Talat Şalk

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl
Komisyon : Darbe(28 ubat) Giri :18.30Tarih : 12/10/2012 Grup : GkenSayfa : 1
KNC OTURUM Alma Saati: 12.05 BAKAN: Nimet BA (stanbul) -----0----BAKAN Deerli milletvekilleri, Sayn alk; Komisyonumuza ho geldiniz. TALAT ALK Ho bulduk. BAKAN ncelikle, Komisyonumuzun davetini kabul edip burada bulunduunuz iin ve bizimle paylaacanz bilgiler iin imdiden ok teekkr ediyorum. ncelikle sizi, Komisyonumuz hakknda ksaca bilgilendirmek istiyorum: Trkiye Byk Millet Meclisinde grubu bulunan tm siyasi partilerin vermi olduklar ortak dorultudaki nergelerin birletirilmesi suretiyle oluturulan Komisyonumuz, lkemizde demokrasiye mdahale eden tm darbe ve muhtralarla, demokrasiyi ilevsiz klan srelere ilikin tm giriim ve srelerin boyutlaryla aratrlarak, alnmas gereken nlemlerin belirlenmesi amacyla kurulmutur. Sizlerin de bildiiniz gibi, bu ok boyutlu aratrma konusunun baz balklar altnda Tm boyutlarndan kastedilen, biraz da meselenin ekonomik, siyasi, toplumsal, psikolojik, medya, d etkenler gibi belki de en nemli balklarndan bir tanesini hukuk oluturuyor. Hukuki boyutlarn aratrmak. Dolaysyla bu dnemin incelemelerini yaparken de belli dnemlerde nemli grevlerde bulunmu hukuk evresinin nemli isimlerini burada arlamak istedik. Komisyonlarmz olutururken ayr alt komisyonun olumas ve bu dorultuda almalarn devam ettirmesini planladk. Bunlardan bir tanesi, 1960 darbesi ve 71 muhtrasn ieriyor. Dieri, 1980 darbesini ve bir dieri de, en son postmodern darbe diye tanmladmz 28 ubat sreci. Bu sre, biraz daha uzun bir sre oluyor, fiil ve hukuki gereklemi bir darbe olmad iin, ncesi ve sonras, tarihsel aralklar ok uzun bir dnem olarak inceleniyor, 93-2007 aral gibi. Siz, uzun yllar nce, hukuk anlamnda almaya baladnz iin, biz davet ettiimiz konuklarmza -her ne kadar sizi 28 ubat Alt Komisyonunun davetlisi olarak burada iseniz de- tm darbelere ilikin bir hukuku olarak genel deerlendirme yapmak istemeniz durumunda 60tan balayarak bir genel deerlendirme yapmak zere size sz veriyoruz. Daha sonra, milletvekillerimizin somut sorularyla toplantmz devam ettiriyoruz. nce milletvekillerimizi ben size tantacam, daha sonra z gemiinizle balamak zere sz size brakacam. Solumda Yaar Karayel Bey, AK PART Kayseri Milletvekili, alt komisyon bakan. dris ahin Bey, ankr AK PART Milletvekili ve Komisyon szcs, Ali Rza ztrk Bey Cumhuriyet Halk Partisi Mersin Milletvekili. Mehmet eker Bey, Cumhuriyet Halk Partisi Gaziantep Milletvekili. Ahmet Topta Bey, Cumhuriyet Halk Partisi Afyon Milletvekili. Feyzullah Kyklk Bey, AK PART stanbul Milletvekili. Enver Ylmaz Bey, AK PART stanbul Milletvekili. Buyurun ltfen sz sizin. TALAT ALK Evvela, z gemiimi mi ey yapaym. BAKAN Evet, ncelikle z gemiinizle

TALAT ALK Evet. Talat alk. 1970 ylnda Kzltepede cumhuriyet savc yardmcs olarak greve baladm. Srasyla skilip, skilipten sonra Mardin, Mardinden sonra Dzce ve Ankaraya geldim. Ankara Adliyesinde dokuz ay altktan sonra Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesine atandm. Emekli oluncaya kadar -2003 ylnn 15 ubatnda emekli oldum, 1988 Temmuz kararnamesiyle Devlet Gvenlik Mahkemesine atandm- devlet gvenlik mahkemesinde altm. Yani, devlet gvenlik mahkemesinin grevlerinden bahsedeyim o zaman. Yani imdi, iptal edilen 143nc madde vard, Anayasa Mahkemesi veyahut da Meclisin kaldrd, hatrlayamyorum. 143nc maddeye dayanarak kurulmu mahkemelerdir. 143nc madde de kurulu amac u ekilde aklanm: Devletin hrriyeti, demokratik nizamn ortadan kaldrmaya ynelik sular gibi -ki bu sular hem Marksist, Leninist rgtlerin iledii sular olabiliyor hem de slami rgtlerin, eriat devleti getirmek isteyen rgtlerin iledii sular olabiliyor- sularla ilgilenmek, devletin i ve d gvenliini ilgilendiren sulara bakmak. Sonra tabii, Devlet Gvenlik Mahkemeleri Kanunu kt. Bu kanunda da sular teker teker sayld ama devlet gvenlik mahkemelerinde yazl olan sulardan bir ksm, sonradan devlet gvenlik mahkemelerinin grev alanndan da kartld. Devlet gvenlik mahkemesinde altm sre ierisinde 1997 veya 98e kadar, daha ziyade Marksist, Leninist rgtlerin ve bir de blc rgt PKKnn iledii sular devlet gvenlik mahkemelerine ok miktarda geldi. 1987-88den sonra O zaman 313nc madde vard, henz daha kartlmamt Su Kanunu, kabul edilmemiti. O kanunla ilgili etelerin yani mafya tr sular da devlet gvenlik mahkemesine ok miktarda gelmeye balad. Yine, bu arada ounluk, benim grm yani bana gelen sular ounluk eyde olmakla beraber, Hizbullah gibi ve imdi ismini hatrlayamadm bir sr slami demeyeyim buna- eriat devleti kurmak isteyen terr rgt suu da devlet gvenlik mahkemesinde grld. imdi, Trkiye, 1980 senesinden nce ok ar bir anari sorunuyla kar karyayd. Sadan ve soldan birok insanmz hayatn kaybetti. Yani benim gazetelerde okuduum kadaryla 5 binden fazla gen, ki bunlarn her biri ileride istikbali olabilecek, Trkiyeye hizmet edebilecek beyinler, bunlar bu anari ortamnda hayatlarn kaybettiler. O zaman Trkiye belki hazrlkl deildi byle bir anari ortamna, tam olarak mcadele edemedi. 12 Eyllde zaten devlet gvenlik mahkemelerinin kurulu amac da buydu. imdi, devlet gvenlik mahkemeleri hem ihtisas mahkemeleri olarak kurulmutu hem de 12 Eyllde henz terr rgtlerine kar nasl mcadele edeceini bilemeyen bizim gvenlik glerimiz de byk tecrbe kazanmt. Emniyetin elinde byk ariv vard. Bu itibarla biz Benim bir ara Kendi ahsi grm sylyorum, 1988den ayrldm 2003 ylna kadar gerek devlet gvenlik mahkemeleri, gerekse polis terr rgtleriyle baaryla mcadele ettiler. Yani genel olarak bana Niin darbeler oluur yani darbe eyi nereden doar? diye sordunuz. Benim ahsi kanaatim, dzgn ileyen devlet kurumlarnn, btn olarak kurumlarn iyi iledii bir devlette darbe dncesi pek akla gelmez. Yani darbenin sebebi ok byk ekonomik skntlar olabilir, ondan sonra, lkede, mesela blc faaliyetler oalr, blc faaliyetlerle gerei gibi mcadele edilemez, halkn bir ksm bundan infial duyar darbe dncesi bu ekilde oluabilir ama devlet

kurumlar gerekten vazifelerini yaparlarsa kimsenin kafasnda darbe dncesi olumaz. Mesela ben, bizim dnemimizde yani 12 Eyllden sonraki devlet gvenlik mahkemelerinin faal olduu dnemlerde, terr rgtleri 12 Eyllden belki daha az deildi ama 12 Eyllde hakikaten yani devlet gvenlik mahkemeleri olsun, gvenlik glerimiz olsun, terr rgtleriyle iyi mcadele ettiler. Yani bundan belki sivil halkn haberi olmad ama baarl bir mcadele sonunda terr rgtleri marjinal seviyeye indirildi, PKK da marjinal seviyeye indirildi. Yani ben diyorum ki kurum olarak o zaman biz, mahkeme olarak, emniyet olarak grev gzel yaplmt. Yani baka da syleyeceklerim olabilir ama imdilik bu kadar syleyebiliyorum. BAKAN Evet. imdi, ncelikle sz haklarn bizim arkadalara verelim diyorum. Toplantya o yzden ara vermeyelim. Belli bir vesile, yani Cuma nedeniyle ayrlacaklar iin Yaar Bey, buyurun ltfen. Sonra biz devam ederiz. YAAR KARAYEL (Kayseri) Talat Bey ho geldiniz. TALAT ALK Ho bulduk. BAKAN yle konutukta MEHMET EKER (Gaziantep) Karine var. BAKAN Hayr, yle konumadk m az nce? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Karine de var. BAKAN Eer gidecekseniz ara vereceim. YAAR KARAYEL (Kayseri) Kaytlardan karttnz bu konumalar efendim. Terifiniz iin teekkr ediyoruz. Siz imdi, Trkiyenin ok nemli olaylarna tanklk etmi ve banda bulunmu bir savcsnz. TALAT ALK Evet. YAAR KARAYEL (Kayseri) zellikle, bu, Trkiyenin bana bela olan terr rgt PKKnn elebann yakalanmasyla birlikte o sorgulamann da bandaydnz. TALAT ALK Evet. YAAR KARAYEL (Kayseri) O sorgulama esnasnda, Trkiyenin bana bela olan bu terr rgtnn kurulu aamasyla ve geliim aamasyla, zellikle banda bulunan ahsla ilgili devletin etkili ve yetkili kurumlarnn bir i birlii iinde olduunu gzlemlediniz mi, byle bir bilgi sizde olutu mu? Eer olumusa bunu doru bulur musunuz? Yani kastm burada istihbarat rgtleriyle ilgili, benim sylediim. kincisi, bir de, daha sonraki dnemlerde, u anda tutuklu bulunan seilmi milletvekili Sayn Haberaln otelinde baz toplantlarn olduu, Patalya Otelde baz toplantlarn olduu... TALAT ALK Evet. YAAR KARAYEL (Kayseri) Bu toplantlara asker ve kimlikli kiilerin katld, siz de eer katlmsanz katlma gerekeniz veya ahitliiniz varsa o konularla ilgili, yani Komisyonumuza da bilgi verirseniz memnun oluruz.

