You are on page 1of 92

TRK YAPISAL ELK DERNE YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES

TEKNK YAYINLAR SERS - 3 stanbul - 24.04.2007


ISBN 978-975-92461-1-2

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES

NDEKLER
1. 2. 3. 3.1. 3.2. KAPSAM TANIMLAR TASARIM Yeterlik Proje Geerlilii 1 1 1 1 1 1 1 1 2 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 8 9 9 9 9 10 10 11 11 11 11 12 12 12 13 13 14 14 14 15 15 15 15 15 16 16 16 16 ii

4. ESASLAR VE BELGELENDRME 4.1. Uygulama Esaslar 4.1.1. Genel 4.1.2. Uygulama ve Tolerans Snflar 4.1.3. Yaplarn nem Dereceleri 4.1.4. retim ve Hizmet Kategorileri 4.1.5. Uygulama Snflarnn Belirlenmesi 4.2. naat Yapmcsnn Yeterliliinin Belgelendirilmesi 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. MALZEME Genel Tanmlama, Test Sertifikalar ve zlenebilirlik elikler elik Dkmler Kaynak Sarf Malzemeleri Mekanik birleim elemanlar Boya Dier Hususlar

6. MALAT 6.1. Genel 6.2. Tanmlama ve Markalama 6.3. Tama, istifleme ve depolama 6.4. Kesme 6.4.1. Genel 6.4.2. Makasla (Giyotinle) Kesme 6.4.3. Alevle kesme 6.5. ekil verme 6.6. Delme 6.6.1. Delik lleri 6.6.2. Delik aplarnda toleranslar 6.6.3. Uygulama 6.7. Ke karma 6.8. Mesnet Yzeyleri 6.9. Paralarn Birletirilmesi (malat Montaj) 6.10. Paralarn Birleim (Montaj) Kontrol 6.11. Kolonlarn ve Basn Elemanlarnn mali 6.12. Uzay Kafes Sistemleri 6.12.1. ubuk Elemanlar (Boru ve Konikler) 6.12.2. Kreler 6.12.3. Cvatalar 6.12.4. Somunlar 6.12.5. Pimler 6.12.6. Mesnetler
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No:0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES

7. KAYNAK 7.1. Genel 7.2. Kaynak Plan 7.2.1. Kaynak Plan Gereksinimleri 7.2.2. Kaynak Plan erii 7.3. Kaynak Usulleri 7.4. Kaynak Prosedr ve Kaynak Personeli 7.4.1. Kaynak Prosedr 7.4.2. Kaynaklar ve Kaynak Operatrleri 7.4.3. Kaynak Koordinasyonu 7.5. Kaynak Hazrl ve Uygulamas 7.5.1. Birletirilecek Paralarn Hazrl 7.5.2. Kaynak Sarf Malzemelerinin Depolanmas ve Tanmas 7.5.3. Hava Koullarndan Koruma 7.5.4. Kaynak in Paralarn Birletirilmesi 7.5.5. n Tavlama 7.5.6. Geici Birleimler 7.5.7. Metot Kayna 7.5.8. Ke Kayna 7.5.9. Aln Kayna 7.5.10. Atmosferik Korozyona Dayanml eliklerin Kayna 7.5.11. Yan Birleimler 7.5.12. Delik ve ukur Kayna 7.5.13. nce Cidarl Malzemeler in Punta (Nokta) Kayna 7.5.14. Saplama (Kayma Elemanlar) Kayna 7.5.15. Dier Kaynak ekilleri 7.5.16. Kaynak Sonras Gerilim Giderme Tav 7.5.17. Kaynan Uygulamas 7.6. Kabul kriterleri 7.7. Paslanmaz elik kayna 8. 8.1. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.3. 8.2.4. 8.3. 8.4. 8.5. 8.5.1. 8.5.2. 8.5.3. 8.5.4. 8.5.5. 8.6. 8.6.1. 8.6.2. 8.6.3. MEKANK BRLEM ELEMANLARI Genel Bulonlu (Civatal) Birleimler Genel Bulonlar (Cvatalar) Somunlar Rondelalar ngermesiz Bulonlarn (Cvatalarn) Sklmas Kayma Dayanml Birleimlerde Temas Yzeylerinin Hazrl ngermeli Bulonlarn Sklmas Genel Skma Ynteminin Kalibrasyonu Tork Kontrol Yntemi Karma Yntem Dorudan Basn Gstergesi Yntemi zel Bulon (Cvata) Tiplerinin Kullanlmas Gmme Bal Bulonlar (Cvatalar) Uygun Bulonlar (Cvatalar) ve Pimler Altgen Enjeksiyon Bulonlar (Cvatalar)
Revizyon No:0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

16 16 17 17 17 17 18 18 19 19 19 19 20 21 21 21 22 22 23 23 24 25 25 25 26 26 26 27 27 28 28 28 29 29 29 30 30 31 31 32 32 33 33 33 34 34 34 34 34 iii

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 8.7. Perinli Birleimler 8.7.1. Perinler 8.7.2. Perinlerin Yerletirilmesi 8.7.3. Kabul Kriterleri 8.8. zel Birleim Elemanlar ve Birleim Yntemleri 8.9. nce Cidarl Elemanlarn ve Saclarn Birleimleri 8.9.1. Genel 8.9.2. Sac Vidas ve Matkap Ulu Vidalarn Kullanlmas 8.9.3. Kr Perinlerin Kullanlmas 8.9.4. Fiek ile aklan ivilerin Kullanlmas 8.9.5. Hava ile aklan ivilerin Kullanlmas. 8.9.6. zel Birleim Yntemleri 8.9.7. Yan Birleim Elemanlar 8.9.8. Paslanmaz eliklerde Zedelenme ve Tutulma 9. 9.1. 9.2. 9.3. 9.3.1. 9.3.1. 9.4. 9.4.1. 9.4.2. 9.5. 9.5.1. 9.5.2. 9.5.3. 9.5.4. 9.5.5. 9.5.6. 9.6. 9.6.1. 9.6.2. 9.6.3. 9.6.4. 9.6.5. SAHA MONTAJI Genel Saha Koullar Montaj Yntemi Aklamas Montaj Yntemi in Tasarm Esas naat Yapmcsnn Montaj Yntemi Kontrol ve Gzlem Referans Sistemi Konum Noktalar Destekler (Pabular), Ankrajlar ve Mesnetler Desteklerin (Pabularn) Kontrol Aplikasyon ve Desteklerin (Pabularn) uygunluu Desteklerin (Pabularn) Uygunluunun Korunmas Geici Destekler ap Dkme ve Kenar Szdrmazl Ankrajlama Saha Montaj ve antiyede alma Montaj izimleri Markalama Sahada Tama, stifleme ve Depolama Deneme Montaj Saha Montaj Yntemleri 35 35 35 35 36 36 36 36 37 37 37 38 38 38 38 38 38 39 39 40 41 41 41 41 41 41 42 42 42 43 43 43 44 45 45 45 46 46 46 47 48 48 48 48 48 49 49 49 49 49 49 iv

10. YZEY HAZIRLII 10.1. Genel 10.2. Korozyondan Koruma ncesi Yzey Hazrl 10.2.1. Boya ncesi Yzey Hazrl 10.2.2. Galvaniz ncesi Yzey Hazrl 10.2.3. Termal Pskrtme ncesi Yzey Hazrl 10.2.4. Uzay Kafes Sistem Elemanlarnn Yzey Hazrl 10.3. Galvanik Temaslar 10.4. Galvanizleme 10.5. imento ile Temastaki Yzeyler 10.6. Ulalamayan Yzeyler 10.7. Kesme veya Kaynaktan Sonra Onarm 10.8. Montajdan Sonra Temizlik 10.8.1. nce Cidarl Elemanlarn Temizlii 10.8.2. Paslanmaz elik Elemanlarn Temizlii
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No:0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 11. KOROZYONDAN KORUMA 11.1. Genel 11.2. Boya 11.2.1. Boya Sisteminin Belirlenmesi 11.2.2. Hazrlk 11.2.3. Uygulama 11.2.3. Muayeneler, Deneyler ve Kaytlar 11.2.3. Depolama 11.3. Scak Daldrma Galvaniz 11.4. Termal Pskrtme (Ergimi Metal Pskrtme) 11.5. Uzay Kafes Sistem Elemanlar 11.6. Dier elik Yap Elemanlar 12. GEOMETRK TOLERANSLAR 12.1. Tolerans Tipleri 12.2. Temel Toleranslar 12.2.1. Genel 12.2.2. malat Toleranslar 12.2.3. Kabuklar 12.2.4. Referans Sistemi 12.2.5. Ankrajlar (Temel Bulonlar) 12.2.6. Kolonlar 12.2.6.1. Tabanlar 12.2.62.. Deylik 12.3. Tamamlayc Toleranslar 12.3.1. Genel 12.3.2. Tablo Haline Getirilmi Toleranslar 12.3.3. Dier Toleranslar 13. MUAYENE, DENEY VE DZELTME LEMLER 13.1. Genel 13.2. elik Yap Malzemeleri ve Elemanlar 13.3. malat 13.3.1. Fabrikada imal edilen elemanlarn geometrik boyutlar 13.3.2. Prosedr kontrol 13.4. Kaynak 13.4.1. Kaynak Kontrolleri 13.4.2. Kapsam 13.4.3. Muayene ve Deneylerin Arttrlp Azaltlmas 13.4.4. Gzle Kontrol 13.4.5. Yzey Hatalar Kontrol 13.4.6. Hasarsz Muayeneler 13.4.7. Kabul Kriteri ve Hata Tamiri 13.4.8. Muayene Raporlar 13.5. Mekanik Birleim Elemanlar 13.5.1. ngermesiz Bulonlu Birleimlerin Kontrol 13.5.2. ngermeli Bulonlu Birleimlerin Kontrol ve Deneyleri 13.5.3. Perinlerin Kontrol, Deney ve Onarm 13.5.4. Souk ekil Verilmi Elemanlarn ve Sac Birleimlerinin Kontrol 13.6. Yzey Hazrl ve Korozyondan Koruma 50 50 50 50 51 51 52 53 53 54 54 55 55 55 55 55 56 56 56 56 56 56 57 57 57 57 58 58 58 58 59 59 59 60 60 61 61 61 61 62 62 62 62 62 62 63 63 63

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No:0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 13.7. Montaj 13.7.1. Deneme Montajnn Kontrol 13.7.2. Monte Edilen Tayc Sistemin Kontrol 13.7.3. Birleim Noktalarnn Geometrik Kontrol 14. SALII VE GVENL 64 64 64 64 64 64 64 65 65 68 68 69 69 72 76 76 76 78 81 81 82 82 84 85 85 86 86

15. ATIFTA BULUNULAN STANDARTLAR 15.1. Genel 15.2. Malzeme 15.2.1. elikler 15.2.2. elik dkmler 15.2.3. Kaynak Sarf Malzemeleri 15.2.4. Mekanik Birleim Elemanlar 15.2.4.1. Cvata (Bulon) 15.2.4.2. Vidalar 15.2.5. Yksek Dayanml Tel Halatlar 15.2.6. Mesnetler 15.3. Tasarm ve malat 15.4. Kaynak 15.5. Muayene ve Deneyler 15.6 Saha montaj 15.7. Korozyondan Koruma, 15.7.1. Yzey Hazrl ve Boya 15.7.2. Galvaniz 15.7.3. Termal Pskrtme 15.7.4. Katodik Koruma 15.8. Toleranslar 15.9. Dier

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No:0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

vi

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 1. KAPSAM:

1.1. Bu teknik artname, scak haddelenmi ve scak ekillendirilmi, kaynaklanm, souk ekillendirilmi elik mamullerden imal edilen elik yap uygulamalarna ait genel ve teknik esaslar kapsar. 1.2. Bu teknik artname; aada Madde 3.de belirtilen esaslar dahilinde tasarlanm; elik yaplar, elik beton karma yaplarn elik ksmlarn ve Hafif elik yaplar kapsar. 1.3. Yorulmaya nemli derecede duyarl olan kreyn, demiryolu ve karayolu kprleri ile ak deniz yaplar gibi elik yaplar bu teknik artname kapsam dndadr. 2. TANIM

Bu artnamenin kapsamna giren elik yaplarn genel tanmlar TS ENV 1090-1 de, uygulamalara ilikin teknik gereksinimlerin tanm EN 1090-2de belirtilmi olup, elik yaplarda kullanlan yapsal elik rnlerinin tanm EN 10079 da verilmitir. Bu artnamede kullanlan; DARE; ykleniciye iin teknik zelliklerini veren, iveren sfatyla i akdini imzalayan ve iin teslim alnmasndan sorumlu olan makam/kurumdur. YKLENC; bu artname kapsamnda ele alnan yapsal elik ilerinin yapmn taahht eden, imalat ve montajn yapan firmadr. 3. TASARIM

3.1. Yeterlik. Bu artname kapsamndaki elik yaplarn projeleri; daha nce emsal olan bitirilmi bir projede yetkili olarak grev alm projeciler tarafndan hazrlanm olmaldr. 3.2. Proje Geerlilii. Bu teknik artname kapsamndaki iler; aada belirtilen standart ve ynetmeliklere uygun olarak hazrlanm ve DARE tarafndan onayl projesine gre yaplmaldr. 3.2.1. elik yaplarn tm; TS 498, TS648, TS EN 1993-1, TS 3357, TS 4561 standartlar ve DBYBHY (Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik), 3.2.2. 3.2.3. 4. 4.1. elik ve beton karma yaplar iin; TS EN 1994-1-1, Hafif elik yaplar iin; TS ENV 1993-1-3 (Eurocode-3) ve TS 11372 ESASLAR VE BELGELENDRME Uygulama Esaslar

4.1.1. Genel. in her bir blmnn uygulamas iin gerekli bilgiler ve teknik gereksinimler konusunda, o blmnn balamasndan nce gr birlii salanmaldr. nceden mutabk kalnan hususlarda nasl deiiklik yapacana ilikin usuller belirlenmelidir. Projeler aadaki hususlar iermelidir:
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES denetim, bilgiler, 4.1.2. Malzeme, imalat, kaynak, mekanik balantlar, saha montaj, yzey hazrl, muayene ve hasar giderme konularnda prEN 1090-2 Ek-A1da ngrlen ek pr1090-2 Ek-A2de belirtilen seenekler, stenen uygulama snf (prEN 1090-2 madde 4.1.2.) stenen tolerans snf (prEN 1090-2 madde 4.1.2.) in gvenliine ilikin teknik gereksinimler (prEN 1090-2 madde 4.2.2. ve 9.2.) Uygulama ve Tolerans Snflar

elik yap uygulama snflar; EXC1, EXC2, EXC3 ve EXC4 eklinde ksaltmalarla gsterilen 1den 4e kadar drt snftan oluur. Uygulamann nemi ve zorluu EXC1den EXC4e doru artar. Uygulama snf bir yapnn tamamna veya belirli bir ksmna veya hatta belirli ayrntlarna uygulanabilir. Aada Tablo-1de belirtilen uygulama snflarnn seimine ilikin esaslar aada madde 4.1.3. (Yaplarn nem Dereceleri), 4.1.4. (retim ve Hizmet Kategorileri) ve 4.1.5.de (Uygulama Snflarnn Belirlenmesi) ve ayrca prEN 1090-2 Ek-Bde verilmitir. Her bir uygulama snf iin; YKLENCden nelerin istenecei ve nelerin istenmeyecei aada listelenmitir. Tablo 1 Her uygulama snf iin istenenler
Aklamalar 5 Ana Malzemeler
5.1. Kontrol sertifikalar Ana malzeme uygunluk bildirimi 2.1. stenmez stenmez stenmez Projede belirlenecek stenmez S235: Test raporu, 2.2. Dier elik snflar: Fab. test sertifikalar 3.1. stenmez Evet stenmez Projede belirlenecek stenmez Fabika test sertifikalar 3.1. Evet Evet stenmez Yass - Snf A2 Uzun - Snf C2 Laminasyon snflar Para / Malzeme sertifikalar Tablo-5e gre sertlik. Kesme
prosedr yeterlik onay

EXC1

EXC2

EXC3

EXC4

Fabika test sertifikalar 3.1. Evet Evet Snf B Yass - Snf B2 Uzun - Snf D2 Laminasyon snflar Para / Malzeme sertifikalar Tablo-5e gre sertlik. Kesme
prosedr yeterlik onay

5.2. zlenebilirlik 5.3. Markalama 5.3.2. Kalnlk toleranslar 5.3.3. Yzey artlar 5.3.4. Malzeme zellikleri

6 malat 6.2. Tanmlama 6.4.1. Kesme


stenmez Tablo-5e gre sertlik stenmez Tablo-5e gre sertlik TS 11151 EN ISO 9013 = blge 4 Rz5 = blge 4

6.4.3. Alevle kesme

stenmez

TS 11151 EN ISO 9013 = blge 3 Rz5 = blge 3

TS 11151 EN ISO 9013 = blge 3 Rz5 = blge 3

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


Aklamalar 6.6.1. Deliklerin lleri 6.6.3. Delme uygulamas 6.7. Kesip karma 6.9. Paralarn birletirilmesi 7 Kaynak
7.1. Genel 7.2. Kaynak plan 7.4.1. Kaynak prosedr 7.4.2. Kaynak ve operatrler 7.4.3. Kaynak koordinasyonu 7.5.1. Birleim hazrl 7.5.6. Geici birleimler 7.5.7. Metot kayna 7.5.9. Aln Kayna 1. Genel 2. Tek tarafl kaynak 3. Kaynak arkas kanal ama 7.5.14. Saplama kayna nceki sre deneyi, n imalat deneyi sonucuna gre WPQ stenmez 7.6. Kabul kriterleri EN ISO 5817 Kalite seviyesi D stenmez EN ISO 5817 Kalite seviyesi C stenmez stenmez WPSde belirtilir Sre deneyi, n imalat deneyine gre WPQ Srak ve apak temizlii. Yzey entiklerine izin verilmez EN ISO 5817 Kalite seviyesi B
TS EN ISO 3834-4 TS EN ISO 3834-3 TS EN ISO 3834-2 TS EN ISO 3834-2

EXC1
Pein ap + 2mm Zmba stenmez stenmez

EXC2
Pein ap + 2mm Zmba stenmez stenmez

EXC3
Pein ap + 1mm Zmba + rayba stenmez Sapma istekleri

EXC4
Pein ap + 1mm Zmba + rayba En kk ap 10 mm. Zmbaya izin verilmez Sapma istekleri

stenmez stenmez stenmez stenmez stenmez stenmez stenmez

Karmaklna bal WPS WPQ 15610 ila 15614-1 Teknik bilgi ve deneyim stenmez stenmez stenmez

Evet WPS WPQ


15613 veya 15614-1

Evet WPS WPQ


15613 veya 15614-1

Teknik bilgi ve deneyim Prefabrik. Astara izin verilmez Snrlama + WPQ Kesme - koparma Otomatik ilem iin WPQ
Kaynak arka paralar

Teknik bilgi ve deneyim Prefabrik. Astara izin verilmez Snrlama + WPQ Kesme - koparma Otomatik ilem iin WPQ
Kaynak arka paralar

Srekli kalc arka paras WPSde belirtilir Sre deneyi, n imalat deneyine gre WPQ Srak ve apak temizlii. Yzey entiklerine izin verilmez EN ISO 5817 Kalite seviyesi B+

7.5.18. ilik

8 Mekanik Birleim Elemanlar


8.2.1. Genel n germesiz bulon + kontur somun stenmez stenmez Markalama iaretlerinin Grnrl Markalama iaretlerinin Grnrl

8.2.3. Somunlar

Not: Bu tablo prEN1090-2 Ek-A3den alnmtr.


3

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 4.1.3. Yaplarn nem Dereceleri

Bir binann uygulama snfn belirleyebilmek iin ncelikle yaplacak yapnn nem derecesini belirlemek gerekmektedir. Binalarn uygulama asndan nem derecesini aadaki tablodan yararlanarak belirlemek mmkndr. Tablo 2 Yaplarn Uygulama Asndan nem Dereceleri
nem Derecesi Binalardan ve inaat mhendislii ilerinden rnekler Baarszln ok nemli olduu; stadyum, konser salonu, alveri nsan hayat ve ekonomik adan merkezi gibi umuma ak binalar ile CC3 nemi: yksek. Sosyal ve afette faal kalmas gereken hastane evresel nemi: ok byk ve kamu binalar gibi binalar nsan hayat ve ekonomik adan Baarszln orta derecede nemli CC2 nemi: orta. Sosyal ve evresel olduu; konutlar ve i merkezleri ile nemi: kayda deer dier kamu binalar gibi binalar nsan hayat ve ekonomik adan nsanlarn genellikle girmedii ziraate CC1 nemi: alak. Sosyal ve evresel ynelik yaplar, depolar, seralar gibi nemi: az veya ihmal edilebilir binalar 1. Yukaridaki tablo yalnzca snrl bina rneklerini ierir. Aadakilerin de CC3 nem derecesinde olduu kabul edilecektir. - 2 veya daha ok katl okul, hastane, blok yaplar gibi kamu, konut ve ofis binalar - 10 MW veya zeri enerji santralleri -.. Trenyolu kprleri ile karayolu kprlerinin ounluu Aklama 2. Bu tablo; TS EN 1990 Ek-Bye gre hazrlanm olan prEN 1090-2 Tablo B.1den alnmtr.

Not:

4.1.4.

retim ve Hizmet Kategorileri

Yap veya yap elemanlarnn retim ve hizmet kategorileri iin koullar kategoride verilmitir. Bir yap veya yapnn belli blmleri deiik reti ve hizmet kategorilerine ait paralara veya yapsal ayrntlara sahip olabilirler. retim ve hizmet kategorilerini aadaki Tablo-3den yararlanarak belirlemek mmkndr. Tablo 3 retim ve Hizmet Kategorileri in nerilen Kriterler
Kategoriler PS3 PS2 Kriterler Meal yorulmas deerlendirmesi gerekli olan elemanlar 460 Mpadan yksek akma gerilimli elik malzemeden retilmi elemanlar Aadaki zelliklerden birine sahip fakat PS3 kapsamna girmeyen elemanlar - hizmet scakl -20 Cnin altnda olan elemanlar, - akma gerilimi 355 ile 460 Mpa arasnda olan, M ve ML kalitesi iin 50 mmden ve dier kaliteler iin 25 mmden daha kaln elikten yaplm kaynakl elemanlar, - antiyede kaynakla birletirilmi ana elemanlar - scak ekil verilmi veya sl ileme tabi tutulmu elemanlar - dairesel kapal kesit (CHS) kafes kiri elemanlar - kreyn yrme yollar ve destekleri iin kaynakl elemanlar - tam temasl mesnet yzeyli elemanlar - deprem blgelerinde (a 0,15 g) Yukardaki PS2 veya PS3 kapsamna girmeyen elemanlar

PS1

Not: Bu tablo, prEN 1090-2 Tablo-B.2den alnmtr 4

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 4.1.5. Uygulama Snflarnn Belirlenmesi

Uygulama snflar, yaplarn nem dereceleri ile retim ve hizmet kategorileri esas alnarak belirlenir. Buna gre uygulama snf aadaki tabloya gre saptanr. Tablo 4 Uygulama Snflarnn Belirlenmesi iin neriler
retim ve Hizmet Kategorileri PS1 nem dereceleri CC3 CC2 CC1 EXC3 EXC2 EXC1 PS2 EXC3 EXC2 EXC2 PS3 EXC4 EXC3 EXC3

Not: Bu tablo prEN 1090-2 Tablo-B.3den alnmtr

4.2.

naat Yapmcsnn Yeterliliinin Belgelendirilmesi

4.2.1. elik yapy imal ve monte edecek firmalar; imalat alan, makine tehizat, personel, kalite kontrol sistemi ve kalite ynetim sistemi ynnden, imalat ve montaj gereksinimini karlayabilecek kapasiteye, deneyime ve yeterlilie sahip olduunu, gerekli kapasite raporu ve dier sertifikalarla belgelemelidir. Bu sertifikalar aadakileri de kapsamaldr; EXC1 hari tm uygulama snflar iin TS EN ISO 9001:2000 uyarnca Kalite Ynetimi Sistemi Yukarda belirtilen uygulama snflarna gre; TS EN ISO 3834 uyarnca Kaynak Yeterlilii Tm uygulama snflarnda, TS EN 287-1 ve TS EN 1418 uyarnca kaynak ve kaynak operatr yeterlilikleri (Madde 7.4.2.).

4.2.2. Kaynak plan, kaynak prosedr (prosedr) yukarda belirtilen uygulama snflar iin hazrlanan tabloda istenenler paralelinde hazrlanmal ve onaylanmaldr. 4.2.3. Kaynak plan istenen durumlar iin imalat prosedr, montaj prosedr ve kalite plan hazrlanacaktr. 4.2.3.1. Eer kalite plan istenecekse; ie balamadan nce prEN 1090-2 madde 4.2. uyarnca gerekli hazrlklar yaplmal ve prEN 1090-2 Ek-Cde verilen rnek formattan yararlanarak Kalite Plan hazrlanmaldr. Kalite plan aadakileri ierir: i) aadaki noktalar kapsayan bir genel ynetim dokman ii) ileme kapasitesine karlk artnamenin isteklerinin gzden geirilmesi grev organizasyonu emas, projeden sorumlu olan ynetim kadrosu ve grev sorunluluklar, her bir muayene ve kontrol grevi iin sorumluluklarn tahsisi dahil prensipler ve grev organizasyonu dzenlemeleri

uygulama ncesinde, muayene usulleri ve yaplacak kontrollerin listelerine ilaveten grevlendirilecek kaynaklarn (personel ve makine tehizat) listelerini ieren belgeler yaplan muayene ve kontrollerin gerekleen kaytlar ve kullanlan kaynaklarn yeterlilikleri veya sertifikalarn gsteren uygulama kaytlar
5

iii)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 4.2.3.2. Eer kalite plan istenmezse, aadakiler belgelendirilmelidir; i) ii) iii) iv) v) vi) projenin eitli safhalarnda grev ve yetki tahsisleri uygulanacak sreler (prosedrler), yntemler ve i talimatlar ilere zel bir denetim ve kontrol plan deiiklik ve gelimelerin yaplmas iin bir sre uygunsuz rnler, kabul istekleri ve kalite konusundaki tartmal durumlar iin yaplacak ilemlere ilikin bir sre muayene ve deneyleri gzlemek iin durma noktalar ve istekleri ile takip eden giri istekleri

5. 5.1.

MALZEME Genel

5.1.1. elik yaplarda, TS EN 10025in ilgili blmlerinde snflandrlan aadaki yap elikleri kullanlr. Tablo 5 Yap elikleri
Alamsz Yap elii S 235 S 275 S 235 JR S 235 JO S 235 J2 S 275 JR S 275 JO S 275 J2 S 355 JR S 355 JO S 355 J2 S 355 K2 S 450 JO Kaynaklanabilir nce Taneli Yap elii Atmosferik Korozyona Dayanml Yap elii S 235 JOW S 235 J2W S 275 M

S 355 M S 355 ML S 460 M S 460 ML

S 355 S 450 S 460

S 355 JOWP, S 355 JOW S 355 J2WP, S 355 J2W S 355 K2W

5.1.2. Teknolojik gelimeler sonucu, yeni rnlerin geerli belgelendirmeler sonucu bu artnamenin 5. (Malzeme) maddesinde belirtilen listelere ilave edilmesinde Bayndrlk ve skan Bakanl Yksek Fen Kurulu yetkilidir. 5.1.3. Metal ilerinde kullanlacak malzemenin birim arlklar iin ilgili teknik artnamesinde, yoksa ilgili standardnda belirtilen deerler kabul edilir. 5.1.4. Bu artnamede belirtilen malzemeler, TSE belgesine ve ISO 9001:2000 kalite sistemine sahip, yaptklar iin zelliine gre almalar gereken evre ve ii sal i gvenlii kalite sistemlerine sahip retici firma rn olmaldr. Ayrca bu rnlerin TS EN 10204e uygun olarak dzenlenmi orijinal test raporlar ve muayene raporlar da malzemeyle birlikte alnmal ve kalite dosyasnda muhafaza edilmelidir.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 5.2. Tanmlama, Test Sertifikalar ve zlenebilirlik

naat ilerinde kullanlacak elik malzeme, projesinde belirtilen artlara uygun olmaldr. Bu artnamede tanmlanan malzemelerin tedarikinde, uygulama snfna bal olarak, EN 1090-2 Blm 5te, yukarda Tablo-1de ve madde 5.1.4.de belirtilen esaslar dahilinde malzemelerin orijinal sertifikalar alnr ve idareye ve/veya idareyi temsil eden kontrol kuruluuna ibraz edilir. Malzeme bu ekilde sertifikalandrldktan sonra imalata balanabilir. Sertifikasz malzemeler kullanlamaz. 5.3. elikler

5.3.1. Bu teknik artname kapsamndaki ilerde aada listelenen elik malzemeler kullanlr: Tablo-6 Yapsal elik, Sac ve Lama rn Standartlar rnler Teknik zellikler Toleranslar
L profiller ve kebentler I ve H Profilleri T- Profilleri U- Profilleri (konik- paralel flanl) Z- Profilleri Borular Scak ekme Kutu Profiller Souk ekillendirilmi Kutu Profiller elik Saclar Galvanizli Dz Oluklu Salar elik Lamalar ve eritler Alamsz yap elii nce taneli, kaynak edilebilir yap elii Souk ekillendirme iin yksek akma dayanml elikler Souk haddelenmi elik levha Srekli kaplanm scak daldrma galvanizli elik TS EN 10056-1, TS EN 10025 TS EN10034, TS 910, TS EN 10025 TS 911 EN 10055, TS EN 10025 TS 912, TS EN 10025 TS 913, TS EN 10025 TS 301, TS EN 10216,
TS EN 10217, TS EN 10219

TS EN 10056-2 TS EN 10034 TS 911 EN 10055 TS EN 10279 TS EN 10216, TS EN 10217, TS EN 10210-2 TS EN 10219-2 TS 2163 EN 10029, TS 3736 EN 10051 TS EN 10048, TS EN 10140

TS EN 10210-1, TS EN 10210-2 TS EN 10219-1, TS EN 10219-2 TS EN 10025 TS 822 TS EN 10058, TS 3736 EN10051 TS EN 10025-2 TS EN 10025-3, TS EN 10025-4 TS EN 10149-1, TS EN 10149-2, TS EN 10149-3 TS 3812 ISO 4997 TS EN 10326, TS EN 10327

TS EN 10131 TS EN 10143

rnler
Sac ve lamalar

Tablo-7 Paslanmaz elik rn Standartlar Teknik zellikler Toleranslar


TS EN 10088-2, EN 10028-7 TS 2163 EN 10029, TS EN 10048, TS 3736 EN 10051, TS EN ISO 9445 TS 6814 EN ISO 1127 EU 17, EU 58, EU 59, EU 60, EU 61, EU 65
7

Dikili borular Dikisiz borular Dolu ubuklar ve profiller

TS EN 10296-2, TS EN 10217-7 TS EN 10216-5, TS EN 10297-2, TS EN 10088-3, TS EN 10272

Not: Yukardaki Tablo 2 ve 3; prEN 1090-2 Tablo-1, 2 ve 3den alnmtr.


Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 5.3.2. Hafif elik yaplarda kullanlacak ince cidarl saclarn mekanik zellikleri aada deerleri karlamaldr. Minimum akma mukavemeti : 240 n/mm Minimum kopma mukavemeti : 330 n/mm Minimum kaplama kalnl : 180 gr/m 5.3.2. elik yap malzemelerine ilikin kalnlk toleranslar, yzey artlar ve zellikler EN 1090-2de ve ilgili standartlarda olduu gibidir. 5.4. elik Dkmler. elik yaplara ve uzay kafes at sistemlerinde projesine bal olarak elik dkm kullanlabilir. elik dkm iin TS EN 10213-1 ve TS EN 10283 kullanlmakla birlikte yapsal kulanm iin hazrlanan prEN 10340 esas alnr. 5.5. Kaynak Sarf Malzemeleri. Btn kaynak sarf malzemeleri pr13479a ve aadaki standartlara uygun olmaldr.
Tablo 8 Kaynak Sarf Malzemeleri iin rn Standartlar rnler Standartlar Alamsz ve nce Daneli eliklerin Elle Metal Ark Kayna in rtl TS 563 EN 499 Elektrotlar Yksek Mukavemetli eliklerin- Elle Metal Ark Kayna in rtl TS EN 757 Elektrotlar Alamsz ve nce Taneli eliklerin Koruyucu Gaz Metal Ark Kayna in TS 5618 EN 440 Tel Elektrotlar ve Ylm Kaynaklar Alamsz ve nce Taneli eliklerin Gaz Korumal veya Korumasz Metal TS EN 758 Ark Kayna in Boru eklindeki zl Elektrotlar Ark Kayna ve Kesme in Koruyucu Gazlar TS EN 439 Alamsz ve ince taneli eliklerin tozalt ark kayna iin tel elektrotlar, TS EN 756 tel elektrot-toz ve boru tipi zl elektrot-toz kombinasyonlar Tozalt Ark Kayna in Tozlar TS EN 760 Yksek Mukavemetli eliklerin Gaz Korumal Metal Ark Kayna in Tel TS EN 12534 Elektrotlar ve Ylan Kaynak Metali Yksek mukavemetli eliklerin gaz korumal metal ark kayna iin boru TS EN ISO 18276 eklindeki zl elektrotlar paslanmaz ve sya dayankl eliklerin elle metal ark kayna iin rtl TS 2716 EN 1600 elektrotlar Paslanmaz ve Isya Direnli eliklerin Ark Kayna in Tel Elektrotlar, TS EN 12072 Teller ve ubuklar Paslanmaz ve Isya Dayankl eliklerin Gaz Korumal veya Korumasz TS EN ISO 17633 Metal Ark Kayna in Boru eklinde zl Elektrotlar Not: Yukardaki Tablo prEN 1090-2 Tablo-4den alnmtr.

5.6.

