Fakir bir Alman ailenin ocuu olan ve "Matematiin Prensi" olarak anlan Gauss'un (1777-1855) dehas ok erken yalarda

kendini gstermi ve konumay renmeden nce toplama ve karma yapmay renmitir. G koullar altnda srdrd eitimini, 14 yandayken bir asilin salad destekle gvence altna alabilmitir. 16 yanda Eukleides Geometrisi'nin alternatifi olacak yeni bir geometri tasarlam ve 18 yandayken Lagrange ve Newton'un eserlerini incelemitir. niversitede renciyken, sadece pergel ve cetvel kullanarak 17 kenarl dzgn bir okgenin izilmesi metodunu bulmutur. Bu buluundan ok mutlu olmu ve mezarnn zerine bu okgenin oyulmasn istemitir. Archimedes tarafndan balatlan bu gelenein birok matematikiyi etkiledii anlalmaktadr. Saylar teorisi zerine yazm olduu ilk byk eseri "Disquistiones Arithmeticae" (Aritmetik Aratrmalar) ona imdiki nn kazandrmtr. Eseri okuyan Lagrange, Gauss'a unlar yazmtr: "Eseriniz sizi bir anda birinci snf matematikiler arasna ykseltmitir. Uzun zamandan beri yaplm en gzel analitik kefi ihtiva eden son blm ok nemli kabul ediyorum." Gauss'un bu yapt modern saylar teorisine temel olmutur. Ona gre, saylar teorisi ok nemlidir: "Matematik, bilimlerin kraliesi olduu gibi, saylar teorisi de matematiin kraliesidir." Yeni yzyln ilk gnnde (1 Ocak 1801) Ceres ad verilen gezegenciin bulunmas, Gauss'un astronomiye ilgisini uyandrmtr; az sayda gzlemden yararlanarak bu gezegenciin yrngesini hesaplama sorununu, Gauss, 8. dereceden bir denklem yardmyla zmtr. 1802'de bulunan dier bir gezegencik olan Pallas ile de ilgilenmitir. kinci eseri, bu iki gezegenciin hareketleriyle ilgilidir. 1821 ylnda Gauss, resmi bir jeodezi aratrmasna bilim danman olmu ve bu grevi ona yzeyler ve haritaclkla ilgili yeni teoriler ilham etmitir. Yllar getike Gauss'un ilgisi matematiksel fizie ve karmak geometri aratrmalarna ynelmitir. Bu dnemde Yer'in magnetik alan zerine deneysel almalar yapm ve uzakln karesiyle ters orantl olarak etkileyen kuvvetler kuramn ileri srmtr. 1833 ylnda Weber ile birlikte bir elektrik telgraf kurmu ve bununla dzenli mesajlar gndermitir. Onun elektromagnetizm ile ilgili aratrmalarnn 19. yzylda fizik biliminin gelimesine byk katks olmutur. Gnlklerinin ve mektuplarnn ortaya kmas, baz nemli dncelerini kendisine saklam olduunu gstermitir; bu belgelerden, Gauss'un 1800 gibi erken bir tarihte, eliptik fonksiyonlar kefetmi olduu ve 1816'da Eukleides-d geometriyi bildii anlalmaktadr. Eukleidesi uzay kavramnn apriori (nsel) olduunu savunan Kant'n isabetliliinden kukulanm ve uzayn gerek geometrisinin ancak deneyle bulunabileceini dnmtr. Gauss sadece bilimsel konularla ilgilenmemitir; Avrupa edebiyat, Yunan ve Roma klsikleri, Dnya politikas, botanik ve mineroloji gibi konular da ilgi alanna girmektedir. Ana dili Almanca ile birlikte, Latince, ngilizce, Danimarkaca ve Franszca okuyabildii ve yazabildii bilinmektedir; 62 yanda bu dillere Rusa'y da eklemeye karar vermi ve iki yl iinde bu dili de renmitir. Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/bilim-ww/10083-carl-friedrich-gauss-carl-friedrich-gauss-kimdircarl-friedrich-gauss-hakkinda.html#ixzz27OTBYQsx Carl Friedrich Gauss

