kprs zerinden balk tuttuunu anlatmt, babam. Kzlrmak'ta solucanla, bol klkl tatl su bal tutmaktan; Galata Kprs'nde istavrite terfi etmiti. Tren, o yzyllardr bilinen sesiyle gidiyordu biliyor musun? Hani hangi trky sylersen, o trknn ritmine uyan sesiyle. Acaba balladlarn sesine de uyar m, o lkenin trenlerinin demir tekerlekleri. Ne ok anlatacak ey var, bir tren yolculuunda. Kondktr m anlatsam, imendiferi mi? *** Bir geceydi, yine bir tren yolculuu. zmir'e doru gitmekteyiz. Bir sesler oldu, durduk. Trende bir sorun var. zmir'e az bir ey kalm. K da berbattr bilirsin. ndik trenden. O fotoraf ekemediim iin zlrm yllardr. Lokomotifin her yerinden buharlar fkryor. O kapkara grntl lokomotif, beyaz buharlara kesmi. Tpk arenadaki boa. Burnundan buharlar soluyor, ama kaderi izili. Bir adm kprdayamyor lokomotif. Sanki bir maraton koucusuna pranga balam gibi. Yrei biti izgisinde, ayaklar topraa kk salm. *** E canm, bunlar anlatyor olmam, seni grme dm engellemi deil ki! Gzm trenin karanlk penceresine her diktiimde yani Koscinski'den her bam kaldrdmda, yzn beliriyordu karanlk camlarda. erinin nda, bir kadeh rak, bir tabak sigara brei ve 5 c.c.'lik kk rak iesi de yansyordu elbet, trenin bir trl alamayan camna. Ama senin yzn daha bir belirgin, on sekiz yann tazeliiyle, en son anmsadm. Aradan 10 yl geti. Yirmi sekizlerindesin imdilerde, ne kadar deitin? Ya ben! Kuetliye artk gitmek gerek. Alt nefesten ka burada. stanbul'a daha ok var. Bir yanm uyuyor, bir yanm doludizgin, trenle birlikte kouyor. Demir tekerleklerin sesi, yeni bir trknn akorlarna basmakta. Yok yok, bir yolunu bulmal; o kuetliye girmeden, bu sabah yemekli vagonda karlamal. Oysa 02.00'de kapanacak buras. Yava yava terk ediliyor yemekli vagon. Garsonlar topluyor masalarn zerindeki son sohbet krntlarn. Sabaha kahvalt iin yeniden alacak masalar. *** ki ift gz bakyor, yemekli vagonun mutfandan. Kr kr uzun bir yz. Hani o sevimli Anthony Quinn ifadeli, at suratl adamlardan. Birka saat nce, o elli yllk eine veda edip, bir delikanl enerjisiyle, trene atlayveren o deil mi? yle scak bakyor ki. Bir ka adm atp yaklayorum; kk bir ka ifadesi, "Otur evlat biraz sohbet edelim" in Trkesi.
www.altkitap.com
48
Bir anda gereksiz klar sndrlyor yemekli vagonda. Yalnzca mutfaktan sarkan beyaz i bir n glgesinde, oturuvermiyorlar m garsonlar, komiler, aba ve tabii kondktr denen eleba. Balyor mu scaktan da scak bir sohbet. Ben dedim ya trenleri severim diye. nan sevgilim o gece bir kez daha sevdim trenleri. *** Canm, elbette aklmdaydn. O senin on sekiz ya suretin, hep trenin ay yldzl camlarnda. Hemen kzma trenleri ve trenlerin o istim ykl emekilerini sevdim diye. Neler anlattlar bana. Anthony Quinn, emekli bir demiryolcuymu. Ancak bunalyormu evde, ayda en az bir kez, stanbul-Ankara arasnda trenle yolculuk ediyormu. "Bu tren var ya bu tren, ona ayda bir kez binmezsem nefesim kesiliyor, rengim soluyor, tansiyonum kyor. Ben ocukken de severdim trenleri. Evden kaar kaar Ankara Gar'ndan banliyye biner, Sincan'a kadar, be kuru demeden kaak yolculuklar yapardm. Nasl coard iim bilir misin? Bilemezsin! O dev demir kitlenin, nasl olup da bir yerlerden bir yerlere, nefes nefese, soluk solua koturduunu; tepesinden kan her dumann, demiryolu emekilerinin soluu; ttrlen her ddn, onlarn lklar olduunu sen bilemezsin. Bunu bilebilmek iin krk yln bu raylarn zerinde geireceksin. Raylarn zerinde koturmadn anlar da, istasyonlarn hemen yan bandaki o ta lojmanlarda geireceksin. Sevgili karna sarlp, scack dler lkesinde dolarken, sabah 03.15'de gemesi gereken Boazii Ekspresi be dakika gecikince, yatandan frlayp, bir ey mi oldu, neden gecikti diye, korkuyla sabah, sabah edeceksin. Demiryolculuk byle bir ey evlat" dedi. Sonra bir bakas ald sz, hepsini anlatmam mmkn deil. nk anlattklar bir geceye smaz. *** Sonbaharn ka dt gnlerdi seninle bulumamz. Sabah 06.15'te gn aard. Yava yava ve tek tek ekildi herkes yerine, bir tek Anthony amca kald. O uyumazm zaten, tm trenler ulamadka menzillerine. Elimi uzattm sevecenlikle veda iin, irkildi: "Yol bitiyor be evlat, bir tren yolculuu daha nasip olur mu dersin?" . Kaplar ap, kaplarn souk aralnda bir ka sigara iip, kuetliye geldim. O daha nce tanmadm, tanmadm iin hi de mutsuz olmadm komularm, horul horul uyumakta. Gzmde bir damla uyku yok. Oturdum camn nne, seni dledim. stanbul bir d diyorlar, oysa dler yalnzca uykuda grlyorlar. Sen de bir d msn imdi? Yoksa mutsuz bir evliliin, scak bir d mym ben imdi?
www.altkitap.com
49
Ben camn nnde yle otururken, demiryolunun kenarndaki aalarn karalts giderek belirginleiyor. Yzn gn nn aydnlatt camda solarken, elinde anla bir adam geti koridordan, "Bostanc, Bostanc'da inecekler" diye. Oysa ben tam da on sekizinden, yirmi sekizine doru bytmekteydim seni tren camlarnda. Bense otuz altdan, yirmi altya nasl dneceimin planlarn kurmaktaydm. te tam da o plann ortasnda, Bostanc, Bostanc'da inecekler diyen an sesiyle rperdim. Evet, rperdim. On yl nceki sevgiliye kavumak bir hayaldi. O tren yolculuunda bile hayal gibiydi. Kondktrn sesi, gerekler dnyasnn ilk nefesiydi. Ayamda bir blucin pantolon, zerimde yeil bir kazak ve neredeyse son mor binliklerimle, srf sana geliyorum diye aldm lacivert bir mont. Srt antamda bir ka gmlek, tane lacivert orap, el rgs kemik renkli bir kazak ve tabii ki sana aldm, yllardr sakladm bir kk hediye. evreme bakndm. Yatakldan bir ka dakika nce gelen banliynn alldk yolcular, eminim her gnk ifadeleriyle hzl hzl yrmekte. Yrmyor sanki kouyorlar. Sana bakyorum ama sana benzer birilerini gremiyorum. nsanlar byk bir hzla akyor, kimse bana arpmyor ama dokundu dokunacak. Gelmezsen eer hi kprdamayacam buradan. Bir sonraki trenle hemen dneceim tek kiilik hcreme. yle ya hangi duygularla ardn beni buraya, imdi belki deiti bir eyler. Mutsuzluun belki de bir demet iekle, yemyeil bir baheye dnt. On yl nceki sevgili yerine, eldeki kymete bindi. Ne kadar karmak buras, selpak satcs, simitisi, atalcs. Ayamdaki spor ayakkaby bile, ksele ayakkab niyetine boyamaya hazr boyacs. Ben seni ararken evremde, bir banliy treni daha durdu; uykulu gzlerimin tam da nnde. Bir yan yeni doldurmu bir bebek alyor, banliy treninin camlarnn ardnda. Annesi deil belli ki ama ya teyzesi ya halas bir kadn, tm sevecenliiyle gldrmeye alyor ocuu. Ancak bir sorunu var 'teyhala'nn; n dilerinin drd de eksik. ocuu gldrmek iin yapt her soytarlkta, azn ayor, o drt diin eksikliinden korkan ocuk, bir kez daha yaygaray basyor. Hepsi hepsi otuz saniyelik bir grnt. Ama inan bana ok absrt. Elini omzuma dokunmasaydn, ben orada bylenmi gibi, istasyon insanlarnn ve Bostanc'da duran her trenin camndan sarkan yolcularn yksn yazmaya hazrdm. ikyet etmiyorum yavrum, bir tespitte bulunuyorum. Hemen kzma, gcenme. Elbette ben seni ararken, senin beni bulmandan mutlu oldum. Ama elini omzuma dokunduun anda haklsn, irkildim. nk ben o anda bir Yeilam filminin karesine girmi, Walt Disney karakteri gibiydim. Omzuma dokunan o elle ve demin sylediim gibi rkntyle dndmde, seni grdm. Tm mekn silindi gzmden, o demirden raylar, drt dii eksik 'teyhala', boyac ocuk, hepsi bir yana, o sendin. nan bana on sekiz yann diriliiyle bakyordu gzlerin. O kara gzlerinin lts, on yl nce de tarumar etmiti beni ve imdi de mahvetmeye hazrd.
www.altkitap.com
50
Elini tuttum yalnzca. Sanki yaadm tm kargaadan ve elbette ki Bostanc tren istasyonunun karmaasndan kurtar beni diye. "Merhaba" dedin ve elimi smsk tutup, iimden geenleri anlayp, hzla uzaklatrdn beni oradan. Bir ka merdiven indik, bir ka merdiven ktk. Elini brakmyordum smsk. Koar admlarla yryp ktk oradan. Bir taksiye srkledin beni. Bir ka bo sz syledim, "Naslsn, iyi misin?" gibi. Hi cevap vermedin. Yznde o on sekiz ya aydnl, glmsyordun. "Yolculuun nasl geti" diye bile sormadn. O soruya elbette "iyi" diye cevap verecektim. Vereceim cevab biliyordun nasl olsa. Bir sokan banda durdu taksi. Evinizin olduu sokak dar olduu iin taksi girmezmi. Ankara'da "Kedi Seven" soka olduunu bilirdim ama burada da "Taksi Girmez" soka varm, onu rendim. nce demir rgl bir kapdan girdik ieri. Devasa bir aa dikildi karma, "Bu aacn ad ne?" diye sordum; glmsedin. Bir sonraki sabah, gzlerimiz sevginin scakl, uykunun yorgunluundayken, "Manolya" dedin. Soruma ok ge yant vermitin ama senin andan zamanlama doruydu. Her yan yemyeildi. Toprak, aalar, hatta evin rengi. ki katlyd evin, ancak ikinci kata ieriden deil, dardan kyordu merdiven. Alt kata mutfaktan girdik. Bir baka giri de varm ama ben grmedim. Kk bir odaya doru srkledin beni. Gecenin tm yorgunluuna ve kzla dnen gzlerimin akna karn, bir sabah sevimesi dncesi, diriltivermiti bedenimi. Oysa hi de beklediim gibi olmad. Lacivert montumu zerimden kartp, tertemiz sabun kokulu bembeyaz bir patiska arafn zerine giysilerimle uzatp, yanama bir pck bile kondurmadan, ktn odadan. Yorganm kendim rttm. Uyandmda, gn kararmt. Gzme ilk arpan, kk bir odun sobasyd. Bir ka basit koltuk, tahta bir masann evresindeki drt sandalye. Hepsi kapal, buzlu camlarla rtl kap. Yerler rabta tahta. Zamannda koyu bir renge boyanm, ama imdilerde eskimi, aacn i rengi yer yer srtmakta. Masann zerinde zenle hazrlanm drt -be eit meze. Kpolu mancas, tarama, havu salatas, tarator, grebildiim kadaryla bir de acl ezme. Ortada bir gbek salata, hemen yannda ince gm bir vazo ierisinde bir tek karanfil. Karanfili vazoya yeni koymutun. zerinde vcudunu saran upuzun, zeri iek desenli, siyah ile bezi bir elbise. Bir an baktk. Elimi tam uzatmtm ki sana dokunabilmek iin, mutfaa doru kayboldun. Scaklar getirecektin besbelli. Ama o an benim iin, senden daha scak ne olabilirdi ki. Oysa haklsn, on yl sonraki bir dokunuun bedeli de, 10 yllk zleme kout olmal.
www.altkitap.com
51
ok gemedi elinde bir kk yeni rak ve bir et yemeiyle geldin. Karlkl oturduk masaya; o ana dein pek bir sz kmamt azmzdan. Bir tek radyodan ykselen arklar. "Mademki gidiyorsun brakp burda beni, bir daha seyredeyim ne olur dur da seni" diyordu Behiye Aksoy. yle ok detayl anlatamam o geceyi. Bir sevgiliyle geen geceyi kolay kolay hi kimseyle paylaamam. Ancak bir ufak raknn yudum yudum bittiini ve arklara sessizce elik ettiimizi; "Nasl geti habersiz o gzelim yllarm, bazen ili bir ark" diye, gzlerimizin dolu dolu olduunu, ellerimizin birbirine dokunduunu syleyebilirim. Bir de o ana kadar ok da gzme arpmayan kanepenin, zerine doru yuvarlanmz. Ve tabi odun sobasna attmz odunlarn ateinden yansyan kzlln, bedenini aydnlatmasn. O esmer teninin, o hala dipdiri gs ularnn, sobann kzl aydnlnda, beni nasl yaktn, bam dndrdn. Sabah ne abuk oldu o gece. Oysa nceki gece, trende bir dakika bir mr gibiydi benim iin. Seninle geirdiim bu gece ise, bir kelebek mr. Ertesi sabah bir sen, bir de manolya aac uurlad beni. Ben o sabah bir manolyaya, bir de sana hayran, ktm kapdan. Bir gecelik akt bu. On yllk akn kk bir zetiydi bu. Sanki bir snopsis. Yaanabileceklerin en ksa anlatm. Tren yola kt. Demir tekerlekler, yine bildik ritimde. Yola ktktan bir sre sonra ardm yatakl vagon grevlisini. "Bir an nce uyumak istiyorum, ltfen yatam yapn" diye. Grevli geldi, yatam yapt, kt odadan. Gitme gel konualm demek isterdim. Anlataym sana her eyi. Sevgilime aldm kk hediyeyi ve sobann kzl aydnlnda geirdiim, yaammn u ana kadar var olan, o en gzel gecesini. Olsun. Olsun ben de, trenin karanlk camlarna anlatrm o geceyi. Bir aaca da anlatrm seni, ii rak dolu bir bardaa da. Yeter ki anlatmak istesin insan. Yeter ki bir sana, bir de Uzayp giden o tren yollarna k olsun insan. *** Uyumuum. Aradan ne kadar zaman geti bilmiyorum. Tren durdu. Elimi siper yapp, ayyldzl cama dayadm. Darda, krk mumluk ampulle aydnlanan soluk bir ta bina. antam srtladm. Kuetliden kp, koridorda ksaca yrdkten sonra, merdivenlerden indim. O oradayd; bembeyaz salar, ltl baklaryla beni bekliyordu. O, sen misin? Sen oysan, evet!
www.altkitap.com
52
HEYULA
Erol elik
Yal kadnlardan nefret ederim. Hele bunlardan biri benim karmsa... 1974 ylnda televizyon denen makine sadece belediye bakan olacak o mendebur adamn evinde vard. Adamn adn hatrlayamaymn sebebi, onu herkesin krbyk lakabyla armasndadr. Malum, adamn byklar tamamen krlamt ve salarn boyad boyayla byklarna asla dokunmazd, dnn artk ne kadar komik grndn. Canna kustuumun mymnts nerden aklma geldiyse, televizyon denen o alet bir onun evinde vard ve ben o aletin nasl bir ey olduunu hatrlayamyorum bile. Bizim hayatmz radyoydu. O yl dnya kupasn byk bir merakla beklemitim ve tuttuum takm Hollanday Almanlar karsnda desteklemek iin radyonun banda pr dikkat btn spor haberlerini takip ediyordum. Televizyona sadece final ma iin heveslenmitim ama asla kimseye boyun emeyen bir yapm olduundan, radyo bana yetiyordu. Sadece spor haberlerini dinlemek bizim buralarda ayp sayld iin, kasabadaki dier akranlarmla sohbet edecek kadar siyaset duymam yeterliydi. Ecevit, ortann solu sloganyla oylar toplam ama hkmet olamad iin Erbakann MSPsiyle koalisyon kurmak zorunda kalm, Kbrsta da iler karmt. Bundan fazlasn bilmeme gerek yoktu. Mutlu bir evliliim, kendime yetecek kadar arazim ve salam bir zekm vard. anslydm ve iyi bir kadnla evlenmitim. Onu tam yirmi bir yl boyunca, hi eksiksiz sevdim. Hem eksiksiz, hem de engin. Bizim sevgimiz yle sradan filan deildi. Hani byklerin dedii gibi, adam akll bir sevgiydi. Kendimi bir d leminde hissettiim o yllarda, karm da beni, en az benim onu sevdiim kadar seviyordu. Bu aikrd. Hi bir eyin bizim sevgimizi bozamayacan dnyordum. Ne olabilirdi ki? Akla gelen btn kt eylerin, bizim akmzn dnda olduunu biliyordum. Hi kimse veya hibir ey bizim bymz bozamazd. Evet, bozamad da. Ama bir eyi unutuyorduk. nsanlar, mutluluklarn kendi elleriyle yok ederlerdi. Bunu renmem, ge ve ac oldu. Tam da, 74 dnya kupas finalinin oynand, Temmuz aynn o ilk gnlerine rastlyordu, hazin bir d krklna uraym. Sanki Mllerin att golden sonra hayatn aknda bir sapma olmutu. Hollanda ikinci yar cann diine takt halde Almanyay kontrol altna alamamt.
www.altkitap.com
53
te benim hayatmda, tpk 74 dnya kupas finali gibi yaand. lk yar ok lezzetli ama ikinci yar kbus gibi. Ne olduysa evliliimizin yirmi birinci ylndan sonra balad. kinci yarnn ddn almt tanr. Bir insann hayat bu denli hzl deimemeliydi. Hele bunu hak edecek bir ey yapmadysa. Hayatm kararmaya balamt. Karm deiiyordu, o sanki renkli bir fotorafken, git gide negatiflere dnyor, glcklerinin yerini kstah ifadeler alyordu. Bu kadar mkemmel bir insann, bylesine deiebilecei aklma gelmedii zamanlar, onun iine kt bir varln girdiini dndm oluyordu. Bazen bunu bir ocuun saflnda yapyordum. Hava strap eker gibi grlyor, yamur gk grltsnden geri kalmakszn byk bir abayla yayor, rzgrsa son yllarn en sert esintisini dolatryordu ormandaki aalarn arasnda. Hasan avu, rzgra ve yamura kar tedbirli giyinmiti giyinmesine ama yine de yordu. Karsnn, hatrlayamad yllarda rd boazl kazan, iine de yn atletini giymiti ama akl edip atksn almay unutmutu. Aslnda evden bu kadar alelacele kmasayd onu da unutmazd ya, olsun diye dnd, bir lokmack souk onu deviremezdi ya. Evlenmeden be ay nce tanmtm karm. Babamn i ortaklarndan birinin kzyd. O zamanlar sadece gizli gizli grebiliyorduk. Byle eyler ho karlanmayaca iin ancak be ay sabredebilmitik. Sonunda dayanamam, konuyu babama amtm. Aradan bir hafta gemeden, btn hazrlklar yaplm ve nihayetinde evlenmitik. Babam tccard, o yllarn belki de en zenginlerindendi, bu yzden dnmz olabileceinin en mkemmeliydi. Krk gn krk gece olmad ama birouna dudak srtan cinstendi. Hatta o zamann gazetelerinde bile bizim dnmzden bahsedilmiti. ok mutluydum; tpk karm gibi. Anlalaca zere tam yirmi bir yl fazlasyla mutlu gemiti evliliimiz. Hasan avu, el feneriyle yrd yolu aydnlatarak ilerlemeye devam etti. Rzgr onu yapt eyden dolay korkutmaya alyor, aalarn tepelerinde ve allklarn arkalarnda korkun fsltlar kartyordu. Yamurda ona elik edip adam su dolu bir fanusun iinde yolculuk etmeye zorluyordu. Eer atks olsayd onu kafasna sarar ve zerine apkasn geirerek kulaklarn souktan koruyabilirdi. Galiba doa, Hasan avuu cezalandryordu. Oysa o cezalarn en byn daha yeni ekmi, direncini arttrmt. Bunlar vz gelirdi ona. Sadece, yamurla slanp ay yla parldayan karanlk onu sersemletiyor, aklnda binlerce eyin dolamasna yol ayordu. Yal kadnlardan nefret ederim. Ve yal karmdan da nefret ediyorum.
www.altkitap.com
54
Ama ondan yaland iin nefret etmedim. Hatta yalandka gzelletiini bile dnyorum. Kadn her geen yl daha bir nurland, elmack kemikleri n plana kt, yanandaki gamzeleri beni yutarcasna sevimlileti. Bakalar yllarla beraber kilolarna kilo katarken o, sanki doaya isyan edercesine gzelliini korumasn bildi. Elbette yalandn belli eden izgiler vard yznde ama o izgiler bir insana bu kadar yakamazd. Yirmi bir yl, bir melekle evlendiime emin olmutum ve Allaha krler ediyordum. Muhakkak, hatrlamadm sevaplarmn mkfatn gryor olmalydm. Sonra ne oldu? Karm deimeye balad. Artk onu tanyamyordum. Tam iki yl boyunca bunun geeceini umdum; ama olmad. Gemedi. Dzelmedi. Gn getike daha da lanet olmaya balad. Lanet olas. Hasan avu, altm drt yandayd ve son yirmi alt yln byle kt geirmeseydi, bacaklar bu kadar armayacakt. Geri hala beli bklmemi, kamburu kmamt; ama yinede yrmekte zorluk ekiyordu. Fiziinde sorun olmad doruydu, fakat hasta olan onun ruhuydu. Yolu yarlamam, gidecek bir buuk saatlik yolu daha kalmt ve bu hava koullar ilerlemesini daha zor bir hale getiriyordu. Havann karanlk olmas onda tandk duygularn uyanmasna yol at. Karanlk orman, son iki yldr onun tek dostu olduu iin, yolu ezbere biliyor, nerede dnmesi gerektiine dikkat etmiyor, ayaklar hangi yolu takip edeceine kendisi karar veriyordu. Hasan avua ise yol boyunca dnmek kalyordu. En az orman kadar karanlk dnceler. ou zaman kahroluyor, zaman zaman ise bouluyordu. Yine de dnmekten baka bir ey yapamyordu. Sanki birileri kulana souk ve hastalkl bir eyler fsldyordu. Karm iki buuk yl nce hastaland ve yataa dt. zlmemem gerekiyordu belki; ama ben yine de kahrolmutum. Belki biraz akllanr ve kt olmaktan vazgeer diye dnmtm ilk zamanlar; ama nafile. Gitgide daha da illet olmu kmt. Evdeki huzursuzluumun hat safhaya ulat ou geceler, kendimi ormana atyordum. aresizlik ylesine yakalamt ki beni, aalarn altndaki karanlklara saklanp saatlerce alyor ve iimdeki burukluu, kalbim titreye titreye dindirmeye alyordum. Benim yamdaki birinin karanlklarda alamas ne kadar zordur, kimse bilemez. Evimizin etrafndaki her eyle konuur olmutum. Kimi gece bir aala konuuyordum, kimi gece ise bir al ynyla. Her gece onlara neler ektiimi anlatyordum. Onlardan fikir almaya alyordum. aknlar gibi bir oraya bir buraya koturup durmaktan, ldrma aamasna gelmitim. Be alt yldr, evin srtndaki odunluun etrafn zakkum iekleri sard. Hayatm solarken yeni bir eyin yeerdiini grmek, her ne kadar zakkumun uursuz bir iek olduunu bilmeme ramen, onun diriliini, onun asiliini ve onun inatln hissetmek beni
www.altkitap.com
55
kskandryordu. Elbette bouna ortaya kmamt o zkkmlar, hayatmn ne kadar zehir zemberek olduunu, erevenin etrafn kaplayarak resmediyordu. imdilerde boylar insan at iin resmi btnyle zehirlemiti. Ama her eye ramen bu gne kadar aklmn ucuna kt bir ey gelmedi. Zakkum bana her gn zehri hatrlatsa bile. Benim yerimde kim olsa, yaadklarna katlanamaz, olanlara bir are bulur, her eyden kurtulurdu. Oysa ne karma ktlk yapabilirdim nede alp bam kaabilirdim, benim iin o zamanlar bu mmkn deildi. getike ldrma seyirci kaldm. Sonunda ldrdm. Her insann bir sabr olduunu rendim. ldrmak ve sabrn tkendii an, her eyin kontrolnzn dna kt andr. O andan itibaren ne yaptnz ya da neden yaptnz hi nemli deildir. Beyniniz size bir emir verir ve siz ona itaat edersiniz. Ben itaat ettim. Piman da deilim. Hasan avu, duyduu dere sesiyle biraz olsun rahatlad. Bu, artk yolu yarladn gsteriyordu. Ne yamura ne rzgra ne de soua aldr etmeden yoluna devam etmek iin biraz soluklanmalyd. izmeleri amurdan grnmez hale gelmiti ama onu rahatsz eden ey, donuna kadar srlsklam oluuydu. Sanki plak yryormu gibi hissediyordu kendisini. Souk, karanlk olmu, iliklerinde dolayordu imdi. Birazdan fasulye tarlasna varacak, oradan dereye ulaacakt. Can sigara imek istedi; fakat bu havada sigarasn ne yakabilirdi, ne de iebilirdi. Zaten cebindeki sigara paketinin oktan slandna emindi. Bir ara, ldrm insanlar sigara ierler mi diye dnd. Neden imesinler ki? Daha fazla dayanamayacan anlaynca, bir yolunu bulup cebindeki paketten bir sigara kartt. Uygun bir aacn altna geerek, slanm sigarasn soluuyla kurutmaya balad. Mutlu olduumuz yirmi bir yl boyunca iki ocuumuz oldu. lki kz, iki yl sonra da bir erkek. Kz doar domaz, karmn o zamanlar ok sevdii Glnaz ismini takmtk ona. Sonrasnda doan erkek ocuumuza da Yavuz ismini bulmutuk. Yavuz, benim en sevdiim padiahn adyd. imdi onlar ne kadar da ok zlyorum. Glnaz, erken evlendi. Daha on sekizine bile basmamt. Karmn deiimi, kzmzn uup gitmesinden sonraki yl balad. Glnaz, bu durumdan pek etkilenmemiti o zamanlar; kabak olumun bana patlad. Yavuz, annesinin ktlklerine maruz kalyor, evde bir huzursuzluktur gidiyordu. Bir yanmda karm, dier yanmda olum ve benim yapacak hi bir eyim yoktu. Neyse ki Yavuz, uzaklarda, byk ehirde bir niversite kazand. Belki de benimle ayn kaderi paylamaktan kurtulmutu. Yllar geti. Yavuz, okulunun bitimine bir yl kala annesine tamamen darld. Bu dargnlk ylesine katyd ki, bir daha grmeme karar almlard. Sadece arada bir bana mektup Sadece bekleyip gn
www.altkitap.com
56
yazar, ben de eer karmdan nce o mektuba ulaabilirsem okurdum. Yoksa karm ondan gelen btn mektuplar yakard. Asla ona itiraz edemezdim. Yavuzdan aldm en son mektupta, evleneceini yazmt. Okul biter bitmez yurt dna yerleeceklerini sylemiti. Bir keresinde, Baba, sevdiim kz annem kadar gzel, inallah o da annem gibi sonradan deimez. Diye yazmt. Bu cmleleri her hatrlaymda iim parampara olur ve kahrolurum. Olum, sa olsun mektuplarnda futboldan da bahsederdi, yoksa 1978 dnya kupasn Arjantinin kaldrdn asla renemezdim. Eskisi kadar nemli deildi ama en aznda ampiyonlarn kimler olduunu merak edecek kadar bir krnt kalmt iimde. Hollanda yine finalde yenilmi ve Arjantin 3-1le kupay almt. Yavuz, anlald kadaryla Arjantini tutuyordu; nk El Matador lakapl Kempesten vgyle bahsetmiti. Yavuzla annesi grmeme karar vermilerdi ve ciddiydiler ama uzun bir sre sonra olum, annesinin yatalak hasta olduunu renince, ziyarete geldi. Fakat geldiinde geleceinde piman oldu. yle bir kavga ettiler ki, bir daha olumu ne grdm, ne de haber alabildim. nk olum giderayak, neden bunlara izin verdiimi sormutu, baklarndaki anlam asla cmlelere dkemem ve en kts, ben ona cevap verememitim. Bir babann bu kadar aciz olamamas gerekir. Kim bilir benim hakkmda neler dnyordu. En iyi ihtimalle korkak olduumu. Ama umarm, benimde annesi gibi ktletiimi zannetmez. Her neyse, ald ban gitti ve kurtuldu. Gitmeden 1982 dnya kupasn kimin aldn da syledi. Finalde Almanya ve talya varm ve kazanan talya olmu. Ondan sonraki kupalardan hi haberim olmad. Karmn radyoyu krmasndan sonra hibir eyden haberim olmad ya. Artk olumda yazmyordu. yi de benim suum ne? Glnaz, bundan be sene ncesine kadar, ok nadir de olsa ziyarete gelir ancak kocasnn yanna, hep morali bozuk dnerdi. Ta ki be yl evvelki yemee kadar. Glnaznn iki kz olmutu; ne yazk ki, onlarn adlarn bile hatrlamyorum. Kzm, ocuklar ve kocasyla birlikte uzunca bir aradan sonra bize geldi. Amac, aray biraz olsun sndrmak, bize torun sevgisini yaatmak ve balarn iyice kopmamasn salamakt. Fakat ne felakettir ki, karm damadnn kafasna diki makinesinin makasn frlatp, adamn kafasn yarmt. te o zaman hayatmda ilk kez karmn stne yrmtm. Allahm bana biraz daha cesaret verseydi, belki ona bir tokat bile atabilirdim. Ama yapamadm. Acizler gibiydim. Psrk, korkak, kokumu ve aalk bir moruk olup kmtm. Glnazdan da bir daha haber alamadm. O da tamamen dnyamdan kp gitti. Aciz dnyamdan. Zavall dnyamdan. Yal kadnlardan neden mi nefret ederim?
