Risk Degerlendirme Rehberi

TEMEL
B LG
& RISK DEERLEND RME GENEL
RISK DEERLEND RME REHBER
Salk ve gvenlik herkesi lgilendirir

Sizin iin nemlidir iniz iin nemlidir
Risk Deerlendirme Rehberi
Derleyen: Murat ANDA Deneti
TEMEL
B LG
NDEK LER
KISIM I: TEMEL BLG

SAYFA
Tehlike nedir? Risk nedir? Neden/nasl bir risk deerlendirmesi yapmalym? Bir risk deerlendirmesini nasl yapabilirim? Bu rehberi nasl kullanmalym? KISIM II: RSK DEERLENDRME- GENEL Adm 1: Hangi bilgileri toplamalym? Bu bilgileri nasl toplayabilirim? Adm 2: Tehlikeleri nasl belirleyebilirim? EKLST GENEL Adm 3: Bir tehlikeden kaynaklanan riski nasl deerlendirebilirim? Adm 4: Tehlikelerden kaynaklanan riski yok etmek ya da azaltmak iin yapacam eylemleri nasl planlamalym? Step 5: Risk deerlendirmemi yazl hale nasl getirebilirim? BR RSK DEERLENDRME FORMU
Bilgi iin: http://hwi.osha.europa.eu
4 4 4 4 5
6 6 7 8
8 10
10
11
TEMEL
B LG
NDEK LER
KISIM III: TEHL KELER N BEL RLENMES VE NLEY C TEDB RLER N SE M GENEL eklist No. 1: Przl ya da kaygan dz yzeyler eklist No. 2: Hareket eden aralar ve makineler eklist No. 3: Makinelerin hareket eden paralar eklist No. 4: Elektrik tesisat ve ekipman eklist No. 5: Yangn eklist No. 6: Patlama eklist No. 7: Kimyasal maddeler eklist No. 8: Grlt eklist No. 9: Titreim eklist No. 10: Aydnlatma KISIM IV: TEHL KELER N BEL RLENMES VE NLEY C TEDB RLER N SE M ZEL SEKTR VE LER N Ofiste alma naat Gda ileri Aa ileri Oto tamiri Tarm Kk lekli yerst madeni 26 29 32 34 36 38 43 SAYFA 12 13 14 15 16 18 20 22 23 24
Daha fazla sektr iin hazrlanm eklistler : http://hwi.osha.europa.eu
TEMEL
B LG
KISIM I: TEMEL BLG Tehlliike nediir? Teh ke ned r? Riisk nediir? R sk ned r?
Tehlike; zarar verme potansiyeline sahip herhangi bir ey. Tehlikeler insana, mala ve prosese etki edebilir; Kazalara ve hastalklara, rn kaybna, makine hasarlarna, vb. sebep olabilir. Mesleki risk; bir tehlikeye maruziyet sonucu bir yaralanma ya da bir hastaln meydana gelme olaslnn ve iddetinin bilekesine iaret eder.
Neden//nasll biir riisk Neden nas b r r sk deerllendiirmesii yapmallym? deer end rmes yapma y m?
Mesleki risklerin deerlendirilmesinde temel ama, alanlarn salnn korunmas ve gvenliklerinin salanmasdr. Risk deerlendirme, ile ilgili faaliyetlerden kaynaklanan ve alanlara ve evreye olabilecek olas zararlarn en aza indirilmesine yardm eder. Risk deerlendirme ayn zamanda iinizin verimli ve rekabet edebilir olmasna katk salar. Salk ve gvenlik alannda yaplan yasal dzenlemelerde iverenlere dzenli risk deerlendirme yapma ykmll getirilmitir.
Biir riisk deerllendiirmesiinii nasll B r r sk deer end rmes n nas yapabiilliiriim? yapab r m?
yeri riskleri aada gsterildii gibi 5 basit admla deerlendirilebilir.
TEMEL
B LG
BU REHBER BTN ADIIMLARII ZLEYEREK RSK DEERLENDRMES BU REHBER BTN AD MLAR ZLEYEREK R SK DEERLEND RMES YAPMANIIZA,, DEERLENDRMENZE VE YAZIILII HALE GETRMENZE YAPMAN ZA DEERLEND RMEN ZE VE YAZ L HALE GET RMEN ZE YARDIIMCII OLACAKTIIR.. YARD MC OLACAKT R
Bu rehberi nasl kullanmalym?
TEMEL
B LG
KIISIIM IIII: RSK DEERLENDRME GENEL K S M : R SK DEERLEND RME GENEL

ADIM 1
Hangii Biillgiillerii Hang B g er Topllamallym? Top ama y m?

yerinizdeki riskleri deerlendirmek iin bilmeniz gerekenler: yerinizin ve/veya ilerinizi yrttnz yerin konumu. Orada kimlerin alt: gebe, gen veya engelli iilerinizin mesleki tehlikelere olaan olandan daha fazla maruz kalabilecekleri dnlerek, bu iilerinize daha fazla ihtimam gsterin. Ksmi sreli alan iilerinizi, mteahhit firma iilerini ve ziyaretilerinizi ve iletme dnda alan (ara srcleri, mterileri yerinde ziyaret eden iilerinizi vb.) iilerinizi de unutmayn. Hangi i ekipmann, maddeleri ve prosesi kullandnz. Ne tr iler gerekletirdiiniz (rnein, hangi yntemle ve ne kadar sre ile gerekletirdiiniz). Hangi tehlikeleri tanmladnz ve bunlarn kaynaklar nelerdir. Mevcut tehlikelerin potansiyel sonular nelerdir. Hangi koruyucu tedbirleri kullandnz. Hangi kazalar, meslek hastalklar ve dier ile ilgili hastalklar raporland. yerimizle ilgili yasal ykmllklerimiz nelerdir.
Bu Biillgiillerii Nasll Bu B g er Nas Topllayabiilliiriim? Top ayab r m?

u kaynaklardan bilgi edinilebilir; yerinizde kullandnz ekipmann, malzemelerin ya da maddelerin teknik verileri, Teknolojik prosedrler ve i rehberleri, yerinde yaplan grlt, titreim, gibi etkenlerin ve konfor artlarnn lm sonular, kazalar ve meslek hastalklarnn kaytlar, Kimyasal maddelerin madde gvenlik bilgi formlar, lgili mevzuat ve standartlar, Bilimsel ve teknik literatr.
Bilgi ayn zamanda; alma ortamn, yerinde yaplan ileri, yeri dnda yaplan ileri, yerinde etkili olabilecek harici etkenleri (rnein, nc taraflarca gerekletirilen grevler, hava koullar) gzlemleyerek de edinilebilir.
TEMEL
B LG
ADIM 2
Tehlliikellerii Nasll Teh ke er Nas Belliirlleyebiilliiriim? Be r eyeb r m?

yerinizdeki tehlikeleri belirleyebilmek iin GENEL EKLSTLER kullann; Bir tehlikenin var olduunu biliyorsanz Bir tehlike yoksa EVET i iaretleyiniz HAYIR iaretleyiniz Ofiste alma naat Araba tamiri Gda ileme Aa ileri Tarm Kk lekli yerst madencilii u zel sektrler iin hazrlanm eklistleri sizler iin derledik:
Bir tehlikenin olduundan emin deilseniz: Beinci stunda gsterilen TEHLKE-ZEL EKLST ni kullannz GENEL EKLSTin beinci stununda gsterilen tehlike-zel eklistinde aradnz yoksa Avrupa Ajansnn web sitesinden (http://hwi.osha.europa.eu) daha fazla bilgiye uylaabilirsiniz ya da Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnn web sitesinden yararlanabilirsiniz.
Bu sektrlerin herhangi birinde faaliyet gsteriyorsanz, Ksm IV de verilen sektrezel eklistleri kullannz.
RSK DEERLENDRMENZ R SK DEERLEND RMEN Z BTN GCNZN BTN GCNZN AKTF KATIILIIMII LE AKT F KAT L M LE GEREKLE TRLMELDR GEREKLE T R LMEL D R
TEMEL
B LG
EKL ST-GENEL
No Tehlike 1
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Hareket eden ara ve makineler Makinelerin hareket eden paralar Tehlikeli yzeye sahip ekipman (keskin, przl vb.) Scak ya da souk yzeyler, malzemeler vb. Yksekte alma, trmanma noktalar (yksekten dme) El aletleri Yksek basn Elektrik tesisat ve ekipman Yangn Patlama Ortamdaki kimyasal maddeler (toz dahil) Grlt El-kol titreimi Tm vcut titreimi Aydnlatma UV,IR, lazer ve mikrodalga radyasyon Elektromanyetik alanlar Scak ya da souk hava Yklerin kaldrlmas ve tanmas Vcudu zorlayan alma Biyolojik tehlikeler (virsler, parazitler, mantarlar, bakteri ) Stres, iddet, kaba kuvvet, saldr Dierleri: aaya belirtin ve EVET i iaretleyin
Evet
Hayr
Bilmiyorum:
bu tehlike iin zel ekliste gidiniz
2
Przl ya da kaygan yzeyler (kayma, tkezleme, dme vb)
5
KISIM III-1 KISIM III-2 KISIM III-3
KISIM III-4 KISIM III-5 KISIM III-6 KISIM III-7 KISIM III-8 KISIM III-9 KISIM III-9 KISIM III-10
TEMEL
B LG
ADIM 3
Biir tehlliikeden kaynakllanan riiskii nasll deerllendiirebiilliiriim? B r teh keden kaynak anan r sk nas deer end reb r m?
A. Tanmlanm her bir tehlike iin: Bir tehlikeden kaynaklanan zararn olaslk ve iddetini dikkate alarak riskin kk, orta ya da yksek olduuna karar verin. Bu karar verebilmek iin aadaki tabloyu kullann. Olaslk ok seyrek Orta sklkta ok sk Kk apta yaralanma Dk(1) Dk(1) Orta(2) iddet Orta apta yaralanma Dk(1) Orta(2) Yksek(3) Byk zarar Orta(2) Yksek(3) Yksek(3)
ok seyrek: Bir iinin mesleki kariyeri boyunca gereklemeyebilir. Orta sklkta: Bir iinin mesleki kariyeri boyunca sadece birka kez gerekleebilir. ok sk: Bir iinin mesleki kariyeri boyunca defalarca gerekleebilir.
Orta apta yaralanma: gn kayb ile sonulanan kazalar ve hastalklar (rnein, yaralanmalar, basit krklar, incinmeler, vcudun bir blmnde ikinci derece yanklar, cilt alerjileri vb. gibi). Byk zarar: Ar ve kalc rahatszlklara neden olan kazalar ve hastalklar (rnein, lmler, amptasyon-kesilmeler, uzuv kaypl krklar, kanser, vcudun byk bir blmnde ikinci ya da nc derece yanklar, vb. gibi).
Kk apta yaralanma: Uzun sreli rahatszlk vermeyen kazalar ve hastalklar (rnein, kk izikler, gz tahrileri, ba arlar vb. gibi).
B. Bir tehlikeden kaynaklanan riskin kabul edilebilir ya da kabul edilemez olduuna karar verin. Genelde: Yksek risk kabul edilemez, Dk ve orta risk kabul edilebilir.
Eer risk ilgili yasal gereklerle badamyorsa o risk kabul edilemez.
Unutmayn: Risk deerlendirmenizi iilerinizin aktif katlm ile gerekletirmelisiniz. Riskin kabul Unutmay n:
edilebilirliine karar verdiiniz zaman, deerlendirmenizin ynetiminde iilerinizin cinsiyet, ya ve salklarn dikkate almay unutmayn.
TEMEL
B LG
ADIM 4
ADIM 5
Biir tehlliikeden kaynakllanan riiskiin B r teh keden kaynak anan r sk n ortadan kalldrllmas ya da en aza ortadan ka d r mas ya da en aza iindiiriillmesii iiiin eyllemlleriimii nasll nd r mes n ey em er m nas pllanllamallym? p an ama y m?
Riskin yksek ve kabul edilemez bir dzeyde olduu deerlendirilmise, ilknce bunun azaltlmas ynnde eylemler gerekletirilmelidir. Risk orta dzeyde ve kabul edilebilir olarak deerlendirilmise, eylemlerin riskin bu dzeyin altna drlmesi ynnde planlanmas tavsiye edilir. Risk dk dzeyde ve kabul edilebilir olarak deerlendirilmise, riskin bu dzeyde kalmasnn salanmas gereklidir. Koruyucu ve nleyici tedbirler u ncelikler sralamasna dikkat edilerek uygulanmaldr: Tehlikeyi/riski ortadan kaldrn, Tehlikeyi/riski idari dzenlemelerle en aza indirin, Tehlikeyi/riski toplu koruma nlemleri ile en aza indirin, Tehlikeyi/riski uygun kiisel koruyucu donanm ile en aza indirin. Risklerin azaltlmasnda kullanlabilecek nlemlere rnekler bulabilmek iin KISIM III veya KISIM IVde verilen tehlike-zel eklistlerine gidin.
Riisk deerllendiirmemii nasll yazll R sk deer end rmem nas yaz halle getiirebiilliiriim? ha e get reb r m?
Aadaki R SK DEERLEND RME FORMUNU kullanarak risk deerlendirmesini her bir iyeri iin yazl hale getirebilirsiniz. Temel bilgileri kaydedin: Risk deerlendirmesinin yapld iyerinin ad ve adresi, iyerinde alan kiilerin adlar, deerlendirme tarihi ve deerlendirmeyi yapan kiilerin adlar. R SK DEERLEND RME FORMUnun 2 nci stununda yer alan blme belirlediiniz tehlikeleri (GENEL EKL STte EVET dedikleriniz) kaydedin. Belirlediiniz her bir tehlike iin: 3 nc stuna bir tehlikeden kaynaklanan riskin azaltlmas iin uygulayacanz koruyucu/nleyici tedbirleri kaydedin. Risk deerlendirmenizin sonularn (rnein, yksek/kabul edilemez) 4 nc stuna kaydedin. 5 inci stuna da riskin azaltlmas iin planlanan eylemlerinizi kaydedin.
10
TEMEL
B LG
Riisk Deerllendiirme Formu R sk Deer end rme Formu

