MELEZLEME ISLAHI

KOMBNASYON ISLAHI

MELEZLEME
Kendi iek tozu ile tozlaan bitkilerde uygulanan melezleme metodu; iki varyeteyi aprazlamak ve melez almnda ortaya kan bitkilerden ana ve babann arzu edilen karakterlerini tayan bitkileri semekten ibarettir. Melezleme ile ana ve baba varyetelerin stn karakterlerini bir tek bitki zerinde toplamak mmkndr.

 Melezlemelerde eer ana (AAbb) ve baba (aaBB) olarak ele alnan varyeteler saf hat iseler, bu bitkiler homozigottur.

Bunlarn aprazlanmas sonucunda meydana gelen melezlerin hepsi heterozigot (AaBb) olup genetik yap bakmndan birbirlerinin ayndrlar. Genetik alm F2de grlr ve heterozigot fertlerin says her generasyonda azalr, buna karlk homozigot bireylerin says giderek artar.

 Ana ve baba varyetelerinin gzle grlen zelliklerinin bir bitkide toplanmasna ilaveten melezleme ile ana ve babadan daha stn karakterlere sahip fertlerin elde edilmesi de mmkndr. Buna transgrassive alm denir. Transgrassive alm daha ok verim, hektolitre arl, ka dayanma, gvde dayankll gibi kantitatif karakterlerde grlr.

Bu karakterler multiple genler tarafndan idare edilmektedir. Transgrassive alm, ana ve baba bitkiler karakter bakmndan orta seviyede olduunda ortaya kar
4

 1. Melezleme ileminde esas olan ana bitkinin erkek organlarnn iek tozu samadan nce koparlarak atlmas, iek topluluunun izolasyon torbasna alnmas ve daha sonra baba bitkiden alnan canl iek tozlarnn ana bitkinin stigmas zerine aktarlmasdr. Bu ilemler iekleri byk olan buday, arpa ve yulaf gibi hububat bitkilerinde kolayca yaplabildii halde, soya fasulyesi gibi kk iekli bitkilerde olduka zordur

 Kendi iek tozu ile tozlaan bitkilerde ana bitkinin erkek organlarnn koparlmas, yani emaskulasyon, olduka zaman alc bir i olduu iin kendi iek tozu ile tozlaan bitkilerde bu amala erkek ksrl kullanlmaktadr. Bunun iin nce bir ka generasyon geriye melezleme ile resesif erkek ksrl genleri ana bitkiye aktarlr. Daha sonra ana bitkinin erkek organlar ksr olduu iin melezlemede emasklasyona ihtiya kalmaz.

 2. Melezleme slahnda zerinde durulacak dier nemli bir konu da melezlemede yer alacak ana ve baba bitkilerin seilmesidir.
Ana ve baba bitkiler melez bitkide bir araya getirmek istediimiz karakterler ynnden homozigot ve stn zellikte olmaldr

 3. Melezlemede elde edilecek F1 bitkilerinin says slah edilmek zere kullanlan bitki trne ve F2de ihtiya duyulan bitki saysna gre deiir.

Genel olarak, ana ve baba bitkilerin benzerliine ve karaktere etki eden gen saysna gre deimek zere F2'de 1.000-10.000 bitkiye ihtiya vardr. F1 bitkilerinin her bir baanda 10 adet tohum teekkl ettii kabul edilecek olursa F2'deki 1.00010.000 bitkiyi elde edebilmek iin 100-1.000 melezleme yapmak gerekir.

 4. Her generasyonda seilmesi gereken bitki says da nemlidir. Seilecek bitki says, zerinde allacak karaktere gre deiir. Eer karakter belirgin bir ekilde ortaya kyorsa seilen az saydaki bitkiler arasnda istenilen zelliklere sahip bitkileri yakalamak mmkndr. nk; kalitatif olan bu karakterleri fark etmek olduka kolaydr. Buna karn, zerinde allan karakter kantitatif bir karakter ise fazla sayda bitkinin seilmesi gerekir.

 nk, kantitatif karakterler multiple genlerin ve evre artlarnn etkisi altnda olduklar iin stn olan bitkilerin ayrt edilmesi olduka zordur.
Bu bakmdan nce fazla sayda bitki seilir ve daha sonra her birinin projenisi ayr ayr kontrol edilerek en iyisi belirlenir. Kantitatif karakterlerde transgrassive almdan dolay ana ve babadan daha stn vasflara sahip projenilerin de seilme ihtimali vardr.

