OTEL LETMELERNDE YNETM ve SON DNEMDEK YNETM TEORLER

ZEYNEP ASLAN

Ynetim Nedir? (Klasik Ynetim Modern Ynetim)

Ynetici Nedir? Ynetici Lider Ynetici Lider

Ynetim Nedir?
nceden belirlenmi ama ve hedefleri gerekletirmek iin elde bulunan kaynaklar (insan, para, makine, malzeme, bilgi vb.) anlaml bir ekilde bir araya getirilerek planlama, rgtleme, yneltme ve denetleme faaliyetlerinin yrtlmesine ynetim denir.

Otel iletmeleri asndan ynetimin zellikleri

Ynetim amaca ynelik bir faaliyettir. Ynetim bir grup faaliyetidir. Ynetim insanlara ynelik bir faaliyettir. Ynetim i blm ve uzmanlama faaliyetidir. Ynetim bir koordinasyon faaliyetidir Ynetim yetki ve sorumluluk faaliyetidir

Liderlik
Liderlik belli artlar altnda kiisel veya rgtsel amalar gerekletirmek zere bir kimsinin bakalarnn faaliyetlerini etkilemesi ynlendirmesi olarak tanmlanabilir. Liderlik, liderin yapt eylerle ilgili bir sretir. Lider ise bakalarn belli amalar dorultusunda davrana sevk eden kiidir. Liderliin temelinde bakalarn etkileme vardr

Lider Yneticilik
Lider yneticiler (Ynetici Kolar) ise; bir rgtn faaliyetlerini bakalar adna yrtse bile, bir liderde bulunmas gereken yetenek ve ngrye sahip, nceden belirlenen veya kendi belirledii amalar dorultusunda rgt yelerini etkileyen ve davrana sevk eden kiidir.

YNETM TEORLER

KLASK YNETM TEORS NEO-KLASK YNETM TEORS MODERN YNETM TEORS

KLASK YNETM TEORS

Ynetim bilimi ierisinde Frederick W. Taylor, Henri Fayol ve Max Weber tarafndan gelitirilen ynetim teorileri genel olarak klasik ynetim teorileri olarak bilinmektedir. Her teorinin belirgin zellii, organizasyon ve ynetimde insan boyutunun yeterince dikkate alnmam olmasdr.

TAYLORZM
Taylorizm, bir organizasyonda mhendis ve uzmanlarn teknik standartlar ve i standartlarn formle etmesini nerir. ilerin yapmas gereken sadece kendilerine verilen grevleri yapmak ve konulan teknik ve i standartlarn izlemektir. nsana makine gibi davranld iddiasyla eletirilmitir

Taylorun bilimsel ynetim de ilkeleri

Organizasyonda iblm ve uzmanlama arttr. e uygun eleman seimine nem verilmelidir. Eitime gereken nem verilmelidir. Grev ve sorumluluk alan nceden belirlenmeli ve alanlar bu erevede hareket etmelidirler. Organizasyonda disiplin iin hiyerarik bir rgtlenme gerekmektedir.

Henri Fayol
Fayol daha byk ve kompleks organizasyon yaplarnda ynetimin nasl olmas gerektii ile ilgilenmitir. Fayol ynetimde; planlama, organize etme, koordinasyon ve kontrol fonksiyonlarnn nemi zerinde durmutur

Henri Fayol ynetim ile ilgili balca ilkeleri

blm ve uzmanlamaya dayal organizasyon ve ynetim yaps. Otorite ve sorumluluk: Ynetimin otorite ve sorumlulua sahip olmas. Disiplin. Emir nitesi: alanlarn bir kiiden emir almalar ve o erevede almalarn srdrmeleri. Yn nitesi: Organizasyonda birimlerin tek bir ama ve plannn mevcut olmas. Organizasyonun karlarnn hereyin stnde tutulmas. alanlara adil bir cret demesi yaplmas. Merkeziyetilik: Organizasyonda kararlarn merkezden alnmas (Merkezi ynetim). Dzen: Organizasyonda hereyin yerli yerinde ve dzen iinde yaplmas. alanlara adalet ve eitlik ilkeleri erevesinde davranlmas Personelin istihdamnda ve ynetiminde istikrarl olunmas; sk sk iten karmalarn szkonusu olmamas. alanlarn teebbs gc ve yaratclnn n plana karlmas.

Max Weber
Weber in ynetim modelinde de insan boyutunun gnmzdeki anlaytan ok farkl olarak ele alndn sylenebilir. Weber in ynetim ilkelerine gre zellikle organizasyonda yazl kurallarn oluturulmas, ynetici ve alanlarn bu kurallar erevesinde hareket etmesi ngrlyordu. Yine bugn genel kabul gren insan kaynaklar ynetimi felsefesinden farkl olarak Weberyen ynetim felsefesinde altst ilikilerinin hakim olduu bir hiyerarikbrokratik model ngrlyordu.

