İslamiyet Gercekleri

SLAMYET
GEREKLER
slamiyet Gerekleri
slamiyet Gerekleri
SLAMYET'N TEMELNDEK YALANLAR
Bilindigi gibi Islamiyet genel olarak dort esastan olusuyor:

"Kitab". Yani "Kur'an". "Sunnet". Yani "hadisler". "Icma". Yani "Muhammed inanirlarindan bir cagdaki yetkili hukum ureticilerinin, ayet ya da hadisi goz onunde tutarak, bir konuda birlesmeler, gorus birligi etmeleri." "Kiyas". Kisacasi "Karsilastirma". Buradaki anlamiyla da "ayette ve hadiste bulunmayani, ayette ya da hadiste bulunanla karsilastirip hukum cikarma". Biraz daha uzun olarak: " Ayette ve hadiste bulunmayan bir konuyu, ayette ya da hadiste bulunan benzeriyle karsilastirip berikinin hukmunu oburunde de gorme ve ona gore uygulama" diye tanimlanabilir. Ayet ya da hadiste bulundugu icin ornek alinan konunun hukmu hangi nedene dayaniyorsa, ayet ve hadiste bulunan benzerinde de ayni nedenin bulunmasi, "kiyas" icin "sart" gorulur.
Bu durumda, gercekte Islam'in "ana temel"inin iki esastan olustugu anlasilmaktadir. "Ayet"ler (Kuran) ve "hadis"ler. Bu iki temelde yalan var mi yok mu, varsa ne kadar var? Simdi onu gorelim : Once hadislerden baslayalim: "Uydurma"nin anlami, Turkce Sozluk'te "Yalan olarak duzme" olarak verilir. (Bkz. TDK yayinlarindan Turkce Sozluk) Hadis uydurmanin anlami da budur. (Yalana basvurmanin anlami da budur. (Yalana basvurarak hadis olmayani hadis diye gostermek.) Hadis uzmanlarinin kitaplarinda bu konu icin basli basina bolum ayrilmistir. Kimileri de bu konuda ayri kitaplar yazmislar, uydurma hadisleri sergilemislerdir. Diyanet Isleri Baskanligi yayinlari arasinda da bu konuda kitaplar var: Yasar Kandemir'in Mevzu (uydurma) Hadisler adli kitabi ornek olarak gosterilebilir. Demek ki hadislere yalan karismis. Karistigi kesin, ama ne kadar ? Bu sorunun karsiligini Diyanet yayinlarindan bir kitapta gormek, ulkemizdeki okurlar icin ilginc olabilir: Yasar Kandemir'in kitabinda da yer alan bilgilerden:
"....Zahit hadiscilerin hadise olan sevgilerinden suphe edilemez. Maksatlarindaki samimiyet, kabil-i inkar degildir. Lakin binlerde hadis uydurmak, onlari Hz.Muhammed'e (s.a.v.) isnad etmek suretiyle -suphesiz bilmeyerek- hadis ilmini oldurmeye calismislardir." (M.Yasar Kandemir, Mevzu Hadisler, Ankara, 1975, Diyanet Yay., s.60. Dayandigi kaynak: Siddiki, Hadis Edebiyati Tarihi, s.67.) "Bilhassa tergib-terhib (ozendirme, korkutma) maksadiyla binlerde hadis uyduran abid ve zahid kilikli muslumanlar, bu hareketi Islam'a hizmet niyetiyle yaptiklarini ve bundan dolayi Allah'tan mukafat beklediklerini istedikleri kadar soylesinler, surasi muhakkaktir ki Islam'a en buyuk darbeyi onlar indirmislerdir." (Kandemir, ayni kitap, s.193) "...Bugun hadis takdim edilen uydurmalarin cogunu 'vazza'lar (hadis uyduruculari) icad etmislerdir. Hadis uyduranlarin itiraflarinda da goruldugu uzere, ON BINLERCE SOZ, onlar tarafindan belli bir maksadi ifade etmesi icin bilfiil ortaya konmustur." (Kandemir, ayni kitap, s.176) "Muslumanlari hayra ve iyi ameller yapmaya tesfik etmek ve dinin cirkin gordugu kotu hareketlerden sakindirmak maksadiyla hadis diye uydurulmus sozler, mevzu (uydurma) hadisler arasinda kabarik bir yekun tutmaktadir." (Kandemir,ayni kitap, s.56) "Tergip (sevaba ozendirme) icin uydurulan haberlerin (hadislerin) cogu namaz ve oruc hakkinda olmakla beraber, bunlar disinda kalan diger ibadet nevilerini de sumulu icinde alan uydurmacilik hareketinde, fezailu'l Kur'an'a (ayet ve surelerin okunuslarindaki sevaplara) ayri bir ehemmiyet verildigi asikardir. (...) Her sure hakkinda ayri ayri hadis uydurmaya kalkmislardir. Bu konuda hadis uyduranlardan biri de Meysere Ibn Abdirabbih'dir. O'na:'Kim su sureyi okursa bu kadar sevap kazanir' seklindeki hadisi nereden aldigi sorulmus, o da su karsiligi vermistir: Halki, Kur'an okumaya tesvik etmek icin ben uydurdum" (Kandemis, ayni kitap, s.58. Dayandigi kaynaklar: Iraki Fethu'l-Mugis, 1/131, Ali el Kari Serhu Nuhbeti'l Fiker, Istanbul, 1327, s.128, Sevkani, el Fevaidu'l-Mecmua, s.315-317. Ibnu'l Cevzi, Kitabu'l-Mevzuat, varak 4 a:Zehebi, Mizan, 3/222) "Zahidler bu mevzu(hadis uydurma) disinda yalan soyleyebileyecek insanlar degillerdir. Onlarin hali, Yahya Ibn
slamiyet Gerekleri 3
Said el Kattan'in (olm. 198/813): "Sahih kisileri, hadiste oldugu kadar hicbir yerde yalanci gormedik' sozunde en guzel ifadesini bulmustur."(Bkz, Kandemir, ayni kitap, s.59) "Faki Ebu Bisr Ahmed Ibn Muhammed el Mervezi (olm.323/934), zamaninda sunneti(hadisi) muhaliflerine karsi en cok mudafaa eden bir zat olarak bilinmektedir. Bununla beraber hadis uydurmaktan cekinmemistir." (Kandemir, ayni kitap, s.59) "Geceleri herkesten cok namaz kildigi, gunduzleri herkesten cok oruc tuttugu soylenen Ebu Davud Suleyman Ibn Amr e'n-Neha'i(olm, III/IX. asr) de bu haline ragmen hadis uydurucusu olmaktan kurtulamamistir." (Kandemir, ayni kitap, s.59-60) "Yirmi sene hic kimseyle konusmadan inzivada kaldigi ( kosesinde ibadet ettigi) rivayet edilen Vehen Ibn Hafs (olm. 250/864 civari) fazilet ve takvasina ragmen hadis uydurmaktaydi."(Kandemir, ayni kitap, s.60)
Konuyu kavramak icin bu kadari yeterli. Su kesin olarak ortaya cikiyor : Islam'in iki ana temelinden biri olan "hadisler", YALANLARLA dolu. Bu 'uydurma hadisler' az sayida degildir. 'Binlercesi Islam dinine 'hizmet' amaciyla uydurulmus. Hem de 'Tanri korkusu' tasiyan, gunahlardan titizlikle sakinmalariyla taninan, gece gunduz ibadet ettikleri dillerde destan 'zahit'lerce, yani koyu, cok koyu dindar muslumanlarca uydurulmus. Insanlari Islam dinine kazandirma ve boylece Tanri'dan 'sevap' elde etmek dusuncesiyle... Insanlari "Islam'a kazandirma amaciyla", dince yasaklanmis goruneni de yapmanin kapisi en "Muellefetu'l-Kulub", "gonulleri Islam'a kazandirilmak istenenler" anlaminda. "Gonullerine Islam girmemis, ya da iyice girmemis" olanlar, Islam'a destek vermeleri istenenler. Bunlara "ganimet"lerden fazla pay verilmesi Muhammed'in buyruguyla gerceklesiyor. (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu Farzi'l-Humus/15, 19; Diyanet yayinlarindan Tecrid, hadis no: 1296 , 1299-1303; Muslum, e's-Sahih Kitabu'z-Zekat/131-142, hadis no: 1059-1056...) Ayrica zengin olsalar da bunlara ZEKAT verilmesi, Tevbe suresinin 60. ayetinde hukme baglaniyor. Bunun, tam anlamiyla bir "RUSVET" oldugunu , unlu Kur'an yorumcularindan Taberi bile yaziyor.(Bkx, Taberi, Camui'l-Beyan, 10/113.) Muhammed, "rusvet verene de, alana da Tanri lanet etsin!" demisken (Bkz. Ebu Davud, Kitabu'l-Akdiyye, hadis no: 3580) oluyor bu. ( Bu konuya iliskin cok bilgi icin, bkz. 2000'e dogru, 22-28 Kasim 1987, s.46-47.) Demek ki "Islam'a hizmet" icin "haram" olanlar bile "mubah" sayiliyor. Bu durumda, yine "Islam'a hizmet" icin "yalan"a basvurulup "hadis uydurulmasi" dogal kabul edilebilir. Ne var ki "uydurma hadisler"in kimi, bircok konuda oldugu gibi, "zindik"larin, "dinsiz"lerin ustune yikiliyor. Unlu hadisci Ibnu Haceri'l-Askalani (olm.1448) "Nuhbetu'l-Fiker" adli kitabinda ve onu "serh" eden (aciklamalar, notlar yazan) Ali el Kari (olm. 1605) "serh"inde, bircoklari gibi, en basta "dinsiz"leri (adimu'd-din). (Bkz. Serhu Nuhbeti'lFiker Fi Mustalahati Ehli'l-Eser, Istanbul 1327.s.126-127.) ileri surulup aktarilanlarin bir kesimi soyle:
"Dinsizler-zindiklar, 14 bin hadis uydurmustur." (Bkz. Serhu Nuhbeti'l Fiker, ayni yer) Yasar Kandemir de "Islam dusmanlarinin kasitli olarak hadis uydurmalari" basligi altinda ayni konuda ileri surulen savlara yer veriyor. Sucu dinsizlere yuklemek cok kolay bir sey. Ustelik muminler, buna kolay inanirlar da. Kafir ve dinsizlerin yaninda, savasilan karsi inanctaki mezheplere, firkalara da suc yukleniyor. ozellikle de siilere.
Yasar Kandemir sunlari yaziyor:
"Muhtelif firkalar icerisinde en cok hadis uydurulan siiler oldugu bilinmektedir. Zira Iranli, Bizansli, Yahudi ve diger milletlere mensup bircok Islam aleyhtarinin koyu bir siir ve ehl-i beyt muhibbi (severi) olarak faaliyet gostermeyi durumlarina daha elverisli bulmalari sebebiyle bu rakkamlarin artmasinda, buyuk miktarda hisseleri mevcuttur..." (Kandemis, Mevzu Hadisler, Diyanet yay., s.52)
Dusunun, "fikh"a "uydurma hadisler" karismis. Yani "ibadetiyle, oteki hukumleriyle Islam hukuku da "uydurma hadisler"le hastalikli. Bu durumda isin icinden nasil cikilir ? Fikh konularinda "mezhep"lerin birbirlerine sikca karsi cikislarini herkes bilir. Bu karsi cikislarin kimi, "hadis"lerden kaynaklanir. Kimi, "hadisin yorumu"ndan; kimiyse "hadisin kendisi"nde... Birinin one surdugu hadisi oburunun kabul etmedigi gorulur. Ornegin:"Abdest"li insanin vucudunun herhangi bir yerinden kan cikar ve cevresine yayilirsa abdesti bozulur mu, bozulmaz mi ? Ya da insan agiz dolusu kussa bu kusma abdesti bozar mi bozmaz mi ? Bu durumlarda Hanefi mezhebi "evet!" derken, Safii mezhebi "hayir" diyor. Iki mezhep de karsilikli "hadis" ileri suruyor kendi goruslerine kanit olarak. Ve birbirinin ileri surdugu "hadis"i oburu kabul etmiyor. (Bkz. El Mergmani, el Hidaye Serhu'l-Bidaye 1/8 ve oteki fikih kitaplari.) Burada gosterilern hadisler uydurma olamaz mi ? Ya da biri uydurma olup oteki uydurma degilse muslumanlarin abdest ve ibadetleri ne olur ? En azindan bir kesiminki bir "yalan", bir "uydurma" ustune kurulu olmaz mi ? Dahasi da var: Islam hukukunda kimi kural cok genis kapsamli ve genel niteliktedir. Bu turden kurallara "el kavaidu'l-kulliye(genel kurallar) denir. Bu kurallarin kimi ayetlere, kimi de hadise dayandirilir. Iste bu tur hadislerden kiminin uydurma oldugunu dusunun. Yani bir hadis dusunun ki, ondan bir genel kural cikarilmis ve hukuk onun ustune kurulmus olsun. Var midir boyle hadis ?
slamiyet Gerekleri
-"Evet!" Iste ornegi: "Ez-zarurat, tubihu'l mahzurat". Anlami: "Zor durumlarda, sakincalari (haramlari) /mubah (sakincasiz) yapar".. Bu, bir hadis olarak aktarilmis ve Islam hukukunun genel ve temel kurallarindan biri yapilmistir. (Genel kural yapildigini gormek icin bkz. Zeynu'l-Abidin Ibn Ibrahim, el Esbah ve'n-Nezair, Misir, 1322, s.34.) Uydurma hadisleri olabildigince toplamaya calismis hadiscilerin kitaplarinda bu hadis de yer aliyor ve uydurma oldugu belirtiliyor. (Bkz. Ali el Kari, el Mesnu'fi Hadis'il-Mevdu,Kahire,1984, s.121, no:182.) "Yalan"a basvurularak "uydurulmus" hadislerin ne denli yaygin oldugu, musluman hadis uzmanlarinin aciklamalarinda da acik secik goruluyor. Binlerce, on binlerce... Ustelik her kesime yayilmis: Inanc kesimine, ahlak kesimine, ibadet kesimine, turlu hukuk kesimine... Kisacasi, Islam'in her dalina yayilmis yalanlar, uydurmalar. Cogu da, Islam'a hizmet denerek... Kime nasil guvenirsiniz ? Iki ornek uzerinde duralim: Kitabi, Diyanet yayinlari arasinda bulunan Yasar Kandemir'den alintilar yapilmistir. Kandemir sunlari yazar: "Akil almaz masallariyla kissacilar, esas gayesi halki memnun etmek, onlarin keselerinden altin veya gumus para sizdirmak olan efsane ticaretcisi durumuna dustuler. Bu hedeflerine varmak icin de onlar, alelade halka taalluk edecek hikayelerin binlercesini uydurup Hz.Peygamber'e (s.a.v.) atfettiler ve onlari dinleyicilerine anlattilar." Kandemir cesitli kaynaklar gostererek bunlari yazdiktan sonra soyle der: "Ahmed Ibn Hanbel (olm.241/855) ile Yahya Ibn Ma'in'in (olm.233/847) karsilastiklari kissacinin davranisi, onlarin menfaatci yonleriyle birlikte ne derece utanmaz olduklarini gostermesi bakimindan ehemmiyetlidir." Daha sonra da bircok kaynakta gordugumuz bir oykuye yer verir. Oykunun ozeti soyle: - Unlu bir hadisci, Ahmed Ibn Hanbel'le Yahya Ibn Ma'in Bagdat'ta bir mescitte namaz kilmaktadirlar. O sirada oykulerini halka hadis diye yutturan biri, yine hadis diye bir soz aktarir. Buna da, "Bize Ahmed Ibn Hanbel ve Yahya Ibn Ma'in haber verdiler. Dediler ki..."diye baslar. Oykucu uzun uzun anlatir oykusunu. Iki hadisci de saskinlik icinde dinlerler. Sonra oykucuyu yanlarina cagirip konusurlar: Yahya: "Bu anlattiklarini sana hadis diye kim soyledi ? " Oykucu: "Ahmed Bin Hanbel ile Yahya Ibn Ma'in. Bunlar soylediler." Yahya: "Yahya Ibn Ma'in benim. Bu yanimdaki de Ahmed Ibn Hanbel. Ille de yalan soylemek istiyorsan, buna bizim adimizi karistirma!" Oykucu : "Yahya Ibn Ma'in ahmak oldugunu coktandir duyardim: simdi inandim ki bu dogru. Bre ahmak ! Dunyada sizden baska Yahya Ibn Ma'in ve Ahmed Bin Hanbel yok mu ki bana boyle diyorsun ? Bu adlari tasiyan 17 kisiden hadis yazmisimdir ben!" Ahmed Bin Hanbel de kendi yuzunu koluyla kapatarak arkadasina "Birak sunu gitsin!" der. Oykucu de onlarla alay ederek oradan uzaklasir. (Bkz. Kandemir. Mevzu Hadisler, s.86) Bu aktarma, konuyla ilgili olan hemen tum kitaplarda var. Ama ne olcude dogru ? Iste orasi belli degil. Anlatilis bicimine bakilirsa boyle bir olayin gercekten yasandigi kuskulu. Yani unlu iki hadiscinin boyle bir durumla karsilastiklarini kesin olarak soylemek guc. Cunku bu iki hadisci o zaman da taninmis kimselerdi. Bu nedenle su sorular akla geliyor : - O denli taninmis ve unlu olduklari halde, olayin gectigi surulen yerde onlari taniyan hic kimse cikmamis mi ? Buna nasil inanilir ? - Iki unlu hadisci, hadis gibi cok onem verdikleri konuda, hadis uydurmacilarini her rastladiklari yerde rezil etme cabasinda bulunduklari ileri surulup dururken kendinlerini neden savunmamislardir? Oykucusunun karsisinda neden yilginlik gostermislerdir ? Onu herkesin onunde rezil edecek bicimde kimliklerini neden kanitlamamislardir ? - Uydurma biciminde de olsa isi, meslegi hadisle ilgili olan oykucu nasil olmus da bu unlu iki hadisciyi gorur gormez tanimamis? Eger tanimissa, nasil olmus da onlarin adini kullanarak uydurma hadisi halka anlatabilmis? Onlarin gozune
5
slamiyet Gerekleri
baka baka bunu nasil yapabilmis, buna nasil cesaret edebilmis? Yine Kandemir, ayni kitapta, Yahya Ibn Ma'in'den aktarilan bir soze yer verir. Aktarmaya gore bu unlu hadisci soyle diyor: - "Biz 30 ayri tarikten (yoldan) yazmadigimi bir hadisi rivayet etmeyiz."(Bkz. Kandemir, ayni kitap, s.131) Hadis uzmanlari bilirler ki boyle bir sey olamaz. Kandemir de bu ifade mubalagali dahi bulunacak olsa... diyor (bkz. ayni yer) ve mubalagali oldugunu dusunebiliyor. Mubalagali olan, tam gercek degildir, icinde yalan vardir. Demek ki, bu unlu hadisci, en azindan bu sozunu dogru soylemiyor, dahasi yalan soyluyor. Bir yerde, hem de onemli bir yerde yalan soyleyebilen bir kimsenin, bir baska yerde dogru soyleyebilecegine nasil inanilir ? Bir baska ornek uzerine dusunelim: Uydurma hadisleri toplamak ve uydurmacilarla savasmak alaninda unlu hadiscilerin kitaplarinda yer alageldigine gore: -Abdulmelik Ibn Mervan, yani unlu Emevi Halifesi (halifeligi:685-705) bir gun, Sam halkindan biriyle oturmaktadir. Yanindakilere sorar: "Irak halkinin en bilgini ( din bilgini) kimdir?" Onlar da birinin adini verirler. Abdulmelik o bilgine iletilmek uzere bir mektup yazar ve Su'bi adinda bir hadisciyle gonderir. Su-bi; Tedmur'e vardiginda, orada "Tanri (kiyamet icin) iki sur yaratmistir..." diye baslayip halka hadis anlatan biriyle karsilasir. Su'bi kendini tutamaz, karsi cikar ve anlattiginin uydurma oldugunu, Tanri'nin "iki" degil, yalnizca "bir sur" yarattigini soyler. O sirada ogutcu ve cevresindekiler adama saldirirlar. Su'bi diyor ki: - Vallahi yemin ederek: "Evet Tanri bir degil 30 sur yaratti!" dedim de ancak o zaman yakami biraktilar." (Bkz. Celaluddin Suyuti, Tahziru'l Havass, Beyrut, 1984, s.203-204. Ve oteki ilgili kitaplar.) Burada acikca goruluyor ki "yalanci - uydurmaci" yla savastigi bildirilen hadiscinin kendisi de, korkuyla da olsa " yalan soyluyor". Hem de anticerek ve "Tanri, iki falan degil, 30 sur yaratti." diyerek... Oyleyse kime, nasil guvenilebilir ? Hangi "hadisci"ye ? Kimi hadisciler, hadis uydurmacilariyla savasiyor gorunmuslerdir. Ama bu konuda ne olcude ictendirler? Bunun karsiligini vermek guc. Hadis uydurmacilariyla savasiyor gorunenler, uydurma diye nitelediklerini toplamislardir da. Bugun elimizde uydurma hadislerin toplandigi kitaplar vardir. Ne var ki bunlara ne olcude guvenilebilir ? Bu konuda da kesin bir sey soylemek kolay degil.
Yalanciyi kovalayanin yalanciligi

Yalanla savasmak icin yalandan kacinmak gerekir. Yani savasinin kendisinde de yalan bulunmamali. Guvenirlilik icin bu basta gelir. Oysa biz neler goruyoruz ? 1 - En basta bakiyoruz ki mevzuat yani uydurma hadisler ile ilgili ve bunlari toplamis olan kitaplar kimi hadislere iliskin yargilarda birbirini tutmuyor. En azindan bu var. Yer yer alintilar yaptigimiz, Diyanet yayinlarindan Kandemir'in kitabinda da su tur satirlar yeralabiliyor: "Hakim'im Mustedrek'inin zarari, sahih(saglam) olmayan hadisleri sahih olarak takdim etmesi oldugu gibi, Ibnu Cevziinin Mevzuat'inin zarari da, bunun aksine, mevzu ( uydurma ) olmayan hadisi, mevzu saymasidir." (Bkz. Yasar Kandemir, Mevzu Hadisler, s.142) Bunu diyenin, unlu hadisci Ibn Haceri'l Askalani (olm. 1448) oldugunu da belirtiyor. (Kandemir'in dayanagi; Suyuti, Tedribu'r-Ravi, 1/279) Yani bir hadis uzmanina(Askalani) gore, yine onemli hadis uzmani olan birinin (Hakim) kitabinda (el Mustedrek) SAGLAM OLMAYAN HADISLER, SAGLAM DIYE GOSTERILMIS: bir baska uzman da (Ibnu'l-Cevzi), uydurma hadisleri topladigi kitabinda (Kitabu'l Mevzuat), UYDURMA OLMAYAN HADISLERI UGURMA DIYE GOSTERMISTIR. Her ikisi de son derece dusundurucu. Bu belirlemeye gore: - Saglam olmayana saglam denirken, uydurma olmayana da uydurma deniyor. Yine Kandemir'in kitabina aktardiklarindan; - Suyuti (olm.1505), mevzu (uydurma) sayilmamasi icab eden uc yuz kadar hadisin Kitabu'l Mevzuat'ta bulundugunu soylemektedir." (Kandemir, ayni yer. Dayanagi: Suyuti'nin ayni kitabi, ayni yer.) Demek ki uydurma olan saglam hadis, ayrica saglam olan da uydurma hadis diye gosterilegelmis. Hem de ilgili
uzmanlarin kitaplarinda. 2- Hadis avina cikmis olanlar vardir. Kimi, avlayabildigi hadisi avlamis, kimi de uydurmus. Bu yoldakilerin kimi de hadis uydurmacisi avinda. Kandemir'in kitabinda yer alan deyimiyle sunnet koruyucu (bkz.s.138), hadislerin muhafizi (bkz. s.129), ayni kitaptaki anlatimla avinin pesini birakmayan azimli avcilar gibi...:"(bkz. s.134) uydurma hadis ureticilerinin ardinda gorulmus... Ama hangi avcinin asil avlamak istedigi sey nedir? Orasi pek belli degil. Cunku ne demli Allah, Peygamber, sevap-gunah dense de tanik olunagelmistir ki isin icinde cikar var, itibar var. Bu dizide, onceki haftalarda, Kandemir;in kitanindan da alintilarla ornekler sunulmustu. Ornekler, "hadis uydurmacilari"na iliskindi. Ama avcilar durumunda gorunenlerin de ayni gecerli olcuyle, yani cikar, itibar kazanma amaciyla yola koyulmadiklarini kesin soyleyebilecek bir kanit yok. Kisacasi; bu alanda herkesin her seyi yapabilecegi ve yaptigi dusunulebilir. 3 - Hadis avcilari kesiminde de, hadis uydurmacilarinin avcilari gorunenler kesiminde de turlu cikarlarin yaninda turlu egilimlerde, ileri surulenlerde etkin rol oynayagelmistir. Bir cikar kesiminden olan, obur mezhepten olan iyi gozle bakmaz, bakmamistir da. O onu, oburu berikini karalamistir. Ornegin "Sunni (Ehl'i Suunet'ten)" hadis toplayicilari ve uzmanlari, baska "firka"lardan, ornegin "Sii"lerden olanlari genellikle saglam bulmamislardir. Dahasi karalamislardir. 4 - Hadislerin bekcileri diye nitelenen ve uydurma hadis uretenlerin avina cikmis gorunen kimselerin kendileri de yalan soz soylemekten kurtulamamislardir. Grek uydurma olmayana uydurmadir ya da uydurma olana uydurma degildir diyerek; gerekse hadis belirlemelerinde gerek olamayacak savlar ileri surerek... Daha once ornek sunulmustu. Bir ornek daha: Uydurma hadis uretenleri avlama yolunda gorunen hadislerin koruyuculari, kimi zaman yalanci, uydurmaci diye yakaladiklari kimseler icin soyle demislerdir : - "Insanlarin en yalancisi (ekzebu'n-nas)..." - Hadis uydurmaciliginda o, en son basamak (ileyhi'l muntehafi'l-vaz)" "O, yalanin diregi (huve ruknu'l-kizb)" (bu sozler icin bkz. Kandemir, ayni kitap, s.118) Herhangi bir kimse icin bu turden sozler soylendiginde, soylenen sozun abartmali oldugu bilinir. Yani bilinir ki o soz yalanla karisiktir. Cunku hic kimse yalanin diregi olacak noktada degildir. Yine hic kimse, hadis uydurmaciliginda en son basamaktadir diye nitelenemez. Ve hele insanlarin en yalancisi sozu hic bir insan icin soylenemez. Insanlarin en yalancisinin kim oldugu, nerede ve nasil bilinebilir? Demek ki hadis uydurmacisi olarak yakalanmis olan kimse icin yalanci diyenin kendisi de yalan soyleyebiliyor. Oyleyse, hangisi saglam (sahih), hangisi curuk ya da uydurma, kesin olarak nasil bilinebilir ? Islam dunyasinda bu konuda olculer var kuskuzu. Ama bunlar ne denli saglam? Sorun burada. Islam'a hizmet deniliyor, Tanri hosnutlugunu kazanmak amaci gudulup hadis uyduruluyor. Krli - kazancli bir yol diye goruluyor, hadis uyduruluyor. Yalan soyleme bir aliskanlik durumuna gelmistir, hadis uyduruluyor. Su neden, bu neden... Ve sonucta binlerce onbinlerce uydurulmus hadis. Musluman hadis uzmanlarinin da belirledikleri boyle. Diyanet yayinlarinda bir kitaptan sundugumuz alintilarla da, bu acik secik gorulmustur. Bir nokta daha var: Hadis uzmanlarindan kimine gore, uydurma (mevzu) olan hadis, kimine gore hic de oyle degil. Karmakarisik bir durum. Kime, kimlere, ne olcude , nasil guvenilecegi kestirilemiyor. Yalan ustune yalan. Yalanlar dizi dizi, icice. Onca yalan icinde, gercek nasil bulunabilir, kesin olarak nasil bilinebilir ? Musluman hadisciler, yani bu isin uzmanlari, "hadis"in saglamini curuk ya da uydurma olaninda ayirmak icin kendilerine yontem belirleyip benimseyegelmislerdir. Saglam diye niteledikleri hadis icin, yani bir hadisin boyle nitelenebilmesi icin kosullar koymuslardir. Bu kosullara bakalim: Hadis uzmanlar, bir hadise saglam (sahih) diyebilmek icin uc kosul gosterirler : 1 - Adalet Buradaki "adalet"le anlatilmak istenen "guvenilirlik"tir diyebiliriz. Ne var ki bu guvenirlilik de ozel bir guvenirliliktir. Cunku bunda, takva ve muruvvet (el murue) sahibi olmak kosulu aranir. "Takva"nin sozluk anlami korunmadir. Din dilindeki anlamiysa, ahirete zararli olan seylerden korunmadir. Az da olabilir, cok da olabilir. En az derecesi, Tanriya ortak kosmaktan sakinip korunmadir. En yuksek basamagiysa, kisinin, gonlunu, ic dunyasini mesgul edebilecek her seyden kesip uzak tutmasir. Takva sahibi olan kimse, Tanri'ya ortak kosmaktan uzaklasacagi gibi, haram islemek, bir farzi, vacibi yerine getirmemek turunden kotu tutum ve davranislarda da bulunmayacak; ayrica da, sapik sayilan mezheplerden birine bagli olmayacak. Adalet denen ozel guvenirliligin ikinci kosulu durumundaki muruvvete gelince: Muruvvet sahibi olabilmenin gerekleri de vardir : Dusuk (hasis) sayilabilecek tutum ve davranislardan, asagilik mesleklerden de uzak kalma kosullari aranir. Carsida-pazarda yiyen, icen herkesin gelip gectigi yolda iseyen kimse muruvvet sahibi sayilmaz. Ayak takimi durumundaki kimselerle arkadaslik etmek, soylesmek, cocuklarla oyun oynamak, guvercinle, kusla ugrasip eglenmek, cok gulmek de muruvvet sahibi olmaya aykiridir. Eger babadan kalma degilse kimi meslekler, zanaatlar da bagdasmaz muruvvetle. Dericilik, hacamatcilik, dokumacilik eden kimse muruvvet sahibi olarqak gorulmez. Eger kotu karsilaniyorsa, erkek bile olsa acik bas gezen kimse de muruvvet sahibi degildir. (Butun bunlar icin bkz. Davudu'l -Karsi, Serhun Ala Metni Usuli'l-Hadis Li'l-Birgivi, Istanbul, 1312, s.24-27; Ali el Kari, Serhu Nuhbeti'l-Fiker, Istanbul, 1327,s.51 ve ot.)
2- Zabt Sozluk anlamiyla yakalama, ele gecirme, tutma, ezberleme demek. Din dilinde, hadis ezberleme ya da not alma anlaminda kullanilir. "Ravi" de yani hadis alip aktaran kimsede bu gucun bulunmasi da sart gorulur. Hadis iyi ezberlenmeli, iyi not alinmali (Bkz. Ayni kaynaklar) Ne var ki, yukarida sunulan alintilardaki orneklerde de goruldugu gibi adalet icerdii takva ve muruvvet sahibi olmak, hadis uydurmaya engel olamamis; tersine, kimi insanlari da bu duruma suruklemistir. Kimi takva ve muruvvet sahibi kisiler, yani en koyu anlamiyla dindar insanlar, Tanri'ya daha cok yaklasmak amaciyla, Islam'a hizmet, adam kazandirmak dusuncesiyle hadis uydurma yoluna gitmislerdir. 3- Kesintisizlik Hadisi kimin kimden aldigi belirtilirken, falanca filancadan, o da su kisiden, o ondan o ondan... adi denirken, Peygamber'e ya da sahabiye (Peygamberin arkadasina) degin hic kesinti olmadan gidilmesi de hadisin saglamligi icin sart. Sonuncu sartti bu. (bkz. Ayni kaynaklar) Bu sartlardan her birinin yerine gelmis sayilmasi icin gerekli gorulenler icinde oyleleri var ki, saglam hadis elde etmeye varacagi yerde tersine sonuc veriyor. Ornegin takva ve muruvvet. Kimi yerde tersine sonuc verdigi belirtildi. Bunlardan murubvvet dusunun. Asagilik meslektendir denip muruvvete aykiri sayilarak; diyelim bir dokumacidan, bir komurcude, bir dericiden.... hadis almamak, yani bunu gerekli gormek buyuk bir sakatlik degil mi ? Ehli Sunnet disi olmak, yani sunni cigirin disinda kalan mezheplerden birinden olmamak da adaletin yani ozel guvenilirligin kosulu sayiliyor. (bkz. Ayni kaynaklar) Bu da bir baska sakatlik. Kisacasi: Gercekler ortaya koyuyor ki, hadiscilerin, saglam hadise ulasabilme yontemi olarak satilagelmis gorundukleri yontem saglam degil, sakat. *** Hadiscilerin, bir hadisin uydurma oldugunun nasil bilinebilecegine iliskin ileri surdukleri, pek net ve kesin olcu niteliginde degildir. Hadisin saglamligina iliskin koyduklari kurallari da gecen hafta gorduk; onlar da kesin sonuca goturecek nitelikte olmaktan uzak. "Hadis Usulu" uzmanlarina gore, bir hadisin uydurma oldugu su durumlarda bilinebilir; 1- Hadisi uyduran , itiraf etmistir. Yani ikrar (sucu boynuna alma) vardir. Ne var ki boyle bir durumda bile hadisin uydurma oldugu yargisina kesin olarak varilamayacagi da kabul ediliyor uzmanlarinca. (Bkz. Ali el Kari, Sehur Nuhbetu'l-Fiker, s.123) 2- Bir takim karineler (belirtiler, ipuclari) hadisin uydurma oldugu sonucuna goturmustur. - Hadisi aktaranin durumundan, tutumunda anlasilmistir. Hadisi aktaran, kendi durumuna uyguun bir sey ortaya atma cabasindadir. Adam su ugras, bu ugras icindeyken hadis aktarmistir. Adam sapik sayilan bir mezhebe baglidir. Ama bu, kesin bir olcut olabilir mi ? - Hadis, Kur'an'in kendisine ters dusuyordur. Ornegin, Tanrinin bir cisim oldugunu anlatir gibi. Anlasilir ki bunu aktaran, "el Mucessime (Tanri'nin bir cisim oldugunu savunan) mezhebe baglidir. (Bkz. Ali el Kari, ayni kitap, s.125) Oysa Kur'an'in da bir dedigi bir dedigini tutmuyor cogu kez. Ayet vardir ki "Tanri"nin benzerinin bulunmadigini anlatir (bkz. Sura:11.); ayet de vardir ki, "Tanri"nin iki elinden (bkz.Maide:64;Sad:75), yuzunden (pek cok ayet icinde ornegin bkz. Bakara:115.) soz eder. Yani Tanri'nin cisim olmadigini anlatan ayet bulundugu gibi, cisim oldugunu anlatan ayetler de var. Hangisi olcu alinacak ? - Soz konusu hadis, "mutevatir (saglamliligin en ust basamagindan olan" bir hadise aykiridir. Oteki turden hadislere aykiri olmasi yetmez. (Bkz. Ali el Kari, ayni yer) Ne var ki, tevatur basamagina ulasmis (mutevatir) hadis sayisi pek azdir. Dolayisi ile bu olcu de pek bir seye yaramaz. - Soz konusu hadis, eldeki guvenilir hadis kitaplarinda bulunmaktadir. (Bkz.Kandemir, Mevzu Hadisler, s.179) Guvenilir hadis kitaplarinda bulunmayan her hadise uydurma denemeyecegi acik. - Soz konusu hadis, kesin hukum veren "sozlu Icma"ya aykiridir. Bu turden icma bulmak da kolay olmayacagina gore, bu olcu de ise yarar durumda degil. - Soz konusu hadis, acikca "AKLA AYKIRI"dir/ Ve bur aykirilik, yorumlarla da giderilememektedir.
8
slamiyet Gerekleri
Akil ve bilim olculeri baskadir; din olculeri baskadir. Dindeki konular akil ve bilim olculerine vuruldugunda isin icinden cikilamaz. Islam'in "amentu"sunde yer alan imanin esaslarini ele alalim. Hicbiri, akil ve bilim olculerine sigmaz. "Tanri'ya inanc" da, "meleklere inanc" da, "Tanri'dan inme kitaplara inanc" da, "ahiret gunune inanc" da, "kadere inac" da... Oyleyse akla ve bilime aykirilik da, hadisin uydurma olup olmadigini belirleyemez. Bir konuda Muhammed'den aktarilan bir olcu var: MUHAMMED'DEN AKTARILAN BIR OLCUYE GORE, KIMI ARKADASLARI YALANCIDIR, HADIS UYDURMACISIDIR. Muhammed'in soyle dedigi aktarilir: -Her isittigini aktariyor olusu, bir adamin yalanciligi icin yeterlidir.(Bkz.Muslim e's-Sahih, el Mukaddime/5, hadis no:5) Muhammed'in arkadaslari icinde, kendisinden isittigini soyleyerek binden cok binlerce hadis rivayet edenler vardir. Bunlara cok rivatet edenler anlaminda muksirun denir. Bir Ebu Hureyre, 5374 hadis rivayet etmistir. (Bkz. Dr Subhi e'sSahih, Hadis Ilikleri ve HAdis Istilahlari, cev. M.Yasar Kandemir, Ankara, 1981, Diyanet yayinlarindan, s.304.) Simdi bu Ebu Hureyre (Peygamberin ileri gelen arkadaslarindan), "Peygamberden her isittigini mi rivayet etmistir?" Muhammed'den aktarilan yukaridaki hadise gore, bu adamin, bu durumuyla yalanci sayilmasi gerekiyor. Kaldi ki bir insanin bu kadar hadisi ezberlemis olmasi kolay kolay dusunulemez. Boyleyken, Muhammed'in tum arkadaslari, aralarinda hic bir ayrim yapilmaksizin adaletli yani guvenilir sayiliyor musluman hadiscilerce. Yani guvenilmemesi gerekenler bile guvenilir gosteriliyor. Ve bu durumda, hadislerden hangilerinin uydurma oldugunu belirlemis gorunen musluman hadiscilerin sozlerine belirlemelerine guvenilebilir mi ? Demek ki hadisler alaninda yalandan kurtulus yok. Ya Kur'an'dakiler ?
Kuran Ayetlerindeki Yalanlar

Islam'in temel iki kaynagidan biri olan sunnetin yani hadislerin nasil uydurmalarla, yalanlarla dolu oldugunu, Islam'in kendi kaynaklarindanki belgelerle gorduk. Simdi obur temel kaynaginda, Kur'an'da -ki Islam'in birinci temelidir- yalan var mi , yok mu onu gorecegiz; Kur'an'in anlattigina gore; Kur'an'a inanmayanlar, Muhammed'in "Tanri'dan indirilmedir. Tanri'dan gelmedir." diye sunduklari icin genellikle soyle demislerdir: - "Bunlar eskilerin masallari, eskilerin uydurmalaridir." Inanmayanlarin boyle diyerek, Kur'an'in Tanri'dan gelme olduguna inanmadiklari Kur'an'da 9 yerde anlatilir. (Bkz. En'am: 25; Enfal:31; Nahl:24; Mu'minun:83; Furkan:5;Neml:68;Ahkaf:17;Kalem:15; Mutaffifin:13.) Kur'an'da kissa denen pek cok oyku vardir. Bunlarin pek cogunu da, cok eski toplumlarin soylencelerinden kutsal kitaplara gecmis olan soylenceler olusturur. Kur'an inanmazlarinin, yukaridaki sozu soylerken bu nedenle soylediklerine kusku yok. Kur'an'in aktardigina gore, inanmazlar, Muhammed icin; "yalan uyduruyor!" (Bkz.Sebe:8 ; Sure:24) demislerdir. Kur'an benzer suclamalarin baska peygamberler icin de yapildigini belirtir. Kamer suresinin 26. ve 27. ayetlerinin Diyanet cevirisindkei anlamlari soyle: - "'Kitap, aramizda ona mi verilmis? Hayir. O pek yalanci ve simarigin biridir' dediler. Yarin kimin pek yalanci ve simarik oldugunu bileceklerdir." "Semud" toplumundan soz edilirken anlatiliyor bu. Inanirlara goreyse peygamber yalan soylemez ve Kur'an'da da yalan yoktur. Gercekten de, Kur'an eger Tanri sozuyse, icinde, gercek diye sundugu hic bir seyin yalan olmamasi gerekir. Bur turden bir sey yok mudur Kur'an'da ? Eger; yoktur denirse nasil bir durumun meydana gelecegine bakalim; Kur'an'in her anlattigi icin gercektir denirse, ayetlerinde, mucize olarak gerceklestigi anlatilanlari da gercek saymak gerekir. Ornegin: - "Bir adam, esegiyle birlikte olmus, yuz yil olu olarak kaldiktan sonra dirilmistir." Bakara suresinin 259. ayetinde acikca anlatiliyor bu. Ayetin anlami daha onceki yazilarda bu kosede yer almisti. Peki mumkun mu? Boyle bir sey olabilir mi ? Bir insan, bir hayvan olecek, yuz yil olu kalacak, sonra dirilecek. Bunun olabilecegi dusunulebilir mi?
slamiyet Gerekleri
Kesinlikle biliyoruz ki, bilimin hic bir dali buna "evet!" demez. Paramparca edilen dort kus, parcalari alinip daglara konulduktan sonra, Ibrahim'in cagirmasiyla dirilmisler, ucarak onun yanina gelmislerdir. Bu da ayni surenin, 260;. ayetinde anlatiliyor. Yorumu morumu yok, acikca... "Ayet"in anlattigini gercek sayarsak bunu da gercek saymamiz gerekir. Ne var ki, bilim hic bir daliyla buna "evet!" demez. Tum bilim verileri, bu tur seyler icin "hayir!" der, "olamaz!" der. -"Isa, mucize olarak oluyu diriltmistir." Ayetlerde bu da anlatildigina gore (bkz. Alu Imran: 49; Maide: 110). Kur'an'in her anlattigi gercektir." dendiginde, bunun da gercekten oldugunu, yasandigini kabul etmek gerekir. Gelin gorun ki, hangi dali olursa olsun, "bilim"in kabul edebilecegi turden olmadigi ortada. - "Nuh, toplumu icinde tam 950 yil kalmistir." Kur'an'in Tanri'si anticerek bunun gerceklestigini bildiriyor. (Bkz.Ankebut: 14) Kur'an'in anlatmasina gore, Nuh, en az bu kadar yil yasamistir. Yani fazlasi bile var. Olabilir mi bu ? Hic kusku duyulamaz ki tum bilim dallari, buna da "hayir!" der. - "Islam oncesi donemde, Araplar, kiz cocuklarini diri diri gomuyorlardi." Yorumculara gore, Tekvir suresinin hangi gunahtan dolayi oldugu gomulene(disi) soruldugu zaman anlamindaki 8. ve 9. ayetlerinde anlatilan budur. (Bkz. Tefsirler, ornegin, F.Razi, e't-Tefsiru'l-Kebir,31/69.) Bunun da gercek olamayacagi kesin. Bu gercek olmus olsaydi, Araplarda kadin bulunmazdi. O zaman o yorede insanlar ureyemezlerdi bile. Tersi dusunulebilir mi ? Gercege baktigimiz zaman goruruz ki, Araplarda kadin yoklugu soyle dursun, kadin coklugu, nufus yogunlugu vardir. Yani kiz cocuklarinin diri diri gomuldugu, inanirlara suregelmis ve yutturulagelmis olan bir yalandan baska bir sey degil. Ornekler daha da siralanabilir. Ama gerek var mi ? Sonuc: Islam'in ana temellerine baktigimiz zaman bir dolu yalan goruruz. Ancak bir seyi gorebilmek icin isik gerekliyor. Karanlikta bir sey gorulemez ve kolay kolay bulunamaz. Ele aldigimiz konularin isigi da kaynaklar ve belgelerdir. Bu isik tuttugu zaman her sey aciga cikar. Elverir ki isik kaynaginin onune engel konulmasin. Kaynak: Turan Dursun, Din Bu 3 Bu metni elektronik yaziya donusturen "S"e tesekkrlerimle
slamiyette Dua Ve badet

nsan her zaman dua etmeye zorlayan bir dinin kolay bir din midir? Hayr!
"Dua" ve "Ibadet" denilen seyler, mslman kisi iin sadece yasam amaci olarak degil ve fakat ayni zamanda Tanri'ya layik olabilmek bakimindan da gerekli ve nemli sayilir. Seriat verilerine gre kisi, gerek bu yeryznde ve gerek gelecek dnya'da srdrecegi yasamlarini, ancak dua ve ibadet sayesinde olumlu kilabilecegi gibi Tanri'nin ilgisini de ancak Tanri'yi vp ycelten dua'lari sayesinde ekebilecegine inanmistir. Ancak ne var ki bu inanmislik ierisinde dua ve ibadet ederken kendi benligini, kendine olan gvenini ve yaratma gcn yitirir, "mtevekkil", "mptezel" ve ve "miskin" bir kimlige brnr. Cnk seriat kisiyi, dua ederken: "Ey Tanrim beni mptezel ve miskin kil" diye dua ettirir. Syleki: Kur'an'in esitli Sure'lerinde yer alan "Dua" szcg, "dilek", "istek", "siginma", "yardim dileme" ya da "agri" ve bir bakima da "iman" anlamina gelir. Szcgn tanimi genellikle syle yapilir: "Asagida olanin yukarida (stn) olandan bir seyi elde etmek iin olan istemi" (1) "Ibadet" szcgne gelince o da "abd" szcgnden gelme olarak Tanri'ya "kulluk", "klelik", "tapinma" ve "yakarma"(dilekte bulunma) anlamlarini ierir (1 a). Gazali'nin deyisiyle: "Allah'a karsi meskenet, zillet ve O'na ihtiya oldugunu (itiraf etmektir)" (2); bu nedenle kisi dua ederken: " (Ey Tanrim) Beni miskin yasat ve miskin ldr" diyerek dua etmelidir (3)
10
slamiyet Gerekleri
Islam seriat'ina gre kisi, her seyi dua yolu ile Tanri'dan dilenmeli, her isini dua ve ibadet yolu ile grmelidir. Mal istiyorsa, baheler ve irmaklar istiyorsa, "ogullar" istiyorsa, tarlasindaki ekin iin yagmur istiyorsa, gnahlardan kurtulmak istiyorsa vb... btn istemleri iin hep Tanri'ya el-aarak yalvarmalidir; yalvarip yakarmadan hi bir sey yapmamalidir. Bu tr yalvarmalarini sabah uyanipta yataktan iktigi an'dan aksam tekrar yataga girinceye kadar her vesile ile yapmalidir. Ornegin aksam yatagina girdiginde, sag tarafina yatmali ve syle dua etmelidir: "Allah'im! Kendimi Sana teslim ettim. Yzm Sana evirdim, isimi Sana ismarladim, Sana i'timad ettim. Sen'i dilerim ve Sen'den korkarim. Senden baska siginacak, Sen'den baska kurtaracak yoktur... Allah'im indirdigin Kitab'ina inandim ve gnderdigin Peygamber'ine iman ettim" (4) Eger her hangi bir isini, her hangi bir istemini, Tanri'ya yalvar yakar olmadan elde etmege kalkisacak olursa bu taktirde Tanri ona kizar ve onu Cehenneme yollar. Bunun byle oldugunu anlatmak iin din adami kisiye Kur'an'dan ayet'ler okur ki bunlardan biri syledir: "Bana dua edin (ki) size karsilik verip kabul edeyim! Bana ibadet etmekten uzaklasip bbrlenenler, Cehenneme girecekledir: asagilanmislar olarak" (K. M'min : 60). Yine seriatn Kur'an'a dayali olarak sylemesine gre Tanri kisi'yi sirf kendisine dua ve ibadet etsin iin yaratmistir, nk Kur'an'da syle yazilidir: "Ben cin ve insi ancak bana ibadet etsinler diye yarattim" (K.51 Zariyet 56) . Diyanet'in evirisi ise syle: "Cinleri ve insanlari ancak bana kulluk etmeleri iin yaratmisimdir" (K. 51 Zariyet 56) (5) Tanri'nin kisi'ye deger vermesinin tek nedeni de, onun Kendisine dua etmesidir, nk mslman kisi'yi O, kendisine Kul olmak zere var kilmistir; "dua etmek" , ayni zamanda "kul olmak" anlamindadir. Tanri "kul" olarak yarattigi insan'a, kendisine dua ettigi ve dua ederek "Kendisini" vdg ve ycelttigi iin deger verir. Kur'an'da syle yazili: "Ey Muhammed! De ki -'Duaniz (ibadetiniz) olmasa Tanri'm size ne diye deger versin-'..." (K. Furkan 77) Fakat anlasilan o'dur ki Tanri, insanlari kendisine dua ve ibadet ettirip "kul", "kle" durumunda tutmak hevesindedir. Ancak bu suretle onlari "dogru yola" sokacak ve dileklerini karsilayacaktir: Kur'an'da syle yazili: "Ey Muhammed! ... Benden isteyenin, dua ettiginde, duasini kabul ederim. Artik onlar da davetimi kabul edip Bana inansinlar ki, dogru yolda yryenlerden olsunlar" (K. 2 Bakara 186). Grlyor ki seriat verilerine dayali olarak belletilmesine gre kisi'nin:"Ey Tanrim beni miskin yasat ve miskin ldr" seklindeki dua usul'leriyle yerlere kapanip Tanri nnde klmesi ve Tanri'yi bu sekilde yceltmesi fazilet 'tir. Yine din adami'nin belletmesine gre kisi, namaza durdugu zaman ne kadar ok "rku" eder (yani elleri dizlerine dayali olarak egilirse) ve ne kadar ok "scud" ederse (yani namaz'da yzn yere srercesine kulluk gsterirse), ne kadar ok yerlere kapanip yzn topraga srerse, Tanri'yi da o kadar yceltmis olur. Bunun byle oldugunu anlatmak iin Muhammed'in su emrini okur: "Ibadetlerin en degerlisi ve en hayirlisi rku ve scud'u ok olandir" (6) Namaz kilmanin da en "efdal" (derecesi yksek) olan seklinin, dogrudan dogruya toprak zerinde namaz kilip alnini topraga getirmek oldugunu anlatmak zere Muhammed'in "Yzn topraga bula" diye emrettigini hatirlar (7) Fakat bununla kalnmaz bir de, fazlaca secde edip yerlere kapanmanin gnah'lardan kurtulmak gibi bir dl olacagina dair Muhammed'in su szlerini hatrlar: "Bir kul Allah rizasi iin bir kere secde edince (Tanri) ona muhakkak o secde sebebiyle bir hasene yazar, yine secde sebebiyle bir gnah affeder, onu bir derece ykseltir. Binaenaleyh Ashabim! Cok secde ediniz" (8). Ve iste kul'larinin bu sekilde yerlere kapanarak "dua" etmeleri zerine Tanri onlarin dileklerini kabul eder; ederken de eger kendisine daha fazla dua edilecek olursa verdiklerini arttiracagini, etmezlerse bunu nankrlk sayacagini hatirlatmaktan geri kalmaz: "Skrederseniz... size karsiligini artiracagim; nankrlk ederseniz bilin ki azabim pek etindir" (K. 14 Ibrahim 7). Ancak ne var ki, Tanri, devamli sekilde kisileri kendisine dua eder durumda tutmak olasiligina sahiptir, nk onlari dogru yola sokan ya da sapittiran, ya da rizik okluguna ve azligina sokan yine kendisidir. Bunun byle oldugunu ortaya vuran ayet'lerden ikisi syle: "Allah istedigini saptirir, istedigini dogru yola eristirir..." (K. 16 Nahl 93), "Allah rizik verirken kiminizi digerlerine stn tutmustur" (K. 16 Nahl 71) Grlyor ki Tanri, kisi'leri diledigi gibi sapittirmak suretiyle gnahkar yapabilmekte ya da dilediginin rizkini az tutmak suretiyle yoksul kilabilmekte ve sonra da"Benden isteyenin, dua ettiginde duasini kabul ederim" (K. Bakara 186) diyerek onlari kendisine devamli olarak dua eder durumlara sokabilmektedir. Ote yandan, yine Tanri, kisileri kendisine dua ettirmek zere pazarlik yollarini arar. Ornegin yagmur dua'sina ikip kendisine: "Ilahi!, bize can kurtaran, ie sinen, latif ve hos-gvar, bereketli, bol ve hayirli, sirsiklam eden, kuvvetli, her tarafa samil ve ihtiya zail oluncaya kadar devamli bir rahmet ver. Ilahi!, yagmur ihsan et de bizi rahmetinden mmidini kesmislerden etme... Ilahi ekinlerimizi bitir, hayvanlarimizin memelerini doldur, semanin harekatindan bizi suvar, arzin berekatini bizim iin meydana ikar... " seklinde dua edildiginde bol yagmur yagdirir (9). Fakat kullarinin biraz daha kendisine yalvar yakar olmalarini saglamak iin yagmur yagdirmakta gecikebilir. Geciktigi taktirde kullarinin kendisine su sekilde dua etmelerini bekler: "Ilahi! Sana dua etmeyi bize Sen emrettin, duamiza icabeti de Sen va'd ettin. Bize emrettigin gibi iste Sana duayi ettik. Artik va'd ettigin gibi bize icabet et. Ilahi! artik irtikab ettigimiz gnahlari magfiret etmekle, suvarma duamizi kabul eylemekle, rizkimizi bollatmakla zerimize olan minnetini izhar et, ya Rab" (10) Dikkat edilecek olursa bu seriat verilerine gre Tanri ile kul'lari, birbirleriyle adeta pazarlik halindedirler. Bir yandan Tanri onlara: "Beni yceltici dua'larda bulunun, ben de size ihsanlarda bulunayim" seklinde konusmakta, buna karsilik Kul'lar da ona, klerek ve "zillete" brnerek dua ettikten sonra: "Iste biz seni, bizden istedigin gibi, dualarla ycelttik, sen de simdi bize bunun karsiligini ver" demektedirler. Sylemeye gerek yoktur ki byle bir pazarlik ne
"yce" bir Tanri anlayisiyle ve ne de insan sahsiyetinin "olumlugu" ile bagdasir seylerdir. Ote yandan, yine seriat verilerine gre Tanri'ya "klerek skr ve dua etmek" mutluluga erismek demektir. Cnk Tanri, "Ey inananlar! rku edin (boyun egin) , secdeye varin, Rabbinize kulluk edin... de kurtulun, mutluluga erin" (K. 22 hacc 77) seklindeki szleriyle, kendisine rku ve secde ettirmeyi, yani boyun egdirmeyi, onlar iin bir kurtulus yolu imis gibi gstermistir. Ve iste kisi, mutluluga erismek iin mrn Tanri'ya vgler yagdirmakla, her isi ve her trl ihtiyaci iin, secdeye durup ona yalvar yakar olmakla geirir. Ornegin, biraz nce belirttigimiz gibi, gnlk gida olarak yag, st, et vb.. iin syle yalvarir: "Ilahi, yagdan , stten, sahim ve lahimden rizkimizi ver". yagmur yagdirmasi iin syle dua eder: "Ilahi ! Senden yle ... bir yagmur dileriz ki onunla kullarina genislik veresin, hayvanlarin memelerini st ile doldurasin, ekinleri diriltesin"(11) Gz, kulak, dil, cinsel organ vb... cihetiyle gnaha dsmekten kurtulmak iin syle dua eder: "Allahim! Kulagimin, gzmn, dilimin, kalbimin fercimin (cinsel organimin) serrinden Sana siginiyorum" (12) Seytan'larin kiskirtmasindan korunmak iin syle dua eder: "Rabbi'm! Seytanlarin kiskirtmalarindan sana siginirim! Rabbi'm, (Seytanlarin) yanimda bulunmalarindan sana siginirim" (K. Mu'minun 97-98). Seytanlarin tmnn saldirisindan uzak kalmak iin syle dua eder: "Tanri'nin adiyle! Tanri'ya gvendim. hareket ve g, yalnizca Tanri'yla olur" (13) Dogacak ocugun seytan'dan zarar grmemesi iin syle dua eder: "Tanri'nin adiyle baslarim! Ey Tanri! beni seytandan uzaklastir! Seytani da bize verecegi seyden -ocuktan- uzaklastir" (14) Erkek, karisiyle cinsi mnasebet'e girisirken syle dua eder: "Bismillah! Yarab! beni seytandan uzaklastir. Seytani da bize ihsan ettigin ocuktan uzak kil!" (15) On sevab birden kazanmak isteyen kisi, her sabah namazindan sonra on kez syle dua eder: "Tanri'dan baska tanri yoktur. Yalnizca O vardir. O'nun ortagi yoktur. Mlk (devlet-, hkmranlik) ve hamd O'nadir. Her seye g yetirebilendir O"(16) Cehennem'e girmeden dogruca Cennet'e kavusabilmek iin syle yalvarir: "Tanri'dan baska ilah yoktur, Muhammed onun Peygamberidir" (17) Islamiyete gre horoz sesi ve esek anirmasi sirasinda bile dua okunmasi gtlenir. Evet, yanlis okumadiniz. Bu nerede mi yaziyor? Hadis kitabinda.. (Tecrid ve K. Miras tercmesinde) 1363 numarali Arap harfleri ile yazili bu hadisi gormek icin buraya tiklayiniz. (Bu hadisin yer aldigi temel kaynaklar Buhr, Bed' 1-Halk/15; Ms- lim, Kitabu'z-Zikr vc 'd-Dua.../82, hadis no: 2729; Eb Dvd. Kitabu'l- Edeb/115. hadis no: 5102; Tirmizi, Kitabu'd- Deavt/57, hadis No: 3459.) Bu hadisin Turke tercmesi ise su sekilde: "Eb Hreyre radiyallah anhten rivyet olunduguna gre Neb sallllah aleyhi ve sellem syle buyurmustur: Horozlarin ttgn isittiginizde (dileklerinizi) Allahin fazl- kereminden isteyiniz! Zira horozlar melek grmsler (de yle tmsler)dir. Merkebin annrmasini isittiginizde de seytan(in serrin)den Allaha sigininiz (ve Euzbillhiminesseytanirrecim, deyiniz). nk merkep seytani grms (de yle anirmis)tir. Bu hadisin aiklamasinda Kmil Miras syle der: Horoz sesinin gzelligi karsisindandan merkep avazi da o derece irkindir ve istiazeye lyiktir. Eb Musel'isfehninin Tergibinde Eb Rfiden tahricine gtire Resulullah sallllah aleyhi ve sellem: merkep seytan grmedike anirmaz. Merkep aninnca siz Allah telya zikredin, bana da salvat getiriniz! buyurmustur. "Horozun ts" isitildiginde dua edilip Tann'dan dilekte bulunulmasi gtleniyor. Ama belirli bir dua aiklanmiyor. Yani, Tann'dan dileme biimi, herkesin kendisine birakiliyor. Bu konuda kimi dua biimleri varsa da, temel kaynaklarda yer almamakta. Ama, bir dua okunmasi ogutleniyor. "Esegin anirmasi" duyuldugunda da, "Tanri'ya siginma" buyurulurken belirli bir duaya yer verilmiyor. Bununla birlikte "Euzubillahimesseytanirrecim" yani "kovulmus seytanin serrinden Tanri'ya siginirim" demek yeterli grlmekte. Genel olarak, Felk ve Ns surelerinin okunmasinin gtlendigi grlr. Bu listeyi uzatmak mmkn; fakat anlatmak istedigimiz sudur ki seriat, yz yillar boyunca mslman kisi'nin yasantilarinin ok byk bir kisminin, Tanri'ya ve Muhammed'e bu tr yalvarip yakarmalarla ve karsiliginda mutlaka bir seyler beklemekle gemesini saglamistir; bugn de yle yapar. Omrn bu sekilde srdren insanlarin fikren ve ruhen gelisip gelisemeyeceklerini asla hesaplamamistir; bugn de hesaplamaz. Ne zaman hangi dilein kabul edilmesi iin hangi duann ka kez okunaca, Hac mam Hatip hocalar tarafndan hadislere dayanlarak Namaz Hocas kitaplarnda anlatlyor. Byle bir kitaptan dua rnekleri ve okunma says reetelerini grmek iin buray tklaynz.
slamiyet Gerekleri
12
Referanslar: 1) "Dua" konusunda bkz. Turan Dursun'un "Kur'an Ansiklopedisi" ( Kaynak yayinlari, Istanbul 1994, Cilt 4, sh. 253 ve d.) . "Dua" szcgnn yukardaki tanimi Ibn'l Cevzi'nindir. 1 a) "Ibadet" szcgnn anlami konusunda bkz. Turan Dursun, Kur'an Ansiklopedisi. (Cilt VI. sh. 39 ve d.) 2) Gazali, age (1975) (Cilt IV. sh. 357) 3) ibid. 4) Bera Ibn-i Azib'in rivayeti iin bkz. Sahih-i... XII, sh. 338, Hadis no. 2145) 5) Bu konuda bkz. Sahih-i... (Cilt III, sh. 255) 6) Buhari'nin rivayeti icin bkz. Sahih-i... (Cilt IV. sh. 59) 7) Muaz b. Cebel'in Muhammed'ten rivayeti iin bkz. Sahih-i... (Cilt II, sh. 640) 8) Sahih-i... (Cilt IV. sh. 59) 9) Sahih-i... (Cilt III, sh. 260) 10) Sahih-i... (Cilt III, sh. 261) 11) Sahih-i... (Cilt III, sh. 251, 290 ve d.) 12) Ebu Davud ve Riyaz's-Salihin' den; ayrica bkz. bkz. Dursun, Kur'an Ansiklopedisi (Cilt IV, sh. 277) 13) Enes Ibn Malik'in rivayeti iin bkz. Dursun, age (1994), (Cilt IV, sh. 302) 14) Buhari'nin Duavat'inda ve Mslim'in Nikah' inda yer alan bu hadis iin bkz. Dursun, age. (Cilt IV. sh. 300) 15) ibid. sh. 300 16) Ebu Ayas'in rivayeti iin bkz. Dursun, age (1994) (Cilt IV.. sh. 310) 17) Enes'in rivayeti iin bkz. Sahih-i... (Cilt I, sh. 126, hadis no. 105)
slamiyet'te ilerinizin hallolmas, gnahlarn affolmas gibi menfaatleriniz iin okunmas gereken dualar
4444 kere okunacak bir dua:
Salt- Tefriciye - Salt- Nariye

"Allhmme salli salten kmilaten ve sellim selmen tmmen al seyyidin Muhammedinillezi tenhall bihil'ukad, ve tenferic bihil'krab, vetkd bihil'havic, ve tnl bihir'regib, ve hsnl'havtimi, ve ysteskal'amm bivechihil'ke'imi ve al lihi ve sahbih f klli lemhatin ve nefesin biaded-i klli mlmin lek." mam Kurtub Hazretleri yle demi: "Bir kimse, ok nemli bir iinin veya nemli bir dileinin gereklemesini, ya da zerinde devam edip duran byk bir belann zerinden ekilip gitmesi (kalkmas) iin, "Salt- Tefriciye"yi 4444 defa okuyup, bu mbrek Sat Selm ile Yce Peygamberimizi vesile edinse, hi phe ve tereddt yoktur ki, Yce Allah, o kulunun istek ve muradnn olmas iin hayrl bir kap aar, hayrl bir sebep yaratr ve ona muradn verir ." (Bakn, bunu baaran zaten matemataik profesr olur.. 4444 says nemlidir. Diyelim ki, arp 4443 kere okudunuz. Olmad.. saydan emin olmak iin, tekrar batan balayp okumak en iyisi.. Ben, duay okurken, sayda yanl yapmayasnz diye bir "sayc" tutmanz neriyorum.. Sevabna yardmc olur.. O da duasn okurken, siz onun saycs olursunuz.. Kolay gelsin..)
Salten Tncna - Salt-i Mnciye

"Allhmme salli al seyyidin Muhammedin ve al l-i seyyidin Muhammedin salten tncn min cemil'ehvli vel'ft. Ve takdlen bih cemal'hct. Ve ttahhirna, bih min cemis'seyyit. Ve terfeun bih ledderact. Ve
13
slamiyet Gerekleri
tbelliun bih eksal'yt, min cem'lilhayrti ve bdel'memt. Hasbnallh ve nmel vekl, nmel'mevl ve nmen'nasr." Her namazdan sonra okunmal ve ayrca hergn 3 defa okumay det (alkanlk) edinmelidir. Hele hele manasn birka kere okumal ve aklmza almal ve ona gre kymetini bilmelidir.
Btn peygamberler efaat edecek

"Allhmme salli al seyyidin Muhammedin ve deme ve Nhin ve brhime ve Msa ve s ve m beynehm minen'nebiyyne vel'mrseln. Salevtllhi veselmh aleyhim ecmen." Muhammed'in 6 yanda iken evlendii, 3 sene sonra 9 yanda iken gerdee girdii en kk kars Aye rivayet etmi ki: "Bir kimse bu Salevt-i erfe'yi yaymadan nce okursa, o kimseye btn peygamberler efaat edeceklerdir."
Yz kere okununca gnahlar affettiren kelimeler

"Allh ekber, ve Sbhnallah velhamd lillh ve l illallh vahdeh l erke leh, vel havle vel kuvvete ill billAhil'aliyyil'azym." mam- Ahmet'in rivayetine gre Muhammed yle demi: "Bu kelimeler gzel kelimelerdir. Kim bu gzel kelimeleri her namazn sonunda yz kere sylerse, deniz dalgalarnn meydana getirdii kpkler kadar da gnah olsa affolur. Btn gnahlar silinip ve balanm olur." (Duay okurken sayda yanl yapmaynz.. 99 kez okununca dua kabul olmaz anlalan.. Yzden fazla okursanz, gelecek gnahlarnzn aff iin avans alm oluyorsunuz..)
kere okuyunca gnahlar affetiren dua

"Estafirullahellez'i l ilhe ill h, el'Hayyel'Kayyume ve etb ileyh." Enes'in rivayetine gre Muhammed yle demi: "Her kim, Cuma gn sabah namaznn snnetinden sonra (farzndan nce) kere bu duay okursa, deniz kp kadar bile gnah ok olsa, Allah gnahlarn affeder." (Bu dua, yukardaki szlerden daha verimli.. Yz kere yerine, kere ile i tamam.. Ancak, Cuma gnn beklemek lazm..)
Balanmak iin her gn yz kere okunacak dua

Buhari ve Mslim'in rivayetine gre Muhammed yle demi: "Her kim her gn yz kere "Sphnallhi ve bihamdihi" duasn (tespih ve zikrini) okursa, gnahlar deniz kp kadar olsa balanr. (Bu da bir baka dua.. Says her gn yz kere.. Yok, yok, en iyisi kere okunacak dua.. Hem says daha az, hem de yapt i ayn..)
Borlardan ve skntlardan kurtulu duas

" Allahmme inn ez bike minelhemmi, vel hazeni ve ez bike minel'aczi velkeseli, ve ez bike minelcbni, velbuhli ve ez bike min galebetiddeyni ve kahrir ricali." Ebu davud'un rivayetine gre, bu dua Ashab'dan Medine'li Eb Umme'ye retilmitir. Eb Umme, namaz vakti dnda (namaz vaktinden sonra) camide dalgn dalgn oturuyormu. Muhammed, bunu grm ve ne olduunu sormu. Eb Umme: "Yakama yapan borlar, kederler y Reslallh.. Yani, ok borcum var, dardaym, onun iin sknt ekiyorum, elem ve kederler yakam brakmyor.." demi.. Bunun zerine Muhammed "Y Eb mme! Sana bir dua reteceim, onu okuduun zaman Cenab- Hak senin gamn, kederini giderir. Borcunu detir. Bu duay akam sabah oku" buyurmu ve yukardaki duay retmi. Eb Umme, sonra yle demi: "Reslallahn emrettii gibi duay akam sabah okumaya devam ettim. Btn dertlerim, kederlerim, sknt ve bunalmm gitti. Ve borlarm da hemen demem nasip oldu. (Ekonomi ynetmenin srr da Islamiyette imi.. Ben hkmetlerin yerinde olsam, bu rivayetteki ii yaparm, o zaman devletin borlar denir, ne IMF ne Dnya Bankas ne de AB Ekonomik Yardm'na muhta olunur.. Tketici duay okur, satcya olan borcu denir, satc duay okur, reticiye olan borcu denir, retici duay okur, hammadde, bankalar ve iiye olan borcu denir. Allah-varsa eer- duay okuyanlar iin bir hazine bulunduruyor anlalan..)
Memnun ve raz olmak ve cennete girmek iin dua

14
slamiyet Gerekleri
"Radiyt billhi Rabben ve bil-slami diynen. VebiMuhammedin (sallallh tel aleyhi ve selleme) nebiyya." Muhammed demi ki; "her kim, sabah akam kere bu duay okursa, Yce Allah, o kulunu memnun ve raz ederecktir." Bir dier hadiste de "Cennete girecektir.." demi.
Elhamdlillah demenin sevab

Muhammed yle demi: 1. Bir kul bir defa "Elhamd lillah" dedii zaman yer ile gk aras sevab ile doldurmu olur. 2. kinci defa "Elhamd lillah" dedii zaman, yerin yedi kat gklerin stne kadar olan bu aray sevab ile doldurmu olur. 3. nc defa "Elhamd lillah" dedii zaman, Allah- Tel, bu kulna "Ey kulum, ite al" buyurur. Yani Yce rabbimiz "Ey kulum, dilediini dile, dilein verilecektir, muradn iste, muradn yerine getirilecektir. Dilek ve muradn gerekleecektir. Sen hemen iste..." buyurmu demek olur. (mam- gazli, hy).
Anszn kaza bela gelmesin diye sabah akam kere okunacak dua
"Bismilhillez l yedurru maasmihi ey'n fil'ard vel fissemi ve Hvessemi'ul Aliym" Muhammed yle demi: "her kim, sabah akam er kere, "Bismillahillezi.." duasn (yukardaki duadr) okursa kendisine yerde ve gkte hibirey zarar veremez ve kendisine anszn bela kaza gelmez." (Tirmizi, bn-i Mce) (Otobs, kamyon, minibsler ve arabalar bu duay zerlerine yazsalar trafik kazalar biter mi, dersiniz?..)
Akamlar kez okuyan zarar grmez

" E'zu bikekimtillahittmmti min erri m halak". Akamlar bu duay kere okumaldr. Okuyan btn korkulardan emniyet ve selamette olur. Korkulu rya grmekten, kabuslar grmekten, zehirli haarat sokmasndan ve tm musibetlerden emin bulunur..mu..
Sabah on kere okunca sevap kazandran dua

"L ilhe illallh vadeh l erkeleh, lehl' mlk velehl'hamd ve hve al klli ey'in kadir." Muhammed demi ki; "Her kim bu duay on kere okursa, Hz.smail peygamberin oullarndan (slalesinden) drt kle azad etmi gibi sevab kazanr". (Buhari, Mslim, Tirmizi)
Uyandnda okuyann sevab

Muhammed'in 6 yanda iken evlendii, 3 sene sonra 6 yanda iken gerdee girdii en kk kars Aye, Muhammed'in yle dediini anlatm: "Her kim, uyand vakit, "L ilhe illallh vadeh l erkeleh, lehl' mlk velehl'hamd ve hve al klli ey'in kadir" duasn okursa, gnahlar denizin kpkleri kadar bile ok olsa, Allah o kulunu affeder. (Burada iki gariplik var.. Birincisi, denizin kpkleri kadar ok olan gnahlar affettirmek iin okunacak baka dualar da var.. kincisi, bit yukardaki paragrafta, bu dua okunca, brahinm'in slalesinden drt kle azad etmi gibi sevap kazanlaca sylenmiti ama.. Ne yapaym, ben de bu paragraflarn alnd kitabn yazar El'hacc Hattat Hafz Yusuf Tavasl'dan (Emekli mam hatip) aktaryorum...)
Yz defa okuyun ok sevap kazann

Eb Hreyre, Muhammed'in yle dediini anlatm: "Her kim gnde yz defa, "L ilhe illallh vadeh l erkeleh, lehl' mlk velehl'hamd ve hve al klli ey'in kadir" duasn okursa on tane kle azad etmi gibi sevab alr. Ayrca, yz tane sevab yazlr. Yz tane gnah silinir (affolur) o gn iinde akama kadar eytann errinden korunmu olur." (Bu duann baka faydalarn da yukarda grmtk.. ne duaym ama.. Neredeyse kazandrdklarn hesaplamak iin bir matematiksel fonksiyon yazmak gerekecek...)
Cennette aacnz olsun diye okunacak dua

Amr bni Abbs, Muhammed'in yle dediini anlatm: "Her kim, "Subhanallhi, velhamd lillahi ve ilhe illallh,
vallh ekber" derse, bu zikirlerin her birinden dolay syleyen kimse iin cenette bir aa dikilir." Tabarni de rivayet etmitir ki; "Evet, okuduu bu kelimelerin herbirinin sevab ve mkafat olarak kendisi iin cennette bir aa dikilir." Enes bin Mlik, Muhammed'in yle dediini anlatm: "Her kim 100 defa "L il^he illallh", 100 defa "Sbhnallh, 100 defa "Allh ekber" derse, bu zikirler kendisi iin hrriyetine kavuturduu on kle ve kurban olarak kestii alt (bir rivayete gre yedi) deveden daha hayrldr".(bni Ebid'dnya rivayet etmitir)
ki milyon sevab almak iin okunacak dua

Abdullah bin Evf, Muhammed'in yle dediini anlatm: "L ilhe illallh vahdeh l erkeleh ehaden sameden lem yelid, ve lem yled ve lem yekn leh kfven ehd" derse, Cenb- Allah kendisine iki milyon sevab yazar.
Her namazdan sonra 10 kere okuyan cennete girer

mer'in olu Abdullah, Muhammed'in yle dediini anlatm: "ki haslet vardr ki, onlara devam eden, mutlaka cennete girer. O hasletler kolaydr, fakat o hasletleri yapan azdr". Bu hasletleri "sizden biriniz her namazn sonunda, on defa 'Sbhnallah', on defa 'Elhamd lillh', on defa 'Allah Ekber' der. Bu zikirler (dualar) dilde yzelli, mizanda ise binbeyz eder. Yatana girince de, 33 defa 'Sbhnallah', 33 defa 'Elhamd lillh', 33 defa da 'Allah Ekber' der. Bu zikir de dilde yz, tartda (mizanda) bin eder. kisinin toplam ikibinbeyz sevab alm olur okuyan." Muhammed, sonra devam etmi: "Ashabm, ey mmetim, hanginiz birgn ve gecesinde (24 saatte) ikibinbeyz gnah iler?" Sonra, bu iin tehlikesini yle haber vermi: "Sizden birine namazda iken eytan gelir ve unu hatrla, unu hatrla diye vesvese verir. Yatanda da o kimseye gelip bu dua ve zikirleri okumaya frsat vermeden uyutuverir. Bylece, o kimseyi bu dua ve zikirle rden ve kazanaca sevabtan mani olmu olur." (Buradan da anlalyor ki; Muhammed insanlarn dinden baka birey dnmesini istemiyor.. Gece de yatana yatnca hemen uyumasn da istemiyor. yi insan dediin, her an dua edecek, ii bir trl rahat etmeyecek, hep diken stnde kalacak.. Dua etmekten baka hibir i yapmayacak bu gidile!..)
Akam sabah 7 kere okunacak dua

"Hasbiyellh l ilhe illh, aleyhi tevekkelt ve hve Rabbl'aril'azym" Eb Derd, Muhammed'in yle dediini anlatm: "Kim sabah ve akam yedi kere bu duay okursa, dnya ve ahiretle ilgili ilerinde kendisine znt, elem, keder veren eyleri Cebb- Allah kendisinden giderir."
Muhammed'in ok okuduu dua

"Sbhnallhi ve bi'hamdih, Sbhnallhil'azymi estafurullhe ve etb ileyh" Muhammed'in 6 yanda iken evlendii, 3 sene sonra 6 yanda iken gerdee girdii en kk kars Aye, Muhammed'in bu duay ok ok okuduunu anlatm..
Yatarken kere okunan mafiret duas

Muhammed demi ki; "Her kim, yatana girdii zaman kere 'Estafirullhellez l ilhe illh, elhayyel'Kayyme ve etb ileyh' derse, gnahlar denizin kpkleri ve temm diyarnn Ali lnn kum taneleri, aa yapraklarnn saysnca veya dnya gnlerinin saysnca da gnah ok olsa Allah Tel affeder, balar"..
70 kere okuyunca 700 gnah balatan dua

Muhammed demi ki: "Herhangi bir kimse, kadn olsun, erkek olsun bir gnde yetmi defa Allah'tan balanmasn dilerse, yani, 'Estafirullh' szn sylerse, mutlaka (phesiz ve kukusuz) Allah o kimsenin yediyz (700) gnahn balar."
Sabahlar 3 kere okununca kaza ve bela nleyici dua

"Bismillh, M' Allah l kuvvete ill bill, M' Allah kll ni'metin minallh, M' Allahl' kllh biyedillh, M' Allah l yasrifs' s e illllh." "Her kim, sabahlar (gndzleri) bu duay (3) kere okursa, her trl bela ve kazadan, yangndan, boulmaktan ve hrszlarn verecei byk zararlardan Allah'n lutf- keremi ve izn-i erfiyle emniyet ve selmette olur"
99 derde dev olan dua

"L havle vel kuvvete ill billhil'aliyyil'azym." Muhammed'in deyiine gre, bu duay okumak, doksandokuz (99) derde devadr. Bu dertlerin en k, gnldeki keder (sknt ve stres)dir.
Fakirlikten kurtulmak iin gnde yz kere okunacak dua

Muhammed demi ki; "Her kim gnde yz defa 'L havle vel kuvvete ill billhil'aliyyil'azym' duasn okursa, o kimseye ebed olarak fakirlik ve yoksulluk isabet etmez." (Mslman lkelerin neden yoksulluk ve sefalet snrnda olduklarn anlamak ok g.. Tm yapacaklar, tm millete elelele gnde yz defa yukardaki u duay okumak!..)
kazan elde etmek iin gnde otuz kere okunacak dua

Allah, Muhammed'e hadis-i Kuds'de yle demi: "Ey Reslm! mmetine syle ki: 10 kere sabahleyin, 10 kere akamleyin, 10 kere yatarken u duay okusunlar: 'L havle vel kuvvete ill billhil'aliyyil'azym' Sabahleyin okumalarnda, Cenb- Hakk'n rzasna ermeye hak kazanrlar. Bu dua, "Cennet hazinelerindendir." Akamleyin okumalarnda, eytann hile ve dessesinden (tuzaklarndan) ve verecei zararlardan korunmu olarak uzak bulunurlar. Yatarken okumalarnda ise, dnya belalar ve musibetleri kendilerinden uzaklatrlr ve selametle emniyette olurlar" (Grld gibi, bu dua, 99 derde deva olan dua ile fakirlikten kurtulma duasnn ayns.. Tek fark, gnde bir ya da 100 kere yerine, 30 kere okumak.. Dolays ile gnde 131 kere okunursa, hem 99 derde deva olur, hem fakirlikten kurtulunur, hem de kazan elde edilir.)
Yz kere okununca korkular bitiren dua

"Hasbnallh ve nmel vekiyl" Bu dua ile ilgili olarak Muhammed yle demi: "Sizden herhangi biriniz, byk bir hadise (olay) ile (elem-keder, dertbela, dman ile karlama gibi) 'Hasbnallh ve nmel vekiyl' duasn okuyunuz. Cenb- Allah, dm olduunuz bely sizden uzaklatrr." Yz defa "Hasbnallh ve nmel vekiyl" deyiniz. Yznc de "Ni'mel'Mevl ve ni'men'nasyr" diye ilave ediniz. Bylece korktuunuzdan emniyet ve selmette olursunuz" demek olur.. (Bunu diyen, kitabn yazar mam Hatip El'Hacc Hattat Hafz Yusuf Tavasl)
er kez okununca stres ve sknty bitirir dua

Stresli ve skntl kimse u duay kere okumal ve er er okumaya devam etmelidir: "Allh, Allh, Rabb l rik bih ey'"
veya yedi kere okununca stresten kurtarr dua

Bu dua, Yunus'un balk karnnda iken okuduu duadr. Yunus, baln karnnda o skntl annda bu duay okumu ve baln karnndan o iddetli stresten kurtulmutur. "L ilhe ill ente sbhneke inn knt minez'zalimiyn" Bu dua dahi 3 veya 7 kere okunur ve okumaya devam edilir. Bu dualar topluca dahi okunmaya devam edilir.
, yedi ya da yz kere okununca kederi yok eden dua

"Allah Rabb l erikeleh" Kederli stresli kimseler bu duay, bu dualar 3 kere, 7 kere veyahutta yz kere dahi okumas derdinin abuk gitmesini salar. Dualar skntlarn gitmesine kadar devam edilir.
Yukarda grdnz tm tavsiyeler, El'Hacc Hattat Hafz, Yusuf Tavasl, Emekli mam Hatip'in yazd Yasin-i erifli ve resimli Namaz Hocas adl kitaptan alnmtr.
Bu kitap, kitaplarda satlyor. Bu kitab okuyan ve mantn kullanamayan kiilerin akllarnn nasl karacan, slamiyetin ahsiyetsiz bir esiri olacan tahmin etmek g deil.. Grld gibi, slam dini, kiiye gnde defalarca dua etmeyi neriyor. slamiyet, kiileri dua ile uyutmay hedefliyor. Dnmek, yorum yapmak, zorluklar karsnda mcadele etmek yok.. Bir problemle karlanca dua et, defalarca dua et.. Allah-varsa eer- isterse kabul eder, istemezse kabul etmez.. Dua et, durmadan dua et.. baka bireye vakti kalmaz kiinin dua etmekten.. Sabahlar u kadar kez, akamlar bu kadar kez u duay et.. 4444 kez u duay etmekten, yz kez bu duay etmeye kadar.. almaya, retmeye vakit mi kalir? Bu yzdendir ki, Islam dinine inanan toplumlar arasnda, bir tanesi bile ileri gitmi deildir. Dnyann en geri lkeleri arasnda islam lkeleri bata gelir. leri gitmi lkeler arasnda bir tek islam lkesi bile yoktur. mam, hac, hoca.. Bu kiiler, ad ne olursa olsun, sfat ne olursa, okur-yazar olmayan ve Kuran' bir kez bile okumam olmasna ramen, hasbelkader "mslman" ana-baba'dan olan ve doal olarak kendisine "mslman" ddiyen kiileri bylece uyutuyorlar. Cahil inanananlarn banda, onlara kar bir "otorite" oluyorlar. slamiyet, bu smrye son derece ak bir dindir.. "Peygamber efendimiz u dedi..", "Allah bunu emretti.." diye balayan emirlerle insanlar islam dininin esiri oluyorlar. Okumak ve dnmek.. Bilgi edinmek.. Okuyan, dnen ve bilgilenen insanlar oaldka, din masal da sona erecektir.
Gericiler Kuran'n Anlalmasn stemiyorlar...

Nuri DOAN Aratrmac, Cumhuriyet Gazetesi, 07.01.2000 Her yl ramazanla birlikte dini faaliyetler ve dini bilgi edinme gereksinimi artyor. Bu nedenle orula ilgili hususlar bata olmak zere pek ok yurttamz hocalara, vaizlere gidip sorularna cevap alarak dini renip, ona gre amel ediyorlar. Zaten Cemalettin Kaplan 1987'de, imdi ikisi de aramzda olmayan Uur Mumcu ve rsan ymen 'le Almanya'da yapt syleide insanlarmza ''slam ancak biz hoca efendilerden renebilirsiniz'' diye, tekrar tekrar vaaz ediyordu. Sleyman Ate, Y. Nuri ztrk gibi ilahiyatlarn, Diyanet'in ve kimi resmi din grevlilerinin Kuran' anlayarak okumay savunmalar yannda, hemen her tarikatn ileri gelenleri ''slam ancak hocalardan ve ilmihallerden renilir'' anlayndadrlar ve bunun uygulaycsdrlar. Dini kendileri rettikleri ve ''derin hoca'' olduklar iin ya bir cemaat oluturuyorlar ya da bir tarikatn iinde yer alyorlar. Ve ''tarikat-siyaset-ticaret genleri'' dalga dalga yaylyor. Gericilerin temel yaklam z olarak; ''Kuran Tanr kelamdr. Onu ancak tefsir bilginleri (limleri) anlar'' eklindedir. Tefsir (Kuran aklamas) bilgini olabilmek iin; ''u on be ilmi bilmek lazmdr; lgat, nahv, sarf ve brleri saylyor... Bu ilimleri bilmeyen kimsenin tefsir yapmas caiz deildir'' (Ali bin Emrullah-M. Hamidi , slam Ahlak, sf: 146, Hakikat Yaynlar, st., 1992). Tefsiri anlayabilmek ise daha da zor! ''Tefsir kitaplarn anlayabilmek iin otuz sene durmadan alp yirmi ana ilmi renmek lazmdr. Bu yirmi ana ilmin dallar seksen ilimdir. Ana ilimlerden biri de 'tefsir' ilmidir... Birisine tefsir ve mealden dini renmesini tavsiye etmek, ona yaplabilecek en byk ktlktr'' diyorlar ve limlerin ilmihal kitaplarn okumasn neriyorlar (Trkiye, 07.01.1999, On Bir Ayn Sultan, sf: 10). Bu durumda tefsir, meal (anlam, eviri) ve hadis kitaplarnn yalnz bu ''15 ilme'' ve ''20 ana ilme'' vkf limlere ak olmas, bilmeyen br sradan insanlarn yararlanmasna kapal olmas gerekir... Zira, bu lim yazarlara gre, dorudan bilgilenmek iin Kuran ve tefsir okumak yanltr!.. Kuran'n anlalmasnn nne konan ketler yzyllardr devam ediyor. Bu hususta, Osmanl zamannda, Tanr kelamnn Arapa olduu, Arapann kutsal dil olduu, baka dillere evrilemeyeceine dair fetvalar km, zaman zaman baz ayetlerin erhlerle ve tefsirlerle aklamas yaplmtr. Kuran'n Trkeye evrilmesi ve anadilde ibadet Cumhuriyet dnemiyle birlikte ivme kazand. 1926'larda ve daha sonra kimi camilerde Kuran Trke okunmaya baland... Atatrk' n Trke ibadeti balatmas, yzyln en nemli devrim giriimi idi.. Ancak, yurttalarmzn kendi dilleriyle ibadet etmeleri, yani daha da kendilemeleri DP dneminde bastrld, yasakland ve trl dolaplarla ''oy iin'' gericilie prim ve destek verilerek bugnlere gelindi. imdilerde kktendincilii tamamen denetim altna almaya alyorlar. Gnmzde ise tam tersine, birok camide ''Kuran'n tefsir ve meallerinin herkes tarafndan okunmas durumunda bu insanlarn dinden kaca'' zerine vaazlar veriliyor. Bu vaazlar her gn takvim yapraklarnda, gazete, dergi ve kitaplarda, zel radyo ve televizyonlarn ''ilmihal'', ''ramazan zel'' programlarnda enine boyuna ileniyor... te bir kadnn ''nasl kapanlacana'' dair sorusuna verilen yantta satr arasnda belirtilenler: ''...Kuran'daki bir ayetin hkmn renmek iin Kuran tercmelerine, Kuran meali denen kitaplara bakmak ok yanltr...'' (Trkiye, 27.11.1990, Ali Gven , Bir Bilene Soralm kesi)
slamiyet Gerekleri
18
Oysa, ayetlerden keyfi anlam (batn, i mana) karmak yanltr. Zaten Peygamber de Kuran'n ak anlamn (zahir manasn) bildirmitir. Zahir anlam brakp batn anlam uydurmak yanltr ve kfrdr. Hemen herkesin evinde hi okunmasa da srf hayr, bereket ve sevap olduu iin Kuran bulundurulur. Yksek bir yere konur, kimse anlamak iin okumaz, en fazla Arapas tilavetle, E'uzu ile balanarak okunur ve dinlenir, anlamaya deil hatmetmeye (ezberlemeye) allr. yle ki hatmedenlerin de birou anlamn bilmez. Diyanet'in ''Kuran'n herkes tarafndan okunup renilmesi ve kavranmas gerekir, baka dillere evrilmesi gereklidir, ihtiyatr'' biiminde bilinen anlayna hibir din evresi dorudan kar kmyor. ''Kuran okunmasn, anlalmasn'' demiyorlar. Ama gerekte ise okunmasn, kavranmasn istemiyorlar, ''Kuran' herkes anlayamaz'', ''nsan akl acizdir'', ''Din aklla yrmez'' gibi safsatalarla insanlarn kendilerine ve bilinlerine olan gvenlerini yok ediyorlar, ''Dinden karsnz'' diyerek korkutuyorlar, onu anlamaya almalarn ortadan kaldryorlar, hatta bunu akllarndan dahi geirmelerine engel oluyorlar, imknsz hale getiriyorlar... Bu srete inananlar kendilerine baml konuma getirip, rgtleyip ''Allah iin'' ynlendirebiliyorlar. Mcahit hocalar iin bu inanrlara en son Svas'ta olduu gibi insanlar yaktrmak ''ocuk oyunca'' . Oysa Kuran kendisiyle ilgili olarak, -bir baka yazda belirteceimiz gibi, sure (blm) ve ayetleri belirtildii zere''Mekke ve evresine, lemlere rehber olarak (tm insanlara yol gsterici olarak) gnderildiini'' , ''Kuran'da aklanmadk hibir husus braklmadn'' ve yine ''herkes anlasn diye ak ak yazldn'' belirten Enam 38, 98, 105, Isra 89, Taha 113, Nur 18 gibi ayetlere karn bu szde bilginler ''Kurankerim'de her ey ksa olarak bildirilmitir'' diyebiliyorlar ve ''Kurankerim'den ve hadisten din renmek mmkn olmaz, ok yanltr'' diye yazabiliyorlar (Baknz, Trkiye, Ali Glen, Bir Bilene Soralm, 4.10.1990, 30.6.1991, 15.4.1992... gibi. ''Dinimizi dorudan Kuran ve hadisten renmek daha iyi olmaz m'' eklindeki sorulara verilen cevaplar). Sregelen bu grlerini ilmihal kitaplarnda da aklyorlar: ''Kurankerim'in hakiki manasn anlamak, renmek isteyen kimse, din limlerinin kelam, fkh ve ahlak kitaplarn okumaldr. Bu kitaplarn hepsi, Kurankerim'den ve hadis-i eriflerden alnm ve yazlmtr. Kuran tercmesi diye yazlan kitaplar, doru mana veremez. Okuyanlar, yazanlarn fikirlerine ve maksatlarna esir eder ve dinden ayrlmalarna sebep olur.'' ( M. Sddk Gm , Tam lmihal, Saadet-i Ebediyye, sf: 46, Hakikat Kitabevi, 1998 st.) Bir baka rnek: ''Kurankerim'i mealden deil ehli snnetten anlamaya aln,... mealden anlamaya almak yanltr.'' ( Sinan Ylmaz , Bir Reformcuya Cevaplar, sf: 101, 150, Bedr Yaynlar, st., 1995.) Oysa, ''herkes anlasn'' diye apak indirilen Kuran'n aklamalarnn, meal ve tercmelerinin hepsini kapsayacak ekilde ''doru mana veremez'' diye olumsuz olarak nitelemek, kitaba baka baka yalan sylemek olsa gerek...
ORUCUN KKEN: GNEE TAPMA

..brahim Peygamber, yldz grr, yldza , Tanrm der; Ay grr, Aya Tanrm der. Gnei grr, Gnee Tanrm der. Bu gkcisimlerinden Gnei daha byk ve daha parlak grnce, te Tanrm budur, bu daha byktr diye konuur. Ne var ki, Tanr dedikleri batnca, onlara Tanr demekten vazgeer. brahim Peygamber nce yldzdan, sonra Aydan en sonunda da Gneten vazgeer. Kurann Enam Suresinin 76, 77 ve 78. Ayetleri byle anlatr, brahim Peygamberin asl Tanrya dnn. Yedi Yldz ve 12 Burca Sayg: brahim Peygamberi Yahudiler, Hristiyanlar ve Mslmanlar paylaamaz. Ali Imran Suresi, Onun iin hanif ve mslimdi der. Ibn Nedimin nl El Fihrist adl eserinde Hanifler yle tantlr: Hanifler, Ibrahimci (el brahimmiye) Sabiilerin ta kendileridir.(s.32)
Sabiilik nedir?
Sabiiler, Ortadou ve Islam kaynaklarna gre yldzlara tapyorlard. Yldzlarn iinde de en bata, Ay ve Gne saylyordu. Fahruddin Razi gibi nl Kuran yorumcular ve Ibn Hazm, ehrestani, Fadullah el meri gibi yazarlar bu gr benimserler. Abdest, namaz, cenaze namaz, ftr bayram, kurban, hac, Kabenin kutsall gibi inanlarn hepsi, yldzlara ve Gnee tapan Sabiilikte var. Evet, ..Ramazan aynda Mslmanlarn tuttuu oru da Sabiilikten geliyor. Mslmanlkta, farz orular bir aydr. Bu ay da kimi zaman 29, kimi zaman 30 gn eker. Sabiilikte de aynen byle. Ibn Nedim, El Fihrist adl eserinde, Sabiilikteki farz orucunun 8 Martta baladn belirtiyor. Bunun dnda 9 Aralkta balayan 9 gnlk bir oru ta var. Ayrca, 8 ubatta balayan 7 gnlk bir oruca ok nem veriyorlar. 16 ve 17 gnlk nafile orulara da deiniliyor.
(s.442-445) Ibn Hazm ise, El Fasl adl eserinde Sabiileri yle anlatyor: Yedi yldza ve 12 burca sayg gstermek gerektiini sylerler ve bunlarn suretlerini (resimlerini, heykellerini) tapnaklarnda bulundururlar.. Ramazan aynda da oru tutarlar. Namazlarnda, Kabeye, El Beytl Harama dnerler. Mekkeye ve Kabeye sayg gsterirler. Bilindii gibi, Kabe bir Gne tapna olarak yaplp kullanlmt. 956 ylnda len nl Islam hadisisi Mesudi Mrucuz Zehep adl eserinde, 7 yldz adna yaplan, Dnyann en byk tapnaklarn sayarken, Kabenin de adn anar: El Beytl Haram (Kabe), geen alar boyu hep sayg grmtr, nk o Zhal (Satrn) Evidir. Ne var ki, yine Mesudinin verdii bilgiye gre, Gne tapnaklar drtgen olduuna gre, Kabe de Zhal yldz iin deil, Gne iin yaplan bir tapnak olsa gerektir.
Muhammed de Sabii olarak tannyordu

Muhammed'in arkadalarndan iki kii bir kadnla konuuyor: Haydi yr gidelim! dediler. Nereye? diye sordu kadn. Tanrnn elisine diye karlk verdiler. Haa, u kendine Sabii denilen kimseye mi? diye sordu kadn. Evet, ite o senin sylediin kimseye. Baka hadisler de ayn gerei dorular. Bu konunun, Saak Dergisinin 49. Saysnda yer aldn da belirtelim. Islamn yalnz inan ve ibadetleri deil, bu inan ve ibadetlerde kullanlan szcklerin de ou gene Sabiilik dininin temel dili olan Sryancadan, Aramcadan gelir. Allah, Rahman, Kuran, Furkan, kitab, melek, insan, Adem, Havva, nebi, salat, alem hep Srancadr. Ve bir szck daha Sryancadr: Savm, yani oru. Kurandaki temel ve anahtar szcklerin Sabiilikten gelmesi bir gerei kantlyor: Islamn yapsn oluturan inan ve ibadet biimlerinin tmne yakn gnee tapma arlkl Sabiilikten kaynakland.
Oru, Islamiyet ncesinde de farzd:

Islam ncesinin Mekkesinde, putataparlar diye adlandrlan bir topluluun ibadetleri arasnda oru da vard. Bunu, Buharinin yer verdii bir hadiste de aka gryoruz: Aie anlatyor: Islam ncesinde Kurey, Aure gnnde oru tutard..(Buhari, es-Sahih, Kitabus Savm/1.) Burada sorulmas gereken u: Putlara taptklar sylenen insanlar, oru tutarlarken hangi Tanr iin tutuyorlard? Hi kukusuz, yldzlar iin, en bata da Gne Tanr iin. Yldzlar ve Gnei simgeleyen ve sonralar put diye nitelenen simgeler nnde. Elbet, asl ama da varlna inanlan grnmez Tanrya yaklamakt. Buna Kuran da tanklk ediyor. (Bkz. Zmer Suresi, Ayet3.) Tanrya yaklamak iin o zaman da araclar vard, Islamda da vardr. Islamda olduu gibi, o zaman da, ibadetler, en son hedef olarak Tanr iin yaplrd. Oru tutulurken de hedef, Gne Tanryd. Bakara Suresinin 183. Ayetinde, Orucun daha ncekilere de farz klnd aklanr. Daha ncakiler kim? Daha nceki toplumlar. Hangi toplumlar? Aratrmalar unu ortaya koymutur: Orucun en bata gelen kayna, ilk kayna:Gnee tapmadr.
Gnee Ayarl
Namaz gibi oru da Gnee ayarl: Gnein dnyay nlaryla aydnlatmak zere olduu tanyerinin aarmasyla balanyor, batt zamana dein srdrlyor. Tabii, gecenin ve gndzn aylarca srd yerler, kutuplar hesbs katlmam. O alarda, Arabistandaki corafya bilgisiyle bu hesap nasl yaplabilirdi ki? Islam yenilikileri, imdi bir takm hesaplar yapyorlar. Alt ay gece, alt ay gndz olan yerlerde ne yaplacak? zm yle: Oru tutlabilecek en yakn yredeki gnlerin saat olarak uzunluklar esas alnp, ona gre oru
tutulabilecek. Ama ne Kuranda ne de Hadislerde buna cevaz var. Ayetteki aklama ok ak: Orucun balangc, Kurann emrine gre tanyeri aarmadan nce, sonu ise gnein batmas. Ilahiyat evrelerden, kutuplarda nasl oru tutulacana ilikin nass, yani ayet ve hadis niye yok? diye sorulduunda, mastla vesaili, yani amalarla aralar birbirine kartrmamak gerek diye bir karlk alnyor. Bu konuda ayet ve hadisin bulunmamasnn da bir nemi olmad aklanyor. Bunu diyenler, u soruya cevap veremiyorlar: Eer ibadetin vakti, vesailden saylyorsa ve bunun da bir nemi yoksa, namazlar da vakitlerin dnda, rnein vakit gelmeden klnabilir mi? Bu soruya evet diyebilecek hi bir fkh bulunamaz.
Meksika neresi, Arabistan neresi?

Dr. Ismail Cerrahoglu, Ilahiyat Fakltesi Dergisinde yaymlanan Kuran Kerim Ve Sabiiler balkl yazsnda gerei belirtiyor: Tarihi kalntlardan elde edilen neticelere gre oru, eskiden beri insanln bir adeti olarak grlmektedir. Sabiilerdeki orucu, Ibnu Nedimin Harran Sabiilerine tahsis etmi olduunun zikri yukarda gemiti. (A Ilahiyat Fakltesi Dergisi, c.X, yl 1962, s.103 vd.) Insanlar, a kalmaya, u bizi stan gne iin katlanmlar. Yalnz Ortadouda m? Gnee tapmann geerli olduu birok yerde Gnee ayarl bir oruca rastlanyor. Meksika nere, Arabistan nere? denecek ama Meksika yerlileri iinde bile oru var. Kemalistler, dinlerin kkenini aratrrken karlayorlar bu gerekle; biz de onlardan reniyoruz. Belgesi u nl Cumhurbakanl Arivinde. Arivdeki birok belgelerin kopyasnn 2000e Doru kitaplna girdii de biliniyor. Meksika Maslahatgzar Tahsin Mayatepekin 1937 ylnda Atatrke gnderdii 14. Raporun bal yle: .. Mslmanla ait olduu sanlan hususlarn mslmanla Gne Kltnden girdiine..dair mhim malumat ve izahati havi rapor. (Bkz. Saak Dergisi, say 49, ubat 1988, s.18.) Bu raporda, orucun da iinde bulunduu ibadetlerin, Gne Kltnden Islama girdii bir bir anlatlm. Soru udur: Oru, ilahi bir emir olarak kabul edilmektedir. Oysa, Meksikadan ine kadar tek tanrl dinlerin ncesinde de Gnee tapanlar, gn doumundan batmna kadar oru tutuyorlard. O zaman bu ibadet nasl aklanyor? Gene ilahi bir emirle mi? Not: Muhammed, 570 veya 571de dodu, 632de ld. 40 yanda da Tanr ile insanlar arasnda araclk grevini aldn aklad. 61-62 yllk yaam ve 21-22 yllk Tanrnn zel szcl iinde topu topu 8 islam ramazan var. Muhammed, 53 ya da 54 yanda oru buyruunu aldn sylemi, 632 ylnn ramazan ayna varmadan lmtr. lk ramazan Hicri 1 ramazan 2 (Miladi 26 ubat 624), son ramazan da Hicri 8 ramazan 9 (Miladi 12 Aralk 631) olup, gnleri ksa olan k aylarna rastlamtr. Eer, uzun yaz gnlerinde de oru tutturacak kadar tecrbesi olsa idi, muhtemelen, orucun kat kurallarn biraz daha yumuatr, insan scak yaz gnlerinde uzun saatler boyu a ve susuz brakacak kadar salksz bir adet koymazd dinine.. Not: Bu yaz, Turan Dursun'un Din Bu kitap serisinden yararlanlarak hazrlanmtr.
Kurban bayram adetinin kkeni

Kurban bayramnz kutlu olsun (mu?)
Cocuk, evlerinin bahcesindeki agaca baglanan "kuzu"yu (koyun ile kuzu, koc ile koyun arasindajki farki bilmezdi) her aksam, her sabah ve her oglen severdi.. "Kuzu"sunun basini oksar, ona elleriyle ot yedirir, tastan su icirirdi.. Arkadaslarina, "Bak bu bizim "kuzu"muz, benim "kuzu"m" diye gosterir, sevdiklerine kuzusunu sevdirirdi.. Sonra... Sonra "o sabah" geldi.. Cocuk, dedesinin bir elinde kova, bir elinde kocaman bir bicak gordu.. Omuzuna da kalin bir halat atmisti.. Kuzu bir kez daha meledi..
Bogazindan kanlar fiskirirken bacaklari titredi.. Cirpinmaya calisti.. Ama iple baglanmis bacaklari sadece titredi.. titredi.. titredi.. Kuzunun meleyen bogazindan bu kez hiriltilar cikti.. Hiriltilar.. Hiriltilar.. Hiriltilar... Bu arada dede, "Allahu ekber allahu ekber, la ilahe illallah, allahu ekber, allahu ekber" diyordu.. Dedenin yuzunde bir mutluluk ifadesi vardi, can vermekte olan kuzuya bakarken.. Dede, vahsi bir sekilde can vermis kuzuyu bahcedekii agaca ayaklarindan tepe ustu asti.. Dede, bicagiyla kuzunun derisini yuzdu.. O guzel kuzu, sadece et olmustu.. Dede, kuzuyu parcaladi.. Oglen mutfakta kavurma pisti.. Cocuk kavurmayi yiyemedi, yemedi.. Annesi, babasi, dedesi, ninesi "Yesene, kurban eti.. Sevap.." dediler.. Cocugun midesi bulandi.. Gozunun onune kuzusu geldi.. Cocuk buyunce cok da parasi olsa bir kez bile "kurban" alip kesmedi.. Sonra "kurban bayrami"nin esasini, kokenini ogrendi:
Kurban
Ademin iki olu vardr. Kabil ile Habil. Birincisi ifti, ikincisi ise koyun obandr. Efendiye yani Tanrya birer kurban sunma yoluna giderler. iftinin kurban ne olabilir? Kukusuz tarm rnlerinden. Ve ifti bu tr bir kurban sunar. obansa, srnn ilk doanlarndan ve yallarndan getirip koyar. Tanr, obann kurbanna bakar, yani kabul ettigini gsterir bu kurban. iftininkine ise hi bakmaz. Yani bu kurban kabul etmediini belli eder. Bu hikayenin anlatld Tevrattan daha sonra, duruma ierleyen iftinin (Kabil), kardei oban (Habil) ldrerek hncn ald yazlr. (Tevrat, Tekvin,4:1-7)
Tanr her kurban kabul etmez

Iyi ama, Efendi-Tanr, zavall iftinin sunduunu niye kabul etmemitir? Anlatlmak istenen u olmal: Birincisi, iftinin kurban olarak sunduu tarm rn belki de turfanda yani yeni ilk yetien trden deildi. Oysa, kutsal kitapta, Efendi-Tanrnn hep turfanda trnden rn istedii ilenir. (Tevrat, k, 22:29;23:16,19; Saylar, 18:12; Sleymann Meselleri, 3:9). Efendi-Tanrnn beendii bu. Ayrca, Kabilin(ifti) sunduu kan deildi. Sunulan kurbann da daha ok kan olmasn ister. Islama da bu gemitir. Dahas, kurbanda kan dklmesi vazgeilemeyecek bir kouldur. O denli ki, tm fkh kitaplarnda anlatldna gre, Kan aktlmazsa, kurban caiz olmaz. Kurban bayramndaki kurban yle tanmlanr: Koullarn olumas durumunda, Tanr yaknln salamak amacyla, belirli gnlerde, belirli yata kesilen (yani, kan aktlan) belirli hayvandr. (Drer Kitabul-Udhiyye, 1/265 ve teki fkh kitaplar) Kurbanda kan temel ama olduu iin hacc srasnda sunulan kurbanlardan kiminin bir ad da kan anlamna gelen demdir. (Fkh kitaplar, cinayetler blm) Sonra, Efendi-Tanr, kendisine sunulan kurbann zrsz olmasn ister. Bu da Islama gemitir. (Fkh kitaplar, Udhiyye blm). Kurban, en iyiasinden olmaldr. Yine, Efendi-Tanr, sunulan kurban, ilk doanlardan olursa daha ok beenir. Tevratta, bu da zellikle anlatlr. (Tevrat, k, 13:1, 12, 13,15; 22:29, 30; 34:19; Levililer, 27:26; Saylar, 3:13;8:16,17;18:15,17; Tesniye, 15:19) Kabilin kurbannn niye kabul etmedii, Habilinkinin ise niye kabul edildii Incilde ise yle anlatlr: Habil, Tanrya, Kabilden daha iyi bir kurban sundu.. (Incil, Ibraniler, 11:4) Demek ki, Efendi-Tanrnn istedii koullara uygun olan kurban, Habilin kurbanyd. Kan vard, kurban en iyisindendi ve de ilk doand.
Her admda kurban

Anadoluda yeni evlenen iftlere kurban kesilir. iftler kurbann erinden atlarlar. Kanlarn da alnlarna srerler. Nedeni, evliliklerinin mutlu gemesi. Kan aktmak, uur ve mutluluk anlamna geliyor. Yamur yamad zaman Cuma gnleri duaya klr ve kurban kesilir. Yaana kadar bu olay tekrarlanr. Toplumumzda her nemli gelimeye kurban kesmek eski bir gelenektir. Yeni bir gelenektir. Yeni bir araba m alnd? Hemen kurban kesilir. Araba, kann zerinden geer, uur saylr. Devlet bykleri de kurbanla karlanr. Fabrika ve iyerleri aldnda, ocuu olmayanlarn kutsal yerleri ziyaretlerinde, futbol takmlarnn sezon allarnda..Ad stnde, Kurban Bayramnda ise katliam boyutlarna ular. Kurban kesmenin kkeni nerede? Islami bir gelenek mi? Yoksa, daha eski alara m uzanyor?
Ibrahim Ve Olu
Ilk doann tanrya kurban edilmesi ok eski bir gelenektir. Kurandan okuyalm: Ite bir ona (Ibrahime) uslu bir olan mjdesini verdik. (ocuk doop byd) ocuk kendisiyle birlikte alma ana eriince, (babas):Oulcuum! Dmde seni kesiyor olduumu grdm. Bir dn, ne dersin? dedi. (Olan da) Baba! Sana buyurulan yap. O zaman Tanr dilerse, beni sabredenlerden bulursun! diye karlk verdi. Ikisi de boyun eince, ve (babas) onu aln zerine yatrnca, biz seslendik ona: Ey Ibrahim! Dn doruca yerine getirdin. Biz iyi davrananlar byle dllendiririz.! Apak bir denemeydi bu kukusuz. Biz kurtulmalk (fidye) olarak ona byk bir kurbanlk verdik. (Saffat:101-107) Bu ayetlerde anlatlan ykye gre zet olarak tunlar olmut: 1)Ibrahim bir ocuk istemi Tanrdan. yle, akll uslu olsun! ve de olan! 2) Ibrahimin bu dilei kabul edilmi. Bir olu olmu. 3) Ne var ki, bu ilk olan kurban olarak kesmesi gerekmi. nk, Tanrdan yle buyruk alm. Hem de dnde! 4) Olan biraz byynce babas dn am. Olan da kesileceini ama bunun bir Tanr buyruu olduunu anlaynca, babasna, buyurulan ekinmeden yapmasn sylemi. 5) Ve, Ibrahim, kesmek iin olan yzst yatrm. Kesecek! 6) Ite tam o srada Tanr, Ibrahim! diye balam seslenmeye. Olunu kesmemesini bildirmi, dnde grdne bal kaldn, sadakat gsterdiini anlatm. Bu bir denemeydi (seni denedik!) demit. 7) Ve de, (kukusuz gkten) bir kurbanlk gndermi. Bir byk kurbanlk
Sorular, sorular..
-Ibrahim, ocuunu kurban etmek, kesmek iin, bir d nasl kant saym? Bunun Tanrdan olabileceini nasl (daha dorusu niin) dnm? Bu olan bir armaan olarak veren Tanrysa, nasl olur da yatrp kesmemi buyurur? Byle armaan olur mu? Tanrnn amac armaan vermek mi, yoksa cinayet iletmek, z ocuumu ldrterek sonsuz aclara gmmek mi? diye niye dnmemi? -Burada olduu gibi, baka konularda da Kuranda, Tanrnn insanlar denediinden sz edilir. Tanrnn denemeleri kime kar, niin? Birey renmeye ya da kantlamaya gereksinimi mi var? -Bir baka kii de, Dnde grdn kant sayarak, Ibrahimin tutumunu gsterirse (yaptn yapmak isterse) ne olur? Ibrahimin yksyle buna yol alm olmuyor mu? Hemen belirtilmeli ki, bu yola giden mslmanlara da rastlanmtr! -Tanr, Ibrahime -dte de olsa- olunu kesmesini gerekten buyurmu da, dsonradan buyruunu geri mi almtr? Byleyse, Tanrlkla badar m bu? -Tanr, Ibrahime ocuunu kestirmeyeceini bildirirkeni olann yerine bir kurtulmala (fidye) niye gerek grm? Bir baka canly kurban etmek niye? Ya da bunun iin bir kurbanluk yaratp gndermek? Akla gelebilen ama, karlksz kalan sorulardr bunlar. Ayetlerden anlalan o ki, ilk doan olann, Tanrya kurban edilmesi biimindeki eski inancn bir yansmas var burada. Kurandaki yknn kayna, kukusuz Yahudi kaynaklar ve en bata da Tevrat. Ayn yk Tevratta da anlatlr.
Mal anlaynn yansmas
slamiyet Gerekleri
23
Ibrahimin olunu kurban olarak sunmaya gtrmesinden sz edilmesi, bir durumu daha yanstr. Bu dinlerde insan kimi durumlarda maldr. rnein kle, sahibinin maldr. ocuk da zellikle babann maldr. Ibrahime, ocuunu kurban etme yetkisi verilmesi bundan.
Muhammed: Ben iki kurbanln oluyum

Muhammedin byle dedii aktarlr. Ve yorumlanr ki, kurbanlklardan biri Ibrahimin olu Ismaildi, br de Muhammedin babas Abdullah. (Bkz. Acluni, Keful-Hafa, Arapa, 1985, 1/230, hadis no:606. Ayrca, bkz. Tefsirler, rnein, F. Razi, 26/152) Gelin grn ki, bir terslik var gibi: Ibrahimin olu, Tevrattaki ve Kurandaki Efendi (Bab) Tanr iin adanmken; Muhammedin babas Abdullah, Mslmanlarn put saydklar Hubel iin adanmt. (Bkz. Ibnul-Kelbi, KitabulEsnam, tahkik:Ahmed Zeki Paa, Ankara, 1969, Arapas, s.18, Trkesi Putlar Kitab, ev. Beyza Dngen, s.36, Ilahiyat yay.) Yani, peygamberin babas bir put iin kurban olarak adanm ve bu adama putlara kar gsterile gelmit olan Muhammede de benimsenmit. Aslnda bunda bir terslik yok. Put denen Hubel, gerekte el Bal anlamndadr. Yani Fenikelilerin en byk ve nl Tanrs Bal. Mezopotamyada ve Araplar iinde de son derece yaygn bir tapnma alan bulan, tannan Baln anlam da Efendidir. u demek oluyor: Kurann ve Tevratn Tanrs nasl efendi (rab) niteliini tayorsa, bunlara kaynaklk eden Bal da bu nitelikteydi. (Bkz. Dr. Muhammed Abdulmuid Han, El Esatirul-Arabiyye KablelIslam, Arapa, Kahire, 1937, s.114 ve t.) Demek ki, babasnn Bale (Hubele) kurban olarak adanmln Muhammedin benimsemesinde, gerekte bir terslik yok. Kendi Tanrsyla, bu Tanr arasnda bir fark olmad iin. Peki, Muhammedin babasnn kurban olarak adanmas olay nedir? Muhammedin dedesi Abdulmuttalib, on tane olu olursa, birini Tanrya kurban edeceini syleyerek adakta bulunur. Sonra 10 olu olmutur. Oullar gelime dnemine girince, durumu bildirir onlara. Andm, adamdr, iinizden birini kurban olarak keseceim. Hepsini toplar, Kabeye, Hubelin nne gtrr. On tane okun zerine on olunun adn yazar. Ve, Muhammedin babs Abdullahn adnn yazl bulunduu ok kar sonunda. Kurbanlk, Abdullahtr. Kurban yeri olan Isaf ve Naile adl putlarn yanna gtrlr. Abdulmuttalib ba eline almtr. akas yok, kesecek olunu. Ama sonunda Kabilesinden kiiler onu bu iten vazgeirirler. Bir takm neriler gelitirerek..Sonunda devenin bana orap rerler. Abdullahn yerine deve kurban edilir. (Bkz. Ibn Ishak, Es-Sire, tahkik: Muhammed Hamidullah, Arapa, Konya, 1981, s.10-18, fkra:16-22;Ibn Hiam, es-Sire, 1/50; Beyza Dngen, Putlar Kitab, s.75, not:190) Yine, anlatldna gre, Abdulmuttalibin ada zemzem kuyusunu kazma srasnda olmu. Abdulmuttalib, kurbanlk olan olunu kesecei srada, kendisine: Tanrn raz et de olunun yerine deve kurban edilmesini kabul etsin.. demiler. Sonra yle olmut ve adam 100 deve kurban ederek itin iinden kurtulmut.(Bkz.Acluni, 1/230; F. Razi, 26/152. Ve teki tefsirler.) Abdulmuttalibin Kurban olarak kestii anlatlan yz deveden sz edilince, Muhammedin kestii ve kestirdii yz deve akla geliyor ister istemez: Buharinin de yer verdii hadise gre, Muhammed, Veda Haccnda Yz Deve Kurban olarak sunmutu. Bunlardan byk bir kesimini de kendi eliyle kesmiti. Kalann, damad Aliye kestirmiti. (Bkz.Buhari, es-Sahih, KitabulHac/121-122; Tecrid, hadis no: 829; Mslim, es-Sahih, Kitabul-Hac/348-349, hadis no: 1317) Muhammedin yz deve kurban edebilmi olmas, servetinin bykln de ortaya koyuyor. Yahudilerden elde ettii ganimet olarak oka ve ok nemli hurmalklar olan Muhammed, ok da yoksul tantlr. Enes, unu anlatyor: Bir arpa ekmei ve bir bayat yala peygambere vardm. Peygamberin zrh da, Medinede bir Yahudiye rehin olarak verilmiti (Bkz. Tecrid, hadis no: 966) Yani, Peygamber bu denli yoksul demek istenir. Ve Muhammedin bu yoksulluu cami cemaatlerine de anlatlarak inananlar alatlr. Kurban Bayram, kurbann, kurbanlklarn bayramdr. Ve en eski alarn tanrlara kurban geleneini yanstr. (Not: Bu yazi, Turan Dursunun Din Bu c.1, kitabinin sf.122-127 den aynen aktarilmistir)
Birka kelime de benden:

Masala (efsaneye) gore, Ibrahimin hangi olu kurban olacakt?
slamiyet Gerekleri
24
Ibrahimin gzel ii Saradan ocuu olmuyordu. Sara ne yapsn? Cariyesi Hacer ile kocasn evlendirmi, bu birlemeden Ismail domu. Ibrahim, 100 yanda iken bu kez de Saradan bir olu olmasn m!.. Bu ocua Ishak ad verilmi. Tanr, Ibrahimin inancn snamak istiyormu, olunu kurban etmesini buyurmu.. (Bu tanr psikopat bir tanr olmal..) Hangi olunu? Yahudilere gre Ishak, Mslmanlara gre Ismaili kurban etmek istemi Tanr; ama, Ibrahim peygamber tam ba ocuun boazna dayad an, gkten bir ko inmi, Ishak ya da Ismail kurtulmu.. (Olunu bazlamay dnen bu insan da psikopat olamal...) Kurban Bayram bu sylenceye mi dayanyor? Ne var ki, i bununla da kalmam. Mslmanlar, Ismailin soyundan geldiklerine inanrlar, Yahudiler de Ishakn soyundan geldiklerini ileri srerler, bu baba bir, ana ayr iki erkek kardein soylar arasnda kavga ve kzlca kyamet hi eksilmez!.. Islamda Kurban Bayram, Hicretin ikinci ylnda, yani Isadan sonra 623 ylnda balyor. Neden? Inan dnyasnda neden sorulmaz. Kurban, ilkel toplumlardan beri var. Belay defetmek, tanrlarn fkesindn kurtulmak iin insanolu tarih boyunca kimi zaman hayvanlar, kimi zaman ocuklar, kadnlar, erkeleri kurban etmit.. 623te Medinede ortaya kan kurban kesme olaynda ise, bir avuluk toplumda, ne belediye var, ne mezbaha.. l toplumu bu.. Ky ya da kasabada kesilen kurbann kann toprak emiyor, lde kumdan bol ne var? 623ten bu yana 1375 yl geti.. Istanbulun nfusu 10 milyonu geti, Ankara, Izmir, Bursa, Adana derken kentleen Trkiyede ehirler betonlat, caddelere asfalt dendi, kum ve toprak grlmyor birok ehir merkezinde.. Belediye ve mezbahalar var kentlerde. 1998 ylnda, lkeyi ak mezbahaya evirerek bayram m kutlanr? Muhammed, gzlerini ap Anadoludaki mslmanlar seyretse: Hey cahiller, ben kurban kesimini 1375 yl nceki koullara gre dzenlemitim. O zaman ne Mekkede ne de Medinede apartman vard.. Ne belediye ne de mezbaha vard.. Et kesimi zaten evlerde yaplyordu. Bugn sa olsaydm, bayramn kurallarn baka trl dzenlemez miydim!.. dese, Muhammede ne yant verilebilir? Allahn resulu olduunu iddia eden Muhammed efendi.. Mslmanlar cahil olmasayd, 21. Yzyln eiinde Hristiyanlardan bu kadar geri kalrlar myd? derdik.. Malum, ekonomide, bilim ve teknikte, sosyal yatamda, politikada, askeri konularda Islam lkeleri, gayrimslim lkelerden geride bulunuyor.. Herkesin kentteki evi nnde koyun, ko, manda, deve boazlamak zgrl, insan haklarndan mdr?
HAC KURBANI'NIN EKONOMYE ZARARI Trkiye'den Suudi Arabistan'a son 10 ylda 700 bine yakn kii gitti. Toplam 1 milyar 260 milyon dolar harcand. Yaklak 630 bin kurban kesildi. Kuma gmlen bu kurbanlar iin de 63 milyon dolar dendi. Son 10 yldr, hac grevini yerine getirmek iin Trkiye'den Suudi Arabistan'a giden 700 bine yakn kii, toplam 1 milyar 260 milyon dolar (yaklak 1.6 katrilyon lira) harcad. Diyanet leri Bakanl ve A grubu seyahat acenteleri araclyla hacca gidenlerden, kii ba ortalama 1800 dolar (yaklak 2.3 milyar lira) hac creti alnyor. Hacca gidenlerden yzde 99'u bu cret grubunu tercih ediyor. Yzde 1'lik grup ise 2-3 kiilik odalarda, mstakil, yemeksiz 2750 dolarlk (yaklak 3.6 milyar lira) ya da yemekli 3250 dolarlk (yaklak 4.3 milyar lira), Kabe'ye uzak, ksa sreli 5 yldzl odalarda konaklanan 4500-5500 dolarlk (yaklak 5.9-7.2 milyar lira), Kabe'ye yakn, ksa sreli 5 yldzl odalarda konaklanan 5500-9500 dolarlk (yaklak 7.2-12.4 milyar lira) kategorileri tercih ediyor. Diyanet leri Bakanl, bu yl 1620 dolar (yaklak 2.1 milyar lira) ve 210 milyon lira hac creti alyor. Bu cretin 685-700 dolar THY ve Suudi Arabistan Hava Yollar uaklar ile gidi-dn uakbileti olarak veriliyor. Geri kalan 1100 dolarlk (yaklak 1.5 milyar lira) ksm ise vize ilemleri, kira, ulam gibi cretleri kapsyor. KURBAN 100 DOLAR Hacca gidenlerin yzde 90' Suudi Arabistan'da kurban kesiyor. Kurbanlarn kesim ve datm ii slam Kalknma Bankas araclyla yaplrken, kurban kestiren her hacdan 325-375 Suudi Arabistan Riyali (yaklak 100 dolar) cret alnyor. Son 10 ylda Trkiye'den bu lkeye giden haclardan yaklak 630 bin kurban (Bu kurbanlarn byk ounluu deerlendirilemedii iin kuma gmlyor) iin toplam 63 milyon dolar (yaklak 82.5 trilyon lira) para
slamiyet Gerekleri
25
harcad hesaplanyor. (Kaynak: Hrriyet 02.02.2002) Hac'da kesilen kurbanlarin etleri Turkiye'ye Arap hayvanlari hastalikli oldugu icin getirilmeyecekmis. Hastalikli hayvani kurban etmek dinen caiz midir?
Domuz etinin zarar yok ki; DOMUZ ET YYEN LKELERDE NSANLAR DAHA AZ MRL DELLER
Bu makalenin anafikri, domuz eti yemenin omru uzatacagi degildir. Bu makalenin anafikri, domuz eti yemenin zararli olmadigini, islamiyette bosu bosuna yasaklandigini ifade etmektir. Avrupa'da ve Japonya'da domuz eti yiyenler insanlarin ortalama omru, domuz eti yemeyen musluman ve yahudilerden kisa degildir. Islamiyette domuz eti yemeyi Muhammed Kuran adli kitabinda yasaklamistir. Bunu da yahudilikten kopya etmistir. Muslumanlara niye bu yasagin oldugu soruldugunda "domuz eti zararli da ondan dolayi yasaklanmistir.." derler. Halbuki, asagida aciklandigi uzere, bu dogru degildir. Saglikli bir sekilde uretilen domuz eti, saglikli bir sekilde uretilen dana ya da koyun etinden farkli degildir. Bu nedenle muslumanlara konulan bu yasagin bilimsel bir temeli yoktur. Bugun acliktan sefil durumda olan baz musluman ulkelerde domuz eti yense belki de bu durumda olmazlardi!.. Islam kelerinde domuz eti yemez insanlar.. Kuran'da Nahl(16) Suresinin 115.nci Ayeti ile, zorunlu haller disinda domuz eti yenmesi yasaklanmistir: 16/Nahl/115: "Allah, size ancak les, kan, domuz etini, Allah'tan baskasi icin kesileni haram kilmistir. Kim istemeyerek ve snr asmayarak yemek zorunda kalirsa, bilsin ki Allah, Gafur ve Rahim'dir." Domuz eti yenmesi, Musevilik'te de (Yahudilik) yasaklanmistir. Belli ki, Muhammed, Kuran'i hazirlarken bu adeti, tipki erkeklerin sunnet edilmesi gibi aynen Yahudi'lerden almistir. Islam dininin en buyuk hatasi, zamanla kendisini yenilememesidir. Muhammed'in Kuran'i yaklasik olarak 1400 yasindadir. 1400 yildan beri, bilim-teknik, sosyoloji ve hukuk alanlarinda sayisiz gelismeler oldu, ancak, Kuran'in hicbir ayeti degismedi. Eger, Kuran ayetleri caga ayak uyduramiyorsa, Islamiyet ve Islamiyet'e inanan toplumlar geri kalmaya mahkumdur. Bu satirlari okuyanlardan bazilari diyecekler ki, "Iyi ama, Kuran'i Allah gonderdi.. Allah'in degistirmesi lazim.." Kuran'i Allah'in -varsa eger- gonderdigine inananlara o zaman sunu sormak lazim: "Peki, Allah nasil olur da 1400 yillik eskimis bir kitabi yenilemez, ve de caga uygun hale getirrmez? Bu, O'na atfedilen Yce'lige yakisir mi?" Kuran'i Allah'in -varsa eger- degil de Muhammed'in hazirladigina inananlar icin ise, durum acik-secik bellidir. Bu kitap eskimistir ve yeniden yazilmasi gerekir. Gelelim asil konumuza.. Kuran'da domuz eti yemek neden yasaktir? Bunun cevabi Kuran'da yoktur. Ama, bir Islam ulkesinde yasayanlara soylenir ki, "Islamiyette domuz eti yemek yasaktir, cunku, domuz pis bir hayvandir. Hastalik tasir.. Bu yuzden, Kuran'da yasaklanmistir." Ama, gercek bu mu, Kuran'in ortaya cikisindan 1400 yil sonra? Suphesiz ki, saglik iin temizlik son derece onemlidir. Temiz olmayan bir toplumda her turlu hastalik ihtimali artar. Et veya sebze, hangi tip gida maddesi olursa olsun, temiz ortamda yetistirilmeli, temiz ortamda hazirlanmali ve temiz ortamda yenmelidir ki, bedene hastalik bulastirici mikrop ve maddeler giremesin. Aksi halde, domuz da hastalik yayar, koyun da, kuzu da, dana da, tavuk da, hindi de, balik da.. Ama, temiz toplumlarda, koyun da yenir, kuzu da, dana da, balik da, hindi de, domuz da.. Kaldi ki, domuz besiciligi karli bir istir. Domuz, bir yilda 15-20 yavru dogurur bir senede. Bir domuz, kesilme zamanina bir seneden kisa surede gelir.Kesilme zamaninda 150 kilo tartar. Bu rakkamlari, koyun, dana ile mukayese ederseniz,
domuzun, dana ve koyuna gore, et veriminin 15-20 misli daha fazla oldugu gorulur. Et uretimi artinca ne olur? Et fiyatlari duser. Genel olarak et fiyatlari dusunce, halk daha fazla et yiyebilir. Bugun, et fiyatlarinin yuksekligi karsisinda yeterince et alamayan kisiler, domuzun pazara girmesi ile, daha ucuza daha cok et alabilirler. Hayvansal protein almak, sagilikli beslenmenin ilk sartlarindandir. Bu sart da yerine gelmis olur. Domuz eti yiyen toplumlara bir goz atalim. ABD ve Avrupa'nin onde gelen gelismis ulkelerinde, domuz eti bol miktarda, salam, sucuk, sosis, lop et olarak tuketilir. Ve, bu ulkelerin insanlari, daha gelismis daha yapili vucuda sahiptirler, daha uzun boyludurlar. Sporun her sahasinda daha basarili olurlar, cunku daha saglam bir vucuda sahiptirler. Beyinleri de daha iyi calisir, bilim-teknik, ekonomi alaninda daha ileridedirler. Ulkeleri daha gelismis, daha temizdir. Yollar, evler, arabalar, evlerindeki esyalar, hersey.. Daha gelismis ve daha moderndir. (Bunlar, akilli olduklarini gosteriyor). Cunku, bu insanlar, cocukluklarindan beri "yeterli hayvansal protein ve et" tuketiyorlar. Bu da et verimi yuksek domuz sayesinde oluyor. Bu arada, dikkat edilecek bir nokta daha var.. Tm bunlarin bir neticesi olarak, bu insanlar, daha uzun mrl oluyorlar. Domuz eti yemeyen Islam ulkelerindeki insanlara gore cok daha fazla yasiyorlar. Demek ki, daha sagliklilar. Demek ki, yedikleri domuz etinin bir zarari yok.. Bilakis, faydasi bile olabiliyor.. Nitekim, domuz eti yiyen gelismis ulkelerdeki ortalama yasam suresi ile, domuz eti yemeyen Islam ulkelerindeki ortalama yasam suresinin kiyaslanmasi, en uzun omurden, en kisa more gore siralanmis olarak, asagidaki tabloda goruluyor:
Birlemi Milletler statistik Brosu Verileri - 1995-2000 Yllar Arasnda Ortalama nsan mr
lke Ad Fransa Japonya Kanada svire spanya talya Avustralya Belika Yunanistan Hollanda Norve Avusturya Finlandiya ABD Almanya ngiltere rlanda Portekiz Danimarka Erkek 74.6 76.9 76.1 75.3 74.0 75.1 75.4 73.9 75.5 75.0 74.8 73.7 73.0 73.4 73.4 74.5 74.0 71.8 73.0 Kadn 82.9 82.9 81.8 81.8 81.5 81.4 81.2 80.6 80.6 80.6 80.6 80.1 80.1 80.1 79.9 79.8 79.4 78.9 78.0
slamiyet Gerekleri
27
Suudi Arabistan (Islam) Oman (Islam) Urdun (Islam) Trkiye (Islam) Tunus (Islam) Cezayir (Islam) Iran (Islam) Fas (Islam) Libya (Islam) Msr (Islam) Pakistan (Islam) Irak (Islam) Yemen (Islam) Banglade (Islam) Afganistan (Islam)
69.9 68.9 67.7 66.5 68.4 67.5 68.5 64.8 63.9 64.7 62.9 60.9 57.4 58.1 45.0
73.4 73.3 71.8 71.7 70.7 70.3 70.0 68.5 67.5 67.0 65.1 63.9 58.4 58.2 46.0
Goruluyor ki, domuz eti yenmeyen Islam ulkeleri, en kisa more sahip insanlarin ulkeleri olark, tablonun en altinda kmelenmis. Zararli oldugu sanilan domuz etini yiyen ulkelerin insanlari ise, en uzun yasayan insanlar!.. Netice olarak, "Domuz eti yememe" yasaginin, gnmzde bir hkmnn kalmamasi gerekir. Yasaklarla dolu bir din olan Islamiyet'in bu yasaginin gnmzde hakli gerekesi kalmamistir. Her kes, kendi caninin istedigini, ozgurce tercih edebilmelidir. "Din yasaklamis" diyerek, bilimsel gecerligi olmayan kisitlamalarin esiri olmamak lazimdir. "Degismeyen tek sey, degisimdir."
Tp dnyasndaki aratrmalar, insanlara organ ve doku nakli konusunda, en uygun hayvann "domuz" olduunu gsteriyor. Domuz kalbinden alnan kapakklarn baar ile insan kalbinde kullanlmas yakn gemite baar ile gerekletirilmiti. imdi de, domuz beyninden alnan hcrelerin, felli insanlara nakli ile tedavi edilmeleri gerekleiyor.
Domuz beyniyle kurtuldu

Hrriyet, 05.10.1999 ABD'de, yeni gelitirilen bir teknikle domuz beyninden alnan hcreler beynine nakledilen felli bir kadn, mucizevi bir ekilde salna kavutu. Be yl nce geirdii fel yznden konuma yeteneini kaybeden ve sol taraf tutulduundan ayaklkla yryebilen 39 yandaki Maribeth Cook, operasyondan bir ay sonra ayakl att ve telefon operaratr olarak i buldu. Salm, (Babe) filmindeki gibi bir domuza borluyum. Bu kadar abuk iyilemem bir mucize. Ameliyattan bir gn sonra, 1994 ylnda hasta olduumdan bu yana ilk defa sol ayamla tam olarak yere basabildim. Her gn biraz daha iiyileiyorum. Sol kolumu kaldrabiliyorum. Duta yeniden souk suyla scak suyu birbirinden ayrdedebiliyorum. Konumam dzeliyor diyerek sevin gzyalar dken New York'lu gen kadn, domuz ceni hcreleri beynine nakledilen ilk felli kadn olarak tp tarihine geti. Maribeth Cook, fizyoterapi ve konuma tedavileri sonu vermeyince Boston Hastanesi doktoru Louis Caplan'dan operasyonu yapmasn istedi. 12 domuz ceninden milyonlarca hcre alan Dr.Louis Caplan, 30 cm'lik bir ineyle hcreleri Maribeth'in beynine nakletti. Cenin beyni hcrelerinin, felle zarar gren hcreleri onard ve beyinin etrafnda bilgi
tayan yollar oluturduu ortaya kt. Kullanlan domuz hcrelerinin, insandaki beyin hcrelerinin tam ayn olduu anlald. Tpta devrim nitelii tayan nakil ameliyat, Boston'daki Beth Israel Deaconess Hastanesi'nde yapld.
Tarihten Bir Yaprak: Osmanl Zamannda Bir Domuz Hikayesi

Okuyacaginiz olay gerektir. 1755 ylnda Istanbul'a grevli gelen Fransa Elisi Baron Franois de Tott'un anlarndan alnmtr (Trkler, 18.y.ylda, Tercman 1001 Temel Eser,No 89) anakkale Boaz, o devirde yeterince korunmuyordu. Boazn hem Anadolu hem de Rumeli yakasndaki toplar g ve say bakmndan ok yetersizdi. Moldovanc Ali Paa sadrazamdr.. Padiah ise Sultan Mustafa.. Fransa ile Osmanl arasndaki yakn iliki nedeniyle, Baron de Tott, askeri konularda osmanl'ya yardm etmektedir. anakkale Boaz'nn korunmas iin gerekli tedbirleri almak zere grevlendirilir. Eli Baron de Tott, anakkale'ye gider ve anakkale Boaz'nn yeni ve gl toplar ile donatlmas gerektiini tespit eder. Gerisini kitabn 276.sayfasndan itibaren okuyalm: "...Belgrad anlamas ile, son bulan Rus savandan Osmanllarn eline geen iki top bulmutum. Fakat bunlar yerlerine oturtmak ve onarmak gerekiyordu. Bu yeni i iin iileri bizzat yetitirme zorunluluu yannda, o yl stanbyul'dan 150.000 kiiyi yok eden vebann o sralarda en iddetli dnemini yaamas da ayr bir zorluk yaratyordu. ilerin srekli olarak banda bulunma mecburiyetimden dolay hastalktan kendimi saknmam iin dkmhanelerin salam salam havasnda kalmay tercih ediyor ve yaplan ii ynetmek iin sadece bastonumun ucundan yararlanyordum. Daima ihmal edilen veya nefret edilen ileri yapan Yahudiler, stanbul'da domuz klnn kullanld btn ilere sahiptiler. Top fras ihtiyacm yeterince karladlar. Her zaman topluluk iinde alarak hibireyin gizli kalmamasna dikkat ediyordum. fakat bunlarn, ters bir durum yaratacn hi tahmin etmemitim. benim rencilerim olarak seilen 50 Trk topusuna vereceim ilk derslere Padiah da katlacan bildirdiler. Buna ramen, kk topu kuvvetimin hazr olduunu duyan sadrazam, Kathane'ye (okulumuz oradayd) otan diktirdi, ben de o zaman Padiah yerine vezirlerini kabul edeceimi anladm. Sabahn erken saatinde, Hkmet'in ileri gelenlerini karlamak zere hazrlandm. Topuba benden nce gelmiti. Karlatmzda selamlatk. Herhalde bana hazrlad kk ihaneti rtebilmek maksadyla, nezaket gsterilerinde bulunuyordu. Vezirlerin yry esnasndaki dzenine gre, btn alt rtbeli vezirler Sadrazam'dan sonra gelirlerdi. nce Badefterdar'n geldiini grncebireyler hazrland hakknda bende baz kukular uyand. Endieli bir tavrla, "Hazrladnz toplar nerede?" diye sordu. "te, urada grdnz kalabaln ortasnda" dedim; nitekim yeni top at yntemlerini grmek maksad ile binlerce kii sabahtan beri Kathane'ye gelmiti. Badefterdar'n ilk incelemesi bana hazrlanan oyunu sezinlememe sebep oldu. Domuz klndan hazrlanm fralar gstererek "Bunlar nedir?" diye sordu. Sorunun nereye varacan anlamam gibi davrandm. "Top fralar," dedim. "Onu ben de gryorum, size sormak istediim etrafndakilere ne olduu," diye cevap verdi. Baron:"Top fralar olduunu sylemitim." Ba?defterdar: "Size sormak istediimi yine anlamam grnyorsunuz. Herhalde, Mslmann kim olduunu unuttunuz, fakat meseleyi daha ak bir ekilde ortaya koymam gerekiyor. Bu fray yapmak iin kullandnz malzeme nedir?" Baron: "ne demek istediinizi pek anlayamyorum, fakat bunun malzemesinin kim olduunu bilmek iin gzlemleriniz yeterlidir sanrm." Badefterdar: "Elbette gayet iyi gryorum. fakat, ne kl olduunu merak ediyorum." Baron: "Mademki adlandrmam istiyorsunuz, bu ie yarayan tek ey olan domuz klndan yaplmtr." Badefterdar: "te bunlar kullanmamza engel olan sebep" (Burada bir saplama yapaym.. Kitabn nceki blmlerinde, Osmanl'nn top kullanmndaki yetersizliinden sz ediliyor, ve de burada Badefterdar, bir Osmanl st dzey yneticisi, "domuz kl"ndan yaplan top fralarn kullanmamak iin topulukta geri kalndn bir bakma itiraf ediyor!) Baron: "Buna ramen bu meseleyi zmelisiniz ve eer bunu kullanmanz salamak iin eyhlislam'n fetvas gerekiyorsa, bunu elde etmek iin elimden geleni yaparm." Etrafmzda bulunan halk o ana kadar sessizce homurdanrken birden "Allah bizi bundan korusun!" diye barmaya balad. Badefterdar bu haykrlardan sararak, kolumu tuttu ve "ok rica ederim eyhlislam'n adn anmayn," dedi. "Bunu paralayp yok edemez misiniz?"
fakat, bunca samala kar iyice sinirlendiimden bu istee aldrmadan sesimi ykselttim: "Btn camileriniz domuz kl ile dolu iken, bu fralar iin neden bu kadar patrt ediyorsunuz?" Sebepsiz yere sarfetmediim bu szler halkn kaynamasn ve artk kanl olaylar bekleyen Defterdar'n korkusunu son haddine kard. Bartlar bir misline km olan kalabal karma alacak ekilde, bir top arabasnn stne ktm ve herkesin susmasn istedim. Bu ani hareketimi beklemeyen halk, bir an iin sustu. Geici sukunetten yararlanarak bardm: "Aranzda badanac var m? varsa ortaya ksn!" O zaman bir ihtiyar sesini ykselterek "Ben badanacym, ne istiyorsunuz?" dedi. Ben de cevap vererek, "Eer iyi bir mslmansanz, soracam sorulara doru cevaplar vermenizi istiyorum," dedim. Dehete kaplan Defterdar, bizim konumamz srasnda, biraz kendisini toplamt. Badanacdan yararlanarak bu meselenin iinden syrlacam tahmin ettiinden, ihtiyar kolundan tutarak nme getirdi ve sorularma doru cevap vermesini istedi. Baron (Badanacya): "Hi cami boyadnz m?" Badanac: "Pek ok, hem de en nemlilerini." Baron: "Bu i iin hangi aletlerden yararlandnz?" Badanac: "Birok boyalar kullandm." Baron: "Unutmayn ki, bir mslmansnz ve doru olmak zorundasnz. neden dolambalar yapyorsunuz? Boya bir alet deildir, bir aratr. Mutlaka bir fra kullandnz, fralarnz neden yaplmt?" Badanac: "Beyaz kldan yaplmt. Biz onlar yle satn alrz, imal etmeyiz." Baron: "Buna ramen, bu kln hangi hayvana ait olduunu biliyorsunuz. Syleyin bana." Defterdar (Badanac'ya): "Evet, gerei syle, bilmekte yarar ver." Badanac (defterdar'a sesini ykselterek): "Madem bu kadar istiyorsunuz, syleyeceim. Btn fralarmz domuz klndandr." Baron (Badanac'ya) : " ok iyi, ama bu yetmez. Fralarnz kullnadktan sonra kllarna ne oldu? Caminin boyanmas bittikten sonra, elinizde ne kald?" Badanac: "Inann ki, fralarn sapndan baka birey kalmyor. Kl da duvarlara yapyor." Baron: "Grdnz gibi, domuz kl, camilerinizin kutsalln bozmadna gre, dmanlarnza kar kullanmanzda hibir saknca yoktur." halk hep bir azdan, "Allah'a kr" diye bard. Endielerinden tamamen kurtulan defterdar srtndan ar samur krk kartt, yere att ve byk bir evkle fralardan birini ald ve "hayd, dostlarm bu yeni icattan mminlerin selameti ve an iin yararlanalm,"diye haykrd. ...." Bugn bile hala domuzdan korkulmuyor mu? Domuz eti yeme korkusu devam etmiyor mu? Her akam bile bir miktar alkoll iki tketen "akamc" bile domuz etinden bir rn nne geldiinde yiyebiliyor mu? Domuz ya veya domuzdan herhangi bir rn kullanlan herey neredeyse korku salmyor mu? Yazk, ve gln..
"Kol kalnlnda ve drt lle..."

