UGUR EN

Kent sosyolojisinin ele ald sorun, modern kent toplumlarnn yapsal zelliklerini ve sorunlarn anlamak.

Kentte meydana gelen sosyal gruplamalar, bu gruplarn birbirleriyle olan ilikilerini, atmalarn, kentsel kurumlamalar ve rgtlenme biimlerini, demografik dalmn sosyal balantlarn ve sz konusu gruplarn kent sosyal yaamna uyum problemlerini vb. ele alp irdeler.

Sosyologlar, genellikle kent denilen sosyal grubu ky topluluunun kart olarak grmler bu anlamda tanmlamlardr. Sosyoloji ve kent sosyoloji Bat orijinli olduuna gre doal olarak kent tanmlamalarnn kayna da oras olacaktr. lk sosyolojik ehir tanmn Rene Maunier isimli sosyolog yapmtr.
Bu tanmlar grupta toplamak mmkndr.

Bu tanmda kentin kyden ktlesi yani gerek topran gerekse nfusun okluu bakmndan ayrld surlar ve kalelerle evrilmi bir yerleme grubu olduu doumlarn azl ya da evlenme orann ykseklii vurgulanr.

Endstri ve ticaret merkezi; deiim, tketim ve kendine has hukuki fonksiyonu olan, belediye meclisi ve belediye hukuku olan sosyal grup

nsanlar, fonksiyonlar ve yerler olmak zere unsurdan oluan; kaleler ve surlar; kiliseler ve ticaret merkezleri; hem dini merkez hem de sava zamanlarnda snlacak bir yer, ayn zamanda ticaret fonksiyonu.

Mbeccel Kraya gre tarmsal olmayan retimin yapld, belirli teknolojik seviyelere gre byklk, heterojenlik ve btnleme dzeylerine varm yerleme biimleri. Yakut Sencer ise; ounlukla tarm d kesimlerde younlam 10,000in stnde nfusu bulunan, farkllam ve rgtl, fiziksel, toplumsal ve ynetimsel btnle sahip olan yerleimlerdir.

Demografik

lt levsel ya da ekonomik lt Toplumsal lt

Kent ii en az byklkteki nfusun 10.000 olmas yaygn olarak kabul grmektedir

Ky nfusu arlkl olarak geimini tarmdan salamasna karlk kent nfusu tarm d faaliyetlere yani sanayi, ticaret ve hizmet alanlarna kaymtr.

Kent; toplumsal bakmdan farkl cinsten bireylerden olumu, olduka geni, youn nfuslu ve srekli bir yerleimdir.

Aile emeine dayanan tarm iletmesi Emein karl olan tek ve blnmez bir gelir Emek-tketim dengesi

Kyl aile iletmesini kapitalist iletmelerle kartrmamak gerekir. Aile iletmeleri "emek-tkeici dengesi" kurarak minimum geimlik seviyesi iin alrlar. Aile, geliri le tketim ihtiyalarn dengelemeye alr. Aile zerindeki cretli emek ve emek pazarnn etkisi olmadn savunduu iin Chayanov'da geimlik kavram ne kar. Kyller ihtiyalar kadar retirler ve daha fazlas iin uramazlar

Kent ii en az byklkteki nfusun 10.000 olmas yaygn olarak kabul grmektedir.

