Reşat Petek

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl
Komisyon : Darbe(28 ubat) Giri :18.30Tarih : 12/10/2012 Grup : GkenSayfa : 1
12 Ekim 2012 Cuma BRNC OTURUM Alma Saati: 10.05 BAKAN: Nimet BA (stanbul) -----0----BAKAN Oturumu ayorum. Deerli milletvekilleri, deerli konuumuz Sayn Petek, Komisyonumuza ho geldiniz. REAT PETEK Ho bulduk. BAKAN ncelikle, Komisyonumuzun davetini kabul edip burada bulunduunuz iin tm yelerimiz adna ben teekkr ediyorum. Kamuoyundan da bildiiniz gibi, Komisyonumuz, Trkiye Byk Millet Meclisi ats altnda bulunan drt siyasi partinin vermi olduklar ortak dorultudaki nergeler erevesinde kurulmu olup lkemizde demokrasiye mdahale eden darbe ve muhtralarla, demokrasiyi ilevsiz klan tm giriim ve ilemlerin tm boyutlaryla aratrlarak alnmas gereken nlemlerin belirlenmesi amacyla kurulmutur. Komisyonumuzun tabii ki, grev alann ve ismini tam olarak syleyince ok geni bir kapsamda oluturulmu bir Komisyon olduu ortada. Dolaysyla alma ve yol haritamz izerken ayr alt komisyon kurmak durumunda kaldk. Bu komisyonlardan bir tanesi, 1960 darbesini ieren ve 71 muhtrasn kapsayan, dieri 80 darbesini ve bir dieri de, en son, son darbe postmodern darbe diye tanmladmz 28 ubat srecine ilikin dnem. Bunlar aratrrken tm boyutlaryla aratryoruz; ekonomik, siyasal, sosyal, psikolojik, d boyutu, medya ve hukuki boyutlar. Komisyonumuza sizi davet etme nedenimiz davet eden komisyonumuz 28 ubat alt komisyonu- aratrdmz balklardan hukuki boyutuna ilikin deerlendirmeler. Davet ettiimiz tm konuklarmza ncelikle btn bu dnemler hakknda -eer fikir beyan etmek isterseniz- 60da dhil olmak zere, darbeler zerinde genel bir deerlendirme yapmanz, eer, genel bir deerlendirme yapmak istememeniz durumunda z gemiinizi anlatmak suretiyle somut sorulara geiyoruz. Ben, nce, size milletvekillerimizi tantmak istiyorum, Komisyonda bulunan. Yaar Karayel Bey Kayseri AK PART Milletvekili, alt komisyon bakanmz. dris ahin Bey ankr AK PART Milletvekili, Komisyon Szcs. Feyzullah Kyklk Bey AK PART stanbul Milletvekili. Buyurun ltfen, sz sizin, genel bir deerlendirme yapmak zere. REAT PETEK Herhlde nce genel deerlendirme, tantmay sonraya brakyorum. BAKAN nce z gemiinizle balyorsunuz REAT PETEK yle mi? Peki. Ben yle anladm. Efendim, ben de ncelikle, Trkiye Byk Millet Meclisinin yakn gemiiyle yzleme anlamna gelen darbeleri aratrma konusunda bir komisyon kurmasn ve bunun aratrlmasn mill iradeye sayg, demokrasi ve hukukun stnl

balamnda takdirle karladm, bu konunun aratrlmasnn Trkiye iin son derece hayati nemli bir konu olduunu belirterek balamak istiyorum. Beni de davet ettiinizi iin teekkr ediyorum. smim: Reat Petek. Aslen Burdurluyum. Ankara Hukuk Fakltesi mezunuyum. 12 Eyll 1980 ncesinde cumhuriyet savcs olarak greve baladm. Gerek 12 Eyll darbesi ncesi gerek sonrasnda Trkiyenin deiik il ve ilelerinde cumhuriyet savc yardmclyla balayan, cumhuriyet savcl ve il basavcl grevlerinde bulundum ve u anda somut rneklerini vereceim 28 ubat darbe srecinde meslei erken brakarak emekli olmak zorunda kaldm ve 1999 yl sonunda emekli oldum. Kendi isteimle emekli oldum ama tabii, o kendi talebimizle emekli olma srecini de biraz sonra, biraz daha detaylaryla anlatacam. u anda stanbulda serbest avukatlk yapyorum. Bunun yannda da lkemize, milletimize hizmet anlamnda, gemite yaadmz somut olaylar veya genel olarak lkenin hukuki durumunu deerlendirme balamnda bildiklerimizi, yaadklarmz kamuoyu nnde dile getirerek, sivil toplum kurulularnda anlatmak suretiyle veyahut da panel, sempozyum, seminer gibi faaliyetler ile de katkda bulunmak, lkemizin geleceinde gerekten demokratik hukuk devletinin tm ilkeleriyle yerlemesi balamnda, bir karlk beklemeden zerimize den almalar yapmakla megulz diyebilirim. Evliyim, 2 ocuum var. Onlar, efendim, yine birisi babas gibi hukuku olma yolunda, birisi de psikolog. z itibaryla kendimi ksaca byle takdim etmi olaym. Darbelerle ilgili, yani Komisyonun alma alanna giren bu konuda bir genel deerlendirme yapmak isterim. imdi, zellikle cumhuriyet savcl grevinde bulunduum iin baka bir makamdan, st bir kurumdan emir, talimat almadan nmze gelen ikyet konular, ihbar konular, su duyurularnda, dorudan kanunlardan, hukuktan ald gle ve hukuki dayanaklaryla soruturma yapmak mesleimiz gerei olduu iin hukukla hemen hemen her gnmzde yz yze geldiimizi ifade etmek isterim. Yani yaptmz soruturma, bir nmze gelen ikyet dilekesinden balayarak, ifade alma veyahut da gvenlik birimleriyle olan ilikilerden dier idari kurumlarla ilikilere kadar hepsinde Hukuki midir, deil midir; hukuka uygun mudur, deil midir? her an bizim sorguladmz, dikkate aldmz bir husustur. imdi, bu anlamda, Trkiyenin anayasal dzeni ve bunun alt hukuk normlar olarak dndmz Trk Ceza Yasas, ilgili yasalar, elbette yargnn uygulamalarnda gz nnde bulundurmas gereken temel ilkeler ama teorik olarak gerek hukuk fakltelerinde rendiklerimiz gerekse yine hukuk doktrini olarak aratrmalarda karmza kan durumlarla Trkiyedeki gereklerin tam anlamyla rtmediini, pratikte oka grdmz ifade edeyim. Bunun sebepleri nedir, niin byledir? diye zerine biraz eildiimizde, Trkiye genelinde benim tespit edebildiim durum udur: zellikle 1950den sonra gelien srete, demokratik nizam, demokratik hukuk devletinin nasl olmas gerektii konusunda bilgileri olmasna, ok iyi bilmelerine ramen, sistemi iine sindiremeyen, kabullenemeyen veyahut da demokratik biimde sandk yoluyla iktidara gelemeyeceini ngren, dnen gerek siyasal oluumlar gerekse o siyasal oluumlarn paralelinde rgtlenmeler, iktidar deiimlerini antidemokratik yollardan cebirle, iddetle, zorla yapmay ngrdklerini tarih belgelerde grmekteyiz. imdi 1950yle birlikte,

gerekten ok partili hayat balam ve gizli oy, ak tasnif sistemiyle yine seim sisteminin olmazsa olmaz ilkesi yrrle girdikten sonra, ite hepimizin bildii gibi Demokrat Partinin tek bana iktidar olma dnemi balamtr. Bu dnemde -arts, eksisiyle tabii ki bir siyasal partinin iktidarn ben deerlendirme iine alacak deilim ancak temel nokta olarak- Demokrat Partinin on yllk iktidar srecinde, kendisine oy veren halkn iradesine uygun olarak yapm olduklar icraatlar ile devlet zerinde kenisinin vesayet hakk olduunu dnen, ifade eden, bir anlamda derin devlet olarak ifade edilen yaplarn kar kary geldiini gryoruz. Bu safhada yalpn konumalar, efendim tarih belgeler, birtakm hazrlklarda hemen siyasal ktidar bir de gittike ykselen bir trendle tabandan destek grd iin Demokrat Parti ancak bir cebirle, iddetle bunun deitirilebilecei kanaatine varanlar illegal oluumlar ile nasl siyasal iktidar uzaklatrlabilir? Bunun almalarn balamlar ve o safhada da ilgin olan, ok ilgin grdm Samet Kuu olay, yani bir darbe giriimini, cebir, iddetle iktidar deturme giriimini ihbar eden, haber veren ve yetkililerden buna kar tedbin almasn istiyen bir binbann bana gelenler sanyorum ibret vericidir. rnk bir darbe almas olduunu, dnemin Mill Savunma Bakanna haber vermitir, Mill Savunma Bakan, efendim Babakan haberdar etmitir. Babakan, Cumhurbakann haberdan etmitir. Olayn zerine i tekrar Genelkurmaya intikal ederek askeri savcmln yapt soruturma ve yarglama sonunda diyelim darbe giriiminde bulunanlar temizlenmi, aklanm, berata etmi ama bir darbe giriimini ihbar eden vatansavar, demokrasiye ve hukuka saygl bir kii ise Niin gizli birtak srlar ifa etti? Devletin gizliliini niin ifa ettin, bu bilgileri nasl darya verdin? diye mahkm olmutur ve arkasndan iki yl gibi bir sre getikten sonra da bildiimiz 27 Mays kanl darbesiyle lkemiz kar karya kalmtr ve ne ac ki bir Babakanla iki bakann hukuksuz yere yarglanan hem de tab hkim ilkesine bal kalnmadan, zel olturulmu mahkemelerde nceden verilmi talimatlar uygulayan kararlar ile lkenin geleceini karartaracak ve insanlar canndan, malndan edecek byle bir kanl, zdrapl ac sonular meydana gelmitir. imdi, buradana karlmas gerekn ilk sonu benim kanaatimce byle bir sre yaard, arkasndan, eer gerekten yaplanlar lkede siyasi iktidarn hukuk dna kt iddiasyla bir eyler yaplmsa, yerine oluturulan yeni yap iinde hukukun stnl amalanyoridi ise darbe yapanlara hukuk iinde su tekil eden bu eylemlerinin bir hesab sorulmas gerekirdi. nk bu sadece siyaseten kt, ahlken ayp, sadece knamakla geitirelecek bir olay deildi, 1960da da yrrlkte bulunan Trk Ceza Kanununa gre lkede darbe yapmak, darbaya teebbs etmek sutu ama bu suu ileyenlen hibir zaman yarg nnde hesap vermediler. Yani, ilenen su ve failleri cezasz kald. Byle olunca, ondan sonraki darbeler srecine baktmzda, demek ki milletin setii temsilcilerden oluan siyasal iktidara ve yine milletin temsilcilerinden oluan bu yce Meclise yeri, zaman geldiinde efendim kaba tabiriyle- yaramazlk yapan bir ouk gibi, derin devletin kendi knmz kitabndaki ilkelerin dna kp millet iradesini nceledii zamana bir tokat vurmak, azarlamak, kulan ekmek gerektiinde darbe yapmay meru gibi grmeye baladlar. nk nce darbe yapanlar bunun cezasn ekmedi, tam aksine darbeyi haber veren cezalandrld.

imdi, bu sre, bu tespitten sonra belki daha anlaml yorumlanabilir diye ben dnyorum. Bu balamda da 1960 darbesini izleyen dnemde, ite aradaki darbe teebbsleri, lar darbe diyeceimiz giriimler ve 12 Eyll 1980 darbesi de ayn mantalite, ayn anlay iinde halkn iradesini, mill iradeyi bir anlamda hie sayan Tamam demokrasi olsun ama bizim msaade ettiimiz kadar, halkn oyu nemlidir ama deyip hani tpka Anayasamzdaki ama yasaolarak ifade ettiimiz dzenlemeler gibi gerekten mellit egemenliinin hakim olmasn, hakimiyetin kayksz artsz millette olduu anlayn szde kabul edip bir tarafa brakarak bizim msaade etmediimiz yerde buna dur deriz bu da bizim meru hakkmzdr diyenler her zaman darbe giriimnide bulunmu ve darbe de yapmtr. 12 Eyll 1980 darbesi de bu anlamda hazrlanm hiyerari iinde olsa da nce darbenin meru grnmesi, meru alglanmas, halkn darbeyi ister hle gelmesi iin zemin hazrlanm, kaos ortam hazrlanm, bir kargaa ortam hazrlanm, her gn kan dklyor, hergn canlar gidiyor, millet artk siyasetilerden midini keser hle gelmi ve getirilmi kendilinden gelmemi tabii- daha sonra da eli sopal biri gelse de bu lkeyi kurtarsa denecek hle geldii yani uygun ortamn beklendii, hatta bu konuda bir yl daha uygun bir ortamn ortaya kmas iin beklediini darbeciler kendileri ifade ediyor, daha sonra da yine bir 12 Eyll 1980 silahl darbesi imdi, bir hukuku olarak, gerek 12 Eyll 1980 ncesi, gerek sonrasnda cumhuriyet savcl yapm bir kii olarak unu ok ak ve net olarak igade etmek istiyorum: Darbe dnemlerinde hukuk yoktur, hukuk ayaklar altna alnmaktadr. Efendim, hukuk uygulayclar darbecilerin emri dorultusunda i yaptnda ok deerlidir, kutsaldr ve bamsz yarg mensuplardr ama hukukun stnln nceleyip de vesayeti kabul etmedii zaman tu kaka onlardan kts yoktur. O zaman bir yerlerinin adam, bir dnvenin, bir ideolojinin provagandisti gibi grlr ve yarg ve yarg deersiz hle gelir. Bunu bizzat yaayarak 12 Eyll dneminde ve biraz sonra belki daha detayl anlatacmz 28 ubat dneminde de yakndan grm, yaam, tatbikatn iinde bulunan bir hukuku olarak bunu ifade etmek istiyorum. imdi, bir mukayese olarak belki u sylenebilir Efendim, 12 Eyll ncesiyle yani 11 Eylllle 12 Eylln en nemli frk, bir anda lkede kan aktlmasn nlendi, huzur geldi veyahut da ite lke nceki kargaadan, anariden kurtuldu eklinde yorumlar da olabiliyor ama bunlarn karsnda tarih gerekler unu syletiyor. Acaba 12 Eyll darbesini yapanlar lkeye huzuru, sukunu, hukukun stnln v-e yeniden daha salam demokrasiyi getirmek iin mi yaptlar? sorusunun cevabn ben urada buluyorum. Eer yle olsayd, 11 Eyll gn de ayn yetkilerle, ayn skynetim yetkileriyle, 1402 sayl Skynetim Kanunuyla yetkili, aa yukar lkenin ynetiminde her trl hukuki dayanaklar olan yetkiler elinde bulunan bu kesim, niin anariyi, sa-sol atmasn engellemedi de darbe yaptktan bir gn sonra akan kana bin anda durdu, herhalde bu sorgulandnda da burada asl amacn lkede anariyi, kan durdurmak deil, asl amacn halkn iradesi, milletin egemenlii dorultusunda, siyasal iktidarlarn icraatlarndan memnun olmayan darbeci kesimin, nce gerekelerini oluturup daha sonra silaha, zora, gce bavuraauk lke ynetimine el koymasdr diye ben bunu yorumluyorum, baka trl bir izah gremiyorum. Daha sonra uygulamalarda da yle olmutur ki bazen