Medyada n plana kan dnyadaki gncel politik olaylar, insanlarn gnlk yaamlarn acaba ne kadar etkiliyor? Bana sorarsanz havann birden soumas, yahut iddetli bir yamurun balamas; Bushun demelerinden de, Arafatn skk durumundan da, Afganistandaki sonu gelmeyen kanl dram tefrikalarndan da, ok dah fazla etkiliyor, kendi bireysel sorunlar ve koumalar iinde yaayp giden insancklarn gnlk yaamlarn. *** rnein beklenip duran bir stanbul depreminde; politik hrslardan deil de, Arz yuvarlann bizzat kendisinden fkracak bir iddet eyleminin, galiba en korkuncu yaanacak...
4 bin yllk tarihsel kentteki yaplarn yzde 75i yklma tehdidi altnda, Azrail trpannn ise ka bin cana uzanaca kestirilemiyor bile. Byle bir felaket, politikaclarn yaratt tayfunlardan ok daha fazla kezzaplayacak sradan insanlarn yaam servenlerini... *** Acaba Trkiye, "Trke Trkten baka dost yok", "baka Trkiye yok", "i dmanlar - d dmanlar" tr politik hipnoz dopingleriyle, evrensellik kriterlerinden koparlmasa; "Trkn gneleriyle dnya ufku aard, Trk olmasa tarihe yazlacak ne vard" tr dizelerle, daha okullarda hamasi bir vnme bulutunun iinde yeryznn dna ekilip karlamasayd... Kendi gerek tarihiyle yz yze gelebilecek, aklc bir tutarlln evrensel objektifliine doru, duygusal koullanmalardan artlsayd... Acmasz bir giyotinin inmesini bekler gibi, Trkiyeyi tmden deitirecei anlalan stanbul depremini, yine bugnk karabasan benzeri korkularla m beklerdik? *** Trklerde tuhaf bir aksaklk olduu, Osmanl devirmelerinin de dikkatini ekmitir; eski Alman uzmanlarnn da... rnein Osmanl, "Etrak- biidrak" derdi; "Trkler alglamaszdr" anlamna.. Nefi ise yle bir dize yazmt: "Trke Hak, eme-i irfan haram etmitir", yani "anlay yeteneinin emesini"... *** Alman uzmanlarn Trklerle ilgili gizli bir belgesinden, rahmetli daym yksek maden mhendisi ve DPnin ilk Zonguldak milletvekili Cemal Kpak sz etmiti bana... Daymla annemin babas, hala mekannda oturduumuz dedem Tatar Hasan Paa, stemenliinde staja gnderilmiti Almanyaya ve on yl akn bir sre orada unutulduu iin, Alman ordusunda nce yzbala, sonra da binbala terfi etmiti. Ancak Alman komutanlar uyarmlard kendisini, "daha teye gidemezsin" diye. Dedem de o zamanki Genelkurmaya, bir mektup yazp Almanyada unutulduunu bildirmiti. Ve derhal geri alnp, o sralarda smet Paann da rencisi olduu Topu Okuluna mdr yaplmt... I. Dnya Sava patlaynca da, anakkale ordularna komuta edecek olan Liman Von Sanders stanbula geldiinde, dedem kendisine yaver atanmt. *** Liman Von Sanders, Selimiye Klasnn helalarn denetlerken dedem de yanndayd. Alman Feldmareali bir kubura doru eilmi ve : - Hi bylesini grmedim, demiti; kol kalnlnda ve drt lle... Sonra dedeme dnm: - Hemen Alman Genelkurmayna bir ifre ekin, iki bok uzman gelsin, demiti. Gelen bok uzmanlar, yaptklar incelemelerden sonra, u sonuca varmlard: "Trkler, ylda 25 yavru yapt iin ok ucuz olan domuz etini yemediklerinden ve ylda tek yavru yapan koyunla, inek eti de ok pahal olduundan yz gramlk biftekten alabilecekleri kaloriyi, iki okkalk somundan alabiliyorlar. O yzden hazm iin midelerinde younlaan kan, yeterince gidemiyor beyinlerine ve dklar ok kaln, gbekleri de byk oluyor." Daym, dedemin kendisine gsterdii o gizli raporlar anlatmt bana. *** Yoksul lkelerde elbet beyinsel enerjiyle de ilgili bir beslenme sorunu var. Bu tr sorunlar bulunmasa, hamasi bir sanalla bu kadar dalnr da, gelecei kesin olan bir stanbul depreminin, tm kenti yok edebilecei mi ngrlrd? (etin Altan, Milliyet, 10.04.2002)
Kuran'da sigara serbest ama arap yasak!.. Mslmanlarca Islamiyet'in kutsal kitab olarak kabul edilen Kur'an'da, eitli yasaklar (haram) bulunmaktadr. Bunlardan birisi de "arap"tr. Halbuki, belli bir snr amayan arabn insan salna faydas tp otoritelerince ispatlanm bulunmaktadr. Bunun yansra, bugn tp otoritelerince sala zararl oldu anlalm bulunan sigara / ttn ise Kur'anda yasak deildir. Bu elikili durum Kur'an'n bilimsellii ve kim yarafndan hazrland zerinde kuku uyandrmaktadr. Kuran kimler tarafndan nasl hazrland?
slamiyet Gerekleri
31
arap ve insan salna etkisi

Kuran'da sigara serbest ama arap yasak!.. Mslmanlarca Islamiyet'in kutsal kitab olarak kabul edilen Kur'an'da, eitli yasaklar (haram) bulunmaktadr. Bunlardan birisi de "arap"tr. Halbuki, belli bir snr amayan arabn insan salna faydas tp otoritelerince ispatlanm bulunmaktadr. Bunun yansra, bugn tp otoritelerince sala zararl oldu anlalm bulunan sigara / ttn / uyuturucular ise Kur'anda yasak deildir. Bu elikili durum Kur'an'n bilimsellii ve kim yarafndan hazrland zerinde kuku uyandrmaktadr.
Krmz arap Kalp Salna Faydal

(Cumhuriyet 09.Ocak.1999) Bilim adamlari uzun yillardir bir Fransiz paradoksunu cozmeye calisiyorlar: Fransizlar, mutfaklari diger Batili ulkelere kiyasla daha yagli yemekler icerse de kalp hastaliklari gecirme olasiliklari bu ulkelerdekine gore daha dusuk. Bu durumu aciklamaya calisan en populer gorus -duzenli kirmizi arap tuketimi bol yagli yemeklerin etkisini azaltir- yeni bir Ingiliz arastirmasiyla aradigi destegi buldu. Kirmizi sarabi diger alkollu iceceklerden ayiran kimyasal ozelligi polifenollerin varligidir. Bu bitki pigmentlerinin (boya maddesi) antioksidan ozelligi var. LDL'ler (dusuk-yogunlukta lipoproteinler) vucudun her yerinde mevcut olan oksidan maddelerle tepkimeye girerek, damarlari tikayan plaklarin olusmasina sebep olurlar. Yeni arastirmada, Cambridge Howard Foundation'dan Alan N. Howard ve meslektaslari, degisik alkollu ickilerin LDL oksidasyonuna etkisini incelediler.
Hergun yarim sise

Arastirmacilar, yaslari 35-65 arasi degisen 30 saglikli erkegi dort gruba ayirdilar ve her bir gruba 4 farkli diyet programi uyguladilar. Birinci grup hergun yarim sise kirmizi sarap, ikinci grup ayni miktarda beyaz sarap, ucuncu grup ayni miktarda beyaz sarapla birlikte kirmizi saraptan elde edilen polifenol kapsullerini ve dorduncu grup ise alkolsuz bir icecekle birlikte polifenol kapsullerini ictiler. Deneylerden bir hafta once ve sonra, arastirmacilar katilan 30 denekten kan aldilar ve LDL uzerine oksidasyon testleri yaptilar. American Journal of Clinical Nutrition' in Agustos sayisinda, arastirmacilar kirmizi sarap icen deneklerden alinan LDL'lerin oksidasyona en uzun sure dayanabilenler -ayni erkeklerde test oncesi olculenden 18 dakika, sadece polifenol kapsulu icenlerden 3.5 dakika ve beyaz sarapla birlikte kapsulu icenlerden 6 dakika daha fazla oldugunu acikladilar. Sadece beyyaz sarap icen erkeklerde LDL bir degisim gostermedi. Yapilan epidemolojik calismalar duzenli alkol tuketiminin kalp krizi riskini azalttigini gosteriyorr. Bu gercek uzerine Ingiliz bilim adamlari, bir grup erkege bir hafta boyunca hergun 400 ml. vodka icirdiler. Hic polifenol icermemesine ragmen vodka da LDL korunumu sagliyordu. Bir haftanin sonunda deneklerden alinan LDL daha onceye oranla 2.5 dakika daha fazla oksidasyona karsi koyabiliyordu. Howard'in grubu, polifenolun antioksidan etkinin yaninda LDL'leri baska bir mekanizma ile koruyabilecegini dusunuyor. Bakir gibi bazi metallere baglanabilen bu pigmentler, oksidasyona yardim eden bazi kimyasallari da etkin bir sekilde yok edebiliyor. Eger bu yeni bulgular kanitlanirsa, kirmizi saraba renk veren bu maddeler terapik yarar saglayabilirler. Sarap kimyacisi Andrew L. Waterhouse, "Yeni calismalar her ne kadar antioksidanlarin kalp hastaliklarini engelledigini desteklese de, kandaki ya da LDL'deki hangi mekanizmanin oksidasyonu yavaslattigini bilemiyoruz. Bu fenoliklerin direkt bir etkisi degil, dolayli yoldan yarattigi bir degisimin -yag ya da protein metabolizmasinda olabilir." diyor. Mekanizmasi henuz tam olarak bilinmese de gercek olan su ki kirmizi sarap, beyaz sarap dahil diger tum alkollu ickilere kiyasla kalbe cok daha faydali. (Cev.Sevil Duvarci, 22 Agustos 1998, Science News) **
Salkl Bir Beyin in arap

(Cumhuriyet, Bilim Ve Teknik, 06.03.1999) Gunde bir bucuk bardak sarap, Alzheimer ve Parkinson gibi, norodejeneratif hastaliklarin engellenmesine yardimci olabilir. Daha onceki arastirmalar sarabin icerdigi kimi kimyasallarin antioksidan ozelliklere sahip oldugunu ortaya koymustu. Simdi Milano Universitesi Insan Govdebilim Enstitusu'nden Alberto Bertelli ve ekibi asmanin bulasici hastaliklara karsi korunmak amaciyla urettigi, zm ve arapta bulunan, "resveratrol" adli bir kimyasalin onemli bir sinir enziminin etkinligini yedi kat arttirdigina tanik oldu. Mapkinase adiyla bilinen enzim sinir hucrelerini devinime gecirerek yenilenmelerine katkida bulunuyor. Resveratrol adli kimyasalin insan sinir hucrelerindeki etkisini deneyen ekip bunun komsu hucrelerle baglanti kurabilecekleri uzantilarin olusmasina neden oldugunu gordu. Gerek Alzheimer, gerekse Parkinson hastaliginda kimi sinir hucreleri arasindaki baglanti koptugundan, elde edilen bulgunun son derece onemli olduguna dikkat cekiliyor.
arap Felci nlyor

(Hrriyet, 22.05.99) British medical Journal'da yayinlanan Danimarkali uzmanlarin arastirmasina gore, haftada 1-7 kadeh sarap icilmesi, beyin damarlarindan birinin kanama veya pihti ile tikanmasi yoluyla felc yapma olasiligini %30 oraninda azaltiyor. 4584 yaslari arasinda 13 bin 329 kisiyi 13 yil izleyerek bu sonuca varan uzmanlar, bira ve diger alkollu ickilerin ayni koruyucu etkiyi gostermedigini soylediler.
Profesr Barnard: Krmz arap kalbe faydal

(Hrriyet, 08.10.2000) DNYADA ilk kalp naklini yaparak tarihe geen Gney Afrikal nl kalp cerrah Christian Barnard, Kalp sal iin, yanz ne olursa olsun, haftada iki veya kez seviin tavsiyesinde bulundu. Dr. Barnard, yeni kitab Salkl Kalp iin 50 neride Yanz ne olursa olsun, becerebildiiniz kadar, haftada iki veya kez cinsel ilikide bulunmak hem stres atar, hem kalbe idman yerine geer diye yazd. lk kez 1967 ylnda kalp nakleden ve 1983 ylna dek 158 nakil ameliyat yapan Dr. Barnard, 78 yanda olduunu ve kitabndaki nerileri harfiyen yerine getirerek salkl kaldn ne srd. Dr.Barnard, sevimenin yan sra az spor, her n yemekte iki bardak krmz arap ve glmenin insan mrn uzattn ve kalp sorunlarn azalttn belirtti.
Krmz arabn Salk zerine Faydas Tekrar Akland (Hrriyet 13.01.2005)
slamiyet Gerekleri
33
arap, brokoli ve kri kanser dman

Hurriyet 13.07.2005 ABDde gerekletirilen bir aratrma, arap ve brokolinin kanser ile mcadelede nde gelen savalar olduunu ortaya koydu. Aratrma, Illinois niversitesine bal Chicago Eczaclk Fakltesinde yapld. Buna gre, brokoli yemek ve bir bardak arap imek ile kansere neden olan DNA hasarna kar, vcudun biyokimyasal savunma mekanizmalar harekete geiyor. Prof. Andrew Mesecar, brokolideki sulforaphane ile araptaki resveratrol maddelerinin kanseri nleyici etkileri olduunu syledi. Prof. Mesecar, Bunu, DNA hasarn nleyebilecek proteinlerin retimi iin vcuda sinyaller gndererek yapyorlar dedi. Prof. Mesecar, sinyallerin nasl iledii konusunda bilgi sahibi olduklarn da belirtti. Brokoli ve arap tketildiinde anahtar diye nitelenen Keap1 ve Nrf2 proteinleri, vcudun kansere kar savunma sistemlerini harekete geiriyor. Teksas niversitesinin yapt bir aratrmada ise krinin melanom diye bilinen cilt kanserinde hastalkl hcreleri kendi kendini imhaya zorlad anlald
SLAM LKELERNDE CEHALET

Islam Ulkeleri, Islamiyet dolayisi ile mi cahil kaliyorlar? Yoksa, cahil olduklari icin mi Islamiyet boyundurugundan kurtulamiyorlar? Asagidaki tabloda Islamiyeti benimseyenlerin sahip oldugu cehaletin boyutunu greceksiniz. agimizin gerei, okuma-yazma'yi bilmeyen insanlarin bulundugunu dsnebilir miydiniz? Bir insan dsnn ki, gazete okuyamayacak, kitap okumayacak.. Bu insan, neyi ne kadar bilebilir? Okuma-yazama bilmeyenlerin bildikleri sadece ve sadece kulagina sylenenlerdir. Kulagina sylenenlerin dogru veya yanlisligini kontrol etme imkani yoktur. Bir konu hakkinda alternatif fikirleri grenme imkani yoktur. Bildikleri, sadece duyduklari ve grdklerinden ibarettir ve bu da sadece yakin cevresidir. Islam lkeleri, bu nedenle geri kalmistir. Islamiyetin kitabi Kuran'i bile okuyamayan bu ulkelerin zavalli fertleri, sadece kendilerine sylenen yorumlari bilirler.. Kuran iindeki bilimdisi ve akildisi ifadeler ile celiskilerden haberleri olmaz. Fikir sahibi olmak iin, nce, bilgi sahibi olmak gerekir. Halbuki, bir kitabi okumadan, anlamadan, dusunmeden, yorumlamadan bilgi ve fikir sahibi olunamaz. Halbuki okur-yazar olsalar ve Kuran' okusalar, ierdii akld ve bilimd ayetleri, birbirleri ile elien ayetleri grecekler ve din esiri olmaktan kurulacaklardr belki de.. Okuma-yazma bilmeyen insanlarin, Dnya'dan haberleri olmaz. Bu nedenle, hala 1400 sene oncesinin dogrularini dogru sanirlar.. Beyinleri 1400 sene oncesindedir, gorunumleri de.. Islamiyet dinini benimseyenlerin arasinda bu denli cogunlukta "kr cahil" insan olmasi neden? Eger, Islamiyet insanlara fayda saglayan bir din olsa idi, kendisini benimseyenlerin bu denli cahil kalmalarini onlerdi.
Tablo:slam lkelerinde Okuma-Yazma Bilmeyenlerin Oran, %

lke Ad Afganistan Yemen (Islam) Pakistan (Islam) Banglade (Islam) Libya (Islam) Fas (Islam) Cezayir (Islam) Msr (Islam) Tunus (Islam) Erkek 77.3 57.4 68.3 62.5 37.3 52.9 50.2 50.2 42.2 Kadn 97.6 91.8 89.2 86.6 83.2 79.7 79.5 78.1 67.7
slamiyet Gerekleri
34
Suudi Arabistan (Islam) Irak (Islam) Iran (Islam) Trkiye (Islam)
24.9 31.4 35.3 13.1
55.3 53.3 57.0 40.3
Kaynak: Birlesmis Milletler Istatistik Brosu Tablo'dan, Turkiye'nin, Islamiyeti benimsemis insanlarin bulundugu ulkeler arasinda okur-yazar orani acisindan en iyisi oldugu goruluyor. Erkeklerde, cahillerin orani %13.1, kadinlarda %40.3. Bu da Mustafa Kemal Atatrk'n kurdugu Cumhuriyet ve devrimleri sayesinde olmuttur. Hilafet kaldirilmasa idi, Arap harfleri kullaniliyor olsa idi, bizde de bu zavalli diger Islam milletleri gibi cahillik fazla olurdu.. Turkce'den Arap harflerinin kaldirilarak, Latin alfabesinin kullanilmaya baslanmasinin yararlari icin burayi tiklayiniz. Unutmayalim ki, Osmanli zamaninda ilk matbaa, kesfedilisinden 500 sene sonra kullanilmaya baslanmisti!.. Biz, ilk matbaayi 500 sene gec getiren bir neslin torunlari olarak, yine de byk asama kaydetmisiz. Ancak.. Maalesef Trkiye'de de kadinlarin cehalet orani yksek. Bu kadinlarin yetistirdigi ocuklarin 2000'e 1 kala Barts/Trban (Kadin sarigi) pesinde kotmalari sasirtici olmaz.. Aydinlik bir Trkiye iin lkeledeki okur-yazar oranini %90'in zerine ikaracak tedbirler alinmali ve insanlarin okumasi saglanmalidir.
Bu makaleyi ltfen okumaya alnz. Sonra, makalenin sonundaki yazya baknz.
Hrf anklaby nh yapty?

A. M. C. nkvr ansanavgly hbrlmdh bhsyz avvla vcvdv aylh yaptgy mhtlf aartlry astmal atm, bvnv mtaakban krdgy sslrh br antzam vrhrk artlrh mayyn ss kymtlry atfatmk surty aylh kvnvmay aycad aytmydr. k avzvn br mddt tmaman fahy avlan mdnyt br, balhassh zraatyn zhurndn svkrh artn br svrtdh sabt br zbt systmnn ahtyacny hsaytmgh balamdr. zbt aydlck ylr abtda zraat mhsvlaty, tcary kydlr v baz dyny akydhlrdn abartdy. balhash dyn admlry krvn avlydh ayny zmandh hytnas avldklrndn syyarh vancamn mhrklrny hsb aylmak ayvn fvkalaadh dkyk mahdh kydlrna ahtyac gvstryvrlrdy. svmrdn, msrdn babldn bzlrh antkal aydn mfssl hyt dftrlry bv msaaynn mhsvlvdr. valhasl, mzkvr ahtyaclr nhaayt sabt br takym artlrn kyl tblhtlry yahvd papirvs avzrynh grlrk zbt aydlmlrnh sbb avldv. ath yazv bv svrtlh aycad aydlm bvlnyvrdv. yazvnn aylk tmsylclry bvtn bazy fkryyatn kvl avlrk rsmndn abart aydy. msla inch dag manasnh gln "an" klmsy bvgvn (1) klndh yazvlr. amma bvnn aylk kly vylh br slsl cbly rsmdn br aydhvgrm aydy. yazv tkaml atdykh, afkary tmsyl aydn aydhavgramlrdn afkary dlh gtyrn klmatn mrkkb avldvgv sslry afadh aydn smbvllrn yaplmsy dvvnvldv. bv smbvllr balhash sslylry bvl kvllnn cnub lsanlrndh, klmalrh asas hsyyt vrn sssz hrvfatdn mrkkb aydy. fylhkykh bv abrany v arb hrvfatndh bvylh avldvgv gby, msla avrhvn ktablryndky trk alfabsndh dh ksman bvyldr. abtday lsanlrdh alfabnn ssly hrvfaty mhtvy avlmmsy hrkngy br zvrlvk ykrmz, zyra klma hznsy mhdvd avldvgv gby, yazvly mtnlr dh mahdvd v bsytdr. anck klma v mfhum hznsy ankaf aydrk byvdkch, sadhch ssszlrdn hrktlh hr klmay tvgry avlrk tlffzamkany klmaz, avkunlrdh krgh pyda avlvr v alfabh hty vzyfsny yrnh gtyrmz. msla arb alfabsy bv dvrvmh arh avlark hrklmyy gtyrmdyr. fkt arb alfabsylh yzvlm aksry mtnlrn hrkelnmdn tbh aydldgy malvmr. hty, gvya sadhce almaya mahsvs avlmk avzrh, bv alfabhaylh hy nktalanmdn dhy yazvlm mtnlr vardr. yany mzkvr yazlrdh msla "b"y "n"dn, yahud bvnlry "t"dn yahud "p"dn, "a"y "g"dn, yahud "s"y ""dn tfryk nammkvndr. bv sbblh pak k rkyatcy asky mtnlrdh krvltklry br klmyy, agr bv klma halhazrdh kullnylmvyvr aysh avkvyammktadr. aylk dfa yvnan alfabsi (griddky lynhr b dnyln yazv) hm sssz v hm dh ssly hrufath ayrv ayrv smbvllr tahsys aytmk svrty aylh fnykellrdn tvars aytdygy alfabay tkaml aytdyrrk rasyvnl, kvlay avkvnr br alfabe tkylnh mvfk avlmvtr. malvm avldvgv avzrh, latyn alfabsi yvnan alfabsndn nt aytmdr. gne hrksn bildigi gby, aylk dfa yvnan ahalysy ayrsindh avkvr-yazr avlmk br amtyaz avlmktn km, hr frdn amkany dahlnh gyrmdr. yvkse atyna tyrany pyzystratvs myladn avvl 550 snsndh bv hrdh br ktab pzary t?kylnh mvfk avlablr my aydy? 9 avsts 1928'dh atatvrkn sraybvrny ntky aylh hlkh aalan aytdygy hrf anklabnn ygane mksdy, alfabmzy v yazmh kablytmzy br tkaml bsmgvndn alvb br astnh karmkdy. bv svrtlh avkvmh k kvlaylaacag gby, hlh yazmk askysnh nzran vck avyncagy avlvyvrdy. askydn anck lysh ayary br mktby btran ky htasz yazblrkn ymdy bv artk aylkmktbyn aylk snflrndh mmkvn avlvyrdy. hrf anklaby bzh bv svrtlh yaygyn blgv alm v blgy yayme hrrytny bhaytdy. blgy agnn ayynh gyrrkn bvnn faydasny anlmmk mvmkn mv?
(1) 90 derece saa dnk dnnz (Ular yukar kalkk). Bilgisayar kelime ilem programnda tam ekli bulamadm..(entropy30)
BU YAZIYI OKUYAMADIYSANIZ LTFEN AAIDAK YAZIYI OKUYUNUZ.
slamiyet Gerekleri
35
Harf devrimi bizi neden kurtard?

A. M. C. engr
(Zmrt'ten Akisler, Cumhuriyet Gazetesi Bilm Ve Teknik Dergisi, 14.08.1999) Harf devrimi'nin neyi baardn, bizi hangi dertten kurtardn ortaya koymann en iyi yolunun, Arap harfleri ve Osmanl alfabesiyle imlnn nasl olduunu Arap harflerini bilmeyen okuyucuya birinci elden gstermek olduunu dndm. Bunu yapabilmek iin, bu haftaki "Zmrtten Akisler" yazm imdi kullanmakta olduumuz iml kurallaryla deil de, Osmanlca'nn iml kurallaryla yazdm, yalnz Arap kkenli Osmanl harfleri yerine Ltin kkenli Trk harflerini kullandm. Yaznn gnmz imlsyla yazlm ekli, baz eski kelimelerin parantez iindeki aklamalaryla beraber aadadr. BR NCEK ZMRTTEN AKSLER YAZISININ GNMZ MLSIYLA YAZILMI EKL:
HARF NKILBI NE YAPTI?

A. M. C. engr
nsanolu haberlemede phesiz evvel vcudu ile yapt muhtelif iaretleri istimal etmi (kullanm), bunu mteakiben kard seslere bir intizam vererek iaretlere muayyen (belirli) ses kymetleri atfetmek (vermek) sureti ile konumay icad etmitir. ok uzun bir mddet tamamen ifah (szl) olan medeniyyet-i beer (insan uygarl), bilhassa ziraatn zuhurundan (ortaya kmasndan) sonra artan bir surette sbit (deimez) bir zabt (=kayt) sisteminin ihtiyacn hissetmee balamtr. Zabt edilecek eyler iptid (nce) ziraat mahslat (rnleri), ticaret kaytlar ve baz din akdelerden (inan, dogma) ibaret idi. Bilhassa din adamlar kurun-u lada (ilkada) ayn zamanda hey'etinas (astronom) olduklarndan seyyare (gezegen) ve encmn (yldzlarn) mahreklerini (yrngelerini) hesabeylemek iin fevklade dakik (hassas) mahade (gzlem) kaytlarna ihtiya gsteriyorlard. Smer'den, Msr'dan Babil'den bizlere intikal eden mufassal (etrafl) hey'et (astronomi) defterleri bu mesainin (almann) mahsldr (rndr). Velhasl, mezkr (zikredilen) ihtiyalar nihayet sbit bir takm iaretlerin kil tabletleri veya papirs zerine geirilerek zabt edilmelerine sebeb oldu. te yaz bu suretle icad edilmi bulunuyordu. Yaznn ilk temsilcileri btn baz fikirlerin kl (btn) olarak resminden ibaretti. Mesel ince da anlamna gelen "an" kelimesi bugn i eklinde yazlr. Ama bunun ilk ekli yle bir ??? silsile-i cebeli (da silsilesini) resmeden bir ideogram idi. Yaz tekml ettike (gelitike), efkr (fikirleri) temsil eden ideogramlardan efkr dile getiren kelimelerin mrekkeb olduu (olutuu) sesleri ifde eden sembollerin yaplmas dnld. Bu semboller bilhassa seslileri bol kullanan cenub (gney) lisanlarnda, kelimelere esas ahsiyet veren sessiz hurufatdan (harflerden) mrekkep idi. Filhakika (gerekten) bu bran ve Arap hurufatnda byle olduu gibi, mesel Orhun kitbelerindeki Trk alfabesinde de ksmen byledir. ptida (ilkel) lisanlarda alfabenin sesli hurufat muhtevi olmamas (iermemesi) herhangi bir zorluk karmaz, zira kelime haznesi mahdut (snrl) olduu gibi, yazl metinler de mahdut ve basittir. Ancak kelime ve mefhum haznesi inkiaf ederek (gelierek) bydke, sadece sessizlerden hareketle her kelimeyi doru olarak telffuz imkn kalmaz, okunularda kargaa peyda olur (grnr) ve alfabe hatt vazifesini yerine getiremez. Mesel Arap alfabesi bu duruma re olarak harekelemeyi 1 getirmitir. Fakat Arap alfabesiyle yazlm ekseri metinlerin harekelenmeden tab edildii (basld) mlumdur (bilinmektedir). Hatt, gya sadece ulemaya (bilginlere) mahsus olmak zere, bu alfabe ile hi noktalanmadan dah yazlm metinler vardr. Yani mezkr yazlarda mesel b'yi n'den, veya bunlar t'den yahud p'den, a'y 'den, yahud s'yi 'den tefrik (ayrmak) nmmkndr (mmkn deildir). Bu sebeble pek ok arkiyat (oriyantalist=doubilimci) eski metinlerde karlatklar bir kelimeyi, eer bu kelime halihazrda (imdi) kullanlmyorsa okuyamamaktadr. lk defa Yunan alfabesi (Girit'teki lineer b denilen yaz) hem sessiz ve hem de sesli hurufata ayr ayr semboller tahsis etmek sureti ile Fenikelilerden tevrs ettii (miras ald) alfabeyi tekml ettirerek rasyonal, kolay okunur bir alfabe tekiline (oluturulmasna) muvaffak olmutur. Mlum olduu zre, Latin alfabesi Yunan alfabesinden ne'et etmitir (kmtr). Gene herkesin bildii gibi, ilk defa Yunan ahalisi ierisinde okur-yazar olmak bir imtiyaz (ayrcalk) olmaktan km, her ferdin imkn dahiline girmitir. Yoksa Atina tiran Pisistratos milttan evvel 550 senesinde bu ehirde bir kitap pazar tekiline (kurulmasna) muvaffak olabilir mi idi? 9 austos 1928'de Atatrk'n Sarayburnu nutku ile halka iln ettii harf inklbnn yegne maksad, alfabemizi ve yazma kabiliyetimizi bir tekml basamandan alp bir stne karmakt. Bu suretle okuma ok kolaylaaca gibi, hele yazmak eskisine nazaran ocuk oyunca oluyordu. Eskiden ancak lise ayar bir mektebi bitiren kii hatasz yazabilirken imdi bu artk ilkmektebin ilk snflarnda mmkn oluyordu. Harf inklb bize bu suretle yaygn bilgi alma ve bilgi yayma hrriyetini bahetti. Bilgi ann iine girerken bunun faydasn anlamamak mmkn m? Bu yntemle Osmanlca'nn tm glklerini yanstmak doal olarak mmkn deildir. Baz Osmanl harfleri kelimenin banda, ortasnda veya sonunda bulunduuna gre deiik ekiller alr ve komu harflere deiik ekillerde balanr. Noktalama, yazann amacna ve yaznn bulunaca yayn ortamna gre deiik olabilir. Kullandm transkripsiyonda (=eviriyazda), T.C. Mill Eitim Bakanl'nn 1946'da yaymlad ve stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi tarafndan hazrlanm olan Trk lm Transkripsiyon Klavuzu'nu basitletirerek temel aldm (Mill Eitim Basmevi, stanbul, 36 ss.). Mesel hem te, hem de t harflerini t ile gsterdim. Benzer ekilde hem Arab kefi hem de kaf k ile, zeli, zeyi ve zy z ile yazdm. He harfini hangi sesi temsil ediyor olursa olsun h ile belirttim.Lmelifi l ve a
ile yazdm. Seslilerde elifi heryerde a ile gsterdim ve dolaysyla med, stn veya esresiz yazlm farzettim. eddeli harflerin hepsini gazete (ve ekseri okul kitab, roman vs.) geleneine uyarak tek harf olarak gsterdim. Ancak transkripsiyon iinin ne denli karmak olduunu grmek isteyenlerin yukarda bahsettiim kitapa veya Nijat zn'n Byk Dil Klavuzu'nun "evriyaz" blmne (2) bakmalarn neririm. Kullandm dili kasten ve pek yapmack bir ekilde eskittim. Bunun amac yaznn iinde gnmz okuyucusuna hemen tandk gelmeyecek pek ok kelimenin bulunmasn salamakt. Bu kelimelerin okunmasnda ortaya kacak glk okuyucuya Osmanl harfleriyle imlnn sarp yokularnn ilk lezzetini tattracaktr. Osmanlca kelimelere nisbeten alk yetmiin zerindeki neslin de hemen okuyamayaca ideogram, Pisistratos gibi birka kelimeyi de yaznn iine bilhassa serpitirdim. Hele zel isim olan Pisistratos'u eer okuyucu daha nce duymadysa asla doru olarak okuyamaz (3) Bu yazy eitim ve grg dzeyi deiikancak Osmanlca bilmeyenkrkbe yan altnda olan dostlar zerinde denedim. Kendilerine metnin "Trke" olduundan baka bir ipucu vermedim. Pek ou "bu ne biim iml byle?" diye isyan ettiler. Yalnz ngilizce bilenler, imly deil de iml sistemini yadrgamadlar. "Eh, ngilizce de byle, niversiteye giden ocuk bile bilmedii bir kelimeyle karlat m onu adam gibi telffuz edemez" dediler. Ben de onlara George Bernard Shaw'un 1913 ylnda Pygmalion piyesinin nszne yazd yaknmalarn hatrlattm: "ngilizlerin lisanlarna hi sayglar yoktur ve onun nasl konuulacan ocuklarna retmezler. Dillerini yazamazlar, zira iinde sadece sessizlerin - onlarn da hepsi deil - belirli bir ses deeri olan eski ve yabanc bir alfabeden baka kullanabilecekleri bir aralar yoktur. Bu yzden hi kimse dilin nasl seslendirilmesi gerektiini srf okumak yoluyla kendisine retemez. Dolaysyla, herhangi bir ngiliz bir dierinin nefretini zerine ekmeden azn aamaz."(4) Benim yazdaki yanllarma ve Osmanlca cehaletime glerek, "adam gibi bilsen bunlar olmazd" diyecekler kacaktr. Ancak "adam gibi bilebilmek" iin ne kadar zaman ve emek yatrm yapmalym? Bir iin kolay varken, srf gsteri iin zoruna kamann ne gibi bir mant olabilir? Bugn ilkretimin birinci snfn bitiren ocuklarmz ellerine verilen metinleri blbl gibi okuyabilirken, bir niversite hocasnn, hatt Arabist bir filoloun daha nce duymad bir kelimeyi okuyamad bir yaz sisteminin neresi savunulabilir? Muhakkak hem Arapa'da hem ngilizce'de insanln gsn kabartan uygarlk antlar dikilmitir. Ama bunlar ne bizlerin Arap kkenli Osmanl alfabesinden ne de Bernard Shaw'n Ltin kkenli ngiliz alfabesinden ikyeti olmasna engeldir. Yaz bir ifre deil, bil'akis ak haberleme aracdr - veya yle olmaldr. Yaz, aynen kodlad dil gibi, herkesin ortak mal ise grevini yerine getirebilir. Bu nedenle mmkn olabildii kadar basit olmaldr. Daha da nemlisi, bir yaz sistemi temsil ettii dili olabildiince yanlsz kodlayabilmelidir. Kodlama sistemi eksik olduu iin dili dile getiremeyen bir yaz sistemi tamire ve gelitirilmee muhta bir yaz sistemidir. 8 Austos 1928 Harf Devrimi ile elde ettiimiz, Ltin harflerine ve Yunan sesliler sistemine dayal yeni Trk alfabesi daha ilkel olan ve a dnda sesli harf iermeyen Kenn sistemindeki (5) Arap harflerini kullanan Osmanl alfabesinden (6) hem daha basittir hem de sesleri dile getirmede ok daha az yanla neden olur, dolaysyla daha gelimi bir sistemi temsil eder. Katk Belirtme: "Osmanlca" metnimi kontrol etmek ltfunda bulunan muhterem Hocam ve azz dostum Prof. Dr. Srr Erin'e teekkr eder, kalan tm yanllardan ise yalnzca kendimin sorumlu olduunun altn izmek isterim. Olum Asm "Osmanlca" metnin sadan sola dizilmesini teklif etti. En dorusu da o olurdu, ancak bunun okumada herhangi bir ek glk yaratmayacan dndm ve bilgisayarm baz noktalama iaretlerini sadan sola koyamad iin yazy soldan saa dizilmi olarak braktm. (1) Hareke: Arap alfabesinde okunua yardmc olan sesleme iaretleri. (2) zn, N., 1995, Byk Dil Klavuzu, gzden geirilmi ve geniletilmi 4. basm: Yap Kredi Yaynlar, stanbul, ss. 71-73. (3)Ben Pisistratos'un Osmanlca imlsn Ahmed Refik'in (Altnay) Byk Tarih-i Umum adl kitabnn ikinci cildinden aldm (1328[1912], Kitabhane-i slm ve Askeri-brahim Hilmi, stanbul, S. 64 ve sonras). (4) Shaw, G. B. 1913[1977], Pygmalion-Definitive Text: Penguin Books, New York, s. 5. Dolaysyla, mesel Ahmed Refik'in 1920 ylnda Dersaadet gazetesinde yaymlanan bir rportajnda syledii "Yeryznde Trklerden baka imlya gelmeyen millet kalmamtr" (Dersaadet Gazetesi, Say 62, 15. 9. 1336; bkz. Gkman, M., 1978, Tarihi Sevdiren Adam Ahmed Refik Altnay: bankas Kltr Yaynlar, stanbul, s. 81) sz doru deildir. Bu o tarihlerde pek yaygn bir izlenimdi. Hele o zamanlarda tam tersi doruydu halbuki. Bu durum da Atatrk'n byk dehsn bir baka adan tekrar vurgulayan bir keyfiyettir. Harf devrimi, "herkeste yle olduu iin" deil, akln gerei olduu iin yapld. (5)Bu sistemin de Msr'daki hiyeroglif yazsndan tredii muhakkaktr. Mezopotamya'nn ivi sileberlerinde seslilerin yazyla dile getirilmesi daha kolayd. Asurlularn getirdii daha sonraki Smi dili egemenlii ile ivi sileberlerinde de seslilerin temsili azald. ran ve Hindistan'n kuzeyinde gelitirilen Hint-Avrupa kkenli yaz iaretlerinde de seslilerin temsili Msr'a ve Kenn yaz sistemlerine gre daha kolayd. Bu bilgiler iin bir alt notta verilen Faulmann'n kitabna bkz. (6) Tm bu alfabeler ve alfabe sistemleri iin bkz. Faulmann, C., 1880[1985], Das Buch der Schrift enthaltend die Schriftzeichen und Alphabete aller Zeiten und aller Vlker des Erdkreises...; zweite vermehrte und verbesserte Auflage: k.-k. Hof- und Staatsdruckerei, Wien, XII+286 ss. Ayrca bkz. Tendar, N. ve Karaorman, N. 1970,Osmanlca Okuma
Anahtar: Bilgin Ofset, stanbul, [III]+56 ss.; Belviranl, A.K., 1976, Osmanlca Rehberi: Nedve Yaynlar No. 11, Dil Yaynlar serisi, No. 2, Konya, 144 ss. Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi, Bilim Ve Teknik Dergisi, 14.08.1999
nanc gerei... nan ile yasa eliirse...

Bugn Trban, Yarn araf, br gn Sark ve Cbbe, Daha Sonra Haremlik-Selamlk Ve En Sonunda eriat... zel yaamnda isteyen istediini giyiyor. nanc gerei, yasa ve kyafet kurallarn hie saymak ve eylem yaparak toplum dzenini bozmak elbete ki kabul edilemez. Yasalar ile inan ve kiisel tercihler elitiinde, yasalar geerlidir. Bugn inanc gerei ban rterek, kyafet kurallarnn uyguland bina ve yerlerde yasalar inemek isteyenler; yarn inanlar gerei yasalarn deitirilerek, inandklar Kur'an'a uygun yasalarn getirilmesini isterlerse ne olacaktr? rnein, yasalar kadn ve erkei eit grr. Miras paylamnda, erkek ve kadn eit pay alr. Ama, Kuran'da kadnn erkein yars kadar pay alacan yazar. nanc gerei bu yasaya kar gelmek isteyenlere ne diyeceksiniz? rnein, hrszlk suunu ileyenlere verilecek ceza yasada belirtilmitir. Kuran'da ise, hrszlarnn elinin kesilmesi cezas verilecei yazar (5/Maide Suresi 38.ayet). nanc uruna, hrszlarn elini kestirmek isteyenler karsa, inanlarna sayg gsterilip el mi kestirilecek? rnein, Kuran, Yahudiler ile Hristiyanlar ile dost olunmamasn yazar (5/Maide suresi 51.ayet). nanc gerei, Yahudi ve Hristiyanlarla dost olunmamsn isteyenler, Yahudi ve Hristiyan'lar ile dost olmak isteyen devlet ve insanlara kar karsa ne olacak? (Kuran ayetleri'nden) Bugn inanc gerei ban amak istemeyen niversite rencisi bayanlar, yarn inanc uruna erkeklerle ayn snfta ders grmek istemezse ne olacak? Bugn inanc gerei ban amak istemeyen niversite rencisi bayanlar, yarn inanc uruna arafla niversiteye girmek isterse ne olacak?
Bugn inanc gerei ban amak istemeyen niversite rencisi bayanlar, yarn inanc uruna arafn yansra pee ile niversiteye girmak isterse ne olacak? Bugn inanc gerei ban amak istemeyen niversite rencisi bayanlar, yarn inanc gerei erkek retmen istemezse ne olacak? Bugn inanc gerei ban amak istemeyen niversite rencisi bayanlar, yarn inanc gerei erkeklerle ayn toplu ulam aracn paylamak istemezse ne olacak? Bugn inanc gerei ban amak istemeyen niversite rencisi bayanlar, yarn diyelim ki hekim olursa ve erkek
slamiyet Gerekleri
38
hastalara bakmay reddederse (ki bylelerinin bulunduunu gazete ve TV haberlerinden grdk) ne olacak? Bugn inanc gerei ban amak istemeyen nivesite rencisi baynalara destek veren erkekler, yarn inanlar gerei okula sark ve alvar ile gelmek isterlerse ne olacak? nancn snr yoktur. Dnyada ne kadar sayda insan varsa, o kadar sayda "inan" vardr. nan, sadece mslmanlara has deildir, bir Hristiyan'n da, bir yahudi'nin de, bir Budist'in de, Afrikal bir yerlinin de kendisine gre "inanc" vardr. rnein, Hindistan'da bulunan dzinelerce dinden birine inanan bir kii Trkiye'de yaasa ve inanc gerei inancna uygun ekilde giyinip okulda okumak, iyerinde almak istese, dier dinlere inananlar ya da inanszlarn tepkisi ne olurdu? Buna bir rnek olarak, inanc gerei cinsel organna ta balayan plak gezen dindarlar var Hindistan'da.. Bizim inanllarmz kabuk ederler miydi bu ilgin "inanl"y bu ekilde okulda, iyerinde, hatta sokakta? (Bu rnek inan sahibinin resmi iin buray tklaynz, ilgin dinlerden bazlarn tanmak iin de buray ve buray tklaynz.. Herkes kendi inancna gre davranmak isterse, ne olacak? "Ben bu inanca gre deil ama u inanca gre davranmaya msaade ederim" denmeyeceine gre... Toplum idaresinde "inan" deil, "ada yasalar" geerlidir. Herkes her istediini her istedii yerde yapamaz. Bu nedenle, inanc gerei ban rterek derse girmek isteyen ya da devlet dairelerinde almak isteyen islamc hanmlar hakszdr.
FETVA N SORULAR VE CEVAPLAR

Trkiye Diyanet Vakf tarafndan yaynlanm bir kitap var. Ad: Gnmz Meselelerine Fetvalar nszde yle deniliyor: Bu kitapta Diyanet leri Bakanl Din leri Yksek Kurulu'nun, kendisine yaplan bavurulara cevap olmak zere muhtelif konularda verdii fetvalarn bir blm yer almaktadr. Bu fetvalar kanuni bir grevin yerine getirilmesi yannda, insanmza doru yolu gsterme ve onun inancna gre yaama arzusuna yardmc olup mutluluuna katkda bulunma gayretinin bir rndr. Kitabn basm tarihi 1996. Belki daha sonra yeni fetva kitaplar da kmtr. Onu bilmiyorum. Size bu yazda, vatandalar tarafndan Diyanet leri Bakanl'na sorulan baz sorularn hangi lde abuk ve anlamsz olduunu gstermek istiyorum. te size Fetvalar kitabndan baz sorular: - Kabir azab var mdr? Nasl izah edilebilir? - Kocasnn azna kfreden bir kadnn dini nikh ne olur? - Avrupa'da ii olabilmek iin Mslman olmadn syleyen bir Mslman dinden kar m? - ocukken len Mslman ocuklar ile gayrimslim ocuklar ahirette ayn durumda mdr? - Tenasl uzvundan gelen svlar ka eittir? Dini hkmleri nedir? - Salar, byklar boyamann gusle engel hali var mdr? - Gzden ya gelmesi aptesi bozar m? - elbisesiyle namaz klmak caiz midir? - Camiye giren, oradakilere selam vermeli midir? - Namaz esnasnda aln secdede iken ayaklarn yere demesi nasl olmaldr? - Mslman bir kadn pantolon giyebilir mi? Bununla namaz klabilir mi? - Baz kimseler Trkiye'de cuma namaz klnmaz diyorlar. Ne dersiniz? - Pijama ve gecelikle klnan namaz caiz midir?
slamiyet Gerekleri
39
- Yurtdndan Trkiye'ye cenaze nakli caiz midir? - Kadnlar kabir ziyaretine gidebilir mi? - Ramazanda (kadnlarn) ay halini nlemek iin hap kullanmak caiz midir? - Orulu iken buruna ve gze damlatlan damla orucu bozar m? - Orulu iken banyo yapan birinin orucu bozulur mu? - alma yerinde toz duman yutmak orucu bozar m? - Kadnn kocasndan habersiz hayr yapmas caiz midir? - slam'a gre devlete vergi vermek gerekli midir? - Adak kurban kesmek iin kadnn kocasndan izin almas art mdr? - Nianllarn beraberce gezmesi caiz midir? - Sinirli iken karsn boayann durumu nedir? - Mahkeme kararyla boanan kiiler dinen de bo saylr m? - Kadn, ayya kocann cebinden para alabilir mi? - Dul kadnn evlenmeden yaamas gnah mdr? - Tuvalette konumak caiz midir? - Resim yapmak, ressamlktan para kazanmak helal midir? - Anne baba gibi yaknlarmzn resimlerini evlerimize asabilir miyiz? - Milliyetilik ve kiinin mensup olduu milleti sevmesi, dine ters der mi? - Alman bankalarna yatrlan parann faizi helal midir? - Kadnn parfm srmesi ve makyaj yapmas caiz midir? - Kadnn sa yaptrmas ve ksaltmas caiz midir? - Sa boyamak ve boyatmak caiz midir? - Kadnn yzme dahil spor yapmas caiz midir? - Avrupa'da emekli olan, memlekete dnmek zorunda mdr? Kitapta tam 124 soru yer alm. Bunlarn sadece bazlarn buraya aktardm. nsanlarmzn kafalarna din ve Mslmanlk nedeniyle nasl sama sapan eyler, korkular ve kukular sokulduunu gryoruz. Islamiyet, insanlarn hayatnn her annda olumsuz etkilerde bulunuyor. Adam soruyor: Kiinin mensup olduu milleti sevmesi, dine ters der mi? Adam, anasnn babasnn resmini eve asmann gnah olup olmadn bile soruyor! Bu sorular elbette kendiliinden olumuyor. Belli ki baz yobazlar, baz kitaplar, baz hocalar, baz imamlar, bazlar bu sorular soran kiilerin kafasna bunlar sokmular ve insanlar kukuya kaplm. Hele kadnlarla ilgili sorulara bir baknz! Karnza Islamiyette kadn kmseyen, onu kul kle, ikinci snf yaratk ve hatta eytan olarak gren anlay o anda kyor. imdi de, bir gazete haberine bakalm: Hrriyet 20 Nisan 1998
Gl erkege 4 e helal
slamiyet Gerekleri
40
Sayl Narmanlolu, Erzurum Diyanet tarafndan karlan Gnmz Meselelerine Fetvalar adl kitapkta, gl ve istekli bir erkein birden fazla evlilik yapabilecei belirtiliyor. Alo Fetva Hattna yneltilen soru ve yantlardan hazrlanan kitapIkta ilgin konular var. Baz soru ve yantlar yle: S1:Birka kadnla evlenmeyi nasl izah edebilirsiniz? C1:slam'da drd amamak art ile birden ok kadnla evlenmek, bir emir degil ihtiya duyulmas halinde bir izin ve ruhsattr. Erkein gl, istekli, kadnn zayf ve isteksiz veya ksr olmasI, bir sava sebebiyle erkeklerin azalp kadInlarIn oalarak hamiye muhta olmalar erkegin birden fazla kadnla evlenmesine bir zorunluluk olabilir. Ben de soruyorum ki: Erkegin gl ve istekli olmasinin ls nedir ve kim lp degerlendirebilir? Gl ve istekli kadnlar da birden fazla erkekle evlenebilemezler mi? Hayr ise, bu durumda bir adaletsizlik yok mu? Hem, medeni kanun bu duruma ne diyor? slamiyette erkain boamasnn son derece kolay olduu gerei ile, 4 kadnla evlen, boan, sonra baka 4 kadnla evlen ve boan... yntemiyle, kiinin Muhammed gibi saysz kars olabilir...mi?.. S2:Nianlanmann hkm nedir? Nianllarn beraber olmas caiz midir? C2:Nian, nikh degildir. Nikh akdi yaplmadan mstakbel eler birbirine helal olmazlar. Ancak, erkek evlenmeyi dndg kadna bakabilir. Ben de soruyorum ki: Sadece bakmakla mstakbel e tannabilir mi? Erkek kadnn nerelerine bakabilir? Erkek kadna bakabilir denmi, kadn erkee bakamaz m? S3:Kii evlenecegi hanm ne lde grebilir? C3:Evlenecek erkek, kzn eline, yzne ve ayaklarna bakabilir. Ayrca bir kadn gndererek onu nitelikleriyle yakndan tanmaya alabilir. Ben de soruyorum ki: Sadece el yz ve ayaklardan gzellik belli olabilir mi? Memeleri kk m, byk m, kalalar nasIl, bacaklarI biimli mi, vcudu kll m deil mi, erkein zevkine uygun mu deil mi nasl anla$lacak? Kadnn erkei incelemesi asndan, penisi byk m, kk m, ince mi, kaln m, zamannda sertleiyor mu, yeterli sre sert kalyor mu, bunlar nasl anlalacak? Bir de, zevkler ve renkler tartlmaz, "tebihte hata olmaz", rnein, anal seks isteyen erkek, mstakbel einin buna uygun olup olmadn nasl anlayacak? Oral seks isteyen kadn veya erkek, mstakbel einin bu konuda tercihini nasl lecek? Ya bir uyumazlIk olur da, eler birbirlerinde aradklarn bulamazlarsa bu yetersiz inceleme nedeniyle (C2 ile birlikte), evlilk nasl yryecek? Hem, bir erkein evlenmek istedii kadn, bir baka kadn nasl inceleyecek de o erkein gzyle grecek? S4:Avrupa'da ii olmak iin geici olarak gayrmslim bir kadnla evlenmenin hkm nedir? C4:Maddi bir menfaat elde etmek iin ve szkonusu menfaati elde etme sresine bagl olarak yaplan nikh geersizdir. Mslmanlarn bundan kesinlikle saknmasI gerekmektedir. Ben de diyorum ki: Demek ki, evililik sadece "cins" menfaat iin yaplabilecek!.. S5:Mslman bir kadnn gayrimslim bir erkekle evlenmesi caiz midir? C5:Mslman bir kadnn gayrimslim bir erkekle evlenmesi haramdr. Erkek Mslmanl kabul etmedike yapIacak nikh sahih degildir. Ben de diyorum ki: Mslman erkek, mslman olmayan kadnla evlenebiliyor ama, mslman kadn mslman olmayan erkekle evlenemiyor. Bu da islamn kadn-erkek eitliine bak asn gsteren bir diger rnek!.. Insan haklarndan sz eden "trban"llar.. Ne dersiniz? S6:Sinirliyken karsn boayann durumu nedir? C6:Sinirli kii eger ne dediinin farknda ve akl banda ise bunun szleri geerlidir. Ancak kiinin akl banda degilse, szlerine itibar edilmez. Ben de diyorum ki: Iyi de, bu duruma kim karar verecek? Bo ol, bo ol, bo ol.. szlerinin bir ahit ve psikolog huzurunda m sylenmesi gerekiyor? Bu konuda bir ey yazmyor ki "kitap"ta!.. S7:Mahkeme karar ile boanm eler, dini adan da boanm saylr m? C7:Mahkeme karar ile boanm eler, dini adan da boanm saylr. Ben de diyorum ki: Tam bir eliki daha.. Drt kadnla evlenmek iin medeni kanun tannmyor da, medeni kanuna
slamiyet Gerekleri
41
gre karar veren mahkemenin boanma karar nasl oluyor da tannyor? Muhammed zamannda medeni kanun ve mahkeme mi vard?.. S8:Namaz klmayan kadn boamak gerekir mi? C8:Namaz gibi dini vecibeleri yerine getirmeyenler gnahkr olurlar, dinden km olmazlar. Bu durum boanma sebebi de saylamaz. Ben de soruyorum ki: Dinden kmak iin ne gerekli? Erkek, dinden km kadn boayabilir mi? Dinden kmak boanma sebebi mi? Hani nerede "insan haklar" ve "inan" zgrl? Dikkat ederseniz buradaki rneklerde hep "erkekler" kadnlar "bouyor". Erkei baoaayan kadn rnei hi yok.. Islamiyette, kadn erkei boayabilir mi?
Diyanet: Cuma namaz saatinde alveri haram

Hrriyet, 06.02.2002 Diyanet leri Bakanl, cuma namaz saatlerinde alveri yapmann, cuma namaz klmas farz olan kiilere haram olduunu bildirdi. Diyanet, internetteki sitesinde, yurttalarn bakanla ska ynelttii sorular yantlarken, Cuma namaz iin ezan okunduktan sonra, namaz bitinceye kadar alveri ve benzeri ilerle uramak, cuma namaz klmas farz olan kimseler iin haramdr deerlendirmesine yer verdi. Trkiye'de milleti Cuma namaz saatinde toplayp zorla namaza gtrmyorlar, ve dkkanlar da zorla kapattrmyorlar.. Ne de olsa, Arap muslmanlndan farkldr Trk usul mslmanlk... nk, laiklik ilkesi var... yi de "mslmanlk kolay dindir" diyenler kimdi?.. Namazla ilgili sorular ve verilen yantlardan bazlar yle: Erkeklerle kadnlarn saflardaki durumu nedir? Kadnlarn erkeklerden ayr, uygun bir yerde namaz klmalar gerekir. Nitekim Hz. Peygamber, namaz saflarn nce erkekler, sonra erkek ocuklar, en arkada da kadnlar olmak zere dzenlemitir. Ben de diyorum ki: Allah varsa eer bu kadar nemli bir konuyu niye kendisi Kuran'da dzenlememi de, Muhammed'e brakm? kadnlar Islami her konuda olduu gibi, yine arkada.. Hem de en arkada!.. Trke namaz klnr m? Dualarn, zikirlerin Trke yaplmasnda bir saknca yoktur. Kuran- Kerim'in mealini okumak da bir ibadettir. Ancak Kuran meali ile namaz klnmas uygun deildir. Zira Kuran mealleri Kuran'n kendisi deildir. Ben de diyorum ki: Bu da Kuran'n ve de Islamiyetin sadece ve sadece Araplar iin dzenlenmi olduunun kabuldr. Aradan geen 1400 sene zarfnda, Allah-varsa eer- Kuran'n aslnn dier dillerde de gnderilerek Araplar dndaki milletlerin de Kuran'n asln okumak erefine ermesini isteseydi, her milletin dilinde Kuran' bu zamana kadar gnderir ya da her milleti Arapa konuur, okur ve yazar ekilde yaratrd... Durum byle olmadna gre, ya Allah yok, ya da Allah var ama Kuran' o gndermedi, ya da Allah var ama Kuran' ve Islamiyeti sadece ve sadece Araplar iin gnderdi.. O zaman baz Trkler niye neredeyse Araptan ok mslman olmaya alyor? Tuvalette abdest alnabilir mi? Tuvalette abdest alnmasnda bir saknca yoktur. Ancak byle yerlerde besmele, zikir ve dualarn iten sylenmesi uygun olur. Alafranga ya da alaturka tuvalet farkeder mi, diye dnyor insan.. Sa boyas, kna, ruj, oje, jle, abdest ve gusle mani midir? Abdest alrken, ykanmas gereken uzuvlardan birinde kuru yer kalrsa, abdest sahih (doru) olmaz. Guslde ise vcutta, suyun ulaabildii her yerinin ykanmas gerekir. Bu itibarla, abdest veya gusl alacak kimsenin, ykanmas gereken uzuvlarnda, suyun altna ulamasna engel olacak bir tabaka bulunmamaldr. Oje gibi vcut zerinde tabaka oluturup
slamiyet Gerekleri
42
da suyun bedene ulamasna mani olanlar abdest ve gusle manidir. Tabaka oluturmayan sa boyas, kna gibi makyaj malzemeleri abdest ve gusle mani deildir. Hemen akla gelen sorular: Tabaka oluturmayan sa boyas ve kna var mdr? Greniniz duyannz oldu mu? Sabunlu suyla alnan du abdest ya da gusl yerine gsl yerine geer mi? Tuvalet kadyla kurulanmak dinen caiz midir? Bilgi seviyesi arttka, insanlar din kurallarn yorumladka, korkmadan zgrce dndke, hele Trke Kuran' okuyup iindeki akld ve bilimd ifadeleri grdke, dinin olumsuz etkilerinden zamanla kurtulacaklardr.
lahiyat profesr nvanyla slamiyet uzman Zekeriya Beyaz'n mslmanlarca sorulan sorulara verdii cevaplar
Porno film izlenilen evde oturmak caiz mi? - Bir evde porno film izlenmesi o evde yaamaya engel deildir. Gnah ilenen ev lanetli hale gelmez. Tan, duvarn, kapnn, evin suu yoktur. Cinsel eitim olmad iin, bazlar bu eksiklii porno izleyerek gideriyor. Bazlar cinsel aln gidermeye alyor. Bunu adet haline getirmek zararl ve gnah. Eim oral sekse zorluyor. Gusl gerekir mi? - Seksin bylesi bir cinayet, byk bir gnah, sapklktr. ncelikle bayana kar bir aalama ve hakarettir. Kendinizi aalatmayn sayn okuyucum. Einizi bu trl davrantan vazgemesi iin uyarn, kendisine Allahtan korkun, insanlktan utann ve de hanmna bylesi bir muameleyi yapmaktan utanmyor musun deyin. Yoldan km, ruhunu saptm adamn yola gelmesi iin Allaha dua edin. Yoldan bylesine km herifle yan yana oturunca bile gusl yapman iyi olur, belki onun gnah sana bulamtr. Nakliye irketimizde Rumen kadnn almas gnah m? - Rumen kadnlar da insandr, kadndr. lkeleri fakir dm, komnizm ve Ruslarn smrmesiyle perian olmular, Trkiyeye gelip ekmek paras kazanyorlar. Onlara acmak lazmdr. Glgemizde onlar da rzklansnlar. nsan olarak Allahn btn kullar saygdeerdir. Mslman bir erkein ateist bir kadnla evlenmesinin hkm nedir? - Mslman erkein hibir dine inanmayan bayanla evlenmesi caiz deildir. nk arasnda uyum olmaz, hep kavga ve huzursuzluk kar. Mesela ylesi bir bayan cnplkten gusl yapmaz, bu ise huzursuzlua sebep olur. Ailede saadet ve geim ise farzdr. Fitne ve fesatla her gn huzursuz olacak bir aile, peinen kurulmamaldr. BUNLARI DA SORDULAR (ama cevaplar gazetede yer almad iin aktaramyorum, M.K) Almanm, Mslman oldum. Atatrk bstnn nnde sayg duruu gnah m? 18 yandaym. Gemi namazlarm 65700 rekat yapyor. Nasl deyebilirim? Hayat kadnym. Kazancmla babamn mezarn yaptrabilir miyim? orapla yatann cenaze namaz klnmaz, diyorlar. Doru mu? Yakamda Muhammed yazl rozetle tuvalete girebilir miyim? Evliyim eimi seviyorum ama arada bir eski sevgilim hatrma geliyor. Gnah m? Klotsuz aynaya bakmak byk gnahm, doru mu? Kaderimizde yazlan yayorsak, intihar neden gnah? TEKELde alyorum. Aldn para haram, diyorlar. Doru mu? Fay hatt var demek gnah m? (Kaynak: Hrriyet 22.05.2005) Yukardaki sorulara baknca mslmanlarn hayatlarnda yaptklar her davranta dini onay almalar gerektiini dndklerini grnce, islamiyet dininin inasann hereytine karan ve hayat neredeyse zehir eden bir zorlama dini olduu anlalmaktadr.
Jaques Yves Cousteau ve Neil Armstrong hakkndaki gerekd mslman iddialar

Zaman zaman baz okurlardan aldm mesajlarda, Kuran'n Allah'tan inmi olduunun bir eit delili olarak ve Kuran'n bilimselliinin bir iddias olarak; nl deniz bilimcisi Kaptan Jak Kusto'nun mslman olduu ve aya ayak basan astronotlardan Neil Armstrong'un ayda ezan sesi duyduu iddialarna yer veriliyor. Bana son derece sama gelen bu iddialarn doruluunu aratrnca, bu iddialarn gerekd olduunu Cousteau Vakf ve Neil Armstrong'un aklamalarndan gryoruz:
Kaptan Jaques Yves Cousteau mslman oldu mu?

Baz mslmanlar, 1997 ylnda vefat eden nl deniz aratrmacs Jaques Yves Cousteau'nun Kuran'da yazl bulunan bir ayeti grnce mslman olduunu iddia etmilerdir. Onlara gre, "Cebelitark boaznda tatl su ile tuzlu suyun birbirine karmadn" bilen Cousteau, Kuran'daki Rahman Suresinin 19.ayetini grm de, "1400 yl nce yazlan bu kitap bu gerei nasl bilebilir?" diye dnp, bu byk(!) gerek sayesinde mslmanl kabul etmi... (Rahman 19: ki denizi salverdi, birbirine kavuuyorlar,(20)Aralarnda bir engel vardr, birbirine geip karmyorlar. (21)imdi Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlyorsunuz?" Bu iddia'nn gerekle ilgisi yoktur. Kaptan Cousteau (Kusto), mslman olmamtr. 1997 ylnda vefat eden Kaptan Kusto, Paris'teki Notrdam Katedrali'nde yaplan Hristiyan treni ile defnedilmitir. cenazesi, bir Cami'den cenaze namaz ile kaldrlmamtr. Kaptan Kusto'nun mslman olduu yalanna en gzel cevap Kapton Kusto'nun Vakfndan gelmitir. Aada bir fotokopisini bulacanz yazyla, Vakf, Kaptan Kusto'nun hibir zaman mslman olmadn aklamaktadr:
slamiyet Gerekleri
44
Kaynak: http://www.answering-islam.org/Hoaxes/cousteau.html Muhammed'den yzlerce yl nce yaam olan eitli denizci ve balk toplumlar, denizler, nehirler ve glleri dolatka, bunlarn sular arasndaki farklar elbette ki gzlemlemilerdi. Bazlarnn suyunun dierine gre daha tuzlu daha ac ya da tatl olduunu biliyorlard. Ya ile suyun tam karmasnn mmkn olmadn bilenler gibi, farkl corafi blgelerdeki farkl kaynaklardan kan ve biriken sularn birbirleriyle asla tam karmadn bilen bu toplumlardan kaynaklanan bilgileri, Muhammed ve arkadalar hazrladklar Kuran'a koydular. Durum, bundan ibarettir.
Neil Armstrong ay'da ezan sesi duydu mu?

Yine, benzer ekilde, baz mslmanlar, astronot Neil Armstrong'un aya ayak bast srada ezan sesi duyduu iddiasn ortaya atmlardr. Bu da gerekd bir iddiadr. Nitekim, 14 Nisan Temmuz 1983 tarihinde, Neil Armstrog'un ofisinden yaplan aklamada aada grld gibi, bu mslman iddias da yalanlanmaktadr:
slamiyet Gerekleri
45
NEIL A. ARMSTRONG LEBANON, OHIO 45036 July 14,1983 Mr. Phil Parshall Director Asian Research Center International Christian Fellowship 29524 Bobrich Livonia, Michigan 48152 Dear Mr. Parshall: Mr. Armstrong has asked me to reply to your letter and to thank you for the courtesy of your inquiry. The reports of his conversion to Islam and of hearing the voice of Adzan on the moon and elsewhere are all untrue. Several publications in Malaysia, Indonesia and other countries have published these reports without verification. We apologize for any inconvenience that this incompetent journalism may have caused you. Subsequently, Mr. Armstrong agreed to participate in a telephone interview, reiterating his reaction to these stories. I am enclosing copies of the United States State Department's communications prior to and after that interview. Sincerely Vivian White Administrative Aide
Mektubun evirisi: Sayn Mr.Parshall, Mr. Armstrong benden aratrmanzda gsterdiiniz incelik iin teekkr ettiini bildirmemi ve mektubunuza yant vermemi istedi. Mr. Armstrong'un slam dinine dnd ve ayda veya baka bir yerde ezan sesi duyduu haberleri btnyle yalandr. Malezya, Endonezya ve dier lkelerdeki baz yayn organlar bu haberleri doruluunu aratrmadan yaynladlar. Bu beceriksiz gazeteciliin neden olduu rahatszlk iin zr diliyoruz. Mr. Armstrong daha sonra katld bir telefon rportajnda bu yalanlara tepkisini yineleyerek dncesini ifade etmitir. Bu rportajdan nceki ve sonraki ABD Dileri Bakanl haberlerinin kopyalarn mektuba ekliyorum. Kaynak: http://www.answering-islam.org/Hoaxes/neil.html
GYA BR MUCZE! GYA LAH BR CEZA!

Aada grm olduunuz resim ve resim altndaki yaz, islamc misyonerler tarafndan islamiyet propagandas malzemesi olarak kullanlmaktadr:
slamiyet Gerekleri
46
Bu resim srailoullar'nn balarndaki zalim Msr Firavun'u II. Ramses'in cesedinin resmidir. Resim, ngiltere - Londra British mzesinde bulunmaktadr. Svey kanal alrken denizin kenarnda kk bir tepecikte bulunmu ve Londra'ya getirilmitir. ALLAH (c.c) Resulu Hz. Musa'nn zamannda ilahlk iddasnda bulunan Firavun'un lmnden 3 bin sene gemesine ramen ALLAH (c.c), cesedini ibret olmas iin rtmemitir. Salarnn bir ksm halen yerindedir. Bann baz azalarnn etleri de halen yerlerindedir. Aln ksmnda et kalmamtr. Elleri ve ayaklar secde eder vaziyettedir. Dnyada ALLAH (c.c)'a secdesiz balar, ALLAH (c.c) bir gn mutlaka byle secde etmeye mecbur edecektir! ALLAH (c.c)'a kar gelenleri, ALLAH (c.c), ibret olmas iin cezalandrmaktadr.
Acaba bu iddialar doru mu?........ Hayr!... te Gerek...

Bu resim, gya II. Ramsesin resmiymi ve Allah tarafndan ceza olsun diye cesedi bu ekilde deniz kysnda bir bir tepecike gmlp kendisine inanmayan ve secde etmeyenlere ibret olsun diye rmeden muhafaza edilmi.. Bunu da Allahn bir mucizesi diye takdim ediyorlar.. Bakalm gerek yle mi? II.Ramses, Msr'n 19 hanedanna mensuptur. Bu hanedan M 1293 ve M 1185 yllar arasnda hkm srmtr. Muhammed ise Kuran' MS 611 ylndan sonra hazrlamtr. Yani, II Ramses, Kuran'dan neredeyse 1600 yl nce yaam ve lmtr. Yazda da zaten Firavun'un 3000 yl nce ldnden sz ediliyor. Ancak, Yunus Suresi 92 ayet, II Ramses'in lmnden 1600 sene sonra yazlmasna ramen "Seni denizden yksek yere atacaz" diyor.. Zamanlamasnda bir eliki var. . Bu ayet yazldnda, zaten II. Ramses zaten 1600 yl nce lm, mumyalanm ve mezarna insanlar tarafndan gmlmt.. Demek ki bu ayette sz edilen kii bir firavun ve II.Ramses olamaz!
slamiyet Gerekleri
47
Bilindii gibi, eski Msrllar Muhammed'den 1500-2000 sene nce insan organlarn karp mumya yapyorlard. Bu yzden tp konusunda, anatomi konusunda son derece ileri bilgileri vard. Dolays ile, gebeliin evrelerini de renmilerdi. Bilirsiniz, Islamclar, Kuran'n "ne kadar da bilimsel" bir kitap olduunu anlatmak iin, Kurandaki bir ayetin "embriyo"dan sz ettiini syleyerek, "O devirde, Muhammed bunu nasl bilebilirdi? Demek ki Kuran gerekten Allahtan inmi mucize bir kitaptr.. diye iddia ederler. Halbuki Muhammed, kendi hazrlam olduu Kuran'a bunun gibi "zaten nceden bilinen bilgiler"i koymutur.. Bu konular eski Msrllar, Kuran'dan 1500-2000 sene nce kefetmilerdi. Gelelim dier nemli bir tespite: Peki ama, yukardaki resim sahiden II Ramsese mi ait? Hayr!.. Resmi hi benzemiyor gerek II Ramses'in mumyasna.. II.Ramses'in tarih kitaplarndaki resmini hatrlayamayannz varsa, internette bir arama yapsn.. Daha da kolay bu yaz sonunda vermi olduum linklere tklasnlar.. Ayrca, II Ramses'in mezar, yazda denilenin aksine deniz kysndaki bir tepecikte deil, Krallar Vadisi denilen yerde bulunmutur. Ayette denildii gibi denizin kysndaki bir tepecikte deil. Ayrca, II ramsesin mumyas bulunduunda tahta bir tabut iindeydi.. Krallar vadisi, Msr firavunlarnn mezarlar ve mumyalarnn bulunduu bir yerdir Msr'da.. Msrllar lleri mumyalarlard. Bu mumyalarn bir ksm da scak ve kuru l topra sayesinde l bedenin suyunu hzla kaybederek kurumas yoluyla meydana gelmitir. Nitekim, http://www.touregypt.net/featurestories/mummification.htm adresinde bu konuda aklamalar bulunmakta ve islami misyonerlerin kullandklar mumya resmine ok benzer bir resimle durum aklanmaktadr.
Demek ki, Islamc propagandasitler, mezara kvrk ekilde konan ve scak ve kuru l toprayla mumyalaan bir cesst resmini; "Kt Firavun II Ramsesin Allah tarafndan cezalandrlmas" klfnda sunmulardr.. Gereklere tamamen aykr bir ekilde... Ayrca, bu konuda bizzat British Museum ilgilerine de sorarak kendilerinden bilgi aldm. ONlardan gelen cevapta aynen yle diyor: "This body (EA 32751) is of a naturally mummified male dating to the Late Predynastic period. It comes from Gebelein in the Egyptian Nile Valley. There is no information as to the identity of the man and no reason whatsoever to consider him a Pharaoh. For further information see the publications below. The body is so well preserved because it was placed in the grave and covered with sand. The hot dry sand helped to quickly dry out the body before it could decompose. W.R Dawson and P.H.K. Gray, Catalogue of Egyptian Antiquities in the British Museum. I. Mummies and Human Remains (London 1968), 1, pl. Ia, XXIIa, b. Conservation of body: C. Johnson and B. Wills, 'The conservation of two pre-dynastic Egyptian bodies' in S.C. Watkins and C.E. Brown (eds.), Conservation of Ancient Egyptian materials (London, United Kingdom Institute for Conservation (UKIC), Archaeology Section, 1988) A. Rae, 'Dry human and animal remains - their treatment at the British Museum' in K. Spindler et al. (eds.), Human mummies: a global survey of their status and the techniques of conservation, vol. 3: The man in the ice (Wien, Springer, 1996), pp. 33-38" Trkesi: "Bu (EA 32751) dogal olarak mumyalasmis bir erkek bedenidir.. Mumyanin bir firavuna ait olduguna dair bir isaret
slamiyet Gerekleri
48
yoktur. Mezara konulup, uzerine sicak kuru toprak atilinca ceset curumeden hemen kurumus ve boylece kalmistir. " (Ve konuyla ilgili yaynlarn referansn veriyor..) Tm bunlardan anlalaca zere, islamc misyonerlerin kullandklar resim, bir firavuna ait olmayan Msr'da kendi mezarnda bulunan, eski Msr inanlarna gre anak mlek gibi kiisel eyalaryla birlikte gmlm ama scak ve kuru l kumu etkisiyle mumyalam herhangi bir doal mumya resmidir. Daha fazla bilgi almak isteyenler iin bu konudaki baz web sayfalarnn adresleri aada verilmitir. Ziyaret edip bakabilirsiniz, II. Ramses'in mumyasnn resmine, mezarnn yerine ve mumyann nasl bulunduuna... Doal mumyalarn nasl olutuuna.. Ve, bylece, islami misyonerlerin dedii mi, yoksa bilimcilerin dedii mi doru diye kontrol edebilirsiniz Aada, Kahire Mzesi'nde sergilenen Firavun 2.Ramses'in iki farkl adan fotoraflanm mumyas grlyor.
Not: National Geographic ve Discovery TV kanallarnda bu konularla ilgili ok gzel belgeseller yaynlanyor. Eski Msr ve Eski Yunan uygarlklarnn arkeolojik buluntular, mumyalar, evrim teorisinin adm adm ispatlanmas, insanln douu vb. bir ok rnekleri tarih ve bilim merakllar bu programlardan renebilirler. http://www.touregypt.net/featurestories/mummification.htm http://www.fruitofthenile.com/ramses.htm http://www.kingtutshop.com/freeinfo/ramses.htm http://www.secker.fsbusiness.co.uk/rameses2.htm http://www.angelfire.com/journal2/ramsesII/ramsesII.html Islamiyet'te Firavun niye sevilmez?
Budist Rahibin 75 yldr rmeyen cesedi

(Hrriyet 23.12.2004) - Rusya'nn Gney Sibirya blgesinde 75 yl nce len Budist Lama Dai-Dorjo'nun rmeyen bedeninin srr zlemedi. Rus gazetelerine gre, 1852'de dnyaya gelen Dorjo, 1927'de "Lotus Duruu" ad verilen poizyonda can verdi. 1955'de mezar ilk aldnda Dai-Dorjo'nun bedeni eb ufak deiiklie uramamt. Son iki yldr Rus tp uzmanlar bedeni incelemek istedi. Rus adli tp uzman Dr. Viktor Zvagin, "Dai-Dorjo'nun bedeni canl bir organizma gibi doku svsn kaybetmiyor. Bunun yansra eklemler de deformasyona uramam. Kol ve bacaklar rahata hareket ettirilebiliyor. Lama'nn bedeninde mumyalanm olduuna iaret eden hibir kimyasal maddeye rastlanmad" dedi.. te size bir rnek daha.. Bu Budist rahip de Allah-varsa eertarafndan gya cezalandrlm m oluyor? Eer yleyse niye kendisinden Kuran'da sz edilmiyor. Hem bu ceset kavruk kuvruk deil, eklemleri hareket eden ok daha iyi korunmu bir ceset.. Bu gnnz rneinden de anlalyor ki, bazen doa artlar (scaklk, nem, basn ve ortamn kimyasal yaps) organizmalar rmeden koruyabilir. Bazen de bizzat insanolu kendisi cestleri mumyalayabilir. Islamc misyonerlerin mslman olmayanlar korkutmak iin uydurduklar masaln gerekdl bir kez daha kantlanm oluyor.
slamiyet Gerekleri
49
NVERSTEDE KADIN KIYAFETLER

Eer niversitede bu klkta bayan renci ve grevlilere msaade edilecekse...
... bu klktakilere de msaade edilsin.
Eer niversitede bu klkta bayan renci ve grevlilere msaade edilecekse...
... bu klktakilere de msaade edilsin.
slamiyet Gerekleri
50
Islam lkelerinde zerinde bart ve pardes olan arafsz bayanlar, islami kurallara uygun giyinmemi saylr. Bart takmakla islami kurallara uygun giyinmi olmazsnz. Asl Arapa olan Kuran'n Arap Peyganberini yetitirmi olan Araplardan daha iyisini mi bileceksiniz Islamiyet hakknda?
Aa yaken eilir... (Trk atasz).
'Dini bayramlarda tatil, ilahi amala badamaz'

Diyanet leri Bakanlnn 31 Aralk 2004 Cuma gn tm camilerde okuttuu ve tepkilere neden olan, Ylbanda elenmek caiz deildir hutbesinden sonra, 21 Ocakta okunacak Kurban Bayram Hutbesinde de tartma yaratacak grlere yer verildi. Hutbede Bayram tatilinde, tatil ve elence yerine akraba, komu ve dost ziyaretlerinin tercih edilmesi istendi.
slamiyet Gerekleri
51
Din leri Yksek Kurulunun onayndan geen, Marmara niversitesi lahiyat Fakltesinden Prof. Dr. Mehmet Erdoann hazrlad hutbede, u kadar var ki, bayramlarmzn kimilerinin yannda giderek bir tatil havasna sokulduu ve insanlarn ziyaretleme yerine adeta insanlardan kaarak tatil ve elence merkezlerine gittikleri grlyor. Bu tutumun, bayramlardan gzetilen ilahi amala badamayaca aktr denildi. Bu gr, nk bayramlar bizi birbirimize kenetlemek, birlik ve beraberliimizi kuvvetlendirmek iin vardr cmlesiyle pekitirildi. Diyanet leri Bakanlnn resmi internet sitesinde yer verilen Ocak ay hutbe program iinde yer alan Bayramlarmz ve Kurban balkl hutbede, tatil ve elence yerine u nerilere yer verildi: yle ise bayram, btn gzellikleriyle gnln derinliklerinde yaanan, yoksullarla, kimsesizlerle ve yrei yaral insanlarla gzelliklerin paylald gnler olsun. Bayram, dini uur ve duygumuzun gelimesine, dargnlk, krgnlk ve ksknlklerin giderilmesine, akan kan ve gzyalarnn dinmesine, akraba, komu ve byklerin, hastalarn ziyaret edilmesine, fakir, yetim ve kimsesizlerin gzetilmesine, ocuklarn sevindirilip manevi havay teneffs etmelerine, ksaca her trl insani ve ahlki deerlerin kazanlmasna vesile olsun.
Bir ylba hutbesi analizi

Diyanet leri Bakanlnn yaynlad Ylba Hutbesi hakl bir tartma yaratt. Geri ylba idrak edildi ama eletiri ve tepkilere kar yaplan nansl savunmalar, pek de idrak ettirici olmad iin tartma srecek gibi grnyor. Tartmann k noktas Diyanetin ylba kutlamas ad altnda dzenlenen elence ve toplantlar eletiren aklamasndaki keskin uyar cmleleriydi. Hutbede ylbann kutlanmamasna ynelik zinhar tonunda sralanan uyarlar, alternatif bir ylba gecesinin nasl olmas gerektii konusunda tek cmlelik bir neri ile noktalanyordu. Tefekkr nerisi Bakanln nerisi, ylba gecesinde insanlarn oturup bugne kadar yaptklarnn ve yeni ylda hayatlarna nasl yn vereceklerinin muhasebesini yaparak, tefekkre dalmalaryd. Din leri Yksek Kurulu Uzman Abdurrahman Akban imzasn tayan hutbenin yaratt tepki zerine nce Bakanlk, ardndan Diyanetten Sorumlu Devlet Bakan lahiyat Profesr Mehmet Aydn savunma yapt. Ancak orijinal hutbede, Bakanln savunmasnda ve Bakan Aydnn CHP Denizli Milletvekili Mustafa Gazalcnn soru nergesine verdii yantta ok nemli nanslar vard. te yandaki belgeler ve nanslar: Belge 1 Okunan hutbe: "Birliimizi bozacak adetlerden saknn" Deerli Mslmanlar! (...) te bu din, benim dosdoru yolumdur. Artk ona uyun. Baka yollara uymayn. Yoksa o yollar, sizi para para edip, doru yoldan ayrr. te bunlar, saknasnz diye Allah size emreder. Sevgili Peygamberimiz (a.s.) de bizleri ahlaki kntye neden olabilecek, birlik ve beraberliimizi bozacak baka milletlerin rf ve adetlerini benimsemekten sakndrmtr. Dinle Badamaz Aziz Mslmanlar! Bugn, toplumumuzda ylba kutlamas ad altnda dzenlenen elence ve toplantlar kltrel ve geleneksel bir temele sahip deildir. Bu tr elencelerde akl ve sal tehdit eden iki imeyi, aile btesini sarsan kumar ve israf boyutundaki harcamalar milli ve dini deerlerimizle badatrmak asla mmkn deildir. Ayrca milli ve manevi deerlerimize ters bu tr elence ve adetler, kltrel tahribata yol amakta, bizleri milli kimliimizden uzaklatrmaktadr. Allah Raz Olmaz (...) Dini ve milli deerlerimizle elien baka kltrlerin rf ve adetlerini kr krne taklit ve zentiden kanalm. Ylba kutlamalarn vesile edinerek Allah ve Resulnn raz olmayaca tavrlar yerine, gemi senelerde yaptklarmz gzden geirerek ve gelecek yeni ylda hayatmza daha iyi nasl yn verebileceimizi dnelim. (Abdurrahman Akba, Din leri Yksek Kurulu Uzman) Belge 2 Yumuatma aklamas Evrensel bir olgu abartmadan olabilir DYANET leri Bakanl tepkiler zerine 13 Aralkta bir aklama yapt. Bakanlk aklamasnda, hem st kapal bir savunmay, hem yumuatc bir rtuu, hem de hutbenin aksine arya kalmadan, evrensel bir olgu olan
ylbann kutlanabilecei geri admn nanslara dayal bir dozda birletirdi. Aklama zetle yleydi: Cuma ve bayramlarda camilerimizde okunan hutbelerin yeni bir slup, ierik ve yaklamla hazrlanmasyla ilgili olarak Bakanlmzn yrtmekte olduu almalar devam etmektedir. Halen hutbeler geici olarak oluturulan ilmi bir komisyon tarafndan hazrlanmakta ve bamsz bir ilmi kurul olan Din leri Yksek Kurulunda son eklini almaktadr. Kutlamak Doal Ylba, geen sene Bakanlmzca yaplan ve web sayfamzda bulunan aklamada da ifade edildii gibi, deiik kltrleri bir araya getiren evrensel nitelikte bir olgudur. Her lkenin kendine zg elence biimiyle bunu kutlamas ise doaldr. Elence ve kutlamann bizzat kendisi olumlu veya olumsuz bir deer tamad iin hutbede de elence olgusuna deil bu olgu ile ilgili uygulamadaki baz yanllara iaret edilmi, dinimizin uygun grmedii davranlarla ylbann kutlanmasnn doru olmad belirtilmitir. Kamuoyuna duyurulur. (Diyanet leri Bakanl) Belge 3 Bakann savunmas "Haramlar kyamete kadar asla deimez" DEVLET Bakan Mehmet Aydn da 21 Aralkta CHPli Gazalcnn nergesini yantlarken, kelime ve cmleleri, nanslarn kysnda geziyordu. stelik Bakan, nergeyi yantlarken Akas, kendim grmedim diyerek Diyanetin ylbandan yaklak 1 ay nce sitesine ald ve gnlerdir tartlan hutbeyi henz okumadn da itiraf ediyordu. Ancak dindeki helaller helaldir, haramlar haramdr; bu, size, anyla, her zaman, kyamete kadar byle bildirilir cmlesine yer vererek, ksa savunmasnn ana dayanaklarndan birisinin altn da kaln izgilerle iziyordu. Bakan Mehmet Aydnn aklamas da zetle yleydi: srafa tepki Ylba, geen sene Bakanlmza yaplan ve web sayfamzda da bulunan aklamada da ifade edildii gibi, deiik kltrleri bir araya getiren, evrensel nitelikte bir olgudur. Elence ve kutlamann bizzat kendisi olumlu veya olumsuz bir deer tamad iin, hutbede elence olgusuna deil, bu olguyla ilgili uygulamada grlen baz yanllklara iaret edilmi; israf, vesaire gibi dinimizin uygun grmedii davranlarla ylba kutlamasnn, davranlarla birlikte byle bir kutlamann yaplmamas gerektii zerinde durulmutur. Yani, arkadalar, tekrar ediyorum: Diyanete ne zaman sorarsanz sorun, dindeki helaller helaldir, dindeki haramlar haramdr; bu, size, aynyla, her zaman, kyamete kadar byle bildirilir. Dinin z, zellii de zaten budur. rtl tiraf Bakanln ve Bakann savunmalarnda, eletirilere kar, Diyanetin 2003 ylnda ylbann evrensel bir olgu olduunu vurgulayan aklamasn referans gstermeye almalar da, bu ylki hutbenin geen ylki aklamann gerisine dt yolunda ortak kabul ve itiraf olarak yorumlanabilir. Ancak bu belgeye gz atldnda, aklama ve savunmalarn ayn dalga boyunda gitmedii de aikardr. Kutlamada AB uyumu Diyanet leri Bakanlnn ylban Milli ve manevi deerlerimize ters adetler diye niteledii hutbe, kutlamalarn hzn kesmedi. Trkiyenin birok yerinde olduu gibi Bodrumda da Barlar Sokan ve skele Meydann dolduran yaklak 10 bin kii, byk bir cokuyla yeni yl karlad. Genler, bar ve diskolarda sabahn erken saatlerine kadar dans ederek lgnca elendi. Delfi Oteldeki elence ise sokaklara tat. Noel Baba ve Noel Anne ile sokaa kan dansz Miranda ve tatilciler ellerinde Avrupa Birlii bayra ile dans etti.
MRFETNAME
300 YIL NCE YAZILAN MRFETNAMEDEN CNSEL DERSLER brahim Hakk Erzurumlu, 18.yzylda Marifetname adnda bir kitap yazm. Bu kitapta, "cinsel tler" de veriyor. Okuyalm bakalm, "slam" cinsel tler neleri ieriyor? Cimada penin ocuu sar doar Erkek, i gmleinden baka btn elbiselerini soyacak. Kadn da ayn ekilde soyunacak. Cima esnasnda pme ve konuma olmayacak. nk bunlar, ocuun sar ve dilsiz olmasna sebep olabilir.
slamiyet Gerekleri
53
Erkein suyu indikten sonra kadnnki de ininceye kadar karn zerinde durmak lazmdr ki kadn ikinci cimaya kadar tkanp tembel kalmasn. Yani erkek cimada horoz gibi davranmasn, birleme bir anlk olmasn ve erkek kendisi kadar einin de cimadan lezzet duymasn salayacak ekilde hareket etsin. Cima ocuk ve hayvan yannda yaplmamaldr. Cimadan sonra muhakkak idrarn yapmak lazmdr ki meninin son damlalar mesanede kalmasn ve onda tedavisi imkansz bir hastalk yapmasn. Yabanc kadnlarla yalnz kalmamaldr. nk hem haram hem de sonu fenadr. Bir air yle diyor: Kadnlar, bizim iin eytan olarak yaratlmlardr. eytanlarn errinden ise Allah'a snrm. leden sonra yaplan ocuk a gzl olur Yeni ayn ilk gn cima yaplrsa ocuk gzel olur. leden evvel cima yaplrsa ocuk hakim ve kerim olur. Pazartesi gecesi cima yaplrsa ocuk Kur'an hafz olur. Sal gecesi cima yaplrsa ocuk cmert ve merhametli olur. Perembe gecesi cima yaplrsa ocuk alim ve amil olur. Cuma gecesi cima yaplrsa ocuk bid ve arif olur. Cuma namazndan evvel cima yaplrsa ocuk mutlu ve lmnde ehid olur. Kadnn rzas dnda cima yaplrsa ocuk ahmak olur. Yeni ayn ilk gecesi veya onbeinci veyahut da son gecesi cima yaplrsa ocuk deli olur. Pazar gecesi cima yaplrsa ocuk yol kesici olur. aramba gecesi cima yaplrsa doacak ocuk ldrmeye eilimli olur. Gndz leden sonra cima yaplrsa doan ocuk a gzl olur. Ramazan bayram gecesi cima yaplrsa doan ocuk serke, inat olur. Kurban bayram gecesi cima yaplrsa doan ocuk alt veya drt parmakl olur. Cima ayakta yaplrsa doan ocuk uykuda yatana ier. Erkek, yanlr da baldzyla seviir ve cima yaparsa doan ocuk hnsa (kendisinde hem erkek hem de dii alameti olan) olur. Cima meyve aacnn altnda yaplrsa ocuk zalim olur. Kadnn sesi kocadan fazla kmayacak Kocas kapdan ieri girince hemen ayaa kalkp karlamak. Kar kocasna merhaba efendim, ho geldiniz demeli. Kar kocasnn her emrine itaatli olmaldr. Kar kocasnn cinsi arzu ve isteklerine kar gelmemek, nefsini teslim etmekte gecikmemek eklinde hareket etmelidir. Kadn sesini kocasnn sesinden fazla ykseltmeyecek. Kadn kocas iin baz zararsz maddeler srnp sslenecektir. Kadnn hainliinden saknmak lazmdr Erkek eine rfk ile muamele edecek, iyilikle idare edecek. nk kadn eri kaburga kemiinden yaradlmtr, akl ve dini eksiktir, kocasna snmtr. Gleryzle sohbet iin alnmtr. Erkek, karsnn fkesi karsnda susmaldr. Ta ki kadn pimanlk duyup kocasndan zr dileyinceye kadar. nk kadn ruhen zayftr. Susma onu yener. Kadnn hainliinden, aldatma ve tuzaklarndan saknmak lazm. nk Hz. Adem, ei Havva anamzn aldatmasyla Allah'a asi olmutur. Erkek, karsyla akalamal, gldrc szler sylemeli. Yalnz kadn kyafetine girmeyip baka ekilde nezih elenceler yapmal.
slamiyet Gerekleri
54
Erkek karsna zntlerini, kederlerini, dmanlarn ve borlaryla alacaklarn sylememelidir. Yumurtas scak olmayan erkein sakal olmaz Erkeklerin husye kaslar drt tanedir. Bunlar husyeleri korumak ve uyarmak iin yaratlmlardr. Ta ki yavaa bir uzant olmasn, geveme ile aa inmesin ve arpmalardan yumurtalar korunsun. Torbadaki yumurtalar katdr, tabiatlar scak olduundan duman yaymakta ve bundan erkeklerin yznde sakal bitmektedir nk yumurtalar olmayanlarn veya yumurtas scak olmayann sakal olmaz yahut yumurtalar kesilip alnsa, sakal varsa dklr kalmaz. Ayrca, Hac Mustafa Rakm isminde bir zatn bundan tam 128 sene nce yaynlad Mrd-i Mteehhiln, yani Evlileri rad isimli kitabndan alntlar iin buray tklaynz.
brahim Hakk Erzurumlu kimdir? 18 Mays 1703'te Erzurum'un Hasankale ilesinde dodu. Babas Dervi Osman, Erzurum'un tannm kiilerinden. Annesi Hanife Hatun'un soyu ise kendisini peygamber ilan eden slamiyet'in kurucusu Muhammed'e kadar uzanyor. lk eitimini babasndan alan brahim Hakk, yedi yandayken annesini kaybetti. Dervi Osman, einin lmnden sonra Tillo'ya giderek burada yaayan Kadiri eyhlerinden smail Fakirullah'n mridleri arasna katld. brahim Hakk dokuz yandayken amcas Ali Efendi onu babasnn yanna, Tillo'ya gtrd. brahim Hakk, Tillo'da tefsir, hadis ve fkh eitimi grd. Babasnn arkada Molla Muhammed al-Suhrani'den astronomi ve matematik dersleri ald. brahim Hakk, tasavvuftan edebiyata, dil, kelam ve ahlak konularndan astronomiye kadar birok eser veren brahim Hakk, 18. Yzyl klasik slam kltrnn Osmanl'daki son temsilcilerinden biri saylyor. Kaynak: Hrriyet Pazar Gazetesi, 28.05.2000
Vatikan usul seks

talya'da Katolikler'in seks hayatnn nasl olmas gerektiini anlatan Sesso Santo (Kutsal Seks) isimli bir kitap geni yank uyandrd. Evlilik ncesi ya da evlilik dnda cinsel iliki, insan cehenneme gtren bir gnah. Hatta evli iftler de seks yaparken baz kurallara uymak zorunda... SEKS iin seks insan bamlla, hastalklara ve lme srkler. Cinsel iliki ocuk sahibi olma isteiyle balantl olduu zaman kabul edilebilir ve doaldr, ama iftin evli olmas arttr. Evlilik ncesi ya da evlilik d her iliki gnahtr. Bu szler, talya'da getiimiz gnlerde Katolik uzmanlarca yaynlanan ve tartma konusu olan Sesso Santo (Kutsal Seks) adl kitapta yer alyor. Bir psikolog, bir jinekolog ve bir ilahiyat, kitapta Katolik dinine uygun cinsellii tarif ediyor. Uzmanlara gre insanlar tuzaa dren bu tr gnahlarn ardnda eytan var. nk kural tanmayan tm eytani tarikatlar, cinsel gnahlarla besleniyor. nsann etraf tehlike dolu. Erkek televizyonda grd plak kadn izlerken, ya da mini etekli bir kadn, erkeklerin baklarn zerinde toplad an, nikah zedeleniyor, gnah iliyor. Kitaba gre snr tanmayan zevk alma arzusu, insan ruhunu yozlatryor, insann iindeki tm iman ltsn sndrerek, kiiyi korkun cehennem atei riskiyle kar karya brakyor. TR PME Seks uzmanlarna gre tm nedenlerin kkeninde tr pme var. Bir; kardeler, arkadalar arasnda, yanaa, alna ve ele kondurulan yaknlar arasndaki pme. ki; nianllar arasnda erotik olmayan ancak belirli bir mahremiyeti olan pme. ; evliler arasnda pme. Dudak ve dilin bulutuu bu pme iin evlilik kesinlikle art. Bu pmeyle iki kiinin az da saysz bakterilerle birlikte evleniyor. Oral ile anal seks gibi erotik sapklklar ise kutsal seksin kart ve hastalk kayna. Ein bedeni ya da cinsel organyla oynamak bile atele oynamakla edeer ve uurumun kenarnda yrye kmak gibi. Ve bu tr yasak ilikiler, onarlamayacak hasarlara yol ayor. Cinsel sapmalar yznden, kiide gvensizlik, sululuk ve korku gibi bir zincirleme reaksiyon yaanyor. Bunlar da da krtaj, cinayet ya da intihar gibi vakalara sebep oluyor. Ancak kitap sadece baz yasaklamalar getirmiyor, evli iftlerin mutlu olmas iin baz ipular da veriyor. Diyelim erkek ok hzl, kadn da yava, bu durumda souk suyun mucize yaratt syleniyor. Ancak souk su iilecek mi, yoksa zerlerine mi dklecek belli deil. Cennet pozisyonu Katolik uzmanlar, doum kontrol yntemi kullanmadan gvenli bir seks pozisyonu da tavsiye ediyorlar. Bu tr cinsel birlemenin ad Cennet pozisyonu. Erkek plak olarak srt st yatyor. Ereksiyona balayan penisi, kapal bacaklarnn arasna sktryor. Ei plak zerine yatyor ve vcudunu yaptryor. Bu srada iftlerin, pmesi, birbirlerine yumuakca sarlmalar, sessizce birbirlerini izlemeleri ya da dua etmeleri serbest.
slamiyet Gerekleri
55
Katolik Kilisesi dar kafal erkeklerle dolu AUSTN Powers filminde batan karc Felicity'yi canlandran Heather Graham, Katolik Kilisesi'ni cinsellii bastrmakla sulad. Amerikan Talk Dergisi'ne yapt aklamada dini ykc olmakla eletiren Heather Graham, Katolik Kilisesi, kadn cinselliini eytani olarak alglayan dar kafal erkeklerle dolu. Niye ben bu adamlarn sylediklerini yapacakmm? Genlik yllarmda din, bir ilikinin nasl olmas gerektii konusunda kafam kartrd. ime kapanmtm. Reddedilir endiesiyle birilerinin kp beni ikna etmesini bekledim dedi. Kaynak: Hrriyet 04.01.2001
Bizimkiler gen haritasn yatak odasnda buldular

Murat BARDAKI Hrriyet, 02.07.2000
nsann gen haritasnn kartldnn aklanmas beni hi mi hi heyecanlandrmad. Genler hakknda gnlerdir yazlp izilenler
aklma pek yatmad iin genetik konusunda gvendiim tek kaynaktan sizleri de haberdar edeyim dedim. te benim genetik rehberim: Hac Mustafa Rakm isminde bir zatn bundan tam 128 sene nce yaynlad Mrd-i Mteehhiln, yani Evlileri rad isimli kitap. Hac Efendi bugn btn dnyann yeni bir bulumu gibi zerine titredii gen meselelerini taaa o zamanlarda zm... nsann gen haritasnn kartldnn aklanmas, ortal birbirine katt. Elde edildii sylenen ama sr gibi saklanan gen bilgilerinin insanlk tarihinde tekerlein icadndan yahut aya ayak baslmasndan da byk bir bulu olduu iddia ediliyor, bata kanser gelmek zere birok derdin birka sene iinde halledilecei anlatlyor. Srada artk b- haytn yani lmszlk iksirinin bulunmas var ve herkes o gnn gelmesini iple ekiyor.
MARFETNMENN MARFET
Bendeniz, bu yazlp sylenenlerin hibirine inanmyorum. Yok 23 numaral kromozom cinsiyeti tayin edermi de, bu kromozom XX ise ocuk dii, XY ise erkek olurmu da, 21 numarals bunaklk yaparm da, femekn numarals adam kanser edermi de, vesaire vesaire... Benim rehberim, Hac Mustafa Rakm isminde bir zat tarafndan kaleme alnan ve stanbul'da, Mercan Yokuu'ndaki Pastrmac Han'nda bundan tam 128 sene nce baslan Mrd-i Mteehhiln, yani Evlileri rad isimli kitap. Hac Efendi kendisinden 100 ksur sene nce yaam olan tasavvuf limi Erzurumlu brahim Hakk'nn Marifetnme isimli kitabndan anlald kadaryla bir hayli istifade etmi, sonra bugn btn dnyann yeni bir bulumu gibi zerine titredii genetik meselesini hereyiyle zm ve doacak ocuun kaderini, edinecei huylar ve kiilik zelliklerini neredeyse btn ayrntlaryla anlatm. Hem de yle DNA yahut kromozom gbi teferruata da girmeden... Tek bir fiziksel gerei temel alm: Erkekle kadn arasnda ocuun domasyla neticelenecek ilikisinin yerini ve zamann...
CMA VE AVRAT NE DEMEK?