www.altkitap.com
57
Hasan avuun sigaras bitmi, hatta derenin kenarna varmt bile. Dere, derin bir vadinin iinden akt iin karya ince bir kprden gemek zorundayd. yide, kpr hain rzgr sayesinde, ucuz bir patiska gibi sallanyordu. Yal adam dizlerinin ardn hissederek derenin kenarnda, karya nasl geeceini dnmeye balad. Rzgr hi dinmemi, derenin kenarnda daha hzl esmeye balamt. Hasan avu buraya kadar gelmiti ve asla buradan geriye dnmek niyetinde deildi. Dnemezdi de. Fakat bu kprden karya gemekte ayr bir delilikti. Delilik kelimesi kafasnda dolamaya balaynca glmsedi. Karya geecekti; buna mecburdu. Kpry dnd sre boyunca, karsn dnmekten uzaklatn ve bunun inanlmaz bir rahatlk verdiini anlad. Artk ondan tamamen kurtuluyordu; sonsuza dek. Yal kadnlardan nefret ederim. Kadnlarn tmnden nefret ediyorum. Karmn ne gibi ktlkler yaptn anlatamyorum; nk iimde hala kahrolas bir erkeklik gururu var. Bu kprden daha nce birok kez geen Hasan avu, frtna srasnda bunu hi denemediini biliyordu, zaten bu ilk ve son olacakt. Kprye iyice yaklat ve gzne kestirmeye alt. Olacak gibiydi. Yznde tuhaf bir glmseme daha oluunca, hareketlendi. Tam ilk admn atacakt ki, bir sigara daha imeye karar verdi. Bu sigara, kprnn bu yakasndaki ve paketindeki son sigara olacakt. Beklide hayatndaki son sigara. Kadn sanki cehennemden km bir zebaniydi. Yaadm yirmi bir yllk mutlu hayatmda beni snad ve yllar sonra gerek yzn gsterdi. Baka bir ey olamazd. Eer karm bir zebani deilse bile, iine kt bir eyin girdiine eminim. Yal kadnlardan nefret ederim. Yal kadnlarn hepsi zebanidir. ldrdktan sonra byle dnebilmek beni rahatlatt dorusu. u kpry getikten sonra artk ok deiik bir hayatm olacak. Bambaka bir hayat. Bundan sonraki hayatmda asla bir kadn sevmeyeceim. zellikle yal kadnlardan birini. Sadece nmde bir engel kald. Bu kpr. Srat kprs. Her insann hayatnda gemesi, amas gereken bir srat kprs vardr. Benim srat kprm karmda duruyor. Hasan avu, son sigarasn bitirdi ve kprye yrd. Onun geldiini anlayan rzgr daha bir cotu. Yamurdan korunmak iin montuna sarlmyor, kendini iyi hissediyordu. Kprye ulanca, ne kadar yalnz olduunu dnecekti, hayatnn ne kadar kt getiini.
www.altkitap.com
58
Bundan sonras nasl olacakt? Neler deiecekti? Souk havay cierlerine kadar ektiinde, artk hibir eyin nemli olmadna karar verdi. Srat kprsnn bana vardnda tekrar dnd. Eer aklnda yitirmedii bir gram mant kaldysa, bu kprden gememesini syleyecekti; ama o kadar da kalmad iin bu dev duvar amal, srat kprsn gemeliydi. Yeni bir hayat o kprnn dier tarafndayd. Karya geecekti, bu her neye mal olursa olsun. Geriye bakmak bile istemiyordu. Kttan yaplm bir gemi gibi sallanan kprye ilk admn att ve hi tereddt etmeden dierini de peinden gnderdi. Hibir ey dnmyordu, hatta dikkatli olmas gerektiini bile. Kprnn altndaki dereden gelen suyun sesi kendini bylemi gibiydi. Sanki bu gece, kimse onun karya gemesini istemiyordu. Hasan avu, kendi arl yznden kprnn sallantsnn hafiflediini grnce, hayatnda ilk kez iman olmad iin piman oldu. Ban iki yana sallad ve karan kafasn biraz olsun toplamaya alt. Bir iki adm sonra kpry ortalayacakt. Dengesi git gide kayboluyordu. Kafas karrsa asla baaramazd. Bu onun srat kprsyd, zgrlk ve cennet onun ardndayd. Karm yznden ldrdm ama kendi hayatm tehlikeye atamam. Hele onun yznden asla. Ben, karmdan nce br tarafa gemek istemiyorum. Hasan avu, bunlar dnrken elleriyle kprnn iplerine daha fazla sarld ve admlarn daha da salamlatrd. imdi kprnn tam ortasndayd. Yayk ayran gibi alkalanyordu. Bu haldeyken aaya, deli gibi akan dereye bakt. Neden bu kadar urayorum ki? Salaym kendimi aaya. Kesin lrm. Belki de lm benim iin en iyisi. En azndan bundan sonraki hayatmn berbat gememesini garantilerim. Kim bilir, dier tarafta belki daha mutlu olurum. Adam, yamurun altnda sallanan kprnn tam ortasnda bir anlk duraksad ve gkyzne yal gzleriyle bakt. ok ksa bir sre sonra tekrar ilerlemeye balayacakt. Yoo, yirmi alt yldr karm bile beni ldremedi. Ben de kendimi ldrmeyeceim. Karya geeceim ve buradan alabildiine uzaklaacam. Belki stanbula giderim. ocukluumda babamla birlikte bir kez gitmitim o byl ehre. Gitmek, iki ktaya yaylm topraklarnda kaybolmak, kl yollarnda gezinmek, Eminnnde balk yerken, ya da stiklalde dolarken kendimi biraz olsun nemli hissetmek istiyorum. Hasan avu, kprnn dier tarafna geer gemez, bambaka bir ruh haline brnd. ok daha rahat hissediyordu kendisini. Galiba ok derinlerden ykselen, yllardr
www.altkitap.com
59
zledii bir duyguyu hissetmeye balamt. Mutluluu.
zerinden tonlarca yk kalkm
gibiydi. Koar admlarla ilerlemeye balad. imdi yamur da, rzgr da dinmiti. Hasan avu haykrmak iin nefesini cierlerine doldurdu. Srat kprsn amt. Cennet ona glmsyordu. Uzun sreden sonra kendimi ilk kez huzurlu hissediyorum. Yaadm ilk yirmi bir yl rya gibi geti; ama sonra ki yirmi alt yl, heyula geldi bana. Artk zgrm. Geride ne braktm asla dnmeyeceim. Ne yaadm da. Hatta karm, onca anm yaadm evimle birlikte, yaktm bile. nce, zakkumlarn istila ettii odunluu atee verdim, ardndan yllardr hibir hayvan balamadmz ahr. Son olarak bidonun dibinde kalan gaz yayla mutfa tututurdum. Yal kadnlardan nefret ederim. Birinden kurtuldum.
www.altkitap.com
60
H. K. RKET
Vesile Dilek
Darack yol. Kaldrm kenarlar kazl. Derin oyuklar atlayp yrmek zor. Yollar yetmiyormu gibi gkyz de istila edilmi. Cepheleri birbirine dnk, rntgenci apartmanlar gelip geenlere nefes aldrmyor. Apartman cephelerinde kk dkkanlar dizili. Sa kede yaz gn rg yn satan dkkan smetin. Kapnn zerindeki tabelada, mor menekeler iinde yeil byk harflerle 'Ksmet Tuhafiye' yazl. smet seti tabelacda. Bakt, houna gitti, yazdrd adama... Daha terif etmedi dkkana, kahvede ma seyrediyor. Gelen giden mteri de yok zaten. Yaz gn, bu ifte kavrulmu scaklarda kim alacak rg ynn? smet'in de ok umurundayd. - Gelmezlerse gelmesinler kardeim, yollarna ta m koyduk? Hem Kevser bouna m dikiliyor dkkanda? Satsn bir eyler, hak etsin aldn diye sylenir btn gn. Topu diktiinde de kara tavuklar gibi eelenip dnecek tabii. Ooo, ka i batrd smet, saysn kendi de unuttu. Kevser kap nnde, baknyor. Eli belinde, sakz aznda. Klo eteklii pek de gzel. Morlu pembeli iekler var viskon kuman zerinde. nce askl bluzu biraz eskimi ama olsun, yakyor Kevsere. smet aabeyinin dkkannda almaya balayal epey oldu. Akl fikri bir kar havada , havada olmasna da, hrszl uursuzluu yok diye alnd ie. Salarn toplad Kevser, ensesi ter iindeydi. Yakkl bir iki olan gese bari dedi iinden. Nooolacak geerse? Kim bilir belki bakrlar, sonra olan her gn gelmeye balar, belki annesine rg yn almak ister, belki tanrlar, sinemaya filan giderler, dizilerden konuurlar... En ok hangi diziyi beenir acaba? Burcu nedir, uyuur mu burlar? Amaaaan olan buldu da burcu kald... Ne var, tatl tatl hayal kurmak da m yasak? Kafasn br tarafa evirdi kz, glmsedi kendi kendine, salarn dzeltti eliyle, yle bir attrd vcudunu... Gzel kzd Kevser. Parlak siyah salar, kocaman siyah gzleri vard. Byle ync smet gibi habire i batran ktpiyoslarn kytrk dkkanlarnda ryecek cinsten deildi. Kumanda vard onun asillik. peklere, taftalara laykt. Nesi eksikti u dizi kzlarndan? Alimallah fazlas vard, eksii yoktu. Hem gz akt Kevserin, bir eyi aklna koydu mu, artk ne gerekiyorsa yapard. Aaaah ah annesi olacak kadn anlamyordu onu, u smetin dkkannda bekilik yaptryordu kurua... Ald para da para olsa, hi bir eyine yetmiyordu, zaten yarsn alyordu annesi elinden... lesiye sklyordu bu ekmek aras kfte
www.altkitap.com
61
gibi bask dkkandan. Kap nnde ipini koparamam pireli kpek gibiydi. Hi bir yere gidemiyordu. Geleni geeni seyreder,hnlard. Evdeki vitrin biblolar bile daha hareketliydi ondan. Hi deilse ara sra tozlar alnr, yerleri deitirilirdi biblolarn... Ama o, iten ayrlmadka koparamyordu tasmasn. Ayrlsa naaapacak, daha iyisini mi bulacak? Belki bulur. Yok yaaa, nerden bulacak? Zor i btn gn bakp bakp hnlamak gelip geen insanlara. sizlik daha da zor ama. Kzar fkelenir, iine atar hep. Yaz gneinde erimi asfaltn ziftine karr dleri, muhtemel sevdalar... Hava kararmaya balaynca evinin yolunu tutacakt Kevser... Eteini yle bir savuracakt otobse binerken... Bir iki andavallnn yreini hoplatacakt belki... Burnunu havaya kaldracak, kimselere yz vermeyecekti. Hele o be parasz smkl okul ocuklarna, aslaaa... Bekliyordu Kevser, dkkann nnden bir gn geziverecek olan bekliyordu. Ayn diziyi seveceklerdi, burlar uyuacakt, mziin en kraln dinleyeceklerdi birlikte. Kap kap deniz kenarna gidecekler, el ele tutuacaklar, kuma isimlerini yazacaklard. Gzlerinin iine bakt m olan, dondurma gibi eriyecekti Kevser... O byle ba nnde kendi kendine taklrken, pat diye nnde smet aabey bitiverdi. Ma sona ermi, takm fena halde yenilmi, smet aabeyin hayat kararmt. Yzne bir baknca anlad Kevser, hemen ortadan kaybolmal, hi gzne gzkmemeliydi adamn... Dkkana girdi. Uzun zamandr tozu alnmam raflara bakt. Boa gibi soluyan adamn yannda yaplacak en iyi ey, bir ile megul grnp, mmkn olduunca az dikkat ekmekti. Toz bezini alt ekmecelerden birinde buldu, arka taraftaki lavaboda hafife slatt. rg ynlerinin arasndaki sa tokalarn toparlad, daha grnr bir yere koydu. Plastik kemerleri silkeledi. fff, toz zerrecikleri kk askercikler gibi savruldu etrafa. ksrd Kevser... Renkli kuma iekleri, bykl kkl dmeleri ayr ayr karton kutulara doldurdu. Cam tezgah temizledi. yaparken bir gzyle de smet abisini izliyordu. Adam bu scakta kapnn nne km, bir sigara yakm, ba ellerinin arasnda, akaklarndan szlen terlere aldrmadan on kar suratla ylece bakyordu. Oh dedi iinden Kevser, siniri geti galiba... Ban edi, tozlarla har neir olmaya devam etti. Ban kaldrp, gzlerini tekrar kapya evirdiinde, sessizce smet'in nnden geerek ieri szlen glgeyi grd. Yabanc bir adam tezgahn nne dikilivermiti. te uzun zamandr beklenen mteri diye dnd. Adam elinde gri byk bir anta tutuyordu. Giysileri, kardeinin rengarenk boyayp sonra sildii kark resimlere benziyordu. Kardei pek severdi resim yapmay. Boyalarla garip ekiller izer, onlara isimler takar, renkleri parmaklaryla slatp datr, ortaya kan ucubelere beeniyle bakar, duvarlara yaptrr, glerdi. Annesiyle Kevser, oyalanyor diye resim yapmasna ses karmazlard ama, i duvara yaptrmaya gelince evde ngar kard. nk bu ucuz, pis yapkanlarn lekesini duvardan temizlemek zor iti. Canlar kard, duvar silerken...Kardei de en sonunda daya yer, bir keye oturur, smklerini akta akta alard. Adam imdi ayn bu duvar lekeleri gibi duruyordu karsnda. karversin istedi dkkandan ama yapamad tabii. Mteri bu, stelik krk yln ba kapdan girmi bir mteri, sepetleyecek hali yoktu. Sinirini bastrd, srtt.
www.altkitap.com
62
- Buyurun ne istemitiniz, dedi. Gzleri yapk yapk bakan adam hi bir ey istemedi. Elindeki gri, kirli antay, Kevser'in birka dakika nce temizledii tezgahn zerine koydu. i gitti Kevserin. Gene de bozuntuya vermedi.Tekrarlad: -Buyurun, ne istemitiniz? Adam onu duymuyor gibiydi. Kz, sar mdr nedir diye geirdi iinden. Gz ucuyla duvardaki saate bakt. Birazdan kmas gerekiyordu, yoksa otobs karabilirdi. Otobs karmas demek, annesinden bir dnya laf iitmesi, bir sr yol yrmesi, laf atan arsz heriflere katlanmas demekti. Sabrszland. Bir ey almayacak madem ne baknp duruyor bu herif diye dnd. Eilip tezgahn iinden bir eyler karmaya karar verdi. O anda antann kapana silik kk harflerle kondurulmu 'H.K.irketi' yazsn grd. Adam yle dizilerdeki zengin, yakkl irket sahipleri gibi gzkmyordu. Deil bir irket patronu, umumi hela mdr bile olmazd bu heriften. irketin sahibi midir, alan mdr nedir, plastik sa tokalarn, rg ynlerini ne yapacakt bu adam? Saate bakt. Otobs karmasna ramak kalmt. smet aabeye bakt. Valla onun ne mteri, ne de Kevser'in kaacak otobs umurunda deildi. Tuttuu takm yenilmiti. Damarlarndan akan kanna rengini veren gznn nuru takm, st bozuk ne d belirsiz heriflerden kurulu dangalaklar ordusundan bir uval gol yemiti. Onun aslanlar kelerine tklm, balar nlerinde, yuh sesleri arasnda kulbelerine gitmilerdi. Ahh smet, bugnleri greceine, vallahi lse daha iyiydi. Kevser, smet abiden umudunu kesti. Mteriye dnd. Adamn rengarenk d grnne inat, ince uzun effaf denecek kadar renksiz, tertemiz elleri vard. Tokalar, ynleri, kemerleri tek tek elliyor, dkkann her kesine dokunuyor, kzn adlandramad bir ey aryordu. Bir tuhaf hissetti kendini Kevser, bu scakta ii rperdi. Keke annemi dinleyip kurun dktrseydim Fatmaaanm teyzeye diye geirdi iinden. Kurun cozzz sesiyle suya dokununca, ne gzel btn nazarlar gidecekti zerinden, hafifleyecekti. Oysa imdi bu effaf parmakl, yapk gzl adama bakarken, olabildiince ard gvdesi. Scak diye mrldand, hava ok scak, eriyor insan dondurma gibi... Dilinin zerinde sihirli ubuklu, ikolatal dondurmann o dayanlmaz lezzetini hissetti. Adam onu dinlemiyordu ve bu kk dkkanda bulduu her eye habire dokunuyordu. Bir ara Kevser'e srtn dnd. Kevser de merakla, tezgahn zerinde kapa ak duran kirli antann zerine doru edi kafasn. antann ii renkli, yapkan, iren grnml bir svyla kaplyd. Ne olduunu anlama drtsne kar koyamayarak, parman svnn iine batrd. Bu temasla birlikte, bir yaz belirdi svnn zerinde. Kafasn daha da eerek, bulank yazy okumaya alt. Kevserin parma svnn iindeyken adam yzn kza dnd ve dkkana girdiinden beri ilk kez konutu: -Hissiyat Kiralama irketi, dedi.Sesi derin ve bouk bir uultuyu andryordu. Adamn ii sokak sokak gezip, irketine yeni hisler bulmakt.Bu scakta beden ve hissiyat ayrtrmak zoruna gittiinden , hepsini karman orman antasna dolduruyor, sonra da gtrp en ok paray verene satyordu. Siyah salarna yapt ter damlalar Kevser'in, eliyle alnn silmek istedi ama parma
www.altkitap.com
63
bir trl svnn iinden kmyordu. Parman karmak iin debelendike, btn gvdesiyle svnn iine srklenmeye baladn hissetti. Adamn dkkandaki btn mallara dokunan effaf parmaklar, imdi onun srtndayd ve svnn iine srklenmesini hzlandryordu. Barmaya alt ama sesi yok olmutu. O gl, buyurgan sesini kendi bile duyamyordu. Son bir kez ban kaldrd. Saati grd. Otobs kamt artk. smet aabey kapnn nnde oturmaya devam ediyordu. Alamak, haykrmak iin rpnd ve acyla artk bedeninin sadece yapkan ve pis bir svya dndn hissetti. Hissiyat Kiralama irketi sahibi effaf ve uzun parmakl adam, yavaa antann kapan kapatt. Daha birka dakika nce bedeniyle, duygularyla, siyah salar, siyah gzleriyle orackta hayaller kuran Kevser'in temizledii tezgahn zerinden ald antay. Sapna parmaklarn kenetledi ve ayn geldii gibi bir glgeye dnerek dar kt. Kevser'i, ailesi ve kendi dkkannda olup bitenlerin farkna varamayan smet abisi gnlerce arad. Gazetelere kayp ilanlar verdiler. Bu ilanlarn en tepesine Kevser'in liseyi bitirdii yl, Osman amcann yeni at fotoraf stdyosu, 'Foto Nasip' de ektirdii ve hi beenmedii iin dolabnn en dibine soktuu vesikalk fotorafn koydular. Kevser, kiraland bedenden bakt eski fotorafna... Kahroldu.
www.altkitap.com
64
ZYARET GN
Seyhan Ecer
Ankara'ya dneli birka ay olmutu; yerlemenin telandan, Bakanlktaki ilerimden zaman bulup daha dostlarm arayamam, Bakentteki renkli yaantma balayamamtm. Oysa ne byk bir zlemle dnmtm buradaki her eye, herkese; Cakarta'daki yaantm dndmde garipsenecek bir durum grmyordum bu zlemimde. Hele ancak iki ylda bir Ankara'ya gelebilmi olduum gz nne alnrs...Ama sanyorum, Ankara'ya canm atmaktaki aceleciliimin en byk nedeni Cakarta'daki son gnlerin dayanlmas g koullaryd. Hayr, hayr, i yaantmdan ya da zel yaantmdan-olur ya baz ilikilerden falan- gelmiyordu bu sknt. Buna neden, Saro'nun-drt yldr ev ilerimi yapan Endonezyal gen kz- garip halleriydi. Biliyorum, imdi, "ok cann skyorsa yol verseydin" diyeceksiniz ama bunu yapamamamn bir ok nedeni vard, ancak, ben, sadece birini sylemekle yetineceim: Saro oturduum lojman gibi demirbat ; ev gibi onu da yerime gelecek arkadama devretmek zorundaydm, nk yllardr bizlerle alyordu, stelik bir melekti Saro...Evet bir melek... Beni skan olaylar yle balamt: Bir gn yine her zamanki gibi erkenden gelmidaha ben kalkmadan gelir, kahvaltm verir, btn gn evde kalr, yaplmas gerekenleri yapar, le ve akam yemeklerimi hazrlar, sonra da oturur dinlenirdi akama kadar- gnlk programna balamt. Hazrlanm tam kmak zereyken, glmseyerek yanma gelmiok az glmserdi Saro, glmsediinde kk ekik gzleri daha klr grnmez olur, top gibi kara yuvarlak surat sanki iki kulandan ekilmi gibi yanlara doru ovalleirdi. Bence ok sevimli oluyordu glnce ama , dediim gibi hi glmezdi. -Bayan, demiti, "isterseniz bu gn len eve gelmeyin, ben evde olmayacam". -Olabilir, dedim, merdivenlere doru yrrken. Sonra birden dnp sordum, -Neden evde olamayacaksn, Saro? Kapy kapatmak zereyken, ban aralktan uzatt- daha glmseme silinmemiti ikolata rengindeki yznden- mor etli dudaklar kmldad, -Andi ld de, tren var bugn leden sonra... ndiim iki basama yeniden kp kapnn nne geldim, -Andi ld m? Ne zaman, neden ? Titremeye balamtm. Trabzana dayanp bekledim Saro'nun aklamasn. Ama o, btn doallyla glmsyor, sanki benim heyecanmn yatmasn bekliyordu. Sonunda,
www.altkitap.com
65
-Motosiklet kazas; araba arpm, evvelki gn, Pasaraya'da buluacaktk... Hastaneye kaldrmlar,sabaha kar... Andi, Saro'nun nianlsyd, City Bank'da park bekisi olarak alyordu. Yeni girmiti ie- askerden dnnce aylarca isiz kaldktan sonramotosikleti, borcunu deyip evleneceklerdi. Baklarm ivilenmi gibi Saro'nun, glmseyen yznden ayramyordum. Uzak Dou'da bulunduum srece, btn dikkatimi, acl insann glmseyen yznn nedenini anlamaya ynelttimse de bu konuda bir sonuca varamadm. Bir damla gzya dkmeden glmseyerek acy karlamann ne anlama geldiini hala da anlam deilim, nedir bu mutluluk, suratlarna yansyan? Yoksa acdan duyulan mutluluk mu; renemedim, bilemiyorum. O gn, evde bir sre kendime gelmeyi beklediimi anmsyorum, ie gitmek cesaretini bulabilmek iin. gn Saro'yu evde grememek biraz olaydan uzaklamama yardm etti. Geen srenin, yakndan tandm-isiz olduu gnler sk sk urard nianlsn grmek iin, ben de birka kuru, sigara, konuklardan arta kalan ikileri verir, hal hatr sorardm; kelimeleri yan yan getirerek ingilizce konuurdu ama anlardk- bir gencin ani lmyle uradm kederi azaltacan dnmekle ne kadar yanldm Saro ie balaynca anladm. nceleri pek nemsemedim, evde eitli mumlar, ttsler yaklmasn; bunun geici bir sre olduunu sanp bekledim. Ancak uzadka uzad trenler, sora onu krmaktan ekinerek, -Saro, dedim, "ok rahatsz oluyorum yaktn bu otlardan, yakmasan olmaz m?" Bo gzlerle bakt kald yzme- artk glmsemez olmutu- sonra, "Andi", dedi, "Andi yi aryorum. Ruhu gelir bu kokulara; o burada benimle imdi...Her yerde." Ambon adas taraflarndan bir adadand Saro, dini neydi bilemiyorum, ancak, inanlarna sayg duyuyordum. Bylece, ben de Saro gibi, dnmeme birka ay kala gen ocuun ruhuyla oldum evimde. Kokular, gndz gz yaklan mumlar, uzun beyaz i gmleiyle-rengini deitirmiti i elbisesinin; pembe ve mavi, beyaza dnmt- hi konumadan ar hareketlerle evde dolaan bir gen kz, ne kadar etkilenmemeye alsam da rktyordu beni, ama yapacak bir ey yoktu. Yine de, bir gn dayanamayp, -Rahat brak Andi'nin ruhunu, dedim, "o senin kocan bile deil, ne istiyorsun zavallnn ruhundan?" riyan Jaya 'da kadnlarn, kocalarnn ruhuna ldkten sonra, eitli bylerle, ac ektirdiklerini duymutum.; bir eit eziyet, ama Saro kars deildi Andi'nin ondan ne isteyebilirdi ki? Ankara'nn serin sonbahar ilk kez yurt dndan dnler hep sonbahara denk gelirdi- hznlendirmiyordu beni. Tersine, sevdiim alk olduum bir kentte, yllardr uzak kaldm arkadalarm ve dostlarmla karlamaktan mutluluk duyuyordum. Ancak, yaamda Yeni almt lmne neden olan
www.altkitap.com
66
mutlulukla birlikte mutsuzluun, kederin, acnn da bulunduu gerei aniden kveriyordu insann karsna, hem de her yerde, en olmadk yerde, Migros'da sebze seerken, rnein: -A...A...Selma, ne zaman dndn ? nsan aramaz m gelir gelmez beni? -Neval...Ne gzel rastlant...Naslsnz? Neval, iki yl birlikte olduumuz, olmulard. Sarn, ufak tefek, yan gstermeyen, gzel bir kadnd Neval. ocuklar olmadndan btn sevgisini, ilgisini kocasna vermiti. Kocasnn ayn duygularda olup olmadn sylemek gt, belki o da yleydi ama kim bilir erkek olduu iin gstermezdi duygularn, hatta arada sert ve krc bile olurdu. -Ercment nasl, dedim, nerelerde? Biraz arandm, evreme bakndm, nk hep birlikte yaparlard al verilerini, "yok mu?" -Yok, dedi, "hastanede..." -Ya.... zldm... -Sorma, dedi. "Ka aydr hastanede...Arada gidiyorum ziyaretine, uygun bir zamanda seni de gtreyim..." -Neden devaml yannda deilsin? armtm dorusu biraz; ama aklamas inandrcyd, -Doktorlar her an yannda bulunmam uygun bulmuyor. kimizin de konuyu deitirmek istedii belliydi. Cakarta'dan ayrlmadan nce prostat kanseri tans konmutu Ercment'e. Demek durumu iyi deildi artk. Ayrlrken, -"Seni arayacam", dedi, "Gidelim bir gn birlikte Ercment'e" -yi olur, dedim. Tadm kamt dorusu, severdim Ercment'i. ki yl boyunca birlikte birok gezilere katlm, konserlere, yemeklere hep birlikte gitmitik. Beni karsnn etkisiyle olabilir. Neval'le biz ayn lisedendik, sonra ayn Fakltenin deiik blmlerinde okumutuk, ben hukuk, o felsefe yapmt.- yanlarndan hi ayrmamlard. Ercment'in bizim liseyi, faklteyi kmser halleri beni pek zmezdi- o Robert'liydi ve bununla gurur duyar, bizi imrendirecek genlik anlar anlatrd- ama, arada ngilizce'mizle alay etmesine biraz canm sklrd. Her eye karn, durumunu ar tahmin ettiim dostumun ziyaretine gitmek, elini tutup inanmadm halde,"yaknda iyileeceksin, yine geziler yapacaz hep birlikte" demek istiyordum. Bir sabah, erkenden telefon etti Neval; eer len iim yoksa, hastaneye gidebileceimizi bildirdi. O gn zenle giyindim; Ercment duyarlyd kadn giyimine, dikkatle szer, dostlarna giyimleriyle ilgili olarak grlerini sylemekten kanmazd. Birka kez, Neval'n bundan keyfinin katn anmsyorum. Kars biraz topluca olduu halde, ince kadnlar beendiini syler, mini etekli kzlara bizim gibi orta yal kadnlarn yanndabakmaktan kendini alamazd. Yine de tatl anlarmz pek oktu...Ne elenmitik Singapur Cakarta'da Dnya Bankas Ofisinde grevli ok deerli bir maliyecinin karsyd. Benim kente, g koullara ve iklime almama ok yardmc
www.altkitap.com
67
gezimiz srasnda...Kentin en nl in restorannda Ercment'in, i tavuu yemesine ne kadar glmtk Neval'le. leye doru beni Bakanlktan alacakt Neval. Bekletmeden geldi. Corsa'sn acemice kullanyor, arkamzdaki, nmzdeki srcleri sinirlendiriyordu. Kocas araba kullanmasn istemez, hep eletirirdi, oysa o bundan ok zevk alr, "zgrlm duyumsuyorum, araba kullanrken" derdi. O da benim gibi ok zenli giyinmiti, sanrm san yaptrd gibi makyajn da bir yerlerde yaptrmt; ustacayd nk. Arada src hatalar yaptka, "Ercment olsa kzard bunlara" diyordu. Pek kederli bir hali yoktu, "Ne yapsn, alt artk " diyordum, iimden. . aydr hastanedeymi Ercment, doktorlardan kolay olmam arada gidip kocasn grmek iin izin kartmak..."Bekliyor zavall" diyordu. Bir ey sylemi olmak iin, "Zor, beklemek zor olmal" diyordum. "Onun bir eyden haberi yok ki" dedi, arabay park ederken, sonra, "ancak yine de kim bilir?..." diye ekledi, dnceli. Hastanenin yksek merdivenlerini koarak kyordu, "lmek zere de olsa bir kadnn kocasna kavumak istei ite bu...Sen bu heyecan duyamazsn " diyordum kendi kendime. Ona yetimek iin komaktan nefes nefese kalmtm. Tam ana kapdan girerken grd elimdeki, orkideyi; tek bir orkide almtm, Ercment'e , Uzak Dou'yu anmsatmak dncesiyle, -Yo, olmaz, ieri iek sokmana izin vermez doktorlar, hem sana syledim... Tartmadan hemen giriteki p kutusuna attm, bulmak iin ka saatimi verdiim gzelim iei. Hastanenin bilinen koridorlarn, poliklinik nnde sra bekleyen kalabal, elinde analiz tpleri, ieleriyle endieli insanlar, asansre yetimek iin kouturanlar, sedyeyle tananlar, tekerlekli iskemlede korkulu gzlerle bekleyenleri aceleyle getik; uzun sre kapsnda "mescit", "morg" yazl ieriden su sesleri gelen, takunyal uzun beyaz nlkl insanlarn grnd blmlerin nnde yrdk. Sonunda, o gne kadar hi gelmediim bir koua ulatk : Buras tenha, sakin, floresanlarla aydnlatlm, genizleri yakan bir asit ekip kokusunun neredeyse ilerlememize engel olduu bir blmd. Derin bir "Oh"
yryn yavalatt Neval. antasndan iki maske kartp birini bana uzatt, "tak unu"dedi, "burada zorunlu" Uzun uzun gittik, dndk, birka basamak indik yine yrdk. Bu uzun yolda ancak bir iki doktorla karlatk, beyaz gmlekleri ve bizim gibi maskeleri vard. Neval bunlar tanyor olmal ki, selamlat. Bana, maskenin bouklatrd sesiyle, "Artk tanyoruz birbirimizi, zaten benden baka pek de gelen olmuyor, ben de ok zor izin aldm, kimleri koydum araya..." diye aklamalar yapyordu. "ok ar olmal" Ercment'in durumu diye dnyor, buralara gelmekle byk hata yaptm anlyordum; artk dnemezdim, aresizdim. Neval, stnde "Girmek Yasaktr" yazl ift kanatl bir kapnn kolunu evirirken, "ite burada Ercment" dedi. "Beni izle" inde bitik bir Ercment'le hasta karyolas arayan gzlerim, olduka byk bir odada, dev bir kvetle karlat, iinde de, bitik deil kpkrmz iri bir Ercment...
