SEMNER KULLANICI ETM SEMNER-2006

ADRAMS TERMAL OTEL -EDREMT

Yaam; toprak,hava ve su olmak zere ana unsurdan oluur. Dnyada mevcut su miktar sabittir. Kat,sv ve gaz halde srekli fiziksel hal deiiklii ile dolam gerekleir. Buz,buhar ve sv halde bulunan su miktar ne artar ne de azalr.Buna karn, suya olan ihtiya giderek artmaktadr. Sanayileme ve kentlemenin sonucu, suya olan ihtiyac arttrmakta ve buna paralel olarak kirlenmeyi de arttrmaktadr. rnein; 100 litre st retimi iin 500-600 litre suya , 100 kg kat retimi iin 40-50 ton suya, 1ton elik retimi iin 10-12 ton suya ihtiya vardr. Kylerde,gnde kii bana su ihtiyac 50 litre, Kasabalarda,100 litre ehirlerde 200 litredir. Her insan, evreyi korumakla ykmldr. nk evre tm vatandalarn ortak varldr. Krda ve kentte, Topran ve doal kaynaklarn en iyi ekilde kullanlmas ve korunmas, Su ,toprak ve havann kirlenmesinin nlenmesi lkemizin bitki ve hayvan varl ile doal ve tarihi zenginliklerinin korunarak bugnk ve gelecek kuaklara devredilmesi

 Bunlarla ilgili nlemlerin alnmas almalarn yaplmas, vatanda olarak herkesin temel grevidir. Bu grevin koordinatr de, evre ve Orman Bakanlna bal l evre ve Orman Mdrlkleridir. Farkl faaliyetler sonucu oluan atksularn artlp,kabul edilebilir deerlerde alc ortama dearj edilmesini salayan atksu artma tesisleri, her ne kadar ynetmeliklere gre evre mhendislii bnyesinde gsterilse de elektrik,makine ve inaat mhendislii formasyonu ile birlikte dnlmelidir. Artma tesisleri; Betonarme, Mekanik ekipman, Otomasyon sistemlerinden olumaktadr. Yapsal olarak tamamen su tutucudur. Mutlaka statik projesine gre inaa edilmi ve izolasyonu yaplm olmaldr.

evre kirlilii, ok byk lde insan faaliyetleri sonucu olumaktadr.nsan faaliyetleri ile evre kirlenmelerinin nlenmesine ynelik dzenlenen kanunlar btnne EVRE KANUNU denmektedir. YASALAR LE LGL BLGLENDRME evre ve toplum sal,Cumhuriyetin kuruluundan beri, insan salnn nkoulu saylmtr. 1982 Anayasas madde 17de Herkes salkl ve dengeli bir evrede yaama hakkna sahiptir. denmektedir. Madde 56da ise, evre saln korumak, evrenin kirlenmesini nlemek, devletin ve vatandan grevidir denmektedir.

 1983 evre Kanunu da Kirleten der prensibini somut hale getirmitir. Para Cezalar: Her trl atk ve artn evreye zarar verecek ekilde- ilgili ynetmeliklerde belirtilen standartlara uygun olmayan ekilde- alc ortama verilmesi durumunda; 01/01/2006 tarihinden itibaren uygulanan para cezas miktar 785 YTL dir. Bildirime ramen suun ilenmeye devam edilmesi durumunda da, para cezas miktar 3,925 YTL dir.

Yaplmas gerekenler Kirli ve kullanlamaz haldeki sularartarak, kullanlabilir hale getirmek Doann kirlilii tolare etme kapasitesi gz nne alnarak dzenlenen , SKKY dearj standartlarn salayarak, suyun alc ortama dearjnn yaplmas veya Farkl ekillerde artlm suyun tekrar kullanlmas. Atksuyun artlmasndaki temel hedef: Atksuyun dearj edildii ortamlarda halk salna ve ekolojik dengeye olabilecek etkilerin en az dzeye indirilmesini salamaktr. Atksu parametrelerinden hangisinin ne derece artlaca, kanunlar ve ynetmelikler ile belirlenmektedir..

Bir akarsuya yaplacak dearj ile, bir deniz ortamna veya gl ortamna yaplacak dearj kriterleri farkl olmaktadr. Artlm sular eer sulama suyu olarak kullanlacak ise,sulama suyu standartlarna gre artma kademelerinin belirlenmesi gerekmektedir. Trk evre Kanununun Su Kirlilii ve Kontrol Ynetmeliinde toplam nfusa bal olarak, evsel atksu dearj standartlar tablolar eklinde belirtilmitir.

TABLO 21: EVSEL NTELKL ATIK SULARIN ALICI ORTAMA DEARJ STANDARTLARI

PARAMETRE BYOKMYASAL OKSJEN HTYACI KMYASAL OKSJEN HTYACI (KO) ASKIDA KATI MADDE (AKM) PH

BRM

KOMPOZT NUMUNE 2 SAATLK 50 180 70 6-9

KOMPOZT NUMUNE 24 SAATLK 45 120 45 6-9

(mg/L) (mg/L) (mg/L) -

Tablo 21.1: Sektr: Evsel Nitelikli Atksular (Snf 1: Kirlilik Yk Ham BO Olarak 5-60 Kg/Gn arasnda, Nfus =84-1000)

Kompozit Numunelerin Alnma ve Deerlendirilme Esaslar: Kompozit Numune: Belli zaman aralklar ile belli miktarda alnan numunelerin kartrlmas ile elde edilir. Madde 29 Atksudan alnan kompozit numunelerin analiz sonularnn Ynetmeliklerde belirlenen atksu dearj standart deerlerini amamas gerekmektedir. Atksu sahipleri, gerekli dearj standartlarn salamak iin artma tesislerinin k sularndan dearj izin belgesinde belirtilen aralklarla numune almak, lm ve analiz yapmak, sonular belgelemek ve denetimlerde beyan etmekle ykmldrler. dare, bu ykmlln yerine getirilip getirilmediini, gerekiyorsa kendi lmleriyle denetler. dare tarafndan yaplan bu lmlerin masraf kirleten tarafndan karlanr.

Alc Ortama Dorudan Boaltm Esaslar: Madde 26- Alc ortama dorudan yaplacak her trl atksu dearjlar iin Bakanlktan izin alnmas mecburidir. Kirliliin azaltlmas ve artlmas , Verilen atksu dearj standartlarna uyulup uyulmad, kirletenin sorumluluundadr. Alc su ortamlarnda kirlenmenin nlenebilmesi iin yaplacak uygulamalarda aadaki genel esaslar geerlidir; Her trl kat atk ve artklarla, artma amurlar ve fosseptik amurlarnn alc su ortamlarna boaltlmalar yasaktr.

 Faaliyet trlerine gre, alc ortama verilen atksular iin, SKKYndeki tablolarda belirtilen dearj standartlar salanmaldr. Dearj zin lemi Madde 40- Alc ortama dearj iin izin talep bavurusunda, Su Kirlilii Kontrol Ynetmelii dari Usuller Tebliinde verilen bavuru formu ve dearj izin formlar geree uygun ekilde doldurulmaldr. Alc ortama dearj izni bavurusunda; Dosyann eksiksiz olarak hazrlanmas Alnan en az 2 adet, 24 saatlik veya 2 saatlik kompozit atk su numunesi analiz sonularnn da ekte bulunmas gerekmektedir. Bu atksu numune sonularnn aritmetik ortalamasnn, Ynetmelikte belirtilen standartlar salamas durumunda, mracaat tarihinden itibaren en ge iki ay ierisinde dearj izin bavurusu sonulandrlr. Atksuyun dearj iin idare tarafndan verilen izin 5 yl sre ile geerlidir. zin belgeleri periyodik olarak yenilenir. Bu yenileme ilemi srasnda, idarece tesisin bir takm zellikleri incelenir. Daha nce belirtilen zelliklerinde bir deiiklik olup olmad * * * * Atksu miktar ve kirlilik yklerinin deiip deimedii Daha nce alnmas istenen teknolojik tedbirlerin gerekletirilip gerekletirilmedii Yeni tedbirlere gerek olup olmad, lm programlarnn dzenli bir biimde yaplp yaplmad gibi

