1

EMEKLLK KONUMAM ALNN YKS 15.11.2012, Prof. Dr. Ali Demirsoy

Eer uygun bir ortama dseydi, zeks ve yaratclk gc ile Nobel dl alacak bir babann, yine uygun bir ortama dseydi zeks ve beceriklilii ile kayda geebilecek; ancak bir ilkokul diplomas almak iin bile frsat verilmeyen bir anann, 1944 ylnn souk bir k aynda, Erzincan/Kemaliye/Yuva kynde dnyaya gelmiim. Yedi kardein ayakta kalan sadece ben olmuum. Yaamm boyunca hep en nemli zelliim olarak vndm direnme ve ayakta kalma gcm demek ki o zamanlardan miras kalm. Kymde bitirdiim ilkokulun, kasabamda bitirdiim ortaokulun, Ankarada bitirdiim Gazi Lisesinin ve mezun olduum Ankara Fen Fakltesi Tabii limler Blmnn kalitesini ve bana kazandrdklarn Hanc iirini yazan airin szyle Ne siz sorun ne ben syleyeyim 1964 ylnda Kbrsa kmaya alan Trkiye, petrol bulamad iin yerinden kmldayamad. Neredeyse 20-21 yanda, niversiteyi neredeyse tam puanla bitiren biri olarak Trkiyenin harp srasnda kullanabilecei petrol bulmak iin oluturulan ekibe stajyer olarak katldm; ancak Trkiye karalarnda bizi abad edecek petrol bulunamayacan sezinlediim iin gelecein meslei diye bilinen biyoloji akademisyenliini semeye karar verdim. Atatrk niversitesinde alan byle bir kadroya niversite hocalarm beni uygun buldular ve 1966 ylnn 26 Hazirannda baarl bir renci olarak Nobel Almak zere trene bindim. Atama ilemi bitip de sandalyeme oturduumda uyduruk kaydrk bir doktoraya da raz

olmutum.

En

beendiim

taraflarmdan

biri

de

koullara

gre

yrdm yolu revize edebilme oldu. Trkiye zerinde oynanan kirli oyunlar ne o gn ne bu gn yakamz brakmad. niversitede almaya baladm gn karlatm siyasi ekimeler, ayak oyunlar, tehditler, darplar ve sonunda meslektalarmza kadar uzanan ldrme olaylar bizi kemirdi durdu. Bazen bir derenin kenarna oturup da geen her yln adna bir ta suya attmda, Can Dndarn iskeletini kurduu, benim yaadklarmla deitirip uyarladm u iiri hep mrldanrm: Bitapt; kayan bir yldz kadar ltl, bir o kadar yorgun: ."- N'apyorsun" diye sordum. "- Seyrediyorum" dedi; "aresizce, fkeyle, aknlkla ama sadece seyrediyorum". Seyrettii; kuamzn en ktlerinin, pespayelik yarnda ipi ilk gsleyenlerin, zirveye hak kazanmalarndaki akl almaz gariplikti. yiliin ve ustaln bu kadar eziyet grd, ktln ve yeteneksizliin bunca dllendirildii bir baka corafya var myd acaba? Okuldaki ideallerimizden, genlik cokumuzdan sz ettik bir sre; tozlu raftaki bir kitab yllar sonra merakla kartrr gibi... lkemizin kaderini deitirmeye azimliydik mezun olurken; lakin

karanln bomaya yemin ettiimiz lke, karanlna bomutu bizi... Pazarda grsek tezghndan meyve almayacamz adamlarn

cenderesinde bir mr geirmi, tnelden k sandmz n, stmze gelen kamyonun far olduunu ok ge fark etmitik. Velhasl ne sevebilmi, ne terk edebilmitik. Krizde gemiti btn genliimiz ve imdi ocuklarmza tek

