Orhan Birgit

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl
Komisyon : 10-236 (27 Mays) Giri : 16.50 Tarih : 11/10/2012 Grup : Fatma/Seval Sayfa : 1
BENC OTURUM Alma Saati: 16.50 BAKAN : Enver YILMAZ (stanbul) -----0---BAKAN Orhan Bey, ho geldiniz. ORHAN BRGT Ho bulduk efendim. BAKAN Sayn Orhan Birgit, Trkiye Byk Millet Meclisi, kamuoyunun bildii ekliyle Darbeleri Aratrma Komisyonu ad altnda buradayz. Drt siyasi partinin ittifakla vermi olduu nerge erevesinde 27 Mays darbesinden itibaren gnmze kadar olan darbeleri aratrma komisyonunun grevi erevesinde aratryoruz. Bu anlamda da bugn sizi 27 Mays ve 12 Mart 71. ORHAN BRGT Peki, ben 12 Eyll de var zannettim. BAKAN Tamam, onunla ilgili de ama bizim alt komisyonumuz bu erevede ORHAN BRGT Bana asl vuran 12 Eyll nk parlamenterliimizi ellerimizden ald. BAKAN Tamam, 12 Eyll de iine katmak kaydyla bir deerlendirme isteyeceiz. Biz, bu erevede, Komisyonumuzu teriflerinizden dolay teekkr ediyoruz ve sayn milletvekili arkadalarmz tanttktan sonra size bir deerlendirme imkn tanyacaz. Sonra soru cevaplarla inallah, bir saatlik bir sre ngrdk size, o bir saat sre iinde gerekli aklamalar yapacaz. Profesr Doktor zcan Yenieri, Milliyeti Hareket Partisi Ankara Milletvekilimiz; Sayn irin nal, AK PART stanbul Milletvekili, ben AK PART stanbul Milletvekiliyim; Sayn Doktor Cengiz Yaviliolu, AK PART stanbul Milletvekili ve Ahmet Topta Bey, Cumhuriyet Halk Partisi Afyonkarahisar Milletvekili. Evet, sizden bir deerlendirme alalm, daha sonra srele ilgili soru-cevaplarla konuyu aarz. Buyurun. ORHAN BRGT imdi, efendim, Trkiyede ok partili yaam 1946 yani alnan bir kararla balad. 1946 seimlerine Demokrat Parti byk destekle girdi ama Demokrat Partinin yneticileri btn Trkiyede 450 milletvekilini kazanacak ekilde rgtlenmemilerdi,

belirli yerlerde seime girdiler, belirli yerlerde de girmediler. Bence girmi olsalard 14 Mays 1950, o tarihte gereklemi olacakt. 1950ye gelirken, tabii o g Yeter! Sz milletindir! diye ok iyi seilmi bir slogan da arkasna alarak frtna gibi esti. zellikle Demokrat Partinin Cumhuriyet Halk Partisi Milletvekili, Sinop Milletvekili rahmetli Cevdet Kerim ncedaynn Hasolar, Memolar filan gibi sylemlerinden yararlanarak halk kitlelerine yapt sesleniler byk taraftar buldu. Tarihin nemli bir tesadf, bu bulunduumuz mekn Dolmabahe Saray, 14 Mays 1950 seimlerinden nce rahmetli smet nn Mill ef, Cumhurbakan, Deimez Genel Bakan kimlikleriyle stanbula geldii zaman ben stanbulda Ulus gazetesinin stanbul temsilciliini yapyorum. Ulusu bu kuaklar bilmez. O zamanki siyasi partiler birer gnlk organ karyorlard, Cumhuriyet Halk Partisinin Ulus diye bir gazetesi vard, Demokrat Partinin Zafer diye bir gazetesi vard, Millet Partisinin de Kudret diye bir baka resm organ vard; bunlar, partilerin resm organlaryd. stanbulda Ulus gazetesinin temsilcisi olarak ben, rahmetli parti mfettii Konya Milletvekili Sadi Irmakla birlikte smet Paay karlamaya gittik. Beyaz Trenle geliyordu, 14 Maystan bir hafta kadar nce, tam gnn imdi hatrlayamyorum. Hendek civarnda bir yerde Beyaz Tren durdu, orada kendisine mlaki olduk. smet Paa megafonla btn istasyonlarda, halka, nmzdeki seimin zgr bir seim olacan, ak tasnif gizli oy esasna dayanacan tlyordu ve idare amirlerine de nasihatten daha ok direktif eklinde veriyordu. Sadi Beyle beraber Beyaz Trende ona ayrlan vagona girdiimizde Paann, oturduu bir salon vagonda, tabii bir gen adam grnce ard Kim bu? dedi. Sadi Bey de, takdim etti. smet Paann nemli bir karizmatik eyi vard, insanlar hemen etki altna almak iin hareket eder Gel bakaym sen yanma otur. filan diye byle ey yapar. Dediim gibi trende mtemadiyen kendisine refakat eden kentler arasndaki vali ve kaymakamlara Sakn ha, tarafsz kalacaksnz, seime siz karmayacaksnz. Bu bir kaza organnn yani hkimlerin bakanlk edecei bir seim olacak. Biz, tabii, Sadi Beyle beraber o smet Paay getiren acar motoruyla Haydarpaadan bu Dolmabaheye Paayla beraber ktk. Benim grevim, Paann hem buradaki hareketlerini izlemek partinin Genel Bakan olarak hem de ertesi gn verecei konuma iin onu beklemek. Onlar bir yerlere ekildiler, bana da yaverler odasnda burada bir yerde gecelememi sylediler, ben zorunlu olarak orada geceledim, zaten yurtta kalyordum. Ertesi sabah, Fahrettin Kerim Gkayla filan beraber Taksime kld. O nl

