Haber

STANBUL

ABD ve Avrupa-Mzayede: Tarih iyi satar.

stanbul-Arkeoloji Mzeleri. 120. ya plaketi.

Ardndan: Jorge Semprn (1923-2011)

Karacaahmetin ruhuna el-Fatiha

ehrin en eski mezarlnda tarih talardan geriye pek bir ey kalmad. Eldekilerin kurtarlmas iin ise definlerin bir an nce durdurulmas gerekiyor.
BURAK ETNTA

entin Anadolu ya kasndaki skdar, ehrin en byk mezarlk alanla rndan birine sahiptir. Asya topraklarndaki bu mezarlk Mslmanlarca kutsal kabul edilmi ve skdarda yaama yanlar da buraya gmlmek iin aba harcamlard. M e zarln gemii 14. yzyln ortalarna kadar indiriliyor, ismini burada gmlm Karaca Ahmetten alyor. Talarn tasarmlar ile her biri birer belge niteliindeki kitabeleri Osmanl dnyasnn kymetli hatralardr. Ancak stanbul ehrinin hzla tahrip olmas gibi byk mezarlklar da korunamam ve bazlar tamamen ortadan kalkmtr. Mezarln byk bir bl

mnde eski mezar talarnn birou kaldrlm bazen st ste bazen geliigzel saa sola dikilmi ve elde edilen bo alanlarda yeni mezar yerleri al mtr. Tarih mezarlk ierisinde atalarnn mezarlar nn tahribi pahasna bir ok sekin, u saygnn , eitimli stanbullu ve ehre g edenler defnedilmitir. Yokedilen kltrel mirasn ierisinde karmza kan bu yeni mezarlar ok nettir. na edildikleri tarih, tahribat yapanlarn isimleri talarda yazldr, insanlar bilerek iste yerek gelecekte mahkum edileceklerini dnme den bu ii yapmlardr. Yaknlarn kaybedenler, bir yetkili den yardm alp tarih mezarln ierisinde yer edinmeye

alr. Etkili ve yetkili kiiler araya konur. Maalesef bu durumda yeni definler iin birilerinin dedesini, ninesini yerinden kaldrmak gere kir. stanbul'un 1940lardan itibaren ald byk g de buna eklenince dier pek ok mezarlkta olduu gibi Karacaahmette de byk bir ta kym gereklemitir. Bu korkun durum herkes tarafndan bilinir ama olmam gibi davranlr. Sonuta koca bir mezarlk tahrip edilmitir. En kts bu sre devam etmektedir. Ancak gelecek te, gnmze ulaan tarih talarn ne olaca da belli

deil. Burada grev stanbul Bykhir Belediyesine bal Mezarlklar Mdrlne dyor. Gemiten beri stanbul mezarlklarlaryla ilgilenen mdrln yllardan beri sregelen ilgisizlii tarih mezarlklar bugnk peri an hale getirmi. Mdrlk belki de mezarlklarda fotoraf ekme yasa getirmek yahut nlerdeki mezarlarn kenar larn ieklendirmek yerine tarih talarn korunmasna nem vermeli. Ayrca bilin mesi gereken bir nokta daha var: Tarih mezarlklarda bo yer yoktur. Ltfen artk tarih mezarlklara defin yaplmasn.
NTV TARH TEMMUZ 2011 15

Fotoraf: Burak etinta

Fotoraf: Fazl Ayanolu ( Milli Ktphane arivi)