Professional Documents
Culture Documents
smail Hakk Bursevi Hazretlerinin Ferahir Ruh adl eserinden drdaneler.................................................65 Mevlana Hazretleri'nin Fihi ma Fih adl eserinden drdaneler.................................................................143 smail Hakk Bursevi Hazretleri'nin Kitabl Hitab adl eserinden drdaneler........................................159 Muhammed erhedilen Vehbi Konevi Hazretleri irazi tarafndan Divan'ndan
Hafz
drdaneler..................................................................195
*Seyyid
erhedilen
Besmele-i
drdaneler............................................................................253
Seyyid Esrar-
Muahmmed Ezan-
Nurl
Arabi adl
Hazretleri'nin eserinden
Muhammediye
drdaneler..................................................................261
Allah'n inayetiyle, baz cana deen yerlerini su yzne karmak tecelli oldu. Yazcolu Muhammediyesi,
Ferahir Ruh, Fihi Ma Fih, Kitabl Hitab, Hafz irazi Divan, lm ve Ahiret leri, Besmele-i erif erhi, Ezan- Muhammediye erhi, Makamlar n
Tarifi, Kader S rr , Ayet ve Hadisler adl eserlerden alntlarn derlenmesine 1983 ylnda balanm, 2010 ylnda tamamlanm t r. hvan- dine hediyesi bu sene nasip olmutur. Allah' n izniyle balar m.
SMAL HAKKI BURSEV HAZRETLER'NN ERH- MUHAMMEDYE ADLI ESER NDEN DRDANELER
Bismillahirrahmanirrahim
Hayat, lim, rade, Kudret, Semi, Basar, Kelam. Bu yedi sfata "Suret-i lahiye" denilir. Suretten murad; yedi s fat- subutiye mertebesidir. Sair s fat- ilahiye bu s fatlara tabidir.
Velhasl, Hakk Teala'nn knh zat n kefetmek, yani idrak etmek mmkn deildir. Pes an yerde ve gkte ararlar, bulamazlar. Ama vicdanla bulurlar, efals fat ve zat ile bulurlar.
Bu
mmetin
arifleri,
bu
alemden
S rr s r, Muhammed'in s fat d r.
Bir kimse cemi eyaya arif olsa, lakin Hakk' bilmese, ona arif demezler.
Cami olan Allah huzuruna varal m. Cmle esma-i ilahiye hakikatleri ne ise, ona taallup ettiler.
Allah- Teala, Resul- Ekremi (SAV) tecelli hbb zat ile halk eyledi.
Cem-i Hakk Muhammed ile bilindi. Muhammed olmasa idi, Hakk bu mertebede tafsil zere bilinmezdi.
"Allahekber" demek, Allah- Teala ziyade Kibriya ile mttesif demektir. Bir kimsenin eriatnda noksan var ise, o insan n kalbi eytan elindedir.
mam- Azam Hazretleri neesinde, ilmi zahir galip idi. Hasan- Basri
Vesile cenneti, Resulullah'a mahsustur. Ol makama mmetinin duas ile vas l olur.
Ar- azam ol dil insand r. Cenneti acil nedir? rfandr. Amak istersen o
10
Fehmolunur ki, enbiya dahi esrar- ilahiyeyi ifa etmeye mezun deillerdir.
Nitekim, Leyle-i mirata Resul- Ekrem (SAV), cismi ile duhul myesser oldu.
Zelzele ehl-i hikmete gre, buhar arzdandr derler. Yani yer iinde
11
menfez bulamamak ile yeri tahrip eder. Amma ehl-i hakikat kat nda zelzelenin asl budur ki, insan n aza-i zahiresi olduu gibi, yerin dahi aza-i bat n vard r. Zelzele an n ihtiyac ndan olur.
mam- Muhammed Bakri Ebul Beer olan Hazreti Adem'den evvel bin Adem, belki daha ziyade Adem geldi.
12
Anas rdan murad, Hakk ve Ab ve hava ve atetir. Mvellidden murad; hayvan, nebat ve madendir. Kezalik, baz ehli tasarrufundan deryada atee girip yanmamak yrmek ve ve
havada
hayvanata bunlara musahhar olmak, mesela aslan ve kaplana binip, yrmek ve zerlerine yk yklemek ve y lan eline al p kam yerine kullanmak ve baz da hayvanlar n tutup, stn samak ve bunlar n emsali h rka-i
13
Can kavmini Cenab- Hakk, hava ile sudan halketti. Nitekim Adem dahi topraktan ve sudan yarat ld .
cmlesinin
14
Resulullah (SAV) ismi camidir. Hakk Teala ise, muhiddir. Masur deildir.
nsan- Kamil'in gnlne bu alem konsa, sere kuu kadar olmaz. Yani kulak tut ki, Cenab- Hakk, nsan- Kamili nice ehli kemal eyledi! Murad budur ki, melek yaln z ehli cemal, eytan yaln z ehli celaldir. nsan bu iki s fat cem edip, ehli kemal oldu.
15
Vahiy ve ilham ikisi dahi birdir. Vahiy peygamberlere gelir, ilham evliyalara gelir.
Malum ola ki nsan- Kamil'e gre bu alem, bu eyada eer ki nutk ve sema olmasayd , enbiya ve evliya anlar n tesbihini iitmezlerdi.
Kaza hkm ilahidir. Enfs ve afakta, hayr ve er suretinde her ne zahir olursa, vcuda gelirse, vakti saatinde cmlesi hkm ilahidir.
16
Akl iki bin hissedir. Bin dokuz yz doksan dokuz hissesi Hazreti
eytann bir saatte bu kadar alemin kalbine vesvese drdn Allah- Teala bilir, bir de havas evliya bilir.
Bir
vaiz
krsde
vaaz
ederken,
17
Malum ola ki, Allah- Teala, Nur-u Muhammediye'yi halk ettikte, cem-i
Cenab-
peygamberin
hidayeti
ve
irad , Allah' n inayet ettii kullarad r. Ehl-i dnya olanlar cenneti kabul
18
Ud
ki,
aslnda O aac
Hindistan kestikten
aalarndandr,
19
makam- ervahta kalm lard r. Bunlar alemin ve Adem'in halk olunduunu bilmezler. Beyaz d- Bistami, bu
makam ehlindendir.
Nak tan murad, Adem'dir. Ve zahir nak tan murad, Allah- Teala'd r. Hazreti Adem'de zahir olan ruh ve izafi nur, rabbani idi. Nitekim Kabeye
20
eytan Adem'e secde etmedi kafir oldu. Eer onda marifetullah olsayd , Allah'a secde ederdi.
Cenab- Hakk meleklere buyurdu ki; "Siz Adem'i can kavmine benzetip, yerde fitne karacak dediniz. Adem (AS), yediyz lisan ile syledi ki, yediyz lisan n en ekmeli, Arap lisan idi."
21
kemiinden yaratt . Allah- Teala cevap budur ki, rical anlar n asl eri olduunu bilip, anlar n k yam na tamah etmeyeler.
Havva anam z Halit aac n n meyvesinden yedi. Vcudunu titreme tuttu. Buna gre, kad nlar erkeklerden daha nce fesada kuanr.
22
Adem'in dnyaya hubuti ve tekmil idi. H m iinde deil ehlullaha nispet, cennet Hu ar Hakk't r.
23
Evliyaullah sylemilerdir.
kelamlarn
erbabna
Her
ne
ki,
ilenmeye
veya
rr
insan,
hakikat-i
insaniyeden
ibarettir.
24
Muhammed Mustafa (SAV)'ya soruldu ki hikmet nedir? Cevap budur ki; Ehl-i hakikate ahiret Dnya'dan hayrldr. Bir dahi hilafeti izhardr buyurmulardr. Zira, Resul-i Ekrem (SAV) kyamete kadar yaasa idi, hilafet s rr zahir olmazd.
25
Malum
ola
ki,
iki
avrat
bir
er
mahiyetindedir.
Malum ola ki, eytan alem-i ef'al ve alem-i s fat mertebesine kendi
makamlar nda izale kadirdir. Ve amma zata vas l oldukta akl ermez.
26
Bu cmle alem halk eer nebi, eer veli, eer mmi, eer alim Hazret-i Muhammed'in yz suyu hrmetine bu aleme geldiler.
27
28
Eer Adem isen, Kabeyi tavaf eyle. Batnndan yr, var zata azimet eyle. Kabe'nin manas Hakk't r. Kamil'in kalbine gir, Hakk ile sohbet eyle. Mahsundan murad, enbiyad r. Evliya ise mahfuzdur.
Arz- Arap, zat mertebesine ve Anadolu memleketi, s fat mertebesine, Rumeli ise, tlak olunan efal mertebesine iarettir.
Hakk Teala bir zerreye hidayet eylese, hakir olan aziz olur.
29
Hazret-i
Sultan
Sleyman'n
parma ndaki yznn zerinde hat yaz var idi. ikincisi lki La
Bismillahirrahmanirrahim, ilahe
illallah, ncs
Muhammeddr Resulullah.
Malum
ola
ki
bu
kitap
sahibini
30
Malum
ola
ki,
risalet
nbvvetten
ehezdir. Her Resul olan nebi olur, velakin her nebi olan Resul olmaz.
Serendp,
Hindistan'da
bir
dan
nsan- Kamiller, ubudiyetten uluhiyete tecavz etmezler. Had beeriyet zere dururlar.
Herkes levhi kalemde kendi hakknda saadet mukadder olan ehli saadet ameline muvaf k olur.
31
eriatn
zahirine
gre,
yeminullah
Biattan
maksat,
Kamilin iareti
ile
yrmektir.
Ka sene yeryznde alad ktan sonra, Adem'e nbvvet ihsan eyledi. Velayetin gayeti nbvvettir.
32
Adem (AS)'n eriat herkesin gc yettii kadar kurban kesmesiydi. Bir beyaz ate gelir, kimin kurban n alrsa, O hakl olurdu. Davud (AS)'n eriatnda zincir kime ularsa O hakl idi.
Rivayet-i mehurda gelmitir ki, Hz. Davud (AS) mrnden k rk sene heba etmitir. Lakin Allah Teala hazine-i mrden, mr Adem'e tekmil edp, yine bin seneye irsal eyledi. Ve Hz. Davud'un altm sene
33
mr zerine hibe olundu. K rk seneyi vazi edp, yz seneyi ibla eyledi ve Hz. Davud'un mr zerine hibe olunan k rk seneyi vazi edp, yz seneye irsal eyledi.
eyh taslaklar halifeyi mezun eder de, delaletlerinden bunlardan birisi vefat eylese yerine olunu tayin ederler.
34
Arabistan'da bir eyhin talebesi alt ay yemedi imedi, eyh ona dedi ki; "eriatn zahirine halel getirme!"
35
Hazreti
Nuh
elli
yanda
iken
peygamberliini duydu ve dokuz yz elli sene yaad . Dokuz yz sene halk Hakk'a davet etti.
Demilerdir ki, dnyay drt kimse zapt eyledi. Bu drt kimsenin ikisi mmin ki, Zlkarneyn ve Sultan Sleyman'd r. Ve ikisi kafirdir ki biri Nemrut ve biri de Buht nas r'd r.
36
Eyp (AS) bir rivayette, on sekiz sene belaya mptela olup sabretti ve o hususta gnlne asla ftur gelmedi.
Mana-i hadis bir kimse "Ya Resulullah! Hazreti Nuh'tan bu ana gelinceye kadar bin mmet geldi, k yamet gn bu cmlenin aras nda kendi mmetini nice bulursun" dedik de, Resulullah
37
mmetimin aza-i vuzusu nurun ilahi ile mnevver olup, ancak bu mmetin bi namaz olanlar nda zahir budur ki, bu alamet olmaz!"
Resululllah (SAV) buyurdu ki; " K yamet gn benim mmetim tevhid ile gele, has l irk ile gelmeye".
lyas (AS) "Balabak" ad nda bir ehre geldi. Orada halk Hakk'a
38
davet etti. Ol ehrin halk n n istidatlar yok idi. Her ne kadar mucize gsterdi ise de, lyas (AS) bu hale mell olarak kavmin aras ndan kamak istedikte, Allah Teala'dan izni ilahi ulatkta; lyas, falan zaman falan vadiye geldikte ateten bir at zahir oldu. Hz. lyas ona suvar oldu. A l ve menemden
Hz. Yusuf'un, Hz. Davud'un ve Hz. Sleyman' n vcutlar nda kabiliyet saltanat var idi. La cerem eseri
39
zuhuru etti. Ama Hz. Muhammed'in mlk vcudunda tecelli zata istihkak ve istidad var idi.
Peygamber efendimiz aya iaret ettikte, ay iki para oldu. zni ilahi ile yine birleti.
Bir kimse cem-i eyaya arif olsa, ama Hakk' bilmese, ana hakim demezler.
Menakipte mesturdur ki, bir eyh var idi ki, ebced bile bilmezdi. Bir Elif
40
Lokman hekim der ki, ok Allah demek insan zevke ve rahata kavuturur ama ciere zararldr.
Kuran'da skender ikidir; biri skenderi Yunan ki, Hzr (AS) bunun veziridir ve Hz. Halil brahim zaman nda yaam t r. kincisi skenderi Rumidir ki, .bu kafirdir ve Buht Nas r zaman nda yaam t r.
41
Hzr (AS) ab- hayata vasl olup, skender mahrum olmu tur.
zeyir Peygamber yz yl yatt. Sual olundukta, ya bir saat ya da bir gn kadar geldiini syledi.
Bir rivayette yz yirmi drt bin ve bir rivayette peygamber evveli Hz. iki yz gelmiti. Adem, "Hemen yirmi drt bin
Muhammed'dir.
hepsine
42
Kabenin
rtsnn
rengi,
Edeb-i muhafazaya riayet etmeyerek "Enel Hakk" diyen Hz. Hallac- Mansur, Ruh-u Resul'den yz sene mahrum kald .
43
Malum ola ki, Alem-i evliya, enbiyaya nispetle yedi deryadan bir katre gibidir. Fahr-i Alem dahi, Hakk Teala'n n ilmine nispetle bu menzilededir.
Rahmetenlil
alemin
ve
bu
kadar
44
Fahr-i alemi bir rivayete gre, sekiz kad n emdirdi. Bunun nedeni, o zaman Arap adetlerine gre, ocuklarn bu ekilde semiz olmasyd.
Hazreti peygamberin dini tevhiddir. Pes hakikat zere salik olanlarda raks, alg olmaz. Zamane mutasavv flar ald klar kuddm Abdlkadir Geylaniye nispet ederler. Celp, mal, hret,
izdiham, enaniyet iin alg lar ve bidatlar peyda ettiler ve bunlar delalet yoluna gittiler. Bi
45
Hazreti Hatice validemiz k rk ya nda idi. Fahri alemden evvel iki ere varm t . Biri Abdul Mahz, dieri ise Abul Haled bni Zerretllemiy idi. Bunlardan iki olu ve bir k z olmutu. Bu olanlar n birisinin ad Hind idi. Hazreti Ali Hind'i ldrmtr.
46
Malumdur
ki,
Fahri
Alem
(SAV)
Efendimizin sin-i erifleri, Hazreti Ebu Bekiri Sddk (RA)'dan 25 ay ziyade idi.
Enbiya vahiy ile evliya ilham ile amel eder. O nedenle kii kendi akl kasr na tabi olmay p, havas ndan azletmek gerekir. Ve bu mezkurden mnfehim olur ki, enbiya ile garabette dnyevi menfaat vard r. Zira Fahri Alemden variddir ki; "Her kim ile musahharat edem ve her kim benimle etti ise, musahharat
47
ann
,iin
Hakk'tan dahi
rica
eyledim.
Evliyaullah olmak
varis-i
peygamber olan
hasebiyle
onlarla
musahharata ne kadar eref var idi ki zahirdir". mam- Hasan (RA), taht- nikah nda avrat ali koymay p, sal vermek adet iken, yine halk
musahharatna rabet edip, bir saat olsun tahsili kurbet iin k zlar n almasn teklif ederlerdi. Ta ki k yamette efaate vesile ola, inayet bula. Hi olmazsa bu manadan agah olan kimse sahih olan k z n Ali
48
bekabilllah olup rmedii, fena ve bekabillah olduundand r. Baz salikler ki, belki Hakk'la Hakk olduk, bizden eser kalmad zannederler. An n iin hakikat k rk y ll k yoldur. Fahri Alem ulu makamat yar, makam habip olan Kabakavseyn evednaya kadem bast . Bu makamdand r ki, tabiri
49
Gafil olan salikler vakay kanaat eyleyip, hallerine marur olurlar. Bilmezler ki an n iin salik cahil tabiata dmtr.
50
Bersis denilen abid, be yz y l ibadetten sonra eytan ebyezin igvas ile kemker hidayet oldu. blis gibi delalet-i mutlak buldu.
Ehl-i slukun berzahlar aras nda byle mnkirler vard r ve dost kahr ile merdutturlar.
51
Kalb-i kamil ire ar ve krsiyi koysan, bir hardal tanesi kadard r. Kalb-i kamil, rahmi vasiad r.
Malum ola ki, Hazreti Kuran, mertebe-i cem'i zat ndan nzul edip, ehr-i ramazan- erifin yirmidrdnc gecesi Leyla-i Kadir idi.
Selsele-i ceres olann feyzi bol olup, peygambere tabi olduuna iarettir.
52
Halife-i Abbasiye gnnde "Kuran'a mahluk deildir" dedikleri iin ehl-i snnetten ok alim ve faz l kimseler had bulundu. Hatta, mam- Yusuf Trmizi'den memun, halife gnnde Badat'ta, Beir mrs derler, bir mtezile zuhur edip ok adamlar izlal edip, Kuran'a "mahluktur" deyip, ihtikat ettirdi.
senede halk Hakk'a davet eyledikte otuz rical ve alt adet Nisa mecmu otuzdokuzdur. Hazreti mer'in
49
Drdnc
senede
slam kabul etmesi sebebiyle, izhar davet eyledi. Ey talib-i Hakk mrit! Gr, Fahr-i Alem talibi davette ne zahmetler ekti.
Resulullah (SAV) Efendimiz hayatta drt kere salar n kestirmitir. Kah olur ki, snnet-i terk etmek snnet olur.
Hakk yla fakir olan kimse, rana-i Hakk ile kani olup, nispeti ihtiya andan kesilir. htiyac kalmaz. Velakin bu hal, kurb-u feraiz halidir.