10

 5. Melezleme slahnn en zor taraf melezleme yapldktan sonra alma gsteren populasyonlardan arzu edilen bitkilerin seilebilmesidir. Bu durum, seilen bitkilerin ve bunlarn projenilerinin ok dikkatli mahade altnda tutulmas ve kontrol edilmesi ile mmkndr.
Bu amala ok sayda bitki hastalklara soua, kuraa, ve dier faktrlere, maruz braklr.

11

 Bitkilerin belirtilen artlar altndaki durumlar incelenir, her bitki iin doru, ayrntl kaytlar tutulur Hnerli bir slahnn grevi bu inceleme, kontrol ve kaytlara bakmak suretiyle iyi sonu verecek hatlar semektir. Islah bu beceriyi uzun sren yllarn tecrbesi ile kazanabilir.

Melezlemeden Sonraki Seleksiyon Metodlar

Melezleme sonunda meydana gelen populasyondan arzu edilen genotiplerin seilmesinde iki ayr seleksiyon metodu kullanlr a) Pedigri seleksiyonu b) Bulk seleksiyonu. Bu rnekteki (A) varyetesi stn verimli, yksek kaliteli, (B) varyetesi ise pasa dayankldr. Bu iki varyete arasnda yaplan melezlemenin amac stn verimli, yksek kaliteli ve ayn zamanda pasa dayankl bir varyete elde etmektir,
13

a. Pedigri Seleksiyon Metodu

Bu metodda arzu edilen karaktere sahip bitkiler F2 generasyonunda seilir ve bunu takip eden generasyonlarda seilen bitkilerin dlleri genetik safla ulancaya kadar birok kereler seleksiyona tabi tutulur .
Pedigri seleksiyonunda yllara gre yaplacak iler, genel olarak aadaki ekilde sralanr.

14

Birinci yl: A varyetesi ile B varyetesi melezlenir. kinci yl: Bu aprazlamadan meydana gelen 100-250 tane F1 bitkisi kark olarak bir parselde yetitirilir. nc yl: F1 bitkilerinin kendilenmesi sonucunda meydana gelen 2.000-6.000 F2 bitkisi yetitirilir. Buradaki populasyonun genilii bitki trne, melezlemenin gayesine, para ve zaman bakmndan mevcut imkanlara gre deiir.

15

 F1 bitkilerinden elde edilen tohumlar geni sra aral ve sra zeri mesafede ekilerek F2 bitkileri yetitirilir. Bylece varyasyonun en fazla olduu F2de her bitkiyi mahade etme ve seme imkan salanm olur. F2 bitki sralarnn yanna sra halinde pasa hassas bir varyete ekilir ve bu varyeteye pas sporlar serpilmek suretiyle alanr. Bundan ama F2 bitkilerini de sporlarla doal olarak bulatrmaktr.

Daha sonra F2 bitkileri arasndan gmrah gelien ve pasa dayankl olanlardan 300-500 bitki seilir, tohumlar ayr ayr hasat edilir.
16

Drdnc yl: F2'de seilen 300-500 adet bitkiden ayr ayr hasat edilen tohumlarn her biri seyrek olarak bir sraya ekilir ve F3 generasyonu yetitirilir. Her sradaki bitkilere Aile denir. Her sradaki bitkiler (yani bir aileye giren bitkiler) pasa dayankllk bakmndan gzden geirilir. Hi bir bitkisi pasa yakalanmayan, yani pasa dayanma ynnden saf olan sralar (aileler) seilir. Burada pasa dayankllk bakmndan alm gsteren sralardan pasa dayankl ve gmrah byyen bitkiler de seilebilir. Drdnc yln sonunda 50-100 sra (aile) seilmi olabilir.
17

Be-sekizinci yl: F4, F5, F6 ve F7 generasyonlarnda stn aileler pasa dayankllk ve gmrah byme bakmndan niform oluncaya kadar mkerrer seleksiyona tabi tutulurlar. Yalnz en iyi grnen ve pasa dayankllk bakmndan niform olan aileler seilir ve ertesi generasyonda yetitirilir. Bu periyod sonunda kalan aile says 25-50 taneden fazla olmamaldr.

