SMBL GELN ok rkek ve mitsizdi. Bahedeki btn rencileri tek tek szyor, gzleriyle onlar adeta okuyordu.

nceden hayvan balanlan, imdi ocuklarn oyun alan bu bahenin, bel hizasnda derme atma bir kaps vard. Bu kapnn sanda, kknar aacnn glgesindeki iri ktn stne oturmutu. Bir ara bayraa uzun uzun bakt. Tek katl, atsndaki kiremitlerin bazlar krk olan okulun etraf bir metre yksekliinde tuladan svasz bir duvarla evriliydi. Cam yar krk okul kapsndan ona bakyor, yorulmu bir ruhun rpnlarn resmeden bir iki gz krpmas eliinde kucandaki bezden yaplm kz bebeini sallamasn izliyordum. Bir ara elleriyle bebeinin salarn tarad. ok bitkindi. Sanki srtna btn dnyann yk yklenmi ve Hadi ek bakalm. denmiti. Ky hayatnn zorluunu biliyordum. Ben de lise ana kadar kyde kalmtm. nek gtmlm bile vard. Ama belli ki onun bedenini, ky hayat deil ruh skntlar eskitmiti. zerindeki yrtk ve eski elbiseler ona bir deli havas verse de baklarnda gemiin hesabn soran bir bilgelik vard. Boynunu sola, kalbine doru bkm, belinden yukarsyla, kucandaki bebeini yava yava sallarken, tavrlarnda, yavrusunu ehzadelie hazrlayan Osmanoullarndan, ocak banda bir anann efkat ve titizlii vard. Gvdesini yere brakm pusuda bekleyen bir kaplan gibi heybetli ve sessiz Ahr Dann, gneydeki bu krk bohal beki ehri Maraa retmen olarak geldiim gnden beri, beni bir heyecan sarmt. Anadolunun bu kahraman dalarnn, bu gazi ovalarnn arasnda mesleimi bu topraklara layk bir ekilde yapabilecek miydim? Anadolunun kuzular bu retmenle gn yz grecek, alp okuyacaklar myd? Kana yetiebilecektim? Yoksa u boynu bkk kzcaz gibi sahipsiz braktklarm da olacak myd? Burada etrafmdaki btn sefaletlerden ve irkinliklerden kendimi mesul tutmaya balamtm. Kye geleli daha iki hafta olmutu ama buray sevmitim. ehre uzakln, kylnn yakn alakas hissettirmiyordu. Her trl ihtiyacmda ilk yardmcm onlard. Hastal nedeniyle valideme bir sre bakmas iin Antalyada braktm sevgili refikam Zeynepe bir ara telefonda:Buralara ak oldum. deyivermitim. 1

Beni kye getiren, ellisini devirmi olduunu tahmin ettiim, Zlfikar avutu. Pala bykl, geni omuzluydu. Souk bir bak vard. ehirdeyken ona tesadfen, kye gidi yolunu sorduumda zerine zorla yklenmi bir mesuliyetin gnlsz tebessmyle beni arabasna almt. Yol boyunca ya babasndan duyduu Kurtulu Sava hatratndan bahsediyor ya da susuyordu. Kurtulu Sava srasnda ngilizlerden ve zellikle de Franszlardan ok ekmi buras. Maran iindeki Kanldere, ekerdere, Uzunoluk Deresi vadileriyle birbirinden ayrlan tepelerde az m kan dkm igal kuvvetleri! te Ahr Dann eteklerinde, bu tepelerden birine de Gavur Tepesi veya eytan Tepesi denirmi eskiden. Vadiye, grl grl akan bir kara elale gibi dimdik, trtll siyah kayalarn zerinde kartal yuvas bir tepeymi buras. Franszlar buraya kadar kovaladklar haneyi bu tepede katletmiler. ok ikenceler etmiler, ok kymlar yapmlar igal boyunca.29 Ekim 1919dan 11 ubat 1920ye kadar On be ay ama bir de siz bura halkna sorun, on be ay m on be sene mi olduunu. O vakit St mam balatm mcadeleyi. Ard sra katlanlar Yrk Selim, akmak Said, Gaffar Osman daha niceleri O zamanlar her biri namus, cesaret ve hrriyetin klesi kahraman Anadolu halk, tek yumruk olup kahpe dman kovmu Maratan. Yal nineler, buralar ilk Trk yurdu yapan Trkmen reisi Dulkadrl Sleyman Beyin bile gkten yardma geldiini sylermi torunlarna. Zlfikar avu: Bir tek Fransz koymadk buralarda. Hepsini tepeledik. derken sanki o hakl gururu bir eyler rtyor, daha fazla sevin ve neeye izin vermiyordu. Kurtulu mcadelesinin anl sayfalarn kesik ve donuk duygularla anlatmasnn sebebini daha sonra renecektim. Dman, kazma krek kovmaya yeten yrekler bir kan davasn sndrmeye yetmemiti. Zlfikar avuun byk dedeleri ehsvaroullar ile komu kylerden birinde mukim Tarakoullar arasnda, talk bir mera anlamazlndan kalma mlevves bir kan davas varm. Vaktiyle iki slalenin bykleri Tarak Halille ehsvarolu Ali bu talk merada kavgaya tutumular. Zaten ya ilerlemi bu iki hasm, de kalka 2