Yandaki kutularda Hac Mustafa Rakm'n bugnn genetik devrimine parmak srtacak olan 128 sene nceki bulularnn bir blm yer alyor. Hac Efendi'nin sylediklerini anlayabilmek iin cima dedii iin cinsel iliki, veledin ocuk, avratn kadn, erin erkek, meninin de sperm demek olduunu bilin, yeter. Cimaya bak veledini tan Meyve aac altnda cima edenin veledi zalim olur. Cima srasnda konuann veledi dilsiz olur. Yorgann altna girmeyip yldzlarn altnda cima edenin veledi mnafk olur. Bakalarnn yannda cima edenin veledi hrsz olur. ster zorla, ister rzayla yaplsn, hamamda cima edenin veledi ahmak olur. Ayn ilk gnnde, on beinde veya son gnnde cima edenin veledi deli olur. Ama ayn ilk gn sabaha yakn cima edenin veledi cmert olur. leden evvel ve sonra cima edenin veledi a olur. Ramazan bayram gecesi cima edenin veledi anaya ve babaya si olur. Kurban bayram gecesi cima edenin veledi drt veya alt parmakl olur. aban aynn tam ortasnn gecesinde cima edenin veledi mnafk olur. Erle avratn bundan saknmak iin zerlerini rtmeleri arttr. Gnee kar ve ayakta cima edenin veledi altna ieyici olur.
slamiyet Gerekleri
56
Baldzn dnp cima edenin veledi hns yani ift cinsiyetli olur. Cimada kadnn cinsel organna bakan erkein veledi ya orta mal olur, yahut kr olur. Cimada penin veledi sar olur, ezan okunurken cima edenin veledi yalanc olur. Yolculua klacak gnn gecesinde cima edenin veledi maln-mlkn asilik yolunda harcayc olur. Karn a iken cima edenin veledi zayf, tok iken cima edeninki ise iman olur. Hasta avratla cima edenin veledi de zayf ve hasta olur. Boalma srasnda hatra ne gelirse, veled yle yaratlr. irkin yzler hayal edenin veledi irkin ve aypl, gzelleri hatra getirenin veledi ise gzel yzl olur Hac Mustafa Rakmn haftalk cima izelgesi Pazartesi gecesi cima edenin veledi lim ve sofu olur. Sal gecesi cima edenin veledi cmert ve efkatli olur. aramba gecesi cima edenin veledi katil ve kavgac olur. Perembe gn leden evvel cima edenin veledi lim olur ve eytan o ocuktan kaar. Cuma namazndan evvel cima edenin veledi ya cennete girer yahut ehid olur. Cuma gecesi cima edenin veledi ise ibadetine dkn, iten ve samimi olur. Cumartesi gecesi cima edenin veledi rib-i hamr (arap iici, bugnk anlamyla alkolik) olur. Pazar gecesi cima edenin veledi ekiya olup yol keser. te, dokuz ayn gerek yks Hac Efendi insann henz yeni ortaya kartlan genetik haritasn bundan 128 yl nce yazmakla kalmam, ana rahmindeki ceninin gelime kademelerini bile o devirlerde gn gn, hafta hafta, ay ay anlatm. te, Hac Efendi'nin kaleminden dokuz ay on gnlk bu macerann baz noktalar gnmzde bile henz bilinmeyen bilimsel yks: Avratlarn 'uaklk' denilen rahimlere kese gibi bireydir. Bir para et, biraz sinir ve biraz da damardr ve vcudun sa tarafndadr. Rahmin n tarafnda erin menisini ekmeye yarayan iki kanada benzer bir nesne bulunur. Kanatlarn biri erin menisini avratn menisiyle kartrr, teki kanat da bu srada iindekiler dklmesin diye rahmin azn kapatr. imdi, yaratlmann nasl olduunu grelim: Yaratma ncesinde ebeveyn cima eder. Meni rahmin iine girince erkein menisi avratn her organna, her bir tynn dibine ve derisinin her bir noktasna kadar uzanr. Krk gn bu vaziyette bekler, sonra kan olur ve avratn rahmine iner. Derken, avratn rahminde vazifeli olan melekler meniyi ellerine alrlar. Eer veled yaratlmayacaksa rahme bir avu kan atarlar, yok eer yaratlacaksa ellerine bir miktar da toprak alrlar ve meniyi o toprak ile yoururlar. Bu toprak, doacak olan ocuun ld zaman gmlecei mezarn topradr. Melekler hazrladklar bu karm krk gn sa ellerinde tutarlarsa karm amur olur. Sonra sol ellerine alrlar, bu defa kemik olur ve organlar ortaya kar. lk ortaya kan kemik pazu kemiidir ve kabirde en son ryen kemik ite budur. Derken srasyla sa elin ehadet parma, sol el ve ayaklar ortaya kar. Drt gn sonra tam 248 edet kemik, sinirler, 360 adet damar ve damarlardan akan kan yaratlr. Beinci ve altnc gn tylerle trnaklar ortaya kar. Yedinci gn burunla az ekillenir. Onuncu gn ise ba parmaktan ieriye ruh frlr ***
slamiyetin bilimle badamasna rnek olan bu yazy tm dinseverlerin dikkatine sunuyorum.
http://www.islamiyetgercekleri.org/index.html 03.05.2006
slamiyet Gerekleri
57
SORULAR.. SORULAR..
1400 yanda olmasna ramen, bugnn ihtiyalarna da cevap verdii ve bilim yanls olduu iddia edilen Kuran'da u sorularmn cevaplarn bulamadm.. 1)Adem ve Havva hangi tarihte yaratldlar? Cennete hangi tarihte girdiler? Hangi tarihte cennetten kovuldular? 2) nce Adem mi yaratld, Havva m? Aralarnda ne kadar ya fark vard? 3) Domadklarna gre Havva ve Adem'in gbekleri varmyd? (Hani, amurdan m, yoksa phtdan m yaratld tartma konusu olan ilk insan..) 4) Ya da hayali cennetten kovulmadan nce, cinsel organlari varmiydi? 5) Vard ise ne iin vard? (madem ki cinsellik yasakt?..) 6) Ya da Havva'nin gsleri varmyd? (ocuk emzirmeyecegine gre)? Yoksa bunlar cennetten kovulur kovulmaz mi olustular? 7)Ya da Adem ve Havva'nin hormonlari nceden var myd? Vardysa, (testesteron, strojen, prolaktin, oksitosin vs.) ne amala vard? 8)Havva, adet gryor muydu? 9) Adem ile Havva'nn kyafetleri nasld? Havva, bartl myd, arafl m? Yoksa ...? 10)Eer bunlar yok idiyse, nasl oldu da birbirlerine cinsel arzu duydular?.. Var idiyse, bu arzudan dolay neden cezalandrldlar? Yani hem insanin beynine, ve bedenine cinsellikle ilgili her trl mekanizmayi ve kimyasall koy, hem de cinselligi yasadiklarinda cezalandir. Adalet bu mudur? 10)Cennette yasak olduu sylenen meyvenin ad neydi? Bu yasak meyve bugn dnyada yasak m deil mi? Niye? 11)Ensest iliki, gnah mdr, deil midir? (Adem ve Havva'nn ocuklar ensest iliki ile oalm olmal.. Yoksa, dnya belli bir nfusa ulancaya kadar ana ve babalar Allah'n verdii bir zel formlle seks yapmadan ocuklarn amurdan m yapmaya devam ettiler? 12)Adem ile Havva ne kadar yaadlar? Ka ylnda ldler?
Ayrca, Muhammed'in kendisinin Allah'n-varsa eer- elisi olduunu iddia ederek slamiyet dinini ortaya karmas zerine de u sorular akla geliyor:
Eger siz Allah-varsa eer- olsa idiniz:
1) Dnyadaki tm insanlara hitap edecek bir kitap gnderecek olsanz, sadece Arapa dilini mi kullanrdnz? Yoksa, ne kadar dil varsa o kadar dilde hazrlam olduunuz kitaplar m gnderirdiniz? 2) Dnyadaki tm insanlara zaman zaman mesajlar iletmek isteseniz, bir arac (eli/peygamber) mi kullanrdnz yoksa dorudan m iletirdiniz? 3) Dnyadaki tm insanlara en son dini gndermek isteseniz, sadece Arabistan'a bir eli mi gnderirdiniz, yoksa dnyann herbir yerine ayn anda ayn eyleri anlatmak iin birden ok eliler mi gnderirdiniz? 4) Dnyadaki tm insanlarn iyi olmasn ve doru yolu bulmasn m isterdiniz? Eer bu sorunun cevab "evet" ise, onlara ktl veren eytana karmadan, eytanln yapmasna msaade eder miydiniz? (Tavana ka, tazya tut mu derdiniz?) eytan yok etmez miydiniz? 6) Elinizi grevlendirirken, kimsenin ahit olarak bulunmad bir maarada m grevi tebli ederdiniz? Sonra da herkesin bu eliye inanmasn bekler miydiniz? Bu sorulara benim verdiim cevaplar, benim Muhammed'in bahsettii Allah'n benim Allah'm olabilecek kadar ileri dnceli olduunu gstermiyor.. Ve bu yzden, Muhammed'in anlattklarna inanmyorum.
DLEKE: GREVE DAVET

Semavi din adyla tannan adet nemli din var: Musevilik, Hristiyanlk ve Islamiyet. Bu din de ayn Tanr'ya (Allah)-varsa eer- inanr. Ama, nedense, ayn Tanr (Allah)varsa eer-, farkl din gndermitir. Tesadf(!) bu ya, bu din de ayn corafi blgede kmtr. Sanki, dnyann dier blgelerinde yaayan insanlarn "malum" Tanr'ya (Allah)varsa eer- inanan bir dine ihtiyalar yokmu gibi.. u tabloya bakn: Musevi: Hristiyanlara dman. nk Tevrat' reddedip yeni bir dini (sa dini) benimsediler. Benimsemekle kalmadlar, bu kutsal kentte hak iddia ediyorlar. Oysa bu topraklar, bu kent Yahudilere vaat edilmi. Tevrat bunu byle buyuruyor. Buras Yahudi kenti ve salt Yahudi kenti. Mslmanlara dman. nk Tevrat' reddedip yeni bir dini (Muhammed dini) benimsediler. nceki iki kitab (Tevrat ve ncil) ilga ettiklerini akladlar. Dahas Yahudi halkna vaat edilmi bu kutsal topraklardan ve kutsal kentten ekip gitmiyorlar, zor kullanyor, suikastlarla, gerilla sava ile, ''intifada'' ile direniyorlar. Hristiyan: Yahudilere dman. nk sa'y Romallara onlar ihbar etti. sa'nn armha gerilmesinin ba sulusu Yahudiler.
slamiyet Gerekleri
59
Mslmanlara dman. nk o kutsal topraklar -sonradan- Mslman barbarlar igal etti ve hl byk blmn ellerinde tutuyorlar. Koskoca Hal ordularn geri pskrten, kutsal topraklar kirleten hep onlar. Mslman: Hristiyanlara dman. Kl zoruyla, Kuran buyruuyla (cihat) fethettikleri bir kenti onlardan geri almak iin taa Avrupalardan kopup gelmi Hal ordularyla arptlar. O gnlerde serpilip boy atan dmanlk eksilmeksizin -belki artarak- srp gidiyor. Musevilere dman. Kl zoruyla kazanlm kutsal kenti (Kuds) hile ve desise ile geri aldlar. an en ileri teknolojisiyle ve ABD ve Avrupa'nn Yahudi lobilerinin bitmez tkenmez parasal destekleriyle Mslmanlar yendiler. Kenti geri almakla kalmadlar, imdi de Mslmanlar bu kutsal kentten kovmann hesaplar iindeler. stelik onlar varlkl ve gl. Mslman Filistinli ise artk yoksul ve aresiz. Tarihin ne tuhaf cilvesi. Musa dinine inanm Yahudi kavmi ile Muhammed mmeti Araplar ''amcaolu'' . Hepsinin kk Sami rk. Buna Tevrat da tank, Kuran da. Ayn soyun ocuklar, amcaoullar bugn lmne dman. Bu durumda, Tanr (Allah)-varsa eer- ne yapyor? Hi.. Gndermi farkl dinleri, farkl dinlere inanan farkl fikirlere sahip farkl insanlarn birbirleriyle didimesini, hatta savamasn seyrediyor.. Ayrca, Islamiyet kitab Kuran'daki bilimd, iddete ynelten, ve elikili ayetler iin de kimi imam/hoca/ilahiyat/mmin'in dediini dier imam/hoca/ilahiyat/mmin yalanlyor. En basitinden, "slamiyette kadnn rtnmesi art m deil mi" konusunda bile islamclar bir trl anlaamyorlar. rnein, Prof.Dr. Zekeriya Beyaz, Kuran'a gre kadnn rtnmesinin art olmadn ileri srerken, dierleri, bunun tersini iddia ediyorlar. Tm islam lkelerinde de kadnn bilinen ad durumu giyiminde bile aka sergileniyor. slamclar, kendilerine Kuran'daki elikileri ve bilimdlklar gsterenlere, "Bunun anlam byle deil, sen okudun mu anlamazsn, bilgin yeterli deil, senin okuduun yanl tercme; "falanfilan hoca" nn tefsirini okuyacaksn ki anlayasn " diyorlar. Tanr (Allah)-varsa eer- demiyor ki, "Yeni bir peygamber gndereyim, hem bu peygamber eskilerinden daha bilgili, daha kltrl olsun, niversite bitirmi olsun, dnyann eitli dillerini knuuyor olsun, bir de yeni kitap gndereyim, ama yle bir kitap olsun ki tercme hatalar ve farkl anlamlara yol amamak iin, dnyann tm dillerine yazdm bir kitap olsun, insanlar da okusunlar, ayn eyi anlasnlar.. Hepsi de iyi insan olsunlar, cennetlik olsunlar.. Bu arada u kt melek eytan da yok edeyim, kullarm azdrmasn, kt yola drmesin.." Tanr (Allah)-varsa eer-, bunlar demiyor. Son peygamberi olduu iddia edilen Bay Muhammed'i gnderdikten sonra-gnderdiyse eer- zerine bir tembellik km.. almyor.. farkl dinleri gnderip-gnderdiyse eer- insanlarn birbirine dman olmasna neden olmas yetmiyormu gibi, nlem de almyor, bu hatasn tamir etmiyor. Tanr'y (Allah)-varsa eer- greve davet ediyorum. Yoksa, bouna m bu istek? Yoksa, Tanr (Allah) yok mu? Yoksa, bu dinleri Tanr (Allah) gndermedi mi? Ayrca, Allah'n-varsa eer- sz olduuna inanlan ve 1400 yildir dokunmadigi Kur'an'i yeniden yazmasi gerekiyor... Kuran'da kadinlarin aleyhine olan, kadinlara miras hakkinda
yari pay taniyan, kocalari tarafindan dovulmeye yol acan, kocalarinin baska kadinlarla da evlenmesine musaade eden, mahkemelerde erkeklerle esit sahitlik hakki bile vermeyen ayetleri degisitirip, tercume ve "meal" farkiliklarina neden olmasin diye de dunyanin tum dillerine bizzat kendisinin cevirerek Cebrail ile dunyanin tum ulkelerine gondermesi gerekmez mi? Eger bunu yapmazsa o zaman iki ihtimal var: Ya Allah yok ki bunu yapsin, ya da Kuran Allah'in gonderdigi bir kitap degil, bu nedenle de Kur'an'daki celiskiler, gunumuz etigine uymayan ayetler ve ayetledeki akildisi, bilimdisi ifadelerle ilgilenmiyor...
Gazeteci Sn.Necati Doru da Allah'a-varsa eerbir dileke yazm:
Allahm Ac Bize!
Ulu Tanrm, ''Kirmetre'' adl kendi halindeki keden bu ksa mektubu sana yazyorum. Oku... Cevabn bekliyorum. Trkiye'deki ilahiyat profesrleri, mollalar, nefesi keskinler, din aratrmacsym diyenler, 3 yamdan beri Kuran okuyorum diye vnenler aklmz ald. Tanrm bunlar anlaamyor! Kimisi ''Kuran'da snnet olmak yok'' diyor. br ''var...'' diye Arapa ayet okuyor. Kimisi cennette ''sadece erkeklere huri verilecek, kadnlara bir ey yok'' diyor. Beriki kadnlara da ''erkek huri glman var'' diyor. Kimisi ''Kuran'da kurban kesmek yok, Tanr aciz biri midir ki kendine kurban istesin'' diyor. Beriki; ''Yeni kitap yazdm, aklyorum, namaz 5 vakit deil, 3 vakit klnmal'' diyor. Bir bakas; ''Kuran'da Ay'a gitmek, fze yapmak dahil her ey var'' diyor. br; '' Yaar Nuri ztrk 3 yandan beri Kuran okuyor, o zaman Ay'a gidecek arac onun bulup kefetmesi gerekirdi''' diyor. Bir bakas ''Kyamet vakti geldi. Hawking adl ngiliz fizikisi, Kuran'daki ayette sz edilen Dabbet-l-arz'dr'' diyor, br; ''Kuran'da Debbet (kyamet habercisi, uyarc) insan olarak tarif edilmemitir'' diyor. Ulu Tanrm ac iindeyiz! Bunlarn hangisi doru! Senin kitabn hepsi farkl yorumluyor. Bizim gibi Arap milletinden olmadklar iin Arapay bilmeyenler de ''ne demek istediinizi anlayamadmz iin'' bu adamlarn esiri oluyoruz. Tanrm, byk kirlenme var. Bunu temizle! Ne demek istediini, hepimizin anlayaca ekilde, ak seik olarak Beyolu
Mfts hsan zkes 'e bildir. hsan zkes, bunlarn inan smrs yaptklarn sylyor; ''nan smrs slama en byk engeldir'' diye kitap yazd. (Necati Dogru, Cumhuriyet, 24.10.2001) Hangisi Doru? Islamiyet'tebirok konuda neyin doru neyin yanl olduu hl bilinmiyor ki, gnlk hayatta karlalan olaylarda islamiyet konusunda uzman olduu sanlan kiiler birbirlerine ters gr bildiriyorlar. Bunun en yeni rneklerinden birisi de ABD'de ortaya kan "kadn imam" konusunda grld: Kadn imam tartmas ABD'de Prof. Amina Vadud'un dn (18.03.2005) New York'ta Cuma namaz kldrmas din adamlar arasnda farkl yorumlara yol at. Baz din bilginleri kadnlarn erkeklere imamlk yapamayacan belirtirken, kadnn kadnlara imamlk yapmasnda saknca olmad da ifade edildi. te din bilgillerinin konuya ilikin grleri yle (Hrriyet 19.03.2005) : Caiz deil Eski Diyanet leri Bakan Mehmet Nuri Ylmaz: Kadnlarn erkeklere namaz kldrmas caiz deildir. Kadnlar kadnlara imamlk yapabilir. Uygulamada Peygamberimiz'den gnmz kadar gelen uygulama byledir. Eer dinde yeri olsayd Peygamberimiz dnemindeki ok mmtaz kadn ahsiyetler vard. Sahibilerin kendisinden bilgi ald Aye gibi Fatma gibi. Onlara imamlk yaptrlrd. Hmm Varaka rivayeti var, ancak bu ok istisnai bir durumdur. Saknca yok Eski Diyanet leri Bakan Sleyman Ate: Kadnlarn kadnlara imamlk yapmasnda gr ayrl yok. Bence bir kadn imamlk yapma antlarna haizse, bilgi ve birikimi varsa Cuma Namaz kldrmasnda saknca bulunmuyor. zel amal Prof. Dr. Zekeriya Beyaz: slam'da Cuma Namaz kldran kadn rnei bulunmuyor. Kadnlar kadnlara imamlk yapabilir. Erkeklere yapamazlar. ABD'de ortaya kan bu olay, zel amal bir teebbstr, diye dnyorum. Erkee zor Dnyann en st dzey slam alemlerinden saylan, Msr'n bakenti Kahire'deki El Ezher Camii eyhi Seyid Tantavi, `Kadnn vcudu zeldir. Kadnlar, kadnlara imamlk yapabilir. Ama erkeklere yaptklarnda, arkasnda namaz klanlarn imamlarnn vcuduna bakmas ve sadece ibadete odaklanmas zorlar' dedi. Kabul olmaz rdn'n eski din ileri bakan, Abdlaziz el Hayat ise, `Din bykleri, kark cemaatlere imamlk yapmasna izin vermemitir. Erkein yannda bile namaz klamazlar, arkalarnda klmallar. O namazda bulunan erkein duas kabul olmaz' dedi. Vakit 21.03.2005
ABD'de bir bayan akademisyenin Cuma namaz kldrmasnn yanklar sryor. ABD'de yaanan ve Mslmanlarn gndemine oturtulan kadn imam tartmalarnn Byk Ortadou Projesi'yle balantl olarak gndeme getirildii belirtiliyor. Virginia niversitesi profesr Amine Vedud'un bir kilisede Cuma namazn kldrmasn Vakit'e deerlendiren ilahiyatlar "slm' sulandrmak istiyorlar. Bu Byk Ortadou Projesi'nin bir paras. Dini siyasete alet ediyorlar. Bu kadn, ABD'nin emellerine hizmet etmekle grevli bir ajan olabilir" diyerek tepki gsterdi... Uzmanlar; ABD'de sradan Mslmanlar bile ar bask ve ikencelere maruz kalrken, Amine Vedud'a gsterilen bu ilginin olduka dndrc olduunu sylediler. ELK: SLM'I YAPISINDAN UZAKLATIRMAK STYORLAR ABD tarafndan medya araclyla Mslmanlara kabul ettirilmeye allan kadnlarn erkeklere imamlk yapabilecei dncesini "slm' orijinal yapsndan uzaklatrma giriimi" olarak deerlendiren Van Yznc Yl niversitesi lahiyat Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Halil elik, Mslmanlarn bu tr yanl eilimlere papu brakmamasn istedi. "Bu, birtakm kt niyetlilerin slm' sulandrmak iin modernist eilimlerle slm' ekillendirme abasdr" diyen elik, kadnlarn erkeklere imam olmasnn caiz olmadn kaydetti. elik yle konutu; "Bayan imameti drt mezhebe gre sadece bayanlara caizdir. Bayan imametini ileri srenlerin dayandklar sadece bir hadis var. Bu hadisin de zel artlar var. Dolaysyla bu hadis dayanak olamaz. Drt mezhebe gre baktmz zaman bir kadnn erkeklere imameti asla caiz deildir. Kadnn erkeklere imamlnn caiz olmamas kadnn konumunu kk drmekle bir ilgisi yok. slmiyet'te her ey ftrata gredir. Bizim dayanamz kitap ve snnettir. Buna gre hareket edilmeli." ZTRK: BYK ORTADOU PROJESNN PARASI ABD'nin Mslmanlara dayatt kadn imametini Byk Ortadou Projesinin bir paras olarak grdn ifade eden Prof. Dr. Osman ztrk, slm'n Hristiyanla benzetilmeye alldn syledi. ztrk, "Mslmanlar, yzyllar boyu silah ve misyonerlikle dinlerinden uzaklatramadlar. imdi slm ad altnda dinimizi Hristiyanlatrmaya alyorlar. Malesef bizim iimizde de taraftar buluyorlar. Kadnn erkeklere imam olmas caiz deil. Bu fkhi bir meseledir. Biz de onlara ?Niin kilisede veya havrada kadnlar ayini ynetmiyor?' diye sormak isteriz... Mslmanlarn eliyle slm' beeri bir din haline getirmeye alyorlar. Bizim dinimiz Kitabi bir dindir. ifah deil. Biz dinimizi Avrupallardan renecek deiliz" diye konutu. KARAMAN: FEMNST AKIMIN DVSI Prof. Dr. Hayreddin Karaman da, kadnn erkeklere imam olmasn feminist ideolojinin bir politikas olarakgrdn belirtti. Feministlerin dini siyasete alet ettiini kaydeden Karaman szlerini yle srdrd: "Bu Mslmanlarn bir ihtiyacndan ortaya km bir dnce deil. Bugn kadna ynelik bir iddet ve kadnlarn hakkn vermemek gibi bir problem varsa, ki vardr. Bu problemler arasnda kadna imamlk hakkn vermemek yoktur. Kadna camide namaz kldrma hakk verilmedi diye kadnlar ikyeti deil. Dnyada yz kadna ?sizin ikyet nedir?' diye bir soru sorulsa kimse erkeklere imam olamamaktan ikyeti olduunu sylemez. Dolaysyla bu problem suni ve uydurma bir problemdir. Burada kt bir maksadn olduu ortada. Dini siyasete alet ediyorlar. Dnyada feminizm rzgarnn etkilemesi sonucu bir kadn haklar siyaseti ortaya kt. Feminizmin talep ettii kadn haklar bir dava ve ideolojidir. Bunun bir politikas var. Bu politikaya birok ey alet edildii gibi imdi de din alet ediliyor. Bu feminizmin uzantsdr. slm'n dvs deil"
KURAN, MUHAMMED TARAFINDAN HAZIRLANMITIR

Mslmanlar, Islamiyet dininin anayasas ve kutsal kitab olarak kabul edilen Kur'an'n, yaratc Tanr'dan-varsa eer- geldiine inanrlar. nk, Muhammed, kendisinin Allah'nvarsa eer- elisi olduunu iddia ederek, Kuran'daki ayetleri Allah'n kendisine vahiy yolu ile ilettiini beyan etmitir. Bu konuda ne bir ahidi ne de bir delil bulunmaktadr. Dolays ile, dinin karanlk ekicilii ve bilinmezliin korkusuna kaplan kiiler, bu iddiay sorgulamaya bile kalkmadan, hemen inanrlar. Aksini dnmek, Muhammed'i "Acaba doru mu sylyor?" diye sorgulamak bile onlara "gnah" grnr, bu nedenle de yapamazlar. Kuran'n, Allah-varsa eertarafndan gelmediine dair gstergeler vardr. Kii, Kuran' okuduunda, iindeki akld ve bilimd ifadelerden, birbiriyle elien ayetlerden bubu kolayca anlayabilir. nk, Allah varsa eer, bu denli hatalar ve elikiler yapm olamaz. Cumhuriyet Gazetesi'nde 04 Ekim 2000 tarihinde yaynlanan bir makale, bu dnceyi doruluyor. Makaleyi yazan da yle herhangi birisi deil, lahiyat Profesr nvanna sahip olan Sn.Mehmet Da. Bu makaleyi okuyunca, Kuran'n insan elinden ktn, bir baka deyile Muhammed ve arkadalarnn hazrlam olduunu bir kez daha anlayabiliyoruz. Prof.Dr.Mehmet.Da'n Cumhuriyet'te 04.10.2000 tarihinde yaynlanan makalesini aada sunuyorum:
slam Dininde Reform, Ama Nasl?

Prof. Dr. Mehmet DA Ondokuz Mays ni. lahiyat Fakltesi nce ''Kuran' yeniden yorumlama'' biiminde balayan, son zamanlarda ise ''dinde yenileme'' biiminde ortaya srlen, zellikle Diyanet kaynakl tartmalarn, bata Sayn Babakanmz olmak zere, kimi evrelerde scak karland ve laiklik adna desteklendii grlmektedir. Acaba bu tartmalar yle scak karlanacak ve laiklik adna desteklenecek denli anlaml ve nemli mi? Byle olduunu sylemek son derece g. Gerek Diyanet evrelerinden kamuya yansyan sylemler, gerekse ''reform'' szcn mahkm edip, yerine ''tecdid'' (yeniletirme) szcn yeleyen ilimcilerin aklamalar eriat (toplumsal dzeni dine dayandran) anlayta bir deiiklik getirmiyor; tersine her yenilii dinsel bir eksene oturtma amac tayor. Bu evrelere gre, ''Kuran'daki hibir yarg baml ve koullu olamaz; onlarn deyiiyle mutlaktr; bu nedenle her trl yoruma aktr; her deiimi ve yenilii bu yarglarn kapsamna yerletirme olana vardr; Kuran gerek nesneler, gerekse insan ilikileri alannda hibir eyi eksik brakmamtr; Kuran'da eksiklik grenler, Kuran' anlayamayanlardr; o halde anlayamayanlara yorum yoluyla anlatmak gerekir.'' Aslnda bu sylem yeni bir sylem deil. slam Hicaz blgesinden kp, daha kltrl ve rgtl Kuzey blgelere yayldnda, karlalan yeni gerekler ve deerler karsnda Mslmanlarn taknd bir tutumdur. O dnemde eski Yunan, ran ve Hint kkenli kltr hazinesi slamlatrlm; Kuran'daki kimi yarglarn bu kltrlerle ilikisi, byle bir gelimeyi kolaylatrmtr (1). Gemite bu ynde yaplanlar Mslmann nn aamam; tersine o dnemin var olan bilimini ve kltrn kutsallatrarak, her trl devrimsel gelimenin nn tkamtr. Gemite yaanm bir deneyimi amzda
yeniden yaamann ya da bu topluma yaatmann, bireysel birtakm bencilce doygunluklar gerekletirmek dnda, bir anlam, lkemize bir yarar olabilir mi? Aslnda bugn yaplmas gereken, ada bilimsel yntemleri Kuran yarglarna (ayetlerine) uygulamaktr; bir baka deyile, somut gereklere dayanmayan hibir yorum ve aklamay, dayanaksz kestirimleri (tahminleri) kabul etmemektir. Kuran'a bu adan bakldnda, ortaya kabilecek, alt izilmesi gereken dorular neler olabilir diye aratrldnda, u hususlarla karlarz: a) Kuran tarihsel bir gemie dayanr; Babil ve Msr gelenei, Hellenistik gelenek, Musevi ve sevi, hatta Maniheist gelenek bu gemite nemli bir yer tutar. Bu nedenle slamclarn Kuran d hadis geleneindeki Musevi eleri amza uymuyor gerekesiyle srailiyat diye aalamalarnn hibir anlam yoktur; nk srailiyat Kuran'n kendi iinde vardr. b) Kuran ayetlerinin toplumsal ve kltrel bir balam vardr. Kuran'daki yarglarn hemen hemen tamam Hicaz blgesinde yaanm ve o srada yaanmakta olan bir olguyla ilgilidir. Henz peygamberi (mridi) olmayan putatapc (mrik) Araplarn peygamber beklentileri (2), klelik (3), kadnlarn durumu (4), rtnme (5), yetimlik (6), yoksulluk (7) bu konuda hemen saylabilecek kimi rneklerdir. c) Kuran, 40 yanda peygamber olan Hz. Muhammed 'in yaam deneyiminden, bilgi birikiminden ve ruhsal durumlarndan ayr dnlemez. Kuran'n ou zmleri bu yaam deneyimi, bilgi birikimi ve Hz. Muhammed'in ruhsal eilimlerine (sevgi, istek ve nefretlerine) dayanr. Szgelimi, Kuran'n klelik konusundaki zmleri, hem Kuran'n o dnemde geerli olan klelik gereini kabul ettiini, hem de Hz. Muhammed'in Hicaz dndaki Ortadou kaynakl klelik uygulamasyla ilgili deneyimlerini anmsatmaktadr. Bu uygulamaya gre, klelik bir kader olmayp deitirilebilir; szgelimi kle, tpk Kuran'da yer ald gibi, zgrln satn alabilir (8). Kuran'n ok kadnla evlilik konusundaki zm (9), Hicaz toplumunda var olan yoksul ve zengin kadnlarla ilgili evlilik uygulamasnn mutlu bir uzlam gibidir; nk Hz. Hatice rneinde olduu gibi, zengin kadnlar elerinin ok kadnla evliliinde nemli bir engel oluturmaktadr ve zellikle Hicaz blgesindeki Hristiyan gelenek de Hz. Muhammed'in bilgisi dnda deildir. Bu nedenle Kuran bir yandan okelilie izin verirken bir yandan da tekelilii nermektedir. Kadna son are olarak ''dayak'' (10) ( limcilerin yapt gibi, Arapa ''ve 'dri- buhunne'' szcne ilerine gelen anlam vererek glkten kurtulmann yolu yoktur), kadnlarn ikinci dereceden varlk olular (11), o dnemin insanlarnn kadna bakyla ilgilidir. Erkein kadna stnl aka Kuran'da yer ald gibi, erkein kadna hangi alardan stn olduunu belirten hadisleri de (12) dayanaksz bir biimde uydurma diye yadsmann bir anlam yoktur. Bunlar o dnemin yaanan gerekleridir; Kuran bu gerekleri yok saymamtr. Hz. Muhammed'in ruhsal durumunu yanstan ayetlerden birka rnek vermek gerekirse; Hz. Muhammed yetimliin ve yoksulluun acsn ekmi olan biridir; Kuran bu paralelde yetimleri ve yoksullar korumaya byk bir nem verir (13). Yolda kalmlara yardm (14), Hz. Muhammed'in ticari gezilerinden soyutlanarak ele alnamaz. Hz. Muhammed'in Aye 'ye olan sevgisi evliliini kurtard gibi, zina olaynn saptanmasnn neredeyse olanaksz birtakm koullara balanmasn salamtr (15). Hz. Muhammed'in gnln klesi Zeyd 'in kars Zeynep 'e kaptrmas, Zeynep'in kocasndan boanarak Hz. Muhammed'le evlenmesiyle sonulanr (16). Fakat Kuran bu olaylar Hz. Muhammed'in duygusal eilimlerinden soyutlar ve Tanr'nn bilgisi, takdiri ve ulatrd hayrl bir sonuca balar. Hz. Muhammed'i korumaya alr (17). ) Kuran ayetlerinin ierii Hz. Muhammed'in peygamberlik yaamnda geirdii deiime kout (paralel) bir deiim
gstermitir. Szgelimi, hicret ncesi ayetler hem daha yumuak ve hogrl hem de siyasetten uzaktr; buna karlk Hz. Muhammed'in devlet bakanl srecinin balad Medine dnemiyle birlikte ayetler giderek sertleir, hogr ve yumuaklk ortadan kalkar; hukuksal dzenlemeler younlar. Kuran sk sk ''dnmek'' ten (18) ve ''anmsamak'' tan (19) sz etse de, dnmek ve anmsamak limcilerin ve Diyanet camiasnn szn ettii gibi, evrendeki nedensel balantlar dnmek ve anmsamak deildir; nk Kuran, Tanr dnda gerek hibir neden kabul etmez. Kuran'a gre, her olayn ardnda Tanr vardr. Geleneimizde takdir-i ilahinin nemli bir yerinin bulunmas ve her eyin Tanr'nn iznine balanmas, Kuran'n bu bak asyla ilgilidir. Tanr yaratr, yaratrken zellikle tapnma ve snav iin (20) yaratt insan dnr; insann karna, yararna ve iyiliine olan eyleri yaratr. rnek vermek gerekirse; Tanr gndz almak, geceyi dinlenmek iin (21), imei ve gk grltsn insanlar korkutmak iin (22), yeryz ve gkyzn insanlarn yiyecek ve barnma salamas iin (23), yldzlar ve teki kl gk cisimlerini insanlarn aydnlanmalar ve yollarn bulabilmeleri iin (24) yaratmtr. te insann bunlar dnmesi ve anmsamas ve sonuta Tanr'ya ynelmesi gerekir. Ksaca ifade etmek gerekirse, Kuran'da ada bilgiyi kuracak hibir ey bulamayz; ama Tanr'ya inanca ynelten pek ok ayetle karlaabiliriz. Kuran bildirisinde dikkati eken ana ama, Tanr'ya inanc salamak; bylece Kuran'da tanrsal kaynakl olduu ileri srlen yarglar inananlara kolaylkla dayatmaktr. Grld gibi, hangi kaynaktan geldii savlanrsa savlansn, toplumsal, ahlaki ve hukuksal yarglar saltk (kaytsz, koulsuz) yarglar olarak nitelemenin olana yoktur. Bu trden yarglarn oluumunu toplumsal ve kltrel koullar belirler. O halde ne her eyi din eksenine oturtmay amalayan Kuran' yeniden yorumlama ne de dinde yenileme toplumumuzu esenlie karabilir ve ona huzur getirebilir. Yaplmas gereken, byk nder Atatrk 'n nderliinde cumhuriyetimizin ilk 23 ylnda olduu gibi, yeni kuaklara ada bilimin ne olduunu, hangi yntemleri kullanarak anlaml sonulara varlabileceini iyice retmektir. Eer bu yaplabilirse, insanmz birilerinin yorumuna ve dini yeniletirmesine gerek kalmadan dinini ve inancn pekla kendisi kurabilir. (1) Prof. Dr. Mehmet DA, Ondokuz Mays ni. lahiyat Fakltesi, slam Felsefesinin Baz Temel Sorunlar zerinde Dnceler, OMF. Dergisi, Say 5, Samsun 1991, ss. 9-10, (2) Kuran'a gre, Tanr her toplulua uyarc yollamtr. Araplara da kendi ilerinden birini eli olarak belirlemek suretiyle bu beklentiye yant vermitir (bkz., Kuran, Fatr (35), 24: ''Gemi her topluluk iin bir uyarc bulunagelmitir''; Nahl (16), 36: ''And olsun ki, her toplulua, Allah'a kulluk edin, azdrclardan kann, diyen peygamber gndermiizdir''; Ra'd (13), 30: ''Sana vahyettiimizi okuman iin, seni de onlardan nce nice topluluklarn gelip getii bir toplulua gnderdik''; Cum'a (62), 2: ''mmi kimseler arasndan, kendilerine ayetlerini okuyan, onlar artan, onlara Kitab' ve hikmeti reten bir peygamber gnderen O'dur, daha nce, kukusuz apak bir sapklk iinde idiler; onlardan bakalarna da -ki henz onlara katlmamlardr- Kitap ve hikmeti retmek zere peygamber gnderen Allah'tr''. Bu son ayette, anlalaca zere, okuma-yazma bilmeyen ya da Kitap'tan yoksun olan anlamna gelen mmi topluluktan amalanan, daha nce peygamberi olmam putatapc Araplardr. (3) Nur (24) 32-33. (4) Bakara (2), 221 vdd., 282; Nisa (4), 11, 22 vdd, 34, 176; Ahzab (33), 4. (5) Nur (24), 31; Ahzab (33), 59. (6) Bakara (2), 220; Nisa (4), 2 vdd.; En'am (6), 152; sra (17), 34; Fecr (89), 17; Duha (93), 6-9; Maun (107), 2-3.
(7) Fecr (89) 18; Maun (107), 2-3. (8) R. N. Frye, The Heritage of Persia, A Mentor Book, New York 1996, ss. 178-179. (9) Nisa (4), 3. (10) Nisa (4), 34. Anlan szck ancak ''an'' (den, dan) edatyla birlikte kullanldnda ''den uzaklamak'' anlamna gelir. Ayette byle bir ey yoktur. Arapa bilmeyenleri kandrmak iin olmadk dil cambazlklar yapmak gerek bilim insanlarna yakmaz. (11) Bakara (2), 228 (12) Kuran bu konuda neden olarak kadnlarn unutkanln vurgular (bkz. Bakara (2), 282). Hadislere gre, ''kadnlarn akl eksiktir; nk kadnn tankl erkein tanklnn yarsdr. Dini eksiktir; nk kadn ayba halinde iken namaz klamaz'' (bkz., Buhari, Hayz, 6; Mslim, man, 32). Bu hadisler Kuran'n ruhuna uygundur; uydurma olma olana hemen hemen yok gibidir. (13) Bakara (2), 220; Nisa (4), 2 vdd.; En'am (6), 152; sra (17), 34 vb. . (14) Bakara (2), 177. (15) Nur (24), 11-17. Ayette zina konusunda 4 tank art koulmutur. Fkh kitaplarnda tanklarn zina olayn gzle grmeleri zorunlu grlmtr. (16) Ahzab (33), 37. (17) Bkz., 15 ve 16. dipnotlardaki ayetler. (18) Ta'kilun ya da eitli trevleri. Bu szckler ayetlerde sk sk geer. zellikle insanlarn iyiliine ve yararna olarak Tanr'nn yaratnn dile getirildii ayetlerin sonuna eklenir. Bylece Tanr, insanlar yaratl hikmetleri konusunda dndrm olur. Bkz., szgelimi, Bakara (2), 73, 76, 164, 242; Al-i mran (3), 65; En'am (6) - 32; Mu'minun (23), 80 vb. (19) Yetezekkerun ve trevleri de ayetlerde olduka sk olarak geer. Bkz., szgelimi, brahim (14), 25; Zmer (39), 9, 27; Mu'min (40), 13 vb. . (20) Zariyat (51), 56; Mlk (67), 2; Maide (5), 48. (21) Nebe (78), 9-11; En'am (6), 96. (22) Ra'd (13), 12-13. (23) Hicr (15), 19-20: Lukman (31), 10 (24 Furkan (25), 61; Mlk (67), 5; Nuh (71), 16; Hicr (15), 16; En'am (6), 97. Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi, 04.10.2000
MSLMANLIK SINAVI
Blm 1 GR nsanlarmzn byk ounluu, slam dininin en son, en mkemmel bir din olduuna kr krne inanmlardr. Azlarndan: El-hamdlillah Mslmanm eklinde, kiilik kantlamas eksik olmaz; hemen her vesileyle bu szleri tekrarlamak ve her ie Allahn adyla balamak onlara rahatlk verir. Bu rahatl mutlulua dntrmek maksadyla, yine her vesileyle, Muhammed in adn ilahilie bryp, yceltici szcklerle Sallalah teala (Allah onun ann yceltsin ) ya da 'Sevgili Peygamberimiz' diyerek mrldanmaktan geri kalmazlar. Koyu bir dinsellik bilincine sapl olarak bugn hala 7. Yzyl zihniyetiyle yaayp gitmektedirler. slamn hogr ve bar dini olduunu sylerler ama, slamdan baka din ve inanca ynelik olanlar kafir ve cehennemliksaymaktan ya da slam eriatn eletiri konusu yapanlar dinsizlikle sulamaktan geri kalmazlar. Aklc eitimden gemedikleri iin, onlar bu kr inanlardan ve davranlardan kurtarma olasl pek yoktur. Aklc eitimden gemi olup, kendilerini aydn bilen snflara gelince, onlarn ounluu da, Islam eriatnn akla ve vicdana ters verileri ieren znden habersizdirler. rnein kendilerine: Islamdan baka dinlere ynelenler 'sapktrlar' , 'Mrikleri nerede grrseniz ldrn' , 'slamdan kanlar ldrn' , 'Ey (Mslmanlar)! Yahudileri ve Hiristiyanlar dost edinmeyin...inizden onlar dost tutanlar, onlardandr...' , (Yahudilerden, Hiristiyanlardan) slami din edinmiyenlerle , boyunlarn bkp kendi elleriyle cizye (kafa paras ) verene kadar savan' , Yeryz slam olana kadar savan onlarla , Klelik Tanrsal bir kurulutur , Kadnlar aklen ve dine dun (eksik) yaratklardr , Stresiz olarak namaz klann nnden eek , kpek, kadn geerse namaz bozulmu olur , l insan ile ya da hayvanla cinsi mnasebette bulunan orulu kiinin kaza orucu tutmas gerekir , Tanr, Mslmankullarna Cennet te memeleri yeni sertlemi gzel kzlarverecektir , (Ey Mslmanlar)..Kk gzl, krmz yzl, yayvan suratl Trklere kar zaferler kazanlmadka hkm gn gelmi olmayacaktr eklinde ya da benzer nice buyruk gsterilmi olsa aracaklardr; bunlarn hogr anlayyla, insan ahsiyetinin haysiyetiyle ya da insanlararas sevgi ilkesiyle badamaz eyler olduunu syleyeceklerdir. Ama bunu yapmakla, hem Mslmanlk snavndan baarsz kacaklarn ve hem de slam inkar etmek gibi tehlikeli bir ie girimi olacaklarn dnemeyeceklerdir. Oysa btn bu buyruklar, Muhammedin Kuran ve Kuran olmayarak ortaya vurduu slami verilerden baka bir ey deildir. Daha baka bir deyimle, bu kiiler ciddi bir Mslmanlk snavna ekilmi olsalar, ne Mslmanlklarndan ve ne de Tanr ya ve Muhammede ballklarndan eser kalmayacaktr. Bu okumakta olduunuz yaz (ki Mslman kiinin gnlk yaamn dzenleyen eriat verilerinden sadece bir demektir ) bunun byle olduunu kantlamak maksadyla hazrland. Eklemek isterim ki bu veriler, bata Diyanet leri Bakanl Yaynlar olmak zere temel slam kaynaklarndan alnmtr.(Yaznn sonunda kaynakar verilmitir.) HURAFELER, BATIL NANLAR, MASALLAR VE AKLI DILAYAN SORUNLAR KONUSUNDA BRKA SORU slam eriat, insan akln hurafelere, batl inanlara ve akl dlayan ne varsa her eye inandrmaya yararl buyruklarla doludur. eitli yaynlarmla (zellikle Toplumsal Geriliklerimizin Sorumlular: Din Adamlar adl kitabmla -Ilhan Arsel-) bunlarn birounu sergilemi blunmaktaym. Ksaca anmsatmak maksadyla u girii yapabilirim: Muhammed in getirdii buyruklara gre, Mslman kii, sabahleyin, horozlarn ttn
iitir itmez, derhal Tanr nn fazl- kerem' inden( cmertliinden ve ltfundan ) isteyerek yataktan kalkacaktr, nk horozlar melek grdkleri iin rtmlerdir ve onu namaza armaktadrlar. Fakat unu da bilecektir ki, eer bu arada eeklerin anrmasn iitecek olursa, derhal Tanr ya snmas ve Muhammede salavat getirmesi gerekir, nk eek, eytan grd iin anrmtr ve stelkKuran da eek sesinin seslerin en irkini' olduu anlatlmtr. ( K.31, Lokman Suresi, ayet 19.) Yine bunun gibi,Mslman kii yataktan kalkarken, sa ayayla kalkmas ve heriini saa gre yapmas gerekir; nk kendisine san sola nazaran fazl ( stnl ) olduu anlatlmtr. Yataktan ktktan sonra yapaca ilk i, burnundaki nesneyi karmaktr; nk Muhammedin sylemesine gre eytan, uyuyann genzinde gezmektedir; bu nedenle burnundaki nerneyi nefesiyle karmaldr. Ancak bu ii, tek say esasna gre, daha dorusu defada olmak zere yapmaldr, nk kendisine din diye belletilen odur ki, Mslman kiinin btn ileri Allah ile alakal olmaldr. Allah ise tektir. Allahla alakal olduu iin tek iftten daha iyidir. Bundan dolaydr ki, yapaca ileri 3,5,7 vs. gibi tek saylara gre ayarlamaldr: Su ierken barda sa elle tutup yudumda imeli, helada abdestini yaptktan sonra altn tala temizlemelidir. Nitekim Muhammed hep byle yapm ve Mslmanlara kendinden rnekler brakmtr. Ve yine Mslman kii unutmamaldr ki, tek saylara gre i grrken, bunu uurlu saylabilecek nesnelerle denk getirebilirse, bundan ayrca yarar salamas mmkndr. rnein her gn sabah sabah a karnna yedi tane Acve hurmasndan yiyecek olursa, btn gn boyunca kendisine ne sem ve ne de sihir zarar vermeyecektir.(1) Yemek yerken sa eliyle yiyecek ve yerken lokmas elinden yere decek olursa, onu yerde brakmayp midesine indirecektir, nk aksi taktirde eytan gelip lokmay kapp gtrecektir. orba ierken kasenin ortasndan deil, kenarndan balayacaktr, zira Tanrnn inayetleri orbann ortasndan deil kenarndadr. Yemein/ iecein iine sinek derse, sinein darda kalan kanad iyice batracak ve sonra sinei alp atacak ve yemesine/imesine devam edecektir; zira sinein iki kanadnn birisinde gnah hastalk, dierinde ise sevap (ifa) vardr ve sinek idrak sahibi olduu iin nce gnah olan kanadn batrr. Bu nedenle eer sinein darda kalan kanadn, yemein, iecein iine iyice batrlacak olursa, sevap (ifa), gnah (hastal) gidermi olacaktr. Bu ileri yaparken esnemesi gelirse, gc yettii kadar onu nlemeye alacaktr, nk esnemek eytandandr ve eytan, esnerken haaa! diye azn aan kiiye sevincinden gler. eytann birisine sevinle glmesi ise, kt bir eydir. Bu nedenle Tanr esnemeyi 'fena' grm ve nlenmesini istemitir. Fakat buna karlk aksra muhabbet eder, yeter ki aksrma salk ve rahatlama eseri olsun. Bu da aksran kiinin defadan fazla aksrmamasyla anlalr. Eer byleyse aksran kii 'El-hamdlillah demelidir; byle diyecek olursa artk bir daha gz ars diye bir ey ekmeyecei gibi, aksrdn duyan Mslman kiilerin kendisine Yerhamkellah (Tanr sana merhamet etsin) diye mukabele etmelerine vesile yaratm olur. Bylece aksrk sayesinde Mslman kii, Tanr nn marhemetine snp bir ksm gnahlarndan kurtulmu olacaktr. Fakat eer aksrma, salkl olmayan aksrk niteliindeyse (rnein hastalk ve rahatszlk yznden aksrmaysa), bu taktirde 'Yerhamkellah' szcnn kullanlmas eriata aykrdr. Aksrn salkl nitelikte olmadnn anlalmas, aksrmann saysna baldr. Eer aksran kii defadan fazla aksrmsa aksrnn 'salksz bir aksrk'olduu anlalr ve byle bir halde o kiiye 'Yerhamkellah' ( Tanr sana merhamet etsin ) demek caiz deildir. Neden deildir, belli deil? (Kendi kendinize: Oysa asl byle bir halde kiiye Tanr nn merhameti dilenmesi gerekmez miydi? diye sormaynz.) Mslman kiinin gnlk ilerinin en nemlisi, be vakit namazdr. Muhammed in sylemesine gre Tanr ilk nceleri gnde 50 vakit namaz emretmiken, Musa nn tavsiyesi
ve Muhammed in araclyla bu sayy bee indirmitir. Bu itibarla Mslman kii Muhammed e minnettarlk duymaldr; zira gnde be vakit namaz yerine 50 vakit namaz klmak durumunda kalm olsayd, gnnn 24 saatini namaz klmakla geirmek zorunda kalrd; ne uykuya, ne yemek yemee, ne almaya, ne de elenmeye vakit bulabilirdi. Gnde be vakit namaz bile ok olup, i ve megalesi nedeniyle birok Mslman kii slamn bu gereini yerine getirememenin huzursuzluu ierisindedir. Namaz klmann birtakm kurallar vardr ki, dikkat ve itina gerektirir. Bunlarn banda, Mslman kiinin kble ynne dnp kendisiyle kble arasna stre koymasyla ilgili zorunluk vardr. Stre denen ey, perde, rt, harbe vs. gibi eyler olabilir; nk stresiz olarak namaz klan kiinin nnden eek kpek, domuz ya da kadn geecek olursa, namaz bozulmu saylacaktr. Namaz srasnda sessiz ve kokusuz ekilde yellenmenin namaz bozan bir yn yoktur. Fakat namazdayken kblesine kar tkrmeyecektir, nk kendisiyle kblesi arasnda Tanr durmaktadr. Mutlaka tkrmek zorunda kalrsa sol yanna, sa ayann altna ya da ceketinin iine tkrecektir. Bu listeyi snrsza dek uzatmak mmkn. Fakat geliniz biz, ksaca fikir edinmek zere, slam eriatnn baz buyruklarn konu edinerek Mslmanlk snav dzenleyelim ve insanlarmzn slama ballklarnn derecesini renelim. Soru: "slam dini by ve sihre inanmaya ya da frklk gibi eylere (ve frkln tkrkl ya da tkrksz uygulamasna ) izin verirmi?" Olasdr ki byle bir soruya: "Hayr, slam by ve frklk gibi ilkel eylerle uramaz, bunlar batl inanlar olarak red eder" eklinde bir yant vereceksinizdir. Ne var ki, byle bir yant verdiiniz taktirde Mslmanlk snavndan sfr alm olacaksnzdr, nk Muhammed, gerek Kurana koyduu ayetlerle ve gerek kendi eylemleriyle frkln hem tkrkl, hem de tkrksz uygulamalarna ve karlnda cret almaya izin vermitir. Hemen ekleyelim ki, Muhammed, her ne kadar batl inanlara karym gibi grnm ve rnein Kurana: "Hak geldi, batlsa yklp gitti. Kukusuz batl yklp giden trdendir" (sra Suresi, ayet 81 ) ya da: "Tanr batl yok eder ve hak olan szleriyle yerletirir..."(ura Suresi, ayet 24; Sebe Suresi, ayet 49; Enbiya Suresi, ayet 18, Kehf Suresi, ayet 56 vb. ) eklinde ayetler koymusa da, her hususda olduu gibi bu hususta da sylediklerinin tersi olan eyleri yapmaktan geri kalmamtr. Kabedeki Kara Ta (Hacer-i Esved ) pp okamas ve bu ta ilah niteliinde klmasndan ve Mslmanlar iin tapnak yapmasndan ya da Mina Dan sa tarafna alarak 'Cemre' mahallinde yedi akl ta atmak suretiyle eytanlar kartmaya almasndan tutunuz da hastalklar tkrkl ve tkrksz frk usulleriyle tedavi yolunu semesi ve bakalarna da bu ekilde yapma iznini vermesi, Muhammedin batla olan ballnn nice rneklerinden bazlardr. Konuyu Kurann Eletirisi 1 ve Muhammedin Batla nanml bal altnda ayr bir yayn olarak ele almakla beraber burada, frklk konusunda getirdiklerine ksaca gz atacaz. Her eyden nce unu belirtelim ki, Muhammed hastalk ve rahatszlklarn 'nefes', 'by' ve 'frk' usulleriyle giderilebileceini syler ve bu usullerin Tanr tarafndan kendisine zellikle Felak ve Nas sureleri olarak bildirildiini eklerdi. Felak Suresinde u yazl: "Ey Muhammed! De ki: Yaratt eylerin errinden, karanl kt zaman gecenin errinden, dmlere fleyip by yapan frklerin errinden ve kskand vakit kskan kiinin errinden sabahn Rabbine snrm." (Felak Suresi,ayet 1-5 )
Nas Suresinde de u var: "Ey Muhammed! De ki: nsanlarn kalplerine vesvese sokan, ( insan Allah andnda) pusuya ekilen cin vw eytann errinden insanlarn Rabbine... snrm." (Nas Suresi, ayet 1-6.) Kurandaki bu iki sure, Muavvizeteyn sureleri diye bilinr ki; koruyucu anlamna gelir ve genellikle ifa maksadyla okunur. Byle olmasnn nedeni, Muhammedin bu ayetleri bu dorultuda olmak zere kendisi iin uygulam olmasdr. (Baz kaynaklar buna El-hlas Suresini de katarlar; bu sure Tanrnn tek ve domam ve dourmam olduunu anlatmaktadr). Ve yine slam kaynaklarnn bildirmesine gre Muhammed, bu sure ile nefes edermi; her gece yatarken ve zellikle rahatszlk hissettii zamanlar, bu yukardaki sureleri okur, okurken de ellerine fler ve sonra elleriyle, bandan ve yznden balayarak btn vcudunu svarm (mesh edermi) ve bunu kez arka arkaya tekrarlarm. Kendisini lme gtrecek hastala yakaland zaman, bu ii kendi bana yapamaynca, Ayenin kendisine yardmc olmasn ister olmu. Daha baka bir deyimle Aye, Muhammedin nefes ettii bu Muavvize surelerini kendisine nefes eder ve sonra hastalktan kurtulmas iin onun eline fleyip, yine onun kendi eliyle vcudunu svarm (meshedermi). Diyanet leri Bakanlnn, slam kaynaklarna dayal olarak insanlarmza bellettii ekliyle Ayenin konumas yle: "Resulullah her zaman hastalandnda Muavvize surelerini okuyup kendi (elleri)ne flemek (ve ondan ifakat iin/hastalktan kurtulmak iin) eliyle vcudunu svamak itiyadnda (alkanlnda) idi. Sebeb-i vefat olan hastala tutulunca Resulullahn nefes ettii Muavvize sureleriyle ben de kendisine nefes etmeye (ve hastalktan kurtulmas niyetiyle) eline fleyip kendi eliyle vucudunu meshetmeye baladm."(2) Hastalk ya da rahatszlk gibi hallerden kurtulmak iin Muhammed in bulduu bu frklk uygulamasna vesile olan olaylar, aknlmz biraz daha artracak niteliktedir. Gerekten de, slam kaynaklarndan bir ksmna gre, gya Cibril, bir gn Muhammed in yanna gelerek ona uyank olmasn ve nk frit in (i cinlerin en tehlikelisi olarak bilinir kendisine ktlk yapacan haber verir ve yataa girdii zaman Tanr ya snmas iin yukarda deindiimiz sureleri okumasn syler. Gya Muhammed, Cibril in bu dediini yapmak suretiyle tehlikeden kurtulmu olur. slam kaynaklarndan bazlarna gre, sz konusu surelerin iniine sebeb olan olay, Yahudiler tarafndan Muhammede by yaplmasyla ilgilidir ki, ksaca yle zetlenebilir: Muhammed bir gn rahatszlk hisseder; yemek yiyemez ve cinsi mnasebette bulunamaz. Fakat az gemeden Cibril ve Mikail adyla bilinen iki melek gelip Muhammed'e rahatszlnn nedenini bildirirler ve anlatrlar ki, Yahudiler, Lebid bn-i Asam adndaki bir bycye para vermiler ve Muhammedi bylemesini istemilerdir. Ve onlarn bu istei zerine byc, bir ipe on bir dm atm, ayrca da sa ve sakal tarants ile erkek hurmann kurumu iek kapn koyarak bir iple Zervan kuyusuna indirmitir. Ve ite Muhammed in yemek yiyemeyip, cinsi mnasebette bulunamamasnn nedeni, bu bydr. Cebril ve Mikail bunu anlattktan sonra Tanr nn kendisine ifa gnderdiini bildirip giderler. Bir rivayete gre Cebril, kuyudaki ipin kartlmasn istedii iin Muhammed Aliye emir verir ve ipi kuyudan kartp dmlerini zdrtr; bylece by ve sihir bozulmu olur. Bir baka rivayete gre, yanna birka kiiyi alarak kuyunun bulunduu yere gider ve kuyuyu kapattrr. (3) unu da ekleyelim ki, Muhammed ara sra banda ar hisseder ve bu arnn kendisine yaplan sihir ve byden geldiini sylerdi. Ba arsn gidermek iin, bir yandan yukarda deindiimiz ayetleri okur ve zellikle: "...dmlere nefes eden byclerin errinden...Rabbime snrm"(Felak Suresi, ayet 1-5) ayetini tekrarlar, fakat dier yandan da bandan hacamat olurdu. Fakat bunu da yeterli bulmaz, bir de 'avce hurmas' diye bilinen meyveden yerdi. 'Avce hurmas' denen ey (ki Trkede karl 'balk burma' oluyor ) Medine'de yetien hurmalarn en lezzetlisi olarak biliniyor; gya cennetten gelmedir.
Muhammed in sylemesine gre bu hurma aacnn meyvesi, insanlar sihir ve byden kurtarmaya yeterlidir.Bunu anlatmak iin yle demitir: " Her kim sabahlar a karnna yedi tane Avce hurmas yerse, o gn iinde o kimseye ne sem ( zehir ), ne sihir vermez." (4) Avce hurmasnn insanlar sihre kar koruduuna ylesine inanmt ki, bu hurmay aznda inem yaptktan sonra yeni doan ocuklarn azna alar ve bereket duasnda bulunurdu. Bylece o ocua by ve sihir gibi eylerin tesir etmeyeceini dnrd. Bundan dolaydr kikadnlar, yenidoan ocuklarn Muhammede getirirler ve o da ocuu frr ve aznda inedii hurmay ocuun azna tkrrd. Diyanet Yaynlarnda, Esma adndaki bir kadnn yle konutuu yazl: "Ben...Abdullah (Medinede) dourdum. Sonra (ocuu Resulullaha) getirdim de kucana koydum. Bunun zerine Resullullah bir hurma istedi. Onu ineyip ocuun azna tkrd. Bu suretle olumun midesine ilk giren ey Resullullahn tkr oldu. Sonra Resullullah hurma inemiyle ocuun daman udu. En sonra ocua dua buyurdu, bereket ve sahadet temenni eyledi."(5) Yine slam kaynaklarndan renmekteyiz ki, Muhammed eitli hastalk ve rahatszlklar okuyup frerek tedavi yollarna gider, tkrkl frk ya da tkrksz frk usulleriyle i grrd. Tkrk kullanrken buna toprak kartrd da olurdu. Toprak olarak Medine topran kullanrd; nk Medine toprann erefli ve bereketli olduunu sylerdi. yle yapard: ahadet parmana tkrr, sonra tkrkl parman topraa sokar ve parmana bulatrd toprakla hastay svard.(6) Gz ars gibi hastalklar iin, topraksz tkrkl frk usllerine bavururdu. rnein Hayber Seferi nde Alinin, arsna yakalandn renince hemen yanna getirtmi ve gzlerine tkrmtr. Kaynaklarn bildirmesine gre gya Alinin gzleri hemen iyilemitir.(7) Buna karlk kulak arlarn, yaralar (zellikle kl yaralarn), krklar ya da akrep, ylan, bcek sokmasndan doma zehirlenmeleri, gz demesini ve benzeri rahatszlklar, tkrksz frkle (efesle) ve okuyarak tedavi usullerini getirmitir. rnein HayberSeferinde bacandan vurulan Selemeyi (kva olu), kez fleyip okumak suretiyle iyiletirdii sylenir! Sarlk belirtisi grlen kimseleri de okuyup fleyerek tedavi ettiini sylerdi. Ayenin bildirmesine gre Muhammed: 'z demesine kar tedavi iin okuyup flemeyi' emretmitir.(8) frkle tedavi usullerini Muhammed, sadece kendisine hasretmi deildir. Bakalarna da, bu ekilde hareket edebilmeleri, hatta bu sayede kazan edinip geimlerini salayabilmeleri iin izin vermitir. frklkle uraanlarn kazancndan kendisine pay ald olmutur. slam kaynaklarndan alnma rneklerden biri yle: Salt olu Haricein amcas olan laka adnda biri Mslmanl kabul ettikten az sonra, Muhammed in yanna gelerek, deli ve cinnet geirmi bir kiiyi, Fatiha Suresini okuyarak ve fleyerek tedavi ettiini ve karlnda yz deve aldn syler. Muhammed kendisine, deliyi tedavi ederken Fatiha Suresinden baka bir ey okuyup okumadn sorar. Ve ondan: Hayr, Fatiha Suresinden baka bir ey okumadm yantn alnca, bu ekilde frkle tedavinin ve frk karlnda yz koyun kazan edinmenin hak ve helal olduunu yeminler ederek bildirir; yle der: "Canm stne ant ierim ki sen...hak olan bir frkle tedavinin karln alp yiyorsun" ( 9) Grlyor ki, Muhammed Kuran dan ayetler okuyarak frklk yapmann ve bu yoldan kazan salamann Islama uygun olduunu sylemekte. Fakat bununla da kalmam, bir de kendisi, bu ekilde kazan salayanlarn kazancndan pay almtr. Bu konuda, yine Buhari ve Mslim kaynaklarndan alnma u rnee gz atalm: Muhammed in yaknarkadalarndan Ebu Said Hudri, banda bulunduu etesiyle birlikte ganimet edinmek
zere yola kar. lk konakladklar yerde bir kabileye rastlarlar ki, tela ve znt ierisinde bulunmaktadrlar. nk kabilenin bakann akrep sokmutur ve hi kimse ne yaplmas gerektiini bilememektedir. Durumu gren Ebu Said, kabile bakann tedavi edebileceini, fakat bunu cret karlnda yapacan syler. Pazarla giriirler ve bir koyun srs bedel zerinde anlarlar. Bunun zerine Ebu Said, kabile bakann karsna alr ve Kurandan Fatiha Suresini okuyup flemeye balar. Gya kabile bakan iyilemi olur. Bu iin karl olarak Ebu Said, antlama gereince bir koca koyun srsn alp arkadalaryla birlikte yola koyulur. Fakat ete mensuplar, koyun srsnn bir an nce aralarnda paylatrlmasn isterler. Ne var ki, paylam konusunda aralarnda sorun kar. Anlamazla zm bulmak zere Muhammed e bavurulur. Olan bitenleri dinledikten sonra Muhammed, akrep sokmas yznden hastalanan kabile bakannn frk usulleriyle tedavi edilmesini ok yerinde bulur ve bu tedavi karlnda cret alnm olan koyunlarn bltrlmesine karar vwrir, fakat kendisine de bir pay ayrlmasn ister ve yle der: "(Bu tedavi ve cret iinde) ok iyietmisiniz, koyunlar imdi paylatrn ve benim paym da ayrn...." (10) Yukarya aldmzbirka rnekten anlalaca gibi Muhammed, frkln eitli uygulamalarna kendinden rnekler vermekten baka, cret karlnda frklk yaplmasna da izin vermitir; yeter ki frklk Kuran dan ayetler ( zellikle Fatiha Suresi ) okunarak yaplm olsun. Daha baka bir deyimle, eer hastal tedavi iin, Kuran dan okuyup fleme usul uygulanacak olursa, bu caizdir; bunun karlnda cret alnabilir. Yok eer frklk Kuran dan baka bir ey okunarak yaplrsa geersizdir ve byle bir tedavi batl bir tedavi saylr. unu da ekleyelim ki, Muhammed frkl tedavi usullerini al hayvann zehirinden nefes edilerek yaplmasna da izin vermitir. Nitekim Muhammed in karlarndan Aye yle demitir: "Nebi...her al hayvann zehirinden nefes edilerek ifa dileine msaade buyurdu." (11) Soru: "Orulu bir kimsenin, l insan vcudu, hayvan ya da uyumakta olan bir kadnla (onu uyandrmadan) cinsi mnasebette bulunmas konusunda Islam ne gibi buyruklar getirmitir?" Eer bu soruyu yadrgar ve: Bu nasl itir? Hi byle bir din hkm olabilir mi? salmda byle bir ey yoktur eklinde yant verecek olursanz, Mslmanlk snavndan sfr alr, kafirler arasnda yerinizi bulursunuz! Yok eer: Evet bunlar Muhammedin buyuruklar olarak benimsiyorum, nk bata Diyanet leri Bakanlnn yaynlar olmak zere tm slam kaynaklarnda bunun byle olduu bildirilmekte derseniz, siz tam bir Mslman saylrsnz. nk gerekten de Diyanet leri Bakanl nn ve din adamlarmzn, Muhammed in buyruklar olarak insanlarmza bellettigi din verilerine gre orulu kii, hayvanla ya da l insan vcuduyla cinsel ilikide bulunacak olursa, orucu bozulmu saylr; bu gibi hallerde kiinin kaza orucu tutmas gerekmektedir. (12) Yorumculardan bir ksmna gre, l insan vcuduyla ya da hayvanla yaplan cinsi mnasebet zina niteliindedir ve bu nedenle kiiye zina iin ngrlen ceza uygulanmaldr. Fakat bir ksm yorumculara gre bu i zina saylmayp irkin bir eylemdir, bu nedenle bu eylemde bulunan kiiye zina cezas deil 'tazir' (azarlama) cezas uygulanmas gerekir. Diyanet te grev alm din adamlarmzdan bazlarnn aklamalarna gre slam eriat, orulu kiinin hayvanla cinsi mnasebette bulunmas halinde lm cezasna arptrlmasna uygun bulmutur; ayrca cinsi mnasebette bulunulan hayvan, o kiinin malysa, hayvan da ldrlmelidir; bakasnn malysa hayvann ldrlmesi gerekmez; nk Hayvan ldrmenin amac, bu suun arm yaplmasn ve faili hakknda ileri geri konuulmasn engellemektir. (13) Uyumakta olan bir kadnla cinsi mnasebette bulunan orulu kiinin durumuna gelince:
Uyuyan bir kadnla cinsi mnasebette bulunmak ve bulunurken onu uyandrmamak, byk bir ustalk ve uzmanlk iidir. Bunu becerebilen kiiyi kutlamak gerekir. Bundan dolaydr ki Muhammed, oruluyken bu ii gren Mslman kiiyi sadece kaza orucu tutmakla sorumlu klmtr. Oysa oruluyken az tuz yemek suretiyle orucu bozulan Mslman kiilere hem kaza ve hem de kefaret orucu tutmak gibi ar zorunluluklar yklemitir. (14) Ve ite btn bunlara inanyorsanz, iyi bir Mslman olarak 'Mslmanlk snav' ndan en yksek notu almaya hak kazanmsnz demektir. Aksi taktirde kafir saylmanz gerekiyor! Size deseler: "Yemek yediin anan ya da su itiin bardan iine sinek dt zaman sinein her tarafn batr, sonra kar at ve yemeine ya da imene devam et. nk sinein iki kanadnn birinde hastalk, dierindede ifa vardr. Sinek idrak ve ilahi ilham sahibi olduu iin, nce zehirli olan kanadn sokar, deva olan kanadn darda brakr. Eer sinein, darda kalan ifa kanadn yemein ( ya da iecein ) iine batracak olursan, ifa hastal gidermi olur." Bunu syleyene kar ne yant verirdiniz? Grld gibi, yukardaki anlatma gre sinek, idrak ve ilahi ilham sahibi olduu iin insanlarn saln dnerek nce zehirli ve hastalkl kanadn yemein (ya da iecek eyin) iine daldryor. ifa kanadn darda brakyor ki, kii onu da yemein iine batrsn da hasta olmasn! Eer bu ekilde konuanlara kar siz: "Aklnz m kardnz? Deli misiniz? Bir sinein iki kanadnda nasl olur da hem hastalk ve hem de ifa olan iki zd hassasiyet bir arada toplanabilir? Ve sonra hakir bir sinek, nasl olur da yiyecek ya da iecek iine nce zehirli kanadn sokmay ve deva olan kanadn geri brakmay bilebilir?" diye konuacak olursanz, Mslmanlk snavndan sfr alr ve 'kara cahil' olmakla damgalanrsnz. u nedenle ki, bu ekilde konuan kii Muhammed i inkar etmi saylr, nk Diyanet in aklamalarna gre Muhammed aynen yle demitir: "Sizden birinizin iecei (ve yiyecei) iine sinek dt zaman, o kii o(nun her tarafn) batrsn, sonra karsn (atsn). nk sinein iki kanadnn birisinde hastalk, birisinde de ifa vardr..." Hemen ekleyelim ki, Muhammed in bu szleri, Buharinin Ebu Hreyre den rivayeti olarak ve ayrca da Hattabi gibi nl yorumcularn aklamalaryla birlikte insanlarmza Diyanet leri Bakanl tarafndan belletilmektedir. Buna inanmayanlar Diyanet cahil olarak damgalamaktadr! (15) Soru: "Balklarn insanlar batan karmak zere birtakm oyunlara bavurduunu belleten dinsel kurallara inanrm snz?" Biraz nce grdmz gibi, slamclarn sinek konusunda Muhammed den gelme olduunu syledikleri buyruk, Diyanet in aklamasna gre sineklerin drak ve ilahi ilham sahibi olduklarn ortaya koymakta. imdi bunu rendikten sonra kendi kendimize: "Sinek idrak ve ilham sahibi olur da balk olmaz m?" diye soracak olursanz, ite size Kur'ann Bakara ve Araf surelerinden alnma bir rnek: Vaktiyle Davut 'Peygamber!' zamannda, Kzldeniz kylarndaki kasabalardan birinde, balklkla uraan bir Yahudi kabilesi varm. Bu kabile geimini bununla salarm. Ne var ki, balklar her Cumartesi gn akn akn bu kylara gelip ertesi gne kadar beklerler ve ertesi gn, yani Pazar gn hep birlkite kalkar giderlermi. Ve haftann dier gnlerinde bu kylara hi gelmezlermi. Bu ekilde yapmalarnn sebebi Yahudilere oyun oynamak, onlar batan karmakm. nk idrak sahibi bu kurnaz balklar, bilirlermi ki , Tanr
Cumartesi gnleri avlanmay Yahudilere yasakalmtr. Balklar bunu bildikleri iin yukardaki ekilde Yahudilere oyun oynarlarm. Ne var ki, byle bir yasaa boyun emek, Yahudiler iin a kalmak olurdu. nk Cumartesi yasana uyacak olurlarsa, balklar dier gnler kyya gelmedikleri iin, a ve sefil kalacaklard. Bu nedenle, Tanr'nn yasana uymayp Cumartesi gnleri avlanmaya balarlar. Bunu duyan Davud 'Peygamber' Yahudilere beddua eder. Onun bedduasn iiten Tanr gazaba gelir ve bu kasabadaki Yahudilerin tmn maymuna dntrr! imdi yukardaki masalla ilgili olarak size sorsalar: "nanyormusun bunlara?" Ne dersiniz? Eer aklc eitimle yetitirilmi bir kimseyseniz vereceiniz yant elbette ki u trden olacaktr: "Hayr! Byle eylere inanmam; velev ki bunlar mucize niteliinde eyler saylsa bile. nk gerekaydn bir kiinin mucizelere inanmas olas deildir; meer ki lgn olsun." Fakat bunu sylediiniz an Kuran inkar etmi ve dolaysyla kafir durumuna dm olursunuz. nk bu masal, Kurann Bakara ve Araf surelerinde yer alm olup, Muhammed in sylemesine gre, Tanr szleri olarak ifade edilmitir: "(Ey Muhammed!) Onlara, deniz kysnda bulunan ehir halknn durumunu sor. Hani onlar Cumartesi gnne saygszlk gsterip haddi ayorlard. nk Cumartesi tatili yaptklar gn, balklar meydana karak akn akn onlara gelirdi; Cumartesi tatili yapmadklar gn de gelmezlerdi. te bylece biz, yoldan kmalarndan dolay onlar snamaktaydk..."(Araf Suresi, ayet 163.) Burada geen 'onlar' szc, yukarda sz edilen Yahudi kabilesidir. Gya Tanr, bu kabilenin Cumartesi yasana uyup uymadklarn denemek iin onlar byle bir snava sokmu ve grmtr ki, onlar kendilerine yasak edilen eylerden vazgemeyecek kadar kibirlidirler! Ve ite bu nedenle Tanr onlar maymun haline sokmutur. Bunun byle olduu Kuran da yle belirtilmekte: "Kibirlenip de kendilerine yasak edilen eylerden vazgemeyince onlara: 'aalk maymunlar olun' dedik..." (Araf Suresi, ayet 166; Bakara Suresi, ayet 65.) Hemen ekleyelim ki, Muhammed bu masal, Tanr ile Peygamber buyruklarna uymayanlarn kt bir akibete urayacaklarn anlatmak ve dolaysyla Araplar kendisine ba edirtmek maksadyla kullanmtr. Dnmemitir ki, bu tr masallarla eitilen insanlar, akl rehberliinden yoksun kalp fiziksel gelime olasln yitirirler. Soru: "Farelerin deve st imeyip ancak koyun st itiine ve nk vaktiyle deve st imeyen Yahudi kavimlerinden birinin, Tanr tarafndan fare cinsine dntrldne dair slami inanca katlr msnz?" Byle bir soru karsnda, muhtemelen yle diyeceksinizdir: "Hayr katlamam! slamda byle eylerin olduuna da inanmam. nk insanlar bu tr inanlarla yetitirmek, onlar beyinsiz klmak demektir." Ne var ki, bunu dediiniz taktirde Muhammed in sylediklerini inkar etmi ve Mslmanlk snavnda baarsz kalm olursunuz. u nedenle ki, Muhammedin sylemesine gre Tanr yasaklarna uymayan gnahkar kavimler, Tanr tarafndan maymun ya da fare gibi hayvan ekline dntrlmlerdir. Ve ite Tanr, vaktiyle Beni sraile (Yahudilere) devenin eti ile stn haram klmt.Bu yzden Beni srail kesinlikle deve st imezdi. Byle olduu halde, Beni srail den bir kavim, bu yasaa aldr etmedii iin Tanr tarafndan fare ekline sokulmutur. Bata Diyanet leri Bakanl Yaynlar olmak zere temel slam kaynaklarna gre Muhammed in konumas aynen yle: "Beni srail den bir kavim (mesh olup) beer tarihinden silindi, yok oldu. Bilinmez ki, o kavim ne (fenalk) ilemitir. Ben zannetmem ki, o mmet fareden baka bir eye mesh ve
tahlil edilmi olsun. nk fare (isin) diye ( bir yere) deve st konulursa, onu imez de koyun st konulursa onu ier." (16) Soru: "Ev farelerinin, yangn karmak bakmndan pek usta olduklarna ve onlar bunu yapmaya eytanlarn zorladklarna ve bu nedenle mutlaka ldrlmeleri gerektiine dair slami buyruklara uyar msnz?" Vereceiniz yant, muhtemelen yine yle olacaktr: "Hayr! Bu gibi hurafelere inanmam. Fare pis ve zararl bir hayvandr ve belki bu nedenle ldrlmesi gerekir ama, yangn karmak bakmndan eytan tarafndan batan karldn dnmek, hurafeye inanmak olur!" Byle konutuunuz taktirde Muhammedin szleriyle alay etmi olursunuz ki, cezas en azndan cehennemlik olmaktr; kukusuz bu arada Mslmanlk snavndan da kt not alacaksnzdr. nk Muhammed in sylemesine gre eytan, fveysika (faskcaz) denen ev faresini yangn karmaya srkler. Gerekten de Diyanet leri Bakanl nn yaynlarnda ve dier slam kaynaklarnda anlatlanlar yle: Muhammed, bir gn uykudan uyandnda grr ki, seccadesinin el kadar bir ksm yanmtr. Bir de bakar ki, kk bir ev faresi, orada bulunan kandilin fitilini yakalam evi atee vermek zeredir. Hemen kalkar ve fareyi ldrr. Ve sonra halka yle der: "Siz uyumak istediinizde kandilinizi sndrnz. nk eytan bunun gibi hayvanlar yangn cinayetine sevk eder." (17) imdi diyeceksiniz ki, Muhammed bunu uykuya yatlaca zaman, kandilin sndrlmesi ve bylece yangnlarn nlenmesi iin yapmtr. Evet ama insanlar, aklc usullerle eitmek varken eytanlar ya da fareler ilmiyle yetitirecek olursanz, onlar beyni ilemez yaratklar haline sokmu olmaz msnz? Soru: "Horozlarn melek grdkleri zaman ttklerine ve ttkleri zaman Mslmanlar iin Tanrnn 'keremi'nden dilekte bulunmak gerektiine dair bir hkm Tanr ve Peygamber buyruu olarak kabul ediyor musunuz?" Yine bunun gibi: "Eeklerin eytan grdkleri zaman anrdklarn ve anrdklar zaman Euz billahi mine-eytanir-racim deyip Tanrya snmann Mslman kii bakmndan zorunluk olduuna inanyor musunuz?" Eer bu sorulara: "Hayr, olmaz byle ey! Bunlar Tanr dan ya da Peygamber' den gelmi olamaz. Bu gibi szleri Tanr ya ve Muhammed e yamamak, Tanr y ve elisini alaya almak olur" eklinde bir yant verecek olursanz Mslmanlk iddianz tehlikeye girmi olur. Ve hele bir de bu sylediklerinizi aklamak zere, kendi kendinize: "Bunlar akld eyler! Neden horoz melek grdnde tsn de eek eytan grdnde anrsn? Eek melek grmez mi? Grdnde ne yapar? Ya da horoz eytan grmez mi? Grdnde ne yapar? Nedir Tanr nn ya da Muhammed in eeklere kar husumeti ki, zavall hayvan eytandan baka bir ey grmez diye tanmlarlar ve onun anrdn grenleri Tanr ya snmaya arrlar?" eklinde aklc bir yanta ynelecek olursanz, haliniz fena. nk byle bir ey sylediiniz zaman slam eriatn inkar etmi saylr ve kafirlerden olarak cehennemi boylarsnz. Yok eer bu yukardaki sorulara "Evet bunlarn Tanr vePeygamber szleri olduunu kabul ederim!" diye yant verecek olursanz, Mslmanlk snavn baaryla atlatm ve ' iman tam' bir Mslman olarak vnmeye hak kazanm olursunuz. u bakmdan ki, Muhammed horozlar Mslmanlar namaza uyandran yaratklar olarak vgye layk bulur, onlara svlmemesini isterdi; rnein yle derdi: " Horoza svmeyin. nk o namaza
uyandrr." (18) Yine bunun gibi Muhammed, horozlarn melek grdkleri zaman ttklerine ve eeklerin eytan grdkleri zaman anrdklarna da inanmt; yle derdi: "Horozlarn ttn iittiinizde (dileklerinizi) Allah n fazl- kereminden isteyiniz. Zira horozlar melek grmler (de yle tmler)dir. Merkebin anrmasn iittiinizde de eytan(n errin)den Allah a snnz (ve Euz billahi mine-eytanir-racim, deyiniz). nk merkep eytan grm de (yle anrm)tr." (19) Diyanet in belletmesine gre Muhammed bu szleri syledikten sonra yle eklemitir: "Merkep, eytan grmedike anrmaz. Merkep anrnca siz Allahu Teala y zikredin, bana da salavat getiriniz." (20) Dikkat edilecei gibi merkep anrmas, kiiye Tanr nn adn anp Muhammed e salavat getirmek (dua etmek) gibi bir zorunluk yklemekte. Byle bir zorunluun kutsal duygularla nasl badaabileceini dnmek kukusuz ki kolay deil. (21) Bu yukardaki veriler, Diyanet Yaynlaryla insanlarmza belletilmekte. Ne var ki, horozlarn melek grdkleri zaman ttklerini ya da merkeplerin eytan grdkleri zaman anrdklarn syleyen bu ayn Diyanet, halk arasndaki 'Kara karga kimin evinde terse o haneden cenaze kar' eklindeki inanlar hurafeden sayar. Daha baka bir deyimle, herhangi bir kimsenin evinde kara kargann tmesiyle cenaze kacana dair olan inanc hurafe olarak kabul ettii halde, merkebin eytan grd iin anrmas zerine Tanr ya snmak gerektiine dair hkm hurafeden saymaz! Ya da, kargann tmesinin cenazeyle ilikisini hurafe diye tanmlar, ama horozun tmesini meleklerden ve merkebin anrmasn eytandan bilip ayn nitelikteki bir hurafeyi, baka ekiller altnda halkmza sokuturmaktan geri kalmaz. Ve ite insanlarmzn dinsel eitimi, bu zihniyetteki bir Diyanete ve onun emrindeki din adamlarna terk edilmi bulunmakta! Soru: "Rzgar estii zaman ona svmemek gerektiine dair olan eriat buyruuna inanr msnz?" Bu soruya: "Hayr, inanmam byle sama eylere!" diyecek olursanz Muhammed in szlerini inkar etmi olacanz iin, kukusuz ki, Mslmanlk snavndan yine kocaman bir sfr alacaksnzdr. nk Muhammed, horozlara svlmesini yasaklad gibi, rzgara svlmesini de yasaklamtr. Sebeb olarak da rzgarn 'Allah n rahmeti' demek olduunu bildirmitir. Gya Tanr, rzgar gndermek suretiyle Mslman kullarna rahmet ya da azap hazrlar. Rzgar estii zaman Mslmanlar, Tanr dan yalvarp bu rzgar hayrl klmasn dilemelidirler. Muhammed in sylemesi aynen yle: "Rzgar Allah n rahmetindendir. O ya rahmet veya azab getirir. Onu grdnzde svmeyiniz. Allah tan hayrn isteyin., errinden de Allah a snn" (22) Size deseler: "kz,kendi srtna binilmesinden holanmadn ve nk gururlu bir hayvan olduunu syler. nk o, sadece tarla srmek iin yaratlm bir hayvan olduunu kabul eder ve bunu kendi azyla Yahudilere bildirmitir, Muhammed de kzn bu ekilde konutuuna inandn sylemitir." Bunu syleyene kar ne dersiniz? Eer: "Sen benimle alay m ediyorsun? Ne kz byle konuur ve ne de Muhammed byle bir ey syleyebilir" eklinde konuacak olursanz, Muhammed i yalanlam ve dolaysyla Mslmanlk snavndan sfr alm olursunuz. nk bata Diyanet leri Bakanl nn yaynlar olmak zere, en salam slam kaynaklarna gre Muhammed, kzlerin binek hayvan olmayp, tarla srmek iin yaratldklarn ve u hale gre onlar merkep gibi kullanmann isabetsiz olduunu ve daha dorusu iftilerin kz kullanmak suretiyle tarlalarn srebilmelerinin caiz olduunu
bildirmek zere halka u hikayeyi anlatr: "(Beni srail zamannda) bir kimse kz zerine binmiti. Bu srada hayvan o kimseye yzn evirip bakarak: Ben bunun iin yaratlmadm? Ben tarla srmek iin halk olundum demitir." Anlalan o ki kz, merkep gibi srtna binilmesinden holanmayan, bunu gururuna yediremeyen bir hayvandr; nk Tanr onu srtna binilmesi iin deil, tarlaya srlmesi iin yaratmtr. Yukardaki hikayeyi anlattktan sonra Muhammed, kzn bu ekilde konutuuna kendisini de inandn kantlamak zere unu ekler: "Ben, hayvann byle sylediine inandm." Fakat bunu yeterli bulmaz; halk bu sylediklerine biraz daha inandrabilmek iin Ebu Bekir ile mer b. Hattab kendisine desteki olarak gsterir ve kzn bu ekilde konutuuna onlarn da tank olup inandklarn belirtir. (23) Dikkat edilecei gibi btn sorun, kzn binek hayvan olarak deil, iftilikte tarla hayvan olarak kullanlmasyla ilgilidir. Bunu anlamak iin Muhammed in yapt ey, kz konuuyormu gibi gsterip mucizevi bir olay dile getirmek oluyor. Getirirken de kiileri, mucizeden baka bir usulle (rnein aklclk yoluyla) eitilemezmi gibi bir duruma sokmu oluyor. Oysa: Tarlalarnz kz kullanmak suretiyle srebilirsiniz eklinde bir eyler sylemi olsa mesele kalmayacaktr. Soru: "Kurt denen vahi hayvann, insanlarla konutuuna ve gelecekten haber verdiine dair din verilerine inanr msnz?" Bunu syleyene kar tutumunuz, muhtemelen yine ayn olacak ve yine Mslmanlk snavndan baarsz km olacaksnzdr. u nedenle ki, Muhammed in, gururlu kz le ilgili olarak yukarda belirttiimiz szlerinin devam kurt denen vahi hayvan, hani sanki ileri grlym gibi gsterir niteliktedir! Buharinin Ebu Hreyre den rivayetine gre Muhammed, bir gn halka yle der: "...Bir kere de bir koyunu bir kurt kapmt. oban kurdu pei sra takip etti (ve koyunu braktrd); bunun zerine kurt, obana hitab ederek: Elbette yrtc hayvan(larn srye saldrd bir gn gelir. O fitne) gnnde koyunun benden baka oban bulunmayacaktr. (Bakalm o gn ) koyunu benden kim kurtarr? dedi." Bunu anlattktan sonra yine halk inandrmak umuduyla ekler: "Ben, kurdun byle sylediine inandm; Ebu Bekir le mer de inand." (24) Muhammed in aklamasna gre kurt, Medine ehrinin bir gn gelip orada oturanlar tarafndan terk edileceini, vahi hayvanlarn, kurtlarn ve kularn istilasna urayacan haber vermi, bylece ileri grlln ortaya koymutr. Neden dolay Muhammed, Medine nin byle bir hale deceini anlatmak iin kurt hikayesine bavurmutr? diye sorulacak olursa, verilecek yantn muhtemelen u olmas gerekir: Kurtubi ve bnl Arabi ve Kadi Iyaz gibi kaynaklarn bildirmesine gre Muhammed, bir gn gelip Medine iinde birtakm fitnelerin ve msibetlerin olacan, Bedevi Araplarn gelip ehre yaylacaklarn ve orada teden beri oturanlar yerlerinden edeceklerini haber vermitir. (25) Pek muhtemelen bu sylediklerini pekitirmek iindir ki, yukardaki kurt hikayesini anlatma ihtiyacn duymu olmaldr. Hikayeyi anlatmakla, Medine nin nemini vurgulamak
istemitir. Ne var ki, btn bu felaketlerin Medine nin bana ne zaman gelecei hakknda bilgi vermemitir. Bundan dolaydr ki, slam yazarlarndan bazlar bu olayn Emeviler ve Abbasiler dneminde olutuunu sylemilerdir. Bazlar da kyamet saatinin yaklat bir zamanda oluacan ne srmtr. (26) Soru: "Abdestinizi yaptktan sonra altnz (pisliinizi) temizlerken tek sayda ta ya da tek sayda kerpi kullanmak gerektiine ve bu saylarn bir, , be, yedi, vs. gibi tek olmasnn nemli olduuna ve bunun gibi her hayrl iin tek saylara gre yaplmasnn Tanr ve Peygamber emri olduuna inanyor musunuz? Buna inanmayn, Tanr nn tek olduu inancyla balantl bulunduunu kabul ediyor musunuz?" Eer bu soruya: "Hayr olmaz byle bir ey; Tanr nn tekliini kantlamak iin insan pisliinin tek saydaki ta ya da kerpile temizlenmesini ngren bir buyruk Tanr ve Peygamber buyruu olamaz!" derseniz Mslmanlnz phe gtryor demektir. Snavdan sfr almanz iin bu phe yeterlidir. Yok eer yukardaki sorulara "Evet bunlara inanyorum" der ve abdestinizi yaptktan sonra tek saydaki tala altnz temizlemeyi adet edindiinizi bildirirseniz ya da su ierken tek sayda yudumlayarak ierseniz, hurma ve zerdali gibi meyveleri yerken bunlarn saysn tek tutarsanz ya da genellikle her iinizi tek say esasna gre yaparsanz iyi bir Mslman olmakla vnebilirsiniz. nk bu ekilde davranmakla, Tanr nn ve Muhammed in buyruklarna uymu olmaktasnzdr. Muhammedin bu konudaki buyruklarndan birka rnek yle: "... Her kim istinca iin ta istimal ederse, adetini tek yapsn (Hi olmazsa ta kullansn)..." (27) "Abdullah b.Mesud...yle demitir: Nebiyy-i Mkerrem...( bir kere ) kaza-y hacete gitti: ' ta getir' diye bana emretti..." (28) "...Allah tektir, tek olan eyi sever..." (29) "...( Kii ) Hurma, zerdali gibi saylabilen eyler yedii zaman tek yemelidir; yedi, on bir veya yirmi bir gibi. Bylece btn ileri, Allahu Teala ile ilgili olmaldr. nk O tektir, ift deildir..." (30) Ne ilgintir ki, Diyanet leri Bakanl "Tuvalet tana ters oturarak byk abdest yapmak nazar keser" eklindeki halk inanlarnn hurafe olduunu sylemekte. Ne var ki bu ayn Diyanet, yukarda ksaca deindiimiz gibi, halkmza, abdest yaptktan sonra temizlenmek iin tek sayda ta (rnein ta) kullanmak gerektiini, ift sayda ta kullanmann dine aykr dtn belletmekle meguldr. Anlalan o ki, Diyanet, Tanrnn tek oluu fikrinden hareketle her iin tek say esasna gre yaplmasn uygun bulduu iindir ki, byle bir eriat hkmne nem vermektedir. Fakat tuvalet tana ters oturmak gibi bir eylemle, tuvaletteyken tek sayda ta kullanmak eylemi arasnda pek fark bulunmadna (hatta bu ikinci halde Tanr fikrini zedelemek sz konusu olduuna) gre Diyanet, savar grnd bir hurafeyi bir baka ekil altnda satmakla srdrm olmuyor mu? Soru: "Aksrmann Tanr dan gelme olduuna ve nk Tanr nn aksrmaya muhabbet ettiine, buna karlk esnemenin eytandan olduuna ve esnemek zere 'ha' diye azn ayran kiiye eytann gldne inanr msnz?" Eer bu soruyu soran kiiye kzar ve "Haydi be sende! Byle sama ey olmaz" derseniz, Muhammed i yalanc duruuna drm olur, Mslmanlk snavndan sfr alrsnz. nk bu szler, Muhammed in azndan kma eyler olarak Mslmanlara retilmektedir. Gerekten de Diyanet in, slam kaynakalrndan naklen bildirmesine gre
Muhammed yle konumutur: "...Aksra Allah muhabbet eder... Esnemeyi de fena grr. Ey mminler! Sizin biriniz aksrp Allah a hamd ederse, onun Elhamd lillah dediini iiten her mslman Yerhamkellah diye mukabele etmek, aksran mmin iin hak olur. Esnemeye gelince, phesiz o eytandandr. Biriniz esnemek hali geldiinde gc yettii derecede onu gidermeye alsn. nk biriniz esneyip 'ha' diye azn ayrnca onun gafletine eytan gler." (31) Bu buyruu okurken, ilk syleyeceiniz ey, muhtemelen u olacaktr: "Neden Tanr aksrmaya muhabbet etsin de esnemeyi kt bilsin? Tanrnn uraacak baka bir ii kalmad m? Aksrmak ya da esnemek doal ve bedensel eyler deil mi?" Byle konutuunuz taktirde, karnzda yine Diyaneti ya da din adamlarn bulacaksnzdr. u bakmdan ki, Diyanetin aklamasna gre, eer aksrma, salkl ve kiiyi rahatlatr nitelikte bir aksrmaysa, bu taktirde aksran kii Elhamd lillah demelidir. Bunu yapacak olursa artk bir daha gz ars diye bir ey ekmez. te yandan Elhamd lillah demek suretiyle, aksrdn iiten Mslman kiilerin kendisine Yerhamkellah diye karlk vermelerini (yani 'Allah sana merhamet etsin' demelerini) salam olur. Yok eer aksrma, souk algnl ya da nezle gibi bir rahatszlk nedeniyle, yani salkl olmayan cinsden bir aksrmaysa, bu taktirde onun aksrdn iitenler iin 'Yerhamlkellah' demek gerekmez! Esnemeye gelince: Yukarda deindiimiz gibi Muhammed, esnemesi gelen kiilerin, btn gleriyle bunu nlemeleri gerektiini, aksi taktirde eytanlarn kendilerine gleceini bildirmitir. Aklc eitim grm kimseler iin btn bu yukarda belirttiimiz buyruklar hurafeyle uramak demektir. Ve ite eer siz, slam eriatnn bu mantn benimsemekten kanyorsanz, slama kar gelmi olursunuz. (32) Tekrar edelim ki yukarya aldmz rnekler, insan akln dumura uratr nitelikteki benzeri rneklerden sadece birkadr. Referanslar: 1) lhan Arsel, Toplumsal Geriliklerimizin Sorumlular: Din Adamlar adl kitabma bkz. Ayrca bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 11, s.393. 2) Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 11, s. 10 vd., Hadis1664. Ayrca bkz. Ilhan Arsel, Kurann Eletirisi I .. 3) Bu konuda bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. VIII, s. 471, Hadis No: 1312 ve c. 9, s. 52, Hadis No: 1352. Ayrca bkz. Ilhan Arsel, Kurann Eletirisi I. 4) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.11, s. 393, Hadis No: 1863. 5) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 10, s. 116, Hadis No: 1558. 6) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.12, s. 92. 7) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 8, s. 34, Hadis No: 1236.
8) Bu konuda Buhari ya da Mslim gibi temel kaynaklar iin bkz. Turan Dursun, Tabu Can ekiiyor: Din Bu, Kaynak Yaynlar, 3. Basm, stanbul, s. 134 vd. 9) Ebu Davud ve Ahmed bn Hanbel gibi temel kaynaklardan alnma bu rnek iin bkz. Turan Dursun, Tabu Can ekiiyor: Din Bu, Kaynak Yaynlar, 3. Basm, stanbul, s. 139140. 10) Buhari nin es-Sahih, Kitabut-Tbb ve Mslim in es-Sahih, Kiyabus-Selamda bulunan bu hadisler ve yukardaki alnt iin bkz. Turan Dursun, Tabu Can ekiiyor: Din Bu, Kaynak Yaynlar, 3. Basm, stanbul, s. 136. 11) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar,c. 12, s.87, Hadis No: 1929 ve s. 91, Hadis No: 1934. 12) Bu tr hadisler iin bkz. Diyanet dergisi, Diyanet Yaynlar, say 6, c. 11, s. 340. 13) Hukuk-u slamiyye ve Istlahat- Fkhiyye Kamusu ile bn Mace nin Ter. Ve erhi nden alnma bu husular iin bkz. Ali Rza Demircan, slama Gre Cinsel Hayat, Eymen Yaynlar, stanbul 1986, c. 2, s. 168 vd. Ayrca Ilhan Arsel, Toplumsal Geriliklerimizin Sorunlular: Din Adamlar. 14) Bu hususlar iin bkz. Diyanet dergisi, Diyanet Yaynlar, say 6, c. XI, s. 339-340. 15) Bunun byle olduunu anlamak iin bkz.Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.9, s. 70 vd., Hadis No: 1365. 16) Muhammed in bu szleri Diyanet Yaynlar ndan alnmadr. Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 9, s. 68, Hadis No: 1364; ayrca lhan Arsel, eriat tan Kssalar. 17) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 9, s. 70. 18) Ebu Davud un Kirab ul-Edeb inde yer alan bu hadis iin bkz. mam Nevevi, age., c.3, s. 328. 19) Sahih-i Buhari Muhrasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 9, s. 66-67. 20) Sahih-i Buhari Muhrasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. IX, S. 68. 21) lhan Arsel, Toplumsal Geriliklerimizin Sorunlular: Din Adamlar,( Kaynak Yaynlar, stanbul 1996, s. 220 ) 22) Bu ve buna benzer hadisler iin mam Nevevi, age., c. 3, s. 326 vd. 23) Sahih-i ..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. VII, s. 143, Hadis No: 1049. ( Ayn rivayet Mslim in Fazail inde ve Tirmizi nin Menakb nda bulunmakta. ) 24) Sahih-i Buhari Muhrasar..., Diyanet leri BakanlYaynlar, c. VII,s. 144, Hadis No: 1049. 25) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. VI, s. 234-236, Hadis No: 885. 26 Kurtubinin ve bn lArabi nin ve Nevevi nin grleri iin bkz. Sahih-i Buhari
Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. VI, s. 234-236, Hadis No: 885 ve c. VII, s. 143-147, Hadis No: 1049. 27) Sahih-i Buhari Muhtasar.., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. I, s. 148, Hadis No: 130. 28) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. I, s. 142, Hadis No: 124. 29) Bkz. Ebu Davud ve Tirmizi, Kitab ul- Edeb, Kitab us- Salat, 1416; Tirmizi, Kitab usSalat, 453; mam Nevevi, Riyaz s Salihin Tercmesi, Merve Yaynlar, stanbul 1992, c. 2, s. 396, Hadis No: 1132. 30) Gazali, Kimya-y Saadet, Bedir Yaynevi, stanbul 1979, s. 162. 31) Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c. 12, s. 165, Hadis No: 2014. 32) Ilhan Arsel, Toplumsal Geriliklerimizin Sorumlular: Din Adamlar. Kaynak: lhan Arsel, Mslmanlk Snav, Kaynak Yaynlar
Blm 2
HUKUK VE AHLAK ANLAYIIYLA LGL BAZI SORULAR Soru: Hrszlk, zina vb. gibi sular ileyen kiilerin, lmeden nce La ilahe illallah (Allahtan baka tapacak yoktur) demek suretiyle her trl gnahtan kurtulup doruca cennete gideceklerini kabul edebilir misiniz? Eer aklc dnce insanysanz ve dolaysyla mspet hukuk ve mspet ahlak anlayndan yanaysanz, elbette ki byle bir soruyu yadrgayacak ve Hayr kabul edemem diyeceksinizdir. nk aklc dnceye gre suun karl cezadr. Sulu olan kii, su ile orantl bir cezaya arptrlr. Bu ceza, haksz bir davrann karldr; fakat ayn zamanda su ilenmesini nlemek iin bakalarna da bir uyardr. Bu nedenle mutlaka uygulanmaldr. Her ne kadar eitli nedenlerle suun balanmas ya da cezann azaltlmas, artlara balanabilirse de bu artlar, kiilerin belli karlarn salama amacna ynelik olamaz; olacak olursa hukuka, adalet duygusuna ve ahlakilie aykr demektir. Bundan dolaydr ki, aklc ahlak siteminde, su ileyen, rnein hrszlk eden bir kimsenin, namaz klmak, oru tutmak ya da haccetmek gibi ibadet yannda La ilahe illallah (Allahtan baka tapacak yoktur) demek suretiyle sutan kurtulmak gibi zel karlaryla ilgili bir sonuca ynelmesi sz konusu olamaz. Ne var ki, bu ekilde dndnz ve yukardaki yant verdiiniz taktirde, Mslmanlk snavndan not alamayacaksnzdr. nk slam eriat, kiiye, La ilahe illallah diyerek, yani Tanrnn tekliini ve Muhammedin peygamberliini kabul etmek gibi en sade ve kolay usullerle, en iren gnahlardan kurtulup cennete girme olasln salamakta ve bylece onu, nasl olsa affolunaca inanc iinde gnah ileme alkanlna srklemektedir. yle ki:
slamiyet Gerekleri
82
slam eriatnn bellettii ahlak ve adalet anlayna gre Tanr, Mslman kiilerin gnahlarn balayacaktr. Muhammedin Tanrs yle diyor: ...Ey kendi nefisleri aleyhine haddi aan kullarm! Allahn rahmetinden mit kesmeyin. nk Allah btn gnahlar balar... (K.39, Zmer Suresi, ayet 53-56.) Her ne kadar slamclar,Allahn rahmetinden mit kesmeyin anlamna gelen bu ayetin, gnah ilemeye devam olasln vermediini syleseler de doru deildir. nk bir kere Muhammed, ilenen suu adalet terazisine deil, din terazisine gre lee vurmutur. Bundan dolaydr ki, kiilerin Mslman olmadan nceki gnahlarnn tmyle af olunduunu bildirmek zere yle demitir: slam, kendisinden evvel vaki olmu crmlerin hkmn iptal eder. (1) Bylece, adam ldrmek, hrszlk, zina vb. gibi en ar sular ilemi olan kimselerin dahi, slam olmak suretiyle gnahtan kurtulmu olarak doruca cennete gideceklerini sylemitir. (2) te yandan, Mslman kiiler, dalar gibi gnahlarla Tanrnn nne gitseler bile, gnahlar affolunucaktr, yeter ki irk yapmam, yani Tanrya ortak komam olsunlar (bkz. Nisa Suresi, ayet 48), slamdan kmasnlar-yani inandktan sonra inkarda bulunmasnlar-(bkz. Nisa Suresi, ayet 137) ve kafir olmasnlar (bkz. Nisa Suresi, ayet 168169). (3) Bunun dnda ne yaparlarsa yapsnlar, ne kadar byk gnah ilerlerse ilesinler, ibadetlerinde kusur etmemek artyla btn gnahlar balanacaktr. badet derken, anlalmas gereken ey abdest almaktan tutunuz da namaz klmaya, oru tutmaya, Beyt-i erifi (Kabe) ziyaret etmeye varncaya kadar ve btn bunlar yannda bir de asl Tanrnn tek olduuna ve Muhammedin de onun elisi bulunduuna dair szleri lm annda dahi tekrar etmek gibi eriatn ngrd her eyi yapmaktr. Gerekten de eriat kaynaklarnda (rnein Diyanet Yaynlarnda) yazlanlara gre Muhammed, bir gn Harre tarafnda dolarken Cebrail ile karlar. Cebrail kendisine yle der: mmetine mjdele, kim Allaha irk komadan lrse, Cennete girecektir. Cebrailin bu gzel haberine sevinen Muhammed sorar: Zina eder, hrszlk ederse de Cennete girer mi? Cebrail: Evet der ve bu szn kez arka arkaya:Evet zina etse de, hrszlk etse de Cennete girer diyerek, sylediklerini pekitiri. Hemen arkasndan ekler: ki ise de yine girer. (4) Bir baka rivayete gre Muhammdin dedii yle: Bana Cibril geldi. Ve mjde verdi ki: Her kim Allaha irk etmeden lrse, Cennete dahil olur. Cibrile:Sirkat etse de, zina etse de mi? dedim (Evet sirkat etse de, zina etse de) diye cevap verdi. (5) Burada geen irk etmeden lrse szleri Allaha ortak komadan anlamnadr. Sirkat szc hrszlk, zina szc de yasasz iftleme demektir. Ve ite Muhammedin sylemesine gre bu gibi sulardan dolay gnahkar olanlar Tanrdan baka Tanr yoktur, Muhammed onun elisidir demek suretiyle bu gnahlardan kurtulmu olarak cennete girerler. Bu konuda Ebu Zerr(-i Gifari) nin rivayeti yle: ...Resulullah: Bana Rabbim tarafndan (sefaretle) gelen Cibril (bir kere daha) gelmi ve:mmetimden her kim Allahu Tealaya hibir eyi (uluhiyette ve havass- rububiyette) ortak
tanmayarak lrse, o kimse Cennete girer) mi? diye sordum. Resul-i Ekrem:(Evet) zina ve sirkat eyledii halde de (Cennete girer) diye cevab verdi. (6) Bir baka rivayet yle: Sava maksadyla km olduu seferlerden birinde Muhammed, yanndaki merkebin terkisinde bulunan Muaz bn-i Cebele, bir aralk: Ya Muaz! diye seslenir. Muaz: Emir buyurunuz ya Resullullah! Emrinize itaate, hizmetinizi yerine getirmeye btn mevcudiyetimle hazrm diye yant verir. Fakat Muhammed duymazlktan gelir ve: Ya Muaz! diye tekrar seslenir. Muaz yine: Emir buyurunuz ya Resulullah der. Muhammed yine duymam gibi davranr ve nc kez: Ya Muaz! diye arr. Muazdan ayn ekilde yant alnca, nihayet sylemek niyetinde olduu eyi azndan karr: Hibir kimse yoktur ki, kalben tasdik ederek Allahtan baka Allah olmadna ve Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin Resullullah olduuna ehadet etsin de Allah onu Cehenneme haram etmesin (her halde haram eder). (7) Bir baka rivayete gre yle demitir: Ey Muaz! Halka mjdele ki: Her kim La ilahe illallah derse Cennete dahil olur (8) Bu dorultuda olmak zere bir baka rivayete gre yle konumutur: Kim ki La ilahe illallah diye Allahn varlna ve birliine ehadet ederse, Cennet e dahil olur. (9) Bir baka vesileyle de yle demitir: Kimin son sz: La ilahe illallah olursa Cennete girer... (10) Tekrar anmsatalm ki La ilahe illallah eklindeki szler tek Tanr ya da bir tek Tanrdan baka Tanr yoktur anlamna gelir. Yine bunun gibi Mslimin naklettii bir rivayete gre Muhammed, kendisinin peygamber olduuna tanklk eden kimselerin asla cehenneme girmeyeceklerini anlatmak zere yle demitir: Allahtan baka ilah olmadna ve Muhammedin Onun Peygamberi olduuna ehadetlik yapana, Allah Cehennemi haram klar. (11) Muhammedin sylemesine gre La ilahe illallah eklindeki szler cennetin miftahdr, yani cennetin anahtarlardr.Ve cennetin kaps nne dili anahtarla gitmek gerekir; aksi taktirde cennetin kaps almaz. Dili anahtardan maksat Mslman kiinin ibadetinde kusur etmemesidir. Daha baka bir deyimle ibadet grevini yerine getirmek ve lecei an La ilahe illallah demek suretiyle kii, yaam boyunca ne kadar byk gnah ilerse ilesin, doruca cennetin nimetlerine ve hurilerine kavuacaktr. yle anlalyor ki, Muhammedin syledii bu szleri pheyle karlamak ya da bunlara inanmamak Mslman kiinin horluunu ve hakirliini ortaya vurur.u baklmdan ki, yine kaynaklarn (rnein Diyanetin) belletmesine gre Muhammed, bir defasnda Ebu Zerre yle der: Hibir kul yoktur ki La illahe illallah desin, sonra bu tevhid akidesi zerine olsun da Cennete girmesin; muhakkak ki Cennete girer. Bunun zerine Ebu Zerr sorar:
Zina etse de, sirkat etse de mi? Onun bu sorusuna Muhammed yle karlk verir: (Evet) zina etse de, sirkat etse de girer. Fakat Ebu Zerr, bu tr sular ileyen kimselerin bylesine kolay yollardan gnahsz kalp cennete girebileceklerine akl erdiremedii iin sorusunu tekrarlar: Zina etse de, sirkat etse de girer mi? Muhammed cevap verir: (Evet) zina etse de, sirkat etse de girer. Ebu Zerr yine inanmaz ve sorusunu nc kez tekrarlar. Onun bu srar zerine Muhammed kzar ve onu adeta kstahlkla damgalayarak yle der: (Evet) Ebu Zerrin horluuna, hakirliine ramen o kul zina etse de, sirkat etse de muhakkak Cennete girer. (12) Her ne kadar Muhammed, Ebu Zerrin bu soruyu arka arkaya kez tekrarlamasna fkelenmekle beraber, kendisi de, biraz yukarda grdmz gibi, Cibrilin getirdii habere inanmam grnerek kez yle sormutur: Zina eder, hrszlk ederse de Cennete girer mi? (13) Muhammedin sylemesine gre Mslman kii, dalar gibi gnahlarla Tanrnn nne gitmi olsa dahi: Ey Tanrm, senden baka taplacak yoktur eklinde konumakla gnahlarndan kurtulacaktr. rnein, Mslimin Ebu Musadan rivayetine gre Muhammed yle demi: Mslmanlar kyamet gn dalar gibi gnahlarla huzura gelirler de Allah gnahlarn balar. (14) Gnahlardan kurtulmu olarak cennete girmenin en kesin yollarndan biri de, Allaha ve Muhammede iman etmek yannda, bir de Allah yolunda savamaktr. Sava meydannda ehit ve gazi olan kii, iledii gnahlar ne olursa olsun, doruca cennete gider, nk Tanr, Mslman kiinin cann ve maln satn almtr. Bunun karln ona cennette verecektir: Allah, Cennet karlnda mminlerin canlarn mallarn satn almtr...(Tevbe Suresi, ayet 111.) Bu bakmdan Tanr yolunda savamak, Mslman kiiyi azaptan kurtaracak nitelikte bir ticarettir. Kuranda yle yazl: Ey mminler! Size az azabtan kurtulmanz salayacak bir ticaret gstereyim mi? Allaha ve Onun Resulne iman eder; Allah yolunda mallarnzla, canlarnzla cihad edersiniz. Eer bilirseniz bu sizin iin hayrldr. O zaman Allah gnahlarnz balayarak, sizi altndan nehirler akan Cennetlere ve Adn Cennetindeki ok gzel evlere koyar. te byk baar budur. Bunun seveceiniz baka bir sonucu, Allahn yardm ile yakn vadeli zaferdir; mminlere mjdele. (Saff Suresi, ayet 10-13.) te yandan Allah yolunda bir deve salayacak kadar savamak bile Mslman kiinin
gnahlardan syrlm olarak cennete alnmasna yetecektir, nk Muhammed yle demitir: Mslman bir kimse, Allah yolunda, bir deve salayacak kadar cihad ederse, o kimse Cenneti hak eder. Kim Allah yolunda yaralanr ya da baka bir msibete urarsa, yarasnn kan her zamankinden daha fazla olarak mahere gelir; kannn rengi zaferan rengidir ve kokusu da misk kokusu gibidir.(15) Fakat i bununla bitmi deildir; Mslman olmann, gnahlardan kurtlma bakmndan salad kolaylklar snzszdr. Ve asl akl almaz olan ey udur ki Tanr, Mslman kiinin gnahlarnn gizli kalmasna bizzat yardmc olup, sonra bunlarn tmn balamaktan geri kalmaz. Bylece yaam boyunca gnah ileyen ve bu gnahlarn Tanrnn yardm sayesinde gizlemesini bilen Mslman kiileri dahi Tanr barna basar. nk Tanr, Mslman kiinin gnahlarn, hi kimselerin kefedemeyecekleri ekilde gizli tutmutur. bn merin rivayetine gre Muhammed yle demitir: Kyamet gn mmin Allaha o kadar yaklar ki, Allah onu tm insanlardan gizler ve gnahlarn ikrar ettirir ve yle buyurur: Filan gnahn hatrlyor musun? Filan gnahn hatrladn m? Kul da: Ya Rabbi! Biliyorum der. Cenab- Hak da: Bu gnahlarn dnyada iken gizlediim gibi, bugn de affediyorum buyurur ve kula, iyiliklerinin yazld defter verilir. (16) Soru: Kurandaki Ayetl-krsi diye bilinen 255. Ayeti okuyan kiinin evine Tanr tarafndan melek gnderileceine ve bu melein o kii iin hasenat (iyilikler/sevap) yazacana ve o kiinin iinde oturduu eve krk gn sihir ve sihirbaz girmeyeceine ve eytann, otuz gn boyunca o evi terk edip gideceine inanr msnz? Byle bir eye inanmyorsanz, Mslmanlk snavndan yine kocaman bir sfr aldnz demektir. nanyorsanz, gnahlardan syrlm olarak cennete gideceksinizdir. nk Muhammed, Kurann baz ayetlerinin okunmasna ya da namazlarn klnmasna zellikle nem vermi ve bu ayetleri okuyan ya da bu namazlar klanlarn zel mkafatlara erieceklerini mjdelemitir. Bu ayetlerden biri, Bakara Suresinin Ayetl-krsi diye bilinen ayetidir ki, Tanrnn yce niteliklerini ve kudretini dile getirir ve u satrlar ierir: Allah, Ondan baka Tanr yoktur. O, hayydir, kayyumdur. Kendisine ne uyku gelir ne uyuklama. Gklerde ve yerlerdekilerin hepsi Onundur. zni olmadan Onun katnda kim efaat edebilir? O, kullarnn yaptklarn, yapacaklarn bilir (Ona hibir ey gizli kalamaz). Onun bildiklerinin dnda insanlar, Onun ilminden hibir eyi tam olarak bilemezler. Onun krss gkleri ve yeri iine alr, onlar koruyup gzetmek kendisine zor gelmez. O ycedir, byktr. (Bakara Suresi, ayet 255.) Tanrnn hayy (devaml, kesintiye uramakszn canl, ezeli ve edebi var olduunu) ve kayyum (yani btn yarattklarnn ynetimini stlenen ve hepsini hesaba eken nitelikte) bulunduunu belirten bu ayete Ayetl-krsi ad verilmitir, nk iinde krs sz gemektedir. Her ne kadar Kurann pek ok ayetinde Tanrnn ycelii ve snrsz kudreti dile getirilmi olmakla beraber her ne hikmetse Bakara Suresinin bu 255. Ayetine zel bir yer verilmitir. nk Muhammed Bakara Suresini Kurann en nemli suresi olarak kabul etmi ve bu surenin 255. Ayetini de en byk ayeti olarak ilan etmitir. Ederken de yle demitir: Gnlerin nemlisi Cuma, szlerin stn Kuran, Kurann en nemli sresi el-Bakara, Bakarann en byk ayeti de Ayetl-krsdir. Buradaki krsi szcne bylesine nem vermesi bir yana, yine her ne hikmetse, bu ayetin okunmasna da byk bir nem vermi ve okuyan kimselere Tanr tarafndan
melekler gnderileceini, bu meleklerin o kiiye gzel ve iyi eyler kazandracan ve stelik o kiinin evindeki eytanlarn evi terk edip 30 gn bir daha oraya uramayacaklarn ve nihayet 40 gn boyunca da o eve sihir ve sihirbaz denen eylerin giremeyeceini bildirmitir. slam kaynaklarnda yazlanlara gre Muhammed, bunu, damad Aliyle olan bir konumas srasnda sylemi, yle demitir: Kuranda en byk ayet, Ayetl-krsidir. Onu okuyana Allah bir melek gnderir, onun hasenatn yazar. inde oturduu evi, eytan otuz gn terk eder. Oeve krk gn sihir ve sihirbaz giremez. Ya Ali! Bunu evladna, ailene ve komularna ret.(17) Bu ayeti okuyan Mslman kiiye bylesine sevap yazan bir Tanr, sevap karlnda onun nice gnahlarn affetmi olacaktr. Ve ite siz, eer bunlara inanmyorsanz, hem Mslmanlk snavndan kt not alacak ve hem de cehennemi boylayacaksnzdr. Soru: Gnde yz kez Allahtan baka yoktur tapacak, yalnz Allah vardr. Onun ei, orta yoktur. Mlk onundur. O vlr. Ve Onun, her eyi yapmaya ve yaratmaya gc yeter diye dua edecek olursanz, size yz sevap yazlacana ve yz gnahnzn balanacana ayrca da o gnn akamna kadar eytann errinden kurtulacanza inanr msnz? Hayr inanmyorum derseniz, Mslmanlk snavndan sfr aldnz demektir. nk yukardaki szler Muhammedin azndan km eylerdir. slam kaynaklarnn bildirmesine gre Muhammed, yukardaki ekilde gnde yz kez dua eden Mslman kiinin, gnahlardan olduu kadar eytann errinden de (hi deilse o gn) kurtulabileceini sylemi, yle demitir: Her kim, bir gnde yz defa La ilahe illallah vahdedu, la erike leh, lehl-mlk ve lehl-hamd ve hve ala klli eyin kadir derse o kimse on kle azadlamcasna mecur olur. Ve ona yz sevap yazlr; yz gnah balanr; ve bu dua o mmine, dua ettii gnde, o gnn akamna kadar eytan errinden emin bir kale olur. (18) Bu vesileyle anmsatalm ki, eytan (yine Muhammedin sylemesine gre) kiinin her iine burnunu sokar; rnein hastalklarn en ktsn getiren odur; kii uykudayken onun genzinde gezinen odur; kii esnemek zere azn at zaman onun karsna geip sevincinden glen odur; kiiye uykudayken kt rya gsteren odur; fazla yemek yiyen, fazla ien, fazla uyuyan kiilerin kanna hulul eden odur. Listeyi uzatmak mmkn. Ve ite Muhammed, btn bu hallerde eytann errinden kurtulmann nasl mmkn olacan bildirmitir. rnein hastalk konusunda syledii udur ki, her ne kadar hastalk Tanrdan gelme eyse de zatlcenb gibi hastalklarn en ktsn insanlara musallat eden eytandr. Gya eytan, Tanrya saygsz olanlara bu hastal getirir; yani Tanrya saygl olanlar, bu hastalklara yakalanmazlar. (19) Esnemek konusunda Muhammedin syledii yle: Esnemek eytandandr. Sizden biriniz esneyecei zaman gc yettii kadar onu karlayn. nk sizin biriniz (esnerken..) haaa deyince eytan sevincinden gler. (20) Kt rya konusunda Muhammed, yine ie eytan kartrr ve kt rya grenlere u tavsiyede bulunur: Gzel rya Allahtandr; fena rya da eytandandr. Biriniz korkun, yani kark rya grdnde hemen sol tarafna tkrp, flesin ve o ryann errinden Allaha snsn, Ez billahi mineeytanir-racim desin. Bu suretle o rya, gren kimseye zarar vermez. (21)
Gryorsunuz ki, kt bir rya grdnz zaman, hemen uyanp yukardaki duay edeceksiniz ve ederken sol tarafnza tkrp fleyeceksiniz ve Allaha snacaksnz! Gnahlardan kurtulmak iin bundan daha kolay ne olabilir ki? Yine Muhammdin sylemesine gre, eytan uyuyan kiinin genzinde gecelemektedir. Bu nedenle Muhammed yle yaplmasn emrediyor: Sizin biriniz uykusundan uyanp da abdest aldnda burnundaki nesneyi nefesiyle defa dar karsn. nk eytan, uyuyann genzinde geceler. (22) Bilmem, btn bunlara siz ne dersiniz ama, ne derseniz deyiniz, insanlar bu gibi din verileriyle akll yapmanz olas deildir. Soru: Namaz klmakla her trl gnahtan kolaylkla kurtulma olaslna inanr msnz? Bu soruya: Hayr inanmam! nk namaz klmakla her trl gnahtan kurtulma olaslna inana insan, bu gvence iersinde gnah ilemekten asla geri kalmaz. Ama onun akln ve vicdann, insan sevgisiyle ve sorumluluk duygusuyla eitirsek, ancak o zaman gnah ileme olasln nlemi oluruz eklinde bir eyler derseniz, Mslmanlk snavndan sfr alrsnz. Ama Evet inanyorum derseniz, iyi bir Mslman olduunuzu kantlam olursunuz. nk Muhammed, namaz klmann iyilik demek olduunu ve iyiliklerin ise gnahlar giderir nitelikte bulunduunu bildirmitir. Cezalandrlmas gereken bir gnah ileyen kiinin, toplu klnan namazlara katlmakla gnahtan kurtulabileceini sylemekten geri kalmazd. Buhari ve Mslim gibi kaynaklarn verdikleri rneklerden biri yle: Bir gn adamn biri Muhammedin yanna gelerek: YaRasulallah! Cezalandrlmas gereken bir kusur iledim, beni cezalandr diye sorar. Sorduu srada namaz vakti gelmi olduu iin Muhammedle birlikte namaza durur. Sonra tekrar sorar: Ya Resulullah! Cezalandrlmas gereken bir gnah iledim. Allahn kitabnda cezam ne ise bana uygula. Bunun zerine Muhammed sorar: Benimle birlikte imdi namaz kldn m? Adam Evet diye cevap verir. Muhammed de kendisine yle der: O halde gnahn affedilmitir. (23) Grlyor ki Muhammed, ilenen suun niteliini bilmeden ve sorgu/sual dahi etmeden, su ileyen kiiyi, srf namaz kld iin, affedilmi saymtr. te yandan namaz klmann iyilik (iyi ilerden) olduunu ve bu tr bir iyiliin, ilenmi sular gnah olmaktan kardn anlatmak maksadyla Kurana ayetler koymutur. Bunlardan biri, Hud Suresinin 114. Ayeti, dieri ise sra Suresinin 78. ayetidir. Hud suresindeki ayetle de, sabah namaznn ahitli nitelikte olduunu ve dolaysyla gnah gidereceini bildirmitir. Her iki ayet de kiilere, namaz sayesinde gnahlardan kurtulmann mmkn olduu ( ve daha dorusu gnah ilemenin cezai bir sonu yaratmayaca ) inancn alamak bakmndan sakncaldr. yle ki: Gndzn iki ucunda, gecenin de ilk saatlerinde namaz kl. nk iyilikler ktlkleri (gnahlar) giderir...(K.11, Hud Suresi, ayet 114.) Yorumcularn aklamalarna gre burada geen gndzn iki ucunda... deyimi sabah, le ve ikindi namazlarn, gecenin de ilk saatlerinde deyimi de akam ve yats namazlarn ierir. Bu ekliyle ayet, be vakit namazdan her birinin gnah giderici nitelikte bir iyilik anlamna geldiini bildirmektedir. Nitekim bu konuda Muhammed, bir gn Mslmanlar karsna alarak sorar:
Ne dersiniz, sizden birisinin kaps nnde bir rmak bulunsa da, her gn be defa onda ykansa kendisinde kir namna bir ey kalr m? Onun bu sorusuna halktan kiiler: Hayr deyince, Muhammed devam eder: te be vakit namaz da bunun gibidir ki, Allah o sayede btn hatalar artr. (24) slam kaynaklarndan renmekteyiz ki, namaz klmann gnah giderici nitelikte olduunu anlatan bu ayet, Mslman bir kiinin bir kadn pmesi zerine inmitir. bn Mesudun rivayeti yle: Biri bir kadn pm, sonra da Resulullaha gelerek olan ona haber vermiti. Bunun zerine u ayet indirildi: Gndzn iki tarafnda, gecenin gndze yakn saatlerinde namaz kl. phesiz ki iyi iler, kt ileri silip gtrr. (Hud Suresi, ayet 114.) Adam: Bu hkm yalnz bana m aittir? diye sorunca Resullullah: Tm mmetim iin geerlidir buyurdu. (25) Yine bunun gibi sra Suresinde, be vakit namaz ierisinde sabah namaznn zelliini dile getiren bir ayet vardr ki, gnahlardan kurtulma gvenliini salamak bakmndan Mslman kiiye biraz daha rahatlk salar. Ayet yle: Gndzn gne dnp gecenin karanl bastrncaya kadar (belli vakitlerde) namaz kl; bir de sabah namazn. nk sabah namaz ahitlidir. (K.17, sra Suresi, ayet 78.) Yorumculara gre, bu ayetle Mslmanlara be vakit namaz emrolunmutur ve bunlar, gnein zeval vaktinden sonra klnmas gereken le ve ikindi namazlar ile gnein batmasndan sonra akam ve yats namazlar ve bir de sabah namazdr. Fakat, ayette aka iaret edildii gibi, sabah namaznn zellii ayrca zikredilmi ve bu namazn ahitli olduu eklenmitir. nk yine yorumcularn sylemesine gre, gece melekleri ile gndz melekleri, sabah namaznda buluurlar ve hep birlikte bu namazn klndna ahit olurlar. Olduktan sonra gndz melekleri kalr ve gece melekleri semaya ykselirler. 26 Anlatlan o ki, gndz ve gece meleklerinin sabah namaz ahitliinde birlemi olmalar, Mslman kiinin hayrnadr ve kim bilir onu nice gnahlardan kurtarm olacaktr. te yandan mezzinin sesini iitip de cemaat namaznda hazr bulunan kiiye 25 namaz yazlr ve onun iki namaz arasndaki tm gnahlar balanr. Ve mezzin, srf Tanrnn marifetine ( balamasna) layk olabilmek iin, sesini mmkn olduu kadar uzak yerlere iittirmeye alr. Byle yapacak olursa, Tanrnn yaratt her ey, onun lehine olacak ekilde ahadette bulunur. Muhammedin sylemesi yle: Mezzine sesinin yetitii yer nisbetinde marifet olunur. Ratb u yabis her ey de ona hsn-i ahadette bulunur. Davet ettii cemaat namazna hazr olana da yirmi be namaz yazlr. Ve iki namaz arasndaki gnahlar balanr. (27) Yine Muhammedin sylemesine gre, Mslmanlardan len bir kimsenin, ls zerine cemaatle birlikte namaz klnacak olursa, o kiinin gnahlarnn Tanr tarafndan balanmas salanm olur. Kaynaklarn bildirmesine gre namaz klanlarn saysnn 40 ile 100 arasnda olmas yeterlidir. Bir rivayete gre Muhammedin konumas yle: Erkek olsun, kadn olsun, Mslmanlardan len bir kimse yoktur ki, onun ls zerine Mslmanlardan yz kiiye bali olan bir zmre namaz klp hakknda hayr dilekte bulunursa, bu meyyyit (l kii) hakkndaki efaatleri muhakkak kabul olunur. (28) Grlyor ki Muhammed, kendi taraftarlarn, zina, hrszlk, iki imek, kumar oynamak vb. gibi en byk sular vesilesiyle gnahsz klmann eitli yollarn bulmutur. Bununla
beraber, gnah sayd birka hal var ki, kiiyi Tanrnn balamasndan uzak klar; kii, bu gibi hallerde doruca cehennemi boylam olur, nk Tanr, bu tr gnahlar balamayacan bildirmitir. Bu hallerden biri, biraz yukarda deindiimiz gibi, irk etmektir, yani Tanrya ortak komaktr ki, Kurann Nisa Suresinde yle belirtilmitir: Allah, kendisine ortak koulmasn asla balamaz; bundan bakasn (gnahlar) diledii kimse iin balar. Allaha ortak koan kimse, byk bir gnah (ile) iftira etmi olur. (K.4,Nisa Suresi, ayet 48.) Her ne kadar burada Tanrnn, irk komak dndaki gnahlar diledii kimselere balayaca yazlysa da durum byle deil. nk yine Nisa Suresinde, inkar edenlerin ya da slama inanp da sonra inkar ederek kafirlikte ya da mnafklkta karar klan kiilerin dahi Tanr tarafndan asla balanmayacaklar yazldr: man edip sonra inkar edenleri, sonra yine iman edip tekrar inkar edenleri, sonra da inkarlarn artranlar Allah ne balayacak, ne de onlar doru yola iletecektir. (K.4, Nisa Suresi, ayet 137.) Nisa Suresinin 168. Ayeti yle: nkar edip zulmedenleri Allah asla balayacak deildir. Onlar (baka) bir yola iletecek deildir. Grlyor ki Muhammedin Tanrs, inkar edenleri (yani kafirleri) ve slamdan kanlar ne balyor ve ne de doru yola iletiyor. nk bu kiileri, inkar ile iman arasnda kararsz kalp mr tketen ve en sonunda kafirlii ya da mnafkl tercih eden kimseler olarak gryor ve affetmiyor. Ne var ki, Muhammedin Kurana koyduu hkmlere gre Tanrnn bu ekilde davranmas biraz adaletsiz olmaktadr, nk Kurana gre Tanr, dilediini imanl (Mslman) ve dilediini de imansz (kafir) yapandr (bkz.Enam Suresi, ayet 125). stelik kayyumdur (Bakara Suresi, ayet 255); btn yarattklarnn idaresini bizzat yrten ve hepsini hesaba ekendir. u durumda Muhammedin Tanrs, hem kullarn imansz klp, hem de imanszdrlar diye cezalandrmak suretiyle adaletsizliin temsilciliini yapm olmuyor mu? te yandan Muhammedin Tanrs, hrszlk, zina, katil gibi en baya ve en korkun sular ileyenlerin gnahlarn balad halde, mrikleri (Tanrya e koanlar), Kurana inanmayanlar, Muhammedi inkar edenleri ya da slamdan kanlar, yani fikir suu diyebileceimiz eylemde bulunanlar, asla balamayp doruca cehenneme atmakta! Hani sanki bu eylemleri, hrszlk, zina, vb. gibi gerekten byk gnah sayd gnahlardan daha da byk grmekte ve hibir ekilde balamamaktadr. Oysa ki toplum dzeni ve insan varlnn gelimesi bakmndan birinciler, ikincilere oranla ok daha zararl eylerdir. Bununla beraber Muhammed, Tanrya ortak komak vb. gibi byk gnahlar yznden cehenneme gitmi olan Mslmanlarn dahi, orada biraz olsun cezalarn grdkten sonra, eer La ilahe illallah diyecek olurlarsa ve kalplerinde bir arpa, bir buday, bir zerre kadar hayr ve iman bulunduunu ortaya vururlarsa, mutlaka cehennemden karlp cennete alnacaklarn sylemitir. (29) Bu yukardaki rneklere eklenebilecek daha niceleri var. Eer bunlar akl dlayan eyler olarak gryor ve Hayr bunlara inanmyorum diyorsanz, Mslmanlk snavnda kalm saylrsnz. Yok eer bunlara gz kapal inanyorsanz, bu taktirde iyi bir mslman olduunuzu kantlam olursunuz. Ancak unu bilmelisiniz ki, her hususda olduu gibi, su ile ceza ilikileri bakmndan da eriatlk ile aklclk arasnda atma vardr.
Bu atmay zme balamadan, yani bu ikisi arasnda seim yapmadan ve aklc dnceyi, her konuda olduu gibi, bu konuda da eriatn nne almadan slam lkeleri, gerek ahlak anlayna eriemeyecekler, uygar nitelikte toplum yaamlarna ulaamayacaklardr, kendilerini yneten snflar tarafndan smrlmekten kurtulamayacaklardr. Kaynaka: 1 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.11, s.923. 2 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.8, s.283, Hadis No: 1192. 3 Ayrca bkz. mam Nevevi, Riyazs Salihin..., stanbul 1992, c.1, s.395. 4 Bkz. Buharinin Kitabt-Tevhidinden naklen Sabih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.268. 5 Bkz. Buharinin Kitabt-Tevhidinden naklen Sabih-i Buhari Muhrasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.268. 6 Sahih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.263, Hadis No: 617. 7 Buharinin Kitab- lminden naklen Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.IV, s.271. 8 Bkz. Mseddedin Msnedinden naklen Sahih-i...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.265. 9 Ebu Yala Musilinin Msnedinde Ebu Harbden rivayet iin bkz. Sahih-i...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.265. 10 Ebu Davud ve Ahmed b. Hanbel, Mslim ve Tirmizi gibi kaynaklar iin bkz. mam Nevevi, Riyazs Salihin Tercmesi, Merve Yaynlar, stanbul 1992, c.2, s.259. 11 Mslimin Kitabul-man adl yaptnda yer alan bu hadis iin bkz. Riyazs Salihin Tercmesi, stanbul 1992, Merve Yaynlar, c.1, s.382, Hadis No: 412. 12 Bkz. Buharinin Kitab- Libasnda yer alan bu hususlar iin Diyanetin yaymlad Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.268-9. 13 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.IV, s.268. 14 Bkz. mam Nevevi, Riyazs Salihin Tercmesi, Merve Yaynlar, stanbul 1992, c.I, s.395, Hadis No: 432. 15 Ebu Davud ile Tirmizi gibi kaynaklardan alnma bu tr hadisler iin bkz. mam Nevevi, age., c.3, s.12; bu konudaki dier buyruklar iin bkz. s.5-37. 16 Buharinin Kitabut-Tefsir ve Mslimin Kitab-ut-Tevbe adl yaptlarnda yer aaln bu hadis iin bkz. Riyazs Salihin Tercmesi, stanbul 1992, c.I, s.396, Hadis No: 433. 17 Bkz. Diyanet Vakf evirisinde, Bakara Suresinin 255. Ayetinin yorumu. 18 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.9, s.59.
19 Bu hususlar iin bkz. Taberi, bn shak ve mam Gazali gibi kaynaklar. 20 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.9, s.58, Hadis No: 1357. 21 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.9, s.58, Hadis No: 1358. 22 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.9, s.59, Hadis No: 1359. 23 Enesin rivayeti olarak Buharinin Kitabul-Muharibin ile Mslimin Kitabut Tevbe adl yaptlarnda yer alan bu hadis iin bkz. mam Nevevi, Riyazs Salihin Tercmesi, stanbul 1992, Merve Yaynlar, c.I, s.397, Hadis No: 435. 24 Bkz. Diyanet Vakfnn Kuran evirisinde, Hud Suresi, 114. ayetinin yorumu. 25 Buharinin Mevakt-s-Salatnda ve MsliminKitabut Tevbesinde yer alan bu hadis iin bkz. mam Nevevi, Ruyazs Salihin Tercmesi, stanbul 1992, c.I, s.396, Hadis No: 434. 26 Bkz. Diyanet Vakf evirisinde, sra Suresi, ayet 78. 27 Burada geen Ratb u yabis deyimi Tanrnn yaratt her eydir: Aa, ta, cin, insan vb. Muhammedin sylemesine gre bunlar, sesini yksek tutan mezzin lehine ahadette bulunacaklardr. Bu hadis iin bkz. Ebu Davudun Snen-i. Ayrca Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.565. 28 Bu konudaki hadisler iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.468-469. 29 Buharinin Ebu Said-i Hudriden rivayeti iin Sahih_i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.I, s.36-37. Hadis No: 21; ayrca bkz. c.IV,s.270-1. Kaynak: lhan Arsel, Mslmanlk Snav, Kaynak Yaynlar
Blm 3 TANRI KAVRAMIYLA LGL BAZI SORULAR slam eriatnn, kendine zg bir Tanr anlay vardr ki, Muhammedin gnlk yaamnn gereksinimlerine gre tanmlanmtr. Bu tanm, aklc dnce insanlarn Mslmanlk snav nda baarsz klmaya yeterli nitelikte bir tanmdr. Konuyu dier yaynlarmzda, zellikle Kurann Eletirisi ve Muhammede Gre Muhammed adl kitaplarmzda ele aldmz iin burada birka rnekle yetineceiz. Soru: Siz hi Tanrnn, uygunsuz bir dil kullanarak insanlara hitap ettiini, rnein alak zorbalar, soysuzlar, kahrolaslar, sapklar, yabani eekler, susam develer, dilini sarktp soluyan kpekler, reziller, beyinsizler, kof ktkler, kahrolas insan vb. eklinde konutuunu dnebilir misiniz?
slamiyet Gerekleri
92
Eer bu soruya cevap olarak siz: Hayr dnemem, nk Tanrnn dili nezihtir; yce olduu kabul edilen bir Tanr, kendi yaratt kullarna velev ki bu kullar kt davran ierisinde bulunsunlar, kfr etmez; nk bu ekilde konumak, onun yceliiyle badamaz; O iyilik saan bir dille konuur derseniz, Mslmanlk snavndan sfr alrsnz. u nedenle ki, bu yantnzla Kuran inkar etmi olmaktasnz; nk Kuranda Tanrnn bu yukardaki szcklerle konutuu yazldr. Bir iki rnekle yetinelim: Sonra siz ey sapklar, yalanclar! Elbette bir aatan, zakkum aacndan yiyeceksiniz...stne de kaynar sudan ieceksiniz; susam develerin suya saldrs gibi ieceksiniz; ite ceza gnnde onlara sunulacak ziyafet budur...(Vaka Suresi, ayet 51-56.) Ey Muhammed! Onlara, eytann peine takt ve kendisine verdiimiz ayetlerden syrlarak azgnlardan olan kiinin olayn anlat. Dileseydik onu ayetlerimizle stn klardk; fakat o dnyaya meyletti ve hevesine uydu. Durumu...dilini sarktp soluyan kpein durumu gibidir...(Araf Suresi, ayet 175-176.) Dikkat ettiniz bu szlere: Muhammedin Tanrs, hem bir yandan Dileseydik onu ayetlerimizle stn klardk diyor ve hem de klmayp bu kiiyi dilini sarktp soluyan kpee benzetiyor! Olacak ey midir bu? Kalem Sureinde Tanr, Kuran eletiren ve Muhammedi alaya alan bir kimse hakknda yle demekte: Ey Muhammed! Diliyle ineleyen, kovuculuk eden, ok yemin eden alak zorbaya, btn bunlarn dnda bir de soysuzlukla damgalanm kimseye aldr etmeyesin...Onun havada olan burnunu yaknda yere srteceiz... (Kalem Suresi, ayet 8-15.) te yandan Muhammedin Tanrs, insanlarn yeteri kadar kendisine ba ememelerinden ikayetidir. Bu kzgnlk ierisinde insan denilen yarat kmser; onu en aa, en baya malzemeyle yarattn syler; hem de yeminler ederek; rnein: Andolsun ki, Biz insan amur slalesinden yarattk. (Mminun Suresi, ayet 12.) Ya da insann kt huylu olduunu anlatmak zere: Andolsun ki insan, pek ve ak bir nankrdr der ve ekler: Kahrolas insan ne de nankrdr. (Zuhruf Suresi, ayet 15; Abese Suresi, ayet 17-23; sra Suresi, ayet 67, vb.) Ama bunlar sylerken insanlar, iyi ya da kt yola sokann kendisi olduuna dair sylediklerini unutur. rnekleri oaltmak kolay; oalttka aknlnzn artacandan kuku etmeyiniz.! Soru: Siz hi Tanrnn, btn insanlar Mslman yapmak varken yapmak istemediini ve nk Ben cehennemi insanlarla dolduracama dair kendi kendime ant itim dediini ve bu andn tutmak iin cehenneme ynla insan attn ve sonra cehenneme hitaben: Ey cehennem! Doydun mu? diye sorduunu ve buna karlk cehennemin: Hayr doymadm! Daha var m? diye karlk verdiini dnebilirmisiniz Eer byle bir soru karsnda: Hayr dnemem! nk btn insanlar doru yola sokup Mslman yapmak olaslna sahip bir Tanrnn byle yapmayp, hani sanki gaddarlktan haz duyarm gibi, insanlar cehennem ateinde yakmak zere yeminler ettiini, kendi kendisine sz verdiini dnmek, Tanrya hakaret etmek olur eklindeki bir manta ynelecek olursanz Mslmanlk snavndan snfta kalm olursunuz. nk Kuranda, Tanrnn, cehennemi insanlarla doldurmak zere ant itii ve bu nedenle insanlarn birounu cehennem iin yaratt anlatlmakta. rnein Secde Suresinde Tanrnn yle dedii yazl:
Biz dileseydik, herkesi doru yola eritirirdik. Fakat: Andolsun ki, Cehennemi cinlerle ve insanlarla dolduracam diye kesin bir sz kmtr benden... (Secde Suresi, ayet 13.) Bu dorultuda olmak zere Hud Suresinde u var: Rabbin dileseydi btn insanlar bir tek millet yapard. (Fakat) onlar anlamazla decekler. Ancak Tanrnn merhamet ettikleri mstesnadr. Zaten Rabbin onlar bunun iin yaratt. Rabbinin: Andolsun ki Cehennemi tmyle insanlarla ve cinlerle dolduracam sz yerini buldu... (Hud Suresi, ayet 118-119.) Araf Suresinde de u var: Andolsun ki, cin ve insanlardan birounu Cehennem iin yarattk... (Araf Suresi, ayet 179.) Grlyor ki Muhammedin Tanrs, btn insanlar dosdoru yola sokup bir tek millet yapma olaslna sahip olduunu syleyerek vnyor, fakat her ne hikmetse byle yapmak istemediini bildiriyor. nsanlarn birounu srf cehenneme atmak iin yarattn itiraf ediyor. Sebep olarak da cehennemi insanlarla dolduracana dair kendi kendine yeminler ettiini ne sryor. Ve bu yeminini yerine getirmek maksadyla, insanlardan bir ksmn kafir klyor (nk insanlarn Mslman ya da kafir olmalar Tanrnn iznine ve keyfine bal, bkz. Enam Suresi, ayet 125). Bylece cehenneme malzeme hazrlyor ve cehennemi insanlarla doldurmaya alyor. Ne var ki, o her eyi bilir olduunu sylemesine ramen, cehennemin, ne byklkte olduunu ve dolup dolmadn bilemiyor Tanr; renmek zere cehenneme soruyor: Ey Cehennem! Doldun mu? Ve cehennem, dolmadn anlatmak zere Tanrya yant veriyor: Hayr dolmadm! Daha var m? imdi, pek muhtemelen, bu sylediklerimin yalan ya da abartma olduunu sanyor ve bana inanmyorsunuzdur. nanabilmeniz iin Kurandaki ayetleri grmeniz gerekir. Geliniz birlikte, Kaf Suresindeki u ayeti okuyalm: O gn Cehenneme: Doldun mu? diyeceiz. O: Daha ok var m? diyecek. (Kaf Suresi, ayet 30.) Evet Muhammedin Tanrs byle konumakta! Konuurken de cehennemin ne byklkte olduunu bilmediini ortaya koymakta. nk bilmi olsa, cehenneme Doldun mu? diye sormayacakt. Tanr, cehennemin ne byklkte olduunu bilmediine gre, cehennem kendisine: Henz dolmadm. Daha var m? diyerek arszlk ettii sre boyunca, insanlar kafir yapp cehenneme yollayarak ve bylece kendi kendine vermi olduu sz yerine getirmeye alacaktr. Bununla beraber Muhammedin sylediklerinden anlyoruz ki Tanr, biran gelip ayan koyacak (her nereye koyacaksa) ve ite o zaman cehennem Daha var m? demek arszlndan vazgeecek ve: Yetiir artk, yetiir artk diyecektir. (2) Gryorsunuz ki, Kurandaki Tanr, muziplik olsun diye, baz kiileri alaya alarak cennete sokarken(3) ou kiileri de cehenneme atmakla meguldr. Denilebilir ki, cehenneme atma meguliyeti daha ar basmaktadr, nk yukarda deindiimiz gibi, kendi kendisine: Ben cehennemi kafirlerle dolduracam diye sz vermitir. Bu nedenle ikide bir cehenneme Doldun mu? diye sormakta ve cehennem de ona Daha var m? diye yant vermektedir. yle anlalyor ki, Tanr bu konumay, zellikle Kyamet gn Yahudi ve Hristiyan olanlarla hesaplamak maksadyla yapmaktadr.(4) Ne var ki, onlar kafir yapan da kendisidir. te yandan Muhammedin Tanrs, ara sra baz kiileri alaya alarak cennete sokmak gibi
muzipliklerden de geri kalmaz.(5) Yine bunun gibi, 80 bin Mslman kiiyi hi hesap vermeden Srattan geirdii de olur.(6) Btn bunlar gsteriyor ki Muhammedin Tanrs, kendisini rahim, affedici...vs. olarak tanmlamakla beraber, kafir yaptklarn cehenneme atmaktan byk bir zevk almaktadr. Bunu biraz daha iyi anlayabilmeniz iin Srat Kprsnden gei ve cehennem atelerine atl konusunda Kuranda yer alan ya da Muhammedin Kuran olmayarak yerletirdii eriat verilerine gz atmanz gerekir. Orada anlatlanlar renmek suretiyle Mslmanlk snavna daha da iyi hazrlanm olursunuz. Soru: Size cehennemin, Cuma gnleri hari, haftann her gn parlatldn ve parlatlrken yeryznn sndn ve bu nedenle bu gnlerde gnein zevalde bulunduu zamanlar namaz tehir etmek gerektiini syleseler inanr msnz? Yine bunun gibi, scak ve souk mevsimlerin olumasnn cehennemin kaynamasyla ilgili olduuna inanr msnz? Eer bu sorulara Evet, bunlara inanyorum diyerek yant verecek olursanz, siz iyi bir Mslman olarak doruca cennete gideceksinizdir. Yok eer:Hayr, btn bunlar akl dlayan mspet ilimle uyumayan eylerdir diyecek olursanz, Mslmanlk snavndan sfr alrsnz. nk Muhammed, btn bunlar, Tanrdan geldiini syledii buyruklara dayatmtr. rnein cehennemin Cuma gnleri parlatlmadn, bunun dnda her gn, gne zeval vaktindeyken (en yksek noktasnda) parlatldn sylemitir. Gya Tanr, her Cuma gn 600 bin kiiyi cehennem ateinden azat etmektedir.(7) Cehennemin kaynamasnn ve bu nedenle Tanrya: Ben kendi kendimi yiyorum diye yaknmasnn ve yeryznde scak/souk mevsimlerin bu yzden olumasnn hikayesine gelince! Muhammed'n sylemesi yle: Scak iddetlendii vakitte salat(- Zuhru) (namaz klmay) serinlie braknz. Zira scan iddeti Cehennemin kaynamasndandr. Nar(- Cehennem) Rabbine ( ikayette bulundu ve): Ya Rab, beni ben yiyorum ( izin ver) dedi. Allahu Teala da iki defa nefes almasna izin verdi. Nefesin biri kn, dieri yazn. En ok maruz olduumuz scak ile sizi en ziyade ten zemherir ( ite budur ).(8) Grlyor ki Muhammed, mevsimlerin oluumunu, cehennemin kaynamasyla akla kavuturmutur. Gya cehennem iddetli bir ekilde kaynad zamanlar scak mevsim olur. Fakat byle zamanlarda cehennem kendisini nefes alamayacak kadar skntda hisseder; kendi kendisini yiyerek eritiyormu gibi olur ve bu nedenle Tanrdan, nefes almak iin izin ister.Tanr da ona iki kez nefes almas iin izin verir. Bu izin sayesinde cehennem iki kez nefes alr; ve ite nefes ald zaman yeryznde souk mevsim balar! Hemen ekleyelim ki, bata Diyanet olmak zere din adamlarmz, bu yukardakine benzer eyleri ilim diye insanlarmza belletmektedirler. Her ne kadar cehennemin kaynamasyla yeryznde scak mevsimlerin oluunun ya da cehennemin Tanrya ikayette bulunup nefes almak istemesinin kinaye ve mecaz kabilinden eyler olabileceini kabul etseler de, bunlarn gerek olmasnn da akla aykr dmediini bildirirler. rnein Diyanetin aklamas yle: Yeryznde iddet-i hararetin Cehennemin kaynamasndan olmas kinaye ve mecaz kabilinden olduu gibi narn ikayeti ne nefes almas da mecazidr. Maahaza bunlarn hakikat olmasna da hibir mani-i akl yoktur. Bunu sylerlerken kendilerine Kurann sra Suresinin 44. Ayetini destek edinirler ki, bu ayete gre gya canl ve cansz her ey Tanry vgyle yceltir ve Tanr onlarn dediklerini
iitir.9 Soru: Size deseler: Tanr dilediine hidayet verir, onu doru yola sokar ya da dilediinin gnln aar, onu Mslman klar, dilediini de hidayetinden yoksun klar, saptrr ya da gnln kapatp kafir klar. Dilediini putlara taptrr, dilediini puta tapmaktan uzak klar Doru yola soktuklarn, yani Mslman yaptklarn cennete atar, kafir yaptklarn ya da puta taptrdklarn cehennem ateinde yakar! Bu ekilde konuanlara kar ne dersiniz? Eer bu sylenenleri aklc dnce kstasna vurup: Hayr olmaz byle ey. Yce olduu kabul edilen bir Tanr, insanlar hem kafir ya da puta tapan yapp hem de cehenneme atm olamaz. Byle yapacak olursa hem adalet ilkelerini inemi ve hem de elikili ekilde konumu olur derseniz Mslmanlk snavndan sfr alrsnz. Ama akl bir kenara atp, yukardaki szlerin doru olduunu syleyecek olursanz cennetin en gzel kesine layk bir Mslman olduunuzu ortaya koymu olursunuz. nk Kuran, Muhammedin Tanrsnn keyfiliini, elikiliini, adalet ilkelerini inemiliini kantlayan buyruklarla doludur. Nice rneklerden biri olarak Enam Suresinin u ayetini okuyalm: Allah kimi doru yola iletmek isterse onun kalbini slama aar; kimi de saptrmak isterse...kalbini iyice daraltr (onu inanmayanlar yapar). Allah inanmayanlarn stne ite byle murdarlk verir (onu cezalandrr). (Enam Suresi, ayet 125.) Grlyor ki, Muhammedin Tanrs, dilediini kafir yapyor ve kafir yaptn da cezalandryor! Daha baka bir deyimle insanlar, kendi istek ve iradeleriyle doru yolu bulmu olmuyorlar. Onlar Mslman ya da kafir yapan Tanrdr. Hatta Muhammed bile kendi istek ve iradesiyle doru yola girmi deildir. Onu doru yola ileten Tanrdr. Kuranda yle yazl: (Ey Muhammed!) Eer seni sebatkar klmasaydk, gerekten, nerdeyse onlara (mfiklere/puta tapanlara) birazck meyledecektin. O zaman, hi phesiz, sana kayatn ve lmn skntlarn kat kat tattrrdk; sonra bize kar kendin iin bir yardmc da bulamazsn...(sra Suresi, ayet 74-75.) Bir baka rnek yle: Allah kime hidayet verirse (doru yola sokarsa), ite doru yolu bulan odur; kimi de hidayetten uzak tutarsa,artk onlara Allahtan baka dostlar bulamazsn. Kyamet gnnde onlar kr, dilsiz ve sar bir halde yz koyun harederiz. Onlarn varaca ve kalaca yer Cehennemdir ki atei yavaladka onun ateini artrrz! Cezalar ite budur! nk onlar ayetlerimizi inkar etmiler(dir)...(sra Suresi, ayet 97.) Yine grlyor ki Tanr, dilediini hidayete erdiriyor, doru yola sokuyor ve cennetlik klyor; dilediini de hidayetten uzak tutuyor,yani saptryor ve saptlar diye onlar Kyamet gnnde kr, dilsiz, sar bir halde cehennem ateine atyor! Yine bunun gibi kiileri mrik (putperest) yapan da Tanr. Nitekim Kuranda yle yazl: (Ey Muhammed!) Puta tapanlardan (mriklerden) yz evir. Allah isteseydi puta tapmazlard...(Enam Suresi, ayet 106-107.) Yani Tanr, dilediini puta tapanlardan yapyor ve sonra da Muhammede onlardan yz evir diye buyuruyor. Bununla da kalmyor, mriklerin ldrlmeleri iin yle diyor: ...Mrikleri (puta tapanlar) bulduunuz yerde ldrn... (Tevbe Suresi, ayet 5.)
Yani Muhammedin Tanrs, hem insanlar gnahkar klmakta, hem de gnahkar kldklarn cezalandrmakta, hani sanki sululuk onlara aitmi gibi! Olacak ey midir bu? imdi soracaksnzdr: Neden Tanr elikili bir dille ve adalet duygularn iner ekilde konuur? Bunun eitli nedenleri var ve bu nedenlerin hepsi de Muhammedin gnlk karlaryla ilgilidir. rnein kiileri Mslman yapmak isteyip de yapamad zamanlar, sorumluluu Tanrya atmak suretiyle kendisini temize karma yolunu bulmutur. Konuyu dier birok yaynmzda (rnein Kurann Eletirisi) ele aldmz iin burada fazla durmayacaz. Soru: Dilediini imanl ve dilediini de imansz yapan Tanrnn, kafir yapt kiileri eytanla dost kldn kabul edebilir misiniz? Eer bu soruya: Hayr kabul edemem; nk Yce bir Tanr insanlar saptrp eytanlarla dost klmaz eklinde yant verecek olursanz Mslmanlk snavndan iyi not alamazsnz, nk Muhammedin sylemesine gre Tanr, kafir kld kimseleri bir de eytanlarla dost yaptn bildirmekle vnmtr. Gerekten de biraz nce grdmz gibi Muhammedin Tanrs, dilediinin gnln ap Mslman yapyor ve dilediinin de gnln kapayp saptryor, yani kafirlerden klyor; kafir kldklarn da cehenneme atyor. (Bkz. Enam Suresi, ayet 39, 125; Zmer Suresi, ayet 22,23; ura Suresi, ayet 8 vb.) Fakat yine Muhammedden renmekteyiz ki, Tanr bir de iman sahibi klmadklarn eytanlarla dost klmaktan holanmaktadr. Nitekim yle konumutur: ...phesiz Biz eytanlar, inanmayanlarn dostlar kldk... (Araf Suresi, ayet 27.) Yani Tanr, insanlar saptrp eytanlarla dost klmay kendilerine mutluluk vesilesi ediniyor. Fakat bunlar syleyen Tanr, hani sanki bu sylediklerini unutmu gibi, bir de eytanlarla dost olmann insanlara ait bir ey olduunu syler, rnein yle der: Cemaatin bir ksmn hidayete (doru yola) erdiren Odur (Tanrdr). tekiler ise delaleti (sapkl) hak ettiler. Onlar Allah brakarak eytanlar cancier dost edindiler. Byle iken kendilerinin doru yolda olduklarn sanyorlar. (Araf Suresi, ayet 30.) Dikkat ediniz, biraz yukarda dilediini doru yola sokup dilediini saptrarak eytanlarla dost kldn syleyen Tanr, imdi burada tam tersini sylemektedir. Daha dorusu bir grup insan doru yola soktuunu aklarken, bir grup insann da eytanlar kendilerine dost edindiklerini bildirmektedir! Soru: Size Tanrnn, cennetteki erkek kullarna gzel kadnlar, memeleri yeni sertlemi bakire kzlar ve ayrca da olanlar (glmanlar, vildanlar) tedarik eder olduunu syleseler, ne dersiniz? Eer bunu syleyen kiiye: Hayr, Tanr konumu olamaz, nk bu szler mstehcen nitelikte eylerdir; bu szleri Tanrya yamamak, Tanry edepd bir dille konuuyormu gibi tanmlamak olur ki, bu da Ona hakaret saylr diye yant vermeye kalkarsanz Mslmanlk snavn geememi olursunuz. Yok eer bu szlere inanp, cenneti drt gzle bekler olduunuzu bildirecek olursanz, snavdan baaryla km saylrsnz. nk Muhammedin, Kuran ya da Kuran olmayarak koyduu buyruklara gre cennetler, emsalsiz gzelliklerle ve nimetlerle doludur. Orada meyvelerin, balarn, bahelerin her tr vardr; su rmaklar yannda tad bozulmadk st rmaklar, arap rmaklar, bal rmaklar, gz kamatran saraylar, tahtlar, koltuklar, atlasdan giysiler, ssler vb. bulunur. Fakat btn bunlardan baka bir de bakire ve
memeleri yeni sertlemi kzlar (huriler) vardr ki, cennetteki erkeklere iki sunarlar ve Tanr bu kzlar, erkek kullaryla sevitirir. rnein al-Nebe Suresinde Muhsmmedin Tanrs yle diyor: ...phe yok ki ekinenlere (Mslman kiilere) bir kurtulu, bir kutluluk ve murada eri yeri var; baheler, zmler ve memeleri yeni sertlemi yat kzlar; ve dopdolu kadeh. Ne bo bir sz duyarlar orda, ne birbirlerini yalanlama. Rabbinden fazlasyla bir ltuf ve ihsan... (Nebe Suresi, ayet 31-36.) Vaka Suresinde Tanrnn, gzel gzl ve yepyeni bir yapda huriler yaratt, hepsini de kz olan kz yapt ve bu gzel kzlar, erkeklerine dkn ve yat kld yazl: (Mminler) Dikensiz sedir aalar, i ie salkmlar sarkm muz aalar, uzayp gitmi glgeler altnda akp alayan sular, alabildiine ok, bitmemi ve engelsiz meyveler asasnda, yksek dekler zerinde olacaklar. Biz o gzel gzl kadnlar (hurileri) yepyeni bir yapda yarattk ve hepsini de kz olan kz yaptk. Hepsi erkeine dkn ve hepsi yat...(Vaka Suresi, ayet 28-37.) Muhammedin Tanrs, bu gzel kzlar, sevgili erkek kullaryla sevitirmek istediini bildirmek zere yle der: ...Yiyin, iin! Doyun kolaylkla. Yaptklarnzn (yani bana ve Muhammede boyun emi olmanzn) karl olarak dizi dizi tahtlara yaslanarak denecek onlara. Biz onlar, iri ( gzel) gzl hurilerle evlendireceiz. (Cennette) onlara, itahlarnn ektii meyve ve etlerden dilediklerince vereceiz. Ve onlar orada, kadeh tokuturacaklar; bo ve gnah olmayan biimiyle... (Tur Suresi, ayet 19-20, 23-24.) Fakat Muhammedin Tanrs, cennetteki erkek kullarna sadece gzel ve bakire tedarik etmeyi yeterli bulmaz; bir de onlarn hizmetine glmanlar, vildanlar yani gen/taze olanlar verir; bu olanlarn sedeflerinde sakl inci gibi olduklarn syler, yle der: ...Ve onlara, glman (olanlar) hizmet sunacak; (bu olanlar) sedeflerinde sakl inci gibidirler... Bir baka eviri yle: Hizmetlerine verilmi (kabuunda) sakl inci gibi genler etraflarnda dnp dolarlar. (Tur Suresi, ayet 24.) Bu konuda da verilebilecek rnekler pek ok; bunlar dier birok yaynmzda ele aldmz iin burada fazla durmayacaz.10 Tanry, erkek kullarna memeleri yeni sertlemi bakire gzel kzlar ve sedeflerinde sakl inci gibi olanlar tedarik eder biimde tanmlayan hkmleri, Tanrsal nitelikte kabul etmek gtr. Tanr fikrine saygl hi kimsenin bunlar benimsemesine olanak yoktur. Ne var ki, slam eriatnn, Tanrdan ve Muhammedden gelme olduunu bildirdii bu tr din hkmlerini benimsemediiniz an, Tanry ve Muhammedi inkar etmi saylr ve kukusuz Mslmanlk snavndan sfr almak yannda bir de dinsizlikle damgalanrsnz ki, bu taktirde yaamnz tehlikeye girebilir. Soru: Size deseler: ldkten sonra Kabre giren kiiye Tanr, akln ve uurunu iade eder; bu sayede kii mezardayken dahi Muhammedi vebilir! Bunu syleyene ne dersiniz? Eer aklc dncenin insanysanz, hi kukusuz bunu syleyeni alaya alr ve muhtemelen onu gericilikle, yobazlkla sularsnz. Fakat hemen belirteyim ki, bunu yaptnz taktirde
Mslmanlk snavndan yine sfr alm olur, stelik slama inanmamakla damgalanrsnz. nk yukardaki szleri syleyen Muhammeddir. yle ki: Muhammede gre Muhammed adl kitabmda uzun uzadya akladm gibi Muhammed, vnmeyi ve bakalar tarafndan vlmeyi ar ekilde seven bir kimseydi. Her vesileyle kendisini, btn insanlarn ve gelmi gemi btn peygamberlerin en ycesi ve Allah katnda en deerlisi olarak gsterirdi; rnein; Gznz an! Ben Allahn sevgilisiyim. Allah nezdinde gelmi ve gelecek btn insanlarn en ereflisi, en ycesi benim! derdi. Ya da: Ben Adem oullarnn seyyidiyim (efendisiyim)... derdi. Ya da kendisini btn peygamberlerin en ycesi olarak gstermek zere: Ben Resullerin (Tanr elilerinin) nderiyim. Ben Nebilerin (Peygamberlerin) kemalini simgeleyen son nebiyim; Kyamet gn ilk efaat edecek olan ve efaati ilk kabul edilecek olan da benim!" derdi. vnmekte o kerte ileri giderdi ki, Tanry bile, melekleriyle birlikte salavat getirirmi gibi tanmlamaktan geri kalmaz, insanlarn da kendisine salavat getirmesini isterdi. rnein Kurana koyduu ayetle Tanrnn yle konutuunu sylemitir: phe yok ki Allah ve melekleri, salavat getirirler Peygamber (Muhammede); Ey inananlar! Siz de salavat getirin, tam teslim olarak da selam verin. (Ahzab Suresi, ayet 56.) 11 nsanlarn kendisini yceltmelerini, kendisine vg yadrmalarn ve bu ii mrleri boyunca yapmalarn Muhammed yeterli bulmazd; isterdi ki mezarda dahi bu vglerine devam etsinler. Ebu Bekirin kz Ayenin ve kz kardei olan Esma binti Ebi Bekrin bu konudaki rivayetleri, bunun ilgin rneklerinden biridir. Olay u: Gnlerden bir gn gne tutulur ve halk korku ve telaa kaplr. Bata Muhammed olmak zere herkes, Tanrya snmak zere namaza durur. Namaza duranlar arasnda Muhammedin elerinden Aye de vardr. Ayenin kz kardei Esma, o srada evde iiyle megul olduu iin halkn telan fark edememitir. Fakat evden kp halkn namaza durmu olduunu grnce Ayenin yanna giderek: Bu halka ne oluyor (Neden korkuyorlar)? diye sorar. Namaz klmakta olan Aye kendisine gne tutulduunu anlatmak iin gk yzne doru bayla iarette bulunur ve Sbhanellah! der. Esma pek bir ey anlamaz ve tekrar sorar: Bu bir ayet(-i azab veya tekarrb-i Kyamet) mi? (Bu bir azap iareti mi ya da Kyametin yaklamas m?) Aye bayla Evet diye cevap verir. Bunun zerine Esma da namaza durur. Namazdan sonra Muhammed, halk karsna alp: Cennet ve Cehenneme kadar (evvelce) bana gsterilmemi hibir ey kalmad ki, bu makamda grm olmayaym diyerek konumaya balar. Konumasnda Tanrnn kendisine vahiy indirdiini ve bu vahye gre insanlarn, lmden sonra kabre (mezara) girdiklerinde snava ekileceklerini ve snav srasnda kendilerine: Bu adam (yani Muhammed) hakkndaki ilmin nedir? diye sorulacan; bu soruya Mslman kiinin: O (Zat- erif) Muhammeddir. O (Zat- erif) Allahn Resuldr. Bize kantlanm ayetlerle doru yolu gsterdi. Biz de onun arsna uyarak izinden yrdk. O (Zat- erif) Muhammeddir diyeceini; bu szlerin kez tekrar edileceini ve ondan sonra o kimseye: yle ise yat da rahatna bak. O (Zat- erifin) peygamberliine kesin olarak inandn hususunda phe kalmad denileceini; fakat eer o kii mnafk ise (yani sadece d grnyle Mslman olan, fakat i ynyle Mslman olmayan bir kimse ise), bu soruya kar: Ben ne bileyim? ittim, teki beriki bir eyler sylyorlard. Ben de syledim cevabn vereceini belirtir. (12) Daha baka bir deyimle Muhammed, mezara girmi l vcutlarn, kendisi iin: Allahn Resul bir Zat- erif diye konutuklarn sylemeyi, vnme vesilesi yapmtr. Ne var ki, mezardaki lnn bu ekilde konuabilmesi iin akl ve uur sahibi olmas gerekmekte. Bunu salamak, Tanrnn sevgili elisi Muhammed iin, ok kolaydr. Nitekim mer b.
Hattab, bir gn kendisine kabir halinden ve kabir sorunlarndan sz edip: (Mezardayken) Aklmz bamza iade edilecek mi? diye sorunca, Muhammed yle yant verir: Evet, bugnk heyetinizde akl ve uurunuz iade olunacaktr...(13) Ama bunu sylerken llerin kabirde iitmez olduklarna dair Kurana koyduu ayeti (Fatr Suresi, ayet 22) gz ard etmi olur. Btn bunlar byleyken, yukardaki soruya Hayr diye yant verecek olursanz, Mslmanlk snavndan sfr alm olacaksnzdr. Soru: Tanrnn insanlar, vahet niteliindeki cezalara arptracana, rnein el ve ayaklar aprazlama doratmak, gzleri oydurtmak ya da kafalar klla doratmak ya da astrtmak vb. gibi uygulamalara mahkum klacana inanr msnz? nsani duygularla dolu bir kiiyseniz, kukusuz ki byle bir soruyu aknlkla karlayacak ve muhtemelen: Hayr inanamam! Vahet niteliinde saylmas gereken bu tr cezalarn, Tanrdan geldiini kabul edemem! diyeceksinizdir. nk, her ne kadar su ileyenleri cezalandrmann doal olduunu kabul ediyorsanz da, uygulanacak cezann vahet niteliini tamamas ve ayrca da su ile ceza arasnda denkleme bulunmas gerektiini dnmektesinizdir. nk Rahim (merhametli) olduu sylenen bir Tanrnn, insanlara gaddarlk rnei tekil etmesini isteyememektesinizdir. Ne var ki, bu dncenizi ortaya vurduunuz taktirde Mslmanlk snavnda baarsz kalm olacaksnzdr. nk Muhammed, bu tr cezalarn Tanr buyruu olduunu bildirmi ve Kurana bu dorultuda ayetler koymutur. Bu ayetlerden biri, hrszlkla ilgili olarak yle: Hrszlk eden erkek ve kadnn, yaptklarna karlk bir ceza ve Allahtan bir ibret olmak zere, ellerini kesin. Allah izzet ve merhamet sahibidir. (Maide Suresi, ayet 38.) Bu ayette geen hrszlk szc (ki sirkat szcnn karldr), bakasnn maln gizlice, yani onun haberi olmadan almas anlamna geliyor. Dikkat edilecei gibi ayette sadece hrszlk denmi fakat alnan eyin miktar, deeri ve hangi maksatla alnd hususu belirlenmemitir. Her ne kadar Kuran yorumcularndan bazlar, alnan eyin az ok mergup denebilecek bir nisaba bali olmas gerektiini sylemekteyseler de, bn-i Abbas, bn Zbeyr ve Haseni Basri gibi kaynaklar byle bir kstasa gerek olmadn ve alnan eyin az ya da ok oluunun, el kesme cezasnn uygulanmasnda etkili bulunmadn bildirmilerdir. (14). Fakat her ne olursa olsun, hrszlk yapann ellerini , bileklerini kesmek gibi bir ceza insafd ve vicdan szlatc bir cezadr. stelik de ceza hukuku anlayna aykr, su ile ceza arasndaki dengeyi gz nnde tutmayan bir uygulamadr, ki hrszlk yapan kiiyi yeniden su ilemeye zorlamaktan baka bir ie yaramaz. nk elleri kesilen bir insan, artk alamayaca ve a kalaca iin, yeniden hrszlk yapmaktan baka are bulamayacaktr. Yine Muhammedin, Tanrdan gelmedir diye Kurana koyduu bir ayet yle: Allah ve Resulne kar savaanlarn ve yeryznde fesad alanlarn cezas ancak (acmadan) ldrlmeleri, ya aslmalar, yahut el ve ayaklarnn aprazlama kesilmesi, Yahut da bulunduklar yerden srlmeleridir. Bu onlarn dnyada rsvayldr. Onlar iin ahirette de byk azab vardr. (Maide Suresi, ayet 34.) Dikkat edilecei gibi burada, Tanrya ve Muhammede kar savaanlarn ve yeryznde fesat karanlarn ne gibi cezalara arptrlacaklar bildiriliyor ki, bunlar acmadan ldrmek, asmak, el ve ayaklar aprazlama olarak kesmek ya da bulunduklar yerden
srlmek gibi drt uygulamadan oluuyor. Her biri teker teker uygulanaca gibi, birlikte de uygulanabilir. rnein hem cinayet ileyen (yani katli yapan) ve hem de ayn zamanda mal alan kiilerin, biri sadan, biri de soldan olmak zere, birer elleriyle birer ayaklar kesilir ve sonra bunlar lme terk edilir. Bu ayetin Kurana girmesiyle ilgili olarak slam kaynaklar eitli sebepler ne srerler. krime ve Haseni Basri gibi kaynaklara gre yukardaki ayetler mrikler (puta tapanlar) hakkndadr. bn-i Abbas gibi kaynaklara gre bu ayet, Yahudi ya da Hristiyan ( kendilerine Kitap verilmi olan) kavimlerden birinin Muhammedle bar antlamas yaptktan sonra, antlama hkmlerine aykr olarak yol kesip yeryznde fesat karmalar nedeniyle inmitir! Bir baka rivayete gre, Hilal bn-i Uveymiri kavminin slam aleyhtar davranlar nedeniyle inmitir: Gya Beni Kinane kavminden bir ksm halk, Mslman olmak kastyla gelirken Hilalin kavmine uram ve bu kavmin adamlar yollarn kesmiler ve kendilerini de ldrmlerdir. Ve nihayet bir baka rivayete gre de bu ayet, Muhammed'n obann ldren ve develerini alp gtren kimseler vesilesiyle konmutur, ki zeti yle: Hicretin 6. Ylnda Ukle ve Ureyne kabilelerinden baz kimseler, Medineye gelerek Muhammede snrlar. slam dinine girdiklerini sylerler ve hasta ve a olduklarn belirterek yardm isterler. Muhammed kendilerini, develerinin bulunduu yere gnderir ve baklp iyilemelerini salar. Bir sre sonra bu kiiler iyileirler ve iyileir iyilemez Mslmanl terk ederler ve Muhammedin obann ldrp develerini gtrrler. Haberi alnca Muhammed, gazaba gelir ve hemen adamlarn gnderip bu kiileri yakalatr. Her birinin ellerinin ve ayaklarnn arprazlama kesilmesini ve ayrca da gzlerinin oyulmasn emreder. Ve sonra onlar bu haldeyken kzgn gnein altnda lme terk eder.(15) Bunu yaparken Muhammed, gereke olarak Kurana koyduu yukardaki ayeti (yani Maide Suresinin 34.ayetini) kullanr. Ve ite bundan dolaydr ki Mslman kiiler, bu ayeti ve Muhammedin bu davrann hak ve adalet rnei olarak yceltirler. Eer siz, bunu kabul edebiliyorsanz, iyi bir Mslman olmakla vnebilirsiniz! Yok eer aklnz ve vicdannz, vahet niteliindeki bu tr cezalara Hayr diyor ise, Mslmanlk snavndan snfta kalm olursunuz! Soru: Tanrnn, melekleriyle birlikte Muhammede salavat getirdiine (dua edip namaz kldna) inanr msnz? Salavat szc, geni ieriiyle dua etmek, namaz klmak, gibi anlamlara gelir. Bir bakma namaz yoluyla ibadet etmektir ki, Mslmanlar bu yoldan, esirgeyen ve merhamet eden Tanrnn yardmn salamaya alrlar. Baz kaynaklara gre salavat, be vakit namaz ile dier namazlarn tmn kapsar. Salavatta bulunan Mslman kii, bu ii Tanry en kutsal ekilde yceltmek ve Tanrya e ya da ortak komadn kantlamak ve alakgnllln ortaya vurmak iin yapar. Kuran, bunun byle olduunu belirleyen ayetlerle doludur. imdi yukardaki soruyu, muhtemelen yle yantlayacaksnzdr: Hayr, Tanrnn melekleriyle birlikte Muhammede salavat getirdiine (dua edip namaz kldna) inanamam; nk byle bir ey Tanr fikrini kltmek, Muhamedi Tanrnn stnde grmek olur. Ancak byle demekle, Mslmanlk snavndan yine sfr alm olacaksnzdr, nk Kuranda yle demektedir: phe yok ki, Allah ve melekleri, salavat getirirler Peygamber (Muhammede); ey iman edenler siz de salavat getirin; tam teslim olarak da selam verin. (Ahzab Suresi, ayet 56.) Bu nasl olur diye soracak olursanz yant ksaca yle: Her vesileyle tekrarladmz gibi, Tanry yceltici ayetleri Kurana koyan Muhammeddir. stemitir ki, Tanr snrsz ekilde yceltilsin ve yceltilirken, onun elisi olarak kendisi de yceltilmi olsun. nk Muhammed, vnmesini ve baklar tarafndan vlmesini ok seven bir kimsedir. rnein,
kendisini Allahn en sevgilisi, Mslmanlarn ilki, gelmi gemi btn peygamberlerin en stn, btn insanlarn en ycesi, en ereflisi, Adem oulllarnn Seyyidi eklinde gstermi, kendisine ba eenlerin Tanrya ba emi saylacaklarn, kendisine inanp sayg gsteren ve salavat getirenlerin tm gnahlardan syrlp cennete ulaacaklarn ve buna benzer daha nice eyler sylemitir. Fakat bununla yetinmemi, Tanry, yukarda belirttiimiz gibi, melekleriyle birlikte kendisine salavat getirir ekilde tanmlamtr.(16) Gryorsunuz ki, yukardaki soruyu: Hayr, Tanrnn, melekleriyle birlikte Muhammede salavat getirdiine (dua edip namaz kldna) inanamam... dediiniz taktirde Mslmanlk iddianz geersiz kalacaktr. Soru:Tanrnn yanl ya da elikili kararlar verdiine ya da insanlardan akl alarak i grdne inanr msn? Eer bu soruya: Hayr inanmam; nk Tanr her eyi bilendir, her eyi nceden hesap eden ve grendir; asla yanlmaz ve insanlardan akl almaz eklinde bir yant verecek olursanz, Mslmanlk snavndan yine snfta kaldnz demektir. nk, bata Kuran olmak zere slam kaynaklarn incelediimiz zaman grmekteyiz ki, Muhammedin Tanrs, ou zaman birbirini tutmaz ve elikili ya da yalan/yanl kararlar vermesi yannda, insanlardan akl alarak da i grmektedir. Bu konuya da eitli yaynlarmda deinmi olmakla beraber, yukardaki soru vesilesiyle burada ksa bir zetlemede bulunmak yararl olacaktr. Sadece birka rnek vermekle yetineceim. Muhammedin Tanrsnn, herhangi bir konuda enine boyuna dnmeden, hesap etmeden ve kt sonular yaratacan bilmeden kararlar verip, sonra bu kararlarn kullarn uyars zerinedeitirmi olmasna verilecek nice rneklerden biri, Kuranda, sra Suresinde geen Mira Olay ile ilgilidir ki, Muhammedin gk gezisi olarak da bilinir. sra Suresinde yle yazl: Bir gece, kendisine ayetlerimizden bir ksmn gsterelim diye (Muhammed) kulunu Mescid-i Haramdan evresini mbarek kldmz Mescid-i Aksaya gtren Allah, noksan sfatlardan mnezzehtir. O, gerekten iitendir, grendir. ( sra Suresi, ayet 1.) Mira szc, genellikle Kurandaki ge dayal merdiven deyimiyle karlanmakta (bkz. Zuhruf Suresi, ayet 33). Gya Muhammed, bir gece Mekkedeki Mescid-i Haramdan kalkp Kudsteki Mescid-i Aksaya gitmi ve sonra gk merdiveni ile gklerin yedinci katna km ve Tanryla buluup ondan birtakm buyruklar almtr ki, bunlarn arasnda namaz vakitleriyle ilgili olan vardr. Gk gezisi olarak da bilinen bu hikaye, 1400 yl boyunca Mslmanlar iin kutsal bir anlam tamtr; zeti yle: Bir gn Tanr, Muhammedi yanna arp ayetlerinden bir ksmn gstermek ister! Bunun zerine Muhammed, Burak adndaki atna binerek Mekkedeki Kabeden hareketle Kudsteki Mescid-i Aksaya gider ve oradan Cebraille birlikte gk katlarn kmaya balar. Yedi kattan oluan gk katlarndan her birinde, eski dnem peygamberlerinden biri oturmaktadr (rnein brahim, Musa, sa vb. gibi). Muhammedin sylemesine gre btn bu peygamberler, Tanr tarafndan Mslmanlkla emrolunmulardr. Her kattan geerken onlarla selamlar ve nihayet Tanrnn bulunduu kata gelir. Tanr kendisine, gnde elli vakit namaz klnmas iin buyrukta bulunur. Nasl bir gerekeye dayal olarak gnde elli vakit namaz uygun bulmutur, bilemiyoruz. Yalnz bildiimiz u ki, gnde elli vakit namaz klnmasn ieren emir, uygulanmas mmkn olmayan bir emirdir. nk eer insanlar, gnde elli vakit namaz klmaya kalkacak olurlarsa, ne almaya, ne uyumaya, ne yemek yemeye, ne elenmeye ve ne de iftleip nesil retmeye vakit bulabileceklerdir. Bunun byle olduunu en basit bir hesapla ortaya vurmak kolay: rnein her bir namaz (hazrlk, abdest almak vs. dahil), en azndan 20 dakika tutmu olsa, gnn aa yukar 17 saatini bu ie
ayrmamz gerekecektir. Geriye 7 saatlik bir bo zaman kalyor ki, uyku uyumaya bile yetmez. imdi sormak gerekiyor: Nasl olur da Tanr bunu hesap edemez? Ne var ki, sadece Tanr deil, Muhammed de elli vakit namaz emrinin, uygulanmas imkansz bir emir olduunu dnmez. Emri alr almaz, byk bir sevin izhar eder ve Tanrnn bu szlerini kendi kavmine mjdelemek zere hemen gk katlarn inmeye balar. Her bir katta rastlad peygamberlerle selamlar, Tanryla grm olduunu anlatr. Fakat Musann bulunduu kata geldii zaman, Musa kendisine Tanrdan ne emirler aldn sorar. Elli vakit namaz emri verildiini renince Muhammede yle der: Senin kavmin gnde elli vakit namaz klamaz. Geri dn ve Tanrdan bu emri deitirmesini, namaz vakitlerinin saysn azaltmasn iste. Musann bu ekilde konumas zerine Muhammed, hi tereddt etmeden gk katlarn trmanarak Tanrnn yanna dner ve namaz vakitlerinden indirme yapmasn ister. Tanr onun bu isteini kabul ederek 10 vakit namaz indiriminde bulunur ve Mslmanlara gnde 40 vakit namaz klnmasn emrettiini bildirir. Aslnda 40 vakit namaz da az saylmaz; ama her ne hikmetse Tanr byle karar vermitir. Tanrnn bu kararn Muhammed, yine sevinle karlar ve gk katlarn inmeye balar. Ne var ki Musann katna geldiinde, Musa kendisine gnde 40 vakit namazn da ok olduunu ve tekrar Tanr katna dnp indirim salamasn syler. Musa'n dediine uyarak Muhammed, tekrar katlar kp Tanr'n yanna gelir ve O'dan indirim yapmasn diler. Tanr 10 namaz daha indirimde bulunarak gnde 30 vakit namaz klnmasn emreder. Muhammed bunu uygun bulur ve gk katlarn inerek Musann yanna gelir. Fakat Musa bunun da ok olduunu syler ve geri dnp Tanrdan indirim istemesini tavsiye eder. Muhammed, yine Tanr katna dnerek indirim ister. Ve ite bu ekilde, Tanryla Musa arasnda mekik dokuya dokuya (Musadan ald tavsiyeye uyarak) Muhammed, nihayet Tanrdan namaz saysnn gnde be vakit olmas gerektiine dair karar alr. Ancak Musa bunun dahi ok olduunu syleyince Muhammed: Hayr artk Tanr2nn yanna kp daha fazla indirim istemeye yzm tutmaz der ve doruca kavminin yanna gelerek emri bildirir.(17) slam kaynaklarnn Muhammed lehine iftiharla kaydettikleri bu olaydan anlalyor ki Tanr, namaz vakitlerinin saptanmas konusunda ok isabetsiz bir karar vermitir ve Muhammed bu kararn isabetsizliinin farkna varmamtr. sabetsizliinin farkna varan sadece Musadr. Daha baka bir deyimle Musa, Tanrdan da, Muhammed2den de daha isabetli dnmtr. Ve Tanr, Musann aklna uyarak i grmtr. Burada sz konusu OLAN Tanr, Muhammedin kendi hayalinde canlandrd bir Tanrdr. Ve ite eer siz, byle bir Tanr tanmna inanyorsanz, Mslmanlk snavn gemi saylrsnz. Ama kalkp: Hayr, Tanr bylesine isabetsiz karar vermi olamaz; hele insanlardan akl alarak i grmesi sz konusu olamaz; zira Tanry ve Muhammedi bu durumda klmak, her ikisini de Musaya nazaran daha az akll saymak olur eklinde bir eyler derseniz, bu taktirde Mslmanlk snavndan sfr alrsnz. Kuran incelerken gryoruz ki, o her eyi bildiini syleyen ve kendisini alim olarak tantan Tanr, bilinmesi gereken ou eyden habersizdir. Bunun nice rneklerinden biri Muhammedin okuryazar olup olmamasyla ilgili. Gerekten de Kuranda Tanrnn Muhammede yle hitap ettii yazl: (Ey Muhammed!) Yaratan Rabbinin adyla oku! nsan bir alaktan yaratt. Oku... ( Alak Suresi, ayet 1.) Yani Tanr, Cebrail araclyla Muhammede vahiy gnderirken, onun okuma bildiini dnerek: Oku diye emreder. Fakat Muhammed: Ben okuma bilmem diye karlk verir. Buna ramen Tanr emrinde srar eder ve: Oku! Kalemle reten, insana bilmediini bildiren Rabbin en byk keremdir (Alak Suresi, ayet 3-5)
der. Muhammed, yine ayn eyi syler ve okuma bilmediini tekrarlar. Tanr yine srar eder ve bu nc kez Muhammedden: Ben okuma bilmem eklinde karlk alnca, srarndan vazgeer. Anlar ki Muhammed, gerekten okumaszdr. Bunun zerine Tanr, okuma iini stlendiini ve bu ii Cebrail araclyla yapacan anlatarak yle der: (Ey Muhammed!) Dorusu o vahyolunan senin kalbine yerletirmek ve onu sana okutturmak Bize der. Biz onu Cebraile okuttuumuz zaman, onun okumasn dinle. Sonra onu aklamak bize der. (Kyamet Suresi, ayet 17-19.) Ve bu sylediini pekitirmek iin unu ekler: Ey Muhammed! Cebrail Kuran okurken, unutmam2daak iin acele edip onunla beraber syleme, yalnz dinle... (Kyamet Suresi, ayet 16.) Ve sonra Tanr, Muhammedin okuma-yazma bilmediini herkese bildirmek zere yle konuur: ...bunu okuyup-yazmas olmayan Peygamber Muhammede uyanlara yazacaz... (Araf Suresi, ayet 156-157.) Ayrca da da Muhammede hitaben yle der: Ey Muhammed...Sen daha nce bir kitapdan okumu ve elinle de onu yazm deildin. yle olsayd, batl sze uyanlar pheye derlerdi... (Ankebut Suresi, ayet 49.) Grlyor ki Tanr, Muhammedin okuma bildiini sanarak ona vahiylerini gnderiyor ve Oku diye emrediyor; fakat okuma bilmediini anlaynca okuma iini kendisi stleniyor! Pek gzel ama, nerede kald Tanrnn alimlii, nerede kald Tanrnn her gizli ve bilinmeyen eyleri bilirlii? Bu yukardaki rnek, Kuran surelerinin, slamclarn belirledikleri ini srasna gre aklanmtr. Eer konuyu, surelerin Kurandaki srasna gre ele alacak olursak, bu kez Tanry g durumda brakan bir baka sonula karlam oluruz ki, o da yle: Muhammedin okuma bilmediini belirleyen ayetler, Kurandaki surelerin srasna gre u dzeyde: Araf Suresi (7.sure), Ankebut Suresi (29. sure), Kyamet Suresi (75. Sure), Alak Suresi (96. Sure). Kurann 7.suresi olan Araf Suresinde Tanr, Muhammedin mmi (yani okumasz) olduunu bildirmekte: Yanlarndaki Tevrat ve ncilde yazl bulduklar o... mmi peygambere (Muhammede) uyanlar var ya...(Araf Suresi, ayet 157.) (Ey Muhammed!) de ki:...yle ise Allaha ve mmi peygamber olan Resulne (Muhammede)...iman edin...(Araf Suresi, ayet 158.) Grld gibi, Tanr burada Muhammedi okumasz bir kimse olarak tantmakta. Ayrca da, onu okumasz braktn anlatmak maksadyla 29.sure olan Ankebut Suresinde, yle konumakta: (Ey Muhammed!) Sen bundan nce ne bir yaz okur, ne de elinle onu yazardn. yle olsayd batla uyanlar kuku duyarlard...(Ankebut Suresi, ayet 48.) Yani Tanr Muhammedi okumasz brakmtr, nk okuma/yazma bilir klm olsa, evresindekiler yanl kanya kaplp onun baka kitaplardan (rnein Tevratdan, ncilden) alma yaparak Kuran hazrladn sanabilirlermi!
Fakat Tanr bunu sylemekle kalmaz bir de, 75.sure olan Kyamet Suresinde, ayetleri kendi azyla Muhammede okuduunu bildirmek zere yle der: (Ey Muhammed!)...phesiz (Kuran senin kalbine yerletirmek) vr onu okumak bize aittir...(Kyamet Suresi, ayet 16-17.) Grlyor ki Tanr, Kurann yukarda belirttiimiz 7., 29. Ve 75. Surelerinde Muhammedi okumaszm gibi tanmlamakta. Bylece onun, baka kitaplar okuyup bu kitaplara gre konumadn anlatmaya almakta. Ne var ki, Muhammedin okumasz olduunu syleyen bu ayn Tanr, bu sylediklerini unutmuasna, Kurann 96. Suresi olan Alak Suresinde, Muhammede Oku diye emreder: (Ey Muhammed!) Taratan Rabbinin adyla oku! nsan bir alaktan yaratt. Oku... (Alak Suresi, ayet 1.) Evet ama, hani ya Muhammed okuma bilmezdi? Okuma bilmeyen bir kimseye Oku diye emredilir mi? Grlyor ki, hangi adan bakarsak bakalm (yani konuyla ilgili ayetleri ister surelerin ini srasna gre, ister Kurandaki sray gz nnde tutarak okuyalm) Tanr, Muhammedin okuma bilir ya da bilmez oluu konusunda, ya habersizdir ya da kurnazlk peindedir.18 slam kaynaklarnn bildirmesine gre Tanr birok hususta, insanlardan akl alarak i grmtr ki, bu kiilerin banda mer b. Hattab gelmekte. Gya birok ayeti onun isteine uyarak indirmitir. merin bizzat kendi sylemesine gre Tanr, zellikle konuda isteklerini ayet ekline dntrmtr. Bunlardan biri, Kabedeki Makam- brahim denen yerin namazgah ve dua yeri olarak kabul edilmesidir. Bir dieri kadnlarn rtnmesi konusundadr. ncs de Muhammedin karlarnn kskanlk gstermeleriyle ilgilidir. Bunlar ksaca zetleyelim: Bakara Suresinin 125. ayetinde, Kabedeki brahim makam ile ilgili u var: Biz Beyti (Kabeyi) insanlara toplanma mahalli ve gvenli bir yer kldk. Siz de brahimin makamndan bir namaz yeri edinin (orada namaz kln)... (Bakara Suresi, ayet 125.) Gyamer b. Hattab, ikide bir Muhammede gelip, Kabedeki Makam- brahim denen yerin ibadet yeri olmas isteinde bulunurmu ve onun bu isteini duyan Allah, bu istee uyarak Kurann Bakara Suresinin yukardaki 125.ayetini indirmi imi! Kurann Ahzab Suresinde, kadnlarn rtnmesiyle ilgili olarak yle bir ayet var ki, Hicab ayeti diye de bilinir: Ey Muhammed! Hanmlarna, kzlarna ve mminleri kadnlarna (bir ihtiya iin dar ktklar zaman) d rtlerini stlerine almalarn syle. Onlarn tannmamas ve incilmemesi iin en elverili olan budur...(Ahzab Suresi, ayet 33, 59.) nsan kaynaklarnn bildirmesine gre Tanr bu ayeti mer b. Hattabn uyars ve istei zerine indirmitir. Gya mer,son derece kskan olduu iin, kadnlarn tannmayacak ekilde rtnmeksizin evden kmalarn istemezmi. Bu nedenle bir gn Muhammede: Ya Resullullah, emretsen de (elerin) hicab iine girseler. nk senin yanna iyi-kt insanlar girip kyor eklinde bir eyler sylemi. Bunu duyan Tanr, hemen yukardaki Hicab ayetini indirivermi. Sylendiine gre Hicab ayeti, Hicretin 5. ylnda inmitir ki (kimine gre 3. ya da 4. ylnda), Muhammedin Peygamber olarak kendini tantmaya
balamasndan 15 yl sonraya isabet etmekte. Yani Tanr, 15 yl boyunca kadnlarn rtnerek sokaa kmalar konusunda hibir ey dnemiyor ve bu ii merin hatrlatmas zerine yapyor! (19) Kurann Tahrim Suresinde, Muhammede kar kskanlk gstermek zere anlaan elerin Tanr tarafndan uyarlmasyla ilgili yle bir ayet var: Eer O (Muhammed) sizi boarsa Rabbi ona, sizden daha iyi... sebatla itaat eden, tevbe eden...dul ve bakire eler verebilir. (K. 66, Tahrim Suresi, ayet 5.) Kaynaklarn bildirmesine gre, bu ayeti de, mer b. Hattabn uyars zerine dnm ve indirmitir. Olay u: Muhammed, her sabah namazn kldrdktan sonra, srayla elerinin odalarna gider, onlarla cinsi mnasebette bulunurmu. Gnlerden bir gn Hafsann (ki mer b. Hattabn kzdr) yanna geldiinde, Hafsa ona bal erbeti iirmi, bu yzden Muhammed onun odasnda biraz fazlaca kalmaya balam. Bu i birka gn byle devam edince Aye kskanla kaplp ikillenir ve Hadra adndaki cariyesine: Resullullah Hafsann odasna girdii vakit sen de gir. Bak ne yapyor? Bana haber ver? der. Cariye Hadra, ertesi gn olan bitenleri grp Ayeye haber verir; bunun zerine Aye, Muhammedin dier eleriyle birlikte Muhammede bir oyun oynamak ister. Ve onlara yle der: Resullullah yannza geldii zaman kendisine: Sende magafir kokusu duyuyorum deyiniz. der. Magafir denen ey, Urfut denilen Arabistan meelerinin bal gibi tatl fakat kokusu ho olmayan bir cins zamk (samg) imi. Muhammed ise, zerinde fena bir koku bulunmasndan holanmazm. Ve ite, elerinin yanna girdiinde , onlarn: Sende magafir kokusu duyuyorum demelerinden rahatsz olmu. Ve hele Ayenin odasnda vee onunla cinsi mnasebette bulunurken ondan: Ya Resulullah, senden magafir kokusu duyuyorum. Yoksa yedin mi? szlerini duyunca: Hayr, Hafsa bana bal erbeti iirdi diyerek cevap verir. Aye bunu duyunca: Demek, o baln arlar Urfut otlam diye karlk verir. Muhammed de ona, artk bir daha bal erbeti imeyeceine dair yemin eder: Vallahi bir daha azma koymam der. Ne var ki Tanr buna raz olmaz. Yani Muhammedin, srf Ayeyi ve dier elerini honut etmek iin bal erbeti imekten vazgemesini istemez ve hemen u ayeti indirir: Ey Peygamber! Elerinin rzasn gzeterek Allahn sana helal kld eyi niin kendine haram ediyorsun...(K. 66, Tahrim Suresi, ayet 1.) Fakat bu arada mer b. Hattab, olan bitenleri renince fena halde fkelenir ve Muhammedin elerine, yapklar iin kt bir ey olduunu hatrlatr ve yle der: Ne bilirsiniz? Eer (o) sizi tatlik edecek (boayacak) olursa, Rabbi belki size bedel ona daha hayrl ezva (eler) verir. Anlalan o ki, Tanr btn bu olan bitenleri izlemi ve merin sylediklerini ok uygun ve yerinde bulmutur. Nitekim, merin sylediklerini hemen vahiy ekline dntrr ve Tahrim Suresinin 5. Ayetini indirir ki, biraz nce belirttiimiz gibi yledir: Eer O (Muhammed) sizi boarsa Rabbi ona, sizden daha iyi... sebatla itaat eden, tevbe eden...dul ve bakire eler verebilir. (K. 66, Tahrim Suresi, ayet 5.)(20) Yine slam kaynaklarndan renmekteyiz ki Tanr, sadece yukardaki hususlarda deil, daha birok konudan mer b. Hattabn fikrinden yararlanm olarak i grmtr. rnein Tirmizi gibi kaynaklar, Kurandaki pek ok ayetin merin uyarsna uygun olarak indiini
sylerler ve bn-i merin u szlerini anmsatrlar: Hibir mesele tehadds etmemitir ki, nas bir trl, mer de bir trl reyde bulunmu olsunlar da Kuran, merin dediine uygun olarak nazil olmu olmasn.21 Bu szlerin Trkesi yle: Halk ile merin gr ayrlna dtkleri hibir sorun yoktur ki Kurana, merin grne ve dediine uygun ayetler eklinde girmemi olsun. Fakat hemen ekleyelim ki Muhammedin Tanrs, sadece merin isteklerine ve aklna uyarak deil, bakalarndan da esinlenerek i grmtr. Yer darl nedeniyle bunlar burada deil, Muhammedin Tanr Anlay adl kitabmda ele alacam. Fakat burada ksaca belirtmek isterim ki, Tanr szleri olarak tantlan kitap, btn bunlardan baka, nemli saylmas gereken birok yanl da iermektedir. rnein sann anas Meryem ile, Musa ve Harunun kzkardeleri olan Meryem birbirleriyle kartrlm ve sanki ayn kiiymi gibi tantlmtr; oysa bu iki Meryemin 1700 yl arayla yaadklar kabul edilir. Yine bunun gibi Acem hkmdarlarndan Ahaveroun veziri olan Haman, Msr Firavunlarndan birinin veziri olarak tantlmtr. te yandan Ay, Gnein uydusu ve dolaysyla Gnee nazaran ikinci derecede bir deeri olduu halde, Kuranda mnir (nurlandrc) yani gnee stn gsterilmitir.(22) Kaynaka: 1 Bu konuda daha geni aklama iin benim Kurann Eletirisi adl kitabma bkz. 2 Bu konuda bkz. Elmall H. Yazr, Halk Dini, Kuran Dili, Bedir Yaynevi, stanbul 1993, c.6, s.4518-9. 3 Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.II,s.843. 4 Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2,s.825-6; ayrca bkz. Kaf Suresi, ayet 30. 5 Sahih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.843. 6 Kyamet gn Srattan gei iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.820-830. 7 Bkz. mam Gazali, Kimya-y Saadet, Bedir Yaynevi, stanbul 1979, s.107. 8 Buharinin Ebu Hreyreden rivayeti iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.476, Hadis No:321. 9 Sahih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.477-478. 10 Cennet tanmyla ilgili Kuran ve hadis hkmleri iin benim eriat ve Kadn ve Kurann Eletirisi adl kitaplarma bkz. Ayrca bkz: Turan Dursun, Kuran Ansiklopedisi, c.4, s.69 vd.; mam Nevevi, age ., c.3,s.464 vd. 11 Bu konuda verilecek dier rnekler iin benim Muhammede gre Muhammed adl kitabma bkz. 12 Sahih-i Buhari Muhtasar ..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.1, s.76, 88-89. 13 Sahih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.4, s.504. 14 Bu konuda bkz. Elmall H. Yazr, Hak Dini, Kuran Dili, Bedir Yaynevi, stanbul 1993, c.2, s.1672. 15 Bu konuda benim Muhammede gre Muhammed ve Kurann Eletirisi 3 adl kitaplarma bkz. Ayrca Elmall H. Yazr, Hak Dini, Kuran Dili, c.2,s.1661 vd. 16 Bu konuda daha geni bilgi iin benim Muhammed gre Muhammed adl kitabma bkz. 17 Bu Mira Olay iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.10, s.65-72. 18 Bu konuda daha geni aklama iin Kurann Eletirisi 2 ve Toplumsal Geriliklerimizin Sorumlular: Din Adamlar adl kitaplarma bkz. 19 Bu hususlar iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.346 vd.; Hadis No:261; ayrca bkz. c.11, s.48, 398. 20 Btn bu hususlar iin benim eriat ve Kadn, Kurann Eletirisi adl kitaplarma bkz.
Ayrca bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar...,Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.346 vd.,Hadis No:261. 21 Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, c.2, s.349. 22 Bunlara benzer dier yanllar konusunda benim Kurann Eletirisi 3 adl kitabma bkz. Kaynak: lhan Arsel, Mslmanlk Snav, Kaynak Yaynlar
Blm 4
HOGR VE NSAN SEVGS KONULARINDA BRKA SORU! slamclar, her hususta olduu gibi, hogr ve insan sevgisi konularnda da slam eriatnn en mkemmel bir din olduunu ne srerler. Oysa syledikleri gerekddr. Onlarn bu yalanlarn ortaya vurmak zere u birka soruya gz atalm. Soru: slam dininin Tanr katnda tek gerek din olduunu, slamdan baka geerli din olmadn, Yahudiliin ya da Hristiyanln saptrlm (tahrif edilmi) dinler olduunu ngren buyruklar hogr anlayyla badatrr msnz? Eer bu soruya Hayr byle bir iddiay hogr ilkeleriyle badatramam derseniz, slama ters dm olur ve dolaysyla Mslmanlk snavndan kt not alrsnz. nk Muhammedin sylemesine gre slam dini, Tanrnn yaratt tek dindir ve Tanr bu dini, kendi katnda gerek ve geerli olmak zere yarattn bildirmek zere: Bugn size dininizi btnledim...din olarak sizin iin slamiyeti beendim. (Maide Suresi, ayet 3; Nur Suresi, ayet 55.) demi ve unu eklemitir: "Kukusuz Tanr katnda din sadece slamdr. (Al-i mran Suresi, ayet 19-20.) Daha baka bir deyimle slam dini, Tanrnn benimsedii tek gerek dindir. Dier dinlerden hibiri gerek din deildir ve hibirinin Tanr katnda yeri yoktur. Bundan dolaydr ki, Tanr gya btn insanlarn dnyaya Mslman olarak geldiklerini anlatmak zere Muhammede unu ilham etmitir: Her doan ocuk muhakkak slam ftrat zerine doar; sonra anasyla babas onu Yahudi ya da Nasrani (Hristiyan) ya da Mecusi yaparlar...Allahn yaratt bu slam ve tevhid seciyesini (Tanr birlii fikrini) irk ile (Tanrya e komakla) deitirmek uygun deildir. Bu slam ve tevhid dini, en doru bir dindir. Gya Tanr, slamdan baka gerek din olmadn anlatmak zere; Tanr katnda din, kukusuz, yalnzca slamdr...(Al-i mran Suresi, ayet 19.) derken, slam korumas altna aldn da anmsatmtr. Gya Tanr katnda doruluk klavuzu olan tek din slamdr ve Tanr bu dini, btn dinlere stn olmak zere gndermi ve yle demitir: Btn dinlerden stn klmak zere Peygamberini Kuran ve hak din (slam dini) ile gnderen Odur (Tanrdr). (Fetih Suresi, ayet 28.) Tanr Odur ki, Peygamberini doruluk klavuzu ve hak din olarak gnderdi: dinlerin tmne stn klsndiye... (Tevbe Suresi, ayet 9; Enam Suresi, ayet 161; Yunus Suresi, ayet 105.) Ve yine Muhammedin sylemesine gre Tanr, yeryznde tek din olarak slam kalana
kadar kafirlerle savamak gerektiini bildirmi, yle demitir: Ve savan onlarla! Ayrlk-kargaa (fitne) ortadan kalkana ve din tmyle yalnzca Tanrnn dini olarak kalana (yani slamdan bakas kalmayana) dek... (Enfal Suresi, ayet 39; Bakara Suresi, ayet 193.) Yine Muhammedin sylemesine gre Yahudilik ve Hristiyanlk, slamn saptrlm (tahrif edilmi) eklidir. Gya Tanr Yahudilere ve Hristiyanlara, slam dinini vermek zere Mslman peygamberler gndermitir. Gya brahim, ilk olarak Mslmanlkla emrolunmu olan peygamberdir. Gya brahimden bu yana btn peygamberler (Musa, Davud, Sleyman vb. ve sa) hep Mslman olarak gnderilmitir. Gya Tanr onlara, slami kurallar ieren kitaplar (Tevrat ve ncil) vermitir. Gya Yahudiler ve Hristiyanlar, kendilerine gnderilen peygamberleri alaya almlar ve kendilerine indirilen kitaplar deitirmiler, bu nedenle kafir olmulardr.1 Ve yine Muhammedin sylemesine gre, bundan dolaydr slamdan baka bir din aramak doru deildir, sapklktr ve her kim baka bir dine ynelirse kaybedenlerden olacak, cehennemi boylayacaktr. ...slamdan baka dinlere rabet edenler tam bir ziyan iindedirler... (Al-i mran Suresi, ayet 85.) Grlyor ki, bu konuda Mslmanlk snavn kazanabilmek iin, slamdan baka gerek bir din olmadna ve baka bir dine ynelenlerin kafir saylacaklarna inanmanz gerekmektedir. Soru: slamdan baka din ve inanta olanlar (rnein Yahudileri ve Hristiyanlar) aalayan, hakir gren, cehennemlik bilen eriat buyruklarn hogr anlayyla badatrabilir misiniz? TC devletinin Diyanet leri Bakan Mehmet Nuri Ylmaz Efendiye soruyorlar: Edison gibi insanla byk hizmetler etmi kiilerin ahiretteki durumu ne olacaktr? Byle bir soru size sorulmu olsa ne dersiniz? ada zihniyete ynelik ve bu sayede insanlar din, inan vs. gibi ayrlklara bakmadan, sadece insan varl niteliiyle deerlendirebilecek seviyeye erimi bir kimse olarak, muhtemelen u tr bir karlk verirdiniz: nsanla hizmette bulunan (hatta bulunmasa bile ahlakilik, drstlk, insanseverlik ve yardmseverlik rnei) her insann gidecei yer cennet olmaldr. (Eer cennet diye bir yer var ise!) Evet byle derdiniz, nk yce olduunu kabul ettiiniz bir Tanrnn, kendi yaratt insanlar, amellerinin (eylemlerinin) imana dayal olmasna gre deil, erdemlilik ve insanla yararllk kstasna gre deerlendirmesinin doal olduunu dnrdnz. Ve yine dnrdnz ki, insanla hizmette bulunmu ve erdemlik (fazilet) rnei gsteren kimseleri, slamdan baka inanca baldrlar diye cehennemlik saymak demek, Tanr fikrini zedelemek olur ve bu da ancak imancl, aklcln stnde grenlerin harcdr; oysa ada uygarlk, herkesin bildii gibi, aklcln stnl sayesinde elde edilebilmitir ve aklc dnceye sahip bir insan, din ve inan farkna gre insanlar deerler terazisine vurmaz. imdi geliniz birlikte, Diyanet leri Bakannn, Hristiyan asll Edisonun br dnyadaki durumu konusundaki soruya verdii cevab okuyalm: Bu grup mucit kiiler hizmetlerinin karln dnyada itibar, hret ve imkanlar grerek zaten alyorlar. Ahiret yurdunda ebedi mutluluk ise mminler iin vaat edilmitir. Ancak
kabiliyetlerine ramen, gerek dine ve tevhid inancna eriemeyen mucit ve zeki kiilerin durumu znt vericidir...2 Evet bu szler, hogrden, insanilikten,erdemlikten (faziletten) vs. sz eden ve halkmz din verileriyle eitmekle vnen bir kimsenin azndan kmakta. Grlyor ki Diyanet Bakan, Edisonun insanla byk hizmette bulunduunu kabul etmekle beraber, Mslman olmayarak ld iin onun ahiret yurduna alnmadn (yani cehenneme atldn), bildirmekte ve slama eriemeyen mucit ve zeki kiilerin durumlarnn (cennete giremeyecekleri iin) znt verici bulunduunu eklemekte. Hemen ekleyelim ki, bu gerici zihniyet sadece ona deil, tm slamclara zg bir eydir. Ne var ki, bu szleri cami imamlarndan biri sylemi olsa, belki gz ard etmek mmkndr diye dnebilirsiniz. Fakat konuan kii, laik TC devletinin, Anayasal kurulularndan birinin bakan; tutum ve davranlaryla ve davranlaryla ve konumalaryla, bir bakma devleti sorumluluk altna sokabilecek bir kimse. Hemen belirteyim ki, Diyanet Bakannn, yukarda gerek din deyimiyle anlatmak istedii ey Mslmanlardr. nk banda bulunduu kurulu, halkmza slami buyruklar belletir. Biraz nce deindiimiz gibi, bu buyruklar arasnda:...slamdan baka bir dine ynelenler sapktrlar eklindeki hkmlerden tutunuz da, Yahudi ve Hristiyan dinlerinin gerek din saylmadna, nk Yahudilerin ve Hristiyanlarn, daha nce kendilerine verilmi olan kitaplar (Tevrat ve ncil) tahrif ettiklerine, kendilerine gnderilen peygamberleri alaya aldklarna ya da bir ksmn ldrmeye teebbs edip, bir ksmn da (rnein Uzayr ya da say) Tanrnn olu olarak kabul etmekle kafirlii setiklerine, Muhammedi ve Kuran inkar etmekle cehennem ateini tercih ettiklerine ve kurtulua kabilmelerinin ancak slama girmekle mmkn olduuna, bunu yapmadklar takdirde cizye, (yani kafa paras) vermelerine kadar onlara sava amak gerektiine, cizye denen eyin Mslmanl kabul etmemelerinin cezas anlamna geldiine ve onlar dost edinmenin kafirlik saylacana dair ve bu dorultuda daha nice hkmler vardr. Byle olduu iindir ki, bata Diyanet leri olmak zere tm mollalarmz, imdi kendilerinin de yararlandklar uygarl yaratan (ve sadece bilimsel bakmdan deil, ahlakiyat bakmndan da emsalsiz ve rakipsiz) nice bilgin ve dnr, srf Mslman deillerdir diye cehennemlik bilirler ve insanlarmz da farkl din ve inantakilere kar cihat duygularyla yetitirirler. Ve ite bu hamurla yourulmu yurttalarmzn pek ounun bilin altnda yatan ey kafirlere kar bitmeyen bir dmanlktr ve bu dmanlk, slamclarn abalaryla her gn biraz daha bu lkeyi adlklara itmektedir. Bundan dolaydr ki insanlarmz, ekmek paras kazanmak ve biraz daha rahat yaamak zere gittikleri Bat lkelerinde, o lkelerin gelenek, zihniyet ve kltrlerine varncaya kadar ne varsa, her eylerine kar yabanclktan ve dmanlktan kurtulamazlar. Kafirlere kar bylesine snrsz dmanlk duygularyla oluturulmakta bulunan bir toplumun, Avrupa Birliine girmesi nasl mmkn olur, bilinmez! Fakat u muhakkak ki, halkmz aklc eitimle yourup insanlar aras sevgi ve hogr anlayna ulatrmadka, devaml ekilde ve snrsz bir sratle gelimekte olan uygarla ayak uydurmamz mmkn olamayacaktr. Tekrarlamak pahasna da olsa u hususlar anmsatmam yararl olacaktr: slam eriat, Mslman olmayanlar hakir gren, klten, cehennemlik bilen buyruklarla doludur. Kurann Eletirisi ( cilt), slama Gre Dier Dinler ve Kurandaki Kitapllar adl kitaplarmda bunlar sergilemeye altm. zet olarak bazlarn belirtmek isterim: Nisa Suresinde, Kurana inanmayanlarn, kafirlerin, cehennemi boylayacaklarna dair u var: Ayetlerimize inanmayanlar Cehennem ateine atacaz. Orada derilerinin her yanp dklnde, baka derilerle deitireceiz. Azab (ikenceyi) daha iyi tatsnlar diye... (Nisa Suresi, ayet 56.)
Hicr Suresinde, cehennemin yedi kaps olduu ve her bir kapnn kafirlerden belli bir kesime ait bulunduu yazl: Ve kukusuz Cehennem, onlarn hepsinin toplanaca bir yerdir. O Cehennemin yedi kaps vardr. Her bir kapnn onlardan bir kesime den bir blm bulunur. (Hicr Suresi, ayet 43-44.) Ayeti yorumlayanlara gre bu blmlerden birincisine inanrlarn gnahkarlar alnacaktr. kinci blme Hristiyanlar, nc blme Yahudiler, drdnc blme Saabiler, beinci blme Mecusiler (atee tapanlar), altnc blme puta tapanlar, yedinci blme de mnafklar gireceklerdir.3 Al-i mran Suresinde Yahudilerle Hristiyanlarn alnlarna zillet damgas vurulduu vee Mslman olmalar halinde bu zilletten kurtulabilecekleri yazl: Onlar (Yahudiler ve Hristiyanlar) nerede bulunurlarsa bulunsunlar, alnlarna vurulan zillet damgasndan kurtulacaklar yoktur. Meer ki, Allahn dinine vee Mslmanlarn yoluna girmi olsunlar. (Al-i mran Suresi, ayet 112.) Yine Kuranda, Yahudilere daha nce brahim, Musa, Davud vb. ve Hristiyanlara sa gibi, Mslmanlkla emrolunmu peygamberler gnderildii, onlar araclyla kitaplar (Tevrat, ncil) indirildii, bu kitaplarla kendilerine slami buyruklar bildirildii, fakat onlarn Tanr ayetlerini inkar ettikleri, peygamberleri yalanladklar, ayrlklara dtkleri ve eer slam olacak olurlarsa doru yolu bulmu olacakalr anlatlmakta. (Bkz. Al-i mran Suresi, ayet 19-20; 65-78; Bakara Suresi, ayet 131-132. Vb.) Yine Kuranda Yahudilerin ve Hristiyanlarn yalana kulak verdikleri, durmadan haram yedikleri, kendilerine bildirilen Tanr buyruklarna uymadklar Muhammede ba emeyerek Tanrya kar geldikleri yazl. (Bkz. Mide Suresi, ayet 44-47.) Yine Muhammedin sylemesine gre: Yahudiler ve Hristiyanlar, Tanrnn indirdii din birliini bozmular, bu nedenle cehennemlik olmulardr; kurtulua kabilmek iin Muhammedi Peygamber bilip Kurana uymalar gerekir. (Enbiya Suresi, ayet 92-93, 107; Enam Suresi, ayet 159; Mminun Suresi, ayet 53.) Ve gya Kyamet gn Allah, her Mslmana bir Yahudiyi ya da bir Hristiyan cehennem fidyesi olarak verecektir. Gya Yahudiler havrada ve Hristiyanlar kilisede Allaha e tutarak ibadet ettikleri iin Tanrnn azabna uramlardr (Cin Suresi, ayet 18); Tanr, cehennemdeki Muhafz Melekler saysn 19 olarak saptamtr ki, Yahudiler ve Hristiyanlar Kurann Tanr szleri olduuna inansnlar diye (Mddessir Suresi, ayet 30-31). Ve gya Tanr, yasaklarna ba emeyen Yahudileri maymun ekline dntrmtr (Bakara Suresi, ayet 65-66; Araf Suresi, ayet 16,166) ve Yahudileri lanetlemek zere yle demitir: Bunlar (Yahudiler) Allahn lanetledii kimselerdir. Allahn rahmetinden uzaklatrd (lanetli) kimseye gerek bir yardmc bulamazsn...(Nisa Suresi, ayet 46,5152.) Gya Yahudiler; Allahn eli baldr diyerek fitne karmlar ve bu nedenle Tanrnn lanetlemesine uramlardr (Mide Suresi, ayet 64); kendilerine verilen Kitab deiiklie sokmak suretiyle sapkl semiler ve can yakc azab, kendi eylemleriyle satn almlardr (Bakara Suresi, ayet 174-176, Al-i mran Suresi, ayet 23-26; Araf Suresi, ayet 175-177);
kendilerine gnderilen peygamberleri yalanlayp ldrmler, Muhammedi de ldrmek istemiler, bu nedenle Tanr onlar lanetlemitir (Bakara Suresi, ayet 83, 87, 90,92; Al-i mran Suresi, ayet 112); Allahn gazabna ve hmna uradklar iin, miskinlie mahkum klnmlardr, slam olmadklar sre boyunca kendilerine vurulan zillet damgasndan kurtulamayacaklardr (Al-i mran Suresi, ayet 112); Mslmanlar yoldan karmak isteyen kimselerdir ve sapkl semilerdir (Bakara Suresi, ayet 138). Eer bu yukardaki ( ve benzeri) buyruklara inanyorsanz, iyi bir Mslman olduunuzu kantlam olursunuz. Yok eer: Hayr bu tr hkmlerin hogr ile ilgisi yoktur, bunlar Mslman olmayanlar (zellikle Yahudileri ve Hristiyanlar) aalamak iin uydurulmu eylerdir derseniz, kendinizi Mslmanlktan uzak klm ve dolaysyla snavda sfr alm olursunuz! Soru: Mslman kii olarak, din ve inan fark gzetmeden, tm insanlar aras kardelie ve sevgiye inanyor musunuz? Eer bu soruya: Evet inanrm eklinde yant verecek olursanz, yine kafirlerden saylp, Mslmanlk snavndan kt not alm olacaksnzdr. nk slamda tm insanlar aras kardelii ve sevgiyi ngren hibir buyruk yoktur. Aksine insann insana sevgisini yok eden buyruklar vardr. u bakmdan ki, bir kere slam, sadece Mslmanlar aras sevgiye yer verir. Mslman olmayanlar kafir olarak hor grr, onlara, hem bu dnyada hem de gelecek dnyada azap hazrlar. Biraz yukarda belirttiimiz gibi, bu dnya yaam boyunca onlara, genelde lm azabn layk bulur. Bununla beraber bu uygulama onlarn mrik ya da Kitap verilmi olmalarna gre biraz farkldr. Mrikler, Tanrya e koanlardr (puta tapanlardr), ki her nerede bulunurlarsa mutlaka ldrlmeleri gerekir (Bkz. Tevbe Suresi, ayet 5). Kendilerine Kitap verilmi olanlar ise (ki bunlarn Yahudiler, Hristiyanlar ve Sabiiler olduu bildiriliyor Kuranda), ya slam kabul etmek ya da eer kabul etmeyecek olurlarsa, cizye (kafa paras) vermek zorunluluundadrlar. Bunu da yapmayacak olurlarsa, uzerlerine saldrlmas ve ldrlmesi gereken kimselerdir (Bkz. Tevbe Suresi, ayet 29). Muhammedin Tanrs, mrikler ve kitapllar dnda, bir de mnafklar diye bir ayrm yapar ki, bunlar slam itenlikle deil, sadece d grnleriyle benimsemi olanlardr.4 Muhammedin sylemesineinsanlar aras kardelik gre sadece Mslmanlar arasnda var olabilir. rnein Kuranda: ...Mminler ancak kardetirler... (Hucurat Suresi, ayet 10) diye yazldr. Ve gya Tanr Muhammede: ...Mminler iin (efkat) kanadn indir (Hicr Suresi, ayet 88) diye buyurmutur. Bu dorultuda olmak zere Muhammed, Mslman kiilerin birbirlerine kar, bir binann talar gibi destek olmalarn istemi, yle demitir: ...Mmin, mmin iin, paralar birbirini destekleyen bir bina gibidir. Bu sylediklerini biraz daha akla kavuturmak zere parmaklarn birbirine geirerek kenetlemitir. 5 Mslmanlarn birbirlerini hor grmemelerini birbirlerine kar ktlk beslememelerini, birbirlerini incitmemelerini, birbirlerinin canna ve malna ve rzna gz koymamalarn bildirmek zere de buyruklar brakmtr ki, bir iki rnek yle: Mslman (kiinin) Mslman kardeini hakir grmesi kiiye er olarak kafidir. Her Mslmann (can, mal, rz) dier Mslmana haramdr...6
Muhammed, sadece can, mal ya da rz bakmndan deil, Mslmanlarn birbirleriyle darlmamalarn, birbirlerine arka evirmemelerini, karlkl kin tutmamalarn, hasetlememelerini ve dargnsalar bu dargnl gnden fazla uzatmamalarn emretmitir. rnein bir Mslmann dier bir Mslmana kafir ya da Allahn dman demesini gnah saymtr; buna karlk Mslman olmayanlara kafir ya da Allahn dman denmesini uygun bulmutur. Kim bir kimseyi kafir diye arrsa veya Allah dman derse, (ve) bu ahs dedii gibi deilse, sz kendi aleyhine dner. Bir kimse(Mslman) kardeine Ey kafir derse, bu szle ikisinden biri, kfre dner. Eer dedii gibi ise dorudur. Ancak doru deilse, o sz kendi aleyhine dner. 7 Mslmanlarn birbirleriyle ksmemelerini ve ksenleri bartrmalarn anlatmak zere, Hucurat Suresinin yukarda deindiimiz 10. Ayetine unu eklemitir: Mminler ancak kardetirler. O halde iki kardeinizin arasn (bulup) bartrnz. (Hucurat Suresi, ayet 10.) Mslman kiiler arasndaki dargnlklarn gnden fazla srmemesi iin ayrca hkm getirmitir ki, bunlardan birka yle: Hibir Mslmana, kardeini gnden fazla terk etmesi helal olmaz. Kim gnden fazla dargn olarak lrse cehenneme gider. (Mslman) kardeiyle bir sene dargn duran kimse, sanki kann dkm gibidir.8 Grlyor ki Muhammed, kiiler aras iyi ilikileri sadece Mslmanlar aras ilikiler bakmndan ngrmtr. Buna karlk Mslmanlar, Mslman olmayanlara kar dman, sert ve saldrgan klmak iin ne mmknse her eyi dnmtr. Soru: Mslman olmayanlarla (rnein Yahudilerle ya da Hristiyanlarla vb.) dostluk ve arkadalk kurmamay, onlarla karlaldnda selam vermemeyi ve onlar yolun kenarna zorlamay emreden hkmleri insanlar aras kardelik ve sevgi ilkeleriyle badatrabilir miyiz? Eer kendinize dost ve arkada edinirken, kiinin dinsel inanlarna deil, insaniliine, aklclna ve fikirsel ve ahlaksal anlayna nem veriyorsanz bu soruya elbette ki: Hayr badatramam! diye yant vereceksinizdir. nk uygar ve aydn bir kimse olarak siz, insanlar aras ilikilerde din ve inan farkna bakmazsnz; sizin iin nemli olan ey, karnzdakinin insaniliidir, aklcldr, ahlakiliidir. Ama ne var ki, yukardaki soruya Hayr badatramam! diye yant verdiiniz taktirde Mslmanlk snavndan yine snfta kalm olacaksnzdr, nk Muhammed, Mslmanlarn, Mslman olmayanlar dost edinmemeleri ve onlar hakir grmeleri iin her eyi dnmtr. Bu maksatla Kurana koyduu ayetlerden biri yle: Ey Mslmanlar, Yahudileri ve Hristiyanlar dost olarak benimsemeyin; onlar birbirlerinin dostudur. Sizden kim onlarla dost olursa, o da onlardandr. (Maide Suresi, ayet 51; Al-i mran Suresi, ayet 28; Nisa Suresi, ayet 144.) Dikkat edilecei gibi, Yahudilerle ve Hristiyanlarla dost olan Mslmanlar, onlardan saylmakta, yani kafir olarak damgalanmaktalar! Bununla beraber Muhammed, baz hallerde (daha dorusu kafirlerle zarar gelebilecek hallerde), Mslmanlara, onlarla dostmu gibi grnmeyi, yani iki yzl davranmay salk vermitir. Bu maksatla Kurana koyduu ayet yle:
Mminler, mminleri brakp da dost edinmesin. Kim bunu yaparsa, artk onun Allah nezdinde hibir deeri yoktur. Ancak kafirlerden gelebilecek bir tehlikeden saknmanz bakadr... (Al-i mran Suresi, ayet 28.) Mslmanlarn, kafirlerle olan gnlk ilikileri konusunda Muhammedin buyruu udur ki, Mslman kiiler, Yahudilerle ya da Hristiyanlarla karlatklar zaman onlara selam vermemelidirler; daha dorusu selam vermeye ilk balayan olmamaldrlar. Eer sokakta giderken onlara rastlarlarsa yol vermeyip, onlar yolun kenarna ekilmeye zorlamaldrlar. yle demitir: Yahudi ve Hristiyanlara selam vermeye balayan ilk siz olmayn. Yolda onlardan biriyle gz gze gelince, onlar yolun kenarna zorlaynz.9 Bu tr buyruklar insanlar aras sevgi ve kardelik ilkeleriyle badatrmak olas deildir. Ve ite eer siz bu buyruklara kar iseniz, bu taktirde Mslman deil, kafirlerdensinizdir. Soru: Yahudilere ve Hristiyanlara kar, Mslman olmalarna kadar savamak, Mslman olmadklar taktirde onlar cizye (kafa paras) vermeye zorlamak ve bu ikisinden birini yapmadklar taktirde onlar ldrmek gerektiine dair buyruklar uygun bulur musunuz? Sanmam ki aydn bir kiinin aklndan, bu tr buyruklar hogr ve insanlk anlayyla badatrabilecek bir dnce gemi olsun. Ne var ki, Bu buyruklar akla, vicdana ve ahlaka ters der eklindeki bir dnceyi savunduunuz an, Mslmanlk snavndan sfr alacak ve ayrca da slam eriatna gre kafir saylacaksnzdr. nk bu dorultudaki buyruklar Kuranda yer alan buyruklardandr ve bunlara Hayr demek, Tanry ve Muhammedi inkar etmek demektir. yle ki: Biraz nce deindiimiz gibi, Kuranda, Tevbe Suresinin 29. ayetinde, Hristiyanlardan ve Yahudilerden slam kabul etmeyenlere kar savalmas ve onlarn cizye (kafa paras) vermeye zorlanmas gerektii hakknda u buyruk var: Ey mminler! Kendilerine Kitap verilip de Allaha ve ahiret gnne inanmayan, Allahn ve Resulnn haram kld eyleri haram tanmayan ve hak dini (yani slam), din edinmeyen u kimseler (Yehud ve Nasara yok mu, ite onlar) kendi elleriyle cizye (getirip) zelilane verinceye kadar onlara kar cihad ediniz. Tevbe Suresi, ayet 29.) Grlyor ki Yahudiler ve Hristiyanlar, slam eriatn din olarak kabul etmedikleri taktirde kendi elleriyle ve zelilane (aalanm) ekilde kafa paras vermelidirler; aksi taktirde onlara kar cihat amak gerekir. Diyanetin aklamasna gre sz konusu cizye (kafa paras), hem onlarn slam diyarnda oturmalarnn karl olan bir vergidir ve hem de:...Mslmanlktan imtinalarnn cezasdr...(Mslman olmamalarnn ceremesidir). Ve yine Diyanetin aklamasna gre cizyenin denme ekli, Yahudilere ve Hristiyanlara, Mslmanlktan kanm olmalarnn ktln anmsatacak niteliktedir, nk bu paray bizzat kendileri getirip aalanm olarak demek zorunluluundadrlar. Diyanetin aklamas aynen yle: ...bu vergiyi deruhde eden muahidlerin vergilerini bizatihi kendileri getirip zelilane bir vezle vermelerinin art klnm olmas da bunu teyid etmektedir ki, muahidlere her vergi verdike Mslmanlktan imtinalarnn fenal ihtar edilmi olacaktr.10 Burada geen muahidler deyimiyle Yahudiler ve Hristiyanlar kast edilmitir. Tekrar belirtelim ki, bu ayn Diyanet yaynlarnda:...Yalnz Allahn dini (slam) kalana kadar (kafirlerle) savan... (Bakara Suresi, ayet 193)
ya da: Kim slamiyetten baka bir dine ynelirse, onunki kabul edilmeyecektir. O ahirette de kaybedenlerdendir (Al-i mran Suresi, ayet 85)diye hkmler var: Ya da: Ey Mslmanlar! Yahudileri ve Hristiyanlar dost olarak benimsemeyin...Sizden kim onlara dost olursa, o da onlardandr... (Maide Suresi, ayet 51)eklinde hkmler var. Ya da: ...Mrikleri nerede bulursanz ldrn... diye buyruklar var. Hatta ana-baba-ocuklar arasnda (slamdan baka bir inanca bal olmak bakmndan) dmanlklar yaratan buyruklar var (Tevbe Suresi, ayet 23). Btn bunlar slami veriler olarak ortadayken, yukardaki soruya Bu buyruklar akla, vicdana ve ahlaka ters der eklinde yant verecek olursanz, hi Mslmanlk snavnda baar kazanabilir misiniz? Soru: *** Soru: "u ya da bu ekilde slamdan kanlarn ldrlmelerini uygun bulur musunuz? rnein: '.. Her kim dinini (ki Mslmanlktr) deitirirse onu hemen ldrnz' ya da 'Dinini deitiren ve cemaatten ayrlan kimsenin (kannn dklmesi caizdir)' eklindeki buyruklar insanlkla, hogr anlayyla ve insanlar aras kardelik ilkeleriyle badatrr msnz?" Eer aklc bir eitimden gemiseniz, bu soruya "Hayr badatramam!" diye yant vereceksinizdir. Fakat bunu yapacak olursanz, Mslmanlk snavn kaybetmek bir yana, Mslmanlarn saldrlarna urayarak yaamnz bile yitirmeniz mmkndr. nk yukardaki buyruklar Muhammed'in azndan km eylerdir ve siz bu buyruklar kabul etmemekle Muhammed'e kar gelmi olmakta ve aslnda kendinizi Tanr'ya ba kaldrm duruma sokmaktasnz. nk Kur'an'da, Muhammed'e ba emenin Tanr'ya ba emek demek olduu ve Tanr'ya ve Elisine kar gelenlerin, hem yeryznde ve hem de gelecek dnyada ok byk azaba urayacaklar. yazldr. Eer bu yukardaki soruyu "Evet badatrrm, nk bunlar Muhammed'in azndan km eyledir" diyecek olursanz, iyi bir Mslman olarak vnebilirsiniz. yle ki: Bata Diyanet yetkilileri olmak zere din adamlarmz ve genel olarak Islamclarmz, Islamn, "iddet ve terr yoluyla insanlara fiili saldrda bulunmay yasakladn", "sevgiyi, kardelii emrettiini" vb. sylerler ve bu tr szleriyle "bar" ve "hogr" zihniyetinin temsilciliini yaparm gibi grnrler. Ne var ki bunu yaparken, insanlarmz, slamdan baka din ve inantan olanlara ya da Islam eletirenlere kar dman klan, banaz ruhla yetitirmeye yeterli bulunan eriat verilerini gz ard ederler. Yllardan beri bu verileri sergilemekle megulm. Bu vesileyle konuyu burada tekrar ele almakta yarar bulmaktaym. Kukusuz ki, sylenmesi gereken eylerin tmn burada, dar bir yaz erevesine sdrmam olas deil. Fakat ksaca fikir edinmek zere bir iki rnek vermeliyim. Bilindii gibi "terr" szc, korku yaratmak, dehet salmak, lm samak gibi anlamlara gelir. imdi geliniz hep birlikte, Diyanet'in yaymlad Sahih-i Buhar Muhtasar Tecrid-i Sarih Tercemesi adl serinin 8. cildinin 388. sayfasndan, Islam terk edenlerin ldrlmeleri gerektiine dair Muhammed'in u buyruunu okuyalm: "... Her kim dinini (ki Mslmanlktr) deitirirse onu hemen ldrnz. "
Bu buyruk, "Dinini deitiren ve cemaatten ayrlan kimsenin (kannn dklmesi caizdir)" eklindeki bir baka buyrukla balantldr. Diyanet'in ayn yaynlarnn 10. cildinin 349. sayfasnda, yukardaki buyruun uygulanmasyla ilgili rneklerden biri bulunmaktadr ki, Muhammed tarafndan Yemen'e vali olarak gnderilen Muaz Ibn-i Cebel'in, Islamdan kan bir kii hakknda: "Bu mrted ldrlmedike devemden inmem!" diye konutuunu iermekte. Onun bu konumas zerine o kiinin ldrld, bunun zerine Muaz'n devesinden indii bildirilmekte! Yine Diyanet Yaynlar'nda; "Allah ve peygamberleriyle savaanlarn ve yeryznde bozgunculua uraanlarn cezas ldrlmek veya aslmak, yahut apraz olarak el ve ayaklar kesilmek ya da yerlerinden srlmektir. Bu onlara dnyada bir rezilliktir. Onlara ahirette de byk azab vardr..." (Maide Suresi, ayet 33) eklinde buyruklar bulunmakta. Burada "su" diye anlatlmak istenen ey, sadece silahl ekiyalk gibi toplum ve devlet dzenini bozan davranlar deil eriat u veya bu ekilde eletirici davranlar da kapsamakta. Bundan dolaydr ki bugn, Islam lkelerinde, Muhammed'i ya da Islam eletirmeye kalkanlar, laiklii savunanlar ya da "eriat amzda uygulanamaz" diyenler "mrted" (dinden ktlar) diye ldrlmlerdir; ldlmektedirler. lkemizin en deerli aydnlar da, bu yukardaki buyruklarn kurban olmulardr. 1400 yl nce bu buyruklar yerletirmi olan Muhammed, kendini eletirenleri ya da Islam terk edenleri, "Tanr'y ve Muhammed'i inkar ettiler" gerekesiyle insafszca ldrtrd. Onun o zamanlar yaptn, bugn aynen tekrar edenleri siz imdi "mrteci", "kara yobaz" ya da "terrist" olarak tanmlamaktayz! Soru: "Din ve inan farkll nedeniyle ana/baba/kardeler ve ocuklar aras dmanlk saan ve rnein: 'Ey iman edenler! Eer kfr imana tercih ediyarlarsa babalarnz ve kardelerinizi (bile) veli edinmeyin. Sizden kim onlar dost edinirse, ite onlar zalimlerin kendileridir' eklinde olan buyruklar hogr ilkeleriyle ve insan sevgisiyle badatrabilir ya da Tanr'dan gelme olarak kabul edebilir misiniz?" Farz edelim ki ananz, babanz, einiz ya da ocuklarnz sizden farkl dinsel inanlara ynelmilerdir. Diyelim ki, Evren'in Tanr tarafndan yaratlm olduuna inanmayp Darvin kuramn benimsiyorlardr, Tanr'nn varl konusunda kukular (tereddtleri) vardr, dinlerin insanlar birbirlerine dman yaptn savunmaktadrlar ya da Hristiyanl, Yahudilii ya da Budizmi vb. semilerdir. Fakat her ne olursa olsun insanlk sevgisiyle dolu kimselerdir. Ve sizi (inancnz ne olursa olsun) barlarna basmlardr. Bu kimseleri, farkl bir imana ya da inanca baldrlar diye cehennemlik sayar msnz? Kendinize yabanc tutar msnz? Onlar iin Tanr'dan "mafiret" (balama) dileinde bulunmay gnah sayar msnz? Eer aklc dnceye sahip, insan sevgisiyle dolu ve hogrl bir kimseyseniz, bu (ve benzeri) sorulara "Hayr!" diyerek yant vereceksinizidir. nk sizin iin nemli olan ey, kiinin dinsel inanlar deil, insanlk deeridir. Ne var ki, bu tr bir yant sizin Mslmanlk snavndan sfr almanza, stelik "kafir" ve "zalim" saylmanza yeterlidir. nk slami anlay: "Ey iman edenler! Eer kfr imana tercih ediyorlarsa babalarnz ve kardelerinizi (bile) veli edinmeyin. Sizden kim onlar dost edinirse, ite onlar zalimlerin kendileridir" (Tevbe Suresi, ayet 23) eklindeki ayetler ve bu tr ayetleri getiren Muhammed'in "hadis" ve "snnet" eklinde brakt ve kendinden verdii rnekler zerine oturtulmutur. Dier birok yaynmzda deindiimiz gibi Muhammed, kendisini bu dnyaya getiren anas Amine iin Tanr'dan mafiret dilememi ve daha dorusu; "Anneme mafiret dilemek (dua etmek) iin Tanr'dan izin istedim, Tanr bana bu izni vermedi" eklinde konumu, babas Abdullah'n cehennem ateinde kavrulduunu sylemi ve kendisini kk yandan itibaren ocuu gibi yetitiren, koruyan ve lmlerden kurtaran amcas Ebu Talib'i de cehennemlik bilmitir. Bu olumsuz tutumuna sebep olan ey, anasnn,
babasnn ve amcasnn Islam imannda lmemi olmalardr. Kaynaklarn bildirmesine gre Amine, "mrik" (putperest) ya da "Yahudi" olarak lmtr; lm tarihinde Muhammed 6 yandayd. Muhammed'in babas Abdullah, Arap "mriklerdendi" ve ld zaman Muhammed yeni dnyaya gelmiti. Daha baka bir deyimle Muhammed'in anas ve babas, her ikisi de, daha henz ortada Islamiyet diye bir ey yokken lmlerdir, nk Muhammed, krk yandayken kendisini "Peygamber" olarak ilan etmi ve Islam yaymaya balamtr. Bu hale gre Amine ile Abdullah'n Mslman olarak lmeleri mmkn deildi. Yani, slam imannda lmemi olmalar nedeniyle, kendilerine hibir su ya da sorumluluk yklenemezdi. Ama buna ramen Muhammed onlar, slam olarak lmediler diye, mafiret dilenilmeyecek kimseler olarak grmtr. Amcas Ebu Talib'e gelince, Ebu Talib, Kurey'in ileri gelenlerinden biri olup son derece iyi kalpli, hogrl, yardmsever ve evresi tarafndan sevilen ve saylan bir kimseydi. ylesine hogrlyd ki, farkl din ve inanca bal olanlara kar sevgi kanatlarn amt. rnein kendisi puta tapanlardan olmakla beraber Muhammed'in, mriklere (puta tapanlara) kar dmanlk beslemesine aldr etmez ve onu mriklerin saldrlarndan korurdu. Bu ii lnceye kadar yapmtr. te yandan, Ebu Talib'in Ali, Cafer, Akil ve Talib adnda drt ocuu vard ve bu drt ocuktan ikisi (Ali ile Cafer) Mslmanl semi, dier ikisi (Akil ile Talib) putperest olarak kalmay tercih etmilerdi. (Sahih-i Buhari Muhtasar Diyanet leri Bakanl Yaynlan, c.VI, sf.101, Hadis No: 785 ve c.X, s.308). Byle olduu halde Ebu Talib, ocuklar arasnda ayrm yapmam, hepsini de barna basmtr. Kendi bal bulunduu dinsel inancn dnda kalanlara sevgi ve efkat gstermekten geri kalmamtr. Mslmanl seen oullarnn (Ali ile Cafer'in) ve Muhammed'in inanlarna sayg gstermitir. Sylendiine gre Muhammed, Mekke dnemindeyken Ebu Talib'in korumas sayesindedir ki yaamn srdrebilmitir. Ne var ki kendisine babalk eden, kendisini lmlerden koruyan Ebu Talib'i, slamdan baka bir inanta ld diye, cehennemlik bilmitir. Ve Mslman kiilerin de kendisi gibi yapmalar iin, yani Mslman imannda lmeyen ana, babalar ve yaknlar hakknda mafiret dilememeleri iin yle demitir: "Kafir olarak len Cehennemliktir, ona efaatin ve Tanr'ya en yakn olanlarn akrabas olmann faydas yoktur. " (Bkz. Mslim, e's-Sa/ih, "man" blm). Kur'an'a da unu koymutur: ". .. Ey insanlar! Rabbinize kar gelmekten saknn. Babann olu, oulun da babas iin bir ey deyemeyecei gnden korkun..." (Lokman Suresi, ayet 33.) Yani Muhammed'in sylemesine gre gya Tanr bildirmitir ki Mslman kii, kafir olan ocuklarna ahirette efaatte bulunamayaca gibi, Mslman imannda bulunan ocuklar da, kafir olarak lm babalarna (ya da analarna) efaatte bulunamayacaklardr. Bu dorultuda olmak zere Kur'an'a ayrca u tr ayetler koymutur: "(Kafir olarak lp) Cehennem ehli olduklar onlara aka belli olduktan sonra, akraba dahi olsalar (Allah'a) ortak koanlar iin af dilemek ne peygambere yarar ne de insanlara." (Tevbe Suresi, ayet 113.) (Kuran'dan baz rnek ayetler iin buray tklaynz). Islam kaynaklarnn aklamalarna gre, bu ve biraz yukarda belirttiimiz Tevbe Suresi'nin 23. ayetleri, Muhammed'in anas Amine'nin ya da amcas Ebu Talib'in lmleri zerine "inmiti!". Hemen ekleyelim ki Muhammed, Mslman olmayarak len anaya, babaya, elere ya da kardelere vb. "mafiret" dilemeyi yasaklamakla kalmam, onlara kar yeryz yaamlar boyunca da tam bir dmanlk yaratmtr. Bu maksatla koyduu ayetlerden biri yle: "Ey iman edenler! ... inizden onlara sevgi gsteren kimse phesiz doru yoldan sapmtr... Yaknlarnz, ocuklarnz size Kyamet gnnde bir fayda veremezler. Allah, onlarla sizi ayrr..." (Mmtehine Suresi, ayet 1-3). Burada geen "onlara" szc, "ana-baba-ocuklar ve yaknlar" anlamnadr. Bundan dolaydr ki, Muhammed zamannda, Mslman kiiler, Mslman olmayan karlarn boamlar, ocuklarn evlatlktan karmlar ya da birbirerine kar savap boazlamlardr. Hemen. anmsatalm ki, Muhammed bu dmanl, daha ilk balarda,
yani kendisini "Peygamber" olarak ilan ettii andan itibaren yerletirmeye balam, Medine'ye hicret ettikten sonra iyice pekitirmitir. Bu tr buyruklar ve bu olumsuz zihniyeti "hogr" anlayyla, insan sevgiityle (ve hele ana-baba-karde-ocuklar- yakn akrabalar aras ilikilerle) badatrmak olas deildir. Ne var ki, bunu sylediiniz an siz, Mslmanlk iddiasnda bulunamazsnz, nk Islamn bu temel ilkelerine ters dm olursunuz. (Bu konuda bkz: Ilhan Arsel'in "Kur'an'n Eletirisi", "Muhammed'e Gre Muhammed", "eriat ve Kadn" adl kitaplar). Kaynak: lhan Arsel, Mslmanlk Snav, Kaynak Yaynlar
Blm 5 MUSLUMANLIK SINAVI