Gauss'un eserleri ve bulular matematik dnyasnda hala yayor. Alman matematiki Carl Friedrich Gauss, 1777 ylnda hayata merhaba dedi. Matematikilerin prensi olarak anlan Gauss, 1777'de Almanya'nn Braunschweig kentinde dodu. Dehas ok erken yalarda kendini gsterdi; konumay renmeden nce toplama ve karma yapmay rendi. G koullar altnda srdrd eitimini, 14 yanda bir asilin salad destekle gvence altna ald. 16 yanda Eukleides Geometrisi'nin alternatifi olacak yeni bir geometri tasarlad, Lagrange ve Newton'un eserlerini inceledi. niversitedeyken sadece pergel ve cetvelle 17 kenarl dzgn okgen izilmesi metodunu buldu. Bu buluundan o kadar utlu oldu ki, mezarnn zerine de izilmesini istedi. Saylar teorisi zerine yazm olduu ilk byk eseri 'Disquistiones Aritmeticae' (Aritmetik Aratrmalar) ona imdiki nn kazandrd. Eseri okuyan Lagrange, Gauss'a unlar yazmt: "Eseriniz sizi bir anda birinci snf matematikiler arasna ykseltmitir. Uzun zamandan beri yaplm en gzel analitik kefi ihtiva eden son blm ok nemli kabul ediyorum." Gauss'un bu yapt modern saylar teorisine temel oldu. Ona gre, saylar teorisi ok nemliydi: "Matematik, bilimlerin kraliesi olduu gibi, saylar teorisi de matematiin kraliesidir." 1795'te liseyi bitirip Gttingen niversitesi'ne girecei zaman, matematii mi yoksa filolojiyi mi seeceini bilemiyordu. 18 yanda en kk kareler yntemini jeodeziye soktu. Bu kefin erefini, 1806'da yntemini yaymlayan Legendre ile paylat. Normal dalma ait Gauss Kanunu ve an erisi artk bilinen bulularyd. 1796'da filolojiyi tamamen brakt ve ilk tarihi yazs, dzgn 17 kenarl okgen hakkndaki kefini deftere yazd. Bu hatra defteri, Gauss'un lmnden ancak 43 yl sonra 1898'de, torunlarndan biri tarafndan Gttingen Krallk Kurumuna, incelenmek iin gnderildii zaman ortaya kt. 19 sayfalk bu defterde, ksa ksa yazlm 146 tane keif yazlyd. Bu keiflerin en sonuncusu 9 temmuz 1814 tarihliydi. Defter 1917'de olduu gibi yaymland ve bulularn geni bir incelenmesi yapld. Eer bu bulular Gauss'un zamannda yaymlansayd, baz kimselere hret kaplar alabilirdi. nk Gauss, birok matematikinin ncs ve ilham kaynayd. Kendisi phesiz byle bir dncede deildi

ama gerek buydu. Bugn, bunu kantlayan yazl belgeler vardr. Defterde ok gzel cebirsel ballklar grlmtr. Gauss'un doktora tezi, bugn cebirin temel teoremi adyla bilinen teoremdir. Yani, n dereceli bir polinomun n tane kk vardr. Cebirsel bir denklemin kknn a + ib eklinde olduunu da Gauss gstermitir. Bylece, karmak dzlemi kurmu ve karmak saylar bu dzlemde gsterilmitir. Bu dzleme Gauss Dzlemi de denir. Ayrca, ii = i = -1 gsterimini o kullanmtr. Gauss'un hayatnn son yllarnda yazd mektuplarn byk bir ksm ldkten sonra yaymland. Ama en byk yanllarndan biri, Abel'de olduu gibi gen matematikilerin almalarna kulak asmamasyd. rnein, Cauchy, karmak deikenli fonksiyonlara ait nl ve zarif bulularn yaymlamaya baladnda ona kar isteksiz ve bu yaynlardan habersizdi. Cauchy'den hi sz bile etmedi. nk Cauchy bu konuya balamadan yllarca nce, Gauss problemin en can alc noktasna erimiti. Fakat onun nl not defterinde sakl kalmt. Bunun gibi daha baka rnekler de vard. Hamilton'un kuaterniyonlar almas, lmnden yl nce Gauss'a sunulduunda hibir ey sylemedi. nk, bu sonu da kendi not defterinde 30 yldan beri yazl bulunmaktayd. Yine bu konuda nc olduunu ileri srmedi. Hamilton'un 15 yl kadar urat bulular iin, Gauss ne kadar uratn sylemiyordu. 