I

KURANI KERM

SEBE- NZUL
AIKLAMALI
VE
KELME MEAL

Salih ZBEY

KURANI KERM

SEBEB- NZUL
AIKLAMALI
VE
KELME MEAL

Hazrlayan

Salih ZBEY

BASKIYA HAZIR KTAPLAR

1.KURANIN RUHU-KURAN-I KERM (Sebeb-i Nzul Aklamal ve Kelime Meali)
Btn kitaplar tek bir kitab anlamak iindir,
Btn bilgiler tek bir bilgiye ulamak iindir,
Btn hakikatler tek bir hakikat iindir,
Btn dinler tek bir dine kavumak iindir,
Btn gzellikler tek bir gzeli grmek iindir,
Btn ilahlar tek bir Allah'a erimek iindir,
Btn yollar tek bir yolu yrmek iindir,
Btn eyler tek bir eyi anlamak iindir,
Aslnda herey tek bir ey ve ayn eydir.
2. KIRK AYET KIRK HADS (Krk Hadis)
Sebeb-i Nzulne gre krk ayet ve Sebeb-i Vruduna gre krk hadis.
Reslullah (a.s): "Kim mmetime, snnetimden krk tanesini koruyup ulatrrsa ben kyamet gn onun imnna
hid ve efaati olurum" (Abdullah bnu'l-Mubrek el-Hanzal (181/797). Beyhak, uabu'l-mn, 2/270)
Snneti anlamak iin Peygamberi tanmak, Peygamberi tanmak iin KURAN-I KERMe bakmak,
bunun iin de KURAN-I KERMin dilini bilmek arttr.
3. EVRENN RUH HARTASI (Akaid Kitab)
Kaybetmiiz Pusulamz
Ebrehelerin Hkm Srd Kaldrmlarda
ller Abid
Talar Mabud
Aalar Mabed Olmu.
4. NSANLIIN RUH HARTASI (Ahlak Kitab II Cilt)
Ahlak, ruhun derinliklerinde da yansyan iyiliin, kvlcmdr.
Gln gzellii rengidir.
Blbln ki, sesidir.
Gn ki, yldzlardr.
Yerlerin ki, bitkilerdir.
Dilberin ki, cemalidir.
Yiidin ki, bileidir.
Arifin ki, bilgidir.
Abidin ki, zikridir.
nsanln ki ise, AHLAKIDIR.

5. RUHLARIN FASI (Esmal Husna)

En gzel isimler (el-esm'l-hsn) Allah'ndr. O halde O'na o gzel isimlerle dua edin. Onun isimleri hakknda eri
yola gidenleri brakn. Onlar yapmakta olduklarnn cezasna arptrlacaklardr. (7:180)
Eb Hreyre (r.a) den nakil: Reslllah (a.s) buyurdular ki:
"phesiz ki, Allah Tel'ya mahsus doksan dokuz isim vardr. Her kimbu (gzel) isimleri ihs eder (sayar, ezberler
vedilinin tesbihi haline getirirse) Cennete girer.(Tirmizi, ibn Hibban ve Hakim)
Esma-l Husnann bilinmesi ey iin ok nemlidir:
1-lahi Rububiyyet; yce Allahn Rabbaniyyetine dalalet eden; varlna ve biriliine ve nasl yaratc, nasl
yaratt varlklarn rzklarn verici ve nasl terbiye edici olduunu renmek.
2-lahi Uluhiyyet; yce Allahn Azametine dalalet eden ne kadar gl, ne kadar byk, nerde ve ne
yaptn renmek.
3-lahi Ubudiyyet; yce Allahn lutfuna dalalet eden; niye ibadet edilir, nasl dua edilir, kimi sever, kime
rahmet eder, kimi ne iin cehenneme koyar ve kimi niin cennetine koyar gibi zellikleri renmek.
6. YAAMIN RUH HARTASI (Fkh Kitab IICilt)
Anlamak (fkh etmek), insann ruh portresidir.
Anlay sahibi insanlar, halklarn gl ve iekleridir.
Anlay sahipleri, halklar tarafndan her zaman koklanmaya allr.
Bazen gklere kartlp ykseltilirler.
Bazen yerlere atlp ezilirler.
7. NSANLIIN RUH MMARLARI PEYGAMBERLER (Peygamberlerin Hayat IICilt)
Evrenin en byk sanats Allahtr.
Yce Allahn en byk sanat eseri insandr.
nsann en byk sanat ruhtur.
Ruhun mimarlar aziz Peygamberlerdir.
8. PEYGAMBERLERN ZD RUH HARTASI (Hz. Peygamber(a.s)'in Hayat II Cilt)
Kaybolmuuz Peygamberlerin izdii haritann zerinde.
Yn tayin etmede zorlanyoruz.
Neresi dou.
Neresi bat.
Neresi kble.
9. OCUKLARIN RUH DNYASI (Doumundan lmne Kadar ocuk Terbiyesi)
Her ocuk slam ftrat zere doar.
Hi bir ocuk, anne ve babasnn meru veya gayri meru yaptklaryla sorumlu deildir.
Her ocuk kendi kiisel menkbesinin sorumlusudur.
ocuklar, ailenin bal ve dal,
Toplumun gl ve blbl,
Kainatn iei ve erefidirler.
10. DERSLERN RUHU (Tefsir Dersine Giri 1)
Btn kitaplar, bir kitab anlamak iindir, oda KURANI KERMdir.
Btn ilimler, tek bir ilimden onay alr, oda KURANI KERMdir.
Btn ilimlerin merkezi, tefsir ilmidir, oda KURANI KERMdir.
11. DERSLERN RUHU (Tefsir lmine Giri 2)
Usl, Arapa asl'n ouludur.
Asl szlkte temel, kk, soyluluk ve orijinal anlamlarna gelir.
Tefsir usl ya da lmu Usli't Tefsir,
Kur'n- Kerim'in insanlar tarafndan anlamasna yardmc olmak zere onu, insanlarn zihinlerine,
akllarna yaklatrma almalar diyebileceimiz tefsirin ve mfessirlerin prensiplerini, artlarn ve
erevesini belirleyen, tarihini tespit eden ilim veya ilimlerin hepsine birden verilen isimdir.
12. AIN ALTIN RUHLULARI (Sahabe-i Kiramn Hayat II Cilt)
Rasulullah (a.s)n da zere yaratlm olduu ALLAH AHLKI?
VERMEK!
Karlksz vermek!
kar dnmeksizin vermek! EBU BEKR gibi.
Zhirde ve btnda her an ve her koul altnda adil olmak! MER gibi.
Ar, haya, sevgi vermek!.. Karlk beklemeksizin! OSMAN gibi.

lim, cesaret vermek! Karlk beklemeksizin! AL (r.a) gibi...

13. ADEMN HKMET
Adem dedikleri;
el,
ayak,
ba deil,
manaya derler.
Ka,
gz deil,
ruha derler.
14. ALEMN HKMET
Her insan bir ademdir.
Her adem bir alemdir.
Her alem bir srdr.
Her sr bir yitiktir.
Her yitik bir hikmettir.
Her hikmet bir hazinedir.
Her hazine bir saadeti dareyndir.
15. ETMN HKMET
Her Mminin dinini renmesi ve bildiklerini retmesi dini bir ihtiyatr.
Zira inandklarn uygulayabilmesi renmeye baldr. renim, eitimin bir parasdr.
Eitim, hedeflenen davranlarn programl ve planl faaliyetlerle insana kazandrlmasdr.
retim ise, retme faaliyetlerinin belirlenen hedefler dorultusunda, planl ve kontroll olarak
dzenlenmesi ve uygulanmasdr.
16. DNMENN HKMET
Felsefe;
seviyorum, peinden kouyorum ve aryorum;
anlamna gelen ve
bilgi, bilgelik
anlamna gelen szcklerinden treyen terimin
iaret ettii entelektel faaliyet ve disiplindir.
Buna gre felsefe
bilgelik sevgisi
yada;
bilginin peinden koma
anlamna gelir.
17. DLERN HKMET
Rya konusunda;
Bat bilginleri genelde ryann insann gnlk yaants sonucu grd ey olarak yorumlarken,
Dou bilginleri bu gre katlmakla birlikte Allah'tan gelen ilahi bir mesaj olarak da grmlerdir.
18. HAYALN HKMET
Fertte arm yapan hayaller neticesinde meydana gelen kolektif alt uuru psiik hayatn esasl
faktrdr.
19. MEDENYETN HKMET
Allah'n indirdiklerini kendisine hayat nizam olarak kabul eden toplumlarda medeniyet, kavramn
ierdii gerek anlamyla ortaya kmtr. slm medeniyeti, iman, amel, ahlk, sosyal ilikiler, toplum
hayatn insanlarn iyilii dorultusunda yneten idar prensiplerin bir tezhrdr.
20. ACILARIN HKMET (iir)
air, iir yazarken,
ocuk dnyaya getiren
bir annenin sancsn ekmiyorsa
yazdklarnn hepsi yalandr.
21. EREFN HKMET (Mslman Kadn)

slm'a gre eref, mttak olandr; Allah'tan korkup haramlardan her zaman saknan, Allah'n emirlerini
yerine getirendir.
22. AKLIN HKMET
Akl, eyann gzellik, irkinlik, keml ve noksanyla ilgili sfatn idrak eden zelliktir. ki hayrdan daha
hayrl; iki erden daha az erli olann idrak etmekten ibarettir. Akl insanoluna verilmi manevi bir
kuvvettir. nsan bu g ile gerekli ve nazar bilgileri elde eder. Bilgiyi elde eden g slm'da insan
mkellef klan akl gcdr. Bu g insanda ana rahminde cenin iken oluan zelliktir. Bu erginlik ana
gelince geliir ve gittike olgunlar. Bu da, zarriyyt anlayan gtr. Bu g ile elde edilen 'bilgi'ye
gelince yerine gre kullanlmadnda aklszlk zelliini tar.
23. NAMAZIN HKMETLER
Namaz, tekbir ile balayp selm ile son bulan, belli fiil ve szleri iine alan bir ibadettir. Allah'a kar
tesbh, ta'zm ve krn ifadesidir.
Sabah namaznn iki rekat olmasnn hikmeti nedir? le namaz niin drt rekattr? Baz namazlarn iki
ve veya drt rekat olmasnn sebebi hikmeti nedir? te btn bunlarn hikmeti bu kitabn iinde
geer.
24. DN NASHATTIR (bretli Szler) *kt*
Nasihat, slm'n pratik hayata aktarlmas, ahlk prensiplerin yaanmas, insan erdemliliklerin, grg
kurallarnn retilmesi amacyla bilenlerin bilmeyenlere retmesi ve hatrlatmada bulunmas amacyla
yaplan tlerdir. Bu tler yaplrken asla bir ard niyet gdlmez, dnyev karlar dnlmez.
25.NAMAZIN DL
Namaza balarken ve namaz klarken, sylediklerimizin anlam nedir? Neden Allahu Ekber diyoruz?
Neden Kuran ile deil de Sbhaneke ile namaza giri yapyoruz? Neden Ruku ediyoruz? Niin
Secdeye kapanyoruz? Btn bunlar ne anlama geliyor? Ve biz bunlar yaparken ne demek istiyoruz?
Bunlarn anlam ve dili nedir?
Hazrlayan:
SALH ZBEY

1
2

Tirmizl, Tefsir 15.

Buhri, man, 15; Mslim, Salt, 38, 41; Eb Dvd, Salt, 132; Tirmiz, Salt, 1 10, 1 16; Nesi, ftitah, 1 23, 7; bn Mce, kme, 11, 72.

II

TAKDM
GR
Kalplerimizi Kitabna mahzen (hazine odas) klan, Peygamberinin Snnetlerine kulaklarmz
aan, Kur'n' ve Snneti renmek ve her ikisinin de anlamn, anlalmayan lafzlarn aratrmak
iin gayrete getiren ve btn bunlarla alemlerin Rabbi olan Allah'n rzasna talip olmaya ve din
bilgisini elde edebilmek iin basamak basamak yrten Allah'mza hamdederiz.
efkati sonsuz ve merhameti nihayetsiz olan Allah, hidayet yolunu gsterenlerin en faziletlisi,
en alimi ve en mkemmelinin pak ve temiz ruhuna selm olsun ki, hanif dini olan slm tesis etmek
sretiyle alemin cehaletini ilme ve zulmetini nura evirdiler. Gne ve Ayn doup batmas adedince
Allah Tellann salat ve selam O Cenabn mukaddes ruhuna olsun. Yine Onun faziletli soyu ve
sekin ashab bir gz ap kapayacak zaman aral kadar bile ilah rahmetten uzak kalmasnlar.
slam dinine bal olup renmesi vacip olan hkmlere boyun eip itaat edenler iin her
eyden nce mhim ve gerekli olan ey, Kuran- Kerimin yce manalarn anlayp ondan hasl olacak
faydalardan yararlanmak gayemizdir.
nk, en stn ahlak emreden, vahet ve cehaletten nehyeden Kuran- Kerimdir. Kuran-
Kerimin esas temeli, slam dini olmas dolaysyla erkek ve kadn her Mslman iin onda bulunan
hkmleri, insani sfatlardan en yksek mertebeye ulamak iin Onun apak ayetlerinin iinde perde
altnda kalan nkte ve remizleri tahsil etmek lazmdr.
Kuran- Kerimi kendisine rehber edinen, Onun nuru ile hidayete eren kimselerden hi bir
vakit insaf ve mrvvetin dnda bir ey meydana gelmemitir.
Kuran-Kerimin hkm ve nktelerini anlamak, Arapa olmas sebebiyle Arapa bilmeyen
dier milletlere mensup insanlarn bunu anlamas mmkn deildir. Madem ki Kuran- Kerimin
manalarnn kadri ycedir; yle ise her milletin kendi dilinde tefsir ve tercmesi bulunmaz ise Ondan
renmesi gereken hayr ve erleri kolayca renemezler. Fars, Trk, Hindu, Berberi ve dier dillere
sahip olan insanlardan Arap dilini bilen toplumlar mevcuttur. Ayn zamanda bu kimseler Kuran-
Kerimin hkmlerini halka da anlatrlar. Fakat bu hkmleri bir alimden dinlemek yerine kiinin
kendisi bizzat kendi dilinde bir tefsiri okuyup Kurann nkte ve hkmlerine bakp grmesi arasnda
olaanst bir fark mevcuttur.
Bykl herkes tarafndan bilinen ahslarn slam milletlerini, kendi milletlerinin nazarnda
zalim, insafsz ve mfsit gsterip hatta slamn yaps zulm ve fesada dayanr deyip neticede slam
milletine dmanlar hor baktrmak yakmaz. Ha... smme ha... slmn asl ve esasnda hibir
kusur yoktur. Kusur slamn yapsnda deil bilakis ona yar buuk iman edenlerdedir.
Ana dilleri Trke olan slam Milletlerine Kuran- Kerimin hkm, nasihat ve ibretlik
olaylarn mmkn olduu kadar kendi dillerinde tahsil etmek farz- ayndr. Ak ve gizli slam
alemine yaplacak hizmetlerden en by, sade ve basit olacak ekilde bir meal yazmak olacaktr. Bu
takdirde, kolayca Kurann manalar anlalp, yce gayesinden lezzet duyulup, gaye insan olma
frsat kazanlm olacaktr.
A) AIKLAMALAR
nceki semavi kitaplarn kaybolup ortadan kalkmasndan veya insan kaynakl ve zlerine ters
bilgilerle karmasndan sonra ilh hikmetin varlk leminde kendisinden baka ilh vahyin sabit bir
eserinin kalmamasn uygun grd Kur'an- Mecid; hidayetin nuru, teriin anayasas, hayatn
Rabbn kurumlarnn kanunu, hell ve haram bilmenin yolu, hikmetin, hak ve adaletin pnar, insann
gidiini dorultmak, yaantsn dzenlemek iin gerekli olan ahlk ve edep kayna bir kitaptr.

III

Allah'n Kitab'n bilen kimseler, o kitabn nehiylerine riayet etmeye, o kitapta kendilerine
yaplan aklamalar gereince t almaya, korkarak ve onun gzetimi altnda olduklarn bilerek
Allah'dan gerektii gibi haya etmeye ne kadar da layktrlar? nk bylelerine peygamberlerin yk
verilmi ve Kyamet gnnde slm'a, Kur'n'a aykr hareket eden dier din ve inan sahiplerine kar
ehadet edecek konuma ykselmilerdir.
O zaman Kuran- ezberlemek iin deil, hayata aktarmak ve Kurn ahlakyla ahlaklanmak
iin okumalyz. Maalesef bugn pekok Kurn hafzmz o kymetli kitabmz ezbere bilmekte fakat
bu tip kimselere Abdullah ibn Mesdun u szn hatrlatmak istiyoruz: Kurn hafznn Kurnn
hkmlerini bilmesi gerekir. Bylece Allahn ne istediini ve kendisine neyi emrettiini anlar ve
okuduundan yararlanm olur. Ve onlarla amel edip pratik hayatna o ayetleri aktarr. Kurn
hafznn Kurnn emir ve hkmlerini ezbere okuyup neyi okuduunu anlamamas ne irkindir.
Anlamad eylerle nasl amel edebilir. Onlar pratik hayatna nasl aktarabilir? Okuduklarndan ne
kasdedildii kendisine sorulduunda, cevap verememesi ne irkindir. Byle biri kitap yklenmi
merkepten farkszdr.
Nakledilir ki, Basra valisi Ebu Ms el-Ear halife olan Hz. mere Basrada bir ok kiinin
Kurn ezberlediini bunlara Beytl-Mlden yardm edilmesini ister. Ertesi yl Kurn
ezberleyenlerin kat kat oaldn yine bunlara yardm yaplmasn isteyince; halife Hz. mer (r.a) u
karl verir: Onlar kendi hallerine babaa brak. Korkarm ki insanlar Kurn ezberlemekle
urar ve Onu anlayp, kavramay ve pratik hayatlarna aktarmay terk ederler.
Kurn okuyan bir eli, teblici, grevli olmak, Allahn kitabn okuyan, namaz ikame eden
yani devaml namaz klp ktlklere bulamayan Allah iin gizli ak infak eden, hi zarara
uramayan bir kazanc elde etmek; Allahn ayetlerini okuyan ve bizi ahiretteki azaptan uyaran bir
eliye uymak ve byle bir elinin yolundan gitmek, Rabbimizden gelen kitabmz gerei biimde
okumu olmak, Belam gibi (yani bilip amel etmeyen trde kiiler) olmamak yani okuduu bildii
vahy gereklerden ayetlerden syrlp kp eytana uymamak ve dosdoru yolda olmak, Rabbimizden
bize gnderilen, vahyolan eyleri renmek iin okuyup, okutmamz lazm!
Hz. Nuh, Hz.brahim ve dier rnek ahsiyetleri, renip onlar gibi olmak, onlar gibi yaamak
ve rneimiz onlar olsun diye, okuduumuz Kurnla imanmz artsn ve gveni sadece Allahla ve
Allahn yolunda bulalm, baka yerlerde ve kimselerde gveni aramayalm. Allahn huzurunda secde
etmek, baka sebebler iin deil, Allahn azabndan korkarak cennetini mit ederek, alayarak
secdeye kapanan kimseler gibi olmak, apak ayetler okununca, yzlerinde honutsuzluk beliren
kafirler gibi olmamak, okuyunca memnun olmak, hayatmz Kurna gre deitirmek ve hayrl
amellere komak ve kt sonulardan korunmak, bize kadar ulaan, milyonlarca baslan, oaltlan,
ezberlenen Kurn ayetlerine arkamz dnmeyelim diye ve ayetlere kar sama sapan konumu
olmamak, Allahn ayetlerini yalanlam olmamak, yalanlayanlardan olmamak ve tm okuduumuz
ayetleri kabul etmek, tasdik etmek, musiki dinler gibi dinlememek, kulaklarnda arlk olupda
byklk taslayanlar gibi olmamak, Kurna arkasn dnenler gibi olmamak ve kyamet gn azapla
mjdelenenlerden olmamak iin Kurn okumalyz.
Kurnn okunan ayetler karsndaki tavrmz, kafirler gibi olmasn, ahiret inancmz salam
olsun ve ona gre amel edelim, iittik ve isyan ettik diyen Yahudiler gibi olmayalm, iittik ve itaat
ettik diyen mslmanlardan olalm, kendilerine gelen Kurn gereine ve Allahn vahyine kar; Bu
Kurn bizim iinde bulunduumuz hayat deitirecek, gerekten byleyici bir kitaptr diyen kafir
ve mrik insanlar gibi olmamak ve iinde bulunduumuz bozuk hayat Kurna gre deitirmek ve
dzeltmek iin Kurn okumalyz!
Gemilerin masallardr diyenler gibi olmamak, hayatmz tanzim edecek olan esaslar
belirleyen kitabmz olduundan, bilgi sahibi olmak gerek bilgiyi elde etmek ve sadece Allahn
huzurunda eilmek, secdeye varmak, baka yaratklara kul olmamak, kula kulluktan kurtulup yaratana
kul olmak iin dier tm kulluk ve kleliklerden kurtulup Allaha kul ve kle olmak, okunan Kurn

IV

karsnda bunlar Allahtan gelen doru ve gereklerdir deyip iman etmek, nceden de iman ettiimizi
itiraf etmek iin Kurn- her zaman okumalyz
Rahmet ve tlerinden nasip almak, bize kafi gelen tek kitap Kurndr diyebilmek kadn ve
erkekler olarak evlerimizde okunan baka kitaplar olmasn, sadece ve sadece okunan ve hafzalarda
tutulan tek kitap Kurn olsun, elimizden dmeyecek olan kitap Kurn olsun iin baucu ve
mracaat kitabmz Kurn olsun diye devaml gndemimizi Kurn megul etsin. Kelime-i ahadet ve
Kelime-i Tevhidle Allahn dnda ilah, itaat edilecek kimse kabul etmeyeceimizi beyan etmi olmak
ve inancmzda devaml olduumuzu beyan iin Kurn- okuyup, okutmalyz!
B) ZEL AMALAR
Allah'n Kitab, dinin btn ilimlerini ihtiva eden, farz ve snneti, bamsz olarak beyan
eden, semann gvenilir ahsiyeti Cebrail (a.s) araclyla yeryznn gvenilir ahsiyeti Hz.
Peygamber (a.s)a indirilen Kitap olduundan dolay, hayatta kaldm srece onunla uramay,
btn gcm bu yolda harcamay uygun grdm. Bunun iin Kur'n'a dair nzul ve kelime meali
olarak Trke zl bir alma yapmak istedim.
Kur'n- Kerim'in faziletine dair m'minin ilk bilmesi gereken husus, bunun alemlerin Rabbi
olan Allah'n sz, ei ve benzeri bulunmayann kelam, dengi ve benzeri olmayann sfat olduunu
bilmesidir. Kur'n, Aziz ve Celil olan Allah'n zatnn nurundandr.
Bir dilde yazlm eser, bir baka dile aktarmann zorluunu az ok herkes bilir. Fakat bu
zorluu cidd tercmeler yapmaya uraanlar kadar kimse bilemez. ou zaman iyice anladnz bir
eyi istediiniz gibi ifade edememenin, baz mana ve inceliklerin kaybolduunu grp bir ey
yapamamann zdrabn, ancak ayn tecrbeyi yaayanlar bilir.
Kuran- Kerimin inci gibi parldayan mucize ve hikmetleri, halkn hatrndan kp ve reisleri
dahi bu mucize ve hakikatleri Mslmanlara anlatmaktan ekinmeleri ve hatta halk tabakay bu
hakikatleri okumaktan iddet ve korku yollar ile men etmeleri, bu gereklerin onlara ulamasna mani
olmutur. Hatta gnmzde baz din adamlar Kuran konularndan bahsetmenin mahzurlu
olacandan ve bu trl konulardan bahsetmenin haram olduu kanaatine halk tevik ediyorlar.
nsan yeryznn en byk eref ve vn sahibi olmas onun ilimle donanm olmasna
baldr. slam dinine gre cahil ve bilgisiz kimselerden ancak insan azman canavarlar topluluu
oluur. Onlar Mslman adyla anmak byk hatadr. Peygamberimiz (a.s)e gre Mslman
nsanlarn elinden ve dilinden selamet bulduu kimsedir(Mslim, man 66.) nsanlardan meydana
gelen hatalarn kayna ekseriyetle cehalettir. Herhangi bir ada kefedilen ilim ve teknik eer btn
toplumlarn kabul ettii bir hal alrsa, o ilim ve teknii tahsil etmek lazmdr. Her hangi bir dilde
olmas bu grmz deitirmez. Bundan dolay Hz. Peygamber (a.s): lim inde bile olsa onu
talep ediniz (Kenzul-Ummal, Beyrut, 10,138; Mnav, Feyzul-Kadir,1,542-543) buyurmulardr. slam dininde
erkek ve kadn zerine dini hkmlerle mkellef olduklarna gre, ilmi de tahsil etmeleri farz ynyle
ayndr. Bunun iin hadiste Erkek ve kadn her Mslmana ilim tahsil etmek farzdr. (Mnav,
Feyzul-Kadir, I,542-543) buyurulmutur. Bylece ilim sadece erkeklere mnhasr kalmamtr.
slam alimleri tarafndan bu gn fer (ayrnt) hkmlerden baka hibir ilim tahsil edilmiyor.
Belki ilk nce dini ilimleri tahsil etmek lazmdr. Sonra da beerin hayatn ilgilendiren ilimlerin
retilmesi gereklidir. Mesela: Tarih, geometri, corafya, ve astronomi bunlardan bir kan tekil
eder. Bunlarn hepsini renmenin gerekli olduuna dair Kuranda ayetler mevcuttur. Fkhta miras
hukukundan bahsederken hep matematie bal olarak ilem yaplr. Yine namaz vakitlerini tayin
ederken astronomiden faydalanlarak bir hkme varlr. Fakat gnmzde ilahiyat tahsili yapan
renci ve retmenler kbleyi tayin ederken Dnyann enlem ve boylamlarn birbirine kartrp her
iki kavram da bir manaya hamlederek yerin genilii olarak deerlendirirler.
Gemi asrlardaki slam ilim adamlarn aratrp inceleyen kiiler, onlarn bu konuda bir ok
kitap yazdklarna ve bu konulara hakim olduklarna ahit olurlar.

Kuran- Kerimin stn hakikatleri zulmet perdeleri altnda kalmas sebebiyle, cehalet, slam
milletleri arasnda yaygnlap neticede Mslmanlar nefislerinin arzularna uyarak; herkes kendi
kafasna gre bir yol ve metoda taklp kalmtr. Sonunda sz konusu Mslmanlar arasnda adalet ve
insaf gibi faziletler, yerlerini zulme terk etmilerdir.
Kuran ayetleri bir bir incelenirse grlr ki Kuran, ilmi ve ilmi okuyan fevkalade medih ve
sena etmektedir. Allah bilmek, mkemmel bir marifete ulamak ilim vastasyla mmkndr. Allah
inkr etmenin kayna ise hep cehalettir.
Ecdadn gittii nurlu yolu tutanlar, zulmet ve cehalet vadilerinden kurtulup marifet aleminin
yksek tepelerinin zirvelerine ykseldiler. Faziletli ve soylu kimseler ilimden yoksun kalnca kimliksiz
insanlar gruhuna katlp dalalet vadisinde akn ve sersem oldular.
SONU:
Bu meali hazrlarken her surenin giriine ka ayet, ka kelime, ka harf olduunu ve faslasn,
nzul sebebini ve ismini nerden aldna dikkat ettim. Arapa, Osmanlca kelimelerin yerine mmkn
mertebe sade ve Trk Dil Kurumunun en son Trkeleen kelimeleri kullanmaya altm. Yine de
anlalmayan kelimelerin ve zel isimlerin veya konu btnl bir nceki veya bir sonraki ayetle
anlalacak ayetleri (*) iaretiyle veya 1-2-3 bazen de siyahlatrarak izah etmeye altm. Ayetlerin
nzul ile ilgili kaynak tefsirlerden yararlanarak dipnotla kaynakada gstermeye altm .
Arapa kelimelere anlam verirken ellezi vav gibi balalarn Trkede anlam
bozukluuna yol atndan dolay , virgl kullandm. Arapa kelimelerin yaln olan karl bir
altta meal metniyle sadeletirmeye alrken yetersiz olan kelimeleri parantez iinde akla
kavuturmaya gayret ettim.
Meali hazrlamamda emei geen btn yaknlarma, zellikle Arapa tetkikleri iin
S.zmc, R.Kurtolu, B.zm, A.Mercan, Trke ibareler iin M.Yalnkaya, M.Bozolu ve
basm iin ura veren M.Demir, B.elik, M.Kalkan, M. Sertdemir, Z.Kla, son olarak gzden
geiren lahiyat H. Akn, Edebiyat M. imek beye, bilgisayar hizmeti iin M.Kaymaz ve dier
Kardelerime teekkr bir bor bilirim.
Yce Allah, cmlemizi yaptklarmzla hayra ulatrd kullarndan eylesin.

Kitaba Balama Tarihi: 2005

Kitabn Biti Tarihi:
2006
ADIYAMAN\BESN
SALH ZBEY

VI

Kurndaki Dizili ve Nzl Srasna Gre Sreler ve Sahifeleri

Sre
No

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57

Nzl
Sras

5
87
89
92
112
55
39
88
113
51
52
53
96
72
54
70
50
69
44
45
73
103
74
102
42
47
48
49
85
84
57
75
90
58
43
41
56
38
59
60
61
62
63
64
65
66
95
111
106
34
67
76
23
37
97
46
94

Sre Ad

Fatiha
Bakara
l-i mrn
Nis
Mide
Enm
Arf
Enfl
Tevbe (Bere)
Ynus
Hd
Ysuf
Rad
brahim
Hicr
Nahl
sra
Kehf
Meryem
Th
Enbiy
Hacc
Mminn
Nr
Furkn
uar
Neml
Kasas
Ankebt
Rm
Lokman
Secde
Ahzb
Sebe
Ftr (Melike)
Ysn
Sfft
Sd
Zmer
fir (Mmin)
Fusslet (Secde)
r
Zuhruf
Duhn
Csiye
Ahkf
Muhammed (Ktl)
Feth
Hucurt
Kf
Zriyt
Tr
Necm
Kamer
Rahmn
Vka
Hadd

Ayet
Says

7
286
200
176
120
165
206
75
129
109
123
111
43
52
99
128
111
110
98
135
112
78
118
64
77
227
93
88
69
60
34
30
73
54
45
83
182
88
75
85
54
53
89
59
37
35
38
29
18
45
60
49
62
55
78
96
29

Sahife
No

1
49
76
105
127
150
176
186
207
220
234
248
254
261
266
281
292
304
311
321
331
341
349
358
366
376
384
395
403
410
414
417
427
433
439
445
452
457
466
476
482
488
495
498
501
506
510
514
517
519
522
525
527
530
533
536

Sre
No

58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114

Nzl
Sras

105
101
91
109
110
104
108
99
107
77
2
78
79
71
40
3
4
31
98
33
80
81
24
7
82
86
83
27
36
8
68
10
35
26
9
11
12
28
1
25
100
93
14
30
16
13
32
19
29
17
15
18
114
6
22
20
21

Sre Ad

Mcdele
Har
Mmtahine
Saff
Cuma
Mnafikn
Tebn
Talak
Tahrm
Mlk (Tebreke)
Nn (Kalem)
Hkka
Meri
Nh
Cinn
Mzzemmil
Mddessir
Kyme
nsan (Dehr)
Mrselt
Nebe (Amme)
Nzit
Abese
Tekvr
nfitr
Mutaffifn
nikk
Brc
Trk
Al
iye
Fecr
Beled
ems
Leyl
Duh
nirah (erh)
Tn
Alak (kra)
Kadr
Beyine
ZilZl (Zelzele)
diyt
Karia
Teksr
Asr
Hmeze
Fl
Kurey
Mn
Kevser
Kfirn
Nasr
Tebbet (Mesed)
hlas
Felak
Ns

Ayet
Says

22
24
13
14
11
11
18
12
12
30
52
52
44
28
28
20
56
40
31
50
40
46
42
29
19
36
25
22
17
19
26
30
20
15
21
11
8
8
19
5
8
8
11
11
8
3
9
5
4
7
3
6
3
5
4
5
6

Sahife
No

541
544
548
550
552
553
555
557
559
561
563
565
567
569
571
573
574
576
577
579
581
582
584
585
586
587
588
589
590
591
591
592
593
594
595
595
596
596
597
598
598
599
599
600
600
601
601
601
602
602
602
603
603
603
604
604
604

VII

Kurndaki Srelerin Alfabetik Fihristi

Sre
No

Sahife
No

Sre Ad

A
80
100
46
33
87
96
3
29
7
103

Abese
diyt
Ahkf
Ahzb
Al
Alak
l-i mrn
Ankebt
Arf
Asr
B

2
90
93
85

Bakara
Beled
Beyyine
Brc
C

45
72
62

Csiye
Cinn
Cuma
D

93
44

Duh
Duhn
E

6
21
8

Enm
Enbiy
Enfl
F

1
35
89
113
48
105
25
41

Fatiha
Ftr
Fecr
Felak
Fetih
Fl
Furkn
Fusslet

88

iye
H

22
57
69
59
15
49

Hacc
Hadd
Hkka
Har
Hcr
Hucurt

Sre
No

11
584 104
599
501 14
417 112
591 82
597 76
49 84
395 94
150 17
601
101
1 97
593 50
598 109
589 68
54
498 28
571 18
522 108
75
595 106
495
92
127 31
321
5
176
107
- 70
433 19
592 47
604 83
510 58
601 74
358 67
476 40
23
591 60
63
331 77
536 73
565
544 16
261 114
514 110

Sahife
No

Sre
No

Hd
Hmeze

220
601

brahim
hlas
nfitr
nsan (Dehr)
nikk
nirah
sra
K
Karia
Kadr
Kf
Kfirn
Kalem
Kamer
Kasas
Kehf
Kevser
Kyme
Kurey
L
Leyl
Lokmn
M
Mide
Mn
Meri
Meryem
Muhammed (Ktl)
Mutaffifn
Mcdele
Mddessir
Mlk
Mmin (fir)
Mminn
Mmtahine
Mnafkn
Mrselt
Mzzemmil
N
Nahl
Ns
Nasr

254
604
586
577
588
596
281

79
78
53
27
4
71
24

Sre Ad

600
598
517
603
563
527
384
292
602
576
602
595
410
105
602
567
304
506
587
541
574
561
466
341
548
553
579
573
266
604
603

13
55
30
38
61
37
34
32
91
26
42
20
66
65
86
111
64
102
81
9
95
52
56
36
10
12
51
99
43
39

Sre Ad

Nzit
Nebe (Amme)
Necm
Neml
Nis
Nh
Nr
R
Rad
Rahmn
Rm
S
Sd
Saff
Sfft
Sebe
Secde

ems
uar
r
T
Th
Tahrm
Talak
Trk
Tebbet (Mesed)
Tebn
Teksr
Tekvr
Tevbe
Tn
Tr
V
Vka
Y
Ysn
Ynus
Ysuf
Z
Zriyt
Zilzl (Zelzele)
Zuhruf
Zmer

Sahife
No

582
581
525
376
76
569
349
248
530
403
452
550
445
427
414
594
366
482
311
559
557
590
603
555
600
585
186
596
596
533
439
207
234
519
599
488
457

VIII

Mekke ve Medinede nen Sre ve Ayetlerin Says

Ayet
SRE
SMLER
Says Says
1
26
449 Alak, Kalem, Mzzemmil, Mddessir, Fatiha, Tebbet (Mesed), Tekvr, Al, Leyl, Fecr, Duh, nirah,
Asr, diyt, Kevser, Teksr, Mn, Kfirn, Fl, Felak, Ns, hlas, Necm, Abese, Kadr, ems.
Br, Tn, Kurey, Kria, Kyame, Hmeze, Mrselt, Kf, Beled, T-rk, Kamer, Sad, Arf.
2
13
575
Cin, Ysn, Furkn, Melike (Ftr), Meryem, Th, Vaka, uar.
3
8
717
Neml, Kasas, sr, Ynus, Hd, Ysuf, Hcr.
4
7
734
Enam, Safft, Lokman, Sebe.
5
4
435
Zmer, Mmin (fir), Fusslet, r.
6
4
267
Zuhruf, Duhn, Csiye, Ahkf, Zriyt.
7
5
280
iye, Kehf, Nahl, Nh.
8
4
292
brahim, Enbiy, Mminn.
9
3
282
Secde, Tr, Mlk.
10
3
109
Hkka, Meri, Nebe, Nzit.
11
4
182
nfitr, nikk, Rm.
12
5
104
Ankebt, Mutaffifn.
13
4
105
90 4531
Bakara, Enfl, l-i mrn, Ahzb, Cuma.
14
4
645
Mmtahne, Zilzl, Hadd.
15
3
50
Muhammed (Ktl), Rad.
16
2
81
Rahmn, Dehr (nsan).
17
2
109
Talak, Beyyine.
18
2
20
Har, Nis, Nr.
19
2
264
Hacc, Mnafkn, Mcdele.
20
3
111
Hucurt,Tahrm, Feth.
21
2
59
Tebn, Saff, Mide.
22
2
152
Tevbe, Nasr.
23
2
132

Yl
Mekkede nenler
(Hicretten nce)
(Hicretten
Sonra)

Medinede
nenler

Sre

24

1623

2
4

12.nsan, cin ve
eytan

13.Ahkam
2

0,1

11.Cihad

7,5

10

0,2

13

18

15

15

0,3

3,5

8.Mekke mrikleri
ve durumlar

0,5

7,5

7.Gemi mmetler
ve durumlar

28

20

10.slm mmeti

16

6.Cennet ve
cehennem

10

25

2,5

18

5.Kyametin
gereklemesi

38

9.nceki peygamberleri takip edenler

34

1-2

4.Kyamet ve ahiret

3
9,5

10,5

3.Ahiret ve
durumlarnn izah

6
2

0,4

4,5

17

14

3,5

18

9,5

11

10

0,5

5,5

18

12

2,5

15

10

12,5

1,5

5,5

8,5

22

10

12

10,5

13,5

6,5

5,5

37

8,5

1,5

10

11

14

10

1,5

7,5

16

26

7,5

1,5

8,5

11,5

17

11

2.Peygamberlerin
vasflar

4,5

6,5

13

18

13

40

12
3

6,5

11

13

0,5

6,5

13

20

21

8,5

10,5

8,5

0,5

5,5

15

7,5

22

13-1

23

12

11

10,5

6,5

4,5

0,5

4,5

16,5

4,5

20

23

15

12

15

5,5

3,5

0,5

4,5

18

20

24

13

13,5

20

3,5

0,5

3,5

22

21

22

10

12

17

37

2,5

18

2,5

21

20

11

11

22

25

2,5

2,5

15

2,5

21

21

17

2,5

9,5

46

30

13

2,5

21

20

26

2,5

9,5

30

17

3,5

1,5

1,5

13

17

17

43

2,5

15

15

11

12

17

MEDNE DNEM

32

12

0,5

0,5

0,5

0,5

11

10-11

19

MEKKE DNEM

%9

%3

%5

%7

%8

%7

%8

%8

%2

%9

%10

%5

%19

% Ortalama

1.Tevhid ve
peygamberlik

Konularna
Gre Ayet
Guruplar

Peygamberlik Yllar, Mekke ve Medine Dnemi

23 Yllk peygamberlik dneminin her bir ylna takrb olarak tesadf eden ayetler gurubu ve konularna gre dalm yzdeleri

IX

19
20
21
22
23
24
25
26
27
28

96
Alak (a)
74 Mddessir(a)
103
Asr (a)
51
Zriyt (a)
102
Teksr (a)
52
Tr (a)
112
hlas
88
iye (a)
86
Trk
82
nfitr
91
ems (a)
108
Kevser
87
Al
85
Br (a)
81
Tekvr
94
nirah
93
Dh
114 Felak ve Ns
115
79
Nzit (a)
74 Mddessir (a)
92
Leyl
107
Mn
70
Meri (a)
91
ems (b)
77
Mrselt
78
Nebe (a)
74 Mddessir (c)
106
Kurey

Kurn
Sra No

Necm (a)
Fecr (a)
nikak
Abese
Hmeze
Kfirn
Alak (b)
iye (b)

Tertip
Sra No

29 53
30 89
31 84
32 80
33 104
34 109
35 96
36 88

Sre smi

37
38
39
40
41

75
95
75
56
55

Kyme (a)
Tn
Kyme (b)
Vaka
Rahmn (a)

42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54

87
1
100
69
79
111
90
102
105
68
89
99
86

Al
Ftiha
diyt
Hkka (a)
Nzit
Mesed
Beled
Teksr (b)
Fl
Kalem (a)
Fecr (b)
Zilzl
Trk

Ayet No
1-5
1-7
1-2
1-6
1-2
1-8
1-4
1-5, 8-16
11-17
1-5
1-10
1-3
1-9
1-7, 12-22
1-29 Tm
1-8 Tm
1-11 Tm
1-11 Tm
1-26
8-10
1-21 Tm
1-7
1-18
11-16
1-50 Tm
1-36
11-30, 34-55
1-4 Tm
1-25
1-13, 28-30
1-25 Tm
1-42 Tm
1-9 Tm
1-6 Tm
6-19
17-26

Ayet No
7-13, 20-40
1-8 Tm
1-6, 14-19
1-96 Tm
1-6, 9-29,
46-77
1-19 Tm
1-7 Tm
1-11 Tm
38-52
27-46
1-5 Tm
1-20 Tm
3-8
1-5 Tm
1-16
14-27
1-8 Tm
1-10

Ayet
Says

Sre smi

Konular

5
7
2
6
2
8
4
14
7
5
10
3
9
17
29
8
11
11

Vahyin balangc, okuma, yazma, kalem, bilgi.

Peygamberlik grevine balama emri.
Btn insanlarn zarar iinde olular belirtilir.
Kyametin ilanyla korkutma.
nsann deiik bir ynden tahlili.
Kyametin ilan ve mutlaka gerekleecei.
ok ksa ve zl Allahn tanm.
Kyamet, ahiret, cennet, ve cehennem manzaralar.
Vahy, peygamberlik ve kafirleri tehdid.
Kyamet mutlaka gerekleecek.
Baz eylere yeminle insann deiik bir adan tahlili.
Peygamberi teselli, dmanlarn tehdid.
Baz hatrlatmalar ve peygambere tavsiye.
Mslmanlara ikence edenlere uyar ve korkutma
Kyamet, cennet, cehennem, vahiy haktr, eli deli deildir.
Eliyi takviye, zorluklarn kolaylklarla oluu mjdesi.
Eliyi ok ynl takviye sonun batan iyi olaca mjdesi.
Sihir ve tm zararl eylerden Allaha snma yolunun retilmesi.

25
17
25
42
9
6
14
9

Musa, Firavun rneiyle ahiretten ve azaptan korkutma.

Kafirlere zor olan kyamet gnyle korkutma.
Mmin ve kafirin baz halleri ve kafirleri atele uyarma.
Dini ve ahireti yalanlayanlarda grlen ahlaki bozukluklar.
Kyametin mutlaka gerekleeceiyle uyarma.
Semud kavmi kssasyla kafirleri uyar
Kyamet gerekleecek nceki helak edilenlerin halleri.
Byk kyamet haberi ve deheti.
Kafirlerden rnek birini eletiri ve korkutma
Rabbini hatrlatp baka ibadet ede-geldiklerinden
yzevirmelerini hatrlatma
Vahyin ilan ve tm putlarn reddedilmesi.
Kafirleri korkutup uyarma, mminlere mjdeler.
Kyamet, inananlar ve inanmayanlarn sonular
Vahyi isteyene ulatr, insan ve yeryznn yaratl.
nanmayanlardaki ahlaki bozukluklar ve atee atlmalar.
Kafirle asla koalisyon kurulmayaca esaslar.
nsann azgnl, mslmanlara zulmedenin dehetli sonucu.
Kevn ayetlerle tevhidin ortaya konarak korkutulmas ve ate.

26
3
21
7
18
6
50
36
45
5 Kafirlere

Kbenin

Ayet
Says

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

Kurn
Sra No

Tertip
Sra No

Nzul Zamanna Gre Yaklak Olarak Tespit Edilen 5550 Ayetin

194 Devre tibariyle Sralan, Ayet Says ve erdii Konular (*)

Konular

28
8
12
96
57

Kyametin gereklemesi, insann dnyaya dalarak gaflet etmesi.

Mukaddes blgelere yeminle insann iki kutup arasndaki hali.
Kyametin gereklemesi ve insann olup biteni anlamas.
Kyametin gereklemesi ve guruba ayrlan insanlar.
Vahyin gereklii, kevn ayetler, cennet manzaralar.

19
7
11
15
20
5
20
6
5
16
14
8
10

Kevn ayetler, insann deiik ynlerden tahlili, gereklerin tm kitaplarda da oluu.

Allahn zl olarak tantm, kulun ne yapmas gerektii.
Savalar, basknlar ve insann deiik adan tahlili.
Vahiy ve peygamberlik gerektir, air ve kahin sz deildir.
Kevn ayetler ve insann deiik ynden tahlili.
Peygamber dmanlarnn dnyadaki sonlar ve ahiret azab.
Zalimler ve akibetleri, insann deiik ynden tahlili.
Dnyada okluklarn kurban olanlarn sonular
Krk yl ncesi bir olayla kafirleri tehdid, mminlere mjdeler.
Mriklerin iddialarna reddiye ve ahlaki bozukluklarndan rnekler.
nsann deiik bir ynden tahlili ve cehennem azab.
Kyamet manzaralar ve yaaya gre sonularn grlmesi.
nsann deiik ynden tahlili ve kevn ayetler.

XI

82
69
70
83
44
23

64
65
66
67
68
69
70
71

26
38
15
69
98
51
54
68

nfitr
Hkka (b)
Meri (b)
Mutaffifn
Duhn (a)
Mminn
(a)
uar (a)
Sd (a)
Hcr (a)
Hkka (c)
Kadir
Zriyt (b)
Kamer
Kalem (b)

Sre smi

72
73
74
75
76
77

44
70
52
43
71
55

41
43
43
33

95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107

21
78
72
85
19
98
31
30
25
20
67
14
16
Kurn
Sra No

108
109
110

146-227
67-88
1-5, 49-99
4-12
1-5 Tm
7-60
1-55 Tm
17-52

Ayet No

82
22
55
9
5
54
55
36

Peygamber kssalar devam ve inanmayanlarn sonular.

lk yaratl, kyamet.
Uyarc gemi kssalar, peygamberlik.
Gemi toplumlar ve durumlar.
Vahyin kutsal gecede inii ve gecenin bin aydan hayrl oluu.
Peygambere iftira, mminler, kafirler, kevn ayetler.
Gemi toplumlar ve Kurnn kolay olup yaanabilirlii.
Bahe sahiplerinin dnyadaki azaplar, ahiret azabnn deheti.

Konular

Vahiy gerei ve dnyadaki grlen azaplar.

Duhan (b)
1-13 13
Kyametin gereklii ve kafirlerin mutlaka yakalanacaklar.
Meri (c)
1-4, 36-44 12
Kyamet, cehennem, cennet ve nimetlere kavuanlar.
Tr
9-20, 22-28 19
Kyamet, cennet ve cehennem.
Zuhruf (a)
66-80 15
Nuh kavminin akbeti, peygamberin duas ve neticesi.
Nh
1-28 Tm 28
Rahmn (b) 7-8, 30-45, 77- 21 Kevn ayetler, insan, cin, kyamet, byk olan Allahn nimetleri karsnda insanlarn
nankrl.
78
Vahiy gereini anlat, kafirlere zaman tan, biz hepsini yakalarz.
Mzzemmil
1-19 19
Musa, Firavun ve kevn ayetler, uyarlar.
Th (a)
1-54 54
Kyamet, tevhid, kafirlere azap, Kurn uyar iin en kolay kitaptr.
Meryem (a)
76-98 22
Ahiret hayat, cennet nimetleri, peygamberlik, zalimlerin sonucu.
Tr
21, 29-49 22
Tevhid, risalet, vahiy, kevn ayetler, blis kssas.
Hcr (b)
1-86 86
Kafirlerin zenginliklerine aldanma, vahyi aktar, Allaha kulluk et.
Hcr (c)
88-99 11
Vahiy, risalet, mucize, Musa Firavun kssas.
uar (b)
1-51 51
nsann deiik ynden tahlili, ahirette mmin ve kafirlerin durumlar.
Dehr (nsan)
1-31 Tm 31
Peygamberlere kar gelenlerin akbetleriyle uyar.
Sd
1-24 24
lmden sonraki dirili gerektir, kevn ayetler, gemi toplumlar.
Kf
1-45 Tm 45
Kurn ve peygamber gereiyle insanlar uyar.
Ysn
1-83 Tm 83
Kurtuluun tek aresinin; iman, amel, hakk ve sabr tavsiyeden ibaret oluu.
Asr (b)
3
1
Yaratl, lmden sonra dirili, kevn ayetler, eliye inanmayanlarn akibetleri.
Mminn
12-118 106
(b)
Peygambere inancn gerei vurgulanyor.
Fusslet (a)
1-7
7
Vahiy, gemi toplumlar, kevn ayetler, brahim ve toplumu.
Zuhruf (b)
1-43 43
Musa ve saya kar gelenlerde aslnda Allah bilirler.
Zuhruf (c) 44-53, 55-89 44
Peygambere talimat, Allaha ynelme, kyamet ve ate.
Ahzb (a)
1, 2, 3, 7, 8, 17
41-47, 63-68
Kyametin yaklamas, peygambere itiraz edenlerin sonular.
Enbiy 1-112 Tm 112
Kyametle korkutma.
Nebe (b)
37-40
5
Cinlerin azapla tehdit edilii, iman edenlerin kurtuluu.
Cinn
1-28 Tm 28
Kafirlere azap, inananlara cennet mjdesi.
Br (b)
8-11
4
Yahya, sa, Meryemin doumlar, Firavun ve Musa kssas.
Meryem (b)
1-41, 42-75 74
Vahiy gerei ortaya konmadan deiim olmaz.
Beyyine
1-8 Tm
8
Kurn, insan ve durumu, kevn ayetler.
Lokman
1-10 10
nananlarn galibiyeti ve kevn ayetler.
Rm (a)
1-26 26
Her einin bir dman oluu, Kurn ve gemi toplumlar.
Furkn
31-77 46
nsann ilk yaratl, Firavun ve Musa kssas ve Ademin yaratl.
Th (b)
55-135 80
Saltanat Allahndr, dnya imtihan yeridir, cehennem, kevn ayetler.
Mlk
1-30 Tm 30
Kyamet, azap ve ahiret manzaralar.
brahim (a)
43-52 10
Kyamet, yaratl, kevn ayetler, tevhid, lm ve sonras.
Nahl (a)
1-34, 43-66, 73
100-107

Sre smi

18
Kehf (a)
32
Secde
74 Mddessir(d)

Ayet No
1-7, 55-102
1-30 Tm
31-33

Ayet
Says

91
92
93
94

Tertip
Sra No

78 73
79 20
80 19
81 52
82 15
83 15
84 26
85 76
86 38
87 50
88 36
89 103
90 23

nsann tahlili, tevhid inanc ve kafirleri uyar.

34-62 29
Kyamet ve yaantya gre sonular.
1-11 Tm 11
1-182 Tm 182 Kevn ayetler, lmden sonra dirilme, peygamberlik, cennet ve cehnnem, eski
toplumlar.
Kyameti hatrlatma ve deiik uyarlar.
1-19 Tm 19
Kyametin gerekleecei gereini vurgulama.
1-3
3
nsann deiik ynden tahlili ve cennetliklerin durumu.
19-35 17
nanmayanlarn ahlaki bozukluklar, kyamet, cennet, mkafat.
1-36 36
Peygambere isyan, cennet ve cehennem.
14-59 45
Mminler ve yaantlar sonucu gidecekleri cennetler.
1-11 11

Ayet
Says

58
59
60
61
62
63

Kurn
Sra No

Necm (b)
Kria
Safft

Tertip
Sra No

55 53
56 101
57 37

Konular

57
30
4

Kitap ve inanmayanlarn durumu, elilere zulmedenler, Musa ve Hzr kssas.

Vahiy gerei, yaratl, hidayet, lm, mminlerin vasflar.
Cehennem grevlileriyle korkutma.

XII
71

Kurn, azap, ahiret, terbiye, gemi toplumlar, kevn ayetler.

14
37

Allahn dostluu, Kurn hidayeti gsterir, kevn ayetler.

nsan ve deiik ynlerden tahlili ve Adem, eytan mcadelesi.

27
39
45
64
11

Neml
93
Zmer (a)
22
Csiye
37
Tebn
18
Hd 1-11, 13-16,18- 120

Kurn, mminlerin vasflar, Sleyman saltanat ve kssas.

lm, kyamet, iman edenler, tevhid, vahye uyun, Allaha kul olun.
Vahiy gerei, kevn ayetler, israiloullar, ahiret gerei.
Herkes ve herey Allah birler, ahiret ve ceza gerei.
Tek olan Allaha kul olun, dnya geici ve imtihan yeridir.

119
120
121
122

41
30
17
7

nananlar ve durumlar, kevn ayetler, ahiret manzaralar.

Yaratan ve yarattklar, lm, lmden sonraki hayat, kevn ayetler.
Miraca k dn, ruhun mahiyeti, Kurn benzersizdir.
Peygamberler ve tevhid mcadeleleri, ayetleri yalanlayanlarn sonular.

123
124
125

24
22
6

126
127
128
129
130
131

29
34
10
38
12
28

132
133
134
135
136
137
138

73
40
53
18
31
14
42

Fusslet (b)
8-36 28
Rm (b)
27-60 33
sra (b)
1-8, 84-102 27
Arf (a) 59-154, 176- 124
205
Nr (a)
46-56 11
Hacc (a) 18-30, 43-68 39
Enam 1-30, 74-82, 52
105-117
Ankebt
1-69 Tm 69
Sebe
10-54 45
Ynus
92-109 18
Sd (c)
25-28
3
Ysuf
1-111 111
Kasas (a)
1-46, 47-75, 99
85-88
Mzzemmil
20
1
Mmin
7-53, 63-85 68
Necm (c)
23, 26-33
9
Kehf (b)
28-58 30
Lokman
12-34 23
brahim (b)
1-28, 30-42 40
r
1-53 Tm 49

111

17

sra (a)

112
113

40
2

Mmin
Bakara (a)

114
115
116
117
118

Kurn
Sra No

139

Bakara (b)

140
141
142
143
144
145
146
147
148

35
39
47
8
61
41
17
46
16

Ftr
Zmer (b)
Muhammed
Enfl
Saff
Fusslet (c)
sra (c)
Ahkf
Nahl (b)

149

Mide (a)

150
151
152
153

62
Cuma
3 l-i mrn (a)
63
Mnfkn
22
Hacc (b)

154

3 l-i mrn
(b)
7
Arf (b)
59
Har
39
Zmer (c)
34
Sebe (b)
9
Tevbe
10
Ynus
57
Hadd
16
Nahl (c)
24
Nr (b)
2
Bakara

Ayet No

Ayet
Says

Tertip
Sra No

113,115-123

Sre smi

155
156
157
158
159
160
161
162
163
164

9-54, 63-64,
73-83,103-111
1-6, 54-62
Deiik
ayetler.
1-93 Tm
30-38, 54-66
1-37 Tm
1-18 Tm

Deiik 15
ayetler
1-10 10
1-29, 39-52 43
1-38 Tm 38
1-75 Tm 75
1-14 Tm 14
39-54 15
55-62, 65-72 13
1-13, 26-27 15
35-42, 67-91, 46
118-120
10-14, 23-29, 20
39-44
1-11 Tm 11
60-176 116
1-11 Tm 11
1-17, 32-42, 39
69-78
1-29, 177-200 52
1-56,155-175 79
1-34 Tm 34
67-75
9
1-9
9
38-71 33
1-71 71
1-29 Tm 29
91-99 10
1-33 33
38-147 111

Vahiy gerei, inananlar, inanmayanlar, eliye itaat gerei.

Tevhid, uyar, mriklerle sava, brahim, haccn ilan.
Tevhid, brahimin gzlemleri, vahye uyma gerei.
Dnya imtihan yeridir, tevhide ar, kevn ayetler.
Davut, Sleyman saltanatlarnn k, peygamberler, kevn ayetler.
Firavun ve akibeti, Allaha ve elisine dnme mecburiyeti.
Davut ve kevn ayetler.
Kurn ve kssalarn en gzeli Yusuf kssas, Allahn proram.
Musa kssas, Medyen, Medyen dn, eski toplumlar.
Gece namaznn hafifletilmesi.
Firavun saraynda iman eden kii ve yaptklar uyarlar.

Mriklerin tanm, meleklerin ilahlatrlmas, uyarlar.

nananlar ve bahe sahiplerinin durumu, Adem ve blis.
Hikmet, nasihat ve irad, ahiret azab ve uyarlar.
Risalet, tevhid, uyarlar, brahimin duas.
Vahiyle uyar, tevhide ar, kevn ayetler, dnya imtihan yeridir.

Konular
Ademin yaratl, oru, gayri meru kazanlar, uyarlar.
Vahiy getiren melekler ve durumlar, tevhide ar.
Vahiy, tevhid, yaratl, kevn ayetler, yalanlayanlarn akbeti.
Ktlerin tm yaptklar boa gitmi, iyilerse kazanmlar.
Savata elde edilen gelirler Allah ve Raslne aittir.
Ac azaptan kurtaracak tek ticaret yolu Allah yolunda sava.
Kevn ayetler, Kurnn stnl, insann deiik ynden tahlili.
Eli gndermek bize aittir, eytan gerek kullar sapt-ramaz.
Kurn, tevhide ar, gemi toplumlarn stnlkleri.
irkin tahlili, lmden sonraki hayat, Kurn ve vahiy gerei.
nanmayanlarn sonu, israiloullar, hristiyan inancna reddiye.
Kitaba inanp yaamayanlarn durumu, cumann fazileti.
brahim ne yahudi ne de hristiyand, sadece mslmand.
Mnafklarn mminlere yaptklar ve deifre edilmeleri.
Kyametin deheti, haccn farziyeti, mrikler ve sonular.
nsann yaratl, kitabn indirilmesi, kafirler malup o-lacaklar.
Adem, eytan, cennet, cehennem, araf, yaratl
Yahudilerin srlmeleri, ganimetler, mnafklar.
Allah, ahiret, cennet,cehennem, ar ve melekler
Tevhid ve peygamberlik, lmden sonraki hayat
Sava, Allahn elisine yardm, mnafklar.
Peygamber, kevn ayetler, insann deiik adan tahlili.
Allah, yaratl, peygamber, Allah iin harcama.
Antlamalara riayet, yeminlere sadakat, eytan hakimiyeti.
Zina, lian, ifk hadisesi, zina yollarnn kapatlmas.
Cennetten dnyaya ini, israiloullar inek kssas.

33

166
167

4
6

168
169
170

13
9
48

Rad
Tevbe
Feth

Kurn
Sra No

Sre smi

171
172
173
174
175

65
5
49
28
4

176 18
177
9
178 46
179 110
180 14
181 58
182
5
183
2
184
185
186
187
188
189

60
35
66
6
65
4

190
191
192

24
5
2

193
194

33
5

Ahzb (b) 4-6, 9-40, 4852, 56-63

Nis 47-60,130-174
Enm 31-73,83-104,
118-135,155165

1-43 Tm
72-130
1-29 Tm

Ayet No

13

ddet, boama hkmleri ve kadnn d kyafetinin tesbiti.

57
94

irk, lanetlenenler, tm kitaplara iman edilmeli.

Allah kabul etmeyenler, kevn ayetler, eliye itaat.

43
59
29

Kurn, kevn ayetler, cennete girecekler, cehennemlikler.

Cihad, mnafklara sert muamele, mminler cennete.
Hudeybiye, feth gerei, Allah hereyi bilir, siz bilmez-siniz.

Ayet
Says

165

Tertip
Sra No

XIII

Konular

Talak
8-12
5
Mide (b)
56-88 36
Hucurt
1-18 Tm 18
Kasas (b)
76-84
9
Nis 1-46, 76-125, 110
144-152
Kehf (c)
8-27 20
Tevbe
1-37 37
Ahkf 15-25, 28-35 19
Nasr
1-3 Tm
3
brahim
4-6
2
Mcadele
1-22 Tm 22
Mide (c) 30-36,89-120 40
Bakara
Deiik 106
ayetler
Mmtahine
1-13 Tm 13
Ftr (b)
1-3, 9-13
6
Tahrm
1-12 Tm 12
Enm
135-154 19
Talak
1-7
7
Nis 46-75,
126- 34
129
Nr (b) 35-44, 57-64 19
Mide (d) 15-22, 45-56 18
Bakara
Deiik 19
ayetler
Ahzb (c)
53-55
3
Mide
1-9
9

(*) Bu izelgeler hazrlanrken; Osman Keskiolu, Kurn Tarihi, 1953 ile

M. Bzergnn Kurnn nzul sreci isimli eserlerinden yararlanlmtr.

Elilere uymayanlarn sonular ve snnetullah.

Ehli kitapla ilikiler, Allah dost tutanlar kazanr.
Baz grg kurallar ve peygambere sayg modeli.
Musa dneminin en byk zengini Karun ve helak edilii.
Miras hukuku, sava hukuku, mnafklar ve tutumlar.
Ashab- Kehf kssas ve dndrdkleri.
slm dmanlarna ihtarname, antlamalara sadakat.
Ana baba hakk, gemi toplumlar ve akbetleri.
slmn zaferi karsnda mslmann ne yapaca.
Peygamberler kendi toplumlar iinden gnderilir.
Zhar ve hkm, peygamberle zel konuma kurallar.
srailoullar ve yemin keffareti, haram klnanlar
srailoullar, insann deiik ynden tahlili.
Allah dostlarn dman edinmeyin, sava esirlerini imtihan edin.
Kevn ayetler, ilahlarn durumlar, Allaha ynelmeye davet.
Haramlar, Nuh ve Ltun hanmlar ve sonular.
Mriklerin koyduklar kanunlar iptal ve haram klnanlar.
Talak, iddet, nafaka hkmleri.
Peygamberi hakem kabul etme zorunluluu.
Allahn Rasl vastasyla gelenlere mutlak itaat
Ehli kitabn yaptklar ve kfre dmeleri.
srailoullar ve peygambere isyan edenlerin sonular.
Peygambere saygszlk etmemek, evlatlk hkm.
Haram klnanlar ve abdestin farziyeti.

XIV

Konu ve Kavram ndeksi

A
Abdest: 5/6.
d kavmi: 7/65, 74; 11/50, 59, 60; 25/38, 39; 29/38; 41/13,
15; 51/41, 42; 54/18, 21; 89/1, 7.
Adak: 2/270; 3/35; 19/26; 22/29; 76/7.
Adalet: 2/282, 3/8, 18, 21; 4/3, 58, 127, 129; 5/8, 42; 6/152;
7/29, 159, 181; 12/4, 47, 54; 16/9, 76, 90; 20/2; 21/47; 26/15;
33/5; 57/25; 60/8.
Adam ldrmek: 2/178; 4/29, 92, 93; 5/32; 6/151; 17/33;
25/68.
dem: 2/30, 34, 35; 3/33, 34; 7/2, 19; 19/58; 20/116, 117,
120, 121.
Adet grme: 2/222.
Af dileme: Bkz. stifar.
Affetmek: 2/173, 182, 185, 267; 3/28; 4/16, 22; 5/3, 89, 93;
6/54, 55, 119, 145; 16/119; 24/4, 33; 26/25, 30, 34, 40; 58/2,
73, 20.
Ahiret Gn: 1/3; 2/4, 8, 46, 48, 85, 94, 102, 123, 130, 200,
217, 220; 3/22, 30, 45, 56, 95, 106, 107; 4/74, 77, 134; 5/5,
41; 6/32, 92, 160; 8/67; 9/19, 38, 69; 10/26, 27, 64; 11/16, 19,
22, 103; 12/37, 57, 101, 109; 13/26, 34, 36; 17/7, 10, 19, 21,
45; 19/75, 85; 20/70, 74, 97, 111, 127; 22/2, 11, 15; 23/33,
34, 100, 105; 26/87, 89; 27/ 68, 91, 92; 28/70, 83, 84; 34/21;
37/20, 59; 39/9, 26, 45, 48, 70, 75; 41/7, 27, 28, 31; 42/20;
44/16, 40, 75; 45/9, 10, 28, 35; 50/21, 35, 41, 44; 51/6; 55/41,
77; 56/7, 86, 94; 57/12, 51; 64/9, 10; 67/6, 12, 27; 68/42, 43;
69/18, 32; 70/1, 3, 8, 18; 74/38, 53; 76/7, 22; 77/7, 15, 29, 45;
79/33, 39; 80/32, 41; 81/8, 14; 82/5, 9, 13, 19; 83/15, 36;
84/7, 10, 33; 88/1, 16; 89/22, 29; 90/17, 20; 92/13, 17; 95/7;
96/15, 18; 98/7, 9; 99/6, 9; 107/1.
Ahireti dnyaya tercih etmek gerekir: 3/14, 15, 185; 4/77;
6/32; 10/23, 24; 13/26; 18/7, 8, 45, 46; 28/60, 61, 77, 79, 80;
29/64; 31/33; 40/39; 42/36; 43/32, 35; 47/36; 57/20; 62/11;
75/20, 21; 76/28; 79/37, 41; 87/16, 17; 89/20; 102/1, 18.
Ahirette pimanlk fayda vermez: 14/44; 40/52.
Ahirette tm srlar aa kar: 86/9.
Ahlak: 2/129, 151, 172, 232; 3/77, 164; 4/49; 8/53; 9/103;
18/19, 74; 19/19; 20/76; 24/21, 28, 30; 26/137; 35/18; 62/2;
68/4; 79/12; 80/3, 7; 87/14; 91/9; 92/18; 96/6, 7.
Ahmed (as) (Muhammed): 61/6.
Aile: 2/215; 4/36; 6/151; 8/41, 72, 75; 13/38; 16/90; 17/23,
24, 26; 25/54; 29/8, 32, 33; 31/14; 33/4, 6; 40/8; 42/23; 46/15,
18; 52/21; 57/2; 64/14, 15; 75/33; 84/9, 13.
Akl: 2/44, 73, 75, 76, 164, 170, 171, 179, 242, 269; 3/65,
100, 118; 5/58, 103; 6/32, 151; 7/169; 8/22; 10/16, 92, 100;
11/51; 12/109, 111; 13/4, 19; 14/52; 16/12, 67; 20/53, 128;
21/10, 67; 22/46; 23/80; 24/58, 59, 61; 25/44; 26/28; 28/60;
29/35, 43, 63; 38/29, 43; 39/9, 18, 43; 40/54, 67; 57/17;
65/10; 67/10; 89/5.
Akl kullanabilmek: 2/44, 73, 75, 76, 164, 170, 171, 242;
3/65, 118; 5/58, 100; 6/32, 126, 151; 7/169; 8/22; 10/16, 42,
100; 11/51; 12/2, 109; 13/4; 16/12, 67; 21/10, 67; 22/46;
23/80; 24/61; 25/44; 26/28; 28/60; 29/35, 43, 63; 30/24, 28;
36/62, 68; 37/138; 39/43; 40/67; 43/3; 45/5; 49/4; 57/17;
59/14; 67/10.

Akl kullanma ve dnme: Bkz. dnme ve akl kullanma.

Akraba: 2/27, 83, 177, 180, 215; 4/7, 8, 11, 33, 36, 135;
5/106; 6/152; 8/41; 9/113; 13/25; 16/90; 17/26; 24/22; 26/214;
30/38; 33/6; 35/18; 42/23; 47/22; 59/7; 60/3; 69/35; 90/15.
Alay etmek: 49/11; 104/1.
Aldanmak: 6/32; 29/64; 35/5; 47/36; 57/20.
Aldatmak: 83/1, 3.
Allah ak, gizli, gizlinin gizlisi hereyi bilir: 2/77; 16/19,
23; 20/7; 21/110; 33/54; 40/19; 60/1; 64/4; 67/13.
Allah arn Rabbi ve sahibidir: 9/129; 21/22; 23/86, 116;
27/26; 40/15; 43/82; 85/15.
Allah balayanlarn en hayrlsdr: 7/155; 13/6; 41/43.
Allah btn ilerin hesabn son grendir: 2/28, 46, 156,
210, 254, 281; 3/55, 83, 109; 5/48, 105; 6/36, 60, 108, 164;
8/44; 10/4, 23, 46, 56; 11/4, 34, 123; 19/40; 21/93; 22/41, 76;
23/60; 24/64; 28/70, 88; 29/8, 17, 57; 30/11; 31/15, 23; 32/4,
5, 11; 35/4; 36/83; 39/7, 44; 41/21; 43/85; 45/15; 53/42; 57/5;
85/13; 96/8.
Allah ok kapsaml rahmet sahibidir: 6/147.
Allah dereceleri ykseltip ikram edicidir: 40/15; 55/27.
Allah gayb tek bilendir: 5/109, 116; 9/78; 34/3, 48; 35/38;
72/26.
Allah gkleri ve yeri benzersiz biimde yaratan-dr: 2/117;
6/101.
Allah gkleri ve yeri yoktan varedendir: 6/14; 12/101;
14/10; 35/1; 39/46; 42/11.
Allah gklerin ve yeryznn nrudur: 24/35.
Allah grlp grlmeyen hereyi bilendir: 6/73; 9/94,
105; 13/9; 23/92; 32/6; 39/46; 59/22; 62/8; 64/18.
Allah gnahlar balayp tevbeleri kabul eden-dir: 40/3;
41/43; 53/32; 74/56.
Allah her trl davalar karara balayandr: 6/57.
Allah her trl emir ve komutada tekdir: 2/113, 210; 3/109,
128, 154; 6/57, 62; 8/44; 11/123; 13/33; 16/92, 124; 19/64;
21/23; 22/17, 69, 76; 27/78; 28/68, 70, 88; 30/4; 32/25; 34/26;
35/4; 39/46; 42/10; 82/19.
Allah her trl g ve kuvvetin de sahibidir: 37/180;
51/58.
Allah her trl hububat ve ekirdei yarp by-tendir:
6/95.
Allah her trl ortaklktan uzaktr: 2/116; 4/171; 5/79; 6/14,
101, 150, 189, 195; 10/68; 12/39, 40, 108, 109; 13/16, 17, 18,
36; 16/71, 76; 17/40, 42, 43, 56, 57, 111; 18/26; 19/35, 88,
94; 21/21, 28, 43; 22/12, 13, 62, 71, 73; 23/92, 93, 117; 25/2,
3, 55; 29/17, 41; 30/28, 40; 31/11, 30; 34/22, 27; 35/13, 40;
36/22, 24, 71, 73, 74, 75; 37/150, 152, 158, 159; 39/4, 29, 38,
43; 40/20; 43/45, 81, 82; 46/4, 6; 52/43; 72/1, 3, 20; 112/3.
Allah hereye gc yetendir: 2/20, 106, 109, 148, 259, 284;
3/26, 29, 165, 189; 4/133, 149; 5/17, 19, 40, 120; 6/17; 8/41;
9/39; 11/4; 16/70, 77; 22/6, 39; 24/45; 25/54; 29/20; 30/50,
54; 33/27; 35/1, 44; 41/39; 42/9, 29, 50; 46/33; 48/21; 57/2;
59/6; 60/7; 64/1; 65/12; 66/8; 67/1.

XV

Allah hereye hayat veren ve ldrendir: 2/28, 73, 258,

260; 3/28, 156; 6/95; 7/158; 9/116; 10/31, 56; 22/6, 66; 23/80;
30/19, 40, 50; 36/79; 40/68; 42/9; 44/8; 45/26; 46/33; 57/2,
17; 75/40.
Allah hereyi en iyi bilendir: 3/36, 167; 4/25, 45; 5/61; 6/53,
58, 117, 119, 124; 10/40; 11/31; 12/77; 16/101, 125; 17/25,
47, 54, 55, 84; 18/19, 21, 22, 26; 19/70; 20/104; 22/68; 23/96;
26/188; 28/37, 56, 85; 29/10, 32; 39/70; 46/8; 50/45; 53/30,
32; 60/1, 10; 68/7; 84/23.
Allah hesab abucak grendir: 2/202; 3/19, 199; 5/4;
13/41; 14/51; 24/39; 40/17.
Allah hesap gnnn (ahiretin de) hkmdar-dr: 1/4.
Allah hi kimseye zulmetmez: 2/272, 281, 286; 3/25, 108,
117, 161, 181; 4/40, 49, 124; 6/131, 152, 160; 8/60; 9/70;
10/44, 47, 54; 11/101, 117; 16/33, 111, 118; 17/71; 18/49;
19/60; 20/112; 21/47; 22/10; 23/62; 26/209; 28/59; 29/40;
30/9; 36/54; 40/17; 41/46; 43/76; 45/22; 46/19; 50/29; 65/7.
Allah hikimseye muhta deildir herkes ve her-ey Ona
muhtatr: 2/267, 284; 3/97, 109, 129, 180, 181; 14/8; 16/96;
29/6; 35/15; 39/7; 51/57; 55/29.
Allah hkm verenlerin en hayrlsdr: 7/87, 89; 10/109;
11/45; 12/80; 95/8.
Allah iman etmeye arr: 2/177, 186, 256, 285; 3/84, 110,
179, 193; 4/135, 162; 9/30; 27/3; 29/46; 34/21; 57/7, 8, 19,
28; 61/10, 11, 20; 64/ 8, 11; 67/26; 72/13; 75/31.
Allah insanlar azap ve intikamyla korkutur: Bkz. insanlar
Allah azap ve intikamyla korkutur.
Allah intikam alcdr: 3/4; 5/95; 14/47; 39/37.
Allah kafirleri korkutup tehdit eder: Bkz. kfirleri Allah
korkutup tehdit eder.
Allah katnda bir gn ne kadardr: Bkz. gn Allah katnda
ne kadardr.
Allah kitaplar gnderir: Bkz. kitaplar gnderen Allahtr.
Allah korkusu: 2/74, 150, 194, 212; 3/102, 200; 5/93; 6/72;
7/35; 8/2, 29; 10/31; 15/45; 16/30, 51, 52; 22/34; 23/1, 2, 70;
39/61; 59/56; 64/16; 65/5; 67/12; 74/56.
Allah merhametlilerin en merhametlisidir: 7/151; 12/64,
92; 21/83; 23/109, 118.
Allah lmeye layk olan,
tm eksiksizlikler O-na
mahsustur: 1/1; 3/191; 5/116; 6/1, 45; 7/54, 143; 8/40; 10/10,
18; 12/108; 15/98; 16/1; 17/1, 43, 44, 111; 18/1; 20/114, 130;
22/37, 78; 23/14, 116; 25/1, 10, 58, 61; 27/68, 70; 29/63;
30/17, 18, 40; 31/25; 33/42; 34/1; 35/1; 36/36, 83; 37/180,
182; 39/4, 67, 74, 75; 40/55, 64, 65; 43/82, 85; 45/36, 37;
48/9; 50/39, 40; 52/48, 49; 55/27, 78; 56/74, 96; 57/1; 59/1,
24; 62/1; 64/1; 67/1; 68/28, 29; 69/52; 74/3; 76/26; 87/1;
110/3.
Allah Rabtr (yarattklarnn tmnn hayatn dzene
koyandr): 2/21, 258; 3/51; 4/1; 5/72, 117; 6/54, 71, 80, 83,
102, 106, 133, 147, 162, 164; 7/44, 54, 121, 122, 171, 172;
9/129; 10/3, 32, 40; 11/23, 56, 57, 61, 90, 107; 12/6, 39, 53,
100; 13/6, 16, 30; 14/39; 15/25, 86; 16/7, 47, 125; 17/23, 25,
30, 54, 55, 65, 66, 84, 108; 18/14, 48, 58, 109, 110; 19/36,
65; 20/70; 21/4, 22, 56, 92; 23/52, 86, 116;

25/31, 45, 54; 26/9, 24, 26, 28, 47, 48, 68, 104, 122, 140,
159, 175, 191; 27/26, 73, 74, 78, 91, 93; 28/30, 37, 68, 69,
85; 29/34; 30/40, 48; 32/25; 34/21; 35/13; 37/5, 126, 180;
38/66; 39/6, 69; 40/62, 64, 66; 41/9, 43, 46, 53; 42/10; 43/64,
82; 44/7, 8; 45/17, 36; 53/30, 32, 42; 55/17, 18, 37, 78; 68/7;
70/40; 73/9; 74/3; 75/12, 30; 78/37; 85/12; 89/14; 96/3, 8;
108/2.
Allah rzk verenlerin en hayrlsdr: 5/114; 11/62; 22/58;
23/72; 34/39.
Allah sabah meydana getirendir: 6/96.
Allah sevgisi: 2/165, 177, 186; 3/31, 32, 81; 21/90; 24/31;
58/7.
Allah tektir, orta yoktur: 2/255; 3/2, 26; 6/18, 56, 161,
163, 164, 165; 10/32, 104, 105; 16/51; 20/14; 27/26; 30/30;
37/4; 43/82, 84; 64/13; 109/1, 6; 112/1, 4.
Allah tm ileri dzenleyendir ve tm iler so-nunda
Allaha varr: 2/83, 113, 210; 3/109, 128, 154; 6/57, 62, 151,
153; 7/33; 8/44; 11/123; 12/67; 13/31; 16/92, 124; 19/64;
21/22; 22/17, 30, 69, 76; 23/96; 27/78; 28/68, 70, 88; 30/4;
31/14; 32/25; 34/26; 39/46; 41/34; 42/10, 38, 43; 49/9, 12;
58/9; 74/3, 7; 82/19.
Allah tm mlkn gerek sahibidir: 3/26.
Allah tm tuzaklar boa karandr: 3/54; 8/30.
Allah tm yarattklarna kar efkatlidir: 2/143, 207; 3/30;
9/117, 128; 16/7, 47; 22/65; 24/20; 57/9; 59/10.
Allah tm yarattklarn kudretiyle her an kua-tandr:
2/19; 3/120; 4/108, 126; 8/47; 11/92; 41/54; 85/20.
Allah tm yarattklarnn her durumlarn gren-dir: 2/96,
110, 233, 237, 265; 3/15, 20, 156, 163; 4/58, 134; 5/71; 8/39,
72; 11/112; 17/1, 17, 30, 96; 20/35; 22/61, 75; 25/20; 31/28;
33/9; 34/11; 35/31, 45; 40/20, 44, 56; 41/40; 42/11, 27; 48/24;
49/18; 57/4; 58/1; 60/3; 64/2; 67/19; 76/2; 84/15.
Allah yarattklarna bol bol ikram edendir: 2/105; 3/74;
8/29; 57/21, 29; 62/4.
Allah yardmclarn en hayrlsdr: 3/150.
Allah yedi kat gklerin de Rabbidir: 13/16; 17/102; 18/14;
19/65; 21/56; 23/86; 26/24; 37/5; 38/66; 43/82; 44/7; 45/36;
51/23; 78/37.
Allaha ortak komann yasak oluu: 2/22, 165; 3/64; 4/36,
48, 155; 5/75, 76; 6/14, 19, 40, 41, 56, 71, 82, 88, 106, 151,
163, 164; 7/3, 30, 33; 10/66, 105, 106; 12/38, 106, 108; 14/30
16/27, 51; 17/22, 23, 39; 18/4, 52, 110; 19/81, 88; 21/29, 98,
99; 22/30, 31; 26/213; 28/87; 29/8; 30/31, 33; 31/13, 15;
37/38, 39, 161, 162; 38/9, 11; 39/3, 8, 17, 64; 40/66; 46/27,
28; 51/51; 60/12; 72/18.
Allaha teslimiyet: 2/155, 156; 3/26; 6/162, 163; 13/22;
18/23, 24.
Allaha tevekkl edip dayanmak: Bkz. Tevekkl.
Allaha tevekkl: 26/217, 220; 33/3; 64/13; 65/3.
Allahn birlii: 2/116, 117, 163, 165, 255; 3/2, 5, 6, 18; 4/48,
49, 116; 5/17, 72, 77; 6/21, 24, 56, 80, 81, 94, 100, 103, 106,
148; 9/28; 10/18, 28, 36, 66, 68, 69, 70; 13/33, 34; 16/35, 36,
57, 62, 72, 73; 17/22, 39, 40, 42, 43, 44, 111; 19/35, 88, 91;
21/18, 29; 22/31, 34, 71; 23/91, 92; 25/1, 2; 27/59, 65; 28/62,
75, 88; 30/40; 34/27; 37/4, 5, 149, 163; 39/4,

XVI

14, 15, 27, 29, 32, 36, 38, 43, 46, 64, 67; 40/3, 12, 15,20, 66;
41/6, 7, 9, 37, 38, 43, 81, 87, 88; 44/8, 9; 46/56; 51/51; 59/1,
22, 24; 72/3; 112/1, 4.
Allahn bize yakn oluu: 56/85.
Allahn cezalandrmada acele etmemesi: 10/11; 16/61;
18/58; 35/45; 43/5; 89/14.
Allahn cezalandrmas ok iddetlidir: 2/165, 196, 211;
3/11; 5/2, 98; 8/13, 25, 48, 52; 13/6, 13; 40/3, 22; 41/43; 59/4,
7.
Allahn dilemesi ve istemesi: 2/90, 105, 117, 142, 185,
203, 212, 213, 220, 247, 251, 253, 255, 261, 269, 282, 284;
3/6, 13, 26, 37, 40, 47, 73, 74, 129, 179; 4/25, 27, 48, 49,
116, 133; 5/7, 17, 18, 20, 40, 48, 52, 54, 64; 6/39, 41, 73,
107, 111, 125, 133, 147, 149; 7/89, 175, 176, 188; 8/7, 67;
9/55, 85; 10/25, 49, 99, 100, 107; 11/34, 107, 118; 13/27, 31,
39; 16/40, 93; 17/16, 54, 86; 22/14, 16, 18; 28/5, 56, 68, 82;
29/21; 30/54; 32/13; 33/17, 33; 34/9; 35/1, 8, 16, 22; 36/43,
44, 46, 67, 82; 42/8, 13, 27, 29, 49, 50, 51, 60; 47/4, 30;
48/11, 14; 54/50; 57/21, 29; 62/4; 74/31, 56; 76/28, 30, 31;
81/29; 87/6, 7.
Allahn emirleri: 2/83; 6/151, 153; 7/33; 22/30; 23/86; 31/14;
41/34; 42/36, 43; 49/9, 12; 58/9; 74/3, 7.
Allahn gazab: 2/61; 3/112, 162; 4/93; 5/60, 80; 7/152; 8/16;
16/106; 40/10; 48/6; 58/14.
Allahn huzurunda toplanma (maher): 2/203, 281; 3/158;
4/87; 5/48, 105, 109; 6/12, 22, 36, 60, 62, 72, 108, 128, 164;
7/29, 57; 8/24; 9/94, 105; 10/23, 28, 30, 34, 45, 46, 56, 70;
11/4; 14/21, 48; 15/25; 16/38; 17/52, 71, 97; 18/47, 99; 19/40,
85, 86, 95; 20/108, 111, 124; 21/35, 93, 104; 22/7; 23/16, 60,
100; 24/64; 25/17; 26/87; 27/83, 87; 28/70, 85, 88; 29/8, 17,
19, 20, 57; 30/11, 25, 56; 31/23; 32/11; 34/26, 40; 35/18;
36/22, 32, 51, 53, 83; 37/19, 22, 24; 39/7, 31, 68; 40/16;
41/19; 42/15, 29; 43/14, 85; 45/15; 50/44; 56/49, 50; 58/6;
62/8; 64/9; 67/24; 70/43; 71/18; 75/3; 77/38; 83/4, 6; 84/6;
86/8; 88/25; 96/8; 99/6; 100/9.
Allahn ilmi (bilgisi) ok kapsamldr: 2/30, 77, 197, 216,
255; 3/29, 119; 4/45, 70, 108; 5/7, 99, 104, 116, 117; 6/3, 53,
59, 60, 117, 119, 124; 7/7, 52, 89; 10/36, 61; 11/5, 6; 13/9,
11, 37, 43; 15/24; 16/19, 23, 28, 125; 17/25, 47, 54; 19/84,
94, 95; 20/7, 98, 110; 21/4, 28, 81, 110; 22/70, 76; 23/56, 96;
24/64; 25/6; 26/218, 220; 27/25, 74, 75; 28/69, 85; 29/10, 11,
42, 45, 52, 62; 31/16, 23; 33/54; 34/2, 3; 35/11, 38; 36/12, 76,
79; 39/7, 70; 40/16, 19; 41/40, 47, 50, 54; 42/24, 25, 50;
43/80; 47/19, 30; 49/16, 18; 50/4, 16, 45; 53/32; 57/4, 6, 22;
58/7; 60/1; 64/4; 65/12; 66/3; 67/13, 14; 72/28; 74/31; 75/13;
85/20; 87/7; 100/11.
Allahn ilmi yazmakla bitmez: 18/109.
Allahn kanununda deiiklik grlmez: 17/77; 33/38, 39;
35/43, 48/23.
Allahn kudreti: 2/22, 74, 115, 117, 164, 255, 259, 260, 284;
3/5, 6, 83, 97, 189; 5/48; 6/1, 3, 12, 18, 59, 65, 95, 99, 103;
9/116; 10/4, 6, 18, 61; 11/6, 56; 13/8, 20, 32, 34; 14/19, 20,
32, 34; 16/1, 22, 40, 48, 52, 60, 61, 74, 77, 79, 81; 15/16, 25;
17/25; 18/109; 19/65; 20/6, 8; 22/61, 66, 74, 76; 24/35, 41,
50, 53; 27/59, 65; 29/21, 22, 52; 30/19, 28, 46, 48; 31/10,

11, 16, 25, 30, 34; 34/24; 35/3, 14, 15; 36/12, 36, 41, 42;
39/5, 6, 21, 62, 63; 40/19, 61, 69; 41/39, 47, 48; 42/4, 5, 9,
11, 12, 19, 29; 43/9, 13, 85; 46/33; 48/14; 50/6, 11, 16; 51/20,
23, 47, 50, 56, 60; 53/42, 55; 54/54; 55/1, 30; 57/1, 6, 17;
67/1, 17; 80/23, 32; 85/13, 16; 105/1, 5.
Allahn lutfu: 2/5, 105, 213, 245, 253, 255, 269, 272; 3/73,
74, 129; 4/83, 175; 6/25, 83, 88, 111, 112, 125, 149; 7/30,
178, 186; 9/28; 10/25, 49, 97, 100, 101, 107; 11/9, 118, 119;
12/110; 13/26, 31, 33; 14/4; 16/9, 108, 109; 17/18, 19, 20, 30,
43, 46, 86, 87; 18/57; 19/76; 21/9; 22/16, 17; 24/21, 38, 46;
28/56; 29/62; 30/36, 37; 34/39; 35/8; 36/43, 44; 39/23; 42/13,
27; 45/23; 49/7, 8; 58/21, 28, 29; 59/19, 20; 62/4; 64/11;
76/27, 31.
Allahn mminler iin hazrladklar: 2/25, 82, 112, 217,
277; 3/57, 107, 179; 4/57, 122, 146, 152, 162, 173, 175; 5/9;
7/42, 44; 8/2, 4; 9/71, 72, 100; 10/2, 4, 9, 103; 11/23, 109;
13/19, 24, 27, 29; 14/23, 27; 17/9; 18/2, 3, 30, 31, 107; 19/60,
96; 20/75, 76, 112; 21/94, 101, 103; 22/14, 23, 24, 50, 56;
23/1, 11, 57, 61; 24/38, 52; 25/24, 63, 76; 27/2; 28/67; 29/7,
58; 30/15, 44, 45; 31/8; 32/15, 19; 33/23, 24, 35, 44, 47; 34/4,
37; 35/7, 32, 35; 36/11; 37/40, 49; 39/17, 18; 40/7, 9; 41/8;
42/22, 23, 26, 36, 40; 43/68, 73; 45/30; 46/13, 14; 47/2, 12;
48/4, 5, 29; 49/7; 52/21, 28; 53/31, 32; 55/46, 74; 56/10, 40,
88, 91; 57/12, 21; 58/22; 64/9; 65/10, 11; 66/8; 69/19,24;
70/22, 35; 74/40; 75/22, 23; 76/5; 80/34, 39; 83/34, 35; 84/7,
9, 25; 85/11; 87/14, 15; 88/8, 16; 90/17, 18; 91/9; 92/5, 7;
95/6; 98/7, 8; 101/6, 7; 103/2, 3.
Allahn nru: 24/35, 36; 61/8.
Allahn rzas: 2/207, 265; 4/114; 5/119; 9/62, 96, 100;
20/84, 109; 39/7; 48/18; 58/22; 98/8.
Allahn sfatlar: 1/1, 3; 2/77, 107, 143, 160, 163, 182, 199,
218, 226, 235, 251, 255; 3/4, 8, 31, 89, 129, 146, 155, 173,
174; 4/22, 23, 25, 34, 43, 64, 70, 95, 96, 99, 100, 106, 110,
129, 149; 6/45, 147, 151; 7/54, 99, 180, 181, 183; 8/30;
9/115, 117, 118; 10/21, 60; 11/6, 102, 121, 122; 13/6, 31, 33,
41; 14/7, 27, 47, 51; 16/37, 47, 81; 17/25; 21/110; 22/60, 65,
70; 25/58, 60, 63; 27/57, 73; 29/60; 33/24, 43, 54; 32/6; 34/1,
2, 26; 35/2, 15, 34, 38; 37/171, 180, 182; 39/37, 53; 40/3, 10;
41/46; 42/23, 26, 44, 51; 43/41, 42, 79; 44/16; 52/28; 53/32;
57/11; 58/2; 67/3, 10, 20, 23, 26, 28, 29; 85/12, 14; 96/4.
Allahn varl: 6/73, 78; 13/2, 4; 22/18; 29/61, 63; 64/1, 4;
67/19, 30; 87/1, 5.
Allahn vel kullar: 4/146; 10/62, 64; 72/26, 27.
Allahn yarattklarndaki hikmetler: 2/28, 29, 164; 3/18,
190, 191; 6/73, 80; 7/185; 10/6; 11/7; 13/2, 4; 16/48, 81;
17/12; 20/54, 128; 21/33; 22/18; 24/45; 25/54, 59; 27/59, 65;
29/44, 61, 63; 30/20, 27, 46; 31/11, 25, 31; 36/33, 44; 39/38;
40/13; 41/37, 38, 39, 40, 53; 42/29, 32; 43/9, 82; 45/3, 5;
50/6, 11; 64/2, 4; 67/3, 19, 30; 71/15; 87/2, 5.
Allahndr en gzel isimler: 7/180; 17/110; 20/8; 59/24.
Allahtan baka ilahlar olabilir mi? 27/59, 64; 28/71, 72;
34/24, 27; 67/16, 22, 28, 30.
Amel defteri: 4/13, 14; 17/13; 21/47; 38/16; 39/69;

XVII

45/28; 56/8; 74/52; 78/29, 40; 81/10; 83/7, 9; 84/7, 15.

Amel terazisi: 7/8, 9; 21/47; 23/102, 103; 101/6, 9.
Amellere karlk verilmesi: 6/160, 164; 20/74, 76; 22/50,
51; 40/60; 90/18, 19; 91/1, 10.
Amelsiz ilim: 62/5.
Ana babaya itaat: 17/23, 25; 29/8; 31/14, 15; 46/15.
Ana babaya ne zaman itaat edilmez: 29/8; 31/15.
Arabuluculuk: 49/9, 10.
Arafat: 2/198, 199; 7/46, 48, 49.
Araplar: 2/143; 3/103, 104, 110; 9/90, 97, 99, 101, 110, 120;
13/36; 16/82, 83; 19/97, 98; 22/78; 34/15, 19; 43/5, 29, 32;
48/11, 12, 15, 16; 49/14, 17.
Ar: 7/46, 49; 9/129; 10/3; 11/7; 13/2; 20/5; 21/22; 23/86,
116; 25/59; 27/26; 32/4; 39/75; 40/7, 15; 43/82; 57/4; 69/17;
85/15.
Ashab- kehf: 16/9, 26.
At ve at beslemek: 8/60; 100/1, 6.
zer: 6/74.

B
Bbil: 2/102.
Bakara (inek) kssas: 2/67, 73.
Bar: 2/208, 224, 228; 4/35, 90, 91, 114, 128; 8/1, 12, 47,
61; 16/28, 87; 39/29; 47/35; 49/10.
Ba rts: 24/31; 33/59.
Baa kakmak: 2/262, 264; 12/92; 26/22; 41/8; 49/17; 68/3;
74/6; 84/25; 95/6.
Bedir sava: 3/13, 121, 127, 173, 174; 7/12, 19, 42, 44, 67,
71; 38/11.
Bildiini retmenin gereklilii: 2/29, 151, 159, 174; 9/122;
80/1, 4.
Bilmeden bilgisizce hkm vermek: 3/66; 6/119, 144;
17/36; 22/8; 31/20; 40/83.
Birden fazla kadnla evlenme: 4/3; 33/50.
Birlik ve beraberlik: 3/103; 8/46; 9/107; 30/32, 105, 152;
42/13, 46.
Bbrlenmek: 4/36; 11/10; 31/18; 57/23; 102/1, 5.
Bcekler ve hayvanlar: Bkz. hayvanlar ve bcek-ler.
Bo sz: 74/45.
Bo vakit geirme: 94/7.
Boama ve usul: 2/227, 231, 237, 241; 4/20, 21, 35, 180;
33/28, 29, 52; 60/10, 11; 65/1, 2, 7; 66/5.
Bulut: 2/164; 7/57; 13/12; 24/40, 43; 27/88; 30/48; 35/9;
52/44; 56/68, 69.
Buzaya tapnma: 2/51, 52, 54, 92, 93; 4/153; 7/148, 152,
155; 20/88, 91.
Bhtan (iftira): 4/112; 24/4, 5, 18, 20, 23, 25; 49/6; 68/10,
16; 104/1.
By (sihir): 2/102; 7/10, 126; 10/2, 7, 76, 81; 5/110; 6/7;
11/7; 15/15; 17/47, 101; 20/57, 58, 63, 66, 69, 73; 21/3; 25/8;
26/34, 41, 46, 49, 153, 185; 27/13; 28/36; 34/43; 37/15;
38/40; 40/24, 89; 42/31, 52; 43/30, 49; 46/7; 51/39, 52; 52/15;
54/2; 61/6; 74/24.
Byklk taslama (kibir): 2/34, 87; 4/36, 172, 173; 5/82;
6/93; 7/13, 36, 40, 48, 75, 76, 88, 133, 146, 206; 9/25; 10/75;
14/21; 16/22, 23, 29, 46; 21/19; 23/46, 67; 24/11; 25/21;
28/39; 31/7, 18; 32/15; 34/31, 32, 33; 35/43; 37/35; 38/74, 75;
39/56, 60, 62; 40/27, 35, 47, 48, 57, 60, 76; 41/15, 38; 45/8,

31; 46/10, 20; 57/23; 63/5; 71/7; 74/23.

C
Cahillerden uzak durmak: 2/67; 5/50; 6/35; 7/199; 11/46.
Clt: 2/249.
Cami ve mescidler Allahndr: 72/18.
Cehalet: 2/67, 273; 3/154; 4/17; 5/50; 6/35, 54, 111; 7/138,
199; 11/29, 46; 12/33, 89; 16/119; 23/54, 63; 25/63; 27/55;
28/55; 33/33, 72; 39/64; 46/23; 48/26; 49/6; 51/11; 58/22;
66/12; 70/4; 78/38; 81/19, 21; 97/4.
Cehennem: 2/23, 24; 3/12, 106; 4/56; 7/36, 38, 41; 8/36, 37;
9/34, 35; 14/16, 17; 15/43, 44; 20/127; 21/98, 100; 22/19, 22;
25/11, 14; 32/20; 35/36, 37; 37/60, 70; 39/24, 25, 47, 48;
40/70, 76; 44/43, 50; 52/11, 16; 55/37, 39, 41, 43, 44; 56/41,
56; 66/6, 7; 67/8, 11; 76/4; 78/21, 30; 74/26, 37; 88/1, 7;
104/1, 9.
Cehennem ateinin zellikleri: 2/24; 3/106, 131; 4/56; 7/38,
41; 9/35, 81; 14/16, 17; 15/43, 44; 17/60, 97; 18/29; 20/48;
22/19, 22; 25/11, 14; 32/20; 37/62, 70; 38/55, 64; 39/16, 60,
71, 72; 40/49, 50, 70, 76; 42/44, 45; 43/77; 47/15; 50/30;
52/11, 16; 56/41, 56; 66/6, 7; 67/7; 69/30, 31; 70/15, 18;
73/12, 13; 74/26, 37; 76/4; 77/29, 33; 78/21, 30; 88/4, 7;
89/23; 92/14, 17; 101/11; 102/6, 7; 104/1, 9.
Cehennem ebeddir: 2/39, 81, 162, 217, 257, 275; 3/88, 116;
4/14, 93, 169; 5/80; 6/128; 7/36; 9/17, 63, 68; 10/27, 52;
11/107; 13/5; 16/29; 20/101; 23/103; 25/69; 32/14; 33/65;
39/72; 40/76; 41/28; 43/74; 47/15; 50/34; 56/17; 58/17; 59/17;
64/10; 72/23; 76/19; 98/6.
Cennet: 2/25; 3/15; 5/85; 7/42, 53; 8/4, 14, 23; 9/72; 10/9, 10;
13/20, 25; 15/45, 50; 16/30, 32; 18/31; 19/63, 65; 21/101,
103; 22/14, 23, 24; 23/8, 11; 25/15, 16, 24; 29/58; 30/15;
31/8, 9; 35/33, 35; 36/55, 58; 37/40, 61; 38/49, 55; 39/20, 73,
75; 41/30, 32; 43/69, 73; 44/51, 57; 47/14, 16; 50/31, 35;
52/17, 28; 54/54, 55; 55/46, 78; 56/1, 40; 76/5, 22; 78/31, 38;
83/23, 36; 85/11; 88/2, 8, 16.
Cennet ebeddir: 2/25, 82; 3/15, 107, 136, 198; 4/13, 57,
122; 5/85, 119; 7/42; 9/22, 72, 89, 100; 10/26; 11/23, 108;
14/23; 18/108; 20/76; 23/11; 25/15, 76; 29/58; 31/9; 39/73;
46/14; 48/5; 57/12; 58/22; 64/9; 65/11; 98/8.
Cennetin bir zellii: 13/35.
Cennetin ksmlar (Adn, Firdevs, Mev, Nam): 9/72;
13/23; 16/31; 17/31; 19/62; 20/76; 35/33; 38/50; 40/8; 61/12;
98/8. - 18/107; 23/11. 32/19; 53/13, 15. 37/40, 44; 56/12;
82/13.
Cihad: 2/190, 194, 216, 218, 246; 3/146, 148, 157, 195, 200;
4/71, 74, 77, 84, 89, 95, 101, 104; 8/15, 16, 39, 42, 45, 60,
67; 9/12, 14, 16, 19, 20, 24, 29, 38, 42, 46, 47, 53, 73, 82, 86,
88, 91, 123; 22/39, 40, 78; 25/52; 29/69; 47/4, 7, 20, 35;
48/16, 17, 22, 25; 49/9; 60/8, 11; 61/2, 3, 4, 11; 66/9; 73/20.
Cihada ar: 2/190, 195, 216, 217, 244, 246, 252, 261;
3/139, 142, 146, 154, 158, 200; 4/71, 77, 84, 94, 102; 5/35,
54; 8/15, 16, 20, 26, 39, 40, 46, 48, 57, 66; 9/7, 16, 20, 22,
24, 29, 38, 41, 73, 111, 120, 123; 16/110; 22/39, 40, 58, 78;
29/67; 33/16, 17,

XVIII

21, 22, 25; 47/4, 7, 20, 24, 31, 35; 48/4, 7, 18, 27; 57/10, 25;
59/2, 5, 11, 14; 60/1; 61/4, 10, 13.
Cimrilik: 3/180; 4/37, 128; 9/34, 35; 17/29, 100; 25/67; 35/32,
41; 47/36, 37, 38; 57/23, 24; 59/9; 64/16; 68/17, 33; 69/34;
70/15, 18; 81/24; 89/18; 91/10; 92/8, 11; 104/4; 107/3.
Cinler: 6/100, 128; 7/38; 11/119; 15/27; 27/17, 39; 34/12, 14;
37/158, 166; 38/37, 38; 41/25; 46/18, 29, 30; 51/56; 55/15,
33, 35, 39, 41; 72/1, 17; 114/1, 6.
Cinsel sapklar: 26/165, 175; 27/54, 55; 29/29, 34.
Cmertlik: 17/29; 92/5, 17, 18.
Cuma namaz: 62/9, 11.
Cumartesi: 2/65; 4/47; 7/163; 16/124.

almak: 53/34, 40, 41.

ekitirme: 49/12; 68/11; 104/1.
ocuun emzirilmesi: 2/223.

D
Dbbetl-arz: 27/82.
Dvd (as): 2/249, 251; 4/163; 5/78, 79; 6/84; 17/55; 21/78,
80, 105; 38/17, 26.
Demir: 57/25.
Deniz: 2/50, 164; 5/96; 6/59, 63, 97; 7/138, 163; 10/22, 90;
14/32; 16/14; 17/66, 67, 70; 18/61, 63, 79, 109; 20/77; 22/65;
24/40; 25/53; 26/63; 27/61, 63; 30/41; 31/27, 31; 35/12;
42/32, 34; 44/24; 45/12; 52/6; 55/19, 20, 24; 81/6; 82/3, 15.
Deniz av: 5/96.
Denizcilik: 10/22; 17/66; 31/31; 43/12, 13.
Devlet idaresi: 2/30; 4/59, 83; 6/165; 10/14; 20/29; 24/55, 62;
27/32, 34, 37, 62; 28/34; 35/39; 38/26; 39/75; 40/26, 28;
42/38; 59/7; 60/12; 64/16.
Din Allahndr: 2/112, 213; 3/19, 83, 85, 102; 4/125; 5/3;
6/14, 70, 125, 161, 162; 27/91; 33/35; 39/11, 12, 22; 40/66;
41/33; 42/13; 45/18, 19; 61/9; 72/14; 98/4, 5; 110/1, 2.
Din ilimlerinin yaylmas gereklilii ve gizleme-nin iyi
olmad: 2/146, 159, 174; 3/187; 4/37, 44; 7/169.
Dinde samimi olmak: 10/22, 105; 29/65; 31/32; 39/2, 3, 11;
40/14, 65; 98/5.
Dine girmede zorlama yoktur: 2/256; 10/99; 18/29; 22/78;
42/8.
Dini alaya alanlar dost edinilmez: 5/57.
Doruluk: 1/6; 2/142, 213; 3/51, 101; 4/67, 175; 5/16; 6/39,
78, 126, 153, 161; 7/16; 9/7; 10/25, 89; 11/56; 12/112; 15/41;
16/76, 121; 17/35; 19/36; 22/54, 67; 23/73; 24/46; 26/182;
33/70; 36/4; 37/118; 38/16; 41/30, 32; 42/15, 52; 43/43, 61,
64; 46/13, 30; 48/2, 20; 67/22; 72/16; 81/28; 92/12.
Dost edinmek: Bkz. vel edinmek.
Dost ve dostluk: 2/254; 3/28, 118; 4/25, 125, 139, 140, 144;
5/5, 51, 57, 82; 9/16; 14/31; 16/100; 17/73; 25/28, 29; 26/101;
40/18; 41/34, 35 ,36; 43/67; 60/1, 7, 9, 13; 69/55; 70/10.
Dualar (seme): 1/5, 7; 2/127, 128, 201, 250, 286; 3/8, 9, 16,
26, 38, 53, 147, 173, 191, 194; 4/32, 75; 7/33, 47, 89, 126,
151, 155; 10/85, 86; 12/101; 14/40, 41; 17/24, 80; 18/10;
20/25, 26, 114; 21/83, 87, 89; 23/29, 98, 109, 118; 25/65, 74;
26/83, 85,

87, 89; 27/19; 28/16; 40/7, 9, 44; 44/12; 46/15; 59/10; 60/4, 5;
66/8, 11; 71/28; 113/1, 5; 114/1, 6.
Duann yapl ekli: 7/55, 205; 17/110.
Duaya tevik: 2/186; 4/32; 5/35; 6/40, 43, 52, 63; 7/29, 55,
56, 180; 17/110; 25/77; 27/62; 32/16; 40/14, 60, 65; 52/28.
Dnya hayat: 2/212; 3/14; 4/77; 6/62, 70; 10/7, 24; 11/16;
13/26; 14/3; 16/107; 18/28, 45, 46; 20/129, 131; 26/60, 61;
28/60; 29/64; 30/7; 35/6; 40/39; 42/20, 34; 43/32; 46/20;
47/36; 57/20; 64/15.
Dnya malnn fitne (imtihan sebebi) oluu: Bkz. maln
fitne oluu.
Dnme ve akl kullanma: 2/44, 73, 171, 242, 269; 3/7,
190; 5/58, 103; 8/22; 12/111; 13/4, 19, 24; 14/52; 15/75;
20/128; 22/46; 30/24; 38/29, 43; 39/9, 18; 45/5; 59/14.

E
Ebedlik cehennemdedir: Bkz. Cehennemde ebed
kalnacaktr.
Ecel: 3/145; 6/2, 60; 7/34, 135; 10/49; 11/3, 104; 14/10, 44;
15/5; 16/61; 20/129; 29/53; 30/8; 35/45; 39/42; 40/67; 42/14;
71/4; 63/11.
Ehl-i Kitap: 2/105, 109; 3/64, 65, 69, 70, 71, 72, 75, 98, 99,
110, 113, 199; 4/123, 153, 159, 171; 5/15, 19, 47, 59, 65, 68,
77; 28/12; 29/46; 33/26; 57/29; 59/2, 11; 98/1, 6.
Elbise ve rtnme: 7/26, 31, 32; 16/5, 81; 24/31, 60; 33/33,
59.
Eli melekler: 6/61; 7/37; 10/21; 11/69, 71, 81; 17/95; 19/9;
29/31, 33; 35/1; 77/1; 81/19.
Elyesa: 6/86; 38/48.
Emanete riayet: 2/283; 3/75; 4/58; 23/8; 70/32, 35.
Emzirmek: 2/233; 4/23; 22/2; 28/7, 12; 65/6.
En gzel isimler Allahndr: Bkz. Allahndr en gzel
isimler.
Ensar: 9/100, 117; 59/9; 63/7.
Evlat edinme: 33/4, 5, 37.
Evlenilmesi helal ve haram olanlar: 4/22, 24; 5/5.
Evlenmek: 2/129, 221, 230, 232, 235, 237; 4/3, 6, 19, 22, 25,
34, 35, 127, 129; 5/5; 24/3, 32, 33, 60; 28/27; 33/30, 37, 49,
50, 52, 53; 60/10.
Eykeliler: 26/176; 38/3; 50/14.
Eyyb (as): 6/84; 21/83; 38/41, 44.
Ezan: 5/58; 7/44; 9/3; 62/9.

F
Faiz: 2/275, 276, 278, 279; 3/130; 4/161; 30/39.
Fal oklar: 5/3, 90.
Feraiz (miras taksimi): 2/180, 182, 233, 240; 4/7, 12, 19, 33,
176; 5/106, 108; 8/72, 75.
Firavun: 2/49, 50; 3/11; 6/6; 7/103, 137; 8/52, 54; 10/75, 92;
11/96, 99; 17/101, 103; 20/24, 40, 43, 72; 23/45; 26/10, 11,
18, 31, 34, 42, 49, 53, 58; 27/12; 28/3, 6, 8, 9, 32, 38, 39, 40;
29/39; 38/12; 40/23, 46; 43/46, 55; 44/17, 31; 50/12; 51/39,
40; 54/54, 55; 69/9; 73/15, 16; 79/17, 25; 85/18; 89/10.
Fitne: 2/102, 191, 193, 217; 3/7; 4/91, 101; 5/41, 49, 71;
6/25, 53; 7/27, 155; 8/25, 28, 39, 73; 9/47, 48, 49, 126; 10/85;
11/83, 90, 131; 21/35, 111; 22/11, 57; 23/97, 98; 24/63;
25/20; 27/47; 29/2, 3, 10; 33/14; 38/24, 34, 63, 162; 39/49;
44/17; 51/13,

XIX

14; 54/27; 57/14; 60/5; 64/15; 68/6; 71/31; 72/17; 85/10.

G
Ganimet: 8/1, 6, 10, 41; 60/11.
Gayb bilgisi: 2/3, 33; 3/44, 179; 4/34; 6/50, 59, 73; 7/188;
9/94; 10/20; 11/31, 123; 12/52, 81, 102; 13/9; 16/77; 18/26;
19/61, 78; 21/49; 23/92; 27/65; 32/6; 34/3, 53; 35/18, 38;
36/11; 39/46; 49/18; 50/33; 52/41; 53/35; 57/25; 59/22; 62/8;
64/18; 67/12; 68/47; 72/26; 81/24.
Gece namaz: 17/78, 79; 50/40; 51/17, 18; 52/49; 73/1, 6, 20;
76/26.
Geimsizlik (ailede): 2/227; 4/35, 128, 130; 39/29.
Gemi toplumlar ve sonular: 3/13, 137, 191; 6/6, 11, 42,
45; 7/4, 5, 94, 102; 8/52, 54; 9/69, 70; 10/13, 23, 101; 11/100,
102; 12/109; 15/10, 11; 16/26, 36, 48, 63; 17/17; 18/32, 43,
60; 19/74, 98; 20/128; 21/11, 15, 30, 95; 22/45, 46, 48; 23/42,
44; 24/34; 25/38, 40; 28/58; 29/38, 40; 30/8, 10, 21, 42;
32/26, 27; 34/45; 35/44; 36/13, 21; 37/71, 73; 38/3; 39/25, 26,
42; 40/5, 21, 22, 82, 84; 41/13; 43/6, 7; 44/37; 46/27, 28;
47/10, 13; 50/36, 37; 53/50, 54; 54/4, 5, 51; 64/5; 65/8, 9;
67/18; 68/17, 33; 69/4, 12.
Gemi toplumlardan ibret alnmal: 6/6; 9/70; 10/13, 14,
20; 14/9, 17; 20/28; 22/45, 48; 27/51; 29/40; 30/9; 32/26;
35/43, 44; 37/136; 47/13; 51/59; 64/5, 6.
Gda ve yiyecekler: Bkz. Yiyecekler ve gdalar.
Gybet: 4/148; 49/12; 104/1.
Gz ka iaretiyle ayplamak: 49/11; 104/1, 2.
Gusl abdesti: 4/43; 5/6.
Gn Allah katnda ne kadardr: 22/47; 32/5; 70/4.

H
Haccn farz oluu ve adab: 2/158, 189, 196, 200, 203; 3/96,
97; 5/1, 2, 94, 97; 9/19; 22/25, 37.
Hakka davet usul: 2/139, 258; 3/20, 61, 66; 4/107, 109;
6/2, 25; 7/103, 171; 8/34, 37; 17/53; 21/51, 73; 22/3, 8, 9;
26/69, 89; 29/46; 31/20; 40/35; 58/1.
Hmn (Firavunun veziri): 28/6, 38; 29/39; 40/23, 24, 36.
Haniflik (tek Allah inanc): 2/135; 3/67, 95; 4/125; 6/79, 161;
10/105; 16/120, 123; 30/30; 98/5.
Haram aylar: 2/194, 217; 5/2, 97; 9/1, 5, 36, 38.
Harp esirleri: 8/67, 68, 70, 71.
Harpte bozgunculuk yapmak: 4/72, 73, 88, 91; 9/38, 57, 81,
84, 86, 89, 91, 96, 111; 33/9, 21.
Harpte namaz: 4/101, 103.
Hrn (as): 4/163; 6/85; 7/121, 142, 150; 10/75; 19/53;
20/25, 35, 64, 70, 90; 21/48; 23/45; 25/35; 26/14, 47; 37/113,
119.
Hrt ve Mrt: 2/102.
Hayat (dnya): 2/86, 96, 179, 204, 212; 3/14, 117, 175; 4/74,
94, 109; 6/32, 70, 130; 7/32, 51, 152; 9/38, 55; 10/7, 23, 24,
64, 88, 98; 11/15; 13/26, 34; 14/3, 27; 16/97, 107; 17/75;
18/28, 45, 46, 104; 20/72, 97, 131; 23/33; 24/33; 25/3; 28/60,
61, 79; 29/25, 64; 30/7; 31/33; 33/28; 35/5; 39/26; 40/39, 51;
41/16, 31; 42/36; 43/32, 35; 45/35; 47/36;

53/29; 57/20.
Hayvanlar ve bcekler: 4/119; 5/3; 6/38, 95, 142; 16/5, 8,
68, 69, 79, 80; 21/30; 22/28, 73; 23/21, 22; 24/45; 27/16, 19;
29/41; 36/71, 73; 40/79, 80; 43/12, 13; 67/19; 88/17.
Helal rzk: 2/168; 5/88; 8/69; 16/114, 116.
Hendek sava: 33/9, 25; 85/4, 8.
Hev ve heves (istek ve arzular): 2/78, 120, 145; 4/135;
5/48, 49, 70, 77; 6/66, 71, 119, 150; 7/176; 13/37; 14/37, 43;
18/28; 20/16; 23/71; 25/43; 28/50; 30/29; 38/26; 42/15; 45/18,
23; 47/14, 16; 53/3, 23, 53; 54/3; 79/40.
Hristiyanlar: 2/62, 111, 113, 116, 120, 135, 140; 3/55, 61,
67, 69, 73, 75; 5/14, 15, 17, 18, 47, 51, 69, 72, 73, 82, 85;
9/30, 31, 34; 10/69; 19/37; 43/65; 57/27.
Hrszlk: 5/38; 12/73, 77.
Hicr halk: 15/80.
Hicret (Peygamberimizin): 47/13.
Hicretin gereklilii ve hicret edenin sevab: 2/218; 3/195;
4/89, 97, 99; 8/72, 75; 9/20, 22, 100, 117; 16/41, 42, 110;
22/58, 60; 29/56; 39/10; 59/8, 10.
Ho grl olmak: 2/109; 4/4; 5/13; 15/85; 24/22; 43/5, 89;
64/14.
Hd (as): 7/65, 72; 11/50, 60, 89; 26/123, 140; 46/21, 25.
Hudeybiye bar: 48/1, 30; 60/12.
Huneyn sava: 3/25, 26.
Hdhd kuu: 27/20, 29.

brahim (as) ve ailesi: 2/124, 127, 130, 132, 133, 135, 136,
140, 258, 260; 3/33, 65, 67, 68, 84, 95, 97; 4/54, 125, 163;
6/74, 75, 83, 161; 9/70, 114; 11/69, 74, 76; 12/6, 38; 14/35;
15/51; 16/120, 123; 19/41, 46, 58; 21/51, 60, 62, 69; 22/26,
43, 78; 26/69; 29/16, 30; 33/7; 37/83, 104, 109; 38/45; 42/13;
43/26; 51/24; 53/37; 57/26; 60/4; 87/19.
bret iin gemi toplumlarn haline bakmak: Bkz. gemi
toplumlar ve akbetleri.
ddet beklemek: 2/228, 231, 234, 240; 65/1, 7.
dris (as): 19/56, 57; 21/85, 86.
ffetli olmak: 4/25; 5/5; 23/1, 5; 24/30; 70/29, 35.
ftira: 4/112; 24/4, 5, 18, 20, 23, 25; 49/6, 11, 16; 68/10, 16;
104/1.
hsan (gzel davranma): 2/36, 114; 3/15, 17, 134; 5/32;
16/90; 33/58; 49/1, 12; 70/24, 25; 74/44; 89/16, 20; 90/12, 17;
92/17, 21; 107/1, 3; 108/3.
kiyzllk: Bkz.mnafklk.
lim aratrma ve bilgi: 2/129, 151, 159, 174, 269; 4/113;
5/110; 6/119; 9/122; 16/43; 21/7; 33/34; 35/19, 22; 39/9, 10;
80/2, 4; 96/4.
lyas (as): 6/85; 37/123, 129.
man amel ilikisi: 2/25, 62, 82, 277; 3/57; 4/57, 122, 173;
5/9, 69, 93; 7/42; 10/4, 9; 11/11, 23; 13/29; 14/23; 18/30, 88,
107; 19/60, 96; 20/75, 82, 112; 21/94; 22/14, 23, 50, 56;
24/55; 25/70, 71; 26/227; 28/67, 80; 29/7, 9, 58; 30/15, 45;
31/8; 32/19; 34/4, 37; 35/7; 38/24, 28; 40/40, 58; 41/8; 42/22,
23, 26; 45/21, 30; 47/2, 12; 48/29; 64/9; 65/11; 84/25; 85/11;
95/6; 98/7; 103/3.
mann gerei (hakikati): 2/2, 20, 82, 108, 136,

XX

153; 3/193; 4/57, 136, 173, 175; 5/8; 6/158, 159; 10/63, 65,
105, 106; 11/23, 24; 13/28, 29; 14/23; 16/97; 18/30, 44, 103,
108; 19/60, 96; 20/112; 21/94; 30/15, 43, 45; 32/15, 16, 19;
33/70; 34/37; 35/7; 39/10, 17, 18; 40/84, 85; 41/8; 47/1, 3;
49/15, 17; 62/1, 4; 64/8; 98/1, 7.
mann nura benzetilmesi: 2/257; 5/15, 16; 13/16; 24/40;
33/43; 39/22; 42/52; 57/9, 28; 61/8; 65/11.
ncil: 3/3, 48, 65; 5/46, 47, 66, 68, 110; 7/157; 9/111; 19/30;
48/29; 57/27.
nfak etmek: 2/3, 177, 195, 210, 215, 219, 254, 261, 262,
264, 265, 267, 270, 272, 273, 274; 3/17, 92, 117, 134; 4/34,
38, 39, 95; 5/64; 8/3, 26, 36, 60, 72; 9/20, 34, 44, 53, 54, 87,
91, 92, 98, 99, 121; 10/57; 13/22; 14/31; 16/75; 17/100;
22/35; 24/33; 25/67; 26/88, 89; 28/54; 29/15; 32/16; 34/39;
35/29; 36/47; 42/38; 47/38; 51/19; 57/7, 10; 59/8; 60/10, 11;
63/7, 10; 64/16; 65/6, 7; 70/24.
nsan ibadet iin yaratlmtr: 15/99; 51/56, 57; 67/2;
72/16, 17.
nsan ve yaratl: 4/1; 6/2, 98; 7/12; 22/5; 23/12, 14; 30/20,
21, 54; 32/7, 9; 35/11; 39/6; 40/57; 41/21; 42/11; 53/45;
71/14; 75/36, 39; 76/2; 77/20, 23; 80/18, 19; 82/7, 8; 86/5, 7;
95/4, 5; 96/2.
nsan yaratlnn zellikleri: 4/28; 14/34; 17/11, 13, 83,
100; 18/54; 21/37; 22/66; 36/77; 41/49, 51; 42/48; 43/15;
70/19; 75/5, 6, 14, 36; 76/1; 80/17, 24; 90/4; 96/6, 7; 100/6, 8;
103/2.
nsann ektii kendi yaptndandr: 30/41; 42/30, 34.
nsann yaratlnda ibretler vardr: 41/53; 45/4; 51/21;
86/5, 7.
nsanlar kulluklarna gre derecelendirilirler: 6/132; 46/19;
76/1, 2; 92/4.
nsanlar Allah azap ve intikam alaca gereiy-le
korkutur: 2/114, 206; 3/25; 4/14, 41, 45, 52, 62, 63, 115,
116, 119; 5/5; 6/30, 65; 7/97, 99; 8/50, 54; 9/24, 52, 55;
10/54; 11/121, 122; 12/107; 14/44; 15/90, 93; 16/45, 47, 106;
17/68, 69, 72; 19/39; 21/29; 23/95, 100; 25/23; 27/90; 28/50;
34/9, 42, 49; 37/177; 38/15; 39/47, 48; 42/44; 43/41, 42;
44/10, 14, 59; 46/22, 23, 32; 47/1; 52/45; 53/56, 57; 54/45;
59/4; 67/16, 17; 70/42; 73/18; 77/16, 18; 86/17; 92/11, 12.
nsanlar balamak: 2/263; 3/133, 134; 4/149; 16/126;
24/22; 42/36, 37, 40, 43; 64/14.
nsanlar slma davet etmek: 2/211, 285; 5/3; 6/70; 21/92;
23/52; 28/61; 32/18; 39/11, 12, 13, 14; 57/16; 87/14; 98/5.
nsanlarn ounluunun durumu: 2/243; 6/116; 7/187;
10/55, 60; 11/17; 12/21, 103, 106; 13/1; 16/38; 26/18, 67,
103, 121, 139, 158, 174, 190; 27/73; 28/13; 30/6, 30; 34/28;
40/57, 61; 45/26.
nsanlarn istek arzu ve inan biimleri: 2/9, 13, 165, 200,
207; 6/25, 30; 9/49, 50, 58, 61, 75, 77, 98, 102, 106, 124,
127; 10/40, 43; 22/2, 3, 4, 8, 10, 11, 13; 29/10, 11; 31/6, 7;
42/48; 47/16, 18.
ntihar: 2/195; 4/29, 30.
sa (as): 2/84; 3/45, 60; 4/156, 159, 171, 172; 5/17, 46, 72,
75, 109, 120; 9/30, 31, 111; 19/16, 34; 23/50; 43/57, 58, 65;
57/26, 27; 61/6.
shak (as): 2/133, 136; 3/84; 4/163; 11/71; 12/6, 38; 14/39;
19/40; 21/72; 29/22; 37/112.

slm gerei: 1/6, 7; 2/112, 131, 132, 135, 142, 208; 3/19,
20, 51, 67, 85, 101; 4/125; 5/16; 6/136, 153, 161; 7/29; 9/33;
10/25; 11/56; 12/40; 16/76; 19/36; 21/92; 22/54, 78; 23/52,
73; 24/46; 30/30, 43; 31/22; 36/4, 61; 39/54; 41/33; 42/13, 53;
43/43, 61, 63; 48/2, 20, 28; 61/9; 67/22; 72/13; 98/5.
slma davet her mslmana gereklidir: 3/21, 104, 110,
114; 4/114; 5/63, 78, 79; 6/70; 7/157, 165, 199; 9/67, 71, 112;
11/116; 16/90; 19/55; 22/41, 77; 24/21; 31/17; 51/55; 87/9.
smail (as): 6/86, 87; 19/54, 55; 38/48.
sraf: 4/6; 5/32; 6/141; 7/31; 17/27; 20/121; 25/67; 39/53;
40/28, 34.
stifar (af dileme): 3/17, 135; 4/64, 106, 110; 5/74; 9/80,
114; 11/52, 90, 114; 22/50; 40/55; 42/5; 47/19; 51/18; 60/4;
63/5, 6; 71/10; 73/20; 110/3.
stiare: 2/233; 3/159; 42/36, 38.
ve ticaret ahlak: 4/29, 31; 7/81; 17/35; 26/181, 182;
55/89; 83/1, 6.
lerde orta yolu tutmak: 17/29, 110; 25/67; 31/32; 35/32.
lere mutlaka bir karlk vardr: 4/114; 5/33; 6/120, 146,
160; 7/170, 180; 8/50, 51; 9/22; 12/22; 20/15; 24/37; 35/30;
39/34, 35; 41/8, 27; 42/20, 23, 26; 53/31.
taat kime yaplmal: 3/32, 132; 4/59, 64, 68, 69, 80; 5/94;
8/1, 20, 46; 9/71; 24/52, 54, 56; 33/36, 71; 47/33; 48/17;
49/14; 59/7; 60/12; 64/12, 16.
yilii emredip ktlkten yasaklamak: 3/104, 110, 114;
5/79; 7/157, 199; 9/71, 127; 22/41; 31/17.

K
Kbe: 2/125; 3/96, 97; 5/95, 97; 22/26.
Kadna deer vermeyen mrikler: 6/139; 16/58, 59; 43/17;
52/39; 53/21, 22.
Kadnlar: 2/49, 187, 222, 232, 235, 236; 3/14, 61; 4/1, 3, 4, 7,
11, 15, 19, 22, 24, 32, 34, 43, 75, 98, 127, 129, 176; 5/6;
7/81, 127, 141; 12/30; 14/6; 24/31, 60; 27/55; 28/4; 33/30, 32,
52, 55, 59; 40/25; 48/25; 49/11; 58/2, 3; 65/1, 4.
Kadnlar boama: 65/1, 3.
Kadnlarn giyimi ve rtnmesi: 24/31; 33/33, 59.
Kadnlarn mahremleri: 33/55.
Kafir ve mnafklar dost edinilmez ve onlara ita-at
edilmez: 4/89; 25/52; 33/1, 48; 59/11.
Kafire yapt ilerin kyamette faydas olmaz: 3/117; 8/36;
9/54, 55; 14/18; 18/103, 106; 24/39, 40; 25/23; 47/1, 8, 9, 28,
32.
Kafirle mmin karlatrmas: 3/162; 22/19, 24; 30/14, 16;
32/18, 21; 35/8; 38/28; 39/9, 22, 24; 40/58; 41/40; 45/21;
47/14; 59/20; 67/22; 68/35.
Kafirler daima pimandrlar: 6/27, 30; 7/37, 39, 53; 10/54;
20/103, 104; 21/46, 97, 98; 23/99, 100, 106, 114; 25/27, 29;
26/96, 102, 203; 28/64; 32/12; 33/66, 68; 35/37; 37/20; 39/56,
59; 40/10, 49, 50; 41/29; 42/44, 46; 57/13, 15; 66/7; 67/8, 11;
74/42, 47; 78/40; 89/24.
Kafirler dost tutulamaz: 3/28, 118, 120, 149; 4/138, 139,
143; 5/55, 56, 80, 81; 9/16, 23; 58/14, 19, 22; 60/1, 9, 13.
Kafirler insanlar Allah yolundan saptrrlar: 2/217; 3/99;
7/86; 8/34, 47; 9/34; 11/18, 22; 14/3; 22/25; 31/6; 47/32, 34.

XXI

Kafirleri Allah korkutup tehdit eder: 2/24, 25, 159, 162,

174, 176; 3/10, 56, 57, 77, 90, 91, 177, 178; 4/10, 36, 37, 56,
97, 114, 115, 137, 139, 150, 151, 159, 163, 168, 173, 175;
5/98; 6/133, 134, 147; 7/94, 95, 179; 8/23, 25, 39, 59; 9/17,
82, 88, 89, 98, 100, 124, 125; 10/8, 26, 27; 11/107, 108;
13/18; 15/43, 44, 50; 16/22, 23, 38, 41, 106, 110; 17/60, 97,
98; 18/29, 88, 102; 19/68, 80; 21/1, 4, 10, 16, 39, 40; 22/17,
19, 25, 50, 51, 56, 57; 23/82, 83, 93, 95; 24/39, 40, 64;
26/198, 209; 27/4, 5; 28/67; 29/65, 66; 30/14, 16, 33, 34, 45;
32/12, 14, 28, 30; 33/8, 58, 73; 34/4, 5, 29, 30, 35, 38, 51, 54;
35/7, 32, 33, 36, 37, 42, 43; 36/53, 64; 38/26; 40/3, 10, 12,
56; 41/40, 42; 42/16; 43/74, 75; 45/30, 31; 47/32, 34; 52/1,
16; 53/27, 30; 55/31, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 72, 74, 76; 56/8,
57, 83, 96; 57/5, 20, 21; 69/18, 37, 48, 51; 70/41; 74/32, 56;
76/4; 77/1, 15; 79/1, 14; 85/1, 12; 86/1, 17; 89/1, 14; 91/1, 15;
92/1, 21; 95/1, 5; 98/6.
Kafirlerin deiik sfatlar: 2/6, 7, 26, 39, 98, 104, 105, 114,
121, 126, 161, 162, 171, 210, 217, 257; 3/4, 10, 12, 19, 21,
22, 32, 56, 86, 91, 105, 106, 111, 112, 116, 120, 149, 151,
176, 178, 181, 183, 196, 197; 4/18, 36, 39, 42, 56, 76, 102,
137, 150, 151, 167, 170, 173; 5/10, 36, 37, 41, 44, 45, 57, 58,
60, 63, 67, 73, 78, 80, 104; 6/1, 4, 7, 8, 25, 26, 31, 33, 37, 70,
129, 130; 7/50; 8/13, 14, 18, 30, 39, 50, 59, 73; 9/73, 87;
10/2, 4, 27, 54; 11/106, 107; 13/18, 31, 35, 42, 43; 14/2, 3,
27, 30; 15/2, 3, 90, 93; 16/27, 29, 33, 36, 83, 85, 87, 107,
109, 112, 113; 17/10, 45, 48, 97, 98; 18/29, 52, 53, 100, 106;
19/37, 39, 72, 75, 83, 87; 20/74, 124, 127, 134, 135; 21/97,
100; 22/19, 22, 38, 51, 55, 57, 71, 72; 23/53, 56, 63, 77, 93,
96; 24/57; 25/34, 40, 43, 44, 55; 26/227; 29/23, 41, 43, 52,
55; 30/16, 44, 45; 31/23; 32/10, 21; 33/8, 64, 68; 34/5, 38;
35/7, 10, 36, 37, 39; 36/59, 65; 37/22; 38/1, 2, 55, 58; 39/47,
48, 63, 71, 72; 40/4, 6, 10, 12; 41/19, 28; 42/26; 43/9, 16, 43,
49; 45/7, 11, 31, 35; 46/20, 34, 35; 47/1, 3, 4, 8, 9, 11, 12, 18,
29, 30, 32, 34; 48/13; 50/24, 26; 51/52, 53, 59, 60; 52/45, 47;
53/28; 54/6, 8, 43, 48; 55/41; 56/41; 57/19; 59/14, 17; 64/10;
66/9; 67/6, 10, 20, 22, 27, 28; 68/35, 47, 51; 69/25, 37; 70/36,
44; 72/23; 74/8, 26, 31, 40, 53; 75/24, 33; 76/4, 27; 77/29;
79/37, 39; 80/40, 42; 82/14, 16; 83/8, 17, 29, 36; 84/24;
85/10, 19; 86/15, 17; 87/11, 13; 88/2, 7, 23, 24; 89/24, 26;
90/19, 20; 91/10; 92/8, 11; 98/1, 4, 6; 101/8, 11; 109/1, 6.
Kafirlerin Muhammed (as)a syledikleri: Bkz. Muhammde
(as)a kafirlerin syledikleri.
Kafirlerin l ve sarlara benzetilmesi: 2/7, 18; 6/36, 39,
50, 104, 122; 7/179; 8/22, 33, 55; 10/42, 43; 11/24; 13/16, 19;
17/72; 18/57; 21/45; 22/46; 25/44, 73; 27/80, 81; 30/52, 53;
31/7; 35/19, 22; 36/9; 40/58; 41/44; 43/40; 47/23, 24.
Kafirlerin yaptklar ilerin sonular: 3/117; 8/35; 9/54, 55;
14/18; 18/104, 106; 24/39, 40; 25/23; 47/1, 8, 9, 28, 32.
Kintn yaratl: 2/29; 6/101, 107; 30/19; 32/7; 36/36;
39/63; 40/62; 42/49; 43/12; 51/49; 52/52; 54/49, 50; 57/1;
61/1; 62/1; 64/1; 81/15, 18; 86/1, 3; 87/2; 91/1, 8; 92/3; 95/1,
3.
Kalem: 68/1; 96/4.

Kalp: 7/43; 10/57; 13/27, 28; 23/78; 32/9; 33/4.

Kardelik: 2/83; 3/103; 4/25; 49/10, 13; 5/32.
Karlk her i iin vardr: Bkz. yaplan her ie bir karlk
vardr.
Krn ve akbeti: 28/76, 83; 29/39, 40; 40/24.
Kaza ve kader: 3/145, 154; 6/2, 35, 57, 96; 7/34; 9/51; 10/3,
49, 99, 100; 11/6; 13/39; 15/4, 5, 21; 17/58; 23/43; 25/2;
27/74, 75; 34/3; 35/11; 44/4; 54/51, 53; 57/22; 59/3; 64/11;
65/3, 12; 71/4; 72/25, 27.
Kendini beenmek: 4/36; 31/18.
Kble: 2/115, 142, 145, 148, 150; 10/87.
Knamak: 5/54; 12/32; 14/22; 17/29, 39; 23/6; 37/142; 51/50,
54; 68/30; 70/30; 75/2.
Ksas: 2/178, 179, 199; 5/44, 45; 16/126.
Kyamette organlar ahitlik yapacak: Bkz. organ-lar
kyamette ahitlik yapacak.
Kyametten dehetli sahneler: 2/48, 123, 254; 3/106; 4/42;
5/115; 6/15; 7/53; 10/54; 11/3, 104, 106; 14/31, 42, 44, 48;
19/37; 22/1, 2, 55; 24/37; 25/25; 26/88, 135; 30/43, 57; 31/33;
34/42; 40/18, 32, 51, 52; 43/67; 44/16, 40, 42; 45/26, 28;
50/30; 56/3; 60/3; 68/42; 70/10, 14; 73/17; 74/9, 10; 75/10,
13; 76/8, 10, 27; 77/13, 15, 35, 38; 78/38, 40; 79/8, 34, 36;
80/33, 37; 82/17, 19; 83/5; 86/9, 10; 89/22, 26; 101/4, 5.
Kz ocuu: 16/57, 59; 43/17; 81/8, 9.
Kibirlenmek: 4/36, 172, 173; 16/23, 29; 17/38; 32/15; 39/60,
72; 40/76, 35.
Kimse kimsenin gnahndan sorumlu tutulmaz: 6/164;
10/41; 24/54; 31/33; 34/25; 36/54; 37/39; 42/15; 53/39.
Kin: 3/118; 4/22; 5/14, 64, 91; 35/39; 40/10, 35; 60/4; 61/3;
93/3; 108/3.
Kitaplar gnderen Allahtr: 2/53, 87, 113, 146, 174, 176;
3/23, 48, 78, 79, 81, 184; 4/54, 136, 140; 5/15, 43, 48, 110;
6/20, 91, 114, 154; 10/94; 11/17, 110; 15/4; 17/2, 4; 19/12,
30; 22/8; 23/49; 25/35; 28/43; 29/27; 31/20; 32/23; 37/117;
40/53; 41/45; 45/16; 46/12; 57/16, 26; 62/2.
Korkaklk: 3/156, 158; 4/72, 73; 8/15, 46; 9/44, 49, 56, 57.
Korku namaz: 4/101, 102.
Klelik: 2/221; 4/24, 25, 36; 5/89; 9/60; 16/71; 23/1, 6; 24/33;
33/50; 47/4; 58/3, 4; 70/30, 35.
Kumar: 2/219, 220; 5/90, 91.
Kurn mutlaka okunmaldr: 2/121; 3/101, 113; 7/204; 8/2,
31; 16/98; 17/45, 46, 107; 19/58, 73; 22/72; 25/73; 27/92;
29/45; 31/7; 35/29; 37/3, 73; 45/20; 84/21; 96/1, 3.
Kurn niin arapa indirildi: 42/7; 41/44.
Kurn niin para para indirildi: 25/31, 32.
Kurna kimse rekabet edemez: 2/23, 24; 10/38; 11/13;
17/88.
Kurnda secde ayetleri: 7/206; 13/15; 16/50; 17/107;
19/58; 22/18; 25/60; 27/25; 32/15; 38/24; 41/37; 53/63; 84/21;
96/19.
Kurnda ifa ayetleri: 9/14; 10/57; 17/82; 26/80; 41/44.
Kurn kyamete kadar koruyan Allahtr: 15/9.
Kurnn isimleri (sz, kitap, nr, rh, zikir): 56/81 2/2,
159, 177; 3/3, 7; 4/105, 113, 123, 127, 130, 140; 5/15; 6/114,
155; 7/2, 196; 10/1; 11/1;

XXII

12/1; 13/1; 14/1; 15/1; 16/64, 89; 18/1; 26/2; 27/1; 28/2, 86;
29/47, 51; 31/2; 32/2; 38/29; 39/1, 2; 41/3, 41; 43/2; 44/2;
46/2, 12; 52/2; 56/78 64/8 42/52 15/6, 9; 16/44; 21/50;
36/69; 38/87.
Kurnn zellikleri ve Ona imann gerei: 2/3, 99, 121,
136, 174, 176, 213; 4/47, 82, 105, 113, 116, 174; 5/15, 16,
48, 49, 67, 68; 6/19, 50, 66, 155, 157; 7/2, 3, 52, 170, 203,
204; 10/108; 11/17; 12/102, 104; 13/1, 30, 31, 37; 14/52;
15/9; 16/43, 44, 64, 89; 17/9; 20/99, 100; 21/50; 25/1, 33;
26/2, 192, 210; 27/1, 92, 93; 28/51, 53, 85; 29/45; 30/58;
31/2; 34/6; 38/29; 39/55; 40/2, 41, 42, 44, 52; 42/3, 7, 17, 52;
43/3, 4, 43; 44/3, 58; 45/2; 46/2, 12, 29, 31; 47/2, 24; 54/17,
22, 32, 40; 56/77, 80; 59/21; 64/8; 65/10, 11; 68/52; 69/40,
43, 48, 50, 51; 72/1, 2; 73/4, 20; 74/54, 55; 75/16, 19; 76/23;
80/11, 16; 81/19, 25, 27; 85/21, 22; 96/1; 98/2, 3.
Kurban: 2/195; 3/183; 5/2, 27, 95, 97; 22/28, 32, 33, 34, 36,
37; 108/1, 2.
Kmsemek: 43/54.
Kfr karanlk demektir: 2/257; 5/16; 13/16; 57/9, 28; 61/8;
65/11.

L
Laf atp isim takmak: 4/4, 6, 23, 112; 49/11.
Lanet: 2/88, 89, 159, 161; 3/61, 87; 4/38, 44, 46, 47, 52, 93,
218; 5/13, 60, 64; 9/68; 11/18, 60, 99; 13/25; 15/35; 24/7;
28/42; 33/57, 61, 64; 40/52; 47/23; 48/16; 29/25.
Lt: 53/19, 20.
Levh-i mahfz: 8/68; 10/19; 11/40, 110; 13/39; 20/129;
21/101; 23/27; 36/7; 37/171; 41/45; 42/14; 43/4; 50/4; 56/78;
57/22; 78/38; 80/13, 16; 85/22; 92/10.
Lokman (as): 31/12, 13, 16, 17.
Lt (as): 6/86; 7/80, 84; 11/77, 83; 15/57, 77; 21/74, 75;
22/42, 44; 26/160, 175; 27/54, 58; 29/26, 28, 35; 37/133, 138;
50/13, 14; 54/33, 39.
Lt milleti: 11/70, 74, 83; 26/160; 38/13.

M
Mahrem olanlar: 4/23, 24.
Maher (Allahn huzurunda toplanma): Bkz. Allahn
huzurunda toplanma.
Mal hrsna kaplanlarn sonu: 104/2, 9.
Mal kazanmak (ticaret): 2/198, 275; 4/29; 9/111; 24/37;
35/29; 61/10, 11; 62/10, 11.
Mal, mlk, saltanat kimindir: 2/29, 107, 251, 258; 3/26, 189;
5/17, 18, 40, 120; 6/73; 7/158; 8/1, 41; 9/111, 116; 10/55, 66;
17/111; 24/29, 42; 25/2, 26; 40/16, 29; 42/49; 43/85; 45/27;
48/14; 57/2, 5; 64/1; 67/1; 85/9.
Maln fitne (imtihan) sebebi oluu: 8/28; 17/83; 28/76, 82;
42/27; 57/20; 64/15; 71/21; 92/8, 11; 96/6, 7; 102/1, 8; 104/1,
4.
Mallar: 2/155, 188, 279; 3/186; 4/24; 8/28; 9/24, 41, 69, 103,
111; 10/88; 11/29, 87; 17/6, 64; 18/34, 39, 46; 23/55; 34/35,
37; 47/36; 48/11; 57/20; 61/11; 63/9; 64/15; 69/28; 71/12, 21;
89/20; 90/6; 92/18.
Mallar ve evlatlar imtihan iindir: 2/155, 156, 214; 3/186;
8/28; 47/31; 64/13, 15.
Mallarn gsteri iin sarfedenler: 4/38.

Medine: 33/60.
Medyen halk: 11/84, 95; 20/40; 22/44; 28/45.
Mekke: 2/126; 3/96; 6/92; 8/35; 22/25, 27; 27/91; 28/57, 59;
29/67; 42/7; 48/24; 90/1; 95/3.
Melekler: 2/30, 34, 98, 102, 161, 176, 177, 210, 248, 285;
3/18, 42, 45, 80, 87, 99, 123, 125; 4/97, 166, 172; 6/8, 9, 50,
92, 111, 158; 7/11, 20; 8/9, 12, 50; 11/12, 31; 12/31; 13/13,
23; 15/7, 8, 28, 30, 43; 16/2, 28, 32; 17/40, 61, 65; 21/26, 28;
25/7; 32/11; 33/43; 35/1; 38/1, 4, 71, 85, 149, 157; 41/30, 32;
42/5; 43/16, 22, 60, 77; 47/27; 50/17, 19; 53/26; 69/17; 70/1,
4; 74/31; 78/38; 89/22, 23; 97/4.
Melekler insanlar korurlar: 13/11; 16/61; 82/10; 86/4.
Melekler insanlarn amellerini kaydederler: 10/21; 43/80;
50/17, 18, 21; 72/27; 82/11.
Merve: 2/158.
Meryem: 3/33, 37, 42, 47; 4/156; 19/16, 34; 21/91; 66/12.
Mescid ve camiler Allahndr: Bkz. Cami ve mescidler
Allahndr.
Mescid-i Aks: 17/81.
Mescid-i Haram: 2/14, 125, 149, 158, 191, 196; 5/2, 96, 97;
8/34, 35; 9/7, 18, 19; 17/1; 22/25, 26, 29, 33; 105/1.
Mesuliyet (sorumluluk): 2/123, 281; 3/182; 4/111, 112, 123;
6/160; 9/115; 17/15, 34, 36, 84; 18/29, 57; 22/10, 76; 25/16;
28/47; 30/41, 44; 31/33; 33/15; 35/18; 37/24; 39/7; 42/15, 30;
45/15, 22; 46/19; 52/16, 21; 53/31; 62/7; 66/7; 74/38; 99/7, 8.
Mikil: 2/98.
Mina: 2/203.
Miras hkmleri: 4/2, 12, 176.
Misafir namaz: 4/101.
Muhacirler: 2/217; 3/95; 4/97, 99; 8/26, 71, 74, 75; 9/100,
117, 118; 16/41, 110; 22/58; 24/22; 29/57, 60; 59/8.
Muhammed (as) ne ile ve niin gnderildi: 2/119, 252;
3/79, 144, 159; 4/105; 5/67, 99; 6/14, 19, 48; 7/158; 11/2;
13/7; 16/64, 89; 17/54; 18/110; 21/107; 22/49; 25/56; 27/81,
91, 92; 33/40, 45, 47; 34/28; 35/24; 38/65, 70; 42/6; 46/9;
48/8, 9; 94/1, 8.
Muhammed (as) ve ahsiyeti: 3/159; 7/157, 188; 9/128;
29/48; 41/6; 42/15; 48/29; 62/2; 72/19; 88/21, 22.
Muhammed (as)a Allahn hitab ettii ayetler: 3/31, 32;
4/65, 80, 113; 5/41, 49, 67; 6/33, 35, 107; 7/2, 188; 9/43;
10/65; 11/12; 12/103, 104; 13/30, 32, 40; 15/3, 6, 7, 88, 94,
95, 97; 16/37, 125, 128; 17/55, 73, 76, 86, 87; 18/6, 28; 20/1,
2, 114, 130, 131; 21/36, 41, 46, 107; 22/42; 23/93, 98; 24/54;
25/10, 31, 33, 43, 44, 52; 26/1, 3, 213, 215, 216, 219; 27/6,
70; 28/44, 47, 56, 86, 88; 29/48; 32/30; 33/1, 3, 45, 48; 34/28,
48; 35/4, 23, 25; 36/1, 6, 76; 37/35, 39, 174, 179; 38/17, 76;
39/14; 40/77; 41/6, 43; 42/52; 43/83, 88, 89; 46/9, 35; 51/54;
52/31, 48; 54/6; 60/12; 68/1, 7, 48, 51; 93/1, 11; 94/1, 8.
Muhammed (as)a kafirlerin syledikleri szler: 9/61; 10/2;
11/5, 7, 12; 13/5, 7; 15/6, 15; 16/101, 103; 17/46, 49, 76, 90,
94; 20/133; 21/3, 5, 38; 23/69, 72; 24/11, 63; 25/4, 9, 41, 42;
26/203; 28/48, 49, 57; 34/7, 8, 43; 37/15, 36; 38/4, 7; 41/5;
44/12, 14; 46/7, 8; 52/29, 33; 108/3.

XXIII

Muhammed (as)a vahyin Allahtan gelmesi: 2/118; 3/44;

4/163, 165; 6/7, 9, 19, 50, 91, 93; 10/15, 20, 109; 11/49;
12/102, 109; 13/30; 16/123; 17/39; 21/45, 108; 29/45; 33/2;
35/31; 38/70; 39/55; 41/6; 42/3, 51, 52; 53/4, 10; 72/1.
Muhammed (as) Allahn knad yerler: 8/67, 68; 9/43,
113, 114; 33/37; 66/1; 80/1, 11.
Muhammed (as)n ahlak ve Ona verdii husu-siyetler:
3/159; 4/113; 6/50; 7/157, 158, 184; 8/33; 9/61, 128; 10/15;
11/2; 12/103; 18/6, 110; 21/107; 22/67; 25/1, 56; 26/218, 219;
27/79; 33/6, 28, 30, 40, 45, 48, 50, 53; 34/46; 38/86; 42/52;
43/29, 41, 43; 46/9; 48/1, 2, 8, 29; 50/45; 52/29, 48; 53/2, 3,
56; 62/2; 66/1, 5; 68/2, 6; 69/40, 42; 72/23; 73/1, 15; 74/1;
81/24; 87/6, 8; 90/1, 2; 93/3, 8; 94/1, 4; 108/1, 3.
Muhammed (as)n Allah tarafndan teselli ve takviyesi:
3/176; 5/41, 48; 6/10, 33, 35; 10/65; 11/12, 120; 12/110;
13/19, 32; 15/88, 97, 99; 16/127, 128; 18/6; 20/130; 21/21,
109; 22/42, 44; 25/31; 26/3; 27/70; 28/85; 30/60; 31/23;
34/43, 30; 35/4, 8, 25; 36/7, 11, 76; 37/171, 175, 178, 179;
38/17; 39/36; 40/55, 77; 41/43; 43/6, 43, 45, 83; 44/59; 46/35;
51/52, 55; 52/48; 68/48; 70/5; 73/10, 19.
Muhammed (as)n peygamber olarak gnderil-mesi:
2/119, 129, 151, 152, 252; 3/61, 79, 81, 144; 4/105, 170, 174;
5/67, 99; 6/14, 19; 7/158; 9/33; 23/68, 69; 27/91, 92, 93;
35/24, 42; 36/13; 48/28; 61/6; 62/2, 4; 94/1, 8; 98/1, 4.
Muhammed
(as)n
peygamberliini
destekleyen
hususlar: 2/119, 120, 151, 252; 3/61, 62, 81, 108, 164, 183,
184; 4/79, 80, 113, 166, 170; 5/15, 19; 6/8, 11, 26, 35, 51, 66,
67, 92; 7/158, 184, 188, 203; 9/33, 128, 129; 10/15, 41, 43,
104, 108; 11/2, 12, 14, 35, 101, 120; 12/108; 13/7, 27, 30, 36,
38, 40, 43; 14/1; 15/89, 94; 16/2, 43, 44, 64, 82, 89, 103;
17/46, 47, 105; 18/110; 19/97; 21/3, 5, 7, 107; 22/49; 23/70,
73; 25/1, 7, 10, 56, 57; 26/193, 194; 28/44, 46, 85, 87; 29/18;
30/52, 53; 33/40, 45, 46, 48; 34/28, 46, 47, 150; 35/22, 26,
31; 36/3, 6; 38/65, 70, 86; 40/78; 42/7, 51; 43/43, 88, 89;
45/18; 46/9; 47/2; 48/8, 28, 29; 51/50; 52/29, 31; 53/1, 18;
57/9; 61/6, 9; 62/3; 63/1; 65/10, 11; 67/26; 68/47, 52; 73/15;
74/1, 2; 79/45; 96/1, 5; 98/2, 3.
Mukaddes kitaplar: 2/78, 113, 121; 3/73, 113, 114; 13/38;
29/46.
Musa (as): 2/51, 53, 55, 60, 61, 67, 87, 92, 108, 136, 246,
248; 3/84; 4/153, 164; 5/20, 22, 24; 6/84, 91, 154; 7/103, 104,
115, 117, 122, 127, 128, 131, 134, 138, 142, 143, 144, 148,
150, 154, 155, 159, 160; 10/75, 77, 80, 81, 83, 87, 88; 11/17,
96, 110; 14/5, 6, 8; 17/2, 101; 18/60, 66; 19/51; 20/9, 11, 17,
19, 36, 40, 49, 57, 61, 65, 67, 70, 77, 83, 86, 88, 91; 21/48;
22/44; 23/45, 49; 25/35; 26/10, 43, 45, 48, 52, 61, 63, 65;
27/7, 9, 10; 28/3, 7, 10, 15, 19, 20; 28/30, 31, 36, 37, 38, 43,
44, 48, 76; 29/39; 32/23; 33/7, 69; 37/114, 120; 40/23, 26, 27,
37, 53; 41/45; 42/13; 43/47; 46/12, 30; 51/38; 53/36; 61/5;
79/15; 87/19.
Mellefe-i kulb (kalbleri slma sndrlmak istenenler):
9/60.
Mlk edinme: 2/29; 8/1, 41; 9/111; 10/55, 56;

24/29.
Mmin kafir karlatrmas: 3/162; 22/19, 24; 28/61; 30/14,
16; 32/18, 21; 35/8; 38/28; 39/9, 22, 24; 40/58; 41/40; 45/21;
47/14; 59/20; 67/22; 68/35.
Mminlerin zellikleri: 2/285; 6/122; 8/74; 9/44, 71, 88;
11/17; 23/1, 9; 24/62; 25/63, 68; 27/3; 48/29; 49/15; 52/18;
57/12, 16, 19; 58/2; 87/14, 15; 98/7, 8.
Mnafklar: 2/8, 13, 20, 77; 3/167, 168, 177; 4/72, 74, 81, 83,
88, 89, 138, 146; 5/41, 52, 58; 7/175; 8/49; 9/43, 58, 61, 69,
73, 77, 80, 87, 94, 98, 101, 107, 110, 124, 127; 24/47, 50, 53;
33/1, 12, 20, 24, 48, 60, 61; 47/16, 20, 24, 29, 130; 48/6;
57/13, 15; 58/14, 18; 59/11, 17; 63/1, 8; 74/31.
Mnafklarn cenaze namaz klnmaz: 9/84.
Mrdetler (dinden kanlar): 2/217; 3/77, 86, 91, 106, 177;
4/89, 90, 115, 137; 5/3, 52, 54; 8/13, 14; 16/106, 107, 112;
47/25, 28, 31, 32; 60/11.
Mslmanlk ve mslmanlar: 2/132, 136; 3/52, 64, 84,
102; 5/11; 6/163; 10/72; 16/89, 102; 21/108; 22/78; 23/52;
27/81, 91; 29/46; 30/53; 33/35; 39/12; 41/33; 43/69; 46/15;
48/29.
Mrikler (puta tapanlar): 2/217; 4/50, 52, 117; 5/60; 6/71,
136, 139; 7/189; 9/1, 5, 113, 114; 10/17; 12/106, 108; 14/28,
29, 30; 16/75, 76, 86, 88; 17/56, 57; 18/102; 19/81, 82; 22/12,
13, 73; 25/3; 29/25, 68; 34/21; 35/13, 14, 40; 36/74, 75;
53/19, 25.
Mzdelife: 2/198.

N
Namaz nasl klnmaldr: 29/45.
Namaz vakitleri: 17/78, 79; 20/130; 30/17, 18.
Namaz ve namaza tevik: 2/3, 37, 43, 45, 46, 83, 110, 115,
142, 143, 145, 148, 153, 177, 186, 238, 239, 255, 277, 286;
4/43, 45, 77, 101, 102, 103, 162; 5/6, 12, 55, 58, 91, 106;
6/72, 92; 7/170, 205; 8/2, 4; 9/5, 11, 18, 54, 71; 10/87;
11/114; 13/22; 14/31, 37, 40; 17/78, 79, 110; 19/31, 55, 59;
20/14, 130, 132; 21/73; 22/35, 41, 77, 78; 23/1, 2, 9; 27/3;
29/45; 30/17, 18, 31; 31/4, 5, 17; 32/33, 41, 42; 35/18, 29, 30;
42/38; 50/39, 40; 51/15, 18; 52/48, 49; 58/13; 62/9, 10; 70/22,
23, 34; 73/20; 74/43; 75/31; 76/26; 87/15; 96/9, 10; 98/5;
107/46; 108/2.
Namaz ksaltmak: 4/101, 102.
Nikah (evlenme): 2/102, 221, 228, 230, 232, 235; 4/3, 5, 19,
22, 26; 7/189, 190; 24/3, 32, 33; 30/21; 33/37; 60/10, 12.
Nuh (as): 3/33; 4/163; 6/84; 7/59, 64; 10/71, 73; 11/25, 34,
36, 49; 21/76, 77; 23/23, 31; 25/37; 26/105, 122; 29/14, 15,
37, 71, 83; 40/5, 6; 54/9, 16; 71/1, 28.
Nuh (as)n ya: 29/14.
Nuh milleti: 9/70; 11/89; 13/9; 25/37; 50/12; 51/46; 53/52, 53;
54/90.

O
Oulluk (evlatlk): 4/23; 33/4, 5.
Organlar kyamette ahitlik yapacaklar: 24/24; 36/65;
41/20, 23.
Orta yolu tutmak: Bkz. ilerde orta yolu tutmak.
Oru: 2/183, 185, 187.

XXIV

dn vermek: 2/24, 282; 5/12; 57/11, 18; 64/13.

fke: 3/119, 134; 9/15, 120; 22/15; 48/29.
ly tarty tam tutmak: 6/152; 7/85; 11/84, 85; 26/182;
55/8, 9.
lm: 3/143; 4/78; 21/34, 35; 62/8; 67/2; 69/8.
lmden sonra tekrar dirilme: 2/28, 56, 243, 259, 260;
6/36; 7/14, 57, 167; 11/7; 13/5; 15/36; 16/21, 38; 17/49, 51,
98; 19/15, 33, 66; 20/55; 22/5, 7; 23/16, 37, 82, 100; 26/87;
30/56; 31/28; 35/9; 36/32, 79, 83; 37/16, 144; 41/39; 42/9, 29;
50/15; 56/48, 50; 58/6, 18; 64/7; 72/7; 75/3, 4, 36, 40; 83/4.
rtnme: 24/30, 31, 60; 33/32, 33, 53, 55, 59.

P
Peygamberimizin baz zellikleri: 5/11; 8/1, 5, 8, 30, 41;
9/40, 61; 15/87, 99; 17/1, 90, 96; 22/15, 52, 53; 24/11, 16, 63;
25/52; 27/79, 81; 33/6, 28, 34, 38, 39, 50, 53, 56, 60, 62;
40/77, 78; 48/28, 29; 49/1, 5; 59/6, 7; 66/1, 5; 73/1, 9, 20.
Peygamberimizin peygamberlii: 2/119, 252; 6/14, 19, 48;
3/62, 79, 144, 159; 4/105, 106; 5/67, 99; 7/158; 11/2; 13/7;
16/64, 89; 17/54; 18/110; 21/107; 22/49; 25/56; 27/91, 93;
33/40, 45, 47; 34/28; 35/24; 36/2, 6, 69, 70; 38/65, 70; 42/6;
46/9; 48/8, 9; 94/1, 8.
Peygamberimizin ahsiyeti: 2/146; 3/31, 32, 132, 152; 4/41,
59, 64, 65, 69, 80, 81, 113; 5/49, 50; 6/104, 105, 107; 7/157,
188; 8/20, 46; 9/58, 59, 61, 62, 63, 128; 10/94, 95; 15/6, 8;
17/47, 48, 73, 77; 18/6, 28; 21/36, 41, 43, 45, 46; 22/42, 43;
24/51, 56, 63; 25/41, 44, 77; 26/215, 216; 28/44, 47; 29/48;
32/3; 33/6, 33, 36, 57, 69, 71; 37/35, 39; 41/6; 42/15; 46/35;
47/33; 48/10, 17; 52/31, 48; 57/28; 58/5, 8, 9, 20, 21; 59/7;
60/12; 62/2; 64/12; 68/1, 7, 51; 72/18, 24; 88/21, 22; 111/1, 5.
Peygamberler: 2/87, 98, 253, 285; 3/144, 179, 183, 184,
194; 4/136, 150, 152, 164, 165, 171; 5/12, 19, 32, 75, 109;
6/10, 34, 61, 124, 130; 7/35, 37, 43, 53, 101; 9/70; 10/13, 21,
74, 103; 11/59, 69, 77, 81, 120; 12/110; 13/32, 38; 14/9, 11,
13, 44, 47; 16/35; 17/77; 18/106; 21/41; 22/75; 23/44, 51;
25/37; 29/31, 33; 30/9, 47; 34/45; 35/1, 4, 25; 38/14; 39/71;
40/22, 50, 51, 70, 78, 83; 41/14; 43/43, 45, 80; 46/9, 35;
50/14; 57/19, 21, 25, 27; 58/21; 59/6; 65/8; 77/11.
Peygamberler gayb bilmez: 6/50; 7/188; 10/20; 11/31, 133.
Peygamberler cret istemezler: 10/72; 11/29, 51; 12/104;
25/57; 26/109, 127, 145, 164, 180; 34/47; 42/23.
Peygamberlik davasnda olanlar: 6/93.
Putlara tapanlar: 4/50, 52, 117; 5/60; 6/71, 136, 139; 7/37,
189, 190, 191, 198; 9/1, 5; 10/17; 12/106, 108; 14/28, 30;
16/56, 75, 76, 86, 88; 17/56, 57; 18/102; 19/81, 82; 22/12, 13,
73; 25/3; 29/25, 68; 34/21; 35/13, 14, 40; 36/74, 75; 53/19,
25.

R
Ramazan ay: 2/185.

Rehin: 2/283, 284.

Ress ashab: 25/38; 50/14.
Riba: 2/275, 279; 3/130; 4/161.
Riya: 2/246, 264; 4/38; 8/84.
Ruh: 3/145, 185; 6/70; 7/28; 17/85; 21/35; 29/57; 31/34; 32/9;
69/8, 25, 27; 82/1, 5; 91/1, 10.
Ruhbanlk: 5/82; 9/31, 34; 24/36, 38; 57/27.
Ruhbanlk ve ona uymayan hristiyanlar: 57/27.
Rum: 30/2, 3, 4.
Rya: 12/5, 43, 100; 17/60; 37/105; 48/27.
Rzgar: 2/164, 266; 3/117; 7/57; 10/22; 14/18; 15/22; 17/168;
18/45; 21/81; 22/31; 24/43; 25/48; 27/63; 30/46, 51; 32/27;
33/9; 34/12; 35/9; 42/33; 45/5; 46/24, 25; 51/41, 42; 54/19,
20; 69/6, 7.

S
Sab melikesi: 27/29, 34, 42, 43.
Sabiler: 2/62; 5/69; 22/17.
Sadakalar ve zekat: Bkz. zekat ve sadakalar.
Saf: 2/158.
Salih (as): 7/73, 79; 11/61, 68; 26/141, 159; 27/45, 53; 54/23,
31; 91/11, 15.
Samir: 20/87, 88, 95, 96.
Sava: 2/156, 158, 168, 191, 193, 200, 216; 4/71, 76, 77, 84,
90, 91; 8/49, 65, 66; 9/20, 24, 29, 38, 42; 39/10; 41/34, 35.
Sava esirleri: 8/67, 71.
Sava yntem ve taktikleri: 4/71, 94, 104; 8/15, 18, 58, 61,
64, 67, 68; 5/33, 34; 16/92, 94.
Savata Allahn yardm: 2/124, 125, 249; 3/13, 110, 111,
121, 128, 160; 8/9, 10, 13, 19, 42, 43, 45, 62; 9/25, 26;
10/103; 30/4, 5, 47; 33/9, 25, 26, 27, 47, 57.
Savata bozguncular: 4/72, 73, 88, 91; 9/38, 57, 81, 84, 86,
89, 91, 96, 111; 33/9, 21.
Savata namaz: 4/101, 103.
Savatan kamak: 8/15, 16.
Savatan sorumlu tutulmayanlar: 24/61; 48/17.
Sayha (korkun ses ve sarsnt): 23/41; 29/37, 40; 30/25;
36/28, 29, 49, 53; 50/41, 42; 54/31.
Selam: 6/127; 8/61; 10/9, 10; 13/24; 19/62; 21/102; 25/63;
33/44; 39/73; 56/26.
Semd kavmi: 69/1, 7; 51/43, 46.
Semd milleti: 7/73; 9/70; 11/61, 68, 95; 13/9; 17/59; 22/44;
25/38; 27/45; 29/38; 40/30, 31; 50/14; 53/50, 51; 69/4, 5;
91/11.
Sidre-i Mnteh: 53/14, 16.
Sihir: Bkz. By.
Sorumluluk: 2/134, 139, 141, 281; 3/25, 30, 115, 195; 4/84,
110, 123; 6/132, 164; 9/105; 10/30, 41, 52; 11/112; 16/111;
17/13; 21/94; 24/54; 30/44; 36/54; 37/39; 39/70; 40/17, 40;
41/46; 42/15; 45/14, 21, 28; 46/19; 52/16, 21; 53/31, 39; 66/7;
74/38; 99/7, 8; 101/6, 9.
Sr: 6/73; 20/102; 27/15, 16, 19, 27, 38; 36/51; 39/68, 79, 81.
Sleyman (as): 2/102; 4/163; 6/84; 21/81, 82; 27/15, 44;
34/12, 14, 15, 21; 38/30, 40.
St anneler: 2/233.

ahitler: 2/154, 181, 282, 283; 3/169, 170, 171;

XXV

4/69, 135; 5/8; 9/52; 22/58; 25/72; 33/23; 47/4; 70/33, 35.
ahsi sorumluluk: 5/105; 6/31, 104, 164; 10/108; 16/25;
17/15; 27/74, 75; 34/25, 50, 52; 35/18; 39/7; 48/4, 5; 53/38;
81/14.
arap: 2/215, 219; 5/90, 91; 47/15.
efaat etmek: 2/255; 4/85; 10/3; 19/85, 87; 20/109; 21/28;
34/23; 40/18; 43/86; 82/19.
ehitler: 2/154; 3/169; 4/69.
ehitler ve Allahn onlara hazrladklar: 2/154; 3/157, 158,
169, 171, 174, 195; 4/69, 74; 9/111; 22/58, 59; 47/4, 6.
eytan ve insan: 4/118, 119; 7/27, 30, 200, 202; 14/22;
16/99, 100; 17/61, 65; 24/21; 29/38; 34/20, 21; 35/5, 6; 38/71,
85; 41/6; 43/36, 37, 38; 38/62; 47/25; 58/19; 59/16, 17.
eytann ademoluna dman oluu: 2/168, 169, 268;
4/119, 121; 5/91; 7/27; 14/22; 43/36.
eytann gayb haberlerini almaya almas: 15/17; 37/7,
11; 67/5; 72/8, 10.
eytann kovulmas: 2/34; 7/11, 12, 18; 15/28, 36, 40, 42;
38/71, 85; 41/117, 119.
eytanlar: 2/102; 4/118, 119, 120; 7/12, 18; 15/16, 18; 16/98,
100; 17/27, 53; 18/50, 51; 19/68, 72; 25/29; 35/6; 36/60, 62;
37/6, 10; 41/25; 43/37, 39; 58/10; 59/15, 16; 67/5.
iir ve airler: 26/221, 227; 36/69; 37/35, 36.
uayb (as): 7/85, 93; 11/84, 95; 26/176, 191; 29/36, 37.
kr: 2/52, 56, 152, 158, 172, 185, 243; 3/123, 144, 145;
4/147; 5/6, 89; 6/53; 7/10, 17, 58, 144, 189; 8/26; 10/22, 60;
12/38; 14/5, 7, 37; 16/14, 78, 114, 121; 17/3, 19; 21/80;
22/36; 23/78; 25/62; 27/19, 40, 73; 29/17; 30/46; 31/12, 14,
31; 32/9; 34/13, 15, 19; 35/12, 30, 34; 36/35, 73; 38/73; 39/7,
66; 40/61; 45/12; 46/15; 54/35; 56/70; 64/17; 67/23.

T
Tt (azgn ve sapknlar): 2/256, 257; 4/51, 60, 76; 5/60;
16/36; 39/17.
Taklitilik: 5/104; 7/28, 38; 9/30, 65; 10/78; 21/53; 31/21;
42/74; 43/22, 23.
Talak (boama): 2/225, 228, 233, 236, 237, 241, 242; 4/19,
21; 33/49; 58/3, 4; 65/1, 2, 4, 7.
Tlt: 2/247.
Tebk seferi: 9/38, 39, 81, 83, 90, 96, 102, 117, 118; 57/7.
Teheccd namaz: Bkz. gece namaz.
Temizlik ve temizlenmek: 2/222; 3/42; 5/6; 8/11; 56/79;
74/4.
Terazi ve lei doru tutmak: 6/152; 7/85; 11/83; 17/35;
26/181, 182; 55/9.
Tesettr: 24/30, 31, 60; 33/32, 33, 53, 55, 59.
Tevbe: 2/160; 3/86, 90, 135, 136; 4/17, 18, 26, 110; 5/39, 40;
7/135; 9/104, 112; 11/3, 5; 17/25; 19/60; 25/70, 71; 39/54, 59;
43/25; 66/8; 85/10.
Tevekkl: 3/159; 4/81; 5/11; 8/61; 9/51, 129; 10/85; 11/56;
25/58, 75; 26/216, 217; 27/79; 33/3, 48; 39/36, 38; 58/110;
64/13; 65/3; 73/9.
Tevrat: 3/3; 4/48, 65, 93; 5/43, 44, 46, 110; 6/157; 9/111;
21/105; 40/54; 46/12; 61/6; 62/5.
Teyemmm: 4/43; 5/6.
Tr: 2/63, 93; 4/154; 19/52; 20/80; 23/20; 28/44,
46; 52/1; 95/2.
Tbba milleti: 44/37; 50/14.

U
Uhud sava: 3/120, 122, 140, 144, 155, 157, 162, 165, 166,
168, 172.
Umre: 2/158, 195.
Uzeyr (as): 9/30.
Uzza: 53/19, 20.

mit ve mitsizlik: 12/87; 15/55, 56; 30/36, 37; 39/53.

mmetler: 2/158, 213; 7/34; 10/19, 47, 49.
stnlk: 4/95, 96; 6/123, 129, 165; 16/75, 76; 17/21; 21/72,
73; 33/66, 68; 34/31, 33.

V
Vahiy: 2/2, 4, 87, 118, 213; 4/163, 165; 6/7, 9, 91, 93; 10/47;
12/109; 13/7, 38; 17/95; 21/2; 31/27; 40/70; 42/51; 92/14, 16.
Vasiyyet: 2/180, 182; 4/9, 11, 12; 5/106, 107.
Vel edinmek: 3/118; 4/33, 144; 5/51, 55, 58; 9/71; 33/6;
60/1, 7, 9.

Y
Yamur: 7/57; 13/17; 16/10; 21/30; 22/63; 23/18; 25/53;
27/58; 31/34; 35/12; 39/21; 42/28; 43/11; 50/9; 55/19; 57/20.
Yahudiler: 2/62, 75, 80, 89, 91, 93, 96, 100, 104, 111, 113,
116, 118, 120, 135, 140, 146, 159, 174; 3/21, 23, 24, 52, 54,
67, 77, 78, 112, 181, 184, 199; 4/46, 51, 55, 60, 105, 107,
109, 151, 153, 157, 159, 161, 163; 5/18, 41, 45, 51, 62, 64,
68, 69, 82; 6/90, 114, 146; 7/156, 159, 169; 9/30, 31, 34;
16/118; 19/37; 58/26.
Yahya (as): 3/38, 41; 19/2, 15; 21/89, 90.
Yakub (as): 2/132, 133, 136, 140; 3/84, 93; 4/163; 6/84;
11/71; 19/6, 49, 58.
Yecc ve mecc: 18/94, 21/96.
Yes: 71/23.
Yemin: 2/224, 225; 5/89; 16/92, 94; 48/10; 66/2; 68/10.
Yemin keffareti: 5/89.
Yiyecekler ve gdalar: 2/168, 172, 173; 3/93, 94; 4/160; 5/1,
3, 4, 5, 87, 88, 93, 96, 118, 119, 121, 140, 142, 146, 150;
10/59; 16/66, 67, 114, 115; 22/28, 30.
Yolcu namaz: Bkz. misafir namaz.
Yolculuk: 8/41; 9/60; 17/26; 2/177.
Ynus (as): 6/86, 87; 10/98; 37/139, 148; 21/87, 88.
Ysuf (as): 12/3, 104; 40/34.

Z
Zafer: 3/13, 110, 111, 121, 128; 8/19, 42, 45; 33/26, 27.
Zakkum aac: 37/62, 66; 44/43; 56/53.
Zan: 6/116; 10/36; 49/12.
Zebaniler: 44/47, 50; 66/6; 74/31; 78/21; 96/18.
Zebr: 3/184; 4/163; 16/44; 17/55; 21/105; 26/96; 35/25;
54/43, 52.
Zekat ve sadakalar: 2/43, 83, 110, 177, 215, 254, 263, 265,
267, 270, 274, 277; 3/92, 134; 4/38, 77, 162; 5/12, 55; 6/141;
7/156; 8/3; 9/5, 11, 18, 58, 60, 67, 71, 75, 79, 99, 103, 104;
13/22, 23; 14/31; 17/26; 19/31, 55; 21/73; 22/35, 41, 78; 23/4;
24/37, 56; 25/67; 27/3; 30/39; 31/4; 32/16; 33/33; 34/39;
35/29; 36/47; 41/7; 51/19; 57/7, 18; 58/13; 63/10, 11; 64/16,
18; 69/30, 34; 70/24, 25; 73/20, 24; 93/10, 11; 98/5; 107/7.
Zekatn verilecei yerler: 9/60.
Zekeriyya (as): 3/18, 19, 25, 41, 57; 6/85; 19/2, 10; 21/89.
Zenginliiyle marann sonu: 18/32, 44; 28/76, 82.
Zeyd ve Zeyneb: 33/5; 37/69.
Zhr: 33/4; 58/2, 4.
Zina: 4/15, 25; 17/32; 24/2, 10; 25/68, 69; 33/30; 65/1.
Ziraat: 6/141; 13/4; 16/10, 11; 32/27, 42; 20/56, 63, 66.
Zulm: 4/148; 42/40; 51/59.
Zhd: 2/207; 4/66, 68; 22/34; 61/10, 13.
Zlkarneyn: 18/83, 98.
Zlkifl (as): 38/48.
Znnn (Ynus as): 21/87.

XXVI

Cz 1 Sure 1

Fatiha Suresi

Sayfa

1 FATHA SURES
Kur'an- Kerm'in ilk suresi. Mddesir sresinden sonra Mekke'de inmitir. 7 yettir. 27 kelime, 140
harftir. Kur'an'n ilk sresi olduu iin a yapan, aan manasna "Ftiha" denilmitir.
Ftiha, "alacak eylerin ba, ilk alacak yer" demektir. Mukabili "htime"dir. Bu sreye, Allah kelmnn banda bulunduu
yahut namazda ilk okunan sre veya tmyle ilk inen sre olarak Ftiha sresi denilmitir. Resulullah (a.s) yle buyurmutur:
"Allah Tevrat'ta da ncil'de de mmu'l-Kur'n (Kur'n'n anas olan Fatiha sresi) gibisini indirmemitir. es-Seb'ul-Mesani odur.
Yce Allah da buyuruyor ki o, benim ile kulum arasnda ikiye pay edilmitir. Kuluma da istedii verilecektir."1

Kovulmu eytandan


Allaha snrm
Kovulmu eytandan Allah'a snrm.

Rahim olan Rahman

Allahn Adyla

1) Rahman (esirgeyen), Rahim (balayan) Allahn adyla

alemlerin
Rabbi
Allah iindir Hamd

2) Hamd, alemlerin Rabbi Allah iindir.

Rahimdir Rahmandr


3) Rahmandr, Rahimdir.

Din gnnn malikidir

4) Din gnnn malikidir.

yardm dileriz

ve yalnz senden
ibadet eder Yalnz sana

5) Yalnz sana ibadet eder ve yalnz senden yardm dileriz.

doru
yola

Bizi ilet
6) Bizi doru yola ilet!

gazaba

deil
Kendilerine

nimet verdiklerinin

yoluna

ve sapanlarnkine
urayanlarn

7) Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna; gazaba urayanlarn ve sapanlarnkine deil

Amin: Allahm kabul et anlamndadr. Fatihay okumayann namaz yoktur;2 bu nedenle her mslmann, hangi rktan olursa
olsun fatihay renmek iin btn gcn kullanmas gerekir.

Cz 1 Sure 1

Bakara Suresi

Sa yfa 1

2 BAKARA SRES
Kur'an- Kerm'in 2. ve en uzun suresi ve Medine'de ilk nazil olan suredir. 286. ayeti oldu u iin tamamlanmas onbir
yl srmtr. Ayet says 286, kelimeleri 6120, harfleri 25500dr. Ayrca bu sre -mfessrlerden bir ksmna grebine yakn haber, sekizyzden fazla emir, dokuzyze yakn yasak kapsamaktadr. Ona Bakara denilmesinin sebebi,
Ms (a.s)n, bir sr kurban edilmesi iin verdii emrin, srailoullar tarafndan savsaklanmas ve yerine
getirilmemesiyle ilgili kssann bu srede anlatlm olmasdr. nk Bakara kelimesi, erkek olsun dii olsun, ift
sren, su dolaplarn dndren, araba eken ve benzeri ilerde kullanlan sra verilmi bir isimdir.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman (esirgeyen), Rahim (balayan) Allahn adyla

Mim LamElif
1) Elif, Lam, Mim.1
Elif Lam Mim. Kur'n- Kerm'in yzondrt sresinden yirmi dokuzu bu tr harflerle balar. Bu harflere "Hurufu Mukattaa" denir. Yirmi dokuz
srenin banda gelen bu harfler 14 tanedir. Hurufu mukattaa denilen bu harflerin gerek manasn ancak Allah (c.c.) bilir. 2

muttakiler iin
hidayettir Kendisinde hibir phe
olmayan kitap
bu
2) Kendisinde hibir phe olmayan bu kitap (Kuran), muttakiler iin hidayettir.

eylerden de Ve namaz
dosdoru klarlar
gayba
iman ederler
O kimseler ki

infak ederler
kendilerini rzklandrdmz
3) O kimseler ki (muttekiler) gayba iman ederler, namaz3 dosdoru klarlar ve kendilerini rzklandrdmz eylerden
de infak ederler.

senden nce
indirilenlere
ve sana indirilene
iman ederler
onlar ki
Ve
kesin olarak inanrlar
onlar ahirete de

4) Ve onlar ki sana indirilene ve senden nce indirilenlere iman ederler, onlar ahirete de kesin olarak inanrlar.

kurtulua erenlerdir
onlar ite Rablerinden
bir hidayet zeredirler
te onlar
5) te onlar, Rablerinden bir hidayet zeredirler; ite onlar kurtulua erenlerdir.
bn Cerir'in Mcahid'den rivayetle tahric ettiklerine gre Bakara Sresinin ilk be yeti m'minler, onlar takip eden iki yeti kfirler, ondan sonraki
13 yet de mnafklar hakknda nazil olmutur.4

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

(6)

(7)

( 8)

Sayfa 2

hastalk vardr Onlarn kalplerinin iinde

hastalklarn Allah da onlarn artrmtr
ok ackl Bir azap vardr

onlar iin
Yalanlamalarndan
tr
10) Onlarn kalplerinin iinde hastalk vardr. Allah da
onlarn hastalklarn artrmtr. Yalanlamalarndan tr
onlar iin ok ackl bir azap vardr.

(9)

fesat
onlara denildii
zaman Ve
ancak derler yeryznde
karmayn
slah edicileriz

Biz

(10)

11) Ve onlara: Yeryznde fesat karmayn!" denildii

zaman: Biz ancak slah edicileriz" derler.

( 11)

(12)

(13)

( 14)

( 15)

(16)

birdir
kafir olan kimseleri
Muhakkak ki

uyarmasan uyarsan da kendileri iin

iman etmezler
da
6) Muhakkak ki kafir olan kimseleri uyarsan da uyarmasan
da kendileri iin birdir; iman etmezler.

onlarn zerini
Allah mhrlemitir

ve kulaklarn
zerini
Ve kalplerinin
Ve perde vardr
Gzlerinin zerinde de
ok byk
bir azap

onlar iin vardr
7) Allah onlarn kalplerinin zerini ve kulaklarn
mhrlemitir; ve gzlerinin zerinde de perde vardr. Ve
onlar iin ok byk bir azap vardr.
bn Abbs Bakara 6 yetinin Hz. Peygamber zamannda Medine
civarnda bulunan Yahudiler hakknda inmi olduunu sylemektedir.
Onlar, Hz. Muhammed'in, Allah'n onlara ve btn insanlara gnderdii
son eli olduunu herkesten daha iyi bildikleri halde onu (herkesten nce
tasdik edip ona iman etmeleri gerekirken tam tersine) onu yalanladklar
iin onlar azarlamak ve sulamak zere Allah Teal bu yeti
indirmitir.180

yleleri de vardr ki
insanlardan

Ve
gnne Ve Allaha biz iman ettik Derler

onlar halbuki deillerdir
ve ahiret

mmin

8) Ve insanlardan yleleri de vardr ki: Biz Allah'a ve
ahiret gnne iman ettik" derler ve halbuki onlar m'min
deillerdir.
Mfessirler, bu yet-i kerimenin mnafklardan bir topluluk hakknda
indiinde ve bu yette zikredilen sfatlarn mnafklarn sfat olduunda
ittifak etmilerdir.181

Ve
Allah Aldatmaya alyorlar
bakasn oysa aldatmyorlar

iman edenleri
da farknda deiller

Kendilerinden

9) Allah ve iman edenleri aldatmaya alyorlar; oysa
kendilerinden bakasn aldatmyorlar da farknda
deiller...

fesatdrlar

onlar Dorusu Dikkat edin
farknda deiller

ne var ki
ve
12) Dikkat edin! Dorusu onlar fesatdrlar; ve ne var ki
farknda deiller.
Onlara: Yeryznde fesat karmayn, denildiinde, Biz ancak slah
edicileriz, derler." yetinde her ne kadar kyamete kadar gelecek
mnafklar kastedilmekte ise de Hz. Peygamber zamannda yaam
mnafklar hakknda inmitir.5

man edin onlara Denildii

zaman Ve
Biz
Derler nsanlarn
man ettii
gibi
O
man ettii
gibi iman eder miyiz

Dorusu onlar Dikkat edin aklszlarn

ve ne var ki
aklszlarn ta kendileridir
Bilmiyorlar

13) Ve onlara: nsanlarn iman ettii gibi iman edin"
denildii zaman: Biz o aklszlarn iman ettii gibi iman
eder miyiz?" derler. Dikkat edin! Dorusu onlar aklszlarn
ta kendileridir; ve ne var ki bilmiyorlar.

man edenlerle
karlatklar zaman Ve
Babaa kaldklarnda
ise man ettik Derler
phesiz biz derler eytanlar ile
ile
alay

Biz

Sadece Sizinle beraberiz

edicileriz
14) Ve iman edenlerle karlatklar zaman: "man ettik
derler, eytanlar ile babaa kaldklarnda ise: phesiz
biz sizinle beraberiz; biz sadece alay edicileriz" derler.
Bu ayet-i kerimenin Abdullah b. beyy ile mnafk arkadalar hakknda
nazil olduunu kaydederler. Bu mnafk nce Eb Bekir, mer ve Ali'yi
(r.anhum) yzlerine kar vmt. Daha nce de onlar hakknda kendi
arkadalarna: "Bu kt aklllar sizler nasl savp gnderdiime dikkat
edin!" demiti. Bunun zerine bu ayet-i kerime nazil oldu.6

mhlet verir Ve onlarla alay eder

Allah
azgnlklar

ierisinde
kendilerine
bocalar bir halde

15) Allah onlarla alay eder ve azgnlklar ierisinde bocalar
bir halde kendilerine mhlet verir.

satn alan kimselerdir

te onlar
kar getirmedi

hidayete kar sapkl

Doru
Ve olmadlar Al verileri
yolu bulanlardan
16) te onlar, hidayete kar sapkl satn alan kimselerdir.
Al verileri kr getirmedi ve doru yolu bulanlardan
olmadlar.
(*)man karlnda kfr, hidayet, Kur'an, nur dosdoru yol karlnda
da sapkl, batl, karanl ve kmaz yolu alan her kimse iin ceza ve
ikab sz konusudur. nk byle yapanlar sermayelerini kaybetmi
olurlar. Onlarn sermayeleri ise sahip olduklar selim ftrat ve gerekleri
idrak etmek iin akli yetenektir. Bilindii gibi insanlar btn sermayesini
yitiren ve her hangi bir ticarette yapt zarar telafi edemeyen, zarar eden
taciri ahmak ve anlay kt olmakla nitelendirir. te mnafkn durumu da
aynen byledir.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

kimsenin durumu gibidir ki Onlarn durumu

aydnlatnca
bir ate yakan

Onlarn nurunu Allah giderdi etrafn

karanlklar

ierisinde onlar brakt Ve
Grmez bir halde


17) Onlarn durumu, bir ate yakan kimsenin durumu
gibidir ki, etrafn aydnlatnca Allah onlarn nurunu giderdi
ve onlar karanlklar ierisinde grmez bir halde brakt.

artk onlar krdrler

dilsizdirler Sardrlar

dnmezler


18) Sardrlar, dilsizdirler, krdrler; artk onlar dnmezler.

boalan iddetli yamur gibidir ki Ya da

gk
karanlklar

iinde vardr gkten

tkarlar


Ve imek

grlts

kulaklarna

Parmaklarn
lmek
korkusuyla yldrmlardan

epeevre kuatandr

phesiz Allah
kafirleri
19) Ya da gkten boalan iddetli yamur gibidir ki, iinde
karanlklar, gk grlts ve imek vardr. Yldrmlardan
lmek korkusuyla parmaklarn kulaklarna tkarlar.
phesiz Allah kafirleri epeevre kuatandr.
Sad ibni Cubeyr'den. O demi ki: Bu yet Yahudiler hakknda nazil
olmutur. Allah'n Resl (a.s)'nn kn bekliyor ve onunla Araplara
kar zafer kazanacaklar, Araplara galebe alacaklar umudunu izhar
ediyorlard ama knca onu inkr ettiler. te Hz. Peygamber'in kn
beklemeleri (aydnlanmak zere) ate yakmalarna, kndan sonra inkr
etmeleri de yaktklar atein aydnlnn zevaline benzetilmitir.182

kapverecek

imek
neredeyse
Onlar aydnlatt zaman gzlerini
karard
zaman Ve Onda yrrler

dileseydi dikiliverirler Onlar zerine

Onlarn iitmelerini
elbette giderirdi Allah

Allah phesiz
grmelerini ve de

her zerine
Kadirdir eyin
20) imek neredeyse gzlerini kapverecek. Onlar
aydnlatt zaman onda yrrler. Ve onlar zerine
karard zaman dikiliverirler. Allah dileseydi elbette
onlarn iitmelerini de grmelerini de giderirdi. phesiz
Allah her eyin zerine kadirdir.

Rabbinize badet edin

nsanlar
Ey
sizden ncekileri

Ve Sizi yaratan

Ki korunasnz

21) Ey insanlar! Sizi ve sizden ncekileri yaratan Rabbinize
ibadet edin ki korunasnz.
(*)Yce Allah bu ayet-i kerimelerde durumlarn aklamak, onlarn kt
ilerini, kt fiillerini beyan etmek, onlar ibretli bir ekilde
cezalandrmak, gizlediklerini aa kartp rsvay etmek zere
mnafklarn durumuna dair iki misal vermektedir. nk mnafklar
insanlk iin bir fitnedir, mmet ierisinde bir hastalktr. Misaller
vermek ise birtakm hususlar aklamak, gizli ve ancak dnlerek
anlalan eyleri ak ve hissedilir olarak aa kartmak iin Kur'an'n
izledii bir yntemdir. Bu iki misal mnafklarn huzursuz, akn ve
tutarsz durumlarn, ilerinin iyzlerinin abucak aa kn
tablolatrd.

bir yeryzn
sizin iin kld

O ki
ndirip
Ve Bir bina g de
ve dek

Onunla kartt
su gkten


Artk
sizin iin rzk olan rnler

siz de bildiiniz
eler Allaha komayn
halde

Sayfa 3

(17)

( 18)

(19)

( 20)

( 21)

(22)

( 23)

(24)

22) O ki; yeryzn sizin iin bir dek ve g de bir bina

kld. Ve gkten su indirip onunla sizin iin rzk olan
rnler kartt. Artk siz de bildiiniz halde Allah'a eler
komayn.

eyden phe
iindeyseniz eer
Ve
Siz de Kulumuz
zerine
ndirdiimiz
Onun benzerinden
Bir sure getirin
baka

ahitlerinizi de
arn
Doru kimseler
iseniz Eer
Allahtan
23) Ve eer kulumuz zerine indirdiimiz eyden
phe iindeyseniz, siz de onun benzerinden bir sure
getirin! Allahtan baka ahidlerinizi de arn; eer
doru kimselerseniz.
Mrikler Kur'n' iittikleri zaman: "Bu, Allah'n szne benzemiyor. Biz
dorusu onun Allah kelm olduundan pheliyiz." demilerdi de yet
bunun zerine nazil oldu.
Elbetteki bu mriklerin ilk rnekleri asr- saadette Kur'n'n ilk
muhatablar olan Mekke mrikleri olmakla birlikte Kur'n'n bu meydan
okumas kyamete kadar btn inkarclar hakknda geerlidir.7

ki asla
yapamazsanz ayet

o ateten o halde saknn yapamayacaksnz
talar
Ve insanlar
yakt ve olan
kafirler iin hazrlanm


24)ayet yapamazsanz, -ki asla yapamayacaksnz-, o halde
kafirler iin hazrlanm ve yakt insanlar ve talar olan o
ateten saknn.
(*)Arap dilini bilen ve kelamn eitli kalplara gre ald manay anlayan
kimseler, Kur'an'n tamamnn son derece ak olduunu grrler.
Mademki Kur'an'n bir benzerini getiremeyeceksiniz, o halde Allah'n
azabndan korkunuz ve O'nun inkarclar iin hazrlam olduu
Cehennem ateinden saknnz. Yani, tututurma maddesi olarak kfirlerin
ve onlarn, Allah' brakarak tapm olduklar putlarn kullanld
cehennem ateinden saknnz.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 25)

(26)

(27)

( 28)

(29)

ve iman edip kimseleri
mjdele
Ve
onlar iin Muhakkak
salih
amel ileyen
Altndan

Akan
cennetler vardr

rzklandrldklarnda Her Nehirler

Derler rzk olan rnlerden
Orada
daha nce

rzklandrldmzdr Bu
birbirinin benzeri olarak Onlara verilecektir
eler de
Orada vardr Onlar iin Ve
srekli Orada Onlar tertemiz klnm

kalcdrlar
25) Ve iman edip ve salih amel ileyen kimseleri mjdele!
Muhakkak onlar iin altndan nehirler akan cennetler
vardr.
Orada
rzk
olan
rnlerden
her
rzklandrldklarnda:
"Bu,
daha
nce
rzklandrldmzdr derler. Onlara birbirinin benzeri
olarak verilecektir. Orada onlar iin tertemiz klnm eler
de vardr. Ve Onlar orada srekli kalcdrlar.
(*)Mfessirler yle der: Cennet ehline rzk olarak cennet meyveleri
verilir. O rzkonlara melekler getirir. Onlara ikinci defa sunulduunda:
"Bu, daha nce bize getirdiiniz eydir" derler. Melekler: "Ey Allah'n
kulu, ye. Rengi ayn olmakla beraber tad farkldr." derler

ekinmez

Allah Dorusu

bir sivrisinei
misal vermekten


ondan daha stn olan herhangi bir eyi
bilirler ki
iman edenler
Gerekten
Ve Rablerinden
bir haktr

O kesinlikle
derler Kafir olanlar ise olan kimseler

misal ile Bu Allah Kastetmitir Neyi

hidayete Ve pek ounu Onunla saptrr

Ve Bir ounu da Onunla erdirir

Fasklardan
bakasn Onunla Saptrmaz

Sayfa 4

26) Dorusu Allah bir sivrisinei veya ondan daha stn

olan herhangi bir eyi misal vermekten ekinmez.
Gerekten iman edenler bilirler ki, o kesinlikle Rablerinden
bir haktr. Ve Kafir olanlar kimseler ise: Allah bu misal ile
neyi kastetmitir? derler. Onunla pek ounu saptrr. Ve
bir ounu da onunla hidayete erdirir. Ve onunla
fasklardan bakasn saptrmaz.
Allah Teal, Kurn'da sinek ve rmcei zikredince mrikler: "Acaba
sinek ve rmcein nesi var da (Kur'n'da) anlyorlar?" dediler de Allah
Teal bunun zerine bu yeti indirdi.8

Allahn ahdini
bozarlar
Onlar ki

eyi Keserler

Pekitirilmi sznden sonra

kendisiyle
Allahn
Emrettii

fesat karrlar

Ve birletirilmesini

hsrana
onlar te Yeryznde

urayanlardr.
27) Onlar ki, Allah'n ahdini pekitirilmi sznden sonra
bozarlar, Allah'n kendisiyle birletirilmesini emrettii eyi
keserler ve yeryznde fesat karrlar. te onlar hsrana
urayanlarn ta kendileridirler.
Ashb- Kiram arasndan bir gruptan unu rivayet etmektedir: an yce
Allah mnafklara: "Onlarn misali bir ate yakann hali gibidir" (ayet 17)
ile: "yahut boanan yamur gibidir" (ayet 19) buyruklarnda mnafklara
ait bu iki misali verince mnafklar, Allah byle misaller vermekten daha
yce ve daha stndr, dediler. Bunun zerine yce Allahta; "Gerekten
Allah bir sivrisinei... misal vermekten ekinmez... te onlar hsrana
urayanlarn ta kendileridir" buyruklarn indirdi.9

Allaha kar inkarc oluyorsunuz

nasl

sonra Sizi diriltti
ller siz idiniz de
Sizi diriltecektir
sonra da Sizi ldrecek
dndrleceksiniz

yalnz Ona sonra
28) Allaha kar nasl inkarc oluyorsunuz? Siz ller idiniz
de sizi diriltti; sonra sizi ldrecek, sonra da sizi
diriltecektir. Sonra yalnz O'na dndrleceksiniz.
(*)Yaratan Allah' nasl inkr ediyorsunuz?" Halbuki siz babalarnzn
sulbnde ve annelerinizin rahimlerinde, yokluk aleminde bir nutfe idiniz
de, sizi yaratp dnya yzne kartt Sonra eceliniz geldiinde sizi
ldrecek" Daha sonra sizi kabirlerinizden yeniden diriltecek "Sonra da,
kyamet gnnde hesap ve ceza iin O'na dndrleceksiniz."Daha sonra
Yce Allah, ldkten sonra dirilmenin mmkn olduunu gsteren
delili zikretti.

ne varsa Sizin iin yaratan

Odur
istiva edip
sonra hepsini
yeryznde

yedi
Onlar dzenleyen
ge

hakkyla
eyi

her O gk halinde

bilendir
29) Yeryznde ne varsa hepsini sizin iin yaratan, sonra
ge istiva edip yedi gk halinde onlar dzenleyen O'dur.
O, her eyi hakkyla bilendir.
(*)nsan, kendi yaratl zerinde durup dnd kadar, iinde yaad
u leme de gz evirip bakmaldr. Nitekim yukardaki iki yet,
dnebilen akllara, nce insann, sonra da yeryzyte gkyznn
yaratlna iaretle bu yolu gstermi ve ancak bu yolun, Allah'n varl ve
birlii inancna gtren en emin bir yol olduunu ortaya koymutur. Bu
bakmdan insann, nce kendine, sonra da d leme ynelip bakmas ve
grd eylerin nasl vcd bulduunu dnmesi gerekir: Yeryznn
ve yeryznde bulunan her eyin, sonra gkyznn ve gkyznde
bulunan her eyin, bir yaratc olmadan, kendi kendine vcd bulmas
mmkn mdr? Btn bunlarn bir yaratcs olmas gerekirken, insann
hal Allah' inkr etmesi dnlebilir mi?

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

Rabbin
buyurmutu da
hani
Ve
yaratacam

Muhakkak ben Meleklere

onlar demilerdi bir halife
yeryznde

Fesat
bir kimse
Orada mi yaratacaksn


kanlar dkecek

Ve Orada karacak
seni hamd ile

tesbih etmekteyiz

Oysa biz

buyurmutu
Seni takdis etmekteyiz
Ve
phesiz ben
Sizin
eyleri Bilirim
bilmediiniz
meleklere183:

30) Ve hani Rabbin

Muhakkak ben
yeryznde bir halife yaratacam buyurmutu da onlar:
Orada fesat karacak ve kanlar dkecek bir kimse mi
yaratacaksn? Oysa biz seni hamd ile tesbih ve takdis
etmekteyiz demilerdi. phesiz ben sizin bilmediiniz
eyleri bilirim buyurmutu.

Sonra btn isimleri

Ademe retti

Meleklere
Onlar
gstererek

isimleriyle
bana haber verin buyurdu

doru kimseler
iseniz Eer
bunlar
31) Ademe184 btn isimleri retti. Sonra onlar
meleklere gstererek: "Eer doru kimseler iseniz
bunlar isimleriyle bana haber verin" buyurdu.

yoktur seni tesbih ederiz
dediler
Senin bize rettiinden
baka lmimiz
Ve
alim yalnz sen
phesiz sensin

hakim olan
32) Seni tesbih ederiz. Senin bize rettiinden baka
ilmimiz yoktur. phesiz Alim (her eyi bilen) ve Hakim
(her eye g yetirici) olan sensin, yalnz sen dediler.

onlara bildir Adem Ey buyurdu ki

Onlara bildirince bunlar isimleriyle

demedim mi ki
buyurdu
Onlar isimleriyle

gaybn
bilirim
phesiz ben Size
bilirim

yerin
Ve gklerin


Ve gizlediklerinizi de
akladklarnz

33) "Ey Adem! Bunlar isimleriyle onlara bildir" dedi.
Onlar isimleriyle onlara bildirince de: Size demedim mi
ki, phesiz ben gklerin ve yerin gaybn bilirim;
akladklarnz ve gizlediklerinizi de bilirim buyurdu.

Meleklere Biz demitik de hani Ve

hemen secde ettiler Ademe secde edin

kibirlendi
ve Kand blis
mstesna
kafirlerden
oldu
Ve
34) Ve hani biz meleklere: "Adem'e secde edin demitik
de hemen secde ettiler. blis185 mstesna. Kand ve
kibirlendi ve kafirlerden oldu.
(*)Yce Allah ile melekler arasndaki bu kssa veya karlkl konuma,
anlalr olmay salamak iin akl ile kavranlan birtakm anlamlan
hissedilir tablolarla aa karmak suretiyle bir eit temsili ifadedir. Bu
kssada an Yce Allah, dem (a.s.)' Allah adna yeryznde halifesi
semesi ile insan ne derece ereflendirdiini gstermektedir. Ayrca
meleklerin bilemedii dili ona retmesi, insanlara bu yce yaratcya
iman etmeyi vcib klan hususlardandr. Kfr ve inat hi bir kimseye
yakmaz. Bu ekilde bu buyruklar kafirlerin azarlann devam
ettirmekte, Allah'n onlar zerindeki nimetlerin hatrlatlmas srmektedir.

Sayfa

(30)

( 31)

( 32)

(33)

(34)

( 35)

(36)









(37)

Sen
yerlein

Adem Ey dedik ki Ve
Orada yiyin bu cennette ein

Ve
fakat dilediiniz yerde


bol bol

yoksa ikiniz de Aaca
u yaklamayn
zalimlerden

olursunuz
35) Ve dedik ki: "Ey Adem! Sen ve ein bu cennette yerlein
ve orada dilediiniz yerde bol bol yiyin; fakat u aaca
yaklamayn; yoksa ikiniz de zalimlerden olursunuz."

eytan

Bunun zerine o ikisini kaydrd
ve onlar kartt

oradan

inin Dedik ki bulunduklar yerden
sizin iin Dman olarak
kiminiz kiminize

Ve
yerleim yeri
Yeryznde
vardr
belli bir vakte kadar
geimlik
36) Bunun zerine, eytan o ikisini oradan kaydrd ve
onlar bulunduklar yerden kartt. Dedik ki: Kiminiz
kiminize dman olarak inin. Yeryznde sizin iin belli bir
vakte kadar yerleim yeri ve geimlik vardr.

Rabbinden
Adem Derken ald
nk tevbesini kabul etti
kelimeler

Ve Rahim olan Tevvab
yalnz O Odur
37) Derken Adem Rabbinden kelimeler ald. Tevbesini
kabul etti. nk Tevvab (tevbe edilen) ve Rahim
(balayc) olan Odur, yalnz O.
(*)Yce Allah'n insann hangi cihetlerden ann ve erefini ycelttiini
aklamaya devam etmektedir. Burada szkonusu edilen husus ise
insanlarn yaratlnn balang dnemlerinde cennetteki durumudur. u
kadar var ki, hikmet-i ilhi, onun yeryznde kalmasn ve kinat imar
etmek olan bir misyon ile grevlendirilmesini eytana, eytann hilelerine
kar yaplacak mcadelede insann meziyetinin ortaya kartlmasn
gerekli grmtr.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 38)

(39)

(40)

Sayfa

tasdik edici
indirdiime
iman edin
ve olmayn Beraberinizdekini olarak
deimeyin
Onu inkar edenlerin lki

Ve yalnz
az bir pahaya Ayetlerimi de
benden saknn benden
41) Beraberinizdekini tasdik edici olarak indirdiime iman
edin ve onu inkar edenlerin ilki olmayn! Ayetlerimi de az
bir pahaya deimeyin ve benden yalnz benden saknn.

Bu yet-i kerime her ne kadar srailoullarna mahsus ise de bu konuda

onlar gibi davranan herkes bu yetin hkmne girer. Yani bir hakk
deitirmek veya iptal etmek iin rvet alan veya retmesi vacip olan bir
eyi bir cret almakszn retmekten veya kendisinden bir bakasnn
ed edemiyecei bir ilmi yine cret almakszn ed etmekten kanan
kimseler bu yetin hkm ve tehdidi altna girer.10

(42)

batlla

Hakk

kartrmayn
bildiiniz halde
Hakk

gizlemeyin

(41)

( 43)

42) Hakk batlla kartrmayn ve bildiiniz halde hakk

gizlemeyin.

( 44)

( 45)

Yahudiler: "Muhammed peygamber olarak gnderilmitir ama bizden

bakalarna." demilerdi. te onlarn "Muhammed peygamber olarak
gnderilmitir." szleri hak, "bizden bakalarna gnderilmitir." szleri
ise btldr..

( 46)

verin namaz
Bir de dosdoru kln
rku edenlerle
Ve siz de rku edin zekat
birlikte

( 47)

43) Bir de namaz dosdoru kln, zekat verin ve rku

edenlerle birlikte siz de rku edin.

(48)

iyilii nsanlara
emredersiniz de

Oysa siz kendinizi
unutur musunuz


hala akletmez
o kitab
okuyorsunuz

misiniz

Hepiniz
oradan inin Dedik ki
kim
bir hidayet benden size gelir de
korku yoktur

benim hidayetime
uyarsa
zlecek

onlar deillerdirVe Onlar iin

de

44) nsanlara iyilii emredersiniz de kendinizi unutur

musunuz? Oysa siz o kitab okuyorsunuz. Hala akletmez
misiniz?

38) Dedik ki: "Hepiniz oradan inin, benden size bir hidayet
gelir de kim benim hidayetime uyarsa, onlar iin korku
yoktur ve onlar zlecek de deillerdir.

Ve namaz
Sabr ile
yardm isteyin

huu

ar gelir Bu, phesiz
duyanlardan bakasna

yalanlayanlar var ya inkar edip

Ve
ate halkdrlar

ite onlar ayetlerimizi
srekli kalcdrlar Orada Onlar
39) Ve inkar edip ayetlerimizi yalanlayanlar var ya; ite
onlar ate halkdrlar; onlar orada srekli kalcdrlar.

nimetimi hatrlayn Ey srailoullar

Ve yerine getirin ki Size verdiim


ahdinizi Ben de yerine getireyim
Ahdimi
benden korkun Ve yalnz benden

40) Ey srailoullar!186 Size verdiim nimetimi hatrlayn ve
ahdimi yerine getirin ki ben de ahdinizi yerine getireyim ve
benden, yalnz benden korkun.
(*)Kinat yaratan, btn varlk alemini terbiye eden Allah, tevhidi
(Hakk' bir bilme), nbvvet (peygamberlik)i ve maad (dnlecek ikinci
hayat) dosdoru inananlarn gnllerine zerkedip doyurucu mhiyette
deliller sergiledikten sonra btn insanlar kapsayan nmetlerini, onlara
bahettii stn kerametleri bir inci dizisi halinde sralad. Bunu mteakip
tavsiye, nisyan, pimanlk, tevbe, hidyet ve mafiret tbirlerini iine alan
gemi hdiselerden bahsederek rnekler verdi.

srailoullar Allah'a itaat etmeyi, ondan korkup takvl olmay, iyilik

yapmay emrediyor, kendileri ise bunlara uymuyorlard. Yce Allah da
bundan dolay onlar knad.11

45) Sabr ve namaz ile yardm isteyin. Bu, phesiz huu

duyanlardan bakasna ar gelir.

Onlar phesiz kesin olarak bilirler

Ve yine phesiz Rablerine kavuacaklarn
dneceklerini

yalnz Ona
46) Onlar, phesiz Rablerine kavuacaklarn ve yine
phesiz yalnz O'na dneceklerini kesin olarak bilirler.

nimetimi hatrlayn Ey srailoullar

sizi Ve gerekten size verdiim


alemler zerine

stn kldm
47) Ey srailoullar, size verdiim nimetimi ve sizi alemler
zerine gerekten stn kldm hatrlayn.

deyemeyecei
gnden de saknn ki
kabul bir ey
kimse iin

Kimsenin

Ve alnmaz
hi bir efaat

ondan edilmez
Kendilerine yardm

Fidye de

Ondan
da edilmez
48) Kimsenin kimse iin hi bir ey deyemeyecei gnden
de saknn ki, ondan bir efaat kabul edilmez ve ondan fidye
de alnmaz. Kendilerine yardm da edilmez.
Bu yetin nzul sebebi udur: srail oullar: ''Bizler Allah'n oullar,
dostlar ve peygamberlerinin ocuklaryz ve babalarmz bize efaati
olacaklardr." diyorlard. Allah Teal da onlara, kyamet gn onlardan
fidyenin de efaatlerin de kabul edilmeyeceini bildirdi.12

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

hanedanndan

sizi kurtarmtk ki
hani Ve
en ktsn size tattryorlard Firavun


oullarnz boazlyorlar
azabn

kadnlarnz da sa brakyorlard

Bir imtihan bunda sizin iin vard

Rabbinizden
ok byk
49)Ve hani sizi Firavun187 hanedanndan kurtarmtk ki,
oullarnz boazlayp kadnlarnz ise sa brakarak size
azabn en ktsn tattryorlard. Bunda sizin iin
Rabbinizden ok byk bir imtihan vard.

Sayfa

(49)

(50)
( 51)

(52)

denizi
Sizin iin Hani yarm hani ve
da bomutuk
Ve sizi kurtarmtk


ki siz

Firavun

hanedann

gryordunuz

50)Ve hani sizin iin denizi yarm ve sizi kurtarmtk.

Firavun hanedann da bomutuk, ki siz gryordunuz.

Krk
Musaya biz vaadetmitik
hani ve
o buzay

Siz (ilah) edindiniz

sonra gece
Zalimler olarak onun ardndan

51) Ve hani biz Musaya188 krk gece vaadetmitik; sonra siz
onun ardndan zalimler olarak o buzay (ilah) edindiniz.
Krk gece. Bu bahis Ahd-i Atyk'n Huruc blmnde geer (24, 32).
Yalnz Ahd-i Atyk'te buzay yapan, Hrn'dur, Kurn'sa 20. srenin
94. yetinde Hrn'un bunu yapmadn, hatt bu hususta
srailoullarna tler verdiini, fakat Samri'nin onlar kandrarak bu ii
yapt anlatlr.

ardndan
Sizi
affetmitik
Sonra
kredersiniz diye

belki bunun
52) Sonra bunun ardndan belki kredersiniz diye sizi
affetmitik.

kitab
Musaya vermitik hani Ve
hidayete erersiniz diye
belki ve furkan

53) Ve hani belki hidayete erersiniz diye Musa'ya kitab ve
furkan vermitik.
Furkan: Hakk batldan ayran demektir. Allahn btn kitaplar hakk
batldan ayrmak iin gelmilerdir. Ayetlere, mucizelere, hadislere ve
geree dayal ilimlerin hepsine de bu manada furkan denilir.
Kendisi urunda kaza ve kaderine kar sabreden bir kimseye Allah, onun
urad musibetlere bedel olarak kendisinin gerek dostlar ile arkadalk
nimetini verir. te srailoullar Firavun ve kavminin bellarnn
skntlarna sabrettiler, Allah da onlardan peygamberler ve hkmdarlar
kard, hi bir kimseye vermedii eyleri onlara verdi.

Ey kavmine Musa demiti ki

hani ve
zulmettiniz

gerekten siz Kavmim

o buzay

edinmekle kendinize

yaratannza hemen tevbe edin de
Daha hayrldr
Bu nefislerinizi
ldrn
bunun

yaratannz katnda
Sizin iin
phesiz ki O zerine tevbenizi kabul etti

Rahimdir Tevvabdr
54) Ve hani Musa kavmine demiti ki: "Ey kavmim!
Gerekten siz o buzay (ilah) edinmekle kendinize
zulmettiniz; hemen yaratannza tevbe edin de nefislerinizi
ldrn. Bu yaratannz katnda sizin iin daha hayrldr.
Bunun zerine tevbenizi kabul etti. phesiz ki O, Tevvab
(tevbe edilen)dr, Rahim (balayan)dir.

(53)

(54)

( 55)

(56)




(57)

asla

Ey Musa siz demitiniz de hani ve
Allah grnceye kadar
sana inanmayz
bir saika
hemen arpmt
Apak

ki siz gryordunuz

55) Ve hani siz; Ey Musa! Allah apak grnceye kadar
sana asla inanmayz" demitiniz de sizi hemen bir saika
(yldrm) arpmt, ki siz gryordunuz.
Saika: nsann grd veya yakaland, dehetinden dolay aklnn gittii
veya baz duyu organlarn kaybettii, yahut ondan dolay helak olduu
eylere denir. Bu ey ses, ate, deprem, sarsnt v.s. olabilir.

ardndan
sizi dirilttik Sonra
kredersiniz diye

belki lmnzn
56) Sonra lmnzn ardndan belki kredersiniz diye
sizi dirilttik.

bulutu da zerinize
glge yaptk
ve
Ve
kudret helvas
size
indirdik
Rzk Gzel eylerden


yiyin bldrcn
Onlar bize zulmetmediler
olarak verdiimiz
kendi nefislerine
idiler Fakat

zulmetmekte


57)Ve bulutu da zerinize glge yaptk. Size kudret helvas
ve bldrcn indirdik. Rzk olarak verdiimiz gzel
eylerden yiyin Onlar bize zulmetmediler; fakat kendi
nefislerine zulmetmekteydiler.
(*)Atalarnzn Msr'dan kp denizi amalarndan sonra am ile Msr
arasnda bulunan Th vadisinde akn ve ne yapacaklarn bilmez halde
kaldklar krk yl sre boyunca gnein ndan beyaz ve ince bulutla
sizleri glgelendirdik. Sonra bal andran ve suya kartrp itikleri men
gibi, tad lezzetli bldrcn andran bir ku olan selva gibi trl yiyecek ve
ieceklerle size nimetler ihsan ettik. Men zerlerine tan yerinin aard
andan gnein doduu vakte kadar sisi andrr bir ekilde inerdi. Bldrcn
da onlara gelir, herkes ertesi gnne kadar kendisine yetecek kadarn
alrd.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 58)

(59)

(60)

(61)

kasabaya u girin
demitik hani ve
bol bol
dilediiniz yerde


Orada yiyin
Secde ederek

O kapdan
Girin

Sizin balayalm bizi affet

deyin ki
daha da artracaz
hatalarnz

muhsinlere

58) Ve hani: u kasabaya girin ve orada dilediiniz yerde
bol bol yiyin, o kapdan secde ederek girin ve bizi affet
deyin ki sizin hatalarnz balayalm; muhsinlere daha da
artracaz demitik.

Bir zulm edenler

Derken deitirdiler

Biz kendilerine syleneni
Baka
szle
O zulmedenlerin zerine

zerine
de indirdik
gkten

iren bir azap

fasklk ettikleri iin


59) Derken zulm edenler kendilerine syleneni baka bir
szle deitirdiler. Biz de fasklk ettikleri iin o
zulmedenlerin zerine gkten iren bir azap indirdik.
(*)srailoullarna kudret helvas ile bldrcn ihsan edildikten sonra
susuzluk ba gsterdi. Hz. Ms'nn duas bereketiyle Allah'n onlara
olan dokuzuncu nmeti tecelli etti. Bu nmet hem dnyev, hem de dini
idi. As taa vuruldu, ta yarld, on iki pnar fkrmaya balad. Hz.
Ykub oullarnn oniki soyundan her birine, su alnacak bir pnar tahsis
edildi. Hayat iksiri olan suyun bir mu'cize ile tatan kaynamas, Allah'n
varlna, birliine, ncesiz ve sonsuz olduuna byk bir delil idi.
Grenler ve duyanlarn artk yeryznde ilhi snr ap fesat
karmamalar gerekirdi. Fakat bu hrikay gzleriyle gren srloullar
yeryznde bozgunculuk yapmaktan geri kalmadlar.

kavmi iin Musa su istemiti de

hani ve
Taa

asanla
vur

dedik
On iki
Ondan Hemen fkrd

nsanlarn
Hepsi bildi
kesin olarak pnar

in
Yiyin iecekleri yeri

fakat taknlk yapmayn Allahn Rzkndan

fesat karclar olarak

yeryznde

Sayfa

60) Ve hani Musa kavmi iin su istemiti de: Asanla taa

vur dedik. Hemen ondan on iki pnar fkrd; bylece
insanlarn hepsi iecekleri yeri kesin olarak bildi. Allahn
rzkndan yiyin, iin; fakat yeryznde fesat karclar
olarak taknlk yapmayn.
(*)Allah'n buyruuna uyarak Kzldeniz'i ikiye blen ve kendilerine yol
aan mucizeli asasn bir kayaya vurunca kayann on iki ayr yerinden on
iki kaynak halinde sular fkrmaya balad. sriloullar, Hz. Yakub'un on
iki olundan gelen on iki oymaa ayrlma. Muhtemelen, su yznden
aralarnda bir atma kmasn diye yce Allah her oymak iin ayr bir su
kayna halketmi olup, yete gre, ihtilf ve karkla mahal kalmayacak
ekilde her oymaa kendi pnarnn hangisi olduu bildirilmiti.

Musa Ey Hani siz demitiniz ki hani ve

yemek zerinde

asla sabr gsteremeyiz

Rabbine
Bizim iin dua et de
Bir

bitirdii
eylerden Bize karsn


acuru
Baklasndan
Yerin

dedi
soan
mercimei ile

sarmsa

ki
daha deitirmek mi istiyorsunuz
O daha hayrl olan ile
aa olan o eyi
O taktirde sizin olacaktr
bir ehre
nin
Bylece vuruldu

stediiniz eyler

Ve yoksulluk
Alaklk zerlerine

te bu Allahtan
Bir gazaba uradlar
Bilinli olarak inkar etmeleri
sebebiyledir

ldrmeleri
Allahn Ayetlerini
te bu haksz yere

nebilerini

Ve haddi
isyan etmeleri

sebebiyledir
amalar
61) Ve hani siz demitiniz ki: Ey Musa! Bir yemek
zerinde asla sabr gsteremeyiz. Bizim iin Rabbine dua et
de bize yerin bitirdii eylerden; baklas, acuru, sarmsa,
mercimei ile soanndan karsn." Dedi ki: "Daha aa
olan o eyi o daha hayrl olan ile deitirmek mi
istiyorsunuz? Bir ehre inin; o taktirde istediiniz eyler
sizin olacaktr. Bylece zerlerine alaklk ve yoksulluk
vuruldu. Allahtan bir gazaba uradlar; ite bu, Allahn
ayetlerini bilinli olarak inkar etmeleri ve haksz yere
nebilerini ldrmeleri sebebiyledir. te bu, isyan etmeleri
ve haddi amalar sebebiyledir.
(*)yette sriloullarnn alaklk ve acizlikle damgalanmalarna ve
Allah'n gazabna uramalarna sebep olarak gsterilen sulardan bir
ksmn onlar, Hz. Ms'nn dneminden birka kuak sonra ilemilerdir.
Ancak, ldeki yiyeceklere katlanmak istememeleri olay gibi Allah'n
yetlerini inkr etmeleri, gemite, haksz olduklarn bile bile
peygamberlere kar hasmane duygular besleyip ilerinden bazlarn
ldrmeleri, isyankrlk yapmalar ve Allah'n koyduu snr amalar da
konumuz olan yetin inzalinden nceki dnemlerde olup bittii iin,
burada yeri gelmiken, lde baya isteklerde bulunmalar yannda, daha
sonra iledikleri sulara da iaret edilerek, hem mslmanlara hem de Hz.
Peygamber dnemindeki yahudilere bir hatrlatmada bulunulmakta; bir
bakma onlarn, atalarnn iledii bu eski sutan tekrar etmemeleri, basit
dnya menfaatleri uruna Hz. Muhammed (a.s)'e kar dmanlk
duygular besleyip ona gnderilen yetleri inkr etmekten saknmalan
istenmektedir.
Nebi: Neb (oulu enbiy) Allah ile kullan arasnda elilik grevi yapan,
O'nun buyruk ve yasaklann kullarna haber veren sekin kullar iin
kullanlan din bir terimdir. Trke'de neb ve resul kelimeleri genellikle,
"haber alan, haber getiren ve gtren" anlamna gelen Farsa peygamber
kelimesiyle ifade edilir.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

Yahudiler
iman edenler
Muhakkak

her kim
Sabiilerden
Hristiyanlar
Ve ahiret gnne
Allaha man edip

Onlarn vardr salih amel ilerse

korku

Rableri katnda
ecirleri

ve onlar zlecek

Onlar iin
yoktur
de deillerdir
62) Muhakkak iman edenler, Yahudiler, Hristiyanlar ve
Sabiilerden her kim Allah'a ve ahiret gnne iman edip
salih amel ilerse, onlarn Rabbleri katnda ecirleri vardr.
Onlar iin korku yoktur ve onlar zlecek de deillerdir.
Yahudi: Yakubun byk olu Yahudann soyundan gelen kimselerdir.
Yahudi kelimesi; Allaha dnd, tevbe etti anlamna gelmektedir.
Buzaya tapmaktan tevbe ettikleri iin srailoullarna yahudi ismi
verilmitir. (*)Hristiyan: smini sann yaad Filistindeki Nasra
kasabasndan almtr. saya bal olup ona yardm edenler veya
birbirlerine yardm edenler anlamndadr. (*)Sabii: Bireyden kp, baka
bir eye giren anlamndadr. Hristiyanlk ve yahudilikten kp meleklere
tapanlara sabii denir. Ehli kitaptan bir topluluk olduklar da sylenmitir.
Bir baka gre gre bunlar yahudi, hristiyan ve mrik olmayan
muvahhidlerdir ya da Nuh veya brahimin dini zere olanlardr.189

sizin kesin sznz hani alm

Ve
Turu da zerinize
kaldrmtk
kuvvetle size verdiimize sarln

korunasnz
iindekileri Hatrlayn ki
63)Ve hani sizin kesin sznz alm, Turu da zerinize
kaldrmtk. "Size verdiimize kuvvetle sarln, iindekileri
hatrlayn ki korunasnz.

bunun ardndan
siz yz evirdiniz Sonra
zerinizde
Allahn ltfu

eer olmasayd

elbette olurdunuz
Ve rahmeti

Hsrana urayanlardan

64) Sonra siz bunun ardndan yz evirdiniz; eer
zerinizde Allah'n ltfu ve rahmeti olmasayd, elbette
hsrana urayanlardan olurdunuz.

haddi

bildiniz
Andolsun ki elbette
biz de cumartesi gn

iinizden aanlar
maymunlar
Olun Onlara dedik
aalk


65) Andolsun ki iinizden cumartesi gn haddi aanlar
elbette bildiniz. Biz de onlara: "aalk maymunlar olun
dedik.

ibret verici bir ceza Onu kldk

bir t
Ve sonrakileri iin
ncekileri
muttakiler iin
kldk
66) Onu ncekileri ve sonrakileri iin ibret verici bir ceza,
muttakiler iin de bir t kldk.
(*)srloullar hislerine malp, nefsn arzularna boyun emi bir
halde tarihin sahifelerine nakedilmek zere ac ve tatl hatralar brakyor
ve eski inanlaryla yeni i'tikatlar arasnda bocalayp duruyorlard. a'l
devirlerinden biri saylan Hz. Dvud zamannda cumartesi gnnn
hrmetini ihll ettikleri ve bir zaman Tevrat ile amel etmedikleri iin
insanlk erefini, imn faziletini yitirdiler ve bu yzden kt itahl
maymunlar seviyesine dtler. Yukardaki yetlerle onlarn bu ackl
hline temas edildi.

kavmine Musa Hani demiti de

hani ve

size emrediyor Allah

Dorusu


dediler bir sr boazlamanz
snrm dedi
Bizimle alay m ediyorsun
cahillerden

olmaktan

Allaha

Sayfa 9

(62)

( 63)
(64)

( 65)

(66)

( 67)

( 68)
(69)

67)Ve hani Musa kavmine: "Dorusu Allah size bir sr

boazlamanz emrediyor" demiti de: Bizimle alay m
ediyorsun?" dediler. "Cahillerden olmaktan Allah'a
snrm" dedi.

Rabbine
Bizim iin dua et de
Dediler ki
Onun
nasl olduunu Bize iyice aklasn

buyuruyor ki

Muhakkak O Dedi ki

ne Ne yal
Bir srdr Gerekten o
Bunlarn arasnda
orta yata

de gen
emrolunduunuz eyi
artk yapn
68) Dediler ki: Bizim iin Rabbine dua et de bize onun
nasl olduunu iyice aklasn." Dedi ki: "Muhakkak O
buyuruyor ki: Gerekten o, ne yal, ne de gen, bunlarn
arasnda orta yata bir srdr. Artk emrolunduunuz eyi
yapn.

Rabbine
Bizim iin dua et de
Dediler ki
Onun renginin ne Bize iyice aklasn

buyuruyor ki
Muhakkak O Dedi ki
olduunu
Onun sapsar
bir srdr Dorusu o
bakanlara

ferahlk verir
rengi
69) Dediler ki: "Bizim iin Rabbine dua et de bize onun
renginin ne olduunu iyice aklasn. Dedi ki: "Muhakkak
O buyuruyor ki; Dorusu o sapsar bir srdr, onun rengi
bakanlara ferahlk verir.
(*)Yukarda geen yetler, tatan su fkrtmak gibi ndir bir mucizeden
ve bu mu'cizenin Peygamber Musa'nn eli zerinde vuku' bulduundan
bahsedilmi ve onunla Allah'n geni rahmetine, kullarna olan sonsuz
atfetine iaret edilmiti.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 70)

(71)

(72)

( 73)

(74)

(75)

(76)

Rabbine
Bizim iin dua et de
Dediler ki
Onun nasl olduunu
Bize iyice aklasn

bize
birbirine benziyor sr(lar) nk

Allah dilerse
Muhakkak biz gre
hidayeti buluruz

70) Dediler ki: "Bizim iin Rabbine dua et de bize onun
nasl olduunu iyice aklasn; nk bize gre sr(lar)
birbirine benziyor. Allah dilerse muhakkak biz hidayeti
buluruz.

bir O buyuruyor ki
Muhakkak o Dedi ki

Srmek suretiyle zelil olmayan
srdr ki
Kusursuz
ekin

sulamayan
Arazi

te imdi
Dediler ki Onda hibir alaca
Nihayet onu boazladlar hakk

getirdin

ama neredeyse yapmayacaklard

71) Dedi ki: "Muhakkak O buyuruyor ki, o arazi srmek
suretiyle zelil olmayan, ekin sulamayan, kusursuz bir
srdr ki onda hibir alaca yoktur. Dediler ki: te imdi
hakk getirdin. Nihayet onu boazladlar; ama neredeyse
yapmayacaklard.

Bir kiiyi Hani siz ldrmtnz de hani Ve

Onun hakknda Birbirinizle ekimitiniz
Olduunuz eyi karcdr

Halbuki Allah
Gizlemekte

72)Ve hani siz bir kiiyi ldrmtnz de onun hakknda
birbirinizle ekimitiniz. Halbuki Allah gizlemekte
olduunuz eyi karcdr.
(*)Srn boazlanmasnn kati (adam ldrme) hadisesiyle alkas varsa
da esas itibariyle tad hikmeti yle izah edebiliriz. Yukarda geen
yetlerle tatan su fkrtmak gibi ndir bir mucizeden ve bu mu'cizenin
Peygamber Musa'nn eli zerinde vuku' bulduundan bahsedilmi ve
onunla Allah'n geni rahmetine, kullarna olan sonsuz atfetine iaret
edilmiti.

Sayfa

10

Bir parasyla
ona vurun
Bir de dedik
Ve lleri Allah diriltir

te byle
akledesiniz
ayetlerini gsterir ki
73) Bir de: Bir parasyla ona vurun" dedik. Allah lleri
ite byle diriltir ve ayetlerini size gsterir ki akledesiniz.

ardndan
kalpleriniz katlat

Sonra
daha da
yahut talar gibi
O bunun

nk
katlk bakmndan
iddetlidir
Ondan fkrr
talardan ylesi vardr ki

elbette ylesi de vardr ki
Nehirler

yarlr da

Su kendisinden kar

yuvarlanr
Muhakkak ylesi de vardr ki
Gafil
Allah deildir Allah korkusundan

yaptklarnzdan

74) Sonra bunun ardndan kalpleriniz katlat; artk o talar

gibi, yahut katlk bakmndan daha da iddetlidir. nk
talardan ylesi vardr ki ondan nehirler fkrr, elbette
ylesi vardr ki, yarlr da kendisinden su kar, muhakkak
ylesi de vardr ki, Allah korkusundan yuvarlanr. Allah
yaptklarnzdan gafil deildir.

size inanacaklarn
mit eder misiniz


onlardan bir grup var ki

Halbuki
Sonra Allahn kelamn iitirlerdi de



ardndan
Onu tahrif etmekteydiler

bildikleri halde
Onu akl erdirmelerinin
75) Hala size inanacaklarn mit eder misiniz? Halbuki
onlardan bir grup var ki, Allah'n kelamn iitirlerdi de
sonra onu akl erdirmelerinin ardndan bildikleri halde onu
tahrif etmekteydiler.
Mfessirlerin ou, "imdi (ey m'minler), onlarn size inanacaklarn m
umuyor, bekliyorsunuz!? Oysa ki onlardan bir grup Allah'n kelmn iitir
de onu iyice anladktan sonra bile bile onu tahrif ederlerdi." yet-i
kermesi Tevrattaki recm yeti ile Hz. Muhammed (a.s)'n vasflarn
deitiren (Yahudi limleri) hakknda inmitir.13

iman edenlerle
karlatklar zaman haniVe
Fakat


iman ettik derler
mi onlara haber
Derler babaa kaldklarnda
Size
Allahn at eyleri veriyorsunuz
Onunla size delil getirsinler diye kar
hala akletmiyor
Rabbinizin huzurunda

musunuz
76)Ve hani iman edenlerle karlatklar zaman: "man
ettik" derler. Fakat babaa kaldklarnda: "Allah'n size
at eyleri, Rabbinizin huzurunda size kar onunla delil
getirsinler diye mi onlara haber veriyorsunuz? Hala
akletmiyor musunuz?" derler.
Bu ayet-i kerime nce iman eden, sonra mnafkla sapan bir grup
Yahudi hakknda nazil olmutur. Bunlar mmin Araplara gelir ve o
szlerini sylerlerdi. Aralarndan kimisi de: Bunu Rabbinizin huzurunda
aleyhinize delil gstersinler diye mi haber veriyorsunuz?" Ve bizler size
gre Allah tarafndan daha ok seviliyoruz, Allah katnda sizden daha ok
deerliyiz, desinler diye mi bunlar anlatyorsunuz?" dediler.14

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

Allah muhakkak ki
Bilmiyorlar m ki

aa
gizledikleri eyleri de

bilir
kard eyleri de
77) Bilmiyorlar m ki gizledikleri eyleri de aa kard
eyleri de muhakkak ki Allah bilir.

mmiler de vardr ki
Onlardan
kuruntular
mstesna O kitab
bilmezler

zanda bulunurlar

sadece Onlar

78) Onlardan mmiler de vardr ki o kitab bilmezler;
kuruntular mstesna Onlar sadece zanda bulunurlar.

Sayfa 11

(77)


(78)

(79)

kitab
yazp
onlara ki
Veyl

Bu derler
Sonra
elleriyle
Onu satabilmek iin
Allah katndandr

Onlara Veyl
az Bir pahaya
Veyl
Elleriyle yazdklar eyler sebebiyle

Kazandklar eyler sebebiyle

Onlara

79) Veyl onlara ki, elleriyle kitab yazp sonra onu az bir
pahaya satabilmek iin: Bu Allah katndandr derler.
Elleriyle yazdklar eyler sebebiyle veyl onlara.
Kazandklar eyler sebebiyle veyl onlara.

Veyl: Cehennem ehlinin kan ve irinlerinin akt, dnyann btn

dalarn eritebilecek scaklkta, iine den kafirin krk senede dibine
ulaabilecei derinlikte, cehennemde bir vadidir. Bu kelime ayn zamanda
helak olma, yok olma, rezillik, rsvalk anlamlarna da gelir.

bize asla dokunmayacaktr

Bir de dediler
De ki
Sayl gnler dnda Ate

Bir sz
Allah Katndan
m aldnz

Yoksa ahdini
Allah yleyse asla bozmaz


Allah hakknda
sylyorsunuz
bilmediiniz bir ey mi

80) Bir de: "Sayl gnler dnda bize asla ate
dokunmayacaktr" dediler. De ki: "Allah katndan bir sz
m aldnz?" yleyse Allah asla ahdini bozmaz; yoksa
Allah hakknda bilmediiniz bir ey mi sylyorsunuz?
Taber'nin bni Abbas'tan rivayetine gre de Yahudiler: "Bizler
cehenneme ancak yemini bozmann cezas dolaysyla gireceiz. Yani
buzaya ibadet ettiimiz sre olan krk gn kadar gireceiz. Bu sre
bitince azabmz da sona erecektir." Bunun zerine bu ayet-i kerime
inmitir.190

ve

bir ktlk kazanr Kim
Hayr
te onlar gnah
kendisini kuatrsa
srekli Orada Onlar ate halkdr


kalcdrlar
81) Hayr! Kim bir ktlk kazanr ve gnah kendisini
kuatrsa, ite onlar ate halkdr; onlar orada srekli
kalcdrlar.

( 80)

( 81)

(82)

(83)

salih amel ileyenler

man edip

Onlar cennet
halkdr

ite onlar var ya
srekli kalcdrlar orada
82) man edip salih amel ileyenler var ya, ite onlar cennet
halkdr; onlar orada srekli kalcdrlar.

kesin sz
Hani almtk

ibadet etmeyeceksiniz
srailoullarndan


yilik
Ana-babaya
Allahtan Bakasna
yetimlere akrabaya yapacaksnz
nsanlara
syleyeceksiniz yoksullara

namaz
Dosdoru klp En gzel sz

dndnz sonra zekat Vereceksiniz

ve siz hala
Sizden pek aznz Hari
yz eviricisiniz
83) Hani srailoullarndan: Allahtan bakasna ibadet
etmeyeceksiniz,
ana-babaya,
akrabaya,
yetimlere,
yoksullara iyilik yapacaksnz, insanlara en gzel sz
syleyeceksiniz, namaz dosdoru klp zekat vereceksiniz
diye kesin sz almtk. Sonra sizden pek aznz hari
dndnz ve siz hala yz eviricisiniz.
(*)srloullar'ndan alnan misak (sz ve ahit), Tevrat ahkmna gre
drt esas ihtiva etmekteydi: Kendi milletlerinin birbirini ldrmemesi,
yurtlarndan karlmamas, kendi milleti aleyhine bakasna yardm ve
destek olunmamas, esirlerin fidyeleme (kurtulu akesi demek)
suretiyle kurtarlmas.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 84)

( 85)
(86)

(87)
(88)

kesin sznz almtk

Hani

Kanlarnz

dkmeyeceksiniz

birbirinizi


karmayacaksnz

siz kabul ettiniz Sonra yurtlarnzdan
Hala da ahitlik ediyorsunuz


84) Hani: "Kanlarnz dkmeyeceksiniz ve birbirinizi
yurtlarnzdan karmayacaksnz diye kesin sznz
almtk. Sonra siz kabul ettiniz. Hala da ahitlik
ediyorsunuz.
(*)Bu yet, Allah'n Yahudilere olan nimetlerinden baka bir eide
dellet etmektedir. Bu da, Allahu Tell'nn onlar bu teklifle mkellef
klmas, onlarn da bu teklifin doruluunu kabul edip, sonra bu
husustaki ahidlerine muhalefet etmeleridir.

ldryor
yle kimselersiniz ki siz Sonra
bir grubu karyor

birbirinizi


yurtlarndan

iinizden

Gnah onlara kar
yardmlayorsunuz
esir Size gelirlerse
Ve dmanlkla

Onlarla
fidyeleiyorsunuz olduklar halde
onlarn

Size
haram klnmt
halbuki
bir ksmna
Yoksa siz inanp m
karlmas
bir ksmn
nkar ediyorsunuz
kitabn

Bunu Yapan
kimsenin
u halde cezas

rezillikten bakas deildir

inizden
kyamet gnnde de dnya hayatnda

azabn
en iddetlisine
dndrlrler

yaptklarnzdan

Gafil
Allah deildir

Sayfa 12

85) Sonra siz yle kimselersiniz ki, birbirinizi ldryor,

iinizden bir grubu yurtlarndan karyor, gnah ve
dmanlkla onlara kar yardmlayorsunuz. Size esir
olduklar halde gelirlerse onlarla fidyeleiyorsunuz; halbuki
onlarn karlmas size haram klnmt. Yoksa siz kitabn
bir ksmna inanp bir ksmn inkar m ediyorsunuz? u
halde iinizden bunu yapan kimsenin cezas dnya
hayatnda rezillikten bakas deildir, kyamet gnnde de
azabn en iddetlisine dndrlrler. Allah yaptklarnzdan
gafil deildir.

satn alm
kimselerdir
te onlar
Ahirete kar
dnya hayatn

azap
Onlardan
hafifletilmez


onlara yardm da edilmez


86) te onlar, ahirete kar dnya hayatn satn alm
kimselerdir; bundan dolay onlardan azap hafifletilmez ve
onlara yardm da edilmez.

O kitab
Musaya verdik Andolsun
Ondan sonra da
birbiri ardnca gnderdik
Olu
saya
verdik Resuller

Ve onu destekledik apak deliller
Meryem
ne zaman, yle mi Ruhul-Kuds ile


Bir eyle Bir Resul
Size gelse
byklk taslayarak
hounuza gitmeyen

bir ksmn da yalanlayacak bir ksmn
ldreceksiniz

87) Andolsun Musaya o kitab verdik ve ondan sonra da
birbiri ardnca Resuller gnderdik. Meryem olu sa'ya da
apak deliller verdik ve onu Ruhu'l-Kuds ile destekledik.
Size ne zaman bir Resul hounuza gitmeyen bir eyle gelse,
byklk taslayarak bir ksmn yalanlayacak, bir ksmn
da ldreceksiniz, yle mi?
Resul: Kendisine bir eriat ve teblile ykml olduu bir emir
vahyedilen kimsedir.
Ruhul-kuds: Temiz ruh, ilahi ilham demektir. Cibril, Allahn yaratt
ruhlardan bir ruhtur. Ona bu ismin verilmesi, Allahtan getirdii vahyin
kalpleri canlandrp hayat vermesidir.

Bilakis
klfldr

Kalplerimiz Bir de dediler
kfrleri Allah onlara lanet etmitir
iman ederler
Ne kadar da az sebebiyle
88) Bir de: Kalplerimiz klfldr" dediler. Bilakis Allah
kfrleri sebebiyle onlara lanet etmitir. Ne kadar da az
iman ederler.
(*)Medine yahudileri, Hz. Peygamber'in davetine kar, "Kalplerimiz
perdelidir" yani "Senin sylediklerinden bir ey anlamyoruz, sylediklerin
aklmza yatmyor" veya "Kendi dinimize o kadar balyz ki, bizi
inancmzdan uzaklatracak hibir sz, zerinde dnmeye deer bile
grmeyiz, hemen reddederiz" diyerek olumsuz karlk veriyorlard. Yce
Allah ise, onlarn bu duyarszlnn asl sebebinin, tabiatlarnda byle bir
kavrama ve anlama ktl bulunmas veya dinlerine ballklar olmadn;
tam tersine, teden beri peygamberleri ve onlara indirilen ilh hakikatleri
inkr etmeleri, bylece inkarcln kendilerinde deta bir alkanlk ve huy
halini almas yznden Allah'n rahmetinden mahrum kaldklar iin bu
ekilde Hz. Muhammed' in tebli ettii ilh hakikatlere kar kapal hale
geldiklerini belirtmektedir.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

katndan

bir kitap
kendilerine gelince
beraberlerinde bulunan tasdik edici

Allah
Fetih istedikleri

Daha nce

Halde
Kendilerine Kfr edenlere kar

Onu nkar ettiler O tandklar ey

gelince
kafirlerin zerine
Allahn Artk laneti
89) Allah katndan kendilerine beraberlerinde bulunan
tasdik edici bir kitap gelince -daha nce kfr edenlere
kar (onunla) fetih istedikleri halde- o tandklar ey
kendilerine gelince, onu inkar ettiler. Artk Allahn laneti191
o kafirlerin zerinedir.
bn Humeyd kanalyla Asm ibn mer ibn Katde'den, onun da
eyhlerinden rivayetinde yle anlatmlar: "Daha evvel kfirler aleyhine
Allah'tan bir fetih istiyorlard. te o tandklar ey (Kur'n veya Hz.
Muhammed) kendilerine gelince onu inkr ettiler. Artk Allah'n laneti
kfirlerin tepesine." yeti vallahi bizim ve onlarn hakknda yani Ensar ve
onlarn komular olan Yahudiler hakknda indi. Chiliye devrinde bir
sre biz onlara galip gelmitik, biz putperest, onlar ise kitab ehli idiler.
"Bir peygamber gnderilmesi zaman geldi, gnderilmesinin glgesi
zerinize dt. O peygamberle birlikte Ad ve rem'in katledildii gibi
sizi katledeceiz, ldreceiz." derlerdi. Allah Teal Resl'n Kurey'ten
gnderip biz de ona iman edince o peygamberi inkr ettiler.192

kendisine kar sattklar

ne ktdr

indirdiini
inkar etmekle
nefislerini

Allahn ndirmesini

kskanarak Allahn

diledii kimseye

ltfundan

Gazaba Bylece uradlar kullarndan

bir azap

Kafirler iin gazap stne

alaltc
vardr
90) Allahn, kullarndan diledii kimseye ltfundan
indirmesini kskanarak Allah'n indirdiini inkar etmekle
kendisine kar nefislerini sattklar ey ne ktdr. Bylece
gazap stne gazaba uradlar. Kafirler iin alaltc bir
azap vardr.

iman edin Onlara denildii zaman

inanrz
derler Allahn indirdiine

inkar ederler
Bize
indirilene

haktr

Halbuki o Ondan sonra geleni ise

De ki
beraberlerindekini dorulaycdr

Allahn nebilerini ldryordunuz
niin
daha nce


mminler
idiyseniz
91) Onlara: Allahn indirdiine iman edin" denildii
zaman: "Bize indirilene inanrz." derler. Ondan sonra
geleni
ise
inkar
ederler.
Halbuki
o
haktr,
beraberlerindekini dorulaycdr. De ki: "Mminler
idiyseniz,
daha
nce
Allah'n
nebilerini
niin
ldryordunuz?"
(*)Yahudiler "Biz sadece bize indirilene inanrz" demekle, gerein
peinde olmadklarn, srail rkln ilh vahyin de stnde tuttuklarn
ortaya koymular; Tevrat'tan sonra indirilen Kur'an da hak kitap olduu
ve esasen asl Tevrat'taki ezel ebed deimez gerekleri de onaylad
halde, szde kendi dinlerinde kararl olduklarn ileri srerek onu inkr
etmilerdir. Gerekte daha nce atalarnn kendi ilerinden gnderilmi
baz peygamberleri ldrmeleri, bu toplumun kendi dinlerine
ballklarnda da samimi olmadklarn gstermektedir.

Sayfa 13

( 89)

(90)

(91)

(92)

(93)

Musa size gelmiti de Andolsun ki

(ilah) edindiniz
sonra apak delillerle

zalimler onun ardndan
O buzay

olarak
92) Andolsun ki, Musa size apak delillerle gelmiti de
sonra onun ardndan zalimler olarak o buzay (ilah)
edindiniz.

sizin kesin sznz Hani alm

hani Ve
sarln
Turu da zerinize kaldrmtk
Ve dinleyin
kuvvetle size verdiimize
Ve isyan ettik

ittik
dediler de
buza

kalplerine irildi

ne ktdr
De ki
Kfrleri sebebiyle
Siz gerekten
mannzn Size emrettii ey
mminler
iseniz
93)Ve hani sizin kesin sznz alm, Tur'u da zerinize
kaldrmtk: "Size verdiimize kuvvetle sarln ve
dinleyin." "ittik ve isyan ettik" dediler de kfrleri
sebebiyle buza (sevgisi) kalplerine iirildi. De ki: "Siz
gerekten m'minler iseniz imannzn size emretttii ey
ne ktdr.
(*)Yukarda geen yetler, Yahudilerin samimi olmad, aslnda hi bir
peygambere -srioullar'ndan olsun olmasn- inanmadklar, sadece
Kur'n- Kerm ile deil, Tevrat ve ncil ile de amel etmedikleri
bildirilerek, onlarn ne kadar yalanc olduu ve snrsz bir hrs perdesi
altnda kalb tkanklna uradklar anlatlyor. Bu yetlerle de onlarn
devam edegelen samimiyetsizlikleri ortava konularak dn ve imn babnda
btn iddialar rtlyor.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

Sayfa 14

(94)

Cibrile

dman ise

Kim
De ki

senin kalbine
Onu indiren gerekten odur

dorulayc

Allahn izniyle

ve mjde
hidayet kendisinden ncekileri
mminler iin
olmak zere

97) De ki: "Kim Cibril'e dman ise, gerekten onu Allah'n

izniyle kendisinden ncekileri dorulayc, mminler iin
hidayet ve mjde olmak zere senin kalbine indiren odur."

( 96)

Allaha dman
ise
Her kim

Cibrile

Resullerine
Meleklerine
dmandr
Allah da phesiz
Ve Mikaile

O kafirlerin

(97)

98) Her kim Allah'a, meleklerine, Resullerine, Cibrile ve

Mikail'e dman ise, phesiz Allah da o kafirlerin
dmandr.

