AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Yatm kararlar n de r n erlendirilmesinde gz nnde tutulmasgereken hususlardan biri de, sabit varl klara uygulanacak amortisman yntemidir. Arsa ve arazi d ndaki sabit varl klar kullan ma ba olarak belli bir sre sonra y l pran veya rlar teknolojik geli melerden tr demode olurlar. Buna gre amortisman i , letme faaliyetleri s nda, sabit varl ras klarda fiziksel ve teknolojik olarak y pranma, eskime eklinde olu de an er kay plar eklinde tan mlayabiliriz.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Genelde amortisman, sabit varl n fiziksel ve klar teknolojik nedenle u rad klar de er kay d plar r. Finansal anlamda; sabit varl klara yatlm r olan sermayenin geri dnmesi i lemidir. Ekonomik anlamda, sa lama i lemidir. kapasitenin sreklili ini

Maliyet a ndan s ise, sabit varl n klar kullan ndan ya da ba nedenlerden dolay m ka meydana gelen de kay n maliyetlere er plar n geirilmesi i lemidir.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

AMORT SMANIN GREVLER Yatm r dnemlerinde elde edilen sabit varl n klar de er kayb iin her hesap dneminde, szkonusu sabit varl n hizmet klar yo unlu ve sresine ba olarak amortisman u l gideri hesaplan Bu giderler maliyetlerin byk r. bir blmn olu turur. Sat sonucu elde edilecek gelirle, amortisman paylarelde edilmive sabit varl n hizmet klar sreleri sonunda onlar ilk yatm tutarlar n r zkaynak olarak birikmiolacakt r.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Bylece, herhangi bir yatm iin yatlan r r sermaye, o yatm mr sresinde geri al r r n n ve aynyatm r tekrar yapabilmek iin parasal kaynak sa lanm olur.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Gider Trleri Hesaplar Guruplar : 0. madde ve malzeme lk 1. i cret ve giderleri 2. Memur cret ve Giderleri 3. D dan sa ar lanan fayda ve hizmetler 4. e giderler itli 5. Vergi, resim ve harlar 6. Amortismanlar ve tkenme paylar 7. Finansman giderleri Sat Maliyeti Kar Sat Fiyat

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Amortisman Olu turan Nedenler Sabit varl n de kay na neden olan klar er plar ba bir deyi amortisman ka le olu turan iki e vard Bunlar, r. Fiziksel (Maddesel)Amortisman; Sabit de erlerin kullan lmas ndan kaynaklanan eskime ve y pranmad Maddesel amortismana r. rnek olarak, kullan sonucu y m pranma, tabii y pranmay verebiliriz.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

levsel (Foksiyonel) Amortisman; Teknolojik eskime (demode olma) veya yetersizli ba e lolarak ortaya kar. rne in; bir makina artan istemi karlayacak kapasiteye sahip de ilse yetersiz duruma gelecektir.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

AMORT SMAN Y NTEMLER Sabit varl klarda meydana gelen de er kay n dnemler itibariyle hesaplan ilgili plar n p, dnemin giderleri aras na kat lmas na amortisman ay rma i lemi denir. Sabit varl n maliyetinin dnem sonlar klar na amortisman tutarolarak saptanacak de erin belirlenmesinde hususlar rol oynar. u

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Amortisman matrah (M): Sabit varl elde n edilmesi iin yap tm demeler ve giderlerdir. lan Kal nt veya hurda de eri (H): Sabit varl n kullanma sresinin sonunda varsa ta parasal d de erdir. Amortisman dnemi (n): Sabit de erin kullanma sresidir. Sabit de erlerin niteliklerine gre de en i bu sre amortisman paylar n veya yzdelerinin n belirlenebilmesi iin gereklidir. Szkonusu sre, y l, ay, gibi zaman dnemleri, faaliyet dnemleri veya al saatleri yada retim birimleri olabilir. ma Amortisman oran (r): Amortisman pay n n bulunabilmesi iin ekonomik de ere uygulanan orand r.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

lkemizde amortisman mevzuu Kanunumuzun (V.U.K.) 313. a klanm r. t Vergi Usul maddesinde

V.U.K. madde 313: i letmede bir y ldan fazla kullan labilen ve y pranmaya, a nmaya, veya k ymetten d meye maruz kalan gayrimenkullerle, gayrimenkul gibi de erlenen iktisadi k ymetlerin; alet, edevat, mefru at, demirba ve sinema filmlerinin de erlemeye ili kin kanuni esaslara gre tesbit edilen de erlerinin, amortismana tabi tutulmas gerekmektedir. V.U.K. madde 314: A nmaya ve y pranmaya maruz kalmad klar iin boarsa ve araziler, amortismana tabi tutulmamaktad r.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Y k amortisman tutarlar n belirlenmesi ll n amac yla de ik i amortisman yntemleri uygulanmas karn burada V.U.K.nunda yer na alan amortisman yntemleri zerinde durulacakt Bunlar, r.
1. Normal (do rusal) amortisman (V.U.K. madde. 315), 2. Azalan bakiyeler zerinden amortisman (V.U.K. mkerrer madde 315), 3. Madenlerde amortisman (V.U.K. madde. 316), 4. Ola anst (fevkalade) amortisman (V.U.K. madde. 317).