1800-1820 arasnda astronomi, 1820-1830 arasnda jeodezi, yzeyler kuram, konform dnmleri, 18301840 arasnda fizik, matematik, elekromanyetizm, yerkrenin manyetizmi, Newton kanunlarna gre ekme kuram, 1841-1855 arasnda durum geometrisi ve karmak deikenli fonksiyonlar, bu fonksiyonlara bal geometri dallarnda eserler verdi. En nl jeodezi Gauss'undur. Gauss'tan nce Euler, Lagrange ve Monge baz erisel yzeyleri incelemilerdi. Fakat Gauss daha genel olarak incelemi ve diferansiyel geometrinin birinci byk devresi bylece domutu. kinci devre 1854'te Riemann geometrisiyle oldu. Erilik, normal ve parametrelenme nemli iledii konulard. Konform dnmler yine Gauss'a aitti. Haritaclk, enlem ve boylam zerine almalar yine Gauss tarafndan bulundu. 23 ubat 1855'de Gttingen'de hayat kaybettiinde, Avrupa'daki tm dostlar cenazesine geldi. Eserleri ve bulular matematik dnyasnda yayor. Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/bilim-ww/10083-carl-friedrich-gauss-carl-friedrich-gauss-kimdircarl-friedrich-gauss-hakkinda.html#ixzz27OTHhA8k Carl Friedrich Gauss (D: 30.04.1777 Braunschweig / : 23.02.1855 Gttingen) Alman astronom, matematiki, jeodezi ve fiziki Carl Friedrich Gauss,bir duvarcnn tek oludur. Dahi ocuktu. Matematik ile ilgisiz bir ortamda byd. lkokul retmeninin 100'e kadar saylarn toplanmas devini ok ksa bir srede hesaplad. 14 yanda tantrld Braunschweig dk eitim masraflarn stlendi. 1795 Gttingen niversitesinde eitime balad. EULERin eserlerinden etkilendi. 19 yanda urat saylar teorisinin bir yan rn olan dzgn onyedigen izimini yapt. Doktoradan sonra

Braunschweige dnerek Discquistions Arithmeticae'y yazd. Astronomiye ynelerek Ceres gezegeni yrngesine ait 9 derecelik gzlemlerden en kk kareler yntemini ilk defa uygulayarak bu gezegenin 1 Ocak 1802de yeniden bulunmasn salad. Bu hesapla bilim dnyasna kabul edildi. 1809da Theoria Mopus eserini yazd. 1810da kendi ad ile anlan algoritmay buldu. Danimarka nirengisinin Bavyera nirengisine balanmas amacyla almalar yapt. Bu nirenginin 300 noktasnda l ve hesaplamalar yapt. Bu esnada 1820de Helyetropu icat etti. 1827de eri yzeyler teorisi, 1844-47de yksek jeodezi konularn aratrd. 1828de weber ile birlikte elektromanyetik telgraf buldu. Kendisinin ortaya att ve daha sonra kruger tarafndan gelitirilen Gauss-Kruger Projeksiyonunu nerdi. Gaussun ilk almalar binom teoremini kolayca zmesidir.Gaussun bu durumu Bruonscweig Dknn ilgisini ekti. Dk, okul masraflarn zerine alarak gaussu gttingen niversitesine gnderdi.Henz 16 yandayken astronom herchelin 1871 ylnda kefettii Urans Gezegeninin yrnge elemanlarn hesaplayarak,Yerkrenin herhangi bir noktasndan yaplan lmlere bu gezegenin yrnge elemanlarn bulmaya yarayan,gnmzde de hala kullanlan bir yntem ortaya koydu. 