(95)

(98)

( 99)

(100)

(101)
ahiret
yurdu yalnz size ait ise

De ki

halis olarak
Allah katnda

lm
o halde isteyin insanlar arasndan

doru kimseler
iseniz

94) De ki: "Allah katnda ahiret yurdu insanlar arasndan
halis olarak yalnz size ait ise, doru kimseler iseniz, o
halde lm isteyin.
Yahudiler: "Cennete Yahudi olanlarn dnda kimse giremeyecektir"
deyince Yce Allah da: "De ki: Eer Allah nezdindelm temenni
edin", buyruunu indirdi.193

ebediyyen onu asla arzu etmezler

Ve
Allah ellerinin sunduu eyler sebebiyle

zalimleri
en iyi bilendir
elbette
95) Ve ellerinin sunduu eylerden dolay onu ebediyyen
asla arzu etmezler. Allah elbette zalimleri en iyi bilendir.

en
Muhakkak ki sen onlar grrsn

hayata

insanlarn
dkn olarak
Onlardan her biri
ster mriklerden bile

Onlar

yl Bin
yaamak ister
halbuki uzun
azaptan

kurtaracak deildir
hakkyla grendir Allah elbette yaamak
yaptklarn

96) Muhakkak ki, sen onlar insanlarn hayata en dkn
olarak grrsn; mriklerden bile Onlardan her biri bin
yl yaamak ister; halbuki uzun yaamak onlar azaptan
kurtaracak deildir. Allah elbette yaptklarn hakkyla
grendir.
(*)Her bakmdan Tevrat ve ncil'i tashih eden ve Yahudlerin yalan-yanl
iddialarn rten Kur'n- Kerim'in son derece aik ve hakl belgeleri
karsnda aran Yahudiler, bu defa Hz. Muhammed'e vahiy getiren
melek Cibril'e dil uzatp, onu Yahudi dman olarak iln ettiler. Mikil'e
kar da byk sempatileri olduunu syliyerek ak bir tezat iinde
bocalamaya baladlar.

Yahudiler Resulullah (a.s)'a: "Meleklerden Rabbi katndan risalet ve vahyi

getiren belli bir melein gelmedii hibir peygamber yoktur. Sana bunu
getiren arkadan kimdir? (Bize syle) ki sana tabi olalm." demeleri
zerine Resulullah (a.s) "Cebrail'dir" diye cevap verir. Bu sefer Yahudiler
sylediler: O, sava ile ilgili emirleri indiren birisidir, o bizim
dmanmzdr. Eer sen yamur ve rahmeti indiren Mikil demi
olsaydn, sana inanrdk. Bunun zerine Yce Allah: "... o kfirlerin
dmandr" buyruunu indirdi.15

ayetler
sana indirdik Andolsun
bakas Onlar inkar etmez apak

fasklardan

99) Andolsun sana apak ayetler
fasklardan bakas inkar etmez.

indirdik.

Onlar

onu bir ahidle

balandlarsa Ne zaman
Zaten
ilerinden bir grup
bozuvermedi mi
iman etmezler
Onlarn pek ou
100) Ne zaman bir ahidle balandlarsa, ilerinden bir grup
onu bozuvermedi mi? Zaten onlarn pek ou iman
etmezler.
bn Abbs'tan rivayet ediliyor ki "Onlar ne zaman bir ahid ile
balandlarsa onlardan bir grup onu bozup atvermedi mi?..." yetinde
kastedilen Mlik ibn es-Sayf (bnu's-Sayt da denilirmi)'dr. "Allah'a yemin
olsun ki kitabmzda Muhammed'e iman edeceimize dair bizden ne bir
ahid alnmtr ne bir misak." demiti. Bunun zerine bu yet-i kerime
nazil oldu.16

bir Resul
Onlara geldiyse Ne zaman
tasdik eden

Allah
katndan

bir grup
attlar beraberlerindekini
Allahn kitabn
kitap
verilenlerden

sanki gibi srtlarnn

arkasna
bilmiyorlarm
101) Ne zaman onlara Allah katndan, beraberlerindekini
tasdik eden bir Resul geldiyse, kitap verilenlerden bir grup
sanki bilmiyorlarm gibi- Allah'n kitabn srtlarnn
arkasna attlar.
(*)Son nebinin geleceini btn milletlerden daha iyi bilen ve hidyet
nurundan yanstaca kla cihan aydnlatacana dair ilh kaynak
(Tevrat)tan yeteri kadar
bilgi elde
eden
Yahudilerin,
Hz.
Muhammed (a.s)n zuhurundan sonraki tutumlar, bu bilgilerine
uymamtr. Tarih boyunca onlarn peygamberler hakkndaki davran ve
dnceleri yeknesakln muhafaza etmitir. Nitekim son nebiye
inanacaklar yerde onun halk iindeki itibarn drmek, prestijini
sarsmak iin olmadk yalan, tezvir ve iftiralarda bulundular. Cenb- Hak
onlarn karakterini bir daha meydana koyduktan sonra merhameti icb
onlar yeniden ikaz ederek son peygambere ve Kitaba uymalarn,
peygamberlere yakmayan isnatlardan kanmalarn tenbih ediyor.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

eytanlarn
uydurduklarna uydular
kafir Sleymann

mlk hakknda

eytanlar

asl
Sleyman

olmad
insanlara
reterek
kfre girdiler
ki melee
indirilenleri
sihri

Ve Marut adl
Harut
Babildeki

Hi kimseye
Oysa o ikisi retmezlerdi

Biz (insanlar iin) bir fitneyiz

demedike
O reniyorlard
Sakn kfre girmeyin
kar ile

Ayracak eyler
ikisinden
Oysa zarar veremezlerdi
kocann arasn
zni
Olmadka hi kimseye
Onunla
zarar verecek
reniyorlard
Allahn
eyleri
kendilerine faydas olmayp
bunu satn

Andolsun ki gayet iyi biliyorlard

bir nasibi


Ahirette
Olmadn alann
karlnda
Ne kadar kt olduunu
keke kendilerini
sattklar eyin
bilselerdi

102)
eytanlarn
Sleymann
mlk
hakknda
uydurduklarna uydular. Sleyman kafir olmad; asl
eytanlar sihri ve Babil'deki Harut ve Marut adl iki melee
indirilenleri insanlara reterek kfre girdiler. Oysa o ikisi:
"Biz (insanlar iin) bir fitneyiz; sakn kfre girmeyin"
demedike, hi kimseye retmezlerdi. O ikisinden kar ile
kocann arasn ayracak eyler reniyorlard; oysa onunla,
Allah'n izni olmadka, hi kimseye zarar veremezlerdi.
Onlar, kendilerine faydas olmayp, zarar verecek eyleri
reniyorlard. Andolsun ki, bunu satn alann ahirette bir
nasibi olmadn gayet iyi biliyorlard. Kendilerini
karlnda sattklar eyin ne kadar kt olduunu keke
bilselerdi.
eytanlar byy ve gerei olmayan bir eit gz baclklar ve tlsmlar
Asfa isnad ederek "te bu, hkmdar ve Allah'n peygamberi
Sleyman'n ktibi Berhiya olu sfa retilen eylerdir." diye yazdktan
sonra, bunlar Hz. Sleyman'n namaz kld yerin altna gmdler. Bu ii
de Yce Allah'n Hz. Sleyman'dan mlkn geici olarak elinden ald
srada yaptlar. Hz. Sleyman bunun farkna varmamt. Hz. Sleyman
vefat ettikten sonra bu byleri onun namaz kld yerin altndan
kardlar, insanlara da yle dediler: Sleyman bunun sayesinde size
hkm ederdi, bunu reniniz. srailoullar'nn bilgin olanlar bu
durumu haber alnca: "Bunun Sleyman'n bilgisi olmasn kabul
etmekten Allah'a snrz." dediler. Seviyesiz, dk kimseler ise: "Evet,
bu Sleyman'n bilgisidir." diyerek bu ii renmeye yneldiler,
peygamberlerinin kitaplarn reddettiler. Bylelikle Hz. Sleyman'
knamak yaygn bir hal almaya balad. Yce Allah Muhammed (a.s)'
peygamber olarak gnderip onun vastasyla Hz. Sleyman'n kendisine
yaktrlan iftiralardan uzak olduunu bildirip yle buyurdu: "eytanlarn
Sleyman'n mlk aleyhine uydurduklar eylere uydular."194

Sayfa 15

(102)

( 103)

( 104)

(105)

saknm iman edip Gerekten onlar

daha
Allah katndaki

sevab olsalard
bilselerdi
keke hayrl olurdu
103) Gerekten onlar iman edip saknm olsalard, elbette
Allah katndaki sevab daha hayrl olurdu; keke bilselerdi.

raina
demeyin iman edenler
Ey
kafirler dinleyin
Unzurna
Deyin
ok ackl azap vardr

iin
104) Ey iman edenler, "rin" demeyin; "unzurna deyin ve
dinleyin. Kafirler iin ok ackl bir azap vardr.
bni Abbs yle demi: Araplar kendi aralarnda "Bizi grp gzetin."
anlamnda olmak zere "rin" derlerdi. Yahudiler, ashab- kiramn Hz.
Peygamber (a.s)'e de bu ekilde seslendiklerini duyunca bu ok holarna
gitti. nk "rin" Yahudi lisannda "it, iitmez olas!" mansnda
irkin bir kfr idi. "Biz imdiye kadar Muhammed'e gizlice svyorduk,
gelin artk aka svelim. Bu kfr nasl olsa onlarn sz (ile ayn)"
dediler ve "Ey Muhammed rin" deyip glmeye baladlar. Ensardan
Sa'd ibn Ubde baka bir rivayette Sa'd bn Muz- Yahudilerin dilini
biliyordu. Yahudilerin Efendimize byle deyip gldklerini grnce
durumu hemen kavrad ve: "Ey Allah'n dmanlar, Allah'n laneti size.
Muhammed'in nefsi kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki sizden
herhangi birinin Efendimize byle sylediini duyarsam boynunu
koparrm." Dedi. Yahudiler: "yi de bunu siz de sylemiyor musunuz?"
dediler de Allah Teal: "Ey iman edenler, rin demeyin..." yetini
indirdi.17

kfre girenler
arzu etmezler

ve mriklerden

Kitap ehlinden

hi bir hayr

zerinize
indirilmesini

has klar

Oysa Allah Rabbinizden
phesiz diledii kimseye
rahmetini

ok byk ltuf sahibidir

Allah
105) Kitap ehlinden ve mriklerden kfre girenler,
Rabbinizden zerinize hi bir hayr indirilmesini arzu
etmezler; oysa Allah rahmetini diledii kimseye has klar.
phesiz Allah ok byk ltuf sahibidir.
Mfessirler derler ki: Mslmanlar, anlamal olduklar yahudilere: "Gelin
Muhammed'e iman edin." dediklerinde yahudiler: "u bizi ardnz din
bizim zerinde olduumuz dinden daha hayrl deil. Aslnda biz de onun
hayr olmasn isteriz ama..." demilerdi. Bunun zerine onlar yalanlamak
iin Allah Teal "Kitab ehlinden kfirler ve mrikler Rabbnzdan size bir
hayr indirilmesini istemezler." ayetini indirdi.18

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 106)

( 107)

(108)

(109)
(110)

(111)

(112)

veya onu
bir ayeti
Biz nesheder

ya daha hayrlsn
getiririz unutturursak
Bilmez misin Onun benzerini Ya da ondan
kadirdir her eye


Allah muhakkak
ki
106) Biz bir ayeti nesheder veya onu unutturursak ya ondan
daha hayrlsn ya da onun benzerini getiririz. Bilmez
misin ki muhakkak Allah her eye kadirdir.
Bu yetin nzulne kblenin Beytu'l-Makdis'ten Ka'be'ye evrilmesi
zerine, yahudilerin, mslmanlarn namazlarnda baka bir yne
dndrlmelerini ekemiyerek, hased, kin ve dmanlklarndan
"Muhammed bugn bir ey sylyor, yarn ondan dnyor, ashabna
dilediini hell klyor, dilediini haram ediyor. Bu Kur'n filn deil,
tamamen Muhammed'in sz, onun iin birbirini nakzediyor, elikili bir
sz" demelerinin sebep olduu da rivayet edilmitir..195
Nesh: Deitirme, tama, silme, kaldrma demektir. Tahsis: Hkm
genel olan bir nassn daha sonraki bir delil, iaret veya icma ile
hkmnn, lafzn kapsad btn fertlere deil de, belirli fertlere has
olduunun belirtilmesidir.

kendisine Allahtr phesiz

Bilmez misin ki
Ve yerin
gklerin

mlk
ait olan
ne bir veli

Allahtan baka

Sizin iin
ne de yardmc vardr
107) Bilmez misin ki, phesiz gklerin ve yerin mlk
kendisine ait olan Allah'tr ve sizin iin Allahtan baka ne
bir veli vardr, ne de yardmc.
Veli: leri ekip evirecek, dzene koyacak, koruyucu kimse, dost
demektir. Gerek veli Allahtr.

siz de istemeyi mi

arzu ediyorsunuz
Yoksa
Musadan istendii gibi

Resulnzden
Kfre deiirse
Her kim
daha nce


doru
sapmtr

phesiz ki man

yoldan

Sayfa 16

108) Yoksa daha nce Musa'dan istendii gibi siz de

Resulnzden istemeyi mi arzu ediyorsunuz? Her kim
iman kfre deiirse phesiz ki doru yoldan sapmtr.

Kitap ehlinden

pek ou isterler
imannzdan
sizi dndrmek isterler


hasetten dolay

kafirler olarak sonra

apak belli olduktan sonra
ilerindeki

yz evirin
affedin
Hak

kendilerine
phesiz
emrini Allah getirinceye
kadar

kadirdir her eye

Allah
109) Kitap ehlinden pek ou, hak kendilerine apak belli
olduktan sonra, ilerindeki hasetten dolay, sizi
imannzdan sonra kafirler olarak dndrmek isterler. Allah
emrini getirinceye kadar affedin, yz evirin. phesiz Allah
her eye kadirdir.
Yahudiler Uhud gazvesinden sonra mslmanlara: "Banza gelenleri
grmediniz mi? Eer hak din zere olsaydnz bunlar banza gelmezdi.
Bizim dinimize dnn. Sizin iin en hayrl olan budur." Demilerdi. te
bunun zerine "Kitab ehli olanlardan ou sizi imannzdan sonra
kfirlere evirmek istediler..." yeti nazil oldu.19
Haset: Bakasnn elindeki nimeti ekemeyerek, o nimetin ondan
gitmesini arzu etmek.

zekat verin Namaz

dosdoru kln

Kendiniz iin
ne gnderirseniz
Allah katnda
onu bulursunuz
hayrdan

hakkyla yaptklarnz
Allah phesiz

grendir
110) Namaz dosdoru kln ve zekat verin. Kendiniz iin
hayrdan ne gnderirseniz, Allah katnda onu bulursunuz.
phesiz Allah yaptklarnz hakkyla grendir.
(*)Yukarda geen yetler, kin ve haset gibi iki manev hastaln
hakikatleri nasl rttn, bu yzden beeri mnasebetlerde derin
uurumlarn meydana geldiini; hak ve adalet zere olan m'minlerin bu
uurumu kapamak iin af ve msamaha ile hareket etmelerinin lzumunu
beyan eden Cenb- Hak (c.c.), buna ilveten iki gzel vasfn tatbikatta
feyizli rneklerini vermeleri iin m'minlere namaz ve zekt ibadetlerini
yerine getirmelerini emretmitir. nk namaz ile zekt insan hissi
davranlarda bulunmaktan, madde ile mna arasndaki dengeyi
bozmaktan alkoyar. Beeri mnasebetlerde en salam kprnn
kurulmasn salar.

bakas cennete asla giremez

dediler
Hristiyanlardan Veya Yahudilerden


getirin De ki
Onlarn kuruntulardr bu

Doru
kimseler iseniz
delilinizi
111) (Yahudiler) Yahudilerden veya (Hristiyanlar)
"Hristiyanlardan bakas asla cennete giremez" dediler.
Bu onlarn kuruntulardr. De ki: "Doru kimseler iseniz
delilinizi getirin.

yzn
teslim ederse
her kim
Hayr
onun vardr ihsan edici olarak

Allaha
Korku

yoktur Rabbi katnda
ecri

zlecek

Onlar de deillerdir Onlar iin

112) Hayr, her kim ihsan edici olarak yzn Allaha teslim
ederse onun, Rabbi katnda ecri vardr. Onlar iin korku
yoktur ve onlar zlecek de deillerdir.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

deildir

Yahudiler

dediler

dediler
bir ey zere


Hristiyanlar

Yahudiler deildir

Hristiyanlar da
okuyorlar
Halbuki onlar bir ey zere

sylediler
te bylece kitab

Onlarn szlerinin benzerini
bilmeyenler de

gn aralarnda hkm verecektir
Allah
ihtilafa dtkleri konuda

kyamet
113) Bir de Yahudiler: Hristiyanlar bir ey zere deildir
dediler. Hristiyanlar da: "Yahudiler bir ey zere deildir
dediler. Halbuki onlar kitab okuyorlar. te bylece
bilmeyenler de onlarn szlerinin benzerini sylediler. Allah
kyamet gn, ihtilafa dtkleri konuda aralarnda hkm
verecektir.
111-112-113. ayet-i kerimeleri, Medine Yahudileri ile Necran Hristiyanlar
hakknda inmitir. yle ki, Necran heyeti Resulullah (a.s.)'n huzuruna
geldiinde Yahudi alimleri de onlarn yanma geldi. Birbirleriyle tarttlar:
Yahudiler: "Siz din hususunda sz edilmeye deer bir eye sahip
deilsiniz" dediler. Hz. sa'ya ve ncil'e kar kfir oldular. Hristiyanlar da
onlara: "Siz de din hususunda bir eye sahip deilsiniz deyip Hz. Musa'ya
ve Tevrat'a kar kfir oldular. Bunun zerine Yce Allah bu ayet-i
kerimeyi indirdi.196

Alkoyan
daha zalim
kim olabilir
Ve
anlmasndan
Allahn mescitlerini

ve alandan
Onun adnn
ilerinde

te onlar var ya Onlarn harap olmasna

Oralara

Onlara baka bir ey yoktur
Onlar iin vardr korka korka
baka girmekten

dnyada

onlar iin vardr rezillik
ok byk
bir azap

ahirette
114) Ve Allahn mescitlerini, ilerinde O'nun adnn
anlmasndan alkoyan ve onlarn harap olmasna
alandan daha zalim kim olabilir? te onlar var ya, onlara
oralara korka korka girmekten baka bir ey yoktur. Onlar
iin dnyada rezillik vardr. Onlar iin ahirette de ok
byk bir azap vardr.
Bu yetin lafz genel olduu iin her ne zaman ve ekilde, hangi
mescidden olursa olsun onlarda ibadeti engelleyip madd ve manev
harabiyetlerine sebep olanlar bu yetin hkm altna girerler..197

bat da
Dou da

Allahndr
nereye ynelirseniz bundan dolay her
Allah phesiz
Allahn Vechi
Oradadr
Alimdir
Vasidir

115) Dou da, bat da Allah'ndr. Bundan dolay her nereye
ynelirseniz Allah'n yz oradadr. phesiz Allah Vasi'dir
(rahmeti genitir), Alim'dir (heeyi bilendir).
Amir ibn Raba'dan rivayet ediliyor ki o yle anlatm: Karanlk bir
gecede bir seferde Allah'n Resl (a.s) ile beraberdik. Kblenin neresi
olduunu bilemedik de herkes kendi hali zere namaz kld. Sabah olunca
durumu Hz. Peygamber (a.s)'e haber verdik de "Allah'ndr dou da bat
da. Nereye dnerseniz Allah'n vechi orasdir..." yeti nazil oldu.198

O
ocuk Allah edindi
Bir de dediler
her ne varsa Onundur Bilakis
mnezzehtir
Ona hepsi de
ve yerde
gklerde


gnlden itaat edicidir

116) Bir de: "Allah ocuk edindi." dediler. O mnezzehtir.
Bilakis gklerde ve yerde her ne varsa Onundur. Hepsi de
O'na gnlden itaat edicidir.
Bu yet "Uzeyr Allah'n oludur." diyen Yahudiler; "Mesh Allah'n
oludur." diyen Necran Hristiyanlar ve "Melekler Allah'n kzlardr."
diyen Arap mrikleri hakknda nazil olmutur.199

Sayfa 17

(113)

(114)

(115)


(116)

(117)

( 118)

(119)

ve yeri
Gkleri

rneksiz yaratandr
Ol
Ona Der
Bir ie hkmettii zaman
o da hemen oluverir

117) Gkleri ve yeri rneksiz yaratandr. Bir emr (ie) kada
(hkmettii) zaman ona "ol der; o da hemen oluverir.

deil miydi Bilmeyenler de

dediler

bize gelmeli Veya Allah bizimle konumal

sylemilerdi
te bylece bir ayet
Onlarn szlerinin
Onlardan ncekiler de
Kalpleri birbirine benzedi
benzerini
Bir ayetleri
Oysa biz iyice aklamzdr
kesin olarak inanan
topluluk iin
118) Bilmeyenler de: "Allah bizimle konumal veya bize bir
ayet gelmeli deil miydi?" dediler. Onlardan ncekiler de
ite bylece onlarn szlerinin benzerini sylemilerdi.
Kalpleri birbirine benzedi. Oysa biz, kesin olarak inanan bir
topluluk iin ayetleri iyice aklamzdr.
bn Abbs naklediliyor: Yahudi Raf' ibn Huzeyme (veya Hureymile),
Reslullah (a.s)'a: Eer sylediin gibi Allah katndan gnderilmi bir eli
isen o seni gnderen Allah'a syle gelip bizimle konusun, konutuunu
(kelmn) duyalm." Demiti. Bunun zerine Allah Teal bu yeti
indirdi.20

Hak ile

Seni gnderdik

phesiz biz
Hem korkutucu olmak zere Hem mjdeleyici
Halkndan

Sen sorulmazsn


Cehennem

119) phesiz biz seni hem mjdeleyici hem korkutucu
olmak zere hak ile gnderdik. Sen cehennem halkndan
sorulmazsn.
bni Abbs ve Muhammed ibn Ka'b el-Kuraz derler ki: Hz. Peygamber
(a.s) "Keke bir bilebilsem, babam ve annem ne yaptlar (ne yapyorlar)?"
dedii zaman kfirlerin hallerini sormaktan "Muhakkak Biz seni hak
olarak, mjdeleyici." yeti ile men edildi. Taber'deki rivayette
Efendimiz (a.s)'n bu temennisini kere syledii, ancak yet ile bundan
men edilince bir daha mrnn sonuna kadar ana-babasm hi
zikretmedii de kaydedilmi.21

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 120)

( 121)

( 122)

(123)

(124)

(125)

(126)

Yahudiler senden

asla raz olmazlar

sen uyuncaya Kadar
Ve Hristiyanlar
Allahn hidayeti
de ki
Onlarn milletine
uyacak olursan

doru yolun ta kendisidir
sana gelen
Sonra Onlarn hevalarna
ne

Allahtan
senin iin ilimden

ne de bir yardmc bir veli vardr
120)Yahudiler ve Hristiyanlar, sen onlarn milletine
uyuncaya kadar senden asla raz olmazlar. De ki:
"phesiz ki Allah'n hidayeti doru yolun ta kendisidir.
Andolsun sana gelen ilimden sonra onlarn hevalarna
uyacak olursan, senin iin Allah'tan ne bir veli vardr ne de
bir yardmc.
Bu yetin nzul sebebi udur: Yahudiler ve Hristiyanlar bar istiyorlar ve
Hz. Peygamber (a.s)'e, mslman olacaklar vaadinde bulunuyorlard.
Allah Teal bu yet-i kerime ile onlarn, kendi dinlerine tab olunmadka
asla honut olmyacaklarn bildirip onlarla cihad emretti.200
Millet: Allahn, Resulleri ve kitaplar araclyla kullar iin koyduu
eriatn addr.
Din: Kullarn Allahn emrine uygun olarak yaptklar eylerdir.

Onu kitap
Kendilerine verdiklerimiz

Ona
te onlardr hakkyla

okurlar
Onu nkar ederse her kim de
iman edenler
hsrana
ta kendileridir ite onlar da
urayanlarn
121) Kendilerine kitap verdiklerimiz onu hakkyla okurlar;
Ona iman edenler ite onlardr. Her kim de onu inkar
ederse ite onlar da hsrana urayanlarn ta kendileridir.
bn Abbs der ki: "Kendilerine kitab verdiklerimiz onu hakkyla
okurlar..." yeti "ashab- sefne" hakknda, yani Ca'fer ibn Eb Tlib ile
birlikte 32'si habeli, 8'i de am rahiplerinden olmak zere bir gemiye
binerek Habeistan'dan gelen ve ashab- sefine olarak bilinen 40 kii
hakknda nazil olmutur.201

Sayfa 18

nimetimi hatrlayn Ey srailoullar

ve gerekten Size
verdiim nimetimi

alemlere

Sizi stn kldm
122) Ey srailoullar! Size verdiim nimetimi ve sizi
gerekten alemlere stn kldm hatrlayn.

faydal olamayaca
gnden saknn ki
kabul bir eyle
Kimsenin

kimseye

Ona fayda vermez fidye

Ondan edilmez
yardm da

Onlara edilmez efaat

123) Kimsenin kimseye bir eyle faydal olamayaca bir

gnden saknn ki, ondan fidye kabul edilmez ve ona efaat
fayda vermez; onlara yardm da edilmez.
efaat: Bir kimsenin suunu affettirmek iin yaplan istirhamdr. efaat
yetkisi ancak Allah'a aittir. Allah izin vermedike kimse kimseye efaat
edemez. Nebiler, Resuller, ehidler ve salih kimseler ancak Allah'n izin
vermesiyle, Allah'n raz olduu mminlere efaat edebilirler. Bu yzden
Allah'tan bakasndan efaat istemek caiz deildir.

Rabbi brahimi mtihan etmi Hani

O da onlar tamamlamt
kelimelerle

seni klacam

muhakkak ben Buyurdu ki

deyince
mam insanlara

ulamaz
Buyurdu
Zrriyetimden de
zalimlere
ahdim

124) Hani Rabbi brahim'i kelimelerle imtihan etmi o da

onlar tamamlamt. Buyurdu ki: "Muhakkak ben seni
insanlara imam klacam." "Zrriyetimden de deyince
"Ahdim zalimlere ulamaz buyurdu.

toplanma beyti
biz klmtk
Hani

edinin
Ve gven yeri insanlar iin

Bir namazgah
brahimin makamndan
Ve

brahim kuvvetle emretmitik

beytimi yice temizleyin

smaile de
itikafa ekilenler
tavaf edenler

rku ve secde edenler iin

125) Hani biz beyti insanlar iin bir toplanma ve gven yeri
klmtk. "brahimin makamndan bir namazgah edinin."
brahim ve smail'e de: "Beytimi tavaf edenler, itikafa
ekilenler, ruku ve secde edenler iin iyice temizleyin" diye
kuvvetle emretmitik.
Hz. Peygamber (a.s)'dan rivayet olunduuna gre Efendimiz Hz. mer
(r.a)'n elini tutmu ve: "Bu (buras) brahim'in makamdr" buyurmutu.
mer (r.a): "Buray namazgah edinmeyelim mi?" diye sordu. Efendimiz
(a.s): "Bununla emrolunmadm" buyurdu. Daha gne batmadan "Biz
beyt'i insanlar iin bir toplanma yeri ve gvenli bir yer kldk. Siz de
brahim'in makamndan bir namaz yeri (namazgah) edinin..." yeti nazil
oldu.22

kl

Rabbim
brahim Demiti
Hani
Rzklandr
Gvenli Bir ehir Buray
man

rnlerle

Halkndan

Ahiret
Gnne Allaha edenleri
faydalandrr kafir olan dahi
buyurmutu
Onu mahkum ederim

sonra az bir sre

bir dn yeri ne kt
ate azabna

126) Hani brahim: "Rabbim! Buray gvenli bir ehir kl,

halkndan Allah'a ve ahiret gnne iman edenleri eitli
rnlerle rzklandr" demiti. Buyurdu ki: "Kafir olan dahi
az bir sre faydalandrr, sonra onu ate azabna mahkum
ederim. Ne kt bir dn yeri."
(*)Ne Yahudi ne de Hristiyan olan, bu iki dinden ok nce gelip Hanif
Dini'nin byk tebliats bulunan brahim Peygamber (a.s.) sadece
Kbe-i Muazzamay temizlemekle ve oray ibdet edenlere hazr vaziyete
getirip irkten ve nifaktan paklamakla kalmayp, nce yaplan bu erefli
hizmetin srf ilh honutlua vesile olmasn dilemi ve sonra da kendi
soyundan Hakk'a boyun een bir milletin meydana gelmesini istemitir.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

brahim

ykseltiyordu

Hani

smail ile

beytin

Temellerini

phesiz
bizden kabul buyur
Rabbimiz
Alim Semi
Yalnz sen
sensin
127) Hani brahim smail ile beytin temellerini
ykseltiyordu. Rabbimiz bizden kabul buyur, phesiz
Semi (duyan), Alim (bilen) sensin, yalnz sen."

teslim olmu

ikimizi de kl
Rabbimiz
bir Ve soyumuzdan
Sana kimselerden
bize gster sana teslim olmu
mmet kar
tevbemizi kabul buyur

badet yollarmz

Tevvab
Yalnz Sen
phesiz sensin

Rahim olan
128) Rabbimiz ikimizi de sana teslim olmu kimselerden
kl ve soyumuzdan yalnz sana teslim olmu bir mmet
kar, bize ibadet yollarmz gster ve tevbemizi kabul
buyur. phesiz Tevvab (tev edilen), Rahim (esirgeyen)
sensin, yalnz sen."
Mslman mmet: Hareketlerini, dncelerini, adetlerini, kanun,
deer yargs ve llerini yalnz slamdan alan fertlerden mteekkil bir
topluluktur. Bu topluluu tekil eden fertlerin milliyeti, dili, rk, ekli,
rengi asla nemli deildir. Mslmanlk kiinin srf babasnn veya
dedesinin mslman olmasyla kazanlacak bir vasf deildir.

bir Resul onlara Gnder ki

Rabbimiz
senin
onlara
okusun kendilerinden
kitap ile
onlara retsin ayetlerini
phesiz sensin
onlar arndrsn hikmeti
Hakim olan
Aziz yalnz sen

129) Rabbimiz onlara kendilerinden bir Resul gnder ki
onlara senin ayetlerini okusun, onlara kitap ile hikmeti
retsin ve onlar arndrsn. phesiz Aziz, Hakim olan
sensin, yalnz sen."
Hikmet: Snnet, bilgi, eriatn srlar, her ite doruyu bulma becerisi,
keskin ve ince kavray, ibret veren, olgunlua aran, irkinlikten
uzaklatran sz.

milletinden

yz evirir

kim

sefih klandan

baka brahimin
Biz onu setik

Andolsun Kendini

ahirette de
Muhakkak o dnyada
salihlerdendir

130) Kendini sefih klandan baka kim brahimin
milletinden yz evirir? Andolsun biz dnyada onu setik.
Muhakkak o, ahirette de salihlerdendir.

Teslim ol diye
Rabbi Ona buyurduunda

Rabbine
teslim oldum

Demiti

alemlerin

131) Rabbi ona: "Teslim ol" diye buyurduunda:
Alemlerin Rabbine teslim oldum" demiti.
(*)Allah (c.c.) brahimi (a.s.) Resul olarak seince ona: Hem kalbin hem
de hareketlerinle yalnzca Allaha boyun eip mslman ol! dedi.
brahim ise hi beklemeksizin ve tereddt etmeksizin Rabbinin
buyruuna uyup: Kalbim ve hareketlerimle Alemlerin Rabbine boyun
edim. dedi.

Sayfa 19

(127)

(128)

(129)

( 130)

(131)

( 132)

( 133)

(134)

oullarna brahim onu vasiyet etti

Allah phesiz
oullarm
Yakub da

can yleyse Bu dini
Sizin iin Seti

mslmanlar

olarak ancak verin
132) brahim onu oullarna vasiyet etti, Yakub da.
"Oullarm, phesiz Allah sizin iin bu dini seti; yleyse,
siz de ancak mslmanlar olarak can verin."

gelip att

siz ahitler miydiniz
Yoksa
o demiti de
Hani lm
Yakuba
zaman

neye ibadet edeceksiniz

oullarna
badet onlar demilerdi benim ardmdan
Atalarn
lah olan senin ilahna edeceiz
bir ve shakn da

smail

brahim
ilaha
teslim

Yalnz Ona Biz

tek
olanlarz
133) Yoksa siz lm Yakub'a gelip att zaman ahitler
miydiniz? Hani o oullarna: "Benim ardmdan neye ibadet
edeceksiniz?" demiti de onlar: "Senin ilahna, atalarn
brahim, smail ve shak'n da ilah olan tek bir ilaha ibadet
edeceiz. Biz yalnz O'na teslim olanlarz" demilerdi.
Muktilden rivayet edildiine gre bu yet-i kerme yahudilerin Hz.
Peygamber (a.s)'e: "Biliyor musunuz, Yakub (a.s), ld gn oullarna
yahudilii vasyyet etmiti." demeleri zerine nazil olmutur.23

geti

elbette bir mmetti Onlar

sizindir Onlarn kazandklar
kendilerinin
ve siz sorulmazsnz

sizin kazandklarnz da

onlarn yaptklarndan

134) Onlar bir mmetti, elbette geti. Onlarn kazandklar

kendilerinin, sizin kazandklarnz da sizindir ve siz onlarn
yaptklarndan sorulmazsnz.

Cz 1 Sure 2

Bakara Suresi

( 135)

Sayfa 20

iman ettiiniz gibi

iman ederlerse Eer

doru yolu bulmu olurlar phesiz Ona

Onlar dorusu ancak yz evirirlerse
onlara kar sana yeter
Ayrlk iindedirler

Alimdir Semidir
phesiz O Allah

137) Eer sizin ona iman ettiiniz gibi iman ederlerse,

phesiz doru yolu bulmu olurlar; yz evirirlerse
dorusu onlar ancak ayrlk iindedirler. Onlara kar Allah
sana yeter. phesiz O Semi'dir, Alim'dir.

daha gzel

Kim vardr
Allahn boyasdr
yalnz Ona Biz

boyas Allahtan

ibadet edenleriz

( 138)

138) (te bu) Allahn boyasdr. Allah'tan daha gzel

boyas olan kim vardr? Biz yalnz Ona ibadet edenleriz.

( 136)

(137)

( 139)

( 140)

(141)

veya Yahudiler olun ki dediler Ve

De ki
doru yolu bulasnz Hristiyanlar
hanif olarak
brahimin milletine Bilakis

ki mriklerden


idi
deil
135) Ve Yahudiler veya "Hristiyanlar olun ki doru yolu
bulasnz dediler. De ki: "Bilakis hanif olarak brahim'in
milletine ki (o) mriklerden deil idi."
Yni Yahudiler sadece Yahudilie Hristiyanlar da sadece Hristiyanla
arrlard. Yahudilerin kanaati, Hristiyan da Yahudi olmadka
kurtulamaz eklindedir. Hristiyan da onlar iin yle dnr. Zira
Kur'an, Yahudiler, Hristiyanlar hi bir ey (Din) zerinde deil.
Hristiyanlar, Yahudiler hi bir ey zerinde deiller. dediler. Hz.
brahim'in (a.s.) Milleti, Mslman Milletidir. Ondan sonra gelen btn
insanlar onun Milletine tbi olmulardr.

indirilene
Allaha iman ettik Deyin ki
brahim indirilenlere
bize
Yakub

shak


smail


Musaya verilenlere
torunlarna

nebilere
verilenlere
ve saya
arasn
ayrmayz
Rableri tarafndan
ancak O'na Biz

Onlardan hibirinin


teslim olanlarz
136) Deyin ki: "Biz Allah'a, bize indirilene, brahim,
smail, shak, Yakub ve torunlarna indirilenlere, Musa'ya
ve sa'ya verilenlere ve nebilere Rableri tarafndan
verilenlere iman ettik. Onlardan hibirinin arasn
ayrmayz. Biz ancak O'na teslim olanlarz.
bni Abbs der ki: Bir grup yahudi Hz. Peygamber (a.s)'e gelip hangi
peygamberlere inandn sormulard. Bunun zerine bu yet nazil oldu.
Efendimiz (yeti okurken) Hz. sa'ya gelince: "Biz, sa'ya da ona inanana
da iman etmeyiz." deyip geri dndler, gittiler.202

bn Abbs der ki: Hristiyanlar, bir ocuk olduu zaman doumunun

yedinci gnnde onu "ma'md" adn verdikleri bir suya sokarak ocuu
vaftiz ederler, "Bu, snnet etmenin yerine geen temizlemedir' der, sonra
da: "ocuk ancak bu suya sokulup vaftiz edildikten sonra gerek
Hristiyan olur" derlerdi. ite Allah Teal bunun zerine "Allah'n boyas...
Allah'tan daha gzel boyas olan kim?" yetini indirdi.24

Allah bizimle tartyor musunuz De ki

Bizim de Rabbimiz O olduu halde hakknda
Bizim yaptklarmz
Bizim Sizin de Rabbiniz
Ona Biz

sizin yaptklarnz da
Sizindir
ihlasl olanlarz

kar
139) De ki: "O, bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbiniz
olduu halde bizimle Allah hakknda tartyor musunuz?!
Bizim yaptklarmz bizim, sizin yaptklarnz da sizindir.
Biz Ona kar ihlasl olanlarz.
hlas: Btn amelleri yalnzca Allah rzas iin ve Allahn istedii ekilde
yapp her trl irkten temizlenerek uzak kalmak, demektir.

brahim Mutlaka
Sylyorsunuz Yoksa
Ve

Yakub
shak

smail


veya Yahudi olduklarn m torunlarnn
daha iyi bilen
siz misiniz De ki
Hristiyan

daha zalim
Kim olabilir
Allah m yoksa

yannda bulunan
bir ahitlii
gizleyenden
gafil
Allah deildir Allah tarafndan olup da
yaptklarnzdan

140) Yoksa (siz Yahudiler) brahim, smail, shak, Yakub ve

torunlarnn mutlaka "Yahudi" veya (siz Hristiyanlar da)
"Hristiyan olduklarn m sylyorsunuz? De ki: "Daha
iyi bilen siz misiniz yoksa Allah m? Allah tarafndan olup
da yannda bulunan bir ahitlii gizleyenden daha zalim
kim olabilir? Allah yaptklarnzdan gafil deildir.

geti

elbette bir mmetti te onlar

Sizindir Onlarn kazandklar
kendilerinin
siz sorulmazsnz

Sizin kazandklarnz da

onlarn yaptklarndan

141) te onlar bir mmetti, elbette geti. Onlarn

kazandklar kendilerinin, sizin kazandklarnz da sizindir
ve siz onlarn yaptklarndan sorulmazsnz.
(*)Yahud ve Hristiyanlar, varlk lemine renk ve mna veren ilh
boyayla boyanmaktan uzaklap btn peygamberlerin temelini atp
gelitirdikleri tevhit ve teslimiyet burcundan kendilerini aa attlar. Tpk
toprak zerine tuzakla birlikte serpilen donelere gz kararm bir ekilde
yukardan ini yapan a kular gibi. Bylece onlar ayr bir boyaya
boyanmak istediler: Yahudilerin arad boya, maddecilik idi.
Hristiyanlarn ise teslis ( tanr fikri) ve vaftiz idi.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

Baz aklszlar Yaknda diyecekler

Onlar eviren nedir nsanlardan

zerinde bulunduklar Kblelerinden
bat da
Dou da
Allahndr De ki

yola
dilediini
O iletir
dosdoru

142) Yaknda insanlardan baz aklszlar: "Onlar zerinde
bulunduklar kblelerinden eviren nedir? diyecekler. De
ki: "Dou da Allah'ndr Bat da. O dilediini dosdoru
yola iletir."
bn Abbs yle anlatyor: Neccr oullarndan Es'ad ibn Zrre, Ebu
mme; Seleme oullarndan Ber ibn Ma'rr ve dier baz sahbler
Medine'de kble'nin Beytu'l-Makdis olduu zamanlarda vefat etmiler,
Hz. Peygamber (a.s) namazlarda (Beytu'l-Makdis'ten) Ka'be'ye ynelince
bu sahblerin yaknlar Efendimiz (a.s)'e gelerek: "Ey Allah'n Elisi,
kardelerimiz ilk kbleye doru namaz klarken vefat ettiler. imdi ise
Allah seni brahim'in kblesine evirdi. O kardelerimizin durumu nasl
olacak?" diye sormulard. Bunun zerine Allah Teal: "Allah sizin
imannz asla boa giderecek deildir..." yetini indirdi.203

vasat
bir mmet sizi kldk
Bylece

ahitler
olmanz ( sekin, adaletli)
Resuln de
olmas iin
nsanlar zerine

kble yaptk
ahit olmas
Size

sadece senin zerinde bulunduunu da

Resule
uyanlar
ayrt etmek iin

Dnecek olanlardan

ki kesi zerinde

bakasna Ar gelir Muhakkak ki bu

elbette
Allahn hidayet ettii kimselerden
imannz boa karacak Allah deildir
rauftur
insanlara kar
Allah phesiz

rahimdir
143) Bylece sizi, insanlar zerine ahitler olmanz,
Resuln de size ahit olmas iin vasat bir mmet kldk.
Senin zerinde bulunduunu da sadece Resule uyanlar, iki
kesi zerinde dnecek olanlardan ayrt etmek iin kble
yaptk. Muhakkak ki bu, Allah'n hidayet ettii kimselerden
bakasna ar gelir. Elbette Allah imannz boa karacak
deildir.
phesiz
Allah
insanlara
kar
Rauf
(esirgeyen)tur, Rahim (balayan)dir.
bn Abbs yle anlatyor: Neccr oullarndan Es'ad ibn Zrre, Ebu
mme; Seleme oullarndan Ber ibn Ma'rr ve dier baz sahbler
Medine'de kble'nin Beytu'l-Makdis olduu zamanlarda vefat etmiler,
Hz. Peygamber (a.s) namazlarda (Beytu'l-Makdis'ten) Ka'be'ye ynelince
bu sahblerin yaknlar Efendimiz (a.s)'e gelerek: "Ey Allah'n Elisi,
kardelerimiz ilk kbleye doru namaz klarken vefat ettiler. imdi ise
Allah seni brahim'in kblesine evirdi. O kardelerimizin durumu nasl
olacak?" diye sormulard. Bunun zerine Allah Teal: "Allah sizin
imannz asla boa giderecek deildir. " yetini indirdi.204

evrilip durduunu
gryoruz elbette
Gerekten
ge doru yznn


Kendisinden Kbleye imdi seni eviriyoruz
Tarafna
yzn

evir
honut olacan
olursanz nerede

Mescid-i Haram

onun tarafna

yzlerinizi
evirin

elbette
Kitap
verilenler
phesiz

bunun bir hak olduunu

bilirler

Gafil Allah deildir Rablerinden

Onlarn yaptklarndan

Sayfa 21

(142)

( 143)

(144)

(145)

144) Senin yznn ge doru evrilip durduunu elbette

gryoruz. Gerekten imdi seni kendisinden honut
olacan kbleye eviriyoruz. Artk yzn Mescid-i Haram
tarafna evir. Nerede olursanz yzlerinizi onun tarafna
evirin. phesiz kitap verilenler bunun Rablerinden bir
hak olduunu elbette bilirler. Allah, onlarn yaptklarndan
gafil deildir.
Hz. Peygamber "Belki Cibril gelir ve ok istedii kblenin Ka'be'ye
evrilii haberini getirir" umuduyla gzn hep gkyznde dolatrrd.
te bunun zerine Allah Teal "Biz azman ou kere yzn ge
evirdiini muhakkak gryoruz..." yetini indirdi.25

kitap verilenlere
sen gtrsen de


senin kblene
Uymazlar her trl ayeti
Onlarn kblelerine uyacak deilsin

kblesine de Onlardan bir ksm uymaz
Andolsun ki uyacak olursan

bir ksmnn

sana gelen
sonra
onlarn hevalarna
ilimden sonra

O takdirde Muhakkak sen de
zalimlerden olursun


145) Andolsun ki sen, kitap verilenlere her trl ayeti
gtrsen de senin kblene uymazlar; sen de onlarn
kblelerine uyacak deilsin. Onlardan bir ksm, bir
ksmnn kblesine de uymaz. Andolsun ki sana gelen
ilimden sonra onlarn hevalarna uyacak olursan muhakkak
o takdirde sen de zalimlerden olursun.
(*)Adaletten ayrlan, ifratla tefrit arasn bir trl bulamayan, Allah'a
kullukta ayn kble zerinde dier mmetlerle birlemeyen, bu yzden
dinden asl gayenin ne olduunu bilemez hale gelen Yahudi ve
Hristiyanlarn brahim (a.s.)n Hanf yolundan nasl uzaklatklar ve ar
bir taassupla Muhammed'i (a.s.) nasl reddettikleri beyn edildikten ve
Muhammed (a.s.)n mmetinin bu iki milletin tutumunun aksine adalet
rnekleri, hak ahitleri bulunduklarna dikkatler ekildikten sonra Allah'a
kullukta btn insanlarn birlemesi gerektiinin lzumu belirtiliyor; kble
olarak ilk kurulan mabedin (Kabe), Allah'a dosdoru imn eden
milletlerin mterek kblesi olduu anlatlyor.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

( 146)

(147)

(148)

(149)

( 150)

( 151)

( 152)
(153)

kitap
Kendilerine verdiklerimiz

z tandklar
gibi Onu tanrlar
bir grup Buna ramen gerekten
oullarn

hakk

gizlerler
onlardan
bildikleri halde

146) Kendilerine kitap verdiklerimiz onu z oullarn
tandklar gibi tanrlar. Buna ramen onlardan bir grup
gerekten bildikleri halde hakk gizlerler.

O halde sakn
Rabbindendir

O hak

phe edenlerden

olma
147) O hak Rabbindendir. O halde sakn phe
edenlerden olma.
ona bir yn
Herkes iin vardr ki

hayrlara

O halde koun
dndrcdr
biraraya getirir
olsanz da Her nerede

Allah phesiz ki
hepinizi
Allah
kadirdir her eye

148) Herkes iin bir yn vardr ki ona dndrcdr. O

halde hayrlara koun. Her nerede olsanz da Allah hepinizi
biraraya getirir. phesiz ki Allah her eye kadirdir.
(*)mmetlerden herbirinin, yzlerini dndrecei bir kblesi vardr.
Ey M'minler! Hayr ilere komaya ve onlarda acele etmeye baknz.
Siz nerede olursanz olun; ister yeryznn en derin yerlerinde, isterse
dalarn tepelerinde bulunun, Allah sizin hepinizi hesap iin toplayacak
ve doru yolda gidenle yanl yolda gideni birbirinden ayracaktr.
Bedenleriniz ve cisimleriniz paralanp dalsa da, phesiz Allah sizin bu
paralarnz yeryznden toplayp biraraya getirmeye kadirdir.

Sayfa 22

yzn

evir
karsan


Nereden



Muhakkak ki Mescid-i Haram

tarafna

Allah deildir Rabbinden

bir haktr

o
yaptklarnzdan

gafil

149) Nereden karsan yzn Mescid-i Haram tarafna
evir. Muhakkak ki o Rabbinden bir haktr. Allah,
yaptklarnzdan gafil deildir.

evir
ksan da


Her nereden



Mescid-i Haram

tarafna

yzn


evirin Olsanz da her nerede


bulunmasn
Onun tarafna

yzlerinizi

bir delil

aleyhinize
ki insanlar iin

O

Onlardan zulmedenler mstesna

ki benden korkun

halde onlardan korkmayn

umulur Size olan
nimetimi tamamlayaym
ki
hidayete erersiniz
150) Her nereden ksan da yzn Mescid-i Haram
tarafna evir. Her nerede olsanz da, yzlerinizi onun
tarafna evirin, ki insanlar iin aleyhinize bir delil
bulunmasn; yalnz onlardan (delilsizce) zulmedenler
mstesna. O halde onlardan korkmayn, benden korkun ki
size olan nimetimi tamamlayaym; umulur ki hidayete
erersiniz.
Katde'den rivayet ediliyor ki o yle demi: Mekke mriklerinin
"Muhammed nasl kblemize dnmse yaknda dinimize de dnecektir."
demeleri zerine bu ve devamndaki yetler nazil oldu.26

ve iinizde bulunan gnderdiimiz

gibi
Size
okuyor sizden olan Rasul
size retiyor Sizi arndryor ayetlerimizi
retiyor ile hikmeti kitap

bilmediiniz eyleri

151) Sizden olan ve iinizde bulunan Rasul gnderdiimiz
gibi Size ayetlerimizi okuyor, sizi arndryor, size kitap
ile hikmeti retiyor ve size bilmediiniz eyleri retiyor.

ben de sizi anaym O halde beni ann ki

bana kfr ve bana kredin

(nankrlk) etmeyin
152) O halde beni ann ki ben de sizi anaym ve bana
kredin; bana kfr (nankrlk) etmeyin.

yardm isteyin
iman edenler
Ey
Allah Muhakkak ki
ve namaz
sabr ile

sabredenlerle beraberdir

153) Ey iman edenler! Sabr ve namaz ile yardm isteyin.
Muhakkak ki Allah sabredenlerle beraberdir.
Sabr: Nefsi, Allahn emrine zt eyler yapmaktan alkoymaktr.
Namaz: Hem kalple hem de hareketle yaplan, insan Allaha en ok
yaklatran, ahireti hatrlatan, gerek manada klndnda insan kt
huylardan alkoyan bir ameldir. Namaz kulun Allahla bulumasdr.
Namaz ibadeti mnafklara ar gelir. Resulullah (a.s) sknt annda
rahatlamak iin namaz klard.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

Allah

ldrlenler iin
demeyin
onlar diridirler
Bilakis
ller
yolunda
siz farkedemezsiniz

fakat

154) Allah yolunda ldrlen (ehit)ler205 iin "ller
demeyin! Bilakis onlar diridirler; fakat siz farkedemezsiniz.
"Allah yolunda ldrlm olanlar iin ller demeyin..." yeti Bedr
gazvesinde ldrlm olan m'minler hakknda inmitir. Bunlar
muhacirlerden 6, ansardan da 8 olmak zere 14 kiiydiler.
(Muhacirlerden: Ubeyde ibnu'l-Hris, Sa'd ibn Ebi Vakks'n kardei
Umeyr ibn Eb Vakks, Zu'-imleyn diye mehur olmu olan Umeyr
ibn Abdi Amr ibni'l-As, Sa'd ibn Leys oullarndan Akl ibn Bukeyr Hz.
mer'in klesi Mihca\ Haris ibn Fihr oullarndan Safvn ibn Beyz;
Ensar'dan: Sa'd ibn Hayseme, Mubeir ibn Abd ibni'l-Munzir, Yezd
ibnu'l-Hris ibn Kays, Umeyr ibnu'l-Humm, Rfi' ibnu'l-Muall, Harise
ibn Surka, Haris ibn Rifa'nn iki olu Avf ve Muavviz (ki anneleri
Afr'ya nisbetle Afr'nn iki olu da denilir). nsanlar byle Allah yolunda
savata birisi ldrld m "Filnca ld, dnya nimet ve lezzetleri de
onun iin gitti, sona erdi." derlerdi. Bu sz zerine Allah Teal bu yeti
inzal buyurdu.206

biraz

Andolsun ki sizi imtihan edeceiz

ve eksiltmekle alk
korku


ve rnlerden
canlardan
mallardan

sabredenleri
mjdele

155) Andolsun ki sizi biraz korku, alk ve mallardan,
canlardan ve rnlerden eksiltmekle imtihan edeceiz.
Sabredenleri mjdele.

Sayfa 23

(154)

( 155)

( 156)

( 157)

( 158)

( 159)

( 160)
( 161)

bir kendilerine eritii zaman Onlar ki

ve Allaha aidiz Muhakkak derler musibet
dncleriz

ancak Ona muhakkak

(162)

156) Onlar ki, kendilerine bir musibet eritii zaman

Muhakkak biz Allaha aidiz ve muhakkak ancak Ona
dncleriz derler.

159) Dorusu indirdiimiz apak ayetleri ve hidayeti,

kitapta onu insanlara iyice aklamamzdan sonra
gizleyenler; ite onlar var ya, onlara hem Allah lanet eder,
hem de lanet ediciler lanet ederler.

Musibet az olsun, ok olsun insann canna, malna veya aile efradna

isabet eden zarar verici eydir. Musibet annda yukardaki duay okumaya
istirca denir.

Salavat

onlar iin
te onlar var ya
ite onlar ve rahmet vardr
Rablerinden
hidayete erenlerin ta kendileridir

157) te onlar var ya, onlar iin Rablerinden salavat ve
rahmet vardr, ite onlar hidayete erenlerin ta kendileridir.
Salavat: Salat kelimesinin ouludur ve rahmet, dua, vg, tazim,
mafiret, namaz gibi manalara gelir.

le Merve Safa
Dorusu

her kim
Allahn Alametlerindendir

umre yaparsa
veya Beyti
Hacceder

tavaf


kendisine hibir gnah

yoktur
Kendi isteiyle
Her kim
bu ikisini etmesinde
Allah Muhakkak ki
bir hayr
yaparsa
Alimdir
akirdir
158) Dorusu Safa ile Merve Allah'n alametlerindendir.
Her kim beyti hacceder veya umre yaparsa bu ikisini tavaf
etmesinde kendisine hibir gnah yoktur. Her kim kendi
isteiyle bir hayr yaparsa, muhakkak ki Allah akir
(rkedilen)'dir, Alim (bilen)'dir.
Ahmed ibn Muhammed kanalyla Asm'dan rivayete gre o yle diyor:
Enes ibn Mlik'e sordum: "Safa ile Merve arasnda sa'yden holanmaz
mydnz?", "Evet, Allah Teal: "Safa ve Merve Allah'n eirindendir.
Her kim hacceder veya umre yaparsa o ikisi arasnda tavaf (sa'y)
etmesinde bir gnah yoktur." yetini indirinceye kadar o ikisi chil iye
eirindendi" dedi.207

indirdiimiz gizleyenler

Dorusu

Onu
ve hidayeti apak ayetleri

kitapta
nsanlara
iyice aklamamzdan sonra
hem Allah onlara lanet eder ite onlar var ya
hem de lanet ediciler

lanet ederler

(163)

tevbe edip kimseler

Ancak mstesna
ite onlar ve iyice aklayan dzelen

phesiz onlarn
tevbelerini kabul ederim

Rahimim Tevvabm
ben
160) Ancak tevbe edip dzelen ve iyice aklayan kimseler
mstesna, ite onlar; onlarn tevbelerini kabul ederim.
phesiz Ben Tevvab (tevbeleri kabul eden)m, Rahim
(esirgeyiciyen)im.

len kimseler inkar edip de

Dorusu

onlarn
ite onlar var ya kafir olarak
meleklerin Allahn laneti zerinedir
tm

insanlarn

161) Dorusu inkar edip de kafir olarak len kimseler; ite
onlar var ya; Allahn, meleklerin ve tm insanlarn laneti
onlarn zerinedir.

Onun iinde srekli kalcdrlar

azap
Onlardan
hafifletilmez


ve onlar gzetilmezler


162) Onun iinde srekli kalcdrlar. Onlardan azap
hafifletilmez ve onlar gzetilmezler.

(ibadete layk) Yoktur Tek

lahtr lahnz
Rahmandr

Ondan baka ilah
Rahimdir
163) lahnz tek bir ilahtr. Ondan baka ilah yoktur.
Rahman (esirgeyen)dr, Rahim (balayan)dir.
bn Abbs anlatyor: Kurey kfirleri Hz. Peygamber (a.s)'e: "Ey
Muhammed, bize Rabbn vasfet ve onun nesebini haber ver." dediler de
Allah Teal hls Sresini ve "lhnz bir tek ilhtr. Yegne ilh O'dur..."
yetini indirdi.27

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

(164)

( 165)

(166)

( 167)

(168)

(169)

ve
gklerin

yaratlnda
phesiz

gece ile
ardnca geliinde

yerin
tayan
gemilerde
gndzn
nsanlara
faydal eyleri denizde

suda
gkten

Allahn indirip

l olan Yeri
Onunla dirilttii

canly her eit
orada yaymasnda

Bulutlarda

rzgarlar
idare etmesinde


gk ile
arasnda
emre tabi klnan

bir toplum iin ayetler vardr yer

akln kullanan

164) phesiz ki gklerin ve yerin yaratlnda; gece ile
gndzn ardnca geliinde; insanlara faydal eyleri
denizde tayan gemilerde, Allahn gkten indirip onunla
l olan yeri dirilttii suda ve orada her eit canly
yaymasnda; rzgarlar idare etmesinde ve gk ile yer
arasnda olup emre tabi klnan bulutlarda akln kullanan
bir toplum iin ayetler vardr.
Allah Teal Medine'de Hz. Peygamber (a.s)'e: "lhnz bir tek ilhtr.
Yegne ilh O'dur" yetini indirince Mekke'de Kurey kfirleri: "Bir
tek ilh btn insanlar nasl kaplyor,btn insanlarn hakkndan nasl
geliyor?" dediler de bunun zerine "phesiz gklerin ve yerin
yaratlnda... " ayeti nazil oldu.208

edinirler
kimileri
nsanlardan

Ve
Onlar severler
eler Allahtan baka
man edenlerin ise
Allah sever gibi

Bir Allah sevmeleri
Daha gldr

grdkleri zaman
zulmedenler

bilselerdi
Allahn kuvvetin gerekten
azab

btnyle

iddetli
Allahn ve gerekten
azabnn
olduunu

Sayfa 24

165)Ve insanlardan kimileri Allah'tan baka eler edinirler

de onlar Allah' sever gibi severler. man edenlerin ise
Allah sevmeleri daha gldr. Zulmedenler, azab
grdkleri zaman gerekten kuvvetin btnyle Allah'n ve
Allahn azabnn gerekten iddetli olduunu bir bilselerdi.
Sevgi eitleri: 1- Farz Olan Sevgi: Allah, Resuln, mminleri ve
Allahn sevdii her eyi Allah iin sevmektir. 2- irk Olan Sevgi:
Herhangi bir varl, Allah gibi veya Ondan daha fazla sevmektir. 3Kfr Olan Sevgi: Allahn sevmedii, buzettii varlklar ve kiileri
sevmek veya Allahn sevmeyi emrettii varlk ve kiileri sevmemektir. 4Haram Olan Sevgi: Allahn haram kld bir eyi, helal grmemek
artyla sadece geici lezzetinden dolay sevmektir. 5- Ftri Olan Sevgi:
Baz renk ve ekilleri, ocuk, kadn, anne baba, akraba ve iyilik edenleri
sevmek gibi.

Kendilerine tabi
uzaklatklar zaman
kendilerine tabi olanlardan

olunanlar
kopmutur

azab
grmlerdir
balar da

Onlardan
166) Kendilerine tabi olunanlar tabi olanlardan
uzaklatklar zaman azab grmlerdir, balar da
onlardan kopmutur.
Bizim
Keke uyanlar da
diyeceklerdir

uzaklasaydk Bir dn iin olsayd da
Bizden uzaklatklar gibi Onlardan
Allah kendilerine gsterecektir te bylece
onlar hasretler halinde

yaptklarn

ateten
kc deillerdir
167) Uyanlar da: "Keke bizim iin bir dn olsayd da,
bizden uzaklatklar gibi biz de onlardan uzaklasaydk"
diyeceklerdir. te bylece Allah kendilerine yaptklarn
hasretler halinde gsterecektir; onlar ateten kc
deillerdir.
Hasret: Kaybedilen, elde edilemeyen bir ey iin duyulan pimanln en
ileri derecesidir.

eylerden Yiyin Ey insanlar

ve temiz
helal
yeryzndeki
nk eytann

admlarna

uymayn
apak
bir dmandr
Sizin iin o
168) Ey insanlar! Yeryzndeki helal ve temiz olan
eylerden yiyin; eytann admlarna uymayn! nk o
sizin iin apak bir dmandr.
"Ey insanlar, yeryzndeki hell ve temiz olanlardan yeyin..." yeti Sakf,
Huza ve Mdlic oullar'nn baz hayvanlar kendilerine haram klmalar
zerine nazil olmutur. Ancak yetin gerek lfz ve gerekse hkm
geneldir.28

Ktl Size emreder Ancak

Allaha
Sylemenizi
Hayaszl

Bilmediiniz eyleri
kar
169) Size ancak ktl, hayaszl ve Allaha kar
bilmediiniz eyleri sylemenizi emreder.
eytann vesveseleri: 1- Kfr, irk, nifak 2- Bidat 3- Byk gnah 4Kk gnah 5- Mbahlarla fazla megul olmaya tevik 6- ki hayrdan
daha az hayrl olan tercih etterme.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

uyun Onlara denildii

zaman
biz Hayr
derler Allahn indirdiine

zerinde Bulduumuz eye uyarz
atalar Ya idiyseler atalarmz
ve doru yolda bir ey akletmeyen

olmayanlar
170) Onlara: Allahn indirdiine uyun denildii zaman:
Hayr, biz atalarmz zerinde bulduumuz eye uyarz?
derler. Ya atalar bir ey akletmeyen ve doru yolda
olmayanlar idiyseler?

Sayfa 25

(170)

( 171)

( 172)

bni Abbs'tan rivayete gre Peygamber Efendimiz ehl-i kitabdan

Yahudileri slm'a arm, onlar Hak yola tevik ve mslman
olmadklar
takdirde balarna gelecek Allah'n azab ve
cezalandrmasndan sakndrmt. lerinden Raf' ibn Hrice ile Mlik
ibn Avf: "Senin davet ettiinin aksine biz ancak babalarmz zerinde
bulduumuz dine tbi oluruz. Onlar senden daha bilgili ve senden daha
hayrl idiler." dediler. te onlarn bu szleri zerine "Onlara: Allah'n
indirdiine uyun" yetini indirdi.209

( 173)

haline benzer
nkar edenlerin
misali
duymayanlara
bir ey haykran kimsenin

sardrlar bar ardan baka
bundan dolay onlar krdrler

dilsizdirler
akletmezler

( 174)

171) nkar edenlerin misali, bar ardan baka bir ey

duymayanlara haykran kimsenin haline benzer. Sardrlar,
dilsizdirler, krdrler; bundan dolay onlar akletmezler.

temiz

yiyin iman edenler
Ey
ve sizi rzklandrdmz eylerden
ibadet Yalnz Ona
Allaha kredin
ediyorsanz
172) Ey iman edenler! Sizi rzklandrdmz temiz
eylerden yiyin ve Allah'a kredin. Yalnz O'na ibadet
ediyorsanz.
Yemek Yemenin Hkmleri: 1- Nefsini lmden kurtarmak iin
yemek farzdr. 2- Zafiyet gibi zararlar kendisinden gidermek iin yemek
vaciptir. 3- Misafirin utanmamas iin ona arkadalk yapp yemek
menduptur. 4- Bu saylanlarn haricinde yemek ise mubahtr.

ly size
haram kld
phesiz ancak
kesilenleri
domuz etini
Kan
her kim
Allahtan bakas adna
ve ar zulmetmedii

mecbur kalrsa

Ona
bir gnah yoktur gitmedii taktirde
Rahimdir afurdur
Allah phesiz

173) phesiz size ancak ly, kan, domuz etini,
Allah'tan bakas adna kesilenleri haram kld. Her kim
mecbur kalrsa, zulmetmedii ve ar gitmedii takdirde
ona bir gnah yoktur. phesiz Allah afur (ayplar
gizleyen)'dur, Rahim (balayan)'dir.
Allah size ancak l (le), kan, domuz eti ve Allah'tan bakas adna
kesilen hayvanlar gibi domuz pis eyleri haram kld. "Burada Allah'tan
bakas, adna kesilenden maksat Alladn ad deil Lt ve Uzza gibi
putlarn ad zikredilerek kesilen hayvanlardr".

indirdii
bir eyi gizleyip

Muhakkak ki

satn alanlar var ya

kitaptan

Allahn
ite onlarn
Az bir deer ona kar
baka bir ey karnlarnda yedikleri

onlarla konumayacak ateten deildir
ve onlar Kyamet gnnde Allah
bir azap da
Onlar iin temize karmayacaktr
ackl vardr

( 175)






(176)

174) Muhakkak ki Allah'n indirdii kitaptan bir eyi

gizleyip, ona kar az bir deer satn alanlar var ya; ite
onlarn yedikleri karnlarnda ateten baka bir ey deildir.
Kyamet gnnde Allah onlarla konumayacak ve onlar
temize karmayacaktr. Onlar iin ackl bir azap da vardr.
Ka'b ibnu'l-Eref, Ka'b ibn Esed, Malik ibnu's-Sayf, Huyey ibn Ahtab,
Ebu Ysir ibn Ahtab gibi yahudi reisleri ve limleri yahudilerin avamndan
bir takm menfaatler elde eder, hediyeler alrlar, hir zamanda
gnderilecek peygamberin de kendilerinden olacan umarlard. Bu
umutlarnn tersine hir zaman peygamberi onlar dnda araplardan
knca bakanlklarnn ve menfaatlerinin sona ereceinden korktular da
Tevrat'taki Hz. Muhammed (a.s)'n vasflarn deitirdiler, sonra bu
deiik ekilde halka kardlar ve: "te hir zamanda kacak
peygamberin vasflar bunlar, Mekke'de kan peygamberin vasflarna
benziyor mu?" dediler. Avam da Tevrat'ta limleri tarafndan yazlan bu
vasflan grp Hz. Muhammed (a.s)'n vasflarndan farkl bularak
Efendimiz (a.s)'e tab olmadlar. te bunun zerine Allah Teal: "Allah'n
indirdii kitabdan bir eyi gizleyip." yetini indirdi.29

sapkl satn alanlardr

te onlar
balanmaya kar azab
hidayete kar
atee
Onlar bu kadar sabrettiren nedir

kar
175) te onlar; hidayete kar sapkl, balanmaya kar
azab satn alanlardr. Onlar atee kar bu kadar
sabrettiren nedir?

Allahn te bunun sebebi muhakkak ki

phesiz
hak olarak

kitab
indirmesidir

O kitap ihtilafa denler de

ki
uzak bir ayrlk

iindedirler hakknda
176) te bunun sebebi muhakkak ki Allah'n, kitab hak
olarak indirmesidir. O kitap hakknda ihtilafa denler de
phesiz ki uzak bir ayrlk iindedirler.
(*)Yahudi bilginleri, peygamberler zincirinin son halkas Hazreti
Muhammed (a.s.) ile ilgili Tevrat'taki belgeleri ve bu belgelerde anlamn
bulan sfatlarn, din liderlik ellerinden kmasn diye gizlediler. Ayrca
Yahudiler kendi milletlerinden bir peygamberin geleceini bekliyorlard.
Yahudi olmayan Mekke'nin Kurey kabilesinin Haim oullarndan bir
zatn peygamber olarak gnderildiini duyunca, tavrlarn deitirdiler.
Tevrat'ta kark bir durum meydana getirdiler ve inkra saptlar. Bile bile
hakka kar gelip doru yola girmediler.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

( 177)

(178)

( 179)

( 180)

(181)

yzlerinizi evirmeniz
iyilik deildir
yilik fakat
ve bat
dou

tarafna

gnne Allaha iman etmesi
kiinin

nebilere
kitaba
meleklere ahiret

Ona olan sevgisine ramen

mal
vermesi
yoksullara
yetimlere Akrabalara
yolculara



ve dilencilere
vermesi namaz
dosdoru klmas klelere
ahidlerini yerine getirmesi
zekat
sabretmesidir
ahitletiklerinde
ve savata

hastalkta skntda
te onlar var
sadklardr

te onlar
muttakilerdir
Onlar ya
177) yilik yzlerinizi dou ve bat tarafna evirmeniz
deildir, fakat iyilik, kiinin Allaha, ahiret gnne,
meleklere, kitaba, nebilere iman etmesi; ona olan sevgisine
ramen mal akrabalara, yetimlere, yoksullara, yolculara,
dilencilere ve klelere vermesi; namaz dosdoru klmas;
zekat210 vermesi; ahitletiklerinde ahidlerini yerine
getirmesi; skntda, hastalkta ve savata sabretmesidir.
te onlar sadklardr; ite onlar var ya, onlar muttakilerdir.
Katde der ki: Bize anlatldna gre bir adam Allah'n Resl (a.s)'e:
"Birr nedir ey Allah'n Resl?" diye sormutu, Allah Teal bu yeti
indirdi. Allah'n Resl (a.s) o adam ararak kendisine bu yeti
okudu.211
Birr: yilik, hayrda genilik, gzel davran. Birr, mslmanlarn gerek
kendi aralarnda gerekse slm devletinin gayr-i mslim vatandalarna
kar gzellik ve adaletle davranmalar anlamnda kullanld gibi,
Mslman'n Allah'a kar olan grevlerini ifa ederken iledii slih
amellerin btn anlamna da gelmektedir. Birr takvann kendisidir.
Allah'n emrine uyup, ilh mrakbeyi yaknen kavramaktr. Tasavvuru,
uuru, ameli ve Allah'a ynelii birletirmek demektir. Ferdin ve
toplumun vicdanna hkmeden tasavvur ile ferdin ve toplumun hayatn
dzenleyen amel, Allah'n istedii ller dahilinde birleirse ite o zaman
birr gerekleir. nk Kur'an genel olarak toplum hayatnda hakkaniyet
ve sevgiyi zellikle vurgulamaktadr. Yani bakalarna kar hakk
gzetmek ve sevgi gstermek, Kur'an'n insanlar iin emridir. te bu, birr
ile aklanabilen geni, bol ve srekli olan bir hayrdr.

Sayfa 26

Size
yazld
Ey iman edenler

hr ldrlenler hakknda ksas

kadn kle ile Kle hr ile

affedilirse

Her kim de
kadn ile
artk uymal
bir ey
kardei tarafndan
Gzellikle

Ona ve demelidir rfe

Rabbinizden
bir hafifletme

te bu
Haddi aarsa
her kim de
ve rahmettir

bir azap
Onun iin vardr bundan sonra
ok ackl
178) Ey iman edenler! ldrlenler hakknda size ksas
yazld. Hr ile hr, kle ile kle, kadn ile kadn Her kim
de kardei tarafndan bir ey affedilirse artk rfe uymal ve
ona gzellikle demelidir. te bu, Rabbinizden bir
hafifletme ve rahmettir. Her kim de bundan sonra haddi
aarsa onun iin ok ackl bir azap vardr
Bu yet-i kerime chiliye devri insanlarnda zulm ve eytana itaat hkm
sryordu. Onlardan, gl olan bir kabilenin klesini baka bir kabilenin
klesi ldrdnde, "buna karlk kesinlikle hr bir adamdan bakasn
ldrmeyi kabul etmeyiz" derlerdi. Dier kabilelerden bir kadn bunlardan
bir kadn ldrdnde de "bunun yerine bir erkekten bakasn
ldrmeyi kabul etmeyiz" derlerdi. Yce Allah, bu hakszl ortadan
kaldrmak iin "Hre hr, kleye kle, kadna kadn ldrlr" mealindeki
yeti indirdi30

hayat
Ksasta
sizin iin vardr
saknrsnz
umulur ki Ey akl sahipleri

179) Ksasta sizin iin hayat vardr; Ey akl sahipleri, umulur
ki saknrsnz.

gelip att zaman

size
yazld

brakacaksa
eer
lm
Sizden birine
anaya, babaya
vasiyet etmek Bir hayr

Bir
rfe uygun bir ekilde
ve akrabalara

muttakiler zerine

hak olarak
180) Sizden birine lm gelip att zaman, eer bir hayr
brakacaksa, anaya, babaya ve akrabalara rfe uygun bir
ekilde vasiyet etmek, muttakiler zerine bir hak olarak size
yazld.
Baz limler ana-babaya ve yakn akrabaya vasyyetin mensuh olduunu
sylemekteseler de bir kavle gre de bu yet-i kerime kfrleri (kfir
olmalar) sebebiyle vris olamiyan ana-baba ve yakn akrabalar hakknda
nazil olmutur. Zira zellikle slm'n ilk yllarnda yle oluyordu ki kii
mslman olurken anas babas veya yakn, kendisine vris olabilecek bir
akrabas slm'a girmiyor, kfir olarak kalyordu. Din ayrl aralarndaki
verasete engel olurken yet ite bunlara bir eit akrabalk hakkn
muhafaza etmek zere vasiyette bulunulabileceini bildirmektedir.31

bunu
sonra onu deitirirse Her kim de

Bunun gnah elbette ki iittikten
phesiz ki
onu deitirenlerin zerinedir
Alimdir
Semidir
Allah
181) Her kim de bunu iittikten sonra onu deitirirse
bunun gnah elbette ki onu deitirenlerin zerinedir.
phesiz ki Allah Semi (iiten)dir, Alim (bilen)dir.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

vasiyet edenin

korkup
Her kim de

gnaha deceinden veya yanlacandan

hi bir yoktur onlarn aralarn dzeltirse

Allah phesiz ki
kendisi iin gnah
Rahimdir afurdur

Sayfa 27

( 182)

(183)

182) Her kim de vasiyet edenin yanlacandan veya

gnaha deceinden korkup onlarn aralarn dzeltirse,
kendisi iin hi bir gnah yoktur. phesiz ki Allah afur
(ayplar gizleyen)dur, Rahim (balayan)dir.

size de
yazld
Ey iman edenler

sizden


yazld
gibi oru

saknrsnz
umulur ki ncekilere

183) Ey iman edenler! Oru212 sizden ncekilere yazld

gibi size de yazld (farz klnd); umulur ki saknrsnz.

Olursa
Her kim
( Oru) Sayl
gnlerdir
yolculukta
veya hasta Sizden
gnlerde
sayl olarak (oru tutmak) vardr
Ona g yetiremiyenlere de

baka

Her kim
bir fakir

doyumu
Fidye vardr
ite bu bir hayr
gnlnden yaparsa
de

oru tutmanz
kendisi iin daha hayrldr
Eer
Sizin iin daha hayrldr

bilirseniz
184) (Oru) Sayl gnlerdir. Sizden her kim hasta veya
yolculukta olursa, sayl olarak baka gnlerde (oru tutmak)
vardr. Ona g yetiremeyenlere de bir fakir doyumu fidye
vardr. Her kim de gnlnden bir hayr yaparsa ite bu
kendisi iin daha hayrldr. Eer bilirseniz; oru tutmanz
sizin iin daha da hayrldr.
bni Sa'd Tabakat'nda Mcahid'den yle dediini rivayet etmektedir: Bu
ayet-i kerime yani: "Ona takati yetmeyenler de bir fakir doyumu fidye
versinler." ayeti benim efendim Kays b. es-Sib hakknda nazil olmutur.
Bunun zerine o da oru at ve her bir gn iin bir yoksula yemek
yedirdi.213

Onda ndirilmitir
Ramazan
ay ki

nsanlar iin
hidayet olan Kuran

doru yolu gsteren
Apak deliller halinde

ahid olursa
Her kim
ve hak ile batl ayran

kimse iin
Oru tutsun
O aya
Sizden
yolculukta bulunan
Veya Hasta olan

Dier
gnlerden (tutsun)
sayl olmak zere
kolaylk Sizin iin Allah ster
bylece Zorluk

Sizin iin stemez

Allah yceltesiniz sayy tamamlayasnz
Sizi doru yola ilettiinden dolay

kredersiniz

umulur ki

(184)

(185)

(186)

185) Ramazan ay ki, insanlar iin hidayet olan Kur'an,

doru yolu gsteren ve hak ile batl ayran apak deliller
halinde onda indirilmitir. Sizden her kim o aya ahid
olursa oru tutsun. Hasta olan veya yolculukta bulunan
kimse iin, sayl olmak zere dier gnlerden (tutsun).
Allah, sizin iin kolaylk ister, sizin iin zorluk istemez;
bylece sayy tamamlayasnz ve sizi doru yola
ilettiinden dolay Allah' yceltesiniz; umulur ki
kredersiniz.
(*)Yce Allah daha sonra orucun vaktini aklayarak yle buyurur: Ey
mminler! Orucu, size farz kldm o sayl gnler Ramazan ayndan
ibarettir. nsanlar iin bir hidayet vesilesi olan Kur'an, bu ayda inmeye
balamtr. Onda hak ile batl birbirinden ayran ak yetler vardr. O
insanlar ird eder, kar kanlar da aciz brakr. Sizden kim bu aya
ularsa, oru tutsun. Her kim hasta olur veya sefere kar da orucunu
bozarsa, tutamad gnler saysnca baka gnlerde oru tutmas gerekir.
"Sizden kim o aya ularsa oru tutsun" ifadesi umumi olmas sebebiyle
hasta ve yolcularla ilgili nceki hkm neshettii zannn vermemesi iin
yetin bu blm tekrar edilmitir. A1lan bu ruhsat vermekle size
kolaylk murat eder, glk murat etmez. Allah, tutamadnz, kaza
ederek Ramazan gnlerinin saysn tamamlamanz size dinin almetleri
olan doru yolu gsterdii iin O'na tazim etmenizi, O'nun ltuf ve
ihsanna kar kretmenizi ister.

benden

Kullarm

sana sorarlarsa

kabul ederim
yaknm
muhakkak ben
bana dua ettii dua edenin Duasn

ve iman bana O halde uysunlar
zaman
doru yola iletilsinler

Bana etsinler ki
186) Kullarm sana benden sorarlarsa muhakkak ben
yaknm. Dua ettii zaman, bana dua edenin duasn kabul
ederim. O halde bana uysunlar ve bana iman etsinler ki
doru yola iletilsinler.
Medine halkndan baz Yahudiler Hz. Peygamber (a.s)'e: "Sen, bizimle
gk arasnda beyz yllk yol var, her bir semann kalnl da bizim
semamzn kalnl gibidir, diyorsun. yleyse Rabbmz bizim dualarmz
nasl iitiyor?" dediler de bu yet bunun zerine nazil oldu denilmitir.32

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

(187)

(188)

(189)

(190)
Oru
gecesi size helal klnd

Onlar kadnlarnza yaklamak

rtsnz
siz de sizin iin rtdr

Gerekten de Allah biliyordu
Onlar iin
nefislerinize
ihanet etmekte
olduunuzu
ve affetti
ardndan tevbenizi kabul etti


dileyin Onlara yaklan

Artk sizi

yiyin sizin iin Allahn yazdn

sizce ayrt edilinceye kadar
iin

siyah
ipliinden


beyaz
iplii


Orucu
tamamlayn sonra da Fecrin

Onlara yaklamayn

geceye kadar

Mescitlerde
itikafta bulunduunuzda

te bunlar

Allahn snrlardr
iyice aklyor
ite byle Onlara yaklamayn
umulur ki insanlar iin
ayetlerini Allah
saknrlar

187) Oru gecesi kadnlarnza yaklamak size helal klnd.
Onlar sizin iin rtdr, siz de onlar iin rtsnz. Allah,
nefsinize gerekten de ihanet etmekte olduunuzu
biliyordu. Ardndan tevbenizi kabul etti ve sizi affetti. Artk
onlara yaklan ve Allahn sizin iin yazdn dileyin.
Fecrin beyaz iplii siyah ipliinden sizce ayrt edilinceye
kadar yiyin, iin; sonra da geceye kadar orucu tamamlayn.
bulunduunuzda
onlara
Mescidlerde
itikafta214
yaklamayn. te bunlar Allahn snrlardr; onlara
yaklamayn! Allah insanlar iin ayetlerini ite byle iyice
aklyor; umulur ki saknrlar.
bn Abbs'tan gelen rivayete gre oru ilk farz klnd srada yats
namazndan sonra yemek imek ve kadnlara yaklamak bir sonraki
gnn iftar vaktine kadar yasak idi. Ancak ilerinde Hz. mer ve Ka'b
ibnu Mlik'in de bulunduu baz sahabiler bu yasa ihll ettiler de Allah
Teal: "Oru gecesinde kadnlarnza yaklamak size hell edildi..." yetini
indirdi.215

Sayfa 28

batl

aranzda Mallarnz yemeyin

hakimlere
aktarmayn sebeplerle
mallarndan

bir ksmn yemek iin
bildiiniz halde
gnah ile insanlarn

188) Mallarnz aranzda batl sebeplerle yemeyin ve
bildiiniz halde insanlarn mallarndan bir ksmn, gnah
ile yemek iin hakimlere aktarmayn.
Bu yet mruu'1-Kays ibn Abis el-Kind (Kinde'den Efendimize gelen
hey'et iinde imi, kinde'den olup da irtidad etmiyenlerden imi) ve Abdan
ibnu'1-Eva' el-Hadram hakknda nzil oldu. Bir arazi konusunda
anlamazla dp Abdan ikyeti, mruu'1-Kays daval olarak Hz.
Peygamber (a.s)'n hakemliine bavurdular Hadram: "Ey Allah'n elisi,
bu adam babamdan bana intikal eden bir arazime el koydu.' dedi. Kind:
"Oras benim elimdeki arazimdir, Ben oray ekip biiyorum ve onun
hibir hakk yoktur." dedi. Allah'n Resl (a.s): Hadram'ye: Bu arazinin
sana ait olduuna dair ya bir delil getirirsin ya da hasmna yemin teklif
edeceim." buyurur. Hadram: "Ey Allah'n elisi, yalan yere yemin eder
ve arazimi alr gider." deyince Efendimiz nce: "Madem delilin yok, senin
iin onun yemininden baka yol yok." buyurdu, sonra da: "Her kim
m'min kardeinin malndan bir ksmnn zerine oturmak iin yalan yere
yemin ederse Allah'a, Allah ona fkeli halde kavuur." buyurdu. mru'1Kays: "Ey Allah'n elisi, hak kendinin olduunu bile bile hakkn
karsndakine brakana ne var?" diye sordu, Efendimiz: "Cennet."
buyurdular da mru'1-Kays: "Seni hid tutuyorum ki ben o araziyi ona
braktm." diyerek davadan vazgeti. Allah Teal da bu yeti indirdi.33

O
De ki
hilallerden

Sana sorarlar

ve

insanlar iin
belirlenmi vakitlerdir

evlere
gelmeniz
iyilik deildir hacc
kiinin
iyilik Fakat
arkalarndan


kaplarndan
evlere
girin takvasdr
ki kurtulua eresiniz
Allahtan saknn
189) Sana hilallerden sorarlar. De ki: O, insanlar ve hacc34
iin belirlenmi vakitlerdir. Evlere arkalarndan gelmeniz
iyilik deildir; fakat iyilik kiinin takvasdr. Evlere
kaplarndan girin ve Allahtan saknn ki kurtulua
eresiniz.
Cahiliye devrinde birisi bir ie niyyet edip de giritiinde isteine ve
baarya ulamasnda bir zorlukla karlarsa evine kapsndan girmez,
arkadan girer ve tam bir sene bu halde kalrd, bir sene byle yapmaya
devam ederdi. Bu davran, karlat zorluun kaldrlmasnda bir uur
olarak kabul edilirdi. te bu deti kaldrmak zere bu yet-i kerime nazil
olmutur.35

Sizinle
Allah yolunda

savan
phesiz ki
ar da gitmeyin savaanlarla
ar gidenleri
sevmez
Allah
190) Sizinle savaanlarla Allah yolunda savan. Ar da
gitmeyin. phesiz ki Allah ar gidenleri sevmez.
Mekke-i Mkerreme'de Hz. Peygamber'e sava emredilmesi bir tarafa
Fusslet, 34; Mide, 13; Mzzemmil, 10; Giye, 22 ve benzeri yetlerle
sava ona yasaklanmt. Ama Medine-i Mnevvere'ye hicret edince
savamakla emrolundu ve "Allah yolunda, sizinle savaanlarla siz de
savan, ancak ileri gitmeyin..." yeti nazil oldu.36

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

yakalarsanz nerede

Onlar ldrn
yerden


ve siz de onlar karn

daha ktdr
Fitne Sizi kardklar

yannda
Onlarla savamayn ldrmekten

Onlar sizinle
Haram
Mescid-i

Sizinle Eer
Orada savancaya kadar
ite byledir Onlar ldrn savarlarsa
kafirlerin cezas

191) Onlar nerede yakalarsanz ldrn ve sizi kardklar

yerden siz de onlar karn. Fitne ldrmekten daha
ktdr. Onlar orada sizinle savancaya kadar onlarla
Mescid-i Haram yannda savamayn. Eer sizinle
savarlarsa onlar ldrn. Kafirlerin cezas ite byledir.
Fitne: Aslnda imtihan (snama) demek olan bu kelime, altn ve gm
potada eritmekte ve iyilii, ktl belli olsun diye insana yaplan
muamelede kullanlr.

Allah phesiz ki
Artk vazgeerlerse

Rahimdir afurdur

192) Artk vazgeerlerse, phesiz ki Allah afur (ayplar

gizleyen)dur, Rahim (balayan)dir.

kalmayncaya
kadar
Onlarla savan

Allah iin Din de

ve oluncaya
Fitne
dmanlk

Artk yoktur Eer vazgeerlerse
zalimlerden bakasna


193) Fitne kalmayncaya ve din de yalnz Allah iin
oluncaya kadar, onlarla savan. Eer vazgeerlerse, artk
zalimlerden bakasna dmanlk yoktur.

haram
aya
Haram
ay
O halde kim
karlkldr
hrmetler


Ona siz de saldrn
size
saldrrsa

saknn Size
saldrd
gibi

Allah phesiz
ve bilin ki
Allahtan
muttakilerle
beraberdir
194) Haram ay, haram aya (karlktr) ve hrmetler
karlkldr. O halde kim size saldrrsa size saldrd
gibi- siz de ona saldrn. Allahtan saknn ve bilin ki,
phesiz Allah muttakilerle beraberdir.
Katde der ki: Hz. Peygamber ve ashab umre yapmak zere Mekke'ye
doru Zilkade aynda yola kmlard. Hudeybiye'ye gelince mrikler
yollarn kestiler (ve Mekke'ye girmelerine, umre yapmalarna izin
vermediler. Hudeybiye antlamas yapld ve Hz. Peygamber ile ashab
geri Medine'ye dndler). Bir sonraki sene Mekke'ye girdiler ve yine
Zikade aynda umre yaptlar, orada gece kaldlar. Mrikler, Hudeybiye
senesi onlar geri evirdiklerinde bununla vnmlerdi. Allah Teal
onlarn bu yaptnn karln bu ekilde verdi ve "Haram ay, haram aya
karlktr, hrmetler (haram olu) karlkldr..." yetini indirdi. Ayet,
hicretin yedinci senesi Umretu'l-kaz'da nazil olmutur.216

Allah yolunda

infak edin de
tehlikeye kendi ellerinizle atmayn
sever
Allah phesiz
ihsan edin

muhsinleri

195) Allah yolunda infak edin de kendi ellerinizle
(kendinizi) tehlikeye atmayn; ihsan edin. phesiz Allah
muhsinleri sever.
a'b'den rivayete gre bu yet-i kerime Allah yolunda infakta bulunmyan
ensar hakknda nazil olmutur. krime'den ise daha genel bir ifade ile
"Allah yolunda infakta bulunma hakknda nazil olmutur." rivayeti vardr.
Ebu Cubeyre ibnu'd-Dahhk rivayeti bu iki rivayete biraz daha aklk
getiriyor: Ensar ellerinden geldii kadar sadaka datr, Allah yolunda
fakirleri doyururlard. Bir sene ktlk oldu da bunu yapamaz oldular.
Bunun zerine Allah Teal bu yeti indirdi.217

Sayfa 29

(192)
( 191)





( 193)

(194)

(195)

(196)

Allah ve Umreyi de Hacc

tamamlayn
kolay olan
Eer alkonulursanz


iin
tra etmeyin (ihramdan
bir kurban

vardr
ulancaya kadar
balarnz
kmayn)
Sizden se
Her kim
yerine
kurban

bir rahatszlk varsa kendisinde ya da hasta
ya ya oru

fidyedir Bandan


gvenlikte Kurban

Ya da sadaka
faydalanmak isteyen iin
olduunuz zaman

kolay olan
hacca kadar

umreyle
bulamazsa
Her kim
bir kurbandr

Hac srasnda

Gn Oru tutmaldr

yedi gn

on
te bu
dndnzde
Olmayanlar iindir

Bu Tam eder
Haramda
Mescid-i

hazr
Ailesi
phesiz
ve bilin ki
Allahtan saknn
cezas
iddetli olandr
Allah
196) Hacc ve Umreyi de Allah iin tamamlayn. Eer
alkonulursanz kolay olan bir kurban vardr. Kurban yerine
ulancaya kadar da balarnz tra etmeyin. Sizden her
kim hasta ise ya da kendisinde bandan bir rahatszlk
varsa ya oru, ya sadaka, ya da kurban fidyedir. Gvenlikte
olduunuz zaman, hacca kadar umreyle faydalanmak
isteyen iin kolay olan bir kurbandr. Her kim bulamazsa
hac srasnda gn, dndnzde de yedi gn oru
tutmaldr. te bu tam on eder. Bu, ailesi Mescid-i
Haramda olmayanlar iindir. Allah'tan saknn ve bilin ki
phesiz Allah, cezas iddetli olandr.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

( 197)

( 198)

( 199)

(200)

(201)

(202)

Her kim
bilinen
aylardr
Hacc

kadna
Hacc

O aylarda
farz ederse
ve kavga

fasklk yok
yaklamak yok

yaparsanz Ne Hacda

etmek yok
bir de azk Allah Onu bilir hayrdan

azn En hayrls
phesiz ki
edinin
ey akl
benden saknn takvadr
sahipleri
197) Hacc bilinen aylardr. Her kim o aylarda hacc farz
ederse hacda kadna yaklamak yok, fasklk yok ve kavga
etmek yok. Hayrdan ne yaparsanz Allah onu bilir. Bir de
azk edinin. phesiz ki azn en hayrls, takvadr; ey akl
sahipleri, benden saknn.
bn Abbs'tan rivayet ediliyor: Yemenliler hacceder ve hacca gelirken
yanlarna azk almaz, "Biz mtevekkil insanlarz." derler, Mekke'ye gelince
de dilencilik yaparlard. te bunun zerine Allah Teal "Bir de azklann.
Muhakkak ki azn en hayrls takvadr..." yetini indirdi.218

aramanzda
bir gnah

Size
yoktur
hep
Rabbinizden
herhangi bir ltfu

Zikredin Arafattan


birlikte indiinizde
Mear-I Haramn

yannda
Allah

Size hidayet ettii gibi Onu zikredin

Ondan nce
Muhakkak siz idiniz
sapklardan

198) Rabbinizden herhangi bir ltfu aramanzda size bir
gnah yoktur. Arafattan hep birlikte indiinizde Mear-
Haramn yannda Allah zikredin. Size hidayet ettii gibi
Onu zikredin. Muhakkak siz ondan nce sapklardan
idiniz.
Ebu mme et-Temm anlatyor: bn mer sordum: Biz burada
(hayvanlarmz) kiraya veriyoruz. Bazlar bizim haccmzn olmadn
sanyor, sen ne dersin." O: "Telbiye getirmediniz mi, Safa ile Merve
arasnda sa'y etmediniz mi? unu yapmadnz m, bunu yapmadnz m
(Haccn mensikini kastediyor)?" diye sordu, ben: "Evet, hepsini yaptk."
Dedim de yle dedi: "Senin bana sorduunu birisi Hz. Peygamber (a.s)'e
sormutu. Efendimiz ona cevap verme(yip beklediler, sonunda) "(Hacc
mevsiminde ticaret yaparak) Rabbnzdan rzk istemenizde bir gnah
yoktur..." yeti nazil oldu. Efendimiz (a.s) o adam ard, kendisine bu
yeti tilvet buyurdu ve "Sizler haclarsnz, hac oldunuz" buyurdular.219

Sayfa 30

akn ettii



siz de akn edin Sonra
balanma dileyin
insanlarn
yerden
afurdur
Allah phesiz ki
Allahtan
Rahimdir
199) Sonra insanlarn akn ettii yerden siz de akn edin ve
Allahtan balanma dileyin. phesiz ki Allah afur
(ayplar gizleyen)dur, Rahim (balayan)dir.
Ebu Davud et-Taylis'nin kendi senediyle Hz. Aie'den rivayetinde o
yle anlatyor. Kureyli haclar "Biz Beytullah'm sakinleriyiz. (Haremde
ikamet edenleriz). Dolaysyla biz dier insanlarn yapt gibi Arafat'tan
deil Mina'da (vakfe yaparak oradan) dneriz." derlerdi. Bunun zerine
Allah Teal: "Sonra siz de insanlarn (vakfeden) dnd (sel gibi akt)
yerden dnn." yetini indirdi.37

ibadetlerinizi
yerine getirdiinizde

andnz gibi Allah Artk zikredin
Bir anla daha da kuvvetli
hatta atalarnz
Der
ylesi de vardr ki
insanlardan


yoktur dnyada Bize ver Rabbimiz
hi bir nasip


ahirette
Onun iin
200) badetlerinizi yerine getirdiinizde, artk atalarnz
andnz gibi hatta daha da kuvvetli bir anla- Allah
zikredin. nsanlardan ylesi vardr ki: "Rabbimiz bize
dnyada ver" der, onun iin ahirette hibir nasip yoktur.
badetlerinizi yerine getirdiinizde, artk atalarnz andnz" yetin
nzul sebebinde kavil vardr:
1.Chiliye halk hacc mevsiminde bir araya gelip toplandklarnda chiliye
devrinde babalarnn yaptklarn, nemli gn ve olaylar neseblerini anar
ve birbirlerine kar bunlarla vnrlerdi ki bu yet nazil oldu. Bu man
Hasen, At ve Muchid'den rivayet ediliyor.
2.Araplar bir hadise naklettikleri veya bir sz konutuklar zaman:
"Babana yemin olsun ki yle yle yaptlar." Derlerdi, bunun zerine bu
yet nazil oldu. Bu kavil de Hasen'den rivayet edilmitir.
3.Haclar hac mensikini bitirdikleri zaman Mina'da birisi kalkar ve: "Allah
ahid ki babam cmertti, ok mal vard, bana unlar unlar verdi." Der,
Allah' zikretmez, sadece babasn anar, Allah'tan kendisine dnyalk
vermesini isterdi. te bunun zerine bu yet nazil oldu.38

Rabbimiz der
ylesi de vardr ki
Onlardan
ahirette de
iyilik

dnyada Bize ver

ate azabndan

koru iyilik ver
201) Onlardan ylesi de vardr ki: "Rabbimiz bize dnyada
iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi ate azabndan koru"
der.
Araplardan bir Kavim Mevkife (Arafata) gelirlerdi. Ya Rab, bu senemizi
yamurlu bir sene kl. Bolluk senesi kl. Gzel ocuklar senesi kl diye
dnya iin dua eder, Ahiretten hi bahsetmezlerdi. Onlann hakknda
Allah bu yeti indirdi.39

bir nasip vardr

onlar iin te onlar var ya
ok sratli
Allah kazandklarndan

hesab

olandr
202) te onlar var ya onlar iin kazandklarndan bir nasip
vardr. Allah hesab ok sratli olandr.
"te onlarn kazandklarndan nasibleri vardr..." yetinin nzul sebebi
hakknda bn Abbs'tan yle bir rivayet daha var: Birisi gelip Hz.
Peygamber (a.s)'e: "Ey Allah'n elisi, babam haccedemeden vefat etti.
Onun yerine haccedeyim mi?" diye sordu da Efendimiz: "Babann bir
borcu olsa da deen o borcu baban demi olmaz m?" eklinde bir
soruyla cevap verdi. Adamn: "Elbette yledir." Demesi zerine de: "O
halde Allah'n alaca denmeye daha lyktr." Buyurdu. Adam: "Peki
bana bundan bir ecir var m?" diye sorunca Allah Teal bu yeti indirdi ki
hem haccedenin, hem de yerine haccedilenin bu hacdan ecri vardr, ikisi
bu haccin ecrinde ortaktrlar demektir40

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

Sayl
gnlerde Allah zikredin
iki gn iinde
acele etmesinde

geri kalmasnda da

gnah yoktur
saknn saknn kimse iin
Gnah yoktur
ancak muhakkak siz ve bilin ki
Allahtan
toplanacaksnz

Ona
203) Sayl gnlerde de Allah zikredin. Saknan kimse iin,
iki gn iinde acele etmesinde gnah yoktur, geri
kalmasnda da gnah yoktur. O halde Allahtan saknn ve
bilin ki muhakkak siz ancak Ona toplanacaksnz.
Chiliye halk Min'dan dnme hususunda iki blkt: Bir ksm acele
ederek ilk nefir gn hemen oradan Mekke'ye dnenleri knar ve
gnahkr sayar; ikinci bir ksm da ikinci nefir gn (yani bayramn
nc gn) dnmek zere dnmeyi geciktirenleri gnahkr grrlerdi.
Allah Teal chiliye devrindeki her iki telkkiyi de redddetmek zere bu
yeti indirdi.220

senin houna

ylesi vardr ki
nsanlardan


dnya hayatndaki
sz gider de
kalbindekine
Allah ahit tutar

bir dmandr
azl Halbuki o
204) nsanlardan ylesi vardr ki, dnya hayatndaki sz
senin houna gider de kalbindekine Allah ahit tutar.
Halbuki o, azl bir dmandr.

alr

Dnd zaman da
yok
fesat karmak iin
yeryznde

Allah ise ve nesli

ekini

etmek
fesad sevmez

205) Dnd zaman da yeryznde fesat karmak, ekini
ve nesli yok etmek iin alr. Allah ise fesad sevmez.

Allahtan kork
Ona denildiinde de

Artk

gnaha gururu kendisini srkler

bir yatak ne kt cehennem
ona yeter
206) Ona: Allahtan kork denildiinde de gururu
kendisini gnaha srkler. Artk ona cehennem yeter. Ne
kt bir yatak.
Zuhre oullan halfi Ahnes ibn ureyk hakknda nazil olmutur. Hz.
Peygamber (a.s)'e gelmi, mslman olmu grnm, mslman olmas
Hz. Peygamber (a.s)'n houna gitmiti. O, yle demiti: Ben, mslman
olmay dileyerek geldim ve Allah'a yemin ederim ki bu szmde sdm."
Sonra Hz. Peygamber (a.s)'n yanndan km, yolda giderken
mslmanlara ait birtakm ekinleri yakm, yolda rastlad yine
mslmanlara ait merkebleri boazlayp ldrm telef etmiti. te
bunun zerine Allah Teal bu yetleri indirdi.221

satar
ylesi de vardr ki
nsanlardan


Allahn rzasn aramak iin nefsini

kullarna kar Rauftur
Allah da
207) nsanlardan ylesi de vardr ki nefsini Allahn rzasn
aramak iin satar. Allah da kullarna kar Rauftur
(merhamet sahibidir).
krime'den gelen bir rivayette ise yetin, muhacirlerden Suheyb ibn Sinan
er-Rm ve Ebu Zerr el-fr hakknda nazil olduu belirtiliyor. Ebu
Zerr el-Gfr mslman olduu iin ailesi tarafndan yakalanp
hapsedilmiti. Ellerinden kurtulup kam ve Medine-i Mnevvere'ye
kendisi gelmiti.222

Sayfa 31

(203)

(204)

(205)

(206)

( 207)
(208)

(209)
(210)

girin
Ey iman edenler

uymayn hep beraber teslimiyete

sizin Muhakkak o eytann

admlarna

apak
bir dmandr
iin
208) Ey iman edenler, hep beraber teslimiyete girin ve
eytann admlarna uymayn. Muhakkak o sizin iin apak
bir dmandr.
krime'den, onun da bn Abbs'tan rivayetine gre yahudilerden Sa'lebe,
Abdullah ibn Selm, bn Ymn, Ka'b'n oullar Esed ve Useyd, u'be
ibn Amr, Kay s ibn Zeyd haklarnda nazil olmutur. Bunlar Hz.
Peygamber (a.s)'e gelip: "Ey Allah'n elisi, bizler yahudi iken sebt gnne
ta'zimde bulunurduk, bizi brak (bize msaade et) sebt gnne ta'zimde
devam edelim. Tevrat Allah'n kitabdr, bize msaade buyurun geceleri
Tevrat'la ihya edelim." dediler de Allah Teal "Ey iman edenler hep
beraber teslimiyete girin. " yetini indirdi.41

size geldikten sonra

kayarsanz

Muhakkak
artk bilin ki
apak deliller

Hakimdir
Azizdir
Allah
209) Size apak deliller geldikten sonra kayarsanz artk
bilin ki, muhakkak Allah Azizdir, Hakimdir.

kendilerine gelmesini
gzlyorlar

mi

Buluttan
glgelikler
iinde Allahn
emrin ve gereklemesini

ve meleklerin
btn iler dndrlr
Allaha Oysa ki
210) Buluttan glgelikler iinde Allahn ve meleklerin
kendilerine gelmesini ve emrin gereklemesini mi
gzlyorlar? Oysa ki btn iler Allaha dndrlr.
(*)Yukardaki yetler, m'minlerin hepsinin birden, sulha, selmete ve tek
kelimeyle Tevhd Dini'nin birletirici, uzlatrc, kaynatrc lhut
havasna girmeleri emredildi. Ayrlp blnmenin, srtp zlmenin,
gruplap sosyal yapy sarsmann; azl din dmanlarnn iine
yarayacana iaret edildi. Kurtuluun, gl ve erefli bir millet olarak
yaamann. Dinin sunduu birlik potasnda ekillenmekle mmkn
olacana dikkatler ekildi.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

( 211)

(212)

(213)

(214)

(215)

Ne kadar srailoullarna

sor

apak ayet
Kendilerine verdiimizi

Allahn Nimetini deitirirse

Her kim

Allah phesiz
Kendisine geldikten sonra
cezas
iddetli olandr

211) Kendilerine ne kadar apak ayet verdiimizi

srailoullarna sor! Her kim, kendisine geldikten sonra
Allahn nimetini deitirirse, phesiz Allah cezas iddetli
olandr.

hayat
inkar edenlere
ssletilmitir de

man

elenmektedirler

Dnya
Onlarn Oysa takva sahipleri
edenlerle
phesiz Allah kyamet gn stndedirler
hesapsz

dilediini
rzklandrr
212) Dnya hayat inkar edenlere, ssletilmitir de iman
edenlerle elenmektedirler. Oysa takva sahipleri, kyamet
gn onlarn stndedirler; phesiz Allah dilediini
hesapsz rzklandrr.
bn Abbs'tan gelen bir rivayete gre bu yet, fakir muhacirlerle alay eden
Kurayza, Nadr ve Kaynuk' oullan Yahudilerinin bykleri veya bn
Ubeyy ibn Sell hakknda nazil olduu sylenmitir.223

Sayfa 32

gnderdi
tek
bir mmet nsanlar
idi

ve
mjdeleyici

nebileri
Allah
Onlarla beraber indirdi
uyarclar olarak
Arasnda
Hkmetmek iin
hak ile

kitab

htilaf ettikleri eyler hakknda
nsanlar

Onun hakknda ihtilafa dtler

Buna ramen ancak onun verildii kimseler
apak deliller
kendilerine geldikten sonra
nihayet iletti Aralarndaki Taknlk sebebiyle
ihtilaf ettikleri
iman edenleri
Allah
Kendi izniyle Hakka

kendisinde
dilediini
letir phesiz Allah
dosdoru
yola

213) nsanlar tek bir mmetti. Allah da mjdeleyici ve

uyarclar olarak nebileri gnderdi, onlarla beraber
kendisinde ihtilaf ettikleri eyler hakknda insanlar
arasnda hkmetmek iin- kitab hak ile indirdi. Buna
ramen ancak onun verildii kimseler aralarndaki taknlk
sebebiyle kendilerine apak deliller geldikten sonra onun
hakknda ihtilafa dtler. Nihayet Allah kendi izniyle iman
edenleri, kendisinde ihtilaf ettikleri hakka iletti. phesiz
Allah dilediini dosdoru yola iletir.

cennete gireceinizi mi

sandnz

Yoksa

geenlerin

hali
Size gelmeden
yle skntlar Onlara dokundu
Sizden nce
hatta
ve yle sarsldlar ki Ve zorluk

ile mminler
Resul
Diyorlard

Allahn yardm
ne zaman beraberindeki
dikkat edin
Allahn yardm
phesiz
pek yakndr

214) Yoksa sizden nce geenlerin hali size gelmeden
cennete gireceinizi mi sandnz? Onlara yle skntlar ve
zorluk dokundu ve yle sarsldlar ki, hatta Resul ile
beraberindeki m'minler: "Allah'n yardm ne zaman?
diyorlard. Dikkat edin, phesiz Allah'n yardm pek
yakndr.
Bu yet-i kerime Hz. Peygamber ve ashab ar bir imtihan ve mriklerin
kuatmas altnda olduklar ve (Ahzb, 10 yetinde belirtildii zere)
"Kalblerin grtlaklarna ulap boazlarnda dmlendii" bir srada,
ahzb (Hendek sava) gn nazil olmutur.42

infak edeceklerini
neyi Sana soruyorlar

Hayrdan

infak edeceiniz ey De ki

yetimlere akrabaya
ana babaya

ve yolda kalanlaradr


ve yoksullara

phesiz
Hayr olarak

Ne yaparsanz
hakkyla bilendir
Onu Allah
215) Sana, neyi infak edeceklerini soruyorlar. De ki:
Hayrdan infak edeceiniz ey; ana babaya, akrabaya,
yetimlere, yoksullara ve yolda kalanadr. Hayr olarak ne
yaparsanz phesiz Allah onu hakkyla bilendir.
bn Abbs'tan rivayet ediliyor: Ensardan Amr ibnu'l-Camh ok zengin
bir ihtiyard. "Ey Allah'n elisi, neyi tasadduk edelim ve kime infakta
bulunalm?" diye sordu da bu yet-i kerime nazil oldu. 43

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

halbuki o sava
Size
yazld

Olabilir ki Sizin hounuza gitmez

bir
Oysa o bir eyi
siz ho grmezsiniz
Siz

yine olabilir ki
Sizin iin hayrdr
Sizin bir erdir
Oysa o Bir eyi
seversiniz
Siz ise Bilir Allah iin
bilmezsiniz
216) Size sava yazld; halbuki o sizin hounuza gitmez.
Olabilir ki siz bir eyi ho grmezsiniz; oysa o sizin iin bir
hayrdr. Yine olabilir ki siz bir eyi seversiniz; oysa o sizin
iin bir erdir. Allah bilir, siz ise bilmezsiniz.

haram
aydan

Sana soruyorlar

Onda savamak
De ki
Onda savamay

yolundan

alkoymak
Byk bir itir
Mescid-i

Onu nkar etmek Allah

halkn ve karmak

Haramdan

Allah katnda

byk bir itir Oradan

ldrmekten

daha byktr Fitne ise

Sizinle savamaktan Vazgemezler

Dininizden

Sizi dndrnceye kadar

Dner Her kim
Eer gleri yetse

Kafir Ve lrse
Dininden

Sizden
boa gidenlerdir

te onlar olarak
ahirette de
Dnyada da Amelleri

ve onlar Ate halkdr

te onlar
srekli kalcdrlar Orada
217) Sana haram aydan, onda savamay soruyorlar. De ki:
Onda savamak ok byk bir itir. Fakat Allah yolundan
alkoymak ve Onu inkar etmek; Mescid-i Haramdan
alkoymak ve halkn oradan karmak, Allah katnda ondan
daha byk bir itir. Fitne ise ldrmekten daha
byktr. Eer gleri yetse sizi dininizden
dndrnceye kadar- sizinle savamaktan vazgemezler.
Sizden her kim dininden dner ve kafir olarak lrse ite
onlar dnyada da, ahirette de amelleri boa gidenlerdir. te
onlar ate halkdr ve onlar orada srekli kalcdrlar.
Bu yet-i kerimenin bnul-Hadram'nin Abdullah ibn Cah
komutasndaki seriyye tarafndan ldrlmesi ve onu ldren hakknda
nazil olduunda mfessirler ittifak halindedirler.224

Sayfa 33

(216)

( 217)

(218)

(219)

hicret eden

iman eden
Muhakkak

ite onlar Allah yolunda

cihad eden
phesiz ki Allahn Rahmetini
umarlar

Rahimdir afurdur
Allah
218) Muhakkak iman eden, hicret eden ve Allah yolunda
cihad eden kimseler, ite onlar Allahn rahmetini umarlar.
phesiz ki Allah afur (ayplar gizleyen)dur, Rahim
(balayan)dir.
Cundeb ibn Abdullah'tan rivayet ediliyor: Abdullah ibn Cah ve
arkadalarnn bnu'l-Hadrami'yi ldrmeleri ile gelien olaylar zerine
baz mslmanlar: "Bu seferlerinden bir ecir kazanmadlarsa da bir
gnaha da girmediler." Demiti. Bunun zerine bu yet-i kerime nazil
oldu.44

ve kumar
iki
dan

Sana soruyorlar

Hem byk Bir gnah ikisinde de De ki

nsanlar iin
hem de menfaatler vardr

Daha byktr Fakat gnahlar

Neyi Ayrca sana soruyorlar
faydalarndan
ihtiyatan fazlasn De ki
nfak edeceklerini

Sizin iin Allah yice aklyor
te byle
dnrsnz umulur ki ayetleri

219) Sana iki ve kumardan soruyorlar. De ki: kisinde de
insanlar iin hem byk bir gnah hem de menfaatler
vardr. Fakat gnahlar faydalarndan daha byktr.
Ayrca sana, neyi infak edeceklerini soruyorlar. De ki:
htiyatan fazlasn. Allah sizin iin ayetleri ite byle
iyice aklar; umulur ki dnrsnz.
Hz. mer ibnu'l-Hattb, Muz ibn Cebel ve bir grup ensar hakknda nazil
oldu. Onlar Reslullh (a.s)'a geldiler ve: "Ey Allah'n Resl (a.s), bize
iki ve kumar hakknda bir fetva ver; birisi akl gideriyor, dieri mal zayi
ediyor." demilerdi. te bunun zerine "Sana iki ve kumar sorarlar..."
yeti nazil oldu.45

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

(220)

(221)

( 222)

(223)

(224)

Sana
ve ahiret
Dnya hakknda
Islah

De ki
yetimlerden de

soruyorlar
Eer
Daha hayrldr
Onlar iin etmek
Artk onlar sizin
onlarla bir arada bulunursanz

fesat yapan
Ayrr Allah kardelerinizdir
Allah dileseydi Eer slah edenden


Allah phesiz
Elbette sizi zora sokard

Hakimdir
Azizdir

220) Dnya ve ahiret hakknda (umulur ki, dnrsnz)

Sana yetimlerden de soruyorlar. De ki: Onlar iin slah
etmek daha hayrldr. Eer onlarla bir arada olursanz artk
onlar sizin kardelerinizdir. Allah fesat yapan slah
edenden ayrr. Eer Allah dileseydi elbette sizi zora
sokard. phesiz Allah Aziz (izzet sahibi)dir, Hakim
(hakimler hakimi)dir.
Araplar yetim konusunda ok titiz davranr, onunla birlikte bir kaptan
yemek yemez, onun bir devesine binmez, onun bir hizmetisini
kullanmazlarm. Hz. Peygamber (a.s)'e gelmiler ve bu durumu
sormular da Allah Teal bu yeti indirmi.225

Kadar
Mrik kadnlar

nikahlamayn
Mmin Bir cariye man edinceye
Mrik bir kadndan

Daha hayrldr

Nikahlamayn Hounuza gitse bile

man edinceye kadar
Mrik erkekleri de

daha hayrldr
Mmin
bir kle
hounuza gitse bile
Mrik bir erkekten


Allah ise atee arrlar
te onlar
Ve mafirete cennete
arr
ayetlerini ve iyice iyice aklar
kendi izniyle
dnrler
umulur ki nsanlar iin

Sayfa 34

221) Mrik kadnlar iman edinceye kadar nikahlamayn.

Mmin bir cariye hounuza gitse bile- mrik bir
kadndan daha hayrldr. Mrik erkekleri de iman
edinceye kadar nikahlamayn. Mmin bir kle hounuza
gitse bile- mrik bir erkekten daha hayrldr. te onlar
atee arrlar; Allah ise kendi izniyle cennete ve mafirete
arr ve insanlar iin ayetlerini iyice aklar; umulur ki
dnrler.
Mekke-i Mkerreme'deki baz mslman esirleri kurtarp Medine-i
Mnevvere'ye getirmesi iin Hz. Peygamber (a.s) Mersed ibn Eb Mersed
Kennz el-Ganev'yi Mekke'ye gndermiti. Mersed'in Mekke'ye geldiini
Ank adnda chiliyye devrinde onun dostu olan bir kadn da iitmi.
Mersed mslman olunca Ank' brakm imi. Ank bu sefer Mersed'e
gelerek onunla tekrar beraber olmak istemi. Mersed: "slm benimle
senin aranda bir engeldir. Ama eer istiyorsan seninle evlenirim;
Medine'ye varnca Allah'n Resl'ne sorar, seninle evlenmek iin ondan
izin isterim.' demi. Kadn: "Ne o yoksa benden usandn m?" diyerek
yksek sesle barp ararak Mersed'e kar imdat istemi de Mersed
evreden yetienlerden gzel bir dayak yemi. Mekke'deki iini bitirip
dnnce de Hz. Peygamber (a.s)'e gelerek Ank'tan ok holandn ve
onunla evlenip evlenemiyeceini sormu. Bunun zerine "Allah'a irk
koan kadnlarla onlar imana gelinceye kadar evlenmeyin" ayeti nazil
olmu.46

O De ki
hayzdan da

Sana sorarlar

Onun iin uzak durun
bir ezadr
Hayz halinde
kadnlardan
temizleninceye

kadar
Onlara yaklamayn
Onlara varn yice temizlendikleri zaman

Dorusu
Allahn Size emrettii Yerden



oka tevbe edenleri de
sever
Allah
oka temizlenenleri de

sever


222) Sana (kadnlarn) hayzdan da sorarlar. De ki: "O bir
ezadr; onun iin hayz halinde kadnlardan uzak durun ve
temizleninceye
kadar
onlara
yaklamayn.
yice
temizlendikleri zaman, Allahn size emrettii yerden onlara
varn. Dorusu Allah oka tevbe edenleri de sever, oka
temizlenenleri de sever.
Araplar, kadnlar hayzl olduu zamanlarda onlarla mutad yoldan cinsel
ilikide bulunmaz, arka yoldan cinsel ilikide bulunurla idi. Hz. Peygamber
(a.s)'e bunu sordular da Allah Teal "Sana kadnlarn hayz halini sorarlar.
De ki: O bir ezadr. " yetini indirdi.

O Sizin iin bir tarladr

Kadnlarnz
Dilediiniz gibi
tarlanza
halde yaklan
Bir de saknn Kendiniz iin
takdim edin
Ona siz muhakkak ve bilin ki
Allahtan
mminleri
Mjdele
kavuucusunuz
223) Kadnlarnz sizin iin bir tarladr. O halde tarlanza
dilediiniz gibi yaklan. Kendiniz iin takdim edin. Bir de
Allah'tan saknn ve bilin ki siz muhakkak O'na
kavuucusunuz. Mminleri mjdele.

engel

Allah
klmayn

iyilik yapmanza
yeminleriniz sebebiyle
arasn
ve dzeltmenize
Saknmanza
Semidir
phesiz ki Allah insanlarn

Alimdir

224) Allah yeminleriniz sebebiyle iyilik yapmanza,

saknmanza ve insanlarn arasn dzeltmenize engel
klmayn. phesiz ki Allah Semi (iiten)dir, Alim
(bilen)dir.
Abdullah ibn Revha'nn damad Ber bnu'n-Nu'mn karsn boam,
sonra da iddeti iinde mracaatla tekrar almak istemiti. Bunun zerine
Abdullah ibn Revaha "Ber ibnu'n-Nu'mn'm evine asla gitmeyeceine,
onunla konumayacana, karsyla arasn dzeltmeye almayacana"
yemin etmiti. te yet bunun zerine nazil oldu.47

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

lav sebebiyle Allah sizi sorumlu tutmaz

sorumlu tutar
fakat
yeminlerinizdeki
phesiz kalplerinizin kazandnzdan

Halimdir
afurdur
Allah
225) Allah sizi yeminlerinizdeki lav (kastszlk ve hata)
sebebiyle
sorumlu
tutmaz;
fakat
kalplerinizin
kazandndan sorumlu tutar. phesiz Allah afur
(ayplar gizleyen)dur, Halim (yumuak sahibi)dir.
Hz. Aie (r.ahna)'den rivayetine gre bu yet-i kerime konuma srasnda
"Allah'a yemin olsun hayr, Allah'a yemin olsun evet.." diyen yani yemin
kast olmakszn azndan yemin lafz kanlar hakknda nazil olmutur.226

yaklamamaya yemin edenler iin

ay
drt beklemek vardr
Kadnlarna

Allah phesiz ki
dnerlerse Eer

Rahimdir afurdur

226) Kadnlarna yaklamamaya yemin edenler iin drt ay

beklemek vardr. Eer dnerlerse phesiz ki Allah afur
(ayplar gizleyen)dur, Rahimdir.
Chiliye devrinde il bir sene, iki sene, hatt daha ok sreli olurdu. Bir
erkek, karsndan bir ey ister de o vermezse veya gecikirse de kocas ona
kzarsa "Sana bir sene yaklamyacam." veya "Sana iki sene
yaklamyacam." diye yemin ederdi. Allah il'nn sresini drt ay olarak
bildirdi. Her kimin ki il's drt aydan daha ksadr, onun yapt il
olmaz. Allah "Kadnlarna yaklamamaya yemin edenler." ayetini
indirdi.227

boanmaya

karar verirlerse
ayet

Alimdir
Semidir
Allah phesiz

227) ayet boanmaya karar verirlerse. phesiz Allah Semi
(iiten)'dir Alim (bilen)'dir.

bekletirler

Boanan
kadnlar

Kur (hayz veya kur kendilerini

kendilerine Helal deildir

temizlenme)
Allahn Yarattn

Gizlemeleri

man Eer
Onlarn rahimlerinde

Ahiret
Ve gnne Allaha ediyorlarsa
Onlar
daha ok hak sahibidir

Kocalar
Bunda
almaya
sterlerse Eer
Onlarn da (erkekler zerinde) vardr barmak

(Erkeklerin) Onlar zerinde (haklar)
Gibi

(Ancak)
rfe uygun (haklar)
olduu
bir derece
Onlar zerine vardr
Erkekler iin
Hakimdir
Azizdir
phesiz ki Allah
228) Boanan kadnlar, kendilerini kur' bekletirler. Eer
Allaha ve ahiret gnne iman ediyorlarsa, Allah'n onlarn
rahimlerinde yarattn gizlemeleri, kendilerine helal
deildir. Eer barmak isterlerse bunda kocalar onlar
almaya daha ok hak sahibidir. (Erkeklerin) Onlar
zerinde (haklar) olduu gibi onlarn da (erkekler zerinde)
rfe uygun (haklar) vardr. (Ancak) Erkekler iin onlar
zerine bir derece daha vardr. phesiz ki Allah Aziz
(stn olan)'dir, Hakim (hkm veren)dir.

artk ya tutmal
iki defadr
Boanma


salvermelidir

Ya da gzellikle

geri

Size helal deildir

yilikle


Bir eyi
Onlara verdiiniz
almanz
koruyamamaktan korkmalar
mstesna
Fakat korkmalar

Allahn snrlarn

Yoktur Allahn snrlarn

koruyamamaktan
kadnn bir
her ikisine de
Gnah

Snrlardr
te bunlar
eyleri fidye vermesinde
aarsa Her kim
Onu amayn Allahn
te onlar var ya Allahn snrlarn

zalimlerin ta kendileridir
Onlar

Sayfa 35

( 225)

(227)

(226)

( 228)

( 229)

(230)

229) Boanma iki defadr; artk ya gzellikle tutmal ya da

iyilike salvermelidir. -Allah'n snrlarn koruyamamaktan
korkmalar mstesna- onlara verdiiniz bir eyi geri
almanz size helal deildir. Fakat Allah'n snrlarn
koruyamamaktan korkmalar mstesna kadnn bir eyleri
fidye vermesinde her ikisine de bir gnah yoktur. te
bunlar Allahn snrlardr, onu amayn. Her kim Allahn
snrlarn aarsa ite onlar var ya, onlar zalimlerin ta
kendileridir.
Cahiliyyede, kii karsn diledii kadar boar, iddetinin bitimine yakn onu
tekrar almak ister ve mracaatta bulunursa bin kere boami olsa da kadn
yine onun kars olurdu. Kadn boama ve ona mracaatla tekrar alma
konusunda herhangi bir snr yoktu. Ensardan birisi karsna kzp "Seni
ne kendime tam hanm olarak tutacam, ne de benden tamamen bo
olup bir bakasyla evlenmene imkn vereceim." Dedi. Kadn: "Bunu
nasl yapacaksn?" diye sordu. O: "Seni boayacam, tam iddetin biterken
mracaat edeceim, hemen peinden tekrar boyacam; byle devam
edip gideceim." Dedi. Bunun zerine kadn Hz. Peygamber (a.s)'e
gelerek ikyette bulundu da Allah Teal "Boama iki defadr.." ayetini
indirip erkein ric' talkla kadn boama hakkn iki talk ile
snrlandrd.48

Artk helal

Onu (bir daha) boarsa

Eer

Nikahlanmadka


kendisine olmaz
(Bundan sonraki
Eer
baka
bir kocayla
Onlara
bir gnah

yoktur kocas) onu boarsa

nanrlarsa

birbirlerine dnmelerinde


te
Allahn snrlarn
Koruyacaklarna
iyice aklad Allahn snrlardr
bunlar
bilen
bir topluluk iin
230) Eer onu (bir daha) boarsa, artk baka bir kocayla
nikahlanmadka kendisine helal olmaz. Eer (bundan
sonraki kocas) onu boarsa -Allahn snrlarn
koruyacaklarna inanrlarsa- birbirlerine dnmelerinde
onlara bir gnah yoktur. te bunlar Allah'n -bilen bir
topluluk iin- iyice aklad snrlardr.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

(231)

( 232)

(233)

Kadnlar
boadnz zaman

iddetlerinin
sonuna


ulatklarnda

ya da ya gzellikle
Onlar tutun


Bir de onlar
yilikle
Brakn

Hakszlkla Ve zarar vermek iin

tutmayn
Muhakkak ki Bunu Yaparsa
Kim

edinmeyin
kendisine
zulmetmi olur

Dnn Elence Allahn ayetlerini

zerinizdeki
Allahn nimetini
le hikmeti
Kitap

Size
indirdii

Saknn kendisiyle t vermek zere

Allah Muhakkak
ve bilin ki
Allahtan
hakkyla bilendir
eyi

her
231) Kadnlar boadnz zaman iddetlerinin sonuna
ulatklarnda, onlar ya gzellikle tutun, ya da iyilikle
brakn. Bir de hakszlkla ve zarar vermek iin onlar
tutmayn. Kim bunu yaparsa muhakkak ki kendine
zulmetmi olur. Allah'n ayetlerini elence edinmeyin!
Allahn zerinizdeki nimetini ve size kendisiyle t
vermek zere indirdii kitap ile hikmeti dnn. Allahtan
saknn ve bilin ki muhakkak Allah her eyi hakkyla
bilendir.
Hasen'den rivayet ediliyor ki Hz. Peygamber (a.s) zamannda baz
kimseler karsn boar veya klesini azat eder, sonra da "Hayr, ben yle
bir ey yapmadm, ben eleniyordum." derlerdi. Hz. Peygamber (a.s)'e
soruldu da Efendimiz: "Her kim elence olsun diye karsn boar veya
klesini azat ederse bu onun aleyhine olmak zere geerli olur." buyurdu
ve bunun gibileri hakknda "Allah'n yetlerini oyuncak (elence) yerine
koymayn." yeti nazil oldu.228

Sayfa 36

ulatklarnda Kadnlar boadnzda

artk onlar
iddetlerinin sonuna

Kocalaryla
nikahlanmaktan

alkoymayn
rfe
Aralarnda anlatklar takdirde

verilen bir ttr

te bu
uygun olarak
man edenlere
inizden

kendisiyle
te bu ahiret
ve gnne Allaha
ve daha temizleyicidir
Sizin iin Daha faydal
Fakat siz bilir phesiz Allah
bilmezsiniz

232) Kadnlar boadnzda iddetlerinin sonuna
ulatklarnda -aralarnda rfe uygun olarak anlatklar
takdirde- artk onlar kocalaryla nikahlanmaktan
alkoymayn! te bu iinizden Allah'a ve ahiret gnne
iman edenlere kendisiyle verilen bir ttr. te bu, sizin
iin daha faydal ve daha temizleyicidir. phesiz Allah
bilir, fakat siz bilmezsiniz.
Suddiden gelen bir rivayette bu yet-i kerime Cbir ibn Abdillh
hakknda nazil olmutur. yle ki: Cbir ibn Abdillh el-Ensr'nin bir
amca kz varm. Kocas onu bir talk ile boam. ddeti bittikten sonra
kocas tekrar onunla evlenmek zere mracaat etmi de Cbir kabul
etmiyerek: Amca kzn boadn, sonra da nikahlamak istiyorsun, hayr
olmaz." demi. Meer kadn, eski kocasn istiyormu, onunla evlenmeye
raz olmu imi. te bunun zerine bu yet nazil olmu.49

ocuklarn Emzirirler

anneler


isteyenler iin
tam iki yl

zerinedir

Emzirmeyi
tamamlamak
kendisi iin ocuun dorulduu (baba)
rfe
ve giyeceklerini

Yiyeceklerini
Sorumlu tutulmaz
uygun bir ekilde salamak
Gcnn yettiinden
bakasyla Hi kimse

ocuu sebebiyle Anne Zarara uratlmasn
ocuu Kendisi iin Dorulduu (baba)
Gibidir
Mirasya den de

sebebiyle

(stten) kesmek sterlerse Eer

Bunun
Ve birbirlerine danarak kendi rzalar ile

Ayrca
kisine de
Bir gnah

Yoktur
ocuklarnz Emzirtmek


isterseniz
zerinize
hibir gnah yoktur

Artk yoktur
rfe
vereceinizi dediiniz taktirde

ve bilin ki
Allahtan saknn uygun olarak
hakkyla yaptklarnz
Allah phesiz

grendir
233) Emzirmeyi tamamlamak isteyenler iin, anneler
ocuklarn tam iki yl emzirirler. Onlarn yiyeceklerini ve
giyeceklerini rfe uygun bir ekilde salamak, ocuun
kendisi iin dorulduu (baba) zerinedir. Hi kimse
gcnn yettiinden bakasyla sorumlu tutulmaz. ocuu
sebebiyle anne ve ocuu sebebiyle kendisi iin dorulduu
(baba) zarara uratlmasn. Mirasya den de bunun
gibidir. Eer kendi rzalar ile ve birbirlerine danarak
(stten) kesmek isterlerse ikisine de bir gnah yoktur. Ayrca
ocuklarnz emzirtmek isterseniz vereceinizi rfe uygun
olarak dediiniz taktirde- artk zerinize hibir gnah
yoktur. Allah'tan saknn ve bilin ki phesiz Allah
yaptklarnz hakkyla grendir.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

brakt
inizden lenlerin

Kendilerini

bekletirler
Hanmlar
Sonuna On (gn)

Ay
Drt
Hibir

Yoktur ddetlerinin
ulatklarnda
yaptklar hususunda Size
gnah
rfe uygun ekilde
kendileri hakknda


phesiz Allah
hakkyla
yaptklarnzdan
haberdardr
234) inizden lenlerin, brakt hanmlar kendilerini drt
ay on (gn) bekletirler. ddetlerinin sonuna ulatklarnda,
onlarn kendileri hakknda rfe uygun ekilde yaptklar
hususunda size hibir gnah yoktur. phesiz Allah
yaptklarnzdan hakkyla haberdardr.

ima

Size
hibir gnah

yoktur
Kadnlara nikahlamak istediinizi


etmenizde
gnllerinizde
Saklamanzda Veya
Yaknda
Kesinlikle Allah Bilmektedir

Onlarla
Fakat
onlar anacanz
Sylemeniz
Dnda Gizlice
szlemeyin
Akdine
Kalkmayn meru bir sz
Yazlann
ulancaya kadar
Nikah

Allah phesiz
Ve bilin ki
Sonuna ( iddet)
Artk Ondan
inizde olan
bilir
Allah phesiz
ve yine bilin ki
saknn
Halmdir
afrdur

235) Kadnlara nikahlamak istediinizi ima etmenizde veya

gnllerinizde saklamanzda size hibir gnah yoktur.
Allah, yaknda kesinlikle onlar anacanz bilmektedir.
Fakat meru bir sz sylemeniz dnda, onlarla gizlice
szlemeyin; yazlann (iddet) sonuna ulancaya kadar
nikah akdine kalkmayn ve bilin ki phesiz Allah
iinizde olan bilir. Artk O'ndan saknn ve yine bilin ki
phesiz Allah afur (ayplar gizleyen)dur, Halim
(yumuak)dir.
(*)slm'dan nce ve slm'n ilk yllarnda erkek lp geriye karsn
braktnda kadn bir yl evde bekler ve bu sre iinde len kocasnn
malyla geimini salar, gereksinmelerini karlard. Bir yl gemeden
evlenemez, ahs hrriyetini kullanamazd. Bu durum, hem kadn iin,
hem lenin dier vrisleri iin yararl bir sonu vermiyor, birtakm
huzursuzluklar douruyor ve krc lde srtmelere yolayordu.
Yukardaki yet her iki tarafn haklarn ve kiisel hrriyetlerini
kullanmalar iin bu, sreyi drt ay on gne indirmi oldu.

Boarsanz

Size
bir gnah

yoktur
kendileriyle temas etmediiniz Kadnlar
Kendilerine tespit etmediiniz ve

Onlar faydalandrsn
Mehir

kendi gc nispetinde Zengin olan

bir kendi gc nispetinde fakir olan da

bu bir haktr
rfe uygun
geimlikle
ihsan edenler zerine

Sayfa 37

(234)

( 235)

(236)

(237)

236) Kendileriyle temas etmediiniz ve kendilerine mehir

tespit etmediiniz kadnlar boarsanz size bir gnah
yoktur. Zengin olan kendi gc nispetinde; fakir olan da
kendi gc nispetinde, onlar rfe uygun bir geimlikle
faydalandrsn. Bu, ihsan edenler zerine bir haktr.
Bu ayet-i kerime Ensar'dan birisi hakknda nazil oldu. O, Hanfe
oullarndan bir kadnla evlenmi, ona mehir kesmemi, sonra da zifafa
girmeden onu boamt. Bunun zerine bu yet-i kerime nazil oldu da
Efendimiz "Bandaki apkanla olsun onu faydalandr." buyurmular.50

etmeden nce
Eer onlar boarsanz


Mehir tesbit ettiiniz
kendilerine temas
yars onlarndr


Onlara halde
Kendilerinin

dnda Tespit ettiinizin

elinde olan kimsenin Balamas Veya
daha
Balamanz ise
Nikah
Akdi

fazl da

Unutmayn
takvaya yakndr
yaptklarnz
Allah phesiz
aranzdaki
hakkyla grendir
237) Eer onlara mehir tespit ettiiniz halde kendilerine
temas etmeden nce onlar boarsanz -kendilerinin veya
nikah akdi elinde olan kimsenin balamas dndaonlara tespit ettiinizin yars onlarndr. Balamanz ise
takvaya daha yakndr ve aranzdaki fazl da unutmayn.
phesiz Allah yaptklarnz hakkyla grendir.
(*)Bundan nceki yetler, aile hukukundan bir blme yer verildi; kadn
haklan akland; ona ne zaman ve nasl davranlmasna dokunuldu.
Kur'n'n yce hikmet ve metodlarndan biri de ahkmla ilgili her
blmden sonra ibdetten, Allah korkusundan, hiretteki hesaptan;
cennet ve cehennemden szetmek ve bununla ilh hkmn ama ve
maksadn belirleyip hukuk meseleleri iyi ahlk ve faziletle birletirip
btnletirmektir.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

( 238)

( 239)

(240)

( 241)

( 242)

(243)

(244)

(245)
namaz da
namazlar


koruyun
Allah iin kaimler olun orta

Gnlden itaat ederek

238) Namazlar koruyun, orta namazn da. Gnlden itaat
ederek Allah iin kaimler olun.
bn Mes'd ve Zeyd ibn Erkam'dan rivayete gre ise yle demilerdir:
Biz, aynen kitab ehlinin yapt gibi namazda iken konuur, selm verir,
selm alr, ka rek'at kldnz diye sorardk. Allah Teal "Allah'n divanna
tam bir huu ve tatle durun." yetini indirdi de susmakla emrolunduk,
konumamz yasakland.229

veya yaya olarak korkarsanz

Eer

gvene kavutuunuz zaman binek zerinde
Size rettii
gibi Allah Ann
bilmediiniz eyleri

239) Eer korkarsanz, yaya olarak veya binek zerinde,
gvene kavutuunuz zaman size bilmediiniz eyleri
rettii gibi Allah' ann.
Dmanla kar karya bulunulduu, fiilen savalmaya mni bir hcum
tehlikesinin bulunduu zamanlarda (bu mnada korku halinde) cemaatle
nasl namaz klnaca retilmiti. Konumuz olan 239. yette ise sava
da iine alan daha geni ereveli tehlike hallerinde fertlerin kendi
balarna namaz nasl klacaklar anlatlmtr. kan sonu namazn
nemi, terkedilemez oluu, her hal ve artta klnmas gerektii ve artlar
namazn bir ksm farzlarn ve vaciplerini yerine getirmeye msait deilse
mmkn olan ekilde (baz farz ve vacipler eksik de olsa) klnacadr.

inizden lmek zere olup da

vasiyet Etsinler
Eler geriye brakanlar

bir yla

faydalanmalarn eleri iin

karlarsa

Eer
karlmadan


kadar
Size
Hibir gnah

yoktur

kendileri hakknda

yaptklarndan dolay
phesiz Allah rfe uygun olarak

Azzdir
Hakmdir

240) inizden lmek zere olup da geriye eler brakanlar,

eleri iin (evlerinden) karlmadan bir yla kadar
faydalanmalarn vasiyet etsinler. Eer karlarsa, kendileri
hakknda rfe uygun olarak yaptklarndan dolay size
hibir gnah yoktur. phesiz Allah Aziz (yce)'dir, Hakim
(hkmeden)dir.

Sayfa 38

bir geimlik
Boananlar iin vardr

Bu bir haktr
rfe uygun bir ekilde

muttakler zerine

241) Boananlar iin rfe uygun ekilde bir geimlik vardr.
Bu muttakiler zerine bir haktr.
"Kendileriyle temas etmediiniz" (Bakara, 2/236) yeti nazil olunca
birileri: "Eer ihsanda bulunmak istersem yaparm, boadm hanmna
infakta bulunurum, yok bunu istemezsem yapmam." nk Allah bu yeti kerime ile ona infakta bulunmay benim istememe brakt dediler de
bunun zerine Allah Teal "Boanan kadnlarn da meru ekilde
faydalanmalar haklardr." yetini indirdi.51

sizin iin Allah iyice aklyor

ite byle
ki akledesiniz
ayetlerini
242) Allah ayetlerini sizin iin ite byle iyice aklyor ki
akledesiniz.

kanlar

grmedin mi?
Binlerce kii olduklar halde
yurtlarndan
Allah Onlara Dedi
lm korkusuyla

phesiz ki
Onlar diriltti
Sonra ln
insanlara

byk ltuf sahibidir
Allah
insanlarn
ou Fakat
kar
kretmezler...


243) Binlerce kii olduklar halde lm korkusuyla
yurtlarndan kanlar grmedin mi? Allah onlara: "ln!"
dedi, sonra onlar diriltti. phesiz ki Allah insanlara kar
byk ltuf sahibidir; fakat insanlarn ou kretmezler.
(*)Srenin ana konularndan biri de indii dnemin artlarna uygun
olarak mslmanlan, varlklarn ve deerlerini korumak iin savaa
hazrlamak ve tevik etmektir. Bu yette deinilen bir kssa veya temsilden
sonra mteakip yette yine "Allah yolunda savan" emrinin gelmesi, daha
sonra sriloullar'nn sava karsndaki tutumlarnn anlatlmas da bunu
gstermektedir.

ve bilin ki
Allah yolunda

savan
Almdir
Semdir
Allah phesiz

244) Allah yolunda savan ve bilin ki, phesiz Allah
Semi'(itici)dir, Alim(bilici)'dir.

bir Allaha verecek olan

kimdir

Kendisi iin onu artraca
Gzel

dn
Daraltr
Allah da kat kat

Siz

yalnz Ona geniletir de

dndrleceksiniz
245) Allaha -onu kendisi iin kat kat artraca- gzel bir
dn verecek olan kimdir? Allah daraltr da geniletir de.
Siz yalnz O'na dndrleceksiniz.
Bu yet Ebu'd-Dahdh hakknda nazil olmutur. Ebu'd-Dahdh demiti
ki: "Ey Allah'n elisi, benim iki bahem var. Birini tasadduk etsem onun
bir benzeri bana cennette var m? Cennette bana bir benzeri verilecek
mi?" Hz. Peygamber (a.s): "Evet." buyurdular. O: "mm'd-Dahdh da
benimle beraber olacak m?" diye sordu, Efendimiz: "Evet." buyurdular.
Onun: "ocuumuz da benimle beraber olacak m?" sorusuna Efendimiz
(a.s)'n: "Evet." cevab vermesi zerine "Hanne" adndaki en gzel
bahesini tasadduk etti. Ebu'd-Dahdh, tasadduk ettii bahede olan
ailesine varp bahenin kapsnda durdu ve hanmna yaptn haber verdi.
Hanm: "Yaptn al verii Allah mbarek klsn." dedi ve baheden kt
da baheyi Allah'n Resl (a.s)'ne teslim ettiler.52

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

ileri gelenlerini grmedin mi?
Musadan sonra
srailoullarnn


Tayin et
Onlar Nebilerine
Hani demilerdi
Yolunda

Savaalm
Bir melik Bize de
Size
ya yazlr da

Demiti
Allah

Demilerdi Savamazsanz Sava
Allah Yolunda

niin savamayalm?

Ve Yurtlarmzdan
uzaklatrldk


Onlara
yazldnda ise
ocuklarmzdan
pek az mstesna yz evirdiler Sava

ok iyi bilendir
Allah phesiz Onlardan
zalimleri

246) Musadan sonra srailoullarnn ileri gelenlerini
grmedin mi? Hani onlar nebilerine: Bize bir melik tayin
et de Allah yolunda savaalm" demilerdi. "Ya sava size
yazlr da savamazsanz? demiti. Onlar: Niin Allah
yolunda savamayalm? Ayrca yurtlarmzdan ve
ocuklarmzdan uzaklatrldk." Demilerdi. Sava onlara
yazldnda ise -onlardan pek az mstesna- yz evirdiler.
phesiz Allah, zalimleri ok iyi bilendir.
(*)Olayn tarihi ve ahslarnn isimleri deil, kendisinin nemli olduu;
ibret, olup bitende bulunduu iin "(Musa'dan sonra sriloullan'na
gnderilen) peygamberlerden biri" denilip isim verilmemitir. Hz. Ms
zamannda ayrca hkmdarlar yoktu; tsriloullan'nn siyas lideri, devlet
bakan Hz. Ms idi. Ancak onun zamannda yaayanlar, hkmdarpeygamberin manev gcnden ve bereketinden yararlanacak, peine
derek cihada katlacak yerde "Sen ve rabbin gidin savan; biz burada
oturacaz" demeyi tercih etmilerdi.

phesiz ki
Nebileri Onlara Dedi
de
Talutu
Size gndermitir
Allah
Olur ki
Nasl Dediler Melik olarak
daha

Biz

Bizim zerimize
Mlk
Onun
ve ona
Ondan Mlke
layz
Dedi ki
Mal

genilii
verilmemitir de

Allah Muhakkak ki

Sizin
Onu seti de
ilimce Gcn

Onun artrd zerinize

Mlkn Verir Allah ve vcuta

Vasdir
Allah phesiz Diledii kimseye

Almdir

247) Nebileri de onlara: "phesiz ki Allah size melik

olarak Talut'u gndermitir." Dedi. "Bizim zerimize
mlk nasl onun olur ki biz mlke ondan daha layz ve
ona mal genilii de verilmemitir" dediler. Dedi ki:
"Muhakkak ki Allah onu sizin zerinize seti de onun
ilimce ve vcuta gcn artrd." Allah mlkn diledii
kimseye verir, phesiz Allah Vasi'dir, Alimdir.
(*)Peygamberleri onlara Tlt'un (Saul) Allah tarafndan hkmdar
olarak tayin edildiini bildirince buna iki sebeple itiraz ettiler:
a) Tlt uzun boylu, yiit bir halk ocuu idi, sriloullarnn ileri
gelenlerinden, hkmdar kmas beklenen ailelerinden deildi. Onlarn
anlayna gre byle aileler dururken bir halk ocuu hkmdar
olamazd; bu makama o deil topluluun iteri gelenleri lyk idiler.
b) Tlt zengin deildi; onlara gre hkmdar olacak ahs ayn zamanda
zengin olmalyd.

Sayfa 39

( 246)

(247)

(248)

Muhakkak
Nebileri Onlara Dedi ki
Ayrca
Size gelmesidir
Onun mlknn Alameti ki

Bir sekinet
ki onda vardr tabutun

braktklarndan
kalntlar Rabbinizden
Onu tar
Harun ailesinin

Musa ile
bunda vardr phesiz ki
Melekler
Sizin iin elbette bir ayet
kimselerseniz Eer
mmin

248) Ayrca nebileri onlara dedi ki: "Muhakkak ki onun
mlknn alameti size tabutun gelmesidir -ki onda
Rabbinizden bir sekinet ve Musa ile Harun ailesinin
braktklarndan kalntlar vardr. Onu melekler tar. Eer
mmin kimselerseniz, phesiz ki bunda sizin iin elbette
bir ayet vardr.
Tbut: Hz. Musa'nn emri zerine bir marangoz tarafndan ahaptan
yaplm, ii ve d altn levha ile kaplanm sandktr. Yahudi
literatrnde bu sanda ahid sand denilmektedir. 2,5x1,5 arn
ebadnda (1 arn=68 cm), ykseklii de bir arn kadar olan ahid
sandnn drt tarafnda drt altn halka ve tamak iin bunlara geirilmi
iki sopa vard. Tabutun iinde Tevrat'n sayfalan yazl malzeme, Hz.
Ms ile kardei Harun'dan kalan elbise, baston (as), sancak gibi bir
ksm eya (bakiye) bulunuyordu.
Seknet:: slm kaynaklarda, "sknet, gnl huzuru, yksek moral"
mnalarnda kullanlan Arapa bir kelime olarak dnlmtr. Buna
gre ahid sandnn yanlarnda bulunmas sriloullarna moral veriyor,
bunu uur sayyorlar, savata cesaretleri ve zafer mitleri artyor, ahid
sand yanlarnda olduka kendilerini gven iinde hissediyorlard. Ancak
brnice'de -Arapa'daki sekine gibi-yine szlkte "oturma, rahatlama"
anlamna gelen- "shekhn" kelimesi yahudi literatrnde din bir terim
olarak kullanlmaktadr. Bu bilgiler nda, yette geen seknet
kelimesini yahudi kltrndeki shekhn teriminin zellikle yukarda iaret
edilen ilk anlamyla ilikilendirmek mmkndr. Buna gre sriloullan
ahid sandnn bir tr ilh zuhur ve tecelliyi yansttna inanyorlar; bu
inan onlara gven veriyor, morallerini ykseltiyordu.

Cz 2 Sure 2

Bakara Suresi

Sayfa 40

ve ordusuyla
Calut
karlatklarnda
zerimize
yadr
Rabbimiz dediler
Bize
ayaklarmza Sebat ver
sabr

kfirler topluluuna kar

yardm et

250) Calut ve ordusuyla karlatklarnda: "Rabbimiz,

zerimize sabr yadr, ayaklarmza sebat ver ve kafirler
topluluuna kar bize yardm et" dediler.

(249)

( 250)

( 251)

(252)

Dedi
ordularla
Talut
ayrldnda

Sizi imtihan edecektir Allah phesiz
ki:
Ondan erse
Kim
Bir nehirle
Onu
Kim de
Benden deildir
Kim
dnda bendendir phesiz o tatmazsa
tiler
eliyle Bir avu
Ald
de
lerinden pek az mstesna Ondan
Ve iman
O Nihayet onu geince
yoktur Dediler ki beraberindeki edenler
Ve ordularna
Calut

bugn gcmz
Kesin olarak inananlar ise


Dediler
kar
Topluluk
Nice Allaha kavuacaklarna
ok olan topluluu yenmitir

Az olan

beraberdir Allah nk Allahn izni ile
sabredenlerle

249) Talut ordularla ayrldnda dedi ki: "phesiz Allah
sizi bir nehirle imtihan edecektir. Kim ondan ierse benden
deildir; kim de -eliyle bir avu ald dnda- onu tatmazsa
phesiz o bendendir." -lerinden pek az mstesna- ondan
itiler. Nihayet o ve beraberindeki iman edenler onu
geince dediler ki: "Bugn Calut ve ordularna kar
gcmz yoktur." Allah'a kavuacaklarna kesin olarak
inananlar ise: "Nice az olan topluluk Allahn izniyle ok
olan topluluu yenmitir; nk Allah sabredenlerle
beraberdir.. dediler.
Allah'a dosdoru inanan bir lider ya da kumandan, btn arelere
bavurup sava dzenine kendini hazrlaynca artk byk bir mit ve
gvenle, sarslmayan bir inanla hedefine doru ilerler. Kuvvet ve
kudretin, baar ve zaferin Allah'a ait olduunu bilir. Btn nlemleri
aldktan sonra el kaldrp ordusuyla birlikte du eder, yardm ister. Bu
arada samimi olan, hakk'a gnlden inanan askerlerini iyice tanmak iin
onlar gnn artlarna gre baz denemelerden geirir. Bylece asl
kuvvetini belirlemi olur. Bu l, ya da vasfta olan bir sultan,
peygamber vrisi saylr. Tarihte bu metotla yola kan sultanlar vardr,
hepsi de zaferden zafere komu, hem slm'n, hem milletinin yzn
gldrmtr. Tark b. Ziyadlar, Alpaslanlar, Selahattinler, Fatihler,
Yavuzlar ve Kanuniler bunlardan bir kadr. Allah, yeryznn dzeni
bozulmasn ve bozgunculuk karmak isteyenler babo braklmasn diye
insanlarn er ve fitnesini yine insanlarla savmaktadr. Bu, milletler
hakknda srp giden ilh snnetlerden biridir.

(*)Filistiler gl bir dmand, balarnda da Clt (Golyat) isimli ok iri

ve gl bir sava kumandanlar vard. sriloullar ordusu dmana
yaklanca her zaman olduu gibi korku ve geveme almetleri ortaya
kt. Aralarnda saylan az da olsa imanlar ve cesaretleri gl mcahidler
de vard. Bunlar iki tedbire bavurarak ordunun moralini ykseltmeye
altlar: a) Sava tarihinden yararlandlar; zaferin her zaman sayca stn
olanlara deil, madd ve manev artlarna haiz olanlara ait olduunu
hatrlattlar, b) Allah yolunda savaanlarn O'nun yardmna mazhar
olacaklann ummalar gerektiini hatrlattlar. Ayrca sabr ve sebat
vermesi iin Allah'a niyazda bulundular. Bu dua ayn zamanda direnme ve
sebat gsterme konusunda bir telkin mahiyetinde idi.

zniyle
Nihayet onlar bozguna urattlar
Calutu
Davud da ldrd
Allahn
ve hikmet Mlk
Allah da ona verdi
Eer diledii eyleri Ayrca ona retti

nsanlarn
Allahn def etmesi olmasayd
fesada urard
Bir ksmyla
bir ksmn


ltuf
sahibidir Allah Fakat
yeryz
alemlere kar

251) Nihayet Allah'n izniyle onlar bozguna urattlar.

Davud da Calut'u ldrd. Allah da ona mlk ve hikmet
verdi. Ayrca ona diledii eyleri retti. Eer Allah'n,
insanlarn bir ksmn bir ksmyla def etmesi olmasayd
yeryz fesada urard. Fakat Allah alemlere kar ltuf
sahibidir.
(*)Allah da onlarn bu dualarn kabul etti ve O'nun yardm ve desteiyle
Clt'un ordusunu hezimete urattlar. Dmanlar ok kalabalk
olmalarna ramen malup oldu. Tlt'la beraber m'minler ordusu iinde
bulunan Dvud, kfrn ba Clt'u ldrd ve ordusu dald. Allah,
Dvud (a.s.)'a hkmdarlk ve peygamberlik verdi ve diledii faydal
ilimleri ona retti. Tlt, Clt'u ldrd takdirde Dvud (a.s.)'a kzn
vereceini, maln onunla bleceini ve hkmdarlk iinde onu yanma
yardmc alacan vadetmiti. Tlt bu szn tuttu. Daha sonra, Allah'n
kendisine ihsan ettii peygamberlik nimeti ile birlikte hkmdarlk
Dvud (a.s.)'a geti. Eer yce olan Allah, ktlerin ktlklerini iyilerin
yapt cihad ile defetmeseydi, hayat fesada urard. Zira er galip gelse,
her taraf harap ve helak olurdu. Lkin Allah, btn insanla ltuf ve
keremi ile muamele eder. erre asla stnlk ve galebe imkan veremz.

Onlar Allahn ayetleridir

te bunlar

Muhakkak sen
hak ile

sana okuyoruz
gnderilenlerdensin



252) te bunlar Allah'n ayetleridir. Onlar sana hak ile
okuyoruz. Muhakkak sen gnderilenlerdensin.
(*)Ya Muhammed! sraloullarnn bana gelen, sana anlattmz bu
hayret verici i ve kssalar, Allah'n Cebrail vastasyle sana hak olarak
vahyettii mucize ve gayb haberleridir. Ya Muhammed! Sen Allah'n
davetini tebli iin gnderdii peygamberlerdensin

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

bir
stn kldk
Resuller ki

te o

Onlardan bir ksmna

ksmn
ykseltmitir Allahn Kendisiyle konutuu
saya verdik derecelerle
bazsn da

Ve apak deliller
Meryeme olu
da

Ruhul-Kuds ile
onu destekledik

ldrmezlerdi
Allah dileseydi
Kendilerine
Onlardan sonrakiler
Ancak
apak deliller
geldikten sonra
kimi
Bylece onlardan htilafa dtler

kfre girdi Kimi de

man etti

birbirlerini ldrmezlerdi Allah dileseydi
dilediini yapar
Allah Fakat

253) te o Resuller ki biz bir ksmn bir ksmna stn
kldk. Onlardan, Allah'n kendisiyle konutuu vardr.
Bazsn da derecelerle ykseltmitir. Meryem olu sa'ya
da apak deliller verdik ve onu Ruhu'l-Kuds ile
destekledik. Allah dileseydi onlardan sonrakiler kendilerine
apak deliller geldikten sonra birbirlerini ldrmezlerdi.
Ancak ihtilafa dtler; bylece onlardan kimi iman etti,
kimi de kfre girdi. Allah dileseydi birbirlerini
ldrmezlerdi. Fakat Allah dilediini yapar.

nfak edin iman edenler

Ey

Size rzk olarak verdiklerimizden
hibir alveriin olmad Gn gelmeden nce

ve hibir

hibir dostluun
iinde
ta kendileridir
Kfirler
efaatin
zalimlerin

254) Ey iman edenler! Hibir alveriin, hibir dostluun
ve hibir efaatin olmad gn gelmeden nce size rzk
olarak verdiklerimizden infak edin. Kafirler, zalimlerin ta
kendileridir.
(*)Ey m'minler! Allah'n size ltfetmi olduu maldan O'nun yolunda
harcayn. Zekat verin. Hayr, iyilik ve salih amel ileyerek malnz
harcayn. O korkun gn gelmeden btn bunlar yapn. Zira o gn,
alveri yapyormu gibi hibir mal kendiniz iin bir fidye olarak
veremiyeceksiniz.

kendisinden baka lah Olmayandr Allah

bir
Onu tutar
ne Kayyumdur Hayydr

Onundur uyku ne de uyuklama
Kim
ve yerde ne varsa
gklerde


zni Onun katnda
efaat edebilir?

Onlarn nlerinde
bilir olmakszn
kavrayamazlar
ve arkalarnda olan

Onun ilminden

Hibir eyi


Onun krsisi
kuatmtr
dilediinden baka
ve Ona ar gelmez ve yeri
gkleri


Aliyydir
O phesiz Onlarn muhafazas

Azimdir

Sayfa 41

( 253)

( 254)

( 255)

(256)

255) Allah kendisinden baka ilah olmayandr. Hayy

(diri)dr, Kayyum (ayakta)dur. Onu ne bir uyuklama tutar
ne de bir uyku. Gklerde ve yerde ne varsa O'nundur. zni
olmakszn Onun katnda kim efaat edebilir? Onlarn
nlerinde ve arkalarnda olan bilir. O'nun ilminden
dilediinden baka hibir eyi kavrayamazlar. Onun
krss, gkleri ve yeri kuatmtr ve onlarn muhafazas
O'na ar gelmez. phesiz O Aliyy (ulu)'dir, Azim
(byk)dir.

yice phesiz dinde

zorlama yoktur
Artk kim
sapklktan

doruluk
ayrlmtr
iman ederse
Tautu
tekfir edip
bir kulba yapmtr
Muhakkak Allaha
phesiz kopmas olmayan sapasalam
Semidir
Allah
Alimdir
256) Dinde zorlama yoktur. phesiz doruluk sapklktan
apak iyice ayrlmtr. Artk kim tautu53 tekfir edip
Allah'a iman ederse muhakkak kopmas olmayan
sapasalam bir kulpa yapmtr. phesiz Allah Semi
(iitici)'dir, Alim (bilici)dir.
Yce Allah'n, "Dinde zorlama yoktur." buyruu Ensar'dan Salim
oullarna mensup el-Husayn adnda bir kii hakknda nazil olmutur.
Bunun Hristiyan olmu iki olu vard. Kendisi de Mslmand.
Resulullah (a.s)'a, "Ben bunlar slm'a girmek zere zorlayaym m?
nk bunlar Hristiyanlktan baka bir dine balanmay kabul
etmiyorlar" demiti. Yce Allah da bunun zerine bu ayet-i kerimeyi
indirdi. Bir dier rivayete gre bunlar slm'a girmeye zorlam,
Resulullah (a.s)'n huzuruna gelip davalamlard. Babalar, "Ey Allah'n
Resul, benim bir param olan (ocuklarn) ben gre gre cehenneme mi
girsin?" demi ve bu ayet-i kerime nazil olunca onlar serbest brakmtr.

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

( 257)

( 258)

(259)

man edenlerin
velisi
Allah'tr

nura karanlklardan


onlar karr
tauttur

velileri ise
Kafirlerin

nurdan
onlar karrlar

onlar ate halkdr

te karanlklara
srekli kalcdrlar Orada
257) man edenlerin velisi Allah'tr; onlar karanlklardan
nura karr. Kafirlerin velileri ise tauttur; onlar nurdan
karanlklara karrlar. te onlar ate halkdr. Orada
srekli kalcdrlar.

brahim ile tartan

grmedin mi?

Allahn vermesi ile

Rabbi hakknda
brahim Dedii zaman
kendisine mlk
demiti
ldrendir
ve dirilten
Rabbim
dedi de
ldrrm!?
ve diriltir
ben de
brahim

getiriyor Allah Muhakkak

sen de onu getirsene! doudan

gnei
o kafir arp kald
batdan

topluluunu hidayete erdirmez Dorusu Allah
zalimler

258) Allahn kendisine mlk vermesi ile Rabbi hakknda
brahim ile tartan grmedin mi? brahim: Rabbim
dirilten ve ldrendir." Dedii zaman: Ben de diriltir ve
ldrrm demiti. brahim: Muhakkak Allah gnei
doudan getiriyor sen de onu batdan getirsene" dedi de o
kafir arp kald. Dorusu Allah zalimler topluluunu
hidayete erdirmez.
(*)Hz. brahim ile tartan kimse Numruz b. K b. Ken'an b. Sam b.
Nuh'tur. Zamannn hkmdar, Hz. brahim'i atmak zere ate yakan ve
sivrisinek ile lm gerekleen kimsedir. Bu, bn Abbas, Katade,
Mcahid, er-Rabi', es-Sdd, bn shak, Zeyd b. Elem ve bakalarnn da
grdr.230

Sayfa 42

bir kasabaya
urad da gibisini ki Ya da
atlar stne


duvarlar o kimse

buray diriltecek?
nasl dedi
km
onu l brakt lmnden sonra Allah
Ne dedi
dirilterek Sonra yl yz Allah
Dedi
kaldn?
kadar
veya Bir gn kaldm

Hayr!
Buyurdu ki
gnn bir ksm

yiyeceine

bak!
sene Yz kaldn
bak
Hi bozulmam ve ieceine


ayet Seni klmamz iin
Bir de eeine

Kemiklere bak!
insanlara
( delil)
ona sonra da Onlar kaldryor
nasl
apak belli olunca Artk et
giydiriyoruz!
phesiz Allah
Biliyorum ki
dedi
kendisine
kadirdir! eye

her

259) Ya da o kimse gibisini ki duvarlar, atlar stne

km bir kasabaya urad da: Allah buray lmnden
sonra nasl diriltecek? dedi. Bunun zerine Allah onu yz
yl l brakt. Sonra dirilterek: Ne kadar kaldn?"
buyurdu. O: "Bir gn veya gnn bir ksm kaldm" dedi.
Buyurdu ki: "Hayr. Yz sene kaldn; buna ramen
yiyeceine ve ieceine bak hi bozulmam. Bir de eeine
bak! Seni insanlara ayet (delil) klmamz iin (byle yaptk)
kemiklere bak, onlar nasl kaldryor, sonra da ona et
giydiriyoruz Artk kendisine apak belli olunca:
"Biliyorum ki, phesiz Allah her eye kadirdir dedi.
Bu, ikinci kssa olup, Allah onu, hidyetini murat ettii kimseler iin bir
darb- mesel olarak getirmitir. "Yahut evlerinin duvarlar tavanlar
zerine kerek alt st olmu bir kasabaya urayan kimsenin halini
bilmiyor musun? Buras, Buhtunnasr'n ykm olduu Beyt-i Makdis
kasabasdr. O salih adam yle dedi: Bu ehir, harap olup ykldktan
sonra, acaba Allah buray nasl diriltecek? Bu adam mehur gre gre
Uzeyr (a.s.) idi. O, bu szleri, Allah'n kudretini ve yklp harap olmu bu
ehrin durumu karsndaki aknln ifde etmek iin sylemiti.
Kendisi bu ehirden geerken eeine binmiti. Allah bu soruyu soran zt
ldrd ve yz sene l olarak kald. Sonra Allah kudretinin kemalini
gstermek iin onu diriltti, Rabbi melek vastasyla ona: "Bu durumda ne
kadar kaldn" diye sordu. O da: "Birgn" diye cevap verdi. Sonra
evresine bakt. Gnein batmadn grnce: Veya bir gnden de az
kaldm" dedi.54

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

bana Rabbim
brahim demiti
Hani
buyurunca
lleri dirilttiini

nasl
gster

Hayr Demiti
Yoksa inanmadn m?

kalbimin mutmain olmas iin

fakat
onlar
ku

drt tut
buyurmutu
her zerine
koy

sonra kendine altr

Ardndan bir para
onlardan dan

Bil ki
uarak
sana geleceklerdir
onlar ar
Hakimdir
Azizdir,
phesiz Allah

260) Hani brahim: "Rabbim, lleri nasl dirilttiini bana
gster" demiti. "Yoksa inanmadn m? buyurunca:
Hayr (inandm), fakat kalbimin mutmain olmas iin"
demiti. "Drt ku tut, onlar kendine altr; sonra her
dan zerine onlardan bir para koy. Ardndan onlar
ar; (hzl bir ekilde) uarak sana geleceklerdir. Bil ki
phesiz Allah Aziz (erefli)dir, Hakim (hkmeden)dir
buyurmutu.

Mallarn infak edenlerin

durumu

bitiren
tohuma
benzer Allah yolunda

yz baakta
her baak

yedi

kat kat artrr

Bylece Allah tohum
Alim'dir
Vasi'dir
phesiz Allah dilediine
261) Mallarn Allah yolunda infak edenlerin durumu her
baakta yz tohum olmak zere yedi baak bitiren bir
tohuma benzer. Bylece Allah dilediine kat kat arttrr.
phesiz Allah Vasi (Balamas bol olan)'dir, Alim
(bilici)'dir.
Bu yet-i kerime Osman ibn Affn ve Abdurrahman ibn Avf hakknda
nazil olmutur. Hz. Peygamber (a.s) Tebk gazvesi hazrlklar srerken
ashab- kiram Allah yolunda infakta bulunmaya armt. Abdurrahman
ibn Avf Hz. Peygamber (a.s)'e drt bin dirhem getirdi ve: "Ey Allah'n
elisi, sekiz bin dirhemim vard. Drt bin dirhemi kendim ve ailem iin
braktm, drt bin dirhemi de Rabbma bor olarak verdim." dedi. Hz.
Peygamber (a.s): "Allah braktn da verdiini de bereketli klsn." diye
dua buyurdu. Osman'a gelince; o da: "Tebuk gazvesine katlmak isteyip
de cihaz (yol hazrl ve cihad iin gerekli olan levazmat) olmyanlarm
cihaz benden." dedi. Ebu Sad el-Hudr der ki: Hz. Peygamber (a.s)'n
ellerini kaldrm Osman iin yle dua ettiini grdm: "Ey Rabbm,
Ben Osman'dan honudum, Sen de ondan honut ol." Grdm ki afak
sknceye kadar byle ellerini kaldrm dua etmeye devam ettiler de
Allah Teal: "Mallarn Allah yolunda harcyanlarm misali bir dne gibidir
ki..." yetini indirdi.231

yolunda

Mallarn infak edip


infak ettiklerini klmayanlar
sonra Allah
Onlar iin ecirler vardr
eziyet ve minnet
korku yoktur

Rableri katnda
Onlara
zlecek deillerdir

ve onlar

262) Mallarn Allah yolunda infak edip sonra infaklarn

minnet ve eziyet klmayanlar... Onlar iin Rableri katnda
ecirler vardr. Onlara korku yoktur ve onlar zlecek
deillerdir.
Medine-i Mnevvere'deki en kymetli sulardan birisi olan Rme
kuyusunu satn alarak umumun istifadesine arzedilmek zere vakfetmesi
ve Tebuk gazilerini tehiz etmesi zerine Hz. Osman ve malnn yars
olan drt bin dirhemi yine ayn gazveye hazrlk srasnda infak eden
Abdurrahman ibn Avf hakknda nazil olmutur.232

Sayfa 43

(260)

( 261)

( 262)

( 263)

(264)

daha
ve balama Gzel
bir sz

eziyetle ardndan bir sadakadan
hayrldr
Halim'dir
aniyy'dir

phesiz Allah gelen
263) Gzel bir sz ve balama, ardndan eziyetle gelen bir
sadakadan daha hayrldr. phesiz Allah aniyy
(zengin)'dir, Halim (yumuak)'dir.

boa karmayn
iman edenler!
Ey
eziyet ve baa kakmak
sadakalarnz

Maln infak eden

kimse gibi etmek suretiyle
iman etmeyen
insanlara
gsteri iin
Onun durumu ahiret gnne de
Allah'a da
kaypak bir kayann

durumu gibidir
ona isabet etmesiyle toprak bulunan
zerinde
onu brakt bir yamurun

dmdz

hibir ey

elde edemezler.

hidayete Dorusu Allah Kazandklarndan
kafirler topluluunu erdirmez
264) Ey iman edenler! Maln insanlara gsteri iin infak
eden ve Allah'a da ahiret gnne de iman etmeyen kimse
gibi sadakalarnz baa kakmak ve eziyet etmek suretiyle
boa karmayn. Onun durumu, zerinde toprak bulunan
ve iddetli bir yamurun ona isabet etmesiyle onu dmdz
brakt
kaypak
bir
kayann
durumu
gibidir.
Kazandklarndan hibir ey elde edemezler. Dorusu Allah
kafirler topluluunu hidayete erdirmez.
(*)Nefs terbiyesinden uzak, ruhunu ihml etmi ve kendini evresine
beendirme hevesine kaplm, bu yzden gsteri hastalna tutulmu
kiilerden sz edildi. Bu gibilerde salam bir imn, kmil bir irfan kkle
medii iin hayatlar boyunca iki byk gnah ve gizli irkin havasnda
dnp dolatklarna dikkatler ekildi. Onlar yapt iyilii baa kakar,
gnl incitir; ortaya koyduu harcama ile halkn vgsn kazanmaa
alrlar.

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

( 265)

( 266)

( 267)

(268)

(269)

Mallarn infak edenlerin

durumu


Allahn
rzasn
kazanmak
kendilerinde olan
salamlatrmak iin
yksek bir yerde bir bahenin
durumu gibidir
meyvelerini veren
bol yamur
dnce

bol yamur
olmasa da

iki kat

phesiz Allah bir (yamur) isenti isabet eder

hakkyla grendir yaptklarnz
265) Mallarn, Allahn rzasn kazanmak ve kendilerinde
olan (iman) salamlatrmak iin infak edenlerin durumu,
yksek bir yerde bulunan ve bol yamur dnce
meyvelerini iki kat veren bir bahenin durumu gibidir. Ona
bol yamur olmasa da bir (yamur) isenti isabet eder.
phesiz Allah yaptklarnz hakkyla grendir.
(*)Allah'n honutluunu kazanmann gerek yolunu gsteriyor; bol
yamur alan ve kat kat rn veren gzel bir baheyi misal olarak sunuyor.

olsun da

Sizden biri
ister mi ki

ve hurmalar

bir bahesi
kendisinin
altndan

akan
zmlerden oluan
meyvelerin
btn
orada ayrca nehirler
ihtiyarlk kmken isabet etsin de
bir
isabet etsin zayf
ocuklar olduu
ite yanversin?

ateli onlara kasrga
ayetlerini
size Allah iyice aklyor ki
byle
dnesiniz
ta ki

Sayfa 44

266) Sizden biri ister mi ki kendisinin, altndan nehirler

akan hurmalar ve zmlerden oluan, ayrca kendisi iin
orada btn meyvelerin bulunduu bir bahesi olsun da,
zayf ocuklar olduu halde kendisine ihtiyarlk
kmken onlara ateli bir kasrga isabet etsin de (o
bahe) yanversin! Allah size ayetlerini ite byle iyice
aklyor ta ki dnesiniz.

infak edin iman edenler!
Ey

ve Kazandklarnzn
iyilerinden
yerden

sizin iin kardklarmzn
infak
ondan Ktsn

kast etmeyin ki
gz
almazsnz

edecek olsanz da
Bilin ki
onu yummadan
muhakkak Allah
Hamiddir
aniyydir,

267) Ey iman edenler! Kazandklarnzn ve sizin iin yerden

kardklarmzn iyilerinden infak edin. Ktsn
(vermeyi) kast etmeyin ki siz ondan infak edecek olsanz da
onu gz yummadan almazsnz. Bilin ki, muhakkak Allah
aniyy (zengin)dir, Hamid (hamdedilen)dir.
Bu ayet Ensar hakknda nazil oldu. Ensar hurma kesimi mevsiminde
herkes kestii hurmalardan bir eyler Mescid-i nebeviye getirir ve mescid-i
nebevide iki direk arasna balanm bir ipe asarlar, fakir muhacirler de
onlardan yerlerdi. Bazlar, oraya konan hurma hevenklerinin okluuna
bakarak bir beis yoktur diye dncesiyle iyi hurma hevenkleri arasna
kt hurmalar da katp buraya koydular da Allah Teal bunlar hakknda
"Ey iman edenler, kazandklarnzn en gzelinden ve sizin iin yerden
kardklarmzdan infak edin. Kendinizin de gznz yummadan alcs
olmadnz baya eyleri infak etmeye, vermeye kalkmayn." yetini
indirdi.55

ve fakirlii size vaad eder eytan

vaad ediyor Allah ise fahay
size emreder
phesiz ve ltuf
kendisinden mafiret
Alim'dir
Vasi'dir
Allah
268) eytan size fakirlii vaad eder ve size fahay (irkin
eyleri, cimrilii) emreder. Allah ise kendisinden bir
mafiret ve ltuf vaad ediyor. phesiz
Allah
Vasi(kuatc)'dir, Alim(bilici)'dir.
(*)nsana dardan gelen ve onu ynlendiren dnce ve duygularn iki
nemli kayna ya Allah'tr veya eytandr. Allah'tan gzel duygular ve
dnceler gelir. Bunlarla O, kuluna, doru yolu bulmas, iyiyi ve gzeli
hayatnda gerekletirmesi iin yardm eder. nsan ve cin eytanlar ise
insanolunu, Allah yolundan ve azasndan uzaklatrmak iin gayret eder.
Onun aklna olmadk dnceler, kalbine de olumsuz duygular sokarlar.

verilen

dilediine
Hikmeti verir

verilmitir
kukusuz Hikmet kimseye de

bakas dnmez pek ok hayr

Akl sahiplerinden
269) Hikmeti dilediine verir. Hikmet verilen kimseye de
kukusuz pek ok hayr verilmitir. Akl sahiplerinden
bakas dnmez.

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

Nafaka olarak
infak ederseniz her ne

her ne adarsanz
adak olarak veya
Dorusu
onu bilir. muhakkak ki Allah
yardmclar yoktur
zalimlerin
270) Nafaka olarak her ne infak ederseniz veya adak olarak
her ne adarsanz muhakkak ki Allah onu bilir. Dorusu
zalimlerin yardmclar yoktur.

bu ne Sadakalar

aktan verirseniz

verirseniz gizleyerek

Onlar
gzeldir
sizin iin daha hayrldr
bu fakirlere
gnahlarnzdan

Bylece sizin
rter

yaptklarnzdan
phesiz ki Allah
hakkyla haberdardr!
271) Sadakalar aktan verirseniz bu ne gzeldir. Onlar
gizleyerek fakirlere verirseniz bu sizin iin daha hayrldr.
Bylece sizin gnahlarnzdan rter. phesiz ki Allah
yaptklarnzdan hakkyla haberdardr.
bnu's-Sib der ki: "Nafakadan ne harcadnz" (Bakara, 2/270) yet-i
kerimesi nazil olunca ashab- kiram: "Ey Allah'n elisi, hangisi daha
faziletli; gizli verilen sadaka m, yoksa aktan verilen mi?" diye sordular
da bu yet-i kerime nazil oldu.233

hidayete erdirmek senin zerinde deildir

hidayete erdirir. Allah fakat
Onlar
Hayrdan

her ne infak ederseniz dilediini
Ayrca infak edersiniz
kendiniz iindir

Allah'n rzasn
istediiniz iin siz ancak
size Hayrdan

her ne infak ederseniz

ve siz tamamen denir
zulme uratlmazsnz
272) Onlar hidayete erdirmek senin zerinde deildir;
fakat Allah dilediini hidayete erdirir. Hayrdan her ne
infak ederseniz kendiniz iindir. Ayrca siz ancak Allah'n
vechini (rzasn) istediiniz iin infak edersiniz. Hayrdan
her ne infak ederseniz size tamamen denir ve siz zulme
uratlmazsnz.
Hz. Ebu Bekr'in kz Esma'ya bir gn annesi Netle ve nenesi gelip
ondan, yardm olarak kendilerine bir eyler vermesini istemilerdi. kisi de
mrik idiler. Bu yzden Esma, onlara bir ey vermeyip: "Allah'n
Resl'ne sormadan size bir ey vermeyeceim. nk siz benim dinim
zere deilsiniz." dedi. Gelip Hz. Peygamber (a.s)'e, onlara yardm olarak
bir ey verip veremeyeceini sordu da Allah Teal bu yet-i kerimeyi
indirdi ve Hz. Peygamber (a.s) Esma'ya, onlara tasaddukta bulunmasn
emretti.234

Sayfa 45

( 270)

( 271)

( 272)

( 273)

(274)

balanm

fakirler iindir ki

g yetiremezler
Allah yoluna

onlar sanr

yeryznde
dolamaya
iffetlerinden dolay

zengin
Bilmeyenler

Onlar simalarndan
tanrsn
her ne srarla insanlardan
istemezler
Hayrdan

infak ederseniz
muhakkak ki Allah
hakkyla bilir
onu
273) (Sadakalar) Allah yoluna balanm fakirler iindir ki,
(ticaret iin) yeryznde dolamaya g yetiremezler.
Bilmeyenler onlar iffetlerinden dolay zengin sanr. Onlar
simalarndan tanrsn, srarla insanlardan istemezler.
Hayrdan her ne infak ederseniz, muhakkak ki Allah onu
hakkyla bilir.

gece
mallarn infak ederler
Onlar ki


Onlar iin ve ak
gizli
gndz
ve


Rableri katnda
ecirler vardr
ve onlar zlecek

onlara zerine korku yoktur
deillerdir
274) Onlar ki, mallarn gece, gndz, gizli ve ak infak
ederler. Onlar iin Rableri katnda ecirler vardr ve onlara
zerine korku yoktur ve onlar zlecek deillerdir.
Abdurrezzk, bn Abbs'tan rivayet ediyor: Bu yet-i kerime Ali ibn Eb
Tlib hakknda nazil olmutur. Drt dirhemi varm da bunun birini gece,
birini gndz, birisini gizli ve birisini de aktan infak etmi. bn Cureyc
ise isim vermeden byle yapan yani elindeki drt dirhemi gece, gndz,
gizlide ve aktan olmak zere birer birer sadaka olarak datan birisi
hakknda nazil olduunu sylemitir.56

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

Sayfa 46

amel ileyen

iman edip Dorusu


ve namaz
dosdoru klan salih



ecirleri vardr
onlar iin zekat veren
Onlara korku yoktur


Rableri katnda
ve onlar zlecek deillerdir

277) Dorusu iman edip salih amel ileyen, namaz

dosdoru klan ve zekat veren kimseler var ya, onlar iin
Rableri katnda ecirleri vardr. Onlara korku yoktur ve onlar
zlecek deillerdir.

( 276)

Allahtan saknn! iman edenler

Ey
iseniz
ribadan
kalan
brakn!
M'minler

( 277)

278) Ey iman edenler, Allahtan saknn! M'minler iseniz

ribadan kalan brakn.

(275)

( 278)

(279)

( 280)

(281)

kimsenin
Riba yiyen
kimseler



gibi kalkarlar. ancak kalkamad
Bu delilikten

eytann

arpt
ancak Demelerinden dolaydr. onlarn
Oysa Allah helal
riba gibidir
Alveri de
al-verii
Artk
ribay ise haram klmtr
Rabbinden
bir t
gelir de her kim
gemiteki
kendisinindir vazgeerse
dnerse Her kim de
Allah'a aittir ve ii
onlar orada ate halkdr

ite onlar
srekli kalcdrlar.
275) Riba (faiz) yiyen kimseler delilikten eytann ancak
arpt kimsenin kalkamad gibi kalkarlar. Bu onlarn;
"Alveri de ancak riba (faiz) gibidir." Demelerinden
dolaydr. Oysa Allah alverii helal, ribay ise haram
klmtr. Artk her kim kendisine Rabbinden bir t gelir
de vazgeerse gemiteki kendisinindir ve ii Allah'a aittir.
Her kim de dnerse; ite onlar ate halkdr; orada srekli
kalcdrlar.
Rib (Fiz):Artma, oalma, ime, gelime ve yetime, mbadeleli
akitlerde taraflardan birinin hakk kabul edilen ve akit srasnda art
koulan karlksz fazlalk anlamnda bir slm hukuku terimi. "Rib"
kelimesi arapa mastar olup, szcn kkeninde "mutlak oalma"
anlam vardr.

artrr ribay Allah yok eder

ok nankr sevmez
Allah sadakalar ise
gnahkar kimseleri
276) Allah ribay yok eder, sadakalar ise artrr. Allah ok
nankr ve gnahkar kimseleri sevmez.

Ayetlerin nzul sebebi ile ilgili olarak Ebu Yala Msned'inde ve bni
Mende bni Abbas'tan yle dediini rivayet etmektedirler: Bize bu ayet-i
kerimenin Sakiflilerden Amr b. Avf oullar ile Mahzumoullarmdan
Mureoullan hakknda nazil olduu haberi ulamtr. Mureoullan
Sakiflilere faiz veriyorlard. Allah, Resulne Mekke'yi fethetmeyi nasip
edince o gn btn faizi kaldrd. Bu sefer Amroullar ile Muireoullar
Attb b. Esid'e geldi. Esid, o srada Mekke valisi idi. Muireoullar "Biz
insanlar arasnda faiz nedeniyle en fakir olduk"; Amroullar ise Takat biz
faizimizi alacaz diye anlam idik" dediler. Bunun zerine Attab bu
hususta Resulullah (a.s.)'a mektup yazd. Bu sebepten dolay bu ayet ve
ondan sonraki ayet nazil oldu.57

kesinlikle bilin! yapmazsanz ayet

ve artk Allah
size sava am olduunu

size aittir Tevbe ederseniz

Resul'nun
ne de

Ne zulmediniz

ana paranz
zulme uraynz
279) ayet yapmazsanz artk Allah ve Rasul'nun size sava
am olduunu kesinlikle bilin! Tevbe ederseniz ana
paranz size aittir. Ne zulmediniz ne de zulme uraynz.

mhlet vermelidir. skntda ise

Eer

Sadaka olarak


kolayla kadar

sizin iin
daha hayrldr
brakmanz ise
bilirseniz

280) Eer (borlu) skntda ise kolayla kadar mhlet
vermelidir. Sadaka olarak brakmanz ise bilirseniz sizin
iin daha hayrldr.

dndrleceksiniz

O gnden saknn ki
tamamen verilecek sonra Allaha onda
zulme

ve onlar kazand
herkese
uratlmayacaklar
281) O gnden saknn ki onda Allaha dndrleceksiniz,
sonra herkese kazand tamamen verilecek ve onlar zulme
uratlmayacaklar.
(*)Yukardaki yetler, Allah yolunda harcamann, sadaka vermenin nem
ve yarar, toplum yapsnda meydana getirecei dayanma ve yaklamaya
dikkatler ekilerek belirtildikten sonra, cemiyet bnyesindeki manevi
deer llerini tahrb eden ve her eyi madd karlkla deerlendiren; aln
teriyle alma, insanlktan yana yardm elini uzatma, slm kardeliinin
derin anlam gibi sosyal balar koparan faizciliin zarar anlatlyor.

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

borlandnz Ey iman edenler!

bir sreye kadar bir borla birbirinize
zaman
yazsn
onu yazn Belirlenmi

adaletle

Bir yazc da
aranzda

yazmaktan

Hibir yazc
ekinmesin
Allahn kendisine rettii gibi

yazdrsn

ve zerinde hak olan

kimse de onu
ondan
eksik brakmasn.

Rabbi olan
hak olan

zerinde biriyse

hibir eyi
gc
ya da veya zayf
akl ermeyen

yazdrsn
bizzat yazdrmaya
yetmeyen

adaletle
velisi
iki

ahit bulundurun
ki

Erkeklerinizden de
ahit
iki kadn
bir erkek ile

erkek bulamazsanz

ahidlerden

raz olduunuz
olsun
biri
arrsa

biri
arrsa

dierinin
biri
hatrlatmas iin
arldklar zaman ahitler
kanmasnlar
Kk
onu yazmaya
enmeyin

nk bu vadesine ya da byk olsa da
daha salam Allah katnda
daha adaletli

phe daha yakndr. ahitlik iin


Ancak etmemenize

bir ticaret ise

yoktur. aranzda devrettiiniz pein
onu yazmamanzda hibir gnah

sizin iin
Al-veri yaptnz zaman da ahit tutun

ve ahide
Yazc
zarar verilmesin
bir fsk
phesiz ki o ayet yaparsanz
size retiyor Allahtan saknn! sizin iin
hakkyla
her eyi

phesiz Allah Allah
bilendir.

Sayfa 47

(282)

282) Ey iman edenler! Belirlenmi bir sreye kadar olan bir

borla birbirinize borlandnz zaman onu yazn. Bir
yazc da aranzda adaletle yazsn. Hibir yazc Allahn
kendisine rettii gibi yazmaktan ekinmesin; yazsn!
zerinde hak olan (borlu) kimse de onu yazdrsn ve
Rabbi olan Allah'tan saknsn da ondan hibir eyi eksik
brakmasn. zerinde hak olan kimse akl ermeyen veya
zayf ya da bizzat yazdrmaya gc yetmeyen biriyse, velisi
adaletle yazdrsn. Erkeklerinizden de iki ahit bulundurun.
ki erkek bulamazsanz, raz olduunuz ahidlerden, bir
erkek ile -biri arrsa dierinin ona hatrlatmas iin- iki
kadn olsun. ahitler arldklar zaman kanmasnlar.
Kk yada byk olsa da onu vadesine kadar yazmaya
enmeyin. nk bu, Allah katnda daha adaletli, ahitlik
iin daha salam, phe etmemenize daha yakndr. Ancak
aranzda devrettiiniz pein bir ticaret ise onu
yazmamanzda sizin iin hibir gnah Alveri yaptnz
zaman da ahit tutun. Yazc ve ahide zarar verilmesin.
ayet yaparsanz phesiz ki o sizin iin bir fsk (yoldan
kmak)tr, Allahtan saknn! Allah size retiyor. phesiz
Allah her eyi hakkyla bilendir.
Said b. el-Mseyyeb yle demektedir: Bana ulatna gre Kur'an-
Kerim'in Arta en yeni (son nazil olan) yeti borlanma yetidir. bn
Abbas da der ki: Bu yet-i kerime zel olarak selem hakknda nazil
olmutur. Yani Medine halknn yapt selem alverii yetin nazil
olmasna sebep olmutur. Dier taraftan bu yet-i kerimenin btn
borlanmalar kapsad -icma ile- kabul edilmitir.58

Cz 3 Sure 2

Bakara Suresi

( 283)

( 284)

( 285)

(286)

yolculukta
siz Eer olur da

rehinler vardr
yazacak kimse bulamazsanz


gveniyorsanz

alnm

gvenilen kimse
desin Birbirinize
Rabbi olan Allah'tan saknsn
ve emanetini
Her kim
ahitlii
Ayrca gizlemeyin
gnahkar olandr. muhakkak ki o onu gizlerse

yaptklarnz
phesiz Allah kalbi
hakkyla bilendir
283) Eer siz yolculukta olur da yazacak kimse
bulamazsanz alnm rehinler vardr. Birbirinize
gveniyorsanz, gvenilen kimse emanetini desin ve
Rabbi olan Allah'tan saknsn. Ayrca ahitlii gizlemeyin.
Her kim onu gizlerse muhakkak ki o kalbi gnahkar
olandr. phesiz Allah, yaptklarnz hakkyla bilendir.

ve Gklerde

Allah'ndr

aklasanz da
yerde ne varsa
hesaba
gizleseniz de
Nefislerinizdekini

balar Allah sizi onunla eker
dilediini
azaba uratr
dilediini


phesiz Allah
kadirdir her eye
284) Gklerde ve yerde ne varsa Allah'ndr.
Nefislerinizdekini aklasanz da gizleseniz de Allah sizi
onunla hesaba eker; dilediini balar, dilediini azaba
uratr. phesiz Allah her eye kadirdir.

Sayfa 48

kendisine indirilene
Resul
iman etti,

Hepsi
m'minler de
Rabbinden

kitaplarna meleklerine Allaha iman ettiler
arasn
ayrmayz
Resullerine
ve
iittik
Dediler Resullerinden

hibirinin
Rabbimiz balamandr
itaat ettik,

dn yalnz sanadr.
285) Resul, Rabbinden kendisine indirilene iman etti,
m'minler de Hepsi Allaha, meleklerine, kitaplarna ve
Resullerine iman ettiler. "Resullerinden hibirinin arasn
ayrmayz; iittik ve itaat ettik, (dileimiz) balamandr,
Rabbimiz dn yalnz sanadr dediler.

bakasn hi kimseye Allah yklemez

Kazand
kendine gcnn yettiinden

Rabbimiz iledii de
aleyhinedir.

veya

unutur
bizi sorumlu tutuma!

yk ykleme!


Rabbimiz yanlrsak

yklediin gibi ar
zerimize
bize
Rabbimiz bizden ncekilerin zerine

gcmzn yetmeyecei eyi tatma!
bize merhamet
bizi bala
Bizi affet

bize yardm
Sen bizim mevlamzsn
et!
kafirler topluluuna kar
et!..
286) Allah, hi kimseye gcnn yettiinden bakasn
yklemez. (Herkesin) Kazand kendine, iledii de
aleyhinedir. Rabbimiz, unutur veya yanlrsak bizi sorumlu
tutuma. Rabbimiz bizden ncekilerin zerine yklediin
gibi bizim de zerimize ar yk ykleme. Rabbimiz,
gcmzn yetmeyecei eyi bize tatma. Bizi affet, bizi
bala, bize merhamet et. Sen bizim mevlamzsn, kafirler
topluluuna kar bize yardm et.
Bu yet-i kerimenin nzul sebebi, ondan nce yer alan: "Gklerde ne var
yerde ne varsa (hepsi) Allah'ndr.... " yet-i kerimesidir. Bu buyruk,
Peygamber (a.s)'a indirilince durum Reslullah (a.s)'n ashabna ok ar
geldi. Reslullah (a.s)'n yanna gelip dizleri stne ktler ve: Ey Allah'n
Resl dediler. Namaz, oru, cihad, sadaka gibi gcmzn yettii
amellerle mkellef tutulduk. Allah bize bu yet-i kerimeyi inzal buyurdu.
Biz bunun altndan kalkamyoruz. Bunun zerine Reslullah (a.s) yle
buyurdu: "Sizler de sizden nceki iki kitap ehli gibi dinledik ve isyan ettik,
mi demek istiyorsunuz? Bunun yerine: Dinledik itaat ettik. Rabbimiz,
Senden mafiret dileriz. Ve dn ancak Sanadr" deyiniz. Onlar da:
Dinledik, itaat ettik, Rabbimiz senden mafiret dileriz ve dn ancak
sanadr" dediler. Bu buyruklar okumaya balaynca dilleri buna alt.
(taate boyun edi). Bunun akabinde de yce Allah: "O peygamber
kendisine Rabbinden indirilene iman etti. M'minler de. Her biri Allah'a,
O'nun meleklerine, kitaplarna,
peygamberlerine iman
etti.
Peygamberlerinden hi birini dierinden ayrmayz. Dinledik itaat ettik.
Rabbimiz Senden mafiret dileriz ve dn ancak Sanadr, dediler"
buyruunu indirdi. Onlar bunu yapnca yce Allah (az nce sz geen) o
yeti neshederek u buyruu inzal buyurdu: "Allah hibir kimseye
gcnn yeteceinden bakasn yklemez. Kazand kendisine yapt da
onun aleyhinedir. Rabbimiz, unuttuk ya da yanldysak bizi sorguya
ekme." Yce Allah: "Evet, (yle yapacam)" diye buyurdu. "Rabbimiz,
bizden ncekilere yklediin gibi zerimize ar yk ykleme!" Yce
Allah: "Evet (yle yapacam)" diye buyurdu. "Rabbimiz, g
yetiremeyeceimiz eyi bize ykleme" Yce Allah: "Evet (yle
yapacam)" diye buyurdu. "Bizi affet, bize mafiret buyur ve bize
merhamet eyle. Sensin bizim mevlamz, kfirler topluluuna kar da bize
yardm et." Yce Allah: "Evet (yapacam)" diye buyurdu.59

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

3 L- MRAN SURES
Kuran- Kerimin 3. suresi olup Medine'de nzil olmutur.
200 yet 3480 kelime ve 13025 harftir. 34-37. yetlerde
Hz. Meryem'in babasnn mensup olduu mrn ailesinden
sz edildii iin sre bu ad almtr. Taber, bni shk ve
bnl-Mnzir'in naklettiklerine gre bu ayet-i kerimeler,
seksen ksuruncu ayete kadar, Necranl Hristiyanlar adna
gelen heyet hakknda nazil olmutur.235
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Mim Lam Elif

1) Elif, Lam, Mim.
Hurufu mukattaa denilen bu harflerin gerek manasn ancak Allah (c.c.)
bilir.236

Kendisinden baka ilah olmayan Allah

Kayyumdur Hayy'dr
2) Kendisinden baka (ibadete layk) ilah olmayan Allah;
Hayy'dr, Kayyumdur.

hak ile

Kitab'
sana indirdi

kendisinden ncekileri
dorulayc
ve ncili
Tevrat indirmiti

Sayfa 49

(3)

(2)
( 1)

( 3)

( 4)

( 5)

( 6)

3) O, sana Kitab' kendisinden ncekileri dorulayc hak

ile indirdi. Tevrat ve ncili indirmiti.

(7)

insanlar
bir hidayet idiler Bundan nce

Dorusu
Furkan' da
indirdi
iin
Allah'n ayetlerini
inkar eden kimseler var ya
ok iddetli
bir azap vardr.

onlar iin
intikam sahibidir Azizdir
phesiz Allah

(9)

4) Bundan nce insanlar iin bir hidayet idiler. (Doruyu

yanltan ayran) Furkan' da indirdi. Dorusu Allah'n
ayetlerini inkar eden kimseler var ya, onlar iin ok iddetli
bir azap vardr. phesiz Allah Azizdir, intikam sahibidir.

hibir

gizli kalmaz!
Allaha Dorusu

ve gkteki
yerdeki
ey
5) Dorusu yerdeki ve gkteki hibir ey Allaha gizli
kalmaz.

rahimlerde sizi ekillendirir

O ki
olandan baka ilah yoktur diledii gibi

Hakim
Aziz O
6) O ki sizi rahimlerde diledii gibi ekillendirir. O Aziz,
Hakim olandan baka ilah yoktur.

sana kitab'
indirendir
O ki
bir ksm muhkemdir ki

ayetlerin
Ondaki

Dierleri de
kitabn
anasdr onlar
Kalplerinde bulunanlar
mteabihtirler
mteabih olanlarna tabi olurlar
erilik
aramak iin fitne karmak onun
Onun tevilini kimse bilmez onun tevilini
derinlemi olanlar da

Ve Allah'tan baka

ona Biz iman ettik derler ki

ilimde

Rabbimizin
katndandr

hepsi
Akl sahiplerinden
bakas dnmez

(8)

7) O ki, sana kitab' indirendir. Ondaki ayetlerin bir ksm

muhkemdir ki onlar kitabn anasdr. Dierleri de
mteabihtirler. Kalplerinde erilik bulunanlar, fitne
karmak ve onun tevilini aramak iin mteabih olanlarna
tabi olurlar. Onun tevilini Allah'tan baka kimse bilmez. Ve
ilimde derinlemi olanlar da derler ki: "Biz, ona iman ettik;
hepsi Rabbimizin katndandr. Akl sahiplerinden bakas
dnmez."
1. Muhkem: Yorumu bilinip anlalan, mnas ak olup bilinen yetler.
Mteabih: lh bilgiye bal olup kullarndan hi kimsenin mnasn
bilmedii yetler. 2.Muhkem: Kitab'n asldr; fer' meseleler bu asllara
gtrlerek hkme balanr. Mteabih: Aslb irca edilen fer'
meselelerdir, veya Muhkem yetlerin altnda yorumu yaplabilen
yetlerdir. 3.Muhkem: En'm sresinde Allah'n haram kld
nesneyle lgili hkmlerle sriloullar hakknda hkmedilen ve sr
Sresi 23. yette yer alan hkmlerdir. 4.Muhkem: Kur'n'daki nsih
yetlerle, Onun haram sayd ve farz kld eylerdir. Mteabih:
Kur'n'da mensh saylan yetlerdir. 5.Muhkem: Rabbin hcceti,
kullarnn ismeti ve btln reddi ile ilgili yetlerdir. Bunlarda tasarruf ve
yorum yaplamaz. Mteabih: Yoruma msait, tasarrufa elverili
yetlerdir.60

sonra kalplerimizi eriltme!

Rabbimiz

Bize bahet
bizi doru yola ilettikten
yalnz sen
phesiz sensin
bir rahmet
katndan
Vehhab olan

8) Rabbimiz, bizi doru yola ilettikten sonra kalplerimizi
eriltme. Bize katndan bir rahmet bahet; phesiz Vehhab
sensin yalnz sen.

toplayacak olansn Muhakkak ki sen

Rabbimiz!
phe olmayan
bir gnde insanlar

dnmez!
Dorusu Allah
kendisinde
vaadinden
9) Rabbimiz! Muhakkak ki sen, kendisinde hibir phe
olmayan bir gnde insanlar toplayacak olansn. Dorusu
Allah, vaadinden dnmez."

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

( 10)

( 11)

( 12)

( 13)

( 14)

(15)

kfre girenler Dorusu var ya


mallar da onlarn
uzaklatramazlar!
te hibir eyi
Allah'tan
ocuklar da
atein yaktdrlar onlar
10) Dorusu kfre girenler var ya; onlarn mallar da
ocuklar da Allah'tan olan hibir eyi kendilerinden asla
uzaklatramazlar. te onlar, atein yaktdrlar.

Tpk Firavun

hanedan
adeti gibi
bizim yalanladlar ve onlardan ncekilerin
Allah da onlar yakalayverdi
ayetlerimizi
iddetli

Dorusu Allah gnahlar sebebiyle

azab
olandr
11) Tpk Firavun hanedan ve onlardan ncekilerin adeti
gibi, bizim ayetlerimizi yalanladlar. Allah da onlar
gnahlar sebebiyle yakalayverdi. Dorusu Allah, azab
iddetli olandr.
(*)Geen yetlerle, kfredenlerin ne mallan, ne evld onlar Allah
katnda hibir eyden doygun klp kurtaramyacaktir, denilerek, kfr ve
tuyann hayat kanunlarna ters dt hatrlatld ve bu kanunlara
uymayanlara Allah'n saadet sunan kudret elinin uzanmyaeana iaret
edilerek gemi milletlerden rnekler verildi.

Yaknda

nkar edenlere

de ki


toplanacaksnz

ve yenileceksiniz
bir dek! Ne kt
cehenneme
12) nkar edenlere de ki: "Yaknda yenileceksiniz ve
cehenneme toplanacaksnz. Ne kt bir dek."

Sayfa 50

bir ayet vardr sizin iin

Muhakkak ki

Bir topluluk
karlaan iki toplulukta
Dieri ise
Allah yolunda

savayordu
iki kat olarak Onlar gryorlard kafirdi
destekler Dorusu Allah gz gryle


phesiz
dilediini
yardmyla

sahipleri iin ibret bir vardr bunda
basiret
13) Muhakkak ki (Bedir'de) karlaan iki toplulukta sizin
iin bir ayet vardr. Bir topluluk Allah yolunda savayordu.
Dieri ise kafirdi. Onlar gz gryle kendilerinin iki kat
olarak gryorlard. Dorusu Allah dilediini yardmyla
destekler. phesiz bunda basiret sahipleri iin bir ibret
vardr
Beyhak'nin Delil'inde bni bbas'tan rivayet ettiklerine gre Resulullah
(a.s.) Bedir savanda mriklere yapacan yaptktan ve Medine'ye
dndkten sonra Kaynuka oullar arsnda Yahudileri toplayp yle
dedi: "Ey Yahudiler topluluu! Kurey'in bana geleni Allah sizin de
banza getirmeden nce slm'a giriniz."61

sevgisi
insanlara
ssl klnmtr

oullar
Kadnlar
ehvetlerin

ve altn

yn yn
biriktirilmi
hayvanlar samal
salma atlar

gmten
metadr
te bunlar ekinlere duyulan

ve

katndadr
Allah dnya hayatnn
varlacak yer
gzel
14) Kadnlar, oullar, altn ve gmten yn yn
biriktirilmi, salma atlar, samal hayvanlar ve ekinlere
duyulan ehvetlerin sevgisi insanlara ssl klnmtr. te
bunlar dnya hayatnn metadr; varlacak gzel yer ise
Allah katndadr.
(*)yette insanlar iin cazip klnan dnyev haz ve nimetlerin belli
ballar her biri geni kapsama sahip olan u alt maddede zetlenmitir:
1. Kar cinse duyulan ilgi, 2. Soyunun devam etmesi arzusu, 3. Sermaye
sahibi olma istei, 4. Kendi dndaki varlklara hkmetme, beeni
kazanma (makam, mevki ve hret sahibi olma) ve hoa vakit
geirmenin verdii zevk, 5. Hayvan besinler ve hayvanlardan elde edilen
rnler, 6. Bitkisel besinler ve bitkilerden elde edilen rnler.

daha hayrlsn
haber vereyim mi De ki


Takva sahibi olanlar iin
bunlardan


akar
cennetler

Rableri katnda
srekli kalc olduklar nehirler altndan

ve tertemiz klnm
eler
ilerinde
Dorusu Allah Allahtan
rza vardr
kullarn hakkyla grendir!
15) De ki: "Size bunlardan daha hayrlsn haber vereyim
mi? Takva sahibi olanlar iin Rableri katnda, altndan
nehirler akar, ilerinde srekli kalc olduklar cennetler,
tertemiz klnm eler ve Allahtan rza vardr. Dorusu
Allah kullarn hakkyla grendir.
"Kadnlara, oullara, yn yn biriktirilmi altn ve gme, salma gzel
atlara, hayvanlara, ekinlere olan sevgi insanlar iin bezenip sslenmitir..."
(Al-i mrn, 3/14) yet-i kerimesi nazil olunca Hz. mer: "Ey Rabbm,
imdi, bunlar bize neden ssiedin!?" dedi de "De ki: Size bunlardan daha
hayrlsn haber vereyim mi?..." yet-i kerimesi nazil oldu.62

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

phesiz biz Rabbimiz! derler

Onlar ki

gnahlarmz bizim bala
iman ettik
ate azabndan

koru! ve
16) Onlar ki: "Rabbimiz! phesiz biz iman ettik, bizim
gnahlarmz bala ve bizi ate azabndan koru" derler.
gnlden itaat
sadk olanlar
Sabredenler

balanma

ve infak edenler
edici olanlar
seherlerde

dileyenlerdir
17) Sabredenler, sadk olanlar, gnlden itaat edici olanlar,
infak edenler ve seherlerde balanma dileyenlerdir.

gerek ilh olmadna O Allah ahittir

ilim sahipleri melekler Ondan baka

baka gerek ilh yoktur adaleti

gzeten
Hakim
Aziz Ondan
18) Allah, melekler, hak ve adaleti gzeten ilim sahipleri,
Ondan baka gerek ilh olmadna ahittir. Ondan
baka gerek ilh yoktur. Aziz (gl), Hakim (hkmeden)
Odur.
Kelb anlatyor: Hz. Peygamber Medine-i Mnevvere'de peygamber
olarak ortaya ktnda am papazlarndan ikisi Medine-i Mnevvere'ye
geldiler. Medine ehrini grnce birisi arkadana: "Bu ehir, hir
zamanda kacak peygamberin ehrine ne kadar benziyor" dedi. Hz.
Peygamber (a.s)'n yanna girince daha nceden bildikleri vasflaryla
tandlar ve: "Sen Muhammed misin?" dediler. Efendimiz (a.s): "Evet."
buyurdu. "Sen Ahmed misin?" diye sordular, Efendimiz (a.s): "Evet."
buyurdular. Onlar: "Saha bir ehadeti soracaz. Eer o ehadeti bize
haber verirsen sana iman edip seni tasdik edeceiz." dediler. Hz.
Peygamber (a.s):" Sorunuz." buyurdular da onlar: "Allah'n kitabndaki en
byk ehadeti bize haber ver." dediler de Allah Teal, peygamberine:
"Allah, kendinden baka hibir ilh olmadna, adaleti ayakta tutarak
ehadet eyledi. Melekler ve ilim sahipleri de." yetini indirdi. O iki papaz
mslman olup Hz. Peygamber (a.s) tasdik ettiler.237

slam'dr
Allah katnda
din
Dorusu

Kitap
verilenler
ihtilafa dtler


geldikten sonra
ancak kendilerine
Kim
aralarndaki sebebiyle haset ilim
phesiz
Allah'n ayetlerini
inkar ederse
hesab

abuk grendir!
Allah
19) Dorusu Allah katnda din slam'dr. Kitap verilenler
ancak kendilerine ilim geldikten sonra aralarndaki haset
sebebiyle ihtilafa dtler. Kim Allah'n ayetlerini inkar
ederse, phesiz Allah hesab abuk grendir.
Ebu Sleyman ed-Dimaki der ki: Yahudiler yahudilikten daha stn bir
din olmadn, Hristiyanlar da hristiyanlktan daha stn bir din
olmadn iddia edince bu yet-i kerime nazil oldu.238

Ben teslim

de ki
seninle tartrlarsa


bana uyanlar da
Allahn rzasna
oldum
ve
Kitap
verilen kimselere
de ki

teslim
ayet
Teslim oldunuz mu
mmilere

hidayete ermi olurlar muhakkak olurlarsa

sana den artk yz evirirlerse Eer

hakkyla phesiz Allah yalnzca teblidir
kullarn grendir
20) Artk seninle tartrlarsa de ki: "Ben Allahn rzasna
teslim oldum; bana uyanlar da Kitap verilen kimselere
ve mmilere de ki: "Teslim oldunuz mu?" ayet teslim
olurlarsa muhakkak hidayete ermi olurlar. Eer yz
evirirlerse artk sana den yalnzca teblidir. phesiz
Allah kullarn hakkyla grendir.

Sayfa 51

( 16)

(17)

( 18)

( 19)

( 20)

( 21)
(22)

Resulullah (a.s.) Medine'ye geldikten sonra durumu aa kp etrafa

yaylnca am (Suriye) halk hahamlarndan iki haham huzuruna geldiler.
Medine'yi grdklerinde biri tekine, "Bu ehir son zamanda kacak
peygamber ehrinin niteliklerine ne kadar da benziyor" dedi. Resulullah
(a.s.)'n huzuruna girdiklerinde sfat ve zellikleriyle onu tandlar. kisi de
Hz. Peygambere, Sen Muhammed misin?" dediler. O, evet dedi. Sonra
"Sen Ahmed misin? dediler. O evet dedi. Bunun zerine, "Biz sana bir
ahitlii soracaz. Eer sen olduu gibi onu haber verirsen sana iman
eder, seni tasdik ederiz" dediler. Resulullah (a.s.) onlara, "Sorunuz"
deyince yle dediler: "Allah'n kitabndaki en byk ahitliin hangisi
olduunu bize haber ver." Bunun zerine Yce Allah, "Allah kendisinden
baka hibir ilh olmadn adaleti ayakta tutarak aklad (ahitlik etti),
melekler de ilim sahipleri de." buyruunu indirdi. Her ikisi de bunun
zerine Mslman oldular ve Resulullah (a.s.)' tasdik ettiler.63

ayetlerini
inkar edenler

Dorusu

haksz yere

nebileri
ldrenler
Allah'n

emreden

ldrenler var ya
ve
bir azap ile
onlar mjdele!


adaletle
ok ackl
21) Dorusu Allah'n ayetlerini inkar edenler, nebileri
haksz yere ldrenler ve adaletle emreden insanlar
ldrenler var ya; onlar ok ackl bir azap ile mjdele.

amelleri
boa gidenlerdir

te onlar

Onlarn ahirette de
dnyada da
yardmclar

yoktur!
22) te onlar dnyada da ahirette de amelleri boa
gidenlerdir. Onlarn yardmclar yoktur.
Ebu Ubeyde b. el-Cerrah'n da rivayet ettiine gre Resulullah (a.s.) yle
buyurmutur: "srailoullar sabahn bir saatinde krk peygamber
ldrdler. lerinde abit olanlardan yz on iki kii kalkp onlara marufu
emrettiler, mnkerden alkoymak istediler. Ancak hepsi de ayn gnn
akam ldrldler." te bu ayet-i kerimede Yce Allah'n sz konusu
ettii bunlardr. Bunu el-Meden ve bakalar zikretmitir. Bu ayet-i kerime
buna gre Peygamber (a.s.)'n dneminde yaayan Yahudilere bir tehdit
olmak zere gelmitir.64

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

(23)

( 24)
(25)

( 26)

( 27)

( 28)

(29)

verilen kimseleri
grmedin mi?

arlyorlar da

Kitaptan

bir nasip
Aralarnda hkmetmesi iin
Allahn kitabna
onlardan bir grup
dnyor sonra
yz eviricidirler
onlar
23) Kitaptan bir nasip verilen kimseleri grmedin mi?
Aralarnda hkmetmesi iin Allahn kitabna arlyorlar
da, sonra onlardan bir grup dnyor; onlar yz
eviricidirler.
Hz. Peygamber (a.s) Yahudileri slm'a armt. Nu'mn ibn Evf:
"Gel, papazlara gidelim hakkmzda onlar hkm versin." dedi.
Efendimiz (a.s): "Hayr, aksine gel Allah'n kitabnn hkmne gidelim"
buyurdu. O fikrinde srar ederek: "Hayr, ill papazlarn hkmne
mracaat edelim." dedi de Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.239

Bize

demeleri sebebiyledir onlarn Bu
gnlerden baka asla ate dokunmayacaktr
Dorusu onlar aldatmtr
sayl

uydurduklar eyler
onlar dinleri hakknda
24) Bu onlarn: Bize sayl gnlerden baka asla ate
dokunmayacaktr, demeleri sebebiyledir. Dorusu
uydurduklar eyler onlar dinleri hakknda aldatmtr.
Ayetlerin nzul sebebiyle ilgili olarak bni Ebi Hatim, bnl-Mnzir, bni
shak, bni Abbas'tan yle dediini rivayet etmektedirler: Resulullah
(a.s..) Yahudilerin Tevrat' okuyup rettikleri yer olan Beytlmidras'nda
bir grup Yahudi'nin yanna girdi. .Onlar Allah'a yoluna davet etti. Nuaym
b. Amr ile el-Haris b. Zeyd ona, "Ya Muhammed, sen hangi din
zeresin?" diye sordu. O da onlara, "brahim'in milleti (eriat) ve dini
zereyim" diye cevap verdi. Onlar, "brahim Yahudi idi" dediler. yle
cevap verdi: "O halde haydi Tevrat' getirin. O bizimle sizin aranzda
hkm versin." Ancak Resulullah (a.s.)'n bu isteini kabul etmediler.
Bunun zerine Yce Allah, "Kitaptan kendilerine bir pay verileni grmez
misin... Onlarn yaptklar iftiralar da dinleri hususunda kendilerini
aldatmtr" buyruklarn indirdi.240

Sayfa 52

Onlar topladmz
zaman nasl olacak?

kendisinde hibir phe olmayan
bir gn iin
ve kazand
Herkese verilecek

zulme uratlmayacaklar

onlar
25) Onlar kendisinde hibir phe olmayan bir gn iin
topladmz zaman nasl olacak? Herkese kazand
tastamam verilecek ve onlar zulme uratlmayacaklar.

mlkn
sahibi olan
Allah'm De ki

alrsn
dilediine
Mlk
verirsin

aziz edersin dilediinden de
mlk
senin
dilediini de
zelil klarsn
Dilediini

phesiz sen
Hayr ancak
elindedir
kadirsin her eye
26) De ki: "Mlkn sahibi olan Allah'm! Mlk dilediine
verirsin; dilediinden de mlk alrsn. Dilediini aziz
edersin; dilediini de zelil klarsn. Hayr ancak senin
elindedir. phesiz sen her eye kadirsin.
bn Abbs ve Enes ibn Mlik derler ki: Allah Teal Resl (a.s)'ne
Mekke'nin fethini nasib edip de Hz. Peygamber (a.s) mmetine Rum ve
Frs hkmranlklarn vaadedince mnafklar ve Yahudiler: "Heyhat,
heyhat! ran ve Rum'larn hkmranl nerede Muhammed nerede! Onlar
Muhammed'in hkmranl altna girmeyecek kadar gl ve salam.
Mekke ve Medine Muhammed'e yetmemi mi ki Rum ve ran mlkne
tamah ediyor?" dediler de Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.65

eklersin
gndze Geceyi
eklersin

diriyi

karrsn

geceye
gndz de

ly
karrsn

lden


dilediini de
rzklandrrsn diriden de
hesapsz

27) Geceyi gndze eklersin, gndz de geceye eklersin.

lden diriyi karrsn, diriden de ly karrsn,
dilediini de hesapsz rzklandrrsn.
bni Abbas ve Enes b. Malik de der ki: Resulullah (a.s) Mekke'yi fethedip
mmetine ran ve Bizans mlkn vaad edince mnafklarla Yahudiler
yle dediler: "Heyhat! Heyhat! Muhammed, ran ve Bizans mlkn
nasl eline geirebilecektir. Onlar ok gldrler ve kendilerini buna kar
koruyabilirler. Muhammed'e Mekke ve Medine yetmiyor mu ki ran ve
Bizans mlkne gz dikiyor." Bunun zerine Yce Allah bu ayet-i
kerimeyi indirdi. 66

kafirleri Mminler
edinmesinler!

Her
mminleri
brakp da

veliler
Allah'tan
deildir bunu yaparsa
kim

Ancak mstesna hibir ey zerinde

bir eyden saknmanz onlardan saknlabilecek

kendisinden
Allah sizi sakndryor

dn Muhakkak ki Allah'adr
28) Mminler, mminleri brakp da kafirleri veliler
edinmesinler! Her kim bunu yaparsa Allah'tan hibir ey
zerinde deildir. Ancak onlardan saknlabilecek bir
eyden saknmanz mstesna. Allah sizi kendisinden
sakndryor. Muhakkak ki dn Allah'adr.
Muktil ibn Sleyman ve Muktil ibn Hayyn'a gre ise bu yet Mekke
kfirlerine dostluk ve sevgi gsteren Htb ibn Beltea ve bakalar
hakknda nazil olmutur.67

Sinelerinizde
gizleseniz de

De ki

Allah onu bilir aklasanz da olan

her ne varsa ve Gklerde

bilir
kadirdir her eye


phesiz Allah yerde
29) De ki: "Sinelerinizde olan gizleseniz de aklasanz da
Allah onu bilir. Gklerde ve yerde her ne varsa bilir.
phesiz Allah her eye kadirdir.

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

Her bir nefis bulaca

gn
her
hazr

hayr olarak

yaptklarn
onunla
isteyecek ktlk
ne ilediyse
sizi
uzak ebedi arasnda kendisi
Bylece Allah kendisinden
Allah sakndryor
kullarna kar Rauftur

30) Her bir nefis hayr olarak yaptklarn hazr bulaca
gn her ne ktlk ilediyse onunla kendisi arasnda ebedi
uzak bir mesafe olmasn isteyecek. Allah sizi kendisinden
sakndryor. Bylece Allah kullarna kar Rauf
(efkatli)tur.

Allah seviyorsanz

siz Eer
De ki

ve Allah da sizi sevsin
bana uyun ki
Muhakkak ki Allah gnahlarnz balasn
Rahimdir afurdur

31) De ki: Eer siz Allah seviyorsanz bana uyun ki Allah

da sizi sevsin ve gnahlarnz balasn. Muhakkak ki
Allah
afur
(ayplar
gizleyen)dur,
Rahim
(balayan)dir.
Hz. Peygamber (a.s) zamannda bir kavim: "Biz Allah' ok seviyoruz."
demiler de Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirmi. Taber, Hasen
rivayetinde ad geen kavim'in Necran hey'eti olduunu syler.241

Resule de
Allaha da itaat edin! De ki

elbette ki Allah
yz evirirlerse Eer

kafirleri sevmez
32) De ki: Allaha da Resule de itaat edin. Eer yz
evirirlerse elbette ki Allah, kafirleri sevmez.
bn Abbs'tan rivayet ediliyor: "De ki; eer Allah' seviyor idiyseniz..."
yet- kerimesi nazil olunca Abdullah ibn Ubeyy: "Muhammed kendine
itaati Allah'a itaat gibi kld. Bize, Hristiyanlarn sa'y sevdii gibi
kendisini sevmemizi emrediyor." dedi de bu yet-i kerime nazil oldu.242

Nuhu Ademi seti

Dorusu Allah

mran ailesini


ve brahim ailesini

alemler zerine

33) Dorusu Allah, Ademi, Nuhu, brahim ailesini ve
mran ailesini alemler zerine seti.
bn Abbs'tan rivayete gre Yahudiler: "Biz, brahim'in, shak'n,
Yakub'un ocuklaryz ve onlarn dini zereyiz." demilerdi de bu yet-i
kerime nazil oldu.243

bazsndan

Bazs
olan bir zrriyettir
Almdir
Semidir
phesiz ki Allah
34) Bazs bazsndan olan bir zrriyettir. phesiz ki Allah
Semi (iiten)dir, Alm (bilen)dir.

Rabbim
mrann

kars demiti ki

karnmdakini
sana adadm
dorusu ben

benden kabul et!

azad edilmi olarak

Alm Semi
yalnz sen!
phesiz sensin
35) mrann kars demiti ki: Rabbim, dorusu ben
karnmdakini azad edilmi olarak sana adadm; benden
kabul et. phesiz Semi (iitici), Alm olan sensin, yalnz
sen.

Rabbim
dedi ki
Onu dourduunda


Allah kz onu dourdum
elbette ben
dourduunu

onun ne en iyi bilendir
ona adn
Ben kz gibi Erkek deildir
sndrrm! Dorusu ben Meryem verdim


onu da soyunu da sana

eytandan
kovulmu

Sayfa 53

( 30)

( 31)

( 32)

( 34)


( 33)

( 35)

( 36)

(37)

36) Onu dourduunda Allah onun ne dourduunu en iyi

bilendir- dedi ki: Rabbim, elbette ben onu kz dourdum.
Erkek kz gibi deildir. Ben ona Meryem adn verdim.
Dorusu ben onu da soyunu da kovulmu eytandan sana
sndrrm.

gzel bir

kabul ile
Rabbi onu kabul etti
gzel bir

bitki gibi onu yetitirdi ve

her girdiinde

Zekeriyyay da ona kefil kld

mihraba

Zekeriyya onun yanna

Dedi ki
bir rzk onun yannda
buluyordu
Dedi ki
Bu sana nereden? Ey Meryem!

O
phesiz ki Allah
Allah katndandr
hesapsz

dilediini
rzklandrr!
37) Rabbi onu gzel bir kabul ile kabul etti ve onu gzel bir
bitki gibi yetitirdi. Zekeriyyay da ona kefil kld.
Zekeriyya onun yanna, mihraba her girdiinde onun
yannda bir rzk buluyordu. Dedi ki: Ey Meryem! Bu sana
nereden? Dedi ki: O Allah katndandr. phesiz ki Allah
dilediini hesapsz rzklandrr.
(*)Kur'n- Kerm'in eitli srelerinde Hz. Meryem'e ve olu Hz. sa'ya
yer verilirken bir srenin ismine de zel olarak Meryem Sresi denilmitir.
Yalnz Meryem ismi 36 yerde gemektedir. Bu, nce peygamberlerin bal
bulunduu mrn ailesinin lh snrlar iinde nasl bir feyiz, kayna
olduuna dikkatleriekmekte ve bu aileden doan ocuklarn Allah'a
tertemiz birer kul olma potasnda ekillendirildiklerini gstermektedir.
Devam edegelen bu eitimin son halkalarn Meryem olu s Peygamber;
Zekeriyya Peygamber ve onun olu Yahya Peygamber oluturmakta,
bylece mrn ailesinin insanlktan yana byk hizmetleri dile
getirilmektedir. phesiz ki Hz. Meryem kadar anas da Allah'a bal
bulunuyordu.

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

( 38)

( 39)

Sayfa 54

bir alamet bana ver!

Rabbim
dedi

konumamandr Senin alametin

buyurdu

iaretlemen dnda gn insanlarla

tesbih et!

ve oka Rabbini
zikret
sabah akam

41) Rabbim bana bir alamet ver dedi. Senin alametin

insanlarla iaretlemen dnda gn konumamandr.
Rabbini oka zikret ve sabah akam tesbih et buyurdu.

Ey Melekler Hani demilerdi ki

seni seti

phesiz Allah
Meryem!

Sen stn kld i

seni tertemiz kld

alemlerin
kadnlarna stn

( 42)

42) Hani Melekler demilerdi ki: Ey Meryem! phesiz

Allah seni seti, seni tertemiz kld. Seni alemlerin
kadnlarna stn kld.

( 40)



(41)
( 43)

( 44),

(45)

Rabbine Zekeriyya dua etti ite orada

katndan
bana bala!
Rabbim
Dedi ki

Muhakkak ki sen
tertemiz
bir zrriyet
duay iitensin
38) Zekeriyya ite orada Rabbine dua etti. Dedi ki:
Rabbim, bana katndan tertemiz bir zrriyet bala.
Muhakkak ki sen duay hakkyla iitensin.

ayakta O melekler ona seslendi

Allah phesiz
mihrapta

namaz klarken
tasdik edici
Yahya ile
seni mjdeliyor!

efendi
Allahtan olan
bir kelimeyi
salihlerden

bir nebi olan ve nefsine hakim
39) O, mihrapta ayakta durup namaz klarken melekler ona
seslendi: phesiz Allah sana Allahtan olan bir kelimeyi
tasdik edici, efendi, nefsine hakim ve salihlerden bir nebi
olan Yahya ile seni mjdeliyor.

nasl olabilir?
bana Rabbim
Dedi ki

ihtiyarlk gelip bana atmken olum
te byledir Buyurdu ki
ksrken eim de
dilediini yapar!
Allah
40) Dedi ki: Rabbim, bana ihtiyarlk gelip atmken eim
de ksrken benim nasl olum olabilir? Buyurdu ki: te
byledir, Allah dilediini yapar.
(*)Yukardaki yetler, inanm btn kadnlara rnek olma dzeyinde
bulunan Meryem'den, O'nun Hakk'a teslimiyetinden, Zekeriyya
Peygamberin gptasn ekecek olgunluk ve takvasndan sz edildi.

Rabbine
gnlden itaat et! Ey Meryem
beraber ve rku edenlerle Secde et

beraber rku et

43) Ey Meryem Rabbine gnlden itaat et! Secde et ve
rku edenlerle beraber rku et.

gayb
haberlerindendir ki
te bunlar
sen deildin
sana biz onu vahyediyoruz
hangisi kalemlerini atarlarken
yanlarnda
sen deildin
Meryeme kefil olacak diye

ekiirlerken de

yanlarnda
44) te bunlar gayb haberlerindendir ki biz onu sana
vahyediyoruz. Meryeme hangisi kefil olacak diye
kalemlerini atarlarken sen yanlarnda deildin, ekiirlerken
de sen yanlarnda deildin.

Ey Meryem! melekler demilerdi ki

Hani
kelime ile seni mjdeliyor

Kukusuz Allah

sa Mesihtir
smi
kendinden bir
dnyada da an ycedir Meryem olu
yakn klnanlardandr

ahirette de
ve
45) Hani melekler demilerdi ki: Ey Meryem! Kukusuz
Allah seni kendinden bir kelime ile mjdeliyor. smi
Meryem olu sa Mesihtir,68 dnyada da ahirette de an
ycedir ve yakn klnanlardandr.
(*)Geen yetler, gemi peygamberlerin rnek alnacak durumlarndan,
ibretli safhalarndan ve sonra mrn ailesinin Allah'a olan teslimiyetinden,
Allah katnda sekin bir kadn olan Hz. Meryem'den nemli paralar
naklettikten sonra, bu bilgilerin belirtilen mana ve muhtevada baka bir
yerde yazl bulunmadna dikkatler ekiliyor. Son Peygamber Hz.
Muhammed (a.s)'n bunlar bilmesine imkn olmad, ama kendisine
gelen vahiy ile haberdar edildii hatrlatlyor ve bylece bu ve benzeri
kssalar da Peygamberin Allah tarafndan gnderilen hak nebi olduuna
belge gsteriliyor.

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

Beikteyken de insanlarla
konuacaktr
salihlerdendir

yetikinken de
46)Beikteyken de yetikinken de insanlarla konuacaktr;
salihlerdendir.

benim nasl olabilir?l

Rabbim
Dedi ki

bir
bana dokunmamken

ocuum

Allah te byledir Buyurdu ki
beer
Bir hkmettii zaman dilediini yaratr
o da hemen
Ol
ona der
sadece ie
oluverir
47) Dedi ki: Rabbim, bana bir beer dokunmamken nasl
benim ocuum olabilir? Buyurdu ki: te byledir. Allah
dilediini yaratr. Bir ie hkmettii zaman ona sadece
Ol der; o da hemen oluverir.

hikmeti

kitap ile
Ona retecektir
ve ncili
Tevrat

48) Ona kitap ile hikmeti, Tevrat ve ncili retecektir.

srailoullarna

bir Resul olmak zere

bir ayet ile geldim
Dorusu ben
size bir ey yapp

Muhakkak ben Rabbinizden
ona flerim
ku
eklinde amurdan


izni ile
hemen bir ku
oluverir
o da
doutan kr olan iyiletirir
Allahn
Allahn
lleri diriltirim

ve alacaly
yediiniz
size haber veririm izniyle

evlerinizde ve biriktirdiiniz eyleri

sizin iin bir ayet vardr muhakkak bunda

mmin
kimselerseniz Eer
49) Dorusu ben srailoullarna bir Resul olmak zere
Rabbinizden bir ayet ile geldim. Muhakkak ben size
amurdan ku eklinde bir ey yapp ona flerim, o da
Allahn izni ile hemen bir ku oluverir. Allahn izniyle
doutan kr olan, alacaly iyiletirir ve lleri diriltirim.
Ayrca evlerinizde yediiniz ve biriktirdiiniz eyleri size
haber veririm. Eer mmin kimselerseniz muhakkak
bunda sizin iin bir ayet vardr.
(*)Hz. s tarafndan gsterilecei bildirilen mucizelerin Hz. sa'nn
muhataplar asndan nem tamasnn yan sra, daha sonra
Hristiyanlkta bunlara balanan sonular bu dinin mensuplarn ok
tehlikeli bir mecraya sevketmi olduundan gerek burada gerekse Mide
sresinin 110. yetinde, bunlarn yce Allah'n iznine bal olduuna sk
sk dikkat ekilmitir.

Sayfa 55

( 46)

(48)

(47)

(49)

( 50)

( 51)

(52)

Benden nceki

dorulayc olarak

baz
helal ve size klmak iin

Tevrat
Siz getirdim
size
haram klnan
eyleri
Artk saknn Rabbinizden
bir ayet e
ve bana itaat edin Allahtan
50) Benden nceki Tevrat dorulayc olarak ve size
haram klnan baz eyleri helal klmak iin... Size
Rabbinizden bir ayet getirdim. Artk Allahtan saknn ve
bana itaat edin.

sizin de Rabbim Muhakkak ki Allah

ite budur! O halde Ona ibadet edin
Rabbinizdir
Dosdoru
yol

51) Muhakkak ki Allah benim de Rabbim, sizin de

Rabbinizdir. O halde Ona ibadet edin. Dosdoru yol ite
budur.

dedi
kfr onlardan sa sezince

Allaha yardmclarm kimlerdir?

yardmclar biziz

Havariler

dediler ki
ahit ol ki
Allaha iman ettik Allahn
mslmanlarz

phesiz biz
52) sa, onlardan kfr sezince: Allaha yardmclarm
kimlerdir? dedi. Havariler dediler ki: Allahn yardmclar
biziz. Allaha iman ettik. ahit ol ki phesiz biz
mslmanlarz.
(*)Geen yetler, Hz. s Peygamberin srailoullarna gnderilen bir
Resul olduu ve birka mu'cizeyle ortaya kt; esasen dnyaya
gelmesinin bile olaanst bir durum arzettii, buna ramen dnya
saltanatnn cazibesine taklan Yahudiler zerinde o gn fazla etkili
olmad anlatld.

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

( 54) (53)

Sayfa 56

azap
nkar eden kimseler var ya

ok iddetli bir azap ile

edeceim

Dorusu onlarn ahirette de

dnyada da
hi bir yardmclar yoktur


56) nkar eden kimseler var ya, onlara dnyada da ahirette
de ok iddetli bir azap ile azap edeceim. Dorusu onlarn
hibir yardmclar yoktur.

( 55)

ameller
man edip de kimselere gelince

tastamam verecektir salih
ileyenlere
sevmez
phesiz ki Allah onlara ecirlerini
zalimleri

(57)

57) man edip de salih ameller ileyenlere kimselere

gelince, onlara ecirlerini tastamam verecektir. phesiz ki
Allah, zalimleri sevmez.

(56)

( 58)

( 60)

( 59)

sana

okuduumuz
te bu
hikmetli
zikirden ve ayetlerdendir

58) te bu sana okuduumuz hikmetli zikirden ve

ayetlerdendir.

Allah katnda
sann durumu
phesiz

Onu yaratt
Ademin durumu gibidir
o da hemen
Ol
ona dedi
sonra topraktan
oluverdi

(61)

59) phesiz Allah katnda sann durumu Ademin

durumu gibidir. Onu topraktan yaratt; sonra ona Ol!
dedi, o da hemen oluverdi.

tabi indirdiine
iman ettik Rabbimiz

beraber artk bizi yaz Resule

olduk
ahit olanlarla
53) Rabbimiz, indirdiine iman ettik ve Resule tabi
olduk, artk bizi ahit olanlarla beraber yaz.

Allah da bir dzen kurdu Dzen kurdular

dzen
en hayrlsdr
phesiz Allah
kuranlarn
54) Dzen kurdular, Allah da bir dzen kurdu. phesiz
Allah dzen kuranlarn en hayrlsdr.

Ey sa! Allah yle buyurmutu

Hani

ve seni vefat ettireceim

Muhakkak ki ben
seni


Seni kendime ykselteceim
tutacam

kafirlerden

temizleyeceim

stnde
Sana tabi olanlar da

Sonra kyamet gnne kadar kafirlerin

hkmedeceim
dnnz ancak banadr

ihtilafa

o ite sizin eylerde aranzda
dtnz
55) Hani Allah yle buyurmutu: Ey sa! Muhakkak ki
ben seni vefat ettireceim. Seni kendime ykselteceim ve
seni kafirlerden temizleyeceim. Sana tabi olanlar da
kyamet gnne kadar kafirlerin stnde tutacam. Sonra
dnnz ancak banadr. te o sizin, ihtilafa dtnz
eylerde aranzda hkmedeceim.

bni Abbs'tan rivayet olunuyor: Necran Hritiyanlarndan bir hey'et

gelmiti. Seyyid ve Akb da ilerindeydi. Hz. Peygamber (a.s)'e: Ey
Muhammed, dostumuzu (Hz. sa'y kastediyorlar) zikrediyormusun"
dediler. Hz. Peygamber (a.s): "Nasl zikrediyomuum?" diye sordu.
"Onun Allah'n kulu olduunu iddia ediyormusun." dediler. Efendimiz
(a.s): "Evet, O Allah'n kuludur." buyurdu. "Hi sa gibisini grdn veya
haber aldn m?" dediler, sonra yanndan ktlar. Onlarn arkasndan
Cibril Allah'n emrini getirdi: "Sana geldiklerinde onlara de ki: Allah
katnda sa'nn misali aynen Adem'in misali gibidir " 69

O halde olma!
Rabbindendir

Hak

kukuya kaplanlardan

60) Hak Rabbindendir. O halde kukuya kaplanlardan
olma.

onun hakknda seninle tartrsa

Artk kim

de ki
ilimden
sana gelen
sonra
ve
oullarmz aralm
Gelin
ve kadnlarnz kadnlarmz oullarnz
dua edelim de
sonra ve sizleri
bizleri

Allahn
lanetini
klalm!


yalanclarn zerine
61) Artk sana gelen ilimden sonra kim seninle onun
hakknda tartrsa de ki: Gelin aralm oullarmz ve
oullarnz, kadnlarmz ve kadnlarnz; bizleri ve sizleri
sonra dua edelim de Allahn lanetini yalanclarn zerine
klalm.
Bu hadise slm tarihinde Yemen Necran Hristiyanlar heyetinin Medinei Mnevvere'ye gelmesi ve bu hey'et ile Hz. Peygamber arasnda yaplan
tartmalarda kendilerine getirilen btn delillere kar kfr ve inatlarnda
srar edip slama gelmemeleri zerine Hz. Peygamber tarafndan Allah'n
emriyle karlkl lnetlemeye arlmalar (Mbhele) ve onlarn da
bundan ekinerek cizye vermeyi kabul edip kabilelerine dnmeleri
hadisesi olarak mehurdur ve hicretin dokuzuncu senesinde meydana
gelmitir.70

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

hak olarak

anlatlandr

o bu te

Muhakkak
Allahtan baka ilah
yoktur
Hakimdir
O Azizdir elbette ki Allah
62) te bu, o hak olarak anlatlandr. Allahtan baka ilah
yoktur. Muhakkak ki Allah, elbette O Azizdir, Hakimdir.

Allah elbette
yz evirirlerse Artk

o fesatlar

hakkyla bilendir
63) Artk yz evirirlerse Allah elbette o fesatlar hakkyla
bilendir.
Necranllarn heyeti Resulullah (a.s.)'a "Sen ne diye bizim sayg
gsterdiimiz kiiye svyorsun?" dediler. Hz. Peygamber onlara, "Ne
diyormuum?" diye sorunca onlar, "Sen onun kul olduunu sylyorsun"
dediler. Hz. Peygamber "Evet, o Allah'n kulu ve Resuldr. Tertemiz,
iffetli ve bakire Meryem'e brakt kelimesidir." dedi. Bu cevaba kzp,
"Sen babasz bir insan hi grdn m" dediler. Eer gerekten doru
szl isen bize onun gibisini gster. Bunun zerine Yce Allah bu ayet-i
kerimeyi indirdi.244

bir gelin! kitap

ehli!
Ey De ki

Bizimle sizin aranzda ortak
kelimeye

Allahtan bakasna ibadet etme-yelim

hi bir eyi

Ona ortak komayalm

bir ksmnz bir ksmmz
edinmesin!

rabler
yz Eer
Allahtan baka
phesiz biz ahit olun ki
deyin evirirlerse
mslmanlarz


64) De ki: Ey kitap ehli! Bizimle sizin aranzda ortak bir
kelimeye gelin. Allahtan bakasna ibadet etmeyelim,
hibir eyi Ona ortak komayalm, bir ksmmz bir
ksmnz Allahtan baka rabler edinmesin! Eer yz
evirirlerse: ahit olun ki phesiz biz mslmanlarz
deyin.
bni Abbs der ki: Bu yet-i kerime rahipler ve papazlar hakknda nazil
olmutur. Hz. Peygamber bu yet-i kerimeyi Habeistan'daki Ca'fer ibn
Eb Tlib'e gndermi; o da Neci'nin de hazr bulunduu bir mecliste
Habeistan'n ileri gelenlerine bu yet-i kerimeyi okumutur.245

Niin tartyorsunuz?
kitap!
Ey ehli

Oysa indirilmitir
brahim hakknda
ondan sonra
ancak ncil de
Tevrat da
hala akletmiyor musunuz?

65) Ey kitap ehli! Niin brahim hakknda tartyorsunuz?
Oysa Tevrat da, ncil de ancak ondan sonra indirilmitir;
hala akletmiyor musunuz?

tarttnz

bylesiniz! te siz
niin tartyorsunuz?
bildiiniz
Hadi konuda
bilginiz
hibir bir ey olmayan hakknda
bilmezsiniz
siz ise bilir Oysa Allah
66) te siz bylesiniz! Hadi bildiiniz konuda tarttnz;
hibir bilginiz olmayan bir ey hakknda niin
tartyorsunuz? Oysa Allah bilir; siz ise bilmezsiniz...

Yahudi brahim deildi

bir

hanif


Fakat
Hristiyan da
mriklerden


deildi!
mslmand

Sayfa 57

( 62)

( 63)

( 64)

( 65)

( 66)

( 67)

(68)

( 69)



(70)

67) brahim Yahudi, Hristiyan da deildi. Fakat hanif bir

mslmand; mriklerden deildi.
bn Humeyd kanalyla bn Abbs'tan rivayet ediliyor: Necran Hristiyanlar
heyeti ile Yahudi hahamlar Hz. Peygamber (a.s)'n huzurunda tartmlar;
hahamlar: "brahim ancak bir Yahudi idi." demiler, Hristiyanlar:
"brahim ancak bir Hristiyand" demilerdi. te bunun zerine Allah
Teal bu yet-i kerimeleri indirdi.71

insanlarn
en yakn olanlar Elbette ki

nebi

ve bu ona uyanlar
brahime

velisidir
Allah ise iman edenlerdir ile
mminlerin
68) Elbette ki insanlarn brahime en yakn olanlar, ona
uyanlar ve bu nebi ile iman edenlerdir. Allah ise
mminlerin velisidir.
Tirmiz Abdullah b. Mes'ud'dan yle dediini nakletmektedir: Resulullah
(a.s.) buyurdu ki: "Her bir peygamberin dier peygamberlerden velileri
vardr. Benim velim ise atam ve Rabbimin halili (brahim)dir. Daha sonra
da, "phesiz insanlar arasnda brahim'e en yakn olanlar elbette ona
uyanlarla u peygamber ve ona iman edenlerdir. ayetini okudu.72

Kitap ehlinden

bir grup istedi

Oysa saptrrlar da

sizi saptrmak

farkna varmazlar

kendilerini
ancak
69) Kitap ehlinden bir grup sizi saptrmak istedi. Oysa
ancak kendilerini saptrrlar da farkna varmazlar.
Daha nce Bakara 2/109 yetinin nzul sebebinde de getii zere Nadr,
Kurayza ve Kaynuk oullar Yahudi!eri Muz ibn Cebel, Huzeyfe ibnu'lYemn ve Ammr ibn Ysir'i kendi dinlerine armlar, bir rivayete gre
de "kendi dininizi brakp Muhammed'in dinine tbi oldunuz." diye
knamlard.. te bu yet-i kerime de bu hadise zerine nazil olan
yetlerdendir.73

niin inkar ediyorsunuz?

Ey kitap ehli!


ahitlik ettiiniz

Siz Allahn ayetlerini

halde
70) Ey kitap ehli! Siz ahitlik ettiiniz halde Allahn
ayetlerini niin inkar ediyorsunuz?

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

(71)

(72)

(73)

(74)

(75)

( 76)

(77)

Niin kartryor
Ey kitap ehli!


bile bile

gizliyorsunuz?
batlla

hakk
Bildiiniz halde
hakk
71) Ey kitap ehli! Bildiiniz halde. Niin hakk batlla
kartryor ve bile bile hakk gizliyorsunuz?
(*)Ey Ehl-i kitap! pheye drerek, tahrif ederek, deitirerek hak ile
btl niin birbirine kartryor ve Hz. Muhammed (a.s)'in kitabnzda
mevcut olan vasflarn, bile bile niin gizliyorsunuz? Daha sonra Yce
Allah onlarn hile ve pisliklerinin bir baka trn anlatt: Onlar, slam
dini hakknda insanlar kukuya drmek iin sabahleyin slam kabul
etmi grnyor, akamleyin de dndklerini bildiriyorlard.

Kitap ehlinden

bir grup dedi ki



indirilene
kimselere man eden

inkar edin gnn banda
iman edin
dnerler

belki onlar sonunda da
72) Kitap ehlinden bir grup dedi ki: man eden kimselere
indirilene gnn banda iman edin, sonunda da inkar
edin; belki onlar dnerler.
Ureyne kasabalar (bir rivayette Hayber) hahamlar 12 haham idiler.
Birbirlerine: "Gnn banda Muhammed'in dinine girin "Muhammed'in
hak peygamber olduuna, doruluuna ehadet ederim." deyin; gnn
sonuna ulanca da inkr edin ve: "Biz limlerimize, hahamlarmza
dnp sorduk, onlar da bize Muhammed'in bir yalanc olduunu, sizin
din adna herhangi bir ey zere olmadnz sylediler. Biz de nceki
dinimize dndk. O bize sizin dininizden daha ho grnd." deyin.
Belki onlar da: "Bunlar gnn banda bizimle beraberdiler, imdi bunlara
ne oldu?" diyerek dinlerinde pheye derler." dediler de Allah Teal bu
yet-i kerime ile Resl (a.s)'a onlarn bu durumunu haber verdi.246

uyanlardan
bakasna inanmayn
phesiz hidayet
De ki
Sizin dininize

bir kimseye
veriliyor
Allahn hidayetidir
size deliller ya da Size verilenin benzeri

De ki
Rabbiniz katnda
getirirler diye

onu verir Allahn elindedir phesiz ltuf

Vasidir
phesiz Allah dilediine
Almdir

Sayfa 58

73)Sizin dininize uyanlardan bakasna inanmayn. De ki:

phesiz hidayet Allahn hidayetidir. Size verilenin
benzeri bir kimseye veriliyor yada Rabbiniz katnda size
kar deliller getirirler diye. De ki: phesiz ltuf Allahn
elindedir, onu dilediine verir. phesiz Allah Vasidir,
Almdir.

dilediine
Rahmetini
has klar


ok byk ltuf sahibidir

Dorusu Allah
74) Rahmetini dilediine has klar. Dorusu Allah ok
byk ltuf sahibidir.

yle kimseler vardr ki

Kitap ehlinden


onu tamamen yklerle mal emanet etsen

ylesi de vardr ki
Onlardan sana der
sana onu demez bir dinar emanet etsen
Bu durmadka zerinde srarla

aleyhimize
yoktur demeleri onlarn

bir yol

mmiler hakknda
sylerler
Bildikleri halde
yalan Allaha kar
75) Kitap ehlinden yle kimseler vardr ki ona yklerle mal
emanet etsen onu sana tamamen der. Onlardan ylesi de
vardr ki ona bir dinar emanet etsen, o kimse zerinde
srarla durmadka onu sana demez. Bu onlarn: mmiler
hakknda aleyhimize bir yol yoktur. demeleri sebebiyledir.
Bildikleri halde Allaha kar yalan sylerler.
Kurey'ten bir adam Abdullah ibn Selm'a bin iki yz kyye altn emanet
brakmt da dnnde Abdullah tam olarak kendisine teslim etti. Bir
dier Kureyli de Finhs ibn Azr'ya bir dinar emanet brakt da o bu
emanete hyanette bulundu, ite bunun zerine bu yet-i kerime nazil
oldu.74

ahdini yerine getirir Her kim

Hayr!

sever
muhakkak Allah
ve saknrsa
muttakileri
76) Hayr! Her kim ahdini yerine getirir ve saknrsa,
muhakkak Allah muttakileri sever.

ahdine satn alanlar

Dorusu


az bir deer ve yeminlerine kar Allahn
onlar iin hibir nasip yoktur

ite onlar
Allah onlarla konumayacak ahirette

kyamet gn onlara bakmayacak

Onlar iin onlar temize karmayacaktr
ok ackl bir azap vardr
77) Dorusu Allahn ahdine ve yeminlerine kar az bir
deer satn alanlar, ite onlar var ya; ahirette onlar iin
hibir nasip yoktur. Allah kyamet gn onlarla
konumayacak, onlara bakmayacak ve onlar temize
karmayacaktr. Onlar iin ok ackl bir azap vardr.
krime'den rivayete gre bu yet ile "Allah'n indirdii kitabdan bir eyi
gizleyip de onunla az bir bahay satn alanlar yok mu? Onlar, karnlarna
ateten baka bir ey yemi olmazlar. Kyamet gn Allah onlarla
konumaz, onlar temize de karmaz. Onlaradr azb- elm." (Bakara,
2/174) yetinin nzul sebebi ayndr ve ikisi de yahudiler hakknda nazil
olmutur.75

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

yle bir grup vardr ki onlardan Muhakkak ki

onu

kitaptan
dillerini eerler

Halbuki o deildir kitaptan

sanasnz diye
katndan

O derler
kitaptan


Allah katndandr
olmad halde
Allah
sylerler

yalan sylerler Allaha kar
bile bile
Onlar
78) Muhakkak ki onlardan yle bir grup vardr ki siz onu
kitaptan sanasnz diye dillerini kitap ile eerler. Halbuki o
kitaptan deildir. O, Allah katndan olmad halde Allah
katndandr derler. Onlar bile bile Allaha kar yalan
sylerler.
Bu yet-i kerime hem Yahudiler ve hem de Hristiyanlar hakknda nazil
olmutur, nk her ikisi de kitablarn, Tevrat ve ncil'i tahrif etmiler
ve onlarda olmyanlar ilhak etmilerdir.247

verdikten sonra
Hibir beerin olmaz


ve hkm
kendisine kitap
Allah
olun!? insanlara
demesi
sonra nbvvet
Ancak
Allahn yansra

bana kullar

rettiiniz
Rabbaniler
olun!
ders yaptnz
ve kitaba gre

Sayfa 59

( 78)

(79)

(80)

( 81)

( 82)

79) Hibir beerin, Allah kendisine kitap, hkm ve

nbvvet verdikten sonra insanlara: Allahn yansra bana
kullar olun demesi olmaz. Ancak rettiiniz ve ders
yaptnz kitaba gre Rabbaniler olun.

edinmenizi de

Ayrca size emretmez
Rabler ve nebileri
melekleri
Siz olduktan sonra kfr emreder mi?
mslman

81) Allah: Ben size kitap ile hikmeti verdim. Sonra size
beraberinizde bulunan tasdik edici bir Resul gelirse
mutlaka ona iman edeceksiniz ve mutlaka ona yardm
edeceksiniz diye nebilerin kuvvetli szn ald zaman
buyurdu ki: Buna dair szm alp kabul ettiniz mi?
Kabul ettik dediler. O halde ahitlik edin, ben de sizinle
beraber ahitlik edenlerdenim. buyurdu.

