ELEKTRONK TCARETN DZENLENMES HAKKINDA KANUN TASARISI Ama ve kapsam MADDE 1- (1) Bu Kanunun amac, elektronik ticarete ve bu Kanunda

yer alan bilgi toplumu hizmetlerine ilikin esas ve uslleri dzenlemektir. (2) Bu Kanun, ticar iletiimi, elektronik iletiim aralaryla yaplan szlemeler ile elektronik ticarete ilikin bilgi verme ykmllklerini ve uygulanacak yaptrmlar kapsar. Tanmlar MADDE 2- (1) Bu Kanunda geen; a) Bakanlk: Sanayi ve Ticaret Bakanln, b) Bilgi toplumu hizmetleri: Fizik olarak kar karya gelmeksizin, bedelli ya da bedelsiz olarak, elektronik ortamda yerine getirilen evrim ii hizmetleri, c) Elektronik ileti: Telefon, faks, otomatik arama makineleri, elektronik posta, ksa mesaj hizmeti gibi vastalar kullanlarak elektronik ortamda gerekletirilen ve dorudan pazarlama, reklam, tantm, promosyon, yardm ve ba toplama, aratrma, inceleme, propaganda veya cinsel ierik iletimi gibi amalarla veri, ses ve grnt ierikli iletileri, ) Elektronik ticaret: Fizik olarak kar karya gelmeksizin, elektronik ortamda gerekletirilen ticar faaliyetleri, d) Hizmet salayc: Bilgi toplumu hizmeti salayan gerek ya da tzel kiileri, e) Ticar iletiim: Alan adlar ve elektronik posta adresi dnda meslek veya ticar faaliyet kapsamnda kazan salamaya ynelik olarak elektronik ticarete ilikin her trl iletiimi, fade eder. Bilgi verme ykmll MADDE 3- (1) Hizmet salayc, elektronik iletiim aralaryla bir szlemenin yaplmasndan nce; a) Ticar ve meslek faaliyetlerine ilikin bir sicil numaras, byle bir sicil numaras yoksa kendisinin tannmasn salayacak dier bilgileri, b) Szlemenin kurulabilmesi iin izlenecek teknik admlara ilikin bilgileri, c) Szleme metninin szlemenin kurulmasndan sonra, hizmet salayc tarafndan saklanp saklanmayaca ile bu szlemeye alcnn eriiminin mmkn olup olmayaca ve bu eriimin ne kadar sreyle salanacana ilikin bilgileri, ) Veri giriindeki hatalarn ak ve anlalr bir ekilde belirlenmesine ve dzeltilmesine ilikin teknik aralara ilikin bilgileri, d) Uygulanan gizlilik kurallar ve varsa dier alternatif uyumazlk zm mekanizmalarna ilikin bilgileri, Sunar. (2) Hizmet salayc, varsa mensubu olduu meslek odas ile meslekle ilgili davran kurallarn ve bunlara elektronik olarak ne ekilde ulalabileceini belirtir. (3) Taraflarn tketici olmad hllerde birinci ve ikinci fkralardaki dzenlemelerin aksi kararlatrlabilir. (4) Hizmet salayc, szleme hkmlerinin ve genel ilem artlarnn, alc tarafndan saklanmasna imkn salar. (5) Birinci ve ikinci fkralar, mnhasran elektronik posta yoluyla veya benzeri bireysel iletiim aralaryla yaplan szlemelere uygulanmaz. Sipari MADDE 4- (1) Alcnn, sipariini elektronik iletiim aralaryla vermi olmas hlinde aadaki esaslar geerlidir:

1/12

a) Hizmet salayc, sipariin onaylanmas aamasnda ve deme bilgilerinin girilmesinden nce, deyecei toplam bedel de dhil olmak zere, szlemenin artlarnn alc tarafndan aka grlmesini salar. b) Hizmet salayc, alcnn sipariini aldn gecikmeksizin elektronik iletiim aralaryla teyit eder. c) Sipari ve sipariin alndnn teyidi, taraflarn sz konusu beyanlara eriiminin mmkn olduu anda gereklemi saylr. (2) Hizmet salayc, sipari verilmeden nce alcya, veri giri hatalarn belirleyebilmesi ve dzeltebilmesi iin uygun, etkili ve eriilebilir teknik aralar sunar. (3) Taraflarn tketici olmad hllerde birinci ve ikinci fkralardaki dzenlemelerin aksi kararlatrlabilir. (4) Birinci fkrann (a) ve (b) bentleri ile ikinci fkra, mnhasran elektronik posta yoluyla veya benzeri bireysel iletiim aralaryla yaplan szlemelere uygulanmaz. Ticar iletiime ilikin ilkeler MADDE 5- (1) Ticar iletiimde; a) Ticar iletiimin ve bu iletiimin adna yapld gerek ya da tzel kiinin aka belirlenebilir olmasn salayan bilgiler sunulmal, b) ndirim, hediye gibi promosyonlar ile promosyon amal yarma veya oyunlarn bu nitelii aka belirlenebilmeli, bunlara katlmn ve faydalanmann artlarna kolayca ulalabilmeli ve bu artlar ak ve pheye yer brakmayacak ekilde anlalr olmaldr. Ticar elektronik ileti gnderme art MADDE 6- (1) Ticar elektronik iletiler, alclara ancak nceden onaylar alnmak kaydyla gnderilebilir. Bu onay, yazl olarak veya her trl elektronik iletiim aralaryla alnabilir. (2) Esnaf ve tacirlere nceden onay alnmakszn ticar elektronik iletiler gnderilebilir. Ticar elektronik iletinin ierii MADDE 7- (1) Ticar elektronik iletinin ierii alcdan alnan onaya uygun olmaldr. (2) letide, gndericinin tannmasn salayan bilgiler ile haberlemenin trne bal olarak telefon numaras, faks numaras, ksa mesaj numaras ve elektronik posta adresi gibi eriilebilir durumdaki iletiim bilgileri yer alr. (3) letide, haberlemenin trne bal olarak, iletinin konusu, amac ve bakas adna yaplmas hlinde kimin adna yapldna ilikin bilgilere de yer verilir. Alcnn ticar elektronik iletiyi reddetme hakk MADDE 8- (1) Alclar diledikleri zaman, hibir gereke belirtmeksizin ticar elektronik iletileri almay reddedebilir. (2) Gnderici, ret bildiriminin, elektronik iletiim aralaryla kolay ve cretsiz olarak iletilmesini salamakla ve gnderdii iletide buna ilikin gerekli bilgileri sunmakla ykmldr. (3) Talebin ulamasn mteakip gnderici, i gn iinde alcya elektronik ileti gndermeyi durdurur. n bellee almadan dolay sorumluluk MADDE 9- (1) Bilgi toplumu hizmetlerinden yararlananlar tarafndan salanan bilgilerin bir iletiim anda aktarmna araclk eden hizmet salayc, sadece daha etkin bir aktarm amacyla bu bilgilerin n bellekte otomatik olarak ve geici bir sreyle saklanmasndan dolay sorumlu tutulamaz. (2) Hizmet salaycnn birinci fkra uyarnca sorumlu tutulmamas iin;

