ELEKTRON TRANSPORT ZNCR VE OKSDATF FOSFORLASYON

Elektron Transportu ve Oksidatif Fosforilasyon

ita; aerobik metabolizma kapasitesi nedeni ile en hzl hayvanlardan bir tanesidir.

Hcre Solunumunun Adm

1. Adm: Asetil-CoA Oluumu Glukoz Ya Asitleri Amino Asitler 2. Adm: Asetil-CoA Oksidasyonu (TCA evrimi) 3. Adm: Elektron Transferi & Oksidatif Fosforilasyon

Elektron Transportu ve Oksidatif Fosforilasyon

Elektron Transportu: Elektronlar indirgenmi koenzimler ile bir seri protein ve koenzim zincirinden geerek i mitokondri membrannda bir proton gradienti olutururlar. Oksidatif Fosforilasyon: Proton gradienti ile ATP sentezi mitokondri membrannda veya iinde gerekleir.

Biyoenerjetik & Oksidatif Metabolizma

Serbest Enerji
Enerji transferi; yakt yararl i.

Mitokondri.
Hcrenin g kayna. ATPnin majr kayna.

Mitokondri: Hcrenin g kayna

Glikoliz dndaki tm yakt oksidasyon yollar mitokondriyal matrikste gerekleir. membran; substratlarn/metabolitlerin ieri girinde ve knda transporterlar organize eden esansiyal bir bariyerdir.

Mitokondriyal Komplekslerin Lokalizasyonu

mitokondri Membran: Elektron Transport Zinciri ATP sentaz Mitokondriyal Matriks: Pruvat Dehidrogenaz Kompleksi Sitrat evrimi Enzimleri Ya Asidi Oksidasyonu Enzimleri

Electron Transport Zinciri

Solunum zinciri bir seri proteinden meydana gelmitir. Her bir proteine bal olan prostetik gruplar, elektronlar alma ve verme kapasitesine sahiptir. Her bir nite elektronlar kendisinden bir nceki niteden alr ve kendisinden bir sonraki niteye devreder. Son elektron akseptr olan oksijen elektronlar ETS den ve 2 Hidrojen atomunu da sulu ortamdan alarak bir H2O oluur.

Elektron transfer reaksiyonlar redoks reaksiyonlardr.

Elektron Donr e- + Elektron Akseptr

Electron Transport Zinciri

Hcre iinde 4 tip elektron transferi gerekleir.

1. Elektronlar direkt olarak transfer edilebilirler (Fe2+ + Cu2+ Fe3+ + Cu+) 2. Hidrojen atomu halinde transfer edilebilirler (AH2 A + 2e- + 2H+). 3. Elektronlar bir elektron donrnden bir elektron akseptrne bir hibrid iyonu(:H-) eklinde transfer edilebilirler(NAD-NADH+H+) 4. Elektron transferi organik redktant ve oksijenin direkt kombinasyonu ile de gerekleebilir. ( R-CH3 + O2 R-CH2-OH )

Elektron Transport Zinciri

Her Konjuge Redoks ifti Karakteristik Bir Standart Potansiyele Sahiptir. Bir redoks iftinin elektron kaybetmesi standart redoks potansiyeli olarak tanmlanr (E0).
elektromotiv kuvvet elektron transfer potansiyeli ndirgeme potansiyeli

+ NAD

ve FAD

NADH hidrid iyonlarn tar (H:) FADH ;2 H-atomu tar (H.)

2

ndirgenme Potansiyelleri

Baz nemli biyolojik reaksiyonlarn standart indirgeme potansiyelleri

Baz nemli biyolojik reaksiyonlarn standart indirgeme potansiyelleri

Elektron Transport Zinciri

Mitokondrinin solunum zinciri ok sayda elektron tayan protein iermektedir. Substrattan alnan elektronlar bu proteinlerin birinden dierine tanarak sonunda oksijene iletilmektedir. ki nemli karakteristik; 1. Elektron Tayclarnn sras 2. Oluan enerjinin miktar Elektron tayclar elektron afinitelerine gre sralanrlar. Bu ise elektronlarn taycdan taycya srekli akn salar.

Elektron tayclarn sras redoks potansiyallerine baldr.