80) Ayrca size melekleri ve nebileri Rabler edinmenizi de

emretmez. Siz mslman olduktan sonra size hi kfr
emreder mi?
Yahudi hahamlar ve Necran heyeti Hz. Peygamber (a.s)'n huzurunda bir
araya gelip de Allah'n Resl (a.s) onlar slm'a davet ettiinde Kurayza
oullan Yahudilerinden Ebu Rfi': "Ey Muhammed, Hristiyanlarn
Meryem olu sa'ya ibadet ettikleri gibi sen de bizim sana ibadet
etmemizi mi istiyorsun?" dedi. Necranllardan, Reis dedikleri bir
Hristiyan da: "Ey Muhammed, bizden bunu istiyor ve bizi buna m davet
ediyorsun?" dedi. Allah'n Resl (a.s): "Allah korusun, Allah'tan bir
bakasna ibadet etmemizden, ya da Allah'tan bir bakasna ibadeti
emretmemizden Allah bizi korusun. Allah beni bunun iin gndermedi,
bana bunu da emretmedi." buyurdu da Allah Teal bunun zerine bu iki
yet-i kerimeyi inzal buyurdu.248

kuvvetli szn
Allah ald zaman


kitap ile

ben size verdim nebilerin
tasdik

bir Resul
gelirse Sonra hikmeti
mutlaka size beraberinizde bulunan edici
mutlaka ona yardm
ve ona iman edeceksiniz

alp
kabul ettiniz mi? diye
edeceksiniz!
Kabul ettik! dediler Buna dair szm

buyurdu

ben de O halde ahitlik edin
ahitlik edenlerdenim

sizinle beraber

(83)

bundan sonra yz evirirse Artk kim

fasklarn ta kendileridir
onlar ite
82) Artk kim bundan sonra yz evirirse, ite onlar
fasklarn ta kendileridir.
(*)Geen yetlerle Allah'a ibdet etmenin gereinden szedildi. Allah'
brakp bakasn Rab edinmenin insana yakr bir dnce rn
olmad, akli seim'e ters dt hatrlatld.

aryorlar?
Allahn dininden
bakasn m

her ne varsa
teslim olmutur
Oysa
ve istemez ister
ve yerde
gklerde
dndrleceklerdir

ancak Ona
83) Allahn dininden bakasn m aryorlar? Oysa gklerde
ve yerde her ne varsa ister istemez Ona teslim olmutur ve
ancak Ona dndrleceklerdir.
Rivayete gre kitab ehlinden iki grup (Ka'b ibnu'l-Eref ve ashab ile bir
grup Hristiyan) brahim'in dini konusunda ayrla dp Hz. Peygamber
(a.s)'n hakemliine bavurmulard. ki gruptan her biri brahim'in dinine
dierinden daha lyk olduunu iddia ediyordu. Hz. Peygamber (a.s): "ki
grubun dini de ibrahim'in dininden uzak." buyurdular. Onlar da: "Ne
senin hkmne raz olur, ne de senin dinini kabul ederiz." dediler de bu
yet nazil oldu.76

Cz 3 Sure 3

Al-i mran Suresi

(84)
( 85)

Sayfa 60

86) Resuln kesinlikle hak olduuna ahitlik ettikleri halde

stelik kendilerine apak deliller de gelmiken
imanlarndan sonra kfre giren bir toplumu Allah nasl
hidayete erdirir? Dorusu Allah zalimler toplumunu
hidayete erdirmez.

muhakkak ki
onlarn cezas
te onlar var ya
Allahn lanetinin onlar zerine olmasdr

btn

insanlarn
ve meleklerin

87) te onlar var ya, onlarn cezas muhakkak ki Allahn,

meleklerin ve btn insanlarn lanetinin onlar zerine
olmasdr.

( 87)

Onun iinde
srekli kalcdrlar

ve onlar azap
Onlardan
hafifletilmez
gzetilmezler

( 88)

88) Onun iinde srekli kalcdrlar. Onlardan azap

hafifletilmez ve onlar gzetilmezler.

sonra
tevbe edip Ancak mstesna


phesiz Allah
dzelenler
bundan
Rahimdir afurdur

( 86)

( 89)

( 90)

(91)

indirilene
Allaha Biz iman ettik De ki

brahim indirilenlere

bize

ve torunlarna

Yakup
shak

smail
ve
saya Musaya verilenlere

ayrmayz
Rableri tarafndan
nebilere
Dorusu biz

Onlardan hibirinin arasn

teslim olanlarz

Ona yalnz
84) De ki: Biz Allaha; bize indirilene; brahim, smail,
shak, Yakup ve torunlarna indirilenlere; Musaya, saya
ve nebilere Rableri tarafndan verilenlere iman ettik.
Onlardan hibirinin arasn ayrmayz. Dorusu biz yalnz
Ona teslim olanlarz.

bir din slamdan

baka
ararsa Kim

Muhakkak ondan kabul
asla edilmeyecektir

hsrana


ahirette de
ki o
urayanlardandr!
85) Kim slamdan baka bir din ararsa, ondan asla kabul
edilmeyecektir. Muhakkak ki o ahirette de hsrana
urayanlardandr.
Ayetin nzul sebebi ile ilgili olarak Mcahid ve es-Sdd der ki: Bu ayet-i
kerime el-Huls b. Suveyd'in kardei el-Hris b. Suveyd hakknda nazil
olmutur. Bu kii Ensardand. Kendisi on iki kii ile birlikte slm'dan
dnd ve Mekke'ye kfir olarak vardlar. Bunun zerine bu ayet-i kerime
nazil oldu.249

bir toplumu Allah hidayete erdirir? nasl

imanlarndan sonra kfre giren

hak

Resuln
kesinlikle
ahitlik ettikleri halde
apak
kendilerine gelmiken olduuna
hidayete erdirmez Dorusu Allah deliller de
zalimler
toplumunu

89) Ancak bundan sonra tevbe edip (kendilerini)dzeltenler

mstesna. phesiz Allah afurdur, Rahimdir.
Muhammed ibn Abdullah kanalyla bn Abbs'tan rivayete gre
Ensar'dan bir adam nce mslman olmuken irtidad etmi ve mriklere
katlmt. Ancak sonradan piman olmu kavmine "Allah'n Resl'ne bir
sorun, benim iin tevbe var mdr?" diye haber gndermi. Kavmi gelip
Hz. Peygamber (a.s)'e onun bu durumunu haber verince Allah Teal
"Bundan sonra tevbe ve slah edenler mstesna" yetine kadar olmak
zere "Kendilerine apak deliller gelmi." yet-i kerimelerini indirmi.
Kavmi bu yetlerin indiini ona bildirmiler o da "kavmim beni yalan
karmad." diyerek gelip yeniden mslman olmu.77

sonra kfre giren kimselerin

Dorusu


artran
sonra da
imanlarndan
asla tevbeleri kabul edilmeyecektir

kfrlerini
sapanlarn ta kendileridir
onlar te
90) Dorusu imanlarndan sonra kfre giren sonra da
kfrlerini artran kimselerin tevbeleri asla kabul
edilmeyecektir. te onlar sapanlarn ta kendileridir.
(*)"nkarcla sapp sonra inkrlarn daha da arttranlar" diye sz edilen
kiilerin kimler olduu hususunda farkl yorumlar yaplmtr. Bir anlaya
gre maksat, genel olarak iman ettikten sonra kfre dnenlerdir
(mrtedler), nk nrtedin bu hal zere kalmas, kfrde srar etmesi
yani inkarcla inkarclk eklemesi demektir. Dier anlaya gre burada
kastedilenler, kfrne yeni bir eit kfr ekleyenlerdir.

lenler inkar edip

phesiz

onlarn
asla kabul edilmez

kafir olarak
altn verseler yer
dolusu
hibirinden

onlar te var ya onlarn fidye olarak

Onlarn yoktur ok ackl bir azap vardr

yardmclar


91) phesiz inkar edip kafir olarak lenler fidye olarak yer
dolusu altn verseler yine de onlarn hibirinden asla kabul
edilmez. te onlar var ya, onlar iin ok ackl bir azap
vardr. Onlarn yardmclar yoktur.
Ebu Salih'in bn Abbs'tan rivayetine gre Mekke fetholunup daha nce
irtidad edip Mekkelilere iltihak eden ve hal orada yaamakta olanlar
yeniden slma girince onlardan kfir olarak lenler hakknda bu yet-i
kerime nazil olmutur.78

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

infak kadar
iyilie asla eriemezsiniz!

ne infak Sevdiiniz

eylerden edinceye
elbette ki
Herhangi bir eyden


ederseniz
onu hakkyla bilir
Allah
92) Sevdiiniz eylerden infak edinceye kadar iyilie asla
eriemezsiniz! Herhangi bir eyden ne infak ederseniz
elbette ki Allah onu hakkyla bilir.
Bu yet-i kerime yani: "Sevdiiniz eylerden infak etmedike asla Birr'e
eriemezsiniz" buyruu nazil olunca Eb Talha yle dedi: phesiz
Rabbimiz mallarmz infak etmemizi istiyor. Ey Allah'n Resl! ahit ol
ki ben, arazimi Allah'a verdim. Bunun zerine Reslullah (a.s); "Sen onu
akrabalarn olan Hassan b. Sabit ile Ubey b. Kaba ver (vakfet) diye
buyurdu. 250

helaldi

yiyecekler
btn

haram kld ey
mstesna srailoullarna

nce

kendisine
srailin
getirin de De ki
Tevrat indirilmeden
kimselerseniz o halde
onu okuyun! Tevrat
Doru

93) srailin (Yakup) kendisine haram kld ey mstesna,
Tevrat indirilmeden nce srailoullarna btn yiyecekler
helaldi. De ki: Doru kimselerseniz o halde Tevrat
getirin de onu okuyun.
Yahudiler: "Biz kendimize deve etini haram klyoruz, nk onu Yakb
haram klm, Allah da onun haramin Tevrat'ta indirmiti." dediler de
bunun zerine: "De ki: Getirin Tevrat' da okuyun bakalm" yet-i
kerimesi nazil oldu.251

yalan Allaha
iftira ederse Artk kim

onlar ite bundan sonra

zalimlerin ta kendileridir!
94) Artk kim bundan sonra Allaha yalan iftira ederse, ite
onlar zalimlerin ta kendileridir.

O halde Allah doru sylemitir

De ki

hanif
brahimin milletine uyun; ki
mriklerden


ki o
olmad
95) De ki: Allah doru sylemitir. O halde hanif olarak
brahimin milletine uyun ki o, mriklerden olmad.

insanlar iin
kurulan
ev
ilk
phesiz

hidayet olan ev bereket Bekkedekidir
alemlere

96) phesiz insanlar iin kurulan ilk ev alemlere bereket
ve hidayet olan Bekkedekidir.252
Mslmanlarla Yahudiler birbirlerine kar vndler de Yahudiler:
"Beytu'l-Makdis Ka'be'den daha stn ve daha byktr. nk oras
peygamberlerin hicret yeri ve mukaddes topraklardadr." dediler.
Mslmanlar da: "Tam aksine Kabe daha stndr." dediler de Allah
Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.253

makam vardr Apak

ayetlerin
o yerde
olur
oraya girerse
Her kim
brahimin

zerindeki
Allahn bir hakkdr emin
gc yeten


evi
haccetmesi

insanlar
kafir Her kim de
yoluna
Onun kimsenin

mstanidir

elbette ki Allah
olursa
alemlerden
97) Apak ayetlerin bulunduu o yerde brahimin makam
vardr. Her kim oraya girerse emin olur. Onun yoluna gc
yeten kimsenin evi haccetmesi Allahn insanlar zerindeki
bir hakkdr. Her kim de kafir olursa elbette ki Allah
alemlerden mstanidir.

Sayfa 61

( 92)

( 93)

( 94)

( 95)

( 96)

( 97)

( 98)

( 99)

(100)

"Her kim slm'dan baka bir din isterse bu ondan asla kabul
olunmyacaktr." yet-i kerimesi nazil olunca hangi dinden olurlarsa
olsunlar herkes: "Biz mslmanlarz." dediler de Allah Teal "Ona bir yol
bulabilenlerin Beyt'i haccetmesi Allah'n insanlar zerinde bir hakkdr."
yeti nazil oldu da (Hz. Muhammed (a.s)'e iman etmi olan mslmanlar
haccetti, mrikler terketti, Yahudiler de: "Bize farz klnmad ve biz asla
haccetmiveceiz."
dediler.
Bylece
mslman olanla olmyan
birbirinden ayirdedildi.79

inkar
niin kitap
ehli
Ey De ki

Dorusu Allahn ayetlerini
ediyorsunuz?
yaptklarnza

hakkyla ahittir!
Allah
98) De ki: Ey kitap ehli! Allahn ayetlerini niin inkar
ediyorsunuz? Dorusu Allah yaptklarnza hakkyla
ahittir.

Niin Ey kitap ehli!

De ki

Allah yolundan

vazgeirmeye alyorsunuz?
erilik
onda arayarak iman edenleri


Elbette ki deildir! ahit
olduunuz halde
yaptklarnzdan
asla
gafil
Allah
99) De ki: Ey kitap ehli! Niin ahit olduunuz halde onda
erilik arayarak iman edenleri Allah yolundan vazgeirmeye
alyorsunuz? Elbette ki Allah yaptklarnzdan asla gafil
deildir.

itaat ederseniz
iman edenler!
Ey

verilenlerden herhangi

bir gruba
imannzdan sonra sizi dndrrler Kitap
kafirler olarak
100) Ey iman edenler! Kitap verilenlerden herhangi bir
gruba itaat ederseniz imannzdan sonra sizi kafirler olarak
dndrrler.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

( 101)

( 102)

(103)

(104)

(105)

(106)

Sayfa 62

Hep birlikte
Allahn ipine

sarln


nimetini de hatrlayn ayrlmayn!

hani siz idiniz de zerinizdeki
Allahn

arasn

bylece birletirdi
dmanlar
Onun nimetiyle sabahladnz

kalplerinizin
kenarnda

Siz idiniz de karde olarak

sizi kurtard ateten

bir ukurun
Allah iyice aklyor ki
ite byle oradan
hidayete eresiniz!
umulur ki ayetlerini size
103) Hep birlikte Allahn ipine sarln, ayrlmayn! Allahn
zerinizdeki nimetini de hatrlayn; hani siz dmanlar
idiniz de kalplerinizin arasn bylece birletirdi. Onun
nimetiyle karde olarak sabahladnz. Siz ateten bir
ukurun kenarnda idiniz de sizi oradan kurtard. Allah size
ayetlerini ite byle iyice aklyor umulur ki, hidayete
eresiniz.
Bu yet-i kerime Ansar'dan iki kabile, onlardan da birisi Evs'den, dieri
Hazrecden olmak zere iki kii hakknda nazil olmutur. Chiliye
devrinde uzun zaman birbirleriyle savamlar, Hz. Peygamber (a.s)
Medine'ye gelince aralarn dzeltmi. Ama daha sonra bir mecliste
aralarnda konuurken birbirlerine kar vnmeye, daha sonra da
birbirlerine svmeye balamlar. , birbirlerine kar mzraklarn
dorultmaya kadar varm ve ite bunlar hakknda bu yet-i kerime nazil
olmutur.80

( 107)

davet
bir topluluk inizden bulunsun

iyilii
emredip
hayra
eden

onlar te ktlkten

sakndran
kurtulua erenlerin ta kendisidir

Size
kfre girersiniz?

nasl

Allahn ayetleri
stelik
okunuyorken

Her kim de
Resul de aranzdayken
iletilmi
elbette ki Allaha smsk balanrsa
dosdoru
yola

olur

104) inizden hayra davet eden, iyilii emredip ktlkten

sakndran bir topluluk bulunsun. te onlar kurtulua
erenlerin ta kendisidir.

(108)

101) Size Allahn ayetleri okunuyorken stelik Resul de

aranzdayken nasl kfre girersiniz? Her kim de Allaha
smsk balanrsa elbette ki dosdoru yola iletilmi olur.
100-101-Bu yet-i kerimelerin de Sa'lebe ibn Ganeme el-Ansr hakknda
nazil olmutur. Sa'lebe ile Ansardan bir grup arasnda bir anlamazlk
vard. Kaynuk oullarndan bir Yahudi aralarnda nemmmlkla sz
getirip gtrmeye balad da i rndan kp geniledi, Evs ve Hazrec
arasnda bir kavgaya dnerek silhlarna sarldlar. Az daha birbirlerini
ldreceklerdi. te bunun zerine Allah Teal bu yet-i kerimeyi inzal
buyurdu.254

Allahtan saknn iman edenler

Ey
bir ekilde ve ondan saknmakla hakkyla

mslmanlktan

siz baka lmeyin
102) Ey iman edenler, Allahtan, ondan hakkyla
saknmakla saknn ve siz mslmanlktan baka bir
ekilde lmeyin.
bn Eb Hatim'in krime'den rivayetlerine gre bu yet-i kerime Evs ve
Hazrec kabileleri hakknda nazil olmutur. Hz. Peygamber (a.s) Medine-i
Mverre'yi ereflendirmeden ksa bir sre nce aralarnda Bus gn
sava olmu, Hz. Peygamber (a.s) Medine-i Mnevvere'ye gelilerinde
aralarn dzeltmi, Allah Teal da bunun zerine bu yet-i kerimeyi
indirmitir.255

ayrlan kimseler gibi olmayn!
apak
geldikten sonra
ihtilafa derek
bir azap vardr!

onlar var ya, te deliller
ok byk

105) Kendilerine apak deliller geldikten sonra ihtilafa

derek ayrlan kimseler gibi olmayn! te onlar var ya, ok
byk bir azap vardr.

kararaca
Kimi yzlerin aaraca
gn
kararanlara


kimi yzlerin de

sonra
kfre mi girdiniz? yzleri
O halde azab

tadn! mannzdan
kfre girdiiniz iin

106) Kimi yzlerin aaraca, kimi yzlerin de kararaca
gn, yzleri kararanlara: mannzdan sonra kfre mi
girdiniz? O halde kfre girdiiniz iin azab tadn.

yzleri aaranlar

ise
Kukusuz
onlar Allahn rahmeti
iindedirler
srekli kalcdrlar orada
107) Kukusuz yzleri aaranlar ise, Allahn rahmeti
iindedirler; onlar orada srekli kalcdrlar.

onlar Allahn ayetleridir ki

te bunlar

Elbette Allah hak olarak

sana okuyoruz
alemler iin
zulm istemez

108) te bunlar Allahn ayetleridir ki onlar sana hak olarak
okuyoruz. Elbette Allah alemler iin zulm istemez.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

Gklerde

her ne varsa Allahndr
dndrlr
ancak Allaha ve ve yerde

iler
109) Gklerde ve yerde her ne varsa Allahndr ve iler
ancak Allaha dndrlr...

karlan


mmetsiniz hayrl
Siz

iyilii

emreder
insanlar iin
iman edersiniz
ve ktlkten

sakndrr
Kitap
ehli de
iman
etseydi Allaha
Onlardan onlar iin daha hayrl
olurdu

pek ou ise iman edenler de vardr

fasklardr
onlarn
110) Siz, insanlar iin karlan hayrl mmetsiniz; iyilii
emreder, ktlkten sakndrr ve Allaha iman edersiniz.
Kitap ehli de iman etseydi elbette onlar iin daha hayrl
olurdu. Onlardan iman edenler de vardr; onlarn pek ou
ise fasklardr.
bn Mes'd, Ubeyy ibn Ka'b, Muz ibn Cebel ve Ebu Huzeyfe'nin klesi
Salim hakknda nazil olmutur. Yahudi Mlik ibnu'd-Dayf ve Vehb ibn
Yahz onlara: "Bizim dinimiz, sizin bizi armakta olduunuz dinden
daha hayrl, biz de sizden daha hayrlyz." demiler de Allah Teal bu
yet-i kerimeyi inzal buyurmu.256

baka Size asla bir bir zarar veremezler

size sizinle savarlarsa ayet
eziyetten
yardm olunmazlar

sonra arka evirirler
111) Size eziyetten baka asla bir zarar veremezler.
ayet sizinle savarlarsa size arka evirirler; sonra
(onlar) yardm olunmaz.
Yahudilerin ileri gelenlerinden Ka'b, Adiyy, Yahr, Nu'mn, Ebu Rfi\
Ebu Ysir, Kinne ve bn Sriy, Yahudi iken slm'a gelen Abdullah ibn
Selm ve arkadalarna mslman olduklarndan dolay eziyet verince
Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.257

nerede zillet onlara

vurulmutur

veya Allahn
ipine

mstesna bulunsalar da
insanlarn

ipine (balanmalar)

Allahtan
Ayrca bir gazaba uradlar
te bu yoksulluk
zerlerine de
vuruldu

inkar etmeleri
nedeniyledir onlarn
Allahn ayetlerini
nebilerini ldrmeleri
isyan etmelerinden

te bu haksz

yere
haddi amalarndan
dolay idi ve
112) Allahn ipine veya insanlarn ipine (balanmalar)
mstesna her nerede bulunsalar da onlara zillet
vurulmutur. Ayrca Allahtan bir gazaba uradlar.
zerlerine de yoksulluk vuruldu. te bu onlarn Allahn
ayetlerini inkar etmeleri ve haksz yere nebilerini
ldrmeleri nedeniyledir. te bu isyan etmelerinden ve
haddi amalarndan dolay idi.

bir Kitap
ehlinden
Bir
deildirler

okurlar
dosdoru olan topluluk vardr ki
ve geceleri kalkarlar
Allahn ayetlerini
secde

onlar

Sayfa 63

( 109)

( 110)

( 111)

( 112)

(113)

(114)

(115)

113) (Hepsi) Bir deildirler. Kitap ehlinden dosdoru olan

bir topluluk vardr ki geceleri kalkarlar ve onlar secde
ederek Allahn ayetlerini okurlar.
Reslullh (a.s)'n Medine-i Mnevvere'ye gelmesinden nce Ensar
arasnda Es'ad ibn Zrre, Ber ibn Ma'rr, Muhammed ibn Mesleme ve
Ebu Kays ibn Srme ibn Enes gibi muvahhider vard. Bunlar
cnblkten gusleder ve bildikleri kadar hanflikle amel ederlerdi. Allah'n
Resl (a.s) Medine'ye gelince hemen man ettiler.81

ahiret
gnne Allaha iman ederler

sakndrrlar

iyilii
emreder

koarlar
ve
ktlkten
salihlerdendir

te onlar hayrlarda
114) Allaha ve ahiret gnne iman ederler, iyilii emreder,
ktlkten sakndrrlar ve hayrlarda koarlar. te onlar
Salihlerdendir.

asla
Hayrdan

her ne yaparlarsa
hakkyla
Muhakkak ki ondan inkar edilmeyecektir
muttakileri
bilendir!
115) Hayrdan her ne yaparlarsa asla ondan inkar
edilmeyecektir. Muhakkak ki Allah muttakileri hakkyla
bilendir.
(*)Yce Allah 113 ve 114. yetlerde Ehl-i kitap'tan samimi olarak iman
edip slih amel ileyenleri vdkten sonra 115. yette onlarn yaptklar
hayrl ilerin kesinlikle zayi edilmeyeceini, karlksz braklmayacan
ifade buyurmaktadr. yetin "Allah ktlkten saknanlar bilir"
mealindeki son cmlesi riyakrlarla samimi mminlerin birbirinden ayrt
edileceine, riyakrlarn grnteki imanlarnn kendilerine hibir fayda
salamayacana iaret eder.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

(116)

( 117)

( 118)

( 119)

Sayfa 64

118) Ey iman edenler! Sizden olmayanlar srda edinmeyin;

ki sizi ifsat etmekten geri durmazlar ve sizin skntda
olmanz arzu ederler. Dorusu azlarndan kin
tamaktadr. Sinelerinde gizledikleri ise daha byktr.
Eer akleder iseniz sizin iin elbette ki ayetleri iyice
akladk.
Aralarnda akrabalk, arkadalk, chiliye devrinde yaplm yemin (dost
olacaklarna dair verilmi sz), komuluk ve st emme gibi alkalardan
dolay baz mnafklara ve yahudlere dostluk ve sevgi besleyen baz
m'minler hakknda nazil olmutur. Onlardan m'minler aleyhine
gelebilecek fitnelerden dolay Allah Teal onlar bu dostluk ve sevgiden
men'etmek zere bu yet-i kerimeyi indirdi.82

onlar
yle kimselersiniz ki te siz

ve sizi sevmedikleri halde

seversiniz
zaman
hepsine
kitabn
inanrsnz
man ettik derler Sizinle karlatklar
size olan
srrlar
babaa
kaldklarnda ise
parmak ularn

De ki
kinlerinden dolay

phesiz ki Allah
Kininizle
ln
sinelerde olan

hakkyla bilendir!

(120)

119) te siz yle kimselersiniz ki sizi sevmedikleri halde

onlar seversiniz ve kitabn hepsine inanrsnz. Sizinle
karlatklar zaman: man ettik derler; babaa
kaldklarnda ise size olan kinlerinden dolay parmak
ularn srrlar. De ki: Kininizle ln. phesiz ki Allah
sinelerde olan hakkyla bilendir.

inkar eden
kimseler
Dorusu

ve mallar onlardan
savamazlar
te onlar hibir eyi
Allahtan
evlatlar
srekli orada onlar ate halkdr


kalcdrlar

onlar tasalandrr
bir iyilik Size gelirse

bir ktlk
Size isabet ederse


ve
sabreder
Eer
onunla sevinirler
onlarn hileleri zarar veremez
saknrsanz

Dorusu Allah
size hibir eyle

kuatcdr
yaptklarn

(121)

116) Dorusu inkar eden kimseler onlardan mallar ve

evlatlar Allahtan hibir eyi savamazlar. te onlar ate
halkdr; onlar orada srekli kalcdrlar.
Rivayete gre bu yet-i kerime gerek Bedr ve gerekse Uhud Gazvelerinde
Hz. Peygamber (a.s)'e dmanlk yolunda ok mal harcayan Ebu Sfyn
hakknda nazil olmutur.258

Bu sarf ettikleri eylerin
misali

bulunan bir
benzer ki dnya hayatnda
isabet
iddetli bir souk
kendisinde rzgara
zulmetmi

bir toplumun ekinine

ederek
onlara
onu helak eder nefislerine

kendilerine
ama
Allah zulmetmedi
zulmediyorlar
117) Bu dnya hayatnda sarf ettikleri eylerin misali;
kendisinde iddetli bir souk bulunan bir rzgara benzer ki
nefislerine zulmetmi bir toplumun ekinine isabet ederek
onu helak eder. Allah onlara zulmetmedi; ama kendilerine
zulmediyorlar.

edinmeyin
iman edenler!
Ey
ki sizi geri Sizden olmayanlar
srda

arzu ederler ifsat etmekten
durmazlar
kin tamaktadr
Dorusu skntda olmanz

gizledikleri ise
azlarndan

sizin iin elbette ki daha byktr Sinelerinde

iseniz Eer
ayetleri
iyice akladk
akleder

120) Size bir iyilik gelirse onlar tasalandrr. Size bir ktlk
isabet ederse onunla sevinirler. Eer sabreder ve
saknrsanz onlarn hileleri size hibir eyle zarar veremez.
Dorusu Allah yaptklarn kuatcdr.
(*)Kfirlerin ve mnafklarn msliimanlann en kk baarlarna, birlik,
beraberlik ve refahlarna tahamml edemedikleri; mminlerin bana
gelecek ktlk ve skntlara sevindikleri bildirilmi; onlarn bu menfi
tutumlarna ramen mslmanlara sabrl olmalar, onlarla samimi dost
olmaktan kanmalar, ancak onlarn hukukunu inemekten de
saknmalar tavsiye edilmitir. Zira bu davran dmanlklarn ortadan
kalkmasna, dostluklarn gelimesine sebep olur.

ailenden
sabah erkenden

Hani
mevzilerine

mminleri
ayrlmtn
phesiz Allah savamak iin
yerletirmek zere
Almdir
Semidir

121) Hani savamak iin mminleri mevzilerine

yerletirmek zere sabah erkenden ailenden ayrlmtn.
phesiz Allah Semidir, Almdir.
Mis'ar ibn Mahrame'den rivayet ediliyor: Abdurrahman ibn Avfa: "Day,
Uhud vak'asi gn olan kssanz bana haber versen." dedim, "Sonra o
kederin ardndan zerinize yle bir emniyet, yle bir uyku indirdi ki o,
iinizden bir zmreyi rtp buruyordu..." (Al-i mrn, 3,154) yetine
kadar Al-i mran'dan 120. "Hatrla o zaman ki sen, m'minleri savaa
elverili yerlere yerletirmek zere ailenden erkenden ayrlp kmtn..."
yeti ve devamn oku, orada bulacaksn." Dedi.83

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

zaaf

iinizden iki grup
O vakit

onlarn velisi idi Oysa Allah gstermek zereydi

tevekkl etsinler!
ancak Allaha

Mminler
122) O vakit iinizden iki grup zaaf gstermek zereydi.
Oysa Allah onlarn velisi idi. Mminler ancak Allaha
tevekkl etsinler.
Cabir ibn Abdullah'tan rivayetle bir haberde o yle demitir: "O zaman
iinizden iki grup az kald bozuluyorlard. Halbuki onlarn yardmcs
Allah't..." yeti bizim hakkmzda; Hazrec'den Seleme oullan ile Evs'den
bakanlar Abdullah ibn Ubeyy ibn Sell olan Harise Oullan hakknda
nazil olmutur.259

Allah size yardm etti Andolsun ki

saknn gsz olduunuzda sizler Bedirde
kretmi

olasnz Allahtan ki
123) Andolsun ki sizler gsz olduunuzda Allah Bedirde
size yardm etti. Allahtan saknn ki kretmi olasnz.

mminlere
diyordun ki
O zaman
Rabbinizin size yardm etmesi
yetmez mi?
indirerek
melek
bin

124) O zaman mminlere diyordun ki: Rabbinizin bin
melek indirerek size yardm etmesi yetmez mi?

ve saknrsanz
sabreder

Dorusu
zerinize anszn
sizin gelseler de

bin
be
Rabbiniz size yardm edecektir
nianl

melekle
125) Dorusu sabreder ve saknrsanz sizin zerinize
anszn gelseler de Rabbiniz nianl be bin melekle size
yardm edecektir.
a'b'den rivayet ediliyor: Bedr'de mslmanlar arasnda Krz ibn Cbir
el-Muhrib'nin mriklerin yardmna gelecei sylentisi kt ve bu
mslmanlara ar geldi de Allah Teal bu yetleri indirdi. Ancak Krz,
kendisine mriklerin bozguna uradklar haberi geldii iin onlarn
imdadna gelmedi, mslmanlara da bebin melekle imdada gerek
kalmad.260

size mjde olsun

ancak Allah yapt
bununla kalpleriniz yatsn diye

ve
katndandr

ancak Dorusu yardm

Hakim olan
Aziz Allah
126) Allah bunu ancak size mjde olsun ve kalpleriniz
bununla yatsn diye yapt. Dorusu yardm ancak
Aziz, Hakim olan Allah katndandr.


bir ksmn
Bylece ldrsn

onlar hezimete uratsn da veya kafirlerin
bozguna urayarak
dnsnler
127) Bylece kafirlerin bir ksmn ldrsn veya onlar
hezimete uratsn da bozguna urayarak dnsnler.

yapacak bir eyin

bu ite
Senin yoktur
veya onlarn
tevbelerini kabul eder
Ya
zalimlerdir
nk onlar onlara azap eder
128) Senin bu ite yapacak bir eyin yoktur. Ya onlarn
tevbelerini kabul eder veya onlara azap eder; nk onlar
zalimlerdir.
Enes ibn Mlik'den rivayet ediliyor: Uhud gn Hz. Peygamber (a.s)
alnndan yaraland. Sa alt n yan dilerinden birisi krld. yle diyordu:
"Peygamberlerine bunu reva gren, onu yaralyan bir kavim nasl
kurtulua erer?!" Bunun zerine "den hi bir ey sana ait deildir..."
yet-i kerimesi nazil oldu.261

Sayfa 65

(122)

( 123)

(124)

(125)

( 126)

( 127)

(128)

( 129)
( 130)

(131)

(132)

ve Gklerde

ne varsa Allahndr
azap eder
dilediini
balar yerde

afurdur
Dorusu Allah dilediine de

Rahimdir
129) Gklerde ve yerde ne varsa Allahndr; dilediini
balar, dilediine de azap eder. Dorusu Allah afurdur,
Rahimdir.

riba yemeyin iman edenler

Ey
saknn ve artrarak kat kat

kurtulua erersiniz
Umulur ki Allahtan
130) Ey iman edenler, kat kat artrarak riba yemeyin ve
Allahtan saknn. Umulur ki kurtulua erersiniz.
Sakf, chiliye devrinde Muira oullarna bor verir, borcun denme
zaman gelince de eer deyemiyorsanz zarar yok, isterseniz
deyeceinizi artrarak gelecek sene deyin." derlerdi. Bunun zerine "Ey
iman edenler, faizi kat kat artrlm olarak yemeyin" yet-i kerimesi
nazil oldu.84

yle

bir ateten de
saknn ki Ve
kafirler iin hazrlanmtr

131)Ve yle bir ateten de saknn ki kafirler iin

hazrlanmtr.

Resulne
Allaha da Ayrca itaat edin ki
merhamet

size edilsin de
132) Ayrca Allaha da Resulne de itaat edin ki size
merhamet edilsin.
(*)Yce Allah'n, bir taraftan mslmanlann Uhud Sava'ndaki
durumlarn dier taraftan da Bedir Savanda melekleri gndererek
mstmanlara yardm ettiini ve bu yardmn sebeplerini hatrlatrken
Trke'de "tefecilik" deyimiyle de ifade edilen "kat kat faiz yeme"
yasana geilmesinde bir hikmet olmaldr. Uhud'daki yenilginin en
nemli sebebi, bir ksm mslmanlann servet gailesine dmeleri olmu
ve ganimet toplama hrslar, kazanmak zere olduklar zaferi yenilgiye
evirmitir. te hikmet sahibi Allah'n, burada faizcilik ve tefecilii
yasaklamasn bu sebebe bal olarak aklamak uygun olur. nk
tefecilik yapanlarn, hak edilmemi krlarn arttrmaktan baka bir ey
dnmeyecek kadar kazanna hrsna kendilerini kaptrdklar, kamu
yararn ve dar gelirlilerin halini dnmedikleri yaanan bir gerektir.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

( 133)

( 134)

( 135)

( 136)

(137)

(138)

( 139)

(140)

mafirete Bir de koun
gkler ile
eni

Cennete
Rabbinizden
muttakiler
hazrlanan

yer kadar olan

iin
133) Bir de Rabbinizden mafirete ve muttakiler iin
hazrlanan eni gkler ile yer kadar olan Cennete koun.

ve bollukta
infak ederler
Onlar

fkelerini
yenerler
darlkta

Dorusu Allah insanlardan

affederler
ihsan edenleri

sever
134) Onlar, bollukta ve darlkta infak ederler, fkelerini
yenerler, insanlardan affederler. Dorusu Allah ihsan
edenleri sever.

irkin bir
yaptklarnda zaman Ve onlar

nefislerine
zulmettikleri

veya i
balanma dilerler
Allah hatrlayp
Gnahlar
balayabilir? kim
gnahlar iin

srar etmezler
Allahtan baka
bile bile
Ayrca onlar yaptklarnda
135) Ve onlar, irkin bir i yaptklarnda veya nefislerine
zulmettikleri zaman Allah hatrlayp gnahlar iin
balanma dilerler. Gnahlar Allahtan baka kim
balayabilir? Ayrca onlar yaptklarnda bile bile srar
etmezler.
At ibn Eb Rebh'tan: Hz. Peygamber (a.s)'e ashabndan bazlar: "Ey
Allah'n elisi, srail oullar Alalh katnda bizlerden daha m deerliler?.
Baksan ya onlardan birisi bir gnah ilediinde bu gnahn keffaretini
kapsnn eiinde "kulan kes, burnunu kes, yle yap, yle yap."
eklinde yazl bulurmu." dediler. Hz. Peygamber bir cevap vermeyip
sustular. Nihayet "O mttakler ki bollukta ve darlkta infak ederler."e
kadar olmak zere "Rabbnzn mafiretine ve mttakler iin
hazrlanm, eni gklerle yer kadar olan cennete koun." yetleri nazil
oldu da Hz. Peygamber: "Size onlardan daha hayrlsn haber vereyim
mi?" buyurup bu yetleri okudular.262

Sayfa 66

onlarn mkafat

te onlar var ya

Cennetlerdir

Rablerinden
balanma
kalc olduklar nehirler altndan

akan
amel
mkafat
ne gzeldir! ve iinde
ileyenlerin
136) te onlar var ya, onlarn mkafat Rablerinden
balanma ve iinde kalc olduklar altndan nehirler akan
Cennetlerdir; amel ileyenlerin mkafat ne gzeldir.

sizden nce
gelip gemitir

phesiz ki
yeryznde
Artk dolan da snnetler
akibetlerinin olduunu
nasl
grn
yalanlayanlarn

137) phesiz ki sizden nce snnetler gelip gemitir.
Artk yeryznde dolan da yalanlayanlarn akibetlerinin
nasl olduunu grn.

ve insanlar iin
bir aklama
te bu
muttakiler iin
ttr
ve hidayet
138) te bu insanlar iin bir aklama ve muttakiler iin de
hidayet ve ttr.

sizsiniz zlmeyin
ve Gevemeyin
mminler
iseniz eer
en stn olan


139) Gevemeyin ve zlmeyin; eer mminler iseniz en
stn olan sizsiniz.
Resulullah (a.s.)'n ashab Uhud gn bozguna urad. Hlid b. Velid
dan tepesinden arkalarndan dolaarak mriklerin atllanyla birlikte
zerlerine doru geliyordu. Bunun zerine Peygamber (a.s.) yle dua etti:
"Allahm, bizim stmze kmasnlar, Allahm bizim gcmz ancak
seninledir. Allahm bu beldede bunlardan baka sana ibadet eden kimse
yoktur." Bunun zerine Yce Allah bu ayet-i kerimeleri indirdi.
Mslmanlardan bir grup oku ortaya karak tepeye trmand ve onlar
geri ekilmek zorunda brakncaya kadar mriklerin adllarna ok attlar.
te Yce Allah'n, "Muhakkak stnsnz" buyruu bunu
anlatmaktadr.85

muhakkak bir yara

size dokunduysa

Eer

bir yara
o kavme de dokunmutur
ki
onlar o gnler te var ya
benzeri

insanlar

arasnda
dndrp dururuz
ve iman edenleri
Allahn bilinmesi
Dorusu ehitler
iinizden edinmesi iindir
zalimleri
sevmez
Allah
140) Eer size bir yara dokunduysa muhakkak ki o kavme
de benzeri bir yara dokunmutur. te o gnler var ya, onlar
insanlar arasnda dndrp dururuz. Allahn iman edenleri
bilinmesi ve iinizden ehitler edinmesi iindir. Dorusu
Allah zalimleri sevmez.
(*)Yce Allah Uhud Sava'nda yenilgiye uram olan mminleri teselli
etmek ve cesaretlendirmek iin onlara Bedir Sava'ndaki zaferlerini
hatrlatarak buyuruyor ki: Eer siz Uhud'da yenilgiye uradty sanz hemen
zntye kaplp cesaretinizi yitirmemeli ve zaaf gstermemelisiniz.
Bilmelisiniz ki dmanlarnz da Bedir'de benzeri bir yenilgiye
uramlard. Fakat onlar yenildikleri iin zaaf gstermemiler,
cesaretlerini yitirmemiler, bilkis onlar sizinle savamak iin azimli ve
kararl bir biimde hazrlklarn tamamlam ve Uhud Savat'na gelmiler,
sonuta kararllklarnn karlm da almlardr. Bu, Allah'n bir
kanunudur. Allah onlar sevdii iin deil, onlar sabrla ve kararl bir
ekilde savatklar iin zafere ulamlardr. Sabr ve kararllk ierisinde
alp gayret gsterenler daima baarya kavuurlar. Bu ilh bir kanundur.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

edenleri
Allah Bylece arndrsn


kafirleri helak etsin
ve iman

141) Bylece Allah iman edenleri arndrsn ve kafirleri

helak etsin.

girebileceinizi

mi sandnz?

Yoksa
edenleri
Allah bilmeden Cennete
sabredenleri
bilmeden iinizden cihad

Sayfa 67

( 141)

(142)

(143)

142) Yoksa Allah iinizden cihad edenleri bilmeden ve

sabredenleri bilmeden Cennete girebileceinizi mi
sandnz?

arzuluyordunuz siz Andolsun ki

te onunla karlamadan
nce
lm
bakp

siz ve onu grdnz halde
duruyorsunuz?

(144)

143) Andolsun ki siz onunla karlamadan nce lm

arzuluyordunuz. te onu grdnz halde ve siz bakp
duruyorsunuz?
M'minlerden Bedr'de bulunmam ve Bedr ehline Allah tarafndan
verilen stnlkten nasibini almam olan bazlar bir sava olsa da
savasak (ve Bedr ehlinin kazandklarn biz de kazansak) diye temennide
bulunuyorlard. Uhud'a klrken ite o temenni ettikleri sava onlarn
nne srlverdi de yola ktlar. Daha onlar Uhud gn Medine'den
ayrlmamlar, Medine'nin bir kesindelerken Allah Teal bu yet-i
kerimeyi inzal buyurdu.263

bir Resuldr
yalnzca Muhammed

Resuller

Ondan nce de
gelip gemitir
geri dnecek ldrlrse
ya da lr
Eer o
Her kim de
keleriniz
zerinde
misiniz?
zarar

keleri
zerinde
dnerse

Buna

hibir ekilde

Allaha veremez
kredenleri
Allah karlk mkafatlandracaktr
144) Muhammed yalnzca bir Resuldr. Ondan nce de
Resuller gelip gemitir. Eer o lr yada ldrlrse
keleriniz zerinde geri dnecek misiniz? Her kim de
keleri zerinde dnerse Allaha hibir ekilde zarar
veremez.
Buna
karlk
Allah
kredenleri
mkafatlandracaktr.
Rivayet edildiine gre Uhud gn insanlar arasnda Hz. Muhammed'in
ldrld haberi yayld. Sahra ashabndan bazlar: "Keke Abdullah
ibn Ubeyy'e gnderebileceimiz bir elimiz olsa da bize Ebu Sufyn'dan
bir emn alsa. Ey Kavmimiz, Muhammed ldrld, mrikler gelip sizi
ldrmeden kavimlerinize dnn." dediler. Enes ibn Nadr ise: "Ey
kavmim, Muhammed ldrlmse muhakkak ki Muhammed'in Rabb
ldrlmedi. Muhammed ne iin savayordu ise imdi siz de onun iin
savan. Ey Allahm, u adamlarn sylediklerinden sana zr beyan
ediyor ve bu adamlarn sylediklerinden uzak olduumu sana iletiyorum."
deyip klcn ekti ve ehid edilinceye kadar savat. te bunun zerine
Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.264

lmek yoktur

hibir nefis iin

bir yazya gre Allahn izni olmadan

menfaatini
isterse Her kim
Belirlenmi
isterse her kim de
ondan ona veririz dnya
ondan ona da veririz ahiret
nimetini

Elbette ki mkafatlandracaz


kredenleri
145) Belirlenmi bir yazya gre Allahn izni olmadan
hibir nefis iin lmek yoktur. Her kim dnya menfaatini
isterse ona ondan veririz, her kim de ahiret nimetini isterse
ona da ondan veririz. Elbette ki kredenleri
mkafatlandracaz.

(145)

(146)

( 147)

(148)

savatlar da
nebi

Nice vardr ki


pek ok
Rabbani ile
beraber
isabet edenlerden kendilerine gevemediler
zaafa dmediler
Allah yolunda

sever
Dorusu Allah ve boyun emediler.

sabredenleri

146) Nice nebi vardr ki pek ok Rabbani ile beraber
savatlar da Allah yolunda kendilerine isabet edenlerden
dolay gevemediler, zaafa dmediler ve boyun emediler.
Dorusu Allah sabredenleri sever.

baka bir ey Onlarn sz
olmad
bizim bala
Rabbimiz demelerinden

arlklarmz
ve gnahlarmz

ayaklarmz sabit kl
ve ilerimizdeki
bize yardm et!
kar toplumuna kar
147) Onlarn sz: Rabbimiz, bizim gnahlarmz ve
ilerimizdeki arlklarmz bala, ayaklarmz sabit kl
ve kafirler toplumuna kar bize yardm et demelerinden
baka bir ey olmad.

mkafatn
Allah onlara Bylece verdi
ahiret
nimetinin de
en gzelini

dnya
ihsan edenleri

sever
phesiz Allah
148) Bylece Allah onlara dnya mkafatn, ahiret
nimetinin de en gzelini verdi. phesiz Allah ihsan
edenleri sever.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

(149)

(150)

(151)

( 162)

(163)

itaat ayet
iman edenler
Ey

evirirler de kafir kimselere

ederseniz

dnersiniz sizi keleriniz
zerinde
hsrana urayanlar olarak
149) Ey iman edenler, ayet kafir kimselere itaat ederseniz
sizi keleriniz zerinde evirirler de hsrana urayanlar
olarak dnersiniz.
Uhud bozgunu zerine m'minlere: "Kardelerinize dnn ve dinlerine
girin." diyen mnafklar hakknda nazil olmutur..265

dorusu O sizin mevlanz Allahtr Hayr

yardm edenlerin

en hayrlsdr!

150) Hayr sizin mevlanz Allahtr, dorusu O yardm

edenlerin en hayrlsdr.

kafirlerin
kalplerine
salacaz

Allaha irk kotuklar iin

korku
hibir delil
hakknda indirmedii eyi
ktdr
atetir Muhakkak onlarn varaca yer
zalimlerin
yeri
151) Yaknda hakknda hibir delil indirmedii eyi Allaha
irk kotuklar iin kafirlerin kalplerine korku salacaz.
Muhakkak onlarn varaca yer atetir, zalimlerin yeri ne
ktdr.
(*)Burada yce Allah mminlere, dmanlarna kar zafer mjdesi
vererek onlar teselli etmekte, heyecanlarn yattrmakta ve Allah'a
inanmann verdii moral gcnden yoksun olanlarn kalplerini ksa
zamanda korku saracan haber vermektedir. nk mrikler ne akl ne
de nakl hibir delile dayanmakszn, atalarndan intikal eden tamamen
btl bir inanla putlar Allah'a ortak komakta, onlardan yardm
istemekte ve onlar Allah ile mahlkat arasnda arac klmaktadr.

Sayfa 68

Allah sadk oldu elbette Andolsun ki
onlar ldryordunuz
size olan vaadinde
ylgnlk gsterdiiniz
ana kadar
Onun izni ile
isyan

emir konusunda ekiip

sevdiiniz

gsterdikten sonra
ederek
dnyay istiyordu kiminiz
Size eyi
Sizden
Sonra ahireti istiyordu kiminiz de
sizi snamak iin onlardan
sizi geri evirdi
nk yine de sizden
affetti
Andolsun ki
mminlere kar

ok ltufkardr
Allah
152) Andolsun ki Allah size olan vaadinde elbette sadk
oldu. Size sevdiiniz eyi gsterdikten sonra emir
konusunda ekiip isyan ederek ylgnlk gsterdiiniz ana
kadar Onun izni ile onlar ldryordunuz. Sizden kiminiz
dnyay istiyordu; kiminiz de ahireti istiyordu. Sonra sizi
snamak iin sizi onlardan geri evirdi. Andolsun ki yine de
sizden affetti; nk Allah mminlere kar ok ltufkardr.
Dahhk "inizden kimi dnyay istiyor, iinizden kimi de hireti
diliyordu." yet-i kerimesi hakknda der ki: Hz. Peygamber Uhud gn bir
grup mslmana: "Burada silhl olarak oklarnzla mslmanlar
koruyunuz. Yerinizde sebat etmek suretiyle onlarn iinin dzgn olmasn
salaynz." deyip bizzat kendisi izin vermedike yerlerinden
ayrlmamalarn emretti. Hz. Peygamber, o Uhud gn Ebu Sfyn ve
beraberindeki mriklerle karlap onlar bozguna uratnca o
yerletirdii okular bu durumu grdler ve ilerinden bazs: "Ganimet,
ganimet, ganimetleri karmayn." diye bararak yerlerinden ayrldlar.
Bazs da yerlerinden ayrlmyarak "Hz. Peygamber bize izin verinceye
kadar yerimizi terketmiyeceiz" dediler. te bunun hakknda "inizden
kimi dnyay istiyor, iinizden kimi de hireti diliyordu." yet-i kerimesi
nzil oldu. bn Mes'd der ki: Uhud gnne kadar Hz. Peygamber (a.s)'n
ashab iinde herhangi bir kimsenin dnyay ve dnyal ister olduunu
hissetmemitim.86

dnp
uzaklayordunuz

O zaman ki
sizi Resul
hi biriniz
bakmadan
cezalandryordu arkanzdan
ard halde
Bylece
cezasyla gam zerine gamla

size sizden gidene de

zlmeyesiniz
hakkyla

phesiz Allah isabet edene de

yaptklarnzdan
haberdardr
153) O zaman ki Resul arkanzdan sizi ard halde hi
biriniz dnp bakmadan uzaklayordunuz. Bunun zerine
Allah sizi gam zerine gam cezasyla cezalandryordu.
Bylece sizden gidene de size isabet edene de
zlmeyesiniz. phesiz Allah yaptklarnzdan hakkyla
haberdardr.
(*)Bu yet mslmanlann savan ikinci aamasndaki perian durumunu
tasvir etmektedir. Dmann svari birliinin arkadan vurmas ve Hz.
Peygamber'in ldrld haberinin yaylmas neticesinde panie kaplp
perian bir halde dalan slm ordusunun bir ksm tepeye doru karak
kurtulmaya alrken bir ksm da Medine ynnde kamtr. Hz.
Peygamber ise esiz bir metanet ve cesaret rnei gstererek yanndaki
kck bir grup ile birlikte dmana kar var gcyle savam ve "Ey
Allah'n kullan bana gelin" diye dalanlan etrafnda toplanmaya
armtr.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

arkasndan
zerinize
indirdii
Sonra
bir uyku bryordu gvenle o gamn
derde Dorusu bir grubu sizden grubu
Allaha zann ile

nefisleri
drmt de
cahiliyye zann besliyorlard

haksz yere

bize var m?
diyorlard ki

Bu iten
btn iler Muhakkak ki
De ki
bir ey

gizledikleri eyi

tamamen Allaha aittir
diyorlard
sana aklamayp da
lerinde
bir ey

Bu iten
bize

ayet De ki
olsayd burada ldrlmezdik

giderlerdi evlerinizde de olsanz

ldrlmeleri
haklarnda
yazlm
Bu, Allahn imtihan etmesi yatacaklar yerlere
temizlemesi iindir

ve sinelerinizdekini


Elbette ki Allah kalplerinizdekini
sinelerde olan

hakkyla bilendir!
154) Sonra o gamn arkasndan zerinize indirdii gvenle
sizden bir grubu uyku bryordu. Dorusu bir grubu da
nefisleri derde drmt de Allaha haksz yere zann
besliyorlard cahiliyye zann ile diyorlard ki: Bu iten bize
bir ey var m? De ki: Muhakkak ki btn iler tamamen
Allaha aittir. lerinde gizledikleri eyi sana aklamayp
da: Bu iten bize bir ey olsayd burada ldrlmezdik.
diyorlard. De ki: ayet evlerinizde de olsanz haklarnda
ldrlmeleri yazlm olan kimseler yatacaklar yerlere
giderlerdi. Bu, Allahn sinelerinizdekini imtihan etmesi ve
kalplerinizdekini temizlemesi iindir. Elbette ki Allah
sinelerde olan hakkyla bilendir.

Sayfa 69

( 154)

( 155)

(156)

(157)

Uhud gn korku iddetlendiinde Reslullh'la birlikte kendimi

gryordum ki Allah zerimize bir uyku gndermi; iimizden enesi
gsne dmeyen kalmamt. Allah'a yemin ederim ki Muattib ibn
Kueyr'in szn iitiyorum ama iittiim sanki bir rya gibiydi. Onun
""Bize bu iten bir ey olsayd burada ldrlmezdik." dediini duydum
ve bu sz ondan ezberledim. Sonra bunun hakknda Allah Teal "Onlar,
sana aklyamyacaklarn ilerinde saklyorlar. Diyorlar ki: "Bize bu iten
bir ey olsayd burada ldrlmezdik...." yetini indirdi.266

gibi olmayn! iman edenler

Ey
zaman kardeleri iin
diyen kafirler

veya yeryznde
ktklar

lmezler Yanmzda
olsalard gazaya
bunu Allah klsn

ldrlmezlerdi veya

phesiz Allahtr kalplerinde bir hasret

Dorusu Allah ldren de
yaatan da

hakkyla grendir! yaptklarnz

gn iinizden geri dnenleri

Dorusu

kaydrmak
karlat

ordunun
kazandklar
baz
eytan

istedi

onlardan
Allah affetti
Andolsun ki
Halimdir
afurdur
phesiz Allah

156) Ey iman edenler, yeryznde sefere veya gazaya

ktklar zaman kardeleri iin: Yanmzda olsalard
lmezler veya ldrlmezlerdi. diyen kafirler gibi olmayn.
Allah bunu kalplerinde bir hasret klsn. phesiz yaatan
da ldren de Allahtr. Dorusu Allah yaptklarnz
hakkyla grendir.

155) Dorusu iki ordunun karlat gn iinizden geri

dnenleri eytan kazandklar baz eyler sebebiyle
kaydrmak istedi. Andolsun ki Allah onlardan affetti.
phesiz Allah afurdur, Halimdir.

Allah yolunda

ldrlr Andolsun ki


ve Allahn
mafireti lrseniz veya
onlarn


daha hayrldr
rahmeti
topladklarndan

Asm ibn Kuleyb'in babasndan rivayetinde o yle anlatyor: Hz. mer

Cuma gn hutbede Al-i mrn' okudu. Hutbede bu sreyi okumay da
severdi. "ki ordu karlat gn iinizden geri dnenler yokmu..."
yetine gelince yle dedi. Uhud gn bozulduk. Ben de kaanlar
arasndaydm. Daa ktm, adeta da keileri gibi srayarak ktm
gryordum. "Muhammed ldrld." diyorlard. Ben: "Kim
Muhammed ld derse ldrrm." dedim. Nihayet hepimiz dada
toplandk, bir araya geldik ve iki ordu karlat gn iinizden geri
dnenler yok mu; irtikb etmi olduklar baz eyler yznden eytan
onlarn ayaklarn kaydrmak istedi.." yeti nazil oldu.267

157) Andolsun ki Allah yolunda ldrlr veya lrseniz,

Allahn mafireti ve rahmeti onlarn topladklarndan daha
hayrldr.
(*)Allah yolunda savarken ldrlen yani ehit edilen veya
kendiliinden len kimseler iin Allah'n ltfedecei balama ve rahmet
phe yok ki hayatta kalanlarn zevklerini tatmin etmek iin
biriktirecekleri mal, para ve elde edecekleri makamdan ok daha iyidir.
Yce Allah bunu yemin ederek haber vermektedir. nk byle bir lm,
mminin gnahlarnn silinmesine ve makamnn ykselmesine vesile olur.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

Sayfa 70

hyanet
Hibir nebinin

mmkn deildir
ettii gelir
hainlik ederse
Her kim
etmesi
Sonra da kyamet gn o hyanet

eyle
kazand
nefse her tamamen denir
zulmedilmezler

Onlar

161) Hibir nebinin hyanet etmesi mmkn deildir. Her

kim hainlik ederse, kyamet gn o hyanet ettii eyle
gelir. Sonra da her nefse kazand tamamen denir. Onlar
zulmedilmezler.

yet-i kerime, Bedir gn ganimetler arasnda kaybedilip bulunmayan

krmz bir kadife sebebiyle nazil olmutur. Peygamber (a.s) birlikle
bulunanlarn bazlar yle dedi: Peygamber (a.s) bunu alm olabilir.
Bunun zerine bu yet-i kerime nazil oldu.87

( 158)

( 159)



(160)

( 161)

(162)

( 163)

rzasna

uyan kimse gibi olur mu?

Allahn
gazabyla
dnen kimse
Allahn
Oras ne kt
Cehennem
ve varaca yer
bir dn yeridir

162) Allahn rzasna uyan kimse, Allahn gazabyla dnen

ve varaca yer Cehennem olan kimse gibi olur mu? Oras
ne kt bir dn yeridir.

( 164)

Allah katnda
derece derecedirler?!
Onlar

hakkyla grendir phesiz Allah

yaptklarn

(165)

ldrlseniz de lseniz de Andolsun ki

toplanacaksnz

ancak Allaha
158) Andolsun ki lseniz de ldrlseniz de ancak Allaha
toplanacaksnz.

sen
Allahn

rahmeti

sebebiyle
olsaydn
eer onlara yumuak davrandn

dalrlard kalpli
kat

kaba

ve onlar
Artk affet

elbette etrafndan
onlarla istiare et onlar iin balanma dile

Azmettiin
zaman hususunda

Elbette Allah
artk Allaha
tevekkl et
tevekkl edenleri
sever
159) Allahn rahmeti sebebiyle sen onlara yumuak
davrandn; eer kaba, kat kalpli olsaydn elbette etrafndan
dalrlard. Artk onlar affet ve onlar iin balanma dile.
hususunda onlarla istiare et. Azmettiin zaman da, artk
Allaha tevekkl et. Elbette Allah tevekkl edenleri sever.
Kelb'nin Ebu Salih'ten, onun da bn Abbs'tan rivayetine gre "i
hakknda onlarla istiare et." yet-i kerimesi Hz. Ebu Bekr ve Hz. mer
hakknda nazil olmutur.268

galip
Allah size yardm ederse


sizi yardmsz brakrsa

kimse size gelemez
ondan
size yardm edebilir?
kim

tevekkl etsinler
ancak Allaha
sonra
Mminler

160) Allah size yardm ederse, kimse size galip gelemez;
sizi yardmsz brakrsa, ondan sonra size kim yardm
edebilir? Mminler de ancak Allaha tevekkl etsinler.

163) Onlar Allah katnda derece derecedirler. phesiz Allah

yaptklarn hakkyla grendir.

Allah ltufta bulundu

Andolsun ki
gndermekle
mminlere
aralarndaki

okuyor kendilerinden olan
Resul
onlar arndryor
Onun ayetlerini Onlara
hikmeti kitap ile
ve onlara retiyor
bir

bundan nce

iindeydiler Oysa

apak
sapklk
164) Andolsun ki Allah mminlere aralarndaki
kendilerinden olan Resul gndermekle ltufta bulundu.
Onlara Onun ayetlerini okuyor, onlar arndryor ve onlara
kitap ile hikmeti retiyor. Oysa bundan nce apak bir
sapklk iindeydiler.
bn Abbs'tan rivayet edildiine gre "Bir peygamber iin emanete ihanet
etmek olacak ey deil." yet-i kerimesi Bedr gn ganimetlerinden
kaybolan krmz bir kadife hakknda nazil olmutur. Baz insanlar
"Herhalde Hz. Peygamber almtr." dedi ve bu konuda sz oald da
Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.88

Dorusu isabet size musibet edince mi

nereden? dediniz ki katna urattnz


kendinizdendir


O Deki
Bu
kadirdir her eye


phesiz Allah
165) Dorusu iki katna urattnz musibet size isabet
edince mi: Bu nereden? dediniz. De ki: O
kendinizdendir. phesiz Allah her eye kadirdir.
bni Eb Hatim, mer b el-Hattab'dan yle dediini rivayet etmektedir:
Bedir gn yaptklar sebebiyle Uhud gn cezalandrldlar. nk onlar
Bedir'de aldklar esirler karlnda fidye almlard. Bu bakmdan
onlardan yetmi kii ldrlm, Resulullah (a.s.)'n arkadalar kam,
Hz. Peygamberin n dii krlm ve bandaki mifer paralanm, yzne
kan akmt. Bunun zerine Yce Allah, "Byle iken balarna iki katn
getirdiiniz bir musibet..." buyruu, "De ki: O kendinizdendir" buyruuna
kadar nazil oldu. (Hz. mer) der ki: "Kendinizden" ile kast, sizin fidye
aln anzdr.89

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

karlat gn size isabet eden de

Allahn izniyle
ki ordunun


mminleri
belirlemek iindir
166) ki ordunun karlat gn size isabet eden de ancak
Allahn izniyle mminleri belirlemek iindir.

mnafklar
ortaya koymak iindir
Gelin Bir de kendilerine denildii zaman
savunun ya da Allah yolunda

savan
sava (olacan) bilseydik Eer biz diyen
o kfre Onlar elbette size uyardk!?

imandan ok

yakndrlar
gn
olmayan azlaryla sylerler
hakkyla bilir
phesiz Allah Kalplerinde
gizlediklerini

167) Bir de kendilerine: Gelin Allah yolunda savan ya da
savunun denildii zaman: Eer biz sava (olacan)
bilseydik elbette size uyardk diyen mnafklar ortaya
koymak iindir. Onlar o gn imandan ok kfre
yakndrlar. Kalplerinde olmayan azlaryla sylerler.
phesiz Allah gizlediklerini hakkyla bilir.

dediler Onlar yle kimselerdir ki

bize Eer oturduklar halde kardeleri iin
De ki
ldrlmezlerdi?! itaat etselerdi

lm
kendinizden

uzaklatrn
Doru
kimselerseniz
168) Onlar yle kimselerdir ki oturduklar halde kardeleri
iin: Eer bize itaat etselerdi ldrlmezlerdi dediler. De
ki: Doru kimselerseniz lm kendinizden uzaklatrn.
(*)Geen yetler, Uhud savanda m'minlerin yenilgiye uramasnn
sebebi akland. O gn mnafklarn kfre daha yakn bulunduklar ve
nihayet ilh irdenin ne yolda tecelli ettii ve edecei belirtildi. lmden
kamann veya korkmann fazla bir yarar salamyaca hatrlatlarak
imndan gelen bir cesaretin her zaman iin faydal olacana iaret edildi.

ldrlen kimseleri
sanmayn



Aksine
sakn ller Allah yolunda
rzklanrlar
Rableri katnda
diridirler
169) Allah yolunda ldrlen kimseleri sakn ller
sanmayn. Aksine (onlar) diridirler; Rableri katnda
rzklanrlar.

kendilerine verdikleri ile ferah iindedirler

mjdelemek isterler


fazlndan

Allahn
olanlar kendilerine katlmam
olmadn

hibir korku

arkalarndan


onlarn zlmeyeceklerini


170) Allahn fazlndan kendilerine verdikleri ile ferah
iindedirler, arkalarndan kendilerine katlmam olanlar
iin hibir korku olmadn ve onlarn zlmeyeceklerini
mjdelemek isterler.
bn Abbs'tan rivayette Allah'n Resl (a.s) yle buyurmutur: Uhud'da
kardeleriniz isabet alp lnce Allah Teal onlarn ruhlarn alp yeil
kularn iine koydu. Bu kular cennet nehirlerine gelir, cennet
meyvelerinden yer ve arn glgesinde altndan kandillere gelir orada
dinlenirler. O ehidler yeme-imelerinin holuunu, kaldklar yerlerin
gzelliini grnce: "Keke bu durumumuzu arkada kalan kardelerimize
iletecek birisi olsa da kardelerimiz Rabbmzn bize neler yapmakta
olduunu bir bilseler" dediler de Allah Teal: "Bunu onlara ben
ulatrrm." buyurup bu yet-i kerimeleri indirdi.269

Sayfa 71

(166)

( 167)

(168)

( 169)

(170)

( 171)

( 172)

(173)

Allahn
nimeti mjdesiyle sevinirler



zayi kukusuz Allahn
ve ltf ile

mminlere olan
mkfatn
etmeyecei
171) Onlar Allahn nimeti ve ltfu ile ve kukusuz Allahn
mminlere olan mkfatn zayi etmeyecei mjdesiyle de
sevinirler.

Allahn davetine uydular

Onlar ki

kendilerine dokunduktan sonra
ve Resuln
kimseler iyilik eden

Bunlardan
yara

ok
bir ecir vardr!
ve saknan iin ok
byk
172) Onlar ki kendilerine yara dokunduktan sonra, Allahn
ve Resuln davetine uydular. Bunlardan iyilik eden ve
saknan kimseler iin ok byk bir ecir vardr.
Rivayete gre Uhud'da olanlar olduktan sonra Hz. Peygamber, Rabbinin
iaretiyle ashabn yaral yaral, yorgun argn Mekke'ye dnmekte olan Ebu
Sfyn' takibe ard. Bu sefere sadece Uhud'a katlanlarn gelmesi
istendi ve sadece onlara gelme izni verildi. Hamru'l-Esed'e kadar gittiler
ve Ebu Sfyn'n Mekke ynnde uzaklatndan emin olunca Medine-i
Mnevvere'ye geri dndler. te bu sefere katlanlar hakknda Allah
Teal bu yet-i kerimeyi indirmitir.90

Onlar kendilerine dediklerinde

kimselerdir ki


Muhakkak ki insanlar

insanlar
yle
bu onlarn onlardan korkun!

size toplad
bize yeter

dediler imann artrr da artrd

vekildir
o ne gzel Allah
173) Onlar yle kimselerdir ki, insanlar kendilerine:
Muhakkak ki insanlar size kar (ordu) toplad; onlardan
korkun dediklerinde bu onlarn imann artrr da: Allah
bize yeter, o ne gzel vekildir dediler.
(*)Geen yetler, Allah yolunda ehit olanlarn makam ve dereceleri,
Allah katndaki azizlikleri akland. Bununla, nefis ve dman esaretinde
erefsiz bir hayat srmektense, ruh ve vicdan hrriyetinin tertemiz havas
iinde gnl dolu bir imnla Allah yolunda, din uruna lmenin stn bir
erefe, saadet dolu bir hayata kap atna inanarak lmenin ok hayrl
olacana iaret edildi.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

( 174)

(175)

Sayfa 72

kfr satn alanlar

ki
Elbette


Allaha zarar veremezler

imana karlk
bir azap vardr!

Dorusu onlar iin hibir eyle
ok ackl
177) Elbette ki imana karlk kfr satn alanlar Allaha
hibir eyle zarar veremezler. Dorusu onlar iin ok ackl
bir azap vardr.

(177)

asla Kafirler
zannetmesinler

kendileri bir hayr
onlara mhlet vermemizi
Onlara mhlet veriyoruz ancak iin

phesiz ki onlar iin gnahlarn artmas iin
azap vardr!
alaltc bir

( 178)

178) Kafirler, onlara mhlet vermemizi kendileri iin asla bir

hayr zannetmesinler. Onlara ancak gnahlarn artmas iin
mhlet veriyoruz. phesiz ki onlar iin alaltc bir azap
vardr.

( 176)

(179)

(180)

Allahn
nimeti Bunun zerine dndler
hi bir ktlk dokunmadan

ltfuyla

phesiz Allahn rzasna

uydular
ok byk
ltuf
sahibidir Allah
174) Bunun zerine kendilerine hibir ktlk
dokunmadan Allahn nimeti ve ltfuyla dndler; nk
Allahn rzasna uydular. phesiz Allah ok byk ltuf
sahibidir.
bn Merdye'nin Eb Rfi'den rivayetine gre ise Hz. Peygamber (a.s)
Hz. Ali'yi bir grup sahb ile Ebu Sfyn' takibe yollad ve bunlar yolda
Huza'dan bir bedeviye rastlayp Ebu Sfyn hakknda bilgisi olup
olmadn sordular. O da Ebu Sfyn'n toparlanp yeniden zerlerine
gelmekte olduunu syleyince "Allah bize yeter, O ne gzel Vekl'dir."
dediler de bu yet-i kerime nazil oldu.270

korkutur

eytandr ki

te o ancak
onlardan
korkmayn kendi velilerini
mmin
iseniz eer
benden korkun!
175) te o eytandr ki ancak kendi velilerini korkutur; eer
mmin iseniz onlardan korkmayn, benden korkun.

koanlar

seni zmesin


zarar veremezler

nk onlar Kfrde

Allah diliyor hibir eyle
Allaha
ahirette
hibir nasip
onlara vermemeyi
bir azap
ok byk

Dorusu onlar iin
vardr
176) Kfrde koanlar seni zmesin; nk onlar Allaha
hibir eyle zarar veremezler. Allah ahirette onlara hibir
nasip vermemeyi diliyor. Dorusu onlar iin ok byk bir
azap vardr.
Kitap ehli iman etmeyince bu, Raslullah (a.s)a ar geldi. nk insanlar
onlarn yaptklarna bakyor ve: Bunlar kitap ehlidir, diyorlard. Eer
Muhammed'in syledii doru olsayd elbette ona uyarlard, Bunun
zerine: "... seni zmesin" yet-i kerimesi nazil oldu.271

mminleri
brakacak Allah deildir


hal zere bulunduunuz zerinde

deildir
iyiyi


ktden

ayrmakszn
Fakat
gayb da

bildirecek
Allah
dilediini
Resullerinden

seer
Allah
Allaha da O halde iman edin!
Resullerine
sizin saknrsanz ve iman eder Eer
de
ok byk
bir ecir vardr
iin
179) Allah iyiyi ktden ayrmakszn mminleri zerinde
bulunduunuz hal zere brakacak deildir. Dorusu Allah
size gayb da bildirecek deildir. Fakat Allah Resullerinden
dilediini seer. O halde Allaha da Resullerine de iman
edin. Eer iman eder ve saknrsanz sizin iin ok byk
bir ecir vardr.
bn Abbs'dan gelen bir rivayet; Kurey: "Ey Muhammed, sen, senin
dinine tbi olanlarn cennette ve Allah'n onlardan honut, sana aykr
gidenin de cehennemde ve Allah'n ona kar fkeli olduunu
sylyorsun, deil mi? O halde bize haber ver bakalm; sana kimler iman
edecek, kimler iman etmiyecek?" dediler de Allah Teal bu yet-i kerimeyi
indirdi.91

cimrilik edenler


zannetmesinler

Allahn kendilerine verdii eylerde
daha hayrl olduunu

bunun ltfundan
onlar iin erdir
bu Aksine
kendileri iin
cimrilik
boyunlarna dolanacaktr

phesiz
Kyamet
gn ettikleri ey
Allahndr
ve yerin
gklerin

miras

yaptklarnzdan
Elbette ki Allah
hakkyla haberdardr!
180) Allahn kendilerine ltfundan verdii eylerde cimrilik
edenler, bunun kendileri iin daha hayrl olduunu
zannetmesinler. Aksine bu onlar iin erdir. Kyamet gn
cimrilik ettikleri ey boyunlarna dolanacaktr. phesiz
gklerin ve yerin miras Allahndr. Elbette ki Allah
yaptklarnzdan hakkyla haberdardr.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

Sayfa 73

szlerini
Allah iitmitir
Dorusu

fakirdir Allah Dorusu

diyen kimseleri
Elbette ki o yazacaz da

zenginiz!?
biz

ve nebileri ldrmelerini dediklerini

azab

Tadn diyeceiz
haksz yere
yakc

181) Dorusu Allah fakirdir, biz zenginiz diyen

kimselerin szlerini Allah iitmitir. Elbette ki o dediklerini
ve nebileri haksz yere ldrmelerini yazacaz da: Tadn
yakc azab diyeceiz.

ellerinizle hazrladnz
eyler te bu
kullarna asla zulmetmez
phesiz Allah
182) te bu ellerinizle hazrladnz eyler sebebiyledir.
phesiz Allah kullarna asla zulmetmez.

sz ald
Allah Dorusu
Onlar dediler ki

hibir resule
inanmamamz iin
bizden
yiyecei bir kurban
getirinceye kadar

size gelmilerdi Elbette ki De ki

atein
apak delillerle
benden nce
Resuller
ldrdnz? niin sylediiniz ve eylerle
kimseler idiyseniz
onlar
Doru
183) Onlar dediler ki: Dorusu hibir Resule atein
yiyecei bir kurban getirinceye kadar inanmamamz iin
Allah bizden sz ald. De ki: Elbette ki benden nce size
resuller apak delillerle ve sylediiniz eylerle gelmilerdi.
Doru kimseler idiyseniz onlar niin ldrdnz?
Bu yet-i kerime Ka'b ibn'l-Eref, Ka'b ibn Esed, Mlik ibnu's-Sayf (veya
ibnu'd-Dayf), Vehb ibn Yahuz, Zeyd ibnu't-Tbt, Finhs ibn Azr,
Huy ey ibn Ahtab ve benzeri dier Yahudiler hakknda nazil olmutur.
"Ey Muhammed, Sen Allah'n elisi olduunu, sana Allah'n kitab
indirdiini iddia ediyorsun. Allah "Bize, gkten hafif bir sesle gelecek bir
atein yiyecei bir kurban getirmedike hibir peygambere inanmamamz
hususunda" bizden Tevrat'ta sz almt. Eer bize bunu getirirsen seni
tasdik ederiz." dediler de Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.272

elbette seni yalanlarsa

Buna ramen

senden nce
Resuller de

yalanlanmlard
kitap
ve sahifeler ak deliller
gelen
aydnlatc
184) Buna ramen seni yalanlarsa elbette senden nce ak
deliller, sahifeler ve aydnlatc kitap ile gelen Resuller de
yalanlanmlard.
(*)Yukarda geen yetler, Kitap ehli ile mriklerin kfrde inat etmeleri
ve Mslmanlara incitici anlamda dil uzatmalar sz konusu edildi. Bunca
insann doru yola girmemelerinin Reslllah' iin iin zd
belirtilerek, her gelen peygamberin bu tr sz ve davranlara maruz
kald hatrlatld. Hatt baz peygamberlerin ldrldne dikkat
ekilerek tesellide bulunuldu.

lm
tadacaktr nefis Her
ecirleriniz tamamen denecektir
Muhakkak

uzaklatrlr

Her kim
kyamet gn
Cennete konulursa
ve o ateten
hayat
deildir kurtulmutur muhakkak
aldatc bir metadan
baka bir ey Elbette ki

( 181)

( 182)
(183)

( 184)

( 185)

(186)

185) Her nefis lm

ecirleriniz tamamen
uzaklatrlr
ve
kurtulmutur. Elbette
baka bir ey deildir.

tadacaktr. Muhakkak kyamet gn

denecektir. Her kim o ateten
Cennete
konulursa
muhakkak
ki dnya hayat aldatc bir metadan

De ki: Size mvekkel lm melei cannz alacak..." (Secde, 32/11) yeti

nazil olunca "Ey Allah'n elisi, Adem olunun lm ile ilgili bu yet
geldi. Peki cinlerin, kularn hayvanlarn lmnn zikri nerede? Onlar
nasl lrler?" dediler de bu yet-i kerime nazil oldu.92

ve
Mallarnz imtihan edileceksiniz



duyacaksnz

canlarnz hususunda

ve sizden nce
kitap
verilen

ok eziyet mriklerden
kimselerden
ite
ve saknrsanz sabreder
Dorusu
ilerdendir!? azmedilmesi gereken

bu
186) Mallarnz ve canlarnz hususunda imtihan
edileceksiniz ve sizden nce kitap verilen kimselerden ve
mriklerden ok eziyet duyacaksnz. Dorusu sabreder ve
saknrsanz ite bu azmedilmesi gereken ilerdendir?
(*)Burada mminlerin, Allah'n kendilerine ltfettii mal ve can
konusunda denenip snanacaklar, daha nce kendilerine kitap verilmi
olan yahudi ve hristiyanlarla putperest mrikler tarafndan birok
eziyetlere ve skntlara, zellikle szl saldrlara mruz kalacaklar haber
verilmekte, mminlerden bu skntlara kendilerini hazrlamalar, olaylan
sabr ve metanetle karlamalar, Allah'n rzsna aykn davranlardan
saknmalar istenmektedir.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

( 187)

(188)

( 189)
( 190)

(191)

(192)

(193)

(194)

kesin bir sz
Allah almt
Hani

Onu aklayacaksnz kitap

verilenlerden
attlar onu gizlemeyeceksiniz! ve insanlara
Onlar
ve onu srtlarnn
arkasna
o ey ktdr! onu az bir deer satn aldlar
Satn aldklar

ne
187) Hani Allah kitap verilenlerden: Onu mutlaka
insanlara aklayacaksnz ve onu gizlemeyeceksiniz diye
kesin bir sz almt. Onlar ise onu srtlarnn arkasna
attlar ve ona karlk onu az bir deer satn aldlar. Satn
aldklar o ey ne ktdr.

sevinen

sakn sanma!


vlmekten

holananlar

Yaptklaryla
Onlarn zannetme
yapmadklaryla

Onlar iin azaptan

kurtulacaklarn
ackl bir azap vardr
188) Yaptklaryla sevinen, yapmadklaryla vlmekten
holananlar sakn (kurtulmu) sanma. Onlarn azaptan
kurtulacaklarn zannetme. Onlar iin ok ackl bir azap
vardr.
Yahudiler, Hz. Peygamber (a.s)'n (Tevrat'ta zikredildiini bulduklar)
ismini gizlediler ve buna sevindiler, bir de kendilerini tezkiye ediyor ve
"Biz oru, namaz ve zekt ehliyiz, biz brahim'in dini zereyiz." diyorlar,
kendilerini bununla avutarak Muhammed (a.s)'n peygamberliini inkrda
az birlii ettiklerine seviniyor, bu vasflaryla vlmek istiyorlard. te
bunlar hakknda Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.273

Gklerin de

mlk
Allahndr
her eye


Muhakkak ki Allah yerin de
kadirdir
189) Gklerin de yerin de mlk Allahndr. Muhakkak ki
Allah her eye kadirdir.
(*)Geen yetler, gerek Kitap ehlinin, gerekse mriklerin slm'a kar
olumsuz yndeki sz ve davranlarndan ve slm'n da onlara kar
bar bir yol takip etmesinden sz edildi. Bu arada snnetullah'a
dikkatler ekildi. Hak ve btl mcadelesinin l ve metoduna iaret
edilerek ar gitmenin hi kimseye yarar salamiyacaina iaret edildi.

Sayfa 74

gklerin

yaratlnda
Kukusuz

gecenin
ard ardna gelmesinde

ve yerin
akl sahipleri
ayetler vardr ve gndzn
iin
190) Kukusuz gklerin ve yerin yaratlnda, gecenin ve
gndzn ard ardna gelmesinde, akl sahipleri iin ayetler
vardr.
bn Cubeyr'in bn Abbs'tan rivayetine gre Kurey mrikleri
Yahudilere: "Musa size ne (mucize) getirdi?" diye sordular. Onlar: "As ve
yedi beyz mucizelerini getirdi." dediler. Hristiyanlara sordular:" sa size
ne mucize getirdi?", onlar da: "Anadan doma kr ve alatenliyi iyiletirir
ve lleri diriltirdi." dediler." Bunun zerine Hz. Peygamber (a.s)'e
geldiler ve: "Rabbna dua et, bizim iin Safa tepesini altna evirsin."
dediler de Rabbna dua etti ve bu yet-i kerime nazil oldu.93

ayakta iken Allah zikrederler

Onlar ki

yanlar zerinde yatarken


otururken
gkler ile

yaratl
dnerek

sen yaratmadn

Rabbimiz yerin

artk bizi seni tesbih ederiz
bouna
bunlar
ate azabndan

koru
191) Onlar ki, ayakta iken, otururken, yanlar zerinde
yatarken Allah zikrederler ve gkler ile yerin yaratl
hakknda dnerek: Rabbimiz sen bunlar bouna
yaratmadn, seni tespih ederiz, artk bizi ate azabndan
koru.

atarsan

kimi
dorusu sen
Rabbimiz

hakir etmisindir
muhakkak atee
yardmclar
elbette zalimlerin yoktur
192) Rabbimiz, dorusu sen kimi atee atarsan onu
muhakkak hakir etmisindir, elbette zalimlerin yardmclar
da yoktur.

iittik
dorusu biz Rabbimiz dorusu biz
iman edin
imana
aran bir daveti

Rabbimiz hemen iman ettik Rabbinize


rt gnahlarmz artk bizim bala
iyilerle beraber bizi ldr ktlklerimizi
193) Rabbimiz dorusu biz: Rabbinize iman edin. diye
imana aran bir daveti iittik ve hemen iman ettik.
Rabbimiz
artk
bizim
gnahlarmz
bala,
ktlklerimizi rt ve bizi iyilerle beraber ldr.

bize vaad ettiin eyi

bize ver Rabbimiz
gn rsva etme
Resullerine

dnmezsin

elbette ki sen
kyamet
vaadinden
194) Rabbimiz bize Resullerine vaad ettiin eyi bize ver
ve bizi kyamet gn rsva etme, elbette ki sen vaadinden
dnmezsin.
(*)Bu yetler bir nceki yette aklselim sahiplerinin cehennem azabndan
Allah'a snmalarnn ve kendilerini ondan korumas iin dua etmelerinin
nedenini aklayc mahiyettedir. 192. yette, cehenneme girenlerin
zalimler olduuna iaret edilmekte, bu sebeple hirette hibir
yardmclarnn bulunmayaca ve rezil olacaklar bildirilmektedir. 193.
yette "daveti" diye tercme edilen "mnd"den maksat Hz.
Peygamber veya Kur'an'dr. nsanlar Allah'a iman etmeye ard iin
kendisine bu sfat verilmitir.

Cz 4 Sure 3

Al-i mran Suresi

phesiz ben Rableri icabet etti

sizden amelini
alann
karmayacam
ki
kadn olsun erkek olsun
hibir
Hicret eden
baznzdandr

baznz
eziyet edilen yurtlarndan
karlan

savaan
yolumda

ve ldrlen

onlarn

rteceim
kimseler var ya

ve elbette onlar koyacam
ktlklerini
nehirler altndan

akan
Cennetlere

Dorusu Allah Bu Allahtan

mkafattr
mkafat
en gzel

katndandr
195) Rableri icabet etti: phesiz ben erkek olsun kadn
olsun ki baznz baznzdandr- sizden hibir alann
amelini boa karmayacam. Hicret eden, yurtlarndan
karlan, yolumda eziyet edilen, savaan ve ldrlen
kimseler var ya; onlarn ktlklerini rteceim ve elbette
onlar altndan nehirler akan Cennetlere koyacam. Bu
Allahtan mkafattr. Dorusu en gzel mkafat Allah
katndandr.
Tirmizi'nin bn Ebi mer kanalyla mm Seleme'den rivayetine gre o:
"Ey Allah'n elisi, Allah Teal'nn, kadnlarn hicretiyle ilgili bir ey
zikrettiini iitmiyorum." demi de bunun zerine Allah Teal: "Rablar
onlara yle icabet etti" yetini indirmitir.274

dnp durmalar
seni aldatmasn!

beldelerinde Kafirlerin
196) Kafirlerin
aldatmasn.

beldelerinde

dnp

durmalar

seni

onlarn sonrasnda Az bir

geimlik

Dorusu oras ne
Cehennemdir
varacaklar yer
bir yataktr kt
197) Az bir geimlik sonrasnda onlarn varacaklar yer
Cehennemdir. Dorusu oras ne kt bir yataktr.

iin de Rablerinden saknanlar

Fakat

nehirler altndan

akan
Cennetler

vardr ki bu ilerinde kalc olduklar
Allah katnda olan eyler
Allah katndandr
yilik yapanlar iin daha hayrldr

198) Fakat Rablerinden saknanlar iin de altndan nehirler

akan ve ilerinde kalc olduklar Cennetler vardr ki bu,
Allah katndandr. yilik yapanlar iin Allah katnda olan
eyler daha hayrldr.
(*)Hz. Peygamber'in ahsnda mminleri teselli etmekte ve kfirlerin
yeryznde nimetler ierisinde dolamalarna aldanmamalarn tavsiye
etmektedir. nk onlara verilen nimetler ne kadar ok olursa olsun
geici olup yok olmaya mahkmdur; bu sebeple Allah katnda hibir
deeri yoktur. Nitekim 197. yette kfirlere verilen nimetlerin az bir
dnya meta olduu ifade edilmi, daha sonra da varacaklar yerin
cehennem olduu bildirilerek dnya metann kfirler iin cehennem
azabna sebep olduuna iaret edilmitir. 178. yette de "Onlara
verdiimiz frsat ancak gnahlarn arttrmaya yaryor" buyurulmutur.
Oysa 198. yette ifade buyuruldtu gibi rablerine kar itenlikle kulluk
eden mminlere hirette srekli olarak iinde yaayacaklar cennet
nimetleri verilecektir. phesiz ki bu ltuf dnyada kfirlere geici olarak
verilen nimetlerden ok daha iyidir.

Sayfa 75

( 195)

(196)

( 197)

(198)

( 199)

(200)

kimseler
kitap ehlinden

Dorusu

indirilene
Allaha iman eden
vardr
korktuklar
kendilerine indirilene
size
ayetlerini
satmazlar

Allahtan iin
onlar var ya te az bir bedel ile ayetlerini

Rableri katndadr
onlarn ecirleri


ok abuk grendir
phesiz Allah
hesab
199) Dorusu kitap ehlinden, Allaha, size indirilene ve
kendilerine indirilene iman eden kimseler vardr. Allahtan
korktuklar iin Allahn ayetlerini az bir bedel ile satmazlar.
te onlar var ya, onlarn ecirleri Rableri katndadr.
phesiz Allah hesab ok abuk grendir.
Cabir ibn Abdullah'tan: Allah'n Resl (a.s) bir gn ashabna: "kn ve
bir kardeiniz zerine cenaze namaz kln." buyurdu ve bize drt tekbirle
cenaze namaz kldrp "Bu zerine cenaze namaz kldmz Neci
Ashame'dir." buyurdu. Mnafklar: "u adama bakn, hi grmedii dinsiz
bir Hristiyan zerine cenaze namaz klyor" dediler de Allah Teal bu
yet-i kerimeyi indirdi.94

sabredin
iman edenler
Ey
saknn nbet tutun sabrda yarn!
kurtulua erersiniz!
umulur ki Allahtan

200) Ey iman edenler, sabredin, sabrda yarn. Nbet

tutun ve Allahtan saknn; umulur ki kurtulua erersiniz.
(*)Al-i mrn sresinin zellikle ba taraflarnda tevhd, nbvvet ve
hiret gibi dinin esaslarn oluturan itikad konularda aklamalar
yaplm, daha sonra hac, cihad ve benzeri ameli konulara deinilip
kullarn bunlar yerine getirmekle ykml olduklarn bildirilmi, son
yetinde de bu grevlerin yerine getirilebilmesi iin kullarn yapmalar
gerekenler zerinde durulmutur. nk bu grevler kulun ya sadece
kendisiyle ilgilidir veya kendisiyle bakalar arasnda gereklemektedir.
Yce Allah kulun sadece kendisini ilgilendiren ykmllkler iin kula
sabrl olmasn tavsiye ederken; kendisiyle bakalar arasnda
gerekleecek olanlar iin de msbereyi yani kararllkla direnmeyi
emretmektedir. Mesel dmana kar cihad ederken ondan daha fazla
direnmesini ve ona galip gelmesini istemektedir. Dmann anszn
saldrp mslmanlan gafil avlamasn ve onlar imha etmesini nlemek
iin de snr boylarnda nbet tutmalar ve dmana kar daima dikkatli
olmalar uyarsnda bulunmaktadr. Hz. Peygamber de birok hadiste
mminlerin dmanlarna kar uyank olmalarn, snrda bekleyerek
dman saldrlarm nlemelerini emretmi, bunu yapanlarn Allah katnda
byk mkfata ereceklerini ve cehennem ateinden kurtulacaklarn
haber vermitir.

Cz 4 Sure 4

Nisa Suresi

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)
4 NSA SURES

Kur'an- Kerim'in 4. suresi. 176 ayet, 3745 kelime ve 14535

harften ibarettir. Faslas elif, lm, mim ve nun harfleridir.
Medeni surelerden olup, nzl sras Mmtehine suresinden
sonra gelmektedir. Baz blmlerinde kadnlarla alakal
hkmlerden bahsedildii iin bu ad almtr. Bakara suresinden
sonra Kur'an'n en uzun suresidir. Hz. ie'den rivayet edildiine
gre Resulullah (a.s) yle buyurmutur: Kur'an'n yedi uzun
suresini kim renip bellerse, o kii bilgin saylr"275 buyurmutur.
Nisa suresi de bu sureler arasndadr.

Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Rabbinizden saknn insanlar

Ey

ve tek bir
nefisten
sizi yaratan

her treten
ve eini
ondan yaratan
saknn kadn pek ok erkek ikisinden
birbirinizden dilekte
Allahtan
akrabalk ban Kendisiyle bulunduunuz

Muhakkak ki
kesmekten de

olandr
Allah
hakkyla gzetlemekte sizi
1) Ey insanlar, sizi tek bir nefisten yaratan ve ondan eini
yaratan ve her ikisinden pek ok erkek ve kadn treten
Rabbinizden saknn. Kendisiyle birbirinizden dilekte
bulunduunuz Allahtan ve akrabalk ban kesmekten de
saknn. Muhakkak ki Allah sizi hakkyla gzetlemekte
olandr.
(*)Bu yet, insanlarn ayn soydan, tek bir babadan geldii aklanarak,
stnln ancak Allah'a kul olup Ona kar gelmekten, saygszlkta
bulunmaktan kanmakla gerekleecei belirtildi. nsann menei
hakknda ilim adamlarna ipucu verildi.

Sayfa 76

ve mallarn Yetimlere verin

yemeyin temizle

pisi

deitirmeyin
sizin mallarnzla beraber Onlarn mallarn
ok byk bir gnahtr
Muhakkak ki
2)Yetimlere mallarn verin ve pisi temizle deitirmeyin.
Onlarn mallarn sizin mallarnzla beraber yemeyin.
Muhakkak ki bu ok byk bir gnahtr.
Bu yet-i kerime " pisi temizle deitirmeyin. " yeti nazil olunca yetim
velileri yetimlerinin mallarm kendi mallarndan ayrmaya baladlar. Ama
bu onlara ar geldi de Hz. Peygamber (a.s)'e ikyet ettiler. Bunun
zerine "Sana yetimleri sorarlar..."(Bakara, 2,220) yet-i kerimesini
indirdi.95

adaletsizlikten
korkarsanz
ayet

helal olan
nikahlayn yetim kzlar hakknda

er
ikier kadnlardan
sizin iin
adaletsizlikten korkarsanz

Yine
drder
sa sahip olduu vardr
veya bir tane

daha uygundur te bu ellerinizin
ayrlmamanz iin
3)ayet yetim kzlar hakknda adaletsizlikten korkarsanz,
sizin iin helal olan kadnlardan ikier, er, drder
nikahlayn. Yine adaletsizlikten korkarsanz bir tane veya
sa ellerinizin sahip olduu vardr. te bu ayrlmamanz
iin daha uygundur.
Hz. Aie'den rivayete gre o yle demitir: "Eer yetim..." yet-i kerimesi
yetim kzlar hakkndadr. yle ki: Yetim kz bir kiinin yannda olur, o
kii o kz beenmedii halde malna tama ederek onu nikhlar sonra ona
zarar verir ve onunla muaereti gzel olmaz. te yet-i kerime byle
durumlar hakknda nazil olmutur.96

bir hak
mehirlerini

Kadnlara verin
bir

size gnl holuu ile

ayet
olarak
afiyet onu da yiyin balarlarsa ondan ey
kolaylkla
4) Kadnlara mehirlerini bir hak olarak verin. ayet gnl
holuu ile ondan bir ey size balarlarsa, onu da afiyet,
kolaylkla yiyin.

mallarnz akl ermezlere

vermeyin
geiminize dayanak Allah'n kld

giydi- o mallarla besleyin onlar besleyin
sz syleyin onlara syleyin ve rin
gzel
5) "Allah'n geiminize dayanak kld mallarnz akl
ermezlere vermeyin, o mallarla onlar besleyin, giydirin ve
onlara gzel sz syleyin.

ana kadar
Yetimleri deneyin
onlarda grrseniz
ayet
evlenme
gelene
kendilerine verin olgunlama

israf ederek
onlar yemeyin mallarn

Kim
byyecekler de
geri alacaklar diye
ise
kim de
iffetli olsun

zengin
ise
yesin
fakir
zaman uygun bir ekilde
ahit
Mallarn kendilerine verdiiniz

Allah yeter yanlarnda

bulundurun
Hesap sormak iin
6)Yetimleri, evlenme ana gelene kadar deneyin; ayet
onlarda olgunlama grrseniz mallarn kendilerine verin;
byyecekler de geri alacaklar diye onlar israf ederek
yemeyin. Kim zengin ise iffetli olsun, kim de fakir ise uygun
bir ekilde yesin. Mallarn kendilerine verdiiniz zaman,
yanlarnda ahit bulundurun. Hesap sormak iin Allah
yeter.

Cz 4 Sure 4

Nisa Suresi

braktklarndan hisse vardr

erkeklere


yaknlarn
ve
Anne-babann

braktklarndan hisse vardr
kadnlara da
Her ne yaknlarn
ve Ana babann

hissedir ok veya bunlar az
olursa
belirli bir
7) Anne-babann ve yaknlarn braktklarndan, erkeklere
hisse vardr. Anne babann ve yaknlarn braktklarndan
kadnlara da hisse vardr. Her ne olursa bunlar, az veya
ok, belirli bir hissedir.
krime'den rivayette o yle diyor: Bu yet-i kerime Ensar'dan mm
Kcce ve Kcce'nin kz, Sa'lebe ve Evs ibn Suveyd haklarnda nazil
oldu. Bu son ikisinden biri kocas, dieri de ocuunun amcas idiler.
mm Kcce, Hz, Peygamber (a.s)'e gelerek: "Ey Allah'n elisi, kocam
ld, arkasnda beni ve kzn brakt ama biz ikimize kocamn mirasndan
bir ey verilmedi." diye ikyette bulundu. ocuun amcas: "Ama ey
Allah'n elisi bu kz ocuu ne ata binebilir, ne bir yk tayabilir, ne de
bir dman geri pskrtebilir. Onun iin kazanlr ama o bir ey
kazanmaz." dedi de bunun zerine "Ana baba ile yaknlarn braktklar
mirastan erkeklere..." yet-i kerimesi nazil oldu.276

yaknlar Taksimde
bulunursa


verin dknler
ve yetimler
szler onlara syleyin ondan onlara da
gzel syleyin
8) Taksimde, yaknlar, yetimler ve dknler bulunursa,
ondan onlara da verin, onlara gzel szler syleyin.

braktklar ayet
endieli olanlar


clz
ocuklar arkalarnda

taktirde
saknsnlar bunun zerine
korksunlar
drst
sz sylesinler ve Allah'tan
9) ayet arkalarnda clz ocuklar braktklar taktirde, endieli olanlar, bunun zerine korksunlar ve Allah'tan saknsnlar; drst sz sylesinler.

mallarn
yiyenler

Kukusuz

tknm olurlar
ancak haksz yere
yetimlerin
onlar atlacaklardr
ate karnlarna
lgn aleve

10)Kukusuz yetimlerin mallarn haksz yere yiyenler,

karnlarna ancak ate tknm olurlar, onlar lgn aleve
atlacaklardr.
Bu ayet-i kerime Mersed b. Zeyd adnda Gatafanl bir adam hakknda
nazil olmutur. Bu kii, kardeinin olunun mal zerinde veli idi. Yeeni
ise kk bir ocuktu. Bu kiinin, yeeninin maln yemesi zerine Yce
Allah onun hakknda bu ayet-i kerimeyi inzal buyurdu.277

Sayfa 77

(7)

(8)

( 9)

( 10)

(11)

ocuklarnz Allah size tavsiye eder

iki diinin

hissesi kadar
erkee hakknda

ikinin stnde
kadnlar ise Eer

ise
yet
braklann
te ikisi onlarndr
Ana babadan yars

onundur bir

her

arta kalann altda biri

birine
onun yoksa
ayet
lenin ocuu varsa

anas babas ona varis olur ocuu

varsa
Eer
te bir der
anasna
arta
altda biri
annesinindir kardeleri
kalann
lenin ocuu varsa vasiyetten
babalarnz borcundan
veya yapt

hangisinin bilmezsiniz
oullarnzdan
Bunlar tespit
menfaate siz yakn olduunu

Dorusu Allah
Allah tarafndan
edilmitir
Hakm
bilendir
olandr
11) Allah size ocuklarnz hakknda, erkee iki diinin
hissesi kadar tavsiye eder. Eer kadnlar ikinin stnde ise,
braklann te ikisi onlarndr; yet bir ise yars onundur.
Ana babadan her birine, lenin ocuu varsa yapt
vasiyetten veya borcundan arta kalann altda biri, ayet
ocuu yoksa, anas babas ona varis olur, anasna te bir
der. Eer kardeleri varsa, altda biri annesinindir;
babalarnz ve oullarnzdan menfaate hangisinin size
daha yakn olduunu siz bilmezsiniz. Bunlar Allah
tarafndan tespit edilmitir. Dorusu Allah bilendir, Hakm
olandr.
Bu yet-i kerime'nin nzul sebebi de biraz nce geen yedinci yetin
inmesine sebep olan hadisedir. Sudd der ki: Chiliye halk kzlara, kk
erkek ocuklara mirastan pay vermezler, kiiye ancak savaabilecek
durumdaki erkek ocuklar miras olurdu. air Hassan'in kardei
Abdurrahman ibn Sabit vefat etti ve arkasnda Umm Kcce adndaki ei
ile be kz brakt. Varisler Abdurrahman'n maln almaya gelince mm
Kcce Hz. Peygamber (a.s)'e ikyete geldi de Allah Teal "Eer kadnlar
ikinin stnde iseler braklan mallarn te ikisi onlarndr..." yet-i
kerimesi, mm Kcce hakknda da "ocuunuz yoksa sizin
braktklarnzn drtte biri elerinizindir. ayet ocuunuz varsa
braktklarnzn sekizde biri onlarndr." yet-i kerimesini indirdi.97

Cz 4 Sure 4

Nisa Suresi

( 12)

(13)


(14)

braktklarnn yars

sizindir Ve
ocuklar olan yoksa
ayet
Hanmlarnzn
drtte sizindir ocuklar varsa
eer

vasiyetten
sonra
braktklarnn biri

bortan artakalann
veya ettikleri

braktklarnzn drtte biri karlarnzndr

varsa
ayet
ocuunuz Sizin yoksa

sekizde biri
onlarndr
ocuunuz
ktktan sonra
braktklarnzn
vasiyet

bor
veya ktktan sonra
ettiiniz
kelale varis olunuyor
bir erkek

Eer
bir erkek
ve bunlarn kadna veya yolu
her bir kz kardei

veya kardei bulunuyorsa
ayet
altda biri der
bunlarn birine

ikiden oklarsa

bu ekildedir

te birine
zarara uratlmakszn ortak olurlar

vasiyetten vasiyet
ktktan sonra
tavsiye

zarara uratlmakszn
bor

Allah Bunlar Allah tarafndan
edilmitir
Halimdir
bilendir

Sayfa 78

12) Ve ayet hanmlarnzn ocuklar yoksa braktklarnn

yars sizindir, eer ocuklar varsa, braktklarnn ettikleri
vasiyetten sonra veya bortan artakalann drtte biri
sizindir. Sizin ocuunuz yoksa ettiiniz vasiyet veya bor
ktktan sonra braktklarnzn drtte biri karlarnzndr;
ayet ocuunuz varsa, braktklarnzn sekizde biri
onlarndr. Eer bir erkek veya kadna kelale yolu (ocuu
ve babas olmad halde) varis olunuyor ve bunlarn ana bir
erkek veya bir kz kardei bulunuyorsa, her birine edilen
vasiyetten veya bortan artakalann altda biri der; ayet
ikiden oklarsa bu ekildedir, te birine, zarara
uratlmakszn ortak olurlar. Bunlar Allah tarafndan
tavsiye edilmitir. Allah bilendir, Halimdir.

Kim
Allahn snrlardr
te bunlar

koyar
peygamberine ve Allaha itaat ederse
rmaklar altnda

akan
cennetlere

ite budur onu ebedi kalacaklar

byk kurtulu
13) te bunlar Allahn snrlardr. Kim Allaha ve
peygamberine itaat ederse, Allah onu altnda rmaklar akan
ebedi kalacaklar cennetlere koyar, ite byk kurtulu
budur

ve Allaha isyan eder

kim de
Ve

Onun kanunlarn
ineyip geerse elisine
ve onun iin onu ebedi kalaca atee sokar
alaltc
bir azap vardr

14) Ve kim de Allaha ve elisine isyan eder, Onun

kanunlarn ineyip geerse, onu ebedi kalaca atee
sokar ve onun iin alaltc bir azap vardr.
11ve 12, yetlerde birka kere tekrarlanan "vasiyet ve bortan sonra"
ifadesi hem bu ikisinin, taksime nispetle nceliine hem de nemine iaret
etmektedir. Bu talimata gre nce lnn borlan denecek, sonra
vasiyeti yerine getirilecek, daha sonra da kalan miras paylatrlacaktr.
Hadisler ve icm, vasiyeti mirasn te biri ile snrlam, vrislere vasiyet
yoluyla mal brakmay da yasaklamtr. Terikenin te ikisi vrislerin
mahfuz hisseleridir. len mlik, malnn te birinden fazlasm
yabanclara (vris olmayanlara) veya bir hayr kurumuna vasiyet etmi olsa
bile -vrisler raz olmadka- bu vasiyetin te biri aan miktar geerli
deildir.
Vris olamayan akraba ile yetimlerin mirastan faydalandrlmalar, ayrca
nafaka, zekt, kurban, ftr sadakas, te birle snrl vasiyet, ihtiya devam
ettii mddete -zekt denmi olsa bile- yoksullarn servet zerindeki
haklar ve bunlara ek olarak adaletli bir sekile sokulmu olan miras
taksimi, slm'n ngrd sosyal adalet ve refahn salanmasnda rol
oynayan nemli kural ve kurumlardr.
13ve 14. yetlerde, yukarda belirtilen buyruk, yasak ve tavsiyelerin Allah
Tel tarafndan konulmu snrlar olduu, Allah ve Resulne itaat
edenlerin hirette byk mkfatlara nail olacaklar, onlara itaatsizlik edip
Allah'n koyduu snrlar aanlarn ise ar cezalara arptrlaca
vurgulanmtr.

Cz 4 Sure 4

Nisa Suresi

fuhu
gelince
yapanlara
onlarn
sua ahit olan

Kadnlarnzdan
onun iin
aranzdan drt kii arn iledii

hapsedin

ahitlik yaparlarsa
bunlar
lm
alp gtrnceye kadar
evlerinde

yahut
bir
onlara Allah belirleyinceye
zm yolu
15)Kadnlarnzdan fuhu yapanlara gelince, aranzdan
onlarn iledii sua ahit olan drt kii arn, bunlar
onun iin ahitlik yaparlarsa, lm alp gtrnceye yahut
Allah onlara bir zm yolu belirleyinceye kadar evlerinde
hapsedin.

inizden onu ileyenlerin eziyet edin

ve tevbe eder Eer

her ikisine de
Muhakkak
onlardan
vazgein
dzeltirlerse
Rahim olandr Tevvab
Allah ki
16) inizden onu ileyenlerin her ikisine de eziyet edin.
Eer tevbe eder ve dzeltirlerse onlardan vazgein.
Muhakkak ki Allah Tevvab, Rahim olandr.
Buna gre ayetlerin aklamaya muhta ksmlarn da hadisler aklam,
bylece fuhu suuyla ilgili baz cezalarn kaynan snnet ve buna dayal
sahabe icm tekil etmitir:
a) Seviciliin cezas kadnlar evlerde hapsetmektir; "Allah'n onlara bir
yol amas" ise hallerini dzeltmeleri ve erkeklerle evlenmeleridir.
b) Livata suunun cezas, bunu yapanlara sz ve fiille eziyet ektirmek,
onlara madd ve manev olarak ac vererek canlarn yakmak, bylece bu
iren fiili ilemekten vazgemelerini salamaktr. Ceza olarak ne
sylenecei, ne yaplaca yette aklanmam, ictihad ve uygulamaya
braklmtr.
c) Kadnla erkek arasnda yaplan fuhuun cezas ise Nr sresinde (24,2)
akland zere yzer sopa vurmaktr.

Allah katnda
tevbe ancak

sonra cehalet sebebiyle

ktlk ileyip
te onlar var yakndan

tevbe edenler iindir

onlarn
Allah tevbelerini kabul eder
ya
Hakim olandr
Alm
phesiz Allah
17) Allah katnda tevbe ancak cehalet sebebiyle ktlk
ileyip sonra yakndan tevbe edenler iindir. te onlar var
ya Allah onlarn tevbelerini kabul eder. phesiz Allah
Alm, Hakim olandr.

ileye durup

tevbe deildir

birine hazr

geldiinde
Ktlkleri
tevbe ettim
Muhakkak ki ben diyenlerle
lm
kafir olarak lenlerin
ki
imdi

hazrladk hazrladk
te onlar var ya
ok ackl azap
18) Ktlkleri ileye durup onlardan hazr birine lm
geldiinde: Muhakkak ki ben imdi tevbe ettim.
diyenlerle kafir olarak lenlerinki tevbe deildir. te onlar
var ya onlar iin ok ackl bir azap hazrladk.
Reb'den rivayette o yle diyor: Bu yetlerin ba m'minler, ortas
mnafklar, sonu da kfirler hakknda nazil olmutur. Yani "Allah, ancak
bilmeyerek ktlk ileyip de hemen tevbe edenlerin tevbesini kabul
eder." m'minler hakknda; "Ktlkleri ileyip dururken lm gelip
atnca ite imdi gerekten tevbe ettim, diyenlerin tevbesi kabul edilecek
deildir" mnafklar hakknda; "Kfirler olarak lenlerin tevbesi kabul
edilecek deildir" de kfirler hakknda inmitir.278

Sayfa 79

( 15)

( 16)

(17)

( 18)

(19)

size helal deildir

iman edenler!
Ey

zorla Kadnlara varis olmanz

bir ksmn
almak iin onlar sktrmaynz

Ancak onlar verdiklerinizin
apak
bir irkinlik
ilemedikleri takdirde
Onlarla geinin

ayet
gzellikle

olabilir ki onlardan holanmazsanz da

yaratabilir

siz bir eyden
holanmasanz da
pek ok hayr
onda Allah
19) Ey iman edenler! Kadnlara zorla varis olmanz size
helal deildir. Ancak apak bir irkinlik ilemedikleri
takdirde verdiklerinizin bir ksmn almak iin onlar
sktrmaynz. Onlarla gzellikle geinin. ayet onlardan
holanmazsanz da olabilir ki siz bir eyden holanmasanz
da Allah onda pek ok hayr yaratabilir.
bni Abbas'tan yle dediini rivayet etmektedir: Erkek ldnde onun
velileri karsn almaya herkesten ok hak sahihi idiler. Onlardan birisi
dilerse kars ile evlenebilirdi. Diledikleri takdirde de bakasyla
evlendirirlerdi. O kadnn durumu hakknda akrabalarndan daha ok hak
sahibi idiler. te bunun zerine bu ayet-i kerime nazil oldu.98

Cz 4 Sure 4

Nisa Suresi

(20)

(21)

(22)

(23)

bir e
yerine baka

isterseniz ayet

onlardan
vermi olsanz da bir ein



ondan almayn
yklerle mal birine
iftira ederek Onu mi alacaksnz?
hibir eyi
apak bir gnah ileyerek ve
20) ayet bir ein yerine baka bir e almak isterseniz
onlardan birine yklerle mal vermi olsanz da ondan hibir
eyi almayn. Onu iftira ederek ve apak bir gnah
ileyerek mi alacaksnz?

andolsun Onu alrsnz ki

nasl

aldlar
ve biri
siz birinizle
kaldnz
ok salam
kesin sz onlar sizden
21) Onu nasl alrsnz ki andolsun siz birbirinizle tenhada
kaldnz ve onlar sizden ok salam kesin sz aldlar.
(*)slm'dan nce, kadnn kusuru bulunmad halde ondan ayrlmak ve
bir baka kadnla evlenmek isteyen erkekler bir yolunu bulup dedikleri
mehri4e geri almak isterlerdi. Bu durumda kadn hem eini, yuvasn ve
maietini hem de bir sre geimine medar olacak menlini kaybetmi
olurdu. Erkeklerin bu amalarna ulaabilmek iin kullandklar yollardan
biri de kadna iftira atmak, onu birtakm kt huy ve davranlar inde
gstermekti. Kadnlar bu tehdit karsnda ylar, byle bir lekeden
kurtulabilmek iin mehirlerini geri vermeye raz olurlard. slm, bu
zalimce davranlar yasaklam, evlenme akdini "ar sorumluluklar
ykleyen bir ahid, sapasalam bir szleme" olarak nitelemi, evlilik birlii
iinde geen gzel gnlerin htrasn kirletmenin irkinliine iaret
etmitir.

nikahlad
nikahlamayn
Ancak mstesna kadnlar
babalarnzn
kt olan
iti
phesiz o gemite olan

bir yoldu
ne kt bir irkin davrant

Sayfa 80

22) Ancak gemite olan mstesna babalarnzn

nikahlad kadnlar nikahlamayn. phesiz o kt olan
bir iti, bir irkin davrant ve ne kt bir yoldu.
Chiliye halk Allah'n (Kur'n'da nikhlanmasn) haram kldklarn
haram sayarlard. Bunun iki istisnas vard: len babalarnn hanm ve iki
kzkardei ayn anda nikh altnda bulundurmak. te yet-i kerime bunlar
hakknda nazil oldu.99

Anneleriniz size
haram klnd

teyzeleriniz

kz kardeleriniz
kzlarnz
erkek kardelerinizin kzlar
halalarnz
sizi anneleriniz kz kardelerinizin

kzlar

st

kardeleriniz
emziren

kendileriyle elerinizin anneleri


karlarnzdan
( zifafa) girdiiniz

himayelerinizde bulunan vey kzlarnz


bir

onlarla
( zifafa)
girmemiseniz
oullarnzn eleri

zerinize
gnah yok
almanz
birden

ve kendi z



mstesna iki kz kardei

gemite olan
Rahim afur
olandr
Muhakkak ki Allah
23) Anneleriniz, kzlarnz, kz kardeleriniz, halalarnz,
teyzeleriniz,
erkek
kardelerinizin
kzlar,
kz
kardelerinizin kzlar, sizi emziren anneleriniz, st
kardeleriniz, elerinizin anneleri, kendileriyle (zifafa)
girdiiniz karlarnzdan olup himayelerinizde bulunan vey
kzlarnz, -onlarla (zifafa) girmemiseniz zerinize bir
gnah yok- kendi z oullarnzn eleri ve iki kz kardei
birden almanz gemite olan mstesna- size haram
klnd. Muhakkak ki Allah afur, Rahim olandr.
Stanne, stbaba (stannenin ocuunu dourduu ve bu doumdan
gelen st ile st ocuunu emzirdii srada evli bulunduu kocas),
stkardeler ve dier baz sthsmlannn -evlenmenin yasak olmas
bakmndan- z anne ve akraba gibi olmalar ilgili yet ve hadislerle sabit
olmu, slm'a mahsus bir anlay ve hkmdr. ocuun baka bir gda
ile beslenip geliemedii bir anda (ilk iki yanda) onu emziren kadn,
tpk douran ana gibi ocuun hayatnn idamesini salamakta yani Allah
Tel ocuun hayatnn devamna stanneyi vasta klmaktadr. Bu
bakmdan emziren kadn anne kabul edilmi, onunla ve bir ksm
yaknlaryla emen ocuun evlenmesi haram klnmtr. Yine bu
sebepledir k, baz limlere gre ilk iki ya iinde bile ocuk stten kesilir,
baka gdalarla beslenir hale gelirse bundan sonra -henz iki ya dolmad
halde- emzirme haram klc olmaz.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

kadnlardan
evli olanlar da


Ve

Sa ellerinizin sahip olduu

mstesna
helal klnd
Bu size
Allahn yazddr
istemeniz
Bunlarn dndakiler size

etmeden
iffetli olup


mallarnzla
onlardan faydalandnzda
kendisiyle zina
bir
cretlerini verin verin onlara
size

bir gnah yoktur

farz olarak
Takdir edilen eyden
anlatnz ey hususunda
kendisinde

sonra
kendisinde karlkl
olandr
Allah Muhakkak ki
karlkl anlatnz
Hakim
Alm

24)Ve sa ellerinizin sahip olduu mstesna kadnlardan

evli olanlar da. Bu Allahn size yazddr. Bunlarn
dndakiler iffetli olup zina etmeden- mallarnzla
istemeniz iin size helal klnd. O halde onlardan
kendisiyle faydalandnzda onlara bir farz olarak
cretlerini verin. Takdir edilen eyden sonra kendisinde
karlkl anlatnz ey hususunda size bir gnah yoktur.
Muhakkak ki Allah Alm, Hakim olandr.
(*)Bu yette geen muhsant, muhsnn kelimeleri "menetmek,
engellemek" mnasna gelen ihsan masdarndan gelmektedir. yetlerde
ihsan kelimesi kadnlar iin "evli olmak", "iffetli olmak" ve "hr olmak"
mnalarnda kullanlmtr. Her durum da kadn, zinadan koruduu
iin bu mnalar, kkteki "engellemek" manasyla ilgili bulunmaktadr.
Hangi yette bu mnadan hangisinin kastedildii karinelerle
bilinecektir.
Evlenme mnileri saylrken zikredilen "muhsan kadnlar"dan maksat evli
kadnlardr. Bu yetle -Chiliyye devrinde baz durumlarda caiz grlenbirden fazla erkekle evli olma deti kaldrlm, bir kadnn ancak bir
erkein nikh altnda bulunabilecei ve yalnzca onunla kan-koca hayat
yaayabilecei hkm getirilmitir; yani slm'da ok kocallk caiz
deildir.

inizden gc yetmeyen

kimseler
Ve

kadnlar


nikahlamaya

hr

cariyeleri alsn sahip olduklar

inanm
ok iyi bilir
Allah ve inanm
erlerin

Hepiniz de birsiniz
sizin inancnz

izniyle
aln birbirinizden trediniz
cretlerini de gzellikle verin sahiplerinin

namuslu cariyeleri


rfe uygun olarak

bulunmayan

Ktlkte bulunmayan

bulunduklar

zaman gizli dost edinmeyen


cezalar
ktlkte
evlendikten sonra

hr kadnlarn



yarsdr

korkanlara
bir ruhsattr
Bu cezasnn
sabretmeniz
fakat
iinizden zin etmekten

sular
Allah ve size daha hayrldr
rahmdir tamamyla rter

Sayfa 81

(24)

(25)
(26)

25)Ve iinizden, hr, inanm kadnlar nikahlamaya gc

yetmeyen kimseler, inanm erlerin sahip olduklar
cariyeleri alsn ve Allah, sizin inancnz ok iyi bilir.
Hepiniz de birsiniz, birbirinizden trediniz. Ktlkte
bulunmayan, gizli dost edinmeyen namuslu cariyeleri,
sahiplerinin izniyle aln, cretlerini de rfe uygun olarak
gzellikle verin, onlar evlendikten sonra ktlkte
bulunduklar zaman cezalar, hr kadnlarn cezasnn
yarsdr. Bu, iinizden zin etmekten korkanlara bir
ruhsattr, fakat sabretmeniz size daha hayrldr ve Allah,
sular tamamyla rter, rahmdir.
(*)Burada criye olmayan kadnlar iin kullanlan muhsan vasf, "hr"
mnasnda, cariyeler iin kullanlan ise "iffetli, namuslu" mnasndadir.
Mminler hr ve mslman kadnlarla evlenebilmek iin gerekli bulunan
madd gce sahip olmazlarsa daha az bir masrafla criye
nikahlayabiliyorlard. Ein hem gayri muslim hem de criye olmas ondan
doacak ocuklar daha ziyade olumsuz etkileyecei iin hi deilse
mmin olmas istenmitir.

ve size aklamak
Allah ister
sizden

yollarn
yollarn gstermek
ve kabul etmek
tvbenizi
ve ncekilerin
hkm ve hikmet sahibidir
her eyi bilir
Allah
26) Allah, size aklamak ve size, sizden ncekilerin
yollarn gstermek ve tvbenizi kabul etmek ister ve Allah,
her eyi bilir, hkm ve hikmet sahibidir.
(*)"... ncekilerin yollarn..dan maksat, Allah Tel'nn Hz. dem'den
itibaren gnderdii peygamberlerin, mmetlerine gsterdikleri yollar,
bildirdikleri inan ve yaay btndr. Tevhid temeline oturan bu din
inan ve yaayn nemli bir ksm evrenseldir, btn zaman ve
meknlarda geerlidir; geri kalan ksmnda ise ama (makasd) birlii
vardr. Bu sebepledir ki Hz. s, "Ms eriatn kaldrmak iin deil,
uygulamak ve tamamlamak iin geldiini" bildirmitir.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

(27)
( 28)

(29)

Sayfa 82

haddini aarak
bu ii ilerse
kim
Ve
atee onu sokarz
sonra
zulmedip

pek kolaydr Allah'a
bu
ve
30) Ve kim haddini aarak zulmedip bu ii ilerse sonra onu
atee sokarz ve bu, Allah'a pek kolaydr.
(*)Bz sebep ve bahanelerle insan haklarna el uzatmann, meru almsatm dnda halk smrmenin zulm olduu, dzensizlik ve dengesizlik
douraca belirtildi. Allah'a inananlarn bu tr kirli ilere girmemeleri;
imn, vicdan ve salam aklla badamyan yollara ba vurmamalar tenbih
edildi

( 30)

byk gnahlardan kanrsanz

Eer


sizin

rteriz o
Nehyedildiiniz
erefli bir mevkiye
sizi ulatrrz
ve sularnz
byk

31) Eer nehyedildiiniz o byk gnahlardan kanrsanz

sizin sularnz rteriz ve sizi byk, erefli bir mevkiye
ulatrrz.

(31)

(32)

(33)

kabul
tvbenizi

diler Allah Ve

uyanlarsa


isterler etmeyi
doru yoldan sizin sapmanz
ehvetlerine
btnyle

27) Ve Allah, tvbenizi kabul etmeyi diler, ehvetlerine

uyanlarsa, sizin doru yoldan btnyle sapmanz isterler.
Mecsiler kz kardelerle, kz ve erkek kardelerin kzlaryla evlenmeyi
hell sayarlard. Allah Teal bunlarn nikhn haram klnca "Teyze ve
hala'y nikahlamanz haram iken onlarn kzlarn nikhlamay hell
gryorsunuz. O halde kz ve erkek kardelerin kzlarnn nikhlanmasn
da hell grn." dediler de bunun zerine bu yet-i kerime nazil oldu.279

ve size
hafifletmeyi


Allah diler
zayf olarak
insan

zten de yaratlmtr
28) Allah, size hafifletmeyi diler ve insan, zten de zayf
olarak yaratlmtr.

yemeyin inananlar
Ey

ancak haksz yere

aranzda mallarnz
yaplan al-veri baka karlkl
bir

ldrmeyin ve birbirinizle uzlamayla
size
Allah phe yok ki
birbirinizi
rahmdir
29) Ey inananlar, aranzda, mallarnz haksz yere yemeyin,
ancak birbirinizle karlkl bir uzlamayla yaplan alveri
baka ve birbirinizi ldrmeyin, phe yok ki Allah, size
rahmdir.

Allah'n stn etmesine

haset etmeyin

bir ksmnza

bzlarnz

kendi
paylar var
Erkeklerin
paylar var
kadnlarn da kazanlarndan

Allah'tan dileyin
kazanlarndan kendi
her
Allah nk phe yok ki
ltfn

tamamyla bilir
eyi

32) Allah'n, bzlarnz bir ksmnza stn etmesine haset

etmeyin. Erkeklerin, kendi kazanlarndan paylar var,
kadnlarn da kendi kazanlarndan paylar var. Allah'tan,
ltfunu dileyin, nk phe yok ki Allah her eyi
tamamyla bilir.
Tirmiz, mm Seleme'den yle dediini rivayet eder: Erkekler gazaya
gidiyor, kadnlar gazaya gidemiyor ve biz mirasn (erkek hissesinin)
yansm alyoruz. Bunun zerine yce Allah: "Allah'n kendisiyle kiminizi
kiminize stn kld eyleri temenni etmeyin" buyruunu indirdi.100

mras olacak erkek ve

tyin ettik
Her

Ana ve babayla
braktklar mallara kadnlar
ahitletiiniz

yaknlarn braktklar

paylarn kiilere de verin Kendileriyle

grr
eyi

her

Allah phe yok ki
33) Her Anne ve babaya yaknlarn braktklar mallara
mras olacak erkek ve kadnlar tyin ettik. Kendileriyle
ahitletiiniz kiilere de paylarn verin, phe yok ki Allah
her eyi grr.
(*)Burada "vrisler" diye tercme edilen kelime mevl'dir. Bunun tekili
olan mevl "kiinin yakn, doumdan akrabas" mnasna da gelmektedir.
Ana ve babann geride brakt byle akraba arasnda amcalar, dedeler,
daylar... vardr. Bu akrabann da oul ve torunlar "akraba"nn
mevlsidir. Kan hsmlarnn vris olmalar bu yete gre genel
hkmdr. Eer miras yetinde zikredilen vrisler bulunmazsa veya
bunlar hisselerini aldktan sonra artan miras varsa, mctehidlerin
ounluuna gre, yakndan uzaa doru baba tarafndan akrabaya
(asabe) ve baz mctehidlere gre ana tarafndan akrabaya (zevi'l-erhm)
verilecektir.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

Bu kadnlar
kavvam Erkekler

bazlarn
Allahn fazilet klm olmasndan

infak byledir
bazlarna

stn

erkeklerin mallarndan
etmelerinden dolay

itaatl olan

yi kadnlar

kendileri de
gizli olan
koruyanlardr
ettiiniz kadnlara Allahn korumasyla
t verin
Serkeliklerinden endie
kendilerini yataklarnda
yalnz brakn

size itaat
Eer
nihayet) dvn

yol
aleyhlerine
artk aramayn ederlerse
Kebirdir Aliyydir

Allah phe yok ki

34) Erkekler kadnlar kavvam (gzetmekle ykmldr).
Bu, Allahn bazlarn bazlarna stn, fazilet klm
olmasndan ve erkeklerin mallarndan infak etmelerinden
dolay byledir. yi kadnlar itaatl olan, Allahn
korumasyla kendileri de gizli olan koruyanlardr.
Serkeliklerinden endie ettiiniz kadnlara t verin;
kendilerini yataklarnda yalnz brakn; (nihayet) dvn.
Eer size itaat ederlerse, artk aleyhlerine yol aramayn.
phe yok ki Allah Aliyydir, Kebirdir.
Katde'den rivayette o yle diyor: Bize Hasen rivayet etti ki Hz.
Peygamber (a.s) zamannda bir adam karsna bir tokat atm, kadn da
Hz. Peygamber (a.s)'e gelerek kocasnn bu davrann ikyet etmi. Hz.
Peygamber (a.s) kocas hakknda ksas yapmak istemi de Allah Teal bu
yet-i kerimeyi indirmi. Kadn arp bu yet-i kerimeyi okuyan Hz.
Peygamber (a.s): "Sen bir ey diledin ama Allah da ondan bakasn diledi
ve Allah'n diledii en hayrldr" buyurmu.280

almasndan

korkarsanz

Eer


bir hakem
o zaman gnderin aralarnn

bir hakem gnderin
erkein ailesinden
Her ikisi de
isterlerse
kadnn ailesinden
Allah da bulur
aralarnn dzelmesini

Alimdir

Allah phesiz ki
aralarn
Habirdir
35) Eer aralarnn almasndan korkarsanz, o zaman
erkein ailesinden bir hakem, kadnn ailesinden bir hakem
gnderin. Her ikisi de aralarnn dzelmesini isterlerse,
Allah da aralarn bulur. phesiz ki Allah Alimdir,
Habirdir.
(*)Ailede huzur ve dzeni bozan kii, taraflardan sadece birisi olduunda
"nz"dan sz edilir. Aile dzeni iki tarafn karlkl
anlamazlklarndan, hukuk ihllinden ve geimsizlik karmalarndan ileri
geliyorsa ve bu durum uzayp gittii iin ayrlmalar, ailenin dalmas
ihtimali ortaya karsa "kk" hali gereklemi olur. Bu durumda
Kur'n- Kerm'in gsterdii yol, teklif ettii zm usul "anlamazln
hakemlere gtrlmesidir.

Sayfa 83

(34)

( 35)

( 36)

(37)

irk komayn
Allaha ibadet edin

iyilik edin
Ana babaya
hibir eyi
Ona
yoksullara
yetimlere akrabaya
uzak

komuya yakn komuya,

kalma
yannzdaki

arkadaa


sa sahip olduu kimselere de
ve yolda
ellerinizin

sevmez
Allah Muhakkak ki
kibirli bbrlenen

kimseyi
36) Allaha ibadet edin Ona hibir eyi irk komayn. Ana
babaya iyilik edin; akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakn
komuya, uzak komuya, yannzdaki arkadaa, yolda
kalma ve sa ellerinizin sahip olduu kimselere de...
Muhakkak ki Allah kibirli, bbrlenen kimseyi sevmez.

emrederler
ve cimrilik ederler

Onlar

eyi gizlerler
cimrilik

insanlara


ltfundan

Allahn kendilerine verdii
bir azap
kafirler iin Dorusu biz hazrladk
alaltc
37) Onlar cimrilik ederler ve insanlara cimrilikle emrederler.
Allahn ltfundan kendilerine verdii eyi gizlerler.
Dorusu biz o kafirler iin alaltc bir azap hazrladk.
bn Abbs'tan rivayete gre o yle demitir: Ka'b ibnu'l-Eref in dostu
ve antlamals Kerdem ibn Zeyd, Usme ibn Habb, Nfi' ibn Eb Rfi,
Bahr ibn Amr, Huy ey ibn Ahtab ve Rifa ibn Zeyd ibn Tbut adl
yahudiler, Hz. Peygamber (a.s)'n ashabndan Ensardan bazlarna gelir,
onlara t verir bir havaya girerek: "Mallarnz byle infak etmeyin. Bu
mallarnzn tkenerek fakirlemenizden korkarz. Bu kadar hzl ve ok
sadaka datmayn. Yarn neler olacan bilemezsiniz" derlerdi. Allah
Teal bunun zerine bu yet-i kerimeyi indirdi.101

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

(38)

( 39)

( 40)

(41)
( 42)

( 43)
(44)

mallarn infak ederler
Onlar

iman etmezler
ve insanlara
gsteri iin
kimse
ahiret
gnne de Allaha da
arkada kendisine eytann

olduu

arkadatr ne kt
38) Onlar mallarn insanlara gsteri iin infak ederler ve
Allaha da ahiret gnne de iman etmezler. eytann
kendisine arkada olduu kimse ne kt arkadatr.

iman edip etselerdi

ne olurdu?
infak ahiret
gnne ve Allaha
olandr
Allahn rzklandrd kendilerini
hakkyla bilmekte
onlar Allah
39) Allaha ve ahiret gnne iman edip Allahn kendilerini
rzklandrd eylerden infak etselerdi onlara ne olurdu?
Allah onlar hakkyla bilmekte olandr.
36-39, Buradan itibaren yedi yette, srenin ana konulan arasnda
bulunan cemiyet dzeni, bu dzenin harc durumundaki yapc sosyal
ilikiler, yakndan uzaa doru insanlara iyi davranmak, madd ve manev
yardmda bulunmak, bunlar gsteri iin deil, srf Allah nzs iin
yapmak ve bylece cemiyet halinde dnya hayatn yaarken de bir Allah'a
kulluu gerekletirmek tavsiye ve tevik edilmektedir. Allah'a bakasn
ortak komak (irk) birisi inanta, dieri amelde ve davranta olmak
zere iki eittir. nanta irk, Allah'tan baka bir varln tanr olduuna
veya Allah'a mahsus sfatlardan bir ksmn tadna inanmakla olur.
Amelde irk ise ibadeti ve kulluu Allah'a tahsis edip, yalnz O'nun iin
yapacak yerde baka varlklar da O'na ortak klmakla gerekleir. Bu
yetlerde knanan kibir, cimrilik, gsteri yapma duygu ve eylemlerinde iki
eit irkin de izleri vardr.

kadar
zulmetmez
Allah Muhakkak ki

ve katlar
Bir iyilik olursa

zerre
ok byk
bir ecir verir
katndan
verir
40) Muhakkak ki Allah zerre kadar zulmetmez. Bir iyilik
olursa onu katlar ve katndan ok byk bir ecir verir.

Sayfa 84

Her
getirdiimiz
zaman nasl olacak?

seni de
getirdiimiz
birer ahit
mmetten
bir ahit olarak
onlar zerine
41) Her mmetten birer ahit getirdiimiz seni de onlar
zerine bir ahit olarak getirdiimiz zaman nasl olacak?
(*)Kendilerine hak din ve peygamber gnderilen her mmetin ahidi
peygamberi olacaktr. Kyamette Allah Tel mmetleri toplayacak,
hesaba ekecek, peygamberlerini de ahit tutacaktr. yi ahlk
tamamlamak iin gnderilmi, btn hak dinlerin deimez esaslarn son
olarak aydnla karm ve uygulam, insanla kyamete kadar srecek
bir din ve nizam getirmi olan htem'l-enbiy da btn peygamberlerin
ahidi olacaktr. nk o, dierlerinin getirip tebli ettiklerini ve daha
fazlasn bilmektedir.

asi

Kafirler
arzu ederler o gn
yerle
bir olmay
resule
olanlar
hibir haber de
Allahtan gizleyemezler
ve
42) Kafirler ve resule asi olanlar o gn yerle bir olmay arzu
ederler ve Allahtan hibir haber de gizleyemezler.

yaklamayn iman edenler
Ey
kadar
sarho iken
Sizler namaza
cnp iken de
dediinizi ne bilinceye
kadar
yolculukta

olmanz mstesna
hasta olmusanz iseniz Eer
gusledinceye
gelmise yahut yolculukta
veya
biriniz

ya da ihtiya yolundan

sizden
su bulamamsanz
kadnlara dokunup da

temiz
toprakla

teyemmm edin

ellerinize ve
yzlerinizle srn
afur
Afuvv
olandr
Allah Muhakkak ki
43) Ey iman edenler! Sizler sarho iken ne dediinizi
bilinceye kadar cnp102 iken de yolculukta olmanz
mstesna- gusledinceye kadar namaza yaklamayn. Eer
hasta olmusanz veya yolculukta iseniz yahut sizden
biriniz ihtiya yolundan gelmise yada kadnlara dokunup
da su bulamamsanz temiz toprakla teyemmm103 edin ve
yzlerinizle ellerinize srn. Muhakkak ki Allah Afuvv (af
eden), afur (gnahlar rten) olandr...
Araplar'n hartr ismini verdikleri "arap" slm'dan sonra hemen
yasaklanmamt, bu sebeple daha nce arap imeye alm bulunan
mslmanlar da onu ierler ve sarho olurlard. Hicretin balarnda "Sana
ikiyi ve kumar soruyorlar. De ki: Bu ikisinde insanlar iin byk zarar
(ism) ve baz faydalar vardr; zararlar da faydalarndan byktr"
mealindeki yet gelince sahabeden bazlar yette geen ism kelimesine
"zarar, ktlk, eziyet" mnas vererek "Biz onu ism iin deil,
faydalarndan dolay iiyoruz" dediler ve imeye devam ettiler. Ancak bu
yet arap ve benzeri sarholuk veren ikilerin yaknda yasaklanacana
iaret ediyor, ienleri psikolojik olarak bunu brakmaya hazrlyordu.
Teyemmm yeti hicretten sonra 6. ylda Mreys seferinde gelmitir. Bu
seferde Hz. ie'nin bir gerdanl kaybolmu, aramak iin vakit
harcanm, suyun bulunduu menzile ulama imkn kalmamt. Abdest
almak iin su bulamayan halkn, durumu Hz. Eb Bekir'e ikyet etmesi
zerine o da gelmi kz ie'ye kmt. Bu srada Hz. Peygamber onun
dizine ban koymu istirahat etmekte iken teyemmm yeti geldi.104

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

bir verilen kimseleri

grmedin mi?

satn alyorlar da

Kitaptan

nasip
yolu

saptmanz

istiyorlar
Sapkl
44) Kitaptan bir nasip verilen kimseleri grmedin mi?
Sapkl satn alyorlar da sizden de yolu saptmanz
istiyorlar.

ok iyi bilendir

Dorusu Allah
veli Elbette ki Allah yeter dmanlarnz
yardmc olarak da Allah yeter olarak da
45) Dorusu Allah dmanlarnz ok iyi bilendir. Elbette
ki Allah veli olarak da yardmc olarak da yeter.

deitirerek

Yahudi olanlardan


ittik
derler
yerlerinden

kelimeleri
dinlemez olas

dinle
isyan ettik

ve

saldrarak
dillerini eip Raina

ve ittik
deselerdi onlar Oysa ki dine

bizi gzet
dinle
ve itaat ettik

muhakkak ki
daha ve onlar iin daha hayrl
Allah lanet etti Fakat
salam olurdu
Artk iman etmezler
onlara kfrleri sebebiyle
pek az hari
46) Yahudi olanlardan kelimeleri yerlerinden deitirerek:
ittik ve isyan ettik; dinle dinlemez olas ve dillerini eip
dine saldrarak Raina derler. Oysa ki onlar: ittik ve
itaat ettik dinle ve bizi gzet deselerdi muhakkak ki onlar
iin daha hayrl ve daha salam olurdu. Fakat, Allah onlara
kfrleri sebebiyle lanet etti. Artk pek az hari iman
etmezler.
Rifaa ibn Zeyd ibn Tbut yahudilerin byklerinden, ileri gelenlerindendi.
Hz. Peygamber (a.s)a konutuu zaman dilini eip bker, "Rin sem'ake
y Muhammed=bizi gzet ki seni dinleyelim ve ne sylediini anlyalm."
der, sonra da slm'a hcum eder onu ktlerdi. Bunun zerine Allah
Teal: "Ancak pek az iman eder" e kadar olmak zere "Grmez misin u
kendilerine kitabdan bir pay verilmi olanlar..." yetlerini indirdi.

iman edin kitap

verilenler
Ey
bulunan dorulayc olarak
indirdiimize
Bir silmeden

nce
beraberinizde
evirmeden
onlar arkalarna takm yzleri
lanetlediimiz gibi onlar lanetlemeden veya
emri gelmitir
Cumartesi

ashabn


yerine Allahn
47) Ey kitap verilenler! Bir takm yzleri silmeden ve onlar
arkalarna evirmeden veya onlar Cumartesi ashabn
lanetlediimiz gibi lanetlemeden nce beraberinizde
bulunan dorulayc olarak indirdiimize iman edin!
Allahn emri yerine gelmitir.
bn Abbs'tan rivayette o yle anlatyor: Allah'n Resl (a.s), ilerinde
Abdullah ibn Sriy el-A'ver ve Ka'b ibn Esed'in de bulunduu baz
Yahudi bykleriyle konuup onlara: 'Ey Yahudiler topluluu, Allah'tan
takva zere olun ve mslman olun. Allah'a yemin ederim ki siz, benim
size getirdiimiz hak olduunu ok iyi biliyorsunuz." buyurdu. Onlar:
"Hayr, ey Muhammed bu senin sylediklerini biz bilmiyoruz." deyip
bildiklerini inkr ettiler ve kfrde srar ettiler de Allah Teal bu yet-i
kerimeyi indirdi..281

asla balamaz Allah Muhakkak ki

ondan
balar kendisine irk koulmasn

Her kim
diledii iin kimse
bakasn
iftira etmi olur gerekten Allaha irk koarsa
ok byk
bir gnahla

Sayfa 85

(45)

(46)

( 47)

( 48)

( 49)
( 50)

(51)

48) Muhakkak ki Allah kendisine irk koulmasn asla

balamaz; ondan bakasn diledii kimse iin balar.
Her kim Allaha irk koarsa gerekten ok byk bir
gnahla iftira etmi olur.

temize karan
kimseleri
grmedin mi?

temize karr Allah Bilakis

Nefislerini

Hurma zulmedilmezler


dilediini
ekirdeinin ince iplii kadar bile
49) Nefislerini temize karan kimseleri grmedin mi?
Bilakis Allah dilediini temize karr. Hurma ekirdeinin
ince iplii kadar bile zulmedilmezler.

zerine
uyduruyorlar
nasl da
Bak

gnah olarak bu yeter Ve yalan Allah
apak
50) Bak nasl da Allah zerine yalan uyduruyorlar. Ve
apak bir gnah olarak bu yeter.
bn Abbs der ki: Yahudiler Merhab ibn Zeyd ve Bahr ibn Avn,
yanlarnda kk ocuklar ve ve bir grup Yahudi ile Hz. Peygamber
(a.s)'e gelmiler ve: "Ey Muhammed, bu ocuklarn herhangi bir gnah
var m?" diye sormular. Efendimiz: "Hayr, yok." buyurmular. "Allah'a
yemin ederiz ki ite biz aynen bunlarn durumundayz. Bizim gndz
ilediimiz gnahlar gece keffaretlenir, gece ilediimiz gnahlar da
gndz keffaretlenir." demi de bu yet-i kerime nazil olmutur.105

bir verilen kimseleri

grmedin mi?
Cibte

inanyorlar
Kitaptan

nasip
kafirler iin
diyorlar
tauta
ve
iman edenlerden

daha doru Bunlar
bir yoldadr

51) Kitaptan bir nasip verilen kimseleri grmedin mi?

Cibte106 ve tauta inanyorlar da kafirler iin: Bunlar iman
edenlerden daha doru bir yoldadr. diyorlar.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

( 52)

( 53)

( 54)

( 55)

( 56)

Sayfa 86

ona iman etti

kimisi
Onlardan
Ve ondan
yz evirdi
kimi de
ilerinden
yalml bir ate olarak
Cehennem
yeter
55) Onlardan kimisi ona iman etti, ilerinden kimi de ondan
yz evirdi. Ve yalml bir ate olarak Cehennem yeter.

ayetlerimizi inkar edenleri

Muhakkak ki

her atee onlar sokacaz
yaknda

onlar deitireceiz Derileri
pitiinde

tatmalar iin ondan baka

derilerle

Aziz
olandr
Allah Muhakkak ki
azab
Hakim
56) Muhakkak ki ayetlerimizi inkar edenleri, yaknda onlar
atee sokacaz. Derileri her pitiinde azab tatmalar iin
onlar ondan baka derilerle deitireceiz. Muhakkak ki
Allah Aziz ve Hakim olandr.

amel ileyen
man edip kimseler

Cennetlere

yaknda onlar girdireceiz

salih
kalacaklar nehirler altndan

akan

eler
orada Onlar iin ebedi orada
bir
onlar girdireceiz
tertemiz
vardr
koruyucu
glgeye

57) man edip salih amel ileyen kimseler; yaknda onlar

altndan nehirler akan; orada ebedi kalacaklar Cennetlere
girdireceiz. Onlar iin orada tertemiz eler vardr ve onlar
koruyucu bir glgeye girdireceiz.

(57)

( 58)



(59)

kendilerine lanet ettii kimselerdir

te onlar

Allah lanet ederse
her kime
Allahn
bir yardmc onun iin bulamazsn
52) te onlar Allahn kendilerine lanet ettii kimselerdir.
Allah her kime lanet ederse artk onun iin bir yardmc
bulamazsn.
51-52. Katde'den rivayette o yle diyor: Bize anlatldna gre bu yet-i
kerime Ka'b ibnu'l-Eref, Huyey ibn Ahtab ve Nadir oullarndan iki
Yahudi hakknda nzi olmutur ve yetin nzulne sebep olan hadise bir
hac mevsiminde meydana gelmitir. yle ki: Mrikler onlara: "Biz mi
doru yoldayz, yoksa Muhammed ve ashab m? Bizler sedanet ve
ikayetlerin ehliyiz, yani, Harem ehliyiz." demiler de Ka'b ve Huyey bile
bile yalan syliyerek: "Hayr, tam aksine siz daha doru yoldasnz."
demiler. Onlar bu yaptklarna srkleyen de herhalde Muhammed ve
ashabna kar besledikleri ekememezlik duygusudur. Nitekim
kabilelerine dndklerinde kavimleri onlara: "Muhammed, sizin
hakknzda kendisine yle yle yet indiini zannediyor." demiler de o
ikisi: "Vallahi doru sylemi. Bizi onun hakknda byle konumaya
ancak ona olan kzgnlmz ve ekememezliimiz sevketmitir."
demiler.282

mlkten

bir pay
onlarn Yoksa m var?
insanlara
bile vermezlerdi
O taktirde
ekirdein zerindeki ukur kadar
53) Yoksa onlarn mlkten bir pay m var? O taktirde
insanlara ekirdein zerindeki ukur kadar bile
vermezlerdi.

insanlara
haset mi ediyorlar?

Yoksa
ltfundan

Allahn verdii ey iin

brahimin soyuna
verdik Muhakkak ki
Ayrca biz onlara verdik ile hikmeti kitap
ok byk
mlk
54) Yoksa Allahn ltfundan verdii ey iin insanlara
haset mi ediyorlar? Muhakkak ki biz brahimin soyuna
kitap ile hikmeti verdik. Ayrca biz onlara ok byk bir
mlk verdik.

size emrediyor Allah Muhakkak ki

ve sahiplerine emanetleri vermenizi

insanlar
arasnda
hkmettiiniz
zaman
Muhakkak ki
adaletle
hkmetmenizi

size t verdii
ne gzeldir Allahn
Semi
olandr
Allah Muhakkak ki
kendisiyle
Basir
58) Muhakkak ki Allah size emanetleri sahiplerine
vermenizi ve insanlar arasnda hkmettiiniz zaman
adaletle hkmetmenizi emrediyor! Muhakkak ki Allahn
size kendisiyle t verdii ey ne gzeldir. Muhakkak ki
Allah Semi ve Basir olandr.
Bu ayet, Osman b. Talha hakknda indi. Mekke'yi fethettii gn
Resulullah (a.s) Osman'dan Kabe'nin anahtarn ald ve Kabe'ye girdi.
Sonra ayeti okuyarak dar kt. Osman' arp kendisine anahtar
verdi.107

Allaha itaat edin iman edenler

Ey
sahiplerine de Resule
itaat edin

ekiirseniz
ayet
sizden olan emir
ve Allaha onu gtrn bir ey hakknda
iman
ediyorsanz Eer
Resule

daha
te bu ahiret
gnne ve Allaha

hayrl
sonu bakmndan daha gzeldir
59) Ey iman edenler, Allaha itaat edin, Resule itaat edin ve
sizden olan emir sahiplerine de... ayet bir ey hakknda
ekiirseniz Eer Allaha ve ahiret gnne iman
ediyorsanz- onu Allaha ve Resule gtrn. te bu daha
hayrl ve sonu bakmndan daha gzeldir.108

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

iddia

edenleri
grmyor musun?
indirilene
iman ettiklerini kesin olarak

senden nce

indirilene
ve Sana
Tauta
muhakeme olmak
isterler
tekfir etmekle
emrolunmulard halbuki
onlar

eytan da

istiyor onu
ok uzak bir sapklkla saptrmak
60) Sana indirilene ve senden nce indirilene kesin olarak
iman ettiklerini iddia edenleri grmyor musun? Tauta
muhakeme olmak isterler; halbuki onu tekfir etmekle
emrolunmulard. eytan da onlar ok uzak bir sapklkla
saptrmak istiyor.
Taber, ayetin mnafk ve Yahudi hakknda nazil olduu grn tercih
etmitir.283

gelin Onlara denildii

zaman

Resule
ve Allahn indirdiine
yz evirdiklerini

mnafklarn grrsn
tam bir yz evirmekle
senden

61) Onlara: Allahn indirdiine ve Resule gelin denildii

zaman mnafklarn senden tam bir yz evirmekle yz
evirdiklerini grrsn.

Onlara isabet ettii zaman nasl olacak?

sunduklar
ey sebebiyle bir musibet
yemin

sana gelerek
Sonra kendi elleriyle
iyilik
ancak Biz istedik
Allaha ederler
ara bulmak ve etmek
62) Onlara kendi elleriyle sunduklar ey sebebiyle bir
musibet isabet ettii zaman nasl olacak? Sonra sana
gelerek: Biz ancak iyilik etmek ve ara bulmak istedik?
diye Allaha yemin ederler.

Allah bilir yle kimselerdir ki

te onlar
O halde yz evir

onlarn kalplerindekini
syle
ve onlara t ver

onlardan

sz nefisleri hakknda
kendilerine
etkileyici
63) te onlar yle kimselerdir ki Allah onlarn
kalplerindekini bilir. O halde onlardan yz evir, onlara
t ver ve kendilerine nefisleri hakknda etkileyici sz
syle.

ancak her bir Resul

Biz gnderdik

Eer Allahn izniyle
itaat edilmesi iin

nefislerine
zulmettikleri
zaman onlar
Allahtan balanma dileseler
sana gelerek
Resul de
onlar iin balanma dilese

Tevvab Allah andolsun ki bulacaklard
Rahim

Sayfa 87

(60)

( 61)

( 62)

(63)

( 64)

(65)

64) Biz her bir Resul Allahn izniyle ancak itaat edilmesi
iin gnderdik. Eer onlar nefislerine zulmettikleri zaman
sana gelerek Allahtan balanma dileseler, Resul de onlar
iin balanma dilese andolsun ki Allah Tevvab (tevbeleri
kabul edici), Rahim (balayc) bulacaklard.
Bir ksm mnafklar Hz. Peygamber (a.s)'e bir hile yapmak zere
aralarnda anlatlar ve yapacaklar hileyi plnladlar, sonra da plnladklar
bu hileyi gerekletirmek zere Efendimiz (a.s)'n yanna girdiler. Hemen
Cibrl gelip o mnafklarn plnladklar hileyi haber verdi de Efendimiz:
"Bir ksm insanlar yapamyacaklar, ulaamyacaklan bir eyi isteyerek,
arzu ederek yanmza girdiler. Kalksnlar Allah'tan mafiret dilesinler ki
ben de onlar iin istifarda bulunaym" buyurdu. Kalkmadlar.
"Kalkmyacak msnz?" diye tekrar sordu, yine kalkp Allah'tan mafiret
dilemediler. Hz. Peygamber: "Ey filn kalk, ey filn kalk." diye onlardan
12 kiiyi sayd. Kalktlar ve: "Senin sylediini yapmaya gerekten karar
verip azmetmitik. Kendimize zulmettiimizden dolay Allah'a tevbe
ediyoruz, sen de bizim iin istifarda bulunuver" dediler. Hz. Peygamber:
"imdi mi? kn; ben iin banda sizin iin istifar etmeye imdikinden
daha yakndm, Allah da mafiret dilemeyi kabule daha yakn idi (ama
kalkp mafiret dilemediniz). imdi yanmzdan kn" buyurdular.109

iman etmi
Rabbine
andolsun ki Hayr
kan
seni hakem

yapncaya
olmazlar
duymadan
sonra aralarnda anlamazlklarda
senin
dolay bir sknt
ilerinde

tam bir
teslim oluncaya kadar
hkmnden
teslimiyetle
65) Hayr! Rabbine andolsun ki aralarnda kan
anlamazlklarda seni hakem yapncaya ve sonra senin
hkmnden dolay ilerinde bir sknt duymadan tam bir
teslimiyetle teslim oluncaya kadar iman etmi olmazlar.
Bu ayet ez-Zbeyr b. el-Awm ile Htb b. Ebi Beltea hakknda indirildi.
Bir su meselesinde ihtilfa dmler, Resulullah (a.s.) da nce yukar
tarafta bulunann, sonra da aadakinin suvaraca eklinde hkm
vermiti.110

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

Sayfa 88

69) Her kim Allaha da Resule de itaat ederse ite onlar

Allahn kendilerine nimet verdii nebiler, sddklar,
ehidler ve salihlerden olan kimselerle beraberdir. te onlar
ne gzel arkadatr.

(66)

(68)

(67)

phesiz ki Allahtan
bir ltuftur

te bu
Alm olarak
Allah yeter
70) te bu Allahtan bir ltuftur. phesiz ki Alm olarak
Allah yeter.

(69)

( 70)

(71)

(72)

( 73)

(74)

diye
onlara
yazacak olsaydk biz Eer

kn
ya da Nefislerinizi
ldrn
mstesna bunu yapmazlard yurtlarnzdan
onlar Eer ilerinden pek az

eyi t verilen

kendilerineyapsalard
daha salam
ve onlar iin daha hayrl
olurdu
yerletirme bakmndan da
66) Eer biz onlara: Nefislerinizi ldrn ya da
yurtlarnzdan kn diye yazacak olsaydk ilerinden pek
az mstesna- bunu yapmazlard. Eer onlar kendilerine
t verilen eyi yapsalard, onlar iin daha hayrl ve
yerletirme bakmndan da daha salam olurdu.
Sabit ibn Kays ibn emms ile bir yahudi birbirlerine kar vndler.
Yahudi: "Allah bize, kendinizi ldrn diye emretti, bunu bize farz kld
da biz (yani atalarmz) kendilerimizi ldrdk. Muhammed ise size
savamay emrediyor, siz bunu kerih gryor, savamak istemiyorsunuz"
dedi. Sabit: "Vallahi, eer Allah bize, kendimizi ldrmemizi farz klsayd
hi tereddt etmeden kendimizi ldrrdk" dedi de Allah Teal
"Kendilerine t verilen eyleri " yet-i kerimesini indirdi

kendilerine verirdik O zaman andolsun ki

ok byk
bir mkafat
tarafmzdan
67) O zaman andolsun ki kendilerine tarafmzdan
ok byk bir mkafat verirdik.

bir
Ayrca onlar iletirdik andolsun ki
dosdoru
yola
68) Ayrca onlar andolsun ki dosdoru bir yola iletirdik.

Resule
Allaha itaat ederse
Her kim

nimet kimselerle
beraberdir ite onlar
nebiler


kendilerine

Allahn verdii
salihlerden
ve ehidler
sddklar


arkadatr te onlar ne gzel

olan

Hz. Aie'den rivayetinde o yle anlatyor: Bir adam (Abdullah ibn Zeyd
ibn Abdirabbih veya Sevbn ibn Bucdud) Allah'n Resl (a.s)'ne geldi ve:
"Ey Allah'n elisi, sen bana kendimden, ailemden ve ocuklarmdan daha
sevgilisin. Ben evdeyken seni hatrlyorum, hatrlaynca da sana gelip
yzne bakmamaya sabredemiyorum, senin ayrlna dayanamyorum.
Benim ve senin lmn hatrladmda da biliyorum ki sen cennete
girdiinde elbette dier peygamberlerle birlikte yksek bir mertebeye
ykseltileceksin. Ben ise cennete girdiimde -eer oraya girebilirsemkorkarm seni orada gremiveceim." dedi. Allah'n Resl ona herhangi
bir cevap vermedi de Cibrl inip "Kim Allah'a ve O Resl'e itaat
ederse" yet-i kerimesi ile te bu Allahtan bir ltuftur ayetini
indirdi.111

aln da

iman edenler
Ey
blkler halinde
seferber olun Tedbirinizi
topluca
sefere kn veya
71) Ey iman edenler! Tedbirinizi aln da blkler halinde
seferber olun veya topluca sefere kn.

ylesi vardr ki
iinizden phesiz

size isabet Eer
muhakkak pek ar davranr
nimet Muhakkak ki der
bir musibet etse
deildim
nk bana

Allah verdi
hazr
onlarla beraber
72) phesiz iinizden ylesi vardr ki muhakkak pek ar
davranr. Eer size bir musibet isabet etse: Muhakkak ki
Allah bana nimet verdi nk onlarla beraber hazr
deildim der.

bir ltuf

size eriirse
Andolsun ki
yokmu
gibi
elbette diyecekti ki
Allahtan
Keke ben bir dostluk arasnda sizinle

onlarla beraber olsaydm da
de
ok byk
bir mkafatla mkafatlansaydm
73) Andolsun ki size Allahtan bir ltuf eriirse sizinle onun
arasnda bir dostluk yokmu gibi elbette diyecekti ki:
Keke ben de onlarla beraber olsaydm da ok byk bir
mkafatla mkafatlansaydm.
Abdullah ibn Ubeyy ve ashab gibi mnafklar hakknda nazil olmutur.
Cihada gitmekte ardan alrlar; gnderilen seriyyenin bana bir ktlk
gelirse, ardan alp o seriyyeye katlmam olan ve 'Allah bana ltfetti de
bu seriyyeye katlmadm" derler; gnderilen seriyye bir ganimet elde
etmise "Keke ben de bunlarla birlikte olsaydm" dermi.112

Allah yolunda

O halde savasnlar

ahiretle
dnya hayatn
satanlar

Allah yolunda

savar da
Her kim
ona yaknda
galip gelirse
ya da ldrlr
ok byk
bir ecir
vereceiz
74) O halde dnya hayatn ahiretle satanlar Allah yolunda
savasnlar. Her kim Allah yolunda savar da ldrlr ya
da galip gelirse yaknda ona ok byk bir ecir vereceiz.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

savamyorsunuz Size ne oluyor da

mustazaf


ve Allah yolunda

ocuklar urunda
ve kadnlar erkekler
bizi

Rabbimiz demektedirler
Onlar ki
halk zalim olan ehirden bu
kar
bize gnder

bir veli katndan

bir yardmc katndan
bize gnder
75) Size ne oluyor da Allah yolunda ve mustazaf erkekler,
kadnlar ve ocuklar urunda savamyorsunuz? Onlar ki:
Rabbimiz bizi halk zalim olan bu ehirden kar,
katndan bize bir veli gnder, bize katndan bir yardmc
gnder demektedirler.

yolunda

savarlar man edenler

savarlar kafir olanlar ise
Allah
velileri O halde savan taut
yolunda

hilesi Muhakkak ki
eytann

ile
zayftr

eytann
76) man edenler Allah yolunda savarlar, kafir olanlar ise
taut yolunda savarlar. O halde eytann velileri ile
savan. Muhakkak ki eytann hilesi zayftr.

denilen
kimseleri
grmedin mi?
dosdoru kln Ellerinizi ekin Kendilerine

zekat verin ve
namaz

bir grup
sava
Onlara
yazldnda
korkar

insanlardan
korkar gibi

ilerinden
bir

daha iddetli
veya Allahtan gibi
yazdn
niin Rabbimiz dediler korkuyla
Bizi ertelesen
olmaz myd? sava
bize

meta
De ki
yakn
bir sreye kadar
daha
Ahiret ise
pek azdr
Dnya

Dorusu saknan kimse iin
hayrldr
siz hurma ekirdeinin ince iplii zulmedilmezsiniz
kadar dahi
77) Kendilerine: Ellerinizi ekin, namaz dosdoru kln ve
zekat verin! denilen kimseleri grmedin mi? Onlara sava
yazldnda ilerinden bir grup Allahtan korkar gibi veya
daha iddetli bir korkuyla insanlardan korkarak: Rabbimiz
niin bize sava yazdn? Bizi yakn bir sreye kadar
ertelesen olmaz myd? dediler. De ki: Dnya meta pek
azdr. Ahiret ise saknan kimse iin daha hayrldr.
Dorusu siz hurma ekirdeinin ince iplii kadar dahi
zulmedilmezsiniz.
(*)Mekke'de mminler eitli bask ve ikenceler gryorlar, henz sava
izni gelmedii iin iddete iddetle mukabele edemiyorlar, bu durumu
zaman zaman Reslullah'a arzederek savamak iin izin istiyorlard.
Hicrete kadar bu izin gelmedi, mminlere namaz ve zekt emredildi.
manlarn glenmesi, nefislerin terbiye edilmesi, Allah rzs iin lm
gze alacak bir ruh kemalinin olumas beldendi. Hicretten sonra sava
(cihad) izni gelince de ksmen mminler ve daha ziyade mnafklar
dmanla savatan korktular, "Keke bu emir biraz daha sonra gelseydi"
temennisinde bulundular.

Sayfa 89

( 75)

( 76)

( 77)

( 78)





(79)

lm
yetiir olsanz Her nerede
salamlatrlm
kalelerde de
size olsanz
derler bir iyilik Onlara gelse

yksek
Kendilerine

Allahtandr

Bu

Bu derler bir ktlk
dokununca

Hepsi
De ki
senin tarafndandr
tarafndandr
bu topluma ne oluyor da O halde
Allah
hi sz
anlamaya
yanamyorlar?
78) Her nerede olsanz salamlatrlm yksek kalelerde
de olsanz lm size yetiir. Onlara bir iyilik gelse: Bu,
Allahtandr derler. Kendilerine bir ktlk dokununca:
Bu, senin tarafndandr derler. De ki: Hepsi Allah
tarafndandr. O halde bu topluma ne oluyor da hi sz
anlamaya yanamyorlar.
bn Abbs yle diyor: Uhud gazvesinde m'minlerden bazlar ehid
olunca cihaddan geri duran ve arkada kalarak savaa katlmyan
mnafklar: "ldrlen kardelerimiz de bizimle beraber olsalar ve savaa
gitmeseleri lmez ve ldrlmezlerlerdi." dediler de Allah Teal bu yet-i
kerimeyi indirdi.113

iyilikten

Sana gelirse
ne
Ktlkten
sana gelirse
ne Allahtandr

Biz seni gnderdik

nefsindendir

phesiz ki yeter Resul olarak insanlara
hakkyla ahit olarak
Allah
79) Sana iyilikten ne gelirse Allahtandr. Ktlkten sana
ne gelirse nefsindendir. Biz seni insanlara bir Resul olarak
gnderdik. phesiz ki hakkyla ahit olarak Allah yeter.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

(80)

( 81)

(82)

( 83)

(84)

(85)

(86)

muhakkak ki Resule
itaat ederse
Kim

yz Her kim de
Allaha itaat etmi olur

onlar
biz seni gndermedik

evirirse
muhafz olarak
zerine
80) Kim Resule itaat ederse muhakkak ki Allaha itaat
etmi olur. Her kim de yz evirirse biz seni onlar zerine
muhafz olarak gndermedik.
Mukatil der ki: Hz. Peygamber (a.s): "Kim bana itaat ederse Allah'a itaat
etmitir. Kim de beni severse Allah' sevmitir." deyince mnafklar: "Bu
adam bu szyle Allah'a irk komaya yaklat (veya yaknda kendisinin
Allah'n orta olduunu syleyecek). Allah'tan bakasna ibadet etmemizi
yasaklyacak sonra da Hristiyanlarn sa'y Rab edindikleri gibi kendisini
Rab edinmemizi istiyecek" dediler de Allah Teal bu yet-i kerimeyi
indirdi.284

ayrldklar zaman da taat

derler

bir grup geceleyin kurar
Senin yanndan

Halbuki senin dediinin

aksini
onlardan
geceleyin kurduklarn
ne yazyor
Allah
tevekkl
ve onlardan
O halde yz evir


vekil Allah yeter phesiz Allaha
et
olarak
81) taat derler. Senin yanndan ayrldklar zaman da
onlardan bir grup geceleyin senin dediinin aksini kurar.
Halbuki Allah geceleyin ne kurduklarn yazyor. O halde
onlardan yz evir ve Allaha tevekkl et! phesiz vekil
olarak Allah yeter.

Onlar
gerei gibi dnmeyecekler mi?


tarafndan

olsayd
Eer hala Kuran
onda elbetteki bulurlard Allahtan bakas
pek ok eliki

82) Onlar hala Kuran gerei gibi dnmeyecekler mi?

Eer Allahtan bakas tarafndan olsayd elbetteki onda
pek ok eliki bulurlard.

Sayfa 90

gven

bir haber Onlara geldii zaman
Oysa onu yayarlar korkuya dair

veya
veya Resule
onu gtrselerdi

elbette ki onu bilirlerdi onlardan emir sahibi

olanlara onun i yzn aratrabilenler

zerinizde
Allahn ltfu olmasayd

Eer

kesinlikle uyardnz rahmeti

eytana
pek aznz mstesna
83) Onlara gven veya korkuya dair bir haber geldii zaman
onu yayarlar. Oysa onu Resule veya onlardan emir sahibi
olanlara gtrselerdi onun i yzn aratrabilenler elbette
ki onu bilirlerdi. Eer Allahn ltfu ve rahmeti zerinizde
olmasayd pek aznz mstesna kesinlikle eytana
uyardnz.

Sen
Allah yolunda

O halde sava

kendinden bakas ile mkellef deilsin

Allah umulur ki
Mminleri de
tevik et
phesiz kafirlerin
basksn
nler
daha
basks daha iddetli olandr
ki Allah
cezas da iddetlidir
84) O halde sen Allah yolunda sava. Sen kendinden bakas
ile mkellef deilsin. Mminleri de tevik et; umulur ki
Allah kafirlerin basksn nler. phesiz ki Allah basks
daha iddetli olandr; cezas da daha iddetlidir.

gzel bir efaatle

efaat ederse
Her kim

Her
kendisi iin bir pay
ondan vardr

kt bir efaatle

efaatte bulunursa
kim de

ondan bir pay
onun iin de vardr

hakkyla gc yetendir eye

her
Allah
85) Her kim gzel bir efaatle efaat ederse, ondan kendisi
iin bir pay vardr. Her kim de kt bir efaatle efaatte
bulunursa onun iin de ondan bir pay vardr. Allah her eye
hakkyla gc yetendir.
Rasul-i Ekrem (a.s.) yle buyurmutur: "Hayr ilerinde efaati olunuz,
ecir alrsnz. Allah, peygamberinin lisan zere diledii eyi hkme
balar."114
efaat; iki nevidir: Gzel ve irkin. Gzel efaat, kendisiyle bir Mslmann hakknn gzetildii, Mslmandan bir errin defedildii veya ona bir
hayr salayan, Allah rzas iin yaplan ve o yzden rvet almayan, caiz
olan bir i hakknda yaplan, Allah'n had cezalarndan bir had ya da kul
haklarndan bir hak hususunda olmayan trdeki efaattir.

Bir selamla selamlandnz

zaman
veya ondan daha gzeliyle
selamlayn

Allah Muhakkak ki
onunla karlk verin
hakkyla hesaplayandr
eyi

her
86) Bir selamla selamlandnz zaman ondan daha
gzeliyle selamlayn veya onunla karlk verin. Muhakkak
ki Allah her eyi hakkyla hesaplayandr.
(*)Araclk iin birisine bavuranlar ie selm ile balayacaklardr.
Mminler karlatklarnda selmlaacak, karlkl olarak iyi dilekte
bulunacaklardr. Her kltrde selamlama deti ve bu detin gerektirdii
usul ve db vardr. Bu mnasebetle mslmanlar arasnda selamlamann
nasl olmas gerektii konusuna geilmitir. "Selm" diye tercme edilen
tahiyye, hayat kelimesiyle ayn kkten olup lgat mnas itibariyle "salk,
uzun mr dilemek" demektir. Tefsirciler buradaki tahiyye buyruunu
ekilde aklamlardr: a) Hapramn "elhamdlillah" demesi ile balayan
karlkl dualar; b) Hediye verene hediye ile mukabele; c) Selm verip
almak.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

kendisinden baka ilah yoktur Allah ki

gnnde Andolsun ki sizi toplayacaktr.

kendisinde hi phe olmayan

kyamet
szl
Allahtan
daha doru

kim olabilir?
87) Allah ki kendisinden baka ilah yoktur. Andolsun ki
kendisinde hi phe olmayan kyamet gnnde sizi
toplayacaktr. Allahtan daha doru szl kim olabilir?

mnafklar hakknda Size ne oluyor ki

ters evirdii
Allah iki grup oluyorsunuz?
mi onlar kazandklar sebebiyle
halde

doru yola iletmek
istiyorsunuz?
saptrrsa

Her kimi
Allahn saptrdn
bir yol
onun iin asla bulamazsn
Allah
88) Size ne oluyor ki mnafklar hakknda iki grup
oluyorsunuz? Allah onlar kazandklar sebebiyle ters
evirdii halde Allahn saptrdn doru yola iletmek mi
istiyorsunuz? Her kimi Allah saptrrsa onun iin asla bir
yol bulamazsn.
Zeyd b. Sabit (r.a.)'ten yle rivayet eder: Resulullah (a.s.) Uhud savana
ktnda kendisiyle beraber gidenlerden bazlar geri dnd. Onlar
hakknda Ashab- Kiram iki ksma ayrld. Bir ksm, "ldrelim derken
dier bir ksm, hayr, ldrmeyelim, diyordu. Bunun zerine bu ayet-i
kerime nazil oldu.285

siz de kfre giresiniz de

stediler ki

olasnz kfre girdii kendilerinin gibi
veliler ilerinden Artk edinmeyin
eit
Allah yolunda

hicret edinceye
kadar

ve onlar yakalayn
yz evirirlerse Eer

bulduunuz
yerde

kendilerini ldrn
veli de Onlardan edinmeyin

yardmc da
89) stediler ki kendilerinin kfre girdii gibi siz de kfre
giresiniz de eit olasnz. Artk Allah yolunda hicret
edinceye kadar ilerinden veliler edinmeyin! Eer yz
evirirlerse onlar yakalayn ve kendilerini bulduunuz
yerde ldrn. Onlardan veli de edinmeyin, yardmc da.
Zeyd ibn Sbit'ten rivayette o yle diyor: Hz. Peygamber (a.s) Uhud'a
ktnda onunla birlikte km olanlardan bir ksm geri dndler. Hz.
Peygamber (a.s)'n ashab ikiye blnmt; bir blk "Onlarla
savarz.", ya da "Onlar ldrelim." diyor, dier blk de "Onlarla
savamyalm, onlar ldrmeyelim." diyordu. te bunun zerine Allah
Teal "Siz hal mnafklar hakknda" yetini indirdi.286

bir topluma snanlar

mstesna
veya anlama bulunan
kendileriyle aranzda

sineleri

daralarak


size gelenler
savamaktan veya sizinle de savamaktan
dileseydi Eer kendi toplumlaryla da
size elbette ki
onlar musallat ederdi de
Allah
onlar sizden
ayet
sizinle savarlard
yaparlarsa ve sizinle savamazlar uzaklap
Allah brakmamtr
bar
sizinle
bir yol
aleyhlerine
sizin iin

Sayfa 91

( 87)

(88)

( 89)

(90)

(91)

90) Ancak kendileriyle aranzda anlama bulunan bir

topluma snanlar veya sizinle de kendi toplumlaryla da
savamaktan sineleri daralarak size gelenler mstesna...
Eer Allah dileseydi elbette ki onlar size musallat ederdi de
sizinle savarlard. ayet onlar sizden uzaklap sizinle
savamazlar ve sizinle bar yaparlarsa Allah sizin iin
aleyhlerine bir yol brakmamtr.
Muchid'den rivayet ediliyor: Hill ibn Uveymir ile Hz. Peygamber (a.s)
arasnda antlama vard. Kavminden baz insanlar mslmanlarla da kendi
kavimleriyle de savamay kerih grerek ona snmlard da bunun
zerine bu yet-i kerime nazil oldu.115

isteyen
dierlerini de

bulacaksn ki

hem de emin olmay sizden emin olmay

dalarlar ne zaman her kendi toplumlarndan
ayet
ona ba aa arlsalar fitneye
sizle yapmazlar ve sizden uzak durmaz
onlar
ellerini ekmezlerse ve bar

kendilerini yerde

ldrn ve yakalayn
size vermiizdir
te onlar ki bulduunuz
apak bir yetki
kendileri iin

91) Hem sizden emin olmay hem de kendi toplumlarndan

emin olmay isteyen dierlerini de bulacaksn ki her ne
zaman fitneye arlsalar ona ba aa dalarlar. ayet
sizden uzak durmaz ve sizle bar yapmazlar ve ellerini
ekmezlerse onlar yakalayn ve kendilerini bulduunuz
yerde ldrn. te onlar ki size kendileri iin apak bir
yetki vermiizdir.
Bu yet-i kerime hem mslmanlardan, hem de mriklerden gvende
olmak isteyen ve Hz. Peygamber (a.s) ile onlar arasnda sz getirip
gtren Nuaym ibn Mes'd el-Eca' hakknda nazil olmutur.116

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

Sayfa 92

kasten bir mmini ldrrse

Her kim

kalaca Cehennemdir
onun cezas

Onu ona Allah gazap etmitir
orada
bir azap
onun iin hazrlamtr
ve lanetlemi
ok byk

93) Her kim bir mmini kasten ldrrse, onun cezas

orada kalaca Cehennemdir. Allah ona gazap etmitir. Onu
lanetlemi ve onun iin ok byk bir azap hazrlamtr.

(92)

( 93)

(94)

ldrmek

bir mmin iin

olamaz
Her
Yanllkla olmas

mstesna bir mmini

yanllkla

bir mmini ldrrse

kim de
diyeti mmin bir kle azad etmeli



mstesna ailesine teslim etmelidir

bir
ise
Eer
sadaka olarak balamalar
toplumdan
olduu halde size dman olan
bir kle azad etmelidir
mmin

sizinle bir toplumdan
ise
ayet
mmin
diyet bir antlama bulunan
onlar arasnda
azad
ve ailesine teslim etmeli


Her kim
mmin bir kle etmelidir

iki ay

oru tutmaldr
bulamazsa
tevbesini kabul etmesi iin aralksz
Allahn
Hakim
Alm
phesiz Allah olandr

92) Yanllkla olmas mstesna bir mmin iin bir
mmini ldrmek olamaz. Her kim de bir mmini
yanllkla ldrrse mmin bir kle azad etmeli ve
ailesine sadaka olarak balamalar mstesna- diyeti
teslim etmelidir. Eer mmin olduu halde size dman
olan bir toplumdan ise mmin bir kle azad etmelidir.
ayet sizinle onlar arasnda bir antlama bulunan bir
toplumdan ise ailesine diyet teslim etmeli ve mmin bir
kle azad etmelidir. Her kim bulamazsa Allahn tevbesini
kabul etmesi iin- aralksz iki ay oru tutmal-dr. phesiz
Allah Alm (bilen), Hakim (gl) olandr.
(*)Kasten adam ldren kimselere uygulanacak dnya cezas ksastr.
Maktuln ailesinin tamam veya bir ksm ksastan vazgeer yahut
tazminat karlnda sulha raz olurlarsa ksas cezas der ve diyet
devreye girer. Kasten ldrme suunda diyeti, katilin klesi deil kendisi
der

Reslullah (a.s) buyurdu ki: "M'minin ldrlmesi, Allah nezdinde

dnyann zeval bulmasndan daha byk bir eydir."
Yine Raslullah (a.s) buyurdu ki: "Kulun kendisinden ilk hesaba ekilecei
ey namaz, insanlar arasnda ilk hkme balanacak meseleler ise, kanlar
hakknda olacaktr."117

ktnz
zaman iman edenler
Ey
iyice aratrn da Allah yolunda


Sen

selam
sizden verene
demeyin
menfaatini

aratrn da
mmin deilsin
Allah katnda dnya hayatnn
gzeterek
siz yleydiniz de nice ganimetler vardr
O size Allah lutfetti
nce

de
olandr
Allah Muhakkak ki
halde iyice aratrn
hakkyla haberdar
yaptklarnzdan

94) Ey iman edenler! Allah yolunda sefere ktnz zaman
iyice aratrn da sizden selam verene dnya hayatnn
menfaatini gzeterek: Sen mmin deilsin demeyin.
Allah katnda nice ganimetler vardr. nce siz de yleydiniz
de Allah size lutfetti. O halde iyice aratrn! Muhakkak ki
Allah yaptklarnzdan hakkyla haberdar olandr.
bni Abbas (r.a.)'dan rivayet ediyorlar: Sleymoullarndan bir adam
nne katp gtrd bir koyun srs olduu halde Cenab-
Peygamberin (a.s.) ashabndan bir topluluun yanndan geti ve selm
verdi. Onlar "Bu adam ancak bizden kendini korumak ve kurtarmak iin
selm verdi" deyip (mslman deil zannyla) adamn zerine yrdler
ve onu ldrdler, koyunlarn da Peygamberimize (a.s.) getirdiler. Bunun
zerine ayeti indi.118

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

Sayfa 93

oturanlarla
bir deildir

zr
sahibi olanlar mstesna
Mminlerden
Allah yolunda

cihad edenler

Allah stn kld

canlaryla
ve mallaryla
canlar
ve mallaryla cihad edenleri

derece bakmndan
oturanlardan

ile

Allah vaad etmitir

Bununla beraber
en
cihad
Allah stn klmtr

gzeli

bir ecirle
oturanlar
zerinde
edenleri
ok byk

95) Mminlerden zr sahibi olanlar mstesnaoturanlarla, Allah yolunda mallaryla ve canlaryla cihad
edenler bir deildir. Allah mallaryla ve canlar ile cihad
edenleri derece bakmndan oturanlardan ok stn kld.
Bununla beraber Allah hepsine de en gzeli vaad etmitir;
fakat yine de Allah cihad edenleri oturanlar zerinde ok
byk bir ecirle stn klmtr.

ve mafiret Ondan dereceler

phesiz ki Allah olandr

rahmet vardr
Rahim afur

(99)

96) Ondan dereceler, mafiret ve rahmet vardr. phesiz

ki Allah afur, Rahim olandr.
"Mminlerden, oturanlar... " ayeti inince Resulullah (a.s.) "Filan arn"
dedi. O kimse yannda yaz iin gereken okka, levha, kemik gibi
malzemeler olduu halde geldi. Resulullah (a.s.) "Mminlerden oturanlar
ile Allah yolunda cihad edenler bir olamaz" diye yaz buyurdu. O srada
mezzin bni mmi Mektm, Peygamberin (a.s.) arka tarafnda
bulunuyordu. Dedi ki: "Ey Allah'n Rasul, ben krm." Bunun zerine
o ayet yerine "Mminlerden... " ayeti nazil oldu.287

onlar canlarn alrken

Kukusuz

nefislerine
zulmeder olduklar halde melekler
Biz derler yapyordunuz Ne derler
yeryznde
mustazaf olanlardk




Allahn arz
deil miydi?
Derler ki
te Orada hicret etseydiniz ya
geni
onlarn barna onlar var ya
Cehennemdir

dn yeridir dorusu ne kt

97) Kukusuz melekler onlar nefislerine zulmeder olduklar
halde canlarn alrken: Ne yapyordunuz? derler. Biz
yeryznde mustazaf olanlardk derler. Derler ki:
Allahn arz geni deil miydi? Orada hicret etseydiniz
ya. te onlar var ya; onlarn barna Cehennemdir,
dorusu ne kt dn yeridir.

mustazaf olanlar


Ancak mstesnadr
ocuklardan
ve kadnlar erkekler

bulamayan
ve bir are bulamayan

bir yol

98) Ancak erkekler, kadnlar ve ocuklardan bir are

bulamayan ve bir yol bulamayan mustazaf olanlar
mstesnadr.

Allahn umulur

te onlar ki
phesiz Allah olandr
onlardan
affetmesi
afur
Afuv

(95)

( 96)

( 97)

( 98)

(100)

(101)

99) te onlar ki Allahn onlardan affetmesi umulur.

phesiz Allah Afuv, afur olandr.
Hz. Peygamber (a.s) Mekke-i Mkerreme'de iken mslman olup da
O'nun Medine-i Mnevvere'ye hicretinden sonra da aile ve kabilelerince
hapsedilerek hicretlerine izin verilmeyip Mekke'de kalan, sonra da
kavimleriyle birlikte Bedr'e gelen ve orada savata len genler hakknda
nazil olmutur. bn Him bunlarn isimlerini vermektedir: el-Hris ibn
Zem'a ibnu'l-Esved, Ebu Kays ibnu'l-Fkih ibnu'l-Mura, Ali bn
Umeyye ibn Halef, el-As ibn Munebbih bmi'l-Hacccdr.119

Allah yolunda

hicret ederse
Her kim

ok gidilecek
yeryznde
bulur


kar da

Her kim
genilik de
yer de
Allaha hicret etmek iin
evinden
lm
kendisine yetiirse sonra Resulne

Allaha
onun ecri
aittir muhakkak ki
phesiz ki Allah olandr
Rahim afur
100) Her kim Allah yolunda hicret ederse yeryznde
gidilecek ok yer de bulur genilik de. Her kim Allaha ve
Resulne hicret etmek iin evinden kar da sonra
kendisine lm yetiirse muhakkak ki onun ecri Allaha
aittir. phesiz ki Allah afur, Rahim olandr.

Yeryznde
sefere ktnz

zaman

bir gnah

zerinize

yoktur

korkarsanz

namaz

ksaltmanzda

kafirlerin
size ktlk yapmasndan

sizin iin kafirler Muhakkak ki

apak dmandr
101) Yeryznde sefere ktnz zaman kafirlerin size
ktlk yapmasndan korkarsanz namaz ksaltmanzda
zerinize bir gnah yoktur. Muhakkak ki kafirler sizin iin
apak dmandr.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

( 102)

(103)

( 104)

(105)

aralarnda bulunduun Sen de

zaman Ve
dursun namaz
onlara kldrrken

alsnlar
seninle beraber
onlardan bir ksm
Secde ettikleri

zaman silahlarn da

grup gelip
arkanzda
bulunsunlar
Namaz klmam olan
dier
namaz klsnlar
alsnlar
Hazrlkl olsun
seninle beraber

Kafirler ki
istediler silahlarn
ve
silahlarnz

ile

gafil
olasnz da
zerinize gelsinler
anszn eyalarnzdan

sizin iin
gnah yoktur

bir
basknla
yamurdan

bir zorluk size varsa
Eer

hasta olmusanz veya dolay

Yine de
silahlarnz
brakmanzda


Allah
Muhakkak ki
hazrlkl bulunun
alaltc bir azap
kafirler iin hazrlamtr
102)Ve sen de aralarnda bulunduun zaman onlara namaz
kldrrken onlardan bir ksm seninle beraber dursun ve
silahlarn da alsnlar. Secde ettikleri zaman arkanzda
bulunsunlar. Namaz klmam olan dier grup gelip
seninle beraber namaz klsnlar. Hazrlkl olsun ve
silahlarn alsnlar. Kafirler istediler ki silahlarnz ile
eyalarnzdan gafil olasnz da anszn bir basknla
zerinize gelsinler. Eer yamurdan dolay size bir zorluk
varsa veya hasta olmusanz silahlarnz brakmanzda
sizin iin bir gnah yoktur. Yine de hazrlkl bulunun.
Muhakkak ki Allah kafirler iin alaltc bir azap
hazrlamtr.

Sayfa 94

Namaz
bitirdiiniz
zaman da
ve otururken ayakta iken Allah zikredin

zaman da yanlarnz

zerinde

namaz
dosdoru kln Gvenlikte olduunuz

zerine

namaz
Muhakkak ki

vakitleri belirlenerek yazlmtr mminler
103) Namaz bitirdiiniz zaman da ayakta iken, otururken
ve yanlarnz zerinde Allah zikredin. Gvenlikte
olduunuz zaman da namaz dosdoru kln. Muhakkak ki
namaz mminler zerine vakitleri belirlenerek yazlmtr.
Hz. Ali'den rivayette o yle anlatyor: Bir grup tccar Allah'n Resl
(a.s) gelip: "Ey Allah'n elisi, bizler srekli olarak yeryznde yolculuk
yapmaktayz. Biz nasl namaz klalm?" diye sordular. Allah Teal
"Yeryznde sefere koyulduunuz zaman namaz ksaltmanzda size bir
gnah yoktur." yetini indirdi. Sonra bir sre vahiy gelmedi. Bunun
zerinden bir yl gemiti ki Allah'n Resl (a.s) bir gazveye kt.
Ashabna le namaz kldrrken onlar namazda gren mrikler: "Allah,
Muhammed ve ashabna kar size imkn verdi, haydin zerlerine
saldralm." dediler. lerinden birisi: "Yok hayr, imdi deil; bunlarn bu
namazlarnn peinden bundan daha stn tuttuklar bir namazlar daha
var, o namaz klarlarken saldrn." dedi. Allah Teal o gn le ile ikindi
namazlar arasnda "Hi phesiz Allah, kfirlere alaltc bir azb
hazrlamtr."a kadar olmak zere "Kfirlerin size bir ktlk
yapmasndan korkarsanz namaz ksaltmanzda size bir gnah yoktur. Hi
phesiz kfirler sizin iin apak br dmandrlar." yetlerini indirdi.
Bylece korku namaz inmi oldu. 120

O izlemekte geveklik gstermeyin!

ac
siz duyuyorsanz ayet
topluluu

gibi ac
muhakkak onlar da duyuyorlar

stelik siz umuyorsunuz

sizin ac duyduunuz

onlarn ummad
eyleri Allahtan
Hakim
Alm
phesiz Allah olandr
104) O topluluu izlemekte geveklik gstermeyin! ayet siz
ac duyuyorsanz muhakkak onlar da sizin ac duyduunuz
gibi ac duyuyorlar. stelik siz Allahtan onlarn ummad
eyleri umuyorsunuz. phesiz Allah Alm, Hakim olandr.
(*)Geen yetler, savatan ve onunla ilgili hkmlerden bahsedildi. Sonra
yanllkla adam ldrmenin ceza ve keffareti akland. Kasden bir
m'mini ldrmenin byk bir cinayet, tanmas ok zor ar bir veba!
olduu belirtildi. Sonra savalarda korkulu anlarda insana umut ve cesaret
veren korku namaznn nasl klnaca konu edinildi.

kitab
sana biz indirdik ki Muhakkak ki
insanlar
arasnda
hkmedesin
hak ile

olma
Allahn sana gsterdii
ekilde
savunucusu
Hainlerin
105) Muhakkak ki biz sana kitab hak ile indirdik ki insanlar
arasnda Allahn sana gsterdii ekilde hkmedesin.
Hainlerin savunucusu olma.
(*)Bu yette insanlarn arasnda meydana gelen anlamazlklar, davalar,
tartmalar karsnda Hz. Peygamber'in ve daha ziyade onun ahsnda
mmetinin taknmalar gereken tavr, oynamalar gereken rol ve
uygulamalar gereken muamele ekli aklanmaktadr. Pek az mstesna
olmak zere zel bir hadise zerine gelmi bulunan yetlerin hedefi,
sadece o hadiseyi aklamak ve hkmn ortaya koymak deil, bu
mnasebetle mslmanlara, kyamete kadar uyacaklar kaideleri -detayl
veya ereve hkmler olarak- aklamaktr.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

Muhakkak ki
Allahtan balanma dile

Rahim afur
olandr
Allah

Sayfa 95

(106)

106) Allahtan balanma dile. Muhakkak ki Allah afur,

Rahim olandr.

kimselerden

mcadele etme

Allah Muhakkak ki
Nefislerine
hainlik eden
ok hain
olan
kimseyi
sevmez

gnahkar olan

107) Nefislerine hainlik eden kimselerden yana mcadele

etme. Muhakkak ki Allah ok hain olan gnahkar olan
kimseyi sevmez.

nsanlardan

gizlenirler de



onlarla beraberdi O Allahtan
gizlenmezler
eyleri geceleyin kurarlarken
Halbuki
olandr
kurarlarken

Onun raz olmayaca
kuatmakta yaptklarn
phesiz Allah
108) nsanlardan gizlenirler de Allahtan gizlenmezler.
Halbuki geceleyin Onun raz olmayaca eyleri
kurarlarken O onlarla beraberdi. phesiz Allah onlarn
yaptklarn kuatmakta olandr.
bn Abbs'tan rivayete gre Sehm oullarndan bir adam, Temm ed-Dr
ve Adiyy ibn Bedd' ile bir yolculua km ve Sehm oullarndan olan
bu kii yolda, hibir mslmanm bulunmad bir yerde lm de yol
arkadalar olan Temm ve Adiyy onun arkada brakt mallarn getirip
ailesine teslim etmiler. Ancak eyalar arasnda bulunan altn yapraklarla
ssl bir gm kadehi kaybetmiler. Allah'n Resl (a.s) bu kadehin
kaybolmu olduuna dair onlara yemin ettirmi, yemin etmeleri zerine
de onlar brakm. Bir sre sonra kadeh Mekke'de lenin akrabalar
tarafndan grlp de kadehi elinde bulunduran kii onu Temm ed-Dr
ve Adiyy ibn Bedd'dan satn aldn syleyince lenin akrabalar gelip
"ehadetlerinin o iki kiinin ehadetlerinden daha doru olduuna ve
Mekke'de bulduklar kadehin len akrabalarna ait olduuna" ehadet
etmiler ve ite bunun zerine onlar hakknda "Ey iman edenler..." yet-i
kerimesi nazil olmu.288

mcadele yle kimselersiniz ki te siz

dnya hayatnda
onlardan yana
ettiniz
onlardan
Allah ile mcadele edecek
kim

olacak?
kim
yahut kyamet gn yana
vekil onlar iin

109) te siz yle kimselersiniz ki dnya hayatnda onlardan

yana mcadele ettiniz; ya kyamet gn kim onlardan yana
Allah ile mcadele edecek yahut kim onlar iin vekil
olacak?

veya bir ktlk iler
Her kim

balanma dilerse
sonra nefsine
zulmeder de
Rahim afur
Allah bulur
Allahtan
110) Her kim bir ktlk iler veya nefsine zulmeder de
sonra Allahtan balanma dilerse Allah afur, Rahim
bulur.

ancak bir gnah kazanrsa

Her kim de

olandr
nefsi aleyhine
onu kazanr

Hakim
Alm
phesiz Allah
111) Her kim de bir gnah kazanrsa onu ancak nefsi
aleyhine kazanr. phesiz Allah Alm (bilen), Hakim
(gl) olandr.

(107)

( 108)

(109)

(110)

(111)

(112)

(113)

bir veya bir hata

kazanr da

Her kim

bir susuza onu atarsa sonra gnah
ve byk bir iftira yklenmi olur

muhakkak
apak bir gnah
112) Her kim bir hata veya bir gnah kazanr da sonra onu
bir susuza atarsa muhakkak byk bir iftira ve apak bir
gnah yklenmi olur.

senin zerindeki Allahn ltfu

olmasayd
bir andolsun ki amalamt
rahmeti
ve
Oysa

seni artmay


onlardan grup
ve kendilerinden
bakasn saptramazlar

hibir ekilde


sana zarar veremezler

kitap ile
sana Allah nk indirmi

ve hikmeti

eyleri sana bildirmitir
phesiz ki Allahn ltfu

bilmediin
ok byktr
senin zerindeki
113) Allahn senin zerindeki ltfu ve rahmeti olmasayd,
andolsun ki onlardan bir grup seni artmay amalamt.
Oysa kendilerinden bakasn saptramazlar ve sana hibir
ekilde zarar veremezler. nk Allah sana kitap ile hikmeti
indirmi ve sana bilmediin eyleri bildirmitir. phesiz ki
Allahn senin zerindeki ltfu ok byktr.
Dahhk kanalyla bn Abbs'tan gelen bir rivayette Taif te oturan Sakf
oullan hakknda nazil olduu kaydedilmektedir. Buna gre Sakfliler,
evrelerindeki kabilelerin isteyerek veya istemiyerek birer birer msman
olduunu grnce onlar da Hz. Peygamber'den bir takm tavizler
kopardktan sonra msman olmaya karar verir ve Medine-i
Mnevvere'ye bir hey'et gnderirler. Hey'et Medine-i Mnevvere'ye gelir,
isteklerini birer birer sralarlar: "Namazdan ve rden (zekt'tan) muaf
tutulacaklar, yl daha (sonra bir yla, hatt bir aya kadar inerler) putlar
Uzz yklmyarak muhafaza etmelerine msaade edilecek." Hz.
Peygamber onlara cevap vermez ve hemen bu yet-i kerime nazil olur da
istekleri reddedilir.121

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

(114)

Sayfa 96

asla balamaz Allah Muhakkak ki

bakasn
balar kendisine irk koulmasn
Her kim de
diledii kimse iin
Bundan

muhakkak ki o Allaha irk koarsa

ok uzak bir sapklkla
sapmtr

( 115)

116) Muhakkak ki Allah kendisine irk122 koulmasn asla

balamaz. Bundan bakasn diledii kimse iin balar.
Her kim de Allaha irk koarsa muhakkak ki o ok uzak bir
sapklkla sapmtr.

( 116)

Dahhk rivayet ediliyor: Yal bir bedev arap Allah'n Resl (a.s)'ne geldi
ve: "Ey Allah'n elisi, ben, gnahlara ve hatalara dalm bir ihtiyarm. u
kadar var ki Allah' bilip de O'na iman ettiimden beri hibir eyi O'na
ortak komadm. Benim Allah katnda halim nasl olacak?" diye sordu da
Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.123

( 117)

(118)

(119)



( 120)

(121)

onlarn

bir ounda hayr yoktur

emreden kimse
mstesna fsldamalarnn

yahut bir iyilik
veya Bir sadaka

Her kim
insanlar
arasn
dzeltmeyi
rzasn
gzeterek bunu yaparsa
Allahn
bir ecir
biz ona vereceiz yaknda
ok byk

114) Bir sadaka veya bir iyilik yahut insanlar arasn

dzeltmeyi
emreden
kimse
mstesna
onlarn
fsldamalarnn bir ounda hayr yoktur. Her kim bunu
Allahn rzasn gzeterek yaparsa biz yaknda ona ok
byk bir ecir vereceiz.

Resule
aykr davranr
Her kim

doru kendisine apak belli ettikten sonra

yolundan

bakasna

uyarsa yol

ve brakrz onu dnd mminlerin
o ne kt
Cehenneme
kendisini atarz
dn yeridir
115) Her kim kendisine doru yol apak belli ettikten
sonra Resule aykr davranr ve mminlerin yolundan
bakasna uyarsa onu dnd halde brakrz ve kendisini
Cehenneme atarz; o ne kt dn yeridir.
Bu iki yet-i kerime, hrszlk yapan bn Ubeyrak hakknda nazil
olmutur. Peygamber (a.s), hakknda elinin kesilmesi hkmn verince, o
da Mekkeye kap irtidat etti, bu buyruklar bunun zerine nazil oldu, Said
b. Cbeyr dedi ki: Mekke'ye varnca yine Mekke'de bir evin duvarn
oydu. Mrikler onu yakalayp ldrdler. Bunun zerine Allah,
buyruunu indirdi.289

Ondan baka
Onlarn dua ettikleri


ancak dua ederler
Halbuki
diilerdir ancak
inat eytana

117) Onlarn Ondan baka dua ettikleri ancak diilerdir.

Halbuki ancak inat eytana dua ederler.

Andolsun ki
dedi ki
Allah ona lanet etti
bir pay senin kullarndan


edineceim
belirli
118) Allah ona lanet etti; dedi ki: Andolsun ki senin
kullarndan belirli bir pay edineceim.

onlar ve onlar saptracam

Andolsun ki
Elbette onlara
kuruntulara receim
kulaklarn
kesinlikle yaracaklar emredeceim de
Elbette onlara emredeceim de hayvanlarn
muhakkak ki yarattn

deitirecekler

veli eytan

edinirse
Her kim
Allahn


hsrana
muhakkak Allah brakp da
apak bir hsran ile

dmtr
119) Andolsun ki onlar saptracam ve onlar kuruntulara
dreceim. Elbette onlara emredeceim de kesinlikle
hayvanlarn kulaklarn yaracaklar. Elbette onlara
emredeceim de muhakkak ki Allahn yarattn
deitirecekler. Her kim Allah brakp da eytan veli
edinirse muhakkak apak bir hsran ile hsrana
dmtr.

onlar kuruntulara drr Onlara vaad eder

baka bir eytan

onlara vaad Oysa etmez
aldatmadan
ey
120) Onlara vaad eder, onlar kuruntulara drr. Oysa
eytan onlara aldatmadan baka bir ey vaad etmez.

onlarn varacaklar yer te onlar var ya
ondan

bulamazlar

Cehennemdir
kaacak bir yer de
121) te onlar var ya, onlarn varacaklar yer Cehennemdir;
ondan kaacak bir yer de bulamazlar.
(*)Yukardaki yetler. Allah'a ortak komann byk bir ziyan ve
dndrc bir aknlk olduu; kadnlara, tanralara tapnp eytann
dmeninde bir hayat srenlerin sonunun felketle noktalanaca akland.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

amel ileyen
man edip kimseleri

akan
Cennetlere

yaknda koyacaz

salih
orada kalcdrlar nehirler altndan

ve ite gerek
Allah'n vaadi
orada
szl? Allah'tan
daha doru

kimdir
122) man edip salih amel ileyen kimseleri yaknda
altndan nehirler akan Cennetlere koyacaz; orada ebedi
kalcdrlar. te Allah'n gerek vaadi ve kimdir Allah'tan
daha doru szl?

ve Sizin kuruntularnza deildir

Her kim
kitabn
ehli kuruntularna gre
ve onunla cezalandrlr
bir ktlk yaparsa
Allahtan baka

kendisi iin bulamaz

yardmc da bir veli de
123) Sizin kuruntularnza ve ehli kitabn kuruntularna
gre deildir. Her kim bir ktlk yaparsa onunla
cezalandrlr ve kendisi iin Allahtan baka bir veli de
bulamaz yardmc da.
Ebu Salih'ten rivayette o yle anlatyor: Ehl-i kitabdan Yahudiler ve
Hristiyanlar ile dier din slikleri hep bir yerde oturup birbirlerine: "Biz,
sizden daha hayrlyz." dediler de bu yet-i kerime nazil oldu.290

salih


ilerse
Ayrca her kim

onlar kadn veya erkek

amellerden
ve Cennete girerler

ite mmin olarak
hurma ekirdeinin
zulmedilmezler


ukurcuu kadar
124) Ayrca her kim erkek veya kadn mmin olarak salih
amellerden ilerse; ite onlar Cennete girerler ve hurma
ekirdeinin ukurcuu kadar zulmedilmezler.
Ebu Salih'ten rivayette o yle anlatyor: Tevrat ehli, ncil ehli, Zebur ehli
ve m'minler bir mecliste birlikte oturuyorlard. Birbirlerine kar: "Biz,
sizlerden daha stnz." dediler de Allah Teal bu "Erkek veya kadn her
kim m'min olarak slih bir amel ilerse onlar cennete girecekler ve
kendilerine zerre kadar hakszlk edilmiyecektir." yet-i kerimesini
indirdi.291

Din bakmndan daha gzel

kim olabilir?

kimseden ve Allaha yzn
teslim
eden
milletine uyan muhsin olarak

Allah edinmitir
hanif
brahimin
dost
brahimi
125) Din bakmndan muhsin olarak yzn Allaha teslim
eden ve brahimin hanif milletine uyan kimseden daha
gzel kim olabilir? Allah brahimi dost edinmitir.

ve Gklerde

ne varsa Allahndr
eyi

her Allah olandr
yerde

ihata edici

126) Gklerde ve yerde ne varsa Allahndr. Allah her eyi

ihata edici (kuatc) olandr.

Sayfa 97

( 122)

(123)

(124)

(125)

(126)

(127)

Kadnlar hakknda senden fetva istiyorlar

Onlar
fetvay size veriyor Allah De ki

size
okunan vardr hakkndaki

kendilerine kzlar yetim kitapta

Haklarnda yazlm olan
vermeyip

mustazaf


nikahlamak
istediiniz

davranmanz
ocuklar hakknda


yaparsanz her ne adaletli

yetimlere
hakkyla
onu
Allah muhakkak
Hayrdan
bilir
127) Kadnlar hakknda senden fetva istiyorlar. De ki:
Onlar hakkndaki fetvay Allah size veriyor. Haklarnda
yazlm olan kendilerine vermeyip nikahlamak istediiniz
yetim kzlar hakknda, mustazaf ocuklar hakknda ve
yetimlere adaletli davranmanz hakknda kitapta size
okunan vardr. Hayrdan her ne yaparsanz muhakkak
Allah onu hakkyla bilir.
Buhari, bu ayet hakknda Hz. Aie (r.anha)'nn u szn nakletmitir:
Yannda yetim bir kz yetitiren, o yetim kzn velisi ve varisi olan, malnda
hatta hurma salkmnda ortak kld halde o yetim kzla evlenmekten yz
eviren ve o kz baka biriyle evlenmeye zorlayan, o ahs yetim kzn
malna ortak klan ve o yetim kzn bakasyla evlenmesine engel olan kii
hakknda bu ayet nazil olmutur.124

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

(128)

(129)

(130)

(131)

( 132)

(133)

(134)

kocasnn
korkarsa
bir kadn eyat
Ve
yz evirmesinden
veya geimsizliinden

onlar iin

gnah yoktur


ki
bar yolu ile
aralarn dzeltmelerinde
hazr klnmtr


daha hayrldr
dzeltmek
cimrilie

nefisler ise

iyilik eder

Eer
olandr
Allah muhakkak ki
saknrsanz ve
hakkyla haberdardr
yaptklarnzdan

128) Ve eyat bir kadn kocasnn geimsizliinden veya
yz evirmesinden korkarsa bar yolu ile aralarn
dzeltmelerinde onlar iin gnah yoktur ki dzeltmek
daha hayrldr- nefisler ise cimrilie hazr klnmtr. Eer
iyilik eder ve saknrsanz muhakkak ki Allah
yaptklarnzdan hakkyla haberdar olandr.
Hz. Aieden (r.anha) rivayet edildiine gre bu ayet, yannda fazla
sevmedii, fazla dp kalkmad bir hanm bulunup da ondan ayrlmak
isteyen, buna karlk hanmnn da kendisine: Bana istediin gibi pay
ayrman sana helal ediyorum. demesi zerine nazil olmutur.292

adaletli

g yetiremezsiniz


Ne kadar
kadnlar arasnda
davranmaya
O halde ynelip brakmayn abalasanz da

askya brakmayn meyille

tam
saknrsanz ve dzelir
Eer
alnm gibi
Rahim afur
dr
Allah muhakkak

129) Ne kadar abalasanz da kadnlar arasnda adaletli
davranmaya asla g yetiremezsiniz. O halde tam bir
meyille ynelip onu askya alnm gibi brakmayn. Eer
dzelir ve saknrsanz muhakkak Allah afur (balayan),
Rahim (esirgeyen)dr.

Sayfa 98

Allah zengin klar

ayrlrlarsa da Eer

phesiz olandr
genilii ile

her birini
Hakim
Vasi
Allah
130) Eer ayrlrlarsa da Allah her birini genilii ile zengin
klar. phesiz Allah Vasi(genileten), Hakim (gl)
olandr.

ve Gklerde

ne varsa Allahndr
vasiyet ettik
muhakkak ki Andolsun yerde

sizden nce
kitap
verilenlerede

eer
Allahtan saknn diye
size de
ne Allahndr muhakkak ki
kafir olursanz

yerde
ve gklerde

varsa
Hamid
aniyy
phesiz Allah olandr
131) Gklerde ve yerde ne varsa Allahndr. Andolsun
muhakkak ki sizden nce kitap verilenlere de size de:
Allahtan saknn diye vasiyet ettik; eer kafir olursanz
muhakkak ki gklerde ve yerde ne varsa Allahndr.
phesiz Allah aniyy (ok zengin), Hamid (hamde layk)
olandr.

ve Gklerde

ne varsa Allahndr
vekil olarak phesiz Allah yeter yerde

132) Gklerde ve yerde ne varsa Allahndr. phesiz vekil
olarak Allah yeter.

insanlar
Ey sizi giderip dilerse


dr
phesiz Allah
bakalarn

getirir
Kadir hakkyla buna
133) Ey insanlar, eer dilerse sizi giderip bakalarn getirir.
phesiz Allah buna hakkyla Kadir (g yetiren)dr.

dnya sevabn
istiyorsa
Her kim


ve dnyann sevab
Allah katndadr
Basirdir Semi
Allah phesiz
ve ahiretin
134) Her kim dnya sevabn istiyorsa dnyann ve ahiretin
sevab Allah katndadr. phesiz Allah Semi ve Basirdir.
(*)Yani, kim hireti elde etmek arzusuyla Allah'n farz kld eyleri
gerei gibi yerine getirecek olursa, Allah hirette bunun mkafatn ona
verir. Her kim dnyalk elde etmek arzusuyla amel ederse, Allah ona da
dnyada takdir ettii kadarn verir, hirette ise onun bir mkfat olmaz.
nk Allah'tan bakas iin amel etmitir.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

ayakta bile olsa iman edenler

Ey
Allah iin ahidler olarak
adaleti

tutun

ve ana babanz
kendiniz

ister zengin olsun

ster

yaknlarnz aleyhinde
her ikisine de nk Allah fakir olsun

hevanza yleyse uymayn daha yakndr

dilinizi eip bker Eer
adaletten vazgeerek

Allah phesiz
yz evirirseniz veya
haberdardr
yaptklarnzdan
olandr
135) Ey iman edenler, kendiniz, ana babanz ve yaknlarnz
aleyhinde bile olsa, Allah iin ahidler olarak adaleti ayakta
tutun. ster zengin olsun; ister fakir olsun. nk Allah her
ikisine de daha yakndr. yleyse adaletten vazgeerek
hevanza uymayn. Eer dilinizi eip bker veya yz
evirirseniz phesiz Allah yaptklarnzdan haberdar
olandr.
(*)Yani, adaleti ayakta tutma ii sizden gerektii her seferinde tekrarlanp
dursun. Bu ise, kendi aleyhinize ahidlikte adaletli olmak ile olur. Kiinin
kendi aleyhine ahidlii, aleyhindeki haklar ikrar etmesiyle olur. Bundan
sonra ise kendilerine iyi davranmann vacip olmas ve mevkilerinin
bykl dolaysyla anne-babadan gzetmekte ve ikinci olarak da
akrabalar szkonusu etmektedir. nk akrabalar sevilir ve onlar
yaknlk duygusuyla adil olmayan bir ekilde korunmalar ihtimali vardr.

Allaha iman edin iman edenler

Ey

indirdii
kitaba
Resulne

indirdii
kitaplara
Resulne
Allah inkar ederse Her kim
bundan nce
ve Resullerini
kitaplarn meleklerini
sapmtr

muhakkak ki ahiret
gnn
ok uzak bir sapklkla

136) Ey iman edenler, Allaha, Resulne (blm blm)

indirdii kitaba ve bundan nce (toptan) indirdii kitaplara
iman edin. Her kim Allah, meleklerini, kitaplarn,
Resullerini ve ahiret gnn inkar ederse muhakkak ki ok
uzak bir sapklkla sapmtr.

kafir sonra iman eden ki

Muhakkak

kafir olarak sonra iman eden sonra olan
deildir
kfrlerini artranlar var ya sonra
Onlar onlar balayacak Allah
yola
iletecek de deildir
137) Muhakkak ki iman eden, sonra kafir olan sonra iman
eden, sonra kafir olarak sonra kfrlerini artranlar var ya
Allah onlar balayacak deildir. Onlar yola iletecek de
deildir.

onlar iin
Mnafklara mjdele ki

ok ackl bir azap vardr!
138) Mnafklara mjdele ki onlar iin ok ackl bir azap
vardr.

veli kafirleri edinirler

Onlar ki


m aryorlar?
mminlerden
baka

Oysa muhakkak ki
zzeti onlarn yannda
btnyle
Allaha aittir izzet

Sayfa 99

( 135)

( 136)

(137)

( 138)

(139)

(140)

139) Onlar ki mminlerden baka kafirleri veli edinirler.

zzeti onlarn yannda m aryorlar? Oysa muhakkak ki izzet
btnyle Allaha aittir.
Bu yet-i kerime kfirlerle dostluk kurmay yasaklamay ihtiva etmektedir.
Din ile ilgili iler hususunda onlar yardmc edinme yasan da ihtiva
etmektedir. Hz.ie (r.anha)'den rivayet edildiine gre, mriklerden
birisi Peygamber (a.s)"le birlikte arpmak zere arkadan yetiti. Hz.
Peygamber ona: "Geri dn. nk biz hibir mrikin yardmn almayz"
diye buyurdu.125

O size
indirmitir ki
muhakkak
ayetlerinin
iittiiniz
zaman
kitapta
alay

onlarla inkar edildiini Allahn
onlarla beraber oturmayn onlar edildiini
onlar
bir sze

dalncaya kadar

onlar o zaman siz de muhakkak baka

gibisinizdir
hep beraber Allah Muhakkak

kafirleri de mnafklar da
toplayacaktr
Cehennemde
140) Muhakkak O size kitapta indirmitir ki: Allahn
ayetlerinin inkar edildiini ve onlarla alay edildiini
iittiiniz zaman onlar baka bir sze dalncaya kadar
onlarla beraber oturmayn; yoksa o zaman muhakkak siz de
onlar gibisinizdir. Muhakkak Allah mnafklar da kafirleri
de hep beraber Cehennemde toplayacaktr.
(*)Yani, kfr ve inkrdan baka bir sz syleynceye kadar onlarla
birlikte oturmayn. "nk o zaman siz de onlar gibi olursunuz." te bu
buy rukda, mnkeri aa vurduklar takdirde masiyet ileyenlerden uzak
durmann vcubuna delalet vardr. nk, onlardan uzak durmayan bir
kimse, onlarn fiillerine raz olmu olur. Kfre rza ise kfrdr.

Cz 5 Sure 4

Nisa Suresi

( 141)

(142)

( 143)

( 144)

( 145)

( 146)

(147)

eer
sizi gzetlerler de
Onlar

derler Allahtan
bir fetih gelse
size
olursa
Eer
sizinle beraber Biz deil miydik?
galip

derler nasibi
kafirlerin da
Sizi korumadk m? Biz size
gelemez miydik?


Artk Allah
mminlerden


kyamet gnnde aranzda hkmedecektir
Dorusu Allah asla vermeyecektir



bir yol
mminler
aleyhine
kafirlere
141) Onlar sizi gzetlerler de eer size Allahtan bir fetih
gelse: Biz sizinle beraber deil miydik? derler. Eer
kafirlerin nasibi olursa da: Biz size galip gelemez miydik?
Sizi mminlerden korumadk m? derler. Artk Allah
kyamet gnnde aranzda hkmedecektir. Dorusu Allah
kafirlere mminler aleyhine asla bir yol vermeyecektir.
Mnafklar, mslmanlarn bana felketler gelmesini arzular ve
beklerlerdi. Ama buna ramen yine de mslmanlar bir zafer
kazanrlarsa:" Biz sizinle birlikte deil miydik? Bize de ganimetten pay
verin." derler; kfirler mslmanlara kar bir stnlk salarlarsa bu
sefer de kfirlere: "Size stnlk salyarak sizi mslmanlardan
korumadk m?" derlerdi.293

aldatmak isterler mnafklar Muhakkak

onlar aldatandr

Halbuki O Allah
kalkarlar Namaza
kalktklar zaman
ve nsanlara
gsteri yaparlar
tembelce
pek az ancak Allah anarlar

142) Muhakkak mnafklar Allah aldatmak isterler.
Halbuki O onlar aldatandr. Namaza kalktklar zaman
tembelce kalkarlar. nsanlara gsteri yaparlar ve Allah
ancak pek az anarlar.
(*)Yani onlar, tembel tembel, ardan alarak, arlam olarak, riyakrlk
yapmak zere namaz klarlar. Herhangi bir sevap ummazlar. Onu terk
etmekten dolay da ceza greceklerine inanmazlar.

Sayfa 100

Bunlarn arasnda
bocalamlardr ki

Her kimi de
onlara da bunlara da
sen onun iin bulamazsn
Allah saptrrsa


asla bir yol

143) Bunlarn arasnda bocalamlardr ki bunlara da onlara

da. Herkimi de Allah saptrrsa sen onun iin asla bir yol
bulamazsn.

edinmeyin
iman edenler
Ey
mminlerden
baka

veliler kafirleri

Allaha mi olsun

istiyorsunuz?
apak bir delil
aleyhinize
144) Ey iman edenler, mminlerden baka kafirleri veliler
edinmeyin. Allaha aleyhinize apak bir delil mi olsun
istiyorsunuz?
Medine-i Mnevvere'de Ensardan bazlar ile Kurayza oullar Yahudileri
arasnda st emme gibi, yeminle birbirlerine balanma gibi sebeplerle
olumu ilikiler ve dostluklar vard. Hz. Peygamber Medine-i
Mnevvere'ye gelip de mslman olunca Yahudilerle olan dostluklarnn
doru olup olmadndan, ya da bu dostluklarn devam ettirmelerinde bir
saknca olup olmadnda phe ettiler de Allah'n Resl (a.s)'a gelip
sordular: "Ey Allah'n elisi, kimlerle dost olalm?" Efendimiz (a.s):
"Muhacirlerle dost olun." buyurdu da bu yet-i kerime nazil oldu.126

mnafklar
Muhakkak ki

asla
atein
en alt
tabakasndadrlar
bir yardmc Sen onlar iin bulamazsn
145)
Muhakkak
ki
mnafklar
atein
en
alt
tabakasndadrlar. Sen onlar iin asla bir yardmc
bulamazsn.

dzeltenler
tevbe edip
Ancak mstesna
has klanlar
Allaha smsk sarlp



te onlar yalnz Allaha dinlerini

yaknda

mminlerle
beraberdir
bir ecir
mminlere
Allah da verecektir
ok byk

146) Ancak tevbe edip dzeltenler, Allaha smsk sarlp

dinlerini yalnz Allaha has klanlar mstesna... te onlar
mminlerle beraberdir. Allah da yaknda mminlere ok
byk bir ecir verecektir.
Bundan bir nceki yet-i kerimede "Dorusu mnafklar cehennemin en
alt tabakasndadrlar." buyrularak mnafklarn yeri haber verilince
Reslullah (a.s)'n ashabndan bazlar: "Filn filn kiiler mnafktlar ama
sonra tevbe ettiler. Onlara nasl davranlacak, onlara nereye konulacak?"
diye sordular da bunun zerine bu yet-i kerime nazil oldu.127

size azab Allah yapsn?
ne diye
olandr

iman ederseniz ve kreder
Alm
akir phesiz Allah
147) kreder ve iman ederseniz Allah size ne diye azab
yapsn? phesiz Allah akir, Alm olandr.
(*)Yani siz kredecek ve iman edecek olursanz, sizi azap etmekte O'nun
elde edecei fayda nedir? Bylelikle yce Allah, kreden m'mini aza
plandr mayacana, O'nun kullarn azapl andrma snn mlkn
artrmayacana, yaptklarna cezay terk etmesinin de hakimiyet ve
saltanatn eksiltmeyeceine dikkat ekmektedir.

Cz 6 Sure 4

Nisa Suresi

kt aklanmasn
Allah sevmez

zulme urayan

ancak mstesna szn

Alim
Semi
phesiz Allah dr
148) Allah kt szn aklanmasn sevmez; ancak zulme
urayan mstesna. phesiz Allah Semi (iitici), Alim
(hereyi bilen)dr.

Sayfa 101

( 148)

( 149)

(*)Yani zulme urayan, kendisine zulmedene beddua etmeyip; Allah'm

ona kar bana yardm et, Allah'm ondaki hakkm al. Allah'm, bana
yapmak istedii zulmne sen engel ol der. Bu ise, savunmaya dair Allah'a
yaplan bir dua olup, ktln en aa basamadr.

onu
veya bir hayr
aklarsanz ayet

bir ktl

affederseniz yahut gizlerseniz

Kadir Afuv
olandr
Allah muhakkak

( 151)

149) ayet bir hayr aklarsanz veya onu gizlerseniz, yahut

bir ktl affederseniz muhakkak Allah Afuv, Kadir
olandr.

ve Allah inkar edenler

ki
Muhakkak

ayrmak
isterler de
Resullerini

diyerek
Resullerinin
ile Allah arasn
bir
inkar ederiz Bir ksmna
iman ederiz
arasnda
tutmak

isterler
ksmn
bir yol
bunlar
150) Muhakkak ki Allah ve Resullerini inkar edenler Allah
ile Resullerinin arasn ayrmak isterler de: Bir ksmna
iman ederiz bir ksmn inkar ederiz. diyerek bunlar
arasnda bir yol tutmak isterler.
Yce Allah, kitap ehli olan Yahudi ve Hristiyan kfirleri -Muhammed
(a.s)'n peygamberliini inkr ettiinden dolay- szkonusu etmekte ve
onun peygamberliini inkr etmenin, btn peygamberleri inkr etmek
olduunu beyan etmektedir. nk, Muhammed (a.s)'a ve btn
peygamberlere (hepsine-salt ve selam olsun) iman etmeyi mmetine
emretmemi hibir peygamber yoktur.294

kafirlerin ta kendileridir onlar te

bir
kafirler iin biz hazrladk
ve hakiki
alaltc azap
151) te onlar hakiki kafirlerin ta kendileridir ve biz kafirler
iin alaltc bir azap hazrladk.

Resullerine
Allaha iman edenler

onlardan hi birisinin arasn
ayrmazlar
onlar ki verecektir yaknda
te
Rahim afur
Allah olandr
ecirlerini
152) Allaha ve Resullerine iman edenler onlardan hi
birisinin arasn ayrmazlar. te onlar ki yaknda ecirlerini
verecektir. Allah afur, Rahim olandr.

indirmeni

Kitap
ehli
senden isterler

gkten


bir kitap
kendilerine

daha Musadan da isteyerek

Muhakkak ki
bize demilerdi de bundan
byn
yldrm
arpt
aka!
Allah gster
edindiler
Sonra zulmleri sebebiyle onlar

buzay

gelmesinin ardndan
Ona ramen

biz onu affettik apak deliller

apak delil
Musaya vermitik

( 150)

(152)

( 153)

(154)

153) Kitap ehli senden kendilerine gkten bir kitap

indirmeni isterler. Muhakkak ki Musadan da bundan daha
byn isteyerek: Allah bize aka gster! demilerdi
de bylece zulmleri sebebiyle onlar yldrm arpt. Sonra
onlara apak deliller gelmesinin ardndan buzay (ilah)
edindiler. Ona ramen biz onu affettik; nk biz Musaya
apak delil vermitik.
Bu ayet, Yahudiler hakknda nazil olmutur. Hz. Peygamber (a.s)'e: "Ey
Muhammed, eer gerekten peygamber isen Musa'nn getirdii gibi kitab
gkten bize bir defada toptan getir." dediler de Allah Teal bu yet-i
kerimeyi indirdi.128

Turu onlarn zerine kaldrmtk

Ayrca onlara: dedik Kesin sz vermi olduklar iin
Ayrca secde ederek

O kapdan
girin

taknlk etmeyin!

onlara diyerek
bir sz onlardan aldk
Cumartesi gnnde
salam

154) Kesin sz vermi olduklar iin Turu onlarn zerine

kaldrmtk. Onlara: O kapdan secde ederek girin dedik.
Ayrca onlara: Cumartesi gnnde taknlk etmeyin
diyerek onlardan kuvvetli, salam bir sz aldk.

Cz 6 Sure 4

Nisa Suresi

(155)

(156)

(157)

(158)

( 159)

(160)

( 161)

(162)

Onlarn szlerini bozmalar o salam

Allahn ayetlerini
inkar etmeleri
ve hakszca

nebileri ldrmeleri

perdeler vardr

Bizim kalplerimizde demeleri
onlar
Allah mhrledi de
aksine
pek hari iman etmezler
kfrleri sebebiyle
az
155) Onlarn o salam szlerini bozmalar, Allahn
ayetlerini inkar etmeleri, nebileri hakszca ldrmeleri ve:
Bizim kalplerimizde perdeler vardr demeleri, aksine
kfrleri sebebiyle Allah onlar mhrledi de pek az hari
iman etmezler.

szleri ve
Ayrca onlarn kfrleri
iftira Meryemin aleyhinde
sebebiyledir
ok byk
atmalar
156) Ayrca onlarn kfrleri ve Meryemin aleyhinde ok
byk iftira szleri atmalar sebebiyledir.

Muhakkak Bir de onlarn demeleri sebebiyledir

olu
sa Mesihi
biz ldrdk
Halbuki onu ne Allahn resul
Meryem

fakat
ne de onu astlar
ldrdler


Muhakkak
onlara benzer gsterildi

iindedirler onun hakknda ihtilafa denler

buna dair Onlarn yoktur ondan phe
zanna

uymaktadrlar
ancak bilgileri
kesin olarak Dorusu onu ldrmediler

Sayfa 102

157) Bir de onlarn: Muhakkak biz Allahn resul Meryem

olu sa Mesihi ldrdk? demeleri sebebiyledir. Halbuki
onu ne ldrdler ne de onu astlar fakat onlara benzer
gsterildi. Muhakkak onun hakknda ihtilafa denler
ondan phe iindedirler. Onlarn buna dair bir bilgileri
yoktur, ancak zanna uymaktadrlar. Dorusu onu kesin
olarak ldrmediler.

kendisine Allah onu ykseltti Aksine

Hakm
Azz
phesiz Allah olandr
158) Aksine Allah onu kendisine doru ykseltti. phesiz
Allah Azz, Hakm olandr.

her biri iman

kitap
ehlinden
Eer

gnnde de lmnden nce
ona edecektir
ahit
onlara
olacaktr
Kyamet
159) Eer kitap ehlinden her biri ona lmnden nce iman
edecektir. Kyamet gnnde de onlara ahit olacaktr.

Yahudilerin sebebiyle

zulmleri

helal

temiz eyleri

kendilerine
haram kldk

alkoymalar nedeniyle
onlara klnan
ok kimseleri Allah yolundan
160) Yahudilerin zulmleri sebebiyle ve ok kimseleri Allah
yolundan alkoymalar nedeniyle kendilerine helal klnan
temiz eyleri onlara haram kldk.

yasaklandklar riba Ayrca almalar

mallarn
yemeleri sebebiyledir ve halde
kafir hazrladk
batl ile

insanlarn
ok ackl bir azap
Onlardan olanlara
161) Ayrca yasaklandklar halde riba almalar ve insanlarn
mallarn batl ile yemeleri sebebiyledir. Onlardan kafir
olanlara ok ackl bir azap hazrladk.

ilimde derinlemi olanlar

Fakat

iman ederler
mminler
ve onlardan

indirilenlere de
sana indirilene de

Namaz
dosdoru klanlar
senden nce
iman etmi

zekat
verenler

ahiret
gnne ve Allaha olanlardr

bir ecir
kendilerine vereceiz
te onlar ki
ok byk
162) Fakat onlardan ilimde derinlemi olanlar ve mminler
sana indirilene de senden nce indirilenlere de iman
ederler. Namaz dosdoru klanlar, zekat verenler, Allaha
ve ahiret gnne iman etmi olanlardr. te onlar ki
kendilerine ok byk bir ecir vereceiz.
Yahudiler, (bir nceki yetteki "Yahudilerin zulmleri ve birok kimseleri
Allah'n yolundan alakoymalarndan dolay kendilerine hell klnm
eyleri haram kldk." szn) inkrla "Bunlar, bizim zulmmz sebebiyle
haram klnm olmayp aslnda haram idiler. Sen, aslnda haram olan bu
eyleri imdi hell klyorsun." dediler de bu yet-i kerime nazil oldu.129

Cz 6 Sure 4

Nisa Suresi

gibi sana da biz vahyettik

Muhakkak ki

nebilere
ve Nuha
vahyettiimiz

brahime vahyettik
ondan sonraki

Yakuba
shaka

smaile


Yunusa

Eyyuba

saya torunlara
verdik Sleymana da

Haruna

Zeburu Davuda
163) Muhakkak ki biz Nuha ve ondan sonraki nebilere
vahyettiimiz gibi sana da vahyettik. brahime, smaile,
shaka, Yakuba, torunlara, saya, Eyyuba, Yunusa,
Haruna ve Sleymana da vahyettik. Davuda da Zeburu
verdik.

sana anlattk

elbette O Resuller ki



yle Resuller de var ki
daha nce

Allah konutu ve sana onlar anlatmadk
konutu Musa ile
164) O Resuller ki onlar elbette sana daha nce anlattk.
yle Resuller de var ki onlar sana anlatmadk ve Allah
Musa ile konutu.
Allah Teal, kitabnda baz peygamberlerinin adn zikredip bazsn
zikretmediini gren Yahudiler, ad anlanlarn anlmyanlardan daha
stn olduunu dnerek: "Muhammed peygamberleri zikretti ama
Musa'nn hi adn anmyor." dediler de bunun zerine "Ve Allah, Musa
ile de konumutur." yeti nazil oldu.295

korkutucu
ve Mjdeleyici

Resuller ki

kar
insanlar iin
olmasn
olan

resullerden

sonra bir delil

Allaha
Hakim
Aziz
Allah olandr
165) Mjdeleyici ve korkutucu olan Resuller ki insanlar iin
resullerden sonra Allaha kar bir delil olmasn. Allah Aziz
(ok erefli), Hakim (gl) olandr.

indirdiine
ahitlik eder ki
Allah Oysa

onu kendi ilmi ile indirmitir sana
Allah yeter ahitlik ederler

Melekler de
ahit olarak

166) Oysa Allah sana indirdiine ahitlik eder ki onu kendi

ilmi ile indirmitir. Melekler de ahitlik ederler. ahit olarak
Allah yeter.

alkoyanlar
kfredenler
Muhakkak ki

gerekten
Allahn
yolundan

ok uzak bir sapklkla

sapmlardr
167) Muhakkak ki kfredenler ve Allahn yolundan
alkoyanlar gerekten ok uzak bir sapklkla sapmlardr.

zulmedenler
kfredenler
Muhakkak ki

onlar balamaz Allah
var ya
doru bir yola da
onlar iletmez
168) Muhakkak ki kfredenler, zulmedenler var ya Allah
onlar balamaz, onlar doru bir yola da iletmez.

Sayfa 103

(163)

(164)

( 165)

( 166)

(167)

( 168)

( 169)

(170)

kalcdrlar cehennem
yoluna ki

Ancak
Allaha
Dorusu bu
ebedi orada
ok kolaydr
169) Ancak cehennem yoluna ki orada ebedi kalcdrlar.
Dorusu bu Allaha ok kolaydr.

size geldi muhakkak ki insanlar

Ey
O Rabbinizden
hak ile

Resul

Eer
kendi hayrnza olarak
halde iman edin
Allahndr muhakkak ki
kafir olursanz da
olandr
yerde
gklerde

ne varsa
Hakm
Alm
Allah
170) Ey insanlar, muhakkak ki Resul size Rabbinizden hak
ile geldi. O halde kendi hayrnza olarak iman edin. Eer
kafir olursanz da muhakkak ki gklerde ve yerde ne varsa
Allahndr. Allah Alm (her eyi bilen), Hakm (gl)
olandr.
(*)Genel olarak inkarclar ve zel olarak da Ehl-i kitab muhatap alan
nceki yetlerde bunlarn dayanaklar rtld ve taleplerinin
anlamszl akland iin ilerinde Arabistan mriklerinin ve evrede
yaayan Ehl-i kitabn da bulunduu btn insanlarn hak dine
arlmalarna uygun bir zemin hazrlanm oldu. Bu sebeple nce bu
yette btn insanlar, takip eden yette ise Ehl-i kitap hak dine, tevhid
inancna davet edilmektedir.

Cz 6 Sure 4

Nisa Suresi

Sayfa 104

172) Mesih de mukarreb melekler de Allaha kulluk

etmekten asla ekinmezler. Her kim Ona kulluk etmekten
ekinir ve kibirlenirse, onlarn hepsini kendisine
toplayacaktr.

amel ileyenlere
man edip
gelince
onlara tam olarak verecek salih

ltfundan

onlara artracaktr ve ecirlerini
kibirlenenler var ya
ekinip

Ama
ok ackl azap ile
onlara da azap edecektir
baka

onlar bulamayacaklar

ve
yardmc da veli de Allahtan

( 171)

( 172)

( 173)

( 174)

(175)

haddi amayn da kitap

Ey ehli

Allaha dair
sylemeyin dininizde
olu
sa Mesih
haktan

bakasn
onu kelimesi Allahn Resul
Meryem
bir ruhtur
ve Meryeme ulatrd
Allaha iman edin de Ondan

ve

vazgein tr demeyin Resullerine
ilahtr Allah ancak Kendi hayrnza olarak
olmasndan

mnezzehtir
tek bir

Gklerde

ne varsa Onundur ocuunun
phesiz Allah yeter yerde
ve
vekil olarak
171) Ey kitap ehli, dininizde haddi amayn da Allaha dair
haktan bakasn sylemeyin! Meryem olu sa Mesih
Allahn Resul, onu Meryeme ulatrd kelimesi ve
Ondan bir ruhtur. O halde Allaha ve Resullerine iman
edin de tr demeyin. Kendi hayrnza olarak vazgein.
Allah ancak tek bir ilahtr. ocuunun olmasndan
mnezzehtir. Gklerde ve yerde ne varsa Onundur.
phesiz vekil olarak Allah yeter.
(*)Yahudilerin Hz. sa hakknda Hz. Meryem'e iftira edecek noktaya
kadar ii arya gtrmeleridir. Hristiyanlarn da onun hakknda onu
Rabb edinceye kadar arya gitmeleridir. Buna gre arya gitmek de
taksir (eksiltmek) de bir gnahtr ve kfrdr.

Mesih de
asla ekinmezler



melekler de Allaha kulluk
etmekten

ekinir

Her kim
mukarreb

kibirlenirse
ve Ona kulluk etmekten
hepsini
kendisine onlarn toplayacaktr

173) man edip salih amel ileyenlere gelince onlara

ecirlerini tam olarak verecek ve ltfundan onlara
artracaktr. Ama ekinip kibirlenenler var ya, onlara da ok
ackl bir azap ile azap edecektir ve onlar kendileri iin
Allahtan baka veli de yardmc da bulamayacaklar.

size geldi muhakkak ki insanlar

Ey
biz indirdik ve Rabbinizden
bir burhan
apak bir nur size
174) Ey insanlar, muhakkak ki size Rabbinizden bir burhan
geldi ve biz size apak bir nur indirdik.
Burhan: Huccet, delil, ispat arac. Kelm ilmi asndan "delil", "bizi, bir
konu hakknda msbet veya menfi hkm vermee gtren eydir."

smsk

Allaha iman edip
gelince

iine girdirecektir

Ona sarlanlara
ltfun
ve Onlar kendisinden bir rahmetin

bir yola

onlar kendisine iletecektir

dosdoru
175) Allaha iman edip Ona smsk sarlanlara gelince;
Onlar kendisinden bir rahmetin ve ltfun iine
girdirecektir; onlar kendisine dosdoru bir yola iletecektir.
(*)Bu imana kavuan ve rehbere sarlanlar iin mkfat
mjdelenmektedir: 1. Allah'n rahmet deryasna dalmak, 2. O'nun ltfuna
mazhar olmak, 3. Hidayet; yani insan dosdoru Allah'a, O'na kul olma
devletine, rzsna erme nimetine gtren lh rehberlik. Dnya
hayatnda kul, bu deerli dlden daha byn bulamaz ve elde
edemez; btn nimetler, mkfatlar ve ecirler bu dln iindedir.
nsanlar Allah'n rahmetiyle esirgenir, ltfuyla gnenir, hidayetiyle
doruyu, gzeli ve iyiyi bulurlar, bilirler ve yaarlar.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

Sayfa 105

Allah De ki
Senden fetva istiyorlar

ayet
kelaleye dair size fetva veriyor
bulunduu halde ocuu bulunmad lrse
yars

onun iindir bir kz kardei

tamamna miras olur Onun braklann
iki kz varsa Eer
ocuu onun yoksa
te ikisi der
bu ikisine kardei
erkek kardeler ise
onlar Eer
mirasn
iki kadn pay

vardr
erkee kz ve
sapmayasnz

size Allah iyice aklyor

hakkyla
eyi

her phesiz Allah diye
bilendir

176) Senden fetva istiyorlar. De ki: Allah size kelaleye

(kendisine vris olacak babas ve ocuu olmayan l) dair fetva
veriyor. ayet ocuu bulunmad bir kz kardei
bulunduu halde lrse braklann yars onun iindir.
Onun ocuu yoksa onun tamamna miras olur. Eer iki
kz kardei varsa bu ikisine mirasn te ikisi der. Eer
onlar erkek ve kz kardeler ise erkee iki kadn pay vardr.
Allah sapmayasnz diye size iyice aklyor. phesiz Allah
her eyi hakkyla bilendir.

Cabir b. Abdullah dedi ki: Hastalandm. Bunun zerine Resulllah (a.s)

ile Ebu Bekir yaya olarak beni ziyaret iin geldiler. Bayldm. Resulllah
(a.s) abdest ald, sonra da abdest suyundan zerime dkt, kendime
geldim. Ey Allah'n Resul dedim. Malm hakknda nasl bir hkme
varaym? Miras ile ilgili olan: "Senden fetva isterler" eklindeki miras
yeti nazil oluncaya kadar bana hibir ey sylemedi296.

5 MADE SURES
Kur'an- Kerim'in 5. suresi. Meden surelerdendir. 120
ayet, 1804 kelime ve 10933 harften ibarettir. Fasllar, ra,
lam, nun, ba, dal harfleridir. Hudeybiye gnnden
balayarak peyderpey nazil olmutur. Nzl sras Fetih
suresinden sonradr. Adn yz on ikinci ayetinde geen
"mide" kelimesinden almtr. 297
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

yerine getirin iman edenler

Ey
behime size helal klnd

akidleri
zere
size okunacak olanlar hari hayvanlar

Siz avlanmay
helal saymamak

hkmeder
Allah Muhakkak ki
ihramda iken
dilediini
1) Ey iman edenler, akidleri yerine getirin. Siz ihramda iken
avlanmay helal saymamak zere size okunacak olanlar
hari behime denilen hayvanlar size helal klnd.
Muhakkak ki Allah dilediini hkmeder.
(*)Bu yet-i kerime be hkm ihtiva etmektedir:
1.Akidleri yerine getirme emri,
2.Drt ayakl davarlarn hell klnmas,
3.Bundan sonra gelenlerin istisna edilmesi
4.Avlanlanlar hususunda, ihraml iken avlanlanlarn istisna edilmesi,
5.yet-i kerimenin iktiz ettii, ihraml olmayan kimseler iin avlanmann
mubah oluu.

(176)

(5)

( 1)

(2)

helal saymayn
iman edenler
Ey

haram
ay
Allahn alametlerini

ynelmeyi
gerdanlklar kurbanlklar

bir ltuf
isteyerek
Harama
Beyt-i
hramdan

zaman rzay
Rablerinden
ktnz
sizi sevk etmesin
avlann
Sizi


bir topluma olan
kininiz

Haramdan
Mescid-i

alkoyduklar iin
zere
yardmlan haddi amayn!
yardmlamayn saknmak ve yilik etmek
saknn haddi amak
ve gnah zere

Allahtan
ok iddetli
Allah muhakkak ki
akibeti
olandr
2) Ey iman edenler, Allahn alametlerini, haram ay,
kurbanlklar, gerdanlklar, Rablerinden bir ltuf ve rzay
isteyerek Beyt-i Harama ynelmeyi amalayanlara helal
saymayn! hramdan ktnz zaman avlann. Sizi Mescid-i
Haramdan alkoyduklar iin bir topluma olan kininiz sizi
haddi amaya sevk etmesin! yilik etmek ve saknmak zere
yardmlan; gnah ve haddi amak zere yardmlamayn.
Allahtan saknn, muhakkak ki Allah akibeti ok iddetli
olandr.
(*)Zeyd ibn Eslem'den gelen bir rivayete gre ise yet-i kerime Hicretin
almc yl sonlarnda (Zilkade aynda), Hudeybiye musalahas srasnda
nazil olmutur. Bu rivayette yle deniliyor: Hz. Peygamber (a.s) ve ashab
Hudeybiye'de mrikler tarafndan Mekke-i Mkerreme'ye sokulmayip bir
antlamayla geri dnmeye zorlandklarnda oraya, umreye gitmekte olan
mrik bir grup uram. Mekke'ye girmeleri engellenen Ashab- kiram
bunun acsn o mriklerden karmak istercesine: "Mekke'deki
arkadalar bugn bizi Mescid-: Harm'a girmekten nasl alkoydularsa
bunlar da ayn eyi yapacaklar, gelin unlarn haklarndan gelelim."
demiler de Allah Teal bunun zerine bu yet-i kerimeyi indirmitir.130

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

(3)

( 4)

(5)

eti
kan l size
haram klnd

Allahtan bakas adna domuz

vurulmu boulmu
kesilenler
yenilmi
ve boynuzlanm
yuvarlanm
mstesna yrtc hayvan tarafndan olanlar
kestiiniz
dikili

zerinde
boazlananlar
fal oklaryla ksmet aramanz


ve talar

Bu gn yoldan kmaktr

te bunlar


kfredenler
mitlerini kestiler
onlardan
O halde korkmayn

dininizden
kemale erdirdim
Bu gn benden korkun

tamamladm

dininizi sizin iin
ve nimetimi zerinize olan
raz oldum
Her kim
din bakmndan slamdan
sizin iin
son derece alk halinde

aresiz kalrsa

Muhakkak ki
gnaha meyletmedii halde

Rahmdir afr
Allah
3) l, kan, domuz eti, Allahtan bakas adna kesilenler,
boulmu, vurulmu, yuvarlanm, boynuzlanm ve yrtc
hayvan tarafndan yenilmi olanlar kestiiniz mstesnadikili talar zerinde boazlananlar ve fal oklaryla ksmet
aramanz size haram klnd. te bunlar yoldan kmaktr.
Bu gn kfredenler dininizden mitlerini kestiler. O halde
onlardan korkmayn, benden korkun! Bu gn sizin iin
dininizi kemale erdirdim, zerinize olan nimetimi
tamamladm ve sizin iin din bakmndan slamdan raz
oldum. Her kim son derece alk halinde aresiz kalrsa
gnaha meyletmedii halde- Muhakkak ki Allah afr,
Rahmdir.

Sayfa 106

"Bugn dininizi kemale erdirdim, zerinize olan nimetimi tamamladm ve

size din olarak slm'dan raz oldum." yet-i kerimesi Arafe gn nazil
olmutur. Bundan sonra hell ve haram nzi olmam ve Hz. Peygamber
o hacdan dnnde vefat etmitir.131

helal klndn
neyin Sana soruyorlar

size helal klnd
De ki
kendileri iin

yetitirdiiniz
Temiz olan eyler

onlara reterek avc
hayvanlarn

yiyin
Allahn size rettiinden
tuttuklarndan da
adn
ann sizin iin
muhakkak
Allahn saknn zerine Allahn
hesab

ok abuk grendir
Allahtan ki
4) Sana kendileri iin neyin helal klndn soruyorlar. De
ki: Temiz olan eyler size helal klnd. Allahn size
rettiinden onlara reterek yetitirdiiniz avc
hayvanlarn sizin iin tuttuklarndan da yiyin ve zerine
Allahn adn ann. Allahtan saknn; muhakkak ki Allah
hesab ok abuk grendir.
Peygamber (a.s)'a unu sormalar zerine nazil olmutur: Ey Allah'n
Resl, biz, kpeklerle ve ahinlerle avclk yapan bir topluluuz.
Kpekler ise inek, eek ve ceylanlar yakalamakla birlikte bunlardan
kimisini yetiip kesebiliyoruz, kimisini de kpekler ldrmekte ve biz
bunlara yetiip kesemiyoruz. Allah; meyteyi (lei) haram klm
bulunmaktadr. Bizim iin hell olan nelerdir?. Bunun zerine bu yeti
kerime nazil oldu.132

temiz olanlar

size helal klnd
Bu gn
helldir

Kitap
verilenlerin
yemei

onlar helldir

sizin yemeiniz
sizin iin
Mmin


iffetli olanlar ile


iin



iffetli kadnlar


kadnlardan
taktirde sizden nce
kitap
verilenlerden

cretlerini kendilerine verdiiniz


zinaya

edinmeden
ve sapmadan
iman
inkr ederse Her kim de
gizli dostlar
ve o onun ameli
boa gitmitir
muhakkak
hsrana urayanlardandr

ahirette de

5) Bu gn, temiz olanlar size helal klnd. Kitap verilenlerin
yemei sizin iin helldir, sizin yemeiniz de onlar iin
helldir. Mmin kadnlardan iffetli olanlar ile sizden nce
kitap verilenlerden iffetli kadnlar kendilerine cretlerini
verdiiniz taktirde zinaya sapmadan ve gizli dostlar
edinmeden iffetli olmak zere sizin iin helldir. Her kim
de iman inkr ederse muhakkak onun ameli boa gitmitir
ve o ahirette de hsrana urayanlardandr.
"Kim de iman inkr ederse yaptklar boa gitmitir ve o, hirette hsrana
urayanlardandr" ksmnn nzul sebebi olarak Ebu Salih kanalyla bn
Abbs'tan naklediliyor ki Allah Teal bu yet-i kerimenin ba ksmnda
kitab ehli kadnlar ile evlenme ruhsat verince kitab ehlinden kadnlar:
"Eer Allah Teal bizden raz olmam olsayd m'min erkeklerle
evlenmemizi mubah klmazd" demiler. Mslmanlar da: "Onlar bizim
dinimiz zere deilken onlarla nasl evleniriz!?" demiler ve "Kimde iman
inkr ederse yaptklar boa gitmitir ve o, hirette hsrana
urayanlardandr" ksm bunun zerine nazil olmu.133

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

kalktnz zaman iman edenler

Ey
yzlerinizi ykayn

namaza

ve
dirseklere kadar
ellerinizi
ayaklarnz da
banz
meshederek

olduysanz Eer
her iki topua kadar

olursanz ayet
iyice temizlenin cnp
geldiyse yahut seferde
veya hasta

ya da ayak yolundan

sizden biri

su bulamamsanz
kadnlara dokunup da

temiz
toprakla
teyemmm edin de
ondan ellerinize ve yzlerinize srn

size
karmak

Allah istemez
size tertemiz etmek
ister lakin
ve glk
Umulur ki size
nimetini tamamlamak
kredersiniz


6) Ey iman edenler, namaza kalktnz zaman yzlerinizi,
dirseklere kadar ellerinizi ykayn ve banz meshederek
her iki topua kadar ayaklarnz da.298 Eer cnp
olduysanz iyice temizlenin! ayet hasta veya seferde
olursanz yahut sizden biri ayak yolundan geldiyse ya da
kadnlara dokunup da su bulamamsanz temiz toprakla
teyemmm edin de ondan yzlerinize ve ellerinize srn.
Allah size glk karmak istemez; ancak sizi tertemiz
etmek ve lakin size nimetini tamamlamak ister. Umulur ki
kredersiniz.
Hz.ie (r. anha)'den yle dediini rivayet etmektedir: Medine'ye
dnmz esnasnda el-Beyd denilen yerde gerdanlm dt.
Resulullah (a.s.) devesini ktrp indi. Ban kucama koyarak uyudu.
Bu sefer (babam) Ebu Bekir geldi ve gsme iddetli bir yumruk vurup
dedi ki: Bir gerdanlk yznden insanlar yoldan alkoydun. Daha sonra
Resulllah (a.s.) uyand. Sabah namaz vakti girdi, su arad, fakat
bulamad. Bunun zerine "Ey iman edenler! Namaza kalktnz zaman...
ister ki kredesiniz." buyruu nazil oldu.299

Allahn
nimetini
hatrlayn
sizi balad kesin sz zerinizdeki
itaat
ve ittik
dediiniz zaman onunla

Allah Muhakkak
Allahtan saknn ettik
sinelerin
znde olan
hakkyla bilendir
7) Allahn zerinizdeki nimetini ve ittik ve itaat ettik
dediiniz zaman sizi onunla balad kesin sz hatrlayn
ve Allahtan saknn! Muhakkak Allah sinelerin znde
olan hakkyla bilendir.