www.altkitap.com
68
-Tutun bana, dedi, hafif bir baygnlk geirmekte olduumu anlayan Neval, "ben de ilk grdmde byle olmutum" Kendime gelir gelmez canm dar attm. Neval koluma girip beni srklerken anlatyordu, -Ercment'in lsn Hastanenin-Tp fakltesi hastanesiydi buras- kadavra olarak kullanabileceklerini syledim doktorlara... Bir jest yapmak istedim onlara...Ancak, Temmuz'da ldnde dersler bitmiti...Sonbahar, derslerin balamasn beklemek gerekiyordu... Bu arada, ok zor oldu, yalvar yakar, onu arada bir grmek iznini koparabildim... Bahede, bir amn dibindeki tahta bir banka zor attm kendimi. Nefes nefeseydim. Bir sre ikimiz de konumadk. Ercment'in imi, kzarm, srt st devrilmi vcudu gzmn nnden gitmiyordu. Aman Allah'm, ne kadar irkinlemiti yle, devasa organlar... Biraz kendime gelince, -Neval, dedim, Cakarta'da, bilmem sen de duymu muydun, kocalar len kadnlarn onlarn ruhunun ac ekmesi iin ne gibi bylere ba vurduklarn ? -Duymaz olur muyum, dedi, "hatta riyan Jaya'ya gidecektim bu konuda bir aratrma iin ama Ercment izin vermemiti...Bilirsin her isteime kar kard..." Dinlemiyordum onu ruhunun, beyninin her hcresini hala kocasyla dopdolu lu olduunu dnyordum. Onunla birlikte olduu yllar geip giderken ektii eziyet yetmezmi gibi onsuz geecek yllarda da etkisinden kurtulamayacakt, anlalan.. -Peki, inanyor muydun bunlara, bu bylere, ilkel kabilelerin bulduu bu... Szm kesti, -Bak hayatm... Sinirlendii anlalyordu. Sinirlenince ya da birisini kendi fikrine inandrmak istediinde byle balard Neval sze. -Bak hayatm, bunlara inanp inanmamak nemli deil. Ben baylyorum, ilkel kabilelerin bu drstlne, isteklerini, dncelerini olduu gibi gstermekten ekinmemelerine, oysa biz uygar toplumlar gizlilik iinde... -Sylemedin, dedim, "inanyor musun, ksaca onu syle..." -nemi olan, dedi, "mutlu olabilmek, o anda mutlular ya, onlarn ac ektiini dnerek, onlarn artk yaamyor olduklarn..."Baksana", dedi, "brak bunlar imdi, Krolu'da yeni bir yer ald, gzel bir le yemeine ne dersin, davetlim olarak..." -Dairede bulunmam gerek, dedim, "hemen gitmeliyim..." Sonra, hasta brakp dnmekte olan bir taksiye doru yneldim...Arkamdan sesleniyordu Neval, -Hafta sonu yemee gidebilir miyiz ? Yantlamadm onu...
www.altkitap.com
69
GVERCN
Azime G
Dakikalar sayyorum, yoksa saniyeleri mi? Belki de sadece kalbimin mutat ritmini takip ediyorum. Ad Gezi Park olsa da, yunus heykelleri nedeniyle Yunuslu Park deyiverdiim alann az tesindeki banklardan birindeyim. Ayam uzatm, gzlerim kapal, ku seslerini dinliyorum; iaret alm gibi bir gvercin az sonra omzuma pisleyiveriyor. Cebimden kardm buruuk bir mendille daha sabah tlediim gmleimi temizlemeye urarken nmden srt kambur durduu iin belki de, olduundan yal gsteren ve zaten az olan salar tuhaf bir ekilde yanlara taranm bir adam ve onun elinden tuttuu krmz elbiseli bir kz ocuu geiyor. Adam sanki ani bir kararla duraklyor, bana iten ve kibar bir glmsemeyle; Buraya oturabilir miyim evladm? diye soruyor. Elbette diyorum, hafiften bankn kenarna doru ekilerek. Kz ocuu, yan yan bana bakyor, ayaklarn ileri geri sallarken. Grmezlikten geliyorum onu, saatime bakyorum. Bir of ekiyorum mavi gkyzne. Yarm saat kadar nce grtm iyerinden bir cevap bekliyorum. Haber vereceiz, dedi, iyerindeki beyaz yakal, kolal gmlekli, salar briyantinli, bacak bacak stne atarak oturan ve beni tepeden szen delikanl. Delikanl diyorum nk benimle yat bir hali var. Belki niversite okumadndan erken atld i hayatna ve abuk ilerledi. Diplomas yok bu hayatta ama kariyer yapabilmi kendine iyi kt. Bilemiyorum, o an byle tahayyl ediyorum kafamda. Daha Bilge Hanm ve Naci Bey gelmedi. Geldiklerinde, dier bavuranlarla beraber sizin formunuz da incelenecek. Bir saat iinde size haber veririz, demiti, ince dudaklarnn kvrmnda sakat doan bir glmsemeyle. Sonra ayaa kalkarak manikrl gibi duran yumuak ellerini bana doru uzatm, pencereden rzgarla srklenen iek kokularndan ayrt edilebilen souk parfm yzme dalga dalga yaylrken; sterseniz Taksime gidin. Biz size telefon aacaz. O saate kadar vakit geirirsiniz, demiti, Ah tabi olumsuz olursa aramyoruz. O an kalar tuhaf bir kavis yapm, dudaklar zlr bir edayla bzlm, handiyse yalanc bir alamakllk gelip ku gibi konmutu yznn ortasna. yle ki terleyen ellerimle oluturduum yumruumu bu narin surata gmmek gelmiti iimden.
www.altkitap.com
70
Teekkr ederim, deyip kmtm. Yarm saat nceydi bu. Ah, yarm saati gemi olmal; tekrar bakyorum saatime ve krk dakikann akm olduunu farkediyorum. Dncelere dalnca vaktin bu denli bir hzla geebildiini ilk kez duyumsuyorum. Yanmda oturan kz, bacaklarn ileri geri sallamay durdurmu. Yanndaki adamn sahi kim bu adam? Babas olamayacak kadar yal gzkyor, dedesi mi acaba?- elindeki poete eilmi, bir eyler mrldanarak aranyor. Sonra aradn bulmucasna muzaffer bir edayla elinde iri, yeilimsi bir armutla doruluyor. Baba baka armudumuz yok mu? diyor minik dileriyle meyvay didiklerken. Yok kzm. Babasym demek. Kendi heyecanm bir anlna unutup, aryorum. Kza ve babasna fazla dikkatli bakm olacam ki, kz ikillenerek kahverengi iri gzlerini bana eviriyor. Ve sanki daha sk kavryor elindeki armudu. Tebessm edip bam tekrar nme eviriyorum. Kalbimin ritimleri tekrar kulamda. Tk tk... Tk tk olur mu yahu? Gm gm... Evet aynen byle atyor. Yaklaan bir davulun tok sesi gibi. O srada tandk bir ses duyuyorum ok yaknmdan. Dikeliyorum fare grm bir kedi gibi ve o an cep telefonumun aldn anlayarak afallyorum; elim titreyerek, kalbim gmbrdeyerek arka cebimde duran telefonuma uzanyorum. Hemen, arayan numaraya bakyorum. Sabrszca ses veren telefonun zerinde yazan isim: Remzi. Ah Remzi, tam arayacak zaman buldun, ne mitlenmitim bir an i haberi geldi diye. Telefonu ayorum bkknlkla: Alo? Vck vck bir ses: Cemil, olum, nerdesin sen ya? Parktaym. Parkta m? Ne iin var parkta, yoksa senin Rus dilberle misin? Ne diyorsun, ne Rus dilberi? Hadi hadi, niversiteli kzlar kesmedi tabi seni, buldun Laleliden bir Rus dilber. Hah hah! Sklyorum bu telefon muhabbetinden ve bir yandan da telefonu megul tutmak istemiyorum. En iyisi durumu ksaca izah etmek, baka kurtulu yolu yok. grmesine geldim, haber bekliyorum. Arayacaklar az sonra. Allah m syletti? Arayacaklar, dedim, belki sahiden ararlar. Gkyznden zerime umut yayor o an sanki; yreimi bir ferahlk kaplyor. yi iyi, akam iin yoksa bize gel diyecektim, arkadalarla vakit ldryoruz evde. Bakarz, diyorum uzatmadan. Vedalaarak kapatyoruz telefonlar. Tekrar saatime bakyorum, bir saatin dolmasna sadece bir ka dakika kalm. Skntyla kalkyorum yerimden. Kk kzn kocaman gzleri benim zerimde, hissediyorum; elindeki armutu daha bir aprtyla yiyor sanki ve galiba kkrdyor. Gayri ihtiyari stm bam yokluyorum komik olan birey var m diye; bozuk bir tyle dzlenen gmlek ancak bu
www.altkitap.com
71
kadar olur, diye geiriyorum iimden ve olduka bungun admlarla, iie gemi bir ekilde duran yunus heykellerine doru yryorum. Arkamdan gl bir erkek sesi yanklanyor: Cemil! rpererek geriye dnyorum ve farknda olmadan, yaklak yedi aydr gnde onlarca defa bkmadan ve hatta giderek zevk alarak sylediim u szckler, insiyaki olarak ve sadece benim duyabileceim bir ses tonuyla yuvarlanveriyor azmdan: aylar geldi! O an sanki st kapal bir ay tepsisini tutuyormuum gibi elim ayor. Az temde bir adam, yanmdan koarak geen karan bir gence el sallyor, karlayorlar, beni geride brakp uzaklayorlar. Hay Allah!, diye geiriyorum iimden, kendi aknlma glerek. Bugn bavurduum i yerinden bir haber alamazsam aycla devam edeceim mecburen. O sra Valikona Caddesine kyorum, admlarm daha da sakin atarak. Tam ay oldu letme blmn bitireli. niversite biterken, man ilk 45 dakikasn atlatan ama daha nnde zorlu bir 45 dakika daha olduunu bilen bir futbolcunun rahatln duyuyordum ancak. Krizden sonra toparlanamamt piyasalar daha, hazrlklydk isiz kalmaya ya da kt ilerde almaya ama yine de ilk baladmda zor gelmiti ayclk yapmak. Lalelinin darack arka sokaklarnda, bavul ticaretiyle uraan Ruslarn soluklanma mekan olan ve arka tarafnda, yatmak iin bir somya ve kitaplk niyetine koyduum birka sra tahta ile alaturka tuvaletten ibaret bir odas olan sradan bir kahvehaneydi altm yer. Rusyada Hukuk okumu olan, uzun kumral salar, baygn baygn bakan ela gzleri, biimli vcudu ve narin yapsyla Tanya, sk sk yanma gelir gider; elinde ay tepsisiyle beni grdnde, iptida krmz ruja bulanm biimli dudaklarn yaya yaya gevrek kahkahalar atar, sonra herkesin duyabilecei yksek bir sesle: Cemil!, diye seslenirdi kahkahalarnn arasnda. Onu kolundan tutup dar karrken hep o ayn benzetmeyi yapard: Hani vard sizin bir yazar, ben ok okur onu. Sen de ona benziyorsun, bu salar ve siyah balk kazak... Tmcesini tamamlayamazd kkrdamaktan ama bir yandan daha da bir baygn baygn bakard kocaman ela gzleri; yle ki kaybolasm gelirdi bu hlya denizinde. ncecik, narin elleri, balk kazamn yakasndan, boynuma doru akarken zerimden tatl bir rperti geerdi. Attila lhan, derdim, onu kastediyorsun, deil mi? Hah ite o, diye sevinirdi Tanya, Beni bir kere dvdler, ok gzlklydm diye birka msra okumaya balard gzleri uzaklara dalarak, belki de memleketinin tahayylnde kaybolarak. Sonra akam grmek iin szleirdik. Gnn yorgunluunu Tanyann buday tenli, yasemin kokulu koynunda atmak hep iyi gelirdi bana. Beni iyiden iyiye Tanyann scack koynuna doru srkleyen yasemin kokular iinde iyerine muvazi uzanan parka geldiimi farkediyorum. Tekrar bakyorum saatime; bir saati on
www.altkitap.com
72
dakika gemi bile. Aramadlar. Yzmn para para yere dkldn duyumsuyorum sanki; yanmdan geen, ihtimalle le yemeine km kzl erkekli gruplar halinde takm elbiseli insanlar grdke, ara sokaklara kap kaybolasm geliyor. Caddeye bakan otobs duranda bir be dakika daha oturup beklemeye karar veriyorum. Gkyznden az nce yaan umut yamurundan payma hibir ey dmemi olduunu anlyorum bedbinlikle. *** Olum bu ne surat? Avarn sr gibi yanmsn. Hah hah! Remzi, yemi artklar, iecek kutular ve kat paralaryla tannmaz hale gelen eprimi kanepeye kurulmu, elinde senelerdir veremedii ticaret hukuku dersinin ypranm ciltli kitab, bir yandan da ihtimalle yeni rendii deyimi kullanabildii bir yer bulduuna memnun, o bildik kahkahalarn savuruyor kireleri dklm tavana doru. Mehmet, zeminin stnde srtn koltua dayam, hi elinden drmedii iir kitabn okuyor mrldanarak; Ziya ise, radyonun frekansn ayarlamakla megul. Buras, tek gz oda, bir banyolu tuvalet ve ufak da bir mutfaktan mteekkil varit bir renci evi. Kn tka basa dolu bu evde imdi yaz okuluna kalan ve zar zor bulduklar muvakkat ilerde alan bir iki arkada var. Ayakkablarm karp gazetenin stne brakyorum. Gzler benim zerimde. grmesinden sonra iime gelip yerleen ve bir trl kmak bilmeyen bir melal ile selam veriyorum arkadalarma. O an Remzinin kahkahalarnn souk yanks vuruyor duvarlara. Anlyorlar biliyorum, hepimiz ayn durumdayz naslsa. Biz darlkllar, Anadoludan gelip niversite okuyan renciler, ailelerimizden uzak daha da bir garip hissediyoruz kendimizi o an ve sanki daha da bir tekmilleiyoruz. Ekmek aslann aznda; aslan ise ortada yok! aycla devam gibi grnyor, diyorum kendimi koltua brakrken. Suratlar aslyor; odaya bir anda yaylan souk ortamn, hatta Trkiyede artan isizlik orannn msebbibi benmiim gibi utan duyuyorum. Ziyann son birka saniyedir kendi haline brakt radyoda sonugelmez czrtlarn yerini bir anda alaturka ark syleyen bir kadnn tiz sesi alyor. Hepimiz radyoya dnyoruz aknlkla ve o an radyo suretinde, yalnzlmz duyup, bize elik etmeye gelen orta yal, sarn, pek k giyimli, balk etli, gzelce bir bayan gryoruz. Hep birden kahkahalarmz koy veriyoruz serbeste. Bir zamanlarn diplomal hyarclar gibi ben de diplomal ayc olmuum ne kar! *** Uzadka uzayan tatl sohbetlerin, glmelerin ve poetik tartmalarn sonunda kahvehanenin arka tarafndaki odama yollandmda, gecenin dingin beyazl da neredeyse ekilmek zereydi. eri girer girmez yzme o mutat yasemin kokusu arpyor, duraksyorum, karanlkta gzlerimi ksarak odadaki dier varl grmeye, en azndan farketmeye abalyorum.
www.altkitap.com
73
Cemil, geldin mi? Tanyann o tatl aksan kulam okuyor ve yataktaki biimli bedeni, duvardaki minicik pencereden giren yldzlarn ltsnda tedricen belirginleiyor. Bilerek yakmyorum , by bozulmasn diye. Benim Tanya, diyorum, tm gn zerimde durmaktan kr kr olmu gmleimi karp, etajerin stne brakrken. Tek kiilik yataa 1,87lik vcudumu sdrmaya urarken hafiften Tanyay stme kaydryorum; kkrdadn duyuyorum. Hep byle yatarz zaten; vcutlarmz birleerek yataa smaya abalar ve ounca bu ekilde uykuya dalarz. O sra Tanyann yz, benimkine yaknlayor. Pencereden gelen puslu aydnln yalap yalap gzlerine aktn gryorum ve hayretle farkediyorum, gzlerinin tam olarak ela deil de akr olduunu. im ona scack akarken, daha bir seviyorum bu Rus gzelini. ok bekledim seni, diyor pes perdeden konuarak. Arkadalarn yanndaydm, diyorum onu tm gece boyunca hi dnmemi olduumu o an hatrlayarak. grmen nasl geti? Berbat! Sesime muzip bir hava katmaya alyorum; her zamanki gibi, demek ister gibiyim. Ama anlyor Tanya ve akr gzleri yine o bilmediim uzaklara dalyor. zor, diyor Tanya, baklar dalgn. Duvar ykld, Rusya yitirdi eski grkemini, imdi benim gibiler hep isiz. Bak ben de burdaym. Glyor acemice ve belki de srf itiyatla. Gzlerinde birka damla ya parlyor. Parmaklarmn ucuyla siliyorum onlar, parmaklarm tutup pyor itenlikle. Konumaya devam ediyor: Bir erkek kardeim var orda. p topluyor sokaklarda, satyor onlar, bakmak iin yal anneme. Yolluyorum ben de ama yetmiyor. A yattm baz geceler. dm. 4 yl oldu grmedim onlar. Ben avukatm Trkiyede biliyor onlar. Tanya Lalelide bir giyim dkkannda, gelen Rus mterilere tercmanlk yapyor; ok para kazanmyor ama onu asl zen kendi mesleini yapamyor olmas. Babana ne oldu peki? Baba yok, diyor Tanya. Hi olmad. Ben dodum gitmi. Benim babam gibi desene, diyorum acyla. Tanya soran gzlerle bana bakyor. Bir kolumu bamn altna dayyorum, bu bak grmezlikten gelerek. Tanya, gsmn stne kvrlyor iyice. Kumral, yumuak salar enemi okuyor. Birka dakika boyunca karanlk bir skutu giyiyoruz stmze. Tanyann dzenli nefes alp verilerini duymaya balyorum az sonra. Beni uyku tutmuyor. Gzm kapatsam karma yzn seemediim, iri yar, alak vcudu ile bir grnp bir kaybolan bir adam grnts beliriyor. Karanlkta sanki aralk bir kapdan girip, hemen sonra baka bir kapdan karma kyor. Biliyorum, babam bu. Kimi vakitler rya gremediim iin midir nedir, uyku ile uyanklk arasnda beynimin kara deliklerinden birine dveren glgesiyle, hep ayn, hi deimemi, 15 yl nce bizi brakp gittiinden beri haberini alamadmz bir adam.
www.altkitap.com
74
kk erkek evlatla evi ekip evirmeye alan zavall annem gzmn nne geliyor da daha da bir fkeleniyorum bu adama ve daha da bir ierliyorum onun olu olduuma. Gzm kapattm zaman uzun sredir hi aklma gelmemi eskiye degin anlar canlanyor beynimde. Yedi yanda ya var ya yokum. Daha sonra annemden rendiim alelade bir sebeple babamn bizi brakp zmire gidiinden iki ay sonrayd galiba. Yaln kat evimizin nnde kendime oyuncak yapmaya altm bir tahta paras elimde. Sabaht; sabahn o durgun sessizliinde yerdeki tahta paralarna bastka kan tok ses kulamda nlyor ve rzgarla belki de sadece ruhi bir artlanmlkla- gelen alkol kokusu burnumun direini szlatyordu adeta. Giderek yaklayor, yaklatka zerimdeki o bildik, tam unuttum derken yeniden beliriveren bask artyordu. ocuksu korkumla bam bahe kapsna evirdiimi hatrlyorum, ksack bir inilti titretiyor dudaklarm. Yerime mhlanyorum adeta, koarak kap uzaklamay dilememe ramen. Sonra sanki film makaralar aniden hzla saryor; annem yazmas kaym ban, salarn dzeltmeye alarak, elinde bulak bezi, babama doru kouyor; babamn ayakta zor durduunu farkediyorum; anneme sarlyor; o zayfcack kadn srtlyor, alkolden, sokaklarda yedii dayaklardan bozguna uram bedeni. Eve giriyorlar, ben bakakalyorum, kk kardelerim ierde alyorlar. Sonras, hafzamdan silinen birka gn ya da hafta. Ve gidiyor babam, bir daha hi gelmemecesine. O kadar uzun zaman geiyor ki, kimi vakitler kuru otlarn ezilirken kard ses ve anason kokusu uyarveriyor duyularm; etrafma baknyorum, insanlarn kocas olmayan bir kadnn evlatlarna zemmedici baklarn deil de babamn siluetini grmek iin ama o yok. 15 yldr yok. *** Pencerenin dndan gelen tkrt sesleriyle uyanveriyorum. nce bir anlam veremiyorum bu seslere. Srtm arm. Tanyay stmden biraz kaydrp uykusunda cezbedici bir ekilde inliyor bu hareketime- belimi dzeltiyorum. Tekrar o ses. Pencereyi bir kadn trnayla tkrdatyor adeta. rperiyorum, biraz dikkat edince, tln ardnda, kk pencerenin arkasnda, kpr kpr bir ey gryorum ama anlam veremiyorum. Tk tk! Merakm artyor; yataktan skut iinde kalkyorum. O an gece pantolonumu da ayamdan karp yere atm olduumu farkediyorum; yerden alp etajerin stne brakyorum abucak. Gzlerimi gayri ihtiyari ksarak pencereye yaklayorum. Ve pencerede duran eyi farkettiim an, Tanyay bile uyandran bir grltyle bir kahkaha koyveriyorum. Cemil? Bir ey yok hayatm. Tanya yatakta yan dnerek tekrar uykusuna dalarken, ben tln ardnda bir saa bir sola hareket eden ve bu arada sanki verilecek ok nemli bir haberi varm da bunu beklemek iin sabredemeyen bir insan edasyla penceremi tkrdatan gvercine bakyorum; hislerim dn omzuma pisleyen kuun bu olduunu ve benden zr dilemeye geldiini sylyor muzipe.
www.altkitap.com
75
Glmseyerek ayorum tl. Gvercin tedirginlikle ekiliyor ama uup gitmiyor. O sra gagasnda bir kat paras gryorum. Daha dikkatli bakyorum yaklaarak. Ve bir anda gvercin kanat rparak, tylerini brakarak uuveriyor. Kendi aknlma tebessm ederek geri dnecek oluyorum, ama gl bir ekim duyuyorum kuun az nce olduu yere tekrar bakmak iin. Tylerin arasnda gn yla parldayan bir ey... Kuun az nce gagasnda tuttuu kat paras m acaba? Pencereyi kaldryorum, elimi ku tylerinin arasna uzatp alveriyorum kat parasn ve efsuna tutulmu gibi kadn stnde yazan belli belirsiz numaraya bakyorum. Bu bir telefon numaras. Silik ama okunabiliyor. Sabah sabah dalga geecek adam buldun ku! Yoksa Sait Faik yklerinden mi kp geldin? Kad buruturup atacak oluyorum, yok! Elim varmyor! Bir denesem mi acaba? Ne diyeceim peki? Alo? Bu numaray bir gvercinden aldm. Oras Gvercinler Dayanma Dernei mi? Gzm etajerin stne az nce attm pantolonumun cebinden yar yarya dar km cep telefonuma taklyor. Kararmdan vazgemeden gidip alveriyorum telefonu elime. Numaralar kalbimin hzl ritmine uydurarak eviriyorum. Evet alyor! Kar taraftan kibar bir kadn sesi: Kltr Holding, iyi gnler. Alo? Merhaba, ey... Ben numaranz eyden aldm. ilan iin mi aradnz beyefendi? Ah! Evet! Grmek istiyordum da. Birka saniye sessizlik giriyor aramza; kalbim gm gm atyor. Bugn saat drt sizin iin uygun mu? Evet tabi, teekkrler. yi gnler! Telefonu kapatyorum ama heyecandan elim titriyor. Tanya uyanm bile ve merakl gzlerle beni takip ediyor. Anlyor mu bilmem ama gzel dudaklarn gererek bana umut veren o gevrek kahkahalarndan birini atyor; ayc! Yanma gel!
