Raslullahn Snnetine

Gre Hareket Etmek Farzdr

Yazan
Abdulaziz b. Baz

Tercme
Muhammed ahin






2
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr


Hamd, lemlerin Rabbi olan Allahadr.vlen gzel
sonu, Allah Teldan gerei gibi korkup emirlerini yerine
getiren ve yasaklarndan da saknanlar iindir.
Salt ve selm, lemlere rahmet ve kullarn hepsine
birden huccet olarak olarak gnderilen, Allahn kulu ve
elisi, Peygamberimiz Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-e,
line ve Allah Telnn kitab ile peygamberinin snnetini
kendilerinden sonraki nesillere emnete riyet ederek, sz
ve manasna uygun olarak en gzel ekilde tayarak
ulatran ashbna olsun.Allh Tel onlardan rz olsun,
bizleri de onlara en gzel ekilde tbi olanlardan eylesin.
Eski ve yeni btn slm limleri, hkmleri ispt
eden, hell ve haram aklayan muteber esslarn;
nnden ve arkasndan hibir eyin boa karamad,
her trl noksanlk ve fazlalktan korunmu olan Allhn azz
kitb Kurn- Kerim,kesinlikle hevsndan konumayan ve
her konutuu vahyden baka bir ey olmayan Raslullh
-sallallahu aleyhi ve sellem-in Snneti ve slm mmetin
limlerinin Onay (cm) olduunda ittifak etmilerdir.


3
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
slm limleri bu essn dndaki dier esslarda
gr ayrlna dmlerdir.Bunlarn en nemlisi Kyastr.
slm limlerinin ounluu gerekli artlar yerine
getirdii takdirde kyasn da huccet saylabileceini belirt-
milerdir.Bu esslarn dellleri saylamayacak kadar ok
olup, zikrine gerek duymayacak kadar da mehrdur.

BRNC ESS: Bu ess, Allh Telnn azz kitb
Kuran- Kerimdir.Rabbimiz-azze ve celle-, Kuran- Kerimin
birok yerinde kitbna uymay ve emirlerine smsk sarlp
yasaklarndan kanmay emreder.
Nitekim Allah Tel bu konuda yle buyurmaktadr:

} - , , | | - . - , - , v , `,_ `- , , | , , | - , - :, |
. = { ] -,v =-v _,= [
(Ey nsanlar !-Emirlerini yerine getirmek ve yasaklarndan
kanmak sretiyle) Rabbinizden size indirilen Kurn (ve
snnete) uyun.Onun (Allh) dndaki dostlara uymayn.
phesiz ki siz,ok az ibret alarak hakka dnyorsunuz.
1


} ., - , - | , , - , ` = _ , - | | ` = =. { ] _,=
-,v ;-v \ [

1
Araf Sresi: 3


4
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
(Muhammede) indirdiimiz bu (Kuran), yle bir kitaptr ki
onun hayr ve bereketi pek oktur.O halde onun (emir ve
yasaklarna) uyun.(Allhn emirlerine kar gelmekten)
korkun.Umulur ki merhamet olunursunuz.
1


} - = | | `- , ` _ ,- ` = ` _, - ' = , , | - , _ , - -
- . , , _,| _ | , = =| `- , , - , ; :.| , = - , = _
,, .- = = _ | , , ,, = , , { ] =' _,= - ,v _ \ - \ [
phesiz ki Allhtan size bir nr ve apak bir kitap
gelmitir.(O da Kuran- Kermdir).Allh, bu apak kitapla
dilediini rzsna,emniyet ve selmet yollarna iletir,onlar
kfr karanlndan karp dosdoru yola iletir.
2


} - | =| , , =| . , ` , - ` = | - , , ' -, | , v
=, - ,, - `- , - - - v - , = , , , - | , | { ] _,=
.,v .= .\ - . [
Kendilerine geldiinde Zikri (Kuran) inkr edenler,
(muhakkak ki helk olup azba uratlacaklardr).phe
yok ki bu Kitap, (Allhn onu gl klmas ve her trl
deiiklie uratlmaktan korumasyla) azzdir.nnden

1
Enm Sresi: 155
2
Mide Sresi: 15-16


5
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
veya ardndan ne gelirse gelsin onu hibir ekilde boa
karamaz.O, hakm olan Allh katndan indirilmedir.
Allh, keml sfatlarla vlendir.
1


} | , _ - | _ , - - , , _ = v . | = _ { ] ;-v _,= - -,v
\ [
(Ey Muhammed! Onlara de ki:- Size ve dier mmetlere
gelecek olan Allhn azbndan) sizi uyarmak iin Allh,
bana bu Kuran vahyetti.
2


} , | | g : , =. ` =. - ` -.. | , , | , - , | - , _ =
= , | v , | | = , | { ] -,v ,,,, _,= [
(Ey Muhammed! Sana indirdiimiz) Bu Kuran, insanlara
t vermek ve onlar Allhn azbndan korkutmak iin
bir duyuru ve bildiridir.
3

Bu anlamda pekok yet vardr.
Nitekim Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-den Allahn
kitab Kuran- Kerme smsk sarlmay emreden, ona
smsk sarlann hidyet, onu terkedenin ise dallet zere
olduunu gsteren birok sahh hads rivyet olunmutur.