Sayfa 107

( 6)

( 7)

(8)

9)

kimseler olun iman edenler

Ey

ahitlik edenler
Allah iin hakk ayakta tutan
Bir kininiz

sizi sevk etmesin
adaletle
Adaletli olun
adaletsizlie
toplulua olan
saknn ve takvaya daha yakndr
bu
hakkyla

Allah
Muhakkak ki
Allahtan
yaptklarnzdan
haberdardr
8) Ey iman edenler, Allah iin hakk ayakta tutan kimseler,
adaletle ahitlik edenler olun! Bir toplulua olan kininiz sizi
adaletsizlie sevk etmesin. Adaletli olun bu takvaya daha
yakndr ve Allahtan saknn! Muhakkak ki Allah
yaptklarnzdan hakkyla haberdardr.
Hz. Peygamber (a.s) ve ashab Hudeybiye'de mrikler tarafndan Mekke-i
Mkerreme'ye sokulmayp bir antlamayla geri dnmeye zorlandklarnda
oraya, umreye gitmekte olan doudan gelen mrik bir grup uram.
Mekke'ye girmeleri engellenen ashab- kiram bunun acsn o mriklerden
karmak istercesine: "Mekke'deki mrikler bugn bizi Mescid-i Harm'a
girmekten nasl alkoydularsa, gelin biz de bunlarn Mescid-i Harm'a
girmelerini engelleyelim" demiler de Allah Teal bunun zerine bu yet-i
kerimeyi indirmitir.134

ve iman eden
Allah vaad etti ki


onlar iin
salih
amel ileyenlere
ok byk
bir ecir vardr
ve balanma
9) Allah, iman eden ve salih amel ileyenlere vaad etti ki
onlar iin balanma ve ok byk bir ecir vardr.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

(10)

(11)

( 12)

(13)

yalanlayanlar ve kafir olan kimseler

ashabdr


ite onlar ayetlerimizi
cehennem
10) Kafir olan kimseler ve ayetlerimizi yalanlayanlar, ite
onlar cehennem ashabdr.

dnn iman edenler

Ey
kast Hani zerinizdeki
Allahn nimetini
size uzatmay

bir topluluk etmiti de
onlarn ellerini ekmiti
ellerini zerinize
Allaha
Allahtan saknn sizden

Mminler
ancak tevekkl etsinler

11) Ey iman edenler! Allahn zerinizdeki nimetini
dnn. Hani bir topluluk zerinize ellerini uzatmay kast
etmiti de onlarn ellerini sizden ekmiti. Allahtan
saknn! Mminler ancak Allaha tevekkl etsinler.
Allah'n Resl (a.s), Amr ibn Umeyye ed-Damr tarafndan ldrlen iki
Amir'linin diyeti konusunda yardmlarn istemek zere Nadr oullarna
gitmiti. Efendimiz onlara gelince birbirleriyle yalnz kalp "Muhammed'i
ldrmek iin bundan daha iyi bir frsat asla elinize gemiyecek. Birisine
emredin, onun yannda durduu evin damna ksn, zerine bir kaya
yuvarlasn da bizi u adamdan kurtarp rahata erdirdin." dediler. Amr ibn
Cih bn Ka'b, syleneni yapmak zere kalktnda Hz. Peygamber
(a.s)'e Yahudilerin bu suikastlerinin haberi geldi de oradan ayrld. te
bunun zerine bu ayet nazil oldu.300

Sayfa 108

kesin sz
Allah almt
Andolsun ki

Biz gndermitik
srailoullarndan


buyurdu ki
nakib on
iki
ilerinden

sizinle beraberim
Muhakkak ben Allah
verir ve namaz
dosdoru klar andolsun ki

resullerime
iman eder zekt
onlar destekler
Allaha bor verirseniz

andolsun ki rterim
gzel

bir dnle

sizi koyarm
gnahlarnz
sizden

nehirler altlarndan

akan
cennetlere
bundan sonra kfre girerse Artk her kim
yoldan

doru
sapmtr

muhakkak sizden
12) Andolsun ki Allah muhakkak srailoullarndan kesin
sz almt. Biz ilerinden on iki nakib gndermitik. Allah
buyurdu ki: Muhakkak ben sizinle beraberim, andolsun ki
namaz dosdoru klar ve zekt verir, resullerime iman
eder, onlar destekler ve gzel bir dnle Allaha bor
verirseniz andolsun ki sizden gnahlarnz rterim ve sizi
altlarndan nehirler akan cennetlere koyarm. Artk sizden
her kim bundan sonra kfre girerse muhakkak doru
yoldan sapmtr.
Bu yet-i kerimede, casus kullanmaya dair de delil vardr. Tecesss:
Aratrmak demektir Rasulullah (a.s) da, (Bedir gazvesinde) Besbes(e'y)i
casus olarak gndermiti.135

kesin bozmalar sebebiyle Ardndan

yaptk
ve onlar lanetledik szlerini

kelimeleri deitirirler

kaskat
kalplerini
byk bir
unuttular Onlar yerlerinden

Kendisiyle hatrlatlanlarn ksmn

hainlik

uzak olmazsn grmekten

O

lerinden pek az mstesna onlardan
Muhakkak ki
aldrma

ve onlar
halde affet
iyilik edenleri

sever
Allah
13) Ardndan kesin szlerini bozmalar sebebiyle onlar
lanetledik ve kalplerini kaskat yaptk. Onlar kelimeleri
yerlerinden deitirirler. Kendisiyle hatrlatlanlarn byk
bir ksmn unuttular. lerinden pek az mstesna onlardan
hainlik grmekten uzak olmazsn. O halde onlar affet ve
aldrma. Muhakkak ki Allah iyilik edenleri sever.
(*)Yukardaki yetler, Yahudilerin kin ve ihtiraslar uruna Tevrat'a srt
evirdikleri, dnyev saltanatlarna engel kabul ettikleri slm'a kar kin
besledikleri, Hz. Muhammed'in vcudunu ortadan kaldrmak iin birok
kere su-i kast teebbslerinde bulunduklar akland. Amalarna
eriebilmek iin kutsal kitap Tevrat'taki baz kelimelerin yerlerini
deitirdikleri, bu yzden verdikleri sz hi bir zaman yerine
getirmedikleri, ahde vefaszln nice rneklerini ortaya koyduklar
belirtildi.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

Biz elbette diyenlerden de

kesin szlerini almtk da
Hristiyanz
hatrlatlanlardan byk ksmn
unuttular
aralarnda Biz de yerletirdik
kendisiyle
gnne kadar kin ve dmanlk
Allah da haber verecektir Sonra
kyamet
onlara yapmakta

olduklar eyleri
14) Biz elbette Hristiyanz diyenlerden de kesin szlerini
almtk da kendisiyle hatrlatlanlardan byk ksmn
unuttular. Biz de aralarnda kyamet gnne kadar
dmanlk ve kin yerletirdik. Sonra Allah da onlara
yapmakta olduklar eyleri haber verecektir.

gelmitir ki Muhakkak kitap

Ey ehli

pek ounu size aklayan
Resulmz
kitaptan

gizlediklerinizin


gelmitir Muhakkak oundan

vazgeiyor
apak
bir kitap
bir nur Allahtan

15) Ey kitap ehli! Muhakkak kitaptan gizlediklerinizin pek
ounu aklayan Resulmz size gelmitir ki pek
oundan vazgeiyor. Muhakkak size Allahtan bir nur ve
apak bir kitap gelmitir.

uyan kimseyi
Allah onunla iletir
onlar

selamet
yollarna

kendi rzasna
izniyle nura karanlklardan


karr
dosdoru
bir yola

onlar iletir ve
16) Allah kendi rzasna uyan kimseyi onunla selamet
yollarna iletir ve onlar izniyle karanlklardan nura karr
ve onlar dosdoru bir yola iletir.
Yahudiler, recmi sormak zere Hz. Peygamber (a.s)'e gelmiler ve bir
evde toplanmlard. Allah'n Resl (a.s): "inizde en bilgiliniz kim?"
diye sordu. lerinden bn Sriy adndaki birini iaret ettiler. "En
bilgilileri sen misin?" diye sordu. Onun: "Dilediini sor." demesi zerine:
"Onlarn en bilgilisi sen misin?" diye sorusunu tekrarlad. O: "Onlar yle
sanyorlar." dedi. Efendimiz (a.s) "Musa'ya Tevrat' indiren, da
zerlerine kaldran ve onlardan ar ar szler alan Allah adna doru
syleyeceine" dair sz aldktan sonra recmin Tevrat'ta olup olmadn
sordu da bn Sriy yle dedi: "Bizim kadnlarmz ok gzel kadnlard
ve zina sebebiyle bizde (zina eden kadnlar recmederek) ldrme
oalmt. Bunun zerine zina eden kadnlarmz zina cezas olarak
ldrmek yerine onlara yz sopa vurmak ve salarn tra etmekle
yetindik." dedi. Efendimiz (o iki yahudinin) recmedilerek ldrlmesini
emretti ve Allah Teal onlar hakknda bu ayeti nazil buyurdu.301

Sayfa 109

( 14)

(15)

(16)

(17)

kimseler
kafir olmulardr Andolsun ki

Mesihin
kendisidir Allah elbette
diyen

sahip olabilir?
kim
diyen
Meryemolu
helak etmek

isterse
bir eye
Allahtan

ve annesini Meryem olu

Mesihi

hep birden
yeryzndeki
kimseleri
Allahndr
ve yerin
Gklerin

mlk
yaratr

ikisi arasnda bulunanlarn
eye

her
phesiz Allah dilediini
kadirdir
17) Andolsun ki Allah elbette Meryemolu Mesihin
kendisidir diyen kimseler kafir olmulardr. De ki: O
halde Allah Meryem olu Mesihi, annesini ve yeryzndeki
kimseleri hep birden helak etmek isterse kim Allahtan bir
eye sahip olabilir? Gklerin, yerin ve ikisi arasnda
bulunanlarn mlk Allahndr. Dilediini yaratr. phesiz
Allah her eye kadirdir
(*)Yce Allah htristiyanlann bu inanlarnn btl olduunu gstermek
iin Meryem olu Mesh'in, annesinin ve btn yeryznde bulunanlarn
yaratlm ve lml varlklar olduklarn, byle fni varlklarn tanr
olamayacan ifade buyurmutur. Eer Mesh onlarn iddia ettii gibi
tanr olsayd kendi bana gelenleri nlerdi. Oysa ne bunu ne de annesinin
lp gitmesini nleyebildi. phesiz yerlerin, gklerin ve ikisi arasnda
bulunan varlklarn tm Allah'n mlkdr. s, annesi ve dierleri de bu
mlkn iinde bulunmaktadr. Yce Allah bunlarn zerinde diledii gibi
tasarruf eder. O her eye kadirdir, dilediini yaratabilir. Hz. sa'y da bu
iradesiyle babas olmakszn yaratmtr.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

( 18)

(19)

( 20)

( 21)

( 22)

(23)

Hristiyanlar da Yahudiler de dediler

Onun
ve Allahn oullar Biz

azab ediyor? niin De ki
dostlaryz

beersiniz
siz Hayr
gnahlarnz sebebiyle
dilediine
O balar yarattklarndan

olan
azab ediyor

phesiz dilediine de
ve yerin
gklerin

mlk
Allahndr
Onadr yalnz ikisi arasnda bulunanlarn
dn
18) Yahudiler de Hristiyanlar da: Biz Allahn oullar ve
Onun dostlaryz dediler. De ki: O halde gnahlarnz
sebebiyle size niin azab ediyor? Hayr siz yarattklarndan
olan beersiniz. O dilediine balar dilediine de azab
ediyor. phesiz gklerin, yerin ve ikisi arasnda
bulunanlarn mlk Allahndr, dn yalnz Onadr.
Tevrat'da Allah Teal: "Ey bilginlerim (hahamlarm) ve ey elilerimin
oullan" demiken deitirip "Ey dostlarm ve ey oullarm" yazdlar.
Allah Teal, onlarn bu iddialarnda (Allah'n dostlar ve oullan olduklar
iddiasnda) yalanc olduklarn bildirmek zere "Yahudiler ve
Hristiyanlar: Biz Allah'm oullar ve dostlaryz. dediler. De ki: yleyse
gnahlarnzdan dolay size neden azb ediyor?..," yetini indirdi.302

size geldi ki muhakkak Kitap

Ey ehli


sizin iin aklayan
Resulmz

Resullerin

arasnn kesilmesi zerine
ve bir mjdeci
Bize gelmedi demeyesiniz
ite size geldi Muhakkak korkutucu

phesiz Allah korkutucu ve mjdeleyici
kadirdir her eye

Sayfa 110

19) Ey Kitap ehli, muhakkak size Resullerin arasnn

kesilmesi zerine sizin iin aklayan Resulmz size geldi
ki Bize bir mjdeci ve korkutucu gelmedi demeyesiniz.
Muhakkak ite size mjdeleyici ve korkutucu geldi.
phesiz Allah her eye kadirdir.

Ey kavmine Musa demiti

Hani

Allahn nimetini dnn ki kavmim
sizi nebiler sizden kld
zerinizdeki

size verdi ve
melikler yapt
alemlerden

hi birine
vermediini
20) Hani Musa kavmine yle demiti: Ey kavmim,
Allahn zerinizdeki nimetini dnn ki sizden nebiler
kld, sizi melikler yapt ve alemlerden hi birine
vermediini size verdi.

mukaddes yere
girin
Ey kavmim
dnmeyin ve size Allahn yazd

dnm olursunuz arkalarnza
ki
hsrana urayanlar olarak
21) Ey kavmim, Allahn size yazd mukaddes yere girin
ve arkalarnza dnmeyin ki hsrana urayanlar olarak
dnm olursunuz.

orada dorusu
Ey Musa Dediler ki

biz kesinlikle ve zorbalar

topluluu var
oradan kncaya
kadar
oraya giremeyiz

biz hemen oradan karlarsa

onlar
girenler oluruz
22) Dediler ki: Ey Musa dorusu orada zorbalar topluluu
var ve onlar oradan kncaya kadar biz kesinlikle oraya
giremeyiz, oradan karlarsa biz hemen girenler oluruz.

kimselerden

iki adam da

dedi ki

kendilerine
Allahn nimet verdii Korkan
takdirde kapdan
Onlarn zerine
girin

phesiz siz
oradan girdiiniz

tevekkl edin Allaha

Ve galiplersiniz
mminler
iseniz ancak
23) Korkan kimselerden Allahn kendilerine nimet verdii
iki adam da dedi ki: Onlarn zerine kapdan girin oradan
girdiiniz takdirde phesiz siz galiplersiniz. Ve mminler
iseniz ancak Allaha tevekkl edin.
(*)Yukardaki yetler, Kitap ehlinin slm'a kar besledikleri kin ve haset
akland. Bu dorultuda duygusal davranmann onlar kfre kadar
srklediine atflar yaplyor.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

Muhakkak ki Ey Musa! Dediler ki
onlar orada bulunduka asla oraya girmeyiz
savan Rabbin
ve sen
O halde git de

oturucuyuz
biz burada Elbette
24) Dediler ki: Ey Musa! Muhakkak ki onlar orada
bulunduka biz oraya asla girmeyiz. O halde git de sen ve
Rabbin savan? Elbette biz burada oturucuyuz.

malik
muhakkak ki ben Rabbim
Dedi ki

kardeimden ve kendim bakasna deilim
arasn
bizim aramzla Artk sen ayr

fasklar
toplumunun
25) Dedi ki: Rabbim, muhakkak ki ben kendim ve
kardeimden bakasna malik deilim. Artk sen bizim
aramzla fasklar toplumunun arasn ayr.

haram
onlara Muhakkak ki Buyurdu ki

akn olarak
yl krk
oras
klnmtr
Artk sen zlme yeryznde
dolaacaklar
fasklar
topluluu iin

26) Buyurdu ki, muhakkak oras krk yl onlara haram

klnmtr; yeryznde akn olarak dolaacaklar. Artk
sen fasklar topluluu iin zlme.

iki olunun
haberini Onlara
anlat

onlar sunduklarnda Hani hak ile

Ademin
birinden

kabul edilmi
bir kurban
demiti
dierinden

kabul edilmemiti de

ancak Dedi ki
Andolsun seni ldreceim!
muttakilerden

Allah kabul eder

27) Onlara Ademin iki olunun303 haberini hak ile anlat.
Hani onlar bir kurban sunduklarnda birinden kabul
edilmi, dierinden kabul edilmemiti de: Andolsun seni
ldreceim demiti. Dedi ki: Allah ancak muttakilerden
kabul eder.
(*)Yani, Ey Muhammed, Yahudiler sana suikast yapmak istemi olsalar
bile unu bil ki, senden nce pek ok peygamber ldrmlerdir. Kabil
de Habili ldrmtr. Ktln gemii ok eskilere dayanr. Sen,
onlara bu kssay hatrlat. nk bu doru bir kssadr. Uydurma szler
gibi deildir. Bununla slam'a muhalefet edenler azarland gibi,
Peygamber (a.s)'e de bir teselli vardr.

elini
bana
sen uzatrsan
Andolsun ki

elimi uzatmam

ben sen ldrmek iin

Muhakkak ben seni ldrmek iin sana

alemlerin
Rabbi olan
Allahtan korkarm
28) Andolsun ki sen ldrmek iin bana elini uzatrsan
ben seni ldrmek iin sana elimi uzatmam. Muhakkak
ben alemlerin Rabbi olan Allahtan korkarm.

Sayfa 111

( 24)

( 25)

( 26)

( 27)

( 28)

( 29)

( 30)

(31)

benim dnesin de
istiyorum ki Ben

olasn
kendi gnahnla
ve gnahm

cezas
te budur ate halkndan
zalimlerin
29) Ben istiyorum ki benim gnahm ve kendi gnahnla
dnesin de ate halkndan olasn. te budur zalimlerin
cezas.

nefsi
Nihayet ona kolaylatrd da


Bylece
onu ldrd kardeini ldrmeyi
hsrana urayanlardan


oldu
30) Nihayet nefsi ona kardeini ldrmeyi kolaylatrd da
onu ldrd. Bylece hsrana urayanlardan oldu.

bir kargay
Allah Derken gnderdi

nasl
gstersin diye yeri
eeleyen
dedi
ona kardeinin cesedini gmeceini

aciz mi oldum!?
Yazklar olsun bana
gmmekten
karga
bu gibi
gmmekten

olanlardan oldu
kardeimin cesedini
piman

31) Derken Allah ona kardeinin cesedini nasl gmeceini
gstersin diye yeri eeleyen bir kargay gnderdi. Yazklar
olsun bana; bu karga gibi kardeimin cesedini gmmekten
aciz mi oldum? dedi de piman olanlardan oldu.
(*)Geen yetler, insan karakteri zerinde duruldu ve buna en gzel
rnek tekil eden dem Peygamberin iki olu arasnda cereyan eden olay
nakledildi. Haset ve kskanln insan cinayet ilemee kadar srkledii
akland. Yahudlerin zaman zaman Hz. Peygamber Efendimize (a.s.) sui
kast teebbsnde bulunmalarnn sebepleri bylece hatrlatlm oldu.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

Sayfa 112

33) Allah ve Resul ile harbeden ve yeryznde fesat iin

alanlarn cezas ancak ldrlmeleri veya aslmalar
yahut ellerinin ve ayaklarnn aprazlama kesilmesi ya da
bulunduklar yerden srlmeleridir. te bu onlar iin
dnyada bir rezilliktir. Ahirette de onlar iin ok byk bir
azap vardr.

( 32)

Bu yeti kerimenin nzul: Cumhurun kabul ettii gre gre, Ukl -veya
Ureyneliler hakknda nazil olmutur.136

( 33)

( 34)

( 35)

(36)

yazdk te bu sebeple


bir ldrrse
Her kim
yle srailoullarna
fesatlk iin yahut bir nefsi karlk nefse

ldrm
gibi olur yeryznde

onu diri tutarsa
Her kim de
btn
insanlar
insanlar
diriltmi
gibi olur
btn
Resul
onlara geldi Andolsun ki muhakkak
bir ou muhakkak
sonra apak delillerle

yeryznde
bunun ardndan onlardan
taknlk edicidirler


32) te bu sebeple srailoullarna yle yazdk: Her kim
bir nefse karlk bir nefsi yahut yeryznde bir fesatlk iin
ldrrse btn insanlar ldrm gibi olur. Her kim de
onu diri tutarsa btn insanlar diriltmi gibi olur.
Andolsun ki muhakkak Resul onlara apak delillerle geldi
sonra muhakkak onlardan bir ou bunun ardndan
yeryznde taknlk edicidirler.
(*)Haksz yere aktlan bir damla kan terazinin bir kefesine konsa, br
kefesine de dnyann btn altn, gm, incisi, mercan konsa, bir
damla kan ar gelir. Haksz yere bir adam ldren kii btn insanl
ldrm gibidir. Yani yahudiler kendilerinden olmayann kann hell
kabul ederken Tevrat'a da inanmadklarn, tahrif ettiklerini gsteriyorlar.
Mslmanlar; doulular, batllar, dnyann herhangi bir yerinde haksz
yere birtek insan ldrldnde bu saldrnn btn insanlara yaplm
olduunu kabul ederler.

Allah ile harbeden

cezas
ancak
yeryznde
alanlarn

Resul ve

veya ldrlmeleri
fesat iin

ve ellerinin kesilmesi
yahut aslmalar
srlmeleridir ya da aprazlama


ayaklarnn
onlar iin te bu bulunduklar yerden

onlar iin dnyada bir rezilliktir
ok byk
bir azap vardr

Ahirette de

nce
tevbe edenler
Ancak mstesna

Bilin ki
kendilerine
gcnz yetmeden
Rahmdir afr
Allah muhakkak
34) Ancak kendilerine gcnz yetmeden nce tevbe
edenler mstesna. Bilin ki muhakkak Allah afr,
Rahmdir.

Allahtan saknn iman edenler

Ey
cihad edin ki vesile Ona arayn ve
kurtulua
eresiniz Onun yolunda

35) Ey iman edenler, Allahtan saknn ve Ona vesile arayn.
Onun yolunda cihad edin ki kurtulua eresiniz.
Mfessirler yette kastolunan vesilenin, Allah'n emrettiklerinin yerine
getirilmesi ve yasakladklarnn terkedilmesi olduunu belirtmiler, kiiyi
Allah'a yaklatracak ve O'nun rzsn kazanmaya yardm edecek her trl
ibadet ve eylemi vesile saymlardr. Kuts hadislerde kiiyi Allah'a
yaklatran en nemli eyin Allah'n farz kld ibadetler ile nafile ibadetler
olduu ifade buyurulmutur. Aynca vesile cennette sadece Hz.
Peygamber'e verilecek olan bir makamn addr. Vesile ile ayn kkten
tremi olan tevessl ise szlkte "yaklamak, hedeflenen ve arzulanan
gayeye ulamak iin bir eyi vasta klmak" demektir. Din bir terim olarak
tevessl, "Allah'a yaklamak, O'ndan yardm dilemek zere bir sz veya
davran arac klmak" anlamna gelir. Ancak bu terim zamanla farkl bir
anlam kazanm; melekler, ar, krs vb. kutsal saylan baz varlklarla
peygamber ve velilerin Allah katndaki yksek mertebeleri hrmetine dua
etmeyi ve hirete intikal etmi slih insanlardan yardm istemeyi ifade eder
hale gelmitir. Kavrama yklenilen bu muhteva limler arasnda tartlm
ve aada sralanan tr tevessl ihtilafsz olarak meru kabul edilirken,
dier iki trnn meruluu hususunda farkl grler ortaya konmutur.
Meru kabul edilen tevessl trleri unlardr:
a) Yce Allah'n isim ve sfatlaryla tevessl.
b) Peygamber ve vellerin hayatta iken yaptktan dualarla tevessl.
c) yi ameller hrmetine tevessl.
Bunlardan zellikle Allah'n isimleriyle yaplan tevessl Kur'an ve hadiste
yer alm, yce Allah tarafndan aka emredilmitir: "En gzel isimler
(el-esm'l-hsn) Allah'ndr; bu gzel isimlerle O'na dua edin.137

ne olsa da
kfirlerin
Muhakkak

bir o kadar ve hepsi
yeryznde
varsa
azabndan


onu feda etseler daha
onlardan kabul edilmez
kyamet gnnn
ok ackl bir azap vardr

Onlar iin
36) Muhakkak yeryznde ne varsa hepsi ve bir o kadar
daha kfirlerin olsa da kyamet gnnn azabndan
kurtulmak iin onu feda etseler yine de onlardan kabul
edilmez. Onlar iin ok ackl bir azap vardr.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

Ateten
kmak

isterler

oradan kacak ama onlar deillerdir
srekli bir azap vardr

Onlar iin
37) Ateten kmak isterler ama onlar oradan kacak
deillerdir. Onlar iin srekli bir azap vardr.

hrszlk eden Hrszlk eden erkekle

bir ceza olarak
ellerini kesin
kadnn
Allahtan
ibret verici kazandklarna
karlk
Hakmdir
Azzdir
phesiz Allah
38) Hrszlk eden erkekle hrszlk eden kadnn
kazandklarna karlk Allahtan ibret verici bir ceza olarak
ellerini kesin. phesiz Allah Azzdir, Hakmdir.
(*)Devlet bakan ile dadaki obann midesinin ayn olduu kabul edilen
bir sistemde hrszlk olmaz. Eer olacak olursa, bu da hrszn kendi
ikrar veya adil iki erkek ahidin ehadeti ile sabit olursa, o zaman Kur'an Kerim'in Maide suresinin 37. ayetine gre hrszlk yapan erkekle
hrszlk yapan kadnn yaptklarna karlk bir ceza ve Allah'tan
(bakalarna) ibret olmas iin ellerinin kesilmesini emreder.

sonra
tevbe ederse
Her kim de

Allah muhakkak ki
dzeltirse
ve zulmnden
Allah Muhakkak
onun tevbesini kabul eder

Rahmdir afr

39) Her kim de zulmnden sonra tevbe ederse ve dzeltirse

muhakkak ki Allah onun tevbesini kabul eder. Muhakkak
Allah afr, Rahmdir.

Allahtr muhakkak ki
Bilmez misin ki

ve gklerin

mlk
kendisine ait olan

balar Dilediine
azab eder
yerin

her
phesiz Allah diledii kimse iin
kadirdir eye
40) Bilmez misin ki gklerin ve yerin mlk kendisine ait
olan muhakkak ki Allahtr. Dilediine azab eder, diledii
kimse iin balar. phesiz Allah her eye kadirdir.

seni mahzun etmesin

Peygamber
Ey
diyen

kfirlie kouanlar


inanmayanlardan
azlaryla inandk
Yahudilerden

ve fakat yrekleriyle

yalan sylemek iin dinleyip dururlar

senin
bir baka

kavim iin dinlerler
yerlerinden deitirirler

yanna gelmemi olan
szlerin
Onlar deitirirler
bzsnn yerlerini
u tarzda size fetva verilirse
derler
de
verilmezse kabul etmekten
kabul edin

Allah dilerse her kimin
ve ekinin


onun iin sen sahip olamazsn

fitnesini
o kimselerdir
te onlar hibir eye
Allahtan
temizlemek

Allah istememitir ki
bir rezillik

dnyada onlarn kalplerini

bir azap vardr

ahirette ise
Onlar iin
ok byk

Sayfa 113

( 37)

( 38)

( 39)

( 40)

(41)

41)Ey Peygamber, azlaryla inandk diyen, fakat

yrekleriyle inanmayanlardan ve Yahdilerden, kfirlie
kouanlar, seni mahzun etmesin. Onlar, szleri, yalan
sylemek iin dinleyip dururlar, senin yanna gelmemi
olan bir baka kavim iin dinlerler. Onlar, szlerin bzsnn
yerlerini deitirirler de size u tarzda fetva verilirse derler,
kabul edin, verilmezse ekinin kabul etmekten ve Allah her
kimin fitnesini dilerse, sen onun iin Allahtan hibir eye
sahip olamazsn. te onlar o kimselerdir ki Allah onlarn
kalplerini temizlemek istememitir. Onlar iin dnyada bir
rezillik, ahirette ise ok byk bir azap vardr.
Bu yet-i kerime, Peygamber (a.s)'n Ebu Lubbe'yi Kurayzaoullanna
gnderip kendilerine uygulanacak cezann boazlarnn kesilmesi
olduuna iaret etmesi dolaysyla Ebu Lubbe hakknda inmitir.138
Yine yet, teselli yoluyla Resulullah (a.s)'a hitap etmektedir. Yani, Ey
Muhammedi yarrcasna kfre doru koan ve hzla kfre denlerin
yaptklarndan etkilenip de zlme. manlar azlarndan te gemeyen
mnafklar, dilleriyle "inandk" derler, halbuki kalpleri inkar etmektedir.
Yahudiler de, yalan ve batl szlere ar derecede kulak verirler ve
alimlerinin Allah'a kar yaptklar iftiray ve kitabnda yaptklar tahrifi
hemen kabul ederler. Onlar, kibir, ar kin ve dmanlklarndan dolay
senin meclisine gelmeyen dier bir kavmin szlerini kabul de de ar
giderler. Resulullah (a.s)'n meclisine gelmeyenler Hayber Yahudileri,
yalan ve batl szleri dinleyenler de Kureyzaoullan'dr. Kelimeleri,
Allah'n yerletirdii yerlerinden kaydrp uzaklatrrlar. Yani Allah'n
hkmlerini tarif ederler ve onlar baka hkmlerle deitirirler.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

(42)

( 43)

(44)

(45)

yalan oka Onlar dinleyicidirler

Sana gelirlerse

haram

yiyendirler

yz evirir

ya da aralarnda hkmet

onlardan
yz evirirsen
Eer
onlardan
ayet
hibir eyle
sana zarar veremezler

aralarnda hkmet
hkmedersen

adaletli

sever
Allah Muhakkak
adaletle
olanlar
42) Onlar yalan oka dinleyicidirler, haram yiyendirler.
Sana gelirlerse aralarnda hkmet ya da onlardan yz
evirir. Eer onlardan yz evirirsen sana hibir eyle zarar
veremezler. ayet hkmedersen aralarnda adaletle hkmet.
Muhakkak Allah adaletli olanlar sever.
(*)Btn dnyada byk apl rvetlerin arkasnda hep yahudi
bulunmaktadr. Para karlnda yalanc ahid olurlar. Yalan haber
yayarlar. Paray verenin istedii dorultuda kamuoyu yoklamas
yapverirler. Hakimler ise rvet alrlar, mahkum iseler rvet verirler.
Hep glnn yannda, zayfn kar sndadrl ar.

seni hakem yapyorlar da

nasl

hkm
olduu halde Tevrat yanlarnda
yz sonra Kendisinde Allahn bulunan
deillerdir bundan dnyorlar
eviriyorlar
mminler
Dorusu onlar
43) Kendisinde Allahn hkm bulunan Tevrat yanlarnda
olduu halde seni nasl hakem yapyorlar da bundan sonra
dnyorlar, yz eviriyorlar. Dorusu onlar mminler
deillerdir.
(*)Yahudilerin dava hakknda hkm vermesi iin Hz. Peygamber'e
bavurmalarnn adaletin tecellisi amacyla deil, srf kendi arzularna gre
bir hkm bulmak iin olduu anlalmaktadr. yet onlarn
samimiyetsizliini btn plaklyla ortaya koymutur.

Sayfa 114

onda Tevrat biz indirdik ki Muhakkak

hkmederdi
nur vardr ve bir hidayet

Teslim
olmu
nebiler
onunla
bilginler de
ve Rabbaniler
Yahudilere
kitabn

korumalar istendi

nk

ahid
buna idiler ve Allahn
korkmayn
benden

O halde insanlardan
bir ayetlerimi satmayn
korkun da

ile hkmetmezse
Her kim
az deere
kfirlerin ta onlar ite Allahn indirdii
kendileridir
44) Muhakkak Tevrat biz indirdik ki onda bir hidayet ve
nur vardr. Teslim olmu nebiler Yahudilere onunla
hkmederdi. Rabbaniler ve bilginler de... nk Allahn
kitabn korumalar istendi ve buna ahid idiler. O halde
insanlardan korkmayn, benden korkun da ayetlerimi az bir
deere satmayn. Her kim Allahn indirdii ile
hkmetmezse ite onlar kfirlerin ta kendileridir.
(*)Papazlar, krallardan korkarak veya para karl Allah'n ayetlerini
yanl yorumlayarak, veya Tevrat'tan kararak kfir olmulardr. Allah'n
indirdiiyle hkmetmeyenler kfirlerdir. "Bu ayet yahudiler ve hristiyanlar
hakkndadr bizi ilgilendirmez" diyenler iyi bilsinlerki o mantkla hareket
edilirse Kur'an'da bizi ilgilendiren ayet bulunmaz. nk ayetlerin bir
ksm yahudiler hakknda, bir ksm hristiyanlar hakknda, geri kalanda
peygamber efendimiz zamanndaki insanlar hakkndadr.

onda kendileri iin Biz yazdk ki

gz
gze
can
cana
Kukusuz
die

kulak
kulaa
burun
buruna

birbirine karlktr
Yaralar da

di

kendisi iin bunu balarsa
Artk her kim
Her kim
o keffaret olur

hkmetmezse

onlar
ite
Allahn indirdiiyle
zalimlerin ta kendileridir
45) Biz onda kendileri iin yazdk ki: Kukusuz cana can,
gze gz, buruna burun, kulaa kulak, die di... Yaralar da
birbirine karlktr. Artk her kim bunu balarsa, o
kendisi iin bir keffaret olur. Her kim Allahn indirdiiyle
hkmetmezse ite onlar zalimlerin ta kendileridir.
(*)Bu yet Medine'de yaayan Yahudi kabileleri arasnda uygulanan ksas
ve diyet adaletsizlii ile ilgili olarak inmi olup Allah'n sriloullar'na sosyal stat ve cinsiyetleri ne olursa olsun- insanlar arasnda meydana
gelen cinayetlerde herhangi bir ayrm gzetmeksizin ksas farz klm
olduunu ifade eder. yet, Tevrat'ta yahudilere uygulanan ksas nakleder
mahiyette olmakla birlikte Kur'n- Kerm'de genel anlamda
zikredildiinden ve yrrlkten kaldrldna dair herhangi bir nas
bulunmadndan mslmanlar iin de geerlidir.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

Onlarn izleri zerine

gnderdik

dorulayc olarak
Meryem olu
say
biz ona Tevrat
kendinden nceki
nur ve bir hidayet ona ncili
verdik

kendinden nceki
dorulayc

muttakiler
t
bir hidayet Tevrat
iin
46) Onlarn izleri zerine kendinden nceki Tevrat
dorulayc olarak Meryem olu say gnderdik ve biz ona
kendisinde bir hidayet ve nur bulunan kendinden nceki
Tevrat dorulayc, muttakiler iin bir hidayet ve t
olan ncili verdik.

ncil
sahipleri de
hkmetsin


Her kim
onda Allahn indirdiiyle
ite Allahn indirdiiyle
hkmetmezse
fasklarn ta kendileridir
onlar
47) ncil sahipleri de Allahn onda indirdiiyle hkmetsin.
Her kim Allahn indirdiiyle hkmetmezse ite onlar
fasklarn ta kendileridir.

hak ile

kitab
sana Biz indirdik
kitab

kendinden nceki
dorulayc
O halde hkmet
ona ahit olarak ve
uyma Allahn indirdiiyle
aralarnda

Sana gelen

onlarn hevalarna
her biri haktan
bir

Sizden tayin ettik
Allah dileseydi ayet apak bir yol eriat

tek bir
mmet elbette sizi yapard
size verdii ile sizi imtihan etmek Fakat
Allahadr O halde hayrlarda

yarn

Artk haber

Hepinizin

dn

ihtilaf ettiiniz

eyleri size verecektir
48) Biz sana kitab hak ile kendinden nceki kitab
dorulayc ve ona ahit olarak indirdik. O halde aralarnda
Allahn indirdiiyle hkmet. Sana gelen haktan onlarn
hevalarna uyma! Sizden her biri iin bir eriat ve apak bir
yol tayin ettik. ayet Allah dileseydi elbette sizi tek bir
mmet yapard. Fakat size verdii ile sizi imtihan etmek
istedi. O halde hayrlarda yarn. Hepinizin dn
Allahadr. Artk ihtilaf ettiiniz eyleri size haber
verecektir.
(*)Kur'an'n ve dier semav kitaplarn ayn kaynaktan geldii, temel
mesajlarnn ayn olduu, dolaysyla Kur'an'n daha nce gelmi olan ilh
kitaplann hepsini tasdik ettii belirtilmektedir. Kur'an ile dier kitaplar
arasndaki fark, dilde, ilk hedef kitlede, eitli kltrleri ve asrlar
kucaklama hedefinde grlmektedir.

Sayfa 115

(46)

(47)

(48)

( 49)

(50)

onlarn aralarnda hkmet de

Eer

arzularna uyma Allahn indirdiiyle
seni fitneye


Ayrca sakn
onlarn

bir ksmndan

drmelerinden
yz ayet
sana Allahn indirdiinin
evirirlerse
Allah vermek istiyor artk bil ki
onlara bir takm
musibet ayet

pek ou
Muhakkak ki
gnahlar
fasktrlar
insanlarn
49) Eer onlarn aralarnda Allahn indirdiiyle hkmet de
onlarn arzularna uyma. Ayrca Allahn sana indirdiinin
bir ksmndan seni fitneye drmelerinden sakn. ayet
yz evirirlerse artk bil ki Allah onlara birtakm gnahlar
sebebiyle musibet vermek istiyor. Muhakkak ki insanlarn
pek ou fasktrlar.

aryorlar
Cahiliyyenin hkmn m

Allahn

daha gzel

kim olabilir!?
Yaknen inanan
bir toplum iin hkmnden
50) Cahiliyyenin hkmn m aryorlar. Yaknen inanan bir
toplum iin Allahn hkmnden daha gzel kim olabilir?
(*)Burada Chiliye terimi ile yalnzca slm'dan nceki tarihsel zaman
dilimi deil, o dnemin insanlar arasnda farkl uygulamalar douran
haksz ve zalim zihniyetine, kiisel ve toplumsal olgularn sadece menfaat
asndan yararl olup olmad endiesinin karakterize ettii ahlk
eksiklie dikkat ekilmekte; zellikle Araplar'dan etkilenerek Tevrat'n
hkmn brakp onlarda mevcut olan eitsizlik ve stn rk anlayn
yahudi kabileleri arasnda dahi uygulayan Nadroullan'na iaret edilmekte
ve onlar knanmaktadr. Allah'tan daha stn bir hkim ve O'nun verdii
hkmnden daha gzel ve daha dil bir hkm yoktur.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

( 51)

Sayfa 116

bunlar m? man edenler

diyecekler ki

byk bir
Allaha olduklarna dair


Sizinle kesinlikle yemin edenler gayretle

Onlarn amelleri
boa gitti

beraber
hsrana

urayanlardan oldular

53) man edenler diyecekler ki: Sizinle kesinlikle beraber

olduklarna dair byk bir gayretle Allaha yemin edenler
bunlar m? Onlarn amelleri boa gitti, hsrana
urayanlardan oldular.

(52)

dnerse her kim

iman edenler
Ey
getirir ki sonra
dininden

inizden
O
onlar da Onu severler
bir toplum Allah
mminlere
kar
alak gnll onlar sever
cihad eden
kfirlere kar
aziz
korkmayan ve Allah yolunda

ltfudur

te bu knaycnn knamasndan
phesiz dilediine
onu verir Allahn
Almdir
Vasidir
Allah

( 53)

( 54)

(55)

( 56)

(57)

edinmeyin
iman edenler
Ey

veliler Hristiyanlar da yahudileri de
her
bir ksmnn
velileridir Onlarn bir ksm
muhakkak o Sizden onlar veli edinirse kim
Allah Muhakkak ki
onlardandr da
zalim
bir toplumu hidayete erdirmez
51) Ey iman edenler! Yahudileri de Hristiyanlar da veliler
edinmeyin. Onlarn bir ksm bir ksmnn velileridir.
Sizden her kim onlar veli edinirse muhakkak o da
onlardandr. Muhakkak ki Allah zalim bir toplumu hidayete
erdirmez.

bir hastalk
Kalplerinde
grrsn

ilerinde koutuklarn
bulunanlarn
bize gelmesinden
korkuyoruz
diyerek
Allah Umulur ki Durumunuzu evirecek eylerin


bir emir veya bir fetih
getirir de


gizlediklerine dair

olurlar
katndan
piman onlar ilerinde

52) Kalplerinde bir hastalk bulunanlarn: Durumunuzu
evirecek eylerin bize gelmesinden korkuyoruz. diyerek
ilerinde koutuklarn grrsn. Umulur ki Allah bir fetih
veya katndan bir emir getirir de onlar ilerinde
gizlediklerine dair piman olurlar.

54) Ey iman edenler! inizden her kim dininden dnerse

sonra mminlere kar alak gnll, kfirlere kar aziz,
Allah yolunda cihad eden ve knaycnn knamasndan
korkmayan bir toplum getirir ki O onlar sever, onlar da
Onu severler. te bu, Allahn ltfudur, onu dilediine
verir. phesiz Allah Vasidir, Almdir.

Onun Allahtr Sizin veliniz ancak

ki
iman edenlerdir
ve Resuldr
verirler
ve namaz
dosdoru klarlar
rku edici
olarak ve zekt
55) Sizin veliniz ancak Allahtr. Onun Resuldr ve iman
edenlerdir ki namaz dosdoru klarlar ve rku edici olarak
zekt verirler.
bn Abbas da der ki: Bu yet-i kerime, Ebu Bekr (r.a) hakknda nazil olmutur.139

Resuln Allah veli edinirse

Her kim

hizbi

muhakkak
iman edenleri
ve
galip olanlardr onlardr ki Allahn
56) Her kim Allah, Resuln ve iman edenleri veli
edinirse muhakkak Allahn hizbi (taraftar) onlardr ki galip
olanlardr.

edinmeyin
iman edenler
Ey

oyun ve elence dininizi edinenleri

ve sizden nce
kitap
verilenlerden


Allahtan saknn veliler kfirleri
Mminler
iseniz
57) Ey iman edenler, sizden nce kitap verilenlerden
dininizi elence ve oyun edinenleri ve kfirleri veliler
edinmeyin. Mminler iseniz Allahtan saknn.
krime'nin bn Abbs'tan rivayetlerinde o yle anlatyor: Yahudilerden
Rifa ibn Zeyd ibn Tbut ve Suveyd ibnu'l-Hris mslman olmu
grnm ve sonra da mnafkla balamlard. Mslman grndkleri
iin baz mslmanlar onlara dostluk beslemeye balamakla Allah Teal
'Ve Allah, gizlemekte olduklarn ok daha iyi bilir." (yet: 61)'e kadar
olmak zere "Ey iman edenler" yetlerini indirdi.140

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

onu
Namaza
ardnz zaman
te bu oyun ve elence edinirler
akllarn
bir toplum olmalarndandr onlarn
kullanamayan
58) Namaza ardnz zaman onu elence ve oyun
edinirler. te bu onlarn akllarn kullanamayan bir toplum
olmalarndandr.
bn Abbas (r.a)'dan rivayete gre, yahudiler ve mriklerden bir topluluk,
secde ettikleri srada mslmanlann bu hallerinden dolay glmeye
baladlar.304

Kitap

Ey ehli

De ki

iman
Yalnzca bizden holanmyorsunuz?
ve bize indirilene
Allaha ettiimiz iin
Muhakkak ki
daha nce

indirilene

fasksnz
ounuz
59) De ki: Ey Kitap ehli! Yalnzca Allaha, bize indirilene
ve daha nce indirilene iman ettiimiz iin mi bizden
holanmyorsunuz? Muhakkak ki ounuz fasksnz.

daha kt olan
haber vereyim mi?
De ki

Allah katnda
cezas bundan

gazab ettii
ve Allahn lanetledii kimseleri
maymunlar ilerinden yapt
ona

ibadet edenlerdir
ve domuzlar

yerleri daha kt olanlar
te onlar tauta

daha ok sapanlardr

ve
yoldan

doru
60) De ki: Allah katnda cezas bundan daha kt olan
haber vereyim mi? Allahn lanetledii kimseleri ve ona
gazab ettii, ilerinden maymunlar, domuzlar yapt ve
tauta ibadet edenlerdir. te onlar yerleri daha kt olanlar
ve doru yoldan daha ok sapanlardr.

man ettik! derler Size geldikleri zaman

ve kfr ile girmilerdir
Oysa muhakkak ki
onunla kmlardr
muhakkak onlar
olduklar eyi hakkyla bilendir
phesiz Allah
gizlemekte

61) Size geldikleri zaman: man ettik derler. Oysa onlar
muhakkak ki kfr ile girmilerdir ve muhakkak onunla
kmlardr. phesiz Allah gizlemekte olduklar eyi
hakkyla bilendir.

Onlardan pek ounu grrsn

ve dmanlkta
gnahta yarr
olduklar ey ne ktdr haram

yemede
Yapmakta

62) Onlardan pek ounu gnahta, dmanlkta ve haram
yemede yarr grrsn. Yapmakta olduklar ey ne
ktdr.
(*)Geen yetler, Kitap Ehlinden ve zellikle Yahudilerin inat ve
azgnlklarndan, Tevrat'n hkmlerini bir tarafa itip kendi karlar ve
duygular dorultusunda ilh buyruklar inemelerinden sz edildi. Bu
yzden lh lanet ve gazaba arpldklar hatrlatld. Gnahlara
koutuklarna dikkatler ekildi ve Allah'tan yana olan ilim adamlarnn
asl grevine parmak basld.

Sayfa 117

( 58)

( 59)

(60)

(61)

( 62)

(63)

(64)

ve Rabbaniler
alkoysalard ya!
ve gnah olan konumalardan

bilginleri
ne ktdr haram

yemelerinden
Yapmakta

olduklar ey
63) Rabbaniler ve bilginleri onlar gnah olan
konumalardan ve haram yemelerinden alkoysalard ya!
Yapmakta olduklar ey ne ktdr.

Allahn eli Yahudiler dediler

lanetlensinler ve elleri balansn

baldr!?
Onun eli de Bilakis
Syledikleri sebebiyle
diledii gibi
infak eder
iki aktr


onlardan pek ounun artrr
Andolsun ki

Rabbinden


sana indirilen

onlarn Biz de saldk kfrn ve azgnln
kadar kin ve bir dmanlk arasna
bir yaksalar Her ne kyamet gnne

Allah onu sndrr
harp iin

ate
bozgunculuk iin Yeryznde
yarrlar
bozguncular

sevmez
Oysa Allah
64) Yahudiler: Allahn eli baldr? dediler. Syledikleri
sebebiyle elleri balansn ve lanetlensinler. Bilakis Onun
iki eli de aktr; diledii gibi infak eder. Andolsun ki
Rabbinden sana indirilen onlardan pek ounun kfrn ve
azgnln artrr. Biz de onlarn arasna kyamet gnne
kadar bir dmanlk ve kin saldk. Her ne zaman harp iin
bir ate yaksalar Allah onu sndrr. Yeryznde
bozgunculuk iin yarrlar. Oysa Allah bozguncular
sevmez.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

(65)

( 66)

( 67)

Sayfa 118

deilsiniz
kitap
ehli
Ey De ki

uygulayncaya kadar
hibir ey

zerinde
size indirileni
ve ncili
Tevrat
artracaktr
Andolsun ki Rabbinizden

size indirilen
onlardan pek ounun
Rabbinizden
kfrn ve azgnln
kfirler topluluu iin
Artk zlme
68) De ki: Ey kitap ehli! Tevrat, ncili ve Rabbinizden
size indirileni uygulayncaya kadar hibir ey zerinde
deilsiniz. Andolsun ki Rabbinizden size indirilen onlardan
pek ounun azgnln ve kfrn artracaktr. Artk
kfirler topluluu iin zlme.
Yahudilerden bir topluluk Peygamber (a.s) 'e gelip yle dediler: Sen,
Tevrat'n Allah'tan gelmi hak bir kitap olduunu kabul etmiyor musun?
Hz. Peygamber ediyorum, deyince yle dediler: Biz de ona iman
ediyoruz. Fakat onun dnda kalan kitaplara iman etmiyoruz. Bunun
zerine bu yet-i kerime nazil oldu.141

( 69)

Yahudiler
iman edenler
Kukusuz

her kim
Hristiyanlardan ve Sabler

ve ahiret
gnne ve Allaha iman eder


korku yoktur

salih ameller ilerse

zlecek

onlar deillerdir onlar iin

(70)

69) Kukusuz iman edenler, Yahudiler, Sabler ve

Hristiyanlardan her kim Allaha ve ahiret gnne iman
eder ve salih ameller ilerse onlar iin korku yoktur, onlar
zlecek deillerdir.

iman edip kitap

ehli
elbette
Eer
ktlklerini
onlarn
rterdik saknsayd
Nam cennetlerine

onlar girdirirdik
ve

(*)Allah ve Resuln tasdik eden mslmanlar, Yahudiler, yldzlara

tapan bir grup Hristiyan ve Hz. sa'nn peinden giden Hristiyanlar var
ya, ite bunlardan kim, ek ve phe katmakszn, samimi bir ekilde
Allah'a ve hiret gnne iman eder ve kendisini Allah'a yaklatracak iyi
amel ilerse, insanlara gsterilecek kyamet iddetinden onlarn korkular
olmaz, orada Allah'n bol mkafatn grdkten sonra, dnya
nimetlerinden geride braktklar eylere de zlmez

( 68)

65) Eer kitap ehli iman edip saknsayd elbette onlarn

ktlklerini rterdik ve onlar Nam cennetlerine
girdirirdik.

Tevrat ikame Onlar etselerdi

kendilerine indirileni
ve ncili
ve stlerinden
elbette yerlerdi Rablerinden
Onlardan ayaklarnn
altlarndan


pek ounun orta yolu tutanlar da vardr
yapmakta olduklar ey
ne ktdr Onlarn
66) Onlar Tevrat, ncili ve Rablerinden kendilerine
indirileni ikame etselerdi elbette stlerinden ve ayaklarnn
altlarndan yerlerdi. Onlardan orta yolu tutanlar da vardr.
Onlarn pek ounun yapmakta olduklar ey ne ktdr.

sana indirileni
tebli et Resul
Ey
etmemi yapmazsan
eer
Rabbinden


seni

Allah risaletini tebli
olursun
Allah Muhakkak
insanlardan

koruyacaktr
kfirler topluluunu hidayete erdirmez!
67) Ey Resul, Rabbinden sana indirileni tebli et; eer
yapmazsan Onun risaletini tebli etmemi olursun. Allah
seni insanlardan koruyacaktr. Muhakkak Allah kfirler
topluluunu hidayete erdirmez.

kesin sz
biz aldk
Andolsun ki elbette
onlara gnderdik
ve srailoullarndan

onlara getirirse Her ne zaman Resuller

nefislerinin
holanmad bir ey Resul

bir ksmn da yalanladlar bir ksmn

ldrdler
70) Andolsun ki elbette biz srailoullarndan kesin sz
aldk ve onlara Resuller gnderdik. Her ne zaman bir Resul
onlara nefislerinin holanmad bir ey getirirse bir ksmn
yalanladlar bir ksmn da ldrdler.
(*)sriloullar'ndan, Allah'tan baka tanr edinmeme, ana-babaya hrmet
etme, cana kymama ve hrszlk yapmama gibi konularda "msak" (kesin
sz) alnm t.sriloullar'nn, ilerine gelmeyen ve karlaryla elien
hkmler getiren peygamberlerin pek ounu ya yalanclkla itham
ettiklerine veya onlar ldrdklerine Kur'n- Kerm'in birok yetinde
deinilmitir

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

bir olmayacan
Buna ramen sandlar

Sonra sar oldular

ve kr fitne
ardndan onlarn
Allah tevbelerini kabul etti de
pek ou yine sar oldular
ve kr

hakkyla grendir phesiz Allah onlarn

yaptklarn

71) Buna ramen bir fitne olmayacan sandlar da kr ve
sar oldular. Sonra Allah onlarn tevbelerini kabul etti de
ardndan onlarn pek ou yine kr ve sar oldular.
phesiz Allah yaptklarn hakkyla grendir.

diyenler
elbette kfir olmutur Andolsun ki
Mesihin
kendisidir!? Allah Gerekten de

Ey Mesih
dedi
Meryem olu

Allaha ibadet edin
srailoullar

Oysa sizin de Rabbiniz olan Benim de Rabbim

muhakkak ki Allaha irk koarsa

Her kim

cenneti ona Allah haram klmtr

Zalimlerin
atetir Onun varaca yer
yardmclar
yoktur
72) Andolsun ki: Gerekten de Allah Meryem olu
Mesihin kendisidir? diyenler elbette kfir olmutur. Oysa
Mesih: Ey srailoullar! Benim de Rabbim sizin de
Rabbiniz olan Allaha ibadet edin. Her kim Allaha irk
koarsa muhakkak ki Allah ona cenneti haram klmtr.
Onun varaca yer atetir. Zalimlerin yardmclar yoktur
dedi.
Mukatil der ki: "Meryem olu Mesh, gerekten Allah'n kendisidir" diyen
Necran hristiyanlar hakknda nazil olmutur. Mukatil der ki: "Meryem
olu Mesh, gerekten Allah'n kendisidir." diyen Necran hristiyanlar
hakknda nazil olmutur.305

elbette kfir olmulardr Andolsun ki

n

Allah
phesiz
diyenler
baka hibir ilah
Oysa yoktur ncsdr!?

vazgemezlerse
tek bir
ilahtan
dokunacaktr

Sylediklerinden
andolsun ki
bir azap

ilerinden kfir olanlara

ok ackl
73) Andolsun ki: phesiz Allah n ncsdr?
diyenler elbette kfir olmulardr. Oysa tek bir ilahtan
baka hibir ilah yoktur. Sylediklerinden vazgemezlerse
andolsun ki ilerinden kfir olanlara ok ackl bir azap
dokunacaktr.

tevbe etmeyecek
Hala etmeyecek mi?
Ondan balanma dilemeyecekler
ve Allaha
Rahmdir afrdur
Oysa Allah

Sayfa 119

( 71)

( 72)

( 73)

( 74)

( 75)




(76)

74) Hala Allaha tevbe etmeyecek ve Ondan balanma

dilemeyecekler mi? Oysa Allah afrdur, Rahmdir.

Meryem olu
Mesih
bir ey deildir

gemitir

Muhakkak ki bir resulden
baka
Onun annesi de Resuller
ondan nce de

kisi de yerlerdi
bir kadnd dosdoru

onlara aklyoruz
nasl
Bak
yemek

nasl
bak ki
Sonra
ayetleri
dndrlyorlar?
75) Meryem olu Mesih bir Resulden baka bir ey deildir.
Muhakkak ki ondan nce de resuller gemitir. Onun
annesi de dosdoru bir kadnd. kisi de yemek yerlerdi.
Bak onlara ayetleri nasl aklyoruz. Sonra bak ki nasl
dndrlyorlar?

yansra

ibadet mi ediyorsunuz?
De ki

sizin iin gc yetmeyen

eylere Allahn
phesiz Allah bir faydaya da bir zarara da
Almdir Semdir
Odur ki
76) De ki: Allahn yansra sizin iin bir zarara da bir
faydaya da gc yetmeyen eylere ibadet mi ediyorsunuz?
phesiz Allah Odur ki Semdir, Almdir.
72-76. Asrlar boyunca Hristiyanlk lemini megul etmi ve kilise
tarafndan olabildiince karmak hale getirilmi olan Hz. Meryem'in ve
Hz. s'nn mahiyeti meselesine Kur'an herkesin anlayabilecei bir slpla
ak ve kesin bir cevap getirmektedir: Meryem olu s Mesh sadece bir
peygamberdir; annesi de drst, inanl ve namuslu bir insandr; her ikisi
yiyip ierlerdi, yani beer dnda dnlmemesi gereken varlklard. Oysa
hristiyan din adamlarnca gnmzde de canl tutulmaya allan anlay,
Hz. s'nm bilinegelen anlamda bir peygamber olmad, peygamberliin
yan sra Tanr inancnn bir esini oluturacak lde insan st bir
varlk (rab) olduu ynndedir.

Cz 6 Sure 5

Maide Suresi

( 77)

Sayfa 120

veli Onlarn pek ounun grrsn

Andolsun ki ne kfirleri
edindiklerini

kendileri iin sunduu ey
ktdr ki
onlara
Allah gazab etmitir

nefislerinin
srekli kalcdrlar onlar azapta
ve

80) Onlarn pek ounun kfirleri veli edindiklerini

grrsn. Andolsun ki nefislerinin kendileri iin sunduu
ey ne ktdr ki Allah onlara gazab etmitir ve onlar
azapta srekli kalcdrlar.

(79)

Allaha iman etmi

Onlar olsalard
edinmezlerdi
ona indirilene
ve nebiye
onlarn pek ou Fakat
veliler onlar
fasklardr

( 78)

(80)

( 81)

(82)

haddi amayn kitap

ehli
Ey De ki

ve hakka

aykr olmak suretiyle

dininizde
kesin bir toplumun arzularna uymayn
saptran
ve daha nce

sapan
olarak
dorusundan

ayrca sapan
pek ounu
yolun


77) De ki: Ey kitap ehli dininizde hakka aykr olmak
suretiyle haddi amayn ve daha nce kesin olarak sapan ve
pek ounu saptran ayrca yolun dorusundan sapan bir
toplumun arzularna uymayn.

kfir olanlar
lanetlenmilerdir

ve Davudun lisanyla

srailoullarndan

te bu Meryem olu
sann
haddi amalar
sebebiyledir ve isyan etmeleri
78) srailoullarndan kfir olanlar Davudun ve Meryem
olu sann lisanyla lanetlenmilerdir. te bu isyan
etmeleri ve haddi amalar sebebiyledir.

Onlar ktlkten

almazlard

gerekten ne ktyd yaptklar

Yapmakta olduklar ey
79) Onlar birbirlerini yaptklar ktlkten vazgeirmeye
almazlard. Yapmakta olduklar ey gerekten ne
ktyd.
(*)Yukarda geen yetler, Kitap Ehli'nin gerek birbirlerine, gerekse
slm'a kar olumsuz tutumlar akland. Sosyal hayata artk yn verme
l ve deerini kaybetmeden Tevrat ve ncil'in zamanla asllarndan nasl
uzaklatrldklar, Allah szne beer sznn karmasyla nasl
anlalmaz bir duruma getirildii ve Kur'n'n gerei yanstan yetlerinin
bu iki kitab nasl tashih ettii -iaretle de olsa- belirtildi. Bu yzden Kitap
Ehlinin inen her yet karsnda kfr ve inatlarn artrdklarna temas
ediliyor.

81) Onlar Allaha, nebiye ve ona indirilene iman etmi

olsalard onlar veliler edinmezlerdi. Fakat onlarn pek ou
fasklardr.

insanlarn
en iddetlisi olarak
bulacaksn

Yahudilerle iman edenlere
dmanlk bakmndan
en yakn olarak bulacaksn
irk koanlar



man edenlere
sevgi bakmndan da
bunun sebebi
te Hristiyanz Biz diyenleri
ve rahiplerin olmas ve keilerin
onlardan
byklk taslamamalardr

kesinlikle onlarn
82) Yahudilerle irk koanlar iman edenlere dmanlk
bakmndan insanlarn en iddetlisi olarak bulacaksn. man
edenlere sevgi bakmndan da: Biz Hristiyanz diyenleri
onlarn en yakn olarak bulacaksn. te bunun sebebi
onlardan keilerin ve rahiplerin olmas ve onlarn kesinlikle
byklk taslamamalardr.
Sad ibn Cubeyr'den rivayette o yle diyor: Nec, Hz. Peygamber (a.s)'e
ashabnn hayrllarndan oluan 30 kiilik bir hey'et gndermiti. Allah'n
Rasl (a.s) onlara Kur'n okudu da kalbleri inceldi, aladlar ve "Allah'a
yemin ederiz ki biz bunlar biliyoruz." deyip iman ettiler. Bunun zerine
Allah Teal "Andolsun ki insanlardan, iman edenlere en kat dman
olarak yahudileri ve Allah'a ortak koan mrikleri bulacaksn. Yine
andolsun ki onlardan, iman edenlere sevgice en yakn da "Biz
hristiyanlarz." diyenleri bulacaksn..." yetlerini indirdi. Bu hey'et,
Nec'ye dnp olanlar ona da anlattlar ve o da mslman oldu. Nec
mslman olarak ld. Onun lm haberi Hz. Peygamber (a.s)'e ulanca
Medine'de onun zerine (gib) cenaze namaz kldrd.142

Cz 7 Sure 5

Maide Suresi

indirileni
duyduklar
zaman
dolup
onlarn gzlerinin
grrsn Resule

anladklarndan
yala
tatn
biz iman ettik Ey Rabbimiz Derler ki
hakk
ahitlerle
beraber artk bizi yaz
83) Resule indirileni duyduklar zaman hakk
anladklarndan onlarn gzlerinin yala dolup tatn
grrsn. Derler ki: Ey Rabbimiz, biz iman ettik; artk
bizi ahitlerle beraber yaz.

ve Allaha iman
biz niin etmeyelim?
umut ettiimiz halde
hakka

bize gelen
birlikte Rabbimizin bizi girdirmesini


salihler
topluluuyla
84) Rabbimizin bizi salihler topluluuyla birlikte
girdirmesini umut ettiimiz halde biz niin Allaha ve bize
gelen hakka iman etmeyelim?

sebebiyle Allah da mkafatlandrd ki

altlarndan

akan
cennetlerle

syledikleri
onlar orada srekli kalcdrlar
nehirler
iyilik edenlerin

mkafatdr
te bu
85) Allah da syledikleri sebebiyle onlar altlarndan
nehirler akan cennetlerle mkafatlandrd ki orada srekli
kalcdrlar. te bu iyilik edenlerin mkafatdr.
yalanlayanlar ve nkar eden kimseler var ya


ashabdrlar

ite onlar ayetlerimizi
cehennem

86) nkar eden kimseler ve bizim ayetlerimizi

yalanlayanlar var ya; ite onlar cehennem
ashabdrlar.
82-86. Bu yetlerden ilk drdnn Habe Necsi Ashame ve
evresindeki insaf sahibi hristiyanlar hakknda indii rivayet edilir. Bu
rivayetlere gre, hkmdar Mekke mriklerinin zulm ve basks
karsnda Habeistan'a g etmek zorunda kalan mslmanlar dinlemek
zere ileri gelen din bilginlerini ve rahipleri de armt. Nec "Sizin
kitabnzda Hz. Meryem'den sz ediliyor mu?" diye sorunca mslmanlar
onun adyla br sre bulunduunu belirtip Kur'an'dan baz blmleri
okudular. Okunanlar oradaki samimi inan sahibi hristiyanlan
duygulandrd ve onlan alatt.

haram klmayn
iman edenler
Ey
size Allahn helal kld

temiz eyleri

Allah Muhakkak ki
haddi amayn! ve
haddi aanlar
sevmez
87) Ey iman edenler! Allahn size helal kld temiz eyleri
haram klmayn ve haddi amayn. Muhakkak ki Allah
haddi aanlar sevmez.

size rzk olarak verdii eyleri yiyin de

saknn ve temiz olan
helal
Allahn
iman ettiiniz
kendisine sizin Allahtan

Sayfa 121

(83)

( 84)

( 85)

( 86)



(87)

( 88)

(89)

88) Allahn size rzk olarak verdii helal ve temiz olan

eyleri yiyin de sizin kendisine iman ettiiniz Allahtan
saknn.

lavden dolay Allah sizi sorumlu tutmaz

sorumlu tutar
Ancak
yeminlerinizdeki
yeminler sebebiyle
balandnz


fakiri
on
yedirmek
Keffareti de
ailenize yedirdiinizin

orta hallisinden
bir azat etmektir
ya da yedirmek
veya
oru tutmaldr
bulamazsa
Her kim
kle
keffaretidir
te bu gn


Yeminlerinizi

zaman yeminlerinizin
aklyor
ite byle Yemin ettiiniz koruyun

umulur ki ayetlerini size Allah
kredersiniz
89) Allah sizi yeminlerinizdeki lavden dolay sorumlu
tutmaz. Ancak balandnz yeminler sebebiyle sorumlu
tutar. Keffareti de ailenize yedirdiinizin orta hallisinden on
fakiri yedirmek veya onlar giydirmek ya da bir kle azat
etmektir. Her kim bulamazsa gn oru tutmaldr. te
bu yeminlerinizin keffaretidir. Yemin ettiiniz zaman
yeminlerinizi koruyun. Allah size ayetlerini ite byle
aklyor; umulur ki kredersiniz.
Aklayc bilgi: a) Yemin ok ciddi bir beyandr; kastsz olarak yaplan
yeminlerden tr Allah katnda sorumluluk yoksa da bu konudaki yersiz
az alkanl yeminin ciddiyetini zedeler, u halde olur olmaz
durumlarda yemin szcklerini telaffuz etmekten kanlmaldr, b) Yalan
yere yemin etmenin sorumluluu ok ardr, c) Bir ii yapp yapmamakla
ilgili olarak yemin edilmise, buna olabildiince sadakat gsterilmeli, fakat
bundan dinin onaylamad bir sonu douyorsa yemin bozulmaldr, d)
Bozulan yeminden tr bu yette akland biimde kefaret
denmelidir, e) Yemin ifadelerinden lafzc yorumlarla zorlanm sonular
karmaya allmamak, bu konuda niyetin esas olduuna dikkat
edilmelidir.

Cz 7 Sure 5

Maide Suresi

( 90)

(91)

Sayfa 122

man edip kimselerin

zerlerinde
yoktur
bir gnah

salih
ameller ileyenler

iman eder saknr tattklarndan
dolay
sonra salih amel ilerler de
amel
ve

saknarak ardndan iman eder saknp

iyilik

sever
phesiz Allah iyilik ederlerse
edenleri

( 92)

93) man eden kimselerin, salih ameller ileyenler, saknr,

iman eder ve salih amel ilerler de sonra saknp iman eder
ardndan saknarak iyilik ederlerse tattklarndan dolay
zerlerinde bir gnah yoktur. phesiz Allah iyilik edenleri
sever.

bn Abbas, el-Ber b. zib ve Enes b. Malik der ki: kiyi haram klan
buyruk nazil olunca, ashabtan bazlar: ki iip kumar parasn yedii
halde aramzdan lenlerin durumu nasl olacak? gibi baz szler sylediler.
Bunun zerine bu yet-i kerime nazil oldu.143

( 93)

( 94)

(95)

iki
Muhakkak ki iman edenler
Ey
pis

fal oklar ve putlar
kumar

O halde
eytann

ilerindendir



kurtulua
eresiniz onlardan kannz ki
90) Ey iman edenler! Muhakkak ki iki, kumar, putlar ve fal
oklar eytann pis ilerindendir. O halde onlardan
kannz ki kurtulua eresiniz.

sokmak
eytan

ister Muhakkak ki
iki
kin ve dmanlk aranza

sizi alkoymak

kumarla
ve

namazdan

ve Allah anmaktan
vazgeiyorsunuz
Artk deil mi?
91) Muhakkak ki eytan iki ve kumarla aranza
dmanlk ve kin sokmak sizi Allah anmaktan ve
namazdan alkoymak ister. Artk vazgeiyorsunuz
deil mi?

itaat edin Allaha itaat edin

yz evirirseniz ayet
saknn
ve Resule
Resulmze den
phesiz bilin ki

apak
bir teblidir

92) Allaha itaat edin, Resule de itaat edin ve saknn! ayet
yz evirirseniz bilin ki phesiz Resulmze den apak
bir teblidir.
Bu yet-i kerimenin iniine sebep, mer b. el-Hattab'dr. nk o,
Peygamber (a.s)'a ikinin kusurlarn zikretmi ve iki imekten dolay
insanlarn bana gelenleri anlatmt. Haram klnmas iin de yce
Allah'a dua etmi ve; Allah'm, iki hususunda bize rahatlatc
aklamalarda bulun, diye dua etmiti. Bunun zerine bu yet-i kerime
nazil olmu, Hz. mer de: Vazgetik, vazgetik demiti.306

sizi muhakkak ki iman edenler

Ey
avdan

ey ile

Allah deneyecektir

ve ellerinizin mzraklarnzn eriebilecei
kendisinden
Allah ortaya karmak iin ihraml
ar
Her kim
gyaben
korkanlar
azap vardr

onun iin bundan sonra giderse
ok ackl
94) Ey iman edenler! Allah gyaben kendisinden korkanlar
ortaya karmak iin ondan ihraml ellerinizin ve avdan
mzraklarnzn eriebilecei ey ile Allah sizi muhakkak ki
deneyecektir. Her kim ar giderse bundan sonra onun iin
ok ackl bir azap vardr.
Bu yet-i kerime Hudeybiye yl nazil olmutur.144

av
ldrmeyin iman edenler
Ey
onu ldrrse her kim
ihramda iken
Siz
benzeridir ki
cezas
kasten inizden
iki karar verir
hayvann
ldrd

kurban etmek zere iinizden adaletli

kii
onun
veya Kabeye bunu ulatrlacak
keffareti
ya da fakirlere
yemek yedirmektir
Bylece
oru tutmaktr
bunun dengi

Allah balamtr
yaptnn vebalini
tatsn
intikam alr Fakat kim
gemitekileri

Azzdir
phesiz Allah ondan Allah
intikam sahibidir
95) Ey iman edenler! Siz ihramda iken av ldrmeyin.
inizden her kim onu kasten ldrrse cezas ldrd
hayvann benzeridir ki bunu Kabeye ulatrlacak bir
hayvan kurban etmek zere iinizden adaletli iki kii karar
verir veya onun keffareti fakirlere yemek yedirmektir ya da
bunun dengi oru tutmaktr. Bylece yaptnn vebalini
tatsn. Allah gemitekileri balamtr. Fakat kim onu
yaparsa Allah ondan intikam alr. phesiz Allah Azzdir,
intikam sahibidir.

Cz 7 Sure 5

Maide Suresi

deniz
av
Hem size helal klnd

hem de
olmak zere bir fayda onu yemek
Kara av da
size
haram klnd
yolcuya
saknn ki ihramda
olduunuz srece

Onun huzurunda Allahtan
toplanacaksnz
96) Hem size hem de yolcuya bir fayda olmak zere deniz
av ve onu yemek size hell klnd. Kara av da ihramda
olduunuz srece size haram klnd. Allahtan saknn ki
Onun huzurunda toplanacaksnz.

Haram
Beyt-i
Kabeyi Allah kld

o
ay da
insanlar iin
kyam sebebi
boyunlar gerdanlkl ve O kurban
haram
sizin de bilmeniz iindir Bunlar kurbanlklar da
ne varsa bildiini Allahn Kukusuz

phesiz
yerde
ve gklerde


hakkyla bilendir
eyi

her Allah
97) Allah Kabeyi, Beyt-i Haram insanlar iin bir kyam
sebebi kld, o haram ay da... O kurban ve boyunlar
gerdanlkl kurbanlklar da... Kukusuz bunlar Allahn
gklerde ve yerde her ne varsa bildiini sizin de bilmeniz
iindir. phesiz Allah her eyi hakkyla bilendir.

etin olandr
Allah muhakkak ki
Bilin ki

afrdur
Allah muhakkak ki
ve cezas

Rahmdir
98) Bilin ki muhakkak ki Allah, cezas etin olandr ve
muhakkak ki Allah afrdur, Rahmdir.

Sayfa 123

(96)

( 97)

( 98)

( 99)

( 100)

( 101)

( 102)

(103)

teblidir
ancak Resule
den

akladnz
her ne bilir phesiz Allah
gizlediinizi
her ne

101) Ey iman edenler! yle eylerden sormayn ki size

aklannca hounuza gitmez. Eer onlar Kuran indirildii
vakit sorarsanz onlar size aklanr. Allah onu affetti.
phesiz Allah afrdur, Halmdir.

99) Resule den ancak teblidir. phesiz Allah her ne

akladnz ve her ne gizlediinizi bilir.

Mcahid de bn Abbas'dan rivayet ettiine gre, bu yet-i kerime,

Resulullah (a.s)'a, Bahre, Sibe, Vasile ve Ham hakknda soru soran bir
topluluk hakknda nazil oldu.145

temiz
Pis ile

bir deildir
De ki

pis olann

okluu hounuza
gitse bile

sahipleri O halde ey Allahtan saknn

kurtulua erersiniz
umulur ki akl
100) De ki: Pis ile temiz bir deildir, pis olann okluu
hounuza gitse bile O halde ey akl sahipleri, Allahtan
saknn; umulur ki kurtulua erersiniz.

sormayn ki
iman edenler
Ey

size aklannca
yle eylerden

onlar
sorarsanz
Eer
hounuza gitmez

size aklanr Kuran

indirildii
vakit

phesiz Allah onu

Allah affetti
Halmdir
afrdur

bir toplum onlar sordu da
Muhakkak ki
kimseler oldular
sonra o yzden sizden nce
inkr eden onlar
102) Muhakkak ki sizden nce bir toplum onlar sordu da
sonra o yzden onlar inkr eden kimseler oldular.

bahire
Allah belirlememitir
diye bir ey

Halbuki
ham vasile saibe
Allaha
iftira ediyorlar
kfirler
nk onlarn pek ounun yalan syleyerek
akl ermez

103) Allah, bahire, saibe, vasile, ham diye bir ey
belirlememitir. Halbuki kfirler yalan syleyerek Allaha
iftira ediyorlar. nk onlarn pek ounun akl ermez.
bn shk der ki: Muhammed ibn brahim kanalyla Ebu Hureyre'den
rivayete gre o, Allah'n Resl (a.s)'n Eksem ibn Cevn el-Huz'ye yle
buyururken iitmi: Ey Eksem, Amr ibn Luhayy ibn Kamea ibn Handef i
cehennemde barsaklarn eker, srrken grdm. Ona senden daha
ok benzeyen, sana ondan daha ok benzeyen baka birini grmedim."
Eksem: "Ey Allah'n elisi, benim ona, onun bana benzemesi bana sakn
bir zarar vermesin." dedi de Allah'n Resl (a.s): "Hayr, sen m'minsin,
o kfir idi. smail'in dinini ilk deitiren, putlar ilk diken, bahra'y, sibe'yi
ve hm'yi ilk koyan ve meru klan odur." buyurdular.146

Cz 7 Sure 5

Maide Suresi

( 104)

( 105)

( 106)

( 107)

(108)

gelin Onlara denildii

zaman
Resulne
ve Allahn indirdiine
bulduumuz
ey bize yeter!?

dediler
Ya idiyse?
kimseler Atalarmz zerinde
doru
ve bir ey
bilmeyen
atalar
yolda olmayan
104) Onlara: Allahn indirdiine ve Resulne gelin
denildii zaman: Atalarmz zerinde bulduumuz ey
bize yeter? dediler. Ya atalar bir ey bilmeyen ve doru
yolda olmayan kimseler idiyse?

Siz kendinize

iman edenler
Ey
o sapanlar

size zarar vermez
bakn!
Allahadr Siz doru yolda olduunuz taktirde
haber verecektir Hepinizin
dn

yaptklarnz
O size
105) Ey iman edenler! Siz kendinize bakn. Siz doru yolda
olduunuz taktirde o sapanlar size zarar vermez. Hepinizin
dn Allahadr. O size yaptklarnz haber verecektir.
(*)Bu yetin, mminlerin, iman arsna olumlu karlk vermemekte
direnen ve ktlkler iinde yzmeye devam eden inkarclarn durumuna
zlmeleri zerine nazil olduu rivayet edilmitir. Zamanla baz
mslmanlarm bu yeti, nemelazmc bir anlaya kap aralayacak ekilde
yorumlamaya baladklarn grnce Hz. Eb Bekir onlar uyarp zetle
unlar sylemitir: Siz bu yeti gayesinin dna taryor ve yanl
yorumluyorsunuz. Ben Reshllah'n "nsanlar bir ktl grp de onu
engellemezlerse Allah'n onlara genel bir azap gndermesi yakndr"
buyurduunu duydum.

Sayfa 124

tank bulunsun
inananlar
Ey

birinize gelip atarsa

zaman aranzda
dil

iki
vasiyet
edeceiniz
lm


iki kiiyi de tank tutabilirsiniz

Yahut sizden
sefere kmsanz

siz
sizden olmayan
musbeti size atacaksa yeryznde

lm
gelip

Ancak onlar alkoyun da
yemin etsinler

namazdan
sonraya dek
satn almayacaz
brakp yerine
Allah'a
akraba bile
olsa hibir menfaati
kukusuz Allah iin tanklmz
gizlemeyeceiz
gnahkrlardan
olalm
diye
106) Ey inananlar, birinize lm gelip atarsa aranzda
vasiyet edeceiniz zaman, sizden iki dil tank bulunsun.
Yahut siz yeryznde sefere kmsanz ve gene size lm
musbeti gelip atacaksa sizden olmayan iki kiiyi de tank
tutabilirsiniz. Ancak onlar, namazdan sonraya dek alkoyun
da akraba bile olsa Allah' brakp yerine hibir menfaati
satn almayacaz, tanklmz, Allah iin gizlemeyeceiz,
kukusuz (gizlersek) gnahkrlardan olalm diye Allah'a
yemin etsinler.

O ikisinin
ortaya karsa
gerekten

iki kii bunlarn

bir vebali hakettikleri
hakszla

yerine geerek
yemin ederler

en yakn

urayanlardan
elbette daha

Bizim ahitliimiz
Allaha
Biz
o kiinin ahitliinden

dorudur
yoksa muhakkak haddi amadk

oluruz
zalimlerden
107) O ikisinin bir vebali hakettikleri gerekten ortaya
karsa hakszla urayanlardan en yakn iki kii bunlarn
yerine geerek: Bizim ahitliimiz o kiinin ahitliinden
elbette daha dorudur. Biz haddi amadk yoksa muhakkak
zalimlerden oluruz diye Allaha yemin ederler.

gerektii ekilde
yerine getirmelerine Bu
veya daha yakndr

ahitlii

yeminlerin
dnderilmesinden
korkmalarna
ve Allahtan saknn yeminlerinden sonra
hidayet etmez phesiz Allah dinleyin

fasklar
topluluuna
108) Bu, ahitlii gerektii ekilde yerine getirmelerine veya
yeminlerinden
sonra
yeminlerin
dnderilmesinden
korkmalarna daha yakndr. Allahtan saknn ve dinleyin!
phesiz Allah fasklar topluluuna hidayet etmez.
106-107-108-yetlerden karlan hkmler: 1. ster evde, ister yolculuk
halinde lm belirtileri kendini gsterince adamn vasiyette bulunmasnn
birok yararlan vardr. 2. Mmkn olduu takdirde.,yaplan vasiyete,
ileride herhangi bir itiraz ve ihtilfa yer vermemek iin ahit tutmak
snnettir. 3.Yine mmkn olduu takdirde iki ahidin Mslmanlardan
olmas salanr. Mmkn olmadnda gayr-i mslim vatandalardan da
tutmak caizdir. 4. ahitlere ikindi namazndan sonra yemin ettirilir

Cz 7 Sure 5

Maide Suresi

Resulleri

Allah toplayaca
gn
cevap verildi?
Onlar da ne buyuracak
Muhakkak ki
Bizim ilmimiz yok
diyecekler
gayblar
en iyi bilen
sensin
yalnz sen!
109) Allah Resulleri toplayaca gn: Size ne cevap
verildi? buyuracak. Onlar da: Bizim ilmimiz yok.
Muhakkak ki gayblar en iyi bilen sensin, yalnz sen
diyecekler.

sa Ey Allah buyuracak ki
O zaman
Sana nimetimi hatrla Meryem olu
ben seni
Hani annene
olanve

Kuds

Ruhul
desteklemitim
beikte iken de insanlarla
konuuyordun

sana retmitim

Hani yetikin iken de
ncili
ve Tevrat hikmeti kitab
amurdan

bir ey yapyordun

Hani
fryordun da
iznimle ku
biiminde

iznimle bir ku
oluveriyordu
ona
ve Doutan kr olan iyiletiriyordun
karyordun

Yine benim iznimle alacaly
ekmitim
Hani benim iznimle lleri
geldiinde
senden

srailoullarn

de

demilerdi
apak kendilerine mucizelerle

bir

Bu
onlardan kfir olanlar
apak
sihirdir!?
110) O zaman Allah buyuracak ki: Ey Meryem olu sa!
Sana ve annene olan nimetimi hatrla! Hani ben seni
Ruhul-Kuds ile desteklemitim, beikte iken de, yetikin
iken de insanlarla konuuyordun. Hani sana kitab,
hikmeti, Tevrat ve ncili retmitim. Hani iznimle
amurdan ku biiminde bir ey yapyordun, ona
fryordun da iznimle bir ku oluveriyordu. Doutan kr
olan ve alacaly benim iznimle iyiletiriyordun. Yine
benim iznimle lleri karyordun. Hani kendilerine
apak mucizelerle geldiinde srailoullarn senden
ekmitim de onlardan kfir olanlar: Bu apak bir
sihirdir? demilerdi.

havarilere

vahyetmitim de

Hani
onlar Resulme ve Bana iman edin
gerekten ahit ol
man ettik demilerdi
mslmanlar

olduumuza sen de
111) Hani havarilere: Bana ve Resulme iman edin diye
vahyetmitim de onlar: man ettik, gerekten
mslmanlar olduumuza sen de ahit ol demilerdi.
(*)Yukarda geen yetle, kyametten bir tablo sunuldu. Peygamberlerin
tebl grevini lykyla yerine getirdikleri hatrlatld. s Peygamberin de
sriloullan'na sadece tebl greviyle yetinmeyip bir de mu'cizeler
gsterdiine dikkatler ekiliyor ve kyamet gn srailoullar'ndan btn
bunlarn sorulaca bildiriliyor. Hristiyan lemini, dtkleri yanl
akideden kurtarmak, s Peygamberin asl hviyetini en duyarl
noktalaryla aklamak suretiyle onlar bu konuda yeterince uyarmak;
Tevhit inancn en salam llerle ortaya koymak iin yukardaki yetler
indirilmitir.

Sayfa 125

( 109)

(110)

( 111)

( 112)

(113)

sa Ey havariler

demilerdi
Hani

Rabbin
gc
mi?
Meryem olu

gkten

bir sofra zerimize
indirebilir

iseniz Eer
Allahtan saknn demiti
mminler
112) Hani havariler: Ey Meryem olu sa! Rabbin gc
zerimize gkten bir sofra indirebilir mi? demilerdi. O da:
Eer mminler iseniz Allahtan saknn demiti.
(*)Mide, szlkte, Made Yemidu fiilinden gelme bir isimdir. Bir eye
meyletmek, vermek ve harekette bulunmak mnalarna gelir. Kavram
olarak, daha ok zerinde yemek bulunan sofraya denilir. zerinde yemek
bulunmayan sofraya ise, daha ok Huvan ad verilmitir. Kur'n her ne
kadar sofrann indirildiini kesin bir ifadeyle belirtmiyorsa da Allah'n onu
indireceini vadettiini ok ak biimde anlatyor. Allah ise, va'dinden
dnmez, onu mutlaka yerine getirir. Bu bakmdan biz sofra mu'cizesinin
tecelli ettiine inanyoruz.

yiyelim de

Biz istiyoruz ki Dediler ki

bilelim kalplerimiz yatsn

ondan
olalm
Senin bize doru sylediini
gerekten
ahitlik edenlerden

hem de ona

113) Dediler ki: Biz istiyoruz ki, ondan yiyelim de

kalplerimiz yatsn. Senin gerekten bize doru sylediini
bilelim hem de ona ahitlik edenlerden olalm.
(*)Havariler gkten sofra indirilmesini istemelerinin sebeplerini yle
aklamlard: "stiyomz ki ondan yiyelim, kalplerimiz gvenle dolsun,
bize doru sylediini bilelim ve buna tank olalm." Bylece onlar buna
hem kendi ihtiyalarnn bulunduunu hem de Hz. s'mn tebliini
sonraki nesillere aktarmada bunun nemli bir role sahip olacan ifade
etmi oluyorlard. Onlarn buna ihtiya duymas, o esnada a olduklar
eklinde akland gibi, byle kutlu bir sofradan yiyerek manev hazza
erime arzusu olarak da anlalmtr.

Cz 7 Sure 5

Maide Suresi

( 114)

(115)

( 116)

( 117)

Sayfa 126

116) Allah: Ey Meryem olu sa insanlara: Beni ve annemi

Allahn yansra iki ilah edinin diye sen mi syledin?
dedii zaman der ki: Seni tenzih ederim, hakkm olmayan
bir sz sylemek bana yakmaz. ayet ben onu sylemi
isem muhakkak sen onu bilirsin. Sen nefsimde olan
bilirsin, ben senin nefsinde olan bilmem. Muhakkak ki
gayblar iyi bilen sensin, yalnz sen.

bana onlara Ben syledim

diye
Benim Allaha ibadet edelim

emrettiini

idim
sizin de Rabbiniz olan de Rabbim
Aralarnda bulunduum srece ahit
zerine

idim
Beni vefat ettirince onlar ben

Sen
onlar zerinde gzetleyici
Sendin
hakkyla ahitsin
eye

her
117) Ben onlara bana emrettiini Benim de Rabbim, sizin
de Rabbiniz olan Allaha ibadet edelim diye syledim.
Aralarnda bulunduum srece ben onlar zerine ahit
idim. Beni vefat ettirince onlar zerinde gzetleyici Sendin,
Sen her eye hakkyla ahitsin.

muhakkak ki Onlar azaplandrrsan ayet

balarsan eer
senin kullarndr

onlar

Azizsin sen
muhakkak ki
onlar
Hakmsin

( 119)

118) ayet onlar azaplandrrsan muhakkak ki onlar senin

kullarndr, eer onlar balarsan muhakkak ki sen
Azizsin, Hakmsin.

( 118)

(120)

Allah'm Meryem olu

sa demiti



bir sofra bize
indir
Rabbimiz

ncemiz
bir bayram olsun
gkten
Bizi Sen'den de
bir belge sonramz
rzk
en hayrlssn Sen
rzklandr
vericilerin
114)Meryem olu sa: "Allah'm, Rabbimiz, bize gkten bir
sofra indir, ncemiz ve sonramz iin bir bayram ve
Sen'den de bir belge olsun. Bizi rzklandr, Sen rzk
vericilerin en hayrlssn" demiti.

Muhakkak ki ben Allah buyurmutu ki

kfir olursa her kim de
size
onu indireceim
onu
Ben Sizden
bundan sonra


bir azapla

azaplandrmayacam
alemlerden

hi birine
azaplandracam
115) Allah buyurmutu ki: Muhakkak ki ben size onu
indireceim. Sizden her kim de bundan sonra kfir olursa;
Ben onu alemlerden hi birine azaplandrmayacam bir
azapla azaplandracam.

olu
sa Ey Allah dedii
zaman

insanlara
syledin?
sen mi
Meryem

iki ilah edinin diye annemi ve Beni edinin

Seni tenzih
der ki
Allahn yansra

bir sz sylemek

bana yakmaz
ederim
ayet
hakkm

olmayan
ben isem
Sen sen onu bilirsin muhakkak onu sylemi
bilmem ben
nefsimde olan bilirsin
Muhakkak ki yalnz sen
senin nefsinde olan
gayblar
iyi bilen
sensin

fayda gndr Bu Allah buyurdu ki

doruluklarnn

dorularn
verecei


akan
cennetler vardr

Onlar iin
Orada kalcdrlar nehirler altndan
onlardan
Allah raz olmutur

ebedi
Ondan raz olmulardr
te bu onlar da
en byk kurtulutur
119) Allah buyurdu ki: Bu, dorularn doruluklarnn
fayda verecei gndr. Onlar iin altndan nehirler akan
cennetler vardr. Orada ebedi kalcdrlar. Allah onlardan
raz olmutur; onlar da Ondan raz olmulardr. te bu en
byk kurtulutur.

yerin
Gklerin

mlk
Allahndr

phesiz O onlarn iinde
ne varsave
kadirdir eye

her
120) Gklerin, yerin ve onlarn iinde ne varsa mlk
Allahndr. phesiz O her eye kadirdir.
(*)Babasz dnyaya gelmi olan Hz. s'nn annesi olmas dolaysyla Hz.
Meryem'in gerek Hristiyanlk'ta gerekse slmiyet'te zel bir yeri ve deeri
vardr. Kur'an'da kendi adna bir sre bulunan ve deiik srelerde anlan
Hz. Meryem'in teki kadnlara stn klnd yine Kur'an'da ifade
edilmitir. Ne var ki hristiyanlar Tanr inanc konusunda asrlarca sren
bocalama sreci iinde Hz. Meryem'in bu sekinliine de farkl bir boyut
getirmeye ynelmiler, hristiyan mezheplerinde onun mahiyeti hakknda
deiik teoriler ortaya konmutur.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

6 ENAM SURES

Kur'an- Kerm'in 6. suresi, Mekke'de bir defada nazil

olmutur. Ancak; 91, 92, 93 ve 151, 152, 153. ayetlerin
Medine'de indii rivyet edilir. Surenin btn 165 ayet,
3052 kelime, 12240 harften ibarettir.
En'm suresinde Allahu Tel, irki reddederek, tevhid'e,
ahirete imana arr; btl inanlar yok eder; temel ahlk
ilkeleri koyar; Hz. Peygamber'e yneltilen itirazlara cevap
verir; Resulullah ve mminleri teselli eder, kfirlere uyar
ve tehditlerde bulunur, Hz. brahim (a.s.)'n kssasna yer
verir; kitap, hkm ve nbvvet verilen sekin kullar
(peygamberleri) zikreder.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

gkleri

yaratan

Allahndr Hamd

ve karanlklar

var eden
yeri
ve
Rablerine inkar edenler
Sonra da nuru
e tutuyorlar

1) Hamd gkleri ve yeri yaratan, karanlklar ve nuru var

eden Allahndr. Sonra da inkar edenler Rablerine e
tutuyorlar.

sonra amurdan

Sizi yaratan
Odur
ad
bir ecel vardr
bir ecel
belirleyen
siz yine de Sonra Onun katnda
konulmu
phe edersiniz

2) Sizi amurdan yaratan, sonra bir ecel belirleyen Odur.

Onun katnda ad konulmu bir ecel vardr. Sonra siz yine
de phe edersiniz.

ve Gklerde

Allah yalnz Odur
anz da
Gizlinizi de
bilir yerde

kazandnz da

Ne bilir

3) Gklerde ve yerde Allah yalnz Odur. Gizlinizi de

anz da bilir. Ne kazandnz da bilir.

ayetlerinden

bir ayet
gelse
yz
ondan
mutlaka Onlara Rablerinin
evirirler

4) Onlara Rablerinin ayetlerinden bir ayet gelse, mutlaka

ondan yz evirirler.

hak kendilerine

yalanladlar Elbette
onlara gelecektir Fakat yaknda
onlar geldiinde
alaya
aldklar eyin haberleri

5) Elbette onlar hak kendilerine geldiinde yalanladlar.

Fakat yaknda onlara alaya aldklar eyin haberleri
gelecektir.

helak ettik nice Grmediler mi ki
Biz onlar nesilleri
kendilerinden nce
yerletirmediimiz
yere
yerletirmi
bol zerlerine
gkten
indirmi
sizi


akan
nehirler yaptk
bol yamur
gnahlar onlar helak ettik altlarndan
bir nesil arkalarndan
yarattk
ve sebebiyle
baka

Sayfa 127

(6)

( 1)

(2)

(3)

( 4)

( 5)

(6)

(7)

(8)

6) Grmediler mi ki biz kendilerinden nce nice nesilleri

helak ettik. Biz, sizi yerletirmediimiz yere onlar
yerletirmi, gkten zerlerine bol bol yamur indirmi,
altlarndan akan nehirler yaptk. Ardndan gnahlar
sebebiyle onlar helak ettik ve arkalarndan baka bir nesil
yarattk.

bir sana zerinde biz indirseydik ayet

ona kgt zerinde yazlm olarak
kitap
edenler
derlerdi
onlar elleriyle dokunsalard
apak
bir sihirdir

ancak Bu
inkar

7) ayet biz sana kgt zerinde yazlm olarak bir kitap

indirseydik; onlar elleriyle ona dokunsalard, inkar edenler
yine de: Bu ancak apak bir sihirdir derlerdi.
Resulullah (a.s.) kavmini slm'a davet etti ve onlarla konutu, gerei gibi
teblide bulundu. Bu sefer ona Zem'a b. el-Esved b. Abdulmuttalib, enNadr, b. Haris b. Kelede, Abede b. Abdi Yaus, Ubeyy b. Halef ve el-si
b. Vail b. Hiam ona yle dediler: Ya Muhammed, seninle birlikte senin
yerine insanlarla konuacak, seninle birlikte grlecek bir melek
gnderilse ya! Bunun zerine ayet nazil oldu.147

ona indirilmeli
deil miydi? dediler Ve
bir melek Biz indirseydik elbette bir melek

kendilerine

sonra i bitirilmi olurdu
mhlet de verilmezdi

8) Ve ona bir melek indirilmeli deil miydi? dediler. Biz

bir melek indirseydik elbette i bitirilmi olurdu sonra
kendilerine mhlet de verilmezdi.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

Sayfa 128

(9)

Gecede
barnan her ne varsa Onundur
iiticidir
phesiz O gndzde ve
Almdir

( 10)

13) Gecede ve gndzde barnan her ne varsa Onundur.

phesiz O, iiticidir, bilicidir.

( 11)

(12)

( 13)

( 14)

edinecek
Allahtan bakasn m
De ki

ve Gkleri

yoktan var eden
veli miim?


yedirdii halde
kendisi
yeri

emrolundum
Ben De ki
yedirilmeyen
asla
slama girenlerin

ilki
olmakla
mriklerden


olmamakla
14) De ki: Gkleri ve yeri yoktan var eden, kendisi
yedirdii halde yedirilmeyen Allahtan bakasn m veli
edinecek miim? De ki: Ben slama girenlerin ilki
olmakla ve asla mriklerden olmamakla emrolundum.

isyan edersem



korkarm
ben De ki

o byk
gnn azabndan

Rabbime

(15)

15) De ki: Muhakkak ki ben Rabbime isyan edersem o

byk gnn azabndan korkarm.

(17)

O gn ondan

evrilirse

kim

bir te bu ona rahmet edilmitir
muhakkak
apak
kurtulutur

(16)
(18)

onu
bir melek Biz onu klsaydk
elbette
olduklar drmekte
bir adam
yapardk da
drrdk
eye
9) Biz onu bir melek klsaydk elbette onu bir adam
yapardk da drmekte olduklar eye drrdk.

alay ederlerdi de

Andolsun elbette ki
epeevre
senden nceki
Resullerle de
onlardan alay edenleri

kuatverirdi
alaya aldklar
ey
10) Andolsun elbette ki senden nceki Resullerle de alay
ederlerdi de alaya aldklar ey onlardan alay edenleri
epeevre kuatverirdi.

sonra Yeryznde
gezip dolan De ki

sonu olmu
nasl
grn
da
yalanlayanlarn
11) De ki: Yeryznde gezip dolan,
yalanlayanlarn sonu nasl olmu grn.

sonra

da

ve Gklerde

olanlar kimindir?
De ki

zerine
yazd Allahndr De ki
yerde

elbette sizi

O rahmeti

kendi
phe
kyamet gnnde toplayacaktr
hsrana uratanlar

Kendisinde olmayan
iman etmezler
ite onlar Nefislerini

12) De ki: Gklerde ve yerde olanlar kimindir? De ki:
Allahndr. O rahmeti kendi zerine yazd. Kendisinde
phe olmayan kyamet gnnde elbette sizi toplayacaktr.
Nefislerini hsrana uratanlar, ite onlar iman etmezler.

16) O gn kim ondan evrilirse muhakkak ona rahmet

edilmitir. te bu apak bir kurtulutur.

bir zarar
Allah sana dokundurursa

ayet

Ondan baka onu giderecek

yoktur

O bir hayr
Sana dokundurursa da

kadirdir eye

her
17) ayet Allah sana bir zarar dokundurursa onu Ondan
baka giderecek yoktur. Sana bir hayr dokundurursa da O
her eye kadirdir.

kullar
zerinde
kahir olandr O
Habrdir
Hakmdir
phesiz O
18) O, kullar zerinde kahir (tasarruf sahibi) olandr.
phesiz O, Hakm (g yetiren)dir, Habr (hereyden
haberdar)dir.
(*)Hayr ve errin Allah'tan olduu eklindeki Ehl-i snnet itikadn
destekleyen bu yetlere gre hastalk, yoksulluk gibi insanlara elem veren
ve istenmeyen durumlar da, salk ve zenginlik gibi arzu edilen durumlar
da Allah'n kudret elinde olup Allah bir kimseye bunlardan birini veya
tekini takdir ederse bunu nleyecek, takdire karg koyabilecek hibir g
yoktur. Allah'tan gelebilecek zarar da fayday da ancak dilerse yine kendisi
nler. nsanlar ne dilerse dilesin, sonunda yine O'nun diledii olur.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

ahitlik
daha byktr? Hangisi


De ki

Benimle ahittir
Allah De ki
bakmndan
bu bana
vahyolundu

sizin aranzda

ve onunla Sizi uyarmam iin Kuran

ahitlik ediyor

siz ularsa her kime
Allah ile beraber gerekten de
musunuz?
ilahlarn olduuna
Ben ahitlik
De ki
baka
tek bir
ilahtr O ancak De ki
etmem

olduklarnzdan uzam muhakkak ki ben
sizin ortak komakta
19) De ki: Hangisi ahitlik bakmndan daha byktr?
De ki: Benimle sizin aranzda Allah ahittir. Sizi ve her
kime ularsa onunla uyarmam iin bana bu Kuran
vahyolundu. Allah ile beraber baka ilahlarn olduuna siz
gerekten de ahitlik ediyor musunuz? De ki: Ben
ahitlik etmem. De ki: O ancak tek bir ilahtr, muhakkak
ki ben sizin ortak komakta olduklarnzdan uzam.
Hasan- Basr ve bakalar yle der: Mrikler Resulullah (a.s.)'a "Senin
Allah'n rasul olduuna kim ahitlik edecek" deyince bu ayet-i kerime
nazil oldu.307

kitap
verdiklerimiz Kendilerine

z oullarn tanr gibi
tanrlar

te onlar Kendilerini
hsrana uratanlar
iman etmezler
20) Kendilerine kitap verdiklerimiz z oullarn tanr gibi
tanrlar. Kendilerini hsrana uratanlar. te onlar iman
etmezler.

iftira edenlerden
daha zalim
kim olabilir

yalanlayandan veya bir yalan Allaha

kurtulua eremezler!
Muhakkak ki ayetlerini
zalimler

21) Allaha bir yalan iftira edenlerden veya ayetlerini
yalanlayandan daha zalim kim olabilir. Muhakkak ki
zalimler kurtulua eremezler.

hepsini
onlarn toplayacaz
O gn
irk koanlara

diyeceiz
sonra da
ddia ettiiniz


ortaklarnz
nerede?
22) O gn onlarn hepsini toplayacaz, sonra da irk
koanlara: ddia ettiiniz ortaklarnz nerede? diyeceiz.

baka bir fitneleri olmayacak
Sonra
Rabbimiz olan Allaha andolsun ki demelerinden
mriklerden

biz deildik
23) Sonra onlarn: Rabbimiz olan Allaha andolsun ki biz
mriklerden deildik demelerinden baka bir fitneleri
olmayacak.

yalan sylediler
nasl

Bak

onlardan
kaybolup gitti

ve kendilerine kar
uydurduklar
eyler
24) Bak kendilerine kar nasl yalan sylediler ve
uydurduklar eyler onlardan kaybolup gitti.

Sayfa 129

( 19)

(20)

(21)
( 22)
( 23)

(24)

(25)

(26)

(27)

seni dinleyenler
kimseler var
Onlardan
kalpleri zerine
halbuki biz koyduk


onu anlamalarna
engel perdeler
Onlar grseler
arlk yerletirdik kulaklarna

onlara iman etmezler ayeti her de

mcadele sana geldikleri
zaman Hatta

kfre girenler
diye
seninle ederler
ncekilerin
masallardr ancak Bu
25) Onlardan seni dinleyenler kimseler var; halbuki biz onu
anlamalarna engel kalpleri zerine perdeler koyduk,
kulaklarna arlk yerletirdik. Onlar her ayeti grseler de
onlara iman etmezler. Hatta kfre girenler sana geldikleri
zaman: Bu ancak ncekilerin masallardr diye seninle
mcadele ederler.

hem de ondan
hem alkoyarlar
Onlar
helak ederler de
Onlar
ondan
uzaklarlar
farknda

deillerdir kendilerini
yalnzca
26) Onlar hem ondan alkoyarlar, hem de kendileri ondan
uzaklarlar. Onlar yalnzca kendilerini helak ederler de
farknda deillerdir.

durdurulduklarnda bir grsen

geri Keke biz diyecekler atein stnde
ayetlerini
yalanlamasak dndrlseydik de
mminlerden

olsak
Rabbimizin
27) Onlar atein stnde durdurulduklarnda bir grsen
Keke biz geri dndrlseydik de Rabbimizin ayetlerini
yalanlamasak ve mminlerden olsak diyecekler.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

(28)

(29)

( 30)

(31)

Sayfa 130

hsrana uramlardr

muhakkak ki
Nihayet
Allaha kavumay yalanlayanlar
anszn o an
onlara geliverince

yazklar olsun bize!

diyeceklerdir

onlar Orada yaptmz kusurlardan dolay
srtlarna

gnahlarn yklenerek
yklendikleri
ne ktdr Dikkat edin
31) Allaha kavumay yalanlayanlar muhakkak ki hsrana
uramlardr. Nihayet o an onlara anszn geliverince onlar
gnahlarn srtlarna yklenerek: Orada yaptmz
kusurlardan dolay yazklar olsun bize diyeceklerdir.
Dikkat edin, yklendikleri ne ktdr...

( 32)

baka Dnya hayat

bir ey deildir
Ahiret
yurdu ise bir oyalanmadan ve oyun
takva sahipleri
iin
elbette daha hayrldr

Hala akletmeyecek
misiniz?

32) Dnya hayat bir oyun ve bir oyalanmadan baka bir ey

deildir. Ahiret yurdu ise takva sahipleri iin elbette daha
hayrldr. Hala akletmeyecek misiniz?

(33)

(34)

(35)

gizledikleri

karlarna kt Hayr

yine Geri dndrlseler bile nceden

kendilerine
yasaklanan eyleredneceklerdir
yalanclardr nk onlar muhakkak ki
28) Hayr nceden gizledikleri karlarna kt. Geri
dndrlseler bile kendilerine yasaklanan eylere yine
dneceklerdir. nk onlar muhakkak ki yalanclardr.

hayatmz vardr
Ancak Onlar

dediler
diriltilecek
biz

deiliz ve dnya
29) Onlar: Ancak dnya hayatmz vardr ve biz diriltilecek
de deiliz dediler.
(*)Mriklerin, genel olarak da inkarclarn ve materyalistlerin
zelliklerinden birine iaret edilmektedir. Onlar "Dnyada
yaadmzdan baka bir hayat -yani ldkten sonra geri dirilme ve hiret
hayat- yoktur; biz bir daha diriltilecek deiliz" dediler. Bu yet Chiliye
dnemi Araplan'nn genellikle hirete inanmadklarn gstermektedir.
Bu, onlarn irkten sonraki en byk gnahlardr.

huzurunda da
bir grsen
onlar
buyuracak
Rablerinin
durdurulduklarn
evet dediler hak

Bu deil miymi?
azab
O halde
Rabbimize andolsun ki
kfre
girdiiniz iin tadn!
30) Rablerinin huzurunda durdurulduklarnda onlar bir
grsen... O: Bu hak deil miymi? buyuracak. Onlar da:
Rabbimize andolsun ki, evet... dediler. O da: O halde
kfre girdiiniz iin azab tadn buyurdu.

seni mahzun
Onlarn biliyoruz muhakkak
Onlar elbette sylediklerinin
ettiini
gerekten de o
fakat
seni yalanlamyorlar
yalanlyorlar

Allahn ayetlerini
zalimler
33) Onlarn sylediklerinin seni mahzun ettiini muhakkak
biliyoruz. Onlar elbette seni yalanlamyorlar, fakat o
zalimler gerekten de Allahn ayetlerini yalanlyorlar.
Ebu Cehil, Peygamber (a.s.)'e "Biz senin yalan sylediini sylemiyoruz.
Fakat biz senin getirdiklerini yalanlyoruz" deyince; bu ayeti indirdi.148

Resuller de

yalanlanmt
Andolsun

sabrettiler senden nceki

kadar
eziyet edilmelerine yalanlanmalarna
deitirebilecek
Onlara yardmmz
gelinceye
Andolsun ki Allahn kelimelerini
yoktur
resullerin

haberlerinden
sana gelmitir

34) Andolsun senden nceki Resuller de yalanlanmt.
Onlara yardmmz gelinceye kadar yalanlanmalarna ve
eziyet edilmelerine sabrettiler. Allahn kelimelerini
deitirebilecek
yoktur.
Andolsun
ki
resullerin
haberlerinden sana gelmitir.

Onlarn

sana ar geliyorsa
Eer

ara ki
gcn yeterse

yz evirmeleri
merdiven
ya da yerin
iine bir tnel
elbette mucize onlara getiresin ge

zere
onlarn hepsini toplard Allah dileseydi

O halde sakn
olma hidayet
cahillerden
35) Eer onlarn yz evirmeleri sana ar geliyorsa gcn
yeterse yerin iine bir tnel ya da ge bir merdiven ara ki
onlara bir mucize getiresin! Allah dileseydi elbette onlarn
hepsini hidayet zere toplard. O halde sakn cahillerden
olma.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

dinleyenler


icabet eder

Ancak
sonra Allah onlar diriltir ller
dndrlrler

Ona
36) Ancak dinleyenler icabet eder. ller Allah onlar
diriltir- sonra Ona dndrlrler.

bir Ona indirilmeli

deil miydi? dediler
Allah Muhakkak ki
De ki
Rabbinden
ayet
Fakat
ayet indirmeye


kadirdir
bilmezler
onlarn ou
37) Ona Rabbinden bir ayet indirilmeli deil miydi?
dediler. De ki: Muhakkak ki Allah ayet indirmeye kadirdir.
Fakat onlarn ou bilmezler.

ve Yeryznde
yryen hibir canl

iki kanadyla

uan hibir ku yoktur ki
Biz
sizin gibi mmetler olmasn ancak
hibir eyi


kitapta
eksik brakmadk

ancak Rablerine
onlar Sonra
toplanacaklardr
38) Yeryznde yryen hibir canl ve iki kanadyla uan
hibir ku yoktur ki ancak sizin gibi mmetler olmasn. Biz
kitapta hibir eyi eksik brakmadk. Sonra onlar ancak
Rablerine toplanacaklardr.

sardrlar

Ayetlerimizi yalanlayanlar



karanlklar

iinde dilsizdirler

dilediini de

saptrr
Allah dilediini
dosdoru
yolda


bulundurur
39) Ayetlerimizi yalanlayanlar karanlklar iinde sardrlar,
dilsizdirler. Allah dilediini saptrr, dilediini de dosdoru
yolda bulundurur.

size gelirse
Bana haber verin De ki


gelip atarsa ya da Allahn azab gelirse

aracaksnz?
Allahtan bakasn m
saat
doru
kimselerseniz Eer
40) De ki: Bana haber verin, size Allahn azab gelirse ya
da saat gelip atarsa Allahtan bakasn m aracaksnz?
Eer doru kimselerseniz...

eyi
yalvarrsnz
yalnz Ona Hayr

ve dilerse
O da yalvardnz
giderir
irk komakta

olduklarnz unutursunuz


41) Hayr yalnz Ona yalvarrsnz. O da dilerse
yalvardnz eyi giderir ve irk komakta olduklarnz
unutursunuz.
(*)Yukarda geen yetler, inkarclarn lsz mu'cize isteklerine
dokunuldu, ilh kudrete inanmyanlar, varlk alemindeki milyonlarca
mu'cizeyi gremediklerine gre, isteklerine uygun indirilecek bir
mu'cizeye de inanmyacaklar hatrlatld. Sonra yeryznde hareket
halinde olan hayvanlarla havada uan kulara dikkatler ekildi, her trn
ayn bir mmet olduu belirtilirken, ilh kuvvet ve kudretin her hayvann
varlnda l l kendini hissettirdiine iaret edilerek mu'cizelerin her
gn yzlerce mislinin gzlerimizin nnde dnp dolat haber
veriliyor.

Sayfa 131

(36)
(37)

(38)

( 39)

(40)

(41)

( 42)

( 43)

(44)

mmetlere de gnderdik de
Andolsun ki
ve skntya urattk
senden nceki

yalvarrlar diye

belki darlk

42) Andolsun ki senden nceki mmetlere de gnderdik de
belki yalvarrlar diye darlk ve skntya urattk.

azabmz
Onlara geldii zaman ya
onlarn kalpleri katlat

Fakat
yalvarsalard
gsterdi eytan

onlara ssl
ve
yaptklarn

43) Onlara azabmz geldii zaman yalvarsalard ya! Fakat
onlarn kalpleri katlat ve eytan onlara yaptklarn ssl
gsterdi.

Kendilerine hatrlatlan unuttuklarnda

her kaplarn
zerlerine
biz de atk

ile mardklarnda Nihayet
eyin
anszn onlar yakalayverdik
verilenler
mitlerini kestiler
onlar Bylece
44) Kendilerine hatrlatlan unuttuklarnda biz de
zerlerine her eyin kaplarn atk. Nihayet kendilerine
verilenler ile mardklarnda onlar anszn yakalayverdik.
Bylece onlar mitlerini kestiler.
(*)Yukarda geen yetler, din ve Allah duygusunun doutan insanlarda
var olduu, bedene yerleen her ruhun bu inanla donatld hatrlatld.
Felket anlarnda, dinsizlerin, inkarclarn ve putperestlerin ister istemez
her eyin stnde var olan yce bir kudrete el ap yalvardklar, ounun
Allah!. diye inledii, feryat ettii bundandr. yet, bu hakikati
hatrlatrken beer akln ve vicdann harekete geirmeyi amalamaktadr.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

(45)

( 46)

(47)

( 48)

( 49)

(50)

Sayfa 132

48) Biz Resulleri ancak mjdeleyici ve uyarclar olarak

gnderiyoruz. O halde kim iman ederse ve dzeltirse onlar
iin korku yoktur, onlar zlecek de deillerdir.

ayetlerimizi yalanlayanlara
Ve
fasklk

ettikleri iin azap
dokunacaktr
49) Ve ayetlerimizi yalanlayanlara fasklk ettikleri iin azap
dokunacaktr.

yanmdadr size Ben demiyorum

De ki

gayb
Ben bilmem
Allahn hazineleri

bir
ben gerekten Size demiyorum
da
ancak Ben uyarm
meleim de
bir olur
mu?
De ki
bana
vahyolunana
Hala
misiniz? gren Grmeyen ile

dnmez
50) De ki: Ben size Allahn hazineleri yanmdadr
demiyorum. Ben gayb da bilmem. Size ben gerekten bir
meleim de demiyorum. Ben ancak bana vahyolunana
uyarm. De ki: Grmeyen ile gren bir olur mu? Hala
dnmez misiniz?

korkanlar
onunla uyar ki
ne Rablerinin huzuruna toplanacaklarndan
bir velileri
Ondan baka
onlarn vardr
saknrlar
umulur ki efaatileri
ne de

(52)

51) Rablerinin huzuruna toplanacaklarndan korkanlar

onunla uyar ki onlarn Ondan baka ne bir velileri vardr,
ne de efaatileri... umulur ki saknrlar.

(51)

topluluunun arkas Bylece kesildi

Rabbi olan
Allahadr hamd
Ve zalimler

alemlerin

45) Bylece zalimler topluluunun arkas kesildi. Ve hamd
alemlerin Rabbi olan Allahadr.

alverir
ayet
Bana haber verin De ki


grmenizi ve sizin iitmenizi
Allah

ilah kimdir?
kalplerinizi de
mhrlerse

onlar size getirebilecek Allahtan baka

eitli olarak aklyoruz

nasl
Bak
yz eviriyorlar

onlar sonra da ayetlerimizi
46) De ki: Bana haber verin. ayet Allah sizin iitmenizi ve
grmenizi alverir, kalplerinizi de mhrlerse onlar size
getirebilecek Allahtan baka ilah kimdir? Bak ayetlerimizi
nasl eitli olarak aklyoruz, sonra da onlar yz
eviriyorlar.

size gelse
Bana haber verin De ki

aka gelse
ya da anszn Allahn azab

topluluundan bakas helak

olur mu?
zalimler
47) De ki: Bana haber verin, Allahn azab size anszn ya
da aka gelse zalimler topluluundan bakas helak olur
mu?

ancak Resulleri

Biz gnderiyoruz

O halde
uyarclar olarak
ve mjdeleyici


korku

dzeltirse
ve iman ederse
kim

onlar deillerdir onlar iin
yoktur
zlecek de

Rablerine dua edenleri

kovma

Onun yzn
isteyerek
akam

sabah

Onlarn hesabndan

senin zerine yoktur

Senin hesabndan da


yok ki bir ey

onlar kovup ta
bir ey


onlar zerine
zalimlerden

olasn
52) Onun yzn isteyerek sabah akam Rablerine dua
edenleri kovma. Onlarn hesabndan senin zerine bir ey
yoktur. Senin hesabndan da onlar zerine bir ey yok ki
onlar kovup da zalimlerden olasn.
(*)Yce Allah, nsanlarn kimine trl nimetler, kimine de skntlar
vermek suretiyle birbirlerine kar nasl tutum taknacaklar hususunda
onlar snamaktadr. nsanlarn soy sop, makam ve mal gibi fni ve aldatc
durumlara gre deer tadklarn zanneden inkarclarn ileri gelenleri
"Aramzda Allah'n kendilerine ltufta bulunduu kimseler de bunlar
m?"; yani "Biz bykler ve soylu nderler varken Allah'n geree
ulatrd, hidayete kavuturduu kimseler bunlar olamaz!" eklindeki
alayl ifadelerle onlar kmsemiler; sahip olduklar imknlar kendileri
iin birer fitne olmu; kstaha davranlaryla Allah'a kar kt bir
imtihan vermilerdir.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

bazsyla
bazsn
denedik Bylece
Allah lutfetti?
biz onlarn demeleri iin
deil midir? iimizden
bunlara m

kredenleri
daha iyi bilen
Allah
53) Bylece: Allah iimizden bunlara m lutfetti?
demeleri iin biz onlarn bazsn bazsyla denedik. Allah
kredenleri daha iyi bilen deil midir?

edenler
sana geldiklerinde
zaman
selam olsun
onlara de ki:
Ayetlerimize iman
kendi zerine
Rabbiniz yazd ki Size

iler de
her kim
Kukusuz rahmeti

sonra cehaletle
bir ktlk iinizden
dzeltirse
ve arkasndan
tevbe eder
Rahmdir afrdur
muhakkak ki O
54) Ayetlerimize iman edenler sana geldikleri zaman onlara
de ki: Size selam olsun. Kukusuz Rabbiniz rahmeti kendi
zerine yazd ki iinizden her kim cehaletle bir ktlk
iler de sonra arkasndan tevbe eder ve dzeltirse,
muhakkak ki O afrdur, Rahmdir.

Sayfa 133

(53)

(54)



( 55)

( 56)

( 57)

(58)

ayetleri
aklyoruz
ite bylece Ve

yolu

apak ortaya ksn diye

gnahkrlarn

55) Ve ite gnahkrlarn yolu apak ortaya ksn diye

ayetleri bylece aklyoruz.

(59)

Kurey'in ileri gelenleri Resulullah (a.s.)'n yanndan getiler. Hz.

Peygamberin yannda Habbb b. el-Eret, Suhayb ve Ammr vard: "Ey
Muhammedi Sen bunlar m beendin? Aramzdan Allah bunlara m
ltufta bulundu? Sen bunlar kovsan, biz elbette sana tabi oluruz" dediler.
Allah
bunun
zerine
haklarnda,
"Rablerinin
huzurunda
harolunacaklarn bilip korkanlar..." buyruundan itibaren (55. ayet-i
kerimenin sonu olan "Belli olsun diye ayetleri bylece aklyoruz"
buyruuna kadar) indirdi.308

nehyedildim
Muhakkak ki ben De ki

sizin dua ettiklerinize

ibadet etmekten
Ben uymam De ki
Allahn yansra
sapm olurum da

muhakkak sizin arzularnza
doru yola

ben olmam O takdirde
erenlerden
56) De ki: Muhakkak ki ben sizin Allahn yansra dua
ettiklerinize ibadet etmekten nehyedildim. De ki: Ben
sizin arzularnza uymam. O takdirde muhakkak ben
sapm olurum da doru yola erenlerden olmam.

apak bir zerindeyim

Muhakkak ben De ki

onu siz yalanladnz Ve Rabbimden
delil
acele gelmesini


benim yanmda deildir
yalnzca Hkm

Sizin istediiniz ey
en

O hakk

O anlatr Allahndr
ayrdedenlerin
hayrlsdr

57) De ki: Muhakkak ben Rabbimden apak bir delil

zerindeyim. Ve siz onu yalanladnz. Sizin acele gelmesini
istediiniz ey benim yanmda deildir. Hkm yalnzca
Allahndr. O hakk anlatr. O, ayrdedenlerin en
hayrlsdr.
Bu ayet-i kerime en-Nadr b. Haris ile Kurey'in ileri gelenleri hakknda
nazil olmutur. Onlar, olay olsun diye "Ey Muhammed! Haydi kendisiyle
bizi tehdit edegeldiin azab getiriver." diyorlard. Bu sebeple bu ayet-i
kerime nazil olmutur.149

benim yanmda elbette

olsayd De ki

i bitirilmi O istediiniz ey acele



hakkyla
Allah aranzda benimle olurdu
zulmedenleri
bilendir
58) De ki: O acele istediiniz ey benim yanmda olsayd
elbette benimle aranzda i bitirilmi olurdu. Allah
zulmedenleri, hakkyla bilendir.

Gaybn
anahtarlar
Onun katndadr

O bilir Ondan bakas Onlar bilmez

denizde
ve Karada her ne varsa
onu mutlaka Bir yaprak
dmeye grsn

karanlklarnda

tek bir tane
bilir
ve ya

Yeryznn
mstesna kuru
hepsi apak
bir kitaptadr
olmamak zere
59) Gaybn anahtarlar Onun katndadr. Onlar Ondan
bakas bilmez. Karada ve denizde her ne varsa O bilir. Bir
yaprak dmeye grsn mutlaka onu bilir. Yeryznn
karanlklarnda tek bir tane, ya ve kuru mstesna olmamak
zere hepsi apak bir kitaptadr.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

(60)

( 61)


( 62)

( 63)

( 64)

(65)

Sayfa 134

sizi kurtarr?
kim

De ki

dua denizin
ve karann karanlklarndan
andolsun
gizli
ve yalvararak
ettiinizde

olacaz
bundan
Bizi kurtarrsan
kredenlerden

63) De ki: Bizi bundan kurtarrsan andolsun
kredenlerden olacaz gizli ve yalvararak dua ettiinizde
karann ve denizin karanlklarndan sizi kim kurtarr?

ve Ondan sizi kurtaran Allahtr De ki

irk

siz Sonra da skntdan her trl
koarsnz
64) De ki: Ondan ve her trl skntdan sizi kurtaran
Allahtr. Sonra da siz irk koarsnz.

gndermeye


kadirdir O De ki

ya da stnzden
azap
size

sizi kydrp
veya ayaklarnzn
altndan
basksn
kiminizin
tattrmaya
birbirinize

aklyoruz

nasl
Bak
kiminize

iyice anlamalar
iin ayetleri

(67)

( 66)

65) De ki: O, size stnzden ya da ayaklarnzn altndan

azap gndermeye veya sizi birbirinize kydrp kiminizin
basksn kiminize tattrmaya kadirdir. Bak iyice
anlamalar iin ayetleri nasl aklyoruz.

Halbuki o Kavmin de onu yalanlad

sizin zerinize
Ben deilim

De ki
haktr
vekil

(68)

ve geceleyin
Sizi ldren Odur
sonra gndz ne kazandnz

bilen
bir

tamamlanncaya kadar onda sizi dirilten

yalnz Onadr Sonra belirlenmi
ecel
eyleri haber verecektir Ardndan dnnz
yapmakta olduunuz
size
60) Sizi geceleyin ldren ve gndz ne kazandnz
bilen, sonra belirlenmi bir ecel tamamlanncaya kadar sizi
onda dirilten Odur. Sonra dnnz yalnz Onadr.
Ardndan yapmakta olduunuz eyleri size haber
verecektir.

kullar
zerinde
kahir olandr O

koruyucular
zerinize
gnderiyor ki
lm
birinize gelip att zaman nihayet
onlar elilerimiz

onun ruhunu alrlar
kusur etmezler

61) O kullar zerinde kahir olandr. zerinize koruyucular
gnderiyor ki nihayet birinize lm gelip att zaman
elilerimiz onun ruhunu alrlar, onlar kusur etmezler.

Allaha olan dndrlrler Sonra

Onundur Dikkat edin gerek

mevlalar
hesap

en sratlisidir

O ve hkm yalnz
grenlerin
62) Sonra gerek mevlalar olan Allaha dndrlrler.
Dikkat edin hkm yalnz Onundur ve O, hesap
grenlerin en sratlisidir.

66) Kavmin de onu yalanlad. Halbuki o haktr. De ki: Ben

sizin zerinize vekil deilim.

kararlatrlm bir zaman

haberin Her bir
siz de bileceksiniz
Yaknda
vardr
67) Her bir haberin kararlatrlm bir zaman vardr.
Yaknda siz de bileceksiniz.

hakknda dalanlar

grdn
zaman

onlardan
yz evir

Ayetlerimiz
baka
bir sze

onlar geinceye kadar
eytan

sana unutturursa

ayet
ile beraber hatrladktan sonra oturma
o zalimler
topluluu
68) Ayetlerimiz hakknda dalanlar grdn zaman onlar
baka bir sze geinceye kadar onlardan yz evir. ayet
eytan sana unutturursa, hatrladktan sonra o zalimler
topluluu ile beraber oturma.
(*)Yukarda geen yetler, bunca belgelere ve kinattaki ilh kudreti
yanstan delillere ramen putperest ve inat inkarclarn hl Kur'n'
insan rn saymalar knand. Peygamberin hemen azap indiren veya
inecek azab geri eviren bir kudret olmad, btn tasarrufun Allah'a ait
bulunduu akland.Kur'n yetlerine alayl bir tavrla dalanlarla beraber
oturulmamas emredildi.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

Sayfa 135

Saknanlar

zerine
yoktur
Ancak
bir ey


onlarn hesabndan
saknrlar
diye hatrlatmak gerekir

69) Saknanlar zerine onlarn hesabndan bir ey yoktur.

Ancak saknrlar diye hatrlatmak gerekir.

Dinlerini edinenleri
kimseleri
brak
aldatm olduu
ve bir elence ve bir oyun

Onunla hatrlat ki dnya hayatnn

kazandklaryla
kendi bir nefis
helake
Allahtan baka

O taktirde onun dmesin
ne bir velisi vardr

ne de efaatisi
kabul edilmez
fidyeyi

Her trl verse de
helake urayanlardr

te onlar ondan

bir iecek

onlara kazandklar
sebebiyle
can yakc bir azap vardr

ve kaynar sudan

nkr
ettikleri iin
70) Dinlerini bir oyun ve bir elence edinenleri ve dnya
hayatnn aldatm olduu kimseleri brak. Onunla hatrlat
ki bir nefis kendi kazandklaryla helake dmesin. O
taktirde onun Allahtan baka ne bir velisi vardr ne de
efaatisi. Her trl fidyeyi verse de ondan kabul edilmez.
te onlar, kazandklar sebebiyle helake urayanlardr.
nkr ettikleri iin onlara kaynar sudan bir iecek ve can
yakc bir azap vardr.
bni Abbas ve bni Srn'den rivayet edildiine gre bu ayet-i kerime,
ayet-i kerimeleri, ortaya attklar mezhep ve grlerini desteklemek zere
batl bir ekilde tevil eden ve Mslmanlar arasndaki eitli heva ve bidat
ehli kimseler hakknda nazil olmutur.309

baka eylere

mi ibadet edelim? De ki

zarar
ve Bize yarar olmayan Allahtan

gerisin geriye mi dndrleceiz? olmayan

bizi zaman sonra kelerimiz
zerinde
saptrp
kimse gibi Allah doru yola ilettii
akn

yeryznde
eytanlarn


arkadalarnn

akn dolatrd
De ki
Bize gel diye doru yola ardklar
ta kendisidir Allahn hidayeti Muhakkak ki

teslim
Biz de emrolunduk doru yolun
alemlerin
Rabbine
olmakla
71) De ki: Bize yarar olmayan ve zarar olmayan Allahtan
baka eylere mi ibadet edelim? Allah bizi doru yola
ilettii zaman sonra eytanlarn saptrp yeryznde akn
akn dolatrd, arkadalarnn Bize gel diye doru
yola ardklar kimse gibi kelerimiz zerinde gerisin
geriye mi dndrleceiz? De ki: Muhakkak ki Allahn
hidayeti doru yolun ta kendisidir. Biz de alemlerin
Rabbine teslim olmakla emrolunduk.

(69)

( 70)

(71)

(72)

(73)

ve Namaz
dosdoru kln Ayrca

huzuruna Yalnz Onun Ondan saknn
toplanacaksnz

72) Ayrca: Namaz dosdoru kln ve Ondan saknn.
Yalnz Onun huzuruna toplanacaksnz.

yeri
ve gkleri

yaratandr

O
o da
ol
Onun diyecei
gn hak ile

yalnz Onundur haktr

Onun sz oluverir
Sura frlecei
gnde mlk

Grneni
grnmeyeni de
hakkyla bilendir
Habrdir
Hakmdir
phesiz O de
73) O, gkleri ve yeri hak ile yaratandr. Onun ol
diyecei gn o da oluverir. Onun sz haktr. Sura
frlecei gnde mlk yalnz Onundur. Grneni de
grnmeyeni de hakkyla bilendir. phesiz O Hakmdir,
Habrdir.
(*)"flendiinde ses karan boynuz biiminde bir boru" diye tanmlanan
sr'un benzer aklamalar hadislerde de gemektedir. Geleneksel slm
inanca gre drt byk melekten biri olan srafil, sr ad verilen ve ok
gl ses karan boruyu iki defa fleyecek, ilk flemede kinattaki btn
canllar lecek ikinci flemede ise canllar tekrar dirilecektir.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

(74)

( 75)

Sayfa 136

doarken
gnei

grnce Sonra
daha bu imi benim Rabbim!? Bu demiti
Ey demiti
batnca
O da byk olduu iin
irk

uzam Ben sizin kavmim!
kotuunuzdan

( 76)

78) Sonra gnei doarken grnce: Bu daha byk

olduu iin bu imi benim Rabbim? demiti. O da batnca:
Ey kavmim! Ben sizin irk kotuunuzdan uzam
demiti.

yzm
evirdim
Muhakkak ki ben
ben hanif
yeri
ve gkleri

yaratana

mriklerden


ben deilim ve

( 77)

( 78)

(79)

(80)

(81)

Azere babas brahim demiti

Hani
Sen ilah birtakm putlar
m ediniyorsun?
ve seni gryorum
Gerekten de ben
apak
bir sapklk iinde

kavmini
74) Hani brahim babas Azere: Sen birtakm putlar ilah
m ediniyorsun? Gerekten de ben seni ve kavmini apak
bir sapklk iinde gryorum demiti.

brahime Biz gsteriyorduk bylece

yerin
ve gklerin

mlkn

yakn sahiplerinden

olsun diye
75) Biz brahime yakn sahiplerinden olsun diye gklerin
ve yerin mlkn bylece gsteriyorduk.

grm gece
onu rtnce

Vaktaki
benim Bu imi demiti ki
bir yldz

demiti
o snnce de
Vaktaki Rabbim!?
byle snenleri
Ben sevmem
76) Vaktaki gece onu rtnce bir yldz grm, demiti ki:
Bu imi benim Rabbim? Vaktaki o snnce de: Ben
byle snenleri sevmem demiti.

doarken ay grnce Ardndan

o
Vaktaki benim Rabbim!? Bu imi demiti
beni Andolsun ki
demiti
da kaybolunca
kavimden
iletmezse
Rabbim doru yola
elbette sapan olurdum

77) Ardndan ay doarken grnce: Bu imi benim
Rabbim? demiti. Vaktaki o da kaybolunca: Andolsun ki
Rabbim beni doru yola iletmezse elbette sapan kavimden
olurdum demiti.

79) Muhakkak ki ben hanif olarak yzm gkleri ve yeri

yaratana evirdim ve ben mriklerden deilim.

O da
Kavmi onunla mcadeleye giriti Ve
benimle mcadele mi ediyorsunuz? dedi ki
beni doru yola
Gerekten Allah hakknda

Ben korkmam
iletmiken
mstesna
ancak sizin Ona kotuklarnzdan
Rabbimin kuatmtr
dilemesi
Rabbimin
Hala
misiniz? ilmi

eyi

her
dnmeyecek
80) Ve kavmi onunla mcadeleye giriti. O da dedi ki:
Gerekten beni doru yola iletmiken Allah hakknda
benimle mcadele mi ediyorsunuz? Ben sizin Ona ortak
kotuklarnzdan korkmam ancak Rabbimin dilemesi
mstesna. Rabbimin ilmi her eyi kuatmtr. Hala
dnmeyecek misiniz?

ben sizin ortak

korkarm
nasl
Ve
siz korkmuyorsunuz da kotuklarnzdan

eyi Allahn ortak komaktan

u
hibir delil
hakknda
Ona indirmedii

daha layktr?

bu iki gruptan halde hangisi

bilmek
isterseniz Eer
gven duymaya
81) Ve Allahn size hakknda hibir delil indirmedii eyi
siz Ona ortak komaktan korkmuyorsunuz da ben sizin
ortak kotuklarnzdan nasl korkarm. u halde bu iki
gruptan hangisi gven duymaya daha layktr? Eer bilmek
isterseniz.
(*)Benzer mantk deerlendirme ve uyarlar bu yette de devam etmekte
ve sonu olarak, mutlaka taraflardan biri inanc sayesinde gvenlie
kavuacana gre hangi tarafn, ilmi her eyi kuatan, fayda ve zararn
yaratcs olan Allah'a ortak koup syan edenlerin mi, yoksa O'nun
birliine ve hkmranlna inanp yolundan gidenlerin mi gvence iinde
olduklar sorulmaktadr. "Eer biliyorsanz" kaydyla da bu soruya yalnz
bilgi sahibi olanlarn doru cevap verebileceklerine, dolaysyla btl
inanlardan kurtulma hususunda bilginin nemine iaret edilmektedir.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

Sayfa 137

kartrmayanlara ve man edenler

onlar ite zulm
imanlarna gelince
hidayete erenler de
onlardr gven
iindir

82) man edenler ve imanlarna zulm kartrmayanlara

gelince ite gven onlar iindir; hidayete erenler de
onlardr.

(83)

verdiimiz hccetimizdir

ite bu
Ve
Biz ykseltiriz kavmine kar
brahime

Muhakkak
dilediimizi
derece derece

Almdir
Hakmdir
Rabbin
83) Ve ite bu kavmine kar brahime verdiimiz
hccetimizdir. Biz dilediimizi derece derece ykseltiriz.
Muhakkak Rabbin Hakmdir, Almdir.

Yakubu
ve shak

ona verdik Ve
Nuhu ve hidayete erdirdik Hepsini
onun
Daha nce de

hidayete erdirdik
Eyyubu
Sleyman

Davudu soyundan
Harunu da
Musay ve Yusufu


iyilik

Biz mkafatlandrrz
ite byle
yapanlar
84) Ve ona shak ve Yakubu verdik. Hepsini hidayete
erdirdik. Daha nce de Nuhu ve onun soyundan Davudu,
Sleyman, Eyyubu, Yusufu, Musay ve Harunu da
hidayete erdirdik. Biz iyilik yapanlar ite byle
mkafatlandrrz.

ve say Yahyay
Zekeriyyay Ve
salihlerdendi

Hepsi de
lyas da

85) Ve Zekeriyyay, Yahyay, say ve lyas da... Hepsi de
salihlerdendi.

ve Yunusu
Elyesay
smaili

Ve

stn kldk
Hepsini Lutu da
alemlere
86) Ve smaili, Elyesay, Yunusu ve Lutu da. Hepsini
alemlere stn kldk.

ve soylarndan babalarndan
Ve
setik ve kimini de
kardelerinden
dosdoru
onlar yola ilettik

Onlar
87) Ve babalarndan, soylarndan ve kardelerinden kimini
de... Onlar setik ve onlar dosdoru yola ilettik.

hidayete erdirir Allahn hidayetidir Bu

Eer Kullarndan

dilediini
onunla
onlar da
boa gitmi
irk kosalard

yaptklar
olurdu
88) Bu, Allahn hidayetidir. Kullarndan dilediini onunla
hidayete erdirir. Eer onlar da irk kosalard yaptklar
boa gitmi olurdu.

(82)

(84)

(85)

(86)

( 87)

( 88)

( 89)

(90)

verdiimiz
kendilerine

te onlar
nbvvet ve hikmet
kitap
kimselerdir
elbette onlar Onlar inkr ediyorlarsa

bir topluluu onlara vekil klmzdr
inkr onlara etmeyen
89) te onlar kendilerine kitap, hikmet ve nbvvet
verdiimiz kimselerdir. Onlar inkr ediyorlarsa, elbette
onlar inkr etmeyen bir topluluu onlara vekil klmzdr.

hidayet ettii kimselerdir

te bunlar
O halde sen de onlarn doru yoluna Allahn
bunun Ben istemiyorum
De ki
yoluna uy

ttr ancak O
bir cret
iin
alemler iin
90) te bunlar Allahn hidayet ettii kimselerdir. O halde
sen de onlarn doru yoluna uy. De ki: Ben bunun iin bir
cret istemiyorum. Lakin o ancak alemler iin ttr.
(*)Allah'n bu kiileri hidayete erdirdii, tarih bir hakikati kesin olarak
ortaya koymak bakmndan, bir defa daha vurgulandktan sonra Hz.
Muhammed'e, son peygamber olarak onlarn hidayetine uyup ayn
evrensel hakikati devam ettirmesi emredilmitir. Burada Araplar'a ve
Kur'an'n muhatab olan herkese, Hz. Muhammed'in grlmemi
duyulmam bir din icat etmediine, aksine, gemi peygamberlerin
snnetini devam ettirdiine ilikin dolayl bir hatrlatma da vardr. Ayrca
Reslullah'a, seleflerinden birini veya bir ksmn rnek almak yerine,
hepsinin hidayetine uymas, meziyetlerini kendisinde toplamas
emredilmitir. Bu buyruk hangi devir, lke, millet ve kltre ait olursa
olsun, evrensel gerekliin, doruluk ve iyiliin benimsenmesi ve
yaatlmas gerektiine iaret etmekte; Hz. Peygamber'den de bu deerlere
sahip kmasn istemektedir.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

(91)

(92)

(93)

(94)

Allah takdir edemediler de gerei gibi Ve

dediler Hani Onun kadrini hakkyla

hibir ey


beere

Allah indirmemitir
getirdii kitab
indirdi
kim
De ki

hidayet ve bir nur Musann O halde
para haline getirip
insanlar iin
olarak

ki siz onu kimini aklyor para ktlar
retilmitir
pek ounu da gizliyorsunuz?

stelik sizin bilmediiniz eyler
brak sonra Allahtr Sen de
atalarnzn da size

daldklar batakta

onlar
oynayadursunlar
91) Ve Allah hakkyla Onun kadrini gerei gibi takdir
edemediler de: Hani Allah beere hibir ey
indirmemitir dediler. De ki: O halde Musann insanlar
iin bir nur ve hidayet olarak getirdii kitab kim indirdi, ki
siz onu para para ktlar haline getirip kimini aklyor,
pek ounu da gizliyorsunuz? stelik sizin atalarnzn da
bilmediiniz eyler size retilmitir. Sen: Allahtr de
sonra onlar brak daldklar batakta oynayadursunlar.
Yce Allah Resulullah (a.s.)'a, Kitap Ehli'ne kendisi hakknda kitaplarnda
nasl sz edildiine dair soru sormasn emretti. Muhammed'e
kskanlklar, onlar Allah'n kitaplarn ve Resuln inkr etmeye itti ve
yle dediler: Allah herhangi bir insana bir ey indirmi deildir. Bunun
zerine Yce Allah bu ayet-i kerimeyi indirdi.310

Sayfa 138

bizim bir kitaptr

te bu da
Ve
dorulayc olmak

mbarek
gnderdiimiz
anas ile uyarman iin ncekileri
zere

Ve evresindekileri

ehirlerin
ona da iman ederler
Ahirete
iman edenler
muhafaza
namazlarn da

Onlar
ederler
92) Ve ite bu da kendisinden ncekileri dorulayc olmak
zere ehirlerin anas ile evresindekileri uyarman iin
bizim gnderdiimiz mbarek bir kitaptr. Ve ahirete iman
edenler ona da iman ederler. Onlar namazlarn da
muhafaza ederler.

iftira
daha zalim
kim olabilir?
Ve
Diyenden
yahut yalan Allaha
edenden
vahyolunmamken
Bana da
vahyolundu

diyenden
bir de
hibir ey

kendisine
indirdiinin
benzerini
ben de indiririm
zalimleri
grsen! Sen bir Allahn
skntlar

iinde
meleklerin de lmn


karn

ellerini
uzatarak

bir

cezalandrlacaksnz

bugn Canlarnz

sylemi olduunuz alaltc

azapla

kar ve hak

olmayan
Allaha kar
kibirlendiiniz iin

Onun ayetlerine
93) Ve Allaha yalan iftira edenden yahut kendisine hibir
ey vahyolunmamken Bana da vahyolundu. Diyenden,
bir de: Allahn indirdiinin benzerini ben de indiririm
diyenden daha zalim kim olabilir? Sen zalimleri lmn
skntlar iinde meleklerin de ellerini uzatarak:
Canlarnz karn; Allaha kar hak olmayan sylemi
olduunuz ve Onun ayetlerine kar kibirlendiiniz iin
bugn alaltc bir azapla cezalandrlacaksnz derlerken
bir grsen.

tek bana bize geldiniz

Andolsun ki
bana defa ilk
sizi yarattmz
gibi

size baladmz
eylerigeldiniz
yannzda grmyoruz arkanzda braktnz
bo yere iddia ettiiniz

efaatilerinizi de

ortak olduklarn
inizden gerekten
ve onlarla aranzdaki balar kopmu
Andolsun
iddia

sizden uzaklap gitmitir

ettikleriniz
94) Andolsun ki bize sizi ilk defa yarattmz gibi tek
bana geldiniz ve size baladmz eyleri arkanzda
braktnz. inizden gerekten ortak olduklarn bo yere
iddia ettiiniz efaatilerinizi de yannzda grmyoruz.
Andolsun, onlarla aranzdaki balar kopmu ve iddia
ettikleriniz sizden uzaklap gitmitir.
(*)Yukarda geen yetler, kendini Allah'a veya peygambere denk
tutanlarn akn halleri, kyamette kendilerine ok kt bir sonu
hazrladiklar belirtildi.. ldkten sonra -ilk yaratldmz gibi- birer birer
dirilip kalkacamz, bu nedenle dnyada ilhlatrlan putlar ve ahslarla
btn balarn kopaca, herkesin kendi ameliyle babaa kalaca
hatrlatld.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

ve taneyi

yaran
Allah phesiz ki

karandr

lden

diriyi

ekirdei
Allah te budur diriden de

ly

dndrlyorsunuz?
O halde nasl
95) phesiz ki Allah taneyi ve ekirdei yaran; lden
diriyi, diriden de ly karandr. te Allah budur. O
halde nasl dndrlyorsunuz?

geceyi
klan
Sabah

yaran

birer hesap

ay da ve gnei

skunet
Azz olann takdiridir te bu ls yapan
Alm
96) Sabah yaran, geceyi skunet klan, gnei ve ay da
birer hesap ls yapan. te bu Azz, Alm olann
takdiridir.

yldzlar sizin iin yaratan

Odur

onlarla yolunuzu bulasnz diye
Muhakkak denizin
ve karann karanlklarnda

bir topluluk iin ayetleri

biz akladk

bilen

Sayfa 139

( 95)

(96)

(97)

(98)

(99)

97) Karann ve denizin karanlklarnda onlarla yolunuzu

bulasnz diye sizin iin yldzlar yaratan Odur. Muhakkak
biz ayetleri bilen bir topluluk iin genie akladk.

(*)Yldzlar ve gkada ok dzenli ve her takm ya da kuak zel biimde

hareket halinde bulunuyor; her gn ayn yldzlan belli ve belirli
kesimlerde grmek mmkndr. Milyarlarca yldz dzenli hareket
ettiren ilh kudretin amazl ve her yldzn da hareketinin en ince
matematiksel llere, en duyarl fiziksel kanunlara bal bulunduu
kendiliinden ortaya km oluyor. Akln ve ilmini bilerek kullanan bir
millete, Allah'n varlna ve kudretinin ycelik ve snrszlna dellet
eden belgeler, ana fikirler ne gzel sralanmaktadr.

sizi meydana getiren
Odur Ve
bir

Bir yerleme yeri
tek bir
nefisten
biz genie
Muhakkak de emanet yeri vardr

bir topluluk iin ayetleri

akladk
kavrayabilen
98) Ve sizi tek bir nefisten meydana getiren Odur.
Bir yerleme yeri bir de emanet yeri vardr.
Muhakkak biz ayetleri kavrayabilen bir topluluk iin
genie akladk.
su gkten

indiren de
Odur Ve
bununla Biz kardk

her bitkiyi

bir yeillik

Ondan kardk

trl
birbiri zerine taneler
Ondan da kardk

tomurcuundan

Hurma

binmi
zm


baheleri

salkmlar yere sarkm
birbirine hem
nar
ve zeytin
balar
bakverin
hem benzemeyen
benzeyen
bir meyve verdii zaman zaman Meyvesine
btn bunlarda phesiz
bir de olgunlat
iman eden
bir toplum iin ayetler vardr

(100)

(101)

99)Ve gkten su indiren de Odur. Biz bununla her trl

bitkiyi kardk. Ondan bir yeillik kardk. Ondan da
birbiri zerine binmi taneler kardk. Hurma
tomurcuundan yere sarkm salkmlar, birbirine hem
benzeyen, hem benzemeyen zm balar, zeytin ve nar
baheleri... Meyvesine bir meyve verdii zaman, bir de
olgunlat zaman bakverin. phesiz btn bunlarda
iman eden bir toplum iin ayetler vardr.

cinleri

ortak
Allaha kotular
Ve
Bir de uydurdular
onlar O yaratmtr
halbuki

bilgisizce
kzlar
ve oullar
Ona
onlarn


O ise mnezzehtir
nitelemelerinden
100)Ve cinleri Allaha ortak kotular; halbuki onlar O
yaratmtr. Bir de bilgisizce Ona oullar ve kzlar
uydurdular. O ise onlarn nitelemelerinden mnezzehtir.
Kelb der ki: "blis ve Allah iki kardetirler. Allah, insanlar ve hayvanlar;
blis de ylanlar, vahi hayvanlar, akrebleri ve ktlkleri yaratmtr"
diyen zndklar (mecusiler) hakknda nazil oldu.150

ve Gkleri

rneksiz olarak yaratan Odur
bir ocuu Onun nasl olabilir?
yeri

her yaratan

Ve ei
Odur yokken

hakkyla bilendir
eyi

her phesiz O eyi
101) Gkleri ve yeri rneksiz olarak yaratan Odur. Onun
bir ei yokken nasl ocuu olabilir? Ve her eyi yaratan
Odur. phesiz O hereyi hakkyla bilendir.

Cz 7 Sure 6

Enam Suresi

Sayfa 140

Rabbinden

sana vahyedilene

uy
de

yz evir

Ondan baka ilah yoktur
Mriklerden

( 103)

106) Rabbinden sana vahyedilene uy. Ondan baka ilah

yoktur. Mriklerden de yz evir.

( 102)

(104)

( 105)

(106)

(107)



(108)

(109)

(110)

ilah yoktur Rabbiniz olan Allah te sizin

eyin

Her yaratcsdr
Ondan baka

phesiz O yalnz Ona ibadet edin

O halde
vekildir
eye

her
102) te sizin Rabbiniz olan Allah! Ondan baka ilah
yoktur. Her eyin yaratcsdr. O halde yalnz Ona ibadet
edin. phesiz O her eye vekildir.

O, ise Gzler Onu idrak edemez

phesiz O btn gzleri idrak eder

Habrdir
Latftir
103) Gzler Onu idrak edemez. O, ise btn gzleri idrak
eder. phesiz O Latf (lutufkar)tir, Habir (hereyden
haberdar)dir.

basiretler size gelmitir Muhakkak ki
kendi grrse Artk kim
Rabbinizden
kendi aleyhinedir grmezse

kim de
lehine
bir koruyucu

zerinize
Ben deilim
104) Muhakkak ki size Rabbinizden basiretler gelmitir.
Artk kim grrse kendi lehine kim de grmezse kendi
aleyhinedir. Ben zerinize bir koruyucu deilim.

onlar eitli biimlerde

ite biz bylece Ve
Sen

desinler ayetleri
aklyoruz ki
bir onu apak gsterelim ve okumusun
biz de bilen
toplulua
105) Ve ite biz ayetleri bylece eitli biimlerde
aklyoruz ki onlar: Sen okumusun desinler ve biz de
bilen bir toplulua onu apak gsterelim.

onlar irk
Allah dileseydi ayet
onlar zerine
Biz seni klmadk

komazlard
onlar zerine
sen
deilsin bir gzetleyici

bir vekil de

107) ayet Allah dileseydi onlar irk komazlard. Biz seni
onlar zerine bir gzetleyici klmadk; sen onlar zerine bir
vekil de deilsin.

yalvardklarna
onlarn
svmeyin ki
Ve
onlar da sverler
Allahtan baka


te biz bilgisizce
haddi aarak
Allaha
yaptklarn mmete her byle ssledik
onlarn
yalnz Rabblerinedir nihayet Sonra
eyleri onlara haber verecektir dnleri
O yapmakta
olduklar
108) Ve onlarn Allahtan baka yalvardklarna svmeyin ki
onlar da bilgisizce haddi aarak Allaha sverler. te biz her
mmete yaptklarn byle ssledik. Sonra nihayet onlarn
dnleri yalnz Rabblerinedir. O yapmakta olduklar
eyleri onlara haber verecektir.
Mslmanlar kfirlerin putlarna svyorlard. Bu sefer onlar da
Mslmanlara karlk veriyorlard. Bunun zerine Yce Allah, Allah'
tanmayan cahil bir topluluun, rablerine kfretmelerine sebep tekil
etmelerini yasaklad.151

yemin kuvvetlice
Allah kasem ederek
bir ayet Kendilerine gelse mutlaka
ettiler

ancak De ki
ona iman edeceklerine dair
farknda
Allah katndandr ki
Ayetler
geldii
zaman da ancak onlara deil misiniz?
kesinlikle iman etmeyeceklerinin

109) Kendilerine bir ayet gelse mutlaka ona iman
edeceklerine dair kuvvetlice Allah kasem ederek yemin
ettiler. De ki: Ayetler ancak Allah katndandr ki onlara
geldii zaman da kesinlikle iman etmeyeceklerinin farknda
deil misiniz?

ve kalplerini Biz tersine eviririz de

iman etmedikleri gibi onlarn gzlerini

brakrz kr ilkinde
onlar
akn
azgnlklar iinde
110) Biz onlarn kalplerini ve gzlerini ilkinde iman
etmedikleri gibi tersine eviririz de onlar azgnlklar iinde
kr, akn brakrz.
bn Abbs'tan rivayete gre "ayet dilemi olsaydk onlar zerine gkten
bir yet, bir mucize indirirdik..." (uar', 4) yet-i kerimesi nazil olunca
mrikler: "Haydi onu zerimize indir, indir ki vallahi eer indirirsen ona
iman edeceiz." dediler. Mslmanlar da: "Ey Allah'n elisi, onu indir ki
iman etsinler." dedi ve ite bunun zerine bu yet-i kerime indi.152

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

onlara indirseydik biz gerekten ayet

ve ller onlarla konusayd melekleri
eyi

her karlarna
toplasaydk

mstesna iman onlar yine de etmeyeceklerdi
pek ou Fakat
Allahn dilemesi

bilmez

onlarn
111) ayet biz onlara gerekten de melekleri indirseydik,
onlarla ller konusayd ve her eyi karlarna toplasaydk
Allahn dilemesi mstesna- onlar yine de iman
etmeyeceklerdi. Fakat onlarn pek ou bilmez.

Sayfa 141

(111)

(112)

nebiye
her Biz kldk
bylece
cin

ve insan
eytanlarn
dman

kimisi
Onlardan kimini
fsldar
bunu aldatmak iin
szler
yaldzl
Artk yapamazlard Rabbin
dileseydi
sen de onlar babaa brak
iftiralar ile

112) Biz bylece her nebiye insan ve cin eytanlarn

dman kldk. Onlardan kimisi kimini aldatmak iin
yaldzl szler fsldar. Rabbin dileseydi bunu
yapamazlard. Artk sen de onlar iftiralar ile babaa brak.

kalpleri de ona meyletsin
Ve
ondan
ahirete
iman
etmeyenlerin

yklensinler ve holansnlar
yklenebildiklerini
113)Ve ahirete iman etmeyenlerin kalpleri de ona meyletsin,
ondan holansnlar ve yklenebildiklerini yklensinler.

( 113)

(114)

(115)

( 116)

( 117)
(118)

ounluuna
itaat edecek olursan


seni saptrrlar

Yeryznde
bulunanlarn
onlar uyarlar
nk
Allah yolundan

yalan

ancak onlar
zanna

ancak
sylerler

bir hakem
mi arayaym? Allahtan baka

kitab
size indirdii halde
O
verdiklerimiz Kendilerine
aklanm olarak

bunun kesinlikle bilirler
kitap

bir hak olarak

Rabbinden

indirildiini
phelenenlerden

O halde sakn olma

116) Yeryznde bulunanlarn ounluuna itaat edecek

olursan seni Allah yolundan saptrrlar. nk onlar ancak
zanna uyarlar; onlar ancak yalan sylerler.

114) O size kitab aklanm olarak indirdii halde

Allahtan baka bir hakem mi arayaym? Kendilerine kitap
verdiklerimiz bunun kesinlikle Rabbinden bir hak olarak
indirildiini bilirler. O halde sakn phelenenlerden olma.

daha iyi bilir

kendi Rabbin
Muhakkak

hakkyla bilir
O yolundan

sapanlar

hidayete erenleri de

Rabbinin
kelimeleri tamamlanmtr

yoktur adalet bakmndan

ve doruluk
phesiz O kelimelerini Onun deitirebilecek
Almdir Semdir

115) Rabbinin kelimeleri doruluk ve adalet bakmndan
tamamlanmtr. Onun kelimelerini deitirebilecek
yoktur. phesiz O Semdir, Almdir.

117) Muhakkak Rabbin kendi yolundan sapanlar daha iyi

bilir. O hidayete erenleri de hakkyla bilir.

Allahn ad
anlanlar yiyin

Onun ayetlerine edenlerseniz

zerlerine
iman
118) Onun ayetlerine iman edenlerseniz zerlerine Allahn
ad anlanlar yiyin.
(*)Bir nceki yetin sonunda yoldan sapmlarla hidayette olanlardan sz
edilmiti. Burada ise hidayet ehli olan mslmanlardan, ("Bismillah..."
diyerek veya baka ekillerde) Allah'n ismi anlmak suretiyle kesilen
(yahut avlanan) hayvanlardan yemeleri istenmekte olup bu istek buyruk
deil, "yiyebilirsiniz" anlamnda izin (ibha) ifade eder. Mrikler putlarn
ve cinlerin adn anarak da hayvan kesiyorlard. yette bu uygulama
yasaklanmaktadr.

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

(119)

(120)

( 121)

(122)


(123)

(124)

yemiyorsunuz size ne oluyor da Ve

phesiz zerine
Allahn ad
anlanlardan
haram
eyleri size ayr ayr aklamtr

zaruret

mstesna Halbuki
kld
Buna ramen
onlara ihtiya duymanz sebebiyle

pek ou
arzularna uyarak saptryorlar

O Rabbin
Muhakkak ki
bilgisizce

haddi aanlar
hakkyla bilir
119) Ve size ne oluyor da zerine Allahn ad anlanlardan
yemiyorsunuz? Halbuki O, phesiz onlara zaruret
sebebiyle ihtiya duymanz mstesna- haram kld eyleri
size ayr ayr aklamtr. Buna ramen pek ou
arzularna uyarak bilgisizce saptryorlar. Muhakkak ki
Rabbin haddi aanlar hakkyla bilir.
Bu ayet baz mslmanlarn srf zahidane bir hayat yaamak iin baz
hell ve ho eyleri yemekten saknmalar, bunlar yemede ekingen
davranmalar zerine nazil olmutur.311

gnahn an da brakn Ve
gnah kazananlar


Muhakkak
gizlisini de

sebebiyle cezalandrlacaklardr

yklendikleri
120) Ve gnahn an da gizlisini de brakn. Muhakkak
gnah
kazananlar
yklendikleri
sebebiyle
cezalandrlacaklardr.

Sayfa 142

ad
anlmayanlar yemeyin Ve

fsktr

nk bu elbette zerine
Allahn
telkinde bulunurlar eytanlar

Muhakkak ki
sizinle mcadele etmeleri iin dostlarna
muhakkak onlara itaat ederseniz
eer
Ve
mriklerden olursunuz

siz de
121) Ve zerine Allahn ad anlmayanlar yemeyin, nk
bu elbette fsktr! Muhakkak ki eytanlar, sizinle mcadele
etmeleri iin dostlarna telkinde bulunurlar. Ve eer onlara
itaat ederseniz, muhakkak siz de mriklerden olursunuz.
krime'den rivayete gre baz mrikler Hz. Peygamber (a.s)'n yanna
girdiler ve: "Ey Muhammed, bize haber ver bakalm, bir koyun ldnde
onu kim ldrmtr.?" diye sordular. Hz. Peygamber (a.s): "Onu Allah
ldrmtr." diye cevap verdi. "Sen ve arkadalarnn ldrdnn
hell, kpein ve doann ldrdnn hell, ama Allah'n
ldrdnn haram olduunu mu sanyor, iddia ediyorsun?" dediler de
Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.153

ve dirilttiimiz
l iken
kendisini

iin yrmesi bir nur kendisine verdiimiz
gibi kimse midir?
insanlar arasnda

k yolu
bulamayan karanlklarda


kfirlere ssl gsterilmektedir
te kalp
yaptklar
byle eyler
122) l iken kendisini dirilttiimiz ve insanlar arasnda
yrmesi iin kendisine bir nur verdiimiz kimse
karanlklarda kalp k yolu bulamayan kimse gibi midir?
te kfirlere yaptklar eyler byle ssl gsterilmektedir.

lkenin her biz kldk

Bylece
hileli dzenler gnahkrlar
nde gelenlerini

Oysa ancak kursunlar
diye orada
kurarlar da farkna varmazlar

onlar kendilerine
123) Bylece biz her lkenin nde gelenlerini orada hileli
dzenler kursunlar diye- gnahkrlar kldk. Oysa onlar
ancak kendilerine kurarlar da farkna varmazlar.

derler bir ayet onlara geldii zaman Ve

bize de kadar

biz asla iman etmeyiz!?

Resullerine
verilenin
benzeri
verilinceye

kime

daha iyi bilir

Allah Allahn


eriecektir

risaletini vereceini
Allah tarafndan
bir alaklk
Gnahkrlara
bir azap

alaklk

sebebiyle iddetli
hileleri
124) Ve onlara bir ayet geldii zaman: Allahn Resullerine
verilenin benzeri bize de verilinceye kadar biz asla iman
etmeyiz derler. Allah risaletini kime vereceini daha iyi
bilir. Gnahkrlara hileleri sebebiyle Allah tarafndan bir
alaklk ve iddetli bir azap eriecektir.
Bu ayet-i kerime Veld b. Mure hakknda nazil olmutur. O yle
demiti: Peygamberlik hak olsayd ben bu ie Muhammed'den daha
lyktm. nk hem benim yam daha byk, hem de benim mal ve
evladm ondan daha oktur.154

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

hidayete erdirmek
Allah isterse kimi

kimi de
slama
onun sinesini

aar



onun sinesini


saptrmak

isterse
ge
skp gibi kyor
daraltr
zerine
rics

Allah kertir

ite byle
iman etmeyenlerin


125) Allah kimi hidayete erdirmek isterse onun sinesini
slama aar; kimi de saptrmak isterse onun sinesini ge
kyor gibi skp daraltr. Allah iman etmeyenlerin zerine
ite byle rics kertir.
Rics, kendisinde hayr bulunmayan ey demektir. 312

Rabbinin
yoludur

ite bu da Ve

genie akladk biz

Muhakkak dosdoru
iyice dnen
bir topluluk iin ayetleri
126) Ve ite bu da Rabbinin dosdoru yoludur. Muhakkak
biz iyice dnen bir topluluk iin ayetleri genie
akladk.

katnda
selamet
yurdu vardr Onlar iin
kendilerinin velisidir O Ve Rableri
yaptklar
sebebiyle
127) Onlar iin Rableri katnda selamet yurdu vardr. Ve
yaptklar sebebiyle O kendilerinin velisidir.

Sayfa 143

(125)

( 126)

(127)

(128)

( 129)

(*)Yukarda geen yetler, kfrn skc, bunaltc, mitsizlie drc

olduu belirtildi. Sonra insan aklna ve idrkine seslenilerek Kur'n'daki
hakikatlere ynelmeleri uyarlyor.

( 130)

onlarn bir araya toplayacak

o gn Ve
bir
Elbette cin

topluluu
Ey hepsini

insanlardan

ounu kendinize uydurdunuz
insanlar

Onlarn dostlar olan diyecek

kimimiz

faydaland
Rabbimiz

sreye
ulatk ve kimimizden
bizim iin belirlediin
atetir Buyuracak ki
iinde ebedi kalacanz sizin barnanz

Muhakkak ki
Allahn diledii mstesna
Almdir
Hakmdir
Rabbin

insan
ve cin

topluluu
Ey

okuyan
size resullerimiz

gelmedi mi?
gelip sizi uyaran ve ayetlerimi inizden

Onlar derler bu gnnzn ataca ile
onlar
nefislerimize
kar
ahitlik ederiz

ahitlik ettiler
ve Dnya hayat
aldatt
olduklarna dair gerekten nefislerine
kar
kfir

128) Ve o gn onlarn hepsini bir araya toplayacak: Ey cin

topluluu. Elbette insanlardan bir ounu kendinize
uydurdunuz. Onlarn dostlar olan insanlar yle diyecek:
Rabbimiz, kimimiz kimimizden faydaland ve bizim iin
belirlediin sreye ulatk. Buyuracak ki: Allahn
diledii mstesna sizin barnanz iinde ebedi
kalacanz atetir. Muhakkak ki Rabbin Hakm (g
yetiren)dir, Alm (bilici)dir.

kimine
biz musallat ederiz ite byle Ve
olduklar sebebiyle kimini zalimlerin

kazanmakta


129) Ve biz kazanmakta olduklar sebebiyle zalimlerin
kimini kimine ite byle musallat ederiz.

(131)

130) Ey cin ve insan topluluu! inizden size ayetlerimi

okuyan ve sizi bu gnnzn gelip ataca ile uyaran
resullerimiz gelmedi mi? Onlar: Biz nefislerimize kar
ahitlik ederiz. derler. Dnya hayat onlar aldatt ve
gerekten kfir olduklarna dair nefislerine kar ahitlik
ettiler.

Rabbin
deildir

Bu u sebepledir ki
halk zulmederek
lkeleri helak edici
habersiz iken
131) Bu u sebepledir ki, Rabbin halk habersiz iken lkeleri
zulmederek helak edici deildir.
(*)Geen yetler, her memleketin ileri gelenlerinin ounun nasl inkra
sapp peygamberleri yalan saydklar akland. Bilhassa cinlerin
insanlardan ounu saptrmaya alt zerinde durularak iki ayr trden
olan insanlarla cinlerin birbirlerinden inkr ve sapklk vadisinde nasl
yararlandklar zerinde duruldu.

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

(132)

( 134)

( 133)

(135)

(136)

(137)

gre dereceler vardr
herkes iin Ve
onlarn
gafil
Rabbin
deildir yaptklarna
yaptklarndan

132) Ve herkes iin yaptklarna gre dereceler vardr;
Rabbin onlarn yaptklarndan gafil deildir.

sahibidir aniyydir
Rabbin
Ve

ve sizi giderir dilerse
ayet
rahmet
dilediini sizden sonra
yerinize getirir
bir soyundan
sizi yaratt gibi
Tpk
baka

kavmin
133) Ve Rabbin aniyy (ok zengin)dir, rahmet sahibidir.
ayet dilerse sizi giderir ve sizden sonra yerinize dilediini
getirir. Tpk sizi baka bir kavmin soyundan yaratt gibi.

kesinlikle
size vaad edilen

Muhakkak

aciz brakacak

Siz deilsiniz gelecektir
134) Muhakkak size vaad edilen kesinlikle gelecektir. Siz
aciz brakacak deilsiniz.

yapacanz yapn
kavmim Ey De ki

yapyorum
Ben de gcnz yettiince
olacan
kimin
bileceksiniz
yaknda

eremezler Muhakkak Bu yurdun sonunun

zalimler
kurtulua
135) De ki: Ey kavmim gcnz yettiince yapacanz
yapn. Ben de yapyorum. Bu yurdun sonunun kimin
olacan yaknda bileceksiniz! Muhakkak zalimler
kurtulua eremezler.
(*)Geen yetler, inkarclarn, putperest mriklerin tekrar dirilme,
kyamet ve hesapla ilgili inanlarnn yanll ve sakatl belirtildi. Din
ve Allah hakknda doru bir bilgi tamadklarna dikkatler ekildi.

Sayfa 144

Onun Allah iin yaratt
Ve
bir pay ayrdlar da hayvanlardan ve ekin
kendilerinin bo

Allahn
Bu dediler

ortaklarmzndr
bu da iddialarna gre
ulamyor

Ortaklarna
ait olan
Allaha
ulayor

Allaha ait olan ise

hkm veriyorlar

Ne kt ortaklarna

136) Ve Onun yaratt ekin ve hayvanlardan Allah iin bir

pay ayrdlar da kendilerinin bo iddialarna gre: Bu
Allahn, bu da ortaklarmzndr dediler. Ortaklarna ait
olan Allaha ulamyor, Allaha ait olan ise ortaklarna
ulayor. Ne kt hkm veriyorlar.
(*)Hem Allah'n varlna inanan hem de cinlerin, meleklerin ve lm
atalarnn sembolleri olarak dndkleri, bu sebeple de kendilerine
efaati olacaklarna inandklar putlar Allah'a ortak koan Chiliye
Araplar zira rnleriyle hayvanlarndan bir pay Allah'a, bir pay da ilgi ve
efaatlerini umduklar aile veya kabile putlarna adarlar, Allah'a
adadklarn misafirlere, yoksullara, yetimlere vb. muhtalara harcarlar,
putlara ayrdklarn da onlarn nnde icra edilen yinlerde ve putlarn
bakm gibi hizmetlerde kullanrlard.

pek ouna ssl gstermitir ki

Bunun gibi
ocuklarn ldrmeyi
mriklerden



hem onlar helak etsinler kendi ortaklar

dinlerini hem de
kartrsnlar
babaa bunu yapamazlard Allah dileseydi
iftiralar ile
O halde sen onlar brak
137) Bunun gibi, mriklerden pek ouna ocuklarn
ldrmeyi kendi ortaklar ssl gstermitir ki hem onlar
helak etsinler hem de dinlerini kartrsnlar. Allah dileseydi
bunu yapamazlard. O halde sen onlar iftiralar ile babaa
brak.
(*)Chiliye Araplar'nn sapknlklarndan biri de ocuklarn ldrme
eklindeki uygulamalardr; ortaklar bunu onlara iyi br ey gibi
gstermitir. Klasik tefsirlerde bu yet aklanrken, baz Araplar'in geim
sknts veya zellikle kabile savalar yznden ileride esir dp criye
haline getirilip fuhua sevkedilebilir kaygsyla kz ocuklarn diri diri
topraa gmerek ldrdkleri hatrlatlarak yette bu acmasz gelenee
iaret edildii belirtilmektedir.

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

ekinler

ve hayvanlar Bu dediler ki Ve

bakas yiyemez
dokunulmazdr

Ona iftira etmek suretiyle

dilediimiz kimselerden

haram klnmtr

Baz hayvanlarn da

hayvanlar da vardr ki yle srtlar

Allahn adn
anmazlar
O, zerlerine
sebebiyle eyler cezalandracaktr

onlarn
iftira ettikleri

138) Ve dediler ki: Bu hayvanlar ve ekinler dokunulmazdr.
Onlar dilediimiz kimselerden bakas yiyemez. Baz
hayvanlarn da srtlar haram klnmtr. yle hayvanlar
da vardr ki Ona iftira etmek suretiyle- zerlerine Allahn
adn anmazlar. O, onlarn iftira ettikleri eyler sebebiyle
cezalandracaktr.

Bu karnlarnda olan
dediler ki Ve
erkeklerimize aittir sadece
hayvanlarn

Eer kadnlarmza ise

haramdr



ortaktr
buna onlar da l doarsa
Onlara yaktrmalarnn
cezasn yaknda verecektir
Muhakkak ki O
Almdir
Hakmdir
139) Ve dediler ki: Bu hayvanlarn karnlarnda olan
sadece erkeklerimize aittir, kadnlarmza ise haramdr.
Eer l doarsa onlar da buna ortaktr. Onlara
yaktrmalarnn cezasn yaknda verecektir. Muhakkak ki
O, Hakmdir, Almdir.

hsrana uramlardr

muhakkak

aklszca

ocuklarn ldrenler
haram sayanlar
ve bilgisizlik sebebiyle
Allaha
iftira ederek Allaha Onun rzkn
ve
onlar sapm

Elbette ki
doru yolu da
bulamamlardr
140) ocuklarn bilgisizlik sebebiyle aklszca ldrenler ve
Onun rzkn Allaha iftira ederek haram sayanlar
muhakkak hsrana uramlardr. Elbette ki onlar sapm
ve doru yolu da bulamamlardr.
(*)En'm Sresinde bilindii gibi daha ok Tevht (Allah'n varl,
birlii); Nbvvet (peygamberliin tad mna ve son peygamberin
gnderilmesi)nden amacn ne olduu ve hiret hayat (ldkten sonra
dirilip kalkmak, ypranmayan yeni bir bedenle sonsuz hayata adm atmak)
ilenmekte; Kaza ve Kader (Allah'n ezel ve ebed ilmiyle olmu olacak
her olay, vcuda gelecek her eyay nceden tesbit edip yazmas ve sras
gelince bunlarn yazld gibi gerekleecei) haber verilmektedir

balar

meydana getiren
Odur Ve
hurmalar

asmasz

ve asmal

zeytinleri
tadlar farkl
ekinleri


hem birbirine benzeyen narlar

meyve verdii
Her biri hem de benzemeyen
hakkn
verin Ve meyvelerinden yiyin zaman
gn de
israf
etmeyin ve hasad
israf edenleri

sevmez
Muhakkak ki O

Sayfa 145

(138)

( 139)

(140)

(141)

(142)

141) Ve asmal ve asmasz balar, tadlar farkl hurmalar,

ekinleri, hem birbirine benzeyen hem de benzemeyen
zeytinleri, narlar meydana getiren Odur. Her biri meyve
verdii zaman meyvelerinden yiyin. Ve hasad gn de
hakkn verin ve israf etmeyin. Muhakkak ki O (Allah), israf
edenleri sevmez.
Bu ayetin nzul ile ilgili olarak bni Cerr -Taber, Ebul-Aliye'den yle
dediini rivayet etmektedir: nsanlar zektn dnda bir eyler veriyor
idiler. Daha sonra bu konuda israfa yneldiler. Bunun zerine u: "Ve
israf etmeyin, nk O, israf edenleri sevmez" buyruu nazil oldu. Yine
ondan rivayete gre o yle demitir: Hasat gn zektn dnda bir
eyler veriyorlard. Daha sonra bu hususta birbirleriyle yarmaya
koyuldular ve israfa yneldiler. Bunun zerine Yce Allah "Ve israf
etmeyin, nk O, israf edenleri sevmez" buyurdu.155

ve yk tayan
davarlardan
Ve
size verdii rzktan yiyin dek yaplan da

admlarna

uymayn ve Allahn

bir dmandr
sizin iin nk o eytann
sizin iin
142) Ve davarlardan yk tayan ve dek yaplan da.
Allahn size verdii rzktan yiyin ve eytann admlarna
uymayn nk o, sizin iin apak bir dmandr.
(*)Yukardaki yetlerde baz Chiliye uygulamalarnn hkmsz olduu
belirtildikten sonra burada tekrar srenin asl konusu olan itikad
meselelere dnlerek yeryzn trl nimetlerle bezeyen yce Allah'n
kudretinin snrszlna ve buna iaret eden delillerin zenginliine dikkat
ekilmesi yannda; mriklerin, yukarda deinilen telakkilerinin aksine,
sahiplerinin bu tr meyve, ekin ve hayvanlarn rnlerinden ve genel
olarak Allah'n insanlar iin yaratt rzklardan istifade etmenin temelde
mubah olduu, bu sebeple onlardan ncelikle kendilerinin yemeleri veya
kullanmalarnda bir saknca bulunmad; bunun yannda, bakalarnn da
bu rnlerde sadaka, nafaka, komu hakk gibi haklar olduu
belirtilmekte ve bu hakkn denmesi emredilmektedir.

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

(143)

( 144)

(145)

(146)

iki
koyundan


e
Sekiz

erkeklerini mi De ki
iki
keiden de

yahut diilerini mi
yoksa haram kld?
rahimlerinde Onlarn barndrdklarn m

bir ilimle bana haber verin bu iki diinin

Doru
kimseler iseniz
143) Sekiz e; koyundan iki, keiden de iki. De ki: Onlarn
erkeklerini mi, yoksa diilerini mi, yahut bu iki diinin
rahimlerinde barndrdklarn m haram kld? Doru
kimseler iseniz bana bir ilimle haber verin.

srdan da
iki
deveden de
Ve

haram kld?
erkeklerini mi De ki
iki
barndrdklarn m

yahut diilerini mi
Yoksa bu iki diinin rahimlerinde Onlarn
size tavsiye ettii zaman ahit
miydiniz?
bunu Allah

daha zalim
kim olabilir?
bir yalan Allaha
iftira eden kimseden

Bilgisizce
insanlar
saptrmak iin

hidayete erdirmez Allah Muhakkak ki
zalimler
topluluunu
144) Ve deveden de iki, srdan da iki. De ki: Onlarn
erkeklerini mi, diilerini mi yahut bu iki diinin
rahimlerinde barndrdklarn m haram kld? Yoksa Allah
bunu size tavsiye ettii zaman ahit miydiniz? Bilgisizce
insanlar saptrmak iin bir yalan Allaha iftira eden
kimseden daha zalim kim olabilir? Muhakkak ki Allah
zalimler topluluunu hidayete erdirmez.
Bu yet-i kerimeler "u davarlarn karnlarnda bulunan yavrular sadece
erkeklerimize mahsus (ve onlara helldir), kadnlanmza haram
klnmtr." diyen Mlik ibn Avf ve arkadalar hakknda inmitir.313

Sayfa 146

vahyolunanlar

Bana bulamyorum
De ki


bir yiyecek
kimseye
haram
klnm

kan veya l

Ancak onlar yiyecek
ki o gerekten de domuz eti
akan

ses bir fsk olmas
yahut murdardr


Allahtan mstesna ykseltilerek kesilenler
bakas

aresiz mecbur kalrsa

Her kim de

taknlk etmemek zere ve haddi amamak

Rahmdir afrdur
Rabbin
muhakkak
145) De ki: Bana vahyolunanlar arasnda onlar yiyecek
olan kimseye haram klnm bir yiyecek bulamyorum.
Ancak l veya akan kan, domuz eti ki o gerekten de
murdardr- yahut Allahtan bakas adna ses ykseltilerek
kesilenler bir fsk olmas mstesna. Her kim de aresiz,
haddi amamak ve taknlk etmemek zere mecbur kalrsa
muhakkak Rabbin afrdur, Rahmdir.
Cahiliye dnemi insanlar baz eyleri haram, baz eyleri hell klyorlard.
Bunun zerine ayet nazil oldu.156

haram kldk
Yahudilere de

Ve
ve Sr
trnakl hayvanlarn
hepsini

srtlarna onlara
haram kldk
koyunun

yapan
ancak mstesnai yalarn da
ya da barsaklarna

vaya karanlar
cezalandrdk
ite bununla kemie
karanlar
Muhakkak
Taknlk ettikleri iin
onlar
biz sadk olanlarz
146) Ve Yahudilere de trnakl hayvanlarn hepsini haram
kldk. Sr ve koyunun srtlarna vaya ancak barsaklarna
yapan ya da kemie karanlar mstesna i yalarn da
onlara haram kldk. Taknlk ettikleri iin onlar ite
bununla cezalandrdk. Muhakkak biz sadk olanlarz.
(*)Bir nceki yette hangi hay vanlann etlerinin yenileceine ilikin genel
hkm belirtildikten sonra burada, azgnlk ve zulmleri sebebiyle sadece
Yahudilere trnakl hayvanlarn etleriyle sr ve koyunun i yalarnn da
haram klnd belirtilmektedir.

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

Rabbiniz de ki
seni yalanlarlarsa
ayet

geri evrilmez geni
bir rahmet
sahibidir

topluluundan

Onun azab

gnahkrlar
147) ayet seni yalanlarlarsa de ki: Rabbiniz geni bir
rahmet sahibidir. Onun azab gnahkrlar topluluundan
geri evrilmez.

dileseydi Mrikler

diyecekler

atalarmz da biz de irk komaz

Allah
ite hibir eyi


haram klmazdk
ve
Onlardan ncekiler de

yalanladlar byle
var
De ki
azabmz
tadncaya kadar

m?
bize
bir bilgi

Yannzda

ancak Siz uyuyorsunuz

karabileceiniz
yalan


yalnzca
siz
ve zanna
sylyorsunuz
148) Mrikler: Allah dileseydi biz de atalarmz da irk
komaz ve hibir eyi haram klmazdk. diyecekler.
Onlardan ncekiler de azabmz tadncaya kadar ite byle
yalanladlar. De ki: Yannzda bize karabileceiniz bir
bilgi var m? Siz ancak zanna uyuyorsunuz ve siz yalnzca
yalan sylyorsunuz.
(*)Elbette evrende btn olup bitenler, Allah'n hr ve mutlak iradesiyle
koymu olduu kanunlar erevesinde ilemektedir. nsann, kendi irade
ve akln kullanarak doru ve yanl olan birbirinden ayrmas, doruyu
seme imknna sahip olmas da ayn kanunun bir parasdr. Bu sebeple
inkarclarn kendi ktlklerini Allah'n irade ve meetine yklemeye
kalkarak kendilerini mazur gstermeleri, O'nun azabn gerektirecek bir
sutur. Nitekim yetin devam da, mriklerin bu istidlallerinin, ilm bir
deer tamayp sadece bir zan ve kuruntudan ibaret olduunu
gstermektedir.

ayet Apak delil

Allahndr De ki

hepinizi

hidayete erdirirdi dileseydi
149) De ki: Apak delil Allahndr. ayet dileseydi
hepinizi hidayete erdirirdi.

ahitlik


ahitlerinizi
getirin De ki

Eer
bunu haram kld
Allah diye
edecek
sen ahitlik
etme onlar ahitlik ederlerse

arzularna uyma ki onlarla birlikte
iman

ve Ayetlerimizi yalanlayanlarn

Rablerine onlar ahirete

etmeyenlerin
e tutmaktadrlar
150) De ki: Allah bunu haram kld diye ahitlik edecek
ahitlerinizi getirin. Eer onlar ahitlik ederlerse sen
onlarla birlikte ahitlik etme. Ayetlerimizi yalanlayanlarn
ve ahirete iman etmeyenlerin arzularna uyma ki onlar
Rablerine e tutmaktadrlar.
(*)Mrikler, haram olduunu ileri srdkleri eylerden herhangi biri iin
"Allah unu yasak etti" diyebilecek herhangi bir tank gsteremezler; tank
diye ortaya kardklarna da asla itibar edilemez. Eyada asl olan
mubahlktr; eer bir eyin haram olduu ileri srlyorsa bunun Allah
tarafndan haram klndnn kantlanmas gerekir. Burada, mriklerin,
daha nceki yetlerde belirtilen baz hayvanlarla ilgili hkm ve
kanaatlerinin aslsz olduu, bunlarn Allah'n hkmleri olmad
belirtilmektedir.

Sayfa 147

(147)

( 148)

( 149)

( 150)

(151)

haram
neleri okuyaym
Gelin De ki

irk komayn
size
Rabbinizin kldn
iyilik edin
ana babaya
hibir eyi
Ona
Yoksulluk

ocuklarnz ldrmeyin
onlarn da rzkn biz veririz

endiesiyle
irkinliin

yaklamayn nk sizin de
ldrmeyin gizlisine de
ana da

ancak Allahn haram kld

can

size ite bunlar hak ile olmas

mstesna
umulur ki kendisiyle tavsiyede bulunduu eylerdir
akledersiniz

151) De ki: Gelin Rabbinizin size neleri haram kldn
okuyaym. Ona hibir eyi irk komayn, ana babaya iyilik
edin. Yoksulluk endiesiyle ocuklarnz ldrmeyin;
nk sizin de onlarn da rzkn biz veririz. irkinliin
ana da gizlisine de yaklamayn, Allahn haram kld
can ldrmeyin ancak hak ile olmas mstesna- ite
bunlar size kendisiyle tavsiyede bulunduu eylerdir,
umulur ki akledersiniz.
Chiliye halk zinann aktan yaplann haram kabul eder, gizli yaplann
ise hell grr; Aktan yaplrsa bir alaklktr, gizli yaplrsa bir sakncas
yok." derlerdi. te bunun zerine Allah Teal "Ahlkszlklara
yaklamayn; ak olanna da gizli olanna da..." yetini indirdi.157

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

Sayfa 148

Kitab
Musaya biz verdik Sonra
iyi davrananlara nimetimi
zere
tamamlamak
bir eyi

her ayr ayr aklamak ve
Umulur ki rahmet olan
ve hidayet
iman ederler
Rablerine kavuacaklarna

154) Sonra biz Musaya, iyi davrananlara nimetimi

tamamlamak ve her eyi ayr ayr aklamak zere bir
hidayet ve rahmet olan Kitab verdik. Umulur ki Rablerine
kavuacaklarna iman ederler.

indirdiimiz bir kitaptr

ite bu da Ve
saknn ki ve O halde ona uyun mbarek
merhamet

olunasnz

(152)

( 153)
(154)

( 155)

( 156)

(157)

Ancak yetimin malna

yaklamayn Ve

en gzel

olmas
bir ekilde mstesna

tam yapn rdne

eriinceye kadar
Biz
adaletle

tarty
ve ly
gcnn
bakasn hibir nefse yklemeyiz
Konutuunuz zaman yettiinden
adaletli
ahdine akrabanz da
olsa olun
size te bunlar vefa gsterin Allahn
Umulur ki kendisiyle tavsiyede bulunduu eylerdir
dnrsnz

152) Ve yetimin malna yaklamayn. Ancak rdne
eriinceye kadar en gzel bir ekilde olmas mstesna.
ly ve tarty adaletle tam yapn. Biz hibir nefse
gcnn yettiinden bakasn yklemeyiz. Konutuunuz
zaman akrabanz da olsa- adaletli olun, Allahn ahdine
vefa gsterin. te bunlar size kendisiyle tavsiyede
bulunduu eylerdir. Umulur ki dnrsnz.

benim yolum
budur Muhakkak ki

uymayn o halde ona uyun dosdoru
Onun yolundan

sizi ayracak
yollara
kendisiyle size tavsiyede bulunulan eydir te bu
saknrsnz
Umulur ki
153) Muhakkak ki benim dosdoru yolum budur; o halde
ona uyun; sizi Onun yolundan ayracak yollara uymayn.
te bu size kendisiyle tavsiyede bulunulan eydir. Umulur
ki saknrsnz.
Hz.Peygamber (a.s) helak edici yedi eyden saknn:1-Allah'a ortak
komak. 2-Sihir (ve byclk gibi gzboyayan, aldatp oyalayan eylerle
megul olmak.) 3-Allah'n haram kld cana haksz yere kymak. 4-Yetim
mal yemek. 5- Sava alanndan kamak. 6-Faiz yemek. 7-ffetli, namuslu,
sutan beri, m'mine kadnlara zina isnat etmek314

155) Ve ite bu da indirdiimiz mbarek bir kitaptr. O

halde ona uyun ve saknn ki merhamet olunasnz.
(*)Mrikler, bir nceki yette "Allah'n yolu" diye nitelenen slm'
reddettikleri iin 154. yette Hz. Musa'ya Tevrat'n indirildii belirtildikten
sonra 155. yette Kur'an'n da Allah tarafndan indirilmi kutsal bir kitap
olduu hatrlatlmaktadr. Nitekim yine bu srede baka bir vesileyle byle
bir hatrlatmada daha bulunulmutu.

kitap
indirildi
demeyesiniz


ve Bizden nce
yalnz iki toplulua
habersizdik rendiklerinden

biz onlarn
156) Bizden nce kitap yalnz iki toplulua indirildi ve biz
onlarn rendiklerinden habersizdik demeyesiniz.

muhakkak demeyesiniz diye ite size Ayrca

daha fazla kitap
Bize de
indirilseydi

ite size onlardan doru yolda olurduk
bir Rabbinizden
apak bir belge gelmitir
daha zalim
kim olabilir?
rahmet
ve hidayet

ve Allahn ayetlerini
yalanlayan

yaknda

onlardan

yz evirenden

yz evirenleri


cezalandrlacaz
bir azapla
ok kt Ayetlerimizden
yz evirmeleri

sebebiyle
157) Ayrca: Bize de kitap indirilseydi muhakkak onlardan
daha fazla doru yolda olurduk. demeyesiniz diye ite size
Rabbinizden apak bir belge, bir hidayet ve rahmet
gelmitir. Allahn ayetlerini yalanlayan ve onlardan yz
evirenden daha zalim kim olabilir? Ayetlerimizden yz
evirenleri, yz evirmeleri sebebiyle yaknda ok kt bir
azapla cezalandrlacaz.
(*)Bir nceki yette Kur'an'n Allah katndan indirilmi bereketli ve hayrl
bir kitap olduu belirtildikten sonra bu yetlerde de onun indirili
gerekelerinden ikisi zikredilmektedir. Bu yetlerden anlaldna gre
mrikler Tevrat ve ncil'in Allah kelm olduuna inanyor, ancak o
gnk artlarn el vermemesi, zellikle dillerinin farkl olmas sebebiyle bu
kitaplardan yararlanamadklarn syleyerek gya bundan znt
duyuyorlard; ayrca onlar, Yahudilerle Hristiyanlann din konusundaki
gevekliklerini de biliyor ve eer kendilerine bir kitap gelecek olsa
onlardan daha kararl bir ekilde doru yolda yaayacaklarn ileri
sryorlard.

Cz 8 Sure 6

Enam Suresi

ancak kendilerine bekliyorlar?

gelmesini mi

veya
meleklerin
Onlar gelmesini
bir
gelmesini
ya da Rabbinin
gelmesini
gn Rabbinin
ayetlerinden
ksmnn
Rabbinin
ayetlerinden
bir ksm
geldii

etmemi
iman kimseye fayda vermez

kazanmam olan
veya daha nce
iman
Bekleyin
De ki
bir hayr
imannda
beklemekteyiz

elbette biz de
158) Onlar ancak kendilerine meleklerin gelmesini veya
Rabbinin gelmesini ya da Rabbinin ayetlerinden bir
ksmnn gelmesini mi bekliyorlar? Rabbinin ayetlerinden
bir ksm geldii gn daha nce iman etmemi veya
imannda bir hayr kazanmam olan kimseye iman fayda
vermez. De ki: Bekleyin, elbette biz de beklemekteyiz.

dinlerini para para edip

Gerekten de

sen deilsin

gruplara ayrlanlar
var ya
Onlarn ii ancak hibir eyde

onlardan
onlara haber verecektir Sonra Allaha aittir
yaptklarn
O
159) Gerekten de dinlerini para para edip gruplara
ayrlanlar var ya, sen hibir eyde onlardan deilsin.
Onlarn ii ancak Allaha aittir. Sonra O, yaptklarn onlara
haber verecektir.

onun kendisine iyilikle gelirse Her kim

gelirse Her kim de
misli vardr on

onun ancak cezalandrlr

bir ktlkle
zulmolunmazlar

onlar ve misli ile
160) Her kim iyilikle gelirse kendisine onun on misli vardr.
Her kim de bir ktlkle gelirse ancak onun misli ile
cezalandrlr ve onlar zulmolunmazlar.

Rabbim iletti Muhakkak ki beni De ki

ayakta duran bir dine dosdoru
bir yola

hanif
brahimin milleti olan dinine
mriklerden


O
olmad
161) De ki: Muhakkak ki Rabbim beni dosdoru bir yola,
dimdik ayakta duran bir dine, brahimin milleti olan hanif
dinine iletti. O mriklerden olmad.

benim namazm

Muhakkak ki
De ki

Allah lmm ve hayatm
kurbanm
alemlerin
Rabbi olan
iindir
162) De ki: Muhakkak ki benim namazm, kurbanm,
(ibadetlerim,) hayatm ve lmm alemlerin Rabbi olan
Allah iindir.

ben byle Onun hibir orta yoktur

ilkiyim

ben ve emrolundum
mslmanlarn

Sayfa 149

( 158)

(159)

( 160)

( 161)

( 162)

( 163)

(164)

(165)

163) Onun hibir orta yoktur, ben byle emrolundum ve

ben mslmanlarn ilkiyim.

bir rab mi arayaym? Allah baka

De ki

kazanr

eyin

her Rabbi iken
O
kendi aleyhine
ancak nefis Her bir

Gnahkr olan
gnahn yklenmez

ancak Rabbinizedir Sonra bakasnn
O size eyleri haber verecektir dnnz
anlamazla dtnz


164) De ki: O, Allah her eyin Rabbi iken ben Allahtan
baka bir rab mi arayaym? Her bir nefis ancak kendi
aleyhine kazanr. Gnahkr olan, bakasnn gnahn
yklenmez. Sonra dnnz ancak Rabbinizedir. O size
anlamazla dtnz eyleri haber verecektir.

halifeleri

sizi yapan Odur Ve

kiminize
stn klan ve yeryznn
sizi denemek derecelerle
kiminizi
yksek
Rabbin
Muhakkak ki
size verdikleriyle iin

cezalandrmas

ok abuk olandr

Rahmdir afrdur Muhakkak ki O elbette

165) Ve sizi yeryznn halifeleri yapan ve size verdikleriyle
sizi denemek iin kiminizi kiminize yksek derecelerle
stn klan Odur. Muhakkak ki Rabbin cezalandrmas ok
abuk olandr. Muhakkak ki O, elbette afrdur,
Rahmdir.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

Sayfa 150

biz helak etmiizdir ki yurtlar

nice Ve
ya da geceleyin azabmz
onlara geliverdi
gndz uyurlarken onlar

(7)




( 1)

( 2)

(3)

( 4)

( 5)
( 7)

( 6)

(8)

(9)


(10)

(11)

7 ARAF SURES
Kuran- Kerimin 7. suresi. A'rf sresidir. Mfessirlerin
ouna gre : 206 yet, 3325 kelime ve 14010 harftir.
Mekke'de inmi olup, 46. ve 48. yetlerde A'rf'ta yani
cennet ve cehennem ehli arasndaki yksek bir yerde
bulunan insanlardan sz edildii iin sreye bu ad
verilmitir. Ayrca son nebye kadar gelip geen
peygamberlerden birkann kssasn anlatarak rnekler
sergiler. Sonra da insann amurdan yaratldndan
bahseder ve bylece yegane yaratc kudretin yceliini ok
duyarl bir anlatmla, gnl ve kafalara iler.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

sad mim lam Elif

1) Elif, lam, mim, sad.

gelmeden
sana indirildi ki
Kitap

uyarasn ondan bir sknt

kalbine

mminlere
t veresin ve onunla
2) Kitap sana indirildi ki ondan dolay kalbine bir sknt
gelmeden onunla uyarasn ve mminlere t veresin.

Rabbinizden
size indirilene
uyun
az velilere Ondan baka
uymayn
t alyorsunuz
Ne kadar da
3) Rabbinizden size indirilene uyun. Ondan baka velilere
uymayn. Ne kadar da az t alyorsunuz.
(*)Kur'an- Kerimde Tezekkr ve Tefekkrle ilgili birok ayet nazil
olmutur. Dnmeden hareket edenler ayplanmtr. Kafirler Allah'n
verdii akl ve dil ile Allah' ve kitabn inkara yneliyorlar. te bu en
byk dncesizliktir.

4) Ve biz nice yurtlar helak etmiizdir ki, geceleyin ya da

onlar gndz uyurlarken azabmz onlara geliverdi.

zaman
onlarn yalvarlar


olmutur
ancak Azabmz
kendilerine geldii
zalimlermiiz Biz gerekten de demeleri
5) Azabmz kendilerine geldii zaman onlarn yalvarlar
ancak: Biz gerekten de zalimlermiiz demeleri olmutur.

Resul


Andolsun soracaz


soracaz

ve kendilerine gnderdiklerimize de
gnderilen Resullere de


6) Andolsun kendilerine Resul gnderdiklerimize de
soracaz ve gnderilen Resullere de soracaz.

Ve ilimle onlara
Andolsun anlatacaz

gaibler
Biz deiliz
7) Andolsun onlara ilimle anlatacaz. Ve biz gaibler
deiliz.
Gaib, yani, onlarn amellerine tank kimseleriz.158

ar
var ya
haktr

o gn tart
Ve

onlar
ite Tartlar gelenler
kurtulua erenlerdir
8) Ve o gn tart haktr. Tartlar ar gelenler var ya; ite
onlar kurtulua erenlerdir.

ite tarts hafif gelirse

kimin de
Ve
nefislerini
hsrana uratanlardr

onlar

zulmettikleri iin

ayetlerimize
9) Ve kimin de tarts hafif gelirse ite onlar ayetlerimize
zulmettikleri iin nefislerini hsrana uratanlardr.

yeryznde
sizi yerletirdik Andolsun
pek ok geimlik
orada size yarattk
ve
krediyorsunuz

Ne kadar da az
10) Andolsun sizi yeryznde yerletirdik ve size orada pek
ok geimlik yarattk... Ne kadar da az krediyorsunuz.

size
sonra da sizi yarattk
Andolsun
secde

meleklere dedik Sonra ekil verdik

Onlar hemen secde ettiler Ademe edin
o secde


olmad
blis
mstesna
edenlerden
11) Andolsun sizi yarattk sonra da size ekil verdik. Sonra
meleklere: Ademe secde edin dedik. Onlar hemen secde
ettiler. blis mstesna; o secde edenlerden olmad.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

secde

seni alkoyan nedir? buyurduu

Ben dedi
emrettiim halde zaman etmekten

nk beni yarattn
ondan daha hayrlym

amurdan

onu ise yarattn
ateten
12) Sana emrettiim halde seni secde etmekten alkoyan
nedir? buyurduu zaman. Ben ondan daha hayrlym,
nk beni ateten yarattn onu ise amurdan yarattn
dedi.

oradan O halde hemen in

buyurdu

orada byklenmek
senin iin yoktur
aalklardansn


nk sen
Hemen k
13) O halde hemen in oradan, senin iin orada
byklenmek
yoktur!
Hemen
k,
nk
sen
aalklardansn buyurdu.

gne kadar Bana mhlet ver

Dedi

diriltilecekleri
14)Bana diriltilecekleri gne kadar mhlet ver. Dedi.

mhlet

Muhakkak sen
buyurdu

verilenlerdensin

15)Muhakkak sen mhlet verilenlerdensin buyurdu.

Beni azdrdndan
dolay Dedi ki

senin yolunda

onlar iin mutlaka oturacam

dosdoru

16) Dedi ki: Beni azdrdndan dolay onlar iin mutlaka
senin dosdoru yolunda oturacam.

andolsun onlara sokulacam da Sonra
salarndan

arkalarndan

nlerinden
sen bulmayacaksn
sollarndan
ve

kredenlerden onlarn pek ounu
17) Sonra andolsun nlerinden, arkalarndan, salarndan
ve sollarndan onlara sokulacam da sen onlarn pek
ounu kredenlerden bulmayacaksn.

Knanm oradan k

Buyurdu ki

Andolsun ki sana her kim
kovulmu olarak
cehennemi
dolduracam
onlardan uyarsa
hep

sizinle
18) Buyurdu ki: Knanm, kovulmu olarak k oradan!
Andolsun ki onlardan her kim sana uyarsa cehennemi hep
sizinle dolduracam.

ein

ve Sen
yerlein

Adem ey Ve
ikiniz de
yerden


yiyin cennete
aaca
ama bu yaklamayn dilediiniz
Zalimlerden

olursunuz
19) Ve ey Adem! Sen ve ein cennete yerlein ikiniz de
dilediiniz yerden yiyin; ama bu aaca yaklamayn!
Zalimlerden olursunuz.

eytan

onlara vesvese verdi de


avret yerlerini
onlara gstermek iin
size dedi
gizlenmi olan

kendilerine

sadece aac

bu

Rabbiniz yasaklad
olursunuz veya iki melek siz olursunuz
ebedi
diye

Sayfa 151

( 12)

( 13)

( 15)
( 14)

( 16)

( 17)
(18)

( 19)

(20)

( 21)

(22)

20) eytan kendilerine gizlenmi olan avret yerlerini onlara

gstermek iin onlara vesvese verdi de: Rabbiniz size bu
aac sadece siz iki melek olursunuz veya ebedi olursunuz
diye yasaklad? dedi.

size Muhakkak ki ben ikisine de yemin etti

t verenlerdenim diye



21) Muhakkak ki ben size t verenlerdenim diye ikisine
de yemin etti.

aa drtp Bylece ikisini de aldatarak

kendilerine grnd
aac
tattklarnda
st ste


baladlar

avret yerleri

yapraklarndan

zerlerine
yaptrmaya
Rableri de o ikisine buyurdu cennet

Ben size bu iki aac

yasaklamadm m?

Muhakkak ki
demedim mi?
sizin eytan
apak
bir dmandr
iin
22) Bylece ikisini de aldatarak aa drtp aac
tattklarnda avret yerleri kendilerine grnd ve zerlerine
cennet yapraklarndan st ste yaptrmaya baladlar.
Rableri de o ikisine: Ben size bu iki aac yasaklamadm
m? Muhakkak ki eytan sizin iin apak bir dmandr,
demedim mi? buyurdu.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

( 23)

( 24)

( 25)

( 26)

(27)

( 28)

( 29)

(30)

biz
zulmettik

Rabbimiz Dediler ki

bizi balamaz eer
ve nefsimize

muhakkak ki oluruz
bize merhamet etmezsen
hsrana urayanlardan

23) Dediler ki: Rabbimiz biz nefsimize zulmettik ve eer
bizi balamaz, bize merhamet etmezsen muhakkak ki
hsrana urayanlardan oluruz.

Kiminiz
kiminize
inin Buyurdu ki

yeryznde
Sizin iin dman olarak

belli bir
geim vardr
ve yerleme

sreye kadar
24) Buyurdu ki: Kiminiz kiminize dman olarak inin.
Sizin iin yeryznde belli bir sreye kadar yerleme ve
geim vardr.

ve yaayacaksnz
Orada Buyurdu ki

yine oradan
leceksiniz orada
karlacaksnz
25) Buyurdu ki: Orada yaayacaksnz
leceksiniz, yine oradan karlacaksnz.

ve

orada

inidirdik kukusuz Ademoullar Ey
rtecek
avret yerlerinizi bir elbise sizin
elbisesi var ya
size sslenilecek giysi ve

te bu daha hayrldr
ite bu Takva
t
umulur ki Allahn ayetlerindendir
alrlar
26) Ey Ademoullar, kukusuz sizin avret yerlerinizi
rtecek bir elbise ve size sslenilecek giysi inidirdik. Takva
elbisesi var ya, ite bu daha hayrldr. te bu Allahn
ayetlerindendir; umulur ki t alrlar.

Sayfa 152

fitneye drmesin Ademoullar Ey

ana-babanzn kard
gibi eytan



syrarak onlar

cennetten


avret yerlerini
gstermek iin elbiselerini
ve o sizi grrler nk gerekten
sizin onlar
yerden


taraftarlar

biz kldk
Muhakkak ki gremeyeceiniz
iman etmeyenlerin

velileri eytanlar
27) Ey Ademoullar! eytan ana-babanzn avret yerlerini
kendilerine gstermek iin elbiselerini syrarak onlar
cennetten kard gibi sakn sizi de fitneye drmesin.
nk gerekten o ve taraftarlar sizi sizin onlar
gremeyeceiniz yerden grrler. Muhakkak ki biz
eytanlar iman etmeyenlerin velileri kldk.

bir hayaszlk
onlar yaptklar zaman Ve
bunun zerinde

Biz bulduk
derler
De ki
bunu bize emretti Allah da atalarmz
hayaszl
emretmez Allah elbette ki

bir eyi Allah hakknda
sylyorsunuz!?
bilmediiniz
mi
28) Ve onlar bir hayaszlk yaptklar
atalarmz bunun zerinde bulduk. Allah
emretti derler. De ki: Allah elbette
emretmez. Allah hakknda bilmediiniz
sylyorsunuz.

zaman: Biz
da bize bunu
ki hayaszl
bir eyi mi

adaleti

Rabbim emretti De ki

secde

Her yerinde
yzlerinizi dorultun
kendisine has klarak

Ona dua edin ve
Balangta sizi yaratt gibi dini
yalnz
dneceksiniz
29) De ki: Rabbim adaleti emretti. Her secde yerinde
yzlerinizi dorultun ve dini yalnz kendisine has klarak
Ona dua edin. Balangta sizi yaratt gibi dneceksiniz.

hak

kimi de O, hidayete erdirdi kimini

edindiler
nk onlar sapkl

etti
Allah brakp

veliler eytanlar


kendilerini doru
Buna ramen sanrlar

yolda
30) O, kimini hidayete erdirdi kimi de sapkl hak etti.
nk onlar Allah brakp eytanlar veliler edindiler.
Buna ramen kendilerini doru yolda sanrlar.
(*)Bu yet srenin buraya kadarki ksmnn bir sonucu mahiyetindedir.
Buna gre Allah'n indirdii gereklere uyan, nimetine kreden, bls gibi
isyana kalkmadan O'nun buyruklarn yerine getiren, dem gibi hata
ilediinde tvbe eden, af ve mafiret dileyen, eytann vesvesesine
kaplarak aklk ve hayaszla sapmayan, adaletli ve drst olan, Allah'n
birliini tanyp ihlsla O'na kul olan, O'nun iin namaz klan ve dua eden
zmreyi Allah hidayete kavuturmutur.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

ziynetlerinizi aln
Ademoullar Ey
iiniz
Yiyiniz mescid

her yannda
sevmez
nk O israf etmeyiniz
fakat
israf edenleri


31) Ey Ademoullar, her mescid yannda ziynetlerinizi
aln. Yiyiniz, iiniz fakat israf etmeyiniz. nk O israf
edenleri sevmez.
(Cahiliye devrinde) kadn, Beytullah' plak olarak tavaf eder ve: "Kim
bana tavafta giymem iin dn bir elbise verir?" der, (Ahmes'lerden yani
Kurey ve anlamallarndan birisi bir elbise verirse) onu ut yeri stne
koyar ve "Bugn bazs veya tamam grnm aldrmam. Ondan
grneni de hell saymam." anlamna gelen bir beyt sylerdi. te bunun
zerine "Ey demoullar.. " yet-i kerimesi nazil oldu.315

Allahn ziyneti haram klm?

kim
De ki

temiz

ve kullar iin kard

iman iindir
Bunlar
De ki
rzklar

yalnz
dnya hayatnda
edenler
te byle kyamet gnnde ise onlaradr

topolum iin biz ayetleri

aklyoruz
bilen
32) De ki: Allahn kullar iin kard ziyneti ve temiz
rzklar kim haram klm? De ki: Bunlar dnya
hayatnda iman edenler iindir, kyamet gnnde ise yalnz
onlaradr. te biz ayetleri bilen topolum iin byle
aklyoruz.

Rabbim haram klmtr

ancak De ki

onlardan hem ak olan

hayaszlklar
isyan
her trl gnah hem de gizli olan
Allaha ortak komanz

haksz yere

hibir delil
hakknda indirmedii
bir eyi
eyleri Allah hakknda
sylemenizi
ve
bilmediiniz

33) De ki: Rabbim ancak hayaszlklar, onlardan hem
ak olan, hem de gizli olan, her trl gnah, haksz yere
isyan, hakknda hibir delil indirmedii bir eyi Allaha
ortak komanz ve Allah hakknda bilmediiniz eyleri
sylemenizi haram klmtr.
el-Kelb der ki: Mslmanlar, elbiselere (yerine gre ihrama) brnp
Beytullah' tavaf edince, mrikler onlar aypladlar. Bunun zerine bu
yet-i kerime nazil oldu.316

zaman bir ecel vardr

mmet iin her Ve

ertelenirler


Onlarn ecelleri
geldii
ne de ne alnrlar

ne bir saat

34) Ve her mmet iin bir ecel vardr. Onlarn ecelleri
geldii zaman ne bir saat ertelenirler ne de ne alnrlar.

Resuller

geldiinde Ademoullar Ey
ayetlerimi size
haber veren
iinizden
korku

dzeltirse
ve saknr her kim

onlar deillerdir onlar iin
yoktur
zlecek
35) Ey Ademoullar size iinizden ayetlerimi haber veren
Resuller geldiinde her kim saknr ve dzeltirse onlar iin
korku yoktur, onlar zlecek deillerdir.

Sayfa 153

( 31)

( 32)

(33)

( 34)

( 35)

( 36)

(37)

ve ayetlerimizi yalanlayanlar
Ve

ite onlara kar
byklenenler var ya
daimi Orada onlar
ate halkdr
kalcdrlar
36) Ve ayetlerimizi yalanlayanlar ve onlara kar
byklenenler var ya; ite onlar ate halkdr. Orada daimi
kalcdrlar.

iftira edenden
daha zalim
kim olabilir?

yalanlayandan veya yalan Allaha

eriecektir Onlara Onun ayetlerini

zaman Nihayet
kitaptaki

nasipleri
ruhlarn almak elilerimiz
kendilerine gittikleri
ettikleriniz nerede?
onlara diyecekler ki iin
diyecekler de Allahtan baka

ibadet

uzaklatlar

ahitlik

Onlar bizden

gerekten de kendi aleyhlerine

edeceklerdir
kfir olduklarna dair
37) Allaha yalan iftira edenden veya Onun ayetlerini
yalanlayandan daha zalim kim olabilir? Onlara kitaptaki
nasipleri eriecektir. Nihayet elilerimiz ruhlarn almak
iin kendilerine gittikleri zaman onlara diyecekler ki:
Allahtan baka ibadet ettikleriniz nerede? Onlar bizden
uzaklatlar diyecekler de gerekten de kfir olduklarna
dair kendi aleyhlerine ahitlik edeceklerdir.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

Sayfa 154

ayetlerimizi yalanlayp da
Kukusuz

kimselere de

kibirlenenlere

gn
kaplar
onlara almayacaktr
geinceye
kadar
cennete giremezler


ite byle Ve deliinden

ine
deve


sulular

biz cezalandrrz

(38)

40) Kukusuz ayetlerimizi yalanlayan kimselere de onlara

kar kibirlenenlere gn kaplar almayacaktr. Ve deve
ine deliinden geinceye kadar cennete giremezler, biz
sulular ite byle cezalandrrz.

bir yatak cehennemden

Onlar iin
Biz
ite byle rtler vardr

stlerinde
zalimleri
cezalandrrz

( 39)

( 40)

( 41)

(42)

(43)

mmetlerle birlikte girin

Buyuracak ki

ve Cin

sizden ne
gemi

mmet girdike

Her atee insanlardan
zaman yle ki
kardeini
lanetler

Hepsi toplandklar
orada birbiri ardnca
ncekileri iin sonrakileri
Diyecekler
ite bunlar Rabbimiz
o halde bizi saptrd

ateten
iki kat

azap
onlara ver
fakat
iki kattr

Herkes iin Buyuracak ki
siz bilmezsiniz

38) Buyuracak ki: Cin ve insanlardan sizden ne gemi
mmetlerle birlikte atee girin. Her mmet girdike
kardeini lanetler. yle ki Hepsi birbiri ardnca orada
toplandklar zaman sonrakileri ncekileri iin: Rabbimiz
bizi ite bunlar saptrd, o halde ateten onlara iki kat azap
ver. Diyecekler. Buyuracak ki: Herkes iin iki kattr,
fakat siz bilmezsiniz.

ncekileri de
diyecekler

Ve

bize bir
Sizin
yoktur sonrakilerine
azab
o halde tadn stnlnz
kazandklarnza

karlk
39) Ve ncekileri de sonrakilerine: Sizin bize bir
stnlnz yoktur, o halde kazandklarnza karlk
azab tadn diyecekler.
38-39. Ayetlerde, hayatn hikmet ve amacnn ancak peygamberlerin
yaptklar tebli ve iratla anlalabilecei bildiriliyor. O bakmdan
Peygamberlere uyanlarn mutlaka her iki hayatta da mutlu ve bahtiyar
olacaklar hatrlatlyor. Sonra da Allah'a kar yalan uydurup O'nun
yetlerini yalanlayanlara ezel kitapta belirlenen nasiplerinin eriecei
haber veriliyor.

41) Onlar iin cehennemden bir yatak, stlerinde rtler

vardr. Biz zalimleri ite byle cezalandrrz.

amel ileyenler var ya

iman edip ki
Ve

ancak bir nefse ykleriz
salih


ehlidirler

ite onlar gcnn yettiini
daimi kalcdrlar orada onlar cennet
42) Ve iman edip salih amel ileyenler var ya ki bir nefse
ancak gcnn yettiini ykleriz- ite onlar cennet
ehlidirler; onlar orada daimi kalcdrlar.

her ne varsa skp atmzdr
Ve


akar
kinden

biz onlarn sinelerinde
hamdolsun
Derler ki nehirler Altlarndan
bize buna bizi iletti Allaha ki
hidayet
vermeseydi bunu bulamazdk
Resulleri
geldiler
Andolsun ki Allah

Rabbimizin
te bu
diye seslenilir hak ile
karlk miras olduunuz cennettir

yaptklarnza

43) Ve biz onlarn sinelerinde kinden her ne varsa skp
atmzdr. Altlarndan nehirler akar. Derler ki: Allaha
hamdolsun ki bizi buna iletti. Allah bize hidayet vermeseydi
bunu bulamazdk. Andolsun ki Rabbimizin Resulleri hak
ile geldiler. Onlara: te bu, yaptklarnza karlk miras
olduunuz cennettir diye seslenilir.
(*)Yukardaki yetler, gerek eyada kendini gsteren belgeleri, gerekse
Peygamber'in (a.s.) tebli ettii yetleri akl ve idrak szgecinden
geirmeyip ret ve inkr edenlere gklerin rahmet kaplar almayaca
akland. lmeden nce dn yapmadklar takdirde ebed bir azaba
kendilerini lyk grdkleri haber verildi. Dosdoru imn edenlerin
dnyalarnn huzurlu, hiretlerinin sonsuz mutluluklarla dolu olduu
mjdelendi.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

Cennet
ehli de

diye seslenirler Ve
bulduk
Kukusuz
cehennem ehline

gerek
Rabbimizin bize vaadettiini


vaadettiini
siz de buldunuz mu?

diye seslenir Evet derler gerek
Rabbinizin
Allahn laneti
aralarnda bir mnadi

zerine olsun

zalimlerin
44) Ve cennet ehli de cehennem ehline: Kukusuz
Rabbimizin bize vaadettiini gerek bulduk; siz de
Rabbinizin vaadettiini gerek buldunuz mu? diye
seslenirler. Onlar da: Evet derler, aralarnda bir mnadi:
Allahn laneti zalimlerin zerine olsun diye seslenir.

yolundan

alkoyanlar

Onlar ki

Onlar eriltmek
onu isteyenlerdir Allah
inkr ederlerdi ahireti de

45) Onlar ki Allah yolundan alkoyanlar, onu eriltmek
isteyenlerdir. Onlar ahireti de inkr ederlerdi.

ve perde vardr

Onlarn arasnda
tanyan
adamlar vardr
Araf

zerinde
diye seslenirler ki yzlerinden hepsini
aleykum
Selamun

Cennet
ehline

bunlar henz oraya girememilerdir

unutulmamakla birlikte
46) Onlarn arasnda perde vardr ve Araf zerinde hepsini
yzlerinden tanyan adamlar vardr. Cennet ehline:
Selamun aleykum diye seslenirler ki bunlar
unutulmamakla birlikte henz oraya girememilerdir.
Peygamberimiz (a.s.)'e iyilikleriyle ktlkleri denk gelenlerin durumu
sorulduu zaman, Hz. Peygamber, "Onlar A'rf'ta bulunacaklardr. Onlar
oraya isteyerek girmemilerdir." buyurmutur. Daha sonra bunlar Allah'n
ltfuyla Cennet'e gireceklerdir.317

gzleri evrildii

zaman da Ve
Rabbimiz derler ate halkna

yaknlap
topluluuyla birlikte bulundurma
bizi
zalimler

47) Ve gzleri ate halkna yaknlap evrildii zaman da:
Rabbimiz bizi zalimler topluluuyla birlikte bulundurma
derler.

Araf

halk

seslenerek Ve
simalarndan tandklar adamlara

size

bir faydas
olmad derler ki
kibirlenmenizin

size ve Topladklarnzn
48) Ve Araf halk simalarndan tandklar adamlara
seslenerek: Topladklarnzn ve kibirlenmenizin size bir
faydas olmad derler.

yemin ettiiniz
kendilerini
Bunlar myd

Allahn eritirmeyeceine kimseler?
hibir korku

cennete Girin
rahmetine
siz zlecek

deilsiniz sizin iin
yoktur
de

Sayfa 155

( 44)

(45)

(46)

(47)

( 48)

(49)

( 50)

(50)

49) Bunlar myd kendilerini Allahn rahmetine

eritirmeyeceine yemin ettiiniz kimseler? Girin cennete,
sizin iin hibir korku yoktur; siz zlecek de deilsiniz.

Cehennem ehli

diye nida ederler Ve
size verdii
aktarn
cennet
ehline


Allahn rzktan ya da Bize biraz su

bunlar
Allah Kukusuz
Onlar da derler
kfirlere
haram klmtr
50) Ve cehennem ehli cennet ehline: Bize biraz su ya da
Allahn size verdii rzktan aktarn diye nida ederler.
Onlar da: Kukusuz Allah bunlar kfirlere haram
klmtr derler.

bir dinlerini edinirlerdi de

Onlar ki

kendilerini aldatmtr
bir oyun ve elence
Onlarn biz de bugn dnya hayat

kavuacaklarn onlar unuturuz unuttuklar
ayetlerimizi gibi ve bu gnleriyle
yalanladklar

51) Onlar ki dinlerini bir elence ve bir oyun edinirlerdi de
dnya hayat kendilerini aldatmtr. Onlarn bu gnleriyle
kavuacaklarn unuttuklar ve ayetlerimizi yalanladklar
gibi biz de bugn onlar unuturuz.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

(52)

( 53)

( 54)

(55)

(56)

(57)

kitap
biz onlara gnderdik
Andolsun

ve hidayet ilimle

onu akladk ki
iman eden
bir toplulua rahmettir
52) Andolsun biz onlara kitap gnderdik onu ilimle
akladk ki iman eden bir toplulua hidayet ve rahmettir.

Onlar onun sadece mi gzetiyorlar?

Onun tevilinin gelecei gn tevilini

daha nce

onu unutanlar
diyecekler ki

resulleri

getirmiler
Gerekten de
imdi bize kimse var
bize hakk

Rabbimizin
bize efaat etsinler
efaatilerden

m ki

geri dndrlr myz ki
ya da
yaptklarmzdan
yapsak?
bakasn
onlar
hsrana uratanlardr
Muhakkak ki
onlardan
uzaklap kaybolmutur

kendilerini
uydurmakta
olduklar eyler de
53) Onlar sadece onun tevilini mi gzetiyorlar? Onun
tevilinin gelecei gn daha nce onu unutanlar diyecekler
ki: Gerekten de Rabbimizin resulleri bize hakk
getirmiler. imdi bize efaatilerden kimse var m ki bize
efaat etsinler ya da geri dndrlr myz ki
yaptklarmzdan bakasn yapsak? Muhakkak ki onlar
kendilerini hsrana uratanlardr, uydurmakta olduklar
eyler de onlardan uzaklap kaybolmutur.
(*)Yukarda geen yetler, Kur'n'n ilimle sarmadola olduu. Kes
bilgiler verdii ve ilh murad bir bir aklayp pheleri giderici bir ilik
tad akland. Sonra da Kur'n'n hem dnya, hem de hiret kitab
olduunun anlalabilmesi iin mutlaka ilim ve insaf gzyle
incelenmesinin gereine iaret edildi.

Sayfa 156

ki Allahtr sizin Rabbiniz Muhakkak

gnde alt
yeri
ve gkleri

yaratt

rten Ara

istiva etti
sonra

kendisini kovalayan
Gndz geceyle
yldzlara ve
aya gnee

sratle
Dikkat edin Odur emriyle baediren

ne
emretmek de yaratmak da

Ona aittir
Alemlerin
Rabbi olan
Allah ycedir
54) Muhakkak sizin Rabbiniz Allahtr ki alt gnde gkleri
ve yeri yaratt sonra Ara istiva etti. Gndz sratle
kendisini kovalayan geceyle rten, gnee, aya ve yldzlara
emriyle baediren Odur. Dikkat edin, yaratmak da
emretmek de yalnz Ona aittir. Alemlerin Rabbi olan Allah
ne ycedir.
(*)Szlkte istiva "bir konuda iki eyin birbirine eit olmas", "al"
balacyla kullanldnda ise "karar klmak, ykselmek, yksek olmak,
yksek bir yere kurulmak" gibi anlamlara gelir. Ar'm szlk anlam
"tavan"dr. Bu anlamdan hareketle bir zeminden, mekndan veya
makamdan daha stte, daha yukarda olan mekn veya makama ar
denilmitir. Ancak istiva kelimesi istiare veya temsil yoluyla "stn bir
konumda hkmedip ynetme"; ar ise yine ayn yolla "en stn ynetim
ve hkmdarlk mevkii" anlamnda kullanlr. Buna gre "stev ale'lar"n anlam "Ara ykselip kuruldu" demekse de, btn mfesstrler
bunu fiziksel ve csman mnada anlamamak gerektiinde irtifak
etmilerdir. Bununla birlikte, Selef denilen ilk dnem limleri, genel tefsir
metotlarnn gerei olarak, yetin verdii bilgiye tartmasz inanp te'vil ve
yoruma gitmemek, asl anlamn Allah'a havale etmek gerektiini
savunurlar. Nitekim mam Mlik'e "ara istiv"nn ne anlama geldii
sorulduunda "stiva malm, keyfiyeti mehul, buna inanmak zorunlu,
soru sormak da bid'attr" dedii rivayet olunur.159

ve yalvara yalvara
Rabbinize dua edin
haddi
sevmez
Muhakkak O, gizlice

aanlar
55) Rabbinize yalvara yalvara ve gizlice dua edin.
Muhakkak O, haddi aanlar sevmez.

sonra yeryznde
fesat karmayn


Ona dua edin Oras slah edildikten


rahmeti
Muhakkak
umarak
ve Korkarak
gzel davrananlara

yakndr
Allahn
56) Oras slah edildikten sonra yeryznde fesat
karmayn. Korkarak ve umarak Ona dua edin. Muhakkak
Allahn rahmeti gzel davrananlara yakndr.

rzgarlar
gnderen
Odur Ve
kadar
rahmetinin
zerinde

mjde olarak

ar ykl bulutlar
kaldrd
zaman
indiririz lm
bir yere onlar srkleriz

Bylece kartrz

su bununla oraya

ite byle rn
her trl
karrz
ibret alrsnz
umulur ki Biz lleri de
57) Ve rahmetinin zerinde rzgarlar mjde olarak
gnderen Odur. Bunlar ar ykl bulutlar kaldrd
zaman onlar lm bir yere kadar srkleriz ve bununla
oraya su indiririz. Bylece her trl rn kartrz. Biz
lleri de ite byle karrz, umulur ki ibret alrsnz.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

izniyle
bitkisi kar

iyi
ehrin Ve

kt olandan ise

ve Rabbinin
Biz ite byle zorluktan baka bir ey kmaz
bir ayetleri
eitli ekillerde aklyoruz


kreden

topluluk iin
58) Ve Rabbinin izniyle iyi (temiz) ehrin bitkisi kar ve
kt olandan ise zorluktan baka bir ey kmaz. Biz
kreden bir topluluk iin ayetleri ite byle eitli
ekillerde aklyoruz.

Nuhu biz gnderdik de

Andolsun
ibadet edin
kavmim Ey dedi
kavmine
Ondan baka
ilahnz
yoktur Allaha

sizin iin
korkmaktaym
Dorusu ben
byk
bir gnn azabndan
59) Andolsun biz Nuhu kavmine gnderdik de: Ey
kavmim Allaha ibadet edin, sizin Ondan baka ilahnz
yoktur. Dorusu ben sizin iin byk bir gnn azabndan
korkmaktaym. dedi.

Kavminin

ileri gelenleri dediler

bir

iinde seni gryoruz
Gerekten de biz
apak
sapklk
60) Kavminin ileri gelenleri: Gerekten de biz seni apak
bir sapklk iinde gryoruz dediler.

bende yoktur kavmim Ey O yle dedi

bir Resulm
fakat ben hibir sapklk

alemlerin
Rabbinden

61) O yle dedi: Ey kavmim, bende hibir sapklk
yoktur, fakat ben alemlerin Rabbinden bir Resulm.

Sayfa 157

( 58)

( 59)

( 60)

( 61)

( 62)

( 63)

(64)

( 65)

( 66)

(67)

64) Onu yalanladlar. Biz de onu ve gemide iinde onunla

beraber bulunanlar kurtardk, ayetlerimizi yalanlayanlar
ise boduk. nk onlar grmeyen bir topluluk idiler.

Rabbimin risaletini
Size tebli ediyorum
nk ben biliyorum
size t veriyorum

ve
sizin bilmediinizi
Allahtan

Dedi ki
Hudu kardeleri Ada da Ve
yoktur Allaha ibadet edin
kavmim Ey
Hal msnz? Ondan baka
ilahnz
sizin
saknmayacak

62) Size Rabbimin risaletini tebli ediyorum ve size t

veriyorum. nk ben Allahtan sizin bilmediinizi
biliyorum.

65) Ve Ada da kardeleri Hudu... Dedi ki: Ey kavmim,

Allaha ibadet edin, sizin Ondan baka ilahnz yoktur!
Hal saknmayacak msnz?

zikir gelmesine
mi ardnz

iinizden bir adama

Rabbinizin

belki ve Saknrsnz uyarlmak iin
rahmete erersiniz diye

kfirler
ileri gelenlerinden dediler ki

seni gryoruz
Gerekten de biz Kavminin
biz seni sanyoruz
dorusu aklszlk
iinde
yalanclardan

63) Saknrsnz ve belki rahmete erersiniz diye uyarlmak

iin Rabbinizin iinizden bir adama zikir gelmesine mi
ardnz.
(*)Yukardaki yetler, inkr, azgnlk ve ahlkszl kendine iar edinen
Nh kavminin hazin sonu, kalblere neter vururcasna ilendi. Kalbleri
krelmi bir milletin kendi akibetini tayin ettiine iaretle, yaamakta olan
toplum ve milletlere ibret alnacak tarih bir tablo gsterildi.

ve onu Biz de kurtardk

Onu yalanladlar
gemide
iinde onunla beraber bulunanlar

ayetlerimizi yalanlayanlar
boduk

bir topluluk idiler nk onlar

grmeyen

66) Kavminin ileri gelenlerinden kfirler dediler ki:

Gerekten de biz seni aklszlk iinde gryoruz dorusu
biz seni yalanclardan sanyoruz.

akl
Bende yoktur kavmim Ey Dedi ki

bir Resulm
fakat ben gerekten de yetersizlii
alemlerin
Rabbinden


67) Dedi ki: Ey kavmim! Bende akl yetersizlii yoktur,
fakat ben gerekten de alemlerin Rabbinden bir Resulm.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

( 68)

( 69)

( 70)

Sayfa 158

size
gelecektir Andolsun Dedi ki

gazap


ve bir azap

Rabbinizden
isimler hakknda m
benimle tartyorsunuz?
atalarnzn ve sizin onlar adlandrd

haklarnda Allahn indirmedii

Muhakkak ben de O halde bekleyin
hibir delil


sizlerle beraber
bekleyenlerdenim
71) Dedi ki: Andolsun size Rabbinizden bir azap ve gazap
gelecektir. Allahn, haklarnda hibir delil indirmedii,
sizin ve atalarnzn onlar adlandrd isimler hakknda m
benimle tartyorsunuz? O halde bekleyin. Muhakkak ben
de sizlerle beraber bekleyenlerdenim.

( 71)

onunla
ve Ardndan onu kurtardk


katmzdan bir rahmet ile
beraber olanlar
Ayetlerimizi yalanlayarak
kkn kestik
iman
etmeyenlerin

72) Ardndan onu ve onunla beraber olanlar katmzdan bir

rahmet ile kurtardk. Ayetlerimizi yalanlayarak iman
etmeyenlerin kkn kestik.

(72)

(73)

Rabimin risaletini
Size tebli ediyorum
gvenilir
bir nasihatym

sizin iin Ben

68) Size Rabimin risaletini tebli ediyorum. Ben sizin iin
gvenilir bir nasihatym.

zikir gelmesine
mi ardnz?
Sizi iinizden bir adama

Rabbinizden
O sizi zaman dnn ki Ve uyarmak iin
Nuh
kavminden sonra
halifeler
kld
genilik verdi

yaratla

size fazlalk
umulur ki Allahn O halde dnn
kurtulua erersiniz

69) Sizi uyarmak iin Rabbinizden iinizden bir adama
zikir gelmesine mi ardnz? Ve dnn ki O sizi Nuh
kavminden sonra halifeler kld zaman, size yaratla
fazlalk, genilik verdi. O halde Allahn nimetlerini
dnn, umulur ki kurtulua erersiniz.

ibadet Sen bize mi geldin?

Dediler ki

terk etmemiz tek

Allaha etmemiz
O atalarmzn ibadet etmekte olduklarn

isen

bize vaad ettiin eyi halde getir
doru kimselerden

70) Dediler ki: Sen bize tek Allaha ibadet etmemiz ve
atalarmzn ibadet etmekte olduklarn terk etmemiz iin
mi geldin? O halde doru kimselerden isen bize vaad
ettiin eyi getir.

(*)Yukarda geen yetler, Hakk'a ba kaldrp inkrda srar eden ve

gnderilen peygamberi yalanlayp hayvan bir hayat srmeyi tercih eden
d kavminin ibretli safhalarndan bir ka akland.

Dedi ki
Salihi kardeleri Semuda da Ve
sizin yoktur Allaha ibadet edin
kavmim Ey
size gelmitir Kukusuz Ondan baka
ilahnz

dii devesi te bu Rabbinizden
apak bir delil

Onu brakn da bir delildir size Allahn

Ona dokunmayn Allahn arznda otlasn
ackl bir azap

sonra sizi yakalar
bir ktlkle
73) Ve Semuda da kardeleri Salihi... Dedi ki: Ey
kavmim! Allaha ibadet edin, sizin Ondan baka ilahnz
yoktur. Kukusuz Rabbinizden size apak bir delil
gelmitir. te bu Allahn dii devesi size bir delildir. Onu
brakn da Allahn arznda otlasn. Ona bir ktlkle
dokunmayn, sonra sizi ackl bir azap yakalar.
(*)Semd, Hz. Salih'in peygamber olarak gnderildii eski bir Arap
toplumunun addr. Nuh'un olu Sm'n soyundan gelmitir. Dedeleri
Send'un adyla anflrlar. Suriye ile Hicaz arasnda bulunan Hicr'de
yaamlardr. Kur'an'da Ashb'1-Hicr diye de anlr. Arap kaynakl
olmayan baz vesikalarda da bu isimde bir kavmin varlndan ve
yaadklar blgeden sz edilmektedir. Bunlar, Vdilkur'dakayalar
oyarak evler (Fecr 89/9), dz arazide de saraylar yapan bir Arap toplumu
idi.
Salih peygamberin eceresi slm kaynaklarnda Nuh olu Sm olu rem
olu mir (bir) olu, Semd olu Hzr olu Ubeyd olu Mih (Msih)
olu Esif (sif) olu Ubeyd olu Salih eklinde Hz. Nuh'a balanr.
Kavminin helak edilmesi zerine Salih ve ona inanan topluluun
Mekke'ye g ettikleri rivayet edilir.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

sizi

yapt zaman Dnn ki

sizi yerletirdi ve Addan sonra
halifeler

kuruyor


yeryznde

yontuyordunuz

kkler Ovalarnda
O halde dnn de evler dalarnda
taknlk yapmayn Allahn nimetlerini
bozguncular olup

yeryznde

74) Dnn ki Ad (kavmi)dan sonra sizi halifeler yapt
zaman ve sizi yeryznde yerletirdi. Ovalarnda kkler
kuruyor, dalarnda evler yontuyordunuz. O halde Allahn
nimetlerini dnn de bozguncular olup yeryznde
taknlk yapmayn.

byklk

ileri gelenlerinden dediler ki

zayf

ilerinden
Kavminin
taslayanlar
Onlar da iman edenlere
kimselere
braklanlara

Salihin gerekten
biliyor musunuz?

Biz dediler Rabbi tarafndan
gnderildiini
iman
onunla gnderilene
gerekten
edenleriz
75) Kavminin ileri gelenlerinden byklk taslayanlar
ilerinden iman eden kimselere zayf braklanlara dediler
ki: Salihin gerekten Rabbi tarafndan gnderildiini
biliyor musunuz? Onlar da: Biz gerekten onunla
gnderilene iman edenleriz dediler.

Elbette biz Byklenenler de

dediler ki

inkr sizin iman ettiiniz eyi de
edenleriz
76) Byklenenler de dediler ki: Elbette biz de sizin iman
ettiiniz eyi inkr edenleriz.

kar
o dii deveyi Ardndan kestiler de
dediler Rablerinin emirlerine

isyan ederek
bize eyi sen gerekten getir Salih
Ey
resullerden


isen

vaad ettiin
77) Ardndan o dii deveyi kestiler de Rablerinin emirlerine
kar isyan ederek: Ey Salih, sen gerekten resullerden
isen bize vaad ettiin eyi getir dediler.

iddetli
Bunun zerine onlar yakalayverdi de

yurtlarnda ke kaldlar
bir sarsnt
diz st
78) Bunun zerine onlar iddetli bir sarsnt yakalayverdi
de yurtlarnda diz st ke kaldlar.

Sayfa 159

( 74)

( 75)
( 76)

( 77)

( 78)

(79)

( 80)

(81)

Ey yle dedi
onlardan
O da yz evirerek
ben size tebli ettim muhakkak ki kavmim
nasihat ettim

ve Rabbimin risaletini
siz t

sevmiyorsunuz

fakat
size
verenleri
79) O da onlardan yz evirerek yle dedi: Ey kavmim,
muhakkak ki ben size Rabbimin risaletini tebli ettim ve
size nasihat ettim fakat siz t verenleri sevmiyorsunuz.
(*)Yukardaki yetler, gelip geen kavimlerden, peygamberin getirdii
ilhi buyruklar inkr edip azgnln artran Semd kavminin yok edildii
misal verildi.

kavmine demiti ki
Hani Lutu da Ve
Sizden hayaszl
m yapyorsunuz?

hibir kimsenin
nce yapmad
alemlerden
80) Ve Lutu da... Hani kavmine demiti ki: Sizden nce
alemlerden hibir kimsenin yapmad hayaszl m
yapyorsunuz?

erkeklere
yaklayorsunuz
Siz gerekten de
siz Hayr
kadnlar brakp

ehvetle

haddi aan

bir topluluksunuz
81) Siz gerekten de kadnlar brakp ehvetle erkeklere
yaklayorsunuz. Hayr, siz haddi aan bir topluluksunuz.

Cz 8 Sure 7

Araf Suresi

( 82)

(83)
(84)

(85)

(86)

(87)

yalnzca kavminin cevab

oldu
Ve
lkenizden
Onlar karn
demeleri
ok temiz

insanlarm
nk bunlar
82) Ve kavminin cevab; yalnzca: Onlar lkenizden
karn, nk bunlar ok temiz insanlarm. demeleri
oldu.

ancak ehlini ve Nihayet biz onu kurtardk

geride

O oldu
kars mstesna
kalanlardan
83) Nihayet biz onu ve ehlini kurtardk, ancak kars
mstesna. O geride kalanlardan oldu.

bir saanak
onlarn zerine
yadrdk
Ve
sonunun
nasl olduuna

bir bak

Gnahkrlarn


84) Ve onlarn zerine bir saanak yadrdk.
Gnahkrlarn sonunun nasl olduuna bir bak.
(*)Yukardaki yetler, cinsel sapkln en irkinini ileyen ve gnderilen
peygamberi dinlemeyip ona kar azgnlk ve nefretle kan Lt kavminin
ibretli akibeti akland ve ahlkszla pas veren kadrolar, idareciler
uyarld.

uayb
kardeleri Medyenede
Ve
Allaha ibadet edin
kavmim Dedi ki
Kukusuz Ondan baka
ilahnz
sizin yoktur


apak bir belge
size gelmitir

ve tarty
tam yapn Rabbinizden
eksiltmeyin
ly

nsanlarn

bozgunculuk yapmayn
eyasn
bu sizin Islah edildikten

sonra yeryznde
man
iseniz
iin daha hayrldr

edenler

Sayfa 160

85) Ve Medyenede kardeleri uayb... Dedi ki: Ey

kavmim, Allaha ibadet edin, sizin Ondan baka ilahnz
yoktur. Kukusuz size Rabbinizden apak bir belge
gelmitir. ly ve tarty tam yapn. nsanlarn eyasn
eksiltmeyin.
Islah
edildikten
sonra
yeryznde
bozgunculuk yapmayn. man edenler iseniz bu sizin iin
daha hayrldr.

yolun banda

her oturmayn
yolundan

alkoymak iin

tehdit ederek
arayarak ve Ona iman edenleri

Allahn
siz idiniz de hatrlayn ki Ve erilik

nasl
bir bakn
sizi oaltt ok az
Bozgunculuk yapanlarn

sonunun olduuna
86) Ona iman edenleri tehdit ederek ve erilik arayarak
Allahn yolundan alkoymak iin her yolun banda
oturmayn! Ve hatrlayn ki siz ok az idiniz de sizi oaltt.
Bozgunculuk yapanlarn sonunun nasl olduuna bir
bakn!

iman etmi inizden bir grup

Ve
bir grup eye gnderildiim

kendisiyle
artk sabredin
iman etmediine gre da
bizim Allah hkm verinceye
kadar

en hayrlsdr

phesiz O aramzda
hkm verenlerin
87) Ve iinizden bir grup kendisiyle gnderildiim eye
iman etmi, bir grup da iman etmediine gre artk Allah
bizim aramzda hkm verinceye kadar sabredin. phesiz
O, hkm verenlerin en hayrlsdr.
(*)Medyen, Msr ile Filistin arasnda, Sn yarmadasnn kuzeyindeki
blgenin addr. Hz. uayb dneminde buralarda Araplar'n Emur
(Amorite) koluna mensup kabileler oturuyordu.
slm kaynaklarda Medyen'le ilgili daha farkl bilgiler de verilmektedir. Bir
gre gre Medyen'in, Hz. brahim'in olunun ismi olduu, zamanla
onun soyundan gelenlerin de bu isimle anld sylenir. Akabe krfezinin
dou kysndaki Maan yaknlarnda bulunan eski bir ehir bu ad
tamaktayd.
Medyen halk uayb aleyhisselm dneminde Msr krallarna balyd.
Araplar'la yakn ilikileri neticesinde zamanla Araplamalardr. Ayn
soydan gelen uayb'm eceresi slm kaynaklarnda brahim olu Medyen
olu Yecur olu Mkil olu uayb eklinde verilir. eceresi hakknda
farkl bilgiler de vardr. Tefsirlerde anlatldna gre Hz. Ms Msr'dan
ktktan sonra Medyen'e gelmi, Hz. uayb ile tanarak on yl kadar
onun iinde alm; sonunda uayb Musa'y kzyla evlendirmitir.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

ileri gelenlerinden
dediler

seni karacaz
Kavminin
byklenenler
seninle
iman edenleri
ve Ey uayb

mutlaka ya da ya lkemizden
birlikte
de mi? Dedi ki
bizim dinimize dneceksiniz
istemesek Biz
88) Kavminin ileri gelenlerinden byklenenler: Ey uayb,
seni ve seninle birlikte iman edenleri ya lkemizden
karacaz ya da mutlaka bizim dinimize dneceksiniz?
dediler. Dedi ki: Biz istemesek de mi?

Allaha
iftira etmi oluruz Kukusuz
sonra sizin dininize dnersek

yalan
yoktur
ondan Allah bizi kurtardktan
ancak sizin dininize dnmek
Bizim iin

Rabbimizin Allahn dilemesi
mstesna
ilmi

eyi

her
Rabbimizin vasidir
Biz yalnz tevekkl ettik Allaha
kuatmtr
arasnda
bizimle hkm ver
Rabbimiz
en hayrlssn
sen
hak ile

kavmimiz
phesiz sen hkm verenlerin
89) Kukusuz, Allah bizi ondan kurtardktan sonra sizin
dininize dnersek Allaha yalan iftira etmi oluruz. Bizim
iin sizin dininize dnmek yoktur, ancak Allahn dilemesi
mstesna. Rabbimiz vasidir. Rabbimizin ilmi her eyi
kuatmtr. Biz yalnz Allaha tevekkl ettik. Rabbimiz,
bizimle kavmimiz arasnda sen hak ile hkm ver!
phesiz sen hkm verenlerin en hayrlssn.

kfir
ileri gelenlerinden dediler ki
Ve
uyarsanz Andolsun
kavminin
olanlar
hsrana
mutlaka olursunuz uayba

urayanlardan
90) Ve kavminin ileri gelenlerinden kfir olanlar dediler ki:
Andolsun
uayba
uyarsanz
mutlaka
hsrana
urayanlardan olursunuz.

iddetli bir
Nihayet onlar yakalayverdi

diz
yurtlarnda ke kaldlar
sarsnt
st ke kaldlar
91) Nihayet onlar iddetli bir sarsnt yakalayverdi de
yurtlarnda diz st ke kaldlar.

sanki
uayb
yalanlayanlar


yalanlayanlar var ya
orada oturmadlar
hsrana urayanlar

onlar oldular uayb
92) uayb yalanlayanlar sanki orada oturmadlar. uayb
yalanlayanlar var ya, ite onlar hsrana urayanlar oldular.

Sayfa 161

( 88)

(89)

( 90)
( 91)

( 92)

(93)

( 94)

(95)

dedi ki
ve O da onlardan
yz evirerek

ben size tebli ettim andolsun Ey kavmim

size t verdim

ve Rabbimin risaletini
bir toplulua
acrm.? artk ben nasl

kfir
93) O da onlardan yz evirerek ve dedi ki: Ey kavmim,
andolsun ben size Rabbimin risaletini tebli ettim ve size
t verdim, artk ben kfir bir toplulua nasl acrm.
(*)Yukarda geen yetler, kendilerini btnyle dnyala verip nefis ve
ehvetleri dorultusunda yaratldklar yksek gayeden uzaklaan inkarc
azgn milletlerin sonlarnn felketle noktaland belirtildi.

memlekete biz gnderdiysek

hangi Ve
orann yakalamzdr ki
mutlaka nebi

diye zorlukla
ve sknt halkn
yalvarp yakarsnlar
94) Ve biz hangi memlekete bir nebi gnderdiysek, orann
halkn mutlaka sknt ve zorlukla yakalamzdr ki
yalvarp yakarsnlar diye.

iyilik ktlk
yerine
verdik Sonra da

kukusuz dediler ve oaldlar

ta ki

iddetli skntlar
atalarmz da dokunmutu
Nihayet biz de yakalayverdik
genilik
ve
farknda

kendileri
anszn onlar
deillerken
95) Sonra da ktlk yerine iyilik verdik, ta ki oaldlar ve
kukusuz, atalarmza da iddetli skntlar ve genilik
dokunmutu dediler. Nihayet biz de kendileri farknda
deillerken onlar anszn yakalayverdik.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

( 96)

( 97)

( 98)

(99)

( 100)

(101)

( 102)

(103)

(104)

o lkelerin halk
elbette
ayet Ve
zerine
aardk
saknsalard iman edip

ve gkten de

bereketler
onlarn
biz de
onlar yalanladlar fakat
yerden de

olduklar sebebiyle onlar yakalayverdik
kazanmakta
96) Ve ayet o lkelerin halk iman edip saknsalard elbette
onlarn zerine gkten de ve yerden de bereketler aardk,
fakat onlar yalanladlar, biz de onlar kazanmakta olduklar
sebebiyle yakalayverdik.

O lkelerin halk
emin mi oldular?

geceleyin
azabmzn
gelmeyeceinden
uyurlarken kendilerine
97) O lkelerin halk geceleyin uyurlarken kendilerine
azabmzn gelmeyeceinden emin mi oldular?

o lkelerin halk
Ya da emin mi oldular?
kuluk vakti
azabmzn
gelmeyeceinden
elenirlerken
kendilerine
98) Ya da o lkelerin halk kuluk vakti elenirlerken
kendilerine azabmzn gelmeyeceinden emin mi oldular?

tuzandan Yoksa onlar emin mi oldular?

Allahn tuzandan emin olamaz!
Allahn
Hsrana urayanlar

topluluundan bakas
99) Yoksa onlar Allahn tuzandan emin mi oldular?
Hsrana urayanlar topluluundan bakas Allahn
tuzandan emin olamaz.

Sayfa 162

miras
olanlar
doruya erdirmeye mi?
Eer
Sakinlerinden sonra
yeryzne

musibet isabet ettirirdik
dilemi olsaydk
kalplerine
damgalar vururduk da
ve onlara
iitmeyenler olurlard

onlar bylelikle
100) Sakinlerinden sonra yeryzne miras olanlar
doruya erdirmeye mi? Eer biz dilemi olsaydk onlara
gnahlar nedeniyle bir musibet isabet ettirirdik; ve
kalplerine damgalar vururduk da onlar bylelikle
iitmeyenler olurlard.

sana anlatyoruz o memleketler ki te

Dorusu biz onlarn haberlerinden

apak delillerle
Resulleri
onlara gelmilerdi
yalanladklar iin fakat iman etmediler
Allah mhrler
ite byle daha nce


kfirlerin kalplerini

101) te o memleketler ki biz onlarn haberlerinden

sana anlatyoruz. Dorusu Resulleri onlara apak
delillerle gelmilerdi, fakat daha nce yalanladklar
iin iman etmediler. Allah kfirlerin kalplerini ite
byle mhrler.


onlarn pek ounda grmedik
Ve
Onlarn pek grdk
olarak
ahde vefa
fasklar
ounu
102) Ve onlarn pek ounda ahde vefa grmedik. Onlarn
pek ounu fasklar olarak grdk.
(*)Yukarda geen yetler, insanlarn nefis ve bls'in er ikliminden
uzaklatrlp kuts lemin ferahlatc, umut ve huzur, gven ve kalb
yatkanl verici iklimine eritirmek iin her kavim ve millete birer uyarc
ve yce lemden saadet mjdesini haber veren bir peygamber gnderildii
konu edildi. Sonra da inkr ve tuyanda srar edenlerin, dn yaparlar
diye bir takm skntlarla denendikleri anlatld.mn edip ahlkn
gzelletiren her milletin madd ve manev alanlarda gklerin ve yerin
bereketlerine lyk olduklar belirtildi.

onlarn ardndan
gnderdik Sonra
ileri ve Firavuna

ayetlerimizle Musay

Bak
onlar fakat zulmettiler
gelenlerine
fesatlarn

sonu oldu?
nasl
103) Sonra onlarn ardndan Musay ayetlerimizle Firavuna
ve ileri gelenlerine gnderdik, fakat onlar zulmettiler. Bak
fesatlarn sonu nasl oldu?

