25 10 2012

EN J BAN KU AM I - f i i ER D R zk

Anasayfa

reklam politikas

Kimya Konular

arama yap...

ANA NIV ERSITE

SZLK

ZEL DOSY ALAR

LISE1

LISE2

LISE3

V IDEO FIZIK

BLOG

Site Tools

ANA MEN ana szlk zel dosyalar lise1 lise2 lise3 Video fizik Blog niversite statistik fizik Elektronik Fizik3 fizik4 fizik 5 Astrofizik Fizik iin matematik Genel fizik Kathal fizii Klasik mekanik Kuantum mekanii Nkleer fizik Geometrik optik GIRI Kullanc Ad Parola Beni hatrla Giri Kayp Parola? Hesabnz yok mu? Kayt Ol BLOGUM fizik fizik haber

Bulunduunuz y er: ana

niversite

Kathal fizii

ENERJ BAND KURAMI

ENERJ BAND KURAMI

Yazar fizik aramba, 21 ubat 2007

ENERJ BAND KURAMI Periyodik rg indeki Elektronlarn Kuantum Teorisi: Metaller iindeki elektronlar serbest elektronlard ve bu elektronlar incelerken serbest paracklar veya ideal gaz gibi ele almtk. Bu elektronlarn klasik paracklardan fark Fermi-Dirac statistiine uymalardr. Bunun neden byle olduunu ak bir ekilde ifade etmemitik ve baz metallerde serbest elektronlarn ok bulunmasn yani iyi bir iletken olmasn, bazlarnda hi serbest elektron bulunmayn yani yaltkan olduunu aklamamtr. Kristal iinde en basit kuantum mekaniksel model yledir:

w w f i i . us/ kat i al f i i i ener j band- kur am i ht m l w . zk h - zg/ i .

1/ 7

25 10 2012

EN J BAN KU AM I - f i i ER D R zk

Kristal iinde en basit kuantum mekaniksel model yledir:

holografi GEOMETR java fizik felsefe Denetim Masas genel fizik

Elektron mkemmel bir ekilde periyodik bir potansiyel etkisi altndadr ve bu potansiyelin periyodu rg potansiyeli ile ayndr. Bir kristalin bu tek elektron modelinde periyodik potansiyelin u ekilde olduu dnlmektedir: Bu potansiyel rg noktalarna yerletirilmi iyonlarn periyodik ykleri ile btn kristal iine yaylm serbest yk tayclarnn oluturduu ortak potansiyelden olumaktadr. Bu toplam potansiyele Kristal Potansiyeli denir. Kristal Potansiyeli

SY NDICATE

SPOT REKLAM

EKL 3
SON HABERLER Astrofizik-GrecilikKuantum Fizii Termal ve Mekanik Enerji Transistrler Duyuru YOUNLAMA LE ISI TRANSFER YZEY GERLM TTREM MODLARININ TAYN DENEY Yansma potansiyel enerji Tersinir ve tersinmez s iletimi Sorular ve cevaplar Aynalar Maxwell Hz Dalm Java apleti DORULTUCU FLTRELER TAM DALGA DORULTUCULARI YARIM DALGA DORULTUCULARI DYODUN OHMMETRE LE TEST EDLMES YARI LETKEN DYOD p-n KAVAKLARI KATKILI YARI LETKENLERDE 3. 2.

Elektronun iinde hareket ettii

kristal potansiyeli iki terimden oluur.

Bunlar rgy oluturan iyon korlar (merkezleri) ile iletim elektronlarnn etkilemesinden doan potansiyeli ve iletim elektronunun teki iletim elektronu ile etkilemesinden doan potansiyelidir. Bu potansiyellerin toplam: = + = Kristal Potansiyeli

rnek olarak Na kristalini dikkate alrsak, 3s bandndaki bir elektron dier Na atomundaki dier elektronlarla etkiletii gibi, rgy oluturan Na+ iyonlar ile de etkileir. 3s bandndaki bir elektronun iyon korlaryla etkilemesinden doan potansiyel;

: teleme vektr olup, herhangi bir iyon korunun yeri temel rg vektrleri ile verilir.

nin potansiyeli

teleme vektrne bal olduu iin periyodik bir potansiyeldir. potansiyelinin tayininde aada sralanan

Oysa elektron-elektron etkilemesini temsil eden glkler vardr.

1.

Bu terim, verilen bir elektronla etkileen teki btn elektronlarn durumlar bilinirse, ancak o zaman hesaplanabilir. Elektron rg iinde sabit bir hareket srdrdnden Dolaysyla, bu potansiyelin periyodik olduu dnlemez. potansiyeli daima sabittir.

hesaplanrken btn elektronlarn durumunu ayn anda dnmek gerekir. Bu ise ok parack problemi olarak bilinir.