Mekanik Birleim Elemanlar

Bu teknik artname kapsamndaki ilerde kullanlacak elik malzeme ve birleim elemanlar TS ENV 1090-1 izelge 2-3de belirtildii gibidir. Aadaki hususlar iin prEN 1090 madde 5.6 esas alnr. ngermesiz bulonlu (cvatal) birleimler ngermeli yksek dayanml bulonlu (cvatal) birleimler Altgen uygun bulon (cvata) ve somunlu birleimler Yuvarlak ve gmme bal bulon (cvata) ve somunlu birleimler
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 5.7. Kilitleme gereleri Eimli rondela (pul) ekme rondelas (pulu) zel birleim elemanlar

Boya

5.7.1. Boyalar, aada madde 11.2.1.de belirtilen esaslar dahilinde seilen boya sistemine uygun olarak tedarik edilmelidir. 5.7.2. rnlerin onay raporunda (kalite sertifikasnda veya onayl teknik blteninde), ambalaj zerindeki rn kodu, parti numaras, retim tarihi ve gibi bilgiler bulunmaldr. Ayrca boyann parlaklk, kapatclk, younluk, viskozite, hacimsel kat madde, scaklk dayanmlar, akma sarkma limiti gibi teknik zellikleri yer almaldr. Bu rapor, retici firma kalite kontrol efliince dzenlenmeli ve imzalanmaldr. 5.7.3. Uygulama ncesinde retici firmadan, her bir boya sistemi iin; katlar aras bekleme sreleri, ya ka mikron atlmal ki kuru boya kalnl ne elde edilsin, uygulama basnc ne olmal gibi hususlar ieren uygulama bilgileri (spesifikasyon) yazl olarak alnmaldr. 5.7.4. Tm boya ambalajlar zerinde rnlerin tanm ve izlenebilirliini salayan ad, kod, retim tarihi, parti no, miktar gibi bilgileri ieren etiketler bulunmaldr. Boya malzemeleri, yanc ve parlayc malzemeler olup bunlarn tanmas, depolanmas ve kullanm srasnda salk ve gvenlik esaslarna uyulmal ve kiisel korunma tehizat salanmaldr. 5.7.5. Boya sistemi iindeki tm ana ve yardmc rnler mmkn olduunca ayn tedarikiden temin edilmelidir. 5.8. Dier Hususlar Aadaki hususlar iin prEN 1090 madde 5.7 ila 5.11 esas alnr. Kayma balants ap malzemesi Kprler iin esnek birleimler Yksek dayanml tel halatlar Mesnetler 6. 6.1. MALAT Genel

6.1.1. malat, yukarda Madde 3. (Tasarm)de belirtilen esaslar dahilinde hazrlanm ve DARE tarafndan onaylanm proje ve izimlere istinaden yaplr. 6.1.2. Bu artname kapsamndaki elik yaplarn imalat, proje ihtiyacn karlayabilecek kapasiteye ve deneyime sahip, uygulama snfna gre yukarda Tablo-1de belirtilen kriterleri karlayabilen ve bunu yukarda Madde 4.2.de belirtilen esaslar dahilinde belgelendiren fabrika / atlyelerde yaplabilir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 6.2. Tanmlama ve Markalama

malatn her safhasnda, yap elemanlarnn her bir paras veya ayn paralardan oluan paketler proje poz numaralarna gre markalanmaldr. Bu markalama gerek zmba ile gerek boyama ile yaplabilir. Markalar, malzemeye hasar vermemk artyla, imalat veya montaj prosedr iinde kaybolmayacak ekilde olmaldr. EXC3 ve EXC4 uygulama snflar iin, bitmi yap elemanlar; malzeme zelliklerini ve knyelerini belirtecek ekilde sertifikalandrlr. Dier hususlar prEN 1090-2ye uygun olarak uygulanr. 6.3. Tama, stifleme ve Depolama

elik yap malzemeleri, eer belirtilmise imalatnn ngrd ekilde tanr ve depolanrlar. Raf mrn am malzemeler kullanlamaz. Uzun sre depolanm ve/veya birok kereler tanm malzemeler, hasara uram olabileceinden bu tip malzemeler kontrol edilir ve hala standartlara uygun ise kullanlabilirler. Aksi taktirde, mmknse dzeltme uygulanr, mmkn deilse hatal para kullanlmaz. elik elemanlar kalc zarar grmeleri engellenmi, yzey hasarlar asgariye indirilmi gvenli bir ekilde balanp, gerekiyorsa ambalajlanp, yerletirilip, sevk edilmelidir. Bunun iin aadaki hususlara uyulmaldr; 6.3.1. Paralar, yzey bozulmalar ve zarar grmeleri engellenmi bir ekilde tanp gvenli bir ekilde istiflenir. stiflenen elik elemanlarn kalc sehim yapmamalar iin yeterli miktarda ve uygun ekilde desteklenir. Makas tr mamuller dey istiflenmelidir. 6.3.2. Ak alanda yaplan istiflemelerde; atmosferik korozyona kar yzey korumas olmayan veya yetersiz olan malzemenin d hava artlarndan korunmas iin rtlmesi, istifin uygun eimde yaplmas ve zeminden yukarda yaplmas salanr. 6.3.3. Cvata mafsal, kk balant paralar gibi malzemeler; muhafazal bir ekilde ve kuru bir ortamda depolanr. 6.3.4. Malzemelerin sk sk yer deitirmesini engellemek iin, nce kullanlacak malzeme, nce alnabilecek ekilde istiflenir. 6.3.5. elik yap malzemelerinin ve zellikle hafif elik yap malzemelerinin indirilip bindirilmeleri srasnda aadaki hususlar uygulanr; Paralar, kaldrma noktalarnda zedelenmekten korunmaldr, Uygun olan durumlarda, kantarma (ift noktadan kaldrma aparat) kullanmak suretiyle uzun elemanlarn tek noktadan kaldrlmas engellenmeli Tek bana tandklarnda zellikle kenar zedelenmesine, eilmeye ve burulmaya kar hassas olan hafif yap elemanlar bir arada paketlenerek tanmaldr. Kaldrma noktasndaki takviyesiz kenarlarda veya paketin tm arlnn glendirilmemi bir kenara yklendii dier blgelerde hasar olumamas iin gerekli itina gsterilmelidir. 6.3.6. elik yap malzemelerinin ve zellikle hafif elik yap malzemelerinin depolanmalar, korozyona kar korunmalar, paslanmaz elik kullanlmas ve tanmalar ile ilgili olarak prEN 1090-2 Tablo-7deki kurallara uyulur.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

10

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 6.4. 6.4.1. Kesme Genel

6.4.1.1. Kesme metotlar; testere, makas, disk testere, plazma, lazer, su jeti ve alevle kesme eklinde yaplr. Bunlara ilave olarak, gerektiinde talal imalat yntemiyle de kesme yaplabilir. 6.4.1.2. Kesilen yzeyin sertlii zellikle ekil verme ve kaynak ilemleri iin nemli olup, izin verilen en yksek sertlik deerleri aada Tablo-5de gsterilmitir. Tablo 9 zin Verilen En Yksek Sertlik Deeri (HV10)
rn Standard TS EN 10025-2 ila 5 TS EN 10210-1, TS EN 10219-1 TS EN 10149-2 ve 3 elik Snf S235 - S460 Sertlik Deeri 380

S260 - S700 S460 - S690 450 TS EN 10025-6 S890, S960 Belirlenecek Not: 1. Bu deerler, CEN ISO TR 20172de listelenen elik snflarna uygulanan TS EN ISO 15614-1e uygundur. 2. Yukardaki Tablo prEN 1090-2 Tablo-8den alnmtr.

6.4.1.3. Kesilen yzeyler; apak, hadde hatalar ve przlerden arndrlmak iin andrc tala temizlenir. 6.4.1.4. Kesme sonucunda oluan keskin kenarlarda pah krlr. Projesinde aksine bir ifade olmad takdirde, paralel hadde yzeylerinin 90lik kenarlar, makasla dzgn kesilmi veya talal ilenmi kenarlar daha fazla bir ileme tabi tutulmazlar. 6.4.1.5. Makinalarla kesme yntemlerinin pratik olmad zamanlarda elde kesme usulleri uygulanabilir. 6.4.2. Makasla (Giyotinle) Kesme

6.4.2.1. Kesmeden sonra yzeylerin serbest kenarlar kontrol edilmeli ve gerektiinde, belirgin hatalar dzeltilmelidir. Dzeltme iin talama kullanlrsa, kesmeden sonraki minimum derinlik 0,5 mm olmaldr. 6.4.2.2. Makasla kesme 10 mm kalnla kadar dorudan, daha kaln malzemede DARE namna kontrol yapan mhendisin iznine bal yaplr. 6.4.3. Alevle Kesme

6.4.3.1. Alevle kesmede, yzeylerin serbest kenarlarnda istenen kesme sertliini elde etmek iin, gerektiinde n tavlama (stma) uygulanr. 6.4.3.2. Alevle kesme yntemiyle kesilmi yzeyler eer ok belirgin hatalar yoksa apaklarnn temizlenmesi haricinde bir ileme tabi tutulmazlar. Kesim srasnda yzey dzeltmeyle dzeltilebilecek bir hata olumusa, kesilmi yzeyler verilen l ve toleranslarn iinde kalmak artyla talanarak dzeltilebilir. 6.4.3.3. Projesinde s uygulanan kesme usullerine izin verilmeyen hal ve blgelerde scak kesme ve ekil verme yaplmaz.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

11

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 6.5. ekil Verme

6.5.1. elie istenen ekli vermek iin, scak veya souk ekil verme usulleri kullanlarak, bkme, presleme veya dvme uygulanabilir. 6.5.2. malat srasnda uygulanacak bkme ve dorultma ilemlerinde aadaki metotlar kullanlr: (i) Mekanik metot, en kesitteki deiikliin minimumda tutulmasna ve az sayda entik izi oluturmaya dikkat edilmesi artyla (ii) Lokal s uygulanmas, metalin ssnn dikkatli kontrol ve 650Cnin stne karlmamas artyla (iii) ndksiyon bkme ilemi, ilemin dikkatli s kontrol altnda uygulanmas artyla 6.5.2. Bkme veya dzeltme ilemleri bittikten sonra, ilemin yapld alana rastlayan kaynaklar gzle muayene edilir. Hasarsz muayeneye tabi tutulacak kaynaklar, bkme veya dorultma ilemi bittikten sonra test edilecektir. 6.5.4. gibidir. 6.6. 6.6.1. Scak ve souk ekil vermeyle ilgili dier hususlar prEN 1090-2de olduu

Delme Delik lleri

Bu madde, mekanik balant elemanlaryla yaplacak birleimler iin delik delme ilemlerine uygulanr. Cvatalar iin nominal kleranslar aada Tablo 5de gsterildii gibi uygulanr. Tablo 10 Bulonlar (cvatalar) in Nominal Kleranslar
Nominal Cvata ap (a)
Normal Dairesel Delik Byk Dairesel Delik Ksa oval delikler (d) Uzun oval delikler (d) (a) (b) (c) (d) (e)

M12
3 4

M14

M16

M18
4 6

M20
2

M22

M24

M27 ve st
3 8 10

1 (b) (c)

1,5 (d)

Bu ayn zamanda, uygun artlarda olmayan pimlere de uygulanr. Kaplamal balant elemanlar iin, 1 mm nominal klerans balant elemannn kaplama kalnl tarafndan arttrlabilir. TS EN 1993-1-8de aklanan artlar altnda, M12 ve M14 cvatalar da 2 mm delik klerans kullanabilirler. Oval deliklerdeki cvatalar iin, genilik boyunca nominal klerans, normal dairesel delik iin tanmlanan ap kleransyla ayndr. Yukardaki Tablo prEN 1090-2 Tablo-10dan alnmtr.

Scak perinlerde nominal delik ap, yapnn uygulama snfna bal olarak perinin gvdesinin apndan 1 veya 2 mm geni olur. Trapezoid saclar balamak iin kullanlan kr perin iin delik ap perin apndan 0,1 mm geni olmaldr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

12

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 6.6.2. bulunur. Uygun cvata ve perinler iin Dier delikler iin 6.6.3. Uygulama ISO 286-2ye gre H11 snf ISO 286-2ye gre H13 snf Delik aplarnda Toleranslar Delik aplarndaki toleranslar, aksi belirtilmediyse aada belirtildii gibi

6.6.3.1. Kullanlacak Yntemler. Bulonlar (cvatalar) veya pimler iin oluturulacak yuvarlak deliklerde matkapla delme, zmbalama, lazer, plazma veya alevli kesme yntemleri kullanlr. Yzey sertlii de gz nne alnarak alevli (sl) kesme uygulanaca yerlerde yukardaki madde 6.6.ya gre ilem yaplr. Proje ve ayrntl teknik artnamede, alevle delme veya tam delik boyutunda zmbalamaya izin verilmeyen blgeler varsa bu delikler matkapla delinir. 6.6.3.2. Eletirme. Cvatalar veya pimler iin oluturulmu delikler kar karya getirildiinde cvatalar elemanlarn birleim yzeylerine dik istikamette serbeste delikten gemelidir. 6.6.3.3. Zmbalama. S355 snfna kadar olan ve 25 mm kalnl gemeyen eliklerde aadaki artlar saland takdirde tam delik lsnde zmbalamaya izin verilir: (i) (ii) (iii) (iv) Zmbalanan delikteki deformasyon prEN 1090-2 Madde 6.3.3te verilen toleranslarn iinde kalrsa Delikler paralar birletirildiinde engelleyecek apaklar olumazsa birbirine tam oturmasn

Malzemenin kalnl; delinen delik apndan daha byk deilse Birleim yerlerinde, birletirilecek yzeylerdeki delikler ayn ynden delinmise ve ayr markalanan; birbirine balanacak plakalarn hangi yznn birleimle ayn ynde olaca aka belirtilmise.

Proje ve artnamesinde tam delik lsnde zmbalamaya izin verilmeyen blge veya elemanlar kesinlikle zmba ile tam lsnde delinmez. Ancak zmbalamayla, delik apndan 2 mm. daha kk delinmesi ve sonra deliin tam lsne raybalananarak getirilmesi art ile izin verilir. Delik bytmek iin asidik korozif yalar kullanlamaz. 6.6.3.4. Dier Delikler. Hava bal cvatalar iin hava ama ilemi normal deliin delinmesinden sonra konik freze, byk matkap veya benzeri talal imalat ile yaplr. Oval delikler; projede ve artnamesinde verilen artlara gre, zmbalama, plazma kesimi veya matkapla iki delik delindikten sonra arasnn kesilmesi/ frezelenmesi suretiyle oluturulacaktr. nce cidarl malzemeler veya saclar iin, oval delikler; zmba ile ve tek ilemde, ard ardna zmbalamayla veya zmba / matkapla delinmi iki delii ablon kesimiyle birletirmek suretiyle yaplabilir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

13

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 6.6.3.4. apaklardan Arndrma. Kesilen yzeyler apak, hadde hatalar ve przlerden arndrmak iin andrc tala temizlenir. Delikler de gerekli hallerde apaklardan arndrlarak dzgn yzeyler oluturulur. 6.7. Ke karma

kelerin ar keskin kesimine izin verilmez. keler; yzleri arasnda 180 den kk a bulunan aklklara denir. keler ve entiklerde yzlerin birleim noktas; yarap en az 5 mm olacak ekilde yuvarlatlr. EXC4 snf (en hassas uygulamal) yaplarda yuvarlama yarap, prEN 1090-2 Madde 6.7. ekil-2de gsterildii gibi, 10 mmden az olmamaldr. nce cidarl malzemeler veya saclar iin, keskin i kelere izin verilmeyen yerler ve buralarda uygulanacak en kk yaraplar projede belirlenmelidir. 16 mmden daha kaln saclarda zmba ile ke kartmalarda, deforme olan ksmlar talama ile dzeltilmelidir. EXC4 snf (en hassas uygulamal) yaplarda zmba ile ke kartmaya izin verilmez. 6.8. Mesnet Yzeyleri

Tam temasta olan mesnet yzeylerinin tanmlanmasnda; kesme uzunluu, kenarlarn diklii, yzeyin dzl aada madde 12de ve prEN 1090-2 madde 11de belirtilen kriterlere uygun olmaldr. Bu tolerans isteklerini karlan, tam temasl mesnet elemanlarn hazrlarken testere ile kesme uygulanabilir. 6.9. Paralarn Birletirilmesi (malat Montaj)

Paralarn birletirilmesi (imalat montaj) srasnda birletirilen paralar izin verilen toleranslarn dnda deforme olmu veya hasarl olamazlar. Farkl metalik malzemelerin temasndan oluabilecek galvanik korozyona mani olacak nlemler alnmaldr. Birletirilecek elemanlarn birbirine temas edecek yzleri; aralarnda boluk kalmayacak ekilde, skca bir araya getirilip montaj kurallarna veya direk yk aktaran birleimlerin kurallarna uygun ekilde balanr. Boluklar asla birleim elemanlar ile paralar deforme edilerek kapatlmayacaktr. Gerekli hallerde boluklara uygun kalnlklarda ara paras (im) kullanlabilir. Deliklerin st ste gelmesi iin kaydrma yaplabilir ancak bu kaydrma veya deliin ovallemesi 0,5 mmden daha fazla olamaz. Daha fazla deforme olmadan st ste gelmeyen delikler; rayba ile toleranslar iinde geniletilmesine izin verilen durumlar dnda, reddedilmelidir. EXC3 ve EXC4 uygulama snflarnda, deliklerin st ste getirilmesi, delikleri bozmadan ve geniletmeden yaplmaldr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

14

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 6.10. Paralarn Birleim (Montaj) Kontrol Yukardaki ekilde imalat tamamlandktan sonra, birbirleriyle birletirilerek birlikte kullanlacak paralarn uyumluluu; l ablonu, hassas boyutlu lm veya deneme montaj yntemleri kullanlarak kontrol edilmeli ve bu husus kalite kontrol kaytlarna ilenmelidir. Deneme birletirmesi (toplamas), birbirine uyup uymadn kontrol etmek iin bir yapnn yeterli tm elemanlarnn bir araya getirilmesidir. Bu yntem, ablon veya lme teknikleriyle kantlanamyorsa, paralar arasndaki uyumluluu kantlamak iin kullanlr. 6.11. Kolonlar ve Basn Elemanlarnn mali (i) Dorudan yk aktarmayan, imli veya besleme levhalar kullanlarak montaj dnlen kolon ve basn ubuklar Madde 12de belirtilen hassasiyette imal edilecektir. Dorudan yk aktaran kolon ve basn ubuklar Madde 12de belirtilen hassasiyette imal edilecektir. Kolon kesitlerin 1m ve daha fazla genilikteki yzeyleri veya endeki direk yk aktaran aln yzeyleri, kolonlarn dey eksenden sapmas (kakl) Madde 12 ve prEN 1090-2 Ek-L-1de belirtilen toleranslar iinde olacak ekilde hazrlanacaktr.

(ii) (ii)

6.12. Uzay Kafes Sistemleri 6.12.1. ubuk Elemanlar (Boru ve Konikler) Uzay kafes sisteminde statik hesaplarn ngrd ekme ve basn kuvvetlerine gre kesitleri belirlenen borular TS EN 10025 standardna uygun, kaynaklanabilme kabiliyeti yksek, S235JR (St37-2), S275JR (St44-2), S355J2G3 (St52-3) kalite alamsz elikten imal edilmi dikili borulardr. Projelere gre 26.9mm ve 323.9mm aplar arasnda, yukarda Tablo6da gsterilen standartlara uygun olarak imal edilmi borular kullanlr. Borular projesindeki boyut ve et kalnlnda olmaldr. 26.9- 48.3mm aras konikler TS EN 10025 standardnda ve kullanlan boru kalitesine uygun malzemeden talal imalat ile ekillendirme suretiyle, 60.3323.9mm aras konikler scak dvme tekniiyle imal edilirler. Konikler gazalt kaynak teknii ile veya projede ngrlen kaynak teknii ile kaynaklanm olmaldr. Prefabrik olan bu elemanlar antiyede imal edilemez ve montaj srasnda hibir ekilde kesme, delme ve ekleme (kaynak) ilemine tabi tutulamaz. 6.12.2. Kreler

Kreler; ubuk elemanlarn ularndaki cvatalarn baland dolu kreden meydana gelen dm noktalardr. aplar 50mmden balayan (50, 60, 75, 90, 110, 130, 160, 240, 280, 300, 330, 380...) kreler scak dvme ve/veya talal imalat tekniiyle imal edilirler. Kreler TS 2525-2 EN 10083-2 standardna uygun C45 veya AISI / SAE 1050 malzemeden imal edilirler. Kumlama (raspa) makinalarnda yzey temizlii yaplan kreler, dijital a kontroll hassas tezgahlarda ilenir. Kre zerinde, en ok 18 adet olmak kaydyla projesinde belirtilen miktarda delik ve ilgili standartlara uygun metrik di alr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

15

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 6.12.3. Cvatalar

TS 2525-1 EN 10083-1 standardna uygun malzemeden TS 61-2 ve DIN 267 standartlarna uygun ISO metrik di alm cvatalar, TS 3576 EN 20898-1 standartlarnn ngrd artlarda M10 apta 8.8 ve M12-M80 aplarnda 10.9 kalitesinde retilir. Ak sisteminde kullanlan cvatalar M10 ile M20 aplar arasnda ve 6.8 kalitesinde retilirler. Cvatalar zerine pim yerletirmek iin alacak delikler tam merkezden, cvata ve pim apna gre en ok 2.5 mm ile en az 6 mm apnda olacaktr. 6.12.4. Somunlar

S355J2G3 (St52-3) kalite alamsz elik ve/veya AISI/SAE 1030 kalite az alaml souk ve/veya scak haddelenmi alt ke malzemeden, talal imalat tekniiyle retilirler. 6.12.5. Pimler

20MnB4 kalite alaml elik malzemeden retilen pimler silindirik yzeyine freze (trtl) ekildikten sonra sertletirilmitir. 6.12.6. Mesnetler

Uzay kafes at sistemini tayc sisteme balayan elemanlar olup, Mesnet gvdesi TS 2525-2 EN 10083-2 standardna gre C 45 kalite az alaml elik ve/veya AISI/SAE 1050 kalite az alaml elik malzemeden talal ekillendirme ve/veya scak dvme teknii ile retilir. Dijital a kontroll tezgahlarda delme ilemi yaplr. Mesnet flanlar S235JR (St37-2) malzemeden TS 2162 EN 10025 standartlarna uygundur. Kayc mesnetlerde, mesnetlerin oturduu yzeye srtnme katsays dk teflon plakalar konularak kayclk salanr. 7. 7.1. KAYNAK Genel

7.1.1. elik yap ile ilgili her trl kaynak ileri; projelerde gsterilen yerlerde, zellikte ve kalitede olmak zorundadr. Kaynak ileri; TS 3357, TS EN 3834 ve TS EN ISO 14554n ilgili blmlerine uygun olarak yaplmal ve kaynaklar hakkndaki tm bilgiler ilgili projesinde ve imalat resimlerinde belirtilmelidir. 7.1.2. Bu artname kapsamndaki elik ilerinde alacaklar kaynak personeli, TS EN 287-1 ve TS EN 1418 uyarnca, aada madde 7.4.2.de belirtilen sertifikalar almak zorundadrlar. Uygulama snfnn gerektirdii durumlarda, YKLENC tarafndan hazrlanan kaynak prosedrnin (prosedrnn) ve kaynak sertifikalarnn onay alnmadka YKLENC kaynak iine balayamaz. 7.1.3. Uygulama snflarna gre TS EN 3834n takip edilecek blmleri aada olduu gibidir. EXC1: EXC2: EXC3 ve EXC4: Blm 4 Temel kalite istekleri Blm 3 Standart kalite istekleri Blm 2 Kapsaml kalite istekleri

7.1.4. Ark kaynak yapmnda TS EN 1011-1 ve TS EN 1011-3de belirtilen hususlar esas alnacaktr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

16

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 7.2. Kaynak Plan

7.2.1. Kaynak Plan Gereksinimleri Bir kaynak plan aadaki durumlarda istenir; Yapnn karmaklna bal olarak gerektiinde EXC2 iin, EXC3 ve EXC4 iin. 7.2.2. Kaynak Plan erii Bir kaynak plan en az aadakilerden uygun olanlarn kapsar; (i) Birleim detaylar, (ii) Kaynak lleri ve tipi (ke kayna, ksmi nfuziyetli aln kayna, v.b.), (iii) Kaynak sarf malzemesi istekleri ile n tavlama (sl ilem) ve kaynak sresince scaklk isteklerini de ieren kaynak prosedr, (iv) Kaynan kesintisiz olarak yaplamayaca birleim geometrilerinde ara durma ve balama pozisyonlar dahil, durma ve balama pozisyonlar iin kabul edilebilir konumlar ve snrlamalarla birlikte kaynak sras, (v) Ara kontroller iin istekler, (vi) Kaynak srasna bal olarak, kaynak prosedr iinde paralarn dndrlmesi, (vii) Uygulanacak snrlamalarn ayrntlar, (viii) Katman olumasna ve yrtlmalara meydan vermeyecek nlemler, (ix) Isl ilem (tav) zellikleri, (x) Kaynak sarf malzemeleri (dk hidrojen, artlandrma, v.b.) iin zel istekler, (xi) Paslanmaz elik iin kaynak profili ve bitii, (xii) Madde 7.6.ya gre kaynak kabul kriterleri iin istenenler (xiii) Muayene ve deney plannn madde 13.4. ile karlkl kontrol, (xiv) Kaynak tanmlamas iin istenenler, (xv) Madde 10.da belirtilen yzey hazrlyla ilgili istenenler. 7.3. Kaynak Usulleri

Kaynak ilemleri TS 7307 EN ISO 4063de belirtilen ve bazlar aada belirtilen kaynak usulleriyle yaplabilir: 111: Elle metal ark kayna (rtl elektrotlu metal ark kayna) 114: Kendinden korumal doldurma tel elektrotlu ark kayna 121: Tek tel elektrotlu tozalt ark kayna 122: erit elektrotlu tozalt ark kayna 125: Doldurma tel elektrotlu tozalt kayna 131: Metal asal gaz kayna; MIG kayna; gaz metal ark kayna 135: Metal aktif gaz kayna; MAG kayna; gaz metal ark kayna
17

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 136: Aktif gaz korumal boru gbekli elektrotlu metal ark kayna; Doldurma tel elektrotlu ark kayna; MAG ile zl tel kayna 137: Asal gaz korumal boru gbekli elektrotlu metal ark kayna; Doldurma tel elektrotlu ark kayna; MAG ile zl tel kayna 141: Tungsten asal gaz kayna; TIG kayna Argon kayna 21: Nokta kayna; Punta kayna 22: Diki kayna 23: Projeksiyon kayna 24: Yakma aln kayna 42: Srtnme kayna 52: Lazer kayna 783: Seramik burlu veya koruyucu gazl ark saplama kayna 784: Ksa evrimli ark saplama (stud) kayna 21, 22 ve 23 nolu diren kaynaklar yalnz ince cidarl elik yap elemanlarnn kaynatlmas iin kullanlr. 7.4. Kaynak Prosedr ve Kaynak Personeli

7.4.1. Kaynak Prosedr 7.4.1.1. Kaynaklar, TS EN 288-2 ve TS EN ISO 15614-1 uyarnca TS ISO 156091, TS EN ISO 15609-4, TS EN ISO 15609-5, TS EN ISO 14555 ve TS EN ISO 15620ye gre hazrlanm Kaynak prosedr dokmanna (WPS - welding process specifications) uygun olarak yaplr. WPSin hazrlanmasnda, TS EN 1011-2; Ek C, Metod A da anlatlan hidrojen atlaklarndan saknlmas ve Ek D uyarnca da sdan etkilenen blgelerde gerekli mukavemetin korunmas konularna da yer verilir. 7.4.1.2. Daha az hassas yaplarda (EXC2) kaynak prosedr TS ISO 15610, TS EN ISO 15611, TS EN ISO 15612, TS EN ISO 15613 ve TS EN ISO 15614-1e gre de onaylanabilir. 7.4.1.3. EXC3 ve EXC4 (Hassas ve ok hassas yap uygulamalar) iin, elektrik kayna prosedr yeterlilii TS EN ISO 15613 ve TS EN ISO 15614-1den uygun olanna gre salanr. 7.4.1.4. Dier kaynak usulleri iin, TS ISO 15610, TS EN ISO 15611, TS EN ISO 15612, TS EN ISO 15613 ve TS EN ISO 15614-1in uygun blmleri kullanlr. 7.4.1.5. Eer TS EN ISO 15613 ve TS EN ISO 15614-1in yeterlilik prosedrleri kullanlrsa, aadaki artlar yerine getirilmelidir. (i) (ii) Darbe deneyi istenirse, bu deney elik snfnn standardnn ngrlen darbe zellikleri iin istenen en dk scaklkta yaplr. 10025-6 ya gre eliklerde, mikro-muayene iin bir rnek gereklidir. Kaynak metalinin, kaynaklanan yerin (kaynak dikii) ve s etkileme blgesi (HAZ)nin fotoraflar kayt altna alnmaldr. ekme deneyine tabii olan, S355in zerindeki elik snflarnn ke kaynaklar iin, TS 280 EN ISO 9018e uygun olarak yaplacak ilave bir istavroz atlak ekme deneyi de yaplmaldr.
Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

(iii)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

18

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES (iv) malat ncesi astar (shop primer) zerine kaynak yapldnda deneyler, kabul edilebilir en ok (nominal + tolerans) katman kalnda yaplr.

7.4.1.6. Eer TS EN ISO 15614-1e gre yeterlilii saptanm bir kaynak usul, yklenici tarafndan; (i) S355e kadar olan snftaki elikler iin yldan daha uzun sre kullanlmamsa; bir deneme imalatndan byk numune alnarak kabul edilebilirlik iin muayene edilir. S355den st snftaki elikler iin bir il yl arasnda bir sreyle kullanlmamsa; ekil ve lleri TS 280 EN ISO 9018in isteklerine uygun olan yerlerde bir imalat kaynak muayenesi yaplmaldr. Muayene ve deneyler, gzle muayene, radyografik ve ultrasonik muayeneler, yzey atlak kontrol, makro-muayene ve sertlik deneyini iermelidir. Eer herhangi bir kaynak usul yklenici tarafndan yl sreyle kullanlmamsa, o usul iin kaynak kontrolleri yeniden yaplmaldr.