1805de evlenen Gaussun iki olu bir kz oldu. Karsnn lm zerine yeniden evlenerek alt ocuu oldu. Oullarndan ikisi Amerikaya g etti. lmnden sonra Hannover kral V. Georg, ansna bir para bastrd ve doum yeri Braunschweigta dikilen antn kaidesine dzgn onyedigen izildi. 1991de kan 10 DMlik banknot zerinde resmi vardr. Kaynak:GenBilim Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/bilim-ww/10083-carl-friedrich-gauss-carl-friedrich-gauss-kimdircarl-friedrich-gauss-hakkinda.html#ixzz27OTU0SY1 Carl Friedrich Gauss Byk Larousse Alman gkbilimci, matematiki ve fiziki (1777 - 1855). Matematik yeteneini Gttingen niversitesi'nde gelitirdi. 1796'da cetvel ve pergelle, 17 kenarl dzgn okgeni oluturmay baard gn, matematik gncesinin yazmna balad. Bu gnce, onun almasnn deerlendirilmesi iin vazgeilmez bir belgedir. nk, Gauss bu yaptnda mutlak bir kesinlik isteiyle srekli bir yetkinlik kaygsn bir araya getirdi; dolaysyla ancak uzun sre iinde olgunlam ve kesin sonuca ulam aratrmalarn yaymlad. 1799'da Helmstedt niversitesi'nde doktora tezini verdi. Bu tez 1629'da A.Girard tarafndan nerilen, cebirin temel teoreminin doyurucu ilk kantlanmasyd. Bunu daha sonra baka kantlama izledi. Gauss'un, saylar kuram zerindeki almalar, matematiin soyut doas konusunda ada anlayn kantn oluturdu. Ayrca, Gauss tamsaylar kmesi denen a+ib biimindeki kmeyi (a ve b tam say) oluturdu ve bu kmenin gerek tamsaylar kmesiyle ayn zellikler tadn gsterdi.1829 ylndan balayarak fizik almalarna giriti ve yaamnn son 20 yln, W.Weber ile ibirlii iinde inceledii Yer'in manyetiklii konusuna adad... Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/bilim-ww/10083-carl-friedrich-gauss-carl-friedrich-gauss-kimdircarl-friedrich-gauss-hakkinda.html#ixzz27OTZP466 Gauss (1777 - 1855) Alman astronomu, matematikisi ve fizikisidir. Daha ocukluunda, erken gelimi zekas, matematie kar zekasyla sivrildi ve Brounseweig dknn ilgisini ekti. Dk, okul masraflarn zerine alarak O' nu Gttingen niversitesine gnderdi. Henz 16 yandayken Herschel'in 1781 de kefettii Urans

gezegeninin yrnge elemanlarn hesaplayarak, Yer'in bir noktasndan yaplan llerle, bu gezegenin yrnge elemanlarn bulmaya yarayan ve gnmzde hala kullanlan bir metot ortaya koydu. 1798 de Helmesdt'e yapt bir inceleme gezisinden sonra, Braunschweig'a dnd ve birka yl iinde kendisini byk matematikiler srasna koyacak bir seri alma raporu yaymlad. Saylar zerine incelemeleri toplad Disqvisitiones Arithmetice'de (Aritmetik Aratrmalara) (1805), eitlikleri, ikinci dereceden ekilleri, serilerin yaknsakln v.b. ele ald. Piazzi tarafndan 1810 da, kk gezen Cerez'in kefinden sonra Gauss, eitli gkmekanii aratrmalar yapt, hayatnn sonuna kadar bal kalaca Gttingen rasathanesine mdr oldu (1807) .Theoria Motus Corporum Coelestium n Sectionibus Conicis Solem Ambientium (Konik kesitIi ? gkcisimlerinin gne evresindeki hareket kuram) (1808) adl nl eserini yazd1. Legendre ile hemen ayn zamanda dnd ve daha nce 1797 de yararland ?