ODASI

TRK
SORUNLAR VE FlRSATLAR
PANEL
12.12.2009
YAYlN NO: 2010-45
2010
Copyright
Tm haklar Bu hi bir blm, yazann ve
nceden izni mekanik olarak, fotokopi yoluyla
veya herhangi bir Eserin blmleri
veya sadece veya zel
yazann ve belirtilmek suretiyle
ISBN 978-9944-60-676-9
ISBN 978-9944-60-675-2 (Elektronik)
ARI MERKEZi
Tel: (212) 444 O 486
iin bilgi
Bilgi ve Dkman Ynetimi
Dokmantasyon Servisi'nden
Tel
Faks
E-posta

: (212) 455 63 29
: (212) 512 06 41
: ito.yayin@ito.gov.tr
: www.ito.org.tr
tam metin ve cretsiz
olarak internetten
YAYINA HAZIRLIK, BASKI,
MATBAACILIK
Tel: (212) 876 38 68

1. OTURUM "Sorunlar ve

KURALAY
Ynetim Kurulu yesi --------------------------- _ -------------------------------- ---- ---- ---- ------ 7-69
1. Oturum
Esin KKTEPEPlNAR
Sinema ---------------- ------- --------- ----- ------------------------------------ ----- ------- ---- ----- ------- ----- __ -- 9
Mahmut ZDEN
27 No'lu Bilgi ve Hizmetleri Komitesi 10
Mehmet ALTI O KLAR
Film --------------------------------------- -------------------------------------------------------------------- 12-36-39-44

Film Ynetmeni ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 19-26
EzelAKAY
Film Ynetmeni ------------------------------------------------------------------ ---------------------------------------------------------------- 23
ZaferALGZ
Tiyatro ve Sinema Oyuncusu --------------------------------------------- --------------------------------------------- 29-46
SORU- CEVAP -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------33
3
2. OTURUM "Sorunlar ve
2. Oturum
Prof. Dr. Ahmet Emre
Kltr ve Turizm Mdr -------------------------------------- ------------------------------- 48
BurakGRAL
Sinema -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 49
Baran SEYHAN
Film _____________ _
------------------------------ -------------------------------------------------------- 56-78-81

Film Ynetmeni____ ______________________ _______ ___ _ ______ ____ _______ ______ _________________ _ _____________________________ 64-7 4
Hseyin LGER
Kltr ve Turizm
TelifHaklan ve Sinema Genel Mdr. Yrd. _____ -------------------------------------------------- 67
SORU-CEVAP--------------------------------- ____________________________________________________________________________________________ 71
EK: SUNUM
YAYlN ______________________________________________________________ 83
4
SUNU
lkemizin sektrlerinden sinema sektrnde var olan ve var olmaya
meslek rgtleri, ve yer
alan kesimlerin ortak ve en
nemlisi Trk iin ortak retimi desteklemek, kltrel
iin ok nemlidir.
ABD ve Avrupa lkeleri, sanat eserleri yoluyla dzeyde kltrel
sempati ve Kltrel ve belgesel sinema,
animasyon filmler ile bu lkeler dnya bir pazar elde ve daha
da iin ortak imza
Btn lkelerin lokomotif, stratejik endstrilerinin lke
hareketle endstrilerden
sinema sektrnn de lkemizde stratejik ve zel bir politika ile
edilmesi gerekmektedir. Bu lkelerde, ulusal sinema ile sanatsal ve
endstriyel bir reglasyon sistemi Szkonusu sistem ierisinde
de fikri mlkiyet sosyal gvenlik sermaye
pazarlama olarak internet ve digital teknolojilerden azami
yararlanma ve sermaye daha zerk bir sinema
yntemleri
Trkiye'de arenada bir film endstrisinin
iin ortak ve film azamiye bu alandaki
ikili yeniden dzenlenmesi, iki lke bir
ve
5
Bu itibarla, sinema sektrnn mevcut durumu ortaya konularak ulusal bir
sinema ve sektrn ileri gelen
temsilcilerinin ve nerilerin "Trk Sorunlar ve
isimli bu sektr ve
dil er, olarak sektr ternsilcilerine, konunun
ve bu yayma Ekonomik
ve Sosyal U zman zgr Kacar 'a
ederim.
6
Dr. Cengiz Ersun
Genel Sekreter
LOTURUM
KURALAY'IN
ODASI
KURULU YESi
misafirler, oturum panelistler; Ti-
caret "Trk ve Sorunlar"
Bugn gryorum ki bu biraz daha sa-
mimi bir atmosferinde vesi-
le diliyorum. Hem bu sektrde bir ola-
rak hem de Ticaret Ynetim Kurulu yesi sektrro-
zn meselelerine hep beraber zmler retmek bu tr platformla-
nemli Bu dnem, 27 No'lu Bilgi ve Hiz-
metleri Meslek Komitesi olarak 12 No'lu Kltr, Sanat ve Spor Hizmetle-
ri Meslek Komitesi ile beraber kltr sanat, sinema televizyon ve habereilik
sektrnn ilgilenmeyi, zmler retmeyi bir vazife
de sizlere istiyorum.
Trk 100. 1895
te ve Louis Lumiere Paris 'te ilk filmden bu yana dn-
ya da 115. kutluyoruz. sinema filmimizin deki
Rus abidesinin Fuat biliyoruz.
varsa sinema dzeltebilir. O gnden bugne Trk
byk mesafeler byk kaydetti.
Zaman zaman byk Fakat son 10 Trk
gerekten ok gzel var. Trk byd, ge-
ve sektrn gerekten temsil eden, byk bir ivme
7
Gerek ulusal gerekse byk imza atan
filmlerimiz, ynetmenlerimiz, var. Bu gerekten mutluluk ve-
rici bir tablodur. Ticaret olarak sadece sanat olarak
yeterli Sinema zamanda
bir endstri, onun iin Trk dnyaya verecek ok
na Belki Ticaret olarak bu sektr yapma-
gereken bu sektr dnyaya ve bu sekt-
r dnya Bu da bunun bir

Ticaret Ynetim Kurulu yesi olarak, bundan sonra da bu me-
selelerin takipisi bir kez daha
mak istiyorum. Tabii niteliksel, niceliksel sorunlan ok fazla;
telif ve mesleki sorunlar, sinema salonlan oyuncu
senaryo retimi setinden, ynetmeninden, oyun-
cusuna kadar birok sorunlan da ierisinde Ama ok dinamik,
ok kendisini yenileyen bir sektrn de iinde bulunuyoruz.
Trk sinema sektrnn dnya gerekince
yaparsak ok yol festivallerde Trk si-
gerekten temsil ediliyor ama filmleri-
ni marketlerde gremiyoruz.
ncelikle bu organize edilmesinde byk olan 27 No'lu
Bilgi ve Hizmetleri Meslek Komitesi'ne ve Komite Mah-
mut zden'e ediyorum. Kendileri btn gayretiyle bu
iin ok aba sarf etti. vesile
tekrar diliyor, hepinizi
8
1. OTURUM KKTEPEPlNAR
Sinema
ncelikle ben ediyorum. bu yana Trk
ok byk ve rnesans Panel
Mehmet o klar olarak,
olarak Ezel Akay Ezel Akay, yeni bir ile Trk
hi olmayan orta bir dolduruyor. Hem hem
de Trk olmayan mzik, dekor, kostm gibi kendi hi-
kayesini aniatmada ara olarak kendisinin bu

bir olan tiyatro ve
sinema oyuncusu Zafer Algz sz, 27 No'lu Bilgi
ve Hizmetleri Meslek Komitesi Mahmut zden'e
yorum.
9
MAHMUT ZDEN
27 NO'LU VE MESLEK

ncelikle, bulunanlara ediyo-
rum. Ynetim Kurulu yesi Kuralay, syleyeceklerimin
syledi. zellikle bu erken saatinde ve bu buraya gel-
dikleri iin siz konuklara ve ediyorum.
Bir bu komitedeyim. Bu panel ile Ticaret
smdan sektrrozn gncel durumuna istedik. 270 bine ak-
tif yesi ile byk Ticaret Odada
faaliyet gsteren 27 No'lu Bilgi ve Hizmetleri Meslek
Komitesi'nin 8500 yesi ve 5000 den aktif ye-
dir. Komitenin ilk nce sinemadan sebebi, son
larda umut verici bir Sinema, syle-
gibi, sadece sanat zamanda endstridir. Bir sr iin-
de ve lkemiz iin ok nemli bir katma Si-
nema ile bir de nmzdeki dneminde pazarlama ve
sorunu ile devam etmeliyiz diye Bu erevede, Komite ola-
rak festivallere, fuarlara ve sinema marketlerine
maya ok byk bir srpriz olmaz ise iki b-
yk festivale Ticaret stand kurarak temsil ve kat-

Uluslar film ile Trk ynetmenleri-
ni ve istiyoruz. Benim en byk sorun olarak gr-
uluslar dzeyde bir iinde tam olarak
10
yer Trk sanayi haline gelebilmesi iin biraz
daha yol gerekmektedir. 50 milyon
Avrupa'da herhangi bir orta filmin btesi 50 milyon Amerika'da
bir oyuncunun cret bunun stndedir. lkemizin sektrlerin-
de bu sektrde daha
za nk Trk hikaye, yetenekli oyuncu, ynetmen
ve konusunda zengindir. 2010 Avrupa Kltr
nemli Ticaret gayretini de buna katarsak
Trk ok daha ileriye gidebilecektir.
Sizlere, panelimize iin tekrar ediyorum. Bu
paneli hem grntl hem de olarak ve mmkn
olan merciiere Burada bu panel a-
ile daha ileriye gidecek faaliyetlerimiz iin bir zemin
Hepinize iyi diliyorum.
Oturum Mahmut zden'e ediyor ve sz sadece film
bulunan belirli bir sanatsal olan Mehmet
'a
ll
MEHMET ALTlKLAR
Film
nce ve bir endst-
ri olarak ve Trkiye'deki film endstrisinin, bo-
bir para size aktarmaya Sektrn
zincirinde 3 tane temel oyuncu var. senaristler, ynet-
menler, oyuncular; ve tedarikiler; ve perakendeci-
ler olarak sinema ve televizyon ve digital plat-
formlar geliyor.
Bu platformlardan tketiciye Daha kk gz nn-
de bulundurmazsak, 15 tane kamera ve ekipman kiralama var.
kapasiteleri sinema filmi, kaliteli televizyon, dnya kalitesinde te-
levizyon dizisi ekmeye msait Plato konusunda Trkiye'de
ok ciddi bir Sadece Antalya' da anda etkin olmayan, ku-
rulu olmayan ekim platosu Bu plato, gerek boyut ge-
rek iindeki imkanlar dnyadaki platolarla seviyede-
dir. sadece plato ya da stdyo sistemler
Plato, ok temel alt bir tanesidir. 448 tane ya-
varken 2009 44 tane ana kadar sinema filmi
18 bunlardan 3 tanesi, UIP, Wamer Bros ve
zen Film' dir. pazann% 75 ine film Ay-
nca Wamer Bros gibi firmalar kendi ofislerini Trkiye'de
Amerikan stdyosu Fox, Tiglon film Colombia
yani Sony'nin filmleri de Wamer Bros Trk film-
12
lerini ise btn Trk filmlerine daha az vergi, daha az
yzde uygulama ya da belirli bir kapasitesini Trk filmlerine
ma gibi bir uygulama yoktur. Film 2008
itibariyle pazar 2008 UIP liderdir ve sonra zen
Film ile Wamer Bros gelmektedir.
Trkiye'de 700'e sinema salonu Bu rakam ol-
duka bir lkedeki en byk iki sinema salonu zinciri
olan Cinebonus ve AFM'nin pazardaki seyirci % 25 000
bir da tek ve kendi sinema ok-
lu salon sistemleri kurulmaya sektre bir dinamizm
Trkiye'de bir salona 50 bin Bu rakam Avrupa'da
bin, ABD'de 8 bindir. Bu demektir ki, lkemizde yeterli salon yoktur. Ta-
bii ki bu da seyirci ve taleple ilgilidir.
Televizyon da bahsetmek gerekirse, Trkiye'deki ulusal
yapan kanal 31 'dir. Haber, spor, mzik, digital, belgesel, o-
cuk, fashion tv gibi kanallar
Trkiye'de pay, btede% 3, Avrupa'da% 9'dur.
Ortalama gelir seviyesi bu ve dola-
da sinemaya da daha fazla bteden pay
yorum.
Televizyonun toplam evlerdeki sahiplik % 97'nin zerinde olup, mzik
seti ya da makinesinin evlerde bile televizyon
Sinema seyircisi kitle, Trkiye'nin genel profilinden ok bir
ki tl edir. Trkiye' deki sinemaya seyirci si sosyo-ekonomik stat
13
Al ve Cl 2006 bakarsak, sinemaya giden erkek ve
lkemizin sinema seyirci kitlesi olduka gentir. % 88'i
18-24 Sinema seyir-
cisinin dzeyine % 71 'den niversite
veya mezunudur.% 25 ten da lise mezunudur.% 29'u
kendi olan veya ynetici, nitelikli 21, herhangi bir
20'dir. izilmesi gereken sinema filmi seyir-
cisi Sinema filmlerinin vizyon zamanlamalanyla ilgili olarak bir
getirmek istiyorum.
Sinema filmi vizyona 3-6 ay sonra de izlet sistemlere ve
DVD marketiere 6-9 ay sonra abonelik sistemiyle (Digitrk, e-TV
gibi izlenebiliyor. sene sonra da ulusal kanallara ge-
liyor. Sinema filminin vizyon daha tekniklerle
ve sinema endstrisinde birok tekrar tarifi
yorum.
Vergiler ve modellerine gz atmak istiyorum. Ynetmen, oyuncu ve mzis-
yen % 20 stopajla bunun zerinden kendi ge-
lir vergisi dyorlar. Senaristler ise sektrdeki en nk sadece
% 17 stopaj dyorlar. Film ekibi normal gibi ya da geici
ise, serbest meslek makbuzu ve stopaj vergisi ile Kurum-
lar Vergisinde bir fark yoktur. 10 TL. olan sinema biletinin 0.74
TL. 'si KDV, 0.84 TL' si de Resum vergisidir. Eskiden bu vergi Kltr ve Tu-
rizm giderken Maliye gidiyor. Bunun bir
daha sonra Kltr Resum ve KDV bir-
likte %18 dir. 10 TL olan bir biletin, 8.42 TL. 'si net bilet
Bu miktar ve bir O
TL. olan bir biletin 4.21 TL. 'si sinema salonunda, 4.21 TL. 'si
14
gre % 5-15
Trkiye'de insanlar ortalama iki bir sinemaya gi-
diyorlar. Avrupa' da ise bir sinemaya senede ortalama birden fazla
gidiyor. bu oran, 2.5, ABD'de ise 5'in zerindedir.
Trk film endstrisinde, 1994 nedeni, Wamer Bros
ve DIP'nin kendi ofislerini ve filmierin 3, 6 ay gibi aralarla Trkiye' de
kurumsal bir Trk dnm
bir tanesi, 95-96 ve Ka-
isimli filmierin o gne kadar
getirmesi ve Trk filmlerinden de para sektr

itibaren ise merkezlerindeki ve
bu merkezlerin ilerindeki kaliteli sinema ile sektrn ge-
2000 ekonomik kriz ve 2001 'den 2002 'ye
geerken seyirci Bunun nedeni, sinema-
ya gitmemesi Trk filmlerinin 2006 ise "Kurt-
lar Vadisi Irak" filmi ile izleyici 4 milyon 2008
bir "gnctrl" isimli Turkcell'in "bir al, biri bedava" kampan-
Sadece 2.8 milyon bilet bu kampanya sayesinde
5.2 milyon bu kampanya sayesinde sinemaya
Sinemada ok daha daha nce.
daha fazla insan sinemaya gidiyor. daha az gidiyor. Amerika'da
ise bunun tersidir. okullar tatil daha fazla insan sinemaya
gider; Avrupa'da ise daha fazla insan gider. Bu bir kader gibi gzkr-
d ama filmlerin, birazda korsandan kamak iin gn gn-
ne, vizyona kaliteli Trk filmleri ok yer bula-
15
ve vizyona birlikte, sektrde bir
gzlendi.2008 hafta ok net
syleyemiyoruz. 'Peak' ykselme noktalanyla ilgili bilgileri
Ama bu ykselme Haziran'da, Temmuz' da,
Eyll'e gre ok daha gerekirken, Eyll'de daha gr-
lyor. mevsimden ok tatil zamanlanyla ilgili olmaya
Bayramlarda daha fazla seyirci sinemaya gidiyor. Fakat yksek
ra daha ok filmlerle gryoruz. "Recep
hafta, bir nceki misli seyirci sinemaya
zamanlarda, veya Trk filmi vizyona gir-
zaman, seyirci sinemaya gidiyor. Bayramda tabii bir durum da olu-
yor. Seyirci ok daha fazla sinemaya geen sene Ramazan bayra-
nce 5 tane film anda vizyona Bir yapan "Mus-
tafa" filmi ilk ok byk byk da, 4
milyona seyircinin bir haftada sinemaya "AROG" ve "Muro"nun
vizyona zamanda bunun ok nemli bir saptama
ok film kaliteli filme cevap
veren bir seyircimiz Bunun sektr nemli
nyorum. Trk filmleri ve filmlerin, vizyona ve seyirci
lan bir tarihsel bilgi vermek istiyorum. 90'larda, Trk filmleri-
nin pazar 0.8 gibi rakamlarla ifade ediliyordu, 2000'lerden sonra zel-
likle bir var. 2002'de dokuz tane Trk filmi 159 yaban-
film ve Trk filmi, 8.45 Pazar Trk filmleri, 2008 de zirve ya-
48 tane Trk filmi var. 264 film neredeyse% 60'hk
bir elde ediyor. Trk filmlerine ortalama 350, 400 bin
giderken, filmiere ortalama 40- 50 bin gidiyor. Avru-
pa ile Trk filmlerinin yerli pazardaki sz ko-
nusudur. Dnyada nc ya da drdnc sektr olarak gzkyor. Tabi ki
ABD kendi dnyada da birok yerde gibi, birinci lke ko-
16
Sonra Hindistan geliyor, Trkiye ve Kore onlardan sonra, n-
c ve drdnc lkelerdir.
Trkiye' de ilk yz film ierisinde, sadece 49 film var. 5 1 tane yerli film
var. 50'leri, 25'leri geiyorum. 10 film ierisinde, hatta ilk 20 film ierisin-
de, sadece bir tane film var. O film "Titanic". Onun se-
yirci bu 90'lardan sonra bilgi, 60'lar
ve 70'lerin istatistikleri maalesef elimizde yok. Ama gryoruz ki, bizim film-
Ierin sper ligine girmekte filmler hakikaten ok ncele-
ri Trkiye' de komedi yaparsan para diye bir ama
filmler bunu film iyi zaman, hikaye gerekten bizim
dinlemeyi hikayelere zaman filmleri; Ko-
medinin filmler, aksiyon
Nefes, Kurtlar Vadisi Irak" gibi filmlerdir. Drama filmleri; Adam, Babam
ve gibi filmlerdir. Trkiye'de ortalama bilet 7.85- 8 TL.'dir.
Bundan sonraki birok rakam tahminidir. bfe
1 TL seviyesinde Byk zincirlerde, Etiler'deki
sinemalarda bu 2.5 - 3 TL. olarak ortaya Ama Trkiye
yoruz. geliri 300 milyonun zerinde, 24- 25 milyon bir
rsum Bunun ne sinemaya geri dnyor? Bfeden 40 milyon
TL. 'ye bir gelir Perde 25 milyon lira civa-
yine DVD 30 milyon TL. zerinde bir toplam gelir
Televizyon gsterim 50 milyon TL. bir
gelir var ve sektrn endstrinin toplam tahmini 468
milyon TL., bu 450 -500 milyon diye
riz. Tabii ki film retme sadece sinema ile
Televizyona retilen ilgili de bilgi vermek isterim. Trkiye'de
senede toplam 200 tane yayma giren dizi
var. 3400, 3500 dizi blm
17
5000 zerinde, birlikte, bu ok daha fazla tab
ki. Dizilerin iin 300 binin zerinde saat Gnde 824 saat
dizi retimi 225 bin TL. ortalama bteleri var. Dizi
retiminin toplam 800 milyon TL. 'nin zerindedir.
Oturum ynetmen dinliyoruz.
18