Yukarda sralanan glklerin yannda elektron-elektron etkilemesinin zayf oluu bir k yolu gstermektedir. Bu da kristal potansiyelinde nin dikkate alnmayacan gsterir.
2/ 7

w w f i i . us/ kat i al f i i i ener j band- kur am i ht m l w . zk h - zg/ i .

25 10 2012

EN J BAN KU AM I - f i i ER D R zk

ELEKTRK LETKENL KATKILI YARI LETKENLER YARI LETKENLERDE ELEKTRONK LETKENLK ENERJ BANDLARININ OLUUMU Transformatr LSSAJOUS EKLLER Osiloskop ile gerilim ve periyd llmesi HESAP MAKINESI vektrler Atwood makinesi Merkezcil Kuvvet Uan Yere Gre Hznn Hesaplamas Nehir sorular Bobinin Manyetik Alan Hareketli Teldeki e.m.k. Asansr Problemleri ki Ktleye Etki Eden Kuvvet Hareketli Y. Etki E, Manyetik K. M. A. Akm Tayan Tele Etkiyen K. Bal Ktlelere Etki Eden Kuvvet Dz Telden Geen Akmn Manyetik Alan Cisme Eik Etkiyen Kuvvet Halkann Manyetik Alan Eik Dzlemde Cisme Etkiyen Kuvvet Sabit vmeli Hareket Kirchoff Yasalar Srtnmeli Eik Dzlemdeki Cisim Srtnmeli Ortamdaki Makara

Sonu olarak; sabit ve periyodik deikenlerin toplam yine bir deikendir ve periyodiktir.

Kristal Potansiyeli

Kristal Potansiyelinin Oluumu: Elektronlarn iyon korlar ile ve dier elektronlarla etkilemesi periyodik bir potansiyel dourmutur. Yukarda bahsettiimiz periyodik bir potansiyel iinde bir elektronun Schrodinger denkleminin zm, bize bu tek elektrona ait kuantum durumunun bir takmn verir. Bu kuantum durumlar elektronlar tarafndan igal edilebilir veya Pauli Darlama lkesine uygun olarak dier elektronlar tarafndan doldurulabilir. EKL 4 Band yaplarnn oluumunu incelerken, bu ekildeki bir potansiyeli ele alacaz ve kristal iinde enerji-band yaplarnn nasl olutuunu inceleyeceiz. lk olarak zme tek elektron dalga fonksiyonu ile balayacaz. Tek elektron modeli ayn zamanda Bloch Teoremi (Bloch elektron modeli) olarak ta bilinir. Bu dalga fonksiyonu rg periyodu ile ilgili baz nemli zellikler tar. Bu fonksiyonlar yardm ile elektronun alabilecei enerji seviyeleri bulunur, elektron bu enerji seviyelerinin bazlarnda bulunabilir, bazlarnda bulunamaz. Bu ekilde periyodik potansiyele sahip bir sistemde elektronun alabilecei enerji seviyelerinin oluturduu yapya izinli ya da msadeli enerji band denir. Bu bantlar elektronlar iin izinli olmayan ve yasak blge denen (yasak enerji aral, enerji gap) elektronlarn bulunamad blgelerle birbirinden ayrlmlardr.

Srtnmeli Eik Dzlemde Makara

Enerji seviyelerinin yarlmasnn ekirdekler aras uzakla bal olduunu syleyebiliriz. Tek atomun enerji dzeyleri Schrodinger dalga denkleminin zmnden elde edilebilir. Molekl oluturan iki atom yan yana geldiinde bir atomun elektronu dierinin potansiyelinden etkilenerek eski dzeyinin bir altnda ve bir stnde yeni enerji dzeylerine sahip olurlar. Bylece kuantum durumlarnda yozlama gzlenmez.
3/ 7

w w f i i . us/ kat i al f i i i ener j band- kur am i ht m l w . zk h - zg/ i .

25 10 2012

EN J BAN KU AM I - f i i ER D R zk

RLC

ONLINE KULLANICILAR ye Bal Deil W ORKFLOW S BLOGTA SON 5 Termal ve Mekanik En ... Termal ve Mekanik Enerji Enerjinin pek ok eidini, kolayca ve dorudan termal enerji ve mekanik ... by fizik Transistrler Transistrler pek ok elektronik devrede gerekli bir ilem olan sinyal ykselt ... by fizik potansiyel enerji Korunumlu kuvvetlerin bulunduu br ortamdaki bir cisim, bulunduu yer dolaysyle br i yapna yeteneine, yani bir e ... by fizik Tersinir ve tersinme ... Tersinir ve tersinmez s iletimiScakl 100C olan 2500 mol sudan scakl C olan buza termik denge kurulana de ... by fizik Aynalar Ayna zerine den bir k demeti yine bir demet olarak yansr.Dzlem aynann parlak yzeyi srlanm ... by fizik