- en kk kareler metodundan (1821) baka, yanlmalar teorisi ve iki terimli denklemlerin zm iin genel bir metot buldu; uygun-tasvir zerine aratrmalar, yzeylerin erilii ve Disqvisitiones Generales Carca Sperficien Curvas'ta (eri yzeyler zerine genel aratrmalar) (1827) , ispat ettii nl teoremi de yazmak gerekir. Bu teoreme gre, bklebilen fakat uzatlamayan bir yzeyin erilii, yani eriliklerinin arpm deimez. Gttingen ile Altona arasndaki meridyen yaynn llmesi srasnda (1821,1824), Gussu, geodezi almalarnda kl iaretler verebilmek iin, kendi adn tayan Helyotropu tasarlad. Optik alannda, eksene yakn k nlar iin dzenlenmi merkezi optik sistemlerinin genel teorisini kurdu. Elektrikle zelIikle magnetizma ile ilgilendi, bu alanda magnetometreyi icat etti. Ve Resultate Aus Den Beabochtungen Des Manetischen Vereins (Yer magnetizmasnn genel kuram) (1839), adl eserinde, magnetizmann, matematik teorisini formlletirdi. Suclides'ci olmayan hiperbolik geometrinin kefinde, bu konuda hi bir ey yaymlamam olmakla birlikte, Gauss, Balyai ve Labocewsky'den nce almalar yapm ve baar salamt. Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/bilim-ww/10083-carl-friedrich-gauss-carl-friedrich-gauss-kimdircarl-friedrich-gauss-hakkinda.html#ixzz27OTdKgAk Carl Friedrich Gauss kimdir? Hayat, yntemi, metodu ve teoremleri

Matematik tarihi, kiilikleri birbirinden ok farkl dehalarla doludur. Kimisi, meslektalaryla yaran, dierlerinden stn olduunu kantlamak iin byk mcadeleler veren, ou zaman krc kiilie sahiptir. Kimisiyse, kendi iiyle yatp kalkan, bakalaryla fazla uramayan, bazen yaptn nemsemedii iin bulularn meslektalaryla paylamay dahi dnmeyen yaradltadr. kinci tip matematiki dehalarndan en nde geleni Alman matematikiFrederich Gausstur. Byk matematikiler arasnda kendi iinde ayr bir snf olarak dnlen matematiki vardr: Arimet, Newton ve Gauss. Arimet matematiin pratik yann, Newton teorik yann ne karrken Gauss her ikisini de birletirebilmitir.Frederich Gauss Almanyann Brunswick kentinde 1777de dnyaya geldi. Daha yandayken tccar olan babasnn hesap defterindeki toplama karma yanllarn bulmaya balad. lkokulda retmeni 1den 100e kadar saylarn toplamn sorduunda bir iki dakika iinde doru cevab buldu.

Matematik zeks, bir snf arkadann ailesinin tandklarndan olan Brunswick Dk de dahil olmak zere herkesin dikkatini eker. Dk, on be yandaki Gaussu nce G ttingen niversitesine gnderir. Orada bir matematik dehas olduu artk kantlanr. Olanaksz diye bilinen 17 kenarl okgenin klid kurallar iinde, yani pergel ve cetvel kullanlarak izilebileceini ispat eder. Daha sonra bunu daha byk asal say kenarl okgenlere genelletirir.Gauss hayat boyunca bu buluuyla vnmtr.Mezar tana 17 kenarl bir okgenin kaznmasn vasiyet etmitir. Vasiyeti deil ama ansna diktirilen Brunswickteki bir antta bu istei yerine getirilmitir. Ayrca Gaussun resmi artk tedavlde olmayan 10 Alman Mark kuprnn zerine de baslmtr. Dkn sayesinde hibir mali sorunu olmamtr Gaussun. Helmstadt niversitesinden matematik zerine doktora derecesi alr. Kendi deyimiyle, bilimlerin kraliesi matematie ve matematiin kraliesi saylar kuramna ynelir. Doktora tezi Fransz matematiki Jean dAlembert tarafndan ortaya atlp ispatlanamayan cebirin temel teoremidir. Teorem, reel