PROTEIN VE AMINO AST METABOLZMASI I

Protein Metabolizmasna Giri

Protein/amino asit ykm, sentezi, dnmleri nsanlarda ana amino asit kayna diyetle alnan proteinlerdir. Protein yapsnn yaklak %16 s azottur. Proteinler organizmann azot gereksinimi iin en nemli kaynaktr. Organizmadaki organik bileiklerin yapsnda bulunan azotun balca kayna atmosferde yaygn olarak bulunan molekler azottur(N2).

Protein Metabolizmasna Giri

N2, hayvanlar tarafndan kullanlmadan nce fikse edilmelidir. Fiksasyon; mikroorganizmalar, bitkiler ve gne varlnda N2un NH3e indirgenmesi ile gerekleir. Amonyak daha sonra amino asit/protein yaplarna dahil olarak besin zincirine katlr. nsanlar proteinlerin yapsna giren 20 amino asitten 8 tanesini(esansiyal) sentezleyemezler (de novo), bu nedenle bunlar diyetle almak zorundadrlar

Azot Fiksasyonu

Biyolojik Azot Fiksasyon Tipleri

Serbest-yaayan (asimbiyotik)
Cyanobacteria Azotobacter

Birleik
RhizosphereAzospirillum Lichenlercyanobacteria Yaprak nodlleri

Simbiyotik
Legum-rhizobia Actinorhizal-Frankia

norganik ve organik azot metabolizmas.

N2un NH3e indirgenmesinden sorumlu olan enzim sistemi nitrogenaz kompleksidir. Komponent I; nitrogenaz(molibden-demir proteini)
* N2nin indirgenmesi

Komponent II; nitrogenaz redktaz(demir proteini) * Ferrodoxin veya flovodoksin den komponent Ie
elektron transferi

Nitrogenaz
Fd(ox) FeMo Cofactor

Fd(red) 8e-

N2 + 8H+

nMgATP

2NH3 + H2

nMgADP + nPi

4C2H2 + 8H+

4C2H2

Nitrogenaz redktaz
N2 + 8H+ + 8e- + 16 MgATP

nitrogenaz
2NH3 + H2 + 16MgADP

Nitrat ve Nitrit Amonyak

Nitrat/nitrit indirgenmesi
Nitrate reduktaz Nitrit reduktaz

NO3
H2O Mo-Pterin Hem b557 FAD NAD(P)H + H+ NAD(P)+

NO2
H+ Siroheme 4Fe:4S FAD 3 NAD(P)H + H+ 2 H2O

NH3

3 NAD(P)+

Vcut Kompozisyonu

%9 % 19

Protein Turnover(70 kg)

Yklan- azot atlm/gn (100 g) Sentezlerde kullanlan amino asit/gn (300 g)

Alm/gn (100 g)

Protein sentezi/gn (400 g)

Protein Turnover
70 kg lk bir insan gnde 100 g protein tketir. Azot dengesini korumak iin gnde 100 g azotlu rn boaltmal Vcut gnde 400 g protein sentezler ve 400 g yklr. Amino asitlerin 300 g yeni protein sentezi iin kullanlr, 100 g ise yklr.

Azot Dengesi
Pretein sentezi ve degredasyonunun dengede olmas Azot alm = Azot atlm

Azot Dengesi
N atlm > N alm : Negatif azot dengesi Alk ve hastalkta oluur Vcut proteinleri glukoz sentezi iin paralanr.

N atlm < N alm : Pozitif azot dengesi Byme ve hamilelikte

Enerji Depolar
Enerji/gram: Yalar; Karbohidrat veya proteinin 2-kat Ya susuz depolanr. 1 gram Glikojen yaklak 2 g H20 depolar 1 gram Protein 3 - 4 g H20 su depolar 10 kg vcut ya 60 kg depo glikojen veya 80 kg dopo proteine karlk gelir!

Proteinlerin Biyolojik Fonksiyonlar

Enzimler(katalitik) Depo Kaslma Koruma Hormonlar Yap Transport . vb.