nutkunu verdi. Fotoraflarda hemen arkasnda duruyorum ben. Nutku benim elimde. Kendisi bir ilave filan olursa diye beni yanna ald. Ondan sonra da buraya dnd ve buradan doru Haydarpaaya geecek, zmire doru seyredecek. Dnerken tavanlara bakyor, hanmefendisi de elinden tutmu Paam gecikiyoruz. diyorlar nk Beyaz Tren gidince dier trenler bekleyecek. Bakyor filan, te burada Atatrkle Tarih Kongresini toplamtk. Dil Kongresinde bana yle syledi. Filan. Efendim, bir daha sefer geliinizde onlar da ey yaparsnz. diyorlar, o, iine domu gibi bir daha gelmeyecei, grmeyecei. Byle birtakm eylerle de renklendirmek istedim size anlatacaklarm. 14 Mays seimleri, tabii, halkn tam eyiyle oldu, sahip kt, sandklara sahip kt, Halk Partisinin zerinde byk bir du etkisi yapt, beklemiyorlard smet Paann dndakiler. smet Paann bunu beklediini biliyorum ve gene bir demokrasi eyi olarak da smet Paann buradan O zamanki ordu kumandannn, stanbuldaki 1inci Ordu Kumandannn Sadi Beye telefon edip -Orgeneral Noyand zannediyorum soyad- bir eyler sylediini ey yaptk. Ben de odasnda oturuyorum. Muhtelif kimseler var odasnda oturanlar arasnda. Benim grevim de oraya gelen telefonlar Sadi Beye vermek. ki telefon var. Sadi Bey, ordu mfettiiyle konutuktan sonra telefonu kapatt, rengi deiti ve santrale sylememi istedi ankayay balasnlar bana. diye. Hemen o zaman otomatik deil telefonlar ama seim akam -ve iktidar partisinin avantajlar da var mutlaka- baladlar. Bayavere 1inci Ordu Kumandan Mfetti, Paa hazretleri Mill efe ubudiyetini arz ediyor ve Eer emrediyorlarsa sandklara bir komnist mdahalesi oldu diye el koyup seimi iptal etmek, deitirmek sonularn diye bir neride bulundu. Paann cevab gelinceye kadar insanlar orada byk ounlukla Ah keke byle bir ey olsa diye de bekliyorlar herhlde. Gitti, geldi, birka dakika bize saatler gibi geldi. Halkn verdii oylarn iradesi tecelli nasl ederse etsin bunu kabul edeceiz, benim direktifimdir Cumhurbakan olarak, byle bir ey katiyen yaplmayacaktr. filan eklinde. Bu rzgrla geldi Demokrat Parti ve dolaysyla ok kansz, tartmasz bir seim oldu o. 1950, ok iyi gemitir, ekonomi bakmndan da siyaset bakmndan da yumuak bir ekilde. 1954 keza yle olmutur. 1954ten sonra, 1957ye doru bir enflasyon balad. lkede, muhalefetin ve gazetelerin deyimiyle nal, mh bulunmaz oldu. Amerikadan getirilmi olan traktrler yedek paraszlktan tarlalara giremez oldu. Bunun skntlar yer yer ekonomiye geldi. Buraya Pulliam diye bir Amerikal gazeteci gelmiti; kahve kuyruklarn filan grerek yazd bir yazy kendi gazetesine nakletmiti. Biz o gazetelerden kan yazlar

aldk diye dava ald, Pulliam davalar Ahmet Emin Bey, Metin Toker, Kurtul Altu -biraz nce dinlediiniz- Kim dergisinden ahap Balcolu, cezaevine girdi. Burada Topta Cezaevi bir Hilton filan gibi olmutu, yani yle sylyorduk biz. Gazetecilerin Hiltonu diyorduk, ikametgh olmutu. Bu skntlar ierisinde et Avustralyadan ithal ediliyor, ite ya bilmem nereden ithal ediliyor, kahve bilmem nereden geliyor. O sknt piyasada byk eyler yaratmaya balad ve Demokrat Parti sertleti bunlar susturmak iin. Gazeteler kapanyor, gazetelere yasak konuyor filan olay yazlmayacak diye ve bununla baya bir hrriyet mcadelesine giriildi, zgrlk mcadelesine giriildi, ifade zgrl mcadelesine giriildi. Daha sonra 1960a doru o sertleti, birden baktk nisan aynn ierisinde, nisann ikinci yarsnda iktidar partisi sadece kendi grubundan -o tarihte Mecliste veya drt grup var bugnk gibi- bir komisyon kurdu, komisyonun ad Tahkikat Komisyonu Yasama ve yarg yetkisini de ksmen alm bir komisyon. Gazete kapatma, Cumhuriyet Halk Partisinin ileyiini tahkikat yapmak. Tzkte de o gnk Anayasada byle bir ey yok. Byle bir eye tevessl edildi ve bu komisyon kurulduu anda da bildirilerle mcadele balad. 28 Nisan gn stanbulda Beyazt niversitesinde bu olay protesto etmek iin bir genlik toplants oldu. O genlik toplantsnn zerine herhangi bir ekilde sert gidilmemi olsayd ocuklar dalacakt. Nitekim parolalar silahsz bir ekilde Olur mu, byle olur mu? filan diye Yaar Kemalin aktard bir drtlkle karlk veriyorlard fakat skynetim ilan edildi. Skynetim ilan edilmesinin hemen yan sra da maalesef polis ocuklarn zerine atl polislerle filan yrd ve maalesef i irazeden kt. Biraz geriye dnerseniz, Sayn Bakan, deerli milletvekilleri; ordunun ierisinde 1950 ncesinde Albay Seyfi Kurtbek bakanlnda subaylardan mteekkil bir komitenin kurulduunu tarihten renirsiniz. Bu komite, 1950 seimleri de 1946 gibi olursa mdahaleyi ngryor. Seyfi Bey de o tarihte albaylktan emekliliini istemi, Silahl Kuvvetlerden ayrlm milletvekili olarak Demokrat Parti saflarnda yer alm bulunuyor 1950de yahut 1954te. Mill Mdafaa vekillii filan yapt. O komitedeki askerler birbirleriyle harekete gemi. Zaten onlarn daha nce bir 9 subaya ZCAN YENER (Ankara) Fahri Belen... ORHAN BRGT - Fahri Belen de var. 9 subay olay diye bir olay oldu. Cemal Yldrm, Samet Kuu, Naci Alp Bey, Faruk Gventrk, vesaire. lhami Sancar, Halk Partisi il bakanyd o tarihte, avukat. Onun yannda

yeni bir avukat olarak, gen bir avukat olarak onun yazhanesinde alyordum. Cemal Yldrm tutuklannca, lhami Bey -Cemal Yldrm Halk Partisine girmiti, emekliydi o tarihtebeni grevlendirdi, kendisini n plana kmak istemedi, zerinde il bakanln filan tad iin. Dorudan doruya davann, Cemal Beyin avukatln, savunmasn, savunmanln stlendim, onlar da aldlar ama beni daha ok takviye ediyorlar, durumalarda filan ben nde oluyorum. O dava srasnda Samet Kuunun yapt ihbar, maalesef, Silahl Kuvvetler ierisinde bir deiiklie urad. Samet Beyin ses kaytlar zerinevermiler -o zaman byle daha ufak aletler filan yok- kocaman bir aparey vermiler, o aparey bozuldu zlrken radyoevinde, parazitlerle filan anlalamad. Sonunda delil yetersizliinden o arkadalarn hepsi beraat ettiler, ihbarc da uratrd iin adli makamlar yalanc ahit filan gibi oldu. ZCAN YENER (Ankara) Cemal Tural ORHAN BRGT - Evet, Cemal Turald mahkeme bakan. Byle bir olay da geti aradan. Dediim gibi bu kadar gerilim olunca, ite skynetim vesaire filan, Tahkikat Komisyonu harekete geti ve 28 Nisan akam -hi ilgim yok- polisler geldi, Bedii Faikle beni Ankaraya gtrdler, Tahkikat Komisyonunun nne. Tahkikat Komisyonu, Ekrem Halit Bey var -hatrlyorum- Samsun Milletvekili, baka rahmetli milletvekilleri var. II. Byk Millet Meclisinin arkasnda bir beyaz kk vard, onun ierisinde grev yapyor. Sabah aldlar, ben yirmi ksur gn orada ifade verdim ikamete bal olarak. Enitemin evinde kalyordum. Enitem bir albay emeklisiydi, geldi kefil oldu. Beni polis alyor, sivil polis gtryor, evde kalyorum. Sabah geliyor alyor, bir yere kma eyimiz yok. Sonradan rendim ki Tahkikat Komisyonu beni stanbul ihtilal komitesinin genel sekreteri imi diye syletmeye alyor. Ekrem Antn bir akrabas hanm, enitemlere geliyor. Orhan Bey, ne olur, bildiini doru drst anlatsn, anlatmazsa ite trnaklarn skecekler, bilmem koltuk altlarna scak pimi yumurta koyacaklar filan diye. Bunlarn hibiri geerli olmad, byle bir ey yapmadlar. Ben de herhangi bir ekilde bilmediim eyleri anlatmadm tabii. Bilmediim iin anlatamadm. Benim Sizi gerekirse arrz diye 16 veya 17 Mays gn stanbula gitmeme izin verdiler ve 26y 27ye balayan gece, byle bir askeri eyin Davutpaa Klasnda baladn, bunlarn tanklarla vesaire geldiini Hrriyet gazetesinden bir arkadam -rahmetli imditelefon etti eve, oradan rendik ve 27 Mays sabah da bilinen darbe gereklemi oldu. Bu darbede dediim gibi, bir bahane Tahkikat Komisyonunun hem yarg hem de yasama eyini kullanma isteiydi ama arkasnda NATOnun ve dolaysyla Amerika Birleik