18

Dokuzuncu yl: F7 generasyonunun sonunda mitvar olan aileler ilk verim denemesine tabi tutulurlar. On-onnc yl: Onuncu yldan onnc yla kadar geecek 4 yl sresince dokuzuncu ylda seilen hatlar (aileler) iftilerin kullanmakta olduu standart varyetelerle verim denemesine tabi tutulurlar. Her yl verimi dk olan hatlar denenmeden karlr ve bu periyodun sonunda genellikle 2-5 hat kalr. Geriye kalan bu hatlar standart varyete ile birlikte blgenin muhtelif yerlerinde verim denemesine tabi tutularak hatlarn adaptasyon kabiliyeti de llr.
19

 En sonunda standart varyetelere nazaran stn olan bir hat ele alnr ve bu hattn tohumu retilmeye balanr. Bu denemeler yaplrken hatlar zerinde bitki boyu, sap salaml, ka dayanma, olgunlama zaman, hastalklara dayanma ve kalite gibi karakterler mahade edilir veya gerekli lmler yaplr.

Ondrt-onbeinci yllar: En stn verimli hattn tohumu retilir ve bir varyete olarak iftilere arzedilir.

20

 Pedigri seleksiyon metodu, eer melezde toplamak istediimiz karakterler gzle kolayca mhade edilebiliyorsa baaryla kullanlabilir. nk, bu metodun zellikle balangcnda ok fazla miktarda fert yetitirilir. Bu fertlerin seiminde karakterleri lmeye imkan yoktur. Dolaysyla karakterlerin gzle grlebilir olmas byk kolaylklar salar.

21

 Pedigri seleksiyon metodunda zellikle balangta ok dikkatli davranlmal ve dikkatli kaytlar tutulmaldr. nk, bu metodun baars, istenilen genleri ihtiva eden bitkilerin seilmesine ve bu genlerin daha sonraki generasyonlara gemesine baldr. Bu yntemde dier metodlardan farkl olarak, seilen bitkinin genetik yaps bilinir.

22

23

b. Bulk Seleksiyon Metodu

Bu metodda seleksiyona F2de deil, daha sonraki generasyonlarda balanr. Genellikle seleksiyon F5 veya F6 generasyonlarna kadar geciktirilir. nk; bu generasyonlarda artk alm tamamiyle durmutur. Bulk seleksiyon metodunda yllara gre uygulanacak iler aada gsterilmitir

24

Birinci yl: A varyetesi ile B varyetesi melezlenir. A yksek verimli, stn kaliteli; B ise pasa dayankl varyetelerdir kinci yl: 10-25 tane F1 bitkisi yetitirilir.
nc yl: F1 bitkilerinden alnan tohumlar bir parsele ekilir, bylece F2 bitkileri elde edilir. F2 bitkilerinden hasat edilen tohumlar kartrlr. Drdnc-altnc yllar: Bir yl nce kark olarak ekilen tohumlar 100-200 m2'lik parsele ekilir ve bu parselden hasat edilen tohum tekrar kark olarak ekilir
25

Yedinci yl: Altnc ylda 100-200 m2'lik parselden elde edilen tohumlar mesafeli olarak ekilir. Bu bitkiler F6 generasyonudur. Bitkilere pas mantar sporlar serpilmek suretiyle alanr. Alanan bitkilerden pasa dayankl olan 10005000 bitki seilir ve bunlarn tohumlan ayr ayr hasat edilir. Sekizinci yl: Seilen bitkilerden hasat edilen tohumlar ayr ayr sralara ekilir. Erken olgunlaan, ksa gvdeli ve pasa dayankl 100-300 bitki seilir.

26

Dokuzuncu yl: stn hatlar 3 m'lik bir veya iki sra halinde ekilerek ilk verim denemeleri iin tohum retilir ve bitkiler mahade altnda tutulur. Eer yeteri kadar tohum varsa ilk verim denemelerine balanabilir. Onuncu-ondrdnc yllar: Pedigri seleksiyon metodunda olduu gibi verim denemelerine devam olunur. Onbeinci yl: En son seilen saf hattn tohumu retilir ve yeni bir varyete olarak iftilere datlr.