Elektron Transport Sistemi

Elektron Transport Zinciri

mitokondri membranna lokalize drt protein kompleksinden oluur. Yada znr bir koenzim (UQ, CoQ) ve suda znr bir protein (cyt c) protein kompleksleri arasnda araclk rol oynar. Elektronlar genelde kompleks I ve II den kompleks IVe doru aktarlrlar.

Mobil Elektron Tayclar

1. Ubikinon (Koenzim Q) Q lipid znr bir molekldr,lipid ift tabakasnda difzlenerek elektronlarn kompleks I ve II den alr ve Kompleks IIIe tar. 2. Sitokrom c Membrann d yzeyine baldr ve elektronlarn Kompleks III den IVe transferini salar.

Elektronlar artan elektron potansiyeli ynnde tanr. NADH (kuvvetli indirgeyici ajan, Eo = -0.32 volt) O2 (terminal oksidasyon ajan, Eo = +0.82 volt)

Elektronlarn Ak

Elektron Transport Sistemi

Kompleks I
NADH-CoQ Reduktaz NADH dan CoQya elektron transferi 30 dan fazla protein altbirimi - 850 kD 1. adm; NADH dan FMN ye 2 e- transferi FMNH2 ; 2 e- nu 1 e- transferine dntrr 2 e- bana Drt H+ transfer edilir.

Kompleks II
Sksinat-CoQ Reduktaz Drt altbirim, 140 kDa ki byk protein; 2 Fe-S proteini ierir Dier altbirimler; sksinat dehidrogenazn membrana balanmas ve ubikinona elektron geiinden sorumludur. FAD; 2 e- alr ve sonra her seferinde 1 e- nu Fe-S proteinine aktarr. Bu admda proton pompalanmas gereklemez.

Kompleks III
CoQ-Cytochrome c Redktaz CoQ; elektronlar Q evrimi olarak bilinen redoks sisteminde cyt c ye aktarr (H+pompalanr) Sitokromlar; Fe-S kmelerindeki deki Fe gibi elektron transfer ajandr. cyt c suda znen bir elektron taycsdr. 4 proton mitokondrinin dna pompalanr. (ikisi UQH2den)

Q-evrimi
ki tek elektron transferinin kararl semikinon ara rn zerinden gereklemesi. Ayn zamanda Kompleks III de mitokondri dna 4 proton transferi. Mikzotiazol (antifungal ajan) UQH2 den Kompleks IIIe elektron transferini inhibe eder.
UQ

UQ.-

UQH2

Kompleks IV
Sitokrom c Oksidaz Cyt c den gelen elektronlar(drt) O2 nin 2H2O ya indirgenmesinde kullanlrlar. Oksijen; Elektron Tranport yolundaki son elektron akseptrdr. SON Sitokrom c; 2 hem(a ve a3) ve 2 bakr blgesi ierir. Kompleks IV ayn zamanda H+ (2 proton) transferi yapar.

Elektron Transport nhibitrleri

Kompleks I

Kompleks III

Kompleks IV

Oksidatif Fosforilasyon
Proton gradienti ile ATP sentezi
Bir gnde ne kadar ATP sentezlenir ve kullanlr? 50 mikrogram 50 miligram 50 gram 50 kilogram
Kompleks V; ATP Sentaz

NADH FADH2 ADP + Pi O2

NAD+ FAD ATP H 2O

Elektron Transportu ve Oksidatif Fosforilasyon

Komplex V: ATP Sentaz

Proteinden Proton difzyonu ile ATP sentezi! F0F1 ATP Sentaz proton gradient enerjisini ATP sentezinde kullanr. F1 ; katalitik altbirimleri ierir. F0 ; membran boyunca uzanan proton kanal(oligomisin ile inhibe olur; F o

ATP Sentaz

Elektron Transport ve Oksidatif Fosforilasyonun Birletirilmesi

Peter Mitchell; mitokondri membrannda oluan proton gradientinin ATP sentezini salad fikrini ortaya koymutur(1960). Mitchelln bu gr alay ile karlanm ancak, bu kemiozmotik hipotez ile daha sonra Nobel dl kazanmtr(1978).

Racker & Stoeckenius, ATP sentaz ve bakteriorodopsin ve ATP sentaz ieren veskller kullanarak Mitchellin hipotezini dorulamlardr.