dvrken ehsuvarolu Ali, Tarak Halilin itmesiyle yere derken ban sivrice bir kaya parasna arpm ve orada lm. Her ne kadar Tarak Halil de sonraki ay bu kavgadan mtevellit bir i kanamadan ldyse de bu, esvaroullarn tatmin etmemi. Ya ksas ya diyet demiler. brleri de kendileri iin ksas veya diyet istemi. Mesele de uzayp gitmi. Kendilerine sevgiden bir para sunan ve kendisi de sevgili olan bir peygamberin mmeti olamam bu zavall menfaat klelerine kar iim, bir an acma hissiyle dolmutu. Vatan paralatmamak iin hep beraber, ocuklarn para para dmana yediren bu ulu akl ve feraset, her trl birlii paralayan bir dmana arka kyor, adeta Benim kardam budur. Bakas deil. diyordu. Sanki vatan mdafaasn br kardeleriyle deil de beriki lam mesabesi zihniyetin besledii menfaat heykelleriyle vermiti. Nice savalar, afetler atlatan nice anlamazlklar halleden bu feraset, konu bir kan davas olunca sanki tutulmu, kr olmu, sanki hi var olmamt. Sahiplerini, sokak kpeklerinin dala gibi bir mcadeleye sokan kokumu ihtiraslar, kardei kardee krdryor, onun bana gelen felaketlere zil takp oynatyordu. Bu melun hayalet, ta kemikleri toz olmu dedelerin mezarlarndan kp domam bebelerin ruhlarn kirletiyordu. Kylnn anlattna gre Tarakoullarnn byk olu Mehmet, ehsvaroullarnn kz Smble ak olmutu. Ama iki ailenin anlamazl onlarn evliliine mani oluyormu. Atadan yadigar bu khne dava sebebiyle zaman zaman yolda satamalar olur, karlatka karlkl kfrler edilir, diler bilenirmi. Btn bunlara ramen Mehmet ile Smbl Ahr dann eteklerinden o civardaki eytan Tepesindeki bu kk dzlkte, tek ard aacnn altnda buluurlar, evlenecekleri gnn hayalini kurarlarm. kisi de ilk ocuklarnn kz olmasn istermi. nlerinde o usuz bucaksz boluk ve karlarnda kendilerine bakan upuzun bir ufuk Kular, bu iki yrein hayallerine renk katar gibi terler, rzgar ormandan selam getirirken, aalar dallar ve yapraklaryla alk tutarm. O tepe civarndan geenler hep grrlermi onlar. ok isterlermi evlenmelerini ama iki koca ky de istese kan davas devam ettiinden ve sz aile reislerinin olduundan hibir ey yapamyorlarm. 3