Dinamik Denge: Baz proteinlerin yar mrleri

Ornitin dekarboksilaz lipoprotein lipaz Tirozin transaminaz Fosfoenolpruvat karboksikinaz Triptofan oksigenaz HMG CoA reduktaz glukokinaz Alanin transaminaz serum albumin arginaz Laktat dehidrogenaz Collagen(yetikin) Collagen(ocuk) 11 dak 1 saat 1.5 saat 2 saat 2 saat 3 saat 12 saat 0.7 1 gn 3.5 gn 4 5 gn 16 gn 300 gn 12 & 150 gn
time label in protein

maximum label

half life

Protein Metabolizmas
diyet proteini 80 g enzimler barsak hcreleri mukus 70 g amino asitler Ve dipeptidler vcut proteini (~ 10 kg)

amino asitler idrar (70 g)

Feal kayp (10 g)

metabolitler

Protein Sindirimi

Mide asidi proteini denature eder, pepsin aktif hale gelir.

Peptidler barsaa girer HCO3- ve proteolitik enzimler salglanr

Tripsinojen, kimotripsinojen, prokarboksipeptidazlar aktive olur.

Peptidler ve serbest amino asitler absorblanarak dolama verilir ve karaciere transfer edilir.

Zimojen Aktivasyonu
Tripsinojen (inaktif)
Enteropeptidaz Kk peptid

Tripsin (aktif)

Tripsinojen, kimotripsinojen, prokarboksipeptidazlar

Tripsin, kimotripsin, karboksipeptidazlar

inaktif

aktif

Intraseller Protein Degredasyonu

UBIQUITIN-PROTEOSOM YOLU
Ubikitinlenmi proteinler

Byk proteaz kompleksi

Peptidler

Amino asitler

Ubiquitin; karyotik hcrelerde bulunan kk bir (8.5 kDa) proteindir. Paralanacak proteinin iaretlenmesi.

ATPDependent

Protein Depolanmas
zellemi bir protein-enerji depo bileii yoktur. Eer amino asitler ortamda fazla ise vcut bunlar depolayamaz. * amin grubu uzaklatrlmas ve atlm Amin grubu uzaklatrldnda;
Enerji ihtiyac iin metabolizmaya girer. Glukoza evrilerek glikojen formunda depolanabilir. Yaa evrilerek enerji deposu olarak kullanlabilir.

Proteinler

Peptidler

Amino Asitler

Amin Grubu

Karbon skeleti

Glutamate

Biyosentez
Amino Asitler Amino Asit Trevleri

Degradasyon
CO2 + H2O

re

Amino Gruplarnn Kaderi

Diyetle alnan protein Amino asitler Seller protein
NH4+ Karbon skeleti

Karbon skeletinin Kaderi

Amino asit reaksiyonlar

Yan zincirlerin -amino karboksil grubu korunacak ekilde dnme uratlmas (yan zincir eliminasyonu glisin) Dekarboksilasyon biyojen amin 2-okzoasitlere transaminasyon Deaminasyon 2-oxoasitlere oksidatif dekarboksilasyon

Piridoksal Fosfat(PLP)
Amino asit metabolizmasnda grev alan koenzim Amino asitlerin -karbonundan dekarboksilasyon ve transaminasyon reaksiyonlarnn katalizi -karbondan eliminasyon ve yer deitirme reaksiyonlarnn katalizi

Piridoksin halkas zerindeki pozitif yk Schiff baz ara rnlerine dnmlerini salar.
-O C 2 amino acid H C NH .. 2 CH=O HO CH3 N H+ -O C 2 -keto acid C O CH2NH2 HO CH3 CH2O- P N pyridoxamine H + phosphate HO CH3 H+ CH2O- P pyridoxal phosphate HO CH3 N H+ C N CH2 CH2O- P HO CH3 N H R H+ R H+ -O C 2 H C NH CH-OH CH2O- P HO CH3 N H+ H+ -O C 2 C N CH CH2O- P R R H 2O -O C 2 H C N CH CH2O- P R Schiff base

H2O

-O C 2

N Schiff H+ base

Dekarboksilasyon
Dekarboksilasyon, amino asidin yapsndaki karboksil grubunun CO2 halinde ayrlmas olaydr. Amino asitlerin dekarboksilasyonu, koenzimi piridoksal fosfat (PLP) olan amino asit dekarboksilazlar tarafndan katalizlenir ve sonuta hcrelerde nemli etkileri olan biyojen aminler oluur.