(ii)

Rezistans kayna iin, kaynak parametreleri ISO 10447ye uygun deneylerle belirlenebilir. 7.4.1.7. Kaynak prosedr dokmannn yeterliliini belirlemek zere TS EN ISO 15614-1 uyarnca dzenlenen Kaynak Prosedr Onay Raporu (WPAR) DARE veya onun namna hareket eden bamsz denetleme kuruluu tarafndan onaylanr. 7.4.1.8. Onayl Kaynak Prosedr Dokman (WPS) iin balamasndan nce kaynaklara ve istenildiinde de Kontrol Mhendisine ve Denetilere verilir. 7.4.2. Kaynaklar ve Kaynak Operatrleri

Kaynaklarn yeterlilii TS EN 287-1e, kaynak operatrlerinin yeterlilii ise TS EN 1418 gre yaplan snavla belirlenir. Kaynak ve kaynak operatr snavlar akredite bir Bamsz Denetleme Kurumu tarafndan yaplr ve baarl olanlara bu kurum tarafndan sertifikalar verilir. Bu sertifikalar, TS EN 287-1de uyarnca tekrar tasdikine kadar geen sre iinde geerli olur. Kaynaklarn ve kaynak operatrlerinin yeterlik snavlarnn kaytlar istenildiinde gsterilmeye hazr vaziyette bulundurulur. 7.4.3. Kaynak Koordinasyonu

Kaynak ilemi devam etii srece, kaynak koordinasyon personeli tarafndan kaynak koordinasyonu yaplmaldr. Kaynak koordinasyon personeli kaynak konusunda yeterli bilgiye sahip ve yeterince deneyimli olmal ve TS EN 719da belirtildii ekilde gzetim yapmaldr. 7.5. 7.5.1. Kaynak Hazrl ve Uygulamas Birletirilecek Paralarn Hazrl

7.5.1.1. Genel. Kaynakla birletirilecek paralarn hazrlanmas, kaynak usulne uygun olmaldr. Eer kaynak sre dokman TS EN ISO 15614-1 veya TS EN SIO 15613e
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

19

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES gre onaylanmsa, hazrlklar kaynak prosedr deneyi hazrl ile de uyumlu olmaldr. Gerekirse, kaynak az ama ve dier ayrntlarn uygulanmasnda, TS EN ISO 9692-1 ve 2de nerilen kaynak hazrl ayrntlarndan yararlanlabilir. Birletirme toleranslar ve altrma ilemleri kaynak prosedrne uygun olmaldr. Eer birleim geometrisindeki geni entiklerin veya dier hatalarn kaynakla doldurulmak suretiyle dzeltilmesi gerekirse, onayl bir sre kullanlmal ve kaynaklanan blge daha sonra przsz ve etrafyla uyumlu hale getirilmelidir. Birletirilecek paralarda, gzle grlen atlak, entik apak ve laminasyon olmamaldr. S460dan daha yksek snf elikler iin, kesilmi olan blgeler ee veya talanarak przsz hale getirilmeli ve penetrant deneyi veya manyetik parack deneyi ile atlaksz olduu tespit edilmelidir. Kaynak yaplacak tm yzeyler kuru ve pas, boya, galvaniz gibi malzemelerden arnm olmaldr. Ayrca, Kaynak yaplacak yzeyler, zmpara, tel, fra, keski v.b. ile iyice temizlenmeli, prz, cruf, ya v.b. kayna etkileyecek maddelerden arndrlm olmaldr. Kaynak az alarak kaynak yaplmas gerektii hallerde, kaynaklanan aksamda deformasyon meydana gelmemelidir. 7.5.1.2. Boru ve Kutu Profiller. Aln kaynakl birleimlerde yan birleim eleman olarak kullanlan borularn az, imalat resmine uygun olarak ve kaynak prosedrnde istenenleri karlayacak ekilde dz kesilebilir. ki borunun birleiminde, TS EN ISO 9692-1 ve 2 kullanlabilir. Boru kafes sistemlerinde, kurtaz alm kaynak yzeyleri tam oturmad takdirde, boluklarn kaynakla doldurulmas durumunda; (i) (ii) 7.5.2. Dolgu kaynann boyu birleimin evresinin %25ini gememelidir. Kaynak dolgusunun gememelidir. kalnl, temizlendikten sonra 3 mmyi

Kaynak Sarf Malzemelerinin Depolanmas ve Tanmas

Kabul edilmi kaynak sarf malzemesi dnda baka bir malzeme kullanlmayacaktr. Sarf malzemesi retici firmann nerdii limitler iinde kullanlacaktr. Toz Alt Kayna halinde flux ile kaynaa alam maddeleri katks yaplmayacak, gerekli ana alam materyali kaynak teli iinde olacaktr. Sarf malzemeleri reticisinin nerdii artlarda depolanacak ve kullanlacaktr. Kaynak elektrotlar veya kaynak tozunun (flux) kurutulmas veya stlmas gerektiinde, retici nerilerine veya yoksa aadaki gre kurutma - stma ilemi yaplr. Tablo 11 Kaynak Sarf Malzemelerinin Frnlama ve Saklama Scaklk ve Sreleri
Scaklk Seviyesi (T) Kurutma-Istma (1) Depolama (1) Depolama (2) 300 < T 400 C 150 C 100 C Sre (t) 2 saat < t 4 saat Kaynaa kadar Kaynak sresince

(1) Sabit frnda, (2) Tanabilir termostatik kapta (3) Bu tablo prEN 1090-2 Tablo-12den alanmtr
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

20

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Kaynak vardiyasnn sonunda kullanlmayan kaynak sarf malzemeleri bir sonraki kullanm iin, yukarda belirtilen esaslar dahilinde tekrar kurutulur veya stlr. Bu kurutma veya stma ilemi iki kereden fazla yaplamaz ve ikinci kurutma / stmadan sonra kalan malzemeler atlr. Hasar veya bozulma emaresi gsteren kaynak sarf malzemeleri reddedilir. 7.5.3. Hava Koullarndan Koruma

Kaynak ve kaynak yaplan mahal rzgr, yamur ve karn direk etkisinden yeterince korunmaldr. zellikle gaz rtl (MIG, MAG, TIG gibi) kaynak yaplrken bu daha da nemlidir. Ak havada MIG/MAG kayna yaplmak zorunda kalnrsa zl (Flux-cored) elektrot tercih edilir. Kaynaklanacak yzeyler kuru olmal ve havadaki nemin younlamasnda korunmu olmaldr. Kaynak yaplacak malzeme 5 Cnin altnda olduu zaman stma gerekir. Ayrca, kaynak yapldktan sonra abuk soumaya kar da nlem alnmaldr. 7.5.4. Kaynak in Paralarn Birletirilmesi

Kaynatlacak paralar kaynak konumuna getirilir ve punta veya metot kayna yahut mengene, ikence, kstrma gibi aparatlarla bu pozisyonunda tutulur. Birletirme ilemi, btn paralarn lleri ve ayarlar belirlenmi toleranslarn iinde kalacak ekilde yaplmaldr. ekme ve arplmaya karlk uygun paylar braklm olmaldr. Kaynatlacak paralar birletirildii zaman kolay ulalabilecek ve kaynak tarafndan grlebilecek ekilde olmaldr. malat resminde belirtilenlerin dnda ilave kaynak yaplmamal, artnameye uyumlu olduundan emin olunmadka, belirtilen kaynak yerleri deitirilmemelidir. Boru kafes sistemindeki bir kaynakl birleimin yerel olarak kuvvetlendirilmesine ilikin alternatif ynteme izin verilirse, ayrntlarn seimi; kaynaklanm birleimin btnlnn kontroln kolaylatracak ekilde yaplmaldr. 7.5.5. n Tavlama

TS EN 1011-2 uyarnca elie n tavlama (n stma) uygulandnda, kaynak yerine komu olan her iki metalin de en az 75 mmlik ksm tavlanr. n tav; hzl soumadan kaynaklanan deformasyonlardan saknmak, kritik scaklkta yaplan kaynan soumasyla meydana gelen sertlemelerin snekii azaltmasndan kanmak, 200 C civarndaki soumalar yavalatarak H oluumu atlaklarndan korunmak iin bavurulan bir sl ilemdir. Byk kalnlk fark olan malzemelerin kayna, karbon edeerinin veya alam elemanlarnn mstakil olarak limitler zerinde bulunmas hallerinde v. b. zel artlarda n tavlama gerekir. Tavlama gereksinimi aadaki zel birleim tiplerinde gz nnde bulundurulur;
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

21

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES (i) (ii) Et kalnl fark 10 mm veya daha fazla olan boru veya kutu profillerden oluan birleimler. Bir tarafta hadde profil veya yapma profil, dier tarafta boru veya kutu profil bulunan birleimler.

Genel olarak 20mm altnda kalnlkta malzemelerin uygun artlarda kaynatlmasnda n tavlamaya gerek grlmez. Metot kayna ve geici birleim iin yaplan kaynaklar dahil kaynak ilemleri srasnda zel n tavlama uygulanr. 7.5.6. Geici Birleimler

malat veya saha montaj, kaynakla geici olarak kaynatlm paralarn kullanlmasn gerektirirse, paralar kalc olarak ilenecek elie hasar vermeden kolayca sklebilir ekilde yerletirilmelidir. Geici birleimlerin tm kaynaklar kaynak prosedr artlarna uygun olarak yaplmaldr. Geici birleim kaynana izin verilmeyen yerler belirtilmelidir. EXC3 ve EXC4 (hassas ve ok hassas yap) uygulamalarnda projede aksine bir hkm bulunmad takdirde hibir geici kaynakl birleim yaplmaz. Geici kaynakl birleimlerin keserek veya puntalardan kopararak sklmesi gerekirse, ayrmadan sonra ana malzemenin yzeyi dzgn olmaldr. malat veya montaj prosedrne uygun olarak gerektiinde tala kesme, ana malzemenin yzeyine 3mm. den fazla yaklamadan alevle kesme veya keski ile temizleme ilemi uygulanabilir. Bu durumda, kalan cruflar temizlenir ve etkilenen yzey gzle kontrol edilir. Ana malzemenin kalnl 20mm.den daha bykse manyetik para testi uygulanr. Eklerin birbirlerinden eki kullanlarak kopartmak suretiyle ayrlmasna izin verilmez. Hassas ve ok hassas yaplarda, yukarda belirtilen kesme ve koparma ilemine izin verilmez. Geici kaynakl birleim yaplan yerde, ana malzemenin yzeyinde atlak olmadndan emin olmak iin yeterli muayene yaplmaldr. Geici birleimlerde, TS 3357 de belirtilen hususlara ilaveten; takviye, kpr ve benzeri elemanlar ana malzeme ile edeer malzeme kullanlarak yaplmal, kaynaklar punta kaynanda belirtilen artlar karlamaldr. Geici birleimlerde kullanlan; ke kaynak balantlarnda elektrot kk paso olarak metale tam nfuz etmelidir. Ke kayna ana metalde karmal, kaynak dikiinde grnt dzensizlikleri olmamal, ancak metalde kaynak kesmesi (under cut) olmamaldr. 7.5.7. Metot Kayna (Tack welds)

Metot kayna, ana kaynan kk pasolar iin uygulanan usuln ayns kullanlarak yaplr. Metot kaynann minimum boyu, daha ksasnn yeterli olduu deneylerle tespit edilmedike, kaynatlan paralardan kaln olann kalnlnn drt katndan az veya 50 mm (S355den yksek snf elikler iin 100 mm) olmaldr. Metot kayna, balang ve biti noktalarna uygun konumlarda yaplmaldr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

22

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Metot kayna tek bana yap elemanlarnn kaynakl birleimlerinde kullanlamaz. Daha sonradan yaplacak kaynak ile btnlemeyen metot kaynaklar ii bittiinde sklmelidir. Daha sonra yaplacak kaynakla btnleecek metot kaynaklar uygun ekilde ve kalifiye kaynak tarafndan yaplmaldr. Metot kayna, kalnt hatalar olmadan yaplmal ve kendinden sonraki asl kaynaktan nce tamamen temizlenmelidir. atlam metot kaynaklar kartlmal ve yerleri temizlenmelidir. 7.5.8. Ke Kayna (Fillet welds)

7.5.8.1. Genel Ke kayna ile birletirilecek paralar kaynak prosedr koullarna uygun olarak mmkn olduunca birbirine yaklatrlrlar. Bir ke kayna, derin nfuziyet veya ksmi nfuziyet usullerinden uygun olann kullanld gz nne alnarak, verilen kaynak boyun kalnl (kaynak geninin ke noktasna gre ykseklii) ve/veya kol boyundan (kaynak geninin ksa dik kenar) daha az olmamaldr. 7.5.8.2. nce Cidarl Malzemeler in Ke Kayna nce cidarl malzemelerin ucunda veya kenarnda biten ke kaynaklar, mevcut giri veya dzenleme bunu olanaksz hale getirmedike, kaynak kol boyunun iki katndan az olmayan bir mesafe kadar kenin etrafndan geri dner. Aksi istenmedii srece, ke kaynanda u dn yaplmaldr. Bir ke kayna pasosunun minimum boyu, u dn hari, kaynak bacak boyunun en az drt kat olmaldr. Suyun nfuz ederek pas cepleri oluumuna neden olabilecei yerlerde, aralkl ke kayna kullanlmamaldr. Ke kaynann son pasolar, birletirilen parann sonuna kadar uzatlmaldr. Bindirmeli birleimler iin, minimum bindirme birletirilen paralardan ince olann kalnlnn drt katndan az olamaz. Birletirilen paralar birleimin almasn nleyecek ekilde snrlandrlmamsa, tek ke kayna kullanlmaz. Bir parann sonu yalnz dey ke kaynaklaryla birletirilmise, her bir kaynan boyu kaynaklar arasndaki gei mesafesinden daha ksa olamaz. 7.5.9. Aln Kayna (Butt welds)

7.5.9.1. Genel Ana malzemenin uygun uzunlukta olmasna imkan verecek ek yerinde kullanlan aln kaynann konumunun tasarm ile uyumluluu kontrol edilmelidir. Aln kaynann sonlar, tam boyun kalnlnda kuvvetli kaynak yapldndan emin olacak eklinde bitirilmelidir.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

23

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Aln birletirmelerin ayar, TS 3357 e gre yaplr. Ayar kakl veya farkl kalnlktaki malzemelerin birletirilmesi halinde, belirtilen en kk kalnln altna dlmemek kaydyla, 1:4 koniklikte bir gei yaplarak kaynak az ayar tutturulur. Eer dzgn yzey istenirse, taan kaynaklar talanabilir. 7.5.9.2. Tek Tarafl Kaynaklar Tek taraftan tam nfuziyetli kaynaklar, kaynak arka paras kullanlarak veya kullanlmadan yaplabilir. Kaynak arka paralar ana paralarla birlikte kaynayp kalacak elik malzemeler olabilecei gibi, kaynak ileminden sonra karlabilecek malzemeler de olabilir. ift tarafl kaynak gerektii ancak pratik olarak uygulanamad durumlarda kaynak arka paras (backing strip) kullanlarak tam nfuziyetli kaynak yaplabilir. Kaynan salamln salamak zere kk pasonun tm boaz doldurarak tam nfuziyeti temin iin geici kaynak arka paras (run off plate-strip) da kullanlabilir. elikten yaplm srekli kaynak arka malzemesi projede yasaklanmad srece kullanlabilir. Bunun kullanlmasna ilikin istekler kaynak prosedr dokmannda yer almaldr. Eer elikten yaplm kaynak arka malzemesi kullanlrsa, bunun karbon e deeri %0,43 gememeli veya kaynakla birletirilecek parann ayn malzemeden olmaldr. Kaynak arka malzemesi kaynaklanacak ana malzemeye sk skya oturmu olmal ve aksine bir hkm yoksa kaynak boyunca kullanlmaldr. Borularn ve kutu profillerin birleiminde kullanlan aln kaynann yzey talamasna, artnamede aksine bir hkm yoksa izin verilmez. 7.5.9.3. Kaynan Arkasna Kanal Ama Kaynak prosedrnin kaynak arkasna kanal almasn gerektirdii durumlarda, TS 7307 EN ISO 4063e gre basnl hava altnda arkla (871), alevle (872) veya mekanik yntemler kullanlarak kanal alabilir. Kaynak sre dokmannda, kaynak arkasna kanal ama istekleri belirtilmelidir. Arka kanal ama ilemi, nceden yaplm kaynak malzemesine tam nfuziyeti salayacak ekilde yeterli derinlie kadar yaplmaldr. Kaynak arkas kanal, kaynak iin kolayca ulalabilecek kaynak yzeyleriyle, tek tarafl bir U kaynak aznn konturunu oluturur. 7.5.10. Atmosferik Korozyona Dayanml eliklerin Kayna

Atmosferik korozyona direnli malzemelerin kaynanda uygun kaynak sarf malzemeleri kullanlmaldr. lave olarak, aadakiler iin C-Mn sarf malzemeleri de kullanlabilir;
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

24

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES (i) MAG veya SAW kaynaklaryla yaplan 8 mm kaynak kol boyuna kadar tek paso ke kaynaklarnda veya iki taraftan birer paso yaplan aln kaynaklarnda, En d pasolarnda uygun kaynak sarf malzemeleri kullanlan ok pasolu ke veya aln kaynaklarnda.

(ii) 7.5.11.

Yan Birleimler

Karma kaynak (ke kayna ve tek tarafl aln kayna) yntemleri kullanlan boru kafes sistemlerinde yan birleimler, arka paras olmadan yaplr. Boru veya kutu profil birleimin tabanndaki balant as 60den kkse, tabana; aln kaynana imkan verecek ekilde pah verilir. Birleme as dar al tarafta 30den kk olamaz. Yan birleimlere ilikin dier ayrntlar prEN 1090-2 Ek-Ede olduu gibi uygulanr. 7.5.12. Delik ve ukur Kaynaklar

Delik ve ukur kaynaklar iin delikler orantl olmal ve bylece kaynak iin yeterli aklk salanmaldr. ller imalat resimlerinde veya i tanmnda belirlenmelidir. Uygun ller aadaki gibi olabilir; (i) (ii) Genilik; deliin delindii parann kalnlndan en az 8 mm fazla, Uzun deliklerin boyu; 70 mmden veya kaynatlacak sacn kalnlnn 5 katndan daha az olmaldr.

ukur kaynaklar, delikteki aln kaynaklarnn yeterliliinden emin olduktan sonra delik kaynann zerine yaplr. Aksine bir aklama yoksa, delik kayna olmadan ukur kayna yaplmasna izin verilmez. ukur kayna normal olarak 20 mm kalnla kadar saclara uygulanr. Zorunlu hallerde, 20 mmden 50 mm kalnla kadar saclara yar otomatik kaynak yntemleriyle yaplacak ukur kaynaklarnn ayrntlar projede belirtilmelidir. 7.5.13. 7.5.13.1. nce Cidarl Malzemeler in Punta (Nokta) Kayna (Spot welds) Genel Punta kaynaklar; ark kayna veya diren kayna yntemleriyle yaplr. 7.5.13.2. Ark Punta Kayna

Ark punta kayna dairesel veya iki ba dairesel ve aras birletirilmi ekilde uzun punta kayna olarak yaplabilir. Birletirilen sacn kalnl 0,7 mmden az ise kaynak pulu kullanlr. Kaynak pulu; 1,2 mm ile 2 mm arasnda kalnla ve nceden zmbalanm en az 10 mm apnda delie sahip olmaldr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

25

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Paslanmaz elik kaynak pullar yalnzca hizmet artlarna uygunsa ve nceden belirlenmise kullanlabilir. Paslanmaz elik kaynak pullarnn birleimlerde oluturabilecei atlaklara dikkat edilmelidir. Bir dairesel veya uzun ark punta kaynann grlen genilii (dw), TS EN 1993-1-1e gre belirlenmi olmaldr. 7.5.13.3. Diren Punta Kayna

Diren punta kaynann ap nerilen elektrot u ap dt (mm olarak) ile mmkn olduunca yakn olmaldr dt = 5t (Burada t elektrot ucuna temas eden sacn kalnldr) Diren punta kaynaklarnn merkezleri arasndaki mesafe kaynak apnn dw katndan az olmamaldr. Diren punta kaynann merkezinin en yakn kenara mesafesi de kaynak apnn 1,5 katndan olmamaldr. 7.5.14. Saplama (Kayma Elemanlar) Kayna

7.5.14.1. Ssaplamalarn kaynaklar TS EN ISO 14555 (Kaynak- Metalik Malzemelerin Saplama Ark Kayna)de belirtilen esaslar dorultusunda yaplr. Saplama kayna ile ilgili olarak, reticinin de malzeme, yntem ve ekipman konularndaki nerileri gz nnde bulundurulur. 7.5.14.2. Saplamalarn kaynaklanaca blgelerde gerekli topraklama ilemi yaplr. 7.5.14.3. Muayene ve deneylerde; (i) Btn saplamalar (kayma elemanlar) gzle muayene edilir ve hepsinin 360 kaynaklanm olmasna dikkat edilir. (ii) Gzle kontroln yeterliliinin ardndan kontrol mhendisi ile anlamaya varlan noktalarda eilme testleri uygulanr. Saplamalarn en az %5i her kiri bana iki elemandan az olmamak kayd ile test edilir. Eilme testleri, saplamalarn bann elemann stne yerletirilen elik bir boru aracl ile kiriin yakn yzne doru, kayma elemann boyunun drtte biri kadar yanal istikamette eilmesi ile yaplr. Saplamann (kayma elemannn) kayna test sonrasnda herhangi bir atlama veya temasszlk iareti vermemelidir. (iii) Test iin eilen saplamalar dzeltilmez, olduu gibi braklr. 7.5.14.4. Hatal kaynaklanm saplamalarn kaynaklar yenilmeli ve yeniden test edilmelidir. Eer hatal saplamay deitirmek gerekliyse eleman kartldktan sonra yzey kontrol edilir. 7.5.15. Dier Kaynak ekilleri

Standartlara uygun olarak belirlenecek dier kaynak ekilleri iin istekler kaynak sre dokmanlarnda belirtilmelidir. 7.5.16. Kaynak Sonras Gerilim Giderme Tav (Isl lem)

Kaynak sonras gerilim giderme tav (sl ilemler) TS 6741 uyarnca yaplr. Kaynaklanm paralarn geriliminin alnmas amacyla eliin tavlanmas srasnda uygun usullerin kullanld gsterilmelidir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

26

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Kaynaklanm paralarn sl ileme tabii tutulmas (tavlanmas); S355den daha yksek snf elikler iin, zel olarak onaylanm srece uygun olarak yaplr. Isl ilem iin kalite istekleri ISO/TR 17663de belirtilmitir. 40mm den daha kaln veya yksek karbon ve mangan ieren elik malzemelerin kaynandan sonra gerilim giderme tav (sl ilem) yaplmaldr. 7.5.17. Kaynan Uygulanmas

Ark kaynann rastgele bir paraya gelmesinden saknmak zere dikkatli olunmal, eer gelirse eliin yzeyi hafife temizlenmeli ve kontrol edilmelidir. S355den yksek snf eliklerde gzle kontrole ilave olarak penetrant muayenesi veya manyetik parack muayenesi yaplmaldr. Kaynak sraklarndan ve ark darbesinden saknmak iin gerekli nlemler alnmal, eer vuku bulursa bunlar talama, fra ve/veya baka ekilde karlmal ve temizlenmelidir. Her pasoda, gzle grlen atlak, oyuk ve dier izin verilmeyen kusurlar, sonraki pasolardan nce giderilmelidir. Her pasodan sonra pasonun yzeyinde oluan curuf temizlenmelidir. Bu ilem srasnda kaynatlan malzeme ile kayna birleim noktalarna zel itina gsterilmelidir. Yzeylerdeki entiklere izin verilmez. Kaynakl birleimler iin gerekli kaynaklar; onayl kaynak prosedr dokmanna (WPS) gre ve uygun sertifikaya sahip kaynak ve kaynak operatr tarafndan yaplmaldr. malat test plakalar istenildiinde test plakalarnn malzeme kalitesi, karbon edeeri ve haddeleme yn ana plaka ile ayn olmakla beraber ayn rulodan kesilmeleri veya ayn dkmden olmalar art aranmamaktadr. 7.6. Kabul Kriterleri Tablo 12 Kalite Seviyesi B+ iin lave stekler
zin verilmez h 2 mm 165 200 d 0,1 s, en ok 2 mm d 0,1 a, en ok 2 mm h 0,1 s, en ok 1 mm Aln Kayna l s, en ok 10 mm Kat madde ierii (300) h 0,1 a, en ok 1 mm Ke kayna l a, en ok 10 mm Dorusal sapma (507) h 0,05 t, en ok 2 mm Kk konkavl (515) zin verilmez Not 1: Kalite seviyesi B+ iin istekler, kalite seviyesi B iin istenenlerin bu tablodakilerle desteklenmi halidir. Not: 2: Kalite seviyesi B+ iin istekler, belirgin metal yorgunluu etkilerine bal kaynaklar iin istekleri gz nnde bulundurur. Not 3: Bu Tablo prEN 1090-2 Tablo-13den alnmtr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

Alttan kesme (5011) Kaynak tamas (502) Yanl Kaynak Aln Kayna az Ke kayna Dahili gzenek Aln Kayna (2011 - 2014) Ke kayna

27

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Kaynakl elemanlar, aada madde 12de belirtilen istekleri karlamaldr. Projede veya artnamede aksi belirtilmedike, kaynaklar iin kabul kriterleri, TS 7830 EN 25817 ve TS EN ISO 13919-1de verilen kusurlar iin kalite seviyeleri klavuzuna ve EN ISO 5817ye uygun olarak aada belirtildii gibidir. EXC1 kalite seviyesi D EXC2 kalite seviyesi C EXC3 kalite seviyesi B EXC4 kalite seviyesi B+ (Kalite seviyesi B ile aadaki tabloda verilenleri kapsar) 7.7. Paslanmaz elik Kayna Paslanmaz elik kaynaklar TS EN 1011-1 ve TS EN 1011-3 uyarnca yaplr. Farkl paslanmaz elik malzemelerin birbiriyle veya karbon elii gibi dier malzemeler ile kaynaklanmas gereksinimi proje, imalat resmi ve kaynak prosedrnde aklanmaldr. Kaynak koordinatr uygun kaynak teknikleri, kaynak yntemleri ve kaynak sarf malzemelerinin kullanlmasn gz nnde bulundurmaldr. Paslanmaz eliin kirlenmesi ve galvanik korozyon ile ortaya kan sorunlar dikkatle takip edilmelidir. 8. 8.1. MEKANK BRLEM ELEMANLARI Genel

Bu madde atlye ve antiyede profil ve saclarn birbirine sabitlenmesini ieren balantlar iin istenenleri kapsar. Aln alna birletirilen saclarn veya profilin ksmlarn kalnlklar arasnda genel olarak 2 mmden veya n gerilmeli uygulamalarda 1 mmden fazla fark olmamaldr. Kalnlk farknn yukardaki limitleri gememesini salamak iin araya konacak elik besleme levhas kullanlrsa, bunlarn kalnl da 2 mmden az olamaz. Kalnlk ayar iin taneden fazla besleme levhas kullanlamaz. Hava artlarna maruz ksmlarda, paslanmaya neden olmamak iin paralarn birbirine daha yakn temasta olmalar gerekir.

Besleme levhalar ve imler birlikte kullanldklar paralar ile uyumlu korozyon davranmna ve mekanik dayanma sahip olmaldr. Burada, farkl metallerin temasndan ortaya kabilecek galvanik korozyon sorunlarna ve riskine ok dikkat edilmelidir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

28

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Birleim yan (yanak) saclar 4 mmden ince olamaz. Uzunlamasna delikler veya byk alm deliklerle yaplan birleimlerde, daha nceden tanmlanm lde ve elik snfnda zel pul kullanlr. Yapsal birleimlerde kullanlan nominal balant eleman ap, normal artlarda en az M12 olmaldr. nce cidarl malzemelerde kullanlacak en kk ap her bir birleim eleman iin ayr ayr belirtilmi olmaldr. 8.2. 8.2.1. Bulonlu (Cvatal) Birleimler Genel

Bulon balantlar; bulon (cvata), somun ve rondeladan oluur. Normal yuvarlak deliklerde kullanlan ngermesiz bulonlar iin rondela kullanlmayabilir. Birleimler iin rondelann, bulonun ba tarafnda m, somun tarafnda m veya her iki tarafta m kullanlaca belirtilmelidir. Birleimin ana elemanlarnn yzeyi ile bulon eksenine dik istikametteki bulon ba veya somun arasnda 1/20 (3)den fazla bir a varsa, bir taraf kaln bir taraf ince eimli rondela kullanlr. n germeli bulonlar iin, sertletirilmi dz (veya gerektiinde eimli) rondelalar aada belirtildii gibi kullanlr (i) 8.8 bulonlar iin bir rondela bulon ba veya somundan hangisi dnecekse onun altnda, (ii) 10.9 bulon iin rondelalar her iki tarafta. Bulon balantsnn tutma uzunluunu ayarlamak iin toplam en fazla 12 mm kalnlk salayacak ekilde en ok rondela veya bir yapma sac pul kullanlabilir. Bu rondelalar bulonun dnmeyen tarafna yerletirilir. zellikle belirtilmemise, somunun gevemesini nlemek iin, kilitleme gereci kullanm gibi, skmaya ilave bir nlem alnmasna gerek yoktur. EXC4 iin n germesiz bulonlarn somunlar, genellikle kontur somun veya benzeri bir kilitleme gereci ile emniyete alnrlar. nce cidarl malzemelerde, depo raflar gibi vibrasyona maruz ksa tutma boyuna sahip cvatal birleimlerde kilitleme yntemi kullanlmaldr. n germeli cvata somun balantlarnda ilave kilitleme gereci gerekmez. Projede aksi istenmedike, TS EN ISO 21670 uyarnca kaynakl kullanlan somunlar ve saplama kayna hari, bulon ve somunlara kaynak yaplmaz. 8.2.2. Bulonlar (Cvatalar)

Bulon boyu, bulonun cvatadan sonra darda kalan ksm ve di boyu konusunda aadaki gereksinimleri karlayacak ekilde seilir. Gerekli toleranslar karlamak zere bulon boyu; aadaki ller gz nne alnarak seilir;
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

29

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES (i) (ii) (iii) (iv) Birletirilecek paralarn kalnlklar, Somunlarn ykseklii, Kullanlacak rondelalarn kalnl, Somundan sonra darda kalacak bulon ucu mesafesi

Balant tamamlandnda somunun dnda kalacak bulon ucu, kesmeye alan n germesiz bulonlarda en az bir di, n germeli bulonlar ile gerilimi nakleden n germesiz bulonlarda en az iki di olmaldr. n germesiz bulonlarda somunun mesnet yzeyi ile bulon gvdesinin di ekilmemi ksm arasnda en azndan bir di (somuna temas eden diler ile bulon ucunda kalan diler hari) kalmaldr. TS EN 14399-3e uygun n gerilimli bulonlar iin, somunun mesnet yzeyi ile bulon gvdesinin di ekilmemi ksm arasnda en azndan drt tam di (somuna temas eden diler ile bulon ucunda kalan diler hari) kalmaldr. TS EN 14399-4e uygun n gerilimli bulonlar iin, tutma boylar TS EN 14399-4 Tablo A-1de belirtildii gibi olmaldr. Malzeme kalitesi 8.8 veya 10.9 olan galvanizli bulonlar bir st kalitede somunla (8.8 kalite cvata 10.9 kalite somunla ve 10.9 kalite cvata 12 kalite somunla) kullanlmaldr. Projede cvata kalitesi konusunda aksine bir kayt yoksa, DAREnin onay olmadka ayn apta deiik cvata kaliteleri kullanlamaz. 8.2.3. Somunlar

Somunlar, karl olan bulonlarn zerinde serbeste almaldr. Elle yaplan kontroller her yeni bulon somun grubu iin ayr ayr yaplmaldr. Somunlar bulonlarn zerine, somun zerindeki tanmlayc markalar dardan okunabilecek ekilde sklr. Kendinden rondelal somunlar doru pozisyonda sklmaldr. Somunlar TS 1026-73;75;82 TS1026-84 EN ISO 7042ye ve dier ilgili standartlara uygun olmaldr. 8.2.4. Rondelalar

n gerilimli bulon balarnn altnda kullanlan rondelalar, TS EN 14399-6ya gre yivli (haval) olmal ve yivleri bulon bana bakacak ekilde yerletirilmelidir. Somunlarn altnda ise yalnzca TS EN 14399-5e uygun dz rondela kullanlr. lsnden byk alm deliklerle, oval deliklerle veya zel lde alm deliklerle birlikte kullanlacak yapma sac rondelalarn zellikleri projede tanmlanm olmaldr. ekme rondelalar, kntl yzeyi bulon bana gelecek ekilde yerletirilmeli ve bulon aksi bildirilmedike dndrlmemelidir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

30

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 8.3. ngermesiz Bulonlarn (Cvatalarn) Sklmas

Birletirilen paralar sk temas salayacak ekilde birbirine yaklatrlr. Ayarlama iin gerekirse im kullanlr. Daha kaln cidarl (saclarda t 4 mm, profillerde t 8 mm) ana malzemeler iin, yzeylerin tam temas etmesinin istendii durumlar dnda, arada kalan 2 mmye kadar boluklar braklabilir. Skma ileminde, bulon somun takm, ar yk bindirmeksizin birleim paralarn tutacak kadar sktrlr (Bu tutacak kadar skmann ls, bir kiinin anahtarla ve uzatma paras kullanmadan normal kuvvetle skmas olarak kabul edilebilir). ok sayda bulondan oluan gruplarda bu ilem ortadan kenara doru yaplr. Kasmaya neden olmayacak dengeli bir skma iin birden fazla tur skma uygulanabilir. Ksa bulonlar ile M12 ve daha dar bolunlara, skma esnasnda ar yk bindirmemek iin gerekli nlemler alnmaldr. Skma ileminden sonra bulonun gvdesi somundan dar kmaldr. ekme yk altnda alan bulonlarda bu tama bir tam diten az olmamaldr. 8.4. Kayma Dayanml Birleimlerde Temas Yzeylerinin Hazrl Bu madde paslanmaz elik birleimleri kapsamaz. nce cidarl malzemelerde n gerilmeli bulon birleimleri iin temas yzeyleri hazrl gerekmez ve kaymaya direnli birleimlerin kullanlmas nerilmez. n germeli birleimlerde yzey temas dereceleri belirtilmelidir. Hazrlklar, istenen srtnme yzeyi snfn elde edecek ekilde yaplmaldr. stenen srtnme yzeyi snfn elde edebilmek iin kabul edilebilecek yzey hazrlklar aada Tablo7de olduu gibidir. Tablo 13 Srtnme yzeyleri iin kabul edilebilir snflandrmalar
Hazrlk Aadaki yzey hazrl iin ayn kayma faktr kabul edilebilir a) ukurlamam gevek pasl, bilye veya grit ile kumlanm yzey b) bilye veya grit ile kumlanm, alminyumlu pskrtme metal kapl yzey c) bilye veya grit ile kumlanm, inko esasl pskrtme metal kapl ve en az 0,5 kayma faktr elde etmek iin test edilmi yzey bilye veya gritle kumlanm, 50-80 alkali-inko silikat boya uygulanm yzey gevek pasl, tel fra ile veya alevle temizlenmi yzey lem yaplam yzey Snf
Kayma Faktr

0,50

B C C

0,40 0,30 0,20

Not: Bu tablo prEN 1090-2 tablo-14den alnmtr.

malat ve saha montaj srasnda istenen srtnme yzeyi snfnn korunmas iin aadaki nlemler alnmaldr: i) birletirme srasnda, temas yzeyleri ya, toz, boya gibi kirlerden arnm olmaldr. Birleim paralarnn rtmesini engelleyecek apaklar temizlenmelidir. ii) elik yzeyindeki ya kalntlar uygun kimyasallar kullanlarak temizlenmeli, alevle temizlik yaplmamaldr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

31

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES iii) hazrlktan sonra boyanmam veya kaplanmam yzeyler birletirilemiyorsa, bunlar hava artlarndan etkilenmeyecek ekilde korunmaldr. Bu paralar, birletirmeden hemen nce tel fra ile fralanarak zerindeki ince pas veya toz tabakasndan arndrlmaldr. Przlendirilmi yzeyin hasar grmemesi veya dzelmemesi iin gerekli zen gsterilmelidir.

8.5. 8.5.1.

ngermeli Bulonlarn (Cvatalarn) Sklmas Genel

n germenin balamasndan nce, birletirilen paralar ayarlanmal ve bulon gruplarndaki bulanlar yukarda madde 8.3.de belirtildii ekilde sklmal, ancak arada kalan boluklar 1 mmden fazla olmamaldr. Bulonlar en azndan istenen minimum n germe kuvvetini el edecek ekilde sklmaldr. Aksi belirtilmedii srece TS EN 1993-1-8, prEN 1090-2 ve aadaki tabloya uygun olarak; Fp = 0,7 fubAs eklinde hesaplanr. Tablo 14 stenen en dk n germe kuvveti deerleri [kN] Bulon ap (mm) Mukavemet Snf 12 16 20 22 24 27 30 36
8.8 10.9 47 59 88 137 170 198 257 314 458 110 172 212 247 321 393 572

Not: Bu tablo prEN 1090-2 tablo 15den alnmtr.