devredebildiimiz, ok daha arlam bir kriz... "- te" diye i geirdi kadim dostum, "...bunlar seyrediyorum bir kenardan sessizce..." Sonunda bomba Atatrk niversitesine dt, ounu kardeim bildiim, sevgiyle balandm, hep dost olarak andm bir sr insan yurdun drt bir tarafna sald, benim nasibime hi de dnmediim hatta haz etmediim Hacettepe niversitesi dt. Belki giderim diye yanmda getirdiim paketlerin bir ksmn belirli bir sre amadm bile. Ancak u anda karmda n sralarda oturan salarnn rengi atm, beni deli dolu halimle hatrlayan, taknlklarma byk bir zveriyle ve sevgiyle karlk veren, her zaman yzlerindeki sevgi ifadesinin itenliini okuduum birok insan, aabeyim, oldu. Anabilim dal, blm bakanl, ksa sreli de olsa dekanlk gibi grevlerim, uzun sre yrttm ynetim kurullar ve senatrlk gibi yeliklerim, sonunda beni gerek bir Hacettepeliye dntrmt. Hacettepenin ve Trkiyenin geirdii en bunalml dnemlerde, 1980 darbesinde ve onu izleyen baskc srelerde bu kadroyla omuz omuza oldum. Kklerim Hacettepenin derinlerine kadar inmiti; yle de kald. Bu niversitede kalmann ve Sizin gibi deerli meslektalarmla neredeyse bir mr geirmenin onurunu hep yaadm. ounuz bana olmas gerekenden fazla hogrl davrand ve sevgisini hi ihmal etmedi. Btn bunlardan sonra eer birileri yllar sonra Ali Demirsoy da Hacettepe niversitesinde alm dedirtebilirsem, bu da benim bu niversiteye armaanm olacaktr. Bilimsel baary sadece makale yazp, atf almak olarak ablam; altm blmdeki insanlarn sevgisi, saygs sakl tuttuum paketleri bir bir amama neden

dnmedim; hele hele unvan almak iin yaplmas gereken bir angarya olarak hi grmedim. Bilimsel dncenin gelitirilmesini merak duygusunun artrlmas olarak grdm iin kitlelere bu adan ulamay en nemli grevim bildim. Bunun gereklemesi iin zaman zaman riskleri de alarak avazm kt kadaryla bardm; clz birka yanknn dnda karln ne yazk ki alamadm. Ancak, bir gn, eminim, bu lkenin geleceinde ok daha iyi gnler yaanacak ve o gn, bu gnn siyasi ekimeleri, patrt ve grltleri iinde kaybolup giden dncelerim ve sesim, ok daha iyi yanklanacak; ite ben o gn yeniden domu olacam

Bunca yl iinde neler oldu neler bitti? Aslnda 33 yanda profesr olmam nedeniyle, benimle ayn yataki insanlar bile deneyimlerimi ve fikirlerimi sormaya baladklar an, ben, gen gruptan kopmutum; ancak yal kuaa girmek iin de ok erkendim. Verdiim yantlar, herhalde dinleyenlerin ouna byk bir olaslkla ok anlamsz geliyor olmalyd; ama yine de unvanm nedeniyle ou sylediklerimi can kulayla dinliyorlard; ancak ben bu ilikiden ok nemli bir eyi renmitim: Bizzat yaamadan hibir eyin kendi malmz olacak biimde renilemeyeceini kefetmitim. Dinleyeceksin, not alacaksn; ancak zaman geldiinde bire bir yaayacaksn ve o zaman yaamn ne demek olduunu reneceksin. Daha nce rendiklerimiz sadece daha hzl daha kolay ve daha doru karar vermemize yaryor olmalyd. Geen bunca sre bana baka nemli bir eyi daha retmiti: Belli ki yaanmas, renilmesi ve grlmesi gerekenleri; hatta sylenmesi

gereken szleri ertelediinizde ya da yarna sakladnzda, zaman geldiini sanarak sandktan kardnzda, bir de bakyorsunuz ki geerliliini yitirmi banknotlar gibi tedavlden kalkm ounuz beni yakndan tandn dnebilir. nk en zor gnlerimde yanmda oldunuz. Bir ksmnzla uzun sreler eitli faaliyetlerde birlikte olduk; zaman zaman attk; zaman zaman dayanma iinde olduk. ounuzu ocuum gibi, kardeim gibi, aabeyim ya da ablam gibi sevdim; arkadalmza ve dostluumuza glge drmedik. Birbirimizi tandmzdan ve anladmzdan kukumuz olmad. Ancak yine de Dostoyevskinin bir szn dile getirmeden edemeyeceim: nsanlarn birbirini tanmas iin en iyi zaman, ayrlmalarna en yakn zamandr (Hacettepe niversitesinde ne yazk ki bunu yaadm). Eer byle bir konumay emeklilik nedeniyle yapyorsanz; bu cmleye bir ek de yapabilirsiniz: Emekli olduktan sonra ilikilerin srdrlmesindeki itenlik, derinlik ve boyut bu tanmann son cmlelerini oluturacaktr. Bir eyi dostlarm ve meslektalarm olarak belki merak edebilirsiniz: Acaba hoca byle bir emeklilie hazr m? Dorusunu isterseniz son bir yl iinde bunu ben de dnmedim deil. Bir insann aktif ve sorumlu bir yaamdan ayrlmas ve kendine emekli sfatn yaktrmas ne derseniz deyin- kolay olmamal diye dnyordum. Ancak benim dnya grm ve bilimsel yaklamm asndan, 1980 ylnda balayan ve gittike artan hayalimde oluturmu olduum niversite kavramndan uzaklama, niversite tahribat, aka suskun niversite yaps, beni bu emeklilie oktan hazrlamt. Anladm ki: Yreim bavulunu toplam oktan; ruhum srtlam antasn