Dekarboksilasyon
H H -O C 2 amino acid C NH2 R H2 O -O C 2 C N CH HO CH=O HO CH3 N H+ CH2O- P H CH3 N H+ H C N CH amine H H C NH2 R H2 O CH3 N H+ Schiff base HO CH2O- P H+ R CH3 N H HO CH2O- P H C N CH CH2O- P R R Schiff base

CO2

Dekarboksilasyon

Dekarboksilasyon

Biyojen aminler
Amino asit Biyojen amini Biyojen aminin fonksiyonu nhibitr nronlar iin nrotransmitter; santral ve periferal sinirsel fonksiyonlarda dzenleyici rol oynar. Vitamin B6 eksikliinde glutamik asit dekarboksilaz enziminin etkinliinin azalmasyla glutamik asitten GABA yapm azalr ve bu nedenle sinirsel fonksiyonlarn bozulmas sonucu kk ocuklarda sara eklinde konvulsiyonlar grlebilir -alanin, memelilerde urasilden meydana gelir; birok dokuda ve plazmada serbest halde veya karnozin, anserin gibi dipeptitlerin yapsnda bulunur; ayrca koenzim Ann yapsnda yer alan pantotenik asidi oluturan maddelerden biridir.

Glutamik asit

GABA (-aminobutirik asit)

Aspartik asit

-alanin

Biyojen aminler
Amino asit Sistein Serin Tirozin DOPA 3,4dihidroksifenil alanin 5-Hidroksi triptofan Biyojen amini Sisteamin Etanolamin Tiramin Dopamin Biyojen aminin fonksiyonu
Koenzim Ann yapsna katlr. Baz fosfolipidlerin yapsna katlr. Uterusta kaslma oluturur. Noradrenalin maddesidir. ve adrenalinin n

Serotonin

Doku hormonu; dz kaslarda kontraksiyon ve damarlarda daralma oluturur. Doku hormonu; kapillerleri dilate eder, dz kaslarda kontraksiyon oluturur; mide sekresyonunu artrr. Mast hcreleri, akcier, karacier, gastrik mukoza hcreleri ve dier birok hcrede bulunur.

Histidin

Histamin

Biyojen aminler
Amino asit Lizin Arjinin Biyojen amini Kadaverin Agmatin Biyojen aminin fonksiyonu
Poliamindirler. Putresinden oluan spermidin ve spermidinden oluan spermin de nemli poliaminlerdir. Poliaminler, polikatyonik bileiklerdir ve hcrelerde eitli fonksiyonlar vardr; byme faktrdrler, protein kinaz aktivitesinin dzenlenmesinde rolleri vardr, fosforilaz bnin aktivasyonunu salarlar, lipolizi uyarrlar, trombosit agregasyonuna etkileri vardr, bakterilerde membran yaps, ribozom, DNA ve tRNAnn ekillerini stabilize ederler.

Ornitin

Putresin

Amino asit katabolizmasndaki ilk adm amino grubunun uzaklatrlmasdr.

Transaminasyon Deaminasyon

Transaminasyon Amino acid metabolism H transamination 1

R1 C COOR2 C O substrate keto-acid amino acceptor COONH3+ substrate amino acid amino donor

H R1 C O product keto-acid COOR2 C COO-

NH3+ product amino acid

Transaminasyon reaksiyonlar amino transferaz (transaminaz) enzimleri tarafndan katalizlenir.

CO2+H N-C-H 3 amino asit R CO2C=O CH2 -ketoglutarate CO2CH2 CO2C=O R CO2+H N C H 3 CH2 CH2 -keto asit

CO2-

glutamate

oksalasetat

aspartat

Transaminazlar piridoksal fosfat prostetik grup olarak kullanr.

CH2O- P O=CH HO NH + CH3 CH2O- P

Enz Enz Lys--NH2

Lys--N=CH
HO

NH + CH3

Piridoksal fosfat

Piridoksal fosfat enzimin lizin art zerinden schiff baz (aldimine) oluturur.
CH2OH HOCH2 HO NH + Cl CH3

CH2O- P + H3NCH2 HO NH + CH3

pridoksamin fosfat

pridoksin hidroklorr (vitamin B6)

Piridoksal fosfat aldehit ve amin formlar arasnda amino grubunu transfer eder.
amino asit 1 -O C 2 H C

R1

-O C 2

C O

R1

NH3+ CH=O HO CH2O- P N H+ H C HO CH3

-keto asit 1

CH2NH3+ CH2O- P N H+ Piridoksal fosfat (enzime bal) -O C 2 C O

Piridoksal fosfat CH3 (enzime bal)

amino asit 2

-O C 2

R2

R2

NH3+

-keto acid 2

ping-pong enzyme mekanizmas.