Devletlerinin de rzgr olduu, ngilizlerin de rzgr olduu daha sonra anlald. Bir d kaynak bunlar bu ekilde itelemi oldu. smet Paann varl, bir an nce normal seimlerin yaplmasna ve kurucu Meclis vastasyla da ite yeniden ok partili Parlamentonun almasna hz verdi. Onun ierisinde nk bir radikal grup vard, 14ler diye isimlendiriliyordu. Orhan Erkanl, Orhan Kabibay, rahmetli Trke vesaire filan. Onlar iin devamn istiyorlard, bir sre ordunun ibanda kalp partili rejime geilmemesini istiyorlard ama o 14lerin ekarte edilmesi ikinci bir i darbeyle ii hzlandrd. BAKAN - Size yardmc olalm m biraz, hem size bir nefes aldralm, bir araya girelim biz msaade ederseniz. ORHAN BRGT - Olur. BAKAN - Sorularla gidelim. 1960a gelinceye kadar bende bir drt tane soru var. Ondan sonra siz 12 Eyllden de bahsetmek istemitiniz. 12 Eylle kadar kademe kademe gelelim, uygun grrseniz. ORHAN BRGT - Nasl isterseniz. BAKAN - 1945teki Tan Matbaasnn yaklmas ve tahrip edilmesinde sizin de isminiz geiyor, siz orada var mydnz? ORHAN BRGT - Vardm. BAKAN - Neydi durumunuz? ORHAN BRGT - Bakn, 1945 ylnn 4 Aral deniyor, ben 1 Eyllnde stanbula geldim, stanbulu grdm, denizi grdm. Anadolu ocuuyum ve burada bir yurtta kalyorum. Yurt, Beyaztta, niversitenin arkasnda, Sleymaniye Camiinin orada, resm bir yurt, Mill Eitim Bakanlna m bal, neyse, yle bir ey. Ve dersimiz de anayasa dersi, rahmetli Hseyin Naili Kubalnn dersi, byk amfide yaplyor. aa yukar 600 kiilik bir amfiydi o. Biz 4 Aralk sabah gitmiiz dersimize. Birdenbire kap ald, Tahsin Atakan diye Eskiehirli bir aabeyimiz -sonradan rendik adn- ieri girdi, elinde bir Tanin gazetesi Kalkn ey ehli vatan diye manet, kt bir eyler syledi. te komnistler yle oluyor, byle oluyor. Arkadalar, bunu protesto edeceiz. filan diye kt. Herkes boald. Ben de gittim. Paltom da -tek palto, tek elbiseyle o zamanlar dolayoruz niversiteli ocuklar olaraksnfta kalm, amfide kalm. Orada Beyazttan yrnd, bir grup arnn iinden kestirme gitmi, bir grup emberlitatan gitmi. Ben galiba emberlitatan gidenler arasndaydm. Kapalarnn yolunu falan da pek bilmiyorum. Cumhuriyet Halk Partisinin nnde duruldu.

Bayrak istendi. Parti mfettii Ktahya Milletvekili rahmetli Alaattin Tiritoluymu, grnmedi filan, bayrak filan vermedi ama onun parmayla bu olayn, yryn yapld daha sonra gazetelere yansd iin ismi kald. Ondan sonra bir grup stanbuldan km eye doru, ya ben yle elimi filan srmedim eye, sonra rendik ki Sleyman Beyle konuurken Ben de vardm orada filan, kardeim. dedi. lhan Seluk varm BAKAN - Tesadfi oradaydnz, yle mi? ORHAN BRGT - Tabii tesadfen. imdi niye adm geti? nsanlarda dokuza kyor bazen sekize inmiyor. Niye oldu Bu? nk ben sonradan siyasette, basnda isim yaptm. Oradaki binlerce insann arasnda ite Sleyman Bey de vard, lhan Seluk da vard, Orhan Birgit de vard, bu yapt. Sylyoruz sylyoruz bunu, ama geliyor dolayor yani elime herhangi bir ekilde bir ey bulamad. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Zekeriya Sertel ORHAN BRGT - Zekeriya Sertel evet. Sabiha Sertel. Sonra Sabiha Hanm da geldi kzmla beraber AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Menderesler buraya yaz yazmak durumu filan sz konusuydu. ORHAN BRGT - Zekeriya Beyin AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Zekeriya Sertelin kard gazeteye resim ORHAN BRGT - Zekeriya Bey karyordu. Fuat Kprl Bey yaz yazacakt. Fuat Kprl Bey vazgeti. Yani o tam Demokrat Parti hareketiyle beraber balamt. BAKAN Ahmet aabey, ben az devam edebilir miyim, sonra sz vereceim. Bu 555 K olaynda siz gzaltna alndnz m ya da bir tutuklamanz oldu mu? ORHAN BRGT - Gzaltna alnmadm. Ben 555 Kya katlmadm. Neden katlmadm? Korkudan katlmadm, ok ak sylyorum. Shhiye Meydannda nisaiyeci bir doktor hanm vard akrabamz uzaktan, Samiye Argut. Onun balkonundan seyrediyordum. Rahmetli eimle beraberdik. Ankarada nk o ey srecine girer o. 28 Nisan olayyla benim sorgumla, ta 17-18 Mays eyi arasndaki srece girer. Orada renciler yrmler. Ben yryeceklerini biliyordum, duyuyorduk. Altan ymen falan biz beraber konuuyorduk onlar gazeteci olarak. Onlarn yryn oradan seyrettim. Rahmetli eim ok alml bir hanmd, ok da cesurdu. Benim Ankaraya gtrldm grnce -o tarihin Ankara-stanbul arasndaki koullarn dnn, otoban