1
Fussilet Sresi: 41-42
2
Enam Sresi: 19
3
brhm Sresi: 52



6
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-den sbit olarak rivyet
edilen bu sahh hadslerden birisi ved haccndaki hadstir.
Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hadste yle
buyurmaktadr:
,, ' , . ` ` , , ` _ _ . , ` ,` ` . ` . = . ,, | e
,I.o [
Size, ona smsk sarldka asla saptmayacanz bir ey
brakyorum.(O ey) Allhn kitbdr.
1

Baka bir hadste yle buyurmaktadr :

,, ` . . ` , ` , ' ` , ` , , ` _ _ = . ` _,' , ` , ,
` ,` - , ` ,` , = . . , ,, | ,V _. i, _c ,I.o e [
Size, nemi byk iki ey brakyorum.Birincisi: erisinde
hidyet ve nr bulunan Allhn kitab Kurandr. Onu aln
(ona gre yaayn) ve ona smsk sarln.
2

Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-, Kurana sarlmay
ve ona gre yaamay tevik ettikten sonra defa :

,, _` , , ` ' = ` , ` , ' _` , , ` ' = ` , ` , ' _` , , ` ' , ,,
| ,I.o e [
Ehli beytime iyi davranmanz hususunda size Allhtan

1
Mslim
2
Mslim, Zeyd b.Erkamdan rivyet etmitir.


7
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
korkmanz hatrlatrm.Ehli beytime iyi davranmanz husu-
sunda size Allhtan korkmanz hatrlatrm.
1

Baka bir hadste Kuran hakknda yle buyurmaktadr :

,, `, _ . `.` = `- ,` `., `,
`. _ . ,,
O Kuran, Allhn ipidir.Ona tbi olan hidyette, onu
brakp terkeden de dallettedir.
Bu anlamda pekok hads vardr.Sahbe ve onlar-
dan sonra gelen ilim ve mn ehlinin, Kuran ve Raslullh
-sallallahu aleyhi ve sellem-in snnetine smsk sarlp onlarla
hkm vermenin ve onlara gre muhakeme olmann farz
oluu ile ilgili icm olduuna dir bu konudaki dellleri
zikretmeye, dolaysyla sz fazla uzatmaya gerek yoktur.

KNC ESS: slm limlerinin ittifak ettikleri essn
ikincisi, Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem- ile ashb ve
onlardan sonra gelen ilim ve mn ehlinden sahh olarak
bildirilen sz, fiil ve takrrlerden oluan hadslerdir.
Sahbe,tbin ve onlardan sonra gelenler,bu nemli
essa inanm, onu huccet/dell kabul etmiler ve mmete

1
Mslim


8
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
de retmilerdir.Yine bu konuda birok eserler yazmlar
ve bunu Fkh Usl ve Hads Terimleri adl kitaplarda
aklamlardr.Bu konudaki delller saylamayacak kadar
oktur.te bunlardan birisinde Allh Tel, azz kitabnda
Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-e uyup Ona itaat etmeyi
emretmitir.Bu emir, kendi dneminde yaayan sahbe ile
onlardan sonra gelen mslmanlarn hepsine yneliktir.
nk Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem- herkese
birden gnderilmi,herkes de kyamete kadar Ona uymak
ve itaat etmekle emrolunmutur.nk Kuran tefsr eden
ve onda st kapal olarak ifde edilen hkmleri szl, fiil
ve takrr snnetleri ile aklayan yegne kimse, odur.
Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in snneti olmasa,
namazlarn ka rekt olduunu, nasl klndn ve klarken
nelerin gerektiini mslmanlar bilemezlerdi.
Yine, Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in snneti
olmasa oru,zekt,hac,cihd ve iyilii emredip ktlkten
alkoymak gibi meselelerin hkmlerini mslmanlar bile-
mezlerdi.
Yine Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in snneti
olmasa, mumeltla ilgili hkmleri, haram olan eyleri,


9
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
haram klnan yasaklarn ilenmesi halinde farz kld
hadlerle cezlarn hkmlerini mslmanlar bilemezlerdi.
Bu konudaki yetlere gelince, bazlar unlardr :
} | , -, | | - | ,, =| - ., - , { ] ,v .- , _,= - \ [
(Ey mminler!Emrettiklerini yerine getirmek ve yasakla-
dklarndan da kanmak sretiyle) Allha ve Raslne
de itaat edin.Umulur ki merhamet olunursunuz
1


} , -, | | , - , =| ,, | , | , - - v _ | | ,, =| , -, | | -
| _ | , . _ = _ , - _ . , | , ., - , . , ,, =| - -
:, | . - | ` , - c | . -v ; , , | { ] -,v .| _,= [
Ey mn edenler!Allha itaat edin.Rasle de (hak olarak
getirmi olduu eylere) uyun.(Allha isyan emretmedii
srece) sizden olan (mslman) idrecilere de itaat edin.
Aranzda herhangi bir konuda anlamazla derseniz,
gerekten Allha ve hiret gnne mn ediyorsanz, o
konuda hkm vermek iin, onu Allh(n kitb Kuran)a
ve elisi (Muhammed-sallallhu aleyhi ve sellem-in snneti)ne
gtrn.Allh(n kitb Kuran)a ve elisi (Muhammed-
sallallhu aleyhi ve sellem-in snneti)ne gtrmek; sizin iin

1
l-i mrn Sresi: 132


10
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
ayrla dp grlerinizle hareket etmenizden daha
hayrl, sonu bakmndan da daha gzeldir.
1