2/12

a) Bu bilgilerde herhangi bir deiiklik yapmam olmas, b) Bilgiye eriim ve bilgilerin gncellenmesi ile ilgili kurallara uymas, c) n bellee alma ilemi iin teknolojik bir zorunluluk olarak verinin geici sreyle elde edilmesi ilemi dnda iletiime hukuka aykr olarak mdahale etmemesi, ) Bu bilgilerin asl kaynandan kaldrldn veya idar ya da adl bir yolla eriiminin engellenmesi karar verildiini rendiinde, bu bilgileri gecikmeksizin n bellekten kaldrmas veya eriimi engellemesi, gerekir. Kiisel verilerin korunmas MADDE 10- (1) Hizmet salayc; a) Bu Kanun erevesinde yapm olduu ilemler nedeniyle elde ettii kiisel verilerin saklanmasndan ve gvenliinden sorumludur. b) Kiisel verileri ilgili kiinin onay olmakszn nc kiilere iletemez ve baka amalarla kullanamaz. Ceza hkmler MADDE 11- (1) Bu Kanunun; a) 3 nc maddesindeki ykmllklere, 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) bendindeki ykmllklere, 6 nc maddesinin birinci fkrasna veya 7 nci maddesinin birinci fkrasna aykr hareket eden hizmet salayclara bin Trk lirasndan bebin Trk lirasna kadar, b) 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendindeki veya ayn maddenin ikinci fkrasndaki, 5 inci maddesinin birinci fkrasnn (a) bendindeki veya 7 nci maddesinin ikinci ve nc fkralarndaki ykmllklere aykr hareket eden hizmet salayclara bin Trk lirasndan onbin Trk lirasna kadar, c) 5 inci maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi, 8 inci maddesinin ikinci ve nc fkralarndaki ykmllklere aykr hareket eden hizmet salayclara ikibin Trk lirasndan onbebin Trk lirasna kadar, ) 12 nci maddenin ikinci fkrasna aykr hareket edenlere ikibin Trk lirasndan bebin Trk lirasna kadar, idar para cezas verilir. (2) Bir defada birden fazla kimseye 6 nc maddenin birinci fkrasna aykr olarak ileti gnderilmesi halinde birinci fkrann (a) bendinde ngrlen idar para cezas 10 katna kadar arttrlarak uygulanr. (3) Bu madde hkmlerine gre idar para cezas vermeye, Bakanlk yetkilidir. Bakanlk yetkisi MADDE 12- (1) Bakanlk, bu Kanunun uygulanmasyla ilgili her trl tedbiri almaya ve denetimi yapmaya yetkilidir. (2) Bakanlka grevlendirilen denetim elemanlar, bu Kanun kapsamndaki Bakanlk yetkisine giren hususlarla ilgili olarak her trl bilgi, belge ve defterleri istemeye, bunlar incelemeye ve rneklerini almaya, ilgililerden yazl ve szl bilgi almaya yetkili olup, ilgililer istenilen bilgi, belge ve defterler ile elektronik kaytlarn bunlarn rneklerini noksansz ve geree uygun olarak vermek, yazl ve szl bilgi taleplerini karlamak ve her trl yardm ve kolayl gstermekle ykmldr. kincil dzenlemeler MADDE 13- (1) Bakanlk; Adalet Bakanl, Maliye Bakanl, Ulatrma Bakanl ve D Ticaret Mstearl ile Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu bata olmak zere, ilgili taraflarn grlerini alarak bu Kanunun uygulanmasna ilikin ynetmelik ve tebli karmaya yetkilidir.