Amino acid metabolism transamination 2

OH P OH N pyridoxal phosphate CH3 H C O H R1 C COOO O CH2 OH
R2 H C COO-

NH3+ substrate amino acid amino donor

NH3+ product amino acid

OH R1 C O product keto-acid COOO P OH O CH2

CH2 NH2 OH
R2 C O substrate keto-acid amino acceptor COO-

N CH3 pyridoxamine phosphate

Amino Asitlerin Transaminasyonu Transamination of amino acids to common intermediates NH alanin pruvat
+ 3

H 3 C CH CO O
-

H3 C

C O
-

CO O

aspartik asit -

NH 3 CH

OOC CH 2

okzalasetat -

OOC CH 2

O
-

CO O

CO O

glutamik asit
-

NH 3 CH

-ketoglutarat
-

OOC CH 2 CH 2

OOC CH 2 CH 2

C O CO O
-

CO O

glisin

NH 3 HC H

gliokzalat
HC O CO O
-

CO O

Amino Asitlerin Deaminasyonu

Non-oksidatif Deaminasyon

Amino Asitlerin Deaminasyonu

Oksidatif Deaminasyon (amin oksidaz)

D-amino asit oksidaz karacierde bulunur, benzer reaksiyona sahiptir, sadece glisin iin aktiftir..

 Glutamat, glutamin ve alpha ketoglutarat amino gruplarnn transport ve metabolizmasnda anahtar bileiklerdir. Glutamat dehidrogenaz ve amino transferaz (transaminazlar) amino asitlerin sentez ve degredasyonunda yer alrlar Glutamin sentetaz ve glutaminaz aa kan amonyan depolanmas ve transportundan sorumludur.

Glutamate dehydrogenase glutamate dehydrogenase

COOCH2 CH2 HC NH3+ NAD+ COOglutamate NADH NH4+ COOCH2 CH2 C O COOketoglutarate (oxo-glutarate)

Deaminasyon

Glutamat Metabolizmas
COO+ H3N-C-H CH2 + NAD(P)+ + H2O CH2 Glutamat COOdehidrogenaz COOC=O CH2 + NAD(P)H + H+ + NH4+ CH2 COO-

re evrimi Geri Reaksiyon

-ketoglutarate iin spesifik NADPH gerekli NH4+ fiksasyonu, toksisitenin nlenmesi

leri Reaksiyon
Glutamat iin spesifik NAD+ gerekli re evrimi iin NH4+ kayna

Amino acid metabolism COOtransamination + deamination - 1

R HC NH3+ CH2 CH2 C O COO
-

transaminasyon + deaminasyon

NH4+ NADH glutamate dehydrogenase NAD+

COOamino acid transaminase R C O COOketo-acid

ketoglutarate COOCH2 CH2

HC NH3+ glutamate COO-

Glutamin Metabolizmas
COO+ H3N-C-H + ATP + NH4+ CH2 Glutamin CH2 Sentetaz COOCOO+ H3N-C-H CH2 CH2 C=O OPO3= COO+ H3N-C-H CH2 + ADP + Pi CH2 L-glutamin C=O NH2 H2O

Glutaminaz

Glutamat-PO4 intermediate

COO+ H3N-C-H + NH4+ CH2 CH2 re COO-

Glutamin sentetaz allosterik olarak bir ok son rn ile inhibe olur.

Glu CO2+H 3N-C-H

glutamin sentetaz ATP NH4+ ADP Pi

Gln CO2+H N-C-H 3

Karbomoil fosfat glukozamin6-P alanin glisin histidin triptofan

CH2 CH2 CO2-

CH2

X X X X X X X X
O

CH2 C-NH2

CTP

AMP

Hcre proteini alnan protein

Glutamik asit ve glutaminin amino gruplar karacier mitokondrisinde amonyak olarak salnr.
CO2transaminazlar