Film Ynetmeni
burada bu endstriyi rettikten sonra, ha-
idame ettirecekleriyle ilgili, telifte ilgili bir sylemek is-
tiyorum. Televizyonlarda veya gazetelerde, ncesinin ok in-
:sanlan ya Darlaceze ya da banklarda Ne oturacak bir ev-
leri ne de bir yuvalan Bunun temel nedeni, Trkiye'de 1951 'de
5846 Telif Haklan maalesef sinema bugn
dahi hi tir. Mzik eserleri 1951 'de de eser iin, m-
zik:iler bizden 7, 8 daha nce telif alma konusunda bir elde et-
durumdalar ama sinema maalesef 1951 'de sinema eserleri, eser
1980 3257 Yasa, desteklen-
mesiyle ilgili bir Bu ierisinde hibir yerinde g-
rlemeyecek bir ve korsan bir teliftarif Devletin byk
bir telif ile ilgili bir varken, bir kenar ierisinde telif ta-
rif ve sinema eserini her birlikte Bu ta-
rifte ne ynetmen var, ne senaryo var, ne diyalog yazan var ne mzik
bestecisi 1951 'de haklanndan mzikiler teliflerini
Daha sonra 1995'de, Avrupa uyum
erevesinde ok ciddi bir ve bu birlikte as-
sektr bitiyor. nk hkm bir yerde bu
yasayla birlikte, biraz cehaletten, biraz da takip etmemekten eser y-
netmenin ya da senaryo oluyor. Sonuta film
retilmemeye nk yasal olarak filmin onun olmuyor
Bu durum, daha ok ekonomiyle ilgileurneye bir dnem-
dir ve filmler retilmerneye filmler retiliyor bundan sonra,
ynetmenler mecburen kendi mesleklerini idame ettirebilmek iin kk ya-
19
kuruyorlar hem ynetmeni, hem senaryo hem de
bir olan filmler retiliyor.
Trkiye'de televizyon devletle iin, TRT "istisna
bir filmin her
ni yle feci bir ki, gelecekte olabilecek tm eserlerinin
da oluyorlar. TRT'nin telif dememek zerine bu
sistem, zel sektre ve zel sektrdeki televizyonlar da telif verme-
me konusunda 1986'da 5846 iinde meslek
birliklerini tarif eden Meslek Birlikleri bir yasa
SESAM, MESAM, YESAM ve olmak zere 4 yerde meslek
kuruluyor. SESAM, meslek iin
koruyor. 1986' da henz daha ynetmen, senaryo ve diya-
log yazan, oyuncu ve mzisyen, eser sahibi iin SES AM bir
devlet gibi, telif de,
koruma faaliyet gsteren bir meslek oluyor.
alanlarda da MESAM, faaliyet srdryorlar.
Soma 1995 ile birlikte bu meslek birlikleriyle ilgili yasa ve eser sa-
alanlannda da meslek birlikleri kurulmaya nc-
BSB ve belgesekiler kendi rgtleni-
yorlar. bir rgtlenme biimi olarak rgtleniyorlar nk belgeselci-
lik diye bir meslek yok. SETEM, (Sinema Eseri ve Televizyon Eseri Sahiple-
ri Meslek faaliyet gsteriyor. Ve da benim
Sinema Eseri Sahipleri Meslek
nce kuruluyor. hak anda kurulu olan
tane meslek var: VE SEYAP olmak zere. Burada
YAP Ankara'da kurulan bir meslek Oyuncular daha nce
20
ama bir trl ilgilenilmeyen oyuncu meslek
olarak geici ynetimi ile Bizim sekiz tane meslek
var. Bu sekiz tane meslek 3 tane iin, tarafla
masaya ve iin de telif konusunda da or-
tak bir Sekiz tane meslek SEYAP hari yedisi birle-
bir ortak tarife ilan ediyor ve bu ortak tarife Kltr ve Turizm

TOBB Komisyonu" Bundan nce-
ki genelde bir problem 5846
Yasa ile TOBB 'u tarif eden Yasa birbiri ile iin TOBB ile mes-
lek birlikleri ortak bir komisyonun iinde yer alsalarda karar lar. B-
tn bir ve bir meselesine 5846
Yasa, herkes deliniyor, sokaktaki insan deliyor, televizyon-
lar deliyor, belediyeler deliyor, herkes deliyor bir Yani belediyeler
filmi bedavaya zel gsterim dzenleyip, bedava se-
yirciye gsteriyorlar, iin, her gllk
gibi duruyor ama o tilmin gsterilmesine sebep olan, ynetmeni, senaryo ya-
oyuncusu, mzikisi, bir lira telif
2007 korsanla mcadele iin Adalet ve
Kltr ve Turizm ve btn meslek birliklerinin
ve genel sekreterlerinin davet edildikleri ortak Herkes bir
korsanla mcadelenin konusunda fikrini beyan
ettikten sonra, ben, bizim korsanla hibir ifade ettim.
Birinin demeden eserinin daha oranlarda, sokaklarda ticari
kayda girmeden gsterilmesi, korsan demek midir? Kim zarar gryor
bundan? Birinci derecede zarar ve o yz-
den korsan sanki bir gibi ele Peki bu film-
21
lerin tekrar gsterilmesine sebep olan acaba sadece Genel-
de kendi dller ynetmenlerin, senaryo
ve filmlerini defalarca seyretme hissederiz.
Bu yzden, bu kadar filmi defalarca TRT, eser sahiplerinin telif
vermek konusunda diye Kltr ve Tu-
rizm TRT Genel Mdr
gayri resmi olarak davet ederek benim de yapma-
istediler. Bunun zerine TRT Genel Mdr, 3 milyon TL. bir
mzikilere vereceklerini, gerekirse 3 milyon TL. bir
da sinema eseri sahiplerine verebileceklerini ifade etti. 1.5 ieri-
sinde sekiz sonunda gelinen nokta, meslek birliklerini
bir nemli bir olsa da
eser sahiplerinin daha iyi eser retmeleri iin eser bedellerinin denmesini is-
tirham ediyorum. ediyorum.
Oturum Gerekten tebrik ediyorum. Eklemek bir
yoksa Bey, Ezel Akay'a geelim.
Bugn bizim Sinema Eserleri Sahipleri saat
13:00'de genel kurul var, saat 12:00'de zr
diliyorum.
22
EZELAKAY
Film Ynetmeni
Ben olarak ilk defa Ticaret bir
yorum. defa devlet bir Bakan ile lobi
-drt iinde, yz sinema tarihinde ilk defa dev-
let ve hkmet lobi yapmak zere davet
etti. Bu da ok ciddiye ve politik da nemli bir sektr oldu-
gsteriyor. Tabii biz dnyada sinema sektrnn poli-
tik bir ara ya da politik aralar iin ok iyi bili-
yoruz. Bunu hem olumlu, hem olumsuz anlamda sylyorum. Bylece ger-
ekten bir lkenin bir lkenin bu-
luyorlar. Bunun en ciddi Amerikan kltrnn Ameri-
kan Yine bunu hem bu lkede
biri olarak, hem olumlu, hem olumsuz syle-
mem Kemal ile bir lobi Ora-
da sektrn bize haberdar Mehmet
oklar, sektrle ilgili istatistiki bilgi verdi ama ne durumdur ki, bu bil-
gileri ben burada zorunda bu bilgilerin oktan
etrafta, yer gerekiyordu ve hatta bugnn konulanndan biri bu
olabilirdi. ok ok daha ince gerekirken biz daha ken-
di kendimizden bihaber haldeyiz. son-
ra grnyor ki, sadece sinema ve televizyon iin, sinernatografik retimi he-
her 1 milyar 200 milyon- 1 milyar 300 milyon TL. kadar
bir byklk ortaya. Bu kadar para sektre bu da ye-
terli nk istatistiki verilerin gere-
kiyor. Bundan 10 nce bizde gerekten istatistiki bilgi yoktu. Bir filmin
ne bilemezdik, seyirci seyreder mi, seyretmez mi? Ne ka-
23
dar gelir getirir? hibirini bilemeyiz diyorduk. Ama yle de-
ok fazla bilgi toplanmaya Bu sefer de bu bilgileri
recek operasyonlar Burada ile Meh-
met korsan rn dola-
sektr ciddi bir gelir Sinema gidip para harca-
yan insanlar kadar bir gelir de orada kayboluyor. Yurt gelirlerini de tabii
eklemek gerekir. hepsi sektre akan gelirlerdir. Burada akademileri
de unutuyoruz, Trkiye' de 1 O iinde sinema, televizyon
blm Neredeyse her mutlaka bir sinema televizyon blm
var, para deniyor ve muazzam bir 70
tane film bu sene, 70 filmin sinemalarda yer ya da seyir-
ciden pay gibi bu de bulamayacaklar.
sektrn 1.5 milyar TL. 'yi
ekonomisinin bunun zerinden
anda prensip olarak hibir almayan, yani 24 milyon TL. bir gelir-
den sz edildi, 12 milyon TL' de var sadece. Bu, iki tane byk bte-
lifilmin toplam btesi kadar bir Neredeyse ne vergi indirimi, ne
de hukuksal hibir yoktur. Seyirci bizim iin yeterli
olabilir ama sadece sektrn ekonomisini seyirci
Ancak seyirci artarsa, bu filmler rgtler glenecek-
tir mi demeliyiz? Ben, bugn itibariyle seyirci ok nem-
li bir nedenden bu byledir: bir
kere bir sanat zamanda da bir endstri oldu-
gryoruz, Ticaret dedik ama ben ter-
sini sylemek dnyada sinema bir endst-
ri olarak grnyor ama bu ekonominin bir sanat retimiyle
Mzik gibi sinema da sanat eseri, eser bir ekonomi,
bir endstri Bu sektre, bir adet malzeme bile yerli retimden
gelmiyor. Bu sektrn btn teknoloji, yurt ithal ediliyor.
24
Filmden, kameraya, hatta bir yeri bantlamak iin
teyp bile yurt ithal ediliyor. Bu bir kere sek-
tr bydke, bu miktar ok byyecektir. Bu teknolojiye, niversitelerin
iin teknolojiyi ve televizyon tekno-
lojiyi dahil edelim. tahmin edebileceksiniz. Bugn her
bir televizyon var. sektrn
muazzam bir teknolojik sz konusudur. Bugn dnya tek-
nolojik n ayak zamanda da kuvvetli l-
kelerin hepsi, Almanya, Fransa, Amerika teknoloji retiyor-
lar ve daha kk teknolojiler reten lkeler de var. Kamera
kk rnleri retebilmektedirler. bu tr re-
timleri birok set set doludur. Teknolojiler belki
bu rnlere olacak, olacak, ama na-
sinema sonra tiyatro lmediyse, teknoloji de gnn bi-
rinde mutlaka topluca bir hikaye dinlemeyi isteyecekler. sinema-
olmayan bir ticari faaliyet bir sanatsal retim

25

Film Ynetmeni
Ezel beyin 5224 Yasa zerinden birka nokta ile temas
etmek istiyorum. 2004 Erkan Mumcu'nun ve sek-
trn de 20 belki de 30 tane Btn bu
2 srd. Sonunda 5224 Yasa Sinema filmlerinin de-
ve desteklenmesiyle ilgili bir Bunun hemen akabin-
de bir yasa daha 5225 Yasa kltr sponsorlukla ilgi-
li bir 5224 Yasa'da zere gelir nere-
deyse Mehmet biraz evvel tarif rsum gelirlerin-
den
Yasa gelirlerini tarif ederken, belediyeler ierisindeki bir maddeye
ithafen diyor ki, belediyeler kanununun toplanan gelir olarak
kaydedilir.Her 24 ile 25 milyon TL bir gelir fakat Sa-
Kemal gayretleriyle bir srete, bunun sadece
serbest Yani 12, 11.5, 12, 12.5 milyon TL, ser-
best anda, Kltr veya 5224 veya
sektrn Maliye 80 milyon TL' dir. Bunu serbest
Burada bir var. 20 ile 40 film bir
destek sz konusudur. tane senede ve 200 bin TL ile 400
bin TL filmiere destek veriliyor. Bu manaya geliyor, dar bte ile
oyuncu bir film oluyor.Byle bir film bile
olmazsa olmaz olan 1 milyon TL. ki 1 milyon ile 2
milyon TL. olan bir btenin ierisinde 200 bin TL. yani % 20 si ile, bileme-
diniz% 30'una tekabl eden bir tarif ediyor ki, Euromage'dan bile daha
alabiliyorsunuz, yani Avrupa iin
26
ve ye lkelerin de para bir destekleme fonu
bile bunun tam iki misli veriyor.
Siz Euromage finans yaparken, Kltr para
100 bin Euro, ama oradan talep para 200 bin Euro. Trkiye'nin bt-
esinde de btelerin ierisinde de komik olabilecek bir ra-
yani 200 bin TL. ile 400 bin TL. 'yi 400 bin- 800 bin TL. 'ye
iin yeterli destek
Dnyada ve festivaller ile Trkiye hi kadar
duyuluyor ve bu kk filmlerden bir tanesinin ynetmeninin bir
laf, btn Nuri Bilge szlerini idari sistem anla-
ve buradan bir yere Keza 5225 Yasa diyor ki, si-
nema, tiyatro, yapmak ve kurmak iin niyetlenirseniz ve yeriniz yoksa, bunu
devlet temin eder. yoksa da, denecek verginizin sa-
diyor. oldu Yani bu kadar
nemli bir kltr bir devrim yaratabilecek sponsorluk maa-
lesef sebebini bir Kanu-
ni Sultan Sleyman, Mimar finanse etmese veya benzer
tezhipleri, ve sanat rnlerini finanse etmese, biz
te nereden Bugnk cam binalar
kalacak Ne kalacak kalacak olan sinema-
Bu gelecekte anlayabilecekleri tek belge si-
Onun insanlar post modern
ok sonra
yerleri mze zorunda Ama biz bugn ar-
yerleri birer sanat gibi endstri gibi
ruz ve yeniden Bu yzden kalacak olan
nn ticaret olarak diyorum. Bu konu-
27
da bize olun, bu alma konusunda, bu destek-
lenmeyen veya 5225 konusunda bize
edin, biz de size edelim. Bu gelecek
ediyorum.
Oturum Evet zlerek beyi Gayet can
noktalara tabii. Ezel Bey daha sonra tamamlamak istersiniz?
Ezel Akay: Yok. Ben soru cevapta
Oturum Buyurun o zaman Zafer Bey, sizin
28
ZAFERALGZ
Tiyatro ve Sinema Oyuncusu
Efendim herkese merhaba, benim tabii ki Trk ilgili ilk
mam hepimizin gibi, bir seyirci olarak nk
da ailece sinemalara gitme ile Sonra meslek olarak seince,
olaya daha bir boyuttan bakmaya Trk
00 bir tarihi var. 00 tarih hi de yabana
mayacak bir zaman Binlerce film yani Trk ok
siyah beyaz filmlerden, renkli filmierin ya-
dnem, dnem, sosyal ierikli filmierin
dnem, seks filmleri daha sonra kovboy filmleri dnemi,
hepsi ama, ne ki bu binlerce film ierisinden bir lke-
ye gidip ya sizin ilgili, bize sanatsal anlarnda
ka tane filminiz var deseler, ne ki 50 taneden fazla nk
ben Trk en byk sorunu nedir diye kafa sonuta
karar verdim ki, olay sadece parayla ilgili Sinema gerekten para
ama Trk en byk sorunu senaryodur. ok zengin bir kl-
tr hazinesi olan bir lkede Bizde hikaye ok, ne ki iyi senar-
yo Geen gn bana internetten bir film seyrettirdiler.
Cneyt nce bir film, Cneyt
sonra film, "Cesurlar Ayakta lr" dr. Filmin sonunda C-
7 ve ayakta ld adam. bu mesela bir
senaryo oyuncu bunu kabul Onu , bana
di oyuncu olarak ynetmen byle bir getirse, dese ki, elimde byle bir se-
naryo var. Sizi 7 vuruyorlar ve ayakta lyorsun. Glerirn herhal-
de. yle bir dnem Kksal biz 7 kutu nega-
tifle koskoca sinema filmini bitirirdik yavrum dedi. Defalarca
29
.. En nihayet hadi birineide ekelim ve bitirelim ve zaman-
da ekerken de tilmin zaten ynetmen kendi ki,
fazla hem de malzeme 1986 senesinde
mede ay, rahmetli ztrk Serengil ile beraber olma z-
trk Serengil'den Trk neden bir sektr konusunda
hakikaten ok Dedi ki, ben gnde 3 ya da 4 film za-
biliyorum. Bir oyuncuyu sabah 6.30-7 de evden
yorsunuz. Sabah 8 de bir sette oluyorsunuz. Oradan sizi hemen arabayla
yorlar oradan bir sete, oradan bir sete. ztrk Serengil'i Ingmar
Bergman'la en nl ynetmenlerinden biri,
ki bu Trkiye'nin andaki en komedyenlerinden biri ve herkes
bununla film yapmak istiyor. Adam ztrk Serengil'i grnce ki, muh-
bir tip. Ka tane film ztrk Serengil 400 deyince, Ing-
mar Bergman ki, sen ka Hani insan boyunca o ka-
dar ektirmeye olmaz, sen ne ara bu kadar film
anlamda adedin ok o ok kaliteli
na gelmiyor. Daha sonra Trk hepinizin de gibi, ok
hakimiyetiyle birlikte, seks filmleri birlik-
te, ailelerin, daha mazbut Trk elini,
ekmesi, o biraz daha sebep oldu.
Mehmet Beyin de Trk Mustafa
ve Yavuz Turgul'un film-
leri, bunlar bir roketleme ve sektrn gveninin yerine gelmesi-
ni Trk nk 30 veya 40 kopya ile 1.5 milyon ile 3
milyon seyirci yakalamak hakikaten ok byk Belki gnmz-
de veya filmi 300, 400 hatta
500 kopya ile belki de Trkiye'nin en ok seyredilen filmleri olabilirdi. Genel
olarak sinema ile benim tabii, hep bir nok-
30
ta daha Televizyonlarda hep haberlerde, oyuncu
verdi, 300-500 filmde hastane kimse ilgilenmiyor,
kimse nceki sene Antalya Film Festivali Kltr
Gnay zel bir oldu. Bir grup oyuncu
olarak dedik ki, mzisyenleri olarak grp telif deyen bir zih-
niyet, oyuncuyu neden olarak grp telif demez, neden bun-
dan imtina ediliyor. filan onlara talimat verdi,
ocuklarm bu sorununu zmek iin birlikte hareket edelim ve bunu en
zamanda dedi. Sonra biz dndk a,
Oyuncular Meslek diye bir meslek
Ankara'ya gittik, ilk dilekemizi verdik. yada ay ncesine ka-
dar Kltr resmi olarak bundan byle te-
lif konusunda meslek olarak ko-
nusunda, biz de elimizden geleni ve bir iki ay sonra da
bir genel kurul genel kuruldan sonra,
yoluyla, bu telif telif hikaye-
si bir tek bizde byle ne ki, yurt byle bir yok. Mesela Ha-
luk Bilginer 32 sene nce BBC ye bir dizi Trkiye'ye o dizi-
yi anda adamlar, Yeni Zelanda televizyonuna Ha-
luk Bilginer'i hesap mi, oraya sizin telif
deyip, Bizde oyun-
cularda bir de fark ettim. ekiniyorlar gerekten, yani oyuncuyu
ok nk oyuncu ziyade o iinde olup,
olmak bakar, senaryoyu ok ynetmeni ok
iyi bir oyuncu grubunuz, varsa, siz de o iin-
de olmak istersiniz ama, gel ara zaman adama, 75-77
500 tane film adam bile, biz bu
meslek ye olursak, acaba bize vermemezlik yaparlar diyor. Ar-
75 senin 500 tane filmi, televizyon kanallannda d-
31
np Kemal her filminin emin olun,
televizyonlarda ilk ona girer. Girmez mi? Onun ilk ona girmesi demek, rek-
lam 1 milyon dolar ile 2 milyon dolar bir para
demek. Sen televizyon olarak o filmden 2 milyon dolar reklam
o zaman Kemal Sunal'la birlikte, o filmde olan oyuncu-
niye vermekten gibi biz bu ko-
nusunda bu senenin sonundan itibaren de bu konuda
ok daha somut atmaya benim syleyecekle-
rim bu kadar, ederim.
Oturum ok ederiz dinleyen-
ler de sorabilecekler. bir koy-
Ticaret Sorunlar ve gibi
hep sorunlara parmak ve ki, hep o byk bir ener-
ji ve bir var. Yeter ki o bir Evet
sorusu olan var almak isterim. Buyurun, mikrofonu sonra nce
kendinizi memnun oluruz.
32
SORU-CEVAP