3/12

Deitirilen mevzuat MADDE 14- (1) 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayl Sanayi ve Ticaret Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 12 nci maddesinin (e) bendi aadaki ekilde deitirilmitir. (e) Elektronik ticarete ilikin politikalar oluturmak, elektronik ticaretin gelimesine ve yaygnlamasna ynelik almalar yapmak, ilgili kurumlarla ibirlii yapmak ve koordinasyonu salamak ve gerekli tedbirleri almak, (2) 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayl Elektronik Haberleme Kanununun 50 nci maddesinin beinci fkras aadaki ekilde deitirilmitir. (5) Abone ve kullanclarla, nceden izinleri alnmakszn otomatik arama makineleri, fakslar, elektronik posta, ksa mesaj gibi elektronik haberleme vastalarnn kullanlmas suretiyle dorudan pazarlama, siyas propaganda veya cinsel ierik iletimi gibi maksatlarla istek d haberleme yaplamaz. Abone ve kullanclara, verdikleri izni geri alma hakk kolay ve cretsiz bir ekilde salanr. (3) 5809 sayl Kanunun 60 nc maddesinin beinci fkrasndan sonra gelmek zere aadaki fkra eklenmi ve devamndaki fkralar buna gre teselsl ettirilmitir. (6) Bu Kanunun 50 nci maddesinin beinci fkrasna aykr hareket edenlere onbin Trk lirasndan yzbin Trk lirasna kadar idar para cezas verilir. Onay alnarak oluturulan veri tabanlar GEC MADDE 1- (1) Bu Kanunun yrrle girmesinden nce, ticar elektronik ileti gnderilmesi amacyla onay alnarak oluturulmu olan veri tabanlarna 6 nc maddenin birinci fkras uygulanmaz. Yrrlk MADDE 15- (1) Bu Kanun, yaym tarihinden itibaren 6 ay sonra yrrle girer. Yrtme MADDE 16- (1) Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

4/12

GENEL GEREKE XX. yzyln ortalarndan itibaren kullanlmaya ve gelimeye balayan bilgi ve iletiim teknolojileri her geen gn ekonomi, i, ticaret, kamu idaresi, eitim, adalet, salk ve kltr gibi hayatn tm alanlarnda byk deiikliklere sebep olmakta, bu teknolojilerin ortaya kard yeni aralar ve hizmetler hzla insanln tm yaamn etkilemeye devam etmektedir. Biliim teknolojileri ve sunduu hizmetler, nitelikleri gerei sadece uluslarn mill dzenlerini deil tm uluslararas toplumu etkilemekte; bu nedenle, modern dnyadaki lkeler ve uluslararas rgtler, bu alanda i birliine giderek ba dndrc bir hzla gelien bu yeni ortama ayak uydurmaya almakta, ayn abalar birok lke tarafndan takip edilmektedir. Artk herkesin benimsedii gibi, bilgi teknolojilerine ait rnler ve bilgi toplumu hizmetleri modern bireyin gnlk hayatn neredeyse epeevre kuatm bulunmaktadr. Bata bilgisayarlar olmak zere, internete balanabilen cep telefonlar, bankamatikler, internet zerinden gerekletirilebilen bankaclk ilemleri ve eitli kamu hizmetlerinin biliim alar zerinden verilebilmesi, modern hayatta insanln yaamn kolaylatrmak iin ok byk imknlar sunmaktadr. zellikle son 30 ylda ok byk gelimeler gsteren biliim teknolojileri, saladklar byk faydalarn yannda beklenmedik sonular da dourmakta, hukukun tm alanlarnda yeni tanmlar ortaya karmaktadr. Gerekten de, bilgi teknolojisinin gelimesiyle birlikte internet, eriim, ierik salayc, hizmet salayc gibi hukukun tm dallarn ilgilendiren yepyeni kavramlar ortaya kmtr. Yeni kavramlar ve yeni alanlar hukuk alannda eski sistem ve mevzuatla zmlenemeyen, ncekilerle benzemeyen yeni sorunlarn ortaya kmasna da neden olmaktadr. Bu sorunlarn zmlenmesi iin gerek Avrupa Birliine ye lkelerde gerek dier birlie ye olmayan lkelerde birtakm yasal dzenlemeler yaplmtr. Avrupa Birliinin, 8 Haziran 2000 tarihli ve 2000/31/EG Bilgi Toplumu Hizmetlerinin, zellikle Elektronik Ticaretin Ortak Pazardaki Baz Ynleri Hakknda Direktifi ile 1997/66 ile 2002/58 sayl Elektronik letiimde Kiisel Verilerin zlenmesi ve Gizliliinin Korunmas Ynergesi, ye lkeler iin konu ile ilgili birtakm ykmllkler ngrmektedir. Avrupa Birliinin 2000/31 sayl E-Ticaret Direktifi ile bilgi toplumu alannda hizmet verenlerin tbi olacaklar hkmler, genel bilgilendirme ykmllkleri, ticar iletiim iin gerekli artlar, istenmeyen elektronik iletiler, elektronik vastalarla yaplacak szlemelere uygulanacak kurallar ve szleme ncesi verilmesi gerekli bilgiler (zel bilgilendirme ykmll), ara hizmet sunucularnn sorumluluklar ve meslek davran kurallarna ilikin olarak ye lkelere birtakm sorumluluklar yklenmektedir. Avrupa Birliinin 2002/58 sayl Elektronik letiimde Gizliinin Korunmas Ynergesinde ise; Topluluk iinde elektronik iletiim ekipmanlar ile elektronik iletiim vastasyla ilenen kiisel verilerin, temel haklar ve zgrlklerin korunmas ilkesi de dikkate alnarak eit seviyede korunmalar ve bu ekilde serbest dolamlarnn salanmas amalanmakta, bu erevede elektronik iletiime ilikin bir ksm tanmlar yaplarak iletiimin gizliliinin korunmas, gerekli gvenlik tedbirleri, trafik bilgilerinin saklanmas gibi konularda hkmler ihdas edilmektedir. Bilgi toplumu hizmetleri ile ilgili ortaya kan bu tr hukuk sorunlarn zmlenmesi iin Trk hukukunda da baz dzenlemeler yaplmtr. Trk hukukunda dorudan bilgi toplumu hizmetlerini konu alan, farkl tarihlerde deiik kanun dzenlemeleri yaplmtr. Bunlara, 5651 sayl nternet Ortamnda Yaplan Yaynlarn Dzenlenmesi ve Bu Yaynlar Yoluyla lenen Sularla Mcadele Edilmesi Hakknda Kanun ile 5070 sayl Elektronik mza Kanunu rnek olarak gsterilebilir. Deiik tarihlerde farkl kanunlar iinde bilgi toplumu hizmetlerine ynelik hkmleri de ieren dzenlemeler yaplmtr. Tketicinin Korunmas Hakknda Kanunda gerek szlemenin kurulmas gerek mesafeli szlemelere ilikin yeni dzenlemelere yer verilirken, Trk Borlar Kanunu Tasarsnda da yeni hkmler mevcuttur. Trkiyenin Avrupa Birliine katlm mzakerelerinin devam ettii srete, Avrupa Birlii tarafndan karlm olmakla birlikte henz Trk mevzuatna aktarlmayan ve Trk