CO2C=O -keto R
asitler

+ amino H3N C H asitler R

-ketoglutarat

CO2C=O CH2 CO2CH2

glutamat dehidrogenaz

CO2+H N C H 3 CH2 CH2 Glu CO2-

Glutamin sentetaz

NADH or NADPH + H+

NAD+ or NADP+ NH4+ NH4+

CO2+H N C H 3 CH2 H2O CH2 CONH2

Gln (dier doku ve kaslar)

glutaminaz

Amonyak Metabolizmas Dengesi

NH4 Kaynaklar
1. Transaminasyon+glutamat dehidrogenaz 2. Amino asit oksidazlar(peroksizomal) 3. Amin oksidazlar(mitokondri) 4. Gln Hidrolizi; glutaminaz(barsak, renal) 5. Gly paralanmas(NH4, CO2 ve THF) 6. Prin ve pirimidin deaminasyonu

NH4 Kullanlmas
1. Glutamat sentezi(amino transferazlar) 2. Glutamin sentezi(glutamin sentetaz) 3. re sentezi

Amonyan Kaderi
Amonyak (NH4+) toksiktir. Hcrelerde birikmemesi gerekir. nsanlarda artan seviyeler uyuukluk ve mental gerilie neden olur.

Excretion of nitrogenous waste - 1 Kk akuotik organizmalar, d

evrelerindeki byk hacimdeki suya NH4+ eklinde atarlar. Eer su dengesi veya miktar yeterli ise; reye dnm ve atlm ureotelic hayvanlar

Amonyan atlm

NH2 O C NH2

Eer su problem ise (rn; yumurta iinde az su) rik asit formunda atlm: znrlk dk ve O kolay kristallenir. H Kular ve bir ok bcek uricotelic
HN O N H N N H O

Memeliler amino asit azotunu atlm iin reye evirirler.

Amino asitler

NH4+

Kara omurgallar (memeliler)

balk & dier akuatik omurgallar

kular & srngenler

O H2N-C-NH2
re

O NH4+
ammonium iyonu urik asit

HN O N H

H N O N H

Kaslardan karaciere amino grubunun tanmas alanin ile gerekletirilir.

Kas proteini

Kas
glukoz

kan

karacier
glukoz

O H2N-C-NH2
re NH4+

amino asitler

Glu

CO2C=O CH3 pruvat CO2pruvat

CO2C=O CH3 CO2Ala

+H 3N

Glu

-ketoglutarat

+H

3N

C H CH3

C H CH3

Ala

-ketoglutarat

Amonyan re sentezi iin karaciere transportu

re evrimi: nemi
NH4+ amino asilerin ykm sonucu oluan bir rndr.. NH4+ hcrelerde azot ieren bileikler iin gereklidir.. NH4+ n ars ok toksiktir. nsan kanndaki normal seviyeleri: [NH4+] < 70 M. NH4+ n ars re evrimi zerinden reye evrilir. re evrimi, ~80% azotun atlmn salar.

re evrimi
1. Karacier mitokondri ve sitozolnde gerekleir. 2. Karbamoil-PO4 ile balar 3. Arginin ile biter 4. Aspartat a gerek vardr 5. 1 mol re sentezi iin 3 ATP(4 fosfoanhidrit ba)

Karbamoil-PO4 Sentezi NH4+ + HCO3- + 2 ATP O H2N O C ~ O-P-O O

+ 2 ADP + Pi

High energy bond

Karbamoil fosfat Sentetaz II Karbamoil fosfat Sentetaz

re evrimi
2 ADP + Pi Karbomoil O O fosfat NH4+ H2N-C-O-P-OKarbomoil fosfat sentetaz OHCO32 ATP mitokondri

sitrulin
+

ornitin

NH3 O H2N-C-NH-CH2CH2CH2CH-CO2H2N-CH2CH2CH2CH-CO2Ornitin transkarbomoilaz NH3+ Pi sitozol ATP AMP + PPi Arginaz CO2- Asp -O C-CH CH-NH + 2 2 3 Argininosuksinat sentetaz

O H2N-C-NH2

urea
H2O

CO2- NH2+ NH3+ -O C-CH CH-NH-C-NH-CH CH CH CH-CO 2 2 2 2 2 2 NH3+ Arginino suksinaz

argininosuksinat

NH2+

H2N-C-NH-CH2CH2CH2CH-CO2-

arginin

-O C-CH=CH-CO 2 2

Fumarate

1. Karbomoil Fosfat oluumu

NH4+ + HCO32 ATP O O H2N-C-O-P-OKarbomoil fosfat O2 ADP + Pi

Reaksiyon mitokondri matriksinde gerekleir. Karbomoil fosfat sentetaz reaksiyonu 3 admda katalizler 2 mol ATP kullanlr. O O HO-C-O-P-OONH4+
(2)