Kirlenmeye Kar Tedbir Ykmllnn Devam: Madde 38- Dearj izni alan kurum, kurulu ve iletmeler, tesislerini kurup iletmeye aldktan sonra da alc ortama izin belgesinde ngrlenin tesinde kirletici atmamaya ve atksu dearj standartlarn amamakla ykmldr. zin sahibi olmak, cezai ve hukuki ilem uygulanmasna engel tekil etmez. Bu hususlarn herhangi birinin yerine getirilmediinin tespit edilmesi halinde mkellefin izin ilemine yeni batan balamas ve bu ynetmeliin 26 ve 37 nci maddelerinde belirtilen ilkelere gre yeniden izin belgesi almas zorunludur. Kirlenmeye Kar Tedbir Ykmllnn Devam: Madde 39- Dearj izinlerinin snrlandrlmasnda veya iptalinde aadaki ilemler uygulanr. : a) Dearjn izin verildii ekilde kullanm esnasnda alc ortamn mevcut veya ileriye ynelik kullanm amalarna olumsuz etkiler yapt tespit edildiinde, dearj limitleri snrlandrlr. b) Atksu dearj izni verilirken idare tarafndan konulmu hkmlere uygun ekilde dearj yaplmad tespit edilerek bir yl ierisinde iki defa cezai ileme tabi tutulan iletmelerin faaliyeti belirli bir sre durdurulur, bu sre sonunda da idarece istenilen artlarn yerine getirilmediinin tespiti durumunda dearj izni iptal edilir. Dearj zninin Snrlandrlmas veya ptali: Madde 39- Dearj izinlerinin snrlandrlmasnda veya iptalinde aadaki ilemler uygulanr. Dearjn izin verildii ekilde yaplmas durumunda bile, alc ortamn olumsuz etkilere maruz kald tespit edildiinde, dearj limitleri snrlandrlabilir.

 Atksu dearj izni verildikten sonra, idare tarafndan konulmu hkmlere uygun ekilde dearj yaplmad tespit edilerek, bir yl ierisinde iki defa cezai ileme uygulanan iletmelerin faaliyeti belirli bir sre durdurulur, bu sre sonunda da idarece istenilen artlarn yerine getirilmediinin tespiti durumunda dearj izni iptal edilir. Artlm Atksularn Sulamada Kullanm: Madde 28- Sulama suyunun kt olduu ve ekonomik deer tad yrelerde, Su Kirlilii Kontrol Ynetmelii, Teknik Usuller Tebliinde verilen sulama suyu kalite kriterlerini salayacak derecede artlm atksularn, sulama suyu olarak kullanlmas tevik edilir. Bu amala uygulanacak n ilemler ve yaplmas gereken incelemeler, Teknik Usuller Tebliine gre yaplr. letme zni ve Haber Verme Ykmll: Madde 11 : Gerekletirilmesi planlanan kurum, kurulu ve iletmeler, mevzuatta ngrlen artma tesis veya sistemlerini mstakil veya ortak olarak kurmakla ykmldrler. Artma tesis veya sistemleri kurulup iletmeye hazr hale getirilmedike, kurum, kurulu ve iletmelere iletme ve kullanm izini verilmez. ATIKSU ARITIM PROSESLER Atksular; o Evsel o Endstriyel olmak zere; kaynaklarna bal olarak nemli farkllklar gsterir ve bu farkllklara gre artma yntemleri de deiir. Atksularn genellikle %99undan daha yksek bir ksm su ve yalnz geri kalan ksm kirletici maddelerden olumaktadr.

ATIKSULARIN ZELLKLER a) Fiziksel zellikler: TKM : v Toplam kat maddelerin byk bir ksm znm halde,geri kalan ksm ise askda halde bulunurlar. v znm ve askdaki katlar sabit veya uucu halde bulunurlar. v Artma ilemlerinin ou askdaki kat maddeleri ve uucu znm kat maddelerin uzaklatrlmas iin tasarlanr. Koku : v v v v Atksuda bulunan organik maddelerin bozulmas ile oluan gazlar kokuya neden olur. Taze atksu kendine has bir kf kokusuna sahiptir. Havalandrmasz ortamda kalan atksu, ksa sre ierisinde septik hale gelir. Anaerobik koullara sahip atksu,rk yumurta kokusuna sahip hidrojen slfr yaymlar.Artma tesisinde bu kokunun duyulmas, ilgili srelere hava verilmesi gerektiini gsterir.

Scaklk : v v v v Bnyesinde tanan termal enerjiyi gsterir. Yllk ort. atksu scakl 10-20 C arasnda deiir. Ani scaklk art sisteme endstriyel bir atksu dearj olduu anlamna gelir. Ani d ise,yamur suyu girdisini iaret eder.

Renk : v Atksuyun rengi kat maddelerin varlna baldr. v Normal taze atksu,kahverengi- gri renge sahipken,

v Anaerobik koullara sahip atksu ise, siyah renktedir. b)Kimyasal zellikler: Biyolojik oksijen ihtiyac(BOI5) : Atksu numunesinin 5 gn boyunca stabilizasyonu iin gerekli olan toplam oksijen ihtiyacn tanmlar.Biyolojik aktivite scakla bal olduundan ve test 20 gn srdnden,test 5 gn sre ve 20 C scaklk ile Standardize edilmitir.Bu test ile mevcut besi maddesi miktar saptanr. Kimyasal oksijen ihtiyac(KOI):Atksularn organik madde ieriini lmek iin, kimyasal bir madde ile oksidasyon ilemi gerekletirilir. Ph : Atksudaki H+ iyonunun konsantrasyonunu gsterir.Evsel atksularn Ph 7-8 aralndadr.Bu aralk mikroorganizmalarn aktivasyon araldr.Anaerobik koullar sistemin phn drr. Klorr : Evsel atksulardaki klorrn belli bal kayna insan idrardr.

Azot : Atksudaki mikroorganizmalar iin besin maddesidir.Atksulardaki azot balca,proteinli maddelerden ve reden kaynaklanmaktadr. Fosfor : Atksudaki mikroorganizmalar iin bir besin maddesidir.

Gazlar : Azot gaz,oksijen,CO2, amonyak ve metandr.znm oksijen,aerobik canllarn solunumu iin gereklidir.Atksulardaki oksijen miktar mikroorganizmalarn tketiminden dolay ok dktr.

Kirleticiler, organik veya inorganik maddelerden oluur; Organik maddeler: Hidrojen,karbon,azot ve fosfor elementi ieren bileikler,cilt ve kaslar meydana getiren DNA,yediimiz,itiimiz gdalar,giydiimiz elbiseler,aldmz tm ilalardr. norganik maddeler: Ca, K, SO4, fosfat, nitrat vb .dir.

ATIKSULARIN ARITIMINDA UYGULANAN METOTLAR Fiziksel Artma(=Mekanik Artma): Atksuda bulunan kelebilen veya yzen deiik boyutlardaki kat maddelerin uzaklatrlmas amac ile uygulanan ilemlerdir. Bu amalar iin; Izgara,elek,tcler, dengeleme havuzlar , kum tutucular, yzdrme havuzlar , keltim tanklar, filtreler, vs kullanlr. rnein, atksuda bulunan kat maddelerin fiziksel artma ile tutulmas ilemi ile, %30-40 orannda organik madde giderimi salanarak, fiziksel artmay takiben yer alan biyolojik artma nitesinde giderilecek olan organik madde yk de azaltlm olur Sudan daha ar olan kat maddelerin yerekimi etkisi ile aaya doru hareket etmeleri ilemi kelme olarak tanmlanabilir.kelme ilemi ile suyun bir tankn ierisinde belli bir sre bekletilerek askdaki kirliliklerin giderilmesi amalanr. Boru ierisinde hzla gelen su akm, bir tank ierisine alndnda hznda azalma olacaktr.erisinde sudan daha youn maddeler yerekimi nedeni ile kelmeye balayacaktr.Dier ynden daha az youn maddeler ise yzeye doru hareket edecektir.Bylece suda bulunan Akmler tankn tabanndaki amur tabakasnda tutularak sudan uzaklatrlacaklardr.