Aksine bir durum belirlenmedike, skma yntemi EN ISO 7040 ve TS 102684 EN ISO 7042 de gz nnde bulundurularak aadakiler arasndan seilir; i) ii) iii) tork kontrol yntemi (madde 8.5.3.) kayma yntem (madde 8.5.4.) direk basn gstergesi yntemi

Kullanlan tork anahtarlar TS EN ISO 6789a gre %4 hassasiyete sahip olmaldr. Her bir anahtarn hassasiyeti en azndan her alma gnnde bir defa ve pnmatik anahtarlarda her hortum boyu deitiinde kontrol edilmelidir. Ayrca kontroller; kullanrken meydana gelen nemli arpma, dme, ar yklenme gibi her kazadan sonra da yaplmaldr. stenen en dk n germe kuvvetine karlk gelen tork deerleri M, prEN 1090-2 madde 8.5.de belirtildii gibi aadaki ekilde belirlenir: i) ii) k-snf K2 iin km ve Vk ile: M2 = km ( 1 + 1,65 Vk) d Fp k-snf K1 iin ki,max ile: M1 = ki,max d Fp
32

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Minimum n gerilme ile sklm bir bulon somun takm sonradan gevetilirse, bu takm atlmal ve yeni bir bulon somun takm kullanlmaldr. Sklrken dileri bozulan veya yalama olan bulonlar (cvatalar) ve somunlar deitirilir. 8.5.2. Skma Ynteminin Kalibrasyonu

stenen en dk n germe kuvvetinin elde edilebilmesi iin, skma yntemi kalibre edilmelidir. Kalibrasyonda, TS EN 14399-2ye gre yaplan deney ktlar (dnme-bulon kuvvet ilikisi, tork-bulon kuvvet ilikisi) kullanlr. Her bir bulon somun grubu iin ayr bir kalibrasyon yaplr. Hidrolik gerelerle eksenel n ykleme veya ultrasonik kontrollu ekme gibi dier bulon skma yntemleri de imalatnn nerileri dorultusunda kalibre edilmi olmaldr. 8.5.3. Tork Kontrol Yntemi

Bulonlar uygun ve yukarda belirtildii ekilde kalibre edilmi tork anahtarlaryla sklr. Skma ileminde, darbeli anahtarlar hari, elle veya kuvvetle alan tork anahtarlar kullanlabilir. Skma ilemi, genel olarak aadaki deerlere ayarlanm bir anahtarn kullanld iki aamadan oluur; i) ii) 8.5.4. birinci aamada, istenen tork deerinin (Mi) %75ine kadar ikinci aamada, istenen tork deerinin (Mi) %110una kadar

Karma Yntem

Tablo 15 Daha fazla skma iin ilave dnmeye ilikin karma yntem gsterme deerleri (8.8 ve 10.9 bulonlar)
Birletirilecek paralarn (Tm pul ve ayar levhalar dahil)toplam kalnl (t ) d = bulon ap t<2d 2dt<6d 6 d t < 10 d 10 d < t 60 90 120 Gsterge yok lave skma ilemi sresince uygulanacak ilave dnme as (Derece)

Not: Bu tablo prEN1090-2 tablo-16dan alnmtr.

Karma yntem ile skma iki aamadan oluur; i) ii) Dm noktasn veya birleimi toplamak iin bir balang skmas yaplr. Anahtar, istenen tork deerinin (Mi) %75ine ayarlanr, Bulon takmnn dnen ksm, ksmi olarak dndrlr. Birinci aamadan hemen sonra, somunun bulon dilerine nazaran pozisyonu,
33

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES markalama kalemi veya boya ile daimi olarak markalanr. Bylece, somunun bulona nazaran son dn kolaylkla tespit edilebilir. Biraz daha dndrmenin uyguland, son skmann ikinci aamas testlerden elde edilen sonuca gre veya aadaki Tabloda verilen deerlere uygun olarak gerekletirilir. 8.5.5. Dorudan Basn Gstergesi Yntemi

Bu madde, bulondaki basnc gzlemek suretiyle, istenen minimum n germe uygulandnda bunu gsteren basn gsterge rondelalar gibi gereleri kapsar. Bu burulmaya dayanan gstergeleri kapsamaz. Bu, hidrolik gerelerle bulon n gerilmesini dorudan lmeye de uygulanmaz. Skma ilemi, ayn ekilde tutacak kadar skma koullarna ulatktan sonra, btn bulonlar istenen minimum n germeyi salamak zere sklrlar. Gsterilen rondelalardaki boluklarn ortalamas, bulon takmnn kabul edilebilirliini salamak asndan yeterli olabilir. 8.6. 8.6.1. zel Bulon (Cvata) Tiplerinin Kullanlmas Gmme Bal Bulonlar (Cvatalar)

n germeli ve n germesiz uygulamalarda gmme bal bulonlar kullanlabilir. 8.6.2. Uygun Bulonlar (Cvatalar) ve Pimler

Uygun bulon ve pimler, n germeli veya n germesiz uygulamalarda kullanlabilir ve yukardaki birleim elemanlar aklamalar aadaki ilave isteklere uyarlanabilir. Bulon yata iinde kalan uygun bulonun gvdesindeki dili ksmn uzunluu, aksine bir hkm yoksa sacn kalnlnn 1/3n gememelidir. Uygun bulonlar ve pimler, dilerin bozulmasna neden olabilecek ilave bir kuvvet uygulamadan monte edilebilmelidir. 8.6.3. Altgen Enjeksiyon Bulonlar (Cvatalar)

Aada belirtilen altgen enjeksiyon bulonlar zle balant eleman olarak snflandrlrlar.

1. 2. 3. 4.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0

Enjeksiyon delii Haval (yivli) rondela Reine Rondeladaki hava firar kanal
34

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES

Ayrntlar prEN 1090-2 Ek-Jde belirtilen bu bulonlarn kullanlmas gerektiinde, kullanmna ilikin esaslar projede belirtilmelidir. 8.7. 8.7.1. Perinli Birleimler Perinler

Her perin, ayn lde bir kafa oluturmak ve yuvasn doldurmak iin ve ayrca birletirilen elemanlarn d yzlerinde perinleme makinesi tarafndan oluturulacak bozulmalar engellemek zere yeterli uzunlua sahip olmaldr. 8.7.2. Perinlerin Yerletirilmesi

Birletirilecek paralar sk skya temasta olacak ekilde bir araya getirilmeli ve perinleme sresince de byle tutulmaldr. Souk veya yalnz ucu stlm perin kullanlmaz. Perin aplar perin souk iken delik apndan 1 mm kk olur. Ortak delikler arasndaki en fazla eksen kakl 1 mmden fazla olmamaldr. Kakl gidermek iin deliin raybalamaya dzeltilmesine/geniletilmesine izin verilir. Raybalamadan sonra daha geni apl perin kullanmak gerekebilir. ok perinli birleimlerde, perin grubunun ortasndan itibaren perin akma ilemi balayana kadar en azndan her drt delikten birine cvata somun balants yaplr. Tek perinli birleimleri bir arada tutmak iin zel nlem alnmaldr. Uygulanabilir durumlarda, perinleme sabit basnl makinalar kullanlarak yaplmaldr. Her perin perinleme aamasnda boydan boya stlmaldr. Uzun perinlerde tm boyun snmasna zel dikkat sarf edilmelidir. akl perinlerin yerine sk skya oturduu kontrol edilmelidir. Ba ve gvde eksenleri st ste gelmeyen, boluk yapan perinler tespit edilip iaretlenmeli, keski ile sklerek, gerekirse raybalanp yeniden perin yaplmaldr. darece aksi ngrlmedii takdirde, ok paradan oluan elemanlarn perinleri atlyede yaplmaldr. Yanm perinler kullanlamaz. Istldktan hemen sonra kullanlamayan perinler sonradan kullanmak iin tekrar stlamaz. 8.7.3. Kabul Kriterleri

Perin balar ortalanm olmaldr. Ban gvde eksenine nazaran kakl 0,15 d0 (delik ap) olmaldr. Perin balar dzgn ekilde olmal ve zerinde atlak ve oyuklar olmamaldr. Perinler, birletirilen paralarn hem d yzlerine hem deliklerine yeterince temas halinde olmaldr. Perin bana bir ekile hafife vurulduunda hibir hareket ve titreim grlmemelidir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

35

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 8.8. zel Birleim Elemanlar ve Birleim Yntemleri

zel birleim elemanlar ve zel birleim yntemleri imalatnn nerileri ve yukardaki aklamalar dorultusunda uygulanabilir. Bu ayn zamanda, bulon balantl yapsal elik elemanlarna ve kimyasal temel ankraj bulonlar dahil dier yap elemanlarna uygulanabilir. Burada, zel balant yntemlerinden olan yaptrcyla tutturma yntemi kullanlabilir. n gerilmeli ve n gerilmesiz uygulamalarda zel balant elemanlar ve zel balama yntemlerinin kullanlmas iin istenen deneyler projede belirtilmelidir. Bulonlar iin belirtilenlerin dnda da deneyler kullanlabilir. nceki deneylerden yeterli bilgiler alnmsa DAREnin ve/veya onun namna hareket eden kontrol kurumunun izniyle, daha fazla deneyden kanlabilir. 8.9. 8.9.1. nce Cidarl Elemanlarn ve Saclarn Birleimleri Genel

Balant elemanlarnn performans, sre kontrol ile belirlenebilecek saha metodolojisine baldr. Sre kontrolleri, istenen birleimlerin antiye koullarnda yaplabileceini gstermek iin kullanlabilir. Aadaki durumlar gz nnde bulundurulmaldr; i) ii) iii) sac vidalar iin doru delik llerini yapabilmek, tornavida makinasn uygun skma torku ve derinlie ayarlayabilmek, matkap ulu vidalar, birletirilen yzeylere dey olarak vidalayabilmek, szdrmazlk rondelalarn imalat tarafndan belirtilen snrlar iinde doru basnca ayarlayabilmek, fiekle aklan ivilerin seilebilmesi ve kullanlabilmesi, yeterli bir birleim oluturabilmek ve yetersiz olan fark edebilmek,

iv) v) 8.9.2.

Sac Vidas ve Matkap Ulu Vidalarn Kullanlmas

Vidalarn boy ve di formlar, zel uygulamaya ve birletirilecek ana malzemenin kalnlna gre seilmelidir. Etkin di boyu yle olmaldr ki, dili ksm destek elemanlarna angaje olsun. Trapez veya oluklu saclarn birletirilmesinde, sac vidas ve kendinden matkapl vidalar kullanldnda, aksine bir hkm yoksa balant elemanlar saclarn ukur / oluk ksmlarna vidalanr. Eer sac vidas ve kendinden matkapl vidalar at profilinin st ksmnda kullanlrsa, sacn delinme noktalarnda kntye neden olmamak iin dikkatli olunmaldr. Sac vidas ve matkap ulu vidalarla birlikte szdrmazlk rondelas kullanlmas halinde, vidalar uygun basnc salayacak ekilde vidalanmaldr. Bu vidalar, szdrmazlk rondelas kullanlmad durumlarda da ar skmay nlemek zere tork ayar yaplarak vidalanmaldr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

36

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 8.9.3. Kr Perinlerin Kullanlmas

Kr perin boylar, birletirilecek malzemenin kalnlna gre ayarlanr. Perinlerin seimi ve uygulanmas konusunda imalat nerileri gz nne alnr. Perinlemeden sonra blgedeki kopan perin ular toplanmal ve kalan paralarn birletirilen elemanlarn korozyonuna sebep olmas nlenmelidir. 8.9.4. Fiek le aklan ivilerin Kullanlmas

8.9.4.1. Genel ivi aplarnn seimi, birletirilecek malzemenin ve altndaki destek malzemesinin kalnlarna bal olarak yaplr. ivi apyla malzeme kalnlklar arasndaki ilikiyi gsteren bir tablo aada verilmitir. Tablo 16 Sac ve destek eleman kalnlklarna gre nerilen ivi aplar (mm) Tek Ynde Sac Kaplama (balant yan veya tek kat u elemanlar) Birletirilen saclarn en yksek kalnl Toplam sac kalnl ivinin gvde ap Destek elemannn en dk kalnl 1,4 2,5 3,5

Kart ynlerde sac kaplama (dier tm durmlar) 2,8 3,7 3 5,0 4,5 6 7,0 5,2 8

Bu tablo prEN 1090-2 Tablo-17den alnmtr. 8.9.4.2. Fiek (Kartu) Depolamas Fiek depolamas, ateli silahlar ve patlayclara ilikin milli yasa ve ynetmeliklere gre yaplr. Fiekler ak ate bulunan veya yanc ve parlayc malzemelerle birlikte depolanamaz. Fiekler kuru yerde ve orijinal ambalajlarnda saklanr. Fiekler yetkisiz kiilerin giremeyecei kilitli mekanlarda muhafaza edilir. 8.9.4.3. Ateleme Ateleme gcnn veya aletin ayarnn seimi birletirilecek elemanlar ile destek elemannn kalnlna bal olarak belirlenir. stenen nfuziyet (ivi girme) derinlii ivi gvdesinin apna bal olmakla beraber, eer destek eleman elikse bu derinlik 10 mmden az olamaz. 8.9.5. Hava le aklan ivilerin Kullanlmas

ivi aplarnn seimi, birletirilecek malzemenin ve altndaki destek malzemesinin kalnlarna bal olarak yaplr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

37

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Destek eleman elik ise, ivinin girecei destek malzemesinin kenar mesafesi 10 mmden az olamaz. 8.9.6. zel Birleim Yntemleri

Birletirilen elemanlarn daimi olarak balam olaca birleimler; bu amala yaplm presler (clinching) tarafndan oluturulan blgesel deformasyonlar gibi dier mekanik balant yntemlerinden biriyle de yaplabilir. Bu yntemler, izin verildii takdirde kullanlabilir. Bu gibi birleimlerin uygulamas, uygun sre deneyleriyle kantlanm olmaldr. 8.9.7. Yan Birleim Elemanlar

Panellerin birbirine balantlarn emniyete alan, flaing veya aksesuar gibi malzemeler, st ste binen saclar birbirine ektirmek iin yeterli olmaldr. Bir atnn grnen yzeyinin profil saclarnn yan elemanlar, imalatnn nerilerine gre balanmaldr. Bu balantlarn minimum ap; sac vidas ve matkap ulu vidalar iin 4,8 mm ve perinler iin 4 mm olmaldr. 8.9.8. Paslanmaz eliklerde Zedelenme ve Tutulma

Zedelenme, yzeylerin yk altnda yer yer kopmas ve yapmas ile balanma srasnda oluan nispi hareket sonucunda oluabilir. Bu durumlarda kaynakla birletirme (weld bonding) ve tutukluk (seizure) ortaya kabilir. 9. 9.1. SAHA MONTAJI Genel

9.1.1. Bu madde, saha montaj ile gvenli montaj ve hassas llerde hazrlanm destekler iin antiyenin uygunluuna ilikin olanlara ilave olarak taban plakalarnn altna zel ap dklmesi dahil, antiyede yaplan dier iler iin istenenleri kapsar. 9.1.2. yaplr. Yapnn kontrol ve kabul aada madde 13de belirtilen esaslar dahilinde

9.1.3. Saha montaj, yukarda madde 4.2.de belirtilen yeterlikteki firmalar tarafndan, madde 3. (Tasarm)de belirtilen esaslar dahilinde hazrlanm ve DARE tarafndan onaylanm proje ve izimlere istinaden, madde 5 ve madde 6da belirtilen esaslar dahilinde imal edilmi yap elemanlar ve malzemeler kullanlarak yaplr. 9.2. Saha Koullar

naat antiyesindeki iin gvenliine ilikin teknik gereksinimler karlanmadan saha montajna balanamaz. i) kreynler ile iskeler, lift v.b. ulama tehizat iin hard standingin tedarik ve muhafazas ii) antiyeye kadar ve antiye ii ulam iii) tesisin gvenli iletmesini etkileyen zemin artlar
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

38

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES iv) v) vi) vii) viii) montaj srasnda yap desteklerinin olas yerleimi yer alt hizmetleri, havai kablolar ve/veya antiye engellerinin ayrntlar antiyeye gnderilebilecek elemanlarn l veya arlk snrlamalar antiye ve evresindeki zel evre ve iklim artlar ileri etkileyen veya onlardan etkilenen, civardaki yaplarn zellikleri

Eer iler kendi iinde dier yklenicilerin ileriyle ilikiliyse, ilerin gvenlii asndan teknik isteklerin inaatn dier blmleriyle uyumluluu kontrol edilmelidir. Bu kontrollerde aadaki gibi hususlarn uygunluu gz nne alnmaldr; i) antiye hizmetlerinin uygunluu ve dier yklenicilerle ibirlii iin nceden dzenlenmi sreler ii) elik iinde izin verilen inaat ve depolama yklerinin deerleri iii) elik beton karma inaat sresince beton dklmesi 9.3. Montaj Yntemi Aklamas

9.3.1. Montaj Yntemi in Tasarm Esas Uygunsa, tasarma dayal gvenli montaj yntemi belirlenmelidir. Bu tasarma dayal montaj ynteminde aadaki gibi hususlarn uygunluu gz nne alnmaldr; i) ii) iii) iv) v) vi) vii) viii) ix) x) xi) antiye balantlarnn konum ve tipleri maksimum para ls, arl ve yeri montaj sras geici aprazlar ve payanda gereksinimleri dahil ksmi monte edilen yap iin kararllk (stabilite) konsepti karma yaplarn sonraki beton dkme ilemlerini kolaylatrmak iin payandalama veya beton dkme safhalar gibi dier ilemler geici apraz veya payandalarn kaldrlmas iin artlar veya yapya yk (bask) uygulanmas veya basknn kaldrlmas ynndeki istekler inaat srasnda gvenlik tehlikesi yaratabilecek hususlar temel balantlar ile mesnetlerin ayarlamalar ve ap dklmesine ilikin zamanlama ve yntemleri imalat safhasnda kontrol edilecek deerler dahil istenen sehim ve n hazrlklar kararll temin iin trapezoid sac kullanm yanal snrlandrma salamak iin trapezoid sac kullanm

ve uygun olduu taktirde aadakiler de gz nnde bulundurulur; xii) xiii) xiv) xv) xvi) ulatrma niteleri kaldrma balantlar destekleme ve kriko iin konum ve koullar mesnetler iin kararllk konsepti ksmen monte edilen yap elemanlarnn deformasyonlar desteklerin beklenen yerleimi
Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

39

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES xvii) xviii) xix) xx) inaatn eitli safhalarnda kreynler, depolanm paralar, kar arlklar gibi unsurlardan gelen ykler ve zel konumlar kalc tel halatlarn datm, depolanmas, kaldrlmas, yerletirilmesi ve n yklemesinin yaplmas iin talimat yzey giydirmenin denmesi iin, sralama, scaklk, deme hz gibi ayrntlar tm geici ve kalc ilere ek olarak yaplan ilerin, kaldrlmalarna ilikin talimatlar dahil, ayrntlar

Bir montaj yntemi aklamas yaplmal ve tasarm kurallarna gre ve zellikle ksmen monte edilmi yapnn montaj ve dier yklere kar dayanm ynnden kontrol edilmelidir. 9.3.2. naat Yapmcsnn Montaj Yntemi

naat yapmcsnn montaj yntemini anlatan bir yntem aklamas yaplmal ve tasarm kurallarna gre ve zellikle ksmen monte edilmi yapnn montaj ve dier yklere kar dayanm ynnden kontrol edilmelidir. Bata antiye koullarnn gerektirdikleri olmak zere eitli nedenlerle montaj yntemi aklamas kontrol edilmeli ve yukarda belirtilen esaslar dahilinde gvenlik gereksinimlerini de karlayacak ekilde gzden geirilmelidir. Montaj yntemi aklamas; elik montajn gvenli bir ekilde yapmak iin gerekli sreleri (prosedrleri) aklamal ve iin gvenliine ilikin teknik gereksinimleri gznne almaldr. Hazrlanan bu sreler, zel i talimatlar ile ilintili olmaldr. Montaj yntem aklamas yukarda belirtilen tm ilgili maddeleri kapsamal ve ayn zamanda aada belirtilenler gibi maddeleri de gz nnde bulundurmaldr; i) ii) iii) iv) v) vi) aadaki 9.5.4. maddesi uyarnca yaplan deneme montajndan elde edilen deneyim, kaynak ncesi stabiliteyi salamak ve dm noktalarnn yerel hareketlerini engellemek iin gerekli snrlamalar, gerekli kaldrma gereleri, byk ve ekilsiz paralarn arlklarnn ve/veya arlk merkezlerinin marklanmasnn gereklilii, krey kullanlan yerlerde kaldrlacak arlk ve alma yarap arasndaki iliki, zellikle montaj srasndaki tahmin edilen rzgar koullarndan ortaya kanlar gibi salnma neden olan kuvvetlerin ve salnm kuvvetlerine kar yeterli direnci salayacak yntemlerin belirlenmesi, dorudan gvenlik tehlikeleri ile ilgilenen yntemler i yerine gvenli girii ve i yeri gvenliini salayan yntemler

vii) viii)

elik beton karma (kompozit) yaplar iin yukardakilere ilaveten aadakiler uygulanr
40

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES ix) kompozit deme iin trapezoid kalp saclarn sabitlemeden nce tayc kiriler tarafndan yeterince desteklendiinden emin olmak in bu saclarn sabitlenme sras planlanmal ve bir sonraki ileme gemeden nce gvenli bir ekilde sabitlenmelidir, trapezoid kalp saclar yukardaki ix) bendinde belirtilenlere uygun olarak birleim elemanlar tarafndan emniyete alnmadka saplama kaynana balanmamaldr.

x)

Ayrca u hususlara da dikkat edilmelidir; 9.4. 9.4.1. beton dkme sras, n germe, elik ile taze dklen beton arasndaki scaklk fark, kaldrma ve destekler,

Kontrol ve Gzlem Referans Sistemi

Sahada yaplan ilerin lmleri, TS ISO 4463-1e uygun olarak kurulan, inaat ilerinin aplikasyon ve lmlerine ilikin sisteme gre yaplr. kincil evrimin belgelenmi gzlemi yaplmal ve elik ilerinin aplikasyonu iin referans sistemi olarak kullanlmaldr. kincil evrimin bu gzlemde verilen koordinatlar, TS ISO 4463-1de verilen kabul kriterleriyle uyumlu olmas halinde gerek olarak kabul edilir. eliin aplikasyon ve lm iin referans scaklk belirtilmi olmaldr. 9.4.2. Konum Noktalar

Her bir yap elemannn monte edilecei yer olarak tasarlanarak ve markalanan konum noktalar TS ISO 4463-1e uygun olmaldr. 9.5. 9.5.1. Destekler (Pabular), Ankrajlar ve Mesnetler Desteklerin (Pabularn) Kontrol

Montaj balamadan nce, desteklerin (pabularn) durumu ve yerleri gzle kontrol edilmelidir. Eer destekler montaj iin uygun deilse, montajn balamasndan nce dzeltilmelidir. Uygunsuzluklar bir rapor ile belgelenmelidir. 9.5.2. Aplikasyon ve Desteklerin (Pabularn) Uygunluu

elik iiyle ilgili tm temeller, ankrajlar ve destekler (pabular), zerine elik yapnn monte edilebilmesi iin uygun biimde hazrlanmaldr. Mesnetler, TS EN 1337-11e uygun olarak tesis edilmelidir. Destek (pabu), ankraj ve mesnetlerin konum ve seviyeleri (ykseklikleri) aadaki 12.2.5. maddesinde belirtilen kabul kriterlerine uyumlu olmadka veya belirtilmi olan isteklere dzeltme gelmedike, montaja balanamaz.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

41

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Desteklerin (pabularn) konumunu kontrol etmek iin kullanlan uygunluk ekspertizi bir rapor ile belgelendirilmelidir. Eer ankrajlara n gerilim uygulanacaksa, ankrajlarn stte kalan en az 100 mmlik ksmna beton yapmamas iin gerekli dzenleme yaplmaldr. Ayar menfezi iinde hareket etmesi istenen ankrajlar iin 75 mmden az olmamak zere ankraj apnn kat lsnde menfez braklr 9.5.3. Desteklerin (Pabularn) Uygunluunun Korunmas

Montaj devam ederken, elik ii iin kullanlan destekler (pabular), montaja balarken sahip olduklar artlarn aynen muhafaza etmelidir. Pas lekelerine kar korunma gerektiren destek (pabu) blgeleri belirlenmelidir. Bir destekte (temel pabucunda) elik yap elemannn yerletirilmesindeki boluun giderilmesi iin kullanlan dolgu, elik ile pabu arasna dklecek zel ap veya yerletirilecek takozlar ile salanr. Dolgu genel olarak mesnetin veya dorudan kolon taban plaksnn altna konur. 9.5.4. Geici Destekler

Taban plakalarnn altnda geici destek olarak kullanlan imler veya dier destek gereler, elie dzgn yzey salamal ve betonun yerel atlamalarn nlemek iin yeterli l, kuvvet ve salamla sahip olmaldr. Eer taban konumunun ayar, ankrajn zerindeki ve taban plakasnn altnda kalan seviye ayar somunu kullanlarak yaplrsa, aksine bir hkm yoksa bu somunlar bulunduu yerde braklr. Somunlar; ksmi monte edilmi yapnn kararlln (stabilitesini) korumaya uygun ve kullanlan ankrajn perforansn tehlikeye tehlikeye sokmayacak ekilde seilmelidir. Uygun olduu taktirde seviye ayar somunu olarak yarm somun kullanlabilir. Eer takozlarn zerine sonradan ap dklecekse, aksine bir hkm olmad taktirde takozlar en az 25 mm kaplayacak ekilde dklmelidir. Eer aptan sonra yerinde kalacaksa, takozlar yapyla ayn dayanklla sahip malzemeden yaplmaldr. 9.5.5. ap Dkme ve Kenar Szdrmazl malzeme

Taban plakalarnn altna ap dklecekse, bayatlamam kullanlmamaldr. ap malzemesi aadaki ekilde kullanlmaldr; i)

Malzeme reticinin nerisine gre kartrlmal ve kullanlmaldr. reticinin izin vermesi durumu dnda, ap 0 Cnin altnda kartrlmamaldr.

ii) Malzeme, boluu tamamen dolduracak ekilde dklmelidir. iii) Uygun ekilde sabitlenmi desteklere karlk, gerektiinde sktrma ve darbe yntemi kulanlr iv) Gerektiinde hava delikleri braklr
42

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES ap dkmnden hemen nce, kolon taban plakalarnn alt temizlenecek, taban plakasnn altnda sv, buz, dknt ve dier kirletici madeler bulunmadndan emin olunmaldr. ap dklrken kme (rtre) olmamas iin tedbir alnmaldr. Kolon taban plakas altndaki boluklar doldurmak iin dklen apa engel olmayacak ekilde gerekli dzenleme yaplmaldr. Kolonu iine alan cep tarz pabular, evresindeki betondan daha az olmayan bir basn direnci zelliine sahip youn betonla doldurulmaldr. apn darda kalan ksmlar, suyun elik yap elemanlarnn yannda hapis kalmasn engelleyecek ekilde olmasna dikkat edilmelidir. Kullanlan ap malzemesinin zelliine bal olarak, su veya korozif svnn hapis kalma tehlikesi varsa, taban plakasnn altndaki ap, taban plakasnn alt seviyesini aacak gibi ok doldurulmamal, apn geometrisi aadaki ekilde gsterildii gibi, plakadan itibaren gen oluturacak ekilde olmaldr.

Taban plakas altna dklecek ap iin kalan boluun 25mm ile 50 mm arasnda olmasna dikkat edilecek Taban plakas ile temel betonu arasnda 25 mm. den az mesafe kalm ise zel tamir harc, epoksi bazl harlar gibi zel ap malzemesi kullanlacaktr Eer apa hi gerek yoksa, taban plakasnn kenarlar, altna su szmasn engelleyecek ekilde mastiklenmelidir. Beton ve ap ilemi TS EN 206-1 ve ENV 13670e gre yaplmaldr. 9.5.6. Ankrajlama

Yapnn veya komu yaplarn beton blm iine kalan ankraj gereleri projede belirtilen zelliklere uygun olmaldr. Ankrajlar, gerekli ankajlama dayanmn salamak iin betona hasar vermesini nleyecek ekilde uygun llendirilmelidir. Bu zellikle esnek ankrajlarda daha da nem kazanr. Bu paralelde, betonun patlamasn nlemek iin kenardan en kk mesafeler belirlenmelidir 9.6. 9.6.1. Saha Montaj ve antiyede alma Montaj izimleri

EXC3 ve EXC 4 uygulama snflar iin montaj resimleri yplm olmaldr. Bu husus DARE tarafndan EXC1 ve EXC2 iin de istenebilir. Montaj resimleri, monaj yntemi aklamasnn bir paras olmaldr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

43

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES izimler; grid yerlerini, mesnet konumlarn ve elik yap elemanlarnn, tolerans istekleriyle birlikte monte edilmi halini gstermelidir. Temel planlar, elik ilerinin zemine basma konumlarn ve oryatntasyonunu, temelle dorudan temasa olan dier elemanlar, onlarn basma konumlar ve seviyeleri yksekliklerini (elevasyonlarn), tasarlanan mesnet seviyelerini ve balang seviyesini (sfr kotunu) gstermelidir. izimler aadakiler iin gerekli ayrntlar gstermelidir eliin veya bulonlarn temele sabitlenmesi, ayar yntemleri, taban plakas veya mesnet altndaki takoz boluu ve ap gereksinimi elik yap elemanlarnn sabiitlenmesi ve pabulara mesnetlenmesi

izimler, 5 tonun zerindeki btn elemanlarn ve birleimlerin arlklarn ve dzensiz byk paralarn arlk merkezini belirtmelidir. nce cidarl sac kaplama malzemesinin montaj iin montaj resimleri gereklidir ve uygun olanlar iin en azndan aadakileri aklamaldr; i) sacn tipi, kalnl, malzemesi, uzunluu ve tantm bilgileri, ii) birletirme elemanlarnn tipi ve birleim elemanlar iin zel montaj notlarn (delik ap, minimum tork, v.b.) da ieren birletirmenin sras, iii) sac kaplama iin yapsal sistem, iv) birletirme elemanlarnn tipi ve srasna ilikin aklamalarla birlikte dikili ve kenetli birleimler, v) antiyede imalat istekleri, vi) nceden delik almadan yaplan tm yerinde birleimlerin konumlar, vii) saclarn, birleim ncesine ilikin, malzemesi, eksenel aralklar, desteklerinin formlar, eimleri ve hadve ayrntlar, viii) esnek birleimler, ix) aklklar ve aydnlatma, duman ve scak havalandma tesisat ve at gideri gibi- ereveler, x) borulama, kablo devreleri ve asma tavan gibi montajlar ve eklemeler xi) montaj sresince yrnebiirlik snrlamalar ve yk datm gereci gereksinimleri 9.6.2. Markalama

Sahada toplanacak veya monte edilecek paralar, montaj iaretiyle markalanr. Yukarda madde 6.2.de belirtilen markalama bu amala da kullanlabilir. eklinden nasl monte edilecei aka grlmeyen paralarn montaj oryantasyonu zerine markalanmaldr. Markalamalar mmknse depoland yerde ve montajdan sonra kolaylkla grlebilecek yere yaplr. Markalama yntemleri, yukardai madde 6.2. ile uyumlu olmaldr.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

44

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 9.6.3. Sahada Tama, stifleme ve Depolama

Sahada tama ve depolama yukarda madde 6.3.de ve aada belirtilen hususlar karlayacak ekilde yaplr. Paralar, yzey bozulmalar ve zarar grme olasl en aza indirilmi bir ekilde tanp gvenli bir ekilde istiflenmelidir. stiflenen elik elemanlarn kalc sehim yapmamalar iin yeterli miktarda desteklenmesine dikkat edilmelidir. ndirme, tama, depolama veya montaj srasnda hasar gren elemanlar, uygunluu salanacak ekilde dzeltilmelidir. EXC3 ve EXC4 iin dzeltme ileminin nasl yaplaca onarmdan nce yazl hale getirilerek belgelenmelidir. Cvata mafsal, kk balant paralar v.b. kuru bir ortamda, uygun paketlenmi ve kimlik bilgileri grnr vaziyette muhafaza edilmelidir. Tm kk sac ve levhalar ile dier balant paralar uygun bir ekilde ambalajlanmal ve kimlik bilgileri tanmlanmaldr. 9.6.4. Deneme Montaj

Sahada yaplacak herhangi bir deneme montaj, yukarda madde 6.10.da belirtilen esaslar dahilinde yaplr. Deneme montaj aadaki durumlarda gz nnde bulundurulur; i) montaj srasnda stabiliteyi muhafaza etmek iin montaj srasnn nceden deerlendirilmesine gerek duyulursa, yntemin uygunluunu kantlamak, antiye koullar snrl bir zamana sahip olunduu iin kstlanyorsa, ilem sresini grmek.

ii) 9.6.5.