yok, bilmem ne yok- gelmi. Ben Sansaryan Handa gzaltndayken ki feci bir gzaltdr o. Eski tarihimizi kamak istemiyorum. Allah rahmet eylesin Kemal Aygnle Faruk Oktay, birisi stanbul Belediye Bakan ve Demokrat Parti Bakan, br stanbul Emniyet Mdr. Polisler beni alm; diyorlar ki: Sizi dvme emri aldk. kence yapma emri aldk ama sizi tanyoruz ve byle bir ey yapmaktan ekiniyoruz. Ama sizden bir tek ey istiyoruz. Ceketinizi verin duvarlara srtelim kire dolsun ve barn Yapmayn, vurmayn, yeter, tamam filan diye Ben reddettim bunu, haysiyetime dokunur diye. Ve onlar masalara vurarak, bilmem ne yaparak karttlar ve kapdan karken ben de bama vurdular, byle eilerek onlar grdm. Sansaryan Hann merdiveninde. Yzme k tutuyorlar, bilmem ne yapyorlar, neyse. Ben aa yukar on be gnde bir Sansaryan Hann misafiri olurdum. Birinci ubede bu ekilde, o tarihin eyi ierisinde. Onun cevab da budur yani. BAKAN - Beyazt CHP le Bakanl yaptnz. O esnada stanbul niversitesi rencilerini organize ettiiniz yry yapmas konusunda ORHAN BRGT - Evet, evet. imdi yle o: Tahkikat Komisyonu kurulduu zaman stanbul niversitesinde o hareketlenme oldu. Bizim ilemizde de niversiteli arkadalar oktu. Bunlarn ierisinde Alev Cokun, Doktor Nurettin Szen -ikisi de Parlamentodan getive -Allah rahmet eylesin, ld- Castro Nuri -Kba hareketlerine zenen bir genmi ki o, Castro Nuri derlermi ona- bunlar bana geldiler; dediler ki: Bakan biz bu nmayilere katlmak istiyoruz. Peki ne istiyorsunuz? Hibir ey istemiyoruz, bize biraz ekmek mekmek gibi eyler salanabilir mi oradayken? Onlar bir akam kalacaklarn zannediyorlarm orada. niversitenin muhasara edildiinden falan da haberleri yokmu. Aln ekmek, peynir sandvi yapn, gtrn filan gibi laflar konuuldu onlarda. Sonra hatta Alevi aradlar. Alev uzun sre demite saklanm, dalarda dolam. Ondan sonra da bu 27 Maysla beraber inmi. Nurettini tp fakltesi talebe cemiyeti bakanyd. O rencilerle biraz hemhl olmu, bilmem ne yapm. Ama oradaki rencilerin hibirisi bak dahi tamazd. O zaman renci kltrnde silah falan yoktu. Devlette de yoktu hatta. Daha sonra beni bir baka vesileyle polis BAKAN - imdi de yok rencilerde silah. ORHAN BRGT - Silah Trkiyede var imdi Sayn Bakan. BAKAN Yok yok, bizim dnemimizde de yoktu, imdi yok yani. Kyas olsun diye sylemiyorum.

ORHAN BRGT - Beni polis daha sonra bir baka olay dolaysyla alp srtndan bak kt bahanesiyle aldn syledi. Bak diye mahkemeye gsterdikleri ehir tiyatrolarnda oyun eyi olarak askere bilmem neye verilen maket pala kt srtmdan. Yani hkime de gsterildi. Yani imdi yok ama zaman zaman birbirlerine silah ekiyorlar, bilmem ne oluyor yani. BAKAN - Lokal olaylar olabilir. ORHAN BRGT - Maalesef. BAKAN - Ben bir soru soraym, arkadalar msaade edersiniz devam etsinler. Siz Yassadada tanktnz. ORHAN BRGT - Yassadada tanktm. Anayasay ihlal davasnda bir, Topkap davasnda iki. BAKAN - O tanklnz sresince vermi olduunuz ifadelerle o dnemin idam edilen Babakanna hi hakszlk yaptnza dair bir kanaatiniz u an itibaryla olutu mu? ORHAN BRGT - imdi o dnemin Babakan -Allah rahmet eylesin- yani yaptm tanklk bunlar anlatmaktan ibarettir. Ama rahmetli Celal Bayarn eyi bakadr benim gzmde. Adnan Bey bakadr, Celal Bey bakadr. Adnan Beyi manple eden Allah rahmet eylesin- Celal Beydi. imdi size hzl bir geit yaptm. Tahkikat Komisyonunda ben ifade verirken byle bir masada, bitiik odann BAKAN - sterseniz kyaslamayn. ORHAN BRGT - Hayr yle kyaslyorum: Cumhurbakan orada oturuyor, bir. Bunlar yazdm ben. Rahmetli Cumhurbakan elinde parti amblemi tayor. ZCAN YENER (Ankara) Tahkikat Komisyonunun yanndaki odada m oturuyor Cumhurbakan? ORHAN BRGT - Evet. Ve sonra Bayaveri Mustafa Tayyar -daha sonra Bursa Milletvekili oldu- beni ald, gtrd Kkte tekrar sorguya ekti. Bunlarn hepsinde -Allah rahmet eylesinCumhurbakannn dere geerken at deitirilmez diye yrtme kuruluna da telkini var. Yani Adnan Bey bakadr. BAKAN - 6-7 Eyll olaylarnda dahliniz var myd? ORHAN BRGT - 6-7 Eyll olaylarnda dahlim yoktur. 6-7 Eyll olaylar udur: Ben Kbrs Trktr Cemiyeti diye devletin kurdurduu sonradan reniyoruz- bir cemiyette bulundum. Olay udur: Fuat Kprl rahmetli Dileri