Nfusun nitelii ve bileimi dikkate alnmaktadr. Kent ile ky arasndaki temel ayrm saysal farkllktan nce nfusun ilevidir. Ky nfusu arlkl olarak geimini tarmdan salamasna karlk kent nfusu tarm d faaliyetlere yani sanayi, ticaret ve hizmet alanlarna kaymtr. 3. Toplumsal lt Toplumsal bakmdan ayr cinsten bireylerden olumu, olduka geni, youn nfuslu ve srekli bir yerleimdir. 1. Resim Veriler Ve Saym Sonularnn Dzenlenmesinde Kullanlan Ynetimsel lt Bu anlaya gre nfusu ne olursa olsun il ve ile merkezi konumunda olan yerlemelerdir. 1930 sayl Belediye Yasas, nfusu 2.000nin zerinde olan yerleimlerde belediye tekilat kurulacan belirterek buralar kent saymtr. Kenti genel anlamda tanmlayacak olursak; Kent sanayi, ticaret gibi ekonomik etkinlii olan, tarmsal rnlerde dahil olmak zere her trl rnn datld, snrlar belirlenmi bir alanda younlam nfusun sosyal bakmdan tabakalat, mesleksel rollerin artarak farkllat dikey ve yatay hareketliliin yaygn olduu, eitli sosyal gruplar barndran, sivil toplum rgtlerinin etkinliinin gittike artt, merkezi ve yerel ynetimi temsil eden ynetsel kurumlarn bulunduu, yerel, blgesel ya da uluslar aras iliki alarna sahip heterojen bir toplumdur. Kentin Genel zellikleri 1. ehir heterojen sosyal bir gruptur. 2. Byk nfusa ramen yerleim alannn snrll sonucu nfus younluu vardr. 3. nsanlar mekan bakmndan yakn olmalarna ramen sosyal mesafe bakmndan birbirlerinden uzaktrlar. 4. ehir ahsiyetinin, ferdiyetin ve hrln gelimi olduu bir evredir. 5. ehirde insan arasndaki ilikiler geleneklerin hakim olduu informel yollarla deil, formel ve rasyonel kanunlarla dzenlenir. (Aile, akraba ve hemehri gibi gruplarda informel ilikiler varln srdrr.) Ancak genelde belirleyici olan hukuksal resmi (formel) dzenlemelerdir. 6. Uzmanlamaya dayal farkllam formel i organizasyonlar yaygnlamtr. 7. Yol ve ulam imkanlar ile sosyal unsurlarn mekansal hareketlilii ve snflar arasnda sosyal hareketlilik ileri dzeydedir. 8. ehir kltr dinamik bir yapya sahiptir. ehirler sosyal ilikilere ak sosyal kltrel deiimin youn yaand yerlerdir. 9. ehir ekonomik imkanlar salk, eitim, bilim, sanat vb. bakmdan gelimitir. 10. Dier taraftan kazalar, su ileme, alkol, uyuturucu bamll, sefalet, anomi (kuralszlk) yabanclama vb. sorunlar da retmektedir. Kent Trleri Kentler byklklerine ve ilevlerine gre farkl isimlendirilirler. Burada metropolis, metropolitan alan megalopolis ve evre kent kavramlarn inceleyeceiz. Metropolis (Byk Kent): Belirli bir corafi, ekonomik, toplumsal, kltrel, ynetsel, siyasal organizasyon ve kontrol sisteminin mekanda odaklama noktasdr. Metropolis, karar mekanizmalar araclyla, evrenin eitli alanlardaki gelimesini denetleme fonksiyonunu yerine getirir. Byk kent lkenin d dnya ile ilikilerini kendi szgecinden geirerek evresine yayma fonksiyonuna sahiptir. Metropoliten (Byk ehir Alan): En genel anlamyla nfusun youn olduu ve ekonomik, sosyal ve ynetim asndan o blgenin merkezi durumunda bulunan Merkezi ehir ve ehirlerin evre kentleriyle oluturduklar birimdir. Metropolitan alan idari ynden ok ekonomik ve sosyal bakmdan merkezi bir konuma sahiptir. Metropoliten alan ve Megalopolis yalnzca barndrdklar nfusun, younluu dolaysyla deil, ayn zamanda kamu ve zel sektr i kollarnn buralarda faaliyet gstermesi, eitim ve sanat ynnden birer merkez olmalar ynnden dnyann simgesi konumundadr. Megalopolis birden ok metropolutan alan kapsar. evre Kent: ehrin beldiye snrlar dnda oluan zellikle ehirde bir ite alanlarn yaadklar ve ihtiyalarn nemli bir ksmn ehrin al veri merkezinden salayanlarn kaldklar blge evre Kentte yaayanlarn ou kendi konutlarnda oturur, burada genellikle yeni binalar vardr, burada yaamak daha masrafldr. evre kent orta ve st dzeyde geliri olanlarn yaadklar alanlar ifade etmekte olup gecekondu alanlardan farkl konumdadr. Metropoliten kent kavramnn yannda bugn Megakent kavram gndemdedir. 2000li yllarda dnya nfusunun yardan fazlasnn kentlerde yaayaca artk kesinlemi durumdadr. Bu kentlerden en az 23 tanesi nfusu on milyonu aan mega-kent konumdadr. stanbulda Mega kent olarak kabul edilmektedir. Dierleri Kuzey Amerika: New York, Los Angeles, Mexio City, Gney Amerika, Rio De Jenerio, Sao Paolo, Buerios Aires, Avrupa: Londra, Asya: Moskova, Pekin, Tiencin, Songhay, Seul, Tokyo, Delhi, Kalkta, Dakka, Manila, Bangkok, Afrika: Kahire, Lagos

kent sosyolojisinin temel problemi kentli insann sosyal davranslarn ve kentte insan iliskilerini zmlemektir.

 http://www.aofsosyoloji.com/forum/viewto

pic.php?f=539&t=2591