NEOKLASK YNETM TEORS

Neoklasik dnemin zellii, klasik dnemin eksik brakt insan unsurunu incelemesidir. Sadece yap zerinde duran klasik teorinin insan unsurunu pasif saymasna karlk, neoklasik teori bir rgt yapsnn etkinliini belirleyen unsurun insan olduunu gstermitir. Bu dnemde dikkati eken; organizasyonun bir sosyal sistem olduu ve insann bu sistemin en nemli unsuru olduunun ortaya konulmasdr

Neo-klasik ynetim teorisi

X ve Y teorisi teorisi olarak genelde iki grupta incelenir

X Teorisi alan Profili Yaklam

nsan doas gerei almay sevmez ve mmkn mertebe iten kaar Bu nedenle onun almasn motive etmek, dllendirmek, kontrol etmek ve gerektiinde de cezalandrmak gerekir nsanlar sorumluluktan kama eilimindedirler ve ynetmek yerine ynetilmeyi tercih ederler Birey, iinde zellikle ve ncelikle i gvencesi arar

Y Teorisi alan Profili Yaklam

nsan iin alma istei; dinlenmek ve elenmek kadar doal bir istektir ve almak bal bana birey iin tatmin kayna olabilir Sadece kontrol etmek ve cezalandrmak kiiyi, organizasyonun amalarn gerekletirmeye yneltmeyebinsan iin alma istei; dinlenmek ve elenmek kadar doal bir istektir ve almak bal bana birey iin tatmin kayna olabilir Sadece kontrol etmek ve cezalandrmak kiiyi, organizasyonun amalarn gerekletirmeye yneltmeyebilir. nsan, kendi kendini yneterek ve denetleyerek de bu amalara ulaabilir nsan sadece sorumluluk yklenmeyi deil, uygun artlar olutuunda sorumluluk aramay renebilir. Sorumluluktan kamak insann doasnda olan bir zellik deildir lir. nsan, kendi kendini yneterek ve denetleyerek de bu amalara ulaabilir nsan sadece sorumluluk yklenmeyi deil, uygun artlar olutuunda sorumluluk aramay renebilir. Sorumluluktan kamak insann doasnda olan bir zellik deildir nsan iin alma istei; dinlenmek ve elenmek kadar doal bir istektir ve almak bal bana birey iin tatmin kayna olabilir Sadece kontrol etmek ve cezalandrmak kiiyi, organizasyonun amalarn gerekletirmeye yneltmeyebilir. nsan, kendi kendini yneterek ve denetleyerek de bu amalara ulaabilir nsan sadece sorumluluk yklenmeyi deil, uygun artlar olutuunda sorumluluk aramay renebilir. Sorumluluktan kamak insann doasnda olan bir zellik deildir

X ve Y Teorisinin Kyaslanmas
X ve Y Teorilerinin znde, bir organizasyondaki insan ilikilerinin nemi bulunmaktadr. X Teorisi; Klasik Ynetim anlayn temsil eder. Otoriter yapdadr ve alanlara gvenmek yerine onlar denetlemeyi ngrr. Y Teorisi; Neo-Klasik Ynetim anlayn temsil eder. Daha katlmc ve alanlara nem atfeden bir yapdadr. letiime, motivasyon ve dllendirmeye, yetki ve sorumluluk devrine nem veren Y Teorisi Yaklamnn benimsenmesi organizasyon performansnn arttrlmasnda etkinlii salamaktadr.

MODERN YNETM YAKLAIMI

Ynetim ve organizasyon konusundaki modernizasyon yaklamlar, 1950 - 1960 yllar arasnda Modern Ynetim Dncesinde neoklasik yaklama paralel olarak balatlmtr. te bu yaklamn temelini oluturan akmlar Sistem Yaklam ve Durumsallk Yaklamdr.

Modern ynetim yaklam

Klasik ve neo klasik ynetim kuramlarnn rgt birer kapal sistem olarak ele almalarna karlk, modern ynetim kuram, rgt evresiyle etkileim iinde olan bir ak sistem olarak ele almtr. Modern ynetim kuramn dier kuramlardan kesin izgilerle ayrmak mmkn deildir. nk bu kuram nceki kuramlarn temel ilke ve esaslarn yeni ve deiik bir adan ele alp yorumlam ve bir senteze ulamaya almtr. Klasik ynetim kuram insan rasyo ekonomik olarak ele alrken, neo klasik kuram sosyal insan kavramn ortaya koymutur.

Modern ynetim yaklam

Sistem yaklam Durumsallk yaklam Toplam kalite ynetimi Sinerjik ynetim Amalarna gre ynetim

Sistem Yaklam
Sistem, belirli paralardan oluan, bu paralar arasnda belirli ilikiler olan, bu paralarn ayn zamanda d evre ile ilikisi olan, birleik bir yap, olay veya faaliyet olarak tanmlanmaktadr.