TALAT ALK Yani ben, Abdullah calann hem sorgusunu yaptm hem de duruma savcs olarak sonuna kadar bulundum. Abdullah calann mtalaasn da basavc da vard beraber hazrladk. Yani imdi neyi sordunuz PKKyla mcadeleyi mi? YAAR KARAYEL (Kayseri) Bu, PKKnn kurulu aamasndan itibaren TALAT ALK Evet, YAAR KARAYEL (Kayseri) yle iddialar da var, deniliyor ki: PKK, MTin bilgisi dahilinde kuruldu, gelimesi o srete oldu. Abdullah calan da MTi tabiri caizse MTin elemanlar veya MTin bilgisi dahilinde onun mensubu olarak o iler Siz byle eylere tanklk ettiniz mi? TALAT ALK imdi, hayr, yle bir eye tank olmam mmkn deil. Yani ben neticede bir cumhuriyet savcsym. MTle benim ilikim pek olmad. O, sizin dediiniz iddialar ben de duydum Efendim, Abdullah calan veya PKK, MTin kurduudur. diye. imdi yle bir ey var, yani bu iddialara fazla da nem vermek doru bir ey deildir. MT, bir amala PKKy yahut Abdullah calan PKKy kurmadan evvel istihbarat eleman olarak kullanm olabilir fakat Abdullah calan PKKy kurduktan sonra artk MTin kontrolnden tamamen km. Yani MT bunu kontrol edemiyor, devlet bunu kontrol edemiyor. Tamamen kendi inisiyatifiyle eylemlere balyor. Bir-iki defa Trkiyede yakalanma tehlikesi geirmi. Bize emniyetten raporlar geliyordu, son anda kamay baarm barnd evden. Bu arada kendisine Suriye muhaberat el uzatm, Suriye muhaberatyla anladm kadaryla, benim dndm kadaryla Trkiye de Suriyeye gemeden evvel anlam ve 12 Eyll 1980de olduydu, o 1980de deil 1979 Hazirannda Suriyeye geiyor. 1980 ylnda da biliyorsunuz eyler oldu ihtilal oldu, 12 Eyll harekt oldu. imdi, 12 Eyll harektnn olduu tarihte ben Mardinde grevliydim. O zaman Mardin, gerekten tehlikeliydi. Tehlike, bizden ziyade halk iin tehlikeliydi. ki tane rgt kyasya arpyordu 12 Eyllden evvel. PKKyla KUK rgt vard. Yani ben 1978 ve 81 arasnda Mardinde bulundum, bunlar 1978 ve 80 arasnda birbirlerinden en azndan 200 kiiyi ldrdler, en azndan 200 kiiyi. Devlet eylerine henz daha taarruz balamamt, saldr balamamt. Saldr olsa da, ok az saldryorlard, yani fazla bir saldrlar yoktu. YAAR KARAYEL (Kayseri) Anlalmas iin Sayn Savcm, bu iki rgt de ayn mantkta, ayn ideolojide ve ayn etnik yapda rgtler miydi? TALAT ALK kisi de ayn etnik yapda rgtlerdi. Belki aralarnda ufak tefek gr ayrlklar vard fakat neticede ikisi de ayrlk rgtt ama PKKnn galip gelecei daha o zamandan belliydi. O zaman zaten bazen PKK diyorlard, bazen Apocular diyorlard. Yani ben size bir misal vereyim. 12 Eyllden biraz evvel, ok fazla bir zaman evvel deil, biraz evvel ben Derike gittim, beni yetkili verdiler. Yol kapalyd. Daha evvel bir arkadama yetki verdiler, arkadam rapor ald. Neticede bana verdiler, birimizin mutlaka gitmesi gerekliydi. Ben gittim gn kaldm Derikte. Grdm manzara uydu -yani oradaki insanlardan dinlediim- Derikin iinde KUKular hakimdi, dnda PKKllar hakimdi. PKKllar Derikin iine giremiyorlar, KUK rgt de Derikin dna kamyor. Yani KUKlu olarak bilinenler de Derik dna

kamyorlar. Ben de grevim bittikten sonra, yollar o kadar tehlikeli ki, kaymakam beni ana yola kadar kard, ana yolda da bir yabanc tra bindirdi beni, Trk tr olmayan, Trklere ait olmayan bir tr. Adam Trke de bilmiyor. Ben Mardine onunla gittim. YAAR KARAYEL (Kayseri) Devlet yol gvenliini bile salayamyor yani. TALAT ALK Yol gvenlii diye bir ey yoktu, kalmamt. Yol gvenlii yoktu ama 12 Eyllden sonra bu rgtler birden bire kayboldular. Sonradan anladk ki, bir ksm Suriyeye kat, bir ksm da bizim gvenlik gleri tarafndan yakaland. Suriyede de Hafz Esad onlara o zaman Lbnana daha hakim Suriye- Hafz Esad ve onlarn muhaberat tekilat kamplar gsterdiler. O kamplarda eitilmeye baland. Zaman gelince de biliyorsunuz, 1984 yl zannedersem 15 Austosunda Erh ve emdinliye baskn yaptlar. imdi, esasnda 12 Eyll harekt olduu zaman halk skntdayd. Neden skntdayd? Demin de anlattm gibi yol emniyeti yoktu. Mesela, Renault arabalar onlar iin ok makbuld, terristler iin. Renault arabas olanlar dar kamyorlard, yani kra gidemiyorlard. Renault arabas olanlarn arabalarn alyorlarm, iki- ay sonra araba bulunuyor fakat arabadan hayr kalmam, dada bayrda gezdirmiler. O bakmdn, halk 12 Eyll harektndan ok memnun oldu, olumlu karlad. YAAR KARAYEL (Kayseri) Apo ilikisi daha ok bizim o dnemle ilgili, bugn de Trkiyenin bann belas olan bu terr rgtyle ilgili yaplanmas sizin sorgulanmanzda, bu ilerle ilgili bizim Komisyonumuza anlatacanz eyler varsa onlarla da ilgili dorusu dinlemek isteriz sizi. TALAT ALK Yaplanmayla m ilgili? YAAR KARAYEL (Kayseri) Hayr, yok. Bu sorgulamanz srasnda kitabnzda var ama- sorgulamayla ilgili, yani bu Apo ve ite Trkiyenin bu srete yaad ilerle ilgili eer bizi zel olarak da bilgilendirmek istediiniz bir ey varsa onlar da dinlemek isteriz. TALAT ALK zel olarak bilgilendirmek istediim u: Ben, Abdullah calan aa-yukar on saatten fazla srd sorgulamamz. Sabah baladk, yemek aras verdik tabii, eye kadar srd, on saatten fazla srd. Bende uyanan intiba u: Abdullah calan gvenilir bir adam deildir. Abdullah calan, zamana ve zemine gre konuur. Bugn Byle der, yarn baka trl konuur. Yani Abdullah calann amac, byk bir Krdistan kurmak, hayali bu. Bu hayalini gerekletirmek iin de ite biliyorsunuz terr eylemlerine balad, yakalanncaya kadar bu eylemlerine devam etti, yakalandktan sonra da yine de naslsa rgtle ilikisi var, devam ediyor. Ben geenlerde gazetede okudum, BDnin, Suriyedeki PKK kuruluunun Derikte -artk orada da bir Derik var m, yoksa bizim Derik mi bilmiyorum- bir toplants varm. Bir ngiliz gazetesi yazm, Abdullah calann orada tavsiye eyi okunmu, yani unlar, unlar tavsiye ederim. diye. Hl daha bu ilerle urayor Abdullah calan. Yani uramaktan vazgememi. Ben kendisini gvenilir bir insan olarak grmyorum. YAAR KARAYEL (Kayseri) O Patayla Oteldeki toplantlar sormutum. TALAT ALK Patalya Oteline iki- defa ben de gittim. Yani davetler Kamran nan Beyden gelmiti. Benim byle bir siyasi bir dncem de yoktur. Yani siyasete atldm ama aslnda pek siyasetle uraacak bir tabiatta da deilim. Gittim,

oradaki toplantlarda benim grdm kadaryla uydu, bir parti kurma arayndaydlar ama parti de kuracak hlde deillerdi. Hatta, orada eski bir muhtarm, biri dedi ki: Bu partiyi bir an evvel kuracaksak kuralm, yoksa bu byle gider kuramayz. dedi, nitekim de kuramadlar. YAAR KARAYEL (Kayseri) Orada asker kimlii TALAT ALK Asker kkenli insanlar geldi. Mesela, Hurit Tolon Paa oradayd. Mesela, Eski Jandarma Genel Komutan, cezaevinde hastalanan AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) ener Eruygur TALAT ALK ener Eruygur geldi. Yani ok kiiyi grdm orada. Akas ben size syleyeyim, oraya gelen insanlarn hibiri de birbiriyle uyuacak tabiatta insanlar deillerdi, parti de kuramazlard, kuramadlar da nitekim. BAKAN Tamam m Sayn Bakan? dris ahin Bey, buyurun. DRS AHN (ankr) Sayn Savcm ncelikle ho geldiniz. TALAT ALK Ho bulduk. DRS AHN (ankr) Biz, sizi meslek hayatnz boyunca hep, srekli takip eden, yakinen de bir ksm dosyalarda karlkl, siz iddia makamndayken, biz de savunma cenahnda yer alan isimlerdeniz. O gnden bu yana hep yaln, ok net cevaplar veriyorsunuz. Bugn de, imdi, Deerli Bakanmzn sormu olduu soruya da kanaatlerinizi de bildirerek bu ekilde bir cevap verdiniz. Benim zellikle renmek istediim hadise, Komisyonumuzun 28 ubat ve 27 Nisan e-muhtras balkl bir yapmz var ancak 28 ubata gelmeden evvel ki bir ksm olaylar irdeleyen 28 ubat srecini ve sonrasnda da lkemize bir ksm psikolojik ve ekonomik buhranlar yaratan bu srecin, ncesi, evresi ve sonrasn irdeleyen bir Komisyonuz. Bu nedenle de, sizin sre ierisinde yrtm olduunuz ve kamuoyunun da ok yakinen bildii bir dosya vard Beyaz Enerji Dosyas. TALAT ALK Evet. DRS AHN (ankr) ve zellikle 28 ubat srecini dzenleyenlerin, bir iktidar deiiklii ile de ekonomik g ve imknlar da belirli bir grubun kullanlmasna msaade eder tarzda bir yaklam olduu kamuoyunda her seferinde de ifade edildi. ki tane sorum olacak size. TALAT ALK Tabii DRS AHN (ankr) Bunlardan birincisi u: Bu sre ierisinde, siz, d balantl bir ksm organize dosyalarda da grevler aldnz ve yabanc lkeler tarafndan da yapm olduunuzu soruturmalar nedeniyle de nianla dllendirildiniz. TALAT ALK Evet. DRS AHN (ankr) Gemie dnk baktmzda, 60 ihtilali, 71 muhtras, 80de ve 28 ubat sreci ierisinde gerekleen fiil darbe ve darbe giriimlerinde, d kaynaklarn ve irtibatnn olduunu dnyor musunuz? D kaynaklar, bu fiil darbelerin ierisinde yer alrken, siyasi, sosyal kayglarla m yoksa ekonomik kayglarla m hareket ediyor? Bunda sizin dncenizi almak istiyorum. Bir ikincisi de, o dnem ierisinde yargnn geldii nokta itibaryla ifade etmek istiyorum, 28 ubat sonrasnda verilen bir ksm brifingler, yksek yarg mensuplarna verilen brifingler ve o dnemin siyasi erki ve HSYKsnn tarada bulunan ve ilk

