Professional Documents
Culture Documents
I:BLM ER
1. Bir Disiplin Olarak Eitim Teknolojisi 2. ada Eitim Gereksinimleri 3. Yeni Eitim Teknolojisi Gerei 4. Teknoloji Eitim likileri 5. Eitim Teknolojisi Kavram 6. Eitim Teknolojisi Kapsam
GR
amzda eitim disiplinine baktmzda eitimin temel eleri olan insan,bilgi ve toplum baznda deiimlerin meydana geldiini grmekteyiz.
Uygulama
amzda renme-retme srelerinin tasarmlanmas, uygulanmas, gelitirilmesi ve deerlendirilmesinde davran bilimlerinin verilerine dayal aklc, disiplinli ve sistematik bir yaklamla karakterize edilen bir bilim dal ve disiplin anlamnda eitim teknolojisi kavram yeni bir olgudur.
Bilgi Patlamas: Okul programlarnn ders konularnn ve retim materyallerinin srekli olarak yenilenmesini, renci ve retmenlere yeni bilgilerin zamannda ve etken bir biimde ulatrlmasn gerektirmekte; ada insana temel bilgileri ve becerileri kazandrmak iin gerekli renim sresinin uzatlmasn, devaml renme kavramnn benimsenmesini zorunlu hale getirmektedir.
Bilimsel ve Teknolojik Evrim ile Eitim ve Toplum Arasndaki likiler: Bilimsel ve teknolojik gelimeler o kadar hzl olmaktadr ki, gerek eitimin gerekse sosyal dzenin ayn tempo ile bu deimelere uyum salamas gerekmektedir.
Bu durum eitim sisteminin kendini yeni koullara uyum salamas iin srekli yenilenmesini gerektirmektedir.
Eitim ve Sosyal Talep:ada toplumda bireylerin her geen gn artan ve yaygnlaan bir renme arzusu bulunmaktadr.
Bu talep devletin olanaklarnn bir hayli zerine kmaktadr.
10
Sonu olarak; bu faktrler eitimcilerin de kendilerini yenilemeleri gereini ortaya koymaktadr. Daha ok renciye daha fazla renme olana salamak zorunda kalan retmenin, bunun iin gerekli olan eitsel teknik ve yntemleri gelitirmesi gerekmektedir.
retmenin; bugn varolan bilgileri bugnden 20 yl sonrasnn insanna nasl aktaracan sorgulamas gerekmektedir. Bugnn genlii ve ocuklar kitabi olmaktan ok iletiim aralarndan dolayentelektel bir bilgi daarcna ve somut yaantlara sahiptir.
13
Bu sorunlarn zm bir yandan fizik ve davran bilimlerinin yakn ibirliini gerektirmekte, dier yandan psikologlar,disiplin uzmanlar ve eitimciler arasnda dayanmaya gereksinim gstermektedir. Eitime bilimsel nitelik kazandrmak, belli bir eitim teknolojisi disiplini gelitirebilmek, eitim kuramlar ile uygulamalar arasnda iliki kurabilmek iin byle bir ibirlii zorunlu grlmektedir.
14
Halen renme-retme srelerinde, ynetim ve lme deerlendirmede insan unsuruna dnk, emek youn bir yntem uygulamaktadr.
Oysa, zellikle renme-retme srelerinde gereksinim duyulan temel deiiklik, renci ile uyarcy dorudan etkileim durumuna getirecek ve retmeni bu etkileimi dzenleyen , yneten bir rehber olarak grevlendirecek bir sistem gelitirmektir.
15
4.Teknoloji-Eitim likileri Eitim de teknoloji de insanolunun doal ve sosyal evresine egemen olma ynnde gsterdii abalarda bavurduu iki temel ara olmutur.
Eitim,insann doutan kazand gizil glerin ve yeteneklerin aa karlmasna, onun daha gl ,daha olgun,yaratc ve yapc bir varlk olarak gelime ve bymesine hizmet etmitir.
16
ETSEL EKONOMK
KLTREL
ETM
TEKNOLOJ
ETM TEKNOLOJS
TEKNK ETM
GENEL ETM
1. ada toplumun kendine zg bir yaam gr, deerler sistemi,sosyal yaps, tutum ve davran rnts vardr.Genel eitim bu ihtiyac karlamakla sorumludur.Bu iliki eitim-teknoloji arasndaki ilikinin kltrel boyutunu oluturmaktadr.