Elektron Transport ve Oksidatif Fosforilasyonun Birletirilmesi

Elektron Transport Zinciri ile ATP Sentazn Birletirilmesi

Proton Pompalanmas
Kompleks I, III, ve IV; mitokondriyal matriks boluundan i membran boluuna protonlar pompalar. Transfer edilen bir ift elektrona karlk Kompleks I 4, Kompleks III 4, ve Kompleks 2 proton pompalar.

Proton Pompalanmas Nasl Baarlr?

Bakteriorodopsin proton pompalanmas iin bir modeldir. ASP-85, ARG-82, GLU-194, GLU-204, ve su moleklleri protein stnde bir proton dizisi-teli olutururlar. Konformasyonel deiimler pKa deiimlerini indkler ve proton translokasyonu iin bir g oluur.

Proton Hareket Kuvveti (PMF, p)

Elektron transport zinciri ile mitokondri membrannda bir proton gradienti oluur. Bu gradientde depolanan enerji ADP ve Pi den ATP sentezinin gerekletirilmesinde kullanlr. PMF proton konsantrasyon gradientinin enerjisidir.

Proton Hareket Kuvveti (p)

Proton Hareket Kuvveti (p)

Kemiosmotik Model

P/O Oran Nedir?

ndirgenen oksijen bana oluan ATP. ATP sentezinin ls fosfat alm veya ortofosfatn organik fosfata deiim derecesidir. Elektron iftinin ls de oksijen kullanmdr. Bu yolla oluturulan P/O oran tanan her elektron ifti ile sentezlenen ATP saysn ifade eder. rn; P/O=3 1 O2, 3 Pi, 3 ADP 3 ATP

P/O Oran Nedir?

e- transport zincirinde NADH dan oksijene bir ift elektron transferinde 10 H+ pompalanr. Bir ATP iin 4 H+ tekrar matrikse dnerek sitozole geer. 10/4 = 2.5 - 3 NADH Sksinat (FADH2); 6 H+ pompalanr; 6/4 = 1.5-2

ATP Sentazn Balanma-Deiim Mekanizmas Konformosyonel blge Deiiklii

1. ADP, Pi ak blgeye balanr. 2. Proton geii ile konformasyon deiir, ADP ve Pi den ATP sentezlenir. 3. ATP ak blgeden salnr, ADP ve Pi, ATP sk blgede oluur.

Mitokondriyal Membrandan ATP, ADP ve Pi nin Aktif Transportu

ATP mitokondriyal matrikste sentezlenir ATP sitozole transfer edilmesi gerekir, ADP ve Pi nin ise matrikse gemesi gerekir. ADP/ATP taycs mitokondriyal ATP4- yi sitozolik ADP3- ile deitirir. Proton gradient enerjisinin bir ksm kullanlr.

Mitokondriyal Membrandan ATP, ADP ve Pi nin Aktif Transportu

Adenin Nkleotid Translokalaz: ATP, ADP deiimi (antiport) Pi ve H+ n Simportu; elektrontral

ATP-ADP Translokaz
ATP nin mitokondri dna tanmas istemlidir, nk sitozol matrikse( "- ) gre "+ dir. Fakat ATP nin dar ve ATP nin ise ieri alnmasndaki net hareket, bir H+ alnmasna eittir. Bu durumda her bir transfer edilen ATP bir H+ a mal olmaktadr. Bir ATP sentezi 3 H+ Bylece, sentez ve dar transport 1 ATP = 4H+

Sitolozik NADHn Aerobik Oksidasyonu

Sitozolik NADH oksidatif fosforilasyon iin mitokondri iine transfer edilmeli. Ancak, NADH ve NAD+ i mitokondri membranndan geemez. ki mekik sistemi; (1) Gliserol Fosfat Mekii: sinek kanat kas (2) Malat Asparta Mekii: KC ve memeli dokular

Gliserol Fosfat Mekii

Malat/Aspartat Mekii

Ayrclar; ETC ve Oksidatif Fosforilasyon Zincirinin bozulmas

Elektron transport ve oksidatif fosforilasyon arasndaki sk ba baz inhibitrler ile proton gradientinin bozulmas ile birbirinden ayrlmaktadr. Bu ayrclar dissosiye olabilen bir proton ieren hidrofobik molekllerdir. Bunlar mekik eklinde membranda ileri ve geri hareket ederek protonlar tarlar ve gradienti bozarlar. Oksidatif fosforilasyon enerjisi s olarak kaybolur.