27 No'lu Bilgi ve Hizmetleri Meslek Komitesi yesi.
Esin da gibi biraz olarak belki sorun odak-
konulara Ama te taraftan Mehmet Beyin de gerekten ok tak-
dir edilecek bir istatistiki Trk seyirci
da ok Ben yine sektrdeki insanlara
bu trendine ne tr dinamikler gryorsunuz diye sor-
mak istiyorum. Tamam sorunlar var ama, te taraftan da Trk
dan sz ettiriyor, ciddi konu oluyor, festivallerde
Bunun sebepleri size gre ne? Her Trk neden
ykseliyor? bir sorum, bir olarak sinemaya
sinema bir kar ve perspektifi sunuyor. Ama te ta-
raftan ciddi riskler de bir sektr, her bir gelir yok-
gibi duruyor. Bu acaba kabul edilebilir bir risk ekilebilir?
Bir yandan 4 milyon seyirciyi kavalayan filmler te taraftan bir ba-
gerekten, ve byk hayal
filmler de oluyor. Yine paradoksal bir biimde Trkiye'de iyi
reaksiyonu almayan filmierin yurt festivallerde ciddi dller de
gryoruz. Bu bu ben hepinize olarak soru-
yorum, siz oradan
Oturum ederiz, kim ister? En he-
pinizin de rica ediyorum.
33

27 No'lu Bilgi ve Hizmetleri Meslek Kornitesi yesi.
bir kere ben de dnyada sinema seyircisi tkenmeyecek
kehanetinde bulundum. nedenleri var bu kehanetin, insanlar hika-
ye dinlernekten vazgemeyecekler. Fakat bir rnesele daha var.
da Trk dneme bir bakacak olursak, 50'lerden
80'lere kadar olan dnemde de Trk filmleri yksek ol-
200-300 film ve Trk seyircisinin Trk filmini ge-
nellikle tercih grrz. Sonra araya bir dnem girdi.
bir 30 Orada her kt, bence televizyon yznden
byk bir ekonomik krizin etkisi unutmamak Yani 70'ler-
den 90'lara kadar hale gelmesinin en byk nedeni b-
yk ihtimalle ekonomi. Amerikan filmlerinin gcyle, dnyada
lan btn filmleri Trkiye'de amalanyla, tekrar seyircinin sinema-
ya gitmeye gryoruz. Herkes kendi hikayelerini dinlemek isti-
yor. Yani bir dnya kltrnn syleyemeyiz henz. Her lkenin
kendi dilinde retilenleri, izledikleri, ya-
ve hikayelerini seyretmek istiyor. Tr-
kiye kim kim ve kim sorusunu so-
ran lkesi. Bu kendi kimlikleriyle ilgili filmleri talep et-
meleri, ok normal geliyor bana. Hele daha bir toplumda bu ta-
lepler daha da talep iin Trk filmlerinin ykseldi.
Her zaman gibi, arz, talepten ok daha Bu sene itibariyle si-
nemalarda her hafta iki Trk filmi gsterilerek salon ve izleyici sa-
70 tane filmin tatmin edici izleyici ok zor gr-
nyor. 70 tane Trk filmi girince sinemaya, ister istemez hepimiz,
birini hadi brn de seyredeyim diyecek. Belki bu sene anda ya-
34
filmiere ama, bu filmierin ykselmesi bile se-
yircide sinemaya olan ilgiyi Bu da bir kehanet belki ama, ben bu
seneyi 40 milyon seyirci belki 41-42 milyon seyir-
ci yani geen oranla kk bir % 1 O luk- % 5 lik bir kapa-
ama nmzdeki sene sinema biraz daha arta-

Oturum Mehmet Bey, cevap vermek istiyorsunuz. Siz de buyurun.
35
MEHMET ALTlKLAR
Film
Birka bilgi daha vermek isterim. Trkiye film endstrisi, daha nceki
ta gibi, yerli pazarda olduka kuvvetli,% 60'lar dzeyi-
ne pazarlarda da olabilmesi iin, nce yerli pa-
zarda ok gl Bizim bizim endstrimiz anda
yerli pazarda ok gl. Bir doberman gibi, yani beyin kafa ya
Trk 150 tane film zaman, yurt da satabiliyor
ki, daha byk bir dinamik endstriye girsin. Yurt satma
konusunda ok uzun bir gn, bir panel, bu
konula da bize destek olursunuz, yapmak Benim
birka tanesini ok kolay bir zellikle Avrupa' da dn-
ya filmleri seyredilir, Avrupa filmler de seyredilir.
gelecek olan filmlerde daha ok oradaki hayattaki
dertlerini, gnlk problemlerini grmek isterler. Bu bir ifte standart-
oradaki zaman kendi hayatlan daha iyi ol-
iin kendilerini daha iyi hissederler. Avrupa' da dl alan filmle-
re genelde, bizim orta ve uzak
rafyalardaki anlatan filmleri dl Ama bu bir kural
maz bir Kore filmleri mesela, bugn vaziyette, on-
lar kendi kltrleriyle ilgili filmler ve da satabiliyorlar. Ben
Trkiye'deki endstrinin dnyaya rn satabilmesinin anda en nemli kri-
terinin Biz birka
konuda destek ki bunlardan bir tanesi ikincisi daha
Biz kendi hikayelerimizi, dinlemeyi ve grmeyi ok
seviyoruz, Recep ok glebiliyoruz. Ama ya da
ya da dnyadaki insanlar iin hibir ifade etmeyebiliyor.
36
la hem onlara ifade edecek formllerin hem ve aa-
cak diye Dnyaya satmak iin en nemli kri-
ter yksek bteli bir sine-
ma filminin, "retum on investment" geri d-
tablosu bir tabloya 3 milyon
dolar, bu ok yksek bir bte
Trkiye' de bundan ok daha yksek bteli filmler 2 milyon
dolar bteyle bir film ne kadar seyirciyle geri d-
ner, ne kadar seyirci olursa, ne bir kar sz konusudur? Trkiye'de bi-
let kalan 3 TL. bir para var-
sa, bu filmler Avrupa'da rakam daha yksek
Avrupa'daki daha yksek ve bilet daha yksek iin
ortalama kalan da daha yksek Avrupa'da iin
para gerekiyor. Ulusal kanallar da, bu kadar bteli filmlerin, 750
bin TL. gsterim bedeli alabilir. Bundan ok daha yksek alanlar da
var. Daha de olabilir, ama yine bir ok
dir. Ulusal kanallara nce, Digitrk'te ya da bu gibi kanallarda
karsa, dijital yada Pay TV'lerde, bin TL. bir gelir
lir. DVD' den de yine bu seviyelerde bir gelir elde edilebilir. Bun-
lar televizyon sabit gelir olarak bakarsak, seyirci
belki kolonda seyirci gre, kolonda da
brt kar yani vergi ncesi ama bu sonu olarak kaza-
2 milyon dolar olan bir film, 600 bin
yi yakalar. Btn televizyon ve gelirleri
de gz nnde burada yine bir tahmin sz konusudur.
istatistiklere bakarak bu tahmini Avrupa' daki seyirci hemen
hemen Trkiye'nin% u oluyor. Yani milyon gidiyorsa Trkiye'de
bu filme, Avrupa' da 00 bin gidiyor. Bu filmden filme ok biliyor.
37
Mesela "Kurtlar Vadisi Irak" gibi daha milliyeti filmlere, Avrupa'da daha
fazla oluyor. Ama biraz daha sanat filmlere daha az
bet oluyor. 2 milyon dolar. olan bir film, biraz daha hedefimizi Mese-
la 4 milyon izler ise, 1 1-12 milyon TL. bir kazan sz konusu.
Tabii ki 2 milyon dolar. Bteyle film 4 milyon izlettirmek, ok
kolay bir Bu hakikaten iki senede, senede bir olan bir ama
hi olmayabilir de. Bunun seyirci da filmlerle
vermek istedim. "O diye bir film 713 bin
"Gnl 897 bin Herhangi bir bir fil-
me ortak olmak yada bir tilmin yapmak isterse, Riskleri azaltmak
bu tip bir bilgiyi almakta ok fayda var. 1 milyon stnde,
acaba benim filmim yapar ve yaparsa ne kadar sorusu nem-
lidir. "Mustafa" filmini 1 rnilyonun stnde seyirci izledi. "Maskeli
Cumhuriyeti", "Hokkabaz", "Beyaz Melek"i
2 milyonun stnde seyirci izledi.
Oturum : Festivallerde dller ediliyoruz, Ezel
Bey de yorumlar getirdi bu konuda. Ama birok
yerinde de sanat rnleri ok seyredilmiyor. Bunun zerinde
mak istiyor musunuz?
38
MEHMET ALTIO:KLAR
Film
Galiba ilk biraz bizim dl alan filmlerimiz ile ilgiliydi, bizim
genel evrensel Yani Nuri
Bilge Ceylan ya da Reha Erdem sadece bu lkedeki
lkemizde daha popler kltr hakim. Televizyonun destekleme-
si, seyirciyi ve bir gerek oyuncu, gerek ya-
gerek ynetmen konusunda insan olur-
ken, galiba popler tketimi ok daha nitelikli diyebilece-
tketimi de bir para kreltebiliyor. Eskiden iinde sanat filmi
denen ki ben hep btn filmlerde diye
Sanat eseridir hepsi ama, Popler olamayacak bir konuyla ilgilenen, yani se-
yircinin ne de, kendinin ne ilgilenen
filmler, yapmaya "Sonbahar" fil-
mi Antalya Altmkoza' da dl asla 200 bine bir seyir-
ci Tamam, yani btn mekler bunu ama bu ynde
seyircinin gryoruz. Kendini film seyrederek gryo-
ruz. 50 tane film ve 40 milyon izleyici gitti, bunun 25 milyo-
nu Trk filmlerine gitti. 25 milyonu 3 TL' den hesaplarsak, 75 milyon TL. 50
tilmin btesini, 1 milyon TL'den hesaplayacak olursak, 50 mil-
yon TL. 50 filmi de bir iinde kara
Benim iddiarn her zaman byle nmzdeki 1 O boyunca
kara sektrn. bu Amerikan stdyolan-
da en byk anda bir tane filme yapmamak. Riskle-
ri blmek, tabii ki iinde, festival uluslar ba-
alacak filmleri de semek, yani byle bir paketle, yapan, her si-
39
nema nmzdeki Trk filmlerinden para kazanabilecek-
tir gibi grnyor.
SORU: neticede 40-42 milyonluk bir seyirci potansiyelinden bahse-
diyoruz ama, bu gerekten nfusun 72 milyonunun 42 milyonu mu sinema-
ya gidiyor. Yoksa, 5 milyon mi dnp btn filmleri dola-

YANlT: Ben 3 milyon, 2-3 milyon, toplam 5 milyon seyirci diye tahmin edi-
yorum.
YANlT: Evet ben de
YANlT: hep byle Trkiye' de sadece 5 milyon
sinemaya gidiyor. Hi sinemaya gitmeyenler var, televizyondan idare
ediyor.
OTURUM 10 dakika vaktimiz memnuniyetle
almaya devam edebiliriz. Evet. Buyurun. alabi-
lir miyiz?
SORU: Trk ne oldu da geti. Biz Trk filmlerini izle-
meye vermeye Siz kendi bize neler sy-
lersiniz? nk eskiden Trk filmlerine gidiyorduk, komik buluyorduk, e-
kim gryorduk, ok zr diliyorum, gerekten dalga geiyorduk.
Ama sonra bir oldu ve bizim bir anda hitap etme-
ye ve biz Hollywood filmlerinden ya daAvrupa filmlerinden ok Trk
izlemeye bizim gzmzde yceldi. Yani ne oldu? Yani
sizler mi bir gerekiyor, merak ediyorum.
40
YANlT: o filmlerle dalga geenler, film yapmaya Gerek-
ten o nesil, yani o filmlerle dalga geen, fakat sinema olan veya sek-
trde film yapma buldular. Mehmet Bey istatistik verirken,
800 milyon TL. televizyon dizilerinden kaynaktan sz etti, birden 800
milyon TL. kaynak sinema sektrne. Televizyoncia btn
ynetmenlerin hepsinin cebinde bir sinema senaryosu Esas bir de tele-
vizyon dizilerindeki Tam da gibi, Trk televizyon
dizileri ilk Diyalog denince akla Amerikan di-
zilerinde dublajla olan diyalog tipi geliyordu. Bunlar Ame-
rikan dizisi seyrettik televizyonda, siyah beyaz dneminde zellikle, diyalog
yazmaya diyalog olarak gelen tek o model bir di-
yalog. Yani ok sahte bir diyalog Trk dizileri, ger-
ekten tabi da hikayelerini tele-
vizyona orada bir oldu. Trk Filmlerinin hala ses problemi var.
Trkiye'de hala birok seyirci, ekilen Trk filmlerinin sesini anlayamamak-
tan
Bunu benim sylememin tabii zel bir da olabilir. Ama ben biliyorum,
benim btn iin geerli. Neden byle bir var? nk
hala biz ses dinlemeye Televizyoncia dublaj, o ka-
dar ki ses mesela bir Amerikan filmi seyrederken hi sesi
ile ilgili problem nk zaten Ama Trk filmini
Trke sinema filminde Trke konu-
insanlar, televizyoncia bir bunu, ses, ne
ses efekti yok, bir diyalog sesi, buna kulaklar,
sinemada daha natrel iddia edilen, ben de yle saha-
daki mikrofonla ses anlamakta glk ekiyor, kadar iyi
miksaj Bunlar ok ilgin kltrel yani biz bu Trk sine-
41
dilini yeniden Araya bir nesil, otuz bir ko-
pukluk Trk filmi seyretmeyi ok mkemmel ve bu kl-
trle ilgili ok ciddi bir ama dilini Dil derken, illa
dili kastetmiyorum. Trk hitap etme slubunu, se-
yirciye hitap etme slubunu, daha henz Bize ok gel-

