Hasan Ksebalaban

Muzaffer enel

Saeed Naqvi India and the Arab Spring

smail Ermaan Trkiyede AB phecilii: CHP, MHP ve AK Parti Analizi

Ufuk Uluta Arap Baharnn lk Demokratik Deneyimi: Tunus Seimleri

Mustafa Ayka Endstri likilerinde Paradigma Deiimi ve Yeni Yneliler

Ken Booth Theory of World Security

E-Blten Ekim-Kasm 2011 Faaliyetleri

EKM-KASIM 2011

KRESELE KURAMSAL BAKILAR - 1

26 Kasm 2011

Theory of World Security Ken Booth

Dnyaca tannm uluslararas ilikiler teorisyenlerinden Prof. Dr. Ken Booth, halen ngilteredeki Aberystwyth niversitesi Uluslararas Siyaset Blm David Davies Memorial Institute of International Studiesin bakanln ve British International Studies Associationn bakan yardmcln yrtmektedir. International Relations bata olmak zere pek ok akademik derginin yayn kurulunda yer almaktadr. 1980lerin ortalarna kadar nkleer silahlar, silahszlanma ve silahlarn kontrol, deniz stratejileri, Avrupa gvenlii gibi konularda alan Booth, daha sonra teorik almalara arlk vererek gvenlik kavramnn teorik ve pratik almlar, insan haklar, uluslararas ilikiler teorisi, Afrikada gvenlik gibi konulara odaklanmtr. Hlihazrda realistler ve realizm, terrizm, eletirel teori gibi konular zerinde almaktadr. 2007de Cambridge University Pressin yaynlad Theory of World Security adl kitabnn Trke tercmesi 2012de Kre Yaynlarndan kacaktr. Bugne kadar yz akn kitap ve makaleye imza atm olan Ken Boothun yaynlanm almalar hakknda ayrntl bilgiye http://www.aber.ac.uk/en/interpol/staff/academic/kob/publications/ web sitesinden ulaabilirsiniz.

2 KAM E-BLTEN 1

nsanlk, kresel anlamda byk bir tarihsel krizle yzleiyor

Savann hemen ardndan kurulan Vestfalya sistemidir. Vestfalya, devletilik/statismin somut olarak ortaya kt bir dnem olmas hasebiyle nemlidir; artk dinsel egemenlik sylemi ulus-devletlerle beraber farkl bir egemenlik alanna dnmtr. O gnlerde dinsel egemenlik a kendi snrlarn test etmi ve sonunda snrlarnn sonuna geldiini grmtr. Bugn de benzer bir ekilde Vestfalya dzeninin snrlarnn test edildii bir zaman yayoruz. Kapitalizm, milliyetilik, rklk ve evre sorunlar ile beraber kresel anlamda bir Byk Hesaplama dneminden geiyoruz. Ulus-devlet tam da byle bir yzleme srecinde kendi snrlarn test edecektir.

B
gerekletirdik.

ilim ve Sanat Vakf Kresel Ara-

trmalar Merkezinin yeni etkinliklerinden biri olan Kresele Kuramsal Baklar toplant dizisinin ilk konuu, eletirel uluslararas ilikiler ekolnn saygn isimlerinden Prof. Dr. Ken Booth oldu. Booth ile Theory of the World Security (Cambridge University Press, 2007) isimli kitab, uluslararas ilikiler teorisi ve disiplininin geleceine dair olduka verimli bir toplant

nsanlk dnyay deitirmek gibi bir kaygya sahipse, ncelikle gcn nasl bir kavram olduunu anlamal
te byle bir srete eletirel teori, dnyadaki deiimi anlamada kapsaml bir dnce biimi sunuyor. Horkheimerdan neo-Gramscian okula kadar eletirel teorinin statkoya ve kurumlara meydan okuduuna ahit olduk. Bu, nemli bir duru. Ancak eletirel teorinin bizatihi g kavramn incelemeden ya da onunla hesaplamadan bir teori kurmas ok zor. Bu anlamda Ken Booth, kendi teorisini seviyede kurar: transandantal teori, pr teori ve pratik teori. Booth geleneksel teorilerin aksine transandantal teori ile insan sosyolojisi kavramn tartmaya balar. Bununla insann karmak kurumlar kurma ve ynetebilme kabiliyetinin olduunu, snrl olmadn ve kendisi iin potansiyel zgrlk alanlarnn olduunu kabul eder. Pr teori seviyesine geldiimizde artk mevcut teorilerin sorunlar ile beraber eletirel teorinin ne yapmas gerektiini tartr. Bootha gre