"SLAM VE KADIN" KONUSUNDA BAZI SORULAR Islamclar slam dininin kadn "kutsal" bir varlk olarak deerlendirdiini, kadnn zgrlne, eitliine ve tm haklarna saygl olduunu iddia ederler. Oysa syledikleri batan aa yalandan ibarettir. slam eriat kadn, baka hibir dinde grlmedii kadar aalamtr. Bu konuda yaplacak bir snava katlmak isterseniz, u birka soruyu yantlamanz gerekiyor. Soru: "Kadnlarn dinen ve aklen dn (eksik) yaratldklarn, ktlk, fitne ve uursuzluk kayna olduuklarn, eek ve kpek cinsi hayvanlar gibi namaz bozanlardan sayldn ve daha buna benzer aalklara layk klndklarn kabul edebilir misiniz? Bu dorultudaki din buyruklarn Tanr'dan gelmi olarak benimseyebilir misiniz?" Eer insan ahsiyetinin haysiyetine saygl ve hele kadnn "uygarlatrc" etkinliine ve zellikle erkek snfn hayvanlktan uzaklatrc niteliklerine inanm bir kimseyseniz, yukardaki soruyu tiksintiyle karlayacak ve muhtemelen Tevfik Fikret'in u msralaryla karlamak isteyeceksinzidir (Osmanlcadan Trkeye evrilmi eklidir): "Elbet alalmak olmamal pay kadnln, Elbet melekliin umudu olmamal zulm, ktlk, Elbet dkn olursa kadn, alalr insanlk, Elbet bugn hep onlara den yn yn Tasalar, zntler, ileler, ineler.. ." Ne var ki, kadn yceltici nitelikteki bir gr savunduunuz an, Mslmanlk snavndan sfr almak bir yana, bir de Islamclarn lm saan saldrlarna hedef olursunuz. Sfr almanzn nedeni, Islam eriatnn kadnlar aalatan, haysiyetsiz durumlara sokan, zavall bir yaratk klan buyruklarndan habersiz kalmanzdr. Bu konuda fikir edinmek isterseniz, Muhammed'in Kur'an'da veya Kur'an haricinde koyduu buyruklara yle bir gz atmanz yeterlidir. lhan Arsel'in eriat ve Kadn adl kitabnda bu buyruklar, aklamalaryla birlikte yer almtr; ne ac bir gerektir ki insanlarmz, kadn aalatan bu din verileriyle eitilmektedirler. Burada bunlardan birka rnei sergilenecektir:. Islam kaynaklarn ve bu arada Diyanet leri Bakanl'nn yaynlarn kartracak
olursanz, dikkatinizi ilk ekecek ey, muhtemelen u buyruk olacaktr: "Kadnlar dinen ve aklen dn (eksik) yaratlmlardr. . ! Bu szler Muhammed'in azndan kmtr. Islam kaynaklarnn bildirmesine gre Muhammed, bir gn kadnlarn yanndan geerken yle der: "Ey kadnlar sadaka verin; zira bana Cehennem gsterildi, ou sizler idiniz." Hi beklenmedik byle bir az saldrs karsnda kadnlar arp kalrlar ve sorarlar: "Neden dolay biz Cehennemlerin ounluunu oluturuyoruz?" Muhammed cevap verir: "nk siz, tekine berikine oka lanet edersiniz, kocalarnza nankrlk gsterirsiniz. Ben akl ve din sahibi kimselerin akln sizin kadar eksik akll ve eksik dinli kimselerin elebildigini grmedim!" Bu ar hakarete maruz kalan kadncazlar neden dolay ve ne bakmdan aklen/dinen eksik olduklarn sorarlar. Muhammed cevap verir; bir kere aklen eksik olduklarn anlatmak zere yle der: "Tanr iki kadnn ahadetini (tankln) bir erkein ahadetine denk saymtr; yani kadnn ahadeti (tankl) erkein tanklnn yarsdr. te bu aklnzn eksikliindendir." Ve bunun byle olduunu kantlamak iin Bakara Suresi'nin 282. ayetini onlara okur. Dinen eksik olduklarn da yle der: "Kadn hayz grd zaman (yani ay ba halindeyken) namz klmaz ve oru tutmaz deil mi? te dinen eksik olmasnn nedeni budur." Grlyor ki Muhammed'in Tanrs, srf kadnlar aalamak maksadyla onlar eksik akll ve eksik dinli klm, stelik bir de onlar cehennemliklerin ounluu yapmtr. Tanr'nn "yce" ve "adil""olduuna inanan kimseler iin Muhammed'in bu yukarda sylediklerini benimsemek ve rnein: "Evet kadnlar aklen ve dinen eksik yaratlmlardr" eklindeki slam buyruu savunmak mmkn deildir. Fakat i bununla bitmiyor; nk Muhammed, aklen ve dinen eksik yaratklar olarak tanmlad kadnlar, biraz daha aalamak zere daha nice eyler sylemitir ki, bunlar ok ksa bir ekilde yle zetleyebiliriz. Muhammed'in sylemesine gre Allah erkeleri kadnlara stn tutmutur (Nisa Suresi, ayet 34, Bakara suresi ayet 228); mirasta erkek, kadna oranla iki misli pay alr (Nisa suresi ayet 11, 176); karsnn itaatsizliinden ya da inatlndan kuku eden erkek, ona dayak atabilir (Nisa Suresi ayet 34); namaz klan Mslman kiinin nnden eek, kpek, domuz ya da kadn geecek olursa, namaz bozulmu olur (meyer ki o kii stre kullanm olsun. "Stre", namaz klan kiinin nne konan eydir); uursuzluk eyde vardr ki, bunlar kar, ev ve attr; kadnlar arasnda iyi kadn, yz tane siyah karga arasnda alaca bir kargaya benzer; erkeklere kadnlardan daha zararl bir fitne yoktur, cehennemin ounluunu kadnlar oluturur. (Bkz. eriat Ve Kadn) Ve ite eer siz, slam eriatnn kadnlar hakkndaki bu aalamalarna, bu hakaretlerine katlmyorsanz, Mslmanlk snavn geememi olur, ayrca da "zndklkla" damgalanrsnz. Soru: "Kadn'n 'eytan' niteliinde ve 'fitne kayna', 'hilekr' olduunu ne sren buyruklarn Tanr'dan geldiine inanr msnz?" Eer bu soruyu: "Hayr inanmam! nk her eyi diledii gibi oluturan bir Tanr 'nn kadnlar fitne kayna olsunlar diye ya da eytan niteliinde yaratacan dnemem" eklinde yant verecek olursanz, Mslmanlk snavndan sfr alrsnz. Ayrca da, Muhammed'in szlerini inkar etmek gibi bir gnah ilemi saylrsnz. nk Muhammed, kadnlarn, genellikle kt, fitneci, hilekar vs. olduklarn anlatmak iin saysz denecek
kadar ok buyruk getirmitir. eitli yaynlarmzda bunlar inceledik. Bir iki rnekle yetinmek gerekirse; Muhammed'e gre kadnlar hilekardrlar, fitne kaynadrlar; onu bunu tuzaa sokalar. Bunu anlatmak maksadyla: "... Kadnlardan saknn, zira Ben srail'de ilk fitne kadn yznden kt" demi ve unu eklemitir: "... Benden sonra erkeklere, kadnlardan daha zararl fitne ve fesad (amili) olarak hibir ey brakmadm." Bu sylediklerini pekitirmek zere Kur'an'a, kadnlarn fitne kayna olduuna dair "Yusuf masal"n koymutur. Masala gre, Yusuf, kendisine iyilikte bulunan efendisinin kars tarafndan iftiraya urar. nk gya kadn ona ak olmutur ve onunla yatmak arzusundadr. Fakat Yusuf efendisine ihanet etmek istemez ve kadnn isteklerini geri evirir. Bunun zerine kadn onu kocasna fitneler. Fakat kocas gerein ne olduunu renir ve karsna hitaben yle der: "... Siz kadnlarn... keydiniz (hileniz, fitneniz, tuzanz) ok byk(tr)... " Bunu syledikten sonra Yusufa dner ve: "Sakn bundan bahsetme" der ve yine karsna hitaben: "... Sen de kadn gnah(nn) balanmasn iste, nk cidden sen byk gnahkarlardan oldun" diye konuur. Fakat Yusuf, kadnlarn tuzandan kurtulmak iin Tanr'ya yalvarmak gerektiini dnr ve yle der: "... Ya Rabbi! Zindan bana, bunlarn da'vet ettikleri fi'ilden daha sevimli ve eer sen benden bu kadnlarn tuzaklarn bertaraf etmezsen, ben onlarn sevdasna derim ve cahillerden olurum." (Yusuf Suresi, ayet 28, 33.) Ve ite Muhammed, Tevrat'tan esinlenip kendi gnlk siyasetinin gereksinimlerine gre ekillendirdii bu masal kendisine malzeme edinerek yle demitir: "phesiz ki siz (kadnlar) hissiyatn gizleyip hilafn izhar etmekte Yusufun karlat kadnlar gibisiniz." (Bkz. Ilhan Arsel'in eriattan Kssalar ve eriat Ve Kadn adl kitaplar). slam dnyasnn Muhammed'den sonra en nemli simas olarak kabul ettii mam Gazali, Muhammed'in kadnlar hakkndaki deerlemesini gz nnde tutarak kadn snfn, eitli hayvanlarn karakterine uygun olarak on farkl tipe ayrmtr ki, bunlar domuz, maymun, kpek, ylan, katr, akrep, fare, tilki, gvercin ve koyun gibi hayvanlardr. Bu rnekleri, kadnlarn ktlklerini, genellikle, kocalarna kar tutum ve davranlar asndan ele almtr. rnein, gya karakter itibariyle domuza benzeyen kadnlar oburdurlar, midelerini doldurmaktan baka bir ey dnmezler; din ve iman gibi eylerle ilgileri yoktur; kocalarnn haklarna sayg gstermezler. Karekterce kpee benzeyen kadnlar, kocalar konuurken szn kesip suratna baran, hrlayan kadnlardr. Tilkiye benzeyen kadnlar, kocalarn evden gnderip btn gn yatp uyuyan kadnlardr. Akrep cinsi kadnlar, dedikoducu, laf toplayan kadnlardr vb. Yine Muhammed'in sylemesine gre eytan, daima kadnlarn arkasndan gider ve onlara, erkekleri batan karmak bakmndan yardmc olur. yle diyor Muhammed:"Kadnlar insann karsna eytan gibi karlar... Size doru bir kadnn geldiini grdnz zaman bilesiniz ki, size yaklaan bir eytandr. " Bu vesileyle erkeklere u tte bulunmutur: "Sokakta giderken kadn denilen eytan grdnz an derhal eve dnp karlarnzla seviin ve kabaran ehvetinizi giderin." Dikkat edilecei gibi Muhammed, kadn snfn aalatacam diye, aslnda erkek snfn aalatmtr; u bakmdan ki, yukardaki tanma gre erkekler, hani sanki irade sahibi olmayan hayvanlardr da kadn grdkleri an eheviliklerine hakim olamayp saldrya gemekten kendilerini alamazlar.
Muhammed'e gre kadn, erkekler bakmndan sadece dnya yaam srasnda deil, erkeklerin lp de tabuta konulduklar zamanlar dahi, fesat ve hile nedeni olabilecek nitelikte bir yaratktr. Bundan dolaydr ki, kadnlar cenaze nakli ilerinden uzak klmtr. Bunun byle olduunu anlatmak maksadyla: "... Cenaze (tabuta) konulup erkekler omuzlarna yklendiklerinde . . ." diye konumutur. Dikkat edilecei gibi burada, tabutun sadece erkeklerin omzunda tanabilceine iaret etmi bulunmaktadr. Bundan dolaydr ki, cenaze nakline katlmann, katlan kiiye "hayr ve sevap" kazandrdn bildirmitir. Her ne kadar baz yorumcular kadnlarn zayf bnyeli ve erkekler gibi ar ilere mtehammil olmadklarn ne srp bundan dolay cenaze nakline katlmamalar gerektiini ne srerlerse de doru deildir. nk asl neden, Muhammed'in kadnlar akl ve fitr ve dinsel nitelikler bakmndan yetersiz grmesidir. Bundan dolaydr ki, slam kaynaklar (rnein Diyanet leri Bakanl), kadnlarn cenaze nakline katlmalarn fitne ve fesat saan bir eyolarak grmler, yle demilerdir: "... (Kadnlarn) Hele erkeklerle mtereken (cenazeyi) nakil ve ihtimale kalkmalar maznne-i fesaddr, mahall-i fitnedir. te bu nakl, akl, fitr delillerden dolay kadnlarn cenaze nakline itirakleri tecviz edilmemitir. . . " (Burada geen "maznne-i fesd" deyimi "kendisinden fesat beklenilen" anlamnadr. "Mahall-i fitnedir" deyimiyse " fitnenin yerleik bulunduu yer" demektir. Bu alnt iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, cilt 4, sayfa 450-1.) Ne ilgintir ki Muhammed, hem bir yandan kadnlar cenazeye katlmaktan yasaklamtr ve hem de katlmadklar iin onlar terslemitir. Bununla ilgili bir rnek yle: Birgn Muhammed birisinin cenazesine gider. Orada birtakm kadnlarn bulunduunu grr ve onlara sorar: "Ey kadnlar! Cenazeyi omuzlar msnz?" Kadnlar "Hayr, omuzlamayz" derler. Muhammed yine sorar: "Ya ly defneder misiniz?" Kadnlar, "Hayr, defnetmeyiz" derler. Bunun zerine Muhammed onlara adeta hakaret edercesine "yle ise nikbnzla ve hibir hayr ve sevba nil olmayarak evinize dnnz" der. ( Sahih-i Buhari Muhtasar..., Diyanet leri Bakanl Yaynlar, cilt 4, sayfa 450.) Kaynak: lhan Arsel, Mslmanlk Snav, Kaynak Yaynlar
Blm 6
SLAM ERATININ TARH TRK DMANLII KONUSUNDA BRKA SORU Size: "slam eriatnda 'rklar' ve 'toplumlar' aras eitlik diye bir ey yoktur, Arabn stnl ilkesi vardr. slama gre Tanr Trkleri insanla felaket getirici rk olarak tanmlamtr!" deseler, bu szlere inanr msnz? Eer bu soruya: "Hayr inanmam! nk slam, her hususta olduu gibi, rklar ve topluluklar arasnda da eitlik ilkesine bal bir dindir; Araplar Arap olmayanlara stn tutmaz!" eklinde karlk verecek olursanz, Mslmanlk snavndan baarsz km olursunuz, nk slam, her hususta olduu gibi, rklar, toplumlar ve kiiler bakmndan da eitlie yer vermeyen, esas itibariyle Arabn stnln, Arap kavminin yceliini ngren bir dindir. yle ki:
slamclar, slamn rk fark gzetmediini, eitlik dini olduunu sylerler; sylerken de Muhammed'in: "Ben Araptanm, ama Arap benden deildir" ya da: "nsanlar, bir taran dileri gibi eittirler. Arabn Arap olmayana stnl yoktur" dediini ne srerler. Oysa Muhammed bu szleri, eitlik ilkesine bal olduu iin deil (nk hibir konuda eitlik getirmemitir), gnlk siyasetinin gereksinimi nedeniyle sylemitir. Her ne kadar Arap bedevisini ya da kentli Araplardan bazlarn kmsermis gibi grnmse de (bkz. Tevbe Suresi, ayet 98, 107; Fetih Suresi, ayet 16) bunu, Araplardan bazlarnn slama girmemeleri, direnmeleri ya da kendisiyle birlikte savaa katlmamalar nedeniyle yapmtr. Oysa gnlnde ve kafasnda yatan ey, Arap kavminin insanln en stn ve dier toplumlarn "efendisi" olduudur; bundan dolaydr ki, Arab her bakmdan yceltmi, "kavm-i necib" (temiz, saf ve asil rk) olarak nitelendirmi ve Arap olmakla her zaman vnmtr. Muhammed'in sylemesine gre Araplar, "stn ve erefli" bir soy olan brahim "Peygamber"in ve onun olu smail'in soyundan gelmilerdir. Ve bu soy ierisinde Kurey kolu ve bu kola dahil Beni Haim'in aireti (ki Muhammed'in mensup bulunduu airettir) asalet ve stnlk bakmndan nde gelmitir. Bunun byle olduunu anlatmak zere yle demitir: "Araplarn en mkemmeli Kureylilerdir ve Kureylilerin en mkemmeli de Ben Haim'dir." Daha baka bir deyimle Muhammed, Arap kavmini, Arap olmayan kavimlerden stn grrken, Araplar ierisinde dahi derece fark gzetmitir. Fakat sapl olduu temel fikir odur ki, Araplar, tm olarak dier kavimlerin stndedir ve nk Tanr onlar stn niteliklerle yaratmtr. Bundan dolaydr ki, Arap olmayan kavimlerin Araplar sevmeleri, Araplar yceltmeleri, Araplar saymalar gerektiini sylemitir. Bir bakma Arapl slamiyetle ayniyet haline getirmi, yle eklemitir: "Araplar sevmek (ve saymak) u nedenle arttr: nk' ben bir Arabm; nk Kur'an Arapa inmitir; nk cennet sakinleri Arapa konuur." Yani, Mslman olabilmek iin Araplar sevip saymann koul olduunu anlatmak istemitir. Bu konuda aynen yle demitir: "Araplar sevmek demek iman sahibi olmak demektir; onlardan nefret etmek demek, imansz kalmak demektir. Araplar seven, beni seviyor demektir. Kim ki Araptan nefret eder, benden nefret ediyor demektir." Bununla da yetinmemi, bir de slamn varln Arabn varlna balam ve slama dahil toplumlara u uyarda bulunmutur: "Araplar sevin ve onlarn yeryzndeki varlna destek olun, nk onlarn yaam ve varl, slamiyet bakmndan k demektir; onlarn yok olmas demek slamn karanla dalmas demektir." Yine Muhammed'in sylemesine gre Araplar, esas itibariyle Nuh'un olu Sem'in soyundan gelmedirler ve bu nedenle "El Arabu-l Arba" (asalet sahibi Araplar) olarak arlrlar. Bununla beraber, Arap asll olmamakla beraber daha sonraki bir tarih itibariyle Araplam olup Yemen'de ve Hicaz'da egemenlik kurmu olan Araplar dahi (ki bunlara "El Arabu'lMsta'ribe" deniyor), asalet sahibi Araplardan saymtr. nk Muhammed, Yemen denen blgeyi "imann yurdu" ve "dinsel kavrayn" kkeni olarak gstermi ve "iman" denen eyin zellikle Hicaz halknda olduunu bildirmitir. Ve yine unu bildirmitir ki, Araplara kar dmanlk "kafirlik"tir, "mriklik"tir (Tanr'ya e komaktr). yle demitir: "Araplara hakaret eden, Araplar hakknda kt konuan, Araplar aalatan kii mrik saylr; zira Araplar klt rnek slarn kltmek demektir."
Btn bu hususlar, islami kaynaklara dayal olarakArap Miliyetilii ve Trkler adl kitapta (Ilhan Arsel) aklanmtr. Yukardaki ksa zetlemeden anlalaca gibi slam eriat, rklar ve toplumlar aras eitlik diye bir ey tanmaz; slam eriat, Arabn "Kavm' necip" olduu inancna dayaldr. Muhammed'e gre, Araptan sonra Acem rk gelir. Trkler ise Araplara ve tm insanla felaket kayna olan bir rktr! Size sorsalar: "slamn Trk'e dman olduunu ve bu dmanl Muhammed'in balattn ve Arabn tarihi Trk dmanlnn bundan kaynaklandn biliyor musunuz?" Bu soruya nasl cevap verirdiniz? Eer vereceiniz cevap: "slamda Trk dmanl diye bir ey yoktur" eklinde olacaksa, snfta kaldnz demektir. nk gerek Kur'an'da ve gerek Muhammed'in Kur'an haricindeki buyruklarnda (hadislerde) Trkler, "korkun", "tiksinti verici" ve insanla felaket getirici bir rk olarak tanmlanmlardr. Muhammed'in sylemesine gre Tanr, gya Trklerle savamak gerektiini ve onlarla ldrmedike, vurumadka Kyamet gnnn gelmeyeceini bildirmitir. Konu, Arap Miliyetileri ve Trkler adl kitapta (Ilhan Arsel), slami kaynaklara dayal olarak incelenmitir. Ksaca zeti yle: Biraz yukarda belirttiim gibi Araplar, insanln en temiz, en asil kavmi olarak ycelten Muhammed, Araptan sonra en deerli toplum olarak Acemleri semitir. Buna karlk Trkleri, "kk gzl, bask burunlu, yayvan suratl, yzleri kalkan gibi" tiksinti verici ve felaket yaratc bir rk olarak tantm, onlarla ldrmedike Kyamet gnnn gelmeyeceini bildirmitir. Muhammed'in sylemesine gre Ye'cuc ve Me'cuc, her eyden nce Araplara ynelik bir felaket, bir fitne iaretidir. yle demitir: "Yaklak bir fitnenin errinden vay Arabn haline! u saatte Ye'cuc ve Me'cuc'un seddinden bir menfez almtr." Yani Yercuc ve Me'cuc denilen kavimlerden gelecek tehlikeyi nlemek zere kurulan duvarn (seddin) delindiini sylemi ve bunu sylerken ba parmayla ahadet parman halkalayp delik aldn anlatmak istemi. (Buhar'nin Zeyneb Bint-i Cah'tan rivayeti olan bu hadis iin bkz. Sahih-i Buhar Muhtasar..., Diyanet leri Bakanli Yaynlar, c.9, s.95, Hadis No: 1372.) te yandan Kur'an'n Kehf (ayet 83-101) ve Enbiya (ayet 96) surelerine koyduu ayetlerde geen "Ye'cuc-Me'cuc" deyimini Muhammed, Trkleri tanmlamak iin kullanmtr. rnein Kehf Suresi'nde yle yazl: "Dediler ki: Ey Zlkarneyn! Bu memlekette Ye'cuc ve Me'cuc bozgunculuk yapmaktadrlar. Bizimle onlar arasnda bir sed yapman iin sana vergi verelim mi?" (Kehf Suresi, ayet 94.) Enbiya Suresi'nde de u var: "Nihayet Ye'cuc ve Me'cuc (sedleri) ald ve onlar her tepeden akn ettii zaman..." (Enbiya Suresi, ayet 96.) Burada geen "Zlkarneyn" szcyle Byk skender anlatlmakta; Ye'cuc ve Me'cuc ise Trklerdir. Bunu sadece Belzur ya da Celaleddin es Suyuti gibi en salam kaynaklardan deil, Osmanl dneminin nllerinden Ahmedi'nin Iskendername'sinden, Asm Efendi'nin Okyanus'undan ya da Ahter Mustafa Efendi'nin Ahter Kebr'inden renmek mmkndr. Kur'an'a koyduu bu ayetlerden baka Muhammed, Kur'an haricinde koyduu buyruklarla Trkleri, en aalk, en tiksinti verici ve insanla felaket getirici yaratklar eklinde tanmlamtr. Bu tanmlamalardan birka rnek yle: "Siz Mslmanlar, kk gzl, bask burunlu, yzleri kalkan gibi, derisi st ste binmi
olan toplumla (Trklerle) ldrmedike Kyamet kopmayacaktr. . ." "u da Kyamet alametlerindendir ki: Kldan kee ayakkab giyen bir toplumla (Trklerle) vuruup ldreceksiniz. Geni yzl, yzleri kalkan gibi, st ste binmi derili toplumla ldrmeniz Kyamet alametlerindendir. Siz Mslmanlar, kk gzl, kzl yzl, bask burunlu, yzleri kalkan gibi, derisi st ste binmi olan Trklerle ldrmedike Kyamet kopmaz." "(Siz Mslmanlarla), kk gzl toplu Trkler savaacaktr. Siz onlar kez nnze katp. . . sreceksiniz. (Sonunda) onlarn tm krlacaktr.. ." Muhammed'in bu szlerini, Buhari'nin e 's-Sahih , Kitabu'l-Cihad, Mslim'in e's Sahih/Kitabu'l-Fiten, Ebu Davud'un, Snen ve Kitabu'l-Cihad, Nesei'nin Snen/Kitabu'lCihad ya da Tirmizi ve bn Mace gibi temel kaynaklarda bulmak mmkn. Hemen ekleyelim ki, Muhammed'in "vahiy" olarak yerletirdii btn Islami veriler, yzyllar boyunca Arabn, tarihi Trk dmanl duygularnn malzemesi olmutur. Bundan dolaydr ki, Islam kaynaklarnda yer alan Trklerle ilgili blmlerin bal genellikle "Ktalu't-Trk" eklindedir ki "Trklerle ldrmek" (Trklere kar sava) anlamna gelir. Bu tr szler, yzyllar boyunca Arap milletinin mutluluunu salamtr. Bu nedenledir ki Araplar, yzyllar boyunca Trk' "kana susam", "yabani", "cani ruhlu", "insanla felaket getirici", "slam uygarln yok edici", "fikren yetersiz" vs. gibi aalamalarla tanmlamlardr. Bu dmanlk 1400 yl boyunca srm ve hala daha srmekte ve her vesileyle kendisini belli etmektedir. Bizim kendi mollalarmz da onlardan aa kalmayp yardmc olmulardr; hem de ylesine ki, Muhammed'in Trk' kltc tanmlamalaryla adeta sihirlenmi olarak ilerinde, Kanuni Sleyman dneminin Divan- Hmayun katiplerinden Hafz Hamdi elebi gibi konuanlar kmtr. Padiaha sunduu bir iirinde Hafz Hamdi elebi yle der: "Padiahm. .. Trk' ldr, baban olsa da. O iyilik madeni yce Peygamber (Muhammed): Trk ldrnz, kan helldir' demitir." Bizim "nl" padiahmz Kanuni Sleyman da, sevgili airinin msralarn terennm etmekten geri kalmamtr. Daha sonraki dnemlerdeki mollalarmz da onlardan aa kalmamlar ve rnein Asm Efendi ya da Ahteri Mustafa Efendi gibi eriatlar, hep Muhammed'in Trkler hakknda syledii szleri kutsal bilip Trk' hor grmlerdir. ou padiahmzn Anadolu Trklerine kar besledii dmanln kkeni, kukusuz ki Muhammed'in Trkleri aalatc szlerinden kaynaklanmtr. Biraz nce deindiimiz gibi, geen yzyln nllerinden Ahmedi, Asm Efendi ya da Ahteri Mustafa Efendi gibi "bilgin" diye Trk toplumu tarafndan ba tac edilenler, eriatn Trk' aalat, hakir klc hkmlerine sarlmakta kusur etmemilerdir. nk Mslmanlk niteliini her eyin stnde tutmular, Trklklerini unutmular, Araplamlardr. Ve ite, eer siz slam eriatnn Trk' hor gren, aalatan, insanla felaket getirici olarak tanmlayan buyruklarn benimsiyorsanz, iyi bir Mslmansnzdr. Aksi takdirde Mslmanlk snavndan gemeye hakknz yok demektir. Kaynak: Ilhan Arsel, Mslmanlk Snav, Kaynak Yaynlar.
BYKLERE MASALLAR
Ali Usta
slamiyet Gerekleri
124
Peygamberlerin Mucizeleri(!)
Uyumak isteyen byklere masallarim var: Peygamberlerin Mucizeleri! Davutà Verilen Mucizeler: Allah mcize olarak daglari, taslari, kuslari onun emrine vermis. Yanik sesiyle Zebr'u okumaya baslayinca, kuslar havadan agalara iner, hep birlikte, okunan Zebr'u tekrar ederlermis. Allah,O'na demiri atese sokmadan ve dvmeden istedigi sekli verebilme mcizesi vermis. Yirtici hayvanlar, Dvd'un huzruna gelip, ona tam bir baglilikla hizmet ederlermis. Elyesa'nin Mucizeleri: 1-Eriha sehri ahlisinin ime sulari acilasinca. Bunu duyan Elyesa acilasan suyun iine bir para tuz atip, ''Tatli ol!'' deyince, su tatli ve lezzetli olmus. 2-Borlu ve dul bir kadin, Elyesa'ya gelip, fakirliginden sikyeti olmustu. ''Evinde neyin var?'' deyince, kadin; ''Bir kasik kadar yagim var.'' dedi. Elyesa, kadina; ''Git, o yagi bir kab iine koy.'' demis. Kadin da gidip yagi bir kabin iine koymus. Elyesa mcizesiyle o yag o kadar artmis ki, pekok kap yag ile dolmus. Fakir kadin bundan borlarini dedigi gibi, zengin bile olmus. Eyyub'un Mucizeleri: 1-Eyyb ayagini yere vurmus... Biri sicak, biri soguk, iki pinar fiskirmis. Sicak sudan yikaninca bedenindeki, soguk sudan iince iindeki hastaliklardan kurtulmus. Kuvveti geri gelmis. Taze bir gen olmus. Elinden alinmis olan mallarini Allah geri ide etmis. ok sayida cocugu olmus, hatta lms olan ogullari dirilmis. 2.Eyyb'un dusi bereketi ile koyunlarin ynleri ibrisim olurmus. 3.Eyyb, kavminin hkimini mna dvet ettigi zaman o da; " Evimdeki direklerin kalkarak havada durmasini senden mcize olarak isterim." demis. Eyyb du etmis ve sonunda evin direkleri dsms ve ev havada kalmis. 4. Eyyb'un dusiyla ldeki seraplar ve dumanlar su olurmus. Hizir'in Mucizeleri Hizir, otsuz kuru bir yerde oturdugunda, o yer birdenbire yemyesil olurmus. ldukten sonra bile rhu insan seklinde gzkp, gariplere yardim edermis. Hudùn Muziceleri Inanmayanlar, Hud'a: ''Rzgri istedigin tarafa evir!'' demisler. Hd du etmis Allah da O'na; ''Ne tarafa istersen elinle isret et!'' demis. O da eliyle isret edince, rzgr istedigi istikmette esmeye baslamis. Byk kayalarin toprak olmasini istemisler. Hd'un dusi ile bu da olmus. Bu mcizeleri grdkleri hlde hala inanmayan ahali, koyunlarin ynlerinin de ipek olmasini istemisler. Hd yine du etmis, koyunlarin yn ipek hline gelmis. Ibrhim'in Mcizeleri: Ibrhim'in vcduna ates tesir etmezmis. Nemrd onu atese attiginda Allah; "Ey ates!
Ibrhim zerine serin ve selmet ol!" buyurunca ates onu yakmamis. Cansiz olan, para para edilmis ve paralari ayri ayri yerlere konmus olan drt kus, Ibrhim'in agirmasi zerine yeniden dirilmisler. Ibrhim'in mcizesi ile taslar kmr gibi yanmistir. Bazen yirtici ve yabn hayvanlar Ibrhim`le birlikte giderler ve dile gelerek gyet aik bir sekilde onunla konusurlarmis. Bir defsinda, hanimi Hacer ve oglu Ismil'le grsmek ve onlari ziyret etmek iin Mekke'ye gitmis. Sam'a geri dnsnde birok yabn hayvan, Ibrhim`le berber yryp,onunla aika konusmuslar. Ibrhim duvarlarin ve daglarin arkasini da grrms. Bu mcizesi Misir'a gittiginde karisi Sre'yi, Firavunà "Kardesimdir" diye tanitinca Firavun, Sre'yi sarayina almis, Ibrhim disardan ieriyi seyretmis. Sarayin duvarlari ona cam gibi olmus ve gznden perde kaldirilmis. Bylece Sre'ye el uzatmaya kalkisan Firavun'un ellerinin kuruyup,ayaklarinin tutmayarak yere yikilmis.0 Ibrhimìn bastigi tasin zerinden aga bitip yesermis. Ibrhimìn oturdugu yerden gzel kokular yayilirmis. Ayrilsa bile, senelerce gzel kokusu oradan ikmazmis. s`nin Dokuz Mucizesi: 1. Besikteyken konusmus. 2.lleri diriltirmis. hatta bir iki degil, tam drt ly diriltmis. 3.Anadan dogma kr olanlari saglamlar gibi grdrr, bir cilt hastaligi olan baras hastaligini iyi edermis. Eliyle hastaya dokungugunda iyi oluverirmis. 4.Kavminin yedikleri veya yemek zere sakladiklari seyleri bilirmis 5.Camurdan kus yapip zerine fleyince, canlanip ucarmis. 6.s ellerini kaldirip du edince, ekmegi ve eti bulunan bir sofra inmis havadan. 7.s uykudayken yaninda her konusulani ve yapilani bilirmis. 8.Ne zaman istese ellerini gge kaldirip du edince o anda yemek ve meyveler nne gelirmis. 9.s, Yahdler`den uzak oldugu hlde szlerini ve gizli hallerini bilirmis. Ishakìn Mcizeleri: 1.Hayvanlar aik bir dille Onun peygamberligine sehdet ederlermis. 2.Dua etmesi zerine koca dag yrmeye baslamis 3.Ishk esegine binip bir daga ikmak isteyince esegin n ayaklari kisalir, arka ayaklari uzarmis. Dagdan asagi inerken de tersi olurmus. 4. Ishk du bereketiyle lms hayvanlari diriltirmis.
slamiyet Gerekleri
126
5.Elini, sirtina koydugu bir koyun, hemen kuzulasmis daha sonra ard arda dokuz def yavrulamis. Ismail'in Mcizeleri: 1-Dikenli agalardan esitli meyveler bitirmis. 2-Crhmileri imna dvet ettigi zaman, onlar kisir koyundan st ikarmasini istemisler. O da elini koyunun sirtina koyarak; ''Beni peygamber olarak gnderen Allah telnin ismi ile...'' dedigi anda koyunun memelerinden st akmaya baslamis. 3-Ismilìn dusi bereketiyle koyunlarin ynleri ipek olmus stelik sayilari da ogalmis. 4-Kendisine misfir gelen iki yz Yemenliye ikrm edecek bir sey bulamayinca cok mahcub olmus. O anda du etmis ve yanindaki kumlar un olmus. Lutùn Mcizeleri: 1-Bulutsuz yagmur yagdirmis. Gge isret edince yagmur yagmaya baslamis. 2-Dusi bereketiyle otsuz bir dagda ot bitmis. 3-Taslar, akillar ve kum tneleri, Lt ile konusmuslar. 4-Kavmi, ona eziyet vermek iin zerine ufak taslar atarmis. Allahìn korumasi ile hibiri ona dokunmazmis. 5-zerine yattigi taslar dsek gibi yumusak olurmus. 6-Lt, ok uzak yerlerde olan seyleri grp haber verirmis. Zekeriya`nin Mcizeleri: 1-Kalemleri, kendi kendine Tevrt'i yazarmis. 2-Zekeriyy, Meryem'i terbiyesi altina aldigi vakit, yazilmasi lzim gelen kefletnmeyi, kalemsiz, hokkasiz yazmislar. 3-Zekeriyy`nin diviti (kalemi) su stnde kalirmis, batmazmis suya. 4-Agalar, Zekeriyy`yla konusurlarmis. 5-Zekeriyy su zerinde yrr ve ayaklari islanmazmis. Kendisi iin suda yrmekle, karada yrmek arasinda fark yokmus. 6-Zekeriyy`dan mcize istendiginde yakinindaki agalara eliyle isret etmis, hemen agalar, kklerinden kopup, nlerine gelip kalirlarmis. Yusufùn Mcizeleri: 1-Ysuf'un konusmasi pek sirin, ok tatli oldugu iin, herkesin kalbi ona meyledermis. 2-Ysuf'un yz gnes gibi nrluymus. Htta bir kimse yzne bakmak istese, hemen gzlerini evirmeye mecbur olurmus. Bu nrun tesiriyle, yni baskasina siryetiyle huzruna getirilen krlerin hemen gzleri grmeye baslarmis.
3-Yusuf, agac yapraklarini en pahali kumasa cevirirmis. Yusa`nin Mucizeleri: 1-Ys rdn Nehri`ni ikiye blms. 2-Bir sehri fethetmeye gittiginde duasiyla o kentin kale duvarlari kendiliginden yikilirmis. 3-Ys, Kuds sehrini fethetmek iin savastayken bir cum gn aksam zeri gnes batarken, gnesin bir mddet daha batmamasi iin Allah'a yalvarmis: ''Ey Allah'im! Gnesi geri al!'' diye. Allah da Onu kirmamis ve batmak zere olan gnesi ykseltmis. Bir mddet daha gndz devm edip Kuds fethedildikten sonra batmis. Yunusùn Mucizeleri: 1-Ynus baligin karninda , yedi veya kirk gn yasamis. 2-Ynusùn dusi bereketiyle bulutlardan ates ikarmis. 3-Ynusùn duasiyla dagdan su ikarmis. 4-Ynus peygamberligini kanitlamak icin insanlara dagi isret etmis. Dagdan ikan bir kocaman kertenkele dile gelerek; ''Ey insanlar! Biliniz ki, Ynus Hak peygamberdir. Sizi Cennet'e, Rabbinizin magfiretine devam ediyor.'' diye konusmaya baslamis. 5-Ynus elini kapinin halkasina koymus, demir halka altin olmus. 6-Ynus odun olmadigi halde su stnde ates yakmis. 7-Ynus gzel sesli oldugundan, tatli sesli vahsi ve yirtici hayvanlara da tesir eder, onu dinlemek iin etrfinda toplanirlarmis. Yakubùn Mucizeleri: 1-Dusiyla istedigi koyunun karnindan drt kuzu dogurtmus. 2-Sesi srekli olup, konaklik yerden bile duyulurmus. Dsman askerine bagirdigi zaman korkularindan kaarlarmis. 3-Ykb'un attigi sey, 360km uzaga kadar gidermis... 4-Ykbùn dusiyla byk ve kk daglar yerlerinden kalkarlarmis. 5-Ken'an ahlisini imna davet ettigi vakit, oturduklari yerlerde bulunan daglik ve taslik yerlerin, btn tepe ve taslarin toprak olmasini teklif etmisler, Ykb du edince hersey toprak olmus. Yahya`nin Mcizeleri 1-Birinci Herod'un emri zerine askerler, Yahy`yi ldrmek icin ariyorlarmus. Bu haberi duyan Yahy onlardan kaciyormus. Bu sirada bir kaya dile gelmis: ''Ey Allahin peygamberi! Bana gel!'' Yahy kayaya yaklastigi zaman iinin kovan gibi oyulmus oldugunu grms. O tasin iine girmis. Yahynin pesindeki kfirler o kayaya yaklastiklari zaman, o kayadan
kfirlerin zerine oklar atilmaya baslanmis. Bu durumu gren kafirler geriye dnp kacmislar. 2-Yahy, peygamber olarak grevlendirilip Sam'a geldikten sonra insanlar ona; ''Gercekten peygambersen , bize gndz gz ile yildiz gster.'' demisler. Insanlarin bu istegi zerine Yahy du edince gnesin evresindeki yildizlar grnmeye baslanmis. Sleymanìn Mcizeleri: 1-Rzgrlar Onun emri altindaymis. 2-Sleymn denizi gemek istedigi zaman, suyu ekilerek yol ailir, getikten sonra yine kapanirmis. 3-Btn cinler Onun emrindelermis. Ne zaman istese, kendisine, byk byk kskler, sretler, anaklar, sbit mlekler, tencereler yaparlarmis. 4-Sleymnìn bir mhr varmis. zerinde ism-i zam dusi yaziliymis. O du ile her istedigi kolay olurmus. 5- Karincalara varincaya kadar her hayvanin sesini isitir, dillerini anlarmis. 6-Nereye gitmek istese, rzgr emrinde oldugundan, tahtini kaldirir, tahtini berberinde gtrrms. 7-Cinler vsitasiyla denizdeki incileri, cevherleri yerde bulunan defineleri bilirmis. Allahìn, O`na bildirmedigi birsey yokmus. 8-Neml Vdisinde, kaldigi sirada o dagin yesillik, imenlik olmasi iin, ellerine biraz su alip, avucuyla o daga serpmis, derhl dagin zeri ayirlik imenlik oluvermis. 9-Sleymn bir yere gittigi vakit, berberinde duvarlar da gidermis. Suaybìn Mcizeleri: 1-Suaybìn yaptigi dua neticesinde, koyunlardan dogmus siyah kuzularin hepsi beyaz olmus. 2-Suaybìn yaptigi dua sonunda taslar toprak olmus. Syle ki: Medyen kasabasi daglik, taslik bir yer oldugundan: ''Hak peygamber isen, du et, su daglar kalkip, yerimiz genis olsun.'' diye teklif etmislermis. Suayb du edince, Allah, dusini kabul edip, elini o dag ve taslar zerine koy, diye emreylemis. Elini koyunca hepsi toprak oluvermis. 3-Suaybìn dusi bereketiyle Medyen'de bzi taslar koyun olmusmus. 4-Suayb, bir yerin taslari etrfinda dnnce, o taslar hemen bakir olup, ahli bununla pek zengin olmus. 5- Suayb'in dusi bereketiyle kum tepeleri yerinden kalkmistir. 6- Suayb, bir daga ikmak istedigi zaman, dag deta devenin oturup kalktigi gibi, Suayb ikincaya kadar klr, iktiktan sonra evvelki hli gibi byk bir dag olurmus. Salihìn Mucizeleri:
1-Kayadan deve ikartmis. 2-Slih dua edince hamt denilen meyvesiz agalardan esit esit meyveler olmus bir anda. 3-Slihìn dusi bereketiyle byk tastan su ikmis. 4-Slihìn adirina ates tesir etmemis. Syle ki, kavmi koyuncu idi. Senenin bzi aylarini sahralarda, yaylalarda adir kurarak geirirlerdi. Imn etmeyenlerden biri, gizlice Slih aleyhisselmin adirini atese verince, adir yanmaga baslamis. Bunun zerine kavminden kfir olanlar; ''Hak peygamber isen, adirindaki yangini sndr!'' diye alay etmeye, eglenmeye baslamislar. Slih, yanginin snmesi iin du edince, kendi adiri kurtulup, ates kfirlerin adirlarina gemis ve hibir adir kalmayip, iindeki esylarla berber, yanip kl olmus. Nuhùn Mcizeleri: 1-Nuh bir beldede bulunan btn taslari birden toprak yapmis. Bunun zerine on iki kisi imn etmis. 2-Uzakta bulunan ve gzle grlemeyecek seyleri grp haber verirmis. 3-Susuz yerlerden su ikarirmis. 4-Isretiyle agalar kknden sklp baska yere geermis. 5-Dusiyla kuru agalar hemen meyve verirmis. 6-Dusiyla bulutsuz olarak yagmur yagarmis. 7-Kum, toprak, kil gibi seyler, onun dusiyla yiyecek maddeleri hline gelirmis. 8-Imn ederek gemisine girip tufandan kurtulan insanlar ok az olmasina ragmen, onun dusiyla ok kisa zamanda ogalarak artmislar. 9-Eliyle yere diktigi bir aga fidani o anda esitli renklerde meyve verirmis. Ms`nin Mcizeleri: 1-Assi ejderh (byk yilan) olurmus. 2-Sag elini koynuna sokup ikarinca, gnes gibi parlarmis. Bu nru gren dsmanlari kaisirlarmis. 3-Kavmiyle Kizildeniz'in kenarina gelince assini vurup denizde yol amis. 4-Tih sahrsinda kavminin susuz kalip, su istemeleri zerine assini bir tasa vurup Beni Isril'in kabileleri adedince, on iki pinar akitmis. 5-Firavun ve Kipti kavmi Isrilogullarina zulm ettigi ve Ms`ya inanmayip isyn ettiklerinde, Allah, Ms'ya tfn mcizesini vermis. ok siddetli yagmur yagmis. yle bir karanlik ve firtina olmus ki, kimse evinden disari ikamamis. Ayin ve gnesin isigi grnmez olmus... Kibtilerin evlerini su basmis. Ayakta durur olmuslar. Su bogazlarina kadar ykselmis. Isrilogullarinin evlerine ise bir damla su girmemis. Firavun ve Kibti kavmi, bu belnin kaldirilmasini ve iman edeceklerini sylemisler. Musa kaldirmis fakat yine imn etmemisler ve baska bellara dr olmuslar.
6-Kibti kavminin ekinlerini, meyvelerini ve giydikleri elbiselerini, evlerinin tavanlarini yiyen ekirge srlerinin istilsina ugramalari mcizesi. Bu ekirgeler Istilogullarina hi dokunmayip, Firavun'un kavmi Kibtilere musallat olurlarmis. 7-Kumnel yni bit ve ekin bcegi denen haseratin Msìn mcizesi olarak kibti kavmine musallat olmus. 8- Kurbaga mcizesi, Kibti kavmi her belya tutulduka, bel kaldirildiginda iman edeceklerini sylemelerine ragmen, szlerinden vazgemeleri zerine st stne belya tutulmuslar. Kurbagalarin istilsina ugramalari da siddetli bellardan biridir. Kurbagalar, yiyeceklerine, ieceklerine dser, kalirlarmis. Bir sz sylemek isteseler agizlarini aarken birka kk kurbaga agizlarindan midelerine girerlermis. Geceleri zerinde toplanan kurbagalarin seslerinden uyuyamazlarmis. Firavun, bu bel kaldirildigi takdirde, iman edecegini sylemesine ragmen, bel kalkinca yine iman etmemis. 9-Kan belsi. Misir'da bulunan btn sular, Kibtilerin kaplarina doldurulurken kan hlini alirmis. Bylece susuzluktan resiz kalmislarmis. Isrilogullarina ise byle bir sey olmazmis. 10-Isrilogullarindan biri ldrldg vakit kimin ldrdg bilinemeyince, Msìn dusi ile l dirilip, kendisini ldreni sylemis. 11-Ms kavmiyle Tih lne geldigi zaman, kavminin yiyecegi kalmadigi iin, Ms`ya gelerek oluk-ocugumuzla aliga dayanamiyoruz, dediklerinde Ms du ettmis. Kudret helvasi ve bildircin kebabi inmis havadan. Her ne zaman isteseler nlerinde hazir olurmus. 12-Ms`nin dusi ile kurakliktan kavrulup kuruyan ekinler, otlaklar ve meyveler eski hlini alirmis. 13-Ms Tih sahrsinda bulunan Isrilogullarinin durumunu merak edince bir kurt gelip onlarin durumunun nasil oldugunu Musa`ya sylemis. 14-Ms'nin dusiyla sari dikenler altin olurmus. 15-Yolculukta Ms'ya uzun mesfeler kisalir, kisa zamanda ok uzak yollar katedermis. Ve Muhammedin Mucizeleri: 1-Gkteki Ayi ikiye blms iki parca da Hira Dagi`nin iki yanina dsms. 2-Esek-katir arasi cennetten gelen bir hayvanla bir gece de Mekkeden Kudsè gitmis, ayni gece bir merdivenle yedi kat gge cikmis, ordan kendisine verilen bir can dsekle Allahìn yanina gitmis ve ayni gece Mekke`ye geri dnms. 3-Tkrkle agriyan gzleri iyilestirirmis. 4-Muhammed tuvalete disariya ciktiginda ona dulda olsunlar diye agaclar da onunla birlikte yrrms. 5-Uzun zamandir camide bulunan bir ktk onu camiden disari cikaracaklarinda, Muhammedden ayrilmak istemeyen ktk inleyerek aglamaya baslamis. 6-Hubeydiye`de, susayan mslmanlarin susuzlugunu gidermek icin on parmagi on cesme olmus.
7-Duasiyla yiyecekler cogalirmis 8-Peygamberin bir dsmani lnce toprak onu kabul etmemis, c kere disariya firlatmis. 9-Gelecekte ne olacagini bilirmis. 10-Kirk erkegin cinsel gc varmis.... Mis...Mis...Mis. Misil misil uyumalar... Muhammed'in Mucizleri ve akld hadisleri iin buray tklaynz. Ali Usta : Arap Medine Devleti'nin Resmi Kitab : Kuran Ali.Usta@t-online.de
KUR'AN'A VE MUHAMMED'E GRE TRKLER STESELER DE MSLMAN OLAMAZLAR