54
Resulullah n helvay sevdiini cmle alem bilirdi. Etraftan ona helva olarak hediyeler gelirdi.
Resulullah konuurlard.
halka
latif
kelamlar
Malum ola ki enbiya ve kmmelin evliyaya gre zikirden murad, huzuru daimdir. Zikri Hu, cavidandr.
55
Cenab- Hakk, Hazreti Peygamberin mmetine yeryzn mescid eyledi. Nerde olursa vakit namaz eda ederler. Sair peygamberlerin baka mmeti yerde ise
kiliselerden olmazd.
namaz
Fahr-i Alemin peygamberlerden fark ne? Malum ola ki, kendinden evvel gelen peygamberlere ersel
56
Nitekim
Sahib-i
Muhammediye
Bir kimseyi padiah darp etse, o kimse tevhidi efal saliki ise padiaha darlmaz. O salik bilir ki, padiah Hakk elinde bir kalem gibidir.
57
Beyti
mukaddeste
Kubbetl
mira
mehurdur ki, Fahri Alemin Mekke'den Kuds'e olan seyrine "Sbhanelleziy Esra" derler. An inkar eden kafir olur ve Kuds'ten Semavata olan seyrine
Yani insann beyti memura ve enfs melaikeye benzer ki, yirmidrt saatte yirmidrt bin nefer girip, kar.
58
Fahr-i Alem mirata yetmi bin perdeyi geti. Yetmi bin perdenin her bir perdesi be yz y ll k yol idi. Hissi melek mnkati oldukta, Fahri Aleme haiyet geldi.
Cenab- Hakk, Ebu Bekir'in sesiyle "Kf Ya Muhammed! (fe ene rabbin yusalli) Rabbin namazda" dedi.
59
Hazreti
Aye
validemiz
dedi
ki;
"Resulullah Allah' kalp gzyle grd". bn-i Abbas dedi ki; "Resulullah Allah' ba gzyle grd. Maaz bn-i Cebel dedi ki; "Ben Resulullahtan iittim, mira gecesi grdm" ben dedi. Hakk' Fahr-i ba gzmle (SAV)
Alem
60
Lednni ilmine ol kim buldu yol Pes " Amenna ve Saddekna" dedi ol Ol bildi Mustafa'nn eriatn it kimgil ann eriat ne?
Resulullah'a ab- mirata tecelliyi zat vaki oldukta Kabakavseyn mertebesi olan Vahidiye ve ehadeti s fatiye mertebesinden Ev edna mertebesi olan zat ehadiye ve gaybi zat mertebesine terakki has l oldu. Ve kesreti s fattan, vahdeti zata vuslat buldu.Bekay zat ve s fat ve
61
Fahri Alem (SAV), her ab ve ruz, feraiz ve nevafilden k ld klar elli rekat namaz.
Sabah namazn Hz. Adem, len namaz n Hz. brahim, ikindi namaz n Hz. Yunus, akam namaz n Hz. sa, yats namaz n Hz.
58
Musa k ld . Bu mahbubiyete, kadem namaz ile k l r. Yani, fahri alem (SAV)'in letafet bedeni ol gayete ermi idi ki, ne yere kalbi erse, s rr s r cevlanda kalbi erifleri ile beraber idi. Ne yere kalbi kim erse ererdi. Kalbi anda, an n iin fahri alem iki saatte gezdi cmle k yvani.
63
Arapta elli veya ellibir yandan seksen ya na kadar olanlara "eyh" denir. Meayih ise, eyhin cemidir.
Hakikatte arif olan n ruhu da ariftir. Ve her salik arad n kendi vicdannda bulur. Zevki sahih ise, ne yzden bilir.
Ak, maksut bizzat deildir. Makam akta kalanlar henz tarikattad Hakikate gememitir. r.
64
Bu mmetten fenaya vasl olanlar enbiya olurdu. Hakikatte alim, ayet ile sabittir.
Dnya ems-i Tebrizi gibi mritlerle doludur. bulunmaz. Lakin Mevlana gibi mrit
Sahibi Muhammediye, ilim ve irfanda eyhi Hac Bayram (KS) fevkindeydi. Hakikatte Hazretleri, favkindeydi. ise Hac Bayram Veli
Sahibi
Muhammediye'nin
65
Sluku olana mezar nda terakki vard r. Havas insand r. Havas ehli slam deildir. Yani, Hakk vcut halk n zahiridir ve hal vcut Hakk n bat n d r.
Vcut mertebedir. Biri vcup ki; vacibil vcut denilir. Murad, Allah Teala'd r. Ve biri imkan ki, mmknl vcut denilir. Murad Adem'den zuhura gelen mevcudatt r. Ve biri mmteinil vcut denilir.
66
Muhammed dokuz yerde k tal etmitir. Fahri alem fenaya nispetle Hakk
Teala'ya mensup oldu. Kelam Hakikat, Kurbu feraiz ola. Baz kibar, makam- kurbu nevafilde demilerdir.
Enbiya ve evliya, Allah- Teala nasl emrederse, ona gre hareket ederler.
67
Dnyada her trl zevk, sefa ve gena kafirleri bulur. Her trl cefa, eza mminleri bulur. A k n bir nefesi, zahidin bin y l na bedeldir. "La ilahe illallah" fenafillaht r, "Muhammedr resulullah" bekabillaht r. Vahdet budur ki; salikin vcudu
mcmehil ola, yoksa Allah ola deil. Salik, fena ve beka olmadan gamdan kurtaramaz.
64
69
Sual
olunursa
ki;
mevcudat
nice
kemalat olur ki; baz lar nda noksan zahirdir. Cevap budur ki noksan
Esma-i ilahiyeden her isim bir abdin rabbidir. Ol esma muhtezasnca caridir. Onun tariki mstakimine salik olmutur.
Mensup olduun esmaya bakma, doru yollar n hay rl s n talep et. Bu meselenin s rr ndan haberdar olanlar a k merep olmaktan
70
Bir camide namaz k larken, caminin kap s ndan bir byk ses geldi. Btn cemaat d ar f rlad , yaln z eyh kald .
71
Mmin
karde,
meratip
vcudu
Nazmn murad makam hakikatte olan vahdet s r fai beyan ve cmle zuhurat Hakk'n olduuna beyandr. fa-i raz kemalatna gre baz ifa, baz raz olur.
72
eyhl
Ekber
buyurmutur;
"Bir
kimseye musibet isabet eylese, O insan asla muzdarip olmasa ol kimse lem yelid ve lem yuled olur."
73
Hazreti
Kuran
nesneyi
beyan
mnhas rd r ki, biri akaid, biri ahkami ve biri k sasidir. Sure-i ihlas beyan akaide mtekellifi olmak ile Kuran' n hissesinden bir hissesi gibi oldu.
Fahr-i
Alem
kendi
nasutiyet
mertebesinden fena vela hviyet beka bulmas sebebiyle onun cmle nutku vahiy ilahi ve ilham rabbanidir. Zira nutuk ettikleri Hazreti Kuran ve dier hadis-i kutsi ve dier hadis-i eriflerdir. Cmlesi vahiy
74
Olsa istidad arif-i kabil idrak vahiy, ltfu Hakk erselna her zerredir bir Cebrail.
mukarrabindir.
75
Velakin esmas na mukarrin k lm t r. Fema fahri alem, ubudiyet mutlak ile zikreylemitir. Ann iin sair enbiya "nefsi nefsi" diyecek, fahri alem ise "mmeti mmeti" diyecektir.
Vahdet Muhammed merebi salik o dur ki, enfste ve afakta ancak vcudu Hakk hud ede.
76
Zahir ve batnda tasarruf Hakk'ndr. Muhammed merebi! Dnyada vatan tutmaz bir yolcu gibi ol, kendini kabir ehlinden say.
Ehl-i fena bu alemde geri her derde mptelad r. Fema rtbede yksektir.
77
Her
ne
kadar
evliya
geldi
ise,
Alem-i hakikate vasl olan kimseler, Hakk ile ainal k ve huzur bulurlar. Bu taifeyi celile ki, padiahlarn
tayini.
Fenafillahtan ve
78
Hakk' n efal, s fat, zat n , halk n efal, s fat ve zat ile baki edp, gn tahkik ile riayet mertebe etmek gerekir.
Sair kendi
peygamberlerin peygamberlerinden,
mmetleri kendi
peygamberleri
de Hz.
Muhammed'den ehez ederlerdi. Bu mmetin velileri ise, dorudan doruya Hz. Muhammed'den ehez ederler.
Hakk'a
vusl
meratip
zeredir.
79
terakki eyledi. Tevhid ehli oldu. Haanki afaktan tey edp vahdet-i enfse terakki eyledi "tecrit"tir. Ve bu iki mertebeden terakki edp, kendi zat na mahade eyledi ise buna "tefrit" derler.
Ervahi
cziye,
alem-i
ehadetten
klliyeye gre byle deildir. Onlara kay t yoktur. Murat ettikleri yeri
80
Salike
laz
md
ki,
enfsn
kuyudundan kezar edp, s rr s r iinde bula. Gnl ilmine isim, resim ve kanun s maz.
Zira
herkes
hazinesinden
ruzineyi
emse ne kadar pencere aarsa, o kadar nur bulur ve o kadar zulmetten kurtulur.
81
Rabia-i Adeviyye'den Allah Resulunden sual muhabbet ettiklerinde, "Allah- Teala'n n muhabbeti bende kimseye muhabbet b rakmad " buyurdular.
Pes Fahr-i Alem'in haleti muhabbeti ahadiyeti zatiye ve brahim'in vahidiyeti sfatiye, gayrilerinin vahidiyeti
ve Hz. ve efaliye
mertebesindendir.
bir
82
Fahr-i kainat buyurdu ki; "senden bana yak n gelecek yok ya Fatma".
83
muhammeddr resulullah" yazar. Sen de o mhr grmek istersen , mridi kamile pek yap .
84
Mutu
kable
ente
mutu
erbetini
Sual olunursa ki Fahr-i Alem namaz klnrken ruhu pklar nerede ve ne makamda tain ve tezin bulur, namaz k lan kendileridir. Bu s rr mukaefe ehlinden gayri kimse bilmez ve belki inkar ederler neuzibillah.
85
Resulullah efendimiz buyurdu ki;" Ya Fatma Cenab- Hakk'tan diledim, ehli ayalimden geleceksin". en evvel sen bana
Hz. mer dedi; "Hz. Muhammed lmez, ld ise bize glmek yaramaz. Haa ki, kim resulullah ld derse onu k l ile ikiye blerim".
Peygamberin ve kamil evliyalarn ruhlar devam bekas nda bedene muhta deildir. Velakin tedbir ve taallukta bedene muhtat r.
86
Dnyadan
murad;
beeriyet
ve
cismaniyet perdesidir.
Kim Muhammed'e taparsa, O ld. Kim Muhammed'in rabb na taparsa bilsin ki O lmez.
87
Mankuldir ki, Hz. Muhammed Mekke'de dodu, Medine'de defnolundu. Cevap budur ki; "Enbiyann topra hep bir yerden alnmtr. Fema Nuh tufannda toprak yer deitirmitir".
Kyamet gn elli bin yldr. nsann zat iki heykeli mtemildir. Heykel-i cismani ve Heykel-i ruhani. Ruhani
88
latiftir
ve
bundan
fehmolunur
ki,
kabrine urad . Namaz k lar grd. Ve yine sema-i sadiste an mahede k ld . Peygamberler mezar nda selam verenlerin selam n al r.
89
Dnyada
baz
evliyalarn
ruhlarnn
Cenab- Allah' n cemal s fat r za, celal s fat ise gazapt r. Fahr-i alemin hviyeti, yani zat ve hakikati bu kemale cemidir. Onun iin rahmeten lil
alemindir. Velakin Muhammediye'den feholunan budur ki; zattan esma ve esmadan s fat ve s fattan efal ve efalden asar zahir ola. Zira Fahr-i Alem ki mazhar- ism-i azamd r. Ruh ve cismi ebedi fena bulmaz. Zira vcudu kainata
90
madendir. Nbvvetin nuru hala eriat mudahharada ve velayetin nuru her as rda meder olan alem gavs- azam n bat n ndad r.
Malum ola ki tayini sufiyede, tayini ilahiyenin evveli hviyeti zatiyedir ki, hakikatte "Hakikat-i Muhammediye"
denilen de budur.
91
Hz.
Allah,
veli
mirat-
zat
ndan
grnd.
mdi Hakk' eyan grmek iptida kendi vcudundan nihan olur. Ruyeti didarla erefyap olmak dileyen ol fenafillah s rr n bulur.
92
nsan n s rr on sekiz bin alemde tenzil edip, bu sureti rahmaniyeye girmekle surette rcu edip, hviyet alemine uruc laz md r. Berzahtan halas olmaz.
nsan n kemalat ilahiye ile itisafta bir daire-i vesiya ve zemin ve asuman ol dairede farz olunan bir noktadr.
Velhasl, ecsem ve ervahn cmlesi alem-i halktan olmak ile insana emri czdr.
93
Kal-i terk etmekten, ilmi zahiri dahi terk etmek lazmdr. lim ise, gerek zahir, gerek batn tahsil etmek gerekir. Zira bat nda sade dil olmad ka nak- feyz sureti pezir olmaz.
Malum ola ki, ak l k s m zeredir. Evvelkisi akl- evveldir ki; akl- klldr. Pes srr vahdet dileyen a ka alemi tlaka tevecch ve envar
94
Balam
Beni
Bersise,
mutmaineye
Cezbe; akn batn ihtiyar tarafnn Hakk'a tevecch etmesidir. Cezbeden murad, akt r.
95
Erefolu Rumi ; "Ak ile ben demimi vermem aks z olan n bin y l na" buyurmutur.
Yani cezbe Hakk'tan bir cezbe ins ve cinin ameli ve taat na bedeldir ve Hakk velilerinin nefesleri zikir ve ibadettir. Ve onlar n uykular da ibadettir.
96
Malum ola ki avalim-i klliye betir. Evvelkisi alem-i lahuttur ki, alem-i zatt r. kincisi ceberruttur ki; alem-i sfattr. ncs alem-i melekuttur ki; alem-i ervahtr. Drdncs alem-i mlktr ki; alem-i ecsemdir. Beincisi alem-i
nasuttur ki; alem-i insand r. Bu be alem ve sair bunlara tabi olan avalim-i cziyenin vcudu Hakk' n erhidir. Bu cmlesi Fahr-i Alem Efendimizi perdesiz kefedp, her yzden bir tecellisidir.
97
Peygamber Efendimizin vefat ndan sonra han mlar n nikah etmek haram oldu. Bundan fehmolundu ki; eyhinin han m da buna amil olup, eyhinin han m da mridine haram olmutur. Maazallah helak na sebep olur.
Dndler ana ak ile ol gnl mihrab na uydular. Vahiy Kuran yazd lar. Ebu Bekir, Osman, Ali mektebe-i irfandan stad oldular. Fatma anamz Yahudiler dne davet ettiler ve Fatma anam z n
98
Yahudi
kad
nlar
ol
kaftan
Fat
matzzehran n zerinde grdler ve o kaftan ay pl etmek iin o kaftandan birer para kesip verir misiniz dediler. Fat matzzehra birer para kesip Yahudi kad nlar na verdi. Yahudi kad nlar sonra bakt lar ki, kaftan Fat matzzehran n zerinde yepyeni
durmakta ve orada
99
Fatma anamzn Hz. Ali ile evlenmesini istediler ve Fat matzzehraya durumu arz ettiler. Fatmatzzehra olmaz
dedi.Ve ok mihr teklif ettiler,yine olmaz dedi. O zaman ne istersin ? Ben Allah'tan hccet isterim,ben de k yamet gn mmetin kad nlar na efaat olaca ma dair ve Cebrail ol hcceti getirdi. Fat matzzehra ol hcceti saklad . Ve lecei zaman da Hz.
100
Ali'ye dedi ki; " Ya Ali! Mell olma, yaln z benim sand mda Allah taraf ndan bu mmetin han mlar na efaati olaca ma dair bir hccet var. O hcceti (piti) kefenimin arasna koy Ya Ali!".
Hz. Fatmatzzehra'y Resuln ravzas n n yan na getirdiler. Mbarek elini ravzadan kard ve dedi ki; " Kzm bana getir Ya Ali".
101
Hz. Muhammed'in vefat ndan alt ay sonra ilk defa Ehl-i Beyt'ten
Hz. Resulullah Hz. Ebu Bekir iin buyurdular ki; "Cenab- Hakk' n yz ahlak vardr. vermitir." Hepsini Ebu Bekir'e
u kim kef-i kerametten vurur dem. Sanma cihanda olur kamil adam.
102
Ebu Bekir gibi vcudu hayra sarfedip, kerim ve sahih olanlar n, ziyade aziz ve erif ve ali dnyan n iptidasndan intihasna dek gne onlarn zerine doar.
Bidat ehli yani Raf zi ve emsali, kitab muteberde beyan olmutur. .hz. Ali z nd k tarifesini ehez edip, "Niin benim uluhiyetime
103
Hz. mer'e zehirli haner vuran Firuz, mescide bulunan on kiiyi zehirli hanerle vurup, mecruh eyledi. Hz. mer'i hanesine gtrdler mevti alem fani k ld .
104
sahabeden on kii birlik olup, cesedini bir kap tahtas zerine koyup gtrdler ve mezar n belirsiz ettiler. Her ne kadar bu durumlar dert ve bela gibi grnrse de onlar n rtbesi Hakk kat nda ali olur.
Sahabelerin amac ancak her trl belaya raz olup, Hakk r zas n kazanmakt.
105
Hz. Ali altm ya nda ehit oldu. Muaviye k ld onun etba na cefa.
Davud (AS)'a olan hilafet enbiyann hibirine olmam t r. Hilafet iki nevi zerinedir. Biri Hakk'tan hilafettir ki, an n sahibi vas ta ehez edicidir.Biri dahi Cenab- Risaletten hilafettir. An n sahibi bila vas ta ehezdi. Velhasl eriat da Cenab- Risalet iledir.
106
Ali dairenin noktas d r. Bu makam anlamak iin gayet sohbet vard r. Hz. Ali'nin bn-i mlcem elinden ehadet erbetini nu edeceini Hz. Muhammed ehber etmiti. bn-i mlcem harici
taifesindendi ve manay bilirdi. Derdi ki; "Haa ki bu kibir benden sad r ola". Byle olaca n Hz. Ali de bilirdi. Hz. Ali'yi ve onlar katletmek, ekavet
etmektir.