Dnya siyasetinde Byk Hesaplama dnemindeyiz

Konumasna kendi teorisini kurgularken dnd sorularla balayan ve ardndan insanln kresel anlamda byk bir tarihsel krizden getiini, bu krizde eski ve yeni baz dncelerle yzleildiini belirten Booth bu konuda zetle unlar syledi: Uluslararas ilikiler perspektifinden bakldnda bu dncelerden en nemlisi, 17. yzylda Otuz Yl

EKM-KASIM 2011

eletirel teori, mevcut kurumlardaki sorunlarn ne olduunu ortaya karmal ve bunlar eletirmeli. Pratik teori seviyesinde ise Booth yeni bir kavramsallatrmaya giderek emancipatory realism kavramn ortaya koyar. Bootha gre realizm g ile ilikili insanlara ihtiya duyar. Bu zamana kadar birok topyada var olan insan, g ile iliki kurulmadan tanmland. Bu anlamda Booth insanln dnyay deitirmek gibi bir kaygs varsa, ncelikle gcn nasl bir kavram olduunu anlamas gerektii tezini savunur. Bootha gre tarih, realist teorilerin anlad anlamda sabit ve duraan deildir; tarih boyunca radikal deiimler olmutur ve bundan sonra da olacaktr. lerleme konusunda da olduka pozitif bir dnceye sahip olan Booth, Norveli bir airden yapt alntyla insann imajinatif bir yannn olduunu ve tam da bu sebeple geliimi yine kendisinin ortaya karacan savunur. Eer bir ey mevcut ise ayn zamanda mmkndr cmlesi ile bu geliimi tanmlayan Booth, lerleme mmkndr ancak zorunlu deildir ifadesiyle ilerlemeci deil, ini-klar olan bir tarihsel geliimden bahseder.

nemli kavramsallatrmalarndan biri olan emancipatory realism ifadesindeki emancipatory kavramnn eitli seviyelerle uyumlu bir siyasal proje nerebileceini savunan Booth, bu kavramn fazlasyla Avrupa-merkezci bir alglamaya yol atn ifade etti. Kavramdan den zgr olmak anlamn karan Bootha gre ekmek, zgrlk ve bilgi kelimeleri tam anlamyla bu kavram tanmlar. Ekmek, maddi tatmini ve zgrlk, siyasal mcadele alann tanmlarken, bilgi ise doru sylemeyen hkmete kar bir zgrlk alan oluturur. Bu perspektifte ortaya konacak dncelerin insan gerekliinin merkezinde olduunu savunan Booth, entelektellerin bu dnceleri deitirmeye almak konusunda sorumluluk sahibi olduklarn vurgular.

4 KAM E-BLTEN 1

Uluslararas ilikiler alanlar, kresel olanla, dnya siyasetiyle ilgilenmeliler

Konumasnn son blmnde uluslararas ilikiler disiplini hakkndaki dncelerini paylaan Booth, hem bu disiplinin hem de bu alanda alan akademisyenlerin ok kritik bir dnm noktasnda olduunu ifade etti. Disiplinin nnde ok fazla belirsizlikler bulunduuna dikkat eken Bootha gre, uluslararas ilikiler alan akademisyenlerin baz sorunlarla yzlemesi gerekir. Bu anlamda bir yanda dnyay nasl alacamz sorunu dururken, dier yanda nasl bir dnyay alacamz sorunu var. Bunu amann yolu, uluslararas ilikiler alannda alanlarn kaybettikleri odak noktasna tekrar kavumalar. Farkl bilimlerin hlihazrda altklar g, ok zel felsef sorunlar gibi konulardan ziyade bugn dnya siyasetinin nereye gittiini test edecek aratrmalara ihtiya var. Kreselleme ile birlikte artk kresel sorunlar n-

ceki dnemlere kyasla daha fazla gndemde. Ancak uluslararas ilikiler uzmanlar bu sorunlarla yeterince uramyorlar. Oysa artk, uluslararas ilikileri dolayl olarak ilgilendiren konular yerine kresel ynetiim sorunlar, kresel savan nasl nlenebilecei, uluslararas etkileimin nasl gelitirilebilecei ve ulus-devletlerin egemenlik sorunu gibi uluslararas ilikileri dorudan ilgilendiren konular almak gerekiyor. Boothun bu nemli deerlendirmelerinin ardndan program, uzun ve keyifli bir soru-cevap blmyle devam etti. Bu nemli toplanty karp da merak edenler, aadaki linke yklenen videodan konumay izleyebilirler. http:/ bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&alt urid=80&menuID=9_6_80&merkezid=6&yuvarlakmasaid=876 http://bisav.org.tr/merkez.aspx?modu le=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&altturid=80&menuI http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&altturid=80&menuID=9_6_80&merkezid=6&yuvarlakmasaid=876 D=9_6_80&merkezid=6&yuvarlakmasaid=876 http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayrinti&dizi=1&altturid=80&menuID=9_6_80&merkezid=6&yuvarlakmasaid=876