5/12

hukukunda da karlnn bulunmad baz direktif hkmleri mevcuttur. Bu direktiflerden biri de phesiz 2000/31/EG Bilgi Toplumu Hizmetlerinin, zellikle Elektronik Ticaretin Ortak Pazardaki Baz Ynleri Hakknda Direktifidir. Tasarnn amalarndan biri sz konusu direktif ile Trk hukuku arasndaki uyumun salanmasdr. Tasarnn hazrlanmas almalar srasnda, sz konusu direktif hkmlerinin yan sra Avrupa Birlii tarafndan bu direktifi deitiren yeni direktif hkmleri de deerlendirilmitir. Bu deerlendirmeler neticesinde zellikle, istenmeyen elektronik postalarla ilgili olarak Tasarda ayrntl bir dzenleme yaplmas tercih edilmitir. Uluslararas alanda elektronik ticaret ve bilgi toplumu hizmetleri ile ilgili mevzuatlarda iki ayr metodun kullanld grlmektedir. Dnyadaki ve Avrupa Birlii lkelerindeki mevzuat ele alndnda ounlukla ayr ve bamsz kanun yaplmasndan ziyade ilgili kanunlarn iine hkm konulmas yoluna gidildii anlalmaktadr. lgili Kanunlarn iine hkm konulmas yoluyla yaplan dzenlemenin tercih edilmesinin nedeni Avrupa Birliinin 2000/31 sayl direktifinde dzenledii e-ticarete ilikin konularn zel hukukun bir ok alan ile ilgili olmas ve bu alanlarda da temel kanunlarn bulunmasdr. Bu iki sistem, Tasarnn hazrlanmas srasnda ele alnm ve tartlmtr. Aslnda elektronik ticaretle ilgili olan tm alann ayr ve bamsz bir Kanun Tasars olarak dzenlenmesi arzu edilmitir. Ancak bu durumda ya dier kanunlardaki hkmler, o kanun metinlerinden karlacak ya da ikinci kez ayn konuda dzenleme yaplmak zorunda kalnacakt. lk seenekte dier kanunlarn insicamnn bozulaca, ikincisinde ise ayn konunun iki farkl kanun metninde dzenlenmesinin hukuk tekniine aykr decei kanaatine varlarak elektronik ticarete ilikin ana ilkeler dzenlenmi, dier kanunlarda dzenlenen alanlara iki istisna haricinde deinilmemitir. Elektronik ticaretin yaygnlatrlmas, tketicilerin ya da elektronik ortamda ilem yapan kimselerin gveninin salanmasna baldr. Bu gvenin salanmas iin, elektronik ortamda effaflk ve eriilebilirlik arttr. Bu nedenle, elektronik ticaretle uraanlar iin gvenin ve effafln salanmas amacyla bir takm ykmllklerin getirilmesi ngrlmektedir. Tasarda genel itibaryla iki alanda dzenleme yaplmaktadr.. Bunlardan ilki, elektronik aralarla yaplan szlemelerde bilgi verme ve hizmeti sunanlar iin getirilen ykmllklerdir. Bu ykmllkler incelendiinde daha ziyade elektronik hizmetin alcsnn satn alaca mal ya da hizmeti tanyabilmesi, onu yanltabilecek bilgilerin nne geilmesine ilikindir. Dier ykmllkler ise, szlemenin sonradan eriilebilir klnmas ve hatalarn sonradan dzeltilmesine imkn verilmesiyle ilgilidir. kinci alan ise, istenmeyen elektronik postalara ilikindir. Trkiye, maalesef istenmeyen elektronik postalarn yayld lkelerin banda bulunmaktadr. Bu durum Avrupa Birliinin konuya ilikin raporlarnda da yer almtr. Tasarnn hazrlnda, istek d elektronik postalarn nitelii, dnyada yaplm olan konuya ilikin yasal dzenlemeler aratrlm ve deerlendirilmitir. Dnyada istek d haberleme konusunda; alcnn ilk elektronik postadan sonra reddetme hakk olarak tanmlanan Opt-out ve elektronik iletilerin ilkinde dahi nceden izin alma art getiren ve opt-in sistemi olarak adlandrlan iki farkl dzenleme yaklam bulunmaktadr. lk yntem, Amerika Birleik Devletleri ve Uzak Douda; ikinci yntem ise Avrupa Birliine ye lkelerin genelinde uygulanmaktadr. Avrupa Birliinin 12 Temmuz 2002 tarihli 2002/58/AT sayl Elektronik Haberleme Sektrnde Gizliliin Korunmas ve Kiisel Bilgilerin lenmesine likin Direktifinin 13 nc maddesinde Elektronik Ticaret Direktifinden ayrlarak nceden izin alma ynteminin uygulanmas karar alnmtr. lkemizin Avrupa Birliine yelik sreci ve Avrupa Birlii mktesebatna uyum almalar gz nne alnarak istek d elektronik iletiler ile ilgili blm nceden izin alma yntemine gre hazrlanmtr. Bu sistemin istisnas olarak esnaf ve tacirlerin ticar faaliyetlerine ilikin haberleme ihtiyac gz nne alnarak ilk elektronik iletiden sonra bunu almay reddetme hakk salayan ilk sistem kabul edilmitir.