Kimyasal Artma: Atksu ierisinde znm halde bulunan kirleticilerin, kimyasal reaksiyonlar sonucunda kebilir floklara dntrlmesi ile sudan ayrlmas ilemidir. zellikle, endstriyel kaynakl atksularn (deri,tekstil,metal, vs) artlmasnda kullanlan metotlardr. Biyolojik Artma: Atksuda, koloidal (0.001-0.000006 mm) ya da znm halde bulunan, biyolojik olarak paralanabilen organik maddelerin mikroorganizmalar tarafndan besin ve enerji kayna olarak kullanlmak zere, biyolojik oksidasyon ilemi sonucunda sudan uzaklatrlmasdr. Biyolojik oksidasyon ilemi sonucunda organik maddeler, biyolojik floklara ya da gaz olarak atmosfere yaylan inorganik maddelere dnr.Oluan biyolojik floklar kelme ilemi ile sudan uzaklatrlrlar.

ZET: Biyolojik ve kimyasal artmalarn ykn hafifletmek iin ncelikle fiziksel n ilemler uygulanr. Mekanik artma(=fiziksel artma) olarak isimlendirilen zgara,kum tutucu ve n keltim nitelerinden meydana gelen n ilemlerden sonra biyolojik veya kimyasal artma uygulanr. Sonra da biyolojik ya da kimyasal artma ile oluan yumaklar mekanik ilemler ile sudan uzaklatrlr. ri,yzebilen maddeler, ince zgarada Kum gibi inert maddeler kum tutucuda kebilen katlar ise, keltim havuzunda giderilir.

znm ve koloidal organik madde oksidasyonu da havalandrma havuzunda gerekletirilir.

leri Atksu Artm: Klasik artma sistemleri knda artlm atksuda kalan AKM, znm madde, organik maddeler vb. gibi kirleticilerin de artm ilave artma sistemlerini gerektirmekte olup bu sistemlere LER ARITMA SSTEMLER denmektedir. Her ne kadar askda kat ve biyolojik olarak paralanabilen organiklerin artm iin klasik ikinci kademe artma sistemleri (biyolojik,kimyasal) yeterli olsa da dearjn gl, nehir, dere veya hassas blgelere yaplmas durumunda daha fazla artm gerekmekte, bu da ileri artma sistemlerinin ilavesini zorunlu klmaktadr.

BYOLOJK ARITMA SSTEMLER Biyolojik artma iki eittir; a) Anaerobik(=havasz ortam) Artma: b) Aerobik(=haval ortam) Artma: Biyolojik oksidasyon iin aerobik mikroorganizmalarn kullanlarak, oksijenli ortamda gerekletirilen artma yntemidir. Mikroorganizmalar iin gerekli oksijenin suya verilmesi ya yapay olarak havalandrma tertibat ile, ya da doal olarak atmosferdeki hava ile temas eklinde salanr. Havalandrma ileminin iki amac vardr;

1.Artm salayan aktif ktlenin yaamnn devam etmesi 2.Homojen bir karm elde edilmesi ve tm mikroorganizmalarn askda tutulmasdr. Aerobik artma genel olarak, artm gerekletiren mikroorganizmalarn sistemdeki durumuna gre ,iki byk snfa ayrlr; 1-) Mikroorganizmalarn askda bulunduu sistemler:Aktif amur Prosesi gibi 2-) Mikroorganizmalarn sabit bir yzey zerine tutunarak byd sistemler: Biyofilm ,Damlatmal filtre, biyodisk gibi Mikroorganizmalarn askda bulunduu AKTF AMUR PROSES Aktif amur,organik veya inorganik maddeler ieren atksu ile hem canl hem de l mikroorganizmalarn karmdr. Havalandrma havuzunda biyolojik floklar meydana getirilir ve son keltme havuzunda keltilerek sistemden atlr.Bu kelen yumaklara ksaca aktif amur deriz Aktif amur sreci, mikroorganizmalarn organik maddeyi oksijen kullanarak ayrtrmalar esasndan yararlanlarak gelitirilen aerobik biyolojik artma sistemidir. Bu sre kendinden sonra gelen bir son keltim havuzu tarafndan izlenir. Aktif amur metodunda; Mikroorganizmalarn askda tutulmas esastr. Havalandrma ilemi ile yaratlan trblans,organik maddenin mikroorganizmalar ile niform temasn salar. Difzr veya yzeysel havalandrclar, havalandrma ilemi iin yeterlidir.

Genelde zgara, kum tutucu ve n keltim havuzundan oluan fiziksel artma nitelerinden sonra atksu, aktif amur havalandrma havuzuna verilir. Havalandrma havuzunda atksudaki organik madde miktar giderilirken, aktif amur miktar artar. Bu artan amurun sistemden ekilmesi gerekir.Bu ekilen amur, artk(fazla) amurdur. ... Havalandrma havuzunda aktif amur miktarn belli seviyede tutabilmek Daha iyi seviyede kelen amur elde etmek iin, son keltim havuzunda kelen amurun bir ksm tekrar havalandrma havuzuna verilir.Bu ileme GER DEVR denir. Bazen geri devir amuru ayr bir tankta havalandrlr ve bylece amurda kalan kirliliin eliminasyonu salanr. Sv-kat ayrm son keltim havuzunda gerekleir. Katlar son keltme havuzunda ktrlr ve yzeyden artlm duru su k salanr.

AKTF AMUR SSTEMNDE KULLANILAN PARAMETRELER MLSS(mg/L):Askda kat madde(Standart filtre kad zerinde tutulan madde miktarn tanmlar.) MLSS atksu ierisindeki mikroorganizmalar temsil eder. MLVSS(mg/L):MLVSS, MLSSin organik ieriidir..Askda uucu kat madde mikroorganizma miktar QC(gn) : Kat alkonma sresi=amur ya.Mikroorganizmalarn sistemde kalma sresidir. Etkin bir artm iin mikroorganizmalar besin ile yeterli temas sresine sahip olmaldr. Aktif amur tipine bal olmak zere amur ya 3-30 gn arasnda deiir.

T(gn): Hidrolik bekleme sresi F/M(kg BOI5/kg MLVSS.gn): Organik ykleme hz.(amur yk). Aktif amur havalandrma havuzuna verilen BOI ile, havuzdaki m.organizma arasndaki orandr.Gelen atksuyun BOI konsantrasyonu deiken olduundan F kontrol edilemez,operatr amur atma hzn ayarlayarak M(MLSS) deerini kontrol edebilir. Mesela, F/M ok yksek ise, sistemdeki M miktarn arttrmak iin amur atma hz azaltlr.0,05-1,5 kg BOI / kg MLSS.gn QR: Geri devir debisi LV(kg BOI5/m3.gn): Hacimsel ykleme KOI:Kimyasal oksijen ihtiyac BOI:Biyolojik oksijen ihtiyac BELL BALI AKTF AMUR YNTEMLER: 1)Klasik Aktif amur: Havalandrma tank,keltim tank ve geri devir sisteminin mevcut olduu aktif amur prosesleridir. 2)Uzun havalandrmal aktif amur: Uzun havalandrmal aktif amur sisteminde,klasik aktif amur sisteminde olduu gibi, havalandrma ilemi ile keltim ilemi farkl gzlerde gerekleir.

Klasik sistemle aralarndaki temel fark,adndan da anlalaca gibi, havalandrma sresinin uzun oluudur. Uzun havalandrmal aktif amur srecinde ,tm mikroorganizmalar iin yeterli sbtrat yoktur. Bunun sonucunda mikroorganizmalar birbirleriyle rekabet ederler ve sbtrat yokluunda i solunuma giderek kendi hcrelerini tketirler. Bu durum k suyu kalitesinin ykselmesine ve dk amur retimine neden olur. Sistemin olumsuz yan ise, 1.Yksek oksijen gereksinimine sahip olmas ve 2.Gerekli alkonma sresinin salanmas iin byk havuz hacmi gerektirmesidir. Havalandrma gznde atksu,srekli olarak havalandrlr. Mikroorganizmalarn canl kalmas iin, blower denilen hava reticiler tarafndan difzrler yardm ile atksuya hava verilir. Havalandrma havuzunda oluan biyoktle,( havalandrma srecinin ierii kark sv olarak da adlandrlr.) buradan biyolojik keltim havuzuna geer. Biyoktle, belirli bir bekletme sresi sonunda sudan ayrlr ve temiz su savaklanarak klorlama havuzuna geer veya klor enjeksiyonu boru ierisinden atksuyun dearjna bal olarak yaplr.