Tarih:..Form No:.. yerinin Ad ve Adresi: yerinde alan i Says: Risk Deerlendirmesini Yapanlar:
R SK DEERLEND RME FORMU
No
Tehlke 2
Uygulanan Koruyucu/nleyici Tedbirler 3
Tahmin Edilen/Deerlendirilen Risk 4
Riski Azaltmak in Planlanan Eylemler 5
Risk Deerlendirmesini Gerekletirenlerin mzalar Yetkililerin mzalar.
11
TEMEL
B LG
KIISIIM IIIIII: TEHLKELERN BELRLENMES VE K S M : TEHL KELER N BEL RLENMES VE NLEYC TEDBRLERN SEM GENEL NLEY C TEDB RLER N SE M GENEL
EKLS T NO:01 TEHL KE: PRZL YA DA KAYGAN DZ YZEYLER
KISIM A: yerinizde tehlike var m?

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU EVET 1. Zeminlerde przl, anm alanlar, delikler, dkntler, vb. var m? 2. Zeminleriniz (rnein, temizlik sonras slandnda, svlar saldnda-mesela ya, iyerinde yrttnz ilemlere bal olarak yamur ya da amur ya da toz ) ara sra kayganlayor mu? 3. Zeminlerin yzeyinde eik fark ya da deiiklikler var m? 4. Kablolar yerlere salm durumda m? 5. iler uygun olmayan i ayakkablar nedeniyle her an debilir ya da kayabilirler mi? 6. Zeminler dzenli ve tertipli mi? 7. alma alannda engelleyici ve hareketi kstlayc herhangi bir malzeme ( sabit ekipman hari) var m? 8. Kaldrlmamas gereken malzemeler iaretlenmi mi? 9. Btn trafik yollar uygun bir ekilde iaretlenmi mi? 10. alma alanlar ve trafik yollar uygun bir ekilde aydnlatlm m?
HAYIR
KISIM B: Riskin azaltlmasnda kullanlabilecek nleyici tedbirlere rnekler

zellikle yaplan ie bal olarak iyeri zemininin slak ve tozlu olma ihtimaline kar alma zemininin dikkatli seimi; zeminin kuru olmasnn salanmas. Gerektiinde zeminin kimyasallarla kayganlnn nlenmesi; uygun temizleme yntemlerinin kullanlmas. yeri zemininin ve trafik gzerghnn dzenli kontrol edilmesi. Zemindeki deliklerin, atlaklarn, ypranm kaplamalarn, hallarn vb. onarlmas, kaldrlmas; zemin ve trafik gzerghnn temiz olmasnn salanmas. Zemindeki gereksiz eiklerin kaldrlmas ya da snrlandrlmas; bunlarn grnr olmasnn salanmas ilere uygun i ayakkabs verilmesi alma alannda, iyeri zemininin ve trafik gzerghnn uygun bir ekilde iaretlenmesi. yeri zemininin ve trafik gzergahnn uygun ekilde klandrlmas. Kullanlan ekipman uygun ekilde konumlandrlarak kablolarn alanlar iin engel tekil etmesinin nlenmesi; kablolarn koruyucu ierisinde zemine sabitlenmesi. Zeminlerde ve trafik gzerghnda kaymay nleyici ve kolay temizlenir malzeme kullanlmas. Zeminler ve trafik gzergh kullanlan svlarn kolayca tahliyesini salayacak ekilde olmaldr.
12
TEMEL
B LG
EKL ST NO:02
TEHL KE: HAREKET EDEN ARA VE MAK NELER

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU 1. Tama aralar hi arzal ve bakmsz olduklar halde kullanld m? 2. Tama aralar ve ykleme/boaltma ekipmanlarna (rnein, tatlar, kaldrma aralar, forkliftler vb.) hi ar ykleme yapld m? 3. Tama aralarnn gzerghlarnda engelleyici herhangi bir ey var m? 4. Tama gzerghnda gr alan asndan herhangi bir azalma mevcut mu? 5. Tama aralar yetkisiz kiiler tarafndan m kullanlyor? 6. Yklemeler her zaman gvenlik gz nnde bulundurularak m yaplyor? 7. Ar yklemeler nedeniyle srcnn gr alannda azalma oluyor mu? EVET HAYIR

Uygun sertifika/belgeli i ekipmannn kullanlmas. reticinin talimat ve klavuzlar dorultusunda i ekipmannn kullanlmas. ekipmannn dzenli olarak teknik kontrollerinin yaplmas. Tama gzergahlarnn uygun bir ekilde iaretlenmesi ve dzenli olmasnn salanmas. Gzergahlarn olabildiince geni olmasnn ve buralarda kr noktalarn olmamasnn salanmas. Yklerin uygun ve gvenli bir ekilde yklenmesinin salanmas. ilerin yeterli eitimi almalarnn salanmas. Kendiliinden hareket edebilen tama aralarnn kontrol d hareketinin nlenecei uygun yerlerde muhafazasnn salanmas.
13
TEMEL
B LG
EKL ST NO:03
TEHL KE: MAK NELER N HAREKET EDEN PARALARI

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU EVET 1. Makinelerinizde koruyucusuz tehlikeli olabilecek hareket eden (aksesuarlar dahil) ksmlar var m? 2. Makine koruyucular, iilerin elleri, kollar ya da vcutlarnn dier blmleri, makinenin hareket eden tehlikeli ksmlar ile temas halinde onlar yeterince koruyacak zellikte mi? 3. Btn makine koruyucular gvenli bir ekilde sabitlenmi ve kolayca karlamaz hale getirilmi mi? 4. Makinenin hareket eden ksmlarna herhangi bir malzeme debilir mi? 5. Koruyucular makinenin ilem yapmasn gletiriyor mu? 6. Koruyucuyu kaldrmakszn bir makineye yalama yaplabilir mi? 7. Hareket eden tehlikeli ksmlar durdurmakszn koruyucular karmak mmkn m? 8. Koruyucusuz zincirler, dililer, kay-kasnaklar, vb. var m? 9. Akta kalan kaylar, zincirler var m? 10. Akta kalan tehlikeli dner paralar (rnein, civatalar, metal kntlar vb.) var m? 11. Operatrn A/KAPA kontrol dmelerine ulamas kolay m? 12. Operatr haricindeki dier kiiler iin bir kontrol sistemi mevcut mu? HAYIR

Makinelerin eitimli ve yetkili kiiler tarafndan kullanlmasnn salanmas. Btn koruyucularn yerinde ve alr vaziyette olmasnn salanmas. ilere koruyucular kullanmalar gerektiini hatrlatacak posterler ve iaretlerin kullanlmas. Herhangi bir makinenin almaya balamadan nce koruyucularnn yerinde olmasnn salanmas. Makinenin etrafndaki alann temiz, dzenli ve engelleyici unsurlardan arndrlmasnn salanmas. ilerin rahata hareket etmelerini salayacak yeterli alann salanmas. Uygun kiisel koruyucu malzemenin salanmas. Makine ve etrafnda yeterli aydnlatmann salanmas. Hasarl bir makinenin yanllkla altrlmasn nlemek zere ak bir uyar bilgi sisteminin uygulanmas. Makinelerin bakmnn ve hasarlarnn zamannda tamir edilmesinin salanmas. Makinenin hareket eden ksmlar ile makine civarndaki sabit ksmlar arasnda yeterli mesafenin salanmas.
14
TEMEL
B LG
EKL ST NO:04
TEHL KE: ELETR K TES SATI VE EK PMANI