gnmzdeki yargy veyahut da yarglamalar, ite 12 Eyll yarglamasyla gerekten ben bilgisizce olduunu ifade edeceim, bilmeliler ki 12 Eyll dneminde insanlar evlerinden gtrlp doksan gn sorgusuz sualsz nerede olduu dahi bilinmiyordu. Ben, grev yaptm bir yerde 12 Eyllden yine hemen sonra sivil-asker yani polis-asker mterek oluturulmu bir tim, hkime, savcya sormak, izin almak bunlarn hibirisi bir kere akla getirmeyelim, gidiyordu, hakknda ihbar var denerek 24 yanda bir gence evinden alyor, nce kyn kahvesinde ldresiye kadar dvyor, bayldnda zerine tenekeyle su dkyorlar. Bunu bana ile jandarma blk komutanm anlatyor Sonunda, albay rtbeli tim koutann kucakladm, tuttum Komutanm yeter, bu burada lecek., bari gtrelim. Dedim ondan sonra bir Renaultun arkasna k gn yar baygn hlde gtrlyor ve askeri bir hastanede yaknlar on be gn haber alamyor. Yaknlar alayarak cumhuriyet savcs olarak benim kapma geliyor, syledikleri u: Savc Bey, Allah rzas iin biz zaten gremiyoruz, haber de alamyoruz, siz bir telefonla ulan, hayattadr, yayor nefes alyor, veriyor deyin biz rahat edelim. Ben cumhuriyet savcs olarak o zaman bir ile cumhuriyet savcs olarak ulamaya alyorum, manyotolu telefonlarla, karmzda ulaabildiimiz askeri yetkili Onlar skynetim grevlisi, sizi o konuda soruturma yetkiniz zaten yok Savc Bey, biz gerekeni yapyoruz. Diyor ve BAKAN Gereken de belli, yaplanlar da belli. REAT PETEK Gereken Doksan gne kadar zaten haber alnamyor, ne yapldn yine ancak ktnda kendisi anlatabiliyor. Yani orada bir vatanda deil, bir gvenlik grevlisi deil, cumhuriyeti korumak asl vazifesi olan, kamu adna soruturma yapmak vazifesi olan cumhuriyet savcs olarak ne kadar hukukun acziyete dtn, hi dinlenmediini somut bir rnei olarak 12 Eyll dneminde belki basit gibi ama son derece nemli, nk insan sal, insan can BAKAN Son derece vahim, basit deil REAT PETEK Evet, son derece vahim bir olay olarak somut ifade etmek isterim. imdi, tabii 12 Eyll dneminde skynetim mahkemeleri olutu. Baz sivil hkim, savclarda grevlendirildi. Burada Her yarglama, her kii iin tamamen hukuk ddr. gibi bir genelleme ok doru olmayabilir ama kamuoyunun yakndan takip ettii nemli yarglamalarda, nemli davalarda ben ne mill hukukumuzun temel ilkelerinin ne de zaten evrensel hukukun insan haklar balamnda temel deerlerinin nazara alnd konusunda bir ahadette bulunamayacam, tam aksine hukuk ihlallerinin olduu, insan haklarnn gzetilmedii yani tamamen hukuk kuralnn yerini emir ve talimatlarn alnd bir sistemdir darbe dnemleri. Emir ve talimatlar da hukuki dayanaklardan yoksun olduu iin her zaman keyfilik ierebilir, keyfiliin olduu yerde de hukuk yoktur. Bu nedenle 12 Eyll dneminde de kim ne derse desin hukuki olarak yarglamalarn yapld, su ileyenlerin gerekten adil bir yarglama imkn iinde yarglandn syleme imknna sahip deilim, en azndan benim ahadetim, grdklerim bu noktadadr. imdi, hemen unu ifade edeyim. 60 darbesinde olduu gibi 12 Eyll darbesini yapanlar da meru bir i mi yapmlard? Hayr. Yine mevcut ceza kanunumuzda Trkiye Cumhuriyeti Hkmetini cebirle iddetle devirmeye kalkmak, devirmek, Trkiye Byk Millet Meclisini veya Hkumeti, Trkiye Cumhuriyeti

Hkmetini grevlerini yapamaz hle getirmek sutu ve o gnk ceza kanunumuzda da bunun karl idam cezasyd ama brakn darbeyi yapanlar hakknda bir soruturma yaplmasn, skynetim komutanlklarnca grevlendirilen ve bu skynetim grevlisidir dendikten sonra, skynetim komutanlnn izni olmadan hibir gvenlik birimi hakknda dahi soruturma yapmak yarg mercilerinin elinde deildi, bunu yapamadlar, bu da tarih bir vakadr ve btn bu konuda yazmalar yaplmt, skynetim komutanl eer Soruturma izni vermiyorum. dediyse i bitmitir. Bu durumda hkimin, savcnn, zellikle cumhuriyet savcsnn da yapaca bir ey kalmamtr, byle bir dnem. imdi, 12 Eyll 1980den sonra, ksa yle bir zet yapmak istiyorum. Malum 1982 Anayasas hazrland Mill Gvenlik Konseyi tarafndan. Anayasa, yani 1961 Anayayasasna gre, 61 Anayasas biraz daha zgrlkyd, temel konularda daha devleti veya daha snrlayc dzenlemeler yapld. Anayasal balamda bunlar tartlabilir ama benim asl iaret etmek istediim, Komisyonunuzun soruturma alanyla da dorudan ilgili olan konunun u olduunu dnyorum: Anayasaya konulmu olan egemenliin millet adna kullanan anayasal yetkili organlar kavram
REAT PETEK Kavram. BAKAN - Sorunlu kavram da o zaten. REAT PETEK Evet, asl sorunlu kavram bu olmutur diye dnyorum nk BAKAN Ortaya giriyorum, ok zr dilerim. O Anayasa Trkiye Byk Millet Meclisi bu yetkiyi anayasal organlar eliyle kullanr. dedikten sonra da her darbe sonrasnda oluturulan kurul ve kurumlarn, o vesayeti sistemi son derece besleyici ve hatta geniletici, bytc 80 sonras zaten son derece belirleyici bir zellik olarak ortaya kyor. REAT PETEK Evet. BAKAN Evet, buyurun. REAT PETEK imdi, Demokrasi diyoruz, Demokraside millet, iradesini temsilcileri vastasyla ortaya koyar. diyoruz, bunda bir kimsenin ilkesel balamda sz olmuyor. Trkiye Byk Millet Meclisi byle oluuyor ama yine Trkiye Byk Millet Meclisinin iinden kan yrtme erki, hkmet, Trkiye Cumhuriyeti Hkmeti olarak bu hiyerari iinde hesap vermesi gereken yer millettir, millete hesap vermesi gerekiyor. Fakat Trkiyede zellikle 60 darbesiyle oluan bu vesayeti anlayta temel yaklam u: Biz burada hancyz, siyasal iktidarlar ve dnem dnem Trkiye Byk Millet Meclisi yeleri de yolcudur. Hanc burann gerek sahibidir, yolcular gelir geer ve hancnn koyduu kurallara uymak mecburiyetindedir. eklinde bir yaklam var ve buna uyulmadnda da silahl, zorla, cebir, iddete dayanan darbeler gndeme geliyor. Bunun da hukuki bir altyapsnn olmas lazm kendilerince. O bakmdan da, hazrlanan yeni anayasada bunun altyapsn hazrlamlardr. Tabir yerinde ise demokrasi yoluna darbeciler tarafndan maynlar denmitir. Bu maynlar, yeri, zaman geldiinde patlatlr, demokrasi sekteye urasn nemli deil

onlarca. Efendim, burada hak ihlalleri olmu, insanlar zarar grm deil, yeter ki o vesayeti zihniyetin izmi olduu krmz hatlar ihlal edilmesin. Bunun iin de bakn, 82 Anayasas iinde oluan kurumlar millet iradesinin stne kmtr. Mill Gvenlik Kurulu, Yksek Askeri ura, Yksek retim Kurumu, yksek yargnn kendi iindeki yaplan, Hakimler ve Savclar Yksek Kurulu BAKAN Anayasa Mahkemesini ekleyebilir miyiz buna? REAT PETEK Anayasa Mahkemesi. Yani bunlar vesayeti anlayn yetkili organlar olarak -trnak iinde Anayasadaki kavram kullanaym- Anayasa da yer almtr. nk bu kumlara Trkiye Byk Millet Meclisinin yapabildii hibir ey yoktur, hukuku inediklerinde. Trkiye Cumhuriyeti hkmetinin yapabildii bir ey yoktur, egemenliin gerek sahibi olduu sylenen milletin de yapabildii bir ey yoktur. Kendi yaadm 28 ubat dnemindeki somut rnek biraz sonra onun detayn anlatacam ama- YKn yapt bir hukuk ihlali karsnda cumhuriyet savcsnn yani yargnn da hibir ey yapamayaca ekilde dzenlenmitir. Belki hukuku arkadalarmz incelemitir, biliyordur ama bir detay vereyim orada. Mesela, YK bakan hakknda, YK yeleri hakknda bir soruturma alabilmesi iin YK genel kurulunun izin vermesi gerekir. Eer YK bakan bu konuda sulanan bir kiiyse, Mill Eitim Bakannn bakanlnda oluacak, YK bakannn darda kald ayn komisyon soruturma izni vermesi gerekir, aksi takdirde soruturulamaz. Ama bu lkede hep Milletvekili dokunulmaz kalksn kalksn. diye syleyenler, konuanlar YKte yaplanan byle bir dokunulmazl gndeme getirmemitir, silahl Kuvvetler bnyesi iinde oluturulan bir dokunulmazl gndeme getirmemitir veyahut da yksek yargda hl bugn var olan bakn hl u anda da -12 Eyll 2010 deiikliinden sonray kastediyorum- krlamam olan bir dokunulmazlk zrh vardr. Ses kaytlar ile Ergenekon srecine, darbe srelerine nasl yardmc olacan ifade eden yksek yarg mensuplar bile bu lkede hl brakn yarglanmay soruturulamamtr, ilk defa yce divan sfatyla bir hukuk dairesinin bakan, o da rvet sulamasyla yarglanma srecine baland, onun dnda yksek yargda byle bir soruturma, hesap verebilirlik ilkesinin hayata geirildiini gremeyiz, gremedik. Btn bunlarn kaynana baktmzda da darbe rn olan 1982 Anayasasnn iine yerletirilmi olan yetkili fakat sorumsuz, yetkili fakat kimseye hesap vermeyen kurum ve kurulularn ve onlarn yetkililerinin istedikleri gibi at oynatabilecekleri bir anayasal sistemin varlndan kaynaklandn ifade etmek istiyorum. Bunun alt yapsn oluturan alt hukuk normlarna baktmzda da Trk Silahl Kuvvetleri Hizmet Kanunu 35inci madde, onun da alt normlar olarak bir takm ynetmelik maddelerini birlikte deerlendirdiinizde ite bu balamda mill iradenin arka plana attrlp Trkiyedeki bu vesayeti anlayn her zaman kendini koruyabilecei hukuki dayanaklar bulabilecei anayasal ve hukuksal, yasal bir dayanaklardan oluan sistemin de oluturulduunu gryoruz. Bu nedenle de zaman, yeri geldiinde bir bakyoruz yine birbiriyle elimesine ramen baz yasalarla hibir yetkisi olmad alanda brokrasi iinde, sivil ve askeri brokrasi iinde dorudan kendisini en stn g olarak grp, siyasetiden, hkmetten, Parlamentodan hesap sorma anlaynda olan kurumlarmzn, kurullarmzn, efendim gerektiinde ite Genel Kurmay yetkililerinin bazen isim vererek bazen isim