27

 Bulk seleksiyon metodu basit, kolay ve ucuzdur, ilk generasyonlarda yaplacak i ok azdr. Fakat sonraki generasyonlarda istenilen zelliklere sahip bitkilerin seilmesi iin F6 generasyonunda 1000-5000 bitkinin seilmesi gerekir. Bulk populasyonundan seilen hatlardan hl alm gsterenler varsa istenilmeyen karakterlere sahip bitkilerin elemine edilebilmesi iin bunlar tekrar seleksiyona tabi tutulurlar. Bylece saf hat varyetelerinin elde edilmesi mmkn olur.
28

oklu (Multiple) Melezleme

Kendi iek tozu ile tozlaan baz bitkilerde eitli stn karakterlere sahip bir varyete elde edebilmek iin 8-16 varyete birbiriyle melezlenir. Bunun iin nce varyeteler ikier ikier melezlenir, sonra meydana gelen F1ler melezlenmek suretiyle aadaki emada grld gibi en son elde edilen melezde btn varyetelerin katlm salanr.

29

30

Geriye Melezleme
Bitki slahnda geriye melezleme metodu birok stn zelliklere sahip fakat birka karakter bakmndan eksik veya kusurlu bulunan eitlerin slah edilmesi amacyla kullanlan bir slah yntemidir. Geriye melezlemenin bitki slahndaki deeri 1922 ylna kadar gzden kamtr ve bu durum Harlen ve Pop'un geriye melezleme metodunun salad imkanlar gstermesine kadar srmtr. 1922 ylnda Briggs, buday eitlerinde srme hastalna mukavemeti gelitirmek iin geni bir ekilde geriye melezleme programn uygulamtr.
31

 Geriye melezlemede kullanlan iki tip ebeveyn vardr. Birincisi her defasnda aprazlamaya giren ebeveyn olup, buna tekrarlanan (recurrent) ebeveyn denir. Tekrarlanan ebeveyn slah edilmi, fakat eksik zellii bulunan ticari bir varyetedir. Dieri ise tekrarlanan ebeveyne bir veya birka karakter veren varyetedir. Buna balayan (donor) ebeveyn denir. Geriye melezleme metodu daha ok kltr eitlerine dier primitif form veya trlerden hastalklara mukavemet gibi genlerin aktarlmasnda kullanlr.
32

Geriye Melezlemenin Genetik Temeli

Bilindii gibi kendilemenin alma generasyonlarnda her zel lokusta arzu edilen genotipin 1/2'si orannda homozigot bireyler elde edilir .

rnein, AAxaa melezinde F2 generasyonunda F1'in Aa x Aa eklinde kendilenmesiyle 1/4 AA : 1/2 Aa: 1/4 aa orannda bir alma beklenir. Her ne kadar bu almada dllerin yars homozigot ise de bu homozigot dllerin ancak yars arzu edilen genotipi (rnein AA'y) tar.
33

Kendilemenin mteakip generasyonlarda meydana getirdii homozigotlama oran.

34

 Oysa F1 in kendilenmesi yerine bu F1 dl stn karakterli ebeyeyn ile tekrar geriye melezlenecek olursa, Aa x AA, AA'nn meydana gelmesi 1/2 AA, 1/2 Aa orannda olur. O halde burada btn dllerin yars AA bakmndan homozigot olmutur.

Bylece eer geriye melezleme ayn ebeveyn ile devam ettirilirse, elde edilen melez populasyon kademeli olarak tekrarlanan ebeveyne yaklar.

35

 Geriye melezlemede her defasnda genlerin yars tekrarlanan ebeveynden geldii iin donor varyetenin genleri her geriye melezlemede % 50 azalr. F2de % 50 olan donor varyetenin genleri G'de % 25'e ve G2'de % 12.5'e der. Bu ( )n forml ile hesaplanr. Formlde n tekrarlanan ebeveynle yaplan melezleme saysdr. Beinci geriye melezleme gcnerasyonunda donor varyetenin genotipteki pay (l/2)n = (1/2)6 = 1/64

36

 Geriye melezleme ile istenilen genotiplerin ortaya kma ans artar. Ebeveyn tiplerine daha sk rastlanr, rnein, bifaktriyel bir almada F2 generasyonunda birbirinden farkl 9 genotip ortaya kar. Halbuki geriye melezlemede ise genotip says 4'e iner.