18
2.Teknoloji kendine zg bir i blm, uzmanlama ve alma dzeni gerektirir.Dier bir deyile her teknolojinin gerektirdii insan gc nitelikleri farkldr.Teknolojinin ihtiya duyduu insan gcn yetitirme ii teknik eitimin grevidir.Bu eitimteknoloji ilikisinin ekonomik boyutunu oluturur.
19
3.Teknolojinin eitime uygulanmas yada teknolojik olanaklardan eitimde faydalanlmas Eitim Teknolojisini oluturmaktadr.Bu eitim-teknoloji ilikisinin eitsel boyutunu oluturmaktadr.
20
5.Eitim Teknolojisi Kavram Eitim Teknolojisini kavramsal dzeyde inceleyecek olursak bu kavram oluturan eitim ve teknoloji terimlerini aklk getirmek gerekir. Eitim; davran gelitirme,yetenek gelitirme, bilgi-beceri ve tutum kazandrma srecidir. Teknoloji; kazanlm yeteneklerin ie koulmas ile doaya egemen olmak iin gerekli ilevsel yaplar oluturmaktr.
21
Eitim Teknolojisi; genelde eitime,zelde renme durumuna egemen olabilmek iin ilgili bilgi ve becerilerin ie koulmas ile renme yada eitim srelerinin ilevsel olarak yapsallatrlmasdr.
22
Grsel-iitsel aralar; eitimse gze ve kulaa hitap eden renme-retme yardmclardr. Eitim ortamlar; renme-retme etkinliklerinin meydana geldii evre ve bu evre iindeki tm eitim aralarn ierdii gibi zel donanm unsurlarn da kapsamaktadr.
23
Eitim teknolojisi; bu kavramlarn tamamn kapsad gibi bu yap iinde ilgili bilginin ie koulmas,ara,gere,yntem, teknik organizasyon,ynetim, sre gibi unsurlar da iermektedir. Eitim teknolojisi kavram balangta bir grup aralar,makineler, tehizatlar,mekanizmalar topluluundan, ilevsel ve tmleik yaplar dorultusunda kapsaml bir disiplin olma nnde bir gelime gstermitir.
24
renme-retme srelerinin tasarmlanmas, uygulanmas, deerlendirilmesi ve gelitirilmesinde fizik ve davran bilimlerinin verilerine dayal aklc,disiplinli ve sistematik bir yaklam olarak tanmladmz eitim teknolojisinde kavramn altn izmek gerekir.
25
Fizik Bilim Kavram Fizik Bilimleri Fizik-Kimya-Biyoloji Mhendislik Endstriyel retim Matematik Bilimi
Davran Bilimleri
RN leri Dzeyde Teknolojik Mekanizmalar -Grsel iitsel aralar -Basit retim makineleri -TV, Video v.b.
26
Eitim ortamlarn retim yardmclar olarak grme; renme,ieriin seimi ve dzeni ile ilgilenme yerine bu aralarn kullanm ile yetinme bu yaklamn nemli bir snrlln oluturmaktadr. Bu yaklamn amac renci maliyetini ykseltmeden retimin etkisini artrmaktr.
27
Pekitirme
Srekli Deerlendirme RN leri Dzeyde Program tasarmlar -Programl retim -Ders ve alma materyalleri
28
Eitim uygulamalarnn antropoloji, sosyoloji,psikoloji gibi davran bilimlerinin verilerine dayal olarak ele alnmasn ngren bir kavramdr. Bu kavramn eitimde renciye ve programn ieriine nem vermesi en byk kstlldr.
29
Sistem Kavram nceki iki kavram eitim teknolojisinin sadece ara ve yada program olmak zere birer boyutu ile snrl kalmaktadr. Oysa ilevsel bir eitim teknolojisi bu iki kavram ilevsel bir btnde birletirmesi gerekir. nsan doal olarak karar veren ve problem zen bir varlk olarak kabul eden modern organizasyon kavram klasik ve davransal kuramlara bal bu iki yaklamn uzlatrlabilecei grndedir.