derece mahkemelerindeki hkim ve savclara bir ekliyle psikolojik bask kurmak yntemiyle ellerindeki soruturma dosyalarnda, hem hazrlk aamasna hem hazrlk aamasnda hem de yarglama aamasnda telkinlerde bulunduu noktasnda gnmze kadar yansyan bir ksm sylemler oldu ve sizin bu Beyaz Enerji operasyonunda bizzat dnemin Babakan Sayn Ecevit tarafndan lkenin saygnlna glge drmekle sulanmtnz ve o gnde bizim de iinde bulunduumuz meslek rgt Barolar Birlii de bata olmak zere dimdik sizin arkanzda durmutu, yapm olduunuz ilemin bir hata olmadn, hukuki bir ilem olduu noktasnda da Barolar Birlii de bir gr beyan etmiti. Bu Beyaz Enerji davasnda ne vard da bu kadar, hkmeti huzursuz etmiti, o gnn koalisyonunu atrdayacak noktaya getirmiti? Sonrasnda da biliyoruz ki bu dava sonrasnda TEAta grev yapan gerek ynetim kurulu, gerek genel mdr dzeyindeki arkadalarn byk bir ounluu ceza aldlar, ancak yarg sistemi yle bir noktaya getirdi ki hadiseyi Yargtay aamasnda git gellerle davann uzamas sonrasnda da zaman amndan bunlarn hibirisi cezasn ekmeden, infaz edilmeden cezalar ortadan kalkm oldu, zaman am nedeniyle. Bu dosyayla alakal, bizim iin zellikle 28 ubatn lkeye ektirdii ekonomik skntlar ynnden ok nemli bir yn var ve o dnemdeki ilikiler, gerek bankalarn alnmas, devredilmesi, onlarn ortaklk yaps, gerekse bu Beyaz Enerji dosyasnda. nk, bizim gelen konuklarmzn byk bir ounluu, mesela enerjideki zelletirme ihalelerine mdahale edilerek yaplmasn gerekletirerek ok ciddi anlamda lkeyi zarara urattklar, bu zelletirmelerden falan ifadelerde bulundu. Bunu, bizzat siz yrtm olmanz sebebiyle, artk grlmekte olan bir dava da deil, tarihin karanlk sayfalarna gmld, zaman am sresi doldu. Bu konudaki samimi beyanlarnz almak istiyorum Sayn Savcm. Teekkr ediyorum. TALAT ALK imdi, hangisinden? teki ilk sorunuz neydi? DRS AHN (ankr) lk sorumdan, ondan sonra devamnda da TALAT ALK lk soru neydi? Tamam, bir daha hatrlatr msnz? DRS AHN (ankr) Kardk o zaman. imdi, ben sizin d uluslararas operasyonlar nedeniyle de nian aldnz ve 80 srecinde, 60 ihtilalindeBelki 60 ihtilalini bilemeyebilirsiniz ama 80de bilfiil Mardinde grev yapan bir savcsnz ve ok da nemli bir konumdasnz o an itibariyle. Yerelde Mardin nemli bir nokta. Sonrasnda da 28 ubatta bu fiili darbe giriiminde bulunanlarn d balantlar da var myd? nk, yapm olduunuz tahkikatlarn byk bir ounluunda, ekonomik sularda falan da daryla irtibatlsnz, byle bir bilgiye sahip misiniz? TALAT ALK Yani imdi, tabii, 12 Eylln d balants var myd, yok muydu? bunu ben kesinlikle bilemem. Ben de, sonradan filmlerden falan ite Bizim ocuklar bu ii baard. falan demiler o kadar biliyorum yani fazla bir bilgim yok. Ama u kadarn syleyeyim, 12 Eylle gelindii dnemde dediiniz gibi ben Mardindeydim ve Mardindeyken zaman zaman ben kendim de yani ak konuacam imdi belki hounuza gitmeyecek ama ben demokrat bir insanm, darbeyi de savunmam muhakkak ama neden asker hl duramyor? nk sivil idare nleyemedi eyi. Yani dnn ki Ankarada her gn 20-30 tane gencimiz ehit

oluyor. Mardinde de durum demin anlattm gibi. Byle bir durumda tedirgin oluyoruz yani ister istemez gelip memleketi biri kurtarsn diye bekliyoruz yani. Byle bir dncem oldu akas. DRS AHN (ankr) Sayn Savcm, o zaman skynetim ilan yok muydu Mardinde? TALAT ALK Skynetim ilan vard. DRS AHN (ankr) Yani, sonuta askerler fiili olarak iin ierisinde deiller miydi? TALAT ALK imdi, ben size unu DRS AHN (ankr) Demokrat bir kii olmanz sebebiyle sylyorum yani iin ierisinde de bizzat olmayacaksnz. TALAT ALK Tamam, ben onu kitabmda da akladm. Burada da aklayabilirim. Mustafa Mulal olaynn ne olduunu ben tam olarak bilmiyorum akas ama Mustafa Mulal olay askerler arasnda devaml anlatlrm. Yani, asker bir eylem yapacak, sorumluluk alacak, sonra Mustafa Mulal gibi cezalandrmak istemiyor. Onun iin yani -ben kendi dncelerimi sylyorumidareye el koyuyor. Skynetimde herhangi bir ey yapamadlar, doru yani, ben de Mardindeydim. Demin de Mardinin durumunu anlattm. Ama bilfiil idareye el koyduktan sonra yaptklar kt iler de var, o baka mesele ama mesela Anayasann 15inci maddesi var yani -imdi kaldrld tabii- o 15inci maddeye ramen adamlar hakknda tekrar dava ald. Adamlar da demek ki korkmakta haklymlar, gnn birinde hesap sorulur diye. Skynetimde de yani skynetim ey olsa da siyasiler her zaman kendilerini kurtarabilir ama brokratlar o kadar abuk kurtaramazlar. Asker belki de bunu dnyor diye dndm, benim dncem bu. DRS AHN (ankr) Biz de tam tersini dnyoruz. BAKAN Biz de bu kurbanlarn siyasiler olduunu dnenler olarak imdi, u adan net yani arkadamz Yani, bir kere 12 Eylle giden srete askerin elinde yeteri kadar yetki yoktu deil, Trkiye'nin ok geni bir blgesinde skynetim ilan edilmiti ve skynetim komutanlar ki o dnemin sizden nce dinlediimiz savc, o dnemin savclarnn birou aslnda telefonla talimatlandrlarak birok iin ve ilemin yapldn, gvenlik tedbirleri alma konusunda yine o dnemin siyasileri de, bata Demirel olmak zere TALAT ALK Evet, biliyorum onu. BAKAN -- hepsi Maddi manevi ne istiyorsanz yapalm. dediklerini ama gerekli mdahalelerin asker tarafndan o dnemde yaplmadn, mdahale ve darbe yapmak iin aslnda tam da bu nedenle gerekli kontrolleri ve mdahaleleri salamayp, gvenlii salamayarak, grevlerini yapmayarak bu noktaya getirdiklerini iddia ediyorlar onlarda. TALAT ALK Yani o da bir gr ama BAKAN Tabii ki bir yorum yani, siz byle yorumluyorsunuz, evet. TALAT ALK ben de bu ekilde dnyorum yani benim de dncem byle. Yani netice de bugn de bakn 12 Eyll idarecilerinden hesap soruluyor ki Anayasann 15inci maddesi vard, onlar 15inci maddeyle kendilerini salama aldlar. Ama 15inci maddeye ramen haklarnda dava ald. BAKAN Deitirildi ama o madde, kaldrld.

TALAT ALK imdi, ben hukuku olarak tabii bu benim grm. BAKAN Siz ne dnyorsunuz bu konuda? TALAT ALK Benim grm udur: imdi, Abdullah calan idama mahkum oldu deil mi? Abdullah calana idam cezasn Trkiye kaldrd. Diyelim ki tekrar idam cezasn getirdik, Abdullah calan eski suuyla idam edemeyiz nk geriye doru ilemez. BAKAN Edemeyiz, doru. TALAT ALK imdi, 15inci madde de tam olarak bir af eyindedir yani, hatta aftan da ileridir. Ben 15inci madde kaldrlsa da bunlar hakknda dava alamayacan dnyorum, benim hukuki grm bu yani bu ekilde dnyorum. BAKAN Neyse, uzun yorumlara ben girmek istemiyorum. Siz sz istiyor musunuz Feyzullah Bey? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yok, hayr. DRS AHN (ankr) Bu Beyaz Enerjiyle alakal TALAT ALK Beyaz Enerjiyle alakal BAKAN Bu konuya ben de gireceim detayl olarak da, siz ara vereceiniz iin zellikle Biz devam edeceiz. TALAT ALK Balayaym m? BAKAN Buyurun ltfen. TALAT ALK Beyaz Enerjiyle alakal Beyaz Enerji davas o zaman yeni kurulan Jandarma stihbarat Dairesi bakanna bir kaset getirilmekten balyor. Kasetten tabii ilk nce benim haberim olmuyor. ileri Bakan o zaman Sadettin Tantan Beydi, onun haberi oluyor. nceliyorlar falan, sonra bana telefon etti, o zaman Organize Sular Daire Bakan olan Emin Aslan Bey Size geleceiz Organize Sular Daire Bakanyla. dedi. Buyurun gelin dedim. Kaseti getirdiler, bir rvet pazarl var. Tam olarak hatrlayamyorum ama zannedersem Yamula Barajyla ilgiliydi. Her ey bitmi fakat TEA Genel Mdrlnden bir trl kmyor. O zaman imdi ismini hatrlayamyorum, eski bir bakan araya girmi, eski bakanla o irketin grevlisinin telefon konumalar var. Adam telefon konumalarn kasete alm, o kaseti bize getirdi yani ak bir rvet pazarl. Kasetin dkmn de yapmlar, bana getirdiler. Ben dedim, yani burada su var, bunun hakknda tahkikat yaparz. Sonra, basavcya gtrdk, basavc da Tamam, bu olur, yalnz gizli kalsn. dedi. Zaten olay meydana kncaya kadar gizli olur. Telefonu dinlemeye aldk, bir sr ey aldk ve bu ekilde operasyona balanld. imdi, balangta sadece bu rvet olayn soruturmak iin baladk fakat sonradan bir sr ey geldi yani dediler ki: TEAn btn ihale dosyalarnda yolsuzluk vardr. Bunun zerine biz btn ihale dosyalarn istettik, geni bir bilirkii heyeti kuruldu. Bilirkiilere dosyalar incelettik ve su unsuru bulduumuz dosyalarla ilgili dava atk. Yani ben tabii o zamana kadar enerji ileriyle uramadm iin enerji ilerinin ne olduu bilmiyorum fakat korkun bir ey yani byle iine girdiim zaman hakikaten ben de ardm. Yani, kar tarafn hibir sebepten milyonlarca lira para kazanmas da mmkn oluyor. Dava atk tabii, bana gre yani o 4. Ceza Dairesi, o zaman 313nc madde deimiti, Ankara Adliyesine verilmiti yani normal mahkemelere. 313nc

maddeye gre -zannedersem 4. Ceza Mahkemesi- ok iyi bir karar verdi. Fakat Yargtayda bu karar bozuldu. imdi, ben bunun bozulma sebebini de ak ve net olarak burada anlataym. Bu olaydan ok sonra ben Yargtaya bir arkadam ziyarete gittim. O srada gen bir hkim arkada geldi. Hkim arkadaa beni tanttlar. O hakm arkadata dedi ki: Ben sizin dosyanz okudum ama dosyanz okumadan evvel sizin hakknzda yazlan kitab okudum. Bir Cumhuriyet gazetesi muhabiri benim Beyaz Enerji tahkikatyla ilgili benim hakkmda kitap yazm yani kitap benim aleyhimde deildi, lehimdeydi. Ben de merak ettim dedim ki: Arkada, sen benim dosyamn bozulmasn m istedin? Benim dosyam bozuldu. Gld, dedi ki: Yok, yle deil. Biz onama istedik ama nasl bozulduunu ben biliyorum. Peki nasl bozuldu? dedim, anlatmak istemedi. Fakat sonradan ey yaptm Bak, mesele u: Yakn zamanda efendim, o dairenin yelerinden bir tanesi emekli olmu. DRS AHN (ankr) 4. Ceza Dairesini diyorsunuz. TALAT ALK Evet, yelerinden 4 m, 5 mi artk bilemeyeceim, 5 olabilir AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) 4 deil, 4 karar vermi DRS AHN (ankr) 4, Ar Ceza Mahkemesi karar verdi; 5, ceza dairesi, doru. TALAT ALK 5 olacak, ayrlm, bir holdinge danman olarak girmi. O benim dosyann olduu srada dedi ki: Bu danman arkadanz ok geldi gitti. Yani demek istiyor ki dosyay o bozdurdu. imdi ben buradan unu dndm, yani benim fazla bilgim yok ama Amerikada mesela, byle nemli yerlerden emekli olanlar hemen gidip bir yerde danman olamyorlarm veyahut hemen avukatla balayamyorlarm ama maalesef biz de yle deil yani adam ayrlr ayrlmaz bir yere danman olarak geliyor. BAKAN Sonra dzenlemeler yapld Trkiyede de bu alanda, 3 yl en az kendi alannda bir yerde alamama gibi kurallar getirildi, evet. TALAT ALK Bence ok iyi olmu yani arkada byle anlatt. imdi, baka byle renmek istediiniz zel bir ey var m? Byle birden bire imdi toparlayamayacam yani tek tek sorabilirseniz. BAKAN imdi, aslnda dediim gibi arkadalarmzn bir ksa ara eyi var ama ben bu Beyaz Enerji dosyasn nemsiyorum. Yani bizzat kendim bu konuya ilikin ok kapsaml, size de hatrlatma anlamnda kendi iddianameniz, o dnemde kan haberler ve o dneme ilikin tanklklarn kitaplatran, yazan veya rportaja konu eden kiilerle ilgili ok kapsaml ama sizin de hatrlayabileceiniz lekte sorular soracam. nemsiyorum, nk Yani sadece bir rvet davas meselesinden ziyade hemen ncesinde siyasal anlamda 28 ubat ncesinde biz burada byk medya patronlarn da dinledik, onlar kendi aralarnda unu aka sylediler, yani birisi Tansu illeri desteklerken, dieri Mesut Ylmaz desteklediini. Dolaysyla, bu desteklemenin yani basndaki bu siyasal kutuplamann aslnda bir siyasi fikrin desteklenmesi olarak alglanp, alglanamayaca sorusuna cevap aryoruz. Dnyann her yerinde baz basn organlar ite Demokrat Partiyi destekleyebilir Amerika rneinde olduu gibi- yani bu, o siyasal geleneklerine de uygundur o basnn.

