HZ.PEYGAMBER-sallallahu aleyhi ve sellem-N SNNETNE GRE NAMAZIN KILINII: Hz. Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- buyuruyor ki: Her kim, ezn iitir, ardndan da: : :;..: ....: :,...: ... , ,,:: ,,.:: ...., :_...: :_..,: ...- ..:.. :.. _.: ,,.- ..... derse, kymet gn efaatm ona vcip olur. Kymetli Mslman Karde! Allah-azze ve celle-, dn ve dnya ilerinde seni muvaffak eylesin.Bilmelisin ki ezn, namaz vaktinin girdiini iln eden bir vesledir.Vaktin girmesi, namazn artlarndandr. Dolaysyla vakti girmeden namaz klmak asla ciz deildir.Ayrca, namaz bilinen vaktinden sonra klmak sretiyle geciktirmek de ciz deildir. yleyse azz kardeim! Ezn iittiinde mezzinin dediinin aynsn tekrar etmelisin. Ancak ) _;.: :. _- :;.: :. _- ( ksmn iittiinde yle demelisin: .., v; :,: v ,- v ( ) nk Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-den bize bu ekilde bildirilmitir. Kymetli Mslman Karde! Namazn ne olduunu biliyor musun? Hi phesiz ki namaz, slmn ikinci rkndr.Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- in u szne kulak verir misin azz kardeim! _. :. ,;., _, . . ,. ..- _ . v; :; v _ :,., ....; :;.: ,.:; ;_,. _:; .L.. _: _,: ` _- _... ,._. :.=: slm, be ess zerine bin olunmutur:Allahtan baka hakkyla ibdet edilecek hibir ilhn olmadna ve Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-in Allahn elisi olduuna ehdet etmek, namaz gerei gibi klmak, zekt hakedene vermek, Ramazan orucunu tutmak ve gitmeye yol bulunca haccetmek. yet bunu bilirsen, Allah-azze ve celle-nin gece ve gndz olmak zere belirli vakitlerde sana be vakit namaz farz klm olduunu bilmelisin.Allah-azze ve celle- bu konuda yle buyurmaktadr:
4 ,,,... _..= .,.: _.: _; .,.: _.: _._:: _... ; _..: ,:..: :;..: ,.: .., . "Gnein, le vakti zevlinden, gecenin karanlna kadar (le, ikindi, akam ve yats vakitlerinde) namaz tam olarak kl.Sabah namazn da kraatn uzatarak kl.Zir sabah namaznda okunan Kur'an dinlemek iin gece ve gndz melekleri hazr bulunurlar." 1
Bu yet-i kerme, bizlere namazn vakitlerini aklamaktadr. Zir yette geen ( ,: _.: ,:.: :;.: ) ksmndan kast; le ve ikindi namazlar, ( __:: _.. ; ) ksmndan kast ise; akam ve yats namazlardr. Azz kardeim! Hi phesiz ki Allah-azze ve celle- her mslmana, gece ve gndz olmak zere gnde be vakit namaz klmasn farz klmtr.Bu namazlar iin de belirli vakitler tyin ederek mslmanlarn namazlarn bu vakitlerde klmalarn emretmitir. Allah-azze ve celle-bu konuda yle buyurmaktadr: .:,:,. .,..= ..,: :. ..= :;.: _; ....: . "nk namaz, m'minlerin zerine belirli vakitlerde farz klnmtr." 2
Allah-azze ve celle-namaz, vakti kana kadar geciktiren kimseyi Kur'anda yererek yle buyurmutur: .._. _,.: .,.. ,,: ,.,: :;.: ,... .:- ,..., _. .:-. ,. . "Kendilerine nimet verilenlerden sonra kt bir nesil geldi ki,namaz vaktinde klmayp geciktirerek ehvetlerine uydular.Bundan dolay da onlar cehennemde gayyay boylayacaklardr." 3
Sahbe-i Kirm, ( :;..: ,.... ) ksmn "vaktinde klmayarak geciktirdiler" anlamnda tefsir etmilerdir. Her kim, namaz vaktinden nce klarsa, namaz sahih olmaz.Vaktinden birka sniye nce bile klsa geerli deildir.nk Allah-azze ve celle-namaz iin belirli bir vakit tyin etmitir.Bundan dolay Cebril-aleyhisselm-, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'e iki gn namazlarda imamlk yapmtr.Birinci gn, namazlar ilk vaktinde namaz kldrm, ikinci gn ise namazlar son vaktinde kldrm, ardndan Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'e yle demitir:"Ey Muhammed!Namaz, bu iki vakit arasndadr." Yni bu iki vakitte ed edilir. Bu olay, vaktinden nce namaz klann, namaz Allah'n emrettii gibi klmadndan dolay namaznn geersiz olduuna dellet etmektedir.Bir kimse byle namaz klmaya devam
5 ederse, kendisine bunun hkmnn namazn klmayan kimsenin hkm gibi namazn klmam sayldn syleriz. Namaz, dnin direidir.Kelime-i ehdetten sonra slm dninin en nemli rkndr.Dolaysyla ey kymetli mslman;namaz gerei gibi klman, emnete riyet ederek, huu ve ihlasla ed etmen gerekir. ) _., .:, :..=: ,:, :;.: ,._. ....- _.: : .:- . .,._: v; . .. ._.: ( ._,: . "-Dier btn semv dnlerde insanlar-irkten mna meylederek yalnz- ca Allah'a ibdet etmek, namaz dosdoru klmak ve zekt vermekle emrolundular.te dosdoru dn budur.O dn de slm'dr." 1