vermeyerek de aklamalar yapp lkeyi ve toplumu dizayn etmeye altnn da ahidiyiz. Bu erevede, 1980lerden 28 ubat 1997, 28 ubat dnemi olarak, darbesi olarak, postmodern darbesi olarak andmz dneme kadar ayn ekilde deerlendirebiliriz. 28 ubat dneminde de tabir yerinde ise kula ekilmesi gereken, iktidardan uzaklatrlmas gereken bir siyasal oluum vard, Refah-Yol iktidar vard, kuruluundan itibaren o derin yaplanma bunu hazmedemedi, her an uzaklatrlmas gerektii konusunda aklamalar yapld ama siyasi tablo, Meclis aritmetii byle bir demokratik yoldan hkmet deiimine el vermedii iin de 28 ubat dneminde de basklar uyguland, milletvekili transferleri yapld, baz milletvekillerine Yassada hatrlatmalar yapld. Onun iin siyasal partiler arasnda milletvekili deiimleri de yaand ve Refah-Yol ktidarnn uzaklatrlmas, Trkiye Byk Millet Meclisinin grevini yapamaz hle getirilmesi srecini 28 ubat dneminde de ok ak ve net olarak Trkiye yaad. Efendim, Burada bir basit, mdahale, temenni veyahut da ite lke iin hayrl bir takm kararlar alnd gibi yumuatmaya, sulandrmaya el vermeyecek ekilde bir siyasal iktidar cebirle, zorla, iddetle deitiren bir darbedir 28 ubat. diye ben ifade ediyorum. O darbe gereklemitir.Tabii burada darbenin aktrleri kimlerdi, kimlerin hakknda yarg olarak bugn balatlan soruturmada neler yaplyor, neler yaplmas gerektiini az sonra detaylarda yine zellikle somut olaylarla ben ifade etmek istiyorum Komisyona. BAKAN Evet, ben de o konuda kk bir ikazda bulunmak istiyordum yani somut olaylara, genel siyasi deerlendirmeler iin epey bir zaman ayrdk. REAT PETEK Somut olaylara girebiliriz. BAKAN - Siz o dnemde savc olarak somut yaadnz olaylara girip bize bunlar anlatrsanz, paylarsanz ok memnun olurum. REAT PETEK imdi, ben 1997 ylnda Yozgat l Cumhuriyet Basavcsym, mesleimde de ak, gizli sicil zellikle ak sicilimize gre baarl saylan bir hukukuydum ve kendi dnem arkadalarma gre daha erken yata il cumhuriyet basavcs oldum. imdi, Yozgat Basavcsyken, tam da 28 ubat dnemine rastlad iin, somut olarak karlatm hukuksuzluklar madde madde, en azndan daha fazla nemsediklerimi, ifade etmek istiyorum. imdi, Hakimler Savclar Yksek Kuruluna yeni bir ye seildi, Hseyin Demirrs, Yargtay yesi. l basavclarn idari ve temsil grevleri de olduu iin bu tip deiikliklerde biz nezaketen tebrik ederiz, ieini gndeririz, kutlama iin ziyaretler yaparz. Bu balamda, ben il ar ceza reisimle birlikte ziyarete geldim kendisini. Makamnda ziyaret ettim, Hayrl olsun. dedim. Ksa grmemizden sonra -bata ifade ettiim gibi ben Burdurluyum- bu HSYK yemiz de Denizliliydi, daha dorusu Denizlili olduunu da orada rendim ama illerin yakn olmas nedeniyle hemeri olduumuzdan bana ok alaka gsterdi. Dedi: Gen yata da basavc olmusun, bundan sonra ben de yardmc olurum, daha iyi grevlere gelirsin. eklinde konumalar geti, aymz itik. O anda bir ara duraklad Siz nerenin Basavcsydnz? dedi bana, Yozgat. Dedim, sz u oldu: aa yukar cmleyi motamota yakn hatrlyorum- Ama bundan sonra eleri bartl olanlar basavc yapmayacaz. dedi. Tabii bir kaynar su dkld kafamdan, Burada ne

cevap vereyim, ziyarete gitmiiz ne diyeyim? bunlar dnyorum. Bana gre daha kdemsiz ve gen bir reisimiz var, o zaten kulaklarna kadar kzard, belki benim yanmda bulunmaktan da sknt duydu. Benim eim bartlyd, ev hanm ama dier arkadamn ei hakmdi ayn yerde. O belki benimle bulunmaktan o anda sknt duyduunu hissettim ben. Daha sonra nc bir kii ayn odada ama hakm, savc veya kamu grevlisi olmad halinden belli bir kii daha vard. O da dedi ki: Hseyin Bey, bu devlet memurlaryla, hakmle, savcyla urayorsunuz da elerinden ne alp veremediiniz var. Bunun zerine HSYK yesi Hseyin Demirrsn- Yargtay yesi, HSYK yesi- verdii cevap u, buras manidardr: Sen bilmiyor musun benim anam da bartl, benim sorunum yok ama bizden byle istiyorlar. dedi ve apoletlerini gsterdi. BAKAN Omuzlarn gsterdi. REAT PETEK Omuzlarn gsterdi. Biz, tabii oradaki havaya ok uygun deil, hemen ksa yoldan msaade aldk. Ondan sonra BAKAN imdi, ziyarete gittiinizde buray amak asndan sylyorumkabul ettiine gre sizin hakknzda aslnda o ana kadar ok bilgi sahibi olmam gibi anlatlyor ama ilinizi sylediiniz anda einizin bartl olduunu anlyor, demek ki sizin hakknzda bir tr fileme diyebileceimiz bir bilgi HSYK yesine nceden gitmi oluyor deil mi? REAT PETEK nceden gitmi ki bir anda tavr deiiyor. BAKAN Bunu teyiden sormak istedim. REAT PETEK Evet, yani o ana kadar nk Ben ok baarl basavcydm BAKAN Sizi kabul de etmeyebilirdi eer ey olsayd tabii ki. Ama hangi il olduunuzu orada fark etti ve daha nceden bu konuda bir bilgi sahibi olduunu, bir not gittiini en azndan. REAT PETEK Bizimle ilgili 28 ubatlarn filemeleri nk BAKAN Filemeleri, evet. Ortaya koyan bir somut olay olarak REAT PETEK Az sonra detaylandracam ben, kamuoyuna yansyan soruturmalarm oldu yani vesayeti anlay dinlemeyip hukukun stnl adna yaptm soruturmalar vard. BAKAN Evet. REAT PETEK Bu nedenle o bilgiler nne gelmi ki yani insan taban tabana bu kadar zt, beni taltif ederken ok baarlydm, iyi yerlere getirilecektim falan. Benim bir talebim yoktu, dedim kendisine ama Yozgat Basavcs olduum hatrlatlnca Bundan sonra grev yok, ein bartl. dedi. Yani bu HSYK gibi yargnn en st kurumunun bir yesinin eline nelerin tututurulduunu ve nasl talimat verildiinin ok somut bir belgesidir, delilidir. kincisi, yine ayn dnemde, 28 ubat darbesine kar kan ve bu dorultuda kamuoyuna aklamalar yapan merhum Muhsin Yazcolu, Yozgat Milletvekili smail Burak nlyle birlikte Yozgatn ehir sinemasnda bir kapal salon toplants dzenlediler ve o dnemde kamuoyuna bilinen ite Trkiye Cezayir olmayacak, Trkiye ran da olmayacak ama biz de Trkiyenin Suriye olmasna msaade etmeyeceiz. eklinde aklamas BAKAN Cezayir mi?

REAT PETEK Evet, yani Muhsin Beyin byle bir eyi vard, birka yerde bunu tekrar etti. Yani deniliyordu ki ite rtica var, Trkiye ran olacak, Cezayir olacak. eklinde. Elbette Trkiyenin ran olmasna msaade olmayacak, Cezayir olmayacak ama biz de Suriye olmasna msaade etmeyeceiz. eklinde aklamas vard. Yozgattaki konumasnda da postall demokrasi istemediini ifade ediyor Muhsin Bey konumasnda. Mealen sylyorum, batan sona da tabii dinledim soruturma konusu olduu iin Ben silahl kuvvetlerimi severim, bir nefer olarak silahl kuvvetler iinde arprm, canm veririm ama silahl kuvvetler namlusunu milletime evirirse ben onun karsnda dururum. diyor, Postall demokrasi istemiyorum. diye eletiriyor. imdi burada, tabii ilde bu tip toplantlar yapldnda konuma kaytlarnda su olabilecek eyler varsa, polis mntkasndaysa polis bunu zapt eder, su unsuru var m, yok mu? Cumhuriyet basavcsna tevdi eder, jandarma mntkasnda bir olaysa, jandarma bunu tespit eder yani yasalarn verdii yetki byledir. Ama bakn, Yozgattaki olay nasl oldu? Ben, zaten takip ediyorum olay basavc olarak poliste bana bununla ilgili bilgi dokmanlar getirdi ama aradan bir-iki gn sonra l Jandarma ayr bir rapor, hatta fezleke eklinde Muhsin Yazcolu ve smail Durak nl hakknda Trk Silahl Kuvvetlerinin manevi ahsiyetini, tahkir ve tenzih etmekten dolay su duyurusun da bulunan kasetli, tutanakl bir su duyurusunda bulundu. Ben, getiren elemana, tabii basavc olarak kamuoyunda nem uyandran olaylar, bizzat, basavc olarak soruturacam da nceden bizim grev taksimimizde belirtiriz. Bunu belirttiim iin, bunlar bana geliyordu. Ben, bunu getiren grevliye -o ast rtbede birisiydi- dedim ki: Bu, sizin grev, yetki alannzdaki bir olay deil, buras polis mntkas niye siz bunu bana getirdiniz? Efendim, ite alay komutanlmz beni gnderdi, bilmiyorum. Peki, evrak aldm, gnderdim. imdi, okuduk Evrak, deta, cumhuriyet savsna, dokunulmazlklarn kaldrlmas iin fezleke hazrla Meclise gnder eklinde hazrlanm, yani sonunda bir emir kipi eksikti. Yani, hepsi o ekil hazrlanm. BAKAN Sakladnz m, o yazlar? REAT PETEK Yozgat Basavclnda, hazrlk soruturmasnda tabii u anda BAKAN - Siz de bir rnek almadnz ama biz istetelim anlamnda sylyorum. REAT PETEK Kararndan rnek yani Kendi verdiim BAKAN Size gnderilen yani fezleke hazrlamanz zerine gnderilen o yaznn ierii itibariyle su duyurusunun bir rneini aldralm diye soruyorum. REAT PETEK Tabii, bir rnei, 1998 yl, Yozgat Cumhuriyet Basavcl soruturma kaytlarnda vardr. Bende, sonunda verdiim takipsizlik karann bir rnei var. Ama ben buraya gelirken bir ev naklettim, byle eylerimi bulamadm, size getirecektim onu da syleyeyim. Ama oradan soruturma ismen sorulduun da hemen bulunur. nk Muhsin Bey hakknda baka ya var ya yok mesela Muhsin Yazcolu BAKAN imdi, yle bir ey oluyor, Sayn Savcm. Bu tr konular isterken tarih olmad zaman, genel isim zerinde istediimiz de uzun bir zaman alyor, gnderilmesi. Eer, bu konuya ilikin hafzanz da veya notlarnz da en

azndan tarihi hatrlyorsanz, soruturma bal ile birlikte biz sorarz. Bu anlamda sordum. REAT PETEK Peki, ben onu en azndan yazl olarak veya evrak olarak size iletirim. BAKAN Bizim, sizleri, asl dinleme nedenimiz, bu tr yargnn grev yapt bu dnemde, baz meseleler zerinde soruturma amalar veya atklar sorumay kapatmalar veya bamsz ve tarafsz bir ekilde grevinizi ifa etmenizi engel olacak nitelikteki ve basklar Bu basklar sadece sizin dile getirmeniz deil ayn zamanda soruturma evrakyla belge olarak da tamamlyoruz, belgelendiriyoruz. O yzden nemsiyoruz. Buyurun. REAT PETEK Doru, doru imdi, bu soruturma ben de bekliyor bir sre. Videolar tekrar izleyeceim farkl bir ey var m? Sonra ifade almamz gerekiyorsa zabt mmzilerini aracaz. Bu safhada jandarma alaydan ben aranyorum, telefonla. Bir ihbarmz vard, bu ne oldu? Birka kere st ste bana soruldu, dedim ki: Bu konuda tekrar sormayn, zaten bir ey varsa gereini Cumhuriyet Savcln takdir edecektir. Bunu tekrar sormayn. Bir sre geti, ondan sonra Osman Paam, soruyor. diye tekrar sordular. Osman Paa kimdi? O zaman Kayseri Blge Komutan, Osman zbek. Herhlde o zaman tugeneraldi, Jandarma Blge Komutan. te, Osman Paam, soruyor. yani bu konuda karar verilmedi mi? Ben, tabii benzer ekilde dedim: Biz, hukukun gereini yerine getiririz. Kimsenin ayrca bir ey sormasna gerek yok. dedim ve tamamn incelediin de Muhsin Yazcolunun konumasnda su tekil edecek herhangi bir unsur olmadndan kovuturmaya yer olmad karar verdim. Ayrca bu kararda, bu olay polis mntkasnda olduu hlde, yetki ve grevi olmayan Jandarma Alay Komutanlnn bu olaya mdahil olmas Basavclmzca anlalamamtr, eklinde de kararma erh koydum. Bunu da yazdm karara. Tabii ondan sonraki benim zerimdeki basklar, her geen gn iddetini artrd. Efendim, protokol yerinde beni grd zaman Basavcm, ho geldin diyen, rtbeli veyahut da idari grevdekiler, gzlklerinin numaras deiti galiba beni grmemeye baladlar! Oradan balad, ondan sonra, eim, ocuklarm zerinde dahi o basky ve tekiletirmeyi hep hissettim, ondan sonra onu ifade edeyim. Efendim, belki benim, kamuoyunda bu olaylarla ilgili tannmama vesile olan asl bir soruturma dosyam yine Yozgatta yaadm. imdi, 28 ubat dneminde biliyorsunuz. Bartl rencilerin niversitelere alnmamas konusun da YK n genelgesi vard. Bu genelge zerine, farkl uygulamalar nce balad, daha sonra 28 ubatn basklaryla hemen hemen btn niversitelerde, bartl rencilerin okullara alnmas engellendi. imdi, bu dnemde, tabii ben bir hukuku olarak nce bunun hukuk alt yaps inceledim, yani zihnen de fikren de hukuk dayanaklar itibariyle de bu olay nedir, ne deildir inceledim. ok ak, seik ite 2547 sayl Kanunun ek 17nci maddesine gre niversitelerde, yksek retim kurumlarnda, yasalara aykr olmamak artyla klk-kyafet serbesttir. Hkm vard. Yozgatta da 6 renci Fen-Edebiyat Fakltesinde, ekim aynda, niversitelerin aldn da ieri alnmyor. Yozgat yerel televizyonlar, iki televizyon