EKM-KASIM 2011

KTSAT KONUMALARI - 5

26 Kasm 2011

Endstri likilerinde Paradigma Deiimi ve Yeni Yneliler Mustafa Ayka

Krklareli niversitesi Rektr Prof. Dr. Mustafa Ayka, 1980de Bursa ktisadi ve Ticari limler Akademisi ktisat Blmnden mezun oldu ve 1981de Bursa niversitesi ktisadi ve Sosyal Bilimler Fakltesi Sosyal Siyaset Krssnde aratrma grevlisi olarak greve balad. 1987de ayn niversitenin (Uluda niversitesi) Sosyal Bilimler Enstitsnde doktorasn tamamlad ve Marmara niversitesi BF alma Ekonomisi ve Endstri likileri Blmnde retim grevlisi oldu. 1993te doent, 2000 ylnda profesr unvann ald. Marmara niversitesi bnyesinde blm bakanl, enstit mdr yardmcl ve aratrma merkezi mdrl gibi idari grevlerde bulundu. Yurtiinde ve yurtdnda birok bilimsel toplantya katld ve projeler yrtt. Ulusal ve uluslararas birok dergide makaleleri ve bildirileri yaynland; ayrca kitap editrl ve eviriler yaparak raporlar hazrlad. Marmara niversitesi alma Ekonomisi ve Endstri likileri Blmnde retim yeliini srdrmekte iken 2008de Krklareli niversitesi Rektr oldu.

6 KAM E-BLTEN 1

Endstri ilikilerindeki yeni yneliler, daha serbest ve esnek emek piyasasna doru kayyor
Yeni gelien endstri ilikilerinde interdisiplinerlikle birlikte istihdam ilikilerindeki insan kaynaklar ynetimi anlaynn da deiim geirdiini ifade

konuu Krklareli niversitesi Rektr Prof. Dr. Mustafa Ayka oldu. Ayka Endstri likilerinde Paradigma Deiimi ve Yeni Yneliler balkl sunumunda endstri ilikilerinin gelien ierii, kreselleen dnyada ortaya kan benzerlikler ve farkllklar, bu dnm inceleyen temel dnceler gibi alan iinde olduka nemli tartmalara deindi. Endstri ilikileri sistemini etkileyen d evre faktrlerindeki dnmn nemini vurgulayan Ayka, emek piyasas, kurumsal kuvvetler ve g dengelerinin bu deiimin unsurlar olduunu ifade etti.

eden Ayka, kreselleme ile birlikte bir dnmn baladn iddia eden tezler ile byle bir dnmn olmadn iddia eden tezleri ayr ayr analiz etti. Bu erevede, Aykaa gre, endstri ilikilerinin ana karakteristiindeki deimeler grupta toplanabilir: dominant retim tr, endstri ilikilerinin dominant zellii ve szlemelerin niteliindeki deiimler. Bu deiimleri sanayilemenin balangc, sanayiktisat Konumalarnn kasm ayndaki leme dnemi ve sanayi tesi dnem olarak grupta ele alan Ayka, bu gruplardaki deiimin ii sendikalarnn gc, sendikalama oran, snf bilinci, alan tr, alma biimi, temel rnler gibi kavramlar eitli dzeylerde etkilediini syledi. Genel olarak bu deien kavramlarn hem kresel hem de yerel anlamda kurumlarn rollerinde, bireylerin artan neminde ve endstri ilikilerinin yeniden yaplanmasnda nemli deiimler meydana getirdiine dikkat ekti. Soru-cevap blmnde ise bu yaanan deiimin yeni yneli biimleri, iktisat dncesi perspektifinden deerlendirildi.

EKM-KASIM 2011

ORTADOU KONUMALARI - 4

2 Kasm 2011

Arap Baharnn lk Demokratik Deneyimi: Tunus Seimleri Hasan Ksebalaban Muzaffer enel Ufuk Uluta

8 KAM E-BLTEN 1

Hasan Ksebalaban, 1995te

Malezya Uluslararas slam niversitesi Siyaset Bilimi Blmnde lisansn, 1997de Uluslararas Japonya niversitesi Uluslararas likiler Blmnde yksek lisansn ve 2006da Utah niversitesi (ABD) Siyaset Biliminde doktorasn tamamlad. Hlihazrda stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blmnde retim yesidir. Ksebalabann aratrma konular arasnda uluslararas ilikiler, karlatrmal siyaset ve Ortadou siyaseti bulunmaktadr. Turkish Foreign Policy: Islam, Nationalism, and Globalization (Palgrave Macmillan, 2011), Religion and Politics in Saudi Arabia (Muhammad Ayoob ile birlikte, Lynne Rienner, 2008), Gneydou Asyada slam ve Siyaset (lke Yaynclk, 1997) kitaplarnn yan sra akademik dergilerde yaynlanm pek ok makalesi bulunmaktadr. Kre Yaynlarndan kan srail Lobisi kitabnn da mtercimidir.