imdi, biz de merkez basn dalnn bu anlamda bir siyasi tutum gelenei yok dolaysyla, dneme gre tutumlar alyorlar. O dnemde, 28 ubat srecinde Necmettin Erbakann istifasndan sonra, hkmetin kurulmasnn illere verilmeyiiyle birlikte kurulan bir hkmet dneminde cereyan ediyor bu hadiseler, baka bir koalisyon dneminde. TALAT ALK Evet, Ecevit dneminde. BAKAN -Deniliyor ki, imdi siz hatrlayamadnz bir baraj ama ben daha sonra somut sorularm milletvekillerimize sorduracam da daha sonra gireceim. Sadece bir baraj deil, enerji ihaleleri, iletiim ihaleleri gibi ok boyutlu ve ok byk ihalelerin aslnda bir grupla veya belli gruplara kayrlmas rvet karl verilmesi ile ilgili sorular vard. Sizin de o dnemden, aslnda takip ettiiniz davalar itibariyle, avukatlm dneminde devlet gvenlik mahkemesine gelip gittiimiz dnemlerden de tanrz. Ama siz beni, ben siz belki ok net olarak o dneme ait hatrlamayz. Benim, kendi takip ettiim dier davalarla ilgili byle bir meseleyle ilgili deil dorusu. Bu, bizim, bu davaya odaklanma nedenimiz, Komisyon olarak en azndan bu erevededir. Yani, siyasi iktidarlarn deiiminde, basnn oynad rol sadece siyasi grlerin yansmas mdr? Yoksa aslnda birtakm kar ilikilerinin, ekonomik boyutunun oluturulmas amacyla yaplm haberler midir? Aslnda bu dava, sembolik anlamda bu adan ok nemli, bu deerlendirmeyi yaptktan sonra, ben sz Ahmet Topta Beye veriyorum. Cumhuriyet Halk Partisi Afyon Milletvekili, size tantmtm. Buyurun ltfen. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sayn alk, uygulamalarnz dneminde, devlet gvenlik mahkemelerinin uygulanmalar dneminde, Devlet Gvenlik Mahkemelerinin yarglama usullerin demokratik usuller olduunu yani bir demokrasi lkesinde bu tr mahkemelerin varlnn gerekten demokrasiye, evrensel hukuk uygun olup olmadn hi dndnz m? TALAT ALK Evet. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ben, birka soru birden soraym da hepsini, tmn toparlayalm. TALAT ALK Tamam, oldu. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Onun dnda, devlet gvenlik mahkemelerinin yerine kurulmu olan. imdi, zel yetkili mahkemeler var. zel yetkili mahkemelerle, devlet gvenlik mahkemeleri arasnda izliyorsunuz. Bir dnem kendinizin de iinde olduu mahkeme grubuydu. Aralarnda bir fark, bir hukuk devletinde olmas gereken yarglamayla ilgili bir zm, bir fark, bir iyileme var m? Sizin, Devlet Gvenlik Mahkemesi Savcs, olduunuz dnemde de genlik hareketleri, niversite olaylar oluyordu. Yani, hi yle, pankart asan genleri, tutuklamaya sevk ettiiniz ya da cezalandrlmasn istedikleriniz oldu mu, ya da tank olduunuz oldu mu? zel yetkili savclarn, zel yetkili mahkemelerin bugn yapt uygulamalarla ilgili, yle bir hukuku olarak kendinizi gzetlediiniz zaman ve bir ortama baktnz zaman, Trkiyenin hukuk devletine ulamas iin, gerekten bugnk yasal sre yeterli mi ya da ok daha buna ihtiyacmzn olduunu dnyor musunuz? Neler, yapmak gerekir? Yani, bunlar, zellikle toplumda

darbelerin nn kesmek iin, bir hukuk devleti oluturmas gerektii konusundaki kayglarmzdan kaynaklanan sorular, buyurun. TALAT ALK imdi, ben, on be sene devlet gvenlik mahkemesinde altm. Devlet gvenlik mahkemelerinin -demin de syledim- iyi i yaptn belirttim. Yani, devlet gvenlik mahkemeleri, demokratik devletlerde de bulunur. Ben, grevim sebebiyle Fransaya da gittim, spanyada gittim. spanyada devlet gvenlik mahkemeleri vard. Hlen de var olduunu dnyorum. Pariste devlet gvenlik mahkemeleri adyla deil ama Terrle Mcadele Ar Ceza Mahkemesi adyla veya Terrle Mcadele Basavcl adyla mahkeme var, tek bir mahkeme ve orada una ahit oldum. Fransadaki bu Terrle Mcadele Basavcl ve Ar Ceza Mahkemesi btn Fransada yetkili... imdi, mahkemenin emrinde bir ayr polis birimi alyor. O polis birimi, sadece bu ilere bakyor ve o da ayn dier mahkemeler gibi yani kendi bal olduu mahkeme gib,i o da aynen btn Fransada yetkili. imdi, biz de diyorlar ki, hukukularmz: Tabii hkim ilkesine aykr tabii hkim ilkesi Mesela ben Edirneliyim, Edirnenin Kean ilesindenim. Kean ilesinde ilenen sular, Keanda grlyor. Ama ar cezalk sular, Edirnede grlyor. imdi, devlet mahkemeleri yani o zaman sekiz tane il e bakyordum. Ne fark var yani sekiz ile bakmakla, bir ile bakmak arasnda ne fark var. kincisi, biz hukukla balydk yani bana sordunuz, pankart aan Yani, pankart su tekil ediyorsa belki ben tutuklama sevk etmiyordum, neticede beraat de edebilir, diyordum. Ama benim kafama gre su tekil eden bir slogansa, dava aabiliyordum yani ayordum. Kitaplar hakknda, bir sr kitap geliyordu bize. Benim genel prensibim, kitaplar hakknda pek dava amazdm. Tutuklama talep etmezdim yani kitap sularyla ilgili. Yani, bunlar neden oluyordu? O zaman Terrle Mcadele Kanunun 8inci maddesi vard, imdi kaldrld. Bir sr eyler ite. Onlar hakknda dava ayordum ama tutuklama da bulunmazdm. Neden bulanmazdm? Beraat etme ihtimali de vard, nitekim mahkeme benim grmde olmayabiliyordu. Mahkeme, beraat karar da verebiliyordu. imdi, devlet gvenlik mahkemeleri, bandan sonuna kadar hukuka bal olarak altlar. imdi, ben kendimden misal vereceim. Yani, bana gelen iler, bana birok i geldi, birok PKKl geldi, birok DHKP-Cli geldi ama delil bulamadysam, onlar hakknda ne dava atm, ne de tutuklama talebinde bulundum. Mesela, yurt dna kaan PKKllar getiriyorlar veyahut da baka rgtten insanlar Bakyordum, zaman amna ey yapm, doldurmu. Adam, zaman amndan takipsizlik karar alacak. Ben, bunlar hemen serbest brakyordum ve hemen kararlarn yazp kendilerine tebli de ediyordum. Yani biz hukuka bal olarak altk. Bugn, yetkili mahkemeler var. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) zel yetkili mahkemeler var. TALAT ALK Evet, yetkili mahkemelerin Ben, mesela bir tek eyden, Balyozdan ele alaym. Ben, Balyoz eyine, isteim bu deil Hangi hukuku burada su oluuyorsa oluturuyor desin. Beni ikna edemezler. nk burada icrai hareket yok. crai ne ile izah edecekler? Ama, adamlara hem tutukladlar hem de adamlara

dnya kadar ceza verdiler. Yani, onlarla bizim aramzda, ben pek birlik gremiyorum. Bu kadar sylemek istiyorum. Konuacaklarm bu kadar. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Teekkr ederim. Bir ey sylemek istiyorum yalnz, Fransadaki DGM benzeri zel mahkemeyle ilgili. Fransada btn Fransada yetkili bir tek mahkeme var, Pariste dediniz. TALAT ALK Fransada bir tek mahkeme var. Pariste var. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Btn Fransada yetkili. TALAT ALK Btn Paris, Fransada yetkili. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani, dava dosyalar asndan grevi asndan karlatrdnz da, biz de herhlde birok yerde birok blgede devlet gvenlik mahkemesi vard. TALAT ALK Sekiz tane vard. Benim zamanmda, sekiz tane devlet gvenlik mahkemesi vard. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) imdi daha oald, zel yetkili mahkemeler TALAT ALK imdi, bilmiyorum. BAKAN imdi, zel yetkili mahkemeler, nc Avrupa paketiyle kaldrld, biliyorsunuz, Sayn Vekilim. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, izin verir misiniz? BAKAN Gemi uygulamalarndan bahsedebilirsiniz ama AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yeni yetkili, zel, gzel yetkili mahkemeler.- kt. Yani o ayr BAKAN Sizin sylediiniz tanmda bir mahkeme yok artk. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Olur mu? Efendim. BAKAN nc Avrupa Paketiyle kalkt da o yzden. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) zr dilerim efendim. Yani, zel yetkili mahkemeler kaldrld ama yeni yetkili mahkemeler kuruldu. BAKAN O soruturmalar yrtecek birtakm mahkemeler olur ama ad byle bir isim altnda oluturulmu, bir yarg yok artk. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sayn Bakanm, ad deil nemli olan, ilevi nemli. Bakn, zel yetkili mahkemeler kaldrld, diyorsunuz. imdi, Balyozu yarglayan mahkeme kaldrlmad. Niye kaldrlmad? BAKAN Mahkeme kaldrlr m, ortadan Sayn Vekilim. Mahkeme bu AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, zel yetkili mahkemeler kaldrld, diyorsunuz ama. BAKAN Ben, diyorum ki: zel yetkili mahkemeler kaldrld, mahkemeler kavram devam ediyor. Yarglayan bir mahkeme olacak elbette. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, Balyoz davasn yarglayan mahkeme, zel yetkili mahkeme deil mi? 250ye gre kurulmu bir mahkeme deil mi? BAKAN u anda, zel yetkili mahkeme deil. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Devam ediyor, ya devam ediyor. BAKAN Yarglamasnn devam etmesi baka bir ey imdi, siz, Devlet gvenlik mahkemeleri var derseniz. Onun gibi bir ey bu.

AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, siz istediiniz kadar adn deitirin. levi ayn ekilde devam eden mahkemeler varsa BAKAN lkede mahkemeler olacak illa ki. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) zel yetkili mahkeme demeyelim ona, yetkili mahkeme diyelim. BAKAN Mahkemeler diyelim sadece. Ad mahkemeler u anda. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet, yetkili mahkemeler, rnein Antalya 2. Ar Ceza Mahkemesi, Antalyada Terrle Mcadele Yasasna benzer te, onun yerine ilev alan yarglama Sular yarglayacak bir mahkemedir. 3. Ar Ceza yarglamyor bunlar yani 1. Ar Ceza yarglamyor, onu sylemek istiyorum. Yani, illa zel yetkili ya da yetkili mahkeme olmas art deil, unu sormak istiyorum? Pariste bir tane var, Trkiyede rnein, devlet gvenlik mahkemesi sekiz tane var. Trkiyede devlet gvenlik mahkemelerinde sraya girdiiniz zaman, gece yarlarna kadar, ertesi gn sabaha kadar sren durumalar olurdu. O kadar ok dava sebebi olurdu ki, yani ne zaman srann geleceini beklemeden, gece uyku tulumu filan getirttiimiz olurdu, zmirde bizim. Bu mahkemeleri beklemek iin. Fransadaki bir tane olan devlet gvenlik mahkemesinin, ii bu kadar ykl myd, youn muydu? Yani, her ey devlet gvenlik mahkemesinin grevine girer hle, getirilmi orda da? TALAT ALK imdi, biz de Fransadaki artlarla, bizdeki artlar tabii ki deiik, toplum artlar da deiik. Biz de gerekten terr eylemleri fazla. O dnem ok fazlayd, imdiki dnemi ben bilmiyorum, o dnem ok fazlayd. ok sayda terr eylemi oluyordu. Yani, Trkiyede sekiz tane olmas normal ve tabii ki terrle ilgili durumalar da yle ksa srmez, uzun srer. Yani, siz de bir avukat olarak herhlde girmisiniz, anladm kadaryla terr sularna. Terrden sulu olan bir sank Yani sulu grdmz bir sank diyelim. Sank geldii zaman karmza, zaten sorulan soruya da cevap vermezdi. Yani, Evren Paadan balard, bizim Nusret Demiral basavcmzd, sonra bakas oldu. Nusret Demiraldan girerdi, devam ederdi. Aslnda, savunma yapmazd kendi ideolojisini savunurdu yani eylemini savunmazd. Yani,eylemle ilgili bir konuma da yapmazd. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) unu sylemek istiyorum, Sayn Savcm TALAT ALK Evet. BAKAN Uzamasnn nedeni, onlarn propagandist konumalaryd m, diyorsunuz? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani dava okluu Uyuturucu suu TALAT ALK Kesemezdik szn, sonuna kadar konuurdu. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) imdi, polisin uyuturucu suu yakalad zaman polis karar veriyordu. Bunun, devlet gvenlik mahkemesinin yetkisine girip girmediini. TALAT ALK Yok yle bir ey. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) zin verin. zel yetkili mahkeme Yani polis yerel savcya diyorsa ki: Burada kaaklk var efendim, bu devlet gvenlik mahkemesine Bir devlet gvenlik mahkemesine bildirince oradan yant gelince siz devam ediyorsunuz Edinceye kadar 3-5 gn biz o ahslar gremiyorduk.

TALAT ALK Hayr canm, devlet gvenlik mahkemesini polis tayin eder mi? Su grevimizi, biz kendimiz tayin ederdik. Hukuku biziz. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Siz tayin edinceye kadar, geen bir sre var orada. Polis yakalad birilerini, yerel savcya -diyelim ki Derik Savcsna- dedi ki. Burada byle bir phem var, siz devam edin, ben devlet gvenlik mahkemesi savcsna yazaym bunu. Devlet gvenlik savcsna yazacak bunu oradan Evet bu soruturma bizimle ilgilidir, devam edin ya da bizimle ilgili deildir, deinceye kadar, biz karakolda 3-4 gn o vatandalarla gremezdik. TALAT ALK Yani yle bir uygulama olmazd ama AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Olmaz olur mu? TALAT ALK Yanl yapyorlar, o ekilde uygulama AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Onu sylyoruz efendim. Uygulamalar Yani Pariste bir tek mahkemenin uygulamasyla, Trkiyedeki 8 mahkemenin uygulamas Biz devlet gvenlik mahkemelerinin, yani orada da var, bizdeki de hukukidir, anlamn sylerken bunlar da dnmek gerekiyor. Bunu sylemek istiyorum. TALAT ALK imdi, bakn, Sayn Vekilim. Ben senelerce devlet gvenlik mahkemesinde altm. Bizim, devlet gvenlik mahkemesinde, eer adli tptan falan zamannda rapor geldiyse en ok 3-4 celsede davalar bitirirdik biz ve Yargtaya giderdi. Yargtay, onar veya onamazd ama Yargtaya ksa srede giderdi. Ben Ankaradan bahsediyorum, Ankaradaki durum buydu. Bize, gelir mesela, byle bir uyuturucu suu, bakarz bize girmezse, biz grevsizlik karar veririz, yollarz. Bize girerse, biz bakarz, bakardk yani. Bazen de Ankara Adliyesinde , drt sene kalan dosyalar bize geliyordu. , drt sene Ankara Adliyesinde beklemi, karar verememi, en sonunda grev, devlet gvenlik mahkemesinde diye bize gelirdi. nanr msnz, bize gelen dosyalar Biz, iki celsede, celsede karrdk yani bizim devlet gvenlik mahkemeleri, evet, hukuka balyd. Bunu iddia ediyorum, hukukla alrd. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) imdi, Sayn Basavcm kayda gemesi asndan sylyorum. Sayn Basavcm da yarn anlarn falan yazacak olursa bunu da bir an olarak aklnda tutmasn istiyorum. Ben, Sandkl ilesinde bir ete, bask davas, kavga dv, silahla tarama olay nedeniyle 20-25 kii yakalanm, polis bunu da zel yetkili mahkemenin yetkisine girecek diye sylyor. Savc, buraya telefonla bildiriyor, Soruturmaya devam edin diyor. Savc soruturmaya devam edinceye kadar, biz 20-25 kiiyle drt gn gremiyoruz. Yani o sre ierisinde sonra dosya buraya gnderiliyor, ahslarla beraber, grevsizlik karar veriliyor bir ksm hakknda, bir ksm hakknda su bizi ilgilendiriyor diye soruturmalara onlar tarafndan devam ediliyor, bunlarn hepsi tutuklu, fakat yle bir sre geliyor ki, dava alyor haklarnda. Daha bir tanesi hakknda dava almyor. Ne dava aanlarn iinde var, ne salverilmesi karar verilenlerin. BAKAN Ahmet Bey, bu anlar siz yazn bence, avukat cephesinden. Bence anlarnz siz yazn, biz avukat olarak bu benzeri eyleri hepimiz ok yaadk fakat kar cephede byle eyler hi TALAT ALK Yani ben size syleyeyim.

BAKAN Biz yaadk an olarak da AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Vatanda tutuklu ama tahliye edilenlerin iinde yok kararda. Tutuklananlarn iinde var, hakknda dava alanlarn ierisinde yok. TALAT ALK Yani, o bir devlet gvenlik mahkemelerinin bir gnah deil, kabahati deil, o hangi mahkemeyse bilmiyorum. BAKAN Tamam m, sizin? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Peki, teekkr ederim. BAKAN Mehmet eker Bey, buyurun, ltfen. MEHMET EKER (Gaziantep) Sayn Savcm, ho geldiniz. ncelikle, tabii ki biz prensip olarak Ben, tp doktoruyum, ihtisas sahibi olmak, bir brana ayrlmak, ilerin ak asndan gzel bir ey. Fakat devlet gvenlik mahkemelerinin ok grev alan vard o zamanda. te, kitaplar yani belki bugn ok garip geliyor bize ama yazlm, ne yazdysa yazd, eer Trk toplumu deer verip okuyorsa okusun, ne istiyorsa yapsn, istedii gibi adam, 3-5 kii bir araya gelip dernekleebilir, rgtleebilir. Silahl mcadele yapmad mddete, Trkiye Cumhuriyeti devletini ite, ykmay da dnebilir, bu da ok, gayet gzel, Ben bu iktidara karym ve ben bu iktidar alaa etmek istiyorum. diye dnebilir ama bunu silaha dkmedii mddete bu bir devlet gvenlik mahkemesi snrnda aslnda olmamas gerekenlerdi. ok insan bu olaylarn ierisinden geti, ok yazar devlet gvenlik mahkemelerinde yargland. Tabii bunlar hem sizin i yknz artrd hem de lkenin demokrasi sicili asndan da iyi bir izlenim vermedim tm dnya iin. zellikle 1998den sonra, siz de bahsettiniz, Trkiyede ete sular da artmaya balad. TALAT ALK Artt, evet. MEHMET EKER (Gaziantep) Yani ekonomik anlamda, bunlar silahl eteler deildi belki ama ilerinde siyasilerin de olduu, ilerinde brokratlarn da olduu, ilerinde bir organizasyon kurarak Trkiyede menfaat salamaya ynelik eteler de oald. Bunlar tabii ki o dnemin skntlarndan birisiydi. Biraz nce siz de bahsettiniz, yani daha dorusu arkadalarmz da sordu ama biz hep u kanaatte olduk: Yani gerek o gnk devlet gvenlik mahkemesi gerekse bugnk zel yetkili mahkemeler gerekse baka mahkemeler, siyasiler biraz bu ii seviyor ve mahkemelerle talimat vermeyi, i yaptrmay da seviyor, getiimiz dnemlere bakarak gryoruz bunlar. Sizin de grev yaptnz dnemde size byle bir bask oldu mu? u kii hakknda u davay an, unu yaparsanz daha iyi olur. eklinde oldu mu? Sizi tabii, ciddi davalara bakan bir savc olarak grdk. Bir eye katlmyorum yani yorumunuz oldu bu Ekonomik skntlar, blc faaliyetler artar ise lkede darbe olur. dediniz. Her zaman var, ekonomik sknt bu lkede hi bitmedi, ben beni bildiimden beri var. Blc faaliyetler de var. Bir de Hizbullah diye bir rgt vard, 1995li yllarda ok yaygn hayatmza girdi, aniden oaldlar. Bunun rgtlenmesinde de belki sizler de duymusunuzdur, Hizbullah devlet PKKya kar kullanmak iin kurdu ya da kurdurdu ama sonra da baa kamad. gibi gndeme gelen yazlar oldu. Bununla ilgili fikrinizi renmek istiyorum.