katsaylar olan herhangi bir polinomun en fazla ikinci dereceden polinomlarn arpm olduunu syler. rnein, 3x4+5x3+10x2+20x-8=(3x-1)(x+2)(x2+4) Gauss, tezinde bu teoremi ispatlamtr. Matematik dnyasnda adn saylar kuram zerine yapt almalarla duyurur. On drt yanda edindii Schulzeun logaritma kitabnn arkasna yazd forml ilgintir: ok byk bir saysndan kk yaklak x/log(x) tane asal vardr diye bir not der. Seilen x says bydke sonu daha da kesindir. Bu yargy Gaussun ispatlayp ispatlamad bilinmiyor. Ama, 1896da Gaussun bu forml Jacques Hadamard (1865-1963) ve C. J. de la Valle Poussin (1866-1962) tarafndan ispatland. Yllar sonra bu yaklama analitik saylar teorisi ad verildi. Gaussdan neredeyse yz yl sonra, Gaussun ektii tohumlar Almanyada Landau ve ngilterede Hardy ve Littlewood tarafndan gelitirildi. klid geometrisinde, bir genin i alarnn toplam iki dik ann toplamna, yani 180 dereceye eittir nermesine edeer bir aksiyom vardr. Yzyllarca klidin bu aksiyomu matematikiler arasnda sorun olmu, dier aksiyomlardan kantlanmak istenmitir. Gauss da bu konu zerine alm ama kiiliinden kaynaklanan nedenlerle almalarn meslektalaryla paylamamtr. Mektep ve mektup arkadalarndan birinin olu olan gen Macar matematiki Bolyainin de ayn konu zerinde dndn rendiinde, kendi almalarn ortaya koyar. klidin dier aksiyomlarnn doru olduu ama bir genin i alarnn toplamnn 180 dereceden kk olduu bir geometri bulmutur. Daha sonra, Gaussun rencilerinden bir dier deha olan Riemann, bir genin i alarnn toplamnn 180 dereceden daha byk olabileceini de gstermitir. Genelde, Gauss ve Riemannn bulular klidd geometri olarak adlandrlsa da, daha doru isimler yledir: klid geometrisi parabolik geometri iken, Lobachevski-Bolyai-Gauss geometrisine hiperbolik geometri, Riemann geometrisine eliptik geometri denir. Yirmi iki yanda saylar kuram zerine olan Disquisitiones Arithmeticae isimli ilk ve en nl eserini bitirir. Kitap 1801de baslr. Sekiz blm olarak dnld halde, basm maliyetinden tasarruf etmek iin yedi blm olarak baslr. nk,Dkn salad mali yardm o dnemlerde Gaussa yetmemektedir. Dkn verdii destek Gaussun evlenmesiyle artar. ocuu olur. Ei nc ocuunu doururken gen yata lr. Gauss bir kez daha evlenir ve ocuu daha olur. Bu kez de, niversite rencilii yllarndan beri kendisini mali olarak destekleyen Dk lr. Gauss otuz yana daha basmadan geometri,cebir ve saylar teorisi konularnda nefes kesen katklar yapmtr. G ttingen niversitesinin Rasathanesine ynetici olarak atanr. lmne kadar burada yaar. Astronomi ve matematii birletirir. Birok tarihi Gaussla Isaac Newton arasndaki benzerlie dikkati eker. kisi de iine kapank insanlardr. kisi de hocalk yapmay sevmezler. Ama, Gauss 19uncu yzyln en byk matematikilerinin doktora