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU EVET 1. Gvenlik aygtnn ve anahtarlarnn yerinde ve alr olduundan emin misiniz? 2. Kablolarn yaltmnda hasarlar (rnein, kablolarda dolama ya da akta kalan kablolar) var m? 3. Hasarl elektrikli ekipman kabini var m ya da bu kabin yetkili olmayan kiilerin ulamasna kar korunmu mu? 4. IEC-60417-5036 gvenlik iaretine (elektrik tehlikesi iareti) sahip olmayan elektrikli ekipman kabini var m? 5. Hasarl fi ve prizler var m? 6. 7. 8. 9. 10. 11. Elektrik ekipmann uygunsuz bir ekilde kullanmak mmkn m? Islak ortamda elektrik ekipmann kullanmak ya da slak ellerle ya da slak elbise ile elektrik ekipmann kullanmak mmkn m? Elektrikli sistemlere tehlikeli olabilecek yaknlkta alma mmkn m? alma alanlarnn yaknnda gerilim altnda blgeler var m? Topraklama sistemi dnda iletken ksmlar var m? Elektrostatik yklere (rnein yakt ikmalinde) dikkat ediliyor mu? HAYIR
almaya balamadan nce gzle hasar kontrol yapmak Elektrik teknisyenleri ile dzenli kontrolleri yapmak Sadece CE iaretli rnler kullanmak Ekipman hasar ya da bozukluu durumunda: hemen gc kesmek, fii prizden karmak ve arzay rapor etmek Arzann uzman bir elektriki tarafndan tamirinin salanmas Uygun ekipman trnn seilmesi (mekanik korumal, IP koruma tr, vb. gibi) in talimatlara gre yaplmas Enerjisiz hatlar Kaldrma ekipmannn alma alannn snrlandrlmas Elektrik ekipmannn tamirat sonras ve her kullanmaya balamadan nce kontrol edilmesi Topraklama sisteminin kullanlmas.
15
TEMEL
B LG
EKL ST NO:05
TEHL KE: YANGIN

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU 1. Boya, vernik, yaptrclar ve zcler gibi oksitleyici ya da kolayca alevlenebilir maddeler kullanlyor mu? 2. Oksitleyici ve alevlenebilir maddeler havalandrlm odalarda m depolanyor? 3. Kullanlan btn tehlikeli kimyasal maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formu var m? 4. Ateleyici kaynaklar (rnein, ak alev, elektrik ekipman, elektrostatik ykler ya da yksek scaklk) mevcut mu? 5. Yangn tehlikesi olabilecek alanlar uygun bir ekilde iaretlendi mi? 6. Kolayca tutuabilir ya da yanc maddelerin tehlikeli kimyasal zellikleri hakknda iileriniz dzenli olarak bilgilendiriliyor mu? 7. Yangnla mcadele ekipmannz yerinde ve uygun vaziyette mi? 8. Yangnla mcadele ekipmannz kullanlabilir durumda ve dzenli olarak bakm yaplyor mu? 9. Yangnla mcadele ekipmannza kolayca ulalabiliniyor mu? 10. Acil durum ve ka planlarnz var m? 11. Ka yollarnz iaretlenmi mi? 12. Yangn alarm sisteminiz var m? 13. Yangnla mcadele tatbikatlarnz var m? 14. Yangnla mcadele eitimi verdiniz mi? EVET HAYIR
16
TEMEL
B LG
Kolayca tutuabilir ya da yanc maddelerin uygun olarak depolanmas (rnein, azami depolama scaklnn almamas). Kolayca tutuabilir ve yanc maddelerin ayr muhafazas. Ateleyici kaynaklarn nlenmesi ya da ortadan kaldrlmas (sigara ime yasa dahil). Btn yanc maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formu salanmas. Tehlikeli blgelerin kordon altna alnmas. Ak alev kullanlarak yaplan almalarda alma alanna ilikin izinlerin olmasna zen gsterilmesi. Yangn sndrclerin salanmas (iyerinin byklne ve kullanlan kimyasal maddelere uygun). Elektrik ekipmannn dzenli olarak kontrolnn salanmas. Yangnla mcadele ekipmannn seiminin iyerine uygun olarak yaplmas. Yangnla mcadele ekipmannn dzenli aralklarla kontrol ve test edilmesi. Yangn alarm sisteminin kurulmas. Ka yollarnn iaretlenmesi ve kullanlabilir halde olmas. ilere eitim verilmesi. Acil durum tatbikatlarnn yaplmas.
NOTLARINIZ VARSA EKLEY N:
17
TEMEL
B LG
EKL ST NO:06
TEHL KE: PATLAMA

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU 1. Herhangi patlayc madde kullanlyor mu? 2. Kullanlan btn patlayc maddelerle ilgili Madde Gvenlik Bilgi Formlar var m? 3. Patlayc kimyasallar uygun ekilde etiketlenmi mi? 4. lem srasnda patlayc karm (rnein, hava ve gaz- hidrojen ya da metan, hava ve benzen ya da aseton buhar, hava ve odun tozu) oluuyor mu? 5. Patlama riski olan blgeler (rnein, boyalar ve zclerin olduu, yanc svlarn ya da gazlarn depoland odalar) var m? 6. Yanc maddelerin oluturduu kirlilik, depolama scaklnn artmas ya da rnlerin ar depolanmas sonucu oluabilecek patlama riski olan blgeler var m? 7. Gaz tesisleri kapal ve dzenli olarak kontrol ediliyor mu? 8. Patlayc alanlarda kullanlan elektrik ekipman uygun bir ekilde seilmi mi? 9. Patlayc alanlarda yangn kayna var m? 10. Patlayc alanlarda yksek scaklk kaynaklar mevcut mu? 11. Patlayc alanlarda elektrostatik alan kaynaklar var m? 12. Havalandrma sisteminiz var ve dzenli olarak kontrol ediliyor mu? 13. Patlama-tehlikesi olan alanlar iaretlenmi mi? 14. Patlayc alanlarda patlayc madde konsantrasyonu srekli izleniyor mu? 15. zleme aygtlarnz dzenli olarak kontrol ediliyor mu? 16. Patlayc maddeleri kullanan ya da hazrlayan iileriniz kimyasallarn tehlikeli zellikleri hakknda dzenli olarak bilgilendiriliyor mu? EVET HAYIR
18
TEMEL
B LG

Havalandrma sistemi kullanlmas ve konsantrasyon takibi. Btn patlayc kimyasal maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formlarnn salanmas. Ateleyici kaynaklarn ortadan kaldrlmas ya da nlenmesi. Hava ile patlayc karm oluturabilecek maddelerin ak alevlerden, elektrik ekipmanndan, kvlcmlardan vb. uzak tutulmasnn salanmas. ok az miktarda depolama yaplmas. Belirli rnlerin birlikte depolanmamas konusundaki talimatlara uyulmas. Bulatrma ve kirlilikten kanlmas ve artk bir rn miktarnn tekrar orijinal kabna konmamas. Tehlikeli patlayc alanlarn kordon altna alnmas. Patlayc alanlarn iaretlenmesi. Ak alev kullanlarak yaplan almalarda alma alanna ilikin izinlerin olmasna zen gsterilmesi. Ka yollarnn iaretlenmesi ve kullanlabilir halde olmas. ilere eitim verilmesi. Acil durum tatbikatlarnn yaplmas.
19
TEMEL
B LG
EKL ST NO:07
TEHL KE: K MYASAL MADDELER

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU 1. Tehlikeli kimyasal maddeler ( ok zehirli, zehirli, zararl, andrc, tahri edici, hassaslatrc, kanserojenik, mutajenik, reme iin zehirli, patlayc, oksitleyici, ar yanc, olduka yanc, yanc vb. eklinde snflandrlm) kullanlyor mu? 2. Kullanlan btn tehlikeli kimyasallar iin Madde Gvenlik Bilgi Formlar var m? 3. Btn tehlikeli kimyasallar uygun ekilde etiketlenmi mi? 4. Btn tehlikeli kimyasallar uygun ekilde tanyor mu? 5. Tehlikeli kimyasal maddeler kullanan iileriniz bu kimyasallarn tehlikeli zellikleri hakknda dzenli olarak bilgilendiriliyor mu? 6. Gen ya da hamile iileriniz kanserojenik ya da mutajenik maddelerle temas halindeler mi? 7. Maddelerin izin verilen azami konsantrasyon miktarlar (iyeri havasnda) llyor mu? 8. yeri havasndaki kimyasal madde konsantrasyonu o maddeler iin izin verilen azami konsantrasyon miktarlarndan dk m? 9. Kimyasallarn kullanld iyerinin btnnde toplu koruma ekipman ( genel havalandrma ve yerel havalandrma) saland m? 10. Havalandrma sistemi dzenli olarak kontrol ediliyor mu? 11. Kimyasallar kullanan iileriniz iin kiisel koruyucu ekipman ( eldivenler, gzlkler, yz siperleri, maskeler vb.) saland m? 12. Tehlikeli kimyasal maddelere ya da preparatlara maruz kalan iileriniz dzenli olarak tbbi muayenelere tabi tutuluyorlar m? 13. zel tbbi bakmda iilerinizin kanserojenik maddelere maruz kaldklar tespit edildi mi? 14. Btn iileriniz tehlikeli kimyasal madde ya da preperatlarn doru kullanm ve tanmas konusunda uygun bir ekilde eitildiler mi? EVET HAYIR
20
TEMEL
B LG

ok zehirli maddenin daha az zehirli madde ile ikamesi. Mmknse kanserojenik ve mutajenik maddelerin ortadan kaldrlmas. Tehlikeli kimyasal maddelerle yaplan almalarda otomatik sistemlerin kullanlmas. Btn tehlikeli kimyasal maddeler iin Madde Gvenlik Bilgi Formlarnn salanmas. Btn tehlikeli kimyasal maddelerin uygun ekilde etiketlenmesi. Btn tehlikeli kimyasal maddelerin uygun ekilde tanmas. Kolayca tutuabilir ve parlayabilir tehlikeli kimyasal maddelerin birbirinden ayrlmas. Tehlikeli kimyasal maddelerin konsantrasyonlarnn llmesi ve izlenmesinin salanmas. yerine uygun toplu koruma ekipmannn tesisi. ilere uygun kiisel koruyucu ekipmann verilmesi. Kimyasal madde konsantrasyonunun izin verilen azami miktarlar at yerlerde srekli yerel havalandrmann salanmas (rnein, pskrtme, boyama ya da kaplama iin egzos sistemi). Kimyasallarla birlikte kullanlan ekipmann dzenli olarak teknik kontrollerinin gerekletirilmesi. Azami verimlilik iin dzenli aralklarla havalandrma sisteminin denetim ve temizliinin yaplmas. zellikle kanserojenik ya da mutajenik olanlar dhil tehlikeli kimyasal maddelere maruz kalan iilerin dzenli tbbi muayenelerinin yaplmas. Tehlikeli kimyasal maddelerin riskleri ve onlarn gvenli kullanm hakknda iilere dzenli eitimin verilmesi.
21
TEMEL
B LG
EKL ST NO:08
TEHL KE: GRLT