Bir de o sorduum soru, savclnz boyunca siyasilerden herhangi bir direktif aldnz m? Ya da sizi ynlendirmeye altlar m? Bir de bugnden bakarak -2003te emekli olmusunuz- yani Trkiyede u anda da yazd kitaptan dolay tutuklanan, yazar olarak tutuklanan insanlar da var ya da ben okulda gayet masum bir ekilde Kardeim, ben har paras demek istemiyorum, parasz eitim istiyorum. diyen insanlar da var. rgt yesi de olabilir kald ki bir terr eyleminde bulunmadysa rgt yesi olmasnn da bir sakncas yoktur. Bu insanlar da u an tutuklanyor. O gnden bugne baktnzda, Trkiye demokrasisinde ok byk yargsal adan, hukuk asndan bir deiiklik oldu mu? Bir de ok merak ettiim bir ey var, sizin dneminizde de yaygn myd imdiki dnemde olduu gibi, bir gizli tanklk var, bir gizli tanklk furyas var bu lkede. Bunlara hukuken bak anz renmek istiyorum. Teekkr ederim. TALAT ALK Evet, benim savclk yaptm dnemde bana bir tek kii, herhangi bir dava iin ynlendirmede bulunmad, byle bir teebbse de gemedi. Yani ben size u eyi anlatacam: O zamann insanlar gerekten imdiki insanlardan farklyd. Ben Dzcede yani o zaman savc diyorlard, savc, savc yardmcs da, ben Dzcede basavc konumundaydm. Bir trafik kazas olmu, trafik kazasnda 3-4 kii lm. lenlerin ben kim olduunu bilmiyorum, tahkikat da ben yapmadm zaten. O olaydan birka gn sonra, o zamanki mstear Sebahattin Okutan Bey bana telefon etti, telefon ederken adam utanyordu. Savc Bey, lenler benim akrabalarm, yeenleri gelecek, onlara biraz yardmc olur musunuz. dedi. Olmu bitmi yani cesedi alacaklar, zabtlar alacaklar Yardmc olabilir misiniz. dedi. Adam bunu bana telefon ederken utanarak telefon etti yani bu olay hep hatrlarm yani hibir zaman bana hi kimse u olay u ekilde yap, bu ekilde git. diye etkide, talimatta bulunmad. imdi, teki soru neydi? Hizbullah myd? MEHMET EKER (Gaziantep) Hizbullahn hep sylenildii gibi ite PKKya kar kurdurulduu. TALAT ALK imdi bakn, ben gene ak yreklilikle konuacam, belki konumalarm iinize gelmez, sinirlenirsiniz ama dncelerimi olduu gibi syleyeceim. MEHMET EKER (Gaziantep) Yok, sinirlenmeyiz. TALAT ALK imdi, 1990n balarnda, 93, 92, orada PKKnn karsnda Trk devleti gerekten gerilemiti. Ben devlet gvenlik mahkemesindeydim ama Ankaradan olaylar gryordum yani byle. Alay komutanlar olsun tabur komutanlar olsun acz ierisindeydi. Benim dncem bu yani, olay bildiim yok. O arada Hizbullah denilen bir rgt km. Bu Hizbullah denilen rgt, PKKnn dman. Sokakta giderken PKKllar temizliyor yani ben Bu dorudur. demiyorum yani yanl anlamayn ama alay komutan da olsa tabur komutan da olsa onu bakm Dmanmn dman tryor. diye, onu himaye etmese bile en azndan yapt eylemlere gz yummu olabilir. Hatta, bazlar alay komutanlarndan bazlarnn yanna da girmi yani byle hikyeler de dinledim ama bu, Hizbullah Trk devletinin kurduunu gstermez. Hizbullah Trk devleti kurmamtr ve zaman gelince de tepesine binmitir, yok etmek iin btn gcyle almtr yani benim Hizbullah

hakkndaki dncelerim bunlar. Yani o zaman ben alay komutan olsaydm, bir aresizlik ierisindeyim nk yukardan bir yardm gelmiyor yani akas orada devlet gerilemi yani PKK artk, devletin yerine gemi, devletin yerine emir veriyor. te byle bir zamanda Hizbullahn o eylemlerine gz yummu olabilir. MEHMET EKER (Gaziantep) Sayn Savcm, zaten devlet tzel bir kiilik biliyorsunuz ama birileri kendine bir grev kararak, ite o zamanki ete olaylarn hatrlayn, ite atllarn durumunu, onlarla i birlii yapan insanlar, birileri durumdan vazife kararak bir eyler yapmlar zaten. TALAT ALK Ben onlar tasvip etmiyorum. Ben, verilen yetkiyi kendi menfaatine kullanan hibir adama iyi diyemem, isterse devlete alsn, ister eye alsn. Yetki devlet iin kullanldysa yani devletin menfaati iin kullanldysa tamam, ona bir ey demeyeceim ama verilen yetkiyi her eyi unutup da kendi adna, kendi menfaatine, kendine bir menfaat temin etmek iin kullan Ben mesela atly tanmam, atlnn neden devlet hizmetinde kullanldn da anlam deilim, o yanl bir ey yani onu ben kabul etmiyorum. Siz Hizbullah iin sordunuz, ben dncelerimi syledim. Bir ey de bildiim yok, sadece dncemi anlattm. MEHMET EKER (Gaziantep) Bir de ey vard AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Bu konu gemeden bir ey sorabilir miyim. imdi, Sayn Basavcm, dediniz ki Yani devlet gszd, ba edemiyordu. TALAT ALK Edemiyordu, evet. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Hizbullah diye bir ey kt, bu onlarla ba etmeye balaynca TALAT ALK Ba etmeye balamad, adam hunhar yani adam kan dkc ve ldrd de hep PKKllar. O da dorudan doruya PKKya sava am. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ve dolaysyla Dmanmn dman benimdir. diye baz kolaylklar da gsterildi. TALAT ALK Kolaylklar gsterilmi demeyeyim de yani belki gz yumma olmutur. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Gz yumuyor evet, kolaylk anlamnda. TALAT ALK Yani ben bilmiyorum, bilmeden tahminini sylyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Gz yumulmu olabilir diyorsunuz. Yani bu bir hukuk devletinde, imdi bir hukuku bakyla TALAT ALK Evet, ben byle bakyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani ok enteresan. TALAT ALK Enteresan ama byle bakyorum ve iin asl da budur yani byle bakyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani bir su rgtn ortadan kaldrmak iin baka bir su rgtnn TALAT ALK Yok, ne yapsn oradaki? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) faaliyetlerine frsat TALAT ALK Hayr, ne yapsn oradaki blk komutan, ne yapsn oradaki alay komutan? aresiz kalm. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Devlet, kendi tedbirlerini almann yollarn bulacak.

TALAT ALK Sonradan ald, sonradan ald. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Deilse o zaman devlet her skt konuda bir baka yasa d rgtn rgtlenmesine gz yummaya balarsa o zaman yasa d rgtlerin egemenliinden baka bir hukuk devleti oluturmak da mmkn deildir, olmaz yle. TALAT ALK Bakn Sayn Vekilim, nemli olan, devletin bu hle dmemesi. Bu hle dm, oradaki adamlar bu ekilde dnm olabilirler diyorum, nemli olan devletin bu hle dmemesi. Yoksa ben de hukukuyum ve hukuktan yanaym. Devletin hukukunu uygulasn. MEHMET EKER (Gaziantep) Sayn Savcm, bir de o son sorum vard. Son zamanlarda ok artt, gizli tank. Sizin dneminizde de var myd gizli tanklk? TALAT ALK Ben hi hatrlamyorum, bizim zamanmzda gizli tank olmad, dinlenmedi de yani. MEHMET EKER (Gaziantep) Says sonradan m artt bu insanlarn? TALAT ALK Son eyden herhlde, bu sonradan yasa karld zannedersem, o yasayla ey oldu. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sayn Basavcnn dneminde muhbirlik vard galiba deil mi yani? TALAT ALK Nasl? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Gizlik ajanlk, muhbirlik vard. TALAT ALK O yle: ey karld, zaman zaman bu ne diyorlar ona, kanun karld ya, ok karld o kanunlar bir tane deil, PKKlar iin. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Pimanlk yasas. TALAT ALK Pimanlk yasas ok karld. O da gzel bir ey deil yani pimanlk yasasn ben tasvip etmiyorum. Adam nk neden, mesela ben PKKlym, arkadalarma ihanet edeceim gelip baz bilgileri vermek iin yani ben onu da tasvip etmiyorum, byle insanla yakan bir ey deil o yani ben onu beenmiyorum, onu yanl gryorum, o yanl bana gre. BAKAN Mehmet Bey, sorularnz tamamladnz m? MEHMET EKER (Gaziantep) Tamamladm. BAKAN imdi, biraz konuyu deitireceim ama az nce bir giri yapmtm Sayn Savcm. Bildiiniz gibi, Hkmetin sylediimiz gibi, biz bugnk siyasi okumalarmzla antidemokratik olduunu dnyoruz, eitli arka plan sorgulamalarn da yapyoruz ama o dneme damga vuran Beyaz Enerji operasyonunun savcs sizdiniz. TALAT ALK Evet. BAKAN Ben yanl hatrlamyorsam, byle hukuk tarihimizde ok da grlen bir ey deil, siz bu davann iddianamesini basn toplantsyla duyurmutunuz. TALAT ALK Ha, o ekilde duyurdum, evet hatrladm. Basavc da vard basn toplantsnda. BAKAN Yannza Basavcy da alarak, evet. TALAT ALK Daha dorusu Basavc yle istedi yani o ekilde oldu.

BAKAN O dnemde u yorumlar da yapld tabii, yorumlar olarak sylyorum, bugn hukuku olarak biz de. imdi, dnemin hkmetinde Enerji Bakannn bizzat, 7 byk brokratn ve eski Bakan Birsel Snmezdi deil mi? TALAT ALK Evet evet, doru sylediniz. BAKAN Eski Bakann da ilerinde bulunduu sanklarn ierdii. imdi bu kaset, rvet pazarlklarn ieren kaset size Jandarma Albay Aziz Ergen tarafndan getirildi. Siz inceledikten sonra, kasetlerin zmn yaptktan sonra, aslnda az nce bir Yamula Baraj dediniz ama o sadece baraj ihalesiyle ilgili bir mesele deil, detaylar itibaryla Konya Yeilhisar iletim hatt ihalesinde 4 trilyonluk bir yolsuzluk yapldna ilikin bir rvet pazarl. Ancak operasyon ilerledikten sonra Park Holding iletme hakk, ayrhan Enerji Santrali ve 97 ylndaki nkleer enerji ihalesinde ki bunlar ok nemli iddialard. Sizin talimatnzla o dnemde tutuklamalar balad ve aslnda operasyonla ilgili de u tartma da bir yandan sryordu: Sizin basn toplants yaparak belki de bu davay duyurmanzn nedeni, zerinizde herhangi bir siyasi bask var myd diye bunu soracam. Bunu kabul edecek bir savc olmadnz biliyorum ben ama Operasyonu biz balattk. eklinde yani jandarmayla emniyet arasnda da bir atma oldu. Bu operasyon ok byk bir hem siyasi tartmalara yol at hem hukuki tartmalara yol at hem jandarmann yetkisini ap amadyla ilgili tartmalara yol at. Dnemin ileri Bakan Sadettin Tantann odasnda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Cumhur Ersmer, siz, Organize Sularla Mcadele Daire Bakan Emin Arslan, yine bu kasetleri size getiren Aziz Albayn bulutuunuz, burada Tantann Sayn Bakanm, Bakanlk brokratlarnzn rvet ilikilerine dair jandarmann eline bilgiler ulam. aklamasn yaptn, sizin de onlara hitaben Evet, aydr telefonlar dinleniyor, bunlarn gzaltna alnmas gerekiyor. dediiniz, Enerji Bakannn Hayr olmaz, hepsine kefilim. dedii size ve bu arada sze Albay Ergenin girdii ve Sayn Bakanm, barajlar ve santrallerin zelletirilmesi ihalesinde rvetler alnyor. Kendisine 7 brokratn isimlerini verdiini ancak bu isimlerin grevleri balarnda gzaltna alnmalar durumunda devletin manevi ahsiyetinin incinecei sonucuna varm. Bakann nce bu isimlerin grevden alnmasna kar kt iddia ediliyor, byle bir grme oldu mu? Oldu. Yani, u ekilde oldu: artk operasyona balayacaktk. BAKAN Evet. TALAT ALK Hatta operasyona daha evvel balayacaktk da, daha evvel efendim bu cezaevleriyle ilgili bir ey olmutu. ki ar eyi kaldramaz. dedi Saadettin kalkan. Sence mahsuru yoksa, biraz ge balayalm. dedi. Bence de yani, dedim Mahsuru yok. yani BAKAN Evet, onu da soracaktm, birletirerek cevaplandrrsanz iyi olur. nk cezaevleri operasyonlar balamt ve syanlar ayn dnemde iki operasyonu kaldramaz. ne demek? Mesela, hukuk anlamnda bunun bir karl olabilir mi? Birisi, cezaevindeki sol rgtlerin balatt isyanlarn, balatlm isyanlarn bastrlmasna ynelik baka bir siyasi bir ey, bir rvet operasyonunun Hani byle bir grme oldu diye doruladnz iin soruyorum, yani TALAT ALK Doruladm evet. BAKAN Byle bir eyin ertelenmesi