"Tevrat"n Tanr"nn son derece "rk" olduunu hemen herkes bilir. Kimi aratrmaclar, bu "Tanr"daki zelliin, Yahudilik iin "yararl" olduunu da savunurlar. Ne var ki, u da gerek: Bugn, "yahudiler"in sergiledikleri tyler rpertici ve insanlk d acmaszlklarda , Tevrat'taki "Tanr"nn(Yehova) ilkel, kat bir rk oluunun pay az deildir.
"KITALUT-TURK" HADISLERINDEN... "Mslmanlar, Trklerle kesin ldreecekler."
Kur'an'n "Tanr"snn rkl Tevrat'nkinin "rkl"n herkes bilir de, "Kur'an'n Tanr's"nn "rkl"n ou kimse bilmez. Ve kimi "iyi niyetli aydnlar" bile; Kur'an' ve "Tanr"sn "evrensel" sanr. Oysa, Kur'an'nki, Tevrat'nkinin bir eit "kopya"sdr. Bunu, bu "Tanr"nn "srailoullar"n nasl tanttndan bile anlamak mmkn:
"En stn toplum, srail toplumu" Buna, kimileri aacaklar. Ne ki, bir gerek. te ayetler: Kur'an'n "Tanr"s, tpk, Tevrat'n "Tanr"s "Yehova" gibi, iki yerde, aynen yle seslenir: "Ey srailoullar! Size verdiim nimeti ve sizi dnyalara stn kldm hatrlayn." ( Bakara, ayet: 47, 122. Diyanet evirisi.) Bir yanda slam dnyasndaki "yahudi dmanl", br yanda da, Kur'an'daki "Tanr"nn "srailoullar"na byle seslenii... Bir elikidir bu. Bunu da geelim. Arap toplumundan bakas "muhatap" deil Kur'an'da birok eyler anlatlr. "Kaynaklar" biliniyor bugn. Ama "Tanr"dan diye sunulur. Bu "Tanr"yla "insanlar" arasnda, daha dorusu, "zaman"na gre "bir kesim insanlar", "bir toplum" ya da "bir toplumun kesimi" arasnda da bir "eli". "Tanr Elisi" diye sunulur. "Peygamber" deniyor. Kur'an'da anlatlan o ki, "Tanr" u aklamay yapmakta: -"Biz her peygamberi, kendi toplumunun diliyle gnderdik. lle de byle yaptk ki, o toplumdan olanlara anlatabilsin." (Iibrahim suresi, ayet: 4.) Demek ki, Kur'an'a gre, "Tanr'nn elisi"nin bir "toplum"u var. "Eli", "rk"ndan geldii bu "toplum"la "Tanr" arasnda yapar aracln. Ne iletecekse bu "toplum"a ve "kendi diliyle" iletmekle ykml. Kur'an'da anlatlan bu. Yine buna gre; Muhammed de bu ykmll tamakta. Onun da bir "toplumu" var ve o da "Tanr"syla bu "toplum" arasnda "arac".
"KITALUT-TURK" ("TRKLERLE LDRME") HADSLERNDEN. "Sonunda Trkler kesilecekler...(Ebu DAvud, Kitabu'l-Cihad/9, hadis no:4305.)
Kur'an'n btn iinde, Muhammed'in "kavm"ndan, yani "toplum"undan "Tanr vahiyleri"ni, bu "toplum"a iletmek zorunda olduundan, bunu yaptndan sz edilir. Muhammed'in "toplum"u, "Arap toplumu"dur. yleyse "muhattap" da bu toplumdur. Kur'an, kendi deyimiyle "Arapa", seslendii kesim de, "Araplar". Ama "Araplar"n da tm deil; yalnzca "bir kesimi". Korkutma yalnz "Mekke ve evresi"ne Ayetler ok ak. "Kur'an"la yaplan "uyar"larn, "korkutma"larn, "Mekke" (mm'l-Kura) ve "evresi"ne ynelik olduu, En'am suresinin 92., ura suresinin 7. ayetinde, kukuya yer brakmayacak bir aklkla anlatyor. Evet, Kur'an'n "muhatab", "Mekke ve evresi"dir yalnzca. Bugn kendilerini mslman sayan teki toplumlarda hibirisinin, bu kapsamda
yeri yoktur. Knou, bu denli ak. Muhammed'in "tm insanlarn peygamberi", Kur'an'n da "tm insanlara ynelik" olduunun anlatld ayetler de var. Kur'an'daki nice elikilerden biridir bu. Ama, "kendisine aklama yaplan toplum"un "Arap toplumu", bu toplum iinde de yalnzca "Mekke ve evresi"nin ( hem de o zamanki) "halk" olduu da bir gerek. Baka toplumlardan, bu arada "Trkler"den "mslman" olanlar olmu; daha dorusu kendilerini "mslman" saymlar; ama Kur'an'n hangi toplumu "mslman" sayd nemli. zellikle "Trkler" iin "hadis"ler vardr. Trkler iin hi de iyi eyler sylemeyen bu hadisler, rnek ve yrekli bilim adam Prof. Dr. lahn Arsel'in "Arap Milliyetilii ve Trkler" adl kitabnda ok arpc biimde yer almakta. ( Bkz. stanbul, 1987, nklap Kitabevi, s. 18 ve t.) Muhammed'in Trk dmanl Kendilerini "mslman" sayan "Trkler"i Muhammed, "mslman" saymak yle dursun; "dman" diye ilan etmitir. slam dnyasnda en salam kabul eidlen hadis kitaplarnda da bu var. Bal bana bir blm olarak. Blmn ad da ok ilgin: "Ktalu't-Trk". Anlam da: "Trklerle ldrmek(sava)". Buhari'de, Ebu Davud'da ve Tirmizi'de blmn ad bu. ibn Mace'de "Babu't-Trk", yani "Trkler Blm". Mslim'deyse, "Kyamet alametleri" arasnda yer alyor. Muhammed, "Peygamberliinin bir kant" olarak, gelecekten haber verirken, "Kyametin bir alameti" olarak "Trklerle nasl arplacan, "mslman"larn, "Trkleri nasl ldrecekleri"ni de anlatyor. Hem "Trk" diye ad vererek, hem de "tarif" ederek, yzlerinin, gzlerinin, burunlarnn, derilerinin, renklerinin nasl olduunu anlatarak. Anlalan o ki, Trkler konusunda kendisine bir takm bilgiler verilmi. Muhammed'in anlatmasna gre, "Trklerle ldrme", taa "Kyamet"e dek sz konusu. Kyametin bir alameti" olarak da "mslmanlar", yeryzndeki "Trkleri ldrp temizleyecekler". Yoksa "kyamet kopmayacak". te hadislerden bir kesim: - Mslmanlar, Trklerle ldrmedike, kyamet kopmayacaktr. Yzleri kalkan gibi, st ste binmi(kaln) derili olan bu toplumla.... kl giyerler."( Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'lFiten/62-65, hadis no:2912; Ebu Davud, Snen, Kitabu'l-Melahim/9 Babun fi Ktali't Trk, hadis no: 4303; Nesei, Snen, Kitabu'l-Cihad/Babu Gazveti't-Trk...) -"Siz (mslmanlar), kk gzl, bask burunlu, yzleri kalkan gibi, derisi st ste binmi olan toplumla ldrmedike kyamet kopmayacaktr." (Buhari, e's-SAhih, Kitabu'lCihad/96; Mslim, e's-Sahih, kitabu'l-Fiten/62 hadis no: 2912; Ebu DAvud, Snen, hadis no: 4304; Tirmizi, h. no: 2251; bn Mace, h. no: 4096-4099)
slamiyet Gerekleri
134
"KITALU'T-TURK" HADSLERNDEN. "Trklere kar k'tal, kesinlikle olacak."... (Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Cihad/96)
Bu hadislerin Ingilizce hadis kitaplarindaki karlklar da u ekilde: Narrated Abu Huraira: Allah's Apostle said, "The Hour will not be established until you fight with the Turks; people with small eyes, red faces, and flat noses. Their faces will look like shields coated with leather. The Hour will not be established till you fight with people whose shoes are made of hair." (Sahih Bukhari, Volume 4, Book 52, Number 179 ) Narrated Abu Huraira: The Prophet said, "The Hour will not be established till you fight with people wearing shoes made of hair. And the Hour will not be established till you fight with people whose faces look like shields coated with leather. " (Abu Huraira added, "They will be) small-eyed, flat nosed, and their faces will look like shields coated with leather.") (Sahih Bukhari, Volume 4, Book 52, Number 180) Devam edelim: - "u da kyamet alametlerinden: Kldan(kee) ayakkab giyen bir toplumla vuruup ldreeceksiniz. Geni yzl, yzleri kalkan gibi, st ste derili toplula vurumanzldrmeniz kyamet alametlerindendir. Siz(mslmanlar), kk gzl, kzl yzl, bask burunlu, yzleri kalkan gibi, derisi st ste binmi olan Trklerle ldrmedike kyamet kopmaz."( Bkz. Buhari, e's-Sahih, kitabu'l-Cihad/95; Mslm, e's-Sahih, Kitabu'l-Fiten/66, hadis no: 2912; bn Mace, h.no: 4097-4098). - "Sizinle(siz mslmanlarla), kk(ekik) gzl toplum, Trkler savaacaktr. Siz onlar, kez nnze katp sreceksiniz. Sonunda Arap Yarmadas'nda karlaacaksnz. Birincide, onlardan kaan kurtulur. kincide kimi kurtulur, kimi yok edilir. ncdeyse onlarn tm krlacaktr."(Ebu DAvud, snen, hadis no: 4305.) Muhammed'in, bugn kendisine "Peygamberimiz, efendimiz" diyen Trklere bak tutumu budur ite. nsanlara "insan" olarak bakmak gerekir. Hangi rktan, hangi renkten ve hangi "din"den olurlarsa olsunlar ya da hibir dinden olmasnlar. Ama "dinler", "dinliler", "rklar" byle bakamamakta. Yahudisi, Hristiyan, slam inanr hep birbirine dman. Irklar da kendi rklarndan olmayanlara kar byle. Bugn dnyamzn yaad nice ac olaylarda, bu ilkelliin pay az deildir. Bunlardan arnmal artk insanlk. Yoksa acmaszlklar, aclar, gzyalar srp gidecektir.
Kaynak: T. Dursun, Din Bu 3, Kaynak Yaynlar tarafndan yaynlanan kitaptan alntlar yaplmtr
Omer Malik'ten bir makale
Trklerin Mslmanlatrlmalar
Giderek daha ok siyasete bulatrlmak istenen slam, ilk olarak Trklere ne ekilde ve hangi artlarda gelmitir pek bilinmez, sanki bilinmesi de pek istenmez. Ancak, bir
oumuzun bilmedii, yada bilmek istemedii bu tarih, en ok bilmemiz gereken konularn banda gelmektedir.. Aadaki dkman tamamen slami kaynaklardan, Taberi ve Zekeriya Kitap gibi slami tarihi ve yazarlardan dzenlenerek hazrlanmtr. Trklerin ilk Mslmanlatrlmalar ile ilgili 670 li tarihlere dayanan bilgiler maalesef okullarda bizlere hibir zaman verilmemi, verilen bilgiler ise, Trklerin Mslmanla geileri kendi istekleri ile olmu gibi gsterilerek, 740 lara kadar ki tarih atlanarak verilmitir. slam'n Trklere zorla kabul ettirilmeleri ile ilgili 670 lerden balayarak 740 lara kadar uzanan tarihin bize okullarda anlatlmamasnn nedenlerini, bu ksa tarihi renince biraz daha anlamak mmkn olabilecektir. imdi, bu atlanan 70 senelik tarihe bir gz atalm..
Mslman Araplarn Trklere lk Saldrlar

Seyhun ve Ceyhun nehirleri arasnda bulunan blge tarihi ipek yolu zerindedir.. Trk beylikleri, bu blgedeki, Buhara, Semerkant, Talkan, Baykent gibi ehirlerde yerlemi yayorlar, deri imal ediyor ve pamukdan kat reterek bunlar satyor ve iyi de para kazanyorlard.. Bu retimlerinin yan sra Altn madenleri altryorlard..zellikle ad zengin ehir manasna gelen, Semerkantn zenginliinin o devirde dillere destan olduu sylenir.. Bu zenginlik tedenberi Talanc Araplarn itahn kabartyorduysa da, Trklerden ekiniyorlar ve araya snr olarak koyduklar Ceyhun nehrini gemeye pek cesaret edemiyorlard.. nk daha nce Halife Osman zamannda, Muhammed bin Cerir komutasndaki Araplar slam yayma bahanesiyle oralar talan etmek iin 2700 kiilik bir ordu ile Ferganeye kadar girdiysede Trkler tarafndan yok edilmilerdi.. Ancak daha sonralar Muaviye tarafndan, Ceyhun nehrinin altnda kalan Horasann tamamiyla igal edilmesi ile o blgede ilk Araplatrma ve slamlatrma giriimleri balam oldu..
Buhara'nn Talan Edilmesi

Horasann kendileri tarafndan tamamen igal edilmesinden cesaret alan Araplar, Muaviyenin ilk Horasan valisi olan, Ubeydullah bin Ziyad 673 ylnda bu sefer ilkinden ok daha kalabalk 24000 kiilik bir ordu ile Ceyhun nehrini geerek Kibac Hatun ynetimindeki Buharay kuatr. Kibac Hatun dier Trk beyliklerinden yardm istersede bu yardm kendisine gelmez ve Araplar verdikleri kayplardan dolay Buharay igal edemezlersede tam anlamyla talan ederler.. Daha sonra, Muaviyenin ikinci Horasan Valisi, Halife Osmann olu Saidde Buharaya saldrmaya hazrlanr.. Kendisine dier Trk Beyliklerinden yardm gelmeyeceini anlayan Kibac Hatun, Saidle anlama yapmak zorunda kalr.. Bu anlamaya gre, Kibac Hatun, Saide dier Trk Beyliklerine yapaca saldrlarda nne kmayacana dair gvence ve bu gvencenin teminat olarak da Buharadaki Trk asilzadelerinden rehinler verir.. ( Bu say kimi tarihcilere gre 50 kimine gre de 80 dir... ) Bu anlamann verdii rahatlkla Said, zenginliini teden beri duyduu Semerkanta saldrr.. Semerkant batan aa talan eder ve toplad binlerce Trk gencini, kle pazarlarnda satmak iin Horasana getirir.. Said daha sonra Kibac Hatundan ald 80 kadar rehine tarafndan bir punduna getirilmi ve hanerlenerek ldrlmt....( Saidi ldrdkten sonra daa kamay baaran rehinlerin orada alktan ld sylenir ) Saidden sonra, Horasan Valisi Salim bin Ziyad olur. Horasanda Muaviyenin olu Yezide baldr.. Ziyadda ayni ekilde 680 ylnda Trkleri slamlatrmak ve ehirlerini talan etmek iin saldrr fakat pskrtlerek geri ekilirler.. Bu sefer, kendi ordular Trkler tarafndan talan edilerek silahlar alnr.. Daha sonra Araplar daha gl bir orduyla tekrar saldrr ve Trkleri gene talan ederler.. Bu talandan her Arap 2400 dirhem alr.. ( Bir klenin sat fiyat 300 ile 500 dirhem arasnda olduu dnlrse, bu durumda aldklar ganimet adam bana 7 veya 8 kleye e deerdedir..)
Haccac ve Rutbil
slamda ilk asimilasyon 685 ylnda Abdlmelik ile balar.. Abdlmelik, etrafn slamlatrmaya ad slam tarihine kandkc zalim olan Haccac kendisine yardmc seerek balar.. Abdlmelik nce civar halklarn dillerini Arapalatrd.. Harac karl nceden baz haklar kabul edilmi olan gayri mslimlerin btn haklarn geri ald.. Bu arada Haccac Irak genel valiliine atad.. Haccacn Iraka genel vali atanmasndan sonra Trklerin kaderinde ilk kkl deiikler balam oldu.. Haccac ilk olarak Ubeydullah ibni Ebi Bekriyi Sicistana, Muhalleb ibni Ebi Sufrayi da Horasana vali yapar.. O tarihte, Sicistann Trk Hkmdar Rutbildir ve Araplara vergi vermektedir.. Haccac, bununla yetinmez ve Ubeydullah Rutbilin zerine gndererek ondan tam olarak teslim olmasn ister.. Rutbil nce bu teklifi kabul etmek istemez.. Bunun zerine Ubeydullah Rutbilin zerine yrr.. Rutbil 18 fersah geriye ekilerek Ubeydullah ve ordusunu kuatma altna alr..Ubeydullah, Rutbilden kurtulmak iin 700000 dirhem teklif ederse de Rutbil kabul etmeyerek Arap ordusunu byk bir bozguna uratr.. Buna ok kzan Haccac 40000 kiilik byk bir ordu toparlayarak, Abdurrahman ibn Esas komutasnda Rutbilin zerine gnderir.. Rutbili yenemiyeceini anlayan Esas, bu sefer onunla anlar.. Bu olay karsnda lgna dnen Haccac, Esas yakalatmak zere bir birlik gnderirse de, Esasn ordusu bu birlii yenilgiye uratr ve geri kalanlar da Basraya kadar srer. Ancak burada yenilen Esasn ordusu dalr ve Esas Rutbile snr.. Bunun zerine Haccac, Esas kendisine vermesi iin Rutbili tehdit eder.. Vermedii taktirde ok byk bir ordu ile zerine yryeceini ve btn Trk ehirlerini harap edeceini, verirse de kendisinden 7 sene hi vergi almayacan syler.. Trk ehirlerinin tekrar bir savaa girmesini istemeyen Rutbil, 7 sene haratan muaf tutulacan da dnerek Haccacn bu teklifini kabul eder ve Esas ve yaknlarn Haccaca teslim eder.. Ancak, Rutbil Haccaca gvenmekle hata yaptn daha sonra anlayacaktr.. Haccac Rutbilden Esas teslim aldktan sonra derhal yeni bir ordu dzenleyerek 699 ylnda Muhelleb bin Ebi Sufyan komutasnda Trk ehirlerinin zerine gnderir.. Hocente, Kes, Sogd ve Nesefi ele geirirsede Trkler direnirler.. Horasan valiliine Muhellebin olu Yezid gelir.. Yezid ibni Muhellebde Trk ehirlerini talan eder.Yezidin savalar, Harzemden ele geirdii Trkleri boyunlarna damga vurarak kle pazarlarnda satarlar.. Bu tarihlerde, Araplar Trklerin yurtlarn devaml olarak istila edip ehirlerini talan ettilersede kalc bir stnlk salayamamlar, elde ettikleri yerleri sonunda tekrar Trlere geri vermek zorunda kalmlard..
Kuteybe ibni Mslim

705 ylnda Abdlmelik ldnde yerine olu Velid geer.. Ve Trk tarihini nemli ekilde etkileyecek olay, Kuteybe ibni Mslimin Horasana vali atanmas olur.. Bu zamana kadar kalc bir baar elde edemeyen Araplar onun zamannda Trk yurtlarnda kalc baarlar elde etmilerdir. Trklerin gerek anlamda kl zoru ile Mslmanlatrlmaya balamalar Kuteybe zamannda olmutur..Vali olduu andan itibaren, Trk Beyliklerinin toptan igal edilerek slamlatrlmas iin ok gl bir ordu kurmaya balar.. Mervde askerleri toplayarak, Allah kendi dininin aziz olmasi iin size bu topraklar helal kld der.. Sanki, Bakara suresi 193 .... Yalnz Allah dini kalana kadar onlarla savan... yada 8.Enfal /.39u din tamamen Allah'n oluncaya kadar onlarla savan! . ayetlerini savalarna hatrlatarak Arap ordusunu Trklerin zerine srer.. Kuteybe ilk olarak Baykenti kuatr.. Dier Beyliklerden Trk Savalar Baykentin savunmasna yardma gelirler.. ki ay sren bir sava olur. Kuteybe tam bir zafer kazanamazsa da, Trkleri haraca balayan bir anlama yapmaya zorlar.. ehir ykmdan kurtulur ama, ehre giren Araplar anlamaya ramen ehrin bir ksmn yamalarlar ve ehirden ayrlrlarken arkalarnda bir de askeri garnizon brakrlar.. Balarna gelecekleri anlayan Trkler ayaklanmaya balarlar ve kendi aralarnda silahlanarak kar bir mcahit birlii kurarlar, Baykentde karklklar balar.. Bunun zerine Kuteybe Baykente tekrar gelerek nekadar silahlanan Trk varsa hepsini ldrtr.. Kadnlar ve ocuklar esir alr ve ehri tekrar batan aa yamalar..
Taberinin anlatmlarna gre, Kuteybenin ald ganimetlerin haddi hesab yoktur.. Taberi, btn Horasan igal ettiklerinde dahi bu kadar ganimet toplayamadklarn syler.. ehrin yamasndan sonra, daha nce Horasanda Merve getirilmi olan Arap aileleri, Mervden getirilerek Baykente yerletirilir.. Muhafz birlikleri oluturulur.. Valilik den vergi tahsildarlna kadar btn denetim organlar Araplardan oluturulur.. Trklerin Budist ve Zerdt inanlarn simgeleyen btn heykeller toplatlr, ta olanlar krlr, altn olanlar eritilerek ganimet olarak Araplar tarafndan alnr.. Bunlar, Enfal suresinde yazd gibi, sanki Araplara Allahn verdii ganimetlerdir.. Daha sonra esir edilen kadn ve ocuklar kocalarna ve babalarna geri satlr.. Mslmanlar, Baykentli Trklerin neleri var neleri yoksa almlar, ehrin onarm da gene Trklere kalmtr..Bundan sonra sra gelir Buharann tamamen igal edilip Mslmanlatrlmasna..
Buhara'nn Tekrar Kuatlmas ve lk Trk Katliam

Kuteybe Mervde byk bir hazrlk yapar.. Bu arada Vardana ve Buhara beylikleri arasnda atmalar vardr.. Mslmanlara kar mcadele etmek iin bu atmalar derhal durdurulur ve Vardan Hudat, Kuteybeye kar Trklerin bana geer.. Kuteybe nce, Numiskent ve Ramitana saldrr ve buralar kolayca istila eder.. Demirkap nlerinde Vardanla arprlar.. Vardan sava kaybeder ve Buharaya doru ekilir.. Ancak Kuteybede, savatan yorgun dt iin Buharay alamadan Merve geri dner.. Haccac bunu baarszlk olarak kabul eder ve, Buharay mutlaka almasi iin Kuteybeye emir verir..Kuteybe byk bir hazrlk yaparak bir sene sonra tekrar Buharay kuatr.. Trkler direnir ve Kuteybe baarl olamaz, ordusu dalmaya balar.. Bunun zerine Kuteybe her bir Trk ba iin askerlerine 100 dirhem vaad eder.. Para hrs ile gayrete gelen Araplar, ehri istila ederler..Btn direnen Trkler kltan geirilerek tam bir katliam yaplr, Araplar Trk kadnlarna tecavz ederler, beendikleri kadnlar ya cariye olarak kullanmak yada kle pazarnda satmak zere alkoyarlar.. Erkeklerden de binlerce kiiyi kle olarak satmak zere beraberlerinde gtrrler.. Araplardan oluan yeni bir idari kurumlama yaplr.. Dier beyliklerden tepkiler gelmeye balaynca da, Buhara Melikesi Hatunun olu Tu Sad kukla hkmdar yaplr.. Tu Sad tarihe hain bir ibirliki olarak geer.. Daha sonrada Mslman olarak oluna da, efendisi Kuteybenin ismini vererek balln kantlar.. Etkili bir kolonizasyon yapmak isteyen Kuteybe bunun iin ncelikle yerli halk slamlatrmaya balar.. Buhara halk nceleri Mslman olmu gibi grnselerde bu dini kabul etmek istemezler..Kuteybe Trklerin aslnda Mslman olmadklarn, evlerinde slami kurallar tatbik etmediklerini anlar ve yeni bir yntem gelitirir..Bu ynteme gre Trkler evlerini Araplarla paylamak zorunda braklrlar ve bu ekilde bire bir kontrol altna alnrlar.. slami kurallara uymayanlar ise ar cezalara uratlrlar.. ( Bugn, baz slami yazarlar bu getirilen tedbirlerin slam'n Trkler tarafndan kabul edilmesinde ok yarar saladn akca ifade ederler..Bu yaklam da zerinde dnlmesi gereken bir konudur.. ) Kuteybenin bu zorlamalar karsnda, halkdan baz direniiler kar.. Gizlice silahlanrlar..Bu durum karsnda Araplar camiye dahi silahsz gidemez olurlar..Kuteybe basklar arttrr, kendi aralarnda rgtleen Trkleri yakalattrp ldrtr.. Bu arada yeni vergi yasalar getirir.. Yerli halk, halifeye senede 200000 dirhem, Horasan valisi Haccaca da 10000 dirhem vergi demeye mecbur braklr.. Bunun dnda Arap askerlerinin atlarna yem temin etmeye, oraya getirilip yerletirilen Arap ailelerine odun temin etmeye ve onlara tahsis edilen arazilerde almaya mecbur braklrlar.. Kadnlar, kzlar Araplara cariye yaplrlar.. Buhara Trkleri bu yllarda dnyadaki ok az milletin yaad vaheti ve zdrab yaar.. Kuteybenin getirip Trk evlerine yerletirdii Araplar, Trklerin o zamana kadar yaptklar btn birikimlerinin zerine konarlar, Trklerin tarlalarn alr ve Trkleri o tarlalarda altrrlar.. ste Tek din slam oluncaya kadar savan diyen ayet, Araplar Trklerin srtndan geimlerini salayacak ortam yaratmtr..Allah dini dedikleri slam, Ahzab Suresi / 50 de olduu gibi, savata gasp edilen Trk kzlarnda ganimet olarak grr, ve Araplara cariye olmalarn helal klar..Cuma namaz zorunlu hale getirilir.. Genede
Trkerden rabet grmez. Bunun zerine Kuteybe, namaza gelenlere 2 dirhem vaad ederek nce fakirler zerinde slamn etkili olmasn temine alr.. Bu uygulama nispeten baarl olur.. Fakir halktan para iin camiye gidenler olur..
1. Byk Katliam ( Talkan Katliam )

Buharada olanlar dier Trk Beyliklerinde de etkilerini gsterir.. Ayn eylerin kendi balarna geleceinden korkmaktadrlar.. Sogd meliki Neyzek Tarhan ehrinin ykma uramamas iin Kuteybe ile anlamak zorunda kalr.. Bu anlamaya gre Tarhan hara verecek ve tarafsz kalacaktr.. Ancak bu tarafsz kalmalar ve Trklerin birleememeleri Araplarn ilerini kolaylatrm ve Trk beyliklerini istedikleri gibi istila edip talan etmilerdir.. lk olarak saldrya urayan Kibac Hatuna dier beyliklerden yardm gelmeyince, o yardm esirgeyenler ayn akibete uramlardr.. Bu olaylarda Trklerin belli bir ekilde organize olamamalar da onlarn Araplar tarafndan istila edilmelerini kolaylatrmtr.. Neyzek Tarhan daha sonra Kuteybe ile yapti anlamada hatal olduunu ve bu anlamann kendisine hibir gvence getirmeyecei gibi dier Trk Beylerine de ihanet etmi olacan anlar.. Tohoristana dnerek btn Trk Beyliklerine birer mektup yazar ve onlar ortak bir direnie girmeleri iin uyarmaya alr.. lk olumlu yant Talkan meliki Sehrekden gelir..Tarhann planlarn renen Kuteybe, buna karlk Belh ehrinde hazrlk yaparak, baharda byk bir ordu ile Talkan ehrine doru yrr.. O ana kadar bir direni hazrl yapamayan Talkan ehri meliki Sehrek, Kuteybenin geliinden nce ehri terkeder.. ehre hi savamadan giren Kuteybenin adamlar ehirde eli kl tutabilen nekadar erkek varsa hepsini kltan geirirler.. Bu katliam o zamana kadar yaplanlarn en bydr.. Kuteybe bu katliam dier beyliklere ibret olmas iin yapar.. Kuteybenin askerleri ldrebildikleri kadar ldrrler, geri kalanlar da, Talkan yolu zerindeki aalara asarlar.. Bu yolun 4 fersah ( 24 Km.) mesafelik blm Trklerin aalara aslan cesetleri ile doludur.. Talkan katliam tarihe, Araplarn o gne kadar yaptklar katliamlarn en by olarak gemitir.. Halk, Mslman Araplarla savamad halde, Kuteybe ve askerleri srf dierlerine rnek olsun diye 40.000 kadar kiiyi kltan geirmi, aalara asmtr.. btn bunlar hep slam adna yaplmtr.. Kuteybe, Talkan katliamndan sonra Sumana girer.. erkeklerin pek ounu ldrterek, kadnlarn ve kzlarn cariye olarak alkoyar.. Daha sonra Kes ve Nesefde ayn eyleri yapar.. Erkekler ldrlr, Trk kadn ve kzlar utan verici bir ekilde Araplara cariye olurlar.. Daha sonra Faryaba ynelir ve Faryabn teslim olmasn ister.. Faryab halk balarna gelecekleri bildiklerinden teslim olmaya yanamazlar.. Erkekleri dverek lrler.. Btn ehir yaklr.. Araplar bu ehre yaklm ehir anlamnda Muhtereka derler.. Kuteybe, Faryabdan sonra, Tarhann ekildii kale Bazgisi kuatr.. 2 ay sreyle devaml olarak buraya saldrr fakat bir sonu elde edemez.. Bu arada k yaklar..Kuteybenin kn savaacak gc yoktur ancak, kale iindeki Trklerin de yiyecekleri bitmitir.. Her iki tarafta savan kendileri iin kaybedildiini dnr.. Kuteybe son olarak bir hileye ba vurur.. Tarhann yanna Muhammed bin Selim adndaki adamn gnderir.. Muhammed ibni Selim Tarhann teslim olmas durumunda kendisine hi bir ekilde zarar gelmeyecei gvencesini verir.. Kalenin alk iinde olmasndan dolay Tarhann Kuteybenin teklifini kabul etmesinden baka yaplacak bir eyi yoktur.. Komutanlar ile grp teklifi kabul ederler.. Silahlarn teslim ederek kaleden karlar.. Tarhan kaleden kar kmaz yakalanr, etraf hendek alm bir adrda zincire vurulur..Kuteybe bu arada Tarhan hemen ldrmez.. Haccaca haber gndererek ne yapacan sorar.. Haccac Tarhan iin, O bir Mslman dmandr hi aman vermeden ldr der.. Kuteybe nce Tarhann iki olunu, Tarhann ve toplanan halkn gz nnde ldrtr.. Arkasndan 700 kadar Trk savasnn balarn gene Tarhann ve halkn gz nnde kestirir.. Tarhan da bizzat kendisi ldrr.. Btn kesilen balar Haccaca gnderilir.. Kuteybe sanki Kurandaki ayetleri yerine getirmitir.. 9 Tevbe. 123. Ey iman edenler! Kfirlerden yaknnzda olanlara kar savan ve onlar (sava annda) sizde bir sertlik bulsunlar. Bilin ki, Allah saknanlarla beraberdir.
139
slamiyet Gerekleri
Tarhann ldrlmesinden sonra, Kuteybe, Aral Glnn altnda bulunan Harzem blgesine yrr.. Harzemde Caygan ile Havarizat arasnda taht kavgas vardr.. Kuteybe Cayganla ibirlii yapar.. nce Havarizat ile etrafndakileri ldrtr.. Arkasndan Camhud melikini yenerek 4000 civarnda esir alrlar.. Ancak, daha sonra bunlar Kuteybenin emri zerine ldrlrler.. Bu olay, Ziya Kitap'nn, slam Tarihi ve Trkler adl kitabnda aynen yle anlatlr ; Bu harblerden birinde, et-Taberi'nin btn tafsilat ile anlattna gre, bir defasnda Abdurrahman b. Mslim, Kuteybe'ye, 4000 esirle gelmiti. Kuteybe, Abdurrahman'n byle kalabalk Trk esirleri ile geldiini grnce hemen tahtnn karlmasn ve bir meydana kurulmasn istedi. Tahtnn zerine maruru bir eda ile oturan Kuteybe, bu Trk esirlerinden bin tanesini sana, bin tanesini soluna, bin tanesini arkasna ve bin tanesinide nne dizilmelerini sylemi ve sonrada Arap askerlerine dnerek yaln kl bu Trklerin kafalarnn koparlmasn emretmitir. Cebbar, zorba, insafsz Arap komutannn etrafnn bir anda bu Trklerin kafa kol ve gvdeleri ile bir kan gl haline geldiinden hi kimsenin phesi olmamaldr. Bu harblerde ldrlen Trklerin haddi hesab yoktu. Nitekim bu vahetten adeta gururlanan bir Arap airi Kaah el-Akari yle haykrmtr, Kazah ve Facfac nlerinde korkudan birbirlerine sarlm zavall Trkleri ldrdnz geceleri hele bir hatrlaynz. Herkesi kltan geirdiniz. Sadece ata dahi binmeyecek yata kk ocuklar kald. Binenlerde o hrn atlarn srtnda sanki bir yk gibiydiler. ( Sayfa 314 ) Harzemde ayaklanan halk, Kuteybe ile ibirlii yapt iin Caygan ldrr..Bunun zerine, Kuteybe btn Harzemi yakp ykar, halk kltan geirir.. Harzemli nl Trk bilgini, Biruni Harzemdeki uygarln yok ediliini u ekilde anlatr.. Kuteybe, her areye ba vurarak Harzemlilerin yazl dilini bilenleri, geleneklerini koruyanlarn, btn bilginleri ldrtt, bylece herey karanlklara gmld.. slam Harzemlilerin iinde girerken, onlarn tarihi hakknda bilinenleri artk renme olana brakmad..Harzemi yktktan sonra Kuteybe, Semerkant zerine yrr..Semerkant meliki Gurek zerine gelen Mslmanlara kar dier Trk Beyliklerinden yardm ister.. Takent ve Ferganeden yardm gnderir, fakat gelen birlikler yolda Kuteybenin askerleri tarafndan pusuya drlerek yok edilirler..Semerkant, kuatlr.. Araplar mancnk atei ile saldrrlar.. Daha fazla dayanamyacan anlayan Gurek, Kuteybe ile anlamak zorunda kalr..Bu anlasmaya gre, 1.Semerkant Araplara hersene 2.200.000 altn deyecektir.. 2.Bir defaya mahsus olmak zere 30.000 Trk gencini esir olarak verecektir.. 3.ehirde Cami yaplacaktr.. 4.ehirde eli silah tutan kimse dolamayacaktr.. 5.Tapnak ve putlardaki tm mcevherler Kuteybeye teslim edilecektir.. Daha sonra Kuteybe, altndan yaplan putlar erittirerek alr ve Merve geri dner.. Dnerken kardei Abdurrahman bin Muslimi Semerkantn bana vali olarak brakr.. Kuteybenin Merve dnnden sonra, Trkler kendi aralarnda igalci Mslmanlara kar bir direni birlii kurarlar.. Zaman zaman Ceyhun rman geerek Araplara pusu kurar ve ciddi zararlar verirler.. Haccac Kuteybeye Takent ve Ferganayi igal etmesi talimatn verir.. Kuteybe Takente gider fakat baarl olamaz.. Bu arada Haccac lr. Halife Velid, Kuteybeye Trklere kar savalar devam ettirmesini syler.. Kuteybe bu sefer Kasgara doru yola kar.. Tam Kasgar kuatacakken Halife Velid lr, yerine Sleyman ibni Abdlmelik halife olur.. Bu yeni Halife ile aras hi iyi olmayan Kuteybe Kasgar seferini yarda brakarak ona kar ayaklanr, ancak kendi komutanlar tarafndan 11 yakn ile birlikte 716 senesinde kafas kesilerek ldrlr.. nk Kuteybenin komutanlar Halifeye kar gelmek istememilerdir..
2. Byk Katliam.. ( Curcan Katliam )

Kuteybe ve Haccacn lm, Araplarn Trkleri Mslmanlatrmak ve Trk ehirlerini talan etmek politikalarnda bir deiiklik yapmamtr.. ncelikle, Araplardaki Trklere kar olan korku ortadan kalkt iin, Araplar, Kuteybeden sonra da ayn ekilde Trk yurtlarna saldrlarn srdrmeye devam etmilerdir.. Kuteybenin ld ayn yl olan 716 da, Yezid ibni Muhelleb Horasana vali atanr.. lk i olarak Dastan igal eder.. Dastan meliki Saltekin, Yezite kar uzun sre dayanr.. Sonunda Dastan der.. ehir yamalanr ve 14000 kii ldrlr..Dastandan sonra Curcana ynelir.. Curcan 300.000 dirhem karsnda savamadan teslim olur.. Yezid, Curcana bir blk asker yerletirerek, Taberistan a doru yola koyulur.. Taberistan Meliki, sfehbed, Deylem melikinden 10000 kiilik bir yardm alarak savaa balar.. sfehbed savarken, Curcan halk da ayaklanarak Esed ibni Abdullah komutasndaki askerleri imha ederler.. Yezid fkeye kaplr, Curcanl Trkleri yendiinde kanlarndan deirmen dndrp ekmek yiyeceine dair Allaha yemin eder.. Askerlerini toplayarak Curcan zerine yrr.. Curcan beyi, ehirden karak Curcan kalesine ekilir. 7 ay sren savatan sonra, kale der.. Curcan beyi ldrlr.. Kaledeki askerler esir alnr.. Araplar, daha sonra Curcan ehrine girerler.. Burada da ayn ekilde Kuteybenin yapti katliama benzer bir katliam yaplr.. Trkleri ldrerek, 4 fersah boyunca sal sollu aalara astrr.. Allaha verdii sz yerine getirmek iin, esir ald binlerce Trk, Enderiz vadisindeki nehrin kenarna srkler, orada askerlerine korumasz Trkleri ldrtr.. ldrlen Trklerin kanlarn nehire aktr.. Nehrin suyuyla akan kanlardan, ilerideki deirmenden un ve ekmek yaptrarak yer ve Allaha verdii sz yerine getirir.. Katliamdan geriye kalan kz ve kadnlardan be de biri cariye olarak halifeye ayrldktan sonra, geriye kalanlar askerler arasnda ganimet olarak paylatrlr.. Kaynaklar Curcan katliamnda Talkan katliamnda olduu gibi yaklak 40.000 Trkn ldrldn sylerler.. 717 ylndan sonraki zaman, Araplarn kendi aralarndaki atmalarla geer.. Buraya kadar dikkat ederseniz, ilk Arap saldrlar baladnda Kibac hatun dier Trk Beyliklerinden yardm istedii halde istedii yardm kendisine verilmemiti.. Sonra o yardm gndermeyenler, yardma muhta duruma dtler.. Bu olaylardan Trklerin daha o zaman da aralarnda tam bir birlik ve beraberlik salayamam olduklarn gryoruz.. 717 ylnda mer ibni Abdulziz halife olur..ki yl sonra hastalanr yerine, 719 da, Yezid ibni Abdlmelik geer.. Yezid ibni Abdlmelik ile Yezid ibn Mehlebin aras iyi deildir.. Yezid ibn Mehleb hapse attrlr ancak, Yezid ibni Mehleb hapisten kaarak, Basrada rgtlenir ve Yezid ibni Abdlmelike kar ayaklanr.. 721de Abbas ve Mesleme adnda iki komutan nderliinde kurulan hilafet ordusu Yezid ibni Mehleb ile savar.. Bu savata Abbas ve Yezit ibni Mehleb olur.. Yezitin kafas kesilerek halife Yezit ibn Abdlmelike yollanr.. Mesleme, Mehlebin yakn olan yaklak 300 kiinin daha kafasn kestirerek ldrtr. Yezid ibni Mehlebin olu olan, Muaviye ibni Yezidde elinde bulundurduu 32 kadar Mesmele taraftarnn kafasn kestirtir.. Aralarndaki sava, Mehleb taraftarlarnn tamamen yok edilmesi ile biter Mesmele, Mehlebden ele geirdii aralarnda Trklerin de bulunduu cariyeleri Cerrah ibni Hakeme satar..Bu arada, Yezid ibni Mehlebin yerine getirilen yeni Horasan Valisi, Cerrah ibni Abdullah, Trkmenistann i ksmlarna baz saldrlar yaparsada baarl olamaz.. Kuteybenin lmyle birlikte Trk topraklarna yaplan aknlar eskisi kadar baarl olamamlardr.. Bu dnemde slam yaylmacl bir duraksama iine girer.. Halife II. mer ibn Abdlaziz, igal altnda bulunan yrelerdeki Arap egemenliinin her geen gn biraz daha zorlar bir hale gelmesinden dolay bu blgelerde yaanan gerginliin azaltlarak slamn kuvvetlendirilmesine alr.. Kendisine bal yneticilere, Bundan byle Trk Beyliklerine saldrmayn, hakimiyetiniz altnda bulunan blgelerde gcnz arttrarak slam yaymaya aln demitir.. Ayrca, II. mer, Mslman olan halklardan cizye alnmamasn istersede, Araplarn gelirlerinde nemli lde dme olmasndan dolay bu karardan daha sonra, Trklerin Mslmanlkarnda samimi olmadklar bahane edilerek vazgeilmitir.. Bu arada Horasanda Cerrah ibni Abdullah, yerine Abdurrahman ibni Nuaym atanmtr..
Hakan Sulu'nun Gktrk Boylarnn Bana Gemesi

Trkler, Araplarn istilasna kar direnilerini inden yardm isteyerek srdrrler.. Daha nce Araplarla ibirlii iinde olan Tugsad da, 718 ylnda in imparatorundan yardm ister.. in, Trklere yardm gndermez.. Turgis Kaani Sulu, Bati Gktrk Boylarnn bana geerek, 720 ylnda Sogddaki Trklerin Araplara kar isyann desteklemek iin bir birlik gnderir.. Sulunun, Kur-Sul adndaki komutan, Seyhun nehrini geerek, Sogda gelir ve oradaki dier Trklerle birleerek, Semerkanta doru yrr.. Arap Valisi, Said ibni Haris, Trkleri durduramaz ve Semerkanta ekilir.. Ancak Trkler Semerkant kuatamazlar.. Bu arada Said ibni Haris yerine 721 ylnda Horasana Said ibni Harasi atanr.. 722de Hisam Halife olur, Said ibni Harasiyi grevden alarak yerine Mslim ibni Saidi atar.. Mslim ilk olarak Afini haraca balar.. Seyhunu geerek btn ekinleri ve aalar yakarak ilerler.. Bunun zerine Turgis Hakan Sulu, Mslimin zerine yrr.. Sulunun zerine geldiini grenen Mslim geri ekilmeye balar.. Seyhun nehri yaknlarnda, bir baka Trk birlii tarafndan durdurulur.. Bir yandan yukardan Sulunun birlikleri ilerledii iin acele eden Mslim, zayiat vermesine ramen, Seyhun nehrini geerek Semerkanta ekilir.. Bu yenilgi zerine, Mslim grevden alnr, yerine Esed ibni Abdullah atanr..Esed ilk olarak Hoten ehrini ele geirerek yamalar.. Ancak, Turgis Hakannn Mslimi kovalamasndan cesaret alan halk Araplara kar ayaklanr.. 726 ylnda Turgis Hakan Sulu kararl bir ekilde Esedin zerine yrr.. Huttalda arprlar.. Esed, Sulu karsnda ar bir malubiyet alr.. Bunun zerine 727de Esedde grevden alnarak yerine Esres ibni Abdullah atanr.. Esres halk zerinde bask uygulayarak denetim kurabileceini dnrsede baarl olamaz.. Bir ksm halk Mslman olduklarn syleyerek vergi vermek istemezler ve Turgislerden yardm isterler. Turgis Hakan Sulu 728 ylnda Buharay zapteder.. Bu arada Esresin yerine Cneyt ibn Abdurrahman geer..Araplar Semerkanta ekilir..Hakan Sulu ve Kur-Sul idaresindeki Turgis kuvvetleri 729 ylnda 58 gn sreyle Araplar Kemerce kalesinde kuatma altnda tutarlar.. Alktan lme noktasna gelen Araplar Kemerceden karak teslim olurlar, yaplan anlama gereince teslim olanlar Debusiaya gnderilirler.. Daha sonra Hakan Sulu, Semerkant kuatr.. Semerkantn igal komutan Savra ibni Hurr, Cneyd ibni Abdurrahmandan yardm ister.. Cneyd yardma gelmeden Savra ve Hakan Sulu Semerkant yaknlarnda savarlar.. Araplar sava kaybeder, Semerkantn Arap Karargah komutan Savra bu savata lr.. Halife Hisam, Kufe ve Basradan 20000 kiilik ek bir kuvveti Cneyd ibni Abdurrahmana gnderir.. Hakan Sulu 732de Buharay terk ederek ekilir.. 734de Cneyd ibni Abdurrahman lr, yerine Asm ibni Abdullah geer, bir yl sonra onun da yerine Halid ibni Abdullah geer..
Hakan Sulu'nun lm ve Cuzcan Beyinin ihaneti

Hakan Sulu, 737 ylnda Halidin zerine yrr.. Araplar zayiat vererek Ceyhunun gneyine ekilir.. Trkler Ceyhun nehrini geerek Araplar Belhe kadar ekilmeye zorlar, ancak Cuzcan nderi, Araplarla birleerek Hakan Sulunun lkesine ekilmesine sebep olur.. Grnd kadar ile eer Cuzcan nderi Araplarla ibirlii yapmam olsayd Hakan Sulunun ordusu muhtemelen Araplar Trk topraklarndan temizleyecekti.. Hakan Sulu lkesine dndkten sonra bir zamanlar Araplara kar beraber savati Kur-Sul tarafndan ahsi nedenlerden dolay ldrlr.. Bu gelimenin birazda in tarafndan tezgahland, ve tarihte inin Trk Beyliklerini birbirine drme siyaseti olarak grlr.. Hakan Sulunun lmesi Araplar arasnda sevinle karlanr.. yleki Horasan Valisi Araplara Hakann ldrlmesinden dolay kr orucu tutulmasn ister.. Haberi Halife Hisama ulatrrsa da, Halife bu haberin doruluunu anlamak iin gvendii adamlarn yollayarak haberin doruluunu renmelerini ister.. Hakan Sulunun ldrlmesinden sonra Trkler bir daha toparlanamazlar.. Araplarn Trk yurtlarndan temizlenmeleri ile ilgili umutlar bir anda sner.. ncelikle Dikhanlar denen yerel egemenlikler Araplara byk tavizler verirler.. Mslmanl kabul eden kiilere byk ekonomik karlar salanr.. Cizye olarak alnan vergilerin miktarlar drlerek nceki zorlamalara gre ok daha yumuak bir smr politikas uygulanr.. Buraya kadar ki
tarihte Trklerin zorla Mslmanlatrlmalarna hizmet etmi olan en nemli 2 isim, Arap Komutan Kuteybe ve Hakan Sulunun tam nemli bir darbe indirmek zereyken kendini Araplara satarak onlarla ibirlii iine giren hain Cuzcan Beyidir.. Kur-Sulda, Turgis Hakan Suluyu ahsi karlar uruna ldrerek ister istemez Araplarn korkulu ryasn ortadan kaldrm, Mslmanln Trk topraklarnda daha rahat bir ekilde yaylmasna neden olmutur..
Kur-Sul'un lm ve Trk Ordularnn Dalmas

Emevilerin son valisi, Nasr ibni Seyyarn valilie gelmesi ile birlikte Gney Trkistanda Arap glerinde bir toparlanma balar. Nasr, Arap hakimiyetinin yumuak bir politika ile daha kolay bir ekilde yaylabilecei bilinci ile gl bir ordu kurarak Trk topraklarna yaylr. 739 ylnda Araplar Semerkanta tamamen yerleirler.. Ancak, Seyhun nehrini gemeye alrlarsada, Kur-Sul komutasndaki Trk ordusu tarafndan durdurulurlar.. Say olarak Kur-Sulun ordusundan daha kalabalk olmalarna ramen, nehrin te tarafna gemeye cesaret edemezler.. Ancak bu arada Araplar iin hi beklemedikleri bir gelime olur.. Araplara kar saldr dzenlemeyi planlayan ve bu nedenle nehrin etrafnda keif yapan Kur-Sul, Arap askerlerine yakalanr.. Nasr, Kur-Sulu hemen ldrerek cesedini Trklerin grebilecei ekilde Seyhun nehrinin kenarna astrr.. Bu manzara ok gemeden Trkler zerinde beklenen etkiyi yapar ve Trk ordusu zaten sayca stn olan Araplar karsnda dalr.. Takent ve Fergana da teslim olur.. Nasr,bundan sonra Arap hakimiyetini daha yumuak politikalar uygulayarak srdrr.. Yurtlarn terk ederek giden Trklerin geri dnmeleri halinde vergi borlar affedilir.. Halk iinden Mslman olanlara baz ekonomik ve sosyal karlar salanarak, onlarn kendiliinden Mslmanl semeleri tevik edilir.. slamn taraftar bulabilmesi iin, gerek korkutarak, gerek tevik ederek gereken her trl tedbiri alnr.. Bu alnan tedbirler yavada olsa sonu verir.. Trk topraklarndaki son Emevi Arap valisi Nasr ibni Seyyar Trklere slam kabul ettirtmeyi baarmtr.. Bizi ilgilendiren tarih buraya kadardr.. Bundan bir sre sonra Arap topraklarnda, Emevi Hanedannn egemenlii son bulur ve Abbasilerin devri kendini gsterir.. 749da Abbasiler Emevi Hanedann zorlamaya balar.. Arap topraklarnda balayan i sava, Emevilerin dar yaylmalar iin gerekli olan kuvvetin blnmesine yol aar.. Abbasilerle birlikte, Mslmanlatrlan halklar zerinde daha uyumlu, onlarn rf ve ananelerine uyan bir slam uygulanr.. Emevilerden sonra slamiyetin evrensel bir din olduu eklinde uygulamalar yaplarak slam'n daha geni kitlelere yaylmasna zen gsterilir.. Bu ekilde nceleri Arap dini olarak kurulan din, giderek daha bir evrensel grnm kazanr. Bu arada Araplar aras atmalar da giderek iddetlenir.. Araplar aras kavgada Mevaliler, yani azat edimi kleler de belli bir nem kazanrlar.. Bu atmalarn iinde olan Arap efleri Mevaliyi kendi taraflarna ekmek isterler.. Ancak, btn Mslmanlar eit gren slam karsnda Mevalinin durumu belirsizdir.. Mevali, eitlii ngren slam adna, Arap stnlne kar kar.. Ali taraf ve Peygamberin amcas Abbasn soyu, Emeviler tarafndan kendilerinden hile ve zorbalkla alnan iktidarlarnn asl sahipleri olarak grnmeleri, beraberinde bir takm siyasal sorunlar da balatr.. Bu arada, snfsal farkllklar ve beraberinde yaanan olumsuzluklarn nedeni olarak, ezilen snf tarafndan slamn kendisi deil, Emevi hanedann iktidar sorumlu tutulur..
Mslman Araplar Trklere Neden Saldrmtr

Genelde, bu tarihi bilen slami evreler, Mslman Araplarn Trklere saldrmasn, onlar slam dinine davet etmek, gerekirse bu uurda zor kullanarak, onlar slam'a boyun edirmeye zorlamak eklinde yorumlarlar.. Ancak tek neden bu deildir.. Bu konu da ayrca Zekeriya Kitap'nn Yeni slam Tarihi ve Trkler adl Kitabnda
anlatlmtr.. Aadaki pasaj, ayn kitaptan alnma bir blmdr.
Deien Arap Toplumunun Yeni Hayat Anlay

a-) Harbeden Askerlerin Servete Kavuma stei Araplar, Orta Asyay fethe zorlayan bir dier faktrde harbeden askerlerin ksa zamanda byk servet ve zenginliklere sahip olmalar idi. Deil daha sonraki devirler, ilk devirlerdeki fetih hareketlerinde bile sosyo-ekonomik nedenlerin ok nemli bir faktr olduu ortaya kmaktadr. Genellikle Bedevi, lde yaayan, fakru zaruret iinde ok insafsz bir hayat mcadelesi iinde yorulan Araplar, daha slamn ilk devirlerinde harbedeb askerlerin verilen yksek maa ve ganimetler dolaysyla ksa zamanda byk bir servet ve zenginlie kavutuklarn grmlerdir. Mcahit gazilerin bundan sonraki yaantlar ve hayat seviyeleri bir anda deimi ve harbe itirak etmeyenlere nazaran ok daha iyi ve mreffeh bir hayat srmeye balamlardr. Bu kabil Arap bedevilerinin o zamanki durumu, bugn Anadolu'nun i ksmlarndan kalkarak ayn sosyo-ekonomik nedenlerle almak iin Almanya'ya giden Trk kylsn ve onun sosyal hayatndada meydana gelen badndrc deiiklikleri hatrlatmaktadr. Bunun iindir ki Arap kabileleri eitli cephelerde savamak iin hata Hz. mer devrinde Medine'ye ok byk kafileler halinde akn akn gelmeye balamlardr. Daha sonralar bunlar Bedevi aileler takip etmi ve dolaysyla Arap yarmadasnn dna daha o devirlerden itibaren ok byk bir Mslman Arap g L. Caetani'nin ifadesiyle tarihte ilk defa Sami rknn g balam oluyordu. Tarihte belki ilk defa vaki olan bu Sami Arap g, Emeviler devrinde de btn canll ile devam etmi, sadece ran'a deil, Trkistan'n Buhara, Baykent, Semerkant gibi daha birok byk ehirlerine nemli lda Arap aileleri yerletirilmitir. zellikle Buhara'ya yerletirilen bu kabil muhacir Arap aileleri o kadar oktu ki, Kuteybe b. Mslim be yerleik Arap nfusu ve kesafetine dayanarak bu byk Trk ehrini nerede ise kolonize etmeye kalkm ve bunda nemli lde de muvaffak da olmutur. Genellikle 25-50 bin arasnda deien ve aile efradyla birlikte yaplan bu gler, bir taraftan ran ve Trkistan'n byk ehirlerinin Arap nfusuyla iskan edilmesine, dier taraftan da siyasi Arap hakimiyetinin blgede daha kolay bir ekilde yerlemesine ve hatta slam dininin gelime ve yaylmasna da yardm etmitir.
b-) Yaygn Geim Sknts

Mslman Araplar komu lkeleri ve bu arada Trkistan fethetmeye zorlayan nemli sebeplerden bir dieri de ok yaygn hale gelen geim skntsdr..Nitekim, el-Mesudi'nin en gzel kitap olarak tavsif ettii ve fetih hareketlerini ok daha objectif kriterler iinde ele alan ilk tarihilerimizden Belazuri'nin Ftuhu'l Bldan adndaki kymetli eserinde, Araplarn geim sknts yokluk ve mahrumiyetler iinde srdrdkleri hayat mcadelesi nedeniyle komu lkeleri fethetmeye zorlandklar ve bu lkelerde ok byk sayda yerletikleri hakknda sarih ifadeler vardr. ( Sayfa 299..)
Taberi Anlatmlar
Aadaki pasajlar dorudan Taberinin anlatmndan alnmtr. Tarih-i Taberi / Cilt 3/(Syf-343)
Her kim Trklerden ba getirirse yz dirhem vereceim. mdi mslmanlar bir bir Trklerin ban kesip getirip 100 dirhemi aldlar.Ve Trkleri datp hesapsz krdlar ve mbalea ile mal ve ganimet alp yine dnp Merve geldiler. Yaz gelince Kuteybe Horasan ehirlerine nameler gnderip asker toplad. Sonra gp
Talkana vard. ehrek ki Talkan meliki idi. Neyzekle mttefik idi. Kuteybenin geldiini iitince kat. Kuteybe Talkana girdii vakit hkmetti ki ahalisini kltan geireler. Nekadar krabilirlerse kralar. Bunun zerine Kuteybenin askeri orada hesapsz adam ldrd. Rivayet ederler ki 4 fersenk yol iki taraftan muttasl ceviz aac dallarna adamlar aslm idi. Oradan gt. Mervalarde kondu. Oradaki melik kat. Kuteybe onun da iki olunu tuttukta kalan ehrin beyleri itaat edip istikbale geldiler.(Syf-344) Kuteybe dedi: - Vallahi eer benim mrmden sz syleyecek kadar zaman kalm olsa bunu derim ki (Uktlh uktlh uktlh). ( Hepsini ldrn, hepsini ldrn, hepsini ldrn ) Bunun zerine Neyzeki ve iki kardei oullar ki biri Sol ve biri Osmandr. Ve yine o kendisi ile mahsur olanlarn hepsini ldrdler.hepsi 700 adam idi. Buyurdu balarn kesip Haccaca gnderdiler.(Syf-347) Kuteybe deve palan demek olur.(Syf-351) Ganimet malnn bete birini Haccaca gnderip Semerkantn fethini de ilan etti. Haccac da bu haberi iitip sevindi. Kuteybe tekrar Merve dnd. Kardei Abdullah Semerkanta emir yapt. Askerlerinin bir miktarn onun yannda brakt ve lzumu kadar harp aleti verip, Abdullaha dedi: Kafirlerden hi kimseyi Semerkanta girmeye brakma, ancak eline bir para balk ver ve o baln zerine mhr vur.(Syf-353)
Kuteybenin Havarizem ehrine Gitmesi Haberi

Havarizem melikinin ad aygan idi. Ondan kk Havarizad adl bir kardei vard. aygann zerine galebe etmi idi ve onun btn iini tutmu idi. itse ki aygann eline gzel bir cariye girmi, yahut bir nefis bir kuma alm derhal adam gnderip aldrrd.Yine iitse ki bir kiinin gzel kz var yahut gzel bir avreti var derhal mecal vermez,ekip alrd.Hi kimse men edemezdi. Ve aygana ondan ikayet etseler ben ona bir ey diyemem,derdi. aygan da onun elinden bunalm idi.Bu ii bu ekilde uzatnca aygann tahamml etmeye takat kalmad.El altndan Kuteybeye adam gnderdi. Havarizem ehirlerinden ehrin kilitlerini bile gnderdi. Ve Kuteybeye dedi: Havarizeme gelip kardeimi ldrrsen her ne dilersen vereyim,dedi.Lakin bu haberi hi kimseye bildirmedi.Bu haber Kuteybeye ulanca gaza vakt idi.Kuteybe kavmine Segat gazasna varrz diye bildirdi.aygann adamn geri gnderdi.Havarizade haber verdiler ki Kuteybe Segada gazaya gider. O da gayet sevindi. Ve kavmine bildirdi ki bu yl cenkten eminsiniz,zira Kuteybe segada gidermi.Ve bizde ie mekul olalm dedi.Bilmedi ki Kuteybe kendi zerine gelir. Bu esnada Kuteybe anszn bin atl ile Medinetl Fil ki Havarizemin ulu ve muazzam ehridir.Zira Havarizem lkesi ehirdir.Ondan ulusu yoktur.Kuteybe kp geldi.Havarizem halk Kuteybeyi grp korktular. Kuteybe doru aygann yanna geldi.Ve Havarizada haber verdiler ki ne gafil durursun ite Kuteybe eriip alemi fesada verdi.Havarizad anlad ki bu i aygann ba altndadr.Diledi ki aygan ldre.Lakin frsat ve mecal bulamad.mdi hazr bulunan sipahi ile srp Medinetil File geldi.aygan o ehri Kuteybeye verip kendisi de Kuteybenin yanna geldi.Ve Havarizad akna dnd. Nihayet Kuteybeye adam nderip aman diledi. Kuteybe dedi: Aman kardeinden dile eer o aman verirse benden emin ol.Havarizad dedi: mdi bildim ki benim lmem lazm.Zira benim kardeime boyun emem lmek demektir.Belki lmek muti olmaktan iyidir,dedi. Bunun zerine cenge koyuldu. Bir saat cenk edip sonunda tutuldu.Kuteybeye getirdiler. Kuteybe dedi:Kendini nasl grrsn. Havarizad dedi: -Ey emir,beni melamet etme ki ben klca eli onun iin vurdum ki seninle
benim aramda bir hkm zahir ola.mdi frsat senin oldu,bana ne nmek gerek,ne dilersen et. Bunun zerine Kuteybe buyurdu.Dar kp boynunu vurdular.aygan dedi: -Ey emir,henz gnlm ifa bulmad. Kuteybe dedi: -Daha ne dilersin? aygan Dedi: -Dilerim ki onunla bile olan kimselerin hepsini ldresin. Kuteybe dedi: -mdi sen benim yanma topla, ben ldreyim. aygan da hepsini tutup getirdi.Kuteybe cmlesini ldrp mallarn ald. aygan yle art etmi idi ki:Bin ba esir ve nice bin kuma vere. mdi Kuteybe Medinetl File girip o mal aygandan ald. aygan Kuteybeden yardm diledi.Zira Camhd meliki daima gelip aygan ile cenk ederdi.Ve aygan gayet incitirdi.Kuteybe Abdurrahman ona yardma gnderdi.Ve Abdurrahman varp muharebe etti ve o meliki ldrd.aygan o yerleri fethedip drt bin ba esir aldlar. Kuteybe buyurdu. Hepsini ldrdler. (Syf-349-350) -a askeri bize gece baskn etmek dilermi, imdi varn onlarn yolunda filan yerde pusuda durun.Ve onlar kt vakit zerlerine srnz.Ola ki bir fetih edesiniz,dedi.Muslih b.MslimI bunlara kumandan tayin etti.Muslih de gelip o 700 adam blk etti.Bir bln yolun sa yanna,bir bln sol yanna koydu ve kendisi bir blkle yolun zerine durdu.Gece yars geince a askeri kp geldiler.Muslihi yol zerinde grnce cenge megul oldular.Ve o iki blk gaziler de iki taraftan hamle edip a kurdun koyuna girdii gibi kafirleri tarumar ettiler.Gazilerde be adl bir bahadr yiit vard.Kendisini a gruhuna ve kalabalna vurdu.Onlarn ortalarnda bir melikzadeleri vard.Yetiip be onu kula tznden kl ile ald.yle bir aldk ba top gibi havaya utu.a askeri bu heybeti grdklerinde hepsi bozguna uradlar.Mslmanlar ardna dp onlar hesapsz krdlar.Onlardan kurtulan pek az oldu.Ve onlarn ekserisi Melikzadeler idi.Ziynetli ve silahl kimselerdi.Onlarn balarn ve silahlarn ve elbiselerini hepsini aldlar geri dnp Srr ile Kuteybenin yanna geldiler. Ertesi gn Kuteybe hkmetti ki cenge atlalar. Gavrek Kuteybeye adam gnderip dedi: -Bu ettiin harbi yle zannetme ki araplarn kuvveti ile edersin belki acemden benim kardelerimdir ki sana yardm edip cenk ederler.Yoksa harbe araplar gnder.Gr ki biz de neler ederiz,dedi.Kuteybe bu sz iitip gadaba geldi ve mnadilere artt.Mslman mbarizleri toplanp kafirlerin zerine yry ettiler ve buyurdu ki mancnk kurdular ve bir burcu de de yktlar.Ve Mslmanlar o yklan yerden hcum ettikte kafirlerden bir bahadr er gelip o gedikte durdu her kim ileri gelse mecal vermez ldrrd.Mslmanlarda silahrler ok idi.Kuteybe onlar artp dedi ki:Sizden kim ki o ahs ok ile vurursa ben ona on bin dirhem veririm.O silahrlerden biri ileri yryp ok ile o ahs atp gznden vurdu ve ensesinden kt.derhal dt.O kii Kuteybenin yanna gelip on bin dirhemi ald.(Syf-351-352)
Aadaki makale, "Reformist" tarafndan yazlmtr. Batan sona kadar hak verdiim bu makaleye, baz konulara aklk gertirmek iin bir-iki ilavelede bulundum.
TATLISU MSLMANLARI
Turkiye'nin buyuk cogunlugunu temsil eden halk icin "tatlisu muslumani" terimini kullanabiliriz dusuncesindeyim. Bu terimi net olarak aciklama geregi duydum. Bu yaziyi yazarken sevgili hocam Gurbuz Tufekci'nin sozleri kulaklarimda... "Musluman muslumandir, tatlisi, acisi olmaz, hepsi de aci sudur" diyor.
slamiyet Gerekleri
146
Biliyorum ki bu siniflamam nedeniyle bana kiziyor, muslumanlari ikiye, ue, dorde..vs ayirmami anlamsiz buluyor. Mutlaka hakli, Dine az ya da cok inanan tatli ya da aci her muslumanin akil damarlari tumuyle ya da kismen fel olmustur. Din bir insanin kaninda ne kadar az bulunursa bulunsun mutlaka bir yan etki ortaya cikarir,akil ve mantigi engeller. Gozleri kor eder, beyinleri uyusturur...En ufak kirintisi bile yokedilmeli, sokulup atilmalidir. Aksi halde ogalip, bitmeyen tukenmeyen istekleri, hukum surmeleriyle tum hayatimizi avucuna alana dek pesimizi birakmayacaktir. Buna yuzde yuz katiliyorum. Ancak olaya degisik yonden bakarsak; toplumu olusturan cesitli egitim ve kultur duzeylerindeki, 15-40 yas arasi insanlarin belki de %70-80 kesimi tatlisu muslumanidir. Bu Kisileri onaylamasak ta goz ardi edemeyiz. Cumhuriyet'in ilk yillarindan 1950'lere gelinceye dek Kemalizm ile yikanan, parlayan ulkede Ataturk ilkelerinin , ozellikle laikligin attigi bazi tohumlar goruruz. Bu tohumlar dusunce ozgurlugu ile filizlenmis, antiseriat olarak serpilmis, bugun de etkisini surduren bir vatanseverlik, Ataturk'e baglilik halini almistir. Bu oyle bir bagliliktir ki Ataturk mu, Muhammed mi denildiginde duraksamadan Ataturk cevabini veren kitleler olusmustur. Ne yazik ki 1950'lerden sonra Ataturk ilkelerinden ustuste verilen tavizler1, asit yagmurlari gibi acimasizca bu tohumlari, genc filizleri hirpalamis, yine de Kemalizmin estirdigi farkli ruzgarlar nedeniyle din degisik bir boyuta gecmis ve boylece "tatlisu muslumanlari" dedigimiz kesim dogmustur. Seriati, seriatin yarattigi kabus, vahset dolu karanlik atmosferi gormek istemeyen, daha dogrusu dinin seriat oldugunu kabul etmek istemeyen, kafasini kuma gomen kesim iste bu tatlisu muslumanlaridir... Aslina bakilirsa tatlisu muslumanligi Anadolu'nun zorla muslumanlastirildigi ilk yillardan beri ama bilincli, ama bilincsiz; her zaman halkin basvurdugu bir savunma yolu olmustur. Anadolu halki; uygulanmasi imkansiz, kurallari son derece mantiksiz ve kati, ilkel bir dinin acisini cekiyor, bundan kurtulmak istiyor ama sokup atamiyordu. Dini bulundugu eksenden cikaracak, yani "suyun hirsla, delice aktigi yonu , daha ILIMLI bir tarafa cevirecek" careler, yollar bulunmaliydi... Tasavvuf bu yollardan biridir. unku Islam dosdogru boyun egilecek bir yonetim tarzi, bir inan biimi degildi. Halkin gucu tumuyle yoketmeye yetmese de mutlaka yumusatilmaliydi. Turk halki bunu her zamanki ince zekasiyla basardi. Yunus Emrelerle (2), Mevlanalarla enginlesen halk kulturu dini oldukca farklilastirdi ancak Ene-l Hak'ka dek varan dini yumusatma taktikleri, insanda tanriyi bulma hatta insani sevgi yolunda kutsallastirma cabalari, caglar boyunca yobazlardan, din cikarcilarindan tepki ala ala giderek tasavvuf koreldi, Hallac-i mansur gibi niceleri Islam Skolastigince yakildi, yokedildi,kelleler uctu ve tasavvuf tarihte kaldi;simdi artik elimizde Cumhuriyet ile tatlilasan(!), bir o kadar da tutarsiz, kendi icinde karmasik bir dinsel tipleme yani tatlisu muslumani var. Ne yazik ki bir gun gelip tarih olacaginin, islerine yaramadigi anda radikal dinciler (allahsiz ALLAHILLARCA) yokedileceginin farkinda degil. Peki kimdir tatlisu muslumani? Belki arkadasimizdir, belki annemizdir, dayimizdir, dayimizin kizidir, belki amcamiz, teyzemiz , belki .....O'nu mutlaka tanirsiniz, O icimizden biridir...Nasil biridir? Oncelikle muslumandir... Islamin 5 sartini bilir. (Burada yapacagim tanimlamalar asagi yukari her tatlisu muslumani icin gecerli olup bazi farkliliklar yine de kurali bozmaz.) Kelime-i sehadet, hac, oru, namaz, zekat gibi ayrintilari hemen , bir anda sayamasa da- bunlari yanlis ya da eksik bilen ama yine de dogru bildigini iddia edene de rastladim- en azindan Islam'da 5 tane sart oldugunu bilir. Tatlisu muslumaninin en buyuk ozelligi : dini enine boyuna incelemeyip, ayrintilar uzerinde yeterince durmamasidir. Allah'in "tek" ve Muhammed'in onun resul olduguna inanr ve buna yurekten iman eder. Aklnda bu konuda pheleri olsa da bunu kendi kendisine bile sormaya korkar, kendisine bile sorsa, gnaha gireceini sanr.. Ilk din bilgisini ailesinde gorerek, duyarak, uygulamali olarak alir. Tatlisu muslumaninin ailesi de dogal olarak muslumandir ve dinin gereklerini hic olmazsa kismen yerine getirmektedir. Nedir bu ilk bilgiler?
slamiyet Gerekleri
147
Bunlari cogunlukla teorik ve pratik olarak ikiye ayirabiliriz. Teorik bilgiler masal niteliginde ya da vecizeler, tarihsel olaylar, melek hikayeleri..vs seklinde aile buyuklerince ozellikle genc fertlere anlatilanlari kapsar. Aslinda bu bilgilerin bir kismi ister Hristiyan, ister Yahudi, ister Musluman dini ne olursa olsun her insanin inancli ya da inancsiz , dinin emirlerine uyarak ya da uymayarak yapmasi gereken temel davranislar, uymasi gereken "evrensel kurallar" dir. Ornegin anaya, babaya, buyuklere saygi, agirbaslilik, temizlik, sadelik, komsularla iyi gecinmek, adam oldurmemek, calmamak, yoksul ve yetim hakki yememek, yalan soylememek ..vs gibi. Bunlar, iki carpi ikinin dort etmesi kadar mutlak, kesin ve tersi dusunulemeyecek hatta %100 uyulmasi gereken kurallardir. Aslinda, insan olmamiz bize bu davranislari zorunlu kilar, din degil. Ama dinler de bu kurallari sanki kendi iclerinden cikmaymis gibi emrederler , oysa ki din arastirmacilarinin cok iyi bildigi gibi Kuran, Incil ve Tevrattan, Tevrat, Zebur'dan, Zebur Hammurabi yasalarindan ve Hammurabi yasalari da Sumer ve Hitit uygarliklarindan etkilenmistir (3). Hicbir dine ozgu olmayan bu ahlak kurallari insanlik var oldugundan beri vardir ve insan olmanin geregidir. Bunlardan tabii ki habersiz olan tatlisu muslumani mantiken su sonuca ulasir : "Dindar insan namuslu, kurallara uyan, ahlakli ve IYI insandir. Deist ya da atheistler ise namussuz, kuralsiz, ahlaksiz ve KOTU insanlar olup bunlarin sozlerine guvenilmez." Iste dinlerin bir baska ters etkisi de budur; dindari iyi, dinsizi kotu gibi gostermek... Ve ne yazik ki gunumuzde hala milyonlarca insan bu gorustedir. Iste ,Tatlisu muslumani , bu evrensel ahlak yasalarini; aile ortaminda "din kurallari" olarak benimser. Ailede kultur ve bilgi duzeyine gore araya ayetler, hadisler, hikayeler de katilir. Ornegin; "Cennet analarin ayaklari altindadir" 4...gibi; "Bana bir harf ogretenin kirk yil kolesi olurum"(5) gibi, "Temizlik imandan gelir." (6)gibi, ya da "Peygamber bir gun yolda gidiyormus, karsisina bir dilenci cikmis...vs"(7) ile baslayan hikayeler, rivayetler. Tum bunlar, korpe beyinlere "Din=Islam, tanriya ulasmanin en iyi yolu, tanri=en yuce varlik, Hz. Muhammed= elci;efendimiz" seklinde islenir. Iman dolu coskulu bir sevgi, bir kendinden gecis,bir urperti olarak "din", gencin ruhuna enjekte edilmistir. Sira uygulama faslina yani pratige gelir. Tatlisu muslumani bazi dualari ezberler, dualar Arapcadir ama bizimki neden Arapca oldugunu merak etmez, bu durumu yadirgamaz. Adeta TORE gibi kabul eder. Din ile ilgili abdest, namaz, oru, kurban kesme ..gibi her ritueli de aile icinde gorerek tatbik eder: Tum bunlari yapilmasi sart olan birer toren gibi nedenini, nicinini, kokenini merak etmeden ogrenir ve benimser. Tatlisu muslumani nasil ibadet eder? Islam'in getirdigi tum kurallara uyamaz.(kendini elestiren ama suclamayan bir tavirla) , "simdi genciz , ileride tabii ki bu islere agirlik verecez!"der. Her konuda oldugu gibi ibadetinin oran ve yogunlugu konusunda da aile buyuklerini ornek alir."Benim babam 45' i gecince be vakit namaza baslamis, insallah kismet olursa ben de oyle yapacagim" der. Butun tatlisu muslumanlarinin ibadet konusunda fazlasiyla benzer yanlari bulunmaktadir. Ornegin 5 vakit namaz , cuma namazi kilmazlar, bazen bayram namazi kilarlar. Dolayisiyla namaz abdesti almazlar ama gusul abdestine cok duskundurler. Gusul abdesti almazlarsa pek rahatsiz olurlar. Hic biri hacca gitmemistir (bir gun gideceklerini umit ederler), hic biri hatim indirmemistir. Islam terminolojisini bilmezler. Tefvizi, cebriyeyi, fetreti, fitrati, fikihi, siayi tam aciklayamazlar. Ustelik cogu terimi hic duymamislardir. Zaten teoloji ile ugrasmayi da sevmezler. Ama nedense cogu tatlisu muslumanlari ORUC ibadetine asiri onem verirler."Ramazana ozel bir saygilari vardir " diyebiliriz. Tum ramazan ayi boyunca, hic olmazsa, bir kac haftasinda oruc tutarlar. Ama ne ramazanda ne de baska aylarda kadinlari baslarini ortmez, erkekleri de kadinlara baslarini ortmelerini soylemez. Kadinlarin ortunmemsi ise, Islam'a
aykiridir. (8). Ramazan bittikten sonra ise, doya doya icki icer, bayrami oyle kutlarlar. Bu arada tatlisu muslumanlarinin onemli bir ozelligine geldik, dokunduk; evet , icki icerler...!! Bu ise Islam'a aykiridir (9). Ama hasa domuz eti yemezler. Domuz eti onlara gore haramdir(10) ama ya icki, ya alkol? O kadarina da kafa yormazlar. Bu tur komik davranislari dini hic anlamadiklarinin, ya da kendilerine gore yorumladiklarinin kanitidir. Cok uzerlerine gidemezsiniz, "Bunlar allahla benim aramda, sana ne?" derler. Onlarin ibadet anlayisi Islam'da emredilenlere uymaz. Bu tavirlariyla ne dinsizlere ne de dincilere hos gorunemezler, zaten kimseye dini konularda sirin gorunme kaygilari da yoktur, dini kendileri icin bir gereksinme, tanriya ulasma ve IYI INSAN olma araci olarak gorurler. Dinlerine, tanrilarina hic laf soyletmez, gerekirse bu ugurda kavga (mucadele) ederler ama ne yazik ki bu derece sevdikleri dini bir kere bile oturup okumazlar. Kuran'in Turkce tercumesini bastan sona bir kez bile okumamislardir. Birakin bastan sona okumayi, bir sureyi bir okumamistir cogu.. Halbuki okusalar, ayetlerin icindeki akildisi, bilimdisi, vahsi, gunumuz insanlik anlayisi ve kulturune uymayan ifadeleri gorecekler, ve Kuran'in gercekten de Allah'tan-varsa eger- mi geldigine yoksa kendisine paygamber diyen Muhammed ve arkadaslarinin mi hazirlamis olabilecegi konusu akillarini kurcalayabilecektir. Bu da gercekleri gormelerine yardimci olabilir. Hadisleri de incelemezler. Bazen bunun bilincsizce yapilan bir cesit savunma oldugunu, fazla uzerinde dururlarsa dindeki sacmaliklari gorup dinden cikabilme olasiligina karsin kendi iclerine kapandiklarini dusunurum. Tatli su muslumanlari ekonomilerine dini karistirmazlar. Paralarini bankaya yatirir, faizini alirlar. Her turlu yatirim isinde akillarina (acaba bu dine uygun mudur?) sorusu gelmez. Oysa faiz Kuran'da net olarak yasaklanmistir(11). Medeni kanuna harfiyen uyarlar, resmi nikahla evlenir ve gerekirse mahkemeye giderek ayrilirlar, hic bir tatli su muslumaninin karisina "Bosol, bosol, bosol..." diyerek bosanmaya calistigi ya da hlle yapt gorulmez (12). Miras (13) ve tum diger hukuki islemleri icin Turkiye Cumhuriyeti mahkemelerini, yargic ve savcilarini tercih ederler. Kuran'dan bu konuda hic bir zaman ilham almazlar. gerek bosanma, gerekse miras paylasim esaslari, Kuran'da detayi ile anlatilmis olup, medeni kanun, islama aykiridir. Fakat neticede; nesilden nesile suregelen ve vazgecilemeyen torenler : Bayramlarda el opmeler, bayram namazi, ramazanda oruc tutmalar, iftar, muhtesem iftar sofralari, uykulu ama sicak, sevecen sahurlar, ramazan davulcusu, minareden yukselen cizirtili hoparlaor sesi, alnina surulen bir parca kurban kani..vs hep bir gelenek, orf,adet seklinde DIN bizim muslumanin gecmisini ve gelecegini sekillendirir; bu arabesk nakis adeta onun genlerine, kromozomlarina islenir. Tatlisu muslumani ve evrim konusuna gelince.. Tatlisu muslumani tanriya inanir, insani tanrinin yarattigina da inanir. Bu konuda aklinda supheleri olsa da, yukarida dedigim gibi, bunlari kendi kendisine bile dile getirmeye gnah isleme korkusuyla cesater edemez. Evrim konusunda "bir su birikintisine dusen yildirim sonucu degil gayet normal yollardan falanca yerde dogmusum" diyeni oldugu gibi hem evrime hem de insani tanrinin yarattigina inanani da vardir." Bu nasil oluyor? Nasil hem tanriya hem de evrim teorisine inanabiliyorlar" diye bana sormayin...Yorumlamasi o kadar guc ki... Tatlisu muslumanlari zaten bu tip konularda pek kafa yormazlar, pek derin dusunmezler, boylece tanrinin hangi gerekce ile 5 milyon canli turunu yarattigi ya da tanrinin kaldiramayacagi bir tasi nasil yaratacagini ya da tanriyi kimin yarattigini da sorgulamazlar. Onlar icin o tanridir, tektir ve yucedir "Hikmetinden SUAL olunmaz"dir. Bu tarz mantikla, icinden cikamadiklari olaylari, aciklayamadiklari seyleri ya da bilinmezlikleri tanriya baglar, dertlerini ona havale ederler. Boylece fazla kafa yorma kulfetinden kendilerini kurtarmis olurlar (14). tatli su muslumanlari, sorgulamazlar. Sag ve sol omuzlarinda oturan meleklere, atesten yaratildigi soylenen cinlere, seytana inanirlar. Mucizelere inanirlar. Musa'nin asasi ile
yaptigi akil disiliklara(15), Ibrahim'in parcalara ayirdigi kuslarin, etrafa atilan her bir parcasinin bir araya gelerek canlandigina(16), Muhammed'in AYI ikiye boldugune (sak-i Kamer hikayesi)(17) gibi akld ve mantkd olaylara inanirlar (18). Bu inanma aliskanligi, beyinlerinin ataletinin , dusunce tembelliginin bir sonucu ve imanin kefaretidir. Fakat kotu sonuclar dogurur. Tatlisu muslumani pozitif bilimlerle de ugrassa, muhendis ya da doktor bile olsa bu kayitsiz, sartsiz, sorgusuz inanma aliskanligi onun giderek kolelesmesine, kolay lokma olmasina neden olabilir. Gerisi ise herkesin bildigi rezillik, aptalca aldatilmalardir. Parasi, onuru, itibari belki de namusunu kaybeder...Kimler tarafindan mi? Yoneticiler, siyasi partiler, Ilimli Islam modeli heveslisi dis gucler ve dindar komsularimiz (Iran, Suriye,Arabistan..vs), Imamlar, hocalar, mollalar..ne gune duruyor? Inanan insanlari somurmek o kadar kolay ki, zaten herkes bunu kullaniyor. Tatli su muslumanlarinin gelecegi ne olabilir? Islam seriati'nin kurallari kesindir: seriat, tatli su-aci su muslumani gibi turler kabul etmez. Hic kimse dini kendine gore yorumlayamaz, dini sahiplenen bir takim kisiler buna engel olmustur her devirde. Kendi yaptiklari tanri maketinin arkasina siginip kendi kutsal kitaplarini, hadislerini, fetvalarini ve fermanlarini yazmislardir. Insanlar da uymustur onlara, cunku olumden sonrasini bilmemektedirler ama dinde ileri gelenler, RUHBAN sinifi ya da ilahiyatcilar; olumden sonrasini bildiklerini SOYLEMEKTEDIRLER. Boylece bu kolelestirme surup gitmistir. Tatlisu muslumanlarinin gelecegi konusunda sunu soyleyebiliriz: bu ulkede hic birimizin gelecegi belli olmadigi gibi onlarin da ne olacagi belli degildir. Belki zaman icinde bir kismi "din afyonundan kurtulmus kisilerce" rehabilite edilecek ve deist olacaklar. Dusunmek istemeyen, hur dusunce den korkanlar ise boyle tatli tatli devam edecektir , ta ki seriat kapiyi calana dek...Surekli buyuyen seriat tehlikesi, devletin din ile yurutulme amacina uygun gelistirilen Islam modelleri en cok tatli su muslumanlarini hirpaliyacaktir diyebiliriz. Ulusalciliktan ummetcilige gecisteki sancilari en cok onlar cekecektir. Ve eger Turkiye'de bir gun seriat ilan edilirse onlarin :(tatli su muslumanlarinin) nesli tukenecektir. Ulkenin, misak-i milli sinirlarinin ve ulusalciligin bir kaosa terkedilmesi de ayni tarihe rastlayacaktir. "Ataturk mu Muhammed mi ?" sorusu onlara bugun belki sacma, belki gereksiz bir soru gibi gelmektedir ama mutlaka bir gun radikal dincilerce sorulacaktir ve Ulusun bel kemigini olusturan bu kesimin tavri, gelecekte onem kazanacaktir. Dine ve tanriya olan tum safca zaaflarina ragmen ulusalci, milliyetci ve ATATURKCU olan tatlisu muslumanlarinin bu surecteki reaksiyonlarini da merakla beklemekteyim. simdiden, Tum tatli su muslumanlarina yakin gelecekte yasayacaklari tum karmasa, bunalim ve dusecekleri ikilemlerden siyrilabilme yurekliligi ve basarisi dilerim. Reformist , Mayis 2000 Referanslar: (Not: Bu yazidaki Kuran referanslari Ali Bulac Meal'den alinmistir.) 1- Gurbuz D. Tufekci, Ataturk'un Dusunce Yapisi,Turhan Kitabevi yaynlar, 1986, sf.164 2- Yunus Emre : Abdulbaki Golpinarli, Turk ve Dunya Klasikleri, Varlik, sg 108 Ask imamdir bize, gonul cemaat, Dost yuzu kibledir, daimdir salat 3- Muazzez Ilmiye Cig, Sumer yazilarina ve Arkeolojik buluntulara gore Ibrahim Peygamber, Kaynak yayinlari, 1997,sf 11
4- "Cennet analarin ayaklari altindadir" Bu lafi soyledigi iddia edilen Muhammed (musluman olmadan oldugu icin) annesine magfiret dilememistir. Detay ve Muhammed'in analara bir diger bakis acisi icin Bkz. Ilhan Arsel, Turan Dursun'a Mektuplar, Kaynak Yayinlari, 1.basim Ekim 1996, sf 107 5- "Bana bir harf ogretenin kirk yil kolesi olurum"-Bu soz Ali'ye aittir, ne Kuran'da ne de hadislerde de benzerine rastlayamayiz. 6- "Temizlik imandan gelir"- Bu hadisin sahih olduguna dair bir suphe bulunmaktadir. Yemegin 3 parmakla yenip, ardindan tabagin ve parmaklarin yalanmasini , yere dusen lokmayi temizleyip yemeyi oneren bir kafanin temizlik anlayisi da ayrica sorgulanmalidir... Ayrica, Muhammed'in, "yemek yerken icine bir sinek dusse, ve sinegin tek kanadi islansa, yemegi yemek icin sinegin obur kanadinin da yemege batirildiktan sonra yemeye devam edilmesi" seklindeki tavsiyesi de ilginctir.. 7- Peygamberin basindan gectigi rivayet edilen hikayeler pek coktur. Bkz. Tum Ilmihaller ve ilkogretimde okutulan din dersi kitaplari 8- Kadinlarin ortunmesini emreden ayetler Kuran'da kesindir, sunnet degil, farzdir , EMIRDIR. (K.Ahzab 33/59, K.Nur, 24/31) 9- K.Maide, 5/90 ( Ey iman edenler, iki, kumar, dikili talar ve fal oklar ancak eytann ilerinden olan pisliklerdir. yleyse bunlatrdan kann umulur ki kurtulua erersiniz) 10- K.Bakara,2/173:(O size ly, kan,domuz etini ve Allah'tan bakas adna kesilmi olan hayvan kesin olarak haram kld. Fakat kim kanlmaz olarak muhta kalrsa ,taknlk yapmamak ve haddi amamak artyla -lmeyecek oranda-yiyebilir, ona bir gnah yoktur. Gerekten Allah, balayandr, esirgeyendir.) K.Enam,6/145 (De ki: bana vahyolunanlar iinde, yiyen bir kimsenin yiyecei eyler iin , l eti, dklen kan, domuz eti- ki bu gerekten mundardr-ya da Allah'tan bakas adna kesilmi bir fsk dnda , haram klnm bir ey bulmuyorum. Kim kanlmaz bir ihtiyala kar karya kalrsa-saldrmamak ve haddi amamak artyla, bu saylanlardan lmeyecek kadar yiyebilir. phesiz Rabbin balayandr, esirgeyendir.) 11- K.Bakara,2/276 (Allah fazizi yok eder de sadakay arttrr. Allah gnahkar kafirlerin hi birisini sevmez) 12- K.Bakara 230 (Yine onu kadn nc defa boarsa onun dnda bir baka koca ile nikahlanmadka ona helal olmaz. Eer bu koca da onu boarsa, ilk koca ile kars Allah'n snrlarn ayakta tutacaklarn sanyorlarsa, tekrar birbirlerine dnmelerinde ikisi iin gnah yoktur. te bunlar Allah'n snrlardr; bilen bir topluluk iin bunlar byle aklar.) 13-K.Nisa 4/11(ocuklarnz konusunda Allah, erkee iki diinin hissesi kadar tavsiye eder...) 14- K.Bakara, 2/216 (Sava hounuza gitmedii halde zerinize yazld. Olur ki hounuza gitmeyen bir ey, sizin iin hayrldr ve olur ki, sevdiiniz ey de sizin iin bir erdir. Allah bilir de siz bilmezsiniz.) 15- K.Neml,27/10 (Asan brak! Brakt ve onun evik bir ylan gibi hareket ettiini grnce, geriye doru kat. "Ey Musa, korkma; phesiz benim; Benim yanmda gnderilen eliler korkmaz" ) ; Bakara,2/60 (Hatrlayn ! Musa kavmi iin su aramt, o zaman biz ona Asan taa vur demitik te ondan 12 pnar fkrmt, bylece herkes iecei yeri bilmiti. Allahn verdii rzktan yiyin, iin ve yeryznde bozgunculuk yaparak karklk karmayn.)
16- K.Bakara,2/260 (Hani brahim: "Rabbim bana lleri nasl dirilttiini gster"demiti. Allah ona "nanmyor musun?" deyince, "Hayr, ancak kalbimin tatmin olmas iin "dedi. "yleyse drt ku tut. Onlar kendine altr, sonra onlar paralayp her bir parasn bir dan zerine brak, sonra da onlar ar. Sana koarak gelirler. Bil ki phesiz Allah , stin ve gl olandr, hkm ve hikmet sahibidir.) 17- sak-i Kamer , Turan Dursun,Din Bu1, Kaynak Yayinlari 16.Basim, 1995 ,sf 217 18-Mucize bilimin aciklayamadigi ve tanriya mal edilen olaganustu hallerdir. Bilim her olayi bugun ya da gelecekte aciklayacaktir. Doga ustu ya da alti diye kavramlar olamaz. Mucizeye inanmak bilimi red etmektir. Bilim varsa zaten mucize yoktur, mucize varsa da bilim yoktur; pozitivizmi bir kenara itip akil disiliklara inanan toplumlarin bugun icinde bulunduklari hal de ortadadir. Islam'da yeri olan tum mucize ve akil disiliklar icin: Bkz. Turan Dursun Din Bu 1
AMERIKALI BILIM ADAMLAR VE TANRI KAVRAMI

Edward J. Larson*, Larry Witham** Amerikali bilim adamlari arasinda, dini inanclar, yuzyilin basindan beri tartisma konusu. Son arastirmalarimiz onde gelen doga bilimcilerinin neredeyse tumunun Tanri'ya inanmadigini ortaya koydu. Bu konudaki arastirmalar, 1914 yilinda ABD'li psikolog James H. Leuba ile basladi. Leuba gelisguzel secilmis 1000 Amerikali bilim adamindan % 8'inin inancsiz ya da suphe sahibi oldugunu belirledi. Bu sayi onde gelen 400 bilim adami goz onune alindiginda % 0'e ulasmaktaydi (!). Ayni arastirmayi 20 yil sonra tekrarladiginda ise, bu oranlarin sirasiyla 67 ve 85'e vardigini gozlemledi (2). 1996 yilinda Leuba'nin 1914 yilindaki arastirmasini tekrar ettik ve Nature dergisinde sonuclarimizi yayinladik (3). 1914 yilina gore az bir farkla. Amerikali bilim adamlarinin % 0.'si supheli ya da inancsizdi. Bu yil, Leuba'ninki gibi onde gelen bilimciler arasinda yaptigimiz anketsonuclari, inanclilarin oraninin % 4'lere dustugunu ortaya cikardi. Leuba bu yuksek orandaki inancsizlik ve supheyi, bilim adamlarinin yuksek duzeydeki bilgi, kavrama ve deneyimine baglamistir (*). Oxford Universitesi bilim adamlarindan Peter Atkins , 1996 yili anketimiz sirasinda "Bilim adami olup ayni zamanda dini inanclara da sahip olabilirsiniz. Ancak ben de kelimenin en derin anlamiyla bilim adami olmaniz olanaksizdir. Zira bize yabanci pek cok bilgi kategorisi bulunuyor" diyerek gorusunu belirtti (4). Benzeri yorumlar, bizi Leuba'nin normal bilimciler ile onde gelenler arasinda gerceklestirdigi ikinci arastirmasini tekrarlamaya yoneltti. Bilim dallarinda durum Onde gelen bilimciler grubumuzu Ulusal Bilim Akademisi (NAS) uyesi bilim adamlari arasindan sectik. Anketimize gore neredeyse tumu Tanri'ya inancsizdi. NAS biyologlari arasinda Tanri'ya ve olumsuzluge karsi inancsizlik oranlari % 5. ve % 9. iken, NAS fizikcileri arasinda bu oran % 9. ve % 6.'e ulasmaktaydi. Geri kalanlarin cogu ise
her iki konuya da supheyle bakmaktaydilar. Inananlar ise azdi. Inancin en yuksek oldugu grup ise matematikciler oldu (Tanri'ya inanc % 4., olumsuzluge inanc % 5.). En dusuk inanc orani Biyologlar arasinda gozlenirken (Tanri'ya 5.5 ve olumsuzluge % .), fizikciler ve astronomlarinki biraz daha yuksek cikti (% . ve % .). 1924, 1933 ve 1998 anketlerinin karsilastirilmasina iliskin figurler Tablo 1 'de yer aliyor. Leuba genel anketi icin onemli bilimcileri, Amerikan Bilim Adamlari'nin (AMS) listesinden secmisti. Kendisinin zamaninda bu yayin en onde gelen bilimcileri belirlemekteydi (1,2). AMS artik bu tur bir belirleme yapmadigindan biz, onde gelen bilimcileri NAS'tan sectik. Bizim yontemimizin Leuba'ninkinden daha seckin bir grup olusturmasi, inanc oranindaki dusuklugu aciklayici olabilir. 1914 anketi icin Leuba sorularini, 400 onemli AMS bilimcisine postaladi. Burada, "kisisel olumsuzluk" ve "insanoglu ile entelektuel ve sicak bir iliski icinde olan bir Tanri'ya" inanip inanmadiklari soruluyordu. Anketi dolduranin, her soru icin inanma, inanmama ya da suphe seceneklerinden birini isaretlemesi beklenmekteydi (1). Bizim anketimiz de ayni sorulari kapsamistir. Leuba 1914 anketini 400 biyolog, fizikci, matematikci ve astronoma yollamistir (1). NAS uyelerinin azligi nedeniyle biz anketimizi bu dallardaki 517 NAS uyesinin tumune yolladik. Leuba 1914'te % 0 oraninda ve 1933'te % 5 oraninda yanit almisken, bizim anketimize 1996'da % 0 oraninda ve NAS uyelerinden de % 0 oraninda yanit geldi (1,2). Biz bulgularimizi derlerken NAS, ABD'de bilim dunyasi ile tutucu Hiristiyanlar arasinda bitmeyen bir surtusme konusu olan evrim kuraminin, devlet okullarinda ogretilmesini tesvik eden bir kitapcik yayinladi. Kitapcikta "Tanri'nin var olup olmamasinda bilim tarafsizdir" denilmektedir (5). NAS Baskani Bruce Albert, "Bu akademide pek cok degerli bilim adami dini inanclara sahip oldugu kadar, evrim kuramina da inanir ve cogu da biyologdur" demekteyse de bizim bulgularimiz aksini soyluyor. (*) Department of History, University of Georgia, Athens, Georgia 30602-6012 USA (**) 3816 Lansdale Court, Burtonsville,Maryland 20866 USA Referanslar: 1- Leuba, J. H. The Belief'in God am Immortality: A Psychological Anthropological and Statistical Study (Sherman, French & Co., Boston, 1916).Links 2- Leuba, J. H. Harper's Magazine 169,2691-300 (1934). Links 3- Larson, E. J. & Witham, L. Nature 386,435-436 (1997). Links 4- Highfield, R. The Dailiy Telegraph 3 April, p.4 (1997). Links 5- National Academy of Sciences Teaching About Evolution and the Nature of Science (Natl Acad. Press, Washington DC, 1998). Links TABLO1: Bilim Adamlarinin Arastirma Sorularina Verdikleri Yanitlar (%) Tanr'ya nanma Kitisel inan 1914 27,7 1933 15
slamiyet Gerekleri
1998 7,0
153
Kiisel inanszlk Tphe ya da agnotisizm nsan lmszlne inan Kisisel inanc Kisisel inancsizlik Sphe ya da agnostisizm
52,7 20,9
68 17
72,7 20,8
35,2 25,4 43,7
18 53 29
7,9 76,7 23,3
Not: Bu makale, Cumhuriyet Gazetesi'nin haftalk eki olan Bilim Ve Teknik Dergisi'nden alnmtr. ngilizlerin Tanr'ya inanc azalyor! ngiltere'de yaymlanan The Daily Telegraph gazetesinin yapt bir aratrma, ngilizlerin Tanr'ya inancnn azaldn ortaya koydu. Aratrmann sonularna gre, Tanr'ya inandn syleyenlerin oran yzde 44, inanmadn syleyenlerin oran yzde 35 olarak belirlendi. Dier katlmclar gr belirtmedi. Gazete, Tanr'ya inananlarn orannn 1968 ylndan yzde 77 olduunu, inanmadn syleyenlerin orannn da o yldan beri kat arttn kaydetti. Bu d ''ngiliz yaam tarzndaki byk deiime'' balayan TheDaily Telegraph, Tanr'ya inananlarn orannn, ''duyarlklarn azalmas ve umursamazln artmasyla'' nmzdeki yllarda artarak srebileceini yazd. (27-12-2004 SkyTurk)
DEPREM VE SLAM LKELER
Trkiye'de 17.08.1999 tarihinde saat 03:02'de 7.4 iddetinde deprem oldu. Kocaeli - Glck olan merkez ssnden yaylan deprem dalgalar, Kocaeli ve ilelerinin yansra Adapazar (Sakarya), Yalova, ve Istanbul'u (Avcilar) vurdu.. Can kayb resmi rakkamlara gre 15 bin civarnda..Ama ou kiinin tahmini ise 30 bin kadar.. Yaral says ise 34.000. stanbul'da, resmi kaytlara girmemi, az ve orta hasarl, sonraki depremlerde dayanmayacak durumda binlerce ev var.. Ardndan bir takm "art" depremler geldi.. Ve, 12 Kasm 1999 akam da Bolu-Dzce 7.2 iddetinde bir depremle ykld. 800 ksur l, 5 bin ksur yaral ve dokuzyz ksur ykk ev var..
Hemen dini siyasete alet eden yobaz islamclar ortaya ktlar.. Bu depremin Allah'tan (varsa eer) gelen bir ceza olduunu iddia ettiler.. Hatta bu konuda bir kitap bile bastrp dattlar. (Sonra da kendilerine gre Allah'tan ceza grenlere gya yardmc olmak iin kendi partilerinin ve kurulularnn reklamn yaparak bir "yardm kampanyas" atlar.. Bu suretle, Allah'n-varsa eer- ceza verdiklerine yardmc olarak Allah'a-varsa eer- kar gelmi olmuyorlar m?) 2000 ylnn ubat aynda, Nakibendi tarikatnn smail Aa grubundan "Cbbeli Ahmet Hoca" adl bir islam hocasnn yapt konumalar TV ve yazl basnda yer ald. Bu islamiyet hocas, "Deprem faydan oldu diyenler eytandr.." diyerek, kendisinin ve temsil ettii dinin ne denli bilimd olduunu kantlad. Kald ki, "zina edenlerin talanarak ldrlmesini" isteyen bu slam hocas, ayn zamanda "Ba ak gezen erkeklerin mslman saylmayacan" da sylyor. Yine konumuza dnelim ve 1987-1998 yllar arasnda mslman lkelerde olan byk depremleri hatrlayalm:
lke Trkiye Trkiye Endonezya Afganistan Afganistan Afganistan Iran Iran Iran MIsIr Cezayir Trkiye
Tarih 17.08.1999 27.06.1998 12.12.1992 1.2.1991 4.2.1998 30.5.1998 21.6.1990 28.2.1997 10.5.1997 12.10.1992 18.8.1994 13.3.1992
l Says 15.000-30.000 108 2.000 1.500 3.500 +3.000 40.000 1.100 2.000 552 171 653
Halbuki, ne diyor Muhammed'in hazrlam olduu ama Allah'tan-varsa eer- geldiini iddia ettii kitab Kur'an: Enbiya/21:31. Onlar sarsmasn diye yeryznde bir takm dalar diktik. Orada geni geni yollar atk; ta ki maksatlarna ulasnlar. Nahl/16:15. Sizi sarsmamas iin yeryznde salam dalar, yolunuzu bulmanz iin de rmaklarI ve yollar yaratt. Lokman/31:10. O, gkleri grebildiginiz bir direk olmaksIzIn yaratt, sizi sarsmasn diye yere de ulu dalar koydu ve orada her eit canly yayd. Biz gkyznden su indirip, orada
her faydal nebattan ift ift bitirdik. Demekki, dalar depremi nlesin, yer sarslmasn diye yarattn iddia eden meerse doru sylemiyormu. Dalara ramen hl mslman lkelerde de yer sarslyor, deprem oluyor ve mslmanlar lyor.. Hem de Trkiye'deki yobazlarn iddia ettii gibi, sadece trbanla devlet daireleri ve okullara girmeyi yasaklayan, Musevi lke ile ekonomik ve askeri anlamalar yapan, salonlarnda algl-szl dn dernek toplant yaplan, kadnlar ksa kollu balar ak gezen Trkiye'de deil; ksa kollu ve ba ak kadnlarn sokaa kmasn bile yasaklayan, Musevi ve dier gayrimslm insanlar "kafir olarak adlandran, Islam eriatnn en kat olarak uyguland lkelerde de "dalar yaratan"n yaratt dalar, depreme mani olamyor, bu eriat lkelerde olan depremlerle binlerce kii lyor.. Dinci yobazlar, depremin bir "ceza" olduunu sylerlerken, bu cezaya neden dine inanan, halk deyimiyle "namaznda, niyaznda" olan kiilerin de "arptrldn" dnmyorlar? Inandklar Allah-varsa eer-, sulu ile susuzu ayramayacak kadar beceriksiz mi yoksa? 12 Kasm 1999 Dzce depremi'nden birka grntye bakalm.. Aada, yklan iki cami gryorsunuz. Deprem, dinci yobazlara gre bir "ceza" olduundan ve "fesat yuvalar"n vurduundan kacak sonu; camilerin fesat yuvas olduu mudur?
kinci resimdeki yklan camide, Mehmet Ali Baer adndaki bir vatanda hayatn kaybetti.. Iki vatanda da ar yaraland. Kocaeli depreminde Dzce Merkez Byk Camii'nin minaresi yklmt. Dzce depreminde de duvarlar ykld. Kombassan'n yaptrd mescit de ykld.. Kocaeli, Adapazar, Glck'te de bir ok cami ykld depremde.. Deprem, Allah'n-varsa eerbir cezas ise, bu yklan camilere ve len dindarlara ne oluyor? Yine 7,2 iddetindeki Dzce depreminde, 40 kiinin katld bir mevlit okunmakta olan be katl bir bina kt.. Sadece iki kii kurtuldu.. Otuzsekiz kii hayatn kaybetti.. Ne yaparlarken? Mevlid dinlerlerken.. Dinci yobazlarn mantna gre, camiler
"ceza" olarak yklyor, dindarlar "ceza" olarak lyorlar.. Ne cezas? Kime ceza?
Depremde hasar gren stanbul camilerinin durumunu renmek iin buraya tklaynz
15.12.2000 akam Akehirde olan 5.8lik depremle yklan minare, camide Teravih namaz klmakta olan 250 kiiden beinin lmne neden oldu. Bu arada tarihteki bir baka depremden, 1755 ylnda Portekiz'de Lizbon Depremi'nden bir rnek verecek olursak, bu depremde kiliseler ve katedraller de yklm, ehir neredeyse dmdz olmu, ama birtek Genelev ayakta kalmt. Depremin Tanr'nn bir cezas olduunu dnen geri kafallar da bu durumu grnce syleyecek sz bulamamlard. (Cumhuriyet Pazar Dergisi, 12.11.2000) 26.12.2003 gn islami eriatla ynetilen lkelerden birisi olan Iran'n Bam kentinde meydana gelen 6,6 iddetindeki 12 saniye sren deprem en az 25.000 kiinin lmne neden oldu. 08.10.2005 sabah islami eriatla ynetilen Pakistan'n dalk Kemir blgesinde meydana gelen 7,6 iddetindeki depremde onbinlerce kii ld. Gya bilimsel bir kitap olduu iddia edilen Kuran'da "Enbiya/21/31. Yeryuzune, insanlar sarsilmasin diye sabit daglar yerlestirdik; rahat gidebilsinler diye aralarinda genis yollar varettik." - "Nahl/16/15-6. Yeryuzunde, sarsilmayasiniz diye, sabit daglar, nehirler ve belki yolunuzu bulursunuz diye yollar ve isaretler meydana getirmistir. Onlar yildizlarla da yollarini bulurlar." "Lokman/31/10. Allah gokleri gordugunuz gibi direksiz yaratmis, sizi sallar diye yeryuzune sabit daglar koymus; orada her turlu canliyi yaymistir. Gokten su indirip orada her hos ciftten yetistirmisizdir." diyerek dalarn depremlerin nlemesi iin Allah tarafndan yaratldn yazmaktadr, ama nedense dalk bir corafyada onbinlerce kiiyi ldren depremler olmaktadr. Depremler, "ceza" deildir. Deprem, doal bir olaydr. Sebebi bellidir, ne zaman olaca yaklak bellidir, dnyann nerelerinde deprem olaca bellidir. Akll insanlar, depremden yklmayacak, can kaybna neden olmayacak salamlkta ve yerlerde binalar yaparlar. Unutmayalm ki, Islamiyeti hayat tarz olarak benimsemi, Islam eriatna gre ynetilen lkelerin neredeyse tamam dnyann en geri kalm lkeleridir. Bugn yeryznde iyi rnek alnacak bir tek islam lkesi bile bulunmamaktadr. Buna karlk, Tayvan, Meksika ve ABD gibi gayrimslm topraklarda olan depremler ise,
oradaki insanlara bir zarar veremiyor.. Londra, Paris, Newyork, Moskova, Oslo, Stockholm, Berlin, Kopenhag, Amsterdam gibi, eriat lkelerde yaplmas klliyen yasak hayat tarznn ve zgrlklerin var olduu topraklara ise deprem hi mi hi uramyor! Domuz eti yemek bunlarda, iki imek bunlarda, cinsel zgrlk bunlarda, demokrasi bunlarda, laiklik bunlarda.. Ama, Allah-varsa eer-, bu milletleri, cezalandrmak iin deprem gndermiyor! Demek ki, Allah-varsa eer-, gayrimslmleri, mslmanlardan daha ok seviyor! Demek ki, ya Muhammed doruyu bilmiyor, ya da Muhammedi kandrlm(!), kandran varsa eer.. Ya da, "dalar yaratan", yeterince iyi yaratamam, defolu i yapm ki, o dalara ramen depremler oluyor! te, bilimsel oldugu iddia edilen ve yeryznn en cahil toplumlarnn "kutsal" kabul ettii kitabn durumu bu... En iyisi, mslmanlar, mslmanligi biraksin, da Allah baba-varsa eger- onlara deprem yollayamasin.. Yollasa bile zarar veremesin.. Abuk subuk konuan yobazlara kar, onlarn mantna uygun cevap tarz ite bu!.. (Bu sayfa 13.11.2000 tarihinde gncellendi)
DNCLERE GRE "ALLAH'IN CEZASI" OLAN "DEPREM" CAMLER NYE VURDU?