107
Muaviye
ve
emsali
hilafet,
kamil
ehlinden deildir.
Hilafeti kamilenin hilafeti, Hasan' n alt ay hilafeti ile tekmil olunmutur. Sonra Yezid, mam- Hasan'n hatunu olan Cahide'ye onu zehirlemesini nerdi. Cahide Hasan Efendimizi zehirledi. Hseyin Efendimiz, Hasan Efendimize dedi
108
ki; " Seni bu hale kim koydu?". "Ya Hseyin! Ben lrsem dava etme, dost bilir halimizi".
Zira arifin gnlnn halvet hanesinin bir kesine nice yz bin ar konulsa zerre kadar gelmez. Velhas l, tevhid-i
Hakkani nuru tecelli etmedike, haan ki salik rtbe-i Evednaya vas l olsa fenas kemal bulup, s rr zat vahdet bahr olur. Asla vehim hayal kalmaz. Velhas l tevhidi hakkani nuru tecelli etmedike salik irkten halas olmaz.
109
Ve zahirde putperest olup, tanr ikidir diyen irki celi ehlinin hali nice olur?
Bir gn Hasan ve Hseyin Resulullah n dizine oturmulard . Resulullah Hasan' boynundan, Hseyin'i dudandan pt. Cebrail (AS) geldi ve di ki; "Allah- Teala selam eder. Buyurur ; "Reva m d r kim beni nice sever, bana kar per evlat. Benim ak m onu ister ki, benden baka sevgi girmeye oraya, benim mahbup gnl mlkme".
110
Hz.Muhammed'e ikram edilen kuzuya au kat ld , yedi ol fahr-i efrat. On iki yldan sonra Fahr-i Alem'e yedii
Malum ola ki, Hz. Resulullah'a zehir on iki y ldan sonra tesir etti. Zehir cesede tesir eder, ruha tesir etmez. Bu
mertebeyi
fehmetmek
gayet
111
Bir gn Cebrail (AS) Hz. Hseyin'in maktulne bir avu toprak getirdi. Fahr-i Alem ol topra mm Seleme'ye verip buyurdu ki; " Bu toprak Hseyin'in maktul olan arz n topra d r. Her ne zaman kana tebdil olursa olum, ol zaman ehadet arabn nu eder." mm Seleme dahi ol topra bir ieye koyup saklad . Hz. Hseyin'i ehit ettikten sonra kafas n bir tepsi iine koyup Yezid; "Dahi ecdadmzn
intikam n ald m" dedi. Bunlar ve emsal ulemay zahir her lahzada
112
velayetini inkar etmekte. Demilerdir ki, Yezid'in vefat ndan sonra geriye bir k z kald ve o k z k rk gn minbere kt ve dedi ki; " Bundan mukaddem ceddim hangi dile Hakk n muhabbetinden gayr melek ve mutasarrf olsa haraptr. Pes gnl mlk ah ak muhabbet taht gah olmak iin icad edilmitir. Hilafet Hz. Ali'nin iken kendisi mam Ali'nin yerine halife oldu. Ve pederim Yezid de hilafete mstehak olan mam- Hasan iken, an n yerine halife oldu".
113
Hz. Hseyin ve onlar n ehit edildii gn, Hz. Hseyin elli sekiz ya nda idi.
Hz. Hamza'y ehit eden Vahi islama geldikte Fahr-i Alem hitab edip, " Var gzmn grmedii yerde otur. Bana grnme zira ahbab katledenlerin
Hasan
ve
Hseyin
Efendilerimizin
114
Bir nesne snnet olduu, sonradan er ehli bidad olsa, o makule snneti terk etmek snnet, belki de vaciptir.
Kabal ahbardan mervidir ki, dris 363 yana erdikte asumana ref oldu. Hem peygamber, hem padiah, hem hakim idi.
Harut ve Marut, bunlar iki feritaht r. lmi sihri halka talim iin Asumandan indirilmitir. lmi sihir, kfrden eeddir, lakin ilmini renmek caizdir.
115
Haberde her gne enbiya ve evliyan n iptilas n kemal sayd lar. Kimi zehirle, kimi klnla nice enbiya oldu ehit.
Hasan ile Hseyin'in vefat hzn halkald r. Bayram ger tutarsan Hakk' yacan ve dil ile, nun ve sad gzle takdir-i hday terk etmek taktire inat.
116
Hz. Hasan'dan sonra Ben-i mmiye'den on drt nefer gelip, doksandokuz sene hkmet etmilerdir.
eyledi. nnde fukaralara, eshabna yemek verirdi. Ve onlardan bir taifeyi kendi hanelerine gtrp taam
bezlederdi.
Hz. mer bir gn sohbet-i halini mahede edip, elinde bir saman
117
Cehennemde mahlut olan Hakk'n zat ve s fat na tla ndan mahup ve naiminden bi klliye mahrumdur.
Salik olan, Ev edna makamnda alem-i zata vas l olmad ka berzahtan kurtulamaz. eyh-i Hac Bayram-
Veli'nin sohbetine nice yetim kal r ve veysi merep kal r. Cevap budur ki; Salik o sluktan k rk seneye dek sohbete muhtat r.
118
K yamete yak n olmak ile kimi rya, kimi gayri tarik ile fa olmaya
balamlardr.
Devletten
murad,
marifettir.
Kii
marifetullah makam na vas l olmay nca gamdan kurtulamaz. Ve hakikatte marifet, hakikate vsulden sonrad r. Marifetullah makam na vas l olmad ka salik gamdan kurtulamaz.
119
Fahr-i Alemin nuru sadrma inirah eyledikte, gece dahi gndz gibi oldu.
Umur-u ahiret cahilin zannettii gibi deildir. Har ecsedi nef-i deildir. Belki ahir ryan n labii ve suri amel olduunu bilmeyip, anas ra k yas edenler naim cennetin sefas s fat kamilin sefas d r ki, bu da sluk ile bilinmitir. Letafet cefa ve eziyet ile alim enfsten mstembit kadir olduu p, gn gaip
mkaefeye
olmay
120
zere
umuru
ahiriyeyi
idrak
etmi
Cahil ikidir. Biri bat r ki, selbi ilimdir ve biri mrekkeptir ki, kabili ilahi deildir. Fahr-i alem, an n sahibini eytand r dedi. Andan istinab ediniz.
"Alem-i Rumda elli avrat, eriatta drt avrat bir eredir" denilmitir.
121
Cenab- Hakk ayet gnderdi eriat ehline ayet-i kibriyay , Hakk ehline kibriyay nice rumuz ve iaretten dedi bilinmez ol vahdetin s rr .
Raf z taifesi Hz. Ali'ye Allah dediler ve Ebu Bekir'i, mer'i, Osman'
122
kabul etmediler. Hz. Ali ve On iki imamdan gayr s n halife tan mazlar.
Deccal' n pederine siyad ve mederine saf derlerdi. Kehanet ile mehurdu. Dima nda risalet davas vardr. Hz. mer (R.A) an yakalad, katletmek murad etti. Fahr-i Alem izin vermedi. Zira ann katli ahir zamanda Hz. sa (A.S) tarafndan olacakt r.
Mehdi,
sa
ve
Deccal
sendedir.
123
grnr. Mehdi'nin iareti udur ki, bidad ehline tabi olan n fevd olur cmle ibadeti.
Fahr-i Alem (SAV), sa (AS)'y ikinci kat gkte grd. Ahir zamanda sa (AS)' n nzul, Deccal'i helak etmek iindir, yoksa risalet ve velayet iin deildir.
Sohbet dilin ilmi, lednni de H z r ile Dariyine Musa mran olur gelir.
124
Demilerdir ki; ihtilam eytandandr. Velakin eytan enbiyadan cana bi Hakk men etmitir.
Ahirette yzlerce zahir olan envar, herkesin nur-u cemali haline gredir. Tevhid-i Efal, yldzn nuruna, Tevhid-i Sfat ayn nuruna, Tevhid-i Zat gnein nuruna iarettir.
Nef-i srafil ak ile olanlar, srafil Fahr-i alemi zindedil surden evvel bulurlar.
125
Yani her sfatn mahsusesi vardr. Hasetin s fat solucand r. ehveti galip olan hmar, hrs karnca, al ve arab n tavus, kinin deve, livatan n fil, faidesiz endienin kehle, sairlerinin hali s fatlar na, ahlak na gre bir hayvan n s fat nda olacak.
Zira yar n bat n olanlar, cmle zahir olsa gerektir. Sual olunursa ki; havas mmete nispetle nur Hakk' n dnya ve ahiret tecellisi beraber deil midir? Kmmelin mmet nee-i ruzi harda nuru dnyaya gre ve 122
cennet ehli hare nispetle malum ola ki k sasta tergip ve terhip ehli dahi deildir.
Cmle maher ehline emri ilahi heybetle secde emri verecek. Dnyada secde edemeyenlerin belleri tutulup secde
edemeyecekler. Peygamberlere kar geldiniz dedikte, inkar edecekler. Ondan sonra elleri, ayaklar ahitlik yapacaktr.
127
Ve demilerdir ki, akam namaz n sa (AS) k ld , rekat- evveli kendi nefsi iin, uluhiyeti nef etmek iin, ikinci rekat Meryem'den, iindir. ncs Hakk' ispat
Yani,
evvelkisi
hal,
ikincisi
mazi
Bahaddin-i
Nakibendi
Hazretleri'ne
sordular ki; "Sizin tarikatnzda zikr-i cehri ve sema var mdr". Buyurdu ki; "Yoktur. Belki bizim tarikatmz bina-i
128
halvet yani zahirde halk, bat nda Hakk ile olmak zeredir. Zahirden bakanlar salike divane derler.
Muhyiddin-i Arabi Hazretleri buyurdular ki; " Cenab- Hakk bana btn enbiyay gsterdi. Hallac- Mansur'un aff iin gelmilerdi. Fahri kainata "Vela sufve yudike rabbike feterda" buyurdu.
129
"efaati mmeti"
min dedi.
ehlil Pes
kibarmin bu makala
Hallac'dan sad r oldukta, Fahr-i Alem Efendimiz alemi misalde dedi ki; "Ya Mansur, efaatim hususunda halimi inkara m dtn?". "Ya Resulullah! Byle bir inkar hasl oldu" diye cevap verdi.
130
buyurdu;
"Benim eriat
yoluna
Her
mmin
ve
kafirruhaniyet hissemenddir.
gibi,
esrar- kizar
mertebeden
kalmlardr.
Malum ola ki, Kabe vahdet-i zat yye srrna iarettir. Onun iin mrnde
131
bir kere farz olmutur. Kl ziyaret Kabeyi, cisminde shhat var iken.
Efale gre sahavet mal, sfata gre sahavet vcuddur. evlat, zata gre sahavet
Hakk'tan gayri bakmaz sad k olanlar, gelin pervaz edip Hakk'a ual m, evlat ve cinsin kaygusundan koyup,
132
levh-i dilden naki alakay yu. Hakk'tan gayri cmle batldr kamu. Ve
demilerdir ki, "Hakk'n rahmetinden nevmid olanlar dahi Firavunla mazlum olurlar. Zira firavun Halet-i Garkta nutk kelimeyi iman eyledi, rahmetten meyus olmad.
lmi ile amil olmayan alimin szne inanlmaz. Ne kadar Hakk szne inanmaz yani fas k ve ehl-i hevad r. Pes zaman m z n vaazlar her ne kadar elfaz sylerlerse de, szlerinin
133
tesirleri yoktur. Tadat olursa ifsatlar iradlarndan oktur. Bildii kadar amel etse bir bela grmez.
Zira btn masivadan ar nmad ka ne velayet ne an n zerine nbvvet has l olmaz. Bu mmetin velileri ben-i israilin peygamberleri gibidir. Yani sfat zere tecelli onlarn
134
eyleyip, kimi tayin Musa merebinde, kimi sa, kimi gayreti zerine zahir olurlar. Ve bir dahi beni israilin
peygamberleri Resulullah'n bat n ndan feyz al rd . lahi ahzederdi. mmetleri ise beni srail peygamberlerinden
Alim Allah-u Teala'dr ki, halkn dini zerine cebir ve kahrede, kimse
135
mmetlerimin abdest uzuvlar ndan bilirim. Abdest uzuvlar nur gibi parlar".
Dahi Allah-u
Tahliyeyi kalp ehli oldular. Anlar iin d cihanda cennet ve kurbet ve vuslat ve ruyet mjde vardr.
136
Herkes, nefislerine melamet ederler ve derler ki: "Bizi geri gnder biz de amel edelim, peygamberlerin emirlerini
Uyan gafletten, agah ol! On sekiz bin alem kamusu ayar ve cehennemdir. Bundan murad kainatta olan her varl k, cmle istidad na gredir. An n iin nsan- Kamil, ismi camidir.
137
uayip peygamber otuz y l ama yaad . Amalar onun sanca alt nda
toplanacakt r.
Yusuf
gibi
sad
yiitler, alt
Yusuf nda
peygamberin toplanacaktr.
sanca
138
peygamberin toplanacaklardr.
sanca
alt
nda
Sual
olunursa
ki
esma
doksan
dokuzdur. Yz ne manaya gelir? Yz ol mana ki, vahidiyete mahmuldur. Cemi ahadiyete saridir.
Derler ki, salik yz menzil ve bin makamat katetmedike hakikat zere Hakk'a vuslat olmaz. Bu manadandr ki, Hakk'n binbir ismi var derler.
139
Srat dnyadaki eriattr ki, suret-i mahsus ve hakikat makuldur. Mesela namaz ki, efali ve erkan hissiyattand r ve tevecch bat niyettendir.
K yamet gn Cenab- Hakk ulemaya, yani nsan- Kamillere: "Sizi kim sevdi ise, size kim hsn zan etti ise onlar ateten kurtar n", buyurmutur.
140
nesne muhabbetle merzk oldu. Biri kitap snnetle amel, biri be vakit tecdidi vzuu ve biri cemaatle eda-i sekavat ve k rk y l kr vzuu.
141
Nur grmek istersen Kabe-i irfana er. Zevk srmek istersen, sohbet-i merdana er.
mmetin kemali itibariyle mr bin y ld r. Nitekim k yamette beyan olunduu yedi bin y ld r.
Dnyada cin insan grr, ahirette de insan cini grr, cin insan gremez.
142
Dnyada insan n nefsi cehennem s fat zerinedir. Dnyada ehvet bir trl doymaz.
nsan- Kamil'in iki kademi vard r ki, biri kadem-i celaldir. Cehennem annla pir olur. Ve biri dahi kadem-i cemaldir ki, cenneti an nla bulur.
nsan- Kamil'de iki nee vard r ki, biri nee-i cinaniye (ruhaniye) ve biri nee-i dnyeviye(cismaniye)dir. Pes nsan- Kamil cennette ruh s r ile duhul edip, nee-i anas ra mteall k
143
olan suret tabiye ve nefsiyesi baki kalr. Ol baki ile Cenab- Allah cehennemi doldurur.Yani celaliye halk ol bakiyede duzahi mazhar onunla
edip
malamal eder.Nitekim nsan- Kamil aza-i alemin ahiridir. Zira ondan sonra zuhura gelmi suret yoktur.
Cennet dahi hayat ehli olmak ile sudan halk olundu. Demilerdir ki, melaike rzgardan, Adem topraktan,
144
cin nardan halkolunmutur. Velakin cmlenin asl sudur. Su dahi "Hey" isminin tecellisindendir.
mam- Azam'n kzna Ebu Hanife denmitir. Ak olsa hangi canda, mira eder her anda
Sual olursa ki mevcudat nice kemalat olur ki, baz lar nda noksan zahirdir. Cevap budur ki, noksan mazhardadr, yoksa tecelliyat birdir.
145
Drr
meknun
ister
isen,
dildeki
deryada bul. Stn asl kand r. Lakin cennet st cennetin metni sureti
muhabbettir. Taynat efale gre tevhid, s fata gre tecrid, zata nispetle tefrittir.
146
147
Ak ordusu ehrin ta gbeine kondu. Ey kalender dost! Hele bir kurtulu sesi duy bakal m.
Kalender insan deildir. Sana ite ksaca bir sz. Batan baa baktan ibarettir, grtr. Gnl sz sukut iindedir.
Her eyi mbah gren bir kalender geldi. Ey saki! arap kadehi ile kar la, bylece sabaha dek sun ona. Ey gvencim, ey bana ifa veren. 144
Bir kalendere bak dedim. O gkyz neden iki bklm olmu, ne derdi var?. Dedi ki; kimdir, nesi var? Aldr bile etmeyiz biz.
149
Medrese
ile
minare
yklmadka,
kalenderlik, dzene giremez. man, kfr, kfr de iman olmadka hibir Allah kulu hakk yla Mslman olamaz.
Halka haram olan arap, kalendere mbaht r, ier dururlar. Saki, kendine geldi art k yeter, bitti deme! Nerede balang c m z, hangi tamamlamam z?
150
Melaminin
kendini
herkesten
aa
grmesi, kafire kar bile stnlk grmemesi gerekti. Nefsi aa laman n bu hususiyeti de geni ve hudutsuz bir msamaha ile neticelendi. Ve gerei bilenin her eit inanc n stne km olaca , her inanc sahibine gre doru grecei ve onun su gibi renksiz ve ekilsiz bulunduu halde iine girdii kab n rengini ve eklini alaca
kanaatini dourdu.
151
Mevlana Hazretlerine gre irat; kamil insann, kutbun hakkdr.Her devirde peygamber makamnda bir veli vard r. Ve bu k yamete dek bylece srer, gider. Diri ve faal imam, O velidir. ster mer soyundan olsun, ister Ali
soyundan olsun. Mehdi de O'dur, Hadi de, hem gizli, hem gz nnde.
nsan bu aleme nas l geldi? lm tesi, yer ve gk; gk baba, yer ana konumundad r. Nebat n lm ile hayvan n dirilmesi meydana kt .
152
Gerek aleme ulaanlar iin irade yoktur. Mevlana; "Ben yetmi iki milletle beraberim" dedi.Adam ona svp, say nca; "Ben senin szlerinle de
beraberim" dedi.