Sistem Nedir?
evre Koullar

GRD

Dnm Sreci

IKTI

Geri Besleme

Sistem,
Belirli paralardan (alt birimlerden, alt sistemlerden) oluan, Bu paralar arasnda belirli ilikiler olan, Bu paralarn ayn zamanda d evre ile ilikisi olan, bir btn olarak tanmlamak mmkndr.

Sistemin zellikleri
Bir sistem ak veya kapal olabilir. Ak sistem yaamak iin d evreyle iliki kurmaldr: Bu, sistemin dinamik bir denge salamas iin gereklidir. Her sistemde bir ama ve amalar vardr: Her sosyal sistem belirli bir amaca ulamak iin kurulmutur ve sisteme hviyetini kazandran da budur. Sistemler evre ile iliki kurarlar. Sistemde geribildirim ilikisi vardr: Sistem bu sayede eksikliklerini ve aksaklklarn renebilir. Sistemin kesin snrlar yoktur. Ancak, bir sistemin varlndan bahsedebilmek iin onu d evreden ayran snrlarnn olmas gerekir. Organizasyon d evreden ayrt edilmelidir. Sistemin alt sistemleri vardr. Sistemde olumlu ve olumsuz entropi grlr: Bir sistemde faaliyetlerin bozulmas, dengenin kaybolmas ve sonunda sistemin durmas ynnde bir eilim vardr. Entropi, bu eilimi ifade eder. Kapal sistemler, entropinin etkisinde kalr. Enerji kaybndaki art sonuta sistemin lmne neden olur. Ak sistemler, bunun stesinden gelebilme yeteneine sahiptir.

DURUMSALLIK YAKLAIMI
Organizasyonlarda tek bir en iyi yol yoktur. Organizasyonda kullanlan her bir yolun etki ve verimlilii farkldr. Organizasyonun oluturulmas, iinde bulunduu evre koullarna baldr.

DURUMSALLIK YAKLAIMI
rgtn kendi koullar, evresel koullar, kullanlan teknoloji, bireyin sosyo kltrel zellikleri ve bireyin rgtteki tecrbesi bireyin istek ve ihtiyalarnn deimesine yol amaktadr. nsanlarn deiik koullar altnda deiik ihtiya ve davranlarnn olmas insan motivasyonunun tek ynl olmadn ok boyutlu ya da ok ynl olduunu gstermektedir. Dolaysyla, insanlarn motive olabilmesi iin ekonomik, sosyal ve daha st dzeydeki ihtiyalarn deiik koullarda alglayabilen ve deerlendirebilen bir ynetim ya da yneticiye ihtiya vardr. nsanlar istek ve ihtiyalar giderildii srece motive olurlar.

TOPLAM KALTE YNETM

Ynetimde kalite; Sonulara odakl denetimlerle deil, srelerin srekli sorgulanarak gelitirilmesiyle oluur.

SRE YNETM-Deming ark

Planla

nlem al

Uygula

Kontrol et

TOPLA KALTE YNETM

LDERLK MTER ODAKLILIK HERKESN KATILIMI ve LETM SREKL YLETRME KAIZEN HEDEFLERLE VE VERLERLE YNETM SRE YNETM NLEMEYE DNK YAKLAIM SREKL ETM ve RENEN ORGANZASYON

TKY de Sre Nedir?

lemler Katma Deer Sonu kt

Girdiler

Sre :
Belirli bir dizi girdiyi, mterileri iin belirli bir dizi faydal ktya dntren; tanmlanabilen, yenilenebilen, llebilen ve birbirine bal deer yaratan faaliyetler dizisidir.

Sinerjik ynetim anlay

Kaynaklarn daha iyi kullanm sonucu ortaya kmtr.fiziksel varlklar; retim imkanlar,grnmeyen varlk, marka, mteri bilgisi, teknolojik uzmanlk, irket kltr gibi. Firma bu varlklarn daha iyi kullanarak benzersiz kaynaklar ortaya karabiliyorsa sinerji etkisini salyor demektir.

Sinerjik ynetimin uygulama prosedr

Hedeflerin belirlenmesi Kritik faktrlerin belirlenmesi Faktrleri etkileyen hususlarn belirlenmesi Uygulanacak plann belirlenmesi ve uygulamann deerlendirilmesi

Enerji birlii Gven evk Yenilik srafn azalmas retkenlik Deiim iin kaldra oluturma Moral Destek Katlm Koordinasyon Btnleme Sorumluluk bilinci

Sinerjinin organizasyonlar da salad fayda

Amalara gre ynetim

lk defa 1954 ylnda uygulanmaya balanmtr Bir organizasyonda st ve astlarn amalarn birlikte belirledikleri sorumluluk alanlarn ve ulaacaklar sonular birlikte kararlatrdklar ve belirli dnemlerde bu amalarn ve sonularn gerekleip gereklemediini birlikte inceledikleri bir sretir