Muzaffer enel, lisans eitimini

KKTC Yakn Dou niversitesi Uluslararas likiler Blmnde burslu olarak tamamlad ve ayn blmde lisansst eitimine devam etti. Yksek lisans derecesini Marmara niversitesi Avrupa Topluluu Enstits Avrupa Birlii Siyaseti ve Uluslararas likiler Blmnden European Union Politics towards the Middle East since 1980 balkl teziyle ald. Kocaeli niversitesi Uluslararas likiler Blm ve Marmara niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blmnde aratrma grevlisi olarak alt. Halen stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blmndedir. Macaristan, Polonya ve ngilterede misafir aratrmac olarak bulundu. Anlay dergisinde Avrupa Birlii, Trk d politikas ve Kbrs zerine yazlar kaleme alan enelin eitli kitap ve dergilerde yaynlanm makaleleri vardr. Sadk nay ile birlikte derledikleri Global Orders and Civilizations: Perspectives from History, Philosophy and International Relations (New York: Nova Science Publications, 2009) ve Mesut zcan ile birlikte derledikleri Modernite ve Dnya Dzen(ler)i (stanbul: Klasik Yaynlar, 2010) adl kitap almalar vardr.

Ufuk Uluta, Bilkent niversitesi

Siyaset Biliminde lisansn, Ohio State niversitesi Tarih Blmnde yksek lisansn tamamlad. Kuds brani niversitesinde branice ve Ortadou politikas dersleri ald. Mershon Center for Security Studieste ve Melton Center for Jewish Studieste aratrmac olarak alt. SETA DC Ortadou Program Koordinatrln yrten Uluta, Ohio State niversitesindeki doktorasn tamamlamak zeredir.

EKM-KASIM 2011

Tunus seimleri adeta bir bamszlk mcadelesine dnt

Yeni dnemde Fransz tekeli krlarak Tunus ekonomisi uluslararas rekabete alacak
Hasan Ksebalaban, Tunusun coraf adan Batya en yakn Afrika lkesi olduuna dikkat ekti ve blge zerindeki uluslararas rekabete deindi. Bu erevede eski smrgeci Fransann yan sra ABD ve Trkiyenin de aralarnda bulunduu eitli lkelerin seim srecinde olduka etkili olduunu ifade etti. Fransann eski rejim yanllar ve daha sekler kanat ile irtibatta olduunu ve bu nedenle kaybeden tarafa oynadn belirten Ksebalabana gre ABDnin deiim yanls olan kanat ve zellikle Nahda Hareketi ile olan temas lkedeki gler dengesini deitirebilecek nitelikte. Bundan sonraki srete lkede iktisad alanda Fransz tekelinin krlarak Tunusun uluslararas rekabete alaca ngrlebilir.

O
rneini analiz ettiler.

Nahda, hemen her seim blgesinde en gl partiydi

Muzaffer enel ise Tunus seimlerini i siyas dengeler asndan ele ald; Tunustaki siyas blnmeler ile sekler siyas gruplarn ama ve hedefleri zerinde durdu. Seimlerin neredeyse yeniden bir bamszlk mcadelesine dntn belirten enel, bu lkenin bir avantaj olan homojen nfus yapsna da deindi: Nfusun ounluunu Snni-Malikilerin oluturduu Tunusta Selefilerin says, zannedilenin aksine 7000 gibi olduka czi bir rakam. Tunusun batsndan dousuna, yani sahillere doru seklerleme orannda bir art olduunu dile getiren enel, lkenin her yerinde seime giren tek hareket olan Nahdann hemen her blgeden en gl parti olarak ktn vurgulad.

rtadou Konumalar toplant di-

zisi kapsamnda Arap Baharnn lk Demokratik Deneyimi: Tunus Seimleri bal altnda stanbul ehir niversitesinden Hasan Ksebalaban ve Muzaffer enel ile SETA aratrmaclarndan Ufuk Uluta, gzlemci olarak grev aldklar 23 Ekimde yaplan Tunus seimlerine ilikin izlenimlerini paylatlar. lkenin farkl blgelerinde sandk balarnda grevlendirilen konumaclar, farkl siyas gruplarla yaptklar grmeleri ve Tunustaki genel siyas atmosferi olduka nemli ve dikkat ekici ayrntlara da yer vererek anlattlar. Ayrca hem Ortadoudaki deiim srecini hem de bu deiimin balang noktas olan Tunus