www.altkitap.com
76
Karnca Yolu
Alper Gnay
ncir ve limon aalaryla kapl baheye bakan evimizin verandasnda sabah kahvaltmz yaptktan sonra, babam resim atlyesi olarak kulland tek katl binaya doru yrrd. Buras len hizmetimiz iin ina edildi derdi babaannem. Sessizce gzlerini yumar, sonra yavaa gzkapaklarn aralayp bana bakard. Geni bir glmsemeyle aydnlanrd yz. Babaannem kahvalt masasn toplarken, ben de kendime bir oyun arkada arardm. okluk, karncalar olurdu arkadalarm. Yuvalarnn yan bana yaptklar karnca yolu, kesintisizce akan bir trafie benzerdi. Bu yol bazen bir aacn glgesinde biter, bazen de aa dallarna kadar uzanrd. Bir keresinde, aa dallarnda ne aradklarn sormutum babaanneme. Su aryorlar demiti. Bunu rendiimde, ektikleri zahmeti dnp zlmtm. Kaps baheye alan mutfaktan bir bardak su doldurup, karnca yuvasnn yaknnda atm bir ukura boaltmtm. Bu sayede susuzluklarn gidereceklerini ve aaca trmanmak zorunda kalmayacaklarn dnyordum. Toprak, dktm btn suyu emmiti. Mutfaktan getirdiim bardaklar dolusu sudan sonra, ne yaparsam yapaym topran susuzluunu dindiremeyeceimi anlamtm. Sonraki gnlerde, karncalar iin ekmek krntlar tar olmutum. Mutfaktan aldm ekmek krntlarn karncalarn getii yerlere doru brakrdm. Karncalar, sabahtan leye kadarki oyun arkadalarmd. Babam, lenleri atlyeden dar adm atmaz ve yemeini burada yerdi. Benim de atlyeye girmemden rahatsz olurdu. Ne zaman atlyeye girsem, yzme bile doru drst bakmadan dikkatini dattm syler ve kp gitmemi isterdi. Bu srada, resim sehpasnn karsnda skntl bir tavrla kprdanr dururdu. Evimize sk sk komularmz gelir giderdi: Numan Teyze, Asuman Teyze, Bahriye Teyze, Feray Teyze lerinde, Numan hi sevmezdim. iman, kk gzl, at suratl bir kadnd. Ne zaman babaannemi ziyarete gelse, Torun nasl teyze? diye sorard. Hamdolsun iyi. Bahede oynuyor herhalde. Bu sevimsiz kadn, ne yapar eder, bir yolunu bulur yakalard beni. Elimden tutar, tm kar koymalarma ramen inatla beni kendisine doru eker, Gel teyzeye, gel teyzeye diyerek, srtkan bir ifadeyle, suratm kocaman, pis kokulu memelerine bastrrd. Sonra, yanaklarma tkrkl, tiksinti verici pckler kondururdu. Kadnn elinden kurtulduktan sonra ilk iim lavaboya koup yzm ykamak olurdu. Pis tkr kalmasn diye, yzm byk bir itinayla ykardm. ***
www.altkitap.com 77
Sonbahar yaklat. Bydn artk, seni okula kaydettireceim dedi babaannem. Sylediine gre, okulda yaz yazmay ve okumay renecekmiim. Bir de, pek ok yeni arkada edinecekmiim. Byle syledi. Ben de, Peki dedim. Babaannem bir hafta sonra elimden tuttu, beni hi bilmediim mahallelere gtrd. Oralarda da bizimkine benzer baheli evler grdm. Hibirinde bizimki kadar yksek, kaln duvarlar yoktu. Bir tek bizim evimiz byleydi belki de. Bu duvarlar babam rdrm, annem hayattaym o zamanlar. Gnler srm bu i, babam duvar iilerine ok para demi. Kendisini ancak byle gvende hissedebilirmi, d dnyadan soyutlanp resme younlamalym, yoksa tm abas boa gidermi. K gelince karncalar da kalmaz artk dedi babaannem. Bunu duyunca ok zldm, inanmak istemedim. Babaanneme, bunun doru olup olmadn sordum defalarca. Oyun arkadalarmn beni terk edip gideceine inanmak istemiyordum. Doruca babamn resim atlyesine gittim. Bunu bir kere de onun azndan duymadka, byle bir eyin doruluuna inanmayacaktm. Kapya yanap, eikte dikildim. Babam varlm fark etmemiti. Resim sehpasnn bandayd. Arada bir taburesinden kalkp geri ekiliyor ve sehpann karsna geip, dnceli bir tavrla yapt resmi seyrediyordu. Sonra tekrar gerisin geri gelip, elindeki fray paletteki boyalara daldryor, tuvale serpitiriyor, yaratt resmi memnunluk taan bir ifadeyle tekrar seyre dalyordu. ekinerek kapy aldm. Evet? Baba, sana bir ey soracam. Ne soracaksn? Gzn resimden bir an olsun ayrmyordu. Babaannem dedi ki, karncalar k gelince gideceklermi. Ne dedin? Dedim ki, karncalar k gelince bizi brakp gideceklermi. yle mi? Giderken kapy rt. *** Babaannemle okuldan ieri girip, kapsnda, Mdr Yardmcs yazl kayt odasn bulduk. Odada bykl, solgun bakl bir adam oturuyordu. Bizi ieri buyur etti. Bana: Okumak istiyor musun? Okuyun okuyun, okumayana bu devirde i yok. Okulda senin gibi kardelerin olacak, aman iyi geinin ha, yle kavga dv istemem okulumda. Buray kentin en iyi okulu yapacam, iek gibi olacak, iek diyordu. Okullar ald. Kaydm yapan mdr yardmcs, her sabah karmzda duran platforma kp emirler yadrrd: Kollarn uzat, hizaya bak, rahat, hazr ol, rahat Kim gelecek? diye sorar, pei sra, parmak kaldran ocuklardan birini seerdi. Seilen ocuk, byk bir onura erimi gibi gururla kaslr, berisinde bekleyen kalabala kmseme dolu bir bak frlatrd. Ardndan balard papaan gibi tmeye: Trkm, doruyum, alkanm
www.altkitap.com
78
Sonunda, iyi kt okumay skmtm. Evde, babaannemin armaan ettii byk yazl masal kitaplarn okuyordum. Havalar soumaya balaynca, karncalar yuvalarndan kmaz olmutu. Tek elencem kitaplard. Masal kitaplar, bu skc yaamn dnda bambaka dnyalarn olduunu mutuluyordu. Ben de bu dnyay kefedebilmek iin, masal kahramanlar gibi gezmeye, keiflere kmaya karar verdim. Evden ayrlp, bir saat uzaklktaki tepelere doru yrdm. nce kra topraklar getim, sonra bakmsz zm balar Saksaanlar, kargalar, srcklar grdm. Sonra kevenler, allar, badem, ahlat, ide aalar Tozlu yollardan ayrlp tepelere doru ktm. Ykseldim, ykseldim Yrrken ne zaman nefes nefese kalsam, hemen orackta durup dinleniyordum. Altmda uzanan puslu kente gz atp evimizi bulmaya alyordum. Bulunduum yerden yalnzca oturduumuz mahalleyi grebiliyordum. Ykseldike iddetini arttran rzgr beni coturuyordu. Rzgr iddetlendike, daha bir hrsla trmanyordum nmde uzanp giden tepeye. Meydan okuma duygusunu sevmitim. Manzarann deimesini, yalnzlk hissini, ykseldike insanlardan uzaklamay Okulu sevmiyordum. Baarl bir renci deildim. retmenlerin tembel rencilere tahamml yoktu. Kendimi gn getike deersiz ve ie yaramaz hissetmeye balamtm. Bu duygu beni ylesine bouyordu ki, artk yalnzca dalarda nefes alabiliyordum. Ama geici bir rahatlamayd bu. Dalarda kapldm youn coku, mutluluk, sevin, kente inmemle birlikte yerini karamsar, zehirli, melankolik dncelere brakyordu. Her geen gn daha da iime kapanyordum. *** Okul kyd, eve geldim. Eikte, Numann pabularn grdm. Okuldayken, derslerin bir an nce bitmesini istemitim. Bir an evvel evde olmay istemitim, babaannemi grmeyi, bahede bitkilerle ilgilenmeyi, bir masal kitab okumay, hayal kurmay Ama imdi Numann ayakkablarn eikte grnce tm keyfim kat. steksizce kapy aldm. Babaannemin ayak seslerini iittim. Yaklayordu, daha da yaklat, sonra kap ardnda glen yzn grdm. Hogeldin Yusuf, nasl geti gnn? Her zamanki gibi babaanne. Numan m geldi? Ayp ocuum, o nasl sz yle! Numan teyzen sakn duymasn yle dediini, o senin ka ya byn, teyzen Numan teyzen Peki, teyze derim bundan sonra. Ama grmek istemiyorum onu, baheye kacam. Tamam karsn, nce bir grn istersen. Hogeldin de, elini p. Seni sordu, okulda dedim. Bir greyim de yle gideyim yavrucuumu, dedi. aresizce salona getim. Kadn, iman kn koltuklardan birine g bela sdrm, hi kmldamadan, alk alk televizyona bakyordu. Beni grnce, yzne yapmack bir sevimlilik ifadesi yerleti. Her zamanki srnaklyla beni kolumdan yakalayp kendisine doru ekti. Bu kez hi direnmedim, yzm perken te yana da evirmedim. zin verdim, beni istedii gibi psnd. Sonra bir frsatn bulup elinden kurtulurdum naslsa. stese de, btn ilgisini bana yneltemezdi. nnde sonunda dikkatinin dald, ilgisinin azald bir an bulunurdu elbet. nemli olan bu an kollamak, bir punduna getirip kamak, soluu bahede almakt.
www.altkitap.com
79
te gene balad. Islak, lk, yapkan tkrn yanama konduruyor. Bundan benim de holandmdan ylesine emin ki, tiksinebileceimi aklnn ucundan bile geirmiyor. Yanaklarm mncklyor. p bakalm i gbe p bakalm, ne kadar daha peceksin? Babaanneme yaranmak, ona sempatik gzkmek gibi bir derdin olmasayd, beni gene bu kadar sever miydin, yoksa mahallede toplap ara sokaklarda futbol ma yapan, camlar indiren, grlt yapan o ocuklara ktn gibi kr mydn bana da? Onlara duyduun fkeden ayn ekilde nasiplenir miydim ben de? renmek isterdim bunu. Mmkn olsayd suratma maske takar, sokaa kp o ocuklarn arasna karrdm. Sonra beklemeye balardm. Seni saatlerce bekleyebilirdim iko teyze, hatta bir gn bile bekleyebilirdim, inan bana yapardm bunu. Yrrken, sandan solundan sallanan lpr lpr yalara aldrmadan, modas gemi darack giysiler giyersin. Sentetik olduklar iin solumaz giydiklerin, domuz gibi terlersin, yzn kzarr. O zaman pembe domuzlar gelir aklma. Bir domuzum olsayd adn Numan koyardm. Babaannem ok kzard buna, ama ben gene de Numan koyardm adn. Babaannem yanmdayken onu baka bir adla arrdm, babaannem uzaklanca gene Numan derdim domuza. Babaannem yokken ad hep Numan olurdu domuzumun. Elbiselerin derine yapp kalr Numan. Babaannemden dinlediim Heraklesi ve tuniini anmsarm seni grnce. Soyunurken derini de soyup karacan hayal ederim hep. Elbiselerin ekilsiz, bozuk vcudunla yle bir btnlemitir ki, aklma baka bir ey gelmez. Giysilerini karrken derin soyulup kmaz, Herakles gibi lmezsin. Ertesi sabah gene ocuklara barrken duyarm sesini, o zaman anlarm lmediini. lmeni dilemem, ama lsen uncack da zlmem. Babaannem, insanlarn lmn istememek gerekir, der. Yoksa kt insan olurmuuz. Ben kt insan olmak istemiyorum, ama bundan korkacak da deilim. nsan hayatnda bir iki kez kt oldu diye, sonsuza dek ktlk iinde kalacak deil, er ge kurtulur ktlk batandan. Ktl hi tatmam biri iyilii de bilmez belki. Bilmiyorum. Bunu bir de babama sormak isterdim, ama soramam, sorarsam kzar, beni atlyesinden kovar, kapy kapat bir daha beni rahatsz etme, der. imdi pmeyi kesti. Beni kucana almak istiyor, ama bu senin harcn deil, bebek deilim artk. Kollarnla sarma beni, pme, yanaklarm mncklama, alkoyma, brak gideyim. Yanaklarm tkrk iinde kald. Kim bilir ne pis kokmulardr, Numann az kokusundan farkszdr yanaklarmn kokusu. Tkrkler kurumaya balad, kuruyunca koku yzme siner, o zaman suyla bile kmaz, iyice sabunlasam da kr etmez. Tuvalete gitmem gerek dedim. Tuvalete mi gitmen gerek, hadi bakalm yleyse diyerek brakt beni. Lavaboya gittim, yzm ykadm. Suratm yle sert ovuturdum ki, kpkrmz kesildi. Baheye ktm. Hava souduu iin fazla kalamadm. Hava kararrken Numan gitti. Babaannemin onu uurlamasndan anladm gittiini. Umarm bir daha gelmezsin Numan, kendine baka bir komu bul. Babaannemden ve benden uzak dur. *** Beden eitimi dersi iin okulun bahesinde toplandk. Hava souktu.
www.altkitap.com
80
Hazr ol! diye emretti retmen. Sonra bana dnp, Ne o Yusuf, hazr olda neden kprdanyorsun? diye sordu. yorum Erkek adam r m? mez! diye yant verdi drt sra tede duran biri, zerine vazifeymi gibi. Madem yorsunuz, sizi biraz koturalm da snn dedi retmen. Sonra bizi, bahenin etrafnda tam be tur koturdu. Canm kt, terledim. Koudan sonra retmen yanmza geldi ve emirler yadrd: Hazr ol, rahat, saaaa dn, solaaaa dn, ileriiii mar! Sol sol sol, sol sa sol Kta dur, geriyeeee dn! Solaaa dn!.. Birka ay sonra retmenimiz hastaland. Kansermi dediler, tedavi grecekmi, gitti, bir daha da gelmedi. ok gemeden, onun yerine baka biri geldi. Bu yeni retmen, bize askermiiz gibi davranmad. Zorla tahtaya kaldrp matematik problemi zdrmedi, sayfalar dolusu dev vermedi, bize okul numaralarmzla deil, adlarmzla hitap etti. Bir gn babam, okulda yaptm resimlerden birini grd. Yz allak bullak oldu, gzleri kld. Sonra onu mutfakta babaannemle konuurken duydum. Ressam brahim Krkkanatn olu, byle kt resim yapyor dedirtmem insanlara. Bu ocua resim yapmay retmeli diyordu. Ertesi gn babam beni atlyesine artt. ekinerek gittim. Kaps akt, resim yapyordu. Kapy aldm, yzn evirmeden, Bekle biraz iim var, ieri girme dedi. Bekledim. Bir ara skntdan kvranacak oldum, ama gene de dayandm, babamn buz gibi souk, somurtuk atlyesine katlandm. Babam seslendi. Arkasndaki masann zerinde duran kt ve kalemi almam istedi benden. Sylediini yaptm. Bana dz, ahap bir plaka verdi, bir kskala kd plakaya tutturdu. lk ders diyerek, bir fincan koydu nme. in bitince dar k, ben uygun bir zamanda resmine bakacam dedi. Uzaklap resmiyle ilgilenmeye balad. valenin arkasnda oturduum iin, zerinde alt resmi gremiyordum. Bam uzatp gz ucuyla yle bir baksam, kzacan biliyordum. imdeki merak duygusunu bastrp, nmde duran fincana younlamaya altm. iik, yuvarlams fincan izerken lleri tutturamyordum. Fincann sa ve sol yzn eitlemeye altmda, orantlar daha da bozuluyordu. Umutsuzlua kapldm. Bir taraftan babama yeteneimi ispatlamak iin ortaya iyi bir i karmak istiyor, te yandan resmi bir an nce bitirebilmek iin sabrszlanyordum. Aceleciliim ileri zorlatryordu. Her izi, her sili, nmde duran kd tylendirip ypratyordu. Babamdan ikinci bir kt isteyecek cesaretim olmad iin, hata yapmamam gerekiyordu. Yoksa kt bsbtn ypranp incelecek, yrtlp gidecekti. Bunu gze alamazdm. Sinirden ylesine gerilmitim ki, ellerimin titremesine engel olamyordum. Yava izmeye altka, ortaya kan izgiler kararsz, titrek bir hal alyordu. Bunun nne geebilmek iin hzl izmem gerekiyordu. Ama bu sefer de izgilerin ular saa sola savruluyor, zerinde altm resmin snrlarn deitiriyordu. Taan izgileri silerken, silginin kt burnu resmin nemli bir blmn yok ediyordu. Ayn hatlarn zerinden ikinci kez gemem de bir ie yaramyordu.
www.altkitap.com
81
Bir ara yle bunaldm ki, kd ve kalemi orada ylece brakp atlyeyi terk etmek istedim. Byle davranmam babam hakl karrd, sabrl olmalydm. Tm resmi silip, batan izmeye karar verdim. Rahatlamak iin derin bir nefes aldm. Fincan inceledim. Babamn, resim yaparken kalem ve frayla l aln grmtm. Nasl yapldn tam olarak bilmesem de, onu taklit ederek kalemi burnumun ucuna doru yaklatrdm. Gzlerimi ksp, kalemi fincana doru tuttum, boyunu ltm. Sonra ayn eyi fincann dier yz iin de yaptm. Aldm lleri unutunca, tekrar lmeye endim. Hem zaten, tm bu lmlerin ne ie yaradn, nasl kullanlacan da bilmiyordum. Btn dikkatimi fincann yuvarlak hatlarna, zerine den glge ve a vermeye altm. Umutlarm yitirmek zereyken, zensizce attm birka izikten iyi kt bir fincan tasla kardm. Bu bana ihtiyacm olan cesareti verdi ve devam ettim. Fincann azn izdim. Sra glgelendirmeye geldi. ok bastrmadan, elden geldiince yumuak geilerle glgeli ksmlar da tarayp resmi bitirdim. Elimdeki kalemi, resimle birlikte masann zerine braktm, atlyeyi terk ettim. Babam, ertesi gn akamzeri beni tekrar atlyesine artt. Okuldan yeni kmtm, zerimi deiip hemen atlyeye kotum. Babamn resmimin karsnda dikiliini, dnceli bir tavrla elini enesine gtrn, gzlerini ksarak, o ok bildik baklarla resmimi szn grr gibi oluyordum. Acaba babam resmimi honutsuz bir ifadeyle mi szmt, yoksa beenmi miydi? Onun kolay kolay beenen biri olmadn biliyordum. Grd resimlerde muhakkak bir kusur arar ve ne yapar eder, arad kusuru bulurdu. Bu yzden, babamn resmimi beenmeyeceini dnp korkuyordum. Atlyeye yaklatka admlarm yavalyor, gittike sarsaklap isteksizleiyordu. Babamla olan karlamay olabildiince geciktirmek istiyordum. Admlarm ne kadar yavalatrsam yavalataym, biraz sonra, evimizden yalnzca otuz metre tede bulunan atlyenin nnde buldum kendimi. Kaps kapalyd. Kapnn altndan, sknt veren sar bir k szyordu. Elimi yumruk yapp kapy alacak oldum, duraksadm. Elim kararszca havada asl kald. Kapnn nnde ileri geri yrdm bir sre. eri girdiimde ne syleyeceimi, nasl davranacam dndm. Babam, Olmam, resim byle yaplmaz diyecek olursa, ne cevap verecektim? Kapy aldm. Bir pimanlk duygusu kaplad iimi. Keke almasaydm, diye geirdim iimden. Gzlerimi kapattm ve beklemeye baladm. Girin! Duyduum ses babama m aitti, yoksa bu bir yanlsama myd, emin olamadm bundan. Eve gitmek istiyordum. Karnm at, yorgundum, yordum. Eve dnmeye karar verdim. Babam, ard halde neden gelmediimi soracak olursa, ben geldim, kapy da aldm, uzunca bir sre bekledim, ama sen ierde deildin, nk ne ses verdin, ne de kapy atn, diyecektim. O zaman babam syleyecek sz bulamazd. Duymadm herhalde, der geitirirdi belki. Bana inanmazsa, stersen babaanneme sor, atlyeye gittiimi o da biliyor derdim. O zaman babam ne derdi? Hi. Ya susard ya da Peki derdi. Ama somurturdu muhakkak. Eve doru yryecektim ki aniden kap ald, korkuyla irkildim. Karmda babamn glgesi duruyordu. Yusuf?
www.altkitap.com
82
Sana gel dedim, duymadn m? Duymadm. Atlyede deilsin sandm. Eve gidiyordum. Ben akamlar hep atlyedeyimdir. Gel! Yanndan szlerek ieri girdim. Burnuma youn bir tiner kokusu geldi. Kovann iinde duran amurumsu tinere gz attm. Yrdm. Tezghn zerinde boya tpleri, temizlenmi fralar, paletler, boya lekeleriyle kapl bir bez ve pastel boya kutular duruyordu. Sehpadan tarafa geme, resmim daha bitmedi dedi babam. Durdum. Arkam dnp, bir gn evvel resim yaptm tezgha doru yrdm. Babam, arkamdan geliyordu. Resmim, masann stnde braktm gibi duruyordu. Resmini inceledim. Yetenekli olduunu biliyordum. Ama teknik bilgin hi yok. Bunlar sana daha sonra reteceim. imdi vaktim yok bunun iin. Sen de git derslerine al, yarn sabah okulun var, erken yat dedi. Uzaklap boya ve fralaryla ilgilenmeye balad. Eve dndm. devimi yaptm. Sonra mutfaa, babaannemin yanna gittim. Frndan gzel kokular yaylyordu. Alktan midem kaznyordu. Babaanneme a olduumu syledim. Sabrl olmalsn, dedi. Beni ieri, yanan sobann bana yollad. Birka dakika sonra elinde bir tepsiyle kageldi. Ispanakl brek ve hlamur ay yapmt. Fincanlara ay doldurup yanmdaki mindere oturdu. Tka basa karnm doyurdum, zerine bir fincan ay daha itim. Yorgundum. Babaannemden, bana bir hikye anlatmasn istedim. Bir sre dnd. Sonra buldu anlataca hikyeyi. Ama hikyenin sonunu dinleyemeden uyuyakaldm. Babaannem beni uyandrd, yatama yatmam syledi. Uykunun tatl arl beni bunu yapmaktan alkoyuyordu. Babaannem gene seslendi, oral olmadm. Bu kez beni omzumdan tutup hafife sarst, ister istemez gzlerimi amak zorunda kaldm. Huysuzlandm, ryamn byle saygszca kesilmesinden, uykumun blnmesinden rahatsz olmutum. Babaannem srarla beni yataa yollamaya urayordu. Bu yetmezmi gibi, yatmadan evvel dilerimi fralamam gerektiini sylyordu. Di fralamak bir yana, tuvalete girmeye, oradan odama geip soyunmaya bile eniyordum. Yatamn buz gibi olduu aklma gelince, iimi inat bir diren kaplad. Diretebildiim kadar direttim, ama babaannem kararlyd. Sonunda isteksizce sylediini yapmak zorunda kaldm, kalktm. Scak odadan kp souk tuvalete girdim. Dilerimi fralamadan yattm. *** leden sonrayd, okuldan eve dnyordum. Hava kapalyd. Kurun bulutlar gkyzn karanla bomutu. Havada ktcl bir arlk vard. Yrdm yol, yapraklar dklm aalarla evriliydi. Aalardan birine bir karga kondu ve tedirgince ban oynatt. Ac ac tt. Havaland, uzaklat. Ortalk aniden sessizleti. Nereden kt anlalmayan bir rzgr, uzaklardan sprd tozlar yzme vurdu. Gzlerime ve azma toz dolutu. Bir sre gzlerimi aamadm.
www.altkitap.com
83
Eve vardm. Evimizin nnde, ounluu kadnlardan oluan bir kalabalk toplanmt. Alldk bir durum deildi bu. Benimle ne konuuyor, ne de bana glmsyorlard. Donuk gzlerle, yalnzca bakyorlard. Evin kaps ardna kadar akt. eriden i ekmeler, hkrklar iitiliyordu. Tedirginliim artt. Telala mutfaa kotum. Bir el beni kendisine doru ekti. Gsne bastrd. Bam kaldrp baktm, Numand bu. Yznde her zamanki ylk glmseyiinden eser yoktu. Surat allak bullakt. Gzleri kzarmt. br elinde buruuk bir mendil tutuyordu. Zavall yavrucuum dedi bana. Kalabalktan, onu onaylayan szler iittim. Babaannem nerde, babaannemi grmek istiyorum dedim hrn bir tavrla. Numann ekitirmesine aldrmadan elinden kurtulabilmek iin rpnyordum. Sakin ol yavrum. Babaannen burada deil. Nerde, nereye gitti? Uzun bir yolculua kt... Duraksadm. Korku dolu gzlerle Numana baktm. Ne demek istiyordu, babaannem neden bir yolculua ksnd ki? Bundan bana hi sz etmemiti, hem beni brakp da nereye gidebilirdi? Aklmdan bunlar geirirken, Numan hkrarak mendilini yzne kapatt. Numana baktm, sonra etrafm saran kalabalk yzlere. Yaamn karanlk bir giziyle karlam olmaktan duyulan korku, gerei kavrayamamann getirdii aknlk saklyd yzlerde. *** Babaannemin cenazesi, zerinde Cenaze Arabas yazan, yeil renkli bir arabaya kondu. Mezarla gittik. Babaannemin kefene sarl bedeni, yavaa ukura indirildi. Yamur yamaya balad. Aceleyle toprak atld. Ben son kez, ukurun kenarna gelerek babaanneme baktm, onunla vedalatm. ukur kapatld, mezarn stnde bir tmsek olutu. zerine birka karanfil brakld. Kalabalk yavaa dald. Babam hl dua ediyordu. Biraz sonra duasn bitirdi. Eve gidelim dedi bana. Biraz daha kalacam. Eve gitmemiz gerek. Ben gelmiyorum. Ama yamur Sustu. Beni ilk kez gryormuasna, tuhaf bir ifadeyle yzme bakt. Mezarln tepesinden aa doru inmeye balad. Yamur hzlanmt. Ortal saran toprak kokusunu iime ektim. amurlu topraa diz kp babaannemle konutum. Aadaki ovaya reklenen sis, agzl bir canavar gibi kenti yutup iine alyordu. Oturduumuz mahalleyi aradm, evimizi Her ey ne kadar da yabanclamt. Babamla aramdaki tek ba babaannemin varlyd, onun lmyle birlikte bu ba da sonsuza dek kopmutu.
www.altkitap.com
84
Doruldum.
Mezarln
st
ksmlarna
doru
yrmeye
baladm.