Saha Montaj Yntemleri

eliin saha montaj; montaj yntemi aklamasyla uyum iinde ve her zaman stabiliteyi muhafaza edecek ekilde yaplmaldr. Bu amala kullanlabilecei kontrol edilmi ve izin verilmi olmas dnda, ankrajlar gergi teli balanmam kolonlar devrilmeye kar emniyete almak iin kullanlamaz. Yapnn montaj boyunca, elik yap elemanlar; montaj ekipanlar veya rzgar yknn tamamlanmam yap zerindeki etkileri gibi nedenlerden kaynaklanan geici montaj yklerine kar emniyete alnmaldr. Binalar iin, ksmen tamamlanm yapnn stabilitesine katkda bulaca deerlendirilen birleimden nce, her bir birleimdeki srekli kalacak bulonlarn en az te biri balanmaldr. Btn geici aprazlar ve geici tahdiler; montaj, bu geici elemanlarn gvenle karlmasna izin verecek derecede ilerleyene kadar yerlerinde braklmaldr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

45

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 10. YZEY HAZIRLII

10.1. Genel Bu blm korozyondan koruma ncesinde yaplan yzey hazrlklaryla ilgili hususlar ierir. Dolaysyla, korozyon korumas gerektirmeyen istisnai durumlarda yzey hazrlna da gerek yoktur. Yzey hazrlna etkisi nedeniyle, korozyon kategorisi en azndan TS EN ISO 12944-2e uygun olarak belirtilir. elik yapnn ksa sreli hizmet (bir yl kadar) iin kullanlyorsa veya ihmal edilebilir koroziviteye sahip bir ortamda ise veya korozyona msaade eden bir lde ise, mekanik dayanm ve stabilite asndan korozyon korumasna gerek yoktur. Korozyondan koruma sistemleri aada 11. maddede aklanm olup u blmleri iermektedir: i) Boyanacak yzeyler (TS EN ISO 12944 serisi ve prEN 1090-2 Ek-K) ii) Scak daldrma galvaniz yaplacak yzeyler (TS EN ISO 14713 ve prEN 1090-2 Ek-K) iii) Termal (sl) pskrtmeyle kaplanacak yzeyler (TS EN ISO 14922-1, prEN 14616 ve prEN 1090-2 Ek-K) Aada belirtilen yzey hazrl hakkndaki hususlar paslanmaz elie uygulanmaz. Paslanmaz elik iin belirtilen zel yzey hazrlk artlar varsa, onlar uygulanr. 10.2. Korozyondan Koruma ncesi Yzey Hazrl Isl ilemle (alevle) kesilmi yzeylerde, kenarlar ve kaynaklar yeterince dzgn olmal ve kumlamadan sonra przlenme salanabilmelidir. Alevle kesme ilemlerinden sonra yzeyin kumlama iin ok sert olabilecei gz nne alnarak, gerekli kontroller yaplmaldr. Yzey dzgnl asndan, btn yzeyler TS EN ISO 8501-3deki kriterleri karlayacak ekilde hazrlanmaldr. Hazrlk snflar aadaki Tablo-5de gsterildii gibi olmaldr. Tablo 17 Yzey Hazrlk Snflar
Korozyon Korumasnn Beklenen Dayankll (1) > 15 Yl 5 - 15 Yl H M Korozyon Kategorisi(2) C1den Byk C2 C3 C3den Byk C2 C3 C4 2 - 5 Yl L C5 - im (C1-ok dk koroziteli atmosfer) (C2-Dk koroziteli atmosfer) (C3-Orta koroziteli atmosfer) (C4-Yksek koroziteli atmosfer) (C5 I - ok yksek koroziteli atmosfer (Endstriyel) (C5 M - ok yksek koroziteli atmosfer (Endstriyel) Hazrlk Snf (3) P3 P2 P3 P1 P2

(1), (2) (3)

Korozyon korumasnn beklenen dayankllk sreleri ve korozyon kategorisi TS EN ISO 12944de verildii gibidir. Hazrlk snf TS EN ISO 8501-3e uygundur.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

46

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 10.2.1. Boya ncesi Yzey Hazrl

Projesinde aksine bir durum belirtilmedike elik yzeyler, kumlama (raspalama) tabir edilen raspa malzemesi pskrtlerek, yzeyin andrlmas suretiyle temizlenir. Bu ilem srasnda; 10.2.1.1. Andrma ilemi ncesi elik yzeylerdeki yabanc maddeler (ya, gres vb.), uygun kimyasallar ile (deterjan, kostik, organik zc vs.) tamamen temizlenmelidir. Dier kirlilik yaratacak maddeler yksek basnl tatl su ile ykanmal ve elik yzeyler kurutulmaldr. 10.2.1.2. Yabanc maddelerden arndrlm ve kurutulmu elik yzeylere, TS EN ISO 8501-1' e gre en az Sa 2 mertebesinde kumlama (raspa) yaplmaldr. Raspa temizlii TS EN ISO 8504-2 uyarnca andrc pskrterek yaplr. 10.2.1.3. Andrc pskrterek raspa yaplamayan yerlerde; TS EN ISO 8504-3 uyarnca raspa ekici (derin paslar iin) ve mekanik tel fra ile artk boya, pas ve benzeri olumsuz maddeleri uzaklatrmak iin, St 3 kalite temizlik yaplr. Bu tr temizlik, zorunlu olmadka ve Yetkili Kontrolrnn onay olmadan uygulanmaz. 10.2.1.4. Yzey temizlii srasnda bal nem oran %80' in altnda olmal, elik scakl ilenme noktasnn en az 3 C stnde olmaldr. 10.2.1.5. Pskrtme srasnda zarar grebilecek blgeler ve paralar (kablo, cam, plastik, gsterge gibi) varsa, uygun ekilde maskelenerek korunmaldr. 10.2.1.6. Andrc (raspa malzemesi) olarak kullanlan malzemeler istenilen yzey przlln salamak zere uygun tip, byklk ve sertlikte seilmelidir. 10.2.1.7. Andrc (raspa malzemesi) olarak grit veya elik bilye (shot) kullanlr. DARE veya onun adna hareket eden bamsz denetim kurumunun izniyle, andrc olarak silis kumu da kullanlabilir. Bu malzemelerin kullanlmasnda unlara dikkat edilmelidir. Raspa malzemesi kuru ve temiz olmaldr. Grit ve shot iletkenlik deeri 150 mikrosimens/cmyi gememelidir. Silis kumunun iletkenlik deeri 50 mikrosimens/cm yi gememelidir. Silis kumu elenip temizlenerek en fazla 2-3 defa kullanlabilir. elik grit veya shot elenip temizlenerek 10-15 defa kullanlabilir. 10.2.1.8. Raspa temizliinden sonra yzeydeki tozlar; TS EN ISO 11124 uyarnca, kuru ve yksek basnl hava veya emici pompalar kullanlarak uzaklatrlmaldr. 10.2.1.9. Raspa ilemleri, yeni boyanm yzeylerin, yaplacak raspadan olumsuz etkilenmesini nleyecek ekilde planlanacaktr. 10.2.1.10. Astar katn uygulanmas, ortam artlarna bal olarak raspa temizliini takiben; tercihen 90 dakika, en fazla 4 saat iinde yaplmaldr. 10.2.1.11. Toz boya uygulamalarndan nce yzey temizlii iin imalatnn uygulama artlarna uyulur.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

47

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 10.2.2. Galvaniz ncesi Yzey Hazrl. Galvanizle kaplanacak elemanlarda mekanik andrclar kullanlarak yzey przl salanmas gerekmez. Bunun yerine elik yap elemanlar gerekli solvent ve dier kimyasallarla temizlendikten sonra scak daldrma galvaniz uygulanr. 10.2.3. Termal Pskrtme ncesi Yzey Hazrl. Termal pskrtme ynteminin kullanlaca metalik paralarn yzeylerinin n ilemleri TS EN 13507e gre yaplr. 10.2.4. Uzay Kafes Sistem Elemanlarnn Yzey Hazrl

Uzay Sistem ubuk elemanlar ve somunlarnn zerindeki ya, pas, tufal ve kirliliklerinin temizlenerek, yzeylerin koruyucu bir tabaka ile korunarak, toz boya ncesinde boya tutunabilirliinin tam olarak salanmas iin aadaki ekilde uygulama yaplmaldr : Borular 60-70 C scak alkali ya alma banyosunda 5-10 dakika sreyle bekletilir. Durulama ilemi Ph= 6-9 arasnda olan banyoda en az 2 dakika sreyle bekletilerek yaplr. Borular, 60 oC scaklktaki asit banyosunda yzeylerindeki pas, tufal vb. temizleninceye ve metal rengi ortaya kncaya kadar bekletilir. Asit ilemi sonras borular Ph= 6-9 olan bir banyoda 2 dakika sreyle durulama ilemine alnr. Yzey temizlii ve durulama ilemi iyi yaplm borular, Ph= 4-5.5 olan demir fosfat banyosunda metal yzeyinin tamamen fosfat rengini alncaya kadar 5-10 dakika sreyle bekletilir. Durulama ilemi Ph=6-9 arasnda olan banyoda en az 2 dakika sreyle bekletilerek yaplr. Borular Ph=4-5.5 olan banyoda 0.5-2 dakika sreyle pasivasyon ilemine alnr. Borular kurutma frnnda 120 ilemine alnr.
o

C de 30-45 dakika sreyle kurutma

Kuru hava ile boru yzeyine sonradan yapacak tozlar boru yzeyinden uzaklatrlr. 10.3. Galvanik Temaslar Paslanmaz elik ile alminyum veya karbon elii gibi iki farkl metalin birbirine temas etmesi engellenmelidir. Eer paslanmaz elik, karbon eliine kaynatlrsa, yap eliine uygulanan korozyon korumas kaynaktan itibaren en az 20 mm olacak ekilde paslanmaz elik tarafna da uygulanr. 10.4. Galvanizleme Galvanize daldrma ileminden nce temizlik banyosu yapldnda banyodan nce, asidin girmesini nlemek iin tm kaynak boluklar kapatlr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

48

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Eer imal edilmi yap elemanlar kapal hacimler ieriyorsa, bu ksmlara yeterli byklkte hava firar ve gider (dreyn) delikleri almaldr. Bo hacimler genellikle iten galvanizlenir ve delikler ylece braklr. Ancak deliklerin galvanizlemeden sonra ak braklp braklmayaca, kapatlacaksa ne ile ve nasl kapatlaca tarif edilmelidir. 10.5. imento le Temastaki Yzeyler Taban plakalarnn alt yzeyleri dahil, beton ile temasta kalacak elikler gmlen blmnn enaz 50 mm. derinlie kadar olan ksmn korozyon korumas yaplr. Dier ksmlarn korumasnn da nasl yaplaca projesinde belirtilmelidir. Kaplama yaplmayan yzeylerde de kumlama veya tel fra ile gerekli yzey temizlii yaplmaldr. 10.6. Ulalamayan Yzeyler malat montajndan veya saha montajndan sonra ulalamayan blgeler ve yzeylerin yzey hazrl ve korozyona kar korumalar montajdan nce yaplmaldr. Srtnme yzeyleri ar boya ile cvatalanp sklmamaldr. Aksine bir tanm olmad srece, rondelalarn altna gelen ksmda en fazla ilk kat (primer) ve ara kat boya tavsiye edilir. Btn sistemin tamamlanmasndan sonra, sklm olan evresindeki ksmlar yzeyleri ve korozyon korumalar elden geirilir. 10.7. Kesme veya Kaynaktan Sonra Onarm Yaplan kesimden sonra kesilen yzeyler ve etrafnda yaplacak tamir veya ilave koruyucu nlemler belirlenmeli ve uygulanmaldr. malat primeri (shop primer) tatbik edilmi eliklere kaynak yaplmas halinde uygulanacak boya tamir yntemi belirlenmeli ve uygulanmaldr. Galvanizli yzeylerin bozulur veya kaynak ile hasar grrse, bu yzeyler temizlenmeli ve korozyon kategorisine uygun zenginletirilmi inkolu primer ve boya sistemiyle boyanmaldr. 10.8. Montajdan Sonra Temizlik 10.8.1. nce Cidarl Elemanlarn Temizlii birleimlerin

Yap, korozyon ile hasar grmesini nlemek amacyla gnlk olarak, kr perin ve vida ularndan temizlenmelidir. 10.8.2. Paslanmaz elik Elemanlarn Temizlii

Bazen duvarlarn temizlii iin kullanlan kuvvetli asit eriyiklerinin paslanmaz elik dahil metal yzeyleriyle temas etmesine hibir ekilde izin verilmez. Byle bir kirlenme vuku bulduu takdirde, asit eriyii derhal bol su ile ykanmaldr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

49

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 11. KOROZYONDAN KORUMA

11.1. Genel 11.1.1. Bu artname kapsamnda, yap eliklerinin korozyondan korunmas iin aadaki yntem aklanmtr: 11.1.1.1. Boya (TS EN ISO 12944 serisi ve prEN 1090-2 Ek-K) 11.1.1.2. Scak daldrma galvaniz (TS 914 EN ISO 1461, TS EN ISO 14713 ve prEN 1090-2 Ek-K) 11.1.1.3. Termal pskrtme (ergimi metal pskrtme) (TS EN ISO 14922-1, prEN 14616 ve prEN 1090-2 Ek-K) 11.1.1.2. Korozyon korumasnn uygulanaca durumlarda, bu husus en azndan TS EN ISO 12944-2e uygun olarak, ilgili korozyon kategorisi belirtilerek aklanmaldr. 11.1.2. Bu artname, karbon eliinden yaplm elik yap elemanlarnn boyanmas ile ilgili genel hususlar kapsar. nerilen bu artlar asgari gerekler olup; Toprak altna gml yaplar Metal kaplanm (Krom, inko, kalay) yzeyler Her trl plastik yzeyler Yksek s etkisinde kalan yzeyler, Andrc kimyasal maddeler ile temas eden yzeyler, Projede tanmlanm dier boya sistemleri kapsam ddr. 11.1.3 Kaynaklanan ksmlar, hasarsz muayene (NDT) kontrol yaplmadan ve apaklar temizlenmeden boyanmamaldr. 11.2. 11.2.1. Boya Boya Sisteminin Belirlenmesi

11.2.1.1. Boya sistemi seimi yaplrken ilk olarak yapsal eliin alaca ortamn korozyon kategorisi belirlenir. Bu ilem TS EN ISO 12944-2nin 2. blmnde yer alan izelge 1e gre belirlenir. 11.2.1.2. TS EN ISO 12944-2nin 5. blmnde yer alan farkl korozyon snflarna ait boya sistemleri tablolarndan boya sistemi seiminin yaplabilmesi iin beklenen dayankllk sresinin belirlenmesi gereklidir. Beklenen dayankllk sresi; L - Dk (2-5 yl) M - Orta (5-15 yl) H - Yksek (15 yldan fazla) olarak kategoride toplanmtr. 11.2.1.3. Belirlenen korozyon kategorisine karlk, belirlenen dayanm mr ve maliyet gz nne alnarak sz konusu tablolar yardmyla boya sistemi seimi yaplr. Seilen boya sistemine karlk gelen aadaki hususlar ihale evrana yazlr;
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

50

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Yzey hazrlama tipi Astar boyann cinsi, uygulanacak astar kat says ve kuru film kalnl, Ara kat ve son kat boyalarn cinsi, uygulanacak boya kat says ve kuru film kalnlklar, Tuz deneyi, su younlamas gibi performans deneyleri (TS EN ISO 12944-6, izelge 1) 11.2.2. Hazrlk

11.2.2.1. Kullanlacak tm astar ve boyalar, alma ortamna retici firmann isim ve etiketini tayan orijinal ve kapal ambalajyla getirilmelidir. 11.2.2.2. Temin edilen her astar ve boya o partiyi temsil eden ve boya retici firmasnn dzenledii rn onay raporu (kalite sertifikas) ile birlikte alma mahalline getirilecektir. Bu rapor, yukarda madde 5.7.2.de belirtilen hususlar kapsayacak ekilde dzenlenmelidir. rn onay raporu olmayan boyalar alma mahalline alnmaz. 11.2.2.3. Kullanlacak tm rnlerle ilgili kullanma talimat (teknik blten vb.) ve rn gvenlik bilgileri uygulama sahasnda bulunmaldr. Kullanma talimat, yukarda madde 5.7.3.de belirtilen uygulama bilgilerini (spesifikasyonu) kapsamaldr. 11.2.2.4. Yzey temizlii ve tm boya uygulamalar srasnda ortam artlarnn lmleri de dahil olmak zere btn lmleri yapabilecek ekipmanlara ve yeterli teknik bilgiye sahip bir supervizr sahada bulundurulmaldr. 11.2.3. Uygulama

Boyann uygulanmas srasnda yaplacak ilemlerde boya reticisinin teknik bltenlerde verdii neriler esastr. Boyama plannn banda boyay uygulayacaklar ile boya reticisi teknik ekibinin bir araya getirilip, boya espektr tarafndan bir seminer verilmesinde ve uygulama eitimi yaplmasnda yarar vardr. Bunlara ek olarak uygulama srasnda aadaki hususlara uyulmaldr. 11.2.3.1. Boya uygulamas tecrbeli personel tarafndan ve uygun ekipman kullanlarak yaplmaldr. Btn boya ilerinde, dikkatli bir iilikle, akma, damlama ve sarkmalar nlenmelidir. 11.2.3.2. Boya uygulamas balamadan nce keskin ke ve kenarlarda kestirme uygulamalar yaplmaldr. Kestirme uygulamas yaplrken; kaynak dikileri, keskin ke ve kenarlar muhakkak boyanmaldr. Kestirme uygulamalar sadece fra ile yaplmaldr. 11.2.3.3. elik yapda bulunan keskin keler, boluklar, kapal hacmlar, ulalmas zor olan blgelerin fra veya rulo ile nceden boyanmas iin plan gelitirilmelidir. 11.2.3.4. Yukarda belirtilen durumlarn dnda, havasz (airless) pskrtme uygulamasyla boya yaplmaldr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

51

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 11.2.3.5. Uygulama esnasnda boya reticisi firmasnn, yukarda madde 5.7.3. uyarnca temin edecei teknik blteninde belirtilen katlar arasnda beklenmesi gereken minimum ve maksimum srelere uyulmaldr. 11.2.3.6. Ya film kalnlklar ya film tara kullanlarak, olmas gereken boya film kalnlklarna uygunluu ve boya tketimi dzenli olarak kontrol edilmelidir. Her kat boya kuru film kalnl boya sisteminde belirtilen kalnlkta olmaldr. Kalnlk lmleri st ste srlen katlarn toplamna gre yaplmaldr. Kuru film kalnl yetersiz olan tm blgeler, st kat uygulama sresi ierisinde istenilen kalnla ulatrlmaldr. 11.2.3.7. Ardk boya katlarnda belirtilen boya tiplerinin renkleri farkl olacaktr.

11.2.3.8. Bir sonraki boya ilemine gemeden nce boya katnn tm bozukluklar giderilmelidir. 11.2.3.9. ki bileenli boya uygulamalarnda sertletirici kartrldktan sonra teknik bltenlerde belirtilen sre kadar beklenmeli, boya uygulamasna daha sonra balanlmaldr. 11.2.3.10. Tm boyal yzeyler kaplama ii tamamlanana kadar temiz ve kuru tutulmaldr. 11.2.3.11. ki bileenli boya hazrlanrken boyann karm mr gz nne alnarak kullanlacak miktarda boya kartrlmaldr. Astar veya boyaya, retici tarafndan nerilmemi ise inceltici katlmamaldr. Katlmas gerektii hallerde ise yalnz kartrma ilemi srasnda nerilen tip ve miktar katlmaldr. 11.2.3.12. Boyama iinde kullanlan alet ve ekipmanlar yeterli temizlikte ve tam alr durumda olmaldr. Uygulama fra, rulo, airless (havasz tabanca) ile yaplmaldr. Uygulama srasnda sarfiyatlar ve kayplar kaydedilerek kontrol altna alnmaldr. 11.2.3.13. Uygulama srasnda aadaki ortam koullar salanmaldr; Bal nem: %80' in altnda (Nemle kr alan boyalar hari) elik Yzey Scakl: ilenme noktasnn en az 3 C stnde Ortam Scakl: +5 ile +40 C arasnda olup, epoksiler iin retici firma onay alnmak kaydyla -10 ile +40 oC aras olabilir.

11.2.3.14. Aadaki artlardan birinin olumas halinde boya uygulamas yaplmaz ve ertelenir. Yamur ve kar yanda, Tuzlu ortamda, Sis sebebi ile veya evre nispi rutubetinden tr metal yzey zerinde younlama olmas sonucu boyanacak yzeyin slak olduu durumlarda, Rzgar hznn saatte 24 km' den fazla olmas halinde. 11.2.4. 11.2.4.1. Muayeneler, Deneyler ve Kaytlar Boya uygulamalar srasnda yaplmas gerekli lm ve kontroller
Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

52

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Ortam koullar (bal nem, ortam scakl, elik yzey scakl, ilenme noktas) Yzey przllk derecesi ve temizlik kalitesi Boya ya film kalnlklar Boya yzeyi grn zellikleri 11.2.4.2. Boya uygulamalar sonras yaplmas gerekli lm ve kontroller; Boya kuru film kalnlklar Boya filmi yapma testleri (cross-cut veya pull-off)

11.2.4.3. Boya uygulama prosedrnin belirli aamalarnda yaplacak kontrol ve deneyler uygun kayt formlarna yazlmaldr. Bu kaytlar aadaki bilgileri de iermelidir. Kontrol yapan kii Kontrolde kullanlan cihazlar Uygulama tarihi yer ve saat Uygulanan boyalarn marka, ad, kod, parti no, miktar 11.2.5. Depolama

Boyalar, yancl gz nne tutularak, iyi havalandrlm alanlarda depolanmaldr. Bu depolama alannda, p, stp ya artklar bulunmamal ve daima temiz tutulmaldr. 11.3. Scak Daldrma Galvaniz

Scak daldrma galvaniz, TS 914 EN ISO 1461 uyarnca yaplmaldr. Bu konuda yararlanlabilecek dier standartlar ise TS EN ISO 14713 ve prEN 1090-2dir. Galvanizlemeden nce temizleme banyosu uygulandnda, normal olarak yap elikleri hidrojen absorbsiyonu nedeniyle krlganlk gstermezler. Ancak, sertletirilmi ve/veya yksek ekme dayanml elikler atlaklara kar hassas olabilirler (TS 914 EN ISO 1461 Ek C). Souk ekil verilmi paralarn galvanizlenmi yzeyleri n kaplamal elik eritler veya imalattan sonra scak daldrma galvaniz ile elde edilebilir. Kaplama ktlesi, bitimler ve yzey kaliteleri TS EN 10326 ve TS EN 10327de aklanmtr. artnamede, imalattan sonra scak daldrma galvaniz yaplaca belirtiliyorsa, bu, TS 914 EN ISO 1461e uygun olarak yaplmal ve daldrma ileminin kalite prosedrnin istekleri belirlenmelidir. nce cidarl souk ekil verilmi malzemeler ounlukla deformasyon konusunda zafiyete sahiptirler. nce cidarl malzemeden oluan uzun elemanlar, inko banyosunun artan scaklnda aa kan bask nedeniyle eilmeye kar hassastrlar. Bu konuda gerekli nlem alnmaldr. Kaplama ileminden nce yaplacak hazrln denetleme, kontrol veya yeterlik istekleri belirtilmelidir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

53

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Koruyucu sistemin (galvaniz veya boya) kalnl TS EN 2808e gre llmeli ve EN ISO 19840 ile TS EN ISO 12944-5e gre deerlendirilmelidir. stenen galvaniz kaplamann kalnlklar TS 914 EN ISO 1461 Ek-Cden yararlanlarak belirlenmi olmaldr. 11.4. Termal Pskrtme (Ergimi Metal Pskrtme) Metal pskrtme; TS EN ISO 14922-1e gre seilmi inko, alminyum veya 85/15 orannda inko/alminyum alam olmal ve TS 2967 EN ISO 2063e gre uygulanmaldr. Metal pskrtme yaplm yzeyler, TS EN ISO 12944-4, -5, -7e gre boya tatbik edilmeden nce uygun bir rtc astar kaplanmaldr. Bu rtc astar, ste kaplanacak olan boyayla badar olmal ve oksidasyonu veya rutubet tutmasn nlemek iin metal pskrtme sour soumaz uygulanmaldr. Koruyucu sistemin (metal pskrtme ve boya) kalnlnn EN ISO 19840a gre projesine uygun olduundan emin olunmaldr. Isl pskrtme yaplm metal malzemelerin kalite zellikleri TS EN ISO 14922-2, 3 veya 4e uygun olmaldr. 11.5. Uzay Kafes Sistem Elemanlar 11.5.1. Genel

Kresel dm elemanlar ve projede scak daldrma galvaniz kaplanaca belirtilen ubuk elemanlar yukarda madde 10.9da belirtildii zere ya, kir ve pastan arndrlp kurutulduktan sonra TS 914 ISO 1461 standardna uygun olarak scak daldrma yntemi ile en az 50 mikron kalnlnda galvaniz ile kaplanr. Scak daldrma galvaniz ile kaplanan elemanlarn boyanp boyanmayaca projesinde belirtilmelidir. Ayn zamanda, boyanacak elemanlar da, korozyona kar dayanm sresini uzatmak amacyla, projesinde istendii takdirde boyadan nce scak daldrma galvaniz ile kaplanabilir. Boyama ilemi srasnda, karboksil ihtiva eden polyester tozu, ilave katk maddesi konmadan, elektrostatik bir alan iinde ubuk elemanlara, kre elemanlara ve/veya somunlara pskrtlr. Bu toz boya, +200 oClik frnda uygun sre bekletmek suretiyle piirilerek sertletirilir. Bu ilem sonunda btn yzeyleri tamamen kaplayan dzgn, parlak ve 80 mikron kalnlnda bir film tabakas oluur. Boya renkleri uluslararas RAL kataloundan seilir. 11.5.2. Cvatalar

Uzay kafes sistemlerinde kulanlan Cvatalar, TS 1715 EN 12329 standardna uygun 10 mikron elektro galvaniz veya ISO 10683 standardna uygun deltaton kaplama ile kaplanr. 11.5.3. Somunlar

Uzay kafes sistemlerinde kulanlan somunlar,TS 914 EN ISO 1461 standardna uygun 50 mikron scak daldrma galvaniz ile kaplanr. Projesinde istenildii
54

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES takdirde, galvaniz kaplamann zerine, istenen zellekte, elektrostatik toz boya uygulanr. 11.5.4. Kreler

Kreler, TS 1715 EN 12329 standardna uygun ortalama 15~20 mikron elektro galvaniz inko kaplama ile kaplanr. Projesinde istenildii takdirde, istenen zellekte, elektrostatik toz boya ile boyanabilir. 11.6. Dier elik Yap Elemanlar Cephe ve at kaplamalar, kompozit deme tayc saclar, gergi ubuklar ve tel gergiler zel malzeme artnamelerinde belirtilen esaslarda; Ortam artlar da dikkate alnarak belirlenecek zellikler (boya veya galvaniz kalnl gibi) ve toleranslar ayrntl teknik artnamede belirtilmelidir. 12. GEOMETRK TOLERANSLAR

12.1. Tolerans Tipleri Bu maddede aada belirtilen geometrik sapma tipleri ve izin verilen iki tip sapma iin saysal deerler verilir. i) temel toleranslar (tamamlanm bir yapnn mekanik dayanm ve dengesi iin esas olan ve belli snrlar iinde yer alan kriterlere uygulanabilen toleranslar) tamamlayc toleranslar (uyma ve grnme gibi dier kriterleri yerine getirmek zere istenen toleranslar)

ii)

zle toleranslar; hem saysal deerleri belinmi geometrik sapma tipleri iin, hem de dier sapma tipleri iin belirlenebilir. zel toleranslar belirleneceinde, aadaki bilgiler verilmelidir; i) ii) iii) prEN 1090-2 Ek-L.2de listelenen sapma tipleri iin dzeltilen, izin verilen sapmalar, belirlenen parametreler ve izin verilen deerlerle birlikte kontrol edilecek olan dier sapma tipleri, bu zel toleranslarn, btn elemanlara m, yoksa bildirilen belirli elemanlara m uygulanaca.

12.2. Temel Toleranslar 12.2.1. Genel

Temel toleranslar prEN 1090-2 Ek-L.1de belirtilmitir. Bu tolerans istekleri, nihai kabul testleri iin esas kabul edilecektir. mal edilen paralar sahada monte edilecek bir tayc yapy oluturuyorsa, monte edilmi yapnn son kontrolnden nce imal edilmi elemanlarn ara kontrolleri de yaplmaldr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

55

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Belirtilen deerler izin verilen sapmalardr. Eer gerekleen sapma izin verilen deeri geerse, llen deer aadaki 13. maddeye gre uygunsuz kabul edilir. Yapsal tasarma gre dzeltilmemi temel tolerans sapmasnn; snr aan ksmnn kabul edilebilirliinin yeni bir hesaplamada aka gsterilmesi halinde, geerli olduunu belirtmek mmkn olabilir. 12.2.2. malat Toleranslar

12.2.2.1. rnlerin mal Edilen Elemanlarda Kullanlmas. Bir rnn imal edilmi bir elemanda kullanlmas halinde, rn standardnda belirtilen izin verilen sapmalar uygulanr. 12.2.2.2. mal Edilen Elemanlar. mal edilen prEN1090-2 Ek L-1.1, L-1.2 ve L-1.3e uygun olacaktr. 12.2.3. Kabuklar elemanlarn sapmalar

Silindirik kabuk yaplarn sapmalar, EN 1993-1-6ya gre hazrlanm olan prEN 1090-2 Ek L-1.4e uygun olmaldr. 12.2.4. Referans Sistemi

Monte edilmi elemanlarn sapmalar, onlarn pozisyon noktalarna gre llmelidir. Eer pozisyon noktalar belirlenmemise, sapmalar ikinci bir sisteme gre llr. 12.2.5. Ankrajlar (Temel Bulonlar)

Her ankraj grubunun merkez noktasnn, ikinci sisteme gre belirlenmi olan pozisyonuna nazaran 6 mmden fazla sapmas kabul edilemez. Ayarlanabilir ankrajlardan oluan bir grubu deerlendirmek iin, en iyi aya pozsiyonu seilmelidir. 12.2.6. 12.2.6.1. Kolonlar Tabanlar

Taban zerindeki bir elik kolonun merkezinin plandaki konumu, onun yerleim noktasna gre 5 mm iinde ayarlanmaldr. Taban plakasndaki ve destek elemanlarn sabitlemek iin kullanlan dier plakalardaki delikler, elie ilikin destekler iin kabul edilen sapmalara uyan kleranslara izin verecek llerde olmaldr. Bu, taban plakasn alttan tutan somunun zerinde ve taban plakasnn zerindeki somunun altnda daha geni zel rondelalar kullanmay gerektirebilir. Kolonun alt taban seviyesi, onun yerleim noktasna gre 5 mm iinde ayarlanmaldr. Bu taban plakasnn alt seviyenin ayarlanmas suretiyle yaplabilir ve bylece, taban plakasnn nemli ldeki kalnlk deiiklikleri de telafi edilmi olur.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

56

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 12.2.6.2. Deylik

Monte edilen kolonlarn sapmalar prEN 1090-2 Tablo L-1.5, L-1.6 ve L1.7ye uygun olmaldr. ok katl yaplarda evredeki kolon gruplar iin izin verilen sapmalar aada olduu gibidir: i) birbirine bal alt komu kolon iin plandaki sapmann aritmetik ortalamas prEN 1090-2 Tablo L-1.6da belirtilen istekleri amamaldr. ii) katlar arasndaki bir bamsz kolonun dey eksenden sapmas iin istenen deer, II = h/100 e kadar gevetilebilir. Yukarda belirtilene uygun olarak alt komu kolondan oluan grup iindeki bir kolon iin yukardaki husus uygulanabilir.

Bulonlu birleimlerde tam temasl mesnetlerin kullanlaca belirtilirse, ayarlama ve bulonlarn sklmasndan sonra, monte edilen elemanlarn yzeyleri arasndaki uyum prEN 1090-2 Tablo L-1.7ye uygun olmaldr. Eer aklk belirtilen snrlar aarsa, akl izin verilen sapma iine indirmek iin imler (ayar iin kullanlan ince plakalar) kullanlabilir. Herhangi bir noktada adetten fazla im kullanlamaz. Gerekirse, imlerin devamna aadaki ekilde belirtildii gibi ke kayna veya ksmi nfuziyetli aln kayna yapmak suretiyle imler bulunduklar yerde sabitlenebilirler.

1. Ksmi nfuziyetli aln kayna veya ke kayna 2. imler 12.3. Tamamlayc Toleranslar 12.3.1. Genel

elik yap elemanlarnn imalat ve elik yapnn montajna ilikin destekleyici geometrik toleranslar snf-1 ve snf-2 iin ayr ayr nerilmitir. Bu tablodaki deerler yukarda madde 12.2.de belirtilen temel toleranslara destek olarak kullanlr. Yukarda madde 12.2.deki referans sistemleri ve dier genel istekler esas alnr. Eer bu destekleyici tolerans tablolarnn kullanlmas ngrlr fakat uygulamaya kadar hangi snfn esas alnaca bildirilmezse snf-1 iin verilen toleranslar uygulanr. 12.3.2. Tablo Haline Getirilmi Toleranslar

Destekleyici toleranslar iin listelenen deerler prEN 1090-2 Ek L-2deki 21 tabloda verilmitir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

57

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 12.3.3. Dier Toleranslar

prEN 1090-2 Ek L-2deki seenekler tm olas durumlar kapsamamaktadr. Eer sz konusu tablolarda uygun bir seenek bulunamaz ise, aadaki genel kriterler kullanlr: i) Kaynakl yap elemanlarnda, TS EN ISO 13920 uygun olarak aadaki snflar uygulanr ii) uzun ve asal ller iin snf-C doruluk, dzlk ve paralellik iin snf-G

Dier durumlarda, herhangi bir D lsne uygulanabilen, en fazla D/500 veya 5 mm snrlar iinde olan genel toleranslar uygulanr.

13.