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU EVET 1. yerinde yaplan ilerden kaynaklanan yksek dzeyde grlt (rnein, metalmetal arpmas, motorlar vb.) var m? 2. Yksek grlt dzeyleri evresel grltnn bir sonucu olarak binalardan geen grltlerden mi kaynaklanmaktadr? 3. Grltl ilem alarm sinyallerini maskeleyebilir mi? 4. yerinizdeki kiilerle konuurken yksek grlt dzeyi nedeniyle sesinizi ykseltmek zorunda m kalyorsunuz? 5. yerinizden ayrldktan sonra insanlarla konuurken istemeyerekte olsa sesinizi ykselterek mi konuuyorsunuz? HAYIR

ilerin maruziyetinin belirlenmesi; Yasal dzenlemelerde belirtilen artlarla uyumun kontrol edilmesi. Grlt emisyonunu azaltacak mhendislik kontrollerinin ( rnein, titreen makine ya da bileenlerinin yaltm, havalandrma sistemlerinde susturucular kullanlmas vb. gibi) uygulanmas. Grlt kaynaklarnn iilerden olabildiince uzak tutulmas. Grltl alanlarda kalma sresinin kstlanmas. Grlt yaylmn nlemek iin olabildiince makinelerin etrafnn rtlmesi. Grltnn direkt yaylmnn perdeleme ya da bariyerlerle engellenmesi. Grltl blgelerin ve kulak koruyucularn mutlaka kullanlmas gerektii blgelerin iaretlenerek belirlenmesi. Uygun kulak koruyucularn (iilerle ya da temsilcileri ile istiare ederek) salanmas. Bu kulak koruyucularn kullanlmasnn salanmas. Kulak koruyucularn etkin almasnn ve uygun ekilde muhafazasnn salanmas. Bilgilendirmenin, talimatlarn ve eitimin salanmas. Yksek dzeyde grltye maruz kalan iilere dzenli aralklarla iitme sal takibinin yaplmas.
22
TEMEL
B LG
EKL ST NO:09
TEHL KE: T TRE M

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU 1. Ayakta ya da oturur vaziyette alrken (sk sk ya da uzun sreli) titreimleri hissediyor musunuz? 2. Elle tutulan i aletleri ve ekipman kullanrken (sk sk ya da uzun sreli) hissedilir derecede titreim oluuyor mu? EVET HAYIR

ilerin titreime kiisel maruziyetlerinin belirlenmesi; Yasalarla belirlenmi snr deerlere uyumun salanmas. yerinin (oturma yerleri, zeminler) titreimlerden yaltlmas. Titreim oluturan ekipman ve aletlerden kanlmas. Titreim oluturan ekipmanla yaplan almalarn sresinde azaltmaya gidilmesi. e uygun aletler (yaltml ya da el tutamaklarna etkisi azaltlm) kullanlmas ve bakmlarnn dzenli olarak yaplmas. Ekipman ve aletlerin kullanmnda talimatlara uyulmas. Uygun eitim ve bilgilendirmenin salanmas. El-kol titreiminden korunmak iin uygun eldivenlerin salanmas. Koruyucu eldivenlerin kullanlmasnn ve uygun ekilde muhafazasnn salanmas. yeri havasnn ve zellikle ellerin scak tutulmasnn salanmas; el hareketlerinin yaplmas. ilerin kuru ve scak tutulmas iin uygun koruyucu elbisenin salanmas. Tbbi muayenelerinin dzenli olarak yaplmas.
23
TEMEL
B LG
EKLST NO:10
TEHL KE: AYDINLATMA

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU 1. Grevlerin etkin ve doru bir ekilde yerine getirilmesi iin iyeri aydnlatmas yeterli mi? 2. alma alanlarnda iin etkinlii ve doru bir ekilde yaplmasn etkileyebilecek glgeler oluuyor mu? 3. Gei yollar, koridorlar, merdivenler, depolama odalar, vb. yerlerdeki aydnlatma gvenli hareket etmek ve engelleri (zemindeki delikler, yerde bulunan malzemeler, merdivenler, kaygan yzeyler ya da dkntler, platform kenarlar, vb.) fark etmek iin yeterli mi? 4. Parlak kaynaklar/yzeyler iilerinizin grn bozuyor mu? 5. yerinizde zayf aydnlatma, kamama ya da uygun olmayan aydnlatma gibi nedenlerle iilerinizden ikyetler alyor musunuz? 6. Gr alannda yorgunlua sebep olacak ya da gzlerin tekrar adapte olmasn zorlatracak ar kartlklar var m? 7. alma alannda iin yaplmasn zorlatran yansmalar (cilal ya da parlak yzeylerden direkt yansma) var m? 8. alma alan aydnlatldnda bu alanda grmede glkler oluturabilecek byk farkllklar oluuyor mu? 9. Suni aydnlatma altnda alma ortamndaki nesneler doal renklerini koruyorlar m? 10. Suni aydnlatma altnda gvenlik iaretlerinin renkleri fark edilebiliniyor mu? 11. ileriniz ktaki titreme ve parlakl grebiliyorlar m? 12. Suni k altnda normal alma esnasnda dnen makine aksamlar sanki dnmyorlarm (rnein, stroboskopik etki)gibi mi alglanyor? EVET HAYIR
24
TEMEL
B LG

yerinde alma alanndaki n periyodik lm ve eit dalmnn salanmas. yerinde gei yollarnda, koridorlarda, merdivenlerde vb. alanlarda n periyodik lm ve eit dalmnn salanmas. yerinde lambalarn deitirilme skln, odalarn temizlenme srelerini ve temizleme yntemlerini de ieren bir bakm programnn uygulanmas. yerinin, lambalarn tr ve zellikleri (g, k rengi ve k yayma faktr) ve yzey parlakl (yanstma, renk, matlk ya da parlaklk) gibi aydnlatma tasarm prensiplerine uygun olarak dzenlenmesi. Ek olarak ok daha fazla a ihtiya olan ilerde yerel klandrma yaplmas. lerin yapld alanlarda daha ok dolayl aydnlatma ve yerel aydnlatmann kullanlmas. yerinde yanstan parlak yzeylerden kanlmas (masalar, dier mobilyalar vb.) Titrek k ve stroboskopik etkiden (stroboskopik yanlsama) kanlmas. eklistlerin kullanlmas ya da iilerle yaplan grmelerde klandrma ile ilgili ikyetlerinin dikkate alnmas.
25
TEMEL
B LG
PART IV: TEHL KELER N BEL RLENMES VE NLEME TEDB RLER N N SE LMES - ZEL SEKTRLER VE LER N eklist Ofiste alma

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU YER ORTAMI yeri zemini (delikler ve engeller olmakszn) uygun olarak kaplanm m? yerinde uygun iklimlendirme (rnein, ilgili mevzuata ve standartlara grescaklk, gneten kaynaklanan radyasyon, nem ve hava akm) var m? ilerin alt alan yeterli mi? allan alandaki klandrma yeterli mi? Ekranl aralarla alma yapldnda ekran zerine den n engellenmesi ya da azaltlmas amacyla gerekli nlemler (rnein baknz;Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakkndaki Ynetmelik) alnd m? Ik kaynaklar, pencereler ve kaplar, verniklenmi mobilyalar ya da duvarlar bilgisayar ekrannda yansmalara neden oluyor mu? yeri ortamndaki grlt dikkatin dalmasna ve sesli iletiimin engellenmesine neden oluyor mu? Kablolar iilerin serbeste hareket etmelerini engelliyor ya da taklp dme riski oluturuyor mu? iler gerektiinde alma pozisyonlarn deitirebilecekleri yeterli alana sahip mi? yerinde dzenli olarak temizlik ve bakm yaplyor mu? lkyardm ekipmannz uygun ve iileriniz kullanmlar konusunda eitildi mi? Acil klar ve ka yollarnz doru bir ekilde iaretlendi ve kullanma hazr hale getirildi mi? EKRANLI ARALAR (VDU) B LG SAYARLAR Ekranl aralarda imgeler iyi bir ekilde tanmlanm, aka biimlendirilmi ve uygun olarak boyutlandrlm m? Ekranl aralarda grntde titreme, parlama olmas engelleniyor mu? Kullanc karakterler ve arkaplan arasndaki parlaklk ve kontrast ayarlarn kolayca ayarlayabiliyor mu? Ekranl aralar kullancnn rahat alma pozisyonuna gre (dndrlmesi, eilmesi vb.) ayarlanabiliyor mu? Genel ve yerel aydnlatma ekranl aracn arkaplan ve ekran asndan yeterli klandrma salyor mu? Kullancnn gzleri ve ekran arasndaki mesafe 5080 cm arasnda m? Grmeyi zorlatracak ekran yansmalar engellenmi mi? Klavye monitrden ayrlm m? Gvde kollar ve ellerin daha rahat hareket edebilecei duru konumlar mmkn m? Kullancnn bilekleri asndan klavye ve farenin konumu uygun mu? Klavye ve fare birbirlerine yakn vaziyette mi? Bunlar ayn seviyede mi? Klavyenin yzeyi yansmalar nleyecek ekilde matlatrlm m? EVET HAYIR
26
TEMEL
B LG
Klavye tularndaki semboller kolayca seilebiliyor mu? alanlar doru alma konumlarnda bu sembolleri okuyabiliyorlar m? YER EK PMANI Kullanlan koltuk uygun mu? Vcudun rahata hareket etmesi asndan uygun mu? Koltuk ykseklii ayarlanabiliyor mu? Srtn dayand ksm ayarlanabiliyor mu? Gerekli olduunda kullanlmak zere kol dayanaklar var m? Gerekli olduunda kullanlmak zere ayak destei var m? yerinde ok sk olarak kullanlan ekipman ve dier maddelere vcudu fazla zorlamadan ulalyor mu? Masann ykseklii bacaklarn ve kalann rahata hareket etmesini salyor mu? Kt tutucu kullancnn rahata okumasn salamak zere ayarlanabiliyor mu? YAZILIM ERGONOM Yazlm yaplan iin gereklerini karlyor mu? Yazlm kullanmaya yeni balayanlar iin ayarlanabiliniyor mu? Yazlm kullancnn anlayaca bir dilde yardm komutuna sahip mi? Yazlm kullancya uyarlanm ekilde bilgi salyor mu? Yazlmda olabilecek sorunlarla ilgili teknik bir destee sahip misiniz? ORGAN ZASYONU Ekran karsnda uzun sreli almalarda iiler uygun aralklarla mola veriyor mu? Ekran karsnda almann gerek sresi gnlk 6 saatten daha az m? ilerin grevleri deiiyor mu? iler ilerini yaparken alma dzenini kontrol ediyorlar m? ilerin yaplan iin bitirilmesi ya da zamannda teslim edilmesi gibi isteklerin ar basks altnda kalyorlar m? veren ekranl ara kullanmn da ieren yeterli bilgilendirme, eitim ve istiare salyor mu? SALIK TEHL KELER ierinizin grme ile ilgili ikyetleri dikkate alnyor mu? ilerinizin gz sal takibi yaplyor mu? Gz muayeneleri sonucunda ekranl ara kullanan iilerinizin gzlklerinin ya da kontakt lenslerinin uygun olmad ortaya karsa iveren olarak nlem alyor musunuz? ileriniz kas iskelet sistemi arlarndan ikayet ederek size bavurduunda iyerinizde ergonomik bir deerlendirme yapyor musunuz?
27
TEMEL
B LG