Ayakkablarmn altnda ynla balk birikmiti. Her ey bulanklamt. Tek hatrladm, nmde uzanan sar tepelere doru yrdke arkamda kaygan, yayk bir iz braktmd.
www.altkitap.com
85
Hi
Merih Gnay
Dardan gelen iki el ate sesi ile uyandm. Sabahn erken saatleriydi, kalkp pencereyi kapattm ve tekrar yataa uzandm. - Noldu? - Hi. u geveze Avustralyallar bir sr hediye getirmilerdi geen hafta eve, yemee geldiklerinde. Tirtler, apkalar, biskviler falan. Benim payma ise uakta gzlerine k gelmeden uyuyabilsinler diye bedavadan dattklar bezden gzlk dt. Bu muhteem bir hediyeydi benim iin. Ona o kadar altm ki, geceleri tuvalete kalktmda bile gzlerimden karmyorum. Kr olursam hi zorluk ekmeyeceim. Kr olmak iyi; hibir ey grmekle ve almakla vakit kaybetmeden srekli dnebilirsin. An lan kapy! diyen bir ses duydum. Sol elinin ayn parmanda benim yzmn bir eini tayan gldr. - Noldu? - Hi. kisi de emekliydi. Daha nce geldiklerinde onlara fazla kazklamadan birka ey satmtm. Ho, satmam olmay yelerdim; o kadar ok konuuyorlard ki. Sonra mektuplama fasl balad, zaman hzla akt ve tekrar gelecekleri tuttu. Kalacaklar otelin parasnn tamamn gelmelerinden aylar nceden kredi kart ile tahsil ettim. nsann tatile gidecei yabanc yerlerde tandklar olmas iyi tabi. Dandik bir otelde, aldm parann yar fiyatna yerlerini ayrttm. Aa yukar otuz alt karton sigara parasyd bu ve otelin parasn dedikten sonra kalan on sekiz karton sigaray ise onlar daha gelmeden tketmitim bile. An ulannn! sesinin ardndan angrrr! diye bir ses geldi. Tahminen kar apartmann apartman kaps cam indi. - Noldu? - Hi. Kadnn annesi aslen Adanal bir Ermeni, babas ise Rus bir Yahudiydi. Esmerdi ve renkli gzleri vard, genliinde pek fingirdek olduu belliydi. Adam ise ngiliz bir babadan, Msrl bir anadan Avustralya domalyd. Kocaman bir gbei, krlam salar vard. Birbirleriyle ok iyi anlayorlard, keyifleri yerindeydi. Ne kadar konuuyorlarsa; bir o kadar da kadnn, yatandan dorulduunu hissettim. Krlerin ve uaklarda datlan bez gzlklerle uyuyanlarn duyular
www.altkitap.com
86
kahkaha atyorlard. Kadnn iki, adamn bir eksik dii vard. Defol git pi! diyen sesin ardndan yukardan aaya bir ey dt ve grltyle krld. - Noldu? - Hi. Pazar gnleri, le yemei olarak mutlaka tavuk kanat yerim. Alt kata iner ve alt para kanat ellerimle yerim. Bu bir tren gibidir benim iin; geleneksel bir ey. Dier gnler kahvalt etmeyebilir, le yemei yemeyebilir ya da simit-kuru ekmek yemekten gocunmam ama Pazar gnleri mutlaka kanat yemeliyim. nsan zaman zaman kendisini martmal. te tam nc kanat azma doru gtryordum ki yukardan bir ses geldi; Bok! Boktan bu otel! Bunu nasl yaparsnz? Hani drt yldzlyd, bu otelin bir tek yldz bile yok! Kanat yerken rahatsz edilmekten holanmam. Yataktan kalktm ve bez gzlm karmadan pencereyi ap aa doru tkrdm. Sonra pencereyi kapatp yatama uzandm. - Noldu? - Hi. Biz aylar nce paray pein dedik, iyi bir otelde kalalm diye! Gnderdiiniz fotoraflar bu otele ait deil! Bu otel be para bile etmez! Dnyann parasn dedik! Sinirlendim. Drdnc kanatn zerine biraz daha tuz attm. Lanet olsun! Size gvendik! Anlyor musunuz; size gvendik! Bu terbiyesiz insanlar kendimi martma gnmn iine etmek istiyorlard ama onlarn oyunlarna gelmedim. Kanat olduka lezzetliydi, lava ekmei ise mkemmel. Aadan yukar baran ses says artmt, yukardan aa inen sesler de. Kalkp mutfaktaki ecza dolabndan iki para pamuk alp, kulaklarma tkadm. - Noldu? - Bekle. ki para daha pamuk alp, kadnn kulaklarna tkadktan sonra yatama uzandm. Mkemmel bir kr adayydm. Nerede o? Hemen grmek istiyorum onu; derhal! Bizi aldatt. Kullanmam olduum atal ve ba, taban zerindeki kanat kemiklerinin yanna braktm. Taba bir gazete kad ile sardm ve dilerimi fralamak iin lavaboya yneldim. Hayr! O bit yuvasnda kalmayacaz! Param geri istiyorum! Nerde o? abuk gelsin! Dilerimi fraladm, ou zamanki gibi dilerimi fralarken midem buland ve yarda kesip kustum, sonra da gazete kadna sarl bo taba alp yukar ktm. - Noldu? - Hi.
www.altkitap.com
87
Elimdeki taba kapnn nne braktktan sonra geri dnp onlara Ho geldiniz deyip, tebessm ettim.Birka saniyelik tereddtten sonra elimi istemeden sktlar. Bize gnderdiin fotoraflardaki otel bu deil! Ne iersiniz? dedim. Hibir ey! dedi adam, Su dedi kadn. Onlara oturmalarn iaret ederek yan dkkana gidip iki kk pet ie su aldm. Ellier kuru dedim, halbuki ayn su evin oradaki dkkanlarda otuz kurutan satlyordu. Araba frenleri duyuldu, barma sesleri duyuldu, bir sr sama sapan ses duyuldu. - Noldu? - Dur. Yataktan kalkp telefonun yanna gittim. Polis merkezini aradm; u anda, operatrlerimiz dier mterilerimize hizmet veriyor, ltfen bekleyiniz. Bekledim, beklerken telefonda alan klasik mzii dinledim. Yeni bir uygulama olmal bu; ho da, insann ruhunu dinlendiriyor. Oteli aradm, daha iyi bir oda vermelerini rica ettim. Btn odalarmz ayn dedi katip. Ben de mterilerime otele geri dndklerinde, otelin en iyi odasnda kalacaklarn syledim. yi sabahlar, nasl yardmc olabilirim? O srada, dardan gelen grlt hibir plastik pencere ve pamuk ynlaryla nlenecek gibi deildi. Odalarn beenmemiler dedim. Daha iyi, ok daha iyi bir oda istiyorlar Adresi alabilir miyim? Adresi verdim. Sonra yatama uzandm. Gerekten de o biskvi paketlerinden falan iyiydi bu bez gzlk. Aylardr kullanyorum, bozulmad. Muhteem bir yemekti, ok ardlar. Bir de Trk Mutfa kitab hediye ettim kadna, ngilizce. Bugne kadar ald en iyi hediye olduunu syledi. Kadn midesine ok dkn. O otelde on be gn kaldlar. On be gnde de, on be oda deitirdiler. Ama ok mutlu gittiler. Dn bir mail atmlar bana; seneye yine geliyorlarm. Onlara mkemmel bir otel nerdim kalmalar iin, creti de syledim. yi buldular. Yarn havalesini yaparlar. Ayn otele verecektim ama mdr ve personel kesinlikle itiraz etti, almadlar. Benden nce uyanmlard her zamanki gibi. Sabah hatrlyor musun? dedi yzkdam. Evet dedim; Onlar iyi bir otelde yatracam Sokakta ne kadar insan varsa toplayp, gtrdler dedi. O baran ocuk lm Klasik mzik dedim: nsann ruhunu dinlendiriyor - Ne? - Hi.
www.altkitap.com
88
ASMALI
Hakan cen
Baka birini bul! Hayr! Hi itiraz etme Suphi; sen de geliyorsun. Bu kez Mehmet kararl bir ses tonu semiti. Teslim olmaya pek niyeti yoktu. Bu kadar ka yeter! Hem onu, hem kendini rahat brak artk. Bir sene oldu. Kendini bu odann iine hapsetmenden skldm. Hafta sonu birlikteyiz! Sana ihtiyacm var. Biliyorsun, denize kmam iin benden baka yelkeni bilen en az bir adamn daha olmas lazm. *** Kalam nnde Digavsin fenerini pupanza alp pusulay 240 dereceye sabitlerseniz, alt millik motor hzyla yaklak on bir-on iki saat sonra Asmal da olursunuz. Asmal, Marmara Adasnda irin bir ky. Tm hazrlklar tamamlanarak cuma, akamst yedide halat braktlar. Cumartesi orada yatp Pazar gn dne geilecekti. Ekip, bata Suphiye sylenilenin aksine -Aslnda Nihal in tam planlad gibi- sadece drt kiiden oluuyordu. Zaten bu tekne gezisini en ok Mehmetin uzatmal sevgilisi Nihal istemiti. Bir ay boyunca nce Mehmeti, sonra en yakn arkada Simin i, o kar konulmaz dudak bzleriyle ikna etmeyi baarm, geriye sadece Suphi kalmt. Bundan sonras tamamen Mehmete balyd. Byle bir geziye Suphiyi raz etmek yle dursun, son bir yldr kimse onunla doru drst bir iliki bile kuramamt. O kazadan sonra eve kapanm, iten de ayrlarak teslimiyeti bir yaam srmeye balamt. Hayatn ak iinde kendini paranteze almak istiyordu sanki. Grne baklrsa, bu anlamsz, devasa sa ayanda kendine ulaan tm damarlar teker teker kesmek niyetindeydi. Salkl bir durum deildi kukusuz. Ablas ne kadar yardm ederse etsin, maddi olarak da artk tkenmek zereydi. stelik psikolojik destek almak konusunda ona verdii sz de tutmamt. Geirdii travmann farknda deil gibiydi. Oysa her gece uykularn parampara eden o karanlk tnel, korkun bir kbustan daha gerekti. Suphi, Simin in neden arldn ve Mehmetin o srarlarnn arkasndaki gizi artk anlad iin, yola ktklarndan beri gen kadna terslenir bir tavr iindeydi. Suphi, bu ipler ok kark. Nasl ayracam?... Denizde ip olmaz, halat onlar! Ilk austos gecesindeki bu seyir, muhteem gzellikleri onlara cmerte sunmaya hazrlanyordu. Kpkten silik bir iz brakan teknenin gerisinde beyaz bir ay usulca belirirken,
www.altkitap.com
89
gne nlerinde kpkrmz batyordu. Allmadk bir biimde ayn anda grnen farkl renkteki bu iki yuvarlak, Samanyolunda baka bir gezegenin yzeyinde kayyormu hissi yaratyordu onlarda. ehrin tarihi dokusunun en belirgin siluetleri yava yava arkalarnda kalyordu. Minare ve yksek yaplarn keskin izgileri yumuarken kzla alan pencereler tek tek snyor, yerlerini renkli fosforlu klar alyordu. Rzgr gne batarken yine hzn kesmiti. Ama Mehmet ve Suphi daha fazla sabredemeyerek ana yelkeni bastlar. Motorun sesinin kesilmesiyle hzlar azalsa da, salna salna huzurlu bir dinginliin koynuna doru ilerliyorlard. Nasl oluyor da, rzgr karmzdan gelirken biz yelkenle ileri doru gidebiliyoruz? Suphi arka havuzlukta dmende, Simin de yanndayd. Marinadan ayrldklarndan beri onun bu yeni yetme yelkenci sorularyla bouuyordu. Edit Piaff dinlerken at kap gelen davetsiz bir misafirdi o!... Oysa bu saatler, denizde uzatmal bir suskunluu yeledii en sevdii anlard. Bernoulli yasasna gre ey, bo ver! Eve gittiinde bir orba ka al; akan musluk suyunun altnda ba aa tut. Nasl gittiimizi anlarsn. Simin adamn bu kaba saba huysuzluunu grmezden geldi. Bunun kibirden deil, adamn hayata aldrmaz grntsyle rten gizemli yanndan kaynaklandn dnm, hatta bu tavr ekici bile bulmutu. Nasl olsa gelecek ay Mehmetin kursuna yazlyorum; o bana retir. ehrin yanan klar dmen sularnda kaybolmak zereydi. Gece, ehrin tm kusurlarn bir kadnnki gibi rtm, ona sihirli bir gzellik bahetmiti. Arkalarndan usulca onlar takip eden ay, iyiden iyiye paslanmt. Mehmet ile Nihal in kamaradan gelen iveli glmeleri de kesildiinden imdi sadece gsn yardklar denizin krts duyuluyordu. Hava karard; artk u can yeleini giysen fena olmaz. Suphinin bu ilgisinden cesaret alan Simin, batan beri zihninin bir kesinde saklad sorularn en mahremini, Nihal in seyir ncesi yapt uyarsna ramen elinde olmadan gverteye kard: ok sevmi olmalsn Ne? Karn zr dilerim, her eyi bilip de bilmezlik yapamyorum. Btn su erkez genlerimde herhalde. Sadece, yle sevmek nasl bir ey Bunu merak ediyorum? Adamn tm tepkisini gze almt. Ama zamanlamas mkemmeldi. Byle bir soruya Suphi bir gn yant verecekse, bu ancak denizin stnde olabilirdi. lmszl yakalamak gibi Simin o an susmay bilecek kadar zekiydi. Yaraya neter atmt; geri ekildi. stedii, hl kabuk tutmam yarann iltihabn aktmakt. Bilmedii ise, bedendeki bu tr yaralarn darya deil ruhun derinliklerine aktyd. stelik bir damlas bile boa gitmemeliydi. Darya akmas unutmaya yol aabilirdi. Unutmak? Bu, u an ektii acdan ok daha dayanlmaz olurdu Suphi iin. Byle kurtulmak istemiyordu; kurtulamazd da zaten.
www.altkitap.com
90
Hayatn onun elinden skp aldklarna kar, acemice dizilmi titrek teselli szcklerine ihtiyac yoktu. Bakasnn ona el uzatmasna da Kendisi baarabilirdi. Ruhunu o zincire vurmu, yine o zgrle kavuturacakt. Gen kadn adamn azndan dklecek szckleri bo yere bekledi; sadece boluu delen baklarla yetinmek zorundayd. Tekne rotasndan kaymt. Geni bir S izerek kl pusuladaki 240 dereceye yeniden oturuncaya kadar da, Suphinin gzlerinin nnden akan grntler devam etti. Kadnla gz gze gelince, ait olduu zamana dnd. Tekrar dmene skca yapt. Kendi kendine konuur gibi fsldad deta. Her karesi mutlu sonla biten bir filmin barol oyuncular gibiydik Son kare hari. Alacal bir maviliin ortasnda ehirden, yaamdan hatta acdan bile uzaktlar. En ok bundan korkmutu Suphi. Denizin eski bir dost olarak onu bylesine sarp sarmalayp acsn almasndan... Yaraya srlen merhemin lmcl yan tesiri! Oysa o, ne unutmak istiyordu, ne de acsnn azalmasn. Hayat o tekne kadard; ve imdi o tekne hznda akyordu. Yldzl bir kubbenin altnda yapayalnzlard. Belki de yelkenlerini yeteri kadar dolduramayan esintinin tekneyi kaydran gc, ann bu mistik havasndan geliyordu. Her geen saat, ayn ykselmesiyle arkalarnda katmerlenen aydnlk, doudan batya teker teker yldzlar yutarak ilerliyordu. Mehmet glmseyen yzyle merdivenden havuzlua kt: Nbet deiim zaman! Ayn anda Nihal aadan seslendi: Akamki men; makarna ve krmz arap! Mehmet, dmeni Suphinin elinden alrken Simin in yzne kaamak baklar att. O yzdeki donuk ifadeden, ehir oktan gzden kaybolsa da teknenin iinde fazla yol alnmadn anlamt. Fazla alkol yok; istihkaknz sadece tek bir kadeh, deerini bilin. Btn gece yol alacaz. *** Asmal, her zamanki temkinli scakl ile karlamt onlar. Her yabancya yaptklar gibi uzaktan tedirgin baklarla szmlerdi nce. Sanki burada hayat olduunun bilinmesini arzu etmiyorlard Belki bunda mbadele insan olmalarnn nemli bir pay vard. Kyllerin byk bir ksmn Srmeneliler ve Girit Adasndan gelen gmenler oluturuyordu. Yabanc bir gezegenden gelen tekne sahiplerinin dost olduklarn gsterip ilk eli onlarn uzatmasn bekler bir halleri vard. Yoksa grnlerine baklrsa, btn bir hafta sonu tek kelime bile konumayabilirlerdi. Mehmet bunu bildii iin aina olduu ilk yze zeytin daln uzatt: Rstem Usta, merhaba! Tanmadn m? Mehmet Kaptan, hani torunun ada kizdereli! Rstem Usta, Mehmetin bu scakkanl abasna karn belli belirsiz glmsedi. Ho gelmiiniz.
www.altkitap.com
91
Yal adamn nasrl elini dosta uzatmasyla yelkencilerle kahve nndeki clz kalabalk arasndaki gerilim bir anda dalm, bu ksa diyalog ncesi donmu izlenimi veren grnt, tekrar eski devinimine kavumutu. Balar oynadklar damaya, tavlaya dnm, ceviz zemine den zarlarn tkrts ve kahvenin o bilindik homurtusu yeniden ykselmiti. Hatta soka enlemesine geerken delici baklarla yerinde akl kalan Tekir de, o iki elin kavumasyla rahatlam, balk alarnn onarld mendiree doru yoluna devam etmiti. Akam sendeyiz ha! Balklar hazrla, masay sahilde istiyoruz. Rstem dierlerini bayla hafife selamlayarak, olur anlamnda elini birka kez gsne vurdu. narn altnda, ada mahsul zeytinyann iinde yzen kekikli domates, kokulu ky peyniri ve zeytinle kahvalt ettiler. Zaten kyn evresi zeytinlikti. Bu sessiz cennetin dier geim kayna da balklkt. Ev yapm buzlu nar suyu enfesti. Adaya zg ayn da kendine has bir aromas vard. Yzmek iin ky kahvesinin biraz ilerisindeki akll koya giderken mezarln yanndan getiler. Simin naif bir tedirginlikle mrldand. Denize bu kadar yakn, byle kyn iinde bir mezarlk hi grmemitim. Nerde olmas lazm sence, ehirdeki gibi da banda m? st ste istiflenmi mi tercih edersin? Huysuz Suphi yine geri gelmiti. Simin in yeni bir cephe amaya hi niyeti yoktu: Burada yaayanlar ikayeti deil ise bence sorun yok. Baksana ocuklara; mermerlerin stnde gneleniyorlar. Zaten topran altna yeteri kadar gizliyoruz onlar. Denizi seyretmek onlarn da hakk Mehmet araya girdi: Bu kadar felsefe yeter! Buraya elenmeye geldik. Birazdan tertemiz ve serin bir deniz sunacam size. Hayat ho, gerisi bo Bir taraftan da Nihal e bana hi yardmc olmuyorsun gibilerden sitem dolu bir bak frlatt. Rstem Usta, istendii gibi ahap masalardan birini sahilin kenarna indirmiti. Sadece balk ve salata. Sarkanat, Tekir, stavrit. Tabii rak. Ge vakte kadar oturdular. Mehmet, genliklerinden bu yana denizle ilgili anlarn abartarak sralarken Suphi aylar sonra belki de ilk defa glmsedi o akam. Hele Mehmetin tekne marinada balyken babas gelip knce, kz arkadayla temmuz scanda saatlerce kamarada mahsur kalmas, onlarca kez dinlemesine ramen Suphiyi yine elendirmiti. Nadir de olsa, hazrlksz bir sessizlie yakalandklarnda, Nihal ban Mehmetin omzuna yaslarken, Simin, Suphinin hayali bir ufka dalan gzlerini bo yere yakalamaya abalad. Teknenin bal olduu mendiree dndklerinde saat gece yarsn gemiti. Mehmet gitarn kard. Biraz sonra mendirekten kye Fabrika Kznn akrkeyif tnlar yayld. Ertesi sabah erkenden yola kmalar gerekiyordu. Dnerken, aralarndan bazlarnn umut ettii gibi ne yazk ki yeterince
www.altkitap.com
92
ekip olamamlard. Bu glge, hava kararsa dahi artk onlar kolay kolay yalnz brakmayacakt. *** Nihal dmeni tut! Dmeni tut! Mehmet, abuk! Ana yelkeni de, cenovay da indirmemiz lazm! Nihal tekneyi rzgra evir! Dmene sk sk yap! Dn yolunda bir poyraz frtnasna tutulmulard; rzgr kala gz arasnda 35 knota kmt. Simin un ufak olmu, endieli gzlerle merdiven azna sinmiti. Mehmet ile Suphi ana yelkeni indirmeye alrken ba stralya koptu. Cenova diye adlandrlan n yelken yrtlp diree doland. K stralyay bo koy! abuk! Direi emniyete almlar, ana yelkeni indirmilerdi. Ama yrtk cenova direkte balon yaptndan gsz motor tekneye ivme veremiyordu. Rzgrn iddetiyle ien yrtk yelken, motordan daha fazla bir kar g oluturarak tekneyi rota dna srklemeye balamt. Dalgalardan kopan iri damlalar, zerlerine tuzlu bir saanak olarak yayordu. Srlsklam olmulard. Suphi sesini duyurmak iin barmak zorundayd: Diree kp yrtk yelkenden kurtulmamz lazm, bu ekilde gidemeyiz. Yapabilir miyiz? Sen beni vinle yukar ekersen ben yaparm. Emin misin? Teknede o an iin en kararl sese sahip olan Suphi emindi. Baka aremiz yok, bu ekilde sabaha kadar tokat yeriz, bir adm gidemeyiz u yrtk yelkenden kurtulursak hi olmazsa Silivriye gireriz. Mehmet ikna olmutu. Salncaa oturan Suphiyi yelken vincine doladklar halatla ar ar direin tepesine ekmeye baladlar. Tekne kaba dalgalarn etkisiyle olduka yalpalanyordu. Suphi iki eliyle diree sarlp kendini yukar ekerek Mehmete yardmc olmaya alyordu. Dikkat et!... Ayan gurataya koymaya al! Mehmetin haykrlarnn sadece son hecesi Suphiye ulayordu. Tekne yukardan bakldnda kckt. Hatta dnya bile Yuvarlakln gryordu buradan. Hepsi hepsi bu kadard. Hl titreyerek parldasa da, aslnda yllar nce snm bir yldzn gznden bakyordu yeryzne. Bal olduu halatn ucunda, kh gvertenin kh denizin stnde sallanyordu. Dalgalar kprmeye balamt. Hava yava yava kararyordu. Uzakta tek tk klar grlmeye balanan ky, Silivri sahilleri olmalyd. ok daha uzaklara bakarak derin bir soluk ald Suphi. Belki bedeni deil, ama ruhu bu nefesle tepeden trnaa ykanmt. Artk hazrd. Islanan yelken diree nemli bir muamba gibi sarlm, brakmak istemiyordu. Mehmetin haykr, direin tepesine ancak ulat: Mandar kes!
www.altkitap.com
93
Belindeki malzeme torbasndan ba kard. Hi olmazsa yelkenin bal olduu halat kesip imesini nlemesi gerekiyordu. Diree ayaklarnla dolanp bota kalan eliyle en utaki halata uzand. Yetiemedi. Arln salncaktan kaldrp yeniden denedi. Suphiiii!... Suyun stne kacakt yine. u an her yer karanlk olsa da biliyordu. Delicesine bir sakinlik iinde bekledi. Yzeye kmasnn aslnda hayati bir nemi yoktu onun iin. Su, eninde sonunda onu tekrar yldzlara kavuturacakt. Bu kadar kolay olamazd te!... ktnda grd, kendinden yava yava uzaklaan bir pupa fenerinin solgun aydnlyd. Ve tabii o pasl ay! Halat kesip yelkeni doland direkten kurtarm, tekne kendi motoruyla yol alabilecek gce kavumutu. Rzgrn uultusuna karan bu uluma Mehmete ait olmalyd: Suphiii!... Su souk deildi. stndeki yamurluk tenine yapm, hava iyice kararmt. Bu artlarda Mehmetin kavis izerek ona dnmesi zordu. Ama biliyordu; dnecekti. Dalgalar onu aralarna alm tokatlyorlard. Kendini savunmuyordu. Biraz ileride kpkrmz bir yldz kayd. Ardnda parlak, dumans bir iz brakarak denize dt. Belki de bu, onu grebilmek iin atlan bir iaret fieiydi. Ama o, baraca yerde sessizce bir dilek tuttu. Biraz nce yukardan denize bakarken, imdi aadan gkyzn seyrediyordu. Yldzlar taze prltlaryla toplu halde bir saa bir sola savruluyorlard. lerinden bir tanesi geni salnmlarla dierlerinin arasndan zik zak izerek szle szle Suphiye yaklat. Yanndan son kez geip gitti. Belki de bu, bir yelkenlinin direk tepesindeki silyon feneriydi. Ama o, bunun, Vens olduunu dnmeyi yeledi. Bat oras! Belki birazdan daha da koyulaacak karanlkta ynn bulmasna yardmc olabilecek son kadim bilgi!... Az kalsn, her gece yenilenen o karanlk tnelde boulacakt yine. stne gelen farlarn karsnda aresizce yine ayn tnele girecek; her zamanki gibi onu, orada brakarak tek bana kacakt. Gecelerce uzayp birbirine eklemlenen bitimsiz tneller Bu konuda daha dikkatli olmalsn Suphi. Sandn kadar ikili deilim sevgilim. Bak artk kii saylrz, onu da dnmek zorundasn. Tamam, tamam. Sen de uzatma artk! Arkana yaslan da, u kemerini takaym. Bu kez k, en yakn dostu Mehmet, bilmeden eliyle gstermiti ona. Geriye, kendini anlamsz, devasa bir sa ayana balayan halat sadece kesmek kalmt Tuttuu dilek bir sre sonra gerekleti. Rzgr birden durdu. Deniz sakinledi. Karanlk ama huzurlu bir dinginlik en kk boluklar dahi usulca doldurdu. Artk her ey sonsuza dek stlimand.
www.altkitap.com
94
KASR-I ZFRN CN
mer zge
Genliinde, Sefa Kyn evreleyen Ardn tepelerine gmldne inand bir hazinenin izini srm Harcziyankyl Aksak Osman olu ben Timur Aksakn, rahmetli babamn vasiyeti zerine Sefa Ky ziyaretim esnasnda, kyllerin Hac Dede dedikleri ak sakalldan dinlediim Kasr- Zifirin hikyesidir bu. Yerin yirmi be kula altnda bulunan bu kasr gerektir ve u an Sefa Kyde bulunmaktadr. Hac Dede hikyesini anlatrken tpk imdi sizin olduunuz gibi bir dinleyici olan benim de zaman zaman kukuya dtm bilmenizi isterim. Yine de tm anlatacaklarmdan sonra aranzdan biri kar da hibir yaratlmn karanlk bir kuyunun dibinde onca yl yaayamayacan, ayrca cin diye bir ey ve iinde 780 yllk bir narn, lanetli bir kuyunun bulunduu Sefa Ky diye bir yer olmadn, yllanm bir narn altnda toplap 115 yanda, nurdan olma ylandan bozma bir dedenin hikyelerini dinleyen kyllerin ve cinli bir kuyunun geree hi de denk dmediini syleyenleriniz olursa, onlara ancak bir tavsiyem olabilir: Evlerinin bir kesinde bir ihtiml duran eski ceviz aac sandukann iindeki atlas karp Sefa Ky bulmalar, sonra da oraya gidip lnetli kuyuya varp iine doru defa uursuz cinin ismini cesaretle zikretmeleri. Bu inansz ve gvensiz dinleyicilerim belki Sefa Kydeki yal narn altndaki Hac Dedeye rastlarlar, cinli kuyunun hikyesini bir de ondan dinleme ansna ererler. Bu da o zaman merakl dimalarn ve berk yreklerin mkfat olur. Hac Dedenin te dnyay grml zerine Hac Dedenin Sefa Kye gelii zerine eitli sylentiler olduu bilinmektedir. Bunlardan birine gre, Hac Dede bundan 58 yl nce bir k gecesi, yllardr tefekkr eyledii Ardn tepelerinden Sefa Kye inmi, byk nar altndaki yerini almtr. Ylan andran tuhaf bastonuyla, eprimi ancak her daim pak grnen giysileriyle bu ak sakall ihtiyar, kimilerine gre bir ermi, kimlerine gre biare bir meczup, kimilerine gre ise padiahmz efendimizin srgne gnderdii bahtsz htisap Aas Yek Recep Efendinin ta kendisiymi. Daha da ileri gidenler, Hac Dedenin nurdan olma ylandan bozma anl avc, mbarek seyyah Kelleci Dilaver Efendi olduunu, tpk eski bir hikyede getii gibi te dnyann srlarna vakf olup erdiini iddia etmilerdir. yle ki, Kelleci Dilaver Efendi bir gn, insan boyunda boz bir kurdun peine dm. Avc hayvan gnler boyunca izlemi. Sonunda bir tepeye varmlar. Hayvan ne yaptysa gz pek avcdan kurtulamam ve onu yuvasna kadar
www.altkitap.com
95
srklemi. Avcnn okuna asldn gren kurt hemen maarasna dalm. Gz pek, yrei berk avc da hayvann pei sra, hi dnmeden maaradan ieriye girmi. Avc henz birka adm atm ki gzleri kamam, kendini usuz bucaksz bir aydnln iinde bulmu. Gzleri bu aydnla alnca avc, cennet misali efsunlu bir bahede olduunu fark etmi. Korkusundan veyahut gzlerini simleyen efsundan dolay, arkasna bakmadan ieriye doru yrm. Bahedeki aalarn dolgun meyvalar dallarndan yere sarkyormu, semiz balklarn oynat rman suyu billr misaliymi ve nilferlerin bezedii kk gllerin iinde ktan olma su perileri ykanyormu. Avc aknla dm. aknlktan kurtulur kurtulmaz ise kendine sunulan bu nimetlerden bir an nce yararlanmak istemi. Aalardaki meyvalar tatm, su perilerilerinin uyuduu glde ykanm, gl bahelerinde esrimi. Sonunda dierlerine nazaran byk bir aacn altnda uykuya dalm. Avc bir sre sonra itahn kabartan bir kokuyla uyanm. Koku, altnda uyuduu aacn dallarndan sarkan meyvalardan geliyormu. Uzanp birini dalndan koparm. Meyvadan bir srk almasyla beraber avc bir ylana dnm. Bunu farkna varmasyla beraber nereden geldiini anlayamad bir ses duymu. Bu ses ona, sefaya dalp Hadesin meyvasn tattn, eskisi gibi bir insan olabilmesi iin o aacn en tepesine trmanp kendisini aaya brakmas gerektiini sylemi. Avc korkusundan bir an nce sesin dediini yapp, tslaya tslaya aaca trmanm. Aaya baktnda gerekten bahenin ucunun bucann olmadn grm. Kendini aatan aaya brakm ve yere dedii an, aynen sesin dedii gibi bir insana dnm. Avc bana gelen bu tuhaf olayn etkisiyle ardna dahi bakmadan maaradan km. Dar kt o gnden sonra avlanmay brakm ve Ardn tepelerinde yllarca srecek bir teffekkre dalm. Anlatldna gre, te dnyann efsunlu bahesine girdii, ona srlarn kapsn aan olaydan 13 yl sonra, bundan 58 yl nce Hac Dede grdklerini, bildiklerini ve belki de kendine bildirilenleri anlatmak zere bir k gecesi Sefa Kye ulam. Ulu narn altna, bir daha hi kalkmamak zere yerlemi. Kasr- Zifirin Cini zerine Kelleci Dilaver Efendi ya da htisap Aas Yek Recep Efendi ya da birounun kabul ettii ismiyle Hac Dedenin ilk olarak bundan 58 yl nce anlatt hikyeye gre, Sefa Kyde bir kuyunun dibinde, onlarca eit mcevher ile yzlerce okka altnla dolu sandukalarn, ve lanetli bir cinin bulunduu ihtiaml bir kasr vardr. Yine Hac Dedenin anlattna gre bu kasr, Sefa Kyl eski bir tccar ina ettirmitir. Yllarn Ardn tepelerindeki hazineyi bulmaya adam tccar bir gn aniden ortadan kaybolunca kyllerin birou sonunda beklenin olduuna, yani gzleri yerin onlarca kula altnda bulunan mcevherlerin ltsyla kamaan tccarn yrtc kulara ve vahi hayvanlara yem olduuna kanat getirmiler. mr- hayatnda kendisine bir kez dahi olsun yardm etmediini belirttii tccarn taziyesinde, alktan ve usulszlkten helvay avulayarak yiyen bir fukara ise cimrilerin ah tccarn ormanda tilkilerle, kurtlarla arkadalk edip onlarn arasna kartn sylese de Hac Dedeye gre tccarn bana gelenler ve akbeti tm bu konuulanlardan farkldr.