"Uzaklar" ekiyor iimdeki seyyahn tasmasn... Bir de baktm ki, 67 yln hesabn doldurmuum kara kutuya. Sevgiler, sevinler, aclar, dostluklar, baarlar, baarszlklar, anlar hep o kutuda. Aceleyle doldurmu olmalym ki hznler, kederler ve korkular ile sevinler ve mutluluklar kargack burgack tkm gibi. Hlbuki onlar bir takvimin yapraklarn koparr gibi yaam, anlarm bir tespih gibi dizmitim. imdi, sabrla kapatyorum kara kutuyu, sevgiyle mhrlyorum azn. Eer bir gn merak edip de bu kutuyu aacak olurlarsa, ierisini kartranlar tehis koyacaklar halime... "ok mutlu olmu, fazla yksekten umu; zaman zaman sadece kendini beenmi; kendisiyle dalga gemeyi de ihmal etmemi; dnyann en gzel ve en iyi kadnlarn e olarak alm; ok gzel ocuklar olmu, hak ettiinden ok dostluk ve sevgi grm, aclar ve mutluluklar en st dzeyde yaam zavall" diyecekler ya da orta zeksna, kt eitimine karn yaptklarna ve bu lkeye braktklarna bakp "sebepsiz alalm, hak ettiini elde edememi... herhalde bu nedenle bile bile vurmu kendini dalara... " diyecekler. Yine de kara kutu ancak bir ksmn syleyecek bu faninin yksn... Belli ki kalan, benimle gitmesi gereken yere gidecek... Zaten en mahrem ve en ac srlarm dalarn yamalarna savurdum... Da kekikleri saklayacak bundan byle srlarm... Grnen ksmn bir tek siz bileceksiniz; eer bu kutuyu merak ederseniz

GERYE M? Biriniz kp bana sorabilir: Ali Hoca genliine dnmek ister misin

diye? Bu soru ilk defa bana sorulmayacak; bundan 2.600 yl nce lme giderken Sokratese de soruldu. Bir gn geriye dnmek istemem; bu olgunluu ve bilgiyi edinmek iin 80 yl abaladm; tekrar gze alamam, dedi. ansn cirit att bu lkede, benim ayn rotay izleyerek, bu kadar gzide ve sevecen bir topluluun arasna bir daha katlamama riskini dorusu gze alamam. yle ki: Hepimizin, en az ileri yalarda, yaammzn z denetimini ya da sorgulamasn yapabilmesi iin kendine bir soru sormasnn kanlmaz olduunu dnyorum. Kendi sorumun yant ok ak: mr kyde gemi bir ailenin ocuu olarak doan; 5 snfl tek retmenli bir ilkokulda, hocalar kasabann memurlarndan oluan ortaokulda, tek bir deney yapmadan bir mikroskop dahi gsterilmeden mezun edilen bir lisede okuyan ve tek bir soru sorulmasna bile izin verilmeyen bir blmden mezun olan, dnyay tanmam bir evrede genlik yllarn geiren, siyasi oyunlarn kol gezdii bir niversitede akademik yaamnn en deerli yllarn heba eden, hibir kursa hibir zel eitime katlmadan, yaamnn hibir dneminde bir dil kursu bile almadan, bir insan en fazla nereye gelebilirse sanki oraya geldim diye dnyorum. Deryaya atlm bir tohum gibi, dalgalar nereye srklemi ise orada karaya km; kendisi gibi birok tohumun bu dalgalarla nasl un ufak edildiine tank olmu, tutunduu yerde bekledii gibi olmasa dayeermi ve meyve vermi biri olarak daha fazlasn isteyemezdim. Belli ki bu srete bana ans elik etmi; bu nedenle keke szcn kullanmamaya her zaman zen gsterdim. nk keke szc ayn zamanda bana verilmi, benimle ayn yolda yrmeye balayan, ancak yolun sonunda istedikleri yere varamayan yetenekli arkadalarmdan esirgenmi ansn addr.