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Normal (Do rusal) Amortisman Yntemi Basit olu u nedeniyle, projelerin ekonomik tasar mlar nda, pratik hesaplamalarda bu yntem kullan lmaktad Burada sabit varl maliyeti r. n mrne e it olarak datr. Bylece y k l ll amortisman tutar sabit de , erin elde edilme maliyeti (M) (maliyet+giderler), varsa hurda de eri (H) d ldkten sonra sabit de erin ekonomik mrne (n) blnmesiyle hesaplan r.
Y k amortisman tutar ll = A= Amortisman matrahHurda de eri Sabit varl n mr M -H n

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

lkemizde normal esaslar V.U.K. a klanmaktad r. amortisman uygulama 315. maddesinde

V.U.K. madde 315: Mkellefler amortismana tabi duran varl n %20yi a klar mamak ko uluyla serbeste tesbit ettikleri oranlar zerinden amortismana tabi tutarlar. Ancak binalar ile %20nin zerinde bir oranla amortismana tabi tutulacak maddi duran varl klar, Maliye Bakanltaraf ndan tesbit ve ilan olunan oranlar zerinden amorti edilir.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

rne in; 3,200,000 TLye sat al n nan, 5 y l mr olan ve 5. ysonunda da hurda de l erinin 200,000 TL olaca tahmin edilen bir makinan n y k amortisman tutar ll (A);
3,200,000 - 200,000 A= ,000 TL/y 600 l 5

olur. Bu durumda, y k amortisman oran ll (r),

1 r = 0.20 5

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Sz konusu makinan normal amortisman n yntemine gre y k amortisman paylar ll Tablo de gsterilmektedir.
Y llar Amortismana Tabii Miktar Amortisman Oran Amortisman Tutar 1 2 3 4 5 Hurda De eri 3,000,000 3,000,000 3,000,000 3,000,000 3,000,000 0.20 0.20 0.20 0.20 0.20 600,000 600,000 600,000 600,000 600,000 200,000

Toplam

3,200,000

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Azalan Bakiyeler zerinden Amortisman Yntemi Bu yntemde, sabit varl maliyeti, ilk y n llarda daha yksek paylarla, hizmet sresi sonlar do ise daha na ru d paylarla datr. lkemizde kalanlar zerinden k l amortisman uygulama esaslarV.U.K. mkerrer madde 315de a klanm r. t V.U.K. mkerrer madde 315: Bilano esas gre na defter tutan mkelleflerden dileyenler amortismana tabi duran varl n klar azalan kalanlar zerinden amortisman yntemiyle amorti edebilirler

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Bu yntemde, Her y amortismana esas olan de l er, bir nceki y ait amortisman larak elde edilir. la kar Amortisman oran %40 , gememek zere normal amortisan oran n iki kat r. n d Amortisman sresi, normal amortismanda ki srenin ayn r. d Srenin son y l devredilen bakiyeler o y na l tamamen yok edilir.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Kalan de zerinden amortisman paylar n er n hesaplanmas
Y llar Amortismana Tabii Miktar Amortisman Oran Amortisman Tutar

1 2 3 4 5 Hurda De eri

3,000,000 1,800,000 1,080,000 648,000 388,800

0.40 0.40 0.40 0.40 -

1,200,000 720,000 432,000 259,200 388,800 200,000

Toplam

3,200,000

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Madenlerde Amortisman (Tkenme Amortisman )

Tkenme, mineral, petrol, kereste gibi do al rezervlerde meydana gelen azalmad Bir bak r. ma amortismana benzer. Fark tkenen mal, yer , de tirilip sat i lmasnedeniyle de kaybederken, er amortismanayr lan mal, sat lacak mal retimi n s ndaki a ras nma, y pranma ve eskimeden dolay de kaybeder. Msade edilen tkenmeden dolay er geri al nan para tkenebilir mallar ara r n tlmasve geli tirilmesinde kullanr. Ayn amortisman yeni l , n yatmlarda kullan r lmas gibi.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

irketlerin mineral yatmlara ndan en nemli r s avantajlar ndan biri de tkenme amortisman n nakit n akzerindeki etkisidir. Bu tkenme amortisman , mineral reticilerine di er endstrilerde olmayan genibir gelir vergisi indirimine izin vermektedir. Bu indirimler madencilik sektrndeki nakit ak n nemli bir ekilde artt rmaktad r. Madencilik sektrnde geli mi birok lkede madenlerde amortismanla ilgili yasal dzenlemeler bulunmaktad lkemizde de tkenme amortisman r. Vergi Usul Kanununun 316. Maddesinde ele al r. nm t

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

V.U.K. madde 316: letme sebebiyle iindeki cevherin azalmas ndan dolay maddi de erini kaybeden madenlerin ve taocaklar n imtiyaz veya n maliyet bedelleri, ilgililerin, mracatlar zerine bunlar byklk ve mahiyetleri gznnde tutulmak n ve her maden veya ta oca iin ayrayrolmak zere Maliye ve Sanayi Bakanl nca belli edilecek klar nispetler zerinden yok edilir. Maden sahiplerinin amortisman ay rabilmeleri iin ncelikle cevher istihsalinne ba lamalar yap ve lacak ba vuruya gre ilgili bakanl klarca belirlenecek amortisman oran dikkate almalar n gerekir.

AMORT SMAN ve TKENME AMORT SMANI

Fevkalade (Ola anst) Amortisman Fevkalade (Ola anst) amortisman, V.U.K.nun 317. maddesine gre, zel bir durum olarak; Do (yang deprem, su basmas al n, gibi afetler), Teknik (yeni bulu ) Ekonomik (zorlay al c ma) nedenlerle de kayb u er na ram maddesel veya maddesel olmayan sabit de erler iin uygulan r.