Mihrimah Sultan Cami'sinin nne konulan ilan gryorsunuz. Bu ilan yazan koskoca caminin koskoca imam acaba ne dediini biliyor mu? Varl tartma konusu olan Allah'n, varl tartma konusu olan cennette "ev" vereceini yazyor ilanda.. Cennette "ev" var m, yok mu? Cennetteki evler ne tip? Ka katl? Ka odal? Cennet'in neresinde? Hereyden de nemlisi, "yardmsever"e Allah'n-varsa eer- Cennet'te-varsa eer- ev verecei, nerede yazlyor? Kuran'da m? Eer, Kuran'da yazmyorsa, bu sadece bu ilan yazann uydurmasdr. Hem, eer dincilerin iddia ettii gibi, deprem Allah'n-varsa eerbir cezas ise, neden Allah-varsa eer- kendisine ibadet edilmek
iin yaplan camiyi bu denli hasarlyor? Allah'n-varsa eercezas olan deprem, camiyi ceza olarak hasarlyorsa, bu camiyi tamir etmek, Allah'n cezasna kar gelmek, bir baka deyile Allah'a kar gelmek deil midir?
Fotoraflar, 17.08.2000 tarihli Hrriyet Gazetesi Istanbul ekindendir.
17 Austos 2000 depreminde, baz camiler de ykld bazlar da hasarland. Hrriyet gazetesi'nin konuyla ilgili iki haberini aada aktaryorum, ve depremin Allah'n cezas olduunu syleyen dincileri dnmeye davet ediyorum: Cemaat yardma arlyor stanbul'da 16 tarihi camide ar, 11'inde ise hafif hasar oldu. Vakflar denek alamad iin tamire balayamad. Bir Sinan eseri olan Mihrimah Sultan Camii, cemaati yardma aryor. Kiliselerde Ciddi hasar Olmad 17 Austos 1999 depreminde hasar gren Ermeni ve Rum kiliselerinin hibiri yklma tehlikesiyle kar karya kalmad. Kiliselerin bir ksmnda onarm tamamland.
Vakflar Mdrl'ne gre 17 Austos 17 Austos depreminde 12 Ermeni kilisesi depreminde hasar gren camiler iin denek hasar grd, ancak ayrlamad. yklma tehlikesiyle karlaan kilise olmad. Bunlardan en ar tahribat gren Fatih Camii oldu. Zemininde de problem olan ve bundan nceki byk stanbul depremlerinde ok ar hasarlar grp 18. yzylda neredeyse tamamen yeniden ina edilen bu caminin iine iskeleler kuruldu. Cami iin bir ihale almas planlanyor. En hasarl olan Gedikpaa Kilisesi. Kilisenin duvarlarnda ve atsnda oynamalar oldu. Kumkap Meryemana Kilisesi'nin an kulesi nemli hasar grd.
Ayrca Kumkap'daki Patrikhane binasnn 10-15 santimetre kadar yan yatt tespit edildi. Btn bu stanbul'daki 16 camide ar hasar oldu, 11 hasarlar yurtdndaki tarihi cami ise Trkiyeli Ermenilerin de maddi desteiyle depremi kk hasarlarla atlatt. getiimiz yl iinde giderilmeye alld. Yurdndaki Bata camiler olmak zere tarihi yaplardaki Ermeniler ayrca deprem tahribatlarn blgesine hatr saylr yardm ve destek giderilmesi iin ise stanbul'da yaklak 10 saladlar. trilyon liraya ihtiya var. Beyolu'ndaki Horan Ermeni Kilisesi'nde de deprem Baz camiler, rnein Kaptan- Derya sonrasnda sva atlaklar ve boya brahim Paa bugn bile dklmeleri oldu. Bu kilise, ibadete kapal. Aksaray'daki Mihrimah ili Belediye Bakan Mustafa Sargl'n Sultan Camii ise desteiyle restore depremden nce de hasarlyd. Bu caminin edilerek ibadete ald. kapsnda, cemaati
yardma aran bir duyuru asld. VAKIFLARA BALI TARH CAMLERDE HASAR DURUMU Ar hasarl Eminnnde bulunan Bayazd, Kkayasofya, Kaptan- Derya brahim Paa, Gazi Atikali Paa camileri. Fatihte Hrka- erif, Fatih, Haseki Sultan, skenderpaa, Yavuzsultan Selim, Cerrahpaa, Mihrimah Sultan, Bezm-i Alem Valide Sultan, Atikali Paa, Nianc Mehmet ve Mesih Ali Paa camileri. Beiktadaki Sinan Paa Camii ile Beyolundaki Klali Paa Camii. Hafif hasarl Eminnnde Mahmutpaa, Laleli, Rstem Paa ve Kalieci Hasanaa camileri. Fatihdeki Balipaa, Fatma Sultan ve Seluk Sultan camileri. Saryerde Bykdere Kara Kethuda ve Cezayirli Hasanpaa camileri. Bakrkyde Yeilky Mecidiye Camisi. Hasarl medrese ve vakf mzeleri: Fatihde Tabhane Medresesi ile Karagmrkte salk oca olarak kullanlan tarihi medrese. Fatihteki Amcazade Medresesi hafif hasar grd. Vakflara ait Eminnndeki Kltr Ariv Mdrl ile Hat Sanatlar Mzesi ve Fatihteki Hrka- erif lojmanlar hasar grd. Akla u soru geliyor: Madem ki dincilere gre deprem Allah'nvarsa eerbir cezasdr, neden kendisi iin yaplm camilere de hasar veriyor? Hasar gren caminin onarm iin neden gnahkar insandan maddi yardm istenmesine yol ayor?
Cemaatin youn olarak yaad Yeilky civarnda konutlarda hasar meydana geldi. Deprem blgesinde 7 cemaat mensubu hayatn kaybetti. Ortodoks Rum cemaati de depremden yara ald. Burgaz Adas Kilisesi, Bykada'daki Nikolas ve Dimitrios kiliseleri hasar grd. Nikolos Kilisesi mhrlenerek bakma alnd. Rum Patrikhanesi, deprem blgesine uluslararas yardmlarn artrlmas iin alt. Hahambalktan yaplan aklamada, ufak tefek sva atlaklar dnda sinagoglarn depremi hasarsz atlatt bildirildi. Akla u soru geliyor: Allah-varsa eer-, gayrimslmleri daha m ok seviyor ki, depremde onlarn ibadethanelerine daha az hasar veriyor?
slamiyet Gerekleri
160
Dincilik Kavgas ve badet zgrl...

PENCERE lhan Seluk, Cumhuriyet Gazetesi 27.10.1999 Dincilik kavgas Anadolu'ya zg saylamaz; tm slam corafyasnda geerlidir. Trkiye'ye zg yerel bir olay deil irtica; Afganistan, ran, Sudan, Cezayir vb. lkelerde baa beladr. Laik cumhuriyet yalnz Anadolu'da var; ama, kanl dincilik kavgas, laik devlet dzeniyle ilgisi bulunmayan Mslman lkelerde bizdekinden daha beter boyutlarda srp gidiyor. Osmanl'da irtica 19'uncu yzyl boyunca sorundu. 1909'da bu lkenin banda padiahhalife vard; eyhlisam ile kadlar devlet rgtnde yetkili idiler, eriye Vekleti bulunuyordu; 31 Mart'ta irtica ortal kana bulad. Kemalistlere ''laikiler'' diye yklenenler ya kastldrlar ya aymazlk iindedirler. 21'inci yzyln eiinde irtica, yalnz laik Atatrk cumhuriyetini ykmaya almyor; Mslmanlk corafyasnda bir numaral sorundur. * Anadolu'da iki temel mezhep var: Snnilik ve Alevilik... Osmanl'da Alevi bask altndayd. Nasl olmasn ki!.. Devletin ba padiah Snnilerin halifesiydi; Kzlbalara uygulanan zulmn haddi hesab yoktu; Aleviler dalara ekilmilerdi; ancak Atatrk laik cumhuriyeti kurduktan sonra soluk alabildiler. Ne var ki ok partili rejimle birlikte devlet iinde Snni iktidarn kuran gericilik, Alevilerin stnde dayanlmaz bir bask oluturdu. Toplumsal dnm ve nfus patlamas, Alevileri krsal alandan kentlere taynca, bunalm younlat. nk daa ve dze yerleik uzak kylerde ibadetini srdrebilen Alevi ehirde ne yapacakt?.. Alevinin ibadet zgrln kazanmak iin savam bu zorunluluktan dodu. Sonuta kentlerde cemevleri kuruldu, tapnma zgrl kazanld. Alevi eriat deildir; eriata kardr; camiye deil cemevine gider; din devleti kurmak gibi bir amac olamaz. * Snnilikte durum ne?.. Snni eriatnda iki alan vardr; birincisi ''ibadet'' tir, ikincisi ''muamelt'' tr. badet tapnmadr; muamelat kapsamnda ceza, miras, aile hukuku da vardr ki bu blm batan sona demokrasi, insan haklar ve temel zgrlklere ters den kurallarla dolup taar.
Bir Snni gnde be deil, yirmi be rekt namaz klsa kimse karamaz; nk bu ibadettir; ama, bir Snni, eriat hukukunun uygulanmasn isterse, kyamet kopar; daha Osmanl dneminde eriatn muamelat blmndeki kurallar devletin hukukundan bir bir kaldrlmaya balanmtr; irtica, yeniliki Osmanl padiahlarna ve paalarna bu nedenle dmanlamtr. 1923 Cumhuriyet devriminde Snni devlet yaps ykld; padiahlk, halifelik, eyhlislamlk, eriye Vekleti kaldrld; dincinin beli krld; ''Aydnlanma Devrimi'' gerekleti; irtica bu uygulamalar iine sindiremedi. * Peki, devlet nasl olmal?.. Hangi din ve mezhepten olursa olsun, sonuna dek tapnma zgrlne evet!.. eriatln toplum dzenine dnmesine sonuna kadar hayr!.. rticann ban ezmek, yalnz demokrasinin deil, ibadet zgrlnn de kanlmaz gereidir.
Kurann Tanrs nsan radesi Tanmyor

(Turan Dursun,Din Bu, cilt3, sf 148) Iradenin kendisi deil; trevleri yer alr Kuranda. Ve, Diyanetin resmi evirisindeki anlam da dilemedir. Buradaki dilemeyse, istemedir. Trke Szlkte, iradenin birinci anlam istemedir. Ayn szlkte, ruhbilimdeki anlam iin de bireyi yapmay veya yapmamay belirten i g, istemek yetkisi deniyor. Bu anlam da, Islam kelamndaki anlamna olduka uygundur. CzI irade de, klli iradenin yani olumluyu ve olumsuzu birlikte iine alan iradenin bu iki yandan yalnzca birine yneltilmesi, yani bireyi yapma ya da yapmama ynlerinden birisini semedir. (Bkz. Gelenbevi Alel-Celal, 1316, 1/194 ve t.) Demek ki, irade bir semedir. Olumlu ve olumsuz, yapma ve yapmama yanlar ile birlikte bulunurken klli; bu yanlardan biri seildii, istek bu yanlardan birine yneldii zaman da blnd iin czi adn alr. Byleyken genellikle klli irade Tanrnn iradesi, czI irade de insann iradesi olarak bilinir ki, bu yanltr. Yani, Islam kelamndaki aklamas byle deildir. Ksacas: Irade, karya kan seeneklerden birini semedir ya da seebilme gcdr. Iradesi olan bir seim yapar; onu ya da bunu, u yn ya da bu yn, u biimde ya da bu biimde, olumlu ya da olumsuz dorultuda seer. Ne var ki, Kuran ayetlerinin, hibir yoruma yer kalmayacak biimdeki ak anlatmlarna gre, insann byle bir seim yapabilmesi, Tanrnn iradesine, Tanrnn dilemesine baldr. imdi, buna ilikin ayetlerden hi deilse bir kesimine bir gz atalm: Allah dilemedike siz dileyemezsiniz.. Diyanet evirisidir bu. Ve bunu diyen sz, iki ayette aynen yer alyor. (Bkz. Insan Suresi, ayet:30, Tekvir:29)
Bu ayetlerin aklamasyla, insana, bireyi yapma ya da yapmama zgrl yle dursun, bireye ynelme, bireyi dileme, isteme zgrlnn bile verilmedii son derece net bir biimde anlatlyor. nk, bu ayetlere gre, herhangi bir konuda Tanr dilemeli ki, insan da dileyebilsin. Insann dilemesini, istemesini; Tanr dilemiyor, istemiyorsa, Insan dileyemez, isteyemez. Yine Diyanet evirisinden: Allah kimi dilerse onu saptrr, ve kimi dilerse onu doru yola koyar. (Enam suresi, ayet:39) Ey Muhammed! Rabbin dileseydi, yeryznde insanlarn hepsi inanrd. (Yunus suresi, ayet:99) Kurann Tanrsnn sz de ne denli aktr: Biz dilesek herkese hidayet verirdik. Fakat cehennemi tamamen cin ve insanlarla dolduracama dair, benden sz kmtr. (Secde suresi, ayet: 13) u ayetler de az ak deildir: Allah kimi doru yola koymak isterse, onun kalbini Islamiyete aar. Kimi de saptrmak isterse, ge ykseliyormu gibi, kalbini dar ve skntl klar. Allah inanmayanlar kfr karanlnda brakr (Enam suresi, ayet:125) Ustn delil, Allahn delilidir. O dileseydi, hepinizi doru yola eritirirdi de! (Enam suresi, ayet:149) Insan iradesine zgrlk tanmayan bu ayetleri yorumlamada nasl zorluk ekildiini ve bu zorlamal yorumlarn nasl bir komedi durumunu aldn grmek iin akaid (kelam) kitaplarna yle bir gz atmak yeter. (nein, bkz. Ebu Mansuril-Maturidi, KitabutTevhid, Arapa, Istanbul, 1979, s.286-287) Birka ayet daha: De ki:Allah size bir ktlk dilese veya bir rahmet istese, sizi Ona kar kim savunabilir? (Ahzab suresi, ayet:17) Allah size bir zarar gelmesini dilerse, Ona kar kimin gc bireye yeter? (Feth suresi, ayet:11) Bu dorultuda, Kuranda pekok ayet ve ayet hkm vardr. Islam kelamcs: Tanr dilediini yapar. (Hud, ayet:107)ilkesini benimsemitir. Tanr dilerse, insan iradesini iyiye, dilerse ktye yneltir. Anlatlan bu. Bu benimsenince de, insan iradesi havada kalr. Cebriyye mezhebi, ayet ve hadisleri gznnde tutarak, insann iradesizliini kabul etmek zorunda kalmtr. Bu mezhebe gre, insan, cansz varlklar gibidir. Kesmeye yarayan bir ban, yelden sallanan bir aacn, ya da savrulan bir nesnenin, alp kapanan bir kapnn nasl zgrl yoksa, insann da bireyi yapma ya da yapmama zgrl yoktur. Ne yapyor ya da yapmyorsa, zorunlu olarak yapyor ya da yapmyor. Eari Mezhebinin gr de buna yakn olduu iin, orta dereceli bir zorunluluk (el-cebrul-mutavasst) gr savunduklar kabul edilir. Maturidi Mezhebi, zorlamal yorumlarla insan iradesini biraz kurtarma abasn gsterir. Mutezile Mezhebi, biraz daha ok gsterir bu abay. (Bu
mezhepleri bir arada grmek iin, bkz. Hayali, erhu Kasidetin-Nuniyye, Istanbul, 1318, s.56-57; Osman el Uryani, Hayrul-Kalaid erhu Cevahiril-Akaid, Istanbul, 80-81) Ne var ki, Kurann Tanrsnn ayetlerdeki aklamalar karsnda, insan iradesini kurtarmaya ynelik hibir aba bireye yaramaz.
"Aratran"dan bir makale...
KADER, RADE VE SLAMYET ZERNE

Allah insanlar yaratrken iradeyi, kendisindemi tutmutur? Yoksa kullarnam vermitir? Aslnda bu konuya aklk getirmek iin ayetlere bakmak en dorusu galiba. A'RAF-179'da"AND OLSUN K, CEHENNEM N DE BR OK CN VE NSAN YARATTIK; ONLARIN KALPLER VARDIR AMA ANLAMAZLAR......." Zalim insanlar iin "cehennem" deilde, "cehennem" iin "zalim insan" yaratlyor. YUNUS-99-100 de, "RABBN DLESEYD, YERYZNDE BULUNANLARIN HEPS NANIRDI (bakn can alc nokta bu, yani "STESEYD HEPS NANIRDI"), YLE KEN, NSANLARI NANMAYA SEN M ZORLUYACAKSIN? ALLAH'IN ZN OLMADAN KMSE NANMAZ" Grld gibi bilinli olarak insanlar hidayete erdirmeyen, buna gereke olarakta cehennemi tamamen doldurmaya dair vermi olduu sz gsteren bir ruh haliyle karkaryayz. Bu noktada iin mantiki zmlemesi gereksiz bir fantazi olur, nk burada en kk anlamda mantk yoktur. nk tam anlamyla sapkn bir ruhla karkaryayz. Keyfiyetle hareket eder ve bu keyfilii neticesinde ise, yaradl gerei olarak (kendisinin belirlemesinde) inanmayan insanlar yakar, atelere atar, tekrar yanm derilerini tazeler vs.vs. Burada sz konusu olan, kiinin olgunluk andan sonraki eylemleri deildir; nk kiinin NE OLACAI, NELER YAPACAI, DAHA DOUM NCES, KENDSNE "RUH FLEYEN" MELEK TARAFINDAN SAPTANIYOR. Yani Dnya'ya snav iin geldiimiz mant daha iin banda, byk ruh'a arparak tuz buz oluyor. nceden kaderleri belirleniyor ve bu belirlenmi kaderlere grede sorguya ekiliyor. ok gzel walla.:))))) Peki "kaderi kendisinin belirledii"ni bildiren ayetler sadece bu kadarm? Kukusus hayr. Bir ok ayette "kaderi" kendisinin belirlediini, bktrc tekrarlarla devam ediyor. Ben bulabildiimi getireyim. FURKAN-31 de, "EY mUHAMMED, HER PEYGAMBER N, BYLECE SULARDAN BR DMAN ortaya koyarz." HACC-16'da, "Allah phesiz DLEDN DORU YOLA eritirir" NUR-40'da, "Allah'n NUR VERMED kimsenin NURU OLMAZ" HADD-22'de, "Yeryznde ve sizin banza gelen herhengi BR MUSUBET YOKTUR K, BZ ONU YARATMADAN NCE O, KTAPTA BULUNMASIN" TUR-56'da, "Cin ve insanlar ancak BANA KULLUK ETMEK N yaratmmdr" KALEM-45'de, "Dorusu benim TUZAIM SALAMDIR"
slamiyet Gerekleri
164
UARA-4'te, "Biz dilersek, onlara GKTEN BR MUCZE NDRRZDE ONA BOYUN EP KALIRLAR" BAKARA-105'de, "Allah rahmetini DLEDNE tahsis eder" BAKARA-20'de, "ALLAH DLESEYD, iitme ve grmelerini giderirdi" BAKARA-6'da, "nkar edenleri UYARSANDA UYARMASANDA BRDR, inanmazlar" BAKARA-7'DE, "Allah onlarn KALPLERN ve KULAKLARINI MHRLEMTR, GZLERNDEDE PERDE VARDIR ve byk azap onlar iindir." BAKARA-117'de, "O bir iin OMASINI DLERSE ONA ANCAK OL DER VE OLUR" Bktrc tekrarlarla, NANIP-NANMAMA nn kendisi tarafndandaha ilk doumda belirlendiini sylemesine ramen, NANIP-NANMAMANIN insanlara ait olduunu iddia etmenin samal ortada deilmi? Ve durum byle iken, yani kendisitarafndan belirlenmi bir bir kader sonucu, gene kendisi tarafndan sorgulanp cehennem ile sonulandrmasn, hidayet ve adalet sahibi bir Allah'a nasl yaktrrsnz? Tm tabularn ykld bir dnya dileklerimle, ARATIRAN
Din Hakknda zdeyiler

"Olabilir ki, bu gezegendeki rolmz Tanr'ya tapnmak deil onu yaratmaktr." Arthur C. Clarke "Tm dinler(inanlar) ounluun korkusu ve akll aznln zerine kuruludur." Marie Henri Beyle "Gerek, inanmay braktnda, ekip gitmeyendir." Philip K. Dick "Eskimo: Tanr ve gnah hakknda birey bilmesem cehenneme gider miydim? Papaz: Hayr, bilmiyor idiysen gitmezdin. Eskimo: O zaman ne diye bana onlar anlattn?.." Annie Dillard "nsan m Tanr'nn hatalarndan biridir, yoksa Tanr m insann hatalarndan biridir?" Friedrich Nietzsche "nanmay ok isterdim ki: ldmde tekrar yaayacam yle ki, dnen, hisseden, anmsayan bir param srecek. Ancak buna ne kadar inanmak istersem isteyeyim ve lmden sonra yaam olduunu iddia eden tm ilka ve dnya apnda kltrel geleneklere ramen, bunun dilemeli bir dnce olduundan daha tesini ileri srebilecek hibirey bilmiyorum." Carl Sagan "Her ne kadar tatmin edici ve avutucu olmasa da, evreni olduu gibi kavramak, kuruntuyu diretmekten daha iyidir." Carl Sagan
165
slamiyet Gerekleri
Hristiyanlkta cehennemin simgesi, atetir. ok tanrl dinlerde, yine atetir. slamda da atetir. Hintliler iin de cehennem, alevlerdir. Dinler asndan bakldnda, sanki Tanr sadece insan piirilen bir zgara kebapsdr." Victor Hugo "nsan Allah deil, ama Allah' insan yaratt"
slamiyet Gerekleri
166
Kuran
Muhammed ve arkadalar Kuran' nasl hazrladlar?

Kendisini Tanr-varsa eer- elisi olarak ilan eden Arabistan'n Kurey Kabilesi'nden Muhammed'in, okur-yazar olmayan birisi olduuna inanlr. Islamiyetin kitab Kuran'n, Tanr-varsa eertarafndan gnderildiini savunanlar, okur-yazar olmayan birisinin nasl kitap yazabileceini sorarak, Kuran' Muhammed'in yazmadn gya savunmaktadrlar. Muhammed'in okur-yazar olmas ihtimali de var.. Muhammed, okur-yazar olmasa bile, kr ya da sar da deildi ve kendisine "anlatlanlar" Kuran'a koyacak kadar becerikli idi.. Kendisine kimler yardmc oluyordu hazrlad kitap iin. Turan Dursun'un "Din Bu" adl kitap serisinin drdnc cildinde, Bel'am, Yai, Addas, Yessar, Cebr ve Iranl Selman (Farisi) ve man adndaki yardmclarndan sz edilir. Bunlardan Bel'am, Yunanl bir kleydi. Yai ve Cebr (Yemenli) de birer kle idiler. Ilhan Arsel'in eriat'tan Kssalar adl kitabnn nsznde de Muhammed'in dier reticileri/yardmclar olarak Bahra, Verk ve Abdullah Ibn-i Selm'n adlar geer. Muhammed katiplerini genellikle Yahudilikten ya da Hristiyanlktan dnme ya da branice ve Sryanice bilen kiilerden seerdi. Bu dillere vakf deil iseler, renmelerini isterdi. rnein, Hicret'in drdnc ylnda katiplerinden Zeyd bin Sabit'e Yahudi yazsn renmesini sylemitir. Sylendiine gre, en ziyade yararland kimselerin banda, Hristiyanlktan dnme Selman- Faris ile, Yahudilikten dnme Abdullah bn-i Selam gelirdi. Siyer'in yazarlar bn-i shak, bn Him ve Tabakat yazar bn-i Sa's gibi (ya da benzeri) kaynaklarn bildirmesine gre, Selman- Faris, Iranl bir "Mecus" iken ok gen yata Hristiyanl kabul ederek Suriye'ye gelmi, daha sonra Bedevler tarafndan esir alnp bir Yahudi'ye satlm ve onun tarafndan Medine'ye getirilmitir. Klelikten kurtulmak iin Muhammed'e bavurup da onun tarafndan satnalnmasyla slam'a girmi ve azad olmutur. Hristiyan ve Yahudi dinlerini en iyi bilen birisi olarak Farisi, Muhammed'e sadece din konusunda deil, ynetim ve sava konusunda da Muhammed'e yardmc olmutur. Hendek Sava olarak bilinen savata, Muhammede'e hendek kazlmasn neren kiinin Farisi olduu sylenir. Abdullah bn-i Selam'a gelince, Tevrat' en iyi bilen yahudi'lerden birisiydi. Muhammed'in Medine'ye hicretinden sonra Islamiyete girmitir. Tevrat konusunda, Muhammed'e en fazla bilgi verenlerden biri olduu kabul edilir. O kadar ki, Muhammed onu, muhtemelen bu yardmlarndan dolay, "Cennetlik olan on kiinin onuncusu" olarak tanmlamtr. (Bkz. Sahih-i Buhari ... c.IX, s.81, ve c.X, s.25 vd.) Muhammed bu kaynaklardan ald bilgileri, kendi gnlk siyasetine uyduracak ekilde deiikliklere sokmutur. Ancak, bunu yaparken, "kssa"lar (masal ve hikayeleri) bir teviye ya da belli bir sra ve silsile esasna gre deil, fakat Kuran'n eitli surelerine ve bu surelerin ayetlerine datmtr. Bazlarn da hadis olarak ifade etmitir. Kuran'n okur-yazar olmayan Muhammed tarafndan hazrlanmas bu ekilde mmkn olmutur. Ne var ki, Muhammed'in Kuran', daha sonra bizzat halife Ebu Bekir tarafndan yaktrlm ve sonra da deiikliklere uramtr.
Muhammed, Allah'in-varsa eer- sz olduunu iddia ettii Kuran'i nasil ve kimlerle yazdi. Hristiyanlik, Musevilik, tarih ve efsanelerden alintilar yaparak celiskilerle dolu Kuran'i nasil yaratti
Kuran Nasl Yazld? Muhammed'in retmenleri mi? Bel'am, Yai, Addas, Yessar, Cebr, Iranl Selman Konuya iliskin Kur'an ne diyor? Kur'an'daki "Tanr", her zamanki gibi ant ierek aklama yapyor: "And olsun ki biz, onlarn:'O'na (Muhammed'e) bir insan retiyor kesinlikle.' Dediklerini biliyoruz. Savlarn dayandrdklar kimsenin dili yabancdr. Buysa (Kur'an), apak bir Arapa'dr."(Nahl, ayet:103) Bundan sonraki ayetlerde, "inanmayanlar" korkutuluyor, "yalanc, iftirac" olarak nitelendiriliyor ve "ikenceli bir ceza"yla cezalandrlacaklar bildiriliyor. Yukardaki ayette, Muhammed'e reticilik ettii sylenen kimsenin, "Arap olmad, yabanc olduu" belirtiliyor. Yunanl Bel'am, Yai.. Kimilerine gre, Muhammed'in retmeni, bir Yunanl kleydi. Bel'am adnda bir kle. Ibn Abbas anlatyor: "Peygamber, Mekke'de kle olan birine retimde bulunuyordu. Yabancyd. Puta tapard. Ad da Bel'am'd. Peygamberin yanna giriinde ve knda putataparlar gryorlard. 'Muhammed'e her eyi reten Bel'am'dr..' diye konutular." (Bkz. Taberi, Cami'ul-Beyan, 14/119) Ya da Yai'ti zerinde durulan kle. Bel'am iin sylenen, Yai iin de syleniyordu. "Yai, Muhammed'e retmenlik yapyor" deniyordu. (Bkz. Ayn yer) Ya da, Muhammed'e reticilik eden kle, Cebr'di. (Bkz. Ayn yer)
slamiyet Gerekleri
167
Ya da, Yemenli CEBR, YESSAR, ADDAS. "Hadrami'lerin iki gen kleleri vard. Yemen halkndan olan bu iki kleden birinin ad Yessar, brnn ad Cebr'di" diye aktarlr. Bu iki klelerin sahiplerinin tankl yle: "Bizim iki gen klemiz vard. Kendi dilleriyle kitaplarn okurlard. Peygamber de bunlara urar, durup bunlar dinlerdi. te bunun iin, putataparlar, 'Muhammed, bunlardan reniyor..' dediler." (Taberi, 14/119) Fahruddin Razi'nin yer verdii aktarmada, bunlarn yannda bir nc kle daha var: Huvaytb'n klesi Addas. (Bkz. F.Razi, tefsir, 24/50) Grlyor ki, ister Yunanl, ister yemenli olsunlar, klelerin Muhammed'le ilikilerine baklar deiik alardan: Mslmanlarn baklar ve savlar baka, "putatapar" dedikleri inanmazlarn baklar ve savlar baka. Mslmanlardan kimine gre: Muhammed'le kleler arasnda bir "retme ve renme" ilikisi vard, ama reten Muhammed'di, renenlerse kleler. Inanmayanlara greyse bunun tam tersi gerekti. Yani, reten klelerdi. Muhammed'se reniyordu onlardan. Mslmanlardan kimine gre de, aradaki iliki, "okuma ve dinlenme" ilikisini gemiyordu. Kleler, kutsal kitaplarn kendi dillerinde okuyorlar, "peygamber" de "dinliyordu" yalnzca. Mslmanlarn bu savlar karsnda u soru yantsz kalyor: "Dillerini bilmiyordu"ysa, Muhammed'in bu kleler arasndaki srekli ii neydi? Ve kendi dilleriyle okuduklarn Muhammed'in dinlemesinin ne yarar oluyordu? Ksacas, mslmanlarn savlar, akla sacak trden deil. Iman nereli? Muhammed'in kendisinden bir aklamas bu konuda olduka k tutucu: "Iman, Yemen'lidir." Bu hadis, Buhari'nin "e's-Sahih"inin de iinde bulunduu en salam kabul edilen hadis kitaplarnda yer almtr. Hadis'e gre, "hikmet (bilgi, bilgelik) de Yemen'lidir." Dahas: "Fkh da Yemen'lidir," hadise gre. (Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Meazi/74; Tecrid, hadis no:1362; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Iman/81-91, hadis no:51-52, ve teki hadis kitaplar.) Bu hadis, incelemecilere gre, salamln en yksek basamanda olan "mutevatr hadis"ler arasndadr, ve peygamberin arkadalarndan onbir kii tarafndan aktarlmtr. (Bkz.Ebu'l-Feyz Muhammed, Lukatu'l-Lai'l-Mtenasire Fi Ahadisi'l-Mutevatre, Beyrut,1985, s.42-43,hadis no:10) Kimi yorumcu, buradaki "Yemen"i, birtakm zorlamal yorumlarla, "Mekke ve Medine" olarak gstermeye abalar. (Bkz.Tecrid,1362 no.lu hadis,Kamil Miras'n izah.) Ne var ki, hadisin kimi aktarlnda "Yemenliler"den de aka szedilir. Yani, buradaki Yemen, corafyada herkesin bildii Yemen'dir. Demek ki, bu hadise gre, "iman"yla, "hikmet"iyle ve "fkh"yla (buradaki 'fkh', szlk anlamnda olmal) Islam, yabanc kkenlidir, "Yemen"lidir. "Muhammed'e reten, Iranl Selman'dr ya da.." (Selman Farisi). Kimileri de, Nahl Suresi'nin 103.ayetinde sz edilen yabancnn, Iranl Selman olduu grnde.(Bkz. Taberi,ayn yer.) Sonradan Mslman kimliiyle ortaya kan ve mslmanlar arasnda byk n kazanan Selman'n, Muhammed'le son derece sk bir iliki ve ibirlii iinde bulunduu, herkese biliniyor. "Mslman" olmas, Selman'a ok ey salamtr. En bata, zgrl, yani, "klelikten kurtulma"y. Sonra da n, saygnl ve maddi, manevi karlar.. Ya da, sz edilen "yabanc", nc Mslman olup sonra Islam' brakan bir "vahiy katibi"dir. Bunu ileri srenler de var. (Bkz. Taberi, ayn yer) "Vahiy katibi"nin bana gelenler: Adam, nce mslman olmutur. Selman gibi o da Muhammed'le ibirlii halindedir. Ama sonra ne olursa olur, brakr Islam'. Ve bir de aklama yapar: "Muhammed'e ben retiyordum, ve benim rettiklerim Kur'an'a vahiy olarak yazlyordu.." Sonra, adam ya ld, ya da ldrld. lsne gelince, bir trl gmld yerde kalmyordu. Muhammed'in adamlar unu yayyordu: "Bu olay, Tanr'nn gazabnn yansmasdr. Adam, Tanr'y ok fkelendirdi. imdi durum ortada. Gmlyor, toprak da kabul etmiyor, edemiyor, Tanr'dan korkuyor. Onun iin de kafiri, mezarnn dna frlatyor. 'Ibret almak' gerek.." Gerekten de adam gmlyordu, ama, birka gn sonra, sabahleyin baklyordu ki, adam mezarn dnda. Birka kez olmutu bu. Muhammed'in arkadalarndan Enes (Malik Olu), ok sonra, yle anlatacaktr olay: "Bir adam vard. Neccaroullarndan..Hristiyan'd, Mslman olmutu. Bakara ve Ali mran surelerini okumutu. Peygambere de vahiy yazyordu. Sonra, yeniden Hristiyan oldu ve kap Hristiyanlara katld. 'Ben ne retip kendisi iin yazdmsa, Muhammed yalnzca onu bilir, baka bir ey bilmez,' demeye balad." (Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l Menakb/25,c.4,s.181-182;Tecrid, hadis no:1477) Enes'in anlattna gre, Tanr adama fkelenmi, boynunu kopararak ldrm. Hristiyanlar, gmmlr adam. Ama sabah bakmlar, ls ortada. Ve kefensiz. Hristiyanlar, "Muhammed adamlar kefenini soymu, kendisini de ite byle ortada brakmlar.." diye konumular. Adam bir daha gmmler. Bu kez biraz daha derince. Ertesi gn sabah yine ayn durum. Sonra ayn konumalar. Sonra yeniden ve daha derine gmme. Sonra ayn durum ve ayn yorumlar. Bir kez daha ve derince gmme. Ayn durum. Bakmlar ki bu byle srp gidecek, adam gmmekten vazgemiler artk. Bu adamn sylediini sylemi, yani "ben ne diyorsam, ne yazyorsam o vahiy oluyor.." demi, muhammed'in "Tanr'dan falan vahiy almadn" syleyerek, Islam' brakm birisi daha vard: Ebu Serh Olu Sa'd Olu Abdullah. Ama , onun bana yukardaki olay gelmedi nedense..Muhammed tarafndan idamna karar verilmiti. Ne var ki, Halife Osman'n st kardeiydi. Ve Osman'n araya girmesiyle, baland. Sonra, Msr Valisi bile oldu. (lm.656-657. Bkz. Islam Ansiklopedisi.) Ayetteki Cevap
slamiyet Gerekleri
168
"Muhammed'e greten Tanr deil, insandr.." diyenlere, ayette verilen cevap ne lde doyurucu? Cevap, yukarda verilen ayetin anlamnda da grlecei gibi yle: 1) Muhammed'e rettii sylenen kii, Arab deildir, yabanc biridir. 2) Kur'an'sa apak Arapa'dr. 3) yleyse, Muhammed'e sz edilen kisi gretmis olamaz. Oysa, Arapa'y bilen yabanc biri de Muhammed'e "eskilerin sylencesi"nden, "Tevrat"tan, "Incil"den, baka "kutsal metin"lerden birtakm "bilgiler" verebilirdi. Ileri srlen de bu. Muhammed, ald bilgileri, Arapa kalplara dkp, kendi uslubu iinde sunmu olamaz myd? Kald ki, "apak Arapa" diye nitelenen Kur'an'da; Yunanca, Sryanca, Ibranca, Kopta.. gibi dillerden birok szck bulunduunu, mslman incelemeciler bile rnekleriyle yazyor. (Bkz. Suyuti, el Itkan Fi Ulumi'l-Kur'an, Arapa, Msr, 1978, 1/178-185) Kur'an'da bu denli deiik yabanc szcklerin bulunmas da "Muhammed'e yabancnn (ya da yabanclarn) bilgi verdii, rettii" yolundaki sav desteklemez mi? Muhammed'e bir yabancnn ya da yabanclarn yannda, bir ya da birka Arap da gretmi olabilir. Islam iin ok nemli bir kaynak, "Mseyime"dir. Mseylime, mslimcik demektir. Mslmanlar, onu kmsemek iin byle demiler, ayrca da "kezzab" yani "ok yalanc" demeyi uygun grmlerdir. Mslmanlarn bir svgsdr bu. Anlalyor ki, onun kendi ad "Mslim"di. Bu ad tam olmas ok nemlidir. "Islam" ve "mslim" szcklerinin kaynana gtrr niteliktedir. Mslmanlarca svlen, aalanan bu kiiye, "Rahman", "Yemame Rahman (Yemameli Rahman" da deniyordu. Yani adam aslnda byle nlyd. Bu da ok ilgin. Bir baka ilgin olan da, Mekke'lilerin, Muhammed'e syledikleri u szler: "Bize ulaan bilgiye gre, sana reten (Tanr deil), Yemame'deki u adamdr. Rahman denen adam. Tanr'ya ant ierek syleriz ki, biz Rahman'a inanmayz." (Bkz. Ibn Ishak, Siyer, tahkik ve ta'lik: Muhammed Hamidullah, Arapa, Konya, 1981, s.180, fkra: 254) Mekkeli'lerin bu syledikleri nedensiz miydi? Mseylime, daha dorusu "Mslim", bir baka adyla "Rahman", Yemame'nin Hanifeoullar kabilesindendi. Ilgi ad: "Mslim", "Hanife", "Rahman".Bu adlar, hele ilk ikisi bir araya gelince daha da ilginlik kazanyor: Kur'an'da islam inanrlarnn, "mslim"lerin "ad babas" olarak tantlan Ibrahim (bkz.Hacc,ayet:78) iin hem "Hanif" hem de "Mslim" denir. (Bkz.Bakara:135; Ali Imran:67,95; Nisa:125; En'am:161; Nahl:120,123.) "Peygamber" olarak yer alan Ibrahim, ksa anlam ile "yldz tapm" demek olan Sabiilik Dini'nin "peygamberi"ydi. Islam kaynaklarndan yaptm incelemelerden vardm sonu bu. Muhammed de ilk ortaya ktnda Sabii olarak niteleniyordu. (Bkz.Buhari,e's-Sahih,Kitabu't Teyemmm,/6,c.1,s.89) Sabii'liin dili Sryanca'yd. "Allah", "Kur'an", "Furkan", "kitab", "melek" ve daha bir ok szck gibi "Islm", "mslim", "hanif", ve "Rahman" da bu dilden geliyordu. (Bkz.Aziz Gnel,Trk Sryaniler Tarihi,Diyarbakr,1970,s.46-48;Suyuti el Itkan,1/180-184;Doubilimci Arthur Jeffery,The Foreign Vocabulary of the Quran,Kahire,1938,s.12 ve tk.)Yine benim incelemelerimden vardm sonuca gre: Yldz tapm, "Sabiilik" ad altnda, Yahudilik ve Hristiyanlk dinlerine de kaynaklk eden bir din olarak kurumlarken, zellikle Ortadou'da "Mslimler"I ve "Hanifler"i iine alyordu. nce, "Mslimler" vard, sonra "Hanifler" kolu meydana geldi. Ibrahim, bu kolun "peygamberi"ydi. Ite, "Yemame Rahman" diye nl "Mslim (Mseylime)" ve ondan ok ey rendii anlalan Muhammed de bu kola balyd. (Sabiilik konusunda geni bilgi iin, bkz.Eren Kutsuz-Turan Dursun, 'Saak Dergisi', Subat 1988, say 49.) Yemame Rahman, Muhammed'in yararland kaynaklardan yalnzca biri olabilir. Yukarda ad geenler ve daha bakalar, tek tek de, tm birden de Muhammed'in "retmenleri" olabilirler. Furkan sures'nin 4.ayetine gre, Muhammed'in yardmclarndan, yani retmenlerinden "kavm", yani "topluluk" diye szedilmistir. Bu ve bunu izleyen iki ayetin anlam yle: (Diyanet'in resmi evirisi) "Inkar edenler, 'Bu Kur'an, Muhammed'in uydurmasdr. Ona baka bir topluluk yardm etmitir.' Diyerek haksz ve aslsz bir sz uydurdular. 'Kur'an ncekilerin masallardr. Bakalarna yazdrlp, sabah akam onu okunmaktadr' dediler. Ey Muhammed, de ki: 'O'nu gklerin ve yerin srrn bilen indirmitir. phesiz O, balayandr, merhamet edendir." (Furkan, ayet:4-6) Buna gre, Kur'an'n "uydurma" olduunu syleyenler, unlar da sylyorlar: 1)Muhammed'e bir topluluk yardmc oluyor, 2)Muhammed, Kur'an ayetlerini, bakalarndan alp yazdryor, 3)Muhammed'e sabah akam okunuyor 4)Ayetler, "eskilerin masallarndan" oluuyor. Buna karlk, Kur'an'n cevab udur: "Yalan ve hakszca iddia. Kur'an'n ayetlerini Tanr indirmitir. O, gklerin ve yerlerin gizini bilir.." Hars Olu Nadr, Muhammed'in kendisini "Tanr'nn elisi", yani Tanr'yla insanlar arasnda yer alm, Tanr'nn bildirilerini insanlara iletme grevini stlenmi biri olarak tantmaya yneldiinde, ve "Kur'an ayetlerini" sunmas karsnda Mekkelileri uyarma yoluna gitmiti. Ve yle demiti: "Sakn inanmayn bu adama. 'Tanr'dandr' diye ileri srdklerinin tm, eski masallardr. Ben size, onunkilerden daha gzellerini syleyebilirim.." Iran krallarna, Iran'l masal kahramanlarna ait sylencelerden rnekler aktarabileceini sylyor, anlatp duruyordu Nadr.(Bkz. Taberi, Camiu'lBeyan,18/137-138) Nadr, haklmyd? "Eskilerin masallarndan" varmyd Kur'an'da? Bilindii gibi,Kur'an'da "kssa" denen birok yk var. Bir ou; bata Tevrat; Yahudi kaynaklarnda, kimileri Incil'lerde yer alr. Incelendiinde grlr ki, bunlarn bir ksm, Tevrat'tan da ok nceki alarn sylencelerinde aynen var. rnein, "Nuh Tufan"na ilikin yk, "Glgam Destan"nda hemen hemen ayndr. Daha baka rnekler de verilebilir.
slamiyet Gerekleri
169
Mekke'de, Medine'de ve evrelerinde eitli din ve inanlarn inanrlar vard. eitli toplumlarn "sylenceleri"ni, "kutsal metinler"ini bilenler az deildi. Muhammed'in zgrlklerini sz verdii ve ibirlii yoluna gittii klelerden de bu nitelikte olanlar bulunduu biliniyor. Daha nce adlarna yer verilen Bel'am, Yai, Yessar, Addas, Cebr, Iran'l Selman..da bunlardan. Bunlarn ya da bakalarnn, Kur'an'n olumas iin Muhammed'e yardm etmi, retmenlik etmi olmalarn dnmek akla uzak deil. Akln ve mantn kabul edemeyecei ey, "Tanr'nn, insanlara gkten mesaj gndermesi" ve bunun iin u ya da bu insan arac olarak semesidir. Bunu insan akl deil, ancak, aklla ilgisi olmayan "iman" kabul eder. Not: Muhammed'in Kur'ani hazirlarken istifade ettigi ve Islamiyet'e koydugu eski Arap gelenekleri ve detleri hakkinda bilgi almak icin buraya tiklayiniz. Kaynaka: Turan Dursun, Bir Tabu Yklyor, Din Bu kitaplar serisi ve Arif Tekin, Kur'an'n Kkeni.
ESK ARAP GELENEKLERNN DN OLARAK SLAM

Her ne kadar Islam oncesi donemi ve Arapgeleneklerini "cahilliyye" deyimiyle kotulemis olmakla beraber Muhammed, bu geleneklerden pek cogunu Islami kural olarak surdurmekten ve bazilarini da sirf kendisine ozgu nedenlerle ve kendi cikarlari yonunde degistirmekten geri kalmamistir. XIII. yuzyil unlulerinden Abu'l-Fida (veya Ebulfida), cesitli yapitlarinda ve ozellikle al-Muhtasar fi tarih al-Basar adli kitabinda, Islam oncesi Arap geleneklerinin Islam dini tarafindan nasil dinsel kurallar haline getirildigini inceler. Verdigi ornekler arasinda: hac farizesini yerine getirmek, ihrama girmek, tavaf etmek, Mina vadisinde seytani taslamak, Safa ile Merve denilen tepeler arasinda kosmak, ve her bekleme noktasinda durmak, gibi gelenekler vardir ve butun bunlar Kuran'da yer almistir. (Ornegin Bakara suresinin 157. ayetinde: "...Suphesiz Safa ile Merve Allah'in nisanelerindendir. Kim Kabe'yi hacceder veya umre yaparsa, bu ikisini de tavaf etmesinde bir beis yoktur..." -2 Bakara 158- diye yazilidir). Ayni seylere al-Hindi'nin savunmasinda rastlamak mumkundur. Ibn Ishak, erkek cocuklarin sunnet edilmeleri geleneginin Islam'dan once pek cok toplumlar ve bu arada Araplar tarafindan benimsendigini, ve Araplar arasinda yaygin olan bu uygulamanin Islam'a alindigini aciklamistir. Islam oncesi Arap gelenekleri konusunda incelemelerini 1967 yilinda yayinlayan bir musluman yazar soyle der: " Su inkar edilemez ki eski Arap gelenekleri Islam hukukunun ayrilmaz bir butununu teskil eder. Islam hukuku sisteminin ciktigi kaynak Arabistan'dir ve bu hukuk, Arap hukukculari tarafindan gelistirilmistir; bu hukuk sisteminde Arap sosyal tarihinin, Arap zihniyetinin ve karakterinin damgasini bulmamiz pek dogaldir. Ote yandan Islam'in, Arapin orf hukukunu ve Arabistan'da uygulanan bu gelenekleri tamamen lagvedip yerine yeni kanunlar getirmis oldugunu dusunmek dogru olmaz...eski Arap geleneklerinden pek cogunu oldugu gibi ya da bazi degisikliklerle Islam hukukunda bulmaktayiz..." (Syed Ahmad Moinuddin Habibi, Pre-Islamic Customs of Divorce - in islamic Literature, Lahore, vol. XIII, 1967, No.I s 55-64) Bu gelenekler arasinda miras, bosanma ve borclar hukuku ilgili esaslar yer almistir. Kuran'daki mirasla ya da borclar hukuku ile ilgili hukumler, Araplarin Islam oncesi uygulamalarinin devamindan baska bir sey degildir. Ozellikle yakinlar ve akrabalar arasindaki miras paylasmalari ve sihriyet esaslari buna ornek gosterilir. Yine ayni sekilde "cahilliyye" de gecerli olan yasaklar ve haramlar, ornegin ana ve kizkardes ile ya da iki kiz kardesle ayni zamanda evlenme yasagi, Muhammed'in devam ettirdigi ve Kuran'a soktugu geleneklerdendir. Yine Ibn Ishak'tan ve daha sonraki donem itibariyle Abu'l-Fida'dan ogrenmek mumkundur ki erkek cocuklarin sunnet edilmesi, Islam'dan once uygulanagelen bir Arap gelenegi idi. Bu gelenegi Islam ayniyla surdurmustur. Her ne kadar Kuran'da sunnet olma konusunda hukum yoksa da, ve hatta Islam bilginleri arasinda bunun zorunluk teskil edip etmedigi tartismasi yapilirsa da, bazi mezhepler (ornegin Safi mezhebi) bunu onemli bir din kosulu olarak benimsemistir ve hatta sunnet olmayanlari cezalandirma yoluna gitmislerdir. Buna karsin diger bazilari, ornegin Maliki mezhebi, bunu mutlak bir kosul gormemis ve fakat Muhammed'in guya sunnetli dogmus olmasini goz onunde bulundurarak uygulamayi gerekli bulmustur. (Taberi'den naklen gelen bilgilere gore Halife Omer, mumin olmak icin sunnet edilmenin sart olmadigini gostermistir. Nitekim sunnet gelenegini benimsemeyen musluman kabileler vardir: kizilbaslar, yorukler, vs. gibi. Al-Tabari'den naklen gelen bilgiler icin bkz R. Levy, The Social Structure of Islam, Cambridge University Press, 1962, s.251) Islam oncesi donemde Arap kabilelerinde kadinlari sunnet etme gelenegi dahi vardi. Bu gelenegi Muhammed yasaklamamistir. Onun doneminde oldugu gibi o tarihten bu yana Afrika sahillerinden Hindistan'a varincaya dek hemen butun Islam ulkelerinde bu gelenek bugun dahi surup gider. Yine bunun gibi domuz eti yememek Araplarin, Islam'dan onceki donemde Yahudileri takliden benimsedikleri geleneklerdendir ki Muhammed bunu da Islam'in kurallari arasina sokmustur. Ote yandan Muhammed, Islam oncesi donemdeki Arap oykulerini ve masallarini dahi Kuran ayetleri ve hadis hukumleri sekline donusturmustur. Ornegin Kuran'in Ibrahim ve Nuh surelerinde yer alan, Nuh, Ad ve Semud oykuleri Araplar arasinda cok eskidenberi zaten bilinen ve anlatilan seylerdi. Degistirmek suretiyle surdurmeye calistigi eski Arap geleneklerine gelince, bunlar da bir hayli yekun tutar. Ornegin Kuran'in Nur suresinde yer alan "...Bir arada veya ayri ayri yemenizde bir sorumluluk yoktur..." (24:61) seklindeki ayet, bazi Arap asiretlerinde tek basina yemek yemenin sakincali oldugu konusundaki inanclari degistirmek icin konmustur. Ancak hemen belirtmek gerekir ki geleneklerde degisiklikler yaparken, mutlaka daha iyi bir davranisa yonelme amacina degil ve fakat daha ziyade kendi gunluk siyasetininicaplarini ve cikarlarini dusunmustur. Ornegin Kuran'daki Isra suresinde israfi onlemeye matuf olmak uzere soyle bir hukum yer almistir: "...Yakinina, duskune, yolcuya hakkini ver; elindekileri sacip savurma...Sacip savuranlar, suphesiz seytanla kardes olmus olurlar.." (17:26-27) Beyzevi'nin bu ayetle ilgili aciklamalarindan anlasilmaktadir ki eskiden Araplar, sirf gosteris olsun diye develerini keserler ve etini gelisi guzel ona buna dagitirlarmis. Iste guya bunu onlemek ve dagitimin fakirlere yapilmasini saglamak uzere Muhammed yukaridaki hukmu koymustur. Hic kuskusuz ki israfi onlemeye matuf bir kural, olumlu bir kuraldir. Varliksiz sinifi korumaya yararli gibi gorunen bir kuraldir. Fakat Muhammed bu kurali yoksullari korumak icin degil fakat yoksul siniflarin kendisine yuk ya da tehlike olmalarini onlemek icin koymustur. (Bilindigi gibi Muhammed'e ilk baglananlar fakir sinif Araplar olmustu. Bu sinif, Muhammed'in cennet vaadlerine ve savaslarda elde edilecek ganimet dagitimi siyasetine kapilarak onun pesinden gitmistir. Boylece Muhammed, bu yoldan varlik edinenleri varliksiz olanlara yardima zorlamakla -zekat vs yollarla- taraftarlarinin sayisini arttirma olanagini saglamistir.) Yine ayni sekilde Islam oncesi donem itibariyle Araplar arasinda "Evladliklarinizi ogullariniz gibi tutun" seklindeki kural geregince, kisilerin kendi "ogulluklarinin" karilariyle evlenmelerini yasak kilan gelenegini degistirmis ve bunu "evlenebilirler" sekline sokmustur. Sokmasinin nedeni, kendisine vaktiyle evlad edindigi Zeyd'in esi Zeyneb'e asik olmasidir. Bilindigi gibi Zeyd, cok sevdigi Zeyneb ile mutlu bir yasam surerken, Muhammed'in Zeyneb'e asik oldugunu anladigi an Zeyneb'i bosamis ve bunun uzerine Muhammed de Zeyneb'le, yani kendi ogulunun bosadigi bir kadinla, evlenmistir. Fakat evlenebilmek icin, bu tur evlenmeleri haram sayan eski Arap gelenegini degistirmek gerekmis ve iste bunu saglamak uzere de Kuran'a "...Evladliklari esleriyle ilgilerini kestiklerinde, onlarla evlenmek konusunda muminlere bir sorumluluk olmadigi bilinsin." (Ahzab 37) ayetini yerlestirmistir.
slamiyet Gerekleri
170
Yine ayni sekilde bosanma konusunda da eski Arap geleneklerinin yeni bir uygulamaya sokuldugunu gormekteyiz. Islam oncesi donemde bosanma kolay esaslara baglanmisti; bu sistemi Muhammed, kadinin aleyhine olacak sekilde degisikliklere sokarak almistir. Bu itibarla sunu belirtmekte yarar vardir ki, pek cok alanlarda oldugu gibi bosanma hukuku konusunda da Muhammed'in yaptigi degisiklikler Arapin Islam oncesi geleneklerini daha iyiye yoneltme cihetinde olmamistir. Ornegin Islam oncesi donemde Arap kadininin durumu, bosanma hukuku acisindan sanildigi ya da gosterilmege calisildigi kadar kotu degil bilakis daha iyi idi. Her ne kadar o donemde kocanin, sebepsiz olarak kadini kolaylikla bosamasi usulu kotu bir gelenek olarak one surulurse de kadin icin de kocasini bosama hakki vardi. O donemde Arap kadini evlenmek istedigi erkegi secebilir, ve diledigi zaman onu terkedebilirdi. Bu geleneginen guzel orneklerinden biri Hatice'nin muhammed'i begenerek onunla evlenme girisiminde bulunmus olmasidir. Ote yandan ilk zamanlarda Muhammed'in karilari arasinda onu bosayanlar da olmamis degildir. (Ornegin Hutaym'in kizi Leyla "Aramizdaki akdi boz" diyerek Muhammed'den bosanmistir. Ayni sekilde Cabir'in kizi Gaziyye de "Seninle evlenmem hususunda benim fikrim sorulmadi, seninle evlenmekten Tanri'ya siginirim" diyerek onu bosamistir.) Iste kadina bu ozgurlugu cok goren Muhammed, yavas yavas bu gelenegi erkegin cikarlarin yatkin kilacak sekle sokmus ve bosanma hakkini ona tanimistir. Sadece Islam oncesi Arap geleneklerini degil ve fakat o donemdeki Yahudi geleneklerinden bazilarini dahi "musluman gelenegidir" diye Islam'a sokmustur. Biraz ileride belirtecegimiz gibi Yahudileri ve Hristiyanlari Musluman yapmak istedigi siralarda onlara gonderilmis peygamberlerin (Ibrahim'den Isa'ya kadar) hep musluman peygamberler oldugunu ve indirilen Kitablarin (yani Tevray ve Incilin) muslumanligin esaslarini kapsadigini soylemistir. Bu boyle olunca onlarin geleneklerinin de musluman gelenegi oldugunu kabul ederek bunlardan isi geldiklerini almistir. Ornegin resim yasaklari; bu yasak aslinda eski bir yahudi geleneginden cikmadir; zira Ahd-i Atiyk'ta yasayan varliklarin "temsil edilmesi" yasaklanmistir. Her ne kadar bu ve buna benzer yasaklari yahudileri bertaraf etmesini bilmislerse de Islam'da bu yasak yerlesegelmistir. Kuran'da resim yasagi diye bir kural ve emir bulunmadigi soylenir. Fakat pek cok Hadisler resim yasagi sonucunu doguran hukumler kapsamaktadir. Buhari'nin Kitab al-Libas'inda ve yine Kitab al-Buyud'unda resim yasaklari ongorulmustur. Bu hadisler arasinda: "Evinde kopek ve resim bulunduranlari melekler ziyaret etmez" seklinde olanlari ya da ressamlarin (resim yapanlarin) Hukum gunu geldiginde cezalandirilacaklarina dair bulunanlari vardir. ( Ornegin hadis no 1963) Kaynak: Prof. Dr. Ilhan Arsel, Arap Milliyetciligi Ve Turkler, sf:301-304
Muhammed'in Kuran' hazrlamasnda yardmc olan etkenler

(Arif Tekin'in Kuran'n Kkeni adl eserinden derlenmitir) Muhammed'in Bilgi-Kltr Seviyesi Ve Aile Yaps Muhammed, Mekke Site Devleti'nin emirliini yrten bir ailenin ocuuydu. Babas Abdullah lm, dedesi Abdulmuttalib onu himayesine almt. Abdulmuttalib, ayn zamanda Mekke'nin ynetiminden sorumluydu. Onun lmnden sonra da Muhammed'in amcas Ebu Talip, hem bu ynetim grevini, hem de Muhammed'in velayetini stlenmiti. Muhammed'in ynetici bir ailenin ocuu olmas, kendisinin evredeki insanlardan daha ileri bir kltr dzeyine sahip olmas konusunda ok nemli bir avantajd. Kald ki Araplar, ocuklar iyi Arapa rensinler diye onlar Arapa'nn iyi konuulduu blgelerdeki st annelerine verirlerdi. Bu, reden beri sregelen bir gelenekti. Mekke'de konuulan Arapa'nn pek o kadar gelimi olmamas, ocuklarn, z Arapa konuulan bir blgeye gnderilmesine balca sebep tekil ediyordu. ocuklarn bu blgelerdeki st annelerine verilmesinin bir dier nedeni de, onlarn iyi bir ekilde Arapay kavrayp, yaplan iir msabakalarnda iir okuyabilecek bier aamaya gelmelerinin salanmasyd. Muhammed'in ileri gelen bir ailenin ocuu olmas, ona bu imkan salad ve Muhammed, dilin renilebilecei en iyi ya olan olan 0-6 yalar arasnda Mekke civarndaki Sadoullar'nda kalmtr. O'nun z Arapa renmek zere stannesine verildii ve bunun sonucunda da ok gzel Arapa rendii kendisi tarafndan u ekilde dile getirilmitir: "inizde benim gibi Arapa bilen yoktur. Zira hem Kurey kabilesinden olmam, hem de z Arapa'y konuan Sadoullar yannda kalmam, bana bu imkan salad." (bn-i Sad, Tabakat- Kbra, 1/53; Ktb-i Sitte, brahim Canan Tercemesi, 15/349; Halebi,
nsan'l Uyun, 1/89; Hseyin Akgl, Hz.Muhammed, s.14, Diyanet Yayn; Diyarbekiri, Tarih-i Hamis, 1/223; Zekeriya Kitap, Yeni slam tarihi ve Trkler, s.136-137; bn-i Hiam, Siret-i Nebi, s.167-168.)
Muhammed'in toplumsal olaylarda duyarl olmasna olumlu etki yapan fakirlik faktr Gerek udur ki, Muhammed, kendi ann ok nemli bir devlet adamdr. Onun ok zeki bir insan olduu konusunda phe yoktur. Muhammed'in ynetici bir aileden gelip yetim kalmas sonucu, ekonomik artlarn onun aleyhine olumas, onu araylara sevk etmeye vesile olmutur. Hatta zaman iinde onun ekonomik durumu o kadar ktlemitir ki; Mekke halkna obanlk yapacak kadar yoksullamtr. Ekonomik olarak byk skntlar iine girdii iin, amcas Ebu Talip'ten kz mm Hani'yi istedii halde, amcas kendisine vermemi ve aynen ykle demitir: "Herkes ancak kendi dengiyle evlenir. Senin durumun belli, ben nasl sana kzm vereyim?". ok zeki olan Muhamed'in bu dezavantajlar ierisinde yaamas, onun duyarl bir birey olmasna nemli derecede etki yapmtr. Zaten tarih boyunca sosyal olaylarda genelde yoksullar devrim yapmlardr. Bu olayn da Kuran'n oluturulmasnda Muhammed'i harekete geiren nemli bir etken olduu dnlebilir. (obanlk yaptna dair kaynaka: Buhari, care, 2. bap; bn'l Cevzi, Sfat-
Safve, 1/35; bn-i Sad, Tabakat- Kbra, 1/59; Hindi, Kenz'l Ummal, No: 37763; heysem,, Mecmeu'z-Zevaid, 9/221; Askalani, el-sabe..., No: 12285; Muhammed Sait Mubeyyd, Mevsuatu Hayati-s-Sahabiyat, 611; bn-i Habib, Muhabber, 98).
Muhammed okur-yazar myd? Kuran'n ilk ayetiyle Muhammed'in okuryazar olmad iddias arasndaki eliki Kuran'n ilk cmlesi "Oku!"dur. Kuran, Islamiyet'in kutsal kitab olduuna gre, kendisini Allah elisi olarak tantan Muhammed'in 63 yana kadar okuryazar olmamas nasl aklanabilir? Bu durumda karmza yle bir olumsuz tablo kmaktadr: (Bu mantk, Kuran'n gerekten kutsal bir kitap ve Muhammed'in de gerekten Allah'n-varsa eer- peygamberi olduu varsaym ile mmkndr): Birinci durum, Allah'n Muhammed'e gnderdii ilk ayet "Oku!" olmasna ramen, Muhammed bu emri dikkate almam, okuma-yazma renmek iin bir gayrete girmemi demektir. Ya da, Allah, okumanun nemini bu denli bir hassasiyetle vurgulam olmasna ramen, Muhammed'e okuma-yazmay becerecek akli yetenei vermemitir. Oysa, kutsal bir kitabu insanlara duyurmak iin seilmi olan birisi iin bular geerli olamaz. nk, her iki durumun da geerli olmas halinde bir i tutarszlk ortaya kar. Birinci durumun, yani Muhammed'in Allah'n emrini dikkate almam olmasnn kabul halinde, Muhammed, Allah'n emrine itaatsizlik gstermi demektir. Bu da hemen iin banda iken, peygamberlik sfatn kaybetmesi anlamna gelir. Zira, slam inancna gre, bir insann peygamber olabilmesi iin zorunlu be temel kouldan birisi olan "sadakat" sfatna sahip olmas gerekir. Bir baka deyile, bir peygamberin "Tanr'sna sadk ve onun emirlerini harfiyen yerine getirmesi" beklenir. Bu asgari bir kouldur. Bundan ayr olarak, dier ikinci koul olan "emanet" de yerine getirilmemi saylr. Allah'tan "Oku!" emrini alan kii, bu emri yerine getirmeyerek gven vermemi olur. Bu hereyden nce, Kuran'a kar su olsa gerekir. Zira, peygamberliin bir dier koulu da, "ismet"tir. Yani, masum-susuz olmak demektir. Muhammed, mrnn sonuna kadar peygamberlik sfatn tayacana gre, tm bu koullara mrnn sonuna kadar sahip olmas gerekiyordu. Hal byle olunca, nermemizi, "Muhammed, Allah'a sadk, bal ve onun emirlerini kusursuz bir ekilde yerine getiren ayn zamanda gven verici birisidir" eklinde formle ettiimiz durumda da, onun neden okur-yazar olmadn aklamakta aresiz kalrz. Burada elimizde tek bir yol kalyor. O da, ilk zmlemede ele aldmz ikinci olsaslk. Yani, Muhammed'in okur-yazar olamayacak kadar zeki ve becerikli olmad.. Oysa, bu durumda da bunu dnmek mmkn deildir. ncelikle, peygamber olmann dier bir koulu olan "fetanet" karmza kar. Fetanet, akll ve zeki olmak demektir. u halde, Muhammed, akll ve zeki olmal idi. Buna ilave olarak, slam inancna gre madem ki Allah herkese diledii lde zeka ve beceri verme kudretine sahiptir, yine made mki Muhammed
slamiyet Gerekleri
171
Allah'n en sevgili kuludur, o halde Allah, belki de ilk olarak Muhammed'e okuma-yazma konusunda gerekli yetenekleri vermi olmalyd. Bu durumda, Muhammed'in sorunu daha da byyecek, yle ki; Muhammed, sadece "Oku!" emrini yerine getirmeyen bir kii olarak deil, peygamberlik grevinin gerektirdii be zorunlu kouldan drdn ihlal edip, sadece "tebli" koulunu yerine getiren bir peygamber olarak karmza km olacak. Bu durumda da, Allah'n emirlerini insanla aktaran/duyuran, ancak kendisi o emirleri yerine getirmeyen bir peygamber durumuna der. Ayrca, Muhammed'in ashabndan olan Zeyd bin sabit, 15-20 gn gibi ok ksa bir sre iinde braniceyi reniyor ise, Muhammed'in okuma-yazma bilmediini ve renemediini gereki bulmak ok gtr. (Zeyd'in 15-20 gnde Muhammed'in emriyle yaz rendiine ilikin kaynaka: bni Esir, el-kamil, 2/176,
"sd", No:1824; Ebu davud, lim, 1; Tirmizi, stizan, 22, No:2716; Buhari, Ahkam, 40).
Netice olarak, u sonuca varyoruz: Muhammed, kendi zamannn duyarl insanlarn en nemlisi ve gerekten de kendisi en iti yetitirmilerden birisidir. "Okur-yazar olmamas" iddias ise, bu kendi dncelerini topluma kabul ettirebilmek iin uydurulmu bir taktitktir. Bylece, "Kur'an, Allah'n, Muhammed araclyla insanla gnderdii bir kutsal kitap deildir. Kuran, Muhammed'in ve arkadalarnn hazrlam olduu bir beeri eserdir." Btn bu bilgiler deerlendirildiinde, Muhammed'in okur-yazar olmad iddias pek gereki olmuyor. Ancak; varsayalm ki, Muhammed okur-yazar deildi; bu durumda da yine birey deimez. Zira onun "vahiy katipleri" denilen ve ayn zamanda Muhammed'in ou kez kendileriyle itiare yapt bir kurmay kadrosu vard. Drt halife de bu kadronun iinde yer alyordu. Bu durumda, Muhammed'in yazdrd ayetlerin bazlarnn, bu sekin kadro tarafndan ekillenmi olmas mmkndr. Enes bin Malik'in u anlatmna baknz: "Vahiy katiplerinden birisi, Muhammed'i snamak iin hep kendisine yazdrlmak istenenenin tersini Kuran'a yazyordu. zellikle bu ters ayetleri, Bakara ve Al-i Imran surelerine yazyordu. Adam, Muhammed'in bu yanllar farketmediini grnce, onun peygamberliine inanmyor ve sonuta Islamiyet'ten vazgeip, Hristiyanla geiyor. Doal olarak da bu olayn propagandasn yapmaya balyor. Birgn adam vefat ediyor. Mezara gmlnce, onun cenazesi ertesi gn mezarn dnda bulunuyor. Bunun gerekesi de, Muhammed'e kar geldii ve Kuran'a da yanllar yazp propaganda yapt iin,, Allah'n onu cezalandrmas olarak ne srlyor. Bu durumda, adamn akrabas ile Muhammed ve taraftarlar arasnda sert tartmalar yaanyor: Akrabas, 'Cenazemizii siz karmsnz' diyor, Muhammed ve mslmanlar da 'Hayr, biz yle birey yapmadk, adamnz iledii gnahtan dolay Allah tarafndan mezardan atlmtr' diyorlar. Bir daha gmlr ve ertsi gnn sabah onun cenazesi bir hada mezarn dnda bulunur. Tekrar tartma, tekrar gmlme derken, nc gn bir hada cenaze darda bulunur. En son, orta yerde kalr." (Bu efsanenin anlatld kaynaklardan bazlar: Tecrid-i Sarih,
Diyanet Tercemesi, No: 1477-9/309; Buhari-Mslim hadisleri, el-L'l ve'l mercan, No:1772; Buhari, menakb, 25; Mslim; Sfat- Munafkin, Bo:2781; bn-i Seyyid-in Nas, Uyun-l Eser, "Katipler" blm, 2/316; Ebu davut Sicistani, Kitab'l Mesahif, s.3; Ahmet bin Hanbel, Msned, 3/121).
Bu olay, Kuran'dan sonra slamn ikinci anayasa olan ve ayn zamanda Diyanet tarafndan tercme edilen Tecrid-i sarih'te sanki bir mucize olarak deerlendirilmitir. unu da belirtmek gerekir ki, kabrin cenazeyi dar atmas hep geceleyin oluyordu. lmi verilere ve akl selime ters den bu masaldan ibret almak gerekiyor!. Muhammed okur-yazar olmasa bile bu Kuran' hazrlayamayacan gstermez, diyoruz. Ve bir iki rnek veriyoruz: Bilindii gibi Ak Veysel de okuryazar deildi ve kk yata da grme kabiliyetini kaybetmiti. Ancak, onun hazrlad iirler ve besteleri o kadar gzeldir ki, herkes tarafndan tannan bir ozan olmutur. Yine, zamanmzn ses sanatlarndan brahim Tatlses de okur-yazar deildi. Ama, ezberleyerek okuduu, yorumlad trk ve arklar ile zamanmzn en nl sanatlarndan birisi durumundadr. imdi, okur-yazar olmamalarna ramen insanlara hitap etmekte bu kadar kabiliyetli olan bu insanlar, peygamber mi ilan etmek gerekiyor? u halde, acaba Kuran'n Ankebut Suresi'nin 48,ayetiyle benzerlerinde yer alan "Ey Muhammed, sen okur-yazar deildin" sznden ne amalanm olabilir? Evet, olay aslnda bir taktiktir. Bu taktik ile "Okur-yazar bile olmayan birisi, nasl olur da byle bir kitab ortaya karabilir? Elbette karamaz. Arkasnda ilahi bir g bulunmayan bir mmi byle bir kitap hazrlayamaz. O halde, Muhammed'in arkasnda ilahi bir g yani Allah vardr, Kuran, Allah'tan inmi semavi bir kitaptr" denmek istenmitir. Muhammed'in arkadalk kurduu insanlarn bilgi seviyesi Muhammed, henz kendisini peygamber ilan etmeden, Mekke'nin tahsil grm en bilgili insanlaryla oturup kalkard. Peygamber olduktan sonra, muhalifler ona kar, "Hayr, bu bilgileri daha nce kendileriyle irtibat olduu ahslardan almtr, bu iin Allah'la ilgisi yoktur" gibi eletirilerde bulunmaya balaynca, Nahl Suresi'nin 103.ayeti ortaya kyor. Ayet yle: Nahl: 16/103. " And olsun ki: "Ona elbette bir insan ogretiyor" dediklerini biliyoruz. Kast ettikleri kimsenin dili yabancidir, Kuran ise fasih Arabcadir. " imdi bu ayetle ilgili olarak eitli mfessirlerin yorumlarna bakalm: 1. Ubeydullah bin Mslm anlatyor: "Mekke'de ok bilgili iki Hristiyan kle vard. Bunlar aslen Irakl idiler. Adlar Yesar ile Hayr idi. Bunlarn birok kitaplar vard. Frsat bulduka bu kitaplar okurlard. Muhammed de ou kez onlara urar, kendilerini dinlerdi. Gnn birinde, peygamberlik iddias ile ortaya knca, muhalif olanlar, "Hayr, Muhammed bu bilgileri Allah'tan deil de ad geen klelerden almtr. Allah' ise iini salama almak iin kullanyor" demeye baladlar. Bu yzden, nahl Suresi'nin 103.ayeti cevap olarak indi." 2. Carullah Zamaheri'nin "el-Keaf...." adl tefsirinde ve Muhammed bin Cerir Taberi'nin nl Camiu'l Beyan adl tefsirinde Nahl Suresi'nin 103.ayeti iin yle deniyor: "Mekke'de Tevrat ve ncil'i ok iyi bilen Cebr-i Rumi veya Ai ya da Yai adnda bir demirci vard. Kimileri de ad Yesar-i Rumi idi diyorlar. Ayrca onun yannda bir kardei de vard, Muhammed sk sk bunlara gidip kendilerinden bilgi alrd. Muhammed, peygamberlikle grevlendirilince, ona muhaklif olanlar, "Muhammed bu bilgileri Allah'tan deil de, ad geen demirci kleden alm" demeye baladlar. Bunun zerine Nahl Suresi'nin 103.ayeti indi. 3. mam Suyuti, Lbab'n-Nkul adl eserinde, Nahl Suresi'nin 103.ayeti iin yle diyor: "Mekke'de Bel'am adnda birisi vard. Muhammed, sk sk ona gider, kendisinden bilgi alrd. Kimileri de, o dnemde Mekke'de Yesar ve Cebr adlarnda iki yabancnn bulunduunu, bunlarn ok kitaplar olduunu ve Muhammed'in genellikle onlara urayp kendilerinden yararlandn kaydediyorlar. Daha sonra, Muhammed peygamberlikle grevlendirilince, muhalifler, "Hayr, yalan konuuyor. Bu bilgileri Allah'tan deil; ad geen kii veya kiilerden alyor" demeye baladlar. Bu ar itham zerine Nahl Suresi 103.ayeti indi." 4. Kad Beydavi, Envar't Tenzil adl tefisirinde yle diyor: "Mekke'de Amr bin Hadremi'nin bir klesi vard. Ad Cebr-i Rumi idi. Kimileri, bununla birlikte Yaser adnda bir klenin daha olduunu sylyorlar. Kimileri de bu ahsn, Huveytb'n klesi Ai olduunu belirtiyorlar. Muhammed, peygamberlik iddiasnda bulununca, muhalif gruplar, "Muhammed, Kuran bilgilerini bu klelerden alyor, Allah' ise toplumu etkilemek iin kullanyor" eklinde eletiriler yneltmeye baladlar. Bunun zerine, Nahl Sures'nin 103.ayeti indi." 5. Nesefi, "Medark ..." adl tefsirinde yle diyor: "Huveytb'n Ai ya da Yai adnda bir klesi vard. Bazlar da bunun isminin Cebr-i Rum-i olup Amr bin Hademi'nin klesi olduunu ileri srmler. Bu kleler, Tevrat ve ncil'i ok iyi bilirlerdi. Muhammed, daima onlara urar ve kendilerinden bilgi edinirdi. Peygamberlik davas ortaya knca,
slamiyet Gerekleri
172
inanmayanlar dedikodu yapmaya baladlar ve Kuran'n dayanann Allah deil de bu ahslar olduunu, Muhammed'in aktardklarnn ise, sadece ad geen kiilerden rendii bilgiler olduunu sylemeye baladlar. Bu yzden ilgili ayet indi." 6. Fahrettin-i er-Razi, Tefsiri Kebir adl yaptnda yle diyor: "Mekke'de Tevrat ve ncil'i ok iyi bilen ve bolca da kitaplar olan bir kle vard. Onun ad ok ihtilafldr. Kimisi Yei, kimisi Addas, kimisi Cebr, kimisi Cebra, kimisi Bel'am diyor. Muhammed, sk sk urar, ondan bilgi alrd. Kuran olay ortaya knca, inanmayanlar zaman iinde 'Bu iin arka plannda Allah deil de, ad geen kiiler vardr' demeye baladlar. Kimileri de, 'Aslnda Kuran', ok akgz olan Hatice Muhammed'e retiyor; fakat kendisi kadn olduu iin ne kamyor, bu nedenle Muhammed'i ne karyor, yani Kuran'n ba aktr Hatice'dir' diyorlard. te, btn bu itirazlara cevap mahiyetinde ad geen ayet inmitir. 7. Baz kaynaklar da, "Nahl Suresi'nin 103.ayetinde kendisinden sz edilen ve Muhammed'i etkileyen kiinin aslnda Selman- Farisi olduunu, ayetin de u iddialar reddetmek iin indiini" yazyorlar. Acaba, iddia edildii gibi, Selman- Farisi olsun, dierleri olsun- gerekten ad geen ahslarda Kuran' ortaya krabilecek bilgi birikimi var myd, yoksa bu gr muhalefet tarafndan ortaya atlan bir iftira myd? Selman- Farisi hakknda bildiklerimiz unlar: Selman- farisi, aslen Iranl idi. Bata Zerdtilik olmak zere, btn dinler konusunda fevkalade kendisini yetitirmi bir insand. Kendisi ayn zamanda, hem ok zengin bir ailenin ocuuydu, hem de onun ailesi Iran'da Zertilik'te zirveye ulam bir aileydi, din ilerine bakard. Ticaret iin am tarafna gelmi, dinler konusunda aratrma yapmak amacyla da bir daha memleketine dnmemiti. Yllarca birok papazdan ncil hakknda ders alm, daha sonra Irak'a gemiti. Bu sre ierisinde en az on Hristiyan ve Yahudi din alimleri yannda kalp, onlardan ders alarak kendisini "din"ler konusunda son derece iyi yetitirmiti. Daha sonra Muhammed ile buluup ilikilerini derinletirerek nihayet Islamiyet'e gemiti. ylesine akll bir insand ki, Hicri 5.ylnda Mslmanlar ile Mekke mrikleri arasnda Medine'de meydana gelen Hendek sava'nda "Medine'nin etrafna hendek kazp savunma yapalm" fikrini ortaya atarak, mslmanlarn sava kazanmalarn salamt. Hz.Ali, onun hakknda "Selman tm ilimlerde uzman bir kiiydi, onun ilmi bitmeyen bir denizdi" demitir. Selman'n arkadalar da kendisi iin, "Selman lokman hekim gibiydi" diyorlard. Ebu Hreyre, "Selman, hem Kuran'da hem de ncil'de uzman bir insand" demi. Selman- Farisi, baarlarndan dolay, Medayn'a vali olarak tayin edilmiti. mam Zehebi, onun hakknda, "Selman'n kavrad bilgiler iin en az ikiyzelli yllk bir zamana ihtiya vardr, halbuki Selman 70-80 yl yaamtr" diyor. Muhammed de onun hakknda, "Selman- Farisi, bizim ailenin ferdidir. Selman, eer ilim Sreyya yldznda olsa gidip oradan alr" demitir. (Selman ile ilgili bilgiler iin birka
eser: Belazuri, Ensab'l Eraf, 2/128; Askalani, el-sabe, No: 3359 ve Tehzib-i Tehzib, 4/139; bn'l Cevzi, Sfat- safve, 1/270; bn-i Esir, sd... No:2149; bn-i Seyyidi'n Nas, Uyun'l Eser, 1/17; bn-i Abdi'l ber, stiab..., No: 1014).
zetlenecek olursa; 1. Muhammed'in arkadalk kurduu insanlarn yahudilik, Hristiyanlk ve Zerdtilik hakknda geni bilgi sahibi olmalar, ister istemez, Muhammed'e bu insanlardan rendiklerini yorumlayarak Kuran' hazrladn akla getiriyor. Ayrca, Muhammedin de Yahudilik ve Hristiyanlk'n doduu corafi blgede domas, Tevrat-ncil-Zerdtilik kltrnn hakim olduu bir evrede yaamas ve Kuran'da bu inanlardan alntular bulunmas Kuran'n Muhammed tarafndan hazrlandn gsteriyor. 2. Muhammed'in iki kez am tarafna gidip rahip Bahira ve rahip Nastura ile ayr ayr uzun grmeler yapm olmas da Kuran'n Allah'tan deil de edinilen bilgiler ,ile insan tarafndan hazrland tezini glendirir. 3. Muhammed'in st dzeyde ynetci olan bir ailenin ocuu olmasnn, kendisinin kltrl bir insan olarak yetimesine imkan veriyor. Kltrl bir insan da Kuran gibi bir kitab hazrlayabilir. 4. ok zeki bir insan olan Muhammed'in bir ara iine dt ekonomik darlk nedeniyle obanla balamas, ve bu nedenle amcas Ebu talib'in kzn Muhammed'e vermemesi, Muhammed'in mevcut dzene kar kmaya tevik etmi olmas kuvvetle muhtemeldir. 5. Muhammed'in, z Arapa renmesi iim st annesine verilmesi ve sonuta Muhammed'in ok mkemmel bir ekilde Arapa renmesi, onu dil bilgisi ve edbiyat alannda yetkin birisi durumuna getirmitir. Kuran'daki dilbilgisi kurallarna titizlikle uyulmas, bunun bir sonucudur. Kuran, ancak ve ancak Muhammed'in ortaya kard beeri bir eserdir. 6. Muhammed'in henz 20'li yalarda iken, "Hilf'l Fudul" gibi insan haklar tekilatlarna girmesi ve bu tr toplumsal almalarn kendisine yetkinlik kazandrmas, 40 yana geldiinde peygamberlik iddias iin kendisibne yeterli g ve ilham vermitir. Muhammed'in Rahip Batira ve Nastura ile grmesi u da bilinmelidir ki, Muhammed iki kez am tarafna gidip orada Rahip Batira ve Rahip Nastura ile ayr tarihlerde grmtr Bu grmeler esnasnda ok nemli sohbetlerde bulunulduu tarihi kaynaklarda mevcuttur (bn-i Sad, Tabakat- Kbra, 1/62; Kastalani, el-Mevahib, 1/101). Gerek bu iken, Muhammed'in yeni bir oluum iin onlardan da yararland sylenebilir. Hatta bu grmenin, Muhammed zerinde yapt etkiyle ilgili zel kitaplar bile yazlmtr. Mesela, 1988 ylnda Paris'te yaynlanan Kuran'n Yazar Hristiyan Kei Bahira Efsanesi adl yapt, bu konuda rnek olarak gsterilebilir. Bu yaptta, "Muhammed, bilgisinin Tanr'dan deil; Kei Bahira'dan almtr deniyor. Kald ki, Muhammed'in ticaret amacyla 12 ve 25 yalarnda iken bir-iki kez am tarafna gittii ve ad geen papazlarla dini konularda sohbet ettii bilinen bir gerektir. Kuran'n Tevrat ve ncil ile ilikisi Muhamed zamannda hem Matta, Markos, Luka, Yuhanna ncilleri; hem de u anda var olan Tevrat mevcuttu, bunlar yeni bir oluum iin kaynak olarak vard. Zaten, Kuran'da var olan sosyal ierikli temalarn hemen hemen hepsi, Tevrat'ta da vardr. Elimizde var olan Tevrat kitab, M 6.asrda "Azra" adnda bir kahin tarafndan yazlp bugnk durumunu almt. Yani, Muhammed'den 10 asr nce Tevrat yazl hale getirilmi ve bugne kadar korunan bir belge olarak devam edegelmitir. Ayn zamanda, bugn var olan drt ncil de MS 325 ylnda bin kiilik ruhani bir meclis tarafndan son eklini almt. Bylece, bu kitaplar da, o gnk toplumun ve dolaysyla Muhammed'in kullanmna hazr durumdayd. zellikle Tevrat'n Kuran'n oluturulmas zerindeki etkisinin olduka byk olduu gzlenmektedir. Bu konuda somut birka rnek vermek gerekirse, Ebu Hreyre yle demektedir: "Ehl-i Kitap (Yahudiler), Tevrat' branice olarak okur, bize de Arapa olarak aklamasn yaparlard. Buna kar Muhammed bize, 'Siz onlar ne dorulayn, ne de yalanlayn' diyordu." (Tecrid-i sarih, Diyanet tercemesi, No: 1679). Bir dier rnei de Halife mer'den dinleyelim: "Ehl-i Kitap kendi aralarnda Tevrat okurken, ben de onlar dinlerdim. Gerekten Kuran ile Tevrat arasnda herhangi bir fark grmezdim" (Vahidi, Eshab-
Nzul, bakara Suresi, 98.ayet)
Gerek bu ifadeler, gerekse Kuran ile Tevrat'n birlikte incelenmesi halinde ortaya kacak olan tpatp ortak noktalar-benzerlikler gsteriyor ki; gerekten Kuran'n oluturulmas srasnda Tevrat kltr fevkalede ekili olmutur. Sz, Tevrat ile Kuran arasndaki benzerliklerden almken, bu benzerlikleri, baz somut rneklerle aklamakta yarar var. rnein; 1. Boy abdesti. slamiyetten nce hem Araplarn inanlarnda, hem de Tevrat'ta (Yahudilik'te) mevcuttu. (bn-i habib, Muhabber, s.319; Halebi, nsan'l Uyun,
slamiyet Gerekleri
173
1/425 ve Tevrat, "Levililer" Blm, 15/16-18).
2. Namaz da slamiyet'ten nce vard. Hatta, bugnk gibi gnde be vakit klnyordu. simleri, aharit (sabah namaz), Musaf (le namaz), Minha (ikindi namaz), Neilat erarim (akam st) ve Maarib (akam namaz) olarak halk arasnda kullanlyordu. (Hayrullah rs, Musa Ve Yahudilik, s.399-405;
Do.Dr. Ali Osman Ate, Asr- Saadette slam; aban Kuzgun, Hz. brahim Ve Hanifilik, s.117; Epstein, Judaism, s.162.)
3. slamiyet'ten nce cuma namaz var olup, "Arube" adyla bilinirdi. Bunu, Muhammed'den nce Kab bin Ley oluturmutu. Ayrca, namazn daha nce var olduu Kuran'n birok ayetinde de bulunuyor. (Al-i mran suresi-39, brahim suresi-40, Meryem suresi-31 vb.) Dier taraftan, gnlk namazlarn cemaatle klnmas gelenei, Muhammed'den nce Yahudilik'te uygulanyordu. Ancak onlar, namazn klnd mabede cami deil, havra diyorlard. Yahudilerde, cemaat kavram yerine "minyan" kullanlyordu. Hatta, namazn cemaatle klnmasna ok nem veriliyordu ve bir namazn cemaatle klnabilmesi iin 13 yan tamamlam en az 10 erkein katlm zorunluydu. (Hayrullah rs, Musa Ve Yahudilik, s.399-405; Abdurrahman
Kk-Gnay Tmer, Dinler Tarihi, s.226-227.)
slamiyet'te varl en bata Kur'an ile (Nisa-43) sabit olan Teyemmm (toprakla temizleme usul), bile daha nceden gelen bir uygulamadr. Su olmadnda, cnup halinde Yahudiler bu ynteme bavuruyorlard. (slam Ansiklopedisi, Wensinck, M.E.B. Tercemesi, "Teyemmm" madesi, 12/1-223). 4. Muhammed'den nceki dnemlerde Araplar tarafndan kutlanan iki nemli bayram gelenei vard. 21 Mart'ta Nevroz, 22 Eyll'de Mihriban bayramlar kutlanyordu. Muhammed dneminde, bu bayramlar mslmanlara yasaklanarak, bunlarn yerine Ramazan ve Kurban bayramlar getirildi. Bylece, iklim deiikliklerini haber vermesi nedeniyle, tarmsal faaliyetler asndan da rasyonel bir yarar salayan Nevroz ve Mihriban bayramlar, sadece dinsel ierii olan bayramlar ile deitirildi. Bylece, bayramlarn da Islamiyetin getirdii yeni bir geliim olduundan sz edilemez. 5. slami bir gelenek olduu sanlan "yamur duas" da daha nceden vard. Bakara suresi'nin 60.ayetinde bu konuya deinilmitir. 6. slamiyette kadnlarn kuland barts, Yahudilik ve Hrstiyan kltrnden gelen bir adettir. Hatta, Yahudilik ncesinden bile gelen bir adettir. Yahudi kadnlarn, zellikle bir ibadeti izlerken, balarn mutlaka rtmesi gerekiyordu. Bu onlar iin bir zorunluluktu. Kadnlarn barts takmas, Hristiyanlk'ta da nemliydi. (Abdurrakman Kk-Gnay Tmer, Dinler Tarihi, s.227; rnein; Pavlus'un 1.Korintoslulara mektuplar, 11/3-8). 7. slamiyet'te baz nemli durumlarda var olan iki namaz birletirme (Cem'u takdim, Cem'u tehir) gibi detaylarn gemii bile Hz. brahim dnemine dayanr. Dolays ile, bu da Muhammed tarafndan getirilen bir yenilik deildir. 8. slamiyet'ten nceki gelenekler ile, kiinin kendi annesi, kardei, teyzesi, halas, vey annesi ve ei henz hayatta iken baldz ile evlenmesi yasakt. Tevrat'a gre, bunlara uymayan kii idam ile cezalandrlrd. Bunlar da Kuran'da aynen kabul edildi. (rnein, Nisa suresi 23.ayet). (Tevrat, "Levililer"
Blm, 18/6-24 ile 20/11; bn-i Habib, Mubber, s.325-327 ve Munammak, s.21; Yakubi tarihi, 2/15; bn-i Kuteybe, el-Maarif, s.50; Belazuri, Ensal Eraf, 1/87; Isfehani, el-Aani, 3/152).
9. kinin verdii zarar gz nne alnarak, konuyla ilgili yasak Muhammed'den nce de uygulanyordu. Bu yasaktan Tevrat ve ncil'de de sz edilir. Ayrca, Muhammed'den nce Osman bin Maz'un, Kus bin Saide, Hz.Ali, Varaka, Ebu Zer ve Zeyd bin Amr yasak koymulard. 10. Oru ibadetinin Muhammed'den asrlar nce var olan bir adet olduunu Kuran zaten yazyor. (Bakara 183.ayet). Hatta, o zaman Orucun balangc bile slamiyet'teki gibi aya gre tespit ediliyordu. Tpk, bugnk mslmanlar gibi, Ay' grmek iin gzetleme heyetleri bile kuruluyordu. (Hayrullah rs,
Musa Ve Yahudilik, s.409)
11. Kandil geceleri, slamiyet'ten nceki dnemlerde vard. rnein, Yahudiler'deki "Ro ha ana" kandili, Tiri aynn birinde balayp iki gn devam ederdi. Yahudilerin inanlarna gre, bu iki gnde kainatn ve insann kaderinin yeniden tayini sz konusuydu. Tpk, Islamiyet'teki Kadir ve Berat kandilleri gibi. (Abdurrahman Kk-Gnay Tmer, Dinler Tarihi, s.230.) 12. slamiyet'teki "Kuran' hatmetme, hatim indirme" adeti de Yahudilik'ten alnmadr. Yahudilikte, "simra tora" adyla anlan bu gelenekte Tevrat her yl bir kez hatmedilir ve bunun sonunda da bayram yaplrd. (Abdurrahman Kk-Gnay Tmer, Dinler Tarihi, s.231.) 13. slamiyet'te her ayn 13, 14 ve 15.gnlerinde oru tutulmasnn sevap olduuna inanlr. Bu gnlere "Eyyam- Biz" denir. Bu adet de Yahudilik'ten alnma bir adettir. Muhammed, "Kim ayn bu gnnde oru tutarsa, sanki senenin tm gnlerinde oru tutmu gibidir" demitir. (Tevrat, "Levililer", 23/46; Tecrid-i Sarih, Diyanet Tercemesi, 601 numaral hadisin erhi, 4/152; Snen-i Ebu Davut, Savm-68, No:2449; Snen-i Nesai, Savm-84, No:2419-2425; bn-i Mace, Savm-29, No:1707).
14. slamiyet'ten nceki dnemlerde de, bir kadn kocas tarafndan kez boanrsa, artk birbirlerinden ayrlmalar zorunlu olurdu. slamiyet, bu gelenei de almtr. (Bakara suresi 229 ve 230.ayetler). Ayrca, Hac'da Kurban kesmek, eytan talamak, senenin 12 ayndan drdnn "hrmetli aylar" olarak kabul edilmesi, len birisinin ykanmas, kefenlenmesi, cenaze namaznn klnmas, verasette kz ocuklara erkeklerin ald payn yarsnn verilmesi vb. gibi adetler, slam'dan nce de geerliydi. (rnein bn-i Habib, Muhabber, s.309-324; Halebi, nsan'l Uyun, "Batn- Nahle" blm, 3/156). 15. slam'a gre hrszlk yapan birinin cezalandrlmasndaki yntem ve hukuki dzenlemeler de Kuran'n ortaya att yeni bir olay deildir. Bunlar, eskiden beri var olan dzenlemelerdi. Erkeklerin snnet olmalar, yeni doan ocuklar iin "akika" denilen kurban kesilmesi, kadnlarla ilgili "iddet" (kadnn einin lmesi durumunda yeniden evlenmesi iin belirli bir sre beklenmesi zorunluluu) ve erkekle kadn arasndaki zel ilikilerin belli bir dzlemdeki yasalarn ifade eden "zihar", "ila" gibi adetler daha nce de vard. (Tevrat, "Tekvin" Blm, 17/11-14; Kuran, Maide Suresi 38.ayet; bn-i Habib,
Muhabber, 329; bn-i Esir, sd-l Gabe, No.7527-7530; Alusi, Blu'l Ereb, 2/50; Taberi Tefsiri, 23/76).
16. alann alnterinin kurumadan cretinin denmesi prensibi, Muhammed'in hadislerinde vazedilen bir dzenleme olarak sanlrsa da, bu dzenleme Tevrat'tan alnmadr. (Tevrat, "Tesniye" blm, 24/14-15). 17. Kur'an'da var olan btn srailoullar peygamberlerinin tm efsaneleri, Tevrat'ta kapsaml biimde anlatlmaktadr. (rnein, Hz. brahim, Hz.Musa, Hz.Eyp, Hz.Davut, Hz.Sleyman gibi). 18. Kesilmeyen bir hayvann (le) etini yemek, Islamiyetten nce de haram idi. (Tevrat, "Levililer", 22/8). 19. Mekke'nin harem blgesi (hrmetli ehir) saylmas, Hz.brahim'den beri gelen bir gelenekti. 20. slamiyet'teki kleyi azad etmek gelenei, Islamiyet ncesinde de vard. (Tecrid-i Sarih, Diyanet Tercemesi, No:705-709). 21. Zekat verilmesi de Islamiyet ncesinde var olan bir adetti. Bu durum, Kuran'n kendisinde bile yazyor. (Hz. sa ile ilgili Meryem suresi 31.ayet, smail peygamber ile ilgili Meryem suresi 55.ayet, Hz.brahim ile ilgili Enbiya suresi 73.ayet). 22. Kabe'yi rtme gelenei Islamiyet'ten nce de vard (Moultay, el-are, s.49; Moultay, bu kaynanda u eserlerden alnt yapmtr: Askeri, el-Evail, 16; Sheyli, Revd'l Unuf, 1/146; bn-i Kuteybe, el-Maarif, 551; bn'il Cevzi, Telkih, 446; Suyuti, el-Vesail, s.84; bn Hazm, Cemheret'l Ensab, s.189). 23. Yanllkla ldrlen bir insann kan bedelinin 100 deve olmas, Islamiyet'ten nce de var olan bir gelenekti. 24. Farkl inanlarda olan insanlarn evlenmesine getirilen kstlamalar, Islamiyet'e Yahudilik'ten alnmtr. (Tevrat, "Tekvin", 34/1-26; "esniye", 7/3; Kuran
Bakara Suresi 221.ayet).
slamiyet Gerekleri
174
25. Erkein birden ok kadnla evlenebilmesi de Islamiyet'e, yahudilikten alnm bir adettir. (Tevrat, "Tekvin", 16/1...,29/17, 32/22; "2.samuel", 25/40; "1.Krallar",
11/1; Kuran, Nisa-54, Ra'd-38, Ahzab-38, Sad-23, 24, vb.)
26. Islamiyet'te herhangi bir davann ispat iin gereken iki erkein ahitlii adeti de slamiyet ncesinden gelmektedir. (Tevrat, "Tesniye", 17/16, 19/15; Kuran,
bakara-282; Yuhanna ncili, 8/17; Matta ncili, 18/16).
27. Kuran'daki cana can, gze gz, buruna burun, kulaa kulak, yaraya yara.. eklinde ifade edilen ceza biimleri de Tevrat'tan alnmtr. (Tevrat, "k",
2/23-25, "Levililer", 24/17-20, "Tesniye", 19/21; Kuran, Maide-45).
28. slamiyet'te yemin, ancak Allah'n ad ve sfatlar ile geerlik kazanr. Bu gelenek de Tevrat!tan alntdr. (Tevrat, "Tesniye", 20/20). 29. Kuran'a gre, Allah'a irk komann cezas ok ardr. (Nisa suresi 48 ve 116.ayetler). Bu inan, Tevrat'ta da bulunmaktadr. (Tevrat, "k", 22/20,
"Tesniye", 17/2-7).
30. Yol kesenlere ve dine gre terr saylan hareketlere katlanlara ve yer yznde fesat karanlara Islamiyet'ten nce de ar cezalar verilirdi. Kuran'a da bu adetlerden alnt yaplmtr. (Kuran, Maide Suresi, 33,ayet; bn-i Habib, Muhabber, 327). 31. Dicle ie Frat'n ok nemli iki nehir olduklar da Kuran'a Tevrat'tan yaplm bir alntdr. (Dicle ve Frat hikayesi iin kaynaka: Tevrat, "Tekvin" Blm, 2/1314; Tecrid-i Sarih, Diyanet Tercemesi, No:1551; Buhari-Mslim, el-L'l ve'l Mercan, No: 103; Buhari, Bed''l Halk, 6; Menakb- Ansar, 42; Eribe, 12; Mslim, man, No:164, Cennet, No:2839 ve dier hadis kaynaklar).
Burada, Tanr'nn hem Tevrat'ta, hem de Kuran'da ayn nehirlere nem vermesi dikkat ekicidir. Dicle ile Frat Ortadou blgesi iin nemlidir ama, rnein Amerika ktasnda yaayan insanlar iin nemli deildir. Onlar iin Missisippi nehri daha nemli olmasna ramen, Tevrat ve Kuran'da ne Missisippi, ne de Amazon gibi dier nemli nehirlerden bahis yoktur. Tanr'nn peygamberleri, doadan rnekler verirlerken, her seferinde Orta Dou corafyasn esas almlardr. halbuki, madem ki slam dini evrenseldir, ve o ki ille de onun kutsal kitabnda bir da ya da nehir ileniyorsa, o zaman dnyann her corafyasndan bunlar iin rnekler verilmesi gerekmez miydi? 32. Nuh Tufan efsanesi de Kuran'n birok ayetine Tevrat'tan alnmtr. Aslnda, bu efsane, Tevrat'a da Smerlerin ok tanrl dininden gelmitir. 1862'de Nineva-Musul'da bulunan bir Smer tabletinde Nuh Tufan anlatlmaktadr. (Bkz. Kuran Incil ve Tevrat'n Kkeni) (Kaynak: Arif tekin, Kuran'n Kkeni, Analiz Basm Yayn Uygulama Ltd. ti., Birinci Basm, Mays 2000.)
Muhammed'in Peygamberliinin Oluumu ve Geliimi

eriat yazn, Muhammed'in okuma yazma bilmediini, dnemin tektanrc dinsel kltrnden bihaber olduunu ileri srerek, bunlar Kur'an' n Muhammed'in rn deil, Allah'n rn olduu iddialannn ispat olarak kullanr. O halde iin bu yann da yakndan inceleyelim. Bizzat eriat aktarclardan rendiimiz bilgiler nda, yle grnyor ki Muhammed, youn bir ekilde peygamber sylenceleriyle bymtr. yle ki; babasnn dedesi tarafndan Allah'a kurban adanmas nedeniyle, peygamber brahim'in Kurban bayramna gereke yaplm olan olu smail ile kendi babas Abdullah' kastederek "ben iki Kurban edilenin oluyum" diyecek bir bilince sahiptir. (Hz. Muhammed'in Hayat, A.H. Berki - O. Keskiolu, . 24) Amcas Ebu Talip ile 12 yanda gittii Suriye gezisinde Hristiyan rahip Bahira ile yaad diyaloglar bilin oluumunda nemli izler brakacaktr. Bu sohbette Bahira onu Arap tanrlar Lat ve Uzza adna yemin ettirmeye kalknca, onun olgun bir insan gibi, "Lat ve Uzza 'ya yemin vermem, zira benim bu dnyada en nefret ettiim ey putlardr" diyerek Allah namna yemin ettii rivayet edilir. Bunu diyecek bir bilince sahip olduu sylenen Muhammed'in, ayn zamanda ondan dinsel bilgiler de rendii gereinin, "12 Yanda" oluu gerekesiyle reddedilmesi hi de tutarl bir aklama deildir; szkonusu bu anlatlarda ya ya kltlmtr ya da syledii szler abartldr. Kald ki Muhammed'in dier kltrler ve dinlerle Mekke dndaki temaslar, Hatice'nin kervancbas olarak peygamberliini ilan edecei 40 yana kadar srer. stelik yine ayn rivayete gre sz konusu diyalog sonunda Bahira, amca Ebu Talip'e Muhammed'in peygamber olduunu syleyecek denli geni izlenimler edinmitir; ki bu, aralarndaki konumann "birka dakika" deil, Bahira'nn yeterli izlenimleri edinecei ve ona tektanr inancnn temel kavramlarn anlatacak kadar uzun srdn veya yinelendiini gstermektedir. (Rivayet iin bkz., a.g.e., s. 36) Kukusuz bu konuma ve bilincini oluturan nceki rivayetler onun Kur'an' yazabilmesi iin yeterli deildir. Bizim bu noktalara dikkat ekmemiz, onun daha kkten youn bir metafizik bilinle ve duyarllkla donandn ve tabii peygamber olma gdsyle bydn, peygamberlie gdlendiini gstermek iindir. Keza adnn Muhammed konulmas konusunda da, dedesinin, Mekke ileri gelenlerine, "Umarm ki onu gkte hak, yerde halk pek ok methedip vecektir" eklinde gereke aklamas, onun bilincini oluturan bir dier nemli noktadr. Yine Muhammed'in ocukluu ve genliinin Araplar iinde yeni inan araylannn youn olduu bir dneme rastladn gryoruz. yle ki baba ve dedesi gklerde Allah diye bir byk tanr olduu inancndadrlar ve konumalarnda onun adnn anldn, ona yemin edildiini gryoruz. (9) Nitekim Habeistan'daki Hristiyanlann Mslmanlara kucak amas ortamn da Bahira'nn da onun bilinci zerindeki derin etkisi, Maide 82'de; "... Onlar iinde iman edenlere sevgi bakmndan en yakn olarak da 'biz Hristiyanz' diyenleri bulacak sn. nk onlarn iinde keiler ve rahipler vardr ve onlar byklk taslamazlar" ek linde yansyacaktr. Ama en nemlisi O'nun genliginde, Arabistan'da yeni bir din aray ve yeni bir peygamberin gelecei inanc halk arasnda yaygn dr. rnein dnemin etkin hatiplerinden Kus b. Saide, Muhammed'in bilincini derinden etkileyen ve (Kur'an' bilenlerin dikkatinden ka mayaca gibi) daha sonra Kur'an'n biemine de artc bir benzer likle yansyan sylevinde yle demektedir: "... Kulak tutunuz; dikkat ediniz, gkten haber var, yerde ibret olacak eyler var. Yeryz bir Fer-i eyvan, gkyz yksek bir tavan, yldzlar yrr, denizler durur. Gelen kalmaz, giden gelmez. Acaba vardklar yerden honut olup da m kalyorlar? Yoksa orada braklp da uykuya m dalyorlar? Yemin ederim Allah' n indinde bir din vardr ki, imdi bulunduunuz dinden daha sevgilidir. Ve Allah 'n gelecek bir peygamberi vardr ki gelmesi pek yakn oldu. Glgesi banzn stne geldi. Ne mutlu o kimseye ki ona iman edip de, o dahi ona hidayet eyliye. Vay o bedbahta ki, ona isyan ve muhalefet eyleye. Yazklar olsun mrleri gaflet ile geen mmetIere!..." Kus b. Saide'nin sylevi, bundan sonra da, neredeyse aynlarn Kur'an'da greceimiz Firavun, Nemrut masallan, Allah'n tektanr olduu ve kendine ortak kabul etmedii, domad ve dourmad vb. grlerle devam ediyor (Trke'ye eviren Cevdet Paa'dan aktaran; H. Berki - O.Keskiolu, a.g.e., s. 46). Nitekim daha sonra Muhammed'in de, bu sylevin zerindeki etkisini "hatrmdan kmaz" diye belirttiini gryoruz. zetle bizzat toplumsal atmosfer, Muhammed'i peygamberlie .' hazrlamakta ve Tanr adna neler syleyeceinin ketalann ve biemini oluturmaktadr. Yine bu srada ilerinde Muhammed'in manevi kaynpederi durumundaki (Hatice'nin amcas) Varaka b. Nevfel'in de olduu Mekke'nin baz saygn
slamiyet Gerekleri
175
insanlannn puta tapnmadan tmyle vazgetikleri ve tektanrc dinin kutsal kitaplar, Tevrat ve lncil'i okuyup tartarak kendilerine yeni bir din aradklann gryoruz. Muhammed bu tektanrc organik ilikiler iinde ve Mekke'nin ayrcalkl nsanlanndan biridir. Yine bu srada ilerinde Muhammed'in manevi kaympederi durumundaki (Hatice'nin amcas) Varaka b. Nevfel'in de olduu Mek- ke'nin baz saygn insanlannn puta tapnmadan tmyle vazgetikleri ve tektannc dinin kutsal kitaplan, Tevrat ve lncil'i okuyup tartarak kendilerine yeni bir din aradklann gryoruz. Muhammed bu tektaQrc evreyle organik ilikiler iinde ve Mekke'nin ayncalkl insanlanndan biridir. Bunlar "ahirete inanan, Allah' bir bilen, hatta namaz klan Ve kendilerini Ibrahim Peygamber'in dininden sayan, Hanif adn benimseyen" (A. Gkpnarl, Islam Tarihi, s.9) bir topluluk oluturuyorlard. Tabii "Ibrahim'in Dini" denilen ey somut olarak olmadndan dinsel bir aray srdyorlard. Yani Muhammed'in peygamberliini ilan etmesi ncesinde Mekke 'de sadece bir dinsel boluk deil, ayn zamanda bu boluu gidermeye ynelik ciddi ideolojik ve rgtsel aray ve hazrlklar szkonusuydu; ki Muhammed'in peygamberlii bu somut gelimenin bir ifadesi olarak ortaya kyordu. Bu dinseloluum daha sonra Islamiyet'te de rafine bir halde yinelenecei gibi, Araplarn pekok geleneini de beraberinde tayordu. Kabe'nin kutsall, hac, kutsal aylar, kurban kesme, lleri gmme, vb.. Hanifler'den olan nl air Ebu 's-Salt olu mmeye, daha sonra Kur'an'da yinelenecek olan ldkten sonra gene dirilme zerine, Muhammed'ten ok nce unlar yazmaktadr: "Ey kalbim, ktlkleri brak, kr olma, yolunu arma, lm ve ldkten sonra dirilmeyi hatrndan karma. Gelip gemi zamann aldatt kiilerden olma, nk sen, zerinde yaayan kiileri aldatmakta olan bir dnyadasn..." Neet aatay'n da belirttii gibi Ebu's-Salt olu mmeye, "Kur'an'n 64. suresinde kyamet gn hakknda kullanlan 'Yevm t- Tekabun' ibaresini Peygamber'den nce ilk kullanan kiidir" (Islam Tarihi, s.90). Yine Ibn-i Ishak'n aktarmasyla, bu Hanifler'in nclerinin; "evresinde dnp durduunuz bu ta paras nedir? O ne duyar ne de bir kimseye faydas ya da zarar dokunur" (N. aatay, Islam Tarihi, s.112) eklindeki ifadeleri de, daha sonra Kur'an 'da, Ibrahim' e ve dier peygamberlere atfedilen szler olarak duyacaz.
zetle Kur'an; Kus b. Saide'nin, Varaka b. Nevfel'in, Ebu's-Salt b. mmeye'nin, Cah b. Ubeydullah'n, Osman b. Huveyris'in, Zeyd b. Amr'n, ve dierlerinin nceden, puta tapnmacla kar Arap gelenekleri ve tektanrc dinlerden vard sentezlerin dorudan Allah adna sahiplenilip yeniden ifadelendirilmesinden ibarettir. Kur'an' n, o dnem Mekke'si aydnlarnca zaten varlm olan fikirlerden te bir fikir getirmemi olmas bile, onun insanst bir gcn rn deil Muhammed'in rn olduunu gsterir.
Muhammed'in evresini kuatan tektanrc dalgann zaten kklkten beri iinde olduu gereine ek olarak, bu dinsel tartma ve oluumlar erevesinde Tevrat-lncil kltrne btnyle vakf olduu aktr. Dolaysyla Onun bu tektanrc kltrden yoksun olduu iddialarnn aksine onun bilincinin, bu tektanrc dinleri aratran evrenn okuma ve sohbet toplantlannn sonucu olarak Tevrat ve ncil'in iindekilerle dolu olduu tartma gtrrnez. Geri Kur'an ura-52'de, Muhammed'in bilinsel geliimine ilikin kaynaklardan edindiimiz tm bilgileri yadsyarak, "Sen kitap nedir, iman nedir bilmezdin. Fakat Biz Onu kullanmzdan dilediimizi kendisiyle doru yola eritirdiimiz bir nur kldk" denilelrrek, Muhammed'in Kur' an ncesi bilinci "imanszlk" olarak tantlr; ancak, Muhammed 40 yandan nce putatapar imansz biri midir yoksa daha kk yatan beri putlardan nefret eden Allah' a imanl biri midir? sorunu bizim deil, Islamc tarih yazarlannn sorunudur. Biz ura-52 'yi, dierleriyle elikili dier pekok ayetlerden biri olarak geiyoruz. Muhammed' i peygamberlik zgvenine ynelten bir dier nemli gelime de bu ok duyarl ve dinsel bilinle donanm insann Kabe'nin yeniden yaplmas srasnda karlat durumdur. Daha sonra Islamiyet' e de sahiplenilecek olan ve ok tanrc Arap geleneinde tanrlarn evi ve hac yeri olan Kabe'nin yapm ii bittikten sonra sra, daha sonra Islamn kutsal olacak olup o srada puta tapan Arap geleneinin kutsal olan Siyah Ta'n (Hacer-i Esvet) yerine yerletirilmesine gelir. Ne var ki yapana manevi otorite salayacak olan bu eyleme ilikin, Kurey ileri gelenleri arasnda byk bir uzlamazlk kar. Kanl bir kavgaya dnrnek zereyken nihayet, bu iin, saptanan gnde Kabe'ye ilk gelecek kiiye yaptrlmas zerinde uzlama salanr; ki bu kii de Muhammed olur. Gerek eylemin ona tesadf edii gerekse de bu ii kabile ileri gelenlerinin el vurmasyla birlikte yapma yaklam, o ilkel deerler ortamnda Muhammed'e byk prestij ve zgven salar. Ite tm bu avantajlarla olgunluk ana gelen, peygamberlie gdlenmi, duyarll ok yksek Muhammed'in 40 yanda iyice iine kapanmaya baladn, o gne kadar edindii birikimin metafizik nitelii nedeniyle evresine acayip gelen bir bakalam iine girdiini gryoruz. Ryalarn, ruhlann canl yaam olarak nitelendii bir ortamda, nceden beri putlara inanmayp tektanrc hareketten yana bir Muhammed'in bu bilin iinde grd ryalarla kendisinin, zaten gdlenmi olduu "beklenen peygamber" olduuna iyice inanmaya balamasndan daha doal bir ey olamazd. stelik toplumdaki sekin yeri, inisiyatifi ve inanlrl byle bir iddia iin gerekli cesaret ortamn da oluturuyordu kendiliinden. Elbette ki sz konusu olan, "kendimi peygamber ilan edeyim" eklinde bilinli bir kurgu deildir. Esasen metafizik dnceyle fazla btnleen, ryalar tanrnn belirlediini dnen her duyarl kiiliin, eer dsal koullar da varsa, bylesi srad bir deiim iine girmesi ok doaldr. Nitekim gnmz dinsel evrelerinde de bylesi ermilere ska rastlyoruz. Muhammed'in bu noktadaki ayncal insanlarn resmi dine kuku duyduu ve yeni bir peygamber beklentisine girdii bir dnemde(10) bu dnme uram olmasdr. Yoksa gnmzde kendini din masallarna fazla kaptnp bunun bilinalt yansmalaryla "ilahi" ryalar grmeye balayarak "erdiine" inanan insanlarla Muhammed arasnda zde farkllk yoktur. Aradaki fark, birincinin kendisini peygamber sanmasna karlk, ikincilerin daha mtevaz payelerle yetinrnek durumunda olmalarndan ibarettir. (10) Tabii bu gelimenin bir de altyaps, maddi koullan var, ki son zmlemede asl belirleyici olan da bu. Bu dnem Arap toplumunda meta ekonomisi filizleniyor, ticaret geliiyor. Bu durum yeni bir ideolojik yapya, yeni bir hukuka ve daha tesi gelien bu ilikilerin yeniden retiminin nn dzleyecek merkezi bir devlete ihtiya duyuruyor. Muhammed'in peygamberligi ve yeni bir dine duyulan nesnel gereksinim ite bu koullarda oluturuluyor. Neet aatay' n sunumuyla C. Brockelman'dan rendiimiz gibi; "Mekke'nin komu ehri Taif'li air mmeye b. Ebi 's-Salt gibi bir ok adalar genel bir tek allahllkla yetindikleri halde Muhammed, kendini bir ittifakn kollarna atm ve gece gndz Mekke'nin yanndaki Hira Da'nda ruhunun ifas iin ok derin bir tefekkrata dalmtr. O hemerilerinin ok tanrclnn hilii fikriyle birlikte, dier milletlerde bir peygamber araclyla kendini tantm olan Allah' n, onlar daha ne zamana kadar bu imanszlkta brakaca sorusunu kendi kendine soruyordu. Bu dnce, bylece onun iinde, bizzat kendisinin bu peygamberlie memur edilmi olduu eklinde olgunlat; fakat doutan ekingenlii, uzun zaman, byle birisi olarak ortaya kmaktan kendisini alkoydu. Ilk defa Hira Da'ndaki ahsna has bir hads kukusunu giderdi. Orada bir gn, kendisinin sonradan melaike cebrail olarak kabul ettii bir hayal grnd; iindeki, kendisinin Tanr 'nn elisi olduuna dair beliren sesi buna dayandrd. lk defa ailesi onun peygamberliine inand ve kendini ilahi sesin ard nbetler gittike daha sk tekrarlaynca, son kukular da silindi. Bu hallerde iken iittiine inand eyleri, bunlar kaybolur kaybolmaz vahiy olarak bildirmeyi adet edindi. nceleri hemerileri arasnda hibir zel ilgi uyandrmad. Onlar hemen her kabilede, airlerin yannda bir de, kavga, kuku, lm, hrszlk, bir devenin kaybolmas, vs. gibi hallerde kendisine bavurulan hususlara dair, kendi tabiat d arkadana atfettii, Muhammed, vahiyIeri gibi ayn uyakl ifadelerle haberler veren kahinlerin ortaya kna almlard. Muhammed, kendisini bu kahinlerle ayn ayarda sayanlara kar daima savam vermitir" (slam Uluslar ve Devletleri Tarihi, TTK Yayn, s.12). Muhammed'in kendini onlardan ayrmaya ynelik savam bir mddet sonra rnn verecekti; nk kendilerini ayrntlarla snrlayan ve bazen artc beceriler gsteren o kahinlerden ayrmla, toplumun temel inansal boluuna yant veren bir sistematiin oluumuna yneltmiti. Bu ise kahinlerin gsterdii cinsten becerileri gerektirmeyen, aksine, bir ksm Tevrat ve nciller'de, dier ksm ise bizzat Arap toplumunun kendi ortak bilinci, gelenekleri ve araylarnda biimlenip artk geciktirilemez hale gelmi olan ideolojik / inansal bir boluun doldurulmasna ynelikti. Bu nesnel kouldur ki onu ksa zamanda hem verili siyasal kurumlamaya hem de kahinler ve airlere kar sistematik bir tepkisellie sokacakt.
slamiyet Gerekleri
176
Her ey bir yana, slamiyet'in, Muhammed'in bu dini oluturup ifade edecek bir bilinsel olgunluk dzeyine ulamasndan nce sz konusu olmad gerei bile, onun tanrsal deil, Muhammed'in bilincinin rn olduunun ak kantdr. Tanrsal bir dncenin Muhammed'in 40 yan beklemesinin gerei yoktur; (nitekim Kur'an sylence iinde, Incil ise Isa'ya daha beikteyken verilmitir) oysa bylesi bir sistematii biimlendirecek bir insann bunun iin gerekli birikim ve olgunlua "olmazsa olmaz" gereksinimi vardr. te bylesi bir sre iin gerekli birikim ve kiilik yaps nedeniyle Muhammed'in, "40 yana geldii zaman, halinde bir bakalk sezilmeye balad. Bilhassa inziva hayatn sever oldu. Mekke'nin mil yukarsndaki Hira Da'nda bir maaraya gider, Ramazan ayn orada geirir, ibadet ederdi. Ramazan ay gelince azn alr, oraya ekilirdi. Yannda az bitince, yine Mekke'ye Hz. Hatice'nin yanna dner, biraz kalr, sonra maaraya dnerdi, kendisini orada ruh skunetine verir, dnceye dalard" (Hz. Muhammed'in Hayat, A. H.. Berki - O. Keskiolu, s. 11). Grld gibi birikimin metafizik karakteri, Muhammed'teki nitelik sramalar arifesindeolaand davran iine girmesini beraberinde getiriyordu. Nitekim bu dnemde "kulana gaipten sesler geliyor; 'Sen Allah' n elisisin' diyordu" (age). Keskiolu, kendi metafizik yapsnn gerei olarak durumu "Cenab- Hakkn onu byk vazifeyi kabule hazrlamas" olarak yorumluyor. Oysa bu sanlarn ve davran biiminin aklanmas, bilimden nasibini alm gnmz insan iin hi de yle deildir. O dnemin ilkel bilinci koullannda normal saylsa da, dlediklerini ve ryalarn gerek sanmann, psikoloji bilimi ltleriyle gnmz insan asndan olaan olmad aktr; keza d ve ryalarn kiinin bilinalt tarafndan belirlendii gerei gnmz bilgisi asndan artk tartma gndeminin dna km bulunmaktadr. Bu dnemde Muhammed'in ryalarnn olduu gibi kt iddias da, tpk lsa 'nn l diriltmesi, Musa 'nn ylan olan sopas vs. gibi halk kltrnn bilimd inanlarndan reyen abart ve kendi uydurduuna inanma eklindeki zaafnn yansmasndan te, hibir deer tamaz. Sonuta dinsel kavramlar erevesinde biimlenen kendi d dnyasna ylesine dald ki Muhammed, artk "melek" diye dledii eyler grmeye, 'Allah'tan geldiini sand kimi sesler duymaya, cennet cehennem dleri grmeye ve iyiden iyiye kendini "beklenen peygamber" sanmaya balad. Ayn duruma, Muhammed'in hemen sonrasnda da pek ok insann kendini peygamber sanmas, keza Muhammed' in peygamberliinin kabul sonrasnda geleceine inanlan "mehdi" sanmas ekline Arap tarihinde de defalarca rastlanr. Keza Yahudi tarihinde de kendilerini peygamber sanan pek ok insann ortaya kmasyla sonulanan ayn psikoz ska grlr. Tm bu kendilerini ilahi araclar sanan kiilerin samirniyetine inanmak zorundayz, en azndan aralannda aynm yapmak iin tutarl somut llere sahip deiliz. Sorun onlarn niyetlerinde deil, bilinlerindeki metafizik yapda aranmaldr; yoksa onlarn gerekte kendilerinde bulunduunu sandklar "ilahi rtbeler" konusunda samimiyetlerini sorgulamak gereksiz bir fantazi olur. Esasen onlarn kimisinin "sahtekar" saylp ldrlmesi, kimisinin "peygamber" saylrken, yle saylmayanlarca takibata uramas, kimisinin yerel ve geici bir etkinlikle yetinmek durumunda kalrken kimisinin Musa gibi, lsa gibi, Muhammed gibi, Buda gibi giderek evrensel ve alarst bir etkinlie ulamalarnn nedenleri, bunlara inananlarn atfettikleri tanrsallkta deil, szkonusu dinlerin iinden ktklan zgl koullarve sonraki tarihsel kurumlama avantajlarnda aranmaldr; en azndan dier benzerlerine de uygulanabilmek anlamnda bilimsel lt asndan oluumlarn nesnel anlam budur. zetle peygamberlik ve tanrsallk iddialar, bilimsel adan deil salt inananlar asndan deer tayan, yani nesnel deil znel bir yargdan ibarettir. Kukusuz tarih boyunca karmza kan mehdiler, peygamberler, ermiler vs. iinde sahtekarlar da olmutur ve byleleri de binlerce kiiyi kendilerine inandrmlardr. Ancak byk ounluun kendini yle sand noktada samimi olduklan bir gerektir. Yani rnein Muhammed ile onun son dneminde yine peygamberlik iddiasyla ortaya kan Mesleme'nin "peygamberlii" arasnda, taraftarlann duygusal terrnn izin vermesi halinde bilimsel ltler asndan hibir tayin edici ayrm bulunamaz. Muhammed'i peygamber, Mesleme'yi ise "sahtekar" yapan lt, nceden kendini kabul ettirebilmi olan Muhammed'in kurumsallam silahl glerinin Mesleme'yi, (ve o dnemin dier Arap peygamberlerini), taraftarlar ve kutsal kitabyla birlikte imha edebilmeleri, Arap kavminin militarist ve ekonomik dinamiklerine egemen olabilmeleri ve tarih yazma tekelini ele geirmelerini salayan nesnel koullardr. Yoksa bilimsel adan hibirimiz; Kur' an' n Muhammed'e gerekten de "Allah'tan" geldiine, buna karlk dier Arap peygamberlerinin kitaplarnn ise "uydunna" olduuna dair nesnel bir lte sahip deiliz ve bilimsel olarak olamayz da. stelik aratrmaclar bunu gsteremesinler, insanlar tercihlerini zgr iradeleriyle ve kyaslayarak yapamasnlar diye dierlerinin kitaplar kl edilmilerdir. Ancak unu ok rahatlkla iddia edebiliriz: Dier Arap peygamberlerinin kitaplar gnmze ulam olsayd, daha sonra Kur'an'a da yansyacak olan ve bir prototipini Kus b. Saide'nin sylevinde, Tevrat ve Inciller'de ve Arap gelenekleri ve kavraynda bulduumuz erevenin ok dnda bir eyle karlamayacaktk. Esasen inan alanlannn, hele ki ucunda cennet ve cehennem olup insanln ilkel dneminin rn olan inan alanlannn, bilimsel ltler asndan birbirlerine oranla dorulanmas olanakszdr. Kur'an dndaki dier tek tanrc kitaplarn "tahrrif edildiine" ilikin Islamc inan ile Tevrat sonras veya Inciller sonras tek tanrc yeni kitaplarn "tanr rn olmad" eklindeki Yahudi ve Hristiyan yarglarn deeri, sadece kendi inananlar asndan geerli olup bilimsel lye vurulamazlar; hepsinin ortak paydas, "br dnya" ve dier "nkoullanmalarca bilinleri teslim alnm insanlarn" anlam dnyalarn karlamaktan ibarettir... Bilinci doast dsel imgelerce teslim alnm kii, eer duyarl ve gerekst sorunlarla fazla i ie yayorsa, bir mddet sonra kendini manevi rtbeler alm birisi olarak grmesi neredeyse kanlmaz sonutur. Nitekim halen aramzda dolaan pek ok eyhin durumu da budur; ancak bunlann d dnyasnn ufkunu belirleyen koullar ok daha snrl olduundan kendilerine daha snrl payeler biiyorlar. te bylesi bir ruhsal yap iinde Muhammed nihayet bir gn Allah'n ona ilk sureyi yollad sansna kapld. Oysa yollandn sand ayetler, sonrakiler gibi nceki srete edindii dinsel birikim ve bunun zerinde reyip gelien kendi dncelerinden baka bir ey deildi. Eer ki peygamberlik dleri iinde olmasayd, kukusuz reyen dncelerini dier dnrler gibi ifade edecek ve bu durumda z ve ynelimi de farkli biimlenecekti. Ancak O, peygamber olduu yanlsamas iindeydi ve dnceleri de bylesi bir yanlsamann gizemli ortamnda oluuyordu. Nitekim birinci sureyi rettii dnde, melein kendisine grndn ve ona "Oku"masn sylediini duyar. "Okuma bilmedii" yant karsnda melein "O'nu tutup batan aa skt" duygusuna kaplr. Durum bir kez daha tekrarlanr. Nihayet ncde melein ona, "Yaratan Rabbinin ismiyle oku. O insan kandan yaratt. Oku, o ok kerim olan Rabbin hakk iin ki, O kalemle retti, insana bilmediini bildirdi" eklindeki Alak suresinin ilk ayetlerini syledii inancyla dadan evine dner. Burada belirtmeden geemeyeceimiz gerekten de ilgin bir durum var: Dnn ki ilk ayeti "oku" olan bir tanrnn en byk peygamberi okuma yazma bilmemektedir; daha nemlisi ilk ayeti "oku" olan bir tanrnn bu peygamberi daha sonra da okuma yazma bilmeyecektir (biz eriat aktarclann yalancsyz!). Bir eye "ol" demesiyle o eyin "gz ap kapayana oluverdii" iddiasndaki bir tanr asndan, ilk ayetlerinde, "O kalemle retti"(?), "insana bilmediini bildirdi"(?) deyip, "okuma bilmeyen" peygamberini (nedense?) "tutup batan aa" sktrmasna ramen bu Peygamber okuma yazmay renemeyecektir... Sure bylesi sorunlyken, bu ayetin, "Kur'an' n bilimi tevik ettiinin en gzel kant" olduunu ne sren, (keza Kur'an' bilimsel verilere uydurmak iin, "O insan kandan yaratt" diyen Alak- 2'yi, "O insan alanm yumurtadan yaratt" diye "eviren" Diyanet, gerekte bir Kur'an' revizyon merkezi olarak almaktadr. Konumuza geri dnersek; Muhammed, dleri ve metafizik bilinciyle belirlenen dnce dnyasndaki bu ilk nitelik sramann etkisiyle, "korku ve kayglarla" dolu bir halde "beni rtn, beni rtn" diyerek derin bir uykuya dalar. Gerekte surenin asl biimlenmesi ve melein ac ektirerek skmas eklindeki dn maarada m yoksa son uykuda m biimlendii ayrnts burada nemli deil. Muhammed'i peygamberlie gdleyen evresel koullar da o kadar uygundur ki, bu eleri kendini peygamber sanmas ncesinde olduu gibi peygamber sanmaya balamasndan sonra da grrz. rnein daha peygamber olduunu ifade edecek zgveni kendinde bulamadan, yukardaki dn etkisiyle, "bana ne oluyor bilmem" diye karsna yakndnda, kars ona hemen; "mjdeler olsun, sebat et, canm yed-i kudretinde tutan Allah'a yemin ederim ki sen u mmetin peygamberi olacaksn" diyebilmektedir. Yani brakalm Muhammed'in zaten peygamberlie gdlenmi olan bilincini ve bir
slamiyet Gerekleri
177
peygamber gelecei eklindeki kitle beklentisini, (ki bu, bunalm anlarnda "kurtanc" bekleme eklinde genel bir halk tepkisidir) daha Muhammed 'in aklayamad, bilemedii duruma Hatice p diye tan koymaktadr: "Sen peygamber olacaksn!" Bu durumda Allah'n Muhammed'den nce Hatice'yi haberdar ettii gibi bir dier ilginlik kyor karmza. Tabii bunlar dinsel mantn kendi tutarszlklar. Yine Hatice gibi amcas Varaka da, Hatice'nin anlatmlan zerine, "Ona Hz. Musa 'ya gelen Namus-u Ekber, byk melek gelmitir" diyerek Allah 'la peygamberi arasnda getii sylenen gizli olaya kesin tan koymaktan geri kalmaz. zetle Muhammed'in kendisince konulamayan (veya ilan edilecek zgven duyulamayan) tan, yakn evresince konulmaktadr. Ve bunlar bize "kant" diye ortaya srenler kendilerine olsun sorma gerei duymazlar: "yi ama bu insanlann aklamas Allah' n davran biimine nasl yant oluturabilir?" diye... Ancak byle sorularn mantki yant onlar iin deer tamaz; Onlar iin nemli olan okuyucu / dinleyici zerinde cokulu bir anlatmla koullandnc etkiler kurmak, onu gereklikten koparp bu gerek d dnyaya srklemek olduuna gre ilevlerini en iyi biimde yerine getirdiklerini kabullenmek zorundayz. Hatice, Varaka'nn anlattklanndan da cesaretlenmi olarak eve dnp Muhammed'i cesaretlendirir. Bu yakn atmosferin zel cesaretlendirmesi olmasayd Muhammed ikinci adm atabilecek miydi, tartma gtrr. Bu gelimeler zerine Muhammed, dler dnyas rtlerin altnda yar uykulu ve ryada u ayetlerin "indiini" syler: "Ey brnm yatan, kalk, insanlara tuttuklar yolun kt olduunu haber ver. Rabbini ulu tan ve yce tut. Dnya kir ve pasndan stn ban temizle, putlar terk et! (Mddessir-I-5)"(11). te bu ayetlerle birlikte takip eden 23 yllk srete Kur' an ayetleri para para olumaya balayacak ve Muhammed'in peygamberlii de bylece balam olacaktr. Burada bir dier ilginlikle karlayoruz. Kaynaklann tm Muhammed'i daha 12 yandan beri puta tapnmay reddetmi bir insan olarak gsterirken, Mddessir- 1-5'te, keza nceden aktardmnz ura-52'de nceki bilgiler yalanlanarak, "Putlar terk et" denir. eriatlar bu duruma ne diyeceklerdir acaba? Ek olarak Hatice'nin ve dierle rinin "Allah" zerine yemin etmeleri de var ki btn bunlar, "cahiliyye"nin dinsel inan cna ilikin olanlar da dahil, slamc resmi tarihin syledii hereyin, gerekler nda yeniden sorgulanmasn zorunlu klyor. Ayetlerin Muhammed' e "vahiy" yoluyla geldii belirtilir. "Vahiy"in ne olduu sorusuna eyh Muhammed Abduh'un getirdigi aklama yle : "Vahiy ahsn nefsinde duyduu, vastal ve vastasz bir ekilde Allah'tan geldii kesin olan bir bilgidir." (Bkz. Tabbara, a.g.e., s.36). Bu tanmyla vahiyi balangcnda ilhamdan (esin) ayrmak olanaksz olduu gibi, onun kesin olarak Allah'tan gelmesi iddias da, hibir bilimsel deer tamayan, tamamen onu duyan insann znel yargsna ilikin bir bo sz deil mi? .. *** Grld gibi kavramn kendisi mulak ve kantlanabilirlikten uzak bir ierie sahiptir. Nitekim onun geli biimlerinde de bu durum net olarak srtr. Ryada grr, iinden duyar, dncesini Allah'n biimlendirdiine inanr; dolaysyla bilinalt davurumlarn, yan sra bilinli dnce retimini de Allah' n biimlendirdiine inanr, "Allah'n hikmeti" olarak dnr, buna inanr veya kendini inandrr. Burda iin pf noktas kendinin Allah'n temsilcisi olduuna ilikin inantr. Bu inan olduktan sonra dnce rnlerini ilahi saymak olduka "mantki"dir. Ek olarak ryann da, ruhun uykulu halde iken devam eden yaam olarak algland bir ortamda, yine ayn san erevesinde ryalarn da, ruhun Allah tarafndan ynlendirilmesi olarak dnlmesi ok doaldr. Ancak tm bu rya ve dnme eylemlerinde grlen, dlenen, varlan yarglann tanrdan geldii sansnn, bilinci dnyevilemi bir insanda olumayaca da ortadadr. Durumu daha da salkl sorgulamamz salayacak olan ilgin bir rnek olarak "zilli vahiy"den Muhammed yle sz eder: "Vahiy bazen bana zil sesi gibi gelir, bana gre en zor ekli budur. Bu hal bende zail olunca ne vahyedilmise onu hfzetmi olurum." "Zilli Vahiy" dolaysyla belirtelim: Muhammed'in epilepsi (sara) hastas olduuna ilikin iddialar vardr. Melein onu tutup skmas iddias, korku ve kayglarla, "beni rtn" seslenileri hastaln nbet dnemlerine uygun belirtiler oluturmaktadr; bu bir yara, nbetler ncesi aura denen dnemde hastannn ses ve koku duymas ve grntler durumu "zilli vahiy" asndan, keza Cebrail'iin grnmesi, Allah katna gidip oralar grme iddialar asndan dier bir aklama biimi olarak dikkate alnmaldr. Durumu bir hakaret ve aalama olarak alglayacaklara veya yle gstermeye alacaklara kar hemen belirtelim ki, epilepsi, Muhammed'in zeka dzeyine ve dnr yanna en kk anlamda halel getiren bir durum deildir. Sorun her halkarda o gnn alglama biimiyle ilgilidir. . M. Abduh, vahiyi ilhamdan ayrmak iin ilhamn "uur d ve nereden geldii belirsiz" olduunu syler. Yani "vahiy bilinli ve nereden geldii belli olmak anlamnda ilhamdan ayrdr" demeye getirir. Oysa bu yaklamla itiraf edilir ki, vahiy insann bilinli, yani evresini ve kendisini anlamasn salayan algsal ve dnsel eylemidir, dolaysyla tanrsal deil, insansaldr. nk bu srete tanrlara yer yoktur. "Ruh" diye ayr bir varln olmad, her eyin yksek dzeyde organlam maddi bir varlk olan beynimizde balayp beynimizde bittii, dolaysyla insan dncelerinin, sezgilerinin, duygularnn, karakterinin, heyecanlarnn, iradesinin insanst glerce deil, insansal srelerce belirlendii bilimsel gerei nda, "tanrdan gelen vahiy" dncesi, tipik bir 7 . yzyl insannn yargsdr. Muhammed'in sorunu da ite bu noktada, bugn ulalan bilin dzeyi ve bilimsel veriler asndan cehalet ifadesi olabilecek, ancak o dnem iin normal karlanabilecek olan konumunca belirlenmektedir. Bundan dolaydr ki O, bizzat kendisinin, iinde bulunduu maddi bir sreteki deney ve birikiminin ifadesi olan dnce ve bilinaltnn, ryalarnda da yansmalar ve uyankken yapt kurgularn "tanrsal" saymaktadr. "Vahiy" sanlan/denilen eyin basit bilimsel anlam bundan ibarettir; dolaysyla tanrsal deil, tamamen insansal, bir farkla ki bilimsel dn disiplininden yoksun bir insansal sretir. Esasen bir tanry reddetmemesine ramen bn-i Sina da vahiye ilikin slami yaklam yalanlamakta ve gerekte Cebrail ile konuma durumu olmadn, vahiyin aklla sezmek olduunu sylemekte, bunun da dncenin, felsefenin gc olduunu belirtmektedir. Ona gre peygamberlik de, Allah veya melekleriyle konumak deil, bakalannn kavrayamayaca denli gl bir sezgi ve alglama gcne sahip klnm olmak demektir. (Bkz. O. Hanerliolu, Felsefe Szl, s. 257). Yani bu bak asyla bile hareket etsek, Muhammed'i, tanr tarafndan kendisine herkesten gl bir sezgi ve alg gc verilmi bir konumdan teye gtremeyiz; dolaysyla slamclarn tanmlan erevesindeki "vahiy" iddiasna itibar etmemizi salayacak nedenlere ulaamayz. zetle dua gcyle, ryayla, ilhamla balayan dnsel-duygusal retkenlik sreci Muhammed'in bilinli eylemiyle sistematize edilmekte ve "vahiy" diye sunulmaktr ki, bu da onun iinde yaad ilkel koullar ve bunun rn olan metafizik bilincin doal sonucudur. Peki ama o gne kadar ok tanrc bir perspektif iinde yaayan, daha tesi Yahudiler, Hristiyanlar ve Zerdtleri de kapsamak zere ciddi bir kltrel, dinsel eitlilii barndran toplumun egemenleri ne oluyordu da bu yeni dine kar tavr alyorlard? slamc tarihlerin anlatmlarnda bu sorunun yant yoktur. Aksine hep yapageldikleri gibi klasik bir "zulm", "cahiliye" edebiyatyla durumu kurtarmaya ynelik abartlar tercih ederler. Oysa bu demagojinin perdesi kaldrldnda, gryoruz ki, bu "cahil" ve "zalim" toplum kendi iinde, farkllarn farkl yaama zgrlne sahip olduu, dinsel temelde insanlann birbirlerini ldrmedii, aksine btn dinlerin birbirleriyle zgrce tartp dinsel tercihlerinde zgr iradeleriyle deiime gidebildii bir kabileler demokrasisidir. Peki ama kendi iinde dinsel farkllklara hogrl olan bu toplumun, bizzat kendi iinden kp geleneklerinde kkl bir deiim getirmeyen yeni bir dine arlkla tavr koymas cidd bir eliki olmuyor muydu? yle ya, brakalm eski dinleri, kendi ilerinde kan Hanifler' e, keza kimi Araplann Yahudi veya Hristiyan oluuna bile hogrl olanlar kendilerinin saygn bir yesinin kendileri iin getirdii dine niye kar ksnlard? Buradaki pf noktas, Araplar'n iinden kan, kendini "Araplarn dini" olarak tanmlayan Islamiyet'in salt tek tanrcl olumlamakla yetinmeyip, ayn
slamiyet Gerekleri
178
zamanda dier tanrlar kaytsz artsz reddeden, kendi dndaki din inanrlarn "kafir" grerek tasfiyelerini ngren, dolaysyla Arap kavmine dier tanrlarndan vazgemelerini dayatan totaliter bir karakterde olmasndan kaynaklanyordu. Yani Muhammed, o gne kadar pek ok tanrya inanan ve bu yzden Yahudiler ve Hristiyanlarda dahil pek ok farkl dine inananlarn birbiriyle atmadan, birbirini tasfiye etmeye girimeden birlikte yaama kltr edinmi bir toplulua; "Allah nihayet size de bir din gnderdi, artk dier tanrlara inanmanz caiz deildir, onlan atn ve tek tanrya tapnn, ben de onun yetkili temsilcisiyim" demeye getiren bir dayatmayla kt iin tepkiyle karlayordu. Farkl inanlara zgrlk tanmayan, nceden varolan dnce zgrln yadsyan, farkl dncelere sahipler diye nce onlar cehennem denilen yerde yanmakla, glenmesine bal olarak da bu kez dorudan can, mal ve farkl olma zgrlklerini almakla tehdit eden, bizzat Peygamber'inin ifadesiyle, "ben insanlar kelime-i ehadet getirene kadar, yani Tanr'nn birliine inanana kadar onlarla harbetmeye Allah tarafndan memur edildim (Ibn-i Mace)" diyen bir din ile kar karya kalyordu Araplar. Demek ki karmzda "zalim" putperest Araplarla "mazlum" Mslmanlar mizanseniyle kavranabilecek bir durum bulunmamaktadr (tpk "cahil" Araplar - "aydnlk" Muhammed ikileminin de, kavramlarn ve tarihsel gereklerin arptlmas olduu gibi). Bilimsel, nyargsz bir tarih bilinciyle, sreci gerekten de doru kavramaya almak gerekiyor. Olayn birinci boyutu bu. Ikinci boyutu ise, yine Islamiyet'in bu teki zihniyetinin rn olarak Kurey egemenlerini kayglandran ekonomik karlar sorunudur. Bilindii gibi Mekke, tm evre kabilelerin kutsal hac yeri ve tanrlanntemsilen putlarn barndran Kabe nedeniyle nemli bir siyasi ve ticari merkez durumundadr. Putlar reddedip Kabe' yi bir tek Allah adna sahiplenecek yeni bir dinin Mekke'de egemen olmas demek, dier tanrlara inanan topluluklar nezdinde Mekke'nin bu konumunu, dolaysyla ticari merkez olma niteliini de yitirmesidir. Ite Muhammed'in salt kendini "hak" grp dierlerini "kfr" sayan dininin bizzat bu yapsndan dolaydr ki Mekke egemenleri, ekonomilerinin kurulu dengeleri adna, nceki hogrlerini terk ederek ona kar tavr alyorlard. "Kabe'nin bekisi sfatyla haclarn nezir ve hediyelerinden faydalanan kendi kabilesinin ileri gelenleri, Muhammed'in pervasz hucumlar karsnda mukaddes mabedin kmesiyle urayacaklar zararlar grerek bunlan tazyik, takip ve srgne uratyorlard. Fakat peygamberliin altnc ylnda, Muhammed, kendisini yalnz kle ve dilencilerle deil... Mekke meclisinde sz geen zengin aile efleriyle de evrilmi buldu." (Niyazi Berkes, Teokrasi ve Laiklik, s.214) Tabii Kurey egemenlerinin Mslmanlara ald tavr, iddialarn aksine yine de verili grece demokratik ortam nedeniyle radikal olmaz. Dinin kurucusu Muhammed, 10 yl boyunca Mekke'de yaamaya ve dinini burdan yaymaya devam edecektir. Bu ii salt amca Ebu Talib'in nufuzuna balayanlann nesnel bir tarih bilincine sahip olmadklan ak.. stelik aleyhinde ayet dzenlenmi olan Ebu Leheb'in, Kurey'in banda olduu dnem bile Muhammed'in tasfiyesine ynelmedii, "ona sorun karan" yeen muamelesi yaptklan bilinen bir gerektir. zetle Mekke, geleneksel dinlerini tasfiye etmeye almasna ramen, siyasal gelenei ve ekonomik dengeleri erevesinde uzun dnem Muhammed'e merkezlik yapmaya devam etmitir. kenceye urayanlar ise, zgrle kavumak dileiyle Mslman olan kleler olmutur arlkla; yoksa ne Muhammed, ne Ebu Bekir, ne Ali, ne de dier asiller snfndan olan Mslmanlar, dorudan hibir baskyla karlamamlardr. zetle slamclar, bu dnem tarihini bize arptarak anlatmaktadrlar. Bu gerekler nda dneme ilikin zl bir belirleme yaplacak olursa bu; Arabistan 'daki grece demokratik ortama son verenler, bize "zalim" ve "cahil" diye tantlan ok tanrc Araplar deil, aksine dnsel sistematii nedeniyle bizzat Islamiyet olmutur. Nitekim bunun en somut rnei ncelikle Medine'de yaanmtr. Yahudi nfusun tek tanrc kltrnn ideolojik hegomonyas sayesinde kendiliinden Mslman olan Medine'deki Araplarn daveti zerine oraya g eden Muhammed, belli bir gce ulamasnn hemen sonrasnda, Yahudileri (hem de onlarla imzalad szlemeye ramen) srgn, lm, kleletirme ve mallarna el koyma yoluyla yok ederek Medine demokrasisini fiilen tasfiye etmitir. Mekke'nin ele geirilmesi sonrasnda da ayn durum yinelenir; ilk i olarak tm putlar krdrr ve herkesi, evindeki putlar teslim etmeye zorunlu klar. Basit bir put krcl, "cehaletin tasfiyesi" olarak gsterilmeye allan bu olay, gerekte Mekke'de artk bir baka inan biimine kesinlikle izin verilmeyecei, Mekkelilerin ya islamlama ya da lm seenekleriyle kar karya braklmas demekti. Nitekim Mslman olmay kabul edenlerin can balanrken, kabul etmeyenlerin ise fiziki tasfiyesine gidilecektir. Bu nedenle ldrlenler arasnda Muhammed' i hicvetmi iki arkc kadn da vardr. Bu ilk tasfiyenin hemen ardndan da Arap kavmi iinde ikinci bir din brakmamacasna dier tm kabilelerin kl zoruyla dize getirilmesine ynelinecektir. 630'da, "Hac merasimi bittikten sonra, Resul'n damad Ali, Mina 'da Onun namna, Kur'an' n dokuzuncu suresinin banda bulunan emr-i llahi'yi okudu. Allahn bu emirleri hkmne gre Peygamber kat'i olarak puta tapmay yasaklyordu. Bundan sonra artk hibir mrik bu kutsal yerde Hac edemeyecektir. Peygamber'in kafirlerle aktetmi olduu anlamalar, onlar bu anlamalara harfiyen uyduklar takdirde kararlatrlm olan mddetin bitimine kadar geerli kalacaktr. Ellerinde byle bir mukavele bulunmayanlar ise, ya slamiyet' e girecekler veya ortadan kalkmalann gerektirecek bir harbi gze alacaklardr. Haram aylar geene kadar mrikler rahatsz edilmeden vatanlarna dnebileceklerdir; bu sre getikten sonra, kendilerine nerede raslanrsa saldrlacaktr." (C. Brockelman, slam Uluslar ve Devletleri Tarihi, s.27) Esasen Medine dneminde Mekkelilerle gerekleen savalara ilikin de ciddi bir n yarg var ki tarih bilimi adna dzeltilmelidir: "Bilindii gibi Mekke o alarda, am, Basra gibi Dou Akdeniz'e ulaan "Ipek Yolu" ile sk balantlar bulunan, son derece zengin ve mreffeh bir ehirdi. Mekke aristokrasisinin ticaretle megul olduu ve bu sayede byk servet ve zenginlikler toplad, fazla izaha lzum olmayan bir gerektir. Mekke'nin iktisadi hayat bakmndan sanki kalbe giden damarlar mesafesinde olan bu nemli yolu am istikametine aan yoldur. Bu yol Dou Akdeniz'de, byk Asya ticaret yolu ile birlemekte ve bylece yol ebekesi dolayl da olsa Mekke'ye kadar uzanmakta idi. Hatta Islam tarihinde Bedir, Uhud, Hendek gibi byk harplerin kmasnda szkonusu yolun Medine ehir Devleti'nin kontrol altna gemesinin byk tesirleri olmutur." (Z. Kitap, Yeni Islam Tarihi ve Trkistan, s. 226) Muhammed; Medine'nin, Mekke'nin ticaret yolunu kesen bu corafi avantajn, ekonomik durumlar ktlemi olan Mslmanlardan yana kullanmakta gecikmeyecekti. Ilk elden Batn- Nahle vadisinden gemekte olan zengin Mekke kervann vurdurarak ok miktarda ganimet ele geirir. Ancak bu yama eylemi, o dnemin yerleik hukuku erevesinde Medine'de bile yle byk bir tepki yaratr ki, Muhammed onun, "verdii talimatn yanl anlalmasndan kaynaklandn" syler; ama ganimetler yine de geri verilmez. Ardndan bu talan eyleminin dinen meru gsterilebilmesi iin, "sulh aylarnda da kafirlere kar harbin caiz olduunu ve ganimetlerin paylalabileceini" ieren ayetler dzenlenir. Bedir zaferi denilen sava da ite byle bir kervan yamalama ynelimi sonucunda gerekleir. Ebu Sfyan ynetimindeki Mekke ticaret kervann pusuya drmeye alan Mslmanlara kar, Ebu Cehil komutasndaki yardm koluna kar Bedir kuyusu banda gerekleen sava, Mslmanlarn galibiyetiyle sonulanr. Bedir'de elde edilen galibiyet, Muhammed'in zgvenini arttran, ve hemen ardndan Medine 'deki putperestlerin Islam' a girmek zorunda braklmalarn, keza Kaynuka Yahudilerinin mallanna el konulup srlmesini getiren bir gelime olur. Mekkeliler can damarlar olan ticareti srdrmek zorundayken, Muhammed de onlann bu damarlarn kesmek kararllndadr. Yani dosdoru konumak gerekirse bu koullarda Mekkeliler tamamen meru bir durumdadrlar; ancak Mslman olmay kabul etmemek gibi bi byk bir "sular" vard, ki bu, Muhammed nezdindeki meruiyetlerini ortadan kaldryordu! Dolaysyla yamalanmalar meruydu; nk kafirlerin yamalanmas ve onlara kar sava "Allah tarafndan" Mslmanlara zorunlu klnmt!.. "Hounuza gitmedii halde.savamak size farz klnd... (Bakara-2l6)" deniliyordu Kur' an 'da. "Fitne ortadan kalkp din yalnzca Allah'n oluncaya kadar onlarla savan (Bakara-193)"; "... Eer yz evirirlerse onlan yakalayn, bulduunuz yerde ldrn ve hibirini dost ve yardmc edinmeyin (Nisa-89)"; "...Hak dini kendilerine din edinmeyen kimselerle, klerek (boyunlann bkp) elleriyle cizye (hara) verinceye kadar savan (Tevbe-29)" diye devam ediliyordu. (Bkz. Kuran Ayetleri)
slamiyet Gerekleri
179
Byle olduu iindir ki Mekkeliler, ister ticaret yollarn ak tutmak iin olsun, isterse kendilerini yok etmeye ynelen bu yeni dini etkisiz klmak iin olsun savamak zorundaydlar. Uhud'da sava bu temelde balad, bu kez Mekkeliler kazand; ancak dalan Mslman ordusunun ardndan Medine zerine yryp, zaferlerini sonucuna vardrmak yerine geri ekildiler. Ve ilgintir Muhammed, Uhud'taki yenilginin acsn bu kez de Beni Nadir Yahudilerinden kard. Mlklerine el koyarak onlan Medine 'den srd. Uhud'daki zaferlerini sonuna vardrmamaktaki hatalann dzeltmek iin 627'de Medine nlerine gelen Mekkelilere kar Muhammed, ehrin ak olan tarafnda hendek kazdrarak kar taraf etkisiz klan bir savunma rgtledi. ehrin teki ucundaki son Yahudi kabilesi Kureyzallar da Mekkelilere kap amaynca, Ebu Sfyan komutasndaki ordu scaa daha ok dayanamayarak geri ekildi. Muhammed, Hendek savann byle sonulanmasnn ardndan, Mekkelilerin ehre girmelerine izin vermemi olmalarna ramen, salt onlarla grme yaptklar gerekesiyle Kureyzallarn 700 erkeini katlederken kadn ve ocuklarna da kle olarak el koydu. (Bkz. Islamiyet Ve iddet) te byle bir sre sonucunda Islamiyet, dier Araplara kar etkin bir konuma ykselirken, Medine'de de, tm ekonomik birikimlere sahip tek g haline geldi. Muhammed artk Mekke'yi isterken Mekkeliler ise bar istiyorlard. Hac zaman Mslmanlarn Kabe ziyaretinin engellenmemesi karlnda Hudeybiye bar imzaland. Artk gelinen noktada Islam ykselen, putperestlik ise zlen bir ideoloji haline gelmiti. nsanln o bilin dzeyinde cenneti ve cehennemiyle daha etkin bir ideoloji olan, artk bozulan eski dengeler sonrasnda Arap kavminin karlaryla da daha ok rten, onlar iine kapal bir kabileler demokrasisinden karp merkezi ve militarist bir devlet haline dntrerek dier kavimlerin ekonomik birikimlerine el koymaya muktedir bir kavim haline getirecek olan ve stelik aristokrat, kleci, tccar egemen snflarn karlarn en kk anlamda zedelemedii gibi aksine onlar tanr nezdinde meru klan bir ideoloji olduu iyiden iyiye belirginlemi olan Islamiyet'in, Mekke erafnda da hzla yaylmas dnemi balar. Halid b. Velid, Amr b. As gibi byk komutanlar, ardndan amcas Abbas ve Ebu Sfyan gibi ileri gelen Araplar da Mslman olurlar. Bu avantajlarla Muhammed, 630'da, zaten zlmekte olan Mekke'yi ele geirir. Bundan byle tarih artk farkl yazlacaktr; Islamiyet, Arap dinamizmini, kendi militarist bayrann altnda merkeziletirerek dnya tarih arenasna sryordu. Bu dinamizm, geni talan olanaklar ve tanrsal stnlk misyonuyla, blgenin zlmekte olan iki merkez gc olan Iranllar ve Bizansllar bata olmak zere Kptiler, Krtler, Trkler, vb. hzla dier halklar zerine salnacak; tm blgenin igali, talan, ilhak ve tabii giderek Mslmanlatrlmas ve grece Araplatrlmasna yneltilecektir. Kaynak: Erdoan Aydn, Islamiyet Gerei I, Kaynak Yaynlar
Kuran Deimitir..
Kuran'n Orijinalleri Yakld in imdi Yok