YER ORTAMI Dzenli olarak risk deerlendirme yaplmas. alanlarla istiare edilerek alma ortamnda uygun deiiklikler yaplmas. yeri ortam parametrelerinin lm ve takibinin yaplmas. yeri tasarmnda uzmanlardan yardm alnmas. EKRANLI ARALAR (VDU) Her bir faaliyet iin ie uygun ekipman salanmas. yeri tasarmnda ergonomik gereklerin dikkate alnmas. YER EK PMANI Ekipmann dzenli bakmnn yaplmas. alma alannn yeniden dzenlenmesi (ergonomik yaklam). NSAN-MAK NE ETK LE M (YAZILIM ERGONOM ) Yazlm kullanan iilerinizin eitimi. Teknik gelimelerin uyarlanmas (yazlm gncelletirme ve gelitirme). ORGAN ZASYONU ilere uygun SG talimatlarnn verilmesi. nleyici tedbirlerin etkinliinin srekli deerlendirilmesi. organizasyonunda alnan kararlarda iilerle istiare edilmesi. alma srelerinin sala olan etkilerinin izlenmesi. SALIK TEHL KELER ekipmannn ergonomik ilevselliinin gelitirilmesi, zellikle masa-ekran-sandalye arasndaki mesafelerin ayarlanmas. Aydnlatma sisteminde iyiletirme yaplmas, ekranl ara zerindeki (VDU) yansmann ve gz kamamasna neden olan etkenlerin ortadan kaldrlmas. ilerin dzenli tbbi gzetime tabi tutulmas (zellikle, gz ve kas-iskelet sistemi sorunlar).
28
TEMEL
B LG
eklist: naat

onay iaretli eklinde belirtmiseniz. EVET: En azndan bir cevabnz Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU iler alma alanlarna gvenli bir ekilde ulaabiliyorlar m? nsanlarn inaat alanna girmeleri nlenmi mi? Halkn korunmas asndan alnan nlemler ( inaat alanndan gemek zorunda kalan insanlar gibi) yerinde mi? Trafik yollar temiz ve aydnlatlm m? Hareketli i makineleri geri manevralarnda sesli ve kl iaret verecek ekilde bir donanma sahip mi? naat alan dzenli ve tertipli mi? naat alan iyi bir ekilde aydnlatlm m? Gvenlik iretleri ( rnein, trafik yollar, kiisel koruyucular, yetkili personel vb. gibi) yerli yerinde mi? Sosyal tesisler (Soyunma odalar, el-yz ykama yerleri, tuvaletler vb.) iiler iin yeterli mi? iler iin uygun yemek yeme meknlar var m? Salk gzetimi ve ilkyardm imkan salanm m? iler gvenli elle tama konusunda gerekli talimatlar verilmi ve eitilmiler mi? Ar malzemelerin tanmasnda kullanlmak zere uygun kaldrma ekipman salanm m? naat alanndaki mevcut enerji nakil hatlar (yeralt ya da yerst) belirlenmi mi? Elektrik nakil hatlarna dikkat edilmesi konusunda bir alma sisteminiz var m? Elektrik sistemlerinin ve ekipmannn yetkili bir kii tarafndan bakm ve dzenli kontrolleri hakknda gerekli nlemler alnd m? skelelerin kurulumu, sabitletirilmesi ve sklmesi ehil bir kii tarafndan m yaplmaktadr? iler iskeleleri periyodik olarak kontrol ediyorlar m? iler tanabilir merdivenleri sadece ksa sreli hafif iler ve baka bir seenek yoksa m kullanyorlar? iler tanabilir merdivenlerin gvenli ekilde yerletirilmesi ve kullanm konusunda bilgi sahibiler mi? skele zerindeki alma alannn genilii daima asgari deerden (60 cm) daha byk m? Vin ve benzeri i makinesi ehil kiilerce kurulup dzenli olarak kontrol ediliyor mu? Yksekte alan iiler ie uygun koruyucu kullanyor ya da gvenlik kemeri takyorlar m? ilerin ve malzemelerin dme tehlikesine kar alnan nlemler yerinde mi? naat alanndaki tm insanlar doru KKD (rnein, i ayakkabs, baret) EVET HAYIR
29
TEMEL
B LG
kullanyorlar m? Toza (rnein, odun, imento, silis) maruziyeti ortadan kaldrmak ya da en aza indirmek iin uygun nleyici tedbirler alnd m? Grlt ve titreime maruziyeti nlemek ya da en aza indirmek iin uygun koruyucu nlemler kullanlyor mu? ekipmanlar gvenli bir ekilde mi korunmaktadr? Makinelerin gvenlik sistemleri (rnein, ses sinyalleri, koruyucular) alr vaziyette mi? Kazlarda gk riskini azaltacak koruma ekipman kullanlyor mu? Operatrler uygun bir ekilde eitildiler mi? Btn iilere anlayacaklar dzeyde yaptklar ilerin potansiyel riskleri konusunda bilgi saland m?

BR PROJENN TASARIM SAFHASI Mimari tasarmda i sal ve gvenliinin dikkate alnmas. stenmeyen hareketlerde bile dme riskini ortadan kaldracak ie uygun merdivenlerin salanmas. atlara k yollarnn tasarm ve tesisi. Kaldrma aralarnn ve aksamlarnn gvenlik standartlarna uygun olarak seilmesi, doru bir ekilde kurulumunun ve uygun eitim alm iilerce kullanlmasnn salanmas, uygun artlarda muhafaza edilmesi ve ehil bir kii tarafndan periyodik muayene ve kontrollerinin yaplmas. yeri genelinde, merdivenlerde ve inaat alannda iilerin geebilecei her yerde yeterli ve uygun klandrmann salanmas. Ykm faaliyetlerinin sadece yetkili bir kiinin gzetimi altnda gerekletirilmesi. naat atklarnn uygun ekilde imhasnn planlanmas. Bina onarm ve ykm: asbestle allmas durumunda tm nlemlerin alnmas. Yeterli sayda el yz ykama yerleri, yemek yeme ve olumsuz hava artlarnda barnma amal meknlarn salanmas. ORGANZASYON SAFHASI htiya duyulduunda riski azaltmak iin alma takviminin deitirilmesi. Toplu koruma nlemlerinin salanmasnda benzer ekilde gerekletirilecek ayn koruyucu eylemleri ihtiva eden grevlerin organizasyonunun yaplmas. Yabanc iiler dhil btn iilerin inaat alanndaki potansiyel riskleri, uygulanan gvenlik nlemlerini ve salk ve gvenlikle ilgili kendi sorumluluklarn bildiklerinden emin olunmas. ilere uygun KKD ( baretler, eldivenler, maskeler, i ayakkablar gibi) salanmas. naat alannda ilkyardm malzemelerinin bulundurulmas. YRTME SAFHASI Salk ve gvenlik konularnda eitimli bir salk ve gvenlik koordinatrnn atanmas. naat alannda allmaya balamadan nce iskelelerin gnlk kontrollerinin yaplmas. Btn i tamamlanmadan iskelelerin paralarnn asla sklmemesi. skele zerindeki alma alannn geniliinin 60 cm den az olmamasnn salanmas. skelelere asla trmanlmamas, daima merdiven kullanlmas. Tanabilir merdivenlerin uygun eimde ve st taraflar alma yzeyinden yukarda olacak ekilde kullanlmasnn salanmas.
30
TEMEL
B LG
Merdiven basamaklarnn her trl engelden arndrlm ve kaymaz malzeme ile kaplanm olmasnn salanmas. 6 metreden byk seyyar merdivenlerin kullanlmamas. Merdivenlerden inerken ve karken mutlaka yzn merdivene doru olmas ve iki elin kullanlmas. aletlerinin bele balanan yardmc bir anta iinde bulundurulmas malzemeler iin kaldrma aralarnn kullanlmas. Tanabilir merdivenlerle allrken vcudun yanlara doru esnetilmemesi. Kt hava artlarnda atlarda allmamas. atlar dhil yksekte almalarda koruyucularn kullanlmas. Krlabilir malzeme ile kaplanm yzeylerde asla yrnmemesi. naat alanndaki ana elektrik alterinin ve yeraltnda, yerstnde ya da zeminde bulunan elektrik kablolarnn gnlk gvenlik kontrollerinin yaplmas. Bu yetkili kii tarafndan kontrollerin yaplmadan almaya asla balanlmamas. Toksik ve tehlikeli rnlerin ve patlayclarn kontrol altnda tutulmas ve iyi bir ekilde iaretlenmesi. naat alannn daima dzenli tutulmas. Btn koridor ve merdivenlerin engellerden arndrlmas.
31
TEMEL
B LG
Gda leme eklisti

onay iaretli eklinde belirtmiseniz. EVET: En azndan bir cevabnz Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU
EKPMANI Kesici aletler (baklar, nacak, balta vb.) kullanlyor mu? Btn makinelerin koruyucular var m? retim hattnda m (iine doru ekme, kesilme riski vb.) gerekletiriliyor? ilerin elbiseleri makinelerin hareketli paralarna taklarak yaralanmalara neden oldu mu? st ste yma yaplyor mu? iler scak/souk madde ve/veya ekipman ile temas ediyorlar m? Makineler temiz ve bakm yapld m? KMYASAL VE BYOLOJK TEHLKELER Soutma iin amonyak ya da baka kimyasallar kullanlyor mu? Kapal tanklara, mahzenlere ve/veya depolara girmek (rnein, kontrol, bakm esnasnda) zorunlu mu? iler ilenmemi rnle ve/veya hayvansal ya da bitkisel maddelerle (biyolojik tehlikeler) temas halindeler mi? PATLAYICILAR alma ortamnda havada/zeminde (rnein un) toz oluuyor mu? yerinizde basnl ekipman var m? HAVA KALTES iler kt/kesif bir kokuya maruz kalyorlar m? Fanlar bak koruyucular olmakszn kullanlyor mu? iler gerektiinde uygun solunum cihazlar kullanyorlar m? SALIK RSK iler scak ve/veya souk ortama maruz kalyorlar m? iler rahatsz edici pozisyonda yk tayorlar ya da alyorlar m? iler monoton i ykne ya da zorlanmalara maruz kalyorlar m? iler gece vardiyasna kalyorlar m?
EVET
HAYIR
32
TEMEL
B LG

EKPMANI ilerin dzenli ve tutarl bir ekilde gzetiminin yaplmas, iyerinin ve retimde kullanlan makinelerin kontrollerinin yaplmas. Uygun koruyucularn taklmas; ekipmann koruyucularla (mikserler, kesme makineleri vb.) tehiz edilmesinin salanmas. Doru KKD kullanmnn salanmas. Bu sektre zel riskler konusunda iilere eitim verilmesi. Makine ve tehizatn doru kullanm ve bakm konusunda iilerin eitilmesi; sadece eitimli iilerin kullanmalarna izin verilmesi. Ekipmann zel paralarnn gvenlik artlarna uygun olarak kullanmnn salanmas. Ekipmann btn paralarnn dzenli olarak bakm ve temizliinin salanmas. Ekipmann tehlikeli paralarnn snflandrlmas. G kayna kesilmeden asla bakm ve temizliin yaplmamas. KMYASAL VE BYOLOJK TEHLKELER Kimyasallarla yaplan almalarda doru KKD (eldivenler, i gzlkleri, yz siperleri, solunum cihazlar gibi) kullanmnn salanmas. Kimyasallarn depoland alanlarn konu ile ilgili mevzuata uygun ekilde, depolamada kullanlacak elle tama ve i ekipman iin gerekli talimatlar da ierecek ekilde iaretlenmesinin salanmas. Kapal tanklara, mahzenlere ve/veya depolara bir baka iinin gzetimi olmakszn girilmemesi. Kimyasallarn etkileri ve bu etkilere kar korunma yntemleri ve ilk yardm konusunda iilerin bilgi sahibi olmalarnn salanmas. yerine zg artlar dikkate alnarak iilerin tbbi kontrollerinin yaplmas. PATLAYICILAR Soutma ve basn ekipmannn gvenlik deerlendirmesine tabi tutulmas; Dzenli olarak makine ve techizatn muayenesi ve kontrol. Patlama riski olan tozlu ortamlardaki makine ve techizatn temizlii ve bakmna zel nem verilmesi. HAVA KALTES yeri havasnn kirlenmesi durumunda, havalandrma sisteminin kurulmas, kontrol ve bakmnn yaplmas. Operatrlerin yaknndaki fanlarn bak koruyucularnn taklmas. Hava kalitesinin izlenmesi. SALIK RSK Tm gerekli hijyen koullarnn salanmas. ilerin dzenli olarak bilgilendirme ve eitimlerinin salanmas. ilerin dzenli tbbi muayenelerinin yaplmas. ilerin dinlenme srelerinin yaplan ie uygun olarak dzenlenmesi.
33
TEMEL
B LG
Aa leri eklisti