Bir daha sahile kacam, ksam da yeereceimi dnemiyorum. Geri bakp, yeeremeyen yetenekleri dndke, ok baarl bir yaamm olduunu dnyorum. En azndan aktif yaammn muhasebesinin yapld byle bir gnde, karmda oturan bu saygdeer topluluun varl bile, benim iin talandrlm bir yaamn belgesi gibi geliyor. Ham bir elmasn prlantaya dntrlmesi kolay olmazm; gnlerce onun bir eylerle tra edilmesi gerekirmi. Belli ki yaamda da her ey kolay elde edilemiyor; zellikle duygularmzn olgunlamas Yaama balarken sk sk kullandmz bana gre szc bu trplenmeden sonra bize greye dnyor; ben demitim", "ben bilirim", "ben zaten anlamtm" szckleri anlamszlayor. Olgunlua ulamak kolay olmuyor, hayattaki ykseliler ve dler, zor alan dnemeler bu olgunluu hzlandryor. Sonunda kendi dnyamzn kkln anlarken, ok garip bir eyi de reniyorsunuz, kendi varlmzn gz ard edilmemesi gereken deerini. Zamann ne kadar kymetli olduunu reniyorsun buralara kadar gelirken. Baka eyler de retti bu yaam bana: Yaadklarmn kazandrd bir duyguyla, bir zamanlar sert tepki gsterdiim o gn anlaml, bugn anlamsz- eylere alak gnlllkle glmeyi rendim. Ancak bir eyi ou insan gibisylemekten kanmay

renemeyecee benziyorum: Benim zamanmda szcn. Zaman ve lm geriye evrilemeyen iki evrensel olgudur. Herkes kendi zamanna aittir ve onun deerleriyle llp biilmek ister. Ancak belli ki ben elimde sk skya tuttuum kendi zamanmn ls olan bu gnn deerlerini lmede yetersiz kaldn bildiim- mezuram brakmaya yanaamayacam. Her eyi benim kalplam l birimlerime gre deerlendirmeye devam edeceim. Bu nedenle bundan byle

konumalarmn arasnda benim zamanmda szcn kullandmda, onu benim eksikliime verin

Yaam insana hep zlenen eyleri deil, bazen olumsuzluklar da hazrlyor Eskisi gibi her davete gitmek ve birileri ile dar kmak istemiyorsun; bunun iin her zaman da arkasna snacak bir bahane bulabiliyorsun. Kendimizi yoracak ilikiler, yeni tanmalar, yeni yzler aramaya kalkmyorsun. Adres defterindeki ok saydaki dostunun gittike artan bir kstlama ile zetini karmaya balyorsun. Bazen de bunu yapmak zorunda kalyorsun; nk aradn telefonlardan gittike artan bir sayda cevap alamaz oluyorsun. Oyunun kural belli, 30'larnda dedeni ve nineni, 40'larnda anneni ve baban ve 70'inde omuz omuza bu yolda yrdklerini kaybediyorsun. ster istemez her eyde olduu gibi ilikilerinde de tasarrufa gidiyorsun ve gereksiz grdn insanlar hayatndan atmak istiyorsun. Sevginin alnp verilen bir ey olduunu zannederdim. Hlbuki yle deilmi; 67 yln sonunda, almadan da verebilmenin erdem olduunu rendim. Sevgiye nem vermek gerektiini, paylatka olgunlatn ve bydn, zaman geldiinde elde sadece sevginin kalacan artk biliyorum. Aileme, meslektalarma ve setiim tm dostlarma daha nce hak ettikleri sevgi, anlay ve ilgiyi yeterince gsteremediimin bin bir bahanesini burada gnah karr gibi- sayar dkebilirim; ancak bunlarn hi birinin sevgi gstermeyi ertelemeye demeyeceini de syleyebilirim. Biliyoruz ki gidenlerin ardnda sadece iyilikler kalyor; ne kadar sevgi dolu olduu hatrlanp anlyor.