10 KAM E-BLTEN 1

Tunus, dier Arap lkelerine bir model olamaz, ama ilham kayna olabilir
Ufuk Uluta, konumasnda dorudan seimlere ve partilerin seim propagandalarna odakland. Nahdann btn seim srecinde AK Partinin seim stratejisini kullandn belirten Uluta ilgin bir ayrnty da aktard: AK Partinin seim kampanyasn yrten kii Nahdann, CHPninkini organize eden kii de Tunusun en sekler partilerinden lerici Demokratik Parti (PDP)nin seim propagandasn yrtt. Nahdann oy potansiyelinin gerekte %50nin zerinde olduunu belirten Uluta, taraflarn uzlamayla bu oy orann -sralamay deitirmeyecek ekilde- makul bir seviyeye ektiklerini de iddia etti. Arap Baharnn ilk demokratik seimlerinin yapld Tunus, Ulutaa gre Msr ve Libyadan ok farkl; bu nedenle dier Arap lkelerine bir model olamaz, ama ilham kayna olabilir.

Konumaclarn sunumlarnn ardndan soru-cevap faslyla devam edilen programda Trkiye-Tunus ilikileri ile Tunus seimlerinin Ortadoudaki hareketlilie etkileri tartld. Konumaclar bundan sonraki srete Trkiyenin hem iktisad hem de siyas olarak Tunusta etkili bir aktr olacan ifade ettiler.

EKM-KASIM 2011

11

TEZAT

Trkiyede AB phecilii: CHP, MHP ve AK Parti Analizi smail Ermaan

Dr. smail Ermaan, 1999da Bilkent niversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Ynetiminde lisansn, 2005te Hamburg niversitesi Sosyoloji ve Siyaset Bilimi blmlerinde yksek lisansn ve 2011de Erfurt niversitesine bal Max Weber Kltr ve Sosyal Bilimler Yksek almalar Merkezinde doktorasn tamamlad. Hlihazrda Medeniyet niversitesi retim yesidir. Balca ilgi alanlar AB entegrasyonu, Trk d politikas ve toplum yapsdr.

26 Ekim 2011

12 KAM E-BLTEN 1

Trkiyede ABye kartlktan ziyade hareketli phecilik sz konusu

Tezin teorik erevesini kurgularken AByi makro bir alan olarak dnp Trkiyedeki siyas partileri de mikro bir alan olarak ele alan Ermaan temelde teoriden yararlanm: (i) entegrasyonist ve genilemeci teoriler, (ii) transformasyon teorileri, (iii) evre teorileri. Tezinin ikinci blmnde Avrupa-Trkiye ilikilerinin tarihsel ve siyasal neminden bahseden Ermaan, bu ilikinin 19. yzylda Tanzimat srecine kadar geri gtrlebileceini dile getirdi. Kendi almasnn daha ok son on yllk srece odaklandn belirten Ermaan, tezinin kavramsal tanmlamalarn yapt. Buna gre Avrupadaki dnrler, AB phecilii kavramn kat phecilik (ABnin neredeyse btn kurumsal ve dnsel yapsna kartlk) ve yumuak phecilik (ABnin baz politikalarna veya kurumsal ileyiine eletirel yaklam) olarak ele almakta. Ancak mevcut literatrn Trkiyeye uymadn, lkemizde AB destekilii - AB kartl - AB phecilii eklinde ayr tutum olduunu belirten Ermaan, yeni bir kavramsallatrmaya giderek zellikle Trkiye rneinde hareketli phecilik kavramn nerdi. Trkiyede siyas partilerin AB pheciliini CHP, MHP ve AK Parti rnekleri zerinden inceleyen Ermaan, her partinin de farkl sebeplerle farkl oranlarda pheci davranlar sergilediklerini dile getirdi. CHPyi genel olarak Evet ama diyen bir parti olarak tanmlayan Ermaana gre bu pheci tavrn ardnda temelde sebep var: Birincisi, parti iindeki farkl gruplarn AB pheciliinin parti politikasna yansmas. kincisi, 2002den bu yana ana muhalefet partisi olmas sebebiyle iktidar partisinden farkl bir sylem gelitirme istei. ncs, ABDnin model ortaklk olarak Trkiyeyi gstermesi ve ABnin bu erevedeki rolnden CHPnin duyduu rahatszlk.