Bakanyken Londrada Yunanllar tarafndan yaplan mitinglerin, ngiliz kamuoyu zerinde byk etki yaptn, Yunan halknn Kbrs davasndan vazgemek istemediini bildiren bir bavuruda bulunmu. Onun zerine Hkmet burada telkin etmi, gazeteler art renci kurulularndan temsilcilerle bir komite kurulsun diye. Ben o tarihte Yeni Sabah gazetesinde alyordum. Bir sabah geldim. Gazetede istihbarat defteri vard o zamanlar. Byk bir defterdi, herkesin ad yazlr ne grev alacak diye. Rahmetli istihbarat efi Doan Can, bana Orhan Birgit demi. Benim grevim zaten partilerin belediye ve vilayetin haberlerini getirmek. Onlar yazdktan sonra rutin, aynen yle yazm: Patronun direktifi. Bugn Trkiye Mill Talebe Federasyonunda yaplacak toplantda Kbrsla ilgili bir cemiyet kurulacak. O cemiyetin bakan Hrriyetten olacak. kinci bakanl mutlaka biz alalm. Onun iin sana grev veriliyor. demi. Nasl bugnk Hrriyetle Sabah gazeteleri arasnda bir tiraj ekimesi varsa, sen batasn, ben arkadaym filan diye, ayn ekilde o tarihte de Hrriyetle Yeni Sabah arasnda var. Yeni Sabahn bu eyi zerine o federasyondaki toplantya gittim ben. Orada byle bir komite seildi. Bir daha da toplanmad o komite. Ne zaman ki 6 Eyll sabah Selanikte o bomba atlm, onun sonra derin devlet eseri olduu ortaya kt yllarca sonra. Oktay Engin diye Trkiyenin bursla okuttuu bir delikanl o ii yapm. Ondan dolay burada birtakm eyler oldu. stanbul Ekspres gazetesinde ite bir manetler filan falan kt. Abartlyor sonra. O stanbul Ekspres gazetesi 200 bin basmta bilmem tarladan uradan buradan. stanbul Ekspres gazetesinin o tarihteki rotatifler de 200 bin deil, 20 bin basmas bile ok zor, bir. kincisi o tarihlerde datm rgt yok. Bu eyden gazeteler alr, mvezziler alr. Bir mvezzi ne kadar tar? Yirmi tane, otuz tane, elli tane, bilemediniz yz tane. Bunlarla nakledilir, ne Yay-Sat var, ne Hr Datm var, u var, ne bu var ama byle bir eyle o miting oldu. O mitingde bizim Kbrs Trktr Komitesinin ierisinde genel sekreter olan bir arkadan daha sonra mill emniyet mensubu olduu ortaya kt ve biz, tabii, ok feci artlar altnda drt buuk aym benim gitti, drt ay yirmi gn. Harbiyede BAKAN - zcan Beyin suali. ZCAN YENER (Ankara) imdi, efendim, nce u seimleri niye 14ler yaplmasn istemedi? Onunla ilgili Alparslan Trkein bir aklamas var, onu bir syleyelim de kaytlara gesin nk srekli sylenip duruyor. Trke nk Demokrat Parti bir ihbar neticesi mahkemeye verilmi ve mahkeme kararyla kapatlmt. Dier partiler Halk Partisinin yannda ok az tekilatlyd. Austos ve Eyllde hemen bir seime girersek Halk

Partisi rakipsiz olduu iin seimi kazanacakt. Ekrem Ali Can Bey o zaman Hkmette bulunan birok bakanlar ve Mill Birlik Komitesinin de ounluu bu grteydi ama bunlarn nde gelen kiisi ben olduum iin Halk Partisinin husumetine hedef oldum. Faist bir dikta kuracak diye beni ypratma yoluna gittiler. Halbuki seim istemememizin sebebi, evvela basz kalan Demokrat Partili vatanda kitlesini bir parti hlinde tekilatlandrmak, bir iki yl ve drt yl sonra byle bir tekilatla Halk Partisiyle hakkyla yaracak bir siyasi partiyle seime girmekti. diyor. imdi, benim aslnda soracam soru sizin ahit olduunuz bir hadiseyle ilgili. Sizin btn hatralarnz okudum. ok enteresan geldi bana yani inanmakta da sknt ekecek gibi bir durum var burada. stanbulda Metin Toker anlatyor ve ondan sonra da Hilmi Yavuz da benzer bir ekilde anlatyor da size atfta bulunuyor. 1 Haziran 1959 gn smet Paa CHP stanbul l Merkezinde bir nceki gnden ok daha ar bir konumay gazetecilere yapmaya balar diyor. Tam bu srada kap alr ve ieriye Orhan Birgit girer. Kasm Glek: Ne oluyor Orhan Bey? diye sorar. Orhan Birgit: Efendim, vali ve emniyet mdr geliyor. der. Orhan Birgitten hemen sonra ieriye o zamann stanbul Valisi Ethem Yetkiner ve stanbul Emniyet Mdr olan Cemal Tarlan girerler. Ne oluyor efendim bir anlatr msnz? ORHAN BRGT - imdi efendim, hatrladm kadaryla, rahmetli vali ve emniyet mdr, smet Paann basn toplantsn yasak etmek istediler ama smet Paa gibi tarih bir adam, bir kere ok nemli. kincisi, yasak herhangi bir mstenidada, yasal bir mstenidada dayanmyor yani bir olaanst hl yok, bir skynetim yok, stelik konuan bir Parlamento yesi ve ana muhalefet partisinin Genel Bakan. smet Paa, burada, Caalolunda, Halk Partisi binasnda -eski binann hemen arkasnda bir yerde- kiralk bir yerde, parti mallar alndktan sonra, bu toplanty yapyordu. Valiyi kovalad, eliyle byle iaret etti ve tabii, o da basnda tepkilere yol at. imdi, o tarih Trkiye'nin zerinde gerekten flu bir tarih. Yani gazetede Kasm Glek, anakkalede Geyikliye gidiyor. Yasak karar geliyor mahkemeden. Mahkeme diyor ki: Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Kasm Glekin Geyikli konumas ve karlanmas yasaktr 40nc kilometrede. imdi, biz ne yapyoruz? 39 kilometre 999 metreye kadar gelen ksmn anlatyoruz, 40nc kilometreye gelince yasak kararn koyuyoruz. Yani yasaa kar zek eyiyle hile yapmaya alyoruz. Olaylar bunlar yani oradaki olaylar.

ZCAN YENER (Ankara) Bu tahkikat, encmen komisyonuna gidecek sre Yeilhisar olaylarnda balad. Bu Yeilhisar olaylarn biraz anlatr msnz, nedir o olay? ORHAN BRGT imdi, ayn zihniyet, olay yasaklarsak olayla ilgili hareketler siner zannediyor. Kardaki adam da tarih, ite Celal Bey -Allah rahmet eylesin- smet Paa, bunlar Atatrkten sonra gelen birbirini ey yapan, sonra zaman zaman tartan, kavga eden ama daha sonra ok da dost oldular lmden evvel yani o kuyudan adam kartmadan filan olaylar oldu, onunla dost oldular. imdi, Yeilhisar da ayn ekilde. smet Paa Kayseriye gidecek. Biz burada gazeteciyiz ve stanbuldayz. Haber geldi ki smet Paay durdurmular, treni. smet Paa da inmi, yryor, yryte de askerlerin bulunduu kprden geerken smet Paa askerlere Merhaba asker. diyor, yle bir diyor ki asker bir komutann kendisine Merhaba. dediini o sivil hliyle hemen tfeini ey olarak tutuyor. Subaylar selam veriyor. Ayn ey burada Topkapda da oldu. Topkap olaylarnda o zamann ana muhalefet partisi Genel Bakann bugnk gibi anlayla koruyan bir devlet yok. imdi, bugn partilerin, Parlamentodaki parti liderlerinin emrine -sevilsin sevilmesin, iktidarla kavga edilsin edilmesinkoruma veriliyor. Geenlerde BDP Genel Bakan douda bir seyahate giderken o koruma arabas bir kaza geirdi galiba, bir ey oldu filan. Yani bu ekilde koruma veriliyor. O zaman yok, o zamanki korumay biz yapardk, niversiteli genler olarak yapardk. imdi, smet Paann gelecei gn -onu da anlataym eer skmyorsam siziTopkapda tertibat almlar. Paa uaktan inecek, Topkapdan Caaloluna gelecek ama belli bir yerde Topkapdan girerken, Vatan Cephesi mensubu olan birtakm insanlar ellerinde aleti cariha yahut sopalarla, bilmem neyle durduracaklar. O tarihte stanbul 1inci ube Mdr olan Muzaffer Ylmaz -benim niversiteden snf arkadamd- sabahleyin geldi bana alelacele, dedi ki: Aman kimse grmesin, fazla da kalmayacam. Byle byle olacak ve smet Paaya suikast yaplacak diye bir haber aldk. Koruma tedbirinizi aln, bizden bir ey beklemeyin. Onun zerine biz iki arabaya rencileri, genleri doldurduk, ellerinde onlarn herhangi bir silah milah yok ama smet Paann etrafnda kalabalk olalm diye. Hatta bilirsiniz, ite parti liderleri geldii zaman Liderin arabasn kim izleyecek? diye o rgtten insanlar girerler karlar, barrlar, sarkarlar filan. Onlar da nlemek iin Yapmayn, yapmayn. diyoruz. Tam Topkapya gelirken durduruldu smet Paa. Paa Ne oluyor? diye bakyor, kapal, tabii ekindi. Ali Sohtorik vard l Bakan, onun arabasnda. Biz hemen etrafn aldk ve baya bir dvmeye falan baladk oradaki insanlarla. Onlarn sopasn