Kymetli Mslman Karde! Kymet gn ilk nce hangi eyden hesba ekileceini biliyor musun? O halde, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in u szne kulak verir misin? ) .... _;.:.. :... _:.. -:.. _,.. :;..: ..._.: ,,. ..,.: ._:. ,... .. :.. :.. ... ( _.L: . "Kulun, kymet gn hesba ekilecei ilk ey namazdr.Eer namaz dzgn olursa, dier amelleri de dzgn olur.Yok eer namaz dzgn deil de bozuk olursa, dier amelleri de bozuk olur." 2
Namaz, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in vefatndan nce yapt son vasiyetidir.mm Seleme vlidemizden rivyet olunduuna gre-Allah ondan rz olsun- o yle der: . - _. _.= . ,. .. . :;.: ,=.. =:. .. :;.: .. . "Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-'in yapt son vasiyet namazd.Zira yle o buyurmutu:Namaza, namaza ve elinizin altndakilere ok dikkat edin." 3
Hi phesiz ki Allah-azze ve celle- namazlarn vakitlerinde ed eden m'minleri methetmi ve onlar nimetler yurdu olan cennetlerin vrisleri kldn belirterek yle buyurmutur: _ > _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ : . : _ _ : _ _ _ _ _ . _ : >
(1) Beyyine Sresi: 5 (2) Tabern (2) mam Ahmed (2) Mu'minn Sresi:1-11
6 Allaha mn edenler, gerekten kurtulua ermilerdir.Onlar ki, namazlarnda huu ierisindedirler.Onlar ki, btl sz ve fiilden tamamen yz evirir, ona iltifat etmez, onunla megul dahi olmazlar.Onlar ki, nefislerini Allaha itaatle temizlerler.Onlar ki, Allahn haram kld zin, ecinsellik ve benzeri her trl fuhiyattan rzlarn korurlar.Ancak eleri ve ellerinin altndaki criyeleri bundan mstesndr.Bunlarla bulunduklar ilikilerden dolay knanmazlar.Her kim ei veya criyesinden bakasyla tatmin olmaya bir yol ararsa, onlar Allahn hell ve haram snrn ineyenlerdir.Onlar ki, emnetlerine riyet ederler ve szlerini yerine getirirler.Onlar ki, namazlarn artlarna, erknna ve vciplerine riyet ederek vakitlerinde klarlar.te cennete vris olacak olan mminler bunlardr.Cennetin en yksei ile ortasndaki makamlara vris olacak ve orada ebed kalacak olanlar bunlardr. 1
Allah-azze ve celle-, m'minlerin zellikleriyle ahlkn zikrederken onlar vme ve onlara senda bulunma makamnda zikretmi, kfir ve mnfklarn ahlkn ise onlar yerme ve ktleme makamnda zikretmitir. Birinci makam:M'minlere vg ve onlara senda bulunma makamdr ki Allah-azze ve celle-, bu gzel ahlak ve hasletleri almamz tevik etmektedir. kinci makam ise;Kfir ve mnfklar yerme ve ktleme makamdr ki Allah-azze ve celle- onlarn ahlkyla ahlaklanmamz iddetle yasaklamaktadr. Yukardaki yetlerde Allah-azze ve celle-, mn edenlerin birok hasletlerini zikretmi, bu hasletlere namazla balam ve yine namazla son vermitir. Zir 1. Ve 2. yetlerde yle buyurmutur: _ > _ Allaha mn edenler, gerekten kurtulua ermilerdir.Onlar ki, namazlarnda huu ierisin- dedirler." Ardndan m'minlerin methedilen amellerini yine namazla bitirerek yle buyurmutur: _ _ _ _ . _ : > "Onlar ki, namazlarn artlarna, erknna ve vciplerine riyet ederek vakitlerinde klarlar.te cennete vris olacak olan mminler bunlardr.Cennetin en yksei ile ortasndaki makamlara vris olacak ve orada ebed kalacak olanlar bunlardr. Bu hasletlerin arasnda zikredilen hasletler de gzeldir.Ancak bu hasletlerin en ycesi namazlarn klmalardr. Allah-azze ve celle-, birinci yette m'minleri namazlarnda huu ierisinde olmakla nitelendirmitir. Huudan kast;namaznda kalben Allah'a ynelmektir ki bunun anlam; namaz klan kimsenin, namaz klarken gerekten Allah'n huzurunda olduunu ve Rabbine seslendiini