Klasik bir aktif amur sisteminin akm diyagram.

 ettirilir.

Biyolojik keltme havuzunda ken amur belli bir oranda ve srekli olarak havalandrma gzne geri devir

Bu sayede havalandrma havuzunda bulunan biyoktle miktar korunmu ve organizma younluu istenen seviyede tutulmu olur. Geri devri gerekletirecek olan amur pompas, blower ile birlikte ayn srede, e zamanl olarak alacaktr. Tesisteki atksu miktarna gre, geri devir ve fazla amur miktarlar vanalar yardm ile ayarlanacaktr. Uzun bir biyolojik oksidasyon sreci sonunda atk amur oluumu daha azdr. En yaygn kullanlan aktif amur prosesidir. 3) Enerji tketimi fazla letme kolayl Yksek enerji bedelini dengelemektedir. % 97-98 mertebesinde artma verimi salar Ardk kesikli reaktr: Atksu oluumunun kesikli olduu yerlerde uygulanr. o o o o o o Havalandrma ilemi + keltim ilemi, ayn havuz ierisinde ardk olarak yaplr. Geri devir yoktur. Aktif amurun kalitesine gre belli periyotlarla amur,amur stabilizasyon havuzuna atlr. Gelen atksularn havalandrma ve keltim havuzuna alnmasyla artma ilemi balar. Bir yandan atksular reaktre gelirken, dier yandan blower ve difzr sistemi ile havalandrlrlar. Mikroorganizmalar havalandrma ile geliirler ve kirletici organik maddeleri paralayp, su ve CO2 ye dntrrler.

o Organik maddeler paralandka, BOI5 ve dier kirletici parametreler azalr, aktif amur oluur. o Belirli bir havalandrma sresi sonunda, blower durur ve asla reaktre atksu alnmaz.kelme ilemi balar.kelme esnasnda aktif amur ile su ayrr.Su dearj edilerek sonraki periyot balatlr. Bu tip artma sistemlerinin en nemli zellii; o Havuz saysnda azalma temin etmesi o Alann az olmasdr. Ardk Kesikli Reaktr

ATIKSU ARITMA TESS YERNN BELRLENMES Alann bykl ne olursa olsun her trl yerleim yerinde Artma tesisi yerleim blgesinin en dk kotlu (ukur) yerinde seilir. Bunun nedeni artma tesisine gelecek olan atksularn, cazibe ile tesise gelmesinin salanmasdr. Aksi halde yerleim yerinin deiik yerlerine terfi merkezleri yapmak gerekecektir. Bunun nne gemenin tek yolu Artma tesisi yerinin belirlenmesinde tm konutlarn atksularnn seilen yere cazibeli olarak gelmesidir.

ARITMA TESS PLANI Artma tesisi yerinin belirlenmesini etkileyen bir faktr ,bina atksu klardr. Bina atksu k kotlar tm binalarda ayn olmal Belirlenen Artma Tesisi sahasna ulatnda deiik yerlerden gelen atksu borular yaklak ayn derinlikte olmaldr. Yerleim yerinin en dk kotlu yerinde artma iin gerekli alan yoksa o zaman yaplmas gereken tek zm; Atksularn tamamnn yine bu noktada toplanmas ve Artma iin gerekli olan dengeleme havuzunun burada yaplmas ile, dier nitelerin uygun artma alan yerinde yaplmasdr. Ayrca atksu toplama sistemine kesinlikle binalarn veya dier mahallerin ykama sular , yamur sular verilmemelidir. Yamur suyu ayr bir sistemle toplanmal ve artmaya girii olmamaldr. Aksi halde Artma tesisinin boyutlandrlmas ve altrlmas mmkn olmaz.

ATIKSU ARITMA SSTEMNDE BULUNAN NTE VE EKPMANLAR

1)KABA IZGARA: Atksu, tesise girmeden nce mutlaka kaba zgaradan geirilmelidir.Buradaki ama; Tesise istenmeyen irilikteki kaba atklarn(naylon, havlu,ta,poet) giriini nlemek, Artma verimini drmemek, arza ve tkanmalar en aza indirmektir. Kaba Izgarada zgara aklklar 20-50 mm olmaldr. 2)DENGELEME - EMNYET HAVUZLARI: 3)HAVALANDIRMA HAVUZU: Atksuda bulunan organik maddelerin, su, karbondioksit ve yeni hcrelere dntrld,aktif amur ve amur aktivitesi iin havalandrma difzr sisteminin bulunduu gzdr. Difzr Sistemi ve Blower: Havalandrma havuzunda bulunan difzr sistemi ile atksuyun kaybettii oksijen tekrar suya verilir.Burada esas, verilen oksijenin su ierisinde znmesidir. Bu nedenle, sistem verimi iin; Difzr cinsi, Hava miktar, Hava hz, Difzr dalm ok nemlidir.

Difzrler, atksu miktar ve havuz hacmine gre yeterli sayda ve blowerin rettii oksijeni atksuya tmyle verebilecek ekilde olup, oksijenin su ktlesine homojen dalmn salayabilmelidir. Homojen dalmn salanmas iin, difzr kapasitesi ile blower kapasitesi aralarndaki uyumun yan sra, difzrlerin de boru donanm ile homojen dalm gerekir ki, oksijen her tarafa eit dalsn. Difzrler ok eitlidir: Disk Plaka, Boru, vs.

Bunlarn tm grev yapar.Ancak hava ak durduunda gzeneklerin tkanmamas ve verim kayb olmamas iin en uygun olan, disk=diyaframl (tabak, oval) difzrdr. nk hava akm durduunda gzenekler kapanr ve ek valf grevi yapar.Dolaysyla gzenekler tkanmaz ve atksu blowera gitmez. Difzrlere hava sevkeden ve blower dediimiz makine de sistemin en nemli elemandr. Blower da bir nevi pompadr. alma prensibi yledir: Havay alr. Filtresinden geirir. Difzrlere verir. Difzrlerin tkanmamalar, patlamamalar , verim kaybna uramamalar iin blower filtresi ok nemlidir.

Blower filtresi sk sk temizlenmelidir.Blower filtresi, blowerin zorlanarak yanmalarnn nlenmesi ve difzr verimi iin her yl deitirilmelidir. Blower seimi de , blowerin mr ve sistem verimi iin ok nemlidir. Her tr pompa, iki karakteristik zellii ile seilir. i) ii) Debi Basn Deeri

Debi : Pompann verecei havann miktar, Basn deeri ise manometrik ykseklik deeridir.Manometrik ykseklik, difzr zerindeki suyun yksekliine gre blower seilmelidir. Atksuda veya iinde organik maddeler olan herhangi bir su kaynanda 3 tip bakteri vardr. Aerobik bakteriler, suda znm haldeki oksijeni kullanrlar. Anaerobik bakteriler , oksijenin bulunmad ortamda yaarlar. Fakltatif bakteriler ise hem oksijenli , hem de oksijensiz ortamlarda yaayacak ekilde kendilerini adapte ederler. Bu bakteri eidi de artma sistemlerinde nemli rol oynarlar. Bu bakteriler ve dier canl organizmalar sudaki veya atksudaki organik maddeleri yerler. Yeterince znm oksijen varsa , aerobik ve fakltatif bakteriler aktif olacaktr. Ortamda bulunan bakterilerin says, onlarn besini olan organik maddelere baldr. Yani organik madde ok ise aerobik ve fakltatif bakteriler byr ve hzla oalrlar. Tabi ki yaamalar iin gerekli oksijen mevcutsa Ancak , suda ok fazla organik madde ve bakteri varsa , znm oksijen abuk tkenirse bakteriler yaayamaz, ve anaerobik bakteriler (yani oksijensiz) ortam bakterileri faaliyete geerler, bunlar oksijenlerini organik katlarn bozunmasndan salarlar bu bozunma ilemi , yani anaerobik bozunma ilemi ,aerobik bozunmadan farkl olarak ortama koku yayar.