37

 Trifaktriyel bir almda F2 generasyonunda genotip says 27, geriye melezleme ise 8'dir

38

 Geriye melezleme metodunda muhtelif generasyon sonunda standart varyete genlerini homozigot olarak ihtiva eden bitkilerin populasyondaki oran aadaki formlle hesaplanr:

Bu formlde n = karaktere etki eden gen ifti says, r=standart varyetenin melezlemeye giri saysdr.
Bu say geriye melezleme saysndan bir fazladr. nk standart varyete ilk nce orijinal melezlemeye itirak etmitir.
39

 Bu bakmdan, rnein drdnc geriye melezlemede standart varyete bir defa orijinal melezlemeye, 4 defa da geri melezlemeye katld iin r says 5'dir. Yukardaki formle gre drdnc melezleme sonunda meydana gelen populasyonda standart varyete karakterini homozigot olarak ihtiva eden bitkilerin oran : n = 1, r = 5

40

 Bu rnekte; basit olsun diye standart varyetenin karakterine bir ift genin etki ettii kabul edilmitir. Gerekte kantitatif karakterler bir ok genin tesiri altndadr. Gen ifti says ne olursa olsun belirli bir generasyon sonunda meydana gelen populasyondaki homozigot bitkilerin oran bu verilen formlle hesaplanabilir. eitli gen ift saysna gre muhtelif geriye melezleme generasyonlannda homozigot bitkilerin oranlar aadaki tabloda gsterilmitir
41

42

 Karaktere etki eden gen ifti says arttka populasyondaki homozigot bitkilerin orannn oalmas iin daha fazla geriye melezleme generasyonuna ihtiya olmaktadr. Karakter sadece bir gen iftinin etkisi altnda ise sekizinci generasyonda populasyondaki bitkilerin hepsi homozigot olmaktadr. Halbuki, karaktere tesir eden gen ifti says 5 olunca, sekizinci geriye melezleme generasyonunda bitkilerin % 98'i, gen ifti says 10 veya 100 olunca, bitkilerin srasyla % 96 ve % 68'i homozigot olmaktadr.
43

 Bu nedenle ortaya kan melezin ka generasyon geriye melezleneceini tayin eden faktr, karaktere etki eden gen ifti saysdr. Bu rnekte 5. melezleme sonunda populasyondaki standart varyetenin genlerini homozigot olarak ihtiva eden bitkilerin oran % 96.875 = 97'dir. Yani populasyonda % 97 orannda standart varyetenin genleri bulunduundan drdnc geriye melezlemede durulma olur.

44

Bu melezleme sonunda meydana gelen bitkiler kendilenir. "Kendilenmeyle pasa dayankllk geni bakmndan aadaki alm meydana gelir.

45

 Bu bitkilerin drtte biri (rr) genotiplerine sahip olduu iin elemine edilir. Geriye kalan pasa dayankl bitkiler projeni kontrolne tabi tutulur. AA Rr genotipine sahip bitkilerin projenileri pasa dayanma bakmndan alm gstereceklerinden elemine edilir AA RR bitkilerinde ise herhangi bir alma olmayaca iin bu hatlar seilir ve bylece stn verimli, adaptasyon kabiliyeti yksek ve pasa dayankl yeni bir varyete elde edilmi olur.
46

 Yukardaki rnekte standart varyeteye aktarlmak istenen karakter bir ift gen tarafndan kontrol edilmektedir.
Eer bu karaktere etki eden gen ile ikinci varyetede bulunan kt zellie tesir eden genler arasnda balant varsa istenilen karakterlerle birlikte istenilmeyen karakterler de standart varyeteye geer. Bylece standart varyetenin iyi karakterleri bozulur. Bunun iin standart varyeteye aktarlmak istenen karaktere etki eden genin dier genlerle linkage durumunda olmamas arzu edilir.
47

 Geriye melezleme ekillerde uygulanr:

bitki

slahnda

eitli

1. Olaan geriye melezleme

2. Kademeli geriye melezleme

3. ok hatl geriye melezleme

4. ift ynl geriye melezleme

48

 OLAAN GERYE MELEZLEME stn bir ticari varyetenin eksik veya uygun olmayan bir zelliini gidermek iin kullanlr. Bunun uygulan aktarlmak istenilen genin dominant veya resesif olmasna gre deiir Hastalklara mukavemet ou kez dominant genler tarafndan idare edilir. Bu durumda F1ler hastala dayankldr Birinci geriye melezleme generasyonunda bitkilerin yars dayankl, yars hassastr
49

 Enfeksiyon artlarnda dayankl olanlar seilir ve geriye melezlenir. Ayn ekilde sonraki generasyonlarda dayankl olanlar seilerek geriye melezlenir.
Her defasnda tekrarlanan ebeveynin genleri % 50 orannda artar ve 5. geriye melezleme sonunda genlerin % 98.43 tekrarlanan ebeveyne ait olur Geriye melezlemeye son verilince, kendileme yaplarak aktarlan gen bakmndan melezler homozigotlar.