var, televizyon gsteriyor bunlar ve Dekan darya kadar kyor, Defolun diyor, rencileri kovuyor, darya kadar ve oradaki gvenlik grevlilerine de, Atn bunlar dar diyor. Oraya kadar. Tabii bunlar, yerel televizyonlarda, haberlerde verildi. Ertesi gn, u anda rahmetli olan, bir avukat ile birlikte 6 rencinin ikyet dilekesi bana geldi. Eitim zgrlln engelliinden ve o genliin verdii heyecanla ve temiz bakyla, hi unutmuyorum rencilerden biri ismen hangisiydi bilmiyorumdedi ki: Siz Basavcsnz deil mi? dedi bana. Avukatyla beraber gelmilerdi. Evet, kzm dedim. yle bir A4 kdna 2547 sayl Kanunun 17nci maddesini yazmt. Dedi ki: Bakn, burada klk-kyafet serbest yazyor ama bizi okula almyor, bu su deil mi, neden bize destek kmyorsunuz? Bana byle hesap sorar tarzda, ki olmas gereken tarzda, bana gre, derdini anlatt. Tabii, avukat da usulne uygun dilekesiyle bavurmutu. Ben, bunu soruturmaya aldm. Yine soruturmamn sonunda Erciyes niversitesi Rektr bize talimat verdi dedi Dekan. Onun zerine yaptk yazl olarak, efendim. Dekan ve Rektr hakknda, Trk Ceza Kanununa gre kanunsuz emir vererek eitim zgrln engellemek suundan kamu davas atk. YAAR KARAYEL (Kayseri) Rektr hatrlyor musunuz? Sayn Savcm. REAT PETEK Erciyes niversitesi Rektr Mehmet ahin, Yozgat FenEdebiyat Dekan Yunus Akamur, haklarnda eitim zgrln engellemekten dava atm. Tabii, bu dava daha iddianameyi dzenlemeden daha soruturma aamasnda savunma almak iin talimat yazdm, Kayseriye. O nedenle veya Dekana yazl olarak tebligat kardm, davet ettim. Medyaya intikal etti. Tabii o aradaki srete ok nemli. Medyada, duyulur duyulmaz, ite Hrriyet gazetesinden Yaln Bayar: Savcya bak savcya diyerek aleyhimizde bir yaz Dier, yine bir ksm basn organlar, rzgrn tersine gittiimiz, te birok yerde, bartller eitim zgrln engelliyor diye dava alrken. Yozgat Basavcs, Dekana Rektre dava ayor, diye bizim ters birtakm icraatlarda bulunduumuz noktasnda konu yazld, izildi. Ama bundan te bir ey oldu yani ben 28 ubatn aydnlanmas asndan burasn ok nemsiyorum. imdi, YK ilgilendiren ve rencilerin eitimini ilgilendiren bir konuda, bir basavclk soruturma yapyor fakat su duyursun da bulunan kurumlara bakn. Barolar Birlii benim hakknda su duyurusunda bulunuyor, Eralp zgen o zamanki Barolar Birlii Bakan. Genelkurmay Bakanl benim hakkmda su duyurusun da bulunuyor. Efendim, dier taraftan JTEM olarak ifade ettiimiz gayrimeru yaplanma antetsiz, balksz, imzasz ktlarla bilgi notu verilmek suretiyle birtakm makamlara, su duyurusun da bulunuyor, hakkmzda. BAKAN mzasz Onu an. REAT PETEK Onu aacam, o ok nemli Ondan sonra Adalet Bakanl mfettiler gnderiyor, bu olay zerine. Nihayet benim dzenlediim bir iddianame mahkeme o zaman iddianamenin reddi yok. Mahkeme buna bakar, su yok derse, beraat verir, grevsizlik verir, kabul eder. Hepsi mahkemenin elinde Ama sen, vesayetin emrini, darbecilerin emrini deil de, hukuku uyguladn diye, bama gelmedik kalmad. Bakn, bu iddianame nedeniyle defa soruturma yapld, hakkmda. Tabii soruturmaya gelenlerde hukuku. nce kdemliler vastasyla sonra bamfettiler araclyla soruturma yapld. Soruturmada ne?

Alyorlar, dzenlediin iddianameyi inceliyorlar. Yani o iddianame nemlidir. uan da kendi web siteme de koydum ve on alt yl sonra gelen adalet diye de onun zerine bir makale yazdm. nk 1998 ylnda dzenlemi olduum o iddianamede ilenen suu tanmlamtm. Yani, eitim zgrln engellemek sutur. Cezas, yaptrm vardr ve cumhuriyet savclar hibir makamdan, eitim zgrln engellemek ilgili bir istisnai hkm olduu iin 2547de. Dorudan soruturma yapabilir, dayanaklarmla bunu hazrladm iin aradan on drt yl geti, zmir 4. Asliye Ceza Mahkemesine, uzay Profesr diye adlandran ve rencileri niversiteye sokmayan profesr hakknda yarglama yapld. Mahkeme, iki yl iki ay gibi, bir hapis cezas verdi, u anda da temyiz aamasnda. Ama ben bunu 1998 ylndaki iddianamemle ortaya koydum. nk, hukuk aynyd, ihlal edilen haklar aynyd, su aynyd, 765 sayl Trk Ceza Kanununda da ayn, 538 sayl yeni Ceza Kanununda da ayn ekilde sutu ve cumhuriyet savclarnn eer hukuk hakim olursa yetkisi vard, hukuk hakim olmazsa 28 ubatta olduu gibi, gn sonra grevden alnp srgn edilmesi vard. Ben yle bir akbete uradm, bu iddianameden dolay basavclktan alndm. stanbula normal cumhuriyet savcs olarak atandm. Tabii, burada, Sayn Bakan, deerli yeler; daha belki organize bir ilikiye dikkat ekmek istiyorum. Son derece nemli olduunu dnyorum, o da u: Bakn, ben Yozgat Basavcsyken, Yozgatta 650 kiilik terr cezaevi var, iinde PKK terr rgt var, DHKP-C var, TKKO var, bu rgt mensuplarnn hkmlleri orada kalyor ve yine terr niteliindeki sulardan baz tutuklularda orada bulunuyor. imdi, u iddianame nedeniyle ben, basavclktan alyorum, stanbula tayin ediliyorum. Ama ayn anda, bana, Adalet Bakanl bir yaz tebli ediyor, diyor ki: urada rgt ismini vermek istemiyorum ama belge olarak onu sunabilirim, elimde belge- Terr rgtnn bir tanesinin, stanbul rgt evinde hedef kiiler arasnda isminiz kmtr. Bilgi edinmenizi rica ederim. Adalet Bakanl, bana, terr rgtnn hedefi olduunu tebli ediyor, koruma polisimi alyor ve deta terr rgt hedefini gerekletirsin der gibi, stanbula korumasz, normal savc olarak benim atamam yapyor. Bu belgede elimde, u an sunamyorum ama sunacam onu da arz edeyim. Yani imdi aklma u geliyor; Ergenekon soruturmasnda bir ejderha gibi Ergenekonun, bir aya PKK, bir aya TKKO, bir aya DHKP-C, bir aya Hizbullah geni bir yaplanma ortaya karld ve yarglamas devam ediyor. Demek ki, 28 ubat darbesini yapanlarn szde vatansever ama gerekte birtakm rgtlerle de yle veya balantlar iinde olduu net bir ekilde bu resimde ortaya kyor. Eer, ben terrle mcadele ederken Basavclkta, terristlerin yl alt ayda kazm olduklar bir tnelin, bakn, yl alt ay yerin altndan 35 metre tnel kazmlar, bunu ortaya karabilmek iin, yl alt ay ortaya kmam, geceleri bizzat kendimde gittim. Doktorlarn kulaklklaryla dinledik. Yani, tamamen bir film, bir macera eklindedir. Binann 2nci katndan, duvar iinden kazdklar iin tneli bir trl bulamyorduk. Yerlere su salyoruz, su gitmiyor delik yok ama baktk ki sonunda ortaya kt. 2nci kattan duvardan iinden tnel kazmlard. 5 metre aaya indikten sonra yatay 36 metre gitmiler. Ben de burada Ky Hizmetlerinden, kepe getirttim. Btn cezaevinin dn 4-5 metre derinliinde kazarak dolatrrken, kazda kullandklar urgan, ip ve leen ortaya kt, bu ekilde tneli engelledik. Terr

rgtnn o andaki sorumlusu, parman bana sallad, Sayn Basavc bunun hesabn vereceksin dedi. Terr rgtlerinin listesine giriyor, hedefleri arasna giriyor, arkasndan ben Bir barts iddianamesi dzenledim. diye grevden alnyorum ve birka gn arayla da terr rgtne hedef olduum bilindii hlde korumam alnyor, mdafaasz, korumasz olarak braklyorum. 28 ubat darbesinin somut uygulamalarndan, hukuk d uygulamalarndan, yarg zerindeki basky somutlatran bir uygulama rnei olarak bunu ifade etmek istedim. Bir de ununla karlatm deerli yeler: imdi, yine bu barts iddianamesinden dolay nc defa soruturmaya gelen Vehbi Aksoy isimli Adalet mfettii, daha sonra Tefti Kurulu Bakanl yapt 28 ubat dneminde -ben atamam kt iin rapor aldm, ite geleceime ynelik evi toparlayacam, onlarla urayorum -bir gn sabahleyin erkenden gelmi, daha hl ben grevden ayrlm deilim, basavcym orada, grevliye odam atrm, basavclk odasn aram. Benim ekmecelerimde ne varsa masann zerinde, kitaplarm kartrlm ve bana haber gnderiyor koruma polisimle benim Basavc Bey msaitse buyursun, bir aym isin. diyor. DRS AHN (ankr) - Yani fiilen darbeyi yapm, makama oturmu yani. REAT PETEK Evet. Ve basavclk makamnda oturuyor. Ben vardm, tabii olduka canmz skld yani isim de verdim bakn burada. DRS AHN (ankr) - u anda da Yargtay yesi. u anda emekli oldu mu bilmiyoruz ama Yargtay yesi seilmi sonradan. REAT PETEK Yargtay yesiydi sonradan. Dedim Buyurun, beni armsnz. yle bakt, dedi ki: Yahu, Basavcm rahatsz ettim, ama belki bir sar zarf vermem gerekebilir de, buralarda msnz diye onun iin sordum. imdi, bizim yarg mensuplar arasnda byle bir teaml, byle bir anlay, byle bir ey yoktur. Ben orada il basavcsym, bamfetti geliyor benim odam tarumar ediyor, aryor, ondan sonra da davet ettiinde ilk cmlesi -sar zarf vermek, savunma alacak- Belki sar zarf veririm. Onun iin buralarda msnz diye sordum. Ben de kalktm, dedim: Siz zaten soruturma yapmadan sar zarf kafanza koymusunuz. Buradaki hlden de nasl davrandnz belli, bana msaade Bir dakika Bir dakika Ben ktm gittim. Daha sonra o sar zarf bize alt ay sonra filan tebli oldu, ona da biraz sonra geleceim. Yani bir basavcnn odas, eer diyelim benim bir su ilediim iddias varsa yetkili mahkemeden karar alnp su delilinin aranmas gerekmiyor muydu? Ama 28 ubatta hukuk yoktu. Emirleri uygulayanlar, maalesef bir ksmna da ben Szde hukuku. diyorum nk gerek anlamda hukuku birilerinin emriyle deil, hukukun stnln koruyacak ekilde, yapacaksa da bir grev Anayasaya ve kanunlara uygun yapar, bu da yaplmamtr. Byle bir olaya da maruz kaldm. imdi, o bamfetti neyi soruturdu? rendim ki sonradan imdi, benim hazrladm iddianameyle ilgili bir dava alamyor hakkmda nk nihayet iddianame hazrlamak ne olursa olsun su deil, o zaman emir, talimat yle veriliyor: Gidin, bir ey bulun, basavc hakknda dava an. Geriye doru aratryorlar, 28 ubattan aa yukar iki sene ncesinde Yozgatn yerel Yenign gazetesinde bir