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU EVET
EKPMANI Btn makinelerinizde koruyucu var m? Gvenli alma talimatlarnz var m? ileriniz kullandklar makinelerle ilgili eitim aldlar m? ekipmanlarnzn kontrol ve testleri dzenli olarak yaplyor mu? Makinelerinizin bak koruyucular uygun ve kullanlabilir durumda m? ilerin elbiselerinin hareket eden paralara yakalanma ihtimali var m? ELEKTRK TEHLKELER Elektrikli makinelerinizin gvenlik topraklamas yapld m? Btn elektrik kablolar, fi-priz sistemleri iyi durumda m? Btn filer, buatlar, anahtarlar ve balantlar kapal ve yaltlm durumda m? alma ortamndaki ekipman tehlike snflandrmasna tabi tutularak deerlendirildi mi? HAVA KALTES Aa ileme makinelerinde makine almaya baladnda otomatik olarak devreye girecek cebri eki sistemi var m? Egzos sistemi dzenli olarak kontrol ediliyor mu? Tavanlar, duvarlar ve kablo yuvalar dzenli olarak temizlenip ve tozdan arndrlyor mu? yeri hava kalitesi deerlendiriliyor mu? Spray boyama yaplrken iiler maske kullanyor mu? KMYASALLAR Tehlikeli kimyasallar kullanan iileriniz dzenli olarak eitiliyor mu? Kimyasallarla yaplan almalarda iiler KKD (eldivenler, i gzlkleri, yz siperleri ya da maskeler gibi) kullanyorlar m? Kimyasal maddeler ate kaynaklarndan uzakta m muhafaza ediliyor? GRLT VE TTRE M yerindeki grlt dzeyi deerlendirildi mi? Yksek grlt dzeylerine maruziyette iiler kulak koruyucusu kullanyorlar m? alma esnasnda makineden ve ilenen paradan iiye geen el-kol titreimi engellenebiliyor mu? SALIK RSK ilerin dzenli tbbi muayeneleri yaplyor mu? Yksek dzeyde grltye maruz kalan iilere periyodik olarak odyometrik test yaplyor mu? iler malzemelerin uygun bir ekilde kaldrlmas ve tanmas konusunda eitim aldlar m? yeri dzenlemesi yaptnzda iilerin zel isteklerini (ergonomik etkenler) de dikkate alyor musunuz?
HAYIR
34
TEMEL
B LG

EKPMANI Yaplan iin tehlikelerine uygun olarak makinelerin ve operatrn gvenlik sistemleri ile techiz edilmesinin salanmas. reticinin talimat ve kullanm klavuzu dorultusunda i ekipmannn kullanlmas. Ekipmann dzenli teknik kontrollerinin yaplmas. Ekipmana uygun koruyucu kullanlmas. Ekipmann iletimi ve bakm konusunda iilerin eitilmesi. Aa ileme ekipman ve koruyucularnn bakmnn yaplmas ve dzenli olarak temizlenmesinin salanmas. Ekipman sadece eitimli ve yetkili iilerin kullanmasna ve bakmn yapmasna izin verilmesi. ELEKTRK TEHLKELER Btn makinelerin gvenlik topraklamasnn yaplmas. Btn elektrik sisteminin dzenli olarak kontrol edilmesi. HAVA KALTES Btn aa ileme makinelerinde cebri havalandrma sisteminin ve sprey boyama ilerinde bamsz bir egzos sisteminin salanmas. alma alannn dzenli olarak temizlenmesi. Azami verim asndan havalandrma sisteminin dzenli olarak kontrol ve temizliinin yaplmas. Basnl hava ile birikmi tozun aa ve etrafa doru flenerek temizlenmeye allmasna asla izin verilmemesi. KMYASALLAR Kimyasallarn mmkn olduu lde daha az zararl ya da zararsz olanlarla ikamesi. Boyama ve yaptrma ilemlerinin mmkn olduu lde otomatik sistemler kullanlarak yaplmas. ilere kimyasallarla ilgili gvenli kullanm eitiminin verilmesi. GRLT VE TTRE M Farkl nleme teknikleri kullanlarak (kaynanda kontrol) makinelerin oluturduu grlt dzeyinin azaltlmas. Grlt dzeylerinin kaynan yaltlmas, perdelenmesi, datlmas ve sourulmas ile (kaynakla alc arasnda) azaltlmas. Titreimin ekipmanda yaltkanlar ve sourma teknikleri kullanlarak azaltlmas. Titreen aletleri kullanan iilerin maruziyet srelerinin snrlandrlmas. Titreim dzeyi yksek i ekipmanlar ile alan iilerin her saat 10-15 dakika mola vermesine izin verilmesi. SALIK RSK yerindeki riskler ve salkl yaam konusunda iilere dzenli eitim verilmesi. ilerin periyodik olarak tbbi muayenelerinin yaplmas. Dinlenme srelerinin ie bal olarak dzenlenmesi.
35
TEMEL
B LG
Oto Tamir eklisti

onay iaretli eklinde belirtmiseniz. EVET: En azndan bir cevabnz Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU
yeri zemini (demeler, kontrol amal ukurlar vb.) dzenli olarak temizleniyor mu? ilere iyerinin temiz tutulmas konusunda ykmllk verildi mi? yeri zemini (demeler, servis istasyonundaki kontrol amal ukurlar vb.) kullanlan maddelere ( rnein, ya, mazot, benzin gibi) kar dayankl m? Kullanlan (eski ve yeni) yalar bu amala ayrlm uygun kaplarda toplanyor mu? Kontrol amal kullanlan ukurlara inmek iin kullanlan merdiven basamaklar kaymaz malzeme ile kaplanm m? iler kaymaz i ayakkablar kullanyor mu? Platformlarn kenarlarnda korkuluk var m? ilere fren test silindirlerine asla basmamalar ynnde talimat verildi mi? Askda duran aralarn altndan gememeleri konusunda iilere gerekli talimatlar verildi mi? alma sonras kontrol amal kullanlan ukurlar uygun ekilde kapatld m? Kontrol ukuru insanlarn dme riskine kar uygun ekilde iaretlenmi ya da korkuluklarla evrilmi mi? Dar alanlarda alan herhangi bir iiniz var m? Sesli ve dier iaretler dar alma alanlarnda (rnein lme aygtlar) fark ediliyor mu? aletleri iin ayrlm zel bir yer var m? Arabalarn servis alanna giri gzergh (rnein, zemin zeri) iaretlenmi mi? Aralarn kontrol alanna giri ve klar ile ilgili gvenlik talimatlar var m? Ara zerinde yaplan almalarda (rnein, kaynak, zmparalama, boyama gibi) kazalarn nlenmesine ynelik tedbirleriniz var m? Skme ve montajla (rnein, motor) ilgili belirlenmi gvenlik kurallarnz var m? Benzin depolarnda yaplan almalarla (rnein, tamir) ilgili belirlenmi gvenlik kurallarnz var m? Bir aratan frlayabilecek ya da debilecek (rnein ara askda iken) paralara kar belirlenmi gvenlik nlemleriniz var m? Dnen paralara (rnein rot-balans ayarnda) kar iilerin temasn nleyecek koruyucu korkuluklar var m? Dnen paralara (rnein motor tamiri) iilerin kaplma riskine kar gerekli nlemler alnd m? Garaj kaplarnn (rnein, arabalar ieri girerken ve karken) istem d kapanmasna kar gerekli gvenlik nlemi alnm m? Yangn riskine kar (rnein, spray boyama) idari ve teknik nlemleriniz var m? Aklerin depoland blmlerde yangnla ilgili gvenlik talimatlarnz var m? Ak arj odalarnda patlama riskine kar nlemler alnd m?
EVET
HAYIR
36
TEMEL
B LG
Elektrik ekipmann sulu ortamdan korumak iin yerinde nlemler alnd m? Toz ve dier kk paracklara (rnein, zmparalama, kaynak, boyama esnasnda) maruziyeti ortadan kaldrmak ya da en aza indirmek iin uygun koruyucu nlemler uygulanyor mu? Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlarda yaplan i asndan aydnlatma yeterli mi? Yaz ve k artlar dnlerek ortam scakl kontrol yaplyor mu? Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlarda (rnein, kaynak, zmparalama) yeterli havalandrma var m? ileriniz yaptklar iler asndan ehil kiiler mi?

yeri zemininin, kaplamalarn, kontrol ukurlarnn vb. gvenli ve kaymaz halde bulundurulmas; alma alannn dzenli temizlii. Talama ileri, boyama vb. iler sonras alma alannn tamamen temizlenmesi. Dz yzeyler iin uygun malzemenin (sv maddeler iin emici zellik gstermeyen) seilmesi. Varillerden ya alm ve boaltm ile ilgili doru prosedrlerin kullanlmas; zemine dklen yalarn derhal temizlenmesi. Kaymaz i ayakkablarnn kullanlmas. Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlara inip kmakta kullanlan merdivenlerin basamaklarnn kaymaz malzeme ile kaplanmas. Fren test silindirlerine asla baslmamas. Fren testi srasnda control alanna yaklalmamas. Askda duran aralarn altndan asla geilmemesi. Servis alanndaki kontrol ukurlarnn kapal yzeylerine asla baslmamas. alma sonras kapal tutulan kontrol ukurlarnn denetim altnda tutulmas. Elektrik, hidrolik ve pinomatik hatlarn insanlarn gei gzerghlarnn dnda tutulmasnn salanmas. aletlerinin i esnasnda ve i sonras iaretlenmi zel yerlerine konmas. Aralarn hareket gzerghlarnn (rnein, zeminde) iaretlenmesi. Kaldrma aralarnn doru ve yerinde kullanmnn salanmas; hareket eden paralara asla ellerin sokulmamas. Btn faaliyetlerin iyi bir ekilde eitilmi personelle yrtmnn salanmas; gerekli btn gvenlik prosedrlerine dikkat edilerek. Aklerle yaplan almalarda tavsiye edilen gvenli aletlerin kullanlmas. Baz buhar ve svlarn patlayc karmlarnn olumasnn nlenmesi iin uygun havalandrma sisteminin salanmas. Tehlikeli alanlarda asla sigara iilmemesi. Btn elektrik ekipmannn rutubet ve sudan korunmas. ilere uygun KKD ( eldivenler, maskeler, i ayakkablar) verilmesi. Tehlikeli duman ve buharlarn ortadan kaldrlmas iin uygun ve etkin havalandrma sisteminin kullanlmas; bu sistem tam olarak etkin deilse ie uygun KKD kullanlmas. Kontrol ve tamir amal kullanlan ukurlarda ie uygun aydnlatmann salanmas. Tm hava artlar asndan uygun alma koullarnn (termal konfor) salanmas. Dzenli aralklarla tbbi muayenelerin yaplmas.
37
TEMEL
B LG
Tarm eklisti