Mevlana fahie han ma secde edip, "Rabia" ismiyle hitap ediyor. "Ne
153
Medrese ile minare y k lmad ka, iman kfr, kfr de iman olmad ka hibir kul hakk yla Mslman olamaz. eriat diriler ve zenginler iindir. Hi mezardaki ller iin eriat olur mu?
154
Onlar yz kat daha fazla lmler, mahvolmulardr. benliinden geen Varlndan, kii, ibahaya
155
Bu
gn
Ahmed
benim!
Btn
padiahlar n arad padiah benim! Biz cehennem ienlerdeniz, biz szden korkmay z.
Cenab- Hakk bir yeri ykaca zaman Trkleri gnderiyor.Mevlana kendisinin Trk olduunu sylyor.
Mevlana insan n tekaml iin ak, raks ve mzii esas koymakla, eriat lar n kuru grlerini hie saym t r.
156
157
ileyecektir.
Mslmanl k ok kad n almay s n rlam t r. Ancak adaleti gzetmek art yla drt kad n almaya msaade etmitir.
Kad
aa
gren
ortodoks
158
yklyordu. Mevlana' ya dediler ki,sen ne yapyorsun? Mevlana dedi ki; "Benim malm yok ki denk tutaym".
159
Hazineyi atlar hepiniz elbiseler giyin! Mustafa geri geldi, hepiniz iman edin!
Gnln
ykamam
adam
istedii
kadar y kans n, namaz k ls n, insan h rsla bir sprge olduktan sonra elbette daima toz iindedir.
Btn sofiler ve Melamiler kerameti, hayz- rical (erkeklerin hayz grmesi) sayarlar.
160
Mucizeler, kerametler, cans z eyler geip gider. Birisi buradan bir gnde Kabe'ye gitse o kadar a lacak ey olmad gibi, keramet de deildir. nk Sam yelinde de kerametler var. Keramet ona derler ki, seni ikilikten kurtars n.
Kerametler Mevlana'nn
fakat "ki
161
162
163
Ekseri ulema-i zahire zerine bina eyleyp, ulema-i zahirin itikaflar ehli snnetin ihtaktar na muhaliftir. Eer ki cmlesi ehli k bledir.
Zira her taife kendi itikadna uyan sureti kabul eder. Ve maadasn inkar eder. nsan- Kamil ise klli ve ismi camidir, ehlidir. Bu dnyada
164
Cneyd-i Badadi'ye sordular; "Marifet ve arif nedir?". Levinl mai levinl mai. Bir kimse yapt herhangi bir ii nefsinden bilse cahil ve belki kafirdir.
165
Bir kimse Resulullah(SAV)' ryamda hilyay aliyalar zere grdm dese, ryas tarikatta Hakk't r. Ve eer Hakk Teala'y grse caizdir ki eytan grm ola.
Efendimiz (SAV) zaman nda Medine'de pazarlarda sat lan herhangi nesneyi pahal bir
166
Allah't r. Her biri Allah- Teala'n n alemindedir. Ne vech ile taktir ettiyse, an n n rk revac na gredir. Nitekim derler ki r z k kendini ucuz veya pahal eder. Yani n rk vermeye haceti yoktur.
167
Kendi zann ile ilmi nice zelil ettiyseler Allah- Teala'da onlar zelil eder.
Bir kimse Allah- Teala'y akl ile idrak ederim dese, ziyade cahildir.
Arif
olan
kimse
istenilen
ehvali
kefeder. Fezailden azade olur. Eyyam ak l ise, mahededen acizdirler. Ve demilerdir ki, ecere-i Musa'da
168
Muhyiddin-i
Arabi
Hazretleri'nden
menkuldr ki, "Alt ay kadar yemek yemedim, yine de vzua devam ettim". te bu makule, veliye mafuz derler.
Cenab- Halkad r.
169
Ne kadar ilim, hendese, hesap, mant k ve ariflerin bu makule kimseleri zem ettii "ilim sahibiyim" diyenler, Hakk'tan delalettedir.
lim huruci ruh ile zail olur. Alime gerektir ki, rusume marur olmaya. Ann iin demilerdir ki; fitne-i ilim, fitnei maldan eeddir.
170
"Lisan-l Kuran'dr'.
gayb
tercman-el
Ve hakikatte alimi billah odur ki, Hakk' knh zere malum olmadn bile. Pes gayri malum Hakk' ve malum halktr. Maahaza demilerdir ki, Hakk' bilmek asan ve nsan- Kamil'i bilmek mkldr.
nsan- Kamil s fat- beeriye ile mehuldr. Maahaza, an n has vard r ki eer ol vech ile halka zahir
171
Marurlardan murad ilim davas nda olup, Hakk' bildik diye zannedenlerdir.
mertebe-i s fattt r.
172
Mesela vahdet ceme, cemi vahdete amil her birinin ayn olmas ile
vahdetten faraza bir vahdet mnadim olmak lazm gelse, cemi alem mnadim olur. Mesela k rk mum yand kta bir nurdan olmak ile eer biri snmek lazm gelse, cemisi sner.
"Kuran'a ve sair kitaba inandm demek" farz- ayndr. "Kuran'a inanmak' farz- kifayedir.
173
Mutasarrf,
Allah-
Teala'dr
ki,
Resulullah (SAV) Efendimiz ekremel halk iken, himmeti Ebu Talip'e tesir etmedi.
Sultan Mecid kaza-i Hind'de bir ehir var idi ki, ona kast ettiinde mariz olurdu. Sebep, bu ehirde bir
174
kavim var idi. Her ne zaman bir kimse onlar n hakk nda sarf- himmet etseler, ol kimse mariz olur.
Mmine laz md r ki, zenbi vcudu mafur olmak iin, tecelli vahdete yz tuta.
175
Kuran'da gelir errahman alel ar istiva felsefe Hakk' n zat nda hareket ve sukun tecavz etmeleri gibi ile ekfer
olundu.Zira hamlederler.
Mecusi
hakikate
Pes mmine lazmdr ki, kendi akl- kas r ile murad udur deyu tevil eylemeye.
Halk veya Hakk' bir yerde mahede etmek ebedi mctemi olmaz. Meer ki uhud alemi ile ola. Zira g y ve masidir. Ve arif her ne
176
kadar ala-i derecede kemale bali olsa, yine nefsinden hari olmaz. Zira cem'i ehval ve makamat ve s fat h fz eden nefsidir. Eer gabil, el kemal ve eer bade kemal nefs insan mdebbir vcut ve mazhar uuddur. Bu nefs haziften bir zarf gibidir ki, iine su konulup gnee kar vezii olundukta nur emsi zeyd eder. yle ki eer ol hazefin kesafeti olmasa, nur ems mtelai olur.
177
memnudur.
Meclis-i nebevi'de bahsi sevd ve cidal olmad gibi bu makamatta dahi byledir. Zira as l edepte sema sevd nebi ile hikaye-i kavli aras nda fark yoktur.
Beka
mertebesinden
178
muhtelife itibar n mnafidir. Beka'da ise her mazhar ismine gre zahir ve nuru halk, her birinde ali hiddet bahirdir. Bu cihedde baz arif ki ehli beka deildir. Z nd k dediler. Zira anda eyay ve eyadan tecelliye muhtelifeyi inkar vardr. Sadk odur ki, muhakkak bekabillah ola.
Fatiha'nn Besmelede, besmelenin Ba' da, Ba'nn noktadadr. Ve hadiste gelir ki, eer siz besmelenin
179
Pes ne kadar esrar- enfs var ise anda mndemicdir. Belki herkesin hali hiddet ehvali klliyesi ve cziyesi anda
mndemictir. Binaleyh bir kimse kefini istizama "Bu mana Kuran'da var mdr?" demek gibi.
Her asrda adet-i evliya, adet-i enbiya kadard r ki, yz yirmi drt bin belki daha ziyadedir. Her veli bir nebinin ilimde kademi zerinedir ki,
180
Ve an n vereselerinin suretinde eytan temsil edemez. Bunlar hadi ismine mahzard r ki, mudil ismi mdahale edemez.
"yle yaparsan, byle amel edersen cennete gidersin" szleri avama hitab eder, velakin veliye bu mertebe hitab etmez, onun kefi vardr.
181
Semavat ve arz nsan- Kamil'le durur. Semavatn ve arzn iinde olanlar da, ann bekasna baldr. Yani kainat birbirini yiyerek g da bulduu gibi, her eyin bekas nsan- Kamil iledir.
182
Hz. Davud (AS)'n doksandokuz hatunu var idi. Hakk' n gayeti mertebedir. Mertebe ann uluhiyetidir. Filhakika
Mnaf k, zahirde muti ve bat nda asi olduu iindir. Tene tesir eyledi.
Zulm ile murad, irktir. Fakat ol vakitte ehli nifak n ve kffar n zahirleri tahas gibi olup, secde etmeye kadir olmasalar gerektir. Yani Kenan' n gark olmas , s r
183
Bir arif gece murakabe olup baz srlar seyretti. Ve dedi ki ; "Ya Rab! Bu arif kullar na neden byle muamele yapt n". Ol dahi bu makule esrar kaderden bir dahi sual etmedi. Kul klln min indillah. Eer hayr, eer er. cmlesi Allah kat ndand r.
184
Evliyadan biri a kalarak alad . Mnkir dedi ki; "Niin alarsn?". "Alatmak iin Cenab- Hakk beni a koydu" dedi.
Pes asl vcud insandr. Bir kimse bu srr terbiye zerine La ilahe illallah dese, ol kimse cemi alem olur ki, cmle eyan n lisan ndan tevhid etmi olur. Veyahut nutkundan naib olup, Hakk dilinden zikretmi olur. Yani evvelkisi farka ve ikincisi ceme gredir. Fark ve cemin meali birdir. Zira enfs ve
185
afakta mtecelli olan Hakk'tr. Pes Hakk kendi kendini zikreder. Bekay abdi mr cavidand r ki, mr ahirettir ve ondan eceli msemma ile tabir
olunmutur. Vak an n s rr budur ki, Allah- Teala nas , sureti Muhammedi zere halk eyledi. Zira mim ol reis-i insan menzilesindedir. Bu ahidin gibidir. Ve bat n gaipten gibidir. Ve zahiri zahir gibidir.
Yani mtaalas nak s olan kimseye yorulmak ve usanmak gelir. An n iin feyzi Hakk dahi mnkati olur.
186
Dahi eday farz ettikten sonra, mescide oturup zikir ve tesbih etmek, bela zikir vela selat hud etmek mekruhtur. Ve itikaf dahi bunda dahildir. nsan- Kamil'i tahkir etmek evrak- musaf temzikten beterdir.
Tecelli efal, tecelli enfste mndemic olunca ikisinin marifeti varid olur.
Resulullah (AS) Mescid-i Aksa'da k ld nafilede mam El Nebi'ye ve Sidretl Mnteha'da vitirde mam El
183
Melaike olup, tecelli saliste ellerini b rakt . Allah' n belalar na raz olanlar ve onlar sad klar ve muhlislerdir. Mlk Sleyman bile mahluktur.
Allah- Teala kat nda dnyan n sivrisinein kanad kadar k ymeti olayd , kafirlere bir yudum su vermezdi.
Ulemay mmi olmadka sluk edemez ve vusulleri hesab yla dahi elbette resmin bir eseri kal r. Ve ehli
188
kat nda emmiyeti Kuran zapt eseri nebevi mnafi deildir. Filan mmidir demek, anda nazar fikri ve hkm ak l ile tasarruf yoktur demektir.
Resulullah Efendimiz, sadaka ve zekat almazd ama hediye kabul ederdi. Mlk Osmaniyenin Beytulmaldan yz haimiye hisse verdikleri manay mezkur ile fil cmle amele mubeyndir. Mlk anlar tazimle mazum olur. Pes evsaf vcuttan bi klliye fena bulmad ka,
189
teharet-i nefsi hasl olmaz. Gemi kavimlerde zekat binde ikiyz elli idi, bu mmette binde yirmibetir. Ehli hakikat tasarruftan mahur olmutur.
Baz arifan haccetmek istedikte; "Senin ol manaya ainaln yok" dediler ve men ettiler. Tarikat temiz nefs, sahihde teshis eyler. Zira ilmihale muhta
deildir. Fema hali ilme muhtat r. An n iin ilmi lednni ve belki mutlak marifet ehvaldan efsaldir. Ve hakikat dedikleri marifetin batn ve gayetidir.
190
Belki efrad riyazat ile nefsi sayi yok yere azap ederler. Aka dnya ve ahirette azap yoktur.
Bir kimse ilim yznden cemi makamat bilse, velakin ana salik denmez. Her marifet muip tecelli deildir. Tecelliyetin evveli tecelli efal, bade tecelli s fat, bade tecelli zatt r. Bu mertebeye tecelli ayn derler ki; husus ehlinin halidir. Ve ehli umum ilmi irada kadir olanlar bunlard r. Ve sairlerinin tevhidi tecellisi ilimdir.
191
eyh
mridi
kamil
ve
mkemmil
gibidir. Onu beyan eder. Malum ola ki eyh oldur ki; mrid ve sad k hal terbiyeye ynete. Demilerdir ki bir ehirde bir eyhin iki halifesi olmaz. Bir cesette iki can gibi olur. ki sadk dahi olmaz. Zira abes gibi olur.
Herhangi bir eyhi kamilin kap s na varan btn belki marifetinden de geer. Ve demilerdir ki verese-i enbiya zerlerinde h rka-i adedi belli olur. Veresei Muhammedi keramet eylemedi.
188
Beka ile baki olan devam emsali vardr. Ann iin nsan- Kamil ezele ve ebede hayy bakidir ki avarisi ile mtegayyir olmaktan mberrad r. nsan- nak s n hali ise byle deildir. Bu cihettendir ki, insan- kamilin badel intikali bedenine inhilal gelmez. Ve ruhi kemakan cemi avalimde devreder. Dnyada ettii
tedbirleri eyler.
Beyaz d-i Bestami Hz. buyurdu ki; "Bir kere Beyaz d grmek, bin kere Allah' grmekten hayrldr".
193
nsan- kamilin muhabbetini gnlden tarh etmek, mushaf gazorata ilka etmektir.
"Kyamete kadar gelecek aktab ismi ile, adresi ile, nasipleri ile tayin ederdim, velakin her asr n halk na merhamet setrettim" buyuran Muhyiddin-i Arabi Hazretleri, yz elli tane halife karm t r.
Hakk'ta karar, fenay ihtiyar etmitir. Ann iin iradla mukayyid olmamtr. eyhl Ekber Hazretleri,
194
Hakk Teala'ya sual edip; " Ya Rabb! Beyazd senin ne mertebede kulundur?" dedikte, "Mahbubumdur" menak b n erh eyledi.
Hz.Adem'den
inkizai
dnyadan
her
dris (AS) ana mevt arz olmaz. Cenab- Hakk iman lyas'la, velayeti sa'yla, nbvveti H z r'la h fz eyler. Ve bu mecmu ile selefi mahfuz olur.
195
Eer Resulullah'tan sabit ise kendi nefislerine hitap, cemden farka ve velayetten nbvvetedir.
Eer bir salikin mal yok ise, hacetini ahbab na arz eder.
196
Adem'den hateml enbiyaya kadar yirmi be aktab geldi. Ademden hateml enbiyaya gelinceye kadar takriben be bin alt yz senedir.
Eer bir faili vastaya izafet edip, tesiri dahi andan bilirse kafiri billaht r.
Melamiye, Ebu Bekiri S dd k kademi zerinedir ki, onlardan kerameti kevniye sad r olmaz.
197
Resul ile evliyan n fark budur ki, Resul tebli iin mazhard r, ehli davet deildir.
Melamilerin
eer
mertebeleri
halka
198
MUHAMMED VEHB KONEV HAZRETLER TARAFINDAN ERHEDLEN HAFIZ RAZ DVANINDAN DRDANELER
199
Hz. Allah'a ibadet; kalbi, ruhi ve srr iledir. taati, kalbi ancak Hz. Allah'a muhabbet edip, gayriye muhabbet
etmemektir. taat ruhu, talepte Allah'tan gayriye iltifat etmeyip ancak kendinden kendine talep etmektir.
(SAV), itaat, kalallahu teala hkmnce kalbe ve kalba beeri erre tabiattr.
200
Hkm skender Yunani gibi madin hikmeti ilahi olan padiah rulul ayineyi cihannamesi kalbi safidir. Ana nazar eyle, ta ki advv skender olan n daran n mlk ehvali ve numai hile ve mekri ayineyi cihannamede zahir olup, skenderi daran n zerine galip olduu gibi, sen dahi adv olup, yetmi
eytandan habis olan nefsin mkaf eshab Resulullah (SAV)' mtehayyir k lan hile ve mekrini, ayineyi Hakk olan kalbi esrar-
201
Masiva ile mahup olan kalp, ehli hile ile nefsaniyeden halas bulamaz.
Bu mml kitapta olan taktir, ezeli bir ukuli metahyyir k l c bir mahaldir ki, cebeli ras h gibi ne munin olan enbiyay mertebe-i azimin eriat n tutup, basan
velayete
kadem
202
isad ve mcriminden ahkir ve ezelleridir ki, akabinde euzubillah nice veli suhi netame ile hatmolmulardr.
Hemen, dergah Hakk'ta crm ve isyan sebebiyle Allah' n rahmetinden mit kesmeyip ve ibadet ve velayetle marur olmayp, beynel hafi ve reca teslim ve gazaallah zere olmal d r.
203
Ganialiyyulanilalemindir. Bu bir istina-i acaibtir. Dahi icab na ibadet ve marifet iin halkettii abd-i acizine gaflet libas n giydirip, gizlice eytan n tasallutu ile hane-i kalbi harap edip, bas kahr ve gazab hasta olan kusut kalbi ve selb-i imana sebep olur. Bu kadar gaflet ve zulmet, dil var iken abd-i aziz ahiretini ve Allah' n unutup, bir kere agah olup, "Ah benim halim nice olur?" uli dnya ile demeyip,
204
mrn hebaya vermesi bir mptezai hikmet ve ibrettir ki, ak l idrakinde acizdir. Allah-u Aziman cmlemize tevfik ve tedarik kerem eyleye, amin.