Allah Tel baka bir yette yle buyurmaktadr:
} | g | | = ,, =| _ = , - , , ,. - = . = _ | _| , - -
=, - { ] _,= -,v .| t- [
Her kim, Rasle itaat ederse, Allaha itaat etmi olur.Her
kim de (Allh ve Raslne itaat etmekten) yz evirirse,
(Bil ki Ey Muhammed!) Biz, seni onlarn zerine bir
gzetleyici olarak gndermedik.
2

Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in snneti dell
olarak kabul edilmeseydi veya snnetin tamam muhafaza
edilmeseydi, insanlarn Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-e
itaat etmeleri ve anlamazla dtklerinde Allhn kitb
ve Raslnn snnetine dnmeleri nasl mmkn olurdu?
Buna gre, Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in
snnetinin dell kabul edilemeyeceini veya snnetinin
tamamnn muhafaza edilmediini iddi etmek; Allh
Telnn,kullarn olmayan bir eye havle etmesi demek-
tir ki bu en btl fikir, Allh Telya kar ilenmi en
byk kfr ve Onun hakknda duyulan en kt zandr.

1
Nis Sresi: 59
2
Nis Sresi: 80


11
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
Nitekim Allah Tel bu konuda yle buyurmaktadr:

} . . , , , - | , , , | , ,` - | `, , | =| c , | , | | {
] | _,= - -,v .. [
-Ey Muhammed!Kurann anlam ve hkmlerinden bilme-
diklerini insanlara aklaman ve dnp onunla hidyeti
bulmalar iin, sana Zikri (Kuran) indirdik.
1

Baka bir yette yle buyurmaktadr:

} = | c , - | | - ; =. -, , - =| , , | `, , | v ,
., - , ; , | - - _ { ] -,v | _,= . [
-Ey Muhammed!-(Dn ve ahkm konusunda) ihtilafa
dtklerinde insanlara aklayasn diye sana Kuran
indirdik ki, onu akladna dir onlara kar bir gereke,
mn eden bir topluluk iin ise hidyet ve rahmet olsun
2

O halde nasl olur da Allh Tel, hem Raslne
indirdii Kuran insanlara aklama yetkisi verecek, hem
de snneti yok sayacak veya bir huccet saymayacak.
Byle bir ey olabilir mi?
Bunun bir benzeri, Allh Telnn u szdr :


1
Nahl Sresi: 44
2
Nahl Sresi: 64


12
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
} .` - . - - , - , ,| , . , ,, =| , -, | | -| , -, | | |
v , ,, =| _ - - = , , -, = ., , ` - - , , - : , | g
_ , | { ] -,v _,| _,= . [
(Ey Muhammed! nsanlara) de ki: Allha itaat edin.
Raslne de itaat edin.Eer yz evirirlerse, sana den
grev; elilik grevini yerine getirmendir.(nsanlara den
grev ise, yapmakla grevlendirildiklerini yerine getirmele-
ridir). Eer Ona itaat ederseniz hakka (hidyete) erersiniz.
Rasle den grev; Rabbinden apak olarak gelen elilik
grevini tebli etmekten baka bir ey deildir.
1

Ayn srede baka bir yette yle buyurmaktadr:
} :=| , , | | .,. - , - | ,, =| , -, | | | , {
] -,v _,| _,= [
Namaz (tam olarak) kln.Zekt (hak edene) verin.
Rasle itaat edin.Umulur ki merhamet olunursunuz.
2

Baka bir yette yle buyurmaktadr:

} , | , | | ,, = _ _` , | , c. - -. | =.| -, - , , | , -
.| , , -\ ., , _. , , , v , -. | , v _ v = .| -

1
Nr Sresi: 54
2
Nr Sresi: 56


13
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
| , - , =| `_`- v `_ ,| - |, = _ | ,. - , -. - ,. -
. = , { ] -,v =-v _,= \t [
(Ey Muhammed! nsanlara) de ki:Ben, Allh tarafndan
hepinize birden gnderilmi bir eliyim.Gkler, yer ve her
ikisinin arasnda bulunan her eyin mlk Onundur.
Ondan baka hakkyla ibdet edilecek hi kimse yoktur.
(Mahlkat) O diriltir ve ldrr.Allha ve okuma-yazma
bilmeyen raslne mn edin.Allha, Rabbi tarafndan
kendisine indirilene (Kurana) ve kendisinden nceki
peygamberlere indirilenlere mn eden peygambere uyun.
(Allha itaat olarak emrettii emirlerini yerine getirin).
Umulur ki doru yolu bulmaya muvaffak olursunuz.
1

Bu yetler, hidyet ve rahmetin, Raslullh-sallallahu
aleyhi ve sellem-in snnetine uymakta olduuna apak dell
tekil etmektedir.
Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in snneti ile amel
edilemez veya snnetin asl yoktur veyahut da snnete
itimt edilemez diyenin hidyet ve rahmete erimesi
mmkn olur mu?
Nitekim Allah Tel bu konuda yle buyurmaktadr:


1
Araf Sresi: 158


14
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
} - | - ., | , , =| _ = , ` = = - , , ,, = , | - , , ,, = . |
` ,, | | { ] _,| _,= - -,v [
Raslullhn emrine aykr davrananlar, balarna bir
belnn gelmesinden vey hirette ackl bir azba
uratlmalarndan saknsnlar
1

Baka bir yette yle buyurmaktadr:

} , , - - , , - = ,, =| , - { ] =- _,= -
-,v v [
Rasl-sallallahu aleyhi ve sellem- size (hkm olarak neyi
mer kldysa) onu hemen aln. Neyi de (almaktan veya
yapmaktan) yasakladysa hemen ondan vazgein.
2

Bu anlamda pekok yet vardr.Daha nce zikredi-
len yetlerin dellet ettii zere, Allhn kitabna uyarak
ona smsk sarlp emirlerini yerine getirmenin, yasakladkla-
rndan da kanmann farz olduu gibi, bu yetlerin hepsi
de Raslullah-sallallhu aleyhi ve sellem-e itaat etmenin ve
getirdii dne inanmann farz olduuna dellet eder.
Kuran ve snnet birbirinden ayrlmayan iki esstr.
Bu iki esstan herhangi birini inkr etmek; dierini de inkr

1
Nr Sresi:63
2
Har Sresi: 7


15
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
etmek ve yalanlamak demektir ki bu hareket, ilim ve mn
ehlinin ittifakyla kfr, dallet ve slm diresinden kmak
olarak belirlenmitir.
Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-e itaat etmenin ve
getirdii esslara uymann farz, Ona kar gelmenin ise
haram oluu hakknda pekok mtevtir hads rivyet edil-
mitir.Bu durum, asr- sadette yaayanlar iin geerli
olduu gibi, onlardan sonra kymete kadar gelecek olan
nesiller iin de geerlidir.
Bu konudaki hadslerden bazlar unlardr :
Ebu Hureyreden-Allh ondan rz olsun- rivyet olunan
hadste, Peygamber-sallallhu aleyhi ve sellem- yle
buyurmaktadr :

,, = _. ` _ . ` , = _ ~ ' ` _ ~ ' ` ,,
| ,Ic _s.o [
Her kim bana itaat ederse, Allha itaat etmi saylr.Her
kim de bana isyan ederse, Allha isyan etmi saylr.
1

Ebu Hureyreden-Allh ondan rz olsun- rivyet olunan
baka bir hadste Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- yle
buyurmaktadr :


1
Buhr ve Mslim


16
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
,, ` ,` -` , _` ' _ ' ` . ` - . . _ ', ` , = ` , _ , ,
_ ' ` _ . ` , ` - - _ ~ ' ` ,, | l>.I e [
Emir ve yasaklarm kabul etmeyip onlardan yz eviren-
lerden baka mmetimin hepsi cennete girecektir.Sahbe:
Ey Allhn Rasl!Emir ve yasaklarn kabul etmeyen kim
olabilir? dediler.Raslullah-sallallhu aleyhi ve sellem-: Bana
itaat eden cennete girer,emir ve yasaklarm kabul etmeyip
bana isyan eden de benden yz evirmi demektir.
1

Mikdm b.MadKeribden-Allh ondan rz olsun- rivyet
olunduuna gre, Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- yle
buyurmaktadr :

,, . ` ` - _ ` : ` ,, . ' ` ` , . ` .` , , ' _ . ' ,_ ' _
` ,, , ` , - ' - ` , ` ,` ` - , .` , , , ` , ` ,
` ,` ` - , ` ` ,` , - , - ` , ,, | _,> l..|. ,l>I . io> e [
Biliniz ki bana, Kuran ve onun benzeri (hads) verilmitir.
Dikkat edin ki karn doymu bir kii koltuuna yaslanp:
Bu Kurana sarln.Onda hell bulduunuzu hell, haram
bulduunuzu da haram kln diyecei vakit yakndr.
2


1
Buhr
2
mam Ahmed, Ebu Dvd ve Hkim sahh bir senedle rivyet etmilerdir.


17
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
bn-i Eb Rfi, babasndan rivyet ettiine gre,
Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmaktadr:

,, . , ', . ,_ ' _ ` ` ` , - ' ` , ' . ` ,` ,` ' `
= . ` - , _ ` . ` , , ` ` ` .` , , ` , ' , ` .` , '
` ` ` ,, | _,> i... >lo _. . e [
Sizden birinizi koltuuna yaslanm bir halde, kendisine
yapmasn emrettiim veya yasakladm birey hakknda
sorulduunda: Biz Kuranda neyi bulursak ona uyarz,
bakasn bilmeyiz diyerek, snnetimi inkr ettiini
grmeyeyim.
1

Hasan b. Cbir-Allh ona rahmet etsin-, Mikdm b. Mad
Keribi-Allh ondan rz olsun- yle derken iittim, der:
Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- Hayber savanda
baz eyleri haram kldktan sonra yle buyurdu:

,, -`, _ ` ` ,` , _ , `, . ' ` , ` - ' ` :` ,, , - , .` ` , ,
` , , ` - , , ` ` - ` - ` , ` - , = ` . ` , ` , , ,

1
Ebu Dvd ve bn-i Mce sahh bir senedle rivyet etmilerdir.


18
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
` , _ ` , - . . ' ` ` ` , - , - ` , , , , = _ .
= ` , - ,,
| e _,> l..|. >lo _. io.I ,l>I [
Sizden birinizi koltuuna yaslanm halde, benim hadsim
kendisine sorulduunda beni yalanlayp: Bizimle sizin
aranzda Kuran hakemdir.Onda neyi hell bulursak hell,
neyi de haram bulursak haram sayarz diyecei vakit
yakndr. yi biliniz ki Raslullhn haram klmas Allhn
haram klmas gibidir.
1

Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-den rivyet olunan
mtevtir hadslerde hutbesinde ashbna hazr bulunann,
hazr bulunmayana duyduklarn tebli etmesini emrederek
yle buyururdu:
,, _ ` _` , ' _ ` ` .` _ ,,
Olur ki tebli edilen kimse, bizzat iiterek tebli
eden kimseden daha iyi anlayp kavrayabilir.
Bu hadslerin birisinde, Raslullah-sallallahu aleyhi ve
sellem- Ved haccnda, Arefe ve bayramn birinci gn
insanlara hitap ettiinde yle buyurmutur :


1
Hkim,Tirmiz ve bn-i Mce sahh bir senedle rivyet etmilerdir.


19
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
,, ` ` ` ` _` , ' ` .` ` , ` ` .`, . ` ` _ ` , ,,
| ,Ic _s.o [
Hazr bulunan, hazr bulunmayana tebli etsin.Olur ki
tebli edilen kimse, bizzat iiterek tebli eden kimseden
daha iyi anlayp kavrayabilir
1

Eer Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in snneti,
Onu iiten ve kendisine tebli edilen kimseye dell olmayp
kymete kadar kalc olmasayd,snnetini bakasna tebli
etmesini ashbna emretmezdi.Bundan da anlalmaktadr
ki Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in snneti, onu bizzat
kendi azndan iiten sahbe ile kendilerine sahh sened-
lerle nakledilen nesiller iin bir delldir.
Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in ashb,onun szl
ve fiil snnetlerini ezberlemiler ve kendilerinden sonra
gelen tbine, onlar da kendilerinden sonra gelenlere
tebli etmilerdir.Ayn ekilde gvenilir slm limleri, Onun
snnetini nesilden nesile ve asrdan asra naklederek kitap-
larda derleyip toplayarak sahhini zayfndan ayrt ederek
aklam, snnetin sahhini zayfndan ayrt edebilmek iin
de aralarnda bilinen kanun ve ller koymulardr.

1
Buhr ve Mslim


20
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
Allh Tel, Kuran- Kerimle oynamak isteyenlerin
errinden, dinsizlerin kfrnden ve tahrip etmek isteyenlerin
tahribinden Kuran- Kermi koruduu gibi, slm limleri,
de Buhr ve Mslimin sahhleri ile dier limlerin hads
kitaplarn elden ele dolatrp ezberleyerek Raslullah
-sallallaahu aleyhi ve sellem-in snnetini muhafaza etmilerdir.
Nitekim Allah Tel bu konuda yle buyurmaktadr:

} =| | , ., = | - | , { ] -,v - _,= [
phesiz ki Zikri (Kuran Muhammed-sallallahu aleyhi ve
sellem-e) biz indirdik. Onu (bir deiiklie uratlarak ilve
edilmek veya noksanlatrlmaktan veyahut bir ksmnn
kayba uramasndan) koruyacak olan da biziz.
1

phesiz ki Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in
snneti, Allh tarafndan tarafndan inen bir vahiydir.Allh
Tel, Kuran- Kerimi koruduu gibi snneti de korumu,
onu tahrifilerin tahrifinden ve chillerin btl tevilinden
korumak iin, onlarn ileri srdkleri pheleri ortadan
kaldran limleri bu ie hazr klmtr.Chil, yalanc ve
inkrclarn snnete yamamaya altklar her iftira ve
yalan bu limler bertaraf edip rtmlerdir.nk Allh

1
Hicr Sresi: 9


21
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
Tel, snneti Kurann tefsri ve Kurandaki zetle bildirdii
hkmlerin aklaycs klm, buna ilve olarak, Kuranda
zikretmedii baka hkmleri snnet araclyla bildirmitir.
Buna rnek olarak u hkmleri gsterebiliriz:
St emzirme ve mras ile ilgili hkmler, bir kadn
halas veya teyzesi ile ayn nikh altnda tutmak gibi dier
hkmler Allh Telnn azz kitabnda belirtilmemi, bilakis
sahh snnetle aklanmtr.

imdi snnetin yceltilmesi ve ona gre yaamann
farz oluu hakknda sahbe, tbin ve onlardan
sonra gelen ilim ehlinin grlerini zikredeceiz:
Ebu Hureyreden-Allah rz olsun- rivyet olunduuna
gre, yle der:
Raslullah-sallallaahu aleyhi ve sellem- veft ettikten
sonra, baz Araplar dinden dnnce, Hz.Ebu Bekir-Allh
ondan rz olsun- yle buyurdu:Allha yemin ederim ki
namaz ile zekt birbirinden ayrt edenlerle savarm.
Bunun zerine Hz. mer-Allh ondan rz olsun- Hz. Ebu Bekire:
Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-:



22
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
,, , , ` - ` ' . ' ` .` , ' , = . . . ` , . ` , ,
, - , . ` , ,` ' , ` ,` . ` _ ,, | ,I.o l>.I e [
L ilhe illallah deyinceye kadar insanlarla (mriklerle)
savamakla emrolundum.Bunu derlerse, kanlarn ve
mallarn benden korumu olurlar.Ancak slmn hakk
bundan mstesndr.
1

buyurduu halde, sen sadece zekt vermek iste-
meyen insanlarla nasl savarsn? dedi.
Hz.Ebu Bekir Ona:Zekt, slmn hakk deil
midir? Allha yemin ederim ki Raslullah-sallallahu
aleyhi ve sellem-e vermi olup da bana vermek isteme-
dikleri bir yular dahi olsa vermediklerinden dolay
onlarla savarm karln verdi.
Hz. mer-Allh ondan rz olsun-:Nihyet Allh Tel
Ebu Bekirin gnln am ve Onun hakl olduunu
anladm. dedi.
Nitekim sahbe, dnden dnenlerle savamak
iin tekrar slma dnnceye kadar Hz. Ebu Bekire
destek olup onlarla savatlar.Dnmemekte srar
edenleri ldrdler.Bu olay, Raslullh-sallallhu aleyhi ve