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU
MAKNE VE EKPMANI iler makineler ve i ekipmanlarnn gvenli kullanm konusunda eitildiler mi? PTO aftlar ve dier makine ve i ekipmanlarnn koruyucular yerinde ve iyi durumda m? Askda duran ekipman altnda allrken gerekli gvenlik nlemleri alnd m? Traktr tekerlekleri gvenlik artlar dikkate alnarak deitiriliyor mu? Aa ilerinde kullanlan daire testereler koruyucular ile mi kullanlyor? Kaynak ekipman gvenlik kurallar dikkate alnarak ve iyi artlarda muhafaza edilerek mi kullanlyor? Zincirli aa kesme testeresi ile allrken KKD (rnein, i elbisesi, i ayakkablar, eldivenler, kulak koruyucular gibi) kullanlyor mu? Gvenli alma talimatlarnz var m? ekipmannz dzenli olarak kontrol ediyor musunuz? NAKLYAT VE HAREKET EDEN ARALAR Ara, forklift ya da teleskopik ara operatrleri makinelerin gvenli kullanm konusunda eitilip sertifikalandrld m? Forkliftler, teleskopik aralar ve balantlar uzman bir kii tarafndan kontrol ediliyor mu? Tarm alannda aralarn gvenli hareketi konusunda organizasyon yapld m? Traktrn fren tertibat dzenli olarak bakm ve kontrole tabi tutuluyor mu? Rmork fren tertibat etkin ve kontrol edilebiliyor mu? ekme aparatlar (zincirler, ubuklar, halatlar vb.) anmalara kar dzenli olarak kontrol ediliyor mu? Emniyet kemerleri kullanlyor mu? Eski traktr kabinleri gvenlik kafesi (roll-bar) ile donatlm m? Eski gvenlik kafesleri paslanma ve dayankllk asndan kontrol ediliyor mu? Aralarn klandrma sistemi ve gstergeleri alyor mu? Aralarn aynalar temiz ve kullanlr vaziyette mi? Enerji nakil hatlarnn yaknnda yaplan almalar iin gvenli alma sistemi oluturuldu mu? YKSEKLK Yksekte (binalarda, makinelerde, ekipmanda, depolarda vb.) gvenli alma sisteminiz var m? Btn tanabilir merdivenler gvenli, ar iler iin uygun mu? Kullanlmadnda gvenli bir ekilde muhafaza ediliyor mu? Merdivenler yksekte kullanldnda salam ve dengeli bir ekilde durmas salanyor mu? Merdivenlerle yksek yerlere ulalmasnda daha gvenli baka seenekler de dikkate alnyor mu? Balyalar gvenli bir ekilde istifleniyor mu?
EVET
HAYIR
38
TEMEL
B LG
PESTSTLER Btn pestisitler gvenli bir ekilde depolanyor mu? Pestisitlerle alan iiler dzenli olarak eitime tabi tutuluyor mu? alanlara ve dier insanlara pestisitlerden kaynaklanan riskler deerlendirilip kontrol nlemleri uyguland m? Pestisitlerle yaplan almalarda uygun KKD kullanlyor mu? evre asndan pestisitler gvenli bir ekilde mi kullanlyor? OCUKLAR ocuklarn tehlikeli alanlara (alma alanlar, hareket eden makinelerin civar, ykseklik, depolama alanlar, baz hayvanlarn bulunduu blmeler vb.) girileri nleniyor mu? ocuklarn neden olabilecei yangn riski dikkate alnyor mu? ocuklar tehlikeler konusunda uyarld m? Gen iiler iin alma artlar uygun mu? HAYVANLAR Tehlikeli olabilecek hayvanlar iin (rnein, boalar, atlar, kpekler gibi) kapal ortamlar var m? Kapal ortamlar iyi artlarda tutuluyor ve babo hayvanlarn girii nleniyor mu? Hayvanlarla yaplan almalarda kullanlmak zere talimatlar hazrladnz m? Hayvanlarn nakliyesi uygun artlarda yaplyor mu? BYOLOJK TEHLKELER iftliinizde tehlikeli biyolojik ajan kaynaklar (bitkiler, hayvanlar ve hayvan orijinli maddeler, organik toz, atk vb.) var m? Tehlikeli biyolojik ajanlarla temas riski kontrol altnda ya da en aza indirildi mi? Tehlikeli biyolojik ajanlarla gvenli bir alma sisteminiz var m? SIVILARIN DEPOLANMASI Svlarn depoland alanlar korkuluklarla evrildi mi? Korkuluklar kullanlabilir vaziyette mi? Yeralt depolar ve tanklar iyi artlarda ve kullanlr vaziyette mi? Ykleme rampalarnda uygun bariyerler var m? Uyar iaretleri yerinde ve kullanlr vaziyette mi? HUBUBAT Tohumlar, gbreler, toprak vb. maddelerle yrtlen faaliyetlerle ilgili gvenli bir alma sisteminiz var m? Tahl ambarlarna giri kontrol altnda m? BYOGAZ iftliinizde biyogazn oluabilecei ve toplanabilecei (tezek depolama, hayvan, atk ve ukurlarn bulunduu kapal alanlar vb.) herhangi bir ortam var m? Bu alanlara giriler nleniyor mu? Yangndan korunma nlemleri kullanlyor mu? Bu tehlikeli alanlarda gvenli alma sistemi var m? HAVA iler yksek scaklk, gneten kaynaklanan direkt radyasyondan, dk scaklktan, yamur ve gl rzgrdan korunuyor mu?
39
TEMEL
B LG

BTN TEHLKELER ilere bilgi, talimat ve eitim verilmesi. MAKNE VE EKPMANI Makineler ve i ekipmannn eitimli ve yetkili operatrlerce kullanlmasnn salanmas. PTO aftlarn ve dier makine ve i ekipmannn koruyucularnn yerinde ve iyi durumda olmasnn salanmas. Askda tutulan ekipmann ulalabilir uygun malzemelerle desteklenmesi. Traktrn byk arka tekerleklerinin uygun aralar kullanlarak tanmas. Daire testerenin koruyucusunun yerinde ve kullanlr olmasnn salanmas. Kaynak ekipmannn gvenlik kurallarna ve KKD kullanlmasna dikkat edilerek kullanlmas. Aa kesme testeresi ile uygun KKD kullanlarak allmas. Makine ve i ekipmannn dzenli olarak kontrol ve testlerinin yaplmas. NAKLYAT VE HAREKET EDEN MAKNELER Forkliftlerin veya teleskopik aralarn, eitimli, sertifikal ve yetkili iilerce kullanlmasnn salanmas. iftlik alannda tamacln belirli bir gzerghta yaplmasnn salanmas ve aralar (kamyonlar gibi) iin zel manevra alan oluturulmas; aralarn yayalardan ayrlmas. reticinin talimatlar dikkate alnarak traktr ve rmorklarn fren tertibatnn dzenli olarak bakma tabi tutulmas. ekme aparatlarnn (zincirler, ubuklar, halatlar vb.) anmalara kar dzenli olarak kontrol edilmesi. Aracn devrilme ihtimaline kar emniyet kemerinin takl ve bal olmasnn salanmas. Btn traktr kabinlerinin gvenlik kafesi (roll-bar) ile donatlmas ve dzenli olarak kontrollerinin yaplmas. Kaldrma ekipmannn her bir parasnn dzenli olarak kontrollerinin yaplmas. Aralarn aynalarnn eksiksiz, temiz ve kullanlr vaziyette olmasnn salanmas. Btn traktrlerin ve rmorklarn klandrma sistemi ve gstergelerinin alr ve temiz olmasnn salanmas. Enerji nakil hatlarnn yaknnda yaplan almalar iin gvenli bir alma sisteminin oluturulmas. Enerji nakil hatlarnn konum ve yksekliklerini belirten bir haritann temin edilmesi. YKSEKLK Mmkn olduu srece yksekte almann nlenmesi. Tehlikeli yerlere ulamn uygun korkuluklarla snrlandrlmas ve bunlarn kullanlr vaziyette tutulmas. Uygun olan yerlere uyar iaretlerinin konmas. yi ve bakml olan merdivenlerin kullanlmas; salam ve dengeli bir ekilde durmasnn salanmas. Merdivenlerin gvenli ve ocuklarn ulaamayacaklar bir ortamda saklanmas. Yksekte almada mmknse uygun ekilde tasarlanm kafes platformlarn kullanlmas. Hareketli ykselebilen alma platformlarnn, kule iskelelerin ya da benzerlerinin kullanlmas. Balyalarn istiflenmesi ve istif bozumunun gvenli bir ekilde planlanarak yaplmas. PESTSSDLER Pestisidlerin kullanmnn olabildiince azaltlmas. Salk asndan en az risk oluturacak rnlerin kullanlmas.
40
TEMEL
B LG
Pskrtme aralarnn kullanm sonras dikkatli bir ekilde ykanmas. Kuyulardan, ocuk ve hayvanlardan uzak tutulmas. Doru KKD kullanlmas. Pestisidlerin yetkili olmayan kiilerin ulamasnn nlenmesi amacyla uygun ekilde depolanmas ve grlr ekilde tehlike uyar iaretiyle iaretlenmesi. OCUKLAR ocuklarn tarm faaliyetlerinden ve i trafiinden uzak tutulmas. Gvenli olarak ayrlm oyun alanlarn salanmas. Gzetim altnda olmayan bir ocuun alma alannda gzkmesi halinde almann durdurulmas ve oradan uzaklatrlmas. Tehlikeli alanlara uyar iaretlerinin konmas ve anlamlarnn ocuklara retilmesi. ocuklara dikkate etmeleri gereken tehlikeler ve gitmelerine izin verilmeyen yerlerin anlatlmas. Gen alanlara bilgi talimat ve eitim verilmesi ve onlarn gzetim altnda tutulmas. HAYVANLAR Hayvanlarn doru bir ekilde beslenmesinin salanmas. Kaplarn kapal olmas ve iyi artlarda muhafaza edilmesi. Uygun olan yerlere uyar iaretlerinin konmas. Hayvanlarn uygun yollarla tanmasnn ve bu konuda rehber hazrlanarak kullanmnn salanmas. Hayvanlarn uygun yollarla ve iyi artlarda nakil edilmesi. BYYLOJK TEHLKELER Tehlikeli biyolojik ajanlarn kaynaklarnn ortadan kaldrlmas. Kaynaklarn insanlardan uzak tutulmas. Tehlikeli alanlarn etrafnn uygun bir ekilde evrelenmesi ve kullanlr vaziyette tutulmas. Uygun olan yerlere uyar iaretlerinin konmas. Dezenfeksiyon nlemlerinin kullanlmas. ilerin alanmas. hijyeni nlemlerine dikkat edilmesi. Doru KKD kullanlmas. Dzenli salk gzetiminin salanmas. SIVILARIN DEPOLANMASI Svlarn depoland alanlarn uygun korkuluklarla evrilmesi ve bu korkuluklarn kullanlabilir vaziyette tutulmas. Yeralt depolar ve tanklarnn iyi artlarda muhafaza edilmesi. Ykleme rampalarnda uygun bariyerlerin kullanlmas. Uygun olan yerlere uyar iaretlerinin konmas. HUBUBAT Tahl depolama ambarlarna girilerin kontrol altna alnarak dzenlemelerin yaplmas. Uygun olan yerlere uyar iaretlerinin konmas. nsanlar uyarmak iin kl ve sesli sinyallerin kullanlmas. Yetkili olmayan kiilerin iyerinden uzakta tutulmas. BYOGAZ Biyogaz kaynaklarnn ortadan kaldrlmas. Ateleme kaynaklarnn nlenmesi ya da ortadan kaldrlmas.
41
TEMEL
B LG
Tehlikeli ortamlarn uygun olarak havalandrlmasnn salanmas. Tehlikeli alanlarn etrafnn uygun ekilde evrelenmesi ve kullanlr vaziyette tutulmas. Yangndan korunma nlemlerinin salanmas. Uyar iaretlerinin konmas. Tehlikeli alanlarda yalnz almann nlenmesi. HAVA Kt hava artlarnda almann durdurulmas. alma alannda glgeli bir ortam oluturulmas, su salanmas. Darda alma sresinin azaltlmas. e uygun KKD kullanlmas.
42
TEMEL
B LG
Kk lekli Yerst Madencilii