30
Sistem Kavram
32
Eitim Teknolojisi,eitimin yrtlmesine ilikin srelerle ilikili olup,davranlar saptama, eitim durumlarn belirleme ve yaantlar kazandrma etkinlikleriyle ilgili olarak ortam dzenleme yada evreyi ayarlama etkinliklerini kapsamaktadr.
Bir eitim program drt soruya yant oluturan drt eden olumaktadr.
NN?
NE?
NASIL? SONU?
33
geliim
II.Dnem:II.Dnya sava sonras souk sava dnemi,uzay yar,fizik ve davran bilimlerindeki gelimeler,artan renci says farkl bir eitim teknolojisinin gelimesine neden olmutur. TVnin icad,sistem teknolojisinin gelitirilmesi,teknokratlarn ticari amala teknoloji ncesi eitimi kendilerine gelecek vaad eden bir alan olarak grdkleri dnem(1960 l yllara kadar)
34
III.Dnem:1960l yllar eitim teknolojisinde iki ynl bir gelime izlemitir. Kitle eitimi Bireysel retim
35
zgn Ynleri Yaz ncesi Yaz-Matbaa TV , Video Programl retim Bireysel retim Kitlesel Eitim
II
III
Otomasyon Dnemi
IV
Sibernasyon Dnemi
Aama Ad
lev
rn
1920-1960 Mekanizasyon Ara-Gere Fizik Bilim Kavram 1960-1970 Bilgiyi algoritmik Programl retim Davran Bilim Kavr. dzenleme 1970-1980 Bilisel renme kavram renmede deneyimi zihinsel renme sreleri srelerle yeniden tasarm yaplandrma
38
1.Felsefi ereve Eitim felsefesi en basit tanm ile eitimin ne olduudur. Yani; Eitim ne iindir? renci ne renmelidir? Ne eit bir toplum yaratmalyz? renciler ne eit bir yetikin olmaldrlar? gibi sorulara verilen cevaptr.
39
renme bilimi ise; nsanlar nasl renir? renmenin etkisini artrmak iin renme durumlarn nasl organize etmeliyiz? nsanlar nasl dnrler? gibi sorularn cevaplarn arar.
40
Eitim felsefesi eitim srelerine yn veren hedefleri,normlar formle eden, uygulamalara k tutan bir disiplin sistemli dnceler ve kavramlar btndr. rnein Trk eitim sisteminde eitimin zne, ieriine, yntemine ve amalarna ilikin noktalar aklc,gereki,,bilimsel ve insancl bir anlayla ele alnmaktadr. Sistemimizde eitim, devletin denetim ve gzetiminde, demokratik,laik,eitliki,adaletli,ilevsel ve bilimsel bir temele dayal insancl bir nitelik tamaktadr.
41
Sonu olarak; eitim teknolojisinin gc dayand eitim felsefesinin kalitesine ve renme biliminin gvenirliliine baldr.
Bir anlamda eitim teknolojisinin baars eitimin ne ve nasl na verdii nem lsnde olacaktr. Eitim teknolojisi, planl ve programl biimde gerek eitim gereksinimlerini belirler ve bunlar zerine eilirse bir anlam kazanr.
42
HEDEFLER Modern topluma yelik iin gerekli eitimi ortaya koyan eitim hedefleri u ekilde belirlenmektedir. 1.Eitim programlar bilgileri dzenleme, yorumlama ve uygulama, olaylar yorumlamaya temel oluturacak gl ve genel dncelere egemen olmaya ve deneyime arlk vermelidir. 2.Kefetme yolu ile renme, yaratc retme, tretimci renme, yapc renme v.b uygulamalara arlk verilmelidir. 3.Bamsz renme alkanlklar gelitirilmelidir.
43
4.Programlar bireysel gereksinimlere uygun olarak dzenlenmelidir. 5.Her renci kendi kapasite ve yetenei lsnde belli bir mkemmeliyet standardna ulamaldr. 6.Eitimde olanak eitsizliini ortadan giderecek ynde zel programlar ve yntemler uygulanmaldr. 7.Eitimde kiilik gelitirme ile ilgili deerlere nem verilmelidir. 8.Bireyin evre ile iyi iletiim kurma becerilerini gelitirmeye nem verilmelidir.