Trk yeni bir kulvara girmesinde internet topluma
hkmetmesinin de ok byk etkisi oldu bence. nk gen nesil bilgisayar
ok iyi biliyor ve her yerinde olan bir
izleme sahipler. olduklan bir filmi birbirlerine iletip gs-
terme sahipler. Eskiler biraz teknolojinin gerisinde Gen ne-
silde gerekten ynetmenler gryorum ben, ok mut-
lu oluyorum.
Ben sosyoloji uzman ama bir gzlemim var. Hikaye anlat-
ma ile dinlemeyi ok seven bir toplumuz. hibir dilde, benim bildikle-
rimde, en dillerde yok. Kendi hikayelerimizi, kendi mizah-
kendi kendi hayal anlatmaya
zaman hikayeler, burada bir endstri ortaya ortalannda
filmlerle, sinemadan para da ortaya Tek sa-
nat olarak maalesefbir endstriye Ama sanatm ti-
careti olarak birok yerde ki, benim de kanaatim buna ya-
Bundan byle ok profesyonel sanatla profesyonel-
lik iin, ok daha iyi olarak bir milyon
dolar 12 ay ierisinde 4 milyon dolar, kazanma ihtimaliniz olan
ka bir sektr yok. Yani vs. bunda mutlaka var,
ama yasal olarak byle bir sektr yok. Tabii ki bu kadar yksek kazan ihti-
mali, riskinide getiriyor. Yksek kazan hayalleriyle riskleri
42
ya, daha yksek bteli ve daha iyi Televizyon da da
byle, sinemada da byle. Burayada birden bire gelinmedi. 95 'ten bu gne
kadar, 1 O seneden fazla, 15 seneye var. % 5 pazar
55'lere her sene 2-3-5 artarak oldu. Benim de
byle.
Oturum Evet, birka Bir soru bura-
da ama ok abuk alabilirsek.
SORU: nce Mehmet Bey' e sormak istiyorum. Acaba bu piyasada-
ki nedir? bte nedir? de bu lkede bir korsan gibi
bir birim var. Bunu nk televizyonlarda biz "Nefes" fil-
minin Bu lkede
biz iimize mi sindirdik? Korsanla ilgili ne gibi
zmler retebiliriz, bunu sormak istedim.
43
MEHMET ALTlKLAR
Film
ok ediyorum, acaba kimse sormazsa, sonunda ben kendi kendime
bu konudan bahsetsem mi diye mcadele iindeydim. Tabii yasa ve ka-
iin, sadece tahmini Ama ben bir biletin 3 korsan
izienim Daha 30 milyon, 40 mil-
yon bilet bunun kadar korsan izlenim
rum. Burada ok nemli bir bilgi var, onu aktarmadan Bir-
ka sene nce yurt konferansta, korsanla ilgili FBI dan birisi su-
FBI'in tespitleri ve gre, korsan en byk sinemada,
daha sonra kitapta ve anda dnyadaki terr besleyen
en nemli kaynak. Bundan ncesinde terrn kaynaklar silah ka-
ve Ama korsan 8 ya da 1 O
daha yksek kar getiriyor. Risk olarak onlarla kadar k-
k riski var. terr kendini besleme olarak korsana y-
vaziyette. Burda bir parantezi bir bahsedece-
hukuk fakltesinde yksek lisans yaparken, fikir haklan dersin-
de "bu ka korsan sorusu-
na el parmak Yani fikir haklan dersinde-
ki btn korsan ve Byle bir lkede korsa-
nne geilir, hakilcaten bir sz konusu ama iki bir-
korsamn yann evinizin nnde ya da merke-
zinde bir bomba konusunda bilinlendirebilirsek, bel-
ki bir ihtimal stne gitmek ve engellemek daha kolay grnr. nk emni-
yetteki oradaki bir gariban, seyyar yok. Ama
arka maalesef yle
44
Mustafa bir tezgahta, gryor ve satma kal-
diyor. Tam iken kendisinden iin kita-
ba imza istiyor.
Oturum Evet. Byle var ve trajikomik durumlarda.
Siz son bir sylemek ister misiniz Zafer Bey? Ticaret
ok ederiz. Bu bir ve konularda zincirleme gelebilir.
45
ZAFERALGZ
Tiyatro ve Sinema Oyuncusu
Korsanla ilgili, yani VCD ya da DVD yapanlara ve alanlara da hapis ceza-
gelmesi gerekir diye Korsan DVD 5 sene ha-
pis var, kesinlikle para evrilmeyecek, alan de sulu ola-
cak, bandrol gelecek, bunlar zaman dnyada bence kor-
san engellenir. nk bundan nceki Emniyet Mdr, da byle ok
nemli bir operasyon Sonra birlikte bir
yapmak istedi Celalettin Cerrah. Biz de gittik, ona destek vermek iin. Hepsi-
ni bir yere o korsan DVD'leri, VCD'ler, ya-
kadar bir alanda tavana kadar silme doluydu. Benim mesela
bir sinema filminin, 4 tane korsan grdm. Ama bunda ha-
kikaten bilinlendirmek Hem de devletin bu konuda ok sert
nlemler diye internet sa-
% 100 olarak ele internet
sebebi ise, ne var ne yok hepsini indirmek iin, da
film indirmek iin. devlet korsanla mcadele ederse, diyelim internet-
ten film indirmek yasak derse, internet gelirinden mahrum olacak, b-
yk bir yzde ile. Sizce devlet buna gerekten samimi olarak mcadele eder
mi? Ederse gibi byk bir gelirden mahrum olacak devlet.
Oturum Peki, ederiz.
Dinleyici: Ben ok buna. Bun durum, intemeti
varacak, bunlar yol hukuki nlemler sayesinde lkelerde
korsan, bizim lkemizdekinden ok daha kk bir oran tutuyor. Bir
daha var, siz DVD'yi 25 TL. 'ye
46
Trkiye'de ok sinema seyretmek isteyen insan
74'te 50 milyon nfusa, 240 milyon-250 milyon seyirci yani 5 kere
sinemaya herkes. Biz sinema salonu sahipleriyle, ya-
parken, kendilerine ya bilet niye indirmiyorsunuz
hep ki, % 50 indirsek % 50 Fakat evvelki sene, 30
milyondan 39 milyona % 30 % 30 indirim
bilet zarar filan etmeyeceklerdi. ok byk ihtimalle% 50 arta-
Gencturkcell veriliyor, ne kadar byk bir ok
Son 3 senede bilet fiyatlan enflasyonun zerinde Bugn sine-
ma salonu sahipleri indirim yaparsa bilet 15 gn sonra etkisini
grebilecekleri bir seyirci kitlesiyle Kesinlikle da bi-
engellemenin yolu, bu lkenin gelir seviyesinin ok stnde seyreden,
bilet ve DVD, video Bu
Oturum Bence de, evet buyurun.
Dinleyici: herhangi bir indirenlere, faturaya eklenerek bunun
tahsili yolunda var. oluyor, sizin indiriyor, fatura
geliyor. Gryorsunuz bedelini olma-
tedbirler o gibi, herkes sonuta
kolaya ve ucuza gidiyor. nk byle bir ekoloji var. nedense,
hem telif hem yasal koruma kazanma anlammda hep sinema sek-
trnn nnde gidiyorlar.
Oturum Evet, eklemek bir yoksa, ok
ediyoruz. Hem Ticaret hem de siz dinleyicilere.
47
H. OTURUM
2. OTURUM : PROF. DR. AHMET EMRE
Kltr ve Turizm Mdr
Ticaret "Trk Sorunlar ve
lar" panelimizin ikinci oturumunu Tabii ncelikle Ticaret
sinema meselesine el tebrik ediyorum,
ediyorum. nk pek bir benim kada-
Ticaret sinema endstrisinde, sinema konusundan uzak dur-
zaten bu oturumumuzda, byle
dan uzak iyi bir yok olsam,
rum daha iyi olur. sinema Burak Gral'a vermek
istiyorum.
48
BURAKGRAL
Sinema
5 bu iindeyim, film bunun
var. Sektrn, da biri olarak daha
ok filmierin hi ierisinde za-
ten film biraz daha ok ilgileniyoruz.
biz son kadar bu pek fazla ilgilenmedik,
ancak yle bir noktaya gelindi ki, bir anda Trk geirdi-
bir dnemin ierisine girince, biz de bu konunun ierisine bir dahil
olmaya Fikir retmeye Seyirci pro-
filini ve da olmaya
bizim en dikkat benim olarak en ok il-
mesele, Trk bu niceliksel nitelik olarak ne
derece ve sektr olarak bir zerindeki Bu-
nun zerinde kendimizi ynlendirdik. bir daha
ru tespit edebilmek iin, biraz Mesela 990 da 7 4 tane film
ve ok gsterime 99 3 3 tane film
sadece. da 39, ok ciddi bir
Ama ilk bu kadar az ekilme-
sine "Berdel", "Camdan Kalp" "Gizli Gz", "Karartma Gecele-
ri" daha ok filmler. Ama sevdi-
filmler, ilgi filmler, "Tatar Ramazan", "Abdullah"
ya da gibi daha ana diye bugn tabir
miz tre filmler. biraz bir bir arada bir elektriklen-
me tr film, 93 ve 94 film 82 ye
nk burada yeni bir sinema yapmaya Zeki Demir-
49
kubuz, U Kutlu Ataman, Tomris gibi ilk
filmleri bu sen el ere denk geliyor. 995 3 7 filme yine ini n-
k bu yeni da bizim kitle ok fazla 995
da 37 film var ama, ilerinde bir tanesi, bir
ilke imza O bin seyirci ye yeniden sinema
bir ivme 1995 itibaren seyirci Sonra-
ki yine 3 7 film yine seyircinin yo-
ilgisiyle ve ticari motoru
97 de, 98 de ve bu 2002 ye gelene kadar 30, 40 film derken, hep by-
le 20'lerde seyreden, 20'lere inen bir rakam sz konusu. Birka ncesine
kadar da 50-60 film ve bu sene de rekor bir seviyeye son
1990'dan beri gelen srete, 70 filmi bulduk. 70 filmin
da, tabii ki de ok film oldu, bu sene 2009 senesi ierisinde
le bir gidildi. Daha az para daha ok para kazanmak. Ta-
bii buna sebep olan birka film oldu. "Recep en olan
bir rnek. Zannediyorum maliyeti yani 00 bin yada 200 bin dolar, yada
le diyeyim 500 bin gemeyecek bir maliyetle
men, trilyonlar kazanan bir film oldu.
de elde edince, ieriksel anlamda biraz iini
biraz daha ticari anlamda komediler retilmeye ve bylelik-
le o kar yksek tutulmaya Ancak bunun en biraz greceli
bir var. Uzun vadede kazan ise, seyircinin Yani
mesela bu tip filmlerden son birka tanesi bu sene
biz yine profili, yani seyirci profili
zaman, seyircinin bu tip filmiere ufaktan tepki gs-
termeye hissedebiliriz gibi geliyor. Yani mesela bu son dnemde
seyredilen komedi filmleri, daha ok fazla zerine d-
zerine komedi filmlerinin ok
50
byk miktarda ve bunlara seyircinin
sylemek mmkn. Seyircinin ne ok iyi
birka filmden da mmkn
Bir sene ncesine kadar bunu yapmak pek mmkn zerinde
emek dzgn btelerle, yani filmierin ve insan-
kendilerini, kendi ilgili, doneleri bulabilecekleri filmlerin,
ne kadar iyi rnekleri var mesela Hayat"
bunlardan en son rnek. biz neden ok
bizden bir Amerikan ok rahata
bir forml bizim kahraman formlne, uygun bir
alakah bir sonu elde forml en beri 'Holl-
ywood' un da forml. Sadece bir araya getirmek ve
o forml ok dzgn, ticari bahsediyorum, ok dzgn olarak uygu-
layabilmekte, olay bitiyor. Tabii ki de sadece ya olan
olarak bir de sektrle ilgili olan var ki, burada da endstri-
konusunda gereken hamleler var. Bizim
dan bu grlyor.
Mesela ortak neredeyse yok gibi bir olarak grld
Trk sinemasmda. Eskiden bunun rnekleri daha ok,
Ancak bu sene bu kadar filmin ortak
miz film bir elin gemez. Tabii bu birincisi, ikincisi. Yaban-
sinema sektrn Trkiye'ye Yasada var, yasal
dzenlemeleri Cazip hale getirmiyoruz Trkiye'yi. Bu-
rada film ekmeyi daha cazip hale getirmek Yani bunu
len lkeler var. Sadece sektr olarak lke olarak
lar bu anlamda, mesela Fas, iinde motifleri olan herhangi bir filmi gi-
dip Fas'ta ekiyorlar. Mesela hi gelmiyor veya geliyor bir
51
mevzuatlan ve ve gidi-
yorlar. Bir de tabii bunu yaparken da insanlarla
mak Bir keresinde beni bir Bir ba-
yan, bir stdyoyu temsilen buraya ve mekan mekan ve para
Para en sonunda syledi tabii ki, ama ok byk bt-
eli bir aksiyon filmini burada ekmek istediklerini ve bunun iin de devlet-
ten istediklerini bu 1 O milyon dolar gibi bir para
Charlize Theron'un byk bir aksiyon fil-
mi diye lanse Yani tabii daha ok mevzuat ok
iin, bunun ok da mmkn tahmin syledim.
nk hkmetlerinin hep gelen bir gelenekle, sinema politikala-
ok fazla bir durumun sinemaya
daha az destek ve bu konuda da Hollywood'un za-
man zaman gelip geri biraz da destek olmak-
la bu syledim. nk Fas'a
ekoslovakya'ya da hep daha ok vere-
rek destek oldular ve oradan da stdyolar kurarak, kendilerine yeni
alanlar yeni mekanlar Bizde sermaye ve
bu biraz daha zerine gidilmesi d-