tutuyoruz, bilmem ne falan. Benim ellerim filan da biraz yaralanmt. O srada Yarbay Kenan diye bir svari yarbay, askerle beraber orada ey alm, skynetimin eyi ierisinde grevliymi yol iin. Asker sng tak. dedi ve -bunlar gazetelere geti- smet Paann etrafnda ey ald, onlar dipikle dattrd. Byle bir ey oldu yani bunlarn hepsi bu 27 Maysa gidite damlalar ey yapan, maalesef. BAKAN Cengiz Bey CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Sayn Birgit, ho geldiniz. ORHAN BRGT Ho bulduk efendim. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) imdi, ben size yle bir soru ynelteceim: Siz Demokrat Partiyle de yakn ilikileri olan birisiniz. Yani rahatlkla Menderesle grebiliyorsunuz. ORHAN BRGT Tabii, gazeteci olarak. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) O anlamda bir yaknlk yani. ORHAN BRGT Tabii, tabii. Allah rahmet eylesin. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Kabul ettii, grt ORHAN BRGT Yok, yle bir grme olmad, hayr. Ama yolda rastlad, konutum. Selam verdiim zaman askerdi filan. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Yani grmenizde bir ey yok yani bir sknt yok. ORHAN BRGT Hayr. Adnan Bey ok hmanist bir adamd, Allah rahmet eylesin zaten. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) imdi, siz, Kbrs Trktr Cemiyeti kanalyla Menderesle grmsnz zaten. ORHAN BRGT Hayr, ben grmedim, Hikmet Bey grm. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Ama Menderes ve Zorlunun Kbrs iin yaptklarn o dnemde biliyorsunuz. ORHAN BRGT Biliyorum. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Yani onunla ilgili bilgileriniz var. Fakat buna ramen Menderes ve Zorlu hakkndaki yazlarnz, o dnemde biraz sert eletirileriniz var. ORHAN BRGT Tabii. BAKAN Yaptklarn bildiiniz hlde -Kbrsla ilgili olarak soruyorum- bu sert yazlarnzn

ORHAN BRGT Sayn Milletvekilim, Kbrs olaynda Fatin Beyin byk zahmetleri daha sonra renildi zaten. Kahramanca, bugnk Kbrsn yaratlnda isimsiz kahramandr bence o. Silahlandrm, bilmem ne yapm. BAKAN - O dnemde bilinmiyor muydu? ORHAN BRGT - Ben ahsen bilmiyordum, kamuoyu da bilmiyordu, bilmesi de doru deil. Onu, Trkiye Cumhuriyeti devletinin Dileri Bakan gizli bir ekilde yapm tabii Rumlara ve kamuoyuna kar. Yani onu bilmek mmkn deil. Ama benim yani Fatin Beyle herhangi bir eyim olmad. Ben, gazeteci olarak bugn herhangi bir parti liderini nasl eletiriyorsam onlarn da grdm hatalarn o ekilde eletirdim. Bana gre hatadr, subjektif olabilirim, objektif olabilirim, baka; gazeteciyim ben. Mesela ben askerdim Ankarada, yedek subaydm, temsil brosunda. Bir gn yryorum, ktm. Rahmetli Bavekil de etrafndaki maiyetiyle beraber yryerek geliyormu. Hemen durdum ve ey selam verdim durarak. yle bir bakt, selamm aldktan sonra, Aa, siz misiniz? dedi. Benim Sayn Muhterem Bavekilim. dedim. Hani Trkiyede demokrasi yoktu, siz burada askerlik yapyorsunuz, ayrcalk vardr. filan dedi. Dedim ki: Efendim, ben gazeteciyim, temsil brosunda burada tek gazeteci olan subay benim. yle geti. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Bir dier sorum da: Tabii gazetecilik de baarlsnz yani onu herkes teyit ediyor. ORHAN BRGT Sa olun. Hl da ekmeimi ondan kazanyorum. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Bilgi kaynaklarnzn da o dnemde ok gl olduu biliniyor. ORHAN BRGT ok, ok. O dnem dediim 12 Eyll ama. Daha sonra o. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) imdi, belki 27 Maysla alakal bir ey ORHAN BRGT Hayr, 27 Maysta yoktu CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Kyma makineleriyle ilgili bir eyiniz var myd Sayn Birgit? ORHAN BRGT Maalesef yle o: 27 Maystan sonra ortaya kt. 27 Mays yapan cuntann iindeki CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Siz hi byle bir yaz yazdnz m kyma makineleriyle ilgili? ORHAN BRGT Yaz yazmadm, konutum.