Katy oluturmak iin yan yana gelen N atom halinde tek atom halindeki her enerji dzeyi N tane enerji dzeyine yarlr. Enerji seviyelerinin yarlmas ekirdekler arasndaki uzakla baldr. ekirdekler aras mesafe bykse yarlma kk olur. Ayrca bir atomun enerji seviyelerinin yarlmas halinde ekirdee yakn olan yrngelerdeki elektronlar atoma sk balandndan dier atomlar tarafndan daha az rahatsz edilirler ve bunun sonucunda enerji yarlmas az olur. D yrngelerdeki elektronlar ise dier atomun potansiyelinden daha fazla etkilendiinden bunlarn enerjilerindeki yarlmalar da geni olur. (ten da doru enerji yarlmas geniler, enrji gap daralr.) Her bandn katdaki atom saysna yarldn sylemitik. Katnn cm3nde yaklak 1023 tane atom varsa ve tipik bir bant geniliini 5 eV alrsak iki enerji seviyesi arasndaki fark olur. bu kadar yakn enerji seviyelerine kesikli diye bakmak zor olduundan srekliymi gibi kabul edilir. Bloch Teoremi: zinli enerji band iinde olan elektronlarn dinamik davran pek ok adan serbest elektronun davranna benzemektedir. Kristalin iletken veya yaltkan oluu sorusuna cevap; tamamen bant iinde bulunan kuantum durumlarnn tamammen veya ksmen dolu oluuna baldr. Kristalin tek elektron modeli (Bloch Teoremi) kristaller iin geerli olan serbest elektron modelinin uygunluunu bir ok adan gstermektedir. Bloch teoremi periyodik kristal potansiyeli altnda tek elektron dalga fonksiyonu ile ilgili matematiksel bir ifadedir.

Serbest elektron durumunda

idi o zaman f(x) = k2 = sabit olur.

Tek elektron modelinde kristal iindeki bir elektronun dalga

SON Y ORUMLAR

fonksiyonu
MY BLOG ARCHIV E
w w f i i . us/ kat i al f i i i ener j band- kur am i ht m l w . zk h - zg/ i .

KRSTAL MOMENTUMU VE ETKN KTLE

4/ 7

25 10 2012

EN J BAN KU AM I - f i i ER D R zk

KRSTAL MOMENTUMU VE ETKN KTLE

March 2010 October 2009 September 2009 December 2008 November 2008 October 2008 September 2008 August 2008 July 2008 June 2008 May 2008

Elektronlar iin RH (-) olmas etkin ktle ile aklanabiliyor.

rg kuvveti: Kristal potansiyeli ile elektronun etkilemesi sonucu rg tarafndan uygulanan kuvvettir.

Etkin Ktle: Kristal potansiyeli etkisi altnda grup halinde hareket eden elektronlarn sahip olmu olduu ktleye denir.

Kristal Momentumu: Serbest paraca etki eden kuvvet sfrdr. Bu netice bizi elektronun ktlesinin sabit olduu sonucuna gtrr. Oysa kristal iinde hareket eden elektron kristal potansiyelinin etkisindedir. Ve bu nedenle elektrona etki eden bir kuvvet vardr. Bu durumda elektronun momentumu sabit deildir. yle bir momentum tarifleyelim ki kristal iindeki elektron iin sabit olsun. Buna kristal momentumu denir.

Serbest parack iin hz ifadesi

Serbest parack iin ktle ifadesi

w w f i i . us/ kat i al f i i i ener j band- kur am i ht m l w . zk h - zg/ i .

5/ 7

25 10 2012

EN J BAN KU AM I - f i i ER D R zk

Kristal indeki Elektronun Enerji ve Etkin Ktle fadesi Kristal iindeki bir elektronun d bir kuvvet etkisi altnda olduunu syleyelim.Kristal iindeki elektronlar iin grup hzndan bahsedilir.

Grup hz:

Momentumu:

etkin ktlenin ?ye bal deiimi

w w f i i . us/ kat i al f i i i ener j band- kur am i ht m l w . zk h - zg/ i .

6/ 7

25 10 2012

EN J BAN KU AM I - f i i ER D R zk

< nc eki [ Geri ]

Sonraki >

Google Reklamlar

Kuantum Enerji

I Kanunu

Band

POPLER KRESEL AYNALAR IIIN KIRILMASI MERCEKLER basit makinalar ELEKTRK DEVRELER

KIMLER SITEDE uanda 3 misafir bal

w w f i i . us/ kat i al f i i i ener j band- kur am i ht m l w . zk h - zg/ i .

7/ 7