Ey talibi Hakk! Bade sluk makamat ehli Allah' beyan eder. Kitap mutasavv flar mtaala eyle ve kalbini taalluk masivadan tecrit eyle! Cah ve selamet ihtiyar eyle! Mal ve cah dnya iin medrese bekleyen ulema-i rusmlerle ve ucup ve gurur getirip, mcadele ve manadeye
205
dren ulum akliyeyi felsefeleri ve icat nefsaniyeyi k l ve kal rediyeler ile, vaktini zay etme ki, an n sonu nedamettir.
lmi ve mensubu talim esbab kibir ve mctehiye nefs olduu gibi, mlaz mat cami ve mescit dahi baz kimseye sebep ucub ve mteayi nefs olmas havf ndan erbab- mcahede bahusus, melamiyun meyhaneler ve hane-i dert ve belalar ihtiyar etmilerdir. Zira
Allah'a vasl deildir. Ann iin Hafz (K.S.) buyurur ki; "Bu halvet kesini ve takva oyunu yalnz ben terk etmedim. Pederim Adem Aleyhisselam dahi " Fiha ma tetehiyel nefs" olan cenneti terk etti ve bela ve meakkat ve iptilahanesini ihtiyar etti. Zira melaikenin nail olamad feyz ve aka nail olmak, mihnet ve bela iledir".
Fakir can olup srr srr lime Allah vas l olan keda ganialiyyulanil
207
aleminin dey niin saltanat davas n etmesin. Bugnk hr maksurat fil heyyami,s rr marifetullah kalbinin s rr nca olmakla ol vakit kendinin Allah ile nispeti yeri emi basiret nazar
imdiki
alemi
gaybden
tecelli
rabbaniyeyle dima can cennet mar fetullah n r h rahman ve eser feyzi yezdani yeti "Lime Allah vakt fii melik makarreb vela nebi mrsel " srrnca ferah ebedi
208
Ey
salik!
Ameline marur
itimat olup
edip
ve sayi
ibadetine
evliyaullahdan imtina etme! Nazenin hdan n nazar ve himmeti aki said eder. Dr mahuri Allah'a garip eder, sen ne bilirsin ezelde sanii hda kalemi, senin ismini said mi yazd yoksa aki mi? blis ve Balam bin-Bahura
209
ibadetine esbab- kibir etmeyip, marur olmay p, merdan Hda'ya teslim olas n.
Ey Talib-i Hakk! Kendi ibadet ve kendi mcahedene nazar eyle! Ucub ve gurur edip kimsenin ay b na ve noksan na nazar etme! (Ydill men yea ve yehdi men yea).
Ecsad ve egalden senin elinde bir hkm yoktur. Nas l noksan ndan kafi lisan edip, hemen kendi halini
210
murakaba ol ki, hakim ol, lem yezel her ne ki ilerse ayn ltuftur. Zulm medsur deildir.
Ey Talibi Hakk! Vuslat Hakk, olmaz illa bir mazhar envar ilahi Mrid-i Kamil'in irad ile ve eyhde olan evsaf
Muhammediye ile muttas f olup, itikad n dahi drst k lmak ile muti ve mani ve messir hakiki hvel Allah't r.
211
Esad ve ak yine Allah' nd r. Ehl-i ncum itikad bat l ile tesiri ncuma nispet ettikleri gibi, mahluku messir bilmeyesin. Yine Allah'n atas ile eyh bir vastadr.
Cennet,
irfanda
lezzet
mahedeyi
cemalullah ryet dilden beridir demek. Cennet arab da olursa dken lazm deildir. Zira dostsuz bana her ne trl hsn zan nefsaniyeden erbet ve nimet de verirlerse cennet,a k didar Hda'ya haramd r.
212
Ayan-
sabitede
ve
alem-i
ezelde
mazhar inayet Allah olan arifibillah bu alemi iptilada dahi mest ve mstarak ak ilahi olup ve bir an hkm Hda'ya noksan getirmeyip, likay Allah'a vas l oluncaya dek, zahirini ve bat n n h fz zere olmas , alameti s dd k ve kuldur.
Galebeyi
Hakk
intibas
ve
istidat
muttazay olan are, kendi iradeni irade-i Hakk'ta mahvedip, Cenab- Hakk'tan gelenin cmlesini hay r
213
Ey hafz! Bu rah Hakk'ta ve evk-i likay ayn dermand r. Hemen ak ve derd-i ilahi ile yan p, bu derde Allah' n gayr ndan derman isteme ki bu dert ve vuslat cemali ilahiden gayr ve mahza tevfik hdadan gayri derman tutmaz ve sakin olmaz.
Cemal-i erifi mahedesi ile micazat etmek iin gecelerde bidar edip, kll nevm, alel muhip haram
214
dey k can arifane ilham buyurdukta, bu kuluna dahi kereminden; "Ey ak biare! Hem cemali istersin ve hem uyku mu uyursun" dey, makam- kurbunda bize dahi nevmi haram k lm t r.
215
Ba husus gnl Kabesi tavaf ihram ki, envar ilahi Beytullah olan kalb-i ihate ve esrar tecelliyet Rabbaniyi kalpte karar dade olmak nice mddet sahi ve mcahede ile telezzzet nefsini klliye kendine haram mertebesinde k l p, kalbi masivaulallahtan terk ile vzuu manevisi mmkn deildir.
Ak na olan feyz ve ihsan ve tecelliyet bi payan cmlesi Hz. Allah'tan olacak zuhurat gayriden grmek hatad r. Ve tefrikada olup
216
esrar- Mttezayi
tevhidden tevhid,
Hakk'tan grmek laz m olunca ben gayr yadlardan nalan eylemezem. Zira bana her ne eylediyse ol aina-i ezel eyledi.
Mana-i iareti tecrit ve tevhid ile nur Muhammediye'ye vas l olan, kand ran, hakikat indinde zahidin libas takva itikad ile zevki ruhaniyetsiz nuru
marifetullah ihlas
217
etmeyen, atlas gibi latif amel zahireleri yar m arpa mukadderi kadiri yoktur. Zira cansz ceseddir. Ve kalbi nur marifetullahtan beri hane-i ceseddir.
Haf z n hareket ve sekeneti cmle taklibat Hda ile olup, kendi ihtiyari ile deildir. Ey eyh-i Suri! Kendini ayptan pak grp Melamiyunun kendi de mazur olduu haletler zuhurunda insaf edip, sen dahi onlar mazur tutup ve hakaret nazar n terk edip, anlar n nazar ve
218
himmet iksirnelerini can na minnet bilip, kesb-i saadet tahsilin necat eyle.
Vallah ganiy ve entiml fukara-i s rr nca ganidir. ve Misk ve amber cekil gibi gibi
ibadetine
mahbup
kerametine muhta deildir. Zira kll manevi olan Allah'n ibadna verecei miskleri indiyet maneviyesinde olan mml kitapta mektumdur. Enbiya ve evliyadan olan mucizat ve keramet cmlesi Hz.Allah' n muhibe ve ihsan d r. Her
219
ne
mertebede
olsa,
kul
Allah'a
muhtatr.
muhabbet ferah vericidir. Lakin hevai nefs a k n nice mddet ve riyazat ve hezar meakkat ile tahsil ettii ezvaki ruhaniyeti, bir nefeste kll fenaya verdii gibi, a k biarenin emeini zai eder. Hemen
220
pervane gibi can n atei aka yak p, avaz n izhar etme, blbl gibi feryad eyle. Rsvay olma. (Adh errabbikm tezerra ve hafiyet). Bahriyab
olmulard r.
Kimin ak beti neye mncer olaca bilinmez. Hemen sen sayi gayret et.
Vade-i ak bir dehet abadd r ki, mahviyetten gayri ile necat mmkn
221
Grmez misin eyhi Sana gibi hezar riyazat ve mcahede ile nice y llar marifetullah yolunda nergisi gibi renk ve zerd ve beli bklm bir pir, ehli dert iken bir kere kendini ucub ile kudvai eshab grp, hod furuluk ile bir eyuh etti. Ey azimet ve Kibriya sahibi olan Allah! Senin gayretin an yedi y l kafir etti. Senin nazar- inayetin ile olan kerametlere aldan p, bir kere bir edeplik etti. Ol
222
Ol beyti a k ve muhabbetine ve eser marifetine dair ve hadi olan ah, hakiki azimet an sahibi bir ali ahtr ki; dokuz felek bu kadar ecram azimiyeden iken ve O ah n hane-i tecellisi olan arifin kalbine nispet olunsa, bir sahra-i
azimde bir halka-i sura gibidir. Bu nusha-i sura alemi Kibriya olan arifin kalbi dahi kudret-i ilahiye nispet bir zerredir. An n iin ne felek ve arifi kudret
223
Nefs ve hevadan halas olup, talibi Hakk'ta sadk olan ak dahi pir ran zamiri kemal teslimiyetinden, pirin
halifetullah olan pirim ! Ak maukuna kati sz sylemedi. Zira mridin ltfu ve kahr kelam , cmle ltuftur. Ve hakikatte Hakk'tand . Kahr ltfu bir grmeyen muhabbet yolunda sad k deildir.
224
Ebedi muhabbet reyhas , dima can na erimez ol mridin ki rah akta mridin kap s n n eiine yz srmeyip kahrn ltuf bilmedike ve her vechile cefalara tahamml edip cier kan n gzlerinden dkmedike.
Ey akl- miad sahibi olan a k! Hakikatte muti ve mani ancak vahid samet olan cmle alem kendine muhta olunca cmle murad n gazi el haced olan Allah'tan iste. Sakn abdi aciz
225
mrvvetsiz erbab mnas blar n n hanesine gitme. Ve sana iki alemde afiyet ve huzur haneyi kalbinde olan kanaat "kenz la yfne" ve Hz. Allah'a itimat tan ile ihlas bihimmettedir.
226
rahman ve halife-i Yezdan olduundan haberdar olmay p, ay vcudu aleme rahmet olan pirim! Senin yznden ve sohbet hayat baheden, bana tvbe verip beni men eyler. Ol zahit eein ne utanmaz acayib yz var ki, ne Allah'tan haya eder ve ne senin zat ndan haya eder ki sende olan nuru ilahiyi
grmemitir!
Hakk
Sbhaneh
Teala
Hazretleri
227
kudsiye
ve
kerameti
vednniye
verdiyse, evliyaya dahi vermitir. Lakin biynel evliya beladaye kef esrar etmek, makul ve mstahsen deildir. Belki derecaddan sukuta sebeptir. Yoksa ehlullah meclisinde olmadk esrar
yoktur. Feyzi ezelinin ve kasem lem yezalinin kerem feyzine ve ihsan na nihayet yoktur. Herkes senin taksim ezelinden istidad nca birer s r ile nasipli olmutur. Evliyan n ve enbiyan n bedeninde olan s r bir gayrisinde yoktur.
228
skender Zulkarneyn bu kadar azim saltanata ve devlete ve bu kadar kuvvet kudsiyeye malik iken ve bu kadar sai etmi iken ab- hayattan bir damlas kendine myesser olmad gibi, bu ak ve marifet ilahi kuvvet saltanat ile ve alt nla myesser deildir. Belki hday bah nda n n muhabbet ve atas yledir.
Vcut ve dnya tedbirinde olan akl maa tabibinin kitab nda ak ilahi bahs ndan bir bab yoktur.
229
Ey gnl! Sen ehli ak kitabn ve derdi ilahi ehlinin ehvalini oku ve ehli tasavvuf kitab n elden b rakma ve mayeyi adi olan derd hda ile tahallk edip dava namn srme!
Ey dervi! Fakru fenayi ihtiyar edip cemi hatar ile daim huzuru mride haz r ol ve anlar n mazhar feyzi ilahi olan kalpleri hamrinden arab ak cihanda sana bu kadar mal ve mlk kesb edeceim diye havay nefs ile mrn zay etme! Eer gnl ehrine mal ve cah ve havat r
230
malbusesinden bir gam ve bir hicap ariz olursa yine mridin huzuru heriminde, sana mridin tevecch penah ve iltica yeter.
Tariki Ehlullahta takva ve taata ve ilmi marifete itimat ve onlarla marur olup vcudundan ve masivadan fani
olmamak kafirlik ve mnkirnimetlik ve gas r himmetliktir. Salik sad ka lay k olan sat hezar envai ilmi marifete ve kefe ve keramete ve esrar ve melekte malik olsa dahi onlara itimat etmeyip Hz. Allah'n
231
rahmet vasiyas na ve kerem ihsan na itimat edip tevekkl ve teslim zere olmakt r.
Arifinin ve a k n n senin tecellizat ve s fat n n ve ak muhabbetinin hasei laz mesi ve maknazeyi cazibesi olan gam ve elemi mihnet ve beladan grdklerini kafirler dahi grmesin ki, eer grseler arifin ve a k n n bela kelerine anlar dahi merhamet ederler idi. Bu kadar mihnet ve derde ve bu kadar gam ve sad k eleme ancak a k
232
Ey salik! Sen dahi sabr hdadan iste, hdadan iste ki, elsabr mftahil ferici olsa gerektir
Ey serke! Bu devleti uzman n kadrini bil ve nsiyeti Hakk'ta sabit kadem ol, alemden tecrid eyle. Kll heva-i nefsi terk edip, kahi cezbat rahmaniye ve ak mahadeyi cemalullah ile ol. Kahi fuyuzat nefh
233
"La mahbubu illallah" srrnca ey mahbub bu hu baki tahsil olunacak cihanda bu gn sen faili lem yelid, sen ah izzetine lay k budur ki, bi are a klar n murad n gabil el mevt edesin.
234
Ey Mrid-i Arifi billah! Bana arab- aktan bir kadeh ver ki kemal pirlie erisin!
"Rical
la
telhihim
ticarete
vela
zikrullah ayeti kerimesi srrnca merdan hdalar gibi kalbini ancak Hz. Allah'a ak ve muhabbete bala. Riya ve suret takva ile (haayyirel ekil la celi ala klli ebeden) hilekar avam mutasavv flardan olma!
235
Ey salik! Kalk haf z gibi masivaullahdan kalbini tecrid eyle! Ak ilahi yolunda ba ve can n terk eylemeye say eyle. Ta mekir kendini dergah Hakk'a lay k vuslat illallaha ve mahedeyi envar cemalllaha msteaid k las n.
"Vema halaktel cinni velinsi illa li yabdn ayeti kerimesi srrnca ey salik (o vakti seyfi kati) dir. Gcn yettii kadar vakti ganimet bilip, taat ve ibadetsiz bo vakit
236
Eer atai ezel alt nla ve kuvvet saltanat ile geleydi, skender bu kadar padiahl k ve saltanat yla cemiesbab n muhiba edip zulmete gitmesiyle sai ve kini heba etmezdi. Akibet ab- hayat nasip olmayp sai faide vermedi. Ol gnl elencesi ve kulp inirah ve infitahi verici mahbub ezel eer dil mtak ma ve sine-i nalan ma envar cimalin kefi ve arz etmekle
237
ruhi mahz gibi cemi vcudumu kalbimi lezzet ruhaniye ile ihate ve envar zatiyesine msterek k lmak ile bir cilve etti. Canm ana ar ederdim ve rah akta vcudumu ifan ve vehmi kad ederdim.
Eer cahil ve zelaldan ve evham hayalden halas olay m dersen hemen ak ilahi tahsiline say eyleki (El ak narfil kulp tahrik masiveyi el
238
Eer zat ve s fat bini idrak ve ukuln veras nda olup ve bizim ak l ve gnlmz aciz ve muhayyir k l c mahbub, cemi cihan halk sana maildir. Sen kemal istinada alemden
mstenisin.
Yarimsin kemali istinada ve kemali takdis de bir zat bin iken yine senin tevfikin ile bi are gnl senin akna giraftar olup bu zulmeti
239
beeriyede senin envar zat na vuslat ziyade emri mkl olduu iin senin ak ve evkinle kah gnl elinden ah ekerim, kah teyri muhabbetten can ma elem ve zd rab ndan ah ekerim. Sen alemi el s rr vel hafiyetsin, senin huzurunda ne diyeyim ki, gnl elinden neler ekerim.
Yarabbim! Senin kalbime feyz ve ihsan eylediin zevk olan ak ndan ve esrar lednniyeden ama el kulp olan avam nasa ne diyeyim (La
240
tedrihildirfi efvael kilab) srrnca cahil kat nda esrar maneviyeyi beyan iyi deildir. Ve lisanla tabiri dahi mmkn deildir.
Ta ki senin mbarek sai inayetin ve ak muhabbetin devlet edebiyesi benim ba m zere deliden beri yle ali kadir oldum ki, devlet ehli olan padiah n cihan ve ikbal ehli olan aniyeyi devrian, benim glam m olmutur ki cmle padiah n cihan arifin ve a k n ilahilerin kap lar n n bendeleri ve
241
242
LM ve AHRET LER
243
Ahiret ileri insanlarn lmnden sonra vukuu bulaca zannedilen kabir azab ve nimetleri ahiretteki cehennem,
fenalklar, akrepler, ylanlar, yanlar, zebaniler, melekler, kkler, cennet hizmetileri, nehirler, aalar vs. gibi benzeri eyler bilgisizlerin sand klar ve tahmin ettikleri gibi deildir. Ahiret ileri emir alemindendir, ehadet
alemindendir (yani gzlerimizle grlen bu alemden deildir). ehadet alemi, cesetler, vcutlar, tenler ve boyutlar olan
244
cisimlerden ibarettir. Bu evren ve fesat aleminde cesetlerin ve cisimlerin birer son bulup, yok olduklar meydandadr. Ahiret ileri izafi ruh olan emir sra
alemindendir.
Kuran'
Kerim'in
Suresi'nin 85. ayeti ; Ve yes'eluneke anirruhi klirruhi min emri rabbi Ve sana ruhu sorarlar, onlara de ki; "Ruh Rabbimin bildii ilimden ve
emrindendir". Emir alemine "gayb" ve "melekt" alemi de denir. Bu sebeple Ebu Talibi Mekki(RA) Ruh
245
cesetten ayr ld ktan sonra rabbisine arif ise ona ulamak zere ykselir ve baka bir suretle kay tlanmaz. Ruh diledii aleme, alem ve mevtinin
eklinde grnmek (oran n oturulan yerine gre) zere uar gider. Onlara gre g gelen ve bilinmeyen bir ey yoktur. Nitekim Hz. Ali (KV) "Lev keef el gtai ma ezdet yakiren" (Perdem kalksa bile yine benim yaknm
oalmaz) buyurmulardr.