tezlerini ynetmitir. Gauss da, Newton da akademik kavgadan kanmlardr, kendi konularna younlap bakalarnn iine burunlarn sokmamlardr. Frederich Gaussun ad ayn zamanda gelmi gemi en byk kadn matematikilerden biri olan Fransz Sophie Germainle de ska anlr. Kadn olduu iin ciddiye alnmayacandan ekinen Germain, Gaussa yazd mektuplarda M. LeBlanc takmaadn kullanr. Napolon ordularnn Almanyay igali srasnda zor durumda kalan Gaussa, M. LeBlanc, tand bir Fransz generali sayesinde yardm eder, belki de hayatn kurtarr. Gauss mektup arkadann bir kadn olduunu ancak o zaman, 1807de renir ve bir mektubunda yle yazar: Daha nce size M. LeBlanc ismiyle hitap eden mektuplarm sizin zverili cevaplarnz karsnda hi kukusuz yetersizdi. Umarm, bugn verdiim bilgiler yznden sahte isimle de olsa mektuplar nzdan beni mahrum etmez ve kendinizden haberler vermek iin birka dakikanz bana ayrrsnz. Birbirlerini daha iyi tanmaya balarlar. Gauss otuz, Sophie Germain otuz bir yandadr. Aralarndaki mektup trafii artar. Bir baka mektubunda Gauss yle yazar: Soyut bilimlerden ve zellikle saylarn gizeminden zevk alan pek yoktur. Bu garip bilimin gzellii ancak onunla mcadele edebilecek cesareti gsterebilenlere grnr. Geleneklerimiz ve nyarglarmz nedeniyle erkeklere gre sonsuz derecede engellerle karlat halde, eer bir kadn kendi kendine bu zor problemleri renebiliyor, zorluklar aabiliyor ve [matematiin] en gizli kalm alanlarna girebiliyorsa, o, hi phe yok ki, en saygdeer cesarete, olaanst yetenee sahiptir ve stn bir dehadr. Gaussun srarlaryla Germain G ttingen niversitesinden Onursal Doktora almtr. Fakat 19uncu yzylda bir kadn matematiki iin deeri llemez bu dl almak iin Sophienin mr yeterince uzun olmamtr. Gauss 78ine kadar yaam ve yarm yzyl emek verdii G ttingen Rasathanesinde lmtr. Matematik tarihinde matematiin prensi olarak anlr. Yaam boyunca ok az yayn yapmtr. lmnden sonra ortaya kan notlar iyi bir niversitenin matematik blmndeki tm matematikilerin yaynlarnn toplamndan fazladr. Euler kadar eser brakmamtr ama, bir eser verdiinde ya da bir konuda bir fikir beyan ettiinde tm dnyann dikkatleri Gaussa evrilmitir. lmnden krk yl sonra torunu tarafndan bulunan 1796-1814 yllar arasnda tuttuu gnl Gaussun 19uncu yzyl matematiinin nerelere gidebileceini iyi tahmin ettiini gstermektedir. Gnlk, alma arkada Felix Klein tarafndan 1901 ylnda yaymlanmtr. Notlardaki en ilgin konulardan biri Gaussun bulup da, yaad dnemde kimseyle paylamad tamsaylar konusundaki bir teoremidir. Teorem yle der: Her tamsay n(n+1)/2 eklinde ifade edilen gensel en fazla tamsaynn toplamna eittir. Saylar kuramnn ustas saylan Gaussun Fermatnn Son Teoremiyle hi ilgilenmemesi ilgintir. Mektup arkada Sophie Germaini bu konuda almaya tevik ederken, kendisi, bilerek 19uncu yzyln en popler konularndan birinden uzak durmutur. Bir arkadann Paristeki bu konudaki dl yarmasna katlmasn tavsiye ettiinde, Fermat Teoremi gibi kyda kede kalm bir konu beni ok ilgilendirmiyor. nk, ben de birilerinin ispat edebilecei ya da edemeyecei bunun gibi tonlarca nerme retebilirim, der. Bu byk matematiki, kendisinden nce ya da sonrakiler gibi, yalnz konularn nemini deil, nemli konularn nasl ele alnp en basit ve gzel bir ekilde aktarlmasn da gz nnde tutan biriydi. Kaynak: Matematik Dnyas Dergisi yeler, sitemize destek iin konu balnn altnda bulunan facebook butonunu beenebilir. zel mesajla soru cevaplamyorum. Sorularnz foruma konu aarak sorunuz. yeler, gnlk 5 soru snrna dikkat ediniz. 1.