yaz yaynlanm. O zamanki Yozgat Milletvekili Abdullah rnek imzal Meclis Kulisinden balkl bir kede yaynlanm yaz. Trkiyenin Generalleri baln tayan bir yazym. Efendim, bu yazda silahl kuvvetleri tahkir, tezyif eden cmleler varm. Ey Basavc, sen bu yazy neden grp de gazetenin sorumlu yaz ileri mdr ile bu yazy yazan ke yazar hakknda niye dava amadn? diye benim hakkmda dava ald, soruturma yapld, Yargtay 4. Ceza Dairesinde yarglandm, sebep bu. Yani Niye dava atn? diyerek yarglayamadlar, Neden amadn? diyerek onu buldular, oradan yarglandm. imdi, az nce Onu bir aalm. dedii Bakann konu. Bu dosya, tabii, soruturma dosyas gizli, neler var neler yok bilmiyoruz. Zaten bir ey de yok ama o dosyann iinde aleyhimde bir tek delil dedikleri hukuka aykr bir delil vard, o da bilgi notu olarak dosyaya girmi. yle bir A4 kd, ortasnda bilgi notu diyor. Bu bilgi notunda da diyor ki: Yenign gazetesinde byle bir yaz yaynland. Bu yazdan Basavc Reat Petek haberdar oldu ama yazy yazan ve gazetenin sorumlular hakknda hibir ilem yapmamtr. Bu kadar bilgi notu. mza, yok; antet, yok; hangi makam, yok. imdi, Yargtayda ilk savunma verdiim durumada, heyete unu syledim: u anda ben sank olarak grevi ihmalden yarglanyorum ama hepimizin bildii kanunlar yrrlkte. Ceza Muhakemesi Kanunu diyor ki: Hukuka uygun yollardan elde edilmeyen hibir delil, delil olarak kullanlamaz. Bunun dosyadan karlmasn talep ediyorum. Talebim bu oldu ve unu syledim: Eer bu bilgi notunu yazan polis ise, jandarma ise, MT mensubu ise veya herhangi bir gvenlik grevlisi ise su ilendii iddiasyla byle bir olaya muttali olur olmaz yapmas gereken, cumhuriyet savcsna konuyu derhl haber vermesidir. Zaten bu bilgi notunu yazan byle bir kamu grevlisi ise bunu yerine getirmemekle ilk suu o ilemitir nk cumhuriyet savcsnn her eyi grmesi imkn yok. Bunu cumhuriyet savcsna ihbar edecek, gereini yapacak cumhuriyet savcl, varsa dava aacak, yoksa takipsizlik verecek. Onun iin burada bir operasyonun paras olarak benim hakkmda delil uydurulmakta ve 28 ubatn vesayeti anlayna kar ktm, emirleri deil de hukuku uyguladm iin su uydurulmaktadr. diye bunu syledim Yargtay 4. Ceza Dairesindeki yarglamamzda. Ama Bunu bir sonra dnelim. dediler ara kararnda, dosyadan karlma ynnde bir karar o anda verilmedi. Daha enteresan bir ey oldu, Bakan dedi ki: Efendim, zaten inceleyecek, getirtecek bir evrak yok, gazete burada, yaz burada, savunmanz yaptnz, biz dosyay iddia makamna esas hakknda mtalaasn hazrlamas iin tevdi edelim. dedi. Dosyay yle kapatt ve duruma gn verecek, duruma defterini nne ald. O srada, iddia makamn temsil eden Cumhuriyet Savcs Nuh Tekin, u anda Beykoz Cumhuriyet Basavcs, yani ok zldm ve asla hazmedemediim bir olaydr, ajandasn at, ajandasnn iinden daktilo edilmi, esas hakknda mtalaa kard, daktilo edilmi mtalaa kard. Daha ben savunmam bir dakika nce vermiim, iki dakika nce vermiim ve Sayn Bakan, bizim mtalaamz hazr. dedi. Arkasndan, mtalaasn okudu Grevini ihmal ettii, falan filan, sbuta erdiinden Reat Petekin cezalandrlmasna. Ne diyorsun esas hakknda? dedi, nce, ben savunma iin sre istiyorum. nk baktm, bize cezay verecekler, mtalaa hazrlanm yani savunma dinlenmeden birileri hazrlam, hazrlatm, savcnn eline tututurmu ki

mtalaa o ekilde yazl olarak veriliyor. Bakn, yazl mtalaa verilir ama nasl? Dosya iddia makamna, esas hakkndaki mtalaasn hazrlamas iin tevdi edilir, bir sre verilir, savc alr ve dier delilleri, savunmay deerlendirir, esas hakkndaki mtalaasn yazl verebilir. Benim yazl vermesi deil, daha savunmay dinlemeden kendisine dikte ettirilen veyahut da bizzat ettii o mtalaay orada vermesi, bir defa, yarglamayla, usulle, hukukla badamayan bir durum. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) O arada siz yazl bir aklama gndermi miydiniz aleyhinizde byle bir Yargtayda dava ald zaman? REAT PETEK Yok. Ben, savunmam verdiim ana kadar yani mfetti soruturmas ki o yarglama sreci deildir malum, herhangi bir savunma vermedim, mahkemeye de o ana kadar yazl, szl savunma vermemitim. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Konuuncaya kadar bir ey yoktu. REAT PETEK Evet, konuuncaya kadar herhangi bir savunma vermemitim. Tabii, mtalaa bu ekilde kt, ben de unu syledim: Ben u anda burada sanm ama yllardr ben de iddia makamnda bulundum. Sann savunmas alnmadan yazl olarak mtalaa hazrlayan bir meslektam ilk defa gryorum. Burada hukuk ilemiyor. Ben savunma iin sre istiyorum. dedim, o yarglama da o ekilde kald. Daha sonra, cezalarn ertelenmesi hakknda kan kanun nedeniyle neticelenemedi, o ekilde kald. Yani bu ok somut olarak yksek yargya, yksek yarg mensuplarna, bunu kabul eder, etmez ama vaka, dosya numarasyla, her eyiyle Yargtay 4. Ceza Dairesinde Reat Petekin yargland dosyada bellidir. BAKAN Sayn Petek, son sorular iin ok az zaman kald. REAT PETEK Bitiriyorum o zaman. BAKAN Sadece yirmi dakikamz var. REAT PETEK Yirmi dakika yle mi, tamam. O zaman yirmi dakikaya sdraym Sayn Bakan. BAKAN Siz deil sorular, siz bitirin, sorulara geeceiz. REAT PETEK yle mi? BAKAN Sorulara geelim, sorularla aalm. DRS AHN (ankr) Devamnda sonunda tamamlarsnz syleyeceklerinizi, isterseniz biz soralm, ondan sonra sonu ksmnda siz toparlarsnz. BAKAN Belki, sorular iin vakit kalmayacak, evet. REAT PETEK Olur o zaman, tamam. BAKAN dris Bey, buyurun. DRS AHN (ankr) imdi, Sayn Basavcm, gerekten bugn ok farkl bir profil iziyorsunuz. Biz dn burada cumhuriyet savclarmz dinledik, Yargtay Cumhuriyet Basavcmz dinledik, hep onlara u ekilde atfta bulunduk, dedik ki: Hep savclk makam almaya alkndr, hep bilgi alr, kolay kolay bilgi vermez. Zoraki bilgiler almaya altk ama siz maallah, artk bana gre hocalk ynnz biraz daha ar bast savclktan daha ziyade. Yaklak bir saat on dakikadr sunumunuzu yaptnz, ok da keyif aldk, ncelikle bunu syleyeyim ancak u tespitimi de yapaym: Yllarca savunmann bir temsilcisi olarak iddia makamnn ne ekilde hareket ettii, hkm fkrasnda hkimlerin ne ekilde hareket ettiini ok iyi bilen insanlar olarak imdi burada tutanaklara da geti beyanlarnz. Yargtay

Cumhuriyet Savcsnn savunmanz daha alnr alnmaz hazrlanm olan mtalaay sunmu olduu noktasndaki hadise sizi o gn iin belki aknla uratmtr ama savunmann temsilcileri biz avukatlar yllarca sizler hep artyorsunuz nk brakn sadece mtalaay, hkm bile flash diske alp arkadalar gzmzn nnde, ara vermeden flash diski bile yerletirip savunmay hi almadan, esas hakkndaki son szleri sorulmadan, hazrlam olduklar flash diski bilgisayara takmak suretiyle de karar da karyorlar. Bunu hukukun stnlne inanan bir avukat olarak, bir birey olarak ve bu lkede demokrasinin tam anlamyla yerlemesini ve hukuk devletinin her zerrede btn uygulayclar tarafndan eksiksiz olarak uygulanmas dileiyle, temennisiyle ifade etmek istiyorum. Sizin o gn ardnz biz yllardr aryoruz, bunun zellikle bilinmesini isterim. imdi, Sayn Basavcm, yaadnz hadiseler son derece nemli, zellikle Bakanmzn da ifade ettii imzasz bir bilgi notuyla alakal vermi olduunuz rnek de son derece nemli bu lkede baz eylerin nasl gelitii noktasnda. zellikle benim burada size sormak istediim hadise, kendiniz de anlattnz ama hakknzda yle bir alma yaparken bizim de grdmz, eitim zgrlnn engellenmesiyle ilgili kanunsuz bir emir veren rektr ve dekan hakknda am olduunuz davayla alakal. Daha sonraki aamada bu davann iddianamesi hazrlanm olmasna ramen YKten soruturma iznine dair ilemler yaplmak zere herhlde dosya YKe gnderilmi, daha sonraki aamada da bu ilem ortada kalm ve hibir ilem o gnn artlarnda yaplamam. Bunun gerekelerini de siz burada ifade ettiniz. zellikle 82 Anayasas sonrasnda kurulan bir ksm kurumlarn demokratik ileyii askya alacak ve millet iradesinin stnde de bir ksm davranlar ierisinde olduunu sylediniz. Bunlardan birisi de YK. dediniz ve bu artlarda da YK uzunca sre bunu elinde durdurmak suretiyle de gereini yapm zaten. 98 ylnda alan davada sanklarn cezalandrlmasn istediiniz sevk maddesi, bildiim kadaryla 188inci maddesi, eski Trk Ceza Kanununun 6nc maddesi, daha sonra da 5237 sayl Yasann 112/1. Bugn, on be yl sonra, lkede farkl bir noktada, ayn neviden bir olayla alakal iddianame tanzim edildiini ve mahkemenin bu noktada bir karar verdiini, kararn da Yargtay aamasnda olduunu ifade ediyorsunuz. imdi, burada, on be ylda geldiimiz demokrasinin konumu ve bugnle on be yl ncesini deerlendirdiimiz zaman deienler nelerdi? u anda deiik grdnz hadiseler nedir? Hukukun bu ekilde ilemesinde 12 Eyll referandumunun ve HSYK ve Anayasa Mahkemesinin yapsnn deimesinin bir etkisi olmu mudur? Bu konuda zellikle u anda da ders verdiinizi bildiimiz iin bunu renmek istiyorum. kincisi de EMASYA Protokolnn darbe giriimleri zerinde etkilerinden sz etmisiniz bir mlakatnzda. Bunun alakal somut yaadnz bir rnek var m? Bunu bizimle paylarsanz memnun oluruz. Bir dier sualimiz de 28 ubat sreci ierisinde siz her ne kadar Yozgatta Cumhuriyet Basavcs iseniz de yarg mensuplarnn Genelkurmay tarafndan brife edildii bir dnemi yaadk; zellikle yargnn st kanadnda Yargtay, Dantay ve Anayasa Mahkemesi yelerinin. Buradaki brifinglerin tara nezdinde, yerel mahkemeler zerinde, yksek yarglarn brife edilmesinden sonraki sre ierisinde psikolojik olarak bunlarn- bir etkisi oldu mu? Mesela demin bizzat kendi yaadnz

bir hadiseyi -hemericilik boyutunu da aarak sadece einizin bartsnden dolay, bir ekliyle sizi olayn dna iten bir yaklam sergilendiini HSYK yesinin bunuifade etmitiniz. Bu noktada, brife edilen st dzey yarg mensuplar nedeniyle Anadoludaki, taradaki hkim ve savcnn alglamas bu olayda nedir? Buna da somut bir rnek verirseniz sevinirim. u aamada benim sizden renmek istediklerim bunlar. Tespitleriniz, deerlendirmeleriniz iin de ayrca teekkr ettiimi ifade etmek isterim. REAT PETEK Evet, ben de teekkr ediyorum. Sondan baa doru sorulara msaadenizle geleyim. imdi, 28 ubat dneminde, benim somut rnekler verdiim ve kamuoyunda yaananlarla deerlendirdiimde, yarg kesinlikle bask altna alnmtr. Yani, yargnn bamszl, anayasal teminat, hkim ve savclara emir ve talimat verilemez, genelge gnderilemez gibi hkmler rafa kaldrlm, bunun aksi uygulanmtr. Bunun gerek dorudan, gerek dolayl olarak yapldn gryoruz. Brifingler bunun ok ak bir rnei. Dn sanyorum size ifade veren, ite bir Anayasa Mahkemesi yemizin ifadesini ben basndan okudum: Korktuum iin ben de brifinge katldm. eklinde ki 28 ubat tavrn, anlayn benimsemediini ifade etmesine ramen, korkarak katldn ifade ediyor.imdi, ben de bamdan geen olayda onu anlatmaya altm. nk barts zerinde o kadar duruldu ki 28 ubat dneminde malum bir partinin kapatma nedeni yapld, Refah Partisinin; hatta AK PARTnin kapatma iddianamesine de konu oldu byle bir olay. imdi, bu durumda ei bartl olan, annesi babas bartl ve yahut da kz bartl olanlarn yarg iinde de tedirgin olmadn sylemek mmkn deil. Bu, pek ok arkadaa soruturmalarda da bu soru olarak yneltildi. Mesela, adalet bamfettiinin bir idare hkimine sorduu soru Sayn Bakan. Diyor ki trnak iinde: Sosyal ve ailevi yaantnz nedeniyle, einizin benimsedii ada olmayan giyim tarz itibaryla, laiklik kart dncelere yaknlk duyduunuz hususunda kanaat uyandrdnz ileri srldnden, alan soruturma zerinden yedi gn iinde yazl savunma vermeniz gerektii. Kimin hakknda bu? Ben dilekenin bir suretini de sizlere takdim edeceim biraz sonra. Mesela YKn bartsyle ilgili yaynlam olduu genelgelerin, Anayasa ve kanunlara aykr olduu iin yrtmeyi durdurma karar veren, idare mahkemesi bakan ve yeleri hakknda, Adalet Bakan soruturma yaptrd ve yer deitirme ile bunlar caydrld. Kimler? Edirne dare Mahkemesi. Mesela, burada, ilk defa, kyafetin Yksek retim Kurumlar renci Disiplin Ynetmeliinde dzenlenmediine ve yasa hkm gereince, serbest braklan bir durum nedeniyle tesis edilen cezann hukuka uygun olmadna dair bir karar verdi, Edirne dare Mahkemesi. Ne oldu arkasndan? Bu karar veren hkimler, disiplin soruturmas geirdi. Hkimlerden Ali Kaban Trabzona, Mesut Gngr Malatyaya, Mustafa Din Aydn dare Mahkemesi yeliklerine atandlar. Datld o mahkeme. Efendim, benzeri bakn, yine akabinde Edirne dari Mahkemesine yeni atanan hkimler, bu defa YK genelgesinin iptali ve yahut da yaplan uygulamalar lehine alan davalarda, hemen davalar ret etti. Bylece kanuna aykr uygulama, yasalm gibi ilem grmeye balad. Bask altna alnan yarg bu ekilde Ha vermeli miydi? Tabii, bunu imdi ne desek ey yok. Benim kanaatim, bak ama gre, bask yapan kim olursa olsun Ben bunu bir yetkiliye syledim, dedim ki:

dam mahkumu hibir eyden korkmaz nk lmden tesi yok. Bir yarg, bir hkim, bir savc da kyne gidip, kentine gidip ayana ar giyip, topraktan ekmek parasn kazanmay gze almadan alyorsa, bamsz ve tarafsz karar veremez. Maan veren Adalet Bakanldr ama rzk veren Allahtr. Yarg buna inanmal, ne rzk korkusuyla ne baka bir nedenle, ne lm korkusuyla hukuku inememelidir. Ama kimi korkudan inemi, kimi baka nedenle boyun emi fakat yarg bask altna alnmtr ve maalesef hukuksuz kararlar verilmitir. Verenlerin de, direnenlerin de bana olmadk eyler gelmi. Bu konuda birka isim daha syleyeyim. Mesela, Bursada hatrlarsanz hatta bir rencinin yanl hatrlamyorsam aya kopmutu eylem srasnda, ha trafik kazasnda- orada imam hatip okulu rencileri ieri alnmyordu. Bu konuda yaplan idari ilemi, yrtmeyi durdurma karar veren dare Mahkemesi Hakimlerinden Sabri nal, Mehmet Ali Ceran soruturma geirdiler; Sabri nal, oradan alnd Aydn dare Mahkemesi yeliine, Mehmet Ali Ceran da, Gaziantep Vergi Mahkemesi yeliine atand. Samsun dare Mahkemesi ayn ekilde, Kayseri dare Mahkemesi, Van Blge dare Mahkemesi bunlar syleyebilirim. Brifinglerde verilen telkin ve tavsiyelere uygun hareket etmeyenler, dnemin HSYKs tarafndan tabir yerindeyse cezalandrld. Bir bakasnn emsal karar verebilecek duruma gelmemesi iini 28 ubat zihniyetinde ibirlii yapm olan yksek yarg mensuplar, HSYK yeleri ve alt seviyede bunu uygulayc olan maalesef baz mlki idare amirleri de bu yanlla birlikte imza attlar. unu ok ak ve net syleyebilirim; Refahyol iktidara geldiinde, bu akam hangi cami de teravi namaz klsak diyerek farkl bir grnt izen baz mlki idare amirleri, 28 ubat kararlarnn aklanmasndan sonra elinde telsiz, banda sadece takke ve tespih olan insanlar toplayn diye telsizle emniyet mdrlerine talimat verir hle geldiler. lkemizin bir yaras da budur. Yani, birileri hukuksuzluu uygulamak iin emir talimat veriyor, maalesef alt kademede birileri de hi Anayasa, kanun dinlemeden bunu aynen yerine getiriyor. Halbuki Anayasann 137nci maddesi akt, kanunsuz emir yerine getirilmez. Bunu rektr hakkndaki soruturmada ben sordum. Anayasay siz bilmiyor musunuz? Rektrsnz, profesr olmusunuz. Kanunsuz bir emirse Bir tarafta 17nci madde serbest diyecek, dier tarafta genelge. Bunun hiyeraride yeri belli, st norm kanundur, kanunun st Anayasadr. Ama bunu uygulayclarda maalesef o dnemde byle ortaya kt. imdi, Amasya ile ilgili somut bir ey soruldu, ona cevap vereyim. Mesela, bulunduum ilde Kurban Bayram -Yozgat merkezde Abdlhamit Cami, yanl hatrlamyorsam- jandarma karakol ekipleri camiye baskn yapyor. Caminin avlusunda veya bir yerinde toplanm olan kurban derilerini zapt ediyorlar, bunu toplayanlar hakknda tutanak tutuyorlar ve derileri Trk Hava Kurumuna teslim edip evra bize teslim edip evra bize getiriyorlar. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Bu jandarma deil mi? REAT PETEK Jandarma yapyor. imdi, tabii, hemen haberim oldu. Nbeti savcmza olay gidiyor, nbeti cumhuriyet savcsna. Ben savc arkadamza unu sylediimi hatrlyorum: Ya bu olay ehir merkezinde, niye jandarma soruturma yapm? Valilikten zel bir izin ve yahut de sizin nbetinizde, sizin verdiiniz bir talimat var m? Byle bir ey yok. Daha sonra biz o grevliler hakknda bakn bu da ilgintir- yetki alannn dna

kp, grevini ktye kulland iin ben deil ilgili savc arkadalarmz jandarma grevlileri hakknda dava atlar. nk tam bir hukuksuzluktu. Ha ondan sonra savunma srasnda: Efendim Amasya Protokolleri var, biz bir yerde kanunsuzluk olduunu grrsek gerektiinde dorudan mdahale ederiz. eklinde szl beyanlar kt altndan. Halbuki hibir zaman polis mntkasnda, jandarmann kendiliinden gelip orada bir soruturma yapma hak ve yetkisi yoktur. Hele hele vatandan zaten ceketi konumunda olan kurban derisini almak, el koymak gibi byle bir hakk yasal olarak, o da yoktur. Bunlar nasl yapld? 28 ubatta kanunu bir tarafa brakp, emir ve direktifle, hukuk inenerek yaplan somut rneklerden bir tanesi. Tabii genel deerlendirmem var ama zaman ve somut benden istediiniz iin bir rnek olarak bunu ifade ettim. Bunun yannda da tabii, ben zellikle niversite camiasnda, -oras jandarma mntkasyd- ben gerek emniyet mdr, gerekse jandarma komutanna bir ay sohbetimizde makamnda unu syledim: Arkadalar gndemde yle bir olay var, benimde soruturmam var biliyorsunuz. Bu olaylara polisin ve jandarmann; rektrn, dekann talimat vermesiyle kz renciyi ieri almamak gibi hak ve yetkisi yoktur. Bunu ltfen emriniz altndaki grevlilere tebli edin, duyurun. Bu aamadan sonra eer polis veya jandarma bartl bir kzn niversite kampsne girmesini engellemek iin g kullanrsa emir talimat veren olarak siz de sorumlusunuzdur. Soruturma konusu olursunuz, bunu da bilin. diye zellikle ifade ettim. Ve ondan sonra Yozgatta polis jandarma ekilmitir niversitenin nnden, zel gvenlik grevlileriyle ancak kz rencileri almama yolu seilmitir. Bunu, u bakmdan anlatyorum: Hukuk ileseydi ve hukuk mensuplar, yarg mensuplar da brifinglerde kendilerine tavsiye edileni deil de, hukukun stnln hakim klmak iin biraz elini tan altna koysayd, herhalde darbeci zihniyet bu kadar kolay ilerleyemezdi diye, bir anekdot olarak ifade etmi olaym. BAKAN Evet, hukukularn da sorumluluu var diyorsunuz. REAT PETEK Evet. Ne deitiiyle BAKAN Sremiz gerekten ok snrl. REAT PETEK Bir cmle, atk m? BAKAN Bazen, hani sylemek istediiniz ve gerekten anlatmak istediiniz somut olaylarla ilgili daha sonra yazl olarak da Komisyonumuzu bilgilendirebilirsiniz. Ben dediim gibi sorularn devam iin Feyzullah Kyklk Beye sz vereceim. Mmkn olduu kadar da cevaplarnz ksa DRS AHN (ankr) O cmlenizi yine Feyzullah Beyin sorusuyla beraber syleyebilirsiniz. BAKAN Yine de o soruyu, birlikte evet tamamlayarak REAT PETEK Tamam, hayhay Bakanm. FEYZULLAH KIYIKLIK( stanbul) imdi, ok ksa tane soru soracam. Birincisi u: burada dinlediimiz btn emniyet veya yarg yetkilileri kendi nlerine imzasz bilgi notlar koyulduunu, devletin etkili, yetkili organlar tarafndan Yani bu umumiyetle, daha ok istihbarat rgtleri tarafndan Ve daha sonra da bu bilgi notlarnn da ey edildiini, oradayken yok edildiini sylediler. Sizin banzdan byle bilgi notlar, bir tane geldi dediniz. Bunun dnda byle bilgi notlar sk sk gelir miydi?

REAT PETEK Efendim, bilgi notu deil ama buna cevap olarak unu syleyeyim. 28 ubat srecinde, insanlarn filenmesi, hayatlarnn kayda alnmas noktasnda ahit olduum bir olay yle: Bir gn alay ziyaretimde, jandarma alay ziyaretimde orada ok sayda sivil kyafetli grevliler vard. Alay komutan onlardan bir tanesini ard, bir kaset getirmesini istedi. Ya basavcm u kaseti bir izler misin? dedi, zleyelim. dedi. Beraber bana izlettikleri kasette, takip edilen bir okul mdrnn uzun sre gizli kamerayla okula girii, k, tavrlar grntye alnm. Ve bana izlettikleri taraf bir bayrak merasimi treninde, istiklal mar treninde grntde grlyor Yozgatta hava souk, tipili, karl veya kar demeyim, tipili souk bir hava olduu hissediliyor- okul mdr bana byle bir kalpak benzeri bir ey giymi ama ocuklar o soukta topluyor, stiklal Mar syletip datyor. Bunu, bana izlettiler. Ondan sonra Ya bu konuda ne dersin? diye bana alay komutan sordu. Dedim Ya siz bunu niye kayda aldnz. Ben de soruya soruyla cevap verdim. Siz bunu niye kayda aldnz. Ya biz bunu takip ediyoruz. Yaramaz bir adam da. Daha baka da pek bir eyi bulunamad aslnda. Bu adam, rejim iin de tehlikeli bir takm faaliyetleri olan biri. Fakat burada stiklal Mar syleniyor, bandaki kalpa bile karmyor. Biz bunu gndersek yasal bir ilem yaplr m? Ben de dedim ki: Ya burada, bir defa bu ceza karinesinde bir su tekil etmez. Mill Eitimin kendi disiplin ynetmelii asndan bir eyi varsa, onu ben bilmem, daha dorusu o benim grev alanmda deil ama bir yorumumu syleyeyim. dedim. Ne kadar vatansever bir okul mdr ki; o kara soua ramen, ocuklardaki o mill duygu canl dursun diye stiklal Mar trenini, o soukta yaptrmaya alyor. Bunda baka bir ey ben grmedim. FEYZULLAH KIYIKLIK( stanbul) Bir de Yozgatn souu. BAKAN Evet. FEYZULLAH KIYIKLIK( stanbul) Dier bir sorum da u: Benim hep dikkatimi ekiyor. Gazeteden, yargdan, yksek yargdan, iadamlarndan, yazarlardan izerlerden ounun byle tedirginlik ve korkuya kaplmalarndan ve korktuklar iinde birok eye eyvallah demek zorunda olduklarndan bahsettiler, biz burada dinledik. Yani, ne yapalm, byle gerekti, nk korkutulduk, ekindik, tedirgindik ve saire ve sairediye. Ancak ben bu korkularn gerekten kiisel, br tarafn ok fazla kuvvetli olmasndan m yoksa yani bu korku ailesine veya ahsna bir zarar verileceinden dolay m makamna bir zarar verileceinden dolay m veya dier baz menfaatlerinden dolay m yoksa biraz da bu tip kurumlarn bu ahslar btn ynleriyle inceledikleri iin acaba aklarndan dolay m olduu konusunda da insan tabii net bir ey syleyemiyor ve neticede unu sormak istiyorum: Siz, birok meslektanzla veya kurumlarn st dzey insanlaryla birlikte oldunuz, bulunduunuz btn blgelerde. Yani, bu tip darbeleri biraz da insanmzn kiisel aklar kuvvetlendirmiyor mu? Kar kamamalarnda bu da etken deil mi? Mesela siz, ok rahat hukuku iletiyorsunuz ama dier insan sizinle ayn inanta, ayn duyguda olduu halde iletemiyor. Yani, buraya biraz da bu adamlarn dnda toplum olarak gazetecisi, televizyoncusu, yarg yesi bunlarn zafiyetleri de darbelerde byk bir etken deil mi? REAT PETEK Evet. Tabii yorum olarak burada unu syleyebilirim.

FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yorumunuzu istiyorum, tam bana lazm da onun iin. REAT PETEK Yorum olarak unu ifade edeyim: Bir defa Trkiyede yarg brokrasisi dhil, askeri brokrasi bata olmak zere yetitirilme, aldmz eitim tarz itibaryla hakkn, hukukun stnln korumaya ynelik deil, devleti korumaya ynelik bir anlayla yetitiriliyoruz. Ben, 12 Eyllden nce baladm cumhuriyet savclna ve nceki tutuklama kararlarnda devlet otoritesinin sarslmamas iin birtakm gerekelerle bile gemite tutuklama kararlarnn verildiini gryoruz. Yani, burada devleti koruma, devleti nceleme, kii hak ve zgrlklerini, bireysel haklar teki veya ikinci plana atma anlay genel olarak daha bir yaygn, bu sa- sol, ileri- geri demeden genel brokrasideki tavr byle deerlendiriyorum. Dier taraftan da byklerimiz bilir, Alnmsa bir karar, biz niye kendimizi tehlikeye atalm? Biz, verilen talimat, emri uygularz. Yani zellikle yarg mensuplar asndan hukuku uygulamada risk almama yine bu eitimin sonu mudur, anlay sonu mudur? Bu da var. nk, biz bunu 60ta yksek yargda grmz, darbecilere ilk selam 12 Eyllde grmz. Yksek yargda byle bir tavr olunca ilk derece mahkemeleri veya yeni balayanlar arasnda ise direnmenin veyahut da farkl bir tavr taknmann olduka zor olduunu dnyorum. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Teekkr ederim. Bir sorum da u: Siz bir harekete giritiniz, sizin gibi bu tip hareketlere girienler Vanda veya baka yerlerde, Mersinde, birok yerlerde veya idare mahkemelerinde oldu bu tip insanlar. Yani, hem meslektalarnz arasnda hem de kendi yakn etrafnzda veya Meclislerde yalnzlatrldnzn duygular hi geldi mi? REAT PETEK Geldi. Mesela, Yozgatta hakkmda soruturma balaynca ktm Adalet Bakanlna geldim ve o zaman Ceza leri Genel Mdr ile bir grmemiz oldu yani ahsen de tandm, bilebildiim kadaryla bir zihniyet olarak da yargya mdahaleyi veya 28 ubat darbe anlayn benimsemeyen biriydi- o dzenlediim iddianame gndeme gelince bana unu syledi: Ya, basavcm, bu kanunu bilen sadece sen misin, bu kanunu biz bilmiyor muyuz? dedi. Peki biliyorsunuz da niye benim hakkmda soruturma iin mfetti gnderiyorsunuz? dedim. Konjonktr biliyorsun, u anda bunu dile getirmenin zaman deil ki. dedi. Yani, burada bu konumann sorumluluk mevkiindeki FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Sosyal etrafnzdan byle bir REAT PETEK Sosyal etrafmdan da birka trl tepki aldm. Bir: Gerekten hakk, hukuku inenenler iin takdir aldm, alk aldm, veyahut da dua aldm ama bata meslektalarm, ya haddinden emekliye ayrlmak zere olan l Valim dhil acyarak dediler ki:Ya, hayatn mahvettin, yani deer miydi 3-4 renci iin? imdiden sonra seni basavc da yapmazlar, belki yarn Yargtay yesi olacaktn, hayatn ldrdn. diye acyarak bakmalar oldu ama oluum ocuum ok etkilendi onu syleyeyim. nk bakn ben orada basavcym, bu soruturmalar balad, stanbuldaki bir televizyonun arkfelek programnn telefonlar il cumhuriyet basavcsnn resm ev telefonuna ynlendirildi Fevzi Bey. arkfelek programn biliyorsunuz, benim evimde telefonu kapatyorsunuz, alyor

yani bir saniye durmas yok ve ben orada basavcym, Telekom Mdrne soruyorum: Bu ne rezalet? diyorum, Ya Basavcm benim bilgim deil. diyor, korkuyor, bir ey diyemiyor. Yani 28 ubatlar unu gstermek istedi: Sen burada basavc da olsan, senin ev telefonlarna bile arkfelek telefonlarn ynlendiririz, senin bunu durdurmaya bile gcn yetmez ve yetmedi, nk hukuk yoktu. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Peki, teekkr ederim. REAT PETEK unu syleyeyim msaadenizle. Yani, O gnden bu gne ne deiti? sorusunu da bir cmle12 Eyll 2010 tarihindeki Anayasa referandumu ile Hkimler Savclar Yksek Kurulunun, Anayasa Mahkemesinin yapsndaki deiiklik ok olumlu bir deiikliktir nk biz yarg mensubu olarak HSYKnn nceki yaps karsnda hak arama yollarnn yzmze kapand bir sistemle kar karyaydk. HSYK kararlarna yarg yolu kapalyd, itiraz sadece yine ayn Kurula yaplabiliyordu ama imdi hkim ve savclar -eksiklikleri olabilir- nceyle mukayese ettiimizde kendilerini daha gvende hissederek, hak arama yollar ak olduu iin, bir meslekten ihra durumunda yarg yoluna gidebilecekleri iin anayasal teminatlar olmas gereken bamszlk, tarafszlk ve kendilerine bask yaplmamas konusunda yeni HSYK yaplanmas iinde daha rahat soruturma ve yarglama yapabildikleri kanaatindeyim. Ne deiti? sorusuna da ksaca byle cevap vermi olaym. BAKAN Sonradan gelen milletvekillerimizi size tantacam ve onlara soru sormak zere sz vereceim. REAT PETEK Buyurun. BAKAN Ahmet Topta Bey, Cumhuriyet Halk Partisi, Afyonkarahisar Milletvekili; Ali Rza ztrk Bey, Cumhuriyet Halk Partisi, Mersin Milletvekili; Mehmet eker Bey, Cumhuriyet Halk Partisi; Gaziantep Milletvekili Sz talebi Ahmet Toptata. Buyurun ltfen. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sayn Petek, ho geldiniz ncelikle. REAT PETEK Ho bulduk. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Szlerinizde kendi savunmanz alrken yaplanlarla ilgili bir anekdot anlattnz. dris Bey, meslektam ya da arkadam, ona bir avukat olarak aklama yapt, ben de bir ekleme yapmak isterim: Biz de ne basavclarn karsnda ne yarglarn karsnda vatanda savunmay deil, avukat bile savunma konusunda ne kadar skntlar ektiimizi yllarca yaadk, bir sizin banza gelen olay deil. Bir mahkemede saati gelmeden alnm tutuklu bir durumaya itiraz ettiim iin, Saati gelmeden, beni beklemeden almsnz." dediim iin basavcnn itiraz u oldu: Durumay yeniden aln, dosyay yeniden ele aln. dedi. Avukat bey zaten mvekkiliniz vard canm, siz de ok ey yapyorsunuz. Yani BAKAN Doru sylyorsunuz, ok da lzumlu deilsiniz siz(!) AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet (!) Biz, mvekkilin olduu bir yerde avukata ihtiya olmad dnemleri de yaadk, hl yaamaya da devam ediyor tarada birok meslektalarmz. O bakmdan sizin anlattnz rnek ok zel,sadece size ait bir rnek deil bunu de belirtmek isterim. Belki ilk defa bir davayla karlatnz iin, kendinize ait olduu

iin fark etmisinizdir ama mutlaka uygulamalarnzda da hi fark etmeden bunlar yapm olabilirsiniz, onu hatrlatmak isterim. Sayn Petek, imdi, bir de dediniz ki: Daktilo edilmi ey ajandann arasndan kt, verildi. Biz 30-40-50 sankl ar ceza davalarnda hemen savcnn mtalaasndan sonra saat, be saat savunma yaptmz, savunmalarn hibirisinin dinlenmediini klahma anlat der gibi birisinin br tarafta dolatn, birinin sohbet ettiini, savunmalar bittikten sonra da sanklara, Son sznz veriyoruz , birer kelimeyle deyip arkasndan ara verip dakika sonra flash diske geirip Arkadalar, karar zetini okuyorum size. Biraz sonra bilgisayardan kt zaman katipler verecek size dendiini de ok yaadk, yaaya geldik, o da sadece sizin banza gelen bir olay deil, merak etmeyin. Trkiyede hukuk sisteminin nasl ilediini yllardan beri biliyoruz, hlen daha ayn sistemin devam ettiini de biliyoruz. imdi, sizin anlattklarnzdan, bu zel anlattklarnzdan ve onun dnda yorumlarnzdan yararlanacaz elbette, bu tespitlerin bizim amzdan ok nemi var fakat en azndan, benim amdan, baz tespitlerin inandrc olmas iin sizin inandrclnz da test etmek zorundaym. Yani balayn, zel bir kastla deil. Yani siz ok iyi eyler anlattnz, yaanm eyler anlattnz ve bundan sonra da yorumlar yaptnz, hukuk devletinin nasl olmas gerektii, uygulamalarn nasl olmas gerektiiNeden byle olduu iin de darbelere geldiimiz noktasnda Yozgatta basavcsnz, bu ilde birok iddiaya gre binlerce insann dolandrld sylenen bir Yimpa olay var. Gelen ikayetlerle ilgili sizin basavclnz dneminde burada Yimpan kurulduuna ilikin yaynlar yapld. Dorudur, deildir yani koruduunuzu dnmyorum bir basavc olarak. REAT PETEK Korunduuna ilikin mi dediniz? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet, yani o konuda ikayette bulunan vatandalarn ikayetlerin sonusuz kaldna ilikin yaynlar var. Ben, mutlaka yasalara uygun bir davran ierisinde soruturulmas gerekmiyorsa soruturmadnz dnyorum. Ancak, bundan sonras yani bu kadar youn ikayetin olduu ve o merkezli bir irketin bulunduu yerde, bu kadar youn ikayetin olduu bir yerde bu irketin daha sonra orta olmanz, bu irkete ait yatrmlar takip etmenizi sonra da bu irkete kar dava aanlarn avukatlklarn da size, sizin orta olduunuz bir irkete ynlendirilmesini -eer doruysa bunlar- bir hukuku nosyonuyla nasl deerlendiriyorsunuz? REAT PETEK Evet, bitti mi Ahmet Bey sorunuz? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Buyurun, bunlara bir yant verin, vereceiniz yanta gre belki soracam ksa bir, iki soru daha olabilir, deilse REAT PETEK imdi, basavclk yaptm dnemde Yimpa yeni kurulmad. Orada ok ortakl bir irket olarak, kurulu olarak vard, holding ve halka ak irket olarak Yimpa da faaliyeti vard. ounluu yurt dnda olmak zere ortaklar olan bir irketti. O dnemde Yimpala ilgili soruturmalar kamuoyuna yansd gibi zellikle Ankara ubukta bir dava vard ki Yimpa ortaklarndan birinin Almanyadan Trkiyeye getirilip paraya evrilmek zere altn ve bilezikler getirmesiyle ilgili, Ankarada havaalannda yakalanyor, burada alan bir dava ama Yimpa holding Yozgat merkezli olduu iin davas Yozgatta sryor gibi algland. Hatta tabii 28 ubatta sermaye de renklere ayrld iin zaman zaman alay

komutanl yazyla da bunu benden sordu Yozgatta te bu davann akbeti ne oldu? eklinde. Benim oralara da verdiim resm cevaplarda Bu konu Ankara veya ubuk Cumhuriyet Basavclnn soruturma alannda, savclmzca yaplan baka bir ilem yoktur eklinde ilgili kiinin ifadesinin alnmas iin muhavereden gemi yazmalar vardr, bu da emniyete ve size intikal etmitir. eklinde cevaplarm var, bir. kincisi: Sermaye Piyasas Kanununa muhalefetle ilgili SPKdan gelen su duyurular vard, bunlarn da soruturmalarn o gnk i blmne gre grevli cumhuriyet savcs arkadalarmz yrtt, alm dava da olabilir takipsizlik de olabilir yani kaytlardan bunu bulmak mmkndr. Benim Yimpa ile ilgili atm ne bir dava ne bir takipsizlik karar daha dorusu yrttm bir soruturma olmamtr, resm kayda giren bir soruturmay smenalt etmemiz hukuku arkadalarmz bilmiyorum Ahmet Beyde herhlde hukuku, pek iyi bilirler- byle bir soruturmam olmamtr, onun iin de koruma kollama gibi bir tarafgirliim sz konusu deildir. Dier taraftan, bu, 28 ubattaki uradm maduriyet nedeniyle erken emekli olmak durumunda kaldmda bir sre Yimpa Holdingin Hukuk Mavirliini yaptm. Aradan iki sene getikten sonra da bir irketin yurt d ileriyle de ilgilendim, buras dorudur, Ynetim Kurulu yeliim var. Ortaklk derseniz Yimpa Holding, dediim gibi yaklak 120 bin orta olan yani kk hissedarlarn olduu bir yaplanma idi ama bu yaplanmasn hukuk artlara ok uygun olarak yrtemedi, bundan dolay yneticileri daha sonra -tabii ben ayrldktan drt-be sene sonrayarglandlar. Bir ksm Sermaye Piyasas Kanunu 47inci maddeye muhalefetten ceza da aldlar, cezalar da infaz oldu ama ben bu ksa sreli almamdan sonra orada kurumsal olarak bir eylerin yrmediini grdm iin eletiri olarak meseleyi dzeltme noktasnda birka gayretim oldu, daha sonra istifa ettim. stifa gerekelerimi de aa yukar u anda YMPAzedeler diye bilinen bir web sitesinde srekli yaynlyorlar. Oradaki ileyite, hukuken ve Ticaret Kanunu asndan grdm aksaklklar da yazdm, ortaya koydum. Hani, benim orada, eletirilebilecek bir durum varsa Basavclk yaptm yerde, bir irkette sonradan niye Hukuk Mavirlii yaptm konusu eletirilebilir. Bu tip eletiri ortaya koyanlara da sayg duyarm. Hata ise benim hatam orada mavirlik yapmaktr, onun dnda bir yanllk yapmadm. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Peki, sorduum bir soru vard, onu atlamayalm. Yani YMPAta Ynetim Kurulu yelii yaptnz Doaldr, yasaya uygunsa yaparsnz. REAT PETEK Ee, tabii, yani yasaldr da, sadece etik olarak yani AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Hatta o, bir dnemde Basavclk yapm olsanz bile BAKAN Etik adan, evet REAT PETEK Etik adan BAKAN Etik adan doru mudur? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani etik asndan da yapmsnz, o da ey deil, yani o ksmn da geelim.