ksek lisans ve doktora tezlerinin su-

nulduu TEZAT toplantlarnn ekim ayndaki konuu Dr. smail Ermaan oldu. Ermaan, Almanyada Erfurt niversitesi Max Weber Kltr ve Sosyal Bilimler Yksek almalar Merkezinde tamamlad Trkiyede AB phecilii: CHP, MHP ve AK Partinin Tutumlar balkl doktora tezi zerinden AB phecilii kavramna teorik ve pratik almlar getirdi. Doktora tezinin Almanyada yazlmas ve tezin veri ksmnn Trkiyede ok farkl kesimlerle yaplan mlakatlara dayanmas bu almay farkl klan en temel zelliklerdendi. Konumasna Tansu illerin En ge 1998de tam yeyiz sz ile balayan Ermaan, AB yelik srecinin Avrupada ve Trkiyede her daim pheci ve kart eilimleri bir arada barndrdn ve bunun da aslnda normal saylmas gerektiini dile getirdi.

EKM-KASIM 2011

13

MHPnin genel olarak Onurlu yelik slogan erevesinde AB politikasn gelitirdiini syleyen Ermaana gre bu partinin Trk ve Turanc ideolojik duruu AB pheciliinin en temel sebebini tekil ediyor. Buna ek olarak Krt milliyetiliine Avrupann verdii destek ve muhalefet partisi olmas da MHPnin AB pheciliinin dier sebepleri arasnda yer alyor. Ermaan, AB destekisi bir parti olarak tanmlad AK Partinin iindeki AB pheciliini ise, CHPdeki gibi konjonktrel deil, daha yapsal nedenlere balyor: slamc, muhafazakr ve milliyeti dncelerin varl. Ermaana gre, iktidar partisi olarak AByi destekleyen AK Parti, nemli konularda bu pheci yaklamlarn etkisiyle eletirel bir tutum taknabiliyor. Ermaan, konumasnn son blmnde genel olarak Avrupadaki ve Trkiyedeki pheci argmanlar sralad. Avrupa balamnda AB kurumlarnn, AB yesi lkelerin ve AB kamuoyunun farkl phecilikler gelitirdiklerini dile getirdi. Kurumsal olarak, Trkiyenin yelii iin yaplacak muhtemel bir

referandumu, hazmedememe sorununu, Kbrs ve imtiyazl ortaklk gibi sorunlar pheci argmanlar arasnda sralad. ye lkeler arasnda zellikle Almanya ile Fransann pheciliine deinen Ermaan, Angela Merkel ile Nicolas Sarkozynin birbirinden farkl alardan bu phecilii beslediklerini belirtti. AB kamuoyunda da Hz. Muhammedin karikatrleri ve Papann Trkiye ile ilgili aklamalar zelinde grld gibi deien tonlarda bir phecilik olduunu syledi. Ermaan tarih, siyas, jeopolitik, iktisad ve din argmanlarn Trkiyede AB pheciliini dorudan etkilediini ifade etti ve bunlar tek tek ayrntlandrd. Sonuta Ermaana gre AB phecilii, sadece bir i sorun olarak deil, darnn da etkisiyle ekillenen karlkl bir sre olarak geliti. Trkiyedeki phecilik, kartlk ile destekilik ynnde deien hareketli bir yapya sahip olduundan, bazen rasyonel bazen de olduka duygusal tezlerle dile getirilegeldi.

14 KAM E-BLTEN 1

KAM ARALIK 2011 PROGRAMI

http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=panelayrinti&menuID=6_6&merkezid=6&panelid=43 http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=panelayrinti&menuID=6_6&merkezid=6&panelid=43

PANEL

Oturum Bakan

AVRUPADAK BOR KRZ VE TRK EKONOMSNE MUHTEMEL ETKLER

19 Aralk 2011 Pazartesi 19.00-20.45 Zeyrek Salonu

Lokman Gndz
Konumaclar

(T.C. Merkez Bankas Meclis yesi)

M. brahim Turhan

(T.C. Merkez Bankas Bakan Yardmcs)

Bor Krizi: Avrupa Ekonomisinde Krlma m, Yapsal Dnm m?

Serkan zcan

(Vakfbank Ba Ekonomisti)

Bor Krizi Finansal Adan Trk Ekonomisini Nasl Etkiler?

Ahmet imenolu

(Ko Holding Ekonomik Aratrmalar Koordinatr)

Trkiyede zel Sektr Bor Krizine Hazrlkl m?