7 bilmesidir.Dolaysyla m'min, namaznda yapt zikir ve dula- ryla, anlamn dnerek okuduu kraatyla Allah'a ynelerek huu duymas ve yaradanna boyun emesi gerekir. Hi phesiz ki huu; tesiri dier zlarda grlen kalb bir ameldir.Dolaysyla namaz klan bir kimse, yalnz bana klyorsa okuduu kraat, imama uymu ve imam aktan okuyorsa, imamn kraatn iyice dnerek dinlemesi, rkya vardnda rkda okunan dular anlamn dnerek namaz klmas gerekir. rnein rkdayken iki defa: ( ,_.L.: _., _.-,..) ardndan ( _...: .:: _.-,.. ), rkdan dorulduktan sonra da: ( .., .....: _.. ..., ._. _.. .. ... ._.. _. ._.. ...: ._. .. : .., .,. : ..:= .,.: .: .. _-) demesi snnettir. Secde ettiinde, defa: ( ..:.. _.., _.-,... ) diyerek bu szn anlamn iyice dnmesi, bu szn kendisinin mnna dellet ettiini, zira ycelerek ara istiv ettiini, ayn ekilde iki secde arasnda, ilk ve son teehhtteki du ve zikirleri iyice dnmesi do-laysyla namaznn tamamn dnerek klmas mmin iin bir t ve hatrlatmadr. Zir Allah-azze ve celle-namaz konusunda yle buyurmaktadr: ,,=..: . = . =.: =.: ..-.: _. ,.: :;.: _; :;.: ,: "Namaz dosdoru kl.Namaz, sahibini gnah ilemekten ve irkinliklere dmekten alkor.Zir rkn ve artlarna gre namaz klan kimsenin kalbi nurlanr.mn artar.Hayr ilemek iin istek ve arzusu glenir.er ve ktlk ileme arzu ve istei yok olur.Namazda Allah' anmak her eyden daha byk ve stndr." 1
M'min, namazn devaml olarak vaktinde ve cemaatle klar. Namazn,gzel bir ekilde abdest aldktan sonra, Allah'a itaatle deerlendirmek iin camide cemaatle klar.Yine m'min, namaznn snnetleriyle birlikte dbna riyet ederek klar ki kld namaz Allah'n izniyle kendisine faydal ve dier zalarnda etkisini gstersin. Hi phesiz ki Allah-azze ve celle-,namazlarn vaktinde klmayp tembellik gsterenleri Kur'annda knayarak yle buyurmutur: >_ > _ . _: _ _ _ _ i :,............. ....: . . Mnfklar (zanlarnca) Allh kandrmaya alrlar.Halbuki Allh, onlarn hilelerini balarna geirir.Onlar namaza kalktklar zaman, enerek kalkarlar.Namazlaryla insanlara
(1) Ankebt Sresi:45
8 gsteri yaparlar.Allh da pek az anarlar.O mnfklar,kfrle imn arasnda akn bir ekilde bocalamaktadrlar.Ne mminlere ne de kafirlere baldrlar. Allh, kimin kalbini imandan saptrrsa -hidyetten alkoyarsa- artk ona, bir kurtulu yolu bulamazsn 1
Yine, Allah-azze ve celle-raslne ve ona inanlara, ile efrdna namaz klmalarn emretmelerini emrederek yle buyurmutur: _,..:: ,:..: :. _. .: :... v .,_:. L. :;.:., :. . L . "-Ey Muhammed- ehline namaz klmalarn emret.Kendin de onu ed etmede sabret.Senden rzk istemiyoruz.Bilakis biz sana rzk veriyoruz. Dnya ve hirette hayrl son, takv ehlinindir." 2
Buyet-i kermede Allah-azze ve celle- raslne namaz hususunda gereken nemi gstermesini, ehlini namaz iin uykudan uyandrmasn, namaz iin onlar uyarp onlara namazlarn klmalarn,namazn en nemli ve en byk hedefleri olmas gerektiini sylemesini emretmitir. Peygamberimiz-sallallahu aleyhi ve sellem- de evltlarmza yedi yana eriince namaz klmalarn emretmemizi syleyerek yle buyurmutur: ) .. ...., ,.. ..,_:. ,.,,.. ... _,.. ...., ,.. :;..:., ,.=,v . ( ,., . ,, "Evltlarnza, yedi yana bastklarnda namaz klmalarn emredin.On yana bastklarnda hala namaz klmyorlarsa onlara vurun." 3
Baka bir hads-i erifte ise:"Evltlarnza, yedi yana bastklarnda namaz klmalarn emredin.On yana bastklarnda hala namaz klmyorlarsa onlara vurun ve yataklarn ayrn." nk ocuklar, hayr ve hidyet zere yetiirlerse, namaza gereken nemi verir bir hale gelir ve namaz severler.Cmiden ve namazdan uzak bir halde yetiirlerse, cmiden ve namazdan nefret eder ve namaz sevmezler.Bundan dolay babaya den grev;Allah'tan korkup eine, kz ev erkekevltlarna namaz klmalarn emretmesi gerekir.Tabii ki onlara namaz emretmeden nce kendisi onlara rnek olarak her vakitte cmiye gitmelidir ki evltlar kendisini rnek alarak cmiye gidebilsinler.Eer ocuklar kk yata cmiye gtrp getirirse, ocuklar cmiye alr ve cmiyi severler.Bylece ocuklar Allah'n rzsna uygun olarak yetiirler.Onun iin her baba Allah'tan korksun ve evltlarna iyilii emredip ktlkten nehyetsin.Hi phesiz ki evltlara namaz klmala- rn emredip onlar namaza tevik etmek, iyilii emredip ktlkten nehyetmenin en bydr. Dolaysyla aramzda yetien genler, babalarnn altrd hal zere yetiirler.O halde ey babalar! Evltlarnz namaza altrn, onlara namaz sevdirin ve kalplerine namaz sevgisini alayn. Ey mslman karde!