MUAYENE, DENEY VE DZELTME LEMLER

13.1. Genel Tasarmn, malzemenin, imalatn ve montajn denetimi, testleri ve dzeltme ilemleri ilgili TS ve uluslararas dzeyde kabul grm benzeri standartlarda belirtilen esaslar dahilinde yaplr. Yaplan imalat ve montaj ilerinin kalitesini DARE ve/veya adna hareket eden bamsz denetim firmas yapar. YKLENC kendi atlyesinde yaplacak olan kalite kontrol ilemleri iin, DAREye ve/veya adna hareket eden bamsz denetim firmasna her trl kolayl salar ve testlerin gereklemesi iin yardmc olur. 13.2. elik Yap Malzemeleri ve Elemanlar elik yapda kullanlacak tm malzemeler, projesinde tanmlanan malzeme zellik ve artlarn karlayacak ekilde seilir ve ve bunlarn uygunluu, orijinal sertifikalaryla belgelenerek DAREye ve/veya adna hareket eden bamsz denetim firmasna kantlanr. 13.3. malat Yaplan imalat ile ilgili olarak; imalat prosedrnin (prosedr) hazrlanmas, tm kesme, delme, birletirme ve kaynak ilemlerinin kalitesinin (geometrik ller, gnyesinde olma, akulnde olma, kaynak lleri ve kalitesi, yzey temizlii, yzey hazrl, kaplama (boya veya galvaniz) kalnlklar ve kalitesi, v.b.) salanmas YKLENCnin sorumluluundadr. malatn her safhasn takiben YKLENC, imal edilen paralarn ilk kontrollerini (lm ve gzle kontrol) kendi yapar ve kabul edilemez durumdaki imalat usulne uygun olarak dzeltir veya yeniler ve bu kontrol ve varsa dzeltme ilemlerini kayt altna alr. YKLENC, imalatn istenen ekilde hazr olmas zerine, DAREnin ve/veya adna hareket eden bamsz denetim firmasnn gr ve kontrolne hazr olduunu bildirerek kontrol edilmesini talep eder. DARE ve/veya adna hareket eden bamsz denetim firmas, bu ilemi imalatn her safhasnda, bir sonraki aamaya geebilmek art koabilir.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

58

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES Kontrol yaplan elemanlarn, toleranslar iinde hatasz ve kusursuz olduunun anlalmas zerine, DARE ve/veya adna hareket eden bamsz denetim firmas Sevk Msaadesi (Inspection Release Certificate) verir ve bu ekilde imalat tamamlanm elik yap elemanlar antiyeye sevk edilebilir. 13.3. malat 13.3.1. Fabrikada mal Edilen Elemanlarn Geometrik Boyutlar

Fabrika iin yaplan kontrol plan, yaplan btn ileri kapsamal ve hazrlanan ana malzemeler, ksmen imal edilmi ve tamamen imal edilmi paralar zerinde yaplacak tm kontrolleri iermelidir. mal edilen paralarn lmleri daima yaplmaldr. Yntem ve gereler, TS ISO 7976-1 ve 2deki uygun listelerden seilmelidir. Hassasiyet, ISO 8322nin ilgili blmlerine gre deerlendirilmelidir. Eer kabul kontrol uygunsuz eklinde sonulanrsa aadaki ilemler uygulanr; i) uygulanabiliyorsa, uygunsuz para/eleman; bu artnamede ve yrrlkteki standartlarda belirtilen esaslara uygun yntemler kullanlarak dzeltilir ve sonra tekrar kontrol edilir, ii) eer dzeltme mmkn deilse, bu uygunsuzluu telafi etmek iin, DAREnin mutabakat alnmak suretiyle proje ve artnamede yaplacak deiiklie paralel olarak elik yapda deiiklie gidilebilir. Boru veya kutu profillerin yzeyinde oluan kk ve yerel hasarlar deerlendirilmelidir. Bunun iin aadaki ekilde grlen yntem uygulanabilir.

Karakteristik profil kesitinin, kesit ls: d Dz kenarn uzunluu L 2d Aklk d/100 veya 2 mmden byk olan

Aklk yukarda belirtilen sapma snrn aarsa, profilin et kalnlnda ve ayn malzemeden yaplm blgesel kaplama paras (dablin) tam kaynak yaplmak suretiyle tamir yaplabilir. Eer deneme montaj yaplacaksa, bu safhada uygulanacak kontrol istekleri de kontrol plannda yer almaldr. 13.3.2. 13.3.2.1. Prosedr Kontrol Alevle Kesme

Alevle (termal) kesme ileminin yeterlilii periyodik olarak aada belirtildii gibi kontrol edilmelidir. Ana malzemeden drt numune alnmal ve aadaki usullerle kesilmelidir;
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

59

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES i) ii) En kaln paradan dz kesim En ince paradan dz kesim bir keskin ke kesimi bir yay kesimi

Her bir dz kesim rneinden en az 200 mmlik lm yaplmal istenen kalite snfna gre kontrol edilmelidir. Keskin ke ve yay kesim rnekleri kontrol edilmeli ve dz kesimdeki ile ayn standartta kenar oluturup oluturmad belirlenmelidir. Uygulama istenen sonucu vermezse, hata dzeltilene kadar kesim yaplmaz ve sonra tekrar kontrol yaplr. 13.3.2.2. Blgesel Sertlik

Alevli kesme, giyotinle kesme, zmba gibi usuller blgesel sertlie neden olabilirler. Bu durum aadaki gibi kontrol edilmelidir; i) ana malzeme yelpazesi iinde kalan, ilenen ve blgesel sertlemeye kar en hassas olduu deerlendirilen malzeme zerindeki prosedr deneyinden drt numune retilmelidir, her bir numunenin etkilenmesi en muhtemel blgelerinde, ISO 6507ye gre, drt blgesel sertlik deneyi yaplr, llen en kt deer, yukarda Tablo-9da verilen deerleri gememelidir.

ii) iii)

Uygulama istenen sonucu vermezse, hata dzeltilene kadar o malzemelerin kesimi yaplmaz. Malzemenin uygun sonu verenleri zerinde kesim yaplabilir. 13.3.2.3. edilmelidir: i) delik aplar, ana malzeme kalnlklar ve ilenen malzeme snf yelpazesini kapsayan, ana malzeme zerindeki prosedr deneyinden sekiz numune retilmelidir, delik aplar her bir deliin her iki ucunda da kontrol edilmelidir. Delikler yukarda madde 6da belirtilen toleranslar iinde olmaldr. Delik Delme Delik delme ileminin yeterlilii periyodik olarak aadaki ekilde kontrol

ii)

Kontroller istenen sonucu vermezse, hata dzeltilene kadar o malzemeler delinmez. Malzemenin delik lleri asndan uygun sonu veren snrl bir blm zerinde delik delme ilemi yaplabilir. 13.4. Kaynak 13.4.1. Kaynak Kontrolleri. Kaynak ncesi ve sresince yaplacak denetim, kaynak sonras denetim ve elik beton kompozit yaplar iin kayma elemanlar (saplama) kaynann kontrolleri prEN 1090-2 Blm-7, TS EN 287-1, TS EN 288-3, TS 3357, TS EN 1993-1-1/AC ve dier ilgili TSler uyarnca yaplacaktr.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

60

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 13.4.2. Kapsam.

Btn kaynaklar gzle kontrol edilir. Projesinde aksine bir hkm yoksa, aadaki artlarn tmnn saland yerlerde genel olarak baka hasarsz muayene (NDT) usullerinin kullanlmas gerekli deildir: (i) (ii) Birleimde kullanlan kaynak ke kaynaksa Ke kaynan kalnl 10mm.den az ise

(iii) En byk eleman kalnl 20mmden az ise (iv) Malzeme kalitesi S275 veya S355 ise 13.4.3. Muayene ve Deneylerin Arttrlp Azaltlmas

stenen kaynak testleri, imalatn banda TS EN ISO 3834-1 ve TS EN ISO 3834-3deki artlara gre yeterli performans gsterildiine kanaat getirdii takdirde DAREnin, DARE adna hareket eden bamsz denetim firmasnn veya Kontrol Mhendisinin kararna bal olarak azaltlabilir. Bunun aksi durumda da, yaplan kontroller, kaynak kalitesinde problemler olduunu gsteriyorsa (benzer malzemelerde, birleim ekillerinde veya kaynak metotlarnda) hasarsz muayenelerin arttrlmas ve zorunlu olmayan blgeleri de kapsamas talep edilebilir. lave testler ile hkmler ana szlemede belirlenir. 13.4.4. (i) Gzle Kontrol. Btn kaynaklar nce gzle kontrol edilir.

Gzle muayene TS EN 970 uyarnca btn kaynaklarda, kaynak uzunluu boyunca uygulanr. Gzle muayene gerekli blgelerde hasarsz kaynak testleri uygulanmadan nce tamamlanr. Balantlar yapldnda grlemeyecek kaynaklarn muayeneleri bu blgeler kapanmadan nce tamamlanr.

(ii)

(iii) Gzle muayeneye yetkili kii bir kaynak deneticisi veya sz konusu tipte kaynaklar konusunda gzle muayene eitimi alm, tecrbeli ve bunu ispatlayabilen vasfl bir kaynak olabilir. 13.4.5. (i) (ii) Yzey Hatalar Kontrol. Gzle kontroln yeterli olmad haller penetrasyonu testi yaplabilir. (EN 571) iin gerek grlrse boya

Yzey hatalar muayenesini yapmakla yetkili kii bir kaynak kontrolr veya bu konuda eitim alm, tecrbeli ve sertifikal (PCN, CSWIP veya edeeri) bir kaynak olabilir.

(iii) Kaynakl birleime uygulanacak son yzey hata testleri, kaynan tamamlanmasndan sonra ilgili standartta verilen srelerin dolmasnn ardndan yaplr. Bununla birlikte, eer kaynak testi, ilk kaynan ardndan baka kaynak yaplmadan nce uygulanacaksa, testin uygulanabilmesi iin kaynak malzeme ssnn oda scaklna gelmesi yeterlidir.

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

61

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 13.4.6. Hasarsz Muayeneler.

Bekleme sreleri ilgili standartlarda belirtilmekle birlikte, normal artlarda kaynak bitimiyle hasarsz muayene testleri arasnda 16 saat beklemek yeterlidir. Yksek kaliteli elikler iin bu sre uzayabilir. Aada belirtilen hasarsz kontrollerden, projede ngrlenler usulne ve ilgili standartlara uygun olarak yaplacaktr. (i) (ii) Penetrant muayenesi (TS EN 571-1) Manyetik parackla muayene (TS EN 1290) ve szlemede

(iii) Ultrasonik muayene (TS EN 1713/A2, TS EN 1714/A2) (iv) Radyografik muayene (TS EN 1435/A2) (v)
Girdap akm muayenesi (TS EN 1711/A1)

13.4.7. Kabul Kriteri ve Hata Tamiri. Statik yklemeye maruz elemanlar iin uygulanacak kabul kriterleri, hata tamirleri ve tekrar test uygulamalar ilgili standatlar uyarnca yaplr. 13.4.8. Muayene Raporlar. Gzle muayene sonular, yzey hata kontrol sonular muayene artlar da belirtilerek raporlanr ve denetim iin hazr tutulur. Ayrca, yukarda belirtilen hasarsz muayenelerin de kaytlar Kalite Kontrol Prosedr (Prosedr) kapsamnda tutulur. 13.5. Mekanik Birleim Elemanlar Kontrat ve projede ngrlen kontrollerle beraber; kalite kontrol hizmetleri kapsamnda gzle yaplacak kontrollerle; kullanlan malzemenin projede belirtilen zelliklerde olduunun, balanan paralarn yzeylerinin birbirine tam oturduunun ve balantnn salkl yapldnn, ngerilmeli cvata balantlarnda tork deerlerinin verilen deerlere uygunluunun yoklanmas ve belgelenmesi gereklidir. Bu belgede btn lm yaplan elemanlarn kalibrasyon durumlarnn belirtilmesi gereklidir. Cvata deliklerinin eksenlerinin bytlerek ayarlanmas kabul edilemez; bu sebeple kontrollarda bu hususun da yoklanmas nemlidir. 13.5.1. ngermesiz Bulonlu (Cvatal) Birleimlerin Kontrol

Btn birleimler gzle kontrol edilir ve tm cvata somunlarn projede belirtilen lde ve sayda olduu ve sklm olduklar kontrol edilir. Eksik veya yanl olanlar tamamlanr ve/veya deitirilir. Bu ilem tamamlandktan sonra kontroller tekrar yaplr. Yaplan kontroller kontrol listesi zerinde belirtilir. 13.5.2. (i) ngermeli Bulonlu (Cvatal) Birleimlerin Kontrol ve Deneyleri ncelikle birleimlerin balant plakalar ve srtnme yzeyleri kontrol edilir ve llerin tamam, yzeylerin projeye uygun bir ekilde rttkleri grlr. Hata varsa, cvatalarn tamamlanmasndan nce dzeltilir. Yk gelmeden nce tm cvatalar tamamlanr, kontrol yaplr ve cvatalarn tam ve uygun olduu grldkten sonra, ilk skma ilemi yaplr ve sistem montajnn uygun olduu grldkten sonra balantlara yk verilebilir. Bundan sonra cvata somunlar tork kontrol veya kombine metotla sklr.
Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

(ii)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

62

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES (iii) Cvata somunlarn sklmasndan sonra prEN 1090-2 madde 12.5. uyarnca tekrar gerekli kontroller yaplr. 13.5.3. Perinlerin Kontrol, Deney ve Onarm

Yapdaki tm perinlerin en az %5i, prEN 1090-2 madde 12.5. uyarnca saysal olarak kontrol edilir. Grlen eksik ve hatalar dzelttirilir. Deitirilen perinlerin delikleri dikkatle kontrol edilir ve atlak veya deformasyon varsa, delik ap bytlerek deitirilen perinin yerine bir boy byk perin kullanlr. 13.5.4. (i) Souk ekil Verilmi Elemanlarn ve Sac Birleimlerinin Kontrol Sac vidas ve matkap ulu vidalar. Sac vidas veya matkap ulu vida kullanldnda, rast gele vida delikleri ve vidalarn dileri imalatnn nerisine uygun olarak kontrol edilir. Vida dilerinin bozulduu grlrse, kullanlan vida ls deitirilmelidir (ii) Kr perinler. Yk uygulanan balantlarda kr perin kullanlmad kontrol edilir. Dier balantlarda kullanlan kr perinlerin delikleri periyodik olarak, imalatsnn nerisi dorultusunda kontrol edilir. Normal kuvvet uygulandnda st ste binen saclardan birini yrtan veya deforme eden perinler kullanlamaz.

13.6. Yzey Hazrl ve Korozyondan Koruma Yzey hazrl, elik yap malzemesinin kaplamasna bal olarak deiecektir. Malzemenin boya (epoks bazl veya toz) veya galvaniz kaplanmasna gre uygulanacak yzey hazrlklarnn kontrolleri TS EN ISO 8502, TS EN ISO 8503, TS EN ISO 8504, TS EN ISO 8502, TS 914 EN ISO 1461, TS EN ISO 14713 ve dier ilgili standartlara gre yaplr. malat srasnda ve sonunda boya nce gzle kontrol edilir. Boyanm yzeyler homojen bir grnmde olmal ve boyanmam yzey kalmamaldr. Her kat boyann kontrol ayr ayr yaplmaldr. Gzle yaplan kontrolde uygun grlen boyalarn kalnlklar, kalibrasyonu yaplm boya kalnl lme cihazlar ile llr. Montaj safhasnda ve sonunda, boya tekrar gzle kontrol edilir. Boyanm yzeylerde montaj ilemi ve kaynaklar sebebiyle meydana gelen boya hasarlar varsa, talanarak temizlenir. Bu aamada temizlik ve boya ayr ayr kontrol edilir ve her aamann onayn takiben bir sonraki aama gerekletirilir. Muayene Kaytlar. Boya uygulama prosedrnin belirli aamalarnda yaplacak kontroller ve tutulacak kaytlar Boyama Plannn banda belirlenmeli ve buna uygun kayt formlar gelitirilmelidir. Bu kaytlar en azndan aadaki bilgileri iermelidir. (i) Uygulama tarihi yer ve saat (ii) Uygulama srasnda atmosferik ortam koullar (iii) Uygulanan malzemelerin marka, ad, parti no, miktar (iv) Yzey przllk ve temizlik derecesi (v) Boya kat kalnlklar (ya ve/veya kuru) (vi) Yzey grn zellikleri (vii) Kontrolde kullanlan cihazlarla ve son kalibrasyon tarihi (viii) Kontrol yapan kii
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

63

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 13.7. Montaj 13.7.1. Deneme Montajnn Kontrol. Montaj plannn denenmesi amacyla, deneme montaj yaplr ve gerek montaj usulleri gerek ii sal ve i gvenlii hususlar kontrol edilir. Bu kontroln olumlu sonulanmasndan sonra montaj ilemine balanr. 13.7.2. Monte Edilen Tayc Sistemin Kontrol. Montaj aamasnda ilk yaplacak kontrol; yap elemanlarnn oturaca temel/kaidelerin l kontrol olup montaj asndan alt yapnn uygunluu tespit edilerek belgelendirilir. Montaj takiben birleim ilemlerinin projeye ve spesifikasyonlara uygunluklar her aamada kontrol edilir. Kontrol prosedr, kullanlan alet edevatn kalibrasyon durumu ilem anndaki ortam artlar kalite kontrol kaytlarna kaydedilir. 13.7.3. Birleim Noktalarnn Geometrik Yerleiminin Kontrol. Dier elemanlar ile birlikte, balant dm noktalarnn geometrik yerleiminin kontrol yaplr. Montaj tamamlanan yap elemanlarnn, proje ve spesifikasyonlarda verilen llerde ve toleranslar iinde olup olmad, deformasyonlarn olup olmad denetlenir. 14. SALII VE GVENL

YKLENC, DARE tarafndan hazrlanan gvenlik kurallarna ve yrrlkteki Gvenlii yasa, ynetmelik ve tzklerine uygun gvenlii ile ilgili bir i gvenlii plan hazrlamakla ykmldr. Bu planda u hususlar yer alr; (i) allacak montaj alanlarndaki merdivenlerin, kat boluklarnn ve benzeri mahallerin korkuluklarla kapatlmas, (ii) Dier yklenici ve taeronlarn almalaryla rten almalarda alnacak tedbirler, (iii) alma sebebiyle ak kalacak boluklarda alnacak geici tedbirler, (iv) Kullanlacak i gvenlii melbusat, ikaz levhalar, alma alanlarna grevli olmayanlarn giri klarn snrlamak iin kullanlacak ekipmanlar, ve iyerine bal dier tedbirler, (v) Bu gvenlik tedbirlerinin nasl yrtleceinin tarifi ve planlamas. gvenlii iin varsa DAREden istenenler YKLENC tarafndan listelenerek iin balangcndan yeteri kadar sre nce DAREden talep edilir. Gvenlik plannn DAREce onaylanmasn takiben; YKLENC, alma mahallerinde srekli olarak i sal ve i gvenlii kontrollerinin yaplmasndan, gvenlikle ilgili operasyonlarn antiye ileyiini aksatmamasndan ve gvenli alma artlarnn oluturulmasndan sorumludur. 15. LGL STANDARDLAR VE YNETMELKLER

15.1. Genel 15.1.1. Bu artnamede dorudan veya dolayl olarak atfta bulunulan standart ve ynetmeliklerin listesi bilgi iin aada verilmitir. 15.1.2. Yrrlkteki Trk Standartlarnda yer almayan hususlarda; yrrlkteki ilgili uluslararas geerlilii olan normlar/standartlar kullanlabilir. Yeni standartlarn yrrle girmesi veya aadaki standatlarn gncellemesi halinde, yrrlkteki ilgili son standartlar geerlidir ve kullanlr. Buna paralel olarak, bu maddede yer alan standartlar listesinin gncellemesinde Bayndrlk ve skan Bakanl Yksek Fen Kurulu yetkilidir.
Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000

64

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES 15.2. Malzeme 15.2.1. elikler


TS 138 (2004) EN 10002-1 TS 301 (1983) (Tadil-3/1995) TS 550 EN 10021 (1996) TS 822 (1970) TS 910 (1986) TS 911 EN 10055 (1986) TS 912 (1986) (T2 / 2005) TS 913 (1986) (T1/ 2005) TS 2163 EN 10029 (1998) (AC/2006) TS 2525-1 EN 10083-1 (1996) TS 2525-2 EN 10083-2 (1996) Metalik malzemeler ekme deneyi Blm 1: Ortam scaklnda deney metodu Borular-Dikisiz ve Dikili Vida Dii Alabilir, Vidal, elik Demir ve elik Mamuller Genel Teknik Teslim artlar Galvaniz Dz Oluklu Salar elik I- Profilleri- Scak Haddelenmi Scak haddelenmi yuvarlak keli elik T profiller Boyutlar, ekil ve boyut toleranslar elik U-Profilleri Scak Haddelenmi, Yuvarlak Keli elik Z- Profilleri- Scak Haddelenmi, Yuvarlak Keli Scak Haddelenmi 3 mm veya Daha Kaln elik Levhalar l, ekil ve Ktle Toleranslar Su Verilmi ve Menevilenmi elikler (Islah elikleri)-Ksm 1: zel eliklerin Teknik Teslim artlar Su Verilmi ve Menevilenmi elikler (Islah elikleri)-Ksm 2: Alamsz Kalite elikleri in Teknik Teslim artlar Alamsz ve Alaml Srekli Scak Haddelenmi, Kaplanmam elik Levha, Sac ve eritler- Boyut ve ekil Toleranslar Yass elik Mamuller-Yap KalitesindeSouk Haddelenmi elik Levha Koruyucu Kaplamalar- Atmosfer Etkisinde Kalan elik Yaplar in Borular-Paslanmaz elik-Boyutlar, Toleranslar ve Birim Uzunluk Ktleleri Metallic materials Tensile testing Part 1: Method of test at ambient temperature Seamless and Welded Steel Pipes With Thread General technical delivery reuirements for steel and steel products Galvanized Plain and Corrugated Steel Sheets (Hot-Dip Galvanized) Hot Rolled -I- Beams Hot rolled steel equal flange tees with radiused root and toes Dimensions
and tolerances on shape and dimensions

EN 10002-1

EN 10021

TS 910 EN 10055

Hot Rolled Steel Channels With Round Edges Hot Rolled Z-Bars With Round Edges Hot rolled steel plats 3 mm thick or above tolerances on dimensions, sape and mass Quenched and Tempered Steels-Part 1: Technical Delivery Conditions For Special Steels Quenched and Tempered Steels-Part 2: Technical Delivery Conditions For Unalloyed Quality Steels Contiuously hot- rolled uncoated plate sheet and strip of nonalloy and alloy steels- Tolerances on dimensions and shape Cold-reduced steel sheet of structural quality Protective Coating for Atmospheric Corrosion on Steel Structures Stainless steel tubes - Dimensions, tolerances and conventional masses per unit length Continuously cold-rolled stainless steel narrow strip, wide strip, plate/sheet and cut lengths - Tolerances on dimensions and form EN ISO 1127 EN 10029 + AC

EN 10083-1

EN 10083-2

TS 3736 EN 10051 (2000)

EN 10051

TS 3812 ISO 4997 (2003) TS 4359 (1986) TS 6814 EN ISO 1127 (1999) TS EN ISO 9445 (2006)

ISO 4997

EN ISO 9445 EN 10258 EN 10259 EN 10020 EN 10024 EN 10025-1 EN 10025-2

TS EN 10020 (2003) TS EN 10024 (1996) TS EN 10025-1 (2006) TS EN 10025-2 (2006)

elik Tiplerinin Tarifi ve Snflandrlmas Scak Haddelenmi Konik Flansl I Profilleri-Boyut ve Biim Toleranslar Scak haddelenmi yap elikleri Blm 1: Genel teknik teslim artlar Scak haddelenmi yap elikleri Blm 2: Alamsz yap eliklerinin teknik teslim artlar

Definition and classification of grades of steel Hot rolled taper flange I section Tolerances on shape and dimentions Hot rolled products of structural steels Part 1: General technical delivery conditions Hot rolled products of structural steels Part 2: Technical delivery conditions for non-alloy structural steels

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

65

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN 10025-3 (2006) Scak haddelenmi yap elikleri Blm 3: Normalize edilmi/normalize edilirken haddelenmi, ince taneli, kaynak edilebilir yap eliklerinin teknik teslim artlar Scak haddelenmi yap elikleri Blm 4: Termomekanik olarak haddelenmi, ince taneli, kaynak edilebilir yap eliklerinin teknik teslim artlar Scak haddelenmi yap elikleri Blm 5: Atmosferik korozyona dayanm iyiletirilmi yap eliklerinin teknik teslim artlar Scak haddelenmi yap elikleri Blm 6: Suverilmi ve temperlenmi durumdaki yksek akma dayanml yap eliklerinden imal edilmi yass mamullerin teknik teslim artlar eliklerin ksa gsterili sistemleri Blm 1: elik adlar elikler in Ksa Gsterme SistemleriBlm 2: Nmerik Sistem elik Yass Mamuller-Basn AmalBlm 7: Paslanmaz elikler elik I ve H- Profilleri- Biim ve Boyut Toleranslar elik erit- Scak Haddelenmi- Boyut ve ekil Toleranslar Yap elikleri L profiller ve kebentler Blm 1: Boyutlar Yap elikleri L profiller ve kebentler Blm 2: ekil ve boyut toleranslar Genel kullanm amalar iin scak haddelenmi yass elik ubuklar Boyutlar, ekil ve boyut toleranslar elik Mamullerin tanmlar Paslanmaz elikler - Blm 2: Genel amalar iin korozyona direnli eliklerden yaplan sac/levha ve eritlerin teknik teslim artlar Paslanmaz elikler - Blm 3: Genel amal korozyona direnli eliklerden yaplan yar mamuller, ubuklar, filmainler, teller, profiller ve parlak mamullerin teknik teslim artlar Souk ekillendirme iin souk haddelenmi kaplanmam ve inko veya elektrolitik olarak inko-nikel kaplanm dk karbonlu ve yksek akma dayanml yass elik mamller Boyut ve ekil toleranslar Souk Haddelenmi eritler-ekil ve Boyut Toleranslar Hot rolled products of structural steels Part 3: Technical delivery conditions for normalized/normalized rolled weldable fine grain steels Hot rolled products of structural steels Part 4: Technical delivery conditions for thermomechanical rolled weldable fine grain structural steels Hot rolled products of structural steels Part 5: Technical delivery conditions for structural steels with improved atmospheric corrosion resistance Hot rolled products of structural steels Part 6: Technical delivery conditions for plates and wide flats of high yield strength structural steels in the quenched and tempered condition Designation systems for steels Part 1: Steel names and principal symbols Designation systems for steels Part 1: Numerical system Flat produtcs made of steel for pressure purposes- Part 7: Stainless steels Structural steel I and H sections; tolerances on shape and dimensions Hot rolled narrow steel stripTolerances on dimensions and shape Structural steel equal and unequal leg angles - Part 1: Dimensions Structural steel equal and unequal leg angles - Part 2: Tolerances on shape and dimensions Hot rolled flat steel bars for general purposes - Dimensions and tolerances on shape and dimensions Definiton of steel products Stainless steels - Part 2: Technical delivery conditions for sheet/plate and strip of corrosion resisting steels for general purposes Stainless steels - Part 3: Technical delivery conditions for semi- finished products, bars, rods, wire, sections and bright products of corrosion resisting steels for general purposes Cold rolled uncoated and zinc or zincnickel electrolytically coated low carbon and high yield strength steel flat products for cold forming - Tolerances on dimensions and shape Cold rolled narrow steel strip Tolerances on dimensions and shape EN 10025-3

TS EN 10025-4 (2006)

EN 10025-4

TS EN 10025-5 (2006) TS EN 10025-6 (2006)

EN 10025-5

EN 10025-6

TS EN 10027-1 (2007) TS EN 10027-2 (2001) TS EN 10028-7 (2003) AC (2006) TS EN 10034 (1996) TS EN 10048 (2001) TS EN 10056-1 (2006) TS EN 10056-2 (2006) TS EN 10058 (2005) TS EN 10079 (1998) TS EN 10088-2 (2006)

EN 10027-1 EN 10027-2 EN 10028-7 + AC

EN 10034 EN 10048 EN 10056-1 EN 10056-2

EN 10058

EN 10079 EN 10088-2

TS EN 10088-3 (2006)

EN 10088-3

TS EN 10131 (2006)

EN 10131

TS EN 10140 (2006)

EN 10140

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

66

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN 10143 (2006) TS EN 10149-1 (1999) Srekli scak daldrma metal kaplanm elik erit ve levhalar - Boyut ve ekil toleranslar Yass elik Mamuller- Souk ekillendirme in Scak HaddelenmiYksek Akma Dayanml elikler Blm 1: Genel Teknik Teslim artlar Yass elik Mamuller- Souk ekillendirme in Scak HaddelenmiYksek Akma Dayanml elikler Blm 2: Termomekanik Olarak Haddelenmi Mamullerin Teknik Teslim artlar Yass elik Mamuller- Souk ekillendirme in Scak HaddelenmiYksek Akma Dayanml elikler Blm 3: Normalize Edilmi veya Haddelenmede Normalize Edilmi Mamullerin Teknik Teslim artlar elik profiller- Souk haddelenmiTeknik teslim artlar- Boyut ve kesit toleranslar elik Yass Mamuller-Levhalar, Geni Yasslar ve Profillerin Yzey Teslim artlarI Blm 1:Genel zellikler elik Yass Mamuller-Scak Haddelenmi Levha, Geni Yasslar ve Profiller in Teslim artlar-Blm 2:Levha ve Geni Yasslar elik Yass Mamuller-Scak Haddelenmi Levha, Geni Yasslar ve Profiller in Teslim artlar Blm 3: Profiller Mamul Yzeyine Dik Deformasyon zellikleri yiletirilmi elik MamullerTeknik Teslim artlar Metalik rnler-Muayene ve Deney Belgelerinin Tipleri elik Profiller-Scak Haddelenmi i Bo Alamsz ve nce Taneli Yap eliklerinden Blm 1: Teknik Teslim artlar elik Profiller-Scak Haddelenmi i Bo Alamsz ve nce Taneli Yap eliklerinden-Blm 2:Toleranslar, Boyutlar ve Kesit zellikleri elik Borular-Dikisiz, Basn Amalar in-Teknik Teslim artlar Blm 5: Paslanmaz elik borular elik Borular-Kaynakl-Basn Amalar in-Teknik Teslim Blm 7: Paslanmaz elik borular TS EN 10219-1 (2006) elik borular-dikili, alamsz ince taneli eliklerden souk ekillendirilerek kaynak edilmi Blm 1: teknik teslim artlar Continuously hot-dip coated steel sheet and strip - Tolerances on dimensions and shape Hot-rolled flat products made of high yield strength steels for cold formingPart 1: General delivery conditions Hot-rolled flat products made of high yield strength steels for cold formingPart 2: Delivery conditions for thermomechanically rolled steels EN 10143

EN 10149-1

TS EN 10149-2 (1999)

EN 10149-2

TS EN 10149-3 (1999)

Hot-rolled flat products made of high yield strength steels for cold formingPart 3: Delivery conditions for normalized or normalized rolloed steels

EN 10149-3

TS EN 10162 (2006) TS EN 10163-1 (1998)

Cold rolled steel sections - Technical delivery conditions - Dimensional and cross-sectional tolerances Delivery requirements for surface condition of hot rolled steel plates, wide flats and sections Part 1: General requirements Delivery requirements for surface condition of hot rolled steel plates, wide flats and sections Part 2: Plates and wide flats Delivery requirements for surface condition of hot rolled steel plates, wide flats and sections Part 3: Sections Steel products with improved deformation properties perpendicular to the surface of the product Technical delivery conditions Metalic Products-Types of Inspection documents Hot finished structural hollow sections of non-alloy and fine grain steels - Part 1: Technical delivery conditions Hot finished structural hollow sections of non-alloy and fine grain steels - Part 2: Tolerances, dimensions and sectional properties Seamless steel tubes for pressure purposes-Technical delivery conditions Part 5: Stainless steel tubes Welded steel tubes for pressure purposes-Technical delivery conditions Part 7: Stainless steel tubes Cold formed welded structural hollow sections of non-alloy and fine grain steels - Part 1: Technical delivery conditions

EN 10162

EN 10163-1

TS EN 10163-2 (1998)

EN 10163-2

TS EN 10163-3 (1998)

EN 10163-3

TS EN 10164 (2003)

EN 10164

TS EN 10204 (1996) TS EN 10210-1 (2006)

EN 10204 EN 10210-1

TS EN 10210-2 (2006)

EN 10210-2

TS EN 10216-5 (2006)

EN 10216-5

EN 10217-7 EN 10219-1

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

67

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN 10219-2 (2006) elik borular- dikili, alamsz ince taneli eliklerden souk tekillendirilerek kaynak edilmi-Blm 2: Boyut ve Toleranslar Paslanmaz elik ubuklar-Basn Amalar iin Scak haddelenmi elik U-profilleri ekil, boyut ve ktle toleranslar Cold formed welded structural hollow sections of non-alloy and fine grain steels - Part 2: Tolerances, dimensions and sectional properties Stainless steel bars for pressure purposes Hot rolled steel channels- Tolerances on shape, dimensions and mass Welded circular steel tubes for mechanical and general engineering purposes - Technical delivery conditions - Part 2: Stainless steel Seamless steel tubes for mechanical and general engineering purposes Technical delivery conditions - Part 2: Stainless steel Srekli scak daldrma ile kaplanm yap eliinden mamul erit ve levhalar Teknik teslim artlar (TS EN 10147 yerine) Srekli scak daldrma ile kaplanm, souk ekillendirme amal dk karbonlu eliklerden mamul erit ve levhalar Teknik teslim artlar Continuously hot-dip coated strip and sheet of structural steels - Technical delivery conditions Continuously hot-dip coated strip and sheet of low carbon steels for cold forming Technical delivery conditions Standard Specification for Steel Bars, Carbon and Alloy, Hot-Wrought, General Requirements for Wire rod in general purpose non-aloy steel for cold drawing or forming Hot rolled flats for general puroses Hot rolled square bars for general puroses Hot rolled round bars for general puroses Hot rolled hexagons Hot rolled round bars for screew and rivets EN 10219-2

TS EN 10272 (2003) TS EN 10279 (2005) TS EN 10296-2 (2006)

EN 10272 EN 10279 EN 10296-2

TS EN 10297-2 (2006)

EN 10297-2

TS EN 10326 (2005)

EN 10326

TS EN 10327 (2005)

EN 10327

ASTM A29/A29M

EURONORM 17 EURONORM 58 EURONORM 59 EURONORM 60 EURONORM 61 EURONORM 65

15.2.2.

elik Dkmler
elik Dkmler-Basn Amal-Teknik teslim artlar - Blm 1: Genel Esaslar Korozyona Dayankl elik Dkmler Technical delivery conditions for steel castings for pressure purposes-Part 1: General Corrosion resistant steel castings Steel Casting for structural uses EN 10213-1