30 Dakikalk kelme Testi: TESTN YAPIMI 1) yi kartrlm sv, bir kaba alnr ve 30 dakika kelmesi iin bekletilir. 2) Tesisteki deiimleri salkl olarak gzlemleyebilmek iin,bu ilemi dzenli olarak yapp, iletme defterine dzenli olarak kayt etmek zorundayz. 3) 30 dakika sonunda kelen ktle % 30 mertebesinde olmaldr. Az ise, amur rtme havuzuna amur almay durdurmalyz, aksi durumda ise amur almn artrmalyz. 4) KELTME HAVUZU keltim ilemi: Sudan daha youn olan askdaki kat maddelerin, kimyasal veya biyolojik ilemlerle kebilir hale geldikten sonra, yerekimi etkisi ile kelerek sudan ayrlmasdr. keltim ilemi keltim havuzlarnda gerekleir. keltim havuzlarnda yzeyde oluacak kpk ve tabandaki amur birikintilerinin uzaklatrlmas iin uygun tehizat gereklidir. Havalandrma havuzundan keltme havuzuna gei, ok dk hzda gerekleecektir. keltim havuzunda ar olan aktif amur dibe kecek, stte kalan duru su savaklanarak ok yava bir hzda ve kendiliinden temiz su havuzuna geecektir. keltme havuzlar yeterli alkonma sresine ve yeterli amur depolama zelliine sahip olmaldrlar ve amurun kerek skmas amacyla konik ekilde yaplrlar.

TEMZ SU HAVUZU: Artma prosesinde son gz olan temiz su havuzunda biriken artlm suya, ierisinde bulunmas muhtemel mikrobiyolojik canllar nedeni ile klorlama yaplr ve artlm su alc ortama verilir. Artlm su eer bahe sulama amacyla kullanlacaksa, kum filtresinden geirilir.Bylece eitli kat madde kaaklar da nlenmi olur.Bu kalitedeki k suyu,bahe sulama suyu kriterlerine uygun hale getirilmi olur. 6) AMUR RTME HAVUZU: amur rtme havuzu, fazla amuru biriktirmek zere kullanlr.keltme havuzunda kelen aktif amurun bir ksm geri devrettirilir, fazla olan aktif amur da amur rtme havuzuna verilir.amur rtme havuzuna da difzr hatt ekilerek, aktif amurun havalandrlmas ile amurun stabilizasyonu salanr. Bu havuzda biriktirilen amur vidanjr ile uzaklatrlabilecei gibi, gbre olarak da kullanlabilir. 7)KUM FLTRES: Artma sistemlerinde pek ok mikroorganizma sudan ayrlyor olsa da k suyunda pek ok bakteri bulunmaktadr. k suyu bahe sulamada kullanlyor ise, ki bu zorunludur,hastalk yapc bakteriler insan bnyesine kolaylkla geecektir.Bu nedenden dolay k suyunun iyi bir yntem ile dezenfekte edilmesi gerekmektedir. Dezenfeksiyon ilemi, insanlar iin zararl olan bakterilerin veya zararl olan mikrobik organizmalarn yok edilmesi iin uygulanr.Ancak,dezenfeksiyon ile sudaki mikroorganizmalarn tamam yok olmaz. %99 verim salanmas iin sv klor dozaj ayarnn ok iyi yaplmas gerekmektedir.

Filtrasyon, askdaki kat maddeleri gidermek amacyla gereklidir. ki ya da eit ve kademede kuvartz kumu ile szme gerekleir. k suyu genellikle bahe sulamada kullanlacandan, hem belirli bir sulama basnc gerekecek hem de kod fark olabilecei iin kum filtreleri basnca dayankl olarak imal edilirler.

KUM FLTRES BORU DONANIMI

8)MAKNE DARES Blower, pompa, klor deposu, dozaj cihaz,kumanda panosu ve kum filtresi gibi mekanik ekipmanlarn yerleebilecei ekilde olmaldr. Cihazlar s reteceinden ve blgemiz koullar gerei yaz sezonunda tesisler iletildii iin cebri havalandrma sistemi olmaldr. Motor deiimi,bakm ve onarm kolayl iin tm cihaz ve vanalar kolay ulalabilir halde olmaldr. Dearj izin belgesi ile birlikte,gnlk kayt ttmak zorunda olduumuz iletme defteri de burada muhafaza edilecektir. MAKNA EKPMAN VE BORU DONANIMLARI BLOWER: Blowerlar, tam havalandrlabilir, kuru ve ses izolasyonlu mahallere monte edilmelidir. Bir manometre ile iletme basnc srekli gzlemlenmelidir. alma esnasnda yzey scakl 160 C ye varabilir.Bu nedenle sya dayankl boru kullanlmaldr. zellikle boru difzrlerde ve patlak diyafram difzrlerde geriye su tepmesi olmasn diye, basn hatt zerine mutlaka vana ve ek valf taklmaldr. Blowerlara ne kadar kk olursa olsun, partikllerin gemesine izin verilmemelidir, aksi durumlarda ciddi hasarlar oluabilir. Bu nedenle, blowerlarda hava filtresi olmaldr.Hava filtreleri dzenli olarak temizlenmeli ve her yl deitirilmelidir.

 Sk sk durdurulup altrlmamasna dikkat edilmelidir.Aksi durumlarda ar snma olabilir. Sezon sonlarnda, mmknse sklerek ambalajnda ve kuru ortamda muhafaza etmek gerekir.-alma ortam scakl 40 Cyi asla gememelidir. D ortamn 35-40C scaklkta olabilecei durumlarda makinenin de verdii s ile ou zaman 40 C scakl gemek mmkndr,bu nedenle blowern bulunduu ortamlara mutlaka havalandrma yaplmaldr. Gne direk makine zerine gelmemelidir. Blower mutlaka vibrasyon takozlar zerine monte edilmeli ve knda esnek boru balants olmaldr. Orijinal k apndan, daha kk apl balant yaplmaldr. Blowera sabit gzenekli difzrler balanmamaldr.(ubuk, boru) Blowerin ektii akm iddeti zaman zaman kontrol edilmelidir,etiket deerinin zerine klmamaldr Blower ierisinde birikecek olan toz, balans bozar,kapasiteyi azaltr,scakl arttrr. Ortalama olarak her litre atksu bana 6-11.3 litre hava verilmelidir. Eer basma hattnda uultu varsa, boru ap bytlmelidir.

DALGI POMPALAR: Atksu artma sistemlerinde en nemli ekipmanlardan biri de dalg pompalardr. Genellikle; amur pompas Temiz su pompas olmak zere iki eit olarak karmza karlar.

amur pompalar ve atksu pompalarnn birbirinden fark udur: v v v v v amur pompalar, daha youn sular ve belirli llerdeki kaba atklar da tayabilirler. Kaba atklar paralayabilmek iin paralayc arkl olanlar da mevcuttur. Temiz ve bakml kullanlmalar, doru monte edilmeleri koulu ile sorunsuz ve sessiz makinelerdir. Voltaj sorununu nleyici mekanizmalar var ise ve tkanmaya kar nlem alnm ise problem yaratmazlar. Flatr vastas ile otomatik olarak alrlar.Genellikle sistem ii aktarmalarda kullanlrlar. KENDNDEN EML SANTRFUJ, POMPALAR: Kendinden emi hareketi , pompann emme haznesindeki akkann devir daimi prensibine dayanr. ark tarafndan oluturulan vakum ile emme azndan ekilen hava , su ile karr ve basma azndan sudan ayrlr. Byk kat paralarn pompaya girmesini nlemek iin emme hattna szge kullanlabilir. ri , kat paralar hasarlara neden olabilir. Pompalar dengeli ve salam yaplara tespit etmek ve teraziye almak gerekir. zerlerine yk gelmemesine dikkat edilmeli titreim nleyici lastik takoz ve esnek boru balants yapmak titreim ve sesi absorbe edecektir. Emme hatt min. uzunlukta olmal. Termik ayarlar , pompann ektii akmn iddetine uygun olmaldr. Emi hatlar genellikle basma hatlarna gre bir ap byk seilmelidir. Tm pompalarda ark

Yatak Mil Emme flan Basma flan Contalar Kapak Gvde saplamalar Salmastra Rulman Kaplin ek valf vardr.