44
H Y
ada
H
Geleneksel
45
Bilimsel ereve Eitimin bilim olarak geliimi temel olarak psikoloji bilimine dayanmaktadr. 1.Dnem:Psikoloji ncesi dnem 2.Dnem:Psikoloji dnemi 3.Dnem:Psikoloji ile dier bilimleri esas alan dnem, olmak zere eitimdeki bilimsel geliimi dneme ayrabiliriz.
46
Genel olarak temel bilimler kuramsal organizasyonlar yoluyla yeni bilgiler aratrma anlamndadr.Oysa uygulamal bilim ve teknoloji, bilginin ne derece bilindii ve bunun pratik ilemlere ne derece badatrlabilecei konusuna yneliktir. renme kuramlar, her ne kadar eitim uygulamalarna belli formller temin edemese de , eitim teknolojisine temel oluturur.
47
Kuramsal formlleri retim programlarnda kullanabilmek iin gerekli ortamn hazrlanmas en byk sorundur.Bu ortam ise, bir yandan renme kuramlarnn; retme, iletiim ve sistem kuramlaryla btnletirilmesini, dier yandan da temel bilimle uygulama arasnda gerekli kprnn kurulmasn gerektirir.
48
49
retme;eitsel bir ortamda(snf) belirli deikenlerin rencinin renmesine nasl etki edeceini bir dereceye kadar tahmin ve kontrol etmeye olanak veren, tekrarlanabilen aratrmalara dayal olarak gelitirilmi, bir seri kavramlar ve genellemeler btndr. retmede ;
Grlyor ki etken bir retme sreci iin renme kuramlar gerekli olmakla beraber yeterli deildir. Dier taraftan bir retme srecinde; dikkat kazanma,nceden renilmi bilgileri hatrlama, renmeyi yneltme, renciye baars iin geribildirim salama,hatrlama ve transfer olanaklar hazrlama ve sonularn deerlendirilmesi gibi ilevlerin yerine getirilmesi gerekir.
51
letiim;birbirlerini etkilemek isteyen iki e arasnda oluan bir etkileme olgusudur. letiim kavram; sre,etki,fikir,haber,duygu, ifade,anlam,mesafe,temel eitim becerileri gibi birok kavram ieren karmak ve ok boyutlu bir sretir. Grld gibi iletiim olduka geni kapsaml bir alana sahiptir.Bu alanlarn ve almalarn iletiim kuram ve uygulamalar dolaysyla eitim teknolojisi zerinde zel bir etkisi ve katks olduu aktr.
52
Bilgi ve Fikir retme Davran oluturma renme Eitim letiimi renme ve Davran oluturmann alt yaps olarak iletiim
ETM
53
renme-retme srelerinin etkililii ve baars bu srelerde kullanlacak iletiimin etki ve baarsna baldr. renme sreci ile iletiim srecinin birbirlerine benzer olduu kesindir.retme sreci eleri ile de kyaslamak ve sre arasnda koutluk kurmak olanakldr.(Tablo)
54
4.
5. 6.
4.
5. 6.
Transfer
Ynetme Deerlendirme
Eitim teknolojisi;renme ve retmeyi en iyi ekilde planlayp gerekletirmek ve gerekli deerlendirmeyi yapabilmek amacyla renme-retme srelerine sistemli bir yaklam olduu hatrlamak gerekir. Planlama, organizasyon, uygulama ve deerlendirme aamalarn ieren bu yaklam bilimsel yntemlerin problemlere uygulanmas olarak tanmlanmaktadr.
56
Eitim teknolojisi asndan sistemler yaklamn renme ve retme srelerinde kullanmak mmkn mdr? Eitim alannda felsefe,bilim,teknoloji ve uygulama arasnda ilevsel bir btnlk salamak ada eitim yaklam olmaldr.
57
Eitim Teknolojisinin Temel lkeleri lkeler kuramsal bilgilerin uygulamaya dntrlmesinde arac kavramlardr. HEDEF:Eitimde tam renmeyi gerekletirmek ve sreteki rencilerin tmnn istenen hedefe ulamas esastr. LEV:Kuramsal bilgileri ve bilimsel ilkeleri sosyal evrede ortaya kan eitim sorunlarnn zmne etkili bir biimde uygulamak;sreleri gelitirmek ve bunlar gerektiinde tekrarlamak eitim teknolojisinde temel ilev olarak esas alnmaldr.