www.altkitap.com
96
yle ki o malm gn, Sefa Kyl tccar sonunda emeline ulam, yani herkesin dndnn aksine Ardn teplerindeki hazineyi bulmutur. Hazine tccarn elindeki haritada iaretlendii ve u anda birbaka kuyunun dibinde yatan amura bulanm bir risaliyede belirtildii gibi, ky mezarlnda bulunan ve ayn hizada sralanan yedi servi aacnn en ortasndakinden yedi adm uzalkta, yerin yedi kula dibine gmlym. Sefa kyl tccar, kandilinin nda parldyan mcevherlerin etkisinden kurtulunca alabildii kadarn alelacele bir uvala doldurmu ve kazd kuyuyu yeniden kapattktan sonra oradan, bir sre sonra yeniden gelmek zere uzaklam. Tccarn kalbi yerinden frlayacakm gibi iddetle atyormu. Kye ulatktan sonra, kendinin ve mcevherlerinin gvenlii iin evine gitmektense, herkesin yanna dahi yaklamaktan ekindii terk edilmi kuyuya gitmeye karar vermi. Tccar yllardr peinde kotuu hazinesini a gzl kyllerden, sinsi akrabalarndan saklamak iin bu kuyunun dibine saklamaya karar vermi. Kuyunun bana varnca, mezarln knda ayana dolanan ipi yanna almakla ne kadar akllca davrandn farketmi, nk kuyuda ne bir sarka ne de bir ip varm. Tccar beline dolad ipi zp kuyunun krna balam ve boynuna ast kandilin aydnlatt kuyunun dibine doru inmeye balam. Kuyunun dibine ulanca, tahmin ettii gibi yzeyin kuru olduunu grm. Kandilini boynundan karp karanla doru tuttuunda, uzun bir tnelin banda olduunu grm. Yukarya, kuyunun azna baktnda yukardan bir eyin hzla kendisine doru geldiini grm. Tccar bir adm atp geriye ekilmi. Cisim ayaklarnn dibine dm. Tccar, korkarak yoklad bu cismin mezarlkta bulduu ip olduunu farketmi. p bir anda kendiliinden hareket etmeye balam ve tccarn gzleri nnde yava yava krmz gzl kara bir ylana dnm. Ylan, adama kendisini izlemesini, ebedi gzelliklerin onu beklediini sylemi ve karanlk tnele doru ilerlemi. Tccar biraz korku, biraz merak ve heyacanla kara ylann peine taklm. Karanlk tnel boyunca ayaklarnn dibinde dolaan yumruk byklnde bceklere, krmz gzl farelere aldr etmeden, karlaaca gzelliklerin hayaliyle, dakikalarca ylann peisra yrm. Sonunda tnel genilemi ve byk bir yeralt maarsyla son bulmu. Ylan, tccarn ayak bileine dolanm, kvrla kvrla omzuna kadar ykselmi ve oraya konulanm. Ardndan, tccarn kulana, burada yaptrca bir kasrda sonsuza dein sefa, gven ve huzur iinde, a gzl insanlarn nazarndan uzakta yaayabileceini tslam. Tccar, ylann syledikleri ve maarann davetkr gzellii karsnda esrimi, hayallere dalm. Ylan, tccarn omzundan inip yeniden tnele ynelirken tslamaya devam ediyormu: byk hazineyi bulmu, cihann en iyi 2 mimar, en maharetli 13 ta ustas, en kuvvetli 11 iisi, en itaatkr hizmetkr onu beklermi, elini abuk tutmal, mcevherlerini saklayaca byk kasrn inaasna tez balamalym. Tccar, ylann pei sra karanla dalm, gittike daralan, tavan alalan tneli gemi. Kuyunun dibine ulatklarnda ylan kuyunun duvarndan yukarya doru trmanm. Tccar karanlkta yiten ylann yava yava bir ipe dnmesini hayretle izlemi. Ylandan bozma bu ipe tutunarak kuyudan km.
www.altkitap.com
97
Nefesi karafil kokan Hac Dedenin her bir buca ide kokan Sefa Kydeki yal nar aacnn altnda defalarca anlattna gre, omzunda kara bir ylanla yollara koyulan tccar, 23 gn 23 gece yol tepmi ve kara ylann bahsettii naml 2 mimar ile maharetli 13 ta ustasn, 11 iciyi ve gzeller gzeli hizmetiyi bulmu. Kasrn inaas 23 hafta srm. Pein aldklar mkaafatn yaratt hayallerle esriyen, egolarn unutan 2 mimar babaa vermi, uyum iinde kasrn tasarsn 2.gnde bitirmiler. Kara bir ylann fikirlerini kendilerine aktaran tccarn buyruklar dorultusunda 29 odal kasr tasarlarken, baz baz tuhaf bir korkuya dmler, ancak sonunda zengin olma dncesinin keyfi ile yeniden huzur bulmular. Ta ustalar ve iiler de, yeniden yeryzne ktklarnda artk zengin kimseler olacaklarnn fikriyle alrken, kimi zaman ayn mimarlarnkine benzeyen bir tuhaf korkuyla rpermiler. Onlarn korkusunu da her geen an hatlar ortaya kan kasrn, bu esiz ve karanlk sanat eserinin okusu rtm. Grenler sylermi; inanla, uyumla, oku ve korkuyla ekillenen kasr eytann batan karma yntemleri kadar yek ve karanlkm. Bakann iine bir tuhaf oku salar, an gelir katksz bir korkuyla izleyenin yreini titretirmi. Bir kasrm ki evresinde bir esinti dolar, kulaklara kara bir ylannkine benzer anlamsz ama rpetici seslerle fsldarm.Yekmi ve karanlkm. Ylan, tccarn kulana fsldam: imdi hepsi birden burada yaayacakm. Kimseyi salmamalym. Evrenin kalbine yaplan bu karanlk evin srlarn kimse renmemeliymi. Mimarlar, ta ustalarn ve iileri bilmezmi ama zenginler susmazm, bbrlenmekten pek zevk alrlarm. Kendilerinden, baarlarndan, glerinden ve yeteneklerinden bahsetmekten hi yorulmazlarm. Sakn ola, kimseyi salmayaym, artk buradaki herkes ok zengin ve kuvvetliymi. Evrenin kalbi, eytann evi yek ve srl kalmalym. Tccar, ilk karlat andan itibaren itaat ettii ylann szlerini, buyruk bilmi; 2 mimar, 13 ta ustasn, 11 iiyi ve hizmetiyi birer odaya yerletirmi. Ylann odas hepsinden byk, hepsinden karanlk ve serinmi. Tccar halinden memnunmu. Kasr sessiz ama huzurlu, hizmetkr dilsiz ve itaatkrm. Tccar gn boyu hayaller kuruyor, sk sk mcevherlerinin srl yzeyinde kendini izliyormu. Gl, baarl, kutlu ve zenginmi. Bazen sklr gibi oluyormu. O zaman hemen uykuya dalyormu ve bu seferde ryalarnda kendini ve mcevherlerini gryor, uykusunda glmsyor, bir sre sonra kvanla ve huzurla uyanyormu. Sonra yeniden hayaller kuruyor, mcevherlerini parlatyor, kendini seyre dalyormu. Baz baz koridorlarda ayak sesleri duyuyor ve hemen mcevherlerinin yanna kp, elinde altndan bir haner korkuyla bekliyormu. Gittike iddeti artan bu korku nbetlerinin birinin sonunda 27 odann 27 anahtarn alm ve ylan dnda herkesi odasna kitlemi. Ylan ise yasakl olmamasna karn odasndan hi kmyormu. lk zamanlarda baz baz tccar odasna kabul eder, kulana yeni karanlk szckler fsldarm. Lkin gnler, haftalar olmu ki tccar ylan grmemi. Kasrda tm sesler kesilmi. Tccar gl, baarl,
www.altkitap.com
98
kutlu ve zenginmi, ama yine de sk sk iini bir sknt, bir korku kaplar olmu. Mcevherlerinin yan banda, elinde hanceri uykusuz geceler gecirmi. Elmaslarn parlatm, gittike irkinleen suratn inatla uzun uzun izlemi. Gzlerini yumduunda her geen gn irkinleen, krklarla dolu yzn grm. Konumaya konumaya kelimeleri unutmu. Artk her azn anda dudaklarnda lz, irkin bir hrlt kyormu. Bir ylan gibi tslamaya balam. Sklm, korkmu, yalanm. Hrltlar kararak mcevherleriyle konumu. Ve bir gn dayanamayp ylann kapsna dayanm. Kasr sessiz, koridorlar karanlkm. Tccar kapy aralam. eride kimse yokmu. Ylann uzand sedire komu. Ylan yerinde deilmi. Tccar uzun uzun sedire bakm. Korkumu. Donmu kalm. Sedire ve sedirin zerinde duran eprimi ipe uzun uzun bakm. pi eline alm ve koarak kasr terketmi. Kuyunun dibine giden tnele ynelmi, komu, azndan hrltlar kararak, tslayarak komu, her eyi ardnda brakmak ister gibi, arlam ayaklarn bir srngen gibi yerde srye srye komu. Kuyunun dibine gelince yukarya bakm. Aydnl grm. pi frlatm, ayaklarnn dibine dm. Talara tutunmu, trmanmaya alm. Parmaklarnn ular paralanana kadar denemi, tccar her seferinde dm. Barmaya alm, tslayarak lklar atm. Durulmu. Yeniden yukarya, kuyunun azna bakm. Barm. Kafasn duvarlara vurmu. Hrltlar, talardan gelen sesler maarada yanklanm. Susmu. Tccar, bir ylan gibi duvarn dibine kvrlm. Kendi kendine tslam. Mcevherlerini dnm. Gl ve zenginmi. Oraya sinmi. Susmu. Tccar bu olaydan haftalar, aylar sonra bir ses duymu. Ses kuyunun azndan geliyormu. Ses eski gnlerde ylann kulana fsldad szckler gibi tm varln sarm, yreine bir tuhaf endie sarm: Sen zavall yaratk...Hadesin meyvasn tattn. Sen zavall... Sefandan, kendinden baka kimi dndn ki? Sen acnacak srngen, gnlnn karanlk kelerinde yatan zehirli bir ylan izledin ve yalnzca kendine hizmet ettin. Yazk. iyanlarla yaamay seen, karalarn karas bir ylan kendine efendi belleyen sana yazk ki ne yazk. Sen, nefsine yenik den biare, yeniden insan olman iin arda bulunan seslere kulak vermediinde tm bu bana gelecekleri bilmiyor muydun? Meyvalar ve ylanlar zerine Hac Dededen Kasr- Zifirin hikyesini bizzat dinleyen ben, bu nurdan olma ylandan bozma ihtiyarn, tm kyller evlerine ekildikten sonra uursuz kuyuya gidip bir eyler fsldadna ahit olduumu, allarn arkasndaki yerimden hepsini duyduumu belirtmek isterim. Aranzdan birkanz kp da, uzaktan bu fsltlar iitemeyeceimi iddia edecek siz zeki ve uyank dinleyecilerime bir kez daha Sefa Ky ziyaret etmelerini ve Hac Dedeyi bulmalarn salk veririm. Gece herkes evine ekildikten sonra bir kenara saklanp Hac Dedeyi izleyenleriniz o zaman, kuyunun dibinden gelen hrltlar ve Hac Dedenin dudaklarndan dklen u szckleri iiteceklerdir ki bu, merakl dimalarn ve berk yreklerin mkaafat olacaktr: Sen zavall yaratk... Hadesin meyvasn tattn. Sen zavall... Sefandan, kendinden baka kimi dndn ki? Sen acnacak srngen, gnlnn karanlk
www.altkitap.com
99
kelerinde yatan zehirli bir ylan izledin ve yalnzca kendine hizmet ettin. Yazk. iyanlarla yaamay seen, karalarn karas bir ylan kendine efendi belleyen sana yazk ki ne yazk. Sen, nefsine yenik den biare, yeniden insan olman iin arda bulunan seslere kulak vermediinde tm bu bana gelecekleri bilmiyor muydun?
www.altkitap.com
100
TEKR
zlem zyurt Cini de, daha nce ok zehirli ateten yarattk. (el-Hicr, 15/27)
Burnuna gelen sidik kokusuyla uyanyor o gn Tekir. Yaklak on yldr burnu iyi koku alan bir kedi olmasyla vnyor ama artk bu kadar da fazla gelmeye balyor. Yalandka daha da duyarllayor mu ne? zerinde fazla dnmeden gzlerini tekrar kapatyor, burnunu da... Aklna bykhanmn nne koyduu kokumu cierler geliyor. Ayn bu sidik kokusunu duyduunda yapt gibi o zaman da burnunu kapatp mama kasesini sa n patisiyle itiverdiini hatrlyor. Komunun artklaryla besleniyor sahibi gibi. Bykhanm iyiden iyiye yalanm. Bu seferki sidik kokusu o kadar keskin ki, uyumaya almas bile fayda etmiyor. Bykhanm yakn bir yerlere koyuverip gitmi olmal. Bir olu vard, Nazik Bey. Hi evlenmemi. Birka sene nce bir gece kalbi skt. Evden l bedenini alp gtrdler. O gnden beri yal kadn aralksz her gece altna yapyor. Nazik Bey iin ld dediler ama o hl evde aslnda. Eskisi gibi yiyor, iiyor, salonda oturup camdan dary izliyor. Yz, gz ayn Nazik Beyinki gibi. Tekir, kedi olal kendinden hi bu kadar emin olmamt. Tek fark ayaklarnda. Ayaklar artk ters. Parmak ular arkaya bakyor. Yine de dzgn yryor. Nasl oluyor anlamyor Tekir ama... Bykhanm onu gremiyor, eve gelen temizliki kz da. Geenlerde kapya gelen bakkaln ra da grememiti onu. Kedilerse her eyi gryor. Gen, yal, salkl, dkn, cin, cin gibi Cinlerin insanlarla birlikte yaayanlarna Mir deniyor. oulu Ummar. En bilineniyse habis karakterli olanlar eytanlar. Onlar da insanlar gibi evleniyor, oalyor, yiyip iiyorlar. htiyar da var, genci de. Cinlerin yaratllar trl ekillere girmelerine, ar i grmelerine elverili. Hubs cinlerin erkekleri, Habais ise diileri. Nazik Beyinki Hubs, hem de en olgunundan. Geri cinlerin mr iin uzun diyorlar, yaayanlarnkinin en az be kat. O nedenle Nazik Bey ne kadar olgun bir cin tartlr ama krpe olmad da bir gerek imdi. anslym vesselam, cinlik meziyetlerini abuk kapm. Maddenin iine kolaylkla girebiliyor artk, maddenin ne olduuna bakmadan. Bykhanm olunu grsn istiyor Tekir. Gzbebeklerini kltyor, kulaklarn arkaya yatryor, kuyruunu ileri geri hzla oynatmaya balyor. En hzlsndan bir pati geiriyor Nazik Beyin diz kapana. Patisi bacan iinden geen Tekir, her seferinde olduu yere yapyor.
www.altkitap.com
101
Bykhanm bazen camn kenarndaki kanepeye oturacak oluyor, olunun tam stne. O an frlyor Tekir destur ekip. Yal kadnn dikkatini datp onu koltuktan uzaklatryor. Bir de evlat katili olmaya kalbi dayanmaz zavall kadnn. yle zamanlarda Nazik Bey baryor. Szlanp lklar atyor, ac eker gibi. Sonra ortadan kayboluyor, sanki annesinin iine giriveriyor. Bykhanm saa-sola sert bir ekilde bakmaya balyor ya da elleriyle gzlerini kapatyor. Ia bakamaz oluyor. Baksa bile baklar donuyor, vcudu titremeye balyor. Derken yoruluyor mu nedir, olduu yere kp gzlerini kapatyor. O an altn slatyor, hem de ne slatma. O keskin koku burnuna geldii andaysa, Nazik Bey tekrar beliriyor. Sanki sakinlemi, tm acs dinmi. Bykhanmn yanna bir yere kyor ve uyurken onu seyrediyor. 55 yln diz dize geirdii yal bedene bakyor. Nazik Bey yaarken olduu gibi nazik. simler yaamlar etkilermi ya, cin de olsanz durum deimiyor. Nazik Bey yine nazik. Bykhanmn ila, yemek, uyku saatlerini eskisi gibi atlamyor. Yal kadnn ilalarn zamannda almak iin her gn dikkatle kurduu alar saatini, akamlar bkp usanmadan kontrol ediyor. ok gzel yemekler hazrlyor. Komunun yapt gibi camn nne brakyor her akamzeri. Bykhanm komulara duac, birka kak indirebiliyor zaten midesine. Fazlasn ii ekmiyor. Kalan da Tekirin nne koyuyor. Alt aydr her gece uykusunda altna yapyor bykhanm. Nazik Bey usulca temizliyor o uykudayken. amarlarn deitiriyor, ap arasn slak mendille gzelce siliyor. Bykhanm arada gzlerini ayor. Nazik Beyi gryor mu bilemiyor Tekir ama yzne bir glmseme geliyor kadnn. Gzel bir rya grdn sanyor belki de. Sonra gzlerini yumup uykusuna devam ediyor. Tekir ise o anlarda kuyruu gergin, tyleri her an kabaracakm gibi havada; ksk gzlerle olanlar izliyor. Bykhanm fazla dayanamaz olundan uzun yaamaya, diyor herkes. Ters bacakl Nazik Bey de bunun farknda. Bir gece tm ehir scaktan krlrken, bykhanm salondaki kanepesinde, incecik pikesinin altnda tir tir titriyor. Nazik Bey annesini izliyor, Tekir ise ikisini birden. Ksa bir sre sonra Nazik Bey barmaya balyor. Szlanp lklar atyor ve grnmez oluyor. Bykhanmn ise yz deiiyor bir anda. Ryasna olu Nazik giriyor. Ryada olunun doduunu grmek hayrdr hayr olmasna ama kendi olunu grmek pek de hayr getirmez derler. Kendisinin ya da olunun leceine iaret bu aslnda. Nazik Bey oktan lm zaten, sra bykhanmda. Tekir, yal kadn uyandrmak istiyor ama stne atlamas fayda etmiyor. Bedene girmi cini kartma usullerine gre, Nazik Beyin yal kadnn el veya ayak parmandan, azndan veya burnundan kmas gerekiyor. Gz, karn ve benzeri noktalardan kmasysa hayrlara lmet deil. O durumda muska, tlsm, dua fayda etmiyor. Tekir nce destur ekiyor. Bykhanm bunu duyunca saa sola doru titriyor. Ama Nazik Bey yeni domu bir bebek gibi annesinin karnndan kverince, bykhanmn orada soluu kesiliyor. Tekirin stne de bir arlk kyor o anda. Koskoca bir bonfile parasn az nce mideye indirmenin verdii arla benzer bir hisle olduu yerde uykuya dalyor.
www.altkitap.com
102
Yal kadnn l vcudu kanepeden doruluyor. Yznde yllarn huzuruyla koridora doru yryor. Ayakkabln iinde dik duran ar demir sopay alp Tekirin bana dikiliyor. Tekir gzlerini atnda nce olanlar anlamyor. Karanlkta bir karalt, tepesine ar bir eyi indirdike indiriyor. Tekir kaamyor, kamyor. Orackta kanlar iinde kalyor. inden bir eyler akp gidiyor, tam da gsnn orta yerinden. Gren olsa btn organlar gitti der. Bombo kalyor Tekir. Sonra havada ters ayakl, ksa bacakl bir kedi yavrusu beliriyor. Onlarn admlarna uyuyor. Nazik Bey nde, bykhanm arkada. Beraber geirilecek ortalama 300 senelik yaamlarnn ilk gn bu.