TS EN 10213-1 (1998) TS EN 10283 (1999)

EN 10283 prEN 10340

15.2.3.
TS EN 439 (1995)

Kaynak Sarf Malzemeleri


Kaynak Sarf Malzemeleri- Ark Kayna ve Kesme in Koruyucu Gazlar Kaynak Sarf Malzemeleri- Alamsz ve nce Daneli eliklerin Elle Metal Ark Kayna in rtl ElektrotlarSnflandrma Welding Consumables- Shielding Gases For Arc Welding and Cutting Welding cosumable- Covered electrodes for manual metal arc welding of non- alloy and fine grain steel- Classification EN 439 EN 499

TS 563 EN 499 (2002)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

68

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN 756 (2007) Kaynak sarf malzemeleri- Alamsz ve ince taneli eliklerin tozalt ark kayna iin tel elektrotlar, tel elektrot-toz ve boru tipi zl elektrot-toz kombinasyonlar- Snflandrma Kaynak Sarf Malzemeleri- Yksek Mukavemetli eliklerin- Elle Metal Ark Kayna in rtl ElektrotlarSnflandrma Kaynak Sarf Malzemeleri- Alamsz ve nce Taneli eliklerin Gaz Korumal veya Korumasz Metal Ark Kayna in Boru eklindeki zl ElektrotlarSnflandrma Kaynak Sarf Malzemeleri-Tozalt Ark Kayna in Tozlar-Snflandrma Kaynak sarf malzemeleri - paslanmaz ve sya dayankl eliklerin elle metal ark kayna iin rtl elektrotlar Snflandrma Kaynak Sarf Malzemeleri- Alamsz ve nce Taneli eliklerin Koruyucu Gaz Metal Ark Kayna in Tel Elektrotlar ve Ylm Kaynaklar- Snflandrma Kaynak Sarf Malzemeleri-Paslanmaz ve Isya Direnli eliklerin Ark Kayna in Tel Elektrotlar, Teller ve ubuklarSnflandrma Kaynak Sarf Malzemeleri-Yksek Mukavemetli eliklerin Gaz Korumal Metal Ark Kayna in Tel Elektrotlar ve Ylan Kaynak Metali-Snflandrma Kaynak sarf malzemeleri Metalik malzemelerin ergitme kaynanda kullanlan tozlar ve ilve metaller iin genel mamul standard Kaynak-Saplama Ark Kayna in Sapmalar Kaynak Sarf Malzemeleri-Paslanmaz ve Isya Dayankl eliklerin Gaz Korumal veya Korumasz Metal Ark Kayna in Boru eklinde zl Elektrotlar-Snflandrma Kaynak sarf malzemeleri - Yksek mukavemetli eliklerin gaz korumal metal ark kayna iin boru eklindeki zl elektrotlar Snflandrma Welding consumables - Solid wire, solid wire-flux and tubular cored electrode-flux combinations for submerged arc welding of non alloy and fine grain steels - Classification Welding consumables- Covered electrodes for manual metal arc welding of high strength steelsClassification Welding consumables- Tubular cored electordes for metal arc welding with and without a gas shield of non alloy and fine grain steels- Classification Welding consumables-Fluxes for submerged arc welding-Classification Welding consumables - Covered electrodes for manual arc welding of stainless and heat resisting steels Classification Welding consumables-Wire electrodes and deposits for gas shielded metal arc welding of non alloy and fine grain steels-Classification Welding consumables-Wire electrodes, wires and rods for arc welding of stainless and heat resisting steelsClassification Welding consumables-Wire electrodes wires, rods and deposits for gas shielded metal arc welding of highstrength steels-Classification Welding consumables-General product standard for filer metals and fluxes for fusion welding of metallic materials Welding-Studs for arc stud welding Welding consumables - Tubular cored electrodes and rods for gas shielded and non-gas shielded metal arc welding of stainless and heat-resisting steels - Classification Welding consumables - Tubular cored electrodes for gas- shielded and nongas-shielded metal arc welding of highstrength steels - Classification EN 756

TS EN 757 (2002)

EN 757

TS EN 758 (2002)

EN 758

TS EN 760 (1998) TS 2716 EN 1600 (2002)

EN 760 EN 1600

TS 5618 EN 440 (2002)

EN 440

TS EN 12072 (2003)

EN 12072

TS EN 12534 (2003)

EN 12534

TS EN 13479 (2006)

EN 13479

TS EN ISO 13918 (1999) TS EN ISO 17633 (2006)

DIN EN ISO 13918 EN ISO 17633

TS EN ISO 18276 (2006)

EN ISO 18276 EN 12535

15.2.4. Mekanik Birleim Elemanlar 15.2.4.1. Cvata (Bulon)


TS 432-3 EN ISO 1481 (2000) TS 432-8 EN ISO 7049 (2000) TS 432-9 EN ISO 1479 (2000) TS 1026-1 (1995) TS 1026-6 (1995) Cvatalar- Sac Cvatalar- Blm 3: Silindir Bal- Dz Tornavida Kanall Cvatalar- Sac Cvatalar- Blm 8: Bombe Bal- Yldz Tornavide Yuval Cvatalar- Sac Cvatalar- Blm 9: Altke Bal Balama Elemanlar-Somunlar-Ksm-1 Terimler ve Tarifler Balama Elemanlar-Somunlar-Ksm-6 nce Metrik Normal Adml-Mamul Kalitesi A ve B Revizyon No: 0 Slotted pan head tapping screws Cross recessed pan head tapping screws Hexagon head tapping screws Fasteners Nuts-Section-1 Terms and Definitions Balama Elemanlar-Somunlar Altke-Ksm: 6 nce Metrik Normal Adml-Mamul Kalitesi A ve B Revizyon Tarihi: 00.00.0000 ISO 1481 EN ISO 7049 ISO 1479

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

69

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS 1026-74 EN ISO 10511 (2002) TS 1026-80 EN ISO 10513 (2002) TS 1026-82 EN ISO 7719 (2006) TS 1026-84 EN ISO 7042 (2002) TS 3576 EN ISO 898-1 Alt Ke Bal nce SomunlarKendinden Emniyetli, (Metal Olmayan Emniyet Elemanl) Alt Ke Somunlar- Kendinden Emniyetli, Tamam Metal ,Stil 2 - Metrik nce Adml- Mukavemet snf 8,10 ve Mukavemet Snf 8, 10 ve 12 Altke somunlar - Kendinden emniyetli - Tamam metal, stil 1 Mukavemet snf 5, 8 ve 10 Alt Ke Bal Somunlar- Kendinden Emniyetli - Tamam Metal, Stil 2 Mukavemet Snf 5,8, 10 ve 12 Balama elemanlarnn mekanik zellikleri Karbon elii ve alaml elikten imal edilmi - Blm 1: Cvata, vida ve saplamalar Balama Elemanlarnn Mekanik zellikleri Blm 2: Deney Yk Deerleri Belirlenmi Somunlar-Normal Adml Balama elemanlar - Toleranslar Blm1: Cvata, saplama ve somunlar Mamul kalitesi A,B ve C Balama Elemanlar- Korozyona Dayankl- Paslanmaz eliktenMekanik zellikler- Blm 1: Civatalar ve Saplamalar Balama Elemanlar- Korozyona Dayankl- Paslanmaz eliktenMekanik zellikler- Blm 2: Somunlar Cvatalar ve somunlar iin montaj takmlar- Elle evrilen takmlarTasarm uygunluk deneyi, kalite uygunluk deneyi iin kurallar ve deney metotlar, kalibrasyon ilemleri Preveiling torque type hexagon thin nuts (with non-metallic insert) Preveiling torque type all-metal hexagon nuts, style 2 with metric fine pitch thread - Property classes 6, 8, and 10 Preveiling torque type all-metal hexagon nuts style 2 Property classes 5, 8, 10 and 12 Prevailing torque type all - metal hexagon nuts, style 2 - Property classes 5, 8 ,10 and 12 Mechanical properties of fasteners made of carbon steel and alloy steel Part 1: Bolts, screws and studs Mechanical properties of fasteners-Part 2: Nuts with specified proof load values-Coarse thread Tolerances for fasteners - Part 1: Bolts, screws, studs and nuts - Product grades A, B and C Mechanical properties of corrosion resistant stainless steel fasteners Part 1: Bolts, screws and studs Mechanical properties of corrosion resistant stainless steel fasteners Part 2: Nuts Assembly tools for screws and nuts Hand torque tools - Requirements and test methods for design conformance testing, quality conformance testing and recalibration procedure Preveiling torque type hexagon nuts (with non-metallic insert) style 1 Property classes 5, 8 and 10 TS 7252 EN ISO 2320 (2004) Alt ke somunlar Kendinden emniyetli elik Mekanik ve performans zellikleri Prevailing torque type steel hexagon nuts Mechanical and performance properties Hexagon flange head tapping screws Preveiling torque type hexagon thin nuts (with non-metallic insert), style 1 with metric fine pitch thread - Property classes 6, 8, and 10 Fasteners Hot deep galvanized TS EN 14399-1 (2006) TS EN 14399-2 (2006) n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 1: n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 2: n yklemeye uygunluk deneyi High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 1: General requirements High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 2: Suitability test for preloading EN ISO 10511

EN ISO 10513

EN ISO 7719

TS 1026-84 EN ISO 7042 (2002) EN ISO 898-1

TS 3611 EN 20898-2 (1998) / T1 (2005) TS 3699 EN ISO 4759-1 (2004) TS 4177-1 EN ISO 3506-1 (2002) TS 4177-2 EN ISO 3506-2 (2002) TS EN ISO 6789 (2004)

EN 20898-2

EN ISO 4759-1

EN ISO 3506-1

EN ISO 3506-2

EN ISO 6789

EN ISO 7040

EN ISO 2320

ISO 10509 EN ISO 10512

EN ISO 10684 EN 14399-1

EN 14399-2

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

70

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN 14399-3 (2006) n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 3: HR sistemiAltke bal cvata- somun birleimleri n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 4: HV sistemiAltke bal cvata- somun birleimleri n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 5: Dz Rondelalar n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 6: Dz haval rondelalar n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 7: n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 8: n ykleme amal, yksek mukavemetli yapsal civatalama birleimleri - Blm 9: Balama elemanlar- Sktrma performans - Basitletirilmi tork/a deneyi metodu High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 3: System HR - Hexagon bolt and nut assemblies High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 4: System HV - Hexagon bolt and nut assemblies High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 5: Plain washers High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 6: Plain chamfered washers High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 7: System HV Countersunk head bolt and nut assemblies High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 8: System HV - Hexagon fit bolt and nut assemblies High-strength structural bolting assemblies for preloading - Part 9: Load indicating washers Fasteners - Tightening performance Torque/Angle simplified test method Non preloaded structural bolting assemblies Part 1 General requirements Non preloaded structural bolting assemblies Part 2 Suitability test TS EN ISO 15480 (2003) TS EN ISO 15976 (2004) TS EN ISO 15979 (2004) TS EN ISO 15980 (2004) TS EN ISO 15983 (2004) TS EN ISO 15984 (2004) TS EN 16047 (2006) TS EN 20898-7 (2001) Civatalar-Deliini ve Vida Diini Kendi Aan-Altke Bal, Rondelal Kapal kr perinler-ekerek kopartma mandrelli ve kntl bal-St/St Ak kr perinler-ekerek kopartma mandrelli ve kntl bal-St/St Ak kr perinler-ekerek kopartma mandrelli ve hava bal-St/St Ak kr perinler-ekerek kopartma mandrelli ve kntl bal-A2/A2 Ak kr perinler-ekerek kopartma mandrelli ve hava bal-A2/A2 Balama elemanlar- Tork Sktrma performans - Basitletirilmi tork/a deneyi metodu Balama Elemanlarnn Mekanik zellikleri Ksm 7: Anma aplar 1 mm 10 mm Olan Civatalar in Burulma Deneyi ve En Kk Momentler Hexxagon washer head drilling screws with tapping screw thread Closed end blind rivets with break pull mandrel and protruding head St/St Open end blind rivets with break pull mandrel and protruding head St/St Open end blind rivets with break pull mandrel and countersunk head St/St Open end blind rivets with break pull mandrel and protruding head A2/A2 Open end blind rivets with break pull mandrel and countersunk head - A2/A2 Fasteners - Torque/clamp force testing EN 14399-3

TS EN 14399-4 (2006)

EN 14399-4

TS EN 14399-5 +AC (2006) TS EN 14399-6 +AC (2006)

EN 14399-5 +AC

EN 14399-6 +AC

TS EN 14399-7 (2006)

EN 14399-7

TS EN 14399-8 (2006)

EN 14399-8

TS EN 14399-9 (2006) TS EN 14831 (2006)

EN 14399-9

EN 14831

prEN 15048-1

prEN 15048-2 EN ISO 15480 EN ISO 15976

EN ISO 15979 EN ISO 15980 EN ISO 15983 EN ISO 15984 EN 16047

Mechanical Properties of Fasteners Part 7: Torsional Test and Minimum Torques for Bolt and Screws with Nominal Diameters 1 mm to 10 mm

EN 20898-7

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

71

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN ISO 21670 (2004) Somunlar-Altke-Flnl-Paraya kaynak edilerek kullanlan Hexagon weld nuts with flange (ISO 21670:2003) Fasteners; technical delivery conditions; design and dimensional accuracy Hexagon socket screw keys with pilot Geometrical product specifications (GPS) - Screw setting gauges for measuring instruments for ISO metric screw threads; setting plug gauges and setting ring gauges from 1 mm to 100 mm nominal thread diameter Fastener for residential steel framing EN ISO 21670 DIN 267-2

DIN 6911 DIN 2241

AISI Publication RG-33

15.2.4.2. Vidalar
TS 61-1 (1994) Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 1Terimler ve Tarifler Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 2ISO Metrik-Normal Adml-Anma ap 1mm-68 mm-Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:3ISO Metrik-nce Adml-Adm 0,2 mm, 0,25 mm ve 0,35 mm- Anma ap 1 mm-50 mm- Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm-4ISO Metrik-nce Adml, Adm 0,5 mmAnma ap 3,5 mm-90 mm Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:5 ISO Metrik-nce Adml, Adm, 0;75 mm-Anma ap 5 mm-110 mm- Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar- Ksm:6ISO Metrik-nce Adml, Adm 1 mm ve 1,25 mm-Anma ap 7,5 mm-200 mmAnma lleri Balama Elemanlar-Vidalar- Ksm:7ISO Metrik - nce Adml, Adm 1,5 mm -Anma ap 12 mm-300 mm-Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar Ksm:8 ISO Metrik-nce Adml, Adm 2 mmAnma ap 17 mm-300 mm Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar Ksm:9 ISO Metrik-nce Adml, Adm 3 mmAnma ap 28 mm-300 mm-Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar Ksm:10 Iso Metrik-nce Adml, Adm 4 mmAnma ap 40 mm-300 mm Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar Ksm:11 Iso Metrik-nce Adml, Adm 6 mmAnma ap 70 mm-500 mm Anma lleri, Fasteners-Section: 1-Glossary of Terms and Definitions Relating To Threads Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 2-1 mm To 68 mm Diameter Coarse Pitch Threads, Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection:3-0,2 mm, 0,25 mm and 0,35 mm Fine Pitch Threads With Diameters From 1 mm To 50 mm, Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 4-0,5 mm, Fine Ptch Threads With Diameters From 3,5 mm To 90 mm-Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection:5-0,75 mm Fine Pitch Threads With Diameters From 5 mm To 110 mm- Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 6-1 mm and 1,25 mm Fine Pich Threads With Diameters From 7,5 mm To 200 mm, Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Secrew ThreadsSection:7- 1,5 mm Fine Pitch Threads With Diameters From 12 mm To 300 mm, Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw Threads Section 8-mm Fine Pitch Threads With Diameters From 17 mm to 300 mm Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw Threads Section-3 mm Fine Pitch Threads With Diameters From 28 mm To 300 mm Nominal Sizes Fasteners-Iso Metric Screw Threads Section:10 4 mm Fine Pitch Threads With Diameters From 40 mm To 300 mm, Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw Threads Section:11 6 mm Fine Pitch Threads With Diameters From 70 mm To 500 mm, Nominal Sizes ISO 5408 DIN 2264 DIN 13/1

TS 61-2 (1994)

TS 61-3 (1994)

DIN 13/2

TS 61-4 (1994)

DIN 13/3

TS 61-5 (1994)

DIN 13/4

TS 61-6 (1994)

DIN 13/5

TS 61-7 (1994)

DIN 13/6

TS 61-8 (1994)

DIN 13/7

TS 61-9 (1994)

DIN 13/8

TS 61-10 (1994)

DIN 13/9

TS 61-11 (1994)

DIN 13/10

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

72

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS 61-12 (1994) Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:12ISO Metrik-nce Adml, Adm 8 mmAnma aplar 130 mm-1000 mm Anma lleri Balama Elemanlar-Vidalar Ksm:13 ISO Metrik-Normal ve nce AdmlAnma ap 1 mm-300 mm-Vida Serileri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 14ISO Metrik-Normal ve nce AdmlAnma ap 1 mm-52 mm-Seilmi ap ve Admlar-Snr lleri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:15ISO Metrik-Anma ap-1 mm ve Daha Byk-Tolerans Sistemi Esaslar Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 16ISO Metrik-Anma ap 1 mm ve Daha Byk-Toleranslar ve Temel Sapmalar Balama Elemanlar Vidalar-Ksm: 17ISO Metrik Anma ap 1 mm ve Daha Byk- ve D Vida Mastarlar-Mastar Sistemi ve Terimler Balama Elemanlar-Vidalar Ksm: 18ISO Metrik- ve D Vida MastarlarMastar Boyutlar ve Tasarm zellikleri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 19ISO Metrik- ve D Vida Mastarlar- Paralarnn Mastarla Kontrolu ve Mastar Kullanm Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:20 ISO Metrik Genel Maksatlar in Temel Profil, Gerek Profil Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 21ISO Metrik Normal Adml-Anma ap 1 mm-687 mm-En ok Kullanlan Tolerans Snflarna Gre Snr lleri Balama Elemanlar-Vidalar Ksm: 22ISO Metrik nce Adml-Anma ap 1 mm-24,5 mm-En ok Kullanlan Tolerans Snflarna Gre Snr lleri Fasteners ISO Metric Screw ThreadsSection:12-8 mm Fine Pitch Threads With Diameters From 130 mm To 1000 mm, Nominal Sizes Fasteners-ISO Metric Screw Threads Section: 13-1 mm to 300 mm Diameter Coarse and Fine Pitch Threads-Thread Series ISO Metric Coarse and Fine ThreadsSection:14-Selected Sizes For Screws, Bolts and Nuts From 1 mm To 52 mm Screw Thread Diameter and Limits of Sizes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection:15 Principles For A Tolerance System For Screw Threads From 1 mm Nominal Diameter Upwards Fasteners-Iso Metric Screw Threads Section: 16-Fundamental Deviations and Tolerances For Screw Threads From 1 mm Nominal Diameter Upwards ISO Metric Screw Threads Section: 17From 1 mm Nominal Diameter Upwards-Gauges For External and Internal Threads-Gauging System and Terminology ISO Metric Screw Threads-Section: 18Gauging For External and Internal Threads-Gauge Sizes and Design Features Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 19 Gauges For External and Internal Threads-Gauging of Work Pieces and Use of Gauges Fasteners-ISO General Purpose Screw Threads Section:20-Basic Profile and Real Profile Fasteners-ISO Metric Sarew ThreadsSection: 21-Limits of Sizes for Coarse Screw Threads Witvin the Range 1 To 68 mm Nominal Diameter Together With the Commonly Tolerance Classes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 22 Limits of Sizes For Fine Screw Threads Within The Range 1 to 24,5 mm Nominal Diameter, Together With The Commonly Used Tolerance Classes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection:23-Limits of Sizes For Fine Screw Threads Within The Range 25 to 52 mm Nominal Diameter, Tagether With the Commonly Used Tolerance Classes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 24-Limits of Sizes For Fine Screw Threads Within the Range 53 to 110 mm Nominal Diameter, Together, Together With the Commonly Used Tolerance Classes DIN 13/11

TS 61-13 (1994)

ISO 261 DIN 13/12

TS 61-14 (1994)

ISO 262 DIN 13/13

TS 61-15 (1994)

DIN 13/14 ISO 965/1 ISO 965/2 DIN 13/15 ISO 965/1

TS 61-16 (1994)

TS 61-17 (1994)

DIN 13/16 ISO 1502

TS 61-18 (1994)

DIN 13/17 ISO 1502

TS 61-19 (1994)

DIN 13/18 ISO 1502

TS 61-20 (1994)

ISO 68 DIN 13/19 DIN 13/20

TS 61-21 (1994)

TS 61-22 (1994)

DIN 13/21

TS 61-23 (1994)

Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:23ISO Metrik-nce Adml-Anma ap 25 mm-52 mm En ok Kullanlan Tolerans Snflarna Gre Snr lleri

DIN 13/22

TS 61-24 (1994)

Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 24ISO Metrik nce Adml-Anma ap 53 mm-110 mm-En ok Kullanlan Tolerans Snflarna Gre Snr lleri

DIN 13/24

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

73

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS 61-25 (1994) Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 25ISO Metrik nce Adml-Anma ap 112 mm-180 mm En ok Kullanlan Tolerans Snflarna Gre Snr lleri Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 25-Limits of Sizes For Fine Screw Threads Within the Range 112180 mm Nominal Diameter, Together With the Commonly Used Tolerance Clases Fasteners-ISO metric Screw ThreadsSection:26, Limits of Sizes For Fine Screw Threads Withing The Range 182 to 250 mm Nominal Diameter, Together With The Commonly Used Tolerance Classes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection:27 Limits of Sizes For Fine Screw Threads Within ,the Range 252 to 1000 mm Niminal Diameter, Together With the Commonly Used Tolerance Classes Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 28-Coarse and Fine Screw Treads From 1 to 355 mm Screw Thread Diameter-Deviations Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 29-Coarse and Fine Screw Thread-1 mm To 250 mm Nominal Diameter-Root Cross Sections, Tensile Stress Cross-Sections and Pitch Angles ISO Metric Screw Threads-Section: 35Combination of Tolerance Classes For the Prefered Use For Formed Internal Screw Threads Fasteners-ISO Metric Screw ThreadsSection: 36-External Threads for Transition Fits-Tolerances, Limit Deviations, Limits of Size Fasteners-ISO Metric Screw-Threads Section: 37-Multi-Start ThreadsDimensions and Toleransces Fasteners-ISO Metric-Screw ThreadsSection:50 -Screw Threads Below 1 mm-Diameter-Basic Profile Fasteners ISO Metric Screw ThreadsSection:51 Screw Threads Below 1 mm Diameter-Nominal Dimensions Fasteners- ISO Metric Screw ThreadSection:52 Screw Threads Below 1 mm Diameter - Tolerances Fasteners- ISo Metric Screw ThreadsSection:53-Screw Threads Below 1 mm Diameter-Limit of Sizes Fasteners-ISO Metrik Trapezoidal Screw Threads- Section: 60- Thread Profiles Fasteners-ISO Metric Trapezoidal Screw Thread-Section: 61-Selected Diameter/Pitch Combinations DIN 13/24

TS 61-26 (1994)

Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:26ISO Metric-nce Adml Anma ap 182 mm-250 mm En ok Kullanlan Tolerans Snflarna Gre Snr lleri

DIN 13/25

TS 61-27 (1994)

Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:27ISO Metrik nce Adml-Anma ap 252 mm-1000 mm-En ok Kullanlan Tolerans Snflarna Gre Snr lleri

DIN 13/26

TS 61-28 (1994)

Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 28ISO Metrik-Normal ve nce AdmlAnma ap 1 mm-355 mm-Sapmalar Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 29ISO Metrik Normal ve nce AdmlAnma ap 1 mm-250 mm Olan-Di Dibi Kesit Alan, ekme Gerilmesi Kesit Alan ve Adm Alar Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 35ISO Metrik-Klavuz ekilmi Vida in Tercih Edilen Tolerans Snf Kombinasyonuna Gre Snr lleri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 36ISO Metrik-D Vidalar-Geme Uyumu, Toleranslar, Sapma Snrlar ve Snr lleri Balama Elemanlar-Vidalar Ksm: 37ISO Metrik, ok Azl-Boyut ve Toleranslar Balama Elemanlar-Vidalar- Ksm:50 ISO Metrik-Anma ap 1 mm'den Kk- Temel Profil Balama Elemanlar- Vidalar-Ksm:51 ISO Metrik-Anma ap ap- 1 mm'den Kk -Anma Boyutlar Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm:52ISO Metrik-Anma ap 1 mm'den Kk-Toleranslar Balama Elemanlar-Vidalar- Ksm:53ISO Metrik-Anma ap 1 mm 'den Kk-Snr lleri Balama-Elemanlar-Vidalar-Ksm: 60ISO Metrik Trapez-Vida Profilleri Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 61ISO Metrik,Trapez-Vida Serileri

DIN 13/27 ISO 965/3

TS 61-29 (1994)

DIN 13/28

TS 61-35 (1994)

DIN 13/30

TS 61-36 (1994)

DIN 13/51

TS 61-37 (1994)

DIN 13/52

TS 61-50 (1994)

DIN 14/1 ISO/R 1501 DIN 14/2 ISO/R 1501 DIN 14/3 ISO/R 1501 DIN 14/4 ISO/R 1501 ISO 2901 DIN 103/1 BS 5346 ISO 2902 DIN 103/2 DIN 513/2

TS 61-51 (1994)

TS 61-52 (1994)

TS 61-53 (1994)

TS 61-60 (1994)

TS 61-61 (1994)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

74

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS 61-62 (1994) Balama Elemanlar-Vidalar-Ksm: 62ISO Metrik, Trapez-Toleranslar ve Temel Sapmalar-Genel Maksatlar in Fasteners-ISO Metric Trapezoidal Screw Thread-Section: 62Fundamental-Deviations and Tolerances for Trapezodial Screw Threads of General Purposes Fasteners ISO Metrik Trapezoidal Screw Threads- Section:63- Nominal Dimensions Fasteners- ISO Metric Trapezoidal Screw Threads Section:64 Limiting Sizes For Nut Threads From 8 to 100 mm Nominal Diameter Fasteners- ISO Metric Trapezoidal Screw Threads- Section:65 Limiting Sizes for Nut Threads From 105 To 300 mm Nominal Diameter Fasteners-ISO Metric Trapezoidal Screw Threads-Section:66- Limiting Sizes Foo Bolt Threads From 8 to 100 mm Nominal Diameter Fasteners-ISO Metric Trapezoidal Screw Thread Section:67-Limiting Sizes for Bolt Threads From 105 To 300 mm Nominal Diameter Fasteners-ISO Metric Trapezoidal Screw Threads- Section: 68- Gauging of External Internal and ThreadsGauge Dimensions and Desing Features Fasteners- Stub Metric Trapezoidal Screw Threads- Section:72- Threads Profile Standard Specification for Steel Drill Screws for the Application of Gypsum Panel Products or Metal Plaster Bases to Steel Studs from 0.033 in. (0.84 mm) to 0.112 in. (2.84 mm) in Thickness Standard Specification for Steel SelfPiercing Tapping Screws for the Application of Gypsum Panel Products or Metal Plaster Bases to Wood Studs or Steel Studs Standard Specification for Steel Tapping Screws for Cold-Formed Steel Framing Connections Standard Specification for Electrodeposited Coatings on Threaded Fasteners [Metric] Standard Specification for Carbon and Alloy Steel Compressible- WasherType Direct Tension Indicators for Use with Cap Screws, Bolts, Anchors, and Studs ISO 2903

TS 61-63 (1994)

Balama Elemanlar- Vidalar- Ksm:63 ISO Metrik, Trapez- Anma Boyutlar Balama Elemanlar-Vidalar- Ksm:64 ISO Metrik- Trapez- Anma ap 8 mm100 mm Vida - Snr lleri Balama Elemanlar- Vidalar- Ksm:65ISO Metrik Trapez Anma ap 105 mm300 mm- Vida Snr lleri Balam Elemanlar- Vidalar- Ksm:66ISO Metrik Trapez- Anma ap 8 mm100 mm-D Vida- Snr lleri Balama Elemanlar-Vidalar- Ksm:67ISO Metrik Trapez Anma ap 105 mm300 mm- D Vida- Snr lleri Balama Elemanlar-Vidalar- Ksm:68ISO Metrik-Trapez- ve D Vida Mastarlar- Mastar Boyutlar ve Tasarm zellikleri Balama Elemanlar- Vidalar- Ksm:72Metrik- Trapez-Kt- Vida Profilleri

ISO 2904 DIN 103/4 BS 5346 DIN 103/5

TS 61-64 (1994)

TS 61-65 (1994)

DIN 103/6

TS 61-66 (1994)

DIN 103/7

TS 61-67 (1994)

DIN 103/8

TS 61-68 (1994)

DIN 103/9

TS 61-72 (1994)

DIN 380/1

ASTM C954-04

ASTM C1002-04

ASTM C1513-04

ASTM F1941M05 ASTM F2437-06

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

75

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


15.2.5. Yksek Dayanml Tel Halatlar
Prestressing steels Part 3: Strand TS EN 10244-2 (2005) elik tel ve tel mamuller- elik tel zerine demir d metal kaplamalarBlm 2: inko veya inko alaml kaplamalar elik tel ve tel mamuller - elik tel zerine demir d metalik kaplamalar Blm 3: Alminyum kaplamalar elik tel ve tel mamuller - elik tel zerine demir d metal kaplamalar Blm 4: Kalay kaplamalar elik tel halatlar Gvenlik Blm 1: Genel kurallar elik tel halatlar Gvenlik Blm 10: Genel yap eleman olarak kullanlan spiral halatlar elik Tel Halatlar in Balant UlarGvenlik-Blm 4:Metal ve Reine Soketleme Direktif : 98/37/EC Steel wire and wire products Nonferrous metallic coating on steel wire Part 2: Zink or zink alloy coating Steel wire and wire products Steel wire for ropes Part 3: Round and shaped non alloy steel wires for high duty applications Steel wire and wire products Steel wire for ropes Part 4: Stainless steel wires Steel wire ropes Safety Part 1: General requirements Steel wire ropes Safety Part 10: Spiral ropes for general structural applications Terminations of wire ropes Safety Part 4: Metal and resin socketing EN 10138-3 EN 10244-2

TS EN 10244-3 (2005)

EN 10264-3

TS EN 10244-4 (2005) TS EN 12385-1 (2005) TS EN 12385-10 (2005) TS EN 13411-4 (2002)

EN 10264-4

EN 12385-1 EN 12385-10

EN 13411-4

15.2.6.