Bizim hep daha ok ilgili bir so-
runumuz var. Trkiye'nin, Trkiyelilerin zihniyeti ile alakah bir olarak
gryorum bunu.Bu konuda en ok uyanan, iki lkeden biridir Amerika. Ya
tabii ki daha rnekleri mmkn ama, byk bir si-
lah bir Hitler biliyordu, bir de Amerika biliyor gibi geliyor bana.
nk bu bir tarafa, devletlerin derdini anlatabilme, ulus-
platformda derdini anlatabilmenin en keskin ve en kolay yolunun, si-
nema ve 'Hollywood' da da bunu ok byk
52
la Bizim en de bu ok ba-
sit bir aksiyon filmi gibi gsterip, iten ie, kendi politi-
veriyor "Armageddon" filmini mesela hepiniz
nizdir, dnyaya gelen bir meteoru yok etmeye gnderilen petrok-
lerin hikayesi. Bir ki mesaj, nkleer
zaman olarak mesela iten ie
veren ve nkleer silahlanmaya hafiften omuz atan bir iinde
Bunun gibi rnekler ok fazla var. da bunun g-
cn buraya ve bu orada ordu
Pentagon CIA, FBI srekli ediliyor, srekli destek
var ve srekli besleniyor o sektr. Ordu sonuna kadar, b-
tn imkanlar, beyaz sarayda film ekilmesine izin veriliyor. Neden? Hepsinin
ok ciddi anlamda oluyor, btn dnyaya ok ciddi bir sal-
ve kuruluyor. Biz seyirciler, bir gryoruz.
Bir bilin devletin bu gcnn
gerekiyor ve bu ynde sinemaya daha fazla destek gerekiyor.
Onu bir reklam olarak gerekiyor.
nk Amerika 'Hollywood'u reklam olarak Bir
nemli sorun da zel sektrn Ben her
zaman memleketimizin, zenginler listesine bir bak-
bu listeden ok az sinemaya grp,
rum nk bu sinemayla en bir
nu insanlar evlerinde film seyrediyorlar. Sinemaya gidiyor-
lar, yani bu insanlar hani hep deniyor ya, Trkiye' de, 5 - 10 milyon si-
nema seyircisi var. Bu da o grubun iinde
rum. Ancak nedense, sinemaya bir tedirginlik var. Ya kaybedersem, ya
komik duruma gibi, nk kt rnekler Mesela
bir grup, diye bir filme, ok byk mali destek ver-
53
di ve film o grup bir daha film girmedi ve tv-
be etti. Byle rnekler var ama, bu kt rnekler bizim belirleyici-
miz de gibi Nitekim filmlerde
markalar ve ok iyi para kazanabilme sa-
hipler. Trkiye'deki ortamdan bahsediyorum, nk tane Trk filmini
hafta ierisinde hepsi birbirini eziyor, nk ne ya-
ki Trkiye'de yle bir seyirci profili yok. Her hafta bir Trk filmine gide-
yirn, bakan bir seyirci yok Trkiye'de. Bu 70 bir yan-
dan da bunun sebebinin Trkiye'de salon 70 ya da 100 Trk filmi-
ne uygun da bu rakamlar beklenen sevi-
yeye bu tr beklentilerin biraz altmda nk salon
zaman, filmler birbirlerini eziyorlar, bir tanesi seyir-
cisiyle daha tam kalkmak zorunda nk ticari filmler
vizyona, 300-400 kopya ile bu biraz daha
ve sponsor kurumunu rn ok
dzgn bir ve bu rneklerin bir para
yor hale getirilmesi gerekiyor ki,zel sinema sektr de biraz cazip hale gel-
sin; TV dizilerinin, Trk hem hem de eksileri
90 televizyon dizileri, seyircide bir doygunluk yara-
90 dizi, her bir tane 90 dizi za-
man, film seyretrne lyor.
her hafta bir filme gideyim bakan seyircimiz ok faz-
la yok. Bu zaten gerekirken, biz tam tersine, bu
tatmin ediyoruz, televizyon yoluyla, televizyon evine bedava giriyor,
yor seyrediyor. 90 dizinin gerekiyor Trkiye'de. Bun-
lar normal gereken seviyelere, 45, 50 dakikaya inmesi Onlar
da gelen reklam taleplerinden bu 90 indiremiyorlar.
ben ara senaryo iin durumunda Ben diyorum ki,
54
90 dizi yazamam. Yani bu insan st bir byle bir
diyorum. Ama onlar o zaman git Amerika' da diyorlar.
90 dakika iine daha fazla reklam iin gibi
seyircinin hikaye seyretme zedeleyen bir sistem
durumda. Bu zannediyorum sadece Meksika ya da Arjantin gibi Gney Ame-
rika lkelerinde filan bir Bizde Avrupa' da, ya da
byle bir uygulama yok. Bizim bile 90
dakika ki, sitcom 22 dakikadan bu
biliyorlar da yle Biz ne ki 90 dizilerle tketi-
yoruz.Ben burada hepsinden bir gzyle anlatmaya
Biraz fazla da olabilirim. Sinema endstrinin
ama bu hibirinin zlemeyecek sorunlar
Sadece daha ok daha ok platformlarda
bir araya gelip,
Oturum Burak Gral'a ediyoruz. Trk iinde
durumla ilgili ciddi bir analiz Trk Trkiye'nin
ve zellikle vurgu
Evet, ikinci Baran Seyhan'a sz
55
BARANSEYHAN
Film
Bir sokak olarak bana gre Trkiye Sokaktan bir piyasa ha-
line piyasadan endstriye gitme yolunda, ama bu ok zor bir
sre. Kolay bir sre Az nce Burak Gral'm da ifade nokta-
lara ben de tekrar olacak belki ama izrnek da an-
olabilir. nk bir endstriye ilerlemesinin belirli ko-
var. daha rasyonel, ncelikli ifade edilmeli.
Daha rasyonel bakmak lebilmelisiniz, biebilmelisiniz, he-
sap yapabilmelisiniz, projeksiyon yapabilmelisiniz. Bugnden hatta
br gne, bir hafta sonraya neler kestirebiliyor
ok ilerledik, vakit, olarak film retimimiz st-
ne stlk trlerde filmler hep syleye
bir benzer trlerin birbirinden bir palet, bir iz-
lenimi verebilecek film trlerinin sylyorduk. Evet, ol-
maya bugn 70'lerle ifade sinema retimimiz ierisinde
ok trler de filmlerle Tamamen komedi filmie-
rin bu lkenin ok net bir biimde anlatan, gerek dramatik
filmler de izliyoruz. Bir korku filmi tr de Her
sezon birka tane farkh birlikte Demek ki biz retimle ilgili
olarak, endstriye gitme yolunda retimle ilgili olarak byk
lde iz, tabii ki bunu da gerekiyor. Bir tesadf
olan sinema destekleme, desteklenmesine kanunun
bunda ok ama ok byk bir etkisi var. Her ne kadar kanunun uygulamala-
nyla ilgili ufak tefek, przler olsa ki, bu ok Yeni bir kanun
Dinamik bir lkede Buna
56
yan yana gelerek hep birlikte zebiliriz. Bu
kanuna ok byk nem atfediyorum. retimin kat-
Ancak galiba bir oldu, retimi ynelik,
enerjimizi biimde verirken, retim ve pazarlama
ok fazla kafa galiba. Az nce Burak da
gibi, anda elimdeki rakamlara gre mevcut perde lkede-
ki bu kadar bir film pek de lde gzkmyor.
ki, eldeki lrolere izlenim, toplamda 1 O milyon
bile 7,5-8 milyon btn tekraren si-
nemaya iin, 30 milyonlara denk bir kitle var. 70 milyon bir
lkede, 7,5-8 milyon sinemaya gidiyor bir iinde,
da byk bir sorunun Demek ki retim dzen-
lemeler, kafa yormalar, abalar, mesailer sarf ederken, ve pazarlama
konusunda da bir
Bu anlamda da yeni seyirci yaratmak, seyirciyi hi sinemaya seyir-
ciyi, salona ekmenin de yntemlerini bulmak durumunda-
itiraf ediyorum bu bugne kadarki belirli l-
de iinde birisi olarak, bu ynde herhangi bir gndeme
bir herhangi bir fikir tretmedim. Ama bundan sonra yapma-
Belki de mesaimizin buna har-
Tabi Burak az nce syledi, Hocam Bilgili de
bulundu. sinema bir lkenin dnyayla da
bir de dnyayla Sinema yapmak netice itibariyle der-
dini anlatmak, meseleni anlatmak, kendini ifade etmektir. Bir lke de kendi-
ni btn olarak ifade eder. Bir lke yaratabilirsek
ben btn uluslar henz bir lke oldu-
kimse kusura nk bu bir
istikrar ister. Son iki senede en nemli festivallerinde en az bir fil-
57
mimiz Herhangi bir ya da jri yelerinden bir tanesi Trkiye
Bu tabii ki ok nemlidir.
Ama biz bunu ve sreklilik
yorum, bu ynde umudum var, ama hata gerekiyor. Kendi ken-
dimize gibi bir var, toplum olarak biliyorsunuz.
sinema bu zellikten bir kurtuluruz, kavga etmek-
ten bir sonu gryoruz nihayetinde. ve ile ktphaneleri-
ni, Milli il ve ile ktphanelerini veyahut Kltr
ve Turizm denetimindeki ktphanelerde, bir kitap alana,
bir sinema bileti, yerli film izlemek verilmesi, bir seyirci
potansiyeli olabilecek. Bu vakit, tabir b-
yk sinema da ayakta tutabilecek bir Yer-
li filmleri, daha az seyirci potansiyeli olan yerli filmleri msait si-
nema sorununu da belki de ortadan bir nk
bu salonlar kresel rekabet belki de ok fazla gibi
gzkmyor lar. lkelerin pek sinema salonlan direk birin-
ci elden desteldeniyor .. Bylelikle hem kitap okumaya, ktp-
hanelere davet oluyoruz. Hem yerli filmierimize yeni seyirciler
oluyoruz, hem de sinema o filmleri izleye-
bilecekleri mabetieri ayakta oluyoruz. Bugn kalbinin at-
gerekten ona ismini olan Emek sinema-
bile ok byk sorunlarla ve bu sebepten bir bir
de gidiyorlar. bir nk hepimizi sinema yapan, kendini sine-
diye herkesin ieri andan itibaren iliylerini diken di-
ken Emek salonu, belki de birka sene sonra ok daha byk sorunlar sebe-
biyle olmayacak elimizde. Cenazelerimizi yer, Ernek. Bu kadar
bizim iin. Cenazelerimizi bir salondan mahrum ka-
labiliriz. Byk bir tehlike. Bu sadece gzmzn nndeki Emek. Ama bir
58
de, bir Van' da, bir Kars'ta, veya ilelerde bu sa-
pek ya da kapanmak zere. Bu nemli bir nokta bana
gre, zamanda ekonomik boyutu olarak da bunu geri
toplumumuzda, tabii bu noktada vakit, sine-
bu yolunda emin iin, yani bana
gre tam olarak bir endstriden sz edebilmemiz iin, stratejik bir
sektr olarak ilan edilmesi Neden stratejik bir sektr? az nce sy-
ledik, bir lkenin kendi derdini ifade edebilmesi iin, kltrn
mesi iin, kendi ok daha rahat pazadayabilmesi iin. lke reti-
minde alanda nde alanlar var, teks-
til, hepinizin ok iyi tekstil rnlerimizin ok daha iyi su-
nk gayri ihtiyari olarak bir bir
merkezinde, X nnden geti-
o X nnden defalarca izle-
yen bir bir o markaya bilinci,
olacak. Bu bile llemeyecek, para
bir Bunun tabii ki turizme ok olabilir.
Sizlerin de gibi, devletler her yerinde kendi kendilerine bir-
kabul etmezler. kabul ettirecek olan nihayetinde sizler-
sinizdir, bizatihi sizlersinizdir. Sinema kendi ile henz bunu ba-
gte maalesef
Ama bu noktada Trkiye'nin belki de en byk biri olan,
tanbul Ticaret meslek rgtleri, bence ok daha
bir ierisinde Bunun her iki taraf iin de byk bir kaza-
var eden, unsurlar, ze-
re, kamuoyu indinde, daha parlak vitrin yzler, bu yzlerle Ticaret
isminin yan yana Ticaret da mevcut du-
rumundan ok daha ok daha prestijli bir hale getirecek-
59
tir Ama sinemaya da ok byk olacak. bir ola-
cak? Nihayetinde bu yolunda, bizlerin az nce Burak Gral'm
da ifade gibi, biraz eksik bir sz
konusu. iktisat konusundaki az, deneyimlerimizi
miz Ticaret birikiminden
zi Bugn bilmeyenleriniz varsa, ben ifade edeyim. Bir byk
bir meslek rgtmzn bir kongresi var. Onunla ilgili bir
oradalar. Artvin' de bir festival var. Osmangazi ilesinde bir
lik var. Onun iin byle bir bir tesadfe denk Stratejik sektrn
ilan edilebilmesi iin, Ticaret gerekten kulla-
Ben mesela bu sonra, mes-
lek rgtne, bu izlenimleri Burada sizlerle
onlara da telaar Benim Ticaret bir
daha var. bizim kk ve orta l-
ekli statsnde Ticaret indinde. Yani bizim o
gibi, Ticaret kaynaklanndan istifade etme yok.
Bunun dzeltilmesinin ok byk Sinemay-
la Az nce gibi, Ticaret
da faydalan nk bizim yeni kaynaklar da
gerekiyor. Mevcut kaynaklada retimimizi, daha daha bir hale
getirmemiz ok imkanh
Sadece finansman olarak devlete bir sinema
da bulmarn. Tabii ki devlet n
rum. Birinci derecede devlet nemsiyorum. Ama Ticaret
kaynaklanndan da biz niye faydalanabiliriz
mesela. Bizim destekleme kanununa
olarak bu desteklemeden istifade ederken, belirli teminatlar gstermemiz ge-
rekli. Neye teminatlar? Amme tahsili usul kanununda
ifade edilen teminatlan gstermemiz gerekiyor. ok
da yle ok banka ipo-
60
tek verebilecek gayrimenkulleri filan olmuyor. Bizim en
filmlerimiz, ancak kanun bunu iin, bizim filmlerimiz teminat
olarak kabul edilemiyor. Maatteessf, bunu anlayabiliyorum, mevzuat by-
le. Belki mevzuatta da gidilebilir ama bu anlamda
tanbul Ticaret Neden olma-
Ticaret gerekten basiretli tccar ya-
bu destekleme gstermesi gerekli teminatlan, kendi ke-
faletiyle
nk bizim devlet maliyeye, yasalara bir filmin bu-
lunan bir tilmin ne rasyonel olarak aniatma ma-
alesefyok. Bugne kadar bunu Ama bir Ticaret
na bizim de bir bir odaya. Gerek tccarlara, o
o filmierin ne kadar ok anlatabiliriz. Yani
bul Ticaret bizim filmlerimizi teminat olarak kabul edebilir. Ve kendi
kefaletini ortaya koyabilir. Bu benden bir neri. belirli plat-
formlarda bu noktalar var. Ben
Ticaret belki de deneyimleri da
size sunmak istiyorum. Bizim vergilere de var.
var? Pek ok alanda gibi, Trkiye'de
harcamalan belgelememiz, zor. ok zor. Yani 1 trilyon TL. para
da, muhasebe bunun en iyimser halde, 500 bin, 500 milyar TL.
eski parayla, 500 bin TL gnmz belgeleyebiliyorsunuz. Bu do-
olarak bizim ileriki srelerde byk sorunlar sebep olabili-
yor. Bu konuda da Trkiye' deki Ticaret ile daha
bir girmesi bu sorunlan aza indirgemek
iin. Bu tabii ki Trkiye'nin sorunu, gibi, sadece sorunu
Bunun ziyadesiyle orap retimi iin de geerli.
Kristal retimi iin de geerli. Veyahut Sultanhamam'daki herhan-
gi bir esnaf iin de geerli. nc lokomotifbir alan olabilecek sine-
bu anlarndaki sorunu hatiftetmesi de belki alanlara da bu sirayet
61
edebilir, bir rnek edebilir. Neden Devlet otoritesinin
da, bizim gncel retimde ok byk sorun yerel ynetimlerle de
zme konusunda Ticaret kesin-
likle var. Basit bir rnek vereyim, bir yerel ynetim-
le bir olabilir? bir senaryoyu ki anda belki
onunla el ve ynetmen ola-
rak da, duayenimiz Atadeniz' e teklif onun da
kabul sizlerin de birka tanesini ikna ettikten sonra, Eminn'nde
Sultanahmet Camii'ne yryerek bir film hayal edin, bura-
dan bunun ne ikinci dakikada
nk bir memuru nnde duracak ve yolumuzu ke-
secektir. Neden? nk bizden verme ihtimalimiz olmayan, hi-
bir olmayan, paralar talep ediliyor.
Bu stne stlk bir lszlk ierisinde, yle bir lszlk ierisinde ki,
belediyeye zaman, saatle ilgili sizden bir talepte bulunuyorlar.
Bu belediyeye zaman, sizden bir dakika dahi, 4 saat a-
dahi, yacak, anda Trkiye' de ekilen en byk
prodksiyonlu filmin, en grkemli bile denmeyecek paralar iste-
niyor. stne stlk kendi vergilerimizle olan yollarda
iin, daha da bir tutum var. Diyelim ki bu sav-
mak istediniz ve bu dediniz, makbuz bir makbuzu.
Yani biz bir ile kefeye konuluyoruz. ile bu yapan in-
da buna zaten bir isyan etmesi Bu orta-
dan iin, tekrar ediyorum ben Ticaret da greve davet edi-
yorum. istiyorum ve bunu Ticaret da
yeleri olarak bizlere vermesi gereken bir hizmet
Ltfen bu konuyu burada
Oturum Bir iki
62
BARANSEYHAN
Film
btn iin, hatta burada
Ticaret dahi
mesi iin, kendi ve bir zmesi
gibi gzken alanda faaliyet gsteren meslek rgtleri yan yana
gelerek, gcmz ortaya 70 170 bin de retebiliriz, 7 tane
de film retebiliriz, ama gzel filmler Hepimizin tak-
dir yer filmler retece-
Buna urnudumu koruyorum, hala bugn bu lu, tuhaf
ka etkinliklerin alanda bile, bu saatinde buraya bu kadar
gre, bunun son derece ediyorum.
Oturum Bu srecin tam stratejik bir sektr
olup ilgili, bir karar ifade etti. Ben de tam
bugnlerde bir bilimsel ierisindeyim. sek-
trler yeniden zerine bir Si-
nernanm da btn olursak, iin zellikle stra-
tejik bir sektr kabulnn daha ok inanmaya
bu dinledikten sonra. Tabii Ticaret
rol zerine bunu da bugnden itibaren bir
diye Bir meselesi fiili bir problemdir bu. Bil-
gibi, ile ilgili btn alan ekim izinlerini, Kltr ve Tu-
rizm bir veriyor. Eskiden Emniyet
veriyordu. Fakat fiili dururnda icraat yaparken mutlaka
la olumsuz olabiliyor. Evet, ynetmen
maz Atadeniz' e geldi. Trk neden konusunu
yecek Merakla bekliyoruz.
63
RA GIP YILMAZ
Film Ynetmeni
nce 7 bir rapor Bunu elden korniteye
Ama bunun ok nemli sizinle istiyorum. Gen Murat
bir sormak istiyorum. filmi vizyona girece-
Mine ile Reklama ne kadar para
zaman Mine ne olur
bana tekrarlatma" dedi. Ben ettim. Dedi ki, filmin maliyetini bir kenara
koyun, 200 tane kopya biner dolardan 200 bin dolar ediyor. Bunun
gazete billboardlar, televizyon radyo reklamlan vs .ler,
400 bin dolar, 600 ksur milyar dolar para bahsetti.
Sonra bir Safa nal, "Hicran isimli bir film
niversitede gsterdik, zaman, niversitenin salonu
na kadar dolu, dediler ki, ne zaman bu filmi. Efendim vizyo-
nu bitti dedik. Yani reklam yoksa, film demektir bu. Bu
sene 80 film Muhakkak 80 filmin de iyi bekleyemeyiz.
Ama bizim 2008 de salon koltuk olarak 22 milyon seyirciye
byk bir King Kong, Truva, Harry Potter gibi ya-
filmierin yksek ile Onlar 15.600'de kal-
biz 22.700' Bu iinde
ni nk nmzdeki gnler, salon bulmakta zoralanabilir,
seyirciyi Bizim ynetmen olarak iki iyi hikayeyi
Seyircinin ne bilerek, seyirciye gre ama iyisini e-
kelim, bana seyirciyle zaman, soruyorlar, ne
Diyorum ki, iyi filme gidin, bir bilet o
nuz zaman en byk diyorum. Zira bu ok nemli. Yani
64
seyirci ama bilelim ki bu bizim iin Trkiye
mecburiyetinde. Aksi takdirde, bunu nk film
para ama onun muhakkak yrek, onun muhakkak fikir ok
nemli.
990 senesinde ve 9 de filmierin bahsedildi. Sebebinin ne ol-
biliyor musun Murat? Ben biliyorum, ama tarihleri ile
size. 989 tarihinde giren, Trkiye Cumhuriyeti ile Byk Bri-
tanya, Kuzey gelir ve sermaye
zerinden vergilerde ifte vergilendirmeyi nleme ve vergi
engel olma Bunun maddesi ok ente-
resan, filmler var ya, o filmlerdeki, ka para kaza-
onun% stopaj olarak veriyorlar. Geri kalan% yurt
para birimiyle en ilginci, 200 kopya
Harry Potter filmi geliyor. Hi gmrksz 6 ay ieriye giriyor. 6 ay ie-
risinde Trkiye'deki btn
sonra, stopaj olarak vererek btn o yurt ak-
tarabiliyorlar. Bunu bylece bilin, ama bundan daha kts var. 6 ay sonra bu
kopyalan ya, Yine kanunlar gere-
filmiere tutuluyor ve o kopyalar, nakliye bile
o Ve benim yani
fakltelerine bu kopyalardan birer tane verin, ocuklar seyretsin. yerli
filmdeki syledim. Projeksiyon olan niversitelere birer kop-
gnderiyorlar
Yine olayda, biz bu devrenin byk bir
Kuralay, Soylu beraber
yer, Aksaray' da makinenizi koyup, isterseniz belgesel ekin, ya da
Avrupa Kltr projesi iin birok ya-
65
pm, bu byk zorluklar geiriyorlar. Biz baya-
mcadele ettik, mesafe Ben burada Ticaret olarak mit
ediyorum ki, Mahmut zden ile birlikte bu Trk sine-
ok Bu sene 'Oscar'a gi-
den Grdm" filminin byk gayretler-
le, Amerika' daki salonlarda gsterilmesi iin 500 bin TL verdi. Bu para yet-
mez ama bir ok atlak sesler geldi. niye veri-
yorsunuz. Halbuki o para bile yetmez. filmini o
zerine yine paralar ilave ederek salonlarda
Ben SESAM olarak takipte kusur etmedim. Kendisi dedi ki, salonda filmi
zaman, 27 ama geen sene " Maymun"u seyreden
3 Kltr da gayretleriyle ok nemli
yor. zannederim ilk ierisinde olan Ticaret ola-
rak birok festivallerde, 'Cannes'da, Venedik'te ve yerlerde ltfen
destek versin, Baran konularda destek versin. Ka-
bahati biz, kendimizde sektr olarak geliyor. Halbuki zarar-
yine sinema sektr oluyor. Sinema yle bir ki, kendi iinde var-
gsteren, yaratan ve lke bir film ile bir
olgu.
Oturum zamanda 201 O Avrupa Kltr Y-
rtme Kurulu yeleri Bu proje lke iin getiri-
yor. nemli projelere karar verildi. Bir hareketlilik
Evet, bizim son sz devlet syler. sinema Trkiye'de
Genel Mdrlklerin gelmesi
Ankara'ya olarak Telif ve Sinema Genel
gelmesi gerekir. Trkiye'nin ola-
rak ederim, Buyurun Hseyin lger.
66
HSEYiN LGER
Kltr ve Turizm ve Sinema Genel Mdr. Yrd.
ederim ncelikle bu paneli dzenleyen Ti-
caret yrekten kutluyorum. taraftan Atadeniz, te-
minat ilgili yntem biraz daha Tabi yine teminat