www.altkitap.com
103
KERUBMN AKASI
Erkan Topalolu
Birilerinden duyduumuz arptlm veya tamamyla deitirilmi ykleri, biz de bakalarna anlatrz her gn. Gerek, istenilen kvama getirildikten sonra ok daha abuk yaylr. Efsaneler bu nedenle yaamyor mu zaten? Dnya yle snrl ki, insanlar hayatlarnn yarsnda uyuyorlar, dier yarsnda da her an bir eyler kardklarn hissederek kendilerini avutmaya alyorlar. Bir arkadamdan duyduum ilgin yk de, ikinci yarda yaplmaya allanlarla ilgili. Bakalarna da anlatmalym. Halkalardan birisiyim ve dierleri kadar iletkenim. stelik kendimi Midasn kulaklarn gren berber gibi hissediyorum. Onun, kazd kuyuya anlattklaryla ayn kaderi paylaacak anlatacaklarm. Delirmek iin (herkesten farksz olarak) hakl sebepleri olan iki yz otuz alt yanda bir airden ksa bir alnt yaparsam, yknn peesi kalkm olur galiba. nsanlar plak hikayeleri severler. Neyse; yle demi o air: iniz gcnz aka ha? Mecbursunuz! Ey dostlar, Yreime iliyor bu, nk ancak umutsuzlar mecburdur buna. Duyduklarmn kayna olan kii yknn kahramanlarndan biri. ki arkadayla birlikte okullarna yakn bir apartmann nc katndaki kk dairede yayor. nceden pek ok kez gittiim iin orasnn basit renci evleri gibi grnmesine ramen aslnda bohem hayatn tm ideallerini yanstan ekici bir aylaklk tekkesi olduunu syleyebilirim. Yalnzca kiray deil, hznl bo vermilikle kutsanm yaam tarzn da paylaan bu arkadala ilgili izlenimlerimi makarna ve ucuz araptan oluan akam yemeklerinden sonra sabahlara dek sren sohbetler srasnda edindim. imdi dnnce btn akam yemeklerinde makarna yediklerini fark ediyorum. de zgn insanlardr. Belki de renci olamayacak kadar. Kafama iyice yerlemi ksack tanmlar var. Onlar dnnce gze arpan zellikleri gelir aklma. nsanlar kodlamak da benim zelliim herhalde. Z. en sevdii arky dinlerken herkesi susturur ve bitene kadar kimsenin konumasna izin vermez. Hastalkl titizliiyle dikilip bekler banzda, t kmasn diye. K. okuduu her kitabn son sayfasna tkrr. Aklanabilir nedenleri olmal. N. aralarnda en uysal olandr. Arka balkonda ku pisliiyle kaplanp bembeyaz olmu kantlarna rastladm lgn sarholuklara temkinlice yaklatn grdm hep. Arkadalarna gre bu onun en byk kusuru. Yani sarholuktan kamas. N. hakl;
www.altkitap.com
104
nk bnyesi yarm ie arapla yetinmesini zorunlu klyor. Nedense Z. ve K. kabileye ihanet olarak yorumluyorlard durumu. N.nin szde ihaneti, Z.nin bann altndan kan fikirden doan kabul trenine neden olmu. ehrin ad km semtlerinde tehlikeli balantlar ve onaylamadm baz huylar vardr Znin. Geen hafta cuma gn -N.nin doum gnnde- normallie lanet okuyan bir srpriz yapmaya karar vermiler. Nasl cesaret ettiklerini hl anlayabilmi deilim ama sz konusu Z.yle K. olunca armamak lazm. Ksa yoldan keyi dnmek isteyen kimyagerlerin ve dualar, Tanrya giden yolda kaybolanlarn yakndan tand gl bir uyuturucu (?) bulmular: Kerubim! Merakllar arasnda byle adlandrlyormu. N., doum gnn bilen arkadalarnn kendisine kutlama dzenleyeceklerinden eminmi. Z. ve K. plann son ayrntlaryla urarken perembe gn her zamanki sradanlyla srnerek gemi. Yemek, bulak, banyo, tuvalet Doal pisliin yapay temizlii ve kanlmaz angaryalar. Bunlar K.nin dilinden drmedii laflardr. -N.nin de bulak ykarken yle dediini duymutum bir keresinde: nsann en byk icad bilin. Sahibini yutan icat. Evde tartlan konular her zaman ilgi ekici olmutur benim amdan.Gne batarken, kuruyan amarlar ieri alp n balkona oturmular. N.nin gnei bir daha asla ayn gzle grmeyeceini kim bilirdi? Evlerinde televizyon yoktur, yani akam TV karsnda geirdiklerini syleyemem. Btn gn fazlasyla yorulduklarndan gece yarsndan nce yatmlar. Birka saat sonra yataklarnda sabrla tavan izlemekte olan K.yle Z. trensel bir havayla usulca kalkp karanlk koridora km. Abartarak Gzlerimizin ak ve dilerimiz, glgedeki sedef gibi parlyordu demilerdi. Anlalan ikisi de akann cazibesine kaplm. Z. Kerubimi cebinden karm: sere parmandan da kk iecik iinde uyuklayan renksiz sv Bana da gsterdiler hikayeyi anlatrken. Hmmm demitim rpererek. Ayn olay benim bama gelse ne yapardm diye meraklanmadan da edememitim. N.nin odasna yollarn arm iki hayalet gibi girmiler. Srt st uzanm, az aralk, hafife horlayarak uyuyormu. Odada yalnzca yatan yanndaki masann zerinde duran akvaryumun uultusuyla puslu varm. Balklarn glgeleri duvarda dans ediyormu. Z. kendinden emin hareketlerle yaklap soluk kta tek damla Kerubimi N.nin dudaklar arasndan diline aktm ve ayn dikkatle ayrlmlar. Koridorda K. yar ciddi bir tavrla sormu: Bir damla deil mi?, Tabii ki. O kta hata yapmam, merak etme. Haydi pastay karalm. K. heyecanlym; inanc snanan dervilerinkine benzer huzursuzlukla dolanp duruyormu: Doru mu yaptk sence? , Doru ne? , Byle diyeceini biliyordum; demek istediim haberi yok. Ya datrsa? , Kontrolmz altnda olacak. Endielenme. zerinde kremayla ho geldin yazan pastay, tabaklar, atallar hazrlayp beklemeye balamlar ince saniye kolunun yrtt geri saymn bitmesini. Yaklak krk dakika sonra -balangta- uyarc etkisini gsteren madde, vcudunu srnerek kefettii N.yi yutkunmalarla rahatsz edip uyandrm. nce tkrtlar duyulmu ieriden, ksa
www.altkitap.com
105
sessizliin ardndan karmakark salar, kpkrmz gzleriyle sekiz-on byk mum tarafndan aydnlatlan salonun giriinde belirmi N. Acaba dank salar altnda nasl bir karmaa gizliydi? Kurumu dudaklarn yalayarak eikte dikilmi, esneyip kanm: Neden uyandnz? Rollerini oktan ezberlemi olan K.yle Z. ertesi gn yapacaklar srprizle urarken yakalanm gibi armlar: Sen niye kalktn? , Boazm kurudu ok, su iecektim. Ne yapyorsunuz siz? K. sahte tedirginliiyle pastann nnden ekilmi: Yarn doum gnn. Bugn yani. Artk cuma oldu. Sana aktrmadan ssleyecektik buray ama yakalandk. Sabah kalkar kalkmaz grmen gerekiyordu. N. deiim geiren kimyasnn etkisiyle aptalca srtm. Aa, sa olun. , Madem buradasn, mumlar fle yleyse. Hemen kutlayalm. , Doum gnn kutlu olsun. , Teekkr ederim. Arkadalar alklarken fazlasyla parlak grnen mumlar sndrm ve sendeleyerek mutfaa gidip su imi. Geri dndnde mavi kadife koltua oturmu. Pastasndan bir- iki lokma yiyebilmi sadece. Kar duvarda asl aynadaki yar karanlk yansmasna taklp kalm: Aynaya baksanza, uradan mumun geliyor ya, yzmn sol taraf glgede kalyor. O tarafta sanki upuzun sakalm var. Z. Tamam diye fsldam; darbe gerekleti. Peki neden yle grnyor olabilir?demi K., ok bilmi psikologlarn tavrn taknarak; bir yandan da kalarn atp enesini svazlam, glmemekte zorland yapmacklyla. Bahsedilen konuyu oktan unutmu olan N. yutkunup akn yzn kaldrm: Ne?, Niye yutkunup duruyorsun? , Bilmem. Kalbim hzl atyor. , Sana yle geliyordur. , Hayr Szn tamamlayamadan ayaa frlam. Bir gariplik var. Ellerim karncalanyor. erisi scak. Cam asanza. Aksak admlarla kitapln yanna gitmi (grne gre Kerubim sinirler zerinde koturduu vahi srlerini srayla beyninin kaplarndan geiriyormu): Rengi sama sapan demi ahabn sarms verniini iaret ederek, Deil mi? stelik eski moda. K. pencereyi aarken de gcrtdan irkilmi.Neydi o ses? Halnn kvrmnda tkezleyince Z. destek olmu koltua oturmas iin..Sarho gibiyim. Siz de fark etmediniz mi? Dili kupkuru damanda aklyormu. Bana bir bardak su getirin. Uzanp tekrar bakm aynaya, bu defa altlar mosmor, kan ana gzlerle karlamasyla gsne sinsice byyen korkunun kmesi bir olmu. Sal gn N.yle konutuumda o anki duygularn az ok renmeye altm. Etrafta zayf nlamalarla yaylan effaf sisin her eyi deitirmeye baladn hissediyormu. Sandalyenin uzadka uzadndan phem yoktu demiti. Z.yi elinde bardakla banda dikilirken grnce nedensizce kayglanm: Ne oldu?, Su istedin ya. , Ne zaman? Etkilerin zirveye yaklatn anlayan Z. barda masann zerine brakm, kanepeye oturmu. Pencereden sokaa bakan K. de gsteriyi izleyecei keye km usulca. Kaburgalarn buzdan trnaklaryla imdikleyen dehete ramen karsndakilerin gayet sakin duruu mahvetmi N.yi: Olaan deil. Korkorkuyorum. ok korkuyorum. Ben kalktmda byle deildim. Suratm Bir ey sylesenize. Anlamyor musunuz? Karnn yoklayp huzursuzca kvranm yerinde. Kalbi zplayp cierlerine arpyor, kollarna ince sa telleri dokundurulup
www.altkitap.com
106
ekiliyormu adeta. Dudaklarn bzp tmarhanelerde bile az rastlanabilecek trden bir bak atm dnyaya. K.nin dediine gre onun artk birlikte yaadklar kii olduu sylenemezmi. Uzaklap paralanan dokularla yabanclaan ller arasndan bambaka bir yere gidiyormu. Manaszlk iinde boulmakta olan yze baknca ksa bir aklamann zorunlu olduunu gren Z. ustaca zetlemi durumu: Sana uyurken Kerubim verdik. Korkulacak bir ey yok. Sakin ol. Etkisini gsteriyor. Yanndayz biz. Rahatlamay dene. Uzun tnellerde czrdayan sesi duyar duymaz N.nin kalar titremi. nk hi yabanc gelmiyormu Kerubim szc. Ben de pek ok yeni ey duymutum orada. Nasl?... Gerekten mi?... Neden yaptnz? Sizin yznzden...Azna gelen btn kfrleri (beceriksizce gevelediklerini tahmin edebiliyorum) saym ve alamaya balam birdenbire. Ne olacak imdi? Ne kadar verdiniz? demi; bardn sanarak: ok mu bardm? Ama Elektrik mavisi atrtlarla blnerek dnen girdabn ortasnda tepeden trnaa sarslm veee Deli ii btn bunlar, yardm edin, eski halime dndrn beni! Barmak istediim ama baaramadm, sesimin kmamas nedeniyle de uyanamadm kabuslar grmtm. N.nin o halini kabuslarmla kyaslamak ne kadar doru bilmiyorum. Bilinci youn damlacklardan oluan bulut halinde asl duran, kendiliinin farknda, sradan bir nesneye dnm. Eksiksizliin paras. stemsizce i geirmi, gz yalar yanaklarndan akmaya devam ederken. Fitilleri devasa tomurcuklara dnp iek aan mumlardan k-yapl ekiller ykselmi ar ar. Ortaya kan her ekille birlikte notalar alnyor, notalarn yanklar salonun duvarlarn kilise vitraylar kadar parlak renklerle boyuyor ve renkler nefes alrken N.nin bilin damlalar birbirinden uzaklayormu. ekillerin neye benzediini sorduumda N. : Ruhlar demiti basite. Byklerin meselelerine kararak kabahat ilemi ocuun teki olduumu dnmtm; yine de ocuk, yaptnn hata olduunu ayrt edemeden biraz daha bilgi istemiti: Nasldlar? N. glmseyerek yine Ruhlar diye karlk vermiti. Sonra, farkl bir deiim hissetmi: korkunun derinliklerinden zevkli huzura ykselmi. Ruhlar, ortalarndaki bolukta kuyruklaryla oynayan iki siyah kedi yavrusunun maskaralklarna glyorlarm. Dnyann gnden gne yaland, lme yaklat fikri saplanm kafasna. Bu onu yeniden perianla itmi. Grlecek yle ok ey varm ki sonunda gzlerini daha fazla ak tutamaz olmu. Aklmn arka bahesindeydim. Tek bama oynuyordum. Katlanm katlardan kesilen el ele tutumu bebekler biiminde iki boyutlu olarak oaldm. Pek ok ben vard. Ama baka bakaydlar. Kulaktan kulaa fsldyorlard. Kendilerini izleyen ben hakknda konuuyorlard. Tanrnn benlerden en gls olduunu algladm. Tanr srprizdi. Byle anlatmt durumunu N. Dediklerine gre gzlerini kapadnda sayklam: Kanaldaki en kk kpr bizimdi. l civcivi tepede buldum. Karn iti. Bacana ip balayp kanalda yzdrdm onu. Akama kadar. Annem patates kzartt. Yapm. Patatesler civcive benziyordu. Yiyemedim. Civciv intikam ald benden Biri izliyor beni. Byk
www.altkitap.com
107
N.nin yolculuunun en heyecanl ksm son blm olsa gerek. Kolayca canlandrabiliyorum zihnimde: Bedenim lke veya vadiydi. Midem kabaran deniz, barsaklarm bataklk. elaleler dklyordu boazmdan aa. Bir kstebek ailesi yayordu batakln dar ukurlarnda. Anne kstebek pembe yavrularn ansme oyduu scak maarada saklyordu. Z.nin gitar aldn duydum. K. de mrldanyordu. Gitarn tnlamalar saatin sesiyle iftleirken doduum evdeki en karanlk odann anlk grnts imek gibi akt. Gz kapaklarmn arkasnda dayanlmaz karnavallar alkalanyordu. Aalkl bir yolda yrmeye baladm. Dallar yle skt ki yolu saran glgeleri zerine yapraklarn arasndaki minicik boluklardan szan k yldzlar iziyordu. Yol beni, mimarisini kavrayamadm tapnaa gtrd. eride dier insanlardan uzakta, yontunun nnde dua ediyordu adamn biri: Tanrm bana yz verebilir misin? Onu yalnz ben iitmitim. Sustuu srada heykelin ba kopup dt. Adam kamak istediinde grdm yzn: yanm, arpk bir et yn. Tapnaktaki herkes lk atarak bayld. Bense ekilip yol verdim zavallya. Kapdan kmadan gzlerimin iine bakt. letiim kurdum onunla. Sanki bana gittiim o lkeden kendi isteimle ayrlamayacam sylyordu. Kar kacak veya soru soracak gcm yoktu. Beklemekten baka ne yapabilirdim? Hayatt bu: beklemek.Yalnzca beklemek. yle ya da byle, yerekimi derimizi sndrrken ve hareketin devamll bedenimizi trplerken, ayaklarmzn zerine dklen talamza gmlerek beklemek. Bekledim.Gerekten anlamak istediklerimi o an anlayabileceimi dndm. Kafam kartran ne varsa yalnzca hayal ederek asln renebilirdim. nsan olmamn nedeninin, hkmne gvenilen bir zarn saysz yzlerinden birisi olduu fikrine kapldm. Zar yeniden attm; kpek oldum. Annemle ve drt kardeimle abuk ayrld yolum. Orada burada dolanp a tok yaadm ve bir insann verdii eti yiyerek zehirlenip ldm. Zar elimdeydi; kayglardan uzak, mutlu sonla biten bir oyuna dntrmtm hayat. Bann zerindeki kntda k reterek okyanuslarn zifiri karanlnda yaayan irkin bir fener bal oldum. Her gece yzeye kp Ay izliyor, gne domadan okyanusun ukurlarna geri dnyordum. Byle yaadm ve lp dip amurunda rdm. tahl dudaklardan rasgele tkrlen karpuz tohumu olduumu anmsyorum. Kck bir baheye dp bitkiye dntm, meyveler verdim. Olaslklar arasnda tanp durdum. En korkun, nefret edilen canllardan grn ve tavrlaryla byleyen en sevimlilere dek. Ama sonunda kendime dndm. Ben bendim. Varln nedenini grdm bylece: istek! stek sorgulanamaz ama kart anlamn da barndrr iinde. Tam hayal edebilecei son tecrbeye hazrlanrken, uzaklardan gelen aryla irkilmi: N Bana bak. N Gzlerini atnda mumlarn parltsndan oluan kzl gne salm zerine. Z. ve K. nnde dikiliyormu. Onlara korkmadn belirtmek istemi, fakat azndan kan cmle uymu: Ne sandnz?, Deli deilim ben! diye inlemi; hemen cevap gelmi koltuktan, masadan, sandalyeden: Deli deilim ben! Bu kez: Ben de deilim demi N. Deli deilim ben. Deli deilim ben. Deli deilim ben. Buradan kmak istiyorum. K. ve Z. sakinletirmek iin ellerini omuzlarna koymular. Bizimle birliktesin. Rahat ol.
www.altkitap.com
108
Olanaksz!!! Arkasna yaslanm, kendi dibine doru burumu sonra.-Koptu- Z.yi, K.yi, ailesini, hayatn unutup lmek zere olduunu sanarak tamamen salm kendini. Hilik/Tamlk! Tek duyumsad buymu. Nasl olabilir ki? Bklp u uca eklenmi ksack bir zaman diliminin dnp durmasyla oluan ba edilemez sonsuzluk. N.nin en gl ben dedii, onunla konumu. Nedense duyduklarn anmsayamyor. Eee? diyerek anlatmaya devam etmesi iin kibarca zorladmda: Alkanlktan kaynaklanan umursamazlmzdan dolay gerek dediimiz, aslnda babasnn bilgisinin snrsz olduunu sanan ocuklarn yanlgsyla ayn bence. Hayatlarmz bolua salm saysz hava ceplerinden herhangi birisinde geiyor. Dier blmelere ulaabilmek istiyorsak cretkr denizciler olmalyz. Oralarda reneceklerimiz de yalnzca yanmzda ne getirdiimize bal deyip eliyle savuturmutu beni. O gne dek N.den duyduum en allmadk grt bu. Hem byle szleri bulup birletirmesi de ilgin. K.yle Z., yanndan ayrlmadan sabaha dek yattrmlar kabilenin acemi yesini. Gne doduunda kendine gelmi. Uyanp canl selamlam. Ona doum gnnde kolay tanmlanamaz bir tecrbe hediye eden iki kii yerde uyuyormu. Hareket etmeden oturmu dakikalarca. Yaknndaki tabakta kalan pastay yemi, Pastay yemenin grev olmadn biliyordum diyerek. Tm bunlarn drt-be saatte olmas inanlmaz geliyor bana. Boyutlar aras biletlerin (Z.nin tanmlamas) insanl rten sabit fikirlerden ne kadarn yok edeceini bilemem. Son gnlerde ilk bilgelik zerinde dnmeye baladm. Sanrm insan, bilincinin mercekleriyle oynamak zorunda kalyor belirsizliin arasnda parlak resimler kefetmek istiyorsa. Z. ve K.nin, arkadalarn hazrlksz yakaladklarndan tr kk bir zr dilemeyi esirgemeyeceklerini zannediyordum. Onlarn yant ise N.yi tatmin eden samimi bir yorum olmu: indeki senle evrende iki kiilik seyahati sana gm tepside sunduk.
www.altkitap.com
109
YOLCULUK
Cansun Uan
nci masasnn zerindeki tek kalm evra dosyasna kaldrd. Koyu renk dpiyesinin dmelerini ilikledi. Tepeye toplad salarnn hafife gevemi tokasn ban actarak sktrd. Arkas yksek, yumuack deri koltuuna srtn yaslad. Saatine bakt, 7ye yaklayor. antasn alp kmadan nce odasna gz gezdirdi. Bu odann tek tek kendi setii eyalar; bordo deri koltuu, klasik Hereke hals, zerinde duran oymal maun sehpa ve onu ssleyen bir ka gm biblo, ar kadife perdeler kendine duyduu gven hissini pekitirir, srprizlerin tedirginliine yer vermeyen, her saati dikkatle planlanm hayatnn tkr tkr ileyen birer paras olarak ona kucak aard. Baarl geen bir gnn ardndan hafif bir yorgunluk gvdesini sarmaya balamt. antasna uzand. Tam kapdan karken dahili telefonu ald. Cevap vermekle ekip gitmek arasnda kald ok ksa bir sre. -Efendim? -nci Hanm, biraz odama gelir misiniz? Mahmut Bey, bu saatte, ne istiyebilirdi? yneticisi de, bu saatte...? Hi bir laf da uzatmaz. -Bu akam Ankaraya gidiyorsunuz. -Nereye gidiyorum? Pekala duymutu. Vakit kazanmak istiyordu sadece. Buna, gece vakti bir yolculua, hi hazr deildi. irkete girerken yle anlamt. Her trl zor ii yapmaya razyd. stanbul iinde olmak kaydyla. merle, yllar nce evlenirlerken birlikte aldklar temel kararlardan biriydi bu. seyehatlerine kmyacaklar. Kendilerine gre bunun bir ka sebebi vard. En nemlisi evli iftlerin zerindeki olumsuz etkisi. seyehatleri nedeniyle sk sk birbirlerinden uzak kalan iftlerin halleri ortadayd. Bir ka sene gemeden ayrlyorlard. -u son on be gnde yabanc irketlerle yaptmz anlamalarn Bakanlklardan onay gerekiyor. Haftaya ylba. Yeni sene girmeden halletmeliyiz. -Ya Tolga Bey? -O da ok nemli baka bir i iin zmire gidiyor. nnde duran bir ka dosyay ve tren biletini nciye uzatt. Onun zeki, bilgili, hayran olduu patronu. leri ynetme ve zme becerisini dikkatle izledii ve ayn onun gibi davranmaya alt
www.altkitap.com
110
-Sabah Bakanlklarda olmalsnz. Trenle gitmeyi tercih edeceinizi dndm. Saat onda kalkyor. Cebinizi ak tutun, haberleiriz. Dosyalar ve bileti alp odadan kt. aknlk iindeydi. Nasl bir emri vakiydi bu? Mahmut Beyden hi beklemezdi dorusu. Gndzden bileti bile aldrm. Peki niye daha nceden sylemedi? Moralimi bozmamak iin. Buna kzacam biliyor. leri etkilememek iin. Peki ya Tolgaya ne demeli. Mutlaka kolluyor sinsi. Evine girdiinde rahat bir nefes ald. Bir tek toz zerresinin bile barnmad, eyalarnn alkn olduklar yerlerinden milim oynamayan dzenleri iinde brosunun bir uzants olan gvenli yuvas onu kucaklyordu ite. antasn ve elindeki dosyalar yemek masasnn zerine brakt. mer henz gelmemi. Bu seyahat onu da artacak. meri dnnce tedirginlii artt. Tren biletini eline alp uzun uzun bakt. lk defa bir tren bileti gryordu. Ufack bir ey. Kartondan bir domino tana benziyor. Hayretle daha nce hi trene binmemi olduunu dnd. Hi binmemimiydi? Kendini koltua brakt. Elbette binmiti. Kk bir ocukken. Gztepede. Sskack, dank salarnn yarsn rtt iri zeytin gzl bir olan ocuunu anmsad. Tek arkada, gzel havalarda, dads Hatice teyze baheye indirdiinde birlikte oynadklar Kemal. Galiba kapcnn oluydu. Kendinden bir ka ya byk, her eyi bilen bkn bir ocuktu. Kk nci her gn defalarca iittii ddk sesinden trenin yakn bir yerden getiini biliyor, ok merak ediyordu. Annesine bu isteinden bahsettiinde Artk trenler gvenli tatlar deil. stelik pislikten geilmiyor diyerek onu bandan savmt. - Kemal, biliyor musun ben hi trene binmedim. - Ben seni bindiririm. - Bilet almamz gerekir deil mi, vapurdaki gibi? Benim hi param yok. - Benim de yok. Olsun. Gztepeden biner bir durak sonra ineriz. Hatice teyzeyi nasl atlattklarn hi hatrlamyordu. Kemalle el ele tutuup trene binmilerdi. Gz ap kapayana kadar br duraa gelmilerdi bile. Hi bir ey anlamadan. Bir durak sonra ineriz dediler. Bir durak, bir durak daha derken Pendie vardlar. Trenden inip ylece kala kaldlar. Nasl dneceklerdi? Tabi yryerek. nci btn bunlar aklndan geirirken o gn hem ok elenmi, hem ok korkmu olduunu hatrlad. Yorgun, perian bir halde eve dnmeye alrken gen bir subayn yardmyla, karanlklarda eve geldikleri an da hatrlyordu. Annesinin alamaktan imi ve kzarm gzlerini, eve dolan akrabalarn grlt patrtlarn, hepsini. Hatice teyze kovulmu, baheye kmas da Kemalle oynamas da yasaklanmt. Artk her gn annesi iten gelene kadar anneannesiyle kalyordu. Bir sre sonra da tren ddklerinin hi duyulmad baka bir semte tanmlard. nci kapnn almasyla ryadan uyanr gibi silkindi. Saat sekizi geiyordu ve o daha hi bir hazrlk yapmamt. bu seyehatten haberi vard. Toplantda arada yzme bakp pis pis srtmas demek bundand. Mahmut Beyle aramz amak iin frsat
www.altkitap.com
111
-Ho geldin hayatm. -Hayrola sen hasta msn? Rengin ok soluk. -eri gir de anlatrm. Bu gece Ankaraya gidiyorum! -Anlamadm! Gerekten anlyamamt. Ankarada onun tanmad bir akrabas vard da ona m bir ey olmutu? nci bir rpda akam zeri olanlar anlatt. merin yz asld. Can pek sklmt. -Ne zaman dnersin? - biterse yarn akam, olmazsa br gn. Allahtan Tolga kime, nasl ulaacam tek tek yazm. Ne olur ne olmaz diye de otelde yer ayrtmlar. -Madem yle toplanmana yardm edeyim. Koskocaman tren garnma girdiklerinde grdkleri ikisini de artt. Gar, akamn bu saatinde her trl insanla tklm tklm doluydu. Yal bal insanlar, grltc gen gruplar, koyu renk antalaryla i adamlar, kyller, telala oradan oraya kouuyor, sesleri bir uultu halinde birbirine karyordu. nci, merle her akam evlerinde, televizyonun karsnda sakin mutlu otururlarken dier insanlarn bu garda bulutuklarn dnd. -Sen git hayatm, bekleme hi bu soukta. mer itiraz etmedi. -Oldu, arabay da kt bir yerde braktm. Sana iyi yolculuklar. Cebini ak tut, haberleiriz. Hzla uzaklat. nci onun byle gidivermesine biraz bozuldu. O laf olsun diye sylemiti. Hi olmazsa yerine kadar gtrebilirdi. Kalabala karp uzaklaan kocasnn arkasndan uzun uzun bakt. lerleyen dakikalarda nce yerini buldu, paltosunu ve mini valizini yerletirdi. Kompartmann koltuklarna sinmi, deiik insanlarn birbirine karm kokusuyla birlikte mazot ve metal karm tren kokusunu burnunda hissederek bulunduu ortama almaya alyordu. Midesine saplanan sancyla irkildi. lenden beri azna bir ey koymadn, akam yemei yemediklerini hatrlad. Trenin kalkmasna pek az kala restorandan ieri girdi. Masalar henz botu. Pencere kenarnda bir yer seip oturdu. Masa rtlerinin kar beyazl onu ok artt. Turuncu sal gen bir garson*, kk vazolara krmz karanfiller koyuyordu. ocuun gzn yakalamaya alrken, arkasndan ef olduunu tahmin ettii baka bir adam geldi. -Buyursunlar hanmefendi! -Neleriniz var? -Neyimiz yok ki! Liste burada, ama bu soukta scak bir mercimek orbasyla balayn derim, sonras kolay. nci ses tonu ve duruundan bu garsonun yllardr ayni ii byk bir ustalkla yaptna inanarak kendini onun nerilerine teslim etmeye karar verdi.
www.altkitap.com
112
-yle olsun. Bu arada hafif bir sarsntyla tren hareket etmiti. Mis gibi tereya kokulu scak orba ncinin iini strken dier masalar yava yava dolmaya balad. gecenin karanln yararak Tekerleklerin ritmik grlts, restorandaki rencilerin, i adamlarnn ve dier yolcularn grltleriyle karyor, hzla ilerliyordu. Daha bir ka saat nce tela, tedirginlik ve beyaz rtl krmz karanfilli masasnn iini kaplam olan huzursuzluun yava yava kzgnlk duygularyla aresiz kalan gen kadn, banda scack orbasn yudumlarken, -Msaade eder misiniz? Ban kaldrd. Sesin sahibine bakt. Masasna oturmak iin izin istiyor. nci etrafna baknd. -Ben de baktm, ama tek bo yer buras. Kabalk m yapmt ? -Rica ederim, buyurun tabi. Tren kalkar kalkmaz restoran doluvermiti. yi ki erken geldim diye dnd. orbas da bitmek zereydi zaten. Kalabal yaran garson zpkn gibi masann banda bitmiti. Adam bu kalabalkta orbasnn bittiini nasl farketmiti. Ona ykl bir bahi brakmaya karar verdi. -Kemal abi, geciktin bu akam! -Haklsn Muhittin*, son anda bir yn teferruat. stanbulun trafii malum. Ellerim doluydu, nce kompartmana yerleeyim dedim. -Her zamanki gibi mi abi, nce bir orbaya ne dersin? -orbay bo ver, sen yavatan donat bakalm masamz. Garson ayn hzla geri dnerken ncinin bo taban farketti. -Hanmefendi, imdi ne arzu ederler ? nci, artk masann esas mterisi olmadnn farknda, hafiften incinmi, -Siz ne nerirsiniz? Diye sordu. -Size ekili bol bir salata, yannda pre ve rosto ya da gzel bir zgara kfteyle pilav olabilir. -Salatayla kfteyi alaym. Muhittin alkn hareketlerle bir iki defada sofray donatt. Krmz domateslerle ssl beyaz peynir taba, minik sigara brekleri, yuvarlak kfteler, barbunya plaki, yourt, kk bir ie rak ve barda. Kemal gzyle nciyi iaret ederek, -Muhittin, ayp oluyor, bir bardak daha getiriver, dedi. Muhittin yznde o ier mi bilmem ? gibi bir ifadeyle, -Tabi, pardon! Diye koturdu.
eridiini, tekerleklerin her dnyle karanlklarn iinde kaybolduunu hissediyordu.
www.altkitap.com
113
nci karsndaki adama dikkatle bakt.