BORU DONANIMLARI: Atksu artma tesislerinde, su ierisinde bulunan ve basn gerekmeyen tm boru ve montaj malzemeleri PVC olmaldr. Basn gerektiren balantlar ise galvaniz elik ya da PPRC olmaldr. Blower hatlarnda, su dnda kalan ksmlarn sya dayankl olmalar gerektiinden galvaniz olmaldr. LETLMES : Artma tesisi, biyolojik artma esasna gre almaktadr. Atksuda mevcut olan mikroorganizmalarn gelimeleri ve kirletici organik maddeleri paralayp su ve karbondioksite (CO2) dntrmeleri ile artma ilemi gerekletirilir. Organik maddelerin paralanmas dolaysyla BO5 (Biyolojik Oksijen htiyac) ve dier kirletici parametrelerin azalmas temin edilmi olur. Bu ilem srasnda, atksuda aktif amur oluur. Aktif amurun bir ksm sistemden fazla atk amur olarak uzaklatrlrken , bir ksm da havalandrma havuzunda alama amacyla geri devir ettirilir. keltme havuzunda dinlenmi olan artlm su klorlama havuzunda dezenfekte edilerek , dearj edilir.

Sistemde bulunan mekanik ekipmanlarn tamam elektrik panosundan kumanda edilmektedir. Elektrik panosunda bulunan tm alterler , ekipmanlar man. konumundayken manuel olarak , oto. konumundayken otomatik olarak altrrlar. 0 konumundayken, ekipmanlar kapal duruma geerler.

Havalandrma Havuzu, blower yardmyla havalandrlmaktadr. Havalandrma havuzlarnn tabannda monte edilmi difzrler bulunmaktadr. Blowerin fledii hava bu difzrlerden ince kabarcklar halinde kmaktadr.

 Blower timera (zaman saatine ) bal olarak devreye girip kacaktr. Blower 1 saat alp , 15 dakika dinlenme periyodu ile alacaktr. Atksu srekli olarak havalandrlr. Atksuya verilen hava atksuyun iindeki mikroorganizmann canl kalmasn salayacaktr. Aksi taktirde mikroorganizma havasz kalacak ve lmeye balayacaktr. Havalandrma havuzunda oluan biyoktle buradan biyolojik keltme havuzuna geer . Biyoktle belli bir bekletme sresi sonunda ayrlr ve duru (temiz) su savaklanarak klorlama havuzuna geer. Biyolojik keltme havuzundaki ken amur belli bir oranda srekli olarak havalandrma havuzunun bana amur pompas (veya mamut pompa) vastasyla geri devir yaplr . Bu sayede havalandrma havuzunda bulunan biyoktle miktar korunmu olur. amur pompas Blower ile ayn periyotta alacaktr. ( veya zaman saati ile ayarl olarak alr) amur pompas tesisin Atksu durumuna gre belirlenecek zamanlarda fazla amuru amur toplama blmne aktaracaktr. Fazla amur alma zaman ve sresi danman firma tarafndan belirlenecektir. Klorlama havuzuna klor dozaj pompas yardm ile klor dozlanr. Artlm atksuya klor verilerek mikroplarn lmesi temin edilmi olur. k suyu devaml klorlanacaktr. Klorlanan artlm sular dearj edilir. Sabah saatlerinden gece yarsna kadar, evsel atksu dengeleme havuzunda toplanan atksular, sistem giri pompas ile otamatik olarak BOARITIM-ABye baslr.

Bu ilemler sonrasnda atksuda aktif amur oluur. Atksuyun en byk ksm bu saatler arasnda gelir ve direk olarak ardk kesikli reaktr olarak tanmlanan Havalandrma ve keltme Havuzuna alnr . Atksular bu havuzda toplanrken ayn anda da blower ve difzr sistemi ile havalandrma ilemi yaplr . Havalandrma ilemi atksuda bulunan mikroorganizmalarn gelimeleri ve kirletici organik maddeleri paralayp Su ve CO2 ye dnmelerini salar. Organik maddelerin paralanmas dolaysyla BO ve dier kirletici Parametrelerden , atksular artlm olur. ARDIIK KESKL ATIKSU ARITMA TESSNN LETLMES

Sabah saatlerinden gece yarsna kadar, evsel atksu dengeleme havuzunda toplanan atksular, sistem giri pompas ile otamatik olarak BOARITIM-ABye baslr.

Atksuyun en byk ksm bu saatler arasnda gelir ve direk olarak ardk kesikli reaktr olarak tanmlanan Havalandrma ve keltme Havuzuna alnr . Atksular bu havuzda toplanrken ayn anda da blower ve difzr sistemi ile havalandrma ilemi yaplr . Havalandrma ilemi atksuda bulunan mikroorganizmalarn gelimeleri ve kirletici organik maddeleri paralayp Su ve CO2 ye dnmelerini salar . Organik maddelerin paralanmas dolaysyla BO ve dier kirletici parametrelerden, atksular artlm olur. Bu ilemler sonrasnda atksuda aktif amur oluur.

Gece yarsna doru dengeleme havuzundaki atksularn tamam alnm olur. Boalan dengeleme havuzu 24.0006.00 saatleri arasnda gelecek olan atksular depolar. Atksuyun BOARITIM-ABye giri yapmad saatler arasnda, blower otomatik olarak durur. Bunun sonucunda aktif amurlarn kelmesi iin durgun hidrolik koullar oluur ve bu amurlar kerler . Belirlenen keltme sresi sonunda bir gnlk atksu artlm ve sistem dearj pompas ile uzaklatrlm olur. Artlm suyun uzaklatrlmas srasnda suya sistem dozaj pompas vastasyla klor dozaj yaplr. keltme ve dearj ilemlerinin tamamlanmasndan sonra saat 06.00 sularnda atksular yeniden Havalandrma ve keltme havuzuna alnmaya balar. Atksularn bu havuza girmesi ile birlikte Blower atksular havalandrmak zere yeniden otomatik olarak almaya balar.

Ardk kesikli artma teknolojisi, havuz saysnda azalma temin etmesi (havalandrma ve keltmenin ayn hacimde olmasndan dolay ) artma iin gerekli olan alann kk seilmesine yardmc olmaktr. Sistemin tam otomatik olmas iletme bakmndan basitlik ve kolaylk getirmektedir. GEREKL HESAPLAMALAR: AMUR GER DEVR ORANI: amurun proses giriine geri devir oran %25-75dir. Aktif amur konsantrasyonunun 1000 mg/Lnin altna dt hallerde sistemde bioktle tutmak mmkn olmaz. Bu durumda kebilen amur olumayaca iin,biyoktlenin nemli bir ksm, kelme tank savaklarndan kaar.

AMUR MKTARI VE AMUR YAI: Gnlk oluan amur miktar yaklak olarak; Tesis kapasitesi (kii) 0.5lt/gndr. amur vanas ayar ilemi iin bu veriden faydalanabiliriz. Sistemde seilen prosesin dzgn ilemesi iin amur ya mmkn olduunca sabit olmas gerekir. Aktif amur konsantrasyonu , 1000 mg/lt nin altna dtnde sistemde biyo ktle tutmak mmkn olmaz .Bu durumda kelme olmayacandan tm biyoktle savaklardan kaar. Debi dk olduunda besi maddesi eksiklii olacak ve amur ya byyecektir ve biyoktle minimum canllkta kalacaktr. Atksuyun tasarlandndan farkl beslenmesi karakteri farkl biyoktle oluumuna yol aacandan bu durumdaki tesis iletme d boa alyor demektir. DOZAJ POMPASI AYARI: Klor deposu iinde ve emi hortumu zerinde bulunan emi filtresi her depo dolumunda kontrol edilmeli ve temiz su ile ykanmaldr. Asla toz klor kullanlmamaldr.Aksi taktirde kristalleme olacandan dozaj pompasn bozacaktr. Dozaj pompas asla bota altrlmamal ve sv klor deposu srekli dolu olmaldr.

Sezon sonunda devre d brakmadan nce, klor tankn temiz ve yumuak su ile doldurarak 5 dakika altrnz, ayn ilemi klor ile 10 dakika tekrarlaynz.Tekrar temiz su ile 5 dakika altrnz ve devre d braknz.