TALAT ALK Byle bir grme oldu. BAKAN Bu gerekeyle ertelenmesi, bu gerekeyle ertelenmesi mmkn m? Hukuki mi? TALAT ALK Erteledik yani, erteledik. Bu ey zerine bence de mahsuru yok dedim. Yani Saadettin Tantan Bey rica etti. Yani cezaevleri operasyonu da nemli bir operasyondu. Yani cezaevlerinde belki olay kacan tahmin ediyorlard. BAKAN Nitekim kt. TALAT ALK Yani, o olayla urarken, belki bu beyaz enerji olaylarna tam olarak younlaamayz. Yani, benim zaten ilgim yok cezaevi olaylaryla da. BAKAN Onu diyorum ite. TALAT ALK Ha, belki BAKAN Siz, baka bir savcnn, baka bir meselinin yrtt bir mesele. TALAT ALK O sebeple, o ekilde bir eyde bulundu, yani, ricada bulundu. BAKAN Yani, hkmet iki adan ypranabilir, dolaysyla bu ypranmalardan bir tanesi de bu. Netletirmek iin soruyorum. Dolaysyla birini bekletelim. TALAT ALK Yani, birini bekletelim dedi, beklettik yani. Ben de bir mahsur grmedim bekletmekte. Ha, onlarn siyasi amacn bilemem yani, belki yle siyasi bir amalar var. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ne kadar bekletmiler efendim. BAKAN Yaklak ay kadar, yanl hatrlamyorsam. TALAT ALK Ne kadar? BAKAN ay kadar. TALAT ALK Ha, yok o kadar olmad, o kadar bekletmedik. Zaten btn ey ay srd. Yani, yle, o kadar srmedi. BAKAN Evet, imdi, o dneme ait Jandarma Kurmay Albay Aziz Ergende o dnem yaadklarn kitaplatrd. Okudunuz mu bilmiyorum? Yani, sizin yrttnz bir soruturma olduu iin. TALAT ALK Okudum evet. BAKAN Kendilerine de bu srete rvet teklif edildii sylendi. Siz byle bir eye muhatap oldunuz mu? TALAT ALK Yani, ona edildi mi, edilmedi mi bilmiyorum ama bana byle bir teklif gelmedi. Yani, ona edilip edilmediini bilemem yani. Bana byle bir teklif gelmedi. BAKAN Neyse, o konuya ilikin biraz daha ayrntl sorularm olacak ama imdi bir ey okuyacam, ondan sonra rica edeceim, siz buyurun ltfen. AL RIZA ZTRK (Mersin) Evet, Sayn Basavcm ho geldiniz. TALAT ALK Ho bulduk. AL RIZA ZTRK (Mersin) imdi, benim sorularm, daha dorusu soru demeyelim de, bilgi edinme ihtiyacm tamamen hukuka ilikin. TALAT ALK Evet, tabii. AL RIZA ZTRK (Mersin) imdi, Anayasann 6nc maddesi: Hibir organ, kaynan Anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz. Diyor. Ve nitekim sizde sylediniz, devlet gvenlik mahkemeleri Anayasann 143nc maddesine gre faaliyet gsterdiler, daha sonra bu Anayasann 143uncu

maddesinin devlet gvenlik mahkemelerinin kuruluuna ilikin hkm yrrlkten kaldrlnca bunun yerine, 2004 ylnda zel yetkili mahkemeler kuruldu. Daha dorusu kamuoyunda zel yetkili mahkeme olarak bilinen mahkemeler aslnda. TALAT ALK zel grevli. AL RIZA ZTRK (Mersin) Evet, devlet gvenlik mahkemelerinin ad vard yani. Ad stnde devlet gvenlik mahkemelerinin bir de kanunu vard biliyorsunuz ama zel yetkili mahkemeler adyla bir mahkeme tr yoktu. Bunlar tamamen ceza muhakemesi kanununun 250, 51 ve 52nci maddesi gereince, daha nce devlet gvenlik mahkemelerinin grev itibariyle, kapsam itibariyle hibir ey deimeksizin sadece asker ye deierek yani asker yenin sivil bir kii girerek zel yetkili mahkemeler olarak faaliyet gsteren bir takm TALAT ALK Yani, devlet gvenlik mahkemeleri zamannda bu Abdullah calan yakaland zaman, zaten asker yeler Anayasa deiiklii ile eyden kmt. AL RIZA ZTRK (Mersin) kmt ama ondan sonra devam etti. Bu Avrupa nsan Haklar Tabii ona da geleceim. O dnem devlet gvenlik mahkemelerinin hak ihlalleri yapt yolundaki youn ikayetler zerine, bir yasa deiiklii yapma durumunda kalnd. Szm ona devlet gvenlik mahkemeleri kaldrld. imdi, siz, buradaki konumanzda devlet gvenlik mahkemelerinin ihtisas mahkemesi olduunu sylediniz. TALAT ALK Evet yle syledim. AL RIZA ZTRK (Mersin) Evet, evet onu sylediniz. imdi, oysa devlet gvenlik mahkemelerinin ilk kuruluuna bakarsak, darbe dzenini korumak iin 1973te kuruldu ve 1976da iptal edildi Anayasa Mahkemesi tarafndan. O dnemdeki toplumsal muhalefetin younluu nedeniyle 76, 80 arasnda biliyorsunuz siyasi iktidarlar veya Parlamento devlet gvenlik mahkemeleri tekrar hukuk dzenimizi sokma cesaretini dahi gsteremedi. 12 Eyll 1980 Darbesiyle, tekrar bu devlet gvenlik mahkemeleri hayatmza girdi. TALAT ALK Evet. AL RIZA ZTRK (Mersin) imdi, yani bunlar aslnda darbe dzenini ve darbe hukukunu korumak iin getirildi. Bunlar ihtisas mahkemesiyse eer, neden bunlar sivil yede deimiti, asker yede gelmiti? Neden, Avrupa nsan Haklar Mahkemesi tarafndan Avrupa Birliine yaplan ikayetler nedeniyle kaldrlmak zorunda kald. Yani, grnte de olsa, kaldrlmak zorunda kalnd. TALAT ALK Evet. AL RIZA ZTRK (Mersin) kinci sorum buna paralel olarak; devlet, hukukun grevi, devletin kutsal hukukunu korumak mdr yargnn grevi? Yoksa bireyin zgr hukukunu korumak mdr? Bu erevede -demin de Anayasann 6nc maddesinde dnrseniz- zel yetkili mahkemeler adyla faaliyet gsterilen mahkemelerin -nk DGMnin sahip olduu soruturma ve kovuturma usullerini aynen uygulad- ve imdi en son nc yarg paketindeki yaplan nakil sonucu terrle mcadele kanununun 10uncu maddesi kapsamnda faaliyet gsteren bu mahkemelerin, anayasal dayana var mdr? TALAT ALK Anayasada yeri yok. Yani, Anayasada

AL RIZA ZTRK (Mersin) Peki, anayasal dayana olmayan bu mahkemelerinYani, bunu hukuki bilgilerimi ey yapyorum. Devlet gvenlik mahkemelerini hukuken eletirebiliriz ama anayasal dayana vard, onu sylyorum. TALAT ALK Yalnz bir eye itiraz edeceim. Devlet gvenlik mahkemeleri, darbe hukukunu, darbeyi korumak iin kurulmu bir ey deildir, mahkemeler deildir. Devlet gvenlik mahkemeleri, devletin hukukunu korumak iin yani devletin rejimini korumak iin, bu rejimi efendim sadan gelen rgtlere kar, soldan gelen rgtlere kar korumak iin ve d ve i tehlikelere kar korumak iin kurulmu zel mahkemelerdir. Yani, darbe hukukunu korumak, yahut darbeyi korumak gibi bir eyi ben kabul etmiyorum yani. Devlet mahkemelerinin, gvenlik mahkemelerinin bugn de bir ihtisas mahkemesi olduu kanaatindeyim. Ama ben zel mahkemeler iin ayn eyi syleyemem, ben kendi altm mahkemeyi sylyorum. AL RIZA ZTRK (Mersin) Ha imdi, bir ihtisas mahkemesinin, yani bir kere ben anlayamyorum, yani anlamadm iin soruyorum. Bir ceza soruturmas ya da kovuturmas yapan herhangi bir organn, genel bir organ var iken kanunda yazl olan genel hkmlerin dnda zel soruturma ve kovuturma usullerine bavurmak zorunda kalmas hangi ihtiyatan kaynaklanyor. TALAT ALK imdi AL RIZA ZTRK (Mersin) Terr dediniz TALAT ALK Evet. AL RIZA ZTRK (Mersin) unu ok samimi olarak renmek ihtiyacndaym. Terrist, insan haklarndan yararlanabilir mi? TALAT ALK Yararlanr, niye yararlanmasn. AL RIZA ZTRK (Mersin) Yani, baka bir eyle, hukuk devletinde terrle mcadele edilirken terristindeZaten herkes su iledii iin mahkemeye dyor yani, su iledii iddia olunan kii; yoksa herkes ey deil. Yani biz, bu adam terristtir. Tamam. Mahkemeye dm, vur abalya demek doru mudur? Yani, insan haklarndan yararlanarak bir yarglama usulnn uygulanmas daha doru deil midir? Bu konudaki ben grlerinizi merak ediyorum Sayn Savcm. TALAT ALK Sayn Vekilim yani, terrist AL RIZA ZTRK (Mersin) Son iki szm. Bir, Trkiyenin gerekten dn, bugn, yarn; yani ayrm yapmyorum. Sizin yaptnz grevinde, eysiniz. Biliyorum, yani siz uzun yllar devlet gvenlik mahkemeleri eysi yaptnz. Ben de uzun yllar DGMleri ezdik sra MESSte diye barmtm. Hi oldum olas bu DGMlere, zel yetkili mahkemelere hi snamadm. Yani, kusura bakmayn yani, TALAT ALK Yok kusura bakmyorum. AL RIZA ZTRK (Mersin) zel yani byle, savcnn zeli, yani hkimin zeli, yani bana biraz ey geliyor. Byle bizim kahraman savclara, kahraman hakimlere ihtiyacmz olmadn dnyorum. Bizim hukuk kurallarna bal, gerekten hukuku uygulayan yiit ve cesur savclara ihtiyacmz olduunu dnyorum. O erevede, siz Trkiyenin gerekten hukuk devleti olduunu dnyor musunuz dn, bugn, yarn iin? ki, Trkiyede yarg bamsz mdr? Zira, Sami Seluk diyor ki: Kimse beni Trkiyede yarg bamszdr dedirttiremez. diyor. Bu konudaki dncelerinizi merak ettim, srf merak ettiimden sordum. Teekkr ediyorum.