isteniyor ama, kefalet de oluyor. Bunlara soma bu srece biraz
saca anlatmak istiyorum. 2004 nce biliyorsunuz bir sinema fonumuz
1989 ancak dzenli bir olmayan bir fondu.
2004 Sinema Kanunu'nda bir kaynaklar-
la, Kltr ve en nemlisi de olan ile sektr belli bir nok-
taya gidiyor. Bu sene Berlin' de Alman toplan Bavyera
eyaletindeki da Genel Mdrmz gittiler. Bu filim
20 olarak Biz de 1 O Ancak git-
bu rakam 60-70 i buldu. Trk belli bir yere
gryoruz tabii. Olduka nemli. bir tarihte
de Paris' e sinema platformuyla birlikte, daveti var. Dnyada
Trk byk bir ilgi gryorum, taraftan tabii bir de
Hindistan, Bollywood Trk seyircileri, kendi filmlerini seyreder duruma geldi.
anda ortalama bu 45-50 bu sene biraz daha 70 oldu. Ama
yurt gelen filmler, 200'n zerinde, yani 200 filme yine bir
zaman, bizim seyircinin daha da gre-
Bu bizim iin tabii sevindirici bir Her festivalde bizim filmiere davet-
ler geliyor. Biz filmi olduka ama bu
de tabii seve seve Bu sene Temmuz KDV muafiyeti getirdik.
anda Trkiye'de film ekrnek isteyenler, Trkiye'de harca-
malardan herhangi bir KDV demeyecekler, bunun iin de Ankara' da,
67
ve 3 tane Vergi Dairesi grevlendirildi. Tabii anlat-
sonra, Ticaret ok gzel
lar. 2005 Spansorluk var. Ancak bugne ka-
dar filmiere yeteri kadar spansor Hi yok ama bizim
miz dzeye hibir zaman zamanda tabii bu bir da bir
sanat eseri ortaya bu sanat eserinin da olacaklar.
Her biliyorsunuz en az 2 kere ve filmleri Bizim
bir Kurulumuz var. da
ve bir de teknik var, Kltr olarak, ll Byk o-
sanatseverler, belki brokratlardan herhalde boyutu daha ok olur-
du. bir taraftan da tabii gn getike bu filmierin bir ta-
raftan da seyirci Geen sene 6 milyon 37
bu sene 40 milyonu geecek. Ama hibir zaman yeterli anda
Fransa seyirci 180 milyon. sinema kurumunun maddi kaynakla-
ise, bizim Kltr daha fazla. Kltr bt-
enin% 85 'e personel giderlerine gider. kltr merkezleri.
Gnl isterdi ki bir olsun: ynetmenler
senaristler oyuncular ama da
Gryoruz bir ynetmen zamanda senaristtir, zamanda
bir taraftan para bulamaz, onun ynetmenin bile
yok. Ama bizim byk sermayesi olanlar ve bu
gnl verip ok ileriye Hepinize
kr ederim, beni iin.
Oturum Evet, ben Hseyin lgen'e ve btn
kr ediyorum. Ticaret Ynetim Kurulu yesi Kuralay'a
sz
68
KURALAY
ODASI KURULU YESi
size ve ok ediyorum. Biz bir yerden Ti-
caret olarak buna de nk bu ko-
nuda istekliyiz, kendi da syleyeyim,
rek, bu bir olarak, sinema-tv sine-
ma, televizyon, radyo yiyen bir Tica-
ret Ynetim Kurulu yesiyim. Ama belirtmek istiyorum. Hem
kamu iin, hem Ticaret iin hem sektr iin genel
sektr bir sorunuyla
gerekten kurmakta Buralar hepimizin platformu,
sizler buralara yesiniz, biz de sizin Ama anda bu sy-
lenrniyor. nmzdeki biz de belki stand
beraber hep beraber arzu ediyoruz.
Bu mesela ekimler kameraya s-
rele ilgili, ok byk mcadele verdik fakat En son 1 O
gn nce, Kltr Daire ile Dedik ki, ya hi olmazsa, bir ad-
resten, bir noktadan para da bir yerden ve elimize bir belge ve-
rin. Yani belgeselciler, reklam eken bir alana koydu-
zaman, gelip nne elini yani. Bizim de eli-
mizde bir belge olsun, ka para deyeceksek de bir yere deyelim. skdar
Belediyesi'ne Belediyesi'ne e paralar de-
meyelim. Onlarla da hem fikir olduk, ama bugn gibi Kltr
olarak biz bu belgelendiriyorsak, bizim belediyeyle belki
mcadele hem kamu, hem sektr olarak beraber mcadele etmemiz
gerekir. Bir nce, Atadeniz'in de bir grupla beraber Be-
69
Belediye ziyaret ettik. da syledik. Biz
bu beraber Beraber iin de, beraber mcade-
le etmemiz gerekiyor. Ticaret gerekten var, gc
var, biraz nce syledim, ilk 5 iinde ve 350 bin yesi ile btn
sektrleri temsil ediyor. Trkiye'nin yan vergisini veriyor. ya-
'un byle byk bir cazibesi, byk bir gc var.
Bu gc ne kadar Bu stratejik sektr da ok ho-
gitti, ilk defa byle bir st olarak dikkate bir kavram. Bunu
da mutlaka beraber
Biz Ahmet Emre Bilgili ile beraber, zamanda 201 O Avrupa Kl-
tr Yrtme Kurulu yesiyiz. Orada da ok si-
nema, belgesel, animasyon projeleri iin vermeye Sinema-
televizyonun, bir kamu boyutu var. Ben 2010 AKB a-
bunu gryorum. Yani bir ortak zeminde Bir dil
ok byk sorun. Hi siyasal, ideolojik, kavramsal bir tar-
dile getirmediniz. Bu iin bir ok sevindim.
ykselen bir haline geldi Trk ama mesaj ierik
Korkuyorum ki, daha nce 70'li
ii tketilen sinema, yeniden tketilecek Buna da mes-
lek rgtleri olarak veya bu iinde olan insanlar olarak sahip
Yoksa yine sinemadan, seyirciyi Haberiniz olsun. ok te-
ediyorum.
70
SORU-CEVAP
Oturum Evet, ederiz bu gzel iin. Evet,
kim soru sormak ister? Buyurun.
SORU: Ticaret Meslek Komitesi, Meclis yesiyim, az ev-
vel Baran Bey'in konuya, hem bilgilendirme bir cevap, hem de
izleyiciler de bilsinler istiyorum. 2004 bu tarafa B-
Belediyesi ile bu film ekimlerinde tahsil edilen paralada ilgili, ta-
biri caizse Ben
2004 vergilerinin ok ykseltilmesi nedeniyle itirazlar
Biz de bu dillendirdik Fakat sonucu Maliye
Asma, tahsis ve creti bir para
da bu cret devre
fark ettik, kanunda, belediyelerin talep edilmesi halin-
de asma, tahsis creti alabilirler gibi bir ifade var. Bu ifadede ki, talep
edileni Belediyesi Tm ilan, reklam ne varsa, asma, tah-
sis ve crete evirdi. para verginin iki bu-
uk-, yerlerde
olay, sinema filmi ekimlerinde de Vermedikleri hizmetin
alamazlar. Bizim bu noktada, mahkemeye gi-
diyor zaten Atadeniz bu konuya ok ok da destekliyor-
du. Ancak hala sonu bir film, 4 ilede ekilecek-
se bu 4 'nde birden paralar demek prose-
dr de ciddi anlamda bir iinde geiyor. Evraklar zaman
ciddi rakamlar deniyor. -drt defa, kimi zaman kentsel kimi za-
71
man Byk Belediyesi Genel iki defa Bele-
diye dosya vennemize hibir yasal alt olmama-
ele parasal vazgemek istemiyorlar. o
cmleyi ben sylemiyorum ama gerekten bu noktalarda. Peki, burada ne
gerekir? Onun iin ben izleyicilerle istedim. Bir 40 kere
sylerseniz ancak diye bir atasz byle bir deyim Onun iin
bunun dillendirilmesi belki mahkeme srecinin, belki da
devreye sokularak, grlty fazla gerekir diye
Ama Ticaret bu noktada gerekten 4-5 beri sonu
ciddi bir En sonu da bir hafta nceydi, sadece bilgi-
lendirrnek istedim. ederim.
Bir neride bulunabilir miyim bu konuyla ilgili olarak?
Oturum Buyurun.
Dinleyici: Gelin dilerseniz bir daha kuvvet-
li, daha ileri bir noktaya gitmesini bir st bir
si olur, olur. Bu konuyla ilgili olarak ben size sektrrn sy-
lyorum. Gerekli Bir dzenleyelirn.
Hatta bunu Ticaret Meclis salonunda Adet buysa,
yani Ticaret gcn,
bir biimde Buraya bizim sektrrozn btn isimlerinin gelmesi-
ni ben ternin Gl btn sektr temsil eden bir
Ticaret gcn alarak, bu bildirisini
Hatta bu mademki mahkeme boyutuna ysa, bunun net bir ifadesi
olsun. Bu da bizim bir olsun.
Oturum Evet, buyurun.
72
Dinleyici: bu hepsinin organize edilmesi la-
Bir kapta ve analiz Biz hepimiz, ekmek
ticaret yapan iin nemli olan H-
seyin lgen'e ediyorum, kendisi bu
en isabetli syledi. Devletin bize
ok nemlidir ve Uygulamada olabilir. Yeter ki,
destek versinler. Biz sz veriyoruz.
Dinleyici: Devletten bekleme gibi bir var. hepimiz bir ara-
ya gelebilir, yapabiliyor bugn 80 tane rgtle temsil
ediliyor Tabii ki sanat itibariyle Bu para-
sal koordine edilmesiyle ilgili olarak, bir ara karar Mehmet Al-
ile bu konuyu. Kore'de buna benzer bir sistem.
Sponsorlukla devlet organize edebilir mi? Devlet bir orta-
ya, onun ilgili biz zaman zaten
olmasa da olur haline geliyor. Teminat o kadar da gerekmiyor. Kefalet yeterli
oluyor. Kimin kefaleti yeterli oluyor. Bu konuda Ticaret ola-
rak bize ne Bu lkede, TRT ile bir dizi filmden
bir zel bankadan kredi teminat gstererek bir de benim
kanaat getirdiler ve bana talep onda biri kadar
kredi verdiler ama, bir kredi verdiler. Siz bizimle bir ban-
devreye nk sonuta Hollywood'un zerinde
en nemli ayak, bankalar. Bunda para, yani diye en
nemli bankalar. Bunun bizim sektre iin bir
musunuz?
73
RA GIP YILMAZ
Film Ynetmeni
Bir milyon bir filme harcayan Filmi vizyona sokacak,
film 300 bin veya 500 bin grecek. Ne oluyor biliyor musunuz? bunu
Maliye harcanan gider ola-
rak kabul ediyor. % 40 bir sene sonra, 201 O da kabul ediyor. Bu ok nem-
li. Bir tccar olarak soruyorum. Siz 1 milyon dolar bunun %
gider gsterebiliyorsunuz. Var byle bir ticaret? Burada Mehmet
grdnz o O bir
zaman, bunun% gider gsteriyorsunuz,% bir
sene sonra gstereceksiniz ve kar zaman, devlet sizden% 35, % 40
vergi Bir biz yle bir sektrde
Bir banka girer mi bu Girmez. Onun iin Kanun,
Meclis' e giremedi bir trl. Btn bu hususta Bunlar
ok nemli. Antalya' da bir stdyomuz var, stdyo ryor. Kimse ge-
lip Sebebi? Hseyin lgen'in gibi, Kltr
Maliye ve Gmrk bir ma-
saya oturacaklar. Bir karar verecekler. karar Fas'ta film
ekiyor, Yugoslavya' da film ekiyor, Romanya' da, Bulgaristan' da filmler e-
kiliyor, Kanada'da ve Fas'ta ekiliyor. Gr-
dm" deki btn pavyon sahnelerini Romanya' da ekti,
%35'ini geri Antalya'da kayak ini-
yorsunuz, denize giriyorsunuz ve Antik kentler sadece 35-40 kilometre uzak-
Bu bir olay ve biz lkemizi Plato ola-
rak, ilk o stdyo zaman, binbirgece ekildi. Antalya'da
kontrplak vilayetinde kontrplak ve btn marangoz-
74
lar buldu. Bunun getirisi ok fazla, 50 milyon dolar, Truva filmi bizde ol-
neler Bir Biz o dekorlan, harite dekorlar-
la, istifade ederdik, gezdirirdik, nk filmler turizme at giden nesneler,
iimizden Nuri Bilge Ceylan Orhan Pamuk bunlar bizim iin ok
byk avantajlar ve her evvel en byk reklamlar.
Trkiye'ye ka gelmek isteyecek? En son Baran Seyhan ile Macaristan'a
gittik. nk Macaristan'da gibi, kltr
ilk filmlerini filmlerini gtrdk, 4 film gtrdk, orada gster-
dik. Onlar da buraya gelecekler. yine mracaat ettik, Es-
sen de bizim gibi kltr onunla ierisindeyiz. Orada-
ki Macaristan'da gittik grdk, ama Macaristan'da benim dikka-
timi eken Parka gittik, Kanuni'nin byle bir heykeli olamaz,
bir heykel ve Belediye gittik, Kanuni'nin resmi ve bele-
diye resmi Kanuninin resmi her yerde mevcuttu. Gzel bir
seyahatti, byle Trk filmlerini gsteririz.
burada olabilir? Biz geliderimizi belgeliyoruz ama
giderlerimizi belgeleyemiyoruz. ben biliyorum ki, birok sektrde,
anda ama belgelerneden vergiden bir
oran var. Bizimkinde ok az. Beyanla diyorsunuz ki % 20 ye
varan, birok sektrde beyana tabi olarak, ben bunu diyorsunuz,
vergiden biz de size belge veren o kadar ok az in-
san var ki, ben yani belgeleyebilmek iin, benim geeni si-
gnlk sigorta var, hatta bizim sektrde
hep bir hep birbirini ekemez, beni
kitlediler. Bir ieride, bu konuda sizin
Maliye Sanayi gibi muhatap
olan var. bir koordinasyon teklifinde bulunuyorum. Bir para-
75
bulma konusunda bir koordinasyon grevi yapabilir misiniz diye, iki bu
dertlerimizi o nezrinde zebilmek iin nclk yapar
Sadece iin sylyorum. bir almaya,
belgelerneye Sigortada da ciddi sorunlar var. Bu sektrn sigor-
ta sorunu var. de zerre yok. Biz ilk defa
Siz geliyorsunuz gzelce bize iyi Biz de sizi glerek
luyoruz ve unutuyoruz.
SORU: Ben Baran Seyhan'a sormak istiyorum. Bir kere Trk as-
eminim, genel anlamda kudrette
nu Sorun diye hususlar ise, bu mo-
ral g katacak, cesaret verecek nk bir sektrn bir endst-
ri da var. Bu byle bir endstrinin 12 milyon
TL'lik bir fonla zlmez. O itibarla, hep bakmah, formller ret-
meli, bu bu diyalogu gtrmeliyiz ki,
gerek manada zlebilsin ve biz ilerleyelim. perspektifinde bak-
da Trk dizileri ile biraz daha sosyo-politik konjonktrn
bir husus var. lkelerimizde, Trk filmlerine ve hikayelerine bir ya-
gzlemleniyor. Bu gerekten sinema da bir derinlik
mu? Bu yndeki Trk bir projeksiyonu var
Bu hususu size soruyorum. bir de nerim var. Yani bu sorun-
lar, bu tr tabii bir da, somut nerilerde
Ticaret bu ekonomik kriz mesela belli fonlada b-
yk kredi hacimleri
Diyelim ki 20-30 milyon dolar. bir fonla, belli bir vade ile bankaya teminat
gstererek, kredi hacmi 12 milyon TL'lik bir fon,
biimine zaman, gen yetenekleri tesinde ok
ciddi bir getirmiyor. Yani ciddi ancak ciddi btelerle
76
o ki, benzer bir Kltr da uygulayabi-
lir mi? modelin, O, milyon TL' nin 00 milyon dolarlar muhasebe-
sine Bu konuda, kredi fon sistemlerini bilen
hizmet Ticaret olarak iyi niyetli bir
durumda, bu durumda, ancak bu kuruma byle m-
kellefiyetler gibi, medya kamu
olan insanlarla sivil toplum kuru-
da belli bir mkellefiyet Bu somut neri de
ok gzel, hemen bence hayata geirilmeli. Dedikten sonra, tekrar sizin g-
merak ediyorum.
77
BARANSEYHAN
Film
desteklenmesine kanunda var. Hi bu n-
k iki trl ifade ediyor. Bir destek tarif ediyor, bir de do lay-
destek tarif ediyor. Bizim bugne kadar sinema zaten rsum
gelirlerinden parayla, ki onun da hepsini Maliye Ba-
rsumlan gerekirken, btnyle
gerekirken, te bir mi genel mdrm, herhalde benim ka-
danyla te birini ancak aktanyor. Bu miktar destek olarak
Kanunda var olan destek aynen sizin tarif model, de-
finans devreye sokmak. Devlet otoritesi kendi
finans kredi vermesi iin, hem de ok uygun kredi ver-
mesi iin devreye mmkn. Bunun iin ekstra bir sbvansiyona da ge-
rek yok. Devlet garantisi iin, ok uygun kredi almak mm-
kn. Bu hibir zaman Bizim ok ciddi bir nakit da var.
Yani bir dneme bir harcama sz konusu, daha sonra bunun pazarlan-
ve gelirlerinin ciddi bir zaman var. Bizim bunu finanse
edebilecek gcmz yok.
Benim bir film vizyonu sonra, yakla-
bir sonra televizyon gsterime girecek, televizyonda
nacak. Buna bir 400 milyar TL. Gzel, ne zaman
sen bir filmi teslim et de o zaman. Ona da olduk. Bu
400 milyar TL. ile bir kredi var Tecrbelerden
de istifade etmek bir kk komisyonu ivedilikle bu
bildirim meselesini Daha mesela bu kredi modeli zerin-
de Ne yapabiliriz ona, byle bir nerim olacak. Televizyon
dizileri, ziyadesiyle yer buluyor. Anadolu harman
kltr, uzun sre var hala belli ller-
78
de iin. Sinema iin bu oldu mu? henz. Televizyon dizisi
iin byle bir kestirdi
ok tesadfi bir biimde
Antalya, Portakal Film Festivalindeydik. Beni birisi ile Ku-
zey Irak kkenli, biraz Ankara' da, biraz Dubai'de bir beyle
lar. Kendisi almak syledi. iin
bu bir teklif etti, dedi ki, ben esasmda televizyon dizisi de
dedi. Bu hep gazetede, televizyonda
MMC Hatta bana da teklif etti. olan birka ar-
ve birincisinin sonra,
de bu kadar ilgi hesaplayarak, kanallar
veya yine kanal benzeri yntemlerle bu dizileri Bunlar pazarlan-
oldu, gerekten bir ruhu mu diyelim, bir sezgisi
kuvvetli birisi mi diyelim. Bunun bir oldu bu, biraz da tesadfi oldu.
Ama hani belki o vesile oldu, ben za-
ten. Filmler iin ise bir var. Mesela biz vizyona
neden nk ki sinema mekanizma-
lan, bizdekinden daha kt durumda mesela Azerbaycan' da, Trkiye'den her-
hangi bir film niye
Vizyonda, sinemada, yani televizyonda gsterimi Orada da byle bir me-
kanizma yok. Trki Cumhuriyetler iin de sz konusu. Hemen
gelelim, yani Suriye' de bir para var ama yine bizdeki gibi Irak
zaten danna duman durumda. Ama ben mesela ilk bunun
yerin Kuzey Irak ok zamanda sinemalar fa-
aliyete geecek Kuzey Irak'ta ve grecekseniz bizden filmler kendile-
rinin de film retimleri var. Bizden de filmler gelecek ve oynayacak orada Bal-
kanlara burada Mesela pek seyahat
herhalde, Trkiye' den bile
gtrseniz, dan her duyulan byk bir kabul g-
79
rrsnz. Ortak da var bizim Yunanistan'la biliyorsunuz ama, hat-
ta bir Damat dizisini orada bizde ki Kurtlar Vadisi efekti-
ni gnleri sokakta insan orada da
gnnde gerekten sokakta grdm. Sinemada
Bir iki filmierin vizyona girmesini orada denedi. ilgi
da ilgi gstermediler. nk orada yerli sinema ile ilgili so-
run var, Yunanistan' da, henz bizdeki Bulgaristan re-
tim bir s, az nce da geti bir iki, ama benim
la Bulgaristan' da sinema izlenme o kadar yksek Orada da yle bir
sorun var. Yine bize ok daha mesela
Bosna Hersek de neden byle bir ok daha bir toplum
var. Orada da yine sinema
bu. Bu alt olmuyor ama mekaniz-
malar ben bunun ok Bunun
da ok zor bir byle bir kk bir ajans eliyle bile
yapabilir. Trkiye yurt sadece
yrelerde de iin bir ajans olabilir. sinema
kurumu bir ve merkezi olan si-
nema kurumu da halledebiliriz.
Oturum Evet, ederiz
SORU: Bugne kadar mesela gndemde olan sinema ile ilgili bu sene
ok fazla film ve bunun da bir Film ekecek ekip bir
araya geliyor ve herkes elini cebine benim evim var,
var, hepsi ipotek ediliyor ve yle film ekiliyor. Ama
seyredilmiyor ise Trk bir
Oturum Kime soruyorsunuz?
80
BARANSEYHAN
Film
ok dar bir dnemden bahsediyorsunuz. Yani sadece bu sezona bir
sylyorsunuz. olarak bir retim oldu. Bunun nicelik ykse-
nitelik paralel olup Ama sezon sonun-
da bu ortaya bu sadece bireysel olarak dnp de
kendi kendine bir biz de yanyana olarak mes-
kendi iimizde de
yoruz. Hatta Trkiye sinema platformunun icra kurulunda bu se-
zon sonunda sektr yan yana gelerek bir
mn sylendi. Bu bir nk bunun
bir sebebi Tahminlerimizin altmda Evet film
artarsa, arz artarsa, perde paralellikle
sa, belli bir film seyircinin beklenebilir bir
ama, filmler de Burada bir
var. Bu ierik olabilir.
kanaatim benim de o ynde. Bunun olabilir. Beklenti-
lerin yksek olabilir. nk geen sene bir de birbirini gaza getirme
hali de Medya da biraz fazla gaza getirdi.
bir halk kitlesini filme yntemleri var.
gereken dramatik kurallan var. Bunun o za-
man onun kendi iin film oluyor ama halbuki bu sizin sanat anla-
ilgili bir Sanata sinemaya ilgili bir
dir. Halk iin filmde ki, bunlar da zaten daha ok seyredil-
sin, daha ok insanlara daha hikayesini hi-
kayelerdir. Bu bir seimdir, tercihidir. Bu kadar ok filmi
81
bir seyirciye seyirci Trk sine-
an ilk gereken sorunlanndan biri. Bir de salon
seyirci seyircinin da alakah bir
nk seyirci ye an hala 1930 'larda, 20 'lerde yada 1800 lerin
sonunda edebiyat eserlerini seyrettiriyoruz, televizyonda. Her hafta
90 dakika. Memnu", "Samanyolu", Bugnn pers-
pektifinden eserler Seyirciye hala hikayeler
tekrar veriliyor.
Dinleyici: Siz ne bekliyorsunuz? Sizin fikriniz ne? nemli seyirci, profil
olay sensin, sen ne istiyorsun? Yani sen mzikal bir film mi bekli-
yorsun? Komide avantr m bekliyorsun? Yani kendiniz ne
Eski tabirle deriz, o filmi Anlatamazsa, o
filme gitmez zaten. Ben onu sizin biz eskiden
yandaki o filmi kelirneleriyle, en kolay
kilde anlatabiliyorsa, biz o seyirciye demel<ti. Ama gibi,
"Yumurta" isimli filmi anlamak g oluyor. Bu kademeleri gememiz
Maalesef Metin filmler dedi ki, siz 50 sene
sonra diye bir filmi bir trl seyirci.
Oturum Evet, bize sre de tam olarak bitti. Ama
ben ncelikle Ticaret 'na, daha sonra ka-
dar da dinleyicilere ediyorum. nk seviyesi yksek bir dinleyici
kitlesi ortaya iyi bir oldu, zellikle
bul Ticaret ile sinema sektrnn belki iyi netice ve-
recek, sektr bu diliyoruz. ederiz.
82
83
TOPLANTI
Endstriyi