HCO3ATP

(1)

Karbonik fosforik asit anhidrit

ADP

Pi

ATP

ADP O O H2N-C-O-P-OO-

karbamat

O H2N-C-O-

(3)

2. Karbomoil Fosfat ve Ornitin ile sitrulin oluumu.

O O+H

H2N-C-O-P-O-

NH3+
3N-CH2CH2CH2CH-CO2

ornitin

Karbomoil fosfat

O Pi

NH3+

H2N-C-NH-CH2CH2CH2CH-CO2+ H+

sitrulin

Reaksiyon Ornitin transkarbomoilaz ile katalizlenir. Bu adm da mitokondriyal matrikste oluur.

3. Sitrulin + aspartat arginino sksinat oluumu.

CO2-O C-CH CH-NH + 2 2 3

NH3+

H2N-C-NH-CH2CH2CH2CH-CO2ATP Argininosuksinat sentetaz AMP + PPi + H2O

aspartat

sitrulin

CO2-

NH2+ argininosuksinat

NH3+

-O C-CH CH-NH-C-NH-CH CH CH CH-CO 2 2 2 2 2 2

Bu reaksiyon sitozolde oluur. Bu nedenle sitrulinin mitokondri dna kmas gerekir.

4. Argininosksinat arginin + fumarat

CO2NH2+ argininosuksinat NH3+

-O C-CH CH-NH-C-NH-CH CH CH CH-CO 2 2 2 2 2 2

argininosuksinaz
-O C-CH=CH-CO 2 2

fumarat

NH2+

NH3+

H2N-C-NH-CH2CH2CH2CH-CO2-

arginin

Reaksiyon sitozolde gerekleir.

5. Arginin re + ornitin
NH2+ NH3+

H2N-C-NH-CH2CH2CH2CH-CO2-

arginin
H2O

arginaz

O H2N-C-NH2 re

NH3+ H2N-CH2-CH2-CH2-CH-CO2H+ ornitin

Reaksiyon sitozolde gerekleir. Dngnn devam iin ornitinin mitokodriye dnmesi gerekir.

HCO3NH4+

2 ATP

2 ADP + Pi

O O phosphate H2N-C-O-P-OOPi

carbamoyl

citrulline

ornithine

NH3+ O H2N-C-NH-CH2CH2CH2CH-CO2-

O H2N-C-NH2
urea

2 Pi H2O

ATP PPi + AMP

CO2-O C-CH CH-NH + 2 2 3

Asp

CO2- NH2+ NH3+ -O C-CH CH-NH-C-NH-CH CH CH CH-CO 2 2 2 2 2 2

argininosuccinate

1 mol re oluumu iin 4 fosfo anhidrit ba gerekir.

re evrimi- Enerji Bilanosu

Bir molekl re sentezi, 4 yksek enerjili fosfat grubu gerektirmektedir. 2 ATP, karbamoil fosfat oluturmak iin gerekir; 1 ATP, arjininosksinat oluturmak iin gerekir ve arjininosksinat oluumunda ATP, PPi (daha sonra 2Pi vermek zere hidroliz olur) ve AMPa yklmaktadr

re evrimi iin gerekli olan Aspartat oluan fumarat kullanlarak rejenere edilir.
2 ATP HCO3+ NH4+ 2 ADP + Pi karbomoil fosfat Pi -keto asitler amino asitler

ornitin sitrulin re evrimi ATP re arginin AMP + PPi aspartat

aspartatokzalasetat aminotransferaz okzalasetat

argininosuksinat

malat dehidrogenaz malat NAD+ H2O

NADH

fumarat

re evrimi(Dngs)
re evrimi, fumarat vastasyla sitrik asit evrimine balanr.
Sitrik asit evrimi de aspartatarjininosksin at vastasyla re evrimine balanr

NH 4+ CO 2 2 A TP carbam yl phosphate synthetase 2 ADP, Pi NH 2 OH NH 2 C NH Pi CH 2 CH 2 ornithine CH 2 carbam yltransferase HC NH 3+ COO citrulline A TP arginase A M P, PP i H N
+H 3N