Mehmet, bir yaz gecesi kye gelip Smbl karm. Sabah olurken bunu duyan Zlfikar avu dumura uram beyninin konuturduu azyla, kzn evlatlktan reddetmi. Bu barda taran son damlaym. Zaten byk dedelerini, Tarak Halil ldrmemi miymi? imdi bir de kz verip onlar dllendirecek miymi? Bu imkanszm. Birka adamyla birlikte hemen Tarakoullarnn bulunduu ky basmaya gitmi. Tarakoullar oktan dne balamlar, eleniyorlarm. Bir taraftan da etraf kolluyorlar her hangi bir baskn iin tetikte bekliyorlarm. Zlfikar avu ve adamlar le zeri kye varp dn basmlar. nce az dala olmu. Karlkl barmalar Her biri dierinde ne haysiyet koymu ne eref! Kfrler edilmi. Tabi ki ardndan da silahlar ekilmi. Sanki Fransz gavuruna ate eder gibi ate etmiler birbirlerine. Sanki vatan kurtarr gibi Neticede her iki slaleden de ailenin oca snm orada. Bu hadisede her iki aile de kaybetmi ama kazanan biri varm. Kazanan, yllardr olduu gibi kaybedenlerin uruna kan dktkleri o meum hayalet olmu. Bu arada Mehmet de yerinden ald kurunlarla Smbln kollarnda son nefesini verirken Smbl, bir yerlerde akan kanlara bir de kollarndaki Mehmetine bakm. Her ey kararm gzlerinde, her ey kl olmu sanki. Btn gemii ve gelecei harap olmu konumu. Okul bahesinde ylece oturan Smbln yzndeki her bir izginin ve her hareketin, yaadklarn zetlediini, btn bunlar hatrladktan sonra daha iyi fark etmitim. Dudaklarndaki tereddt, gzlerindeki endie, baklarndaki gvensizlik Yaayan bir lyd o. Bakas iin yaamann bazen bakas iin lmek anlamna gelebileceini hi dnmemitim bu ana kadar. Smbl, bir sre daha rencileri seyrettikten sonra okulun kapsndan bebei kucanda yavaa kp gitti. O gidiinden sonra bir daha gremedim onu. Hh Tek ben mi, hibir kyl gremedi. Sadece kk bir kz grm onu. eytan Tepesine doru koarken. yle bir komu ki, nce elinden bebei, ardndan bandan yazmas dm yere. O kk kz anlatm kyllere O tepeden aa 4 ve o andan sonra ne glm ne de

atarken kendini, yle bir lk atm ki Smbl Gelin! Kn dediine gre hi almayan o dudaklar, bir tek kelime haykrm gklere: Mehmet! demi. Mehmet Mehmete sarlr gibi sarlm bolua. Mehmete uar gibi umu. O kara elale boyunca derken yere sanki Ahr Da, o pusudaki kaplan, silkinmi. Kalkp terk etmek istemi bu diyar. Bu aksz ve ferasetsiz yurdu bir daha grmemek zere ekip gitmek... Onun yazmasn, bebeini ve lmeden nce pt bayra getirdiler eytan Tepesinden. O ldkten sonra hi kimse bir daha kmad eytan Tepesine. Ha, bir ara bir ocuk km dediler. O kk kzm, onun ln duyan. Oradaki ard aac kurumu. Altnda tane kpkrmz gelincik bitmi. O tepenin uzandan geen kyller de zaman zaman aasndaki dar vadiden bir lk duyarlarm. yle sylediler. Bir de evlenecek kzlar onu ryalarnda grrlermi. Onu da anlattlar. Ta gklere kadar kanatlar varm Smbl Gelinin bir melek gibi. Sadece o tepeyi deil Ahr Dann hepsini alrm kanatlarnn altna. Bir de at dolayor sevenlerin dilinde: Kahpe dman alamad tan Ne Mehmetin ne Smbln ban Ahr Da zehir ettin an Kr feraset reis olmu bilmen mi? Sevda lm, bu diyardan gitmen mi? Her eye ramen buras Anadoluydu. Her paras olduu gibi burann sevgisi de gnlmde gkler kadard. ok almam, cehalet tabularyla hatta grnmeyen hayaletlerle mcadele etmem gerekiyordu. Bu dncelerdeyken bir gn Zeynep arad: Yusuf, bir kzmz olacak! Adn sen koy dedi bana. Bir an dondum. ardm. Sevineyim mi zleyim mi, bilemedim. Pek ok hayat ve lm bir erit gibi geti gzmn nnden. Gzlerim buulanrken Ad.. dedim ona Ad, Smbl olsun ama hi solmasn.. o tepenin

Osman Cengiz/2008