Mesnetler
Mesnetler - Yaplarda kullanlan Blm 3: Elastomerik mesnetler Mesnetler - Yaplarda kullanlan Blm 4: Makara mesnetler Mesnetler - Yaplarda kullanlan Blm 3: anak mesnetler Mesnetler - Yaplarda kullanlan Blm 6: Beik mesnetler Mesnetler - Yaplarda kullanlan Blm 7: Kresel ve silindirik PTFE mesnetler Structural bearings Part 3: Elastomerik bearings Structural bearings Part 4: Roller bearings Structural bearings Part 5: Pot bearings Structural bearings Part 6: Rocker bearings Structural bearings Part 7: Spherical and cylindirical PTFE bearings Structural bearings Part 8: Guide bearings and restraint bearings EN 1337-3 EN 1337-4 EN 1337-5 EN 1337-6 EN 1337-7

TS EN 1337-3 (2006) TS EN 1337-4 (2006) TS EN 1337-5 (2006) TS EN 1337-6 (2006) TS EN 1337-7 (2005)

EN 1337-8 EN 1337-11

TS EN 1337-11 (1999)

Yapsal yataklar - Blm 11: Tama, depolama ve tesisler

Structural bearings Part 11: Transport, storage and installation

15.3. Tasarm, imalat ve montaj


ISO system of limits and fits. Part 2: Tables of Standard tolerance grades and limit deviations for holes and shafts TS 498 (1987) T1 (1997) TS 648 (1980) TS ENV 1090-1 (2004) prEN 1090-2 (2004) Yap Elemanlarnn Boyutlandrlmasnda Alnacak Yklerin Hesap Deerleri elik Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar elik Yap Uygulamalar - Blm-1: Genel Kurallar ve Binalar iin Kurallar Design Loads for Buildings ISO 286-2

Building Code for Steel Structures Execution of Steel Structures; Part 1: General Rules and Rules for Buildings Execution of Steel Structures and Aluminium Structures - Part 2: Technical requirements for the execution of steel structures ENV 1090-1 prEN 1090-2

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

76

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS ENV 1090-3 (2004) TS 1845-1 EN 20286-1 (1996) elik Yap Uygulamalar - Blm-3: Yksek Akma Dayanml elikler iin lave Kurallar Toleranslar-Snr lleri ve Altrmalar in ISO Sistemi Blm 1: Genel Kurallar - Toleranslar Sapmalar ve Altrmalar iin Toleranslar-Snr lleri ve Altrmalar in ISO Sistemi Blm 2: Delikler ve Miller in Esas Tolerans Nitelikleri ve Snr Sapmalarna ait izelgeler Genel Toleranslar-Blm: 1- Tolerans Verilmemi Uzunluk ve A lleri in Toleranslar Genel Toleranslar-Blm: 2- Tolerans Verilmemi ekil ve Konumlar in Geometrik Toleranslar Uzunluk ve A lleri Eurocade-Yap Tasarmnn Temelleri Eurocode 3: elik Yaplarn Projelendirilmesi Blm 1-1: Genel Kurallar ve Bina Kurallar Eurocode 3: elik Yaplarn Projelendirilmesi Blm 1-2: Genel Kurallar -Yapsal, Yangn Projelendirilmesi Eurocode 3: elik Yaplarn Projelendirilmesi Blm 1-3: Genel Kurallar Soukta Biimlendirilmi nce ll Elemanlar ve Sala Kaplama iin Eurocode 3: elik Yaplarn Projelendirilmesi Blm 1-4: Genel Kurallar Paslanmaz elik in Ek Kurallar Eurocode 3: elik yaplarn tasarm Blm 1-6: Genel kurallar - Kabuk yaplar iin ilve kurallar Eurocode 3: elik yaplarn tasarm Blm 1-8: Genel kurallar - Birleim yerlerinin tasarm Execution of Steel Structures; Part 3: Supplementary Rules High Yield Strength Steel ISO system of limits and fits -- Part 1: Bases of Tolerances, Deviations and Fits ISO system of limits and fits -- Part 2: Tables of standard tolerance grades and limit deviations for holes and shafts ENV 1090-3

EN 20286-1

TS 1845-2 EN 20286-2 (1996)

EN 20286-2

TS 1980-1 EN 22768-1 (1995) (Tadil-I / 2005) TS 1980-2 EN 22768-2 (1995)

General Tolerances-Part 1-Tolerances For Lineer and Angular Dimensions Without Individual Tolerance Indications General Telorances-Part 2Geometrical Tolerances For Features Without Individual Tolerance Indications Eurocode - Basis of structural design Eurocode 3: Design of Steel Structure: Patr 1-1: General Rules and Rules for Buildings Eurocode 3: Design of Steel Structures; Part 1-2: General Rules Structural Fire Design Eurocode 3: Design of Steel Structures; Part 1-3: General Rules Supplementary Rules for Cold Formed Thin Gauge Members and Sheeting Eurocode 3: Design of Steel Structures; Part 1-4: General Rules Supplementary Rules for Stainless Steel Eurocode 3: Design of Steel Structures; Part 1-6: General rules Strength and stability of shell structures Eurocode 3: Design of steel structures Part 1-8: Design of joints Eurocode 3: Design of steel structures Part 1-11: Design of structures with tension components

EN 22768-1

EN 22768-2

TS EN 1990 (2002) TS EN 1993-1-1 (2005)/AC (2006) TS EN 1993-1-2+ AC (2005)

EN 1990 EN 1993-1-1+AC EN 1993-1-2+AC

TS ENV 1993-13 (1996)

ENV 1993-1-3

TS ENV 1993-14 (1996)

ENV 1993-1-4

TS ENV 1993-16 (2005) TS EN 1993-1-8+ AC (2005)

EN 1993-1-6

EN 1993-1-8+AC EN 1993-1-11 EN 1994-1-1

TS EN 1994-1-1 (2005) TS EN 1994-1-2 (2005) TS 3357 (1979)

Eurocode 4: elik ve beton karma yaplarn tasarm Blm 1.1 : Genel kurallar ve binalar iin kurallar Eurocode 4: elik yaplarn Projelendirilmesi Blm 1.2 : Genel Kurallar - Yap Yangn projelendirilmesi elik Yaplarda Kaynakl Birleimlerin Hesap ve Yapm Kurallar elik Yaplarn Plastik Teoriye Gre hesap Kurallar

Eurocode 4 - Design of composite steel and concrete structures - Part 1-1: General rules and rules for buildings Eurocode 4 - Design of composite steel and concrete structures - Part 1-2: General rules - Structural fire design Building Code for the Design and Execution of Welded Connections in Steel Structures Rules for Plastic Design of Steel Structures

EN 1994-1-2

TS 4561(1985)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

77

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN ISO 5817 (2007) Kaynak - elik, nikel, titanyum ve alamlarnda ergitme kaynakl (Demet kayna hari) birletirmeler - Kusurlar iin kalite seviyeleri Kaynak le lgili lemler - Isl Kesme (Oksijen/Petrol Gaz Alevi) Yzeylerinin Boyut Toleranslar Ve Kalite Snflandrlmas elik Yaplar Hafif Soukta ekil Verilmi Profillerle Oluturulan Hesap Kurallar Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik American Iron and Steel Insttute, Load Resistance Factor Design Cold formed steel AISI LRFD Welding - Fusion-welded joints in steel, nickel, titanium and their alloys (beam welding excluded) - Quality levels for imperfections Thermal cutting Classification of thermal cuts Geometrical product specification and quality tolerances Light Weight Steel Structures Composed of Cold Formed Steel Members Design Rules EN ISO 5817

TS 11151 EN ISO 9013 (2002)

EN ISO 9013

TS 11372 (1994)

DBYBHY (2007) BYKHY (2002)

15.4. Kaynak
TS 280 EN ISO 9018 (2005) Metalik malzemelerde kaynak dikileri zerinde tahribatl muayeneler stavroz ve bindirmeli birletirmelerde ekme deneyi Kaynaklarn yeterlilik snav - Ergitme kayna - Blm 1: elikler Metalik Malzemelerin Kaynak Prosedrlerinin artnamesi ve OnayKsm 2: Ark Kayna in Kaynak Prosedr artnamesi Kaynak Koordinasyonu-Grev ve Sorumluluklar Kaynak Metalik Malzemelerin Kayna iin Tavsiyeler Blm 1: Ark Kayna iin Genel Klavuz Kaynak Metalik malzemelerin kayna iin tavsiyeler Blm 2: Ferritik eliklerin ark kayna Kaynak Metalik malzemelerin kayna iin tavsiyeler Blm 2: Paslanmaz eliklerin ark kayna Kaynak Personeli-Metalik Malzemelerin Tam Mekanize ve Otomatik Ergitme Kayna in Kaynak Operatrlerinin ve Diren Kaynak Ayarclarnn Yeterlilik Snav elik Yaplarda Kaynakl Birleimlerin Hesap ve Yapm Kurallar Destructive tests on welds in metallic materials Tensile test on cruciform and lapped joints Qualification test of welders - Fusion welding - Part 1: Steels Specification and approval of welding procedures for metallic materials- Part 2: Welding procedure specification for arc welding Welding Coordination-Tasks and Responsibilities Welding - Recommendations for welding of metallic materials - Part 1: General guidance for arc welding Welding - Recommendations for welding of metallic materials - Part 2: Arc welding of ferritic steels Welding Recommendations for welding of metallic materials Part 3: Arc welding of stainless steels Welding personnel-Approval testing of welding operators for fusion wleding and resistance wled setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials Building Code for the Design and Execution of Welded Connections in Steel Structures Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 1: Criteria for the selection of the appropriate level of quality requirements Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 2: Comprehensive quality requirements Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 3: Standard quality requirements Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000 EN ISO 3834-1 EN ISO 9018

TS EN 287-1 (2007) TS EN 288-2 (1997)

EN 287-1 EN 288-2

TS EN 719 (1995) TS EN 1011-1 (2003) TS EN 1011-2 (2004) TS EN 1011-3 (2004) TS EN 1418 (2003)

EN 719 EN 1011-1

EN 1011-2

EN 1011-3

EN 1418

TS 3357 (1979)

TS EN ISO 38341 (2006)

TS EN ISO 38342 (2006) TS EN ISO 38343 (2006)

EN ISO 3834-2

EN ISO 3834-3

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

78

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN ISO 38344 (2006) TS EN ISO 38345 (2006) Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 4: Elementary quality requirements Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 5: Documents with which it is necessary to conform to claim conformity to the quality requirements of Welding and allied process Nomenclature of process and reference numbers TS 5437 (1988) Kaynak Azlar - elik Boru ve Balant Paralar Ularnn Kaynak in Hazrlanmas Welding ends - Preparation of ends of steel tubes and fittins for welding Welding Fusion-welded joints in steel, nickel, titanium and their alloys (beam welding excluded) Quality levels for imperfections TS 6741 (1989) TS 7307 EN ISO 4063 (2006) TS 7536 ISO 6520-1 (2003) Kaynak Sonras Uygulanan Isl lem Metotlar Kaynak ve kaynakla ilgili ilemler lemlerin adlandrlmas ve referans numaralar Kaynak ve lgili lemler-Metalik Malzemelerde Geometrik Kusurlarn Snflandrlmas-Blm 1: Ergitme Kaynak eliklerde Ark Kaynakl BirletirmelerKusurlar in Kalite Seviyeleri Klavuzu Kaynak ve benzer ilemler Kaynak az hazrl iin tavsiyeler Blm 1: eliklerin elle metal-ark kayna, gaz korumal metal-ark kayna, gaz kayna, TG kayna ve demet kayna Kaynak ve benzer ilemler Kaynak az hazrl Blm 2: eliklerin tozalt ark kayna Methods of Post Weld Heat Treatment Welding and allied processes Nomenclature of processes and reference numbers Welding and allied processesclassification of geometric imperfections in metllic materials-Part 1:Fusion welding Arc Welded Jionts in Steel Guidance on Quality Levels for Imperfections Welding and allied processes Recommendations for joint preparation Part 1 : Manual metal-arc welding, gas shielded metal-arc welding, gas welding, TIG welding and beam welding of steels Welding and allied processes Joint preparation Part 2 : Submerged arc welding of steels Welding Peel and chisel testing of resistance spot, projection and seam welds TS 11151 EN ISO 9013 (2002) Kaynak le lgili lemler - Isl Kesme (Oksijen/Petrol Gaz Alevi) Yzeylerinin Boyut Toleranslar Ve Kalite Snflandrlmas Kaynak ve lgili lemler-Metalik Malzemelerde Geometrik Kusurlarn Snflandrlmas-Blm 2: Basn kayna Welding and allied processes - Quality classification and dimensional tolerances of thermally cut (oxygen/fuel gas flame) surfaces Welding and allied processesClassification of geometric imperfections in metallic materials Part 2 : Pressure welding Welding Implemantation of EN 729 (EN ISO 3834) on quality requirements for fusion welding of metallic materials TS EN ISO 13919-1 (1996) TS EN ISO 14554-1 (2004) elikte, Elektron ve Lazer Kaynakl Birletirmeler-Kusurlar in Kalite Seviyeleri Klavuzu Kaynak iin kalite artlar - Metalik malzemelerin diren kayna Blm 1: Kapsaml kalite artlar Welding - Electrons and laser beam welded joints; guidance on quality levels for imperfections - Part 1: Steel Quality requirements for welding Resistance welding of metallic materials Part 1 : Comprehensive quality requirements EN ISO 5817 EN ISO 3834-4

EN ISO 3834-5

EN ISO 4063

ISO/TR 17663 EN ISO 4063

ISO 6520-1

TS 7830 EN 25817 (1996) TS EN ISO 96921 (2005)

EN 25817 EN ISO 9692-1

TS EN ISO 96922 (2004)

EN ISO 9692-2

ISO 10447

EN ISO 9013

TS 11429 ISO 6520-2 (2004)

ISO 6520-2

CEN/CR 13576

EN ISO 13919-1

EN ISO 14554-1

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

79

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN ISO 14555 (1999) Kaynak- Metalik Malzemelerin Saplama Ark Kayna Welding- Arc stud welding of metallic materials Welding Guidelines for a metallic materials grouping system Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure specification - Part 1: Arc welding TS EN ISO 15609-2 (2002) A1 (2006) Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - Kaynak prosedr artnamesi Blm 2: Gazalt kayna (ISO 1509-22001) Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - Kaynak prosedr artnamesi Blm 3: Elektron demet kayna Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - Kaynak prosedr artnamesi Blm 4: Lzer demet kayna Kaynak-Metalik malzeme gruplandrma sistemi iin klavuz. Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure specification - Part 2: Gas welding Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure specification - Part 3: Electron beam welding Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure specification - Part 4: Laser beam welding Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure specification - Part 5: Resistance welding (ISO/FDIS 15609-5:2003) Specification and qualification of welding procedures for metallic materials Qualification based on tested welding consumables Specification and qualification of welding procedures for metallic materials Qualification based on previous welding experience Specification and qualification of welding procedures for metallic materials Qualification by adoption of a standard welding procedure Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Qualification based on preproduction welding test Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure test Part 1: Arc and gas welding of steels and arc welding of nickel and nickel alloys Welding- Friction welding of metallic materials (ISO 15620:2000) Welding - Test for shop primers in relation to welding and allied processes - Part 2: Welding properties of shop primers Grouping systems for materials European materials Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007 Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: 00.00.0000 EN ISO 14555 CEN ISO/TR 15608 EN ISO 15609-1

EN ISO 15609-2

TS EN ISO 15609-3 (2005)

EN ISO 15609-3

TS EN ISO 15609-4 (2005)

EN ISO 15609-4

TS EN ISO 15609-5 (2004)

EN ISO 15609-5

TS EN ISO 15610 (2005)

Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin vasflandrlmas ve artnamesi Deneye tabi tutulmu kaynak sarf malzemelerini esas alan vasflandrma Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas nceki kaynak tecrbesini esas alan vasflandrma Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas Standard bir kaynak prosedrnn uyarlanmas vastasyla vasflandrma Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas malt ncesi kaynak deneyini esas alan vasflandrma Metalik Malzemelerin Kaynak Prosedrlerinin artnamesi ve OnayKaynak Prosedr Deneyi-Blm 1:eliklerin Ark ve Gaz Kayna ve Nikel ve Nikel Alamlarnn Ark Kayna eliklerin Ark Kayna in Kaynak Prosedr Deneyleri Kaynak - metalik malzemelerin srtnme kayna Direktif : 97/23/EC Kaynak - Kaynak ve ilgili ilemlerle alakal atlye deney okuma kitab Blm 2: Atelyenin kaynak zellikleri

EN ISO 15610

TS EN ISO 15611 (2005)

EN ISO 15611

TS EN ISO 15612 (2005)

EN ISO 15612

TS EN ISO 15613 (2005)

EN ISO 15613

TS EN ISO 15614-1 (2006)

EN ISO 15614-1

TS EN ISO 15620 (2000) TS EN ISO 17652-2 (2004)

EN ISO 15620 EN ISO 17652-2

CEN ISO/TR 20172

80

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


15.5. Muayene ve Deneyler
TS 140 EN ISO 6508-1 (2000) TS 206 (1975) TS 207 EN ISO 6507 (2002) TS 280 EN ISO 9018 (2005) Metalik Malzemeler - Rockwell Sertlik Deneyi Blm 1: Deney Metodu (A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T Skalalar) Basma Deneyi - Metalik Malzemede Metalik Malzemeler - Vickers Sertlik Deneyi Metalik malzemelerde kaynak dikileri zerinde tahribatl muayeneler stavroz ve bindirmeli birletirmelerde ekme deneyi Tahribatsz Muayene- Penetrant Muayenesi- Blm 1: Genel Kurallar Ergitme Kaynaklarnn Tahribatsz Muayenesi-Gzle Muayene Kaynaklarn Tahribatsz MuayenesiKaynaklarn Manyetik Parackla Muayenesi Kaynak Dikilerinin Tahribatsz Muayenesi - Kaynakl Birletirmelerin Radyografik Muayenesi Kaynaklarn Tahribatsz MuayenesiKarmak Dzlem Analizi ile Kaynaklarn Girdap Akm Muayenesi Kaynaklarn Tahribatsz Muayenesi Ultrasonik Muayene Kaynaklardaki Belirtilerin Karakterizasyonu Kaynaklarn Tahribatsz Muayenesi Kaynakl Birletirmelerin Ultrasonik Muayenesi Metalik Malzemeler Brinell Sertlik Deneyi Blm 1: Deney Metodu Kalnl 6 mmye eit veya daha fazla olan yass elik mamuln ultrasonik muayenesi (yansma teknii) Kaynaklarn Tahribatsz MuayenesiMetalik Malzemeler in Genel Kuralla Metallic Materials- Rockwell Hardness Test Part 1: Test Method (Scales A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T Compression Testing f Metallic Materials Metallic materials. Vickers hardness test Destructive tests on welds in metallic materials Tensile test on cruciform and lapped joints Non destructive testing- Penetrant testing- Part 1: General principles Non destructive examination of fusion welds-visual examination Non-destructive examination of welds Magnetic particle examination of welds Non-destructive testing of welds Radiographic testing of welded joints: Amendment A2 Non-destructive examination of welds Eddy current examination of welds by complex plane analysis; Amendment A1 Non-destructive testing of welds Ultrasonic testing - Characterization of indications in welds; Amendment A2 Non-destructive testing of welds Ultrasonic testing of welded joints; Amendment A2 Metallic materials - Brinell hardness test - Part 1: Test method Ultrasonic testing of steel flat product of thickness equal or greater than 6 mm (reflexion method) Non-destructive testing of welds General rules for metallic materials Standard Test Method for Resistance of Organic Coatings to the Effects of Rapid Deformation (Impact) Standard Test Methods for Measuring Adhesion by Tape Test EN ISO 6508-1

EN ISO 6507 EN ISO 9018

TS EN 571-1 (2002) TS EN 970 (2003) TS EN 1290 (2003) TS EN 1435 /A2 (2006) TS EN 1711 (2003) /A1 (2006)

EN 571-1 EN 970 EN 1290

EN 1435 /A2

EN 1711 /A1

TS EN 1713 (2002) /A2 (2006) TS EN 1714 (2002) /A2 (2006) TS EN ISO 65061 (2007) TS EN 10160 (2006) TS EN 12062 (2002) A2 (2006)

EN 1713 /A2 EN 1714 /A2

EN ISO 6506-1 EN 10160

EN 12062 ASTM D 2794 ASTM D 3359

15.6. Saha Montaj


Tolerances for buildig Part 1: Basic principles for evaluation and specification Tolerances for buildig Part 2: Method for predicting Tolerances for buildig Part 3: Method for selecting target size and predicting fit TS ISO 4463-1 (2007) Measurement methods for building; setting-out and measurement; part 1: planning and organization, measuring procedures, acceptance criteria ISO 3443-1

ISO 3443-2 ISO 3443-2

ISO 4463-1

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

81

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS ISO 7976-1 (1996) Bina Toleranslar-Binalarn ve Binada Kullanlan Elemanlarn lm Metotlar Blm 1: Metotlar ve Cihazlar Bina Toleranslar-Binalarn ve Binada Kullanlan Elemanlarn lm Metotlar Blm 2: Position of Measuring Points Tolerances for building - Methods of measurement of building and building products Part 1: Methods and instruments Tolerances for building - Methods of measurement of building and building products Part 2: Position of measuring points Building construction. Measuring instruments. Procedures for determining acccuricy in use ISO 7976-1

TS ISO 7976-2 (1996)

ISO 7976-2

ISO 8322

15.7. Korozyondan Koruma 15.7.1. Yzey Hazrl ve Boya


TS 4772 EN ISO 2808 (1999) / T1 (2005) Boyalar ve Vernikler - Film Kalnl Tayini elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce- Yzey Temizliinin Gzle Deerlendirilmesi - Blm 3: Paints and varnishes - Determination of film thickness Preparation of steel substrates before application of paints and related products Visual assessment of surface cleanliness - Part 3: Preparation grades of welds, cut edges and other areas with surface imperfactions Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Tests for the assessment of surface cleanliness - Part 1: Rust grades and preparation grades of uncoated steel substrates after overall removal of previous coating + informative supplement to Part 1: Representative photographic examples of the change of appearances imparted to steel when blast cleaned with different abrasives Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Tests for the assessment of surface cleanliness - Part 2: Laboratory determination of chloride on cleaned surfaces Preparation of steel substrates before application of paints and related products- Test for the assessment of surface cleanliness- Part 3: Assessment of dust on steel surfaces prepared for painting (pressuresensitive tape method) Preparation of steel substrates before application of paints and related products- Test for the assessment of surface cleanliness- Part 4: Guidance on the estimation of the probability of condensation prior to paint application Preparation of steel substrates before application of paints and related products-Surface roughness characteristics of blast-cleaned steel substrates-Part 1: Specifications and definitions for ISO surface profile comparators for the assessment of abrasive blast-cleaned surfaces EN ISO 2808

ISO 8501-3

elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce- Yzey Temizlii Deerlendirilmesi in Deneyler- Blm 1:

EN ISO 8502-1

TS EN ISO 85022 (2006)

elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce- Yzey Temizlii Deerlendirilmesi in Deneyler- Blm 2: Temizlenmi Yzeylerdeki Klorrn Laboratuvarda Tayini elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce Yzey Temizlii Deerlendirme Deneyleri- Blm 3: Boyamak in Hazrlanm elik Yzeyler zerindeki Tozun Deerlendirilmesi (Basnca Duyarl Bant Metodu elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce- Yzey

EN ISO 8502-2

TS EN ISO 85023 (2002)

EN ISO 8502-3

TS EN ISO 85024 (2001)

EN ISO 8502-4

TS EN ISO 85031 (2000)

Boya ve lgili rnlerin Uygulanmadan nce elik Taban Malzemelerin Hazrlanmas- Kumlanarak Temizlenmi elik Taban Malzemelerin Yzey Przllk KarakteristikleriBlm 1: Andrc le Kumlanarak Temizlenmi Yzeylerin Deerlendirilmesi Amacyla ISO Yzey Profil Kompratrleri in zellikler ve Tarifler Revizyon No: 0

EN ISO 8503-1

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

82

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN ISO 85032 (2000) Boya ve lgili rnlerin Uygulanmadan nce elik Taban Malzemelerin Hazrlanmas-Kumlanarak Temizlenmi elik Taban Malzemelerin Yzey Przllk Karakteristikleri- Blm 2: Andrc le Kumlanarak Temizlenmi eliklerin Yzey Profillerinin Derecelendirilmesi in MetotKomparatr lemi Boya ile lgili rnleri Uygulamadan nce elik Taban MalzemelerinHazrlanmas- Kumlanarak Temizlenmi elik Taban Malzemelerin Yzey Przllk Karakteristikleri Blm 3: ISO Yzey Profil Kompratrlerinin Kalibrasyonu ve Yzey Profilinin Tayini in MetotOdaklamal Mikroskop lemi Boya ve lgili rnleri Uygulamadan nce elik Taban Malzemelerin Hazrlanmas- Kumlanarak Temizlenmi elik Taban Malzemelerin Yzey Przllk KarakteristikleriBlm 4: ISO Yzey Profil Komparatrlerinin Kalibrasyonu ve Yzey Profilinini Tayini in MetotStilus Cihaz lemi elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya ve lgili Maddelerin Uygulanmas- Yzey Hazrlama Metotlar- Blm 1: Genel Prensipler elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya le lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce- Yzey Hazrlama MetotlarBlm 2: Andrc Pskrterek Temizleme elik Yzeylerin Hazrlanmas- Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce Yzey Temizleme MetotlarBlm 3: El ve Motorlu Takmlarla Temizleme Preparation of steel substrates before application of paints and related products-Surface roughness characteristics of blast-cleaned steel substrates-Part 2: Method for the grading of surface profile of abrasive blast-cleaned steel. Comparator procedure Preparation of steel substrates before application of paints and related products-Surface roughness characteristics of blast-cleaned steel substrates-Part 3: Method for the calibration of ISO surface profile comparators and for the determination of surface profile-Focusing microscope procedure Preparation of steel substrates before application of paints and related products-Surface roughness characteristics of blast-cleaned steel substrates-Part 4: Method for the calibration of ISO surface profile comparators and for the determination of surface profile-Stylus instrument procedure Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Surface preparation methods - Part 1: General principles (ISO 8504-1:2000) Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Surface preparation methods - Part 2: Abrasive blastcleaning (ISO 8504-2:2000) Preparation of steel substrates before application of paint and related products; tests for the assessment of surface cleanliness; part 3: assessment of dust on steel surfaces prepared for painting (pressure-sensitive tape method) Preparation Of Steel Substrates Before Application Of Paints and Related Products-Specifications For Metallic Blast-Cleaning Abresives Part1: General Infaduction and Classification Preparation of steel substrates before application of paints and related products - Specifications for metallic blast-cleaning abrasives - Part 2:Chilled-iron grit (ISO 11124-2:1993) Preparation of steel substrates before application of paints and related products Specifications for metallic blast-clening abrasives-Part 3:Highcarbon cast-steel shot and grit (ISO 11124-3:1993) EN ISO 8503-2

TS EN ISO 85033 (2000)

EN ISO 8503-3

TS EN ISO 85034 (2000)

EN ISO 8503-4

TS EN ISO 85041 (2002)

EN ISO 8504-1

TS EN ISO 85042 (2001)

EN ISO 8504-2

TS EN ISO 85043 (2002)

EN ISO 8504-3

TS EN ISO 11124-1 (1999)

elik Yzeylerin Hazrlanmas-Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce- Basnl Hava ile Pskrtlen Metalik Andrclarn zellikleri Blm 1: Genel Tantm ve Snflandrma elik Yzeylerin Hazrlanmas Boya ve Benzerlerinin Uygulanmas iin Basnl Hava le Kullanlan Metalik Andrclar Blm 2:Gritler-Dkme Demir Paralar elik Yzeylerin Hazrlanmas-Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce- Basnl Hava le Pskrtlen Metalik Andrclarn zellikleri Blm 3: Yksek Karbonlu elik Dkm Bilye ve Grit

EN ISO 11124-1

TS EN ISO 11124-2 (1999)

EN ISO 11124-2

TS EN ISO 11124-3 (1999)

EN ISO 11124-3

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

83

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN ISO 11124-4 (1999) elik Yzeylerin Hazrlanmas-Boya ve lgili Malzemelerin Uygulanmasndan nce-Basnl Hava le Pskrtlen Metalik Andrclarn zellikleri Blm 4: Dk Karbonlu elik Dkm Bilye Boyalar Epoksi Reine Esasl elik Yaplarda Kullanlan Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 1: Genel Bilgiler Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 2: evrenin Snflandrlmas Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 3: Tasarm Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 4: Yzey Tipleri ve Yzey Hazrlama Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 5: Koruyucu Boya Sistemleri Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 6: Laboratuvar Performans Deney Metotlar Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 7: Boyama lemlerinin Uygulanmas ve Denetimi Boyalar ve Vernikler elik Yaplarn Koruyucu Boya Sistemleriye Korozyona Kar Korunmas Blm 8: Yeni alma ve Bakm in zelliklerin Gelitirilmesi Boyalar ve Vernikler Koruyucu Boya Sistemleri le elik Yaplarn Korozyona Kar Korunmas Denetilerin Nitelikleri Preparation of steel substrates before application of paints and related products Specifications for metallic blast-cleaning abrasives-Part 4:Lowcarbon cast-steel shot (ISO 111244:1993) Paints Epoxy Resin Based Used for Steel Structures Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 1: General Introduction Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 2: Classification of Environmental Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 3: Design Considerations Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 4: Types of Surface Preparation Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 5: Protective Paint Systems Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 6: Laboratory Performance Test Methods Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 7: Execution and Supervision of Paint Work Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Part 8: Development of Specification for New Work and Maintenance Paints and Varnishes Qualification of Inspectors for Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Paints and Varnishes- Corrosion Protection of Steel Structures by Protective Paint Systems Measurement and acceptance crieria of the dry film thickness EN ISO 12944-1 EN ISO 11124-4

TS 11590 (1995) (Tadil-3/ 2001) TS EN ISO 12944-1 (2002)

TS EN ISO 12944-2 (2002)

EN ISO 12944-2

TS EN ISO 12944-3 (2004)

EN ISO 12944-3

TS EN ISO 12944-4 (2002)

EN ISO 12944-4

TS EN ISO 12944-5 (2002)

EN ISO 12944-5

TS EN ISO 12944-6 (2002)

EN ISO 12944-6

TS EN ISO 12944-7 (2003)

EN ISO 12944-7

TS EN ISO 12944-8 (2004)

EN ISO 12944-8

TS ENV 12837 (2003)

ENV 12837

EN ISO 19840

15.7.2.

Galvaniz
Demir elikten yaplm olan malzemeler zerine scak daldrma galvaniz kaplamalar zellikler ve Deney Metotlar Hot dip galvanized coatings on fabricated iron and steel articles specification and test methods EN ISO 1461

TS 914 EN ISO 1461 (2001)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

84

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


TS EN ISO 1460 (2001) Metalik kaplamalar - Demir Esasl Malzemeler zerine Scak Daldrma Galvaniz Kaplamalar - Birim Alandaki ktlenin Gravimetrik Tayini Metallerin Korozyondan KorunmasDemir veya eliklerin zerinde lave lemle Elektrobirikimli inko Kaplamalar Balant Elemanlar-Elektrolitik Olarak Uygulanmayan inko Pul Kaplamalar Yaplarda Demir ve eliin Korozyona Kar Korunmas Metal Kaplamalar Scak Daldrma Galvaniz Kaplama Standard specification for steel sheet zinc coated by the hot dip process Standard Specification for Electrodeposited Coating of Zinc on Iron and Steel Metallic Coatings-Hot Dip Galvanized Coatings on Ferrous MaterialsGravimetric Determination of the Mass Per Unit Area Corrosion protection of metals Electrodeposited coatings of zinc with supplementary treatment on iron or steel Fasteners-Non-electrolytically applied zinc flake coatings Protection against corrosion of iron and steel in structures- Zinc and aluminium coatings- Guidelines EN ISO 1460

TS 1715 EN 12329 (2002)

EN 12329, ISO 2081

TS EN ISO 10683 (2003) TS EN ISO 14713 (2003)

EN ISO 10683 EN ISO 14713

BS 729 ASTM A653/ A653M (1996) ASTM B63398e1

15.7.3.
TS EN 582 (2003)

Termal Pskrtme
Termal Pskrtme-ekme Yapma Dayanmnn Tayini Termal pskrtme - Metalik ve dier inorganik kaplamalar - inko, alminyum ve bu metallerin alamlar Isl Pskrtme Terimleri ve Tarifleri Termal Pskrtme-Termal Pskrtme in Metalik Paralarn Yzeylerinin n lem Thermal spraying; determination of tensile adhesive strength Thermal spraying - Metallic and other inorganic coatings - Zinc, aluminium and their alloys Thermal Spraying Terms and Definitions Thermal spraying - Pre-treatment of surfaces of metallic parts and components for thermal spraying Thermal spraying- Recommendations for thermal spraying EN 13507 (2003) EN 582 EN ISO 2063

TS 2967 EN ISO 2063 (2005) TS 7228 (1989) TS EN 13507 (2003)

prEN 14616 EN ISO 14922-1

TS EN ISO 14922-1 (2003) TS EN ISO 14922-2 (2003)

Isl Pskrtme-Isl Pskrtme Yaplm Metal Malzemelerin Kalite zellikleriBlm 1:Seme ve Kullanma Klavuzu Isl Pskrtme-Isl Pskrtme Yaplm Metal Malzemelerin Kalite zellikleriBlm 2:Kapsaml Kalite zellikleri Isl Pskrtme-Isl Pskrtme Yaplm Metal Malzemelerin Kalite zellikleriBlm 3:Standard Kalite zellikleri Isl Pskrtme-Isl Pskrtme Yaplm Metal Malzemelerin Kalite zellikleriBlm 4:Temel Kalite zellikleri Termal pskrtme- Termal olarak pskrtlen kaplamalarn karakterizasyonu ve deneyleri

Thermal spraying- Quality requirements of thermally sprayed structures- Part 1: Guidance for selection and use Thermay spraying- Quality requirements of thermally sprayed structures- Par 2: Comprehensive quality requirements Thermay spraying- Quality requirements of thermally sprayed structures- Par 3: Standard quality requirements Thermay spraying- Quality requirements of thermally sprayed structures- Part 4: Elementary quality requirements Thermal spraying - Characterization and testing of thermally sprayed coatings (ISO 14923:2003)

EN ISO 14922-2

TS EN ISO 14922-3 (2003)

EN ISO 14922-3

TS EN ISO 14922-4 (2003)

EN ISO 14922-4

TS EN ISO 14923 (2004)

EN ISO 14923

15.7.4.

Katodik Koruma
Katodik Koruma Kydan Uzak Sabit elik Yaplar Katodik Koruma Kydan Uzak Yzen elik Yaplar Cathodic Protection for Fixed Steel Offshore Structures Cathodic Protection for Steel Offshore Floating Structures EN 12495 EN 13173

TS EN 12495 (2002) TS EN 13173 (2002)

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

85

YAPI EL LER TEKNK ARTNAMES


15.8. Toleranslar
Tolerances for buildings - Vocabulary TS EN ISO 13920 (2002) Kaynak - Kaynakl Yaplar in Genel Toleranslar - Uzunluk ve A Boyutlar Biim ve Konum Welding - General tolerances for welded constructions - Dimensions for lengths and angels - Shape and position ISO 1803 EN ISO 13920

15.9. Dier
TS EN 206-1 (2002) A2 (2006) TS EN 508-1 (2002) Beton - Blm 1: zellik, performans, imalt ve uygunluk (Tadil-1) at Kaplama Levhalar- Metal- Kendini Tayan- elik, Alminyum veya Paslanmaz elikten Mamul zelliklerBlm 1: elik at Kaplama Levhalar- Metal Kendini Tayan- elik, Alminyum veya Paslanmaz elikten Mamul zelliklerBlm 3: Paslanmaz elik Eurocode 3: elik yaplarn tasarm Blm 2: elik kprler Muayene ve Deney in Numune Alma Blm 5:-Nitel zelliklerin Muayenesi in Ardk Numune Alma Planlar Kalite ynetim sistemleri Temel esaslar ve terimler ve tarifler Kalite Ynetimi-Kalite Planlar in Klavuz i Sal ve Gvenlii- Kazas Raporu Concrete - Part 1: Specification performance, production and conformity Roofing products from metal sheet Specification for self-supporting products of steel, aluminium or stainless steel sheet Par 1: Steel Roofing products from metal sheet Specification for self-supporting products of steel, aluminium or stainless steel sheet Par 3: Stainless steel Eurocode 3: Design of steel structures Part 2: Steel bridges Sequential sampling plans for inspection by attributes Quality management systems Fundamental and vocabulary Quality plans Guidelines for quality plans Occupational health and safety-Report of occupational accident Execution of concrete structures Part 1: Common rules TS CEN/TR 13833 (2006) Yap mteahhitlik iletmelerinin yeterlilii Qualification of construction enterprises ENV 13670-1 CEN/TR 13833 EN 206-1 / A2

EN 508-1

TS EN 508-3 (2002)

EN 508-3

TS ENV 1993-2 (2005) TS 2756-5 ISO 8422 (1995) TS EN ISO 9000 (2. Bask) (2004) TS ISO 10005 (1996) TS 12442 (1998)

ENV 1993-2 ISO 8422

EN ISO 9000 ISO 10005

Yaym Tarihi: 24 Nisan 2007

Revizyon No: 0

Revizyon Tarihi: 00.00.0000

86

You might also like