TALAT ALK Yani, imdi, ben tabii devlet gvenlik mahkemelerinde altm 15 sene, yani sizin dncenizi kabul etmeme imkan yok yani. Darbe hukukunu korumak iin, darbeleri korumak iin kurulmu bir mahkeme deil. AL RIZA ZTRK (Mersin) Efendim 73de kuruldu ama bir de 12 Eyllde TALAT ALK Efendim? AL RIZA ZTRK (Mersin) 73de kuruldu. 12 Mart 71den sonra kuruldu Sayn Basavcm, 73de kapatld, ondan sonra 12 Eyll oldu darbeden sonra ilk yaplan ilerden birisi 2845 sayl Yasayd yanlmyorsam, siz hatrlayabilirsiniz. TALAT ALK 2845 sayl Yasayd. AL RIZA ZTRK (Mersin) Evet, o kuruldu. Yani, darbe dneminde kurulmutur, darbe dneminin rndr. Yani, tabii ki yasada kurulu olarak darbe hukukunu koruyacak demeyecek. Yani, zaten kurulu nedenine baktmz zaman amacna, devletin kutsal hukukuna korumak olduu ok ak. TALAT ALK Kutsal hukukunu korudu zaten. Yani, imdi, hani demin bir ey dediniz. Devlet gvenlik mahkemesinde zel yarglama usulleri yoktu ki yani. zel yarglama usulleri, devlet gvenlik mahkemesinde ne vard yani, fazla bir ey yoktu. Sadece, bize sulardan dolay fazla gzetim hakk BAKAN Gzaltnda tutma sresi, avukatla grtrme, avukatlarn delil alma Biz avukat cephesinden baktmz iin sralayabileceimiz ok olaanst farkllklar vard. TALAT ALK Sayn Bakanm, onlar zaman ierisinde Mesela biz balangta 15 gn gzetim verebiliyorduk. BAKAN Evet. TALAT ALK Elimizde byle bir yetki vard ama zaman ierisinde bu 15 gn yetki, 4 gne dt. BAKAN nce 7ye, sonra 4e. TALAT ALK 7ye dt. Abdullah calan yakaland zaman 7 idi. Zaten Abdullah calann yani karar ey yapld ya, Avrupa nsan Haklar Mahkemesinde... BAKAN - 4e dt ve sizde zaten 2003 yl falandr, evet. AL RIZA ZTRK (Mersin) He, sonradan 4e dt. Bunu devlet gvenlik mahkemelerinin AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Dosyay inceleme hakkmz yok, sadece mvekkilin ifadesine BAKAN Evet. TALAT ALK Dosya, dosya inceleniyordu yani. Mahkemeye gittii zaman akt. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Mahkemeye gitsin, mahkemeye gidinceye kadar geen srede ne oluyor ne bitiyor? TALAT ALK Yani, baz eyleri biz veriyorduk. Mesela raporlar verebiliyorduk, sann ifadelerini verebiliyorduk istediiniz zaman. Baz eyler veriliyordu. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sann ifadesi zaten yazlyor. nemli olan sann ifadesi deil, oradaki, san bu hle getiren belgeler, bilgiler nelerdir? Bunlar renmeden

TALAT ALK Yani neyse, byle eyler demek ki olabilir ama o kadar ok fazla bir ey de yoktu yani. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani, savunma mekanizmasnn uygulanabilecei hibir ey kullanlamyordu. BAKAN Evet. AL RIZA ZTRK (Mersin) (Afyonkarahisar) Sayn Savcm imdi bakn, o kadar nemli eyler yoktur diyorsunuz da, devlet gvenlik mahkemelerinin hukuk dzenimizden kmasnn nedeni Trkiyede devlet gvenlik mahkemelerinin yarglama yaparken, yol atklar hak ihlalleri nedeniyle Avrupa Birlii uyarlar ve AM kararlar dorultusunda karlmtr. Yani sizin, ayn eye devam ediyorum ben imdi, sonu zel yetkili mahkemeler iin de geerli bu. Yani, ben o deil. Yani, ben hukuku olarak hani sizin canm tamamd da azd falan olsa. Avrupa nsan haklar mahkemesi byle bir yarglama sisteminin hukuk devletinde olmamas gerektiini nedeniyle, Trkiye Cumhuriyeti Hkmetine uyar yapar da Parlamentosu bunu kapatmak zorunda kalr m? Yani, siz una inanyor musunuz gerekten? Bu parlamento, yani kendi gnlyle mi kaldrd devlet gvenlik mahkemelerini? Eer yle olsa idi devlet gvenlik mahkemelerinin uygulad soruturma ve kovuturma usullerini tmyle mevzuatmzdan kartrd ama kartmad baka bir ad altnda devam ettirmeyi uygun grd. TALAT ALK E imdi onu syleyecektim ben; siz sylediniz. AL RIZA ZTRK (Mersin) Uygun grd. Bunun nedeni u, yani kandrabilir miyim? E ne oldu imdi geldiimiz aamada? Baka bir ad deiti. imdi, zel yetkili mahkemeler szm ona transfer edildi, baka bir ey getirildi. AHMET TOPBA (Afyonkarahisar) Yetkili mahkeme getirildi. AL RIZA ZTRK (Mersin) Yani, imdi ama Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin eletirileri hlen devam ediyor bu konuda. Yani, unu sylemek istiyorum. Sizin sylediiniz gibi byle mnferit baz olaylar olsayd, herhlde Avrupa nsan Haklar Mahkemesi yada AM, ey Avrupa Birlii lkeleri bu konuda Trkiyeyi uyarmak ikaz etmek zorunda kalmazlard diye dnyorum Sayn Basavcm. TALAT ALK imdi Sayn Vekilim yani, ben Trkiyede terr saldrsnn, dier lkelerle kyaslanamayacak kadar fazla olduunu dnyorum. imdi, benim yani devlet gvenlik mahkemesinde gzlemim u oldu. Terr rgt de Avrupa nsan Haklar Mahkemesine gitmeyi, oradan karar karmay mcadelesinin bir unsuru olarak grd ve ok sayda Trkiyeyi ikayet ettiler yani terr rgtleri bunu yapt. PKK, bunun iin belki zel avukatlar da tuttu, dier terr rgtleri o kadar yapmasa bile PKK ok yapt. Ha devlet gvenlik mahkemelerinin, imdi, savunmayla ilgili Sayn Vekilimin dedii gibi baz noksanlar olabilir ama bu noksanlar dzeltilebilirdi, yeni bir yasa karlabilirdi ama devlet gvenlik mahkemeleri muhafaza edilebilirdi ama bu yaplmad, yerine yetkili mahkeme kuruldu. imdi, yetkili mahkemeler ve devlet gvenlik mahkemelerinin arasnda fark var m yani ey olarak AL RIZA ZTRK (Mersin) Yok, hibir fark yok. TALAT ALK Yetki bakmndan yok. Yani, bu, sadece Avrupaya kar bir gz boyama oldu. imdi ayn ey, yani devlet gvenlik mahkemeleri, ben grevim sebebiyle spanyaya da gittim, Parise de gittim yani eye de gittim, orada devlet

gvenlik mahkemeleri var, Fransada da var. Bugn hl daha Fransada Terrle Mcadele Basavcl, Terrle Mcadele Ar Ceza Mahkemesi var. BAKAN Evet. TALAT ALK Trkiye dzelttirdi, devlet gvenlik mahkemelerini aynen muhafaza edebilirdi yani benim de, u, hani noksanlk olabilir yani ben, bana gelen kanunu uygularm yani savc olarak ben neticede uygulaycym. AL RIZA ZTRK (Mersin) Tabii tabii. BAKAN Evet. TALAT ALK Bana sordunuz AL RIZA ZTRK (Mersin) Hayr, size ynelik deil zaten, hukuki bilgilenmeye ihtiyac olarak yani. TALAT ALK imdi, bana sordunuz, terrist insandr, o dier insanlarn faydaland btn eylerden faydalanmaldr. BAKAN Evet. TALAT ALK yle de yaptk. Mesela ben size syleyeyim yani, devlet gvenlik mahkemesi, zannedersem bir PKK terr rgtyd, cezaevinde bir bayan ey -ki ar bir ceza alacakt, cezasnn ne olacan bilemiyorum- hastalanm. Tahliyesini istedi ve mahkeme de ey yapt, rapor dalm, tahliye etti. Ar bir ceza alma ihtimali vard ama biz onu tahliye ettik yani Cezaevinde biz onu tedavi ettiremeyiz. dedik tahliye ettik. Benim nme mesela ok sayda Avrupada yakalanm terr rgt eleman getirildi. Baktm, zamanamn doldurmu, hi dava bile amadm, takipsizlik kararn yazdm, tebli ettim, gittiler. Gelen eyler arasnda da rgt, bazen o rgt yani hcre bazen 25 kiilik olurdu, 25 kiinin arasnda bakardm 3, 4 kiinin hakknda hibir delil yok. Haklarnda dava amazdm, olduu gibi serbest brakrdm yani orada sadece ben kendim iin bahsediyorum ama yani bunu yalnz ben olarak anlamayn, btn arkadalarm buna dikkat etmilerdir. Demin arkadamz kitap konusunu sordu. Tamam, o zaman Terrle Mcadele Kanununun 8inci maddesi vard, biz kitaptan da dava ayorduk yani yasa yleydi. O yasann da bir dayana vard; Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin 10uncu maddesine gre karlm bir yasayd oda, onun da bir dayana vard. Ha yasalar deiir BAKAN Evet. Sayn TALAT ALK Zaman olarak gerekten bir buuk saatlik bir sreti ama siz ve deerlendirmeleriniz bizim amzdan da ok nemliydi. Sorduumuz sorulara bu anlamda ok ak yreklilikle ve net olarak cevap verdiniz. Baz sorularm, benim kendi amdan, zaman problemi nedeniyle eksik kald. Eer siz de uygun grrseniz bunlarn bazlarn yazl olarak size gndermeyi Yazl olarak cevaplandrrsanz ok memnun olacam. zellikle Beyaz Enerji TALAT ALK Yazl olarak tek tek sorun, tek tek cevap vereyim. BAKAN Tek tek soracam zaten. TALAT ALK Birden cevap verirsem atladm bir sr konu olur yani. BAKAN Yo yo, yani en azndan yrttnz soruturmaya ilikin baz bilgileri hatrlamanz asndan da. Bu Beyaz Enerji Operasyonunu ve davasn nemsiyoruz nk dnemin Dediim gibi ilk kez basn toplantsyla duyurdunuz,

dnemin siyasileri size ok tepki gsterdi, hatta Mesut Ylmaz yle bir beyanatta bulundu: Asker, yeniden darbeye zemin mi hazrlyor veya darbe mi yapmak istiyor? Asker bir i olmad hlde onlar devreye girdiler, Hkmeti ypratmak istiyorlar." vesaire gibi aklamalar yapld. Aslnda o dnemin siyasetileri, Ecevit de dhil olmak zere, sizi sulayan ok aklamalar yapld. Meselenin bir siyasi boyutu var. TALAT ALK Evet. BAKAN Bir medya aya var bir de yargsal boyutu var. Yargsal boyutunda ok nemli bir grev ifa ettiniz. Baz bilgileri baz kurumlardan da istedik, onlar da ulat ama ben, dediim gibi zaman snrll asndan ey oldu. Bir de yazl sorarsak ve yazl da net olarak gelirse belki tek tek daha durumlar akla kavuturulmu olabilir diye dnyorum. Bir kez daha katldnz iin, deerlendirmeleriniz iin tm yelerimiz adna, Meclis Aratrma Komisyonu Bakan sfatyla size ok,ok teekkr ediyorum. TALAT ALK Ben teekkr ederim. Yani, kusura bakmayn biraz byle sert konuur gibi oldum, kusura bakmayn. BAKAN Hi yle biri deilsiniz. Kapanma saati: 13.36

Talat Şalk

Uploaded by

Document Information

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Talat Şalk

Uploaded by

Copyright:

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe(28 ubat) Giri :18.30Tarih : 12/10/2012 Grup : GkenSayfa : 1

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

You might also like