yle oldu: imdi Ankarada bu Turan Emeksizin cenaze treni oldu. 27 Maysta stanbulda ldrlm o. Ankarada bir delikanl postanenin nnde bir kaza kurunuyla ldrlm. Onlarn cenaze trenlerine stanbuldan gittik biz. Eskiehirde treni durduklar zaman garda, orada konutuk arkadalarla. Yani kyma makinelerini ortaya atann size ismini sylemeye alacam; bugn hanm kzlar onun, zaman zaman televizyonlarda da syleide bulunuyorlar. Dnemin generallerinden birisi, bunu bir ey olarak CENGZ YAVLOLU (Erzurum) smini hatrlyor musunuz Sayn Birgit? ORHAN BRGT Hatrlamam lazm yani imdi. Erturul Alatl. O bunu atm ortaya. Bunda bir dezenformasyon imdi, Erturul Alatl gibi birisi bunu syledii zaman imdi bunlar resm Mill Birlik Komitesinde deiller. Mill Birlik Komitesinin teekkl de bir eydir, o sabah etrafta toplanan bir sr insan girmi. Bunlar sonra ayklamlar. stanbulda bir Mill Birlik Komitesi oldu, Ankarada bir Mill Birlik Komitesi oldu filan. Sonra stanbuldaki ey oldu, birletirdiler bunlar. O srada ayklamlar. Erturul Bey -Allah rahmet eylesin diyelim- bu eyde girmi. O atyor bunu, sylyor. imdi, siz gazetecisiniz. Aldnz haber gazetelerde yazlr, dezenformasyon olduunu bilemezsiniz. Niye bilemezsiniz? Ahmet diye bir adam atarsa sizin ift yanl soruturma greviniz var, sorumluluunuz var etik olarak ama resm bir kii atyor, bir nevi Trkiye Byk Millet Meclisi Yasama Meclisinin ynetim kadrosunda. Diyelim ki bir grup veya genel idare kurulu yesi gibi atyor, bakan deilse bile yani sylyor. BAKAN Szne itibar edilecek birisi. ORHAN BRGT Szne itibar ediyorsunuz, naklediyorsunuz ediyorsunuz. BAKAN Bu tip dezenformasyonlar ok muydu Sayn Birgit dnemde? ORHAN BRGT Tabii. Byle dnemlerde dezenformasyonlar oalr maalesef. Yani mesela, Trkiye'nin o Irak eyi srasnda filan Tunada kararm bir kuun fotorafn Irakta Saddamn bilmem nelerinde ne olmu. filan diye verdiler, sonra anlald. Libyada oluyor filan, oluyor maalesef. Bugn de oluyor. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Bu bilgilerin darbeye gereke oluturma gc ne kadard Sayn Birgit ? ORHAN BRGT Bu bilgilerin darbe oluturma gc olmaz. Bu bilgiler Darbe ha, iyi ki olmu dedirten eylerdir. Zataliniz yoktu galiba, ben daha evvelden byle bir komitenin

nasl ortaya ktn, bilmem ne yaptn, balarn artacak kadar yelere anlattm. Darbeden sonra atlyor bu zaten, darbeden nce atlamyor ki. BAKAN Gerekelerini hazrlyorlar. ORHAN BRGT Adam, Bizim yaptmz darbe meruydu. demek iin bunlar atyordu. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) - Darbeden sonra uyduruyorlar. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Sayn Birgit, Zorlu hakknda Mr. yzde 10 eklindeki iddialar Kim dergisinde yaynland m, bu haberler yapld m? ORHAN BRGT Mutlaka yaynlanmtr. Kim dergisi bir haftalk dergiydi, Ankarada brosu vard ve nemli arkadalar BAKAN - Kurtul Bey, onlar sizin daha iyi bilebileceinizi syledi. Kurtul Bey vard sizden nce. ORHAN BRGT Kurtul, Akiste. BAKAN - Yani Bu konularla ilgili Orhan Beyin daha teferruatl bilgisi olabilir. dedi. ORHAN BRGT Efendim, o pas atm bana, niye benim fazla olsun, onlar Ankaradayd, biz stanbuldaydk. stanbulda Ankaradan bize gelen haberleri ey yapardk biz yani yarrdk tabii, daha tiraj olsun, biz geelim diye filan. Maalesef, bunlarn hepsi ortaya atlan eyler. Ben Allah rahmet eylesin- Fatin Beyi ok sonra, ldkten sonra tandm. Bir kere, Allah kimsenin bana, hibir siyasetinin bana vermesin. Siz bugn Allah daha devam ettirsin- seimle kaybedin kaybedeceiniz zaman. Ben darbeyle kaybetmiim; bir sabah Milletvekilliin bitti, ddk ald. dediler, dndk, geldik. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Allah bir daha gstermesin. ORHAN BRGT Vermesin, onu diyorum tabii. yani onun iin dedim 12 Eyllden alacam da var. BAKAN - imdi oraya geleceiz Msaade ederseniz, benim gemie ait, 12 Eyll ncesi bir iki tane deinmem gereken alan var. Size ok bilen adam hatta baz alanlarda derin adam denilmesi sizce ifade olarak abartl bir ifade mi? ORHAN BRGT Vallahi, kim sylemi bilmiyorum, ben yle bir ey duymadm ama ben ok biliyordum. Yani ben Cumhuriyet Halk Partisinde etkindim. 1963ten sonra milletvekili oldum. Hemen arkadan da bu ortann solu hareketini yrrle koyduk. Allah

rahmet eylesin, Blent Beyin yannda 2 numara hlindeydim. Sabahlar otururduk, gazeteleri okurduk ikimiz de gazetecilikten geldiimiz iin, Merkez Ynetim Kurulunda gndem yaparak yrtrdk ve o aktivitemiz nedeniyle de darda birtakm haberleri zamannda alma olana vard. Kitabm yaknda kacak, matbaada bekliyor, yaynevinde, Kasm aynn nc haftasnda kacak. Bu, Evvel Zaman inde kitabmn ikinci cildi olarak kacak. Orada da sylyorum, anlatyorum. Genelkurmay stihbarat Dairesinde Piyade Albay Orhan Aksoy vard, Erzurumlu hemehrimdi, Erzurumluydu o da, rahmetli enitemin akrabasyd. Onunla gece gndz gelirdi, konuurduk ederdik. Oturduum apartmanda -hl Ankarada sa ok kr- Sadettin Dnceolu var Asker Hkim, Uur Mumcunun Sakncal Piyadesini de yerden yere vurdu, hi yle bir adam deildi o hlbuki. Yani grevini yapyordu tabii. Adliye amirinin emrinde o srada. Onunla oturur konuurduk ve onun azndan baya, gazeteci gibi, sohbet srasnda sker alrdk. Bana 12 Eylln olacan sylediler mesela o Orhan Bey. Nasl syledi? Orhan Beyin bir kz vard, niversiteye gidiyor. Bir gn bana dedi ki: Amcas, buna bir i bulun Ulus gazetesinde? dedi. Olur. dedim ben de. Gazetecilik yapacak, yapmayacak benim umurumda deil, aldm gtrdm Ulusa. Ben de Ulusa bakyorum o tarihte. Dedim ki: Bu hanm kza Sevim diye bir kzcazd- Ulustan grev verin. Ulusun yaz ileri mdrleri -2si de rahmetli oldu- Ama efendim, bizim kadromuz filan yok. dediler. Kadroyu ben hallederim. dedim. Ona partinin propaganda eyinde kk, czi bir aylk vereceim, ocuk staj grecek. Nitekim olay gn geldi, bana syledi, dedi ki 12 Mart iin: Babamn selam var, de ki amcana: Ben Erzuruma gidiyorum, sabaha kadar Genelkurmayda klar yand. 2 arkadamn biri stanbula bir orduya, br de zmir ordusuna gidiyor. Ben bundan anladm ki bir hareket olacak. Yani onun iin leyin ben Anadolu Ajansn, televizyonu, radyoyu kaak topladm yani inceledim ve haber aldm. BAKAN - Seferberlik Tetkik Kuruluyla bir banz, bir ilginiz var m? ORHAN BRGT Hayr, haa! Seferberlik Tetkik Kurulunun yerini bile bilmezdik, sonra rendik. BAKAN - Kbrs Trk Mukavemet Tekilatnn faaliyetleri hakknda bir bilginiz var m? ORHAN BRGT Hayr, yok, onu da sonra rendik. te bu seferberlik, silah karmlar o zaman, bilmem ne olmu filan.