Firavun

Ey Musa dedi ki
Ve

Rabbinden

bir resulm
muhakkak ben
alemlerin
104) Ve Musa dedi ki: Ey Firavun, muhakkak ben
alemlerin Rabbinden bir resulm.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

Sayfa 163

sylememektir

Benim
ykmllm

Gerekten haktan

bakasn Allah hakknda

apak bir delil ile size geldim
de

benimle Artk gnder

Rabbinizden
srailoullarn

105) Benim ykmllm Allah hakknda haktan

bakasn sylememektir. Gerekten de size Rabbinizden
apak bir delil ile geldim. Artk srailoullarn benimle
gnder.

(107)

bir ayet ile gelmisen

Sen
eer
Dedi ki

doru

isen isen
o halde
onu getir
syleyenlerden
106) Dedi ki: Sen bir ayet ile gelmisen eer doru
syleyenlerden isen o halde onu getir!

o hemen
Bunun zerine asasn
brakt da
aka
ejderha oluverdi

107) Bunun zerine asasn brakt da o hemen aka
ejderha oluverdi.

bembeyaz o da
hemen Elini kard
bakanlara

parlayverdi
108) Elini kard, o da hemen bakanlara bembeyaz
parlayverdi.

kavminin
ileri gelenleri dediler ki

bir
bu
Dorusu gerekten de
Firavun
bilgili
sihirbazdr
109) Firavun kavminin ileri gelenleri dediler ki: Dorusu
bu gerekten de bilgili bir sihirbazdr.

yurdunuzdan

Sizi karmak


istiyor
buyurursunuz?
O halde ne
110) Sizi yurdunuzdan karmak istiyor. O halde ne
buyurursunuz?

kardeini ve Onu alkoy Dediler ki

toplayclar

ehirlere de
yolla
111) Dediler ki: Onu ve kardeini alkoy. ehirlere de
toplayclar yolla.

sihirbazlarn
hepsini sana getirsinler

Bilgili
112) Bilgili sihirbazlarn hepsini sana getirsinler.
Bu yetler, o dnemde sihrin yaygn olduunu ve insanlarn sihir
yarmalarna alk bulunduunu gstermektedir. Kelm bilginleri, eitli
devirlerdeki peygamberlerin gsterdikleri mucizelerin, daha ok o
devirlerdeki toplumlarn deer verip ilgi duyduklar konulara ilikin
olduunu belirtirler.

Firavuna

sihirbazlar

gelerek Ve
var deil mi?
bir mkfat
mutlaka
dediler
Galip gelirsek bize

113) Ve sihirbazlar Firavuna gelerek: Galip gelirsek
mutlaka bize bir mkfat var deil mi? dediler.

ayrca gerekten de siz

Evet dedi

yaknlaanlardan
olacaksnz

114) Evet, ayrca gerekten de siz yaknlaanlardan

olacaksnz dedi.

( 105)

( 106)

( 108)

(109)

( 110)

(112) (111)
( 113)

( 114)

( 115)


(116)

( 117)

( 118)

(120)

(119)

nce sen mi

Ey Musa Dediler ki
atalm?
biz mi

yoksa atacaksn
115) Dediler ki: Ey Musa! nce sen mi atacaksn, yoksa
biz mi atalm?

bylediler

atnca Onlar Siz atn dedi

dehete
ve
insanlarn
gzlerini


bir sihir

getirdiler onlar drdler de

byk
116) Siz atn. dedi. Onlar atnca insanlarn gzlerini
bylediler ve onlar dehete drdler de byk bir sihir
getirdiler.

diye
Musaya biz de vahyettik
Ve

onlarn
Bir de baktlar ki Sen asan

atver
yakalayp yutuyor
uydurduklarn
117) Ve biz de Musaya: Sen asan atver! diye vahyettik.
Bir de baktlar ki onlarn uydurduklarn yakalayp yutuyor.

boa kt

ve hak

Bylece ortaya kt
yapmakta
olduklar da
118) Bylece hak ortaya kt; ve yapmakta olduklar da boa
kt.

dndler ve orada
Artk yenilmi oldular
klerek


119) Artk orada yenilmi oldular ve klerek dndler.

secdeye

sihirbazlar

kapandlar
Ve
120) Ve sihirbazlar secdeye kapandlar.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

(121)

( 122)

( 123)

(125) ( 124)

(126)

( 127)

( 128)

(129)

(130)

Rabbine

iman ettik

Dediler ki
Alemlerin

121) Dediler ki: Alemlerin Rabbine iman ettik.

Harunun
ve Musann Rabbine

122) Musann ve Harunun Rabbine...

Ona iman m ettiniz? Firavun da

dedi ki

Mutlaka
size izin vermeden Ben
nce

ehirde kurduunuz bir dzendir bu
O
ahalisini oradan karmak iin

bileceksiniz
halde yaknda
123) Firavun da dedi ki: Ben size izin vermeden nce Ona
iman m ettiniz? Mutlaka bu ahalisini oradan karmak iin
ehirde kurduunuz bir dzendir. O halde yaknda
bileceksiniz.

ve ellerinizi Elbette ki kestireceim



sonra da aprazlama


ayaklarnz
hepinizi

astracam
124) Elbette ki ellerinizi ve ayaklarnz aprazlama
kestireceim sonra da hepinizi astracam.

biz Rabbimize

Muhakkak ki

Dediler ki
dneceiz

125) Dediler ki: Muhakkak ki biz Rabbimize dneceiz.

(*)Firavun'un, ldrmeye kadar varan ar tehditleri karsnda, eski
sihirbazlar ve yeni mminler, hakikat zere sebat gsterip inancna bal
kalarak lmenin, korkaklk gstererek mnafka yaamaktan daha erefli
bir tutum olduunu cesaretle dile getirdiler ve btn olacak kt eylere
kar metanetle direnmelerini salayacak bol sabrlar ihsan etmesi iin
Cenb- Hakk'a niyazda bulundular.

Sayfa 164

ancak bizden Sen intikam alyorsun Ve
Rabbimizin ayetlerine
iman ettiimiz iin
zerimize
yadr
Rabbimiz bize geldiinde
mslmanlar

canmz olarak al ve sabr

126) Ve Sen bizden ancak onlar bize geldiinde

Rabbimizin ayetlerine iman ettiimiz iin intikam
alyorsun. Rabbimiz, zerimize sabr yadr ve canmz
mslmanlar olarak al.

kavminin
ileri gelenleri dediler ki
Ve
ile kavmini Musa mi brakacaksn? Firavun
yeryznde
bozgunculuk yapmalar

O da dedi
ilahlarn ve seni terk etmeleri iin
sa brakrz

Oullarn ldrr

biz onlar zerinde bir gce elbette Ve kadnlarn

kahredici sahibiz
127) Ve Firavun kavminin ileri gelenleri dediler ki: Musa
ile kavmini yeryznde bozgunculuk yapmalar, seni ve
ilahlarn terk etmeleri iin mi brakacaksn? O da:
Oullarn ldrr, kadnlarn sa brakrz. Ve elbette biz
onlar zerinde kahredici bir gce sahibiz dedi.

yardm isteyin
kavmine Musa dedi ki

Elbette ki
sabredin
ve Allahtan

ona varis klar Allahndr yeryz

Sonu Ve kullarndan

dilediini
muttakilerindir
128) Musa kavmine dedi ki: Allahtan yardm isteyin ve
sabredin. Elbette ki yeryz Allahndr; kullarndan
dilediini ona varis klar. Ve sonu muttakilerindir.

nce de
eziyete uratldk Dediler ki

geldikten
sonra da
Sen bize gelmeden
helak eder

Rabbiniz Umulur ki
Dedi ki

sizi halifeler klar

ve dmannz

nasl
Bylece bakacaktr
yeryznde
davranacanza
129) Dediler ki: Sen bize gelmeden nce de geldikten
sonra da eziyete uratldk. Dedi ki: Umulur ki Rabbiniz
dmannz helak eder ve sizi yeryznde halifeler klar.
Bylece nasl davranacanza bakacaktr.

hanedann
biz urattk
andolsun Ve
rn

darlna yllarca

Firavun
dnrler diye
belki
130) Ve andolsun biz Firavun hanedann belki dnrler
diye yllarca rn darlna urattk.
(*)Bu yette de sriloullar'nn, peygamberleriyle birlikte eski yurtlarna
dnmelerine izin vermeyen Firavun ve halknn -bu inatlarndan
vazgeirmek zere- iddetli bir kuraklk ve rn dklyle
cezalandrldndan sz edilmekte olup senenin oulu olan sinn
kelimesi kuraklkla ilikili bir anlamda kullanlmtr.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

dediler bir iyilik Onlara geldii

zaman
onlara isabet ettiinde de

Bu iindir bizim
bir uursuzluu sayarlard bir ktlk

Dikkat edin beraberindekilerin

ve onu Musa

Allah katndandr
uursuzluk ancak
bilmezler
onlarn ou fakat
131) Onlara bir iyilik geldii zaman: Bu bizim iindir.
dediler, onlara bir ktlk isabet ettiinde de onu Musa ve
beraberindekilerin bir uursuzluu sayarlard. Dikkat edin
uursuzluk ancak Allah katndandr, fakat onlarn ou
bilmezler.

Sen getirirsen her ne dediler Ve bir de

asla edecek bylemek

mucize
bizi
iman
sana biz

deiliz
132) Ve bir de: Sen bizi bylemek iin her ne mucize
getirirsen biz sana asla iman edecek deiliz dediler.

Bunun zerine onlara
biz gnderdik

buday gvesi
ekirge
onlara tufan

ayetler olmak zere
kan ve kurbaalar
Buna ramen bbrlendiler de
ayr ayr
gnahkrlar

topluluu oldular
133) Bunun zerine biz onlara ayr ayr ayetler olmak zere
onlara tufan, ekirge, buday gvesi, kurbaalar ve kan
gnderdik. Buna ramen bbrlendiler de gnahkrlar
topluluu oldular.
(*)Firavun ve evresi, bundan ders alacaklar yerde, inkr ve inatlarn
daha da pekitirdiler; bu uurda btn skntlara katlanmaya hazr
olduklarn aklayarak deta Allah'a kar meydan okudular. Yce Allah
da onlar 133. yette zetle bildirilen felketlere mruz brakt. Kur'n-
Kerm'de Firavun ve Msrllar'n inkrlar, sriloullan'na kar haksz
tutumlar ve onlar serbest brakmamaktaki srarlar yznden balarna
trl felketler geldii zetle anlatlm; ibret alnmas iin bu kadar
yeterli grlmtr.

azap
zerlerine
kt ne zaman ki Ve

Bizim iin dua et de

Ey Musa dediler

sana olan

ahdi hrmetine bizden
Rabbine
iman
azab
bu
kaldrrsan

andolsun ki

muhakkak gndereceiz
ve sana edeceiz
srailoullarn

seninle beraber
134) Ve ne zaman ki zerlerine azap kt, Ey Musa!
Bizim iin Rabbine dua et de sana olan ahdi hrmetine
bizden bu azab kaldrrsan andolsun ki sana iman
edeceiz ve srailoullarn muhakkak seninle beraber
gndereceiz dediler.

azab

ahitlerini bozdular
derhal

Eriebilecekleri
kadar bir sreye
giderince
kendilerinden
135) Eriebilecekleri bir sreye kadar azab kendilerinden
giderince derhal ahitlerini bozdular.

Sayfa 165

(131)

( 132)

(133)

( 134)

( 135)

(136)

(137)

kendilerinden Biz de intikam aldk da
yalanladklar hepsini boduk
onlardan
olduklar iin ve ayetlerimizi
gafil
136) Biz de ayetlerimizi yalanladklar ve onlardan gafil
olduklar iin kendilerinden intikam aldk da hepsini
boduk.
(*)Hz. Musa'nn duas zerine balarna gelen son musibet de kaldrlnca,
Firavun ve adamlar daha nce Ms ve sriloullan'nn Msr'
terketmelerine izin vermi olmalarna ramen yine szlerinden dndler.
Ne var ki Hz Ms ve kavmi, btn hazrlklarn tamamlayarak geceleyin
yola kmlard. Durumu renen Firavun askerleriyle birlikte onlarn
peine dt.

olan
topluluu da varis kldk Ve
yerin
dousuna da
zayf drlm



bereketli kendisini batsna da

Rabbinin
vaadi tamamland
kldmz

srailoullarna

olan
o gzel
harap ettik sabrettikleri iin

olduklarn
ve kavminin ve Firavun

yapmakta
ykselttiklerini

137) Ve zayf drlm olan topluluu da kendisini
bereketli kldmz yerin dousuna da batsna da varis
kldk. Rabbinin srailoullarna olan o gzel vaadi
sabrettikleri iin tamamland. Firavun ve kavminin
yapmakta olduklarn ve ykselttiklerini harap ettik.
(*)Firavun ve kavmi verdikleri sz tutmadlar, dneklik yaptlar. Bylece
mukadder sonuca gelmi oldular. dil olan Allah, onlardan mazlumlarn
intikamn ald, hepsini denizde bodu. Medeniyetleri de yerlebir edildi.
bret alnsn diye Firavun'n cesedi bir kenara atld ve geriye baz
kalntlar kald. Ve srailoullar, Allah'n o gzel vaad olarak Arz-
Mevd'a gelip yerleme ltfu dodu.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

( 138)

Sayfa 166

hanedanndan

size kurtarmtk
hani Ve

en ktsn yaparak Firavun

sa


oullarnz ldrp
ikencelerin
bunda sizin iin Ve kadnlarnz brakan
byk
Rabbinizden
bir imtihan vard

( 139)

141) Ve hani size ikencelerin en ktsn yaparak,

oullarnz ldrp kadnlarnz sa brakan Firavun
hanedanndan kurtarmtk. Ve bunda sizin iin
Rabbinizden byk bir imtihan vard.

gece otuz Musa ile szletik de

Ve
Bylece
bir on

daha ekledik iin
krk
Rabbinin belirledii sre
tamamland

kardei Musa dedi

Ve geceye
Kavmim iinde benim yerime ge
Haruna

yoluna

uyma
slah et de


bozguncularn

(140)

(141)

(142)

(143)

srailoullarn

geirdik Ve
bir toplulua zerinde
rastladlar denizden
Onlar Putlar
zerinde
kararl olan

bir ilah Bize yap
Ey Musa dediler
Siz gerekten de Dedi ki
ilahlar onlarn gibi
cahillik eden

bir topluluksunuz
138) Ve srailoullarn denizden geirdik. Putlar zerinde
kararl olan bir toplulua rastladlar. Onlar Ey Musa! Bize
onlarn ilahlar gibi bir ilah yap dediler. Dedi ki: Siz
gerekten de cahillik eden bir topluluksunuz.

yklmaya onlarn
nk kesinlikle

boadr

iinde bulunduklar mahkmdur

yapmakta
olduklar da
139) nk onlarn iinde bulunduklar kesinlikle
yklmaya mahkmdur, yapmakta olduklar da boadr.

size m Allahtan Ben baka

Dedi ki

sizi stn kld
Halbuki O bir ilah arayaym?
alemlere
zerine

140) Dedi ki: Ben size Allahtan baka bir ilah m

arayaym? Halbuki O sizi alemlere zerine stn kld.
(*)Maddeye ve dnya saltanatna lzumundan fazla zenip nem veren
srtloullar, bunca yetler, mu'cizeler ve balarna gelen musbet ve
skntlara ramen ilh kudretin sonsuzluunu, snrszln, yceliini
tam anlamyla kavrayamam; Allah'n e ve ortaktan, denk ve benzerden,
madde ve eyadan pk ve mnezzeh bulunduunu anlayamam olacaklar
ki, altun ve benzeri madenden ilh yapmasn Musa Peygamber'e teklf
etme cretini gstererek ne kadar basiretsiz olduklarn ortaya
koymulard.

142) Ve Musa ile otuz gece iin szletik de ona bir on daha
ekledik. Bylece Rabbinin belirledii sre krk geceye
tamamland. Ve Musa kardei Haruna: Kavmim iinde
benim yerime ge, slah et de bozguncularn yoluna uyma
dedi.

belirlediimiz Musa gelip de vakitte Ve

Rabbim
dedi ki
Rabbi onunla konuunca
O buyurdu
sana bakaym
bana grn de
bak
fakat
Beni asla gremezsin
ki
sen de
o yerinde
ayet
daa

Rabbi tecelli
edince beni grebileceksin
para para onu ediverdi daa
baygn


ayld
Ne zaman ki dt
Musa da

ben ve sana tevbe ettim

Seni tenzih ederim
iman edenlerin
ilkiyim
143) Ve Musa belirlediimiz vakitte gelip de Rabbi onunla
konuunca dedi ki: Rabbim, bana grn de sana
bakaym. O buyurdu ki: Beni asla gremezsin, fakat daa
bak! ayet o yerinde durabilirse sen de beni
grebileceksin. Rabbi daa tecelli edince onu para para
ediverdi. Musa da baygn dt. Ne zaman ki ayld, Seni
tenzih ederim, sana tevbe ettim ve ben iman edenlerin
ilkiyim dedi.
(*)yette, itikad mezhepler arasndaki nemli tartmalara sebep olan
kelm (Allah'n konumas) ve r'yetuliah (Allah'n beden gzyle
grlmesi) sz konusu edilmi; Allah'n Musa'ya konutuu; Musa'nn
O'nu grmek istemesi zerine bunun asla mmkn olmad belirtilmitir.
Buna gre Allah konuur ve O'nun sekin kullan (peygamberler) bu
konumay iitebilir; fakat Allah asla grlmez.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

seni stn

Ey Musa Buyurdu ki

ve risaletimle insanlara

kldm
ol
Ve Sana verdiklerimi al da
konumamla
kredenlerden


144) Buyurdu ki: Ey Musa risaletimle ve konumamla seni
insanlara stn kldm. Ve sana verdiklerimi al da
kredenlerden ol.

her
levhalarda
ona yazdk Ve
her aklamasn bir t ile
eye dair
ve kuvvetle Artk bunlar tut
eyin

bunlara en

sarlsnlar
kavmine emret ki
yurdunu Yaknda size gstereceim
gzeliyle
fasklarn

145) Ve ona levhalarda her eye dair bir t ile her eyin
aklamasn yazdk. Artk bunlar kuvvetle tut ve kavmine
emret ki bunlara en gzeliyle sarlsnlar. Yaknda fasklarn
yurdunu size gstereceim.

ayetlerimden

uzak tutacam


hakszca

Yeryznde
byklenenleri
ayetleri btn grseler de ayet onlar
Ve
grseler ayet
Ve onlara iman etmezler
o yolu
tutmazlar
Dosdoru
yolu

de

yolunu

grdklerinde ise eer
ve
onlarn Bu yol
onu edinirler
azgnlk
nedeniyledir ve ayetlerimizi yalanlamalar
gafil olmalar onlardan

146) Yeryznde hakszca byklenenleri ayetlerimden

uzak tutacam. Ve ayet onlar btn ayetleri grseler de
onlara iman etmezler. Ve ayet dosdoru yolu grseler de, o
yolu tutmazlar ve eer azgnlk yolunu grdklerinde ise
onu yol edinirler. Bu onlarn ayetlerimizi yalanlamalar ve
onlardan gafil olmalar nedeniyledir.

ve ayetlerimizi yalanlayanlar var ya

Ve

boa kmtr

ahirete
kavumay
cezalandrlacaklar?

m
onlarn amelleri
yaptklarndan
Onlar bakasyla
147) Ve ayetlerimizi ve ahirete kavumay yalanlayanlar var
ya, onlarn amelleri boa kmtr. Onlar yaptklarndan
bakasyla m cezalandrlacaklar?
(*)Bir gre gre bu iki (146-147.) yet (son cmle hari), yce Allah'n
Hz. Musa'ya yukardaki hitabnn devamdr. Buna gre ilkindek
"yetler"den maksat Ms eriat, "arz"dan maksat am lkesi, "arzda
haksz yere bbrlenenler" de bu lkede yaayan Amlika ve dier
kavimlerdir.

Sayfa 167

(144)

(145)

( 146)

( 147)

(148)

(149)

onun
Musann kavmi edindiler
Ve

bir buza

ziynet eyalarndan

ardndan
grmediler mi? bren
onlar heykeli
ve konumadn Onun kendileriyle
Onu edinmekle
bir yol
gstermediini
zalimlerden oldular
148) Ve Musann kavmi onun ardndan ziynet eyalarndan,
bren bir buza heykeli edindiler. Onun kendileriyle
konumadn ve kendilerine bir yol gstermediini
grmediler mi? Onu (ilah) edinmekle zalimlerden oldular.

balar iine drld

ne zaman ki Ve
gerekten olduklarn grdler ve ellerinin
bize merhamet
ayet
dediler sapm

bizi balamazsan ve Rabbimiz etmez

hsrana urayanlardan

muhakak ki olacaz
149) Ve ne zaman ki balar ellerinin iine drld ve
gerekten sapm olduklarn grdler, Rabbimiz ayet
bize merhamet etmez ve bizi balamazsan muhakak ki
hsrana urayanlardan olacaz! dediler.
(*)sriloullan daha nce Hz. Musa'dan, kendilerine, tapmalar iin bir
put temin etmesini istemiler, bu yzden Ms onlar iddetle eletirmi
ve uyarmt. Bu defa da, Musa'nn krk gn sren Tr'da bulunuu
srasnda, Hz. Harun'un srarla kar koymasna ramen, brme eklinde
sesler de karabilen bir buza heykelini tanr edinerek ona tapmaya
baladlar.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

( 150)

( 151)

( 152)

(153)

( 154)

(155)

Musa dnnce
bir halde Ve
kt
onlara dedi
kederli
fkeli


kavmine

Benim ardmdan geldikten
iler yaptnz
Rabbinizin emrine acele mi ettiniz?

sonra
bandan
tutup
Levhalar
brakarak
O
kendisine doru onu ekti
kardeinin
dedi ki
bu topluluk Kukusuz
Anamn olu
beni Neredeyse beni gsz brakt

Sen de bana sevindirecek bir ey

ldreceklerdi
bir beni tutma
ve dmanlar
yapma
zalimler
topluluuyla
150) Ve Musa kavmine fkeli, kederli bir halde dnnce
onlara: Benim ardmdan geldikten sonra kt iler
yaptnz! Rabbinizin emrine acele mi ettiniz? dedi.
Levhalar brakarak kardeinin bandan tutup onu
kendisine doru ekti. O dedi ki: Anamn olu! Kukusuz
bu topluluk beni gsz brakt. Neredeyse beni
ldreceklerdi. Sen de bana dmanlar sevindirecek bir
ey yapma ve beni bu zalimler topluluuyla bir tutma.

beni de bala
Rabbim
Dedi ki

ve rahmetine

Bizi al
kardeimi de
merhamet

en merhametlisisin
phesiz sen
edenlerin
151) Dedi ki: Rabbim, beni de kardeimi de bala! Bizi
rahmetine al; ve phesiz sen merhamet edenlerin en
merhametlisisin.

Sayfa 168

buzay

edinenlere

Dorusu

alaklk Rablerinden
bir gazap


eriecektir

ite byle dnya hayatnda da

iftira edenleri
cezalandrrz
152) Dorusu buzay (ilah) edinenlere Rablerinden bir
gazap dnya hayatnda da alaklk eriecektir. Biz iftira
edenleri ite byle cezalandrrz.

sonra ktlkleri

yaptktan
ederek
Ve

iman edenler ardndan

tevbe
bunun ardndan
Rabbin
Muhakkak ki
Rahmdir afrdur
153) Ve ktlkleri yaptktan sonra ardndan tevbe ederek
iman edenler... Muhakkak ki Rabbin bunun ardndan
afrdur, Rahmdir.

fkesi

Musa

sakinletii
vakit Ve
onun nshasnda

ve levhalar
ald

onlar iin
rahmet vardr
ve hidayet
korkanlar
Rablerinden
154) Ve Musa fkesi sakinletii vakit levhalar ald ve onun
nshasnda Rablerinden korkanlar onlar iin hidayet ve
rahmet vardr.

yetmi

kavminden Musa seti
Ve
Ne zamanki belirlediimiz vakitte adam

dedi ki
iddetli sarsnt
Onlar tutunca

onlar da helak ederdin dileseydin

Rabbim
helak m edeceksin? beni de
daha nce

aklszlarn
yaptklar yznden
Aramzdaki

bizi
saptrr
senin imtihanndr ancak O
hidayete erdirirsin dilediini
Sen onunla

Bizim velimiz sensin
dilediini de

bize merhamet et
ve O halde bizi bala
en hayrlssn!
nk Muhakkak ki sen
balayanlarn
155) Ve Musa belirlediimiz vakitte kavminden yetmi
adam seti. Ne zamanki onlar iddetli sarsnt tutunca dedi
ki: Rabbim, dileseydin onlar da beni de daha nce helak
ederdin. Aramzdaki aklszlarn yaptklar yznden bizi
helak m edeceksin? O ancak senin imtihanndr. Sen
onunla dilediini saptrr, dilediini de hidayete erdirirsin.
Bizim velimiz sensin. O halde bizi bala ve bize
merhamet et. nk Muhakkak ki sen balayanlarn en
hayrlssn!
(*)Allah Tel'nn altn buzaya tapanlara gazap etmesi, onlar
cezalandrmas anlamna gelir; onlarn dnya hayatnda zillete uratlmas
ise, dmanlar karsnda malp duruma dmeleri veya isyankrlklar
sebebiyle, kendilerine vaad edilen kutsal topraklardan mahrum braklarak
vatansz duruma drlmeleridir.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

iyilik dnyada da bu bize yaz

Ve
biz yneldik muhakkak ki ahirette de

ettiririm isabet
Azabm
Buyurdu ki
sana
kuatmtr

rahmetim ise
dilediime

yazacam
eyi

her
saknanlar
iin

Onu

zekt
verenlere

iman edenlere
ayetlerimize
156) Ve bize bu dnyada da ahirette de iyilik yaz,
muhakkak ki biz sana yneldik. Buyurdu ki: Azabm
dilediime isabet ettiririm, rahmetim ise her eyi
kuatmtr. Onu saknanlar iin ve zekt verenlere,
ayetlerimize iman edenlere yazacam.
(*)Yce Allah, kullarndan ancak bir ksmnn azaba mruz kalacaklarn;
buna karlk btn mevcudatn, dnyada varlk sahnesine klarndan
itibaren kendi rahmetinden pay aldklarn ve liyakatlerine gre
alacaklarn bildirmitir. u halde balangta rahmetten pay almayan
hibir ey yoktur ve ancak azab hak edenlere, ilh iradenin azaba
mstahak grdklerine, rahmetin ardndan azap isabet edecektir. Sonu
olarak rahmet asl, azap taldir.

bir nebi
Resule
uyarlar, ki
Onlar ki


yazl bulacaklar
mmi
olan
o ncilde
ve Tevratta yanlarndaki

yasaklar iyilii
onlara emreder

temiz eyleri

onlara hell

ktl
srtlarndaki
pis

olanlar da
haram klar



zincirleri indirir

ve yk

onu
Ona iman edenler zerlerindeki
tabi ve ona yardm edenler
yceltenler
onunla indirilen
nura olanlar var ya
kurtulua erenler
onlardr ite
157) Onlar ki yanlarndaki Tevratta ve ncilde yazl
bulacaklar mmi bir nebi olan Resule uyarlar, ki o onlara
iyilii emreder, ktl yasaklar, temiz eyleri onlara
hell, pis olanlar da haram klar, srtlarndaki yk ve
zerlerindeki zincirleri indirir. Ona iman edenler, onu
yceltenler, ona yardm edenler ve onunla indirilen nura
tabi olanlar var ya, ite kurtulua erenler onlardr.
(*)Bu ve bundan sonra gelecek yette Hz. Peygamber'in nitelii olarak
kullanlan mm kelimesinin kk ve anlam hakknda farkl gr ileri
srlmtr: a) mmlkur (Mekke) ismine nispetle "Mekkeli"
anlamnda; b) mmet (millet) kelimesine nispetle "Arap milletinden"
(ounluu okuma-yazma bilmeyen bir topluma mensup) anlamnda; c)
mm (anne) kelimesine nispetle "annesinden doduu gibi" (okumayazma bilmeyen) anlamnda.

Sayfa 169

( 156)

( 157)

(158)

(159)

kukusuz ben insanlar

Ey De ki

hepinize
gnderdii Allahn Resulym

ve Gklerin

mlk
yalnz Onundur
Dirilten

Ondan baka ilah yoktur yerin

O halde iman edin ki ldren
ve Odur
mmi
nebi olan
Resulne ve Allaha
o da
Onun ve Allaha iman etmektedir
hidayete
eresiniz Ona uyun ki kelamna
158) De ki: Ey insanlar, kukusuz ben Allahn hepinize
gnderdii Resulym. Gklerin ve yerin mlk yalnz
Onundur, Ondan baka ilah yoktur. Dirilten ve ldren
Odur. O halde Allaha ve mmi nebi olan Resulne iman
edin ki o da Allaha ve Onun kelamna iman etmektedir.
Ona uyun ki hidayete eresiniz.
(*)Bu yet, Hz. Muhammed'in risletinin, yalnz Araplar' deil, btn
insanlar kapsadn gsteren en kesin delillerdendir. Bu husus, Sebe!
sresinin 28. yetinde de benzer bir slpla bildirilmitir. yetin Mekke'de
inmi olmas, Hz. Peygamber'in daha o zaman byle bir evrensel risletle
ereflendirilmi olduu hususunda bilgilendirildiini gstermektedir.

bir topluluk Musann kavminden

Ve
adil
onunla ve hakka

ileten
vardr
davranan
159) Ve Musann kavminden hakka ileten ve onunla adil
davranan bir topluluk vardr.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

(160)

( 161)

( 162)

(163)

ayr
on
iki
biz onlar ayrdk
Ve
vahyettik de
mmetler halinde ayr kola
ondan su istedii

zaman Musaya

taa

Asan ile
vur

Kavmi
Kukusuz pnar
on
iki ondan fkrd
su yeri
hepsi de bildi

glge
iecei

indirdik bulutla zerlerine de
ektik
kudret helvas
ve bldrcn
kendilerine
Size
temiz olanlarndan


yeyin

bize zulmetmediler
verdiimiz rzklarn

Onlar kendi nefislerine
fakat
zulmediyorlard
160) Ve biz onlar ayr ayr mmetler halinde on iki kola
ayrdk. Kavmi ondan su istedii zaman Musaya: Asan ile
taa vur diye vahyettik de ondan on iki pnar fkrd.
Kukusuz hepsi de su iecei yeri bildi. zerlerine de
bulutla glge ektik. Size verdiimiz rzklarn temiz
olanlarndan yeyin diye kendilerine kudret helvas ve
bldrcn indirdik. Onlar bize zulmetmediler fakat kendi
nefislerine zulmediyorlard.
(*)Bilindii gibi, Yakup Peygamber'in oniki olu bulunuyordu.
sriloullar onlara ulamaktadrlar ve bylece oniki kabileye
ayrlyorlard. Herbirine bir pnarn tahsisi, hem onlar onore etmek, hem
de aralarnda izdiham nleyip birlik ve beraberliklerini korumak iindi.
Sibt, torun, evldn evld anlamnaysa da burada Yakup Peygamber'in
oniki oullarnn torunlar demektir ve daha ok kabile mnasnda
kullanlmtr. Ayn isim, Bakara 136, 140, Al-i mrn 84 ve Nisa 163.
yetlerde de gemektedir.

Sayfa 170

Bu yerlein
onlara demitik
hani Ve

yerden

orada yiyin de ve ehirde

ve balanma dileriz

deyin dilediiniz
secde ederek

kapsndan
girin ki
daha da artracaz
gnahlarnz
balayalm
Biz iyilik yapanlara

161) Ve hani onlara: Bu ehirde yerlein ve orada
dilediiniz yerden yiyin de, balanma dileriz deyin ve
kapsndan secde ederek girin ki gnahlarnz
balayalm. Biz iyilik yapanlara daha da artracaz
demitik.

Onlardan zulmedenler ise

deitirdiler

kendilerine sz
bakasyla
sylenenden

bir azap
zerlerine
Biz de indirdik

zulmleri

sebebiyle gkten

162) Onlardan zulmedenler ise sz kendilerine
sylenenden bakasyla deitirdiler. Biz de zerlerine
zulmleri sebebiyle gkten bir azap indirdik.

durumunu
ehrin

Onlara sor

haddi

Hani
deniz

kysndaki
geliyor Yine cumartesi gnnde

ayorlard
akn akn
cumartesi
gn balklar
dnda ise gelmiyorlard Cumartesi

gn
biz onlar imtihan ediyorduk ite byle
Fsklar

sebebiyle
163) Onlara deniz kysndaki ehrin durumunu sor. Hani
onlar cumartesi gnnde haddi ayorlard. Yine cumartesi
gn balklar akn akn geliyor. Cumartesi gn dnda ise
gelmiyorlard. Fsklar sebebiyle biz onlar ite byle
imtihan ediyorduk.
160-161-162. lk yetin metnindeki esbt kelimesi "torun" anlamndaki
sbt kelimesinin oulu olup burada Hz. Ya'kub'un on iki olundan gelen
nesilleri ifade etmek zere "boy, oymak" mnasnda kullanlmtr.
yetlerde, Ms sriloullan'n kendilerine vaad edilen topraklara
gtrrken krk yl boyunca dolatklar Sn lnde ektikleri
skntlarndan, Allah'n onlara verdii baz nimetlerden sz edilmekte;
onlarn bu nimetlere kr mahiyeti de iyilik etmeleri gerekirken
ilerinden bir ksmnn hakszlk ve nankrlk yolunu tutup sz
deitirdiklerine yani Allah'n buyruklarn bozmaya kalkarak kendilerine
sylenenlerin tersini yaptklarna, sonuta zulm ve gnahkrlklar
yznden ar bir musibetle cezalandrldklarna iaret edilmektedir.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

onlardan bir topluluk dedikleri

zaman Ve
bir toplulua t veriyorsunuz?
ne diye
ya da kendilerini helak edecei Allahn
demilerdi iddetli
bir azap ile
urataca
ve Rabbinize kar onlar bir mazeret olur
saknrlar
belki onlar
164) Ve onlardan bir topluluk: Allahn kendilerini helak
edecei ya da iddetli bir azap ile urataca bir toplulua
ne diye t veriyorsunuz?dedikleri zaman onlar:
Rabbinize kar bir mazeret olur ve belki onlar saknrlar
demilerdi.

kendilerine unuttular Ne zaman ki

biz de kurtardk
onlar hatrlatlan

yakaladk
ktlkten

sakndranlar
iddetli
bir azapla
zulmedenleri ise

fsk

sebebiyle
165) Ne zaman ki onlar kendilerine hatrlatlan unuttular
biz de ktlkten sakndranlar kurtardk, zulmedenleri ise
fsk sebebiyle iddetli bir azapla yakaladk.

o sakndrldklar

srar edince
Onlar
maymunlar olun onlara dedik eylerde
Aalk


166) Onlar o sakndrldklar eylerde srar edince onlara:
Aalk maymunlar olun dedik.
(*)Bakara, Mide ve A'raf srelerinde olmak zere, iki yerde aalk
maymunlar olun, bir yerde de Allah'n lanetledii, gazap edip
kendilerinden maymunlar ve domuzlar meydana getirdii kimseler diye
sz edilmektedir. Her yet de azgnlk gsteren Yahudilerle ilgilidir.

Rabbin

bildirdi
o zaman
Ve
gnne kadar zerlerine
gndereceini
kendilerini en kt kimseler
kyamet
Rabbin
Muhakkak ki
azaba
uratacak
Muhakkak ki O azab
abuk olandr
Rahmdir afrdur

167) Ve o zaman Rabbin onlara kyamet gnne kadar

zerlerine, kendilerini en kt azaba uratacak kimseler
gndereceini bildirdi. Muhakkak ki Rabbin azab abuk
olandr. Muhakkak ki O, afrdur, Rahmdir.

ayr yeryznde
onlar getirdik
Ve
Salih
olanlar vard ayr topluluklar haline
bunlardan
lerinden uzak olanlar da vard

ve hem iyiliklerle

imtihan ettik
Dnsnler

onlar diye hem de ktlklerle
168) Ve onlar yeryznde ayr ayr topluluklar haline
getirdik. Salih olanlar vard. lerinden bunlardan uzak
olanlar da vard. Dnsnler diye onlar hem iyiliklerle ve
hem de ktlklerle imtihan ettik.

Sayfa 171

( 164)

( 165)

(166)

(167)

( 168)

( 169)

(170)

birtakm

Sonra onlarn

ardndan


Kitaba
varis oldular da kimseler yerlerine geti
deersiz maln bu dnyann

alarak


ayet
Biz balanacaz
diyorlard

onu da alrlar
onun gibi bir ey yarar

gelse
Onlardan
alnmam myd?

misak
hakknda
sylemeyeceklerine
o kitabn
okumaktadrlar Ve haktan

bakasn Allah
daha
Ahiret
yurdu onun iindekileri

hala saknanlar

iin
hayrldr
akletmeyecek misiniz?
169) Sonra onlarn ardndan, birtakm kimseler yerlerine
geti. Kitaba varis oldular da bu dnyann deersiz maln
alarak: Biz balanacaz diyorlard. ayet onun gibi bir
ey yarar gelse onu da alrlar. Onlardan Allah hakknda
haktan bakasn sylemeyeceklerine dair o kitabn misak
alnmam myd? Ve onun iindekileri okumaktadrlar.
Ahiret yurdu saknanlar iin daha hayrldr, hala
akletmeyecek misiniz?

ve kitaba
smsk sarlanlar

var ya
Ve
muhakkak ki biz namaz
dosdoru klanlar
salih

mkfatn
boa karmayz
olanlarn
170) Ve kitaba smsk sarlanlar ve namaz dosdoru
klanlar var ya, muhakkak ki biz salih olanlarn mkfatn
boa karmayz.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

(171)

( 172)

(173)

( 174)

(175)

( 176)

(177)

(178)

da
biz kaldrmtk da hani Ve
sanmlard
bir glgelik
gibi zerlerine
sarln

stlerine decek onlar

dnn ve kuvvetle verdiimize
saknrsnz
umulur ki ondakileri
171) Ve hani biz da bir glgelik gibi zerlerine
kaldrmtk da onlar stlerine decek sanmlard. Size
verdiimize kuvvetle sarln ve ondakileri dnn, umulur
ki saknrsnz.

Rabbin

alm

hani
Ve

srtlarndan

Ademoullarnn
kar
ahit tutmutu da onlar
ve zrriyetlerini
sizin Ben deil miyim?

onlar nefislerine


ahit olduk
Evet demilerdi Rabbiniz
kukusuz kyamet gn dememeniz iin
haberimiz yoktu bundan

bizim
172) Ve hani Rabbin Ademoullarnn srtlarndan
zrriyetlerini alm ve kyamet gn kukusuz bizim
bundan haberimiz yoktu. dememeniz iin onlar
nefislerine kar: Ben sizin Rabbiniz deil miyim? diye
ahit tutmutu da onlar: Evet, ahit olduk. demilerdi.

irk
Kukusuz demeyesiniz Ya da
biz ise daha nce

atalarmz komutu
onlardan sonra gelen bir nesildik
bir nesildik

O halde bizi mi helak edeceksin?
batla sapanlarn

yaptklarndan dolay
173) Ya da: Kukusuz daha nce atalarmz irk komutu,
biz ise onlardan sonra gelen bir nesildik. O halde batla
sapanlarn yaptklarndan dolay bizi mi helak edeceksin?
demeyesiniz.

Sayfa 172

ayetleri
biz aklarz
ite byle Ve
dnerler

umulur ki
174) Ve biz ayetleri ite byle aklarz, umulur ki dnerler.

kendisine haberini onlara

sen oku
Ve

syrlan
ayetlerimizi verdiimiz halde

bylece kendisine uydurduu onlardan
azgnlardan
olan kimsenin
eytann
175) Ve sen onlara kendisine ayetlerimizi verdiimiz
halde onlardan syrlan, bylece eytann kendisine
uydurduu, azgnlardan olan kimsenin haberini oku.
onu ykseltirdik biz dileseydik
eer Ve
meyletti de
ama o bunlarla
yere
haline benzer Onun durumu hevasna uydu
dilini
zerine varsan da


o kpein
ki
solur
kendi haline braksan da sarktp solur

topluluun durumu
ite budur
O halde sen anlat

Ayetlerimizi yalanlayan
iyice dnrler
umulur ki kssay
176) Ve eer biz dileseydik onu bunlarla ykseltirdik, ama o
yere meyletti de hevasna uydu. Onun durumu o kpein
haline benzer ki, zerine varsan da dilini sarktp solur,
kendi haline braksan da solur. Ayetlerimizi yalanlayan
topluluun durumu ite budur. O halde sen kssay anlat,
umulur ki iyice dnrler.

kavmin durumu
ne ktdr
nefislerine
ve Ayetlerimizi yalanlayarak
zulmetmekte

olan
177) Ayetlerimizi yalanlayarak ve nefislerine zulmetmekte
olan kavmin durumu ne ktdr.

artk o Allah hidayete erdirirse kimi

saptrrsa

her kimi de
Ve doru yolu bulmutur
hsrana


onlar
ite ta kendileridir
urayanlarn
178) Allah kimi hidayete erdirirse artk o doru yolu
bulmutur. Ve her kimi de saptrrsa ite onlar hsrana
urayanlarn ta kendileridir.
(*)Allah dileseydi o kiiyi yetlerinden yararlandrarak yceltirdi. Fakat o
bunu istemedi, bulunduu yere saplanp kald, kendini dnyaya kaptrd,
ykselmeyi deil dnyaya saplanp kalmay tercih etti. Ftratmdaki yksek
ruh ve zihn melekeler onu imana arrken o nefsn tutkularnn
peinden gitti. Bu durumda gerek anlamda insanlk deerini ve
ayrcaln da yitirdii iin 176. yette byle bir insann psikolojik
durumu, scaktan veya baka herhangi bir skntdan dolay dilini sarktp
devaml soluyan, kovulsa da kendi haline braklsa da durumunu
deitirmeyen kpein haline benzetilmitir. Bunca iaretlere ve kantlara
ramen o gibi insanlar da durum ve tutumlarn deitirmemektedir. 177.
yette de bu tip insanlarn byle bir aalk duruma dmelerinin, yce
Allah'n yetlerini yalanlamaktan, onlar hie saymaktan baka bir
sebebinin bulunmad, ymi insann iine dt ktln sebebinin
yine onun kendisi olduu ifade buyurulmutur. Ama -178. yette de iaret
edildii gibi- en geni planda hidayet de dallet de Allah'n takdirine
baldr. Onun iin insan daima Allah'a ynelmeli, her zaman O'nun
yardm ve desteine ihtiyac olduunun bilincinde olmaldr.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

pek cehennem iin

yarattk ki Andolsun
onlarn insanlardan
ve cinlerden

ounu

onunla anlamazlar
kalpleri vardr

fakat onlarla grmezler

gzleri vardr
ama iitmezler

kulaklar vardr
onlarn
hatta
hayvan gibidirler Bunlar onlarla
te ta kendileridir daha da akndrlar

onlar
gafillerin onlar
179) Andolsun, cinlerden ve insanlardan pek ounu
cehennem iin yarattk ki onlarn kalpleri vardr onunla
anlamazlar, gzleri vardr fakat onlarla grmezler; onlarn
kulaklar vardr ama onlarla iitmezler. Bunlar hayvan
gibidirler, hatta onlar daha da akndrlar. te onlar
gafillerin ta kendileridir.

O en gzel

isimler
Allahndr Ve

brakn Ona bunlarla halde dua edin

Onun isimlerinde
ayrla denleri

olduklarnn cezasn yaknda greceklerdir

Onlar yapmakta
180) Ve en gzel isimler Allahndr. O halde Ona bunlarla
dua edin. Onun isimlerinde ayrla denleri brakn.
Onlar
yapmakta
olduklarnn
cezasn
yaknda
greceklerdir.

bir mmet de yarattklarmzdan

vardr ki
Ve

onunla ve hak ile

yol gsterirler

adaletli davranrlar
181) Ve yarattklarmzdan bir mmet de vardr ki hak ile
yol gsterirler ve onunla adaletli davranrlar.

ayetlerimizi yalanlayanlar var ya

Ve

biz onlar derece derece azaba yaklatracaz

bilmeyecekleri
bir ynden

182) Ve ayetlerimizi yalanlayanlar var ya, biz onlar

bilmeyecekleri bir ynden derece derece azaba
yaklatracaz.

Muhakkak ki
onlara ben mhlet veriyorum Ve
salamdr
benim dzenim
183) Ve ben onlara mhlet veriyorum. Muhakkak ki benim
dzenim salamdr.

Onlar
olmadn dnmyorlar m?
ancak O
hibir deliliin

arkadalarnda
apak
bir uyarcdr
184) Onlar arkadalarnda hibir deliliin olmadn
dnmyorlar m? O ancak apak bir uyarcdr.

hkmranlna
Onlar bakmyorlar m?

herhangi yerin
ve gklerin

ve bir eye


Allahn yaratt
ecellerinin
yaklam olma

ihtimaline

sonra sze

Artk bundan hangi

inanacaklar?
185) Onlar, gklerin ve yerin hkmranlna, Allahn
yaratt herhangi bir eye ve ecellerinin yaklam olma
ihtimaline hi bakmyorlar m? Artk bundan sonra hangi
sze inanacaklar?

Sayfa 173

(179)

(180)

( 181)

(182)

( 183)

( 184)

(185)

(186)

(187)

yoktur Allah saptrrsa

her kimi

onlar brakverir artk onu hidayete erdirecek
akn bir halde
taknlklar ierisinde

186) Allah her kimi saptrrsa artk onu hidayete erdirecek

yoktur, onlar taknlklar ierisinde akn bir halde
brakverir.

ne
kyamet-saatinin

Sana sorarlar

Onun
yalnzca De ki
atacan zaman
aklayamaz
Rabbimin katndadr
bilgisi
ardr
O Ondan bakas Onun zamann
size yerde
ve gklerde


anszn gelir
haber

gibi sana soruyorlar
Onun
yalnzca De ki
Ondan
darmsn

ou fakat
Allah katndadr
ilmi
bilmezler
insanlarn
187) Sana kyamet-saatinin ne zaman atacan sorarlar.
De ki: Onun bilgisi yalnzca Rabbimin katndadr. Onun
zamann Ondan bakas aklayamaz. O gklerde ve yerde
ardr, size anszn gelir. Ondan haberdarmsn gibi sana
soruyorlar. De ki: Onun ilmi yalnzca Allah katndadr,
fakat insanlarn ou bilmezler.
Hami b. Kueyr ve Semuel b. Zeyd, Resulullah (a.s.)'e: "Eer sen, dediin
gibi bir peygambersen, kyamet ne zaman kopacak bize haber ver, biz o
nedir biliyoruz" dediler. Bunun zerine bu ayet nazil oldu.160

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

( 188)

Sayfa 174

salih onlara verdiinde ise Ne zaman ki

kendisi irk komaya
Ona baladlar
evlat

Allah ise ycedir verdii hakknda

irk kotuklarndan

onlarn

190) Ne zaman ki, onlara salih evlat verdiinde ise kendisi

verdii hakknda Ona irk komaya baladlar. Allah ise
onlarn irk kotuklarndan ycedir.

( 189)

191) Kendileri yaratlm olduklar halde hibir ey

yaratamayanlar m irk kouyorlar?

(191)

onlar kendilerine halbuki gte deiller

Ve
onlar
edemezler ve
yardm edecek

yardm

kendilerine bile

(190)

yaratamayanlar

m irk kouyorlar!?


yaratlm

Kendileri olduklar halde hibir ey

(192)

192) Ve halbuki onlar kendilerine yardm edecek gte

deiller ve onlar kendilerine bile yardm edemezler.

( 193)

doru yola onlar arrsanz eer

Ve

sizin iin
ayndr
size uymazlar
suskun
kalsanz da yahut onlar arsanz da

(194)

193) Ve eer onlar doru yola arrsanz size uymazlar;

onlar arsanz da yahut suskun kalsanz da sizin iin
ayndr.

baka

ibadet ettikleriniz

elbette ki

arn da sizin gibi kullardr
Allahtan
Eer
size karlk versinler
onlar
doru
kimselerseniz

(195)

bir kendim iin Ben sahip deilim

De ki

dilediinden baka bir zarara da
yarara da

bilseydim
elbetteki
eer Ve Allahn
bana
ve hayr

artrrdm

gayb
ancak Ben
hibir ktlk dokunmazd
bir topluluk iin mjdeleyiciyim ve bir uyarc
iman eden

188) De ki: Ben kendim iin Allahn dilediinden baka
bir yarara da bir zarara da sahip deilim. Ve eer gayb
bilseydim elbetteki hayr artrrdm ve bana hibir ktlk
dokunmazd. Ben ancak bir uyarc ve iman eden bir
topluluk iin mjdeleyiciyim.
Kelb anlatyor: Mekkeliler "Ey Muhammed, Rabbn fiyatlar ucuz iken
sana haber vermez mi ki ykselmeden satn alp kr edesin; kuraklk ve
ktlk verecei yeri sana haber vermez mi ki oradan bolluk ve bereket
verdii yere gidesin." dediler de bunun zerine Allah Teal bu yet-i
kerimeyi indirdi.318

tek
bir nefisten
sizi yaratt
ki O
skun bulmas

eini yaratt
ondan da

onu brynce Ne zaman ki kendisiyle iin
gezindi
hafif
yklendi de
yk

yle dua etti
arlanca
Nihayet bununla
bize Eer
her ikisi de Rableri olan Allaha
salih-evlat verirsen

andolsun ki olacaz
kredenlerden

189) O ki, sizi tek bir nefisten yaratt, ondan da kendisiyle
skun bulmas iin eini yaratt. Ne zaman ki, onu
brynce hafif bir yk yklendi de bununla gezindi.
Nihayet arlanca her ikisi de Rableri olan Allaha yle
dua etti: Eer bize salih-evlat verirsen andolsun ki
kredenlerden olacaz.

194) Allahtan baka ibadet ettikleriniz elbette ki sizin gibi

kullardr. Eer doru kimselerseniz onlar arn da size
karlk versinler.

yryecek
ayaklar

Onlarn m var

elleri mi var onlarn ya da kendileriyle

onlarn veya kendileriyle tutabilecekleri
yoksa kendileriyle grecek

gzleri mi var
kendileriyle iitecek

kulaklar m var?
onlarn
arn De ki

sonra irk kotuklarnz da
bana gz
bana bir dzen kurun da
atrmayn
195) Onlarn kendileriyle yryecek ayaklar m var, ya da
onlarn kendileriyle tutabilecekleri elleri mi var, veya onlarn
kendileriyle grecek gzleri mi var, yoksa onlarn
kendileriyle iitecek kulaklar m var? De ki: arn irk
kotuklarnz da sonra bana bir dzen kurun da bana gz
atrmayn.
(*)Yukardaki yetler, insann ilk menei hakknda bilgi verildi. Dindar bir
ailenin nemi zerinde duruldu. bdet edilmeye, daha ok sevilmeye
ancak Allah'n lyk olduu akland. Sonra da ilhlatrlan canlcansz
varlklarn sonradan yaratlm birer cisim olduklar anlatlarak ok erefli
ve mkerrem olan insann o gibi eylere tapmasnn makul hibir yan
olmadna iaret ediliyor.

Cz 9 Sure 7

Araf Suresi

Allahtr benim velim Muhakkak ki

velisidir O ve kitab
indiren
salihlerin

(196)

196) Muhakkak ki benim velim kitab indiren Allahtr ve O

salihlerin velisidir.

(197)

sizin Onun
dua ettikleriniz ise

Ve
size de yardm
g
yetiremezler yansra

kendilerine de
edemezler Ve edemeye
yardm

( 198)



(199)

197) Ve sizin Onun yansra dua ettikleriniz ise size de

yardm edemeye g yetiremezler. Ve kendilerine de
yardm edemezler.

( 200)

doru onlar arsanz da eer

Ve
bakar

onlar grrsn iitmezler
yola
grmezler

onlar sana

(201)

(202)

198) Ve eer onlar doru yola arsanz da iitmezler,

onlar sana bakar grrsn, onlar grmezler.

iyilii
emret affetmeyi Sen benimse

cahillerden

yz evir

ve

(203)

199) Sen affetmeyi benimse, iyilii emret ve cahillerden yz

evir.

( 204)

sana vesveselerinde
eer Ve
hemen sn
bir vesvese gelirse
eytandan
Almdir
Semdir
phesiz O Allaha

( 205)

200) Ve eer sana eytandan vesveselerinde bir vesvese

gelirse hemen Allaha sn. phesiz O, Semdir, Almdir.

ilitii
zaman saknanlara
Kukusuz

iyice
eytandan



bir vesvese

hemen grrler

o takdirde dnrler
201) Kukusuz saknanlara eytandan bir vesvese ilitii
zaman iyice dnrler o takdirde hemen grrler.

onlar da
kardelerine gelince

Ve

sonra da sapkla
srklerler
yakalarn brakmazlar
202) Ve kardelerine gelince onlar da sapkla srklerler
sonra da yakalarn brakmazlar.

bir ayet onlara getirmediin zaman Ve

De ki
Onu kendin
derleseydin ya derler

bana
vahyolunana uyarm Ben ancak


basiretler
Bu
Rabbimden
rahmettir
ve hidayet Rabbinizden gelen
iman eden
bir topluluk iin
203) Ve onlara bir ayet getirmediin zaman: Onu kendin
derleseydin ya derler. De ki: Ben ancak Rabbimden bana
vahyolunana uyarm. Bu, Rabbinizden gelen basiretler,
iman eden bir topluluk iin hidayet ve rahmettir.

Kuran
okunduu
zaman Ve

umulur ki susun
ve onu dinleyin
merhamet olunursunuz

Sayfa 175

(206)

204) Ve Kuran okunduu zaman onu dinleyin ve susun;

umulur ki merhamet olunursunuz.
(*)bni Ebi Hatim ve daha bakalarnn Ebu Hureyre'den rivayetlerine
gre, o yle demitir: Peygamber (a.s.)'n arkasnda namaz klarken, ses
ykseltilmesi zerine, ayet nazil oldu.161

kendi kendine Rabbini
an da Ve

olmayan
ve gizli bir sesle ve yalvararak

akam
sabah bir sesle

yksek
gafillerden
olma
205) Ve kendi kendine yksek olmayan ve gizli bir sesle
yalvararak ve sabah akam Rabbini an da gafillerden olma.

Rabbinin
katndaki
olanlar
Dorusu

Ona ibadet

asla byklenmezler


secde

Ona ve Onu tesbih ederler

ederler

206) Dorusu Rabbinin katndaki olanlar Ona ibadet

etmekten asla byklenmezler, Onu tesbih ederler ve Ona
secde ederler.(Secde bkn:) 162
Bu srenin kapsad balca konular yle zetliyebiliriz:
a) Tevht nanc'na arlk verilmitir.
b) Vahiy ve semav kitaplar hakknda, bazan ksa, bazan da geni lde
bilgiler serpitirilerek m'minler aydnlatlmtr.
c) Peygamberler ve peygamberlik hakknda aydnlatc bilgiler verilmi ve
Hz. Muhammed'in (a.s) risletinin umum bir zellik tad, akla ve
vicdana neter vururcasna ilenmitir.
d) hiret hakknda, ldkten sonra dirilme ve kinat dzeninin
bozulduktan sonra yeniden kurulmasyla ilgili aklamalar yaplarak insan
akl ve idrki harekete geirilmek istenmitir.
e) Kur'n hkmleri hakknda ksa, fakat zl bilgiler verilerek haram ve
hell konusu ilenerek pheler giderilmitir.
f) lh snnete, kinat dzenine sk sk dikkatler ekilerek akla ve ilme
temel bilgi tekil edecek malzeme sunulmutur.
g) M'minlere kendi yce davalarn yayma metodu verilerek, tebli ve
irat yollar gsterilmitir.
h) eytan ve o niyetteki insanlarn tuzana dmemek iin iyi bir hayat
dzeni kurup srdrmenin pln ve program aklanarak sosyal alan
inanmlarn doldurmas istenmitir.

Cz 9 Sure 8

Enfal Suresi

Sayfa 176

ve namaz
dosdoru klarlar
Onlar ki

infak
rzktan
kendilerine verdiimiz
ederler

(8)

( 1)

(2)

3) Onlar ki, namaz dosdoru klarlar ve kendilerine

verdiimiz rzktan infak ederler.

gerekten
mmin
olanlardr te onlar
Rableri katnda

dereceler
onlar iin
kerim bir rzk vardr
ve balanma
4) te onlar gerekten mmin olanlardr. Rableri katnda
onlar iin dereceler, balanma ve kerim bir rzk vardr.

3,

Resulullah (a.s.) yle buyurmutur: "Bana be ey verilmitir ki, onlar

benden nce hi kimseye verilmemitir- hadisi zikrettikten sonra yle
dedi-: Bana ganimetler hell klnd. Onlar benden nce hi kimseye hell
klnmad."163

( 4)

Rabbin
seni kardnda
Nitekim
bir grup gerekten de
hak urunda

evinden
isteksizdi mminlerden

5,

(6)

( 7)
(8)

8 ENFAL SURES
Kur'an- Kerm'in 8. sresi. 75 ayet, 1200 kelime, 5294
harftir. Medine'de Bakara suresinden sonra nzil olmutur.
Sure, slm ile irk dzeni arasndaki Bedir gazvesinden
(Furkan gnnden) sonra Hicr ikinci ylda vahyedilmitir.
"Enfl", harp ganimetleri demektir. Ayn zamanda nimet,
bir asla yaplan fazlalk manalarna gelen "nefl" kelimesinin
ouludur. Sava ganimetleri denilen "ganim" kelimesi
yerine "enfl" kelimesinin vahyedilmesi, ganimetler
zerinde kendi haklar olduunu ind olarak savunan
m'minlere, ganimetin paylamnn ve hkmn ancak
Allah ve Resul'ne ait olduunu hatrlatmak iindir.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

ganimetler hakknda

Sana soruyorlar

ve yalnz Allaha Ganimetler

De ki
Allahtan O halde saknn da Resulne aittir
Eer birbirinizle aranz
dzeltin

iseniz
Resulne de Allaha da itaat edin
mminler

1) Sana ganimetler hakknda soruyorlar. De ki: Ganimetler
yalnz Allaha ve Resulne aittir. O halde Allahtan saknn
da birbirinizle aranz dzeltin. Eer mminler iseniz
Allaha da Resulne de itaat edin.

o kimselerdir ki
mminler
Gerekten
yrekleri rperir
Allah anld zaman
ayetleri Onun
okunduu
zaman
onlar yalnzca
ve imann onlarn artrr
tevekkl ederler
Rablerine
2) Gerekten mminler o kimselerdir ki Allah anld
zaman yrekleri rperir, Onun ayetleri okunduu zaman,
onlarn imann artrr ve onlar yalnzca Rablerine tevekkl
ederler.

5) Nitekim Rabbin seni hak urunda evinden kardnda

gerekten de mminlerden bir grup isteksizdi.

hakka

seninle mcadele ediyorlard

gibi ortaya ktktan sonra dahi dair

lme
srkleniyorlarm

gz gre gre
6) Aka ortaya ktktan sonra dahi gz gre gre lme
srkleniyorlarm gibi hakka dair seninle mcadele
ediyorlard.

Allah vaad etmiti de o zaman ki Ve

muhakkak sizin olacan iki topluluktan birinin

siz olann


iitiyordunuz
size
Allah ise istiyordu sizin olmasn
gsz
ve kelimeleriyle hakk

gerekletirmek


kfirlerin arkasn kesmek

7) Ve o zaman ki Allah size iki topluluktan birinin
muhakkak sizin olacan vaad etmiti de siz gsz olann
sizin olmasn iitiyordunuz. Allah ise kelimeleriyle hakk
gerekletirmek ve kfirlerin arkasn kesmek istiyordu.

yok etsin
ve hakk

Ta ki gerekletirsin

gnahkrlar

istemese bile batl

8) Ta ki -gnahkrlar istemese bile- hakk gerekletirsin ve
batl yok etsin.
(*)Allah Tel, mslmanlann ya kervan ele geireceklerini veya
savatklar takdirde dman yeneceklerini, bylece iki kazantan birinin
mslmanlara ait olacan vaad etmi, bunu Peygamber'ine bildirmi, o
da mminlere mjdelemiti. Bedir'e geldiklerinde kervann kap
kurtulduunu, onu korumak zere yola kan dman kuvvetinin de oraya
geldiini rendiler. lh vaad ile bu bilgi yan yana getirildiinde ihtimal
teke inmi, savald takdirde zaferin Allah tarafndan garanti edilmi
bulunduu aka ortaya kmt. Artk yenilgiye ve lme srlen
kimselerin korku ve mitsizlik psikolojisini yaamak mminlere
yakmazd; onlara den byk bir evk ve heyecan, gl bir moral
iinde dmann zerine yrmekti.

Cz 9 Sure 8

Enfal Suresi

yardm istiyordunuz da

O zaman ki
O siz karlk vermiti
Rabbinizden

bin size birbiri ardnca Muhakkak ben
yardm ederim
melek ile
9) O zaman ki siz Rabbinizden yardm istiyordunuz da O:
Muhakkak ben size birbiri ardnca bin melek ile yardm
ederim diye karlk vermiti.

bir mjde
yalnzca Allah yapmt Ve

kalpleriniz diye yatsn

olsun

Allah katndandr

yalnz yardm ise
Hakmdir
Azzdir
Allah Muhakkak
10) Ve Allah bunu yalnzca bir mjde olsun ve kalpleriniz
yatsn diye yapmt, yardm ise yalnz Allah katndandr.
Muhakkak Allah Azzdir, Hakmdir.

bir bir uyuklama

sizi bryordu Hani
indiriyordu
Ve kendisinden emniyet olmak zere
sizi
bir su gkten

zerinize

sizden gidersin
Ki onunla tertemiz yapsn

pekitirsin
eytann

pisliini

onunla salamlatrsn
ve kalplerinizi
ayaklarnz
11) Hani kendisinden bir emniyet olmak zere sizi bir
uyuklama bryordu. Ve zerinize gkten bir su
indiriyordu. Ki onunla sizi tertemiz yapsn sizden eytann
pisliini gidersin, kalplerinizi pekitirsin ve onunla
ayaklarnz salamlatrsn.

yle Rabbin
vahyediyordu O zaman
sizinle beraberim Muhakkak ben meleklere
Ben salacam
iman edenlere
sebat verin
O
korku

kfirlerin
kalplerine

boyunlarnn


stne
halde onlarn vurun
parmaklarna
btn onlarn vurun

12) O zaman Rabbin meleklere yle vahyediyordu:
Muhakkak ben sizinle beraberim iman edenlere sebat
verin. Ben kfirlerin kalplerine korku salacam. O halde
onlarn boyunlarnn stne vurun, onlarn btn
parmaklarna vurun.

aykr davranmalar onlarn sebebiyledir Bu

her kim
Ve Resulne ve Allaha

Resulne ve Allaha aykr davranrsa

cezas
pek iddetli olandr
Allah muhakkak
13) Bu, onlarn Allaha ve Resulne aykr davranmalar
sebebiyledir. Ve her kim Allaha ve Resulne aykr
davranrsa muhakkak Allah cezas pek iddetli olandr.

dorusu
Ve tadn bunu te bu sizin
bir de ate azab vardr

kfirler iin
14) te bu sizin; tadn bunu. Ve dorusu kfirler iin bir de
ate azab vardr.

Sayfa 177

( 9)

(10)

( 11)

(12)

( 13)

( 14)

(15)

(16)

karlatnz zaman iman edenler

Ey
dnmeyin toplu olarak
kfirlerle

arkanz onlara
15) Ey iman edenler, toplu olarak kfirlerle karlatnz
zaman onlara arkanz dnmeyin.

byle bir gnde onlara evirirse her kim

Ve

bir yana ekilme

mstesna onlara arkasn
bir baka katlma hali
veya arpmak iin

bir gazaba uramtr muhakkak o ble

cehennemdir
onun barna Allahtan
dn yeridir Oras ne kt
16) Ve her kim arpmak iin bir yana ekilme veya bir
baka ble katlma hali mstesna onlara byle bir gnde
onlara arkasn evirirse muhakkak o Allahtan bir gazaba
uramtr, onun barna cehennemdir. Oras ne kt
dn yeridir.
(*)Bedir Sava'ndan sonra ganimetlerin taksimi konusunda farkl beklenti
ve grler ortaya kmas zerine gelen yetler arasnda bulunan ve
savatan kamann sonularn aklayan bu yetleri, savatan nce inmi
kabul edenlerin tespit ve yorumlan vakaya uygun dmemektedir.
Bedir'den nce kk aknc hareketleriyle balayan atmalar bu
savatan sonra byyerek devam etmitir. Bunun byle olacan bilen
Allah Tel, hem mminleri gerektiinde savamaya ve bunun getirdii
aclara, zorluklara katlanmaya tevik etmek hem de savatan kamay
engelleyici meyyide oluturmak zere bu yetleri indirmitir.

Cz 9 Sure 8

Enfal Suresi

( 18)
( 17)

( 19)

(20)

( 21)

(22)
( 23)

Sayfa 178

Allaha itaat edin iman edenler

Ey
ondan
yz evirmeyin Resulne de da
itip

durduunuz halde
20) Ey iman edenler, Allaha da Resulne de itaat edin.
itip durduunuz halde ondan yz evirmeyin.

iittik
diyenler gibi olmayn Ve
dinlemedikleri

halde
21) Ve dinlemedikleri halde iittik diyenler gibi olmayn.

yeryzndeki canllarn
en kts
Dorusu

sarlar dilsizlerdir
Allah katnda
akletmeyen
22) Dorusu Allah katnda yeryzndeki canllarn en
kts akletmeyen sarlar, dilsizlerdir.
bir hayr
onlarda Allah bilseydi
nk
eer ve onlara mutlaka iittirirdi
olduunu

onlara yz evirerek iittirse bile

arkalarn dnerlerdi
23) nk Allah onlarda bir hayr olduunu bilseydi onlara
mutlaka iittirirdi ve eer onlara iittirse bile yz evirerek
arkalarn dnerlerdi.

( 24)

(*)Yukardaki yetler, Allah'a ve Peygamberine itaat emredildi ve ilhi

emirlere sarlar, dilsizler gibi kaytsz kalnmamasna dikkatler ekildi.
Akl ve benzeri yeteneklerini amacna uygun kullanmayanlarn nasl
basitletiklerine atflar yaplarak, kalblerinin, anlay ve tutumlarna uygun
mhrlendii belirtiliyor.

Allah fakat
Onlar siz ldrmediniz

zaman da sen atmadn

onlar ldrd
denemek iin
att ki Allah fakat
Attn

bir imtihan ile kendinden mminleri

Almdir
Semdir
Allah Muhakkak ki
gzel

icabet edin
iman edenler
Ey
ardklar zaman Resulne
ve Allaha

bilin ki
ve size hayat verecek
eylere
kii ile arasna
girer
Allah kukusuz

Onun huzuruna
elbette kalbi
toplanacaksnz

(25)

17) Onlar siz ldrmediniz; fakat onlar Allah ldrd.

Attn zaman da sen atmadn fakat Allah att ki mminleri
kendinden gzel bir imtihan ile denemek iin. Muhakkak
ki Allah Semdir, Almdir.

Allah muhakkak ki
Ve te bu sizin iindir
kfirlerin dzenlerini boa karr

18) te bu sizin iindir. Ve muhakkak ki Allah kfirlerin
dzenlerini boa karr.

muhakkak ki siz fetih istiyorsanz

ayet

bu vazgeerseniz
Ve fetih
size gelmitir
siz eer

sizin iin daha hayrldr

salamaz

Ve biz de dneriz dnerseniz
ok da
olsa hibir ey
topluluunuz size
mminlerle
beraberdir Allah nk

19) ayet siz fetih istiyorsanz muhakkak ki size fetih
gelmitir. Ve vazgeerseniz bu sizin iin daha hayrldr,
eer siz dnerseniz biz de dneriz. Ve topluluunuz ok da
olsa size hibir ey salamaz. nk Allah mminlerle
beraberdir.
Mrikler: Allahm! Biz Muhammed'in getirdiini iyi grmyoruz.
Onunla aramz hakla ayrt et, dediler. Bunun zerine Allah, bu ayeti
indirdi.319

24) Ey iman edenler, size hayat verecek eylere sizi

ardklar zaman Allaha ve Resulne icabet edin ve bilin
ki kukusuz Allah kii ile kalbi arasna girer, elbette Onun
huzuruna toplanacaksnz.

yle bir fitneden de saknn ki Ve

iinizden zulmedenlere

dokunmaz

Allahn kukusuz
bilin ki
Ve yalnzca
azab
pek iddetli olandr
25) Ve yle bir fitneden de saknn ki yalnzca iinizden
zulmedenlere dokunmaz. Ve bilin ki kukusuz Allahn
azab pek iddetli olandr.
bni Abbas (r.a.) yle demitir: Bu ayet, Resulullah (a.s.) hakknda nazil
oldu. Allah Tel bu ayette mminlere, aralarnda kt eyleri
barndrmamalarn emretti. Aksi takdirde, Allah'n azabnn onlar
kuatacan bildirdi.164

Cz 9 Sure 8

Enfal Suresi

bir
o zaman siz dnn ki Ve
yeryznde
mustazaf olan


aznlktnz
sizi yakalamalarndan

korkuyordunuz da
sizi destekledi sizi barndrd nsanlarn

temiz


Size rzk verdi O yardmyla

kredesiniz

bel ki
26) Ve dnn ki o zaman siz yeryznde mustazaf olan
bir aznlktnz. nsanlarn sizi yakalamalarndan
korkuyordunuz da O sizi barndrd, sizi yardmyla
destekledi. Size temiz rzk verdi belki kredesiniz...

ihanet etmeyin ki iman edenler

Ey
o halde ihanet Resulne
ve Allaha

kendi emanetlerinize etmi olursunuz

bile bile
27) Ey iman edenler, Allaha ve Resulne ihanet etmeyin ki
o halde bile bile kendi emanetlerinize ihanet etmi
olursunuz.

mallarnz da ancak bilin ki

Ve
Allah muhakkak ki
imtihandr evlatlarnz da
Byk
mkfat ise
katndadr

28) Ve bilin ki mallarnz da evlatlarnz da ancak bir

imtihandr. Byk mkfat ise muhakkak ki Allah
katndadr.

saknrsanz
iman edenler
Ey
hak ile batl o size verir

Allahtan


rter ayrdedecek bir anlay
phesiz sizi balar ve ktlklerinizi
byk ltuf

sahibidir Allah
29) Ey iman edenler, Allahtan saknrsanz o size hak ile
batl ayrdedecek bir anlay verir, ktlklerinizi rter ve
sizi balar. phesiz Allah byk ltuf sahibidir.

tuzak kuruyorlard
hani bir zaman Ve

ya da seni tutuklamak
kfirler

seni srgn etmek iin

yahut ldrmek
ama dzen kuruyordu Onlar dzen kurarlard

en hayrlsdr
Allah phesiz Allah da
dzen kuranlarn
30) Ve hani bir zaman kfirler seni tutuklamak, ya da
ldrmek, yahut seni srgn etmek iin tuzak kuruyorlard.
Onlar dzen kurarlard ama Allah da dzen kuruyordu.
phesiz Allah dzen kuranlarn en hayrlsdr.
Ebu Tlib, Reslullah (a.s)'a: "Kavmin senin hakknda ne dzenler
kuruyor biliyor musun?" demi de Allah'n Resl (a.s): "Evet, bana by
yapmak, beni ldrmek ve beni yurdumdan karmak istiyorlar." demi.
Ebu Talib: "Bunu sana kim haber verdi?" sorusuna da "Rabbm haber
verdi." diye cevap verince Ebu Talib: "Senin o Rabbn ne gzel Rab imi,
ona hayr tavsiye et." demi. Efendimiz (a.s): "Ben mi O'na hayr tavsiye
edeceim, hayr, tam tersine O bana hayr tavsiye eder." buyurmu ve
bunun zerine "Hani kfredenler" yet-i kerimesi nazil olmu.320

ayetlerimiz onlara
okunduu zaman Ve
dilesek ittik
Kukusuz demilerdi
ancak Bu
bunun benzerini
biz de syleriz
eskilerin
masallardr

Sayfa 179

( 26)

( 27)

(28)

(29)

(30)

(31)

(32)
(33)

31) Ve onlara ayetlerimiz okunduu zaman: Kukusuz

iittik, dilesek biz de bunun benzerini syleriz. Bu ancak
eskilerin masallardr demilerdi.
bn Cureyc'den rivayette o yle anlatyor: Abdddr oullarndan enNadr ibnu'l-Hris tccar olarak ran'a gider gelirmi. Bu yolculuklarnn
birinde ncil okuyan, rk ve secde eden bir grup keie rastlam.
Mekke'ye geldiinde bir de bakm ki Muhammed'e vahiy gelmi; o da
rk ve secde ediyor. ran yolculuu srasnda rastlad keilerden
duyduklarn kastederek: "ittik, istersek biz de bunun bir benzerini
syleriz." demi ve bunun zerine "Ayetlerimiz onlara okunduu zaman
"ittik, istersek biz de bunun bir benzerini syleriz..." yet-i kerimesi
nazil olmu.165

eer
Allahm demilerdi hani bir zaman Ve
senin katndan


hak

olan bu ise



ta
hemen zerimize
yadr

daha bir azap
bize gnder ya da gkten
ackl
32) Ve hani bir zaman Allahm, senin katndan olan hak
eer bu ise hemen zerimize gkten ta yadr ya da bize
daha ackl bir azap gnder demilerdi.

onlara azap Allah halbuki

deildir Ve

deildir ve aralarndayken sen
edecek

onlara
onlar azap edecek Allah
balanma dilemekte iken de
33) Ve halbuki sen aralarndayken Allah onlara azap edecek
deildir ve onlar balanma dilemekte iken de Allah onlara
azap edecek deildir.
(*)Mrikler Kur'an'm gerek bir vahiy rn ve Allah'n kitab olmad
konusundaki iddialarn, kitabn dili, ierii veya -farz muhal- varsa
hatalarn ortaya koyarak kantlamak yerine, Allah'n kanunlarna ve
detine aykr taleplerde bulunma yolunu setiler. planlarna gre bu
talepleri yerine gelmezse kitabn Allah'tan gelmedii, dinin de hak
olmad ortaya km olacakt.

Cz 10 Sure 8

Enfal Suresi

Sayfa 180

ve temizden


pisi

Allah ayrsn
biri
stne
biri pis olanlar





atsn diye
hepsini
ysn koyup
onlar te onlar ta kendileridir
cehenneme
hsrana urayanlarn

( 35)

37) Allah pisi temizden ayrsn ve pis olanlar biri biri

stne koyup hepsini ysn, onlar cehenneme atsn diye.
te onlar hsrana urayanlarn ta kendileridir.

(34)

( 36)

( 37)

(38)

(39)

(40)

Allah azab etmesin ki? onlara niin Ve

alkoyduklar halde
hem onlar
deillerdir nk Haramdan Mescid-i

ancak Onun velileri

Onun velileri
onlarn pekou fakat
muttakilerdir
bilmez
34) Ve hem onlar Mescid-i Haramdan alkoyduklar halde
Allah onlara niin azab etmesin ki? nk Onun velileri
deillerdir. Onun velileri ancak muttakilerdir, fakat onlarn
pekou bilmez.

yannda
Onlarn dualar
bir ey
deildir
el ve slk almak baka Beytin

O halde azab
tadn rpmaktan
kfrnz
sebebiyle
35) Onlarn Beytin yannda dualar slk almak ve el
rpmaktan baka bir ey deildir. O halde kfrnz
sebebiyle azab tadn.
bni Cerir et-Taber, Said b. Cbeyr'in yle dediini tahric etmitir:
Kurey, Hz. Peygamber tavaf ederken, onunla alay ediyorlar, slk alp el
rpyorlard. Bunun zerine bu ayet nazil oldu.321

iin harcarlar
inkar edenler
Dorusu

yolundan

alkoymak
mallarn

ama sonra Onlar harcayacaklar

Allah

Ardndan bu hasret

onlara
olacaktr
cehenneme
kfirler
ve yenilecekler
toplanacaklardr

36) Dorusu inkar edenler mallarn Allah yolundan
alkoymak iin harcarlar. Onlar harcayacaklar ama sonra
onlara bu hasret olacaktr. Ardndan yenilecekler ve kfirler
cehenneme toplanacaklardr.
bni Abbas, Mcahid ve daha bakalarndan rivayete gre, ayet Eb
Sfyan'n Bedir'de mriklere yapt harcama ve Uhud'da Resulullah'la
savamak iin ettii yardm zerine nazil oldu.322

(*)Bedir Sava 'nda, balarnda Eb Cehil olmak zere on Kurey zengini

bizzat harbe katlmann yannda her gn birer deve keserek savalara
ikrara ediyorlard, buna ramen yenildiler. Uhud Harbi'nde intikam almak
istediler; Eb Sfyn, taradan gelip Mekke civarna yerleen gariban
takmndan (ehb) 2000 kii kiralayarak savaa srd, ancak bu savata
da istedikleri sonuca ulaamadlar; nk bu savata, kendilerine ulaan
bilginin aksine Hz. Peygamber, Eb Bekir ve mer lmemilerdi.
Arkadan Hendek Sava oldu, bu savata da Medine'yi gnlerce kuatma
altnda tuttular, fakat sonu alamadan brakp gittiler.

ayet
nkar edenlere
de ki

kendilerinden balanacaktr vazgeerlerse
elbette dnerlerse yine
ve gemitekiler

devam eder
snneti
ncekilerin


38) nkar edenlere de ki: ayet vazgeerlerse
gemitekiler kendilerinden balanacaktr ve yine
dnerlerse ncekilerin snneti elbette devam eder.
hibir kadar
onlarla savan Ve
btnyle din
oluncaya
fitne kalmayp
Allah elbette
vazgeerlerse eer
Allah iin
hakkyla grendir yaptklarn

39) Ve hibir fitne kalmayp din btnyle Allah iin
oluncaya kadar onlarla savan; eer vazgeerlerse elbette
Allah yaptklarn hakkyla grendir.
(*)"Fitne ortadan kalkncaya ve dinin tamam Allah iin oluncaya kadar..."
ksmn iki ekilde anlamak mmkndr. 1. "Dnyada veya blgede hibir
mrik kalmayncaya ve herkes mslman oluncaya kadar." 2. "Din ve
vicdan hrriyeti yerleinceye, herkesin serbeste dinini yaamas imkn
douncaya ve bylece hak olsun btl olsun din seimi ve din hayat
baskya deil, samimi inanca dayamncaya kadar.

kukusuz
bilin ki
yz evirirlerse
Ve
ne mevla O ne gzel mevlanz Allahtr
yardmcdr gzel
40) Ve yz evirirlerse bilin ki sizin mevlanz kukusuz
Allahtr. O ne gzel mevla, ne gzel yardmcdr.
(*)Mslman
olmayanlar
mslmanlann
dn
zgrlklerine
dokunmadka ve yurtlarna saldrmadka onlarla bar iinde yaanr,
hatta nsanlk iin hayrl olan faaliyetlerde i birliine gidilir. Onlar bar
bozar, haksz kar veya din taassup gibi sebeplerle savamay tercih
ederlerse mminler de hukuku, dinlerini ve yurtlarn korumak iin
savaacaklardr. Bu sava hak iin, hrriyet iin, erdem iin yola kanlar
kazanacaklardr; nk onlarn sma, dayana, dostu, yardmcs
Allah'tr; O'ndan gzel dost, O'ndan gl yardmc, O'ndan gvenli
destek de yoktur.

Cz 10 Sure 8

Enfal Suresi

ganimet
olarak aldnz bilin ki
Ve
bete
Allaha kukusuz
herhangi bir eyin

akrabaya yakn Resulne

biri
yolculara aittir


ve yoksullara
yetimlere
Allaha iman ediyorsanz eer


indirdiimize
hak
gn olan kulumuza
karlatklar gn ile batln birbirinden ayrld

her Allah phesiz iki topluluun


hakkyla gc yetendir eye
41) Ve Allaha, hak ile batln birbirinden ayrld gn olan
iki topluluun karlatklar gn kulumuza indirdiimize
eer iman ediyorsanz bilin ki ganimet olarak aldnz
herhangi bir eyin kukusuz bete biri Allaha, Resulne,
yakn akrabaya, yetimlere, yoksullara ve yolculara aittir.
phesiz Allah her eye hakkyla gc yetendir.
Bu yet-i kerime, bu surenin ilk yeti olan "Sana ganimetleri soruyorlar..."
yetinden sonra nazil olmutur. bn Abdi'1-Berr, bu konuda icm
olduunu syler.323

yakn kenarnda idiniz vadinin siz O vakit

uzak kysnda idiler
vadinin Onlar
Eer sizden daha aada idi

Kervan

anlamazla derdiniz
szlemi olsaydnz

Ancak
miad vakti hususunda
iindir
bir emri Allahn gereklemesi gereken

bylece helak olan

yerine getirmesi ki

apak delili ile

helak olsun kimseler

apak delili ile

yaasn

da
yaayan
Almdir
Semdir
Allah Muhakkak
42) O vakit siz vadinin yakn kenarnda idiniz. Onlar
vadinin uzak kysnda idiler. Kervan sizden daha aada
idi. Eer szlemi olsaydnz miad vakti (belirlenen
vakitte) hususunda anlamazla derdiniz. Ancak
Allahn gereklemesi gereken bir emri yerine getirmesi
iindir ki bylece helak olan kimseler apak delili ile helak
olsun ve yaayan da apak delili ile yaasn. Muhakkak
Allah Semdir, Almdir.

Allah onlar gsteriyordu Hani

sana onlar gsterseydi Eer az ryanda

ve
muhakkak kaacaktnz
ok

Allah Fakat
i hakknda ekiecektiniz

hakkyla bilendir
Muhakkak O selamet verdi
sinelerin
sahibini
43) Hani Allah onlar sana ryanda az gsteriyordu. Eer
onlar sana ok gsterseydi muhakkak kaacaktnz ve i
hakknda ekiecektiniz. Fakat Allah selamet verdi.
Muhakkak O sinelerin sahibini hakkyla bilendir.
bn Mesud yle der: Bedir savanda dman bizim gzmze o kadar
az gsterildi ki, ben bir adama: "Ne dersin, onlar yz kadar m?" diye
sordum. Bu, sava balamadan nceydi. Sava balaynca, Allah
mminleri, kafirlerin gzne ok gsterdi. Kafirler app kaldlar ve
korkuya kapldlar.324

Sayfa 181

( 41)

(42)

(43)

( 44)

(45)

zaman onlar gzlerinize hani Ve

sizi de az gsteriyordu
karlatnz

onlarn gzlerinde
azaltyordu ki
yerine
emri Allah gerekleecek olan
dndrlr
Allaha phesiz yalnzca getirsin
iler
44) Ve hani karlatnz zaman onlar gzlerinize az
gsteriyordu sizi de onlarn gzlerinde azaltyordu ki Allah
gerekleecek olan emri yerine getirsin. phesiz iler
yalnzca Allaha dndrlr.
(*)Allah hem bu savan olmasn hem de mslmanlarn yenmelerini
istedii iin bunun madd, stratejik ve psikolojik sebeplerini de hazrlam
ve yaratmtr. Savatan nce Reslullah ryasnda dman askerlerin
saysnn az olduunu mahede etmiti. Ryasm mslmanlara anlatt,
fakat yorumlamad. Dinleyenler anlatlan olduu gibi, ak bir bilgi olarak
deerlendirdiler ve dmann saysnn az olduunu anlayarak cesaret
kazandlar. Halbuki rya sembolik idi, yorumlanmas gerekiyordu.
Ryadaki azlk, sayca azla deil, zayflk ve moralsizlie dellet ediyordu,
ama Hz. Peygamber siyaseten ryasn yorumlamad.

karlatnz zaman iman edenler

Ey
Allah ann ve sebat edin bir toplulukla
kurtulasnz
ki oka
45) Ey iman edenler, bir toplulukla karlatnz zaman
sebat edin ve Allah oka ann ki kurtulasnz.
(*)Yani, ey mminler, kafirlerden bir toplulukla savatnzda onlarla
savata sebat gsterin, bozulmayn. Allah' dilinizle oka ann ki, onun
yardm ve desteine nail olasnz ve dmanlara kar zafer kazanannz.

Cz 10 Sure 8

Enfal Suresi

(46)

(47)

(48)

(49)

( 50)

( 51)

(52)

Resulne de Allaha da itaat edin Ve

o takdirde
birbirinizle ekimeyin ve
Ve gcnz
gider korkuya dersiniz de
beraberdir Allah muhakkak ki
sabredin

sabredenlerle

46) Ve Allaha da Resulne de itaat edin ve birbirinizle
ekimeyin; o takdirde korkuya dersiniz de gcnz
gider. Ve sabredin, muhakkak ki Allah sabredenlerle
beraberdir.

kan
gibi olmayn Ve
gsteri yaparak ve alm satarak
yurtlarndan

alkoyan kimseler

ve insanlara

yaptklarn
Allah Ve Allah yolundan
kuatcdr

47) Ve yurtlarndan alm satarak ve insanlara gsteri
yaparak kan ve Allah yolundan alkoyan kimseler gibi
olmayn. Ve Allah yaptklarn kuatcdr.

eytan

onlara sslemi
o zaman Ve
yenebilecek
demiti ki
ve yaptklarn

insanlardan

Bugn sizi yoktur
Ne sizin yardmcnzm Muhakkak ben de
iki topluluk
birbirini grd
zaman ki

o iki topuu
stnde
gerisin geri dnerek
sizden uzam Kukusuz ben demiti
sizin gryorum nk gerekten ben
korkuyorum
Muhakkak ben gremediklerinizi

ok iddetli olandr
Allah nk Allahtan
cezas

Sayfa 182

48) Ve o zaman eytan onlara yaptklarn sslemi ve

demiti ki: Bugn insanlardan sizi yenebilecek yoktur.
Muhakkak ben de sizin yardmcnzm. Ne zaman ki iki
topluluk birbirini grd o, iki topuu stnde gerisin geri
dnerek: Kukusuz ben sizden uzam, nk gerekten
ben sizin gremediklerinizi gryorum. Muhakkak ben
Allahtan korkuyorum. nk Allah, cezas ok iddetli
olandr demiti.
47-48. yetler, Ebu Cehl'in u szlerine iaret etmektedir: Vallahi Bedr'e
varmadan geri dnmeyeceiz. Orada iki iecek, deve keseceiz, arkc
kzlar bize ark syleyecek, Araplar bizim anmz duyacak ve srekli
olarak bizden korkup sayg gsterecekler. eytan yle dedi: Bugn
Muhammed ve arkadalar asla sizi yenemeyecek. Ben de phesiz sizin
yardmcnzm. ki grup karlanca, eytan geri dnp kat. Size
verdiim yardm szn yerine getiremiyeceim. nk ben sizin
grmediklerinizi gryorum. Ben, mminlere yardma inen melekleri
gryorum. Siz ise onlar grmyorsunuz dedi.166

olan
mnafklar diyorlard
O vakit
te onlar aldatt
hastalk
kalplerinde

tevekkl ederse
Oysa her kim
dinleri

Azzdir

Allah muhakkak
Allaha
Hakmdir
49) O vakit kalplerinde hastalk olan mnafklar: te
onlar dinleri aldatt diyorlard. Oysa her kim Allaha
tevekkl ederse muhakkak Allah Azzdir, Hakmdir.

canlarn zaman bir grsen keke Ve

meleklerin o kfirlerin
aldklar
tadn srtlarna yzlerine ve vururken
Yakc

azab

diyerek
50) Ve keke meleklerin o kfirlerin yzlerine ve srtlarna
vururken: Yakc azab tadn! diyerek canlarn aldklar
zaman bir grsen.

sunduumuz
eyler sebebiyledir te bu

deildir Allah Muhakkak ki
ellerinizle
kullarna zulmedici
51) te bu, ellerinizle sunduumuz eyler sebebiyledir.
Muhakkak ki Allah kullarna zulmedici deildir.
(*)Hak dni inkr edenlerin cezas ksmen dnyada, sonra can verirken
lm meleklerinin elinde, nihayet kyametten sonra atee atlarak
cehennemde verilmektedir, "...bir grseydin!" ifadesi, olup bitenlerin
dehetine, grenleri aknlk iinde brakacak cinsten olaylar olduuna
iaret etmektedir. Bu cezalarn hibiri, kulun mazeretsiz kusuru, suu ve
gnah olmadan Allah'n verdii cezalar deildi, hepsi hak edilmiti,
nk Allah zulmden mnezzehtir; uyarmadan, kendini dzeltme
imkn vermeden hibir kulunu cezalandrmaz.

ve Firavun

hanedannn
Tpk gidii gibi
onlar da inkr ncekilerin
onlardan

onlar yakalad
Allahn ayetlerini
ettiler de
Muhakkak ki
gnahlar yznden Allah da
cezas
iddetli olandr
Kaviyydir
Allah
52) Tpk Firavun hanedannn ve onlardan ncekilerin
gidii gibi onlar da Allahn ayetlerini inkr ettiler de Allah
da onlar gnahlar yznden yakalad. Muhakkak ki Allah
Kaviyy (snrsz kuvvet sahibi)dir, cezas iddetli olandr.

Cz 10 Sure 8

Enfal Suresi

Sayfa 183

asla Allah bunun sebebi
te
bir
onlara olan nimetini deitirmez

olan deitirmeyince kadar
toplum

Semdir
Allah Muhakkak
nefislerinde
Almdir

( 53)

53) te bunun sebebi, bir toplum nefislerinde olan

deitirmeyince kadar Allah onlara olan nimetini asla
deitirmez. Muhakkak Allah Semdir, Almdir.

( 54)

ve Firavun

hanedannn
Tpk gidii gibi
onlar da
ncekilerin

onlardan

biz Rablerinin ayetlerini
yalanlamlard

gnahlar sebebiyle de onlar helak etmi

nk Firavun

hanedann
bomutuk
zalimler idiler onlarn hepsi
54) Tpk Firavun hanedannn ve onlardan ncekilerin
gidii gibi onlar da Rablerinin ayetlerini yalanlamlard da
biz de onlar gnahlar sebebiyle helak etmi, Firavun
hanedann bomutuk. nk onlarn hepsi zalimler
idiler.

katnda
canllarn
en kts
Muhakkak

iman
nk onlar kfirlerdir
Allah
etmezler
55) Muhakkak Allah katnda canllarn en kts
kfirlerdir. nk onlar iman etmezler.
ilerinden anlama yaptn
Bunlar kimselerdir ki

defasnda her ahidlerini
bozarlar
sonra
saknmazlar
Onlar
56) Bunlar, ilerinden anlama yaptn kimselerdir ki,
sonra her defasnda ahidlerini bozarlar. Onlar saknmazlar.

savata

onlar yakalarsan Bundan dolay
arkalarnda bulunan
kimseleri de
dat

ibret almalar iin
onlar ile
57) Bundan dolay, savata onlar yakalarsan, ibret almalar
iin onlar ile arkalarnda bulunan kimseleri de dat.

bir kavmin
endie edersen
edersen Ve
onlara sen de davran sana ihanet etmesinden

Allah Muhakkak k
ayn ekilde

hainleri
sevmez
58) Ve bir kavmin sana ihanet etmesinden endie edersen
sen de onlara ayn ekilde davran. Muhakkak ki Allah
hainleri sevmez.

inkar eden kimseler

sanmasnlar

Ve
bizi

elbette ki onlar kaabileceklerini

aciz brakamazlar
59) Ve inkar eden kimseler kaabileceklerini sanmasnlar,
elbette ki onlar bizi aciz brakamazlar.

( 55)

(56)

(57)

(58)

(69)

(60)
(61)

gcnz

onlara kar hazrlayn ki
Ve

atlar

besili

ve kuvvet
yettiince
ve Allahn dmann
bununla korkutasnz

bunlarn dnda

ve sizin dmannz

Allahn sizin bilmediiniz bakalarn

her ne


infak ederseniz bildii
ve size tastamam denir Allah yolunda
zulme uratlmazsnz

siz
60) Ve onlara kar gcnz yettiince, kuvvet ve besili atlar
hazrlayn ki bununla Allahn dmann ve sizin
dmannz ve bunlarn dnda sizin bilmediiniz Allahn
bildii bakalarn korkutasnz. Allah yolunda her ne infak
ederseniz size tastamam denir ve siz zulme
uratlmazsnz.

sen de

bara
yanarlarsa
ayet
Ve
Allaha
tevekkl et
ve ona yana
Alm olan Sem
Odur phesiz O
61) Ve ayet bara yanarlarsa sen de ona yana ve Allaha
tevekkl et. phesiz Sem, Alm olan Odur, O.
(*)slm'n savatan amacnn ne olduu bir de bu yet vesilesiyle
aklanm olmaktadr: Zulm ve saldn ihtimalini ortadan kaldrmak,
meru savunmada bulunmak. Bu zaruretler yznden bavurulan sava,
kar tarafn zulm ve saldrdan vazgeerek bara ynelmesiyle gereksiz
hale gelecei iin buna olumlu cevap verilmesi, barmak isteyenle
banlmas emrolunmutur.

Cz 10 Sure 8

Enfal Suresi

(62)

( 63)

( 64)

(65)

( 66)

( 67)

( 68)

(69)

seni aldatmak


isterlerse eer
Ve
seni O Allah sana yeter

muhakkak
mminlerle
ve yardmyla
destekledi
62) Ve eer seni aldatmak isterlerse muhakkak Allah sana
yeter. O seni yardmyla ve mminlerle destekledi.

onlarn kalplerinin arasn

birletirdi ki
Ve
yeryzndeki
her eyi harcasaydn
eer
arasn
yine de birletiremezdin
tamamyla

Allah fakat
Ve onlarn kalplerinin

Muhakkak O onlarn aralarn birletirdi
Hakmdir
Azzdir
63) Ve onlarn kalplerinin arasn birletirdi ki eer
yeryzndeki her eyi tamamyla harcasaydn yine de
onlarn kalplerinin arasn birletiremezdin. Ve fakat Allah
onlarn aralarn birletirdi. Muhakkak O, Azzdir,
Hakmdir.
(*)Dmann iyi niyetli ve samimi olmamas, bir oyun, bir taktik olarak
ban istemesi de mmkndr. Buna ramen artlar uygun dtnde
bana yanamak, oyun ihtimali karsnda da Allah'a gvenmek
gerekmektedir. Burada Allah'a gvenmek, bilerek oyuna gelmek mnasn
iermiyor, artlar gerekli ve faydal kldnda bara karar verirken zayf
olan, vehim derecesinde kalan olumsuz ihtimallere kulak asmadan
Allah'n izin ve emrine dayanp gvenmeyi ifade ediyor. Bu gven
duygusunu gelitirmek zere de iki ilh ltuf hatrlatlyor: a) Allah'n
hicret esnasnda, Bedir'de vb. durumlarda vki mucizev yardmlar; b)
Medine'de yaayan ve daha nce birbirine dman olan Evs ve Hazrec
kabileleri mslman olunca onlarn gnllerindeki dmanlk, kin ve
intikam duygularn gidererek yerine sevgi, dayanma ve kardelik
duygularn ikame etmesi.

olan
Allah sana da yeter

Nebi
Ey
mminlere de

sana tabi

64) Ey Nebi, sana da sana tabi olan mminlere de Allah
yeter.

Sayfa 184

Mminleri
tevik et

Nebi
Ey
yirmi

sizden bulunursa
ayet
savaa

iki yz kiiye galip gelir sabreden
kii
galip yz kii sizden bulunursa
eer

inkar eden kimselerden

bin kiiye gelir
anlamayan
bir topluluktur nk onlar
65) Ey Nebi! Mminleri savaa tevik et! ayet sizden
sabreden yirmi kii bulunursa iki yz kiiye galip gelir, eer
sizden yz kii bulunursa inkar eden kimselerden bin kiiye
galip gelir. nk onlar anlamayan bir topluluktur.

bildi
olduunu Allah hafifletti

imdi

olursa
O halde
zaafnz
sizden
de
iki yz yener sabreden yz kii sizden
bin kii
sizden olursa
eer
ve kiiyi
phesiz Allahn izniyle
iki bine
galip gelir
beraberdir Allah
sabredenlerle
66) imdi Allah zaafnz olduunu bildi de sizden
hafifletti. O halde sizden sabreden yz kii olursa iki
yz kiiyi yener ve eer sizden bin kii olursa Allahn
izniyle iki bine galip gelir. phesiz Allah
sabredenlerle beraberdir.
(*)Savan amac ne kadar meru, hatta kutsal olursa olsun yine de
istenmeyen, korkulan, ac ve straplara sebep olan bir harekettir; bu
sebeple savaanlarn maddimanev tevike ihtiyalar vardr.
Peygamberimiz savalarda bunu yapm, Allah'n gazilere, ehidlere vaad
ettii muhteem dlleri hatrlatarak askerlerine evk vermitir. Bu snnet
o gnden bugne btn slm ordularnda uygulanm, kumandanlar
askeri coturmak iin mehter gibi msiki dahil deiik yntemlere
bavurmulardr.

almas

nebi iin
Hibir
olamaz
yeryznde
ar basncaya

kadar
esir
geici menfaatini

Siz istiyorsunuz

ahireti istemektedir Allah ise dnyann
Hakmdir
Azzdir
Allah phesiz
67) Hibir nebi iin yeryznde ar basncaya kadar esir
almas olamaz. Siz dnyann geici menfaatini istiyorsunuz.
Allah ise ahireti istemektedir. phesiz Allah Azzdir,
Hakmdir.

gemiteki
Allahn
yazs
olmasayd
bir

aldklarnza
karlk size dokunurdu

byk
azap
68) Allahn gemiteki yazs olmasayd, aldklarnza
karlk size byk bir azap dokunurdu.

hell
ganimetten
aldnz Artk yiyin
Muhakkak
Allahtan saknn ve temiz olarak
Rahmdir afr
Allah
69) Artk aldnz ganimetten hell, temiz olarak yiyin ve
Allahtan saknn. Muhakkak Allah afr, Rahmdir.
Hz. mer'den rivayette o yle anlatyor: Bedr gn Hz. Peygamber (a.s)
esirlerden fidye ald da bunun zerine Allah Teal: "size herhalde byk
bir azb dokunurdu."ya kadar olmak zere "Yeryznde kfrn belini
knncaya kadar hibir peygambere esirleri olmas yaramaz..." yetlerini
indirdi. Daha sonra Alah Teal onlara ganimetleri hell kld.167

Cz 10 Sure 8

Enfal Suresi

kimselere
de ki
Nebi
Ey ,
Allahn ilmine gre
esirlere

Elinizdeki

verir bir hayr varsa
kalplerinizde
ve sizden alnandan daha hayrlsn
Allah phesiz sizi balar
afr
Rahmdir

Sayfa 185

(70)

( 71)

70) Ey Nebi! Elinizdeki esir kimselere de ki: Allahn

ilmine gre kalplerinizde bir hayr varsa, sizden alnandan
daha hayrlsn verir ve sizi balar. phesiz Allah afr,
Rahmdir.

sana ihanet etmek

isterlerse eer
Ve
daha

Allaha hainlik etmilerdi de
kukusuz
phesiz onlara O da imkan vermiti nce de
Hakmdir
Almdir
Allah

71) Ve eer sana ihanet etmek isterlerse, kukusuz daha

nce de Allaha hainlik etmilerdi de O da onlara imkan
vermiti. phesiz Allah Almdir, Hakmdir.

hicret eden
iman edip var ya
Kukusuz


ve mallaryla cihad edenler ile ve
barndrp
Allah yolunda

canlaryla
onlar biri
ite onlar yardm edenler
iman edip
Ve birlerinin
velileridirler

sizin iin yoktur hicret etmeyenler de

onlarn velayetlerinden
kadar
hibir ey
sizden

fakat
Ve hicret edinceye

sizin din konusunda
yardm isterlerse
Ancak mstesna yardm etmek
zerinize bortur
sizinle kendileri bir toplum aleyhine olmas

Allah phesiz anlama bulunan

arasnda
hakkyla grendir yaptklarnz

72) Kukusuz iman edip hicret eden ve Allah yolunda
canlaryla ve mallaryla cihad edenler ile barndrp yardm
edenler var ya, ite onlar biri birlerinin velileridirler. Ve
iman edip hicret etmeyenler de hicret edinceye kadar sizin
iin onlarn velayetlerinden hibir ey yoktur. Ve fakat din
konusunda sizden yardm isterlerse, yardm etmek sizin
zerinize bortur. Ancak sizinle kendileri arasnda anlama
bulunan bir toplum aleyhine olmas mstesna. phesiz
Allah yaptklarnz hakkyla grendir.

birlerinin
inkar edenler de
Ve
siz de yapmazsanz Ancak biri
velileridir
bir ve yeryznde
fitne olur
byle
byk fesat
73) Ve inkar edenler de biri birlerinin velileridir. Ancak siz
de byle yapmazsanz yeryznde fitne ve byk bir fesat
olur.
Ebu Mlik'ten rivayette o yle diyor: Bir adam: "Mriklerden olan
akrabalarmz da miras klalm, mirasmzdan mrik akrabalarmza da
pay verelim." dedi de bunun zerine "Kfirler ise birbirlerinin
dostlardrlar..." yet-i kerimesi nazil oldu.325

( 72)

( 73)

( 74)

(75)

ve hicret edenler
iman edip
Ve

Allah yolunda

cihad edenler ile
onlar ite yardm edenler var ya barndrp
Onlar iin gerek

mminlerdir

bol rzk vardr
ve balanma
74) Ve iman edip hicret edenler ve Allah yolunda cihad
edenler ile, barndrp yardm edenler var ya; ite onlar
gerek mminlerdir. Onlar iin balanma ve bol rzk
vardr.

hicret
sonradan
iman edip
Ve
ite onlar da cihad edenler ve edenler

Akrabalar daha yakndr sizdendir

Allahn kitabna gre

biri
birlerine
hakkyla
eyi

her Allah Muhakkak ki
bilendir
75) Ve sonradan iman edip hicret edenler ve cihad edenler,
ite onlar da sizdendir. Akrabalar Allahn kitabna gre biri
birlerine daha yakndr. Muhakkak ki Allah her eyi
hakkyla bilendir.
Ebu Davud et-Taylisfnin... bn Abbs'tan rivayetine gre Allah'n Rasl
(a.s) muhacirlerle ansan birer birer (dinde) karde yapnca birbirlerine
miras oldular da sonunda "l'l-Erhm (akrabalar) Allah'n kitabnca
birbirinin mirasna) daha evl (daha yakn)drlar." yeti nazil oldu. Bylece
sadece neseb yoluyla akraba olanlar birbirine miras oldular.168

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

(9)
(1)

(2)

(3),

( 4)

(5)

(6)

9 TEVBE SURES
Kur'an- Kerm'in 9. suresi. 129 ayet, 1087 kelime ve 2479
harften ibarettir. Meden surelerden olup, Maide suresinden
sonra Hicri 9. ylda nzil olmutur. Adn yzikinci ayetinde
geen "tvbe" kelimesinden almtr. Ayrca, birinci ayetin ilk
kelimesi olan, "aklanmak, ykmllkten kurtulmak" anlamlarna
gelen "el-Berae" de surenin ad olarak kullanlmaktadr.

Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

ve Allah'tan
bir ihtardr
antlama kendileriyle
peygamberinden
mriklere


yaptnz
1) Allah'tan ve peygamberinden, kendileriyle antlama
yaptnz mriklere bir ihtardr.

yeryznde
Bundan byle rahat dolan
deilsiniz
siz bilin ki
Ve ay
drt
gerekten
Ve Allah aciz brakacak

kfirleri hor klcdr
Allah
2) Bundan byle yeryznde drt ay rahat dolan. Ve siz
bilin ki Allah aciz brakacak deilsiniz. Ve gerekten
Allah, kfirleri hor klcdr.
Hz. Peygamber (a.s) Ebu Bekir'i (hacc emri olarak) gnderdi ve insanlara
bu kelimeleri (Bere Sresinden nazil olan yetleri) nida etmesini emretti.
Sonra peinden Ali'yi gnderdi. Ebu Bekir yolda Hz. Peygamber (a.s)'n
devesi Kasv" (baka bir rivayette Adb')nn sesini duydu. Tella kt,
zannetmiti ki gelen Hz. Peygamber (a.s)'dir. Bir de bakt ki gelen Ali'dir.
(Ona: "Emr olarak m. yoksa memur olarak m geldin diye sordu; O:
"bilkis memur olarak geldim." dedi) ve Hz. Peygamber (a.s)n.
mektubunu kendisine verdi. Mektupta bu kelimeleri insanlara nida
etmesini Ali'ye emrediyordu. Birlikte yola devam ettiler, birlikte
haccettiler, sonra terik gnlerinde Ali kalkt ve insanlara yle seslendi:
"Allah ve Resl'nn zimmeti btn mriklerden bendir, uzaktr.
Yeryznde drt ay daha serbeste dolan. Bu seneden sonra hibir
mrik haccetmeyecek, Beytullah hibir plak tavaf etmeyecek, cennete
ancak m'min olan girecektir." Bunlar Ali nida ediyor, o yorulunca Ebu
Bekir kalkyor O nida ediyordu.

Sayfa 186

Resulnden ve Allah
bir ilandr
Ve
kesin
byk hacc

gn insanlara

uzak olduklarna dair Allah olarak
tevbe Eer
Resulnn ve mriklerden

Ve sizin iin daha hayrldr

bu ederseniz
elbette bilin ki
yz evirirseniz yok eer

Ve Allah aciz brakacak
deilsiniz
can bir azapla
inkar edenleri
mjdele
yakc

3) Ve byk hacc gn, Allah ve Resulnden insanlara

Allah ve Resulnn, mriklerden kesin olarak uzak
olduklarna dair bir ilandr. Eer tevbe ederseniz bu sizin
iin daha hayrldr. Ve yok eer yz evirirseniz, bilin ki
Allah elbette aciz brakacak deilsiniz. Ve inkar edenleri
can yakc bir azapla mjdele.

Anlama imzaladnz

mstesnadr
size kar bir sonra mriklerden


yardm etmemi ey
eksiklik yapmam
O halde kimseye
aleyhinizde
olanlar
anlamalarn

onlarn tamamlayn
sever
Allah phesiz
sreleri bitinceye kadar
muttakileri

4) Anlama imzaladnz mriklerden sonra size kar bir
ey eksiklik yapmam, aleyhinizde kimseye yardm
etmemi olanlar mstesnadr. O halde onlarn
anlamalarn, sreleri bitinceye kadar tamamlayn.
phesiz Allah muttakileri sever.

artk O haram
aylar
kt
zaman


yerde

mrikleri

ldrn
onlar

onlar tutuklayn
bulduunuz

btn onlarn kesip-tutun ve kuatn

klar tevbe edip Eer
geit yerlerini
serbest brakn
zekt verirlerse ve namaz
afrdur
Allah Gerekten
yollarn

Rahmdir
5) O haram aylar kt zaman artk mrikleri bulduunuz
yerde ldrn, onlar tutuklayn, onlar kuatn ve onlarn
btn geit yerlerini kesip-tutun. Eer tevbe edip namaz
klar ve zekt verirlerse, yollarn serbest brakn. Gerekten
Allah afrdur, Rahmdir.

mriklerden


biri
eer
Ve

yle ki
ona eman ver senden eman isterse
olaca Sonra Allahn szn dinlemi olsun
elbette Bu onu gvenlik iinde yere ulatr
bilmeyen
bir topluluk olmalar nedeniyledir
6) Ve eer mriklerden biri, senden eman isterse, ona
eman ver; yle ki Allahn szn dinlemi olsun. Sonra onu
gvenlik iinde olaca yere ulatr. Bu, onlarn elbette
bilmeyen bir topluluk olmalar nedeniyledir.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

bir ahdi
mriklerin

olabilir?
nasl

dnda Resul yannda
ve Allah katnda

yannda
kendileriyle anlatklarnz

O halde doru
srece Haram
Mescid-i
siz de onlara dorulukla
size kar davrandklar
onlar davrann

sever
Allah phesiz ki
muttakileri
7) Mescid-i Haram yannda kendileriyle anlatklarnz
dnda, mriklerin Allah katnda ve Resul yannda nasl
bir ahdi olabilir? O halde onlar size kar doru
davrandklar srece siz de onlara dorulukla davrann.
phesiz ki Allah muttakileri sever.

stnlk
eer
Ve
Nasl olabilir ki

hibir yemin size kar
salarlarsa
sizi ahid gzetmezler hibir hakknzda
isteksizdir Dilleriyle honut etmeye alrlar
fask
Onlarn ou Kalpleri ise
kimselerdir
8) Nasl olabilir ki! Ve eer size kar stnlk salarlarsa,
hakknzda hibir yemin, hibir ahid gzetmezler. Dilleriyle
sizi honut etmeye alrlar. Kalpleri ise isteksizdir.
Onlarn ou fask kimselerdir.

Allahn ayetlerine karlk

satn aldlar

Onun

Bylece alkoydular
az bir deeri
ne ktdr Onlarn gerekten yolundan
yapmakta
olduklar
9) Allahn ayetlerine karlk az bir deeri satn aldlar.
Bylece Onun yolundan alkoydular. Onlarn yapmakta
olduklar gerekten ne ktdr.

mmin hakknda
Onlar gzetmezler

onlar te ta kendileridir ahid hi bir
haddi aanlarn

10) Onlar hi bir mmin hakknda ahid gzetmezler. te
onlar haddi aanlarn ta kendileridir.

ve namaz
klar tevbe eder Eer

artk kardelerinizdir
zekt verirlerse
ayetleri byle
uzun uzadya aklarz
dinde
Bilen
bir topluluk iin
11) Eer tevbe eder, namaz klar ve zekt verirlerse, artk
dinde kardelerinizdir. Bilen bir topluluk iin ayetleri byle
uzun uzadya aklarz.
(*)Yukardaki yetler, gerek mriklerin, gerekse Yahudilerin
andiamalar bozduklar, slm'a dil uzattklar, bylece artlar
elverdiinde onlarla savamann gerei konu edildi. Ancak pimanlk
duyup iman ettikten sonra namaz klan ve zekt verenlerin artk dman
deil, dost ve karde olduklar, onlarla savamaya neden kalmad
belirtildi.

Sayfa 187

( 7)

( 8)

( 9)

( 10)

(11)

( 12)

(13)

yeminlerini yine bozarlarsa eer
Ve
dil uzatrlarsa
ve antlamalarndan
sonra
bu durumda hemen ldrn dininize
yeminleri yoktur
nk kfrn nderlerini
vazgeerler
Olur ki onlarn
12) Ve eer antlamalarndan sonra, yine yeminlerini
bozarlarsa ve dininize dil uzatrlarsa, bu durumda kfrn
nderlerini hemen ldrn. nk onlarn yeminleri
yoktur. Olur ki vazgeerler.
Allah'n Resl (a.s) Hudeybiye'de Mekkelilerle, o sene Mekke'ye
girmemek artyla antlama yapmlard. Bir sre sonra Hz. Peygamber
(a.s)'in eman ve garantisi altna girmi oaln Huza ile Kurey'in eman ve
garantisi altna girmi olan Bekr oullan arasnda sava olunca Kurey,
emanlan altnda olan Bekr oullarna silh ve yiyecek vererek yardm
ettiler. Bunun zerine Huzallar da Hz. Peygamber (a.s)'den yardm
istediler de bu yet-i kerime nazil oldu ve Allah'n Resl (a.s)'ne eman
altnda olanlara yardm etmesi emrolundu.169

bozan bir kavim ile savamaz msnz?

srp


kalkan ve
Yeminlerini

sizinle balayan o Resul

karmaya
Onlardan korkuyor

kendileri ilk olarak

korkmanz

asl

Allahtr musunuz?
mmin
kimseler iseniz Eer
gereken
13) Yeminlerini bozan, o Resul srp karmaya kalkan
ve ilk olarak sizinle kendileri balayan bir kavim ile
savamaz msnz? Onlardan korkuyor musunuz? Eer
mmin kimseler iseniz, asl korkmanz gereken Allahtr.
Bu yet, m'minleri kfirlerle savamaya tevik eder. Yani, Ey m'minler
topluluu! Ahitleri bozup dininizi ktleyen bir kavme kar
savamayacak msnz? Onlar, peygamberi aranzdan karmak zere
Dru'n-nedve'de meveret ettikleri zaman, onu Mekke'den srgn etmeye
kesin karar vermilerdi, sava balatan onlardr. Zira sizin mttefikleriniz
Huzallara kar savamlardr. Sava balatan daha zlimdir. O halde
onlarla savamaktan, sizi alkoyan ne? Yoksa onlardan korkuyor da,
onlardan size bir zarar gelmesinden ekindiiniz iin, onlarla savamay
terk mi ediyorsunuz? Emrini terkettiiniz takdirde, Allah'n azabndan
korkmanz daha uygundur. Eer onun azabna ve sevabna
inanyorsanz.170

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

(14)

( 15)

Sayfa 188

imar etme
Mriklerin


yoktur

ahid iken Allahn mescidlerini

haklar
te bunlar kendi kfrlerine kendileri

ve yaptklar
boa gitmi olanlardr


daimidirler bunlar atete

17) Mriklerin, kendi kfrlerine kendileri ahid iken,

Allahn mescidlerini imar etme haklar yoktur. te bunlar
yaptklar boa gitmi olanlardr ve bunlar atete
daimidirler.

( 16)

Bu yet-i kerime de Efendimiz (a.s)'n amcas Abbs ibn Abdlmuttalib

hakknda nazil olan yetlerdendir. Mfessirlerin anlattklarna gre Hz.
Abbs, Bedr Gazvesinde esir edilince mslmanlar "Allah'a inkr ettiniz,
akrabalk balarn kopardnz." diyerek onu ayplamaya balamlar.
zellikle Hz. Ali ona ok sert eyler sylemi. Abbs: "Hep
ktlklerimizi, kusurlarmz sayp dkyor da iyiliklerimizden hi
bahsetmiyorsunuz?" demi. Hz. Ali: "Yan sizin iyilikleriniz mi var?" diye
sormu; Abbs: "Elbette var; bizler Mescid-i Haram' imar eder, onun
perdedarlrn yapar, haclara su verir, (veya: haclara yemek verir, onlara
ikramda bulunur), kleleri esaretten kurtarrdk" demi ve Allah Teal da
Abbs'a red makamnda olmak zere bu yet-i kerimeyi indirmi.171

( 17)

( 18)

( 19)

(20)

onlar azaplandrsn Onlarla savan ki

ve Onlar rezil etsin
ellerinizle Allah
ifa versin

ve onlara kar
size zafer versin
mmin
bir topluluun gnllerine

14) Onlarla savan ki, Allah ellerinizle onlar azaplandrsn.

Onlar rezil etsin ve onlara kar size zafer versin ve mmin
bir topluluun gnllerine ifa versin.

kalplerindeki fkeyi

gidersin
Ve
dilediine

Allah tevbe nasip eder

Hakmdir
Almdir
Allah phesiz
15) Ve kalplerindeki fkeyi gidersin. Allah dilediine tevbe
nasip eder. phesiz Allah Almdir, Hakmdir.

braklverileceinizi
siz sandnz?

Yoksa
cihad edenleri
Allah bilmeden
bakasn

edinmeyenleri
iinizden
mminlerden
Resulnden Allahtan

haberdardr
Allah Ve srda

yaptklarnzdan
16) Yoksa siz, Allah iinizden cihad edenleri, Allahtan,
Resulnden
ve
mminlerden
bakasn
srda
edinmeyenleri bilmeden braklverileceinizi mi sandnz?
Ve Allah yaptklarnzdan haberdardr.
(*)Yukardaki yetler, devaml hyanet dnp Mslmanlar aleyhine
faaliyet gsteren, yaplan szleme ve andlamalara bal kalmayan
mriklerin zellikle elebalarnn imha edilmesi emredilmi ve savan
m'minler iin ciddi bir snav anlam tadna parmak baslarak bilgi
verilmi ve uyarlar yaplmtr.

Allahn mescidlerini
imar eder ancak

gnne ve Allaha iman eden
kimseler
veren namaz
dosdoru klan ahiret
Allahtan bakasndan korkmayan

ve zekt

olduklar
te bunlardr umulanlar
hidayete erenlerden

18) Allahn mescidlerini, ancak Allaha ve ahiret gnne
iman eden, namaz dosdoru klan, zekt veren ve
Allahtan bakasndan korkmayan kimseler imar eder. te
hidayete erenlerden olduklar umulanlar bunlardr.

ve Siz haclara
su vermeyi
saydnz?

gibi mi
Haram
Mescid-i

onarmay
ahiret
gnne ve Allaha iman eden
bir

Allah yolunda

cihad eden
hidayete Allah Allah katnda
olamazlar
zulmedenler
topluluunu erdirmez
19) Siz haclara su vermeyi ve Mescid-i Haram onarmay,
Allaha ve ahiret gnne iman eden, Allah yolunda cihad
eden gibi mi saydnz? Allah katnda bir olamazlar. Allah
zulmedenler topluluunu hidayete erdirmez.

ve hicret edenler
man edenler

mallaryla Allah yolunda

cihad edenlerin

dereceleri vardr
byk

canlaryla
ve
bunlardr ite Ve Allah katnda
kurtulua erenler
20) man edenler, hicret edenler ve Allah yolunda mallaryla
ve canlaryla cihad edenlerin Allah katnda byk dereceleri
vardr. Ve ite kurtulua erenler bunlardr.
(*)Yukardaki yetler, kutsal Kabe'yi ancak Allah'a ve hiret gnne imn
eden m'minlerin imar edecei, cami ve mescitlerin de ayn hkmn
kapsamna girdii akland. Temelinde imn ve hls bulunmayan
amellerin Allah yannda hibir deer tamayaca hatrlatld. Sonra da
imn edip Allah yolunda hicret edenlerin, Allah sz daha yce olsun diye
savaanlarn mkfatlarnn ok byk olduu ve asl kurtulua erienlerin
de onlar bulunduu akland.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

onlar bir rahmet

Rableri mjdeler
cennetler ile


honutluk

katndan
kalc nimetler orada bulunan
21) Rableri onlar katndan bir rahmet, honutluk, orada
kalc nimetler bulunan cennetler ile mjdeler.

phesiz
ebedi olarak Orada kalcdrlar
byk
mkfat
katnda olandr
Allah
22) Orada ebedi olarak kalcdrlar. phesiz Allah, byk
mkfat katnda olandr.

edinmeyin
iman edenler
Ey
eer
veliler kardelerinizi
ve babalarnz

kar
kfr sevip-tercih ediyorlarsa

Sizden onlar veli edinirse kim

imana
zalimlerin
bunlar ite ta kendileridir
23) Ey iman edenler, eer imana kar kfr sevip-tercih
ediyorlarsa, babalarnz ve kardelerinizi veliler edinmeyin.
Sizden kim onlar veli edinirse; ite bunlar zalimlerin ta
kendileridir.
(*)Yukardaki yetler, kutsal Kabe'yi ancak Allah'a ve hiret gnne
imn eden m'minlerin imar edecei, cami ve mescitlerin de ayn hkmn
kapsamna girdii akland. Temelinde imn ve ihls bulunmayan
amellerin Allah yannda hibir deer tamayaca hatrlatld. Sonra da
imn edip Allah yolunda hicret edenlerin, Allah sz daha yce olsun
diye savaanlarn mkfatlarnn ok byk olduu ve asl kurtulua
erienlerin de onlar bulunduu akland.

oullarnz babalarnz
Eer
De ki

airetiniz
eleriniz
kardeleriniz

ticaret kazandnz mallar

ve durgunlua uramasndan korktuunuz

daha sevimli ise

hounuza giden
meskenler

ve Resulnden Allahtan
sizlere
o halde Onun yolunda
cihad etmekten
Allahn emri gelinceye
kadar
bekleyedurun
topluluunu hidayete erdirmez Allah
fasklar

24) De ki: Eer babalarnz, oullarnz, kardeleriniz,
eleriniz, airetiniz, kazandnz mallar, durgunlua
uramasndan korktuunuz ticaret ve hounuza giden
meskenler, sizlere Allahtan, Resulnden ve Onun yolunda
cihad etmekten daha sevimli ise, o halde Allahn emri
gelinceye kadar bekleyedurun. Allah fasklar topluluunu
hidayete erdirmez.
Hz.Ali bir ksm insanlara: Hicret etmeyecek misiniz? Resulullah (a.s.)'e
katlmayacak msnz? dedi. Onlar da: Biz kardelerimizle, soy sopumuzla
birlikte oturacaz, dediler. Bunun zerine Cenab- Hak: "De ki: Eer
babalarnz..." ayetini indirdi.326

Sayfa 189

(22)
( 21)

( 23)

( 24)

( 25)

(26)

Allah size yardm etti Andolsun

Hani Huneyn
gnnde ve birok yerlerde
ok sayda oluunuz sizi bbrlendirimiti de

hibir
bunun size
faydas olmamt

Yeryz
banza
dar gelmiti
gerisin geri gitmitiniz sonra geniliine ramen
arkanza dnp

25) Andolsun, Allah birok yerlerde ve Huneyn gnnde
size yardm etti. Hani ok sayda oluunuz sizi
bbrlendirimiti de bunun size hibir faydas olmamt.
Yeryz, geniliine ramen banza dar gelmiti, sonra
arkanza dnp gerisin geri gitmitiniz.
Huneyn Gazvesinde 12 bin kiiye ulaan slm ordusuna bakan bir
adamn: "Bugn biz asla azlktan (saymzn az oluundan) dolay malup
olmayz." demi; bu. Hz. Peygamber (a.s)'in zoruna gitmi ve Allah Teal
da bunun zerine bu yet-i kerimeyi indirmitir.172

gven duygusu
Allah indirmi
Sonra
indirmi
mminlere

ve Resulne

ve
grmediiniz
ordular da

ite budur inkar edenleri
azablandrd
Kfirlerin cezas
26) Sonra Allah, Resulne ve mminlere gven duygusu
indirmi; grmediiniz ordular da indirmi ve inkar edenleri
azablandrd. Kfirlerin cezas ite budur.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

( 27)

( 28)

(29)

( 30)

(31)

ardndan
Allah tevbesini
Sonra
Allah phesiz diledii kimsenin

bunun
Rahmdir afrdur

27) Sonra Allah, bunun ardndan diledii kimsenin

tevbesini kabul eder. phesiz Allah afrdur, Rahmdir.

ancak iman edenler
Ey
Onun iin
bir pisliktir

mrikler
Harama
artk Mescid-i

yaklamasnlar
korkarsanz
eer
Ve bu yllarndan sonra
zengin klar kalmaktan
ihtiya iinde
phesiz
dilerse
kendi fazlndan

Allah
Allah
Hakmdir
Almdir
28) Ey iman edenler, mrikler ancak bir pisliktir. Onun
iin bu yllarndan sonra artk Mescid-i Harama
yaklamasnlar. Ve eer ihtiya iinde kalmaktan
korkarsanz, Allah dilerse sizi kendi fazlndan zengin klar.
phesiz Allah Almdir, Hakmdir.
(*)Ayette mrikler iin yaplan niteleme, onlara yasaklanan blge ve
yasan kimleri kapsad hakknda deiik yorumlar yaplmtr,
Putperestlerin "neces" (pis, kirli) olmalar, limlerin ounluuna gre
manev anlamdadr. Mrikler, bata Allah'a ortak koma ynndeki
inanlar olmak zere, Kabe'yi plak tavaf etme, murdar et yeme,
babasnn eiyle evlenme gibi irkin davranlar nedeniyle byle
nitelendirilmilerdir.

ve Allaha iman etmeyen

savan
haram tanmayan

ahiret
gnne
ve Resulnn ve Allahn haram kldn

hak

din
din olarak kabul etmeyenlerle

kadar
kitap
verilmi Kendilerine

olanlardan kendi elleriyle

cizyeyi verinceye
kk drlp

Sayfa 190

29) Kendilerine kitap verilmi olanlardan, Allaha ve ahiret

gnne iman etmeyen, Allahn ve Resulnn haram
kldn haram tanmayan ve hak dinini din olarak kabul
etmeyenlerle kk drlp cizyeyi kendi elleriyle
verinceye kadar savan.

oludur
Uzeyr
Yahudiler dediler
Ve

Hristiyanlar da dediler
Allahn
onlarn Bu Allahn oludur
Mesih

dolaan
azlarnda szleridir ki
bundan

inkar eden kimselerin
szleridir

Nasl da Allah onlar kahretsin nceki

evriliyorlar?
30) Ve Yahudiler: Uzeyr Allahn oludur dediler.
Hristiyanlar da: Mesih Allahn oludur dediler. Bu,
onlarn azlarnda dolaan szleridir ki, bundan nceki
inkar eden kimselerin szleridir. Allah onlar kahretsin.
Nasl da evriliyorlar?
(*)slm kaynaklarda, Yahudilerce -henz kendisi hayatta iken- zeyir'in
Allah'n olu olarak nitelenmesi konusunda balca iki rivayetle
karlalmaktadr. Bunlardan birine gre, nceleri Tevrat'a bal olan
sriloullar, zamanla Tevrat'a gre yaamay terkeder olmular, bunun
sonucu olarak ilh bir ceza olmak zere Tevrat hafzalardan silinmi,
onun muhafaza edildii Tabut da (Ahid Sand) ellerinden alnmt.
Buna ok zlen zeyir, kendisine Tevrat' yeniden retmesi iin Allah'a
yalvaryordu. Yine byle bir dua esnasnda Allah onun hafzasna Tevrat'
tekrar yerletirdi. ok bilgili bir kimse olarak tannan zeyir Tevrat'
kavmine de retince onlar nezdinde daha bir itibar kazand. Bazlar
"zeyir Allah'n oludur" diyecek kadar ileri gittiler.
Hristiyanlarn Hz. sa'y Allah'n olu olarak nitelemeleri ise sadece
Reslullah dneminde karlalan bir durum deildir. Hristiyanln ilk
dnemlerinden itibaren Hz. s Allah'nn olu olarak kabul ediliyordu ve
gnmzde de Hristiyanlk'ta hkim anlay onun teslis inancnn br
esini oluturduu ynndedir.

ve
Onlar bilginlerini
edindiler

ve Allah brakp

rabler rahiplerini
Oysa bir eyle Meryem olu
Mesihi de
ibadet etmekten baka onlar emrolunmadlar
Ondan baka ilah yoktur tek olan
ilaha
irk

bunlarn

O eylerden ycedir

kotuklar
31) Onlar, Allah brakp bilginlerini ve rahiplerini rabler
edindiler ve Meryem olu Mesihi de... Oysa onlar, tek olan
bir ilaha ibadet etmekten baka bir eyle emrolunmadlar.
Ondan baka ilah yoktur. O, bunlarn irk kotuklar
eylerden ycedir.
(*)Burada Yahudi ve Hristiyanlarn Allah' brakp da insanlar rab
edinmeleri eletirilmektedir. Yahudiler bakmndan bu kimseler onlarn
din bilginleridir. Hristiyanlar bakmndan ise bu kimseler onlarn rahipleri
ve zellikle Hz. s'dr.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

nurunu sndrmek

istiyorlar

Allah Oysa istemiyor azlaryla Allahn
de kendi nurunu tamamlamaktan
bakasn
kfirler istemese
32) Allahn nurunu azlaryla sndrmek istiyorlar. Oysa
kfirler istemese de Allah, kendi nurunu tamamlamaktan
bakasn istemiyor.

Resuln
gnderen
Odur
o stn klmak
hak

din ile
ve hidayetle

istemese de btn dini

iin
Mrikler
33) Mrikler istemese de o dinini stn klmak iin
Resuln hidayetle ve hak din ile gnderen Odur.
(*)Bu yette, herkesin kolayca tasavvur edebilecei bir benzetmeden
yararlanlarak inkarclarn bir fleme ile ilh sndrme arzusu iinde
olduklar, ama Allah Tel'nn buna msaade etmeyecei ve bu
tamamlayaca ifade edilmektedir. Bunu slm mealesinin eninde
sonunda herkesi aydnlataca eklinde anlamak mmkndr. Nitekim
tarihin her dneminde peygamberlerin getirdii vahyin parltsndan
rahatsz olup onlara inananlar br kak suda boma istek ve abas iinde
olanlar grlmtr. Fakat bu k, bu tr esintiler karssnda baz
dalgalanmalara ve zafiyetlere mruz kalsa bile asla sndrlememitir;
insanln gnmzde ulat nokta da, tevhd inancna dayal olan bu
mesajn gitgide daha bir yaygnlk kazandn, ilgiyle karlandn ve ksa
bir sre iinde bu aydnln btn beeriyeti kuatacam gstermektedir.

ou dorusu
iman edenler
Ey
yerler
rahiplerden
ve bilginlerden

ve hakszlkla

insanlarn
mallarn

Allahn yolundan

alkoyarlar
gm
ve Altn
biriktirip de

harcamayanlar
Onlara
Allah yolunda
ac bir azab
mjdele
34) Ey iman edenler, dorusu bilginlerden ve rahiplerden
ou, insanlarn mallarn hakszlkla yerler ve Allahn
yolundan alkoyarlar. Altn ve gm biriktirip de Allah
yolunda harcamayanlar... Onlara ac bir azab mjdele.
Bu ayet, "Ey iman edenler! phesiz hahamlardan ve rahiblerden bir
ou..." ayeti, Kitap Ehli iinden halktan rvet alan din bilginleri ve rahipler hakknda nazil olmutur.327

Bunlarn zerlerinin
kzdrlaca
gn
bunlarla dalanacak cehennem
ateinde
te srtlar
ve brleri
alnlar

tadn kendiniz iin

sakladklarnz! bu
topladklarnz
yleyse
35) Bunlarn zerlerinin cehennem ateinde kzdrlaca
gn, onlarn, alnlar, brleri ve srtlar bunlarla
dalanacak. te bu, kendiniz iin sakladklarnz. yleyse
topladklarnz tadn.

Sayfa 191

( 32)

( 33)

(34)

( 35)

(36)

katnda
aylarn
says Gerek u ki

kitabnda
aydr
on
iki Allah
ve gkleri

yaratt

gnden Allahn
haramdr
drd Bunlardan yeri

yleyse
dosdoru olan din budur
te
bunlarda
zulmetmeyin
siz de ve kendinize
gibi topluca mriklerle

savan

bilin ki
Ve topluca sizlerle savamas
muttakilerle
beraberdir Allah kukusuz
36) Gerek u ki, Allah katnda aylarn says, gkleri ve yeri
yaratt gnden beri Allahn kitabnda on iki aydr.
Bunlardan drd haramdr. te dosdoru olan din budur.
yleyse bunlarda kendinize zulmetmeyin ve onlarn sizlerle
topluca savamas gibi siz de mriklerle topluca savan.
Ve bilin ki kukusuz Allah muttakilerle beraberdir.
(*)Hz. brahim ve smail'in eriatndakine uygun olarak Chiliye dnemi
Araplar da yln drt aym kutsal sayarlar, bu inana saygnn bir iareti
olarak savatan ve her trl saldrdan kanrlard. Zilkade, zilhicce,
muharrem ve recebden oluan bu aylar haram aylar (el-ehuru'l-hurum)
diye anlrd. Bununla birlikte baz kabileler bu drt aya bir drt daha
ekleyerek sekiz ay haram sayarken, dier bazlar aylar arasnda faik
gzetmiyordu. Ayn ekilde, belirli kabileler arasnda yaayan Hristiyanlar
da haram aylarn saygnln kabul etmiyorlard. Bu anlay
benimseyenlerin haram aylarla ilgili bir taahhtleri olmadndan, dier
kabileler onlara kar dikkatli davranmak zorundayd. Her trl atmann
haram sayld bu aylarda meydana gelen savalara, din yasaklar
inendii iin "ficr savalar" denmitir.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

Sayfa 192

38) Ey iman edenler! Size ne oldu ki: Size Allah yolunda

savaa kn. denildii zaman arlap yere akldnz?
Ahirete karlk dnya hayatna m raz oldunuz? Fakat
dnya hayatnn faydas ahirete gre pek azdr.

(37)

Allah'n Resl (a.s) Taif ve Huneyn seferinden dndkten sonra Medinei Mnevvere'de ksa bir ikametin ardndan hicretin dokuzuncu senesi
Receb aynda Rumlarla savamak zere cihad ile emrolundu ve seferberlik
iln etti. Ancak zaman gazveye gitmek iin en uygunsuz zamand: lkede
ktlk ve kuraklk vard, scaklar ok iddetliydi; hurma ve meyveler
olgunlamt ve insanlara glgenin ho geldii bir mevsimdi. Bir de
gidilecek mesafe ok uzak, zerlerine gidilecek dmanlar ok kalabalkt.
Dolaysyla gazveye kmak insanlarn gzlerinde byd, glgede,
evlerinde, oluk ocuklaryla kalmak daha sevimli, savaa kmak da zor
geldi. Allah Teal, insanlarn savaa kmada ar davrandklarn bilince
ite bu yet-i kerimeyi indirdi.173

( 38)

( 39)

(40)

kfrde bir arttr Ertelemek ancak

nkar edenler
bununla saptrlr

bir yl haram klyorlar
bir yl onu hell

Bylelikle say bakmndan uymak iin

hell klm oluyorlar
Allahn haram kldn
ssl gsterilmitir
Allahn haram kldna

Allah Yaptklarnn
ktl kendilerine
topluluunu asla hidayete erdirmez
kfirler
37) Ertelemek ancak kfrde bir arttr. nkar edenler
bununla saptrlr. Allahn haram kldna say
bakmndan uymak iin, onu bir yl hell, bir yl haram
klyorlar. Bylelikle Allahn haram kldn hell klm
oluyorlar. Yaptklarnn ktl kendilerine ssl
gsterilmitir. Allah, kfirler topluluunu asla hidayete
erdirmez.
bni Cerir et-Taber'nin Eb Malik'ten tahric ettiine gre, Araplar yl on
aya blyorlard. Muharremi Safer yapyor, onda haram olan eyleri
hell sayyorlard. Bunun zerine Cenab- Hak ayetini indirdi.328

Size ne oldu ki iman edenler

Ey

savaa kn Size denildii
zaman
yere
arlap akldnz? Allah yolunda

dnya hayatna
m raz oldunuz?
hayatnn
faydas
Fakat Ahirete karlk

pek azdr
ahirete gre
dnya

bir
sizi azaplandrr Eer kmazsanz
bir kavmi Yerinize getirir

can yakc azapla
siz Ona
zarar veremezsiniz
ve baka

gc eye

her
Allah phesiz hibir
yetendir
39) Eer kmazsanz sizi can yakc bir azapla azaplandrr.
Yerinize baka bir kavmi getirir ve siz Ona hibir zarar
veremezsiniz. phesiz Allah her eye gc yetendir.

yardm Eer siz ona yardm etmezseniz

onu kardklarnda
Hani Allah ona etmitir
ikincisinden
O ikinin
inkar edenler

O maaradaydlar onlar O zaman ibaretti

Tasalanma

arkadana
Diyordu
vakit

bizimle beraberdir Allah hi phe yok ki

ona duygusunu
Allah Bylece indirmiti
sizin ordularla
Onu desteklemi gvenlik
edenlerin
szn klmtr
gremediiniz
O
Allahn kelimesi ise alak
inkar

Azzdir
Allah phesiz en yce olandr
Hakmdir
40) Eer siz ona yardm etmezseniz, Allah ona yardm
etmitir. Hani inkar edenler onu kardklarnda O, ikinin
ikincisinden ibaretti. O zaman onlar maaradaydlar. O
vakit arkadana: Tasalanma, hi phe yok ki Allah
bizimle beraberdir diyordu. Bylece Allah ona gvenlik
duygusunu indirmiti. Onu sizin gremediiniz ordularla
desteklemi, inkar edenlerin szn alak klmtr. Allahn
kelimesi ise, O, en yce olandr. phesiz Allah Azzdir,
Hakmdir.
Kureyliler mslmanlarn Medine'ye gittiklerini grnce, bu artk
tahamml olunamayacak kadar byk bir ktlktr dediler, bunun iin
de Reslullah (a.s)' ldrmeye karar verdiler. Geceleyin evinin etrafn
sardlar ve kt takdirde onu ldrmek kastyla gece boyunca evinin
kapsn gzetleyip durdular. Peygamber (a.s) da Ali b. Ebi Talib (r.a)'e
yatanda uyumasn emretti, yce Allah'a da izini grmemeleri iin dua
etti. Allah gzlerini balad ve uykunun onlar brm olduu bir halde
iken evden dar kt. Balarna toprak sap ayrlp gitti. Sabah
olduunda Ali (r.a) yanlarna kt, evde hi kimsenin bulunmadn
onlara bildirdi. Bylelikle Reslullah (a.s)'n geip kurtulmu olduunu
renmi oldular.174

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

Arlkl ve arlksz olarak

savaa kn

ve
mallarnzla cihad edin ve
daha
Eer Allah yolunda

canlarnzla
bilirseniz
bu sizin
iin hayrldr
41) Arlkl ve arlksz olarak savaa kn ve Allah
yolunda mallarnzla ve canlarnzla cihad edin. Eer
bilirseniz, bu sizin iin daha hayrldr.
Said b. el-Mseyyeb gzlerinden birisi kr olduu halde gazaya kt.
Kendisine: Sen hastasn denilince, o da yle cevap vermiti: Allah
arlkl olann da arlksz olann da savaa kmasn istedi. Savamak
imknn bulamasam dahi, mslmanlarn saysn artrrm, geride
brakacaklar eyalarn korurum.329

bir sefer
yakn bir menfaat

Eer
onlar mutlaka seni izlerlerdi
orta yollu
olsayd
onlara bir mesafeyi
uzun
Fakat bu kadar

yemin edeceklerdir


katetmek ar geldi

Gcmz

yetseydi muhakkak Allah adna
helaka srklyorlar
birlikte seninle kardk
Onlarn biliyor Allah Kendilerini

yalanc olduklarn muhakkak
42) Eer yakn bir menfaat, orta yollu bir sefer olsayd,
onlar mutlaka seni izlerlerdi. Fakat bu kadar uzun bir
mesafeyi katetmek onlara ar geldi. Gcmz yetseydi
muhakkak seninle birlikte kardk. diye Allah adna
yemin edeceklerdir. Kendilerini helaka srklyorlar.
Onlarn muhakkak yalanc olduklarn Allah biliyor.

izin verdin?
niin seni

Allah affetsin

sana aka belli oluncaya kadar

onlara

reninceye ve doru syleyenler

yalanclar da

43) Allah seni affetsin; doru syleyenler sana aka belli

oluncaya ve yalanclar da reninceye kadar niin onlara
izin verdin?

iman
edenler
senden izin istemezler

cihad
ahiret
gnne ve Allaha
canlaryla
ve mallaryla etmekten
muttakileri
en iyi bilendir
phesiz Allah
44) Allaha ve ahiret gnne iman edenler mallaryla ve
canlaryla cihad etmekten senden izin istemezler. phesiz
Allah muttakileri en iyi bilendir.

kimseler
Senden izin isterler
yalnzca

gnne ve Allaha iman etmeyen

kendileri kalpleri pheye dp de
ahiret
bocalayp duran
phelerinin iinde
45) Senden, yalnzca Allaha ve ahiret gnne iman
etmeyen, kalpleri pheye dp de kendileri phelerinin
iinde bocalayp duran kimseler izin isterler.

Sayfa 193

( 41)

(42)

( 43)

( 44)

(45)

( 46)

(47)

yaparlard kmak

isteselerdi Eer
irkin Ancak
bir hazrlk
elbette bunun iin
ayaklarn
gnderilmelerini Allah grd de

beraber oturun denildi

ve dolad
Oturanlarla
46) Eer kmak isteselerdi elbette bunun iin bir hazrlk
yaparlard. Ancak Allah, gnderilmelerini irkin grd de
ayaklarn dolad ve: Oturanlarla beraber oturun denildi.
(*)Yukarda geen yetler, Tebk seferi konu edinildi. slm'n an ve
erefini, g ve itibarn dnyaya tantacak bu seferin nemi zerinde
duruldu. M'minleri mnafklardan ciddi ekilde ayrt edecek bir kstas
anlam tadna iaretler yapld. Sonra da ikiyzl dnek bozguncularn
Tebk seferine katlmamalarnn slm iin hayrl olduu belirtilerek
ancak dosdoru imn etmi bir orduyla savaa tklabilecei hususuna
parmak baslarak, m'minlere en salam l verilmi oldu.

sizinle birlikte ksalard

Eer
er
baka bir ey yapmazlar sizde artrmaktan
sokmak aba yrtrlerdi
fesad ve
inizde aranza mutlaka fitne zere iinizde

Allah Ve onlara haber tayanlar vardr

zulmedenleri
bilir
47) Eer sizinle birlikte ksalard sizde er ve fesad
artrmaktan baka bir ey yapmazlar, aranza mutlaka fitne
sokmak zere iinizde aba yrtrlerdi. inizde onlara
haber tayanlar vardr. Ve Allah zulmedenleri bilir.
bn shak'tan rivayete gre Hz. Peygamber (a.s)'den, Tebk Gazvesine
kmamak iin mazeret bildirerek izin isteyenler erefli kimselerdendiler,
Abdullah ibn beyy ibn Sell ve Cedd ibn Kays da onlardan olup
kavimleri iinde erefli kimselerdi.175

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

(48)

( 49)

( 50)

( 51)

( 52)

Sayfa 194

bakas asla bize isabet etmez

De ki

bizim O bizim iin Allahn yazdndan
tevekkl
yalnzca Allaha
mevlamzdr
Onun iin mminler
etmelidirler
51) De ki: Allahn bizim iin yazdndan bakas asla bize
isabet etmez. O, bizim mevlamzdr. Onun iin mminler
yalnzca Allaha tevekkl etmelidirler.

Bizim iin bekliyorsunuz? m

De ki

Ve iki gzellikten

birinin
dnda bakasn
dokunduracan
bekliyoruz
biz de

kendi katndan

size bir azap
Allahn
yleyse siz bekleyedurun bizim elimizle veya

sizinle beraber
muhakkak biz de
bekleyenleriz

(53)

52) De ki: Bizim iin iki gzellikten birinin dnda

bakasn m bekliyorsunuz? Ve biz de, Allahn ya kendi
katndan veya bizim elimizle size bir azap dokunduracan
bekliyoruz. yleyse siz bekleyedurun; muhakkak biz de
sizinle beraber bekleyenleriz.

(54)

veya steyerek
infak edin De ki

sizden asla kabul olunmayacaktr

istemeyerek
bir fasklar
topluluu oldunuz nk siz

fitne onlar aramlar Andolsun ki
sana kar da evirmilerdi bundan nce de

ve hak

geldi Nihayet
birtakm iler
onlar
Allahn emri stn geldi
istemedikleri halde
48) Andolsun ki onlar bundan nce de fitne aramlar, sana
kar da birtakm iler evirmilerdi. Nihayet hak geldi ve
onlar istemedikleri halde Allahn emri stn geldi.

Bana
derler
bir ksm
onlardan Ve
Bilin ki onlar beni fitneye drme izin ver
Hi
ortasna dmlerdir
zaten fitnenin
mutlaka epeevre

cehennem
phesiz
kfirleri kuatcdr
49) Ve onlardan bir ksm: Bana izin ver, beni fitneye
drme! derler. Bilin ki onlar zaten fitnenin ortasna
dmlerdir. Hi phesiz cehennem, kfirleri mutlaka
epeevre kuatcdr.
Resulullah (a.s.), Ced b. Kays'a: "Ey Ced! Bizansllarla mcahedeye ne
dersin?" buyurdu. Mnafklarn nde gelenlerinden olan Ced: "Bana izin
verir misin, ya Resulullah! Ben kadnlar seven bir adamm. Eer Bizans
kadnlarn grrsem, fitneye deceimden korkuyorum" dedi.
Resulullah (a.s.) de ondan yz evirerek: "Sana izin verdim" buyurdu.
Bunun zerine bu ayet nazil oldu.330

bu onlar
iyilik sana isabet ederse

Eer

bir isabet edince ise

eer
ve fenalatrr
biz almtk
Kukusuz derler musibet
dnp giderler ve nceden

tedbirimizi
sevin ierisinde
onlar
50) Eer sana iyilik isabet ederse, bu onlar fenalatrr ve
eer bir musibet isabet edince ise: Kukusuz biz nceden
tedbirimizi almtk derler ve onlar sevin ierisinde
dnp giderler.

53) De ki: steyerek veya istemeyerek infak edin; sizden

asla kabul olunmayacaktr. nk siz bir fasklar topluluu
oldunuz.
Enes (r.a)'dan da yle dedii rivayet edilmitir Reslullah (a.s) buyurdu
ki: "phesiz Allah hibir m'mine (mkfat eksik verilmek suretiyle) bir
iyiliinde dahi zulmetmez. Dnyada da onun karl ona verilir. Ahirette
de ondan dolay ona mkfat verilir. Kfire gelince o, dnyada Allah iin
yapm olduu yilikler karlnda ona yemek yedirilir (ihsanda
bulunulur). Nihayet hirete gittiinde, onun karln grebilecei
herhangi bir iyilii kalmam olur." te bu, (bu hususta) ak bir nasstr.176

kabuln

engelleyen ey Ve
onlarn ancak infak ettiklerinin kendilerinden

Resuln ve Allah tanmamalar

ve isteksizce ancak namaza
gelmeleri
holarna onlarn infak etmeleridir

gitmiyorken
54) Ve infak ettiklerinin kendilerinden kabuln engelleyen
ey, onlarn Allah ve Resuln tanmamalar, namaza
ancak isteksizce gelmeleri ve onlarn holarna gitmiyorken
infak etmeleridir.
(*)Yukardaki yetler, mnafklarn iyzn aa vuran, karakterlerini ve
renklerini belli eden ilh denemelerden sz edildi. Sonra da ilh takdre
rza gstermenin lzumu zerinde duruldu. Salam bir imn ve iyi niyetle
savaa katlan m'minlere iki iyilikten birinin mutlaka verilecei akland.
Allah yannda ancak imn temeli zerinde gelien amellerin makbul
tutulaca belirtilerek Hakk' inkr edenlerin hibir iyilik ve yararl ilerinin
hirete bir deer tamyacana dikkatler ekildi.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

Sayfa 195

onlarn mallar u halde seni imrendirmesin

Allah ister Dorusu ocuklar ve

bunlar yznden onlar azaba uratmay

glkle kmasn
ve dnya hayatnda
kfirler olarak canlarnn

55) u halde onlarn mallar ve ocuklar seni

imrendirmesin. Dorusu Allah, bunlar yznden dnya
hayatnda onlar azaba uratmay ve canlarnn, kfirler
olarak, glkle kmasn ister.

Gerekten Allah adna yemin ederler

Oysa onlar deildirler sizden olduklarna dair
korkak
bir topluluktur Ancak onlar sizden
56) Gerekten sizden olduklarna dair Allah adna yemin
ederler. Oysa onlar sizden deildirler. Ancak onlar korkak
bir topluluktur.

yahut snacak
bir yer

Eer
o ynelirlerdi sokulacak
veya maaralar
bir delik bulsalard

onlar tarafa
57) Eer snacak bir yer yahut maaralar veya onlar
sokulacak bir delik bulsalard o tarafa ynelirlerdi.
seni yadrgayacaklar
vardr
onlardan Ve
Ondan verilirse

sadakalar konusunda

eer
ve
holanrlar kendilerine

bu sefer zaman kendilerine verilmedii

gazablanrlar
58) Ve onlardan sadakalar konusunda seni yadrgayacaklar
vardr. Ondan kendilerine verilirse holanrlar ve eer
kendilerine verilmedii zaman bu sefer gazablanrlar.
Peygamber (a.s.)'e bir miktar sadaka getirildi. O da u uraya, u uraya
diye taksim etti, sadaka bitti. Bunu, ensardan bir adam grd ve: Bu
taksim adaletli deil, dedi. Bunun zerine bu ayet nazil oldu.331

raz olsalard da onlar keke Ve

Resulnn ve Allahn kendilerine verdiine
pek yaknda
Allah Bize yeter

deselerdi
Resul de fazlndan

Allah bize verecek
umarz

Allahtan Biz ancak
59) Ve keke onlar Allahn ve Resulnn kendilerine
verdiine raz olsalard da: Bize Allah yeter; Allah pek
yaknda bize fazlndan verecek, Resul de. Biz ancak
Allahtan umarz deselerdi.
(*)Yukardaki yetler, imnn tadn kalbine ve hcrelerine
yerletiremiyen ve o yzden imnla kfr arasnda bocalayp kalan
mnafklarn gerek savaa katlma, gerekse sadaka datm konularnda
renklerini aa vurduklar belirtildi. Allah ve Peygamberinin verdiine
raz olmadklar knanarak byk frsatlar kardklarna iaret ediliyor.

(55)

( 56)

(57)

(58)

( 59)

(60)

(61),

fakirler sadakalar

yalnzca
onu toplamakla
grevlendirilenler
yoksullar

kalpleri sndrlmak istenenler

ve Allah yolunda

borlular kleler

bir farz olarak
yolda

kalm iindir

Hakmdir
Almdir
Allah phesiz Allahtan
60) Sadakalar, Allahtan bir farz olarak yalnzca fakirler,
yoksullar, onu toplamakla grevlendirilenler, kalpleri
sndrlmak istenenler, kleler, borlular, Allah yolunda ve
yolda kalm iindir. phesiz Allah Almdir, Hakmdir.
(*)Bu ayette, yce Allah bir takm insanlara kendisinden bir nimet olmak
zere mal ihsan etmekle zel bir ltufta bulunmutur. Onlara vermi
olduu bu nimetin krn de mal bulunmayan kimselere demek zere
belli bir pay olarak kartp vermelerini takdir buyurmutur.

ve nebiyi
incitenler

ilerinden Ve
kuladr
De ki
bir kulaktr
O diyenler

Allaha iman eder
O sizin iin bir hayr

bir rahmettir
ve mminlere
gvenir

eziyet

sizden iman edenler iin

bir

Onlar iin Allahn Resulne
edenler
ac azap vardr
61) Ve ilerinden nebiyi incitenler ve: O bir kulaktr.
diyenler vardr. De ki: O sizin iin bir hayr kuladr.
Allaha iman eder, mminlere gvenir ve sizden iman
edenler iin bir rahmettir. Allahn Resulne eziyet
edenler... Onlar iin ac bir azap vardr.
Bir grup mnafk Peygamber (a.s.) hakknda, yakksz szler sylediler.
Bunun zerine birisi yle dedi: Yapmayn! Korkarz ki, sylediklerimiz
ona ular. Cls b. Sveyd b. Smit: "istediimizi syler, sonra ona gider,
demedik diye yemin ederiz, o da szmz kabul eder, Muhammed,
sadece dinleyen bir kulak," dedi. Bunun zerine, ayet nazil oldu.177

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

Sayfa 196

64) Mnafklar, kalplerinde olan kendilerine haber verecek

bir srenin aleyhlerinde indirilmesinden ekiniyorlar. De ki:
Siz alay edin bakalm! phesiz Allah kanmakta
olduklarnz aa karandr.

(63)

(64)

elbette yle onlara sorsan

eer
Ve

biz sadece
Kukusuz diyecekler
Allah ile De ki
elenip
akalayorduk

mi Resul ile ve Onun ayetleriyle
eleniyordunuz

( 65)

65) Ve eer onlara sorsan, elbette yle diyecekler:

Kukusuz biz sadece elenip akalayorduk. De ki:
Allah ile, Onun ayetleriyle ve Resul ile mi
eleniyordunuz?

( 62)

(66)

(67)

(68)

Sizi huzurunuzda Allaha yemin ederler

Resul Allah Ve honut etmek iin
iseler
honut edilmeye
daha layktr

mmin

62) Sizi honut etmek iin huzurunuzda Allaha yemin
ederler. Ve mmin iseler, honut edilmeye Allah ve Resul
daha layktr.
Rivayete gre aralarnda el-Cls b. Sveyd ile Veda b. Sbit'in
bulunduu mnafklardan bir topluluk bir arada bulunuyordu. Yanlarnda
Ensar'dan mir b. Kays adnda bir gen ocuk da vard. Onu
nemsemediler, ileri geri konutular ve yle dediler: Eer Muhammed'in
dedii gerekse biz elbette eeklerden daha kt bir durumdayz. Gen
delikanl buna kzd ve: Allah'a and olsun ki onun syledii gerektir ve
siz de eeklerden daha ktsnz dedi. Peygamber (a.s)'e de onlarn
sylediklerini bildirdi. Mnafklar ise mir'in yalan sylediine dair yemin
ettiler. Amir ise, hayr yalanclar onlardr, dedi ve buna dair yemin edip;
Allah'm, bizi birbirimizden ayrlmadan doru syleyenin doruluunu,
yalan syleyenin de yalancln ortaya kar, dedi. Bunun zerine an
yce Allah, bu yet-i kerimeyi]indirdi.332

her
kukusuz onlardan Bilmiyorlar m ki
ve Allaha kar koymaya alrsa kim

atei vardr onun iin gerekten
Resulne
te iinde daimi kalmak zere cehennem
en byk aalanma budur


63) Bilmiyorlar m ki, kukusuz onlardan her kim Allaha ve
Resulne kar koymaya alrsa, gerekten onun iin
iinde daimi kalmak zere cehennem atei vardr!? te en
byk aalanma budur.

Mnafklar
ekiniyorlar

bir srenin aleyhlerinde
indirilmesinden

kalplerinde olan kendilerine haber verecek

Allah phesiz
Siz alay edin bakalm
De ki
kanmakta olduklarnz

aa karandr

kfre Kukusuz zr belirtmeyiniz

Eer
siz iman ettikten sonra girdiniz

sizden
bir grubu

affetsek bile
nedeniyle bir grubu azablandracaz
gnahkr

olmalar
66) zr belirtmeyiniz. Kukusuz siz iman ettikten sonra
kfre girdiniz. Eer sizden bir grubu affetsek bile,
gnahkr olmalar nedeniyle bir grubu azablandracaz.

mnafk kadnlar ve Mnafk erkeklerle

emrederler
birlerindendir

biri
da
iyilikten

alkoyarlar

ktl
O da onlar ellerini de smsk tutarlar

phesiz
Onlar unuttular Allah unuttular
fasklarn
ta kendileridir mnafklar
67) Mnafk erkeklerle ve mnafk kadnlar da biri
birlerindendir; ktl emrederler, iyilikten alkoyarlar,
ellerini de smsk tutarlar. Onlar Allah unuttular; O da
onlar unuttu. phesiz mnafklar fasklarn ta kendileridir.

erkek mnafklara da Allah vaad etti

Ve
ateini kfirlere de kadn mnafklara da
olmak zere iinde daimi kalclar cehennem

onlar lanetlemitir onlara yeter

Bu

bitip bir azap vardr

onlar iin ve Allah
tkenmeyen
68) Ve Allah erkek mnafklara da, kadn mnafklara da
kfirlere de, iinde daimi kalclar olmak zere cehennem
ateini vaad etti. Bu, onlara yeter. Allah onlar lanetlemitir
ve onlar iin bitip tkenmeyen bir azap vardr.
(*)Kur'n, mnafklar arasndaki ortaklaa kadere ve ruh dengesizlikten
doan karakter benzerliine dikkat ekiyor. nk onlarn mterek
vasflar unlardr: Cehalet, kutsal deerlere ilgisizlik, kiisel karlarn her
zaman n plna almak ve bu hava iinde iman ile kfr arasnda
bocalamak. Kur'n'da onlarn bu mterek vasflan drt madde halinde
zetlenmitir:
1-Ktlkleri emrederler, hep ktl tavsiyede bulunurlar.
2-yilikten, faziletten alkoymaya alrlar.
3-Ellerini, cimrilikten dolay hayra ve iyilie kar smsk tutarlar.
4-Allah'n buyruklarn bir tarafa itip unuturlar. Allah da onlar pheleri
ve dengesizlikleri iinde brakr da bocalayp dururlar

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

Halbuki onlar ncekiler
gibisiniz
daha kuvvet bakmndan Siz de daha gl

ocuklar bakmndan ve mal oktular
Onlar kendi paylaryla
yararlanmaya baktlar

gibi siz de dalanlar
daldnz


yararlanmaya kalkmalar
sizden ncekilerin
gibi siz de daldnz

kendi paylaryla


boa kmtr

te dalanlar
ahirette de
dnyada da onlarn amelleri
zarara urayanlardr
onlar te
69) Siz de ncekiler gibisiniz. Halbuki onlar kuvvet
bakmndan daha gl, mal ve ocuklar bakmndan daha
oktular. Onlar kendi paylaryla yararlanmaya baktlar; siz
de, sizden ncekilerin kendi paylaryla yararlanmaya
kalkmalar gibi, siz de dalanlar gibi daldnz. te onlarn
dnyada da ahirette de amelleri boa kmtr. te onlar
zarara urayanlardr.

haberi Onlara gelmedi mi?
Ad Nuh
kendilerinden ncekilerin
ahalisinin

brahim kavimlerinin Semud
onlara yerle bir olanlarn
ve Medyen

apak delillerle
Resulleri
gelmilerdi
ama
onlara zulmediyor
Allah
deildi
zulmediyorlard

onlar kendi nefislerine

70) Onlara kendilerinden ncekilerin; Nuh, Ad, Semud
kavimlerinin, brahim, Medyen ahalisinin ve yerle bir
olanlarn haberi gelmedi mi? Resulleri onlara apak
delillerle gelmilerdi. Allah, onlara zulmediyor deildi, ama
onlar kendi nefislerine zulmediyorlard.
69-70. yetlerde, gerekte inkarc olduklar halde iman etmi gibi grnen
mnafklarn akbetlerinin aktan aa peygamberlere kar mcadele
veren inkarclardan daha iyi olmayaca belirtilmekte, g ve servet sahibi
olsalar da inkarclarn bo davalar uruna yaptklarnn gerek dnyada
gerekse hirette ziyan olup gittii hatrlatlp mnafklarn da bundan ders
almalar gerektii uyars yaplmaktadr.

mmin
ve mmin erkekler
Ve

biri
velileridirler birlerinin
kadnlar

sakndrrlar
yilii
emreder

namaz
dosdoru klarlar
ktlkten
ve Allaha itaat ederler
zekt verirler
kendilerine

te bunlardr Resulne de
Allahn rahmet edecei

Allah phesiz
Hakmdir
Azzdir
71) Ve mmin erkekler ve mmin kadnlar biri birlerinin
velileridirler. yilii emreder, ktlkten sakndrrlar,
namaz dosdoru klarlar, zekt verirler, Allaha ve
Resulne de itaat ederler. te Allahn kendilerine rahmet
edecei bunlardr. phesiz Allah Azzdir, Hakmdir.

Sayfa 197

( 69)

( 70)

(71)

(72)

mmin erkeklere
Allah vaad etmitir
Ve

akan
cennetler

mmin kadnlara
ve
daimi kalmak zere nehirler altndan

gzel

meskenler
ve iinde
Allahn
rzas ise

Adn

cennetlerinde
En kurtulu budur ite en byktr
byk
72) Ve Allah, mmin erkeklere ve mmin kadnlara iinde
daimi kalmak zere, altndan nehirler akan cennetler ve
Adn cennetlerinde gzel meskenler vaad etmitir. Allahn
rzas ise en byktr. En byk kurtulu ite budur.
71-72. Ayetlerde mnafklardan sz edilirken 67. yette erkeiyle kadnyla
mnafk karakterine iaret edilmek zere her iki cins ayn ayr zikredilmiti.
71, yette de mminlerin ortak niteliklerine deinildiinden erkek ve
kadnlar ayr ayn anlmtr. Bu srede her iki tip ve akbetleri hakknda
verilen bilgiler gz nne alnrsa yle bir karlatrma yaplabilir.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

(73)

Sayfa 198

Mnafklar, Resulullah (a.s.)'le beraber Tebk'e ktlar. Birbirleriyle

babaa kaldklar zaman, Resulullah'a ve ashabna kfrettiler. Dine ta'n
ettiler. Huzeyfe (r.a.) onlarn sylediklerini, Resulullah (a.s.)'e nakletti.
Resulullah (a.s.): "Ey mnafklar! Sizden bana ulaanlar nedir?" diye
sordu. Bir ey sylemedikleri konusunda yemin ettiler. Bunun zerine,
onlar yalanlamak iin Cenab- Hak, bu ayeti indirdiri.178

yle sz vermiti kimi de

ilerinden Ve
ltfundan

bize ihsan ederse Eer
Allaha
muhakkak
ve andolsun ki sadaka vereceiz


salihlerden olacaz

ki

(74)

75) Ve ilerinden kimi de Allaha yle sz vermiti: Eer

bize ltfundan ihsan ederse andolsun ki sadaka vereceiz
ve muhakkak ki salihlerden olacaz.

( 75)

kendilerine ihsan edince de Ama
O yz evirerek cimrilik edip
ltfundan
gerisin geriye dndler

( 76)

( 77)

(78)

(79)

kfirlerle cihad et Nebi

Ey
onlara kar
sert ol

ve mnafklarla
O ne kt
cehennemdir
Onlarn barnma yerleri
bir dn yeridir
73) Ey Nebi, kfirlerle ve mnafklarla cihad et ve onlara
kar sert ol! Onlarn barnma yerleri cehennemdir. O, ne
kt bir dn yeridir!

dair
Allaha
yemin ederler


sylediler phe yok ki Sylemediklerine

sonra kfre girdiler o kfr szn
bir eye ve onlar mslmanlklarndan
Halbuki
yoktur baaramadklar yeltendiler

baka bir sebep de intikam almaya kalkmalar iin

ve Allahn onlar zenginletirmi olmasndan

tevbe Eer
ltfuyla

Resulnn
eer
kendileri iin hayrl
olur
ederlerse
Allah onlar azablandrr yz evirirlerse
ahirette de
dnyada da ac azabla

ne bir velileri

yeryznde
Onlarn
ne de bir yardmclar vardr
74) Sylemediklerine dair Allaha yemin ederler. phe yok
ki o kfr szn sylediler, onlar mslmanlklarndan
sonra kfre girdiler ve baaramadklar bir eye yeltendiler.
Halbuki intikam almaya kalkmalar iin Allahn ve
Resulnn ltfuyla onlar zenginletirmi olmasndan
baka bir sebep de yoktur. Eer tevbe ederlerse kendileri
iin hayrl olur, eer yz evirirlerse Allah onlar dnyada
da, ahirette de ac azabla azablandrr. Onlarn yeryznde
ne bir velileri vardr, ne de bir yardmclar.

76) Ama O, kendilerine ltfundan ihsan edince de cimrilik

edip yz evirerek gerisin geriye dndler.

bir nifak sokarak Nihayet onlar cezalandrd

O da kacaklar gne kadar kalplerine

Allaha tutmadklar
huzuruna

syleyegeldikleri iin ve verdikleri szlerini

yalan
77) Nihayet Allaha verdikleri szlerini tutmadklar ve yalan
syleyegeldikleri iin O da huzuruna kacaklar gne kadar
kalplerine bir nifak sokarak onlar cezalandrd.

Allah elbette
Onlar bilmiyorlar m ki


onlarn
gizli tuttuklarn da
biliyor
en iyi
Allah gerekten
Ve fsldatklarn da
btn gayblar
bilendir
78) Onlar bilmiyorlar m ki, elbette Allah, onlarn gizli
tuttuklarn da, fsldatklarn da biliyor. Ve gerekten
Allah btn gayblar en iyi bilendir.

ka gz iaretleriyle

ayplayanlarla


balarda bulunanlar

Mminlerden


bakasn bulamayan

kimselerle

onlar elenenleri

glerinin yetebildiinden
onlar ve onlar Allah maskaraya evirir

pek ackl bir azab vardr

iin
79) Mminlerden balarda bulunanlar, ka gz
iaretleriyle ayplayanlarla, onlar glerinin yetebildiinden
bakasn bulamayan kimselerle elenenleri Allah onlar
maskaraya evirir ve onlar iin pek ackl bir azab vardr.
Eb Mes'd el-Bedr'den; Sadaka ayeti nazil olunca, biz srtlarmzda yk
tayorduk. Bir adam (ismi Habbb olan Eb Akl), ok mal getirdi,
"mr" dediler. Bir s' tasadduk etti, "Allah, bunun sadakasna muhta
deildir" dediler. Bunun zerine ayet indi.179

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

veya Onlar iin ister mafiret dile

Onlar iin mafiret dilesen de

mafiret dileme
kesinlikle balamayacaktr
defa yetmi

inkr sebebi Bunun onlar yine Allah

phesiz Allah ve Resulne etmeleridir
fasklar
topluluunu hidayete erdirmez
80) Onlar iin ister mafiret dile veya mafiret dileme!
Onlar iin yetmi defa mafiret dilesen de yine Allah onlar
kesinlikle balamayacaktr. Bunun sebebi, Allah ve
Resulne inkr etmeleridir. phesiz Allah fasklar
topluluunu hidayete erdirmez.

oturmalarna muhalefet iin

sevindiler
Allahn Resulne
geri kalanlar

mallaryla cihad etmekten

holanmadlar
dediler ve Allah yolunda

canlaryla

De ki
Bu scakta
savaa kmayn
daha iddetlidir
Cehennem
ateinin
scakl
kavrayabilselerdi
Keke
81) Allahn Resulne muhalefet iin geri kalanlar
oturmalarna sevindiler. Allah yolunda mallaryla, canlaryla
cihad etmekten holanmadlar ve: Bu scakta savaa
kmayn. dediler. De ki: Cehennem ateinin scakl
daha iddetlidir. Keke kavrayabilselerdi.
Resulullah (a.s.) iddetli bir scakta, Tebk'e gazaya kt. Seleme oullarndan bir adam, scakta kmayn dedi. Bunun zerine Allah Tel:
"De ki: "Cehennem atei daha scaktr" ayetini indirdi.333

ok alasnlar az yleyse glsnler

kazandklarnn

cezas olarak

82) yleyse kazandklarnn cezas olarak az glsnler ok

alasnlar.

Allah seni dndrr de

Bundan byle

senden

onlardan bir topluluun yanna
Siz

de ki
kmak iin

izin isterlerse
ve ebediyyen benimle beraber asla kamazsnz
bir
benimle kesin olarak savaamazsnz

raz oldunuz
nk dmana kar
Artk siz geri defasnda siz ilk
oturmaya
oturun beraber kalanlarla
83) Bundan byle, Allah seni onlardan bir topluluun
yanna dndrr de, kmak iin senden izin isterlerse, de
ki: Siz, ebediyyen benimle beraber asla kamazsnz ve
kesin olarak benimle bir dmana kar savaamazsnz.
nk siz ilk defasnda oturmaya raz oldunuz. Artk siz
geri kalanlarla beraber oturun.

Sayfa 199

( 80)

( 81)

( 82)

(83)

(84)

(85)

(86)

hibir kimsenin

namazn klma

banda
durma ebediyen len
Onlardan
Allaha inkr ettiler nk onlar kabrinin
fask
onlar ldler ve Resulne ve
olarak
84) Onlardan len hibir kimsenin namazn ebediyen
klma, kabrinin banda da durma. nk onlar Allaha ve
Resuln inkr ettiler ve onlar fask olarak ldler.

ve onlarn mallar seni imrendirmesin

Ve
onlar
Allah ister ancak evlatlar
dnyada bunlar sebebiyle bir azaba arptrmay
olduklar canlarnn
glkle kmasn
ve
kfir halde
85) Ve onlarn mallar ve evlatlar seni imrendirmesin. Allah
onlar dnyada bunlar sebebiyle ancak bir azaba
arptrmay ve canlarnn kfir olduklar halde glkle
kmasn ister.

iman
bir sre indirildii
zaman Ve
birlikte cihad edin diye Allaha edin

yetirenler senden izin isteyip
Resul ile
kalalm
Bizi brak da derler ilerinden g
oturanlarla
birlikte
86) Ve Allaha iman edin, Resul ile birlikte cihad edin.
diye bir sre indirildii zaman, ilerinden g yetirenler
senden izin isteyip: Bizi brak da oturanlarla birlikte
kalalm. derler.

Cz 10 Sure 9

Tevbe Suresi

( 87)

( 88)

(89)

( 90)

(91)

( 92)

(93)

Geri

birlikte olmaya
raz oldular

zerine

mhr vuruldu
kalanlarla
kavrayamazlar
Bundan dolay onlar Kalplerinin
87) Geri kalanlarla birlikte olmaya raz oldular. Kalplerinin
zerine
mhr
vuruldu.
Bundan
dolay
onlar
kavrayamazlar.

mminler onunla
ve Resul
Ama


ve mallaryla cihad ettiler birlikte olan
hayrlar

onlar iin ite Ve canlaryla
kurtulua
onlar ta kendileridir ve vardr
erenlerin
88) Ama Resul ve onunla birlikte olan mminler mallaryla
ve canlaryla" cihad ettiler. Ve ite onlar iin hayrlar vardr
ve onlar kurtulua erenlerin ta kendileridir.

cennetler

onlar iin Allah hazrlamtr

daimi nehirler altndan

akan

en kurtulu te budur orada kalacaklar
byk
89) Allah onlar iin, daimi kalacaklar, orada altndan
nehirler akan cennetler hazrlamtr. te en byk
kurtulu budur.

zr
belirtenler

geldiler
Ve
kendilerine izin verilmesi iin bedevilerden


yalan syleyenler de
oturup kaldlar

isabet edecektir

Resulne ve Allaha
pek bir azap

lerinden inkar edenlere
ackl

Sayfa 200

90) Ve bedevilerden zr belirtenler, kendilerine izin

verilmesi iin geldiler. Allaha ve Resulne yalan syleyenler
de oturup kaldlar. lerinden inkar edenlere pek ackl bir
azap isabet edecektir.

hastalara
zayflara

yoktur

bir ey bulamayanlara


zere
ve
samimi
srece bir sorumluluk

infak etmek

yoktur Resulne kar ve Allaha olduklar

bir yol


yilik edenlerin

aleyhine de
Rahmdir afrdur
phesiz Allah
91) Allaha ve Resulne kar samimi
zayflara, hastalara ve infak etmek
bulamayanlara bir sorumluluk yoktur.
aleyhine de bir yol yoktur. phesiz
Rahmdir.

olduklar srece,
zere bir ey
yilik edenlerin
Allah afrdur,

sana zaman bir de kendilerine

Ve

dediin
binek temin etmen iin
gelip de
kimselere de Size bir binek
bulamyorum

ya
dke dke
gzleri
geri dnen

bir ey bulamadklarndan
zlerek
harcayacak
92) Ve bir de sana, kendilerine binek temin etmen iin gelip
de: Size bir binek bulamyorum dediin zaman
harcayacak bir ey bulamadklarndan zlerek gzleri ya
dke dke geri dnen kimselere de...

senden


aleyhinedir
Yol

ancak
Onlar zengin
olduklar halde izin isteyenleri
geri

birlikte olmaya
raz oldular
onlarn
Allah da mhrledi
kalanlarla
bilmezler
Bundan dolay onlar kalplerini
93) Yol, ancak, zengin olduklar halde senden izin
isteyenlerin aleyhinedir. Onlar geri kalanlarla birlikte
olmaya raz oldular. Allah da onlarn kalplerini mhrledi.
Bundan dolay onlar, bilmezler.
(*)Yukardaki yetler, savaa arnn inananlarla inanmayanlar arasnda
bir kstas olduu belirtildi. Bylece mazeret uydurup din ve devletin
selmeti uruna savaa kmayanlarn katksz mnafk olduklarna
dikkatler ekildi. Ciddi mazereti olanlarn ise, o yzden
knanmayacaklarna atf yapld. Binek ve azk bulamayanlarn savaa
kma imknndan mahrum kalmalar sebebiyle zlp alamalarnn,
samimiyetlerinin balca belgesi olduuna iaretle, inanmayanlarn savaa
katlmalarnn doru olmayaca hakknda bilgiler verildi.

Cz 11 Sure 9

Tevbe Suresi

geri
de size zr beyan edeceklerdir

zr De ki
Onlara dndnzde
size kesin olarak inanmyoruz

belirtmeyiniz
durumunuzu

Allah bize haber vermitir
Yaptklarnz Allah grecektir

dndrleceksiniz
Sonra Onun Resul de
mahade edilebileni de
gayb da
bilene
yaptn
eyleri O da size haber verecektir
94) Onlara geri dndnzde de size zr beyan
edeceklerdir. De ki: zr belirtmeyiniz, size kesin olarak
inanmyoruz. Allah bize, durumunuzu haber vermitir.
Yaptklarnz Allah grecektir, Onun Resul de. Sonra
gayb
da
mahade
edilebileni
de
bilene
dndrleceksiniz. O da size yaptnz eyleri haber
verecektir.

geri de size Allaha and iecekler

vazgemeniz iin Onlara dndnz

O halde siz de yz evirin
onlardan
pistirler


Onlar gerekten onlardan
cezas
cehennemdir
varacaklar yer de
Kazandklarnn

olarak
95) Onlara geri dndnzde de onlardan vazgemeniz
iin size Allaha and iecekler. O halde siz de onlardan yz
evirin. Onlar gerekten pistirler. Kazandklarnn cezas
olarak varacaklar yer de cehennemdir.

honut olmanz iin

size yemin ederler


Siz
honut olsanz
da
Kendilerinden

honut olmaz Allah phesiz

onlardan
fasklar
topluluundan
96) Kendilerinden honut olmanz iin size yemin ederler.
Siz onlardan honut olsanz da, phesiz Allah, fasklar
topluluundan honut olmaz.
Bu ayetler Abdullah b. beyy hakknda nazil oldu" demektedir. nk
bni beyy savatan geri kalmayacana dair yemin etmi ve Efendimiz
(a.s.)'n kendisinden raz olmasn istemi, ancak Efendimiz (a.s.) bu
teklifi kabul etmemiti.367

ve kfr daha beterdir

Bedeviler


onlar daha elverilidir
nifak bakmndan
Allahn indirdii
snrlar
bilmemeye de

Almdir
phesiz Allah Resulne

Hakmdir
97) Bedeviler kfr ve nifak bakmndan daha beterdir.
Allahn Resulne indirdii snrlar bilmemeye de onlar
daha elverilidir. phesiz Allah Almdir, Hakmdir.

Sayfa 201

(94)

(95)

( 96)

(97)

(98)

(99)

bedevilerden yleleri de vardr ki


Ve
ve zorla denmi infak ettiini
bir bor sayar

musibetler gelmesini bekler dururlar

En kt bela
kendi balarna olsun banza
Almdir
Semdir
phesiz Allah
98) Ve bedevilerden yleleri de vardr ki, infak ettiini zorla
denmi bir bor sayar ve banza musibetler gelmesini
bekler dururlar. En kt bela kendi balarna olsun.
phesiz Allah Semdir, Almdir.

bedevilerden yleleri de vardr ki


Ve

ahiret
gnne ve Allaha iman eder
katnda
bir yaknlamaya
infak ettiini

yi bilin ki Resuln
dua edinir

ve Allah
onlar iin bir yaknlamadr bu gerekten

rahmetine
Allah onlar alacaktr

Rahmdir afrdur
Allah phesiz
99) Ve bedevilerden yleleri de vardr ki, Allaha ve ahiret
gnne iman eder, infak ettiini Allah katnda bir
yaknlamaya ve Resuln dua edinir. yi bilin ki bu, onlar
iin gerekten bir yaknlamadr. Allah onlar rahmetine
alacaktr. phesiz Allah afrdur, Rahmdir.
(*)Yukardaki yetler, slm'n cahil bedevilerle nasl bir mcadele
verdiine iaret edildi. slm'n btnyle ilh metoda dayal terbiye
sisteminin olaanst bir baar saladna atf yaplarak son dinin byk
bir slh hareketiyle ie balad belirtildi. Sonra da hrn ve o nisbette
kaba ve cahil bedevileri doru yola getirmede izlenen irat metodu ksmen
akland.

Cz 11 Sure 9

Tevbe Suresi

(100)

Sayfa 202

itiraf ettiler
dier bir ksm da

Ve
salih bir ameli
kartrmlardr
gnahlarn

Allah Umulur ki
ktyle
bir baka

Allah phesiz
Onlar
tevbelerini kabul eder
Rahmdir afrdur

102) Ve dier bir ksm da gnahlarn itiraf ettiler. Onlar

salih bir ameli bir baka ktyle kartrmlardr. Umulur
ki Allah tevbelerini kabul eder. phesiz Allah afrdur,
Rahmdir.

(101)

bir sadaka Mallarndan
al ki

bununla arndrm kendilerini temizleyip

senin duan
Dorusu
Onlara
dua da et

Semdir
phesiz Allah onlara gvendir

Almdir

(102)

( 103)

(104)

103) Mallarndan bir sadaka al ki, bununla kendilerini

temizleyip arndrm olasn. Onlara dua da et. Dorusu
senin duan onlara gvendir. phesiz Allah Semdir,
Almdir.

Allah gerekten
Onlar bilmiyorlar m ki
kullarndan

tevbeleri kabul edecek

Odur
phesiz
sadakalar

alacak olan
ve
Rahmdir Tevvabdr
O Allah

104) Onlar bilmiyorlar m ki, gerekten Allah kullarndan

tevbeleri kabul edecek ve sadakalar alacak olan Odur.
phesiz O, Allah Tevvabdr, Rahmdir.

(105)


(106)

ve muhacir


lk
ileriye geen

onlara uyanlardan ile
ensar
Onlar da
Allah raz olmutur

gzellikle
hazrlamtr Ondan
honut olmulardr
altndan
akan
cennetler

Bunlar iin
ebediyyen orada kalmak zere nehirler
byk kurtulu te budur
100) lk ileriye geen muhacir ve ensar ile onlara gzellikle
uyanlardan Allah raz olmutur. Onlar da Ondan honut
olmulardr. Bunlar iin orada ebediyyen kalmak zere,
altndan nehirler akan cennetler hazrlamtr. te byk
kurtulu budur.

evrenizdeki
olanlar vardr
Ve
halkndan da
ve mnafk bedevilerden

alkanla evirmi olanlar vardr Medine

biz

Sen onlar bilmezsin nifak

iki Biz onlar azaba uratacaz
Onlar biliriz
bir

dndrleceklerdir
Sonra da kere
byk
azaba
101) Ve evrenizdeki bedevilerden mnafk olanlar vardr ve
Medine halkndan da nifak alkanla evirmi olanlar
vardr. Sen onlar bilmezsin. Onlar biz biliriz. Biz onlar iki
kere azaba uratacaz. Sonra da byk bir azaba
dndrleceklerdir.
Medine halkndan Cuheyne, Muzeyne, Eca', Eslem ve Gfr hakknda
nazil olmutur ki bu (kabilelerin ismi verilerek onlardan olan) Abdullah
ibn beyy, Cedd ibn Kays. Muattib ibn Kueyr. el-Culs ibn Suveyd ve
Ebu Amir er-Rhib kastedilmektedir.368

sizin Allah grecektir

Yapn
De ki

mminler de
ve
Resul ettiklerinizi

bilene Yaknda dndrleceksiniz

haber mahade edilebileni
ve gayb
yaptklarnz
size verecektir
105) De ki: Yapn. Allah sizin ettiklerinizi grecektir.
Resul ve mminler de. Yaknda gayb ve mahade
edilebileni bilene dndrleceksiniz, size yaptklarnz
haber verecektir.

ertelenmilerdir

dier bir ksm da

Ve
ya azaba uratacak bunlar Allahn emri iin
O
tevbelerini kabul edecektir
yahut ve
Hakmdir
Almdir
phesiz Allah
106) Ve dier bir ksm da Allahn emri iin
ertelenmilerdir. O, bunlar ya azaba uratacak ve yahut
tevbelerini kabul edecektir. phesiz Allah Almdir,
Hakmdir.
(*)Yukardaki yetler, Medine ve evresindeki ikiyzl dnek, kaypak
karakterde olan kiiler zerinde duruldu. Dosdoru imn etmedikleri
takdirde ayr azap ile karlk verilecei akland. Tebk seferine
katlmayanlardan bazsnn tevbelerinin kabul edilecei umudu belirtildi.
Sonra da m'minler arasnda birlik ve beraberlii salamada nemli rol
otan zekt konusu ksmen akland.

Cz 11 Sure 9

Tevbe Suresi

zarar

mescid

edinenler

Ve
arasna
ayrlk sokmak inkr etmek vermek
kar

gzlemek iin ve mminler

daha nce

Resulne ve Allaha savaan
bir ey istemedik
diye yemin edenler

ve
ahitlik

Allah
Biz iyilikten

baka
yalanc olduklarna onlarn phesiz etmektedir
107) Ve zarar vermek, inkr etmek, mminler arasna
ayrlk sokmak ve daha nce Allaha ve Resulne kar
savaan gzlemek iin mescid edinenler ve: Biz iyilikten
baka bir ey istemedik. diye yemin edenler, Allah onlarn
phesiz yalanc olduklarna ahitlik etmektedir.
bn Abbs'tan rivayete gre bunlar, Ensardan bir takm kimselerdir ki
Ebu Amir er-Rhib'in istei ve direktifleri dorultusunda bir mescid ina
etmilerdi. Ebu Amir er-Rhib bunlara: "Mescidinizi yapn, gcnzn
yettii kadar kuvvet ve silh hazrlayn. Ben imdi Rum kral Kayser'e
gidiyorum. Rumlardan bir ordu getireceim ve Muhammed ve ashabn
buradan karacam." demiti. Mescidlerini yapp bitirince Hz.
Peygamber (a.s)'e geldiler ve: "Mescidimizi yapmay bitirdik; isteriz ki
orada namaz klasn ve bereketli olmas iin dua edesin." dediler de Allah
Teal: "Zarar vermek yet-i kerimesini indirdi.369

hibir zaman bunun iinde Sen durma

takva
temeli zerine kurulan

mescid
durmana
uygundur

gnnden Daha ilk

seven

adamlar vardr
Orada senin bunda

sever
phesiz Allah arnmay

arnanlar
108) Sen bunun iinde hibir zaman durma. Daha ilk
gnnden takva temeli zerine kurulan mescid, senin
bunda durmana daha uygundur. Orada arnmay seven
adamlar vardr. phesiz Allah arnanlar sever.

Sayfa 203

( 107)

( 108)

( 109)

( 110)

(111)

satn almtr
Allah phesiz

mallarn ve canlarn
mminlerden

Onlar savar cennet onlar elbette
ldrlrler
ve ldrr
Allah yolunda
hak
yerine getirmeyi taahht ettii bir vaaddir

Kuranda
ve ncilde
Tevratta

ahdine vefa gsterecek olan kimdir?
al verie O halde sevinin

Allahtan
budur te bu yapm olduunuz
byk kurtulu

zerine
Binasn kuran
kimse mi


rzas

ve Allah
korkusu
kurup da
kimse mi?
yoksa hayrldr
yklmaya yz tutmu

kenarna

binasn
onunla yuvarlanan bir yarn kenarna
phesiz cehennem
ateine birlikte
topluluunu hidayete erdirmez Allah 111) phesiz Allah, mminlerden canlarn ve mallarn
zalimler
elbette onlar cennet karlnda- satn almtr. Onlar Allah
109) Binasn Allah korkusu ve rzas zerine kuran kimse
mi hayrldr, yoksa binasn yklmaya yz tutmu bir yerin
kenarna kurup da onunla birlikte kendisi de cehennem
ateine yuvarlanan kimse mi? phesiz Allah zalimler
topluluunu hidayete erdirmez.

daimi devam edecektir bina kurduklar

kalplerinde bir kuku kayna olmaya
phesiz Kalpleri para para

olmadka
Hakmdir
Almdir
Allah
110) Kalpleri para para olmadka kurduklar bina
kalplerinde daimi bir kuku kayna olmaya devam
edecektir. phesiz Allah Almdir, Hakmdir.

yolunda savar, ldrr ve ldrlrler. Tevratta, ncilde

ve Kuranda yerine getirmeyi taahht ettii hak bir vaaddir.
Allahtan ahdine vefa gsterecek olan kimdir? O halde
yapm olduunuz bu alverie sevinin. te byk kurtulu
budur.
(*)Evrendeki btn varlklar, bu arada insanlann can ve mallar Allah'n
hkmranl altnda olmakla beraber, insann yine lh iradeyle tbi
tutulduu snavn bir uzants olarak yce Allah "canlar" ve "mallar"
mminlere izafe etmi, onlarn bu snavdaki seme zgrlne dikkat
ekmitir. yette mminler iin kr, kazan, baar kavramlarnn dnya
ile snrl olamayaca, mutluluk anlaynn dnyevi hazlar iine
hapsedilemeyecei fikri, satm szlemesi benzetmesinden yola kan
edeb bir slp kullanlarak ilenmektedir. Mslmanlarn kritik bir
durumda bulunduklar srada onlar dmana kar savamaya zendiren
bu yette dahi lm ve ldrmeyi gze almann ancak Allah'n rzsn
kazanma amacn tad ve Allah'n huzurunda yaplan bir anlama
erevesinde, yani O'nun koyduu ilkelere uygun biimde cereyan ettii
takdirde bir deer ifade edeceinin belirtilmesi, beer ihtiraslar ve dnyev
karlar urunda cann ortaya koymann budalaca bir cengverlik veya
sonulan dnya hayatyla snrl bir kumarbazlk, bu amala bakalarnn
canna kymann da altndan kalklamaz bir vebal olduunu gsterir.

Cz 11 Sure 9

Tevbe Suresi

( 112)

(113)

(114)

( 115)

( 116)

(117)

hamd
ibadet edenler
Tevbe edenler

rk edenler
seyahat edenler
edenler
iyilii
emredenler
secde edenler

ve ktlkten

sakndranlar

mjdele
Allahn snrlarn
koruyanlardr
O mminleri

112) Tevbe edenler, ibadet edenler, hamd edenler, seyahat
edenler, rk edenler, secde edenler, iyilii emredenler,
ktlkten
sakndranlar
ve
Allahn
snrlarn
koruyanlardr. O mminleri mjdele.
bn Abbs der ki: Bundan bir nceki yet-i kerime nazil olunca bir adam:
"Ey Allah'n elisi, hrszlk yapsa, zina etse ve iki ise de mi?" diye sordu
da bu yet-i kerime nazil oldu.370

iman de
Nebiye de

yakmaz

balanma dilemeleri

edenlere de

yaknlar dahi olsa mrikler iin
onlarn Kendilerine aklandktan sonra
lgn ateli
ehli olduklar


113) Kendilerine onlarn lgn ate ehli olduklar
aklandktan sonra yaknlar dahi olsa- mrikler iin
balanma dilemeleri Nebiye de iman edenlere de
yakmaz.

brahimin balanma dilemesi

Ve
bir sz dolaysyla idi

yalnzca babas iin

aklannca gerekten ona verdii

Allaha dman olduu
onun Kendisine
ok brahim phesiz
ondan uzaklat
yumuak huyluydu
duygulu

Sayfa 204

114) Ve brahimin, babas iin balanma dilemesi,

yalnzca ona verdii bir sz dolaysyla idi. Kendisine, onun
gerekten Allaha dman olduu aklannca ondan
uzaklat. phesiz brahim ok duygulu, yumuak
huyluydu.
Tirmiz'nin Abd ibn Humeyd kanalyla... Hz. Ali'den rivayetinde o yle
anlatyor: Bir adam mrik olan ana-babasna istifar ederken iittim de:
"Mrik olduklar halde ana-babana istifarda m bulunuyorsun?" dedim.
"brahim, babas mrik olduu halde onun lehine istifarda bulunmad
m?" dedi. Gidip bunu Allah'n Resl (a.s)'ne syledim de "Ne
Peygamberin, ne de m'minlerin mrikler lehine istifarda bulunmas
doru deildir..." yeti nazil oldu.334

bir sapkla

Allah
srklemez Ve

kendilerine hidayet verdikten sonra kavmi

eyleri kendilerine aklayncaya

kadar
en
eyi

her Allah phesiz
saknacaklar
iyi bilendir
115) Ve Allah kendilerine hidayet verdikten sonra,
saknacaklar eyleri kendilerine aklayncaya kadar bir
kavmi sapkla srklemez. phesiz Allah her eyi en iyi
bilendir.
Baz insanlar iki haram klnmazdan ve kble Ka'be'ye evrilmezden nce
Medine-i Mnevvere'ye gelmi, mslman olmu ve kabilelerine
dnmlerdi. Onlar kendi kavimleri iinde, rendikleri ekilde yaarlar ve
yokluklarnda inen yetlerden haberdar deilken iki haram klnm, kble
(Ka'be'ye) evrilmiti. Bir zaman sonra Medine'ye geldiklerinde bunlar
rendiler ve: "Ey Allahn elisi, sen bir din zeresin, biz baka bir din.
Demek ki biz dalletteyiz" dediler de Allah Teal bu yet-i kerimeyi
indirdi.335

gklerin

mlk
Allahndr phesiz

Sizin ldrr
ve Diriltir

yerin
ve
yoktur bir veliniz de

Allahtan baka


bir yardmcnz da
116) phesiz gklerin ve yerin mlk Allahndr. Diriltir ve
ldrr. Sizin Allahtan baka bir veliniz de bir yardmcnz
da yoktur.

Allah tevbeye muvaffak etti

Andolsun ki
ensar da muhacirlerle

nebiyi de


zor
zamanda
ona tabi olan

bir
gnlleri
erilmek zere iken sonra
tevbelerini kabul
Sonra ilerinden grubun

onlara kar nk O onlarn

buyurdu
Rahmdir Raftur
117) Andolsun ki Allah nebiyi de ilerinden bir grubun
gnlleri erilmek zere iken zor zamanda sonra ona tabi
olan muhacirlerle ensar da tevbeye muvaffak etti. Sonra
onlarn tevbelerini kabul buyurdu. nk O, onlara kar
Raftur, Rahmdir.
(*)Yukardaki yetler, kfr ak olduu halde tevbe ve istifar etmeden,
dine yeniden dnmeden len kimseler iin dua ve istifarda bulunmann,
cenaze namazlarn klmann caiz olmad belirtildi. brahim (a.s)'n
mrik olan babas iin yapt duann nedeni akland. Sonra da doru
yolu bulduktan ve kendilerine din hkmler aklandktan sonra asl
byk sorumluluun balayaca bildirildi ve btn kuvvet ve kudretin
Allah'a ait olduu ifade edilerek kullar iin ayr bir snr izildiine iaret
ediliyor.

Cz 11 Sure 9

Tevbe Suresi

yle
geri braklan

de
Ve
yeryz
onlara
dar gelmiti
ramen

sktka skmt
btn geniliine



Nihayet

vicdanlar
kendilerini

snacak hi bir ey olmadn anlamlard
tevbe etsinler
Sonra Ondan baka Allahtan

tevbeye muvaffak buyurdu onlar

diye
Rahmdir Tevvabdr
O Allah phesiz
118) Ve geri braklan (kii) de. yle ki, btn
geniliine ramen yeryz onlara dar gelmiti, vicdanlar
kendilerini sktka skmt. Nihayet Allahtan Ondan
baka snacak hi bir ey olmadn anlamlard. Sonra
(Ona) tevbe etsinler diye onlar tevbeye muvaffak buyurdu.
phesiz Allah O, Tevvabdr, Rahmdir.

Allahtan saknn iman edenler

Ey
sadklarla
beraber olunve
119) Ey iman edenler, Allahtan saknn ve sadklarla
beraber olun.
17.18.1ve 19. Muhacirler. Mekke ve dier beldelerden hicret edip
Medinede Reslllaha katlan kimseler. Yardm edenler. Medinenin Evs
ve Hazre kabilelerine mensup yerli halk. Allah Reslne inanm, ona
yardm ettikleri iin Ensar adn almlard. Glk saati. Tebk seferi
srasnda, alk, susuzluk ve kavurucu scakla i ie geen meakkatli
gnler. Kalpler kayyor. Durumun iddetinden ve konumun
dayanlmazlmdan kalpleri haktan sapmak zereyken. Geri kalan kii.
Savatan geri braklan kii. (Malik olu Kab, Rebi olu Mrare ve
meyye olu Hill.) Geniliine ve rahatlna ramen. Snacak, kap
saklanacak bir yer yoktur. Sadklar. Niyetleri, ileri ve ileri doru olanlar.
Ayetleri hepsi de ensardan olan Ka'b ibn Mlik, Hill ibn meyye ve
Murra ibnu'r-Reb' hakknda nazil olmutur.

evresindeki

ve Medine halkna

geri kalmalar

bedevilere



tercih etmeleri yakmaz
Allahn Resulnden
nk kendi nefislerini

onun nefsine

yorgunluk

alk
ekmeleri onlarn

Allah yolunda

susuzluk


ayak basmalar
kfirleri kzdracak
bir yere
bir dmana kar

zafere ulamalar
kendilerine olarak yazlr
mutlaka karlnda
Allah phesiz
salih
bir amel

muhsinleri

mkfatsz
brakmaz
120) Medine halkna ve evresindeki bedevilere, Allahn
Resulnden geri kalmalar, kendi nefislerini onun nefsine
tercih etmeleri yakmaz. nk onlarn Allah yolunda
susuzluk, yorgunluk, alk ekmeleri, kfirleri kzdracak
bir yere ayak basmalar, bir dmana kar zafere
ulamalar karlnda mutlaka kendilerine salih bir amel
olarak yazlr. phesiz Allah muhsinleri mkfatsz
brakmaz.

Sayfa 205

(118)

( 119)

(120)

(121)

(122)

kk
her nafaka infak ettikleri
Ve
mutlaka her vadi atklar

ve byk
onlara karln
onlar adna yazlmtr

yaptklarnn
daha gzeliyle
Allah
121) Ve kk, byk infak ettikleri her nafaka ve atklar
her vadi, mutlaka Allah yaptklarnn daha gzeliyle onlara
karln onlar adna yazlmtr.

kmalar Mminlerin

gerekmez Ve
bir her
ktnda yleyse topluca
derin bir bir grup onlardan topluluktan
uyarmak iin ve dinde
kavray edinmek
geri dndnde
kavimleri kendilerine
kanp saknrlar

Umulur ki onlar da onlar
122) Ve mminlerin topluca kmalar gerekmez. yleyse
onlardan her bir topluluktan bir grup, ktnda, dinde
derin bir kavray edinmek ve kavimleri kendilerine geri
dndnde onlar uyarmak iin. Umulur ki onlar da
kanp saknrlar.
(*)Geen yetler itibarl, erefli, hr ve mstakil bir devlet olma
hviyetiyle ortaya kan slm Devleti'nin temeli en salam ekilde
atlrken ve kt niyetli dmanlarnn gz korkutulurken Medine
halkna ve evresindeki bedevilere savaa katlmamann hi yakmyaca
belirtiliyor. nk kurulan bu kutsal devletin ilk nmet ve erefinin onlara
ait olacana iaret edilerek iyi dnmeleri isteniliyor. Allah yolunda
atacaklar her admdan, aacaklar her vadiden dolay kendilerine byk
mkfat ve sevap verilecei mjdeleniyor. Sonra da dman sava iin
seferber olunca, m'minlerin de topyekn savaa kmalar, ancak lkenin
ilim ve irfanna hizmet eden ilim adamlarnn bundan istisna edilmeleri
bildiriliyor.

Cz 11 Sure 9

Tevbe Suresi

(123)

(124)

( 125)

(126)

( 127)

( 128)

(129)

olanlarla
savan iman edenler
Ey
Onlar
kfirlerden
size en yakn
bilin ki
ve byk bir azim
sizde bulsunlar
muttakilerle
beraberdir Allah gerekten

123) Ey iman edenler, kfirlerden size en yakn olanlarla
savan. Onlar sizde byk bir azim bulsunlar. Ve bilin ki
gerekten Allah muttakilerle beraberdir.

bir sre indirildii

zaman Ve
hanginizin derler
bazlar
ilerinden
edenlere
gelince imann Bu artrd?
onlar ve imann onlarn artrmtr man
birbirleriyle mjdeleirler



124) Ve bir sre indirildii zaman ilerinden bazlar: Bu
hanginizin imann artrd? derler. man edenlere gelince;
onlarn imann artrmtr ve onlar birbirleriyle
mjdeleirler.

kalplerinde bulunanlara
gelince Ve
irenliklerine

onlarn artrd hastalk

onlar ldler ve irenlik katp

kfir olarak
125) Ve kalplerinde hastalk bulunanlara gelince; onlarn
irenliklerine irenlik katp artrd ve onlar kfir olarak
ldler.
(*)Yukardaki yetler, kalblerinde nifak hastal bulunan ikiyzl
dneklerin inen Kur'n sreleri karsnda inkr ve inatlarnn arttna
temas edildi. Onlarn aksine, inen her sre ve yetin gerek m'minlerin
imn ve irfann artrd belirtildi. Kalblerinde inkr ve nifak hastalnn,
hakk bulank ve deforme grd, bu yzden sadece murdarlklarnn
artt, ilh tehs anlamnda aklanyor.

Sayfa 206

gerekten onlar Grmyorlar m ki

bir yl her onlar belaya arptrlyorlar da
ve tevbe etmiyorlar
sonra iki defa veya
dnmyorlar
onlar
126) Grmyorlar m ki, gerekten onlar her yl, bir veya iki
defa belaya arptrlyorlar da sonra tevbe etmiyorlar ve
onlar dnmyorlar.

bir sre indirildii

zaman Ve
Sizi gryor
biri
birlerine
bakarlar

svp giderler
Sonra bir kimse
mu?
onlarn kalplerini Allah ters evirmitir
kavramayan
bir toplulukturlar nk onlar
127) Ve bir sre indirildii zaman biri birlerine bakarlar:
Sizi bir kimse gryor mu? Sonra svp giderler. Allah
onlarn kalplerini ters evirmitir. nk onlar kavramayan
bir toplulukturlar.

bir Resul
size gelmitir Andolsun
skntya
onun gcne giden
iinizden
mminlere
size
pek dkn

dmeniz
esirgeyici olan efkatli

128) Andolsun size, iinizden skntya dmeniz onun

gcne giden, size pek dkn, mminlere efkatli,
esirgeyici olan bir Resul gelmitir.

Bana yeter

de ki
yz evirirlerse Eer

ancak Ona Ondan baka ilah yoktur Allah

Rabbi
Odur ve Ben tevekkl ettim

byk Arn

129) Eer yz evirirlerse de ki: Bana Allah yeter. Ondan

baka ilah yoktur. Ben ancak Ona tevekkl ettim ve byk
Arn Rabbi Odur.
Resl-i Ekrem'in mminlere kar tutumuna ve hissiyatna arlk verilen
128. yette o, Allah Tel'nn iki gzel smi ile, "Raf' ve "Rahm" olarak
nitelenmitir; raf "ok efkatli", rahm "ok merhametli" demektir. Yce
Allah'n hibir peygamberini kendi isimlerinden ikisiyle birlikte anmam
olduu dikkate alnrsa onun rabbimizin katndaki derecesi ve btn bu
aklamalara ramen ondan yz evirenlerin ne byk ziyanda olduklar
daha iyi anlalr. te 129. yette Hz. Peygamber'den bu gibi bahtszlarn
tutumlarndan znt duymamas, sadece Allah'a gvenip dayandn
hatrlamas ve onlara da bunu duyurmas istenmektedir.
Tevbe sresine, yaptklar andlamalar bozan mriklere Allah ve Resul
tarafndan ltimatom mahiyetinde verilen drt aylk sre iln edilerek
baland ve her trl kolaylatrc artlara ve imknlara ramen Hak'tan
yzcevirenler olursa, Allah'n Hz. Muhammed (a.s)'e yeterli yardmc
olduu, O'ndan baka hibir ilhn olmad aklanarak noktaland.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

10 YUNUS SURES
Kur'n- Kerm'in 10. sresi. 109 yet, 1832 kelime ve
5567 harften ibarettir. Mekk surelerden olup, sra
sresinden sonra nzil olmutur. 40, 94, 95, yetleri
Medne'de inmitir. Mekke dneminin sonlarnda,
Mekkelilerin Mslmanlara ynelik basklarnn artt ve
Hz. Muhammed'in son uyarlarn yapt bir dnemde
nzil olduu anlalmaktadr.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Kitabn
ayetleridir
Bunlar
Ra Lam Elif
hikmetli

1) Elif, Lam, Ra. Bunlar, hikmetli Kitabn ayetleridir.

diye

artc m

insanlara
geldi?


lerinden bir adama

vahyetmemiz

olduunu mjdele
ve nsanlar
uyar
makam kendileri iin muhakkak
iman edenlere

dediler
Rableri katnda
gerek bir

bir sihirbazdr
bu Gerekten
Kfirler
apak

2) lerinden bir adama: nsanlar uyar ve iman edenlere,

Rableri katnda kendileri iin muhakkak gerek bir makam
olduunu mjdele diye vahyetmemiz, insanlara artc m
geldi? Kfirler: Gerekten bu, apak bir sihirbazdr
dediler.
bn Abbs der ki: Allah Teal, Muhammed (a.s)' elisi olarak gnderdii
zaman araplar, ya da onlardan kfir olanlar bunu inkr ettiler ve: "Allah,
elisinin Muhammed gibi bir beer olmasndan uzak ve ycedir." ve
"Allah, peygamber olarak gndermek zere Ebu Talib'in yetiminden
bakasn bulamad m?" dediler ve ite bunun zerine Allah Teal bu"
yet-i kerimeyi indirdi.371

Allahtr sizin Rabbiniz phesiz ki

alt
yeri
ve gkleri

yaratan
yerli Ara

istiva eden
sonra gnde


hi kimse olamaz ileri yerince yneten
te Onun izni sonra
olmadka efaati
O ibadet edin
Rabbiniz olan Allah budur
Dnmeyecek misiniz?
halde Ona
3) phesiz ki sizin Rabbiniz, gkleri ve yeri alt gnde
yaratan, sonra Ara istiva eden, ileri yerli yerince yneten
Allahtr. Onun izni olmadktan sonra hi kimse efaati
olamaz. te Rabbiniz olan Allah budur. O halde Ona
ibadet edin. Dnmeyecek misiniz?

vaadi
Hepinizin
dn
Onadr

lkin phesiz Odur bir gerektir
Allahn
yaratmay tekrarlayacak olan sonra da yaratan

iman edip
mkfatlandrmak iin

adaletiyle

salih
amel ileyenleri
bir iecek

onlar iin nkar edenlere gelince

ve kaynar sudan


ac bir azap vardr
kfrleri
dolaysyla
4) Hepinizin dn Onadr. Allahn vaadi bir gerektir.
lkin yaratan, sonra da iman edip salih amel ileyenleri
adaletiyle mkfatlandrmak iin yaratmay tekrarlayacak
olan phesiz Odur. nkar edenlere gelince; kfrleri
dolaysyla, onlar iin kaynar sudan bir iecek ve ac bir
azap vardr.

Sayfa 207

(10)



( 1)

( 2)

( 3)

(4)

( 5)


(6)

bir aydnlk

Gnei

klan
Odur
konak
ona belirleyen bir nur ay
ve yllarn

saysn
bilmeniz iin yerleri
bunlar Allah yaratmtr

hesab


ayetleri
geni geni aklar
hak ile

ancak
bir topluluk iin
Bilen
5) Gnei bir aydnlk, ay bir nur klan, yllarn saysn ve
hesab bilmeniz iin ona konak yerleri belirleyen Odur.
Allah, bunlar ancak hak ile yaratmtr. Bilen bir topluluk
iin ayetleri geni geni aklar.

ile gece
ard arda geliinde

Gerekten

Allahn yaratt

eylerde ve gndzn
elbette ayetler yerde
ve gklerde


saknan
bir topluluk iin vardr
6) Gerekten, gece ile gndzn ard arda geliinde ve
Allahn gklerde ve yerde yaratt eylerde saknan bir
topluluk iin elbette ayetler vardr.
(*)Yukardaki yetler, Cenb- Hakk'n birliine ve kudretinin
snrszlna dellet eden, insan aklna k tutan kevn yetlere yer verildi.
lim adamlarna ve aratrclara ana fikir verilerek varlk leminin
btnyle Hakk' tasdik etmekte olduu belirtildi. Allah'n varlna,
birliine, sanatnn benzersizliine dellet eden delil ve belgeler sraland.
Gne ve Ay'la ilgili ana fikirler verildi. Sonra da bunlardan ancak
Allah'tan sayg ile korkup inkr ve maddecilikten saknan akl sahiplerinin
t alaca belirtiliyor.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

( 7)

( 8)

(9)

(10)

(11)

(12)

( 13)



(14)

bizimle ummayanlar

Muhakkak ki

dnya hayatna
raz olanlar karlamay

olanlar
ve bununla tatmin olanlar
ve
habersiz ayetlerimizden
7) Muhakkak ki bizimle karlamay ummayanlar, dnya
hayatna raz olanlar ve bununla tatmin olanlar ve
ayetlerimizden habersiz olanlar;

atetir barnma yerleri te bunlarn

kazandklar

dolaysyla
8) te bunlarn kazandklar dolaysyla barnma yerleri
atetir.

amel ileyenlere
iman edip
Kukusuz

Rableri eritirir salih
gelince
altndan

akan
onlar imanlar sebebiyle
nimetlerle donatlm cennetlere

nehirler
9) man edip salih amel ileyenlere gelince; kukusuz
Rableri onlar imanlar sebebiyle altndan nehirler akan,
nimetlerle donatlm cennetlere eritirir.

seni tesbih

Oradaki onlarn dualar

dirilik temennileri de Allahm ederim dir

Dualarnn
sonu da
Selam dr
Oradaki

Rabbi
Allah iindir hamd
Gerekten
alemlerin
10) Oradaki (cennete) onlarn dualar: Allahm, seni
tesbih ederim dir. Oradaki dirilik temennileri de: Selam
dr. Dualarnn sonu da: Gerekten, hamd alemlerin Rabbi
Allah iindir.

Sayfa 208

insanlara
Allah abuklatrsayd
eer Ve
onlarn arabucak davrandklar gibi
erri de

mutlaka hkm verilirdi hayra ulamak iin

te bir durumda brakrz ecellerine

biz bylece
bize kavumay ummayanlar
aknca dolar
azgnlklar iinde
11) Ve eer Allah, onlarn hayra ulamak iin arabucak
davrandklar gibi insanlara erri de abuklatrsayd,
mutlaka ecellerine hkm verilirdi. te, bize kavumay
ummayanlar biz bylece azgnlklar iinde aknca
dolar bir durumda brakrz.
Bu yet-i kerimenin "Ey Allahm, eer bu senin katndan bir hak ise
gkten bamza ta yadr" demi olan en-Nadr ibnu'l-Hris hakknda
indii sylenmitir.336

bir zarar
insana
dokunduu
zaman Ve
otururken
yan yatarken
bize dua eder

kaldrdmz
zaman ise ayaktayken ya da

sanki gibi
dner gider zararn
stnden
kendisine dokunan zarara
bizi hi armam
ly

bylece ssl gsterilir

te
yapmakta
olduklar taranlara
12) Ve insana bir zarar dokunduu zaman, yan yatarken,
otururken ya da ayaktayken bize dua eder, zararn
stnden kaldrdmz zaman ise; sanki kendisine
dokunan zarara bizi hi armam gibi dner gider. te,
ly taranlara yapmakta olduklar bylece ssl
gsterilir.

nesilleri
biz helak ettik andolsun ki Ve
getirdii zulmettikleri
sizden nceki
iin ve apak deliller
Resulleri
halde
biz
te byle
iman etmeyecekleri
gnahkr olan

bir topluluu cezalandrrz
13) Ve andolsun ki biz, sizden nceki nesilleri, Resulleri
kendilerine apak deliller getirdii halde, zulmettikleri ve
iman etmeyecekleri iin helak ettik. te biz, gnahkr olan
bir topluluu byle cezalandrrz.

halifeler

sizi kldk

Sonra

grmek iin
onlarn ardndan
yeryzne
yapacanz
nasl
14) Sonra nasl iler yapacanz grmek iin, onlarn
ardndan sizi yeryzne halifeler kldk.
13-14. Ayetlede insann yaratl amac dorultusunda geen tarihi
zetleniyor: Arka arkaya nesiller, peygamberlerin arlarna muhatap olan
mmetler gelip geiyor, inkr ve isyan yolunu seenler tarih sahnesinden
ekiliyor, yerlerine bakalar geliyor. imdi de son Peygamber'in mmeti
ayn imtihana tbi tutuluyor. arya uyanlar icabet mmeti, eitli
bahanelerle anya kar direnenlerse, "davet edilmi ve edilmekte
olanlar" mnasnda davet mmeti olarak nbetlerini geirmi oluyorlar.
mtihann iki temel konusu tevhid ve adalettir. Tevhid inancna sadk
kalan ve adalete riayet edenler imtihan kazanm, kendilerine tahsis edilen
yurdun, oradaki hayatn ve nimetlerin hakkn vermi olacaklar; buna
karlk irke ve zulme sapanlar ise ksmen dnyada, eksiksiz olarak da
hirette bunun cezasn ekeceklerdir.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

ayetlerimiz Onlara
okunduu zaman Ve

ki
derler
apak belgeler olarak

bir
getir
bizimle karlamay ummayanlar

onu deitir veya Bundan baka

Kuran
Onu deitirmem
kendiliimden
De ki

uyarm
benim iin olacak ey deil
gerekten ben bana
Ben vahyolunana ancak
Rabbime isyan edersem


Eer
korkarm

byk
gnn azabndan

15) Ve onlara ayetlerimiz apak belgeler olarak okunduu

zaman, bizimle karlamay ummayanlar, derler ki:
Bundan baka bir Kuran getir veya onu deitir. De ki:
Onu kendiliimden deitirmem benim iin olacak ey
deil. Ben, ancak bana vahyolunana uyarm. Eer Rabbime
isyan edersem, gerekten ben byk gnn azabndan
korkarm.
Mcahid bu yet-i kerimenin Mekke mrikleri hakknda nazil olduunu
sylerken Muktil bu yet-i kerimenin, haklarnda nazil olduu be kiinin
isimlerini yle sralar: Abdullah ibn Eb meyye el-Mahzm, el-Veld
ibnu'l-Mura, Mikrez ibn Hafs, Amr ibn Abdullah ibn Eb Kays elAmir, el-As ibn Amir ibn Him. Bunlar, Hz. Peygamber (a.s)'e: "Bize
iinde Lt ve Uzz'ya ibadeti terketmemizin bulunmad bir Kur'n
getir." demiler de yet-i kerime bunun zerine nazil olmu.372

onu Allah dileseydi Eer De ki

onu size bildirmezdi ve size
okumazdm
bir mr
aranzda ben geirdim
Elbette
Hl akllanmaz msnz?
bundan nce

16) De ki: Eer Allah dileseydi, onu size okumazdm ve
onu size bildirmezdi. Elbette ben bundan nce aranzda bir
mr geirdim. Hl akllanmaz msnz?

uydurarak iftira
daha zalim kim olabilir?



yahut
yalan
Allaha
edenden

phesiz O ayetlerini yalanlayandan

gnahkrlar

kurtulua erdirmez
17) Allaha yalan uydurarak iftira edenden yahut ayetlerini
yalanlayandan daha zalim kim olabilir? phesiz O,
gnahkrlar kurtulua erdirmez.
eylere Allah brakp

ibadet ederler
Ve
yararlar ve kendilerine zarar vermeyecek

bizim
Bunlar derler
ve dokunmayacak
Siz haber
De ki
Allah katnda
efaatilerimizdir
bilmeyecei bir eyi mi Allaha veriyorsunuz?
Haa O mnezzeh
yerde
ve gklerde


irk

kotuklarnzdan
ycedir ve
18) Ve Allah brakp kendilerine zarar vermeyecek ve
yararlar dokunmayacak eylere ibadet ederler ve: Bunlar
Allah katnda bizim efaatilerimizdir. derler. De ki: Siz
Allaha gklerde ve yerde bilmeyecei bir eyi mi haber
veriyorsunuz? Haa, O, irk kotuklarnzdan mnezzeh ve
ycedir.
(*)Yukarda gecen yetler, Kur'n'n lhuti kudretini takdr edemiyen
cahil Araplarn, bize baka bir Kur'n getir, demeleri zerinde duruldu
ve Peygamberin (a.s.) hibir zaman byle bir yetkiye sahip olmad
akland. Sonra Peygamber (a.s.) Efendimizin tertemiz geen hayat
misal verildi. Peygamberliinden nce gecen krk yllk uzun bir sre
iinde O'nun yalan sylediine hibir kulun ahit olmadna; iftirac ve
macerac bir insan olduunu ise hi kimsenin iddia etmediine iaret
edildi. Sonra da Allah'a kar yalan uydurmann byk bir zulm ve
ahlkszlk saylacana atf yapld.

Sayfa 209

( 15)

(16)

(17)

(18)

(19)

(20)

tek
bir mmetti ancak insanlar

Ve
bir sz eer Ve Sonradan ayrla dtler

Rabbinden mutlaka

gemi
olmasayd
konusunda aralarnda hkm verilmi olurdu
anlamazla dtkleri

ey
19) Ve insanlar ancak tek bir mmetti. Sonradan
ayrla dtler. Ve eer Rabbinden gemi bir sz
olmasayd, anlamazla dtkleri ey konusunda
mutlaka aralarnda hkm verilmi olurdu.
(*)nsanlarn inan bakmndan tek mmet, ayn inanc paylaan topluluk
olmalar iki ekilde anlalmtr:
a) Allah'n insanlara verdii akl, onu artan baka faktrler devreye
girmedii takdirde insan Allah'n varlk ve birlii inancna gtrr. Bu
bakmdan btn insanlar potansiyel olarak tevhid inancn paylaabilecek
kabiliyette yaratlmlardr, ancak akim doru iletilmesini engelleyen i ve
d faktrler devreye girmi ve insanlar tevhid inanc konusunda
farkllamlardr.
b) Allah'n yaratt ilk insan ve ilk topluluk tevhid inancn
paylamaktayd, sonra birok i ve d etki onlarn bir ksmn bu inantan
saptrd, ihtilfa drd. Dnya imtihan dnyas olduu, Allah insanlarn
inan ve amellerinin sonucunu hirette aklamay, dl ve cezay da
orada vermeyi murat ettii, ezelde byle diledii iin bu ihtilf devam
edecek, mminlerin yannda inkarclar da olacaktr.

indirilse ya
Eer bir de derler ki
Ve
yalnzca De ki
Rabbinden
bir ayet zerine
O halde bekleyedurun
Allahndr Gayb

bekleyenlerdenim


sizlerle birlikte ben de
20) Ve bir de derler ki: Eer Rabbinden zerine bir ayet
indirilse ya De ki: Gayb yalnzca Allahndr. O halde
bekleyedurun; ben de sizlerle birlikte bekleyenlerdenim.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

(21)

( 22)

( 23)

( 24)

(25)

insanlara
dokundurduumuz zaman Ve

iddetli bir sknt

sonra
bir rahmet
hileli bir dzen onlar iindir dokunduktan
Allah De ki
ayetlerimiz konusunda kurmak

phesiz
Dzen kurmada daha hzldr


gelitirmekte olduunuz yazmaktadrlar
elilerimiz
dzenleri

21) Ve insanlara iddetli bir sknt dokunduktan sonra, bir
rahmet dokundurduumuz zaman, ayetlerimiz konusunda
hileli bir dzen kurmak onlar iindir. De ki: Dzen
kurmada Allah daha hzldr. phesiz elilerimiz
gelitirmekte olduunuz dzenleri yazmaktadrlar.
Bu yet-i kerimenin nzul sebebi udur: Hz. Peygamber (a.s) Mekke
mrikleri iin "Allahm, Mudar zerine basknn iddetlendir. Allahm
onlara Ysuf un yedi ktlk seneleri gibi ktlk seneleri ver." diye beddua
ettiinde yedi sene ktlk ve skntya duar kaldlar da Ebu Sfyn,
Reslullah (a.s)"a gelip: "Allahn bize bolluk vermesi iin dua et. Eer
bize bir bolluk verilirse seni tasdik edeceiz." dedi de Reslullah dua etti
ve onlara yamur yadn idi. sulandlar ve fakat iman etmediler.373

ve Karada sizi gezdiren
Odur
siz
bulunduunuz zaman Hatta
denizde
bir rzgar
onlar da iindekileri

gemilerde
gelip bununla sevindikleri srada gzel

iddetli hcum etmeye

bir frtna
atar
taraftan
Her
iddetli dalgalar
ile gtrp
epeevre

ona sanmlarken
ve da
dua etmeye balarlar
onlara kuatldklarn

dinde
Ona muhlis olarak

Allaha

bizi kurtaracak olursan
Andolsun eer
sana kredenlerden

muhakkak
bundan
olacaz

Sayfa 210

22) Karada ve denizde sizi gezdiren Odur. Hatta siz

gemilerde bulunduunuz zaman, onlar da iindekileri gzel
bir rzgar ile gtrp kendileri de bununla sevindikleri
srada ona iddetli bir frtna gelip atar. Her taraftan da
iddetli dalgalar onlara hcum etmeye ve epeevre
kuatldklarn sanmlarken, dinde Ona muhlis olarak
Allaha dua etmeye balarlar. Andolsun eer bundan bizi
kurtaracak olursan, muhakkak sana kredenlerden
olacaz.

onlar
hemen kurtarnca Ama

yere yeryznde
taknla koyulurlar
sizin
ancak insanlar
Ey haksz
geici
kendi aleyhinizedir

taknlnz
ancak Sonra Dnya hayatnn
metadr
bizedir
biz de haber vereceiz dnnz
yaptklarnz
size
23) Ama onlar kurtarnca, hemen haksz yere yeryznde
taknla koyulurlar. Ey insanlar, sizin taknlnz ancak
kendi aleyhinizedir. Dnya hayatnn geici metadr. Sonra
dnnz ancak bizedir, biz de yaptklarnz size haber
vereceiz.

bir su Dnya hayatnn

rnei
ancak
onunla

gkten

indirdiimiz gibidir
yedii
yeryznn
bitkisi
karm olan
yle ki
hayvanlarn ve insanlarn

gzelliini
yeryz
taknp

zaman

ve sslendii
gerekten ahalisi sanmlarken
gelmitir de ona
g yetirdiini ona
bir durumda gndz veya gece emrimiz
yokmu gibi
kknden biilip atlm
klmz
birer
byle dn sanki
hibir zenginlii

bir topluluk iin biz ayetleri

birer aklarz
Dnen
24) Dnya hayatnn rnei, ancak gkten indirdiimiz,
onunla insanlarn ve hayvanlarn yedii yeryznn bitkisi
karm olan bir su gibidir. yle ki yeryz, gzelliini
taknp sslendii zaman ve ahalisi gerekten ona g
yetirdiini sanmlarken gece veya gndz ona emrimiz
gelmitir de, dn sanki hibir zenginlii yokmu gibi, onu
kknden biilip atlm bir durumda klmz. Dnen bir
topluluk iin biz, ayetleri byle birer birer aklarz.
(*)Bu yette sz edilen gafiller bir defa daha uyarlyor. Dnya hayatnn
ne kadar nemsiz ve ksa olduu bir misal ile aklanarak insan idrkinde
silinmez bir iz braklyor. Sonra da Allah'n, indirdii kitaplarla,
gnderdii peygamberlerle ve peygamberlerin yolunda yryen samimi
mritlerle insanlar selmet yurduna davet ediliyor, ebed saadet
kaplarnn inananlara her zaman ak bulunduuna iaretle en doru yol
gsteriliyor

bar
yurduna arr Allah ise Ve

yola

dilerse kimi
yneltir ve
dosdoru
25) Ve Allah ise bar yurduna arr ve kimi dilerse
dosdoru yola yneltir.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

Sayfa 211

ve daha gzeli

hsanda

bulunanlar iin

Yzlerini
ne sarar
fazlas vardr

te ne bir zillet ve bir karart
orada onlar
cennetin
halkdrlar
daimidirler

26) hsanda bulunanlar iin daha gzeli ve fazlas vardr.

Yzlerini ne bir karart sarar ve ne bir zillet. te onlar
cennetin halkdrlar; orada daimidirler.

ktlkler

kazanm
olanlar ise
Ve
Ve kendi misliyledir her bir ktln karl
Onlar bir kimse de bir zillet bunlar kaplar
gibidir kurtaracak

Allahtan
yoktur

paralarna
Yzleri brnm

te bunlar karanlk
bir gecenin
daimidirler orada onlar atein halkdrlar
27) Ve ktlkler kazanm olanlar ise; her bir ktln
karl, kendi misliyledir. Ve bunlar bir zillet kaplar.
Onlar Allahtan kurtaracak bir kimse de yoktur. Yzleri
karanlk bir gecenin paralarna brnm gibidir. te
bunlar atein halkdrlar; onlar orada daimidirler.

onlarn bir araya toplayacaz

o gn Ve
irk
koanlara
diyeceiz
sonra tmn
irk
siz de Yerinizden ayrlmaynz
onlarn arasn Artk amzdr kotuklarnz da
Siz deildiniz irk kotuklar
derler ki

ibadet ediyor
bize
28) Ve o gn, onlarn tmn bir araya toplayacaz, sonra
irk koanlara: Yerinizden ayrlmaynz; siz de, irk
kotuklarnz da. diyeceiz. Artk onlarn arasn
amzdr. irk kotuklar derler ki: Siz bize ibadet ediyor
deildiniz.

Bizimle ahid olarak

Allah yeter
sizin

biz
phesiz
sizin aranzda
habersizdik ibadetinizden
29) Bizimle sizin aranzda ahid olarak Allah yeter.
phesiz biz, sizin ibadetinizden habersizdik.

yaptklaryla imtihana ekilmi olacak te orada

ve
nceden


nefis
her

onlar mevlalar Allaha dndrlecekler

kaybolup uzaklaacaklar

gerek olan
Uydurduklar
da kendilerinden
30) te orada, her nefis nceden yaptklaryla imtihana
ekilmi olacak ve onlar gerek mevlalar olan Allaha
dndrlecekler. Uydurduklar da kendilerinden kaybolup
uzaklaacaklar.
(*)Yukardaki yetler, Allah' brakp putlara tapnanlarn kyamet
gnnde putlaryla biraraya getirilecekleri ve putlarn konuturulacaklar
haber verildi. Sonra da putlarn, kendilerine ibdet edildiklerinin farknda
bile olmadklarn aklayarak ahit olarak Allah'n yeterli olduunu
syleyecekleri akland. Bylece her eyin eninde, sonunda Allah'a
dndrlecei belirtilerek inkarclarn iyi dnmelerine iaret edildi.

( 26)

(27)

( 28)

(29)

( 30)

( 31)

( 32)

(33)

gkten

Size rzk veren kimdir?
De ki


malik olan
kimdir?
yerden
ve
karan

kimdir?
gzlere ve Kulaklara
ly
karan

ve lden

diriyi

leri yerli yneten kimdir?
diriden

yleyse
Allah Onlar diyeceklerdir yerince
Saknmayacak msnz?
de ki
31) De ki: Size gkten ve yerden rzk veren kimdir?
Kulaklara ve gzlere malik olan kimdir? lden diriyi
karan ve diriden ly karan kimdir? leri yerli yerince
yneten kimdir? Onlar: Allah diyeceklerdir. yleyse de
ki: Saknmayacak msnz?

gerek

Rabbiniz olan Allah te budur

baka haktan

sonra Artk ne var?

evriliyorsunuz?

O halde nasl hl sapklktan
32) te gerek Rabbiniz olan Allah budur. Artk haktan
sonra sapklktan baka ne var? O halde nasl hl
evriliyorsunuz?

Rabbinin
sz gereklemitir ki

Bylece
Onlar phesiz o fask
kimseler
zerinde

iman etmezler

33) Bylece Rabbinin sz o fask kimseler zerinde
gereklemitir ki: Onlar phesiz iman etmezler.
(*)Yukardaki yetler, insan akln harekete geirmek ve hlkatndaki
azizliini bildirmek iin ilh kudrete dellet eden belgeler sraland. Akln,
idrkini gerei bulup aramada kullanmayanlar elim bir sonucun
bekledii haber verildi.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

( 34)

(35)

(36)

( 37)

(38)

(39)

(40)

(41)
(42)

irk kotuklarnzdan

var m?
De ki

onu iade edecek olan sonra yaratacak

ilk kez
sonra yaratmay

balatr Allah De ki

evriliyorsunuz?
yleyse nasl onu iade eder
34) De ki: irk kotuklarnzdan ilk kez yaratacak, sonra
onu iade edecek olan var m? De ki: Allah yaratmay
balatr, sonra onu iade eder. yleyse nasl
evriliyorsunuz?

irk kotuklarnzdan

var m?
De ki

Allahtr De ki
hakka

ulatrabilecek
yleyse m uyulmaya
Hakka

ulatracak
yoksa
daha layktr

hakka

ulatran
ulatrlmadka

doru yola ulamayan m?

Nasl
size? Ne oluyor hidayete kendisi
hkmediyorsunuz?


35)De ki: irk kotuklarnzdan hakka ulatrabilecek var
m? De ki: Hakka ulatracak Allahtr. yleyse, hakka
ulatran m uyulmaya daha layktr, yoksa doru yola
ulatrlmadka kendisi hidayete ulamayan m? Ne oluyor
size? Nasl hkmediyorsunuz?

bakasna onlarn ou uymaz Ve

yerini tutmaz Zann ise

hi phesiz
zandan
Allah phesiz ki
hibir eyin
hak olan

yaptklarn
ok iyi bilendir

Sayfa 212

36) Ve onlarn ou zandan bakasna uymaz. Zann ise; hi

phesiz hak olan hibir eyin yerini tutmaz. phesiz ki
Allah yaptklarn ok iyi bilendir.

Kuran
bu
deildir
Ve

Allahtan bakas tarafndan

uydurulmu
ve nndekileri
dorulayan

Ancak
phe
kitab
ayrntl olarak aklayandr

Alemlerin
Rabbindendir

Onda yoktur
37) Ve bu Kuran, Allahtan bakas tarafndan uydurulmu
deildir. Ancak, nndekileri dorulayan ve kitab ayrntl
olarak aklayandr. Onda phe yoktur. Alemlerin
Rabbindendir.

kendiliinden uydurdu mu diyorlar?

Yoksa
onun bir sre O halde getirin De ki
Onu

arabildiklerinizi


arn ve benzeri

gerekten iseniz eer

Allahtan baka

doru szl
38) Yoksa: Onu kendiliinden uydurdu. mu diyorlar? De
ki: O halde onun benzeri bir sre getirin ve eer gerekten
doru szl iseniz Allahtan baka arabildiklerinizi
arn.

bir eyi
yalanladlar
Hayr

henz ve onlar ilmini kavrayamadklar

byle
tevili kendilerine gelmemi
bir
Onlardan ncekiler de

yalanlamlard

sonunun olduuna
nasl
bak
Zalimlerin
39) Hayr, onlar ilmini kavrayamadklar ve tevili
kendilerine henz gelmemi bir eyi yalanladlar. Onlardan
ncekiler de byle yalanlamlard. Zalimlerin sonunun
nasl olduuna bir bak!

iman eden
kimseler de vardr
onlardan Ve
iman etmeyenler
vardr
olanlarda ona
fesatlar

en iyi bilendir
Rabbin
Ve ona
40) Ve onlardan ona iman eden kimseler de vardr, ona
iman etmeyenler olanlarda vardr. Ve Rabbin fesatlar en
iyi bilendir.

bana aittir de ki
seni yalanlarlarsa
eer
Ve
sizin

size aittir
Benim yaptklarm

uzaksnz
Siz benim yaptklarnz

uzam ben de sizin yaptklarmdan

yaptklarnzdan
41)Ve eer seni yalanlarlarsa, de ki: Benim yaptklarm
bana aittir, sizin yaptklarnz size aittir. Siz benim
yaptklarmdan uzaksnz, ben de sizin yaptklarnzdan
uzam.

sana kulak vardr

onlardan Ve
sarlara
duyuracaksn
sen mi
verenler de
stelik akl da erdiremiyorlarsa
Fakat
42) Ve onlardan sana kulak verenler de vardr. Fakat
sarlara stelik akl da erdiremiyorlarsa- sen mi
duyuracaksn.
Medine Yahudiieri Reslullah (a.s)'n yanna gelirler, Kur'n dinlerler; bu
holarna gider, dinlemek isterler ve fakat ekavetleri galip gelir de iman
etmezlerdi. te bunun zerine bu yet-i kerime nazil oldu.337

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

sana bakanlar da vardr

aralarndan Ve
kr
doru yola ulatracaksn? sen mi

basiretleri de yoksa

stelik Ama olanlar
43) Ve aralarndan sana bakanlar da vardr. Ama kr
olanlar stelik basiretleri de yoksa- sen mi doru yola
ulatracaksn?

insanlara
zulmetmez
Allah phesiz

kendi
insanlar
Ancak
hibir eyle
zulmediyorlar

nefislerine
44) phesiz Allah, insanlara hibir eyle zulmetmez.
Ancak insanlar, kendi nefislerine zulmediyorlar.

sanki
Onlar bir arada toplayaca
gn
gnn
bir saati
kadar kaldklarn
hsrana
gerekten birbirlerini tanrlar
kavumay yalanlayanlar
uramlardr
Onlar hidayete
ermi de deildi Allaha
45) Onlar, sanki gnn bir saati kadar kaldklarn
zanneder vaziyette, bir arada toplayaca gn, birbirlerini
tanrlar. Allaha kavumay yalanlayanlar gerekten hsrana
uramlardr. Onlar hidayete ermi de deildi.
(*)Yukardaki yetler, herdevirde ve ada tazeliini koruyan Kur'n'n
insan sz olmasnn imknszlna iaret edildi. Daha nce indirilen
Tevrat ve ncil asllarnn ilh olduu belirtildi ve Kur'n'n bu kstas
erevesinde her iki kitab tasdk ettiine atf yapld. Sonra da ilmini
kavrayamadklar ilhi kitab yalanlayanlarn koyu bir bilgisizlik iinde
bulunduu anlatlarak, Kur'n'n ancak gerei gren ve aratran ilimle
anlalabileceine iaret edildi.

bir ksmn
sana gstersek
Ve
senin ruhunu alsak yahut onlara vaad ettiimizin
Sonra onlarn dn
yine bize olacaktr da
yaptklarnn
zerine
ahittir
Allah
46) Ve onlara vaad ettiimizin bir ksmn sana gstersek
yahut senin ruhunu alsak da yine onlarn dn bize
olacaktr. Sonra Allah yaptklarnn zerine ahittir.

bir Resul vardr

mmetin her Ve
hkmedilir

Resulleri geldii zaman

zulmedilmez

ve ve adaletle

aralarnda
47) Ve her mmetin bir Resul vardr. Resulleri geldii
zaman aralarnda adaletle hkmedilir ve onlara
zulmedilmez.

vad
bu ne zamanm? Derler ki

doru
iseniz Eer
48) Derler ki: Eer doru szl iseniz bu vaad ne
zamanm?

bir zarar
kendime ne verebilirim
De ki

dilediinden baka ne de bir fayda
zaman bir eceli vardr

mmetin Her Allahn

artk ertelenebilirler


Ecelleri
geldii
ne ne alnabilirler

ne bir saat

49) De ki: Allahn dilediinden baka kendime ne bir
zarar verebilirim ne de bir fayda salayabilirim. Her
mmetin bir eceli vardr. Ecelleri geldii zaman, artk ne
bir saat ertelenebilirler, ne ne alnabilirler.

Sayfa 213

( 43)

(44)

(45)

(46)

(47)


( 48)

( 49)

( 50)

( 51)

(52)

(53)

Ya Onun
size gelip
atarsa De ki

nesini gndzn veya gece azab
gnahkrlar

onun acele isterler?
50) De ki: Ya Onun azab gece veya gndzn size gelip
atarsa; syleyin bana o gnahkrlar onun nesini acele
isterler?

iman Gerekletii zaman sonra m

oysa Ve Hemen imdi mi? Ona edeceksiniz?
erkence gelmesini istiyordunuz


onun siz
51) Gerekletii zamandan sonra m Ona iman
edeceksiniz? Hemen imdi mi? Ve oysa siz, onun erkence
gelmesini istiyordunuz.

zulmeden
kimselere
denilecek
Sonra

Srekli

azab

tadn

eyle mi bir baka cezalandrlacaktnz?
Kazandklarnz
52) Sonra zulmeden kimselere: Srekli azab tadn!
denilecek.
Kazandklarnzdan
baka
eyle
mi
cezalandrlacaktnz?

o gerek

diye senden haber almak isterler

Ve
Rabbime andolsun ki Evet De ki
o midir?
aciz

sizler ve gerektir

phesiz
brakacak deilsiniz
53) Ve o gerek midir? diye senden haber almak isterler.
De ki: Evet, Rabbime andolsun ki, phesiz gerektir ve
sizler (Onu) aciz brakacak deilsiniz.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

( 54)

( 55)


( 56)

( 57)

( 58)

(59)

(60)

(61)

her zulmeden

nefis her
eer Ve
fidye olarak
yeryznde bulunan
eye
pimanlklarn gizlerler onu verirdi
hkmedilmitir

Azab
grnce elbette

onlar adaletle

oysa aralarnda
hakszla uratlmadan
54) Ve zulmeden her nefis, eer yeryznde bulunan her
eye sahip olsayd, elbette onu fidye olarak verirdi. Azab
grnce pimanlklarn gizlerler, oysa onlar hakszla
uratlmadan aralarnda adaletle hkmedilmitir.

ne varsa hepsi Allahndr kukusuz

yi bilin ki
unu da iyi bilin yerde
ve gklerde


Fakat
haktr

Allahn vadi
elbette
ki
bilmezler
onlarn ou
55) yi bilin ki; kukusuz gklerde ve yerde ne varsa hepsi
Allahndr. unu da iyi bilin ki elbette Allahn vaadi haktr.
Fakat onlarn ou bilmezler.

Ona Ve ldrr
ve diriltir

O
dndrleceksiniz
56) O, diriltir ve ldrr. Ve Ona dndrleceksiniz.

bir
geldi kukusuz insanlar
Ey
olana bir ifa
Rabbinizden size
t

rahmet
ve bir hidayet sinelerde

mminler iin
57) Ey insanlar, kukusuz Rabbinizden size bir t,
sinelerde olana bir ifa ve mminler iin bir hidayet ve
rahmet geldi.

Sayfa 214

rahmetiyle
ve Allahn ltfu
De ki

daha
Bu sevinsinler yalnz bunlar ile
ymakta

olduklarndan hayrldr
58) De ki: Allahn ltfu ve rahmetiyle ve yalnz bunlar ile
sevinsinler. Bu, onlarn ymakta olduklarndan daha
hayrldr.

Allahn indirdii
haber var m? De ki

bir ksmn kldnz
rzktan

sizin iin
Allah m De ki
helal
ve haram

iftira
Allaha m
yoksa size izin verdi
ediyorsunuz?
59) De ki: Allahn sizin iin indirdii, sizin bir ksmn
haram ve hell kldnz rzktan, haber var m? De ki:
Allah m size izin verdi, yoksa Allaha m iftira
ediyorsunuz?

iftira edenlerin

zanlar

nedir? Ve

kyamet gnnde yalan Allaha kar

ltufkrdr
Allah phesiz ki

onlarn ou Fakat
insanlara
kretmezler
60) Ve Allaha kar yalan iftira edenlerin kyamet gnnde
zanlar nedir? phesiz ki Allah insanlara ltufkrdr. Fakat
onlarn ou kretmezler.

bir i
herhangi
yoktur ki Ve
ve Kurandan

onun hakknda okuduun

biz mutlaka ie


sizin ilediiniz

o daldnz
da ahidiz
zerinize

Rabbinden

bir ey gizli
kalmaz

Yerde olsun
zerre arlnca
ve bundan
daha k
Ve gkte olsun

kitaptadr
muhakkak daha by de
apak
61) Ve senin iinde olduun herhangi bir durum, onun
hakknda Kurandan okuduun herhangi bir ey ve sizin
ilediiniz herhangi bir i yoktur ki, o ie daldnzda biz
mutlaka zerinize ahidiz. Yerde olsun, gkte olsun zerre
arlnca bir ey Rabbinden gizli kalmaz. Ve bundan daha
k ve daha by de muhakkak apak kitaptadr.
(*)Hz. Peygamber'in Kur'an' okuyup tebli etmesi de onun grevleri
iinde yer almakla birlikte neminden dolay bu faaliyeti zellikle
zikredilmitir. Allah, yalnz Peygamber'in yaptklarna deil, insanlarn
btn faaliyetlerine de ahit ve vkftr. u halde mminler, gizli ak
btn faaliyetlerini tam bir sorumluluk uuruyla yerine getirmelidirler.
Ayrca yet, bir yandan mminlerin yaptklar gzel ilerin Allah
tarafndan bilindiini, dolaysyla zayi olmayacan hatrlatarak onlara
mit ve gven alarken, dier yandan, inkr ve isyanlarm sorumsuzca
srdrenler iin de bir uyar ve tehdit anlam tamaktadr.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

Allahn velilerine phesiz

Haberiniz olsun
onlar deillerdir hibir
korku yoktur


kederlenecek de


62) Haberiniz olsun; phesiz Allahn velilerine hibir
korku yoktur, onlar kederlenecek de deillerdir.

saknan
kimselerdir iman edip Onlar

63) Onlar iman edip saknan kimselerdir.

hayatnda da
mjde vardr
Onlar iin
asla
olmaz ahirette de
dnya
ta te bu Allahn szlerinde
deiiklik
en byk kurtuluun kendisidir
64) Onlar iin dnya hayatnda da ahirette de mjde vardr.
Allahn szlerinde asla deiiklik olmaz. te bu, en byk
kurtuluun ta kendisidir.

onlarn syledikleri seni zmesin

Ve

O tm
Allahndr gcn phesiz
Almdir Semdir
65) Ve onlarn syledikleri seni zmesin. phesiz gcn
tm Allahndr. O (Allah), Semdir, Almdir.

kim varsa
Allahndr phesiz
Haberiniz olsun
yerde
kim var
gklerde

tapanlar
bile
eylere uymuyorlar

irk kotuklar
Allahtan bakasna
ancak Onlar
ve zanna

ancak uyarlar
yalan sylerler


66) Haberiniz olsun; phesiz gklerde kim var, yerde kim
varsa Allahndr. Allahtan bakasna tapanlar bile, irk
kotuklar eylere uymuyorlar. Onlar ancak zanna uyarlar
ve ancak yalan sylerler.

Geceyi
sizin yaratan
Odur

gndz ise iinde dinlenmeniz iin

ayetler bunda phesiz
aydnlk olarak
iitebilen

bir topluluk iin vardr
67) Geceyi, iinde sizin dinlenmeniz iin, gndz ise
aydnlk olarak yaratan Odur. phesiz iitebilen bir
topluluk iin bunda ayetler vardr.

ycedir
ocuk Allah edindi
dediler
Onundur hibir eye ihtiyac olmayandr
O

yerde
ve Gklerde

ne varsa
buna hibir delil var


Yannzda
mdr
bir ey Allaha kar
sylyorsunuz? dair
bilmeyeceiniz
mi
68) Allah ocuk edindi. dediler. O, ycedir. O, hibir eye
ihtiyac olmayandr. Gklerde ve yerde ne varsa Onundur.
Yannzda buna dair hibir delil var mdr? Allaha kar
bilmeyeceiniz bir ey mi sylyorsunuz?