10

Eer bu yaam bir daha bugnk bilgilerim iinde tekrarlamak frsat verilseydi ne yapardm? 1. Byk bir olaslkla dndklerimin tmn sylemezdim; ancak sylediklerimin tmn kesinlikle tekrar tekrar dnrdm. Hissetiklerimi syler, dndklerimi yapardm. 2. Canl ya da cansz ne olursa olsun temsil ettikleriyle

(makamlarylaya ya da unvanlaryla) deil, ne ifade ettiklerine bakarak deerlendirirdim. 3. Yanmdakilere yaam yolunda yrrken nelere gerek duyacaklarn retmeye alrdm; ancak tek bana yrmelerini isterdim. 4. Yallara ve onlarn yaknlarna lmn yllarla deil, unutmak ve unutulmak ile geleceini retirdim. 5. Karlksz verilen bir sevginin ve destein, yeni domu bir ocuun babasnn parman tutmas gibi, bir insana ebedi bir haz kazandracan sylerdim. 6. ou insann dan zirvesinde yaamay istediini, ancak gerek mutluluun ve baarnn oraya trmanabilme bieminde sakl olduunu retirdim. 7. Bir insann, kendinden aadaki bir baka insana sadece bir kez bakmaya hakk olduunu, onun da o insann ayaa kalkmasna yardm ederken olmas gerektiini retirdim. 8. Bu yaamda ok ey rendiimi dnyorum. Ancak ok az bundan byle gerekten iime yarayacak. Hepsini tka basa bir bavula sdrmaya altm. Ancak bu bavulu bir daha amak iin yeterli zamann kalmadn biliyorum. Kaderin kt cilvesi, bavulun kapa kapandnda yolculuk da balyor 9. Sizi bir daha gremeyeceimi bilsem, Size bugne kadar hep

11

sakladm, cimri davrandm samimi duygum olan Sizleri ok seviyorum szcklerini bugne sakladm sylerdim. 10. Yal olsun gen olsun, yarn kimse iin taahht edilmi bir gn deildir. Bugn belki de sevdiimiz eyleri grdmz son gndr. Bir glmseme, bir kucaklama, bir pck iin zaman ayrmam olabiliriz, piman olmamak iin hemen gereini yerine getirirdim. 11. Birlikte yaadm insanlar daha ok severdim, onlara zen gsterir; seni anlyorum, affet beni, ltfen, teekkr ederim ve bildiimiz bir dolu sevgi szlerini sarf etmek iin ekingen ve cimri davranmazdm. 12. Yetitirdiim rencilere bilgi verme abamdan biraz zaman ayrarak, onlara kklere daha efkatli, byklere daha saygl olmay ve zellikle akademik srecin bir ustalk raklk gibi olduunu; ustasna saygy esirgeyenlerin olsa olsa sadece sradan bilgi pompalanm bir teknisyen olabileceini tlerdim. 13. Yasalara ve kurallara sayg gstermenin uygar dnyann bir gerei olduunu, ancak bir akademisyenin hangi yasa olursa olsun, toplum yararna ve bilimsel gereklere ters den eylere, kar iin, suskun kalamayacan, model zelliini yitirmi bir akademisyenin yarardan ok zarar vereceini retirdim.

Belli

ki

manevi

olarak Bunu

borcum

olup da

olmadn artc

merak

ediyorsunuzdur: bekliyordum:

sormanz

olmayacak,

Hayr, benim kimseye manevi borcum yok! nk ben bilimsel grevlerim dnda da ok sorunla uratm; yazdm, yazyorum. Umaya kalkrsan, dmeyi de gze alacaksn,

12

Korkarak yayorsan, yalnzca hayat seyredeceksin. Cesur yayorsan bedelini deyeceksin (NIETSZCHE (1844-1900)den uyarlanarak) Derin uykulara dalm yurdumun gzel insann babamn vasiyeti gereince de- krk alt yldr uyandrmaya altm; yazdm, yazdm; konutum, konutum; ancak uykusu o kadar derinlemiti ki, baaramadm; ayrlrken kurumumun, mensup olduum camiann ve gzel yurdumun alnna pck koymadan nce, baucuna bir yazarn dedii gibi u notu koymadan edemeyeceim: Sonunda anladm ki sen kendi isteinle uyumadn, uyutuldun; belli ki kendi rzan ile uyanamayacaksn, tekrar yaama dnebilmen iin birileri uyandrmal. Ben ve benim kuam ne yazk ki bunu baaramad. Aslnda bana bir talih kuu konmutu; seni 1920 yllarnda birileri uyandrmt; ancak sen yine derin uykuya dalmay tercih ettin. Eer bir daha byle byk bir adam yoluna karsa, tarihinde iki defa derin uykusundan uyandrlm tek millet sen olacaksn.