58
KONU VE YNTEM:Eitim sorunlarn aklc ve bilimsel bir aratrma konusu yapmak eitim teknolojisinde temel konu ve yntem olarak esas alnmaldr. KAPSAM:Eitimin her alannda ve bir btnlk iinde eitim kuramlarn uygulamaya dntrmek esastr. PROGRAM:Eitimde retim programlar ieriinde devamllk salamak esastr.
PERSONEL:retmen ve dier eitim personelinin etkenliini arttrmak eitim uygulamalarnda esas alnmaldr.
59
SRE:renme-retme srelerini renci farkllklar ve yeteneklerine uyarlamak esastr. EVRE:Eitim yaantlarnn meydana geldii evreyi baarl biimde kontrol etmek eitim teknolojisinin ana hedefi olmaldr. BAARI:Eitimde,renci baarszlk nedenlerini belirlemek zere renme-retme sistemini analiz etmek ve baary artracak yeni dzenlemeler gelitirmek esas alnmaldr. DEERLENDRME:Hedefe erime durumunu lebilecek ileri dzeyde duyarl ve objektif ortam gelitirmek deerlendirme srelerinde temel hedef olmaldr.
60
61
Yaant; belirli bir etkileim durumunda birey ve evre arasnda meydana gelen etkinlik anlamndadr. renme yaantlarnn uygunluu;renilecek konu ile bu konunun renilmesi iin gerekli materyal ve ortamlarn rencinin kabiliyet, ilgi ve renme durumuna uyum salamak iin hazr olma durumuna uygun olmas demektir. renme-retme srelerinde baar,kullanlan mesajlarn yada seilen bilgi kaynaklarnn aklk ve anlalabilirlii ile yakndan ilgilidir. Mesajlarn aklkla iletildii ve deimeden,engelleyici etmenlerle kesintiye uramadan iletilebilecei srece etkileim verimli biimde devam edebilir.Bu ise ortamlarla yakndan ilgilidir. nk mesajlar ortamlar vastasyla iletilmektedir.
63
Soyut
Szl semboller Anlatm-Grup tartmas Panel-Bireysel aklama Grsel Semboller Kitaplar-Levhalar-Grafikler Resimler-Fotoraflar-Karikatrler Teyp ve disk kaytlar Normal TV filmleri Video Sergiler Alan gezileri-gsteriler Dramatik Katlm Rol yapma ,psikodrama,taklit,eler grubu
G Z L E M L E Y E R E K
Denetimli yapsallatrlm deneyimler vaka incelemeleri,grev gruplar,oyunlar,benzeimler, senaryolar,duyarllk ve laboratuar retimi Dorudan,maksatl deneyimler, ibanda ynlendirmeli ve denetimli retim,planlanm deneyimler,bireysel dnml devler ieren geniletilmi grevler
Y A P A R A K
Eitim ortamlar, renme-retme srelerinde bilgi iletme ileminin meydana geldii,rencinin konu ile etkileimde bulunduu personel,ara-gere,tesis ve organizasyon elerinden olumaktadr. Bugn ada renme-retme kaynaklar; Seminer ynetmeni,snf retmeni,rehber,konferans,eitli alanlarda uzmanlam eitim personeli,temel ve yardmc ders kitaplar,dergigazete,teksirler,brorler,mikrokart,mikrofilmler,programl retim gereleri,blgesel ve yresel ak devre televizyon,tek ve ok snfl kapal devre televizyon,teypler,tepegz transperantlar, hareketli ve hareketsiz haritalar,telekonferans,radyo,elektronik yaz tahtas,eitim oyunlar,eitli laboratuar ve laboratuar ara-gereleri,bilgisayarlar, alan gezileri,mzeler vb gibi ok zengin bir grnm arz etmektedir.