(1) Nis Sresi:142-143 (2 Th Sresi:132 (3) Eb Dvd
9 yi bilmelisin ki namazn fazleti ok byktr. Abdullah b.Mesud'dan-Allah ondan rz olsun- rivyet olunduuna gre, o yle der:"Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-'e amellerin hangisi daha fazletlidir? diye sordum.Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-:'Vaktinde klnan namazdr' buyurdu." 1
= . = . = . Kymetli mslman karde! Namaz,insan her trl fuhiyat ve ktlkten alkor.Allah-azze ve celle- bu hususta yle buyurmaktadr: .-.: _. ,.: :;.: _; :;.: ,: ,..=: _. _:; _- .. _: =..: .=.: . _,...: .. ,:. . = . ,,=..: . "-Ey Muhammed-Sana indirilen bu Kur'andan oku ve onunla amel et. Namaz da dosdoru kl.Zir Namaz, sahibini gnah ilemekten ve irkin- liklere dmekten alkor.Rkn ve artlarna gre namaz klan kimsenin kalbi nurlanr.mn artar.Hayr ilemek iin istek ve arzusu glenir.er ve ktlk ileme arzu ve istei yok olur.Namazda Allah' anmak her eyden daha byk ve stndr.Allah, yapmakta olduunuz hayr ve er ne varsa hepsini bilir." 2
Kymetli Mslman Karde! Bilmelisin ki namaz, gnahlar silip gtrr.Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta yle buyurmaktadr: ._. .., _.. .., _.. .. _.. ,,. _.= ... _.... ,=.- ,.,, ,. _ ,: ,. ,:.: . . ,. . v .: . _.. :.. ..L _,, . ,- _. ,:.: ,:.. . "Sizden birinizin kapsnn nnden bir nehir akm olsa ve o nehirde gnde be defa ykansa, onda kirden bir ey kalr m? diye sordu. Sahbe:'Hayr,Ey Allah'n Rasl'dediler.Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-: te bunun benzeri, gnde be defa klnan be vakit namazdr.Allah-azze ve celle-klnan o be vakit namazlar sebebiyle ilenen gnahlar siler." 3
Ey kymetli K,karde! Bilmelisin ki namaz, ilenen gnahlara keffrettir. Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta yle buyurmaktadr: .,.., ,; _,.._, ... ..=. _.... ; _.... ... ; ... _. ,:.: :.,=: ,:.. . "Be vakit farz namaz, iki cuma namaz ile iki ramazan orucu, byk gnahlardan kanld takdirde bunlarn arasnda ilenen kk gnahlara keffrettir." 1
(1) Buhr ve Mslim (2) Ankebt Sresi:45 (3) Mslim
10 . v; :; v _ ., . v; :; v _ ., Namaz, dnya ve hirette sahibi iin bir nrdur.Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta yle buyurmaktadr:"Namaz, nrdur." 2
Baka bir hadiste Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta yle buyurmaktadr:"Cmiye namaz klmak iin karanlklarda gidip gelenleri kymet gn tam bir nr ierisinde olduklarn mjdele." 3
Allah-azze ve celle- de bu konuda yle buyurmaktadr:"Muhammed, Allah'n elisidir.Onun dninde beraber olanlar kfirlere kar etin, kendi arala- rnda ise birbirlerine merhametlidirler.Onlar namazlarnda Allah'a rkya varrken ve secde ederken grrsn.Allah'tan, kendilerinden rz olmasn ve kendilerine ltf ve ihsanda bulunarak cennete girdirmelerini mit ederler.Onlarn Allah'a itaatkr olduklarnn alameti; yzlerindeki secde izinden bellidir.Bu, onlarn Tevrat'taki vasflardr.ncil'deki vasflar ise yledir:Onlar, filizini yarp karm, gittike de dallar oalarak kuv- vetlenmi, gvdesi zerine dikilmi grn gzel bir ekine benzer ki bu ekicilerin houna gider.Allah, bylece onlarn (m'minlerin) saylarn oaltmak ve grnlerini gzelletirmek sretiyle kfirleri fkelendirir. Allah, onlardan Allah'a ve raslne mn edip, emrettiklerini yerine getiren ve yasakladklarndan da kananlara gnahlarnn balanmasn ve bitip tkenmek bilmeyen byk bir sevp olan cenneti vadetmitir.Bu yet-i kerme,sahbeye-Allah onlardan rz olsun-kin besleyenlerin kfir olduk- larna dellet etmektedir.nk sahbeden dolay Allah' fkelendiren, Allah'n gazabn gerektirir.Allah'n gazabn gerektirmek ise kfrdr. Ayrca bu yet-i kerme, Allah'n va'dinin hak ve doru olduuna ve Allah'n, va'dinden asla dnmeyeceine, sahbenin yoluna tbi olanlarn da ecirde ayn onlar gibi ltuf ve ihsana sahip olacaklarna dellet etmektedir." 4
Mslman Karde! Allah-azze ve celle-'nin, senin derecelerini ykseltip, gnahlarn silmesini istemez misin?O halde Raslullah-sallallahu aleyhi ve sellem-'in u szne kulak verir misin? "oka secde et.Zira Allah iin secde ettike, Allah da her secde iin senin bir dereceni ykseltir, bir gnahn da siler." 5