Eer suya yeteri kadar klor ilave edilmezse , mikrobik ve zararl bakterilerin tamam lmeyecektir . eer iyi bir dezenfeksiyon yaplrsa k suyundaki zararl bakterilerin %99 dan fazlas lr. Dozlama svs kabnn kapa tam kapal olmal ,ieriye toz girmemeli, Dozlama svsnn buharlamamas iin nlem alnmaldr. Serin ve gne tesirinden uzak olmaldr. Dozaj:5 mg/L Atksu miktar:50 m3 /gn Dozaj miktar=(5mg/L)(50 m3/gn)=0.225 kg /gn Sodyum Hipoklorit(NaOCl) ierisindeki klor oran 0.477dir. (0.225 kg/gn)/(0.477) =0.47 kg/gn Klorun %72si efektiftir. (0.47 kg/gn) ( %72 ) = 0.66 kg/gn Piyasada %7lik klor ile; 0.66/0.07 = 9 L/gn LETMEYE ALMA: Her 200 kii iin 1 vidanjr aktif amur doldurulmaldr.Vanalar kapatlr. 1.gn : 2.gn : kii 0.05 kg (50 gr) kii 0.05 kg toz eker, 2er saat ara ile 4 seferde dklr.

Ancak 10 gn sonra kelme havuzuna geii balatp5 saat beklenmelidir.

Sonra; 1.gn :5 dk. 2.gn :10 dk. 3.gn :20 dk. 4.gn :40 dk.sre ile 5.gn :Srekli olarak atksu almaya balayabiliriz. Daha sonra geri devir hatt ayarlanmaldr.Geri devir oran, debinin %20 - %70 i kadardr. Sonuta tesis 14 gnde tam olarak rejime girecektir. LETME OPERATRNN SORUMLULUKLARI ve GVENL NLEMLER Artma tesislerinde , tesisi ileten bakc yada grevliye iletme operatr diyoruz. Yaadmz evredeki ime sularnn kalitesi ve gvenlii bu operatre baldr. Operatr grevini tam biliyorsa daha iyi yapacaktr. Bizim amacmzda operatrn daha iyi bilmesini salamaya yardmc olarak evremizi ve su kaynaklarmz korumaya hizmet etmektir. Operatr, tesisi srekli ve kesintisiz altrrken zamannn nemli bir ksmn tesis ile ilgilenmekle geirir. Vanalar ap kapatr, arteli ap kapatr , kapak yada kaplar ap kapatr ,makineleri ve pompalar temizler , numune alp kontrol eder , kaytlar tutar , zgara ve filtreleri temizler , tesiste yaplmas gereken onarmlar nceden belirler , ynetimlere ve kontrol amacyla gelenlere bilgiler verir. Bunlar yaparken i gvenlii ve sal iin eitli nlemleri almak zorundadr.

 Artma tesislerinde gaz zehirlenmeleri ve patlama tehlikesi gz nnde bulundurmaldr. Sistemde ate yaklmas ve sigara iilmesi yasaklanmal , El ile temas edilen her yer dzenli olarak dezenfekte edilmelidir. Atksu artma sistemlerinde, iletme personeli ve tesisten sorumlu olan yneticilerin bilmesi gereken tehlikeler unlardr: 1. Kimyasal bir madde olan sv klor, gzlerde ve solunum yollarnda hasar yapabilir, boulurcasna ksrme,ba ars, hatta zehirlenmelere sebep olabilir. Bu nedenle tamada dikkat etmek,gne ndan uzakta tutarak patlamasn nlemek, el ile temas etmemek gerekir. 2. Konutlardan tesise gelen atksular gremiyoruz.Tesise bu atksular ierisinde kimyasal madde gelebilir ya da eitli maddelerin kimyasal reaksiyonu sonucu tesiste zehirli gazlar oluabilir. Solunum maskesi ile tesise girilmelidir.Asla atele tesise girilmemelidir. 3.) Tm artma tesislerinde yksek voltajl enerji kullanm olduundan tm elektrik donanm gvenli olmaldr.Makine dairelerinde suya deil neme bile izin verilmemelidir. 4.) Artma sisteminin hibir ksmna (kap,kapak,vana,vs.) el ile temas edilmemelidir.Belirli periyotlarda klor ile her taraf dezenfekte edilmelidir.eldivensiz olarak tesise girilmemelidir. 5.) Atksu saa sola sratlmamaldr.Sram ise derhal temizlenip kum ile kaplanmaldr. 6.) Artma Tesisi sahasna ocuklarn girii nlenmeli ve tesis sahasnda asla yemek yenmemelidir. 7.) Tesis sahas gece aydnlatlmaldr. 8.) Sistem alrken bakm ve onarm yaplmamaldr.

9.) Gnlk kontrolleri yapan iletme personeli kontrol sonras mutlaka du almaldr.Ekmek, gazete,vs. datm yapyorsa dutan aldktan sonra yapmaldr. AKTF AMUR SSTEMNN LETLMESNDE SSTEMDE YAPILACAK KONTROLLER: A. GNLK KONTROLLER: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Terfi pompasnn altn kontrol et,havalandrma tankna su basmaldr. Blowern altn kontrol et. Geri devir pompasnn altn kontrol et.Havalandrma havuzuna baslan su kadar.) Temiz su pompasnn altn kontrol et. Dozaj pompasnn altn kontrol et.Klor tankn ve yedeini kontrol et. letme defterini doldur. B. PERYODK KONTROLLER: 1. 2. 3. 4. 5. 7. 8. Blowern yan(dili-rulman) kontrol et.(7 gnde bir) Blowern yan deitir.140 numara ya.(90 gnde bir) Blowern kaylarn kontrol et.(7 gnde bir) Kum filtresinde ters ykama yap.(geri kullanm olduu sre ierisinde 2 gnde 1) Temiz su pompas seviye amandrasnn altn kontrol et.(5 gnde bir) Temiz su pompas salmastra su kaaklarnkontrol et.(7 gnde bir) Havalandrma tankndan effaf bir kaba numune al,normal alan sistemlerde 30 dakika bekletme sresi sonunda tabana ken aktif amur,hacmin yaklak 1/3 olur.Aktif amur az ise,amur rtmeye amur almay durdur.Aksi durumlarda amur rtmeye amur alnma miktarn arttr.(7gnde bir,iletme defterine yaz)

kadar geri devir olmaldr.(%75e

9.

kelme havuzu zerinde oluabilecek amur kabarmasn kontrol et,ar kabarma varsa sistemden al veya basnl su ile dataraka tabana kmesini sala.(5 gnde bir)

SSTEMDE OLUABLECEK PROBLEMLER VE ZMLER TERF POMPASI SU BASMIYOR: Vanalarn pozisyonunu kontrol et. Su seviyesini kontrol et. Su seviyesi dkse pompasnn amandras yatk konumdadr.Pompann almas iin amandrann dik konumda olmas gereklidir. Pompann elektrik balantsn kontrol et(fi-priz) Pompann fanlarnda kat madde olup olmadn kontrol et Panodan termikleri kontrol et,termik atm ise dzelt BLOWER ALIMIYOR: Blower zaman saati ile otomatik devreye girip kacaktr.Zaman saatinin konumunu kontrol et. Termikleri kontrol et. DOZAJ POMPASI ZELT BASMIYOR: Elektrik balantlarn kontrol et.(fi-priz) Depoda klor olup olmadn kontrol et. Pompann emi ve basma hattndaki ekvalfleri temizle TEMZSU POMPASI SU BASMIYOR: Seviye amandrasnn konumunu kontrol et.

Pompann emi ve basma hattndaki vanalarn pozisyonlarn kontrol et. Termikleri kontrol et

AKTF AMURUN RENG SYAH ( NORMALDE KAHVERENG): Blowern altn kontrol et. Hava vanalarn kontrol et.amur havasz kalm olabilir. amur miktarn kontrol et.amur miktar fazla olabilir,bu durumda amur rtme tankna amur al. FAZLA MKTARDA KPN OLUMASI: Olas Neden: Kullanlan deterjan miktar fazladr. zm: 1.Tanka verilen hava miktar azaltlr.znm oksijen konsantrasyonunun 0.5 mg/Lnin altna inilmemesine dikkat edilmelidir. 2.Basnl su tutulur. Olas Neden: Havalandrma havuzundaki MLSS (askdaki kat madde) konsantrasyonu 2000 mg/Lden daha dktr. zm: 1.keltme havuzundaki btn aktif amur havalandrma havuzuna geri dndrlr. 2.Terfi pompas kapatlarak sistem bir sre byle altrlr. 3.Baka tesisten a yaplr veya aktif amur eklenir. 4.Gerekirse azot ve fosfor eklenir.