Fizyolojik Ayrclar
ETC ve Oksidatif fosforilasyonun hayvan organizmasnda bozulmas s oluumu anlamna gelir = termogenez K uykuda geiren hayvanlar, yeni doan hayvanlar ve memeliler soua adapte olurlar. Kahverengi ya dokuda gerekleir. (mitokondride zengin) Uncoupling protein (UCP) = protonlarn matrikse gei kanal (proton gradientini bozar)

Bitkilerde Ayrclar
Bitkiler meyve olgunlamas srasnda s olutururlar (koku salnmas, polen balanmas Bitkiler ATP yi normal ETC sistemi ile oluturular. Bitkilerdeki alternatif ETC de protonlar pompalanmaz, sadece elektronlar transfer ederler. Fizyolojik sebep ve mekanizma bilinmiyor.

Oksidatif Fosforilasyonun Reglasyonu

Oksidatif Fosforilasyonun ilerlii substratlarn varl ve hcre enerji ihtiyacna dayaldr. nemli substratlar: NADH, O2, ADP karyotlarda intramitokondriyal ATP/ADP oran sekonder kontrol mekanizmasdr. Yksek ATP/ADP oran oksidatif fosforilasyonu inhibe eder.

Mitokondriyal tayclar

Major Membran Transport Sistemleri: Solunum Substratlar ve rnleri

Fotosentez

Karbon Dngs

Fotosentez nerede gerekleir?

Bitkilerde yapraklar.

Fotosentez iin ne gerekli?

Ik. Bitki yapraklar kullanarak karbohidrat(glukoz) sentezlerler.

Bitkiler neden glukoza ihtiya duyarlar?

Glukoz bitki iin besindir. Bitkinin bymesi iin enerji ihtiyacn karlar.

Bitkiler ne kadar glukoz sentezler?

Gne olmad durumlarda(gece, bulutlu hava) ihtiyac karlayacak yeterli miktar. Glukozun fazlas bitki yapraklarnda ve dier ksmlarnda depolanr.

Fotosentezin bize yarar nedir?

Fotosentez srasnda canllk iin gerekli olan oksijen retilir.

Fotosentez

Fotosentez
Fotosentezin btn hcresel solunumun tersidir.

Fotosentez
Ototroflar; biyosferin reticileridirler. "self-feeding; kendi besinini yapabilen, Fotosentetik ototroflar (k enerjisini kullanarak kendi besinini yapabilen) organizmalar; Bitkiler Fotosentetik protistler (algae) Fotosentetik bakteri

Fotosentez
Fotosentez kloroplastlarda gerekleir. Birok bitkide, yapraklar ve spesifik mezofil hcreler dominant fotosentetik blgelerdir. Yapraklardaki dier ksmlar fotosentez iin reaktant ve rnlerin giri klarn salarlar: stomata; CO2 ieri ve O2 dar. H2O nun kk damarlarndan ieri girmesi.

Fotosentez
Ik enerjisini absorblayan yeil pigment klorofildir. Klorofil, kloroplastlar iinde tilakoid membranlarda lokalize olur. Stroma iinde ise karbon dioksit ekerlere dnr.

Genel Fotosentez Prosesi

Bitkiler suyu paralayarak O2 oluturur. Fotosentezde suyun paralanmas ile oluan oksijen atmosfer oksijeninin major kaynadr. Fotosentez; hcre solunumundaki gibi bir redoks prosesidir.

Genel Fotosentez Prosesi

H2O moleklleri paralanp O2 oluturduunda, su moleklleri oksitlenir ve elektronlarn (H+iyonlar) verir. Ayn zamanda CO2 molekllerine elektronlar ve H+ iyonlarnn eklenmesi ile glukoza indirgenir. Bu olay glukozun okside olduu oksijenin de indirgendii hcresel solunumun tersidir. Fotosentezde klorofil tarafndan tutulan k enerjisi ile elektronlar H2O dan glukoza doru akarlar.

