Menfezlerin Tasarm Metodu Menfezler 10 yl tekerrrl debiye gre projelendirilir ve 100 yl tekerrrl debiye gre kontrol edilir.

Ancak kabarma seviyesi evredeki yerleim blgelerinde veya tarm arazilerinde su basmasna sebep olacaksa projelendirme 100 yl tekerrrl debiye gre yaplr. Menfezlerin ya havzalar hesaplanrken toplanma zaman u formlle bulunur: Tc = 0,0195 x (L /H)^0,385 Burada: Tc = Toplanma zaman (dakika) H = Havzann en st kotu ile menfez arasndaki kot fark (m) L = Havzann en u noktasnn menfeze olan yatay mesafesi (m) Arazi eiminin deitii yerlerde H ve L deerleri ayr ayr saptanarak bu kesimlere ait toplanma zamanlan bulunur ve Tc bunlarn toplamdr, F = 5.791 x C x A 3/4 C = k katsays F = Menfez iin gerekli kesit alam (m 2 ) A = Drenaj alan (km 2 ) Hesaplanan kesit alanna gre menfez boyutlar seilir. Menfez gerektiinde ok gzl olabilir. Ancak iki veya gzl kutu menfezler ortak ayrc duvarlara sahip olarak tek bir yap halinde projelendirilirler. 10 yl tekerrrl takn debisinde menfez giriinde suyun % 10'luk hava pay kalacak ekilde kabarmasna izin verilir. 100 yl tekerrrl takn debisinde ise kabarma dolgu yksekliini veya menfez yksekliinin katn amamaldr. Menfez iinde hzn 10 m/sn' yi gemesine 1m/sn' den de dk olmasna izin verilmemelidir. Topografik artlarn zorlamasyla hzn 10 m/sn' yi at durumlarda bu deere drmek iin suyun menfezlere giri ksmna "giri bacalar" projelendirilir. Arazide otoyol dolgusunun izin verdii uygun yerlerde hem hidrolik menfez olarak alan hem de tarm aralarnn geiine izin veren 5 x 5 m boyutlarnda geiler yaplr. Menfezlerin hidrolik tasarmnda karlalan akm tipleri giri kontroll ve k kontroll akmlardr. Akmn normal derinlii kritik derinlikten kkse menfez giriinde kabarma kontrol gerekir. Aksi halde menfez knda kabarma kontrol yaplr. Kontroln girite olmas durumunda akm kapasitesi kabarma suyunun derinlii, giri geometrisi, gvde ekil ve kesit alan tarafndan
71

kontrol edilir. Giri kontroll kutu menfezlerin boyutlandrlmasnda izelge 2.4.6 da kabarma derinliinin debi ile ilikisini gsteren nomogram kullanlr.

Genelde menfezler giri kontroll projelendirilir. Kontroln kta olmas durumunda ise menfezlerin hidrolik kapasitesi, menfezin ekli, uzunluu, gvde przll ve ktaki su derinliinin kontrol ile tespit edilir.