Vergiler, modelleri
Destekler
Rakamlarla endstri
Trkiye
Film
Endstrisi
Trkiye
Film
ENDUSTRIYI Endstrisi
DEGER ZiNCiRi
-
YARATlClLARI
YAPIMCILAR
Yazarlar
PERAKENDE
"(3
Ynetmenler "i=
---{ DAGITIMCILAR

sinemalar
w
Oyuncular
__,

:::::>
TV
Tedarikiler

Digital platformlar

-
84

Trkiye
Film
Endstrisi
Senaryo (SENDER)
Sinema
Ynetmenler (FiLMYN)
meslek birlikleri (SEYAP, TESiYAB, FiYAB)
239 ye
450 ye
122 ye
448 ye
223 ye filmciler

izgi filmciler
Belgesel film
Sinema
56 ye
74 ye
105 ye
84 ye
Sinema emekileri (SiNESEN)
- Reji
1917 ye
396
- Kamera 642
- Oyuncu 424
- Yap1m 171
- Sanat Kostm 255
- Stdyo 27
TV BLM OLAN
NiVERSiTELER
Trkiye
Film
Endstrisi
istanbul niversitesi Fak.
istanbul Arel ni Fak.
istanbul Bilgi ni. Fak.
Akdeniz ni. Fak.
Anadolu ni. Bilimleri Fak.
Ankara ni. Fak.
Atatrk ni. Fak.
niversitesi Fak.
ni. Fak.
Beykent niversitesi Fak.
Cumhuriyet ni. Fak.
Ege ni. Fak.
niversitesi Fak.
85
Galatasaray n i. Fak.
Gazi niversitesi Fak.
Hacettepe ni. Fak.
Kadir Has ni. Fak.
Karadeniz Tknk. ni. Fak.
Kocaeli ni. Fak.
Maltepe ni. Fak.
Marmara ni. Fak.
Mersin ni. Fak.
Seluk ni. Fak.
ni. Fak.
Yeditepe ni. Fak.

Trkiye
Film
Endstrisi
SINEMA TV BLM OLAN GZEL SANATLAR FAKLTELERi
Dokuz Eyll niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi
Marmara niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi
Mimar Sinan Gzel Sanatlar niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi
Mersin niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi
Beykent niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi

KAMERA VE 15
Evci Film Production Ka mera
Film Studies
Kamera,
Glge Light Ka mera
Plato
Toplam
lnsert
Kamera,
(m2)
alan
istanbul Camera-Light-
Ka mera
Grip
Lokomotif Camera Ka mera
Antalya 186.155
Meta Light

MTN Film Ka mera
TEM 10.038
Orion
Kamera.
ATA 3.092
Oda m Production
Ka mera
Film
STM Technical Materials

1.500
Post Production
Ka mera
VSG Production
Ka mera Ciner 1.353

Ka mera
IMAJ
Ka mera
86

Mekan
plato
56.655
Trkiye
Film
Endstrisi

Mekan
Plato ve
atlyeler
5.500
10.038
3.092
1.500
1.353

TOrkiye
Film
Endstrisi
Animasyon + Grsel efektler
Anima (istanbul)
E lif Video (istanbul)
Baraka Film (Konya)
BHB Animatian and Production (istanbul)
Compugraf (istanbul)
Digiflame Productions (istanbul)
IDA lndustrial Digital Arts (istanbul)
Paradox Production and VFX Studios (istanbul)
Ulkutay and Co. Ltd.
Ulkutay Design Studio (istanbul)
Sinepark Film
ATM Film Prodksiyon Ltd.
Ta Organizasyon Yay. Hiz.
istanbul Mas Medya Hiz.Tic.Ltd.
Ankara Dijital animasyon
Momentum (Ankara, Stdyo hizmeti veriyor)
FESTiVALLER
Antalya Portakal Film Festivali
Adana Koza Film Festivali
istanbul Film Festivali
istanbul Sinema Tarih
Badrum evre Filmleri Festivali
Uan Sprge Filmleri Festivali
!F istanbul Filmler Festivali
Bonus Komedi Filmleri Festivali
Film Ekimi Film Festivali
Mini Bank Film Festivali
Filmmor Filmleri Festivali
Bursa ipekyolu Film Festivali
87
Animasyon
Cine Plus (istanbul, 20 artisi)
Animax (Ankara, 54 artist)
Evi (istanbul, 15 artist)
ToonEffects (istanbul, 1 O artist)
Ka-Bum (istanbul, 5 artist)
Aniline (istanbul , 30 artist)
Ella Co. (istanbul)
Teknolojileri (game and
software)
TOrkiye
Film
Endstrisi
1962
1969
1982
1997
1997
1998
2001
2001
2002
2002
2003
2006
Trkiye
UZUN METRAJ (34)
istanbul Film Festivali
18. Gkeada Film Festivali
2. Antalya Portakal Film Festivali
19. Trkiye/Almanya Film Festivali
3. Avrasya Film Festivali
4. Ankara Film Festivali
5. Adana Koza Film Festivali
6. izmir Film Festivali
7. Avrupa Filmleri Festivali
(Gezici Festival-Ankara Sinema
8. Bursa ipek Yolu Film Festivali
9. Filmleri Festivali
1 O. Film Festivali
11. Film Festivali (Erzurum)
12. Mardin Film Festivali
13. Uan Sprge Filmleri Festivali
14. Filmmor Filmleri Festivali

15. Filmler Festivali
(If istanbul)
16. Outistanbul
Gay & Lesbian Film Festivali
17. Film Festivali
20. Filmleri Festivali
21. Garanti Mini Bank ocuk
Filmleri Festivali
22. ocuk Filmleri Festivali
(istanbul niversitesi)
23. Mersin
ocuk Filmleri Festivali
24. Badrum
ocuk Filmleri Festivali
25. Komedi
Filmleri Festivali (Bonus Card)
26. Aslan Film Festivali
27. Badrum Film Festivali
28. Denizli Filmleri
29. Mesa Film Festivali
30. Sinema Tarih
31. Karadeniz lkeleri Film Festivali
32.
Cezaevi Film Festivali
33. Filmleri Festivali
34. Dans Kamera Film Festivali
KISA FiLM VE BELGESEL FiLM FESTiVALi (143)
Trkiye
Film
Endstrisi
1. %100 iin 100 Film Projesi
2. 1 izgi Film (Umut
3. 1 Film (istanbul Filmciler
4. 1 'den 5'e Film
5. 10 Saniyede (Renault)
6. 1001 Belgesel Film Festivali (BSB)
7. 2. El Film Festivali
8. 2 Sayfa 7 Film (Digital Film Academy, Cinemascope Dergisi)
9. Ada Film Festivali
10. Adalar Film
(Adalar Kltr Mimar Sinan Gzel Sanatlar niversitesi Sinema-TV Merkezi)
11. Adana Koza Festivali Filmleri
12. Afm Film Festivali !f istanbul Film
13. Afyon Belgesel Film Festivali
14. Akbank Film Festivali
15. Akdeniz niversitesi Film Festivali
16. Akut Film Festivali
17. Alanya Belgesel Film Gnleri (BSB)
18. Belgesel Film
19. Anadolu niversitesi Film
20. Ankara Film Festivali, Ulusal Film ve
(Dnya Kitle
21. Ankara Barosu Film
22. Antalya Genler Film
88
KISA FILM VE BELGESEL FILM FESTIVALI (143)
23. Portakal Film Festivali Film ve Video Festivali
24. Avrupa Genlik Festivali
25. Ay Belgesel Film Gnleri (BSB)
26. Gen
27. Belgesel Film Gnleri (BSB)
28. Beylikdz Film Festivali (Etkin Prodksiyon)
29. Bir Genlik Hikayesi Film
30. Bodrum evre Filmleri Festivali (Trsak)
31. Bodrum Belgesel Film Festivali (BSB)
32. niversitesi Film
33. Boston Trk Festivali, Belgesel ve Film
34. Bursa ipek Yolu Film Festivali Karagz Film
35. Cine5 Film
36. Corporate Film Festivali
37. ankaya niversitesi Film Gnleri
38. evre Filmleri Festivali (Trsak)
39. ukurova Film Gnleri (ukurova Grsel Sanatlar
40. Denizler Ne Olurdu? Film
41. Depreme Animasyon Film
(B.. Kandilli Rasat. ve Deprem Ens.)
Trkiye
Film
Endstrisi
42. Depremi Gryoruz Film (Afet Genel ve Kocaeli niv.
43. Documentar-lst
44. Ege Film Gnleri (Yeni
45. Ege niversitesi Film Festivali
46. Erciyes Belgesel Film Festivali
47. Fenerbahe Spor Kulb Film
48. Fesl-i Kl! Ankara Amatr Film Festivali
49. Foa evre Film Festivali (Etkin Prodksiyon)
50. (T.C. Kltr ve Turizm Telif ve Sinema Genel Mdr
51. Gazetecilik dlleri (Trkiye Gazeteciler Cemiyetil
52. Gen Yetenekler Film (izmit Saraybahe Belediyesi)
53. Halikarnas Film Maratonu (Trsak)
54. Hilal TV Ulusal Film
55. Hisar Film Festivali niversitesi MithatAlam Film Merkezi)
56. Hrrem Erman Film Proje
57. i-Can Film (Apple Bilkom)
58. iFSAK Film ve Belgesel
59. inSanal Fillm Gnleri
60. 16mm Sinema Atlyesi
61 . istanbul Animasyon Filmler Festivali (Dnya Kltr Merkezi)
62. 6. istanbul Animasyon Filmler Festivali
63. istanbul Arkeoloji Filmleri Festivali
64. istanbul evre Film Festivali (Etkin Prodksiyon)
65. istanbul ocuk Filmleri Festivali
66. istanbul Film Gnleri
67. istanbul Teknik niversitesi Film
68. istanbul Ticaret niversitesi Film
69. inn niversitesi Film Festivali
70. izmir Film Festivali
71. izmir Agora Film Festivali
89
KISA FiLM VE BELGESELFiLM FESTiVALi (143)
72. Film Festivali Belediyesi)
73. Kanaltrk Film
74. Tekerlek Belgesel Film Festivali (T.C.D.D.)
75. Kar Film Festivali (Atatrk niversitesi Fakltesi)
76. Karadeniz Film Festivali Samsun (Etkin Prodksiyon)
77. Kartal Film Festivali (Karta! Belediyesi)
78. Film Festivali niversitesi)
79. Film Festivali (Sel uk niversitesi Fakltesi Sinema
80. ek Uzun Olsun Film
81. istanbul Filmciler Film Festivali
82. Hisse Film
83. Devre Film (Piato Film Okulu)
84. Ulusal Filmleri Festivali
85. ve evre Festivali Film
86. Kocaeli Evrenkenti, Fakltesi Belgesel Film
87. Ko niversitesi Film Festivali
88. Kristal Klaket Film Festivali (Fatih niversitesi)
89. KU BABA Arkeoloji Belgeselleri Festivali (BSB)
90. Kurye Video Festivali (Kurye Video Organizasyonu)
91. evre Film Gnleri
92. Film Festivali (Etkin Prodksiyon)
93. Diyalog Film
94. Film
95. Liseler Film (istanbul Erkek Lisesil
96. Marmara Film Festivali (Marmara niversitesi, Fakltesi)
97. Mazlumder Film
98. Mehtap Tv Film Festivali
99. Metro Film (Metro Grup)
1 OO.Mimarlar izmir Film Festivali
1 ve Kent Filmleri Festivali (istanbul Mimarlar
102.Nokia N Series Film Ekimi Film
103.0DT Film Festivali (ODT Sinema
104.0mo Gcn Onikiye Katla Film (Omo)
1 05.0rhan Murat Film
106.zgr Film Festivali (Anadolu Halk Bilimleri ve Kltr
107.zel Radyo Ve Televizyon Film
108.PAM evre Film Festivali (Etkin Prodksiyon)
109.Paso Filmleri Festivali (Bilkent niversitesi)
11 O.Piato Film Okulu Yaz Festivali Film
111.Rastgele ve Deniz Belgeselleri Festivali (BSB)
112.Sinek Film Gnleri niversitesi Sinema Kulb)
113.Sinepark Film Festivali (Galatasaray niversitesi Kulb)
Filmleri (istanbul Bilgi niversitesi)
ocuk Filmleri Festivali (istanbul niversitesi Fakltesi)
116.istanbul niversitesi Film Gnleri
117.Rotaract Film Festivali
118.istanbul Animasyon ve Grsel Efekt Film
119. Nasrettin Hoca Metraj Komedi Filmleri Festival i
90
Trkiye
Film
Endstrisi
KISA FiLM VE BELGESEL FiLM FESTiVALi (143)
120.Restfest Dijital Film Festivali
121.Radyo Televizyon (Radyo Televizyon Gazetecileri
122.Rotary Film Festivali ve
123.Safranbolu Belgesel Film Festivali
Filmler Festivali
125.Sony Mzik Ulusal Film (Sony Pictures Home Entertainment)
126.Stranger Festival (Avrupa Kltr
Trkiye
Film
Endstrisi
127.Su, ve Srdrlebilir Film (VTR Ynetim
128.Srdrlebilir Belgesel ve Film Proje (UNDP)
129.Srdrlebilir Film Festivali (Srdrlebilir Kolektifi)
TV Film
131.Tarih Film
Filmleri Festivali
133.Tohum Fi lm Festivali (Tohum Kltr Merkezi)
134.TRT Belgesel Film
135.Trkiye Kongresi Film
136.Trkiye Yunanistan Belgesel Film Festivali (BSB)
137.Trk Belgeselciler Filmleri (Maltepe niversitesi)
niversitesi Fil m Festivali
139.Umut Belgesel Film
140.niversiteler Film ve Animasyon
Film Festivali Tekni k niversitesi)
Gney Kltr ve Sanat Festivali Gney Kltr ve Sanat
143.Yznc niversitesi Belgesel Film
YAPIMCILAR
Sinema filmi
- 448
SEYAP
TESiYAB
97 ye
59 ye
FiYAB 292 ye
Trkiye
Film
Endstrisi
Son 5 vizyona film sokan 75
2008 vizyona film sokan 53
- 2009 vizyona film sokan 44
91
DAGITIMCILAR
- 18 (2008)
- UIP, WB kendi ofisleri
- Disney UIP
- Columbia WB
- Fox, Tiglon
- 16 Trk + 2 Amerikan
-Toplam seyirci % 75'i 3
Trkiye
Film
Endstrisi
UIP, WB, zen film.
- Serbest rekabet
DAGITIM PAZAR PAYLARI 2008
2008
FILM PAZAR
PAYI
UI P 69 33,9%
zen Film 51 27, 1%
Seyirciye gre pazar (2008)
WB 45 14,3%
Pinema
BirF

35 rrm
1,9%
2,2%
Cinefilm 1 5,2%
2,6%
3,8%
Medyavizyon 24 4,9% Tiglon
Tiglon 28 4,0%
4,0%
35 mm. 27 2,6%
Medyaviz.