6/12

Tasar, yrrlk ve yrtme maddesi ile birlikte 16 maddeden olumaktadr. Tasaryla Avrupa Birlii tarafndan karlm olmakla birlikte henz Trk mevzuatna aktarlmayan ve Trk hukukunda da karlnn bulunmad baz direktif hkmleri dzenlenmitir.

7/12

MADDE GEREKELER MADDE 1- Maddeyle, Kanunun ama ve kapsam dzenlenmektedir. Tasaryla, dier kanunlarda dzenlenmeyen ancak bilgi toplumu ve elektronik ticaretin gerei olan hususlarn tamamlanmas ile elektronik ticaret ve bilgi toplumu hizmetlerine ilikin hususlarn dzenlenmesi amalanmaktadr. MADDE 2- Maddeyle, Tasarda geen baz terimlerin tanmlarna yer verilmekle birlikte, baz gereksiz tanmlarla dier kanunlarda yer alan ve tanmlanan terimlere yer verilmemektedir. rnein, tketici terimi 4077 sayl Tketicinin Korunmas Hakknda Kanunda tanmland iin burada yeniden tanmlanmamaktadr. 5651 sayl Kanunda yaplan ierik, eriim ve yer salayc tanmlar ve getirilen sorumluluk dzenlemesi, bu Kanunun uygulamas bakmndan da geerlidir. Bu maddede yaplan hizmet salayc, tanm 5651 sayl Kanunda yer verilen eriim ve yer salayc kavramlarn da kapsamaktadr. Bu nedenle, Tasarda, 5651 sayl Kanunda getirilmi olan sorumluluk hkmleri tekrarlanmamtr. 5651 sayl Kanunda tesis edilmi sorumluluk hkmleri geerli olmaya devam edecektir. MADDE 3- Elektronik aralarla yaplan szlemenin kurulmas ve kurulma zaman Borlar Kanunu hkmlerine gre tayin edilecek ve taraflarn iradeleri de yine genel hukuk ilkelerine gre yorumlanacaktr. Ancak, elektronik aralarla yaplan szlemede baz hususlarn szleme ncesinde ve sonrasnda belli olmas gerekir. Birinci fkra uyarnca, szlemenin kurulmas iin gerekli admlarn mutlaka akla kavuturulmas gerekir. Bunlar, alcya hizmet salayc tarafndan sunulmaldr. Bylece hangi admlarn takip edilecei alc tarafndan nceden bilinebilecektir. Yine, szleme metninin hizmet salayc tarafndan saklanp saklanmayaca da aka belirtilmelidir. Bu, balangta var olan bilgilendirme ykmllnn gereidir. Buna gre, daha szleme ilikisine girmeden nce szlemenin cereyan edecei sreci nceden bilecek ve szleme ilikisine girip girmeyecei konusunda iradesini ne ekilde oluturacana karar verecektir. Sz konusu dzenlemeler, elbette Trkiyede bulunan hizmet salayclara uygulanacaktr. te yandan, yurtdnda yerleik hizmet salayclara bu ekilde bir ykmllk getirme imkn yoktur. Ancak, bu durumun, Trk giriimciler aleyhine bir haksz rekabete yol aaca ve lke iindeki elektronik sektrn rekabet gcn azaltaca da dnlmemelidir. Aksine bu tr ykmllklerin yerine getirilmesi son derece kolay olmakla beraber alcda ciddi bir gvenin olumasna katk salayacaktr. Ayn ekilde veri hatalarnn nasl belirleneceine ve dzeltileceine ilikin teknik aralarn da alcya salanmas gerekir. Bylece alc, daha hukuk ilikinin banda szlemede baz hatalarn dzeltilebileceine ilikin bir inanca sahip olacaktr. kinci fkra uyarnca, hizmet salaycnn mensubu olduu meslekle ilgili varsa davran kurallarna ve buna nasl ulaabileceine ilikin bir aklamay bulundurmak zorundadr. Mesleklere ilikin davran kurallarnn nemi gitgide artmaktadr. Hangi meslein nasl bir davran kural olduunun, hizmet salayclarn mensup olduklar meslek rgtlerinin nasl ve hangi kurallara tbi olduunun bilinmesi, alcnn daha gvenli bir ekilde o hizmet salaycnn hizmetinden faydalanma imknn salayacaktr. Ortaya kacak sonraki uyumazlklarda kullanlabilecek genel ilkeleri de alc buradan renecektir. nc fkrada, taraflarn tketici olmad durumlarda aksinin kararlatrlabilecei belirtilmektedir. Bilhassa esnaf ya da tacirler arasnda gerekleen ve tketici ilemi saylmayan ticar ilikilerde birinci ve ikinci fkralardaki gibi bir dzenlemeye ihtiya bulunmamaktadr. Drdnc fkrada, hizmet salaycya, alcya szleme ncesinde sunulmu olan szleme hkmleri ve genel ilem artlarnn saklanmasna imkn salama ykmll getirilmektedir. Bu ekilde alcnn bu artlar daha sonra da dnebilmesi ve kontrol