Bu ekilde elde edilen yeni eit sadece hastala dayankllk bakmndan eski ticari eitten farkldr, dier zellikler aynen korunmu olur
50

51

Eer hastala dayankllk resesif genler tarafndan idare edilirse, F1 melezlerinin tm hastala hassastr. F2 generasyonunda, resesif homozigotlar hastala dayankldr. Enfeksiyon artlarnda hastala yakalanmayan bitkiler 1. geriye melezlemeye tabi tutulur. Elde edilen dllerin tm hastala yakalanr Bu nedenle bunlarn bir generasyon kendilenmeleri ve enfeksiyon artlarnda dayankl genotiplerin seilmesi gerekir ve 2. defa geriye melezlenir. Ayn ilem sonu elde edilinceye kadar srdrlr.
52

Kademeli Geriye Melezleme

Bir ticari varyeteye birden fazla donor varyeteden birer gen aktarlmak istenirse kademeli geriye melezleme uygulanr. Kademeli geriye melezlemede btn kademelere ayn zamanda balanabilir. Buday ve arpaya farkl varyetelerde bulunan eitli hastalklara mukavemet genleri aktarmak iin bu metot kullanlmtr. B, C, D, E donor varyetelerinden A ticari varyetesine birer gen aktarlmak istendiinde, A varyetesi 4 donor varyete ile ayr ayr melezlenir ve elde edilen 4 F1 melezi A varyetesi ile ayr ayr mteaddit defalar geriye melezlenir.
53

 Birinci kademede B, C, D, E donor varyetelerinden A varyetesine bir gen aktarlr. kinci kademede BA x CA ve DA x EA eklindeki melezlemeyle B ve C ile D ve E donor varyetelerinde bulunan genler bir araya getirilir. nc kademede ise (BA x CA) (DA x EA) melezlemesi yaplarak B, C, D, E varyetelerinden A varyetesine 4 gen aktarlr

54

Kademeli geriye melezlemenin uygulan.

55

 ekilden grld gibi 1. kademede 4. olaan geriye melezleme ile A varyetesine elverili genler aktarlr. (BA6, CA6, DA6, EA6) kinci ve 3. kademeler ile drt donor varyetedeki elverili vasflar A varyetelerinde bir araya getirilir. BA6 ibaresinden B donor varyetesi ile A tekrarlanan ebeveyn arasnda 5 defa geriye melezleme yapld anlalmaldr A (B+C+D+E) melezi elde edilince kendileme ve seleksiyonla drt vasf da tayan A ticari varyetesi seilir.
56

ok Hatl Geriye Melezleme Metodu

Son yllarda eitli varyetelere dalm olan ve eitli fizyolojik rklara kar mukavemeti salayan genler izohatlar eklinde ticari varyeteye aktarlr.

rnein, B, C, D, E, F ve G gibi varyetelerin her birinde farkl fizyolojik rklara kar mukavemet genleri bulunmaktadr. Bu mukavemet genleri 6 olaan geriye melezleme ile A ticari varyetesine aktarlr.
Elde edilen 6 hat A varyetesinin tm zelliklerini tamakta, ancak her hatta farkl mukavemet genleri bulunmaktadr.
57

 Olaan geriye melezleme ile elde edilen 6 hat bir araya kartrlr ve ok hatl varyete oluturulur. rnein, pasa mukavemet slahnda olaan geriye melezleme ile 5-18 hat bir araya getirilir ve bylece ok hatl varyete elde edilir. Bu 5-18 hattn her biri dier genler bakmndan ayn, sadece hastala mukavemet genleri bakmndan farkldrlar. Bu metod Borlaug ve Gilbert tarafndan buday slahnda kullanlmtr.
58

 Bu yntemin avantajl taraf bir blgede yeni bir hastalk rk ortaya knca ok hatl varyeteler bundan byk lde zarar grmez ve epidemiye kar toleransl olurlar. Ancak varyetelerin yeni kacak fizyolojik rklardan korunmas iin elde hazr yeni hatlar bulundurulmaldr. Tehlikeli anlarda bu yeni hatlar karma ilave edilir.

59