EVET: En azndan bir cevabnz onay iaretli eklinde belirtmiseniz. Ltfen aadaki listenin tehlikelerin olduu tm durumlar kapsamadn unutmaynz. SORU
HEYELANLAR letmenizde kaya, toprak, vb., maddeler kaymakta mdr? Hi iaretlenmemi, gzetim altnda olmayan madeniniz var m? Emniyet altna alnmam maden yataklar, maden ukurlar ya da kazlar var m? Herhangi bir yzey, kenar ya da kntda yaplan almalarda yan yzeyler destekleniyor mu? Yerst madeninde kaz ileri basamaklarda ezamanl olarak m gerekletiriliyor? alma esnasnda maden yzeyinde ani deiiklikler oluyor mu? alma alanna giden ara gzergh rnein toprak kaymas ya da ta dmeleri gibi tehlikelerle kar karya m? Yzey ya da yan duvar ykseklii 1.5 mden fazla ve uygun ekilde desteklenmemi mi? SU Madende su tehlikesi var m? Kaz yaknnda alma alanyla balantsz su depolar var m? Her 6 ayda bir yzeyde su kontrol yaplyor mu? Herhangi bir nehir ya da glden madene ulaabilecek suyolu ihtimali var m? Ka yollar iaretlendi mi? Hendekler kapatld m? Bir gnlk saanak ya miktar pompalarn 36 saatlik boaltm kapasitesinden fazla olabilir mi? Kaz alanna dolan su miktar pompalarn 24 saatlik boaltm kapasitesinden fazla m? NAKLYAT LER Konveyrlerin getii yerlerde ii hareketlilii var m? Kazlarn eim as 4 den byk m? Bir makine ya da aracn kovas (bailer) operatr kabininin zerinde hareket ediyor mu? iler aralarn gzerghn kullanyorlar m? PATLAYICI VE PATLATMA LEM Herhangi bir patlayc madde kullanlyor mu? Patlayclarn depoland blmler madendeki dier yaplar iin tehlike oluturuyor mu? Patlayc maddelerin depoland blmleri evreleyen alanlar bir patlamay tetikler mi? Patlatma esnasnda atelemede baarsz olundu mu? Kontroll patlatma deliklerine patlayclar yerletiriliyor mu? Kontroll patlatma esnasnda kvlcma neden olabilecek herhangi bir alet kullanyor musunuz?
EVET
HAYIR
43
TEMEL
B LG
Patlatma alanna yakn bir yerde kullanlmayan patlayclar var m? Patlatma ncesi uyar amal kullanlan sinyal sisteminizde herhangi bir arza var m? Fnyeler ve patlayclar birlikte depolanyor ya da tanyor mu? Patlatma sonras oluan toz ve gazlarn ilerleme gzerghnda alma olmakta mdr?

HEYELANLAR Maden ocaklarnn, kaz alanlarnn, hafriyat ve maden atklarnn biriktirildii alanlarn evrelenmesi. Tehlikeli alanlara uyar iaretleri konmas. Madende yaplan ukurlarn ve eimlerin jeolojik artlar ve kaya yapsna bal olarak uygun ykseklikte olmasnn salanmas. Dik yzeyli alma yerine kademeli (basamakl) alma sisteminin tercih edilmesi. Gevek zemin ya da kayalarn olduu blmlerde eimin 45 den daha fazla olmamasna dikkat edilmesi. Tehlikeli yan yzeylerin st ve alt kenarlarnn desteklenmesi ve iaretlenmesi. Herhangi bir yzey, kenar ya da kntda yaplan almalarda kesinlikle yan yzeylerin desteklenmesi ve kontrolsz almaya izin verilmemesi. Yan yzeylerin koruyucu alarla korunmas. allacak zeminin gvenli bir ekilde leklendirilmesi. Mmkn olduu lde leklendirmenin alma yzeyinden aaya doru yaplmas. Uygun uzunlukta lme ubuunun kullanlmas ve yerletirilmesi. Maden ocann srekli gzetim altnda tutulmas. Hafriyatn allan yerin kenarnn 3 m uzanda belirlenen yerlerde biriktirilmesi. Kaz almalarnn zellikle gmelere kar uygun destek sistemleri (rnein salam ahap destekler) kullanlarak yaplmas. SU Mmknse gereksiz su birikintisinin boaltlmas. Su yollarnn gvenli bir ekilde kontrol altnda tutulmas. Drenaj sisteminin dzenli olarak kontrolnn yaplmas. Su baskn tehlikesine kar iyerinde ka yollarnn belirlenmesi. Mmkn olduu lde madende almalarn dzenlenerek suyun doal yollardan (rnein daha alak seviyede terkedilmi alanlara doru) boaltlmasnn salanmas. Suyun aknn kontrol altna alnarak kanallardan toplama alanlarna sevk edilmesi. Gerekli olduunda buralarda pompalama sisteminin kullanlmas. NAKLYAT LER Konveyrlerin getii yerlerde iiler iin gvenli gei yollarnn seilmesi ve oluturulmas. Konveyrlerin malzeme dmelerine kar gvenlik sistemleri ile techiz edilmesi. 4 den fazla eimli kazlarda vagonlarla elle tama ilerinin yasaklanmas. Nakil ekibinin iletiiminin salanmas. ilerin ykleme esnasnda hangi tr kabinlerde bulunmasnn yasak olduunun belirlenmesi. Ykleme platformlarnn bariyerlerle techiz edilmesi.
44
TEMEL
B LG
Her bir alma vardiyasnda zorunlu olarak tama sistemlerinin (teleferik sistemi) halatlarnn kontrol edilmesi. Patlayclarn depoland yerlerin tutumaz, atee dayankl, kvlcm kartmayan malzemelerle ina edilmesi. Patlayc maddelerin depoland yerler metalden yapldnda topraklamasnn yaplmas. Rutubet ve ar scakln kontrol amacyla havalandrma boluklarnn binann st ve altna yerletirilmesi. Uygun yerlere depolarn iindekilerini de gsteren uyar iaretlerinin konmas. Yetkili olmayan kiilerin giriinin nlenmesi amacyla gvenlik aygtlaryla techiz edilmesi. Ayr blmelerde muhafaza edilene kadar fnyeler ve patlayclarn birlikte depolanmasnn nlenmesi. Patlayc maddelerin depoland yerlerin evresi 10 m yarapl bir alan ierisinde kurumu otlardan, aalardan, erpten temizlenmesi. 20 m yarapl alan ierisinde dier tututurucu maddelerin (rnein, benzin, dizel gibi) depolanmasnn nlenmesi. Her bir patlamadan sonra 30 dakika sreyle patlama alanna girilerin yasaklanmas. Ateleme hatas olup olmadnn kontrol edilmesi. Patlatma deliklerinin kontrol edilmesi olabildiince temiz olmasnn salanmas. Patlayclarn herhangi bir sebeple patlatma deliklerine zorla sokulmamas. Patlayclarn patlatma deliklerine kvlcm oluturmayan bir ekipman vastasyla (uygun sklama ubuu kullanm) yerletirilmesi. Sklama maddesinin (kil, toprak veya zel ekilde imal edilmi olan hamur) uygun olarak seilmesi. arjlama yapldktan sonra kullanlmayan patlayc maddelerin koruma altnda tutulmas.
45
TEMEL
B LG
46

Risk Degerlendirme Rehberi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Risk Degerlendirme Rehberi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEMEL

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

Salk ve gvenlik herkesi lgilendirir

Risk Deerlendirme Rehberi

Derleyen: Murat ANDA Deneti

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

KISIM I: TEMEL BLG

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

Daha fazla sektr iin hazrlanm eklistler : http://hwi.osha.europa.eu

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

Bu rehberi nasl kullanmalym?

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

KIISIIM IIII: RSK DEERLENDRME GENEL K S M : R SK DEERLEND RME GENEL

Hangii Biillgiillerii Hang B g er Topllamallym? Top ama y m?

Bu Biillgiillerii Nasll Bu B g er Nas Topllayabiilliiriim? Top ayab r m?

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

Tehlliikellerii Nasll Teh ke er Nas Belliirlleyebiilliiriim? Be r eyeb r m?

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

Eer risk ilgili yasal gereklerle badamyorsa o risk kabul edilemez.

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

Riisk Deerllendiirme Formu R sk Deer end rme Formu

R SK DEERLEND RME FORMU

Uygulanan Koruyucu/nleyici Tedbirler 3

Tahmin Edilen/Deerlendirilen Risk 4

Riski Azaltmak in Planlanan Eylemler 5

Risk Deerlendirmesini Gerekletirenlerin mzalar Yetkililerin mzalar.

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

KISIM A: yerinizde tehlike var m?

KISIM B: Riskin azaltlmasnda kullanlabilecek nleyici tedbirlere rnekler

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

TEHL KE: HAREKET EDEN ARA VE MAK NELER

KISIM A: yerinizde tehlike var m?

KISIM B: Riskin azaltlmasnda kullanlabilecek nleyici tedbirlere rnekler

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

TEHL KE: MAK NELER N HAREKET EDEN PARALARI

KISIM A: yerinizde tehlike var m?

KISIM B: Riskin azaltlmasnda kullanlabilecek nleyici tedbirlere rnekler

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

TEHL KE: ELETR K TES SATI VE EK PMANI

KISIM A: yerinizde tehlike var m?

KISIM B: Riskin azaltlmasnda kullanlabilecek nleyici tedbirlere rnekler

& RISK DEERLEND RME GENEL

RISK DEERLEND RME REHBER

TEHL KE: YANGIN

KISIM A: yerinizde tehlike var m?

& RISK DEERLEND RME GENEL