8/12

edebilmesi, szlemenin kurulmasndan sonra tek tarafl olarak szleme hkmlerinde deiiklie gidilememesi amalanmaktadr. Beinci fkrada ise elektronik posta ya da dier benzeri bireysel iletiim aralar ile gerekletirilen ilemler iin dzenleme getirilmektedir. Elektronik posta ve benzeri bireysel iletiim yoluyla gerekleen ilemler, birinci ve ikinci fkra hkmlerinden istisna tutulmaktadr. Zira burada taraflar dorudan haberleme ve mzakere etme imknna sahip olup bu anlamda Borlar Kanunundaki hazr bulunanlar arasnda szleme hkmlerine tabi olacaktr. Bu durumda, birinci ve ikinci fkralardaki ykmllklere de gerek olmad aktr. MADDE 4- Szlemenin yaplma ncesi ile sipari verilmesi aamasnn ayrlmas gerekir. Bu maddenin dzenlenmesi, bu bakmdan nc maddedeki dzenlemeden farkldr. Birinci fkra uyarnca alcnn sipariini elektronik aralarla vermesi hlinde, sipariin verilmesinden nce ve demeye ilikin bilgilerden nce alcnn deyecei toplam bedeli bilmesi gerekir. Sadece toplam denecek bedelin bilinmesi de kfi olmayp, szlemenin dier artlarn da grebilmeli ve yeniden inceleyebilmelidir. Bu hlde alc, bir kez daha verdii sipariin nitelii ile imza att szlemenin ieriini tam olarak kavrayabilecektir. Sipariin verilmesinden sonra ise hizmet salaycsna sipariin alndna ilikin bir teyidin gnderilmesi gerekir. Bylece alc, yapt szlemenin geerli olduunu ve kar taraftan da ciddi bir iradenin olutuunu anlamaldr. Birinci fkrann (c) bendi taraflarn birbirlerine gnderdii sipari ve sipariin alndnn ne zaman gerekletiine ilikin bir yorum kural getirmektedir. Bu yorum kural, her olayda taraflarn tacir olup olmadna gre deiecektir. kinci fkrada, hizmet salayc sipari verilmesinden nce alcya, veri hatalarn belirleyebilme ve dzeltebilme imknn salamakla ykml tutulmaktadr. Bu fkra hkm, olas veri girii ya da sistemde oluabilecek hatalardan alcnn dnebilmesini ve bunlar dzeltebilmesini amalamaktadr. Sz konusu dzenleme, 3 nc maddede getirilen hkmden tamamen farkldr. Burada bir bilgilendirme ykmll deil dorudan hizmet salaycya getirilen bir ifa ykmll vardr. nc fkrada, taraflarn tketici olmad durumlarda aksinin kararlatrlabilecei belirtilmektedir. zellikle tacirler arasnda ya da esnaflar arasnda gerekleen ve tketici ilemi saylmayan ticar ilikilerde birinci ve ikinci fkralardaki gibi bir dzenlemeye ihtiya bulunmamakta, onlarn tacir olmasnn gerektirdii dikkat ve zeni gstermesi gerekmektedir. Drdnc fkrada ise, elektronik posta ya da dier benzeri bireysel iletiim aralar ile gerekletirilen ilemler iin dzenleme getirilmektedir. Elektronik posta ve benzeri bireysel iletiim yoluyla gerekleen ilemler, birinci ve ikinci fkra hkmlerinden istisna tutulmutur. Zira burada taraflar dorudan haberleme ve mzakere etme imknna sahiptirler. Bu durumda birinci ve ikinci fkradaki ykmllklere de gerek olmad aktr. MADDE 5- Maddede ticar iletiimi yapanlarn ya da adna yaplanlarn kime yapldnn bir nemi olmakszn kimliinin belirlenebilir olmas amalanmaktadr. Elektronik ortamdaki anonimlik arkasnda alcnn yanltlmas engellenmeli, dier taraftan da alcya gven telkin edilebilmesi iin elektronik ortamn arkasnda hangi gerek ya da tzel kiinin olduu belirlenebilmelidir. Ayn ekilde, bu tr iletiimde, alcnn ilgisinin ekilebilmesi iin yaplan baz teviklerin nitelikleri, varsa ve sunuluyor ise promosyon, hediye ya da ekili gibi hususlarn da ak ve anlalabilir ekilde belli edilmesi gerekir. Bylece alcnn yanltlma riski azalacak ve gven salanm olacaktr. MADDE 6- Birinci fkrada, 2002/58/AT sayl Direktifin 13 nc maddesinin birinci fkrasna uygun olarak, kii mdahalesi olmadan alan faks, elektronik posta, ksa mesaj gibi otomatik arama sistemleri vastasyla kiinin nceden izni olmakszn pazarlama veya reklam amacyla istenmeyen elektronik ileti gnderilemeyecei belirtilmektedir. Bylelikle, ncelikle