1
Buhr ve Mslim


23
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
sellem-in snnetinin ne kadar nemli ve snnete gre
hareket etmenin farz olduuna apak bir delldir.
Bir nine, Hz. Ebu Bekire-Allh ondan rz olsun- gelerek
mrastaki payn sordu.Hz.Ebu Bekir-Allh ondan rz olsun- ona :
Allhn kitb Kuranda sana hibir pay yoktur.
Raslullh-sallallhu aleyhi ve sellem-in de senin iin birey
tyin ettiini bilmiyorum.Bunu insanlara (sahbeye)
soracam dedi.
Ardndan meseleyi sahbeye sordu.Sahbeden
bazlar Hz. Ebu Bekirin yannda Raslulllh-sallallahu aleyhi ve
sellem-in nineye altda bir (1/6) pay verdiine hitlik
ettiler.Bunun zerine Hz.Ebu Bekir-Allah ondan rz olsun- nineye
bu pay verdi.
Hz.mer de-Allah ondan rz olsun- vlilerine insanlar
arasnda Allahn kitabyla, onda bulamazlarsa Raslullah
-sallallahu aleyhi ve sellem-in snnetiyle hkm vermelerini
vasiyet ederdi.
Bakasnn zorlamasyla ocuunu dren kadnla
ilgili hkm Hz.mere-Allah ondan rz olsun- karmak gelince,
sahbeye sordu.Sahbeden iki kii Muhammed b. Seleme
ve Mura b.ube-Allh her ikisinden de rz olsun- Hz. merin
yannda, Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in bu hususta bir


24
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
kle veya criyenin hrriyetine kavuturulmas gerektiine
hkmettiine hitlik edince, Hz. mer de bu ekilde
hkm verdi.
Bir kadnn, lmnden sonra kocasnn evinde iddet
beklemesinin hkm Hz.Osmana-Allah ondan rz olsun-
karmak gelince, Mlik b. Sinnn kz, Ebu Sadin de kz
kardei olan Fera-Allah her ikisinden de rz olsun-, kocasnn
lmnden sonra,Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in iddeti
bitinceye kadar kocasnn evinde beklemesini kendisine
emrettiini Hz. Osmana haber verince, o da bu ekilde
hkm verdi.
Yine Hz. Osman-Allah ondan rz olsun-, arap itii iin
Veld b. Ukbeye snnetin hkm gerei had cezsn
uygulamtr.
Hz.Ali-Allah ondan rz olsun-, Hz. Osmann temettu
haccn yasaklad haberini alnca, Onun aksine temettu
haccna niyetlenerek yle demitir: Ben, insanlardan
herhangi birisinin sznden dolay Raslullh-sallallahu
aleyhi ve sellem-in snnetini brakamam.
Sahbeden bazlar, Hz.Ebu Bekir ve Hz.merin-Allah
her ikisinden de rz olsun- ifrd haccn gzel grdklerini
syleyerek,temette hacc yapt iin Abdullah b. Abbasa


25
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
-Allah ondan ve babasndan rz olsun- itiraz ettiler.Bunun zerine o,
yle demitir:Banza gkten ta yamasndan korkulur.
Ben size, Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-yle buyurdu
diyorum, sizler Ebu Bekir ve mer byle dedi diyorsunuz.
Hz. Ebu Bekir ve Hz. merin-Allah her ikisinden de rz
olsun- szlerine uymakla snnete aykr davranarak cezya
arptrlmaktan korkulursa, onlardan daha dk durumda
olan veya kendi basit gr ve ictihadna bakarak snnete
aykr hareket edenlerin hali nice olur?
Sahbeden birisi Abdullh b. mer-Allah ondan ve
babasndan rz olsun- snnetle ilgili baz meselelerde tartnca,
o adama yle der: Bizler, mere mi yoksa snnete mi
uymakla emrolunduk.
mrn b. Husayn-Allah ondan rz olsun- snnettten
bahsederken, orada bulunanlardan birisi:Bize Allhn
kitb Kurandan haber ver deyince, ona hiddetlenerek
yle der: Snnet, Kurann aklamasdr.ayet snnet
olmasayd, le namaznn farznn drt, akam namaznn
farznn , sabah namaznn farznn iki rekt olduunu,
zekt ve dier konularla ilgili hkmleri detayl olarak
bilemezdik.