EKM-KASIM 2011

15

ASYA KONUMALARI 10

India and the Arab Spring Saeed Naqvi

Hindistann nde gelen gazetecilerinden ve ayn zamanda Observer Research Foundation aratrmaclarndan Saeed Naqvi, ngilterede Thomson School of Journalismde gazetecilik eitimi alm olup 1964ten bu yana gazetecilik hayatna devam etmektedir. Daha nce The Indian Express ve The Statesman gibi Hindistan gazetelerinde editr ve d politika muhabiri olarak alan Naqvi, hlihazrda Hindistann nde gelen televizyon kanallarndan NewsXte In Conversation adl bir program hazrlamakta olup, bugne kadar dnyann 100 akn lkesinden devlet adamlarn ve st dzey yetkilileri programnda arlayarak rportajlar gerekletirmitir. Reflections of an Indian Muslim (1992) ve The Last Brahmin Prime Minister? (1996) adl iki kitab bulunan Naqvinin, The New York Times, The Sunday Times, The Guardian, Washington Post, Boston Globe gibi gazetelerde makaleleri yaynlanmaktadr. Hindistan, ABD ve ngilterede birok niversite ve dnce kuruluunda dersler vermitir. Uluslararas meselelerde asker mdahale, slam toplumlarnda iletiim, siyaset ve medya, Kosova, Afganistan, Pakistan, Arap Bahar, Suriyenin gelecei gibi konularda yaynlanm aratrmalar bulunmaktadr.

12 Ekim 2011

16 KAM E-BLTEN 1

Arap dnyas bir daha asla eskisi gibi olmayacak

Naqvi, Arap Bahar srecinde sahnelenen oyunlara dikkat ekti. Bugn doal kaynaklar zerinden en

byk kapmann Afrika ktasnda yaandn belir terek sz Kaddafiye ve Libyaya getirdi: Libya halkn, onlar katledecek tirandan korumak adna, ngiliz-Fransz ittifaknn gayretiyle ve Arap Birliinin de desteiyle, BMde uua yasak blge ilan edildi; ama bundan sonra ka bin Libyal hava bombardman sonucu hayatn kaybetti, ka evlerini terk etmek zorunda kald? Kalanikoflu genler devrim yapyor sya Konumalar toplant digrnts uluslararas medyaya verilirken, kameralarn ardnda Avrupa meneli zel Kuvvetler tarafndan Libya tam yedi aydr bombalanyor ama dnyadan buna kar t kmyor... Naqvi, bu srete uluslararas medyann baz lkelere odaklandn, bazlarn ise es getiini hatrlatt ve Bahreynde nfusun %70i muhalefet olarak nitelendiriliyor ve bastrlyor. Ama hi bu lkede rejimin muhalifleri bastrmasyla ilgili herhangi bir haber veya fotoraf gryor musunuz uluslararas medyada? diye sordu. Bu noktada blgedeki aktrlerin rolleri zerinde duran konumac, zellikle Suudi Arabistann mezhep aylklarn kayarak oynad roln blgedeki istikrarn nndeki en byk engellerden biri olduunu belirtti ve ekledi: Suudi Kral, ekonomik krizle bouan Amerikan ynetimine Bize karmayn, kararmz kendimiz vereceiz diyerek halkna 135 milyar dolar yadrd ve Suudileri susturdu. Yemeni kontrol altna almamza, Bahreyndeki asker mdahalemize karmayn; zaten Irakta yeterince bamz arttnz diyerek Krfezde ve monarinin hkm srd lkelerde herhangi bir rejim deiikliinin nn almaya alt Naqvi, Suriyeyi nceki dalgalardan (Msr ve Tunustan) ayr deerlendirmek gerektiini, orada yeni bir oyunun sahnelendiini ifade etti. Bear Esedin reform yapmasna frsat verilecek mi? Yoksa byk bir bask m uygulanacak? Veyahut suikasta m urayacak? Birka ay sre verilse ve rahat braklsa reform ya-

zisinde misafir ettiimiz Hindistann nde gelen gazetecilerinden Saeed Naqvi, Hindistan ve Arap Bahar balkl bir konuma gerekletirdi. Dnyann pek ok lkesine gidip dorudan alanda aratrmalar yapan, gzlemlerde bulunan, siyasler ve akademisyenlerle mlakatlar yapan bir gazeteci olarak konumasnda, Ortadoudaki pratik tecrbeleri nda daha ziyade Arap Baharnn grnmeyen yzne deindi; kresel medyann ve dier iletiim kanallarnn olaylar nasl arpttna ve ynlendirdiine dikkat ekti.

Suriye ve Libyada arazide yaananlarla ekranlara yansyanlar bambaka

Bilgi kaynaklarmzn gvenilir olmamasnn ve bilgi aknda kurulan tekelin en byk problem olduunu vurgulayan ve Yalanlar sylendiinde buna kar durmak ve onlar ifa etmek benim grevimdir diyen Naqvi, zellikle Suriye ve Libya tecrbelerine binaen dile getirdii rneklerle arazide yaananlarla ekranlara yansyanlarn bambaka olduunu belirtti. Birka haber spikerinin kresel gndemi belirlemesini ve siyasetilerin politikalarn bunlar zerinden formle etmesini bir trajedi olarak nitelendirdi. Bu hikyenin 1991de Krfez Sava srasnda CNN ile baladn hatrlatt ve dikkate deer bir soru sordu: Niye hemen SSCBnin knn ertesinde kresel medya icat edildi?