Sayfa 215

(62)

( 63)

(64)


( 65)

( 66)

( 67)

( 68)

(69)


(70)

uydurup iftira
edenler
Kukusuz
De ki

eremezler yalan Allaha kar

kurtulua
69) De ki: Kukusuz Allaha kar yalan uydurup iftira
edenler, kurtulua eremezler.

sonra Dnyada bir sre faydalanmadan

Sonra da dnleri
ancak bize olacaktr
en iddetli
azab
onlara tattracaz
inkr etmeleri
sebebiyle
70) Dnyada bir sre faydalanmadan sonra, dnleri ancak
bize olacaktr. Sonra da inkr etmeleri sebebiyle onlara en
iddetli azab tattracaz.
(*)Putperest Araplar, genellikle kendi zenginlik ve soyluluklarn
mslmanlara kar bir meziyet, yollarnn doruluuna bir kant olarak
ileri srerler; irk anlamna gelen iddialarda bulunarak btl dinlerini
korumaya alrken dolayl olarak bu statlerini yaatmay da
amalarlard. yette onlarn bu dnyada meziyet diye bbrlendikleri
zenginlik ve soyluluk gibi imkn ve artlarn geici menfaatlerden ibaret
olduu hatrlatldktan sonra insanlarn bunlara aldanp da byle yalan
yanl inanlara kaplmamalar istenmektedir. Nihayet herkes gibi onlar da
sonunda Allah'n huzuruna dnecek, bu inkarc ve zalimce tutumlar
nedeniyle iddetle cezalandrlacaklardr.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

Sayfa 216

biz de onu kurtardk

Fakat onu yalanladlar
ve gemide
onunla birlikte olanlar
ve

boduk
halifeler

onlar kldk

nasl
bir bak
Ayetlerimizi yalanlayanlar da
Uyarlanlarn
sonunun olduuna

( 71)

73) Fakat onu yalanladlar, biz de onu ve gemide onunla

birlikte olanlar kurtardk ve onlar halifeler kldk.
Ayetlerimizi yalanlayanlar da boduk. Uyarlanlarn
sonunun nasl olduuna bir bak.

onlarn ardndan
gnderdik Sonra
getirmilerdi kendi kavimlerine nice Resuller
nedeniyle Ama apak belgeler
onlara

onlar yalanlamalar inanmadlar

biz mhrleriz
te byle daha nce
haddi aanlarn
kalplerini

( 72)

( 73)

( 74)

74) Sonra onlarn ardndan kendi kavimlerine nice Resuller

gnderdik; onlara apak belgeler getirmilerdi. Ama daha
nce yalanlamalar nedeniyle onlar inanmadlar. te biz,
haddi aanlarn kalplerini byle mhrleriz.

( 76)

(*)Yukarda geen yetler, inkr nifak ve ikakla, kin ve ihtirasla, bencillik

ve tutuculukla birletirip btnletiren Mekke mrikleri ve sonra da
inkarc her grup uyarld. Ayn sakncal yolda yryen Nuh kavminin
hazin akibeti perde perde yanstld.

( 75)

( 77)

(78)

Nuhun
haberini de onlara
oku
Ve
eer
Ey kavmim kavmine demiti ki
Hani
kalmam aranzda
size ar geliyorsa

ki Allahn ayetleriyle
t veriim
salam
tevekkl ederim
Allaha ben ancak
irk kotuklarnz da
haydi iinizi tutun

iiniz vermesin
sonra hazr bulunsun
hkmnz Sonra da hibir tasa
size
mhlet vermeksizin
bana
uygulayn
71) Ve onlara Nuhun haberini de oku. Hani kavmine
demiti ki: Ey kavmim, eer aranzda kalmam ve Allahn
ayetleriyle t veriim size ar geliyorsa ki ben ancak
Allaha tevekkl ederim- haydi iinizi salam tutun ve irk
kotuklarnz da hazr bulunsun, sonra iiniz size hibir
tasa vermesin. Sonra da mhlet vermeksizin bana
hkmnz uygulayn.
(*)Mekkeli mriklere kardein Nuh'un yalanlayc kavmiyle olan haberini
oku. Hani o, inat ve inkarc kavmine yle demiti: "Ey kavmim! Eer
benim iinizde uzun sre kalmam, sizi Rabbimin ayetleriyle uyarp
korkutmam size ar ve zor geldi ise ve beni kovmaya ve ldrmeye niyet
ettiyseniz bilin ki ben yalnz Allah'a dayandm ve yalnz ona gvendim,
size aldr etmem. Artk siz ortak kotuklarnz da arp iinize karar
verin ve bana tuzak kurmak iin ne istiyorsanz dnn. Sonra benim
hakkmdaki tutumunuz kapal deil, bilakis ak ve seik olsun Sonra
benim hakkmda istediinizi uygulayn ve bana bir art bile mhlet
vermeyin.

ben sizden
zaten yz evirirseniz Eer

Benim ecrimi

bir cret de

istemedim
ben emrolundum
Ve Allah verecektir
ancak
mslmanlardan


olmakla


72) Eer yz evirirseniz zaten ben sizden bir cret de
istemedim. Benim ecrimi ancak Allah verecektir. Ve ben,
mslmanlardan olmakla emrolundum.

bunlarn ardndan
gnderdik Sonra
ve Firavuna

Harunu
ve Musay
Fakat
ayetlerimizle onun ileri gelenlerine
Onlar

bir kavimdi onlar byklendiler
gnahkr
75) Sonra bunlarn ardndan Firavuna ve onun ileri
gelenlerine Musay ve Harunu ayetlerimizle gnderdik.
Fakat onlar byklendiler. Onlar gnahkr bir kavimdi.

hak

Onlara geldii zaman

bir

Bu kukusuz
dediler ki katmzdan
apak
sihirdir
76) Onlara katmzdan hak geldii zaman, dediler ki: Bu,
kukusuz apak bir sihirdir.

vakit mi hak

sylersiniz? Musa dedi

Ve Bu bir sihir midir?

Size geldii
sihirbazlar

oysa kurtulua
eremezler
77) Musa: Size hak geldii vakit mi sylersiniz? Bu bir
sihir midir? Ve oysa sihirbazlar kurtulua eremezler. dedi.

Siz ikiniz diye mi bize geldiniz?

dediler
zerinde bulduumuz
dan
dndrmek
byklk sizin olsun
ve bizi atalarmz
sizin ikinize Biz

deiliz yeryznde de

inanacak

78) Onlar: Siz ikiniz; bizi, atalarmz, zerinde
bulduumuzdan dndrmek ve yeryznde de byklk
sizin olsun diye mi bize geldiniz? Biz, sizin ikinize
inanacak deiliz dediler.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

Btn bana getirin Firavun

dedi
Ve
bilgin
sihirbazlar

Sayfa 217

( 79)

79) Ve Firavun: Btn bilgin sihirbazlar bana getirin

dedi.

( 80)

dedi
sihirbazlar

gelince Nihayet

Siz her ne atn Musa onlara

atacaksanz

(81)

80) Nihayet sihirbazlar gelince Musa onlara: Siz her ne

atacaksanz atn dedi.

Sizin
Musa dedi ki
atnca Onlar


Allah phesiz
sihirdir
bu yaptnz

Allah Elbette
onu boa karacaktr
bozgunculuk karanlarn

iini
dzeltmez

( 82)

(83)

( 84)

81) Onlar atnca, Musa dedi ki: Sizin bu yaptnz

sihirdir. phesiz Allah onu boa karacaktr. Elbette
Allah, bozgunculuk karanlarn iini dzeltmez.

(85)

hakk

Allah gerekletirecektir
Ve

istemese de kendi kelimeleriyle
gnahkrlar

82) Ve Allah, gnahkrlar istemese de, hakk kendi

kelimeleriyle gerekletirecektir.

Sonunda Musaya iman eden

olmad

kavminden
bir takm genler dnda
ve Firavun


korkusuyla
evresinin

belalara arptrmalar kendilerini

nde gelen

byklenen

Firavun

nk
bir zorba idi


gerekten yeryznde
83) Sonunda Musaya kavminden bir takm genler dnda
Firavun ve nde gelen evresinin kendilerini belalara
arptrmalar korkusuyla- iman eden olmad. nk
Firavun, gerekten yeryznde byklenen bir zorba idi.

eer
Ey kavmim Musa dedi ki
Ve
yalnzca Ona Allaha iman edip siz
mslman

olmusanz artk
tevekkl edin
84) Ve Musa dedi ki: Ey kavmim, eer siz Allaha iman
edip mslman olmusanz artk yalnzca Ona tevekkl
edin.

Biz yalnzca tevekkl Allaha

Dediler ki
bir bir fitne bizi klma
Rabbimiz ettik
zulmeden
kavim iin
85) Dediler ki: Biz yalnzca Allaha tevekkl ettik.
Rabbimiz, bizi zulmeden bir kavim iin bir fitne klma.

rahmetinle


bizi kurtar
Ve
o kfirler
topluluundan

86) Ve rahmetinle bizi o kfirler topluluundan kurtar.

(*)Geen yetler tarihin tekerrr ettiine, ilh hkmn hibir zaman
amadna dellet eden Musa Peygamber ile Fir'avn kssas nemli
blmleriyle aklanyor. sriloullar'nn Msr'da mruz kaldklar
skntl gnlerin sonunda, Allah'a gvenip dayandklarndan ferahlatc
gnlerin geldii hatrlatlarak m'minlerin ancak Allah'a gvenip
dayanmalar isteniyor ve baarnn, kurtuluun haktan yana olanlarn
yzne gleceine iaret ediliyor.

(86)

(87)

(88)

kardeine Musa diye vahyettik

Ve
evler Msrda
kavminize hazrlayn

klnan yerler evlerinizi yapn

Mminleri de
mjdele
ve namaz
87) Ve Musa, kardeine: Msrda kavminize evler
hazrlayn, evlerinizi namaz klnan yerler yapn. Mminleri
de mjdele diye vahyettik.

phesiz sen
Rabbimiz Musa dedi ki
Ve
ileri gelenlerine ve Firavun

verdin

dnya hayatnda
mallar ve zinet
senin yolundan

sapsnlar diye mi?

Rabbimiz
mallarn
yerin dibine geir

Rabbimiz
nk onlar kalplerini
mhrle

grmeyinceye kadar
iman etmeyeceklerdir
can yakc azab
88) Ve Musa dedi ki: Rabbimiz, phesiz sen Firavun ve
ileri gelenlerine dnya hayatnda zinet ve mallar verdin.
Rabbimiz senin yolundan sapsnlar diye mi? Rabbimiz,
mallarn yerin dibine geir kalplerini mhrle. nk onlar
can
yakc
azab
grmeyinceye
kadar
iman
etmeyeceklerdir.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

(89)

(90)

( 91)

(92)

( 93)

(94)

( 95)

(96)

(97)

kabul olundu
Kukusuz Buyurdu ki

O halde dosdoru yrmeye
ikinizin de duas

yoluna

Sakn uymayn
devam edin
bilgisizlerin

89) Buyurdu ki: Kukusuz ikinizin de duas kabul olundu.
O halde dosdoru yrmeye devam edin. Sakn
bilgisizlerin yoluna uymayn.

israiloullarn

geirdik Ve

ve Firavun

pelerine dt denizden
Nihayet
dmanlkla
azgnlkla askerleri
iman ettim
yle dedi
boulaca
anda

baka ilah olmadna Elbette o

Ve srailoullarnn

kendisine inandndan
mslmanlardanm


ben de
90) Ve israiloullarn denizden geirdik; Firavun ve
askerleri azgnlkla, dmanlkla pelerine dt. Nihayet
boulaca anda yle dedi: Elbette o israiloullarnn
kendisine inandndan baka ilah olmadna iman ettim.
Ve ben de mslmanlardanm.

sen isyan etmi

Halbuki imdi, yle mi?

fesatlardan


olmutun
ve bundan nce
91) imdi, yle mi? Halbuki sen bundan nce isyan etmi
ve fesatlardan olmutun.

Sayfa 218

sadece senin bedenini

kurtaracaz
bugn
bir ibret Senden sonrakilere

olman iin

insanlarn

ou olman iin

habersizdirler ayetlerimizden
92) Senden sonrakilere bir ibret olman iin bugn sadece
senin bedenini kurtaracaz. Gerekten insanlarn ou,
ayetlerimizden habersizdirler.

andolsun ki yerletirdik andolsun ki Ve
gerekten ok gzel bir yere

srailoullarn
Onlar temiz eylerle


rzklandrdk
Kendilerine kadar
anlamazla
dmediler
hkm Rabbin
phesiz
ilim gelinceye
kyamet gn aralarnda verecektir
anlamazla dtkleri

onlar ey konusunda
93) Ve andolsun ki biz, srailoullarn gerekten ok gzel
bir yere yerletirdik. Onlar temiz eylerle rzklandrdk.
Kendilerine ilim gelinceye kadar anlamazla dmediler.
phesiz Rabbin, onlar aralarnda anlamazla dtkleri
ey konusunda kyamet gn hkm verecektir.

indirdiimizden phede

isen
Eer

okuyanlara
kimselere
sor

sana
sana
Andolsun ki senden nce
kitab
O halde
olma Rabbinden

hak

gelmitir
phe

sakn edenlerden
94) Eer sana indirdiimizden phede isen, senden nce
kitab okuyan kimselere sor. Andolsun ki hak sana
Rabbinden gelmitir. O halde sakn phe edenlerden
olma.

yalanlayanlardan da

sakn olma
Ve

Sonra olursun
Allahn ayetlerini

zarara uramlardan
95) Ve sakn Allahn ayetlerini yalanlayanlardan da olma.
Sonra zarara uramlardan olursun.

zerlerine
hak olmu bulunanlar


Dorusu

iman etmezler
Rabbinin
sz
96) Dorusu zerlerine
bulunanlar iman etmezler;

Rabbinin

sz

hak

olmu

kadar
ayet her Onlara getirilse bile Ve
Ac azab
grnceye
97) Ve onlara her ayet getirilse bile... Ac azab grnceye
kadar.
(*)Yukarrda geen yetler, Kur'n' da, Hz. Muhammed (a.s)' de
pheyle karlayanlarn bir de Tevrat ve ncil'i ok iyi bilen ilim
adamlarna sormalar tavsiye ediliyor. Zira her iki kitapta da son
peygamberin geleceinden bahsedildiinde phe olmadna iarette
bulunuluyor.

Cz 11 Sure 10

Yunus Suresi

Sayfa 219

iman edip
bir lke Ama olsayd
ya
dnda iman kendisine yarar salam


iman edince
Yunus
kavminin

azabn

Onlar
zerlerinden kaldrdk
onlar ve dnya hayatndaki
rsvaylk
belli bir zamana
kadar yararlandrdk

(99)

98) Ama iman edip iman kendisine yarar salam Yunus

kavminin dnda- bir lke olsayd ya! Onlar iman edince
zerlerinden dnya hayatndaki rsvaylk azabn kaldrdk
ve onlar belli bir zamana kadar yararlandrdk.

( 100)

iman ederdi
Rabbin
dileseydi eer Ve

topluca
tm yeryzndekilerin

insanlar
onlar zorlayacaksn? yleyse sen mi
mmin
oluncaya kadar

99) Ve eer Rabbin dileseydi, yeryzndekilerin tm,

topluca iman ederdi. yleyse, onlar mmin oluncaya
kadar insanlar sen mi zorlayacaksn?

(98)

( 101)

( 102)

( 103)

kimsenin hibir
mmkn deildir Ve
O

Ve Allahn izni
olmadan iman etmesi
akl

zerine

bir pislik

klar
erdiremeyenlerin

(104)

100) Ve Allahn izni olmadan hibir kimsenin iman etmesi

mmkn deildir. Ve O, akl erdiremeyenlerin zerine bir
pislik klar.

ne var? Bir bakverin
De ki

bir ey salamaz yerde

ve Gklerde

bir toplulua

uyarmalar ve ayetler
man etmeyen
101) De ki: Gklerde ve yerde ne var? Bir bakverin. man
etmeyen bir toplulua ayetler ve uyarmalar bir ey
salamaz.

bakasn Onlar bekliyorlar m?

gemi olanlarn

gnleri gibisinden
Haydi bekleyin
De ki
kendilerinden nce

sizlerle birlikte phesiz ben de
bekleyenlerdenim
102) Onlar, kendilerinden nce gemi olanlarn gnleri
gibisinden bakasn m bekliyorlar? De ki: Haydi
bekleyin.
phesiz
ben
de
sizlerle
birlikte
bekleyenlerdenim.

ve Resullerimizi
biz kurtarrz Sonra
zerimize
bir haktr
byle iman edenleri
mminleri
kurtarmamz

103) Sonra biz, Resullerimizi ve iman edenleri byle
kurtarrz; mminleri kurtarmamz zerimize bir haktr.
(*)Geen yetler, Ynus Peygamberin kavminden sz edildi ve istisnai
olarak, inen ilhi azabn kaldrld belirtildi. Bununla dosdoru imn
edenlere bir l ve kstas verildi. Sonra insanlarn melekler gibi gnah ve
kusurlardan temiz, ehevi duygulardan uzak bir zellikle yara tlmadklari
hatrlatlarak onlardaki akl, irde, idrk gibi yeteneklerin ne mine iaret
edildi.

(105)

(106)

iinde iseniz eer

insanlar
Ey De ki

ben
benim dinimden yana
bir phe

sizin ibadet ettiklerinize

ibadet etmiyorum
ibadet ederim
ancak
Allahtan baka

sizin hayatnza son verecek olan Allaha

olmakla

Ben emrolundum
mminlerden
104) De ki: Ey insanlar, eer benim dinimden yana bir
phe iinde iseniz, ben sizin Allahtan baka ibadet
ettiklerinize ibadet etmiyorum, ancak sizin hayatnza son
verecek olan Allaha ibadet ederim. Ben, mminlerden
olmakla emrolundum.

Bir
dine doru
yzn

ynelt
Ve

sakn olma
ve hanif olarak
mriklerden
105) Ve: Bir hanif olarak yzn dine doru ynelt ve
sakn mriklerden olma.

eylere Allahtan baka

dua etme

Eer
zarar da olmayan

sana yarar da

o zaman phesiz ki sen byle yaparsan

zalimlerden olursun

106) Allahtan baka, sana yarar da, zarar da olmayan
eylere dua etme. Eer byle yaparsan, o zaman phesiz ki
sen zalimlerden olursun.
(*)Geen yetler batl temsil edenlerin geici atafatna aldanlmamas
hatrlatlyor; faziletin ve saadetin kfrde ve ahlkszlkta deil, imn ve
irfanda, idrk ve dorulukta olduuna atf yaplarak insan aklna ve
idrakine malzeme veriliyor. Batldan uzak btnyle Hakk'a ynelmi
slmiyetin mutlak saadet vaadettii haber verilerek, Allah'tan bakasna
tapmann hi kimseyi aziz ve mutlu klmad ve klamyaca konu
ediliyor.

Cz 11 Sure 11

Hud Suresi

( 107)

( 108)
(109)




(11)

(1)

(2)

Sayfa 220

11 HUD SURES
Kur'n- Kerm'in 11. sresidir. 123 yet, 1715 kelime,
7605 harftir. Mekkdir. Sre, adn elli ila altmnc yetler
arasnda kssas zikredilen Hz. Hd'dan almtr. Mirc'tan
sonra inen sre, Kur'n sreleri iinde Min blmnde
yer alan yz yeti gekin srelerdendir. Ana konusu, davet,
korkutma, uyarma, Allah'n kitab ve Nuh, Hd, Salih, Lut,
uayb, Musa peygamberlerin kssalardr. Srenin
nzulnden nce Raslullah' (a.s) koruyan amcas Ebu
Talib ile Hz. Hatice vefat etmi, mriklerin basklar
artm ve bu artlarda Hz. Peygamber en skntl
zamanlarn yaamtr.338
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

delillerle

bir kitaptr ki

Elif lm r
apak


sonra
yetleri salamlatrlm
hikmet shibi
katndan inmedir

bildirilmitir
haberdr olan

1)Elif lm R; (Kuran) bir kitaptr ki, yetleri, delillerle

salamlatrlm, sonra apak bildirilmitir, hikmet shibi
haberdr olan katndan inmedir.

( 3)

( 4)

Allahtan bakasna ibadet etmeyin yle ki

uyaran Onun tarafndan sizi phesiz ben
mjdeleyenim ve

2) yle ki, Allahtan bakasna ibadet etmeyin. phesiz

ben, sizi Onun tarafndan uyaran ve mjdeleyenim.

(5)

Allah sana dokunduracak olsa

eer
Ve
baka onu kimse gideremez
bir zarar
bir hayr
sana isterse
eer
Ve Ondan
isabet
Onun ltfunu
geri evirecek de yoktur


dilediine kimseye
bundan ettirir
Rahmdir afrdur O Ve Kullarndan
107) Ve eer Allah sana bir zarar dokunduracak olsa, onu
Ondan baka kimse gideremez. Ve eer sana bir hayr
isterse, Onun ltfunu geri evirecek de yoktur. Kullarndan
diledii kimseye bundan isabet ettirir. Ve O, afrdur,
Rahmdir.

size phesiz insanlar

Ey De ki

Artk kim
Rabbinizden
hak

gelmitir
hidayet bulmutur ancak hidayet bulursa o

o da saparsa

kim
Ve kendi nefsi iin
sizin
Ben deilim kendi aleyhine
sapmtr
bir vekil
zerinizde
108) De ki: Ey insanlar, phesiz size Rabbinizden hak
gelmitir. Artk kim hidayet bulursa o, ancak kendi nefsi
iin hidayet bulmutur. Ve kim saparsa, o da kendi
aleyhine sapmtr. Ben sizin zerinizde bir vekil deilim.

sabret
ve sana vahyolunana uy Ve
phesiz O Allah hkmedinceye
kadar

hkmedenlerin
en hayrlsdr

109) Ve sana vahyolunana uy ve Allah hkmedinceye kadar

sabret. phesiz O, hkmedenlerin en hayrlsdr.

sonra Rabbinizden mafiret dileyin

Ve
meta metalandrsn Ona tevbe edin

ve ad konulmu
vakte kadar gzel

ltfunu
fazilet
sahibine her versin

muhakkak ben yz evirirseniz Eer

bir gnn azabndan

sizin iin
korkarm
byk
3) Ve Rabbinizden mafiret dileyin; sonra Ona tevbe edin.
O da sizi, ad konulmu bir vakte kadar gzel bir meta ile
metalandrsn ve her fazilet sahibine kendi ltfunu versin.
Eer yz evirirseniz muhakkak ben sizin iin byk bir
gnn azabndan korkarm.

O Ve Dnnz
Allahadr ancak
kadirdir eye

her
4)Dnnz ancak Allaha dr. Ve O, her eye kadirdir.

bkerler
gerekten onlar yi bilinki
yi bilinki Ondan gizlenmek iin

gslerini
onlar rtlerine brndkleri

zaman

aa vurduklarn
gizlediklerini de

bilir

znde olan
bilendir
nk O da
sinelerin
5)yi bilinki; gerekten onlar, Ondan gizlenmek iin
gslerini bkerler. yi bilinki; onlar, rtlerine
brndkleri zaman, gizlediklerini de aa vurduklarn da
bilir. nk O, sinelerin znde olan bilendir.
Bu yet-i kerime, ho grnl, tatl szl, Reslullah (a.s) ile
karlatnda onun sevdii ekilde davranp kalbinde ona kar (ondan
holanmad) duygular saklyan el-Ahnes ibn erik hakknda nazil
olmutur. Bunu Kelb yle ifade etmektedir: Ahnes ibn erik, Hz.
Peygamber (a.s) ile oturduu zamanlarda onu sevindirecek eyler yapar,
izhar eder ve fakat kalbinde, gsterdiinin aksine duygular saklard. te
bunun zerine Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.339

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

yeryznde
hibir canl
yoktur ki Ve

bilir rzk Allaha ait
olmasn
emanet
ve Onlarn durduklar yerlerini de

bir kitaptadr
Tm
edildikleri yerlerini de
apak
6) Ve yeryznde hibir canl yoktur ki, rzk Allaha ait
olmasn. Onlarn durduklar yerlerini de ve emanet
edildikleri yerlerini de bilir. Tm apak bir kitaptadr.

ve gkleri

yaratan

Odur Ve
zerinde
Ar

gnde alt
yeri
daha

hanginizin denemek iin su iken

Andolsun
amel bakmndan
iyi olduunu
diriltileceksiniz
muhakkak onlara diye sorsan

mutlaka derler
lmden
sonra

inkar edenler
bir

bakas deildir Bu
aka
sihirden
7) Ve Ar su zerinde iken amel bakmndan hanginizin
daha iyi olduunu denemek iin gkleri ve yeri alt gnde
yaratan Odur. Andolsun onlara: lmden sonra
muhakkak diriltileceksiniz. diye sorsan inkar edenler
mutlaka: Bu, aka bir sihirden bakas deildir derler.

onlardan
ertelesek
andolsun eer
Ve
mutlaka sayl bir vakte kadar azab
Haberiniz olsun Onu alkoyan

nedir? derler
geri
deildir onlara bunun gelecei gn
epeevre kuatacaktr
onlardan
evrilecek
Alay
etmekte olduklar ey de onlar
8) Ve andolsun, eer onlardan azab sayl bir vakte kadar
ertelesek, mutlaka: Onu alkoyan nedir? derler.
Haberiniz olsun; onlara bunun gelecei gn, onlardan geri
evrilecek deildir. Alay etmekte olduklar ey de onlar
epeevre kuatacaktr.
bnu'l-Munzir ve bn Eb Hatim'in Katde'den rivayetlerinde o yle
demitir: "nsanlara, hesaba ekilmeleri vakti yaklat..." (Enbiy, 21,1)
yet-i kerimesi nazil olunca insanlar gnahlardan ekinmeye baladlar.
Bir ksm biraz ekindi, ama ok gemeden daha nce yapmakta olduklar
kt amellere tekrar dndler. Bunun zerine Allah Teal: "Allah'n emri
geldi, binaenaleyh onun acele gelmesini istemeyin..." (Nahl, 16,1) yet-i
kerimesini indirdi. Dallet ehlinden baz kimseler: "te Allah'n emri bu,
nihayet geldi." deyip kt amelleri braktlar. Ama onlardan bir ksm yine
ok gemeden kt ameller ilemeye dndler de bunun zerine Allah
Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.374

insana
biz tattrp andolsun
Ve
kendisinden
sonra bir rahmet
tarafmzdan
bir midini kesmi
phesiz o bunu alsak
nankr olur
9) Ve andolsun, biz insana tarafmzdan bir rahmet tattrp
sonra bunu kendisinden alsak, phesiz o, midini kesmi
bir nankr olur.

bir rahmet ona tattrsak andolsun

Ve

kendisine dokunan bir skntdan

sonra
benden
Ktlkler

gidiverdi kukusuz der
bbrlenendir marktr
nk o

Sayfa 221

(6)

(7)

(8)

(9)

( 10)

( 11)

(12)

10) Ve andolsun, kendisine dokunan bir skntdan sonra,

ona bir rahmet tattrsak, kukusuz; Ktlkler benden
gidiverdi der. nk o, marktr, bbrlenendir.
9-10- nsann bana daha nce sknt ve fakirlik, hastalk ve darlk gibi
bellar geldikten sonra, biz ona nimet ihsan etsek, elbette, "Fakirlik,
yoksulluk ve musibetler artk kesildi. Bu gnden sonra, asla onlar bama
gelmeyecek" der. phesiz ki o, nimetlere aldanm ve marmtr.
Kendisine verilen nimetlerle insanlara byklk taslar. Bu yet, skntl
anlarda mitsizlie den ve nimetler ihsan edildiinde de maran
kimseleri knamaktadr. nsanlarn deti budur.

Sabredip

bulunanlar
mstesnadr
mafiret onlara te salih
amellerde
byk bir mkfat vardr
ve
11) Sabredip salih amellerde bulunanlar mstesnadr. te
onlara mafiret ve byk bir mkfat vardr.

bir ksmn
terk
imdi sen mi edeceksin?
Ona daralp
sana vahyolunanlardan
deil miydi? demeleri dolaysyla
gsn

veya bir hazine onunla indirilmeli

Sen
ancak bir melek
onunla birlikte gelmeli

her
Allah Ve bir uyarcsn

eye
vekildir
12) imdi sen: Ona bir hazine indirilmeli veya onunla
birlikte bir melek gelmeli deil miydi? demeleri dolaysyla
gsn daralp sana vahyolunanlardan bir ksmn terk mi
edeceksin? Sen ancak bir uyarcsn. Ve Allah ise her eye
vekildir.
bni Abbas'tan rivayet edildiine gre Mekke'nin ileri gelenleri "Ya
Muhammed! Eer peygambersen Mekke dalarn bizim iin altn eyle"
dediler.340

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

Sayfa 222

( 13)

kendileri iin yoktur bunlarn

te
geersiz olmutur
ateten bakas ahirette

ve Orada yapmakta olduklar

eyler de
iledikleri
eyler boa kmtr

(14)

16) te bunlarn, ahirette kendileri iin ateten bakas

yoktur. Orada iledikleri eyler boa kmtr ve yapmakta
olduklar eyler de geersiz olmutur.

( 15)

( 16)

(17)

( 18)


(19)

Onu kendisi uydurdu mu diyorlar?

Yoksa
onun sre
on
Haydi siz de getirin De ki



arn ve uydurulmu
benzeri
eer
Allahtan baka

gcnzn yettiini de
doru
szlyseniz
13) Yoksa: Onu kendisi uydurdu mu diyorlar? De ki:
Haydi siz de onun benzeri uydurulmu on sre getirin ve
eer doru szlyseniz, Allahtan baka gcnzn
yettiini de arn.

size Eer buna ramen cevap

vermezlerse
indirilmitir
o gerekten artk biliniz ki

baka ilah yoktur
ve Allahn ilmiyle
mslman

oluyor Artk musunuz?
Ondan
14) Eer buna ramen size cevap vermezlerse, artk biliniz
ki, o, gerekten Allahn ilmiyle indirilmitir ve Ondan
baka ilah yoktur. Artk mslman oluyor musunuz?

ve dnya hayatn
isterse
Kim

onlara
tamamen deriz onun ekiciliini
onlar ve orada amellerinin
karln
hibir eksiklie

uratlmazlar bunda
15) Kim dnya hayatn ve onun ekiciliini isterse, onlara
amellerinin karln orada tamamen deriz ve onlar
bunda hibir eksiklie uratlmazlar.
(*)Yukardaki yetler, Allah'n buyruklarnn aynen tebliinin gerei
zerinde durup ve Hz. Peygamber (a.s.) hayatndan bizlere, ynlendirici
bir misal verildi. Sonra da Kur'n'n btnyle Allah sz olduu konu
edinilerek bir benzerinin insanlar tarafndan meydana getirilmesinin
mmkn olmad belirtildi.

bulunup da gibi
Byle bir kimse midir?

yine Rabbinden
apak bir delil zerinde
daha
onu bir ahid kendisinden takip eden
bir Musann kitab bulunan kimse
nce
iman
te onlar rahmet olan
ve nder

onu inkr ederse kim

Ve buna ederler
ona vadedilen
yer atetir bu gruplardan



nk bundan kukuda yleyse olma
fakat
Ve Rabbinden

bir haktr

o
iman etmezler
insanlarn
ou
17) Byle bir kimse, Rabbinden apak bir delil zerinde
bulunup da onu yine kendisinden bir ahid takip eden,
daha nce Musann bir nder ve rahmet olan kitab
bulunan kimse gibi midir? te onlar buna iman ederler. Ve
bu gruplardan kim onu inkr ederse ona vadedilen yer
atetir. yleyse, bundan kukuda olma. nk o,
Rabbinden bir haktr. Ve fakat insanlarn ou iman
etmezler.

edenden
daha zalim
kim olabilir?
Ve
te yalan uydurup Allaha kar
iftira
derler
Rablerine
sunulacaklar
bunlar
yalan ler
te bunlardr ahidler de

Haberiniz olsun ki Rablerine kar
syleyen
zalimlerin
zerinedir
Allahn laneti
18) Ve Allaha kar yalan uydurup iftira edenden daha
zalim kim olabilir? te bunlar, Rablerine sunulacaklar.
ahidler de: te Rablerine kar yalan syleyenler
bunlardr. derler. Haberiniz olsun ki Allahn laneti
zalimlerin zerinedir.

yolundan

engelleyenler

Bunlar

Ve arpklk
onda arayanlardr ve Allahn
kfir ta kendileridir ahirete kar
onlar
olanlarn
19) Bunlar Allahn yolundan engelleyenler ve onda
arpklk arayanlardr. Ve onlar ahirete kar kfir olanlarn
ta kendileridir.
18-19. Buradaki soru 13. yette ifade edildii zere "Muhammed Kur'an'
kendi uydurup Allah'a nispet ediyor" diyenlere bir reddiye mahiyetinde
olup, Allah'a kar byle bir isnatta bulunmann en byk hakszlk
olduuna, Hz. Peygamber'in byle bir hakszlk yapmasnn mmkn
olmadna iaret eder. te bu zalimler hirette Allah'n huzuruna
karlacaklar ve dnyada iledikleri zulmn hesabn vereceklerdir. O
zaman ahitler yani melekler, peygamberler, limler, slih mminler,
bunlarn Allah'a kar yalan uydurup iftira ettiklerine dair ahitlik edecekler
ve bunlarn Allah'n lanetine uramalarn isteyeceklerdir. nk bunlar
yukarda anlatlan sular yannda, insanlar Allah yolundan alkoymaya, bu
dosdoru yolu eri br gstermeye alan ve hireti inkr eden
kimselerdir.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

aciz brakacak

deildir Bunlar

bunlarn yoktur
ve yeryznde

kat kat

velileri

Allahtan baka
Bunlar azablar
Onlarn verilecektir
ve iitmeye
g yetiremezlerdi

grmezlerdi de


20) Bunlar, yeryznde aciz brakacak deildir ve bunlarn
Allahtan baka velileri yoktur. Onlarn azablar kat kat
verilecektir. Bunlar iitmeye g yetiremezlerdi ve
grmezlerdi de.

yazk

edenlerdir
te bunlar
onlardan
uzaklap kaybolmutur

kendilerine
uydurmakta
olduklar eyler de
21) te bunlar, kendilerine yazk edenlerdir, uydurmakta
olduklar eyler de onlardan uzaklap kaybolmutur.

Hi phesiz bunlar en ok zarara

urayacak olan

kimselerdir ahirette

Sayfa 223

( 20)

( 21)

( 22)

(23)

(24)




( 25)
( 26)

22) Hi phesiz bunlar, ahirette en ok zarara urayacak

olan kimselerdir.

amel ileyenler
iman edip
Kukusuz

gnlden boyun eenler
ve salih


halkdrlar

ite bunlar da Rablerine
daimidirler orada Onlar cennetin

( 27)

23) Kukusuz iman edip salih amel ileyenler ve Rablerine

gnlden boyun eenler, ite bunlar da cennetin
halkdrlar. Onlar orada daimidirler.

kr
haline benzer Bu iki grubun rnei

iitenin
ve gren sarla
ve
Hl misiniz? rneke bunlar eit olur mu?


iyice dnmez

24) Bu iki grubun rnei, kr ve sarla, gren ve iitenin
haline benzer. rneke bunlar eit olur mu? Hl iyice
dnmez misiniz?
(*)Yukarda geen yetler, Kur'n'n hak kitap, Hz. Muhammed (a.s.)n
hak Resul olduuna Tevrat'n da ehadet ettiine iaret edildi. Allah'a
kar yalan uyduranlardan daha zlimin kimler olabilecei zerinde
durularak, Allah sznn olduu gibi korunmasnn ve aynen tebli
edilmesinin gerei belirtildi. Sonra o zlimlerin vasflar, tutumlar ve
grecekleri azabn bir iki safhas anlatld. Arkasndan iman, slih amef ve
kalp yatkanlyla Allah'a ynelmenin btn hayrlar ve faziletleri
beraberinde tadna atf yaplarak iki zmre iin dndrc bir misal
verildi.

Nuhu biz gnderdik

Andolsun
bir sizin iin phesiz ki ben kavmine
apak
uyarcym
25) Andolsun biz Nuhu kavmine gnderdik: phesiz ki
ben sizin iin apak bir uyarcym.

Allahtan bakasna ibadet etmeyin

sizin iin
korkuyorum
Gerekten ben
ackl bir gnn azabndan
26) Allahtan bakasna ibadet etmeyin. Gerekten ben,
sizin iin ackl bir gnn azabndan korkuyorum.

(28)

ileri gelenleri Bunun zerine dediler ki

senin gryoruz
kavminden
inkar edenlerin
Ve kendimiz gibi bir insan olduunu
ancak

ancak sana tabi olduklarn
gryoruz

iin
kimselerin ayak takm iimizden

bize
Sizin grmyoruz bandan
biz sizi sanyoruz
Aksine
bir stnlnz de

yalanclar
27) Bunun zerine kavminden inkar edenlerin ileri gelenleri
dediler ki: Biz senin ancak kendimiz gibi bir insan
olduunu gryoruz. Ve iimizden ancak ayak takm
kimselerin iin bandan, sana tabi olduklarn gryoruz.
Sizin bize bir stnlnz de grmyoruz. Aksine biz
sizi yalanclar sanyoruz.

grnz nedir? Ey kavmim Dedi ki

apak bir delil zerinde
ben isem
Eer

bir rahmet
bana vermi de ve Rabbimden
bunlar size
gizli kalmsa
O kendi katndan

siz onu size zorla m kabul ettireceiz?

istemediiniz halde onu
28) Dedi ki: Ey kavmim, grnz nedir? Eer ben
Rabbimden apak bir delil zerinde isem ve O, bana kendi
katndan bir rahmet vermi de bunlar size gizli kalmsa; siz
onu istemediiniz halde onu size zorla m kabul
ettireceiz?

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

(29)

(30)

Sayfa 224

31) Ve Ben size Allahn hazineleri yanmdadr demiyorum,

gayb da bilmiyorum, muhakkak ben bir meleim de
Bununla beraber gzlerinizin hor grd kimselere; Allah
asla bir hayr vermeyecektir de demiyorum. Allah
nefislerinde olan en iyi bilendir. O takdirde ben phesiz
zalimlerden olurum.

bizimle gerekten Ey Nuh

Dediler ki
Bizimle olan

ok uzattn
mcadele ettin
Eer
bize vaad ettiini getir mcadeleni
doru sylyor

iseniz

( 31)

32) Dediler ki: Ey Nuh, bizimle gerekten mcadele ettin.

Bizimle olan mcadeleni ok uzattn. Eer doru sylyor
iseniz, bize vaad ettiini getir.

(33)

Allah onu size getirir ancak Dedi ki

aciz

Siz deilsiniz
dilerse Eer
brakabilecekler

( 32)

33) Dedi ki: Eer dilerse, onu size ancak Allah getirir. Siz
aciz brakabilecekler deilsiniz.

(35)

Eer
t vermek
size yarar olmaz Ve

sizi dmn

ben size istesem de

sizin O azdrmay
dilemise Allah
dndrleceksiniz

ancak Ona ve Rabbinizdir

( 36)

34) Ve Eer Allah sizi azdrmay dilemise, ben size t

vermek istesem de, dmn size yarar olmaz. O, sizin
Rabbinizdir ve ancak Ona dndrleceksiniz.

( 34)

(37)

ben sizden istemiyorum

Ey kavmim Ve
yalnzca Benim ecrim

bir mal buna karlk
kovacak da Ben deilim Allaha aittir

Onlar gerekten
iman edenleri

sizi Ne var ki Rablerine kavuacaktr
cahillik eden

bir kavim gryorum
29) Ve Ey kavmim, ben sizden buna karlk bir mal
istemiyorum. Benim ecrim yalnzca Allaha aittir. Ben iman
edenleri kovacak da deilim. Onlar gerekten Rablerine
kavuacaktr. Ne var ki ben sizi cahillik eden bir kavim
gryorum.

bana yardm eder?

kim
Ey kavmim Ve

ben onlar kovarsam

Allaha kar
Hi dnmez misiniz?
30) Ve Ey kavmim, ben onlar kovarsam Allaha kar bana
kim yardm eder? Hi dnmez misiniz?

yanmdadr size Ben demiyorum

gayb da
bilmiyorum
Allahn hazineleri

meleim de
muhakkak ben demiyorum


hor grd kimselere
demiyorum

Allah asla vermeyecektir de
gzlerinizin

olan en iyi bilendir
Allah bir hayr
O takdirde ben phesiznefislerinde
olurum
zalimlerden

De
Onu kendisi uydurdu diyorlar?
Yoksa
bana aittir
onu ben uydurduysam Eer
ki
sizin
uzam
Ben de
gnah

gnahlardan

kazanmakta olduunuz
35) Yoksa: Onu kendisi uydurdu. mu diyorlar? De ki:
Eer onu ben uydurduysam, gnah bana aittir. Ben de
sizin kazanmakta olduunuz gnahlardan uzam.

iman

asla Nuha
vahyedildi

Ve
olanlardan
bakas Kavminden
etmeyecektir
O halde tasalanma
iman etmi
daha evvel
ilediklerine

36) Ve Nuha vahyedildi: Kavminden daha evvel iman
etmi olanlardan bakas asla iman etmeyecektir. O halde
ilediklerine tasalanma.

ve gzmzn nnde
gemiyi
yap
Ve

bana bir ey syleme

vahyimizle

suda
nk onlar zulmedenler
konusunda
boulacaklardr
37) Ve gzmzn nnde ve vahyimizle gemiyi yap,
zulmedenler konusunda bana bir ey syleme. nk onlar
suda boulacaklardr.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

Sayfa 225

her ediyordu gemiyi

yapyordu
Ve


ileri gelenleri
kendisine uradnda

Eer
Dedi ki
onunla alay

Kavminin
alay edeceiz

biz de bizimle alay ederseniz

alay ettiiniz

gibi sizlerle

38) Ve gemiyi yapyordu. Kavminin ileri gelenleri kendisine

her uradnda onunla alay ediyordu. Dedi ki: Eer
bizimle alay ederseniz, alay ettiiniz gibi biz de sizlerle alay
edeceiz.

(39)

(38)

gelip kime
bileceksiniz
Artk yaknda

ve kendisini rezil edecek
azabn

atacan
kalc azabn da

ineceini kimin bana

(40)

39) Artk kendisini rezil edecek azabn kime gelip

atacan ve kalc azabn da kimin bana ineceini
yaknda bileceksiniz.

(41)

( 42)

feveran emrimiz gelip de Nihayet

ona ykle

dedik ki tandr ettiinde

hari aileni ve iki

ift

Herbirinden

ve sz
aleyhinde gemi olanlar

onunla iman etmiti
Zaten iman edenleri
ok az kimse
ancak birlikte

(43)

40) Nihayet emrimiz gelip de tandr feveran ettiinde dedik

ki: Herbirinden iki ift ve aleyhinde sz gemi olanlar
hari- aileni ve iman edenleri ona ykle. Zaten onunla
birlikte ancak ok az kimse iman etmiti.

adyladr
ierisine Binin dedi ki
Ve
demir atmas da Onun yzmesi de
Allahn
afrdur benim Rabbim phesiz

Rahmdir
41) Ve dedi ki: Binin ierisine! Onun yzmesi de, demir
atmas da Allahn adyladr. phesiz benim Rabbim
afrdur, Rahmdir.

beraber akp giderken

o iindekilerle
Ve
seslendi dalar gibi
dalgalar
arasndan
bir kenara
ekilmi olan
oluna Nuh

ve bizimle birlikte bin

Ey olum
kfirlerle
birlikte olma
42) Ve o, iindekilerle beraber dalar gibi dalgalar
arasndan akp giderken Nuh, bir kenara ekilmi olan
oluna seslendi: Ey olum, bizimle birlikte bin ve
kfirlerle birlikte olma.

bir daa

Ben snacam Dedi ki

kurtaracak
Dedi ki
sudan
o beni korur
baka Allahn emrinden
Bugn yoktur
Derken girdi
rahmet ettii
kimselerden

bylece o da oldu
dalga girdi
ikisinin arasna
boulanlardan

(44)

(45)

43) Dedi ki: Ben bir daa snacam, o beni sudan

korur. Dedi ki: Bugn rahmet ettii kimselerden bakaAllahn emrinden kurtaracak yoktur. Derken ikisinin
arasna dalgalar girdi, bylece o da boulanlardan oldu.

ve suyunu
yut Ey yer
denildi ki
Ve

Su ekildi
sen de tut ey gk

zerinde
durdu

Ve i bitiriliverdi
topluluuna da Uzak olsunlar denildi
Cudi
Zalimler

44) Ve denildi ki: Ey yer, suyunu yut ve ey gk, sen de
tut. Su ekildi, i bitiriliverdi. Ve Cudi zerinde durdu.
Zalimler topluluuna da: Uzak olsunlar denildi.
(*)Nuh'un gemisi Allah'n diledii kadar su zerinde kaldktan sonra yce
Allah gklere suyunu tutmasn, yerlere de suyu ekmesini emretti.
Bylece sular ekildi, hkm yerini bulmu oldu, gemi Cd danda
karaya oturdu, Hz. Nuh'un duasnda istedii gibi yeryznde yryen bir
tek kfir kalmamak zere tamam yok olup gitti. yetteki "zalimler"
ifadesinden kavmin helak olu nedeninin zulm yani Allah'a ortak koup
putlara tapmak ve peygambere isyan etmek olduu anlalmaktadr.
zerinde Nuh'un gemisinin oturduu bildirilen Cd da Gneydou
Anadolu blgesinde Trkiye Irak snrna 15 km. uzaklkta, Dicle
rmann kysnda bulunan Cizre'nin 32 km. kuzeydousunda, rnak il
merkezine 17 km. mesafededir. Gerek Cd dann yaps gerekse
konuyla ilgili tarih bilgi ve rivayetler, yette geminin "zerine oturduu"
bildirilen Cdi dann bu da olduu eklindeki kanaati destekler
mahiyettedir.

Dedi ki
Rabbine Nuh
seslendi Ve
ailemdendir
benim olum phesiz
Rabbim
Sen
haktr

senin vadin de

dorusu
ve
hakimlerin
hakimisin

45) Ve Nuh, Rabbine seslendi. Dedi ki: Rabbim, phesiz
benim olum ailemdendir ve senin vadin de dorusu
haktr. Sen hakimlerin hakimisin.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

Sayfa 226

48) Denildi ki: Ey Nuh, katmzdan selametle in. Sana ve

seninle birlikte bulunan mmetlere de bereketler olsun. Ve
mmetleri de yararlandracaz, sonra onlara bizden ac bir
azab dokunacaktr.

vahy gayb
haberlerindendir
Bunlar

sen
Onlar biliyordun ne
sana ettiimiz
u halde bundan evvel
ne de kavmin
muttakilerindir
sonu phesiz
sabret

(46)

( 47)

( 48)

(49)

49) Bunlar sana vahy ettiimiz gayb haberlerindendir.

Onlar bundan evvel ne sen biliyordun ne de kavmin. u
halde sabret. phesiz sonu muttakilerindir.

Dedi ki
Hudu kardeleri Ada da Ve
yoktur Allaha ibadet edin
Ey kavmim
ancak Siz
Ondan baka
ilahnz
sizin
yalan uyduranlarsnz

( 50)

50) Ve Ada da kardeleri Hudu... Dedi ki: Ey kavmim,

Allaha ibadet edin, sizin Ondan baka ilahnz yoktur. Siz
ancak yalan uyduranlarsnz.

ben buna sizden istemiyorum

Ey kavmim
ancak Benim cretim

hibir cret
karlk

Hl msnz? beni yaratana

aittir

akllanmayacak

(53)

51) Ey kavmim, ben buna karlk sizden hibir cret

istemiyorum. Benim cretim ancak beni yaratana aittir.
Hl akllanmayacak msnz?

(51)

( 52)

deildir kesinlikle o Ey Nuh

Buyurdu ki


bir ameldir

nk o senin ailenden
yleyse benden isteme
salih
olmayan
Gerekten bilgin
hakknda olmayan eyi

olmayasn
diye
t veriyorum
ben
cahillerden

46) Buyurdu ki: Ey Nuh, kesinlikle o senin ailenden
deildir. nk o salih olmayan bir ameldir. yleyse
hakknda bilgin olmayan eyi benden isteme. Gerekten
ben cahillerden olmayasn diye sana t veriyorum.
(*)Nuh'un olu iman etmedii iin onun kendi ailesinden saylmad,
iman olmaynca tek bana kan bann birok hak ve dev iin yeterli
olmad bildirilmektedir. nk inkarclar kurtarmak Hz. Nuh'un
gnderili hikmetine aykryd.

sana
kukusuz ben Rabbim
Dedi ki


olmayan eyi istemekten

snrm

ve beni balamaz Ve bilgim
zarara


olurum
merhamet etmezsen
urayanlardan
47) Dedi ki: Rabbim, bilgim olmayan eyi senden
istemekten kukusuz ben sana snrm. Ve beni
balamaz ve merhamet etmezsen, zarara urayanlardan
olurum.

selametle
in
Ey Nuh
Denildi ki

Sana bereketler olsun

ve katmzdan
Ve seninle birlikte

mmetlere de bulunan

sonra yararlandracaz
mmetleri de
ac bir azab

bizden onlara dokunacaktr

50-51. Rivayetlere gre d, Hz. Nuh'un drdnc kuaktan torunu olup

babas Avs'tr, Avs'n babas rem, onun babas Sn, onun babas ise
Nh'dur. tn ismine nispetle sz konusu kavme de "d kavmi"
denilmektedir. Hz. Nuh'tan sonra tarih sahnesine km olan bu kavim
Yemen'de Uman ile Hadramut arasndaki blgede yaam eski ve nemli
bir Arap toplumudur. Nitekim Kur'n- Kerim'de Hz. Hd'un Ahkaf
blgesinde yaayan bir kavme peygamber olarak gnderildii
anlatlmaktadr. Ahkaf ise Uman ile Hadramut arasnda kalan geni kum
llerinin addr, Kur'an'n verdii bilgilere gre bunlar rem adnda
benzeri grlmemi bir ehir kurmu, mreffeh bir ekilde yayorlard.
Muhteem saraylar, balar, baheleri vard. Ancak doru yoldan sapm,
putperest olmulard, kendilerine gnderilmi olan peygamberi
dinlemedikleri iin helak olup tarih sahnesinden silindiler.

mafiret dileyin
Ey kavmim Ve

Ona tevbe edin ki sonra Rabbinizden

bol bol zerinize
gkten
gndersin
gcnze g katsn ve yamur
Gnahkrlar olarak

yz evirmeyin
52) Ve: Ey kavmim, Rabbinizden mafiret dileyin, sonra
Ona tevbe edin ki, zerinize gkten bol bol yamur
gndersin ve gcnze g katsn. Gnahkrlar olarak yz
evirmeyin.

sen bize gelmedin Ey Hud Dediler ki

terketmeyiz biz de

ve apak bir belge ile

deiliz Ve senin sznle

ilahlarmz
iman edecek de
sana biz
53) Dediler ki: Ey Hud, sen bize apak bir belge ile
gelmedin ve biz de senin sznle ilahlarmz terk etmeyiz.
Ve biz sana iman edecek de deiliz.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

Sayfa 227

biri
seni arpm

ancak Biz deriz


phesiz ben Dedi ki
fena lahlarmzdan
siz de ahitler olun ki
Allah ahit tutarm

irk

sizin uzam gerekten ben
kotuklarnzdan

54) Biz ancak deriz: lahlarmzdan biri seni fena

arpm. Dedi ki: phesiz ben Allah ahit tutarm, siz
de ahitler olun ki, gerekten ben, sizin irk
kotuklarnzdan uzam.

( 54)

( 55)

( 56)

Artk bana tuzak Onun dndakilerden

vermeyin Bundan sonra hepiniz

kurun
bana bir mhlet de

55) Onun dndakilerden. Artk hepiniz bana tuzak

kurun. Bundan sonra bana bir mhlet de vermeyin.

(58)

Allaha
tevekkl ettim
phesiz ki ben
hibir canl
yoktur ve Rabbiniz olan Rabbim

alnndan
yakalayp
Onun denetlemedii
bir

zeredir
Benim Rabbim gerekten
dosdoru
yol

(57)

(59)

(60)

56)phesiz ki ben, Rabbim ve Rabbiniz olan Allaha

tevekkl ettim. Onun, alnndan yakalayp-denetlemedii
hibir canl yoktur. Benim Rabbim, gerekten dosdoru bir
yol zeredir.

size tebli ettim artk yz evirirseniz Eer

sizin kendisiyle gnderildiim

eyi
ve baka
bir kavim Rabbim yerinize getirir

hibir

siz Ona zarar veremezsiniz

eyin

her stnde
Rabbim phesiz ki
gzetleyicidir

( 61)

57)Eer yz evirirseniz, artk size kendisiyle

gnderildiim eyi tebli ettim. Rabbim sizin yerinize
baka bir kavim getirir ve siz Ona hibir zarar
veremezsiniz. phesiz ki Rabbim her eyin stnde
gzetleyicidir.

emrimiz geldiinde ne zaman ki Ve
iman edenleri
ve Hudukurtulua erdirdik
tarafmzdan bir rahmet ile
Onunla birlikte
ok

bir azaptan da


Onlar kurtardk

ar
58) Ve ne zaman ki emrimiz geldiinde, tarafmzdan bir
rahmet ile Hudu ve Onunla birlikte iman edenleri
kurtulua erdirdik. Onlar ok ar bir azaptan da kurtardk.

bilerek inkr ettiler

Ad ite
Ve


isyan ettiler


Rablerinin ayetlerini

her emri ardnca gittiler ve Resullerine
inat
zorbann
59) Ve ite Ad (kavmi)! Rablerinin ayetlerini bilerek inkr
ettiler, Resullerine isyan ettiler ve her inat zorbann emri
ardnca gittiler.

dnyada da bu tabi tutuldular Ve

Haberiniz olsun kyamet gnnde de lanete
Rablerine inkr ettiler Ad gerekten

kavmi Ad uzak kald Yine haberiniz olsun
Hudun

(62)

60) Ve bu dnyada da, kyamet gnnde de lanete tabi

tutuldular. Haberiniz olsun; gerekten Ad (kavmi) Rablerini
inkr ettiler. Yine haberiniz olsun; Hudun kavmi olan Ad
(Allah'n rahmetinden) uzak kald.

Salihi kardeleri Semuda da Ve

Allaha ibadet edin
Ey kavmim Dedi ki
O Ondan baka
ilahnz
sizin yoktur
sizi bir mr
yerden

sizi yaratp

O halde mafiret dileyin
orada boyu yaatt
phesiz ki
Ona tevbe edin Sonra Ondan
Rabbim
kabul edendir
yakndr
61) Ve Semuda da kardeleri Salihi... Dedi ki: Ey kavmim,
Allaha ibadet edin, sizin Ondan baka ilahnz yoktur. O,
sizi yerden yaratp sizi orada bir mr boyu yaatt. O halde
Ondan mafiret dileyin. Sonra Ona tevbe edin. phesiz ki
Rabbim yakndr, kabul edendir.
61-62. Semd kavmi, soyu kesilmi eski bir Arap kabilesi olup rivayetlere
gre adn Hz. Nuh'un olu Sm'n nc kuaktan torunu olan Semd
b. Csir'den almtr. Bir nceki kssada anlatlan d kavmiyle ayn soydan
olup Sm'n olu rem'de birlemektedirler. Suriye ile Hicaz arasnda
bulunan Hici'de yaamlardr. Salih aleyhisselm Semd'un soyundandr,
bu kabileye Allah'n dinini tebli etmek zere gnderilmi bir
peygamberdir, Hd'dan sonra Arap rkndan gelmi ikinci peygamber
olduuna inanlmaktadr.

sen bir
ancak Ey Salih
Dediler ki
evvel
mit beslenen
aramzda kimseydin
ibadet
bizi engelleyecek misin? bundan
Atalarmzn ibadet ettii eylere etmekten
ettiin senin bizi kuku

verici Dorusu biz

bir tereddt
iindeyiz davet eyden
62) Dediler ki: Ey Salih, ancak sen bundan evvel aramzda
mit beslenen bir kimseydin. Atalarmzn ibadet ettii
eylere ibadet etmekten bizi engelleyecek misin? Dorusu
biz, senin bizi davet ettiin eyden kuku verici bir tereddt
iindeyiz.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

Sayfa 228

(63)

kurtardk
emrimiz gelince Ne zaman ki
onunla iman edenleri
ve Salihi

tarafmzdan bir rahmetle
birlikte
senin
phesiz
o gnn aalatc azabndan
Azzdir Kaviyydir
O Rabbin

66) Ne zaman ki emrimiz gelince Salihi ve onunla birlikte

iman edenleri tarafmzdan bir rahmetle o gnn aalatc
azabndan kurtardk. phesiz senin Rabbin O, Kaviyydir,
Azzdir.

(66)

zulmedenleri

sarverdi de
Ve
yurtlarnda sabahladlar
korkun bir ses
dizst km olarak

( 64)

( 65)
(67)

67) Ve o zulmedenleri, korkun bir ses sarverdi de

yurtlarnda dizst km olarak sabahladlar.

(68)

Sanki hi refah ierisinde yaamamlar gibi

Semud gerekten
Haberiniz olsun orada
Yine haberiniz olsun ki Rablerine inkr ettiler
Semud uzak kald

68) Sanki orada hi refah ierisinde yaamamlar gibi.

Haberiniz olsun; Semud (kavmi) gerekten Rablerine inkr
ettiler. Yine haberiniz olsun ki Semud (kavmi Allah'n
rahmetinden) uzak kald.

( 69)

( 70)

(71)

grnz nedir? Ey kavmim Dedi ki

apak bir belge zerinde
isem
Eer
tarafndan bana vermise ve ben Rabbimden
bu durumda bana yardm
kim
bir rahmet

Ona isyan

olursam
Allaha kar
edecektir?

u halde kaybm artrmaktan olmaz edecek
bana bir katknz
baka
63) Dedi ki: Ey kavmim, grnz nedir? Eer ben
Rabbimden apak bir belge zerinde isem ve bana
tarafndan bir rahmet vermise, bu durumda Ona isyan
edecek olursam Allaha kar kim bana yardm edecektir?
u halde kaybm artrmaktan baka bana bir katknz
olmaz.

Allahn dii devesi ite Ey kavmim Ve

Artk onu brakn da bir ayet olmak zere size
Ona Allahn arznda otlasn

Yoksa sizi sarverir
ktlkle dokunmayn
yakn
bir azab

elilerimiz
geldiinde
Andolsun
O
Selam
dediler mjde ile
brahime
getirdi
hemen gecikmeden
Selam
da dedi
kzartlm
bir buza

69) Andolsun elilerimiz brahime mjde ile geldiinde;
Selam. dediler. O da: Selam. dedi hemen gecikmeden
kzartlm bir buza getirdi.

ellerinin grnce
Ne zamanki
ve onlardan ekindi buna uzanmadn
Dediler ki korkup girdi onlardan titremeye
biz gnderildik
phesiz Korkma


Lut
kavmine
70) Ne zamanki ellerinin buna uzanmadn grnce,
onlardan ekindi ve onlardan korkup titremeye girdi.
Dediler ki: Korkma! phesiz biz Lut kavmine
gnderildik.
Lt, Gney Bbil'deki Ur ehrinin yerlilerinden ve Hz. brahim'in kardei
Haran'n oludur; brahim ile birlikte Irak'tan ayrlm; daha sonra da
ldeniz (Lt gl) kysndaki Sodom ve Gomore'ye yerlemiti. Bu
sebeple "Lt kavmi" tabiri Hz. Lt'un mensup olduu kavmi ifade
etmeyip onun aralarnda yaamaya karar verdii ve peygamber olarak
grevlendirildii Sodom sakinlerini ifade etmektedir.

64) Ve Ey kavmim, ite size bir ayet olmak zere Allahn

dii devesi. Artk onu brakn da Allahn arznda otlasn.
Ona ktlkle dokunmayn. Yoksa sizi yakn bir azab
sarverir.

bunun zerine
ayaktayd ei de Ve

ve shak

Biz de ona mjdeledik
gld
Yakubu
shakn

ardndan

Derken onu ayaklarn keserek ldrdler

daha yararlann Bunun zerine dedi ki

bir vaaddir
Bu gn Yurdunuzda
yalanlanmayacak

71) Ve ei de ayaktayd, bunun zerine gld. Biz de ona

shak ve shakn ardndan Yakubu mjdeledik.

65) Derken onu, ayaklarn keserek ldrdler. Bunun

zerine dedi ki: Yurdunuzda gn daha yararlann. Bu,
yalanlanmayacak bir vaaddir.

Hz. brahim 100 yanda, ei Sre ise doksan yanda bulunuyordu Hicr
sresinin 54. yetinde Hz. brahim'in de yall nedeniyle olay
yadrgad bildirilmektedir. Melekler, mjdeye aran peygamber
hanmn, bir mminin Allah'n iine amamas gerektiini syleyerek
teskin ettiler. Zira tabiat kanunlarn koyan Allah'tr; bu kanunlar kinatta
car olmakla beraber Allah'n iradesini snrlayamaz; O, istisna
tasarruflarla mucizeler yaratr ve peygamberlerini destekler.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

ben mi douracakmm? Vay halime Dedi ki

eim de u ve kocam bir kadn
Ben

bir ey

bu Dorusu
bir ihtiyar iken

pek alacak
72) Dedi ki: Vay halime! Ben kocam bir kadn ve u eim
de bir ihtiyar iken, ben mi douracakmm? Dorusu bu
pek alacak bir ey!

Allahn iine mi
ayorsun?

Dedi ki
sizin
bereketi ve Allahn rahmat


phesiz O hane
ey halk
zerinize olsun
Mecddir Hamddir
73) Dediler ki: Allahn iine mi ayorsun? Allahn
rahmet ve bereketi sizin zerinize olsun ey hane halk!
phesiz O, Hamddir, Mecddir.

brahimin

gidip Ne zamanki
mjde
kendisine gelince korkusu
Lut
kavmi hakknda bizimle tartmaya koyuldu
74) Ne zamanki, brahimin korkusu gidip kendisine
mjde gelince, Lut kavmi hakknda bizimle tartmaya
koyuldu.

yumuak huylu
brahim nk gerekten

gnlden ynelen biriydi
duygulu
75) nk brahim gerekten yumuak huylu, duygulu,
gnlden ynelen biriydi.

u ki

bundan vazge

Ey brahim

emri gelmitir elbette nk gerek
bir

gelmitir gerekten onlara ve Rabbinin
geri evrilmeyecek
azab
76) Ey brahim, bundan vazge. nk gerek u ki,
Rabbinin emri elbette gelmitir ve gerekten onlara geri
evrilmeyecek bir azab gelmitir.

Luta elilerimiz
geldiinde
Ve
gsn bir sknt
onlardan kaygland
zorlu

bir gn Bu dedi
bast dolay
77) Ve elilerimiz Luta geldiinde, onlardan dolay
kaygland, gsn bir sknt bast ve: Bu, zorlu bir
gn. dedi.

kendisine koarak
kavmi geldi Ve

onlar
daha nceden

doru
Ey Dedi ki
ktlkler

ilemekteydiler
daha
Onlar kzlarm ite kavmim
ve Allahtan Artk korkun sizin iin temizdir
beni misafirlerimin
kk drmeyin

inizde yok mu? nnde

hi bir adam
akl banda olan
78) Ve kavmi kendisine doru koarak geldi; onlar daha
nceden ktlkler ilemekteydiler. Dedi ki: Ey kavmim,
ite kzlarm. Onlar sizin iin daha temizdir. Artk Allahtan
korkun ve beni misafirlerimin nnde kk drmeyin.
inizde hi akl banda olan bir adam yok mu?
(*)Melekler Hz. Lt'un, kars dndaki aile fertlerini alp gecenin bir
vaktinde ehri terk etmesini istediler. Kars iman etmediinden o da
kfirlerle birlikte yok olacakt.

Sayfa 229

( 72)

( 73)

( 74)



( 75)


(76)

(77)

(78)

(80) ( 79)

(81)

sen de biliyorsun ki
Andolsun Dediler ki

senin kzlarnda
hibir hakkmz yoktur
istediimizi ne bilirsin Sen bizim
gerekten
79) Dediler ki: Andolsun sen de biliyorsun ki senin
kzlarnda hibir hakkmz yoktur. Sen bizim ne
istediimizi gerekten bilirsin.

gcm Size yetecek

olsayd Dedi ki

salam
bir yere
snabilseydim veya
80) Dedi ki: Size yetecek gcm olsayd veya salam bir
yere snabilseydim.

elileriyiz
biz Lut
Ey Dediler ki

Onlar sana asla ulaamazlar

Rabbimizin

bir parasnda
ailenle birlikte yr
Sakn dnp arkasna bakmasn
Ve Gecenin
nk senin ein fakat baka hibiri
sizden
ona da isabet isabet edecek olan onlara

onlara vadolunan
Kukusuz
edecektir
yakn
Sabah da
deil mi? vakit sabahtr
81) Dediler ki: Ey Lut, biz Rabbimizin elileriyiz. Onlar
sana asla ulaamazlar. Gecenin bir parasnda ailenle
birlikte yr. Ve sakn, sizden hibiri dnp arkasna
bakmasn; fakat senin ein baka. nk onlara isabet
edecek olan, ona da isabet edecektir. Kukusuz onlara
vaadolunan vakit sabahtr. Sabah da yakn deil mi?

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

( 82)

(83)

Sayfa 230

tastamam yerine getirin Ey kavmim Ve

eksik
adaletle

tarty
ve ly
karklk eyalarn
nsanlara
vermeyin
fesatlar olarak

Yeryznde
karmayn

85) Ve Ey kavmim, ly ve tarty adaletle tastamam

yerine getirin. nsanlara eyalarn eksik vermeyin.
Yeryznde fesatlar olarak karklk karmayn.

(84)

sizin iin daha hayrldr

Allahn brakt
Ben deilim mmin
kimselerseniz Eer
bir gzetleyici

sizin zerinizde

(85)

86) Eer mmin kimselerseniz Allahn brakt sizin iin

daha hayrldr. Ben, sizin zerinizde bir gzetleyici
deilim.

( 86)






( 87)

(88)

evirdik
emrimiz geldii Bylece zaman

yadrdk
ve altna orann stn
balktan piirilmi


talar
zerlerine
birbiri ardnca
82) Bylece emrimiz geldii zaman, orann stn altna
evirdik ve zerlerine balktan piirilmi, birbiri ardnca
talar yadrdk.

deildir Rabbinin
katnda
iaretlenmiti

uzak zalimlerden

Bunlar

83) Rabbinin katnda iaretlenmiti. Bunlar zalimlerden
uzak deildir.

uayb
kardeleri Medyene de
Ve
Allaha ibadet edin
Ey kavmim Dedi ki
Ondan baka
ilahnz
sizin yoktur
Ben tarty
ve ly
eksik tutmayn
Ve bir hayr iinde
sizi gryorum gerekten

sizi epeevre
korkuyorum
dorusu
kuatacak olan
bir gnn azabndan
84) Ve Medyen (kavmine) de kardeleri uayb
(gnderdik.) Dedi ki: Ey kavmim, Allaha ibadet edin,
sizin Ondan baka ilahnz yoktur. ly ve tarty eksik
tutmayn. Ben, sizi gerekten bir hayr iinde gryorum.
Ve dorusu sizi epeevre kuatacak olan bir gnn
azabndan korkuyorum.
Medyen, Hicaz blgesi ile Suriye ticaret yolu zerinde, Akabe krfezine
yakn bir yerleim merkezi idi. uayb aleyhisselm ise Medyen ve Eyke
halkna gnderilmii br peygamberdir. O da dier peygamberler gibi
inkarc ve putperest halkna nce Allah'tan baka ilah olmadn anlatt
ve herkesi O'na kulluk etmeye ard. Ancak Medyen halk
putperestliinin yannda toplumsal ahlk, zellikle ticaret ahlk
bakmndan da bozulmutu. Esasen Medyen halk bolluk iinde,
mreffeh bir hayat yayordu; yani onlarn byle ahlk d davranlara
sapmalar yoksulluktan kaynaklanmyordu.

senin namazn m

Ey uayb
Dediler ki
tapt eyleri brakmamz
emrediyor?

davranmaktan


ya da
atalarmzn
mallarmz konusunda vazgememizi
sen bir kimsesin
nk muhakkak
dilediimiz gibi
akl banda yumuak huylu

87) Dediler ki: Ey uayb, atalarmzn tapt eyleri
brakmamz ya da mallarmz konusunda dilediimiz gibi
davranmaktan vazgememizi senin namazn m emrediyor?
nk sen, muhakkak yumuak huylu, akl banda bir
kimsesin.

grnz nedir syler Ey kavmim Dedi ki

apak bir zerinde
ben isem
Ya
misiniz?
O beni bir rzk ile ve Rabbimden
belge
gzel

rzklandrmsa? da kendisinden
size aykr davranmak
istemiyorum

eylere
Size yasakladm kendim uymayarak

slah etmektir

yalnzca Benim istediim
ancak Benim baarm gcm orannda
ve Ben yalnz tevekkl ettim
Ona Allah iledir
yneldim
yalnz Ona
88) Dedi ki: Ey kavmim grnz nedir syler misiniz?
Ya ben Rabbimden apak bir belge zerinde isem ve O da
beni kendisinden gzel bir rzk ile rzklandrmsa? Size
yasakladm eylere kendim uymayarak size aykr
davranmak istemiyorum. Benim istediim, gcm orannda
yalnzca slah etmektir. Benim baarm ancak Allah iledir;
Ben yalnz Ona tevekkl ettim ve yalnz Ona yneldim.
(*)Buna benzer yetler (17,28,63) daha nce Hz. Muhammed ve dier
peygamberlerle ilgili olarak gemiti. Grld zere dier
peygamberler gibi Hz. uayb da insanlar ard tevhid inanc ve ahlk
ilkeleri konusunda kendisinin akli ve nakli delillere sahip olduunu
aklad; kavminin meseleyi bir de bu adan deerlendirmesini istedi,
Allah tarafndan kendisine verilen gzel rzktan maksat maddi
ihtiyalarn karlayaca hell mal olabilecei gibi yce ve manevi bir
makam olan peygamberlik grevi de olabilir; her ikisini birlikte kastetmi
olmas da mmkndr.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

bana
sebeb olmasn
Ey kavmim Ve
bir
balarna gelen sakn
kar geliiniz
Nuh
kavminin musibetlerin
benzerinin

kavminin veya Hud kavminin ya da

sizden Lut
kavmi de deildir Salih
uzak
89) Ve Ey kavmim, bana kar geliiniz, sakn Nuh
kavminin ya da Hud kavminin veya Salih kavminin
balarna gelen musibetlerin bir benzerinin banza
gelmesine sebeb olmasn. Lut kavmi de sizden uzak
deildir.

sonra Rabbinizden mafiret dileyin

Ve
benim Rabbim Gerekten
Ona tevbe edin
Vedddur Rahmdir
90) Ve Rabbinizden mafiret dileyin sonra Ona tevbe
edin. Gerekten benim Rabbim Rahm (balayan)dir,
Vedd (ok seven)dur.

biz anlamyoruz Ey uayb

Dediler ki
sylediklerinden
bir ounu senin kavrayp
iimizde biz seni biri gryoruz dorusu Ve

airetin olmasayd

eer Ve zayf

bize kar sen

deilsin Ve seni taa tutardk
gl
91) Dediler ki: Ey uayb, biz senin sylediklerinden bir
ounu kavrayp anlamyoruz. Ve dorusu biz seni
iimizde zayf biri gryoruz. Ve eer airetin olmasayd
seni taa tutardk. Ve sen bize kar gl deilsin.

sizce benim airetim Ey kavmim Dedi ki

bir
Allahtan
daha m
stndr ki

unutuluvermi
arkanzda Onu ey edindiniz

yaptklarnz Rabbim phesiz

epeevre kuatcdr
92) Dedi ki: Ey kavmim, sizce benim airetim Allahtan
daha m stndr ki; Onu, arkanzda unutuluvermi bir
ey edindiniz. phesiz Rabbim yaptklarnz epeevre
kuatcdr.

elinizden
yapn
Ey kavmim Ve
Yaknda
yapacam
Muhakkak ben degeleni

geleceini azabn
kendisini bileceksiniz

olduunu kimin
ve rsvay edecek
azabn
gerekten ben de Gzetleyin yalanc

gzetleyiciyim
sizinle beraber
93) Ve Ey kavmim, elinizden geleni yapn. Muhakkak ben
de yapacam. Yaknda kendisini rsvay edecek azabn
kime geleceini ve kimin yalanc olduunu bileceksiniz.
Gzetleyin,
gerekten
ben
de
sizinle
beraber
gzetleyiciyim.

Sayfa 231

( 89)

( 90)

( 91)

(92)

(93)

( 94)

(95)

( 96)

(97)

kurtardk
emrimiz geldii vakit Ve
beraberindeki iman edenleri
ve uayb
yakalayverdi de
katmzdan bir rahmetle

o korkun ses
Zulmedenleri ise


dizst km
yurtlarnda sabahladlar
olarak
94) Ve emrimiz geldii vakit, uayb ve beraberindeki iman
edenleri katmzdan bir rahmetle kurtardk. Zulmedenleri
ise o korkun ses yakalayverdi de yurtlarnda dizst
km olarak sabahladlar.

Haberiniz orada yaam deillerdi Sanki

uzaklk
nasl Medyen de
uzaklat olsun
Semuda verildiyse
95) Sanki orada yaam deillerdi. Haberiniz olsun;
Semud (kavmin)a nasl uzaklk verildiyse Medyen
(kavmine) de uzaklat.
Musay gnderdik Andolsun
apak
bir delille

ve ayetlerimizle
96) Andolsun Musay ayetlerimizle ve apak bir delille
gnderdik.

Onlar ileri gelenlerine ve Firavuna

hi te deildi Firavunun

emrine uymulard
doruyagtrc Firavunun

emri
97) Firavuna ve ileri gelenlerine. Onlar Firavunun emrine
uymulard. Firavunun emri hi de doruya gtrc
deildi.
(*)Bu yetlerde Hz. Musa'nn nceki peygamberlerin tebli ettikleri dini
ihya etmek zere mucize ve delillerle Firavun'a ve ileri gelen evresine
gnderildii ifade edilmektedir. Firavun ve evresindekilerin inkarclkta
direnmeleri sebebiyle sonlarnn nceki kavimlerin sonuna benzediine
iaret edilmektedir.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

(98)

( 99)

(100)

(101)

( 102)

(104) (103)

Sayfa 232

Rabbin

yakalar
ite byle Ve

zulm
yapan

lkeleri yakalad
pek
pek ac Onun yakalamas
Gerekten
iddetlidir
102) Ve Rabbin, zulm yapan lkeleri yakalad zaman ite
byle yakalar. Gerekten Onun yakalamas pek ac, pek
iddetlidir.

korkan
iin
ayetler vardr bunda kesin

bir gndr bylece Ahiret
azabndan

ve insanlarn
O kendisinde toplanaca


gzlemlenebilen
bir gndr bylece
103) Ahiret azabndan korkan iin bunda kesin ayetler
vardr. O, bylece insanlarn kendisinde toplanaca bir
gndr ve bylece, gzlemlenebilen bir gndr.

bir zamana ancak biz onu geciktiririz Ve

says belli kadar

(105)

104) Ve biz onu ancak says belli bir zamana kadar

geciktiririz.

hi kimse
sz syleyemez gelince
O gn

Artk onlardan kimi Onun izni olmakszn
veya bahtiyardr
bedbaht

(106)

(107)

(108)

gn O kavminin nne decek

ve atee onlar srklemi olacaktr kyamet
O varacaklar yer bir yerdir ne kt

98) O, kyamet gn kavminin nne decek ve onlar
atee srklemi olacaktr. O varacaklar yer, ne kt bir
yerdir.

lanete Onlar burda da tabi tutuldular

bir batr ne kt
kyamet gnnde de
Yaplan bu ba
99) Onlar, burda da, kyamet gnnde de lanete tabi
tutuldular. Yaplan bu ba, ne kt bir batr.

lkelere ait haberlerdendir

te bunlar
Onlardan sana kssa olarak anlattmz
kimi de
ve Onlardan kiminin izleri hl duruyor
biilmitir
100) te bunlar sana kssa olarak anlattmz lkelere ait
haberlerdendir. Onlardan kiminin izleri hl duruyor ve
kimi de biilmitir.

ancak
biz onlara zulmetmedik
Ve
Bylece

onlar kendi nefislerine
zulmettiler
dua ettikleri
ilahlar onlara
salamad

hi bir ey


Allah brakp da


bir ie yaramad Rabbinin
emri gelince
Kayplarn
baka
arttrmaktan
101) Ve biz onlara zulmetmedik, ancak onlar kendi
nefislerine zulmettiler. Bylece Rabbinin emri gelince,
Allah brakp da dua ettikleri ilahlar, onlara hibir ey
salamad. Kayplarn arttrmaktan baka bir ie yaramad.

105) O gn gelince, Onun izni olmakszn hi kimse sz

syleyemez. Artk onlardan kimi bedbaht veya bahtiyardr.

onlar atetedirler Bedbaht

olanlar

inleyerek solurlar

ve yksek hrltlarla orada
106) Bedbaht olanlar atetedirler, onlar orada yksek
hrltlarla ve inleyerek solurlar.

srp gittike
orada Onlar daimidirler

dilemesi dnda yer

ve gkler

yapandr
Rabbin
phesiz
Rabbinin
dilediini
107) Onlar, Rabbinin dilemesi dnda gkler ve yer srp
gittike, orada daimidirler. phesiz Rabbin dilediini
yapandr.

O bahtiyar
olanlara
gelince Ve

orada daimidirler onlar da cennettedirler

dnda yer
ve gkler

srp gittike
olmayan
bir ihsandr
Rabbinin
dilemesi
Kesintisi

108) Ve o bahtiyar olanlara gelince; onlar da cennettedirler.
Rabbinin dilemesi dnda gkler ve yer srp gittike,
orada daimidirler. Kesintisi olmayan bir ihsandr.
(*)Yukardaki yetler, tarihi kssalarn nemli safhalarnn nakledilmesinin
sebebi zerinde duruldu. bret alanlar ve almayanlar konu edilerek hiret
leminden duygu ve dnceleri ynlendirici iki safha anlatld.

Cz 12 Sure 11

Hud Suresi

eyler kukuda Artk sakn olma

onlarn ibadet etmekte olduklar konusunda
ibadet nasl ancak ibadet ediyor
idiyseler
Ve Daha nceleri

atalar ediyorlar
onlara deyecek olanlarz phesiz biz
eksiltmeksizin

paylarn onlarn
109) Artk onlarn ibadet etmekte olduklar eyler
konusunda, sakn kukuda olma. Daha nceleri, atalar
nasl ibadet ediyor idiyseler, bunlar da ancak byle ibadet
ediyorlar. Ve phesiz biz, onlarn paylarn eksiltmeksizin
onlara deyecek olanlarz.

Sayfa 233

(109)

(110)

( 111)

(112)

kitab
Musaya biz verdik Andolsun
eer Ve onda anlamazla dld


Rabbinden

gemi
bir sz olmasayd

aralarnda
hkm verilmi olacakt
bir tereddt

iindedirler Gerekten onlar

kuku verici
bundan yana

110) Andolsun biz Musaya kitab verdik, onda

anlamazla dld. Ve eer Rabbinden bir sz gemi
olmasayd, aralarnda hkm verilmi olacakt. Gerekten
onlar, bundan yana kuku verici bir tereddt iindedirler.

onlara tastamam herbirinin phesiz

Ve
amellerinin karln
Rabbin
deyecektir
haberdardr
yaptklarndan
nk O

(117)

111) Ve phesiz Rabbin, herbirinin amellerinin karln

onlara tastamam deyecektir. nk O, yaptklarndan
haberdardr.
(*)Daha nce Hz. Ms'nm Firavun ve adamlarna mucizelerle
gnderildii bildirilmiti. Ms Firavun'a kar verdii tevhid
mcadelesinden sonra sriloullan'n Msr'dan karp Sn
yarmadasndaki Th lne getirmeyi baard. Burada Sn danda
kendisine Tevrat adndaki ilh kitap vahyedildi. te yette Musa'ya
verildii bildirilen kitap budur. Ancak Hz. Musa'nn mmeti onun
Firavun'a kar verdii mcadeleyi ve gsterdii mucizeleri bilmelerine
ramen bu kutsal kitab anlama ve uygulama hakknda ihtilfa dtler.
Kitabn baz hkmlerini gizleyenler, onu istedikleri ynde
yorumlayanlar, kendi fikirlerini kutsal kitabn iine katarak bunun Allah
tarafndan gnderilmi olduunu ileri srenler oldu. "Daha nce verilmi
sz"den maksat, Allah'n, kitap hakknda ihtilfa denleri hemen
cezalandrmayp belirlenen zaman gelinceye kadar bekleyeceine veya
kyamet gnne kadar onlara mhlet vereceine dair szdr

gibi
Artk sen de dosdoru ol

tevbe edenler

de
emrolunduun
phesiz O ar gitmeyin
Ve beraberindeki
grendir yaptklarnz

112) Artk sen de beraberindeki tevbe edenler de
emrolunduun gibi dosdoru ol. Ve ar gitmeyin.
phesiz O, yaptklarnz grendir.

bir de


meyletmeyin
Ve
Ve ate yoksa size dokunur
zulmedenlere
veliniz
Allahtan baka

sizin yoktur
yardm gremezsiniz

sonra
113) Ve bir de zulmedenlere meyletmeyin, yoksa size ate
dokunur. Ve sizin Allahtan baka veliniz yoktur, sonra
yardm gremezsiniz.

(113)


( 114)

( 115)

(116)

iki tarafnda
namaz
dosdoru kl Ve

gecenin

yakn saatlerinde ve gndzn
ktlkleri

giderir
iyilikler

phesiz
t alanlara
bir ttr Bu
114) Ve gndzn iki tarafnda ve gecenin yakn saatlerinde
namaz dosdoru kl. phesiz iyilikler ktlkleri giderir.
Bu, t alanlara bir ttr.

zayi etmez Allah nk

sabret
Ve
muhsinlerin

mkafatn

115) Ve sabret! nk Allah muhsinlerin mkafatn zayi
etmez.

Sizden
nesillerden


deil miydi?
kiiler bulunmal
fazilet sahibi nceki
yeryznde
fesad

engelleyecek


kurtardmzdan


pek az dnda
Zulmedenler ise

peine dtler onlardan
Onlar zaten idi iinde bulunduklar refahn
gnahkrlar


116)Sizden nceki nesillerden onlardan kurtardmzdan
pek az dnda yeryznde fesad engelleyecek fazilet
sahibi kiiler bulunmal deil miydi? Zulmedenler ise,
iinde bulunduklar refahn peine dtler. Onlar zaten
gnahkrlar idi.

helak edecek
senin Rabbin

deildi Ve
slah eden

halk zulm ile
o lkeleri
kimseler iken
117) Ve halk, slah eden kimseler iken, senin Rabbin o
lkeleri zulm ile helak edecek deildi.

Cz 12 Sure 12

Yusuf Suresi

Sayfa 234

gerekten biz de gzleyip durun
Ve
gzleyip duruyoruz

( 118)

122) Ve gzleyip durun, gerekten biz de gzleyip

duruyoruz.

ve gklerin

gayb

Allahndr Ve

btn iler dndrlr
Ona yerin
Ona tevekkl et
ve yleyse Ona ibadet et

asla gafil

Rabbin
deildir
yaptklarnzdan

(119)



(120)

( 121)

(122)
(123)

(12)


( 1)

(2)
( 3)

(4)

klard
elbette Rabbin
dileseydi eer Ve
onlarsa
Ve tek bir
mmet insanlar

anlamazlk

hl ierisindedirler

123) Ve gklerin ve yerin gayb Allahndr, btn iler Ona

dndrlr; yleyse Ona ibadet et ve Ona tevekkl et.
Rabbin yaptklarnzdan asla gafil deildir.

12 YUSUF SURES
Kur'n- Kerim'in 12. sresi. 111 yet, 1706 kelime, 7166
harftir. Sre, Mekke dneminin sonlarnda, Kurey'in Hz.
Peygamber'i ldrme, srgn etme veya hapsetmeyi
planlad bir dnemde nzil oldu. Mrikler, yahudi
bilginlerinden rendikleri zere, Hz. Muhammed'e,
"Madem ki Allah sana her eyi retiyor, o halde bize
haber ver; srailoullar niin Msr'a gidip yerletiler?" diye,
bir soru sordular. Onlarn dncesine gre Muhammed
(a.'s) bu soru karsnda skp kalacak, doru drst cevap
veremeyecekti. te Ysuf sresi bu olay zerine nazil oldu.
Adn, bandan sonuna kadar Hz. Ysuf'un kssasn konu
ald iin onun adndan almtr.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Kitabn
ayetleridir
Bunlar
Ra Lam Elif
apak

118) Ve eer Rabbin dileseydi, insanlar elbette tek bir

mmet klard. Ve onlarsa hl anlamazlk ierisindedirler.

1) Elif, Lam, Ra. Bunlar apak Kitabn ayetleridir.

Ve Rabbinin
rahmet
ettikleri
mstesna
Bylece
onlar yaratmtr
zaten bunun iin

Rabbinin
sz de tmyle gereklemitir

ve cinlerden

cehennemi
Kukusuz
tmyle dolduracam

insanlardan

2) Gerekten biz, akl erdirirsiniz diye, onu Arapa bir

Kuran olarak indirdik.

119) Rabbinin rahmet ettikleri mstesna. Ve zaten onlar

bunun iin yaratmtr. Bylece Rabbinin: Kukusuz,
cehennemi
cinlerden
ve
insanlardan,
tmyle
dolduracam sz de tmyle gereklemitir.

sana doru haberler aktaryoruz Ve
salamlatracak
Resullerin

haberlerinden
Bunda da sana gelmitir
kalbini
onunla

bir t ve bir uyar

hak

mminlere de
120) Ve sana Resullerin haberlerinden onunla kalbini
salamlatracak- doru haberler aktaryoruz. Bunda da
sana hak, mminlere de bir t ve bir uyar gelmitir.

yapn
iman
etmeyenlere
de ki
Ve
yapacaz
biz de Elinizden geleni
121) Ve iman etmeyenlere de ki: Elinizden geleni yapn;
biz de yapacaz.

bir Kuran olarak onu indirdik Gerekten biz

akl
erdirirsiniz diye Arapa

en gzel
sana anlatacaz Biz

Kuran
bu sana vahyetmekle
kssay
bundan
daha nce
sen
oysa
Ve
haberi olmayanlardandn
3) Biz sana bu Kuran vahyetmekle en gzel kssay sana
anlatacaz. Ve oysa sen, daha nce, bundan haberi
olmayanlardandn.

Ey babasna Yusuf
demiti
Hani
on
bir grdm
gerekten ben babacm
Grdm ki ay ve gnei

yldz
secde ediyorlard

bana onlar
4) Hani Yusuf babasna: Ey babacm, gerekten ben on
bir yldz, gnei ve ay grdm. Grdm ki onlar bana
secde ediyorlard. demiti.
Ysuf, babas Yakub, babas shak, babas brahim aleyhisselm.
Grld gibi Ysuf, Hz. brahim'in drdnc kuaktan torunudur.
Ya'kub ile ei Rahl'den dnyaya gelmitir. Reslullah buyurmulardr ki:
"nsanlarn en ereflisi, Allah'n peygamberi Ysuf tur; o, Allah'n
peygamberinin oludur; o da Allah'n peygamberinin oludur; o da
Allah'n dostunun (hall) oludur."341

Cz 12 Sure 12

Yusuf Suresi

anlatma

Ey yavrum Demiti ki

sana yoksa kurarlar kardelerine


ryan
bir
insann
eytan

nk
bir tuzak
apak
dmandr
5) Demiti ki: Ey yavrum, ryan375 kardelerine anlatma,
yoksa sana bir tuzak kurarlar. nk eytan insann apak
bir dmandr.

Rabbin
seni beenip seecek

bylece Ve
yorumuna dair

sana bilgi retecek

senin nimetini tamamlayacaktr ve rya
gibi Yakup
ailesinin

zerindeki
daha nce

atalarn
tamamlad

Rabbin
phesiz ki
shaka

ve brahim
Hakmdir
Almdir

Sayfa 235

(5)

( 6)

( 7)

( 8)

6) Ve Rabbin seni bylece beenip seecek, sana rya

yorumuna dair bilgi retecek ve daha nce atalarn
brahim ve shaka tamamlad gibi senin ve Yakup
ailesinin zerindeki nimetini tamamlayacaktr. phesiz ki
Rabbin Almdir, Hakmdir.

( 9)

(*)Yce Allah, Hz. Ysuf'u peygamber olarak setikten sonra ona

hadiselerin yorumunu retecekti. yette geen ehds kelimesi, "szler"
anlamna geldii kadar, "hdiseler" yani sosyal olaylar manasna da
gelmektedir. "Sz ve haberlerin yorumu" denirken, "istikbalde grlecek
ryalarn yorumu" kendisine retilecek demektir.

( 12)

ve

Yusuf

vardr
Andolsun
soranlar iin
ayetler
kardelerinde

7) Andolsun, Yusuf ve kardelerinde soranlar iin ayetler

vardr.

onlar ile Yusuf

yle demilerdi Hani

babamzn bizden sevgilidir

kardei
gl bir topluluk olduumuz

biz

Ve nezdinde
bir

iindedir babamz Gerekten

halde
aka
aknlk
8)Hani onlar yle demilerdi: Ve biz, gl bir topluluk
olduumuz halde, babamzn nezdinde Yusuf ile kardei
bizden daha sevgilidir. Gerekten babamz, aka bir
aknlk iindedir.

onu atverin
Yahut Yusufu

ldrn
sizi sevsin
yalnz size ynelsin

bir yere
bundan sonra da
olursunuz Babanz
salih
bir topluluk
9) Yusufu ldrn. Yahut onu bir yere atverin. Babanz
yalnz size ynelsin, sizi sevsin, bundan sonra da salih bir
topluluk olursunuz.

ldrmeyin lerinden bir szc

dedi ki

kuyunun
onu brakn da Yusufu


yolcu
kafilesinden biri
onu alsn
dibine
yapacak
iseniz Eer

10)lerinden bir szc dedi ki: Yusufu ldrmeyin. Eer
yapacak iseniz, onu kuyunun dibine brakn da yolcu
kafilesinden biri onu alsn.

( 10)

( 11)

(13)


(14)

sana ne oluyor da Ey babamz Dediler ki

Yusuf

hakknda
bize gvenmiyorsun?
iyiliini isteyenleriz
onun Oysa gerekte biz
11) Dediler ki: Ey babamz, sana ne oluyor da Yusuf
hakknda bize gvenmiyorsun? Oysa gerekte biz, onun
iyiliini isteyenleriz.

gnlnce
bizimle Sen onu gnder de

onu biz Ve oynasn
ve gezsin
mutlaka koruruz
12)Sen onu bizimle gnder de gnlnce gezsin ve oynasn.
Ve biz onu mutlaka koruruz.

zer
gerekten beni Dedi ki

onu
korkuyorum
ve Sizin onu gtrmeniz
habersiz ondan
siz kurdun
yemesinden
iken
13) Dedi ki: Sizin onu gtrmeniz gerekten beni zer ve
siz ondan habersiz iken onu kurdun yemesinden
korkuyorum.

kurt
onu yerse Andolsun ki
Dediler ki
dorusu biz gl bir topluluk iken

biz

zarara urayanlar oluruz


14) Dediler ki: Andolsun ki, biz gl bir topluluk iken
onu kurt yerse, dorusu biz zarara urayanlar oluruz.
(*)"Niin Ysuf hakknda bize gvenmiyorsun?" eklindeki sorulardan
anlalyor ki kardeleri daha nce de Ysuf'un kendileriyle beraber kra
kmasn istemiler fakat, babalar bu konuda onlara gvenmedii iin
buna izin vermemiti. Yakub aleyhisselm aslnda oullarna gvenmedii
halde, bunu hissetirmeme nezaketini gstermi, gereke olarak, onlar
farknda olmadan Ysufu kurtlarn yiyebileceinden korktuunu ifade
etmitir.

Cz 12 Sure 12

Yusuf Suresi

Sayfa 236

( 16)

kanl gmleini
stne
getirdiler Ve
sizi aldatm

Hayr
Dedi ki
yalancktan
Artk bana
bir ie srklemi Nefsiniz

yardm

Allahtr gzel

den bir sabrdr
uydurduklarnza

Sizin bu kar
istenecek olan

(17)

18) Ve stne yalancktan kanl gmleini getirdiler. Dedi

ki: Hayr! Nefsiniz sizi aldatm, bir ie srklemi. Artk
bana den gzel bir sabrdr. Sizin bu uydurduklarnza
kar yardm istenecek olan Allahtr.

(15)

(18)

(19)

(20)

gnderdiler Bir yolcu-kafilesi

geldi

dedi
O da kovasn sarktt sucularn
Onu
bir ocuk
Bu Hey mjde


Oysa Allah bir ticaret mal gibi
sakladlar
yapmakta
olduklarn bilendi
19) Bir yolcu-kafilesi geldi, sucularn gnderdiler. O da
kovasn sarktt. Hey mjde... Bu bir ocuk. dedi. Onu
bir ticaret mal gibi sakladlar. Oysa Allah, yapmakta
olduklarn bilendi.

dk

bir fiyata onu sattlar
Ve

Onu pek Ve says belli dirheme
nemsemediler

(21)

20) Ve onu dk bir fiyata, says belli dirheme sattlar. Ve

onu pek nemsemediler.

ve onu alp gtrdklerinde Nihayet
kuyunun
brakmay

kararlatrdklarnda
biz de ona vahyettik
Andolsun dibine

bu yaptklarn haber vereceksin diye
farknda deilken

kendileri

Msrl

onu satn
alan dedi
Ve
Belki
iyi bak Buna kymet ver eine
onu ediniriz Yahut bize faydas dokunur

imkn hazrladk te biz bylece evlat

ona rettik ve o yerde
Yusufa
olandr
galip
Allah rya yorumunu
insanlarn
ou ancak
ve emrinde
bilmezler

(22)

15) Nihayet onu alp gtrdklerinde ve kuyunun dibine

brakmay kararlatrdklarnda, biz de ona: Andolsun, sen
onlara kendileri farknda deilken bu yaptklarn haber
vereceksin diye vahyettik.

akam st
babalarna geldiler Ve
alar vaziyette
16) Ve akam st babalarna alar vaziyette geldiler.

biz gerek u ki Ey babamz Dediler ki

Yusufu

brakmtk yaryorduk

gittik
Fakat onu yemi yiyeceklerimizin
yannda
da
inanacak
sen
Ne var ki deilsin kurt

doruyu
bize sylesek bile biz
17) Dediler ki: Ey babamz, gerek u ki, biz gittik,
yaryorduk. Yusufu da yiyeceklerimizin yannda
brakmtk. Fakat onu kurt yemi. Ne var ki biz doruyu
sylesek bile sen bize inanacak deilsin.
(*)nsan yalandan bile alayabiliyor. Hz. Ysufun kardelerinin
gznden yalannn aktt yalar vard. Yalan yalan, alamalar ile
babalarn kandrmaya alyorlard. Babas, kt niyetli ocuklarnn
sahte alamalarla kendisini nasl kandrmaya altklarn bize tarihsel bir
olgu olarak anlatrken, gelecek nesillerde de bunun olacana dikkat
ekmektedir. Babalarn kandran genlik yetimiyor mu? Babalarnn
sahip olduu deerleri bir tarafa atp eytann yolunu seen genlik yok
mu? Bu genlik bu yola, babalarn kandrarak girip gitmiyorlar m?

21) Ve onu satn alan Msrl eine: Buna kymet ver, iyi
bak. Belki bize faydas dokunur. Yahut onu evlat ediniriz
dedi. te biz bylece Yusufa o yerde imkn hazrladk ve
ona rya yorumunu rettik. Allah, emrinde galip olandr ve
ancak insanlarn ou bilmezler.
(*)Baz kaynaklarda onu satn alan ahsn, Msr kralnn maliye nzn veya
Msr (Menfs) ehrinin valisi ve polis tekiltnn mdr Potifar olduu
bildirilmektedir. Kur'an bu zat ismiyle deil, "el-azz" unvanyla anar.
Aziz'in karsnn ad Zelha veya Zleyha'dr. Yahudiler ona Ral derler.

erginlik ana
eriti ne zamanki Ve
te byle ilim
ve hkm
kendisine verdik
muhsinleri

biz dllendiririz

22) Ve ne zamanki erginlik ana eriti, kendisine hkm
ve ilim verdik. te biz, muhsinleri byle dllendiririz.
(*)ktidar vereceimiz kimseler ona layk olan bilgi ve gzel davranlara
sahip olmaldr. Muhsin denen, iini yerli yerinde yapan, iyi davranan
insanlara siys erk teslim edilebilir. Muhsin adam, hem bilir hem bildiini
uygular hem de ahlka uygun hareket eder, yapt ilerde Allah'n
gzetiminde olduunu bildii iin hatadan uzak durmaya alr. te Hz.
Ysuf ilh retim ve eitimden geerken bu nitelikleri kazanmt.
Yakb ailesinden kardeleri kskandklar iin kuyuya atlan Hz. Ysuf,
Msr lkesinde peygamberlie ve devletin st kademelerine
ykseltilmitir.

Cz 12 Sure 12

Yusuf Suresi

kadn almak ondan istedi Ve

smsk kapatarak

ve murat

evinde kalmakta

senin iindir steklerim

dedi
kaplar

benim Dorusu o Allaha snrm Dedi ki

yerimi

gzel tutmutur
efendimdir
zalimler
kurtulua
eremezler Gerekten
23) Ve evinde kalmakta olduu kadn, ondan murat almak
istedi ve kaplar smsk kapatarak: steklerim senin
iindir, gelsene dedi. Dedi ki: Allaha snrm. Dorusu
o, benim efendimdir, yerimi gzel tutmutur. Gerekten
zalimler kurtulua eremezler.
(*)Ysuf'un kle olarak bulunduu evin hanm Zelha ona k oldu ve
onunla birlikte olmak iin planlarn hazrlad. Einin evde bulunmad
bir srada btn kaplar kilitledi ve "haydi gel!" diyerek kendisini ona
teslim etmeye hazr olduunu bildirdi. Ancak kadnn akln bandan alan
bu tutkusuna karlk Ysuf, iradesine ve duygularna hakim oldu,
peygamber namzedine yakr bir ekilde cevap verdi ve Allah'n haram
kld bir eyi yapmayacan bildirerek teklifi reddetti.

arzulamt onu kadn arzulamt

Andolsun
kesin
grmeseydi
eer o da onu
giderelim

byle yaptk Rabbinin kantn
nk fuhu
ve fenal Ondan
diye
muhlis

kullarmzdand

o
24) Andolsun kadn onu arzulamt eer Rabbinin kesin
kantn grmeseydi- o da onu arzulamt. Ondan fenal
ve fuhu giderelim diye byle yaptk. nk o, muhlis
kullarmzdand.

Kadn
kapya doru
ikisi de kotular
Ve
arkadan
onun gmleini
ekip yrtt

yannda kadnn efendisiyle

karlatlar

cezas
ne olabilir? Kadn dedi ki
Kapnn

baka ktlk Ailene isteyenin
ac bir azabtan

veya zindana atlmaktan
25) Ve ikisi de kapya doru kotular. Kadn onun
gmleini arkadan ekip yrtt. Kapnn yannda kadnn
efendisiyle karlatlar. Kadn dedi ki: Ailene ktlk
isteyenin, zindana atlmaktan veya ac bir azabtan baka
cezas ne olabilir?

murad almak isteyen odur

Dedi ki


bir ahid de yle ahitlik etti
Benden
gmlei

Eer
Kadnn yaknlarndan
kadn doruyu
n taraftan

yrtlmsa
yalanclardandr

kendisi ise sylemitir
26) Dedi ki: Benden murad almak isteyen odur. Kadnn
yaknlarndan bir ahid de yle ahitlik etti: Eer gmlei
n taraftan yrtlmsa kadn doruyu sylemitir, kendisi
ise yalanclardandr.

yrtlmsa gmlei

eer
Ve

kendisi ise kadn yalan sylemitir

arkadan
doru syleyenlerdendir

27) Ve eer gmlei arkadan yrtlmsa kadn yalan
sylemitir, kendisi ise doru syleyenlerdendir.

Sayfa 237

(23)

( 24)

( 25)

(26)


( 27)

( 28)

(29)

(30)

gmleinin

grnce
Ne zamanki

phesiz ki dedi ki
arkadan
yrtldn
siz Gerekten
bu sizin hilelerinizdendir
byktr
kadnlarn hilesi
28) Ne zamanki gmleinin arkadan yrtldn grnce
dedi ki: phesiz ki bu sizin hilelerinizdendir. Gerekten
siz kadnlarn hilesi byktr.

bundan

sen vazge

Yusuf

nk sen
Sen de gnahnn balanmasn dile
gnahkrlardan


oldun

29) Yusuf, sen bundan vazge. Sen de gnahnn
balanmasn dile. nk sen gnahkrlardan oldun.

kars ehirde kadnlar

dediler
Ve

kendi uann almak istiyormu Azizin

onun barna sinmi
yle ki nefsinden murad
iinde onu gryoruz Biz gerekten sevgi

apak
bir aknlk

30) Ve ehirde kadnlar: Azizin kars kendi uann

nefsinden murad almak istiyormu. yle ki sevgi onun
barna sinmi. Biz onu gerekten apak bir aknlk
iinde gryoruz. dediler.
(*)Burada dikkat ekici olay udur: Msr'n ileri gelenlerinin hanmlar,
Zelha'nn zina gibi irkin bir fiile teebbs etmesini knam olmasna
ramen Zelha, davet ettii hanmlar ierisinde ihtiraslarn ve ahlk d
niyetlerini aka iln etmekten ekinmemitir. Nitekim ziyafet esnasnda,
kendisine k olduu Ysuf'u davetlilerin huzuruna kararak, byle
yakkl ve gzel bir kleye k olmann, toplum deerleri asndan,
kendisi iin bir naksa olmadn vurgulamak istemitir.

Cz 12 Sure 12

Yusuf Suresi

Sayfa 238

daha sevimlidir

zindan

Rabbim
Dedi ki

beni kendisine ardklar eyden bana

benden
uzaklatrmazsan

bunlarn

onlara
eilim gsterir

Kurduklar dzeni
cahillerden

olurum

33) Dedi ki: Rabbim, zindan bunlarn beni kendisine

ardklar eyden bana daha sevimlidir. Kurduklar dzeni
benden uzaklatrmazsan, onlara eilim gsterir,
cahillerden olurum.

( 31)

( 32)

Rabbi
onun duasn kabul etti

Onlarn hileli
kendisinden
uzaklatrd
Alm Sem
O phesiz Odur dzenlerini
olan

( 34)

34) Rabbi, onun duasn kabul etti. Onlarn hileli

dzenlerini kendisinden uzaklatrd. phesiz Sem, Alm
olan Odur, O.

yine de
onlarca uygun grld Sonra
onu zindana atmak

delilleri
grdkleri halde
bir sreye
kadar

( 33)

(35)

( 36)

(37)

o kadnlarn
iitince

Ne zaman ki

kendilerine
haber gnderdi

dzenlerini
eline
ve oturup dayanacaklar yerler hazrlad
dedi
ve bak
birinin
her verdi
onu Bylece onlar karlarna
k

ve ellerini
kestiler
byttler grnce
dediler ki

Bu deildir Allah tenzih ederiz
ok bir melektir
ancak Bu
bir beer

erefli
31) Ne zaman ki o kadnlarn dzenlerini iitince,
kendilerine haber gnderdi, oturup dayanacaklar yerler
hazrlad ve her birinin eline bak verdi ve: k
karlarna dedi. Bylece onlar onu grnce (gzlerinden)
byttler, ellerini kestiler ve dediler ki: Allah tenzih
ederiz. Bu, bir beer deildir. Bu ancak ok erefli bir
melektir.

beni aypladnz ite budur

Dedi ki

ondan andolsun Ve Kendisi dolaysyla
o ise korudu
ben murad

almak istedim
kendisine
yapmazsa

ayet
Ve

ve andolsun zindana atlacak

emredeceimi
kk drlenlerden


olacak
32) Dedi ki: Kendisi dolaysyla beni aypladnz ite
budur. Ve andolsun ben ondan murad almak istedim, o ise
korudu. Ve ayet kendisine emredeceimi yapmazsa,
andolsun zindana atlacak ve kk drlenlerden
olacak.

35) Sonra delilleri grdkleri halde yine de onu bir sreye

kadar zindana atmak onlarca uygun grld.

iki
zindana

onunla birlikte girmiti

Ve
Kukusuz Onlardan biri
dedi
gen de

dedi
arap
skyorken

ben grdm
tayorken

ben de grdm Kukusuz br

ekmek

kendimi bamn
stnde

Bize haber ver ondan ku da yemekteydi

seni gryoruz
Dorusu biz bunun yorumundan
muhsinlerden

36) Ve onunla birlikte iki gen de zindana girmiti.
Onlardan biri: Kukusuz ben kendimi arap skyorken
grdm dedi. br: Kukusuz ben de kendimi bamn
stnde ekmek tayorken grdm; ku da ondan
yemekteydi dedi. Bize bunun yorumundan haber ver.
Dorusu biz seni muhsinlerden gryoruz.

bir yemek
Size gelecek olsa Dedi ki

size haber veririm ben mutlaka rzklanacanz
daha gelmeden
nce
onun ne olduunu
Rabbimin bana rettiklerindendir
Bu
bir kavmin dinini terkettim
Dorusu ben
ahireti
ve Allaha iman etmeyen

inkr eden kendileri
37) Dedi ki: Size rzklanacanz bir yemek gelecek olsa,
ben mutlaka size daha gelmeden nce onun ne olduunu
haber veririm. Bu, Rabbimin bana rettiklerindendir.
Dorusu ben Allaha iman etmeyen ve kendileri ahireti
inkr eden bir kavmin dinini terk ettim.

Cz 12 Sure 12

Yusuf Suresi

brahim atalarm dinine uydum

Ve

ey deildir Yakubun
ve shak

Allaha irk komamz

bizim iinolacak
Allahn bir ltfudur

Bu hibir eyle

ou Fakat
insanlara

ve bize

kretmezler

insanlarn
38) Ve atalarm brahim, shak ve Yakubun dinine
uydum. Allaha hibir eyle irk komamz bizim iin
olacak ey deildir. Bu, bize ve insanlara Allahn bir
ltfudur. Fakat insanlarn ou kretmezler.

Rabler mi
zindan

arkadalarm

Ey
yoksa daha hayrldr
birbirinden ayr

kahhar olan bir tek
Allah m?
39) Ey zindan arkadalarm, birbirinden ayr Rabler mi
daha hayrldr, yoksa Kahhar olan bir tek Allah m?

Sizin Ondan
ibadet ettikleriniz
deildir
birtakm isimlerden
adlandrd
bakas
indirmemitir
babalarnzn ve kendinizin
Hkm

hibir delil


bunlara dair Allah
etmemenizi emretmitir Allahndr yalnzca
ite budur O kendisinden bakasna ibadet

ou Fakat
Dosdoru din

bilmezler
insanlarn
40) Sizin Ondan baka ibadet ettikleriniz, kendinizin ve
babalarnzn adlandrd birtakm isimlerden bakas
deildir. Allah bunlara dair hibir delil indirmemitir.
Hkm, yalnzca Allahndr. O, kendisinden bakasna
ibadet etmemenizi emretmitir. Dosdoru din ite budur.
Fakat insanlarn ou bilmezler.

ikinizden
zindan

arkadalarm

Ey
ise ve arap
efendisine sunacak
biri


ku yiyecek
aslacak

dieri

i fetva olup bitmitir

onun bandan
te hakknda istemekte

olduunuz
41) Ey zindan arkadalarm, ikinizden biri efendisine
arap sunacak, ve dieri ise aslacak, ku onun bandan
yiyecek. te hakknda fetva istemekte olduunuz i olup
bitmitir.
(*)Hz. Yusuf (a.s) bir bakma midini kurtulacan syledii delikanlya
balamak ve O'na: "Beni efendinin yannda an," demekle gaflete
dmtr. Gerek mevlasni, kendisini ldrlmekten, kuyunun karanlk
dibinden ve kadnlarn batan karc dzenlerinden kurtaran dostunu
unutmutur. Bu da yedi yl daha zindanda kalmasna neden olmutur.

Sayfa 239

( 39)

( 39)

( 40)

(41)

(42)

(43)

kurtulacan
kiiye sand

Ve
efendinin
yannda
Beni an ikisinden
anmasn eytan

Fakat ona kendisini unutturdu

Bu yzden kald
efendisinin yannda
yllar

daha nice
zindanda
42) Ve ikisinden kurtulacan sand kiiye dedi ki: Beni
efendinin yannda an. Fakat eytan ona kendisini
efendisinin yannda anmasn unutturdu. Bu yzden daha
nice yllar zindanda kald.

gryorum hkmdar
dedi ki
Ve

yedi
yediini semiz

inein
Yedi
dierleri ise
ve yeil

baak

yedi
zayf
benim ileri gelenler Ey kupkuru

rya biliyorsanz
bu ryam zverin
yorumunu

43) Ve hkmdar dedi ki: Yedi zayf inein, yedi semiz
yediini, yedi yeil baak ve dierleri ise kupkuru
gryorum. Ey ileri gelenler! Eer rya yorumunu
biliyorsanz benim bu ryam zverin.
(*)Cenb- Hak yce snnetiyle, esiz hikmetiyle Yusuf Peygamberi
zindandan kurtarmay ve onu temize karp lyk olduu yere oturtmay
murat etti. Onun iin sebepleri harekete geirip kolaylatrd. Yusuf ile
birlikte zindana atlan iki gencin ryalarn yorumlamas o sebeplerden biri
idi. Gmleinin arkadan yrtlm olmas bir dier sebep olarak
gereklemiti. Zindanda iyice olgunlap geni tefekkr ve tecrbe sahibi
olduktan sonra, devletin en st kademesinde grevli kiilerin evinde ve
hizmetinde bulunmak suretiyle Msr halknn ihtiyalarn, idare edilme
yntemlerini, det ve geleneklerini, psikolojik yaplarn yakndan
renerek olgun bir idareci vasflarn da daha nce kazanm
bulunuyordu. Bu da sebeplerin bir dier halkasn oluturuyordu. ektii
ileli hayat ise, onu insanlara kar daha ok merhametli ve efkatli bir
dzeye getirmi, Msr'da devlet arknn ileyiini yakndan izleme frsatn
bularak arln her yerde hissetirecek yeteneklerini iyice gelitirmiti.
Son olarak hkmdarn grd rya ve ev hanmnn gerei itiraf
etmesi, sebepler zincirini tamamlam, Yusuf Peygamber iin ikbal gnleri
balamtr

Cz 12 Sure 12

Yusuf Suresi

Sayfa 240

(44)

yedi
bunun ardndan
gelecektir Sonra
daha nce biriktirdiinizi yiyip
zorlu

sakladnz


az bir miktar dnda

( 45)

48) Sonra bunun (yedi yln) ardndan zorlu yedi (yl)

gelecektir, sakladnz az bir miktar dnda, daha nce
biriktirdiinizi yiyip bitirecektir.

( 46)

bunun ardndan da
gelecek ki Sonra
insanlar
yamura kavuturulacak
onda bir yl
skacaklar

onda ve

( 47)

49) Sonra bunun ardndan da bir yl gelecek ki, insanlar

onda yamura kavuturulacak ve onda (bol meyve)
skacaklar.

( 48)

(49)

( 50)

( 51)

(52)

Ve dlerdir
Karmakark

Dediler ki

dlerin
yorumunu
biz byle

deiliz
bilenler
44) Dediler ki: Karmakark dlerdir. Ve biz byle
dlerin yorumunu bilenler deiliz.

o iki kiiden kurtulmu olan dedi ki

Ve
Ben bunun nice zaman sonra hatrlad
hemen beni yorumunu size haber veririm
gnderin
45) Ve o iki kiiden kurtulmu olan, nice zaman sonra
hatrlad dedi ki: Ben bunun yorumunu size haber veririm,
hemen beni gnderin.

bize syler doru szl

ey Yusuf

semiz

inei
yedi
misin ne demektir?
baak

yedi
ile zayf

yedi
yiyen
Umarm kuru olan
dierleri
ve yeil

belki onlar insanlara da

dnerim
ki
renmi olurlar

46) Yusuf, ey doru szl, bize syler misin; yedi semiz
inei yiyen yedi zayf ile yedi yeil baak ve dierleri kuru
olan ne demektir? Umarm ki insanlara da dnerim, belki
onlar renmi olurlar.

adetiniz zere yl

Yedi
ekin
Dedi ki

baanda
brakn bitiklerinizi


yediinizin
az bir ksm dnda
47) Dedi ki: Yedi yl adetiniz zere ekin, yediinizin az bir
ksm dnda bitiklerinizi baanda brakn.

Onu bana getirin hkmdar

dedi ki
Ve

dedi ki
eli
gelince Bunun zerine

oldu
ne diye sor
Efendine
dn de
Dorusu
ellerini
kesen
kadnlara
ok iyi
onlarn hileli dzenlerini
benim Rabbim
bilendir
50) Ve hkmdar dedi ki: Onu bana getirin. Bunun
zerine eli gelince dedi ki: Efendine dn de o ellerini
kesen kadnlara ne oldu, diye sor. Dorusu benim Rabbim,
onlarn hileli dzenlerini ok iyi bilendir.

sizin durumunuz

neydi? Dedi ki

Yusufun

murad almak istediinizde
biz
Allah iin H
Dediler ki
nefsinden
dedi ki
hibir ktln
onun bilmiyoruz
imdi ortaya kt

Azizin kars

murad almak istemitim ben gerek

syleyenlerdendir
O ise gerekten onun nefsinden
doruyu s

51) Dedi ki: Yusufun nefsinden murad almak
istediinizde sizin durumunuz neydi? Dediler ki: H,
Allah iin biz onun hibir ktln bilmiyoruz. Azizin
kars dedi ki: imdi gerek ortaya kt; onun nefsinden
ben murad almak istemitim. O ise gerekten doruyu
syleyenlerdendir.

ona hyanet onun da bilmesi iindi Bu

Allahn phesiz
ve gyabnda
etmediimi
hainlerin
hilesini hidayete erdirmeyeceini
52) Bu, gyabnda ona hyanet etmediimi ve Allahn,
hainlerin hilesini phesiz hidayete erdirmeyeceini onun
da bilmesi iindi.
(*)Yukardaki yetler, Yusuf Peygamberin ruhundaki asalet, kalbindeki
kkl iman ve irfan, dncesindeki sadelik ve berraklk, duygularna
hkim olan takva ve Allah'a tevekkln, ona parlak bir gelecek hazrlad
anlatld. Allah'n ondan yana olan pln ve programnn kusursuz ekilde
hedefine ulatna iaret edildi.

Cz 13 Sure 12

Yusuf Suresi

temize
bununla beraber karmyorum Ve
var nefis
nk gerekten
ben nefsimi
ettii mstesna ktl gcyle emredicidir
benim Rabbim phesiz
Rabbimin rahmet

Rahmdir afrdur

53) Ve bununla beraber ben nefsimi temize karmyorum.

nk gerekten nefis, -Rabbimin rahmet ettii mstesnavar gcyle ktl emredicidir. phesiz benim Rabbim
afrdur, Rahmdir.

Onu bana getirin hkmdar

dedi ki
Ve
vakit onu bana en yaknlardan klaym



bugn Sen
dedi ki
Onunla konutuu

nemli bir yer sahibisin

bizim yanmzda
gvenilirsin
54) Ve hkmdar dedi ki: Onu bana getirin, onu bana en
yaknlardan klaym. Onunla konutuu vakit dedi ki:
Sen bugn bizim yanmzda nemli bir yer sahibisin,
gvenilirsin.

Sayfa 241

(53)

( 54)

(55)

(56)

(57)

(58)

( 59)

hazineleri

zerine
Beni tayin et
Dedi ki


bir koruyucuyum

nk ben lkenin

bilen

(61) ( 60)

55) Dedi ki: Beni lkenin hazineleri zerine tayin et.

nk ben bir koruyucuyum, bilenim.

( 62)

Yusufa

biz imkn verdik ite bylece Ve
orada yle konaklard ki yeryznde

Rahmetimizi
veririz
diledii yerde

ecrini
zayi etmeyiz
dilediimize

Muhsinlerin de

56) Ve ite bylece biz yeryznde Yusufa imkn verdik.
yle ki, orada diledii yerde konaklard. Rahmetimizi
dilediimize veririz. Muhsinlerin de ecrini zayi etmeyiz.

daha hayrldr
ahiretin
karl ise
Ve
takvada
bulunanlar ve iman edenler iin
57) Ve ahiretin karl ise, iman edenler ve takvada
bulunanlar iin daha hayrldr.

Yusufun

kardeleri
gelip Ve
O kendilerini tand onun huzuruna girdiler
tanmadlar
onu onlar halde
58) Ve Yusufun kardeleri gelip onun huzuruna girdiler. O
kendilerini tand halde onlar onu tanmadlar.

onlarn erzak yklerini
ne zaman Ve
Bana getirin dedi ki
hazrlaynca
Grmyor babanzdan olan
kardeinizi
ben ve ly
tam tutarm ben musunuz
konukseverlerin
en hayrlsym

59) Ve ne zaman onlarn erzak yklerini hazrlaynca dedi

ki: Bana babanzdan olan kardeinizi getirin. Grmyor
musunuz, ben ly tam tutarm ve ben konukseverlerin
en hayrlsym.

(63)

yoktur onu bana getirmezseniz Eer

ve benim katmda sizin iin artk bir lek
bana da yaklamayn
60) Eer onu bana getirmezseniz, artk benim katmda
sizin iin bir lek yoktur ve bana da yaklamayn.

Onu

istemeye alacaz
Dediler ki
yaparz
herhalde ve babasndan

61) Dediler ki: Onu babasndan istemeye alacaz ve

herhalde yaparz.

koyun
yardmclarna dedi ki
Ve
Belki yklerinin iine Sermayelerini
dnnce bunun farkna varrlar da
yine geri

dnerler ailelerine
62) Ve yardmclarna dedi ki: Sermayelerini yklerinin
iine koyun. Belki ailelerine dnnce bunun farkna varrlar
da yine geri dnerler.

babalarna dndklerinde
Bylelikle

bizden engellendi Ey babamz dediler ki

bizimle Bu durumda gnder de

lek
Onu mutlaka erza alalm
kardeimizi
koruyacaz
63) Bylelikle babalarna dndklerinde dediler ki: Ey
babamz, lek bizden engellendi. Bu durumda kardeimizi
bizimle gnder de erza alalm. Onu mutlaka
koruyacaz.

Cz 13 Sure 12

Yusuf Suresi

(64)

( 65)

(66)

(67)

(68)

Sayfa 242

sizinle onu asla gndermem

Dedi ki


adna kesin bir sz Bana verinceye kadar
ne olursa olsun bana getireceinize dair Allah
etrafnzn epeevre

dnda mutlaka onu
kesin
ona verince
Artk kuatlmas

Allah
dedi ki
teminatlarn
vekildir
sylediklerimize
66) Dedi ki: Bana etrafnzn epeevre kuatlmas
dnda, onu ne olursa olsun mutlaka bana getireceinize
dair Allah adna kesin bir sz verinceye kadar, onu sizinle
asla gndermem. Artk ona kesin teminatlarn verince
dedi ki: Allah, sylediklerimize vekildir.

girmeyin
Ey oullarm
dedi ki
Ve
kaplardan

girin
tek bir
kapdan
Allahtan
size Ben salayamam
ayr ayr
yalnzca Hkm

hibir eyi



tevekkl ettim
Ben yalnz Ona Allahndr
yalnzca Ona
tevekkl
Tevekkl edenler de
etmelidirler

67) Ve dedi ki: Ey oullarm, tek bir kapdan girmeyin,

ayr ayr kaplardan girin. Ben size Allahtan hibir eyi
salayamam. Hkm yalnzca Allahndr. Ben yalnz Ona
tevekkl ettim. Tevekkl edenler de yalnzca Ona tevekkl
etmelidirler.

o kadar size gvenebilirim deil mi?

Dedi ki

size ne kadar ancak bunun hakknda da
Daha

kardei hakknda
gvendi isem
Ve koruyucudur en hayrl
Allah nceden
en merhametlisidir

merhametlilerin
O

kendilerine ekilde


girdiler
Ve
onlara
salamad
babalarnn emrettii
Sadece hibir eyi


Allahtan
gelecek olan
o Yakubun
iindeki bir dilei olup

bir
sahibiydi phesiz o da bunu aa kard
iin ilim
Fakat
kendisine rettiimiz
bilmezler
insanlarn
ou

(69)

64) Dedi ki: Daha nceden kardei hakknda size ne kadar

gvendi isem bunun hakknda da ancak o kadar size
gvenebilirim, deil mi? Allah en hayrl koruyucudur. Ve
O, merhametlilerin en merhametlisidir.

Erzak yklerini
ap da Ve
geri
sermayelerinin kendilerine
grdklerinde
Ey babamz dediler ki verilmi olduunu
geri
sermayemiz
ite istiyoruz daha ne

ailemize erzak getiririz bize verilmi
ykn
ilave ederiz ve kardeimizi koruruz
az bir lektir
Bu bir deve de
65) Ve erzak yklerini ap da sermayelerinin kendilerine
geri verilmi olduunu grdklerinde, dediler ki: Ey
babamz, daha ne istiyoruz, ite sermayemiz bize geri
verilmi; ailemize erzak getiririz, kardeimizi koruruz ve bir
deve ykn de ilave ederiz. Bu az bir lektir.
(*)Yukardaki yetler, Yusuf'un sadakat ve fazletini, bilgi ve irfann
yakndan renme imknn bulan Msr kralnn ona gsterdii yakn ilgi
ve gven konu edildi. Sonra da Yusuf ile kardelerinin mlakatna
temasla olaylarn gelime seyri akland. Bylece Allah'n, takva ve
doruluktan ayrlmayan m'min kulunu eninde, sonunda baarya
eritirecei ve iki lemde de onu erefli ve aziz klaca anlatld.

68) Ve babalarnn kendilerine emrettii ekilde girdiler.

Onlara Allahtan gelecek olan hibir eyi salamad. Sadece
Yakubun iindeki bir dilei olup, o da bunu aa kard.
phesiz o, kendisine rettiimiz iin, bir ilim sahibiydi.
Fakat insanlarn ou bilmezler.

huzuruna

girdiklerinde
hani Ve
dedi
o kardeini barna bast Yusufun
Artk
senin kardeinim
Ben gerekten
yaptklarna
onlarn zlme
69) Ve hani Yusufun huzuruna girdiklerinde, o, kardeini
barna bast. Ben senin gerekten kardeinim. Artk
onlarn yaptklarna zlme dedi.
(*)Rivayet edildiine gre Hz. Ysuf, kardelerine ziyafet verdi. Onlar
sofraya ikier ikier oturttu. Bnymin yalnz kalnca alad, dedi ki:
"Kardeim Ysuf sa olsayd o da benimle beraber otururdu." Hz. Ysuf
onu kendi sofrasna ald. Yemekten sonra kardelerini ikier ikier evlere
misafir verdi. Bnymin yine yalnz kalmt. Ysuf, "Bunun ei yok, o
halde benim yanmda kalsn" dedi. Bylece Bnymin onun yannda
geceledi. Ona, "len kardeinin yerine beni karde olarak kabul eder
misin?" diye sordu. Bnymin, "Senin gibi bir kardei kim bulabilir?; fakat
seni babam Yakub ile annem Rahl dourmad" diye cevap verdi. Hz.
Ysuf bunu iitince alad, kalkp Bnymin'in boynuna sarld ve "Ben
senin kardeinim" dedi.

Cz 13 Sure 12

Yusuf Suresi

erzak yklerini
hazrlaynca da
Hani
yk

iine su kabn
brakt
kendilerine
bir mnadi
seslendi sonra kardeinin
hrszsnz sizler gerekten kafile Ey
70) Hani erzak yklerini kendilerine hazrlaynca da, su
kabn kardeinin yk iine brakt, sonra bir mnadi
seslendi: Ey kafile, sizler gerekten hrszsnz.

Neyi Onlara
doru ynelerek dediler
kaybettiniz

71) Onlara doru ynelerek: neyi kaybettiniz? dediler.

su kabn

kaybettik Dediler ki
yk

Onu getiren kimseye
Hkmdarn
kefilim buna Ben de bir deve vardr
72) Dediler ki: Hkmdarn su kabn kaybettik. Onu
getiren kimseye bir deve yk (erzak) vardr. Ben de buna
kefilim.

sizin de
gibi Allaha andolsun ki Dediler ki
fesat karmak iin
biz gelmedik
bildiiniz
hrsz
biz deiliz ve yere

73) Dediler ki: Allaha andolsun ki, -sizin de bildiiniz
gibi- biz yere fesat karmak iin gelmedik ve biz hrsz
deiliz.

eer
cezas
yleyse nedir? Dediler ki
yalan
sylyorsanz
74) Dediler ki: yleyse eer yalan sylyorsanz cezas
nedir?

bulunan

Bunun cezas

Dediler ki
karlk
kendisinin yknde
kimsenin
biz cezalandrrz
te byle olarak alnmasdr
zalimleri

75) Dediler ki: Bunun cezas, yknde bulunan kimsenin
kendisinin karlk olarak alnmasdr. te biz zalimleri
byle cezalandrrz.

onlarn Bunun zerine aratmaya balad

Sonra kardeinin yknden nce
yklerini
kardeinin yk
arasndan kard

Yusuf

bir plan dzenledik te biz byle
o kardeini Yoksa alkoyabilecek

deildi

Bu ancak hkmdarn
dinine gre

ykseltiriz
Allahn dilemesiyle oldu
stnde
Biz dilediimizi kimseleri
derecelerle
daha iyi bir bilen vardr
ilim
sahibi Her

Sayfa 243

( 70)

( 71)
( 72)

( 73)

( 74)

( 75)

( 76)

( 77)

(78)

76) Bunun zerine kardeinin yknden nce onlarn

yklerini aratmaya balad. Sonra onu kardeinin yk
arasndan kard. te biz Yusuf iin byle bir plan
dzenledik. Yoksa o, hkmdarn dinine gre kardeini
alkoyabilecek deildi. Bu, ancak Allahn dilemesiyle oldu.
Biz dilediimiz kimseleri derecelerle ykseltiriz. Her ilim
sahibi stnde daha iyi bir bilen vardr.

elbette alm bulunuyorsa

ayet
Dediler ki
bundan nce

onun kardei de
almt

bunu kendi iinde Yusuf

sakl tuttu


Siz dedi ki
bunu onlara aklamad ve
daha iyi
Allah bir konumdasnz daha kt
Sizin dzmekte

olduklarnz bilir
77) Dediler ki: ayet alm bulunuyorsa, elbette bundan
nce onun kardei de almt. Yusuf bunu kendi iinde
sakl tuttu ve bunu onlara aklamad dedi ki: Siz daha
kt bir konumdasnz. Sizin dzmekte olduklarnz Allah
daha iyi bilir.

bunun gerek u ki
Aziz Ey Dediler ki

alkoy
byk yal
bir babas var
seni
Dorusu biz onun yerine bizden birisini
muhsinlerden

grmekteyiz
78) Dediler ki: Ey Aziz, gerek u ki, bunun yal byk
bir babas var; onun yerine bizden birisini alkoy. Dorusu
biz seni muhsinlerden grmekteyiz.

Cz 13 Sure 12

Yusuf Suresi

( 79)

( 80)

( 81)

( 82)

(83)

( 84)

(85)

(86)

alkoymamzdan

Allaha snrz Dedi ki

Eyamz
bulduumuz
kimseden
bakasn
oluruz Yoksa bu durumda kukusuz biz yannda

zalim
79) Dedi ki: Eyamz yannda bulduumuz kimseden
bakasn alkoymamzdan Allaha snrz. Yoksa bu
durumda kukusuz biz zalim oluruz.

Ondan umutlarn kestikleri

zaman
dedi
bu durumda kurtulmak iin
bir yana ekildiler

bilmez misiniz? Bykleri ki
teminat sizden
alm olduunu
Babanzn
ilediiniz daha evvel de

Allah adna

Artk katiyyen
Yusuf hakknda

kusuru
bulunduunuz yerden
ayrlmam
verinceye

yahut
ya babam
izin kadar
en
O benim iin Allah hkmedinceye
hkm verenlerin
hayrlsdr
80) Ondan umutlarn kestikleri zaman, bu durumda
kurtulmak iin bir yana ekildiler. Bykleri dedi ki:
Babanzn sizden Allah adna teminat alm olduunu,
daha evvel de Yusuf hakknda ilediiniz kusuru bilmez
misiniz? Artk ya babam izin verinceye yahut benim iin
Allah hkmedinceye kadar, katiyyen bulunduunuz yerden
ayrlmam. O, hkm verenlerin en hayrlsdr.

Sayfa 244

Ey deyin ki Babanza dnn

hrszlk etti
senin olun gerekten
babamz


bakasna
Biz ahitlik
etmedik

gaybn
Biz
deiliz bildiimizden
bekileri de
81) Babanza dnn deyin ki: Ey babamz, senin olun
gerekten hrszlk etti. Biz bildiimizden bakasna ahitlik
etmedik. Biz gaybn bekileri de deiliz.

iinde bulunduumuz ehre sor

Ve
biz Ve beraber geldiimiz kafileye de
doruyu syleyenleriz gerekten
82) Ve iinde bulunduumuz ehre, beraber geldiimiz
kafileye de sor. Ve biz gerekten doruyu syleyenleriz.

sizi yanltp srklemi

Hayr
Dedi ki

Bundan sonra bir sabrdr
bir ie nefisleriniz
bana getirir
Allah Umulur ki
gzel
Alm O nk Odur tmn
onlarn
Hakm olan

83) Dedi ki: Hayr, nefisleriniz sizi yanltp bir ie
srklemi. Bundan sonra gzel bir sabrdr. Umulur ki
Allah onlarn tmn bana getirir. nk Alm, Hakm
olan Odur, O.

Ey
dedi
Onlardan
yz evirip Ve

ak dt.

ve Yusufa

kar
kahrm
hznn Artk o kederinden


gzlerine
aklamayp iinde saklyordu
84) Ve onlardan yz evirip: Ey Yusufa kar kahrm.
dedi ve kederinden gzlerine ak dt. Artk o hznn
aklamayp iinde saklyordu.

anp hl Allaha andolsun ki Dediler ki

eriyeceksin
Sonunda
Yusufu

duruyorsun

olacaksn
yahut kederinden hastalanp

lp gidenlerden

85) Dediler ki: Allaha andolsun ki hl Yusufu anp
duruyorsun. Sonunda ya kederinden hastalanp eriyeceksin
yahut lp gidenlerden olacaksn.

dayanlmaz ikayet ediyorum

Dedi ki

Allaha yalnzca Ben zntm
ve kahrm
sizin
Allahtan
Ben biliyorum

bilmediinizi de
86) Dedi ki: Ben, dayanlmaz kahrm ve zntm
yalnzca Allaha ikayet ediyorum. Ben Allahtan sizin
bilmediinizi de biliyorum.
(*)Hz. Yakub, evltlarn yitirmenin strabn kalbinin derinliklerinde
hissettiini ve zntlerini sadece yce Allah'a arzettiini ifade etmekle
birlikte, "Ben, sizin bilemeyeceiniz eyleri Allah tarafndan vahiyle
biliyorum" demek suretiyle olayn perde arkasndaki hikmetlerini de
bildiine iaret etmitir.

Cz 13 Sure 12

Yusuf Suresi

Sayfa 245

bir haber getirin

gidin de oullarm
Ey
mit ve kardeinden Yusuf ile



nk o Allahn rahmetinden

kesmeyin
Allahn rahmetinden

mit kesmez

kfirler topluluundan bakas

87) Ey oullarm, gidin de Yusuf ile kardeinden bir haber

getirin ve Allahn rahmetinden mit kesmeyin. nk o
kfirler topluluundan bakas Allahn rahmetinden mit
kesmez.

onun huzuruna girdiklerinde

Bylece
ailemize ve bize
Aziz Ey dediler ki

geldik

iddetli bir darlk dokundu

yine tam ver pek deeri olmayan sermaye ile

bize
tasadduk da et

ve lek
Bize
sadaka

mkfatlandrr
Allah nk
verenleri
88) Bylece onun huzuruna girdiklerinde dediler ki: Ey
Aziz, bize ve ailemize iddetli bir darlk dokundu; pek
deeri olmayan bir sermaye ile geldik. Bize yine tam lek
ver ve ayrca bize tasadduk da et. nk Allah sadaka
verenleri mkfatlandrr.

neler biliyor

musunuz?
Dedi ki

iken kardeine ve Yusufa

yaptnz
cahiller
Sizler
89) Dedi ki: Sizler, cahiller iken Yusufa ve kardeine neler
yaptnz biliyor musunuz?

Sen
gerekten sensin yle mi? Dediler ki
Yusufum
Ben Dedi ki
Yusuf
musun
ltufta bulundu
Dorusu kardeimdir bu da
ve saknr
kim
Gerek u ki bize
Allah
zayi etmez Allah phesiz
sabrederse

muhsinlerin

mkfatlarn

90) Dediler ki: Sen gerekten Yusuf musun, sensin yle
mi? Dedi ki: Ben Yusufum, bu da kardeimdir. Dorusu
Allah bize ltufta bulundu. Gerek u ki, kim saknr ve
sabrederse, phesiz Allah muhsinlerin mkfatlarn zayi
etmez.

gerekten Allaha andolsun ki Dediler ki

Ve bizden stn
Allah seni klmtr
hata ilemitik

dorusu biz
91) Dediler ki: Allaha andolsun ki, Allah seni gerekten
bizden stn klmtr. Ve dorusu biz hata ilemitik.
(*)Bylece Ysuf kuyuya atld zaman, kendisine vahyedilmi olan,
"Kardelerinin yaptklarn bir gn onlara kendileri farkna varmadan
mutlaka haber vereceksin" mealindeki 15. yetin verdii haber,
gereklemi oldu. Kardeleri kusurlarn itiraf edip zr dilediler. O da
onlar baladn bildirdi. nsanlarn kskanmas, Allah'n bir kimse iin
takdir etmi olduu nimeti engelleyemez.

( 87)

( 88)

( 89)

( 90)

( 91)

( 92)

(93)

(95)


( 94)

size kar
knama yoktur
Dedi ki

O Ve size Allah mafiret buyursun Bugn
en merhametlisidir

merhamet edenlerin

92) Dedi ki: Bugn size kar knama yoktur. Allah size
mafiret buyursun. Ve O, merhamet edenlerin en
merhametlisidir.

onu srn u gmleimi gtrn de

Hemen balayacaktr
babamn yzne

ailenizi de bana getirin grmeye
Btn
93) u gmleimi gtrn de onu babamn yzne srn!
Hemen grmeye balayacaktr. Btn ailenizi de bana
getirin.
(*)Bizim buralarda, baba askere gider veya gurbete gider, ocuk
hastalanr. Hastaln adna da Ebilemi derler manasn bilmezler. Yani
babay zlemi de hastalanm anlamnda kullanlyor. Biz burdan
anlyoruz ki Ykub (a.s.) olunu zleyerek gzleri kr olmu. Doktorlar
da, zntnn insan vcudu zerinde etkisi olduunu sylyorlar. te,
kr olmu bir gzn zerine zledii insann bir eyas koyulduunda
gz alyor.

dedi ki
kafile ayrlnca
ne zaman ki Ve

kokusunu
alyorum beni babalar
bunam saymyorsanz
Eer Yusufun
94) Ve ne zaman ki kafile ayrlnca babalar dedi ki: Eer
beni bunam saymyorsanz, Yusufun kokusunu
alyorum.

phesiz sen
Allaha andolsun ki Dediler ki
eski yanlln

hl iindesin
95) Dediler ki: Allaha andolsun ki, phesiz sen hl eski
yanlln iindesin.
(*)Hz. Ysuf'un gmleini getirmekte olan kafile, Msr'dan ayrlp Hz.
Yakub'un lkesi olan Ken'n iline doru yola knca, beri tarafta bulunan
Yakub, kendisine getirilmekte olan gmlein kokusunu uzaktan
hissederek, birka gn sonra alaca mjdenin byk sevincine yava
yava hazrlanm oldu.

Cz 13 Sure 12

Yusuf Suresi

( 96)

( 97)

( 98)

(99)

(100)

( 101)

(102)

(103)

onu srd Mjdeci gelip de

zaman
grmeye balad derhal onun yzne

Ben size sizin dememi

miydim? dedi ki

eyleri Allahtan
biliyorum
muhakkak
bilmeyeceiniz
96) Mjdeci gelip de onu onun yzne srd zaman
derhal grmeye balad; dedi ki: Ben size, sizin
bilmeyeceiniz eyleri Allahtan muhakkak biliyorum,
dememi miydim?

balanmasn
Ey babamz Dediler ki
denler idik Biz gerekten gnahlarmzn dile
hataya


97)
Dediler
ki:
Ey
babamz,
gnahlarmzn
balanmasn dile. Biz gerekten hataya denler idik.

mafiret dileyeceim
ileride
Dedi ki

Odur phesiz O Rabbimden Sizin iin
Rahm olan afr
98) Dedi ki: Sizin iin ileride Rabbimden mafiret
dileyeceim. phesiz afr, Rahm olan Odur,O!

huzuruna
girdiklerinde
Bylece onlar
ve anne ve babasn barna bast Yusufun
dilemesiyle
Msra
girin
dedi ki

emin olarak
Allahn
99) Bylece onlar Yusufun huzuruna girdiklerinde, anne ve
babasn barna bast ve dedi ki: Allahn dilemesiyle
emin olarak Msra girin.

Sayfa 246

zerine
Babasn ve annesini kartp oturttu

Hepsi onun iin kapandlar

tahtn

ite bu Ey babacm Dedi ki

secdeye
nceleri

grdm ryann gereklemesidir
Ve gerek
Rabbim onu kld
Elbette
beni

nk bana ihsan etti
Kukusuz

kard

sizi getirdi zindandan
eytan

atktan

sonra
lden
phesiz
kardelerimin
arasn
benimle
diledii eye kar Latfdir
benim Rabbim
Hakm
Alm olan Odur phesiz O
100) Babasn ve annesini tahtn zerine kartp oturttu.
Hepsi onun iin secdeye kapandlar. Dedi ki: Ey
babacm, ite bu nceleri grdm ryann
gereklemesidir. Elbette Rabbim onu gerek kld. Ve
Kukusuz bana ihsan etti. nk beni zindandan kard.
eytan benimle kardelerimin arasn atktan sonra, lden
sizi getirdi. phesiz benim Rabbim diledii eye kar
Latf (ok yumuak)dir. phesiz Alm (bilen), Hakm
(gl) olan Odur, O.

mlkten

sen verdin Rabbim


szlerin yorumundan

bana rettin

sensin
yerin
ve Gklerin

yaratcs
ahirette
ve dnyada benim velim

ve Mslman olarak
benim hayatma son ver
salihlerin arasna
beni kat
101) Rabbim, sen bana mlkten verdin, szlerin
yorumundan rettin. Gklerin ve yerin yaratcs, dnyada
ve ahirette benim velim sensin. Mslman olarak benim
hayatma son ver ve beni salihlerin arasna kat.

gayb
haberlerindendir
te bu
Yoksa sen
deildin sana vahyettiimiz
topluca karar verdikleri
zaman onlar yanlarnda
o hileli-dzeni
onlar yapacaklar ie
kurarlarken
102) te bu, sana vahyettiimiz gayb haberlerindendir.
Yoksa onlar, o hileli-dzeni kurarlarken, yapacaklar ie
topluca karar verdikleri zaman sen yanlarnda deildin.

bile insanlarn
ou deildir Ve
iman edecek
sen iddetle arzu etsen
103) Ve sen iddetle arzu etsen bile, insanlarn ou iman
edecek deildir.
(*)Kurey'in, "sriloullar Msr'a niin gitti?" eklindeki sorusuna cevap
olmak zere inmi olan bu kssa ile Kur'an'n bir mucize, Hz.
Muhammed'in de bir peygamber olduu anlalmaktadr. Bununla birlikte
Kurey'in ou inanmamtr. Zira onlar gerei aramada samimi
deillerdi. Yce Allah, "Sen ne kadar inanmalarn istesen de insanlarn
ou inanmazlar" buyurarak elisini teselli etti.

Cz 13 Sure 12

Yusuf Suresi

Sayfa 247

sen buna kar oysa ki istemiyorsun

Ve
bir yalnzca O
bir cret de

onlardan
alemler iin
hatrlatmadr

(104)

104) Ve oysa ki sen buna kar onlardan bir cret de

istemiyorsun. O, alemler iin yalnzca bir hatrlatmadr.

(105)

ve Gklerde

ayetler
nice vardr ki


ona zerinden
geerler de
yerde

srtlarn dnp
giderler
105) Gklerde ve yerde nice ayetler vardr ki, zerinden
geerler de, ona srtlarn dnp giderler.

Allaha ou iman
etmezler Ve
irk

onlarn komakszn
106) Ve onlarn ou irk komakszn Allaha iman
etmezler.

imdi bunlar kendilerini gvende mi buldular?

kapsaml bir
kendilerine gelivermesinden
veya Allahn azabndan


brmenin
onlara apansz saatin
onlarn gelmesinden
hi haberleri yokken


107) imdi bunlar, kendilerine Allahn azabndan kapsaml
bir brmenin gelivermesinden veya onlarn hi haberleri
yokken onlara saatin apansz gelmesinden kendilerini
gvende mi buldular?

davet benim yolumdur

te bu De ki

bir basiret zere
Ben Allaha ediyorum
tenzih ederim

bana uyanlar da de
ben
mriklerden


ben deilim Allah
108) De ki: te bu, benim yolumdur. Ben Allaha bir
basiret zere davet ediyorum; ben de bana uyanlar da.
Allah tenzih ederim, ben mriklerden deilim.

biz senden nce

gndermedik
Ve
kendilerine vahyettiimiz kimseler dnda
Hi dolamyorlar ehirlerin halkna

grm olsunlar?
yeryznde
m
ki

bir sona uradklarn
nasl

Ahiret
yurdu kendilerinden ncekilerin
saknanlar iin
elbette daha hayrldr
Siz yine de akl
erdirmeyecek misiniz?
109) Ve biz senden nce, (nice) ehirlerin halkna
kendilerine vahyettiimiz kimseler dnda gndermedik.
Hi yeryznde dolamyorlar m ki, kendilerinden
ncekilerin nasl bir sona uradklarn grm olsunlar?
Ahiret yurdu saknanlar iin elbette daha hayrldr. Siz yine
de akl erdirmeyecek misiniz?
(*)Bu yet-i kerme, mriklerin Hz. Peygamber'i kastederek "Ona bir
melek indirilseydi ya! mealindeki szlerine cevap olarak inmitir. Bu ve
benzeri yetler, insanlara cin ve melek gibi insandan baka varlklardan
peygamber gnderilmediini ifade eder.

( 106)
( 107)

(108)

(109)

( 110)

(111)

Resuller

umutlarn kesip de
yle ki

gerekten
artk onlarn sandklar

bir srada
onlara gelmitir yalanladklarn
biz dilersek kimi
o kurtulmutur
yardmmz
zorlu
kesin olarak geri evrilmeyecektir
Gnahkrlar

topluluundan

azabmz
110) yle ki Resuller, umutlarn kesip de, artk onlarn
gerekten yalanladklarn sandklar bir srada onlara
yardmmz gelmitir; biz kimi dilersek o kurtulmutur.
Gnahkrlar topluluundan zorlu azabmz kesin olarak
geri evrilmeyecektir.

onlarn kssalarnda vardr
Andolsun
O
deildir olgun akl
sahipleri iin ibretler

ancak
dzp uydurulan bir sz

kendinden ncekileri
dorulayc

ve bir hidayet eyin

her aklaycs
iman edecek
bir topluluk iin de rahmettir
111) Andolsun, onlarn kssalarnda olgun akl sahipleri iin
ibretler vardr. O, dzp uydurulan bir sz deildir, ancak
kendinden ncekileri dorulayc, her eyin aklaycs,
iman edecek bir topluluk iin de bir hidayet ve rahmettir.
Bu kssa, Allah'n takdirini hi kimsenin nleyemeyeceini gstermesi
bakmndan da ibret vericidir. Nitekim, kardelerinin Hz, Ysuf'u
kskanmalar ve ona bunca ktlk etmeleri, onun ykselmesine engel
olamam, tam tersine buna zemin hazrlamtr, Hz. Ysuf, kendisim
ldrmek isteyen ve kuyuya atan kardelerinden istedii gibi intikam alma
imknna sahip olduu halde bunu yapmam, ktl iyilikle
karlamtr. Kardeleri onun huzurunda sularn itiraf ettikleri zaman,
"Bugn sizi knamak yok, Allah sizi affetsin! O, merhametlilerin en
merhametlisidir" diyerek peygambere yakr bir ycelik gstermitir. z
itibariyle kssa, insanln servenine hakim olan, insann z benliinde ve
sosyal hayatta srp giden iyi ile ktnn mcadelesinden ilgin ve
etkileyici bir kesit vermektedir.

Cz 13 Sure 13

Rad Suresi

(13)

( 1)

(2)

(3)

(4)

(5)

13 RAD SURES
Kur'an- Kerim'in 13. suresi. 43 ayet, 855 kelime ve 3506
harften ibarettir. Adn on nc ayetinde geen "er-ra'd"
(gk grlts) kelimesinden alm olup, bu ad alnn
zel bir sebebi yoktur. Nerede nazil olduu hakknda
mfessirler arasnda ihtilaf vardr. Bazlarna gre mekk,
dier bazlarna gre meden'dir. Alus, bn Abbas ve Ali b.
Ebi Talib'den surenin Mekke'de nazil olduunun rivyet
edildiini ve Said b. Cbeyr'in de ayn kanaatte olduunu
zikrettikten sonra, Medine'de nzil olduu yolundaki
rivyetlere deinmekte ve bu konudaki gr ayrlklarnn
arasn "Bu sure, baz ayetleri dnda Mekke'de nzil
olmutur" diyerek telif etmektedir.376 Surenin ele ald
konular ve uslbu incelendii zaman mekk olduu
kanaatnn doruluu g kazanmaktadr.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Kitabn
ayetleridir
Bunlar
Ra Lam Elif

Rabbinden

sana indirilen
Ve
etmezler insanlarn
ou Fakat
haktr
iman

1) Elif, Lam, Ra. Bunlar Kitabn ayetleridir. Ve sana
Rabbinden indirilen haktr. Fakat insanlarn ou iman
etmezler.
"Sana Rabbinden indirilen" yani bu Kur'n "haktr." Mriklerin: Sen
bunu kendiliinden uydurmaktasn, dedikleri gibi deildir. O halde bu
Kitaba smssk sarl ve ondaki hkmler gereince amel et. Mukatil der
ki: Bu yet-i kerme mrikler; Muhammed Kur'n' kendiliinden
uydurmaktadr, demeleri zerine inmitir.377

Sayfa 248

gkleri

ykseltmitir ki Allah Odur

Sonra grdnz ekilde direksiz

emrine boyun edirmitir

Ara

istiva etti
akp

Her biri
ay ve Gnei


ad konulmu
bir sreye kadar gitmektedirler
birer birer
Her ii yerli yerince dzenler
kavuacanza Umulur ki ayetleri
aklar
kesin bilgiyle inanrsnz
Rabbinize
2) Allah Odur ki, gkleri grdnz ekilde direksiz
ykseltmitir. Sonra Ara istiva etti. Gnei ve ay emrine
boyun edirmitir. Her biri ad konulmu bir sreye kadar
akp gitmektedirler. Her ii yerli yerince dzenler, ayetleri
birer birer aklar. Umulur ki, Rabbinize kavuacanza
kesin bilgiyle inanrsnz.

klandr
yeri
yayp uzatan O Ve
her
rmaklar ve sarslmaz dalar

onda

ift

Orada yaratmtr
rnlerin

geceyi
brmektedir birinden ikier
ayetler vardr bunlarda phesiz
gndze
dnen
bir topluluk iin
3) Ve O, yeri yayp uzatan, onda sarslmaz dalar ve
rmaklar klandr. Orada rnlerin her birinden ikier ift
yaratmtr; geceyi gndze brmektedir. phesiz
bunlarda dnen bir topluluk iin ayetler vardr.

ktalar vardr
yeryznde
Ve

zm


balar

birbirine yakn komu

ve atall

hurmalklar da vardr ki
ekinler

bir
su ile bunlar sulanr
atalsz

bazsn

bazsna
ama stn klyoruz
rnlerinde

ayetler bunlarda phesiz
akln kullanan
bir topluluk iin vardr
4) Ve yeryznde birbirine yakn komu ktalar vardr;
zm balar, ekinler, atall ve atalsz hurmalklar da
vardr ki, bunlar bir su ile sulanr; ama rnlerinde bazsn
bazsna stn klyoruz. phesiz bunlarda akln kullanan
bir topluluk iin ayetler vardr.

asl alacak olan

ayorsan


Ve
gerekten toprak iken Biz mi demeleridir

te onlar yeniden
yaratlacaz?
tekrar

bunlardr Rablerine inkar edenlerdir
Boyunlarnda
demir halkalar olanlar da
orada Onlar ate ehli de

te bunlardr
daimidirler
5) Ve eer ayorsan asl alacak olan onlarn: Biz toprak
iken mi, gerekten tekrar yeniden yaratlacaz?
demeleridir. te onlar Rablerine inkar edenlerdir.
Boyunlarnda demir halkalar olanlar da bunlardr. te ate
ehli de bunlardr. Onlar orada daimidirler.

Cz 13 Sure 13

Rad Suresi

ktl
Onlar senden abucak istiyorlar



nice gelip

Halbuki
iyilikten nce

ibret alnacak
onlardan nce
gemitir
sahibidir Rabbin
dorusu
Ve rnekleri
onlar zlum
halde
insanlar iin
mafiret
ok
Rabbinin
kukusuz
Ve ettikleri
azab da
iddetlidir
6) Onlar senden, iyilikten nce ktl abucak istiyorlar.
Halbuki onlardan nce ibret alnacak nice rnekleri gelip
gemitir. Ve dorusu insanlar zlum ettikleri halde
Rabbin onlar iin mafiret sahibidir. Ve kukusuz
Rabbinin azab da ok iddetlidir.

ya kfirler
diyorlar ki
Ve
Rabbinden
bir mucize Ona indirilseydi
toplumun her ve bir uyarcsn sen
ancak
bir rehberi vardr
7) Ve kfirler diyorlar ki: Ona Rabbinden bir mucize
indirilseydi ya! (Halbuki) sen ancak bir uyarcsn ve her
toplumun bir rehberi vardr.

Her gebe kalacan

neye bilir Allah
neyi rahimlerin eksik
neyi diinin
Onun katnda
ey

her ziyade edeceini
l iledir
8) Her diinin neye gebe kalacan, rahimlerin neyi eksik,
neyi ziyade edeceini Allah bilir. Onun katnda her ey l
iledir.

Sayfa 249

(6)



( 7)

(9)

( 8)

( 10)

( 11)

(12)

(13)

grleni de
grlmeyeni de
, bilir
ycedir ok byktr

imei
size meydana getirendir O
bulutlar

gsteren

mit iinde
ve korku
ar

9) O, grleni de grlmeyeni de bilir; ok byktr,

ycedir.

12) O, size korku ve mit iinde imei gsteren ve ar

bulutlar meydana getirendir.

sz
gizleyenle

Sizden eittir

Onun kim olursa
onu aa vuran
gndzn yryen
geceleyin
gizlenenle

hamd ile
gk grlts
tesbih eder

Ve
heybetinden dolay
Melekler de Onu
arpar
O yldrmlar

gnderip

mcdele edip
Onlar dilediini
onlarla
pek iddetli
O Ve Allah hakknda dururken
azab
olandr

10) Sizden, sz gizleyenle onu aa vuran, geceleyin

gizlenenle gndzleyin yryen kim olursa Onun yannda
eittir.

ve nnde

takipiler vardr
Onun
emriyle
onu koruyan
arkasnda

onlar deitirmez Allah elbette

Allah'n

deitirinceye kadar
Bir toplum
Allah diledii zaman kendilerindeki zellikleri
artk geri yoktur ktlk bir topluma
baka
Onlarn yoktur onun iin evrilme
yardmclar da

Ondan
11) Onun nnde ve arkasnda Allah'n emriyle onu
koruyan takipiler (melekler) vardr. Bir toplum
kendilerindeki zellikleri deitirinceye kadar Allah, elbette
onlar deitirmez. Allah bir topluma ktlk diledii
zaman, artk onun iin geri evrilme yoktur. Onlarn
Ondan baka yardmclar da yoktur.

13) Ve gk grlts Onu hamd ile tesbih eder. Melekler

de O'nun heybetinden dolay tesbih ederler. Onlar, Allah
hakknda mcdele edip dururken O, yldrmlar gnderip
onlarla dilediini arpar. Ve O, azab pek iddetli olandr.
Allah'n Resl (a.s), arap zorbalarndan birini yanna armas iin birini
gndermek istemiti. Ona gitmesini emrettii elisi: "Ey Allah'n elisi, o,
sana gelmeyi kabul etmiyecek bir zorbadr, azgn birisidir." dedi.
Reslullah: "Git ve onu bana ar." buyurdu.. Gnderilen eli: "Allah'n
Resl (a.s) seni aryor." dedi. Zorba kii: "Allah'n Resl de kimmi,
Allah da neymi; Altndan m, gmten mi, demirden mi yoksa bakrdan
m?" deyip gelmeyi reddetti. Eli geri dnp Hz. Peygamber (a.s)'e geldi
ve durumu haber verdi. Reslullah (a.s) ikinci defa: "Ona geri dn ve onu
bana ar." buyurdular. Eli, o zorbaya gidip tekrar ardysa da durum
deimedi, adam gelmedi. Eli Hz. Peygamber (a.s)'e dnp durumu
haber verdi. Resl-i Ekrem (a.s) nc kere: "Ona dn ve onu bana
ar." buyurdular. Eli nc kere o zorbann yanna vard ve onlar
tartrlarken Allah Teal tam o zorbann ba hizasna bir bulut gnderdi,
buluttan imek akp bir yldrm dt de o zorbann kafatasn alp
gtrd. te bunun zerine Allah Teal: "O, yldrmlar gnderir de
onlarla dilediini arpar.'' yet-i kerimesini indirdi.342

Cz 13 Sure 13

Rad Suresi

(14)

( 15)

( 16)

( 17)

(18)

lyk olan

Yalvarlmaya
ancak O'dur

O'nun dnda
dua ettikleri

hibir eyle

onlarn isteklerini karlamazlar
doru iki avucunu aan kimse gibidir

ancak
deildir Onlar azna gelsin diye suya
duas azna girecek Halbuki onun
hedefini armtr

kukusuz Kfirlerin
14) Yalvarlmaya lyk olan ancak O'dur. O'nun dnda
dua ettikleri onlarn isteklerini hibir eyle karlamazlar.
Onlar ancak azna gelsin diye suya doru iki avucunu
aan kimse gibidir. Halbuki (suyu azna gtrmedike)
onun azna girecek deildir. Kfirlerin duas kukusuz
hedefini armtr.
(*)nsanolu daima kendisinden daha gl bir varla snma, tapnma,
yalvarma ve yardm isteme ihtiyacnda olmutur, Allah'n gnderdii hak
dine ve peygamberlere inananlar Allah'a snm, O'na tapm ve O'ndan
yardm dilemilerdir. Hak dine inanmayanlar ise eitli btl tanrlara
tapp, onlardan yardm istemilerdir. te yet-i kerme insanlarn bu
durumunu bir benzetme ile tasvir ederek sonucu ortaya koymaktadr.

bulunanlar da
secde ederler

Allah'a Ve
istemez ister
yerde
ve gklerde


akam
ve sabah onlarn glgeleri de

15) Ve gklerde ve yerde bulunanlar da onlarn glgeleri de
sabah ve akam ister istemez Allah'a secde ederler.
Secde, genellikle manada kullanlr: stn sayg duyup tazim
makamnda ba eip aln yere koymak. Ba eip ilh buyrua uymak,
bal bulunduu kanun dorultusunda hareket etmek. Sayg duyup
Allah'n ibdete lyk olduunu dile getirmek suretiyle O'nun yksek
kudreti karsnda mahviyet ve teslimiyet duymak.

Sayfa 250

ve Gklerin

Rabbi
kimdir?
De ki


O halde de ki
Allah'tr De ki
yerin

dostlar m O'nu brakp da

edindiniz?
ve fayda kendilerine
gcne sahip olmayan

bir olur
mu hi?
De ki
zarar verme

eit
olur mu?
Ya da gren Krle
buldular da
Yoksa aydnlk karanlklarla
gibi yaratan
yaratt
ortaklar
Allah
De
grnd?
bu yaratma

birbirine benzer mi
O Ve eyi

her yaratandr
Allah ki
kar durulamaz g sahibidir birdir

16) De ki: "Gklerin ve yerin Rabbi kimdir?" De ki:
"Allah'tr." O halde de ki: "O'nu brakp da kendilerine
fayda ve zarar verme gcne sahip olmayan dostlar m
edindiniz?" De ki: "Krle gren bir olur mu hi? Ya da
karanlklarla aydnlk eit olur mu?" Yoksa Allah yaratt
gibi yaratan ortaklar buldular da bu yaratma onlarca
birbirine benzer mi grnd? De ki: Allah her eyi
yaratandr. Ve O, birdir, kar durulamaz g sahibidir.

sel olup akt

su gkten

O indirdi de

yklenip

kendi hacimlerince vdiler
ste kan bir kp Bu sel
gtrd
atete isteyerek erittikleri
eylerden de
kpk olur eya
veya Ss
yapmak
Allah misal verir

te byle buna benzer
kpk Fakat btla
ile hak

gider

fayda veren eye gelince Ve atlp

te byle yeryznde
o kalr
insanlara
misaller
Allah getirir


17) O, gkten su indirdi de vdiler kendi hacimlerince sel
olup akt. Bu sel, ste kan bir kp yklenip gtrd.
Ss veya (dier) eya yapmak isteyerek atete erittikleri
eylerden de buna benzer kpk olur. te Allah hak ile
btla byle misal verir. Fakat kpk atlp gider. Ve
insanlara fayda veren eye gelince, o yeryznde kalr. te
Allah byle misaller getirir.

Rablerinin
te emrine uyanlar
iin

uymayanlara

Ve en gzel vardr

olanlarn mutlaka
eer ona gelince
tm ile
yeryznde
kendilerinin olsa
onu feda ederler bunun yannda bir misli daha

en kts onlaradr te onlar var ya

onlarn varacaklar yer de Ve hesabn

yataktr O ne kt
cehennemdir
18) te Rablerinin emrine uyanlar iin en gzel (mkfat)
vardr. Ve ona uymayanlara gelince, eer yeryznde
olanlarn tm ile bunun yannda bir misli daha
kendilerinin olsa, (kurtulmak iin) onu mutlaka feda
ederler. te onlar var ya, hesabn en kts onlaradr. Ve
onlarn varacaklar yer de cehennemdir. O, ne kt yataktr.

Cz 13 Sure 13

Rad Suresi

indirilenin
Kukusuz bilen kimse olur mu?

gibi
hak olduunu

Rabbinden

sana

sahipleri anlar Ancak kr

kimse
akl
19) Kukusuz Rabbinden sana indirilenin hak olduunu
bilen kimse, kr kimse gibi olur mu? Ancak akl sahipleri
anlar.

Allah'n ahdini yerine getirenler

Onlar

verdikleri sz
bozmayanlardr
ve
20) Onlar, Allah'n ahdini yerine getirenler ve verdikleri
sz bozmayanlardr.

eyleri gzetilmesini

kimselerdir
Ve

gzeten

onlar Allah'n emrettii
kt korkan ve Rablerinden saknan
hesaptan


21) Ve onlar Allah'n gzetilmesini emrettii eyleri
gzeten, Rablerinden saknan ve kt hesaptan korkan
kimselerdir.

rzasn
isteyerek sabreden
onlar
Ve
harcayan namaz
klan Rablerinin
ve gizli
rzklardan kendilerine verdiimiz
savan kimselerdir
ve ak olarak

onlarndr te onlar var ya

ktl
iyilikle
dnya yurdunun sonu sadece

22) Ve onlar, Rablerinin rzasn isteyerek sabreden, namaz

klan, kendilerine verdiimiz rzklardan gizli ve ak olarak
harcayan ve ktl iyilikle savan kimselerdir. te onlar
var ya, dnya yurdunun (gzel) sonu sadece onlarndr.

oraya beraber

Adn

cennetleridir

babalarndan
slih olanlarla
ve girecekler
melekler ocuklarndan elerinden

her
onlarn yanna
varacaklardr

de
kapdan
23) Adn cennetleridir; oraya babalarndan, elerinden ve
ocuklarndan slih olanlarla beraber girecekler, melekler
de her kapdan onlarn yanna varacaklardr.

Sabrettiinize
karlk size
selam olsun

Yurdunun sonu
ne gzeldir
24) (Melekler:) Sabrettiinize karlk size selam olsun!
Yurdunun sonu (cennet olan) ne gzeldir! (derler).

Allah'a verdikleri sz
bozanlar

Ve
terk

kuvvetle pekitirdikten sonra

riayet

eyleri Allah'n emrettii edenler

fesat karanlar

ve edilmesini
Ve lnet onlar iindir ite yeryznde
yurt kt onlarndr

25) Ve Allah'a verdikleri sz kuvvetle pekitirdikten sonra

bozanlar, Allah'n riayet edilmesini emrettii eyleri terk
edenler ve yeryznde fesat karanlar; ite lnet onlar
iindir. Ve kt yurt onlarndr.

Sayfa 251

( 19)



( 20)

( 21)

(22)

(23)

( 24)

(25)

(26)

( 27)

(28)

dilediine
rzkn
bollatrr da
Allah
hayatyla
Onlar mardlar daraltr da

dnya Oysa hayat
dnya
geici bir
baka bir ey deildir ahiretin yannda
faydadan
26) Allah dilediine rzkn bollatrr da daraltr da. Onlar
dnya hayatyla mardlar. Oysa ahiretin yannda dnya
hayat, geici bir faydadan baka bir ey deildir.
25-26.Bu yet-i kerimelerden birincisi Muktil'den rivayete gre Ehl-i
kitab (Yahudi ve Hristiyanlar); ikincisi de bn Abbs'tan rivayete gre
Mekkeliler (Mekke mrikleri) hakknda nazil olmutur.343

deil miydi? kfir olanlar

diyorlar ki
Ve
Rabbinden
bir mucize Ona indirilmeli


saptrr
Allah Kukusuz
De ki

kendisine hidayete erdirir dilediini
yneleni de
27) Ve kfir olanlar diyorlar ki: Ona Rabbinden bir mucize
indirilmeli deil miydi? De ki: Kukusuz Allah dilediini
saptrr, kendisine yneleni de hidayete erdirir.

sknete

ve
iman edenler Bunlar

Allah'n zikriyle gnlleri erenlerdir
huzur

ancak Allah' anmakla Bilesiniz ki
kalpler
bulur
28) Bunlar, iman edenler ve gnlleri Allah'n zikriyle
sknete erenlerdir. Bilesiniz ki, kalpler ancak Allah'
anmakla huzur bulur.

Cz 13 Sure 13

Rad Suresi

( 29)

(30)

(31)

( 32)

( 33)
(34)

iyi
iler yapanlara
man edip

Varlacak yurt da
gzel

onlar iindir ne mutlu

29) man edip iyi iler yapanlara tuba378 (ne mutlu)!
Varlacak gzel yurt da onlar iindir.

seni gnderdik ki

te bylece

nice gelip getii

elbette mmetlerin

okuyasn bir mmete kendilerinden nce
onlar Ve sana vahyettiimizi
onlara
O De ki
Rahman'

inkr ediyorlar

O'ndan baka ilah yoktur benim Rabbimdir
sadece O'nadr ve tevekkl ettim
Sadece O'na

dn
30) te bylece elbette seni, kendilerinden nce nice
mmetlerin gelip getii bir mmete gnderdik ki, sana
vahyettiimizi onlara okuyasn. Ve onlar Rahman' inkr
ediyorlar. De ki: O benim Rabbimdir. O'ndan baka ilah
yoktur. Sadece O'na tevekkl ettim ve dn sadece
O'nadr.
(*)Mrikler rahmeti her eyi kuatm olan ve lemlere rahmet olmak
zere Hz. Peygamber'i ve Kur'an' gnderen yce Allah'n rahman ismini
inkr ediyorlar, "Rahman da neymi?" diyerek bu isimde bir ilh
tanmadklarn sylyorlard. Bu nedenle Allah Tel elisine -yette
ifade edildii zere- Rahmn'n, yce Allah 'n kendisi olduunu onlara
bildirmesini emretti.

Sayfa 252

okunan bir Kitapla

eer Ve
paralansayd

veya dalar

yrtlseydi
onunla konuturulsayd yahut yer
onunla
btn
iler Allah'a aittir Fakat
ller

man edenler
hla bilmediler mi ki

hidayete erdirirdi? Allah dileseydi

insanlar

gelmeye devam edecek

btn
yaptklarndan
bir bela inkr edenlere

yaknna inecek
veya ya anszn
dolay
vaadi

gelinceye
kadar

evlerinin
asla dnmez
Allah Kukusuz
Allah'n
vaadinden
31) Ve eer okunan bir Kitapla dalar yrtlseydi veya
onunla yer paralansayd, yahut onunla ller
konuturulsayd (o Kitap yine bu Kur'an olacakt). Fakat
btn iler Allah'a aittir. man edenler hla bilmediler mi
ki, Allah dileseydi btn insanlar hidayete erdirirdi?
Allah'n vaadi gelinceye kadar inkr edenlere,
yaptklarndan dolay ya anszn bir bel gelmeye devam
edecek veya evlerinin yaknna inecek. Kukusuz Allah,
vaadinden asla dnmez.
bn Abbs yle anlatyor: (Kurey kfirleri) Hz. Peygamber (a.s)'e: "Eer
gerek senin sylediin gibiyse bizim lm olan ilk eyhlerimizi bize
gster de onlarla konualm, bizi skmakta olan u Mekke dalarn bizden
uzaklatr ve bylece alan bizim iin genilet." dediler de " Ve eer
okunan bir Kitapla dalar yrtlseydi veya onunla yer paralansayd..."
yet-i kerimesi nazil oldu.344

peygamberlerle de

alay edildi de

Andolsun
inkr
mhlet verdim
senden nceki

nasl
onlar yakaladm
sonra da edenlere
Azabm

imi
32) Andolsun, senden nceki peygamberlerle de alay edildi
de ben inkr edenlere mhlet verdim, sonra da onlar
yakaladm. Azabm nasl imi!

Herkesin
gzetleyip byle olur mu?


Onlar Allah'a edindiler
kazandn

siz Yoksa Onlara ad verin
De ki
ortaklar
bilemeyecei bir eyi mi Ona haber veriyorsunuz?
laf m

bo Yahut Yeryznde

edenlere
ssl gsterildi
Dorusu
ediyorsunuz?

onlar alkonuldular
ve hileleri inkr
Allah saptrrsa

kimi
doru yoldan


doru yola iletecek
artk onu yoktur
33) Herkesin kazandn gzetleyip muhafaza eden, byle
olur mu?. Onlar Allah'a ortaklar edindiler. De ki: "Onlara
ad verin (onlar necidir?). Yoksa siz Ona yeryznde
bilemeyecei bir eyi mi haber veriyorsunuz? Yahut bo laf
m ediyorsunuz?" Dorusu inkr edenlere hileleri ssl
gsterildi ve onlar doru yoldan alkonuldular. Allah kimi
saptrrsa artk onu doru yola iletecek yoktur.

hayatnda
sadece bir azap vardr

onlara
daha

Ahiret
azab ise

Dnya

Allah'tan
Onlar yoktur iddetlidir
koruyacak kimse de
34) Dnya hayatnda onlara sadece bir azap vardr. Ahiret
azab ise daha iddetlidir. Onlar Allah'tan (onun
azabndan) koruyacak kimse de yoktur.

Cz 13 Sure 13

Rad Suresi

Sayfa 253

Takv
vdolunan
cennetin
zellii

zemininden

Onun akar
sahiplerine

glgesi
ve sreklidir Yemileri rmaklar
sonu ise
saknanlarn
sonudur
te bu
atetir Kfirlerin

35) Takv sahiplerine vaad olunan cennetin zellii

(udur): Onun zemininden rmaklar akar. Yemileri ve
glgesi sreklidir. te bu, (ktlklerden) saknanlarn
(mutlu) sonudur. Kfirlerin sonu ise atetir.

kitap
kendilerine verdiimiz kimseler
Ve
vardr
Ve sana indirilene
sevinirler

onun bir
inkr eden de
guruplardan




Bana emrolundu
sadece De ki
ksmn
O'na komamam

ve Allah'a kulluk etmem
yalnz ve aryorum Ben yalnz O'na
dn de
O'nadr
36) Ve kendilerine kitap verdiimiz kimseler, sana
indirilene (Kur'an'a) sevinirler. Ve (senin aleyhinde
birleen) gruplardan onun bir ksmn inkr eden de vardr.
De ki: "Bana, sadece Allah'a kulluk etmem ve O'na ortak
komamam emrolundu. Ben yalnz O'na aryorum ve
dn de yalnz O'nadr.
Kur'n ilk inmeye balad zamanlarda onda Rahman ad ok
gemiyordu. Abdullah ibn Selm ve arkadalar mslman olunca
Tevrat'ta oka zikredildii halde Rahmn'n Kur'n'da ok
zikredilmemesinden memnun olmadlar ve bu durumu Hz. Peygamber
(a.s)'e sordular da bunun zerine Allah Teal: "De ki: Gerek Allah diye ad
verip arn, gerek Rahman diye. Hangisi ile arrsanz nihayet en gzel
isimler O'nundur..." (sr, 17/110) yet-i kerimesini indirdi. Bu yet-i
kerimenin nazil olmas zerine bu sefer Kurey mrikleri: 'Muhammed'e
ne oluyor? Bir tek ilha aryordu, bugn ise iki ilha aryor: Allah'a
ve Rahmn'a. Vallahi biz Rahman diye sadece Yemme'nin Rahmn'n
biliyoruz." dediler. Bununla Mseylimetu'l-Kezzb' kastetmekteydiler.
te onlarn bu szleri zerine: "Halbuki O Rahman'in indirdii Kur'n'
inkr ile kfir olanlar onlardr." (Enbiy, 36) ve "Onlar Rahmn'
tanmazlar, inkr ederler..." yet-i kerimeleri indi. Bu yetlerin inmesi ile
de ehl-i kitabdan iken iman etmi olan m'minler sevindiler de Allah
Teal: "Kendilerine kitab verdiklerimiz sana indirilene sevinirler..." yet-i
kerimesini indirdi.379

bir hkm
biz onu indirdik bylece Ve
uyarsan
eer
Ve Arapa
olarak

sana gelen
sonra onlarn arzularna
senin ne bir

Allah
tarafndan bu ilimden
ne de koruyucun vardr
dostun
37) Ve bylece biz onu Arapa bir hkm (hikmetli bir sz)
olarak indirdik. Ve eer sana gelen bu ilimden sonra,
onlarn arzularna uyarsan, (ite o zaman) Allah tarafndan
senin ne bir dostun ne de koruyucun vardr.

peygamberler
gnderdik
Andolsun
eler onlara da verdik
ve senden nce de
hibir
imkn
yoktur ocuklar ve

olmadan mucize getirme

peygamber iin
bir kitap vardr
mddetin Her Allah'n izni
38) Andolsun senden nce de peygamberler gnderdik ve
onlara da eler ve ocuklar verdik. Allah'n izni olmadan
hibir peygamber iin mucize getirme imkn yoktur. Her
mddetin (yazld) bir kitap vardr.
"Yahudiler, Resulullah (a.s.)' ayplayarak yle dediler: Bu adamn,
kadnlar ve evlenmekten baka bir dncesi olmadn gryoruz. Eer
iddia ettii gibi peygamber olsayd, peygamberlik grevi onun kadnlarla
megul olmasn engellerdi. Bunun zerine Allah Teal, u ayeti indirdi.380

sabit brakr ve dilediini Allah siler

btn kitaplarn
asl onun yanndadr
Ve
39) Allah dilediini siler (dilediini de) ve sabit brakr. Ve
btn kitaplarn asl onun yanndadr.

( 35)
(36)

(37)

(38)

(39)

( 40)

(41)

(42)

bir ksmn
sana gstersek de

Ve
seni veya biz onlara vaad ettiimizin
tebli etmek der
sana ancak ldrrsek de
Hesap

yalnz bize aittir
Ve
40) Ve biz, onlara vaad ettiimizin (azabn) bir ksmn sana
gstersek de veya (ondan nce) seni ldrrsek de sana
ancak (Allah'n emirlerini) tebli etmek der. Ve hesap
yalnz bize aittir.

Bizim gelip grmediler mi?

onu ularndan

eksilttiimizi
yeryzne
bozacak kimse
yoktur hkmeder
Allah
abuk grendir
O Ve O'nun hkmn

hesab


41) Bizim, yeryzne gelip, onu ularndan eksilttiimizi
grmediler mi? Allah (diledii gibi) hkmeder, O'nun
hkmn bozacak kimse yoktur. Ve O hesab abuk
grendir.

onlardan

tuzak kurmulard Kukusuz

tuzaklar halbuki Allah'a aittir ncekiler de

ne kazanacan

nk O bilir btn

kfirler yaknda bileceklerdir herkesin

Bu yurdun sonunun
kimin olduunu
42)Kukusuz onlardan ncekiler de (peygamberlerine)
tuzak kurmulard; halbuki btn tuzaklar Allah'a aittir.
nk O, herkesin ne kazanacan bilir. Bu yurdun
(dnyann) sonunun kimin olduunu yaknda kfirler
bileceklerdir!

Cz 13 Sure 14

brahim Suresi

(43)

(14)

( 1)

( 2)
(3)

(4)

(5)

Sen biri

Kfir olanlar
derler
Ve
Allah yeter De ki
Resl olacak
deilsin

ve sizin aranzda Benimle ahit olarak

Kitab'n
bilgisi
yannda
olan
43) Ve kfir olanlar: Sen Resl olacak biri deilsin, derler.
De ki: Benimle sizin aranzda ahit olarak Allah ve yannda
Kitab'n bilgisi olan (Peygamber) yeter.
bn Merdye'nin bn Abbs'tan rivayetinde o yle anlatyor: Reslullah
(a.s)'a Yemen'den bir papaz gelmiti. Efendimiz (a.s) ona: "Benim bir
Resl olduumu ncil'de buluyor musunuz?" diye sordu da papaz: "Hayr,
bulmuyoruz." dedi ve ite bunun zerine Allah Teal bu yet-i kerimeyi
indirdi.381

14 BRAHM SURES
Kur'an- Kerim'in 14. sresi 52 ayet; 855 kelime, 3434
harftir. Mekke'de inen surenin ad Hz. brahim (a.s)'n
ann yceltmek, hatrasn anmak iin onun isminden
alnmtr. Srede Hz. brahim'den ve onun duasndan sz
edilmektedir.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

indirdiimiz bir kitaptr

R Lm Elif

insanlar
karman iin

Onun sana
Rablerinin izniyle
aydnla karanlklardan
vgye lyk
her eye galip yoluna


olan
1) Elif. Lm. R. (Bu Kur'an), Rablerinin izniyle insanlar
karanlklardan aydnla, her eye galip (ve) vgye lyk
olan Onun yoluna karman iin sana indirdiimiz bir
kitaptr.
(*)Elif, Lm, R Kitab kelimesi ise onun haberidir. Nas ile
kastedilen ise tm insanlardr. Yani Allah Tel, Kitab' Hz. Muhammed'e
btn insanlar karanlklardan (zulmat) karp, aydnla (nur)
kavuturmak iin indirmitir. Kitabn satriarmdaki, apak deliller ve Bu
kitab Allah katndan gelmitir eklinde aka ortaya konulan mucizeler
bu ie yeterlidir. Allah'n izniyle olmas, bunun kolaylatrlmas, onu
muvaffak klmas demektir. Ya da, Allah'n izni, O'nun emri, ilmi, iradesi
demektir. zin ile ilgili olarak bu anlamlarn hepsi kullanlmtr. Ancak
topluca bakldnda, hepsinin de birbirine yakn mnlar ihtiva ettii
grlr.

Sayfa 254

ne varsa O'nundur ki O Allah
vay haline
yerde
ve gklerde
iddetli
azaptan dolay


kfirlerin
2) O Allah ki, gklerde ve yerde ne varsa O'nundur. iddetli
azaptan dolay kfirlerin vay haline!

Dnya hayatn
tercih edenler




yolundan

alkoyanlar

ahirete
zerine
eriliini
onun isteyenler var ya ve Allah
uzak bir sapklk

iindedirler ite onlar
3) Dnya hayatn ahiret zerine tercih edenler, Allah
yolundan alkoyanlar ve onun eriliini isteyenler var ya,
ite onlar (haktan) uzak bir sapklk iindedirler.
(*)"Tercih edenler" diye tercme ettiimiz yestehibbne fiili, "sevmek"
mnasndaki mahabbet kelimesinin trevlerinden olup inkarclarn dnya
hayatn hireti unutturacak derecede sevdiklerini, ona balandklarn, bu
sebeple onu hiret hayatna tercih ettiklerini belirtmektedir. yette dnya
hayatn ll olarak sevenler deil, onu hiret hayatna tercih edenler
knanmtr. Zira Kur'an insann, hayat ve yaamak iin gerekli olan
dnya nimetlerini sevmesini yasaklamam, aksine dnya nimetlerinin
insan iin yaratldn bildirmi, onlardan en gzel ekilde faydalanmasn
tevik etmitir.

yalnz her peygamberi

gnderdik

iyice aklasn diye
kendi kavminin diliyle
dilediini
Allah Artk saptrr
Onlara
nk O dilediini de
doru yola iletir
hikmet sahibidir
g
4) Onlara iyice aklasn diye her peygamberi yalnz kendi
kavminin diliyle gnderdik. Artk Allah dilediini saptrr,
dilediini de doru yola iletir. nk O, g, hikmet
sahibidir.
(*)Mrikler Kur'an'dan nceki kutsal kitaplarn genellikle brnce veya
Srynce indirilmi olduunu duyuyor ve biliyorlard. Bu nedenle bu
dillerin ilh vahyin zel dili olduunu sanan baz kimseler Kur'an'm da
Hz. Muhammed'e bu dillerden biriyle indirilmesi gerektiine inanyor,
Arapa olarak indirilmi olmasn yadrgyorlard. Bu yanl anlay
dzeltmek maksadyla yce Allah, peygamber hangi kavimden ise onlara
iyice aklasn diye mesaj o kavmin diliyle gndermitir. Kur'an' tebli
etmekle grevli Hz. Peygamber ve kavmi Arap olduu iin Kur'an Arapa
olarak gnderilmitir. Fakat bu durum, onun sadece Araplar'a indirilmi
olduunu gstermez.

Musa'y da gnderdik
Andolsun ki

Kavmini kar


mucizelerimizle
onlara hatrlat ve aydnla karanlklardan
bunda phesiz ki
Allah'n gnlerini diye

ok sabrl
herkes iin ibretler vardr
ok kreden
5) Andolsun ki Musa'y da: Kavmini karanlklardan
aydnla kar ve onlara Allah'n gnlerini hatrlat, diye
mucizelerimizle gnderdik. phesiz ki bunda ok sabrl,
ok kreden herkes iin ibretler vardr.
(*)Bir peygamberin kavmini karanlklardan aydnla karmasnn ne
anlama geldii birinci yetin tefsirinde aklanmtr. "Allah'n gnleri"
tamamlamasndaki "gnler" kelimesinin Arapa karl olan eyyam,
Chiliye dneminde ve slm'n ilk zamanlarnda nemli tarih olaylar
fade eden bir deyim olarak kullanlmtr. Buna gre "Allah'n gnleri",
tarihte sriloullar'nn veya isyankr kavimlerin bana gelen felketleri
ifade ettii gibi, Allah'n Zulmnden kurtarmas, denizi yarp onlar Sn
yarmadasna karmas, lde zerlerine bulut gndermesi gibi nimetleri
de ifade eder.

Cz 13 Sure 14

brahim Suresi

kavmine Musa demiti ki

hani Ve
zerinizdeki
Allah'n nimetini hatrlayn

ailesinden

sizi kurtard nk O

en ktsne
srmekte Firavun

oullarnz kesip
ve ikencenin
te bu kadnlarnz brakmakta olan
Rabbinizden
bir imtihan vardr anlatlanlarda
byk

6) Ve hani Musa kavmine demiti ki: "Allah'n zerinizdeki

nimetini hatrlayn. nk O, sizi ikencenin en ktsne
srmekte ve oullarnz kesip, kadnlarnz (kzlarnz)
brakmakta olan Firavun ailesinden kurtard. te bu size
anlatlanlarda, Rabbinizden byk bir imtihan vardr."

Rabbiniz size diye bildirmiti hatrlayn ki Ve

elbette size
krederseniz

Eer

hi
nankrlk ederseniz eer
ve artracam
ok iddetlidir
azabm
phesiz
7) "Ve hatrlayn ki Rabbiniz size: Eer krederseniz,
elbette size (nimetimi) artracam ve eer nankrlk
ederseniz hi phesiz azabm ok iddetlidir, diye
bildirmiti."

nankrlk Eer
Musa dedi ki
Ve

yeryznde
olanlarn
ve siz etseniz

gerekten zengindir
Allah bilin ki
hepsi
hamdedilmeye lyktr
8) Ve Musa dedi ki: "Eer siz ve yeryznde olanlarn
hepsi nankrlk etseniz, bilin ki Allah gerekten zengindir,
hamdedilmeye lyktr."

Sizden

haberleri size gelmedi mi?
ve d Nuh
kavimlerinin ncekilerin
onlardan sonrakilerin

ve Semd
kendilerine Allah'tan bakas Onlar bilmez
mucizeler
Peygamberleri
getirdi de
ve azlarna onlar ellerini bastlar
inkr ettik Biz dediler ki
gnderileni
eye kar bir kuku

iindeyiz bizi ve size

derin
kendisine ardnz
9) Sizden ncekilerin, Nuh, d ve Semd kavimlerinin ve
onlardan sonrakilerin haberleri size gelmedi mi? Onlar
Allah'tan bakas bilmez. Peygamberleri kendilerine
mucizeler getirdi de onlar, ellerini azlarna bastlar ve
dediler ki: Biz, size gnderileni inkr ettik ve bizi kendisine
ardnz eye kar derin bir kuku iindeyiz.
(*)Kur'an'da Medyen, Res, Tbba' gibi baz kavimler hakknda ok ksa
bilgi verilmekte, bir ksmnn adlan dahi gememektedir. yet bu
kavimler hakknda insanlarn yeterli bilgilerinin bulunmadna iaret
etmekte, nasl bir hayat sergilediklerini Allah'tan baka kimsenin
bilmediini haber vermektedir.

Sayfa 255

(6)

7)

( 8)

( 9)

(10)

Allah mi var? Peygamberleri

dedi ki

ve Gkleri

yaratan
phe

hakknda
balamak Halbuki O sizi aryor yeri

sizi yaatmak
ve gnahlarnzdan
sizin
Onlar muayyen
bir vakte kadar iin
bir
baka bir ey deilsiniz Siz de
dediler ki

bizim gibi insandan
bizi

Siz
tapm
eylerden
dndrmek istiyorsunuz

yleyse bize getirin atalarmzn olduu
apak
bir delil
10) Peygamberleri dedi ki: Gkleri ve yeri yaratan Allah
hakknda phe mi var? Halbuki O, sizin gnahlarnzdan
balamak ve sizi muayyen bir vakte kadar yaatmak iin
sizi (hak dine) aryor. Onlar dediler ki: Siz de bizim gibi
bir insandan baka bir ey deilsiniz. Siz bizi atalarmzn
tapm olduu eylerden dndrmek istiyorsunuz. yleyse
bize, apak bir delil getirin.
(*)Peygamberler, Allah'n varln, birliini ispatlayacak bunca akl delil
varken insanlarn bu konuda pheye dmelerinin yersiz ve anlamsz
olduunu vurgulamlar, bu davran sergileyen inkarclar knamlar,
hakk inkr edenlerin bu dnyada balarna gelmesi mukadder olan
felketlere iaret ederek Allah'n, onlar balayp helak olmaktan
kurtulacaklar bir yola davet ettiini ve bu yolda yryebilmek iin
kendilerine gerekli sreyi verdiini ifade etmektedir. Ancak inkarclar
Allah'n insanla iletiim kurup ona vahiy gndereceine inanmadklar iin
peygamberlerin bu arsna kulak vermemiler; onlardan insan gcnn
stnde bir delil yani mucize getirmelerini istemilerdir. Oysa insan olmak
peygamberlie engel deildir; nitekim insanla gnderilmi olan
peygamberlerin tamam insandr.

Cz 13 Sure 14

brahim Suresi

(11)

Sayfa 256

kfir
olanlar
dediler ki
Ve

Elbette sizi karacaz
peygamberlerine
ya da mutlaka dneceksiniz ya yurdumuzdan
Rableri de onlara diye vahyetti dinimize
Zalimleri
mutlaka helk edeceiz

13) Ve kfir olanlar peygamberlerine dediler ki: "Elbette sizi

ya yurdumuzdan karacaz, ya da mutlaka dinimize
dneceksiniz" Rableri de onlara: "Zalimleri mutlaka helk
edeceiz" diye vahyetti.

o yerde
sizi mutlaka yerletireceiz
Ve
kimselere mahsustur
te bu onlardan sonra
korkan

ve makammdan korkan

tehdidimden

(12)

(13)

( 14)

( 15)

(16)

14) Ve onlardan sonra sizi mutlaka o yerde yerletireceiz.

te bu, makammdan korkan ve tehdidimden korkan
kimselere mahsustur.

Her hsrana urad

fetih istediler
Ve
inat
zorba da

(17)

15) Ve fetih istediler. Her inat zorba da hsrana urad.

16) Ardndan da (o inat zorbaya) cehennem vardr;

kendisine irinli sudan iirilecektir!

(18)

biz

Peygamberleri
onlara dediler ki

Ve sizin gibi bir insandan

bakas deiliz
dilediine

nimetini ltfeder Allah fakat

bizim imkn
yoktur kullarndan


izni
olmadan bir delil

size getirmemize
ancak dayansnlar
Allah'a
Ve Allah'n
Mminler

11) Peygamberleri onlara dediler ki: "(Evet) biz sizin gibi
bir insandan bakas deiliz. Ve fakat Allah nimetini
kullarndan dilediine ltfeder. Allah'n izni olmadan bizim
size bir delil getirmemize imkn yoktur. Ve mminler
ancak Allah'a dayansnlar."

ne diye biz hem gvenmeyelim? Ve
bize gstermi olduu halde Allah'a dayanp

elbette katlanacaz

yollarmz

yalnz Allah'a
bize verdiiniz eziyete
tevekkl etsinler
Tevekkl edenler
12) "Ve hem, bize yollarmz gstermi olduu halde ne
diye biz, Allah'a dayanp gvenmeyelim? Sizin bize
verdiiniz eziyete elbette katlanacaz. Tevekkl edenler
yalnz Allah'a tevekkl etsinler. "
(*)Peygamberler, Allah'n varln, birliini ispatlayacak bunca akl delil
varken insanlarn bu konuda pheye dmelerinin yersiz ve anlamsz
olduunu vurgulamlar, bu davran sergileyen inkarclar knamlar,
hakk inkr edenlerin bu dnyada balarna gelmesi mukadder olan
felketlere iaret ederek Allah'n, onlar balayp helak olmaktan
kurtulacaklar bir yola davet ettiini ve bu yolda yryebilmek iin
kendilerine gerekli sreyi verdiini ifade etmektedir. Ancak inkarclar
Allah'n insanla iletiim kurup ona vahiy gndereceine inanmadklar
in peygamberlerin bu arsna kulak vermemiler; onlardan insan
gcnn stnde bir delil yani mucize getirmelerini istemilerdir. Oysa
insan olmak peygamberlie engel deildir; nitekim insanla gnderilmi
olan peygamberlerin tamam insandr.

cehennem vardr

Ardndan da

irinli
sudan
kendisine iirilecektir

fakat
Onu yudumlamaya alacak

ona gelecek ve boazndan geiremeyecek

oysa o deildir yandan

her
lm

bir azap da vardr

Bundan tede
lecek
ar
17) Onu yudumlamaya alacak, fakat boazndan
geiremeyecek ve ona her yandan lm gelecek, oysa o
lecek deildir (ki azaptan kurtulsun). Bundan tede ar
bir azap da vardr.

Rablerini inkr edenlerin
durumu

iddetle

kle benzer Onlarn amelleri

frtnal

bir gnde rzgrn
savurduu

Kazandklarndan
elde edemezler

saptma

budur ite hibir eyi

yiden iyiye
18) Rablerini inkr edenlerin durumu (udur): Onlarn
amelleri frtnal bir gnde rzgrn, iddetle savurduu
kle benzer. Kazandklarndan hibir eyi elde edemezler.
yiden iyiye saptma ite budur.
(*)nceki yetlerde Allah'n birliini inkr edenlerin hirette
cezalandrlaca bildirilince "bunlarn dnyada yaptklar fakirlere yardm,
misafir arlama ve benzeri dnya hayatnda faydal ve iyi ilerden
yararlanp yararlanamayacaklar" sorusu akla gelmektedir. Yce Allah, bu
soruya cevap olmak zere onlarn dnyada yaptklar ve kazandklar ne
kadar ok ve iyi olursa olsun- frtnal bir gnde rzgrn iddetle
savurduu kl ynna benzeterek hirette hibir deer ifade
etmeyeceini, bunun da telfisi mmkn olmayan bir ziyan ve bir yanlg
olduunu vurgulamtr.

Cz 13 Sure 14

brahim Suresi

Allah'n kukusuz
grmedin mi?

hak ile

yeri
ve gkleri

yarattn
bir
getirir
sizi ortadan kaldrp O dilerse

yepyeni
halk
19) Allah'n gkleri ve yeri hak ile kukusuz yarattn
grmedin mi? O dilerse sizi ortadan kaldrp yepyeni bir
halk getirir.

g Allah'a
bu deildir Ve
20) Ve bu, Allah'a g deildir.

hepsi
Allah'n huzuruna kacak Ve
byklk
o
zayflar
diyecekler ki
tbilerinizdik sizin biz Kukusuz taslayanlara

herhangi
savabilir misiniz?
siz imdi

Onlar da bir eyi


Allah'n azabndan

Allah bizi hidayete erdirseydi Eer diyecekler ki

biz de sizi doru yola iletirdik
imdi
birdir
yoktur sabretsek de
szlansak da


snacak bir yer

nk bizim iin
21) Ve hepsi Allah'n huzuruna kacak, zayflar o byklk
taslayanlara diyecekler ki: "Kukusuz biz sizin
tbilerinizdik. imdi siz, Allah'n azabndan herhangi bir
eyi bizden savabilir misiniz?" Onlar da diyecekler ki:
"Eer Allah bizi hidayete erdirseydi biz de sizi doru yola
iletirdik. imdi szlansak da sabretsek de birdir. nk
bizim iin snacak bir yer yoktur."

Sayfa 257

(19)



(20)

(21)

(22)

(23)

(24)

(*)Dnyada Allah'n arsna kulak vermeyip O'nun emir ve yasaklarn

dinlemeyenler, bu toplant gerekletiinde cezalandrlacaklarn
anlaynca birbirlerini sulamaya balayacaklar. zellikle dnyada
iradelerini liderlerinin istekleri dorultusunda kullanm olan gsz
kimseler, hirette gereklerle karlatklarnda aldatlm olduklarn
anlayacaklar ve dnyada kendilerine uyduklar iin bu duruma
dtklerini syleyerek nderlerini knayacaklar.

iman edip de
sokulacaklardr
Ve

akan
cennetlere

iyi
iler yapanlar
ebed kalacaklar rmaklar zemininden

karlatka
Rablerinin
izniyle
iinde
selam dr
Orada syledikleri

i bitirilince

eytan

diyecek ki
Ve
gerek

vaadetti
size
Allah phesiz

size yalanc
ben de size vaadettim ama
olan

benim size kar

Zaten yoktu ktm
sizi ardm

Ben sadece bir gcm

siz de benim davetime hemen kotunuz

kendinizi yerin
O halde beni yermeyin
ne de siz sizi kurtarabilirim

Ne ben

Kukusuz
beni kurtarabilirsiniz

daha

beni ortak komanz
reddettim
bir

iin zalimler
phesiz
nce ben
elem verici azap vardr

Selm, "selmet, esenlik, kurtulu; madd ve manev her trl zararlardan,

ktlklerden uzak kalma; dnyev musibetlerden ve hiret azabndan
kurtulma" anlamlarn topluca ifade eden bir terim olup birbiriyle
karlaan mslmanlarm sevgi, dostluk, iyi niyet ve dileklerini ifade
etmek zere syledikleri veya yazdklar "selmn aleykm" veya "esselm aleykm" eklindeki dua cmlesini kullanlr k her ikisi de "selm
size!" anlamna gelir.

22) Ve i bitirilince, eytan diyecek ki: "phesiz Allah size

gerek olan vaad etti, ben de size vaad ettim ama, size
yalanc ktm. Zaten benim size kar bir gcm yoktu.
Ben, sadece sizi (inkra) ardm, siz de benim davetime
hemen kotunuz. O halde beni yermeyin, kendinizi yerin.
Ne ben sizi kurtarabilirim, ne de siz beni kurtarabilirsiniz!
Kukusuz daha nce ben, beni (Allah'a) ortak komanz
reddettim." phesiz zalimler iin elem verici bir azap
vardr.
eytan: nsann kendi nefsi, arzu ve hevesleridir. nsan nefsinde ehvete,
bo ve btl inanlara nceden bir eilim ve yatknlk olmasayd bu
eytan vesvese ve ayartmalar etkili olamazd. te eytan "Beni
knamayn, kendinizi knayn" diyerek bu geree iaret etmek istemitir.

23) Ve iman edip de iyi iler yapanlar, Rablerinin izniyle

iinde ebed kalacaklar, zemininden rmaklar akan
cennetlere
sokulacaklardr.
Orada
(birbirleriyle)
karlatka syledikleri "selam" dr.

bir misal getirdi

nasl
Grmedin mi
bir aaca
Gzel
bir sz benzetti Allah

dallar
sabit
kk
gzel

gkte olan
24) Grmedin mi Allah nasl bir misal getirdi: Gzel bir
sz, kk (yerde) sabit, dallar gkte olan gzel bir aaca
benzetti.
Gzel sz ok ynl bir tabirdir. Doruluu, zerafeti, gler yzll,
yaknl, kardelii, emniyeti ve huzuru telkn eder. O bakmdan
temelinde L ilahe illallah bulunan gzel szn birok yararlar sz
konusudur. Onlar yle zetleyebiliriz:
a) Ruhlara serinlik, gnllere yatkanlk verir. skntlarn giderir.
b)Kt duygu ve dnceleri ynlendirir, iyiye, gzele ve doruya evirir.
c)Kardelik, dostluk ve yaknlk balarn kuvvetlendirir. Toplumu
birbirine daha iyi kaynatrp btnletirir.
d) Aileye mutluluk, evreye gven ve huzur havas estirir. O bakmdan
scak bir ilgi ve gvenli bir yaklama neden olur.
e) Devlet bnyesinde kiilere eref, itibar, sevgi ve sayg kazandrr.
Vatandala devlet kadrosu arasnda gven havas estirir.

Cz 13 Sure 14

brahim Suresi

(25)
( 26)

( 27)

(28)

(29)


( 30)

( 31)

(32)

(33)

izniyle
zaman
her yemiini verir

misaller
Allah getirir

Rabbinin
t alsnlar
diye insanlara
25) Rabbinin izniyle her zaman yemiini verir. t
alsnlar diye Allah insanlara misaller getirir.

bir aaca
kt
bir szn misali
Ve

koparlm
gvdesi

kt
benzer
ayakta durma
o yzden olmayan yerden
imkn
26) Ve kt bir szn misali, gvdesi yerden koparlm, o
yzden ayakta durma imkn olmayan kt bir aaca
benzer.

szle
iman edenleri
Allah salam

dnya hayatnda
sapasalam tutar

Allah saptrr

hem de ahirette

dilediini Allah yapar
Zalimleri ise
27) Allah salam szle iman edenleri hem dnya hayatnda
hem de ahirette sapasalam tutar. Zalimleri ise Allah
saptrr. Allah dilediini yapar.

karlk
veren grmedin mi?

ve
nankrlkle
Allah'n nimetine
yurduna sonunda kavimlerini srkleyenleri
helk
28) Allah'n nimetine nankrlkle karlk veren ve sonunda
kavimlerini helk yurduna srkleyenleri grmedin mi?
(*)Yukardaki yetler, gzel ve kt szler zerinde durularak nefis bir
benzetme yapld. Allah' inkr eden nankr kimseler, kkleri kopuk kuru
bir aaca benzetilerek, ylelerinin ancak cehenneme yakt olabileceklerine
iaret edildi. Sonra da insan kadirbilir yapan, imn temeli zerinde
filizlenerek insan duygulan gelitiren ve topluma rahmet havas estiren
iki nemli ibdetten sz ediliyor.

Sayfa 258

O ne kt
Onlar girecekler
cehenneme

kararghtr
29) Onlar cehenneme girecekler. O ne kt kararghtr.

O'na ortaklar Allah kotular

Ve

Yaayn De ki
yolundan

saptrmak iin
ateedir dnnz nk
30) Ve Allah yolundan saptrmak iin O'na ortaklar
kotular. De ki: Yaayn! nk dnnz ateedir.

man eden
kullarma syle

harcasnlar Namazlarn
dosdoru klsnlar

gizli
verdiimiz rzklardan kendilerine
ne bir gn gelmeden

nce
ak
ne de dostluk bulunan

kendisinde alveri
31) man eden kullarma syle: Namazlarn dosdoru
klsnlar, kendisinde ne alveri, ne de dostluk bulunan bir
gn gelmeden nce, kendilerine verdiimiz rzklardan
gizli-ak harcasnlar.

ve gkleri

yaratt

ki Allah'tr
kard
suyu gkten

indirip
yeri
rzk olarak size trl meyveler

onunla
yzp gitmeleri
gemileri
emrinize verdi

sizin iin aktt

izni ile denizde

iin
nehirleri de
32) Allah'tr ki, gkleri ve yeri yaratt, gkten suyu indirip
onunla rzk olarak size trl meyveler kard; izni ile
denizde yzp gitmeleri iin gemileri emrinize verdi;
nehirleri de sizin iin aktt.
(*)Gklerin ve yerin yaratlmas, bulutlardan suyun indirilmesi, bu su
sayesinde lm olan yeryzne yeniden hayat verilmesi, burada canllar
iin nzk olarak trl trl bitkilerin bitirilmesi olay Allah'n varl ve
birliini ispat konusunda Kur'an'in ska bavurduu delillerdendir.

ay ve gnei

size faydal kld

Ve

istifadenize verdi

dzenli seyreden

gndz de ve geceyi
33) Ve dzenli seyreden gnei ve ay size faydal kld;
geceyi ve gndz de istifadenize verdi.
(*)Yukarda geen yetlerle inkarc sapklarn, akn mriklerin
karlaacaklar cezaya dikkatler ekildikten sonra; ilh rahmetin eseri
olarak insan aklna k tutan, malzeme veren belgeler ve deliller
sralanyor. Bylece belki o inkarc hakszlar akllarn kullanrlar da
setikleri yanl yoldan dn yaparlar umudu izhar ediliyor. Kur'n'm
sralad belgeler, gnlk hayatmzda her dem karlatmz trdendir.
Bylece her trl pheleri giderecek kudrette yedi belge zerinde ciddi
ekilde dnmemiz ve birtakm olumlu sonular karmamz isteniliyor:
1-Gklerin ve yerin yaratlmas.
2-Gkten su indirilmesi.
3-Yerden rn karlmas.
4-Gemileri insan buyruuna vermesi.
5-Bylesine mkemmel ve yararl hareketler ve Dnya'nn bu iki cisimle
olan balants bize neyi hatrlatyor? Ortada fiziksel ve matematiksel
kanunlar kusursuz ilemektedir.
6-Nehirlerin de insanolunun buyruuna verilmesi olay.
7-Gece ile gndzn musahhar klnmas..
te Kur'n bu kadar ak gerekleri sergilerken insan aklna yeterince k
tutmay, ona malzeme vermeyi planlamtr. Bunlara bilgisiz ve ilgisiz
kalmak, mkemmel eserden onu yapana gei salamamak byk bir
hakszlk ve ayn zamanda nankrlk saylmaz m?

Cz 13 Sure 14

brahim Suresi

istediiniz
hepsinden
size verdi Ve
saymaya kalkrsanz eer
Ve eylerin

onlar sayamazsnz
Allahn nimetini
ok nankrdr ok zalim
insan
Gerekten
34) Ve size, kendisinden istediiniz eylerin hepsinden
verdi. Ve eer Allahn nimetini saymaya kalkrsanz,
onlar sayamazsnz. Gerekten insan ok zalim, ok
nankrdr.
(*)nsan, hayatnn her safhasnda bu nimetlerden faydalanmaktadr.
Elbette ki Allah'n ltfettii nimetler bunlardan ibaret deildir. O, insana
madd ve manev daha nice nimetler bahsetmitir. Nitekim bu 34. yette
Allah insanlarn istedii her eyi verdiini, bu nimetlerin saylamayacak
kadar ok olduunu ifade buyurmutur. Btn bu nimetlerden
faydalanan insanolunun her an Allah'a kretmesi gerektii halde o,
nimetleri vereni grmezlikten gelerek nankrlk etmekte, O'na ortak
komaktadr. Bu nedenle Allah "nsanolu ok zalim, ok nankrdr!"
buyurarak onun ftratndaki olumsuz zelliklerine dikkat ekmitir.

Rabbim
brahim yle demiti
hani Ve
Beni de uzak
emniyetli ehri u kl

kulluk etmekten
oullarm da
tut
putlara

Sayfa 259

(34)

(35)

(36)

(37)

( 38)

(39)

35) Ve hani brahim yle demiti: Rabbim, u ehri

emniyetli kl. Beni de oullarm da putlara kulluk
etmekten uzak tut.

(40)

saptrd

gerekten onlar Rabbim

bana Artk kim
insanlardan

birounu
bana isyan
kim
bendendir ite o uyarsa
Rahmsin afrsun
gerekten sen ederse

(42)

36) Rabbim, gerekten onlar insanlardan birounu

saptrd. Artk kim bana uyarsa ite o, bendendir, kim bana
isyan ederse gerekten sen afrsun, Rahmsin.

yerletirdim

gerekten ben Rabbimiz
ekin
bitmez
bir vadiye zrriyetimden
senin mukaddes
evinin
yannda

namaz
dosdoru klsnlar diye Rabbimiz
insanlardan

gnllerini Artk sen

onlar rzklandr ve onlara meylettir

Umulur ki bir takm rnlerden

krederler
37) Rabbimiz, gerekten ben zrriyetimden senin
mukaddes evinin yannda ekin bitmez bir vadiye
yerletirdim. Rabbimiz, namaz dosdoru klsnlar diye.
Artk sen insanlardan gnllerini onlara meylettir ve onlar
bir takm rnlerden rzklandr. Umulur ki krederler.

bizim
bilirsin phesiz sen
Rabbimiz
aa vurduklarmz da
sakl tuttuklarmz da
hibir ey


Allaha
gizli kalmaz

gkte
ve Yerde

38) Rabbimiz, phesiz sen, bizim sakl tuttuklarmz da,
aa vurduklarmz da bilirsin. Yerde ve gkte hibir ey
Allaha gizli kalmaz.

(41)

Bana balayan
Allaha hamd olsun

ve smaili

ihtiyarlma ramen

iitendir
Rabbim gerekten phesiz
shak
duay
39) Bana ihtiyarlma ramen smaili ve shak
balayan Allaha hamd olsun. phesiz Rabbim,
gerekten duay iitendir.

dosdoru klanlardan beni eyle

Rabbim

Rabbimiz zrriyetimden
ve namaz

duam kabul buyur

40) Rabbim, beni ve zrriyetimden namaz dosdoru
klanlardan eyle! Rabbimiz, duam kabul buyur.

ve anne babam
beni bala
Rabbimiz
hesabn

yaplaca gn mminleri

41) Rabbimiz, hesabn yaplaca gn, beni, anne babam
ve mminleri bala.

o
habersiz Allah sakn sanma

Ve
onlar zalimlerin
ilediklerinden

dehetle belirecei

bir gne ertelemektedir

gzlerin yalnzca
42) Ve sakn Allah o zalimlerin ilediklerinden habersiz
sanma, onlar yalnzca gzlerin dehetle belirecei bir gne
ertelemektedir.

Cz 13 Sure 14

brahim Suresi

(43)

(44)

(45)

( 46)

(47)

(49)



(48)

( 50)

(51)

(52)

Zihinleri
bombo olarak koarlar


bir vaziyette
durumda dnp bakamaz
kendilerine bile gzleri ge dikilmi
43) Zihinleri bombo olarak kendilerine bile dnp
bakamaz durumda, gzleri ge dikilmi bir vaziyette
koarlar.

Kendilerine gn hakknda insanlar

uyar
bu

diyecekleri
azabn
gelecei
bize sre ver de
Ey Rabbimiz yzden zalimlerin

uyalm

Yakn
bir mddete kadar
peygamberlere

tbi olalm ve senin davetine

Daha

yemin
etmemi miydiniz?
bir zevl

sizin iin olmadna nce
44) Kendilerine azabn gelecei, bu yzden zalimlerin: "Ey
Rabbimiz! Yakn bir mddete kadar bize sre ver de senin
davetine uyalm ve peygamberlere tbi olalm" diyecekleri
gn hakknda insanlar uyar. "Daha nce, sizin iin bir
zevl olmadna, yemin etmemi miydiniz? "

yurtlarnda
oturdunuz
Ve
apak belli oldu kendilerine
zulmedenlerin
Ve Onlara muamele ettiimiz nasl
size
misaller de
size verdik

45) "Ve kendilerine zulmedenlerin yurtlarnda oturdunuz.

Onlara nasl muamele ettiimiz size apak belli oldu. Ve
size misaller de verdik."
(*)Bu dnyada Allah'n birliine inanmayan, O'na ortak koan, hiret
hayatn ve Allah'n oradaki niha yarglamasn inkr eden, dolaysyla
kendilerine ktlk eden kimseler hiret azabn grdklerinde dnyada
yaptklarna piman olacaklar ve karm olduklar imkn telfi etmek
iin Allah'tan mhlet isteyeceklerdir. "Rabbimiz! Bize ksa bir sre daha
ver" cmle zalimlerin, iman edip gzel iler yapmak, bylece hiret
azabndan kurtulmak iin dnyaya geri gnderilmek istediklerini ifade
eder. "Sizin iin bir yok olu bulunmadna daha nce yemin etmemi
miydiniz?" soru, knama ve yerme mahiyetinde olup zalimlerin bu
isteklerinin yerine getirilmeyeceini gsterir, inkarc zalimler bu
yeminleriyle ldkten sonra dirilme olmayacan ve herhangi bir cezaya
arptnlmayacaklann iddia ediyorlard.

Sayfa 260

tuzaklarn kurmulard kukusuz Ve
Halbuki
onlar hilelerinin Allah katnda iken
gidecek deildi
onlarn hileleriyle

dalar

yerinden
46) Ve kukusuz hilelerinin cezas Allah katnda iken, onlar,
tuzaklarn kurmulard. Halbuki onlarn hileleriyle dalar
yerinden gidecek deildi.

cayacan

Allah'n O halde sakn sanma


nk mutlak
peygamberlerine
verdii szden

kimsenin yaptn yanna stndr
Allah
brakmaz
47) O halde, sakn Allah'n peygamberlerine verdii szden
cayacan sanma! nk Allah mutlak stndr, kimsenin
yaptn yanna brakmaz.

bir
baka
Yer
haline getirildii
gn
huzuruna ktklar gkler de

yer
Kahhar olan bir tek
Allahn
48) Yer baka bir yer, gkler de (baka gkler) haline
getirildii, Kahhar olan bir tek Allahn huzuruna ktklar
gn.

o gn

gnahkrlarn

grrsn Ve
zincire
vurulmu olduunu

49) Ve o gn, gnahkrlarn zincire vurulmu olduunu

grrsn.

katrandandr


Onlarn gmlekleri

ate yzlerini de brmektedir

50) Onlarn gmlekleri katrandandr, yzlerini de ate
brmektedir.
(*)Bu yetlerin lafz anlamna gre o gn sulular, katrandan giysiler
ierisinde, zincirlere vurulmu, yzlerini ate brm olarak Allah'n
huzuruna karlacaklar. Ancak bir yoruma gre 49. yet, sulularn kendi
kt eylem ve temayllerini, te dnyada topluca iine decekleri genel
umutsuzluu anlatan bir mecazdr. 50. yet de hesap gnnde gnahkr
ruhlar kaplayacak olan anlatlamaz aclar, insan dondurucu korkulan dile
getiren temsil bir ifadedir.

nefse her Allah karln verecektir

abuk
Allah Kukusuz
kazandnn

hesab

grendir
51) Allah her nefse kazandnn karln verecektir.
Kukusuz Allah, hesab abuk grendir.

uyarlsnlar insanlara
bildiridir
te bu
ilah O ancak bilsinler kendisiyle
iyice dnp t alsnlar ve bir tek
olduunu
akl
sahipleri
52) te bu, kendisiyle uyarlsnlar, Onun, ancak bir tek ilah
olduunu bilsinler ve akl sahipleri iyice dnp t
alsnlar diye insanlara bildiridir.
(*)brahim Sresinin son ksmnda maddelik bir mesaj insanlara
gnderilmekte, Allah ile kullar arasna engel olarak girmek isteyen inkarc
bozgunculara frsat verilmemesi istenmekte ve insann dnyaya
getiriliinin ama ve hikmetlerinden birine iaret edilerek sre
noktalanmaktadr:
1-Hakk inkr edip doru yoldan sapan mrikleri ve maddecileri
uyarmak, insan ruhuna gda veren doru yolu gsterip ynlendirmek.
2-Allah'tan baka ilh olmadn ve olamayacan birtakm akl ve nakl
delil ve belgelerle retmek. Allah'n btn iyiliklerin, hayrlarn,
faziletlerin ve gzelliklerin kayna olduunu belirtmek.
3-Akln kullanabilen saduyu sahiplerinin iyice dnp t almalarn
salamaya almak, bunun iin Kur'n'n belirledii metot erevesinde
hareket etmek.

Cz 14 Sure 15

Hicr Suresi

15 HCR SURES
Kur'an- kerim'in 15. sresi. Mekke'de nazil olmutur.
Sadece seksen yedinci yeti Medine'de inmitir. 99 yet,
654 kelime ve 1771 harftir. 80-84. yetlerinde Hicr
halkndan bahsettii iin bu ismi almtr. Hicr, Medineam arasnda bir yerdir. Semud kavminin bakenti olan bu
ehrin harabeleri hlen el-Ula ehri yaknlarndadr.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Kitab'n
yetleridir
Bunlar
R Lm Elif
apak
bir Kur'an'n
ve
1) Elif. Lm. R. Bunlar Kitab'n ve apak bir Kur'an'n
yetleridir.

nkr
diye arzu ederler zaman zaman
mslman olsaydk

biz de keke edenler
2) nkr edenler zaman zaman, keke biz de mslman
olsaydk, diye arzu ederler.

ve elensinler yesinler Onlar brak

Yaknda
bo mit
onlar oyalayadursun
bilecekler

3) Onlar brak; yesinler, elensinler ve bo mit onlar
oyalayadursun. Yaknda bilecekler!

hibir lke
helk ettiimiz olmasn Ve
bilinen bir yazg
hakknda yoktur ki elbette

Sayfa 261

(15)


(1)

( 2)


(3)

(5)

( 4)

( 6)

7)



( 8)

(10)

(9)

( 11)

( 12)

(13)

( 14)
(15)

4) Ve helk ettiimiz hibir lke yoktur ki elbette hakknda

bilinen bir yazg olmasn.

ecelinin
Hibir millet
nne geemez


onu geciktiremez


ve

senden

5) Hibir millet, ecelinin nne geemez ve onu

geciktiremez.

10) Andolsun, senden nceki milletler arasnda da eliler

gnderdik.

indirilen
Ey dediler ki Ve
bir mecnunsun

Sen mutlaka
zikir kendisine
6) Ve dediler ki: "Ey kendisine zikir indirilen! Sen mutlaka
bir mecnunsun!"
Katade diyor ki: (6. ve 7. ayette) belirtilen bu szleri syleyenler Kureyin
ileri gelenlerinden Abdullah b. meyye, Nadr b. Haris, Nevfel b.
Huveylid, Velid b. Mugre idi.382

melekleri bize getirmeliydin Eer
doru syleyenlerden

idiysen
7) "Eer doru syleyenlerden idiysen, bize melekleri
getirmeliydin."

hak ile

ancak Biz melekleri indiririz

mhlet

O zaman onlara verilmez
8) Biz melekleri ancak hak ile indiririz. O zaman onlara
mhlet verilmez.

elbette Zikri indirdik biz

kesinlikle
koruyacaz biz onu yine
9) Zikri kesinlikle biz indirdik; elbette onu yine biz
koruyacaz.

eliler gnderdik
Andolsun
nceki
milletler arasnda da

bir peygamber

onlara gelmeyedursun Ve
alay ederlerdi

onunla hemen
11) Ve onlara bir peygamber gelmeyedursun, hemen onunla
alay ederlerdi.

kalplerine
biz onu sokarz
te bylece
sulularn


12) te bylece biz onu, sulularn kalplerine sokarz.

bana

onlar hala buna inanmyorlar

ncekilerin
ders almalar gerekirken
gelenlerden
13) ncekilerin bana gelenlerden ders almalar gerekirken
onlar hala buna inanmyorlar.

bir kap onlara
asak da
eer Ve
yukar
oradan ksalar
gkten
14) Ve eer onlara gkten bir kap asak da oradan yukar
ksalar,

daha
Gzlerimiz boyand

derler
bylenen

kimselerden olduk biz

dorusu
15) "Gzlerimiz boyand, daha dorusu biz bylenen
kimselerden olduk" derler.
(*)Yukardaki yetler, Mekkeli mriklerin Hz. Peygamber (a.s)'a deli
diyecek kadar akllarn, vicdanlarn ve irfanlarn kaybettikleri konu
edilerek inkr ve kinin insan haktan nasl uzaklatrdna dikkatler ekildi
ve bu durumda olanlara mu'cize gstermenin de bir yarar salamyacana
iaret edilerek insan karakteri zerinde duruldu.

Cz 14 Sure 15

Hicr Suresi

(16)

( 17)

( 18)

Sayfa 262

bizim yanmzdadr
yalnz her eyin



Ve
bir ancak Biz onu indiririz hazineleri

belli lyle
21) Ve her eyin hazineleri yalnz bizim yanmzdadr. Biz
onu ancak belli bir lyle indiririz.

(20)

alayc
rzgrlar
biz gnderdik
Ve
bir su gkten


indirdik de olarak
siz Ve onunla su ihtiyacnz karladk

depolayamazdnz onu

22) Ve biz, rzgrlar alayc olarak gnderdik, gkten bir

su indirdik de onunla su ihtiyacnz karladk. Ve siz onu
depolayamazdnz.

(24)

23) Ve phesiz biz diriltir ve biz ldrrz! Ve her eye biz

vris oluruz.

( 26)

nce gelip geenleri de

biz
Andolsun
geri


biliriz
elbette ve sizden
kalanlar da

(19)

(21)

(23)



(22)
(25)

(27)

( 28)

( 29)

(31)
( 30)

gkte
biz yarattk
Andolsun
seyr

onu ssledik ve birtakm burlar
edenler
16) Andolsun, biz gkte birtakm burlar383 yarattk ve seyr
edenler iin onu ssledik.

eytandan

her
onlar koruduk
Ve
talanm
17) Ve onlar, talanm (kovulmu) her eytandan koruduk.

kulak
hrszl eden


Ancak mstesna
peine
bir alev stunu

Onun da dmtr
ak
18) Ancak kulak hrszl eden mstesna. Onun da peine
ak bir alev stunu dmtr.

yerletirdik uzatp yaydk yeri

Ve

yine orada bitirdik sabit dalar

orada
ls belirli olan
ey

her
19) Ve yeri uzatp yaydk, orada sabit dalar yerletirdik,
yine orada ls belirli olan her ey bitirdik.

geim
orada hem sizin iin yarattk
Ve
hem de
ait size olmayanlar
iin
vastalar
rzklar
20) Ve orada hem sizin iin hem de rzklar size ait
olmayanlar iin geim vastalar yarattk.
(*)Yukardaki yetler, Allah'n varlna, kudretinin esizliine dellet
eden delil ve belgelere yer verildi. nsan akln hakka, doruya ve iyiye
evirmek iin gereken temel bilgiler, ana fikirler akland. Sonra da
Allah'n mutlak tasarruf sahibi bulun'duuna, kinatta meydana gelen ve
fakat bizim mahede ve tecrbe snrlarmz aan olaylarn birtakm sr
ve hikmetlerinin sz konusu olduuna atflar yapld.

ldrrz
ve diriltir

biz

phesiz Ve
her eye vris oluruz
biz

Ve

24) Andolsun biz, sizden nce gelip geenleri de ve elbette

geri kalanlar da biliriz.

toplayacaktr
onlar Rabbin
phesiz
Ve
almdir
hakmdir
nk O
25) Ve phesiz Rabbin onlar toplayacaktr. nk O,
Hakmdir, Almdir.

kuru


insan
biz yarattk
Andolsun
ekillenmi

kara balktan

bir amurdan
26) Andolsun biz insan, (pimi) kuru bir amurdan,
ekillenmi kara balktan yarattk.

daha nce

yaratmtk
Cinleri de
Ve
zehirli
ateten
27) Ve Cinleri de daha nce zehirli ateten yaratmtk.

meleklere Rabbin
demiti ki
hani Ve
kupkuru bir


bir insan
yaratacam
Ben
ekillenmi

kara balktan

amurdan
28) Ve hani Rabbin meleklere demiti ki: "Ben kupkuru bir
amurdan, ekillenmi kara balktan bir insan
yaratacam."

flediim

ve Ona ekil verdiim
zaman

onun iin siz hemen ruhumdan
ona
secdeye kapann
29) "Ona ekil verdiim ve ona ruhumdan flediim
zaman, siz hemen onun iin secdeye kapann."

hepsi de Meleklerin hemen secde ettiler

birden


30) Meleklerin hepsi de birden hemen secde ettiler.

olmaktan

O kand blis
Fakat hari
secde edenlerle


beraber
31) Fakat blis hari. O, secde edenlerle beraber olmaktan
kand.

Cz 14 Sure 15

Hicr Suresi

sebebi nedir? Ey blis

dedi

Secde edenlerle

beraber olmaynn

32) Ey blis! Secde edenlerle beraber olmaynn sebebi

nedir? dedi.

bir
Ben secde edecek

deilim
dedi



kuru bir amurdan


yarattn
insana
ekillenmi

kara balktan
33) Ben kuru bir amurdan, ekillenmi kara balktan
yarattn bir insana secde edecek deilim, dedi.

Artk sen oradan yle ise k

Dedi ki

kovuldun
34) Dedi ki: yle ise oradan k! Artk sen kovuldun!

senin zerine olacaktr Muhakkak ki

Ve
din
gnne kadar lnet
35) Muhakkak ki din gnne kadar lnet senin zerine
olacaktr!

yle ise bana mhlet ver

Rabbim
dedi

tekrar dirili
gnne kadar
36) (blis:) Rabbim! yle ise, tekrar dirili gnne kadar
bana mhlet ver, dedi.

mhlet

Kukusuz sen

37) (Allah) buyurdu

verilenlerdensin."

ki:

buyurdu ki

verilenlerdensin

"Kukusuz

sen

mhlet

Bilinen vaktin
gnne kadar
38) "Bilinen vaktin gnne kadar..."

Beni azdrmana
karlk Rabbim
dedi ki

ve yeryznde
onlara ssleyeceim

hepsini

onlarn mutlaka azdracam

39) (blis) dedi ki: Rabbim! Beni azdrmana karlk
yeryznde onlara (gnahlar) ssleyeceim ve onlarn
hepsini mutlaka azdracam.

onlardan kullarn

Ancak mstesna
ihlsl
40) Ancak onlardan ihlsl kullarn mstesna.

te bana varan

yol

budur Dedi ki

dosdoru
41) Dedi ki: "te bana varan dosdoru yol budur."

senin yoktur kullarm
phesiz

Ancak mstesna bir hakimiyetin

zerinde
azgnlardan
sana uyanlar
42) "phesiz kullarm zerinde senin bir hakimiyetin
yoktur. Ancak azgnlardan sana uyanlar mstesna."

onlarn

cehennem

muhakkak
Ve
hepsine

vaadolunan yerdir

43) Ve muhakkak cehennem, onlarn hepsine vaad olunan

yerdir.

her kap
iin kaps vardr
yedi
Onun
ayrlmtr birer gurup
Onlardan
44) Onun yedi kaps vardr. Onlardan her kap iin birer
grup ayrlmtr.

Sayfa 263

( 32)

(34)

( 33)

( 35)

( 37)
( 36)

( 38)

( 41)

( 39)

( 41)

(42)

( 44)

( 43)

( 45)

(46)

( 47)

(49) (48)
(51)

(50)

ve cennetlerde

Takv sahipleri
mutlaka

pnar balarnda olacaklar

45) Takv sahipleri,

balarnda olacaklar.

mutlaka

cennetlerde

ve

pnar

emniyet
selmetle
Oraya girin

46) "Oraya emniyet, selmetle girin."

onlarn
biz skp attk
Ve
onlar kardeler olacaklar
kini

gnllerindeki
kar karya oturan artk kkler
zerinde

47) Ve biz, onlarn gnllerindeki kini skp attk; onlar

artk kkler zerinde kar karya oturan kardeler
olacaklar.

hibir yorgunluk

orada Onlara gelmeyecek

karlmayacaklardr

oradan onlar ve
48) Onlara orada hibir yorgunluk gelmeyecek ve onlar,
oradan karlmayacaklardr.

benim kukusuz Kullarma

haber ver

pek esirgeyici olduumu ok balayc
49) Kullarma, benim, kukusuz ok balayc, pek
esirgeyici olduumu haber ver.

bir
da benim azabmn
kukusuz
Ve
elem verici azap olduunu
50) Ve kukusuz benim azabmn elem verici bir azap
olduunu da..

konuklarndan da

onlara haber ver Ve

brahimin

51) Ve onlara brahimin konuklarndan da haber ver.

Cz 14 Sure 15

Hicr Suresi

( 52)

( 53)

( 54)

( 55)

( 57) ( 56)

( 58)

Sayfa 264

biz gnderildik
Gerekten Dediler ki
sulu

bir kavme
58) Dediler ki:
gnderildik.

Gerekten

biz,

sulu

bir

kavme

biz muhakkak Lt
ailesi
Ancak haritir
tmn

onlarn kurtaracaz
59) Ancak Lt ailesi haritir; biz onlarn tmn
muhakkak kurtaracaz.

Biz kars takdir ettik Yalnz mstesna

geride kalanlardan olmasn
onun

( 60) ( 59)

60) Yalnz kars mstesna. Biz onun geride kalanlardan

olmasn takdir ettik.

(63)

61) Ne zaman ki eliler Lt ilesine gelince,

(65)

62) Dedi ki: "Hakikaten siz tannmayan kimselersiniz"

( 62) ( 61)


( 64)

(66)

( 67)

( 69)
( 68)

(70)

demilerdi yanna girdiklerinde

Hani

sizden Gerekten biz O da demiti
Selam
korkmaktayz
52) Hani yanna girdiklerinde: Selam demilerdi. O da:
Gerekten biz sizden korkmaktayz. demiti.

Gerekten biz Korkma

Dediler ki
bilgin
bir ocuk sana mjdelemekteyiz
53) Dediler ki: Korkma! Gerekten biz sana bilgin bir
ocuk mjdelemekteyiz.

Bana mjdeliyorsunuz
Dedi ki

Beni ne ile ihtiyarlk gelip atmken
mjdelemektesiniz?
54) Dedi ki: Bana ihtiyarlk gelip atmken mi
mjdeliyorsunuz? Beni ne ile mjdelemektesiniz?

gerekle

Seni mjdeledik

Dediler ki
umut kesenlerden

yleyse sakn
olma
55) Dediler ki: Seni gerekle mjdeledik; yleyse sakn
umut kesenlerden olma.

mit kesebilir?
kim

Dedi ki

sapklardan
baka Rabbinin rahmetinden
56) Dedi ki: Rabbinin rahmetinden sapklardan baka kim
mit kesebilir?

eliler

Ey iniz nedir?

Dedi ki

57) Dedi ki: Ey eliler! iniz nedir?
(*)Yukardaki yetler, brahim Peygamber'e
konuk olarak gelen
meleklerden sz edildi ve brahim'in Allah'a mit beslemesindeki
inancna yer veriicfi. Bylece varlk leminde cereyan eden olaylarn
geliigzel meydana gelmediine, belli programlara gre yrtldne
dikkatler ekildi.

Lt
ilesine
gelince Ne zaman ki
eliler

kimselersiniz

Hakikaten siz

Dedi ki

tannmayan

eyi biz sana getirdik

Bilakis
Dediler ki
phe etmekte
onlarn olduklar
63) Dediler ki: "Bilakis, biz sana, onlarn phe etmekte
olduklar eyi (azab ve helk) getirdik.

hakikaten

gerei

biz sana getirdik

Ve
doru syleyenleriz

64) Ve sana gerei getirdik; biz, hakikaten doru

syleyenleriz.

bir blmnde
aile fertlerini yola kar

arkalarndan sen de yr Gecenin

hi kimse
Sizden sakn dnp de ardna bakmasn
istenen
yere

gidin
65) Gecenin bir blmnde aile fertlerini yola kar, sen de
arkalarndan yr. Sizden hi kimse, sakn dnp de ardna
bakmasn, istenen yere gidin."

vahyettik u ona hkmmz

Ve
kesilmi olacaktr

onlarn ard mutlaka
Sabaha karlarken


66) Ve ona u hkmmz vahyettik: "Sabaha karlarken
mutlaka onlarn ard kesilmi olacaktr."

birbirlerini


ehir halk
geldiIer Ve
kutlayarak
67) Ve ehir halk, birbirlerini kutlayarak, geldiIer.

benim

bunlar
Kukusuz
Dedi ki

Sakn beni utandrmayn
misafirimdir
68) Dedi ki: "Kukusuz bunlar benim misafirimdir. Sakn
beni utandrmayn.

beni rezil
ve Allah'tan saknn Ve
etmeyin
69) Ve Allah'tan saknn ve beni rezil etmeyin!"

Biz seni men etmemi miydik? dediler

ellemin iine karmaktan

70) "Biz seni, ellemin iine karmaktan men etmemi

miydik?" dediler.

Cz 14 Sure 15

Eer

Hicr Suresi

kzlarm

te

Dedi ki

yapacaksanz

( 71)

hakk iin onlar Hayatn

bocalyorlard
sarholuklar

(74)

71) Dedi ki: te kzlarm! Eer yapacaksanz.

iinde

72) Hayatn hakk

bocalyorlard.

iin

onlar,

sarholuklar

iinde

Gne

o korkun ses
onlar yakalad

doarken
73) Gne doarken onlar o korkun ses yakalad.

altna stn Bylece getirdik

talar

zerlerine de
yadrdk
balktan piirilmi
74) Bylece stn altna getirdik. zerlerine de balktan
piirilmi talar yadrdk.

iaretler vardr

Sayfa 265

ite bunda Kukusuz

ibret alanlar iin

75) Kukusuz ite bunda ibret alanlar iin iaretler vardr.

hla gzler bir yol zerindedirler

onlar Ve
nnde duran

(72)



( 72)

(75)

(77)

( 76)

(79)
( 78)

( 80)

(81)

( 83)

( 82)

(84)

yol

(86)


( 85)

iman
ibret vardr bunda Hakikaten

edenler iin

76) Ve onlar
zerindedirler.

hla

gzler

nnde

duran

bir

77) Hakikaten bunda iman edenler iin bir ibret vardr.

Eyke halk da

idiler
gerekten
Ve
zalim
78) Ve Eyke halk da gerekten zalim idiler.
Eyke: Hz. uayb (a.s.)n peygamber olarak gnderildii, Msr ile Filistin
arasnda, Sin yarmadasnn kuzeyindeki blgenin ad olan Medyen ile
ayn yer olduu, aalk bir yer olmas dolaysyla buraya Eyke denildii
belirtilmektedir. Hz. uayb dneminde buralarda Araplar'n Emur
(Amorite) koluna mensup kabileler oturuyordu.

zerindedir onlardan da Biz intikam aldk

ak
bir yol
79) Biz onlardan da intikam aldk. kisi de ak bir yol
zerindedir.

Hicr

halk da

yalanlamt Andolsun
Resulleri


80) Andolsun, Hicr halk da Resulleri yalanlamt.
Hicr: Arap yarmadasnn kuzeybatsnda, Medine-Tebk yolu zerinde
Teyma'm yaklak 110 km. gneybatsnda, iinden Hicaz demiryolunun
getii sarp kayalklarla evrili vadinin ve bu vadideki eski ehrin addr.
Bugnk Al adl yerleim merkezinin 15 km. kuzeyine dmektedir.
Kur'n- Kerim'de olduu gibi eski tarih ve corafya kitaplarnda da Hicr
diye anlmaktadr. Ayrca Salih peygamberle ilgisi dolaysyla buraya
Medin Salih de denilmitir.

mucizelerimizi biz onlara vermitik Ve

yz evirmiler
onlardan
fakat idiler
81) Ve biz onlara mucizelerimizi vermitik; fakat onlardan
yz evirmiler idiler.

dalardan


oyarlard

onlar Ve
emniyet
iinde kalacaklar evler
82) Ve onlar, dalardan emniyet iinde kalacaklar evler
oyarlard.

o korkun ses
Onlar da yakalad

sabaha karlarken
83) Onlar da sabaha karlarken o korkun ses yakalad.

eyler onlara
hibir fayda
salamad
Kazanmakta

olduklar
84) Kazanmakta olduklar eyler onlara hibir fayda
salamad.

( 87)

( 89) (88)
(90)

yeri
ve gkleri

biz yarattk
Ve

hak ile

ancak ikisinin arasndakileri

imdilik onlara

gelecektir O saat mutlaka
gzel

muamele

et
85) Ve biz gkleri, yeri ve ikisinin arasndakileri ancak hak
ile yarattk. O saat (kyamet), mutlaka gelecektir. imdilik
onlara gzel muamele et.

pek yaratan

hakkyla Rabbin
phesiz

iyi bilendir
86) phesiz Rabbin hakkyla yaratan pek iyi bilendir.

yedi
biz sana yeti verdik
Andolsun ki
yce Kur'an'
ve tekrarlanan
87) Andolsun ki, biz sana tekrarlanan yedi yeti ve yce
Kur'an' verdik.

dnya malna gz

Sakn dikme

onlardan baz snflara verdiimiz
alak


ol

ve onlardan dolay
zlme
mminlere
gnll
88) Sakn onlardan baz snflara verdiimiz dnya malna
gz dikme, onlardan dolay zlme ve mminlere alak
gnll ol.

bir uyarcym ben phesiz de ki

Ve
apak
89) Ve de ki: phesiz ben apak bir uyarcym.

blk blk


biz indirmiizdir Nitekim
olanlara
90) Nitekim biz, blk blk olanlara da indirmiizdir.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

( 91)

( 93) (92)

( 95)

( 94)

(96)

( 97)

(99)

( 98)
(16)

(1)

(2)
(3)


( 4)

(5)

(7)

blp

Kur'an'
ayranlardr
Onlar

91) Onlar, Kur'an' blp ayranlardr.

mutlaka onlarn sorguya

Rabbin hakk iin
hepsini

ekeceiz
92) Rabbin hakk iin, mutlaka onlarn hepsini sorguya
ekeceiz.

Yaptklarndan
dolay

93) Yaptklarndan dolay.

ve emrolunan Sana aka syle


ortak koanlardan

yz evir
94) Sana emrolunan aka syle ve ortak koanlardan yz
evir.

seninle alay

biz sana yeteriz
Kukusuz
edenlere kar
95) Kukusuz seninle alay edenlere kar biz sana yeteriz.

Allah ile beraber edinenlerdir

Onlar

bilecekler
yaknda
baka
bir ilah
96) Onlar Allah ile beraber baka bir ilah edinenlerdir.
Yaknda bilecekler.

daraldn
senin biliyoruz andolsun Ve
onlarn

eyler yznden kalbinin

syledikleri
97) Ve onlarn syledikleri eyler yznden senin kalbinin
daraldn andolsun biliyoruz.

Sayfa 266

ve Rabbini
hamd ile
Sen imdi tesbih et


secde edenlerden


ol
98) Sen imdi Rabbini hamd ile tesbih et ve secde
edenlerden ol!

sana

kadar

Rabbine

ibadet et
Ve
yakn
gelinceye

99) Ve sana yakn gelinceye kadar Rabbine ibadet et.

Hicr sresi noktalanrken Cenb- Hak, bata Hz. Peygamber (a.s.)
olmak zere, btn m'minlere bir bir seslenerek emir vermitir:
a) Allah' hamd ile tesbh etmek
b) Namaz klp Hakk'a secde edenlerle birlikte secde etmek
c) ocukluk dnemi dnda hayatn her gnnde emredildii ekilde
ibdete devam etmek.

16 NAHL SURES
Kur'an- Kerim'in 16. sresi. 128 ayet, 1841 kelime ve 7707
harften ibarettir. Mekk srelerden olup, Kehf sresinden
sonra nzil olmutur. Son ayeti Medendir. Adn, 68.
ayetinde geen, ar anlamndaki "Nahl" kelimesinden
almtr. Bu ad almasnn zel bir sebebi yoktur. Buna
Niam sresi de denilmektedir. Genel slubundan, Mekke
dneminin sonlarna doru nzil olduu anlalmaktadr.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Artk onu

Allah'n emri gelmitir
ve O onlarn uzak
istemekte acele etmeyin
ortaklardan

ycedir

1) Allah'n emri gelmitir. Artk onu istemekte acele

etmeyin. O, onlarn kotuklar ortaklardan uzak ve ycedir.

kendi
ruhlar
melekleri gnderir




diledii

kimseye

O emriyle
ilah olmadna dair uyarn
kullarndan
benden korkun diye Benden baka
2) O, kendi emriyle melekleri, ruhlar kullarndan diledii
kimseye, "Benden baka ilah olmadna dair (kullarm)
uyarn, benden korkun" diye gnderir.

hak ile

yeri
ve Gkleri

yaratt

kotuklar ortaklardan


O mnezzehtir
3) Gkleri ve yeri hak ile yaratt. O, kotuklar ortaklardan
mnezzehtir.

Fakat bir damla sudan

insan
yaratt

apak
bir hasm oluvermitir
O bakarsn ki
4) O, insan bir damla sudan yaratt. Fakat bakarsn ki,
apak bir hasm oluvermitir.

sizin iin O yaratt

hayvanlar da Ve
birok faydalar vardr ve stc
Onlarda
bir ksmn da yersiniz
Onlardan
5) Ve hayvanlar da O yaratt. Onlarda sizin iin stc ve
birok faydalar vardr. Onlardan bir ksmn da yersiniz.

bir gzellik vardr

onlardan sizin iin Ve
getirirken
ayrca sabahleyin
salverirken
akamleyin


6) Ve sizin iin onlardan ayrca akamleyin getirirken,
sabahleyin salverirken bir gzellik vardr.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

sizin arlklarnz tarlar

Ve

ancak varabileceiniz memlekete

Rabbiniz
phesiz
katlanarak
glklere
pek merhametlidir ok efkatli

7) Ve sizin arlklarnz, ancak glklere katlanarak
varabileceiniz bir memlekete tarlar. phesiz Rabbiniz
ok efkatli, pek merhametlidir.

eekleri
ve katrlar
atlar

Ve
daha nice yaratr

ve olsun diye binmeniz
bilemeyeceiniz
eyleri
8) Ve atlar, katrlar ve eekleri binmeniz, zinet olsun ve
bilemeyeceiniz daha nice eyleri yaratr.

yolun

dorusu
Allah'ndr
Ve
dileseydi Eer Yolun erisi de vardr
hepinizi

doru yola iletirdi
9) Ve yolun dorusu Allah'ndr. Yolun erisi de vardr.
Eer dileseydi hepinizi doru yola iletirdi.
(*)Yukardaki yetler, inkarc phecilerin akllarn harekete geirmek,
idrklerini uyank tutup doruyu bulmaya yneltmek iin gklerin ve
yerin hak ile yaratld belirtilerek dnce ufuklar geniletildi. Sonra da
insann nutfeden yaratld konu edilerek kck genlere, bu sanat
harikas canlnn btn zelliklerini nakeden O Yce Kudret'in varlna
her biri delil gsterildi. Arkasndan insanolu iin yaratlan davarlara
dikkatler ekilerek, ok kusursuz bir dzenlemenin mevcut bulunduuna
iaret edildi.

suyu Gkten

indiren
O'dur

onda ve iecek vardr

Ondan hem size
hayvanlarnz otlatacanz
hem de bitkiler
10) Gkten suyu indiren O'dur. Ondan hem size iecek
vardr ve onda hem de hayvanlarnz otlatacanz bitkiler.

zeytinler
ekinler
iin Sizin bitirir
hepsinden
ve zmler

hurmalar

bir ite bunlarda Kukusuz
meyvelerin

dnen
bir toplum iin ibret vardr
11) Sizin iin ekinler, zeytinler, hurmalar, zmler ve
meyvelerin hepsinden bitirir. Kukusuz ite bunlarda
dnen bir toplum iin bir ibret vardr.

geceyi
O sizin hizmetinize verdi

Ve
Yldzlar da ay ve gnei

gndz
phesiz ki
Onun emri ile hareket ederler

kullananlar iin deliller vardr bunlarda

akln

12) Ve O, geceyi, gndz, gnei ve ay sizin hizmetinize
verdi. Yldzlar da Onun emri ile hareket ederler. phesiz
ki bunlarda akln kullananlar iin deliller vardr.

Sayfa 267

( 7)

(8)

( 9)

( 10)

(11)

(12)


(13)

(14)

sizin iin yarattklarnda da Ve

gerek
renklerden deiik
yeryznde
t alan
bir toplum iin bir ibret vardr
13) Ve yeryznde sizin iin deiik renklerden
yarattklarnda da t alan bir toplum iin gerek bir ibret
vardr.
(*)te btn bu zellikleriyle gece ve gndz, ay, gne, yldzlar ve
yeryznn muhtelif bitkileri, doru dnmesini bilenleri metafizik
hakikatlere ynelten deliller olarak Kur'n- Kerm'de sklkla tekrar
edilmekte, insann Allah'a inanp kretmesini gerektiren nimetler
arasnda zikredilmektedir. 11, yetin sonunda "te bunda dnen bir
topluluk iin byk bret vardr" denildikten sonra 12. yetin sonunda
"Bunda akln kullanan bir topluluk in nemli ibretler vardr"; 13. yetin
sonunda da "Bunda dnp tanan bir kavim iin byk ibret vardr"
buyurularak insann zihinsel kapasitesinin, yetlerin metninde "tefekkr,
akletme, tezekkr" kavramlaryla ifade edilen ilevlerine dikkat
ekilmektedir.

denizi
emrinize veren

O'dur Ve


ve taze

et
iinden yemeniz
takacanz bir ss
iin karmanz
denizde yara yara

Gemilerin
gryorsun
ltfunu

aramanz Onun gittiklerini de
nimetine kretmeniz

iindir ve
14) Ve iinden taze et yemeniz ve takacanz bir ss
karmanz iin denizi emrinize veren O'dur. Gemilerin
denizde yara yara gittiklerini de gryorsun. Onun ltfunu
aramanz ve nimetine kretmeniz iindir.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

Sayfa 268

diriler
deil
Onlar llerdir

diriltileceklerini de
Ne zaman
bilmezler

( 16)

(15)

21) Onlar diriler deil, llerdir. Ne zaman diriltileceklerini

de bilmezler.

( 18)

var ya bir tek

lahtr lhnz
onlarn kalpleri Fakat ahirete
inanmayanlar
bbrlenen


kendileri de
inkrc
kimselerdir

( 20)

22) lhnz bir tek lahtr. Fakat ahirete inanmayanlar var

ya, onlarn kalpleri inkrc, kendileri de bbrlenen
kimselerdir.