26
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
Snnetin yceltilmesi,snnete gre yaanmann farz
oluu ve ona aykr hareket etmekten sakndrmakla ilgili
olarak sahbeden birok eser nakledilmitir.
Bu eserlerden birisi de, Abdullh b. mer-Allah ondan
ve babasndan rz olsun -, Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in:
Allhn kadn kullarn cmilere gitmekten alkoymayn
dediini hatrlattnda, ocuklarndan Bill: Allha yemin
olsun ki onlar cmilere gitmekten alkoyacaz deyince,
Abdullh b. mer ona hiddetlenerek yle demitir: Ben
sana, Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-in; Allhn kadn
kullarn cmilere gitmekten alkoymayn buyurdu
diyorum, sen de Allha yemin olsun ki onlar cmilere
gitmekten alkoyacaz diyorsun.
Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in ashbndan birisi
olan Abdullh b. Muaffel Muzen-Allah ondan rz olsun-
akrabalarndan birisinin fiske ta attn grnce, ona
bunu yapmamasn syleyerek yle demitir:Raslullah
-sallallahu aleyhi ve sellem- fiske
1
ta atmay yasaklayarak
yle buyurdu: O ne av avlar, ne de dman yaralar.
Lkin o, di krar ve gz karr. daha sonra, yine fiske ta
attn grnce, ona yle demitir:Allaha yemin olsun ki

1
Baparmakla iret parmann arasna konulup atlan taa fiske ta
denir. (Mtercim)


27
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
seninle konumayacam.Ben sana, Raslullah-sallallahu
aleyhi ve sellem- fiske ta atmay yasaklad diyorum, sen ise
bunu tekrar yapyorsun.
Beyhak-Allah ona rahmet etsin- tbinin byklerinden
Eyyb Shtiynden-Allah ona rahmet etsin- rivyet ettiine gre
yle der: Birisine snnetten konutuum zaman:Snneti
brak da bize Kurandan haber ver derse, bil ki o kimse
saptmtr.
Evz de -Allah ona rahmet etsin- yle der:
Snnet, Kurann aklaycs veya mutlak bir hkmn
mukayyed klabilir/snrlayabilir veyahut Allah Telnn:

} c , | , | | . , , , - | , , , | , ,` - | `, , | =| {
] | _,= - -,v .. [
(Ey Muhammed!) Kurann anlam ve hkmlerinden
bilmediklerini insanlara aklaman ve dnp onunla
hidyeti bulmalar iin, sana Zikri (Kuran) indirdik.
1

buyurduu gibi, Kuranda hi zikredilmeyen
hkmler getirebilir.
Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in :

,, ` `, . `.`,,' _ .' ,,

1
Nahl Sresi: 44


28
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
| . io> e l..|. ,l>I _,> [
Biliniz ki bana, Kuran ve onun benzeri (hads)
verilmitir.
1
hadsi daha nce gemiti.
Beyhak, mir abden-Allah ona rahmet etsin- rivyet
ettiine gre, mir insanlara yle demitir: Sizler, ancak
sahh hadsleri terkettiinizde helk olursunuz.
Yine Beyhak, mam Evzden rivyet ettiine gre,
mam Evz bir arkadana yle der:Sana, Raslullah
-sallallahu aleyhi ve sellem-den bir hads ularsa, sakn onun
dnda bir ey sylemeyesin.nk Raslullah-sallallahu
aleyhi ve sellem- Allahtan gelen vahyi tebli ederdi .
Yine Beyhak, byk hads imamlarndan Sfyn-i
Sevrden-Allah ona rahmet etsin- rivyet ettiine gre, Sfyn
yle der: lmin tamam, ancak hads ilmidir.
mam Mlik de -Allah ona rahmet etsin- yle der:Bizden
hi kimse yoktur ki bakasnn grlerini, bakalar da
bizim grlerimizi reddetmesin.Peygamber-sallallahu aleyhi
ve sellem-in kabrini gstererek:Ancak u kabirde yatann
sz bundan mstesndr (reddedilmez).

1
mam Ahmed,Ebu Dvd ve Hkim sahh bir senedle rivyet etmilerdir.


29
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
mam Ebu Hanfe de -Allah ona rahmet etsin- yle der:
Hads, Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-den gelirse,
bamn ve gzmn zerinde yeri vardr.
mam fi de -Allh ona rahmet etsin- yle der: Bana,
Raslullh-sallallahu aleyhi ve sellem-den sahh bir hads
rivyet edildii halde,onu dell olarak alp kabul etmezsem,
sizleri aklmn gitmi olduuna hit tutuyorum.
mam fi-Allah ona rahmet etsin- yine yle der: Bir sz
syler de, bu sylediim sz Raslullh-sallallhu aleyhi ve
sellem-den rivyet olunan hadse aykr olursa, benim
szm duvara aln.
mam Ahmed-Allah ona rahmet etsin- bir arkadana
yle der:Ne beni, ne Mliki, ne de fiyi taklit et.Sen de
bizim aldmz yerden al.
mam Ahmed-Allah ona rahmet etsin- yine yle der:
Allah Telnn:

} ` = = - , , ,, = , | - , , ,, = . | - | - ., | , , =| _ = ,
` ,, | | { ] _,| _,= - -,v [


30
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
Raslullahn emrine aykr hareket edenler, balarna bir
belnn gelmesinden vey hirette elm bir azba uratl-
malarndan saknsnlar
1

buyurduu, hadsin sened ve shhatini Raslullh-sallallhu
aleyhi ve sellem-den geldiini bildikleri halde, Sfyna gidip
soranlara aarm.
ardndan yle demitir:
yette geen fitne nedir bilir misin? Fitne, irktir.Belki de
Raslullh-sallallhu aleyhi ve sellem-in bir szn reddederse,
kalbine bir phe girer de bu yzden helk olur .
Beyhak, tbinin byklerinden mfessir Mchid b.
Cebrden-Allah ona rahmet etsin- rivyet ettiine gre,
Mchid yle der:
Eer aranzda herhangi bir konuda anlamazla der-
seniz,gerekten Allha ve hiret gnne mn ediyorsanz,
o konuda hkm vermek iin, Allhn kitb Kurana ve
elisi Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-in snnetine
dnn.
2