246
u halde ruh said ve Salih ise bu dnyada iken bulunduu suret zere yapt ilere ve takvas na gre deierek latif olarak ykseklere uar. lliyin denilen bu yksek makamlar gklere, aydan te krsiye Kuran' kadar Kerim'de
mesafededir.
Bu Kuran' Kerim'in El Kamer Suresi'nin 55. Ayeti ; "Fi mak adi sdkin inde melikin muktedirin" beyan na gre meliki
247
muktedir
indinde
Makam
dk
1. Velayet cenneti 2. Sddkiyet cennet 3. Kurbiyet cenneti 4. Hullet cenneti 5. Muhabbet cenneti 6. Hitam cenneti 7. Ubudet cenneti 8. Ubudiyet cennetidir.
248
Eer ruh aki ise yani sefil, isyankar ve serkelie sapm bir kimsenin ise dnyadaki irkin ahlak suretiyle
kaytlanr, ekil alr. Mesela o kiinin ahlak nda kpeklik varsa kpek
suretinde, eer k skanl varsa maymunh suretinde, eer h rsl gz doymaz biri ise domuz suretinde, kibirli kendini beenen biri ise fil suretinde, hangi hayvan n ahlak ile nsiyet peydahlam ve tutumlar kendisine a r basm ise o gibi hayvanlar n sureti ile kay tlan r. Aa n n aa s nda hapis kal rlar.
249
Esfele safilin denilen bu yerler yedidir. Ve Kuran' Kerim'de adlar bildirilmitir. Ancak beyan olunan bu olaylar esfele safilinin unsuri olmasndan ve suretlerinin alt- st melekut suretlerinin
nsanlarn cisimler
zanlarnca alemindendir.
ahiret Hatta
ileri cismin
fenas ndan sonra o cisim tekrar iade olunacaktr. Halbuki Cenab- Hakk
Kuran' Kerim'in Yasin Suresi'nin 79. ayetinde " Kl yuhyi ellezi ense
250
eha evvele meretin ve hve bi klli halkn aliymn "O na de ki, ilk defa onu kim vcuda getirdiyse elbette O diriltir. O yarat lman n her keyfiyetini bilir" ve keza ayn surenin 81. ayetinde de "Eveleysellezi halakas semavati vel arda bikadirin ala en yahlka mislehm bela hvel halakul aliym" "Yoksa gkleri ve yeri yaratan tekrar onlar n t pk s n yaratmaya gc yetmez mi sanrsnz? Elbette gc yeter. O
251
btn mahlukat yaratan, her eyi hakk yla bilen zatt r" buyurmutur.
Beyan ve benzeri hadislerini delil olarak ahirette iade olunacak cisim evvelkinin ayn d r, misli deildir dediler. Ve insan n kuyruk sokumunda nohut
byklnde mevcut olan kemiin baki kal p rmediinden ve kyametten sonra bu kemiklerden buday cesetlerin gibi
tarlalarda
taneleri
bn-i
Sina'n
tahakkuku
ve
Celaleddin-i
Devani'nin
szleri,
Gelenbevi gibi zevat n inan lar bu yndedir. Btn ehlullah ahiret ilerinin emir aleminden ve gayb ve melekuttan olduu kanaatindedirler.
Bize gre gerei sylemek laz m gelirse, esas konuan nefs s rf ruhtur. Hibir surette cisim, ruh ile deildir deriz.
253
Zira insann cismi deiir, bakalar yani nceki halinden baka bir hal alr. Fakat insann esas olan zat yani kendisi deimez, nk at n
deimesiyle ata binenin deimesi laz m gelmez. Mesela insan n cismi yirmi y lda tamam yle deiir. Ondan geriye baka bir ey kalmaz. Fakat insan n zat kal c d r. Onun bu zat
kklnde de byklnde de ayn d r. te maad, yani ahiret iade olunan ruha aittir, cesede deildir.
254
Mesela bir insan dier bir insan yerse her ikisi nas l iade olunabilir? Ve yahut bir kimsenin daha gen iken eli veya aya kesilmi olsa bu organlar kesilen kimse sonradan yapt kt ilerden dolay Allah' n azab na arp lsa bu kesilen organlar n azap grmesi nas l caiz olur? Halbuki tm peygamberler ve Allah' n sekin kullar szlerinde
gerekidir.
255
256
SEYYD MUHAMMED NURL ARAB HAZRETLER TARAFINDAN ERHEDLEN BESMELE- ERF'DEN DRDANELER
257
Besmele-i erifte "Rahman" ve "Rahim" isimleriyle sfatlanan Allah ismi erifi tecelli fiilidir. nsan i yaparken, yerken, ierken "Bismillahirrahmanirrahim" der ve rahman ve rahim olan Allah'tan baka fail yani yapan ve ileyen olmadn dnr ve ayn zamanda kendisi de en kk iledii ilerden tamam yle fani (kendisinin iledii bu ilerde en kk bir katksnn
olmadn) bilirse ite bu tecelli Allah' n insana olan fiili tecellisinden ibarettir. Bu
254
tecellide Allah insana i ile tecelli eder. Bu tecelli gerek sulukun hakikat yoluna girmenin balang c d r.
Yine Cenab- Allah iin Tecelli Sfat vardr. Allah'n bu tecellisi de yerken, ierken ve bunlara benzer ilerde fiili s fatlardan ve kudret ve benzerlerinin Allah' n s fat- subutiyesinden ibaret olup, hepsinin Cenab- Hakk'n
259
Ve yine Cenab- Allah iin bir de Tecelli Zat vardr. Bu tecelli vcudun yaln z Allah- zlcelal Hazretlerine mahsus olduunu dnerek, insan n
fiillerinden ve s fatlar ndan fani olduu gibi vcudundan da fani olacak olursa, bu tecelli de Allah' n Zati Tecellisinden ibarettir.
260
demi olmaz. Fakat insan bu tecelliden hepsini bilerek sylerse o zaman hakk yla Besmeleyi demi olur.
Tecelliler emir halidir. Bunun sz ile ilikisi olamaz. Ancak bu hal bidayet ehlinin henz tevhid ilminde balang ta olnalar n halidir. Fakat tevhid ilminde bir rehberin araclyla mesafe alm Ehl-i Nihayet'e gelince, onlar gzel iler ile cemde ve gnah say lan iler il farkda bulunurlar. Yani,
261
kendilerinden
kan
gzel
ileri
kendilerine nisbet etmeyip, baarl k ld ndan dolay Allah'tan bilerek hamd gnahlar sena da ederler. ledikleri bilerek
kendilerinden
piman olurlar. nk Cenab- Hakk Kuran' Kerim'in El Nisa Suresi'nin 79. Ayetinde; "Ma esabeke min hasenetin feminallahi ve ma esabeke min seyyietin femin nefsik" (Sana iyilikten isabet eden her ey Allah'tan, ve sana ktlkten isabet eden her eyi kendi nefsindendir) buyurmutur.
262
Bu
makam Hazreti
eyhl
Ekber
(RA)Efendimiz; "Bu vechile cem ve farkda bulun ki, doru yola ulaas n. Ve birinin terk edilmesiyle yanl harekette bulunmayasn" szleriyle
iaret etmilerdir.
263
264
SEYYD MUHAMMED NURL ARAB HAZRETLER'NN ESRARI EZANI MUHAMMEDYE ADLI ESER NDEN DRDANELER
265
rabbilalemin.
ncs
mertebe-i
mertebe-i
malikiyet
ki
maliki
yevmiddindir. Yani uluhiyet sahibinin ismi Allah, rububiyet sahibinin ismi Rab, rahmaniyet sahibinin ismi Rahman ve rahimiyet sahibinin ismi maliktir.
mdi, Fatiha-i erifte olan ecmail hamse 1. Allah 2. Rab 3. Rahman 4. Rahim 5. Malik.
te
Ezan- drt
Muhammediye'de kere
olan
evvela
Allahiekber,
allahekber, Allahekber,
267
Allahekber demek, yani uluhiyet sahibi olan Allah, Rab, Rahman, Rahim ve Malik'den ekberdir ve buna iarettir. Zira uluhiyet, rububiyetten ve rahmaniyetten ve rahimiyetten ve malikiyetten naam ve emeldir.
Zira uluhiyet mevcudata ve madumata amildir. Ve rububiyet mevcudata ve rahmaniyet naam icad na hast r. Ve rahimiyet naam uhreviyeye Ve malikiyet hast r.
268
ekberdir. Muhammediye'de
Malum ola ki cem iki k s md r. Birinci k sm cem-i ilahiye ki cemi meratibi ilahiye mteaddid ise de lakin zat vahidedir. Yani er-rahman, er-rahim,elkuddus, ila mala nihayete
269
de
cmlesinin
camii
zatt
r.Yani,
Muhammedi Hakk'n zahiridir ki, Ezan- Muhammediye'de iki kere "Ehed enla ilahe illallah" demenin biri cem-i
zahiredir.
270
Ehed yani uhud ederim ki, en la ilahe illallah, O'ndan gayri zat yoktur. Ve birisi cem-i bat nd r. Ehed yani uhud ederim ki en la ilahe illallah, ondan gayri zat yoktur. Cem-i zahir, makam- eriatt r.
Hazretl cem; cem-i batn, makam- hakikat, makam-l cemdir. Eer ikisini cem edersen, makam- cemml cem olur.
271
demenin sebebi budur. Ve malum ola ki, Cem-i Muhammed Resulullah (SAV), ahs envarlar, cemi inse ve cinne Resul yani Hakk'a davet eder
gnderilmitir.
Belki Cem-i mmknat ruhi envarlar Hakk'a daidir (Kuntu nebiyyen ve ademe beynel mai veddiyn) Hadisi erifi buna iarettir.
Bundan
Muhammediye'de
272
okunur. Bir kere inse davettir. Ve bir kere cinne davettir. te Ezan-
Muhammediye'de iki kere "ehed enne Muhammeddr sebebi budur. Resulullah" demenin
olduu
halde, Ezan-
Muhammediye'yi okur. Ve malum ola ki, Hakk Teala Hazretleri Adem (AS)' halk edip, vadi-i Numan'da, yani Sahra- Arafat'ta zrriyetini arkas ndan edip, sedan ihrac
273
arkas n n sa taraf ndan ve ekiyay sol tarafndan ihra eyledi. Said, ehli yemin ve ek ya ehli imaldir.
Said niday iitip, bela, dediler ve ek ya niday iitip taklidena bela dediler.
mdi
mezzin Ezan-
274
davet eder. Ve bir kere said- cinne davet eder. Ve sol tarafa ba n dnp iki kere "Hayyalel felah" okur. Bir kere ekiyay insi felaha, bir kere cinni felaha davet eder. Yani tevhide davet eder. Tevhid ayn felahtr. te Ezan- kere
Muhammediye'de
ikier
Malum ola ki, mezzin k bleye kar dnp iki kere "Allahekber" demek bir kere Hazreti gabya, bir kere Hazreti ehadete delalettir. Ve Hakk
275
Teala meratip hesabyla tekessr eder. Lakin Ehadiyetzzat olduuna gayr yoktur. Kesret, ahval olduu iin ezanda "La ilahe illallah" yani zat nda ahadd r.
(Feeynema
tuvellu
fesemme
vechullah) yani zahiren ve batnen ve hissen ve manen bilahasr ve la kayt Hakk't r.(Velillahil meriku vel
maribu, feeynema tuvellu fesemme vechullah innallahe vasiun alim). Bu ayetin sebebi nzul sahabelerden bir ka 272
seferde olup, sisli bir havada K ble'ye tahrime edip, namaz k ld lar. Badeh sis a l nca, K ble Kabeye isabet etmeyip;" Namazlarn iade etsinler mi" diye Hz. Resulullah (SAV)'a gelip sual ettiler. Bu ayet nazil oldu. Yani her nereye dnseniz Hakk' n bir yz vard r. Bir yze harolmaz. Cesedin kblesi Kabe'dir. Ama insan n k blesi Vechi Hakk't r. La kay t vela hasr zikri daimin k blesi olduu gibi ve Kabe vcud-u Hakk'tan bir vechedir. Ve cesed k blesi kay t tariki ile olmas emri
277
Hakk
ile
oldu. gayri
Cesede olmaz.
mukayyet cesed
Kble'den
Zira
yehdissebil
sallallahu
seyyidina Muhammedin ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Velhamdulillah Rabbil Alemin. Tamametul risalehu Ezanil Muhammediye).
278
MAKAMLARIN TARF
279
Bismillahirrahmanirrahim
"Elhamdulillahillezi
tecelli
bizatill
ahbabil uak. Fevahdehu evvelen bi efal alel tlak ve ahidu mefatihul sfat. El kamileti min eseri ismehul halak ve aracu biha ileyhi filkulli ila cemali mutak ve sallalahu ala bil
seyyidina
muhammedilmursel
ahdi vel misak ve ala alihi ve sahbihi ve sellim. Ehlezzevk vel itiyak ve bade".
280
Malum ola ki tariki marifet ksmdr. Evvelkisi ilmelyakiyndir. Yani Allah- Teala'y delil ile bilmek tariki ikidir. Evvelkisi istidlali bilmisaldir, yani Hazreti maukun evsaflar n n mislini kendine isbat edersin. Mesela s fatlar ; kudret, irade, ilim, hayat, semi,basar, kelam, tekvin zatna sabit olduu gibi dahi asarlar n kendi zat na isbat edersin. Kudret ila ahir, bu s fatlar kendi zat na mlahaza edip, halika isbat edersin. Zira sanii teala siyreti zere sanatn icad eder. Bu makamda
281
varid olan "innallahe halaka Ademe ella suretihi. Vereyte rabbi fi sureti ab emret". Hadis-i erifde suret demek; esma ve sfattr. kinci tarikat istidlal bizzddr. Yani a k olan kendini aciz ve muhta mlahaza edip, mauku kadir ve kadim ve gani olduunu iman eder. Bu makamda varid olan kelam ; "Kavlehu teala leyse kemislihi
eyn". Allah tealaya gerek zat nda,gerek s fat nda gerek efalinde hi kimse benzemez.Sfat nefsiye ve
282
huvessemiul basiyrdir'. Sfat- zatiye ile muttas ft r demek olur. Velhasl bu ayetin evveli Hazreti Mauk'a zt ile delalet eder. Ve ahiri misli ile delalet eder.
hissen
ayanen mahede eder. Bu dahi makamd r. Evvelkisi tevhidi efal ve fenayi efal, tecelli efal ve cennetil efal derler. Salik olan veled-i kalbi yani zikri kalbi tahsil eyledikte,
283
Hazreti Mauk'u cmle efal ayinesinden mahede edip, "Allah' diye hal
oluncaya kadar.
kinci makam, tevhidi s fat, fenay s fat , tecelli s fat ve cennetl s fat tesmiye olunur. Yani Hazreti Mauk'u s fat ayinesinden mahede edp "Allah' diye andan nc makama nakil olunur.
284
makam aynel yakin makamlar d r. Bunlara marifet derler. Vemahu ve muhikvesi Hakk ve fenafillah ve
nc k s m hakkel yakin makam d r. Evvelkisi makam- cem ve kurbu feraiz ve fenay nefs ve bekay ruh ve seyri mahbubu ve sure-i necmden mezkur olan "Summedena"
285
hakikatleri ayn Hakk asla ayar ve ikilik ve kesret olmaya. Hatta bu makam sahibine " Bu kesret nedir?" sual olunsa, cevap vermeye. Vahdet ve kesretten mahcup ola. Bu makama vuslat oldukta vesvese mnkati olur.
kinci makam Hazretl cem ve kurbu nevafil, fenay ruh, bekay sr ve sureyi necmde mezkur olan "Fetedella"
makamdr. Ve seyri mahbubu derler, bu makamda kesret s fata tedelli ve tenezzl 282
olunur. Yani sfatlar kendine isbat eder. Ve bu makam sahibine kesretten sual olunursa, "kesret sfatyla" diye cevap verir.
nc makam cemml cem, vcudu, kalbi ve sureyi necmde mezkur olan "Kabakavseyn" makam budur. Bu makamda efale ve asara tedelli
287
Bu makamdan gayri dahi bir makam vardr. Ehadiyetl cem makamdr. Ve sahutam ve makam- temkindir. Ve sureyi necmde varid olan "Ev edna" makamdr. Resulullaha mahsus bir makamdr. Lakin gerek enbiya ve gerek evliya bu makama hakikati
muhammediye ile vas l olurlar. Ve bu makam hitam makam d r. Her bir zerrenin hakikati ayn Hakk't r. Kesret yoktur. Mesela k rk aynaya baksan k rk aynada grnen birdir. Lakin kamil bazen ilmelyakin makam na tenezzl eder.
288
Zatn ve cmle alemi Hazreti Mauka delil isbat eder ve bazen aynelyakine terakki edip, hakikati cemi ve hakay k mazhar ve mirat edip esma-i mauku ve sfat mahbubu mahede eder. Ve bazen ayni hak olup hakikati ayn hak ve ayn zat mauk olur.Ve kamil olan her makam ile tekellm eder.Ve
herkese akl fehmedecek kadar ifade eder. Resulullah (SAV) ilmel yakini avam ashabiyeye ifade ederlerdi. Ve havas- ashabiyeye knh tevhid-i efal, knh tevhidi
289
s fat , knh tevhidi zat, knh makam cem, knh makam- hazretl cem ve knh cemml cemi ifade ve talim ederlerdi. Halbuki aladr. ilgani makamlar Bundan ala bu tr kalbi
makamlardan "nnehul
Kamil olan ala makamdan ak iin edna makam makamat na nazil olur. drt Ve dahi r.
kemal
makamd
290
nbvvettir. Velayet bir mertebedir ki, veli Hakk'la olduu zaman kefi olur. Ve halk ile olduu vakit mahzub olur. Ve s dd kiyet bir mertebedir ki, s d k olan daima Hakk ile olur, halk ile olmaz. Ve karabet bir mertebedir ki mukarrib gerek Hakk ile gerek halk ile olduu halde asla mahana vahiy nazil olur. Vahiyden gayri olan kelam ilahi evliyaya ve s dd ka ve mukarribe dahi olur ve dahi ashab meratipten varid oldu. Mesela mertebe-i velayetten "Mereeyte varid olan
291
eyen illa vereeytallah maa" ve baz "Mereeyte illallah" dedi. Ve meratib-i s tk yetten varid olan "Enel Hakk" ve baz "Minallah" ve baz " Sbhani ma azimani" ve baz "Mafil cbbiil Allah" dedi. Ama mukarribler ve nebiler ehli temkin olup, asla telvinde olmazlar ve avama muhalif kelam demezler. Ve dahi zikrolunan makamlarn delilleri vardr.
