T r a n s c e d e n c i j a ( i n a e ) o n o t o j e n a d i s k u s t v e n o , o n o s t r a n o , veno i nepromenljivoT R A N S C E D E N T A L N O = K a n t o v t e r m i n , d e f . Svakos a z n a n j e k o j e s e n e b a v i p r e d m e t o m , v e n a i m saznanjem predmeta, ukoliko ono treba da je mogue a priori .

ri . To je zapravo nae unutranje saznanje, metanivo spoznaja o samoj spoznajiT R A N S C E D E N T N O = n e p o s t o j i , p r e m a K a n t u , m o g u n o s t s a z n a n j a t r a n s c e d e n t n o g . S p o l j a n j e , nesaznatljivo.Fuzija racionalizma i empirizma , kao i prevazilaenjeo b a s t a n o v i t a u K a n t o v o j e p i s t e m o l o g i j i . U p r o c e s u spoznaje podjednako je bitno iskustvo koje dobijamo izspoljanjosti, od samog predmeta (transcedentno) i um,n a a s v e s t ( t r a n s c e d e n t a l n o ) . B e z o b a n e m a s p o z n a j e . I s k u s t v o d a j e p r e d m e t ( t a ? ) , a s u b j e k t n a i n s p o z n a j e (kako?). Kopernikanski obrt u filozofiji : do tad se mislilod a p o s t o j i p r e d m e t o k o k o g a j e s u b j e k t k r u i o , pokuavajui da ga sazna onakvog kakav on jeste p o sebi. O b r t s e s a s t o j i u i n j e n i c i d a s a d p r e d m e t k r u i o k o subjekta i nudi mu se u spoznaji samo onako kako subjekt moe da ga primi. NE MOEMO SPOZNATI STVAR POSEBI. Agnosticizam: nemogunost spoznaje stvari po sebi,k a k v a o n a j e s t e o b j e k t i v n o . J e d i n o t o s a z n a j e m o j e s t e pojava , koja se formira u kon ta ktu sves ti i pred me ta .K a n t , m e u t i m , n i j e s k e p t i k . O v a s p o z n a j a j e i s t i n i t a , zahvaljujui njenoj optosti i nun osti