= . Ey Mslman Karde! Bilmelisin ki gnahlarn balanmasnn sebeplerinden birisi de gzel abdest almaktir. Nitekim Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta yle buyurmaktadr:"Sizden biriniz, gzelce abdest alr, ardndan da cmiye giderse, att her sa adm iin Allah-azze ve celle- kendisine bir sevp yazar, her att sol adm iin ise onun bir gnahn siler." 6
(1) Mslim (2) Mslim (3) Eb Dvd (4) Fetih Sresi:29 (5) Mslim (6) Eb Dvd
11 Yine baka bir hadiste Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-yle buyur- maktadr:"Hibir mslman gzelce abdest alr, ardndan namaz klsn da Allah-azze ve celle- de onun o klm olduu namazla klaca dier namazn arasndaki ileyecei gnahlar balam olmasn." 1
Bunu bilirsen ey mslman karde-Allah seni kendisine itaat etmeye iletsin- bilmelisin ki abdest, namazn artlarndan birisidir.Nitekim Hz.Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu hususta yle buyurmaktadr:"Sizden biriniz abdestini bozduktan sonra tekrar abdest almadka Allah-azze ve celle-, onun namazn asla kabul etmez." 2
Kymetli Mslman Karde! Abdeste gereken nemi vermen ve Allah-azze ve celle-'nin sana emrettii ekilde abdest alman gerekir.nk Allah-azze ve celle- bu hususta yle buyurmaktadr: ,-... _..: ; ,=.. ,=.,., ,:..... :;.: ; ,..: ,; ,.. _.: ., . ..., ... .:. .. ,..= _; ,L.. .,., ,..= _; ,.=: ; ,=:, ,=.,, :..: _. ,=.. .- ,=.,.,,, ,-..... ..,_L ._... ,.._.. ... . ,:. ....: ,...v ,=_..:. ...... ,..._: ,=..,L _ ... _..=: _..- _... ,=_..:. _...,_: . ... .... ,=... _=: ,=:.: :.:.: . "Ey mn edenler!Namaz klmak istediinizde-abdestsiz iseniz-yznz, bileklerinizle beraber ellerinizi ykayn.Banz meshedin ve ayaklarnz da ayak bilek kemikleriyle birlikte ykayn.Cnp olduunuzda-namaz klmadan nce-boy abdesti aln.Hasta olur veya yolculukta bulunur veya- hut sizden biriniz def'ihacet yapar veya eiyle cinsel ilikide bulunur da su bulamazsanz, ellerinizi temiz topraa vurarak onunla yznz ve ellerinizi meshedin.Allah-azze ve celle-temizlik hususunda size zorluk karmak istemez.Lkin sizi tertemiz klmak ister.Bilakis teyemmm kolaylk ve rahmet olsun diye temizlikte suyun yerine teyemmm size mbah klmtr.Allah, ihsan ettii bu nimetini tamamlamak ister.Umulur ki emirlerine uyarak yasakladklarn da kanarak ona gerei gibi kre- dersiniz.nk size olan nimetinin kemali iin teyemmm alnmasna izin vermitir." 3
Bu yet-i kermede Allah-azze ve celle-namaz abdesti ile boy abdestinin nasl alnmas gerektiini bizlere aklamtr.Allah-azze ve celle- kendisinin emirlerini yerine getiren ve iittiklerine itaat eden m'min kullarna hitben yetin banda : ( :;...: ; ,...: ,; ,... _..: .., .. )buyurmaktadr.Bundan kast; Namaz klmaya kalktnzda ve namaz iin hazrlandnzda biliniz ki namazn geerli olabilmesinin bir art vardr ve namaza balamadan nce o art yerine getirilmesi gerekir ki o art da namaz iin abdest almaktr.Nitekim Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- de bu hususta yle
(1) Mslim (2) Mslim (3) M'de Sresi:6
12 buyurmaktadr:"Namazn anahtar;abdesttir.Namaza giri; iftitah tekbiridir.Namazdan k ise selm iledir." ( ,:....... :;....: ; ,.....: ,; ,=.,..., )Allah-azze ve celle-yeti-i kermenin bu blmnde abdestin farzlarn aklamtr.Bu farzlarn ilki; yz ykamaktr.Bir mslman, abdest alrken yzn boy olarak, alnnda san bittii yerden enesinin altnda sakalnn bittii yere kadar ykar.En olarak ise sol kulaktan sa kulaa kadar ykar.Bu arada aza defa su alp alkalamak ve burna defa su ekip smkr-mek de yz ykamaya girer.Aza su alp alkalamakla burna su ekip smkrmek Kur'anda zikredilmemi, ancak Hz.Osman, Abdullah b.Zeyd ve dier sahablerden rivyet edilen hadislerde olduu gibi Hz.Peygamber- sallallahu aleyhi ve sellem-'in snnetinde belirtilmitir. Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-hibir zaman azn ve burnunu ykamadan abdest almamtr. Ellerini ise dirseklerle beraber ykar.Ellerini ykarken de ilk nce sa elini dirseiyle beraber defa ykar, ardndan sol elini dirseiyle beraber defa ykar.Sonra da ban bir defa mesheder.nk Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'den bu ekilde vrit olmutur.Ban defa meshedilmesi gerektiine dir Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'den bir hadis rivyet olunmamtr. Ardndan nce sa ayan, sonra da sol ayan bilek kemikleriyle beraber er defa ykar.Abdest azalarn kuru bir yeri kalmamas artyla ikier veya birer defa ykarsa, cizdir.Abdest geerlidir.Bu anlattmz abdest, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in alm olduu abdesttir. yet-i Kerme'nin devamnda Allah-azze ve celle-: ) ,L..... ....,., ,.....= _; ( buyurmaktadr.Bu blmde Allah-azze ve celle- cnp olan kimseye temizlenmesini emretmektedir.Abdestte olduu gibi sadece baz azalar ykamay emretmemi, bilakis temizlenmeyi emretmitir ki temizlik vcdun tamamn kapsar.Cnp kimsenin nasl ykanmas gerektiini ise Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in hanmlarndan Hz.ie ve Meymne'nin rivyet ettikleri hadislerden reniyoruz. ) :...: _.. ,=... ..- ..., ... .:. ,...= _; ( Bu blmde Allah -azze ve celle- abdest namaz veya boy abdesti almas gerekip de su bulamayann temiz topraa elleriyle bir defa vurarak nce ellerini, ardndan da yzn meshetmek sretiyle teyemmm almasna izin vermitir. Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in snneti de bunu gstermektedir.Bu teyemmm, temiz topraa elleri bir defa vurmakla alnr.Teyemmmn byle alndna Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in snneti dellet etmektedir.Kur'an'da teyemmm detayl olarak zikredilmemi, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in snnetinde ise teyemmm, sol el sa elin zerini,ellerin iiyle de yz meshedilecek yapld detayl olarak izah edilmitir.Bundan dolay teyemmm,Allah-azze ve celle-'nin kullarna salad bir kolaylktr. Bundan dolay yetin devamnda Allah-azze ve celle- yle buyurmutur: ) _: . . .. _- _. ,=_:. _., (
13 Yani namaz abdestiyle boy abdesti, bize glk ve meakket olsun diye deildir.Lkin kalplerimizle bedenlerimizi temizlemek iin farz klnmtr.Bu kolay dini bize bir nimet olarak gnderdii iin Allah-azze ve celle-'ye banda ve sonunda hamdu senlar olsun. Namazn slm'daki nemi o kadar byk ve fazletli ise bize den grev; onu gerei gibi, Kur'an ve snnetin bildirdii ekilde klmak gerekir.Zir Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-bu hususta yle buyurmaktadr: ) ,:. _:. _.,.. ..= ( _.-,: . "Namaz benim kldm ekilde kln." 1
Kymetli Mslman Karde! Ezn iittikten sonra, cemaatle namaz ed etmek iin abdest alp cmiye gitmek iin erkenden hazrlk yapmalsn.Cmiye, huu ve sknet ierisinde yryerek git.Cmiye girerken sa ayanla gir.Ardndan yle du et: ) .. ,,, _: _.. ,,:: . ,. :. ,;.: :;.: . ,., ( Anlam:" Allah'n adyla.Salt ve selm Raslullah'a olsun.Allahm, rahmetinin kaolarn bana a." Cmiye girdikten sonra, birinci safta klmaya ve eer kmet getirilmemi ise farzdan nce de snnet namaz var ise snnetini klmaya veya iki rekat mescidi selmlama namaz olarak da bilinen tehyyetul-mescid namazn klmaya gayret et.Ardndan, ynn kbleye gelecek ekilde otur. Kmet getirilinceye kadar Kur'an oku ve dilediin ekilde du et ve Allah' zikret. ) ,.. ...- _ .,. . v; .:; v _ .,. . v; .:; v _ .,. = . = . ;...: ....: ...: _;...: ..:. _..- :;...: ..:. _..- . ,... ....- _ .,.. . ....: ...: : . v; :; v = . = . :;.: ( Namaza kalktn zaman kalbin ve bedeninle kbleye ynel.nk kbleye ynelmek; namazn artlarndandr.Kble, namaz klarken nerede olursan ol btn bedeninle, kalbinle de farz olsun snnet olsun namaz klmak iin niyet ederek yneldiin Kbedir.Niyeti dilinle sylemezsin.nk Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- hibir zaman diliyle namaz klmaya niyet etmemitir. Ardndan secde edecein yere bakarak ellerin omuz veya kulaklarnn hizsna kadar kaldrp iftitah tekbirini al.Sonra ellerini gsnn zerine koy.Sa elin sol elin veya bilein veyahut da sol kolun zerine gelecek ekilde koy.ftitah tekbirinden sonra u duy okuman snnettir: ) :; v ., ..: . .,: .. ,,:: ..-,. _. ( Bu duy okuduktan sonra, iinden yle de:
(1) Buhr
14 ) ,_-: ,-: . ,., ,_,: _.L_: _. .., ,,. ( Ardndan, Ftiha Sresini oku ve sonunda mn de.ayet imam olarak namaz kldryorsan akam, yats ve sabah namazlarnda Ftiha ve dier zamm sreleri aktan okursun.le ve ikindi namazlarnda ise gizli olarak okursun.Ftiha Sresinden sonra Kur'an'dan kolayna gelen yeri okuyabilirsin.Tekbir almadan nce cemaate dnerek: "Saflarnz dzgn ve sk tutun" dersin. Fatiha ve zamm sreden sonra Allahu ekber diyerek rkya eil.ftitah tekbirini alrken ellerini omuz veya kulaklarnn hizsna kadar kaldrdn gibi rkya eilirken de ellerini kaldr.Rkdayken ban srtnn hizsnda tut.Ellerini de parmaklarnn aras ak olacak ekilde dizlerinin zerine koy. Rkda iken tam olarak mutmain olman gerekir.Ayrca rkdayken u duy defa veya daha fazla oku: ) ,_L.: _, _.-,. ( Ardndan ellerini omuz veya kulaklarnn hizsna kadar kaldrp semiallahu limen hamideh diyerek rkdan dorul.mam olarak cemaate namaz kldryorsan, semiallahu limen hamideh dedikten sonra, rabben ve lekel-hamdu hamden kesran tayyiben mubraken fh. Mil'es-semvti vel-ardi ve mil'e m beynehum ve mil'e m i'te min ba'du dersin. mama uymu isen, imam rkdan dorulduktan ve semiallahu limen hamideh dedikten sonra, rabben ve lekel-hamdu hamden kesran tayyiben mubraken fh. Mil'es-semvti vel-ardi ve mil'e m beynehum ve mil'e m i'te min ba'du dersin. Daha sonra Allahu ekber diyerek secdeye git.Secdeye giderken mmknse nce dizlerini ardndan da ellerini yere koy.Secdedeyken ellerinin parmaklarn birbirlerine bitiik tutarak yedi aza zerine secde et.Bu yedi aza ; alnla burun, iki elle iki diz ve iki ayak parmaklarn iiyle birlikte iki ayaktr. Secdedeyken kollarn yanlarndan, karnn uyluklarndan, uyluklarn da kaval kemiklerinden uzak tutarak bititirmezsin.Yine ellerini yere sermezsin.Secdedeyken defa veya daha fazla Subhnallah dersin.Ayrca secdedeyken bol bol duda bulun ve Rabbinden dnya ve hiret sadeti dile.Ardndan tekbir getirerek ban secdeden kaldr.ki secde arasnda sa ayan dik tutarak sol ayann zerine otur, ellerini de dizlerinin zerine gelecek ekilde koy ve yle du et: i , _... _: _... _. _: .. ,,:: _. . Anlam: "Allahm! Beni bala, bana merhamet eyle, bana hidyet eyle, bana rzk ver, bana fiyet ver, bana zenginlik ver." ki secde arasnda btn azlarn yerlerine dnene kadar beklemelisin.Ardndan Allahu Ekber diyerek ikinci secdeyi yap.Bu secdede de birinci secdede yaptklarnn aynsn yaparsn.Ardndan kolayna gelirse dizlerine dayanarak Allahu Ekber deyip ikinci rekta kalkarsn.kinci rektta da birinci rektta yaptn gibi nce Ftiha Sresini ardndan da Kur'an'dan kolayna gelen zamm sreyi okursun.Daha sonra birinci rektta yaptn kyam, kraat, rk, secde ve iki secde arasnda oturuu yaparsn.Klnan namaz sabah namaz gibi iki
15 rektl ise, ikinci rektn ikinci secdesinden sonra, sa ayan dik tutarak sol ayan yatrp zerine oturursun.Sa elini sa dizinle uyluunun, sol elini de sol dizinle uyluunun zerine gelecek ekilde koyarsn.Sa elini, iaret parma dndaki parmaklarn toplar, kelime-i ehdet getirirken ve du ederken iret parmanla Allah'n birliine iret edersin.Teehhde oturduunda u duy okursun: i ,;...: ..:.=, . ... _...: ..., .._:. ,;...: ...,_L: ,:...: . ..._-.: :,. ..,. ..- _ ., . v; :; v _ ., ..: . ,.,. :. .._:. . Ardndan da u dular okursun: i ._. .; ,_.,; :. ,_.,; :. _:. ..= ..- :. ..- :. _. ,,:: ._ ._ ._. .; ,_.,; :. ,_.,; :. =., ..= ..- :. ..- :. ., . i __..: .... _. ..: ._. ... _. .: ,.. _. ,.,, ,.. _. , ,,. _.; ,,:: ,.: . . i _.. .... _.. :... _: ..... v; ,,..: .. v _.