Hakk Teala buyurdu; " Fe eynema tuvellu fesemme vechullah" "Hvel evvel vel ahir vezzahir
292
vel batn" "Ve maremeyte iz remeyte velakinallahe taktlhm katelehm" rema" velakinnel "Enbreke "Felem allahe menfinnar
vemen havleha ve sbhanallahi" gayri ayetler dahi vardr. Hadis-i erifte dahi varid olduu gibi "Knt semah ve basarh ve lisaneh ve yedeh ve ricaleh enallahe yekul ala lisani abdihi semi allah limen
hamideh" "Fekul Rabbena lekel hamd" varid oldu ve dahi tariki tahkikde ittihat ve hull yoktur. Zira
293
hull iki ey birbirine sirayet olur. Stte ya olduu gibi ve ittihat iki ey mttehit olur. Ac su ve souk su birbirine karp bir mizac-i ahirde bir su olur. Halk ayn Hakk olmak bu kabilden deildir. Belki kar gibi su vcudundan gayri bir ey olmad gibi. Belki kar hava souk olmaktan donar, bir suret olur. Kar nam yla msemma olur. Filhakika karn vcudu yoktur belki sudur. Kar ayn su oldu velakin namda ve hkmde
birbirine mugayyirdir. Zira su ile taharet olur, kar ile olmaz. Halk ayn
294
Hakk
olmak
halk
Hakk
zuhurudur.Mstakil
vcutlar
yoktur.
Ancak vcudu Hakk'tr. Eer mstakil vcutlar olsayd ikilik laz m gelirdi.
Ve
sallallah ve
ala ala
seyyidina alihi ve
muhammedin sahbihi
ecmain vel
hamdlillahirabbilalemin.
295
296
KADER SIRRI
297
Kader srrnn zeyir'e isnat ve nispet edilmesi, bu zatn kader s rr na ermek istemesindendir. zeyir harap bir kyn eski haliyle yeniden meydana gelmesini imkansz grd iin, ilahi bir mucize ile yz y ldan fazla uyuduktan sonra yeniden dirilmi ve bu suretle kader s rr n n hkmne ahit olmutur.
Fsus: Eya deccal Hakk'n taktiri bil her giz bozulmaz. Ezel levhindeki
298
yaz
silinmez
hem
yuulmaz.
"El
mukadder la yugayyer" hadis-i erifte bildirildii gibi taktir bozulmaz. Taktir udur ki; fiilin icadn tahalluk eden kudretullaht r. Ezel levhi kaza demektir. Yani zat- aliyyenin evvel malumatla tecellisine "kaza" denilir. Sonra o
"kader" denilir. te bu kaza ve kader ne bozulur ne silinir ne de yuulur. Ne denli say edersen et, sonunda hep hebadr. amurdur, havuzun dibi buland ka durulmaz.
299
Ve say edenleri dahi Cenab- Hakk men etmitir. Halk alem kabza-i kudrette biun ve era, Hakk kazas na r za ver, bula kalbin vuslat. Halk- alem kudret-i ilahiyenin kabzas ndad r. Ve Hakk' n efalinden sual olunmaz. nk Hakk' n kazas na r za verenin kalbi vuslat
300
bulur. nk Hz. Resulullah (SAV) buyurur ki; "La manili kazaike la manili ataike". Yani Hakk' n kazas na ve atas na hi mani yoktur.
Halk bunca enbiya ki geldi davet eyledi, vahdetin s rr n bildirmektir o davetten garaz. Bu kadar resul, bu kadar kitap ve bu kadar verese hep an n iindir. Vahdetin s rr n bildirmek iindir.
301
302
303
AYETLER
(Allah l ilhe ill hvel hayylkayym): (Bakara 255) Hayat ancak Hakk'a mahsustur. Ve eyada grnen Hakk'n hayatdr.
(Allah nrus semvt vel'ard): (Nur 35) Allah, gklerin ve yerin nurudur."
(Bel hm fy lebsim min halkn cediyd): (Kaf 15) "Halk her anda mnadim olur, mevcut olur."
304
Bel (Kl Bel): (Araf 172) Bezm-i Elest'de Cenab- Hakk'n ruhlar yaratp,; "Elest bi rabbi km - Ben sizin rabbiniz deil miyim?" diye sorduunda ruhlar; "Bel-Kl bel" yani "Evet sen bizim rabbimizsin" dediler.
(El nne evliyallahi i havfn aleyhim ve l hm yahzenn): (Yunus 62) "Benim velilerime dnyada ve ahirette havf yani korku yoktur. Onlar mahzun da olmazlar."
305
(Eileziynehm al saltihim dimn): (Mearic 23) Devaml namaz klmak istiyorsan, "onlar namazlarnda devamldrlar" ayeti celilesindeki srrn aratr. e (Emvalikm ve evldkm fitne): (Enfal 28) Mallarnz ve evlatlarnz imtihandr, fitnedir.
e (En
306
(Ennel kuvvete lllhi cemiy'an): (Bakara 165) "Btn kuvvet Allah'ndr." (Evemen kne meyten feahyeynh): (Enam 122) "Hi l iken diriltip, ona insanlar arasnda yryebilecei bir nur verdiimiz kimse, karanlklara dalm ve bir trl de kamayan kimse gibi olur mu?"" (Feeynema tvell fesemme vechullah): (Bakara 115) Her nereye dnerseniz Hakk'n bir yzdr. Bir yze harolmaz." Artk sen ister tebih et, ister tenzih et. Sen
307
tecellisinde olmusun,
* (Fefirr Nallan): (Zariyat 50) "Ey kulum, bana doru firar et" (Feiz sevveyth ve Lfaht fiyhi min rhiy feka' leh scidyn): (Hicr 29) Ona ruhumuzdan fledik (Fes'el ehlezzikri in kntm l ta'lemn) (Nahl 43- Enbiya 7) "Siz keyfiyet-i zikri, ehli zikir olan zevat- kiramdan sual edin, eer keyfiyet-i zikri bilmezseniz." Ve ne zaman
308
(Festekim kem mirte): (Hud 112ura 15) Emrolunduunuz gibi istikamette bulununuz. Allah Tei'nn emirlerine sabretmeli, hibir eyden kalbine elem gelmemelidir. Her ne ki zuhur ederse, Hakk'tan bir ila ihsan bilmelidir ki, tevhidi zatn hakikatine mazhar ola. (Hatt yetebeyyene lehm ennehlhakk): (Fussilet 53) "Hakk' kendi nefsinizde grmyor musunuz?" Hz. Muhammed ve ona tabi olanlar
309
tam bir Hakk zerindedirler. Eer ncil'de nazil olsayd, sa'nn kavmi de bu hakikate vasl olurdu. Fakat ncil'de olmazd. nk Cenab Hakk'n indirdii her kitap biroklarn dellete sevk etmi, biroklarn da hidayete gtrmtr.
o (Hvelleziy ysavvirkm
310
"O yle bir Allah'tr ki; sizi diledii gibi ekillendirir." Ayetin tefsirinde saadet ve ekvetin bu ekillendirmede takdir edildii sylenir. nsan inanrsa Allah kendisine imn izni verdii iin inanr. Buradaki imn oradaki takdirin meydana gelmesidir.
mm
mm m
(Ikre bsnr rabbkellezy balak halakal insne): (Alk 1-2) "Oku Ya Muhammed Rabbinin ismini" Ehli Kur'an zatiyun dairesine dhil olanlardr. Zatiyun Ehlullah iinde havas denilen efrattr. itme Kur'an kraati deil, Furkan kraatidir.
311
(nn aradnel'emnete alessemvti vel'ard velcibli fe'ebeyne en yahmilneh ve efakne minh ve hamelehal'insan inneh kne zalmen cehl): (Ahzab 72) Biz emaneti yerlere gklere ve dalara verdik (arz ve teklif ettik) onlar yklenmekten ekindiler. Endieye dtler. nsanolu yklendi. nk o pek zalim, pek cahildir. (nnallahe basyrn bil'bd): (Mmin 44)
312
Kullarndan Allah'tr.
gren
ancak
(nnailhe l yuhlifl miy'd): (li Imran 9) Allah vadinden huluf etmez. Ezeli ilminde vaat ettii saadet ve ekavet, ne bir zahidin zhd, ne de bir faskn fk yznden deimez. (nnailhe ve meliketh yusallne alennebiyy): (Ahzab 56) Allah ve melekleri, yani sfat- ilahiyenin cmlesini icra eden Hakk'tr. (nneddiyne indallahil slm): (A'li mran 19)
313
m
(nnel insane le zalumn keffar): (brahim 34) Gerekten insan ok zalim (haris) ve tahammlszdr. Cenab Hakk insan itiraz zere halk etmitir. (nnellezne l yercne likaen ve rad bilhayatiddny vatme'enn bih velleziyne hm an ytin gafiln): (Yunus 7) Her nefis ancak Allann izniyle inanabilir. (nnem kavlna liey'in iza erednh en yekule leh
314
(Nahl 40) Biz bir eyin olmasn istediimiz zaman, ona "ol" demekten ibarettir, o da oluverir. te nsandaki czi radenin aklamas budur.
e (nneniy enallh lilhe ill
kn feyekn):
ene):
(T aha 14)
Hviyet ene lafzyla iaret edilen eniyet ene ayndr. Bu bakmdan hviyet eniyet ile anlalmtr. Bu izah Hakk'n zahiri, batnnn batndr ki, zahirin ayndr. Yani lemde ilh denilen her eyin hakikati, benim bu lemde yarattm eyden maksat, ondan baka
315
(Kulillhmme mlikelmlk t'tilmlke men te): (A'li imran 26) O mlkn sahibi olan Allah'm! Sen dilediine mlk verirsin, dilediinden de eker alrsn. Dilediini aziz, dilediini de zelil edersin.
316
(Kul men harreme ziynetallhilletiy ahrece li'ibdihi vettayyibti minerrzk): (Araf 32) "Allah'n kullar iin kard ve o gzel rzklar size haram klan kimdir?" (Kll men aleyh fan ve yebka vech rabbike zlcelli velikrm): (Rahman 26-27) "Her ey helak ve fanidir. Ancak Allah'n zat ve vehi bakidir." (Kll ey'in vecheh): hlikn ill (Kasas 88)
317
(Klle yevmin nve fiy e'n): (Rahman 29) Cenab Hakk her anda bir andadr.
(L eriyke leh): (En'am 163) "O'nun hi bir orta yoktur. nk Allah'n eriki ve nazr yoktur." (L taknet min rahmetillh): (Zmer 53) ^(Allah'n rahmetinden) umut kesmeyin" (L te'huzh sinetn ve l nevin): (Bakara 255)
318
Hakk Tel uykudan V uyumaktan mnezzehtir. Eer uyursa yerier ve gkler birbirine arpar.
(L tebdiyle lihalkillah):
(Rum 30) Allah'n hakknda yani zatna mahsus sfat ve fiillerinde deime olmaz. Hkm ezelde ne ise, ebedde de odur.
o (L ys'el amma yef al ve hm
ys'eln): (Enbiya 23) "Allah yaptndan sorumlu olmaz. (Lekad halaknePinsne fiy ahseni takviymin smme redednh esfele sfliyn):
319
*(Lekm diynkm veliye din): (Kfirun 6) "Senin dinin sana, benim dinim bana" (Len Terniy): (Araf 143) Hz. Musa Tur Da'nda Cenab- Hakk'n cemalini grmek isteyince, yce Allah'tan; "Sen beni gremezsin" anlamnda "Len tern" hitab gelmitir. (Leyse kemislih ey hvessemiy'ul basyr): ve
320
* (M esbeke min hasenetin feminallahi ve m esbeke min seyyietin femin nefsik): (Nisa 79) "Sana iyilikten isabet eden her ey Allah'tan ve sana ktlkten isabet eden her ey kendi nefsindendr." Bu makama Hz. eyhl Ekber (R.A) ;" Bu vehile cem ve farkta bulun ki doru yola ulaasn. Birinin terk edilmesi ile yanl harekette bulunmayasn" szleriyle iaret etmilerdir.
321
(M min dbbetin ill hve hzn binsyetih inne rabbiy al sratn mstekym): (Hud 56) "Cenab Hakk; 'Yarattklarmn naslyesinden tuttum lyk olduklar yere gtryorum. "Hibir hayvandan yoktur ki hayr ve er talebinde terk olundu. Herkesi lyk olduu yere gtren Cenab Hakk, an Haiyesinden tutmu ve sevk edici olmutur. (Men kne fiyhzihi 'm): (sra 72) "Ve menkne fiyhzihil a'm ve hve fiyPhireti a'm ve edall sebiyla" " Kim bu
322
(Men yuti'irresle fekad et'allah): (Nisa 80) Resul'e itaat eden, Allah'a itaat etmi demektir. (Merecelbahreyni yeltekyni beynehma berzehn l yebgyn): (Rahman 19 - 20) "O yce Allah' anarm ki, iki denizi birbirine kartrd halde, aralarndaki berzah, onlan birbirine kartrmaz."
Kelam Hakk'ndr.
e
(Nn velkalemi ve m yesturne): (Kalem 1) "Kalem ve onunla yazlan yazlara and olsun ki..." (Refiy'udderecti zl'ar ylkyrrha min emrih al men yeau mn badh lynzire yevmettelak): (Mmin 15) Ruhu diledii kullarna ilka eder. (Sibgatallah ve men ahsen
m
i t
f_ m m. %
mnaian sioga):
(Bakara 138) "Allah boyas ile boyann"
324
amma yasfn):
(Saffat 180) "Senin g ve eref sahibi Rabbin..."
*(Subhnelleziy esra): Kuran'da Esra Suresi'nin ilk ayetinde geer. Bu ayet Hz. Muhammed (S.A.V)'n miracn anlatr. (Smme den fetedell fekne kbakavseyni evedn): (Necm Suresi 8-9) (Smmm bkmn myn fe hm la yerci'une): (Bakara 18)
325
"Ya Muhammed, Onlarn gzleri kr, kulaklar sar, kalpleri mhrl, onlara sz fayda vermez"
o (ehidallah enneh ilahe
ill h): (Alimran, 18) "Allah kendinden baka ilah olmadna ahitlik eder. O zat ile her eyi kapsamtr." like kel'en'mi befhm edall like hml gafiln): (A'raf 179) "Krlk ve sarlk iinde bulunanlar Allah katnda drt ayakl hayvanlardan aadrlar"
326
(Vallah halakakm ve m ta'meln): (Saffat 96) "Allah sizi ve amellerinizi halk eyledi" (Vallah l yhbbz zlimiyn): (l-i mran 57) Hdi'ye muti olan, mrikleri dost tutmaz.
e
(Vallah ya'lem ve entm la ta'lemn): (Nur 19) Allah bilir ve andan baka kimse bilmez. (Ve etba'nahm fiy hazihiddny l'neh ve yevmel kymetihm minel makbhyn): (Kasas 41)
327
(Ve fevka klliziy ilmin liym): (Yusuf 76) Her ilim sahibinin fevkinde lim vardr.
(Ve hamelnhm fiyiberri velbahri): (sra 70) "Size gerek karada ve gerek denizde hamil oldum, yklendim." (Ve hve ma'akm eyne m kntm): (Hadid 4) Nerede olursanz O sizinledir
328
(Ve in min ey'in ill ysebbihu bihamdih velkin l tefkahne tesbiyhahm): Hibir ey yoktur ki Allah' kr ile anmasn. Fakat siz onlarn anmalarn anlayamazsnz.
329
Suretler kemale ait tecelli, zati suretler demektir. (Ve l takreb mlelyetiymi): (Isra 34) "lime yetimin malna..." Yetim Hz. Muhammed (SAV), yetimin mal ise Ehadiyet Makam'dr. Bu makam ancak Resulullah Efendimiz telkin buyururlarsa zevk edilir. Ve illa zevk alnmaz. Ve fekad zere'nli cehenneme kesiyren minel cnn vel'ns lehum kulbn l yefkhne bih ve lehm a'ynn l yubsirne bih ve
m w m*
<Mt
jm.
mm
330
belhm edali like hml gafiin: (Araf, 179) "Biz cehennem iin insan iie cinden ok kimseler halk ettik. Onlarn gzleri vardr grrler, velkin ta ve aa grrler. Hakikat zere grmezlerOnlarn kulaklar vardr iitirler, insan ve bu hayvan sesidir diyerek. Velkin ses kimindir, aran kimdir bilmezler. Ve onlarn akllar vardr. Velkin Hakk' idrak edemezler. Bunlar hayvan gibidir. Belki hayvandan daha dellettedirler." (Ve lev e rabbke le'amene men fiyi'ard
331
klInm cemiy' efe'ente tkrihnnase hatta yeknu m'miniyn): (Yunus 99) Eer Rabbin dese idi yeryznde bulunanlarn hepsi imn ederlerdi
a (Ve
m haiaktl cinne vel'inse ill li ya'bdn): (Zariyat 56) "Ben cinleri ve insanlar ancak bana ibadet etmeleri iin yarattm. Beni tevhid etmeleri ve bana arif olmalar iin yarattm." Cmle halk fanidir. Ibn Abbas tefsirinde diyor ki; "badet nedir ya Reslullah?" diye sual ettiler. Hazreti Resulullah dahi tefsir buyurdu; "eyliy vahidne
332
eyly arifneh " Yani "Ben ins ve cinni halk etmedim, ancak halk ettim tevhid etmek ve arif olmak iin."
e
(Ve m remeyte iz remeyte ve lkinallahe rem): (Enfal 17) "Ya Muhammed, yerden bir avu toprak alp atan sen deildin. Fakat onu atan Allah' grrm
(Ve m ye'tiyhim min zikrin minerrahmni muhdesn ill kn anh muridiyn): (uar 5) Rahman'dan onlara muhdes bir t gelmeye grsn.
333
Ancak onlardan yz evirici olurlar. * (Ve meker mekerallh vallah hay'rlmkiriyn): (Araf 99 - li mran 54) Yoksa "Allah Tel'nn mekrinden emin mi oldular? Allahu Tel'nn mekrinden ancak hsrana urayan kullar emin olur."