Kuran'n ilk orijinali: Kk talar, deri, aa paras, kemik gibi eitli nesnelere yazlyd. Yakld. (Mehmet Akif'in yapm olduu Trke Kuran tercmesi de yaklmtr). Kuran'n ikinci orijinali: Ebubekir dneminde yaplan derleme. Yakld.
Kuran'n nc orijinali: Osman dneminde oluturulan "azmalar".Bunlar da dnyann hi bir tarafnda yok. Yaplan inceleme ve aktarmalarla grlen o ki: Muhammed'in "vahiy katiplerine yazdrd" bildirilen "Kuran"n ne "ayn" ne de "tm" eldeki Kuran'da. Halife Mervan kendi gerekesini yle aklar; "Onda yazl olanlar, Osman tarafndan yazdrlan Mushaflara gemitir. Artk ona gerek kalmamtr. Yaklp yok edilmeseydi, zamanla kukulara yol alabilir, ondan alnarak yazlan Mushaflar evresindeki kukular nlenemeyebilirdi. Bundan korktum, o nedenle yaktrdm."(Kaynak: b Ebi Davud, Leiden 1937, yay.,s.243-Suphi e's-Salih Mebahis Fi ulm-il Kuran).
Kuran nasl derlendi?

Kuran ayetleri bugnk biimi ile yazlp bir araya getirilmi deildi. Hadislerde peygambere vahiy olan ayetler eitli nesneler zerine yazlyd; hepsi de dank durumdayd. Ayetler "Lihaf" (kk talar), "Rka" (deri aa yapra, bir eit kt), "Ektaf" (deve ve koyun kemikleri), "Usub" (aga paras" gibi nesnelere yazlmt.
Yitip gitmesin diye tmn bir araya getirme abasna ilk kez Halife Ebubekir dneminde gerek duyuldu ve bu abalar gerekletirildi. Bir aktarma da "bunlarn tmnn peygamberin evinde, bir arada bulunduu ve dankken bir araya
slamiyet Gerekleri
180
getirip, iinden eksilen olmasn diye ortasndan iple balanm olduu" da aklanr. Buhari'nin yer verdii bir hadise gre; "dinden dn" (ridde) olaylar ve bu olaylar nedeniyle sava hali vard. Kuran' ezber etmi kiilerin bir bl lmt. lenlerin says artabilirdi, bunlarn tm lp gitmeden Kuran'n orada burada yazl ayetleri derlenmeli, tm bir kitap haline getirilmeliydi. Hattabolu mer durumu ve konunun nemini Halife Ebubekir'e anlatt. Ayetlerin derlenmesini nerdi. Halife balangta pek doru bulmamt bu gr.
"Peygamberin yapmad eyi yapmak nasl doru olabilirdi?" diye dnyordu. mer direndi ve nerisini kabul ettirdi. iin gereklemesi iin de Zeyd Ibn Sabit'e grev verildi. Zeyd "Ebubekir bana 'Sen akll bir gensin. Peygambere vahiy yazdn iin senin baaracana gveniyorum. Aratr ve topla Kuran ayetlerini' dedi, Tanrya ant ierek sylerim ki, dalardan bir da ykleyip tamay nerseydi, buyurup verdii grev kadar bana ar gelmeyecekti. Yani Kuran' derlemek kadar." diyorama sonunda grevi kabul ettiini sylyor ve ii nasl yaptn yle dile getiriyor: "Kuran (ayetlerini) derlemeye koyuldum. Hurma dallarndan, kk talardan ve kiilerin ezberlerinden izleyip derledim. iin sonunda, Tevbe (Beraat) suresinin sonunu, Ebu Huzeymetu'l-Ensari'de buldum. Ki, bakasnda bulamamtm bu paray". Zeyd, bu parann Tevbe Suresinin sonundaki ayetleri (128 ve 129.ayetleri) oluturduunu aklyordu Bylece Zeyd, Kuran ayetlerini derleme iini yaparken iki kaynaa bavurmaktayd: Ayetlerin yazl olduu nesneler (aalar, talar..) ve ezber bilenlerin bellekleri. Ebubekir dneminde yazlan Kuran iin bavurulan ezbercilerin baka deyile hafzlarn says Mslmanlar arasnda tartmaldr. O dneme ilikin kaynaklardan Buhari'nin "e's-Sahihi"nde yer alan hadisten anlald kadaryla Kuran'n tmn ezberleyenlerin en iyimser rakamla 7 kii olduu kabul edilebilir. Ayn zamanda, Peygamber dnemindeki "hafz"larn, yani Kuran' tmyle ezberlemi olanlarn says pek azd. Buhari'nin "e'sSahih"inde geen hadis yle: Birinci hadis: Amr Ibnu'l-Ass anlatyor: Peygamberin "Kuran' drt kiiden aln, Abdullah Ibn Mes'ud'dan, Salim'den, Muaz'dan ve beyy Ibn Ka'b'den" dedigini iittim. (Buhari, Fadailu'l-Kuran 8.) kinci hadis: Enes anlatyor: "Peygamber ldnde, drt kiiden baka Kuran' tmyle ezberlemi olan yoktu. Ebu'd-Derda, Muaz Ibn Cebel, Zeyd Ibn Sabit ve Ebu Zeyd." (Buhari.)
nc hadis: Katade'den aktarlyor: "Malik olu Enes'e; 'Peygamber dneminde, Kuran' tmyle ezberleyenler kimlerdir?' diye sordum. u karl verdi: 'Drt kii. Tm de Medine'li. beyy Ibn Ka'b, Muaz Ibn Cebel, Zeyd Ibn Sabit ve Ebu Zeyd (Buhari, ayn yer, Mslim 2465. Hadis.)
Bu hadislerde adlar yazl olanlar topladmz zaman Peygamber dneminde Kuran' tmyle ezberlemi olanlarn says yedi idi demek gerekiyor: Ibn Mesud (Birinci hadiste), Salim (birinci hadiste), Muaz Ibn Cebel (birinci, ikinci ve nc hadiste.) slam din bilirleri bu hadislerdeki aklamalarn "dinsizlerin iine yaradn" ileri srerler. Suyuti, El tkan, Msr 1978, c.1, s.94, satr 13.)
slamiyet Gerekleri
181
l itkan'da daha bakalarnn da Kuran' ezberlemi olduklar adlar ile aklanyor. Ama aktarmay yapan, bu adlar saylanlardan kimilerinin, Kuran'n tmn ezberleme iini Peygamberin lmnden sonra bitirdiklerini aklamaktadr. (El tkan, 95-9.) Zeyd Ibn Sabit, herhangi bir paray Kuran'a geirmek iin "iki tank" koulu koymutu. Ancak bir tankla Kuran' alma gerei duyduu ve geirdii paralar da vard. rnein, Ube Huzeyme'de bulduu ve Tevbe Suresi'nin son iki ayetini oluturan para byleydi. Kuran' derleme ve yazma ii bir yl srer. Bu ie giriildiinde mer ile Zeyd, mescidin kapsna oturmular, "herkesin Peygamberden ayet olarak elde ettii ne varsa getirmesini" istemilerdi. Baarlan i, kaynaklarda yle tanmlanr: Kuran ayetlerinin, surelerinin bulunduu iki kapakl bir kitap. Derlenip yazlan sayfalar, lene dek Ebubekir'in yannda kald, sonra mer'in (halife) yannda bulundu. O da lnce, kz Hafsa'ya verildi.
Kuran ikinci kez derleniyor:

Buhari'de yer alan bir hadis yle: Ermeniyye ve Azerbaycan' ele geirmek iin savalyordu. Huzeyfe, Ibnu'l-Yeman, Halife Osman'a geldi. Mslmanlarn okuduklar Kuran'lardaki birbirini tutmazlktan yaknd, "Emire'l-M'minin! Bu mmet, kendisinden nceki Yahudiler ve Hristiyanlarn iine dtkleri birbirini tutmazllklar gibi bir duruma dt!" Bunun zerine Osman, Hafsa'ya adam gnderdi, baka Kuran nshalar yazp almak iin kendisinde bulunan sayfalar (yani Ebubekir dneminde yazlan kitab) gndermesini istedi. " bitince sana geri gnderirim" dedi. Hafsa da gnderdi o sayfalar Osman'a. Osman, hemen Zeyd Ibn Sabit'e, Abdullah Ibn Zyebr'e, Sa'd Ibnu'l-As'a ve Hiam oglu Haris olu Abdurrahman'a buyruunu verdi. Onlar da Hafsa'dan getirilenden alp Kuran nshalarn oluturdular. Osman, kuruldaki kiiye unlar syledi: "(Medine'li) olan Zeyd ile, Kuran'dan herhangi bir kesimde ters dtnz zaman, tartma konusu olan paray Kurey dili ile yazn. nk Kuran sadece Kurey dili ile inmitir." Onlar da bu buyruu yerine getirdiler. Sonunda (esas) sayfalardan Kuran nshalar oluturup ii bitince, Osman, sz konusu sayfalar (Hafsa'dan getirilenler) geri gnderdi. Alnan nshalarn da her bir kesime gnderilmesini buyurdu. Ve bunlarn dnda kalan her bir Kuran sayfasn ya da Mushaf buyurup yaktrd.(Bkz. Buhari, e's- Sahih, Kitabu Fedaili'l-Kuran/3.) Buhari'nin kendisine anlatlan abalardan ve "Kureyli olanlarla olmayanlar arasnda" belirecek anlamazln zm biiminden anlaldna gre, Kuran nshalarn ortaya karrken, Hafsa'daki Mushaf'tan aynen kopya etmek sz konusu deildi. leri srle gelen "aynen kopya edildii" ileri srlrken, neden kopya edildiine de "az (ive) farklarndan dolay" diye gereke gsterilir. Ancak, Dr. Suphi e's-Salih, Mebahis Fi Ulumi'l-Kuran (Beyrut 1979) adl eserinin 80, 84, 85 sayfalarnda bu gerekenin inandrc olmadn belirtiyor. Dr. Suphi'ye gre, o zaman ayn metni, ayn szckleri deiik okunacak nitelikte yazp yanstabilmek iin gerekli iaret ve noktalama yoktu. O zamanki yaz harflerinin dnda iaretsiz harfler de noktaszd. Ksacas, halife Ebubekir dneminde oluturulan "mushaf", istenseydi bile, eitli kabile azlarn (iveleri) ierir nitelikte yazlr olamazd.
Durum byle olunca, u sorular karlksz kalyor: Ebubekir dneminde hazrlanan ve Hafsa'dan alp getirilen "Mushaf" ile Osman dneminde meydana getirilen "nshalar, mushaflar" arasndaki fark neydi? Yeni alma ile gerekletirilen nedir?
Yukarda anlam sunulan hadiste bu aklanmamakta. Ancak, hadisin devam niteliindeki bir aklamada, yaplan iin sadece "bir temel nshadan alnp, baka mushaflara aktarma" olmadn anlatr niteliktedir Drtl kurulda yer alan Zeyd Ibn Sabit, yle diyor: "Mushaf oluturma iini yaparken, Ahzab Suresinin sonundan bir ayet yitirdim ('fakattu'). Ki, Peygamberin onu Kuran'dan bir para olarak okuduunu iitip tank olmutum. Aradk bu ayeti. Ve Sabit olu Huzeyme el Ensari'de bulduk (Ahzab suresine 23.ayet) ekledik o mushafta." (Itkan, Msr, 1978, C1, s.79.)
Birinci derlemenin yaklmasndaki ama:

lmne dein sandnda saklayan ve alnp yaklmasn nleyen Hafsa idi. Bu koruyucu lnce, Kuran'n Tanrs "Kukusuz Zikr' (Kuran') biz indirdik; kukusuz koruyucular da yine biziz" (Hicr, ayet:9) dese de koruyucusu kalmamt. Mervan Ibn Hakem, "sandktan" aldrtp getirmi ve yaktrmt. Mervan'n bu ilk derlemeyi yaktrmasndaki gerekesini, kendisi yle aklyor: "Bunu yaptm, nk, Onda yazl olanlar, resmi (imam) Mushaf'a yazlp geirilmi ve korunmutur. Korktum ki aradan uzun zaman getiinde kukucu kimseler bu (resmi) Mushaf hakknda kukuya derler." (Bkz. Dr. Subhi e's-Salih, Mebahis fi Ulumi'l-Kuran, s.83. Dayand kaynak: Ibn Ebi Davud, Kitabu'l-Mesahif, s.24.) Oysa, asl kukulara yol aan, esas alnm olduu belirtilen ilk derlemenin yaklmas olmutur. nk, ilk derleme ile, sonraki (Osman dneminde oluturulan ve imam ad verilen) "Mushaf" arasnda fark olmasa idi, ilkini yakma yoluna gidilir miydi? lk derlemede bulunmayan eklemeler ya da Kuran'dan karmalar yaplmam olsayd, neden korkulmutu?
Muhammed Dneminin Kuran' ile Bugnk Kuran Ayn Deil:

Burada ok nemli bir tankla bavuralm: Ibn mer diyor ki: "Hibiriniz, Kuran'n tmn aldm (elimde bulunduruyorum) demesin. Bilemez ki, Kuran'n ou yok olup gitmitir. 'Ne kadar ortada varsa o kadarn elimde tutuyorum' desin yalnzca." (Bkz.Suyuti, el tkan, 2/32.)
slamiyet Gerekleri
182
Bu tanklk, bugn elimizdeki Kuran'la, Muhammed'in "vahiy katipleri"ne yazdrd bildirilen Kuran'n ayn olmadn ok ak biimde anlatmyor mu? Kald ki, Ibn mer, Osman dnemindeki derlemeden sonra bu sz sylemitir. Yani, Osman dneminde oluturulan "Mushaf"n da orijinali yok. O el yazmas, Dnyann hi bir yerinde bulunmuyor... Temel kaynaklarda sz edilen, ama bugn bulunmayan "deiik mushaflar" da zerinde durulmaya deer nitelikte. Suyuti'nin el tkan'nda, Buhari'nin eserlerinde baz nemli mushaflardan ve bu mushaflarn iindeki surelerin listelerinden sz edilir. rnein, Muhammed'in en yaknlarndan biri bilinen ve Peygamberin, Kuran iin ezberine bavurulacak drt kiiden biri olarak belirttii Ibn Mesud'un mushaf, yine Muhammed'in danlmas gereken drt kiiden biri olarak sz ettii beyy Ibn Ka'b'n mushaf, Abdullah Ibn Abbas'n mushaf, Muhammed'in karlarndan Aie'nin mushaf, Ali'nin mushaf bunlarn balcalar. Ayrca bugn Alevi'lerin, Ali'nin mushaf olarak sz ettikleri bir mushaf ve Hindistan'da saklanan ayr bir mushaf daha var.
Suyuti'nin ve Buhari'nin kitaplarnda belirtilen mushaflardan hibiri gnmze gelememi. Ancak bunlarn ierik listeleri yazlmtr.Ayrca baz din kitaplarnda, bunlarda bulunduu sylenen ayet ve surelerden paralar gnmze kadar gelmitir. Eldeki resmi nshadan ierik ynnden farkl olduklar bu listelere baknca hemen anlalyor. rnein, Ibn Mesud'un "Mushaf"nda Fatiha Suresi gibi ok temel bir sure yok. Felak ve Nas sureleri de..Ali'nin surelerinin sras bugnkne uymuyor. Suyuti, kitabnda, Bakara suresinin, Ahzab suresi ile ayn uzunlukta olduunu aktaryor. (Bkz. Suyuti, el tkan, 2/32.) Oysa bugn, eldeki resmi Kuran'da, Bakara 285 ayet iken, Ahzab yalnzca 73 ayettir. nc halife Osman dneminde bir heyet tarafndan yeniden derlenip yazlan Kuran'larn ka adet olduu ve u anda nerede bulunduklar tartmaldr. Kimilerine gre drt, kimisine gre be ya da yedi adet yazlmtr. Drttr diyenlere gre, Osman bir nshasn kendisine alkoymu, dierlerini Kufe'ye, Basra'ya ve am'a gndermitir. Mekke'ye, Yemen'e ve Bahreyn'e gnderilenlerden de sz ediliyor. Kimi kitaplardaki bilgilere gre, bu nshalardan kopya edilip oaltlmasna izin verilmi, kimi kiiler kendileri iin "mushaflar" meydana getirmilerdir. Ancak, o zaman bu mushaflarda bulunduu sylenen ve rnekler aktarlan baz Kuran paralarnn resmi Kuran'da bulunmamasna ne demeli? Baz slam kaynaklarnda, Osman dneminde oaltlan nshalarn bir ksmnn bugn elde olduu iddia edilir. rnein, bir kopyann Takent'te olduundan sz eden ok sayda kitap vardr. Yine baz slami Trk kaynaklarnda Topkap Mzesi'ndeki Kuran'n da Osman zamanndan kald sylenir. (Turan Dursun'un bu makalesinin zerinden geen srede , 2000 ylna gelindiinde, Yemen'deki Ulu Cami'de yaplan restorasyon almalar srasnda dnyann en eski Kuran'nn bulunduu The Guardian gazetesinin haberinde aklanmtr. Bu Kuran zerinde yaplan incelemeler, gnmzdeki Kur'an' tutmadn gstermektedir. ) Konunun aratrmaclarndan Prof. Dr. Suphi e's-Salih kitabnda, "Peki, Osman dneminde hazrlanm resmi nsha imdi nerededir?" sorusunu ortaya atar ve doyurucu cevap bulamadn aklar. Kahire Ktphanesi'nde olduu sylenen nshann, Osman dneminden kalm olamayacan belirtir. nk bu kitapta bir takm iaret ve noktalar vardr, byle iaret ve noktalarn slamiyet'in ilk yllarnda bulunmad bilinmektedir. Ayrca, Kuran'n okunuundaki farklar da, tek bir Kuran olmadnn gstergesidir. Nitekim, smail Cerraolu'nun, Ankara 1971 baskl "Tefsir Usulu" adl kitabnn 90-110.sayfalar arasnda, Islam kaynaklarndan aktarlan bilgiler de yle: "Kur'an'n bir harfinin bile deimedii" yalan Tevbe suresinin 114.ayetindeki "iyyahu" szcn, Hammad bn Zeberkan, "ebahu" diye okurdu. Sad suresinin 2. ayetindeki "izzettin szcn de "rratin" okumaktayd. Buradaki deiiklikler harf deiiklikleri.Birincisinde "ya""ba" ya, brnde de "ayn" harfi, "ayn" harfine dnm. Haydi bu tr harf deiikliklerini nemsemeyelim. Eldeki Kur'an'da grlen kimi szcklerin yerine, Abdullah bn Abbas, "mrdiflerini", yani "e anlaml olanlar kullanrd. Enes bn Malik de Mezzemmil suresinin 6. Ayetindeki "akvamu" szcnn yerine, "asvabu" szcn kullanmtr. bn mer, Cum'a suresinin 10. Ayetindeki "fes'av"
slamiyet Gerekleri
183
szcnn yerine, "femz" szcn; bn Abbas Karia suresinin 5. Ayetindeki "kel'hni"yerine "k'essavf"y uygun grp kullanrd. Yine bn Abbas "sayhaten vahideten"lerdeki "sayhaten" yerine, "zeyfeten"i yelerdi.Enes bn Malik, nirah suresinin 2. Ayetindeki "vada'n" yerine,"haleln" diye okurdu. (Bkz.Sf.95). Ayn kitapta, gsterilen kesimde baka rnekler de grlebilir. Buralarda grlen de yalnzca harf deiiklii deil kelime deiikliidir. Demek ki peygamberden bu yana bir harf bile deimemitir sav gerek deildir. smail Cerraholu'nun da kitabnda yer verdii (Bkz. ayn kitap, s.93-94) bir olay ok ilginti bu konuda. Aktarldna gre, bir gn Hizam olu Hakim Olu Hiam, Furkan suresini okumaktadr. mer dinler, bakar ki, Hiam bu sureyi Muhammed'in kendisine retip okuttuundan baka trl okuyor. mer fkelenmitir: "-Bu sureyi sana byle kim belletip okuttu?" "-Peygamber!" "-Yalan sylyorsun. nk, Peygamber bu sureyi bana senin okuduundan baka trl okuttu." mer bu tartmay yaparken, Hiam'n yakasna sarlmtr. Sonra, adam alp Peygamber'e gtrr. "-Bu adam, senin bana okuttuundan baka trl okuyor Furkan suresini." "-Yakasn brak da adamn okuduklarn ben de dinleyeyim." mer yakasn braknca, Muhammed adama dner: "-Hiam, haydi oku, bir de ben dinleyeyim, Furkan suresini nasl okuyorsun?" Hiam, Furkan suresini, kendisine retildii gibi okur. Sonra, Muhammed, "-Bu sure bana byle indi." der. Muhammed, ayn sureyi bir de mer'e okutturur. mer'inki iin de ayn eyi syler. Yani, ikisininkini de doru bulmutur. Sonra da yle der: "- Kuran yedi harf (yedi trl) indirildi. Bunlardan hangisi kolaynza gelirse, Kur'an' ona gre okuyun. (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Husmt 4; Tecrd, hadis no: 1766; Mslim, e's-Sahih, Kitabu Salti'l-Msfirn/270, hadis no:818) Bu hadis, Hiam'n okuduu Furkan suresi ile, mer'in okuduu Furkan suresinin ok ok baka olduunu aka ortaya koyuyor. Bu hadise gre, Muhammed, kavgay tatlya balyor, "Kur'an'n yedi eit indirildiini" ve herkesin baka trl okuyabileceini sylyor. Yani Kur'an' trl biimlerde renip okumay serbest brakyor. "Bakalk"sa, hadisten de kolaylkla anlalaca gibi, "okunu"ta deil, "okunanlar"dadr. Yoksa, mer'in o denli fkesinden sz edilebilir mi? Kaynaklar, ayr ayr mushaflar zerinde durur. Aktarlan rneklere gre, kimi mushaftakiler bugn elimizdeki "resmi kuran" dakileri tutmamaktadr. Ayrca bn mer'in u sz son derece ilgintir: -inizden kimse, Kur'an'n tmn elinde tutuunu sylemesin. Bunu diyen bilir mi Kur'an'n tm ne kadard, nasld? Kesin olan o ki, Kur'an'n ou yok olup gitmitir. (Bkz. Syuti, el tkan, 2/32) Btn bunlar karsnda, yine "kuran, Peygamberden bu yana olduu gibi ve bir harfi bile deimeden gelmitir, denebilir mi? Kur'an'n birinci orijinali de, ikinci orijinali de yine mslmanlar eli ile yaklmtr. Kukusuz gerekleri rtmek iin. Osman dneminde oluturulup oaltldktan sonra belirli merkezlere gnderilen nshalarn orijinallerine de , dnyann hibir yerinde raslanmamaktadr. Mslmanlarn kutsal kitabnn resmi nshasnn her yerde ayn olduu dorudur. Ancak, bugn slam dnyasnda bilinen ve elde bulunan Kuran, Peygamberin "vahiy katiplerine yazdrd" sylenen Kuran'n ayn deil. Kaynaklar, bunu ortaya koyuyor. Mehmet Akif'in yapm olduu Trke Kuran tercmesi de yaklmtr Yararlanlan slami Kaynaklar: 1.Buhari E's-Sahih (Arapa); Kitabu'l Fedail-l- Kuran Menakbu'l Ensar, Sahihi Buhari Mustesari. Tecridi Sarih Tercmesi, 2.Dr. S. Suphi E's-Salih (slam dnyasnda son yzyln leri gelen ve birok eserleri olan aratrmac) Mebahis fi Ulum-il Kuran, 3.Celalettin Suyuti (Kuran yorumcusu, Hadis uzman olarak slam dnyasnda en gvenilir din bilirlrinden birisi): El tkan Fi Ulumi-l,Kuran, 4.Mslim E's-Sahih (Arapa), 5.Ebu Davud Kaynak: 1) Turan Dursun, Din Bu, 1.cilt, Kaynak Yaynlar, 10.bask, sayfa 78-89.Kaynak yaynlar 84. 2) Turan Dursun, Din Bu, 3.cilt, Kaynak Yaynlar, 6.bask, sayfa 187-189 Not: Konuyla ilgili ngilizce baz Ingilizce siteler : http://www.answering-islam.org/Green/seven.htm http://www.answering-islam.org/Gilchrist/Jam/chap1.html http://www.answering-islam.org/Quran/Text/ What is Quran? http://www.guardian.co.uk/Archive/Article/0,4273,4048586,00.html
16.12.2000 akam Kanal 6 TV'de yaynlanan Ceviz Kabuu programnda konuklardan Edip Yksel, iki ilahiyat ile tartt. Edip Yksel, Reat Halife olarak tannan kiinin Kuran'daki Tevbe suresinin son iki ayetinin orijinal Kuran'a sonradan eklendii tezini vurgulad. Ayrca, programdaki tartmac ilahiyatlardan birisi olan Diyanet leri Bakanl Din leri Yksek Kurulu Uzmanlarndan Mustafa Varl, Kuran'a "elif harf"leri eklendiini ifade etti. Bu iki aklama da, Kuran'n deimi olduunun bir dier ispat oluyor, her ne kadar dinciler "Kuran'n bir harfi bile deimemitir" deseler bile..
Milattan 1500-2000 yl nce, bir baka deyile, Muhammed'den 1900-2400 yl nce yaam olan eski Msrllar, yapm olduklar piramitlerin duvarlarna ve papirs ad verilen ve kat yerine kullanlan yapraklar zerine kazdklar resim ve yazlar (hiyeroglif) ile kendi alarna bugn bile k tutuyorlar. Bunlardan rnek aada grlyor:
slamiyet Gerekleri
184
Ve, Topkap Mzesi'nde Kutsal Emanetler blmnde Muhammed'e ait olduu belirtilen mektuplar bulunuyor. Bu mektuplar Muhammed zamanndan gnmze kadar muhafaza edilmi ama Allah'tan-varsa eer- geldii iddia edilen Kur'an'n ilk orijinal nshas Dnya'nn hibir yerinde yok..
Evet, ne gariptir ki; Muhammed'in Allah'tan-varsa eer- indiini iddia ettii Kuran'n yazya ilk dklen kopyas yeryznde bulunmamaktadr. Muhammed'den asrlarca nce yaam olan eski Msrllar dncelerini ve tarihlerini bugne kadar getiren yazlarn talar zerine yazmay akl etmiken, Allah'n-varsa eer- ve onun peygamberi olduunu iddia eden Muhammed'in bunu dnememi olmas size garip gelmiyor mu? Muhammed, Kuran'n yazya ilk dklen halini bu ekilde yazarak lmszletirmeyi niye dnemedi? Eer bu hatay yapmam olsa idi, bugnk Kuran ile Muhammed'in Kuran' karlatrlarak kontrol edilebilirdi. Kuran'n deimesi de nlenebilirdi. Doru szdr; "Sz uar, yaz kalr". Tm bu eksiklikler, Kuran'n Allah'tan-varsa eer- inmediinin, insan sz olduunun, bir baka deyile Muhammed ve arkadalarnn sz olduunun bir dier gstergesidir.
Ingilizce sitelerden : http://www.answering-islam.org/Green/seven.htm http://www.answering-islam.org/Gilchrist/Jam/chap1.html http://www.answering-islam.org/Quran/Text/ What is Quran? http://www.guardian.co.uk/Archive/Article/0,4273,4048586,00.html Islamiyet Gercekleri
Mehmet Akifin yapt Kuran tercmesi de yakld

Kuran'n Trke'ye tercme edildikten sonra Kuran' okuyan Trklerin; Kuran'daki akld, bilimd, insanlkd ayetleri grdklerinde islamiyetten uzaklaacaklar dncesi ile Kuran Osmanl Imparatorluu zamannda Trke'ye tercme edilmemitir. Nitekim, M.Akif de bu dnce ile yapt tercmeden sonra piman olarak yaklmasn istemi olmal.. Ama, gnmzn bilgi anda tm dillere tercme edilen Kuran' okuma yazma bilen herkes okuyabiliyor ve Kuran'n sihiri kaybolarak islamiyetin gerek yz ortaya kyor. Hrriyet Gazetesi'nde 22.06.2004 gn yaynlanan haber: K Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin hsanolu, nl air Mehmet Akif Ersoyun Kuran- Kerim mealini vasiyeti zerine yaktklarn syledi. stiklal Marnn airi Mehmet Akif Ersoyun hazrlad Kuran mealinin, vasiyetinde olduu gibi Msrda yakld ortaya kt. 1961de Kahirede Akifin vasiyetini yerine getiren Trk renciler arasnda, bugnn (Haziran 2004) K Genel Sekreteri Ekmeleddin hsanolu da bulunuyordu. K (slam Konferans rgt) Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin hsanolunun, nl air Mehmet Akif Ersoyun Kuran- Kerim mealini yllar nce 17 yanda bir genken yakt ortaya kt. Prof. hsanolu, 1961de yaanan bu olayla Mehmet Akif Ersoyun bu yndeki vasiyetinin yerine getirildiini bir yl nce TEMPO Dergisine aklad. hsanolu, Tempo Dergisi muhabiri Nilfer Kasa aynen yle dedi: Mehmet Akifin bir vasiyeti vard. Akif yapt bu tercmeden memnun deildi. Vasiyet yerine getirilmitir. Benim diyeceim budur. Bu konu tarihe mal olmutur. Bu insanlara saygl olmamz lazm. Tempo Dergisinde, Akifin mealini yaklmasnda bulunan dier drt kiinin adlar da yerald. Bunlar Ekmeleddin hsanolunun babas Mehmet hsan Efendinin din adam olan arkada brahim Sabri Bey, o srada Kahirede bulunan Trk rencilerden smail Hakk engler, Tokat eski AP milletvekili Osman Sara ve Ankara niversitesi lahiyat Fakltesi eski retim yesi Ali hsan Okurdu. Meali yakanlar veya yaknlar, olay Tempoya yle anlattlar: STEMEYEREK YAPTIK Prof. Ali hsan Okur (Ankara lahiyattan emekli): O deerli eser yanarken ok mteessir oldum. Ama bir ey diyemedim (...) Geriye dnp baktmda kocaman bir ah ekiyorum.
slamiyet Gerekleri
185
smail Hakki engler (Anlarnda anlatyor) Defterler hemen yaklacakt. Karar kesindi. Msr evlerinde ne soba ne de ocak var. Byle bir evrak da sokakta yaklamazd. Aklma benim ev geldi. Abbasiye semtinde aril-Ceyte 12 numaral kkn mtemilatyd. Defterleri tomar halinde tekrar baladk. Be kii taksiye binip Abbasiyeye gittik. Balkona kardmz byk alminyum amar leeninin iinde defterleri birer birer paralayarak yaktk (...) O ciltli ikinci nsha dahil, elde en kk bir para kt kalmamacasna hepsini yakp kl ettik. Alaattin engler (smail Hakki englerin olu): ...Yaklmasna tepki gsteren tek kii babamd. Babam zellikle hocas Yozgatl hsan Efendinin yazd kopyann yaklmasndan byk znt duydu. Dindarlk adna, vasiyetin yerine getirilmesi adna byle bir ey yaplmasn hazmedemedi. Trke ezan korkutmu Prof. Ekmeleddin hsanolunun Tempo Dergisine yapt aklamada, Mehmet kifin Kuran melinin yaklmasn istemesinin sebebi u szlerle anlatlyor: O dnem Trkiyede Kurann Trke okunaca meselesi tartmaya balanmt. Ezan Trke okunuyordu. Bu durum kif ve kendisi gibi dnenler iin kabul edilebilir bir husus deildi. Kendi yapt tercmenin bu yolda kullanlabilecei endiesiyle istemedi. (Kaynak: Hrriyet, 22.06.2004)
Islamiyet'in kurucusu Muhammed'in orijinal Kur'an' bugn yok...
Libya Kuran' ile Arap Kuran' arasndaki farklar

Halife merin olu yle demitir: "Hibiriniz "Kuran'n tmn elimde tutyorum" demesin. Bilir misiniz ki, Kuran'n (ayetlerinin) ou, yitip gitmitir. Ama herhangi biriniz, "Kuran'dan ne kalmsa (grnte ne varsa) o kadarn rlimde tutuyorum" desin. (Celaluddin Syuti, el tkan Fi Ulmi'l-Kuran, 2/32). "Kuran, Tanr'nn korumas altndadr", "Kuran, bir harfi bile deimeden korunagelmitir", "slam dnyasnn heryerinde Kur'an ayndr"... trnden savlar, artk gcn yitiriyor. Muhammed'den sonra yazya ilk dklen Kur'an, halife tarafndan yaktrlmtr. Ondan sonra hazrlanan "ikinci asl" da ayn akibete uramtr. Gnmzden 5000 sene nce yaam olan Smerliler ve Msrllar'n yazl eserleri gnmze kadar gelirken, gnmzden 1400 yl nce hazrlanm olan Kuran'n asl (ilk orijinal nshas) yeryznde bulunmamaktadr. Bugn, Libya'da birok ynden farkl bir Kuran baslm ve "Cemahiriye Mushaf" olarak adlandrlmtr. Bunun zerine "Devrimci Kurtulu Murtaza Hareketi" adl Arap kuruluu buna kar kyor ve u ilkeleri sralyor: 1- Osman yaz biimi (e'r-Resm'l-Osmani), hi yorum yaplmadan rnek alnmas gereken bir Kuran yaz biimidir. Kuran yazs bir de nl kraatlere uygun olmaldr. 2- Hibir ayetin ayetlii tartlamaz. Bir kk tartma var yalnzca: O da"besmelenin ayet olup olmad"dr. 3- Eklemi olan "vakf" (durma) ve uzatma iaretleri koymak zorunludur. 4- "Tevatr" (ok kimsenin aktarmas) yoluyla gelen ve "Hind rakkamlar" adyla anlan Arap rakkamlarn koymak da zorunludur. Szkonusu slamc rgt, "Cemahiriye Mushaf" adl Kur'an'n bu ilkelere uymadn belirtiyor. Ayrca, adna da itiraz ediyor: "Byk, kk, her lke kendine bir Mushaf (Kuran) belirleyip "bu lkenin Mushaf'dr" derse durum ne olur?" diyor ve bunun iinden klamaz korkun bir ey olacan savunuyor. Bir baka deyile, "u lkenin Kuran', bu lkenin Kuran'" denemez demek istiyor. yi de, "Dnya'da yalnz bir tr Kuran vardr. Kuran her ada, her yerde ayn olmutur, nk Kuran'da deiiklik olmamtr" kandrmacasnn tersine, gerekte deiik Kuran'lar ile karlalyorsa ve bir lke bunlardan birini "resmi Kuran" diye kendisi iin seme yoluna gidiyorsa ne olacaktr? Nitekim, Libya'nn yapt da budur. Libya Mushaf'nn ortaya kmas ile, Arap Mushaf ile karlatrmak iin bir alma yaplm ve doru-yanl izelgelerini hazrlam Murtaza Kurulu'u.. Murtaza'nn "doru" sayd, genellikle herkesin bildi Kuran'n biimidir, "yanl" sayd ise, "Libya Mushaf'nda yer alan eklidir. izelgeyi grmek iin buraya tklaynz. Halbuki, bu almada "yanl", "tahrif" diye nitelenen rneklerin ou, eski nl "kraet stadlar"nn "kraet"lerinde de yer almtr. Bie baka deyile, Libya Mushaf "yanl" ise, "tahrif" ise, bu yanl ve tahrifler yzyllardr sregeliyordu, nk, izelgede adlar verilen "kraet sahipleri", Libya Mushaf ile uyuuyorlar. Bu kiiler ise, rastgele kiiler deillerdir. rnein, Medineli Nafi (H.70-169/M.689-785), "7 kraet" sahibinden birisi ve Islam dnyasnn en nemli ve gvenilir uzmanlarndan birisidir. bn Kesir (H.45-120/M.665-737) de "7 kraet" sahibinden birisidir ve bu alanda Mekke'nin en tannan kiisi olmutur. Ebu Amr (H.68-154/M.687-770) ve tekiler de "kraet stadlar"drlar. Evet, grlyor ki, "Libya Mushaf"nda bulunan ve "tahrif", ""yanl" olarak nitelendirilen deiiklikler, Libya Mushaf ile ortaya kmamlardr. Bunlar, slam'n en gvenilir Kuran uzmanlarnca da bu ekilde benimsenmiti. Dahas, Kuran'daki yalnzca "hareke"ler "harf"ler deil, "kelime"ler, "cumle"ler, "ayetler" de, deiik "metin"lerde "mushaf"larda, deiik olarak yer almlardr. Ama, bunlar gzden karmak ve saklamak iin, elden gelen yaplm, bunun iin yzyllar boyu akla gelmedik yollara bavurulmutur. Deiik Kuran paralarna, yani ayn Sure ve Ayet'lerdeki szlerin, ok deiik biimde ortaya kna Muhammed'in zamannda bile rastlanyordu. te bir rnek: Muhammed'in en yakn arkadalarndan (Halife) mer, bir gn, Hkim Olu Hiam', Furken Suresi'ni okurken dinler. Hiam'n bu sureyi kendisine retilenlenden tmyle farl szlerle okuduunu grr, fkelenir ve yakapaa onu Muhammed'e gtrr. Olay Muhammed'e anlatr. Muhammed, Sure'yi her ikisine de okutur. Baka baka szlerle okuduklar halde, ikisini de onaylar. "Kuran byle indirilmitir" der ve ekler, ""Kuran yedi harf zerine indirilmitir". lgin olan odur ki; bugn slam dnyasnda bilinen Kuran'da sz edilen yedi harfin sadece bir adedi, evet, bir adedi bulunmaktadr. "harf"ler ile amalanan ne olursa olsun, yedi adet harften alt adedi eksiktir. Demek ki, bugn, "indirilmi" olduu iddia edilenin sadece yedide biri bulunuyor. Yedide alts ise yok. Ne denli ilgin, deil mi? Bu "yedi harf", bir yutturmacay tezgahlamak ve "deiik Kuran"lar bulunduunu rtbas etmek iin uydurulmutur ama, farknda olmadan bir baka ynde ak verilmitir. Kuran'dan-Muhammed dnemindeki- ounun bugn eksik olduu ortaya kmtr. (Buhari, Kitabu Fezaili'l Kur'an). B izelgedeki farklardan kimi "hareke", kimi de "harf" farkdr ve bu farklar da bu yerlerde, "farkl anlamlar" meydana getirmekte. (Bu deiiklileri grmek iin bkz. Ebu Zer'a Abdurrahman, Huccet'l-Kraat, Beyrut, 1984, 77-270, sure ve ayet
slamiyet Gerekleri
186
srasna gre. Bu sayfalardan kiminin fotokopisi iin buraya tklaynz). Yine ayn aklamalara gre, "Libya Kuran"nda, "ayet sonu" olarak gsterilen kesim, dier mslmanlarn Kuran'nda ayet sonu deildir. Ya da birincisinde ayet sonu gsterilmemiken, ikincisinde ayet sonudur.
Libya Kuran' ile Arap Kuran' arasndaki farklardan ayet sonlar ve balar arasndaki uyumazlk
Kuran'n Hicr Suresi'nin 9.ayeti yle der: "15/9. Dogrusu Kitap'i Biz indirdik, onun koruyucusu elbette Biziz". "Kuran' koruma iini, Tanr'nn-varsa eer- kendi zerine almasnda biraz durmak gerekir. Tanr, "Kuran' niye koruyor?". Ayette bunun cevab da verilmi: "nk onu biz indirdik" diyor. tanr'ya byle syletiliyor. Ancak, Kuran'n "Tevrat" ve "ncil" ile ilgili ayetlerine bakld zaman, byk bir "eliki" gze arpyor. Kuran ayetlerinde, ok ak bir biimde, Tevrat ve ncil'in de Tanr tarafndan indirildii bildirilir. Ancak, Islam dnyasna gre, bu kitaplar "zamanla tahrife uradklar" ve "bu yzden Kuran'n indirildii" inanc vardr. Bu ilikin ayet ve hadisler kant olarak gsterilir. Peki ama, akla u soru geliyor: Tanr, kendi gnderdii iin Kuran' koruyor da, kendi gnderdii Tevrat ve Incil'i niye koruyamam? Bu soruya kimse tatminkar bir cevapveremiyor.. Demek ki; "Kuran' tanr indirdi, koruyucusu da O'dur" iddias doru deil.. Tanr-varsa eer-, Kuran' koruyamamtr. Kuran'n asllar yaklmtr. Gnmzden 5000 sene nce yaam olan Smerliler ve Msrllar'n yazl eserleri gnmze kadar gelirken, gnmzden 1400 yl nce hazrlanm olan Kuran'n asl (ilk orijinal nshas) yeryznde bulunmamaktadr. Kald ki, bugn elimizdeki Kuran'n, Muhammed'in Kuran' ile ayn olmad anlalyor. Ayrca, Libya, Arap mushaflar ve Yemen Sa'na Kuran' (Dr Puin tarafndan cami restorasyonu srasnda bulunan ve bir deiik Kuran nshas olduu anlalnca Yemen yetkililerinde kilit altna alnp saklanan Kur'an) olmak zere de ayr Kuran bulunuyor. Baka sze gerek var m? Kaynak: Turan Dursun, Din Bu IV., Kaynak Yaynlar, stanbul.
Yemen'de Ulu Cami'nin restorasyon inaat srasnda deiik bir Kur'an bulundu. Libya Kuran'ndan da farkl olan ve Kuran'n deimi olduunun bir dier ispat olan bu Kur'an hakkndaki detaylar iin buray tklaynz. Kuran Deimitir Yemen'deki Sa'na Kur'an' slamiyet Gerekleri Not: Gnmzdeki Kur'ann, Muhammed zamanndaki Kur'an ile ayn olmadn aklayan ngilizce dilindeki kaynaklardan bazlar: | Link 1| Link 2| Link 3 | Link 4 | Link 5 | Link 6 |
slam lemini sarsacak iddia

Almanya'nn Saarland niversitesi'nin slam aratrmacs Puin, Kuran'n 14 yzyldan beri deimedii inancn sorgulamaya cesaret etti. 6. yzyldan kalma elyazmas bir Kuran' inceleyen Puin, kutsal kitabn zaman iinde deitirildiini savunuyor
BERLN - Kuran'n 14 yzyldr deimeyen Allah kelam olduu inancn sorgulayarak slam dnyasnda frtnalar koparan, hakknda lm fetvas verilen eytan Ayetleri'nin yazar Salman Rdi'nin benzeri Almanya'da ortaya kt. Saarland niversitesi'nde slam zerine alan Dr. Gerd Puin, Kuran'n 14 yzyldr deimedii inancn bilimsel bulgularla sorgulamaya cesaret etti. Rdi gibi byk bir tehditle karlamaktan korkan Puin, Yemen'de 6. yzyldan kalma el yazmas Kuran zerindeki almalarnn sonucunda, son semavi dinin kutsal kitabnn yzyllar iinde deiimden getiini iddia etti. Puin, Kuran'n Hz. Muhammed daha ortaya kmadan yazlmaya baland ve zaman iinde yenilendii tezini ortaya koyuyor. Bu Allah kelamnn 14 yzyldr deimediini ve bu zelliiyle dier iki semavi dinden daha stn olduunu savunan slam dnyasn ileden karacak bir tez. Puin'in almalarnn odandaki el yazmas Kuran 1972'de Sana'daki Ulu Cami'nin onarm srasnda bulunmu. O dnemde Yemen Antik Eserler Mdrl'nn bakan olan Kad smail El Akva, youn yalarn ardndan onarma alnan caminin tavan arasnda bir yn kt ve parmenin arasnda bulmu el yazmalarn. Sonra da bunlarn tarihi bir hazine olduuna karar verip, incelenmesi iin harekete gemi. 1979'da baz aratrmalar iin Yemen'e giden Puin'in ilgisini ekmi bu parmenler. Puin'in restorasyon almalarndan sonra da bazlarnn slam'n en kritik dnemleri olan 7. ve 8. yzyllara ait olduu anlalm. Puin'in almalar ilerledike parmenlerin tarihte bulunmu en eski el yazmas Kuran olduu ortaya km. Bilinen tane el yazmas antik Kuran var. Bunlardan 8. yzyldan kalma iki tanesi zbekistan'da Takent Ktphanesi ve Topkap Saray'nda saklanyor. 7. yzyla ait olan bir kopya ise Londra'da British Library'de. Sana'daki bunlardan da eski. stelik Hz. Muhammed'in memleketi Hicaz'n kaligrafisiyle kaleme alnm, yani ilk rneklerden. Puin nce surelerin diziliinde baz ufak farklar grm. Sonra da parmenlerin zerinde nceden yazlar olduunu, sonra bunlarn silindiini ve tekrar yazldn, yani elindekilerin 'palimpsestus' olduunu. zellikle 7. ve 12. yzyllarda kullanlan 'palimpsestus' yntemiyle, papirs veya parmenin zerindeki yazlar silinir, sonra tekrar yazlrd. Rnesans dneminde ilk yaznn okunmas iin kimyasal yntemlerin kullanld 'palimpsestus' incelemeleri balad, bylece birok antik a metni ortaya karld. Bu bulgulara dayanan Puin de Kuran'n evrim geirdii sonucuna varm. Sana metni slam'n, Arapann tre, esre, hemze gibi ses veren iaretlerden yoksun olarak yazld ilk dnemlerine ait. Yani Halife Osman dneminde yazya dklen Kuran'n ilk rneklerinden. O dnemden kalan dier Arapa metinler gibi zel bir uzmanlk gerektiriyor. Puin, "Ancak gl bir szl gelenein iinden geliyorsanz okuyabilirsiniz" diyor. Sana metninin, zamannda Kuran' zaten ezberinde tutanlara bir rehber olduunu syleyen Puin'e gre, yllar getike Kuran'n doru yazm ve okunmas bozulmu. nsanlarn metni etkili hale getirmek iin deiiklikler yaptn syleyen Puin'e gre en gzel rnek, 694-714 yllarnda Irak Valilii yapan Haccac bin Yusuf'un "Kuran Kerim'e binden fazla elif koydurdum" diye vnmesi. Oxford niversitesi'nde Kuran zerine almalar yrten Profesr Allen Jones da Haccac'n ses veren iaretleri ekleterek Kuran'da yaptrd deiikliklerin tarihi bir dnm noktas olduu grnde. Puin ise, Hz. Muhammed'in lmnden 29 yl sonra Halife Osman zamannda ilk kez kitaplatrlan Kuran'n birok yorum katmannn eklendii bir iskelet olduunu, birok kelime ve telaffuzun 9. yzylda oturduunu savunuyor. Cambridge niversitesi retim yelerinden Tarif Halidi ise, Kuran'n geliimi zerine slam dnyasnda yaygn kabul gren teze bal. Halidi, Sana Kuran'nn Hz. Osman'n kaleme aldrtt Kuran'n henz ulamad kesimlerce kullanlan kt bir kopya olduunu sylyor. Puin'in dier ses getirecek teorisi ise, Kuran'n slam ncesi kaynaklardan beslendii. Kuran'da geen Es-sahab er-Rass (yinin yoldalar) ile Es-sahab elAyka (Dikenli allarn yoldalar) kabilelerinin Arap geleneine ait olmadn syleyen Puin, Ptolemy'nin haritas zerinde alarak er-Rass'n slam ncesi Lbnan'da, el-Ayka'nn da MS 150'de Msr'da Asvan blgesinde yaadn ortaya karm. Halidi'ye gre ise bu, Kuran'n btnln bozmuyor. Puin, Kuran'n saf Arapayla yazld inancn da sorguluyor. nceledii metinde birok yabanc kkenli kelime bulmu. Bunlara 'Kuran'n
Bilinenlerin en eskisi
Tarihi dnm noktas
slam ncesi kaynaklar
slamiyet Gerekleri
187
kendisi de dahil. Puin Kuran'n Aramca, ibadet srasnda okunacak kutsal kitap paralar anlamndaki 'kariyun' kknden geldiini, Kitab Mukaddes'teki hikyelerin byk ksmnn Kuran'da daha ksa formda yer aldn, ksacas aslnda 'Kitab- Mukaddes'in ibadet srasnda okunacak bir zeti olduunu sylyor. 'Bilimsel bir metin' elde etmeye altn, Mslmanlarn bin yl nce Kuran zerinde altn ve konuyu kapattn syleyen Puin'in, ilk makalesini, Dnya Mslmanlar Birlii'ne bal Alman slam Arivi'nin yneticisi Salim Abdullah yaymlayacak. Puin, byk grlt kopaca uyarlarna da aldrmyor. (The Guardian) 16 Austos 2000
Mine G.Krkkanat'n makaleleri

Yabanc gzyle slamiyet - Mine G. Krkkanat - Radikal Gazetesi 03/01/2004 Trkiye'de hemen herkesin istemini oluturan 'zgrlk' kavramna kim kafa yordu, kim kendisini 'zgrlk' szcnn anlam stne sorgulad bilmiyorum ama... Kafatas stnde biten sa telinden parmak ularna kadar konulan yasaklarn bile 'zgrlk' diye savunulduu bir lkede, zgr dnlmedii aktr. Fransz din bilgini Jean Claude Barreau'nun bu stuna aktardm szleri, slamiyet'in kadna koyduu YASAKLARIN devlet ve kamu okullarnda YASAKLANMASINI nerdii iin; dini yasaklar yasaklayan laik anlaya kar, laik yasaklar yasaklayan dini yasaklar savunanlar tarafndan ZGRLE AYKIRI olmakla eletirildi! Oysa hibir alanda 'yasaklama zgrl' diye bir mantk yrtlemeyeceini kavramak iin allame olmak gerekmez. Ama yasa yasaklamak, zgrlk dourabilir... Her eyden nce deiik fikirleri yasaksz tartmak demek olan dnmek ve ifade zgrlne dayanarak, Fransz din bilgini Jean Claude Barreau'nun slamiyet ve demokrasi hakkndaki grlerine devam ediyorum. Kesinlikle taraf tutmuyorum. Yanln dorusunu tartmak ve karar vermek tmyle size aittir: Barreau, "Okullarda tesettr gibi dinsel aidiyet iaretleri tamak, rk-ayrmc nitelii dolaysyla yasaklanmaldr. Laik bir devlette, tesettrde srarl bayan renciler devlet okullarnda okumak zorunda deillerdir. Dini eitim yapan zel okullara gidebilir ya da devletin denetledii dini fakltelerde okuyabilirler. Ama din eitimi vermeyen okullarda tesettr kabul edilemez," diyor. Ve ekliyor: "Samimi ve saf inan, fanatizmi mazur gsteremez. Nazilerin ou, samimi olarak Naziydi. Dini fanatizme kar demokratik hogr beklenemez. Cumhur bir demokraside, snrlar cumhuriyetin kurallar izer. Bu kurallardan biri, laikliktir. Cumhuriyet toplumsal bir anlamadr ve herkes bu kurallara uymaldr, aksi takdirde cumhuriyet cumhuriyet olmaz. Mmkn olduu lde zgrlk elbette arzu edilen bir haktr, ancak kanlmaz snrlar vardr, yoksa karklk doar. Snrsz demokrasi de yoktur. rnein Trkiye Cumhuriyeti, btnln korumak iin cumhuriyet yasalarna uymak zorundadr. Demokrasi uruna bu kurallardan vazgeerse, hem demokrasi hem de cumhuriyeti yitirir." Fransz din bilgini Barreau, 'slamiyet ve adalk zerine Genel ve zel Dnceler' baln tayan aratrma kitabnda: "Kuran szcnn anlam, 'ezbere okumak'tr. Hz. Muhammed, 22 yllk peygamberlii boyunca Allah'n emirlerini ezbere tekrarlam ve yazdrm, ancak Kuran' kendisinin yazp yazmad bilinmemektedir. Tek bilinen, bu emirlerin parmenler, dz talar ve deve kemiklerine yazlddr. Kuran'n bu eitli paralara yazlm hali, ancak 650 ylnda bir araya getirilmi ve nc Halife Osman Bin Affan tarafndan Medine'de resmiletirilmitir. Kuran'n birok farkl yorumu olmasna karn, gnmze dek en yaygn biimde kabul edilen yorumu, halife Osman'nn yaymlad halidir," diyor. Oysa tarih okuyan bilir ki; Halife Osman, Zeyd Bin Zabit'in bakanlnda hazrlatt Kuran metinlerini esas alp, peygamberin BZZAT yazdrd orijinal metinleri YOK ETT iin halk arasnda honutsuzluk yaratm; Talha, Zbeyr ve Ali gibi slamiyet'in nde gelenleri kendisine cephe almlardr! Bu durumda sevgili okurlar, zgr dnce bir soruyu sormay gerektiriyor: Halife Osman orijinal metinleri yok ettiine gre, bugn Kuran'a atfedilen kimi kural ve yasaklarn Hz. Muhammed'in ezberinden yazdrd Kuran'da var olup olmad belli midir? Kaynak: http://www.radikal.com.tr/veriler/2004/01/03/haber_101090.php
slamiyet ve adalk - Mine G. Krkkanat - Radikal Gazetesi 04/01/2004 Hayretler ierisindeyim. slamiyet'e iman etmi pek ok okurum soruyor: Kuran'n orijinal metinlerinin Halife Osman tarafndan yok edildiini nereden biliyorsun? Yetinmiyor, "Doruluunu kantlamazsan, iftira attn demektir!" diyorlar. Meer bu mminler, iman ettikleri Allah'n kelamnn nasl ve kim tarafndan yazdrlp yazldn bilmedikleri gibi, slamiyet tarihini merak bile etmemiler. Brakn tarih kitaplarn, bir ansiklopedi ap okumamlar! Oysa bata slam Ansiklopedisi, tm kapsaml ansiklopedilerde, rnein Milliyet Byk Larousse'ta bile yazl Osman Bin Affan'n yaam. Sz konusu halife dneminin nasl tartmal, slamiyet'teki blnmelerin, dinsel ayrlklarn ve Mslmanlarn Mslmanlar krd i savalarn balangc olduu, tarihsel bir gerek. Halkn Halife Osman'dan duyduu honutsuzluklardan en nemlisi, 'Kuran metninin saptanmasnda' ortaya kmtr. Osman Bin Affan'n, 650 ylnda Zeyd Bin Sabit bakanlnda hazrlanan Kuran metinlerini esas alp, ncekileri yok etmesinden doan nifak sonular, slamiyet tarihi stne tm belgesel kitaplarda aktr! Acaba diyorum, inanlarnn tarihini bile bilmeyen baz Mslmanlarn, okuyup ezberledikleri Kuran'n, Hz. Muhammed'in lmnden 18 yl sonra kitaplatndan haberleri var m ve Osman Bin Affan'n, temel metinleri yok ederken peygamberin kendi azndan 'vahiy ktiplerine' yazdrd Kuran'n ASLINI, rnein aslnda var olan eitlik ilkesini yok ettiini kavrayabilirler mi? Emin deilim. nk sorgusuz kutsallk, kavramak ve dnmek yeteneini kreltiyor. Dncesi krelmemi ve her konuda olduu gibi slamiyet konusunda da tartmaya ak okurlarm iin Jean Claude Barreau'nun bir yabanc gzyle yapt eletirilere yer vermeyi srdryorum: "Kuran, Mslmanlar iin Allah tarafndan Arapa yazdrlan bir mesaj kabul edilir. Bu nedenle slamiyet ile Arap dili arasnda organik ve bozulmaz bir ba vardr," diyor Barreau. Ve kendince bir yargya varyor: "Gnmzde ncil hemen tm dillerde okunur. Oysa slam kuramclar, Kuran' salt Arap dilinde okumakta srarllar. Onlara gre, Allah'n emirlerini gvur dillerine evirmek imknsz. Oysa bu aklamann tek amac var: slam lkelerini tek bir Arap imparatorluuna dntrmek. Ancak bu topik ama, zamanla ou Arap lkesini gelimekten alkoyan bir yanlgya dnm, nk deien dnyaya kar slamiyet'i deimezlie itmitir. YahudiHristiyan dnyasnda Rnesans dnemiyle deiim balam, slamiyet ise her eyin Kuran'da yazl, mkemmel ve eksiksiz olduu varsaymndan teye kalplamtr. Bunun sonucunda Mslmanlar kendi dinlerine ve durumlarna eletirel bir bak as getirememi, dinsel adan bir metin zmleme ya da eletiri bile mmkn olmamtr. Gnmz byk din fakltelerinde bile ancak ve ancak yasaklar ve gnahlar stne tartlmakta, Kuran'n adalatrlmas ya da eletirilmesi sz konusu edilmemektedir. Daha kts, deiimi reddeden bu kalplama, slamiyet'in iinden doan byk bir gizemi de ykm, sufizm gibi nemli bir mistik hareketin de sonu olmutur. slamiyet, znde tutucu bir dindir. Her ey sylenmitir, geriye salt tekrarlamak ve uymak kalr."
slamiyet Gerekleri
188
Eer din bilgini Jean Claude Barreau'nun yorumu doruysa, sevgili okurlar, demokrasi ile slamiyet ilkeleri, birbirlerine taban tabana zt olup 'Demokratik slam' ya da 'Mslman Demokrat' gibi kavramlar ii bo seslerden ibarettir. Tayyip Erdoan ve Abdullah Gl'lerin sylediklerine deil, onlar DNLEYENLERE bakn, ne demek istediimi anlarsnz. Kuran', dorusu ve yanlyla sorgulamayan ve temelinde din reformu ngrmeyen hibir slami siyasal hareket ada ve yeniliki olamaz. Nokta. Kaynak: http://www.radikal.com.tr/veriler/2004/01/04/haber_101209.php
HZ. MUHAMMEDN DRT MEKTUBU

Msrda bulundu, Abdlmecide yolland Kutsal Emanetler Blmnde Peygambere ait olduu dnlen drt mektup bulunuyor. Bunlardan 627 ylnda Kpt kavminin reisi Mukavksa gnderilen mektup, 1850de Msrda bir Kpt Manastrnda eski bir Kpt ncilinin kabnn iinde bulunmu. Hz. Muhammedin mektubu olduu anlalnca Sultan Abdlmecide yollanm. Padiah da etrafna altn bir ereve yaptrarak ssl altn bir kutu iine koydurup Kutsal Emanetler arasna aldrm. Deri zerine yazl mektubun orta ksmnda baz yerler ryp dklm durumda. Hz. Muhammed, mektupta Msrda yaayan eski bir Hristiyan topluluk olan Kpt kavmini slamiyete katlmaya davet ediyor: Ey Ehl-i Kitap, gelin, aramzda mterek olan bir kelime zerine birleelim. Allahtan bakasna ibadet etmeyelim... Ayrca, Ahsa Valisi el Mnzir bin Savaya yazlm bir mektup bulunuyor. Geri kalan iki mektuptan biri yalanc Mseylimeyi tvbe etmeye, sonuncusu ise Gassanilerin hkmdar Haris bin Ebi emiri slamiyeti kabul etmeye aryor. (Kaynak: Hrriyet Pazar 27.06.2004)
Evet, Topkap Mzesi'nde Kutsal Emanetler blmnde Muhammed'e ait olduu belirtilen mektuplar bulunuyor. Bu mektuplar Muhammed zamanndan gnmze kadar muhafaza edilmi ama Allah'tan-varsa eer- geldii iddia edilen Kur'an'n ilk orijinal nshas Dnya'nn hibir yerinde yok.. Kur'an, Allah'in-varsa eger- sozu degildir. Kuran'i, Muhammed ve arkadaslari hazirlamislardir. Muhammed oldukten sonra Kuran'in orijinali yakilmis ve insan hafizasina kayitli, hafizlarin ezber gucune dayali olan ayetlerin sonradan derlenmesiyle hazirlanan Kuran'lar da birbirlerinden farkli olmuslardir. Nitekim bugun yeryuzunde; 1)Arap (Osman) Mushafi, 2)Libya Mushafi, 3)Yemen Sa'na Mushafi olmak uzere 3 ayri Kuran vardir. Daha detayli bilgi icin: http://muhammedkuran.cjb.net http://degisikuranlar.cjb.net http://kurandegismistir.cjb.net http://www.radikal.com.tr/2000/08/16/dis/01isl.shtml http://www.islamiyetgercekleri.org/kurantahrif.html http://www.guardian.co.uk/Archive/Article/0,4273,4048586,00.html http://ariftekin.cjb.net
slamiyet Gerekleri
189
KURAN'DAK ELKLER
Seriat ortaminda ve din adami'nin elinde yetisen kisilerin ortak zelligi, birbirine ters, birbirine zit ve birbirini cerheden seyleri ayni zamanda benimseyebilmek veya benimsemis grnmektir. Bundan dolayidir ki mslman kisi, hem bir yandan "Islam dini hosgr dini'dir" diyebilir ve hem de ayni zamanda Kur'an'in: "Islam'dan gayri bir din'e inananlar sapiktirlar" seklindeki hkmn benimseyebilir. Bu iki dsncenin birbirine zit, birinin tersi oldugunu dsnmez. Hem bir yandan Kur'an'in "Din'de zorlama olmaz" seklindeki hkmne sarilabilir ve hem de ayni Kur'an'in, "msrikleri" (puta tapanlari) Islam'a zorlamak iin, "Msrikleri ldrnz" seklindeki emrini rahatlikla uygulayabilir. Bu iki davranisin eliskili ve bagdasmaz oldugunu farketmez. Farketse bile gnah isleme korkusundan farketmemis grnr. Bir yandan "Tanri dileseydi puta tapmazlardi" seklindeki seriat hkmne inanirken diger yandan puta tapanlarin Cehenneme atilacaklarina dair hkm dogal kabul etmekten geri kalmaz ve bu iki hkmn elisir seyler oldugunu dsnmez. Dsnse bile dsnmemis grnr. Bir yandan "Allah kimi dogru yola koymak isterse onun kalbini Islamiyete aar, kimi de saptirmak isterse ... kalbini dar ve sikintili kilar" seklindeki hkme inanir fakat ayni zamanda bu hkmn uzatmasi olan "Allah, inanmayanlari kfr batakliginda birakir" seklindeki satirlari dogal bulur. Bu iki hkm arasinda elisme oldugunu aklindan geirmez. Gecirse bile, gecirmemis grnr. Bir yandan "Seriat dini, kadini yceltmistir, yirminci yzyilin ulasamadigi haklara eristirmistir; kadinin sahsiyet haklarina saygilidir, kadin erkek esitligini ngrr" seklinde konusurken diger yandan: "Kadinlar aklen ve dinen dn yaratiklardir; erkeklerin kadinlardan bir stn dereceleri vardir; iki kadinin tanikligi bir erkegin tanikligina bedeldir; mirasta erkegin payi iki disinin payi kadardir; namazi bozan seyler esek, kara kpek, domuz ve kadin'dir; kadinlar insanin karsisina seytan gibi ikarlar; Cehennem'in ogunlugu kadinlardan olusur, vs..." seklindeki hkmleri ne srebilir ve bunu yaparken eliskiye dstgn bilmez. Bilse bile, bilmemis grnr. Sayisiz denecek kadar ok bu rneklerin ortaya vurdugu sonu sudur ki seriat verileriyle yetisen kisi birbiriyle eliski halinde bulunan din verilerini geregin ta kendisi olarak kabul etmekten geri kalmaz. Bu hkmlerin "kutsalligina" ve "mutlak gerekligine" ylesine inanmistir ki bunlarda "elisme", "tutarsizlik" ya da "bagdasmazlik" diye bir sey olabilecegini kabul etmez. Kabul etmek syle dursun fakat kabul edenleri dinsizlikle sulamaga hazirdir. Cnk zekasi, seriat'in olusturdugu ortam ierisinde krletilmistir ve bu ortami olusturan da esas itibariyle din adamidir. Din adami'nin ona belettigi sudur ki Kur'an: "Dogrulugu sphe gtrmeyen kitab'tir" (K.2 Bakara 2) ve "Eger o, Allah'tan baskasi tarafindan gelmis olsaydi onda bir ok tutarsizlik (bulunurdu)" (K. 4 Nisa 82) Ancak ne var ki akilci bir gzle Kur'an'i okumaga basladigimiz an, daha ilk satirlarindan itibaren elismeli hkmleri karsimizda bulur ve okumaga devam ettike bunlarin oklugu ierisinde kayboluruz. Sadece bir ka rnekle yetinmek zere En'am Suresi''nden bazi hkmlere gz atmakla ise baslayalim: 107ci ayet syle der: "Tanri dileseydi puta tapmazlardi" (K. 6 En'am 107). Bir ka ayet ilerde su vardir: "Allah dilemedike inanmazlar" (K. 6 En'am 111) . Bundan anlasilan sudur ki inanmak ya da puta tapmak Tanri'nin dilegine baglidir ve eger Tanri dilemis olsaydi kisiler puta tapmazlardi. Ancak ne var ki bu ayni En'am Sure'sinde: "... puta tapanlardan yz evir" (K. 6 En'am 106) diye yazilidir. Bunu pekistirir nitelikte olmak zere Tevbe suresi'nde de puta tapanlarin ldrlmelerini emreden su ayet vardir: "...Msrikleri (puta tapanlari) buldugunuz yerde ldrn,.." (K. 9 Tevbe 5). Bir baska deyisle, Kuran'a gore, Tanri kisiyi hem "putperest" (msrik) birakmistir, ve hem de "putperest'tir" diye cezalandirmaktadir. Yukardakine benzer bir diger rnek En'am Suresi'ndeki su ayet'dir: "Allah kimi dogru yola koymak isterse onun kalbini islamiyete aar, kimi de saptirmak isterse... kalbini dar ve sikintili kilar. Allah inanmayanlari kfr batakliginda birakir" (K. 6 En'am 125). Dikkat edilecegi gibi ilk iki tmce ile son tmce eliski halindedir. Cnk ilk iki tmceye gre kisi'yi "Mslman" ya da "Kafir" yapan Tanri'dir; fakat Tanri, kafir yaptiklarini Cehennem'e atmaktadir. Yine Bakara Sure'sinin 6.ayet'i syle der: "Sphe yok ki, inkar edenleri (kafir olanlari), baslarina gelecekle (azab ile) uyarsan da uyarmasan da birdir, inanmazlar" (K. 2 Bakara 6). Bu ayet'in hemen arkasindan su ayet gelir: "Zira Allah onlarin kalblerini ve kulaklarini mhrlemistir; gzlerinde de perde vardir ve byk azab onlar iindir" (K. 2 Bakara 7). Grlyor ki kisileri "kafir" yapan, onlarin kalblerini ve kulaklarini mhrleyen Tanri'dir. Fakat byle oldugu halde Tanri kendisinin "kafir" yaptiklarini, byk bir azab'a sokacaktir. Sylemeye gerek yoktur ki Tanri'nin insanlari, hem gzlerini ve kulaklarini mhrleyip kafir yapmasi ve hem de cezalandirmasi elismeli ve tutarsiz bir davranistir. Fakat islamcilar bu hkmleri, sanki ortada elisme yokmus gibi mslman kisinin beynine sokusturuverir. Yine bunun gibi Bakara Sure'sinde "Dinde zorlama yok" (K. 2 Bakara 256) diye yazilidir. Islamcilar buna dayanarak Islam'in hsgr dini oldugunu syler. Sylediklerini pekistirmek maksadiyle: "Sphe yok ki bu (Kur'an) bir gttr. O halde dileyen Rabbine gtren yolu tutsun..." (K. 73 Mzemmil 19) ya da "Muhakkak ki bu kitap bir gttr. Kim dilerse ondan gt alir..." (K.74 Mddessir 54-55) seklindeki ayetleri okur. Buna benzer diger ayet'leri ya da hadis'leri okuyarak seriat dininde inan zgrlg oldugunu savunur. Fakat bunu yaparken, syledikleriyle eliskiye dsercesine, Islam'dan baska "gerek din" olmadigini, bildiren, baska din ve inanca ynelenleri "sapik" ya da "kafir" olarak ilan eden, ya da Tanri'ya es kosanlari (msrik'leri) lme gtren, daha baska bir deyimle inan zgrlgn ve hosgry kknden silen hkmleri siralar. Ornegin Kur'an'daki "Msrikleri nerede bulursaniz ldrn" (K. Tevbe 5; Al-i Imran 85) seklindeki emirleri aiklar. Ya da "Kitab Ehli" olanlara (yani Yahudilere ve Hiristiyanlara) karsi savas ailmasini, Islami kabul ettirene ya da "Cizye" (kafa parasi) alinana kadar bu savasin srdrlmesini ngren hkmleri belletmekten geri kalmaz. Islam dini'nin bu hkmlere dayali olarak yayildigini, Muhammed'in bu maksatla savaslar yaptigini, lm dseginde iken "Arap ceziresinde iki din bir arada bulunmayacak" diye vasiyette bulundugunu anlatmaktan bikmaz. Dinde "zorlama" olmadigini bildiren hkmlerle, "zorlamayi" ngren hkmlerin (ve eylemlerin) yan yana, iie bulunmasini eliski saymaz. Bir yandan: "Iyilik ve fenalik bir degildir... Sen fenaligi en gzel sekilde sav; o zaman seninle arasinda dsmanlik bulunan kisinin yakin bir dost oldugunu grrsn..." (K. 41 Fussilet 34) seklindeki hkmler, diger yandan bunlara ters dsen: "Ey inananlar...size kisas farz kilindi...Ey akil sahipleri kisas'ta sizin iin hayat vardir..." (K. 2 Bakara 178-9), ya da ":Bir ktlgn karsiligi, ayni sekilde bir ktlktr..." (K. 42 Sura 40) seklindeki hkmler bulunur Kuran'da. Hangi ktlge hangi ktlkle karsi konulacagini da : "... hr ile hr insan, kle ile kle, kadin ile kadin..." (K.2 Bakara 178) ya da "... onlara can cana, gze gz, buruna burun, kulaga kulak, dise disle ve yaralara karsilikli desme yazdik...Allah'in indirdigi ile hkmetmeyenler, iste onlar zalimlerdir..." (K.5 Maide 45 ayrica bkz. Bakara 179) seklindeki hkmler de bulunur Kuran'da. Bir yandan almayi farz kilan bu emirlerle, ya da: "Sen de msrikleri hicv zemmet, yahud onlarin hicivlerine mukabelede bulun, Cibril'de seninle beraberdir" seklindeki Hadis'lerle 186 hasir nesir olurken diger yandan: "Her kim almayip bagislarsa iste bu hareket byklerin karidir" (K.42 Sura 43) seklindeki hkmler bulunur Kuran'da. Kur'an'daki Sure'lerin ya da ayet'lerin ve bunlarda yer alan konularin bilimsel bir siralamasi diye bir sey yoktur. Bir konu'nun biteviye islenmesi diye de bir sey yoktur. Birbirleriyle ilgisi bulunmayan esitli sorunlar ve konular birbirlerinin iine girmistir. Ornegin ibadet'le ilgili hkmler hukuk'la ilgili hkmlerle, ya da efsanevi olaylarla karma karisik bir sekilde, i iedir. Belli bir konuyla ilgili olay anlatilirken hi yeri ve ilgisi olmadan bir baska olaya geiliverir. Kisaca fikir edinmek zere bir iki rnekle yetinelim ve Kur'an'in 2.ci Sure'si olan Bakara Suresi'ne gz atmakla ise baslayalim: Sure'nin 225 ila 238 ayet'lerinde "bosanma" ve "hlle" sorunlari ele alinmistir. Hukuk'la ilgili bu hususlar kurallara baglanirken birden bire karsiniza, bu sorunlarla ilgisi bulunmayan namaz kilma usulleri ikar ki ibadet'le ilgilidir (K. 2: 238-239). Iki ayet'ten ibaret bu hususun hemen arkasindan hukuk'la ilgili "bosanma" konusuna dnlr (K. 2: 240-242) hemen sonra, ve yine hi ilgisi bulunmadigi halde, "savas" konusuna atlanir ve vaktiyle Yahudilere savas farzolundugu belirtilir, Talud ve Calud ordularinin bozguna ugratilmalari hikaye edilir ve yeryz dzeninin, insanlarin birbirleriyle bogazlastirilmasi suretiyle saglandigi anlatilir (K. 2: 244-252) Gelisi gzel bir baska rnek olmak zere "Ankebut" Sure'sini alalim. Sylendigine gre bu Sure'nin ilk on ya da ondrt ayet'i Medine'de, geri kalan 59 ayet'i ise Mekke dnemi esnasinda Kur'an'a konmustur. Sure'nin basindaki ilk ayet'lerde Bedir savasinda lenlerin sikayetlerine karsilik: "Hak ugrunda cihad eden ancak kendisi iin etmis olur..." (K. 29: 6) seklinde yanit verilirken Ibn Ebu Vakkas ve anasi Hamna ile ilgili hikayelere yer verilmistir. Oglunun mslmanligi kabul ettigini grenerek zlen ve mslmanligi terkedinceye kadar alik grevi yapacagini syleyen Hamna vesilesiyle Tanri'nin
slamiyet Gerekleri
190
gya: "Eger ana baba, bana ortak kosman iin seni zorlarlarsa, o zaman onlara itaat etme" (K. 2: 8) 187 seklinde konustugu yazilidir. Sure'nin 14ci ayet'inden sonraki kismi Mekke dneminde indigi iin ok farkli konulara geer ve Nuh'un , Ibrahim'in gnderilmesine atlar. Ibrahim'den sz ederken birden bire onu birakip Muhammed'e geer ve (K. 29:18-23) sonra yine Ibrahim hikayesine dner ve biraktigi yerden alip devam eder (K. 29: 24-26); ederken de daha nceki bir Sure'de (ki 21. Sure olan Enbiya Suresi'dir) syledigini (yani Tanri'nin onu atesten nasil kurtardigini) yeniden anlatir (K.21: 60-69), sonra Ishak ve Yakub'a ve Lut'a geer (K. 29:27-28), ve sonra onlari birakir tekrar Muhammed'e dner (K. 29:29), sonra tekrar Ibrahim'e dner (K. 29:31) ve bu sefer daha nceki bir Sure'de (ki 11.ci Sure olan Hud Sure'sidir) sylemis olduklarini tekrarlar, sonra Suayb'in Medyen'e gnderildigine dair hikaye'ye geer(K. 29: 36) ve bu sefer A'raf Suresi'nde (ki 7.ci Sure'dir) anlattiklarini yeniden tekrarlar, hemen sonra Ad ve Temud asiretleriyle ilgili masallara atlar (K. 29: 38), oradan Firavun ve Haman'a ve Musa'ya ait hikayeleri siralar. Kuran'da, bazan ibadetle, hukukla ve efsane ile ilgili hususlar birbiri iine gemis olarak yer almistir: rnegin M'minun suresi'nin basinda mslman kisilerin, baskalarinin yaninda utanilacak yerlerini amamalari emredilirken, ahitlere riayetin ve namazlarin vaktinde kilinmasinin geregi belirtilir, sonra birden bire insanin topraktan nasil yaratildigi, yer'in ve gk'n nasil olusturuldugu, gkten nasil l ile su indirildigi eklenir (K. 23: 12-21) Nuh ve diger peygamberlerle ilgili hikayelere geilir (K. 23: 58) ve sonra "Ayet'lerimiz size okunuyor, siz ise gerisin geriye dnyor, kibirleniyor (Kur'an hakkinda) ileri geri szler syleyor, ondan yz evirip uzaklasiyorsunuz" (K. 23: 67) seklindeki yakinmalara geilir, daha sonra "(Tanri) asla ogul edinmedi" (K. 23: 92) diyerek devam edilir. Bir diger rnek olarak Al-i Imran Suresi'ni ele alalim. Bu sure'de Uhud savasindan sz edilirken (K. 3 Al-i Imran 121-129) birden bire faiz yasaklarina geilir (K. 3:30), hemen sonra Uhud savasi ile ilgisi bulunmayan baska konulara atlanir (K. 3: 130-142) ve tekrar Uhud savasi'nin anlatimina dnlr (K. 3: 143-148). Uhud bozgunundan dolayi Tanri'nin mslmanlari sorumlu tuttugu ve cezalandirdigi grlr (K. 3: 152-153); ancak ne var ki hemen akabinde Uhud felaketi'nin, Tanri'nin mslmanlari sinamasi, denemesi oldugu belirtilir (K. 3: 152) Bu tr tutarsizliklar, uyumsuzluklar ve eliskiler hemen her Sure'de kendisini gsterir. Bundan dolayidir ki, Kuran'in "Allah/Tanri sozu olmayip", bir insan, yani Muhammed tarafindan yazilmis oldugu sonucu cikmaktadir. Kuran Ve Seriat hkmlerindeki eliskiler, ve tutarsizliklar konusunda Islamcilar'in tutarsz tutumu: Seriat hkmleri ierisindeki elismeler ve tutarsizliklar konusunda din adaminin bilim disi ve olumsuz bir tutumu vardir ki o da her seyden nce insan aklinin yetersizligini ne srmek ve rnegin : "Celiskiler bize gredir, Tanri'ya ve Peygambere gre degildir" deyip isin iinden siyrilmaktir. Hani sanki "elismeler", insanlarin gznde "serab" gibi bir seydir ve aslinda yoktur da insanlar "elisme varmis" gibi gryorlardir! Oysa ki elismelerin varligi, daha islamin ilk anlardan itibaren farkedilmis ve gerek din bilginlerini ve gerek yneticileri g durumlara srklemistir. Ornegin Halife Osman, ya da Abdullah Ibn-i Amr gibi nller Kur'an'daki ayet'lerin birbirleriyle elisir olmasi yznden bazi hususlarda fetva veremez durumda kalmislardir 188. Seriat verileri ierisindeki elismelerin varligini inkar etmek zere din adami'nin basvurdugu diger bir yol, Kur'an'in Tanri'dan gelen "son ve tek gerek" Kitab olduguna, ve "gemiste ve gelecekte onu batil kilacak olmadigina" (K. 41 Fussilat 41-2), ve Kitab'da bulunanlarin "kesin gerekler olup bunun disinda baskaca gerek olamayacagina" (K. Meari 51), ve "yeryzndeki her seyin apaik Kitab'da tespit olunduguna" (K. Necm 75) dair ya da buna benzer hkmleri siralamaktir. Bunu yaparken sirtini zellikle su ayete dayar: "... Allah katindan gayri bir yerden gelseydi, (Kur'an'da) birbirini tutmaz bir ok seyler bulurlardi..." (K. 4 Nisa 82). Ote yandan Islamcilar, eliskilerin ve tutarsizliklarin ortaya ikmasini nlemek zere sunu hatirlatir ki Kur'an ve Hadis hkmlerini tartismak, yalanlamak ve bunlar zerinde spheci olmak ya da bunlarda eliski ve tutarsizlik oldugunu sylemek "gnahtir", "dinsizliktir", "Tanri'ya ve peygamberine karsi gelmektir". Bu hkmler eliskili grnse de, akla ve mspet ilme ters dsse de, bunlari hi bir elestiriye ve tartismaya girismeden olduklari gibi kabul etmek gerekir. Bunun byle oldugunu anlatmak zere din adami: "Allah ve peygamberine karsi gelenler ... alaltilacaklardir... Biz apaik ayet'ler indirmisizdir, bunlari inkar edenlere alaltici ceza var..." (58 Mcadele 5), ya da: "Allah ve Resul bir ise hkmettigi zaman (inananlara) artik islerinde baska yolu semek yarasmaz. Allah'a ve Peygambere baskaldiran sphesiz apaik bir sekilde sapmis olur..." (K. 33 Ahzab 36) seklinde hkmleri gsterirken "Allah'in hkmne uygun hkm vermeyen kafirdir" (K. 5 Maide 44) ayet'ini ekler, ve benzer ayet'lerle "sphe" etmenin ya da Kur'an'da eliski oldugunu sylemenin dinsizlik sayilacagini bildirir. "Dini islerde asiri inceleyip sik dokuyanlar helak olacaklardir" seklindeki hadis hkmlerini belirterek soru sormanin ve soru yolu ile din verilerine karsi gelmenin yasak oldugunu anlatir 189. Kur'an'da eliski olmadigini savunmak maksadiyle Islamcilarin basvurdugu bir diger yol, bazi ayet'lerin bazi ayet'lerle kaldirildigini ne srmektir. Oysa ki hangi ayet'lerin hangileriyle kaldirildigi hususundaki grs ayriliklari bir yana ve fakat byle bir iddia, hani sanki Tanri her seyi diledigi gibi nce'den dzenleyemezmis ya da bilmezmis ve bazi ayet'leri yanlislikla yerlestirmiste sonradan hatasinin farkina varip dzeltmis gibi bir anlam tasir ki Tanri'yi kltmek sonucunu dogurur. Kaldi ki Kur'an'daki elismeler, kaldirilmadigi kesin olarak bilinen ayet'leri kapsar ki bunlardan pek bariz olanlardan biri, Ebu Talib'in lm vesilesiyle Muhammed tarafindan Kur'an'a konmus olan su ayet'tir: "Allah kimi dogru yola koymak isterse onun kalbini islamiyete aar, kimi de saptirmak isterse... kalbini dar ve sikintili kilar. Allah inanmayanlari kfr batakliginda birakir" ( 6 En'am 125). Bu ayet'le anlatilmak istenen sudur ki Ebu Talib'in kalbini mslmanliga amayan Tanri'dir ve Tanri onun mslman olmadan lmesini uygun bulmustur. Ancak gerek bundan ok farklidir. Bilindigi gibi Muhammed, kendisini bir baba gibi yetistiren Ebu Talib'i mslman yapmak istemis fakat yapamamistir. Yapamayinca sorumlulugu sirtindan atmak zere Tanri'nin keyfiligini ne srms ve amcasinin mslman olmayisini bu keyfilige baglamak zere yukardaki forml bulmustur. Ancak ne var ki ayet kendi ierisinde eliskilidir, nk bir yandan Tanri'nin kisileri diledigi gibi saptirdigini belirtirken diger yandan saptirdiklarini Cehennem'e attigini anlatmaktadir. Konuya biraz ilerde tekrar dnecegiz, fakat simdilik deginmek istedigimiz sudur ki seriat ortami ierisinde ve Islamcilarin elinde yetistirilen insanlarimizin seriat verileri konusunda spheci olmalari, bu verileri elestiri konusu yapmalari ya da tartismalari mmkn degildir. Mmkn olmadigi iindir ki fikirsel gelisme yoluna girmeleri ve akilci dsnceye ynelmeleri gtr. Dsnnz ki Ibn Rst gibi nller bile Kur'an'daki kissa'lara "masal" dedikleri iin, din adamlari tarafindan dinsizlikle sulandirilmislardir 190. Kuran'daki Celiskilerin nedenleri: Kuran'da gorulen eliskiler ne gkten inmedir ve ne de din adaminin dedigi gibi "Tanri'ya gre degil, bize gredir". Bu eliskiler, Kuran'in yaraticisi olan Muhammed ve onun yardimcilarindan kaynaklanmaktadir. (Bilindigi gibi, Muhammed, okur-yazar degildi ve Kuran'i olustururken okur-yazar yardimcilardan faydalandi). Kuran'i "Gkten indi" diyerek yarattigi dine taraftar toplamak isteyen Muhammed ve yardimcilarinin, esitli durumlara ve farkli olaylara zm saglama siyasetinden dogmustur. Konu ayri bir kitap olabilecek boyutta bulunmakla beraber pek kisa bir zet olarak syleyelim ki Muhammed, kendisini Kureysli'lere peygamber olarak kabul ettirebilmek iin ilk baslarda (zellikle daha henz glenmedigi dnemde) Kur'an'a "Dileyen Rabbine giden yolu tutar" (K. 76 Insan 29) ya da "Her kese islediklerinin karsiligi denir" (K. 46 Ahkaf 19) seklinde ayet'ler koymustur. Bylece kisileri, eger mslman olacak olurlarsa Cennet'e, olmayacak olurlarsa Cehennem'e gitmek gibi bir seim karsisinda birakarak kendisine baglayabilecegini hesaplamistir. Daha baska bir deyimle mslman olup olmamanin "kisisel irade" isi oldugunu, ve mslmanligi seenlerin mkafatlara konacaklarini anlatarak, ve nasil olsa kisilerin kazan yolunu (rnegin Cennet'e gitmeyi") tercih edeceklerini dsnerek, iyi bir taktik kullandigina inanmistir.
slamiyet Gerekleri
191
Ancak ne var ki bu usul ile pek basari saglayamamis ve fazla sayida taraftarlar kazanamistir. Kendisini bir baba gibi byten ve koruyan amcasi Ebu Talib'i bile, btn cabalarina ve yalvarip yakarmalarina ragmen, mslman yapamamistir. Yapamayinca, basarisiz kalmis gibi grnmemek iin mslman olup olmamanin Tanri'nin istegine bagli bir is oldugunu sylemis ve Kur'an'a: "Allah kimi dogru yola koymak isterse onun kalbini islamiyete aar... kimi de saptirmak isterse...kalbini dar ve sikintili kilar... " (K.6 En'am 125) seklinde ayetler koymustur. Fakat "kafir'lerin" Cennet'e giremeyeceklerini belirtmek zere "Allah, inanmayanlari kfr batakliginda birakir..." (K. en''am 125) seklinde eklemede bulunmustur ki eliskili durumu yaratan da budur. Ayni durum, daha sonra Medine'ye geipte oradaki Yahudileri mslman yapmaga kalkinca da ortaya ikmistir. Onlari mslman yapabilmek iin ilk nceleri bir takim dn'ler (tavizler) vermis olmasina ve rnegin Kible'yi Yahudilerin kutsal bildikleri Kudus ynne cevirmesine ragmen sonu alamamis, onlari mslman yapamamistir. Sadece onlar bakimindan degil fakat putperest olan Arap kabileleri bakimindan da ayni basarisizliklara ugrayinca taraftarlarindan bir ogu: "Eger Muhammed gerekten Peygamber ise, nasil olur da bu kisileri mslman yapamaz?" seklinde konusur olmuslar ve bu tr konusmalar kuskusuz ki Muhammed'i telasa dsrmege yetmistir. Peygamberliginin sphe uyandirabilecegi endisesiyle onlarin bu tarz konusmalarina engel olmak istemistir. Bundan dolayidir ki, daha nce amucasi Ebu Talib'in lm sirasinda uyguladigi taktigi, bu vesile ile pekistirmek gerektigini anlamis ve putlara tapip tapmamanin, ya da mslman olup olmamanin Tanri'ya ait bir is oldugunu syleyerek, kisileri mslman yapamamaktan dogma sorumlulugu sirtindan atmaya alismistir. Bunu saglamak zere Kur'an'a: "Tanri diledigini saptirir, diledigi dogru yola sokar" (K. 16 Nahl 93), ya da "Allah dileseydi puta tapmazlardi" (K. 6 En'am 107), ya da "Tanri kimin gnln islama amissa o Rabbi katinda bir nur zre olmaz mi?... Kimi saptirirsa ona yol gsteren bulunmaz" (K. 39 Zmer 22-23) seklinde (ve buna benzer) ayet'ler yerlestirmistir. Grlyor ki eliskilerin asil nedeni gnlk siyasetin olusumu ile ilgilidir: kisileri mslman yapmak iin "irade" zgrlg ilkesine basvurulmus ve rnegin "Kim mslman olursa o mkafata erisir" seklinde hkmler konmus ve fakat basari saglanamayinca bu sefer mslman olmanin kisi iradesiyle ilgili bulunmayip Tanri'nin istegine bagli oldugu tezi'ne basvurulmustur. Bu ve buna benzer durumlar, seriat hkmlerinin birbirleriyle elisir nitelikte olmak uzere ortaya ikmalari sonucunu dogurmustur. Islamcilar tartisma ve soru sorma yollarini kapali tutmakla eliskili dsnme aliskanligini srdrr. Nasil ki Hiristiyanlikta koca bir orta ag boyunca Incil 'in elestirilmesi ya da sphe konusu edilmesi byk gnah sayilir idiyse, nasil ki Isa ve anasi Meryem 'le ilgili hususlarda tereddd'e dsmek ve rnegin Meryem'in bakire olmadigini sylemek dahi ateste yakilmayi gerektirmis ve din sorunlarini tartismak esitli cezalarla nlenmis idiyse, ayni sekilde Islam'da da Kur'an'i ya da Muhammed'in yasamini elestiri konusu yapmak, akil kistasina vurmak da ayni lde dehset verici sonulari dogurur olmustur. Ancak ne var ki Bati dnyasi akil agi'na girmekle bu durumlara son vermis ve soru-tartisma usullerini her sorunun zm yapmis, her seyin temeli haline sokmus oldugu halde Islam'da byle bir gelisme grlmemistir. Her ne kadar islamcilar Kur'an'i ne srerek, rnegin: "Bilmiyorsaniz kitaplilara sorun..." (K. 16 Nahl 43-44) seklindeki ayet'leri gstererek soru sormanin yasaklanmadigini sylerlerse de dogru degildir. Cnk bir kere bu ayet'lerde, Tanri'nin daha nce peygamber olarak erkeklerden baskasini gndermedigi belirtilmis ve: "Eger bilmiyorsaniz, (kitaplilara) bilenlere sorun" denmistir. Bunun Kur'an hkmlerini tartismakla ilgisi yoktur. Ote yandan din adami, Kur'an'da belirtilen hususlarla ilgili sorularin "memduh" (uygun) ve "mezmum" (uygunsuz) olmak zere ikiye ayrildigini ve "uygunsuz" soru'larin "fuzuli" sayildigini ileri srer. Sylemeye gerek yoktur ki byle bir ayirim keyfilige dayali olup soru sorma olasiligini yok kilar nitelikte bir seydir. Cnk bir kere sorulacak soru'lari "uygun", ya da "uygunsuz" diye ayirima vurdugunuz an, soru sormayi yasaklamis olursunuz. Nitekim din adamlarimizin bugn dahi yaptiklari budur. Nice sayisiz rneklerden birini verelim: Diyanet Isleri Baskanligi'nin yayinladigi Sahih-i Buhari Muhtasari... adli yapitin 4.cildinin 536.sayfasinda Muhammed'in, kendi z anasi Emine iin dua ("istigfar") etmek zere Tanri'dan izin istedigine ve fakat Tanri'nin ona bu izni vermedigine ve vermedigi iin anasina magfiret dilemedigine dair Ebu Hreyre' nin rivayet ettigi bir Hadis vardir. Bunu okuyan bir kimse, hakli olarak kendi kendisine: "Pek iyi ama, Muhammed bir ok vesilelerle -'Analariniz sizi binbir fedakarlik ve zahmete katlanarak yetistirmistir, onlara dua edin... Analarin ayaklari altindan Cennet'ler geer-' seklinde konusurken, kendi anasina neden dua etmez?" diye sormak ve bunun cevabini almak ihtiyacindadir. Ancak ne var ki byle bir soruyu tartismak ve buna akilci bir yanit aramaktan islamcilar kacinirlar, gnah islemekten korkarlar dusundukleri icin bile.. Yine bunun gibi Kur'an'da, biraz nce belirttigimiz gibi, Tanri'nin, kimi kimselerin gnln aip onlari mslman yaptigina ve Cennet'e aldigina ve kimilerin de gnln kapatip kafir kildigina ve Cehennem'e attigina dair ayet'ler vardir (Ornegin En'am 125; Nahl 93; Zmer 22-23 vs...). Sylemeye gerek yoktur ki akla ve mantiga ve Tanri'nin yceligi fikrine aykiri dsen bylesine keyfi bir davranis karsisinda soru sormamak, susup oturmak mmkn degildir. Ancak ne var ki din adami, islami verilere dayali olarak, size bu olanagi tanimaz; "uygunsuz" soru sordunuz diye sizi, en azindan zindiklikla sular, ve biraz daha israr ederseniz, esitli usullerle "Cehenneme" yollar...! Ote yandan din adami, sadece sorulari "uygun" ya da "uygunsuz" ayirimina baglayarak degil fakat bir de fazla soru sormanin gnah olacagini hatirlatmak suretiyle sizi susmusluga zorlar; dayanagi yine seriat verileridir. Gerekten de din adami'nin belletmesine gre Muhammed, Tanri'nin igren bildigi seyden birinin "Kesret-i sual" (fazla soru) oldugunu bildirmis ve: "Ben sizi bir seyden nehyedersem, ondan itinab ediniz, bir seyin ifasini emredersem , onu da ...yerine getiriniz" demis ve dini islerde asiri inceleyip sik dokuyanlarin helak olacaklarini eklemistir. Din adami, bundan baska bir de Kur'an'nin: "Size aiklaninca hosunuza gitmeyecek seyler sormayin" (K. Maide 101-102) seklindeki ya da buna benzer diger ayet'lerini ne srerek m'min kisileri soru sormak ve hele tartismak hevesinden uzak kilar 191. Cnk soru sorma ve tartisma geleneginin islam dini'ni temellerinden sarsabilecegi grsne saplidir. Sunu bilir ki Emevi 'ler ve Abbasi 'ler dneminin bazi halifeleri zamaninda din sorunlarinin tartisilir olmasi, islamin zne bagli evrelerce bu sekilde kabul edilmis ve nlenmis ve bu ise girisenler "dinsiz" ve "bilgisiz" diye bellenmis ve bu tutum bugne dek srp gelmistir. Gerekten de bu halifeler dneminde yer alan fikir alis verisi sirasinda Kur'an'in bile Tanri szleri degil fakat insan yapisi bir kitap oldugu ne srlms ve bu tr egilimler seriatilara pek tehlikeli grnmstr. Bundan dolayidir ki islamcilar, 20.yzyilin bitmek zere bulundugu bu uygarlik dneminde dahi insanlarimiza, yemek yerken yemek kabina sinek dsecek olursa, sinegin disarda kalan kanadini yemegin iine batirip sonra ikarip atmalarini, ve nk bunun bir "Peygamber emri" oldugunu, "peygamberin sylemesine gre" sinegin iki kanadinin birisinde hastalik, brnde sifa bulundugunu ve "idrak sahibi" olan sinegin nce zehirli kanadini yemege soktugunu ve bu nedenle eger diger kanat iyice yemege batirilacak olursa hastalik olmayacagini belirtirlerken, bazi kimselerin: "Bir sinegin iki kanadinda nasil olur da hem da (hastalik) hem deva (hastalik giderici ila, are vs...) olan iki zid hassiyet bir arada toplanmis? Sonra hakir bir sinek nasil olur da yiyecek iine nce zehirli kanadini sokmayi, deva olan kanadini geri birakmayi bilebilir?" seklinde soru sormalarini "gnah" saymakta ve soranlari en azindan "inatci cahil" olarak tanimlamaktadirlar 192. Buna benzer daha nice rnekleri siralamak mmkn. Kisi zgrlg bakiminda nemli olan sey sadece soru sormak degil fakat din emirlerini tartismak ve gerektiginde kinamaktir. Iste Islam'in, daha ilk anlardan itibaren nlemek istedigi sey, asil bu olmustur. Bundan dolayidir ki Kur'an'in Tanri szleri olmadigini sylemek ya da Muhammed'in yasam ve davranislarini elestirmek ya da buna benzer grsler ne srmek, dehset verici cezalara baglanmistir ki bunlar arasinda ellerin ve ayaklarin "aprazlama kestirilmesi" gibi olanlari vardir (Bkz. K. Maide: 5). Unutmayalim ki dnyevi nitelikteki bu ok korkulu ve dehset verici cezalari, bir de gelecek dnya Cehennem'lerinin kaynar ateslerinde yakilmak gibi olanlari tamamlar. Din adamlarimiz iin bu tr cezalar sistemini ayakta tutmak kadar kazanli ve mutluluk yaratan baska bir sey yoktur. Oysa ki insanlik tarihi boyunca elestiri ve tartisma olasiligina yer vermeyen hi bir sistem gerilikten ikamamistir. Kaynak: Ilhan Arsel'in "Din Adamlari" adli eserinden yararlanilmistir.
erik ve Biim Olarak Kur'ann zellikleri