( 22)

bilir Allaha Hi phesiz

gizli klamaz

aklayacaklarn
onlarn gizleyeceklerini de


byklk taslayanlar

asla sevmez
O da

(17)



( 19)

( 21)
(23)

23) Hi phesiz Allaha gizli kalmaz, onlarn

gizleyeceklerini de aklayacaklarn da bilir. O, byklk
taslayanlar asla sevmez.

indirdi?
ne onlara denildii
zaman Ve

masallarn
derler
Rabbiniz
ncekilerin

( 24)

( 25)

(26)

yeryznde
sarsmamas iin Ve
yollar
rmaklar sizi salam
dalar
yolunuzu
bulmanz iin de yaratt
15) Ve sizi sarsmamas iin yeryznde salam dalar,
yolunuzu bulmanz iin de rmaklar, yollar yaratt.

yldzlarla da
daha nice almetler Ve
yollarn dorulturlar
Onlar
16) Ve daha nice almetler. Onlar, yldzlarla da yollarn
dorulturlar.

gibi olur mu?

yaratan

O halde

dnmyor musunuz?
Hla yaratmayan

17) O halde, yaratan (Allah), yaratmayan (putlar) gibi olur

mu? Hla dnmyor musunuz?

Allah'n nimetini saymaya kalksanz

Ve
ok Allah Hakikaten
onu sayamazsnz

pek esirgeyendir balayan
18) Ve Allah'n nimetini saymaya kalksanz, onu
sayamazsnz. Hakikaten Allah ok balayan, pek
esirgeyendir.

gizlediinizi de

bilir Allah Ve
akladnz da
19) Ve Allah, gizlediinizi de akladnz da bilir.

Allah' brakp da

taptklar

Ve

nk onlar hibir ey
yaratamazlar


kendileri yaratlmlardr
20) Ve Allah' brakp da taptklar (putlar), hibir ey
yaratamazlar. nk onlar kendileri yaratlmlardr.
Hz. Peygamber (a.s)'e, elinde rm bir kemikle gelip: "Ey
Muhammed, Allah'n, ryp ufalandktan sonra u kemii dirilteceini
mi sanyorsun."' diyen beyy ibn Halef el-Cumah hakknda nazil
olmutur.384

24) Ve onlara: Rabbiniz ne indirdi? denildii zaman,

"ncekilerin masallarn" derler.

kendi gnahlarn tayp yklenmeleri iin

ve Kyamet gnnde tam olarak
saptrmakta
kimselerin
gnahlarndan da
ey ne ktdr Bak ki bilgisizce
olduklar
yklenecekleri

25) Kyamet gnnde kendi gnahlarn tam olarak tayp
ve
bilgisizce
saptrmakta
olduklar
kimselerin
gnahlarndan da yklenmeleri iin. Bak ki yklenecekleri
ey ne ktdr.
(*)Peygamberlerin davetini etkisiz klmak, kendi btl inanlarn ve
hegemonyalarn srdrmek iin entrika yrtenler, dnyada balarna
felket getirilerek cezalandrlmakla kalmayacak, hirette de alaltc
durumlara drleceklerdir. lh olduu kabul edilen varln bata gelen
zelliklerinden biri, kendisine inanp balananlarn yannda olmas, onlar
ktlklere, istenmeyen durumlara kar korumasdr. Nitekim Allah
Tel'nn, kendisine inanp yolundan gidenleri hirette her trl korku,
kayg, znt ve dertten koruyacana, en gzel mkfatlara mazhar
klacana dair yzlerce yet vardr. Konumuz olan yette yce Allah'n,
kendisini inkr edenlere veya O'nu brakp da baka birtakm varlklara kul
olanlara yneltecei, "Uruna mcadele ettiiniz ortaklarm hani nerede!"
sorusu bu manta dayanmaktadr. nkarclarn bu soruya verecek
cevaplarnn bulunmamas onlar iin kahr stne kahr olacak; bu
sebeple "ilim sahibi klnm olanlar", yani dnyadayken hakk hak olarak
tanyp gereince hareket etme basiretini gsteren; bu yzden inkarclarn
alay, hakaret ve saldrlarna mruz kalan mminler (veya peygamberler),
"phesiz bugn rezillik ve ktlk inkr edenlerin bana!" diyecekler,
bylece adalet yerini bulacaktr.

Onlardan

hile yapmlard Kukusuz
onlarn Allah da Sonunda ncekiler de

skt

temellerinden

binalarn
tepelerine
tavan da kt
stlerindeki

bir yerden


azap
Bu onlara gelmiti
farkedemedikleri
26) Kukusuz onlardan ncekiler de hile yapmlard.
Sonunda Allah da onlarn binalarn temellerinden skt
stlerindeki tavan da tepelerine kt. Bu azap onlara,
farkedemedikleri bir yerden gelmiti.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

onlar rezil eder

kyamet gnnde Sonra

ortaklarm

nerede? der ki
ve

hakknda dman kesildiiniz Kendileri

ilim verilmi olanlar Kendilerine

derler ki

ktlk ve bugn rezillik

phesiz
kfirleredir
27) Sonra kyamet gnnde, onlar rezil eder ve der ki:
"Kendileri hakknda dman kesildiiniz ortaklarm
nerede?" Kendilerine ilim verilmi olanlar derler ki:
"phesiz bugn rezillik ve ktlk kfirleredir."

meleklerin canlarn aldklar kimseler

diyerek Kendilerine
hakszlk ederlerken

yapmyorduk
Biz teslim olurlar

ok iyi
Allah elbette
Hayr hibir ktlk
yaptklarnz
sizin bilendir
28) Kendilerine hakszlk ederlerken meleklerin canlarn
aldklar kimseler: Biz hibir ktlk yapmyorduk, diyerek
teslim olurlar. "Hayr, Allah, sizin yaptklarnz elbette ok
iyi bilendir."

cehennemin
kaplarndan
O halde girin

ne ktdr iinde ebed kalacanz

Kibirlenenlerin
yeri
29) "O halde, iinde ebed kalacanz cehennemin
kaplarndan girin! Kibirlenenlerin yeri ne ktdr."
(*)Yukardaki yetler, Allah' brakp baka eylere tapanlar iin elim bir
akibetin hazrland haber verildi. lm annda meleklerin inmesiyle
gerei anlamaya balayan inkarc sapklarn ister istemez teslimiyet
gsterip Allah' anmalarnn hibir yarar olmayaca hatrlatlarak,
lmeden nce, mitsizlik gelip kapy henz almadan Hakk'a dnmenin
ancak yararl olacana dikkatler ekildi.

ne saknan kimselere
denildiinde
Ve

Hayr
derler Rabbiniz indirdi?

Bu gzel mkfat vardr

davrananlar iin
daha
Ahiret
yurdu ise gzel dnyada
Takv
yurdu gerekten gzeldir hayrldr
sahiplerinin
30) Ve saknan kimselere: Rabbiniz ne indirdi?
denildiinde, "Hayr" derler. Bu dnyada gzel
davrananlar iin, gzel mkfat vardr. Ahiret yurdu ise
daha hayrldr. Takv sahiplerinin yurdu gerekten
gzeldir!

akan
Girecekleri
Adn

cennetleridir

orada Onlar iin rmaklar zemininden

te kendilerine diledikleri her ey vardr
takv

Allah
mkfatlandrr
byle
sahiplerini
31) Girecekleri, zemininden rmaklar akan Adn
cennetleridir. Onlar iin orada kendilerine diledikleri her
ey vardr. te Allah, takv sahiplerini byle
mkfatlandrr.

Sayfa 269

( 27)

( 28)
(29)

(30)

( 31)
(32)

( 33)

(34)

Onlar canlarn aldklar kimselerdir

selm
diyerek
tertemiz olarak

meleklerin
iyi karlk cennete girin
Size
olsun
Yapm olduunuz
ilere
32) Onlar, meleklerin, "Size selm olsun. Yapm
olduunuz iyi ilere karlk cennete girin" diyerek tertemiz
olarak canlarn aldklar kimselerdir.
(*)Yukardaki yetler, Allah'tan indirilen yetleri mutlak iyilik ve hayr
kabul edip iyi, yararl amellerde bulunan m'minlere byk mkfatlarn
hazrland akland. lm annda rahmet meleklerinin onlar cennet ve
saadetle mjdeleyecekleri haber verilerek m'minlerin ok huzurlu bir
hava iinde ruhlarn gelen meleklere teslim edeceine iarette bulunuldu.

baka bekliyorlar?

bir ey mi

veya meleklerin Kendilerine gelmesinden

byle Rablerinin
emrinin gelmesinden

Onlardan ncekiler de

yapmlard
onlar

fakat

Allah zulmetmedi
zulmediyorlard

kendilerine
33) Kendilerine meleklerin gelmesinden veya Rablerinin
emrinin gelmesinden baka bir ey mi bekliyorlar?
Onlardan ncekiler de byle yapmlard. Allah onlara
zulmetmedi, fakat onlar kendilerine zulmediyorlard.

ktlklerin

cezas onlara ulat

onlar epeevre
ve Sonunda yaptklarnn
alay etmekte
olduklar ey kuatverdi
34) Sonunda yaptklar ktlklerin cezas onlara ulat ve
alay etmekte olduklar ey onlar epeevre kuatverdi.
33-34-Bu yetler, inkro azgnlarn, sapk mriklerin ounun ancak
lm geldiinde uyanabilecekleri konu edildi. leyegeldikleri ktlklerin,
sergiledikleri zulm ve rsvayln bir gn kendilerini epeevre
kuataca hatrlatlarak lmeden nce hakikati grp dn yapmalarnn
kendi lehlerine olacana iaret edildi.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

(35)

( 36)

( 37)





( 38)

( 39)

( 40)

(42)
( 41)

ortak koanlar

dediler ki
Ve

ondan baka
tapardk
Allah dileseydi

ne de babalarmz ne biz

bir eye

Onun emri olmadan
haram klmazdk


yapmlard
byle hibir eyi de
der mi
Onlardan ncekiler de

zerine
ak
tebliden
baka bir ey Peygamberlerin
seik
35) Ve ortak koanlar dediler ki: "Allah dileseydi ne biz ne
de babalarmz ondan baka bir eye tapardk. Onun emri
olmadan hibir eyi de haram klmazdk." Onlardan
ncekiler de byle yapmlard. Peygamberlerin zerine
ak seik tebliden baka bir ey der mi?

diye her biz gnderdik Andolsun ki

kulluk edin

bir peygamber mmete
onlardan Tut'tan
saknn
ve Allah'a
Allah doru yola iletti bir ksmn

kendi hak ettiler

bir ksm da
Onlardan

gezin de sapkl
zerlerine
grn
Yeryznde

nasl olmutur
yalanlayanlarn
sonu
36) Andolsun ki biz, "Allah'a kulluk edin ve Tut'tan
saknn" diye her mmete bir peygamber gnderdik. Allah,
onlardan bir ksmn doru yola iletti. Onlardan bir ksm
da sapkl kendi zerlerine hak ettiler. Yeryznde gezin
de grn, yalanlayanlarn sonu nasl olmutur.

sen ok dknlk gstersen de

ayet

Allah bil ki
onlarn hidayete ermeleri zerine
saptrd

kimseyi
hidayete erdirmez
yardmclar da

Onlarn yoktur

Sayfa 270

37) ayet sen, onlarn hidayete ermeleri zerine ok

dknlk gstersen de bil ki Allah, saptrd kimseyi
hidayete erdirmez. Onlarn yardmclar da yoktur.

onlar gleriyle
Allah'a and itiler
Ve

bir kimseyi
Allah diriltmez diye
olanca
bu O'nun bizzat bir vaadidir
Aksine len

ou Fakat
gerek
kendisine kar
bilmez
insanlarn
38) Ve onlar: "Allah len bir kimseyi diriltmez" diye olanca
gleriyle Allah'a and itiler. Aksine, bu O'nun bizzat
kendisine kar gerek bir vaadidir. Fakat insanlarn ou
bilmez.
Ebu'l-Aliye'den rivayetle Reb ibn Enes der ki: Bir mslmarun
mriklerden bir adamdan alaca vard ve onu istemeye gelmiti.
Konuma arasnda mslman: "lmden sonra yle umuyorum ki..."
deyince mrik: "Sen, lmnden sonra tekrar diriltileceim mi
sanyorsun?" deyip "Vallahi Allah lenleri yeniden diriltecek deildir."diye
yemin etti de bunun zerine Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.345

ihtilaf ettikleri

eyi onlara aklamas

olanlarn da
bilmeleri iindir ve Hakknda
yalanclar
olduklarn kendilerinin kfir
39) Hakknda ihtilaf ettikleri eyi onlara aklamas ve kfir
olanlarn da kendilerinin yalanclar olduklarn bilmeleri
iindir.

bir eyin olmasn

Biz dememizdir sadece

Ol
ona szmz

istediimiz zaman
Hemen oluverir
40) Biz, bir eyin olmasn istediimiz zaman, ona szmz
sadece "Ol" dememizdir. Hemen oluverir.

yolunda hicret edenlere

gelince
Ve
onlar zulme uradktan
sonra
Allah

gzel bir ekilde dnyada yerletireceiz
Eer daha byktr ahiretin
mkfat
bilirlerse

41) Ve zulme uradktan sonra Allah yolunda hicret
edenlere gelince, onlar dnyada gzel bir ekilde
yerletireceiz. Eer bilirlerse ahiretin mkfat daha
byktr.

Onlar sadece

sabredenlerdir


tevekkl ederek
Rablerine
42)Onlar sadece Rablerine tevekkl ederek sabredenlerdir.
Hz. Peygamberin ashabndan Mekke'de iken mriklerin ikencelerine
maruz kalan Bill, Ammr, Suheyb, Habbb bnu'1-Eret, Kureylilerin
klelerinden Ai ve Cebr ile Ebu Cendel ibn Sheyl ibn Amr hakknda
nazil olmutur.346

peygamber olarak gndermedik
Ve

kiilerden
bakasn senden nce de
ehline
sorun
kendilerine vahyettiimiz
bilmiyorsanz
Eer
zikir
43) Ve senden nce de, kendilerine vahyettiimiz kiilerden
bakasn
peygamber
olarak
gndermedik.
Eer
bilmiyorsanz, zikir ehline sorun.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

ve kitaplarla ve Apak mucize

aklaman iin
anlasnlar sana da indirileni
diye kendilerine indirdik
insanlara

dnp

44) Apak mucize ve kitaplarla, insanlara, kendilerine
indirileni aklaman iin ve dnp anlasnlar diye sana
da indirdik.

Sayfa 271

( 43)

( 44)

tuzaklar kuranlar
emin mi oldular?
Allah'n geirmeyeceinden


Ktlk

gelmeyeceinden veya yere

kendilerini
kendilerine


bir yerden


azabn
bilemeyecekleri

( 45)

45) Ktlk tuzaklar kuranlar, Allah'n, kendilerini yere

geirmeyeceinden veya kendilerine bilemeyecekleri bir
yerden azabn gelmeyeceinden emin mi oldular?

(48)

kendilerini yakalamayacandan
Yahut

Onlar deillerdir onlar dnp dolarlarken
ciz brakacak
46) Yahut onlar dnp dolarlarken kendilerini
yakalamayacandan (emin mi oldular?) Onlar ciz
brakacak deillerdir.

kendilerini cezalandrmayacandan
Yoksa
Rabbin Kukusuz
yava yava tketerek

pek merhametlidir ok efkatli

47)
Yoksa
kendilerini
yava
yava
tketerek
cezalandrmayacandan (emin mi oldular)? Kukusuz
Rabbin ok efkatli, pek merhametlidir.

Allah'n yaratt

grmediler mi?
Onun glgeleri
klerek herhangi bir eyi

Allah'a secde ederek

sola

ve saa

dner


48) Allah'n yaratt herhangi bir eyi grmediler mi?
Onun glgeleri, klerek ve Allah'a secde ederek saa
sola dner.

bulunanlar secde ederler

Allah'a
ve canllar
yerdeki
gklerde
byklk taslamadan

btn melekler
49) Ve gklerde bulunanlar, yerdeki canllar ve btn
melekler, byklk taslamadan Allah'a secde ederler.

Onlar Rablerinden
korkarlar

kendilerine onu yaparlar

ve stlerindeki
emrolunursa
50) Onlar, stlerindeki Rablerinden
kendilerine ne emrolunursa onu yaparlar.

korkarlar

ve

(*)Yukardaki yetler, kinat plnnda yer alan eyann mutlak anlamda

Cenb- Hakk'a ba eip inkiyat iinde olduklar konu edildi. Gklerdeki
meleklerin, yeryzndeki canl yaratklarn, ilh kudret ve azamet
karsnda korkup emrolunduklar eyi yerine getirdikleri belirtilerek
insanlarn da bylesine bir itaat ve inkyat iinde olmalarna iaret ediliyor.

( 46)

( 47)

(49)

(50)

(51)

(52)

( 53)



(54)

ilah edinmeyin
Allah buyurdu ki
Ve
O halde
tek
lahtr O ancak ki

benden korkun yalnz
51) Ve Allah buyurdu ki: ki ilah edinmeyin! O ancak tek
lahtr. O halde yalnz benden korkun!

ve gklerde

ne varsa O'nundur Ve
O halde
din de
yalnz O'nundur yerde

korkuyorsunuz?
Allah'tan bakasndan m
52) Ve gklerde ve yerde ne varsa, O'nundur, din de yalnz
O'nundur.
O
halde
Allah'tan
bakasndan
m
korkuyorsunuz?

nimet olarak
size ulaan ne varsa Ve
size dokunduu
zaman da Sonra Allah'tandr
yalvarrsnz

yalnz O'na bir zarar

53) Ve nimet olarak size ulaan ne varsa, Allah'tandr. Sonra
size bir zarar dokunduu zaman da yalnz O'na
yalvarrsnz.

o zarar
giderdii

zaman da Sonra da
iinizden bir zmre
o zaman sizden
ortak koarlar

Rablerine
54) Sonra da sizden o zarar giderdii zaman da, iinizden
bir zmre, o zaman Rablerine ortak koarlar.
(*)Yukardaki yetler, varlk leminde hemen her eyin ilh kudret
karsnda ba edii, O'nun koyduu kanunlara bal kalp gayesine
uygun hizmet verdii konu edildi. Bu gerei anlamann hakiki dindarlk
olduuna iaretle, dinin Allah'a has klnmasnn gerei zerinde duruldu.
Sonra da btn nimetlerin Allah'a ait olduu belirtilerek neyin nereden
geldiine dikkat etmemiz hatrlatlyor.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

(55)

(56)

Sayfa 272

ktlnden
kavminden
gizlenir
Onu
Kendisine verilen mjdenin
dolay
yoksa aalk duygusu iinde

yannda m tutsun
ne Bakn ki topraa m
gmsn
verdikleri hkm

ktdr

(57)

59) Kendisine verilen mjdenin ktlnden dolay

kavminden gizlenir. Onu, aalk duygusu iinde yannda
m tutsun, yoksa topraa m gmsn! Bakn ki, verdikleri
hkm ne ktdr!

( 59)

sfat
ahirete
inanmayanlar
iindir

En yce
sfatlar ise
Allah'a aittir Kt

hikmet
her eyden stn nk O
sahibidir

(58)

(60)

(61)

( 62)





(63)
(64)

Kendilerine karlk nankrlk etmeleri iin

O halde bir sre daha faydalann verdiklerimize
bileceksiniz
fakat yaknda

55) Kendilerine verdiklerimize karlk nankrlk etmeleri
iin. O halde bir sre daha faydalann; fakat yaknda
bileceksiniz!

bilmedikleri
mahiyetini ayryorlar


rzk olarak Bir de kendilerine eylere pay
mutlaka
Allah'a andolsun ki verdiklerimizden

olduunuz eylerden
sorguya ekileceksiniz
iftira etmekte
56) Bir de kendilerine rzk olarak verdiklerimizden,
mahiyetini bilmedikleri eylere pay ayryorlar. Allah'a
andolsun ki, iftira etmekte olduunuz eylerden mutlaka
sorguya ekileceksiniz.

Allah'a ait olduunu onlar iddia ediyorlar

Ve
H O bundan mnezzehtir
kzlarn

Beendikleri de

kendilerinin oluyor
57) Ve onlar, kzlarn Allah'a ait olduunu iddia ediyorlar.
H! O bundan mnezzehtir. Beendikleri de kendilerinin
oluyor.

onlardan birine
mjdelendii
zaman Ve
olarak kesilir
yz
kapkara

kz
fkelenmi
58) Ve onlardan birine kz mjdelendii zaman fkelenmi
olarak yz kapkara kesilir.

60) Kt sfat, ahirete inanmayanlar iindir. En yce sfatlar

ise Allah'a aittir. nk O, her eyden stn, hikmet
sahibidir.

Allah cezalandracak olsayd

eer Ve

brakmazd zulmleri yznden
insanlar
erteliyor Fakat
hibir canl
yeryznde
zaman bir mddete
kadar onlar

onlar geri kalabilirler


Ecelleri
geldii
ne de ne geebilirler

ne bir saat
61) Ve eer Allah, insanlar zulmleri yznden
cezalandracak olsayd, yeryznde hibir canl brakmazd.
Fakat onlar bir mddete kadar erteliyor. Ecelleri geldii
zaman onlar ne bir saat geri kalabilirler ne de ne
geebilirler.

eyleri Allah'a ediyorlar


Ve
anlatan
isnat
kendilerinin holarna gitmeyen
kendilerinin
yalann rneini veriyor dilleri de
Hi phesiz
sonucun
En gzel

olduunu

onlar ve ate vardr onlar iin

terkolunacaklar
62) Ve kendilerinin holarna gitmeyen eyleri Allah'a isnat
ediyorlar. En gzel sonucun kendilerinin olduunu anlatan
dilleri de yalann rneini veriyor. Hi phesiz onlar iin
sadece ate vardr ve onlar, terkolunacaklar.

gndermiizdir
elbette Allah'a andolsun
Fakat ssl senden nceki
mmetlere de
te ilerini
eytan

onlara gsterdi de

onlar iin Ve bugn onlarn velisidir o
elem verici bir azap vardr
63) Allah'a andolsun, elbette senden nceki mmetlere de
gndermiizdir. Fakat eytan onlara ilerini ssl gsterdi
de. te o, bugn onlarn velisidir. Ve onlar iin elem verici
bir azap vardr.

bu Kitab'
sana biz indirdik Ve
ihtilafa dtkleri
eyi onlara aklayasn
rahmet olsun diye
ve hidayet ve hakknda
iman eden
bir topluma da
64) Ve biz bu Kitab' sana hakknda ihtilafa dtkleri eyi
onlara aklayasn ve iman eden bir topluma da hidayet ve
rahmet olsun diye indirdik.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

su gkten

indirdi
Allah Ve

sonra
yeryzn

onunla diriltti
bir ibret vardr bunda phesiz ki
lmnden
dinleyen

toplum iin
65) Ve Allah gkten bir su indirdi, onunla yeryzn
lmnden sonra diriltti. phesiz ki bunda dinleyen
toplum iin bir ibret vardr.

hayvanlarda da sizin iin kukusuz

Ve
Zira size iiriyoruz
bir ibret vardr
dk ile arasndan

onlarn karnlarndaki
boazndan kolayca geen hlis bir st kan
ienlerin

66) Ve kukusuz sizin iin hayvanlarda da bir ibret vardr.
Zira size, onlarn karnlarndaki dk ile kan arasndan,
ienlerin boazndan kolayca geen hlis bir st iiriyoruz.

zm

ve hurma
meyvelerden

Ve
hem iki
onlarda edinirsiniz

gibi
bunlarda da te
hem de gzel

gdalar
akln kullanan
kimseler iin ibretler vardr
67) Ve hurma ve zm gibi meyvelerden onlarda hem iki
hem de gzel gdalar edinirsiniz. te bunlarda da akln
kullanan kimseler iin ibretler vardr.

bal arsna

Rabbin
diye ilham etti Ve

evler Dalardan


edin


yaptklar ardaklardan
kendine ve aalardan
68) Ve Rabbin bal arsna: Dalardan, aalardan ve
yaptklar ardaklardan kendine evler (kovanlar) edin diye
ilham etti.
(*)Bal ars, Allah'n verdii ilham veya igd sayesinde, bizzat
kendisinin rettii bal mumuyla kendi yuvasn yapmakta, dalak iine
milimetrik llerle altgen prizma eklinde gzckler yerletirmektedir.
Ayetteki deyimiyle "her trl besleyici rnlerden nektar denilen bal ham
maddesi ve iek tozu toplayarak bunlar hem kendi tketimi iin hem de
bal ve bal mumu yapmak iin deerlendirmektedir. Bu arada meyve,
sebze ve ekinlerde tozlamay salama konusunda da btn dier
bceklerin toplamndan daha fazla i grmektedir.

meyvelerin
her birinden
ye Sonra
Rabbinin
yollarna gir

sana kolaylatrd

Onlarn karnlarndan
kar ki

yaylm
ifa
onda renkleri eitli

bir erbet

bir bunda Elbette

insanlar iin
vardr
dnen
bir kavim iin ibret vardr
69) Sonra meyvelerin her birinden ye, Rabbinin sana
kolaylatrd yaylm yollarna gir. Onlarn karnlarndan
renkleri eitli bir erbet (bal) kar ki, onda insanlar iin
ifa vardr. Elbette bunda dnen bir kavim iin bir ibret
vardr.

sizi vefat sonra Sizi yaratt

Allah Ve
yaatlacak baz kimseler
sizden ettirecek
hale gelsin diye
mrn en kt ana kadar
hibir eyi
bilgili iken
Daha nce bilmez
kudretlidir bilgilidir
Allah phesiz ki

Sayfa 273

(65)

(66)

(67)

( 68)

(69)

( 70)

( 71)

(72)

70) Ve sizi Allah yaratt; sonra sizi vefat ettirecek. Daha

nce bilgili iken hibir eyi bilmez hale gelsin diye sizden
baz kimseler mrn en kt ana kadar yaatlacak
phesiz ki Allah bilgilidir, kudretlidir.

kiminize
daha bol

Allah Ve
kendilerini
rzk verdi
kiminizden

verip Bol rzk verilenler klmazlar
ellerinin altndakilere verip de

rzklarn
Durum byle iken eit
onlara bu hususta
inkr m ediyorlar?

Allah'n nimetini
71) Ve Allah kiminize kiminizden daha bol rzk verdi. Bol
rzk verilenler, rzklarn ellerinin altndakilere verip de bu
hususta kendilerini onlara eit klmazlar. Durum byle iken
Allah'n nimetini inkr m ediyorlar?
bn Abbs'tan rivayete gre bu yet-i kerime de Hz. sa'nn Allah
olduunu iddia eden Necran Hristiyanlarnn bu iddialar zerine inen
yet-i kerimelerdendir.347

kendi

size yaratt
Allah Ve

sizin iin yaratt

eler nefislerinizden
ve torunlar ve oullar
elerinizden de

temiz gdalarla


sizi rzklandrd
Allah'n nimetine inanp
hla btla
nankrlk m ediyorlar?
Onlar
72) Ve Allah size kendi nefislerinizden eler yaratt,
elerinizden de sizin iin oullar ve torunlar yaratt ve sizi
temiz gdalarla rzklandrd. Onlar hla btla inanp
Allah'n nimetine nankrlk m ediyorlar?

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

( 73)

(74)

(75)

(76)

( 77)

( 78)

(79)

Allah' brakp da

tapyorlar
Ve

olan rzktan kendilerine veremeyen

ve hibir ey
yerde
ve gklerde
asla gleri yetmeyen eylere
73) Ve Allah' brakp da kendilerine gklerde ve yerde olan
rzktan hibir ey veremeyen ve buna asla gleri
yetmeyen eylere (putlara) tapyorlar.

birtakm benzerler
Allah'a icat etmeyin

siz ise
bilir Allah nk

bilemezsiniz
74) Allah'a birtakm benzerler icat etmeyin. nk Allah
bilir, siz ise bilemezsiniz.

bir kle ile

misal Allah verir

gc yetmeyen bakasnn mal olmu
katmzdan verdiimiz kendisine
hibir eye
bir kimseyi harcayan
gzel

rzktan
Bunlar

olurlar m?
ak olarak
ve gizli

Allah'a mahsustur Dorusu hamd

hi eit
Fakat
bilmezler
onlarn ou
75) Allah, hibir eye gc yetmeyen, bakasnn mal
olmu bir kle ile katmzdan kendisine verdiimiz gzel
rzktan gizli ve ak olarak harcayan (hr) bir kimseyi
misal verir. Bunlar hi eit olurlar m? Dorusu hamd
Allah'a mahsustur. Fakat onlarn ou (bunu) bilmezler.
bn Abbs'tan rivayette o yle demitir: "Allah sze bir misal verir.."
yet-i kerimesi, gizli ve akta malndan infakta bulunan Him ibn Amr
ibnu'l-Hris hakknda nazil olmutur. Klesi Ebu'l-Cevz ise onu bundan
men ederdi ki ite bunun zerine de "Allah, iki kiiyi de misal veriyor..."
yet-i kerimesi nazil oldu.385

Sayfa 274

u iki kiiyi de
misal Allah verir

Ve

beceremez dilsizdir Onlardan biri

efendisinin stne
bir yktr
ve hibir ey
bir
getiremez
gnderse Onu nereye

bu adamla eit olur mu?

imdi
hayr

yryerek adaleti
emreden kimse
yolda
doru
76) Ve Allah, u iki kiiyi de misal verir: Onlardan biri
dilsizdir, hibir ey beceremez ve efendisinin stne bir
yktr. Onu nereye gnderse bir hayr getiremez. imdi, bu
adamla, doru yolda yryerek adaleti emreden kimse eit
olur mu?

ve gklerin

gayb

Allah'a aittir Ve
Kyametin
kopmas ise yerin

daha
ondan veya gz ap
kapama gibi
eye

her
Allah phesiz
azdr
kadirdir
77) Ve gklerin ve yerin gayb Allah'a aittir. Kyametin
kopmas ise, gz ap kapama gibi veya ondan daha azdr.
phesiz Allah, her eye kadirdir.
(*)nkrda ve irkte direnerek gnlnde ve hayatnda gerek bir din
uuruna, kaygsna ve sorumluluuna yer vermek istemeyen bir zihniyete
kar Allah'n varln, birliini, ilminin ve kudretinin snrszln dile
getiren ve bunlarla ilgili kantlar sergileyen yukardaki yetler grubunun
ilkinde, Allah'n zellikle evrenin srlarm kuatan ilmine ve dnya
hayatna son verecek kadar geni boyutlu bir olay olan kyametin
kopmasn salayacak mkemmellikteki kudretine dikkat ekilmektedir.

karnndan

siz kard
Allah Ve

hibir ey
bilmezken
sizi analarnzn
kalpler ve gzler kulaklar
size verdi
kredesiniz

diye
78) Ve siz, hibir ey bilmezken Allah, sizi analarnzn
karnndan kard; kredesiniz diye size kulaklar, gzler ve
kalpler verdi.

uuan kular
grmediler mi?

boluunda
emre boyun edirilmi olarak
bakas Onlar orada tutamaz
Gn
ibretler vardr bunda Kukusuz
Allah'tan
inanan
bir toplum iin
79) Gn boluunda emre boyun edirilmi olarak
uuan kular grmediler mi? Onlar orada Allah'tan
bakas tutamaz. Kukusuz bunda inanan bir toplum iin
ibretler vardr.
(*)Yukardaki yetler, ilhi kudretin snrszlna deinilerek kyamet
olaynn ok ani meydana gelecei akland. Kinatta her eyin pln ve
programa gre yrtld, geliigzel hibir olayn vcut bulmadna
iaret edildi. Sonra da Allah'n mutlak dzen sahibi olduu konu edilerek
kularn havada umalarna dikkatler ekildi ve arkasndan insann medeni
tabiatl yaratld belirtilerek ehircilik zerinde duruldu. Sonra da
hayvancla, ziraatla ve sanayi'e nem vermemiz tavsiye ediliyor.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

evlerinizi
sizin iin yapt
Allah Ve
sizin iin meydana getirdi
ve bir huzur yeri

kolayca
evler davar derilerinden



gerek g

gnnzde tayacanz



gerekse konaklama gnnzde
kllarndan
ve yapalarndan ynlerinden
bir sreye
kadar faydalanacanz eya
80) Ve Allah, evlerinizi sizin iin bir huzur yeri yapt ve
sizin iin davar derilerinden gerek g gnnzde, gerekse
konaklama gnnzde, kolayca tayacanz evler;
ynlerinden, yapalarndan (tylerinden) ve kllarndan bir
sreye kadar faydalanacanz eya meydana getirdi.

sizin iin
kld

Allah
Ve

sizin iin yaratt

glgeler
yarattklarndan
Sizi yaratt
barnaklar Dalarda da

ve scaktan
koruyacak elbiseler

te bylece savata
sizi koruyacak zrhlar
olmanz zerinize
nimetini tamamlyor
mslman

iin
81) Ve Allah, yarattklarndan sizin iin glgeler kld.
Dalarda da sizin iin barnaklar yaratt. Sizi scaktan
koruyacak elbiseler ve savata sizi koruyacak zrhlar yaratt.
te bylece, mslman olmanz iin zerinize nimetini
tamamlyor.

sana artk ancak yz evirirlerse ayet

ak
bir tebliden ibarettir
den
82) ayet yz evirirlerse, artk sana den ancak ak bir
tebliden ibarettir.

Sonra da Allah'n nimetini Onlar bilirler

Onlarn ou onu inkr ederler
kfirdir
83) Onlar Allah'n nimetini bilirler. Sonra da onu inkr
ederler. Onlarn ou kfirdir.
bn Eb Htim'in Mchid'den rivayetle tahricine gre bir bedev Hz.
Peygamber (a.s)'e gelmi ve ondan (kendisine bir eyler vermesini)
istemi. Allah'n Resl (a.s) ona: "Ve size hayvan derilerinden.." (yet:
80) yet-i kerimesini okumu, bedevi: "Evet." demi. Sonra yet-i
kerimenin devamn okumu, bedevi hep evet, diyormu. Sonunda
"Mslman olasnz diye size olan nimetini ite bylece tamamlamtr."
(yet: 81) ksmna ulanca bedevi (kzarak) kalkp arkasn dnm gitmi
ve ite bunun zerine Allah Teal: "Allah'n nimetini hem bilirler"
yet-i kerimesini indirmitir.386

mmetten her
gndereceimiz
gn Ve
olanlara
ne izin verilir
artk bir ahit

zr dilemeleri

onlarn ne de ve kfir
istenir
84) Ve her mmetten bir ahit gndereceimiz gn, artk
ne kfir olanlara izin verilir ve ne de onlarn zr dilemeleri
istenir.

o zulmedenler

grdkleri zaman Ve
onlardan
artk hafifletilmez

azab

mhlet de

onlara verilmez
85) Ve o zulmedenler azab grdkleri zaman, artk
onlardan hafifletilmez, onlara mhlet de verilmez.

Sayfa 275

( 80)

( 81)

(82)
(83)

(84)

(85)

(86)

(87)

ortak
eyleri
grdkleri zaman Ve

derler ki ortak koanlar
kotuklar

ortaklarmzdr
te bunlar Rabbimiz
Onlar seni brakp da

tapm olduumuz
Siz mutlaka sz
bunlara da atarlar
yalanclarsnz diye
86) Ve ortak koanlar, ortak kotuklar eyleri grdkleri
zaman derler ki: "Rabbimiz! te bunlar, seni brakp da
tapm olduumuz ortaklarmzdr." Onlar da bunlara: "Siz
mutlaka yalanclarsnz" diye sz atarlar.
(*)Mriklerin tanrsal nitelikler ykleyip taptklar varlklar, Allah'n
iradesi uyarnca konuma yetenei kazanp kendilerine tapanlara, "Siz
gerekten yalancsnz" diyerek aslnda kendilerinden byle bir ey
istenmedii halde putperestlii onlarn uydurduuna bir bakma ahitlik
edeceklerdir, Ynus sresinin 28. yetinde yine hiretteki bu sahnenin
tasviri srasnda mriklerin Allah'a ortak kotuklar varlklara isnat edilen
"Siz bize ibadet etmiyordunuz" ifadesi dikkate alnarak konumuz olan
yetteki "Siz gerekten yalancsnz" szn, "Siz aslnda bize deil kendi
hev ve hevesinize tapyordunuz" anlamnda yorumlamak da
mmkndr.

teslim
o gn Allah'a ekerler Ve
olduklar eyler onlardan
kaybolup gider

ve
uydurmakta

87) Ve o gn Allah'a teslim (bayran) ekerler ve
uydurmakta olduklar eyler onlardan kaybolup gider.
(*)Yukardaki yetle, ilh rahmetin ak bir belirtisi olarak, insanlara,
mmet ve milletlere doru yolu gsteren peygamberler gnderildii konu
edilerek, dnyada onlarn arsna kulak vermeyenlerin hirette hibir
zr beyanna frsat tannmayaca ve ahit olarak peygamberlerin
getirilecei, Hz. Muhammed (a.s.)'n de btn peygamberler lehine
ahitlik edecei haber verilerek, lmeden nce her inkarcnn gerei
anlayp dn yapmas hatrlatld.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

(88)

Sayfa 276

zaman Allah'n ahdini yerine getirin Ve

bozmayn ve Antlama yaptnz

tutarak
pekitirdikten sonra yeminleri
Allah phesiz
kefil zerinize
Allah'
yapacanz
eyleri pek iyi bilir

91) Ve Antlama yaptnz zaman, Allah'n ahdini yerine

getirin ve Allah' zerinize kefil tutarak, pekitirdikten
sonra yeminleri bozmayn. phesiz Allah, yapacanz
eyleri pek iyi bilir.

(*)Bir nceki yette bata adalet olmak zere temel buyruklar ve

yasaklarn ortaya konmasndan sonra adaletin bir gerei olan ahde vefa ve
yeminlere sadakat gsterilmesi emredilmektedir. "Allah'a verdiiniz sz"
konusunda "ashabn Hz. Peygamber'le yaptklar biat, cihad,mal ibadetler,
Allah adna yaplan yemin" gibi aklamalar yaplmsa da bunun her trl
meru vaadi kapsad yolundaki gr en mkul olandr. Bu vaadlerin,
"Allah'a sz verme" eklinde ifade edilmesi bunlarn ahlk ve hukuk
bakmndan olduu kadar din bakmdan da balayc olduunu ve Allah
katnda sorumluluu gerektirdiini gsterir. Ayn ekilde yeminlerin
balaycl da nemle vurgulanmakta olup yetin son cmlesi insanlara
bu konularda sorumluluunu hatrlatan nemli bir uyar anlam
tamaktadr.

( 89)

(90)

(91)

(92)

(93)

alkoyanlar
nkr edip de var ya

ite onlara artracaz Allah yolundan

sebebiyle azaplarn
kat kat
azaplarn
bozgunculuklar


88) nkr edip de (insanlar) Allah yolundan alkoyanlar var
ya, ite onlara, bozgunculuklar sebebiyle, azaplarn kat kat
artracaz.

mmetin her gndereceiz

o gn Ve

kendilerine

iinden
birer ahit

zerine
ahit olarak
Seni de
getireceiz
bu Kitab' da
sana indirdik Ve hepsinin
ve bir hidayet ey

her iin bir aklama

bir mjde olarak
ve rahmet kayna

mslmanlar iin
89) Ve o gn her mmetin iinden kendilerine birer ahit
gndereceiz. Seni de hepsinin zerine ahit olarak
getireceiz. Ve bu Kitab' da sana, her ey iin bir
aklama, bir hidayet ve rahmet kayna ve mslmanlar
iin bir mjde olarak indirdik.

adaleti
emreder Allah Muhakkak ki

akrabaya yardm etmeyi iyilii

ve fenalk irkin ileri

yasaklar

diye size O t veriyor

azgnl da
dnp tutasnz
90) Muhakkak ki Allah, adaleti, iyilii, akrabaya yardm
etmeyi emreder, irkin ileri, fenalk ve azgnl da
yasaklar. O, dnp tutasnz diye size t veriyor.
(*)Adalet kiinin Allah'a ortak komaktan saknmas, ihsan Allah' grr
gibi ibadet etmesi ve kendisi iin istedii iyilikleri bakalar iin de
istemesi.

zp
bozan
gibi olmayn Ve

ipliini bktkten salamca sonra
bir fesat arac
yeminlerinizi edinerek
daha ok dier
bir toplum

aranzda
sizi imtihan bir toplumdan
olduu iin
Hakknda mutlaka bununla Allah etmektedir
eyi kyamet gnnde size aklayacaktr
ihtilafa

dmekte olduunuz
92) Ve bir toplum dier bir toplumdan (sayca ve malca)
daha ok olduu iin yeminlerinizi, aranzda bir fesat arac
edinerek ipliini salamca bktkten sonra, zp bozan
(kadn) gibi olmayn. Allah, bununla sizi imtihan
etmektedir. Hakknda ihtilafa dmekte olduunuz eyi
kyamet gnnde mutlaka size aklayacaktr.
bni Eb Hatim, Ebubekir b. Eb Hafs'dan rivayet ediyor: Sade elEsediyye mecnun bir kadndr. Kl ve lif toplard. Bunun zerine: "pliini
salam eirip de sonra onu skp bozan (akn) kadn gibi olmayn."
ayeti nazil oldu.348

sizi klard Allah dileseydi ayet Ve

saptrr
fakat O
ve bir tek
mmet

dilediini de
doru yola iletir dilediini

mutlaka
sorumlu tutulacaksnz
Yaptklarnzdan
93) Ve ayet Allah dileseydi sizi bir tek mmet klard; ve
fakat O, dilediini saptrr, dilediini de doru yola iletir.
Yaptklarnzdan mutlaka sorumlu tutulacaksnz.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

fesada
yeminlerinizi edinmeyin
Ve
ayanz aksi halde kayar da
aranzda ara
ktl tadarsnz sebat etmiken
Allah yolundan

alkoymanz
sebebiyle
byk
bir azap vardr

Sizin iin

Sayfa 277

(94)

94) Ve yeminlerinizi aranzda fesada ara edinmeyin, aksi

halde (slm'da) sebat etmiken ayanz kayar da Allah
yolundan alkoymanz sebebiyle ktl tadarsnz. Sizin
iin (ahirette de) byk bir azap vardr.

( 95)

Allah'n ahdini deimeyin

Ve
Allah katnda
phesiz az bir karla
kimseler ayet
sizin iin daha hayrldr
olan
bilen
iseniz

95) Ve Allah'n ahdini az bir karla deimeyin! ayet

bilen kimseler iseniz, phesiz Allah katnda olan sizin iin
daha hayrldr.

katndakiler ise
tkenir Sizin yannzdaki



Elbette vereceiz

bkidir
Allah
en gzeliyle
mkfatlarn
sabrl davrananlara
yapmakta
olduklarnn
96) Sizin yannzdaki tkenir, Allah katndakiler ise bkidir.
Elbette sabrl davrananlara yapmakta olduklarnn en
gzeliyle mkfatlarn vereceiz.

veya Erkek
iyi amel ilerse
kim

onu mutlaka yaatrz
mmin
olarak kadn
elbette
Ve
gzel

bir hayat ile

en gzeli ile
veririz
mkfatlarn
yapmakta
olduklarnn
97) Erkek veya kadn, mmin olarak kim iyi amel ilerse,
onu mutlaka gzel bir hayat ile yaatrz. Ve mkfatlarn,
elbette yapmakta olduklarnn en gzeli ile veririz.

sn
Kur'an
okuduun
zaman
o kovulmu eytandan


Allah'a
98) Kur'an okuduun zaman o kovulmu eytandan Allah'a
sn!
(*)Kur'an'n rehberliinden yararlanabilmek iin yette "kovulmu
eytan"n vesveselerine kar Allah Tel'ya snmamz tlenmekte;
bylece dolayl olarak zihin ve kalbimizi kt duygu ve dncelerden
uzaklatrp Kur'an'n na amamz gerektiine iaret edilmektedir. Bu
t dolaysyla mslmanlarn Kur'an okumaya balarken "besmele"den
nce "ez" ekmeleri gerekli olmutur.

bir hakimiyeti

onun yoktur Gerek u ki
yalnz zerinde
man edip de

tevekkl edenler
Rablerine
99) Gerek u ki: man edip de yalnz Rablerine tevekkl
edenler zerinde onun (eytann) bir hakimiyeti yoktur.

(96)

( 97)

( 98)

( 99)

(100)

( 101)
(102)

edinenlere

Onun hakimiyeti

ancak
ortak

Ona onu
ve onu dost
koanlaradr
100) Onun hakimiyeti, ancak onu dost edinenlere ve onu
Ona ortak koanlaradr.

bir yetin biz baka getirdiimiz zaman Ve

neyi ok iyi bilir

Allah bir yeti yerine
bir iftiracsn Sen
ancak dediler indireceini
bilmezler
onlarn ou Hayr

101) Ve biz bir yetin yerine baka bir yeti getirdiimiz
zaman -ki Allah, neyi indireceini ok iyi bilir- "Sen ancak
bir iftiracsn" dediler. Hayr; onlarn ou bilmezler.

Mukaddes
Rh
Onu indirdi De ki

sebat vermek
katndan hak olarak

Rabbin

ve doru yola iletmek iman edenlere

mslmanlar

onlara mjde vermek iin
102) De ki: Onu, Mukaddes Rh (Cebrail), iman edenlere
sebat vermek, mslmanlar doru yola iletmek ve onlara
mjde vermek iin, Rabbinin katndan hak olarak indirdi.
Ruhulkuds, kelime olarak : zerinde en kk bir leke bulunmayan,
arnm tertemiz, takdse lyk ruh demektir. sim olarak : Melek Cebrail
hakknda kullanlr. Cebrail (a.s) byk bir enerji ve hayat kayna olduu
ve meleklerin en by bulunduu iin kendisine bu isim verilmitir.
Bylece o ok arnm, tertemiz kutsal ruh, Kur'n' beer hayatnn
gerek yanyla tam uyum halinde, insan ruhunun ihtiya duyduu manev
gdalarn en ll ve yararl dzeyinde, doruluun en st noktasnda
Rabbndan alp son peygamber Hz. Muhammed'e (a.s) indirmitir. nsan
dncesi ve sz ona kartnlmamtr.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

( 103)

(104)

(105)

( 106)





( 107)
( 108)

Sayfa 278

iman sonra
Allah' inkr ederse Kim

dolu

kalbi zorlanan
baka ettikten
aarsa
kim
fakat
iman ile
olduu halde
gazab


bunlaradr kalbini

kfirlie

bir azap vardr

onlar iin ite Allah'n

byk
106) Kim iman ettikten sonra Allah' inkr ederse -kalbi
iman ile dolu olduu halde (inkra) zorlanan baka- fakat
kim kalbini kfirlie aarsa, ite Allah'n gazab bunlaradr;
onlar iin byk bir azap vardr.
Peygamberimiz (a.s.) Medine'ye hicret etmek istedikleri zaman Bill,
Habbab ve Ammar b. Yasir'e eziyet ettiler." Ammar ikenceden kendini
korumak iin onlarn houna gidecek bir sz syledi. Peygamberimiz
(a.s.)'e mracaat edip durumu anlatnca Efendimiz (a.s.):
-Bu sz sylerken kalbin nasld? Sylediin szden kalbin raz myd?
Ammar:
-Hayr, dedi. Bunun zerine Cenab- Hak: "Kalbi imanla huzur bulduu
halde inkra zorlanan kimse mstesna..." ayetini indirdi.349

( 109)

tercih etmelerinden

onlarn trdr Bu
kukusuz
ve ahirete

dnya hayatn


hidayete erdirmemesinden
Allah'n
kfirler topluluunu

(110)

107) Bu (azap), onlarn dnya hayatn ahirete tercih

etmelerinden ve kukusuz Allah'n kfirler topluluunu
hidayete erdirmemesinden trdr.

onlarn biz biliyoruz phesiz Ve

bir insan
Ona retiyor ancak dediklerini

Kendisine nisbet ettikleri ahsn

dili
bir Arapa

lisandr
Halbuki bu yabancdr
apak

103) Ve phesiz biz onlarn: "Ona ancak bir insan
retiyor" dediklerini biliyoruz. Kendisine nisbet ettikleri
ahsn dili yabancdr. Halbuki bu (Kur'an) apak bir
Arapa lisandr.
bni Eb Hatim, Husayn tarikiyle Abdullah b. Mslim el-Hadram'den
naklediyor: Bizim iki klemiz vard. Birisine Yesar dierine Cebr
deniyordu. Bunlar Sicilyal (Hristiyan) idiler. Her ikisi de kendi kitaplarn
okuyorlar, bu kitaplarn ilmini biliyorlard. Rasulullah (a.s.) da bunlara
urar. Onlarn okuduklarn dinlerdi. Bunun zerine mrikler:
Muhammed (a.s.) bunlardan ilim reniyor, dediler. Bu sebeple bu ayet
indi.387

inanmayanlar
yok mu
kukusuz

onlar doru yola iletmez Allah'n yetlerine
elem verici bir azap vardr

onlar iin ve Allah
104) Allah'n yetlerine inanmayanlar yok mu, kukusuz
Allah onlar doru yola iletmez ve onlar iin elem verici bir
azap vardr.

yalan uydurur ancak
te Allah'n yetlerine
inanmayanlar
yalanclarn kendileridir onlar
105) Allah'n yetlerine inanmayanlar, ancak yalan uydurur.
te onlar, yalanclarn kendileridir.
(*)Yukardaki yetler Kur'n'da meydana gelen nesih olay konu edildi.
Bir yetin hkmnn dier bir yetle deitirilmesi zerinde dikkatle
durmamz ilham edilerek ana fikir verildi. Sonra da Kur'n'n Ruhulkuds
araclyla Hz. Muhammed (a.s.)'a indirildii belirtilerek bir insann
byle bir kitap yazmasnn ve ona benzer sz meydana getirmesinin
imknszlna iaret edilerek ilh kudretin her alanda eriilmez olduu
anlatld.

mhrledii

kimselerdir
te onlar
ve kulaklarn
kalplerini
Allah'n
gafillerin kendileridir onlar Ve gzlerini
108) te onlar Allah'n, kalplerini, kulaklarn ve gzlerini
mhrledii kimselerdir. Ve onlar gafillerin kendileridir.

Hi phesiz onlar ta kendileridir

ziyana
urayanlarn ahirette

109) Hi phesiz onlar ahirette ziyana urayanlarn ta

kendileridir.

yardmcsdr
Rabbin
phesiz
Sonra
ardndan eziyet edildikten sonra
hicret edip

elbette
sabrederek
cihad edenlerin da
ok Btn bunlardan sonra
Rabbin
pek esirgeyendir balayan
110) Sonra phesiz Rabbin, eziyet edildikten sonra hicret
edip, ardndan da sabrederek cihad edenlerin yardmcsdr.
Btn bunlardan sonra Rabbin elbette ok balayan, pek
esirgeyendir.
(*)Yukardaki yetler, lm tehdidi altnda kalan bir m'minin -kalbi imn
ile yatm bulunduu halde- diliyle kfre dellet eden bir sz
sylemesinde bir saknca olmad akland. Ancak hibir zorlama sz
konusu deilken inandktan sonra kfre dnenlerin ilh gazaba
arplacaklar hatrlatlyor.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

kurtarmak iin
nefis her gelip O gn
karl eksiksiz ve kendi cann

urar
onlara yaptnn
nefse her denir
asla zulmedilmez


111) O gn, her nefis gelip kendi cann kurtarmak iin
urar ve her nefse yaptnn karl eksiksiz denir,
onlara asla zulmedilmez.

Bu
bir lkeyi rnek Allah verdi

Ve
ona rzk gelirdi huzurlu
gvenli idi
Sonra onlar
yerden
her
bol bol

Allah'n nimetlerine kar nankrlk ettiler
ve alk
skntsn
Allah da onlara tattrd
yaptklarndan

tr korku


112) Ve Allah, bir lkeyi rnek verdi: Bu gvenli, huzurlu
idi; ona rzk her yerden bol bol gelirdi. Sonra onlar Allah'n
nimetlerine kar nankrlk ettiler. Allah da onlara,
yaptklarndan tr alk ve korku skntsn tattrd.

peygamber
onlara geldi de Andolsun ki
onlar
onu yalanladlar kendilerinden
zulmederlerken Onlar azap
yakalayverdi
113) Andolsun ki, onlara kendilerinden peygamber geldi de
onu yalanladlar. Onlar zulmederlerken azap onlar
yakalayverdi.
11-12-13-Bu yetler, her eylerini Allah yoluna adayp hicret eden
m'minlerin kadri yceltildi. Nankr Mekkeli'ierin ilh nimetlere kar
kaytsz ve ilgisiz kalmalar knanarak, o yzden kendilerine iki ayr azabn
dokunduu konu edildi. Sonra da Medineli'Iere o kasaba halknn tutumu
misal verilerek ok dikkatli olmalar istenildi.

Allah'n size rzktan verdii Artk yiyin

onun kredin
ve temiz olarak
hell

yalnz ediyorsanz eer

Allah'a nimetine
ibadet

114) Artk, Allah'n size verdii rzktan hell ve temiz
olarak yiyin, eer yalnz Allah'a ibadet ediyorsanz, onun
nimetine kredin.

l hayvan Size
haram kld
sadece
adna kesilen ve domuz
etini
kan

Kim
adna Allah'tan bakas hayvan
snr da saldrmakszn

mecbur kalrsa
Allah nk
amadan
pek ok balayan
esirgeyendir
115) Size, sadece l hayvan, kan, domuz etini ve
Allah'tan bakas adna kesilen hayvan haram kld. Kim
mecbur kalrsa saldrmakszn, snr da amadan. nk
Allah ok balayan, pek esirgeyendir.
(*)Yukarda geen yetler, Medineli'lere misal verilerek, ilh nmetlerin
kymetini bilip krn yerine getirmeleri tlenirken, ayn tavsiyenin
btn m'minlere yapldna iaret edildi. Sonra da hell ve haram klma
yetkisinin Allah'a ait olduuna atf yaplarak drt nemli eyin haram
klndna dikkatler ekildi.

Sayfa 279

(111)

(112)
( 113)

( 114)

(115)

(117) (116)

(118)

dillerinizin
dayanarak

demeyin Ve

u da helldir

Bu uydurduu yalana
kar
nk uydurmu oluyorsunuz haramdr

uyduranlar

Kukusuz
yalan Allah'a
kurtulua eremezler
yalan Allah'a kar
116) Ve dillerinizin uydurduu yalana dayanarak "Bu
helldir, u da haramdr" demeyin, nk Allah'a kar
yalan uydurmu oluyorsunuz. Kukusuz Allah'a kar yalan
uyduranlar kurtulua eremezler.
(*)Allah'n hkmlerini nemsemeyip de haram ve hell konusunu hafife
alarak, aslnda kendi keyfi arzularyla uluorta hkmler koyup bunlar
Allah'n hkmleriymi gibi gstermeye kalkmak, "az bir faydalanma"
yani nemsiz dnya menfaatleri uruna "Allah zerine yalan uydurmak",
insan ebedi kurtulutan mahrum brakacak ve "elemli bir azab"a
gtrecek lde ar bir sutur.

Halbuki onlar iin Pek az
bir menfaattir

elem verici bir azap vardr
117) Pek az bir menfaattir. Halbuki onlar iin elem verici bir
azap vardr.

haram

yahudi olanlara da

Ve
daha

sana
anlattklarmz

klmtk
fakat
Biz onlara zulmetmedik
nce
hakszlk ediyorlard

onlar kendilerine

118) Ve sana anlattklarmz, daha nce, yahudi olanlara da
haram klmtk. Biz onlara zulmetmedik, fakat, onlar
kendilerine hakszlk ediyorlard.
(*)En'm sresinin 146. yetinde yle sralanmaktadr: "Yahudilere
mahsus olmak zere btn trnakl hayvanlar haram kldk. Srtlarnda
yahut barsaklarnda tadklar ya da kemie kansan yalar hari olmak
zere, sr ve koyunun i yalarn da onlara haram kldk.

Cz 14 Sure 16

Nahl Suresi

( 119)

( 120)

( 121)

( 122)

( 123)

( 124)

(125)

Sayfa 280

dinine uy
sana vahyettik
Sonra

O deildi
Hanif olan
brahimin
mriklerden
123) Sonra sana vahyettik: Hanif olan brahimin dinine
uy. O, mriklerden deildi.

Cumartesi tatili
klnmt

ancak
Rabbin
muhakkak
onda ihtilaf
edenlere
gn aralarnda hkm verecektir

ihtilafa

dtkleri ey hakknda Kyamet
124) Cumartesi tatili, ancak onda ihtilaf edenlere (farz)
klnmt. Kyamet gn Rabbin, muhakkak onlarn ihtilafa
dtkleri ey hakknda aralarnda hkm verecektir.

hikmet
Rabbinin
yoluna

Sen ar

mcadele et ve gzel tle
ve
Rabbin
Kukusuz
en gzel

onlarla
ekilde

sapan

kimseleri
en iyi bilendir

hidayete
ok iyi bilir
O ve kendi yolundan
erenleri de

( 126)

125) Sen, Rabbinin yoluna hikmet ve gzel tle ar ve

onlarla en gzel ekilde mcadele et! Kukusuz Rabbin,
kendi yolundan sapan kimseleri en iyi bilendir ve O,
hidayete erenleri de ok iyi bilir.

(128)

ceza verin ceza verecekseniz eer

Ve
Ama

size yaplan ikencenin misliyle

daha hayrldr
elbette o sabrederseniz
sabredenler iin

( 127)


yapan

Rabbin
phesiz
Sonra
tevbe edip sonra da cahillik sebebiyle
ktlk
durumunu dzeltenleri
bunun ardndan

ok onlarn sonra
Rabbin
Kukusuz

pek esirgeyendir balayan
119) Sonra phesiz Rabbin, cahillik sebebiyle ktlk
yapan, sonra da bunun ardndan tevbe edip durumunu
dzeltenleri. Kukusuz Rabbin onlarn (yaptklarna kar)
sonra ok balayan, pek esirgeyendir.

bir mmetti
brahim Gerekten

deildi
ve Hanifti
Allaha itaatkrd
mriklerden de


120) Gerekten brahim bir mmetti. Allaha itaatkrd.
Hanifti ve mriklerden de deildi.

Onu seti
Onun nimetlerine krediciydi
doru
bir yola

iletti ve
121) Onun nimetlerine krediciydi. Onu seti ve doru bir
yola iletti.

bir gzellik dnyada biz ona verdik Ve

elbette

ahirette de
phesiz o
salihlerdendir
122) Ve biz ona dnyada bir gzellik verdik. phesiz o,
ahirette de elbette salihlerdendir.
Bu yetler, Yahudilerin slm'a kar hasmane tutumlar knanyor.
brahim Peygamber'! sevdiklerini iddia ettikleri halde Onun Hanf dinine
uymadklar konu ediliyor. Sonra da brahim Peygamber'in baz zellikleri
zerinde durularak, neden Hz. Peygamber'in (a.s.) onun dinine
uyduunun sebep ve hikmeti aklanyor.

126) Ve eer ceza verecekseniz, size yaplan ikencenin

misliyle ceza verin. Ama sabrederseniz, elbette o,
sabredenler iin daha hayrldr.

ancak Senin sabrn da

sabret
Ve
Onlardan dolay
kederlenme

Allah'tandr
olduklar
kurmakta kayg

duyma

tuzaktan
127) Ve sabret! Senin sabrn da ancak Allah'tandr.
Onlardan dolay kederlenme; kurmakta olduklar tuzaktan
kayg duyma!

ve saknanlar
beraberdir Allah nk

ihsan

edenlerle

128) nk Allah, saknanlar ve ihsan edenlerle beraberdir.
(*)Sabrn, kulun Allah ile kurduu uur, tefekkr, duygu ve eylem
ilikisine balanmas hem bu erdemin dinamiine hem de yksekliine
nce bir iarettir. Hz. Peygamber'in, davetini hikmetle ve gzel tlerle
srdrmesine, gerektiinde tartmalarn da en gzel slpla yapmasna,
bask ve eziyetlere kar sabrl ve hogrl bir tavr izlemesine ve bunu
bir erdem saymasna ramen dmanlar yine de onu derinden zecek
davranta bulunuyor; aleyhinde tuzaklar kuruyorlard. Srenin son
yetinde yce Allah'n, takva sahiplerinin, yani rabbine derinden sayg
duyup her trl tutum ve davranlarnda O'na kar sorumlu olduu
bilincini daima canl tutanlarn ve gzel iler yapanlarn, yaptklarn da
gzel yapanlarn yannda olduu mjdesini vermektedir.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

17 SRA SURES
Kur'an- Kerm'in 17. sresi. lk ayetinde Peygamberimizin
Miracndan bahsedildii iin "gece yrtmek" anlamna
gelen "sra" adn almtr. Bu sureye "Subhn" ve "Ben
srail" sresi de denilmitir. Ayetlerinin says, Kfelilere
gre 111, dierlerine gre 110'dur. 26, 32, 33 ve 57.
ayetlerle 73-80 aras ayetler. Medine'de, dierleri Mekke'de
inmitir. Kelime says 1563, harf says ise 6460'dr. Ayet
sonlarna ahenk veren faslalar "elif" ve "r" harfleridir.
Rahim
Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

gtren
noksan sfatlardan mnezzehtir

Mescid-i

Bir gece kulunu
Aks'ya Mescid-i

Harm'dan
kendisine bir evresini
mbarek kldmz

yetlerimizden
ksmn gsterelim diye
grendir iitendir
O gerekten
1) Bir gece, kendisine yetlerimizden bir ksmn gsterelim
diye (Muhammed) kulunu Mescid-i Harm'dan, evresini
mbarek kldmz Mescid-i Aks'ya gtren noksan
sfatlardan mnezzehtir; O, gerekten iitendir, grendir.
Reslullah (a.s), (sr ve Mi'rc'da) yksek derecelere, yce makamlara
ulatnda Allah Teal ona vahyetti: "Ey Muhammed, seni ne ile
ereflendireyim?" Hz. Peygamber (a.s): "Sana kul olmam nisbetiyle
(Sana kul olma erefiyle ereflendir) Rabbim." dedi de bunun zerine
Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.388

ve Kitab'
Musa'ya Biz verdik Ve
srailoullarna

bir hidayet rehberi kldk
vekil Benden bakasn
edinmeyin

2) Ve Biz, Musa'ya Kitab' verdik ve srailoullarna:
"Benden bakasn vekil edinmeyin" diye bir hidayet
rehberi kldk.

birlikte tadmz
kimselerin
nesli
ok
bir kul
o idi
unu bilin ki Nuh ile
kreden
3) (Ey) Nuh ile birlikte (gemide) tadmz kimselerin
nesli! unu bilin ki o, ok kreden bir kul idi.

srailoullarna
biz bildirdik
Ve

Sizler fesat karacaksnz

Kitap'ta

kaplacaksnz diye
ve iki defa yeryznde
bir kibre azgnlk derecesinde
4) Ve biz, Kitap'ta srailoullarna: Sizler, yeryznde iki
defa fesat karacaksnz ve azgnlk derecesinde bir kibre
kaplacaksnz, diye bildirdik.

Bunlardan ilkinin zaman

gelince

kullarmz
zerinize
gnderdik

Bunlar dolaarak aradlar gl
kuvvetli
yerine bir vaad
Bu idi
evlerin arasnda
getirilmi

Sayfa 281

(17)

( 1)

2)

(3)


( 4)

( 5)

( 6)

(7)

5) Bunlardan ilkinin zaman gelince, zerinize gl

kuvvetli kullarmz gnderdik. Bunlar, evlerin arasnda
dolaarak (sizi) aradlar. Bu, yerine getirilmi bir vaad idi.

onlara kar
tekrar size verdik Sonra
oullarla
ve servet
gcnz arttrdk
saynz daha da oalttk

6) Sonra onlara kar size tekrar (galibiyet ve zafer) verdik;
servet ve oullarla gcnz arttrdk; saynz daha da
oalttk.

kendinize
etmi
iyilik ederseniz
Eer

yine kendinize etmi ktlk ederseniz
ayet

cezalandrma
gelince Artk zaman olursunuz

yznz kara etsinler dier

girdikleri
gibi yine Mescid'e

girsinler

her eyi ellerine geirdikleri ve daha nce

tahrip etsinler bsbtn
7) Eer iyilik ederseniz kendinize etmi, ayet ktlk
ederseniz yine kendinize etmi olursunuz. Artk dier
cezalandrma zaman gelince, yznz kara etsinler, daha
nce girdikleri gibi yine Mescid'e girsinler ve ellerine
geirdikleri her eyi bsbtn tahrip etsinler.
2-3-4-5-6-7. Ey sriloullan! Eer iyi amel ilerseniz, bu ameliniz sizin
iindir. Faydas size aittir. Allah onlardan hibir ekilde yararlanmaz. Eer
kt amel ilerseniz, o da aleyhinizedir. Allah, onlardan hibir ekilde
zarar grmez. Onun, kullarna ihtiyac yoktur. O'na, ne itaat fayda salar,
ne de masiyet zarar verir. Yahya (a.s)'y ldrmek ve Allah'n haram kld
eyleri yaparak fesat karma zamannz geldiinde, tekrar zerinize
dmanlarnz gnderdik ki, size hakaret etsinler ve sizi zelil klmak ve
ezmek suretiyle, ktlk ve eziyetlerin izlerini yzlerinizde grnr hale
getirsinler. Beyt-i Makdis'e girip ilk defa onu harap ettikleri gibi yine harap
etsinler, stn geldikleri her eyi helak edip yok etsinler. Yce Allah
onlara, bu sefer ran ateperestlerini musallat etti. Ateperestler onlar
yeryznde srgn ettiler, ldrdler, yurtlarn da harap ettiler

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

( 8)

(10) 9)

(11)

(12)

( 13)

(14)

(15)

(16)

(17)

size merhamet eder

Rabbiniz Belki

biz de sizi yine

siz eer yine dnerseniz
fakat
cehennemi
Biz yaptk
cezalandrrz
hapishane
kfirler iin
8) Belki Rabbiniz size merhamet eder; fakat siz eer yine
(fesatla) dnerseniz, biz de sizi yine cezalandrrz. Biz
cehennemi kfirler iin bir hapishane yaptk.

iletir
yola Kur'an
bu phesiz ki

mminlere
mjdeler en doru
kendileri iin
iyi
davranlarda bulunan
byk bir mkfat
olduunu
9) phesiz ki bu Kur'an en doru yola iletir; iyi
davranlarda bulunan mminlere, kendileri iin byk bir
mkfat olduunu mjdeler.

inanmayanlara
gelince
kukusuz
Ve
bir
onlar iin de hazrlamzdr
ahirete

elemli azap
10) Ve kukusuz ahirete inanmayanlara gelince, onlar iin
de elemli bir azap hazrlamzdr.

istedii kadar erri de

insan
ister
Ve
pek acelecidir
nsan

hayr

11) Ve insan hayr istedii kadar erri de ister. nsan pek
acelecidir.

Sayfa 282

gndz ve geceyi
biz yarattk
Ve

silip Nitekim karanln

birer yet olarak
ayrca
gndzn getirdik
gecenin

nimetlerini
aratrmanz aydnln
yllarn

say

bilmeniz iin Rabbinizin

eyi

her hesabn


ak te biz
ak anlattk
12) Ve biz, geceyi ve gndz birer yet (delil) olarak
yarattk. Nitekim, Rabbinizin nimetlerini aratrmanz,
ayrca, yllarn say ve hesabn bilmeniz iin gecenin
karanln silip, aydnlatan gndzn aydnln getirdik.
te biz, her eyi ak ak anlattk.

baladk amelini insann

her Ve
gnnde Onun iin karrz

boynuna

nne konacak bir kitap kyamet

alm olarak
13) Ve her insann amelini boynuna baladk. Onun iin
kyamet gnnde, alm olarak nne konacak bir kitap
karrz.

kendi nefsin yeter Kitabn

oku
hesap sorucu olarak
sana Bugn
14) Kitabn oku! Bugn sana hesap sorucu olarak kendi
nefsin yeter.

semi bunu ancak hidayet yolunu Kim

kim de

kim de
kendi iyilii iin olur
kendi
sapm

olur doruluktan saparsa

Hibir gnahkr ykn slenmez zararna
azap
Biz deiliz bakasnn
gnah
bir peygamber gndermedike

edecek
15) Kim hidayet yolunu seerse, bunu ancak kendi iyilii
iin semi olur; kim de doruluktan saparsa, kendi
zararna sapm olur. Hibir gnahkr, bakasnn gnah
ykn slenmez. Biz, bir peygamber gndermedike azap
edecek deiliz.
Bu ayet-i kerime: "Ey Mekke halk, Muhammed'e itaat etmeyin. Bu gnah
ise gnahnz boynuma olsun," diyen Veld hakknda nazil olmutur.350

bir helk etmek

istediimiz zaman Ve
marm elebalarna emrederiz lkeyi
helke
Bylece
mstahak olur

orada
darmadan ederiz biz de oray
16) Ve bir lkeyi helk etmek istediimiz zaman, orada
marm elebalarna (iyilikleri) emrederiz; Bylece,
helke mstahak olur; biz de oray darmadan ederiz.

nesillerden

helk ettik nicelerini Ve
Rabbin
yeterlidir ve Nuh'tan
sonraki
haberdar
Kullarnn
gnahlarndan

gren olarak
17) Ve Nuh'tan sonraki nesillerden nicelerini helk ettik.
Kullarnn gnahlarndan haberdar ve gren olarak Rabbin
yeterlidir.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

geen hayat dilerse

Her kim

kimseye
dilediimiz onu bu arabuk
cehenneme
onu girecei
sonra da veririz
kovulmu olarak knanm sokarz

18) Her kim bu arabuk geen hayat dilerse onu,
dilediimiz kimseye veririz, sonra da onu, knanm,
kovulmu olarak girecei cehenneme sokarz.

alrsa
ve ahireti diler kim de
Ve
bir mmin
olarak yarar bir aba ile
ona
makbuldr
almalar

ite bunlarn
19) Ve kim de ahireti diler ve bir mmin olarak ona yarar
bir aba ile alrsa, ite bunlarn almalar makbuldr.

bunlara da onlara da veririz Hepsine

ihsan
deildir
Rabbinin
ihsanndan

kstlanm
Rabbinin

20) Hepsine, onlara da bunlara da Rabbinin ihsanndan
(istediklerini) veririz. Rabbinin ihsan kstlanm deildir.

kimini
biz klmzdr
nasl
Baksana

daha Elbette ki ahiret
kiminden
stn

farklar stnlk ve derece

byktr
bakmndan
21) Baksana, biz kimini kiminden nasl stn klmzdr!
Elbette ki ahiret, derece ve stnlk farklar bakmndan
daha byktr.

bir ilh Allah ile birlikte daha tanma

terk
knanm kendi bana kalrsn Sonra
edilmi olarak
22) Allah ile birlikte bir ilh daha tanma! Sonra knanm,
kendi bana terk edilmi olarak kalrsn.

kendisine sadece Rabbin

emretti Ve
ana-

kesin bir ekilde kulluk etmenizi

gelirse iyi davranmanz
babanza da
veya Onlardan biri
yalanrsa senin yannda
of kendilerine bile deme
her ikisi
sz ikisine de syle
onlar azarlama
gzel
23) Ve Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, anababanza da iyi davranmanz kesin bir ekilde emretti.
Onlardan biri veya her ikisi senin yannda yallk gelirse,
kendilerine "of" bile deme; onlar azarlama; ikisine de
gzel sz syle.
(*)Yukardaki yetlerle dnyay kendilerine ama seip gnn gn
edenler knand. Bir lkenin yklp yok olmasnn balca nedenleri
zerinde durularak, refah iinde yzen mark zenginlerin her trl
kutsal deerlere srt evirmeleri ve ahlk kurallar inemeleri misal
verildi. Sonra da Nuh (a.s.) kavmine dikkatler ekilerek yklp yok
edilmelerinin sebepleri zerinde dnmemiz istendi.

Sayfa 283

(18)

( 19)

( 20)

( 21)



(22)

( 23)

(24)

(25)

( 26)
(27)

zerlerine
kanat

onlar esirgeyerek

Ve

diyerek
ve alak gnlllkle

ger
imdi de sen onlara rahmet et
Rabbim dua et
Kklmde
onlar beni nasl yetitirmilerse
24) Ve onlar esirgeyerek alak gnlllkle zerlerine
kanat ger ve: "Rabbim! Kklmde onlar beni nasl
yetitirmilerse, imdi de sen onlara (yle) rahmet et!"
diyerek dua et.

sizin
ok iyi bilir
Rabbiniz
siz iyi
olursanz Eer
kalplerinizdekini

tevbeye ynelenleri

unu bilin ki O
balaycdr
25) Rabbiniz sizin kalplerinizdekini ok iyi bilir. Eer siz iyi
olursanz, unu bilin ki O, tevbeye ynelenleri
balaycdr.

hakkn
bir de akrabaya ver
Ve
sap savurma Ve yolda kalma


yoksula
gereksiz yere de
26) Ve bir de akrabaya, yoksula, yolda kalma hakkn ver.
Ve gereksiz yere de sap savurma.

bylesine sap savuranlar
Kukusuz

eytan ise

idi
eytanlarn

kardeleridir
ok nankr Rabbine kar
27) Kukusuz bylesine sap savuranlar eytanlarn
kardeleridir. eytan ise Rabbine kar ok nankr idi.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

Sayfa 284

Zira o zinaya yaklamayn Ve
bir yoldur
ok kt ve hayszlktr

(28)

32) Ve zinaya yaklamayn. Zira o, bir hayszlktr ve ok

kt bir yoldur.

(30)

muhterem
kld cana
kymayn Ve
Bir
hakl bir sebep

olmadka Allah'n
verdik
ancak zulmen
ldrlrse
kimse
Ancak ileri gitmesin

yetki
onun velsine
alacan almtr
Zaten o ksasta

(32)

33) Ve hakl bir sebep olmadka Allah'n muhterem kld

cana kymayn. Bir kimse zulmen ldrlrse, ancak onun
velsine yetki verdik. Ancak ksasta ileri gitmesin. Zaten o,
alacan almtr.

( 29)

(31)

(33)

ancak yetimin malna

yaklan Ve

erinceye kadar
en gzel

bir niyetle

Verdiiniz sz de yerine getirin rdne

sorumluluu
gerektirir
verilen sz nk

(34)

34) Ve yetimin malna, rdne erinceye kadar, ancak en

gzel bir niyetle yaklan. Verdiiniz sz de yerine getirin.
nk verilen sz, sorumluluu gerektirir.

ltnz zaman ln
tastamam Ve

Bu doru
ile tartn

terazi ve
hem de neticesi hem daha iyidir

daha hayrldr
bakmndan

( 36)

35) Ve ltnz zaman tastamam ln ve doru terazi

ile tartn. Bu, hem daha iyidir hem de neticesi bakmndan
daha hayrldr.

(35)

(36)

(38)

onlarn
yzlerine bakamyorsan

eer Ve
Rabbinden

bir rahmet iin
kavumasn
hi olmazsa kendilerine syle
umduun
gnl alc bir sz
28) Ve eer Rabbinden kavumasn umduun bir rahmet
iin onlarn yzlerine bakamyorsan, hi olmazsa
kendilerine gnl alc bir sz syle.

balayp sk elini
olma

Ve
eli ak da

bsbtn olma

boynuna
hasretini eker
knanr Sonra durursun
29) Ve elini boynuna balayp sk (cimri) olma; bsbtn
eli ak da (msrif) olma. Sonra knanr, hasretini eker
durursun.

rzk
bol verir
Rabbin
Kukusuz

phesiz ki O dilediine daraltr dilediine

ok iyi grr haberdardr
kullarndan
30) Kukusuz Rabbin rzk dilediine bol verir, dilediine
daraltr. phesiz ki O, kullarndan haberdardr, (onlar)
ok iyi grr.

ocuklarnzn canna kymayn Ve

onlarn da rzknz Biz

geim
endiesi ile
Onlar ldrmek gerekten
sizin de veririz
byk bir sutur



31) Ve geim endiesi ile ocuklarnzn canna kymayn.
Biz, onlarn da sizin de rzknz veririz. Onlar ldrmek
gerekten byk bir sutur.

ardna bulunmayan eyin dme

Ve
ve gz
kulak
nk
bilgin
hakknda

ondan

bunlarn hepsi gnl
sorumludur
36) Ve hakknda bilgin bulunmayan eyin ardna dme.
nk kulak, gz ve gnl, bunlarn hepsi ondan
sorumludur.

yeryznde

dolama Ve
ne yeri
yarabilir


nk sen
bbrlenerek
ululuk ne de dalarla

yarna girebilirsin

37) Ve yeryznde bbrlenerek dolama. nk sen ne
yeri yarabilir ne de dalarla ululuk yarna girebilirsin.

nezdinde
kt
olanlar
bunlar Btn
sevimsizdir Rabbinin

38) Btn bunlar kt olanlar, Rabbinin nezdinde
sevimsizdir.
Yukardaki yetlerde geen din ve ahlk buyruklar ylece sralamak
mmkndr:
1,Allah'n birliini tanmak, bir olan Allah'a inanmak. 2,Ana babaya iyi
davranmak. 3,Akrabaya ve muhtalara iyilik etmek, hayr yapmak, 4,Hem
cimrilikten hem israftan saknmak. 5,ocuklarn hayatn korumak.
6,Zinadan, fuhutan kanmak. 7,Adam ldrmemek. 8,Yetim mal
yememek. 9,Verilen sz tutmak. 10,ly ve tarty tam yapmak.
11,Bitmedii eyin peine dmemek, bilgisiz hkm vermemek.
12,Byklk taslamaktan saknmak.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

Rabbinin
sana vahyettii te bunlar
ile birlikte edinme

hikmetlerdir



sonra atlrsn baka
ilh Allah
uzaklatrlm olarak knanm cehenneme
39) te bunlar, Rabbinin sana vahyettii hikmetlerdir.
Allah ile birlikte baka ilh edinme; sonra knanm,
uzaklatrlm olarak cehenneme atlrsn.

erkek
Rabbiniz sizin iin ayrd da

kendisi meleklerden
m edindi
ocuklar
sylyorsunuz Gerekten siz kz ocuklar
ok byk
bir sz
40) Rabbiniz, erkek ocuklar sizin iin ayrd da, kendisi
meleklerden kz ocuklar m edindi! Gerekten siz, (vebali)
ok byk bir sz sylyorsunuz.

biz trl ekillerde tekrar ettik

Andolsun
onlarn akllarn balarna Kur'an'da
bu
onlara bir ey salamyor Ve toplamalar iin
daha da kap uzaklamaktan baka
41) Andolsun biz, onlarn akllarn balarna toplamalar
iin bu Kur'an'da trl ekillerde tekrar ettik. Ve onlara,
daha da kap uzaklamaktan baka bir ey salamyor.

birlikte baka ilhlar da bulunsayd

Eer De ki

o takdirde onlar syledikleri
gibi Allah

Ar'n
sahibi olana ulamak iin
areler arayacaklard
42) De ki: Eer syledikleri gibi Allah ile birlikte baka
ilhlar da bulunsayd, o takdirde onlar, Ar'n sahibi olana
ulamak iin areler arayacaklard.

eylerden
O onlarn mnezzehtir

son derece ycedir uludur

syledikleri
43) O, onlarn syledikleri eylerden mnezzehtir; son
derece ycedir, uludur.

Yedi gk
herkes O'nu tesbih eder

bunlarda bulunan

ve yer

vg ile
tesbih etmeyen

yoktur hibir ey


anlamazsnz
Ne var ki siz
O'nu

halmdir


O onlarn tesbihini
balaycdr
44) Yedi gk, yer ve bunlar (arasn)da bulunan herkes O'nu
tesbih eder. O'nu vg ile tesbih etmeyen hibir ey yoktur.
Ne var ki siz, onlarn tesbihini anlamazsnz. O, halmdir,
balaycdr.

Sayfa 285

( 39)
(40)


(41)

( 43) (42)

(44)






(45)







(46)







( 47)

(48)

(49)

bir kapallk ayrca kalplerine

Ve
kulaklarna ve onu anlamamalar iin

sen ydettiin
zaman Ve bir arlk veririz
gerisin geri birliini
Kur'an'da
Rabbinin
canlar sklm halde onlar dnp giderler

46) Ve ayrca, onu anlamamalar iin kalplerine bir kapallk

ve kulaklarna bir arlk veririz. Ve sen, Kur'an'da
Rabbinin birliini ydettiin zaman onlar, canlar sklm
halde, gerisin geri dnp giderler.

ne onlarn dinlediklerini

biliriz
Biz

kendi zaman seni dinlerken

maksatla
dedikleri

zaman
aralarnda fsldatklar

bakasna uymuyorsunuz

o zalimlerin

bylenmi
bir adamdan

biz
Kur'an
okuduun
zaman Ve

arasna

seninle ekeriz
gizleyici
bir rt
ahirete
inanmayanlarn

47) Biz, onlarn seni dinlerken ne maksatla dinlediklerini,

kendi aralarnda fsldatklar zaman o zalimlerin: "Siz,
bylenmi bir adamdan bakasna uymuyorsunuz"
dedikleri zaman biliriz.

45) Ve biz, Kur'an okuduun zaman, seninle ahirete

inanmayanlarn arasna gizleyici bir rt ekeriz.

senin iin yaptlar

ne trl
Baksana


Bu yzden saptlar ki
benzetmeler

yolu
artk bulamayacaklardr
48) Baksana; senin iin ne trl benzetmeler yaptlar! Bu
yzden, saptlar ki, artk yolu bulamayacaklardr.

Sahi biz yle mi onlar dediler ki Ve

olmu iken kokumu toprak ve kemik yn
yepyeni
bir hilkatte
diriltileceiz
49) Ve onlar dediler ki: Sahi biz, bir kemik yn ve
kokumu toprak olmu iken, yepyeni bir hilkatte
diriltileceiz, yle mi?

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

( 50)

(51)

(52)

(53)

(54)

( 55)

( 56)

(57)

(58)

demir
ister ster ta
olun De ki

50) De ki: "ster ta olun, ister demir",

imknsz isterse herhangi bir yaratk

Yahut
Diyecekler ki gnlnzde
gibi grnen

De ki
Bizi tekrar dndrecek? kim

Bunun zerine alayl

kez ilk
Sizi yaratan
ve onlar balarn sallayacak
sana bir tarzda

De ki
o? Ne zamanm diyecekler

Yakn olsa

gerek
51) Yahut isterse gnlnzde imknsz gibi grnen
herhangi bir yaratk! Diyecekler ki: "Bizi tekrar (hayata)
kim dndrecek?" De ki: Sizi ilk kez yaratan. Bunun
zerine onlar sana alayl bir tarzda balarn sallayacak ve
"Ne zamanm o?" diyecekler. De ki: Yakn olsa gerek.

arsna uyarsnz

sizi araca gn

sanrsnz

ve O kendisine hamdederek

ok az kaldnz
52) O, sizi araca gn, kendisine hamdederek arsna
uyarsnz ve (dirilmeden nceki halinizde) ok az
kaldnz sanrsnz.

sylesinler kullarma syle

Ve
bozar
eytan


Elbette
en gzelini

szn
insann

eytan

nk
aralarn
apak dmandr

53) Ve kullarma syle, szn en gzelini sylesinler.

Elbette eytan aralarn bozar. nk eytan, insann
apak dmandr.

Sayfa 286

dilerse
Eer
sizi en iyi bilendir
Rabbiniz
sizi dilerse

veya size merhamet eder

onlarn
Biz seni gndermedik

cezalandrr
bir vekil olarak stne
54) Rabbiniz, sizi en iyi bilendir. Eer dilerse size
merhamet eder; veya dilerse sizi cezalandrr. Biz, seni
onlarn stne bir vekil olarak gndermedik.

herkesi
en iyi bilendir
Rabbin
Ve
biz
Gerekten yerde olan
ve gklerde

stn
peygamberlerin
kimini
kldk
Zebur'u Davud'a da verdik kiminden
55) Ve Rabbin, gklerde ve yerde olan herkesi en iyi
bilendir. Gerekten biz, peygamberlerin kimini kiminden
stn kldk; Davud'a da Zebur'u verdik.

ileri srdklerinize

yalvarn De ki

ne g yetirebilirler
Onu brakp da
Ne var ki onlar sizin skntnz
uzaklatrabilir
ne de deitirebilmeye

56) De ki: "Onu brakp da (ilh olduunu) ileri
srdklerinize yalvarn. Ne var ki onlar, sizin skntnz ne
uzaklatrabilir, ne de deitirebilmeye g yetirebilirler."

bu varlklar
yalvardklar

Onlarn

hangisi vesile Rablerine ararlar

O'nun
umarlar
daha yakn olacak diye
nk
azabndan
korkarlar ve rahmetini
saknlacak
bir eydir
Rabbinin
azab

57) Onlarn yalvardklar bu varlklar Rablerine -hangisi

daha yakn olacak diye- vesile ararlar; O'nun rahmetini
umarlar ve azabndan korkarlar. nk Rabbinin azab,
saknlacak bir eydir.
(*)Mrikler taptklar putlar ve heykelleri meleklerin sembolleri olarak
kabul eder, onlarn ahsnda meleklere taptklarn sylerlerdi. te yet bu
batl inancn ne kadar rk olduunu ortaya koymaktadr. nk
melekler de dahil olmak zere Allah'tan baka hibir varlk, Allah'n
yardm ve yaratmas olmadan kendisini zarardan koruma imknna dahi
sahip deildir.

biz hepsini

lke varsa
ne kadar
Ve
gnnden nce
ya helk edecek
bir ekilde
azaplandracaz veya kyamet
yazldr
Kitap'ta
Bu
en etin

58) Ve ne kadar lke varsa biz hepsini kyamet gnnden

nce ya helk edecek veya en etin bir ekilde
azaplandracaz. Bu, Kitap'ta (levh-i mahfuz'da) yazldr.
(*)Allah'n emrine isyan eden ve peygamberleri yalanlayan kafir
ehirlerden hibir ehir yoktur ki, kyamet gn gelmeden Allah onlar
helak etmi olmasn. Bu helak etme, ya tamamen yok etmek veya halkna
iddetli azap etmek suretiyle olur. Bu, Levh-i Mahfuz'da yazl bir
hkmdr, deimez.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

gndermekten

bizi alkoyan tek ey Ve

bu yalanlam
olmasdr yetler

Nitekim Semd kavmine veritik ncekilerin
ak bir mucize olmak zere
bir dii deve vermitik

Onlar ise bu yzden zalim oldular

ancak
Oysa biz yetleri
gndeririz
korkutmak iin
59) Ve bizi, yetler (mucizeler) gndermekten alkoyan tek
ey, ncekilerin bu yetleri yalanlam olmasdr. Nitekim
Semd kavmine, ak bir mucize olmak zere bir dii deve
vermitik. Onlar ise, (bu deveyi boazladlar ve) bu yzden
zalim oldular. Oysa biz yetleri ancak korkutmak iin
gndeririz.

Rabbin

sana demitik hani Ve
meydana
insanlar
epeevre kuatmtr
Sana gsterdiimiz
o ryay getirdik
aac
ve insanlar
snamak iin ancak
Biz onlar
Kur'an'da
lnetlenen
bu onlara bir ey salamaz korkuturuz da
baka
byk bir azgnlktan
60) Ve hani sana: Rabbin, insanlar epeevre kuatmtr,
demitik. Sana gsterdiimiz o ryay ve Kur'an'da
lnetlenen aac, ancak insanlar snamak iin meydana
getirdik. Biz onlar korkuturuz da, bu onlara, byk bir
azgnlktan baka bir ey salamaz.
Sehl ibn Sa'd'den, o yle anlatyor: Allah'm Resl (a.s) bir gn
ryasnda filn oullan (kabilesi)nin minberi zerinde maymunlar gibi
zpladklarn grerek bunu hayra yormam ve lnceye kadar da bir
daha glmemiti. te onun grd bu rya zerine Allah Teal: "Sonra
sana gstermi olduumuz o ryay..." yet-i kerimesini indirmi.

secde

meleklere Dediimiz zaman Ve

dnda hepsi secde ettiler dem'e edin

bir kimseye
secde mi ederim

Dedi
blis'in
amurdan yarattn

61) Ve meleklere: dem'e secde edin! Dediimiz zaman.

blis'in dnda hepsi secde ettiler."Dedi, amurdan
yarattn bir kimseye secde mi ederim."

stn kldna
u bir bak Dedi ki

Yemin ederim ki beni tehir
eer
benden

da

kyamet gnne kadar edersen
dnda onun neslini kendime balayacam
pek az
62) Dedi ki: "u benden stn kldna da bir bak! Yemin
ederim ki, eer beni kyamet gnne kadar tehir edersen,
pek az dnda, onun neslini kendime balayacam."

sana uyarsa kim

Git
buyurdu

hepinizin
cehennemdir
iyi bilin ki
Onlardan
Tam bir ceza
cezas
63) (Allah) buyurdu: Git! Onlardan kim sana uyarsa, iyi
bilin ki hepinizin cezas cehennemdir. (Hemde) tam bir
ceza.

Sayfa 287

(59)

(60)

( 81)

( 62)

( 63)

( 64)

(65)

(66)

gcnn yettii


kimseleri
art
Ve

onlar
bo

dvetinle

onlardan
ortak ol svarilerinle, yayalarnla

yaygaraya
kendilerine
evltlarna mallarna

eytan

bir ey vaad etmez vaadlerde bulun
aldatmadan
baka
64) Ve onlardan gcnn yettii kimseleri dvetinle art;
svarilerinle, yayalarnla onlar yaygaraya bo; mallarna,
evltlarna ortak ol, kendilerine vaadlerde bulun. eytan,
aldatmadan baka bir ey vaad etmez.

benim kullarm

uras muhakkak ki

hibir arln

zerinde
senin olmayacaktr
koruyucu olarak Rabbin
yeter
65) uras muhakkak ki, benim kullarm zerinde senin
hibir arln olmayacaktr. (Onlar) koruyucu olarak
Rabbin yeter.

sizin iin yzdrendir Rabbiniz

nil olmanz iin denizde
gemileri
ok
sizin iin
Dorusu O ltfuna
merhametlidir
66) Rabbiniz, ltfuna nil olmanz iin denizde gemileri
sizin iin yzdrendir. Dorusu O, sizin iin ok
merhametlidir.
(*)Yukardaki yetler, milletleri azdrp saptran; imn nurundan mahrum
kiiler zerinde saltanat kuran bls'ten sz edildi. Gerek m'minler
zerinde hibir sultas olmyaca bildirilerek, ondan korunup kurtulmann
asl aresi akland.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

( 67)

Sayfa 288

olunu Biz eref sahibi kldk hakikaten

ve karada Onlar tadk
Adem

kendilerine rzklar verdik denizde

yine onlar stn

gzel gzel
kldk yarattklarmzn
cidden
biroundan

( 68)

70) Biz, hakikaten Ademolunu eref sahibi kldk. Onlar,

karada ve denizde tadk; kendilerine gzel gzel rzklar
verdik; yine onlar, yarattklarmzn biroundan cidden
stn kldk.

(69)

insan
Her
aracamz o gnde

kimlerin
nderleri ile birlikte topluluunu

onlar sandan amel defteri verilirse

bir hakszla

amel defterlerini okuyacaklar
en kk uramam olarak

(70)

(71)

71) Her insan topluluunu nderleri ile birlikte

aracamz o gnde kimlerin amel defteri sandan
verilirse, onlar, en kk bir hakszla uramam olarak
amel defterlerini okuyacaklar.

(73)

o kr
bu olursa
kim
Ve
stelik iyice
armtr
krdr
ahirette
yolunu

(72)

( 74)

(75)

bir musibet
banza geldii
zaman Ve
yalvardklarnz

kaybolup gider

denizde

O sizi kurtarp kardnda O'ndan baka
nsanolu

dnersiniz

karaya
ok nankrdr
67) Ve denizde banza bir musibet geldii zaman, O'ndan
baka btn yalvardklarnz kaybolup gider. O sizi
kurtarp karaya kardnda, (yine eski halinize)
dnersiniz. nsanolu ok nankrdr.

sizi dibine



emin misiniz?

yahut kara tarafnda

geirmeyeceinden
ta
O'nun stnze
yadrmayacandan
bir koruyucu kendinize bulamazsnz
Sonra
da
68)
O'nun,
sizi
kara
tarafnda
yerin
dibine
geirmeyeceinden,
yahut
stnze
ta
yadrmayacandan emin misiniz? Sonra kendinize bir
koruyucu da bulamazsnz.

sizi dndrerek
emin misiniz? Yahut

gnderip
daha oraya
bir kez O'nun
izi bir kasrga

yollayarak
zerinize
inkr etmi olmanz sebebiyle bomayacandan
bizi arayp
kendinize bulamazsnz
Sonra
bir desteki de bundan dolay soracak
69) Yahut O'nun, sizi bir kez daha oraya (denize) gnderip
zerinize bir kasrga yollayp dndrerek, inkr etmi
olmanz sebebiyle sizi bomayacandan emin misiniz?
Sonra, bundan dolay kendinize bizi arayp soracak bir
desteki de bulamazsnz.

72) Ve kim bu (dnyada) kr olursa o, ahirette de krdr;

stelik iyice yolunu armtr.

seni yalan yere

nerdeyse
Ve

bize isnat etmen iin sana vahyettiimizden
seni
ancak o takdirde ve baka
bir eyi
candan dost
kabul edeceklerdi
73) Ve sana vahyettiimizden baka bir eyi yalan yere bize
isnat etmen iin seni, nerdeyse saptracaklar ve ancak o
takdirde seni candan dost kabul edeceklerdi.

seni sebatkr

eer klmasaydk Ve
onlara meyledecektin
nerdeyse
gerekten
birazck

74) Ve eer seni sebatkr klmasaydk, gerekten, nerdeyse

onlara birazck meyledecektin.

kat kat
sana tattrrdk
O zaman

sonra lmn
skntlarn
ve hayatn
bir bize kar

kendin iin bulamazdn

yardmc da
75) O zaman, sana hayatn ve lmn skntlarn kat kat
tattrrdk; sonra bize kar kendin iin bir yardmc da
bulamazdn.
Sakf kabilesinden bir heyet, Peygamber (a.s.) Efendimize gelerek dediler
ki:
-Bize deiik imtiyaz verdiin takdirde sana bey'at ederiz! Peygamber
(a.s):
- stediiniz imtiyaz nelerdir? diye sorunca; dediler ki:
-Namazda rk' ve secdeler iin eilmiyeceiz. Putlarmz kendi elimizle
krmayacaz ve Lt adndaki byk puttan -ona tapnmakszn-bir yl
yararlanmamza msaade edeceksin.. Peygamber (a.s.) Efendimiz onlara:
-inde rk' ve secde bulunmayan bir dinde hayr yoktur. Putlarnz
ellerinizle krmamanz mmkndr, (bakasna kvrtabilirsiniz). Lt ve
Uzz adndaki putlara gelince: Onlardan yararlanmanza elbette gz
yumamayz, buyurdu. Bu kesin cevap zerine onlar unu ilve ettiler:
Bizim isteimiz u ki:
-Bakasna vermediin imtiyaz bize verdiini Araplara duyurmandr.
Bunun zerine Reslllah (a.s.) Efendimiz susup cevap vermedi. Derken
73, 74 ve 75. yetler indi.351

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

dnyay bana dar

yine nerdeyse
Ve
seni karmak

yurdundan

getirecekler

kalamazlar
O takdirde onlar iin
kendileri de fazla senin ardndan
76) Ve yine onlar, seni yurdundan karmak iin nerdeyse
dnyay bana dar getirecekler. O takdirde, senin ardndan
kendileri de fazla kalamazlar.

Kukusuz hakkndaki
kanun da budur

peygamberler

Senden nce gnderdiimiz
hibir
Bizim kanunumuzda
bulamazsn

deiiklik
77) Kukusuz senden nce gnderdiimiz peygamberler
hakkndaki kanun da budur. Bizim kanunumuzda hibir
deiiklik bulamazsn.

gne

Gndzn dnp
namaz
kl
oku
gecenin
karanl bastrncaya
kadar

sabah
okunan
nk
bir de sabah

ahitlik
eder
78) Gndzn gne dnp gecenin karanl bastrncaya
kadar (belli vakitlerde) namaz kl; bir de sabah oku. nk
sabah okunan (Kuran) ahitlik eder.

bir mahsus teheccd kl

gecede

Ve
seni
umabilirsin
sana nafile olmak zere

bir makama Rabbinin

gndereceini
vgye deer
79) Ve gecede, sana mahsus bir nafile olmak zere
teheccd (namazn) kl. (Bylece) Rabbinin, seni, vgye
deer bir makama gndereceini umabilirsin.

Gireceim yere
Rabbim
yle niyaz et
Ve
kacam

drstlkle

girmemi sala

ver

drstlkle

kmam sala

yerden de
hakkyla bir kuvvet
tarafndan
Bana
yardm edici
80) Ve yle niyaz et: Rabbim! Gireceim yere drstlkle
girmemi sala; kacam yerden de drstlkle kmam
sala. Bana tarafndan, hakkyla yardm edici bir kuvvet
ver.

yklp gitti
Hak

geldi de ki
Yine
yklmaya mahkum idi
btl
Zaten
btl
81) Yine de ki: Hak geldi; btl yklp gitti. Zaten btl
yklmaya mahkum idi.

yle bir Kur'an'dan

biz indiriyoruz ki
Ve
mminler
rahmettir
ve ifa
o ey

yalnzca zalimlerin ise

artrr iin
ziyann
82) Ve biz, Kur'an'dan yle bir ey indiriyoruz ki o,
mminler iin ifa ve rahmettir; zalimlerin ise yalnzca
ziyann artrr.

Sayfa 289

( 76)

( 77)

(78)

(79)

(80)

(81)

(82)

( 83)

(84)

(85)

(86)

insana

nimet verdiimiz zaman Ve
olsa yan izer yz evirip

iyice der
ona bir de zarar ziyan
dokunacak
karamsarla
83) Ve insana nimet verdiimiz zaman (bizden) yz evirip
yan izer; ona bir de zarar ziyan dokunacak olsa iyice
karamsarla der.

kendi

i yapar
Herkes
De ki

kimin
en iyi bilendir
Rabbiniz merebine gre
bir yol tuttuunu
doru Bu durumda
84) De ki: Herkes, kendi merebine gre i yapar. Bu
durumda kimin doru bir yol tuttuunu Rabbiniz en iyi
bilendir.

ruh hakknda

sana soru sorarlar

Ve
Rabbimin emrindendir
Ruh
De ki
az ancak bir bilgi
Size verilmitir
85) Ve sana ruh hakknda soru sorarlar. De ki: Ruh,
Rabbimin emrindendir. Size ancak az bir bilgi verilmitir.

kaldrrz
biz dilersek
hakikaten
Ve

sonra sana vahyettiimizi
ortadan
bize kar
bu durumda sen de bulamazsn
hibir koruyucu
86) Ve hakikaten, biz dilersek sana vahyettiimizi ortadan
kaldrrz; sonra bu durumda sen de bize kar hibir
koruyucu bulamazsn.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

( 87)

(88)




(89)

( 90)

( 91)

( 92)



(93)

( 94)

( 95)

(86)

nk
Rabbinin

rahmeti
Ancak
ok byktr sana
O'nun ltufkrl
87) Ancak Rabbinin rahmeti (onu gidermemi). nk
O'nun sana ltufkrl ok byktr.

ins
bir araya gelseler

Andolsun
De ki

bir
ortaya koymak
zere

cin

ortaya getiremezler
Kur'an'n
bu benzerini

birlerine

eer ve onun benzerini
destek de olsalar
biri
88) De ki: Andolsun, bu Kur'an'n bir benzerini ortaya
koymak zere inscin bir araya gelseler ve eer biribirlerine
destek de olsalar, onun benzerini ortaya getiremezler.

biz eitli ekillerde anlattk

Muhakkak ki
her trl
Kur'an'da
bu insanlara

ou Yine de kabullenmediler misali

inkrclktan bakasn insanlarn
89) Muhakkak ki biz, bu Kur'an'da insanlara her trl
misali eitli ekillerde anlattk. Yine de insanlarn ou
inkrclktan bakasn kabullenmediler.

sana inanmayacaz

onlar dediler Ve
yerden

bizim iin fkrtmadka
asla
bir kaynak
90) Ve onlar: "Sen, dediler, bizim iin yerden bir kaynak
fkrtmadka sana asla inanmayacaz."
(*)Yukardaki yetler, insanolunun bildiinden daha ok bilmedii
eylerin bulunduuna iaret edildi. Ruhla beyin arasndaki balantya
deinilerek konu zerinde dnmemiz istenildi. Sonra Kur'n'n
insandan yana btn lzumlu bilgilerle donatlarak indirildii ve her
kelimesiyle ilhi kudreti yanstt belirtildi. O bakmdan Kur'n'n bir
benzerini hazrlayp ortaya koymann beer kudretinin ok tesinde
bulunduu hatrlatlarak, Allah ile boy lmenin mmkn olamyacana
iaret edildi.

Sayfa 290

ve bir hurma

bahen
senin
Veya
yle ki aktmalsn
zm ban olmal
grl grl ilerinden
rmaklar
91) "Veya senin bir hurma bahen ve zm ban olmal;
yle ki, ilerinden grl grl rmaklar aktmalsn."

gibi gkten
yadrmalsn

Yahut
veya paralar
zerimize
iddia ettiin

melekleri ve
Allah' getirmelisin
gzmzn nne
92) "Yahut, iddia ettiin gibi, zerimize gkten paralar
yadrmalsn veya Allah' ve melekleri gzmzn nne
getirmelisin."

bir evin
senin olmal
Yahut da

ge
kmalsn ya da altndan

srece

ktna da
asla inanmayz

okuyacamz bir kitap Bize

indirmediin
Ben

Rabbimi tenzih ederim

De ki
sadece
bir eliyim beer
93) "Yahut da senin altndan bir evin olmal, ya da ge
kmalsn. Bize, okuyacamz bir kitap indirmediin
srece (ge) ktna da asla inanmayz." De ki: Rabbimi
tenzih ederim. Ben, sadece beer bir eliyim.

insanlarn
srf engellemitir
hidayet kendilerine zaman
Allah mi gnderdi?
demelerini
peygamber olarak

zaten Ve
inanmalarn

rehberi
bir beeri

94) Ve zaten, kendilerine hidayet rehberi geldii zaman,

insanlarn (buna) inanmalarn srf, "Allah, peygamber
olarak bir beeri mi gnderdi?" demelerini engellemitir.

yeryznde
olsayd
Eer unu syle

yerlemi

gezip dolaan
melekler
bir melek gkten


onlara
elbette
peygamber olarak gnderirdik
95) unu syle: Eer yeryznde yerlemi gezip dolaan
melekler olsayd, elbette onlara gkten, peygamber olarak
bir melek gnderirdik.

gerek ahit olarak

Allah kfidir De ki


Zira O
sizin aranzda Benimle
grmektedir haberdar olup
kullarndan
96) De ki: Benimle sizin aranzda gerek ahit olarak Allah
kfidir. Zira O, kullarndan haberdar olup, grmektedir.
(*)Bu yetler, putperest mriklerin Hz. Peygamber'den akl ve mantk
d birtakm olaan eyler getirmesini istedikleri konu edildi. Bylece
onlarn peygamberlik konusunda ciddi bir bilgilerinin olmadna iaret
edilerek, konunun i yzn dnp hikmetini anlamaya almamz
kapal ekilde istendi.

Cz 15 Sure 17

sra Suresi

odur Allah hidayet verirse kime

Ve
hidayetten uzak

kimi de
ite doru yolu bulan

dostlar artk onlara bulamazsn

tutarsa
gnnde onlar harederiz
Ondan baka
kr
bir halde yzkoyun
Kyamet

Onlarn kalaca yer sar
ve dilsiz
onun atei yavaladka

cehennemdir ki
alevini
artrrz
97) Ve Allah kime hidayet verirse, ite doru yolu bulan
odur; kimi de hidayetten uzak tutarsa, artk onlara, Ondan
baka dostlar bulamazsn. Kyamet gnnde onlar kr,
dilsiz ve sar bir halde yzkoyun harederiz. Onlarn
kalaca yer cehennemdir ki, atei yavaladka onun
alevini artrrz.

Sayfa 291

( 97)

( 98)

( 99)

inkr nk onlar Cezalar

ite budur
demilerdir ve
yetlerimizi etmiler
yn bir kemik
Sahi bizler olduktan sonra

bir yaratlla
diriltilmi mi olacaz?
yeni

(100)

98) Cezalar ite budur! nk onlar, yetlerimizi inkr

etmiler ve: "Sahi bizler, bir kemik yn olduktan sonra
yeni bir yaratlla diriltilmi mi olacaz?" demilerdir.

olan Allah kukusuz

Grmediler mi ki
kadirdir yeri
ve gkleri

yaratm

kendilerinin benzerini yaratmaya da

phe yoktur
bir vde
onlar iin O takdir etti
zalimler
Ama kabullenmediler Bunda
inkrclktan bakasn
99) Grmediler mi ki, kukusuz gkleri ve yeri yaratm
olan Allah, kendilerinin benzerini yaratmaya da kadirdir! O,
onlar iin bir vde takdir etti. Bunda phe yoktur. Ama
zalimler, inkrclktan bakasn kabullenmediler.

sahip
olsaydnz eer De ki


o vakit Rabbimin rahmet
hazinesine

harcanr
korkusuyla

kstka ksardnz
eli pek skdr nsanolu da

100) De ki: Rabbimin rahmet hazinesine eer siz sahip
olsaydnz, harcanr korkusuyla o vakit kstka ksardnz.
nsanolu da eli pek skdr.

dokuz
Musa'ya biz verdik Andolsun

Haydi sor

ak ak
yet
dedi
Onlara geldii zaman srailoullarna
Ey senin sanyorum
Firavun

ona
bylenmi olduunu
Musa
101) Andolsun biz, Musa'ya ak ak dokuz yet verdik.
Haydi srailoullarna sor. Onlara geldii zaman Firavun
ona, "Ey Musa! dedi, senin bylenmi olduunu
sanyorum."

( 101)



( 102)

(103)
(104)

indirdi
biliyorsun ki
Pekl dedi

ve gklerin

Rabbi
ancak bunlar
senin
Ben de birer ibret olmak zere yerin
hakikaten
Ey Firavun

sanyorum
mahvolduunu
102) "Pekl biliyorsun ki, dedi, bunlar, birer ibret olmak
zere, ancak, gklerin ve yerin Rabbi indirdi. Ey Firavun!
Ben de senin hakikaten mahvolduunu sanyorum."

onlar karmak

Derken istedi

ve Bu yzden biz onu boduk
lkeden
hepsini
maiyyetindekilerin
103) Derken, onlar lkeden karmak istedi. Bu
yzden biz onu ve maiyyetindekilerin hepsini
(denizde) boduk.
srailoullarna

Arkasndan da
dedik
tahakkuk kadar O topraklarda
oturun

sizi getireceiz
Ahiret
vaadi
edinceye
bir araya
104) Arkasndan da srailoullarna: "O topraklarda oturun!
Ahiret vaadi tahakkuk edinceye kadar, sizi bir araya
getireceiz" dedik.
(*)Bu yetler, Firavun Musa Peygamber'e: Dorusu seni bylenmi
sanyorum dedii gibi, Mekkeli mriklerin de Hz. Muhammed (a.s.)'e
Bylenmi adam dedikleri anlatlarak benzetme yapld. Sonra da Musa
Peygamber'in getirdii dokuz yete temas edilerek, beyni ykanm
mriklerin, inkarc maddecilerin mucizeyle yola gelmiyeceklerine
dikkatler ekildi. O bakmdan Hz. Peygamber'den birtakm akl almaz
mu'cizeler isteyen Mekkeli'lere en susturucu cevap verilmi oldu.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

(105)

( 106)

(107)


(108)

( 109)

(110)








(111)

(18)

( 1)

( 2)


(4)
(3)

o da

onu biz indirdik hak olarak

Ve
ancak Seni de gnderdik

getirdi
hakk
uyarc olarak ve mjdeleyici

105) Ve biz onu hak olarak indirdik; o da hakk getirdi. Seni
de ancak mjdeleyici ve uyarc olarak gnderdik.

biz onu diye ayrdk Kur'an olarak Ve

ve dura dura

insanlara

okuyasn
indirdik onu peyderpey
106) Ve biz onu, Kur'an olarak, insanlara dura dura
okuyasn diye ayrdk; ve onu peyderpey indirdik.

veya Siz ona ister inann De ki

kimselere
u bir gerek ki
inanmayn
bundan nce
ilim kendilerine verilen
yz st
derhal kapanrlar

o
okununca
secdeye

107) De ki: Siz ona ister inann veya inanmayn; u bir

gerek ki, bundan nce kendilerine ilim verilen kimselere o
okununca, derhal yz st secdeye kapanrlar.

Rabbimizi tesbih ederiz

derlerdi ki
Ve
yerine getirilir Rabbimizin vdi

mutlaka
108) Ve derlerdi ki: Rabbimizi tesbih ederiz. Rabbimizin
vdi mutlaka yerine getirilir.

alayarak
yz st
yere kapanrlar

Ve
saygsn
onlarn artrr
109) Ve alayarak yz st yere kapanrlar. (Kur'an
okumak) onlarn saygsn artrr.

Sayfa 292

ister deyin yahut Allah ster deyin De ki

deseniz olur Hangisini Rahman



en gzel

isimler
nk O'na hastr
sesini fazla
Namaznda

yksek sesle okuma

bylece ikisinin aras

tut onda da ksma
bir yol
110) De ki: "ster Allah deyin yahut ister Rahman deyin.
Hangisini deseniz olur. nk en gzel isimler O'na
hastr." Namaznda yksek sesle okuma; onda sesini fazla
da ksma; bylece ikisinin aras bir yol tut.

Allah'a hamdederim
de
Ve
orta

bulunmayan
ocuk edinmeyen
bir dosta
O ihtiyac olmayan
hakimiyette

O'nun ann ycelt ve cizlikten tr

da
tekbir getirerek
111) "Ve ocuk edinmeyen, hakimiyette orta bulunmayan,
cizlikten tr O, bir dosta da ihtiyac olmayan Allah'a
hamdederim" de ve tekbir getirerek O'nun ann ycelt.
sr suresine, Allah' her trl noksanlktan, beeri sfatlardan tenzih ile
balanr; O'na hamd etmek ve bykln anmak szleriyle bitirilir.
nk Allah'n yceliini, kudretinin snrszln, ilminin de her eyi
kapsayp kuattn bilmeyenler, O'nu tenzih ve tesbih etmeyi
dnmezler. mnn tadn ve zevkini kalbinin derinliine indirip
gnln Allah sevgi ve saygsyla dolduran takva sahipleri ise, eritikleri
derece gerei, Allah'n mlknde orta ve yardmcs olmadn idrk
ederler ve bu hava iinde sk sk O'na hamd ederler. Byklnn kyas
ve nisbete girmediini anlayarak Allah-u Ekber diyerek teslimiyet
gsterirler.

18 KEHF SURES
Kur'an- Kerim'in 18. Sresi. Bir blmnde ashb-
kehf'den bahsettii iin bu ad almtr. Mekke'de nzil
olmutur. 110 yet, 1577 kelime ve 6360 harften ibrettir.
yet sonlarna ahenk veren fslas "elif" harfidir. Yirmi
sekizinci yetin Medine'de indii rivyet edilir. Kehf, dada
geni maara anlamna gelir. Srede nemli kssa yer
alr. Ashb- Kehf, Musa ve Hzr (a.s) kssas ve
Zlkarneyn kssas.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

indirdi
ki Allah'a Hamd olsun


ona koymad

ve Kitab '
kuluna
hibir erilik
1) Hamd olsun Allah'a ki kuluna, Kitab' indirdi ve ona
hibir erilik koymad.

azaba kar Onu uyarmak dosdoru olarak

ve indirdi ki katndan gelecek
iddetli

kendileri iin
mminlere
mjdelemek iin

bulunduunu
yararl
iler yapan

gzel

mkafat
2) Onu dosdoru olarak indirdi ki katndan gelecek iddetli
azaba kar uyarmak ve yararl iler yapan mminlere
kendileri iin gzel mkafat bulunduunu mjdelemek
iin.

ebed Onlar orada kalacaklarlardr

3) Onlar orada ebed kalacaklarlardr.

edindi
diyenleri de
uyarmak iin Ve
evlt Allah
4) Ve "Allah evlt edindi" diyenleri de uyarmak iin.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

hibir bilgisi yoktur

bu konuda onlarn Ne
bu sz ne byk oldu
ne de atalarnn

bir ey
Azlarndan
kan


Yalandan baka sylemiyorlar
5) Ne onlarn, ne de atalarnn bu konuda hibir bilgisi
yoktur. Azlarndan kan bu sz ne byk oldu! Yalandan
baka bir ey sylemiyorlar.

kendini harap edeceksin

neredeyse
Bu inanmazlarsa eer
arkalarndan
zntyle
sze


6) Bu (yeni) (Kuran)sze inanmazlarsa eer arkalarndan
zntyle neredeyse kendini harap edeceksin.
Utbe ibn Raba, eybe ibn Raba, Ebu Cehl ibn Him, en-Nadr ibnu'lHris, meyye ibn Halef, el-As ibn Vil, el-Esved ibnu'l-Muttalib ve
Ebu'l-Bahteri, bir grup Kureyli iinde bir araya gelmiler
(konuuyorlard). Allah'n Resl (a.s)'e, kavminden grmekte olduu bu
muhalefet, onlara getirmi olduu bu tleri inkr etmeleri ok ar
gelmi ve onu ok zmt. te bunun zerine Allah Teal, bu ayet-i
kerimeyi indirdi.389

Sayfa 293

( 5)

( 6)

(7)

( 8)

( 9)

( 11)


( 10)

(12)

yeryzndeki

biz yaptk
Kukusuz
deneyelim diye her eyi bir zinet
amel edeceini
daha gzel

hangisinin

(13)

7) Kukusuz biz, hangisinin daha gzel amel edeceini

deneyelim diye yeryzndeki her eyi bir zinet yaptk.

her eyi yapacaz
biz mutlaka Ve
kupkuru
bir toprak
oradaki
8) Ve biz mutlaka oradaki her eyi kupkuru bir toprak
yapacaz.

ashabn


mi sandn?
Yoksa sen

ayetlerimizden
Rakm ve Kehf
bizim alacak
9) Yoksa sen, Kehf ve Rakm390 ashabn bizim alacak
ayetlerimizden mi sandn?
Kehf "dada bulunan byk ve geni maara"; Ashb- Kehf ise, "maara
arkadalar" demek olup bir maarada yllarca uyutulduktan sonra tekrar
uy and rldkiar haber verilen kiiler" hakknda kullanlmtr.

O genler sndklar zaman

Rabbimiz demilerdi ki maaraya

Bize ver
ve rahmet
tarafndan
bize doruyu bulma baars ver
iimizden

(14)

(15)

onlarn haberlerini sana anlatyoruz Biz

genlerdi Gerekten onlar gerek olarak

Biz de onlarn arttrmtk Rablerine inanm
hidayetlerini
13) Biz sana onlarn haberlerini gerek olarak anlatyoruz.
Gerekten onlar, Rablerine inanm genlerdi. Biz de
onlarn hidayetlerini arttrmtk.

zaman kalplerini
metn kldk
Ve

Rabbimiz
demilerdi ki Kyam ettikleri

yerin
ve
gklerin

Rabbidir
Yoksa ilah diye O'ndan bakasn
armayz
sama sapan

oluruz Biz konumu

10) O genler maaraya sndklar zaman demilerdi ki:

Rabbimiz! Bize tarafndan rahmet ver ve iimizden bize
doruyu bulma baars ver.

14) Ve kalplerini metn kldk. Kyam ettikleri zaman

demilerdi ki: "Rabbimiz, gklerin ve yerin Rabbidir. Biz,
O'ndan bakasn ilah diye armayz. Yoksa samasapan
konumu oluruz.

(*)Putperest bir kavmin iinde Allah'n varlna ve birliine inanan birka

gen, bu inanlarn dile getirip putperestlie kar km, onlarn
ktlklerinden korunmak iin bir maaraya snmlar; yanlarndaki
kpekleriyle birlikte maarada derin bir uykuya dalan bu genler
muhtemelen 309 yl sonra uyanmlardr. Burada bir gn veya daha ksa
bir sre uyuduklarn sanan genler, ilerinden birini yiyecek almak zere
ehre gnderdiklerinde, onlarn durumunu renen insanlar Allah'n
vaadinin hak olduuna ve kyametin mutlaka geleceine inanmlardr.
Kssann ana hatlar bu olup ileride yetlerin tefsirinde daha geni olarak
tekrar ele alnacaktr.

15) u bizim kavmimiz Ondan baka ilahlar edindiler.

Bari onlara dair ak bir delil getirselerdi. yle ise Allah
hakknda yalan uydurandan daha zalim kimdir?

kulaklarna
Bylelikle vurduk
nice
yllar

maarada
11) Bylelikle maarada nice yllar kulaklarna vurduk.

hangisinin
kaldklar sreyi Sonra
onlar daha iyi hesap ettiini
iki guruptan
uyandrdk ayrdedelim
12) Sonra iki guruptan hangisinin kaldklar sreyi daha iyi
hesap ettiini ayrdedelim diye onlar uyandrdk.

daha

edindiler
kavmimiz u bizim
getirselerdi
Bari ilahlar Ondan baka

kimdir?
ak
bir delil

onlara dair
Allah hakknda
uydurandan
zalim
yalan

(*)Din ve vicdan hrriyeti bulunmayan bir toplumda yaayan bu genler,

putperest kavimlerine kar kp gklerin ve yerin rabbinden bakasna
ibadet etmeyeceklerini akladlar, Ancak gelimeler karsnda kavimleri
arasnda Allah'a olan imanlarn serbeste ifade etme ve inanlarnn
gereini yerine getirme imkn bulamayacaklarn, hatta onlarn arasnda
hayat hakkna dahi sahip olamayacaklarn anlaynca, kpeklerini de
yanlarna alarak maaraya sndlar.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

(16)

(17)

(18)

( 19)
(20)

ve siz onlardan uzaklatnz

madem ki Ve
Allah'n dnda onlarn tapmakta olduklar

yaysn
maaraya
o halde snn ki
salasn
ve rahmetini

Rabbiniz size
kolaylk iinizde
sizin iin
16) "Ve madem ki siz onlardan ve onlarn Allah'n dnda
tapmakta olduklar varlklardan uzaklatnz, o halde
maaraya snn ki, Rabbiniz size rahmetini yaysn ve
iinizde sizin iin kolaylk salasn."

Doduu

zaman gnei

grrdn Ve
sana

maaralarnn

meyleder

isabet etmeden geerdi

batarken

de ve
bir kesinde
onlara sol taraftan

Allah'n yetlerindendir

te bu Onlar
hakka ite o Allah hidayet ederse kime

hidayetten mahrum ederse

kimi de
ulamtr
doruya
bir dost onu artk bulamazsn
yneltecek
17) Ve gnei grrdn: Doduu zaman maaralarnn
sana meyleder; ve batarken de sol taraftan onlara isabet
etmeden geerdi. Onlar bir kesinde. te bu, Allah'n
yetlerindendir. Allah kime hidayet ederse, ite o, hakka
ulamtr, kimi de hidayetten mahrum ederse artk onu
doruya yneltecek bir dost bulamazsn.
(*)yetlerin tasvirinden anlaldna gre maarann az kuzey ile
kuzeybat arasnda bir noktaya bakmaktadr. Zira sabah gnei sa
tarafndan domakta ve batmcaya kadar gne nlar maarann iine
dmemektedir. Ancak akam gnei, ok ksa bir sre maarann
kapsndan ieri vurmakta, fakat onlar maarann ortasnda olduklar iin
bundan etkilenmemektedirler.

Sayfa 294

kendileri uyank sen onlar sanrdn

Ve

onlar evirirdik Ve uykuda olduklar halde

Kpekleri de
sola



saa

yatmakta idi n ayaklarn uzatm
giriinde
onlarn durumlarna
muttali olsa idin

Eer
iin
ve kaardn onlardan dnp

grdklerin yznden dolard
korku ile
18) Ve kendileri uykuda olduklar halde sen onlar uyank
sanrdn. Ve onlar saa sola evirirdik. Kpekleri de
(maarann) giriinde n ayaklarn uzatm yatmakta idi.
Eer onlarn durumlarna muttali olsa idin dnp onlardan
kaardn ve grdklerin yznden iin korku ile dolard.

onlar biz uyandrdk bylece Ve

dedi
aralarnda birbirlerine sormalar iin
dediler kaldnz Ne kadar lerinden biri
bir paras
ya da Bir gn kadar kaldk
daha iyi bilir
Rabbiniz yle dediler gnn
imdi siz gnderin de kaldnz mddeti
u gm paranzla iinizden birini

daha temiz ise hangi baksn

ehre
ve ondan erzak
size getirsin yiyecei
sakn sezdirmesin

Ve nzik davransn


bir kimseye
sizi
19) Ve bylece biz, aralarnda birbirlerine sormalar iin
onlar uyandrdk: lerinden biri: "Ne kadar kaldnz?"
dedi. (Kimi) "Bir gn ya da gnn bir paras kadar
kaldk" dediler; (kimileri de) yle dedi: "Rabbiniz,
kaldnz mddeti daha iyi bilir. imdi siz, iinizden birini
u gm paranzla ehre gnderin de, baksn, (ehrin)
hangi yiyecei daha temiz ise size ondan erzak getirsin; ve
nzik davransn. Ve sakn sizi bir kimseye sezdirmesin."
(*)Yce Allah'n, maaradaki genleri hibir gda almadklar halde
bedenlerinde herhangi bir bozulma olmadan uzun sre uyuttuktan sonra
tekrar uyandrmas O'nun insanlar ldkten sonra tekrar diriltebileceine
dair bir misal ve delildir. Uyandktan sonra genler uykuda geirdikleri
sre hakknda birbirleriyle tartmlar; geen sreyi ve dnyada meydana
gelen deiiklikleri bilmedikleri iin inkarclarn kendileri hakkndaki
tehditlerinin devam ettiini sanmlard. Bu sebeple yiyecek almak zere
ehre gnderdikleri arkadalarn dikkatli olmas hususunda uyarmlard.
Ancak gencin asrlar ncesine ait kyafeti, elindeki para ve
konumasndaki farkllk onu ele verdi.

size
muttali olurlarsa
eer
nk onlar
evirirler veya ya sizi talayarak ldrrler

o iflah olmazsnz
kendi dinlerine ki
ebediyyen zaman
20) "nk onlar eer size muttali olurlarsa, ya sizi
talayarak ldrrler veya kendi dinlerine evirirler ki o
zaman ebediyyen iflah olmazsnz."
(*)Bu yetler, Mekke'de m'minleri tedirgin edip din ve vicdan hrriyeti
tanmayan mriklerin eza ve cefasna tahamml etmee alan
m'minleri teselli etmek ve yaknda hicret olaynn meydana geleceini
kapal bir ekilde haber vermek zere Ashab--Kehf misal verildi. nemli
safhalar anlatlarak m'minlere birtakm mesajlar iletildi.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

onlardan
haberdar ettik ki
bylece Ve

Allah'n vaadinin
kukusuz
bilsinler
phe
kyametin elbette
ve hak olduunu
tartyorlard Hani olduunu gtrmez
yapn Dediler ki durumunu onlar aralarnda
daha iyi bilir
Rableri bir bina zerlerine

vkf olanlar
ise
dediler
onlar

kesinlikle yanbalarna
Onlarn durumuna
bir mescit yapacaz

Bizler onlarn
21) Ve bylece (insanlar) onlardan haberdar ettik ki,
kukusuz Allah'n vaadinin hak olduunu ve elbette
kyametin phe gtrmez olduunu bilsinler. Hani onlar
aralarnda (Ashb- Kehfin) durumunu tartyorlard.
Dediler ki: "zerlerine bir bina yapn. Rableri onlar daha
iyi bilir." Onlarn durumuna vkf olanlar ise: "Bizler,
kesinlikle onlarn yanbalarna bir mescit yapacaz"
dediler.

drdncleri Onlar kiidir diyecekler

Be

diyecekler
yine kpekleridir de
tahmin
kpekleridir altnclar
kiidir
derler
Ve bilinmeyen hakknda
yrtmektir
kpekleridir sekizincisi Onlar yedi kiidir

Onlarn daha iyi bilir

Rabbim De ki

ok
onlar hakknda bilgisi olan saylarn
yle ise onlar bir mnakaaya girime azdr
ve ak olmas delillerin haricinde hakknda
kimselerin onlar hakknda malumat isteme


hibirinden

22) "Onlar kiidir; drdncleri de kpekleridir"
diyecekler; yine: "Be kiidir; altnclar kpekleridir"
diyecekler. (Bunlar) bilinmeyen hakknda tahmin
yrtmektir. (Kimileri de:) "Ve onlar yedi kiidir;
sekizincisi kpekleridir" derler. De ki: Onlarn saylarn
Rabbim daha iyi bilir. Onlar hakknda bilgisi olan ok
azdr. yle ise onlar (Ashb- Kehf) hakknda, delillerin
ak olmas haricinde bir mnakaaya girime ve onlar
hakknda (ileri geri konuan) kimselerin hibirinden
malumat isteme.

Elbette ben hibir ey iin

deme
Ve
yarn
bunu yapacam
23) Ve hibir ey iin "Elbette ben bunu yarn yapacam"
deme.
bni Abbas'tan yle dediini nakletmektedir: Peygamber (a.s.) bir eye
dair yemin etti, zerinden ondrt gn getikten sonra Yce Allah "Bir
ey hakknda ben bunu yarn mutlaka yapacam deme..." ayeti nazil
oldu.391
Herhangi bir ey hususunda "nallah" demek, ii Allah'n iradesine
brakmak manasn tar. Bu, Allah tarafndan Peygamberimize bir t
ve retidir. leride yaplmas planlanan iler iin inallah denilmesi
gerektiini ifade etmektedir. nk insann azim ve iradesi bir eyin
meydana gelmesi iin yeterli deildir. "Hi bu kimse yarn ne
kazanacan bilemez " (Lokmn, 31/32).

Sayfa 295

(21)

(22)

( 23)

(24)

( 25)

( 26)

(27)

Rabbini
an Ve Allah dilerse
Ancak

Umarm
de
ve Unuttuun
zaman

daha yakn Rabbim beni doruya
eritirir
olana
24) Ancak Allah dilerse (yapacam de). Ve unuttuun
zaman Rabbini an ve "Umarm Rabbim beni, doruya
daha yakn olana eritirir"de.

onlar maaralarnda kadar kaldlar Ve

yl da buna ilave etmilerdir ve yl

yz
dokuz
25) Ve onlar maaralarnda yz yl kadar kaldlar ve
dokuz yl da buna ilave etmilerdir.

Ne kadar daha iyi bilir

Allah De ki

Gklerin

gizlilikleri

O'na aittir kaldklarn
iitmesi de
O'nun grmesi de
yerin
ve
bir velisi

O'ndan baka
onlarn yoktur

O kendi hkmranlna
ortak etmez


bir kimseyi
26) De ki: Ne kadar kaldklarn Allah daha iyi bilir.
Gklerin ve yerin gizlilikleri O'na aittir. O'nun grmesi de,
iitmesi de, onlarn, O'ndan baka bir velisi yoktur. O,
kendi hkmranlna bir kimseyi ortak etmez.

sana vahyedileni

oku
Ve
deitirebilecek
yoktur Rabbinin
Kitab'ndan

bulamazsn
Ve Onun kelimelerini
bir snak da
O'ndan baka
27) Ve Rabbinin Kitab'ndan sana vahyedileni oku. Onun
kelimelerini deitirebilecek yoktur. Ve O'ndan baka bir
snak da bulamazsn.
(*)Hz. Peygamber mriklerin sorularna cevap verdike onlar yeni
sorular sorup yeni isteklerde bulunuyorlard. Nitekim Ashb- Kehf ve
Zlkarneyn hakkndaki sorularna cevap verilmiti. Bu defa da Hz.
Peygamber'den, eer arsn kabul etmelerini istiyorsa Kur'an'da,
kendilerinin ve atalarnn detlerini ve inanlarn destekler nitelikte baz
deiiklikler yapmasn istediler. Sz konusu yet, onlarn bu tr isteklerini
reddetmek zere inmi ve Peygamber'e, kendisine vahyedileni okumas ve
ona uymas emredilmitir.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

(28)

(29)

( 39)

( 31)

( 32)

(33)

(34)

edenlerle
birlikte candan sebat et
Ve

akam

sabah Rablerine dua

evirme
O'nun rzasn
dileyerek

ssn isteyerek onlardan
gzlerini

kimseye
boyun eme
Dnya hayatnn

Kalbini gafil kldmz

ve bizi anmaktan
ii gc olan
ve arzularna uymu
arlk
28) Ve sabah akam Rablerine, O'nun rzasn dileyerek
dua edenlerle birlikte candan sebat et. Dnya hayatnn
ssn isteyerek gzlerini onlardan evirme. Kalbini bizi
anmaktan gafil kldmz ve arzularna uymu ve ii gc
arlk olan kimseye boyun eme.

yle
Rabbinizdendir
Hak

de ki
Ve
dileyen kimse de
iman etsin
dileyen ise

biz hazrladk ki
Kukusuz inkr etsin
kendilerini epe evre
yle bir ate zalimlere

eer
Ve onun duvarlar
kuatmtr
bir su ile imdatlarna imdat dileyecek olsalar
halayan
erimi maden gibi
cevap verilir
yzleri
ne kt
ve iecek

Ne fena
bir kalma yeri
29) Ve de ki: Hak, Rabbinizdendir. yle ise dileyen iman
etsin, dileyen kimse de inkr etsin. Kukusuz biz, zalimlere
yle bir ate hazrladk ki, onun duvarlar kendilerini
epeevre kuatmtr. Ve eer imdat dileyecek olsalar
imdatlarna, erimi maden gibi yzleri halayan bir su ile
cevap verilir. Ne fena bir iecek ve ne kt bir kalma yeri.
(*)Yce Allah nceki yette Hz. Peygamber'e, smark zenginlerin keyfi
iin fakir mminleri ihmal etmemesini ve bunlardan yz evirmemesini
emretmiti. Burada da Reslullah'n onlara u gerekleri hatrlatmas
istenmektedir: Bu din, Allah katndan gelmi bir dindir. Bunun karsnda
zengin-fakir, gzel-irkin, nl-nsz, gl-gsz ayrm yapmakszn
herkes eittir. Kur'an, insanlar arasnda hibir ayrm gzetmeksizin
herkese ayn ekilde ve eit olarak hitap eder.

Sayfa 296

davranlarda
iman edip de
Kukusuz

zyi elbette biz gzel
bulunanlar
iler
gzel
yapanlarn
ecrini
etmeyiz
30) Kukusuz iman edip de gzel davranlarda
bulunanlara, elbette biz, gzel iler yapanlarn ecrini zyi
etmeyiz.

Adn

cennetleri vardr

onlara te

rmaklar alt taraflarndan

akan
altn
bileziklerle
Onlar bezenecekler
kaln

yeil

elbiseler giyecekler

orada kurularak
ince
ve dbdan
ne gzel tahtlar
zerine

ve karlk
kalma yeri Ne gzel
31) te onlara, alt taraflarndan rmaklar akan Adn
cennetleri vardr. Onlar tahtlar zerine kurularak orada altn
bileziklerle bezenecekler; ince ve kaln dbdan yeil
elbiseler giyecekler. Ne gzel karlk ve ne gzel kalma
yeri!
(*)Allah Tel bir nceki yette iman etmeyenlere verilecek cezay
belirttikten sonra 30. yette de "Biz, gzel i yapanlarn ecrini asla zayi
etmeyiz" buyurarak kendisinin adaletine iaret etmekte, inanp iyi iler
yapanlarn emeklerinin boa gitmeyeceini, karlklarnn eksiksiz olarak
kendilerine verileceini ifade buyurmaktadr. 31. yette ise iman edip iyi
iler yapanlara verilecek karln neler olduu bildirilmektedir. hirct
hayat ve burada mminlere verilecek nimetler z ve yap itibariyle
dnyada bilmen nesnelerden farkl olduu iin insanlar tarafndan
bilinmemektedir. Burada ve benzeri dier yetlerdeki tasvirler ise
mminler iin ebed hayatn konforu, canll ve rahatlnn temsil birer
anlatmdr.

u iki

misal olarak onlara anlat

Ve
iki ba Bunlardan birine
vermi
adam

her ikisinin de etrafn zm

aralarnda da bitirmitik
hurmalarla donatm
ekinler
32) Ve onlara, u iki adam misal olarak anlat: Bunlardan
birine iki zm ba vermi, her ikisinin de etrafn
hurmalarla donatm, aralarnda da ekinler bitirmitik.
(*)Bu olay inananla inanmayan insann i dnyalarn anlatan bir
temsildir. Burada inanmann insan ruhuna verdii gven ve huzur ile
inanszln sebep olduu gvensizlik ve huzursuzluk anlatlarak Mekkeli
zengin mriklerle yoksul mslmanlarn ruh halleri tasvir edilmitir.
Yoksul insanlarla beraber oturmaya tenezzl etmeyen zenginlerin
tutumlarn knayan ve Hz. Peygambere onlarn szlerine uymamasn
emreden yetlerden sonra bu misalin getirilmesi, mriklerin sonunun o
bahe sahibi zenginin sonuna benzeyeceine iaret etmektedir.

yemilerini vermi
ki ban ikisi de

hibirini
onlarn eksik brakmamt

bir de rmak kisinin arasndan
fkrtmtk
33) ki ban ikisi de yemilerini vermi, onlarn hibirini
eksik brakmamt. kisinin arasndan bir de rmak
fkrtmtk.

yle
baka geliri de bu adamn vard
Ve

ona
Bu yzden arkadayla
dedi
senden
daha zenginim Ben konuurken
insan says senden daha glym servete
bakmndan da
34) Ve bu adamn baka geliri de vard. Bu yzden
arkadayla konuurken ona yle dedi: "Ben, servete
senden daha zenginim; insan says bakmndan da senden
daha glym."

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

zulmederek o bana
girdi

Ve
yok olacan
sanmam
yle dedi
nefsine
hibir zaman Bunun
35) Ve o nefsine zulmederek bana girdi. yle dedi:
"Bunun, hibir zaman yok olacan sanmam."

kopacan kyametin sanmyorum

Ve
huzuruna gtrlrsem ayet
Ve da
daha
hi phem yok ki bulurum
Rabbimin
bir akbet bundan hayrl
36) "Ve kyametin kopacan da sanmyorum. Ve ayet
Rabbimin huzuruna gtrlrsem, hi phem yok ki,
(orada) bundan daha hayrl bir akbet bulurum."

ona hitaben arkada

Sen Allah' dedi


inkr m ettin?
Karlkl konuan
nutfeden

sonra topraktan

seni yaratan
bir adam
seni biimine sokan

daha sonra
37) Karlkl konuan arkada ona hitaben: "Sen, dedi,
seni topraktan, sonra nutfeden (spermadan) yaratan, daha
sonra seni bir adam biimine sokan Allah' inkr m ettin?"

ve benim Rabbimdir Allah O Fakat

hibir eyi
ben Rabbime ortak komam

Sayfa 297

(35)

( 36)

(37)

(38)

( 39)

( 40)

(41)






(42)

(43)

38) "Fakat O Allah benim Rabbimdir ve ben Rabbime

hibir eyi ortak komam."

( 44)

bana girdiinde

zaman ya Ve
yalnz Kuvvet Mallah deseydin

gsz
beni gryorsan Eer
Allah'ndr
evlta ve malca kendinden

39) "Ve bana girdii zaman: Mallah! Kuvvet yalnz

Allah'ndr, deseydin ya! Eer malca ve evlta beni
kendinden gsz gryorsan. "

daha
verir
Rabbim bana Belki
de
gnderir
senin bandan


iyisini
toprak
gelir
gkten

yldrmlar

ba kupkuru haline
40) "Belki Rabbim bana, senin bandan daha iyisini verir;
gkten yldrmlar gnderir de ba kupkuru bir toprak
haline gelir."

dibe ekilir de
suyu bann

Yahut
arayp
bir daha onu bulamazsn

41) "Yahut, bann suyu dibe ekilir de bir daha onu
arayp bulamazsn."

onun serveti derken kuatlp yok edildi

Ve
ellerini outurup kald
Bylece ba uruna

Ban
tr yapt masraflardan

diyordu
Ve yere kmt


ardaklar
ben ortak komam

ah keke olsaydm
hibir
Rabbime

42) Ve derken onun serveti kuatlp yok edildi. Bylece,

ba uruna yapt masraflardan tr ellerini outurup
kald. Ban ardaklar yere kmt. "Ve ah, diyordu,
keke ben Rabbime hibir ortak komam olsaydm."

(45)

kurtaracak kendisine kendini de deildi

Ve
Allah'tan baka

yardm edecek
gte
destekileri olmad
gibi

43) Ve kendisine Allah'tan baka yardm edecek destekileri
olmad gibi kendi kendini de kurtaracak gte deildi.

Allah'a mahsustur dostluk te burada

Mkfat en iyi olan
yine O'dur hak olan
kbeti veren
en gzel
44) te burada dostluk, hak olan Allah'a mahsustur.
Mkfat en iyi olan, en gzel kbeti veren yine O'dur.
(*)Bu olay inananla inanmayan insann i dnyalarn anlatan bir temsildir.
Burada inanmann insan ruhuna verdii gven ve huzur ile inanszln
sebep olduu gvensizlik ve huzursuzluk anlatlarak Mekkeli zengin
mriklerle yoksul mslmanlarn ruh halleri tasvir edilmitir. Yoksul
insanlarla beraber oturmaya tenezzl etmeyen zenginlerin tutumlarn
knayan ve Hz. Peygambere onlarn szlerine uymamasn emreden
yetlerden sonra bu misalin getirilmesi, mriklerin sonunun o bahe
sahibi zenginin sonuna benzeyeceine iaret etmektedir.

hayat
misal
onlara unu da gster

Ve


indirdiimiz bir su gibidir ki Dnya

bunun sayesinde birbirine karm

gkten
erp gelmi balar
yeryznn
bitkisi

rzgrn
arkasndan savurduu haline
iktidar sahibidir ey

her zerinde
Allah
45) Ve onlara unu da misal gster: Dnya hayat, gkten
indirdiimiz bir su gibidir ki, bunun sayesinde yeryznn
bitkisi (nce geliip) birbirine karm; arkasndan
rzgrn savurduu erp haline gelmi balar. Allah, her
ey zerinde iktidar sahibidir.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

(46)

(47)

(48)

(49)

( 50)

(51)

(52)
(53)

hayatnn
ssdr oullar
ve Servet


iyi iler ise
lmsz olan
dnya
hem sevapa Rabbinin
nezdinde
daha hayrl
hem de mit balamaya daha lyktr

46) Servet ve oullar, dnya hayatnn ssdr; lmsz
olan iyi iler ise Rabbinin nezdinde hem sevapa daha
hayrl, hem de mit balamaya daha lyktr.
(*)Mekkeli baz zenginler, mal ve evltlarnn okluu sebebiyle
mardklar iin tevhid dinine girmeye tenezzl etmiyor, hayatn sadece
dnyadan ibaret olduunu iddia ediyorlard. Yce Allah, onlarn
marmasna sebep olan dnya hayatnn durumunu; sularyla, aalaryla,
iekleriyle ve yeillikleriyle son derecede gzel olan ve fakat bir sre
sonra kuruyup harap olan bitki rtsnn bnyesine girip ona hayat
veren suya benzetiyor; fakir mslmanlar kmseyen, onlara kar mal
ve evltlarnn okluu ile vnen Mekkeli zenginler bata olmak zere
gvenen ve hireti inkr edenlerin bundan ibret almalarn istiyor. Cenb Allah, insanlar aldatan dnya hayatnn mal ve evltlarn da bu dnyann
bir ss olduunu, ksa bir sre sonra ellerinden kacan, asl kalc ve
hayrl olann slih amel olduunu bildiriyor.

ve dalar

yerinden gtrrz
o gn Ve
rlplak olduunu yeryznn
grrsn

maherde toplam olacaz

Hibirini
onlar brakmakszn
47) Ve o gn, dalar yerinden gtrrz ve yeryznn
rlplak olduunu grrsn. Hibirini brakmakszn
onlar (tm lleri) maherde toplam olacaz.

Rabbinin
huzuruna
karlmlardr
Ve
bize geldiniz
Andolsun ki hepsi sra sra

Oysa
defasnda ilk
sizi yarattmz
ekilde
bir zaman tayin etmediimizi


sanmtnz

vaadedilenlerin
size
48) Ve hepsi sra sra Rabbinin huzuruna karlmlardr:
Andolsun ki sizi ilk defasnda yarattmz ekilde bize
geldiniz. Oysa size vaad edilenlerin bir zaman tayin
etmediimizi sanmtnz.

Sayfa 298

grrsn kitap
ortaya konmutur
Ve
onda korkmu olduklarn

Sulularn

bu nasl
Vay halimize derler

byk Kk
brakmakszn kitapm

Ve hepsini sayp dkm

hibir ey
karlarnda

yaptklarn
byIece
hi
Senin Rabbin
zulmetmez
bulmulardr
bir kimseye
49) Ve kitap ortaya konmutur: Sulularn, onda korkmu
olduklarn grrsn. "Vay halimize! derler, bu nasl
kitapm. Kk byk hibir ey brakmakszn
(yaptklarmzn) hepsini sayp dkm." Ve byIece
yaptklarn karlarnda bulmulardr. Senin Rabbin hibir
kimseye zulmetmez.
(*)Bu ve benzeri yetler, insanolunun dnyada ba bo braklmadn,
yapm olduu iyi veya kt, byk veya kk her trl amelin,
mahiyetini bilmediimiz bir ekilde yazlp korunduunu ifade etmektedir.
nkarclarn hesaba katmadklar hiret gnnde herkesin amel defteri
nne konacak ve dnyada yapm olduu byk-kk ne ameli varsa
orada zaptedilmi olduunu grecektir. Dnyada gnaha batm olanlar o
gn yapm olduklar ktlklerin saylp dklmesinden dehete
kaplacaklar, Allah'n verecei cezadan ve insanlar karsnda rezil
olmaktan korkacaklardr.

secde

meleklere biz demitik hani Ve

hari onlar hemen secde ettiler dem'e edin

O cinlerden

idi
blis
olmak zere
imdi siz
Rabbinin emrinden

dar kt
dost ediniyorsunuz? onun soyunu ve onu mu

sizin Oysa onlar beni brakp da

dmannzdr
bir Zalimler iin
bu ne fena
deimedir
50) Ve hani biz meleklere: dem'e secde edin, demitik;
blis hari olmak zere, onlar hemen secde ettiler. O
cinlerden idi; Rabbinin emrinden dar kt. imdi siz,
beni brakp da onu ve onun soyunu mu dost
ediniyorsunuz? Oysa onlar sizin dmannzdr. Zalimler
iin bu ne fena bir deimedir.

yaratlna

Ben onlar ahit tuttum

ne de
yaratlna

yerin
ve ne gklerin
edinecek ben deilim
Ve bizzat kendilerinin
yardmc

yoldan karanlar


51) Ben onlar ne gklerin ve yerin yaratlna, ne de bizzat
kendilerinin yaratlna ahit tuttum. Ve ben yoldan
karanlar yardmc edinecek deilim.

Benim
arn buyurur
o gn Ve
olduklarn ileri srdnz
eyleri
ortaklarm
fakat cevap

armlardr onlar

biz koyduk
Ve kendilerine vermemilerdir
tehlikeli bir uurum onlarn arasna
52) Ve o gn: Benim ortaklarm olduklarn ileri
srdnz eyleri arn! buyurur. armlardr onlar;
fakat kendilerine cevap vermemilerdir. Ve biz onlarn
arasna tehlikeli bir uurum koyduk.

iyice
atei sulular

grr grmez Ve

boylayacaklarn oray anladlar
kurtulu yolu da
ondan
bulamadlar
53) Ve sulular atei grr grmez, oray boylayacaklarn
iyice anladlar; ondan kurtulu yolu da bulamadlar.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

bu biz sayp dkmzdr

hakikaten Ve
her trl
insanlar iin
Kur'an'da

en ok dkn insandr
Fakat
misali
tartmaya
ey
54) Ve hakikaten biz bu Kur'an'da insanlar iin her trl
misali sayp dkmzdr. Fakat tartmaya en ok dkn
ey insandr.

iman
insanlar
alkoyan ey Ve
hidayet kendilerine geldii zaman etmekten
Rablerinden mafiret talep etmekten
ve
bana
kendi balarna da gelmesini
sadece
kendilerine yahut ncekilerinin
gelenlerin
gz gre gre azabn
gelmesini beklemeleridir
55) Ve kendilerine hidayet geldii zaman insanlar iman
etmekten ve Rablerinden mafiret talep etmekten alkoyan
ey, sadece, ncekilerinin bana gelenlerin kendi balarna
da gelmesini, yahut azabn gz gre gre kendilerine
gelmesini beklemeleridir!

sadece Resulleri

gndeririz

Ve
mcadele
uyarclar olarak
ve mjdeleyiciler
btla dayanarak

Kfir olanlar ise

verirler
hakk

btl yolla ortadan kaldrmak iin

eyleri ve yetlerimizi almlardr
Ve
alaya uyarldklar
56) Ve Resulleri, sadece mjdeleyiciler ve uyarclar olarak
gndeririz. Kfir olanlar ise, hakk btla dayanarak ortadan
kaldrmak iin btl yolla mcadele verirler. Ve yetlerimizi
ve uyarldklar eyleri alaya almlardr.
(*)Bu misallerin verilmesindeki gaye insanlarn t ve ibret alarak
geree inanmalarn salamaktr. Allah Tel, insanlar ibret alsnlar diye
Kur'an'da oka misal vermitir. Sivri sinekten, akllara durgunluk veren
usuz bucaksz gklerin yaratlndan, dnya hayatnn fniliinden ve
kinattaki iyi ve kt eylerden rnekler vermitir ki, insanlar dnp
gerei anlasn ve kabul etsinler. Fakat insanlardan bir ksmnn inat ve
inkrlar, bencillik ve kar hesaplan onlar, hak dine ve peygambere kar
kr bir mcadeleye itmi, hak ve hidayet karsnda inat ve srarla
direnerek inkrlarn srdrmlerdir. Akl ve nakil delillerinden
yararlanrken iman etmek ve Allah'tan balanmay dilemek yerine
ncekilerin balarna gelen felketlerin kendi balarna da gelmesini
beklemi veya kendilerine vaad edilen azab ak seik grmek
istemilerdir.

kendisine
daha zalim
kim vardr
Ve
srt
Rabbinin
yetleri
hatrlatlp da
yaptn
unutandan ona
evirenden

biz verdik
Kukusuz kendi elleriyle
bunu

bir arlk onlarn kalplerine
kulaklarna da anlamalarna engel olan
da sen onlar arsan
eer
Ve sarlk
artk hidayete eremeyeceklerdir
hidayete
ebediyen
57) Ve kendisine Rabbinin yetleri hatrlatlp da ona srt
evirenden, kendi elleriyle yaptn unutandan daha zalim
kim vardr! Kukusuz biz onlarn kalplerine, bunu
anlamalarna engel olan bir arlk, kulaklarna da sarlk
verdik. Ve eer sen onlar hidayete arsan da artk
ebediyen hidayete eremeyeceklerdir.
(*)phesiz ki Allah'n yetleri kendisine hatrlatld halde kibirlenip
onlara srt eviren ve yapm olduu ktlkleri unutup hatrlamazlktan
gelen kimse, kendisine en byk zulm yapmtr. Bylelerinden daha
zalim kimse yoktur. nk onun bu davran, ebed hayatnn azap
iinde gemesine sebep olmaktadr.

Sayfa 299

(54)

(55)

(56)

(57)

(58)

(59)

( 60)

(61)

sahibidir ba bol olan senin Rabbin

Ve
onlar muaheze edecek
ayet merhamet

arabuk verirdi

yaptklar yznden olsayd

tannm
kendilerine Fakat
azab
onlara

bulamayacaklardr

belli bir sre vardr ki
kap kurtulacaklar bir snak artk bundan
58) Ve senin, ba bol olan Rabbin merhamet sahibidir;
ayet yaptklar yznden onlar (hemen) muaheze edecek
olsayd, onlara azab arabuk verirdi. Fakat kendilerine
tannm belli bir sre vardr ki, artk bundan kap
kurtulacaklar bir snak bulamayacaklardr.

onlar helk ettik lkeler ite u

Ve
Onlar etmitik
zulmettikleri
zaman
belli bir zaman tayin
helk etmek iin de
59) Ve ite u lkeler; zulmettikleri zaman onlar helk ettik.
Onlar helk etmek iin de belli bir zaman tayin etmitik.

gen Musa demiti ki

bir vakit Ve
t kadar
Durup dinlenmeyeceim
adamna
yahut iki denizin

birletii yere
varacam
senelerce
yryeceim
60) Ve bir vakit Musa gen adamna demiti ki: "Durup
dinlenmeyeceim; t iki denizin birletii yere kadar
varacam, yahut senelerce yryeceim."
(*)Kssada geen Musa'dan maksat, sriloullarna peygamber olarak
gnderilmi ve kendisine Tevrat verilmi olan Hz. Musa'dr. Delikanl da
Hz. Ysufun torunlarndan Y b. Nn olup Hz. Ms'nn kz
kardeinin olu olduu rivayet edilir.

iki birletii yere

varnca Her ikisi
bir
tutup
balklarn unuttular
( denizin)
gitmiti
denizde
yol
61) Her ikisi, iki (denizin) birletii yere varnca balklarn
unuttular. Balk, denizde bir yol tutup gitmiti.
(*)Kssada geen ve Hz. Musa'ya lednn ilim (gayb ilmi) hakknda bilgi
veren nc ahsn kimliine dair Kur'an'da bilgi verilmemi olup,
sadece 65. yette "kullarmzdan bir kul" seklinde gemektedir. Ancak
mfessirlerin ounluu bu ahsn Hzr (a.s) olduu grndedir.

Cz 15 Sure 18

Kehf Suresi

( 62)

( 63)

( 64)

( 65)

( 66)

( 68)



(67)

( 69)

( 70)

( 71)

Sayfa 300

sana tbi olaym m?

Musa ona dedi

bana bir bilgi

iin Sana retilenden

doruyu bulmama yardm edecek
retmen
66) Musa ona: Sana retilenden, bana, doruyu bulmama
yardm edecek bir bilgi retmen iin sana tbi olaym m?
dedi.

yetirmezsin

Dorusu sen
Dedi ki

g
benimle beraberlie
67) Dedi ki: Dorusu sen benimle beraberlie g
yetirmezsin (sabredemezsin).

sabredersin?

nasl
Ve
bir bilgiye
onu kavrayamadn

68)Ve onu kavrayamadn bir bilgiye nasl sabredersin?

naallah
sen beni bulacaksn

dedi

senin kar gelmem
Ve sabreder
emrine de
69) naallah, dedi, sen beni sabreder bulacaksn. Ve senin
emrine de kar gelmem.

bana soru
bana tbi olursan Eer


sz

kadar
hibir ey hakknda

sorma
hakk o konuda sana verinceye

( 72)

70) Eer bana tbi olursan, sana o konuda sz hakk

verinceye kadar hibir ey hakknda bana soru sorma! dedi.

zaman Nihayet
Bunun zerine yrdler


dedi
onu deldi
gemiye
bindikleri
Halkn bomak iin
mi onu deldin?
bir i acayip
sen yaptn
Gerekten

( 73)

(74)

gen adamna
Geip gittikleri vakit
Hakikaten Kuluk yemeimizi
getir bize

u yolculuumuz yznden

sknt geldi
bamza
62)Geip gittikleri vakit, (Musa) gen adamna: Kuluk
yemeimizi
bize getir. Hakikaten u yolculuumuz
yznden bamza (epeyce) sknt geldi, dedi.

sndmz srada Grdn m

dedi

bal
unuttum
gerekten kayaya

eytandan

bakas bana unutturmad
yolunu
tutup gitmiti
Onu hatrlamam
alacak bir ekilde

denizde

63)(Gen adam:) Grdn m! dedi, kayaya sndmz

srada gerekten bal unuttum. Onu hatrlamam bana
eytandan bakas unutturmad. O, alacak bir ekilde
denizde yolunu tutup gitmiti.

Hemen aradmz o idi te dedi

geri
izlerinin zerine
dndler
64)Musa: te aradmz o idi, dedi. Hemen izlerinin
zerine geri dndler.

kullarmzdan

bir kul
Derken buldular ki


katmzdan

bir rahmet
ona vermi
bir ilim
tarafmzdan
yine ona retmitik
65) Derken, kullarmzdan bir kul buldular ki, ona
katmzdan bir rahmet vermi, yine ona tarafmzdan bir
ilim retmitik.
"Ona nezdimizden bir ilim retmitik" cmle, Hzr'a retilmi olan
ilmin zel bir lim olduunu ifade eder. Tefsirciler, kssadaki yetlerden
hareketle bunun "gayb ve sr ilmi" olduunu sylemilerdir. Allah Tel
tarafndan olaan st yollarla retildii iin slm literatrde bu ilme
sz konusu yetin lafzndan hareketle "lednn ilim" denilmitir. Bu
mnada peygamberlere vahyedilen ilimlerin tamam lednn ilim olmakla
birlikte, yetteki anlatm tarz Hrzr'a retilmi olan ilmin zel bir ilim
olduunu gsterir.392

71)Bunun zerine yrdler. Nihayet gemiye bindikleri

zaman onu deldi. Musa: Halkn bomak iin mi onu
deldin? Gerekten sen acayip bir i yaptn! dedi.

gcn

sana
Ben demedim mi?


sabretmeye
benimle beraberlie yetmez
72) Ben sana, benimle beraberlie sabretmeye gcn
yetmez, demedim mi? dedi.

eyden dolay beni muaheze etme

dedi

iimde
bana karma Unuttuum

glk

73) Musa: Unuttuum eyden dolay beni muaheze etme;

iimde bana glk karma, dedi.

rastladklarnda Nihayet
Yine yrdler

dedi ki
hemen onu ldrd bir erkek ocua

karl Tertemiz bir can katlettin ha

sen yaptn
Gerekten bir can olmakszn
fena bir ey
74) Yine yrdler. Nihayet bir erkek ocua
rastladklarnda hemen onu ldrd. Musa dedi ki:
Tertemiz bir can, bir can karl olmakszn katlettin ha!
Gerekten sen fena bir ey yaptn.

Cz 16 Sure 18

Kehf Suresi

elbette senin
Ben sana demedim mi?
dedi

benimle beraber
gcn yetmez


sabretmeye
75) (Hzr:) Ben sana, elbette senin benimle beraber
(olacaklara) sabretmeye gcn yetmez, demedim mi? dedi.

bir ey

sana sorarsam Eer

dedi

artk bana arkadalk etme
bundan sonra
benim tarafmdan
sonuna ulatn
Hakikaten
mazeretin

76) Musa: Eer, dedi, bundan sonra sana bir ey sorarsam

artk bana arkadalk etme. Hakikaten benim tarafmdan
mazeretin sonuna ulatn.

Sayfa 301

( 75)

( 76)

( 77)




( 78)

istediler varp Nihayet

Yine yrdler

Ancak onlardan yiyecek

bir ky halkna
onlar misafir

kandlar ky halk
bir
Derken orada karlatlar
etmekten

hemen
yklmak zere bulunan duvarla
Dileseydin
dedi
onu dorulttu dayanarak


bir cret
elbet buna kar alrdn

(79)

77) Yine yrdler. Nihayet bir ky halkna varp onlardan

yiyecek istediler. Ancak ky halk onlar misafir etmekten
kandlar. Derken orada yklmak zere bulunan bir
duvarla karlatlar. (Hzr) hemen dayanarak onu
dorulttu. Musa: Dileseydin, elbet buna kar bir cret
alrdn, dedi.

benimle ayrlmasdr
te bu yle dedi

imdi sana haber vereceim

senin aramzn

g yetiremediin

eylerin iyzn

sabr etmeye
zerine
78) (Hzr) yle dedi: "te bu, benimle senin aramzn
ayrlmasdr. imdi sana, zerine sabr etmeye g
yetiremediin eylerin iyzn haber vereceim."

yoksul
o kimselerindi
Gemi
var ya
klmak
istedim
denizde
alan

onlarn arkasnda vard

Onu kusurlu
gasb edip

gemiyi
her alan
bir kral
79) "Gemi var ya, o, denizde alan yoksul kimselerindi.
Onu kusurlu klmak istedim. (nk) onlarn arkasnda,
her (salam) gemiyi gasb edip alan bir kral vard."

kimselerdi
erkek ocua gelince Ve
Bunun iin korktuk
mmin onun ana-babas
ve azgnlk
onlar bomasndan

nankrle
80) "Ve erkek ocua gelince, onun anababas, mmin
kimselerdi. Bunun iin (ocuun) onlar azgnlk ve
nankrle bomasndan korktuk."

onun yerine kendilerine

Bylece istedik ki
ondan daha hayrlsn
Rableri versin
merhametlisini
yakn ve daha temiz

81) "Bylece istedik ki, Rableri onun yerine kendilerine,

ondan daha temiz daha hayrlsn ve daha yakn
merhametlisini versin."

( 80)

(81)

(82)


(83)

duvara gelince
ne zaman ki Ve
vard
ve ehirde iki yetim
ocuun idi
idi
onlara ait bir hazine altnda da

Rabbin
istedi ki iyi bir kimse babalar ise


ve o iki ocuk gl
alarna erisinler

bir rahmet olarak

hazinelerini karsnlar

kendiliimden yapmadm Rabbinden

eylerin i yz
te budur Ben bunu da
sabretmeye
hakknda g yetiremediin


82) "Ve ne zaman ki duvara gelince, ehirde iki yetim
ocuun idi; ve altnda da onlara ait bir hazine vard;
babalar ise iyi bir kimse idi. Rabbin istedi ki, o iki ocuk
gl alarna erisinler ve Rabbinden bir rahmet olarak
hazinelerini karsnlar. Ben bunu da kendiliimden
yapmadm. te, hakknda sabretmeye g yetiremediin
eylerin i yz budur."
Denildiine gre Hzr, Musa (as)dan ayrlmak isteyince Musa ona: Bana
tavsiyede bulun, demi. O da unlar sylemi: oka tebessm et, ama
ok glme. Israr brak. Gereksiz hibir ii yapma. Hata edenleri yaptklar
hatalar dolaysyla ayplama. Ey mran'n olu hatan dolaysyla da ala.352

hakknda

sana soru sorarlar

Ve
ondan Size
okuyacam
De ki
Zlkarneyn
bir hatra
83) Ve sana Zlkarneyn hakknda soru sorarlar. De ki: Size
ondan bir hatra okuyacam.
Yahudiler, Hz.Peygamber (a.s) Zlkarneyn'i sordular da Allah Teal bu
yet-i kerimeyi indirdi.
Zlkarneyn'in bir peygamber veya Allah'tan ilham alan bir kimse olduu
anlamna gelmediini ifade etmilerdir. Bununla birlikte onun ilim ve
hikmet sahibi, mmin ve slih bir hkmdar olduu konusunda hemen
hemen ittifak vardr. Hz. brahim'in irad ile mslman olduu, onunla
birlikte Kabe'yi tavaf ettii ve onun duas bereketiyle harikulade baarlar
kazand da sylenmitir..353

Cz 16 Sure 18

Kehf Suresi

( 84)




(85)




( 86)


(87)
( 88)

(89)

( 90)


(92) ( 91)
( 93)







( 94)

( 95)



( 96)

(97)

onu biz iktidar sahibi kldk Gerekten

bir sebep
ey iin

her
ona yeryznde
verdik
84) Gerekten biz onu yeryznde iktidar sahibi
kldk, ona her ey iin bir sebep verdik.
O da bir yol
tutup gitti
85) O da bir yol tutup gitti.
Sebeb (mealde; yol)" ise halat ve ip demektir. Kendisi vastas le bir eye
ulalan her ey hakknda istiare yoluyla kullanlr olmutur.393

batt yere
vard zaman Nihayet

bir balkta

batar
onu buldu
gnein
bir kavme Onun yannda
rastlad
kara
Zlkarneyn
Ey Bunun zerine dedik biz
yolunu
veya azap edecek

Kukusuz ya
haklarnda iyilik etme

onlara seeceksin
86) Nihayet gnein batt yere vard zaman, onu kara
bir balkta batar buldu. Onun yannda (orada) bir kavme
rastlad. Bunun zerine biz: Ey Zlkarneyn! Kukusuz
onlara ya azap edecek veya haklarnda iyilik etme yolunu
seeceksin, dedik.

hakszlk
edeni
Ama O, yle dedi

gnderilecek sonra cezalandracaz sonra
bir azap
Oda ona uygulayacak o Rabbine
korkun
87) O, yle dedi: "Ama hakszlk edeni cezalandracaz;
sonra o, Rabbine gnderilecek; sonra Oda ona korkun bir
azap uygulayacak."

iman edip de
kimseye
gelince Ve
bir karlk vardr
onun iin de iyi davranan

ona buyruumuzdan

Ve en gzel

kolay olann
syleyeceiz

Sayfa 302

88) "Ve iman edip de iyi davranan kimseye gelince, onun

iin de en gzel bir karlk vardr. Ve buyruumuzdan, ona
kolay olann syleyeceiz."

bir sebebe
tutundu Sonra yine
89) Sonra yine bir sebebe tutundu.

doduu yere
ulat zaman Nihayet

yle bir zerine

doar
onu buldu ki
gnein

ona kar
onlar iin yapmamtk

kavim
bir rt
90) Nihayet gnein doduu yere ulat zaman, onu yle
bir kavim zerine doar buldu ki, onlar iin ona kar bir
rt yapmamtk.

her eyden ilgili

kukusuz te bylece
haberdardk
onunla
91) te bylece kukusuz onunla ilgili her eyden
haberdardk.

bir sebebe
tutundu Sonra yine
92) Sonra yine bir sebebe tutundu.

iki da

arasna
ulat zaman Nihayet

bir kavim onlarn nnde

buldu

hibir sz anlamayan

93) Nihayet iki da arasna ulat zaman onlarn nnde,
hibir sz anlamayan bir kavim buldu.

Kukusuz
Zlkarneyn
Ey Dediler ki
bozgunculuk

Me'cc
ve Ye'cc

mi?
bu memlekette
yapmaktadrlar
yapman iin



bir vergi
sana verelim
bir sed
onlar arasnda Bizimle
94) Dediler ki: Ey Zlkarneyn! Kukusuz bu memlekette
Ye'cc ve Me'cc bozgunculuk yapmaktadrlar. Bizimle
onlar arasnda bir sed yapman iin sana bir vergi verelim
mi?
Ye'cc ve Me'cc kelimeleri Arapaya baka bir dilden girmitir.
Frenkler buna "Yau ve Mau" demiler, eytann zrriyeti olduuna
inanmlardr. Baz kimseler de yeryzndeki insanlarn onda dokuzunun
Ye'cc ve Me'cc olduunu sylemileridir. slm inancna gre ise,
Ye'cc ve Me'cc, ert- saattan (Kyametin kopacana iaret saylan
byk almetler)dir. Ye'cc ve Me'cc Kitap ve Snnetle sabittir.

iinde beni bulundurduu nimet Dedi ki

Siz bana destek olun da hayrldr
Rabbimin
onlar sizinle bana yapaym

kuvvetinizle
almaz bir engel arasna
95) Dedi ki: "Rabbimin beni iinde bulundurduu nimet,
hayrldr. Siz bana kuvvetinizle destek olun da, sizinle onlar
arasna almaz bir engel yapaym."

Nihayet
demir
ktleleri Bana getirin
iki
arasn
dan ayn seviyeye getirince
onu sokunca Artk
fleyin dedi
yan
dkeyim
bana Getirin
kor haline
bir miktar bakr
zerine
96) "Bana, demir ktleleri getirin." Nihayet dan iki yan
arasn ayn seviyeye getirince: "fleyin" dedi. Artk onu
kor haline sokunca: "Getirin bana, zerine bir miktar bakr
dkeyim" dedi.

Bu sebeple ne muktedir oldular

onu ne de gyetirebilirler
onu amaya
delmeye
97) Bu sebeple onu ne amaya muktedir oldular ne de onu
delmeye gyetirebilirler.

Cz 16 Sure 18

Kehf Suresi

Rabbimden
bir rahmettir
Bu dedi

O eder Rabbimin vaadi
gelince Fakat
hak
Rabbimin vaadi
olur
bunu yerle bir
98) Bu, Rabbimden bir rahmettir. Fakat Rabbimin vaadi
gelince, O, bunu yerle bir eder. Rabbimin vaadi hak olur,
dedi.

onlar birine
biz bir halde brakmzdr Ve

biri
arparak alkalanr
o gn
bir araya getirmiizdir
Sr'a da
frlm
btnyle
bylece onlar
99) Ve o gn biz onlar, biri birine arparak alkalanr bir
halde brakmzdr. Sr'a da frlm, bylece onlar
btnyle bir araya getirmiizdir.

o gn

cehennemle
getirmiizdir

Ve
yz yze
kfirleri

100) Ve kfirleri o gn cehennemle yz yze getirmiizdir.

beni
Gzleri
bulunan
Onlarn


olan zikrime

grmeye kapal
kulak
vermeye de tahamml edemez
101) Onlarn gzleri beni grmeye kapal bulunan, zikrime
kulak vermeye de tahamml edemez.

Kfirler

mi sandlar?
beni brakp da
kullarm
edineceklerini
cehennemi
biz
Kukusuz dostlar
bir konak olarak hazrladk kfirlere
102) Kfirler, beni brakp da kullarm dostlar
edineceklerini mi sandlar? Kukusuz biz cehennemi
kfirlere bir konak olarak hazrladk.

en ok

Size bildirelim mi?

De ki

iler bakmndan
ziyana urayanlar
103) De ki: Size, iler bakmndan en ok ziyana urayanlar
bildirelim mi?

abalar
boa giden

kimselerdir

sandklar halde

Onlar dnya hayatnda

iler yaptklarn
iyi

oysa onlarn
104) Onlar iyi iler yaptklarn sandklar halde, oysa
onlarn dnya hayatnda abalar boa giden kimselerdir.

inkr eden kimselerdir ki

te onlar

O'na kavumay ve Rablerinin yetlerini
tutmayacaz amelleri
bu yzden boa giden
hibir kyamet gnnde biz onlar iin
l
105) te onlar, Rablerinin yetlerini ve O'na kavumay
inkr eden, bu yzden amelleri boa giden kimselerdir ki,
biz onlar iin kyamet gnnde hibir l tutmayacaz.

iin cehennemdir
onlarn cezas
te

ve yetlerimi
inkr ettikleri
alaya aldklar Resllerimi
106) te, inkr ettikleri, yetlerimi ve Resllerimi alaya
aldklar iin onlarn cezas cehennemdir.
nsanlar, davranlarnda daima bir ama gzetip ona gre aba harcarlar.
Mesel kiinin hedefi Allah'n rzsn ve hireti kazanmak se bu hedefe
ulamak iin aba gsterir ve ona gre alr. Eer kii yce deerlerle
ilgilenmeyip sadece dnyev menfaat elde etmek istiyorsa gayretini de o
ynde sarfeder. Allah'a ortak koanlar tanrlarnn kendilerini Allah'a
yaklatracan ve Allah katnda kfr saylan bu davranlarnn Allah'a
itaat olduunu sanmaktadrlar. Oysa Allah kendisine ortak koanlarn
amellerinin hibir deeri olmadn bildirmitir. Bu sebeple dnyada
yapp ettikleri boa gitmitir; hirette Allah tarafndan hibir deer
verilmeyecektir. Hz. Peygamber'in hadisinde: "Kyamet gnnde iman
ve iri csseli nice adamlar gelir ki Allah katnda sivri sinein kanad kadar
arl yoktur.394

Sayfa 303

(98)

(99)


( 100)

( 101)





( 103)
( 102)

( 104)

( 105)
( 106)

(107)





( 108)




( 109)


(110)

davranlarda
iman edip gelince
Kukusuz

onlara vardr
iyi
bulunanlara
makam olarak Firdevs
cennetleri
107) Kukusuz iman edip iyi davranlarda bulunanlara
gelince, onlara makam olarak Firdevs cennetleri vardr.

istemezler
Orada ebed kalacaklardr
hi ayrlmak
Oradan
108) Orada ebed kalacaklardr. Oradan hi ayrlmak
istemezler.

mrekkep derya
olsa
Eer De ki

deniz
tkenecektir Rabbimin szleri iin
ve Rabbimin szleri
bitmeden
nce
ilve bir o kadar da getirsek dahi

109) De ki: Eer Rabbimin szleri iin derya mrekkep olsa

ve bir o kadar da ilve getirsek dahi, Rabbimin szleri
bitmeden nce deniz tkenecektir.

yalnzca bir beerim

ben Kukusuz De ki

sadece bana
vahyolunuyor sizin gibi
Artk
her kim
bir
lh olduu lh'nzn
yapsn
Rabbine kavumay umuyorsa
eyi ortak komasn

ve iyi i

hibir
Rabbine ibadette

110) De ki: Kukusuz ben, yalnzca sizin gibi bir beerim.

bana, lh'nzn, sadece bir lh olduu bana
vahyolunuyor. Artk her kim Rabbine kavumay umuyorsa,
iyi i yapsn ve Rabbine ibadette hibir eyi ortak komasn.
Kehf sresi, Allah'a hamd ile baland ve Allah'a ibdette hibir eyi O'na
ortak komamakla noktaland. En gzel vglere lyk olan Rabbmz her
trl ortaktan, benzerden ve noksanlktan pak ve ycedir.

Cz 16 Sure 19

Meryem Suresi

Sayfa 304

5) Ve dorusu ben, arkamdan gelecek yaknlarm adna

korkuya kapldm. Ve hanmm da ksrdr. Bundan dolay
bana kendi katndan bir veli bala.

(19)


( 2)
( 1)

3)
(4)

miras olsun
Ve Bana miras olsun

onu lyk kl
Ya'kub
Hanedanna da
rzana
Rabbim
6) Bana miras olsun. Ve Ya'kub Hanedanna da miras
olsun. Rabbim, onu rzana lyk kl.

(5)

seni


phesiz biz
Ey Zekeriyya
Yahya olan
ad
bir ocukla mjdelemekteyiz
kimseyi
Daha nce

ona yapmadk


ada

7) Ey Zekeriyya! phesiz biz seni, ad Yahya olan bir

ocukla mjdelemekteyiz. Daha nce ona kimseyi ada
yapmadk.

( 6)





( 7)

( 8)

( 9)

( 10)

(11)

19 MERYEM SURES
Kur'an- Kerim'in 19. sresi. 98 yet, 962 kelime ve 3802
harften ibarettir. Mekk srelerden olup, Fatr sresinden
sonra nzil olmutur. 58 ve 71. yetleri Medendir. Adn
onaltnc yetinde geen Meryem kelimesinden almtr.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Sd Ayn Y H Kf
1) Kf. H. Y. Ayn. Sd.

kulu
Rabbinin
rahmetle
andr
Zekeriyyay
2) Rabbinin, kulu Zekeriyyay rahmetle andr.
Zekeriyy (a.s): sriloullar'na gnderilmi son peygamberlerden
biridir. Ancak kendisine mstakil bir kitap verilmemi, Hz, Musa'nn
eriatyla amel etmitir. Kaynaklarda, Hz. Meryem'in teyzesinin kocas ve
Beyt-i Makdis'in reisidir.

seslendiinde o Rabbine dua ile Hani
gizlice
3) Hani o, dua ile Rabbine gizlice seslendiinde:

gevedi
phesiz Rabbim
Demiti ki

ba
yallk aleviyle

ve benim kemiklerim
sana
sayesinde
olmadm Ve tututu

bedbaht
Rabbim
duam
4) Demiti ki: Rabbim, phesiz benim kemiklerim
gevedi ve ba yallk aleviyle tututu. Ve Rabbim, sana
duam sayesinde hi bedbaht olmadm.

gelecek
korkuya kapldm

dorusu ben Ve

Ve arkamdan
yaknlarm adna
Bundan dolay bana
ksrdr Hanmm da
bir veli kendi katndan
bala

benim nasl
olabilir? Rabbim
Dedi ki

halde ksr hanmm olduu
olum
son snrna
ben de ihtiyarln
vardm

8) Dedi ki: Rabbim, hanmm ksr olduu, ben de
ihtiyarln son snrna vardm halde, benim nasl olum
olabilir?

Bu Rabbin
buyurdu
te byle Dedi ki

seni de
kukusuz Ve kolaydr
benim iin

deilken
sen daha nce

yaratmtm
hibir ey
9) Dedi ki: te byle. Rabbin: Bu benim iin kolaydr. Ve
daha nce sen hibir ey deilken, kukusuz seni de
yaratmtm. buyurdu.

bir almet bana kl

Rabbim
Dedi ki


halde
Senin almetin
Buyurdu ki

gece

insanlarla
konuamamandr
sapasalam olduun
10) Dedi ki: Rabbim, bana bir almet kl. Buyurdu ki:
Senin almetin, sapasalam olduun halde gece
insanlarla konuamamandr.

(*)Hz. Zekeriyya zellikle ocuk deil, kendisine manen

vris olacak bir halef istemiti, Allah ocuk vereceini
mjdeleyince sevin aknl iinde "Rabbim! Karm ksr
olduu, ben de ihtiyarln son snrna vardm halde,
benim nasl olum olabilir?" deyiverdi. Allah da almet
olarak sapasalam olmasna ramen, gece insanlarla
konuamayacan haber verdi. Al-i mrn sresinde ise
insanlarla gn, iaretten baka br ekilde
konuamayaca ifade buyurulmutur. u halde burada
geceler gndzleriyle birlikte, l-i mrn'da ise gnler
geceleriyle birlikte kastedilmektedir.

kavminin karsna
Bunun zerine karak



onlara iaret verdi mbetten


akam

ve Sabah tesbih edin diye

11) Bunun zerine, mbetten kavminin karsna karak
onlara: "Sabah ve akam (Rabbinizi) tesbih edin" diye
iaret verdi.
(*)Mbed diye tercme ettiimiz mihrb, "zel ibadet yeri" anlamna
gelmektedir. Burada Zekeriyy'nn zel ibadet ve dualarn yapt yeri
ifade eder; Zekeriyy zel ibadetlerini burada yapar, toplu ibadet iin
Beyt-i Makdis'e kard. Kendisine bir olu olacana dair mjde bumda
verilmitir. Bunun zerine Zekeriyy Beyt-i Makdis'teki ibadet yerinden
karak halkm yanna gelmi ve iaret yoluyla onlardan sabah akam
Allah' anmalarn, O'nu tesbih etmelerini istemitir.

Cz 16 Sure 19

Meryem Suresi

vargcnle Kitab'a
sarl
Ey Yahya

Daha ocuk iken
hikmet
ona verdik
12) "Ey Yahya! Kitab'a vargcnle sarl." Daha ocuk iken
ona hikmet verdik.

ve katmzdan
ona bir kalp incelii
Ve
ok saknan bir kimse idi
Ve temizlik de
13) Ve katmzdan ona bir kalp incelii ve temizlik de
(verdik). Ve (Yahya)ok saknan bir kimse idi.

ve ana-babasna ok iyi davranrd Ve

isyankr

bir zorba
deildi
14) Ve ana-babasna ok iyi davranrd; ve isyankr bir
zorba deildi.

doduu gn ona selam olsun

Ve
diri olarak
kaldrlaca gn lecei
gn
15) Ve doduu gn, lecei gn ve diri olarak
kaldrlaca gn ona selam olsun.

Hani Meryem'i de kitap'ta

an Ve
bir yere ekilmiti o ailesinden
ayrlp

dou tarafnda

16) Ve kitap'ta Meryem'i de an. Hani o, ailesinden ayrlp

dou tarafnda bir yere ekilmiti.
(*)Mucizev olaylarla dolu olan Meryem sresinin balangcnda bir
mukaddime olarak Zekeriyy (a.s) ile olu Yahya'nn kssalar ksaca
anlatldktan sonra, bu blmde srenin asl konusu olan Hz. Meryem'e
geilmektedir. Bu kssa ncekinden daha ilgintir. nk ncekinde ksr
ve ihtiyar bir kadnn, yal da olsa einden bir ocuu dnyaya getirmesi
sz konusu idi. Burada ise bakire bir kzn babasz bir ocuk dnyaya
getirmesi anlatlmaktadr. Daha ana rahminde iken annesi tarafndan
mabede hizmeti olarak adanm olan Hz. Meryem, ocukluundan
itibaren mabedin dou ynnde tenha bir kede bulunuyor ve vaktini
ibadetle geiriyordu. nsanlar tarafndan rahatsz edilmeden kendini tam
anlamyla ibadet ve tefekkre verebilmesi iin bulunduu yeri bir perde
ile ayrmt. 16. yette ifade edilen dou tarafndan maksat ya Kuds'teki
Beyt-i Mak-dis'tir veya Meryem'in evinin dou tarafdr. Hristiyanlarn
kble olarak douya ynelmelerinin buradan kaynaklandn syleyenler
vardr.

bir
Onlarla kendi arasna
ekmiti

ona Derken biz gnderdik de

perde

o kendisine eklinde grnmt

ruhumuzu
tastamam
bir insan
17) Onlarla kendi arasna bir perde ekmiti. Derken, biz
ona ruhumuzu gnderdik de o, kendisine tastamam bir
insan eklinde grnmt.

snrm Gerekten ben Dedi ki

bir kimse isen
Eer
senden
Rahmana
saknan
18) Dedi ki: Gerekten ben, senden, Rahmana snrm.
Eer saknan bir kimse isen.

bir elisiyim
Ben yalnzca Dedi ki

bir erkek
sana balamam iin Rabbinin
tertemiz ocuk
19) Dedi ki: Ben, yalnzca, sana tertemiz bir erkek ocuk
balamam iin Rabbinin bir elisiyim.

ocuum
benim nasl
Bana Dedi ki

insan
eli demedii

ve olabilir?
iffetsiz de olmadm halde
20) Dedi ki: Bana bir insan eli demedii ve iffetsiz de
olmadm halde benim nasl ocuum olabilir?
(*)Yukardaki yetler, Cenb- Hak, sebep ve illetleri ortadan kaldrp
kudretini izhar ederek, Meryem'in bir erkekle evlenmedii, temas
kurmad halde Melek Cebrail'in nefhasyla gebe kaldn aklyor ve
Meryem'in doum safhalarndan ibretli yanlan belirterek m'minlere
birtakm mesajlar veriyor.

Sayfa 305

(12)

(13)

(14)

( 15)

( 16)

( 17)

( 18)

( 19)

( 20)

( 21)

( 22)

( 23)

(24)

(25)

Bu Rabbin
buyurdu
te byle Dedi ki

biz onu klacaz
Ve kolaydr
benim iin

bizden bir rahmet

ve insanlar iin
bir ayet
karara balanm hkm
bir i Bu idi
ve
21) Dedi ki: te byle. Rabbin: Bu benim iin kolaydr.
Ve biz, onu insanlar iin bir ayet ve bizden bir rahmet
klacaz. buyurdu. Bu, hkm ve karara balanm bir i
idi.

sonra ekildi
Bylelikle ona hamile kald
ssz
bir yere onunla
22) Bylelikle ona hamile kald, sonra onunla ssz bir yere
ekildi.

doum sancs
Derken onu srkledi

Keke Dedi ki
bir hurma aacna
kuru

gitse
idim
bundan nce
lseydim de
unutulup
23) Derken doum sancs onu kuru bir hurma aacna
srkledi. Dedi ki: "Keke, bundan nce lseydim de
unutulup gitse idim."

Aasndan

ona yle seslendi

Rabbin
klmtr
Kukusuz Tasalanma
bir ark
senin altnda
24) Aasndan ona yle seslendi: "Tasalanma! Kukusuz
Rabbin senin altnda bir ark klmtr."

daln

kendine doru silkele ki Ve

olgun hurma
zerine dklsn
hurma
taze
25) "Ve hurma daln kendine doru silkele ki, zerine taze,
olgun hurma dklsn."

Cz 16 Sure 19

Meryem Suresi

Sayfa 306

verdi Allah'n kuluyum

Ben Dedi ki

nebi beni kld
ve Kitab'
Bana

( 26)

30) Dedi ki: "Ben Allah'n kuluyum. Bana Kitab' verdi ve

beni nebi kld."

( 27)

nerede mbarek beni kld

Ve
namaz
bana emretti ve olursam olaym
yaadm
srece zekt ve

( 28)


( 29)

(30)

(31)

( 32)

( 33)

( 34)
(35)

( 36)

( 37)

(38)

gzn
aydn olsun i
Artk ye
bir
herhangi beer

grecek olursan Eer

Rahman'a

adadm
Ben de ki
hibir
artk bugn konumayacam
oru
insanla
26) "Artk ye, i, gzn aydn olsun! Eer herhangi bir
beer grecek olursan de ki: Ben, Rahman'a oru adadm;
artk bugn hibir insanla konumayacam."
(*)Doum yapan kadna taze hurma, yoksa kuru hurma, bu da yoksa tatl
bir madde verilmesi, kendini toparliyabilmesi bakmndan uygun olur.
Nitekim gnmzde gelien koruyucu hekimlikte de buna yer verilmekte
ve birtakm tavsiyeler nerilmektedir. Doum srasnda byk bir gc
harcam, terlemi, yorulmu olan anneye, ounlukla doumdan hemen
sonra, kuvvetii bir titreme gelir, bazan ateinin bile ykseldii grlr. lk
tedbir olarak anne rahat bir yataa alnarak zeri iyice rtlr. Arkasndan
ekerli scak ay, hlamur gibi svlar; muhallebi, komposto gibi yumuak
tatl yemekler verilir.

tayarak
kavmine getirdi onu Bylece

sen

Hakikaten Meryem Ey Dediler ki
iren bir ey
yaptn
27) Bylece onu tayarak kavmine getirdi. Dediler ki: Ey
Meryem! Hakikaten sen iren bir ey yaptn.

deildi
Harun'un
kz kardei

Ey

deildi
kt
bir kii Senin baban
iffetsiz annen de
28) Ey Harun'un kz kardei! Senin baban kt bir kii
deildi; annen de iffetsiz deildi.

dediler ki ona Bunun zerine iaret etti

beikteki
ile
konuuruz? Biz nasl
bir sab
29) Bunun zerine ona iaret etti. dediler ki: "Biz, beikteki
bir sab ile nasl konuuruz?"

31) "Ve nerede olursam olaym, beni mbarek kld; ve

yaadm srece bana namaz ve zekt emretti."

beni
ve beni anneme saygl kld Ve
bedbaht
bir zorba
klmad
32) "Ve beni anneme saygl kld; ve beni bedbaht bir zorba
klmad. "

doduum
gn banadr

selam
Ve
diri
kaldrlacam
gn ve leceim
gn
olarak
33) "Ve doduum gn, leceim gn ve diri olarak
kaldrlacam gn selam banadr."

sz olarak
Meryem olu
sa te
phe ettikleri
hakknda hak
34) te, hakknda phe ettikleri Meryem olu sa -hak sz
olarak- budur.
(*)Kur'n- Kerm'de izlenen ilh metot gerei, anlatlan her konu ve
kssada mutlaka m'minleri teselli eden birok mesajlar vardr. Ayrca
gemiten ders alarak gelecei ona gre hazrlama uyars sz konusudur.
O bakmdan Meryem ile sa (a.s) kssasnda bizlere ynlendirici, dnce
ufkumuzu geniletici, Hakk'n kuvvet ve kudretini daha iyi anlamamz
salayc birtakm ibretler vardr.

edinmesi
Allah'n olacak ey deil

Bir ie hkmettiinde O ycedir
ocuk
o da hemen oluverir
Ol
ona der
sadece
35) Allah'n ocuk edinmesi, olacak ey deil. O, ycedir.
Bir ie hkmettiinde ona sadece "Ol" der o da hemen
oluverir.

benim de Rabbim Allah muhakkak ki

Ve
yleyse sadece O'na ibadet
sizin de Rabbinizdir
Dosdoru
yol

budur ediniz
36) Ve muhakkak ki Allah, benim de Rabbim, sizin de
Rabbinizdir. yleyse sadece O'na ibadet ediniz. Dosdoru
yol budur.

guruplar

Sonra ayrla dtler

o inkar edenlerin
vay haline
aralarnda
Byk
gne ahit olunduunda

37) Sonra guruplar kendi aralarnda ayrla dtler. Byk
gne ahit olunduunda vay o inkar edenlerin haline!

gnde nasl grrler

ve nasl iitirler

o zalimler
Fakat
Bize gelecekleri
ak
bir sapklk

iindedirler bugn
38) Bize gelecekleri gnde nasl iitirler ve nasl grrler!
Fakat o zalimler bugn ak bir sapklk iindedirler.
(*)Yukardaki yetler, Hz. sa Peygamber hakknda farkl gr ortaya
koyup Kur'n'm getirdii en doru bilgilere inanmayan Hristiyanlara,
hiret gnnde ilh adaletin tecellisiyle btn ihtilflarn zlecei
hatrlatlarak bir defa daha uyarldlar. lm olay meydana gelmeden
dn yapmalarnn kendileri iin ok faydal sonular douracana iaret
edilerek dnya nimetlerine aldanmamalar tenbh edildi.

Cz 16 Sure 19

Meryem Suresi

hasret

gn hakknda Sen onlar uyar

iine nk onlar i olup bitmitir

halde
iman etmemiken
henz ve bir gafletin

39) Sen onlar hasret gn hakknda uyar. nk onlar bir

gafletin iine (dalm olduklar halde) ve henz iman
etmemiken i olup bitmitir.

ve Yeryzne
miras oluruz
biz

ancak

ancak bize ve
zerindekilere


dndrlrler
40) Yeryzne ve zerindekilere ancak biz miras oluruz
ve onlar ancak bize dndrlrler.

nk brahimi de kitabta
an Ve
bir nebi doru
idi
o
41) Ve kitabta brahimi de an; nk o, doru bir nebi idi.

Sayfa 307

( 39)

( 41)

( 40)

( 42)

( 43)





( 44)

( 45)

niin Babacm Babasna demiti

ki
grmeyen
iitmeyen
ibadet ediyorsun?
eylere
sana

hibir faydas olmayan ve

42) Babasna demiti ki: Babacm, iitmeyen, grmeyen

ve sana hibir faydas olmayan eylere niin ibadet
ediyorsun?

(47)

bana geldi u ki gerek Babacm
artk bana uy ki sana gelmeyen
bir bilgi
dzgn
bir yola
seni ileteyim
43) Babacm, gerek u ki, bana sana gelmeyen bir bilgi
geldi; artk bana uy ki, seni dzgn bir yola ileteyim.

nk
eytana

ibadet etme Babacm
isyan etmi

Rahmana

idi
eytan


44) Babacm, eytana ibadet etme, nk eytan
Rahmana isyan etmi idi.

korkuyorum
gerekten ben Babacm

bir azabn

sana dokunmasndan

eytann

O zaman olursun
Rahmandan
dostu
45) Babacm, gerekten ben sana Rahmandan bir
azabn dokunmasndan korkuyorum. O zaman, eytann
dostu olursun.
(*)Bu yetler, evldn ana babaya kar tavrnn nasl olmas gerektiini
gstermesi bakmndan ilgi ekicidir. Hz. brahim, babas zer'e her
sznn banda "babacm" diye hitap etmekte, -ilerideki yetlerden
anlalaca zere- babas mrik olmasna, kendisine kar son derece
kaba ve tehditkr ifadeler kullanmasna ramen ona kar saygda kusur
etmedii grlmektedir. yetlerden ayn zamanda kn de bye
t verebilecei ve din konusunda insanlar doru yola iletecek gerek
bilginin ilh vahiy olduu anlalmaktadr. 44. yette, Allah'n emrine
aykr olmasna ramen eytann emrine itaat etmek, "ona tapma" olarak
deerlendirilmitir. Kur'an akla, hakikate ve ahlka aykr olan her trl
hareketi eytan olarak; ve eytan siklere teslimiyet ynnde ortaya
konan her bilinli eylemi de "eytana tapma" olarak tanmlamaktadr.

Sen
yz m eviriyorsun?

Dedi ki

Eer
Ey brahim benim ilahlarmdan

Ve andolsun seni talarm
vazgemezsen
uzun sre benden ayrl git
46) Dedi ki: Ey brahim! Sen benim ilahlarmdan yz m
eviriyorsun? Eer vazgemezsen, andolsun seni talarm.
Ve uzun sre benden ayrl git.

balanma

sana Selam

Dedi ki

nk O Rabbimden Senin iin dileyeceim

ok ltufkr
bana dr

( 46)

( 48)

(49)

( 50)

(51)

47) Dedi ki: Selam sana! Senin iin Rabbimden

balanma dileyeceim. nk O, bana ok ltufkrdr.

dua

sizden de ayrlyor

Ve
dua ve Allahtan baka

ettiklerinizden de

yalnz Umarm ki
Rabbime ediyorum
bahtsz
Rabbime dua etmekle olmam
48) Ve sizden de Allahtan baka dua ettiklerinizden de
ayrlyor ve yalnz Rabbime dua ediyorum. Umarm ki
Rabbime dua etmekle bahtsz olmam.

ibadet
ve onlardan ayrlnca
te
biz armaan Allahtan baka

ettiklerinden
ve Yakubu
ve shak

ona ettik
nebi kldk
hepsini de
49) te onlardan ve Allahtan baka ibadet ettiklerinden
ayrlnca biz ona shak ve Yakubu armaan ettik ve
hepsini de nebi kldk.

rahmetimizden

onlara armaan ettik Ve
bir doruluk

dili
onlar iin verdik
ve
yce

50) Ve onlara rahmetimizden armaan ettik ve onlar iin

yce bir doruluk dili verdik.

nk o Musay da kitapta
an Ve
bir Resul idi
ve ihlasa erdirilmi


bir nebi
51) Ve kitapta Musay da an. nk o ihlasa erdirilmi bir
Resul ve bir nebi idi.

Cz 16 Sure 19

Meryem Suresi

(52)

( 53)

(54)

( 55)

(56)

( 57)

( 58)

( 59)

(60)

( 61)


( 62)

(63)

(64)

Trun yanndan

ona seslendik Ve
gizlice sylemek
onu yaknlatrdk ve sa
iin
52) Ve ona Trun sa yanndan seslendik ve gizlice
sylemek iin onu yaknlatrdk.

rahmetimizden

ona baladk Ve
nebi olarak Harunu
kardei
53) Ve ona rahmetimizden kardei Harunu nebi olarak
baladk.

Sayfa 308

yce
bir mekna biz onu ykselttik Ve
57) Ve biz onu yce bir mekna ykselttik.
(*)Tefsircilerin belirttiine gre, dris asl ad Uhnh olup Hz. Nuh'un
nc batndan dedesidir. Hz. t'ten sonra kendisine otuz sayfa vahiy
indirile- rek peygamberlik grevi verilmitir. Kitapl dinlerde ortak rivayet
ve inana gre drs ilmin, medeniyetin ve akl sistemlerin ilk
kurucusudur. "Remil ilm, hey'et, ncrn, hesap, tp, nebatlarn srlar,
garip sanatlar, yaz yazmak, diki dikmek, terazi kullanmak gibi meslek ve
sanatlar dris icat etmitir. Sahifelerinde semav srlar, ruhanlere
hkmetmenin yntemleri, varlklarn zellikleri gibi konulara dair bilgiler
vard. ok sayda talebesi olan drs demiri kefedip ondan aletler yapm,
ziraat gelitirmi, deri ve kumalardan elbise dikmitir."

Allahn nimet verdii
te bunlar
soyundan
nebilerdendir

kendilerine
Nh
ile tadklarmzn
olan
demin
Ve srail

ve brahim soyundan


ve
bizim doru yola
ilettiimiz

Onlara
okunduu zaman setiklerimizdendir

kapanrlard

Rahmnn

ayetleri

alayarak secdeye
58) te bunlar Allahn kendilerine nimet verdii demin
soyundan, Nh ile tadklarmzn, brahim ve srail
soyundan olan nebilerdendir. Ve bizim doru yola
ilettiimiz ve setiklerimizdendir. Onlara Rahmnn
ayetleri okunduu zaman alayarak secdeye kapanrlard.

Nihayet onlarn

yleleri geldi ki


namaz
bunlar braktlar peinden
Bu yzden
nefislerinin

arzularna uydular
sapklklarnn
cezasn ekecekler
ileride
59) Nihayet onlarn peinden yleleri geldi ki, bunlar
namaz braktlar; nefislerinin arzularna uydular. Bu
yzden ileride sapklklarnn cezasn ekecekler.

iman
tevbe edip
kimseler
Ancak haritir
Bunlar iyi davranta bulunan
ve eden
hakszlaa

Ve cennete girecekler


hi bir
uratlmayacaklardr
60) Ancak tevbe edip, iman eden ve iyi davranta bulunan
kimseler haritir. Bunlar, cennete, girecekler. Ve hibir
hakszlaa uratlmayacaklardr.

vad ettii
cennetleridir Adn

cennet

gyaben
O kullarna
ok merhametli olan


yerini bulacaktr vadi

phesiz O'nun

(*)Meryem sresinin drdnc kssas Ya'kub (a.s)n soyundan gelen Hz.

Musa'nn kssasdr. Hz. Ms sriloullan'na gnderilmi olup, "l'1azim" tabirini byk peygamberler (daha ok be byk peygamber)
anlamnda kabul edenlere gre o da bu guruptaki peygamberlerden
biridir. Hz, Musa'nn zellii olarak gerek ve "ihlsl" diye tercme
ettiimiz muhlas kelimesi, "seilmi, zel bir yaknlkla tannm kii"
anlamlarna da gelmektedir.

61) O cennet, ok merhametli olan, kullarna gyaben vad

ettii Adn cennetleridir. phesiz O'nun vadi yerini
bulacaktr.

nk smaili de

kitapta
an Ve
bir Resul idi
ve szl
doru

o
bir nebi

duyarlar bo sz Orada iitmezler

kendilerine rzklar vardr orada Ve ho sz
akam

ve sabah ait

54) Ve kitapta smaili de an. nk o doru szl bir

Resul ve bir nebi idi.

62) Orada bo sz iitmezler, ho sz duyarlar. Ve orada,

sabah ve akam kendilerine ait rzklar vardr.

ve namaz
ehline emrediyordu
Ve

o Rabbi katnda
idi
ve zekt
kendisinden raz

miras
verdiimiz cennet
ite budur

takv sahibi
kimselere
Kullarmzdan

55) Ve ehline namaz ve zekt emrediyordu ve o, Rabbi

katnda kendisinden raz olunan idi.
(*)Burada sznde durmann nemine iaret edilmektedir. Hz. smail
ahde vefa erdemiyle temayz etmi bir kimseydi, sznde durmaya zen
gsterirdi. te yandan halkm dinn direi olan namaz klmaya ve
toplumsal dayanmay salayan zekt vermeye tevik ederdi.

nk o drisi de
kitapta
an Ve
bir nebi doru
idi

56) Ve kitapta drisi de an. nk o doru bir nebi idi.

63) Kullarmzdan, takv sahibi kimselere miras verdiimiz

cennet ite budur.

Rabbinin
emri ile ancak biz ineriz
Ve
ve arkamzda
nmzde
O'na aittir

deildir
bunlar arasnda
olan her ey
unutkan
Senin Rabbin
64) Ve biz ancak Rabbinin emri ile ineriz. nmzde,
arkamzda ve bunlar arasnda olan her ey O'na aittir. Senin
Rabbin unutkan deildir.

Cz 16 Sure 19

Meryem Suresi

eylerin ve yerin
gklerin

Rabbidir

ve u halde O'na kulluk et
ikisi arasndaki

O'na kulluk etmek iin sabrl ol

bir ada olduunu
O'nun biliyor musun?
65) (O) gklerin, yerin ve ikisi arasndaki eylerin Rabbidir.
u halde O'na kulluk et; O'na kulluk etmek iin sabrl ol.
O'nun bir ada (benzeri) olduunu biliyor musun?.

zaman mym? insan

der ki
Ve
diri olarak
karlacak

sonra
ldm

Sayfa 309

(65)

( 66)

( 67)

( 68)

66) Ve insan der ki: "ldm zaman sahi diri olarak

sonra karlacak mym?"

( 69)

kendisini
biz nsan
dnmez mi ki
o hibir ey

daha nce

yaratmzdr?
olmad halde

( 17)

(70)

67) nsan dnmez mi ki, daha nce o hibir ey olmad

halde biz kendisini yaratmzdr?

(72)

muhakkak

yle ise Rabbine andolsun ki

surette onlar birlikte maherde toplayacaz
onlar hazr bulunduracaz
sonra eytanlarla
diz st km
cehennemin
evresinde

vaziyette

( 74)

68) yle ise, Rabbine andolsun ki, muhakkak surette onlar

eytanlarla birlikte maherde toplayacaz; sonra onlar diz
st km vaziyette cehennemin evresinde hazr
bulunduracaz.

milletten her
ekip ayracaz

Sonra
si
rahmana


en ok
hangileri ise
olanlar
69) Sonra her milletten, rahmana en ok si olanlar
hangileri ise ekip ayracaz.

olanlar
daha iyi biliriz
elbette biz

Sonra
boylamaya
oray daha ok mstahak
70) Sonra, oray boylamaya daha ok mstahak olanlar
elbette biz daha iyi biliriz.

oraya hibir kimse yoktur iinizden

Ve
kesinlemi
Rabbin iin

Bu
uramayacak
bir hkmdr

71) Ve iinizden, oraya uramayacak hibir kimse yoktur.
Bu, Rabbin iin kesinlemi bir hkmdr.

saknanlar
biz kurtarrz Sonra
diz st

orada zalimleri de
brakrz
km olarak
72) Sonra biz, saknanlar kurtarrz; zalimleri de diz st
km olarak orada brakrz.
(*)Yukardaki yetlerle, ldkten sonra dirilip kalkmaya inanmayanlarn
dnce ve akllarna seslenilerek temel bilgiler verildi. Kurulan dzenin
mutlaka vakti saati gelince bozulacana ve hemen arkasndan yeni bir
dzenin kurulacana ve llerin diriltilip kaldrlacana dikkatler ekildi.
Sonra da her insann mutlaka cehenneme urayaca hatrlatlarak, oradan
kurtulmann ancak imn ve slih amelle mmkn olabileceine iaret
edildi.

(73)

(75)
(76)

kendilerine okunduu zaman Ve

edenler
dediler
ayan beyan
yetlerimiz
ki hangisinin
iman edenlere
inkr
daha

makam daha hayrl
topluluktan
topluluu gzeldir?
73) Ve kendilerine yetlerimiz ayan beyan okunduu zaman
inkr edenler, iman edenlere: ki topluluktan hangisinin
(hangimizin) makam daha hayrl, topluluu daha
gzeldir? dediler.

onlardan nce de helk ettik nice Ve
ve eya bakmndan daha gzel

olan nesiller
grn
74) Ve onlardan nce de, eya ve grn bakmndan daha
gzel olan nice nesiller helk ettik.

mhlet sapklkta
ise
Kim
De ki

ok ok merhametli olan

ona versin
kendilerine

eyi grdkleri zaman Nihayet
kyameti veya azab
ya vdolunan
daha kt
olduunu kim
reneceklerdir


askeri daha zayf olann

ve makam
75) De ki: Kim sapklkta ise, ok merhametli olan ona
mhlet versin. Nihayet kendilerine vaad olunan eyi -ya
azab veya kyameti- grdkleri zaman, makam daha kt
askeri daha zayf olann kim olduunu reneceklerdir.

doru yola gidenlerin

Allah artrr Ve
iyi iler
srekli kalan
Ve hidayetini
hem Rabbinin
nezdinde
daha hayrl

hem de kbete daha iyidir

mkfat bakmndan
76) Ve Allah, doru yola gidenlerin hidayetini artrr. Ve
srekli kalan iyi iler, Rabbinin nezdinde hem mkfat
bakmndan daha hayrl, hem de kbete daha iyidir.

Cz 16 Sure 19

Meryem Suresi

( 77)

( 78)

(79)

( 80)

( 81)


( 82)

(84)
( 83)

(85)

( 86)
( 88)
(87)

(89)
( 90)

( 92)
(19)

( 93)

(94)
(95)

yetlerimizi inkr eden grdn m?

ve mal Muhakkak surette verilecek
diyeni
ve
evlt
77) yetlerimizi inkr eden ve "Muhakkak surette bana
mal ve evlt verilecek" diyeni grdn m?

m ald?

yoksa Gayb
m bildi

bir sz
Rahmann

katndan

78) Gayb m bildi, yoksa Rahmann katndan bir sz m

ald?

sylediini
Biz yazacaz

Kesinlikle hayr
uzatacaz azabn

onun uzattka ve
79) Kesinlikle hayr! Biz onun sylediini yazacaz ve
azabn uzattka uzatacaz.

bize dediine
onun biz vris oluruz Ve
kendisi de yapayalnz gelir
80) Ve onun dediine biz vris oluruz; kendisi de bize
yapayalnz gelir.

ilahlar Allah'tan baka

edindiler
Ve
kendilerine itibar
onlar olsun diye
81) Ve onlar, kendilerine itibar olsun diye Allah'tan baka
ilahlar edindiler.

onlarn ibadetlerini tanmayacaklar

Hayr
hasm
onlara
olacaklar
ve
82)Hayr! (Taptklar), onlarn ibadetlerini tanmayacaklar
ve onlara hasm olacaklar.

gnderdik
Biz Grmedin mi?
sevkeden kfirlerin zerine
eytanlar
iyice kendilerini

Sayfa 310

83) Grmedin mi? Biz, kfirlerin zerine, kendilerini iyice

(isyankrla) sevkeden eytanlar gnderdik.

yle ise onlar hakknda

acele

etme
teker teker
biz onlar iin sayyoruz Kukusuz

84) yle ise onlar hakknda acele etme. Kukusuz biz onlar
iin (gnlerini) teker teker sayyoruz.

Takv sahiplerini
toplayacamz
gn
heyet
ok merhametli olann

huzurunda
halinde
85) Takv sahiplerini heyet halinde ok merhametli olann
huzurunda toplayacamz gn.

gnahkrlar da

susuz olarak
Ve
sreceiz cehenneme
86) Ve gnahkrlar da susuz olarak cehenneme sreceiz.

bakalarnn efata
gleri
yetmeyecektir
Rahmn

nezdinde
izin alan
kimselerden

sz

87) Rahmn (olan Allah)'n nezdinde sz, izin alan

kimselerden bakalarnn efata gleri yetmeyecektir.

ocuk Rahmn

edindi
dediler Ve
88) "Ve Rahmn ocuk edindi" dediler.

pek irkin bir ey

siz ortaya attnz
Hakikaten
89) Hakikaten siz, pek irkin bir ey ortaya attnz.

gkler
Bundan dolay neredeyse
yer
yarlacak

ondan dolay atlayacak

yklp dalar

decektir
90) Bundan dolay, neredeyse gkler atlayacak, ondan
dolay yer yarlacak, dalar yklp decektir!

Rahmn'a

isnadnda bulunmalar
yznden

ocuk
91) Rahmn'a ocuk isnadnda bulunmalar yznden.

Rahmn'n

anna yakmaz Ve
halbuki ocuk edinmek
92) Ve halbuki ocuk edinmek Rahmn'n anna yakmaz.
(*)Mrikler, "Melekler Allah'n kzlardr" diyerek Allah'a ocuk isnadnda
bulunurken yahuderin bir ksm "zeyir Allah'n oludur", hristiyantar
da "Mesh Allah'n oludur" demek suretiyle O'na ocuk isnat ederek son
derecede irkin bir iddiada bulunmulardr. Nitekim 90 ve 91. yetlerde
bu yaktrmalarn ne derecede irkin olduu vurgulanmtr. Oysa ocuk
ihtiyatan dolay istenir ve ana babasnn cinsinden olur. Allah ise
ihtiyatan da bir benzerinin bulunmasndan da mnezzehtir.

ve gklerde

kim varsa
her Eer

gelecektir istisnasz yerde olan

kul olarak
Rahmn'a
93) Eer gklerde ve yerde olan her kim varsa istisnasz, kul
olarak Rahmn'a gelecektir.

ve bunlarn hepsini kuatm
Kukusuz
tesbit etmitir
onlarn saylarn
94) Kukusuz bunlarn hepsini kuatm ve onlarn
saylarn tesbit etmitir.

O'nun huzuruna gelecektir bunlarn hepsi de Ve

tek bana kyamet gnnde
95) Ve bunlarn hepsi de kyamet gnnde O'nun huzuruna
tek bana (yapayalnz) gelecektir.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

iman edip de gelince
Kukusuz

yaratacaktr


iyi
davranlarda bulunanlara
bir sevgi ok merhametli olan

onlar iin

Sayfa 311

( 96)

96) Kukusuz iman edip de iyi davranlarda bulunanlara

gelince, onlar iin ok merhametli olan, bir sevgi
yaratacaktr.

(97)

senin
onunla kolaylatrdk
Biz sadece
ve saknanlar
Ondan mjdeliyesin
dilinle
iddetle kar bir topluluu diye uyarasn
kan

(20)

(98)

97) Biz sadece, onun (Kuran)la Ondan saknanlar

mjdeliyesin ve iddetle kar kan bir topluluu uyarasn
diye senin dilinle kolaylatrdk.

( 2)

( 1)

onlardan nce biz helk ettik nice Ve

onlardan Sen hissediyor

musun?
nesilleri
onlara ait iitiyor
veya herhangi birinden
clz bir ses

( 5)

98) Ve biz, onlardan nce nice nesilleri helk ettik. Sen,

onlardan herhangi birinden hissediyor veya onlara ait clz
bir ses iitiyor musun?
Meryem Suresi, ilh ifre ile baland. Zekeriya Peygambere sunulan
nimetler ve ilhi inayetler anld. Allah'n kudretinin ycelii dile
getirilerek eriilmez olduuna dikkatler ekildi. Bu kudreti idrak etmiyen
inkarc milletlerin nasl yok edildikleri ok duyarl bir anlatmla
aklanarak sure noktaland.

20 TAHA SURES
Kur'an- Kerm'in yirminci sresi. Mekke'de inmi olup
135 ayet, 1641 kelime, 5242 harften ibarettir. 130, 131'inci
ayetler Medne'de inmitir. Bu sre Hz. Peygamber'e
hitapla balayp, yine O'na hitapla son bulmaktadr. "T
H" szc mtebih ayetlerden olup gerek anlamn
ancak Allah bilir.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

H T
1) T. H.

Kur'an'
sana

Biz indirmedik
glk ekesin diye

2) Biz, Kur'an' sana, glk ekesin diye indirmedik.

bni Merdveyh'in de bni Abbas'tan rivayetine gre Rasulullah (a.s.)'a
vahiy ilk olarak nazil olduunda namaz kldnda ayakta okurdu. Bunun
zerine Yce Allah: "T-H. Biz sana Kur'an- sknt ekesin diye
indirmedik." buyruunu indirdi.395

kimselere
bir t olsun diye Ancak
korkan
3) Ancak korkan kimselere bir t olsun diye..

Yeri
yaratan

tarafndan
indirilmitir
yce gkleri

ve
4)Yeri ve yce gkleri yaratan tarafndan indirilmitir.

istiv etmitir
Ar'a

Rahmn


5) Rahmn, Ar'a istiv etmitir.

ve Gklerde

hep O'nundur

ikisi arasnda bulunan eyler ile yerde
topran altnda olanlar

6) Gklerde, yerde ve ikisi arasnda bulunan eyler ile

topran altnda olanlar hep O'nundur.

(4)



(3)


(6)



( 7)

( 9)

(8)

( 11)
( 10)
(12)

sylersen
sen sz aktan
eer
Ve
gizliyi de
gizlinin gizlisini de
bilir bilesin ki O
7) Ve eer sen, sz aktan sylersen, bilesin ki O, gizliyi
de, gizlinin gizlisini de bilir.

kendisinden baka ilh olmayandr Allah

En gzel

isimler
O'na mahsustur
8) Allah, kendisinden baka ilh olmayandr. En gzel
isimler O'na mahsustur.

Musann haberi

sana ulat
m?
Ve
9) Ve Musann haberi sana ulat m?

ailesine demiti
bir ate grm Hani o
Belki bir ate grdm

Ben Bekleyin

veya bir me'ale ondan size getiririm
bir rehber atein yannda
bulurum
10) Hani o, bir ate grm, ailesine: Bekleyin! Ben bir ate
grdm. Belki ondan size bir me'ale getiririm veya atein
yannda bir rehber bulurum, demiti.

kendisine

oraya vardnda Ne zaman ki

Ey Musa seslenildi

11) Ne zaman ki oraya vardnda kendisine: Ey Musa! diye

seslenildi:

Hemen
senin Rabbinim
ben Muhakkak ki
vdi nk sen
pabularn
kar
Tuv'dasn
kutsal
12) Muhakkak ki ben, senin Rabbinim! Hemen pabularn
kar. nk sen kutsal vdi Tuv'dasn.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

( 13)

( 14)




( 15)





(16)
( 17)


( 19) ( 18)

( 20)





( 21)
(23)
( 22)



( 24)

Sayfa 312
Musa ey Yere at onu dedi

19) Yere at onu, ey Musa! dedi.

Bir de ne grsn
deil mi Onu hemen yere att
hzla srnen
bir ylan

20) Onu hemen yere att. Bir de ne grsn, hzla srnen

bir ylan deil mi?

Biz onu sokacaz

Korkma

Al onu


imdi ilk haline
21) Al onu! Korkma! Biz onu imdi ilk haline sokacaz.

bir de elini
altna sok ki
Ve


beyazlkta ksn

koltuunun
bir baka
mucize olmak zere o kusursuz
22) Ve bir de elini koltuunun altna sok ki, bir baka
mucize olmak zere o, kusursuz beyazlkta ksn.

yetlerimizden bazlarn
Ta ki sana gsterelim

en byk

(27) ( 26)
(25)

23) Ta ki, sana, en byk yetlerimizden bazlarn

gsterelim.

(29) ( 28)

24) Firavun'a git. nk o iyice azd.

(32) (31) ( 30)

iyice azd
nk o Firavun'a

git

yreime
genilik ver

Rabbim
dedi

( 34) (33)

25) Rabbim! dedi, yreime genilik ver.

(36)

( 35)

26) Ve iimi bana kolaylatr.

(37)

imdi kulak ver

seni setim

ben Ve
sana vahyedilene

13) Ve ben seni setim. imdi sana vahyedilene kulak ver.

ilh yoktur Allah'm ben Muhakkak ki

kl ve Bana kulluk et
Benden yalnzca baka
beni anmak iin namaz

14) Muhakkak ki ben, yalnzca Allah'm. Benden baka ilh
yoktur. Bana kulluk et; ve beni anmak iin namaz kl.

gelecektir Kyamet gn mutlaka

karln bulsun
onu gizleyeceim
neredeyse
peinde kotuu
eyin kesin Her diye
15) Kyamet gn mutlaka gelecektir. Herkesin peinde
kotuu eyin karln bulsun diye neredeyse onu
gizleyeceim.

ondan
sakn seni alkoymasn


nefsinin uyan kimseler ve Ona inanmayan
sonra mahvolursun arzularna
16) Ona inanmayan ve nefsinin arzularna uyan kimseler
sakn seni ondan alkoymasn; sonra mahvolursun.

Musa? ey sa elindeki
nedir
Ve
17) Ve u sa elindeki nedir, ey Musa?

dayanrm benim asamdr

O
dedi

onunla
yaprak silkelerim ona
ihtiyalarm da
ona benim
ve davarlarma
bakaca
vardr
18) O, benim asamdr, dedi, ona dayanrm, onunla
davarlarma yaprak silkelerim; ve benim ona bakaca
ihtiyalarm da vardr.

iimi bana kolaylatr

Ve
dilimden
ba
z

Ve
27) Ve dilimden (u) ba z.

szm Ki anlasnlar
28) Ki szm anlasnlar.

ailemden
bir de vezir bana ver

Ve
29) Ve bana ailemden bir de vezir (yardmc) ver,

Kardeim Harun'u

30) Kardeim Harun'u.

arkam Onun sayesinde kuvvetlendir

31) Onun sayesinde arkam kuvvetlendir.

iime onu ortak kl

Ve
32) Ve onu iime ortak kl.

bol bol seni tesbih

Bylece edelim

3) Bylece seni bol bol tesbih edelim.

ok ok analm seni Ve
34) Ve ok ok analm seni.

grmektesin bizi
phesiz sen

35) phesiz sen bizi grmektesin.

istediin sana
verildi
kukusuz dedi

Ey Musa
36) Ey Musa! dedi, kukusuz istediin sana verildi.

sana bulunmutuk biz ltufta Andolsun

daha
bir defa
37) Andolsun biz sana bir defa daha ltufta bulunmutuk.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

eyi annene
vahyedilecek
Bir zaman
vahyetmitik
38) Bir zaman,
vahyetmitik.

vahyedilecek

eyi

annene

(yle)

sonra onu brak sanda

Onu koy


kyya

deniz onu atsn da denize

dman
ve benim dmanm
biri onu alsn
sevgi
sana verdim
Ve onun olan
benim

yetitirilmen iin
kendimden
nezaretimde
39) Onu sanda koy; sonra onu denize brak; deniz onu
kyya atsn da, benim dmanm ve onun dman olan
biri onu alsn. Ve benim nezaretimde yetitirilmen iin sana
kendimden sevgi verdim.

m?
diyordu
kz kardein

gidip Hani

Ona bakacak birini

size bulaym
mutluluk
annene
Bylece seni geri verdik
zlmesin diye
ve gz
gnl dolsun

seni kurtardk

birini sen ldrdn de
Ve
iyiden Seni denemeden geirdik
endieden

Bunun iin kaldn
iyiye
arasnda yllarca
takdire gre geldin
Sonra Medyen
halk
ey Musa
40) Hani, kz kardein gidip "Ona bakacak birini size
bulaym m?" diyordu. Bylece seni, gz gnl mutluluk
dolsun ve zlmesin diye annene geri verdik. Ve sen, birini
ldrdn de seni endieden kurtardk. Seni iyiden iyiye
denemeden geirdik. Bunun iin yllarca Medyen halk
arasnda kaldn. Sonra takdire gre (bu makama) geldin ey
Musa!

kendim iin seni setim

Ve
41) Ve seni, kendim iin setim.

yetlerimi kardein
ve Sen
gtrn

beni anmay ihmal etmeyin Ve
42) Sen ve kardein yetlerimi gtrn. Ve beni anmay
ihmal etmeyin.

iyiden iyiye
nk o Firavun'a

gidin
azd
43) Firavun'a gidin. nk o, iyiden iyiye azd.

Belki o yumuak syleyin Ona sz

korkar
veya akln bana alr
44) Ona yumuak sz syleyin. Belki o, akln bana alr
veya korkar.

endie
Dorusu biz Rabbimiz Dediler ki

ar derecede kt davranmasndan

ediyoruz
iyice azmasndan

yahut onun bize
45) Dediler ki: Rabbimiz! Dorusu biz, onun bize ar
derecede kt davranmasndan yahut iyice azmasndan
endie ediyoruz.

nk ben Korkmayn Buyurdu ki

grrm ve iitir
sizinle beraberim

Sayfa 313

( 38)

( 39)

( 41)

( 40)

( 42)
( 44)
( 43)
( 45)

( 46)

( 47)

( 48)

( 49)
(51) ( 50)

46) Buyurdu ki: Korkmayn, nk ben sizinle beraberim;

iitir ve grrm.

elileriyiz Biz deyin ki Haydi ona gidin de

bizimle birlikte hemen gnder

Rabbinin

onlara eziyet etme srailoullarn

bir yet biz senin getirdik

Kukusuz

zerinedir

kurtulu
Ve Rabbinden
hidayete uyan kimselerin
47) Haydi, ona gidin de deyin ki: Biz, senin Rabbinin
elileriyiz. srailoullarn hemen bizimle birlikte gnder;
onlara eziyet etme. Kukusuz biz, senin Rabbinden bir yet
getirdik. Ve kurtulu, hidayete uyan kimselerin zerinedir.

Kukusuz
bize vahyolundu

ki Hakikaten
yalanlayan kimselere

azap edilecektir

yz eviren ve
48) Hakikaten bize vahyolundu ki: Kukusuz yalanlayan ve
yz eviren kimselere azap edilecektir.

ey Musa? Rabbiniz de kimmi

dedi

49) Rabbiniz de kimmi, ey Musa? dedi.

her veren
Bizim Rabbimiz dedi

doru yolu gsterendir sonra da hlkatini
eye
50) Bizim Rabbimiz, her eye hilkatini veren, sonra
da doru yolu gsterendir, dedi.
milletlerin
yle ise hali
ne olacak? dedi

nceki
51) yle ise, nceki milletlerin hali ne olacak? dedi.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

( 52)

( 53)

( 54)

( 56)
(55)

Sayfa 314

karasn

diye mi geldin
Dedi ki

ey yaptn by ile

Bizi yurdumuzdan
Musa?
57) Dedi ki: Bizi, yaptn by ile yurdumuzdan karasn
diye mi geldin, ey Musa?

bir by

Muhakkak biz de sana getireceiz

bizim aramzda imdi sen ayarla

aynen onun gibi
muhalefet
buluma zaman
seninle
bir ne senin
ne de bizim

etmeyeceimiz
uygun
yerde

( 57)

58) Muhakkak biz de sana, aynen onun gibi bir by

getireceiz. imdi sen, seninle bizim aramzda, ne senin, ne
de bizim muhalefet etmeyeceimiz uygun bir yerde
buluma zaman ayarla.

( 58)

bayram gn Buluma zamannz

dedi

insanlarn
toplanma zaman

olsun

kuluk vaktinde

( 60)
( 59)

( 61)

( 62)

( 63)

(64)

yannda
Onlar hakkndaki bilgi
dedi

ne yanlr

bir kitapta
bulunur Rabbimin
ne de unutur ve Rabbim
52) Onlar hakkndaki bilgi, Rabbimin yannda bir kitapta
bulunur. Rabbim, ne yanlr ve ne de unutur, dedi.

ve beik yeri
size yapan
O


indirendir
yollar
onda size aan
Onunla biz kardk

su gkten de
eitli
bitkilerden

iftler
53) O, yeri size beik yapan ve onda size yollar aan,
gkten de su indirendir. Onunla biz eitli bitkilerden
iftler kardk.

hayvanlarnz otlatnz
Yeyiniz
sahipleri iaretler vardr bunda phesiz
akl iin
54) Yiyiniz; hayvanlarnz otlatnz. phesiz bunda akl
sahipleri iin (Allah'n kudretine) iaretler vardr.

sizi oraya ve Sizi yarattk

ondan
sizi karacaz

ondan ve dndreceiz
sonra
bir kez daha
55) Sizi ondan (topraktan) yarattk; ve sizi oraya
dndreceiz ve sonra bir kez daha sizi ondan karacaz.

delillerimizi biz ona gsterdik Andolsun

diretti ve yine de yalanlad btn
56) Andolsun biz ona (Firavun'a) btn (bu) delillerimizi
gsterdik; yine de yalanlad ve diretti.

59) Buluma zamannz, bayram gn, kuluk vaktinde

insanlarn toplanma zaman olsun, dedi.

Bunun zerine Firavun

dnp gitti
geri geldi sonra Hilesini toplad

60) Bunun zerine Firavun dnp

(sihirbazlarn) toplad; sonra geri geldi.

gitti.

Hilesini

Yazk size Musa onlara dedi

Sonra

yalan Allah hakknda

uydurmayn

muhakkak bir azap ile

O kknz keser
ftira eden
perian olur
61) Musa onlara: Yazk size! dedi, Allah hakknda yalan
uydurmayn! Sonra O, bir azap ile kknz keser! ftira
eden, muhakkak perian olur.

onlar durumlarn Bunun zerine tarttlar

fsldatlar
gizli gizli aralarnda
62) Bunun zerine onlar, durumlarn aralarnda tarttlar;
gizli gizli fsldatlar.

Bu ikisi
muhakkak ki
yle dediler

sizi karmak
sadece
isteyen
sihirleriyle
ve iki sihirbazdrlar

yurdunuzdan

rnek sizin yolunuzu
ortadan kaldrmak
63) yle dediler: "Bu ikisi, muhakkak ki, sihirleriyle sizi
yurdunuzdan karmak ve sizin rnek yolunuzu ortadan
kaldrmak isteyen iki sihirbazdrlar sadece."

gelin sonra hilenizi yle ise kurun

kazanmtr muhakkak ki Ve sra halinde
stn
gelen
bugn
64) "yle ise hilenizi kurun; sonra sra halinde gelin! Ve
muhakkak ki bugn, stn gelen kazanmtr."
Sihir: nsana ynelik olarak tabiat st gizli glerin yardm ve
araclyla belli bir maksad gerekletirmek ve belli bir gayeye ulamak
iin uygulanan ve etkili olduu kabul edilen eylem; bir eyin veya olayn
gerek hviyetinden uzak olarak baka bir halinin gsterilmesi. Sihir,
slm'n kesin olarak yasaklayp reddettii bir inan ve ilem olup tabiat
kuvvetleriyle insanlara bir takm etkilerin yapld sylenen ilkel bir
anlay ve olgudur.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

sen at

Ya Ey Musa Dediler ki
atan biz
nce
olalm

veya

Sayfa 315

65) Dediler ki: Ey Musa! Ya sen at veya nce atan biz

olalm.

( 65)

ipleri
Bir de bakt ki siz atn Hayr
dedi

kendisine gibi grnyor

sopalar

ve
kouyor
gerekten byleri sayesinde

(68)



( 67)

66) Hayr, siz atn, dedi. Bir de bakt ki, byleri sayesinde
ipleri ve sopalar, kendisine gerekten kouyor gibi
grnyor.

birden bir korku iinde duydu

Musa
67) Musa, birden iinde bir korku duydu.

sensin
kesinlikle
Korkma

dedik
stn gelecek olan
68) "Korkma! dedik, stn gelecek olan kesinlikle sensin."

yutsun
sa elindekini
at da Ve
Zaten

sadece onlarn yaptklarn

iflah olmaz
bir byc
hilesidir yaptklar
varsa nereye

Byc ise

69) "Ve sa elindekini at da, onlarn yaptklarn yutsun.
Zaten yaptklar, sadece bir byc hilesidir. Byc ise,
nereye varsa (ne yapsa) iflah olmaz."

( 66)

( 69)

( 70)

( 71)

( 72)


( 73)

sihirbazlar

Bunun zerine kapandlar

Rabbine
iman ettik dediler secdeye
Musa'nn ve Harun'un

(74)

70) Bunun zerine sihirbazlar secdeye kapandlar;

"Harun'un ve Musa'nn Rabbine iman ettik" dediler.

nce
ona inandnz yle mi yle dedi

Hakikat u ki o Ben size izin vermeden

by

reten
size ulunuzdur
ile imdi elleriniz tereddt etmeden keseceim
sizi
ve aprazlama


ayaklarnz

Bylece
hurma

dallarna

asacam

daha iddetli
hangimizin iyice anlayacaksnz
srekli olduunu ve azabnn

balamas iin Rabbimize iman ettik Bize

senin zorla ve hatalarmz
bize
ve en hayrl
Allah byy

yaptrdn
en srekli olandr

71) yle dedi: Ben size izin vermeden nce ona inandnz
yle mi! Hakikat u ki o, size by reten ulunuzdur.
imdi elleriniz ile ayaklarnz tereddt etmeden
aprazlama keseceim ve sizi hurma dallarna asacam.
Bylece, hangimizin azabnn daha iddetli ve srekli
olduunu iyice anlayacaksnz.

Seni tercih edemeyiz

Dediler ki

ve ak ak mucizelere

bize gelen
yapacan
sen
yle ise yap
bizi yaratana

bu hkmn geirebilirsin Sen ancak
dnya hayatnda
72) Dediler ki: "Seni, bize gelen ak ak mucizelere
ve bizi yaratana tercih edemeyiz. yle ise sen
yapacan yap. Sen, ancak bu dnya hayatnda
hkmn geirebilirsin."

(75)

(76)

73) "Bize, hatalarmz ve senin bize zorla yaptrdn

byy balamas iin Rabbimize iman ettik. Allah,
(mkfat) en hayrl ve (cezas) srekli olandr."

Rabbine varrsa
kim
uras muhakkak ki

onun iindir sadece
gnahkr olarak

ne de
O ise orada ne lr
cehennem
yaar
74) uras muhakkak ki, kim Rabbine gnahkr olarak
varrsa, cehennem sadece onun iindir. O ise orada ne lr
ne de yaar.

bir mmin olarak O'na varrsa kim de

Ve
ite iyi
davranlarda bulunmu

stn dereceler
bunlar iindir
75) Ve kim de iyi davranlarda bulunmu bir mmin olarak
O'na varrsa, stn dereceler ite srf bunlar iindir.

zemininden

akan
Adn

cennetleridir

Ve inde ebed kalacaklar rmaklar

arnan kimselerin
mkfat
ite budur
76) inde ebed kalacaklar, zemininden rmaklar akan Adn
cennetleridir. Ve ite arnan kimselerin mkfat budur.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

( 77)




(78)

Sayfa 316

verdiklerimizin temiz olanlarndan

yiyiniz
taknlk de etmeyiniz
Size rzk olarak
ve gazabm

sonra sizi
arpar
bu hususta
gazabm
kendisini arparsa

Her kim ki

yklp gitmitir hakikaten o

( 79)

81) Size rzk olarak verdiklerimizin temiz olanlarndan

yiyiniz, bu hususta taknlk da etmeyiniz; sonra sizi
gazabm arpar. Her kim ki kendisini gazabm arparsa,
hakikaten o, yklp gitmitir.

( 80)

(81)

balarm u da muhakkak ki ben Ve

i yapan
ve inanan
tevbe eden
kimseyi
doru yolda giden sonra yararl

(82)

82) Ve u da muhakkak ki ben, tevbe eden, inanan ve yararl

i yapan, sonra (bylece) doru yolda giden kimseyi
balarm.

( 83)

( 84)

( 85)

( 86)

(87)

Musa'ya vahyetmitik
Andolsun ki
a

Kullarmla birlikte geceleyin dn de

kuru denizde
bir yol
onlara
endie
ve yetiilmesinden korkmakszn
etmeksizin
77) Andolsun ki biz Musa'ya: Kullarmla birlikte geceleyin
yola dn de (size) yetiilmesinden korkmakszn ve
(boulmaktan) endie etmeksizin onlara denizde kuru bir
yol a, diye vahyetmitik.

Firavun
Bunun zerine onlarn peine dt
Deniz
bouverdi askerleri ile birlikte

onlar gmp

78) Bunun zerine Firavun, askerleri ile birlikte onlarn

peine dt. Deniz onlar gmp bouverdi.

ve kavmini Firavun

saptrd

Ve
doru yola sevketmedi
79) Ve Firavun, kavmini saptrd ve doru yola sevk etmedi.

sizi
Kukusuz srailoullar
Ey
size sre dmannzdan
kurtardk
ve sa Tr'un tarafna
tandk
kudret ile bldrcn eti
size
ltfettik
helvas
80) Ey srailoullar! Kukusuz sizi dmannzdan
kurtardk; Tr'un (dann) sa tarafna (gelmeniz iin)
size sre tandk ve size kudret helvas ile bldrcn eti
ltfettik.

kavminden

seni acele ile

nedir Ve
Musa ey ayrlmaya sevkeden
83) Ve seni acele ile kavminden ayrlmaya sevk eden nedir,
ey Musa!

benim peimdeler
te onlar da dedi

Rabbim
sana ben acele ile geldim

Ve
memnun olasn diye
84) te, dedi, onlar da benim peimdeler. Ve ben, memnun
olasn diye sana acele ile geldim Rabbim.

biz imtihan ettik Kukusuz Buyurdu ki

onlar yoldan ve senden sonra

kavmini
Smir
kard
85) Buyurdu ki: Kukusuz senden sonra biz, kavmini
imtihan ettik ve Smir onlar yoldan kard.

kavmine Bunun zerine Musa dnd

Ey kavmim dedi
zntl olarak
fkeli

bir Rabbiniz size bulunmam myd?

u halde
m ok uzun geldi
gzel

vaadde
inmesini mi

istediniz ki yoksa zaman size

Rabbinizin
gazabnn


stnze

bana olan vadinizden

dndnz?
86) Bunun zerine Musa, fkeli, zntl olarak kavmine
dnd. Ey kavmim! dedi, Rabbiniz size gzel bir vaadde
bulunmam myd? u halde size zaman m ok uzun
geldi, yoksa stnze Rabbinizin gazabnn inmesini mi
istediniz ki, bana olan vadinizden dndnz?

sana olan
Biz dnmedik
Dediler ki

fakat biz Ve irademizle vdimizden
zinet
bir takm arlklar yklenmi
sonra da onlar atmtk kavmin eyasndan
Smir de
atmt ayn ekilde
87) Dediler ki: Biz sana olan vaadimizden, irademizle
dnmedik. Ve fakat biz, kavmin zinet eyasndan bir takm
arlklar yklenmi, sonra da onlar atmtk; ayn ekilde
Smir de atmt.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

heykeli

bir buza

onlar iin icat etti

te bu Bunun zerine dediler brebilen
o
Musa'nn da ilahdr sizin de ilahnz
Fakat onu unuttu
88) Onlar iin, o brebilen bir buza heykeli icat etti.
Bunun zerine: te, dediler, bu, sizin de ilahnz, Musa'nn
da ilahdr. Fakat onu unuttu.

mukabele edemeyeceini
grmezler mi?

gcnde
hibir szle O eyin kendilerine
ne ve ne bir zarar
kendilerine olmadn
de bir fayda vermek
89) O eyin, kendilerine hibir szle mukabele
edemeyeceini, kendilerine ne bir zarar ve ne de bir fayda
verebilcek gte olmadn grmezler mi?

Harun
onlara demiti
hakikaten Ve
fitneye sadece Ey kavmim daha nce

Sizin phesiz
siz bunun yznden uradnz
u halde ok merhametli olandr

Rabbiniz
emrime itaat ediniz ve bana uyunuz
90) Ve hakikaten Harun, onlara daha nce: Ey kavmim!
demiti, siz bunun yznden sadece fitneye uradnz.
Sizin Rabbiniz phesiz ok merhametli olandr. u halde
bana uyunuz ve emrime itaat ediniz.

buna asla vazgemeyeceiz

dediler
aramza dnnceye
kadar
tapmaktan
Musa
91) Biz, Musa aramza dnnceye kadar buna tapmaktan
asla vazgemeyeceiz dediler.

seni engelleyen
ne oldu Harun
Ey Dedi

dallete dtklerini
Bunlarn grdn vakit
92) Dedi: Ey Harun! Bunlarn dallete dtklerini
grdn vakit seni engelleyen ne oldu.

si mi
Benim yolumu takip etmedin?
Emrime oldun?
93) Benim yolumu takip etmedin. Emrime si mi oldun?

sakalm
yolma
Ey annemin olu dedi

korktum

Ben senin sam ve

arasna
ayrlk drdn
demenden
szm tutmadn
srailoullarnn
94) Ey annemin olu dedi, sam ve sakalm, yolma. Ben,
senin: "srailoullarnn arasna ayrlk drdn; szm
tutmadn" demenden korktum.

Smir?
ey senin zorun

nedir dedi

95) Ya senin zorun nedir, ey Smir? dedi.
Samiri: Kendilerini Firavun'un zulmnden kurtarp Msr'dan karan
peygamberleri Hz. Musa'dan, tapnmak iin put isteyen srailoullarna,
Hz. Musa Allah'tan emir almaya gidip kendilerinden ayrld bir srada,
frsattan istifade ile istedikleri putu altndan buza eklinde yapan.
Kur'an- Kerim'in drt ayn sresinde Samiri'den ve yapt "altn
buza"dan sz edilir; ancak Hz. Peygamber'in hadis-i eriflerinde onun
hakknda herhangi bir bilgi yoktur.

Sayfa 317

( 88)

(89)




( 90)

( 92)

( 91)

( 93)

( 95)

( 94)

( 96)

( 97)
(98)

grmediklerini
Ben grdm
dedi

izinden
alp Zira bir avu

onlarn
ho

bunu byle
Ve onu attm elinin
nefsim bana gsterdi
96) Ben, onlarn grmediklerini grdm. Zira, elinin
izinden bir avu (toprak) alp onu (erimi mcevheratn
iine) attm. Ve bunu byle nefsim bana ho gsterdi, dedi.

artk sen kukusuz
Defol
dedi

Bana

diyeceksin

hayatn boyunca
bir ceza
senin iin gerekten
Ve dokunmayn
bak
Ve kurtulamayacan

gn var
tapmakta olduun zelil olup

ilahna da

sonra da Yemin ederim biz onu yakacaz

denize onu para para edip
savuracaz
97) Defol! dedi, kukusuz artk hayatn boyunca sen: "Bana
dokunmayn" diyeceksin. Ve gerekten senin iin,
kurtulamayacan bir ceza gn var. Ve zelil olup tapmakta
olduun ilahna da bak! Yemin ederim, biz onu yakacaz;
sonra da onu para para edip denize savuracaz.

olmayan Allah'tr Sizin ilhnz yalnzca

her kuatmtr
kendisinden baka ilh
O'nun ilmi
eyi
98) Sizin ilhnz, yalnzca, kendisinden baka ilh olmayan
Allah'tr. O'nun ilmi her eyi kuatmtr.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

(99)

(101)
( 100)

(102)




(103)

(104)

( 105)

(107) ( 106)

Sayfa 318

104) Aralarnda konutuklar konuyu biz daha iyi biliriz.

Onlarn en olgun, akll olan o zaman: "Bir gnden baka
kalmadnz" der.

De
dalar hakknda

sana sorarlar
Ve
ufalayp
Rabbim onlar savuracak
ki
105) Ve sana dalar hakknda sorarlar. De ki: Rabbim onlar
ufalayp savuracak.

bombo

yerlerini

Bylece dmdz
brakacaktr

106) Bylece yerlerini dmdz, bombo brakacaktr.

ve ne bir ini
Orada grebileceksin
ne de bir yoku
107) Orada ne bir ini ve ne de bir yoku grebileceksin.

kar

dvetiye uyacaklar
O gn

Artk kslmtr

Ona yan izmek yoktur

bir ses
ok esirgeyici hrmetine

sesler
Fsltdan baka iitemezsin

(109)

108) O gn, dvetiye uyacaklar. Ona kar yan izmek

yoktur. Artk, ok esirgeyici hrmetine sesler kslmtr.
Fsltdan baka bir ses iitemezsin.

(108)

(110)
(111)

(112)

(113)

bir ksmn sana anlatyoruz te byle

phesiz gemitekilerin
haberlerinden
zikir tarafmzdan
sana verdik

99) te byle gemitekilerin haberlerinden bir ksmn
sana anlatyoruz. phesiz, tarafmzdan sana zikir verdik.

phesiz ki ondan
yz evirirse
Kim

ar bir kyamet gnnde yklenecektir
gnah ykn
100) Kim ondan yz evirirse, phesiz ki kyamet gnnde
ar bir gnah ykn yklenecektir.

bu ne kt Bu kimseler onda ebed kalrlar

bir yktr
kyamet gnnde Onlar iin
101) Bu kimseler, onda ebed kalrlar. Onlar iin kyamet
gnnde bu ne kt bir yktr.

ve Sr'a flenir O gnde
biz o gn gnahkrlar

maherde toplarz
gzleri germi bir halde
102) O gnde Sr'a flenir ve biz o gn gnahkrlar,
gzleri germi bir halde maherde toplarz.

Aralarnda birbirlerine gizlice yle derler

on gn
sadeceDnyada kaldnz
103) Aralarnda birbirlerine gizlice yle derler: "Dnyada
sadece on gn kaldnz."

Aralarnda
daha iyi biliriz

biz

Onlarn en der
o zaman konutuklar konuyu
Bir baka kalmadnz
akll olan
olgun
gnden

bakasnn efaati

fayda vermez O gn
ve Rahmn'n

kendilerine izin kimseler

sznden onlara holandndan

109) O gn, Rahmn'n kendilerine izin verdii kimseler ve
onlara sznden holandndan bakasnn efaati fayda
vermez.

gemilerini
Geleceklerini de
bilir
ilmi ise
Onlarn bunu kapsayamaz
de
110) Geleceklerini de gemilerini de bilir. Onlarn ilmi ise
bunu kapsayamaz.

btn yzler iin eilip boyun bkmtr

Ve

gerekten ve her eye hakim olan diri

Zulm
yklenen
kimse
perian olmutur
111) Ve btn yzler, diri ve her eye hakim olan iin eilip
boyun bkmtr. Zulm yklenen kimse, gerekten
perian olmutur.

iyi olan

ilerden yaparsa
her kim
Ve
ne
korkar

mmin olarak
artk o
ne de hakknn inenmesinden
zulmden
112) Ve her kim, mmin olarak iyi olan ilerden yaparsa,
artk o, ne zulmden ne de hakknn inenmesinden
korkar.

bir Kur'an biz onu indirdik bylece Ve

tekrar tekrar akladk
ve Arapa
olarak

Umulur ki onlar ikazlar

onda
kendileri ortaya koyar
yahut da o korunurlar
bir ibret iin
113) Ve biz onu bylece Arapa bir Kur'an olarak indirdik ve
onda ikazlar tekrar tekrar akladk. Umulur ki onlar
korunurlar; yahut da o kendileri iin bir ibret ortaya koyar.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

Gerek

hkmdar olan
Allah ycedir

nce
Kur'an'
acele etme

Ve
de
ve O'nun vahyi
sana tamamlanmazdan
ilmimi
benim artr Rabbim

114) Gerek hkmdar olan Allah, ycedir. Ve sana O'nun
vahyi tamamlanmazdan nce Kur'an' (okumakta) acele
etme ve "Rabbim, benim ilmimi artr" de.
Cebrail bir ayet okuduka, Hz. Peygamber de Kur'n' ezberlemeye olan
ar tutkusundan dolay, onunla birlikte okurdu. Yce Allah burada
kendisine arlk ve sknt vermemesi iin hakknda daha kolay ve daha
hafif olan gstermektedir.396

dem'e biz ahit vermitik
Andolsun
bulmadk
Ne var ki o unuttu daha nce de
azim de
Onda
115) Andolsun biz, daha nce de dem'e ahit vermitik. Ne
var ki o, unuttu. Onda azim de bulmadk.

meleklere biz demitik bir zaman Ve

Onlar hemen secde ettiler dem'e secde edin
hari blis
ancak
116) Ve bir zaman biz meleklere: dem'e secde edin!
demitik. Onlar hemen secde ettiler; ancak blis hari.

bu kukusuz
Ey dem Bunun zerine dedik
hem de ein

hem senin iin bir dmandr

cennetten

sakn sizi karmasn

iin
sknt ekersin

117) Bunun zerine: Ey dem Dedik. Kukusuz bu,
hem senin iin hem de ein iin bir dmandr. (blis)
sakn sizi cennetten karmasn; sknt ekersin.

ne ackmak vardr
senin iin Kukusuz

ne de plak kalmak imdi burada
118) Kukusuz imdi burada senin iin ne ackmak vardr,
ne de plak kalmak.

burada susuzluk ekmeyecek

Yine sen
scaktan da bunalmayacaksn

119) Yine burada sen, susuzluk ekmeyecek, scaktan da
bunalmayacaksn.

eytan

onun Derken akln kartrp

sana gstereyim mi?
Ey Adem dedi
sonu bir saltanat
ve ebedlik
aacn
gelmez
120) Derken eytan onun akln kartrp "Ey Adem! dedi,
sana ebedlik aacn ve sonu gelmez bir saltanat
gstereyim mi?"

Bunun zerine
ondan Nihayet yediler
altlar
ayp yerleri
kendilerine grnd

yapra ile

stlerini
rtmeye



yolunu Rabbine dem si olup
cennet
ard

Sayfa 319

(114)


(115)

( 116)

(118)

( 117)

( 119)

(120)

( 121)

( 122)

(123)



( 124)

(125)

121) Nihayet ondan yediler. Bunun zerine kendilerine ayp

yerleri grnd. stlerini cennet yapra ile rtmeye
altlar. dem Rabbine si olup yolunu ard.

tevbesini
Rabbi onu sekin kld
Sonra
doru yola yneltti ve onlarn kabul etti
122) Sonra Rabbi onu sekin kld; onlarn tevbesini kabul
etti ve doru yola yneltti.

hepiniz
oradan inin Dedi ki

size Artk dman olarak
Biri
birinize

uyarsa kim
hidayet benden geldiinde
bedbaht
ve o sapmaz

benim hidayetime
olmaz
123) Dedi ki: Biri birinize dman olarak hepiniz oradan
inin! Artk benden size hidayet geldiinde, kim benim
hidayetime uyarsa o sapmaz ve bedbaht olmaz.

beni

yz evirirse
kim de
Ve
bir hayat olacak
onun phesiz
anmaktan
gn biz onu haredeceiz
ve skntl
kr olarak
kyamet
124) Ve kim de beni anmaktan yz evirirse phesiz onun
skntl bir hayat olacak ve biz onu, kyamet gn kr
olarak haredeceiz.