BAKAN - Rahmetli nnnn Uak gezisinde -bir gazetecinin- istasyondaki Demokrat Partililere eliyle bir iaret yapt, olaylarn da bu hareket neticesinde alevlendii, balad ve nnnn bana atlan bir tala yaraland sylenir. Bu haberi yapan gazeteciyi biliyor musunuz? ORHAN BRGT Hayr, bu haber yaplmad ki. Demokrat Partili vatandalar Cumhuriyet Halk Partisi Genel Bakann uurlamaya gelmemilerdir herhlde yani homed yapar gibi Hayrl yolculuklar. demeye gelmemiler. Onlar oraya gelmiler, o Uak Polis Mdr de onlarla beraber smet Paaya ta atld, talardan bir tanesi Paann bana isabet etti, bir tanesi de yanndayd BAKAN Bahsedilen o hareketi yapan gazeteciyi biliyor musunuz? diyorum. ORHAN BRGT yle bir hareket yapldn bilmiyorum. Savunma babnda konmu eyler olabilir. BAKAN - Yani o esnada orada bulunan gazeteciden birisinin ansnda yazyor, o gazeteciyi de gerekirse verebiliriz. ORHAN BRGT Bilmiyorum ben kimse. BAKAN - Gngr Yerde. ORHAN BRGT Evet, Gngr Yerde BAKAN - Okuduum gibi yazd Gngr Yerde. ORHAN BRGT Yok, hayr yani Hamdi Avcolu vard, ben vardm; ikimizin de ba yarld o tarihte. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Bir saniye, burada bir ey soraym. Seferberlik Tetkik Dairesinin yerini sonra rendim. dediniz. ORHAN BRGT Evet. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Hangi vesileyle rendiniz? Nerede? ORHAN BRGT Yeni yeni rendim. Ankarada Amerikan Yardm Kurulunun yanndaym. Yani Seferberlik Dairesinin ne i yaptn bile anlayamyoruz ki. seferberlik deyince, siz zannediyorsunuz ki, bir sava annda bilmem ne yapar. Sonradan, rahmetli Ecevitin anlatt bize, Gmhane yahut Bayburt civarnda bir emekli albay veya yarbayn Blent Beye Ben Seferberlik Dairesinde grevliyim. Biz silahlar, cephaneleri gmeriz. Bir sava annda, Allah korusun, ordumuz geri ekilir, dalrsa burada halk mukavemeti iin bu silahlar karttracaz. Bunun iin de buralarda bizim insanlarmz vardr. dediini ve

onlarn sonradan birtakm vurucu kuvvetler olarak suikastlarda falan kullanldn o ekilde rendim yani partide. BAKAN - Bir be dakika iinde -nk sizden sonra da bir konuumuz geldi, hep yarm saat rtarl gidiyoruz- 12 Eyll de iinde olmak kaydyla sizin cenahnzdan bir deerlendirme, sonra bu Komisyonla ilgili, nmz aacak, Trkiye'nin bir daha bu trl darbelerle kar karya kalmamas konusundaki temennilerinizi alp sizi yolcu etmek isteriz. ORHAN BRGT Teekkr ederim. Efendim, maalesef Trkiye'de iki ana parti, siyaseti, bir de nc parti, Millet Partisi yahut Milliyeti Hareket Partisi liderleri, bir araya gelemedi, dargn, ks gibi gittiler, uygar ilikiler yoktu. Bu, temennilerin de iine dhil olabiliyor. Bundan yararlanarak hem lke iindeki gladio hem dardaki d gler Trkiye'yi karmakark ettiler. Bu geliyorum diyen bir darbe gibiydi. Cumhurbakan seimi turlara bindi, Kenan Paa deta haber verircesine Brkselden Hi onun, Genelkurmay Bakannn grevi deil, byle eyler yapt yani zlyorum ediyorum, utanyorum, mahcup oluyorum. filan gibi kvlcmlar aktrd. Orada gelirken de bu sorunun muhatab olacam dnerek yle bir hafzam yokladmOrgeneral Bedrettin Demirel rahmetli oldu mu, olmad m bilmiyorum- bir cenazede, ya Abdi pekinin cenazesinde yahut stanbul milletvekili bir arkadan cenazesinde grdm zaman Blent Beye filan, bize -biz kortejde yryoruz- dman gibi bakyordu, yznden belliydi yani Bulsam, bir kak suda boarm. der gibiydi ve Blent de hatta o tarihte Babakan. Ben Kabinede deilim ama parti ierisinde yneticiyim filan. Belliydi ki bir ey olacak, geliyordu o koku. Ne kimse Dur. diyebildi ne AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) 24 Ocak kararlarnn da bir eyi var m burada? ORHAN BRGT Zannediyorum var. Blent Bey onun ok felaket diye de altn izdi. Yani 24 Ocak kararlar alnmal myd, alnmamal myd, alnacaksa bu kadar iddetli mi birdenbire frene baslmalyd; onlar benim eyim deil u anda. BAKAN - kinci ksmla ilgili konumadnz, Komisyonla ilgili ORHAN BRGT Vallahi, Komisyonunuz byk bir tarih grev yapyor bence. Tarihe not brakacaksnz. BAKAN - Ya unu da yapsanz, u kaynaklara da ulasanz; tavsiyeniz ORHAN BRGT Tabii, bildiim bir ey var: air Hi ibret alnsayd tarih tekerrr m ederdi? demi. nallah ibret alnsn, inallah birbirinizi urada oturduunuz gibi severek, anlaarak ey yapn.

BAKAN - Seviyoruz, iktidar olarak biz muhalefeti seviyoruz. ORHAN BRGT Ben gazeteciyim ve partili deilim, u anda hibir partinin yesi de deilim. BAKAN - Pardon, yanz ka sizin? ORHAN BRGT Seksen alt. BAKAN - Maallah. Vallahi, seksen alt yandasnz ve altm yl ncesini gn gnne, saniye saniye isimlerle birlikte sylyorsunuz. ORHAN BRGT ok kr. Sayn Bakan, benim baka hibir eyim yok, ben bunlarla yayorum. Yani ne yapacaksnz bu yata? Hibir ey yapamyorsunuz; geziyorsunuz, dolayorsunuz AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani Bizim baka eyler yapmaya zamanmz var daha. diyorsunuz, dolaysyla BAKAN - nallah. kan kitabnz inallah takip edeceiz. ORHAN BRGT ok teekkr ederim. Yani ne olur, liderlerimize syleyin, hepimiz bu lkenin ocuklaryz. Bakn, bir olay olduu zaman iyi-kt u uak indirildii zaman bile o mudur, bu mudur demeden, aman lkemizin menfaati iin dorusu bunlar yapalm diyoruz. Trkiye bar ierisinde BAKAN - Herkes Genel Bakanna intikal ettirsin bu temenniyi. Teekkr ederiz Orhan Bey, sa olun, ayaklarnza salk. ORHAN BRGT Sa olun. Kapanma Saati: 17.57

Orhan Birgit

Uploaded by

Document Information

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Orhan Birgit

Uploaded by

Copyright:

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

You might also like