GELELM BU YAAMIN BLANOSUNA Bir insann yaam bilanosu ka defa yere kapakland deil, her kapaklandktan sonra baaryla ayaa kalkdr. Aslnda iki szck yaam bilanosunun en nemli anahtardr. Keke ve iyi ki Karlm frsatlar, bastrlm duygular, harcanm hayatlar, boa yaanm ya da hakkyla yaanamam yllar, gecikmi itiraflar, sevgiye ve aka ayrlmam vakitleri, dostlarmza, ailemize, arkadalarmza cimri davrandmz zamanlar bir sre sonra keke ile balayan

13

cmlelerle anlatmaya kalkmsak, gelir gider defterimizin borlar hanesi epeyi kabark demektir. Keke szc genliimizde sessizce iimize giren, korkulara, tabulara, kk karlara feda edilmi, bana ne derler korkaklna kurban edilmi; farkna vardmz zaman da son kullanma tarihi gemi, benliimizi sessizce kemiren eylemlerimizin toplamnn addr. Defterin keke sayfas, insann pimanlklarn, ezikliklerini, sevgi yoksunluunu, yaanmaml, yarm kalmann ezikliini, konumas gereken yerde susmann ezikliini, kk karlar iin en kk bir riske girememenin ve komanz gereken yerde durmann ezikliini tanmlarken, iyi ki sayfas ise yaanmlklar, doyumu, olmas gerekeni olmas gereken yerde ve zamanda yapmay, sylenmesi gereken sz sylenmesi gereken yerde ve zamanda sylemeyi ve sevgi zenginliini iaret eder. Neyse ki defterin br yan yi ki ile balar. kisinin arasndaki bilano fark yaanm hayatn kalitesini verir. Bu gnlere doru defterimin muhasebesini yaptm: Net bilanoyu bulabilmek iin yi kilerden, kekeleri kardm; defterim belli ki byk bir karla bu hesab kapatyor. Neydi beni karl karan hususlar? yi ki aranzda oldum, iyi ki bu alanda altm, iyi ki bu kurumda oldum, iyi ki byle bir aile yapsna sahip oldum, iyi ki Sizi karlksz sevdim, iyi ki beni karlksz sevdiniz, iyi ki bunca yl Sizinle geirdim diyorum. Aka yaammn en baarl yannn, yaam defterimde kekelerin az olmasndan kaynaklandn dnyorum. yikilerin harcnda hepinizin byk katklar olduunu da sylemeyi bor biliyorum. Bu defterin kapanmayan ya kapatlamayacak sayfalar oldu mu? Oldu. Bu sayfalar aslnda hepimizin ortak abalar ile kapatlacak

14

sayfalard. Tarih, 1920 yllarnda slam lkeleri arasnda Trkiyeye bir ans tand; bilime, laiklie, demokrasiye, bamszla, zgrle kavuturacak yolu izen insanlar karmza kard. Benim de iinde bulunduum kuak bunu sadece kalp olarak alp, zaman zaman da kar iin slogan haline dntrmeden baka bir ey yapmad; gelitiremedi, iselletiremedi. Sonunda biraz nce okuduum iirde deinilen attk. Halkmzn dogmann kucana atlmasna zellikle retim Pazarda grsek tezghndan meyve almayacamz adamlarn nne bu deerli insanlar ve dncelerini didiklemeleri iin

elemanlar olarak seyirci kaldk. Kk dnyamzn sadece peyprlarla rlmesinin yeterli olacana inandk ve inandrdk. Suskun niversite yapsn iselletirdik. Ynlendirici deil, ynlendirilen olduk. Tarihin retim yelerine vermi olduu dik durma, analitik dnme, yorumlama ve sonular ne olursa olsun doruyu syleme erdemlerini ne yazk ki gsteremedik. Bir niversite mensubu Niyesini olarak etmi zgn ayrlmadm o zaman

syleyemeyeceim.

merak

olabilirsiniz;

niversitelerimizin bu ylki internet sayfalarna bir gz gezdirmenizi neririm. Kurban bayram iin internet sayfalarndan cokulu kutlama mesajlar yaynlayan niversitelerimiz, ne hikmetse, 29 Ekim Cumhuriyet Bayram iin birou brakn bir bildiriyi ya da kutlamay, bir tek cmle ile duygularn ifade etmekten bile kanm gzkmektedirler. Emekli olduktan sonra, evde istirahata ekilme ya da baka bir eitim kurumunda alyor olma da bu sorumluluktan kan gerekesi olmamaldr diye dnyorum. Oysa sessizlik, hakszla alktr. Haklln onuru, yaatr insan...