9/12

kiinin rzas ve onaynn alnmas zorunlu klnmakta ve kiinin izni olmadan bu tr mesajlarn gnderilmesini yasaklayan yntem tercih edilmektedir. Maddeyle sz konusu direktifle uyum salanarak, elektronik ileti gnderilebilmesi iin kiinin nceden rzasnn olmas gerektii hususu dzenlenmektedir. Ticar elektronik ileti kimin adna gnderiliyor ise, onay da bu kimse almak zorundadr. Elektronik iletilerin gnderilmesine araclk edenlere ise byle bir ykmllk yklenmemitir. Zira bilhassa ksa mesaj gnderiminde, araclk faaliyeti tamamen teknik bir sre olarak gereklemektedir. Ayrca, mesaj gnderimine araclk edenlerin mesaj gnderilen kimselerden onay alp almadklarn kontrol etmesini beklemek, ticar hayat aksatacaktr. kinci fkrada ise, esnaf ve tacirler iin bu sisteme istisna getirilmektedir. Zira esnaf ve tacirlerin kendilerine gelen reklam amal elektronik iletilerden haberdar olabilmeleri ticar hayatn bir gereidir. Bu nedenle, bu kimselere nceden izin alnmakszn elektronik ileti gnderilebilecektir. Ancak, bu kimseler de, istedikleri zaman elektronik posta almay reddetme imknna sahiptirler. Sonraki maddelerde getirilen hkmlerle bu husus dzenlenmektedir. MADDE 7- nceden izin alnarak gnderilen elektronik iletiler iin de baz kurallarn getirilmesi ve alcnn korunmas gereklidir. Birinci fkrada, 2002/58/AT sayl Direktifin 13 nc maddesinin ikinci fkrasna uygun olarak, bir rnn satlmas ya da bir hizmetin salanmas srasnda edinilen tketiciye ait iletiim bilgilerinin, tketicinin rzasnn alnmas kouluyla, dorudan pazarlama amacyla kullanlabilecei belirtilmektedir. kinci fkrada, gndericinin tannmasna ynelik bir dzenleme getirilmektedir. Bylece alc, kendisine gelen elektronik iletinin sahibini tanyabilecektir. Gerektiinde de irtibat kurabilecektir. 2002/58/AT sayl Direktifin 13 nc maddesinin drdnc fkrasnda dorudan pazarlama amacyla gnderilen ve kimin adna haberleme yapld hususunda gndericinin kimliini saklayan veya alcnn bu iletiimin sonlandrlmas konusunda talepte bulunaca bir adres bulunmayan iletilerin gnderilmesinin abonenin bu yndeki talebi hlinde engellenecei ifade edilmitir. Maddede, Direktifle uyum salanm, gnderilen elektronik iletide, gndericinin kimlik ve eriim bilgilerinin yer almasnn zorunlu olduu, haberlemenin trne bal olarak, iletinin konusu, amac ve bakas adna yaplmas hlinde kimin adna yapld ile ilgili bilgilere de yer verilecei dzenlenmektedir. Ayrca, reklam sahibini aklamayan ya da anlalr ekilde gstermeyen iletiler ve ileti alcs olmama isteinin beyan edilebilecei bir adres iermeyen iletilerin gnderilmesinin yasak olduu hkm altna alnmaktadr. nc fkrada ise, iletinin tannabilmesini salayan bilgilerin de iletiye eklenmesi ykmll getirilmektedir. Bylece alc, henz iletiyi ap okumadan nce dahi, ierii gnderen ya da kim adna gnderildii hakknda genel bir bilgi edinecektir. MADDE 8- Maddede yaplan dzenleme, genel bir dzenleme olup, ieriinde 6 nc maddede olduu gibi bir ayrm yaplmas yoluna da gidilmemektedir. 2002/58/AT sayl Direktifin 13 nc maddesinin ikinci fkrasnda gndericinin, kullanclara gelen her bir iletiyi bundan sonras iin almay reddetme imknn cretsiz ve kolay bir yolla salamakla ykml olduu belirtilmitir. Maddede, Direktife uygun olarak, gerek ve tzel kiilerin diledikleri zaman, hibir gereke belirtmeksizin bu Kanun kapsamndaki elektronik iletileri almaktan vazgeebilecei ve bunun iin, gndericiye, ar veya iletide yer alan iletiim bilgilerini kullanarak, bu yndeki talebin iletilmesinin yeterli olduu, gndericinin, vazgeme talebinin kendisine kolay bir yolla ve cretsiz olarak iletilmesini salayaca dzenlenmektedir. Ayrca, talebin alnmasn mteakip gndericinin derhl bu talebin gereini yapaca hkm altna alnmaktadr.