= ..:L _... .:L , ,_-: ,..: . .; . Klnan namaz, akam namaz gibi rektl veya le, ikindi ve yats namazlar gibi drt rerktl ise ikinci rektn ikinci secdesinden sonra sadece ettehyytuyu okur ve nc rekta Allahu Ekber diyerek ve ellerini kaldrarak kalkarsn. nc ve drdnc rektlarda sadece Ftiha Sresini okur, rk ve secdelerini yaparsn.Ancak bu son oturuta sol ayak sa ayan altna koyarsn.Sa ayan da dik tutarsn.kinci oturuta yani son teehhtte ettehyytu'dan sonra yukarda okuduumuz dular okursun. Bu dular okuduktan sonra nce sana, sonra da soluna: . . ,=_:. ,;.: . . ,=_:. ,;.: diyerek selm verirsin.Selm verip namaz bitirdikten sonra, namaz klan kimsenin, Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'in farz namazlarn iinde ve hemen akabinde okumalarn istedii du ve zikirler vardr. Farz namazlarn hemen akabinde okunan dular unlardr: Mslman Rabbinden defa kendisini balamasn dileyerek yle du eder : . .... . .... . .... Ardndan : ,=, ; , . =.,: ,;.: .. ,;.: . ,,:: der.Cemaate namaz kldryorsa,
16 =, ; , . =.,: ,;.: .. ,;.: . ,,:: , dedikten sonra, yzn cemaate dner ve yle du eder: i .: ._ _= :. ,. .. : :: : : v ..- . v; :; v .: _... v ,,:: .:: .: .: . v ...- . v; .:; v .. ... . , _.. v ... .: _L.. v _L. : .: ...; v; ..,.. v . v; .:; v ..., v; :,.: v ,.- v ..: ._. _.= .:. ,. .. _..=: .= ,: _.: : .:- . v; :; v _. ....: : _..: : ...: . Bu duy okuduktan sonra, yetel-Krs'yi, Kul huvallahu ehad, Kul ezu birabbil-felak ve Kul ezu birabbin-ns srelerini okur.Ancak akam ve sabah namazlarnn farzlarndan sonra Kul huvallahu ehad, Kul ezu birabbil-felak ve Kul ezu birabbin-ns srelerini er defa okumak snnettir.Ayrca akam ve sabah namazlarndan sonra, on defa u duy okumak snnettir: i .: ._ _= :. ,. _ __ .. : :: : : v ..- . v; :; v . Bu dular okuduktan sonra, otuz defa Subhnallah, otuz defa Elhamdulillah, otuz defa Allahu Ekber, yzncsnde de; i . v; :; v .: ._ _= :. ,. .. : :: : : v ..- . der.Cmiden karken nce sol ayan darya at ve yle du et: i :.. _. :.. _.; ,,:: . ,. :. ,;.: :;.: . ,., . Kymetli Mslman Karde! HzPeygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- snnet namazlarla vitir namazn srekli klard.Bizim de Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-'i rnek alarak bu namazlar srekli klmamz gerekir.nk bu snnet namazlarn Allah-azze ve celle-'nin katnda deeri ok byktr. Kuds hadste Allah-azze ve celle-:"Kendisine farz kldm ibdetlerden baka, kulumun nfile ibdetlerle bana yaklamasndan daha sevimli bir ey yoktur.Kulum, nfile ibdetlerle bana yaklatka onu severim.Onu sevince de iiten kula, gren gz, tutan eli ve yryen aya olurum.Yni onu her iinde muvaffak klarm.Benden bir ey isterse, onu mutlaka veririm.Benden bir eyden korunmay isterse, onu mutlaka korurum." buyurmaktadr. Bu hadsi-i erf, nfile ibdetlerin ne kadar fazletli olduuna dellet etmektedir.nk farz namazlarn ncesi ve sonrasnda klnan snnet namazlar, kulu Allah'a yaklatran sebeplerdendir. Kul, farzlardan sonra nfile ibdetlerle Allah'a yaklatka Allah da onu sever, onu sevince de btn azlarn hayrl ilerde kullanmada onu muvaffak klar.Yni kula, gz, eli ve ayaklar Allah'n rzsna uygun hareket eder.Hareketlerinin hepsi Allah yolunda hareket ederek kendisini Allah'a yaklatrr.
17 Bunun iin her mlmann farz namazlarn ncesi ve sonrasnda snnet namazlar da klarak ona devamllk gstemesi gerekir.Her kim, gnde on iki rekt snnet namaz klarsa, Allah ona cennette bir kk yapar.le namaznn farzndan nce drt, farzndan sonra iki rekt, akam namandan sonra iki rekt, yats namaznn farzndan sonra iki rekt, sabah namaznn farzndan nce iki rekt olan snnet namazlar srekli klarsan, Allah-azze ve celle- de sana cennette bir kk yapar. Baka bir hads-i erfte Hz.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-yle buyurmaktadr:"Her kim, le namaznn farzndan nce ve farzndan sonra srekli drt rekt namaz klarsa, Allah-azze ve celle- cehennemi ona haram klar." Her mslmann bu nfile namazlar devaml klarak farz namazlarndan eksik olann tamamlas gerekir.nk kymet gn kulun hesba ekilecei ilk ey; namazdr.ayet namaz doru olursa, kul kurtulua erer.Farz namaz eksik olursa, Allah-azze ve celle-:"Durun, bekleyin.Kulumun nfile namazna bakn.Nfile namaz varsa onunla farz namazn tamamlayn."diye emredecektir.