EKM-KASIM 2011

17

pacan tahmin ediyorum, yoksa bu iin sonu nereye varacak bilemiyorum. dedi. Suriyenin blgesel denklemde ne kadar kritik olduuna da Suriyeyi ektiniz mi ABD-srail-Suudi Arabistan ekseni karsndaki ran-Suriye-Hizbullah-Hamas ekseni ker ifadesiyle dikkat ekti. Blge zerinde oynanan oyun nasl sonulanacak bunu bilemeyiz; ama Arap dnyasnn bir daha asla eskisi gibi olmayaca, deiimin geri dndrlemez olduu aikr diyen Naqvi, Arap Bahar srecinin bahar olup olmadndan phe duyduunu ifade etti; Pakistandan Afganistana, Kosovaya kadar dnyann hlihazrda farkl blgelerinde yaanan birok gelimenin aslnda birbirleriyle ve Ortadouda yaananlarla dorudan balantl olduunu szlerine ekledi.

SSCBnin knn ardndan Hindistann ABD ve srail ile ilikilerini gelitirmeye yneldiini, Arap dnyas ile ilikilerinin ise gerilediini, ancak ok sayda Hintli iin bir i kaps olan Krfez lkeleri ile ilikilerin iyi olduunu syledi. Hindistann Arap Bahar srecinde ok yava hareket ederek deiime karlk vermekte geciktiini ve blgedeki karlarn giderek kaybettiini belirtti. te yandan Trkiyenin kresel bir oyuncu olarak sahneye kn byk bir merakla takip ettiklerini szlerine ekledi. Naqvinin konumasnda arlkl olarak Arap Bahar srecinde medyann oynad role deinmesi nedeniyle konunun Hindistan boyutu geri planda kald. Ancak konumacnn Temmuz 2011de yaynlanan The Arab Spring & India: Promises and Challenges balkl makalesi konuyla ilgili olduka nemli bir alma niteliinde. Bu makaleye http://www.observerindia.com/cms/sites/orfonline/modules/orfdiscourse/attachments/od_v_9_1311139967049.pdf http://www.observerindia.
http://www.observerindia.com/cms/sites/orfonline/modules/orfdiscourse/attachments/od_v_9_1311139967049.pdf com/cms/sites/orfonline/modules/orfdiscourse/

Trkiyenin kresel bir oyuncu olarak ortaya k Hindistanda ilgiyle izleniyor

Konumasnn devamnda Hindistann Souk Sava dnemindeki d politika tercihlerinden ve 1990 sonras yeni d politika anlayndan da bahsetti.

attachments/od_v_9_1311139967049.pdf http://www.observerindia.com/cms/sites/orfonline/modules/orfdiscourse/attachments/od_v_9_1311139967049.pdf ulaabilirsiniz.

linkinden

18 KAM E-BLTEN 1

KAM ARALIK 2011 PROGRAMI PANEL

2011 TRK DI POLTKASI DEERLENDRMES

21 Aralk 2011 aramba 18.00-20.30 Zeyrek Salonu
Oturum Bakan

Talha Kse

(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi)

Konumaclar

Burhanettin Duran

(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi)

Arap Bahar Balamnda D Politikadaki Dnm Anlamak

Ceyda Karan
http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=panelayrinti&menuID=6_6&merkezid=6&panelid=44

(Habertrk televizyonu d haberler mdr)

Arap syanlar Kskacnda Trk D Politikas: Frsatlar ve Riskler

Mensur Akgn

(stanbul Kltr niversitesi Uluslararas likiler Blm retim yesi)

2011 Avro-Atlantik Hattnda Trk D Politikas

Fehim Tatekin
(Radikal gazetesi yazar)

Rusyann Glgesinde Trkiyenin Avrasya Politikas

EKM-KASIM 2011

19

Vefa Cad. No 41 34134 Vefa stanbul 0212 528 22 22 / 801-802 www.bisav.org.tr kam@ bisav.org.tr

Deerlendirme: Kadir Temiz Editr: Z. Tuba Kor Fotoraf: Cemil Akgl Kresel Aratrmalar Merkezinin faaliyetlerinden haberdar olmak iin web sitemizde yer alan yelik formunu doldurabilirsiniz.
http://bisav.org.tr/register.aspx?module=kayit&men uID=1&menuName=register

20 KAM E-BLTEN 1