O C O P O carbam yl OH phosphate NH 3 CH 2 CH 2 CH 2 HC urea NH 2 O C NH 2 H 2O NH 3+ COO ornithine

+

COO CH 2 CH

COO aspartate argininosuccinate synthetase COO CH 2 CH COO keto-acids transam inases am ino acids NH 3+

HN

C NH CH 2 CH 2 CH 2 HC

NH 2

HN

C NH CH 2 CH 2 CH 2

argininosuccinase

NH 3+

COO CH CH fum arate COO -

HC

COO arginine

COO argininosuccinate

H 2O fum arase

COO CH 2 CHOH COO m alate

COO m alate dehydrogenase CH 2 C NA D + NA DH O COO oxaloacetate

re evrimi
redeki iki azotun biri glutamat veya glutaminden, karbamoil fosfat zerinden; dieri ise glutamattan, transaminasyonla oksaloasetata aktarlma suretiyle oluan aspartat zerinden yapya girmektedir. renin karacierde sentezlenmesinin nedeni, re dngsnde grevli enzimlerin zellikle arjinazn balca karacierde bulunmasdr. Bbrek, beyin, meme, testis ve deride de az miktarda arjinaz bulunur.

re evrimi
re dngs vastasyla azot akm, diyetin bileimi ile deiir. Diyet balca protein ise yakt iin amino asitler kullanlr ve amino gruplarndan fazla miktarda re oluur. iddetli alk srasnda da kas proteinin yklmas metabolik yaktn ounu karlar ve re oluumu artar.

re evrimi
Karacierde re sentezinde grevli enzimlerden her birinin eksiklii ile ilikili metabolik bozukluklar bilinmektedir. Hiperammonemiler olarak bilinen bu metabolik bozukluklarn hepsinde ortak olan klinik semptomlar; bebeklik anda kusmalar, grmede bozukluk, flappig tremor, protein intolerans, aralkl ataksi, irritabilite, letarji ve mental geriliktir.

re evriminin Reglasyonu

En nemli kontrol Karbomoil fosfat sentetaz admdr. N-asetilglutamat; enzimin heterotropic allosteric aktivatrdr. (Heterotropic; substrattan farkl bir effektr molekl ifade eder.)

re evriminin Reglasyonu

N-asetilglutamat yksek amino asit konsantrasyonlarnda sinyal grevi yapar. N-asetilglutamat karacierde asetil-CoA ve glutamat tan sentezlenir. Reaksiyon N-asetilglutamat sentetaz ile katalizlenir.

re evriminin Reglasyonu

N-asetilglutamatn durgun hal konsantrasyonlar 2 faktr tarafndan belirlenir. Substratlarn konsantrasyonlar: asetil CoA ve glutamat. Arginin konsantrasyonu; N-asetilglutamat sentetaz aktive eder.

re evrimi Enzimlerinde Defektler

Yksek NH4+ toksiktir ve re evrimi enzimlerinden her hangi birinin tamamen eksiklii lmcldr. Baz hastalklarn bu enzimlerin ksmi eksiklikleri (bozukluklar) dolays ile olutuu dnlmekte. Bu enzimlerdeki bozukluklar kanda NH4+ nin yksek seviyelere kmasna neden olmaktadr. Bazen proteince zayf diyet sorunu zebilmektedir..

Defektif enzimler ve tedavi

Problem: argininosuksinaz eksiklii. Tedavi: dk protein diyeti; arginince zengin Sonu: argininosuksinat re yerine atlr.

Defektif enzimler ve tedavi

Problem: karbamoil fosfat sentetaz veya ornitin transkarbomoilaz eksiklii. Sonu: glisin ve glutamin sentezi. Tedavi: Gly nin hippurat olarak atlmas iin benzoat ile besleme Tedavi: Gln nin fenilasetilglutamin olarak atlmas iin fenil asetat ile besleme

NH4+ toksisitesi ve glutaminin ars

NH4+ toksisitesi glutaminin ar oluumundan kaynaklanabilmektedir. Yksek glutamin seviyeleri; yksek NH4+ ieren cerebrospinal svda mevcuttur . Yksek glutamin ve glutamat beyin hasarna neden olabilmektedir. Tedavi: arginince zengin zayf protein diyeti. Sonu: argininosuksinat re yerine atlr.