Pinema 26 1,9%
5%
Bir Fi lm 58 2,2%
Cinefilm
Kenda 6 1,9% 5,2%
zen
Chantier film 15 1,3%
WB
27, l o/o
Best film 8 0,4%
14,3%
Umut sanat 2 0,0%
RFilm 1 0,1%
D zen
Barbar film 3 0,0%
DWB o Cinefilm
UNP 1 0,0%
D Tiglon o 35 rrm o Pinei'T'il BirF
Yerlifilm 1 0,0%
Erman film 1 0,0%
Trkiye
Film
Endstrisi
U
33,9%
Medyaviz.
O
Kaynak : www.boxofficeturkiye.com
92
DAGITIM PAZAR PAYLARI 2009
Trkiye
Film
Endstrisi
Paz<r


WB 18,0%
Tiglon 18,4%
zen 19,5%
UIP 14,4%
Medyaviz. 12,5%
Pinema 8,7%
Chantier 6, 1%
2,5%
Seyirciye gre pazar l2DD9)
Chantier
6%
UIP___--
14' /o

/ 2%
/
zen
20%

18%
Kaynak : www.boxofficeturkiye.com
SiNEMA SALONLARI
Trkiye
Film
Endstrisi
Sinema
Salon
ilk 1 O iindeki Toplamda
Pazar Pazar
Cinebonus 232 32,50% 13,80%
AFM 201 28,20% 12,00%
96 13,50% 5,70%
Prestige 48 6,70% 2,90%
Cinemarine 39 5,50% 2,30%
Cine City 25 3,50% 1,50%
Cine/Mali 23 3,20% 1,40%
zen Fi lm 21 2,90% 1,30%
Umut Sanat 16 2,20% 1,00%
12 1,70% 0,70%
Sinema 966 57,50%
Toplam (Trkiye) 1.679 100,00%
93
SALON B A I N A K SAYISI
Kanal D
Show
Star
ATV
Fax
TRT 1
Kanaltrk
TV8
CNBC-e
TRT Int
Mehtap TV
50000
40000
30000
20000
10000
TV KANALLARI
GENEL (31)
Kanal1 Ses TV
Kanal B Halk TV
Kanal? TRT2
STV TRT3
Avrasya TV TRT Avaz
Flash TV TRT6
Tv net TRT Trk
Cem TV TRT Turizm
KanalA Cine 5
e2 BRT
94
Trkiye
Film
Endstrisi
TV KANALLARI
HABER/EKONOMi (9) SPOR (5) MZiK (9)
lke TV GSTV MTV Trkiye
24 FBTV TRT Mzik
NTV NTV Spor Kral
CNN Trk TJKTV Dream TV
Sky Trk BJKTV PWR Trk
Haber Trk Number 1
TGRT Haber DIJITAL (2) Best TV
S Haber DIGITURK Gen TV
6 News D-S MART MMC
TV KANALLARI
BELGESEL (3) OCUK (8) DiGER (9)
Yaban TV TRT ocuk Wedding CH
National Geographic Baby TV Fashion TV
Discovery Channel LiG TV Jolly
iz TV Nickelodeon E!
NATWilde Jojo Home TV
Zone reality Disney FX
Yumurcak TV Showmax
Cartoon Network Show plus
TNT
95
Erkek
3.5 3.0 2.5 2.0
SES A
Grup% 4.5
2,800,000

harcama 5,200
($)
Kentlerde

95
%
.. . .
TUKETICI
Trkiye
Trkiye: 2000

eo+
=h,
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5- 9
0-4
1.5 1.0 0.5 0.0 0.0 0.5
Nfus (Mi lyon)
1.0 1.5 2.0 2.5 3.0
Trkiye
Film
Endstrisi

3.5
Kaynak: U.S. Census Bureau, International Dat a Base.

B C1 C2
10.3 16.9 13.8
6,386,000 10,478,000 8,500,000
2,270 780 637
73 82 69
96
D
36.6
22,700,000
412
49
Trkiye
Film
Endstrisi
E
17.8
11 ,000,000
266
24
Kaynak: TIE

Tketim
Trkiye(%)
32
Ev 21
Giyim 10
Genel 9
9
3
3
13

Sahip olma
Ev

Mzik seti
VCD/DVD
TV
Klima
Bilgisayar
Otomatik
Araba
Cep telefonu
Kredi
97
Trkiye
Film
Endstrisi
Avrupa (%)
%
20
18
8
8
15
8
9
14
Kaynak: A&G research
Trkiye
Film
Endstrisi
69.9
99.2
60.8
6.3
97.5
5.1
11.1
55
27
34
25.7
Kaynak: A&G research
SiNEMA

CINS l'lol
AB
15,0
61,8
37,9
16,9

C1
22,8

13,8
9,2
Erkek
DE
6,2
54,3
Trkiye
SiNEMA
Sinema seyircisinin %88'i 18-39
Sinema seyircisinin % 72'si niversite mezunu veya
Y&llil..d
E<liTIM 1%!
i lk 2,1
22,2 11,2
18-24 44,5
40,1
Orta 3,1
36,5
1 1,8
25-39 41,7
47,8
Use
36,3
25,4
41,3
40+ 13,8
niversite
12,0
ve st
49,0
Trkiye
Film
Endstrisi
62,1
51,0
2002 . 2006
Kaynak: Fi DA Fil m
58,5
Trkiye
Film
Endstrisi
71,5
Trkiye 2002 2006
Kaynak: FiDA Film ("') DiE 2000 Trkiye verilerine gredir.
98
SiNEMA SEYiRCiSi PROFiLi
Trkiye
Film
Endstrisi
Sinema seyircisinin %63'
Sinema seyircisinin %30'u

;4,2
MESLEK 1%1

21,6
Ev
4,2
Serbest
Meslek

Kalifiye Eleman
21,7
MEDENI DURUM 1%1
. 25,9

Bekar
71

8
69,6
Dul / 2,3
12,3
2002 . 2006
Kaynak: FiDA Film
ZAMANLAMALARI
Trkiye
Film
Endstrisi
Sinema vizyonu
PPV, DVD
Pay TV
Ulusal Kanal
IPTV, VOD
3-6 ay (sinemadan sonra)
6-9 ay (sinemadan sonra)
9-12 ay (sinemadan sonra)
henz
99
VE
Trkiye
Film
Endstrisi
GELiR VERGiLERi
BiLET ZERiNDEKi VERGiLER VE
GELiR
vergiler:
- Ynetmen, oyuncu,
mzisyen: % 20 stopaj +
gelir vergisi
- Senarist: % 17 stopaj + gelir
vergisi yok
- Ekip: 15%-50%
Kurumlar vergisi:
- 20%
Net bilet
Rsum@
KDV@
Bilet
Sinema (SO%)
(SO%)
Rsum
KDV
l O%
8%
42,1%
42,1%
8,4%
7,4%
SiNEMAYA GiTME FREKANS!
ortalama sinemaya gitme
6
5
4
3
2
1
c

<(

<(


Q.
>-
>Cl
:i o ...

...

1-
100
8,42
0,84
9,26
0,74
10,00
4,21
4,21
0,84
0,74
Trkiye
Film
Endstrisi

SAYILARI
Trkiye
Film
Endstrisi
45
40
35
30
25
20
15
10
5
o
J
10Trk fi lmi


.. G- N-C- TR_l _("_) -, ,--------,
. Kurtlar Vadisi 4
-,-,---,--di r--ri merkezlerinin ve milyon
iindeki multiplexlerin i\ geti \
j j \ \.... r r-
\
. t--H Kdz V
+----l-1--\
\ Dnm l
MiLYON
_... V
---
N M '<!'
Lt) (O
r-
CX)
en o ....
N M '<!'
Lt) U)
r-
CX)
g
en en en en en en en en o o o o o o o o o
en en en en en en en en o o o o o o o o o
en .... .... .... .... .... .... .... ....
N N N N N N N N N
o
o
N
(*) GNCTRL, Turkcel l Mobi le telefon ' un olup,"! alana 1 bedava" tekli fi ile 2008 2.6 mil yon sinema bil eti
Toplam seyirci 5.2 mil yon (%13. 7)' u bu kampanya sayesinde

HAFTALIK SAYISI
Trkiye
Film
Endstrisi
4.000.00
3.500.00
3.000.00
2.500.00
2.000.00
1.500.00
1.000.00
500.00
o
2008
Mevsimsel
Trkiye'de seyirci filme gre sinemaya gidiyor.

1

,--------,

Avana : K. L
Hellboy
1 Kurban

K l
R.Kill
--
R
o
ocuk. 1
Waii E
r --


Mummy
--
Oarl< Ni ght

ll lll
., .,
o o o o o o o o
o o o o o o o o
f"! f"! N f\! f\! f\! N N
N N N M M
o o o o o o o
c; :
., ., ., .,
o o o o o o o o o o o o o o o o o
o o o o o o o o o o o o o o o o o
N f\! N N N N N N N N N N N N f\! N N
:
8 g c;
Haftal ar

Kaynak: Antrakt Sinema Box Offi ce
101
HAFTALIK SAYISI
2009
3. 000.000
i vedik-2
2. 500.000
2.000.000
1. 500.000
1.000.000
500.000
(]> (]> (]> (]> (]> (]> (]> (]> (]> (]>
o o o o o o o o o o
o o o o o o o o o o
N N N N N N N N N N
"' "'
"'
vi .o .o
,..:
o:i
"'
o
o o o o o o o o o
o
"'
o:i N
"'
"'
"'
"'
"'
N o N o o o

(]> (]>
o o
o o
N N
o
-
-
,;
.o
N o
Trkiye
Film
Endstrisi
(]>
o
o
N
N
o:i
Kaynak: Antrakt Sinema Box Office
TRK VE YABANCI
Trk

f il mi f ilm Trk filmi seyirci film Toplam seyi rci
seyirci
2002 9 159 1.987.574 21.522.477 23.510.051
2003 16 172 5.631.832 18.988. 317 24.620.149
2004 18 189 11.108.044 18.594.427 29.702.471
2005 27 194 11.139. 299 15. 589.795 26. 729.094
2006 33 204 18.067.562 16.754.558 34.822.120
2007 42 210 12.113.646 19.006.413 31.120.059
2008 48 264 22.618.383 15.792. 532 38.410.915
2009* 67 251 21.262.755 15.672.308 36.890.363
(") 1 2009 Tarihinden itibaren
102
Trkiye
Film
Endstrisi
Trk fi l mi
Pazar
8,45/o
22,87/o
37,40/o
41, 670/o
51,89/o
38,93%
58,89/o
57,64/o
FRANSIZ FiLMLERi
Toplam
Film
Seyirci
Kopya
Seyirci





2008 40 3.609.808 855.718 113 38.410.915
2007 21 3.851.255 829.364 79 31.120.059
2006 26 1.779.065 415.041 51 34 .822.120
2005 19 2.114.675 546.805 103 26. 729.094
. . .
TURKIVE VE AVRUPA
60
40
Trkiye
D Ispanya
Yerli rn Pazar
D Fransa
Hollanda
D Danimarka italya
O Almanya O Norve _
103
Finlandiya
Trkiye
Film
Endstrisi
%
2,23%
2,67%
1,19%
2,05%
Trkiye
Film
Endstrisi
SIRA
1
2
3
4
s
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
EN OK YAPAN 100
Trkiye
Film
Endstrisi
Yerli
film film
100 film ierisinde 51 49
50 film ierisinde 34 16
25 film ierisinde 23 2
20 film ierisinde 19 1
10 f i lm ierisi nde 9 1*
(*) tita n i c
TOP 20 FILM SEYIRCI SAYISI (2005-2009)

KOPYA SAVISI
Recep 2 zen Film 13.02.2009 750 4.330.714
Recep zen Film 22.02.2008 230 4.301.641
Kurtlar Va d isi: Irak KenDa 03.02.2006 480 4.256.567
G.O.R.A. WB 12.11.2004 240 3.932.315
A.R.O.G UIP 05.12.2008 685 3.707.086
WB 02.02.2001 90 3.308.120
VIZONTELE TUUBA WB 23.01.2004 181 2.894.802
TITANIC ZEN 20.02.1998 32 2.844.022
Organize KenDa 23.12.2005 444 2.618.244
Hababam Askerde zen Film 14.01.2005 250 2.587.824
WB 29.10.1996 16 2.572.287
Grdm Pinema 12.03.2009 640 2.491.454
KAHPE ZEN 21.01.2000 51 2.472.298
Nefes: Vatan Medyavizyon 16.10.2009 608 2.419.136
M uro zen Film 05.12.2008 343 2.315.902
Babam ve zen 18.11.2005 96 2.151.954
Hababam 3,5 zen Film 06.01.2006 280 2.068.165
Beyaz Melek Medyavizyon 16.11.2007 200 2.030.985
Adam CF 07.11.2008 159 2.012.780
UIP 14.12.2007 410 2.002.512
104
TR TERCiHi
SO film iinde
Dokdrama
3,7%
Aks iyon
3,7%
Tarihi drama
7,4%
D rama
20,4%
Aks iyon Komedi
9% Aks iyon d rama
1,9%
Korku
1,9%
Dramedy
22, 2%
Komedi
37,0%
Trkiye
Film
Endstrisi
Kavnak : www.boxofficeturkive.com
RAKAMLARLA ENDSTRi - 2008
Trkiye
Film
Endstrisi
1 = 2,24 n
Ortalama bilet
Bfe geliri (tek seyirci)

Bilet kesilen vergi
Toplam bfe
Vizyon
DVD, VCD (e)
Tv
Endstri'nin Toplam
SINEMA
PPV
Pay TV
Free TV
105
TL
7,85 3,51
1,00 0,45
301.584.909 134.636.120
24.126.793 10.770.890
38.410.915 17.147.730
24.126.793 10.770.890
30.158.491 13.463.612
49.840.000 22.250.000
1.840.000 821.429
8.000. 000 3.571.429
40.000.000 17. 857.143
468.247.900 173.325.629
RAKAMLARLA
Trkiye
Film
Endstrisi
TV YAPIMLARI
Toplam dizi
Toplam dizi blm
Toplam ilk
TV
Dizilerin iin harcanan zaman
Dizilerin iin harcanan adam saat
200
3.400
5.021 dk
300.888 saat
Dizilerin iin gnde harcanan ortalama saat
Blm ortalama bte
284.785.200 adam saat
824 hrs
255,677 TL
TL (@2,24)
DiZi RETiMi TOPLAM BYKLG 915,800,000 408,389,286
KAYNAKLAR
www.boxofficeturkiye.com:
TiE (Statistical Institute of Turkey):
A&G research:
FiDA:
Antrakt Sinema Box Office
Mediasalles
lnterpretation&comments:
106
3 slides
2 slides
2 slides
3 slides
4 slides
3 slides
Mehmet
2009-1
2009-2
2009-3
2009-4
2009-5
2009-6
2009-7
2009-8
2009-9
2009-] o
2009-11
2009-12
2009-13
2009-14
2009-15
2009-16
2009-17
2009-18
2009-19
2009-20
2009-21
2009-22
2009-23
2009-24
2009-25
2009-26
2009-27
YAYlNLARI (2009)
Zccaciye-Turizm Sektrleri Ekonomik
Zccaciye-Turizm Sektrleri Ekonomik
Organik Trkiye'nin Potansiyeli,
Bugnk Durumu ve
Sosyal Gvenlik ve Vergi Dzenlernelerin
Etkileri
Profesyonel Mutfak ve Ekipmanlan Avrupa Direktifleri
ve Uygulama Rehberi
Haberlerden 2005-2008
Hallerin Sektrne ve Ekonomideki
nemi (Cd)
Dnden Bugne
E-Ticaret Gvenlik Rehberi
Trkiye'de Optometrik rnler Sektr
Meslek Dallan daki Meslek Liseleri
Fiyat ( =Price Indices)
Hali'nin Pazarlama ve Durumu
Trkiye'de ve Dnyada Desteldeme
Trkiye' de Madencilik
Dzenleyici Etki Analizi Rehberi
da 40 Le zzet ( =40 Relais
Gounnands, 40 Ans d'Histoiredes Saveurs
Trkiye'de Otelcilik ve Kongre Turizminin
Halkla Ynetimi
Gnmze Hanlan
Herkes Ekonomi
Makroekonomik Gstergeler ( =Macroeconomic Indicators)

zrller Vadisi
TelifHukukunda rnekleri
Vergi-Sosyal Gvenlik ve Ticaret Fatura
Uygulama Rehberi
Projelerinin ve

107
2009-28
2009-29
2009-30
2009-31
2009-32
2009-33
2009-34
2009-34
2009-35
2009-36
2009-37
2009-38
2009-39
2009-40
2009-41
2009-42
2009-43
2009-44
2009-45
2009-46
2009-47
2009-48
2009-49
2009-50
2009-51
'un Esnaf Lokantalan Almanca)
Forty Years Old 40 Taste Havens in
(=Geschmacksoasen in Vierzig Jahre Tradition)
Dnden Bugne

Trkiye' de Reglasyon ve Gelir
Etkileri
Trk Kltrnde ve Gven
Devletin Sektrnde Dzenleyici Denetleyici
Rol ve Trkiye
Devletin Sektrnde Dzenleyici Denetleyici
Rol ve Trkiye (2.bs)
Trk Sektrnde Pazar Hakimiyeti ve Sektrn =
Rekabet Gcnn Analizi
E-ihale
Trkiye Sektr Hammadde
Ticaret
Dersaadet Ticaret 1 8 82-1923: Trkiye Ticaretin
nc
201 O Avrupa Kltr da
Potansiyeli Paneli (DVD)
Trkiye Sanayi
Trkiye'de Cihaz ve Malzeme retimi
Trkiye'de Cihaz ve Malzeme
ve zm nerileri
Yeni Perakendecililc Sisteminde Hallerinin izlemesi
Gereken Stratejiler
Ekonomik ve Sosyal Gstergeleri
Social and Indicators of Istanbul
Rakamlarla Trkiye Ekonomisi
Turkey in Figures
Trkiye'de
2008 ( =Outstanding Exporters 2008)
Srdrlebilir yenilenebilir enerji kaynaldan ve
hidrojen enerjisi: Trkiye
108
2009-52
2009-53
2009-54
2009-55
2009-56
2009-57
2009-58
2010-3
2010-4
2010-5
2010-6
2010-7
2010-8
2010-9
2010-10
2010-11
2010-12
2010-16
2010-18
2010-19
2010-20
2010-22
2010-23
2008 Kk Sanayi Kapasite

Vergi Mkellefieri: 2008 (Kitap-CD)
Ynetimi ve Kararlara
Liderlik Sitilleri, Ynetimi ve Ekip
Ahilik ve
Bilgi Merkezi ve Ticari
Sistemi
(2.bs.)
YAYlNLARI (2010)
Bir Zamanlar (2.bs.)
da 40 Le zzet ( = F orty Years Old
40 Taste Havens in (byk boy)
40 Lezzet (=Forty Years Old
40 Taste Havens in (kk boy)
Trk Yan Sanayi ye Profil
Ticaret ve Tacirler
Haberlerden 2009
Fiyat
Makroekonomik Gstergeler (3
Cumhuriyete zel Ynelik Devlet

Bymenin YoluAfrika'dan Geiyor
Gre !.Dnya ncesi
Ticareti
Avrupa Serbest Ticaret
Trkiye'nin de Dahil Edilmesi
Dnyada ve Trkiye'de
Mesleki ve Teknik Finansman Harcamalar ve
Maliyet
Kollektr
Kentii Servis
109
2010-25
2010-27
2010-28
2010-30
2010-33
2010-34
2010-35
2010-37
2010-38
2010-51
ABD Deneyimi Emek Reformu ve
Politikalar
Karikatrler! e da Toplu
ve Kriz Ynetimi
ve Kurumsal nemi
Suyun
Kaybolan Meslekler ve Son Ustalar
Global Krizde Trk Yan Sanayi Genel Durumu
ve Beklentileri
Ticaret
The Chamber of Commerce: an institution devoted
to development of Turkey
Mikroekonomi ve Makroekonomi Dzeyinde Kresel
Rekabet Gcn Etkileyen Faktrler ve Stratejiler
.. Haziran itibariyle
Not: 2004 ve Btn Sitemiz-
den Tam Metin Olarak cretsiz
110