65
Ortamlarn Snflandrlmas Eitimcilere gre renme fiziksel,sosyal ve psikolojik ynlerden uygun ve ho bir evrede oluabilir. Eitimci iin sorun, bu evrenin renme-retme iin uygun biimde dzenlenmesidir. Eitim ortamlar;
1)Saladklar yaantlarn etkililik dereceleri
2)Duyu organlarn etkileme biimi 3)renme-retme srelerindeki ilevleri 4)Yap nitelikleri 5)Kullanma sreleri 6)Saladklar yaant biimi 7)letiim-etkileim biimi olmak zere 7 farkl ekilde snflandrlabilir.
66
II
III
RENME-RETME LEVLER
Zorunlu ortamlar Zenginletiren ortamlar Ynetim srelerine yardmc ortamlar
Yazl ifadeler
Szl ifadeler
67
IV
VI
VII
LETM ETKLEM BM Basl-yazl ortam Sesli yayn Sesli-Grntl Kontroll yaant ortam(AtlyeLabr.) Programl alan uygulamalar
YAPI NTEL
Hareketli Hareketsiz Kendi kendine renebilen boyutlu oklu ki boyutlu
KULLANMA SRES
Geleneksel ortamlar Yeni ortamlar Srekli kullanlan Geici olarak kullanlan
YAANTI BM
Gerek yaant ortam Gerek yaanty temsil eden ortam sembolleri
68
ORTAMLAR
Radyolar Pikaplar Teypler Teknik resimler Sabit resimler Transparentler Maketler Kesit modeller Byk modeller Filmler Televizyon 8 mm film Benzeimler Dil Lab. Geziler
DUYUSAL DEVNSEL
X X X X
X X
X X X
69
ORTAMLAR
Radyolar Pikaplar Teypler Teknik resimler Sabit resimler Transparentler Maketler Kesit modeller Byk modeller Filmler 8 mm film Benzeimler Dil Lab. Geziler
RENME TRLER
Sinyal
oklu
Zincir Ayrt
etme
Kavram
lke
X X X X X X X
X X X
X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X
X X
70
71
A. TSEL TEKNOLOJLER
1.RADYO
Gl Ynleri Eriilebilirlik Kolaylk Dk maliyet Zayf Ynleri Snrl sembolik temsil Uygun olmayan yayn zaman Yayn yakalama skntlar Ortam zerinde renci denetiminin olmamas
72
73
SES KASET
Gl Ynleri
Tam renme kavramnn ve zihinsel srelerin gelitirilmesi Snrl dzeyde geri besleme olanaklar Okuma yazma bilmeyenlerle, grme engelliler iin retme avantaj Zayf Ynleri Sembolik temsil snrll Eriebilen renci saysnn azl Maliyet
74
Gl Ynleri
Halkn byk ksmna erime gc Sembolik temsillerde zenginlik
Kablolu TV yayn
Gl Ynleri
Sisteme bal iki taraf arasnda iki ynl uzaktan grsel iletiim salama Telekonferans ile annda etkileimde bulunma olana Okul d retim olana Eitim program iin iletiim zaman snrll olmamas Ak televizyon yaynna oranla dk retim maliyeti Zayf Ynleri Yerel deneyimle snrllk Byk yatrm sermayesi gereksinimi rencinin erimesi asndan ak TV yaynlarndan daha etkisiz
76
retim iin gerekli personel yeterliliklerinin ok yksek olmamas Televizyonun bir ok snrllnn olmamas Bilgisayar ve basl materyali birlikte kullanma olana Grup almalarnda,tartma ortam hazrlamaya elverililik Zayf Ynleri Eriebilmede snrllk Fiziksel datm maliyetinin ykseklii
78
Gl Ynleri
renciye soru sorma ,cevaplar dzeltme,ynlendirilme,deneysel tasarma tevik gibi olanaklar salama ift ynl etkileim olana Geri besleme olana Orta dzey sembolik temsil olana Ucuz ve abuk grafik retme kolayl
79
Zayf Ynleri
80
Televizyonla retim
Bilgisayarla retim Bilgisayarlarn eitimdeki ilevlerini gruba ayrmak mmkndr. 1-Eitsel verileri dzenleme ve deerlendirme 2-Eitim sektrnn ynetimi ile ilgili ilevler 3-retim levi lkemizde Bilgi Teknoloji snflar,Bilgisayar Destekli Eitim Projesi ve Dnya Bankas destei ile yrtlen lkretim Temel Projesi birer rnek tekil etmektedir.
82
Kaynaka:
83