(Ve nahn akreb ileyhi min hablilveriyd): (Kaf 16) Andolsun, insan biz yarattk ve nefsinin ona ne fsldadn biliriz, nk biz ona ah damarndan daha yaknz"
334
(Ve rabbke yahluku m ye-u ve yahtr m kne lehmf hayreh): (Kasas 68) "Ve senin Rabbin dilediini yapar ve yaptklarnda muhtardr. rade Hakk'mdr." (Ve sekhm rabbhm arben thra): (nsan 21) "Rableri (onlara tertemiz bir arap) iilmitir"
*(Ve yes'elneke anirrh klirrhu min emri rabbiy): (sra 85) "Ve sana ruhu sorarlar, onlara de ki; Ruh Rabbimin bildii ilimden ve emrindedir."
335
(Vel'asri innel'insne): (Asri) "Asra andolsun ki..." Resul Ekrem (SAV) buyurmutur ki; "Sadece bu Vel'asri ayeti, mklleri hal etmeye yeterdi." e (Ve lekad Kerremn): (Isra 70) Gerekten biz demo ullarn an ve eref sahibi kldk. * (Velev ae rabbke fiyl'ardi kllhm cemiy'): (Yunus 99) "Eer Rabbin dileseydi, yeryznde olanlarn hepsi iman ederdi."
336
(Vema kne linetsin eritti' mine ill bi'iznillh): (Yunus 100) Her nefis ancak Allah'n izni ile inanabilir. nsan inanrsa, Allah ezelde kendisine iman izni verdii iin inanr, Buradaki iman, oradaki takdirin meydana gelmesidir.
(Vetteku yevmen trce'ne fiyhi ililahi smme tveff kll nefsin m kesebet vehm l yzlemun): (Bakara 281) Bu ayetten Reslullah'n ecel hkmn anladlar.
337
rakkn menrin):.
(Tur 1.2.3) Yemin ve kasem olsun o Tur Dana...
(Vezkrllhe kesiyren le'allekm tflihn): (Cuma 10) Allah' ok ann ki, dnyada ve ahirette umduunuza eresiniz. (Y eyyhennebyy iz cekelm'mint ybyneke al enl yrkne): (Mmteune 12) "Ey Peygamber! Mmine kadnlar sana gelerek; Allah'a hibir eyi ortak komamak,
338
hrszlk yapmamak, zina etmemek, evltlarn ldrmemek, gayri meru bir ocuk dourup, onu kocasna nsbet etmemek artyla biat ederlerse kabul ediver biatlerini ve onlar iin Allah'tan mafiret dile. nk Allah ok balaycdr.
(Yedllahi fevka eydiyhim: (Innelieziyne ybayi'neke innem yby'nallah yedliahi fevka eydiyhim): (Fetih 10) "Ey Muhammed! Gerekten sana biad edenler ancak Allah'a biat etmi olurlar. Allah'n kuvvet ve yardm eli onlarn stndedir."
339
(Zyyine . linnsi hubbehevti minennis velbeniyne): (Ali Imran 14) Kad Beyzavi tefsirinde buyurur ki; " Ref ile krat delildir ki, hakikatte her eyi kula gzel gsteren Hakk'tr."
340
HADSLER
Aref nefske ya insan litari fani: "Ey insan nefsini bil, ta ki beni bilesin"
Beni mezarmda aramayn, beni ararsanz arifler gnlnde arayn. Beynel abdi veirki terksselti: Abd ile irk beyninde terki salt vardr. Yani salt terk edince abd mrik gibi olur.
Bir adam rzkndan kasa da mezara girse, rzk o adam mezarnda dahi bulacaktr.
341
Bir koyun saacak kadar Evliyuflahn sohbetinde bulunmak, arn her karnda ibadet etmi kadar kymetlidir: "Hayy-en ve mevt-en ayn mdr?" diye sorulduunda Efendimiz " Evet" dediler, "Evliyullah ile sohbet, Allah'la muhabbettir."
Eddnya harami al ehlil ahiret vel ahireti harami al ehliddnya ve hma harmani al ehlullah: Ahiret ehine dnya haram, dnya ehline ahiret haram, Ehlullah'a her ikisi de haram.
342
Effeyfyeti birzkihi ve yertehil bizunubil. kavmi: Misafir rzk ile beraber gelir ve hane sahibinin gnahlarnn affna vesile olur. Ehli ilmi istikbal eden, beni istikbal eder, ehli ilmi ziyaret eden ben ziyaret eder, benimle oturan Rabbimle oturmu olur. Ehlil Kur'an! hassethm: ehlllhi ve
Kur'an ehli Hakk'n havas demektir. Zira zatiyundan olan kul esmalarn sfatlarn ve zatlarnn kelamlarn iitir.
343
El cezbatn min cezbatr rahman tvaz amele sekaleyn: Rahman'dan olan bir cezbe, o
g
m m
* El fakr- fahr: "Fakirlik benim vncmdr" El ilmi noktatn keseretel cahlun: Hz. Ali; "lim bir noktadr. Cahiller onu oaltt"
e El insan el Kur'an tev mani:
(1. mana) Amann ne altnda ne stnde hava vardr. Orada ne Hakk ne de halk vardr.
344
Manasn kastettii ma da Ehadiyete mukabildir. Zira mda isimler ve sfatlar yok olur. Yok olacak hibir eyin zuhurat olmad gibi, mad da bunlara ait hibir eyin zuhuru yoktur. Ve mda bunlara ait tecllisi de yoktur.
Ei insan el Kur'an tev mani: (2. mana) Elif, lam, mim zaikel kitap, nsan- Kamil'e dairdir. nsan ve Kur'an ikizdirler. nsan ve Kur*an bir karndan doan iki karde gibidir. Ei mukadder i ygayyer: (kinci mana) Takdir bozulmaz. Takdir udur ki; Fiilin icadna tahallk eden kudretullahtr.
345
* El mukadder l ygayyer:
Sana er grnen eyin arkasnda bir hayr vardr. Sana hayr grnen bir eyin arkasnda da belki bir er vardr.
346
El vz silhin mmin: Mminin silah abdesttir. 0 El yevm-e tbles-serir: eriatta; maherde herkesin ameli birer suret giyer. 0 Emlem yzk lem yrif: Tatmadn ki bilesin
347
e Ene
Errzk eedd taleben lilabdi min ecelh: Rzk ecelinden ziyade sahibini arar ve nerede olursa bulur.
348
* Errzk yetlibl abde maka yetlibh ecelh: Rzk ece) gibi Cenab- Allah'n abdini arar, nerede olsa bulur. Ervahune , ebahune ervahkm "Ruhlarnz : bedenleriniz bedenleriniz, Hayalleriniz ruhlarnzdr. ebahkm cesetleriniz, cesetleriniz ruhlarnzdr" Eeddlbel alel enbiya smmei eviiy fel emsel fel emsel:
"Bellarn bykleri peygamberlere, sonra velilere, sonra fel emsel fel emsel." Bu
349
350
nimet bilmelidir. Usl byledir. Hakiki insan, bel ve mihnetlerin pak ettii kadar hibir ey pak ve temiz klamaz.
351
Filebsin cedit: Allah-u Tel, her an zerreden kla kadar, her eyin hline gre tecelli eder.
352
Hasenetul ebrar seyyiatul Mukarrabn:, Ebrarlarn haseneleri yani iyilikleri, Mukarrabnlere nispetle seyyie yani gnah saylr. Hbbl vatan minel iman "nsann vatan aslyesi olan lemi ervaha muhabbet etmesi imanna dellet eder." htilaf eshabi rahmeth Ashabmn beynindeki ihtilaf rahmettir.
353
suretihi: dem'i zikrolunan sfat- sebia zerine halk eyledi ve ayinesini nur zat ve esma ve sfat ile musaffa kld. Ve mcell kld ve her asrda olan mlk sultan ve kutbu vcuda misal ve zil eklinde ibraz eyledi. nnailhe halekel haleka f zulmeti ve elka aleyhim min nurihi femen asaneh zafike ennuri ihdeye eve men ehezeh zelle: Allah yarattklarn bir karanlk iinde yaratt. Ve kendi nurundan onlara sat. Kime o
354
nnallehe yekul bilisani abd semiallahlimen hamide: "Allah kulun lisanndan syledii kr iitti" nnerzk yetiibl abde eksere mimma yetlubh eceluhu: Tahkike er Rezzak, insan ecelinden daha ziyade arar ve nerede olursa olsun sahibini bulur. ttekullhe evldikm: ve adil fi
355
Muhakkak Cenab- Allah herkesin rzkn bir ailedeki nfusun okluu nisbetinde indirir.
*za merertm biriyazil cenneti ferteh kal ve mariyazl cenneti kale hala kzzikri:
356
iza tmel fakru fe hve Allah: Saf ve pak kalpli bir kiinin her yanndan yokluu tanlannca, Allah ona tecelli eder. Bu erefli hadis, sluku olan insanlara, ehadiseyir olanlara bir misaldir, ite bu gibiler tam istidat sahipleri, yksek makamlardaki insanlardr. Katli zndkn vahidn efsel min sebin kfren: Zndklardan birini ldrmek, yetmi bin kfiri ldrmekten hayrldr.
357
Kiinin himmeti ne ise kymeti de odur. Hem cemal, hem celal demekten murad; can ve ten demektir.
e Kim benm bir velime dmanlk
ederse bana kar harp ile muharebe etmi olur. Kllkm raun ve kllkm mes'uln en raiyetihi: Hepiniz kendi emrinizdekilerden mesulsnz. < Knt Kenzen mahviyyen feahbebt en urefe fe halktel halkai lien urefe:
358
"Ben gizli bir hazine idim. Bilinmeyi ve tannmay istedim. Bilinmem ve tannmam iin insan yarattm."
L raddel kazaike vel manl atake: Hakk'n kazasna ve tasna hi mani yoktur. L teteiyr ehlel fk feieyselehm rey n: Fask ile istiare etmeyin. Zira onlar bir reye malik deillerdir.
L ye mutne belyen galibune min dr-l fen, il dr-l beka: Mminler lmez, hayvanlar lr. Mminler bir lemden bir
359
La yekl taamn ela takk; "Taamn muttaki insanlara yedir. Zira onlarn vcutlarnda ol nur olur. Senin necat bulmana sebep olur." La yes'el emma yefal Rabbena haza badle: Allah'a sual sorulmaz. nk Allah batl bir ey yaratmamtr. 0 La yezalil abdi yetekarreb illeyye bin Nevafil hatta ahbehu Feiza ahbebth kuntu semauliez yesmeu bihi ve basarahullezi
360
yubsrubihi yebtiubiha
ve
yedehulleti
"Kulum emrettiim farzlardan sonra nafile ibadtlerle bana yaklar. Onu severim. Ben kuluma muhabbet eylediim vakitte, o kulumun semi ve basar ve yedi ve ricli ben olurum. Benimle grr, benimle iitir, benimle syler, benimle tutar, benimle yrr. Kulum bu halde bana dua ederse duasn kabul eder ve benden isterse veririm."
361
Lektullh Hddnya uhdim men hezemeti: Cenab Allah dnyaya; " Bana hizmet edenlere hizmet et" diye ferman buyuruyor. Lev enne abdi ademe herebe min rzkihi kema yehereb minel mevti l edrakeh rzkh kema ydrikhl mevt: Beni dem ecelden kat gibi rzkndan da kasa, ecelin nere olsa onu bulduu gibi rzk da onu arar bulur.
362
arifi mae: Ar arifin gnlne koysalar, ar bunca azameti ile bin kere daha byse de arifin onu hissetmezdi. Arifin kalbi o derece byktr. Lev ferre ehadkm min rzkihi l edrakeh maka a * S D yudrkuhul mevti: Sizden bir kimse rzkndan firar etse, rzk mevt gibi kendisini bulur.
mm w *
Lev keefel gtai ma ezdet yakiren: Hz. Ali; "Perdem kalksa bile yine yaknm ogalmaz.
363
Levlke levlk: Eer sen olmasaydn. Cenab- Hakk'n, Hz. Muhammed (SAV.)'e hitaben: "Eer sen olmasaydn lemleri yaratmazdm" hadisi erifine iarettir. Levlessenetani li helkn noman: mrnn nihayetine iki yl kala Caferi Sadk'a rastlamasayd helk olurdu Numan. Lklli ey'en alemn ve aleml imansselti: Her eyin' bir almeti vardr, imann almeti ise namazdr. Limealiah vakt:
364
"Benim Ailah-u Tel ile bir vaktim vardr ki; oraya ne bir melek, ne bir Mukarrabin, hi kimse giremez."
Lisan! ei halki eklemi hakki: Halkn lisan Hakk'n kelamlardr. Liysei mmtnllezi yebe ve carh ceruu: Komusu a ve kendisi tok olan bir merhametsiz, mmin-i kmil olamaz.
o
Ma vesaani ardi veia sema velkin yeseani kalbi abdil mu'mnn: "Yere ge smam, mu mn kulumun kalbine sarm"
mm m m
365
* Men arefe nefs-ehu fekad arefe rabbeh: " Nefsini bilen rabbini bilir" Mutu kable ente mutu: "lmeden nce lnz"
9
e Sizden
366
Tahlluki bi- aflkiliah vettasif bisftillah: "Allahu Tel'nn ahlk ahlklannz, sfatlan sfatlannz."
e Tarid varid vel yekn ill
ile ile
ilhidir. Ve izni ilhi olacak nefs, nefsi rahmanidir. Asar zuhura gelir. Allahu Tel surete nazar eylemez.
368
Ve inne hza srat mstakim feinne bihatn: Tevhid uktasna sahip Muhammedilerdir. Zira onlar hakiki yol zerinde bulunmaktadrlar.
e Vel havle vela kuvvete illa
bilhil aliyyl azim: Kuvvet, kudret, g hepsi Allahu azimandr. * Vcudike zenbin l yukas aleyhi zenbin: Vcudun yle bir gnah ki, onunla dier bir gnah mukayese edilmez.
369
Ya Rabbi sen lykyla bilemedik. Bir an bile beni bana brakma. Senden sana snrm.
370
Vcudunu ref edip, vcudunda kendiliinden hareket olmaya Allah Teal hareket zeredir
m m
tahamml
371
Kzn l-i Resul'e veresin Enbiya vahy ile evliya ilham ile amel eder Kh olur ki snneti terk etmek snnet olur Yazcolu Hazretleri sekiz sene yemek yemedi Ev edna lemi, zattr Hakk'n batn ve insann enbiya ve evliya Allah nasl Resul miraca nasl kt?
372
Resulullahtan zuhura gelen ayet, hadis ve vahiy ilhidir stidad oian arife gre her zerre bir cebraildir
373
Kyamet gn elli bin yldr Fahr-i lem'in cesedi ve ruhu fena bulmaz ismi azamdr On iki ilmi feda kl ol ledn ilmine Hakk velilerinin nefesleri zikir ve ibadettir
374
Fatma-tz . Zehra evleneceinde kadnlara efaat edeceine art kotu Ehl-i snnet vel cemaat olmak
Hazreti mer'e zehirli haner vuran fruz Sahabelerin amac her trl belya raz olmaktr
375
Hazreti Muhammed'e yedii zehir on iki sene sonra tesir etti Halifelik Hazreti mer'in hakk iken, Muaviye Yezid halife oldu Ev Ednaya vasl olsa fens bek bulup, srr zat asla vehim ve hayal kalmaz Enbiyalarn evliyalarn iptilsn kemal saydlar Rafzler Hazreti Ali'ye Allah derler
376
Ecelinden kat gibi rzkndan da kasa onu bulur Rzk Cenab- Allah'n abdm arar, nerede olsa bulur
Sizden bir kimse rzkndan firar etse, rzk mevt gibi onu bulur Elhamn manas
377
e Besmele'nin aklamas
* Kulhvallah'nn mans Her zerre bir yettir her olay bir yettir Kyl ve kal ulema ile vaktini zay etme Melmiler meyhaneler dert ve bely ihtiyar etmilerdir Makam- Kurp'ta bize nevm'i haram klmtr
378
klar zahidin amellerini yarm arpaya almazlar Melmilerden zuhura iradesizlii mazur tut gelen
Kudret- ilhide arif kendisini yoktan bir zerre bildi Mridin ltf kahr kelm dahi cmle ltuftur Beni nsan- Kmil'in yznden men eden zahid Evliyann ve enbiyann vcudunda olan sr gayride yoktur
379
Cenab- Hakk'n indirdii kitaplar biroklarn hidayete sevk etmitir Onlar drt ayakl hayvan gibidir, belki daha da aadr
380
Biz cehennem iin ok kimseler halk ettik Kur'an- Kerim'in mnlarn Arap'lar anlayamazlard derin da
381
Zikr-i Daimi sesli olur mu olmaz. Bu zikir nice. zikirdir, zikr-i hafidir. Zikrin galebesinden zakire mezkur galip gelir, Mecnun "Leyl benim" dedii gibi. Halbuki Mecnun Leyl mdr?
Cenab- Hakk yle bir i yapar ki sanrsn akl etti Zikir, yani ehl-i zikir 24 saatte 124 bin kere "Allah"der
382
Resulullahn elini kadn erkek perlerdi Muhyiddin-i Arab Hazretleri'ne am Padiah bir konak hediye etti, O da bir fakire tasadduk etti Zakirn zikrettii lafzdr Doru yol kahr ve ltf bir bilmektir Bu kadar Resul ve bu kadar kitap vahdetin srrn bildirmek iindir
383
Mrid-i ayndr
lem
Resulullahn
Bir eyh talebesine dedi ki; benim Resulullah olduumu gryor musun? Allah- Tel'nn Kutb-u lhi'de lhi'nin esrar Kerim'de Ehl-i Tevhidin mctehidler acizdir
384
ilminden
Nisan yamuru sedefin azna derse, inci olur ylann azna derse zehir olur man- taklidi ve mukallidin iman bann kesilmesine
m m m
raz olsa, yine iman kurtulmaz Hazreti Resulullah bir gn Mervan'a dedi ki; sen daha anann karnnda iken aki idin
385
lm tesi ruh hangi hayvann ahlknda lrse insan o surete dnr nsann cismi yirmi ylda tamam ile deiir
Zikir, yani "Allah Allah" demek zikir deildir "Zikr-i cehri ile de kalp uyanr" derler. Bunun asl yoktur.
386
e Mridin
Hkim Allah- Tela'dr, hkm- kazasn kimse reddedemez Padiah bir Tevhid-i Efal salikini darbetse, padiaha danlmaz
387
388