Genel Fotosentez Prosesi

Fotosentez iki safhada gerekleir; Ik Reaksiyonlar
Ik enerjisinin kimyasal enerjiye dntrlmesi Tilakoid membranlarda gerekleir. ATP ve NADPH oluumu Ik gerekli

Karanlk Reaksiyonlar
Kalvin evrimi CO2 den glukoz sentezi Stromada gerekleir ATP ve NADPH enerji ve elektronlarn karbon fiksasyonunda kullanr. Ia direkt gereksinim yok (1. faza bamllk) Kalvin evrimi genelde gndz gerekleir.

Fotosentez Prosesi
Ik Reaksiyonlar
Klorofilin yeil rengi nedeni ile dier grnr blge dalga boylarn absorblar fakat yeili yanstr.

Klorofil tarafndan k enerjisi absorblandnda elektronlar uyarlr. Uyarlm elektronun enerjisi kararl deildir ve hzlca verilmesi gerekir.

Fotosistemin Ksmlar

Fotosistem I ve II
Fotosistem II de uyarlm elektronun enerjisi ile su molekl paralanr. Elektronlar daha sonra elektron tranport sistemi ile benzer ekilde aktarlr. Bu zincirin sonunda yer alan elektron akseptr k ile uyarlan Fotosistem I pigmentleridir. Fotosistem I tarafndan alnan elektronlar ikinci elektron transport zincirine verilir. Buradaki son elektron akseptr ise NADP+ dr.

Fotosentezin Ik Reaksiyonlar

Fotosistem I ve II
Q; kinon PC; plastosiyanin, Fd; ferredoksin, FNR; ferredoksin:NADP+oksidoredktaz

MnC; manganez merkezi, Z; P680e donr, Ph; pheophitin akseptr, QA, QB; protein bal plastokinonlar, QH2; plastokuinol, PC; plastosiyanin, A0; klorofil akseptr, A1; protein bal phylokinon, FA, FB,FX; Demir kkrt kmeleri, Fd; ferredoksin, FNR;ferredoksin:NADP+oksidoredktaz

Elektronlar, Elektron Transport Sistemlerinden aktarldnda, protonlar kloroplast tilakoid membranndan pompalanr. Oluan proton gradienti ile ATP Sentaz ATP sentezini gerekletirir. Fotosentez girdileri; H2O, ADP, NADP+ ve k enerjisi Fotosentez rnleri; O2, ATP ve NADPH dr.

Siklik Elektron Ak (Alternatif)

NADP+ , NADPH olduunda P700 merkezindeki elektronlar sitokrom b6f zerinden tekrar merkeze dner. Protonlar pompalanr. ATP sentezlenir. Ancak NADP+ indirgenmez.

Fotosentezin Karanlk Reaksiyonlar(Kalvin evrimi)

Hcre k reaksiyonlarnda sentezlenen ATP enerjisini ve NADPH elektronlarn gliseraldehit-3-fosfat (G3P) sentezinde kullanr.

Karbon Fiksasyonu

Fotorespirasyon
rubisco; CO2 yerine O2 fiksasyonu gerekletirir. 1/2 C nu CO2 olarak kaybeder; 2.5 ekstra ATP harcanr. Sadece aydnlkta oluur. Reaksiyon hz scaklkla artar

Fotorespirasyon

CO2 , O2
O2 tketilir CO2 salnr.

Fotosentez Tipleri
C3
Bitkilerin byk ounluu

C4
CO2 ; 4C organik asitler olarak depolanr. Daha etkin C deiim hz Fazla k, yksek scaklk ve dk CO2 ; avantaj imler and crops (rn; msr, eker kam, baz tropik bitkiler)

CAM; (Crassulacean Acid Metabolism)

Stomata gece boyunca ak Kurak iklimlerde avantaj (rn., kakts, brokoli, ananas)

C3 vs C4 Fotosentez yollar
C4 bitkilerinde Pep Karboksilaz mezofil hcrelerinde CO2 yi fikse eder ve demet kn hcrelerinde Kalvin evrimi gerekleir. Bu enzim Rubisco nun aksine, karbon fiksasyonu iin oksijene ihtiya duymaz. Bu sayede C4 bitkileri scak ve kurak koullarda daha etkin alabilir.

C4 Bitkilerinde Karbon Fiksasyonu

CAM Bitkileri

Gece dk scaklk, yksek nem oran

C4 vs CAM