15

Susmann utanc, ldrr... O yzden en sessiz gecelerde Doruydu, yaptmla teselli bulmal insan. (CAN Dndarn Bavullar Hep Toplu Durmal nsann iirinden). Her ne kadar bana Doaperest unvan yaktrldysa da, her bir kesi doa asndan cennet zellii gsteren bu lkenin doal varlklarn korumada yetersiz kaldk. Birok yerinin vahi kapitalizme yem edilmesine seyirci kaldk. Defterimin bu sayfalarn kapatamyorum; kapatmayacam da. Sizin de iinde mdahil olarak bulunmanz gereken bu sayfalar ne yazk ki hesap defterimin kekeler ksmnn en kirli sayfalarn oluturuyor. Yine de emekli olsam bile: Bam alp yalnz bama gidebilecek kadar cesur, Ancak kalp savaacak kadar gzpek olabilmeliyim... Bu utan verici sessizlii, sese dntrebilmek iin her eyi yapmalym (CAN Dndarn Bavullar Hep Toplu Durmal nsann iirinden deitirilmitir). Yine de bu defterin son sayfas yle balanmal: Hayat ok hzl komayn, nereden geldiinizi ve nereye gittiinizi unutmayn. Hayatn sadece bir yar deil, her saniyesinin sevdiklerinizle tad karlmas gereken gzel bir yolculuk olduunu aklnzdan karmayn. Gemiin dn, yarnn sr olduunu, yaamanz gereken en deerli zamann bugn olduunu unutmayn. Bu gnn mutluluunu bana yaatan bata bu treni hazrlayanlara, katlanlara, yaamm boyunca bana destek olanlara, sevgiyle bakanlara, ac ve tatl gnlerimi dosta benimle paylaanlara teekkrlerimle, bu defteri bir daha almamak zere burada huzurunuzda kapatyorum. Sevgilerimle

16

Teekkr: Akademik gelenein bir paras olarak dnebileceimiz hocaya saygnn gerei olarak, Sayn Prof. Dr. Nuray Akbulut, Prof. Dr. Aydn Akbulut, Dr. Esra Elif Aydn Dede, Uzman Yusuf Durmu, Aratrma grevlisi Seil Karahisar, zlem Meteye bu trenin hazrlanmasnda, kiisel gayretleri ve kadirinaslklar iin; bir kesitini leden sonra izleyeceiniz hakkmda bir belgesel hazrlamakta olan film yapmcs dll Sayn Nurten alkara ve TRTnin saygn ynetmenlerinden Muzaffer Evci, ekim ve montaj almalarnda nemli katklar olan rencilerimizden Ali Haydar Tombaka, dzenli yaynlanmakta olan Hacettepe Journal of Biology and Biochemistry dergisinin 40. Saysn (9 Ekim, 2012) bana atfen yksek lisan ve doktora rencilerimin makalesiyle yayna hazrlayan Sayn ve Saygn Prof. Dr. Adil Denize ve zellikle bu organizasyonun gereklemesinde her trl yardm yapan Hacettepe niversitesi Rektrlne huzurunuzda teekkr ediyorum. Prof. Dr. Ali Demirsoy

Sunu yazs Deerli Kardeim Her insann aktif yaamnda onurla ipi gslemeyi bekledii bir zaman vardr. 2012.02.08 tarihinde ya haddinden dolay ben bu ipi gslemi bulunuyorum. Aslnda bir insann gelir-gider defterini, kekelerle iyikilerini karlatraca en gzel zaman bu olmal. Yaplanlarla yaplamayanlarn muhasebesinin en iyi grld zaman dilimi yine bu zaman olmal. Bu yazda, iyi eitilmemi, orta zekl bir insann ansa bal yolculuu anlatlrken, yol boyunca rendiklerini,

17

ocuklarnza da iletebileceiniz baz gzlem ve deneyimlerini renmek ve paylamak isterseniz okuyunuz derim. Sayglarmla