Peki, Ynetim Kurulu yelii yaptnz bir irkete kar vekaletname veren, ikyeti olan, madur edilmi insanlarn aaca tazminat davalarnda ya da ikyet davalarnda o ahslarn vekillikleri size tevdi edilmi, size devredilmi. REAT PETEK Byle bir ey yok. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sizin ortak olduunuz, avukatlk yaptnz bir avukatlk ortaklk irketine Bu var m? Varsa nasl avukatlk etiiyle? REAT PETEK Yok, byle bir durum sz konusu deil. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani byle yaynlar vard. Onlar sormak istedim. REAT PETEK imdi, teekkr ediyorum Ahmet Bey. Ben tabii genel olarak, az nce bahsettiim, Trkiyenin hukuk sistemiyle ilgili konularda gcm yettiince okuyup, yazan, aratran bir kii olduum iin o konularda tartma imkn veyahut da ortaya koyduumuz argmanlarla tartmayanlar genelde Ya senin de bir YMPA gemiin vard. eklinde hep gndeme getiriyorlar. Geen gn yine, bucuk saat sren bir televizyon kanalnda arkadam byle bir ey gndeme getirdi, ben de ispata davet ettim. Reklam arasndan sonra btn kamuoyu nnde dedi ki: Hibir belgem, bilgim yok, kusura bakmayn, ben zr diliyorum. Ben de, zr dilemek de bir erdemdir, dedim, o ekilde kapattk. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ama Sayn Petek, imdi ok REAT PETEK Benim yle bir eyim yok, onu sylemek istiyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Biliyorum. Ben, ok, sizi dikkatle izliyorum televizyonda. Burada da izledim dikkatle. ok dikkatli bir insansnz. Hukuka ok bal olduunuzu sylyorsunuz, evrensel hukuk kurallarn savunduunuzu sylyorsunuz, insan haklarn savunduunuzu sylyorsunuz. Hukukun stnln yani lmle bile kar karya kalsa insan savunmaldr. diyorsunuz biraz nce saydklarmla ilgili. Yani bu kadar hassas bir insann Basavclk yapt bir ilde, Trkiyenin her tarafnda binlerce insann Dolandrldm. diye yaynlar, gazeteler yapld bir yerde bir ynetim kuruluna girmeyi byle kk bir hata olarak deerlendirmek ve bir belge istemek doru deil elbette. REAT PETEK Hemen bir ey syleyeyim Ahmet Bey. Bu dediiniz dolandrlma Madur oldum. ikyetleri benim mavirlie baladm dnemde yok. Tam da 28 ubat dnemi YMPA gibi, KOMBASSAN gibi ok ortakl irketlerin, yani yeil sermaye olarak adlandrlan irketlerin -baktnz zaman resm rakamlarna- byme dnemidir. Sebebi u grebildiim kadaryla: Bir maduriyetten yana tavr alma nedeniyle yurt iinde, yurt dnda vatandalarn Bakn, YMPAta en fazla ortak kaydnn yapld dnem 28 ubat dnemidir, ondan sonra bymtr. nce bir Yozgat irketiyken ondan sonra efendim, Almanyada, Trk Cumhuriyetlerinde ite maazalar, zincirler aan bir hle gelmitir. Benim YMPAtan kopma dnemim 2001 krizinde ortaklarn mracaatlar zerine, ortaklara eit, adil bir yaklam gsterilmemesi zerine protesto etmiimdir. 35 kiinin hazr olduu bir ynetim kurulu toplantsnda Buray Dursun Uyar kurmu olabilir, bu irketi ama sonuta burada emanet paralar vardr, bunlar iyi ynetilmiyorsa Ynetim Kurulu yesi olarak ben bunun hesabn burada sorarm. dedim, ondan sonra da yalnz kaldm orada ve areyi istifade buldum, ayrldm. Onun iin, yani yle bir maduriyet annda gidip de orada

AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Anladm. Sizin Yalnz unu da hatrlatmak da yarar var. Sizin henz Ynetim Kurulu yesi olduunuz dnemde, olduunuz dnemden de nceleri, o biraz nce adndan bahsettiiniz irketlerin rnein, Konyada yetmi ksur tane idi, hepsi hakknda Kalp ameliyat olacam, hi olmazsa paramdan 3 bin mark versinler, eimi yatracam 5 bin mark versinler. diye televizyonlarda, insanlarn, gazetelerde feveranlarn, yaknmalarn izliyorduk. Yani sizin dneminizde, hani 28 ubat dneminde bu iler oldu. noktasna getirirsek biraz da hakszlk yapm oluruz. REAT PETEK Yani dnem olarak ok iyi biliyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Bir baka deerlendirmenizle ilgili bir saptama yapmak istiyorum. Yarg u anda kesinlikle bask altnda deildir, o dnem kesinlikle bask altndayd. diyorsunuz. Yani bu srecin ierisinde otuz ksur yldr bulunan bir insan olarak ok farkl olduunu sylemenin mmkn olmadn dnyorum ben de grdm zel rneklerden. Siz baz idare mahkemesi yarglarnn ite bilmem ne kararndan sonra baka yerlere gnderildiini sylediniz. Ben de geen sene Ankara dari Mahkemesi bakanlarnn idarenin at davalarla muhatap olan dairelerin bakanlarnn hi talepleri olmad hlde, istemedikleri hlde Bilmem nere blge idari mahkemesine gnderiyoruz. diye hi davas ya da ok az davas olan yerlere gnderilerek itiraznn da, dava ama hakknn da nlendiini tanyn bizzat. REAT PETEK Ama yasal haklar var. Nasl? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ama bakn, imdi, dava aacaksnz REAT PETEK nceden bizim o hakkmz yoktu, ona iaret ettim Ahmet Bey. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Hakknz var veya yok. Ben sizi ok ilevli bir idare mahkemesinden hi ilevi olmayan bir blge idare mahkemesine gnderdim, terfi ettirerek gnderdim. diyorsunuz yani gya bir hukuksal eyi engellemek niyetiniz yok ama fiilen de engellenmi oluyorsunuz. Yani dava atnz zaman kamu yarar, ama, ekil asndan Kendisinin yarar davada yok. diye deerlendirilecek. Onun dnda birok mahkemede bugn, dorudur yanltr, insanlar yarglanabilirler, tutuklanabilirler, haklarnda su isnat edilebilir. Nasl zamannda sizin hakknzda isnat edildiyse bir maduriyete uradnz sylyorsanz, baka insanlar da madur edilebilir. Bunlar hakknda tutuklama taleplerine kar tahliye karar veren ya da tahliye ynnde oy kullanan insanlarn da oradan alnp oralara gnderildiine tank oluyoruz yani yle Trkiye hemen 12 Eyll referandumundan sonra bir hukuk devleti srecine girmi, btn hkimler renk deitirmi, btn savclar renk deitirmi, herkes insan haklarna ve evrensel beyannameye, hukukun genel ilkelerine uygun bir hukuk sistemi olumu gibi filan bir ey sylemeyin de. REAT PETEK Bir cevaplayaym bu konuyu Ahmet Bey. imdi AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) nandrc olmadn sylemek istedim. REAT PETEK imdi, tabii, biraz ksa getik ama Hkimler ve Savclar Yksek Kurulunun nceki durumu ile imdiki durumu biraz mukayese olarak soruldu.

AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ayrnty biliyorum. O konuda size syleyeceiniz argmanlar biliyorum. REAT PETEK Yoksa Sordunuz ya bir ksa aklama yapaym msaadenizle. Yoksa, yargnn btn problemleri bitti, her ey halloldu, demiyorum ama nceki Hkimler Savclar Yksek Kurulu zamannda hkim ve savcnn 657ye bal devlet memuru kadar hak arama yollar dahi yoktu, kapalyd. Bakn, ben 1993 ylnda yine Hkim Savc Atama Nakil Ynetmeliine gre haksz bir atamaya muhatap olmutum. imdi, o zaman, yeniden inceleme ve itiraz zerine bavurabiliyorsunuz. Yeniden incelemeyi ayn kurul yapyor, itiraz ettiiniz zaman da yedek yelerle beraber toplanyor ama 4 yedek yeyle birlikte 11 ye olduu iin yedeklerin hepsi sizi hakl grse dahi itiraznz, oradan netice almak mmkn deil ama u anda 1. dairenin verdii bir karar 2. daireye itiraz edebiliyorsunuz veya genel kurula itiraz ediyorsunuz. Dier taraftan da ihralara kar itiraz yolu var yani burada deiimi, iyilemeyi grmemek mmkn deil. Ama her ey bitmi midir? unu da syleyeyim Ahmet Bey: O gnk hkim savclar deitirilip de yeni hkim savclar gelmedi. Bugn, benim dnemimden olan arkadalar ite, Yargtayda, Ankarada, byk yerlerde grevdeler. Yani hkim savc profili tmden Trkiyede deimi deil ki. Yani istediiniz kadar kanun karn, uygulamada -yani yeri geldi syleyeyim- yle oluyor ki, sust olmu, kamera grntleriyle hrszlk sabit, diyelim ki, burada bir hkim tutuklama karar veriyor, birisi Gerek yok, tutuksuz yarglansn. diyebiliyor. kisi de yasaya uygun mu? Bakyorsunuz uygulamaya, uygun. Oradaki aradaki fark, hkimin kanunun tand takdir hakk. Ee, dolaysyla, burada demek ki, hkim yetitirme, hkimin oradaki donanm fevkalade nemli diye dnyorum. Yoksa HSYKy deitirmekle, Hkimler Kanununu deitirmekle de uygulamann tmden deiebileceinin mmkn olmadnn idrakindeyim. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ben de onu sylyorum. Dolaysyla, yani o zaman tamamen yarg bask altndayd imdi deil demek biraz REAT PETEK Ben imdi, genel, ideolojik anlamda, yksek yargnn nemli bir kesiminin ilk derece mahkemelerine, hkim ve savclarna ideolojik anlamda vesayet rejiminin devam ynnde basks olduu sylyorum. Bunu hissedenlerden biriyim. Bu noktada da hak aramaya kalktnzda asla size hak yollar ak deildi, bunu ifade ediyorum ve bu konuda dokmanm ve belgem ok. BAKAN Reat Bey, yaklak yarm saattir dier Devlet Gvenlik Mahkemesi Basavcs -gemiteki- bizi bekliyor. Sorularnz tamamlamtnz, deil mi? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sorumu tamamlamtm ama bir cmle ekleyerek beyefendinin yorumlarna bir katkda bulunmak istiyorum. imdi, Beyefendi, baknz, yasada istediiniz kadar hak arama yollarn koyun. Hak arama pozisyonlarn yaratacak mekanizmalar baka ekilde doldurursanz bu hak arama eyini koymu olsanz bile fark etmiyor. imdi, Adalet Bakanl mstearlarnn tamamn getirir siz Hkimler ve Savclar Yksek Kuruluna ye yaparsanz belli mekanizmalardan sonra REAT PETEK Yetkileri ve oy haklar alnd efendim Adalet Bakannn. BAKAN imdi, Sayn Petek ok teekkr ediyoruz. REAT PETEK Ben teekkr ederim efendim.

BAKAN Hukuk da demokrasi ierisinde belki en fazla gelimesi gereken kavramlardan bir tanesi. Hukuk kurallar iyi niyetli ve demokratik yorumlarla iletildiinde baka bir tablo kabilir, baka yorumlarla baka ekilde iletilebilir. Kiilere bal deil, kurumlara ve kurallara bal gelimesi, gelimi bir demokrasinin rneidir. Hepimizin zlemi budur. Dn olduu gibi elbette bugn de olumsuz rnekler yaanabilir, yaanmaya da devam ediyordur. Amacmz biz biraz da aslnda olaanst dnemlerde alnan kararlar, bireysel basklar ve bunlar zerindeki rneklerdi. zellikle 80 darbesinde ikenceye urayan bir sann, sank sfatyla anlan ve madur sfatyla sorgulanan kiiye ynelik ulaamadnz, savc olarak bile kendisine ulaamadnz o dneme ilikin anlattklarnz da ok trajikti. Her eyden nce lkemizde hibir dnemde insanlk adna sylyoruz, insan haklarnn ve hukukun stnlnn en st dzeyde gereklemesi temennisiyle bize saladnz katklar iin ok teekkr ediyoruz, sizi uurluyoruz, sa olun. REAT PETEK Ben teekkr ederim efendim. Baarlar diliyorum.

Reşat Petek

Uploaded by

Document Information

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Reşat Petek

Uploaded by

Copyright:

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe(28 ubat) Giri :18.30Tarih : 12/10/2012 Grup : GkenSayfa : 1

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

You might also like