Olas Neden: Havalandrma havuzundaki MLSS (askdaki kat madde) konsantrasyonu 2000 mg/Lden daha dktr. zm: 1.keltme havuzundaki btn aktif amur havalandrma havuzuna geri dndrlr. 2.Terfi pompas kapatlarak sistem bir sre byle altrlr. 3.Baka tesisten a yaplr veya aktif amur eklenir. 4.Gerekirse azot ve fosfor eklenir. HAVALANDIRMA HAVUZUNDA Karm sv rengi koyu siyah: Havuzda anaerobik artlarn olutuunu gsterir. Sebebi az havalandrma yada uygun olmayan miktarda geri dn amuru demektir. Taze gevrek beyaz kpk : Tesisin iyi altn gsterir bu durumu muhafaza etmek gerekir. ok fazla kabaran beyaz kpk: Beyaz sabunsu kpn koyu kaln dalgal olmas amur yann ok az olduunu ve artk amur debisinin azaltlarak amur yann arttrlmas gerektiini gsterir. Ayn zamanda deterjan gibi maddelerin fazlaln gsterir. Kaln kirli koyu esmer kpk: Youn biraz yal ve kirli kahverengiye yakn kpk tabakasnn havalandrma havuzunu rtmesi , amur yann fazlaln gsterir bu durumu gidermek iin amur debisi arttrlarak amur ya azaltlr.

SON KELME HAVUZUNDA : k suyu berrak ve gze ho geliyorsa sistem salkldr. BYOLOJK ARITMA SSTEMNDEN IKAN SULARIN STENEN KALTEDE OLMAMASI: Olas Neden: Verilen atksu miktarnn proje debisinden ok fazla olmas. Atksuya zehirli madde karyor. Organik yklemedeki dalgalanmalar nedeni ile mikroorganizmalar iin yeterli besinin mevcut olmamas veya ani yklemeler nedeni ile havalandrma havuzuna mikroorganizmalarn tketeceinden ok daha fazla miktarda kirletici madde girmesi zm: 1.Atksuya karm olabilecek zehirli madde bulunmal ve tesise girmesi yasaklanmaldr. 2.Dengeleme havuzunun alma prensipleri gzden geirilmeli ve yeniden yaplandrlmaldr. 3.Organik yklerin sabitlenmesi iin terfi pompasnn alma aral yeniden ayarlanmaldr. HAVALANDIRMA TANKINDA HAVA KABARCIKLARININ NFORM DAILMAMASI Olas Neden: Havalandrma havuzundaki difzrlerden bir veya birkann tkanmas ya da hava vanalarnn gerektii kadar almamas.

 zm: 1.Vanalar ayarlanr. 2.Sonu alnmazsa havuz boaltlr ve difzrler temizlenir. KELTME HAVUZU IKI SAVAINDA FLOKLAR GRLMES VE TAM KARIIMLI SIVININ KELME KARAKTERSTKLERNN Y OLMAMASI: Olas Neden: Havalandrma havuzunda oluan floklarn yeterince byk ve ar olmamas zm: 1.Akm kontrol edilmelidir. 2.Toksik madde olmadna kanaat getirilirse,amur rtme havuzuna giden geri devir hatt komple alr ve havalandrmaya giden hat kapatlr. 3.Mmknse havalandrma havuzuna geri dnen aktif amur sodyum hipoklorit zeltisi ile klorlanr.(5-6 mg/L) 4.Havalandrma havuzuna giren atksu miktar azaltlarak,kat madde yklemesi drlr. KELTME TANKINDA KMES GEREKEN AMUR YZYOR: Olas Neden: Havalandrma havuzunda dk Ph ve znm oksijen deerlerinden dolay filamentli mikroorganizma remesi zm: 1. Ph deeri 6.8den, znm O2 deeri de 0.5 mg/lden az olmayacak ekilde ayarlanmaldr.

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

10. 11.

Havalandrma tankndan alnan svda kebilir kat madde analizi uygulanmal ve bir mezr ile ken floklarla st suyu arasndaki yzeyin hareketi takip edilmelidir. Geri dnen amur miktar llmelidir. NO3 ve NO2 analizleri yaplmaldr. Havalandrma tankna giren organik yk azaltlmaldr. Bulunabilirse daha nceden bir sre havalandrlan rtlm aktif amur havalandrma havuzuna verilmelidir. Bir uzmana danarak,havalandrma havuzuna kire kayma ile aluminyum slfat ilave edilmelidir. Havalandrma tanklarna geri dnen amur,5-6 mg/l klor zeltisi eklenerek klorlanmaldr. Havalandrma havuzundaki difzrlere giren hava azaltlmaldr ve keltme havuzundaki amurun bir ksm havalandrma havuzuna verilmelidir.Bu ilemler srasnda havalndrma havuzundaki amur ya azalrken nitrifikasyon duracaktr. Havalandrma havuzuna geri dnen amur miktar arttrlmal veya tm amur geri dndrlmelidir. Mikroorganizmalar iin gerekli besinin bulunup bulunmad aratrlmal ve gerekirse azot ve fosfor ilave edilerek, filamentli organizmalarn remeleri durdurulmaldr TEMZ SU HAVUZU IKI SUYU SEPTK BR KOKU TAIYOR: zm:

1. 2.

Hidrafor veya dearj pompasnn seviyesinin yeniden ayarlanarak, artlan suyun fazla bekletilmeden temiz su havuzundan uzaklatrlmas Temiz su tankna bir hava hatt ekilmesi DENGE DEPOSU Sorun : Denge pompas srekli alyor,su bitse de durmuyor veya su seviyesi ykseliyor pompa yine de almyor.

 zm: Pompa amandrasnda sorun var,amandra alt veya st seviyede taklm kalabilir.amandra oynatlarak pompann almas/durmas salanr, veya amandra bozulmutur,deitirilmelidir. zm:Pompann fan tkal veya fan yerinden km olabilir.Temizlenmeli veya fan yerine Sorun :Pompa srekli termik attryor. Sorun :Pompa alyor ama su basmyor. zm:Pompa emi yapamyor veya pompa arzal(yanm) olabilir.Emi engeli dzeltilmeli veya yanm ise pompa tamir(sarm yaplmal) edilmelidir. ** Bu sorunlarn ana nedenleri,denge tankna iri kat maddelerin(poet,pet ie,tahta,kat paras,havlu) gelmesidir. Denge deposu temizlenmeli artmaya sadece atksu gelmesi salanmaldr. Sorun:Denge deposunda koku var. zm:Terfi pompasnn alma periyodu dzenlenmeli,daha ksa aralklarla almas iin amandra seviyesi ayarlanmaldr. Sorun:Denge tankna gelen atksularda art. zm:Dzensiz su kullanm,kanalizasyon hatlarna yer alt sularnn szmas,oturulmayan binalarda ak kalm vana veya su kaaklar olmas.Sorunlar giderilmelidir. taklmaldr.

KLOR POMPASI Sorun :Klor pompas alyor,klor atmyor. zm:Klor kab boalm olabilir,emi borusu hava yapm olabilir.Emi borusu veya filtresi tkanm olabilir.Pompa diyaframnda arza veya tortu olabilir.Klor kab her zaman sv klor ile doldurulmal,havas alnmal,sk sk emi filtresi temizlenmeli, pompa diyafram temizlenmeli,tm ilemlerden sonra pompa verimli deil ise deitirilmelidir. Sorun :Klor pompas almyor. zm:Pompa kapal olabilir,almaldr.Pompann almas baka bir ekipmann almasna bal olabilir.(dearj pompasna veya giri terfi pompasna).Bal olduu ekipmann altrlmas ile klor pompasnn almas kontol edilmelidir. ***ekipmanlarn termik veya sigorta attrmalar,voltaj oynamas ekipman arzasn gsterir.Gerekli nlemi alp bakmlarn yaptrmalyz.

Hazrlayan Seluk KO Makina Mhendisi Altes Havuz Artm Mhendislii