Beni harettin?

niin Rabbim
der

grr idim
hakikaten Ve kr olarak
125) Rabbim! Beni niin kr olarak harettin? Ve hakikaten
grr idim, der.

Cz 16 Sure 20

Taha Suresi

(126)

( 127)

(128)

( 129)

(130)

(131)
(132)

(133)

( 134)

(135)

nk sana geldi te byle Buyurur ki

ayn
Ve ama sen onlar unuttun yetlerimiz
sen unutuluyorsun bugn de ekilde
126) Buyurur ki: te byle. nk sana yetlerimiz geldi;
ama sen onlar unuttun. Ve bugn de ayn ekilde sen
unutuluyorsun.

kimseyi
cezalandrrz
ite byle Ve
yetlerine
inanmayan
ve doru yoldan sapan
elbette daha
Ahiret
azab
Rabbinin
daha sreklidir ve iddetli
127) Ve doru yoldan sapan kimseyi ve Rabbinin yetlerine
inanmayan ite byle cezalandrrz. Ahiret azab, elbette
daha iddetli ve daha sreklidir.

helk nice kendilerini yola getirmedi mi?

nesilleri

onlardan nce etmi olmamz

Halbuki onlarn yurtlarnda gezip dolarlar

iin nice ibretler vardr Bunda elbette ki
akl sahipleri
128) Bizim, onlardan nce nice nesilleri helk etmi
olmamz kendilerini yola getirmedi mi? Halbuki onlarn
yurtlarnda gezip dolarlar. Bunda, elbette ki akl sahipleri
iin nice ibretler vardr.

sdr olmu bir sz eer olmasayd Ve

kanlmaz olurdu
Rabbinden

daha nce
tayin edilmi
bir vde

129) Ve eer Rabbinden, daha nce sdr olmu bir sz
tayin edilmi bir vde olmasayd, kanlmaz olurdu.

Sayfa 320

tesbih

onlarn sylediklerine

sabret

nce de
Sen Rabbini
vg ile
et

nce de

Gnein

domasndan
tesbih

gecenin
bir ksm ile
batmasndan
sen olasn gndzn etrafnda da

et ki
honut olasn
130) Sen, onlarn sylediklerine sabret. Gnein
domasndan nce de batmasndan nce de Rabbini vg
ile tesbih et; gecenin bir ksm ile gndzn etrafnda da
tesbih et ki sen, honut olasn.

gzlerini

sakn dikme Ve

bir kesimi onlardan faydalandrdmz
dnya hayatnn
ekiciliine onlardan

Rabbinin
nimeti
kendilerini denemek iin
hem de daha sreklidir hem daha hayrl
131) Ve sakn, kendilerini denemek iin onlardan bir kesimi
faydalandrdmz dnya hayatnn ekiciliine gzlerini
dikme! Rabbinin nimeti hem daha hayrl, hem de daha
sreklidir.

ona

namaz
ailene emret Ve
Senden

kendin de
sabrla devam et
seni rzklandryoruz biz

rzk istemiyoruz
takv iledir Gzel sonu
132) Ve ailene namaz emret; kendin de ona sabrla devam
et. Senden rzk istemiyoruz; (aksine) biz seni
rzklandryoruz. Gzel sonu, takv iledir.

bir bize getirmeli deil miydi? dediler

onlara gelmedi mi? Rabbinden
mucize
nce gelen kitaplardakinin

apak delili
133) Ve bize Rabbinden bir mucize getirmeli deil miydi?
dediler. nce gelen kitaplardakinin apak delili onlara
gelmedi mi?

biz helk etseydik muhakkak ki eer Ve

yle bundan nce
bir azapla
onlar
gnderseydin de

Ya Rabbi diyeceklerdi
nce
yetlerine
uysaydk bir eli Bize
rsvala dmeden
ve u aala

134) Ve eer biz, bundan nce onlar bir azapla helk

etseydik, muhakkak ki yle diyeceklerdi: Ya Rabbi! Bize
bir eli gnderseydin de, u aala ve rsvala
dmeden nce yetlerine uysaydk.

yle ise beklemektedir

Herkes
De ki

kimmi
Yaknda bileceksiniz

siz de bekleyin

ve dzgn

yolun

yolcular


hidayette olan kimmi

135) De ki: Herkes beklemektedir: yle ise siz de bekleyin.

Yaknda bileceksiniz; dzgn yolun yolcular kimmi ve
hidayette olan kimmi.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

21 ENBYA SURES
Kur'an- Kerm'in 21. suresi. Mekke'de nzil olan bu
surenin ayetleri 112, kelimeleri 1168, harfleri 4890. Sure,
baz peygamberlerden ve onlarn kavimleri ile olan
mnsebetlerinden sz ettii iin bu ismi almtr.
"Enbiy"; "neb" kelimesinin ouludur. Neb; kendisine
kitap veya shife verilmeyen, bir nceki peygamberin
erati ile amel eden ve onu tebli etmekle grevli olan
peygamberdir. Bu manas ile neb terimi resul teriminden
daha geni anlamldr. nk Resul, neblerin iinde,
kendilerine kitap veya sahife verilip tebli ile
grevlendirilen peygamberlere denir. Buna gre btn
peygamberler nebdir. Fakat her neb Resul deildir.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

hesaba ekilecekleri
nsanlarn
yaklat
yz
gaflet
iinde Hal byle iken onlar
evirdiler
1) nsanlarn hesaba ekilecekleri (gn) yaklat. Hal byle
iken onlar, gaflet iinde yz evirdiler.

bir ihtar
kendilerine gelse ne zaman
onlar bunu dinlerler
yeni

Rablerinden
hep alaya alarak

2) Rablerinden kendilerine ne zaman yeni bir ihtar gelse,
onlar bunu, hep alaya alarak dinlerler.

fslty
u gizli Kalpleri elencede
olmaktan Bu
hem o zalimler

yaptlar

sizin gibi
bir beer
baka nedir ki

Siz imdi byye mi

kaplyorsunuz?
gznz gre gre
3) Kalpleri hep elencede, hem o zalimler u gizli fslty
yaptlar: Bu, sizin gibi bir beer olmaktan baka nedir ki!
Siz imdi gznz gre gre byye mi kaplyorsunuz?

her sz
bilir Rabbim Dedi ki

hakkyla iitendir
O Ve yerde
ve gkte
bilendir
4) Dedi ki: Rabbim, yerde ve gkte her sz bilir. Ve O,
hakkyla iitendir, bilendir.

sama sapan
ryalardr

dediler Hayr

o belki de
onu kendisi uydurmutur bilakis

benzeri bir yet getirsin airdir

Bize hemen ncekilere
gnderilenin
5) "Hayr, dediler, sama sapan ryalardr; bilakis onu
kendisi uydurmutur; belki de o, airdir. Bize hemen,
ncekilere gnderilenin benzeri bir yet getirsin."

hibir
Bunlardan nce iman etmemiti

imdi bunlar m helk ettiimiz belde

iman edecekler?
6) Bunlardan nce helk ettiimiz hibir belde iman
etmemiti; imdi bunlar m iman edecekler?

Sayfa 321

(21)

( 1)


(2)

( 3)

(4)

( 5)

(6)

(7)

( 8)

( 9)

(10)

senden peygamber olarak gndermedik

Ve
vahiy verdiimiz kiilerden bakasn nce de

zikir ehlinden
sorunuz
kendilerine

iseniz Eer
7) Ve biz, senden nce de, kendilerine vahiy verdiimiz
kiilerden bakasn peygamber olarak gndermedik. Eer
bilmiyor iseniz zikir ehlinden (bilenlerden) sorunuz.

ceset olarak

biz onlar yaratmadk

Ve
onlar deillerdir Ve yemek
yemez

ebed de
8) Ve biz onlar, yemek yemez birer ceset olarak
yaratmadk. Ve onlar ebed de deillerdir.

sz
onlara yerine getirdik
Sonra
kimseleri
ve bylece hem onlar kurtulua erdirdik
msrifleri

helk ettik hem de dilediimiz
de
9) Sonra onlara sz yerine getirdik; bylece, hem onlar ve
hem de dilediimiz (baka) kimseleri kurtulua erdirdik;
msrifleri de helk ettik.

iinde bir kitap size indirdik Andolsun

Hla akllanmaz
sizin iin t bulunan
msnz?
10) Andolsun, size iinde sizin iin t bulunan bir kitap
indirdik. Hla akllanmaz msnz?
(*)Yukardaki yetler, hesap verme gnnn yaklatna dikkatler
ekilerek kyamet olayna iaret edildi. nkarclarn gerek indirilen yetler,
gerekse gnderilen son peygamberle ilgili dnce ve tavrlar konu
edilerek, hesap gn gelmeden dn yapmalar hatrlatld. Daha nce
gelip geen inkarc kavim ve milletlerden yok edilenlerin sonlarnn ne
olduuna bakmalar ve ona gre dnya hayatlarn dzenlemeleri istenildi.
Peygamberlerin baz nemli vasflar ile inkarclarn bu konuda ok yanl
dncelere ve iddialara sahip olduklar zerinde durularak aydnlatc
bilgiler veriliyor.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

ehirleri
helk ettik de
nice Ve
topluluklar ondan sonra yarattk
zulmeden
dier


11) Ve zulmeden nice ehirleri helk ettik de ondan sonra
dier topluluklar yarattk.

hemen Azbmz
hissettiler mi

kamaya balyorlard
ondan

12) Azbmz hissettiler mi hemen kamaya balyorlard

ondan.

ship dnn
Kamayn

sorguya

nk evlere olduunuz
ekileceksiniz

13) Kamayn, dnn ship olduunuz evlere; nk

sorguya ekileceksiniz.

biz gerekten de Yazklar olsun bize derler

zulmetmitik

14) Yazklar olsun bize derler, gerekten de zulmetmitik

biz.

Sayfa 322

( 12) ( 11)

( 14)
( 13)

(15)


( 16)

(17)







(18)

(19)

kadar
feryatlar
bu
srp gider

kuruyup biilmi ekine
Biz kendilerini

snm atee evirinceye

( 20)

15) Biz kendilerini, kuruyup biilmi ekine, snm atee

evirinceye kadar bu feryatlar srp gider.

( 22)

ve yeri
g
biz yaratmadk
Ve
oyuncular olarak

bunlar arasndakileri
16) Ve biz, g, yeri ve bunlar arasndakileri, oyuncular
olarak yaratmadk.

bir elence edinmek

isteseydik Eer
Biz
kendi tarafmzdan
onu edinirdik

yapanlardan
deiliz
17) Eer bir elence edinmek isteseydik, onu kendi
tarafmzdan edinirdik. Biz yapanlardan deiliz.

tepesine
hakk

bindiririz de
Bilakis

Bir de bakarsnz ki o btln iini bitirir btln
yazklar
size Ve o yok olup gitmitir
o
yaktrdnz sfatlardan

dolay olsun
18) Bilakis, hakk btln tepesine bindiririz de o, btln
iini bitirir. Bir de bakarsnz ki, o yok olup gitmitir. Ve
yaktrdnz sfatlardan dolay yazklar olsun size.

gklerde

kimler varsa
O'na aittir Ve
O'nun huzurunda
bulunanlar
yerde
ve
O'na ibadet hususunda

kibirlenmezler


yorulmazlar

ve
19) Ve gklerde ve yerde kimler varsa O'na aittir. O'nun
huzurunda
bulunanlar,
O'na
ibadet
hususunda
kibirlenmezler ve yorulmazlar.

gndz ve gece
tesbih ederler


Bkp usanmakszn
20)Bkp usanmakszn gece ve gndz tesbih ederler.

( 21)


( 23)



(24)

birtakm ilahlar edindiler de
Yoksa
onlar m diriltecekler?

yerden
21) Yoksa, yerden birtakm ilahlar edindiler de, onlar m
diriltecekler?

baka ilahlar bulunsayd

Eer
Demek ki

kesinlikle bozulup gitmiti
Allah'tan

Ar'n
Rabbi olan
Allah mnezzehtir
yaktrdklar sfatlardan

onlarn

22) Eer Allah'tan baka ilahlar bulunsayd, kesinlikle

(evren) bozulup gitmiti. Demek ki Ar'n Rabbi olan Allah,
onlarn yaktrdklar sfatlardan mnezzehtir.

ve Yaptndan
sorumlu
tutulamaz

sorguya ekileceklerdir

onlar ise
23)Yaptndan sorumlu tutulamaz; ve onlar ise sorguya
ekileceklerdir.

O'ndan baka
edindiler?
Yoksa
Haydi getirin De ki
birtakm ilahlar m
benimle
olanlarn Kitab' te delillerinizi

ncekilerin benden
Kitab' ve beraber
hakk

bilmezler
onlarn ou Hayr
yz evirirler
bu yzden de
24) Yoksa O'ndan baka birtakm ilahlar m edindiler? De
ki: Haydi delillerinizi getirin. te benimle beraber olanlarn
Kitab' ve benden ncekilerin Kitab'. Hayr, onlarn ou
hakk bilmezler; bu yzden de yz evirirler.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

senden nce

gndermedik ki
Ve
diye vahyetmi baka olmayalm hibir Resl

u halde baka lh yoktur Benden ona
kulluk edin
bana
25) Ve senden nce hibir Resl gndermedik ki ona:
"Benden baka lh yoktur; u halde bana kulluk edin"
diye vahyetmi olmayalm.

evlt Rahmn

edindi dediler Ve

Bilakis
H! O bundan mnezzehtir
ihsana mazhar olmu
kullardr
26) Ve Rahmn evlt edindi, dediler. H! O, bundan
mnezzehtir. Bilakis, ihsana mazhar olmu kullardr.

konumazlar
O'ndan ( emir almazdan) nce

hareket
O'nun emri ile onlar, sadece
ederler

27) O'ndan (emir almazdan) nce konumazlar; onlar,

sadece O'nun emri ile hareket ederler.

onlarn nlerindekini de
O bilir
efaat etmezler
Ve arkalarndakini de
Ve rzasna ulam olanlardan
bakasna
titrerler

Onun korkusundan

onlar
28) O, onlarn nlerindekini de, arkalarndakini de bilir. Ve
rzasna ulam olanlardan bakasna efaat etmezler. Ve
onlar, Onun korkusundan titrerler.

lah benim onlardan derse

her kim
Ve
biz onu cezalandrrz
bylece O deil

biz ceza veririz te byle cehennemle

zalimlere

29) Ve onlardan her kim: "lah O deil, benim" derse,
bylece biz onu cehennemle cezalandrrz. te biz,
zalimlere byle ceza veririz.
(*)Yukardaki yetlerle, Tevhd inanc'n zedeleyen her trl iddia ve
yaktrmalar reddedildi. Allah'n dengi, benzeri, orta ve yardmcs
olmad gibi, oul ve kz edinmekten de ok pk ve yce olduu
aklanyor.

nkr edenler
grmediler mi?
bir halde iken yer
gklerle

kukusuz
ve onlar birbirinden kopardmz bitiik
canl
eyi

her sudan
yarattmz

Yine de inanmazlar m?

30) nkr edenler, kukusuz gklerle yer bitiik bir halde
iken bizim, onlar birbirinden kopardmz ve her canl
eyi sudan yarattmz grmediler mi? Yine de inanmazlar
m?

bir takm
yeryznde
diktik
Ve
atk onlar sarsmasn diye
dalar
ta ki yollar geni geni Orada
maksatlarna ulasnlar
31) Ve onlar sarsmasn diye yeryznde bir takm dalar
diktik. Orada geni geni yollar atk; ta ki maksatlarna
ulasnlar.

Sayfa 323

(25)
(27)
( 26)

(28)

( 29)

(30)

(31)

(32)
( 33)

( 34)

(35)

bir tavan gibi gkyzn biz yaptk

Ve
yetlerinden
onlar ise Ve korunmu

yz evirirler

32) Ve biz, gkyzn korunmu bir tavan gibi yaptk. Ve
onlar ise, yetlerimden yz evirirler.

gndz geceyi
yaratandr

O Ve
bir yrngede
Her biri
ay gnei


yzmektedirler


33) Ve O, geceyi, gndz, gnei, ay... yaratandr. Herbiri
bir yrngede yzmektedirler.

senden
hibir beere
biz vermedik
Ve
imdi sen lrsen
kalacaklar?
ebedlik
nce de
ebed mi sanki onlar
34) Ve biz, senden nce de hibir beere ebedlik vermedik.
imdi sen lrsen, sanki onlar ebed mi kalacaklar?

Bir deneme lm
tadar canl Her
imtihan ederiz hayrla da
erle de
olarak sizi
dndrleceksiniz

ancak bize Ve
35) Her canl, lm tadar. Bir deneme olarak sizi hayrla
da, erle de imtihan ederiz. Ve ancak bize
dndrleceksiniz.
(*)Bu yet, insana lmll, hayatn iyi ve kt ynleriyle bir snav
alan olduu, sonunda herkesin Hakk'm huzuruna varp hesap verecei
gereinin yaln fakat etkili bir ifadesidir.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

( 36)
(37)

( 38)

(39)

(40)

Sayfa 324

peygamberlerle de

alay edildi

Andolsun
alaya

alanlar
ama
senden nceki

alay konusu ettikleri
o ey onlar
kuatverdi
41) Andolsun, senden nceki peygamberlerle de alay edildi;
ama onlar alaya alanlar, o alay konusu ettikleri ey
kuatverdi.

gece
kar sizi koruyacak? kim
De ki:

Buna ramen
Rahmana


gndz
yz

Rablerini
anmaktan

onlar
evirirler
42) De ki: Rahmana kar sizi gece gndz kim koruyacak?
Buna ramen onlar Rablerini anmaktan yz evirirler.

( 41)

birtakm ilhlar m var? kendilerini Yoksa

gte deildirler
bize kar
savunacak
Ve
Kendilerine bile
yardm edecek

destek

bizden de onlar grmezler

(43)

43) Yoksa kendilerini bize kar savunacak birtakm ilhlar

m var? Kendilerine bile yardm edecek gte deildirler. Ve
onlar bizden de destek grmezler.

( 42)

(44)

Kfir olanlar
seni grnce
anan bu mudur alaya ancak
alrlar
rahmn

anmay halbuki mbutlarnz
inkar ediyorlar onlar
36) Kfir olanlar, seni grnce ancak alaya alrlar, bu
mudur, mbutlarnz anan, halbuki onlar rahmn anmay
onlar inkar ediyorlar.

Size
aceleci

nsan
yaratlmtr

benden acele

yetlerimi gstereceim
istemeyin
37) nsan, aceleci yaratlmtr.
gstereceim; benden acele istemeyin.

Size

yetlerimi

tehdit?
bu ne zaman diyorlar
Ve
doru
iseniz eer
38) "Ve eer, diyorlar, doru iseniz, ne zaman bu tehdit?"

inkr edenler
bir bilselerdi Keke
yzlerinden

savamayacaklar
zaman
edilmeyecei ve srtlarndan

ve atei
yardm dahi

kendilerine
39) Keke inkr edenler, yzlerinden ve srtlarndan atei
savamayacaklar ve kendilerine yardm dahi edilmeyecei
zaman bir bilselerdi.

o yle ni kendilerine gelir ki Bilkis

ne Artk gleri yeter
onlar artr

kendilerine ne de ve reddedebilmeye onu
mhlet verilir
40) Bilkis kendilerine o yle ni gelir ki, onlar artr.
Artk, ne reddedebilmeye gleri yeter onu ve ne de
kendilerine mhlet verilir.

(*)"'Sizi gece gndz Rahman'a kar kim koruyabilir?" diye evrilen

cmle "Sizi gece gndz Rahmn'dan baka kim koruyabilir?" eklinde de
tercme edilebilir. Her iki anlamda da yaratlmlara kar Allah'n efkat
ve merhametini tecelli ettiren rahman ismine atfta bulunulmas,
yaratlmlar Allah'tan baka koruyacak kimsenin bulunmadna, tek ve
biricik koruyucunun Allah olduuna iaret eder. Ancak kalpleri kararm
olan inkarclar bunun farknda olamadktan iin Rahman'in anlmasna
dahi tahamml edemezler. Oysa korumasna sndklar tanrlar Allah'n
azabna kar kendilerini dahi koruyacak gce sahip deillerdir.

atalarn da onlar da barndrdk Evet

mr kendilerine
uzun geldi
Nihayet

bizim gelip Oysa onlar grmezler mi?

u evresinden

eksilteceimizi
araziyi
stn gelen halde onlar m?
44) Evet, onlar da, atalarn da barndrdk. Nihayet mr
kendilerine uzun geldi. Oysa onlar, bizim gelip arazilerinin
evresinden eksilteceimizi grmezler mi? u halde, stn
gelen onlar m?
(*)Yukardaki yetler, birka gnlk refahn kimseleri aldatmamas konu
edilerek, inkarclar uyarlyor. Kur'n'dan yzevirmenin hi kimseye
saadet ve rahmet getirmiyecei belirtilerek, ilh nizama uymann gerei
zerinde duruluyor. Sonra da slm'n yakn gelecekte yeryzn yava
yava kfirlere daraltacaklar haber veriliyor. Ayn zamanda yerkrenin
kutuplardan bask olduuna iarette bulunuluyor.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

sizi ikaz ediyorum Ben sadece De ki

bu sar olanlar
duymazlar
Ve vahiy ile
ikaz edildikleri
zaman ary
45) De ki: Ben, sadece vahiy ile sizi ikaz ediyorum. Ve sar
olanlar, ikaz edildikleri zaman bu ary duymazlar.

ufak bir esinti

onlara dokunsa
Andolsun

Vah bize derler Rabbinin
azabndan

Hakikaten biz kimselermiiz hi phesiz

zalim
46) Andolsun, onlara Rabbinin azabndan ufak bir esinti
dokunsa, hi phesiz, "Vah bize! Hakikaten biz zalim
kimselermiiz" derler.

Sayfa 325

(45)

(46)

(47)

( 48)

(49)

gn adalet

terazileri
kurarz
Ve

Artk hakszlk edilmez

kyamet iin
kadar
olsa
bile
Ve hibir ekilde
kimseye
onu getiririz bir hardal

tanesi
dahi
Hesap gren

olarak biz yeteriz

(50)

47) Ve kyamet gn iin adalet terazileri kurarz. Artk

kimseye, hibir ekilde hakszlk edilmez. Ve bir hardal
tanesi kadar dahi olsa bile, onu getiririz. Hesap gren
olarak biz yeteriz.

(54)

( 53)

ve Musa biz verdik Andolsun

bir t bir k
ve Furkan'
Harun'a
takv sahipleri iin

48) Andolsun biz, Musa ve Harun'a, takv sahipleri iin bir

k, bir t ve Furkan' verdik.

Rablerine candan sayg gsterirler

Onlar




Yine onlar
grmedikleri halde

korkan kimselerdir

kyametten
49) Onlar, grmedikleri halde Rablerine candan sayg
gsterirler. Yine onlar, kyametten korkan kimselerdir.

bizim hayrl
bir ttr ite bu da Ve
inkr
imdi onu ediyorsunuz? indirdiimiz
m
50) Ve ite bu da, bizim indirdiimiz hayrl bir ttr.
imdi onu inkr m ediyorsunuz?

doru
brahime vermitik Andolsun ki
idik ve daha nceden

yolu bulma imkan
bilenler
onu
51) Andolsun ki brahime daha nceden, doru yolu bulma
imkan vermitik ve biz onu bilenler idik.

ne kavmine ve babasna demiti ki

Hani
durduunuz heykeller de
bu oluyor?
badet edip

52) Hani babasna ve kavmine demiti ki: badet edip
durduunuz bu heykeller de ne oluyor?

( 51)

( 52)

( 55)






(56)

(57)

bunlara Atalarmz bulduk

Dediler
ibadet ederken
53) Atalarmz bunlara ibadet ederken bulduk. Dediler.

ve

siz siniz Andolsun Dedi ki

apak
bir sapklk

iinde atalarnz

54) Dedi ki: Andolsun siz ve atalarnz apak bir sapklk

iindesiniz.

yoksa gerei mi

bize getirdin
dediler
oyun oynayanlardan msn?


Sen
55) Sen bize gerei mi
oynayanlardan msn? dediler.

getirdin,

yoksa

oyun

Rabbidir
sizin Rabbiniz Hayr Dedi ki

onlar kendisi

yerin
ve gklerin


ahitlik

buna
ben de ve yaratmtr
edenlerdenim
56) Dedi ki: Hayr, sizin Rabbiniz gklerin ve yerin
Rabbidir, onlar kendisi yaratmtr ve ben de buna ahitlik
edenlerdenim.

muhakkak bir tuzak

Allaha andolsun Ve
eer
sonra ben sizin putlarnza
kuracam
arkanz dnp
gittikten
57) Ve andolsun Allaha, eer arkanz dnp gittikten
sonra, ben sizin putlarnza muhakkak bir tuzak
kuracam.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

(58)

Sayfa 326

dediler ki Kendi vicdanlarna

dnerek
asl zalimler
sizlersiniz Muhakkak

( 59)

64) Kendi vicdanlarna dnerek dediler ki: Muhakkak asl

zalimler sizlersiniz.

( 61)

Kukusuz baaa

edildiler de Sonra

bunlar sen de ok iyi bilirsin ki

konuamazlar

( 60)
( 62)

65) Sonra baaa edildiler de: Kukusuz sen de ok iyi

bilirsin ki bunlar konuamazlar.

( 64)

O halde mi ibadet ediyorsunuz?
Dedi ki


sizlere yarar olmayan Allah brakp da
zarar dokunmayan
ve eylere

( 63)

( 65)

( 66)

( 67)

66) Dedi ki: O halde, Allah brakp da sizlere yarar

olmayan ve zarar dokunmayan eylere mi ibadet
ediyorsunuz?

ibadet ettiklerinize
ve size Yuh
Hl akllanmayacak msnz?
Allahtan baka

(69)
( 68)

67) Yuh size ve Allahtan baka ibadet ettiklerinize. Hl

akllanmayacak msnz?

(71)

68) Dediler ki: Eer yapacak isenz, onu yakn ve

ilahlarnza yardmda bulunun.

(70)


(72)

yardmda
ve onu yakn
Dediler ki
yapacak
isenz Eer
ilahlarnza bulunun
selamet
ve serin ol Ey ate dedik
brahime kar

dnda parampara
hepsini etti
bavururlar

Ona belki onlarn bykleri
diye

69) Ey ate, brahime kar serin ve selamet ol! dedik.

58)Ona belki bavururlar diye bykleri dnda onlarn

hepsini parampara etti.

70) Ve ona bir tuzak kurmak istediler, fakat biz onlar daha
ok hsrana urayanlar kldk.

bunu
yapt?

kim

Dediler ki
zalimlerdendir

phesiz o lahlarmza

59) Dediler ki: lahlarmza bunu kim yapt? phesiz o

zalimlerdendir.

bunlar bir gencin iittik

Dediler ki
brahim Kendisine denilen
diline doladn
60) Dediler ki: Kendisine brahim denilen bir gencin
bunlar diline doladn iittik.

gz

onu yleyse getirin ki Dediler ki
ahid

ona olsunlar insanlarn
nne
61) Dediler ki: yleyse, onu insanlarn gz nne getirin
ki ona ahid olsunlar.

bunu yaptn?
sen mi
Dediler ki
Ey brahim ilahlarmza
62) Dediler ki: Ey brahim, bunu ilahlarmza sen mi
yaptn?

bykleridir bu yapmtr Hayr

Dedi ki

eer
onlara soruverin
bu onlarn
konuabiliyorsa
63) Dedi ki: Hayr, bu yapmtr, bu onlarn bykleridir;
eer konuabiliyorsa, onlara soruverin.

fakat
bir tuzak kurmak Ona istediler Ve
daha ok hsrana urayanlar

onlar biz kldk

kardk Lutu ve onu kurtarp

Ve

iinde bereketlendirdiimiz yere

alemler iin
71) Ve onu ve Lutu kurtarp iinde, alemler iin
bereketlendirdiimiz yere kardk.

Yakubu
shak

ona baladk Ve
salihler
kldk
her birini stne de
72) Ve ona shak baladk, stne de Yakubu; her birini
salihler kldk.
(*)Yukarda gecen yetler, Mekke'de etin mcadele verip kfrn
saldrsna urayan m'minler teselli edildi. Bunun iin Musa Peygamber'e
(a.s.) indirilen Tevrat'n k ve salam bir kstas olduuna dikkatler
ekilerek, Yahudilerin bu kitapla amel etmediklerine, son peygamberle
ilgili belgeleri deitirdiklerine iaret edildi. Arkasndan brahim (a.s.)n
kssasna geni yer verilerek hem mriklerin iddialar reddedildi, hem de
m'minlere on iki kadar mesaj verildi.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

Sayfa 327

doru yolu
nderler onlar kldk
Ve

Onlara vahyettik
emrimizle gsteren

dosdoru klmay hayrlar

yapmay
kimselerdi zekt vermelerini ve namaz
Onlar ibadet eden
yalnzca bize

73) Ve onlar, emrimizle doru yolu gsteren nderler

kldk. Onlara hayrlar yapmay, namaz dosdoru klmay
ve zekt vermelerini vahyettik. Onlar yalnzca bize ibadet
eden kimselerdi.

(74)

ve hkm
ona da verdik Lt'a gelince Ve
memleketten
onu kurtardk
ilim

Zira onlar irkin iler

yapmakta olan


fena iler
kt
bir kavim idi gerekten
yapan
74) Ve Lt'a gelince, ona da hkm ve ilim verdik; onu,
irkin iler yapmakta olan memleketten kurtardk. Zira
onlar, gerekten fena iler yapan kt bir kavim idi.

nk rahmetimize
onu kabul ettik
Ve
slihlerdendi

o
75) Ve onu rahmetimize kabul ettik; nk o, slihlerdendi.

daha nce

dua etmi Nuh da Ve
Bylece
onun biz duasn kabul etmitik

yaknlarn ve kendisini kurtarmtk
byk skntdan
76) Ve daha nce Nuh da dua etmi, biz onun duasn
kabul etmitik. Bylece, kendisini ve yaknlarn byk
skntdan kurtarmtk.

kavimden
onu koruduk
Ve
idi Gerekten onlar yetlerimizi yalanlayan

bu yzden gmdk
fena
bir kavim
topunu birden
77) Ve onu, yetlerimizi yalanlayan kavimden koruduk.
Gerekten onlar, fena bir kavim idi; bu yzden topunu
birden gmdk.

Bir zaman Sleyman' da

ve Davud Ve
bir ekin konusunda

hkm veriyorlard


ekinin iine
bu geceleyin babo bir vaziyette


biz idik Ve bir kavmin dalp ziyan vermiti
ahit onlarn hkmn

78) Ve Davud ve Sleyman' da. Bir zaman, bir ekin
konusunda hkm veriyorlard: bir kavmin, geceleyin
babo bir vaziyette bu ekinin iine dalp ziyan vermiti.
Ve biz onlarn hkmn grp ahit idik.
(*) Bu ayetler, kfr ve cehaletin amansz saldrsna urayan iki
peygamberin mcadelesinin ve sonra da kavimlerinin yok edilmesinin
zeti verilerek Mekkeli'ler ve yaamakta olan inkarc toplum ve milletler
uyarld.

(73)

(75)

(76)

(77)

(78)

(79)

(80)








(81)

Bylece bunu biz anlamasn salamtk

biz verdik onlarn her birine Ve Sleyman'a
beraberinde boyun edirdik

ilim
ve hkm

ve tesbih eden

dalar da

Davud'a
yapmaktayz
biz Ve Kular
79)
Bylece
bunu
Sleyman'a
biz
anlamasn
salamtk.Ve biz, onlarn her birine hkm ve ilim verdik.
Kular ve tesbih eden dalar da Davud'a beraberinde
boyun edirdik. Ve biz yapmaktayz.

sizi zrh
yapmay ona rettik
Ve
Artk
skntlarnzdan

korumas iin


kredecek siz misiniz?
80) Ve ona, skntlarnzdan sizi korumas iin zrh yapmay
rettik. Artk siz kredecek misiniz?

kasrga rzgr
Sleyman'n

Ve
iinde yere doru
emrine de eserdi
her biz Ve onun bereketler yarattmz
biliriz
eyi

81) Ve Sleyman'n emrine de kasrga rzgr verdik; onun

iinde bereketler yarattmz yere doru eserdi. Ve biz her
eyi biliriz.
(*)Yukardaki yetler, Yahudilere altn devri yaatan Davud (a.s.) ile Olu
Sleyman (a.s.)dan bahsedildi. Allah'n onlara verdii yksek nimetlere
dikkatler ekildi ve bu arada tarih bilgiler aktarld. M'minlerin
teknolojiye ok nem vermeleri ve gnn artlarna gre donatlm
ordulara sahip bulunmalar ilham edildi.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

(82)



( 83)

(84)

(85)

(86)

( 87)

(88)

( 89)

(90)

dalglk eden
vard
eytanlar


Ve
baka
iler
bilenler
ve onun iin
gzetim altnda
onlar biz Ve bundan
tutuyorduk
82) Ve eytanlar onun iin dalglk eden ve bundan baka
iler bilenler vard. Ve biz onlar gzetim altnda
tutuyorduk.

niyaz etmiti Hani Eyyub'u da

Ve
sen
Ve bu dert
geldi
Bama Rabbine
en merhametlisisin diye

merhametlilerin

83) Ve Eyyub'u da hani Rabbine: "Bama bu dert geldi.
Ve sen, merhametlilerin en merhametlisisin" diye niyaz
etmiti.

onun Bunun zerine biz duasn kabul ettik


ve dert

kendisinde ne varsa giderdik
ayrca bir mislini ve ona aile efradn verdik
ve tarafmzdan

bir rahmet
bunlarla birlikte
kulluk edenler iin
bir hatra olmak zere
84) Bunun zerine biz, tarafmzdan bir rahmet ve kulluk
edenler iin bir hatra olmak zere onun duasn kabul
ettik; kendisinde dert ve sknt olarak ne varsa giderdik ve
ona aile efradn, ayrca bunlarla birlikte bir mislini daha
verdik.

Zlkifi de
ve dris'i
smail'i

Ve
sabreden kimselerdendi

Hepsi de

85) Ve smail'i, dris'i ve Zlkifi de (ydet). Hepsi de
sabreden kimselerdendi.

Sayfa 328

rahmetimize
onlar kabul ettik
Ve
iyi kimselerdendi

Onlar
86) Ve onlar
kimselerdendi.

rahmetimize

kabul

ettik.

Onlar

iyi

geip gittii zaman Znnn'u da

Ve
asla


zannetmiti

fkeli bir halde

Nihayet bizim kendisini sktrmayacamz
ilah yoktur
karanlklar

iinde niyaz etti
Gerekten Seni tenzih ederim
Senden
baka
zalimlerden

oldum diye
ben
87) Ve Znnn'u da. fkeli bir halde geip gittii zaman;
bizim kendisini asla sktrmayacamz zannetmiti.
Nihayet karanlklar iinde: "Senden baka hibir ilah
yoktur. Seni tenzih ederim. Gerekten ben zalimlerden
oldum!" diye niyaz etti.

ve Bunun zerine onun duasn kabul ettik


ite byle Ve kederden
onu kurtardk
mminleri
biz kurtarrz
88) Bunun zerine onun duasn kabul ettik ve onu
kederden kurtardk. Ve ite biz mminleri byle kurtarrz.
(*)Zinnn, Ynus peygamberin lakabdr. Balk tarafndan yutulduu iin
kendisine Zinnn lakab verildii sylenir. Putlara tapan Nnev halkn
tevhid dinine davet etmekle grevlendirilmi olan Hz. Ynus, halk uzun
sre dine davet etmesine ramen kendisine ok az kimse iman etmiti. Bu
durum karsnda midini yitiren Ynus, kavmine kzm, onlarn bana
gelecek bir musibetten kendisini kurtarmak iin gemiye binip ehirden
uzaklamtr. Bindii gemi, yknn fazla olmas sebebiyle batmaya yz
tutunca geminin ykn hafifletmek zere ekilen kura neticesinde denize
atlm ve bir balk tarafndan yutulmutur. te Ynus'un karanlklar
iinde yapt duadan maksat bu baln karnnda iken yapt duadr,
Yce Allah Ynus'un duasn kabul ederek onu bu skntdan kurtarm,
balk onu hasta bir halde ak bir yere brakmtr; Ynus iyiletikten sonra
tekrar kavmine dnmtr. Kendilerinden mit keserek terkettii kavmi
ise, sonunda gerei grerek putperestlii brakmlar, tvbe edip Allah'n
birlii inancna dndkleri iin azaptan kurtulmulardr.

yle niyaz etmiti Hani o Zekeriyya'y da Ve

yalnz Beni brakma Rabbim
Rabbine
vrislerin
en hayrlssn
sen
Ve
89) Ve Zekeriyya'y da (an). Hani o, Rabbine yle niyaz
etmiti: Rabbim! Beni yalnz brakma! Ve sen, vrislerin en
hayrlssn.

verdik ve onun da Biz duasn kabul ettik

kendisi iin elverili kldk

Yahya'y
ona
kouurlar
idi Onlar eini de

bize yalvarrlard
hayr ilerinde

bize kar idiler umarak ve korkarak

derin sayg iinde
90) Biz onun da duasn kabul ettik ve ona Yahya'y verdik;
eini de kendisi iin elverili kldk. Onlar, hayr ilerinde
kouurlar idi, umarak ve korkarak bize yalvarrlard; bize
kar derin sayg iinde idiler.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

Biz
rzn
korumu


olan Ve
onu kldk ruhumuzdan

ona fledik
cmle lem iin
ibret olunu ve
91) Ve rzn (iffetle) korumu olan (Meryem'i de an.) Biz
ona ruhumuzdan fledik; onu ve olunu cmle lem iin
bir ibret kldk.

mmet sizin mmetinizdir bu Hakikaten

sizin Rabbinizim ben de Ve bir tek
olarak
yle ise bana kulluk edin

92) Hakikaten bu bir tek mmet olarak sizin mmetinizdir.
Ve ben de sizin Rabbinizim. yle ise bana kulluk edin.

kendi ilerinin birliini bozdular

Ve
dneceklerdir

bize Halbuki hepsi
aralarnda
93) Ve kendi aralarnda ilerinin birliini bozdular. Halbuki
hepsi bize dneceklerdir.

davranlar yaparsa
Bu durumda her kim

mmin olarak

onun
iyi

biz Zira abasn
grmezlikten gelmek olmaz
yazmaktayz
onu
94) Bu durumda her kim mmin olarak iyi davranlar
yaparsa onun abasn grmezlikten gelmek olmaz. Zira
biz onu yazmaktayz.

bir belde iin

artk imknszdr
Ve
geri


nk onlar helk ettiimiz
dnemeyeceklerdir
95) Ve helk ettiimiz bir belde iin artk (yeniden mmur
olmak) imknszdr; nk onlar geri dnemeyeceklerdir.

ve Ye'cc
ald

zaman Nihayet

tepeden

her
onlar ve Me'cc

akn ettii
96) Nihayet Ye'cc ve Me'cc ald ve onlar her tepeden
akn ettii zaman.
(*)Yaygn yoruma gre Ye'cc ve Me'cc'n nnn almas ve bunlarn
her taraftan akn edip dnyada fesat karmalar kyamet
almetlerindendir. Buna gre yet Ye'cc ve Me'cc'n soyunun veya
onlarn karakterine sahip topluluklarn kyamete kadar devam edeceini
ifade eder. Bunlar zaman zaman fitne karmakta ve dnyay kana
bulamaktadrlar.

zaman gerek

vaad
yaklatr Ve
inkr
gzleri donakalr

birden
biz gerekten Yazklar olsun bize edenlerin
biz hatta
bu durumdan
habersizmiiz

zalim kimselermiiz

Sayfa 329

( 91)

(92)

( 93)

(94)




(95)



( 96)

( 97)

( 98)

( 99)

( 100)
(101)

97) Ve gerek vaad yaklat zaman, birden, inkr

edenlerin gzleri donakalr. "Yazklar olsun bize! (derler),
gerekten biz, bu durumdan habersizmiiz; hatta biz zalim
kimselermiiz."

dnda

taptnz
eyler ve Siz
oraya Siz cehennem
yaktsnz


Allah'n
gireceksiniz

98) Siz ve Allah'n dnda taptnz eyler cehennem
yaktsnz. Siz oraya gireceksiniz.

birer ilah onlar olsalard

Eer
orada Halbuki hepsi
oraya girmezlerdi
ebed kalacaklardr
99) Eer onlar birer ilah olsalard oraya girmezlerdi.
Halbuki hepsi orada ebed kalacaklardr.

Ve inim inim inlemek der Orada onlara

duymazlar

orada onlar
100) Orada onlara inim inim inlemek der. Ve onlar orada
duymazlar.

kbet takdir
olanlara gelince
Kukusuz

gzel

tarafmzdan kendilerine edilmi

uzak tutulurlar
oradan
ite bunlar
101) Kukusuz tarafmzdan kendilerine gzel kbet takdir
edilmi olanlara gelince, ite bunlar oradan uzak tutulurlar.
(*)Yukardaki yetler, kyamet almetlerinden biri hatrlatld ve
arkasndan o gnde diriltilip kaldrlacak inkrc sapklarn gzlerinin nasl
belerip-aknlk iinde kalacaklarna dikkatler ekildi. Sonra da imn ve
irfansz kalan bir bedenin Cehennem'e yakt olmaktan baka bir eye
yaramyaca ve baka bir deer tamayaca belirtilerek, o ilh emneti
ilim, imn ve ahlk ile donatmamz ilham edildi.

Cz 17 Sure 21

Enbiya Suresi

( 102)

(103)

(104)

( 105)

(107)
(106)

Sayfa 330

bir kavim bir mesaj vardr bunda te

kulluk eden
iin
106) te bunda, (bize) kulluk eden bir kavim iin bir mesaj
vardr.

rahmet
ancak biz seni gnderdik

Ve
lemlere
olarak
107) Ve biz seni ancak lemlere rahmet olarak gnderdik.
(*)nsana, insan olmann hikmet ve anlamn reten, ona yaratann
tantan; insanla Allah arasndaki yolu ilek duruma getiren ve aradaki
engelleri kaldran; kalbe salam inan, gven ve mit alayan son
peygamber Hz, Muhammed (a.s.) Efendimiz, elbette ki btn milletlere
rahmet olarak gnderilmitir.

olduu
Bana vahyedildi sadece De ki

msnz?
bir tek
ilah sizin ilhnzn ancak
mslman

Hla siz olmayacak

( 108)

( 109)

108) De ki: Bana sadece, sizin ilhnzn ancak bir tek ilah
olduu vahyedildi. Hla siz mslman olmayacak msnz?

(110)

akladm de ki
yz evirirlerse Eer

yakn
bilmiyorum artk
Ve Hepinize

size vaadolunan

ey uzak m yoksa m

( 111)

109) Eer yz evirirlerse de ki: Hepinize akladm. Ve

artk size vaadolunan ey yakn m yoksa uzak m,
bilmiyorum.

(112)

ve onun uultusunu

Bunlar duymazlar



gnllerinin diledii

iinde onlar
ebed kalrlar nimetler
102) Bunlar onun uultusunu duymazlar; ve onlar
gnllerinin diledii nimetler iinde ebed kalrlar.

En dehet dahi
onlar tasalandrmaz

Melekler kendilerini yle karlar Ve byk
vaad

olan size gnnzdr te bu
edilmi
103) En byk dehet dahi onlar tasalandrmaz. Ve
Melekler kendilerini yle karlar: te bu size vaad
edilmi olan gnnzdr.

drer

g
toplayp dreriz
O gn ki
Tpk gibi yazl ktlarn
tomarn

gibi
onu tekrar o hale yaratmaya

ilk baladmz
zerimize aldmz
bir vaad oldu
Ve getiririz
yaparz
biz Kukusuz
104) O gn ki, yazl ktlarn tomarn drer gibi g
toplayp dreriz. Tpk ilk yaratmaya baladmz gibi onu
tekrar o hale getiririz. Ve zerimize aldmz bir vaad oldu.
Kukusuz biz, yaparz.

Zebur'da da yazmtk Andolsun
yeryzne
Kukusuz
Zikir'den sonra
iyi
kullarm
vris olacaktr diye
105) Andolsun Zikir'den sonra Zebur'da da: "Kukusuz
yeryzne iyi kullarm vris olacaktr" diye yazmtk.
Zebur, szlkte: Kalnca geni muhteval kitaba denilir. oulu zu-bur
gelir. Bu, Davud'a (a.s.) indirilen ve daha ok ilhleri-ieren kitabn zel
ismidir. Tamam 150 fasldan veya baptan olumaktadr. Ktlerin
d ile yrmeyen kimsenin mutlu olduunu belirterek balar ve
Rabbe hamd edin szyle biter.

szn

an da
bilir phesiz O
gizli tuttuklarnz da
bilir
110) phesiz O, szn an da bilir, gizli tuttuklarnz
da bilir.

o belki de bilmiyorum iindir

Ve

kadar sizi faydalandrmak

ve sizi denemek
bir zamana
111) Ve bilmiyorum, belki de o, sizi denemek ve bir zamana
kadar sizi faydalandrmak iindir.
(*)Srenin ana konularndan olan tevhid ve nbvvet meseleleri, sre
sona ererken zet olarak tekrar ele alnmaktadr. Ayrca Hz. Peygamber'in
bilgilerinin tamamen vahye dayandna dikkat ekilmekte ve konu
hakknda getirilen delillerden sonra insanlarn artk iman etmelerinin
gereine iaret edilmektedir. Hz, Peygamber Allah'n dinini ayrm
gzetmeksizin ulaabildii herkese tebli ettii gibi mmetine de bu
grevi srdrmelerini emretmitir. nkarclara yaplan uyanlar, yani
kyametin kopmas veya gelecekte mslmanlann inkarclara galip gelmesi
olay gayb haberlerinden olduu iin yakn m uzak m olduunu Allah
bildirmedike peygamberin dahi bilemeyecei ifade buyurulmutur.

Hak ile

hkmn ver
Rabbim
dedi

yardm

Rahmn'dr

Bizim Rabbimiz
Sizin anlattklarnza

kar
umulandr
112) Rabbim! Hak ile hkmn ver. Bizim Rabbimiz
Rahmn'dr. Sizin anlattklarnza kar yardm umulandr,
dedi.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

22 HACC SURES
Kur'an- Kerm'in 22. suresi. 78 ayet, 1291 kelime, 50205
harften meydana gelir. Fslas hemze, cim, dal, ra, ze, z,
kaf, lam ve nun harfleridir. erisinde hacdan ve onun baz
hkmlerinden sz edildii iin "hacc" suresi adn
almtr. Ayetlerinin bir ksm Mekk, dier bir ksm da
Medendir. Surede kyamet'in deheti; insann ilk
yaratlnda ve tabiatn her yl canlannda olduu gibi
llerin de tekrar diriltilecei; tek Allah'a inanmak
gerektii; inkrclarn ise azaba urayacaklar bildirilmekte;
ayrca, haccn hkmlerinden, Kbe'den, Allah'n verdii
rzklardan, inkrc toplumlarn ac akbetlerinden, cihada
izin
verilmesinden,
Allah
yolunda
gidenlerin
mkafatlarndan, Allah'n yce kudretinden ve insann
acizliinden bahsedilmektedir.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Rabbinizden saknn insanlar

Ey
bir

kyamet vaktinin
depremi nk
byk
eydir
1) Ey insanlar! Rabbinizden saknn! nk kyamet
vaktinin depremi byk bir eydir.

her unutur
Onu grdnz gn
drr emzikli kadn

emzirdii ocuu
gebe kadn
gebe kald

ocuu
her
Ve sarho bir halde
nsanlar da
grrsn
azab

fakat
sarho deillerdir
onlar
ok dehetlidir
Allah'n
2) Onu grdnz gn, her emzikli kadn emzirdii
ocuu unutur, her gebe kadn gebe kald ocuu
drr. nsanlar da sarho bir halde grrsn. Ve onlar
sarho deillerdir; fakat Allah'n azab ok dehetlidir.
1. ve 2. ayetlerin nzul sebebi: Bu iki ayet Ben Mustalk Gazvesi'nde
geceleyin nazil olmu, peygamberimiz (a.s.) de bu ayetleri ashabna
okumutu. Resulullah (a.s.) bu geceden baka bir gecede bu kadar ok
alar halde grlmemiti. nsanlar ise ya alyorlar ya da oturmu
dnceli ve mahzun bir halde idiler.397

kimseler vardr

insanlardan

Ve

olmakszn Allah hakknda tartmaya giren
eytana

her uyan birtakm ve bilgisi
inat
3) Ve insanlardan, bilgisi olmakszn Allah hakknda
tartmaya giren ve her inat eytana uyan birtakm
kimseler vardr.

Kim
Onun hakknda yle yazlmtr

kendisini saptracak
bilsin ki onu yolda edinirse
alevli
azabna

srkleyecektir ve
4) Onun (eytan) hakknda yle yazlmtr: Kim onu
yolda edinirse bilsin ki (eytan) kendisini saptracak ve
alevli azabna srkleyecektir.

Sayfa 331

(22)

(1)

(2)

( 3)

(4)

(5)

phede
iseniz Eer
insanlar
Ey
biz sizi
unu bilin ki yeniden dirilmekten


nutfeden

sonra topraktan

yarattk ki
et parasndan

sonra alakadan
sonra
gsterelim
uzuvlar
belirsiz
canl

rahimlerde bekletiriz Ve size
belirlenmi
bir sreye kadar dilediimizi
bir bebek olarak
sizi dar karrz

sonra
gl anza
ulamanz iin Sonra

iinizden yine vefat eder kimi

inizden
en verimsiz ana kadar gtrlr kimi de
olduktan
bilmez ta ki hale gelsin mrn
sonra
Sen grrsn bir ey
bilen bir kimse
Biz zaman kupkuru yeryzn de

kprdanr
su o zerine
indirdiimiz

eitten
her
bitkiler verir
ve kabarr
i ac
5) Ey insanlar! Eer yeniden dirilmekten phede iseniz,
unu bilin ki, biz sizi topraktan, sonra nutfeden, sonra
alakadan, sonra uzuvlar (nce) belirsiz, canl et
parasndan yarattk ki size gsterelim. Ve dilediimizi,
belirlenmi bir sreye kadar rahimlerde bekletiriz; sonra sizi
bir bebek olarak dar karrz. Sonra gl anza
ulamanz iin. inizden kimi vefat eder; yine iinizden
kimi de mrn en verimsiz ana kadar gtrlr; ta ki
bilen bir kimse olduktan sonra bir ey bilmez hale gelsin.
Sen, yeryzn de kupkuru grrsn; Biz, zerine su
indirdiimiz zaman o, kprdanr, kabarr ve her eitten i
ac bitkiler verir.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

(6)

(7)


( 8)

( 9)

(10)

(11)

(12)

( 13)

Sayfa 332

10) te bu, nceden yapp elleriyle ettiklerin yzndendir.

Ve elbette Allah kullarna hakszlk edici deildir.

kulluk eder kimi

insanlardan

Ve
yle ki
bir harf

zerine
Allah'a
buna pek memnun olur

bir iyilik
dokunursa
urarsa musibete bir de
ve Kendisine
dnyasn da kaybetmitir
ehresi

deiir

ta kendisidir te bu ahiretini de
apak
ziyann
11) Ve insanlardan kimi Allah'a bir harf zerine kulluk eder.
yle ki: Kendisine bir iyilik dokunursa buna pek memnun
olur, ve bir de musibete urarsa ehresi deiir. dnyasn
da, ahiretini de kaybetmitir. te bu, apak ziyann ta
kendisidir.
Buhar, bni Abbas'tan (r.a.) naklediyor: Adam Medine'ye geliyor,
mslman oluyordu. Bundan sonra hanm erkek evlt dnyaya getirir,
atnn da yavrusu olursa: "Bu gzel bir dindir." diyordu. Hanm erkek
evlt dnyaya getirmez, atnn yavrusu olmazsa: "Bu kt bir dindir." diyordu. Bunun zerine Cenab- Hak "nsanlardan bir ksm da Allah 'a bir
uurum kenarnda ibadet eder." ayetini indirdi.354

eylere Allah' brakp

yalvarr
ne kendisine ne de zarar dokunacak olan
uzak sapkln

ta kendisidir Bu faydas
olan

12) Allah' brakp, kendisine ne faydas, ne de zarar

dokunacak olan eylere yalvarr. Bu, uzak olan sapkln ta
kendisidir.

(14)

(15)

Ve hakkn

kendisidir Allah ta
nk

yine O Ve lleri diriltir

nk O
kadirdir eye

her hakkyla
6) nk Allah hakkn ta kendisidir; Ve nk O, lleri
diriltir; Ve yine O, her eye hakkyla kadirdir.

gelecektir kyamet vakti de kukusuz

Ve
Allah kukusuz
Ve bunda phe
yoktur
kabirlerdeki kimseleri
kaldracaktr

7) Ve kukusuz kyamet vakti de gelecektir; bunda phe
yoktur. Ve kukusuz Allah kabirlerdeki kimseleri
kaldracaktr.

tartr
bazs
insanlardan

Ve
bir bilgisi
dayanmakszn Allah hakknda
aydnlatc bir kitaba
ve bir rehberi
8) Ve insanlardan bazs, bir bilgisi, bir rehberi ve
aydnlatc bir kitaba dayanmakszn, Allah hakknda
tartr.

Onun haknda tartmaya

yann eip bkerek

Allah yolundan

saptrmak iin

kalkar
bir rezillik vardr

dnyada Onun iin
azab
kyamet gnnde ise ona tattracaz
yakc


9) Allah yolundan saptrmak iin yann eip bkerek,
Onun haknda tartmaya kalkar. Onun iin dnyada bir
rezillik vardr; kyamet gnnde ise ona yakc azab
tattracaz.

elleriyle
nceden
yzndendir te bu

deildir Allah elbette
Ve ettiklerin
kullarna hakszlk edici

yakn olan
Zarar
bir varla
yalvarr
bir dosttur Ne kt faydasndan daha
bir yardmc ne kt
13) Zarar faydasndan daha (akla) yakn olan bir varla
yalvarr. Ne kt bir yardmc, ne kt bir dosttur.

bulunan
kabul eder
Allah Kukusuz

iyi
davranlarda
iman edip kimseleri
zemininden

akan
cennetlere

diledii eyi yapar

Allah phesiz
rmaklar
14)Kukusuz Allah, iman edip iyi davranlarda bulunan
kimseleri, zemininden rmaklar akan cennetlere kabul eder.
phesiz Allah diledii eyi yapar.

ona asla


zannetmekte
ise
Her kim


ve dnya Allah'n yardm etmeyeceini
semaya
sebep

artk uzatsn ahirette
mi?
imdi bu kimse baksn
kessin
sonra da

eyi hilesi Acaba gerekten engelleyecek

fke duyduu
15) Her kim, Allah'n, dnya ve ahirette ona asla yardm
etmeyeceini zannetmekte ise, artk semaya sebep (bir ip)
uzatsn; sonra da kessin. imdi bu kimse baksn. Acaba,
hilesi, fke duyduu eyi gerekten engelleyecek mi?

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

yetler
biz o indirdik ite bylece Ve
Allah Gerek u ki
ak seik
halinde
diledii kimseyi
doru yola sevk eder
16) Ve ite bylece biz o (Kur'an') ak seik yetler
halinde indirdik. Gerek u ki Allah diledii kimseyi doru
yola sevk eder.

olanlar
mmin olanlar
Kukusuz

ve hristiyanlar sbiler
yahudi

mrik olanlara gelince

ve mecsler
ayr ayr hkmn verir

Allah muhakkak ki
Kukusuz
kyamet gnnde bunlar arasnda
ahittir
eye

her
Allah

Sayfa 333

( 16)

( 17)

(18)

17) Kukusuz mmin olanlar, Yahudi olanlar, Sbiler,

Hristiyanlar, mecsler ve mrik olanlara gelince,
muhakkak ki Allah, bunlar arasnda kyamet gnnde ayr
ayr hkmn verir. Kukusuz Allah her eye ahittir.

secde
Allah'a kukusuz
Grmez misin

ve gklerde
olanlar
Ona ediyor
ay gne
yerde
olanlar
ve hayvanlar
aalar

dalar

yldzlar
hak
birounun insanlarn

birou
azap
zerine de olmutur
hakir
kimi

artk onu bir kimse yoktur Allah klarsa
yapar
Allah phesiz
deerli klacak
dilediini

(21) (20)

18) Grmez misin kukusuz, gklerde olanlar ve yerde

olanlar, gne, ay, yldzlar, dalar, aalar, hayvanlar ve
insanlarn birou Ona, Allah'a secde ediyor; birounun
zerine de azap hak olmutur. Allah kimi hakir klarsa,
artk onu deerli klacak bir kimse yoktur. phesiz Allah
dilediini yapar.

ekien
iki hasmdr


u iki grup

inkr imdi edenler iin Rableri hakknda

ateten
bir elbise
biilmitir


Onlarn balarnn stnden
dklecektir
kaynar su

19) u iki grup, Rableri hakknda ekien iki hasmdr:
imdi, inkr edenler iin ateten bir elbise biilmitir.
Onlarn balarnn stnden kaynar su dklecektir!

iindeki Bununla eritilecektir

derileri
ve karnlarnn
20) Bununla, karnlarnn iindeki (organlar) ve derileri
eritilecektir.

kamlar vardr bir de onlar iin Ve
demir
21) Ve bir de onlar iin demir kamlar vardr.

( 19)

( 22)

(23)

kmak

istediklerinde Ne zaman ki
geri dndrlrler Izdraptan dolay
oradan
bu yakc

azab

Tadn ve oraya
22) Ne zaman ki zdraptan dolay oradan her kmak
istediklerinde, oraya geri dndrlrler ve: "Tadn bu
yakc azab" (denilir).

bulunanlar
kabul eder
Allah Muhakkak ki

iyi
davranlarda
iman edip
rmaklar zemininden

akan
cennetlere

bileziklerle
orada Bunlar bezenirler


Orada giyecekleri ise
incilerle ve altn
ipektir

23) Muhakkak ki Allah, iman edip iyi davranlarda

bulunanlar, zemininden rmaklar akan cennetlere kabul
eder. Bunlar orada altn bileziklerle ve incilerle bezenirler.
Orada giyecekleri ise ipektir.
(*)Kur'an'n birok yetinde olduu gibi burada da, evrendeki zorunlu
itaat yasalar uyarnca Allah'a boyun een varlklara dikkat ekilmekte,
insanlarn ise snav ortamnn icab olarak hr iradeleriyle ba baa
braklmalar neticesinde topyekn bir teslimiyet ve itaat iinde
olmadklar, dolaysyla birok insan Allah'a itaat edip kurtulua ererken
nicelerinin de azab hak etmi olaca uyars yaplmaktadr. yetlerde yer
alan tasvirlerde aka grld zere, dnyadakinden baka bir hayat
tanmayp inkarclkta direnen ve rableri hakknda ekime iine girenlerin
teki dnyadaki akbetleri pek ac olacaktr. man edip Allah'n
honutluuna uygun davranlarda bulunanlarn mkfat ise dnyada en
cazip grnen nimetlere eritirilmekten ibaret deildir. nk onlar her
trl vgye lyk olan Allah katnda en itibarl mevkiye, Allah'n yoluna
iletilmi ve szlerin en gzeline yneltilmilerdir ki bu da mutluluklarn en
bydr.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

( 24)

(25)

(26)

( 27)

( 28)

( 29)

(30)

en gzeline

yneltilmiler Ve

yoluna

olann iletilmilerdir szn
vgye lyk
24) Ve szn en gzeline yneltilmiler, vgye lyk
olann yoluna iletilmilerdir.

alkoymaya

nkr edenler
Kukusuz


ve Allah'n yolundan

kalkanlar
btn
kldmz
Harm'dan
Mescid-i
oray ziyret iin gelen
eit
insanlara
orada isterse kim
orada yurt tutanla

ona tattrrz zulm ile
haktan sapmak
ac azaptan
25) Kukusuz nkr edenler, Allah'n yolundan ve orada
yurt tutanla oray ziyret iin gelen btn insanlara eit
kldmz Mescid-i Harm'dan alkoymaya kalkanlar kim
orada (byle) zulm ile haktan sapmak isterse ona ac
azaptan tattrrz.
bn Eb Hatim'in bn Abbs'tan rivayetinde o yle demitir: "Zulm ile
ilhada yeltenenlere elm bir azbdan tattrrz." yet-i kerimesi Abdullah
ibn neys hakknda nazil oldu. Raslullah (a.s), birisi Ansardan, dieri
muhacirlerden olmak zere iki kiiyle birlikte bu Abdullah ibn neys'i bir
yere gndermiti. Yolda nesebleri hakknda birbirlerine kar vnmeye
kalktlar da Abdullah ibn neys kzp Ensardan olan yol arkadan
ldrd, sonra irtidad edip Mekke'ye kap gitti. te bu hadise zerine
onun hakknda "Zulm ile ilhada yeltenenlere elm bir azbdan tattrrz"
yet-i kerimesi nazil oldu.398

brahime biz tayin etmi hani Ve

hibir
Bana irk koma


Evin
yerini
tavaf edenler iin
evimi tertemiz tut
eyi
sucd edenler
rk ve kyam edenler

26) Ve hani biz brahime Evin yerini tayin etmi Bana
hibir eyi irk koma, tavaf edenler, kyam edenler, rk
ve sucd edenler iin evimi tertemiz tut.

Sayfa 334

sana
hacc

insanlar
iln et
Ve
gelen
stnde
Gerek yaya gelsinler
yollardan
gerekse
yorgun dm
develer
uzak

gelen
27) Ve insanlara hacc iln et! Gerek yaya, gerekse uzak
yollardan gelen yorgun dm develer stnde sana
gelsinler.
bn Cerr'in Mchid'den rivayetinde o yle anlatyor: Cahiliye halk
hacca giderken binitlerine binmez ve sadece yaya olarak gelirlerdi. Allah
Teal: "Gerek yaya, gerek ark binekler zerinde ok uzak vadilerden ve
yollardan sana gelsinler." yet-i kerimesini indirerek hacc yolculuu iin
azk edinmelerini emredip hacc yolculuunda binitlerine
binerek
yolculua ruhsat verdi.355

Kendileri birtakm yararlara ahid olsunlar

Allahn adn ansnlar ve iin
kendilerine rzk zerine
belli
gnlerde
Artk yiyin hayvanlar drt ayakl
olarak
zorluk eken
doyurun
ve bunlardan
yoksulu da
28) Kendileri iin birtakm yararlara ahid olsunlar ve
kendilerine rzk olarak verdii drt ayakl hayvanlar
zerine belli gnlerde Allahn adn ansnlar. Artk
bunlardan yiyin ve zorluk eken yoksulu da doyurun.

yerlerine kirlerini gidersinler Sonra

tavaf etsinler
ve adaklarn getirsinler
Atiki
Beyt-i
29) Sonra kirlerini gidersinler, adaklarn
getirsinler ve Beyt-i Atiki tavaf etsinler.

yerlerine

sayg gsterirse her kim

Ve Durum byle
daha
bu Allah'n emir ve yasaklarna

Rabbinin katnda
kendisi iin hayrldr
dnda kalan kalan hayvanlar Size hell klnd

O halde saknn
size
okunanlarn
putlardan

pislikten
szden
saknn
yalan
30) Durum byle. Ve her kim, Allah'n emir ve yasaklarna
sayg gsterirse, bu, Rabbinin katnda kendisi iin daha
hayrldr. Size okunanlarn dnda kalan hayvanlar hell
klnd. O halde, pislikten, putlardan saknn; yalan szden
saknn.
(*)Allah'n dnya ve hiretimize; ruh ve bedenimize zararl olan eyleri
haram klmas, phesiz ki bize olan rahmetinin gereidir. O'nun
yasaklarna uymak elbette bizim iin mutlak anlamda hayrldr. zellikle
Mekke'de hac ve umre ibdetinde yasaklanan hususlardan kanmak,
samimi bir saygnn ve ta'zmin, salam bir imnn belirtisidir. Hac
ibdetini yerine getirirken dikkat edilecek birok hususlar sz konusudur.
hramh bulunduumuz srece yasaklanan baz eyler olmakla beraber,
ihramdan ktktan sonra yine riyet edeceimiz birtakm yasaklar vardr.
Bunlarn geni aklamas fkh kitaplarnda yaplmtr. Hacmimiz msait
olmadndan buraya almadk. Unutmamak gerekir ki, ilh yasaklar ve
tahrmler nisb ve izafdir, yani bizimle ilgili hkmlerdir; yoksa Allah'a
gre hell ve haram sz konusu deildir; o mutlak gandir. Yaratt eyay
kendisi iin deil, insan iin var klmtr. Yasaklar hem kulun imn
derecesinin tesbitine, hem de sabrnn lsne yarayan eylerdir. Ayn
zamanda denge ve dzenin korunmasnda birtakm yararlar da sz
konusudur.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

ortak

komakszn
Allah'n hanifleri

Allah'a ortak koarsa

kim
Ve Kendisine
gkten
dp paralanm da
sanki o
yahut kular
kendisini kapm

bir yere
rzgr
onu srklemi gibidir
uzak
31) Kendisine ortak komakszn Allah'n hanifleri. Ve kim
Allah'a ortak koarsa sanki o, gkten dp paralanm da
kendisini kular kapm, yahut rzgr onu uzak bir yere
srklemi gibidir.

sayg gsterirse her kim

Ve Durum yledir

phesiz bu Allah'n simgelerine

kalplerin
takvsndandr
32) Durum yledir. Ve her kim Allah'n simgelerine sayg
gsterirse, phesiz bu, kalplerin takvsndandr.

birtakm yararlar vardr Onlarda sizin iin

bunlarn
Sonra belli
bir sreye kadar
Eski
Ev'e
kadardr varacaklar yer
33) Onlarda sizin iin belli bir sreye kadar birtakm
yararlar vardr. Sonra bunlarn varacaklar yer, Eski Ev'e
kadardr.

biz gerekli kldk mmete her Ve

Allah'n adn
ansnlar diye kurban kesmeyi
kendilerine rzk olarak verdiklerimiz zerine

lah'tr lhnz hayvan cinsinden

teslim olun yle ise O'na bir tek
hlasl olanlar

mjdele
34) Ve biz, her mmete -(Kurban kesmeye uygun) hayvan
cinsinden kendilerine rzk olarak verdiklerimiz zerine
Allah'n adn ansnlar diye kurban kesmeyi gerekli kldk.
imdi, lhnz, bir tek lah'tr. yle ise, O'na teslim olun.
hlasl olanlar mjdele.

Allah anld zaman Onlar yle kimseler ki

sabrederler
kalpleri titrer

ve namaz
klarlar balarna gelene
kendilerine rzk olarak verdiimiz eylerden ancak
harcarlar

35) Onlar yle kimseler ki, Allah anld zaman kalpleri
titrer; balarna gelene sabrederler, namaz klarlar ve ancak
kendilerine rzk olarak verdiimiz eylerden harcarlar.

size biz kldk kurban
Ve

Onlarda sizin iin Allah'n iaretlerinden
ismini
u halde onlar annz hayr vardr

ise ayaklar

zerine dururken
Allah'n
artk hem kendiniz Yan st
yere dtklerinde
fakirlere yedirin
onlardan yiyin

te bu hem de ihtiyacn gizleyen-gizlemeyen

kredesiniz

diye sizin istifadenize verdik

Sayfa 335

( 31)

( 32)

(33)

( 34)

( 35)

( 36)

( 37)

(38)

36) Ve biz, sizin iin Allah'n (dininin) iaretlerinden size

kurban kldk. Onlarda sizin iin hayr vardr. u halde
onlar, ayaklar zerine dururken Allah'n ismini annz. Yan
st yere dtklerinde ise, artk onlardan hem kendiniz
yiyin, hem de ihtiyacn gizleyen fakirlere yedirin. te bu
kredesiniz diye sizin istifadenize verdik.

ne Onlarn etleri Allah'a ne ular

takvnz sadece ular fakat
de kanlar
bylece istifadenize verdi

te byle sizin
hidayete
Allah' byk sizi
Gzel

mjdele erdirdiinden dolay
davrananlar
37) Onlarn ne etleri ne de kanlar Allah'a ular; fakat O'na
sadece sizin takvnz ular. te byle sizi hidayete
erdirdiinden dolay Allah' byk tanyasnz diye bylece
istifadenize verdi. Gzel davrananlar mjdele!
bni Eb Hatim, bni Creyc'ten naklediyor. Cahiliyet ehli Beytullah'
develerin etleri ve kanlaryla boyuyorlard. Peygamberimiz (a.s.) ashab:
Biz Beytullah' boyamaya onlardan daha lyz, dediler. Bunun zerine
Cenab- Hak "Kurbanlarn ne etleri ne de kanlar hibir zaman Allah'a
ulamaz." ayetini indirdi.356

iman

korur Allah Kukusuz

sevgisinden
Allah u da muhakkak ki
edenleri
nankr olan hain

herkesi mahrum eder
38) Kukusuz Allah, iman edenleri korur. u da muhakkak
ki Allah, hain, nankr olan herkesi sevgisinden mahrum
eder.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

Sayfa 336

( 39)

kendilerine iktidar verirsek eer

Onlar ki

verirler namaz
klar yeryznde

ve
iyilii
emreder zekt
Allah'a varr ktlkten

nehyederler
lerin sonu

41) Onlar ki, eer kendilerine yeryznde iktidar verirsek

namaz klar, zekt verirler, iyilii emreder ve ktlkten
nehyederler. lerin sonu Allah'a varr.

gerekten onlar seni yalanlyorlarsa

eer
Ve
Nuh'un
kavmi onlardan nce yalanladlar

Semd ve Ad

( 40)

(41)

(42)

(43)

( 44)

42) Ve eer onlar seni yalanlyorlarsa, gerekten onlardan

nce Nuh'un, Ad ve Semd kavmi yalanladlar.

kavmi de ve brahimin kavmi Ve

Ltun
43) Ve brahimin kavmi ve Ltun kavmi de.

yalanladlar
medyen
halk da

Ve
o kfirlere
te ben sre tandm
Musa da
oldu
Nasl
onlar yakaladm
sonra
benim onlar reddim

44) Ve medyen halk da yalanladlar. Musa da (yalanland).

te ben o kfirlere sre tandm, sonra onlar yakaladm.
benim onlar reddim nasl oldu.

savalanlara Kendileriyle
izin verildi

phe yok ki
zulme uram
olmalar sebebiyle
kadirdir onlara yardma

Allah

biz memleket
Nitekim birok vard ki

zulmetmekte iken onlar
onlar helk ettik

zerine
duvarlar yklmtr imdi o
Nice kullanlmaz hale gelmi
kuyular tavanlarn
ulu saraylar vardr
ve

( 45)

(46)

39) Kendileriyle savalanlara, zulme uram olmalar

sebebiyle, izin verildi. phe yok ki Allah, onlara yardma
kadirdir.

Onlar

karlm

kimselerdir


baka deil haksz

yere yurtlarndan
eer Ve Allah'tr srf Rabbimiz dedikleri iin

insanlar
Allah defedip nlemeseydi
mutlak surette
bir ksm ile
dier bir ksm
yklr giderdi

kiliseler manastrlar

ilerinde anlan mescidler
ve havralar
muhakkak surette

bol bol Allah'n ismi
yardm edenlere
kendisine
Allah yardm eder
galiptir
gldr
Allah Hi phesiz

40) Onlar, baka deil, srf "Rabbimiz Allah'tr" dedikleri
iin haksz yere yurtlarndan karlm kimselerdir. Ve eer
Allah, bir ksm insanlar dier bir ksm ile defedip
nlemeseydi, mutlak surette, ilerinde Allah'n ismi bol bol
anlan manastrlar, kiliseler, havralar ve mescidler yklr
giderdi. Allah, kendisine yardm edenlere muhakkak
surette yardm eder. Hi phesiz Allah, gldr, galiptir.
bn Abbs'tan rivayet ediliyor: Hz. Peygamber (a.s) Mekke'den mrikler
tarafndan karlnca Hz. Ebu Bekir: "Peygamberlerini kardlar. nn
lillh ve inn ileyhi rcin, mutlaka helak olacaklar." dedi de bu yet-i
kerime nazil oldu. Bu yet-i kerimenin nzul zerine Hz. Ebu Bekir:
"Anladm ki sava olacak." demitir. bn Abbs der ki: Sava hakknda ilk
nazil olan yet budur.399

45) Nitekim, birok memleket vard ki, onlar zulmetmekte

iken, biz onlar helk ettik. imdi o duvarlar, (km)
tavanlarn zerine yklmtr. Nice kullanlmaz hale gelmi
kuyular ve ulu saraylar vardr.

yeryznde
Hi dolamadlar m?
dnecek
kalpleri
onlarn Zira olurdu
Ama onlarn iitecek

kulaklar
veya
lkin
ve gzler kr olmaz gerek u ki
gsler
iindeki kalpler
kr olur
46) Hi yeryznde dolamadlar m? Zira onlarn
dnecek kalpleri veya onlarn iitecek kulaklar olurdu.
Ama gerek u ki, gzler kr olmaz; ve lkin gsler
iindeki kalpler kr olur.
(*)Bu yetler, tarih boyunca gnderilen her peygamberin, inkarc sapklar
tarafndan yalanland, tehdit edildii ve irkin sulamalara maruz
brakld belirtildi. Bylece Hz. Muhammed (a.s.) ve Onun yolunda
yryenler teselli edildi. Ancak kfrde srar edip ii zulme ve saldrya
vardranlarn gnlerinin sayl olduuna iaretle, hakkn mutlaka baarya
eritirileceine atf yapld. Sonra da tarihin tekerrr edecei konu edilerek
ayakta duran tarih kalntlarn, din, ahlk ve sosyal ynden
incelenmesinin ok yararl olaca hatrlatld.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

Sayfa 337

onlar senden abuk gelmesini istiyorlar

Ve


Allah asla dnmez



azabn

nezdinde
bir gn muhakkak ki
Ve vaadinden
olduklarnzdan yl
bin gibidir Rabbinin

sizin saymakta

47) Ve onlar senden azabn abuk gelmesini istiyorlar.

Allah vaadinden asla dnmez. Ve muhakkak ki, Rabbinin
nezdinde birgn sizin saymakta olduklarnzdan bin yl
gibidir.

( 49)

(47)

( 48)

( 50)

mhlet verdim
lkeler
nice var ki
Ve

Sonunda zulmedip dururlarken
onlara
dn yalnz banadr
Ve onlar yakaladm

(51)

48) Ve nice lkeler var ki, zulmedip dururlarken onlara

mhlet verdim. Sonunda onlar yakaladm. Ve dn yalnz
banadr.

sizin Ben ancak insanlar

Ey De ki

apak
bir uyarcym iin
49) De ki: Ey insanlar! Ben ancak sizin iin apak bir
uyarcym.

slih
ameller ileyen
man edip

bol rzk
ve mafiret kimseler iin
vardr
50) man edip slih ameller ileyen kimseler iin mafiret
ve bol rzk vardr.

hakknda yaranlara gelince

Ve
ite birbirlerini geri brakrcasna

ayetlerimiz
cehennem
ashabdrlar

bunlar
51) Ve ayetlerimiz hakknda birbirlerini geri brakrcasna
yaranlara gelince, ite bunlar, cehennem ashabdrlar.

senden nce
biz gndermedik ki
Ve
ille de neb
ve
hibir Resl

katmaya
bir temennide bulunduunda
Ne
onun dileine eytan

kalkmasn

kataca eyi Allah var ki iptal eder
Allah salam olarak yerletirir
Sonra eytann
Allah kendi yetlerini

hakkyla bilendir
hikmet sahibidir
52) Ve biz, senden nce hibir Resl ve neb gndermedik
ki, bir temennide bulunduunda, eytan (onun dileine ille
de katmaya kalkmasn). Ne var ki Allah, eytann
kataca eyi iptal eder. Sonra Allah, kendi yetlerini
salam olarak yerletirir. Allah, hakkyla bilendir, hikmet
sahibidir.
(*)Bu yetler, vaadedilen azabn abuk inmesini isteyen inkarclarn bu ve
benzeri szlerinin Allah' ciz brakmyaca; O'nun yannda her eyin
belli bir sresinin bulunduu, her fert ve milletin yazl bir ecelinin sz
konusu olduu zerinde duruluyor. nkarclara biraz mhlet verilmesinin
sebebine iaretle, Peygamber (a.s)'n ancak ak bir uyarc olduu
hatrlatlyor. Azab ise ancak Allah'n indireceine dikkatler ekiliyor.

( 52)
(53)

(54)

(55)

bir eytann

katt eyi yapsn


hastalk
Kalplerinde olanlar
deneme
gerekten
Ve kalpleri katlaanlar iin
ve
olduka bir ayrlk

iindedirler zalimler

uzak
53) Kalplerinde hastalk olanlar ve kalpleri katlaanlar iin,
eytann katt eyi bir deneme yapsn. Ve zalimler,
gerekten olduka uzak bir ayrlk iindedirler.

bilsinler verilenler
kendilerine ilim Ve

hakikaten

onun bir gerek olduunu de

ona inansnlar Rabbin tarafndan gelmi

Ve kalpleri bu sayede tatmine kavusun

iman edenleri
yneltir Allah phesiz ki
dosdoru
bir yola


54) Ve kendilerine ilim verilenler, onun hakikaten Rabbin
tarafndan gelmi bir gerek olduunu bilsinler de ona
inansnlar, bu sayede kalpleri tatmine kavusun. Ve
phesiz ki Allah, iman edenleri, dosdoru bir yola yneltir.

inkr edenler
atmadka
Ve
kadar
onun hakknda hep phe iindedirler
yahut da anszn o saat
kendilerine gelip
ksr
bir gnn azab

gelinceye
55) Ve inkr edenler, kendilerine o saat anszn gelip
atmadka, yahut da ksr bir gnn azab gelinceye kadar
onun hakknda hep phe iindedirler.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

( 56)

( 57)

Sayfa 338

dengi ile
kim
Ve te byle
bir
bundan sonra kendisine verilen eziyetin
emin
kendisine yine tecavz vaki olursa

Allah olmaldr ki ona mutlaka yardm edecektir

mafiret
ok balayc Allah Hakikaten
edicidir

( 58)

60) te byle. Ve kim, kendisine verilen eziyetin dengi ile,

bundan sonra kendisine yine bir tecavz vaki olursa, emin
olmaldr ki, Allah ona mutlaka yardm edecektir.
Hakikaten Allah ok balayc, mafiret edicidir.

( 60)

geceyi
katar
Allah nk
te byle

geceye
gndz katar
gndze
hakkyla iiten
Allah u da muhakkak ki
grendir

( 61)

61) te byle. nk Allah, geceyi gndze katar, gndz

geceye katar. u da muhakkak ki Allah, hakkyla iiten,
grendir.

ta kendisidir Allah nk
Byledir
O'nun
taptklar ise
elbette
Ve hakkn
gerek u ki
Ve btln

ta kendisidir dndaki
byktr uludur
evet O Allah

(64)

62) Byledir. nk Allah, hakkn ta kendisidir. Ve elbette

O'nun dndaki taptklar ise btln ta kendisidir. Ve
gerek u ki Allah, evet O, uludur, byktr.

( 59)

( 62)

( 63)
hkm verir
Allah'ndr O gn mlk

davranlarda
man edip Onlarn arasnda
cennetlerinin

iindedirler iyi
bulunanlar
Nam
56) O gn, mlk Allah'ndr. Onlarn arasnda hkm verir.
man edip iyi davranlarda bulunanlar Nam cennetlerinin
iindedirler.

yalanlayanlara inkr edip

Ve
bir azap vardr

onlar iin ite yetlerimizi
alaltc

57) Ve inkr edip yetlerimizi yalanlayanlara gelince, ite
onlar iin alaltc bir azap vardr.

Allah yolunda

hicret edip

Ve
hi lenleri yahut ldrlen sonra

bir rzkla Allah phesiz rzklandracaktr

en
evet O Allah phesiz
Ve gzel
rzk verenlerin
hayrlsdr
58) Ve Allah yolunda hicret edip sonra ldrlen yahut
lenleri hi phesiz Allah gzel bir rzkla
rzklandracaktr. Ve phesiz Allah, evet O, rzk
verenlerin en hayrlsdr.

bir girilecek
Herhalde sokacaktr

tam Allah kesinlikle
Ve memnun kalacaklar
halmdir
bir bilgi sahibidir
59) Herhalde memnun kalacaklar, bir girilecek yere
sokacaktr. Ve Allah, kesinlikle tam bir bilgi sahibidir,
Halmdir.
Mcahid de bu ayetin Mekke'den Medine'ye hicret iin yola kan
mriklerin takip edip onlarla savatklar bir grup mslman hakknda
nazil olduunu rivayet etti.400

indirdi de
Allah kukusuz
Grmedin mi
yeryz
yeeriyor

su gkten


ok
Allah Gerekten
bu sayede


Her eyden haberdardr
ltufkrdr
63) Grmedin mi, kukusuz Allah, gkten su indirdi de bu
sayede yeryz yeeriyor. Gerekten Allah ok ltufkrdr.
Her eyden haberdardr.

ve Gklerde

ne varsa O'nundur

yalnz O Allah hakikaten

Ve yerde

vgye deerdir
zengindir
64) Gklerde ve yerde ne varsa O'nundur. Ve hakikaten
Allah, yalnz O zengindir, vgye deerdir.
(*) Bu yetler, Allah yolunda hicret eden m'minlerle yine o yolda len
veya ehit edilenler vlyor; onlar iin byk mkfatlarn hazrland
haber veriliyor. Haksz tecavze urayanlarn, gerektiinde misliyle karlk
vermelerinde bir saknca olmad zerinde duruluyor ve ayn tecavzn
tekrar halinde Cenb- Hakk'n m'minlere yardm edecei vaad ediliyor.
Arkasndan Allah'n kudretine dikkatler ekilerek gece-gndzn birbirini
izlemesi zerinde dnmemiz isteniliyor. Sonra do insan akln harekete
geirip ona n bilgi vermek zere ilm konulara geiliyor.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

Allah kukusuz
Grmedin mi

gemileri verdi
ve yerdeki
eyay
korur

emri uyarnca denizde

yzen
yer
zerine
dmekten
G de

Allah nk
kendi izni olmadka
insanlara
ok merhametlidir ok efkatli
65) Grmedin mi, kukusuz Allah, yerdeki eyay ve emri
uyarnca denizde yzen gemileri sizin hizmetinize verdi.
G de, kendi izni olmadka yer zerine dmekten
korur. nk Allah, insanlara ok efkatli, ok
merhametlidir.

sizi sonra size hayat veren

O Ve

diriltecek olandr
sonra yine ldrecek
ok nankrdr insan
Gerekten
66) Ve O, size hayat veren, sonra sizi ldrecek, sonra yine
diriltecek olandr. Gerekten insan, ok nankrdr.

bir ibadet tarz

Biz gsterdik
mmete her
yle ise onlar

uygulamakta
olduklar

davet et
bu ite seninle ekimesinler
bir yoldasn hakikaten Zira sen
Sen Rabbine
dosdoru

Sayfa 339

(65)

( 66)

(67)

( 68)

( 69)

(70)

(71)

67) Biz, her mmete, uygulamakta olduklar bir ibadet tarz

gsterdik. yle ise onlar bu ite seninle ekimesinler. Sen,
Rabbine davet et. Zira sen, hakikaten dosdoru bir
yoldasn.

de
seninle mnakaaya giriirlerse
eer
Ve
yaptnz
ok iyi bilmektedir
Allah

Allah' brakp

tapyorlar
Ve
eylere hibir delil
kendisine indirmedii
hakknda bilgi sahibi
kendilerinin dahi olmadklar
hi yardmcs
Zalimlerin
yoktur

68) Ve eer seninle mnakaaya giriirlerse: "Allah

yaptnz ok iyi bilmektedir" de.

gnnde aranzda hkm verecektir

Allah
etmekte olduunuz konularadair kyamet
ihtilf


69) Allah kyamet gnnde, ihtilf etmekte olduunuz
konulara dair aranzda hkm verecektir.
Mukatil der ki: Allah Teal bu yet-i kerimeleri, Hz. Peygamber (a.s)'e
Mi'rc gecesi yedinci semda O, Allah Teal'mn huzurunda iken ve
Rabbnn en byk yetlerini grdnde kendisine vahyetmitir.401

bilir? Allah kukusuz

Bilmez misin ki
bu Elbette
yerde
ve gkte
ne varsa
Allah iin
bu te
kitapta mevcuttur

ok kolaydr
70) Bilmez misin ki, kukusuz Allah, yerde ve gkte ne
varsa bilir? Elbette bu, bir kitapta mevcuttur. te bu, Allah
iin ok kolaydr.

(72)

71) Ve Allah' brakp, kendisine hibir delil indirmedii,

kendilerinin dahi hakknda bilgi sahibi olmadklar eylere
tapyorlar. Zalimlerin hi yardmcs yoktur.

kendilerine

okunduu zaman Ve

sezersin
ak ak
ayetlerimiz
honutsuzluk kfirlerin
suratlarnda

zerlerine

saldrrlar

neredeyse
De
kendilerine yetlerimizi Onlar
okuyanlarn

daha ktsn
Size bildireyim mi? ki

Allah onu vaadetti
Ate bundan
sondur O ne kt
kfirlere
72) Ve ayetlerimiz ak ak kendilerine okunduu zaman,
kfirlerin suratlarnda honutsuzluk sezersin. Onlar,
kendilerine yetlerimizi okuyanlarn neredeyse zerlerine
saldrrlar. De ki: Size bundan daha ktsn bildireyim
mi? Ate! Allah, onu kfirlere vaad etti. O, ne kt sondur.
(*)Bu yetler, duygu ve dncelere seslenilip ynlendirme yaplrken, bu
defa inkarclarn akln harekete geirmek iin temel bilgi mahiyetinde
birka konuya yer veriliyor. Sonra da btn dinlerin esasta birlemesine
iaret ediliyor ve ancak fer' meselelerde, ibdetle ilgili konularda
ayrldklar belirtiliyor. Arkasndan, bu incelikleri dnmeyip dinlerin
slmiyetle son bulduuna akl erdiremiyen inkarclarn ortaya attklar
gr ve iddialarn dnyada zlmedii takdirde hirette zlecei,
hakkn btldan ayrt edilecei haber veriliyor.

Cz 17 Sure 22

Hacc Suresi

( 73)

( 74)

(75)

( 76)

(77)

(78)

bir misal
verildi

insanlar
Ey

kukusuz

imdi onu dinleyin
dahi

Allah' brakp da

yalvardklarnz
bir araya gelseler
bile bir sinei yaratamazlar
bir
Sinek
onlardan kapsa

bunun iin
ciz
ondan bunu geri de alamazlar
ey

steyen de

kendinden istenen de
73) Ey insanlar! (Size) bir misal verildi; imdi onu dinleyin:
kukusuz Allah' brakp da yalvardklarnz bunun iin bir
araya gelseler bile bir sinei dahi yaratamazlar. Sinek
onlardan bir ey kapsa, bunu ondan geri de alamazlar.
steyen de ciz, kendinden istenen de.

hakkyla

Allah'n takdir edemediler

ok kuvvetlidir
Allah Hi phesiz
kadrini
ok stndr
74) Allah'n kadrini hakkyla takdir edemediler. Hi
phesiz Allah, ok kuvvetlidir, ok stndr.
(*)nsanlarn tek bir tanrs bulunduunu ikna edici biimde ortaya koyan
ve Allah'tan bakasna ibadet etmenin bo bir davran olduunu
hatrlatan delillerden, t ve uyanlardan sonra burada da, sahte tanrlarn
ve onlara tapanlarn durumunu zl biimde anlatan bir misal
getirilmitir. Bu temsil anlatmda, ncelikle muhataplar bir an iin, akl
muhakemelerini kstlayan nyarglardan ve esiri olduklar alkanlklardan
syrlp akllarn kullanmaya, verilen rnei cankulayla dinlemeye davet
edilmektedir. rnek udur: Allah'tan baka kendilerine taplan, yalvarlan
btn varlklar birleseler yine de bir sinek dahi yaratamazlar, hatta onlar
sinein kapp gtrdn bile geri alma kudretine sahip deildirler.
Kendinden istenen cizdir, nk temizlii ve bakm iin dahi bakasna
muhtatr; isteyen de cizdir, nk yalvard varln kendisine bile hayr
yoktur, o halde isteyen de eli bo kalmaya mahkmdur.

Sayfa 340

eliler
meleklerden de
seer

Allah
iitendir
Allah phesiz
insanlardan da


grendir
75) Allah meleklerden de insanlardan da eliler seer,.
phesiz Allah iitendir, grendir.

Onlarn nlerindekini de
bilir
dndrlr
Allah'a arkalarndakini de
Btn iler
76) Onlarn nlerindekini de, arkalarndakini de bilir. Btn
iler Allah'a dndrlr.
(*)Geen yetlerle, yaratma kudretinin ancak Allah'a ait olduu konu
edildi. lhlatrlan eylerin bir sinek yaratmaya kudretlerinin yetmedii
belirtilerek, Allah'n insanlardan yana yaratp istifade alanna getirdii
eyay Allah'a benzetmenin, O'na ortak komann kfr ve basretsizlik
olduuna iaret edildi. Bylece inkarc zlimlerin Cenb- Hakk'n kadr
kymetini anlayacak bir ruha sahip olmadklar hatrlatlarak, hakk ve
hakikati ancak Peygamber'in (a.s.) en doru anlamda tebli ettiine
iarette bulunuldu.

Rk edin iman edenler

Ey
Rabbinize ibadet edin
secdeye kapann
kurtulua
eresiniz hayr
ileyin ki

77) Ey iman edenler! Rk edin; secdeye kapann;

Rabbinize ibadet edin; hayr ileyin ki kurtulua eresiniz.

gerekten

Allah iin cihad edin Ve

ve sizleri semi
O gerektii gibi

din konusunda
zerinize
yklememitir
Atanz milletine size bir glk

sizi adlandrd

Bundan brahimin
bunda da daha nce de

mslmanlar olarak
size
ahid olsun
Resul
Taki

insanlara
kar
ahidlik
siz de edesiniz
zekt verin namaz
Artk dosdoru kln
Mevlanz Odur Allaha sarln

ve
yardmc ne gzel ve mevla te ne gzel
78) Ve Allah iin gerekten gerektii gibi cihad edin. O,
sizleri semi ve din konusunda sizin zerinize bir glk
yklememitir. Atanz brahimin milletine (dinine).
Bundan daha nce de, bunda da sizi mslmanlar olarak
adlandrd. Ta ki Resul size ahid olsun, siz de insanlara
kar ahidlik edesiniz. Artk namaz dosdoru kln, zekt
verin ve Allaha sarln. Mevlanz Odur. te, ne gzel
mevla ve ne gzel yardmc.
Hac Sresi biterken u emirle noktalanyor: Namaz, zekt ve Allah'a
smsk balanp gvenmek.. Zira namaz kulu ilh huzura kavuturur,
O'nunla konuma erefine eritirir. Zekt onun sadakatini ortaya koyup
toplumun kopmaz bir paras bulunduunu ve yalnz kendisi iin deil,
toplum iinde altn isbatlar. Allah'a smsk balanp gvenmek ise,
insan kulluk mertebesinin doruuna ykseltir.

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

23 MMNUN SURES
Kur'an- Kerim'in 23. sresi. 118 yet, 1840 kelime ve 4840
harften ibarettir. Kfeliler'in dndakiler, 117 ayet olduu
grndedirler. Mekk srelerden olup, Enbiy sresinden sonra
nzil olmutur. Adn ilk ayetinde geen Allah'a iman edenler
anlamndaki "el-M'minn" kelimesinden almtr.

Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

mminler
kurtulua ermitir Gerekten
1) Gerekten mminler kurtulua ermitir;

namazlarnda

iindedirler

Onlar
ki

hu

2) Onlar ki, namazlarnda hu iindedirler;

Efendimiz (a.s.) namazda sakalyla oynayan bir adam grd. Buyurdu ki:
"Eer bunun kalbi huu dolu olsayd azalar da huu ile dolard.402

yararsz eylerden

onlar ki
Ve
yz evirirler
3) Ve onlar ki, yararsz eylerden yz evirirler;

verirler
zekt onlar ki
Ve
4) Ve onlar ki, zekt verirler;

korurlar
iffetlerini
onlar ki
Ve
5) Ve onlar ki, iffetlerini korurlar;

sahip
veya eleri

Ancak hari
deillerdir
Kukusuz onlar ellerinin olduu
knanm

6) Ancak eleri veya ellerinin sahip olduu (criyeleri)
hari. Kukusuz onlar knanm deillerdir.

bunun tesine gitmek isterse Her kim

haddi aan
kimselerdir bunlar ite
7) Her kim bunun tesine gitmek isterse, ite bunlar, haddi
aan kimselerdir.

ve emanetlerine onlar ki
Ve
riayet ederler
ahidlerine
8) Ve onlar ki, emanetlerine ve ahidlerine riayet ederler;

namazlarna

onlar ki
Ve
devam ederler
9) Ve onlar ki, namazlarna devam ederler.

vris olacaklardr
asl bunlar te
10) te, asl bunlar vris olacaklardr;
Peygamber (a.s)a vahiy indirildiinde yznn yaknlarnda ar vzlts
gibi bir ses iitilirdi. Bir gn ona vahiy indirildi, biz de bir sre onun
yannda durduk. Sonra zerinden vahiy hali geti, kbleye dnd, ellerini
kaldnp dedi ki: "Allah'm zerimizdeki nimetlerini arttr, zerimizdeki
nimetlerinden bir ey eksiltme. Bizi raz kl ve bizden de raz ol. -Sonra
yle buyurdu:- Bana on yet-i kerme indirildi ki, onlar gerei gibi
uygulayan bir kimse cennete girer. Mminun suresinin bu on yet-i
kerime sona erinceye kadar okudu. 403

bu Firdevs'e
vris olan
kimseler

ebed kalcdrlarorada
11) Firdevs'e vris olan bu kimseler, orada ebed
kalcdrlar.

szme

insan
biz yarattk
Andolsun
amurdan

bir
12) Andolsun biz insan, szme bir amurdan yarattk.

Sayfa 341

(23)

(2)

( 1)

( 3)
( 5) ( 4)

( 6)

( 7)



(8)

( 10)
( 9)

(11)

( 13)
( 12)

( 15)
( 14)

(16)

(17)

bir nutfe haline

onu getirdik
Sonra
salam
kararghta
13) Sonra onu salam bir kararghta nutfe haline getirdik.

Peinden
alaka nutfeyi
yaptk
Sonra

bir parack et haline soktuk
alakay

kemiklere
bu bir parack eti
ardnda

Sonra etle kapladk
bu kemikleri evirdik
pek
baka
bir yaratla
onu meydana getirdik
Yapp en gzeli olan

Allah ycedir
yaratanlarn
14) Sonra nutfeyi alaka yaptk. Peinden alakay, ardnda bir
parack et haline soktuk; bu bir parack eti kemiklere
evirdik; bu kemikleri etle kapladk. Sonra onu baka bir
yaratlla meydana getirdik. Yapp yaratanlarn en gzeli
olan Allah pek ycedir.

bunun ardndan muhakkak ki siz Sonra

elbet leceksiniz
15) Sonra, muhakkak ki siz, bunun ardndan elbet
leceksiniz.

kyamet gnnde phesiz sizler Sonra da

tekrar diriltileceksiniz

16) Sonra da phesiz, sizler kyamet gnnde tekrar
diriltileceksiniz.

sizin stnzde biz yarattk
Andolsun
yaratmaktan

biz deiliz Ve yol

yedi
habersiz

17) Andolsun biz, sizin stnzde yedi yol yarattk. Ve biz
yaratmaktan habersiz deiliz.

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

( 18)

(19)

(20)

(21)

(22)

( 23)

( 24)

( 26)

( 25)

Sayfa 342

gemilerin
zerinde
ve onlarn zerinde
Ve
tanrsnz


22) Ve onlarn zerinde ve gemilerin zerinde tanrsnz.

Nuh'u gnderdik
Andolsun ki
kulluk edin
Ey kavmim dedi
kavmine
O'ndan baka
ilah
Sizin iin yoktur Allah'a
Hla saknmaz
msnz?
23) Andolsun ki, Nuh'u kavmine gnderdik: Ey kavmim!
Allah'a kulluk edin. Sizin iin O'ndan baka bir ilah yoktur.
Hla saknmaz msnz? dedi.

inkarc
ileri gelenleri yle dediler

beer
baka Bu bir ey deildir Kavminin
hkim

istiyor tpk sizin gibi olmaktan
Allah isteseydi Eer ve Size stn
olmak

melekler muhakkak ki gnderirdi

Biz atalarmzdan byle bir ey duymadk

gemiteki
24) Kavminin inkarc ileri gelenleri yle dediler: "Bu, tpk
sizin gibi bir beer olmaktan baka bir ey deildir. Size
stn ve hkim olmak istiyor. Eer Allah isteseydi,
muhakkak ki melekler gnderirdi. Biz gemiteki
atalarmzdan byle bir ey duymadk."

kendisinde adamdr

yalnzca Bu bir

yle katlanp bekleyin bakalm delilik bulunan
bir sreye
kadar
ise ona

(27)

25) "Bu, yalnzca kendisinde delilik bulunan bir adamdr.

yle ise, bir sreye kadar ona katlanp bekleyin bakalm."

uygun bir su gkten

indirip Ve
elbet Ve arzda
onu durdurduk
lde
gcmz yeter onu gidermeye de

bizim

26) Rabbim! dedi, beni yalanlamalarna kar bana yardm

et!

18) Ve gkten uygun bir lde su indirip onu arzda

durdurduk. Ve bizim onu gidermeye de elbet gcmz
yeter.

Bylece onun sayesinde sizin meydana getirdik

zm balar

ve hurma

baheleri

birok meyveler vardr Bunlarda sizin iin

yersiniz
siz onlardan ve
19) Bylece onun sayesinde sizin yararnza hurma
baheleri ve zm balar meydana getirdik. Bunlarda
sizin iin birok meyveler vardr ve siz onlardan yersiniz.

daha meydana getirdik ki

yetien bir aa
Ve
ekmeine
bu aa Sn'da da
Tr-i

hem de yiyenlerin
hem ya
katk verir
20) Ve Tr-i Sn'da da yetien bir aa daha meydana
getirdik ki, bu aa hem ya hem de yiyenlerin ekmeine
katk verir.

hayvanlarda sizin iin elbette

Ve
Onlarn size iiririz ibretler vardr
faydalar Onlarda sizin iin karnlarndakinden

onlardan da ve birok daha vardr

yersiniz
21) Ve hayvanlarda sizin iin elbette ibretler vardr. Onlarn
karnlarndakinden (stlerinden) size iiririz. Onlarda sizin
iin birok faydalar daha vardr; ve onlardan da yersiniz.

kar bana yardm et

Rabbim
dedi

beni yalanlamalarna
yap

Bunun zerine ona yle vahyettik


ve
Gzlerimizin nnde

gemiyi

Bizim gelip de zaman bildirdiimiz ekilde

ykselmeye balad sular coup emrimiz
iki
cinsten eler halinde

her
oraya al
daha
kendisi
dndaki bir de aileni ve tane
aleyhinde nce
olanlarn hkm verilmi

konusunda
bana hi yalvarma

Zira onlar kesinlikle Zulmetmi olanlar
boulacaklardr
27) Bunun zerine ona yle vahyettik: Gzlerimizin
nnde ve bildirdiimiz ekilde gemiyi yap. Bizim emrimiz
gelip de sular coup ykselmeye balad zaman her
cinsten eler halinde iki tane ve bir de, ilerinden, daha
nce kendisi aleyhinde hkm verilmi olanlarn dndaki
aileni oraya (gemiye) al. Zulmetmi olanlar konusunda
bana hi yalvarma! Zira onlar kesinlikle boulacaklardr.

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

birlikte
Sen
yerletiin

zaman
hamdolsun
de
gemiye

yanndakilerle
topluluundan
Bizi kurtaran Allah'a
zalimler

28) Sen, yanndakilerle birlikte gemiye yerletiin zaman:
"Bizi zalimler topluluundan kurtaran Allah'a hamdolsun"
de.

bir yere Beni indir Rabbim

de ki
Ve

en hayrlssn
sen
Ve bereketli
iskn edenlerin
29) Ve de ki: Rabbim! Beni bereketli bir yere indir. Ve sen,
iskn edenlerin en hayrlssn.

Sayfa 343

(28)



( 29)

( 31)
( 30)

(32)

birtakm ibretler vardr bunda phesiz

deneriz
hakikaten biz
Ve

(33)

30) phesiz bunda birtakm ibretler vardr. Ve hakikaten

biz deneriz.

( 34)

onlarn ardndan
meydana getirdik
Sonra
bir baka

nesil
31) Sonra onlarn ardndan bir baka nesil meydana
getirdik.

(35)

( 36)

( 37)

bir peygamber Onlar arasndan gnderdik

yoktur Allah'a kulluk edin

kendilerine
Hla
O'ndan baka
ilahnz
Sizin
saknmaz msnz?

( 38)

32) Onlar arasndan kendilerine: "Allah'a kulluk edin. Sizin

O'ndan baka bir ilahnz yoktur. Hla saknmaz msnz?"
bir peygamber gnderdik.

( 41)

onun

varlkl kiiler dediler
Ve
yalanlayan kfir olup
kavminden
kendilerine refah ve ahirete
ulamay
Bu dnya hayatnda
verdiimiz

yer
sizin gibi bir insandr
sadece

sizin
ier


sizin yediinizden
itiinizden
33) Ve onun kavminden, kfir olup ahirete ulamay
yalanlayan ve dnya hayatnda kendilerine refah verdiimiz
varlkl kiiler: "Bu, dediler, sadece sizin gibi bir insandr;
sizin yediinizden yer, sizin itiinizden ier."

bir beere
itaat ederseniz
gerekten
Ve
ziyan

herhalde kukusuz siz sizin gibi
edersiniz
34) "Ve gerekten, sizin gibi bir beere itaat ederseniz,
kukusuz siz herhalde ziyan edersiniz."

ldnz zaman Size m vaad ediyor?

kemik yn haline
ve toprak geldiiniz
karlacanz

mutlak surette sizin
35) "Size, ldnz, toprak ve kemik yn haline
geldiiniz zaman, mutlak surette sizin karlacanz m
vaad ediyor?"

Size

ey gerekten uzak
ok uzak

vaad edilen
36) "Size vaad edilen ey, gerekten uzak, ok uzak."

( 40)

( 39)

(42)

dnya Hayat ibarettir

ancak u


biz deiliz

yaarz
lrz
hayatmzdan
bir daha diriltilecek de

37) "Hayat, ancak u dnya hayatmzdan ibarettir. lrz,
yaarz; biz bir daha diriltilecek de deiliz."

uyduran adam

sadece Bu bir kimsedir

ona biz

deiliz yalan Allah hakknda

inanacak

38) "Bu adam, sadece Allah hakknda yalan uyduran bir
kimsedir; biz ona inanacak deiliz."

karlk bana yardmc ol

Rabbim
dedi

beni yalanlamalarna
39) Rabbim! Beni yalanlamalarna karlk bana yardmc ol!
dedi.

onlar

Pek yaknda

Allah yle buyurdu

piman olacaklar mutlaka
40) Allah yle buyurdu: Pek yaknda onlar mutlaka piman
olacaklar.

vukuu korkun bir ses

Nitekim yakalayverdi


Kendilerini evirdik
kanlmaz olan

can cehenneme hemen sel sprntsne
Zalimler
topluluunun
41) Nitekim, vukuu kanlmaz olan korkun bir ses
yakalayverdi onlar! Kendilerini hemen sel sprntsne
evirdik. Zalimler topluluunun can cehenneme!

onlarn ardndan

getirdik
Sonra
baka

nesiller

42) Sonra onlarn ardndan baka nesiller getirdik.

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

Sayfa 344

( 43)

47) Bu yzden dediler ki: Kavimleri bize klelik ederken,

bizim gibi olan bu iki adama inanr myz?

( 44)

48) Bylece onlar

edilenlerden oldular.

( 45)

( 46)

( 47)

(48)

(49)

( 50)

bu sebeple oldular Bylece onlar yalanladlar

helk edilenlerden


yalanladlar,

bu

sebeple

helk

Kitab'
Musa'ya biz verdik Andolsun
yola gelirler diye
belki onlar
49) Andolsun biz Musa'ya, belki onlar yola gelirler diye,
Kitab' verdik.

annesini ve Meryem olunu

kldk
Ve

tepeye yerletirdik bir almet de

suyu bulunan
yerlemeye elverili
50) Ve Meryem olunu ve annesini de bir almet kldk;
onlar, yerlemeye elverili, suyu bulunan tepeye
yerletirdik.

(51)

Temiz olan


yiyin Peygamber

Ey
Ben sizin gzel iler yapn
eylerden
hakkyle bilmekteyim
yaptklarnz

( 53)

51) "Ey Peygamber! Temiz olan eylerden yiyin; gzel iler

yapn. Ben sizin yaptklarnz hakkyle bilmekteyim."

( 52)

(55)

( 54)

( 56)




( 57)

(59)
( 58)

ecelini
Hibir mmet
ne alabilir

ne
erteleyebilir


ne de
43) Hibir mmet, ecelini ne ne alabilir, ne de
erteleyebilir.

peygamberlerimizi
biz gnderdik
Sonra
Herhangi bir geldii her defasnda peyderpey
onlar yalanladlar peygamberlerinin mmete
biri onlar biri
biz de ardndan yok ettik
ibret hikyelerine
onlar dntrdk
ve
Artk iman etmeyen
kavmin can cehenneme
44) Sonra biz peyderpey peygamberlerimizi gnderdik.
Herhangi bir mmete peygamberlerinin geldii her
defasnda, onlar yalanladlar; biz de onlar biri biri ardndan
yok ettik ve onlar ibret hikyelerine dntrdk. Artk
iman etmeyen kavmin can cehenneme.

kardei ve Musa gnderdik

Sonra
bir fermanla

ve yetlerimizle Harun'u

apak

45) Sonra yetlerimizle ve apak bir fermanla Musa ve
kardei Harun'u gnderdik.

ileri gelenlerine de ve Firavun'a


bir kavim oldular ve Onlar ise kibire kapldlar
ululuk taslayan

46) Firavun'a ve ileri gelenlerine de. Onlar ise kibire
kapldlar ve ululuk taslayan bir kavim oldular.

bu iki
inanr myz?
Bu yzden dediler ki

bize Kavimleri bizim gibi olan adama

klelik ederken

mmet sizin mmetinizdir bu phesiz

Ve
sizin Rabbinizim ben de bir tek
olarak
yle ise benden saknn
52) "Ve phesiz bu bir tek mmet olarak sizin
mmetinizdir; ben de sizin Rabbinizim. yle ise benden
saknn."

para aralarndaki ilerini Ne var ki

ile Her gurup

btn para bldler
sevinirler
kendilerinde bulunan
53) Ne var ki aralarndaki btn ilerini para para
bldler. Her gurup kendilerinde bulunan ile sevinirler.

sapklklar
imdi sen onlar babaa brak
bir zamana
kadar
ile
54) imdi sen onlar bir zamana kadar gaflet, sapklklar ile
babaa brak!

onlara verdiimiz Sanyorlar m ki

oullar ile
ve servet

55) Sanyorlar m ki, onlara verdiimiz servet ve oullar ile.

faydalar

Kendilerine can atyoruz?

onlar farkna varamyorlar

Hayr salamak iin
56) Kendilerine faydalar salamak iin can atyoruz? Hayr,
onlar farkna varamyorlar.

saygdan dolay

onlar
Kukusuz

ktlkten saknanlar

Rablerine olan
57) Kukusuz onlar Rablerine olan saygdan dolay
ktlkten saknanlar;

Rablerinin yetlerine
onlar
Ve
inananlar
58) Ve onlar Rablerinin yetlerine inananlar;

ortak

Rablerine

onlar
Ve
tanmayanlar

59) Ve onlar Rablerine ortak tanmayanlar;

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

yapmakta olduklar ileri yapanlar

Ve
kukusuz onlar arparak kalpleri
dnecekleri iin

Rablerine
60) Ve kukusuz onlar Rablerine dnecekleri iin yapmakta
olduklar ileri kalpleri arparak yapanlar;

ve iyiliklere

kouurlar
te onlar
nc olanlardr
onlar
61) te onlar, iyiliklere kouurlar ve onlar nc olanlardr.

bakas ile hikimseyi ykml klmayz

Ve
bir
Nezdimizde biz gcnn yettiinden

onlar ve hakk

syleyen

kitap vardr
hakszla uratlmazlar


62) Ve biz hikimseyi gcnn yettiinden bakas ile
ykml klmayz. Nezdimizde hakk syleyen bir kitap
vardr ve onlar hakszla uratlmazlar.

cehlet
iindedir onlarn kalpleri Hayr

birtakm ileri

Ayrca onlarn bu hususta
bu onlar dururlar bundan te

vardr ki
ileri yapar

63) Hayr, onlarn kalpleri bu hususta cehlet iindedir.
Ayrca onlarn bundan te birtakm ileri vardr ki, onlar bu
ileri yapar dururlar.

bolluk urattmz
zaman En nihayet

onlar bakarsn ki azaba

iinde olanlarn
feryad basarlar


64) En nihayet, bolluk iinde olanlarn azaba urattmz
zaman, bakarsn ki onlar feryad basarlar.

Zira siz Bugn bouna szlanmayn

yardm gremeyeceksiniz

bizden
65) Bugn bouna szlanmayn. Zira siz bizden yardm
gremeyeceksiniz.

size
okunurdu yetlerim da
nk
gerisin geriye dner

oldunuz
66) nk yetlerim size okunurdu da gerisin geriye dner
oldunuz.

ulu-orta sylenirdiniz Orada ululanrdnz

geceleyin de


67) Orada ululanrdnz, geceleyin de ulu-orta sylenirdiniz.

Onlar bu sz
hi dnmediler mi?
bir ey mi
kendilerine gelmeyen Yoksa
daha nce
gemiteki atalarna geldi?
68) Onlar bu sz hi dnmediler mi? Yoksa kendilerine,
daha nce gemiteki atalarna gelmeyen bir ey mi geldi?

henz tanmadlar da
Yoksa
inkr
onu bu yzden mi Peygamberlerini
ediyorlar?
69) Yoksa Peygamberlerini henz tanmadlar da bu
yzden mi onu inkr ediyorlar?

Sayfa 345

(61)


( 60)

(62)
(63)

( 64)

( 65)

(66)

( 67)

(69) ( 68)

(70)

( 71)

(73)



(72)

(74)

bir cinnet

onda sylyorlar?
Yoksa

o kendilerine getirmitir Hayr

olduunu mu
haktan

Onlarn
ou ise hakk
holanmamaktadrlar
70) Yoksa onda bir cinnet olduunu mu sylyorlar? Hayr;
o, kendilerine hakk getirmitir. Onlarn ou ise haktan
holanmamaktadrlar.

onlarn kt hak

uysayd eer Ve
mutlaka gkler

bozulur giderdi
isteklerine
Hayr
bulunanlar
bunlarda
yer ile
ve

fakat onlar zikri onlara biz getirdik

srt evirdiIer
bu zikirden
71) Ve eer hak, onlarn kt isteklerine uysayd, mutlaka
gkler ve yer ile bunlarda bulunanlar bozulur giderdi.
Hayr, biz onlara zikri getirdik; fakat onlar bu zikirden srt
evirdiIer.

bir karlk
sen onlardan istiyorsun?
Yoksa

O Ve daha hayrldr
Rabbinin
verecei


rzk verenlerin
en hayrlsdr
72) Yoksa sen onlardan bir karlk m istiyorsun? Rabbinin
verecei daha hayrldr. Ve O, rzk verenlerin en
hayrlsdr.

onlar aryorsun gerek u ki sen

Ve
doru
bir yola

73) Ve gerek u ki sen onlar doru bir yola aryorsun.

inanmayanlar

kukusuz
Ve
kmaktadrlar yoldan

ahirete
74) Ve kukusuz
kmaktadrlar.

ahirete

inanmayanlar,

yoldan

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

(75)

(76)

(77)

(78)

(79)

(80)

( 81)

Sayfa 346

O'nun ldrendir
ve yaatan

O Ve
gndzn ve gecenin
deimesi

eseridir
aklnz kullanmaz
Hla msnz
80) Ve O, yaatan ve ldrendir; gecenin ve gndzn
deimesi O'nun eseridir. Hla aklnz kullanmaz msnz.

dedikleri
gibi
dediler Buna ramen onlar

ncekilerin

81) Buna ramen onlar, ncekilerin dedikleri gibi dediler.

bir Sahi biz yeniden yle mi? Dediler ki

mutlaka kemik yn haline gelmiken
ve toprak
diriltileceiz
82) Dediler ki: Sahi biz, lp de bir toprak ve kemik yn
haline gelmiken, mutlaka yeniden diriltileceiz yle mi?

( 82)

bize

gerek bir vaadde

Hakikaten
bu
gerekse daha nce

byle atalarmza

masallarndan baka bir ey deildir
gemitekilerin

(84)

83) Hakikaten, gerek bize, gerekse daha nce atalarmza

byle bir vaadde bulunuldu; (fakat) bu gemitekilerin
masallarndan baka bir ey deildir!

( 83)

( 85)
( 87)
(86)

(89)

(88)

giderseydik
onlara acyp da
eer Ve
iyice
sknty


iinde bulunduklar
direnirlerdi
azgnlklarnda
krleerek
75) Ve eer onlara acyp da iinde bulunduklar sknty
giderseydik, iyice krleerek azgnlklarnda direnirlerdi.

biz onlar drdk de

Andolsun
yine Rablerine boyun emediler
skntya
niyazda da bulunmuyorlar


76) Andolsun, biz onlar skntya drdk de yine
Rablerine boyun emediler, niyazda da bulunmuyorlar.

zerlerine
atmz
zaman En nihayet

bir de ok iddetli
azab

bir kap
mitsiz kalmlardr
orada onlar bakarsn ki
77) En nihayet zerlerine, azab ok iddetli bir kap
atmz zaman, bir de bakarsn ki onlar orada mitsiz
kalmlardr.

kulaklar
sizin iin yaratandr
O Ve

Ne de az gnlleri ve gzleri
krediyorsunuz
78) Ve O, sizin iin kulaklar, gzleri ve gnlleri
yaratandr. Ne de az krediyorsunuz.

sizi yaratp tretendir O Ve

Srf O'nun huzurunda yeryznde
toplanacaksnz

79) Ve O, sizi yeryznde yaratp tretendir. Srf O'nun

huzurunda toplanacaksnz.

kime
ve bu dnya
bulunanlar
De ki

biliyor
idiyseniz Eer
onda aittir?
84) De ki: Eer biliyor idiyseniz, bu dnya ve onda
bulunanlar kime aittir?

yle ise siz Deki

Allah'a aittir diyecekler

dnp tanmaz msnz

hi
85) "Allah'a aittir" diyecekler. Deki, yle ise siz hi
dnp tanmaz msnz?

kat gklerin

Rabbi
kimdir?
Deki

azametli Ar'n
Rabbi
yedi
86) Deki, yedi kat gklerin Rabbi, azametli Ar'n Rabbi
kimdir?

u halde siz hi Deki

Allah'ndr diyecekler

korkmaz msnz

87) "Allah'ndr" diyecekler. Deki, u halde siz hi korkmaz
msnz.

melektu
kendisinin elinde olan kimdir?


her eyi koruyup kendisi ve eyin

her
Eer
kendisi korunmayan kollayan
biliyor
iseniz
88) Eer biliyor iseniz, her eyin melektu kendisinin elinde
olan ve kendisi her eyi koruyup kollayan ve kendisi
korunmayan kimdir? de.

yle ise nasl olup Deki

Allah'tr diyecekler

byye kaplyorsunuz?

da
89) "Allah'tr" diyecekler. Deki, yle ise nasl olup da
byye kaplyorsunuz?

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

gerei

biz onlara getirdik Dorusu

hakikaten yalanclardr onlar ise
90) Dorusu biz onlara gerei getirdik; onlar ise hakikaten
yalanclardr.

yoktur evlt
Allah edinmemitir

Aksi takdirde hibir ilah da
O'nunla beraber

kendi ilah her sevk ve idare eder
mutlaka onlardan
galebe alard ve yarattn

Allah mnezzehtir

dierine

biri
onlarn yaktrdklar

eylerden
91) Allah evlt edinmemitir; O'nunla beraber hibir ilah da
yoktur. Aksi takdirde her ilah kendi yarattn sevk ve
idare eder ve mutlaka onlardan biri dierine galebe alard.
Allah, onlarn yaktrdklar eylerden mnezzehtir.

O ehdeti de
Gayb da
bilendir
mriklerin

eylerden
ok yce ve mnezzehtir
ortak kotuklar
92) Gayb da ehdeti de bilendir. O, mriklerin ortak
kotuklar eylerden ok yce ve mnezzehtir.

mutlaka bana Eer onlara Rabbim

De ki

yneltilen tehdidi

gstereceksen
93) De ki: "Rabbim! Eer onlara yneltilen tehdidi mutlaka
bana gstereceksen.

iinde Beni bulundurma

Rabbim

zalimler
topluluunun
94) Rabbim!
bulundurma."

Beni

zalimler

topluluunun

( 90)

( 91)

( 92)

(93)

( 95)
(94)

(96)

(97)

(98)



( 99)

( 100)

( 101)

(102)

(104) (103)

iinde

sana gstermeye


biz elbette ki Ve
kadiriz onlara ynelttiimiz tehdidi
95) Ve biz, onlara ynelttiimiz tehdidi sana gstermeye
elbette ki kadiriz.

Sayfa 347

boa
eyler ile iyi i yapaym

Ta ki
sz laftan ibarettir Onun Hayr geirdiim
Onlarn gerisinde ise
Onun syledii bu
yeniden
gne kadar bir berzah vardr

dirilecekleri

en

onlarn
bir tutumla Sen sav
100) "Ta ki boa geirdiim eyler ile iyi i yapaym."
ok iyi bilmekteyiz
Biz

ktl
gzel Hayr! Onun syledii bu sz laftan ibarettir. Onlarn
yaktrmakta

olduklar eyi gerisinde ise, yeniden dirilecekleri gne kadar bir berzah
96) Sen, onlarn ktln en gzel bir tutumla sav.
Biz onlarn yaktrmakta olduklar eyi ok iyi
bilmekteyiz.

vardr.

akrabalk Sra flendii

zaman
ite o gn artk aralarnda balar kalmamtr
birbirlerini de arayp sormazlar

sana snrm
Rabbim
de ki
Ve
eytanlarn

kkrtmalarndan
101) Sra flendii zaman artk aralarnda akrabalk balar
97) Ve de ki: Rabbim! eytanlarn kkrtmalarndan
sana snrm.

kalmamtr; ite o gn birbirlerini de arayp sormazlar.

ite tartlan ar basarsa

Artk kimlerin

kurtulua
erenlerdir asl bunlar

Rabbim
sana snrm
Ve 102) Artk kimlerin tartlan (sevab)ar basarsa, ite asl
onlarn yanmda bulunmalarndan da bunlar kurtulua erenlerdir.

98) Ve onlarn yanmda bulunmalarndan da sana

snrm, Rabbim!

tartlar hafif gelirse

kimlerin de
Ve


yazk etmilerdir

artk bunlar da
ebed cehennemdedirler
kendilerine

birine gelip att zaman Nihayet

Rabbim
der
lm
onlardan 103) Ve kimlerin de tartlar hafif gelirse, artk bunlar da
beni geri gnder kendilerine yazk etmilerdir; ebed cehennemdedirler.
99) Nihayet onlardan birine lm gelip att
zaman: "Rabbim! Beni geri gnder; " der.

bir halde Ate yzlerini yakar

suratlar irkin ve gln orada bulunurlar

104) Ate yzlerini yakar; orada suratlar irkin ve gln bir

halde bulunurlar.

Cz 18 Sure 23

Mminun Suresi

( 105)

(106)

( 107)

( 108)

Sayfa 348

Bugn onlara karln verdim

ben
onlar
kukusuz sabrettiklerinin

muratlarna erenlerdir
111) Bugn ben onlara, sabrettiklerinin karln verdim;
kukusuz onlar, muratlarna erenlerdir.

Yeryznde
kaldnz? ka denilir

yl

saysnca

( 109)

112) "Yeryznde ka yl saysnca kaldnz?" denilir.

( 111)

113) "Bir gn veya gnn bir ksm kadar kaldk. te

sayanlara sor" derler.

( 113)

114) Buyurur: Sadece az bir sre kaldnz; keke siz (bunu)

bilmi olsaydnz.

( 115)

Sizi yarattmz
sadece mi sandnz?

huzurumuza sizin hakikaten ve bo yere
geri getirilmeyeceinizi

(110)

( 112)

( 114)

bir
veya Bir gn kadar kaldk derler
sayanlara
te sor

gnn ksm
az bir sre Sadece kaldnz
Buyurur

bilmi
olsaydnz siz keke

(116)

115) Sizi sadece bo yere yarattmz ve sizin hakikaten

huzurumuza geri getirilmeyeceinizi mi sandnz?

(118)


(117)

hak

Mutlak hakim
Allah ok ycedir
Rabbidir
O'ndan baka ilah yoktur olan
yce Ar'n

Size
okunurdu da yetlerim deil
mi?
yalanlardnz
onlar siz
105) Size yetlerim okunurdu da, siz onlar yalanlardnz
deil mi?

bizi
alt etti

Rabbimiz Derler ki
bir
topluluu biz idik ve Azgnlmz
sapklar
106) Derler ki: Rabbimiz! Azgnlmz bizi alt etti ve biz,
bir sapklar topluluu idik.

Eer
buradan Bizi kar

Rabbimiz
zalim artk belli ki biz bir daha dnersek
kimseleriz
107) Rabbimiz! Bizi buradan kar. Eer bir daha dnersek,
artk belli ki biz zalim kimseleriz.

Ve orada Alaldka alaln

Buyurur ki

bana kar konumayn artk
108) Buyurur ki: Alaldka alaln orada. Ve bana kar
konumayn artk.

kullarmdan

bir zmre

Zira o
affet
Biz iman ettik Rabbimiz demilerdi
en iyisisin
sen
Ve bize ac
yle ise bizi
merhametlilerin


109) Zira o kullarmdan bir zmre: Rabbimiz! Biz iman
ettik; yle ise bizi affet; bize ac! Ve sen, merhametlilerin en
iyisisin, demilerdi.

sonunda
alaya

te siz onlar aldnz

siz beni ydetmeyi size onlar unutturdu

glyordunuz

onlara
110) te siz onlar alaya aldnz; sonunda onlar size beni
yd etmeyi unutturdu, siz onlara glyordunuz.

116) Mutlak hakim, hak olan Allah, ok ycedir. O'ndan

baka ilah yoktur, yce Ar'n Rabbidir.

bir Allah ile birlikte taparsa

her kim
Ve
hususla ilgili hibir delili yoktur
dier
ilaha
nezdindedir
o kimsenin hesab
ancak ki bu
iflah olmaz
uras muhakkak ki Rabbinin
kfirler
117) Ve her kim Allah ile birlikte dier bir ilaha taparsa, -ki
bu hususla ilgili hibir delili yoktur- o kimsenin hesab
ancak Rabbinin nezdindedir. uras muhakkak ki kfirler
iflah olmaz.

merhamet
ve Bala
Rabbim
de ki
Ve
merhametlilerin

en iyisisin
sen
Ve et
118) Ve de ki: Bala ve merhamet et Rabbim! Ve sen
merhametlilerin en iyisisin.
(*)Bu son yetler, srenin btn iinde ele alnan Allahn birlii ve akn
kudretiyle hiret hayatnn gereklii konularnda insanlara uyarlarda
bulunmaktadr: Mutlak g ve iktidar sahibi olan Allah, her bakmdan
esizdir, yceler ycesidir; arn (hkmranlk makam) ortaksz sahibidir.
Bunun aksini benimseyenlerin kesinlikle kantlar bulunamaz. Buna
ramen inkra sapanlar kurtulu imknn kaybetmilerdir. Srenin son
yeti, bu kadar byk bir kayptan korumas iin Allah Tel'nn sonsuz
ba ve merhametine snmay telkin etmektedir.

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

24 NUR SURES
Kuran- Kerimin 24. suresi. 64 ayet, 1316 kelime ve 5330 harften
ibarettir. Meden surelerden olup, Har suresinden sonra nzil
olmutur. Adn Allah'n nurunu tasvir eden otuz beinci
ayetinden almtr.

Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

ve Bizim inzl ettiimiz bir sredir

ak
yetler
onda indirdik farz kldmz
t alrsnz diye
Belki
1) Bizim inzl ettiimiz ve farz kldmz bir sredir. Belki
t alrsnz diye onda ak yetler indirdik.

zina eden erkekten ve Zina eden kadn

sopa
yz onlardan birine
her vurun
dininde
acyacanz onlara tutmasn

Allah'a inanyor
iseniz eer
Allah'n
onlara
ahit olsun
ahiret
gnne ve

bir gurup da uygulanan cezaya
Mminlerden
2) Zina eden kadn ve zina eden erkekten onlardan her
birine yz sopa vurun; eer Allah'a ve ahiret gnne
inanyor iseniz, Allah'n dininde onlara acyacanz
tutmasn. Mminlerden bir gurup da onlara uygulanan
cezaya ahit olsun.

bakas ile evlenmez

Zina eden erkek
mrik olan bir kadndan
veya zina eden
zina eden
evlenir
ancak zina eden kadnla da

Bu haramdr
mrik olan erkek

veya
mminlerin
zerine
3) Zina eden erkek, zina eden veya mrik olan bir
kadndan bakas ile evlenmez; zina eden kadnla da ancak
zina eden veya mrik olan erkek evlenir. Bu, mminlerin
zerine haram klnmtr.
mm Mahzul (veya mm Mehdn) denilen bir kadn vard. Bu kadn
zina ediyordu. Peygamberimiz (a.s.)'n sahabilerinden biri bununla
evlenmek istedi. Bunun zerine Cenab- Hak bu ayeti indirdi.404

namuslu


zina isnadnda bulunup

Ve
ahit
drt getiremeyen sonra kadnlara
ve sopa
seksen kimselere vurun

hibir ahitliini
artk onlarn kabul etmeyin
gnahkrdrlar
onlar ite Ve zaman
4) Ve namuslu kadnlara zina isnadnda bulunup, sonra
drt ahit getiremeyen kimselere seksen sopa vurun ve
artk onlarn ahitliini hibir zaman kabul etmeyin. Ve
onlar ite gnahkrdrlar.

Sayfa 349

(24)

( 1)

( 2)

( 3)

( 4)

(5)





(6)




(7)

( 8)

(9)
(10)
6) Ve elerine zina isnadnda bulunup da kendilerinden
baka ahitleri olmayanlara gelince, onlarn herbirinin
ahitlii, kendisinin doru syleyenlerden olduuna dair
drt defa Allah adna yemin ederek ahitlik etmesidir.

lnetinin kukusuz
beinci defa da
Ve

ise
eer
zerine olmasn dilemesidir Allah'n
yalan syleyenlerden
7) Ve beinci defa da: eer yalan syleyenlerden ise
kukusuz Allah'n lnetinin kendi zerine olmasn
dilemesidir.

cezay
kendisinden
kaldrr Ve
Allah adna yemin defa
drt ahitlik etmesi
yalan syleyenlerden olduuna dair
kocasnn

sonra
tevbe edip
Ancak mstesnadr

Allah Kukusuz
slah olanlar
bundan
merhametlidir balayc

8) Ve kadnn, kocasnn yalan syleyenlerden olduuna

dair drt defa Allah adna yeminle ahitlik etmesi,
kendisinden cezay kaldrr.

5) Ancak bundan sonra

mstesnadr.
Kukusuz
merhametlidir.

gazabnn
kukusuz
beinci defa da Ve
ise
eer
kendi zerine olmasn diler
Allah'n
doru syleyenlerden

tevbe
Allah

edip slah olanlar

ok
balayc,

elerine
zina isnadnda bulunup da

Ve

baka ahitleri
olmayanlara gelince

onlarn her birinin ahitlii
kendilerinden
Allah adna yemin ahitlik etmesidir
drt defa
doru
olduuna dair
kendisinin ederek
syleyenlerden

9) Ve beinci defa da, eer doru syleyenlerden ise

kukusuz Allah'n gazabnn kendi zerine olmasn diler.

ve size
Allah'n bol ltfu

olmasayd Ve
tevbeleri
Allah kukusuz
ve merhameti

hikmet sahibidir
kabul eden
10) Ve Allah'n size bol ltfu ve merhameti olmasayd.
Kukusuz Allah, tevbeleri kabul eden hikmet sahibidir.

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

Sayfa 350

Allah'n ltuf

eer olmasayd Ve
ve dnyada merhameti
ve stnzde

size mutlaka isabet ederdi
ahirette


bir azap

iine daldnz bu iftiradan dolay
byk

14) Ve eer dnyada ve ahirette Allah'n ltuf ve merhameti

stnzde olmasayd, iine daldnz bu iftiradan dolay
size mutlaka byk bir azap isabet ederdi.

( 11)

( 12)

(13)

( 14)
(15)

(16)
(18)


(17)

(19)



(20)

Bu

iftiray
uyduranlar
phesiz

bir
Bunu sanmayn

sizin iinizdedir ar
bir iyiliktir
o aksine
kendiniz iin ktlk
Onlardan ne ileyip
her bir kiiye sizin iin
gnah olarak
kazanm ise vardr ne

bykln
yklenen kimse iin de

bunun Onlardan
ok byk
bir azap vardr
11) Bu ar iftiray uyduranlar phesiz sizin iinizdedir.
Bunu kendiniz iin bir ktlk sanmayn, aksine o, sizin
iin bir iyiliktir. Onlardan herbir kiiye, gnah olarak ne
ileyip kazanm ise (karl) vardr. Onlardan bunun
bykln yklenen kimse iin de ok byk bir azap
vardr.

Bu iftiray iittiiniz
zaman gerekmez miydi?
kadn
ve erkek
zanda bulunup da

hayrl

kendi vicdanlar ile

mminlerin
apak
iftiradr
Bu demeleri
12) Bu iftiray iittiiniz zaman erkek ve kadn mminlerin,
kendi vicdanlar ile hayrl zanda bulunup da: "Bu, apak
iftiradr" demeleri gerekmez miydi?

Onlarn da bu getirmeleri gerekmez miydi?

Mademki ahit

drt konuda

yle ise onlar ahitler

getiremediler
yalanclarn ta kendisidirler Allah nezdinde
13) Onlarn da bu konuda drt ahit getirmeleri gerekmez
miydi? Mademki ahitler getiremediler, yle ise onlar Allah
nezdinde yalanclarn ta kendisidirler.

siz dilden dile birbirinize aktaryor nk

eyi azlarnzda geveleyip duruyorsunuz

bilgi
hakknda sahibi olmadnz
Ve nemsiz olduunu Bunun sanyorsunuz
ok byk
Allah katnda
halbuki bu
15) nk siz, dilden dile birbirinize aktaryor, hakknda
bilgi sahibi olmadnz eyi azlarnzda geveleyip
duruyorsunuz. Bunun nemsiz olduunu sanyorsunuz. Ve
halbuki bu, Allah katnda ok byk (bir su) tur.

onu

zaman
deil miydiniz?
Ve

bize yakmaz
demeli duyduunuzda
bir
Bu H
Bunu konuup yaymamz
ok byk
iftiradr
16) Ve onu duyduunuz zaman: "Bunu konuup yaymamz
bize yakmaz. H! Bu, ok byk bir iftiradr" demeli
deil miydiniz?

Allah
sizi sakndrp uyarr

bir daha buna benzer tutumu tekrarlamaktan

inanm
iseniz Eer
17) Eer inanm iseniz, Allah, bir daha buna benzer
tutumu tekrarlamaktan sizi sakndrp uyarr.

Allah yetleri
size Allah aklyor
Ve
hikmet sahibidir
ok iyi bilir

18) Ve Allah yetleri size aklyor. Allah, ok iyi bilir,

hikmet sahibidir.

yaylmasn
arzulayan


Kukusuz

kimseler inananlar arasnda
irkin eylerin
dnyada da etin bir ceza vardr

iin

siz bilir Allah Ve ahirette de

bilmezsiniz
19) Kukusuz inananlar arasnda irkin eylerin yaylmasn
arzulayan kimseler iin dnyada da ahirette de etin bir
ceza vardr. Ve Allah bilir, siz bilmezsiniz.

sizin
Allah'n ltfu

olmasayd Ve
Allah kukusuz
Ve merhameti
ve stnze
merhametlidir ok efkatlidir

20) Ve sizin stnze Allah'n ltfu ve merhameti
olmasayd (ne yapardnz). Ve kukusuz Allah ok
efkatlidir, merhametlidir.
(*)Hem Hz. Peygamber'in aile hayatn ve yaknlaryla ilikilerini daha iyi
anlayp kavramamz salamak hem de aile hayatna, iffet ve namusa deer
veren topluluklarda oka rastlanan iftira olay karsnda mminlerin nasl
bir tavr ve yaklam iinde olmalar gerektii konusunda yol gstermek
iin indirilmi olan bu yetler, Hz. ie'nin de katld bir yolculuk
olayna ve baz mnafklarn bunu frsat bilerek onun hakknda
uydurduklar bir dzmeceye atfta bulunmaktadr.

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

takip etmeyin iman edenler

Ey
takip kim
Ve eytann

admlarn

muhakkak ki eytann

admlarn

ederse
ktl ve edepsizlii
emreder o
stnzde
Allah'n ltfu

olmasayd Eer
ve
temize
kamazd merhameti
Allah Fakat
asla hibir kimse
iinizden

Allah Ve dilediini
arndrr
bilendir
iitendir
21) Ey iman edenler! eytann admlarn takip etmeyin. Ve
kim eytann admlarn takip ederse, muhakkak ki o,
edepsizlii ve ktl emreder. Eer stnzde Allah'n
ltfu ve merhameti olmasayd, iinizden hibir kimse asla
temize kamazd. Fakat Allah dilediini arndrr. Ve Allah
iitendir, bilendir.

sahibi vermeyeceklerine yemin etmesinler Ve

servet
ve iinizden faziletli

akrabaya kimseler gstersinler
yolunda

g edenlere

yoksullara

feragat

balasnlar Allah
sizi Allah'n balamasn
arzulamaz msnz?
ok balayandr

Allah
Ve
ok
merhametlidir
22) Ve iinizden faziletli ve servet sahibi kimseler akrabaya,
yoksullara, Allah yolunda g edenlere vermeyeceklerine
yemin etmesinler; balasnlar; feragat gstersinler.
Allah'n sizi balamasn arzulamaz msnz? Ve Allah ok
balayandr, ok merhametlidir.

zina isnadnda

bulunanlar

Kukusuz

ktlklerden habersiz namuslu

ve dnya lnetlenmilerdir mmin kadnlara

bir azap vardr

onlar iin Ve ahirette

ok byk
23) Kukusuz namuslu, ktlklerden habersiz mmin
kadnlara zina isnadnda bulunanlar, dnya ve ahirette
lnetlenmilerdir. Ve onlar iin ok byk bir azap vardr.

aleyhlerinde
ahitlik edecektir
O gn
dolay ayaklar
ve elleri dilleri
yapm
olduklarndan
24) O gn dilleri, elleri ve ayaklar, yapm olduklarndan
dolay aleyhlerinde ahitlik edecektir.

onlara Allah tastamam verecek O gn

kukusuz
bileceklerdir
ve gerek

cezalarn
apak
gerek olduunu

onlar Allah'n
25) O gn Allah onlara gerek cezalarn tastamam verecek
ve kukusuz onlar Allah'n apak gerek
(mabud)
olduunu bileceklerdir.
(*)ftiraya urayanlar her zaman Hz. ie kadar ansl olamazlar,
kendilerini temize karamaz, iftirann izini silemezler. Bu sebeple hem
iftiraya urayp temize kamayanlarn teselliye ihtiyalar vardr hem de
dnyada ettiklerinin yanlarna kaldn zannedenlere bir manev yaptrm
gerekmektedir. Bu dnya fnidir, ebed lemde hesap, kitap, mahkeme,
amaz adalet, reddi kabil olmayan tanklklar, ispat vastalar, dnyadaki
ile kyas kabul etmez byk cezalar vardr. ftira edenlerin imanlar varsa
bunlar ve dnya hayatn lanet iinde geirdiklerini dnmeleri gerekir.
ftiraya urayanlar da bu dnyada masum olduklarn ispat edemedikleri
iin zlseler bile kendilerini yiyip bitirmesinler; bilsinler ki Allah,
dnyada yakalarn kurtaran iftiraclara cezalarnn tamamn hirette
verecek, onlar cmle alemin nnde rezil rsv edecektir.

Sayfa 351

(21)

( 22)
(23)

(24)

( 25)

( 26)

(27)

kt

kt erkeklere
Kt kadnlar


temiz

ve kt kadnlara

erkekler ise
temiz erkekler de

temiz erkeklere

kadnlar
sonuncular
Bu temiz kadnlara yarar


Kendileri iin sylediklerinden
ok uzaktrlar
gzel bir rzk vardr
ve balanma
26) Kt kadnlar kt erkeklere, kt erkekler ise kt
kadnlara; ve temiz kadnlar temiz erkeklere, temiz erkekler
de temiz kadnlara yarar. Bu sonuncular, sylediklerinden
ok uzaktrlar. Kendileri iin balanma ve gzel bir rzk
vardr.
Halk Hz. Aie (r.anha)'nn meselesini konuunca Resulullah (a.s.) Hz.
Aie'ye haber gnderip yle dedi:
- Ya Aie! nsanlar ne diyorlar? Hz. Aie:
-Mazeretim semadan ininceye kadar ben hibir ekilde zr
dilemeyeceim, dedi. Bunun zerine Cenab- Hak Nur suresinden 15 ayet
indirdi. Sonra da 26. ayetin sonuna kadar okudu.357

evlere girmeyin
iman edenler
Ey


taki

Kendi evinizden
baka

ev halkna
selm
ile selamlamadka

herhalde daha iyidir

Bu sizin iin
dnp anlarsnz
27) Ey iman edenler! Kendi evinizden baka evlere taki ev
halkna selm ile selamlamadka girmeyin. Bu sizin iin
daha iyidir; herhalde dnp anlarsnz.
(*)ffet ve namusla ilgili iftiray yasaklayan, bu davrann ne kadar byk
bir gnah ve ar bir su tekil ettiini aklayan yetlerden sonra ve iffeti
korumak iin tedbirler getiren yetlerden nce her iki konuyla da sebepsonu ilikisi bulunan bir konuya yer verilmektedir: Bakalarnn evlerine
girip kma kurallar. Bakalarnn evlerine girme konusunda baz kurallara
ve ihtiyat tedbirlerine uyulmamas halinde hem girip kanlar grenlerin
suizanna kaplmalar ve tecesss duygularnn tahrik edilmesi hem de girip
kanlarn baz aile srlarna vkf olmalar, ailenin grlmesini istemedii
baz eyleri grmeleri, o anda veya ileride baz olumsuz ve yasak
duygularn, niyetlerin olumas gibi kt sonular ortaya kmaktadr.

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

( 28)
( 29)

(30)

(31)

hibir kimse
orada bulamadnzsa
ayet

size izin kadar
oraya girmeyin

Geri
size denilirse
eer
Ve verilinceye
daha nk bu hemen dnn
dnn
eyleri Allah Ve sizin iin nezih bir davrantr
bilir
yaptnz

28) ayet orada hibir kimse bulamadnzsa, size izin
verilinceye kadar oraya girmeyin. Ve eer size, "Geri
dnn" denilirse, hemen dnn. nk bu, sizin iin daha
nezih bir davrantr. Ve Allah, yaptnz eyleri bilir.

bir saknca

zerinizde
yoktur
inde oturulmayan

evlere girmenizde
Allah Ve kendinize ait eyann bulunduu

sizin aa vurduklarnz da
bilir
gizlediklerinizi de
29) inde kendinize ait eyann bulunduu oturulmayan
evlere girmenizde zerinizde bir saknca yoktur. Ve Allah,
sizin aa vurduklarnz da, gizlediklerinizi de bilir.
Ensar'dan bir kadn geldi ve yle dedi: Ya Rasulallah! Ben evimde
kimsenin beni grmesini istemediim bir ekilde duruyorum. Ben bu
durumda iken ailemden biri benim yanma giriyor. Ben nasl hareket
edeyim? Bunun zerine 27-28-29. ayetler nazil oldu.405

dikmemelerini Mmin erkeklere

syle

rzlarn da
korumalarn
gzlerini

kendileri iin temiz bir davrantr nk bu

onlarn
haberdardr

Allah phesiz
yapmakta

olduklarndan
30) Mmin erkeklere, gzlerini (harama) dikmemelerini,
rzlarn da korumalarn syle. nk bu, kendileri iin
daha temiz bir davrantr. phesiz Allah, onlarn
yapmakta olduklarndan haberdardr.
Ademoluna (kendi iradesi dorultusunda) zinadan ulaacak pay
yazlmtr; bundan kurtulu yoktur. ki gzn zinas (harama) bakmaktr.
Dilin zinas, (o gibi mstehcen eyi) konumaktr. Kulan zinas, (o gibi
mstehcen eyleri) dinlemektir. Ellerin zinas, (o gibi eyleri) tutmaktr.
Ayaklarn zinas, (o gibi eylere doru) adm atmaktr. Nefis ise, (o gibi
eyleri) temenni edip ilgi duyar; utan yeri ise, ya onu dorular, ya da
yalanlar. 406

Sayfa 352

mmin kadnlara da
syle
Ve
esirgesinler


Gzlerini

korusunlar
zinetlerini
tehir etmesinler
iffetlerini

grnen ksmlar
mstesna olmak zere

Ba rtlerini

rtsnler

Ondan

gstermesinler
yakalarnn

zerine
babalar
Kocalar
bakasna zinetlerini

kendi oullar
kocalarnn babalar
erkek kardeleri

kocalarnn oullar

erkek kardelerinin, kz kardelerinin oullar


altnda bulunanlar
kendi kadnlar

ehvet duymayan
tbi kimseler
ellerinin
erkeklerden

ailenin kadnna hizmeti
farknda olmayan

ocuklardan

yahut
henz gizli kadnlk hususiyetlerinin

ayaklarn

yere vurmasnlar

kadnlarn

Gizlemekte olduklar

anlalsn diye
Hep
Allah'a tevbe ediniz ki zinetleri

eresiniz mminler
Ey birden
kurtulua
31) Ve mmin kadnlara da syle: Gzlerini korusunlar;
iffetlerini esirgesinler. Ondan grnen ksmlar mstesna
olmak zere, zinetlerini tehir etmesinler. Bartlerini,
yakalarnn zerine (kadar) rtsnler. Kocalar, babalar,
kocalarnn babalar, kendi oullar, kocalarnn oullar,
erkek kardeleri, erkek kardelerinin oullar ve kz
kardelerinin oullar, kendi kadnlar, ellerinin altnda
bulunanlar (kleleri), erkeklerden, ailenin kadnna ehvet
duymayan hizmeti vb. tbi kimseler, yahut henz
kadnlarn gizli kadnlk hususiyetlerinin farknda olmayan
ocuklardan
bakasna
zinetlerini
gstermesinler.
Gizlemekte olduklar zinetleri anlalsn diye ayaklarn yere
vurmasnlar. Ey mminler! Hep birden Allah'a tevbe ediniz
ki kurtulua eresiniz.
Bize Cabir b. Abdillah'tan ulaan habere gre Esma binti. Mersel
kendisine ait bir hurma bahesinde idi. Baz kadnlar onun yanna
izarlarn (eteklerini) tam rtmeden giriyorlar, ayaklarn halkalar
grnyor, gsleri ve salar belli oluyordu. Esma: "Bu ne irkin
durum!" dedi. Bunun zerine Allah bu hususta bu ayetleri 30-31.
indirdi.358
"Sslerini gstermesinler" cmlesinin hemen arndan "bartlerini
yakalarnn zerinden balasnlar" buyruu mantk bandan zorunlu
olarak, kadn vcudunun (nassa gre boyun, gerdan ve gs) ziynet, yani
ss ve avret olduu sonucu kmaktadr.
Bir nceki yette erkeklere, sadece gzlerini harama bakmaktan ve cinsel
organlarn meru olmayan ilikiden korumalarn emrederken, bu yette
kadna ilve hkmler getirmektedir.
a) Kadnlar da gzlerini harama dikmekten koruyacaktr.
b) Cinsel organlar koruma bakmndan da erkeklere verilen emir, onlar
iin de geerlidir.
c) "Grnen ksmlar hari olmak zere zinetlerini tehir etmesinler.
d) "Bartlerini, yakalarnn zerine salsnlar.
el-HUMUR kelimesi, "ba rtleri" anlamna gelmektedir. elCYB da "gmlein gs yrtmac" anlamna gelen el-ceyb
kelimesinin ouludur. O zaman bu cmle, "bartlerini yakalarnn,
omuzlarnn stne kadar indirmeleri" emredilmi olmaktadr. Bu durum
kltrden kltre deiebilir. Eer bedenin boaza kadar giyilen elbisesi
boaz rtyorsa bartsnn gslere inmesi art olmayabilir. nk
gsler ve boaz kapanmtr.
Chiliyye dneminde kadn, bugn modern Chiliyye dneminde olduu
gibi, erkeklerin yanndan gs, gerdan ve kollar ak olarak geerdi. ok
zaman da erkekleri batan karmak iin, bedenin gzel yerlerini ve sa
rglerini gsterirdi. Ba rtlerini arkalarna salverirler, gsleri ak ve
plak kalrd. Dolaysyle m'min kadnlara, ba rtlerini nlerinden
sarktmalar emredildi ki gslerini de kapasnlar ve ktlerin ktln
kendilerinden uzaklatrsnlar. Allah'n, almasn haram kld gizli
zinetlerini kocalarndan baka kimseye gstermesinler.359

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

Sayfa 353

sizden bekrlar evlendirin Ve

ve
klelerinizden

elverili olanlar
fakir bunlar iseler Eer
cariyelerinizden
kendi ltfu ile

Allah onlar zenginletirir
bilendir
geni olan
ve Allah

32) Ve sizden bekrlar, klelerinizden ve cariyelerinizden

elverili olanlar evlendirin. Eer bunlar fakir iseler, Allah
kendi ltfu ile onlar zenginletirir. Allah, Vasi olan ve
Bilendir.

bn Mesud: 'Nikahlanarak zenginlii arayanz" dedi ve bu yeti okudu.

Hadiste yle buyurulmutur: " kii vardr ki, onlara yardm etmek
Allah zerine bir haktr. ffetini koruma isteiyle evlenen, borcunu
deme niyetiyle, hrriyeti iin efendisiyle anlama yapan kle ve Allah
yolunda savaan gazi." 407

iffetlerini korusunlar


Ve
kadar
evlenme imknn bulamayanlar ise
Ve ltfu ile

Allah kendilerini varlkl klncaya

mktebe
yapmak isteyenlerle


hemen ellerinizin altnda
bulunanlardan

gryorsanz

eer
mktebe yapn

siz de onlara verin bir hayr
kendilerinde
size vermi olduu Allah'n malndan

fuha
criyelerinizi zorlamayn
menfaatlerini elde namuslu kalmak

isteyen
Dnya hayatnn
geici

edeceksiniz diye
bilinmelidir ki
onlar zorda brakrsa kim
Ve
ok
zorlanmalarndan
sonra
Allah
merhametlidir balayc
33) Ve evlenme imknn bulamayanlar ise; Allah, ltfu ile
kendilerini varlkl klncaya kadar iffetlerini korusunlar. Ve
ellerinizin altnda bulunanlardan (kleler ve criyelerden)
mktebe yapmak isteyenlerle, eer kendilerinde bir hayr,
gryorsanz, hemen mktebe yapn. Allah'n size vermi
olduu malndan siz de onlara verin. Dnya hayatnn
geici menfaatlerini elde edeceksiniz diye, namuslu kalmak
isteyen criyelerinizi fuha zorlamayn. Ve kim onlar zorda
brakrsa, bilinmelidir ki zorlanmalarndan sonra Allah ok
balayc, merhametlidir.
Cbir'den rivayet ediliyor ki o yle anlatmtr: Abdullah ibn beyy ibn
Sell cariyelerinden birisine: "Git ve bize bir eyler kazan getir." diyerek
onu zina etmeye zorlad da Allah Teal: "ayet iffetli olmak isterlerse
cariyelerinizi, dnya hayatnn geimliini kazanacaksnz diye, fuha
zorlamayn yet-i kerimesini indirdi.408

yetler
size biz indirdik Andolsun ki
olanlardan

rnekler ak ak bildiren

rnekler sizden nce

yaayp gitmi

takvya ulam kimseler iin

tler
34) Andolsun ki biz size (gerekeni) ak ak bildiren
yetler, sizden nce yaayp gitmi olanlardan rnekler ve
takvya ulam kimseler iin tler indirdik.
Andolsun biz size ak ak bildiren ayetler indirdik cmlesindeki
Beyyinat kelimesi, eer ismi fail okunursa (m-beyyinat) aklayc
ayetler anlamna gelir. Yani sizin muhta olduunuz hkmleri, edebleri,
kaide ve kurallar aklayan ayetler indirdik demek oluyor. Eer ismi
mef'ul olarak Mbeyyenat eklinde okunursa o vakit Andolsun,
aklanan ayetleri size indirdik demek olur. Yani size Allah tarafndan
aklanm hkmler ve cezalara ve dier meselelere aka dellet eden
tarzda getirilmi, lgat eklinde karlm ayetler indirdik. Sizden nce
yaayp gitmi olanlardan rnekler indirdik. Yani sizden ncekilerin
mesellerine benzer bir mesel. Mesel Hz. Aie'nin misali, Hz. Yusuf'un
ve Hz. Meryem'in misaline benzer. nk onlara da zina iftiras
yaplmtr.

(32)

(33)

( 34)

( 35)

(36)

yerin
ve gklerin

nrudur Allah
bir kandillik gibidir
O'nun nrunun temsili
iindedir O lamba

lamba bulunan

iinde

sanki o fanus da
kristal bir fanus

tututurulur inciye benzer

bir yldz gibidir ki
nisbet edilemeyen mbarek bir aatan

batya da
douya da
yani zeytinden
kendisine

dahi k Onun ya verir

nrdur stne
nr ate demese
diledii kimseyi
nruna Allah eritirir
insanlara
temsiller
Allah getirir


bilir
eyi

her Allah
35) Allah, gklerin ve yerin nrudur. O'nun nrunun
temsili, iinde lamba bulunan bir kandillik gibidir. O lamba
kristal bir fanus iindedir; o fanus da sanki inciye benzer bir
yldz gibidir ki, douya da, batya da nisbet edilemeyen
mbarek bir aatan, yani zeytin (yan)den tututurulur.
Onun ya, neredeyse, kendisine ate demese dahi k
verir. (Bu,) nr stne nrdur. Allah diledii kimseyi
nruna eritirir. Allah insanlara (ite byle) temsiller getirir.
Allah her eyi bilir.
(*)Yce Allah, gkleri ve yeri nurlandrandr. Gkleri parlak yldzlarla;
yeri de eriatler, hkmler ve deerli peygamberler gndererek aydnlatt.

Allah izin vermitir Birtakm evlerdedir

ki

ilerinde anlmasna ve ycelmesine
akam Orada O'nu tesbih eder ki

isminin
sabah
ve
36) (Bu k) birtakm evlerdedir ki, Allah ycelmesine ve
ilerinde isminin anlmasna izin vermitir. Orada sabah ve
akam O'nu tesbih eder.
Hz. Peygamber (a.s): "Bir topluluk, evlerinden birinde bir araya gelip
Allah'n kitabn okuduklar ve aralarnda mzakere ettikleri srece
durmadan zerlerine seknet iner, onlar rahmet epeevre kuatr ve
Allah onlar, nezdinde olanlarn iinde anar" buyurmutur.360

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

( 37)

( 38)

( 39)

( 40)

(41)

( 42)

(43)

Onlar kendilerini alkoyamad insanlardr

anmaktan

ne de al-veriin ne ticaret
vermekten ve namaz
klmaktan Allah'
allak
bir gnden korkarlar zekt
ve kalplerin
Onlar bullak olduu
gzlerin
37) Onlar, ne ticaret ne de alveriin kendilerini Allah'
anmaktan, namaz klmaktan ve zekt vermekten
alkoyamad insanlardr. Onlar, kalplerin ve gzlerin allak
bullak olduu bir gnden korkarlar.
Abdulah ibn mer, bir gn arda iken ezan okunmu, ardaki dkkn
sahipleri hemen dkknlarn kapatp Mescid-i nebevye gitmiler. bn
mer der ki: te onlar hakknda bu yet-i kerime nazil oldu.409

en
Allah nk onlar mkfatlandracak

onlara fazlasyla ve yaptklarnn
gzeli ile
Allah Ve
ltfundan

verecektir
hesapsz

dilediini
rzklandrr
38) nk (o gnde) Allah, onlar yaptklarnn en gzeli ile
mkfatlandracak ve ltfundan onlara fazlasyla verecektir.
Ve Allah, dilediini hesapsz rzklandrr.

onlarn
inkr edenlere gelince
Ve

ssz llerdeki serap gibidir ki

amelleri
zaman nihayet
su susayan

onu zanneder
herhangi bir
orada bulamam
ona vard
stelik yanbanda da
Allah' bulmutur
ey
onun hesabn
O ise tastamam grmtr
hesab

ok abuk grr
Allah

Sayfa 354

39) Ve inkr edenlere gelince, onlarn amelleri, ssz

llerdeki serap gibidir ki susayan onu su zanneder; nihayet
ona vard zaman orada herhangi bir ey bulamam,
stelik yanbanda da Allah' bulmutur; O ise, onun
hesabn tastamam grmtr. Allah hesab ok abuk
grr.

denizdeki
karanlklar gibidir

Yahut
onu
Ne ki dalga stne
youn engin bir

bulut

stnde de
dalga
kaplyor

zaman Biri
stne
biri
karanlklar
onu neredeyse dahi Elini uzatt karp
nasibi yoktur

bir kimseye
Ve gremez

artk o kimsenin nr vermemise ona Allah

aydnlktan
40) Yahut engin bir denizdeki youn karanlklar gibidir; Ne
ki, onu dalga stne dalga kaplyor; stnde de bulut... Biri
biri stne karanlklar... Elini karp uzatt zaman,
neredeyse onu dahi gremez. Ve bir kimseye Allah ona nr
vermemise, artk o kimsenin aydnlktan nasibi yoktur.
Bu 39-40.ayetleri Utbe b. Reba b. meyye hakknda nazil olmutur. Utbe
cahiliyette Hristiyanla gre ibadet etmi, papaz elbisesi giymi ve din
yoluna girmiti. slm gelince de slm' reddetmiti.361

tesbih

Allah' Kukusuz
grmez misin?
ve Gklerde

bulunanlarla
ettiklerini
Herkes
dizi dizi
kularn yerde



ve
kendi duasn

bilmitir
elbette
olduklarn hakkyle bilir
Allah Ve tesbihini
yapmakta

41) Kukusuz gklerde ve yerde bulunanlarla dizi dizi
kularn Allah' tesbih ettiklerini grmez misin? Herkes
elbette kendi duasn ve tesbihini bilmitir. Ve Allah,
yapmakta olduklarn hakkyle bilir.

ve gklerin

mlk
Allah'ndr Ve
dn de Allahadr ancak yerin
42) Ve gklerin ve yerin mlk Allah'ndr; dn de ancak
Allahadr.

Allah kukusuz
Grmez misin ki
birletiryor
sonra birtakm bulutlar

sryor
yn getirmededir
Sonra bir araya getirip
kyor

yamur
te gryorsun ki haline

Gkten

indirir
bunlar arasndan


isabet ettirir
dolu
oradaki dalardan

onu uzak tutar

dilediine
Artk onu
parlts
neredeyse dilediinden de

gzleri alr
imeinin
43) Grmez misin ki kukusuz Allah birtakm bulutlar
(karp) sryor; sonra onlar bir araya getirip birletiriyor.
Sonra yn haline getirmededir. te gryorsun ki bunlar
arasndan yamur kyor. Gkten, oradaki dalardan dolu
indirir. Artk onu dilediine isabet ettirir; dilediinden de
onu uzak tutar; imeinin parlts neredeyse gzleri alr!
(*)Btn mahlkat Allah' tesbih eder yani O'nu noksan sfatlardan tenzih
eder, O'nu cell ve kemal sfatlaryla tavsif eder. Allah onlarn tesbihlerini,
dualarn ve ibadetlerini gayet iyi bilir. Namaz klann namazn, tesbih
edenin tesbihini gayet iyi bilir. Mahlkatm itaat ve tesbihleri O'na gizli
kalmaz. Allah Teal gklerde ve yerde olan mlkn gerek sahibidir. O
btn mahlkatta tasarrufta bulunan hakiki hkm sahibi ve idare
edicidir. Kyamet gnnde yaratklarn dn O'nadr. Hepsi Allah'n
kuludurlar. Hepsi hesaba ekilecek, hkm vericinin, muhakeme edicinin
nnde gsz ve zelildirler. Hayret verici ekilde yamur yadrlmasdr.
Yamur, su buharlarnn ykseklere kmasyla olumaya balar ve Allah'n
kudretiyle havann yksek tabakalarna tanr. Bu durumda hava
tabakalarnda bulutlar toplanr. Bulutlar rzgrlar hareket ettirir, alar ve
souk hava tabakas bulutlara tesir eder.

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

ile gece
Allah birbirine eviriyor

bir ibret vardr bunda
phesiz
gndz
basiret sahipleri iin
44) Allah, gece ile gndz birbirine eviriyor. phesiz
bunda basiret sahipleri iin bir ibret vardr.

sudan
canly her yaratt

Allah Ve
stnde
srnr kimi
te bunlardan

yrr kimi
onlardan ve karn

kimi
onlardan ve iki aya

stnde
Allah yaratr

drt aya stnde
yrr
dilediini
eye

her
Allah phesiz
kadirdir
45) Ve Allah, her canly sudan yaratt. te bunlardan kimi
karn stnde srnr ve onlardan kimi iki aya stnde
yrr ve onlardan kimi drt aya stnde yrr... Allah
dilediini yaratr; phesiz Allah her eye kadirdir.

ak seik
yetler
biz indirdik Andolsun
diledii kimseyi
iletir Allah Ve bildiren
doru
yola


46) Andolsun biz ak seik bildiren yetler indirdik. Ve
Allah, diledii kimseyi doru yola iletir.

ve Allah'a inandk diyorlar

Ve
yz sonra itaat ettik
ve Peygamber'e
sonra
ondan ilerinden bir grup
eviriyor

bunlar deillerdir Ve ite byle da

inanm
47) "Ve Allah'a ve Peygamber'e inandk ve itaat ettik"
diyorlar; ondan sonra da ilerinden bir grup sonra ite
byle yz eviriyor. Ve bunlar inanm deillerdir.

ve Allah'a arldklar zaman Ve

onlar
hkm vermesi iin
Peygamber'e
ilerinden bir ksm
bakarsn ki aralarnda
yz evirip dnerler

48) Ve onlar, aralarnda hkm vermesi iin Allah'a ve
Peygamber'e arldklar zaman, bakarsn ki ilerinden
bir ksm yz evirip dnerler.

gelirler hak

kendi lehlerine ise

eer
Ve
boyun eip

ona
49) Ve eer hak kendi lehlerine ise, ona boyun eip
gelirler.
yoksa bir hastalk
Kalplerinde m var

korkuyorlar?

yahut phe iinde midirler
kendilerine
Allah hakszlk edeceinden mi

kendileridir asl Hayr

Reslnn ve
50) Kalplerinde bir hastalk m var yoksa phe iinde
midirler, yahut Allah ve Reslnn kendilerine hakszlk
edeceinden mi korkuyorlar? Hayr, asl zalimler
kendileridir.
Ad Bir olan mnafklardan biri ile yahudilerden bir adam arasnda bir
arazi hakknda anlamazlk vard. Yahudi Raslullah (a.s)n huzurunda
mahkemelemeye, onun hkmne bavurmaya ard onu. Mnafk
haksz idi, o bunu kabul etmeyerek: Muhammed bize hakszlk yapar.
Bunun yerine biz Ka'b b. el-Eref in hakemliine bavuralm, dedi. Bu
yet onun hakknda nazil oldu.410

Sayfa 355

( 44)

( 45)

(46)

(47)

(48)

( 49)

( 50)

(51)

(52)

(53)

mminlerin
demeleridir

Ne zaman ki
Reslne ve Allah'a davet edildiklerinde
ancak
aralarnda hkm vermesi iin

asl ite Ve itaat ettik
ve ittik
sz
kurtulua erenlerdir
bunlar
51) Ne zaman ki aralarnda hkm vermesi iin Allah'a ve
Reslne davet edildiklerinde, mminlerin sz ancak
"ittik ve itaat ettik" demeleridir. Ve ite asl bunlar
kurtulua erenlerdir.

ve Allah'a itaat eder

her kim
Ve
O'ndan ve Allah'a sayg duyar

Reslne
mutlulua asl bunlar
ite saknrsa
erenlerdir
52) Ve her kim Allah'a ve Reslne itaat eder, Allah'a sayg
duyar ve O'ndan saknrsa, ite asl bunlar mutlulua
erenlerdir.

en ar
Allah'a yemin ettiler
Ve
sen kendilerine emrettiin hakikaten
yeminleri ile

De ki mutlaka kacaklarna dair

takdirde
Bilin ki
malmdur taatiniz
Yemin etmeyin
yaptklarnzdan
haberdardr
Allah

53) Ve sen hakikaten kendilerine emrettiin takdirde

mutlaka (savaa) kacaklarna dair, en ar yeminleri ile
Allah'a yemin ettiler. De ki: Yemin etmeyin. taatiniz
malmdur. Bilin ki Allah, yaptklarnzdan haberdardr.

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

(54)

Sayfa 356

55) Allah, sizlerden iman edip iyi davranlarda bulunanlara,

kendilerinden ncekileri sahip kld gibi onlar da
yeryzne sahip klacan, onlar iin beenip setii dini
(slm') onlarn iyiliine yerletirip koruyacan ve korku
dneminden sonra, bunun yerine onlara gven
salayacan vaad etti. nk onlar bana kulluk ederler;
hibir eyi bana e tutmazlar. Artk bundan sonra kim inkr
ederse, ite bunlar asl byk gnahkrlardr.

zekt verin namaz

kln Ve

gresiniz Peygamber'e
itaat edin ki
merhamet

(55)

56) Ve namaz kln; zekt verin; Peygamber'e itaat edin ki

merhamet gresiniz.

Onu

nkr edenlerin
sanmayasn


varaca yer yeryznde
ciz brakacaklarn
ne kt Ve cehennemdir Onlarn
var yeri

57) nkr edenlerin, yeryznde Onu ciz brakacaklarn

sanmayasn. Onlarn varaca yer cehennemdir. Ve ne kt
var yeri.

( 56)

( 57)

(58)

itaat edin Allah'a itaat edin De ki

yz evirirseniz Eer Peygamber'e de

kendisine

onun sorumluluu unu bilin ki
size
sizin sorumluluunuz da
yklenen
ona itaat ederseniz eer Ve yklenendir

den
doru yolu bulmu olursunuz
ak-seik
duyurmaktr
sadecePeygamber'e
54) De ki: Allah'a itaat edin; Peygamber'e de itaat edin.
Eer yz evirirseniz unu bilin ki, onun sorumluluu
kendisine yklenen, sizin sorumluluunuz da size
yklenendir. Ve eer ona itaat ederseniz, doru yolu
bulmu olursunuz. Peygamber'e den, sadece ak-seik
duyurmaktr.

sizlerden iman edip

Allah vaadetti



iyi
davranlarda bulunanlara

gibi yeryzne
onlar da sahip klacan
kendilerinden ncekileri
sahip kld

iyiliine dini onlar iin iyiliine

koruyacan beenip setii ve onlarn
onlara gven
korku dneminden
sonra
nk onlar bana kulluk ederler salayacan
kim Artk hibir eyi
bana e tutmazlar


ite bunlar bundan sonra inkr ederse
byk gnahkrlardr
asl

izin istesinler
mminler
Ey
olanlar
ve Ellerinizin altnda
bulunan
iinizden henz ergenlik
ana girmemi

namazndan
nce
sizden defa


elbiselerinizi soyunduunuz

vakit
sabah
namazndan
sonra
ve leyin



vakittir
yats
halde Bunlar mahrem
ne
ne sizin iin
yoktur bulunabileceiniz
Bu vakitlerin dnda
bir mahzur

de onlar iin

birinizin
yanna
girip kabilirsiniz

size Allah aklar

te byle Biri

hikmet sahibidir
bilendir
Allah Ve yetleri
58) Ey mminler! Ellerinizin altnda bulunan (kle ve
cariyeleriniz) ve iinizden henz ergenlik ana girmemi
olanlar, sabah namazndan nce, leyin elbiselerinizi
soyunduunuz vakit ve yats namazndan sonra sizden
defa izin istesinler. Bunlar, mahrem (kapanmam) halde
bulunabileceiniz vakittir. Bu vakitlerin dnda ne sizin
iin ne de onlar iin bir mahzur yoktur. Biri birinizin yanna
girip kabilirsiniz. te Allah yetleri size byle aklar. Ve
Allah, (her eyi) bilendir, hikmet sahibidir.
bn Abbs anlatyor: Hz. Peygamber (sa), ansardan bir Mdellic ibn Amr
adnda bir ocuu le uykusu zamannda armas iin Hz. mer'e
gndermiti. ocuk, nce kapy ald ise de Hz. mer uyumakta olduu
iin duymad ve ocuk, Hz. mer'in yanna girdi de onu, grlmesinden
holanmad bir ekilde grd. O (Hz. mer), Hz. Peygamber (a.s)'e
geldiinde: "Ey Allahn elisi, isterdim ki Allah Teal (yanmza
girileceinde izin isteme ile ilgili) emir ve yasaklar koysa." dedi ve onun bu
szleri zerine Allah Teal bu yet-i kerimeyi indirdi.362

Cz 18 Sure 24

Nur Suresi

Sayfa 357

sizin ocuklarnz

girdikleri zaman Ve
gibi onlar da izin istesinler
ergenlik ana

kendilerinden ncekiler

izin istedikleri

yetlerini size Allah aklar

te byle
hakmdir
almdir
Allah Ve

59) Ve sizin ocuklarnz ergenlik ana girdikleri zaman,

kendilerinden ncekiler (bykleri) izin istedikleri gibi
onlar da izin istesinler. te Allah, yetlerini size byle
aklar. Ve Allah Almdir, Hakmdir.

yal kadnlarn
ocuktan kesilmi
Ve
yoktur bir nikh midi beslemeyen

karmalarnda


bir vebal

kendilerine

tehir

etmeksizin

elbiselerini
kendileri
ffetli davranmalar


zinetleri

iitendir
Allah Ve iin daha hayrldr
bilendir

60) Ve bir nikh midi beslemeyen, ocuktan kesilmi yal

kadnlarn, zinetleri tehir etmeksizin (baz) elbiselerini
karmalarnda kendilerine bir vebal yoktur. ffetli
davranmalar kendileri iin daha hayrldr. Ve Allah
iitendir, bilendir.

glk

mya
zerine
yoktur

yoktur glk

topala
zerine yoktur
bir saknca glk

hastaya da
zerine

Sizin iin de
zerinizde
yoktur
gerekse gerek kendi evlerinizden
yemenizde
evlerinden
babalarnzn evlerinden

erkek
evlerinden
annelerinizin
evlerinden
kardelerinizin
kz kardelerinizin
evlerinden
amcalarnzn
evlerinden

daylarnzn
evlerinden
halalarnzn

veya teyzelerinizin evlerinden

anahtarlarn
uhdenizde bulundurduunuz yerlerden
zerinizde
yoktur dostlarnzn

yahut
bir saknca

Toplu halde
yemenizde de
Evlere girdiiniz
zaman ayr ayr
veya
bir yaama kendinize

selm verin

mbarek Allah tarafndan

dilei olarak
Allah aklar
te byle ve pek gzel

dnp anlayasnz
diye yetleri
size

(59)

( 60)

(61)

61) mya zerine glk yoktur; topala zerine glk

yoktur; hastaya da zerine glk yoktur. Sizin iin de,
gerek kendi evlerinizden, gerekse babalarnzn evlerinden,
annelerinizin evlerinden, erkek kardelerinizin evlerinden,
kz kardelerinizin evlerinden, amcalarnzn evlerinden,
halalarnzn
evlerinden,
daylarnzn
evlerinden,
teyzelerinizin evlerinden, veya anahtarlarn uhdenizde
bulundurduunuz yerlerden, yahut dostlarnzn (yemeini)
yemenizde zerinizde bir saknca yoktur. Toplu halde veya
ayr ayr yemenizde de zerinizde bir saknca yoktur. Evlere
girdiiniz zaman, Allah tarafndan mbarek ve pek gzel
bir yaama dilei olarak kendinize (birbirinize) selm verin.
te Allah, dnp anlayasnz diye size yetleri byle
aklar.
(*)Yani Allah Teal yemek yemekten raz ve memnun olduklarn, cimri
olmadklarn ve znt duymadklarn bildiimiz onbir yerden ak izin
alnmakszn yemek yememizi bize mubah kld. Eer bu ev sahipleri
sklr, oflar yahut rahatszlk duyarsa ev sahiplerinin yokluunda
yemeklerinden yemeyiz, bu durumda saknmalar talep edilir. Ayette geen
bu yerler unlardr:
-Evlerimiz ve daha nce beyan ettiimiz ocuklarmzn evleri,
-Babalarmzn ve dedelerimizin evleri,
-Annelerimizin ve ninelerimizin evleri,
-Kardelerimizin evleri,
-Kzkardelerimizin evleri
-Amcalarmzn evleri,
-Halalarmzn evleri,
-Daylarmzn evleri,
-Teyzelerimizin evleri,
-Ev
sahiplerinden
veklet
bulundurduumuz evler,
-Arkadalarmzn evleri...

yoluyla

anahtarlarn

elimizde

Cz 18 Sure 25

Furkan Suresi

( 62)

( 63)

(64)

(25)

( 1)

(2)

inanm kimselerdir
Mminler
ancak
Onlar iken Reslne ve Allah'a
ortak bir i zerindeyken
onun ile

ondan izin istemedike

brakp gitmezler
senden izin isteyenler

kimselerdir
hakikaten
ve Allah'a iman
etmi
u
senden izin istediklerinde

yle ise Reslne
baz

kimselere
sen de izin ver
ileri iin
onlar iin ba dile
onlardan dilediin

mafiret edicidir
Allah kukusuz
Allah'tan
merhametlidir
62) Mminler, ancak Allah'a ve Reslne inanm
kimselerdir. Onlar, onun ile ortak bir i zerinde iken
ondan izin istemedike brakp gitmezler. u senden izin
isteyenler, hakikaten Allah'a ve Reslne iman etmi
kimselerdir. yle ise, baz ileri iin senden izin
istediklerinde, sen de onlardan dilediin kimselere izin ver;
onlar iin Allah'tan ba dile; kukusuz Allah mafiret
edicidir, merhametlidir.

kendi Peygamber'i
ar mayn

biri birinizi
arr gibi aranzda
birini


Allah bilmektedir muhakkak ki

svp gidenleri inizden siper edinerek

aykr davrananlar Bu sebeple

saknsnlar
bir balarna gelmesinden
onun emrine
bir

kendilerine isabet etmesinden veya bel
ok elemli azap

Sayfa 358

63) Peygamber'i, kendi aranzda birbirinizi arr gibi

armayn. inizden, birini siper edinerek svp gidenleri
muhakkak ki Allah bilmektedir. Bu sebeple, onun emrine
aykr davrananlar, balarna bir bel gelmesinden veya
kendilerine ok elemli bir azap isabet etmesinden
saknsnlar.

varsa ne Allah'ndr kukusuz

Bilmi olun ki
iyi bilir Elbette yerde
ve gklerde


gn Ve zerine olduunuzu sizin neyin
onlara O'nun huzuruna dndrldkleri


Allah Ve yapm
olduklarn hemen bildirir
hakkyla bilendir
eyi

her

64) Bilmi olun ki, kukusuz gklerde ve yerde ne varsa

Allah'ndr. Elbette sizin neyin zerine olduunuzu iyi bilir.
Ve O'nun huzuruna dndrldkleri gn yapm
olduklarn onlara hemen bildirir. Ve Allah, her eyi
hakkyla bilendir.
Nr Sresine, iinde yer alan hkmlerin farz olduu ifade edilerek
baland ve dnyada ilediklerimizi Cenb- Hakk'n hirette bize bir bir
haber verecei belirtilip ilh hkmlere bal ve sadk kalmamz
emredilerek atf yapld ve Allah'n her eyi hakkyla bildii aklanarak
sre noktaland.

25 FURKAN SURES
Kur'an- Kerm'in 25. suresi. Mekk surelerdendir. Ayetleri
77, kelimeleri 1872 ve harf says 3733. Sure; adn birinci
ayette geen ve "ayrmak, ayrdetmek, mhim davalar
zme kavuturan kesin delil, mcize gibi manalara gelen
"furkn" kelimesinden almtr. "el-Furkn", ayn zamanda
Kur'an- Kerm'in isimlerinden birisidir.
Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Furkan'
indiren
yceler ycesidir

uyarc lemlere
olsun diye
kuluna

1) lemlere uyarc olsun diye kuluna Furkan' (Kuran-)

indiren, yceler ycesidir.
(*)Kur'n- Kerm'e Furkan adnn verilmesi iki trl aklanmtr.
Birincisine gre bu ismin verili sebebi, hak ile batl, m'min ile kfiri
birbirinden ayrdetmi olmasdr. kincisine gre de bunun sebebi, bu
kitapta haram ve helal gibi er' hkmler aklanm olmasdr.

yerin
ve Gklerin

mlk
O'nundur

Onun yoktur
bir ocuk edinmemitir

eyi

her yaratm

Ve mlknde
orta
dzen ona l vermitir
2) Gklerin ve yerin mlk O'nundur. O, bir ocuk
edinmemitir, mlknde orta yoktur. Ve her eyi
yaratm, ona l, dzen vermitir.
Yce Allah, gklerde ve yerde ne varsa, hepsinin sahibidir. Hepsi onun
yarat, mlk ve kuludur. Yahudi ve Hristiyanlarn iddia ettii gibi, onun
hergangi bir ocuu yoktur. Puta tapanlarn dedii gibi, onunla birlikte
herhangi bir ilh da yoktur. Her eyi kudretiyle salam ve muhkem bir
ekilde vcda getirdi. Yce Allah kendisini drt tr byklk sfat ile
niteledi: Birincisi: O, gklerin ve yerin sahibidir. Bu sfat, O'nun varlna
bir nevi dikkat ekmedir. kincisi: O, sonsuza kadar ma'bddur.
ncs, Tek ilhtr. Drdncs: Btn eyay hikmetle ve tedbrle
yaratandr.363

Cz 18 Sure 25

Furkan Suresi

ilahlar O'nu brakp

edindiler
Ve
bilakis kendileri hibir ey

yaratamayan


kendilerine
verebilen
yaratlm olan


gleri
ne de fayda ne zarar
bile
ve hayat vermeye
ldrmeye yetmeyen
yeniden diriltip kabirden karmaya
3) Ve O'nu (Allah') brakp, hibir ey yaratamayan, bilakis
kendileri yaratlm olan, kendilerine bile ne zarar ne de
fayda verebilen, ldrmeye, hayat vermeye ve yeniden
diriltip kabirden karmaya gleri yetmeyen ilahlar
edindiler.

Bu olsa olsa
inkr edenler
dediler
Ve
kendisine onun bir yalandr uydurduu

bir zmre de bu hususta yardm etmitir
hakszla
bavurmulardr Bylece Baka
iftirayave
4) Ve inkr edenler: Bu (Kur'an), olsa olsa onun
(Muhammed'in) uydurduu bir yalandr. Baka bir zmre
de bu hususta kendisine yardm etmitir, dediler. Bylece
hakszla ve iftiraya bavurmulardr.

masallardr yine onlar dediler ki Ve

kendisine yazdrp da ncekilere ait
akam bakasna onun okunmakta olan
sabah
5) Ve yine onlar dediler ki: (Bu yetler), onun, bakasna
yazdrp da kendisine sabah-akam okunmakta olan,
ncekilere ait masallardr.

gizlilikleri
bilen Onu indirdi De ki

phesiz O yerdeki
ve gklerde


engin merhamet ok balaycdr
sahibidir
6) De ki: Onu gklerde ve yerdeki gizlilikleri bilen indirdi.
phesiz O, ok balaycdr, engin merhamet sahibidir.

peygamber
Bu ne biim
dediler Ve
arlarda

dolayor yemek
yiyor
olmal idi
bir melek
Ona indirilmeli

o da uyarc kendisiyle birlikte
7) Ve dediler: Bu ne biim peygamber; yemek yiyor,
arlarda dolayor. Ona bir melek indirilmeli, kendisiyle
birlikte o da uyarc olmal idi.
(*)Mekke Mrikleri: Sen Allah'n Resl olduun halde, nasl olur da
yemek yiyiyor ve ar pazarlarda duruyorsun? Bu szleriyle yemek yedii
iin (akllar sra) onu aypladlar, zira onlar Resln bir melek olmasn
istiyorlard. Kisra'larn, Kayser'lerin ve dier zorba hkmdarlarn
arpazarlarda dolamaya tenezzl etmediklerini grdklerinden de
arpazarlarda dolamasn aypladlar.

veya bir hazine kendisine verilmeli Yahut

yiyip
bir bahesi
iinden olmalyd

o zalimler
dediler
Ve orada
byye
bir adama
Ancak uymaktasnz
tutulmu

Sayfa 359

(3)

(4)

( 5)

(6)

( 7)

( 8)

(9)

(10)
(11)

8) Yahut kendisine bir hazine verilmeli veya orada iinden

yiyip (beslenecei) bir bahesi olmalyd. Ve o zalimler:
Ancak byye tutulmu bir adama uymaktasnz! dediler.

Senin hakknda getirdiler

ne biim
bak


Artk onlar sapmlardr
temsiller

hibir yol da
bulamazlar
9) Senin hakknda bak ne biim temsiller getirdiler! Artk
onlar sapmlardr, hibir yol da bulamazlar.

sana verecek
Dilerse
an ycedir

cennetleri

bunlardan
daha iyisini

ihsan

ve rmaklar altlarndan

akan
saraylar sana edecek olann
10) Dilerse sana bunlardan daha iyisini, altlarndan rmaklar
akan cennetleri verecek ve sana saraylar ihsan edecek
olann an ycedir.
bn Abbs'tan rivayette o yle anlatyor: Mrikler, Hz. Peygamber (a.s)'
fakirliinden dolay ayplayp: "Ne oluyor u Resl'e! (bizim gibi) yemek
yiyor ve arlarda dolayor!" dediklerinde Allah'n Resl (a.s) buna ok
zld. Onu teselli etmek zere Rabb katndan Cibrl geldi ve yle dedi:
"Selm sana ey Allah'n elisi, Rabbu'l-zzet sana selm sylyor ve
buyuruyor ki: "Senden nce gnderdiimiz btn peygamberler de
phesiz yemek yerler, sokaklarda gezinirlerdi." yani dnyada geim ve
rzk peine derlerdi.364

Ve kyameti de
yalan saydlar stelik

kyameti
yalanlayanlar iin
biz ise hazrladk
alevli bir ate

11) stelik kyameti de yalan saydlar. Ve biz ise, kyameti

yalanlayanlar iin alevli bir ate hazrladk.

Cz 18 Sure 25

Furkan Suresi

(12)

( 13)

( 14)

( 15)

(16)

( 17)

( 17)

( 19)

(20)

mesafeden

kendilerini grnd zaman
ve fkeleniini onun iitirler
Uzak
uultusunu
12) Uzak bir mesafeden kendilerini grnd zaman,
onun fkeleniini ve uultusunu iitirler.

bir yerine onun atldklar zaman Ve

orackta
elleri boyunlarna bal olarak
dar
yok olmay isterler
13) Ve elleri boyunlarna bal olarak onun (cehennemin)
dar bir yerine atldklar zaman, orackta yok olmay
isterler.

bir defa
yok olmay Bugn istemeyin
birok defalar aksine yok olmay isteyin
14) Bugn bir defa yok olmay istemeyin; aksine birok
defalar yok olmay isteyin.

cenneti mi?
yoksa daha iyi
Bu mu De ki

takv sahiplerine
vdedilen
ebedilik

ve bir mkfat
onlar iin Oras yeridir

bir var
15) De ki: Bu mu daha iyi, yoksa takv sahiplerine
vaadedilen ebedilik cenneti mi? Oras, onlar iin bir
mkfat ve bir var yeridir.

diledikleri her ey vardr orada Onlar iin

Rabbinin
zerine

ebed kalmak zere
bir vaaddir
istenen

16) Onlar iin orada ebed kalmak zere diledikleri her ey
vardr. Rabbinin zerine istenen bir vaaddir.

Sayfa 360

taptklar
onlar toplar da
o gn Ve
siz mi der ki
Allah'tan baka

eyleri
yoksa u kullarm kullarm
saptrdnz

yoldan

ktlar?
kendileri
17) Ve o gn Rabbin onlar ve Allah'tan baka taptklar
eyleri toplar da, der ki: u kullarm siz mi saptrdnz,
yoksa kendileri mi yoldan ktlar?

yaramaz Seni tenzih ederiz
derler
sen baka

edinmek
bize Seni brakp da
sen onlara bol nimet Fakat
dostlar

sonunda kadar
o atalarna ve verdin ki
bir kavim oldular ve anmay unuttular
helk hak eden
18) Seni tenzih ederiz. Seni brakp da sen baka dostlar
edinmek bize yaramaz. Fakat sen onlara ve atalarna o
kadar bol nimet verdin ki, sonunda anmay unuttular ve
helk hak eden bir kavim oldular, derler.

sizi yalanc kardlar
te
Artk ne temin edebilirsiniz
sylediklerinizde

Ve ne de bir yardm
ne geri evirebilir

bir
tattracaz iinizden zulmedenlere

byk azap
19) te, sylediklerinizde sizi yalanc kardlar. Artk ne
geri evirebilir, ne de bir yardm temin edebilirsiniz. Ve
iinizden zulmedenlere byk bir azap tattracaz.

Senden nce gnderdiimiz
Ve

hi phesiz onlar btn peygamberler de

arlarda

dolarlard
yemek
yerler
dier bir
sizin bir ksmnz
kldk
Ve

sabredecek misiniz?

imtihan ksmnza
her eyi hakkyla grmektedir Rabbin

20) Ve senden nce gnderdiimiz btn peygamberler de
hi phesiz onlar yemek yerler, arlarda dolarlard. Ve
sizin bir ksmnz dier bir ksmnza imtihan kldk;
(bakalm) sabredecek misiniz? Rabbin her eyi hakkyla
grmektedir.
bni Abbas'tan (r.a.) naklediyorlar: Mrikler Resulullah' (a.s.) fakirlikle
aypladklar zaman ve "Bu ne biim peygamber ki yemek yiyor, arlarda
geziyor?" dedikleri zaman Resulullah (a.s.) zlmt. Bunun zerine bu
ayet nazil oldu.365

Cz 19 Sure 25

Furkan Suresi

bizimle ummayanlar

dediler
Ve
ya Bize
indirilmeliydi
karlamay
Rabbimizi grmeliydik ya da melekler
onlar kendileri
kibire
Andolsun ki
pek ileri azgnlkta
gitmilerdir
ve hakknda

Sayfa 361

(21)

21) Ve bizimle karlamay ummayanlar: Bize ya melekler

indirilmeliydi ya da Rabbimizi grmeliydik, dediler.
Andolsun ki onlar kendileri hakknda kibire kaplmlar ve
azgnlkta pek ileri gitmilerdir.

(22)

hibir
Melekleri grecekleri
gn
ve gnahkrlara

o gn sevin haberi yoktur
Yasaktr
yasak

diyeceklerdir

(24)

22) Melekleri grecekleri gn, gnahkrlara o gn hibir

sevin haberi yoktur ve (Melekler): Yasaktr, yasak!
diyeceklerdir.

her bir ii


yaptklar
ele alrz Ve
zerreler haline salm onu getiririz

23) Ve yaptklar herbir ii ele alrz, onu salm zerreler
haline getiririz.

ok huzurlu
O gn cennet
ehlinin


pek gzeldir

ve
kalacaklar yer

dinlenecekleri yer
24) O gn cennet ehlinin kalacaklar yer ok huzurlu ve
dinlenecekleri yer pek gzeldir.

beyaz gkyz
yarlacak

o gn Ve
melekler indirileceklerdir
ve bulutlar ile
blk blk
25) Ve o gn gkyz beyaz bulutlar ile yarlacak ve
melekler blk blk indirileceklerdir.

ok

gerek

te o gn mlk


bir gndr o
merhametli olana aittir
pek etin
Kfirler iin de
26) te o gn, gerek mlk ok merhametli olana aittir.
Kfirler iin de pek etin bir gndr o.

ellerini
zalim kimse srp
o gn Ve
birlikte tutsaydm

Keke o yle der

bir yol
peygamberle

27) Ve o gn, zalim kimse ellerini srp yle der: Keke o
peygamberle birlikte bir yol tutsaydm.

edinmeseydim
Keke Yazk bana
dost
falancay

28) Yazk bana.! Keke falancay dost edinmeseydim.

beni ondan saptrd

nk hakikaten
eder
Ve bana geldii zaman sonra zikir
yzst brakp rezil
insan
eytan


rsvay
29) nk zikir bana geldii zaman, hakikaten sonra beni
ondan saptrd. Ve eytan insan yzst brakp rezil
rsvay eder.

( 23)

( 25)

(26)

( 27)

( 27)


(29)

(30)

(31)

(32)

Ey Rabbim
Peygamber
der ki
Ve

bu terkettiler
kavmim Kukusuz
bsbtn Kur'an'
30) Ve peygamber der ki: Ey Rabbim! Kukusuz kavmim bu
Kur'an' bsbtn terk ettiler.

her biz peyd ettik

ite bylece
Ve
sululardan


dmanlar
peygamber iin
ve hidayet verici Rabbin
yeter Ve
yardmc olarak
31) Ve ite biz bylece her peygamber iin sululardan
dmanlar peyd ettik. Ve hidayet verici ve yardmc olarak
Rabbin yeter.
(*)Yani ey Muhammed! Senin kavminin mrikleri arasndan -bn
Abbas'n grne gre bu kii Ebu Cehil'dir--dman kimseler kldmz
gibi, senden nceki herbir peygamber iin de kavminin mriklerinden
dmanlar klm szdr. O bakmdan onlarn sabrettikleri gibi sen de
Benim emrim zerinde sabret. nk Ben seni doru yola ileteceim,
sana kar kan herkese kar yardmc olacam.

deil miydi? inkr edenler

dediler
Ve
bir
topluca
Kur'an
ona indirilmeli

onu iyice yerletirmek iin

Biz defada
okuduk onu tane tane ve senin kalbine
32) Ve inkr edenler: Kur'an ona bir defada topluca
indirilmeli deil miydi? dediler. Biz onu senin kalbine
iyice yerletirmek iin ve onu tane tane okuduk.
(*)Mrikler Kur'n- Kerm'in ksm ksm indirildiini grnce: Niye bu
Kur'n Tevrat'n Musa'ya, ncil'in sa'ya, Zebur'un da Davud'a indirildii
ekilde ona tek bir defada indirilmedi, dediler.

Cz 19 Sure 25

Furkan Suresi

(33)

Sayfa 362

Ress
halkn

Semd'u Ad' Ve
daha birok bunlar arasnda
nesilleri de ve

38) Ve Ad', Semd'u, Ress halkn ve bunlar arasnda daha

birok nesilleri de (yok ettik).

( 35)

Ress: Bunlar Yasin kssasnda kendilerinden sz edilen Antakya ahalisidir.

er-Ress, Antakya'daki bir kuyudur. O kuyuda Habib en-Neccar' yani
Yasin'de sz edilen m'min kimseyi ldrdler. O bakmdan o kuyuya
nisbet edilerek anldlar. (Bak.Yasin,36\20)

39) Ve onlarn herbirine misaller getirdik; hepsini krdk

geirdik.

(39)


(38)

o beldeye
uramlardr Andolsun
bel
felket yamuruna
tutulmu

olan
Hayr
Peki onu grmmyorlar myd?
onlar ldkten sonra ummamakta
idirler
dirilmeyi

(34)

(36)




(37)

(40)

( 41)

( 42)



(43)

hibir temsil onlarn sana getirdikleri Ve

ve dorusunu

sana getirmeyelim

yoktur ki
an daha iyi

33) Ve onlarn sana getirdikleri hibir temsil (misal) yoktur
ki, sana dorusunu ve daha iyi an getirmeyelim.

Yzkoyun
toplanacak olanlar

yerleri en kt
ite onlar cehenneme

yollar
en sapk olanlardr

34) Yzkoyun cehenneme toplanacak olanlar; ite onlar,
yerleri en kt, yollar en sapk olanlardr.

Kitab'
Musa'ya biz verdik Andolsun
Harun'u da
kardei ona yaptk

yardmc
35) Andolsun biz Musa'ya Kitab' verdik, kardei Harun'u
da ona yardmc yaptk.

yalan sayan
kavme kavme dedik
Sonunda onlar bir ediverdik Ayetlerimizi
yerle
36) "Ayetlerimizi yalan sayan kavme gidin" dedik.
Sonunda, onlar yerle bir ediverdik.

itham ettiklerinde Nuh

kavmine Ve
onlar suda

peygamberleri

yalanclkla
insanlar iin
kendilerini yaptk
ve boduk
bir
Zalimler iin
hazrladk
bir ibret
ackl azap
37) Ve Nuh kavmine, peygamberleri yalanclkla itham
ettiklerinde onlar, suda boduk ve kendilerini insanlar iin
bir ibret yaptk. Zalimler iin ackl bir azap hazrladk.

misaller
onlarn getirdik
her birine Ve
geirdik krdk hepsini

40) Andolsun, bel, felket yamuruna tutulmu olan o

beldeye uramlardr. Peki onu grmyorlar myd? Hayr,
onlar ldkten sonra dirilmeyi ummamakta idirler.

hep seni

seni grdkleri zaman Ve

Bu mu alaya
diyerek alyorlar
peygamber olarak Allah'n gnderdii
41) Ve seni grdkleri zaman: "Bu mu Allah'n peygamber
olarak gnderdii!" diyerek hep seni alaya alyorlar.

gerekten bizi saptracakt

neredeyse ayet


sebat gsterme

seydik ilahlarmzdan

zaman
bilecekler
sonra
ilahlarmza

sapk olduunu

kimin
Azab
grdkleri
yolunun
42) "ayet ilahlarmza sebat gstermeseydik, gerekten
bizi neredeyse ilahlarmzdan saptracakt." Sonra azab
grdkleri zaman, kimin yolunun sapk olduunu
bilecekler.

kendisine ilah edinen

kimseyi
grdn m?

ona
Sen olabilir misin?
Kt duygularn
koruyucu
43) Kt duygularn kendisine ilah edinen kimseyi grdn
m? Sen ona koruyucu olabilir misin?
(*)Yce Allah, onlarn, kalplerinde irki muhafaza etmelerine ramen ve
onun zerinde srar etmelerinin hayret edilecek bir hal olduunu
peygamberine bildirmektedir. Bununla birlikte onlardan herhangi bir
kimse, herhangi bir delil olmakszn bir taa yneip, ibadet edebiliyordu.

Cz 19 Sure 25

Furkan Suresi

gerekten
sen mi sanyorsun?

Yoksa

yahut dinleyeceini

onlarn ounun
hayvanlar gibidir hatta onlar
dneceini
yolca
daha da sapktrlar

onlar Hayr

44) Yoksa sen, onlarn ounun gerekten dinleyeceini
yahut dneceini mi sanyorsun? Hayr, onlar hayvanlar
gibidir, hatta onlar yolca daha da sapktrlar.

nasl
Rabbinin
grmedin mi?
onu dileseydi eer Ve glgeyi

uzattn

biz kldk
Sonra hareketsiz klard
delil ona gnei
45) Rabbinin glgeyi nasl uzattn grmedin mi? Ve eer
dileseydi, onu hareketsiz klard. Sonra biz gnei, ona delil
kldk.

yava yava kendimize onu ektik

Sonra
kolayca
46) Sonra onu kolayca ve yava yava kendimize ektik.

geceyi
sizin iin klan
O'dur Ve
gndz yapan
istirahat
uykuyu rt
dalp alma de
47) Ve sizin iin geceyi rt, uykuyu istirahat klan,
gndz de dalp alma yapan, O'dur.

rzgrlar
gnderen
O'dur Ve
Ve rahmetinin
nnde

mjdeci olarak
tertemiz
su gkten

biz indirdik
48) Ve rzgrlar rahmetinin nnde mjdeci olarak
gnderen O'dur. Ve biz, gkten tertemiz su indirdik.

su
l topraa o Biz can vermek


ve hayvanlara yarattmz
nice vermek iin
nice insanlara

49) Biz, o l topraa (beldeye) can vermek, yarattmz
nice hayvanlara ve nice insanlara su vermek iin (byle
yaptk).

bunu eitli ekillerde anlatmzdr

Andolsun
ama
t almalar iin
aralarnda
nankrlk ille insanlarn
ou diretmitir
edip
50) Andolsun bunu, t almalar iin, aralarnda eitli
ekillerde anlatmzdr; ama insanlarn ou illa nankrlk
edip diretmitir.

elbet gnderirdik dileseydik

ayet Ve
bir uyarc lkeye her
51) Ve ayet dileseydik, elbet her lkeye bir uyarc
gnderirdik.
(*)Yani senin zerinde peygamberliin ykleri hafiflesin diye yamuru
paylatrdmz gibi onlan uyarp korkutacak bir Resl "gnderirdik."
Ancak bizler byle yapmadk, bilakis seni herkes iin bir uyarc kldk.
Bylelikle senin derecen ykselsin istedik. O halde Allah'n senin
zerindeki nimetine kretmelisin.

Sayfa 363

( 44)

( 45)




(46)

(47)

( 48)

(49)

(50)

(52)
( 51)

(53)

(54)

(55)

bir ve kfirlere O halde boyun eme

kar olanca gcnle
bununla onlara sava ver
byk
52) O halde, kfirlere boyun eme ve bununla onlara kar
olanca gcnle byk bir sava ver.!

iki denizi

salveren
O'dur Ve
dierininki ve tatl
susuzluu giderici

birinin
bir aralarna koyan
ve ac
tuzlu

bir snr
almaz

engel
53) Ve birinin tatl, susuzluu giderici, dierininki tuzlu ve
ac iki denizi salveren ve aralarna bir engel, almaz bir
snr koyan O'dur.

bir insan
sudan
yaratp

O'dur Ve
Ve yaknla
ve nesep
onu dntren
gc yetirendir Rabbinin


54) Ve sudan (meniden) bir insan yaratp onu nesep ve
yaknla dntren O'dur. Ve Rabbin gc yetirendir.

Allah' brakp

kulluk ediyorlar
Ve
ne de zarar
kendilerine ne fayda eylere
Rabbine kar
inkrc da
Ve verebilen
urap durmaktadr

55) Ve Allah' brakp kendilerine ne fayda ne de zarar

verebilen eylere kulluk ediyorlar. Ve inkrc da Rabbine
kar urap durmaktadr.
(*) Yce Allah, nimetlerini sayp, dktkten ve kudretinin kemalini
akladktan sonra mriklerin sonra herhangi bir fayda salamaya, zarar
vermeye gc yetmeyen varlklar, kendisine ortak komalarnn hayret
edilecek bir i olduunu bu buyruu ile ifade etmektedir.

Cz 19 Sure 25

Furkan Suresi

( 56)

(57)

( 58)

Sayfa 364

secde edin

onlara denildii
zaman Ve
Rahmn

neymi derler Rahmn'a


Bize emrettiin eye secde eder miyiz hi

o kimselerin nefretini bu arttrr ve
60) Ve onlara: Rahmn'a secde edin, denildii zaman:
"Rahmn da neymi. Bize emrettiin eye secde eder miyiz
hi" derler ve bu o kimselerin nefretini arttrr.

Gkte
var eden
yceler ycesidir

bir
onlarn iinde barndran
burlar
nurlu bir ay ve era

(60)

61) Gkte burlar var eden, onlarn iinde bir era (gne)
ve nurlu bir ay barndran, yceler ycesidir.

(59)

(61)

(62)

( 63)

( 64)

( 65)

( 66)

(67)

ancak

biz seni gnderdik

Ve
uyarc olarak ve mjdeleyici

56) Ve biz seni ancak mjdeleyici ve uyarc olarak

gnderdik.

Buna karlk sizden istemiyorum

De ki

dileyen kimseler
dnda herhangi bir cret

bir yol
Rabbine tutmay
57) De ki: Buna karlk, sizden, Rabbine bir yol tutmay
dileyen kimseler (olmanz) dnda herhangi bir cret
istemiyorum.

daima diri olan

dayan
Ve
yeter O'nu hamd ile
tesbih et

ve lmsz
haberdar
Kullarnn
gnahlarna
O'nun
olmas
58) Ve lmsz ve daima diri olana dayan. O'nu hamd ile
tesbih et. Kullarnn gnahlarna O'nun haberdar olmas
yeter.

ve yeri
Gkleri

yaratan



sonra gnde alt
ikisinin arasndakileri
sor

Rahmn'dr

Ar'a

istiv eden
bir bilene
Bunu
59) Gkleri, yeri ve ikisinin arasndakileri alt gnde
yaratan, sonra Ar'a istiv eden (ona hkmeden)
Rahmn'dr. Bunu bir bilene sor.

ile gece
getiren de
O'dur Ve

isteyen kimseler iin

birbiri ardnca gndz
kretmek
dileyen veya ibret almak
62) Ve ibret almak isteyen veya kretmek dileyen kimseler
iin gece ile gndz birbiri ardnca getiren de O'dur.

onlardr ki
Rahmn'n

kullar
Ve
ve tevazu ile yeryznde

yrrler
kendini bilmez kimseler
laf att
zaman
Selam
derler
63) Ve Rahmn'n (has) kullar onlardr ki, yeryznde
tevazu ile yrrler ve kendini bilmez kimseler onlara laf
att zaman "Selam" derler.
(*)Yce Allah mriklerin cahilliklerini Kur'n- Kerm'e ve
peygamberlie dil uzatmalarn sz konusu ettikten sonra; "Rahman'n
kullan yeryznde ar ve vakur yrrler" buyruktan ile de m'min
kullarn ve onlarn niteliklerini sz konusu edip, kendilerini
ereflendirmek maksadyla da kendisine kul olmakla nitelendirmitir.

Rablerine gecelerini geirirler

Ve
kyamda durarak ve secde ederek
64) Ve gecelerini Rablerine secde ederek ve kyamda
durarak geirirler.

sav

Rabbimiz
onlar ki
Ve
Dorusu
Cehennem

azabn

zerimizden
devamldr

onun azab

65) Ve onlar ki yle derler: Rabbimiz! Cehennem azabn

zerimizden sav. Dorusu onun azab devamldr.

ve bir yerleme
ne kt
Oras cidden
ikamet yeridir
66) Oras cidden ne kt bir yerleme ve ikamet yeridir.

ne israf
harcadklar zaman
Ve
ikisi arasnda
tutarlar
ne de cimrilik ederler
orta bir yol
67) Ve harcadklar zaman ne israf ne de cimrilik ederler;
ikisi arasnda orta bir yol tutarlar.

Cz 19 Sure 25

Furkan Suresi

Sayfa 365

ile beraber yalvarmazlar

onlar ki
Ve
cana
kymazlar
baka
bir ilaha Allah
ve haksz yere

Allah'n haram kld

bunlar yaparsa
kim
Ve zina etmezler


gnahnn cezasn bulur

68) Ve onlar ki, Allah ile beraber (tuttuklar) baka bir ilaha
yalvarmazlar, Allah'n haram kld cana haksz yere
kymazlar ve zina etmezler. Ve kim bunlar yaparsa,
gnahnn cezasn bulur.

gn azab
onlara kat kat arttrlr


alaltlm onda devaml kalr
ve Kyamet
olarak
69) Kyamet gn onlara azab kat kat arttrlr ve onda
(azapta) alaltlm olarak devaml kalr.

(69)


(68)

(70)

( 71)

( 72)

(73)

iman
ve tevbe
kimseler
Ancak bakadr
onlarn iyi bulunan
davranta
edip
iyiliklere

ktlklerini
Allah evirir

engin
ok balaycdr

Allah

merhamet sahibidir

70) Ancak tevbe ve iman edip iyi davranta bulunan

kimseler bakadr; Allah, onlarn ktlklerini iyiliklere
evirir. Allah ok balaycdr, engin merhamet sahibidir.

( 76)

davran gsterirse
tevbe edip
kim
Ve
Allah'a dner tevbesi
phesiz o iyi
kabul edilmi olarak
71) Ve kim tevbe edip iyi davran gsterirse, phesiz o,
tevbesi kabul edilmi olarak Allah'a dner.

ve yalan yere ahitlik etmezler

Ve
geip bo szlerle karlatklar zaman
vakar ile giderler
72) Ve yalan yere ahitlik etmezler ve bo szlerle
karlatklar zaman vakar ile (oradan) geip giderler.

hatrlatld zaman ise kendilerine

Ve
onlara
davranmazlar
Rablerinin yetleri
kr
ve sar

73) Ve kendilerine Rablerinin yetleri hatrlatld zaman

ise, onlara kar sar ve kr davranmazlar;

Bize bala
Rabbimiz derler

Ve

aydnlatacak zrriyetler ve eler

takv sahiplerine
bizi kl
ve gzmz
nder
74) Ve Rabbimiz! Bize gzmz aydnlatacak eler ve
zrriyetler bala ve bizi takv sahiplerine nder kl!
derler.

( 74)



( 75)

(77)

en yksek makam verilecek

te onlara
karlanacaklardr sabretmelerine

karlk
selamla
ve hrmet orada
75) te onlara, sabretmelerine karlk (cennetin) en yksek
makam
verilecek,
orada
hrmet
ve
selamla
karlanacaklardr.

Oras ne gzel

Orada ebed kalacaklardr

ikamet yeridir ve bir yerleme

76) Orada ebed kalacaklardr. Oras ne gzel bir yerleme

ve ikamet yeridir.

Rabbim size ne diye deer versin? De ki

yalan Kesinkes Yalvarmanz olmasa
kanlmaz olacaktr
artk
saydnz

77) De ki: Yalvarmanz olmasa, Rabbim size ne diye deer

versin? Kesinkes yalan saydnz; artk (azap) kanlmaz
olacaktr.
(*)Zaten Rabbimize kulluumuzun dnda bizim deerli olan neyimiz
varki? Altna, gme, yakuta, inciye, mercana, ve dnya nimetlerine sahip
olanlar bilsinlerki; bu nimetleri yaratan Allah'dr. Bunlara sahip olmak
Allah katnda deer kazandrmaz. Ancak bu dnyada her hareketimizi
Rabbin istedii dorultuda yaparsak Rabbimiz katnda kulluumuzun ve
dualarmzn bir deeri olur.

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

26 UARA SURES
Kur'an- Kerim'in 26. sresi. 227 yet, 1299 kelime ve 4542
harften ibarettir. Faslas nun, lam ve mim harfleridir. Mekke
dneminin ortalarnda "Vaka" sresinden sonra nzil olmutur.
Son drt yetin Medine'de nzil olduu bildirilmektedir. Mukatil,
srailoullar alimlerinden bahseden 197. ayetin de Medine'de
nzil olduunu sylemitir.411 Adn 224. yetinde geen "uara"
(airler) kelimesinden almtr. mm Mlik'in tefsirinde bu sre,
el-Camia (toplayc) adyla adlandrlmtr.412

Rahim Rahman

Allahn adyla

Rahman, Rahim Allahn adyla

Mm Sn T
1) T. Sn. Mm.

apak
Kitab'n
yetleridir
Bunlar

2) Bunlar, apak Kitab'n yetleridir.

kendine

kyacaksn
neredeyse
man
etmiyorlar diye

3) man etmiyorlar diye neredeyse kendine kyacaksn.

onlarn zerine
indiririz de
dilesek
Eer

boyunlar
kalr

bir mucize gkten

eilip

ona
4) Eer dilesek, onlarn zerine gkten bir mucize indiririz
de, ona boyunlar eilip kalr.

t
kendilerine gelmez ki Ve
ondan
hibir yeni

o ok esirgeyici olan
yz evirmesinler

5) Ve kendilerine, o ok esirgeyici olan hibir yeni t
gelmez ki, ondan yz evirmesinler.

fakat yaknda onlara

yalandr Kukusuz
durduklar eylerin haberleri gelecektir
alay edip

6) "Kukusuz yalandr" fakat alay edip durduklar eylerin
haberleri yaknda onlara gelecektir.

nice Yeryzne
bir bakmazlar m!
iftten
her
Orada bitkiler yetitirdik
gzel
7) Yeryzne bir bakmazlar m! Orada her gzel iftten
nice bitkiler yetitirdik.

ve bir nine vardr bunlarda phesiz

iman
onlarn ou
etmezler
8) phesiz bunlarda bir nine vardr; ve onlarn ou
iman etmezler.

sahibidir

Rabbin
phe yok ki
Ve
engin merhamet mutlak galip

9) Ve phe yok ki Rabbin, mutlak galip, engin merhamet

sahibidir.

Rabbin
diye seslenmiti hani Ve
O zalimler
gruhuna git

Musa'ya

10) Ve hani Rabbin Musa'ya: O zalimler gruhuna, git diye

seslenmiti.

Hla m onlar?

Firavun'un

kavmine
saknmayacaklar

11) Firavun'un kavmine. Hla saknmayacaklar m onlar?.

korkuyorum
Dorusu beni Rabbim
Dedi

beni yalanclkla sulamalarndan
12) Dedi: Rabbim! Dorusu,
sulamalarndan korkuyorum.

beni

yalanclkla

Sayfa 366

(26)

( 2)



( 1)

( 3)

(4)

( 5)

( 6)

( 7)

(9)
(8)

( 10)

(12)

( 11)

(13)

( 14)

( 15)


( 17) ( 16)

(18)


(19)

dilim dnmez

iim
daralr
Ve
Harun'a da
elilik ver

13) Ve iim daralr, dilim dnmez; Harun'a da elilik ver.

bir su da var
bana isnad ettikleri

onlarn Ve
Beni ldrmelerinden
korkuyorum

14) Ve onlarn bana isnad ettikleri bir su da var. Beni
ldrmelerinden korkuyorum.

kiniz gidin
Hayr
buyurdu

biz sizinle beraberiz, phesiz ki mucizelerimizle
iitmekteyiz


15) (Allah) buyurdu: Hayr! kiniz mucizelerimizle gidin.
phesiz ki, biz sizinle beraberiz, iitmekteyiz.

Gerekten deyin ki Firavun'a

Haydi gidip
lemlerin
Rabbi'nin
elisiyiz
biz
16) Haydi Firavun'a gidip deyin ki: Gerekten biz, lemlerin
Rabbi'nin elisiyiz;

israiloullarn

bizimle gnder

17) srailoullarn bizimle gnder.

seni himayemize alp bytmedik mi?

Dedi ki

aramzda geirmedin mi?

ocukken Biz
birok yllarn

Hayatnn

18) Dedi ki: Biz seni ocukken himayemize alp

bytmedik mi? Hayatnn birok yllarn aramzda
geirmedin mi?

yaptn
ii de yaptn sonunda o
Ve
nankrn birisin
sen
Ve
19) Ve sonunda o yaptn (kt) ii de yaptn. Ve sen
nankrn birisin!

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

ben Ve zaman onu yaptm Dedi ki

aknlardandm

20) Dedi ki: Ve ben onu yaptm zaman aknlardandm.

Sizden
hemen aranzdan katm


Rabbim bana bahetti korkunca da
peygamberlerden


beni kld
ve hikmet
21) Sizden korkunca da hemen aranzdan katm. Rabbim
bana hikmet bahetti ve beni peygamberlerden kld.

o kaktn ise nimet etmendir
Ve
srailoullarn

kendine kul kle

bama
22) Ve o nimet diye bama kaktn ise, srailoullarn
kendine kul kle etmendir.

Rabbi
dediin de nedir? Firavun

dedi ki

lemlerin

23) Firavun dedi ki: lemlerin Rabbi dediin de nedir?

yerin
ve gklerin

Rabbidir
dedi

kiiler Eer
ikisi arasnda bulunan her eyin
iin gereini dnp anlayan
olsanz
24) (Musa) dedi: Eer iin gereini dnp anlayan
kiiler olsanz, gklerin, yerin ve ikisi arasnda bulunan her
eyin Rabbidir.

musunuz? Etrafnda
bulunanlara
Dedi ki

itiyor


25) Etrafnda bulunanlara: Dedi ki: itiyor musunuz?

Rabbidir

Sizin de Rabbiniz dedi ki

daha nceki
atalarnzn da

26) (Musa) dedi ki: Sizin de Rabbiniz, daha nceki

atalarnzn da Rabbidir.

bu

eliniz
mutlaka
Dedi ki

delidir

Size gnderilen

27) Dedi ki: Size gnderilen bu eliniz mutlaka delidir,

batnn
dounun

Rabbidir
Dedi ki

ayet
ikisinin arasnda bulunanlarn ve
aklnz
kullansanz
28) Dedi ki:: ayet aklnz kullansanz, dounun, batnn ve
ikisinin arasnda bulunanlarn Rabbidir.

ilah

Sayfa 367

( 20)

(21)

( 22)

( 23)

( 24)

( 26)

( 25)

( 27)

( 28)

( 29)

( 30)

(32) ( 31)

( 33)

(34)

( 35)

(36)

(38)

( 37)

(39)

32) Bunun zerine assn atverdi; o apak koca bir ylan

olduu zaman.

o da olduu
zaman elini kard Ve
seyredenlere

bembeyaz
33) Ve elini de kard; o da seyredenlere bembeyaz olduu
zaman.

dorusu
evresindeki
ileri gelenlere dedi

ok bilgili
bir sihirbaz
Bu

edinirsen

andolsun ki
dedi

seni ederim
Benden bakasn
zindanlklardan

34) (Firavun,) evresindeki ileri gelenlere: Bu, dorusu

ok bilgili bir sihirbaz dedi.

29) (Firavun:) Benden bakasn ilah edinirsen, andolsun

ki seni zindanlklardan ederim dedi.

yurdunuzdan

Sizi karmak


istiyor
buyurursunuz?
imdi ne sihiriyle

bir

Sana getirmi

olsam da m? dedi ki

apak
ey

35) Sizi sihiriyle yurdunuzdan karmak istiyor. imdi ne

buyurursunuz?

30) (Musa) dedi ki: Sana apak bir ey getirmi olsam da

m?

ve kardeini Onu ele Dediler ki

toplayc

ehirlere
grevliler gnder

isen
ayet
onu haydi getir dedi

doru syleyenlerden
31) (Firavun:) ayet doru syleyenlerden isen, haydi getir
onu! dedi.

o
zaman Bunun zerine assn
atverdi
apak
koca bir ylan
olduu

36) Dediler ki: Onu ve kardeini ele ve ehirlere toplayc

grevliler gnder;

sihirbaz varsa
Ne kadar sana getirsinler

bilgisi
37) Ne kadar bilgisi derin sihirbaz varsa sana getirsinler.

tayin edilen
Sihirbazlar

biraraya getirildi

belli bir gnn vaktinde
38) Sihirbazlar belli bir gnn tayin edilen vaktinde biraraya
getirildi.

siz de musunuz
insanlar iin
denildi
Ve
toplanyor


39) Ve insanlar iin siz de toplanyor musunuz,
denildi.

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

( 40)

( 42)
( 41)

( 43)

Sayfa 368
derhal secdeye

Sihirbazlar

kapandlar

46) Sihirbazlar derhal secdeye kapandlar.

Alemlerin
Rabbine
iman ettik dediler
47) "Alemlerin Rabbine, iman ettik" dediler.

Harun'un
ve Musa Rabbine

48) "Musa ve Harun'un Rabbine. "

(37)

( 46)

Ben
nce
ona iman ettiniz ha Dedi ki

bynzm Demek o size izinvermeden

Ama imdi
sihiri

Size reten

ellerinizi Andolsun kestireceim

bileceksiniz
aprazlama kestireceim


ayaklarnz
ve
hepinizi

astracam

49) Dedi ki: Ben size izin vermeden nce ona iman ettiniz
ha! Demek size sihiri reten bynzm o! Ama imdi
bileceksiniz: Andolsun, ellerinizi ve ayaklarnz aprazlama
kestireceim, hepinizi astracam!

( 44)

( 45)

( 48)

( 49)

( 50)

(51)

( 52)
(54)
( 53)

( 56)
(55)

( 58) (57)

(60)

( 59)

Eer
sihirbazlara
uyarz herhalde biz
stn
onlar gelirlerse
40) Eer onlar stn gelirlerse, herhalde biz sihirbazlara
uyarz.

dediler Sihirbazlar

geldikleri zaman
bir
bize muhakkak deil mi?
Firavun'a


stn biz

gelirsek ayet
cret vardr
41) Sihirbazlar geldikleri zaman Firavun'a: ayet biz stn
gelirsek, muhakkak bize bir cret vardr deil mi? dediler.

o takdirde hi phe etmeyin Evet dedi ki

gzde kimselerden de
olacaksnz

42) (Firavun) dedi ki: Evet, o takdirde hi phe etmeyin,
gzde kimselerden de olacaksnz.

siz ne Haydi atn Musa onlara dedi

atacaksanz

43) Musa onlara: Haydi siz ne atacaksanz atn! dedi.

ve deneklerini

ve plerini
attlar
elbette Firavun'un

kudreti hakk iin dediler
galip geleceiz bizler

44) plerini ve deneklerini attlar ve: Firavun'un kudreti
hakk iin elbette bizler galip geleceiz, dediler.

bir de ne grsnler assn

Musa att
yutuveriyor
uydurduklarn
onlarn

45) Musa assn att; bir de ne grsnler, onlarn
uydurduklarn yutuveriyor.

biz phesiz

Zarar yok
dediler
dneceiz
Rabbimize

50) "Zarar yok, biz phesiz Rabbimize dneceiz"

dediler.

bizim balayacan
umarz
kukusuz
Biz olduumuz iin
hatalarmz
Rabbimiz
iman edenler
ilk

51) "Biz, ilk iman edenler olduumuz iin kukusuz
Rabbimiz bizim hatalarmz balayacan umarz."

geceleyin yola

Musa'ya vahyettik
Ve
takip edileceksiniz
nk Kullarm kar
52) Ve Musa'ya: Kullarm geceleyin yola kar; nk takip
edileceksiniz, diye vahyettik.

ehirlere
Firavun da

gnderdi

toplayclar
53) Firavun da ehirlere (asker) toplayclar gnderdi:

blk prk bir cemaattr bunlar Esasen

saylar az
54) "Esasen bunlar, saylar az, blk prk bir
cemaattr."

fkelendirmilerdir
bizi onlar kesinkes Ve
55) "Ve onlar kesinkes bizi fkelendirmilerdir."

uyank
bir cemaatz
biz ise elbette Ve
56) "Ve biz ise, elbette uyank bir cemaatz."

bahelerden


Ama biz onlar kardk


pnarlardan

ve
57) Ama biz onlar, bahelerden ve pnarlardan, kardk.

deerli bir yerlerden hazinelerden Ve

58) Ve hazinelerden, deerli bir yerlerden.

bunlara miras yaptk Bylece
srailoullarn
59) Bylece, bunlara srailoullarn miras yaptk.

gn

Derken onlarn

ardna dtler
doumunda

60) Derken gn doumunda onlarn ardna dtler.

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

iki

birbirini grnce Ne zaman ki
te Musa'nn adamlar

dediler
topluluk
yakalandk

61) Ne zaman ki, iki topluluk birbirini grnce, Musa'nn
adamlar: te yakalandk! dediler.

benimledir phesiz
Asla Dedi ki

bana yol gsterecektir
Rabbim

62) Dedi ki: Asla! Rabbim phesiz benimledir, bana yol

gsterecektir.

Sayfa 369

(61)

( 62)

(64) (63)

( 66) ( 65)

vur


Musa'ya vahyettik

her oldu
derhal yarld
denize
Asn ile
koca bir da gibi
blk

(67)

63) Musa'ya: Asn ile denize vur! diye vahyettik. derhal

yarld, her blk koca bir da gibi oldu.

( 71)

( 70)

tekilerini de

oraya yaklatrdk Ve
64) Ve tekilerini de oraya yaklatrdk.

bulunanlarn

Musa kurtardk
ve
hepsini

beraberinde

65) Musa ve beraberinde bulunanlarn hepsini kurtardk.

tekilerini

suda boduk
Sonra
66) Sonra tekilerini suda boduk.

ve

bir ibret vardr bunda phesiz

iman
etmi oklar idi
deiller

67) phesiz bunda bir ibret vardr ve oklar iman etmi

deiller idi.

Azizdir ite O Rabbin

phesiz
Ve
Rahimdir

( 69) ( 68)

( 72)

( 74)
( 73)

(76) ( 75)

( 77)

(79)

( 78)
(81)

( 80)

(82)

(83)

68) Ve phesiz Rabbin, ite O, Azizdir, Rahimdir.

brahimin haberini de onlara

oku
Ve
69) Ve onlara brahimin haberini de oku.

Neye kavmine ve babasna demiti

Hani
ibadet ediyorsunuz?

eski
hem de atalarnz Hem siz
76) Hem siz, hem de eski atalarnz?

benim dmanmdr
te bunlar gerekten
alemlerin
Rabbi
yalnzca hari

ibadet

77) te bunlar, gerekten benim dmanmdr; yalnzca

alemlerin Rabbi hari.

Putlara
ibadet ediyoruz Demilerdi ki
srekli onlarn
bunun iin bel bkp eiliyoruz
nnde

bana hidayet Odur beni yaratan

Ki
veren

70) Hani, babasna

ediyorsunuz? demiti.

ve

kavmine:

Neye

71) Demilerdi ki: Putlara ibadet ediyoruz, bunun iin

srekli onlarn nnde bel bkp eiliyoruz.

onlar sizi iitiyorlar m?

Peki
Dedi ki

dua ettiiniz
zaman
72) Dedi ki: Peki, dua ettiiniz zaman onlar sizi iitiyorlar
m?

zararlar

veya

bir yararlar Ya da
dokunuyor mu?

78) Ki beni yaratan, bana hidayet veren Odur.

iiren
ve bana yediren
Odur Ve
79) Ve bana yediren ve iiren Odur.

bana
Odur hastalandm

zaman Ve
ifa veren
80) Ve hastalandm zaman bana ifa veren Odur.

diriltecek olan

sonra beni ldrecek Ve
da
81) Ve beni ldrecek, sonra diriltecek olan da.

balayacan
umduum da
Ve
din
gn hatalarm

73) Ya da size bir yararlar veya zararlar dokunuyor mu?

atalarmz Biz bulduk

ve Hayr
dediler ki
yapar
byle

82)Ve din gn hatalarm balayacan umduum da .

74) Hayr dediler: Biz atalarmz byle yapar bulduk.

ve hkm
bana bala
Rabbim

salihlere
beni kat

imdi neye grdnz m? Dedi ki

ibadet ettiinizi
83) Rabbim, bana hkm bala ve beni salihlere kat.
75) Dedi ki: imdi neye ibadet ettiinizi grdnz m?

(*)Yukardaki yetlerle, brahim Peygamber'in (a.s.) kendi kavmi ile

seviyeli tartmasna ve her m'min iin l ve kstas olacak ekilde onun
dileklerine yer verildik Bylece skntl gnler geirmekte olan Hz.
Peygamber (a.s.) ve arkadalarna zaferin yakn olduu mjdesi kapal bir
anlatmla haber verildi.

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

( 84)


(86)
( 85)

Sayfa 370

93) Allahn dnda olanlar; size yardmlar dokunuyor mu

veya kendilerine yardmlar oluyor mu?

ve onlar onun iine dklverilmitir

azgnlar

( 88) (87)

94) Onlar ve azgnlar onun iine dklverilmitir.

(90)


(89)

95) Ve blisin btn ordular da.

(91)


(93)


( 92)
(95)
(94)

( 96)



(98)


( 97)

(100)
( 99)

btn

blisin
ordular da
Ve
tartarak


orada onlar Ve derler ki
96) Ve onlar orada tartarak derler ki:

iinde biz gerekten imiiz

Allaha Andolsun
apak
bir sapklk

97) Andolsun Allaha, biz gerekten apak bir sapklk

iinde imiiz.

Rabbi ile
sizi eit tutuyorduk
nk
alemlerin
98) nk sizi alemlerin Rabbi ile eit tutuyorduk.

sululardan

bakas bizi saptrmad
Ve

( 102)
( 101)

99) Ve bizi sululardan bakas saptrmad.

(103)

100) Artk bizim iin ne bir efati var.

( 105)


( 104)
(107) ( 106)
(108)

( 110)
( 109)


(111)


arasnda doruluk

dili
bana ver

Ve
Sonrakiler


84) Ve sonrakiler arasnda bana doruluk dili ver.

cennetinin
miraslarndan
beni kl
Ve
Nam
85) Ve beni Nam cennetinin miraslarndan kl.

idi
nk o babam da bala
Ve
saptanlardan

86) Ve babam da bala. nk o, saptanlardan idi.

gn

beni kk drme
Ve
diriltilecekleri

87) Ve beni diriltilecekleri gn kk drme.

Maln da
bir yarar salayamad bir gnde
ocuklarn da

88) Maln da, ocuklarn da yarar salayamad bir gnde.

kalb ile Allaha gelmi olanlar

mstesna
selim

89) Allaha selim kalp ile gelmi olanlar mstesna.

takva sahiplerine
Cennet
yaklatrlr
Ve
90) Ve cennet takva sahiplerine yaklatrlr.

azgnlar cehennem de
sergilenir
Ve
91) Ve cehennem de azgnlara sergilenir.

olduklarnz nerede? onlara denilir ki

Ve
badet
etmekte
92) Ve onlara denilir ki: badet etmekte olduklarnz
nerede?

dokunuyor mu
Allahn dnda olanlar


kendilerine

veya size yardmlar

yardmlar oluyor mu?

bir efati
Artk bizim iin ne var
yakn
bir dost

ne de Ve
101) Ve ne de yakn bir dost.

bir kere daha bizim iin Kukusuz

olsayd da
mminlerden

olabilseydik
dn
102) Kukusuz bizim iin bir kere daha dn olsayd da
mminlerden olabilseydik.

Ve bir yet vardr bunda phe yok ki

mmin
onlarn ou
deillerdi
103) phe yok ki bunda bir yet vardr. Ve onlarn ou
mmin deillerdi.

Azzdir Odur Rabbin

muhakkak
Ve
Rahm olan
104) Ve muhakkak Rabbin Azzdir, Rahm olan Odur.

Nuh
kavmi de yalanclkla suladlar

peygamberlerini
105) Nuh kavmi de peygamberlerini yalanclkla suladlar.

Nuh
Kardeleri onlara dedii
zaman
saknmaz
msnz?
106)Kardeleri Nuh onlara dedii zaman:saknmaz msnz?

gvenilir
bir eliyim
sizin Bilin ki ben
107) Bilin ki ben, sizin iin gvenilir bir eliyim.

bana ve Allah'a kar gelmekten saknn

itaat edin
108) Allah'a kar gelmekten saknn ve bana itaat edin.

buna kar sizden istemiyorum
Ve
ancak Benim ecrimi verecek
olan
hibir cret
lemlerin
Rabbidir

109) Ve buna kar sizden hibir cret istemiyorum. Benim

ecrimi verecek olan, ancak lemlerin Rabbidir.

bana itaat edin ve Allah'tan saknn

110) Allah'tan saknn ve bana itaat edin.

sana biz iman eder miyiz hi

Dediler
dk seviyeli kimseler
Sana tbi olurken
111) Dediler: Sana dk seviyeli kimseler tbi olup
dururken, biz sana iman eder miyiz hi!

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

hakknda bilgim
yoktur Ve Dedi ki

yaptklar
onlarn
112) Dedi ki: Ve onlarn yaptklar hakknda bilgim yoktur.

Rabbime aittir
ancak Onlarn hesab


dnebilseniz

Keke

Sayfa 371

( 112)
( 114)
(113)

( 115)

Keke

( 117)
( 116)

iman eden
kovacak ben deilim Ve
kimseleri

( 118)

113) Onlarn hesab

dnebilseniz!

ancak

Rabbime

aittir.

114) Ve ben iman eden kimseleri kovacak deilim.

apak
bir uyarcym ancak Ben

115) Ben ancak apak bir uyarcym.

Ey Nuh
vazgemezsen ayet
Dediler ki
talanmlardan

iyi bil ki olacaksn

116) Dediler ki: Ey Nuh! ayet vazgemezsen, iyi bil ki,
talanmlardan olacaksn!

kavmim Kukusuz
Rabbim
dedi

beni yalanclkla sulad
117) Rabbim: Kukusuz
sulad. Dedi.

kavmim

beni

yalanclkla

onlarn arasnda benimle Artk sen ver

beraberimde olan
Beni kurtar
ve hkmn
mminleri


118) Artk benimle onlarn arasnda sen hkmn ver. Beni
ve beraberimde olan mminleri kurtar.

beraberinde olanlar
ve Biz onu kurtardk

o dolu

geminin
iinde
119) Biz onu ve beraberinde olanlar, o dolu geminin iinde
kurtardk.

kalanlar
geri suda boduk
Sonra da
120) Sonra da geri kalanlar suda boduk.

( 119)


(121)

( 120)
(123)

( 122)

( 124)
(126)
( 125)
( 127)



(129)

(128)
(131)
( 130)

( 132)


( 134)
(133)

( 135)
(136)
bir yksek yere Siz her eleniyor musunuz?

dikerek
almet

Ve bir ders vardr bunda Dorusu

iman
onlarn oklar edici
deillerdir

128) Siz her yksek yere bir almet dikerek eleniyor

musunuz?

121) Dorusu bunda bir ders vardr; Ve onlarn oklar iman

edici deillerdir.

salam yaplar m ediniyorsunuz?

Ve
temelli kalacanz

umarak

mutlak galip ite O Rabbin

phesiz
Ve
engin merhamet sahibidir

129) Ve temelli kalacanz umarak salam yaplar m

ediniyorsunuz?

122) Ve phesiz Rabbin, ite O, mutlak galip, engin

merhamet sahibidir.

mi yakalyorsunuz?

yakaladnz

zaman Ve
zorbalar gibi

peygamberleri

d de yalanclkla sulad

123) d (kavmi)de peygamberleri yalanclkla sulad.

Hd Kardeleri onlara yle demi

idi
saknmaz
msnz?
124) Kardeleri Hd onlara yle demi idi: saknmaz
msnz?

gnderilmi bir eliyim

size Bilin ki ben
gvenilir
125) Bilin ki, ben size gnderilmi gvenilir bir eliyim.

bana ve Allah'a kar gelmekten saknn

itaat edin
126) Allah'a kar gelmekten saknn ve bana itaat edin.

buna kar sizden istemiyorum
Ve
ancak Benim ecrimi verecek
olan
hibir cret
lemlerin
Rabbidir

127) Ve buna kar sizden hibir cret istemiyorum. Benim

ecrimi verecek olan, ancak lemlerin Rabbidir.

130) Ve yakaladnz
yakalyorsunuz?

zaman,

zorbalar

gibi

mi

bana itaat edin ve Allah'tan saknn

131) Artk Allah'tan saknn ve bana itaat edin.

eyleri size bol bol verenden saknn Ve

bildiiniz

132) Ve bildiiniz eyleri size bol bol verenden
saknn.
oullar
davarlar Size verdi
133) Size davarlar, oullar verdi.

emeler

baheler

Ve
134) Ve baheler emeler.

sizin

endie ediyorum
Dorusu ben
muazzam
bir gnn azabndan

hakknzda
135) Dorusu ben sizin hakknzda muazzam bir gnn
azabndan endie ediyorum.

t

Sen
bizce birdir
yle dediler
t


vermesen de
versen de
136) yle dediler: Sen t versen de, t vermesen de
bizce birdir.

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

(138)

(137)

( 140)
(139)
(142) ( 141)

(144)
( 143)
(145)



(147)
( 146)



(148)


(150)
( 149)




( 151)

( 153)

( 152)

Sayfa 372

buna kar sizden istemiyorum
Ve
ancak Benim ecrimi verecek
olan
hibir cret
lemlerin
Rabbidir

145) Ve buna kar sizden hibir cret istemiyorum. Benim

ecrimi verecek olan, ancak lemlerin Rabbidir.

Siz burada

iinde braklacak msnz?

gven

146) Siz burada, gven iinde braklacak msnz?

eme balarnda ?

ve bahelerde

Byle
147) "Byle bahelerde ve eme balarnda ?"

hurmalklarn arasnda?
ekinlerin
Ve
sarkm salkmlar
148) "Ve ekinlerin, salkmlar sarkm hurmalklarn
arasnda?"

evler dalardan


yontuyorsunuz

Ve
ustaca
149) Ve dalardan ustaca evler yontuyorsunuz

bana itaat edin ve Allah'tan Artk saknn

( 154)

150) Artk Allah'tan saknn ve bana itaat edin.

(155)

151) "Ve arlarn emrine uymayn."

( 156)



( 157)
(159)
(158)

geleneinden

baka bir ey deildir bu Elbette

ncekilerin

137) Elbette bu, ncekilerin geleneinden baka bir ey
deildir.

azaba uratlacak da
biz

deiliz Ve
138) Ve biz azaba uratlacak da deiliz.

biz de Bylece onu yalanclkla suladlar

bir bunda Dorusu
kendilerini helk ettik
iman
oklar
etmezler ve ibret vardr
139) Bylece onu yalanclkla suladlar; biz de kendilerini
helk ettik. Dorusu bunda bir ibret vardr; ve oklar iman
etmezler.

Azizdir ite O Rabbin

phesiz
Ve
Rahimdir
140) Ve phesiz Rabbin, ite O, Azizdir, Rahimdir.

Semd da

yalanclkla sulad

peygamberlerini

141) Semd (kavmi)da peygamberlerini yalanclkla sulad.

Slih
Kardeleri onlara yle demiti

saknmaz
msnz?
142) Kardeleri Slih onlara yle demiti: saknmaz
msnz?

gnderilmi bir eliyim

size Bilin ki ben
gvenilir
143) Bilin ki, ben size gnderilmi gvenilir bir eliyim.

ve Allah'a kar gelmekten Artk saknn

bana itaat edin
144) Artk Allah'a kar gelmekten saknn ve bana itaat
edin.

arlarn

emrine uymayn Ve
ve Yeryznde
bozgunculuk yapp



dirlik dzenlik vermeyenler.in


152) "Yeryznde bozgunculuk yapp ve dirlik dzenlik
vermeyenlerin.(szyle hareket etmeyin).

iyice

Sen
olsa olsa birisin Dediler ki
bylenmi
153) Dediler ki: Sen, olsa olsa iyice bylenmi birisin!

bizim gibi bir insansn

ancak Sen de

isen
Eer
bize bir mucize haydi getir
doru syleyenlerden
154) Sen de ancak bizim gibi bir insansn. Eer doru
syleyenlerden isen, haydi bize bir mucize getir.

bir su

onun dii devedir te bu dedi

bir ime hakk da

sizindir ime hakk vardr
belli gnn
155) te bu dii devedir; onun bir su ime hakk vardr, belli
bir gnn ime hakk da sizindir, dedi.

sizi
bir ktlkle ona ilimeyin Ve
muazzam
bir gnn azab

yakalayverir
156) Ve ona bir ktlkle ilimeyin, sizi muazzam bir
gnn azab yakalayverir.

piman da oldular
Onlar onu kestiler
157) Onlar onu kestiler; piman da oldular.

bunda Dorusu
azap
Onlar yakalad

onlarn ou
etmezler bir ders vardr
iman

158) Onlar azap yakalad. Dorusu bunda, bir ders vardr;
ve onlarn ou iman etmezler.

Azizdir

ite O

Rabbin

phesiz
Ve
Rahimdir

159) Ve phesiz Rabbin, ite O, Azizdir, Rahimdir.

(*)Geen yetler, yine hem Reslllah (a.s.)', hem yaamakta olup
hakszla urayan m'minleri teselli etmek; m'minlere hakszlkta
bulunmay sanat haline getiren zalimleri uyarmak iin Semd Kavmi misal
veriliyor. lh sese kulak tkayanlarn enindesonunda yklp silineceine
atflarda bulunuluyor..

Cz 19 Sure 26

Lt

kavmi de

uara Suresi
yalanclkla sulad

peygamberlerini

160) Lt kavmi de peygamberlerini yalanclkla sulad.

Sayfa 373

( 160)




( 162) ( 161)

Lt
Kardeleri onlara demi
idi
saknmaz
msnz?

(163)

161) Kardeleri Lt onlara yle demi idi: saknmaz

msnz?

(165)
( 164)

gnderilmi bir eliyim

size Bilin ki ben
gvenilir
162) Bilin ki, ben size gnderilmi gvenilir bir eliyim.

ve Allah'a kar gelmekten Artk saknn

bana itaat edin
163) Artk Allah'a kar gelmekten saknn ve bana itaat
edin.

buna kar sizden istemiyorum
Ve
ancak Benim ecrimi verecek
olan
hibir cret
lemlerin
Rabbidir

164) Ve buna kar sizden hibir cret istemiyorum. Benim

ecrimi verecek olan, ancak lemlerin Rabbidir.

erkeklere

mi gidiyorsunuz?

lemlerin iinde

165) lemlerin iinde erkeklere mi gidiyorsunuz?

sizin iin yaratt

brakyorsunuz?
Ve
Siz Hayr
elerinizi

Rabbinizin
snr aan
kavimsiniz

( 166)
( 167)




(168)

( 170)

( 169)
(172) ( 171)

( 173)

( 175)
(174)

( 176)




( 178) ( 177)

(179)
(181)

( 180)

166) Ve Rabbinizin sizin iin yaratt elerinizi

brakyorsunuz? Hayr. Siz snr aan bir kavimsiniz.

(182)

Ey
vazgemezsen Eer
yle dediler
srgn



iyi bil ki olacaksn
Lt
edilmilerden

175) Ve phesiz Rabbin, ite O, mutlak galip, engin

merhamet sahibidir.

167) yle dediler: Ey Lt! Eer vazgemezsen, iyi bil ki,

srgn edilmilerden olacaksn!

sizin bu iinizden Dorusu ben dedi

tiksinmekteyim
168) Dorusu, ben sizin bu iinizden tiksinmekteyim, dedi.

onlarn ailemi ve Beni kurtar

Rabbim

yapageldiklerinden

169) Rabbim! Beni ve ailemi, onlarn yapageldiklerinden
kurtar.

btn

ailesini ve Onu kurtardk

170) Onu ve btn ailesini kurtardk.

O geride bir kocakar

Ancak mstesna
kalanlardan
171) Ancak bir kocakar mstesna. O, geride kalanlardan.

dierlerini

helk ettik Sonra
172) Sonra dierlerini helk ettik.

yle bir
zerlerine
yadrdk ki
Ve
Uyarlanlarn
yamuru
ne de kt yamur

(183)

Eyke halk da

yalanclkla sulad
peygamberleri
176) Eyke halk da peygamberlerini yalanclkla sulad.

msnz? uayb

onlara yle demiti

saknmaz
177) uayb onlara yle demiti: saknmaz msnz?

gnderilmi bir eliyim

size Bilin ki ben
gvenilir
178) Bilin ki, ben size gnderilmi gvenilir bir eliyim.

ve Allah'a kar gelmekten Artk saknn

bana itaat edin
179) Artk Allah'a kar gelmekten saknn ve bana itaat
edin.

hibir

Buna kar sizden istemiyorum

ancak Benim cretimi verecek

olan
cret
lemlerin
Rabbidir

180) Buna kar sizden hibir cret istemiyorum. Benim
cretimi verecek olan, ancak lemlerin Rabbidir.

173) Ve zerlerine yle bir yamur yadrdk ki...

Uyarlanlarn yamuru ne de kt!

etmezler Ve bir ibret vardr bunda Elbet

iman
oklar

181) ly tastamam yapn, eksik verenlerden olmayn.

174) Elbet bunda bir ibret vardr; Ve oklar iman etmezler.

182) Ve doru terazi ile tartn.

mutlak galip ite O Rabbin

phesiz
Ve
engin merhamet sahibidir

olmayn

ly
tastamam yapn
eksik verenlerden

doru
terazi ile

tartn Ve
hakk olan
insanlarn
ksmayn
Ve
Yeryznde
karklk karmayn eyleri
bozgunculuk yaparak


183) Ve insanlarn hakk olan eyleri ksmayn. Yeryznde
bozgunculuk yaparak karklk karmayn.

Cz 19 Sure 26

uara Suresi

( 184)





(185)

( 186)

( 188) ( 187)

( 189)



(190)


(192)

(191)
(194)
(193)

( 196)
(195)

(197)

( 198)



( 200)



( 199)
( 201)

( 203)
( 202)

( 205)

( 204)


(206)
nesilleri sizi yaratandan
saknn ve
nceki

184) Sizi ve nceki nesilleri yaratandan saknn.

Sen birisin
olsa olsa yle dediler
iyice bylenmi
185) yle dediler: Sen, olsa olsa iyice bylenmi birisin.

bizim gibi bir beersin

ancak sen de
Ve

biz seni ancak biri sayyoruz
bilki
Ve
yalanclardan
186) Ve sen de, ancak bizim gibi bir beersin. Ve bilki, biz
seni ancak yalanclardan biri sayyoruz.

gkten

azap
stmze
yadr


doru szllerden

isen
ayet
187) ayet doru szllerden isen, stmze gkten azap
yadr.

en iyi bilendir

Rabbim dedi

yaptklarnz

188) (uayb: ) Rabbim yaptklarnz en iyi bilendir, dedi.

kendilerini

Onu
yalanc saydlar da
glge
gnnn azab

yakalayverdi

bir gnn azab

idi
Gerekten o
muazzam
189) Onu yalanc saydlar da, kendilerini glge gnnn
azab yakalayverdi. Gerekten o, muazzam bir gnn
azab idi!

ve bir ders vardr bunun iinde Dorusu

iman
onlarn oklar
etmezler
190) Dorusu bunun iinde bir ders vardr ve onlarn
oklar iman etmezler.

Sayfa 374

mutlak galip ite O Rabbin

phesiz
Ve
engin merhamet sahibidir
191) Ve phesiz Rabbin, ite O, mutlak galip, engin
merhamet sahibidir.

Rabbinin
indirmesidir
muhakkak ki o Ve
lemlerin

192) Ve muhakkak ki o lemlerin Rabbinin indirmesidir.

emn
Rhu'l
Onu indirdi

193) Onu Rhu'l-emn (Cebrail) indirdi.

olman iin
Senin kalbinin zerine

uyarclardan
194) Senin kalbinin zerine; uyarclardan olman iin,

Apak
Arapa

bir dille

195) Apak Arapa bir dille.

kitaplarnda da vardr O phesiz Ve

daha ncekilerin
196) Ve O, phesiz daha ncekilerin kitaplarnda da vardr.

onu
bir delil onlar iin deil
midir?
Ben srail

bilginlerinin
bilmesi
197) Ben srail bilginlerinin onu bilmesi, onlar iin bir delil
deil midir?

birine

biz onu indirseydik de Ve

Arapa bilmeyenlerden

198) Ve biz onu Arapa bilmeyenlerden birine indirseydik

de,

yine etmezlerdi Bunu onlara

o okusayd
iman
ona
199) Bunu onlara o okusayd, yine ona iman etmezlerdi.

kalplerine
Onu soktuk
byle
gnahkrlarn
200) Onu gnahkrlarn kalplerine byle soktuk.

kadar
Onun iin ona iman etmezler

ackl azab
grnceye
201) Onun iin, ackl azab gr