10/12

kinci fkrada, ret bildiriminin kolay ve cretsiz bir ekilde sunulmas ykmll gndericiye yklenerek, alcnn ilave bir masrafa katlanmas hususu engellenmek istenmektedir. nc fkrada ise, ret talebinin gndericiye ulamasn mteakip gnlk sre verilmekte, bu sre, i gn olarak belirlenmektedir. MADDE 9- Maddede Avrupa Birliinin 2000/31 sayl E-Ticaret Direktifinde dzenlenip de Trk hukukunda dzenlenmeyen n bellee almaya ilikin husus hkme balanmaktadr.. n bellee alma, tamamen teknik bir sre olarak cereyan etmektedir. n bellee almann amac, bilgi toplumu hizmetlerinden yararlananlarn salad bilgilerin dier kullanclara daha etkin bir aktarmn salamaktr. n bellee alma, otomatik olarak ve geici bir sre ile yaplmaktadr. Ancak, 5651 sayl Kanunda veya dier dzenlemelerde bu hizmet salaycnn sorumluluuna ilikin herhangi bir hkme yer verilmemitir. Bu durum elektronik ortamda nemli bir fonksiyon ifa eden hizmet salayclar iin bir risk unsuru tamaktadr. Bu nedenle, saklanan ierikten dolay hizmet salaycya herhangi bir sorumluluk yklenemeyecei hususu maddede aka dzenlenmektedir. Getirilen bu hkmle iin tamamen teknik srecinde hizmet ifa eden bu kimselerin sorumsuzluunun hkm altna alnmas amalanmaktadr. Maddenin ikinci fkrasnda ise, ilk fkrada ilke olarak kabul edilen sorumsuzluun artlar belirlenmektedir. Bu artlar, hizmet salaycnn sorumsuzluk hkmnden yararlanabilmesi iin tamamen teknik bir srete kalmas gerektiini;, herhangi bir mdahalesinin olduu zaman ise, sorumsuzluk hkmnden yararlanamayacan vurgulamaktadr. Fkrann, (a), (b) ve (c) bentleri, hizmet salaycnn n bellee alma iini tamamen teknik bir sre olarak ifa etmesi gerektiine iaret etmektedir. Fkrann () bendinde ise yine Direktife uygun olarak, n bellekte tutulan verilerin asl kaynandan kaldrlmas, adl ya da idar bir yolla eriimine engel karar verilmesi halleri dzenlenmektedir. Ancak, burada da hizmet salaycnn sorumlu tutulabilmesi iin bunun renilmesi art klnmaktadr. MADDE 10- Maddede, elektronik ticaretin yaplmas aamalarnda hizmet salaycnn elde ettii verilerin saklanmasndan ve gvenliinden sorumlu olduu hkme balanmaktadr. Madde, bir sorumluluk hkm olarak dzenlenmektedir. Hkmle, elektronik ticarete olan gvenin tesisi amalanmaktadr. Kiisel verilerin korunmasna ilikin Trk hukukunda almalar devam etmektedir. Sz konusu almalar ve yine Trk Ceza Kanunundaki dzenlemeler dikkate alnarak bu maddede sadece Tasar kapsamnda elde edilen verilere ilikin sorumluluk hkmne yer verilmektedir. Maddenin birinci fkras, bir sorumluluk tesis etmektedir. Hizmet salayc iin objektif zen ykmlln ngrmektedir. kinci fkrada, elektronik ticaret nedeniyle elde edilmi olan bilgilerin kiinin rzas olmakszn nc kiilere verilemeyecei ve baka amalarla kullanlamayaca da hkme balanmaktadr. MADDE 11- Maddenin birinci fkrasnda saylan idar para cezalar, getirilen ykmllklerin mahiyetine uygun olarak snflandrlmakta, uygun ve caydrc olan ancak ykc da saylamayacak meblalar belirlenmektedir. Maddenin ikinci fkrasnda, idar para cezasn vermeye yetkili makam belirlenmektedir. MADDE 12- Bakanla, Kanunun uygulanmasna ilikin yetki verilmektedir. Bu kapsamda Bakanln, hizmet salayclarn Kanunda belirtilen ykmllklerini yerine getirip getirmediini tespit amacyla denetim yapmaya ve bu tespit uyarnca gerekli tedbirleri almaya yetkili olduu hkme balanmaktadr.

11/12

MADDE 13- stenmeyen elektronik iletilerle ilgili olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlna, dier kurum ve kurulularn grlerinin de alnmas suretiyle, ynetmelik ve tebli karabilme imkn verilmektedir. MADDE 14- Maddenin birinci fkrasyla, Sanayi ve Ticaret Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 12 nci maddesinin (e) bendi deitirilmek suretiyle,elektronik ticaretin gelimesi ve yaygnlamas iin Bakanlna yeni grev ve yetkiler verilmektedir. Maddenin ikinci fkrasnda ise Elektronik Haberleme Kanununun 50 nci maddesinin beinci fkrasnda deiiklik yaplmaktadr. Zira Tasarda, nceden izin alma sistemi benimsenmiken Elektronik Haberleme Kanununun mevcut halinde ilk elektronik iletiden sonra iletileri almay ret imkn getirilmitir. Elektronik Haberleme Kanununun btnlne ve genel insicamna dokunulmadan bu Kanunun sistemi, Tasar ve Avrupa Birlii dzenlemeleri ile uyumlu hle getirilmektedir. Abone ve kullanclara gnderilen bu tr mesajlar iin de nceden izin alnma art getirilmektedir. Maddenin nc fkrasyla Elektronik Haberleme Kanununun 60 nc maddesine beinci fkrasndan sonra gelmek zere bir fkra eklenerek getirilen yeni sistemin meyyidesi de konulmaktadr. GEC MADDE 1- Madde, Tasarnn Kanunlaarak yrrle girmesinden nce, baz irketlerce toplanm olan ve kendilerine ticar ileti gnderilmesi iin izin alnm olan kiilerin bilgilerinden oluan veri tabanlar iin yeniden izin alnmasna gerek olmadn hkme balamaktr. Ancak maddeyle bu tr veri tabanlarna sadece 6 nc maddenin birinci fkrasnda getirilen izin alma konusunda bir istisna getirilmektedir. Ticar ileti gndermeye ilikin Tasarda getirilen dier hkmler ise, sz konusu veri tabanlarna da uygulanacaktr. MADDE 15- Yrrlk Maddesidir. MADDE 16- Yrtme maddesidir.

12/12