Hafif krlam,uzun dalgal salarn
ensesinde toplam, iri kahve rengi gzl, hafif sivrice burunlu. V yakal krmz kazann iinden beyaz bisiklet atlet yakas grnyor. Kulann birinde de gm bir halka kpe. Koskoca adam, at kuyruklu, stelik kpeli. Sigara da iiyor. Geni omuzlu, glen gzl, yakkl saylr. -Teekkrler, ben imem. Adam, bu itiraz hi dikkate almadan ncinin de bardan doldururken, mis gibi anason kokusu bardaktan masann zerine tayordu. -Ankaraya i iin her halde? -Nereden bildiniz? Becerikli garson masay donattktan sonra yok oldu nedense. Arada bir uzaktan, masalarn zerinde dolanan ban gryor. Arkasnda da turuncu sal ocuk. Bir an nce kendi yemeini getirseler de kalksa bu masadan. Adamn becerikli hareketlerle, masann zerindeki mezelerden birer ikier tabaklarna pay ediini seyretti. Kfteyi beklemeden hemen imdi bu masadan kalkmalyd. -Haydi erefe! Ne olur geveyin biraz! Bu yolculuk baka trl ekilmez. -Gergin deilim ben. Adam hafife gld. Glmesi daha da sinirine dokundu. Eer imdi kalkarsa ekmeine ya srm olacak. Arkasndan daha ok glp belki de onunla alay edecek. aresizce rak kadehini dudaklarna gtrd. Byk bir yudum ald. ki boazn yakarak midesine indi. Biraz beyaz peynir, bir ka kfte, bir iki yudum daha. akaklar hafiften zonkluyor. Ba yavaa dnerken, renkli, grltl kalabal bir lunapark gibi alglyor. -sminiz Kemal miydi? -Evet, Kemal Acar. Duymu muydunuz? -Neyi duymu muydum? -Boverin, dedi adam. Yine gld. Byle iten glebilen bir erkek grmemiti daha nce. -Hi Gztepede oturdunuz mu? Yani ok eskiden. arma sras adamdayd. nci ilk defa uzun bir cmle kurmutu. -Ben Ankaralym. stanbulda hi yaamadm. Orda yaayan birine mi benzettiniz? imdi de nci glyordu. -lk tren yolculuumu da bir Kemalle yapmtm da, acaba dedim yllar sonra... Bir sre ikisi de konumadan yemeklerini yediler. Adam nciyi yine dikkatle szyordu. -Sanz aarmsnz? Dedi. nci akn akn adama bakyordu. -Topuzunuzu diyorum. zn. ok sk yapmsnz. Tokalar ba ars yapar.
www.altkitap.com
114
nci bir robot gibi kendine syleneni yapt. Bir iki el hareketiyle tokalarn ekti, kard. Dalga dalga omuzlarna dklen salarndan akan siyah-kzl prltlar Kemalin gzlerinde yansd. -Profiliniz ok gzel. Gzleriniz de yle. Eminim gn nda renkleri deiiyordur. -Klasik olucak ama, karnza oturan her kadna bu tr eyler syler misiniz? -Tabi, her kadna, her erkee, her ocua karmda kim varsa. Benim iim bu. -iniz mi? -Evet, ben ressamm. stanbula sk sk sergi iin gelirim. Ayrca Tunal Hilmide bir resim atelyem var. Hem galeri, hem atelye, bilirsiniz ite. -Yok, ben hi anlamam yle eylerden. -sterseniz ben size anlatrm. Restorann gittike artan grltsnde, antasndan gelen mekanik mzik sesini farketti. -Alo nci, ne zamandr aldryorum, duymuyor musun? Bu grltler de ne, neredesin sen? nci, ayrlal henz bir ka saat olmasna ramen kocasndan ok uzaklardaym gibi hissetti. -Restorandaym, yemek yiyorum, buras ok kalabalk ve grltl, sesini zor duyuyorum diyebildi glkle. mer onu merak ettiini, inince mutlaka aramasn ve buna banzer szleri ard arda sralarken o karsndaki adama bakyor, onun hereyi bilen, umursamaz, neeli tavrndan etkileniyordu. -Tamam, yarn grrz dedi aceleyle. Telefonun kapatma tuuna basp antasnn iine atverdi. -Kemal Abi, bir istein var myd? Elinde bir tabak salata ve kfte, garson balarnda duruyordu. aknlkla nciye bakt. Kzarm yanaklar, omuzlarna dklm dalga dalga salar, prltl gzleriyle sanki bu baka bir kadnd. Kemale gzleriyle, Abi ne oluyoruz? der gibiydi. -Muhittin bana da scak bir eyler getir. nci iskemlesine iyice bir yerleti. Kk yudumlarla raksn bitirdi. Tabandaki mezeleri, kofteleri, tadn kararak, ar ar ineyerek yedi. Arada bir karsnda oturan adamn gzlerinin iine bakp, kendini oradan grmeye alt. Bir kadn olarak. Yanaklarnn alev alev yandn hissediyor, bu scakln vcudunun her yerinde dolap, parmak ularna kadar yaylmasna izin veriyordu. Kemal canl ve neeli konuarak ona ressamlardan, galerilerden, Ankarayla stanbulun insanlarnn sanata farkl yaklamlarndan sz ediyordu. Ankarada oturmay ok sevdiini, buna karn stanbul'un bir sanat iin ok zengin, byl ve ihtiaml bir kaynak olduunu, bu yzden her frsatta gelmeye altn anlatyordu. anda aklna geliveren baka detaylar da ilave ederek anlatt. -Gerekten o Kemal olsaydm ne harika olurdu! nci glmseyerek dinliyordu. Kklndeki u tren macerasn anlatmasn isteyince o da batan sona, o
www.altkitap.com
115
Dedi ve yine gldler. Kahvelerini sylediler. Trenin raylarda kard seslere ve yava yava tenhalaan restorann azalan grltsne kulak vererek, hi konumadan itiler. -Artk biraz uyumalym. -Ben de yle. Herkes kendi kompartmanna giderken, Kemal czdanndan bir kart karp nciye uzatt. -Atelyenin adresi. Vaktiniz olursa, veya Ankaraya tekrar gelirseniz, mutlaka beklerim dedi. -Bunu ok isterim. -Haa bir de, ne olur sanz yle toplamayn bir daha. Omuzlarnza salverin. nci gld. -Tamam, sz. Siz de hep toplayn. Cok yakm . Ertesi gn nci, byk bir enerji ve zveriyle ilerini bitirdi. Akam trenine yetiti. Bu tenha bir trendi. Restoranda karsna kimse oturmad. Turuncu sal ocukla Muhittin de yoklard. Kendisini biraz yalnz hissederek , dn akam dnp ara ara glmseyerek yemeini yedi. inde farkl kprtlar vard. Bir gecelik deil, gnler sren bir yolculuk yapm, deiik yerler grm bir ok deiik insan tanm gibi hissediyordu. Kahvesini ierken karsnda yol arkadann yz beliriyor, iri kahve rengi gzleri kendisini beenerek szyordu. raporlarn ve notlarn toplad. Yatakl vagona doru yrd. Ofise dndnde, i seyahatleriyle ilgili tutumundaki esneklii Mahmut Beye bildirmeliyim diye dnd. Bir sonraki geliinde de Tunal Hilmiye mutlaka urayacakt.
*Kapak Kz, Ayfer Tun, Can Yaynlar
www.altkitap.com
116
TEMZ SAYFA ve BELK DE BR KALEM

Meral Yakar Uyudum da uyandm Yine ayn dnya Karar verdim kalmaya Uzanrken aynaya...
Bazen temiz bir sayfann samimi bulabileceim tek hikye olduunu dnyorum. Ne zaman iimden gelen, sra d bir davranta bulunmak istesem, ya ardnda baka eyler arayacaklar dncesiyle, ya da sama sapan, uygunsuz iler yapan biri gibi alglanabileceim korkusuyla vazgeiyorum. nsanlarn dndklerinin bir nemi olduu iin deil, sadece dnceleriyle yaptm ve hissettiklerimin gerekliini deitirebilecekleri iin... ren bir durum bu. Ya ben iimden geldii gibi davranrken, bakalar tarafndan sahtelik, yapmacklk veya zentilikle sulanrsam? Daha fenas ya sahte, yapmack veya zentiysem? Bu paranoya o kadar gl ki, srf bu yzden ou zaman hareketsiz kalyorum. Aslnda mantkl olarak dndmde, herkesin hayatnda olan sahteliklerin neden beni bu kadar baladn anlayamyorum. Belki hibir ekilde kendini, yerini, yurdunu bulamam ve asla da bulamayacak olan annemin asla kendisine, doal haline ulaamam olmamdandr. Onun evi diye bir kavramm yok mesela. Sadece onu grdm snrl saydaki yllar iinde bile yirmiden fazla ev deitirdi. Aklmda kalan her zellii ya baka birilerine ait, ya da ksa sreli heveslerden ibaret. Yalanlarn kimden ald bilemiyorum, onlar belki hayatn srdrebilmesi iin gerekli olan aralardan baka bir ey deildi. Yeni hatrlyorum, gittike anlam kazanyor her ey. Baklar bana brakt en belirgin mirast. Her hareketim sorgulanrd. Neyle uramak istesem ksa srede sklp terk edeceimden korktuklar iin engellenirdim. Sonra buna altm, hibir ey istemez oldum. Gittike daha da uzaklatm hayattan. Sanki hep bekleme odasndaydm, ama beklediimi unutmutum. Bugn yle bir an yaadm ki istesem de istemesem de hibir ey eskisi gibi olmayacak. ... Dn gibi hatrlamyorum, dnd zaten. Eskiden olduu gibi yaz scana ramen takm elbiseyle karma oturmu, yzme sevgiyle bakyordu. O marur ifadesi yllarn yorgunluuna ramen silinmemiti. Kapm aldnda akamzeriydi. Balkonda ay ime plnlar yapyordum.
www.altkitap.com
117
Ho geldin Kenan Amca. Kt bir durum yok deil mi? Aksine hayrl bir i iin geldim. unu bir al hele. aknlktan bana uzatt ikolata paketini almay bile akl edememitim. Kabalma kzarak salona buyur ettim. Onu senelerdir grmyordum. Aile dostumuzdu Kenan Amca, babamla otururken komuyduk. Son derece kendinden emin bir tavr vard, ondan ekinirdim. Severdim bir yandan da, o da beni severdi. Bu bana kar her hareketinden, zellikle de gzlerinden belliydi. Sonradan eim olan olunu evlatlktan reddettii zaman, sa sakal birbirinde bizim evde alad gn hi unutmuyorum. Melike benim kzm olsun. demiti babama. Sen de ister misin? Onu hep sinirli, arbal ve mesafeli grmeye altm iin sorusunu cevaplamaya ekinmitim. imdi pembe koltuuma oturmu, eskisi gibi ar ar konuuyordu, O da ne yapsn bildiin gibi hl. Bu yamzda bile kavga kyamet. stelik boanmaya da yanamyor, ee yzd yzd kuyruuna geldi tabi. nsan hayatta her zaman ortasn bulmal bir eyin. Gzn ok ykseklerde olursa da kaybedersin, hibir ey istemezsen de... Alev Hanm hatrlyorum, pek sevmezdim. Daha ok acrdm, batan aa sahteydi tavrlar. Babam anlatmt hikyesini. Hayat boyunca hibir ekilde anlam veremediim bir hedefi olmu: lks yaam. Yoksul bir mahallede, ailesinin imknlarn zorlayarak gnderdii kolejlerde bym. Ben buralara lyk deilim dermi. Ona gre her davran uygunsuzmu. nsann yle arkadalar olmal, byle ortamlarda an yrmeliymi. Otuz be yalarna kadar baaramam. Tek bana kk bir evde yaayan, kendi parasn kendi kazanan bir dulken (ayn benim imdiki halim gibi), Kenan Amcayla tanm. Ne yapp edip ondan hamile kalm. Kenan Amcann ailesi istememi onu, etmedikleri tehdit kalmam bebei aldrmas iin. Fakat o dinlememi, ben bakarm demi. Tabi Kenan Amca daha sonra yumuam. Olunu kucana aldnda... Acaba benden ne istiyordu? Skntyla kprdanmaya baladm, eskisi gibi gerilmitim. Kenan Amca hatay affetmezdi. Sayl i adamlarndan biri olmasnn sebebi bu olsa gerek diye dnrdm hep. Mtevaz evimden holanmayacan tahmin edebiliyordum. Olundan ayrldmda babamdan ok o, yardmc olmutu bana, desteini hep arkamda hissetmitim. Ouz, bitirdii okullara, bildii dillere, i hayatndan balantlarna ramen bir baltaya sap olamamt. Hibir eyi kendine lyk gremedi. Babasna benzediini dnrdm. imdi anlyorum ki yanlmm. ok farkllar; grntlerinin, huylarnn benzemesi bir ey ifade etmiyor. Bir insan ardnda olanlar sevdiriyor. Kenan Amca ihtiaml bir evse olu onun kartondan maketiydi. Ee sen naslsn bakalm? Hep ben anlatyorum. Hayat nasl gidiyor? Hl editrlk m yapyorsun? Evet, iimden memnunum. Baz hafta sonlar da antam alp uzun doa gezilerine kyorum. Bykadadaydm geen hafta... Yine o bildik bak. Sustum. u anda karmda otururken herkesin benimle ilgili anlamakta glk ektii soruyu soruyordu byk ihtimalle kendine. Bir insan nasl babasndan kalacak btn imknlara arkasn dner ve kendi kabuuna ekilir? Bana greyse
www.altkitap.com
118
her ey ak ve netti. irketteki ofislerde dnen oyunlar bana gre deildi. Byle mutluydum. Kimseye bir eyler kantlama derdim de yoktu stelik. Para, pul, kariyer gibi eyler beni ilgilendirmiyordu. Bana dokunmasnlar yeterdi. Herkese byle anlatmtm o zamanlar, neyse ki anlayan da olmutu; dostlarm. Onlar da benden farkl deildi zaten. Mutlu, sakin hayatlar yayorlard. Sevdikleri ileri yapyorlard. Byk hrslar, umutlar yoktu. Yalnz benden farkl olarak, onlara muhta insanlar vard; rencileri veya ocuklar. Kenan Amca konumaya devam ediyordu. antiyede kaza olmu, bir ii lm. zntden mahvolmu, ailesine epey yardm yapm. Eskiden bu kadar konumazd. Eskiden her ey ok farklyd zaten. Bir ay koyup geliyorum Kenan Amca, ya da istersen souk bir eyler getireyim? Bir bardak souk su alabilirim kzm. Tezgha koyduum ikolatay atm. Bize gelirken eli hep dolu olurdu. Ouzu babasyla yzlemesi iin ikna ettiim gn hatrladm. Mutlu olmalarn istiyordum. Onlar bartktan sonra beraber gzel gnlerimiz oldu. Babam da alp tatile giderdik. Ne yazk ki ok uzun srmedi. Ouz sonradan hep beni sulad, babasnn paras iin onu zorladm ima ediyordu. Byle olmadn ikimiz de biliyorduk. Beni yanl anlam olmasna imkn yoktu. ikolatay bir bardak suyla ikram ettim. Kenan Amca en sonunda asl konuya geldi. Artk vakti geldi. Aylarca dndm. Yaadklarm az ok biliyorsun kzm, kimseye pay brakmak istemiyorum. Hak etmiyorlar, hak etmemeliler. Affedemiyorum. Sen de benim gibi yalnz saylrsn, stelik buna benim o kendine bile hayr olmayan olum sebep oldu. kimiz de bakalarnn kurban olduk. Avukatmla konutum. Her eyi ayarladk. Kabul edersen vasiyetname hazrlamak yerine bankadaki parann ou dolayl yollarla senin hesabna aktarlacak. Bylece benden sonra bizimkiler paralara ne olduunu asla renemeyecek. Tabii peine dmemeleri iin phe ekmemen gerekiyor, bu yzden harcamalarna... Azma gtrmek zere olduum ikolata parasn yere drdm. Kabul etmezsem? yle bir durumda herhlde balayacak bir kurum bulurum. Ama bil ki beni gerekten ok zersin. Gzlerimin iine bakt. Bilemiyorum... Sen dn, beni ararsn. Numaram deimedi. Ben gideyim artk. Kendimi korkun hissediyordum. Bam dnyor, odadaki her ey zerime geliyordu. Kenan Amcay uurladktan sonra Nihan ardm. Byle zamanlarda bende kalr. Saatlerce konutuk. Beni elinden geldii kadar rahatlatmaya alt. Kapana kslmtm. Bir yandan Ouzun durumu rendiinde dnecekleri, yanl anlalma korkusunun yarataca kbus, her eyin deiecei gerei, dier yandan Kenan Amcay hayatnda bir kez olsun mutlu etme istei... Nihanla ne kadar tartrsak tartalm her seferinde paray almak istemediim nedenler ar bast. Onun ocuklar vard, beni ok iyi anlasa da byle bir frsat karmak ona anlamsz geliyordu. Konumaktan yorgun dp sabaha doru uykuya daldmda tuhaf ryalarmdan birini grdm. Kenan Amca, Alev Hanm, Ouz, Nihan, babam ve ben karanlk
www.altkitap.com
119
bir ormanda birbirimizin zerinden atlyorduk. zerinden atladmz kii kaybolup biraz sonra tekrar beliriyor, bu oyun byle srp gidiyordu. Zaman zaman kulaklarmz sar eden bir kahkaha sesi rzgr olup esiyordu. ... Melike uyan. Hadi uyan dedim bak telefon sana. Saat ka? len oldu, alsana unu! Alo. Evet. Evet... Ne! Nihan yzmn ald ifadeden korkmutu. Yatakta dorulup oturdum. Bam ellerimin arasna aldm. Annem lm. Uzun sredir hastaym. Kan kanserinden... Cenazeye aryorlar. Balkesir, Akaydan kalkyormu. Gidecek misin? Ellerim babamn numarasn tulad. Ona syleme grevini bir an nce yerine getirip kurtulmalydm. Ksaca anlattm, uzunca sustuk. Seninle gelmemi ister misin? Hayr. Peki. Dnnce ara. Gelmeyeceini biliyordum. Syleyecek baka bir ey bulamad belliydi. ... Yamur falan yamyor, hava olabildiine scak, gne yakyor. Dolaysyla gne gzlkl insanlarn arasna karrken filmlerden frlam gibi durmadklar iin onlara iimden teekkr ediyorum. Mezarlkta talarn zerinden atlayarak ilerlerken neden btn olas sahteliklerden nefret ettiimi sorguluyorum. Ne zaman balad bu taknt hatrlayamyorum. Yol ksa sryor, dncelerimden abucak syrlyorum. Pek kalabalk deiliz, uzun boylu bir adam elinde merhumun resmini tutuyor. Resimdeki melek yzl kadn masmavi gzleri, dupduru cildiyle ifadesiz grnyor. Bir elini enesinin altna koymu. ok gzel bir kadn... Ama sanki bir eyler eksik. Resim, anlamlandrma abalarma cevap vermiyor, kadn hayatn tm anlamszln yznde tamak ister gibi. nsanda hibir duygu uyandrmyor. Fazla zerinde duramyorum, babamn o szleri geliyor aklma nk... Sahteliklere, bata kendim en byk sahte olduum iin bu kadar takyormuum. nsanlarn yapmadn yaparak, farkl hissetmek istiyormuum, bu nedenle kendim olamyormuum. Kurtulu arar gibi cenazedekilerin yzlerine bakyorum. Hepsini bir yerden tanyor gibiyim. Sessizce bekliyorlar, nlerden birka kii alyor sanki. Onsekiz-yirmi yalarnda, simsiyah giymi bir kz dikkatimi ekiyor, tuhaf bir ekilde ayn anlamszl onun gzlerinde de gryorum. Resimdeki gen kadna ne kadar da benzediini fark ediyorum. Yavaa ilerliyorum, yakndan bakyorum. Benzerliin sadece yz hatlar ve teninin beyazlnda olduunu gryorum. aknlm,
www.altkitap.com
120
baklarndaki benzerlikten olmal. Kz dedikleri bu muydu acaba? Sorsam m, ya terslerse? Tersleyecek gibi durmuyor, o kadar saydam ki sanki yan mezardan kalkp gelmi. Merhaba. Merhaba. Anneniz miydi? Galiba. Nereden anladnz? Benziyorsunuz da. Kz kuru bir glmsemeyle karlk veriyor. Ne demek galiba? Tek diyebilecei bu mu? nsanlar mendillerle yzlerini silmeye baladlar. Hava gerekten fazla scak, le gnei tepemizde. Baka saat bulamadlar m bu cenazeye. Dayanamayacam. Neden galiba dediniz? Uzun hikye. imdi daha da meraklandm. Kusura bakmayn her zaman byle deilimdir, bir ey sylemek zorunda deilsiniz. imdi biraz daha durgunlayor, ama hi de zgn grnmyor. Yznden bunun tesinde bir ey karmak imknsz. nemli deil, benim suum... Fakat inann baka bir ey gelmiyor aklma. ok dndm o benim neyimdi diye, cevabn ben de bulamadm. Vaktiniz varsa cenazeden sonra anlataym. Hatta belki bana siz yardmc olabilirsiniz. Ne kadar da tuhaf bir kz, ryalarma benziyor. Dn gecekine benzer bir tanesini de ok nce grmtm. Tepeme dmek zere bir meteor gryorum, yere uzanyorum, en son hatrladm meteorun iki metre teme arpt oluyor. Sonra gya drt gn kendimde deilmiim. Salonda insanlar toplanm, babam da var. Yzm bembeyaz, korkudan kaskat ben de oturuyorum. Biri nihayet beni gstererek bir eyler anlatmaya balyor, rahatlyorum. Ya ldysem diye ses karmamm meer, renmek istememiim. Babam hemen fark ettim diyor. Bu da onun gibi bir ey oldu. Galiba annesinin cenazesinde olan bo bakl tuhaf bir kz. ... Sakin bir ay bahesine oturuyoruz. Korkuyorum. Kardeim mi? Gcm yok. Anlatmaya balyor. Resimde grdn gen kadn... Siz demiyorum artk bir mahsuru var m? Yok tabi ki, zelini anlatacan biri yabanc deildir artk. Benim iin zel deil, srlarm yoktur nk, anlamsz geliyor. Neyi kimden saklayacam, ayrca o kadar nemli miyim? Sibel anlatyor, ben dinliyorum. yle masum grnyor ki kendi halime bakmadan onu teselli etmek istiyorum. Evrenin farkl boyutlarnda olduumuzu hissediyorum. Ayn insann bytt, bolukta birbirine arpan iki solgun ruh. Her sznde ayn aresizlik, ayn aknlk. Annem onu evlatlk edinmi. O ara modadr kesin. Anladm kadaryla sonra ondan da sklm. armadm. Bilmemne kurslarna katlm. Hocasna k olmu. Evlenmiler.
www.altkitap.com
121
Sibelden kurtulmak istedikleri belliymi. O srada hastal km. Her eye ramen kin duymuyor. Anlayamyor sadece. Anlattklar bana deil, kendine. Hibir eyin eskisi gibi kalamayacan biliyorum. Bu zamana kadar direndim. Aknt beni buralara kadar srkledi, att. Artk gcmn tkendiini hissediyorum. Dn saatime daha ok var. Sibeli burada, aresiz bir halde brakmak istemiyorum. Ne yapacam da bilemiyorum. Ben artk ben deilim, baka biri var iimde. Bedenimde deiik duygular bir arada yaayan bir yabanc. Kk, akn bir gen kz ebediyen kollarnda teselli etmek istiyor, belirsiz birilerinden veya bir eylerden intikamn alsn istiyor, kendisiyle beraber yanndakileri de kaybettii ormandan kurtulmak istiyor, en youn olarak da korkuyor. ... Biletimdeki Var Yerinin cevab silinmi elimde oynamaktan. Sibel derin bir uykuya dalm. Anlar gibi oluyorum. Belki de her ey yanlsamayd. Doal olan bir ey yoktu. Farknda olmasak da etrafta grp rendiklerimizden baka bir hayat kuramyorduk kendimize, daha da stelersek kayboluyorduk. nsann doas yoktu, ulalmas gereken bir yer de yoktu. Oturduum yerden insanlara bakyorum, nereye gittiklerini umursuyor gibi grnmyorlar. Kimi gazete, kimi dergi okuyor, bir anne alayan bebeini sakinletirmeye alyor. Otobs ar ar ilerliyor. Gidiyorum, gidiyoruz. ... Melike: Kenan Beyin miras sayesinde, ocukken heves ettiklerini deniyor. u anda, at Orman temal resim sergisinde, glmsyor. (Srada ne var bilinmez.) Sibel: Melike onu yurtdna okumaya gnderdi. Ouzun sonuna aldrmyor. Bir de o deneyecekmi. Kenan Bey: ld... Cenazesinde herkes siyah giymi, siyah gne gzl takmt ve yamur yayordu. Alev Hanm ve Ouz: Kayboldular. Nihan: O pek deimedi. Baba: O da yle. Yazar: yksn Holywoodvari bir sonla bitirdi. Olsun, artk temiz sayfa grmek istemiyor.
www.altkitap.com
122
SZCK KAYBI
Pelin Ylmaz
1) D Azmi Safran Boyuksa evime tam bir hafta nce geldi. Doum gnmd. O gn dmeye baladm. Azminin bu ile bir ilgisi yok. Ben derken evime gelmesi tamamen tesadf. Arkadam Beyaz Zambakn doum gn hediyesiydi o bana. Bir kre iinde hapsedilmi, azimle debelenen sar ve ksa bir yaratkt Azmi, adn biz koyduk. Sk dtm iin bilirim, derken zaman ok yavalyor. Duruyor sanki. Sonsuza dek srecek zannediyorsunuz bu d. Dardan baz sesler geliyor, kulaklarnz uulduyor, sylenenleri anlamyorsunuz. Barmak istiyorsunuz, sesiniz kmyor. Birileri sizin iin bir eyler yapsn istiyorsunuz, birileri sizin iin bir eyler yapmak istiyor ama olmuyor. Elinizi uzatamyorsunuz, tutamyorlar. Hem donup kalm bir film karesi gibisiniz hem dyorsunuz. Bunun nasl olabildiini anlayamyorsunuz. Asrlar sren saniyeler bazen de gnler- sonra kendinizi yerde buluyorsunuz. Elleriniz syrlm, diziniz kanam, gzlkleriniz krlm, kafanz yarlm ya da sadece yreiniz; syrlm, kanam, krlm, yarlm... Bir haftadr dyorum Azmi kresinin iinde debelendike ben dyorum. Ne zaman bitecek bu d bilmiyorum. Syrlacak, kanayacak, krlacak, yarlacak yreim; bekliyorum. Azmiyi canl bir Hamster zannediyorum. Pili bitince Azmi de tkenecek, debelenemeyecek artk, bilmiyorum. 2) BTKSEL HAYAT Szckler beni terk ediyor. Onlar olmadan yaayamyorum. Uyuyamyorum, uyanamyorum, konuamyorum, dnemiyorum. Bitkisel hayatta gibiyim. Ne yapp edip bana geri dnmelerini salamalym. Bunun bir yolunu bulamyorum. 3) KTAPLAR Yarm braktm kitaplarn says artyor. Merak bile etmiyorum sonlarn. Kitap kapaklar iki ielerine benziyor, sadece oyalanmak ve unutmak iin ayorum. Ne oyalanabiliyorum oysa ne de unutabiliyorum. Bu yzden devam edemiyorum imeye. Midem kaldrmyor szckleri, brakyorum. Yars okunmu kitaplar ktphane raflarna geri de koyamyorum. Ortalkta kalyorlar. Kapaklarn aralk brakyorum, szckler yerlere
www.altkitap.com
123
dklyorlar, toplayamyorum. Szckler l gibi yerde yatyorlar. Sanyorum ki gece yars hortlayacaklar. Szcklere basmamaya alarak yryorum. Btn evi kaplamlar. Kibrit aksam alev alacaklar. Szckler beni korkutuyor. Korkuyorum. 4)YAZDIKLARIM Yazdklarmn teker teker geree dnmesi tylerimi rpertiyor. Hi mutlu bir yk yazamyorum nk. Sonunu dnmeden kada akttm szckler stme stme geliyor. Artk kalem tutamyorum. Szckler beni korkutuyor. Korkuyorum. 5)OTOPS RAPORU Adm, soyadm, yam, cinsiyetimi, boyumu, gz rengimi, sa rengimi, takribi lm zamanm yazacaklar nce. Otopsinin kim tarafndan, kimler huzurunda yapldn belirtecekler. Bedenimden Ceset diye sz edecekler. Cesedin D Muayenesi maddesinde nemli bir bulguya rastlanmadn yazacaklar. Cesedin Muayenesinde ise uzun uzun kafam testereyle kesip beynimi kardklarn, gsm boynumdan gbeime kadar yardklarn, nce akcierimi aldklarn, sonra yreimi aradklarn, bulamadklarn, daha sonra da karn boluumu yarp dier organlarma ulatklarn anlatacaklar. Yaplan inceleme sonucu yrein yerinden sklm olduunun tespit edildiini, yrek boluunda krklar grldn not edecekler. Otopsi raporumda muhtemel lm nedenim: Yreine batan ve ne olduu belirlenemeyen zaten. 6)LM Yreime saplanan ne ok ey vard; dediler, kodular, elalemler, kapanan kaplar, almayan telefonlar, sarlmayan yaralar, scak gzyalar, nc ahslar, anlatlamayanlar... hepsi birer cam kr. *** nce durumun ciddiyetini fark etmemitim. Harf harf akmaya baladlar. Normaldir, durdur sandm. Elimi gsme bastrdm durdurmak iin onlar, baaramadm. Gitgide hzland aknt, btn btn gelmeye baladlar, bek bek, cmle cmle terk ettiler beni. Damarlarm bzt. Sanki bir tek szck kalmad iimde, hepsi darya akt. Giysilerimi, haly, demeyi boyad szckler. Szckler krmzyd. Hibir ey yapamyordum. Dua ediyordum sadece. Yeter, gitmesinler, terk etmesinler beni, onlarsz yaayamam. Birden ate bast bedenimi. Peinden bir titreme ald. Buz gibi terler fkrd her yanmdan, soumaya baladm. lyorum. dedim iimden, Souyorum ve lyorum. Gn ortasyd, hava karard. Ayakta duramyordum. Dyordum. Bilincimi kaybetmek zereydim. cisim(!)ler sebebiyle ar szck kayb. olarak geecek. Yrek bulunamadndan ayrntya girilemeyecek. Kimse de daha fazla ayrnt bilmek istemeyecek
www.altkitap.com
124
Ne olur Allahm bu gerek olmasn, bu bir kabus olsun, ne olur uyanaym. diyordum iimden srekli. Gndzd, bahard, souktu, karanlkt, kuyudaydm, kamyordum. lyordum. *** Savc lmm pheli bulup otopsi istedi. kald. *** Artk ben yokum, yreim yok, szcklerim yok. Yreimi sken el kanyordur imdi. Cam krklar batm olmal ona. 11)LM SONRASI ldm. Gmldm. Huzura ererim artk zannediyordum. Mezarmdan kaldrp bir maske taktlar bana, hayata saldlar. Oyna. dediler. lmemisin gibi yap; ye, i, al, gl. Bir yrein varm gibi ac ek, belli etme acn. Ala iine iine. Boluu sula. Yeni bir yrek yap kendine. Ya da git kayp yreini bul. Ancak bir yrekle gerekten lebilirsin. Yreksizsin, dnyada hapissin. *** Bir kre iine hapsedildim. Azimle debelenip duruyorum. Azmi gibi bir oyuncak olduumu hayal edip, bir gn pilimin biteceini umuyorum. Otopsiyi yapan doktor yreimi
bulamad. Yerinden sklm olduuna kanaat getirdi, yle yazd. Skntnn faili mehul
www.altkitap.com
125
www.altkitap.com
2006

Secki 06

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Secki 06

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Trilobis

altkitap 2006 yk sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

Altkitap 2006 yk dl Konuma Metni

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

ALTMI YED (?) KELME - BR HKYE

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi

altkitap 2006 yk Sekisi