1
Nr Sresi:63
2
Nis Sresi: 59


31
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
yette geen Allha dnmekten kast; Allhn
kitab Kurana bavurmaktr.Raslne dnmekten kast
ise; snnete bavurmaktr.
Beyhak,Zhrden-Allah ona rahmet etsin- rivyet ettiine
gre, Zhr yle der:Bizden nceki limlerimiz, Snnete
sarlmak, kurtulutur derlerdi.
bn-i Kudme-Allah ona rahmet etsin- Ravdatun-Nzr
adl kitbnn Hkmlerin Ess blmnde yle der:
er esslarn ikincisi, Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in
snnetidir.Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in sz dell-
dir.nk onun doruluuna, Allhn emirlerine itaat
ettiine ve yasaklarndan kandna Kuran ahittir.
Hfz bn-i Kesr-Allah ona rahmet etsin-:

} ` = = - , , ,, = , | - , , ,, = . | - | - ., | , , =| _ = ,
` ,, | | { ] _,| _,= - -,v [
Raslullahn emrine aykr hareket edenler, balarna bir
belnn gelmesinden vey hirette elm bir azba uratl-
malarndan saknsnlar
1

yetini tefsr ederken yle demitir :

1
Nr Sresi:63


32
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
Yni Raslullah-sallallhu aleyhi ve sellem-in emri;Onun yolu,
metodu, snneti ve eratdr.Sz ve ameller, Onun sz ve
amelleriyle deer kazanr.Onun sz ve amellerine uygun
olan sz ve ameller,Allah tarafndan kabul edilir.Onun sz
ve amellerine uygun olmayan sz ve ameller, kimden
gelirse gelsin shibine ide edilir.Buhr, Mslim ve dier
hads limlerinin rivyet ettikleri bir hadste, Raslullah
-sallallahu aleyhi ve sellem- yle buyurmaktadr:

,, _ ,` , .` ,` ' .` , ` , ` ,, | Ic _s.o , [
Her kim, bu dnimizden olmayan bir eyi ona ihds
ederse, o ihds ettii ey kendisine reddolunur.
1

yni gizli ve ak, Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellemin
emrine aykr davrananlar, kalplerine kfr, nifak ve bidat
gibi bellarn gelmesinden yahut dnyada ksas veya hd
cezs uygulanarak veyahut hapis ve benzeri cezlara
arptrlarak cezlandrlmaktan korkup saknsnlar.
Ebu Hureyreden-Allah ondan rz olsun- rivyet olundu-
una gre, Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem- yle
buyurmaktadr:


1
Buhr ve Mslim


33
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
,, , ` , - ` . . . ' _ ` , ` ` - _ ` , ,
- , ,, ` , _` ` , ' . ,` , ` , -
, , ` - , ` ` ` , , ` ` ` ,` -` -, . ' ` , , :
` - ., , .` , - , _` , ` _` `, _ ` , ,` - - , ,,
| ..o _. lo _c oao _c I i.c _c io> lo\ e [
Benimle sizin benzeriniz, ate yakan adamn benzeridir.
Ate etrf aydnlatnca, kelebek ve atee den u
hayvanlar, atee dmeye balaynca o adam onlar atee
drmemeye alrken,hayvanlar ona glip gelir ve atee
derler.te bu, benimle sizin durumunuz gibidir.Ben sizin
atee dmenize engel olmaya alyorum.Sizler ise, bana
glip gelerek kendinizi atein ierisine atyorsunuz.
1

Celleddn Suyt-Allah ona rahmet etsin-Mifthul-
Cenneti fil-hticc bis-Snneh(Cennetin anahtar snnete
sarlarak onu dell kabul etmektedir) adl eserinde yle
der:
Biliniz ki -Allah sizlere merhamet etsin- her kim, Raslullh
-sallallahu aleyhi ve sellem-den sahh olan szl veya fiili bir
hadsi inkr ederse,kfir olur ve slm diresinden karak

1
Hadsi, mam Ahmed b.Hanbel Abdurrezzaktan, O da Memardan, O da Hemmm b.
Mnebbihten rivyet etmitir.


34
Raslullahn Snnetine Gre Hareket Etmek Farzdr
yahdi,hristiyan veya Allhn diledii kfr topluluklarn-
dan birisiyle birlikte harolur.
Sahbe, tbin ve onlardan sonra gelen ilim ehlinin,
Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-in snnetini yceltmenin
ve ona gre yaamann farz olduuna, ona aykr hareket
etmenin ise tehlikeli olduuna dir pekok sz vardr.
mit ederim ki, bu kitapta zikredilen yet, hads,
sahbe ve tbinin szleri, hakk arayan iin yeterli ve ikn
edici olmutur.
Allh Teldan, rzsna uygun ilerde bizi ve dier
mslmanlar muvaffak klmasn, gazbna sebep olacak
eylerden bizleri uzak tutmasn, hepimizi dosdoru yola
iletmesini niyz ederiz.phesiz ki O, kullarnn her konutuk-
larn hakkyla iiten ve kendisine du edip yalvarana yakn
olandr.
Allahn kulu ve elisi Peygamberimiz Muhammede,
line, ashbna ve Ona en gzel bir ekilde tbi olanlara
Allh Tel salt ve selm eylesin.