Gerek Kur' an gerekse de slam yorumculan Kur' an ' n insan rn olmayp Allah tarafndan indirilmi ve olaanst bir kitap olduu iddiasndadrlar. Peki ama gerekten de yle midir?
slamiyet Gerekleri
192
Cennet cehennem kayglarndan synlp, dier baka kitaplar inceler gibi nesnel bir sorgulamaya girdiimizde, Kur'an' n, gerek yazm teknii gerek ierik olarak ok geri bir eser olduu gerei ile kar karya kalrz. Bunun byle olmas onun yazl kltrn deil, szel kltrn rn olmasnn da kanlmaz sonucudur. Karmzda i kurgusuyla i tutarla ve yazm tekniine sahip, szcn gerek anlamnda bir kitap deil, bir anlatlar toplam bulunmaktadr. Birka kitap okuma pratii olmu ve asgari anlamda sorgulama yetenei olumu her kiinin, Kur'an' herhangi bir kitab okur gibi sorgulayarak okumas halinde, cennet cehennem kayglaryla kendine aklamaktan ekinse bile, byk bir d krklna urayaca kukusuzdur. nk Kur' an' n nceden yazlm insan rn ou kitaptan daha yzeysel, plan ve programdan tmyle yoksun, tekrarlarla dolu ve ynla kopuk kopuk sylencelerden baka ticaret, kadn-erkek ilikileri, klelik, cezalar ve Muhammed'in karlat olaylara ilikin yorumlardan ibaret olduunu greceklerdir. Onda eitlik, kardelik, zgrlk temelinde bir dnya cennetinin kuramsal erevesini, hatta yksek ahlaki ltler ve insan sevgisinin elerini arayanlar da bunlar gremeyeceklerdir. Bu erevede her Mslman' n Kur' an ' okumasn, Onun ancak Kur' an alimlerinin yorumuyla anlalabilecei yollu gizemsel nkoullannalardan kendilerini kurtararak, kendi balarna okumalarn zellikle neriyoruz. Kald ki Kur'an'n bizzat kendisi, "kul" ile Allah arasna birilerinin girmesinden yana olmayan bir kavraya ve nermeye sahiptir. Bundan dolay da basitlik ve anlalabilirliini zellikle vurgular: uara-195'te, Muhammed, "uyanclardan olabilsin diye" Kur'an'n "apak bir dille" indirildii; Zuhruf-2-3 'te daha ak olarak, "apak Kitaba yemin olsun ki phesiz biz O'nun dnp anlayasnz diye" indirildii; Fussilet-44'te, Kur'an ayetlerinin uzun aklamal olmad; Yusuf-12'de Kur'an'n, herkese "okunup anlalmas iin" indirildii; Duhan-58 'de, herkese "t alsnlar diye indirerek kolaylatnld" sylenir. Dolaysyla herkes, kavrama yeteneine tam bir gvenle ve softalarn, "O'nun ortalama insan tarafndan doru kavranamayaca, dolaysyla kendilerince yorumlanmasnn zorunlu olduu" yollu demagojilere prim vermeden okumaldrlar. Kur'an, nkoullanmadan uzak, sorgulanarak okunursa kendi niteliini net olarak ortaya koyan, kendine ilikin nsel hayalleri yine kendisi ykan bir nitelik sergilemektedir nk. Kur'an'n hemen hemen yarsndan ounu kapsayan ve Tevrat kaynakl olan peygamber masallar Kur'an'n nitelii asndan olduka tayin edicidirler. Yusuf masal hari hibiri derli toplu bir anlatma bile sahip olmayp, her biri pek ok surede blk prk ve her seferinde ve hatta ayn sure iinde bile elikilerle dolu olarak anlatlmlardr (8. Blm 'de greceiz). Bir yazar deil, bir anlatc olduu iin, Muhammed'in kronoloji diye bir kaygs hi olmamtr. Anlatlardaki sistematik sorunu bu ierik ve karmaa iinde ortadan kalkmtr; olaylar ve isimlerin sk sk birbirine kartrlmas da cabas. Sonu olarak bu masallar, Kur'an 'n, dier sorunlar yan sra, zelde tarih bilimiyle de, gerek yntem, gerek gereklik anlamnda kartlk iinde oluunun somut belgelerini oluturmaktadr. Onda cmle kuruluunda bozukluklar birbirini takip eder. Plan ve programdan tmyle yoksundur. Konudan konuya gemeler de ayn ekilde bantdan yoksundur, Muhammed, o anda olduu gibi yazdrr veya ezberletir. Bundandr ki ou sure, ayn konularn (tabii elikiler ve farkl ifadelerle) yinelenmesinden ibarettir. Gemite gereklememi ve zaten bilimsel gelimenin kesin bir ekilde ortaya koyduu gibi gereklemesi olanaksz mucize rivayetleriyle doludur: Gmlek srtp kr iyiletirmeler, balk karnnda yaamalar, bakire olarak dourmalar, beikte konumalar, lleri diriltmeler, atete yanmamalar, gkten ta yamalar, ylana dnen sopalar, su fkran talar vs. vs. vs... te tam da bu noktada eriat demagoglarn, tm bunlar manta, gnmz deerleri ve bilgilerine uygun klmak, daha tesi Kur'an' her anlamda olaanst gstermek amal abalaryla karlayoruz. Hibir bilimsel deer tamayan, en temel ahlaki lleri inemek pahasna gerekletirilen, zaman zaman ne yazk ki gln olan bu abalarn ortalama bilin dzeyinin gerisinde brakrlm olan ynlarda etkili olmas ise kukusuz iin trajik yann oluturmaktadr. Ne ki elde edilen baarnn temelinde yatan daha nemli gerek, hi kukusuz seslenilen kitlenin zaten beikten balayarak dinsel yarglarla koullandrlmasnn yan sra, dinin cehennemi ve cennetiyle kiilerin sorgulama bilincini etkisizletiren "br dnya" kozudur. Eitsizlik dzenlerinin geni ynlarda yaratt doyumsuzluk ve hak almay engelleyen mevcut youn bask koullar da, insanlarn dine snma eilimine girmesinde temel bir ilev grmektedir. Bu balamda dnmenin yerini inan almakta, bu da kendisine inanlacak basit mantk oyunlarnn prim kazanmasna uygun bir ortam salamaktadr. Asgari .bir toplumsal-tarihsel kavrayla grlebilecei gibi, dinlerin etkinlk kazandklar dnemler, younlaan toplumsal bunalmlara dnyasal kurtulu umutlannn zayflad dnemler olmutur. Daha tesi bu gelime, taraftarlannca "doru" farzedilen tek bir dinin deil, btn dinlerin ve tabii falcln, cinciliin, buruluun vd. bilim d tm inanlann genel olarak prim kazand dnemler olmutur. Bu balamda yaadmz corafyada karmza kan ey; ada bilgileri ezberleyip, Kur'an'n, kart nitelikli mantndan koparlm mulak deyilerini de arptarak, bilimle ve ada ahlaki deerlerle uzlatrma amal youn bir sylem ve yayn furyas olmaktadr. Zaten kkten koullanm, haklar iin mcadele etmekten yldrlm ynlarn karsna kartlan bu demagojik ve cokulu dil, ite bu koullarn sonucudur ki etkili olmaktadr. Oysa Kuran, olduka geri, utku snrl, stelik o dnem bilgi dzeyinin gerisinde bir polemik, sylence ve kanun kitabdr; zellikle belirtilmelidir ki onunla ayn dzeyde ilenmesi halinde gnmzde bir ortaokul rencisi bile kompozisyondan snfta kalr; onun bilgilerini kullanmas halinde ise Tarih 'te, Corafya 'da, Biyoloji 'de ve dier ilgili derslerde de ha keza. Kur' an' n evrensel olduu iddias da tamamen bo bir szden ibarettir; tpk dinin ezel ve ebed deil tarihsel bir olgu olduu ve tekrar ortadan kalkaca bilimsel gereinde olduu gibi Kur'an da, Tevrat ve nciller gibi belli tarihsel koullann, o dnem bilin dzeyinin ve iinden kt toplumun kltrelekonomik-toplumsal yaplalarnn rndr. Zaten aksi olsa, nceden de belirttiimiz gibi bir biri pei sra (o da insanln ortaya ktndan yz binlerce, dinsel dncenin ktndan onbinlerce yl sonra) farkl farkl din kitaplan ortaya kar myd? Aksine daha insanln ilk oluumundan itibaren indirilmi ve evrensellii dilinde, yapsnda, utkunda aka grlen bir kitap ile karlamaz mydk? Oysa basit bir bilgi dzeyiyle bile grebildiimiz gibi, din kitaplarnn tm, iinden ktklan toplumun kltrel-ekonomik, toplumsal deerlerince biimlenmilerdir. Ve tabii ortaya kmalan iin insanolunun belli bir evrim geirmesi, giderek yazy ve yazabilecek aralan icat etmesi gerekmitir. Her eyin gerek ve tek yaratcs olan insan, eer ki yazy yaratamam olsayd din kitaplan da ilkel dinler gibi salt szel kalacaklard. zetle ortaya kabilmesi iin bile insanln belli bir aamaya gelmesi zorunlu olmutur; ki bunlar onun, tarihsel bir rn olmas yansra insan rn olmasnn da somut gstergesidir. Tabbara, "Kur' an' a gre din, aslnda ve znde birdir, deimez.Bununla beraber konulan er'i hkmler, milletlerin sosyal durumu ve fikri kabiliyetleri seviyesine gre deiir (a.g.e, Sf-35) derken de, gerekten bunu dorulamyor mu zaten? Kukusuz "aslnda ve znde'" bir olan, evrenselolan bir dinsel temel vardr ve bu, Tabbara 'nn kastettiinin aksine, ok tanrl dinleri de kapsar: Bu temel; yaratl da dahil, karlalan olgu ve olaylann insanst bir g tarafndan gerekletirildii, baa gelen her iyilik ve felaketin tanrlardan kaynakland, dolaysyla onlan honut etmek gerektii, onun lmden sonra insanlan dllendirip cezalandrd, kadnn hizmet iin yaratlm tabii bir yaratk olduu, kleliin ve eitsizliin meru olduu, ama gree bir devletin de gzetilmesi gerekti vb. vb.'dr. Aktr ki bu duunce yaps, kendi dndak olay ve bulgular aklayacak bilgilere ve en genelde ynteme sahip olmayan kiilerin kabullenebilecei ilkel bir deer yarglan btndr. Bu ortak payday ap daha aynntlara uzandmzda ise, dinlerin evrensel ve insanst olmayp aksine, tarihsel-toplumsal ve insan rn olduu gerei daha da net hale gelir. Her birinin cenneti, cehennemi, ibadet biimleri, tapnak yaplar farkl farkldr. Aralanndaki fark ok kk bile olsa mutlaka vardr. Bu farkllklar, iinden ktklan toplumlann "sosyal durumu ve fikri kabiliyetleri"nce belirlenmektedir. Yoksa Tabbara 'mn iddiasndaki gibi, bu zelliklere gre Allah tarafndan ksmi farkllklarla gnderilmemektedir; kald ki bylesi bir tanr fikri, kullarnn farkllaan iradesi ve gerekleri karsnda teslim olan, yani kadir-i mutlak olmayan yeni bir tanr kavrayn beraberinde getirir ki, Tabbara bile iin iinden kamaz. Dinlerin hkmlerinin milletlerin sosyal durumu ve fikri kabiliyetlerine gre deiik deiik indirildii yaklamn kabul edecek olursak, dinin evrensellii fikri de bu mantk iinde rm olur. Bu durumda Yahudilik-Ibrani, Hristiyanlk-Avrupa, (ki gerekte O da brani kltr ve toplumunun daha sonra farkllaan bir rndr) slamiyet-Arap (ki O da brani kltrnn Araplar zerindeki etkilerinin bir rndr) dini olur. Bu yaklamla Allah'n dier topluluklara niye din gndermedii sorunu karmza kar ki, tanrsal dzeyde, "bilmedii", "unuttuu" gibi yantlar geersiz olacandan,
slamiyet Gerekleri
193
i gelip keyfiyet sorununa dayanr. Ve tabii bu durumda o dinin, baka kavimlere, "sosyal durumu, fikri kabiliyetleri" farkl farkl olan Trklere, Krtlere, Acemlere vs. dayatlmas da Allah'n iradesinin inenmesi olur. Dier yandan "milletlerin sosyal durum ve fikri kabiliyetleri" de (her ey gibi) duraan olmayan srekli evrim geiren olgular olduundan, ayn toplum iin bile dinlerin belli alar iinde yeniden gnderilmesi gerekir; ne de olsa bu "can kasca insan" srekli kendini yeniliyor! rnein klecilii meru gren Kur'an dnemi insan ile, klecilii insanlk d gren gnmz insan arasndaki kartlk, (demagoglann gln mazeretIeri bir yana) bir dogma olan dinler iin tam bir handikap oluturuyor. Bundandr ki klelerin alm satm hukukunu dzenleyen Kur'an ayetleri ve slam hukuku gnmz slamyorumculann demagoji retmeye zorunlu klar (Ahlak ve Ekonomi konulu 3. ve 4. ciltlerde greceiz). Demek ki dinler aras ayrm sorununa tutarl bir bahane uydurmak gereksinimini karlamak amal Tabbara'nn aklamas, gelime ve oluumlarda tanrsal keyfiyet yerine toplumsal gereklii geirmekle, dinsel mantk asndan hem kendisini bir mrik konumuna drmekte hem de sorunu daha da iinden klmaz hale getirmektedir. Din kitaplarnn bir dier handikap da birbirlerini yadsyarak tanrlarnn keyfiyetini daha da perinlemeleridir. Tabbara bu konuya da yle aklama getiriyor: "Allahu Teala, hak dini olduu konusunda azck tereddt olmayan Islam dini ile btn dinleri sonuca erdirdi. Ve Hz. Muhammed' e kendinden ncekileri ortadan kaldran bir eriat gnderdi. Bu eriat, insann fikri tekamlnn icaplarna uygun, her zaman ve her yerde geerlidir. Bu eriat, Kur' an- Kerim 'in aklad gibi, Allah' n kabul ettii tek yoldur. Kim slam'dan baka bir din ararsa, o din kabul olunmaz. O, ahirette de kaybedenlerden olur." (a.g.e., s-35) Bu szlerle kar karya olduumuz yargnn bilimsel mantk a- sndan hibir deer tamad ortada. Peki ama dinsel mantk iinde bu szlerin deeri ne? Soruna rnein bir Yahudi'nin gzleriyle bakalm: "Hak dini olduu konusunda azck tereddt olmamak" espri- sinin Yuhudilik'ten farkla slamiyet'e mal edilmesinin kant nedir? stelik Kur'an, Yahudiliin Allah tarafndan gnderildiini de kabullenmekte iken? Tevrat'ta tahrifat varsa Allah tahrifatlar dzelterek gnderemez mi? Biricik tutarl davran bu deil midir? Daha tesi ibadet biimlerini toptan deitirmesi Allah' istikrarsz bir kii konumuna drmek olmaz m? Bu anlamda dinsel mantk asndan Islamiyet'in yapt, tanr imgesini olumsuzlamak olmaz m? Asgari tutarllktaki bir insann bile, zeletiri yapmadan, gerekelerini aklamadan yapamayaca deiimleri, her eyi bilen, her eyi dzenleyen yanlmaz bir tanrnn yaptn iddia etmek ne anlama gelir? Bu arada belirtmeden gemeyelim: Muhammed Medine'ye ilk geldii dnemde ideolojik gdasn nemli oranda kendisinden ald ve stelik Medinelilerin tek tanr fikrine varmasnda ve kendisini Araplarn Peygamberi kabul etmelerinde nemli ilev grm olan Yahudileri (tpk Hristiyanlar gibi) kendine dost ve kendi tanrs nezdinde meru grmektedir. Yahudilerin Kblesi de dahil onlara ait pek ok eyi slamiyet'e geirir. Daha tesi, zellikle de Yahudi ve Hristiyanlar kastederek; "... (Ey mmetIer) Her birinize bir eriat ve bir yol verdik. Allah dileseydi sizleri bir tek mmet yapard. Fakat size verdiinde (yol ve eriatlarda) sizi denemek iin (byle yapt). yleyse iyi ilerde birbirinizle yarn. Hepinizin dn Allah'adr... (Maide-48)" diyen bizzat Kur'an'dr. Ancak bamsz kimliklerini korumalar ve ortak hayatn ilikileri iinde girilen tartmalarda ayetlerin birbirleri ve zellikle de Tevrat ile olan elikileri ifade etmeye balamalaryla Muhammed'in Yahudilere ilikin tavr deimeye balad. Bunun zerine Maide-48'in aksine, onlarn Tevrat' "deitirdikleri" iddiasyla balayan kopu- ma, giderek "dman" ilan edilmeleriyle kemikleir. Bu srada Hristiyanlara ilikin olumlu yarg hala srmektedir; ancak bir mddet sonra o da deiecek ve Maide-5 i'de, her ikisini de "zalim" ilan ederek onlarla dostluu yasaklayacakt (tabii Kur'an'da ayet ve Sure dzenlemesi tarihsel sralamaya gre olmadndan, gerek bu, gerekse de kimi dier gelimelerdeki yarglarda okuyucu ciddi sorunlarla karlaabilmektedir). zetle Kur'an ltnde byk dinlere ilikin Tanr yargs ciddi sorunlarla malldr. Bir an nciller'de yeni bir peygamberin geleceinden sz edildii iddiasn doru kabul edelim; bu, her bunalm dneminde yeni yeni peygamberler reten o gnn kltrel iklimi iinde gerekten de mantkidir; ancak onun yepyeni bir sistem getirip ncekileri yadsyaca iddiasnn tutarszl ortada deil mi? Dolaysyla Allah ikide bir nceki eriatn ortadan kaldrp yenisini ortaya koyan biri derecesine dmektedir. Daha tesi, nceki dinlerine inanan ve yenisine inanmak iin en kk bir tutarl gereke gremeyen ve hatta yeni dinle tanma olana bile bulunmayan insanlarn cehenneme yollanaca iddiasna ne demeli? Bu keyfiyetten de te zulm olmaz m? stelik ufku tm zamanlar ve tm evreni kapsamak durumunda olan Allah, insanlara kitap yollamaya kalksa tm insanla birden yollamaz myd? O halde bir Yahudi asndan tanrnn ululuu, yanlmazl, istikrarllna inanmann asgari gerei olarak Yahudilik'te srar etmekten daha tutarl bir davran olabilir mi? Hele ki Tevrat'n ilk yazan olarak Musa 'nn ve sonradan eklenen blmlerin yazarlar olarak Davud'un, Sleyman'n, Eyyb'n, Zekeriya'nn vs. "peygamber" olduklar Kuran'da aka onayanmken?... Burada en ok speklasyon konusu olan nokta nceki kitaplarn sre iinde tahrif olduklar iddiasdr. Biz, bu durumda Allah'n yapaca biricik davrann, tahrifat yapanlar ibret-i alem olsun diye hemen cezalandrmak ve kitab ayn ekilde yenilemek olacan vurgulamakla balayalm. Allah dediin, kitabn tahrif edenlere kar sessiz kalacak kadar aciz olmadna ve tahrifat dzeltmek, "ol" demekle dzeliverecek kadar basit bir sorunken, stelik O, bunun yerine baka bir eriat getirecek kadar istikrarsz biri olmayacana gre, aksi bir yaklam, tutarllk erevesinde aklanabilir mi? Nitekim Hakka-44-47'de, "Eer Muhammed bize kar, O'na baz szler katm olsayd biz onu kuvvetle yakalardk, sonra onun ahdamarn koparrdk" der. imdi asgari bir tutarlln gerei sormak durumundayz; "en sevgili kul" Muhammed'in ahdamarn koparmaktan szeden bir gcn, Tevrat ve Incil 'de tahrifat yaptklar varsaylanlara ayn eyi yapmamasnn mantki aklamas olabilir mi? Kur'an'n, nyarglardan annm bir sorgulamasna gidildiine, kendi iinde olduka ciddi ve yaygn elimelerle dolu olduundan sz etmitik. imdi bunlarn bir ksmn grelim: rnein Bakara-234, kocas len kadnn "Drt ay on gn beklemesini" sylerken Bakara-240, "Evlerinden karlmakszn senesine kadar geimini salayacak eyin vasiyet edilmesini" emreder. (6) (6) Konuya ilikin T. Altkula'n aktarm, Kur'an'n tahrif edilmemilii iddias asndan ilgintir: "Hz. Osman mushaflar yazdrlrken Bakara'nn 240. ayetine gelince Abdullah B. Zubeyr, bu ayetin 234. ayetle neshedildiiini (manasnn yrrlkten kaldrldn) hatrlatt. Ve yazmasanz olmaz m? anlamnda bir hatrlatna yapt. Hz. Osman'n cevab u oldu: 'Ondan hibir eyi yerinden oynatmaya benim gcm yetmez' (Yce Kitabmz Hz. Kur'an, s. 32)". Ebu Bekir ve mer'in hazrlatt Kur'an'a gvenmeyip yeniden yazdrn, elikili paralar yaktrm bir kiinin, "Ondan hibir eyi yerinden oynatmaya benim gcm yetmez" deyiinin, o gnn ve bugnn saf mslmanar nezdinde yaplan deiikliklere meruiyet kazandrmak amacndan te hibir deer tamayaca aktr. Zina konusunda, Nisa-16 'da, "zina eden iki kimseye eziyet edin, tevbe edip dzelirse onlan brakn" denirken, Nisa-15'te, daha farkl olarak, sadece kadn iin "lnceye kadar veya Allah onlara bir yol aana kadar evlerde tutun" denir. Nur-2'de ise, "Zina eden kadn ve erkein her birine yzer denek vurun" denir. Daha sonra Kuran'n bu farkllaan iradesini de ap, Muhammed dneminden balayarak, zina eden kadna talanarak ldrme cezas verilmeye balanmtr. (Tabii erkek sopa cezasyla kurtulur; bu da eriatn adaleti ve "kadnn yceltilmesi"nin anlam oluyor!) Yani Kur' an' n elikileri yetmezmi gibi Muhammed dneminden balayarak kleci Arap iradesi elimizdeki Kur'an'n stne geer. Cezann zellikle kadn iin korkun bir vahet olduu gerei bir yana, grld gibi drt eliik ceza yntemiyle kar karyayz. Yine iki konusunda da ayn durumla karlayoruz: Nahl-67'de iki "gzel rzk" olarak nitelenirken, Bakara-219'da ikinin faydas da olduu, ancak zararnn daha ok olduu belirtilir. Nisa-43 'te Kur'an; sarhoken "ne dediini bilene kadar namaza yaklamayn" diyerek ikiye sadece namaz srasnda yasak getirmekle yetinir. Maide-90'da ise karar deitirir ve ikiyi toptan yasaklar. nsanst, bilgelerin bilgesi, yanlmaz bir tanr imgesiyle bylesi bir yaklam rtr m acaba? Tm bu karmaaya ek Tur-23 'te, "Cennetle karlkl kadeh tokutururlar ..." denilir ki her ey tam bir elikiler yuma olur.
slamiyet Gerekleri
194
Yine Enfal-l'de "ganimetler Allah'n ve peygamberindir" denirken, Enail-41'de "...ganimetlerin bete biri Allah'n, peygamberlerin (...)dir" denir. Keza Maide-51 'de "Ey iman edenler, Yahudi ve Hristiyanlar dost edinmeyin. Onlar birbirlerinin dostudur. Sizden kim onlar dost edinirse, dorusu o da onlardandr. phesiz ki Allah zalim toplulu- uU doru yola eritirmez" denirken, Maide-82 'de, Maide-51 ayeti, Hristiyanlar konusunda yalanlanr:"Ant olsun ki Mminlere kar insanlardan en iddetli dman olarak Yahudileri (...) bulursun. Ve onlardan Mminlere kar en yakn sevgi gsterenleri ise, 'biz Hristiyan'z' diyenleri bulursun. Bu da onlarn arasnda papazlar, rahipler bulunduu iindir; hem bunlar hakk kabulde pek byklk taslamazlar" denir. Ancak yine Maide- 14'te fikir deitirir ve "biz Hristiyan'z" diyenler(in) "(...) aralarna kyamet gnne kadar dmanlk ve kin saldk" denmekten geri durulmaz. Bir dier eliki de dorudan peygamberlere ilikindir. rnein Bakara-285 'te "...Biz depeygamberlerimiz arasnda fark yapmayz..." denirken, ayn surenin 253. ayetinde; "te bu peygamberlerin bir ksmn dierlerine stn kldk.." denir. Asl ilginci tm bu ve benzeri eliik yarglar belirtilmemi gibi; , "...Eer Kur'an Allah'tan bakas tarafndan indirilmi olsayd onda birbirine zt olan birok ey bulurlard" (Nisa-82); " Allah'n szleri asla deimez..." (Yunus-64); "Benim nezdimde sz deitirilmez..." (Kaf -29) denilerek, tanrsallk iddias yine bizzat Kur'an'n kendisi tarafndan ortadan kaldrlr. Ama daha da nemlisi,isel elikilerin ancak tanrsal olmamann bir ispat olabilecei eklindeki szler zerine yukardaki ifadeler unutulur ve; "Biz bir ayeti deitirip yerine baka bir ayet getirdiimiz zaman -ki Allah neyi indireceini ok iyi bilir- 'sen dpedz iftiracsn' dediler. Mriklerin ou bilmezler" (Nahl-IO1) denerek adeta her eyin zerine tuz biber ekilir. Bu noktada eriatlarn durumu kurtarmaya ynelik bir "aklamasyla" karlayoruz ki, tam da zr kabahatinden byk cinsten:"Rivayete gre iddet ifade eden bir ayet gelince, kafirler; 'Muhammed bugn emrettiini yarn yasaklayarak ashabyla alay ediyor' diyorlard. Bu ayet onlara bu konuda cevap tekil eder. Nesh ve deitinne, kullarn maslahatna, ihtiyalarna gre Allah'n bir ltfu olarak gerekleir. Bu durum bir doktorun hastasna, tedavinin seyri boyunca bir ila vermiken deitirip baka ila vermesine benzer. Binaenaleyh bir ayetin neshedilip yerine baka bir ayetin gnderilmesi, Allah'm ilim sfatma bir eksiklik getirmez, bilakis hakim olmasnn eseridir." (Diyanet Meali, Nahl-lOl) Bylece kadir-i mutlak, her eyin yaratcs olarak her eyi bilen ve tayin eden Allah gitmi, yerine, bilgisi snrl, insan deneme tahtas yapan biri gelmitir. Ne denir? Allah kendini bylesi dostlardan korusun! Tabii buradaki asl sorunun, insanln ulat verili dzeyde Kuran'n birebir savunulmasnn glnden kaynakland da belirtilmeli. elikiler sorununda zaman zaman yle u noktalara vanlr ki, aknlkla izlemernek olanakszdr: rnein Nisa- 78 'de; "... Kendilerine bir iyilik dokunsa 'bu Allah'tandr' derler, bir ktlk gelince ise 'bu sendendir' derler. 'Hepsi Allah'tandr' de. Bu adamlara ne oluyor ki bir trl laf anlamyorlar" denilirken, hemen peisra gelen Nisa- 79'da; "Sanagelen iyilik Allah'tandr. Bana gelen ktlk ise nefsindendir. ..." denir. Benzer elikileri faiz, namaz, zekat, oru, Kble'nin yeri, ilk Mslmanlk gibi daha pek ok temel islami konuda ve kurallarda da gryoruz. Demagoglar tm bunlara mazeret uydururlarsa da, bu mazeretler sonu olarak Allah', nabza gre erbet veren bir kiilik derecesine dnnekten baka bir ie yaramaz. Daha tesi onu, "nsanlarn ruhlanna hkmeden", "dorular dorusu", "gller gls" gibi niteliklerinden soyutlayarak, ideolojisini yaymak iin insanlann alkanlklanna ve somut dengelere gre davranan bir politikac haline getirir; dolaysyla Allah 'la "kul" arasna girenlerin bylesi aklamalannn, tanrsal inancn isel saygnln da glgeleyen bir ilev grd zellikle belirtilmeli. lk elden gzmze arpan szkonusu bu elikiler, Kur'an'n ; ilahi deil, elikiler iinde olan, duruma gre gr deitiren bir insan rn olduunun ispat deilse nedir? Sz konusu elikilerin bilimsel bir aklamas vardr tabii: O da Kur'an'n Muhammed'in o gnn sorunlar ve sorunlarda yaanan deiimlere bal olarak kendi deiiminin yansmasnca belirlenmesidir. Bu nedenle 20 yllk sre iinde Muhammed'in ncekileri yadsyan ifadeleriyle kar karya kalyoruz. Ki bu ok doal, insani bir durumdur. Sorun, Kur'an' bu oluum sreci ve onu oluturan insani irade ve mekandan kopup tanrsal, evrensel, zamanlarst bir mutlak, dogma derecesine kardmzda balyor ve iinden klmaz bir hal alyor. Burada Muhammed'in ok ilgin bii ifaatn da aktarmakta yarar var: Hadis'e gre son yllarnda bir gn yanndaki izleyicisine yle der: "Ey Muaz, bir kul gnlden tasdik ederek Allah'tan baka tanr bulunmadna, Muhammed'in Allah'n resul olduuna inanrsa, Allah o kula cehennem ateini haram klar"... Heyecanlanan Muaz'n, "Ya Resulallah, gidip Mslmanlara syleyeyim de sevinsinler mi?" demesi zerine, Muhammed, "Hayr syleme, o zaman bana gvenirler de tembellik ederler" der. (Bkz. Y. Kandemir, Islam Ahlak, s. 371) Benzer dier hadisleri de anmsarsak, Muhammed'in ok net bir ekilde; "Kur'an'daki hkmlere bakma sen, onlar Mslmanlar tembellik yapmasn diye koyduk. Sen Allah'a ve benim peygamber olduuma inan, tesini merak etme, cennettesin" diyor. Ne demeli, Allah tarafndan gelmi olduu iddia edilen emirlerin bizzat peygamberi tarafndan byle hafifsenmesi, en bata "ilahilik" iddiasnn Muhammed'in nezdinde ciddiye alnmamas veya geersiz klnmas deil midir? Kuran'n para para olumas sorunu da, iddialann aksine onun tanrsal olmadnn bir dier kantdr. Nitekim ilk on yllk Mekke dneminde yazlm tm sureler ksa ksadr ve Muhammed' in sure dzenlemedeki genlik dnemine tekabl eder. Mekke sure1erinin bir dier ortak zellikleri Allah korkusuna dikkat ekmeleri ve mazlum bir dindarn ifadeleri olmalardr. Uzun sureler Medine dnemine ilikindir ve artk ncekilerden karakter deiimiyle hukua ili- kindirler, totaliter ve baskcdrlar. zetle her ey tarihseldir; Muhammed'in iinde yaad mekan ve koullara gre biimlenir. Dier yandan sure ve ayetlerin, nceki dnem gelenekleri, ekonomik ilikileri ve din kitaplarnn bilgisi temelinde, onlarn Muhammed'e yaplm sentezi olarak kurulmu bir genel at iinde gncel gelimelere gre dzenlendiini gryoruz; ki tek bana bu bile Kuran'n evrensel ve alarst deil, Arap kavmine ilikin ve o dnemin gereksinimlerinin rn olduunun somut kantdr. Dnn ki ufku tm dnyaca belirlenen ve alarst bir kitap indirdiini syleyen bir tanrnn kitabnda 7. yzyl banda Mekke egemenlerinden olan Ebu Leheb adnda biri iin zel bir sure yer alyor. Ve daha nemlisi bu, alarstlk iddiasndaki bir kitabn ana 114 blmnden birini oluturuyor. stelik bu ilgin durum, sadece bylesi bir surenin bylesi rehber bir kitapta yer almasyla snrl deil, Ebu Leheb suresinin ierii ile de ilgilidir: "(1) Ebu Leheb'in elleri kurusun, kurudu da! (2) Mal ve kazand kendisine fayda vermedi. (3) Alevli atee yaslanacaktr." Bu kadar!.. Grld gibi salt bu sure bile Kur'an'n, brakalm tanrsal gc ve hatta bir filozofu, ufku Mekke ve evresiyle snrl, Ebu leheb adl kiiyle iddetli eliki yaayan ve o gne kadarki dinsel k1trle donanm bir toplumsal nderin rn olduunu gstermeye yeter. Bu niteliine ramen Kur'an'n gnmze uzanan etkinlii ise aktr ki ierik zenginlii deil, temelde cennet cehennem inancnn bilimsel felsefi aydnlktan yoksun braktrlan kitleler zerindeki etkin gcnden ve bunun yan sra egemenlerin kendi karlar iin onu diri tutma abasnn rgtl etkinliinden kaynaklanmaktadr. Kur'an surelerinin o mekan ve dnemin sorunlar temelinde biimlendii basit gerei her ayrntda kendini gsterir: Ammar b. Yasir, ikence karsnda putlara vg yapnca ona atfen Nahl-106 dzenlenerek akland (ne arpcdr ki bu kii, kafirlerden cann kurtaracak ama, Muhammed sonras blnmede Ali'nin yannda saf tuttuu iin br kesim Mslmanlardan cann kurtaramayp katledildi). Putperest liderlerden Nadr b. Haris iin Kalem-l0-16; Ebu Cehil iin Alak-15-19; Velid b. Mugire iin Mddessir-11-16 ve genel olarak Kurey liderlii ve putlar iin de Enbiya-98 dzenlenmitir. Dikkat edilirse bunlar tarihsel kitaplarda grld gibi, rnek olarak tek tek kii ve olaylara yollama yapmak eklinde deil, onlarla dorudan polemie girip tehdit etme eklinde iddialardr; ki bunlarn insanst bir g tarafndan sylendiini iddia etmek, Tanry Mekkeli bir 7. yzyl insan derecesine indirgemek demektir. rnein, dnn ki koca Allah, Ebu Cehil denen biare yaratnn karsna gem ona;"And olsun ki onu pereminden, yalanc
slamiyet Gerekleri
195
ve gnahkar pereminden(?!) cehenneme srkleriz. O zaman kafadarlann arsn. Biz de zebanileri aracaz" (Alak-15-18) diyor. te aynen byle!.. Muhammed, Kur'an okurken putperestlerin grlt yapmasna kar Fussilet-26'y dzenler. Yanna gelen bir Hristiyan kleye atfen putperestlerin, Muhammed'in ondan rendii iddialanna kar Nahl-103' dzenler. Medine Yahudilerinin namazda Kuds'n kble kullanlmasn kendi stnlklerine konu yapmalar ve Mslman kitlelerin bundan etkilenmesi zerine kblenin Kabe'ye dndrlmesini salayan Bakara-l44 ve sonrasndaki ayetleri dzenler. Bunun zerine Yahudilerin ykselen eletirisine kar da Bakara-142-143 ve 177'yi dzenler. Ebu Bekir ile bir Yahudi arasnda geen anlamazlk zerine Al-i mran-181'i dzenler. Yine ok tanrc Araplarn slamiyet'e de onaylanan kutsal aylarndan Recep aynda Mslmanlarn bir putperesti ldrp ikisini esir almas zerine gndeme gelen gerginlik Bakara-217'nin dzenlenmesini getirir. Beni Nadir Yahudileri, Mslmanlann onlar topraklarndan atma karanna direnince bu duruma kar Har suresi dzenlenir. Yine Yahudilerin putperestlere syledikleri iddia edilen szler zerine Nisa- 51-52 dzenlenir. Mekkelilerle yaplan Hdeybiye antlamasnn yaratt tereddtler zerine Feth suresini dzenler. vs. vs... Bu somut rnekleri daha yzlerce oaltabiliriz. nk Kur' an; sylenceler, ekonomik iliki erevesi, klecilik dzenlemesi, evlilik hukuku dnda hemen hemen tmyle o gn koullannda ve o snrl mekanda yaanan olaylarn yorumuna ilikin ayetlerden olumutur. Bunda ylesi ifrata varmtr ki Muhammed, savatan kamak iin bahane uyduran Cedd b. Kays iin bile ayet (Tevbe-45) dzenlemi; daha da ilginci eleriyle ilikilere varana kadar (Ahlak konulu 3. ciltte greceiz) hemen hemen her sorun kan noktada, ayetler dzenleyerek, szkonusu sorunlar zme yoluna gitmitir. Dnn ki onca sorun ve ilkellik dolu dnyadaki btn insanln sorunlanna btnsel zm retmek gibi, gerekten de tanrln gerei olan bir davran varken, dnyann bir keciinde, Mekke ve evresinde yaayan bir avu insann sorunlanyla snrl, onlarn ilkellii ve geleneklerince mantk yrten bir tanr vardr karmzda. Aktr ki bylesi zel sorunlarla dolu bir yaptn evrensel ilan edilebilmesi de, herkesin yantn kendisi bulmas gereken bir sorundur. Keza bylesi dar ufuklu, dar bir alan ve dnemin sorunlar zerinde biimlenmi bir eserin insanst bir gce mal edilmesi de ayn ekilde sorunlu bir iddiadr. stelik bu iddialar o eserin soukkanllkla deerlendirilme olanan da ortadan kaldnyor ki, bundan ancak bilim kart evrelerin yarar grebilecei ortadadr. Onun sorunlar bu kadar da deildir; nitekim ele alnan her ayrntsnda onulmaz sorunlarla kar karya kalyoruz. rnein Kuran' n yazm tekniine kaba bir dikkatle bakldnda grlecektir ki, o bir Allah kitab olmaktan ok bir Cebrail kitabdr. "Allah'n szleri" olduu iddia edilen bu kitapta, Allah'tan ok daha fazla olarak Allah adna konuan, yorum yapan, emir veren biri n plandadr. Tabii olduka garip bir tablo kar karmza. rnein, "Allah'n nur vermedii kimsenin nuru olmaz" (Nur-40); "Allah'n doru yola sevk ettii kimse doru yolda olur" (A'raf-178); "En gzel isimler Allah'ndr. Ona isimleriyle dua edin. Onun isimleri konusunda erilie sapanlar brakn" (A'raf-180) gibi, Allah'tan nc ahs olarak sz eden ayetler, "Dileseydik onu ayetlerimizle stn klardk" (A'raf- 176) gibi dorudan Allah'n konutuu ayetlerden ok daha fazladr. stelik bu farkl deyiler hibir ayra olmadan pe pee geldiinden dilbilgisi asndan Kur'an olduka sorunludur. Hele ki baz ayetlerde bu durum daha da u boyutlara kar ve ayn ayet iinde iki farkl ahsn birlikte konumasyla karlarz. rnein; Hac-16'da, "te bylece Kur'an' apak ayetler olarak indirdik. Allah phesiz dilediini doru yola eritirir" denir. Hac-25'te bu sorun daha da boyutlanr; tek cmleden oluan bu ayet, "Dorusu inkar edenleri, Allah yolundan, yerli ve yolcu btn insanlar iin eit klnan Mescit-i Haram 'dan alkoyanlar ve orada zulm ve yanl yola saptrmak isteyeni, can yakc azaba uratrz" eklinde, birinci ahsn Allah' a nc ahs olarak atfta bulunmasyla balayp Allah'n birinci ahs olarak konumasyla biter. Hac-34-35 'te ise, "Allah'n kendilerine rzk olarak verdii..." eklinde Allah'n nc ahs olmas zerine yaplan kurgu, "... Kurban kesmeyi meru kldk" denerek Allah'n birinci ahs olmas eklinde dnme uratlr ve hemen devamla, "Sizin tanrnz tek tanrdr. Ona teslim olun" denerek Allah tekrar nc ahs yaplr. Devamndaki cmlede ise, "Allah anld zaman.." diye balanr, "... kendilerine verdiimiz rzk..."la devam edilir ve, " Allah'a gnl vermi kimselere mjde et" diye bitirilir. Grld gibi Hac- 34-35'te ahs zamirinde tam alt kere deiim yaplr. Bu noktada "kldk" ve "verdiimiz" zerine baz demagoglar diyebilirler ki; "Cebrail tanrsal kurmayn bir yesi olarak konutuundan gerekte eliki yoktur, yani 'kldk' derken banda Allah'n yer ald bir ynetim kurulu kastedilir"! Bu durumda her ne kadar eliki ortadan kalkmyorsa da yumuuyor; Cebrail Allah' a atfta balayp, sonra kendisinin de iinde yer ald kararla devam edip, tekrar Allah'a atfta bulunuyor. Ne ki bu, elikiyi yine de ortadan kaldrmayan yaklam, Kur'an mantna uygun deildir; nk bu Allah en kk anlamda bile iktidarna ortak kabul etmeyen, en ayrcalkl meleini bile sedece emir kulu gren bir tanrdr. Nitekim ou surede olduu gibi Hac-26'da da, "Bana hibir eyi ortak koma" uyarsnda bulunur. O halde birinci oul ahsn kullanm kolektif bir iradeyi deil, dorudan yalnzca Allah' tanmlar. Dolaysyla ahs zamirlerindeki kargaa bir yana, Kur'an'da tanr iradesine ek iradeler gibi ze ve Kur'an'n niteliine ilikin elikilerle karlarz; ki bu durumda "Kur'an=Allah'n kitab=Allah'n szleri" iddias inandrcln yitirir. nk Kur'an, kendisinin insanst olduu varsaymn kabul etsek bile, bir Allah kitab olarak deil, sk sk Allah'a atfta bulunan, aradaAllah'n ve Muhammed'in de dorudan konutuklar bir Cebrail kitab olarak kar karmza. Sonra dilin kullanmnda daha ilgin ayetlerle de karlarz. Kur'an'da ura- 52-53'te,"Ey Muhammed, ite sana da buyruumuzla Cebrail'i gnderdik; sen kitap nedir, iman nedir bilmezdin, fakat biz onu, kullarmzdan dilediimizi, onunla doru yola eritirdiimiz bir nur kldk. phesiz sen de insanlara gklerde olanlar, yerde olanlar kendisinin olan Allah'n yolunu, doru yolu gstermektesin. Iyi bilin ki iler sonunda Allah'a dner" denir. Grld gibi bata Allah konuur, Cebrail' e atfta bulunur. Son cmlede ise bakas almtr sz, ancak bu, Cebrail'in de Muham- med'in de dnda yeni bir ahstr! Zuhruf -114'te de ilgin bir kurgu vardr: "O suyu gkten bir lye gre indirir. Biz onunla l memleketi diriltiriz". Evet, eer suyu gkten indiren "O", Allah ise; peki ama bu "Biz" kimdir; yok "Biz" Allah ise o halde buradaki "O" kimdir?! Yine baka cins dil kullanm ilkelliine rnek olarak ayet ve sure dzenlenmesini verebiliriz. Kur'an' okuyan herkesin gzne ilk arpacak ey "sure" denen temel Kur'an blmlerinin en kk anlamda bir aynm mantna sahip olmadklar gereidir. Sureler neye gre biimlenmitir, bu tamamen belirsizdir. Onlarn uzunluu ve ksal, rnein Bakara 'nn 48 sayfa uzatlp hlas'n te bir sayfalk bir alan kaplad konusunda da mantk yoktur. rnein bir Bakara'da hemen hemen tm temel hkmler ve masallar sz konusu edilmiken, ya ayn ierikte ya da be konu halinde dier surelerin de tekrarlar yn olduu gerei ile karlarz. Yani insanstlk iddiasna ramen O, yazm teknii asndan da ok byk problemler sergiler. Ama buna ramen demagoglarmz, tam bir yavuz hrsz rnei, "lafz ve mana bakmndan birbirine benzeyen ayetlerde ayn mana etrafnda szn tekrarlanmas, fesahat, belagat ve bir Kur'an srrdr" (Tabbara, tlmin nda slamiyet, s. 58) diyebilme cesareti gsterebilmektedirler. Surelerin adlar ve gerekesi de ayr bir ilginlik rnei olarak anlmaldr: Hemen hemen her eyden sz eden Bakara (Sr) suresi, "Yahudilere kesmeleri emredilen bir srdan bahsettii iin" bu ad almtr. Yine iinde hemen hemen tm konulardan sz edilen Al-i mran suresi, "inde mran ailesinin zikri getii iin" bu ad almtr. 109 ayetlik Yunus suresinin bu ad almasnn nedeni ise bir tek 98. ayetinde "Yunus Milleti"nden sz edilmesidir. Oysa ayn surede 75 'ten 93. ayete kadar Musa 'nn maceralarndan szedilir; dier ayetlerde de baka konulardan. Nitekim Yusuf'un maceralanna ayrlan Yusuf suresi hari, peygamber adlar tayan surelerin tm, adn ald peygamberden ok, dier konulardan sz eder. Yani blmlere ad koymada en kk bir mantk tutarll yoktur. Ra'd suresinde, "gk grlts"; Hicr suresinde, "oyduklar talarn iinde oturanlar", Nahl suresinde, "balaras" sz getii, ayn ekilde sra suresinde Muhammed'in Allah katna kmasndan sz edildii, Kehf suresinde maaraya snan genlere yollama yapld iin bu adlar verilmitir. Ta-ha ve Yasin sureleri ise bu harflerle baladklan iin bu adlar almlardr. Muhammed'in kars Aye'nin zan altnda kalmas zerine onu savunan ve kadn sorununa ilikin slami yaklam belirleyen Nur suresi ise, konu arl bu olmasna ramen bir tek ayette "ilahi Nur"dan sz ettii iin bu ad almtr. Yine Neml suresi bir tek ayetinde Sleyman'n ordusuna yol veren
slamiyet Gerekleri
196
karncalardan sz edildii iin bu ad almtr. Saffat suresi bu szckle, Sad suresi bu harf ile balad iin, Fussulet suresi ikinci ayetinde bu szck getii iin, Du-han suresi iinde bu szck getii iin, Kaf suresi bu harfle, Zariat suresi bu szckle balad iin, Necm suresi bu adla balad iin bu adlar almlardr. te tm ayetler bylesi en kk bir i tutarll olmayan bir yaklamla adlandrlmlardr ve bize Kur'an'n niteliinin bir dier boyutunu gsterirler. Bu arada Muhammed'in grltden rahatsz olmas zerine Mslmanlann alak sesle konumalar gerei zerine dzenlenen Hucurat suresi, Muhammed' in karlanyla arasndaki ksknlk zerine dzenlenen Tahrim suresi, Muhammed'le bir kadnn tartmas zerine dzenlenen Mcadele suresi, vb. ok ilgin pek ok sureyle karlarz Kur'an'da. Yine Mrselat'ta 15. ayetten balayarak 50. ayete kadar tam dokuz tane "Yalanlanm olanlarn vay haline" ayeti geer. Bu arada be tane bitiik ayet olduunu da belirtirsek, demek ki her ayetten biri "Yalanlanm olanlarn vay haline" olmu oluyor. Ayn yazm problemini Rahman'da daha da boyutlanm olarak gryoruz. 79 ayetlik bu surede tam otuz bir ayet, "yleyken Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlarsnz?" dan ibarettir. 13. ayetle balayan bu ilgin durum her ayetten sonra nakarat eklinde devam eder. Dier yandan Kur' an 'da birbirinin tpk tekrarlanan ayetlere de ska rastlarz. Tevbe-32 ile Saf-8, yine Tevbe-33 ile Saf-9 buna rnektir. "Yoksa sen onlardan bir cret istiyorsun da bu yzden ar bir bor altnda m kalyorlar. Yoksa gaybn bilgileri onlarn yanndadr da diledikleri gibi mi yazyorlar" diyen Tur-40-41 'in, szc szcne aynen Kalem-46-47'de de tekrarlanmas buna bir dier rnektir. Bu gibi rneklere olduka ok rastlanr Kur'an'da. Burada hemen aklmza, "Kuran'n her ayetinde kefedilmeyi bekleyen dnyalar olduu" iddias ve ayet saysna onun byklnn gstergesi olarak yaklalmas geliyor tabii. O'nun ayet dzenlemesinde de tam bir keyfiyet sz konusudur. yle ki bazen tek bir ayette ok konu ve ok cmle yer alrken, bazen de tam tersine tek bir konu veya cmle ok ayeti, hatta bir surenin tmn kapsar. Dolaysyla onun sure blmlemesinde olduu gibi ayet blmlemesinde de en kk bir mantk yoktur. rnein Hac-5 'te; yani bir tek ayette, "Ey insanlar! ldkten sonra tekrar dirilmekten phede iseniz bilin ki ne olduunuzu size aklamak iin, Biz sizi topraktan, sonra nutfeden, sonra phtlanm kandan, sonra da yaps belli belirsiz bir inem etten yaratmzdr. Dilediimizi bellibir sreye kadar rahimlerde tutarz, sonra sizi ocuk olarak kartrz, bylece yetiip ergenlik ana varrsnz. Kiminiz ldrlr, kiminiz de mrnn en fena zamanna ulatrlr ki bilirken bir ey bilmez olur. Yeryzn grrsnz ki kUpkurudur; fakat biz ona su indirdiimiz zaman harekete geer, kabarr, her gzel bitkiden ift ift yetitirir" denirken; Kevser suresinde, yani Kur'an'n ana blmlerinden birinin tmnde (ki ayettir); "Ey Muhammed! Dorusu ad an ortadan kalkacak olan, sana kin tutan kimsedir" denir. Yine Hac-5'in kk bir ksmnn, Mrselat-20-22'de, yani tam ayette tekrarlandm gryoruz: "Sizi baya bir sudan yaratp onu belli bir sreye kadar salam bir yere yerletirmedik mi?" Yine Naziat-30-33 'te, "Ardndan yeri dzenlemitir. Suyunu ondan karm ve otlak yer meydana getirmitir. Bunlan sizin ve hayvanlarnzn geinmesi iin yapmtr" derken, bu drt ayetlik ifadeyi Fussilet-1O'da, "Yeryzne sabit dalar yerletirdi, onu bereketli kld; arayanlar iin yeryznde gdalarn normal olarak drt gn iinde yetitirmesi kanununu koydu" diye tek bir ayette yineler. Naziat'n balangcnda da tek cmlenin be ayete blndn gryoruz: "(1) Canlar boarcasna iddetle ekip alanlara and olsun, (2) Canlar kolaylkla alanlara and olsun, (3) Yzp yzp gidenlere and olsun, (4-5) Yartka yaran ve ileri yneten meleklere and olsun (ki kyamet kopacaktr)". Tekvir suresinde birok ayette tek cmle rneinin zirvesine klr ve tam on drt ayete tek bir cmle sdrlr; bir baka deyile bir cmle on drt ayete blnr. Yine Mzzemmil-20'nin tam 12, Md- dessir-3l'in tam 7 cmleden olumasna karlk hemen peinden gelen, "Hayr, hayr t almazlar. Aya, dnp gelen geceye, aarmakta olan sabaha and olsun ki, iinizden ne gemek veya geri kalmak isteyen kimseye, insanolunu uyarc olarak anlatlan cehennem byk olaylardan biridir" eklindeki blm tam alt birleik ayet (Md- dessir-32-37) oluturur. Kur'an'da aynca pek ok espritel anlatma rastlanr: Mddessir-17-26'nn, "onu sarp bir yokua sardracam. nk o dnd, lt, biti. Can kas ne biim lp biti. Can kas; sonra yine ne biim lp biti! Sonra bakt; sonra kalarn att; sonra da srt evirip byklk taslad; 'bu sadece retilegelen bir sihirdir. Bu Kur'an yalnzca bir insan szdr' dedi. Ite bu adam yakc bir atee yaslayacam"; yansra, Insan-34-35'in, "Sana yazklar olsun yazklar! Daha ne olsun, sana yazklar olsun yazklar!" deyileri buna rnektir. Yine onda tekrarlar ylesine ifrata vardmlr ki, benzer cmlelerle her surede yaplan tekrarlar bir yana, ayn sure iinde de tekrarlara bavurulduunu grrz sk sk. rnein Vaka-8-9'da, "Iyi iler ilediklerini belirtmek iin; amel defterleri sadan verilenler; ne mutlu o saclara! Ktlk ilediklerini belirtmek zere; amel defterleri soldan verilenler; ne yazk o solculara!"(8) denildikten sonra Vaka-27'de "defterleri sadan verilenler; ne mutlu o saclara", 41. ayette de "Defterleri soldan verilenler, ne yazk o solculara" diye tekrarlanr. (8) Burada geen "sagclar" ve "solcular'. nitelenmesinin gnmzdeki anlamlaryla en kk bir ilikisi yoktur. erikte durumun ak olmas bir yanda Diyanet'in dnda yaplm olan Kur'an meallerinde de durum "meymenetliler", "eametliler" vb. szcklerle ifade edilir. Grld gibi neresinden baklrsa baklsn, Kur'an, yazm teknii asndan geri bir rnek oluturmaktadr. te bunun yaratt kompleksin yansmas olarak eriatlarn, O'nun bu niteliini gzlerden gizlemek, daha tesi O'nu bir "mucizeler ant" gibi gsterebilmek iin alenen demagoji yaptklar gerei ile karlayoruz. Bunlardan belki de en ilginci 19 says erevesinde kefedilen "Kur'an mucizesi" dir. Bu keif, 19 saysnn gemesi dnda yaplan kurguyla bir ilgisi olmayan Mddessir-30 ayetinin ekitirilmesi zerine oturtuluyor: "Yce Allah, ondrt asr evvel son dinini inzal buyurduu zaman, onda yle bir sr gizlenmiti ki bu sr, Kur'an'n insanlara Allah tarafndan gnderildiinin kesin delilidir. Kur'an- Kerim'in insan sz olduunu iddia edenlere reddiye tekil eden bu srn '19' says ile ilgili olduuna u ayetlerle iaret buyurulmutur: '... yakc atein ne olduunu sen nereden bilirsin? O ne geri brakr, ne de aza-bndan vazgeer. nsann derisini kavurur. Orada 19 beki vardr' (Mddessir- 27-30) "te bu ayet-i kerimlerden, Kur'an'n beer sz olduunu iddia edenlerin bu iddialarn rtmek iin ilahi bir srrn mevcut olduunu anlyoruz. Yce Allah'n bir bekleme dneminden sonra bu srrn bilinmesini dilediini ve bu srrn 19 says ile ilgili bulunduunu gryoruz. Nedir bu sr ve niin bu sr Kur'an beer szdr diyenlere tek reddiye olacak nitelikte grmekteyiz? Kur'an- Kerim, mucizelerle doludur. Hepimiz bildii zere Kur'an- Kerim gerek dil, gerekse ortaya koyduu ilmi gerekler ve verdii bilgiler bakmndan... birok mucizelerle teyid olunmutur. Zamann darl sebebiyle bu mucizelerden burda uzun uzun sz etmeye imkan yoktur." (Dr. Reat Halife, aktaran, T. Altkula, Yce Kitabmz Hz. Kur'an, s. 94-97) Bu cokulu cmlelerin ardndaki gizli gerek, aalk duygusu olmasn sakn? Kur'an'n, yazm teknii asndan niteliini baz kesitleriyle az nce grdk; bilim asndan sergiledii kartl ise daha geni olarak ilgili blmde ortaya koyacaz. Reat Halifenin zaman darl bahanesi ardna snmasn geelim ve Kur'an'n Muhammed dncesinin rn olduu gereine "tek reddiye" oluturan bu "muhteem" kefine gelelim: Grelim bakalm bu "anlalmas geciktirilen ilahi sr" dnyada hangi sorunun zmne katk sunuyor, yaamn daha kolay yaanlr klnmas iin hangi teknik bilgileri sunuyor, yeni olarak hangi sorunlara bilimsel aklama getiriyor, insanlarn eitlik ve kardelik koullarnda yaamas, aln giderilmesi, tahakkm dzenlerinin son bulmas iin hangi ufuklar ayor? yle ya, bu kadar ok sorunlu bir dnyada, 14 yzyllk bir beklemeden sonra Allah'n nihayet bilinmesini istedii "ilahi srn", insanln sorunlanna bir katk oluturmasn beklemekten daha doal ne olabilir? Tabii bu cmlelerimiz, Kur'an ve onun "srlar"nn nitelii asndan lt oluturacak mihenk talarna dikkat ekmek amal kurgusal sorular olmaktan baka anlam tamyor. Yoksa ylesi anlaml eyler, gerek mucizeler beklemek hayalcilik olur. O halde onun bu "geciktirilmi ilahi srr"nn insanln gndemindeki hibir soruna zm bulamayaca, daha tesi ylesine yakc insanlk sorunlarn, kendisine hi mi hi dert edinmedii gerei daha en batan ak olduundan kafamz ylesi ciddi sorunlarla megul etmek gerekmeyecek. Onun "srr" olsa olsa, zeki ama uyumsuz, yaama yabancilam insanlarn kurgulayacaklar ve yaam iin hibir somut deer tamayan eksantrik fantezilerden ibaret olacaktr. Nitekim islam yolunda mucize arayna kmlardan R. Halife'nin bulduu ve her kitapta benzerleri rahatlkla bulunabilecek olan "ilahi mucize" udur:
slamiyet Gerekleri
197
"Kur'an'n ilk ayeti olan besmele 19 harften ibarettir. Kur'an- Kerim'in sure says l14'tr. Yani 19x6=114. Kuran'n ilk nazil olan sresi sondan geriye doru 19. suredir. Kur' an'n ilk nazil olan ayetleri 19 kelimeden ibarettir. lk nazil srenin ayet says 19'dur. Yine bu srenin ilk nazil olan ayetleri meydana getiren harfleri saynz. Greceksiniz ki says 76'dr. Yani, 19x4= 76..." vs. vs. Hemen belirtelim ki bu eksantrik "bulu"un, zerine oturtuldu" u Mddessir-30 ile en kk bir ilikisi yoktur. O ayette bylesi bir "sr"ra iaret buyrulmad, aksine cehennemin insanlar kitleler halinde atee atacak, grzle dvecek, azna, bana kaynar su dkecek olan bekileri, yani zebanilerin 19 tane olduunun aka belirtilme- sinden baka en kk bir imada bulunulmamaktadr. Ama ne yapsn R. Halife, kimbilir, ne kadar ok zamann bu uurda harcayp "ilahi bir sr" kefetmenin tadna doyulmaz cokusunu yaarken, iinde 19 rakam geen bir ayeti yardma armak iin Allah'a irk komak pahasna ondan ilgisiz anlamlar karm, ok mu? te 19 rakam ile bantl yaplan bu kurgu, R. Halife'ye gre, "Kur'an'n beer sz olmadnn bal bana bir delilidir. Tesadf kelimesi, inatlann dillerine doladklan bir szck!r" dedikten son ra yukardaki "keifleri" tek tek yineleyip, "bylece de phe dahi kabul etmeyecek kadar ak olan maddi ve elle tutulur gerekleri karsnda hak ve hakkaniyete olan dmanlklarn ortaya koymu olurlar" (a.g.e., s.104) diye szn srdrr. Bylece her zamanki klasik yntemle, koullandrma eylemi "dman" gdsyle daha da pekitirilir. Ve pei sra inananlann esir alnan bilinciyle birlikte dler lkesine cokuyla yelken alr:"Hemen belirteyim ki bu mucizevi hesap sistemi, Amerikallan yzde 30 nispetinde ikna etmekte ve bu ince hesaba muttali olan her kiiden biri Mslman olmakta, dier ikisi ise en azndan konu zerinde dnme gerei duymaktadr. Bunun, ekonomik, sosyal ve stratejik adan ne kadar nemli olduu aikardr. Amerika'y bizim silahlarla igal etmemiz mmkn deildir. Ama bu ilahi ve etkili silah sayesinde bu lkeyi islamiyet asndan elde etmemiz pekala mmkndr". (age, s.108) Peki ama, Amerikallarn yzde 30 nispetinde ikna edildikleri yollu rakaml yalanlarda bile hibir saknca grmeyen, daha tesi ii ABD'nin islami fethini dlemeye vardrabilecek kadar ilgin bir kiilik yapsnn "ilahi sr" kefinden bize yansyan nedir? Uzayn fethedildii, her trl kitlesel lm nedeni hastala tek tek are bulunuu, yapay beyin retimine alld, insan hak ve zgrlklerinin yeni almlarla gelitirildii vb. gz kamatrc bulularn gerekletii gnmzde bu srece en kk bir katks olmam islam ideolojisnin izleyicilerinin iine girdikleri bunaltc kompleks onlar bylesi eksantrik fantaziler retmeye adeta zorunlu klyor.(19 Mucizesi'ni rten aklamalardan birisi iin buraya tklaynz). Kaynak: Erdoan Aydn, Kuran Ve Din, Islamiyet Gerei 1, Cumhuriyet Kitaplar.
Kuran'aki Akld Ve Bilimd Ayetlerden ve Hadislerden rnekler

Kuran Kmn Kelamdr? Yaratls Kac Gn Ald Mras Hukukundak Saysal Hatalar Allah'n br gn ka yl eder? Seytan Hakkndak Ayetlerden Dnya yuvarlak mdr? Gne nereden batar? Kuran'daki bilgiler nceden biliniyordu Ka adet Cennet var? Daglar Ve Depremler Yldzlarn Gorevi Hrstyanlar Ve Cennet eytann Boulmas Cn-eytan Balanmas Yakn akraba evlilii Nuh'un Ales ve Tufan insan "ne"den yaratildi? Yaz neden sicak, kis neden soguktur? Cehennem Konusur mu? Seytanin Yellenmesi slamiyet ve deprem
Kuran, gerekten Allah'n kelam (szleri) mi?

Nisa/4:82. Hla Kur'an zerinde gerei gibi dnmeyecekler mi? Eer o, Allah'tan bakas tarafndan gelmi olsayd onda birok tutarszlk bulurlard. Mslmanlara gre Kuran; Allah'n kelamdr. Yukardaki ayette de sylendii gibi, Kuran, Allah tarafndan gelmise, Allah o szleri sylemi gibi okunmaldr. Ayrca, Kuran, Allah tarafndan gnderilmi ve Allah'n szlerini ieriyorsa, Kuran'da asla herhangi bir yanl ve tutarszlk bulunmamaldr. Halbuki, gerek byle deildir. Ilk olarak, Kuran'n baz ayetlerine bakarak, bu szlerin Allah deil, fakat Muhammed'in kendisi tarafndan sylendiini anlayabiliriz: Fatiha/1:1-7: 1:1. Rahmn (ve) rahm (olan) Allah'n adyla. 1:2. Hamd (vme ve vlme), lemlerin Rabbi Allah'a mahsustur. 1:3. O, rahmndr ve rahmdir. 1:4. Ceza gnnn mlikidir. 1:5. (Rabbimiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve yalnz senden medet umarz. 1:6. Bize doru yolu gster. 1:7. Kendilerine ltuf ve ikramda bulunduun kimselerin yolunu; gazaba uramlarn ve sapmlarn yolunu deil! Bu ifadeyi okuyan her okur yazarn kolaylkla anlayabilecei zere, bu szler Allah'a hitaben sylenmitir.. Bir dua eklinde Allah'a sylenmektedir. Bunlar, duac olan Muhammed'din, Allah'a syledii ve doru yolu bulmak iin Allah'tan yardm istedii szlerdir. Kuran, bylece, Allah'n deil, fakat Muhammed'din szleriyle balamaktadr. Enam/6: 104. (Dorusu) size Rabbiniz tarafndan basiretler (idrak kabiliyeti) verilmitir. Artk kim hakk grrse faydas kendisine, kim de kr olursa zarar kendinedir. Ben zerinize beki deilim. Bu ifadede de, "Rab" ve "Beki" olarak iki zne bulunmaktadr. "Ben bekiniz deilim" diyen herhalde Muhammed'dir, Allah deil.. Neml/27: 91. (De ki:) Ben ancak, bu ehrin (Mekke'nin) Rabbine -ki O buray dokunulmaz klmtr- kulluk etmekle emrolundum. Her ey de zaten O'na aittir. Bana mslmanlardan olmam " emredildi. Buradaki ifadeden de szlerin Allah'a deil, Muhammed'e ait plduu anlalyor. Tekvir/81: 15. ?imdi yemin ederim o sinenlere , Burada da yemin eden Muhammed'dir, Allah olamayacana gre.. inikak/84:16-19 84: 16. Hayr! afaa, yemin ederim ki , 84:17. Geceye ve onda basan karanla, 84:18. Dolunay olmu? aya ,
slamiyet Gerekleri
198
84:19. Ki,siz elbette halden hale geeceksiniz. Burada da yemin eden Allah olamayacana gre Muhammed'dir.. Muhammed burada islam ncesi inanlarn da ortaya koymaktadr. Gne ve ay, islam ncesi Arap'larca kutsal saylrd. Enam/6: 114. (De ki): Allah'dan baka bir hakem mi arayacam? Halbuki size Kitab' ak olarak indiren O'dur. Kendilerine kitap verdiimiz kimseler, Kur'an'n gerekten Rabbin tarafndan indirilmi olduunu bilirler. Sakn pheye denlerden olma! Burada da szlerin sahibinin Allah deil, Muhammed olduu anlalyor. Tercmeye "de ki" diye bir ilave yaplm.. Bu ilave Arapa Kuran'da bulunmamaktadr.
Kuran'daki Saysal Hatalar:

Kuran'da bol miktarda saysal hatalar da bulunmaktadr. Allah (varsa eer), basit aritmetik ilemlerde bile hata yapamayacana gre (ne de olsa kainat yattna inanlyor, yani bilgisi her konuda yksek olmal..), bu hatalar Kuran'n yazar olan ve hesap yapma kabiliyeti olmayan Muhammed'in yapt anlalmaktadr:
Cennet ve dnyay yaratmak ka gn ald?

Araf/7:54. phesiz ki Rabbiniz, gkleri ve yeri alt gnde yaratan, sonra Ar'a istiv eden, geceyi, durmadan kendisini kovalayan gndze bryp rten; gnei, ay ve yldzlar emrine boyun emi durumda yaratan Allah'tr. Bilesiniz ki, yaratmak da emretmek de O'na mahsustur. Alemlerin Rabbi Allah ne ycedir! Yunus/10:3. phesiz ki Rabbiniz, gkleri ve yeri alt gnde yaratan, sonra da ileri yerli yerince idare ederek ara istiva eden Allah'dr. Onun izni olmadan hi kimse efaat olamaz. te O Rabbiniz Allah'tr. O halde O'na kulluk edin. Hl dnmyor musunuz! Hud/11:7. O, hanginizin amelinin daha gzel olaca hususunda sizi imtihan etmek iin, Ar' su zerinde iken, gkleri ve yeri alt gnde yaratandr. Yemin ederim ki, (Reslm!): "lmden sonra muhakkak diriltileceksiniz" desen, kfir olanlar derhal "Bu, ak bir byden baka bir ey deildir" derler. Furkan/25: 59. Gkleri, yeri ve ikisinin arasndakileri alt gnde yaratan, sonra Ar'a istiv eden (ona hkmeden) Rahmn'dr. Bunu bir bilene sor. Evet, yukardaki ayetlerin tmnde, yer ve gn alt gnde yaratld syleniyor. Halbuki, aadaki ayetlerde ise, yer ve gn sekiz gnde yaratld anlalyor ki, bu ayetlerle yukardaki ayetler bir eliki iindedir.. Fussilet/41:9. De ki: Gerekten siz, yeri iki gnde yaratan inkr edip O'na ortaklar m kouyorsunuz? O, lemlerin Rabbidir. Fussilet/41:10. O, yeryzne sabit dalar yerletirdi. Orada bereketler yaratt ve orada tam drt gnde isteyenler iin fark gzetmeden gdalar takdir etti. Fussilet/41:12. Bylece onlar, iki gnde yedi gk olarak yaratt ve her ge grevini vahyetti. Ve biz, yakn semy kandillerle donattk, bozulmaktan da koruduk. te bu, azz, alm Allah'n takdiridir. Hesap edelim: 2 gn(yer)+ 4(gdalarn oluumu)+ 2(gkler)= 8 Gn (6 deil!..) Muhammed'in ya hesab zayft, ya da Kuran' yazdrrken daha nce ne sylediini unutuyor ve bylece elikili ayetler oluturuyordu.. Kuran'daki Miras Hukukunda Sayisal Hatalar: Kadinlarin cenaze namazi kilip kilmamasi konusunda bile byk eksikliklere sahip olan Kuran'da, miras konularina nedense byk yer ayrilmi ve bu konuda ok detayli ayetlere yer verilmitir. Asagidaki ayetler, "miras" hukuku ile ilgilidir. Bu ayetlere gre hesap yapildiginda, mirasilarda, "sona kalan dona kalmakta"dir, nk, mirasin paylari toplandiginda, toplam, mirastan "fazla" olmaktadir! nce ayetlere bakalim, sonra iki ayri rnek zerinde mirasi paylastiralim ayetlere gre: Nisa/4:11. Allah size, ocuklariniz hakkinda, erkege, kadinin payinin iki misli (miras vermenizi) emreder. (ocuklar) ikiden fazla kadin iseler, lnn biraktiginin te ikisi onlarindir. Eger yalniz bir kadinsa yarisi onundur. lenin ocugu varsa, ana-babasindan her birinin mirastan altida bir hissesi vardir. Eger ocugu yok da ana-babasi ona vris olmu ise, anasina te bir (der). Eger lenin kardeleri varsa, anasina altida bir (der. Btn bu paylar lenin) yapacagi vasiyetten ve bortan sonradir. Babalariniz ve ogullarinizdan hangisinin size, fayda bakimindan daha yakin oldugunu bilemezsiniz. Bunlar Allah tarafindan konmu farzlardir (paylardir). phesiz Allah ilim ve hikmet sahibidir. Nisa/4:12. Yapacaklari vasiyetten ve bortan sonra elerinizin, eger ocuklari yoksa, biraktiklarinin yarisi sizindir. ocuklari varsa biraktiklarinin drtte biri sizindir. ocugunuz yoksa, sizin de, yapacaginiz vasiyetten ve bortan sonra, biraktiginizin drtte biri onlarindir (zevcelerinizindir). ocugunuz varsa, biraktiginizin sekizde biri onlarindir. Eger bir erkek veya kadinin, anababasi ve ocuklari bulunmadigi halde (kelle eklinde) mali mirasilara kalirsa ve bir erkek yahut bir kizkardei varsa, her birine altida bir der. Bundan fazla iseler te bire ortaktirlar. (Bu taksim) yapilacak vasiyetten ve bortan sonra, kimse zarara ugramaksizin (yapilacak)tir. Bunlar Allah'tan size vasiyettir. Allah her eyi hakkiyle bilendir, halmdir. Nisa/4:176. Senden fetva isterler. De ki: "Allah, babasi ve ocugu olmayan kimsenin mirasi hakkindaki hkm yle aikliyor: Eger ocugu olmayan bir kimse lr de onun bir kizkardei bulunursa, biraktiginin yarisi bunundur. Kizkarde lp ocugu olmazsa erkek karde de ona vris olur. Kizkardeler iki tane olursa (erkek kardelerinin) biraktiginin te ikisi onlarindir. Eger erkekli kadinli daha fazla karde mevcut ise erkegin hakki, iki kadin payi kadardir. airmamaniz iin Allah size aiklama yapiyor. Allah her eyi bilmektedir. Varsayalim ki, bir adam ld ve geride kiz evlat, bir ana, bir baba ve eini birakti.. Yukaridaki ayetlere gre miras paylaimi yle olacaktir: kiz evlata mirasin 2/3', ana ve babanin her birine 1/6, karisina 1/8 kalacaktir. Bu durumda, matematik yapalim: (2/3)+(1/6)+(1/6)+(1/8)= 27/24 = 1,125 bulunur! (1,0 olmasi gerekirdi!..) Yani, miras paylaildigi zaman herbir mirasinin aldiginin toplami, mirastan fazla ikmaktadir!.. Allah, miras paylaiminda byle byk bir hesap hatasi yapamayacagina gre, ayet Allah'a ait olamaz, Muhammed'e aittir..
slamiyet Gerekleri
199
Hesap bilmeyen Muhammed'e.. Bir diger rnek verelim: Bir adam lr ve geride anas, kars, ve iki kzkarde kalr. Kuran'in yukarida verilen ilgili miras ayetlerine gre; ana'ya mirasin 1/3', karisina mirasin 1/4 ', iki kzkardee de toplam 2/3' kalacaktir: Hesap yapalim: (1/3)+(1/4)+(2/3)= 15/12= 1,25 !.. Burada da, miras paylailiyor, paylar toplaninca, mirastan daha byk, %25 daha byk ikiyor!.. Allah-varsa eger- bu kadar hesap bilmez olabilir mi? Bu yanl paylam oranlar ile dolu ayeti Allah gnderemeyecegine gre, Muhammed kendisi yazmi olmaktadir.. Not: Okul nlerinde, Allah'in rtnme emri gerekesi ile, "basrts eylemi" yapan bayanlarin; inandiklari Allah'tan gelmis olduguna inandiklari Kuran'in bu ayetlerine gre, medeni kanunun miras haklarini kadinlarin aleyhine dzenlenmesi iin eylem yapmalarini, bir erkek olarak ok arzu ederim.. (:->> (Malum, bu ayetlere gre erkekler daha avantajli da..) Allah'in 1 gn 1.000 yil mi, 50.000 yil mi? Kuran'daki bazi ayetlerde Allah'in bir gnnn ka dnya yilina edeger oldugu konusunda da elikiler bulunmaktadir: Hacc/22:47. (Reslm!) Onlar senden azabin abuk gelmesini istiyorlar. Allah vdinden asla dnmez. Muhakkak ki, Rabbinin nezdinde bir gn sizin saymakta olduklarinizdan bin yil gibidir. Secde/32:5. Allah, gkten yere kadar her ii dzenleyip ynetir. Sonra (btn bu iler) sizin sayageldiklerinize gre bin yil tutan bir gnde O'nun nezdine ikar. Yukaridaki ayetlerde, Allah'in bir gnnn, dnyanin 1.000 yilina denk oldugu syleniyor. Halbuki, aagidaki ayette ise, Allah'in bir gnnn, dnyanin 50.000 yilina denk oldugu ifade ediliyor: Mearic/70:4. Melekler ve Rh (Cebrail), oraya, miktari (dnya senesi ile) ellibin yil olan bir gnde ykselip ikar. Peki, bunlardan hangisi dogru? Bu birbiriyle elien ayetlere gre, Allah'in bir gn, dnyanin 1.000 yilina mi, 50.000 yilina mi edeger? Bu hatayi Allah-varsa eger- yapmi olabilir mi, yoksa, Kuran Muhammed'in mi kelamidir? Allah versa eger, boylesine bir hatayi yapmayacagina gore, Kuran'in insan elinden cikma bir kitap oldugu, Allah'in degil, Muhammed^'in kelami oldugu anlasilmaktadir. Kuran'daki eliskilerden biri de, "cennet" sayisidir Bir tane mi cennet var, yoksa, birden ok mu cennet var? Muhammed, Kuran'i yazdirirken bu konuya pek dikkat etmemis.. Bazan tekil, bazan cogul ifede kullanmis.. Bu da, Kuran'in, Allah'in kelami degil, fakat Muhammed'in kelami oldugunu gsteriyor. Ayetlere bakalim: Zmer/ 39/73. Rablerine karsi gelmekten sakinanlar, boluk boluk cennete goturulurler. Oraya varip da kapilari acildiginda, bekcileri onlara: "Selam size, hos geldiniz! Temelli olarak buraya girin" derler. Fussilet/ 41/30-2. "Rabbimiz Allah'tir" deyip sonra da dogrulukta devam edenler, onlari, melekler, olumleri aninda: "Korkmayiniz, uzulmeyiniz, size soz verilen cennetle sevinin, biz dunya hayatinda da, ahirette de size dostuz. Burada, canlarinizin cektigi, umdugunuz seyler, bagislayan ve aciyan Allah katindan bir ziyafet olarak size sunulur" diyerek inerler. * Hadid/ 57/21. Ey insanlar! Rabbiniz tarafindan bagislanmaya, Allah'a ve peygamberine inananlar icin hazirlanmis, genisligi yerle gogun genisligi kadar olan cennete kosusun; bu Allah'in diledigine verdigi lutfudur. Allah, buyuk lutuf sahibidir. Naziat/ 79/40-1. Ama kim Rabbinin azametinden korkup da kendini kotulukten alikoymussa, varacagi yer suphesiz cennettir. Yukaridaki ayetlerde, "cennet", "tekil" olarak yazilmis.. Yani, bir "adet" cennet anlaminda.. Halbuki, asagidaki ayetlerde ise tam tersi yazilmis: Cennet degil, ama "cennetler"den szediliyor: Kehf/18/30-1. iyi hareket edenin ecrini zayi etmeyiz. Dogrusu, inanip yararli is yapanlara, iste onlara, iclerinden irmaklar akan Adn cennetleri vardir. Orada altin bilezikler takinirlar, ince ve kalin ipekliden yesil elbiseler giyerek tahtlari uzerinde otururlar. Ne guzel bir mukafat ve ne guzel yaslanacak yer! * Hacc/ 22/23. Dogrusu Allah, inanip yararli is isleyenleri, iclerinden irmaklar akan cennetlere koyar. Orada altin bilezikler ve inciler takinirlar. Oradaki elbiseleri de ipektendir. Fatir/ 35/33. Bunlar, Adn cennetlerine girerler. Orada altin bilezikler ve incilerle suslenirler, oradaki elbiseleri de ipektir. Nebe/78/31-4. Dogrusu, Allah'a karsi gelmekten sakinanlara kurtulus, bahceler, baglar, yasitlar ve dolu kadehler vardir. Hangisine inanacaksiniz? Kuran, Allah'in-varsa eger- kelami olsa idi, byle yanlislar yapar miydi? Ama, Muhammed'in kelami olunca, bu tip yanlislari yapmis Muhammed..
Kuran'a Gre Daglar Deprem'leri Onlemek in(mis)..
slamiyet Gerekleri
200
Tm dnyada zaman zaman deprem oluyor. Mslman olmayan topraklar, mslman olan topraklar demeden, dnyann belirli blgelerinde depremler oluyor. 1999 ylnnn 17 Austos ve 12 Kasm gnlerinde de Trkiye'de olan depremlerde onbinlerce kii ld, milyarlarca dolar maddi kayp olutu. 08.10.2005 tarihinde islami eriatla ynetilen Pakistan'n dalk Kemir blgesinde meydana gelen 7,6 iddetindeki deprem, onbinlerce kiinin lmne neden olmutur. Peki, niye deprem oldu? Muhammed'in Kuran'inda, deprem olmasin, insanlar sallanmasin diye, Allah'in daglari yarattigi yazmiyor mu? Bu bilimsel(!) gerege ragmen, niye deprem oluyor? "Enbiya/21/31. Yeryuzune, insanlar sarsilmasin diye sabit daglar yerlestirdik; rahat gidebilsinler diye aralarinda genis yollar varettik." "Nahl/16/15-6. Yeryuzunde, sarsilmayasiniz diye, sabit daglar, nehirler ve belki yolunuzu bulursunuz diye yollar ve isaretler meydana getirmistir. Onlar yildizlarla da yollarini bulurlar." "Lokman/31/10. Allah gokleri gordugunuz gibi direksiz yaratmis, sizi sallar diye yeryuzune sabit daglar koymus; orada her turlu canliyi yaymistir. Gokten su indirip orada her hos ciftten yetistirmisizdir." rdeleyelim: 1) Allah, yarattigi daglarda imalat hatasi yapmistir.. Daglar, yeterince agir olmamistir, onun iin yerin sallanmasini nleyemiyor.. 2) Muhammed, bilmedii bir konu hakknda konuarak, asrlar sonra haksz kmtr .. Her konuyu bilen(!), tm zamanlara(!) hitabeden Kuran'in Muhammed'in kelami oldugu bir kez daha anlasiliyor.. slamiyet ve deprem hakknda bilgilenmek iin buray tklaynz.
Kuran'a gre dnya yuvarlak mdr? Gne nasl batar?

Kuran'da yaplan bilimsel hatalardan birisi de, dnyann yuvarlak olmadnn ima edilmesi ve gnein balk iinde batmasdr. Kehf Suresi'nden ayetlere bakalm: 18/83. Sana Zulkarneyn'i sorarlar, "Onu size anlatacagim" de. 18/84. Dogrusu biz onu yeryuzune yerlestirmis ve her seyin yolunu ona ogretmistik. 18/85. O da bir yol tuttu. Kehf/18/86. Sonunda gunesin battigi yere ulasinca onu, kara balcikli bir suda batiyor gordu. Orada bir millete rastladi. "Zulkarneyn! Onlara azap da edebilirsin, iyi muamelede de bulunabilirsin" dedik. 18/87-8. "Haksizlik yapana azap edecegiz, sonra Rabbine dondurulur, onu gorulmemis bir azaba ugratir; ama inanip yararli is isleyene, mukafat olarak guzel seyler vardir, ona buyrugumuzdan kolay olani soyleriz" dedi. 18/89. Sonra yine bir yol tuttu. Kehf/18/90. Sonunda gunesin dogdugu yere ulasinca, gunesi, kendilerini elbise, bina gibi seylerle ortmedigimiz bir millet uzerine doguyor buldu. Grlyor ki, Kuran'a gre insan dnya zerinde yryerek gnein batt yere ulaabiliyor ve gnein kara balkl bir suda battn gryor.. Bu ifadeden Muhammed'in dnyay tepsi gibi dz sand anlalyor. Dnyann yuvarlak olduunu bilseydi, kiinin dnp dolap yola kt noktaya geleceini sylerdi.. Ayrca, gfnein batma yerinin de, gnmz astronomi bilgisine gre yanl verildii grlyor.
Yldzlar neden yaratld?

Kuran'a gre yildizlarin neden yaratildigi da, her zamanki "bilimsellik"(!) ile aiklaniyor. 1500 yil ncesinin Bedevi'si belki kanardi ama, 1998 yilinin insani iin bir masaldan ibaret: "Mulk/ 67/5. And olsun ki, yakin gogu kandillerle donattik, onlarla seytanlarin taslanmasini sagladik ve seytanlara cilgin alev azabini hazirladik." "Saffat/ 37/6. suphesiz Biz, yakin gogu bir susle, yildizlarla susledik." "37/7. Onu, inatci her turlu seytandan koruduk." "37/8-9. Onlar yuce alemi asla dinleyemezler. Her yonden kovularak atilirlar. Onlara surekli bir azap vardir." Kuran'a gre, yildizlar, eytana ati yapacak sler olarak hazirlanmi!.. Bylelikle eytandan korunmu olunacakmi.. Bu ayetten de Kuran'in Allah tarafindan gnderilmedigini, Muhammed'in bir bilim kurgu yazari gibi hayal gcn alitirarak yazdigini syleyebiliriz. (Hereyi dogru bilen Allah byle komik gerekeler gstermezdi..)
Hristiyanlar cennete gidebilir mi?

Kuran'daki ayetlerden Bakara/2:62 ve Maide/5:69'a gre "evet", gidebilirler. Ama, yine Kuran ayetlerinden Maide/5:72 ve Aliimran/3:85'e gre ise "hayir", gidemezler. Demek ki, bu konuda da Kuran'da eliski vardir. Diyanet tercmesinden ayetleri veriyorum: "Bakara/2/62. suphesiz, inananlar, Yahudi olanlar, hiristiyanlar ve sabiilerden Allah'a ve ahiret gunune inanip yararli is yapanlarin ecirleri Rablerinin katindadir. Onlar icin artik korku yoktur. Onlar uzulmeyeceklerdir." Maide/5/69. Dogrusu inananlar, yahudiler, sabiiler ve hiristiyanlardan Allah'a ve ahiret gunune inanan, yararli is yapan kimselere korku yoktur, onlar uzulmeyeceklerdir." "Maide/5/72. And olsun ki, "Allah ancak Meryem oglu Mesih'tir" diyenler kafir oldular. Oysa Mesih, "Ey israilogullari! Rabbim ve Rabbiniz olan Allah'a kulluk edin; kim Allah'a ortak kosarsa muhakkak Allah ona cenneti haram eder, varacagi yer atestir, zulmedenlerin yardimcilari yoktur" dedi." "Aliimran/3/85. Kim islamiyet'ten baska bir dine yonelirse, onunki kabul edilmeyecektir. O ahirette de kaybedenlerdendir."
Nuh'un ailesine "Tufan"da ne oldu?

Nuh'un ailesinin tufanda bana gelenler, Kuran'in ayr ayetlerinde ayr ekilde hikaye edilmektedir. Kuran'n Enbiya/21:76 ayetine gre, Nuh'un ailesi
slamiyet Gerekleri
201
kurtulur. Saffat/37:77, soyunun devam ettiini syler. Halbuki, ayet Hud/11:42-43 ise Nuh'un olunun tufanda boulduunu syler. Hangisine inanacaksnz? Diyanet tercmesinden: Enbiya/21/76. Nuh da daha onceleri Bize yalvarmisti, onun duasini kabul edip, kendisini ve ailesini buyuk sikintidan kurtardik. Saffat/37/75. And olsun ki, Nuh Bize seslenmisti de duasina ne guzel icabet etmistik. Saffat/37/76. Onu ve ailesini buyuk sikintidan kurtarmistik. Saffat/37/77. Ancak onun soyunu surekli kildik. Hud/11/42. Gemi, daglar gibi dalgalar icinde onlari otururken, Nuh, bir kenarda ayri kalmis olan ogluna "Ey ogulcugum! Bizimle beraber gel, kafirlerle birlik olma" diye seslendi. Hud/11/43. Oglu: "Daga siginirim, beni sudan kurtarir" deyince, Nuh: "Bugun Allah'in buyrugundan O'nun acidiklari disinda kurtulacak yoktur" dedi. Aralarina dalga girdi, oglu da bogulanlara karisti.
Insan "ne"den yaratildi?

Insan, "yaratildi" ise, "ne"den yaratildi? nemli bir soru.. Dinciler ile bilimciler farkli grteler.. Bakalim, Kuran'da bu konuda neler yaziyor? Okuyunca akliniz kariacak, nk Kuran bu konuda farkli farkli eyler sylyor. Diger bazi konularda oldugu gibi, bunda da elikili ifadeler var. Ne kadar ok esitli maddeden yaratildigini sylyor insanin, Kur'an.. Bu kadar degisik ve akil karistiran ifadelerin, Allah'in -varsa eger-kelami olmasi mmkn m? Yoksa, Muhammed'in kelami midir? "Kan pihtisi"ndan (96:1-2), "su"dan (21:30, 24:45, 25:54), "toprak"tan (15:26, 3:59, 30:20, 35:11), "hi"ten (19:67), sonra bunu "inkar etmek" (52:35), "nutfe"den (16:4) ve de "meni"den (75:37) Diyanet tercmesinden: Alak/96/1. Yaratan Rabbinin adiyla oku! 96/2. O, insani pihtilasmis kandan yaratti. Enbiya/21/30. inkar edenler, gokler ve yer yapisikken onlari ayirdigimizi ve butun canlilari sudan meydana getirdigimizi bilmezler mi? inanmiyorlar mi? Nur/24/45. Allah butun canlilari sudan yaratmistir. Kimi karni uzerinde surunur, kimi iki ayakla yurur, kimi dort ayakla yurur. Allah diledigini yaratir, Allah suphesiz herseye Kadir'dir. Furkan/25/54. insani sudan yaratarak, ona soy sop veren O'dur. Rabbin herseye Kadir'dir. Hicr/15/26. And olsun ki, insani kuru balciktan, islenebilen kara topraktan yarattik. Aliimran/3/59. Allah'in katinda isa'nin durumu kendisini topraktan yaratip sonra ol demesiyle olmus olan Adem'in durumu gibidir. Rum/30/20. Sizi topraktan yaratmasi O'nun varliginin belgelerindendir. Sonra hemen birer insan olup yeryuzune yayilirsiniz. Fatir/35/11. Allah sizi topraktan, sonra nutfeden yaratmis, sonra da sizi ciftler halinde varetmistir. Disinin gebe kalmasi ve dogurmasi, ancak O'nun bilgisiyledir. Omru uzun olanin cok yasamasi ve omurlerin azalmasi suphesiz Kitap'dadir. Dogrusu bu Allah'a kolaydir. Meryem/19/67. Bir insan kendisi onceden bir sey degilken onu yaratmis oldugumuzu hatirlamaz mi? Tur/52/35. Onlar, yaratan olmaksizin mi yaratildilar yoksa yaratanlar kendileri midir? Hud/11/61. Semud milletine kardesleri Salih'i gonderdik. "Ey milletim! Allah'a kulluk edin; O'ndan baska tanriniz yoktur; sizi yeryuzunde yaratip orayi imar etmenizi dileyen O'dur. Oyleyse O'ndan magfiret dileyin, sonra da O'na tevbe edin. Dogrusu Rabbim size yakin ve dualari kabul edendir" dedi.
Muhammed'e gre, yaz neden scak; k neden souktur?

Bunun cevabn Muhammed yle veriyor: Yaz scann iddeti cehennemin kaynamasndandr.. (Anlalan, cehennemde iyi bir izolasyon yok, ieride yanan odunlarn ve kaynar svlarn scakl dar kap dnyaya ulayor, bylece de yazn hava bazan ok scak oluyor!) Kn ise, cehennemde ate scakl dm olmal ki, (belki de tatil yapyor ocaklar) dnyada hava souyor. imdi, bu yazy okuyanlar, "nereden kt bu?" diyecekler.. Benim iddiam deil bu, ama, islam peygamberi Muhammed sylemi bunu... Gnein kzgn olduu zamanlarda le namazn serinlie brakmas iin syledii hadisten alnmadr: "Sicak siddetlendigi vakitte salat (i-Zuhru) serinlige birakiniz. Zira sicagin siddeti cehennemin kaynamasindandir. Nar (i-cehennem) Rabbine arz-i sekva etti: "Ya Rab, beni ben yiyorum (izin ver)" dedi. Allahu Teala da iki defa nefes almasina izin verdi. Nefesin birisi kisin, digeri yazin. En cok maruz oldugunuz sicak ile sizi en ziyade usuten zemherir (iste budur)." Goruluyor ki Muhammed'in soylemesine gore, mevsimlerin sicak ya da soguk oluslarinin nedeni, cehennimin "kaynamasindan" ve "nefes almasindan"dir; cehennemin kaynamasi siddetli sicaklara sebep olmaktadir. Ote yandan fazla kaynamaktan dolayi cehennem kendi kendini yemeye, kemirmeye baslar ve Tanri'ya sikayette bulunur: "Ya Rab" der, "Beni ben yiyorum!" Ve cehennemin bu sikayeti uzerine Tanri ona, iki kez nefes almasi icin izin verir, ki bu da sicak ve soguk mevsimleri olusturur! Evet, bu szler, Buhari'nin Ebu Hureyre'den rivayet ettigi bir hadistir ki, Diyanet isleri Baskanligi'nin Sahih--i Buhari Tecrid-i Sarih Tercumesi adli yayinlarinin ikinci cildinin 476-7 sayfalarinda 321 sayili hadis olarak yer almistir. Islamiyet'in bilimd ve akld temelleri, mevsimler ve cehennem konusunda bununla da kalmyor. Meerse, "cehennem konusuyor"mus da:
Cehennem Konusuyor..
Muhammed'in soylemesine gore cehennem Cuma'dan gayri her gun parlatilmaktadir. Ve parlatildigi sirada gunes zeval vaktinde bulunmus olur. Gunes zeval vaktinde iken yeryuzunun sicak olusu, cehennemin o sirada parlatilmakta olusundandir. Ve cehennem, Cuma gununden gayri haftanin her gunu, gunes zeval vaktinde iken parlatildigi icin, o saatlerde namaz kilinmasi yasaklanmistir. Cehennem sadece Cuma gunu parlatilmadigi icindir ki Cuma gunu gunes zeval vaktinde iken namaz kilmak gerekir. (Bkz imam Gazali Kimya-i Saadet, ist 1979 s 107). Ote yandan Kuran'da cehennemin Tanri ile sik sik konustugu ve Tanri'nin sorularini cevaplandirdigi yazilidir. Ornegin Kuran'in Kaf suresinde, gunahkarlar atese atildikca, Tanri'nin cehenneme "Doldun mu?" diye sordugu ve cehennemin de bu soruya "Hayir, dolmadim. Daha var mi?" diye cevap verdigi anlatilmistir. (Kaf suresi Ayet 30). Anlasilan cehennem insanlari yemekten pek hoslaniyor olmali ki bir turlu doyamamaktadir. Bu arada aklma da gelen sorulardan biri u: Hani, kyamet olacak da, kt insanlar cehenneme gnderileceklerdi.. Kyamet olmadna gre, demek ki cehennem bo bulunuyor.. Kaf suresindeki olay ne zaman olmu(!) peki? Ayrca, daha kyamet kopmadan cehennem bou bouna yanyor ve parlatlyor
slamiyet Gerekleri
202
ise bu bou bouna enerji ve emek israf deil mi? Gnmzde bilimdisi ve akildisi hurafelere inanmayi kim bekleyebilir? "iman"i, "akil"a stn tutanlar bu devirde nasil olabilir? insanlar bilgilendike, azalacak dincilerin sayisi dogal olarak.. Yukarida siralanan bircok akildisi ve bilimdisi ifadeler ile gnmz bilim ve gerceklerine uymayan anlatimlar, Kuran'in 1400 yil onceki durumu ile gnmzde kullanilamayacagini gostermektedir. Dahasi, eger var ise, her seyi mkemmel yarattigina inanilan bir Tanri'nin, bu denli acik hatalarla dolu bir kitap gonderdigini dsnmek mmkn olamayacagina gore, geriye tek bir sonuc kaliyor: Kur'an, Muahhammed ve arkadaslari tarafindan yazilmistir.
eytan Hakkndaki Ayetler

A'raf suresinin 27. ayetinde, "SEYTAN"dan sz edilirken: "...Sizin onlari grmeyeceginiz yerlerden,o ve toplulugundan olanlar, sizi grrler." deniyor. Bundan su ikiyor aika: - Seytan ve toplulugundan olanlar, insanlari grrler. - insanlarsa ne seytani, ne de onun toplulugundan olanlari grebilirler. "Seytan ve toplulugu ( huve ve kabiluhu )" anlatiminin kapsami iinde, Kur'an yorumculari, "cin"leri de grrler. ( Bkz. Taberi, Camiu'l-Beyan fiTefsiri'l-Kur'an, 8/113, F. Razi, e't- Tefsiru'l-Kebir, 13/54.) Byleyken, Elmali Hamdi Yazir, "mfessirin (Kur'an yorumculari) demislerdir ki bundan, insanin seytani hi gremeyecegi zannedilmemelidir..." diyor. (Bkz. Hak dini Kur'an Dili, 3/2147.). Oysa, ayetteki aik anlatim nedeniyle, "Kur'an yorumculari"nin tm bu grs paylasmaz. (Bkz. Taberi, ayni yer; F. Razi, ayni yer; Celaleyn 1/132;Tefsiru'n-Nesefi, 2/50.) Fahruddin Razi, su nedenlerle "cin"lerin, "seytan"larin insanlara grnmemesi gerektigini yazar: ( Bkz. F. Razi, ayni yer.) Baska kiliklara brnerek bile olsa "cin-seytan" insana gzkr olsa: - insan rnegin karisinin, ocugunun, gerekte "CiN" oldugunu dsnebilir. - insan her grdg kimse iin de bu saniya( cin oldugu sanisina) kapilabilir. - Ve bylece kimseye gven kalmaz. -......... Gelin grn ki, Muhammed, "SEYTAN"i, "CIN"i, hem de somut bir biimde grdgn syler.
"Seytani yere yatirdim, boguyordum"

Nesei'nin Aise'den aktardigi bir hadise gre Muhammed syle der: "Namaz kilarken seytan geldi. Hemen yakaladim, yere yatirdim, boguyordum onu. O denli ki, onun dilinin soguklugunu elimin zerinde duydum.". ibn Teymiyye, bu hadisi saglamlikta Buhari'nin kosullarini tasidigini belirtir. (Bkz. Takiyyundin ibn Teymiyye, izahu'd Delale fi Umumi'r-Risale, Misir, 1369, s. 41. Bu hadis iin ayrica bkz. Kamil Miras, TEcrid-i Sarih Ter., 288 no.'lu hadisin "izah"indaki 2 no.lu not.) Seytanin "yatirilmasi", "bogulmasi" ve "dilindeki sogukluk, bu soguklugun elde duyulmasi", "bes duyu" iine giren, somut durumlardir. Muhammed'in "seytani bogarken onun salyasinin eline bulastigini, elinde bunu duydugunu(hissettigini)" anlattigi da aktarilir. (Bkz. Ahmet ibn Hanbel, Msned, 3/82. )
Cinin-seytanin direge baglanmasi

Ayni hadiste, Muhammed'in "seytani yakaladiginda, bir direge baglamak istedigini, buna g yetirebildigini, ama bu tr seylerin Sleyman peygambere zg kalmasi gerektigini dsnp direge baglamaktan vazgetigini" anlattigi belirtilir. Yine bu hadiste Muhammed'in "...Direge baglardim ve Medine ocuklari onunla oynarlardi yoksa." dedigi de aktarilir.(Bkz. Ayni kaynaklar.) Bu hadis, Buhari'nin ve Mslm'in e's-sahihlerinde de -biraz degisikliklerle- yer aliyor. Mslim'deki bir aktarmaya gre Muhammed syle anlatmakta: -"Tanri dsmani iblis, yzm yakmak amaciyla, bir ates aleviyle geldi. Bu nedenle ben kez: "Senden Tanri'ya siginirim!" dedim. Sonra "Tanri'nin tam lanetiyle seni lanetlerim!" diye ekledim. Yine kez. Geriye gitmedi. Yakalamak istedim sonra. Tanri'ya antierek sylerim ki, kardesimiz Sleyman'in (bu tr seyleri yapmanin kendisine zg kilinmasina iliskin) istegi olmasaydi baglanacakti o. Ve Medine halkinin ocuklari onunla oynayacaklardi." (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Mesacid/40, hadis no: 542.) Bir baska aktarmaya da, Buhari ve Mslim, birlikte syle yer verirler: "Dn gece, CiNLERDEN iFRiT, namazimi bozdurmak in bana ansizin saldirdi. Tanri, bana, onu yakalama olanagi verdi. Ve onu, Mescid'in direkelrinden bir direge baglamak istedim. Sabah olunca, tmnz ona bakip seyredesiniz diye...Ne var ki, kardesim Sleyman'in:"Tanrim beni bagisla, bana benden sonra kimsenin ulasamayacagi bir egemenlik ver!"(Sad, ayet:35) biimindeki szn animsadim ( ve onu direge baglamaktan vazgetim)." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu's-Selat/75; Tecrid, hadis, no: 288; Mslm, e's-Sahih, Kitabu's,Selat/75; Tecrid, hadis no: 288; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l- Mesacid/39, hadis no: 541.) "Cin-seytan" iin, hadislerde baska somut seyler de anlatilir. rnegin "Seytan"in "zart" diye "sesli olarak yellenmesi".
"Seytan zart diye ses ikararak yellenir"

Muhammed'in syle dedigi aktarilir: "Namaza agrildiginda(ezan), SEYTAN geri geri gidip uzaklasir. VE ZART (zurat) diye sesli yellenerek gider. Ezan sesini isitemeyecegi yere degin uzaklasir... (Bkz. Buhari, e's- Sahih, Ezan/4; Tecrid, hadis no: 360; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selat/16-19 hadis no:389.) Kimileri bunun bir "temsil" oldugu grsnde. (Bkz. Kamil Miras, bu hadisin "izahi"ndaki 2 no'lu not.). Ne var ki, "temsil" iin "Seytan"in yellenirken ZART diye ses ikardigini" sylemeye gerek olmadigi dsnlebilir. Su da var: Muhammed, "cinin-seytanin, yemesinden-imesinden" sz eder. (Bkz. Mslim, e's-SAhih, Kitabu'l Esribe/102-106; hadis no: 2017-2020.) ibn Melek de Nevevi'ye dayanarak "bu yeme- imenin gerek anlamdaki bir yeme ime oldugunu" savunur. ( Bkz. Mebakiru'l-Ezhar fi Serhi Mesariki'l-Envar, 1/100.)"Yemesi-imesi" olanin, "sesli olarak yellenmesi" de dogal degil mi? Yani Muhammed'in szlerini "tevil" etmeye gerek bulunmamakta. (2000'e Dogru, 8 Nisan 1990, Yil 4, Sayi 15'ten alinmistir)
Kuran'daki Bilgiler slamiyet'ten nce Biliniyordu

slamclar, Kuran'n bilimsel bir kitap olduunu , Kuran'da yazl olan baz bilgilerin o zamandan nce insanlarca bilinmediini ve bylece Kuran'n Allah'tan-varsa eer- geldiini iddia ederler. Muhammed'in Kuran' hazrlad zamanda Muhammed'in de iinde bulunduu Arap toplumunun bilimsel konularda cahil olduu bellidir. yle ki, Kuran'dan nce dier gelimi toplumlarca zaten bilinen bilgiler Kuran'da yer alnca ilk mslmanlar ve onlar takip eden mslmanlar bu bilgileri yeniymi gibi sanmlar ve Kuran'n insan elinden kamayacana ancak ve ancak Allah'n sz olabileceine kanaat getirerek byk yanlgya dmlerdir. Kuran'dan nce yaam olan Vikingler dnya akarsular ve denizleri arasnda mekik dokuyarak deiik corafi blgeleri tanyorlard. hangi denizin tuzlu, hangi denizin daha az tuzlu suya sahip olduunu biliyorlard. Smerler, Asurlular ve Babilliler byk ehirler ve medeniyetler kurmulard. Romallar o muhteem Roma mparatorlupu'nu oluturmu, metal ve ta ilemesinin byk ustalyla Roma'y ve Roma ordusunun silahlarn mhendislik harikas olarak yaratmt. Msrllar, bugn bile nasl ina edildii tartlan muhteem piramitleri mhendislik ve mimarlk bilimlerinin en st seviyesindeki bilgilerle ina etmilerdi. Yine Msrllar, Muhammed'den yzlerce yl nce l insanlar mumyalayarak insan bedeninin en bilinmez sanlan srlarn ortaya karmlar, insann remesinin embriyodan bebek oluumuna kadar olan safhalar resimlerle aklar duruma gelmilerdi. imdi de baz somut rneklere bir gz atalm:
slamiyet Gerekleri
203
YAZININ BLNEN LK RNE BASRA'DA Bilinen ilk yaz rnei yaklak M 3300 tarihinden kalma Basra yaknlarnda bulunan Uruk kil tabletleri zerinde yer alyor. Yaz bu tarihte bile 700'n stnde deiik iarete sahip btnsel bir sistemdi. lk tabletler, tahl, bira ve canl hayvan gibi mallarn alveriine ilikin kaytlar ya da yazmay yeni renen yazmanlarn kulland listeleri ieriyordu. 4 BN YIL NCE BLEK FAZ HASABI YAPIYORLARDI Geometri Msr'da cebir Mezopotamya'da dodu. Mezopotamyallar M 2000'lerde olaanst bir matematik bilgisine sahiptiler. arpma ve ters say cetvellerinden baka kare, karekk, kp ve kp kk cetvellerini kullanyorlar, bileik faiz hesaplarn yapabiliyorlard. Pi saysn bulmulard ve 3.125 olarak uyguluyorlard. Hesaplarnda iki tabanl logaritma kullanyorlard. Klasik matematiin esaslarn M 700-600'l yllarda yaayan Yunanl Pisagor ve Tales'ten 1400 yl nce biliyorlard. Babilliler, nl Pisagor Teoremi'ni, ondan 1400 yl nce 15 ayr zmde bulmulard. Mezopotamyallarn Tales teoremini Yunanllardan nce bildiklerini gsteren bir tablet halen Vatikan'da bulunuyor. BABLLLER'N MNSNDE 20 ET BRA VARDI lk baclk burada yaplm, ilk arap kadehi burada kaldrlmt. Birann da doum yeri buras olmutu. Bira ile ilgili en eski belgeler 6 bin yl ncesine dek uzanyor. Biray Smerler ortaya karm, Babilliler de eitlendirmi. Babillilerin mnsnde tam 20 farkl bira olduu tespit edilmi. Bira ile ilgili ilk yasay koymak da yine ayn Hammurabi'ye nasip olmu. Hammurabi, kii bana gnlk bira istihkak konusunda da bir yasa karm. Buna gre, sradan bir iiye 2 litre, devlet memuruna 3 litre ve idarecilerle yksek makamlardaki din adamlarna 5 litre bira veriliyormu. Para ile satlmaz, satan da idamla cezalandrlrm. BTN NANLAR BURADA YEERD Eski Mezopotamya'da yzlerce tanrya taplr, her etnik grubun, hatta her kentin kendi tanrlar bulunurdu. Ayn topraklarda daha sonraki dnemlerde tek tanrl dinler ortaya kt. Ama ok tanrl dnemlerde de hogr hakimdi. Bir yrenin tanrlar ou kez bir baka blgenin tanrlarna dnr ya da zdeletirilirdi. Bylece Babil ve Asur gelitike Marduk ve Aur ne kt. Tanrlar insan biimindeydi, olaanst gleri vard, ama tpk insanlar gibi duygulara ve ihtiyalara da sahipti. Kimi iyi, kimi kt olan cinler, ruhlar, doast gler eitli biimlere girer ve ou kez de hem insan hem de hayvan zelliklerine sahip olurdu. Bugn Anadolu'da yer yer devam eden cin ve perilere ilikin inanlarn kkeninde eski Mezopotamya efsanelerinin nemli bir yeri var. Eski Mezopotamyallar da kt ruhlar ve cinleri kovalamak, insan nazardan korumak iin kurun dkerler, nallar asarlard. HARRY POTTER VE YZKLERN EFENDS DE MEZOPOTAMYALI Mezopotamya'dan yaylan inanlar Bat dncesinin ve hayal gcnn ekillenmesinde hl etkisini srdryor. Bilimkurgu romanlarnda ve filmlerde grlen doast kahramanlarn neredeyse tm Mezopotamya inanlarnn bir baka versiyonu olarak karmza kyor. Son dnemde dnyann ilgisini eken Harry Potter ya da Yzklerin Efendisi gibi roman ve filmlerde hemen tm kahramanlarn prototipini Mezopotamya efsaneleri ve inanlarnda bulmak mmkn. BR ET PL KEFETTLER TIP ALANINDA KULLANDILAR Mezopotamyallarn elektrii de bilinenden yaklak 2 bin yl nce kefetmi olabilecekleri dnlyor. 1938'de Alman arkeolog Wilhelm Knig Badat'n biraz dnda bir toprak kap buldu. 13 santim yksekliindeki kabn iinde demir bir ubuu saran bakr bir silindir vard. O zaman Knig bunun bir pil olduuna kanaat getirmiti. Gnmzde bu konu zerine kafa yoran birok uzman pillerin tarihini M 200 yl civarndaki Pers ya da Sasani kltrne dayandryor. Uzmanlar ayn teknikle laboratuvar ortamnda pillerin taklitlerini rettiler. Bu sayede Badat pillerinin 0,8 ile 2 volt arasnda bir gte elektrik retebildii anlald. Bu pillerin hangi amala kullanld konusunda iki ihtimal ortaya atlyor. Bir ihtimale gre pillerin rettii elektrik akm tpta bir tr ar kesici gibi kullanlyordu. Dier ihtimalde ise altn ve gm gibi deerli metalleri parlatmak iin pilin rettii akmdan faydalanlyordu. Badat'taki pillere inanan uzmanlar elektrolit madde olarak da zm suyunun kullanldn ne sryorlar. Babil devleti, blgedeki uygarlklar arasnda en ileri olan. Babilin en byk kral, phesiz Hammurabi'ydi. Onun dzeninin hkm srd Babilde tek elilik esast. Kadn dava amak, eyizinin gelirini veya kocasndan kalan miras ynetmekte zgrd. Miras kz ve erkek ocuk arasnda eit paylatrlrd. Kaynak: Hrriyet, 20.04.2003
Yakn Akraba Evliliine Onay

Ahzab 50: Ey Peygamber! Mehirlerini verdiin hanmlarn, Allah'n sana ganimet olarak verdii ve elinin altnda bulunan cariyeleri, amcann, halann, daynn ve teyzenin seninle beraber g eden kzlarn sana helal kldk. Bir de Peygamber kendisiyle evlenmek istedii takdirde, kendisini peygambere hibe eden mmin kadn, dier mminlere deil, srf sana mahsus olmak zere (helal kldk). Kukusuz biz, hanmlar ve ellerinin altnda bulunan cariyeleri hakknda mminlere neyi farz kldmz biliriz. (Bu hususta ne yapmalar lazm geldiini onlara akladk) ki, sana bir zorluk olmasn. Allah balayandr, merhamet edendir. Gnmzde, tp bilimi tarafndan sakat ocuk doumlarnn en nemli nedeni olduu ispatlanm olan "yakn akraba evlilii", Kuran'n bu ayetine gre helal klnmtr. Bu bilime aykr ayetin varl da Kuran'n Muhammed ve arkadalarnca hazrlandnn bir dier gstergesidir.
Ku'ran, Sigara ve Uyuturucular

Gnmzde sigara ve uyutucularn sala ne kadar zararl olduu ispatlanmtr. Modern toplumlarda, kapal mekanlarda sigara imek yasaklanyor. Sigara ambalajlarnn zerine ldrc olduuna dair uyar ibareleri konuluyor. Uyuturucu maddelerin kullanm yasaklanyor, uyuturucu ieren ilalar zel reetelerle saylyor. nk, tbben sigara ve uyuturucu maddelerin salk iin bir felaket olduu ispatlanmtr. Hal byle iken, Kuran'da, sigara ve uyuturucu haram edilmemitir. Domuz etini haksz yere haram eden Kuran, sigara ve uyuturucuyu haram etmemitir, yasaklamamtr. Gnde bir bardak iilen krmz arabn sala faydal olduu bugn tbben ispatlanmken, Kuran, sigara ve uyuturucuyu haram etmemitir, yasaklamamtr. Kuran'n ne denli "bilimsel(!) olduu bu rneklerden de grlmektedir. Bu rnekler de gstermektedir ki, Kuran, Allah'n-varsa eer- szleri deil, insan rn, Muhammed ve arkadalarnn rn bir kitaptr.
SLAM KTABI KURAN'DAN BAZI AYETLER
slamiyet Gerekleri
204
Islam hakkndaki bilgilerimiz nereden kaynaklanyor? Kimimiz ilkokul , ortaokul ve lisede din dersi okuduk, kimimiz sadece ailemiz, arkadalarmz ve evremizden rendiklerimizi biliyoruz. Nfusunun %99'unun "mslman olduu" sylenen ama bu mslmanln hibir zaman "esas mslmanla", yani Islam Devletleri'nin mslmanlna benzemeyen bir mslmanlk yaanan bir lkede yayoruz. Islam'a gre yenmesi "haram" olan domuz etini yemeye cesaret eden pek yok, ama, yine Islam'a gre iilmesi haram olan ikiyi ienlerin ok olduu bir lkede yayoruz. Arap lkelerinde yaplmas yasak birok eyi yapan, ama "Elhamdlillah mslmanm" diyenlerin ok grld bir lkede yayoruz. Demek ki, Trkiye'de Islam deimi.. Deiik bir mslmanlk uygulanyor. Mslmanlk daha "ada"latrlm.. Ve, Islam Ulkelerindeki mslmanlk ve yaam tarzn Trkiye'ye getirmek isteyenler de var. Kapatlan Refah Partisi, ondan once kapatlan Milli Selamet Partisi ve bugn faaliyet gsteren "malum" parti(ler) bu zlemin pesindeler. Peki, Islam dininin "anayasas" olan Kuran' ka kii okudu ve okuduklarn dnd? Bu sayfay u anda okumakta olan "siz" Kuran' okudunuz mu? Ben okudum.. Ve, bana din derslerinde anlatlan Islam'dan ok daha farl bir Islam ile karlatm Kuran'da.. nemli bulduum ayetleri, yorumsuz iletiyorum.. (Sadece ana balklarda gruplandrararak). Balamadan nce de, Osmanl dneminde mslmanlk propagandas iin giden Japonya'ya giden elli kiilik bir kurula Japonlar'n sorduu bir soruyu iletiyorum (Dnya Gazetesi, 2.5.1963). "Bize bir Mslman millet gsteriniz ki, bu dini kabul etmeden nce sefil ve peri?an iken kabul ettikten sonra ilerlemi, gelimi, mesut ve mreffeh olmutur. Bir tek rnek verin, kfi." Yl 1999.. Islamiyetin Muhammed tarafndan uyduruluundan bu gne kadar 1400 yl geti. Bugn, hl byle bir Islam memleketi yok!..
Kuran'dan tam ayet metinleri :(Diyanet tercmesi'nden):

Kur'an bir bilmece-bulmaca kitab mdr?
Kuran, kim iin ve ne zaman hazrlanmtr? Kuran, Muhammed'in yaad devirdeki insanlara islamiyeti tantmak ve islami emirleri bildirmek iin hazrlanmtr. Dolays ile bir kargaa kmams iin Kur'an'da yazlanlar ak, net ve kesin olmaldr. Bazlar, Kuran'n her okuyan tarafndan anlalamayacan, Kuran' anlamak iin nceden bilgi sahibi olunmasn, "ilim" sahibi olunmasn ileri srerek Kuran'daki akld, bilimd, antihmanist ve ad ayetlerin anlamlarn gizlemek isterler. "Kuran'daki u kelimenin anlam aslnda bu deildir, bu ayet o deil, bu anlama geliyor.." gibi tartmalar zaman zaman duyarz. Kuran, kendisini okuyan herkesin ayr birey anlayaca bir bilmece-bulmaca kitab mdr, yoksa, her okuyann ayn eyi anlamas ve ayn eyi uygulamas iin hazrlanm bir Islam Anayasas mdr? Elbette ki, Kuran, kendisini okuyan herkesin ayr birey anlayaca bir bilmece-bulmaca kitab deil, her okuyann ayn eyi anlamas ve ayn eyi uygulamas iin hazrlanm bir Islam Anayasas'dr. Kuran, kendisinin ak, net ve anlalr bir kitap olduunu kendisi u ayetlerde sylyor: 43:2. Apak Kitab'a andolsun ki , 44:2. Apak olan Kitab'a andolsun ki, 58:5. Allah'a ve Reslne kar gelenler, kendilerinden ncekilerin alaltld gibi alaltlacaklardr. Biz apak yetler indirmiizdir. Kfirler iin kk drc bir azap vardr. 65:11. man edip slih amel ileyenleri, karanlklardan aydnla karmak iin size Allah'n apak yetlerini okuyan bir Peygamber gndermitir. Kim Allah'a inanr ve faydal i yaparsa Allah onu, altlarndan rmaklar akan, iinde ebed kalacaklar cennetlere sokar. Allah o kimse iin gerekten gzel bir rzk vermitir. 2:99. Andolsun ki sana apak yetler indirdik. (Ey Muhammed!) Onlar ancak fasklar inkr eder. 4:174. Ey insanlar! phesiz size Rabbinizden kesin bir delil geldi ve size apak bir nur indirdik. 5:15. Ey ehl-i kitap ! Reslmz size Kitap'tan gizlemekte olduunuz birok eyi aklamak zere geldi; birok (kusurunuzu) da affediyor. Gerekten size Allah'tan bir nur, apak bir kitap geldi. 6:59. Gaybn anahtarlar Allah'n yanndadr; onlar O'ndan bakas bilmez. O, karada ve denizde ne varsa bilir; O'nun ilmi dnda bir yaprak bile dmez. O yerin karanlklar iindeki tek bir taneyi dahi bilir. Ya ve kuru ne varsa hepsi apak bir kitaptadr. 15:1. Elif. Lm. R. Bunlar Kitab'n ve apak bir Kur'an'n yetleridir. 29:49. Hayr, o (Kur'an), kendilerine ilim verilenlerin snelerinde (yer eden) apak yetlerdir. yetlerimizi, ancak zalimler bile bile inkr eder. 36:69. Biz ona (Peygamber'e) iir retmedik. Zaten ona yaramazd da. Onun syledikleri, ancak Allah'tan gelmi bir t ve apak bir Kur'an'dr.
"Islam hogr dini" midir? Kuran'daki "iddet ayet"leri

Bakara/2/191. Onlari buldugunuz yerde oldurun. Sizi cikardiklari yerden siz de onlari cikarin. Fitne cikarmak, adam oldurmekten daha kotudur. Mescidi Haram'in yaninda, onlar savasmadikca siz de onlarla savasmayin. Sizinle savasirlarsa onlari oldurun. Inkar edenlerin cezasi boyledir. Ali Imran/3/85. Kim Islamiyet'ten baska bir dine yonelirse, onunki kabul edilmeyecektir. O ahirette de kaybedenlerdendir. Ali Imran//3/118. Ey Inananlar! Sizden olmayani sirdas edinmeyin, onlar sizi sasirtmaktan geri durmazlar, sikintiya dusmenizi isterler. Onlarin ofkesi agizlarindan tasmaktadir, kablerinin gizledigi ise daha buyuktur. Eger aklediyorsaniz, suphesiz size ayetleri acikladik.
slamiyet Gerekleri
205
Ali Imran/3/119. Iste siz, onlar sizi sevmezken onlari seven ve Kitablarin butunune inanan kimselersiniz. Size rasladiklari zaman: "Inandik"derler, yalniz kaldiklarinda da, size ofkelerinden parmaklarini isirirlar. De ki: "Ofkenizden catlayin". Allah kalblerde olani bilir. Bu ayetin tercmesinde bir okurun uyarmasi zerine tekrar bir kontrol yaptim. Daha nceki baskida, "atlamak" yerine "gebermek"fiili kullanilmisti ve okur, kendi elindeki meallerde byle bir kelime kullanilmadigini sylemisti. Diyanet tercmesinde ise yukaridaki sekilde yer almisti ayet.. Bunun zerine, Kuran'in Ingilizce tercmelerinden bir kontrol yapmak lzumu hissettim: Kuran'in Ingilizce diline yapilmis 3 adet onemli ve tum dunyaca kabul edilen tercumelerinden alinan Al-i Imran Suresinin 119.ayetinin tercumeleri asagidadir: Translation: Pickthall [Al-Imran 3:119] Lo! ye are those who love them though they love you not, and ye believe in all the Scripture. When they fall in with you they say: We believe; but when they go apart they bite their finger-tips at you, for rage. Say: Perish in your rage! Lo! Allah is Aware of what is hidden in (your) breasts. Translation: Yusufali [Al-Imran 3:119] Ah! ye are those who love them, but they love you not,- though ye believe in the whole of the Book. When they meet you, they say, "We believe": But when they are alone, they bite off the very tips of their fingers at you in their rage. Say: "Perish in you rage; God knoweth well all the secrets of the heart." Translation: Shakir [Al-Imran 3:119] Lo! you are they who will love them while they do not love you, and you believe in the Book (in) the whole of it; and when they meet you they say: We believe, and when they are alone, they bite the ends of their fingers in rage against you. Say: Die in your rage; surely Allah knows what is in the breasts. Simdi szle bakalm: Perish: lmek, mahvolmak, yok olmak, telef olmak, zail olmak (Redhouse Turkce-Ingilizce, Sf 416) Perish: ...2.to die; esp., to die a violent or untimely death-... (New World Dictionary of the American Language, Second College Edition, Sf 1059) Burada grlyor ki, adet Ingilizce Kuran tercmesinin ikisinde Ingilizce tercmede "die" yani "lmek" fiili kullanlrken, bir dierinde "perish" yani gene lmek ama, daha 'beter' lmek fiili kullanlm. Benim kanm, Diyanet'in tercmesinde kullanlan "atlamak" fiili, eksik ve yetersiz tercmedir. Biraz ayeti yumuatmak iin kasten yaplm havasn veriyor.. Maide/5/33. Allah ve peygamberiyle savasanlarin ve yeryuzunde bozgunculuga ugrasanlarin cezasi oldurulmek veya asilmak yahut capraz olarak el ve ayaklari kesilmek ya da yerlerinden surulmektir. Bu onlara dunyada bir rezilliktir. Onlara ahirette buyuk azab vardir. Maide/5/35. Ey Inananlar! Allah'tan sakinin, O'na ulasmaya yol arayin, yolunda cihad edin ki kurtulasiniz. Maide/5/38. Erkek hirsiz ve kadin hirsizin, yaptiklarindan oturu Allah tarafindan ibret verici bir ceza olarak, ellerini kesin. Allah Guclu'dur, Hakim'dir. Maide/5/51. Ey Inananlar! Yahudileri ve hiristiyanlari dost olarak benimsemeyin, onlar birbirlerinin dostudurlar. Sizden kim onlara dost olursa o da onlardandir. Allah zulmeden kimseleri dogru yola eristirmez. Tevbe/9/5. Hurmetli aylar cikinca, puta tapanlari buldugunuz yerde oldurun; onlari yakalayip hapsedin; her gozetleme yerinde onlari bekleyin. Eger tevbe eder, namaz kilar ve zekat verirlerse yollarini serbest birakin. Dogrusu Allah bagislar ve merhamet eder. Tevbe/9/29. Kitap verilenlerden, Allah'a, ahiret gunune inanmayan, Allah'in ve peygamberinin haram kildigini haram saymayan, hak dinini din edinmeyenlerle, boyunlarini bukup kendi elleriyle cizye verene kadar savasin. Tevbe/9/41. Isteyen, istemeyen, hepiniz savasa cikin. Allah yolunda mallarinizla, canlarinizla cihat edin. Bilirseniz bu sizin cin hayirlidir. Tevbe/9/73. Ey Peygamber! Inkarcilarla, ikiyuzlulerle savas; onlara karsi sert davran. Varacaklari yer cehennemdir, ne kotu donustur. Tevbe/9/113. Cehennemlik olduklari anlasildiktan sonra, akraba bile olsalar, puta tapanlar icin magfiret dilemek Peygamber'e ve muminlere yarasmaz. Tahrim/66/9. Ey Peygamber! Inkarcilarla ve ikiyuzlulerle savas; onlara karsi sert davran. Onlarin varacaklari yer cehennemdir, ne kotu donustur!... Bakara/2/ 193. Fitne tamamen yok edilinceye ve din (kulluk) de yalnz Allah iin oluncaya kadar onlarla savan. ayet vazgeerlerse zalimlerden bakasna dmanlk ve saldr yoktur. Hizbullah, IBDA-C, ve diger islam rgtleri ile Cbbeli Ahmet Hoca'lar, evki Ylmaz'lar gibi cahil kiileri iddete yneltici ve yalan yanl bilgilerle kandranlar, eylem ve konumalarn ite bu yurdaki ayetlere dayandryorlar. Glerini, bu ayetlerden alyorlar. Allah'tan-varsa eer- geldii iddia edilen ama aslnda Muhammed ve arkadalarnn hazrlad Kuran ayetlerinden... Islamiyet, ilk gnlerinden beri iddetle birliktedir.. "Islam cinsiyet ayrm yapmaz" m? Allah'n insanlardan bir ksmn dierlerine stn klmas sebebiyle ve mallarndan harcama yaptklar iin erkekler kadnlarn yneticisi ve koruyucusudur. Onun iin sliha kadnlar itaatkrdr. Allah'n kendilerini korumasna karlk gizliyi (kimse grmese de namuslarn) koruyucudurlar. Ba kaldrmasndan endie ettiiniz kadnlara t verin, onlar yataklarda yalnz brakn ve (bunlarla yola gelmezlerse) dvn. Eer size itaat ederlerse artk onlarn aleyhine baka bir yol aramayn; nk Allah ycedir, byktr.(Nisa/34) (Yukardaki ayet ile kocaya, karsn dvme zgrl tannyor ama, kadna kocasn dvme zgrl verilmez hibir ayette...) Eer bir kadn kocasnn geimsizliinden yahut kendisinden yz evirmesinden endie ederse, aralarnda bir sulh yapmalarnda onlara gnah yoktur. Sulh (daima) hayrldr. Zaten nefisler kskanla hazrdr. Eer iyi geinir ve Allah'tan korkarsanz phesiz Allah yaptklarnzdan haberdardr. Nisa/4/128 (Nisa/34 ile karsn dvebilme hakkna sahip olan kocaya, yukardaki ayete gre kadn sadece "sulh" yapmakla ykml...) "Erkeklerin kadnlar zerindeki haklar gibi, kadnlarn da erkekler zerinda belli haklar vardr.Ancak erkekler, kadnlara gre bir derece stnle
slamiyet Gerekleri
206
sahiptirler." (Bakara/228) (Erkeklerin kadnlardan stn olduunu kesinlikle belirten bir ayet...) Eer (kendileriyle evlendiiniz takdir de) yetimlerin haklarna riayet edememekten korkarsanz beendiiniz (veya size hell olan) kadnlardan ikier, er, drder aln. Hakszlk yapmaktan korkarsanz bir tane aln; yahut da sahip olduunuz (cariyeler) ile yetinin. Bu, adaletten ayrlmamanz iin en uygun olandr.(Nisa/3) (Erkeklere, birden ok kadnla evlenme hakk tannrken, kadnlara birden ok erkekle evlenme hakk tannmyor...Ayrca, erkekler karlarnn haricinde "cariye" sahibi olabilirler ama kadnlara kocalarndan baka erkek hakk tannmyor...)
"Islam akl ve mantk dini" midir?

Yeri uzatp yaydk, orada sabit dalar yerletirdik, yine orada miktar ve ls belirli olan eyler bitirdik. (Hicr/19) Andolsun biz insan, (pimi) kuru bir amurdan, ekillenmi kara balktan yarattk. (Hicr/26) Cinleri de daha nce zehirli ate?ten yaratmtk.(Hicr/27)
"Islam tm insanla gnderilmi" midir?

Eer biz onu, yabanc dilden bir Kur'an klsaydk, diyeceklerdi ki: Ayetleri tafsilatl ekilde aklanmal deil miydi? Arab'a yabanc dilden (kitap) olur mu? De ki: O, inananlar iin doru yolu gsteren bir klavuzdur ve ifadr. Inanmayanlara gelince, onlarn kulaklarnda bir arlk vardr ve Kur'an onlara kapaldr. (Sanki) onlara uzak bir yerden barlyor (da Kur'an'da ne sylendiini anlamyorlar. (Fussilet/44) Bu (Kur'an), mm'l-kur (Mekke) ve evresindekileri uyarman iin sana indirdiimiz ve kendinden ncekileri dorulayc mbarek bir kitaptr. hirete inananlar buna da inanrlar ve onlar namazlarn hakkyla klmaya devam ederler.(En'am/92) ehirlerin anas (olan Mekke'de) ve onun evresinde bulunanlar uyarman ve asla phe olmayan toplanma gnyle onlar korkutman iin, sana byle Arapa bir Kur'an vahyettik. (Insanlarn) bir blm cennette, bir blm de lgn alevli cehennemdedir. (ura/7).
Islamda Iki Yasagi ve elikileri-Cennet Bilgileri

5/Maide/90. Ey iman edenler! arap, kumar, dikili talar (putlar), fal ve ans oklar birer eytan ii pisliktir; bunlardan uzak durun ki kurtulua eresiniz. 16/Nahl/67: 67. Hurma ve zm gibi meyvelerden hem iki hem de gzel gdalar edinirsiniz. Ite bunlarda da akln kullanan kimseler iin byk bir ibret vardr. 16/Nahl/69: 69. Sonra meyvelerin her birinden ye ve Rabbinin sana kolaylatrd yaylm yollarna gir, diye ilham etti. Onlarn karnlarndan renkleri eitli bir erbet (bal) kar ki, onda insanlar iin ifa vardr. Elbette bunda dnen bir kavimiin byk bir ibret vardr. 47/Muhammed/15. Mttaklere vdolunan cennetin durumu yledir: Iinde bozulmayan sudan rmaklar, tad deimeyen stten rmaklar, ienlere lezzet veren araptan rmaklar ve szme baldan rmaklar vardr. Orada meyvelerin her eidi onlarndr. Rablerinden de balama vardr. Hi bu, atete ebed kalan ve barsaklarn para para edecek kaynar su iirilen kimselerin durumu gibi olur mu? 78/Nebe 31. phesiz takv sahipleri iin de baar dl vardr. 78/Nebe 32. Baheler,balar, 78/Nebe 33. Gsleri tomurcuk gibi kabarm yat kzlar, 78/Nebe 34. Ve iki dolu kse(ler) . 76/El-Insan 5. Iyiler ise, kfr katlm bir kadehten (cennet arab) ierler. 76/El-Insan 6. (Bu,) Allah'n has kullarnn itikleri ve akttka akttklar bir pnardr. Orada koltuklara kurulmu olarak bulunurlar; ne yakc scak grlr orada, ne de dondurucu souk. 76/El-Insan 14. (Cennet aalarnn) glgeleri, zerlerine sarkar; kolayca koparlabilen meyveleri istifadelerine sunulur. 76/El-Insan 15. Yanlarnda gmten kaplar ve billr kupalar dolatrlr. 76/El-Insan 16. Gmten yle kadehler ki onlar istedikleri lde tayin ve takdir etmilerdir. 76/El-Insan 17. Onlara orada bir kseden iirilir ki (bu arabn) karmnda zencefil vardr. 76/El-Insan 18. (Bu arap) orada bir pnardandr ki adna Selsebl denir. 76/El-Insan 19. O insanlarn etrafnda yle lmsz gen nedmler dolar ki, onlar grdnde, etrafa salp dalm inciler sanrsn. 76/El-Insan 20. Ne yana bakarsan bak, (ynla) nimet ve ulu bir saltanat grrsn. 76/El-Insan 21. zerlerinde yeil ipekten ince ve kaln elbiseler vardr; gm bilezikler taknmlardr. Rableri onlara tertemiz bir iki iirir. 76/El-Insan 22. (Onlara ?yle denir:) Bu, sizin iin bir mkfattr. Sizin gayretiniz karln bulmutur. 37/Es-Saffat 43. Nam cennetlerinde . 37/Es-Saffat 44. Tahtlar zerinde karlkl otururlar. 37/Es-Saffat 45. Onlara pnardan (doldurulmu) kadehler dolatrlr. 37/Es-Saffat 46. Berraktr, ienlere lezzet verir. 37/Es-Saffat 47. O ikide ne sersemletme vardr ne de onunla sarho olurlar.
slamiyet Gerekleri
207
37/Es-Saffat 48. Yanlarnda gzel baklarn yalnz onlara tahsis etmi, iri gzl eler vardr. 37/Es-Saffat 49. Onlar, gn yz grmemi yumurta gibi bembeyazdr. 4/Nisa/57. Inanp; iyi iler yapanlar da, iinde ebediyen kalmak zere girecekleri, zemininden rmaklar akan cennetleresokacaz. Orada onlar iin tertemiz eler vardr ve onlar koyu (tatl) bir glgeye koyarz.
Islam'da Kadn Ve Erkek Eitsizlii (Miras Konular)

Nisa/4/11. Allah size, ocuklarnz hakknda, erkee, kadnn paynn iki misli (miras vermenizi) emreder. (ocuklar) ikiden fazla kadn iseler, lnn braktnn te ikisi onlarndr. Eer yalnz bir kadnsa yars onundur. lenin ocuu varsa, ana-babasndan her birinin mirastan altda bir hissesi vardr. Eer ocuu yok da ana-babas ona vris olmu ise, anasna te bir (der). Eer lenin kardeleri varsa, anasna altda bir (der. Btn bu paylar lenin) yapaca vasiyetten ve bortan sonradr. Babalarnz ve oullarnzdan hangisinin size, fayda bakmndan daha yakn olduunu bilemezsiniz. Bunlar Allah tarafndan konmu farzlardr (paylardr). ?phesiz Allah ilim ve hikmet sahibidir. Nisa/4/12. Yapacaklar vasiyetten ve bortan sonra elerinizin, eer ocuklar yoksa, braktklarnn yars sizindir. ocuklar varsa braktklarnn drtte biri sizindir. ocuunuz yoksa, sizin de, yapacanz vasiyetten ve bortan sonra, braktnzn drtte biri onlarndr (zevcelerinizindir). ocuunuz varsa, braktnzn sekizde biri onlarndr. Eer bir erkek veya kadnn, anababas ve ocuklar bulunmad halde (kelle eklinde) mal miraslara kalrsa ve bir erkek yahut birkzkardei varsa, her birine altda bir der. Bundan fazla iseler te bire ortaktrlar. (Bu taksim) yaplacak vasiyetten ve bortan sonra, kimse zarara uramakszn (yaplacak)tr. Bunlar Allah'tan size vasiyettir. Allah her eyi hakkyle bilendir, halmdir. Nisa/4/176. Senden fetva isterler. De ki: "Allah, babas ve ocuu olmayan kimsenin miras hakkndaki hkm yle aklyor: Eer ocuu olmayan bir kimse lr de onun bir kzkardei bulunursa, braktnn yars bunundur. Kzkarde lp ocuu olmazsa erkek karde de ona vris olur. Kzkardeler iki tane olursa (erkek kardelerinin) braktnn te ikisi onlarndr. Eer erkekli kadnl daha fazla karde mevcut ise erkein hakk, iki kadn pay kadardr. armamanz iin Allah size aklama yapyor. Allah her eyi bilmektedir.
Zakkum Bitkisi Haram!..

Saffat/37: 62. imdi ziyafet olarak, cennet ehli iin anlan bu nimetler mi daha hayrl, yoksa zakkum aac m?. 63. Biz onu (zakkumu) zalimler iin bir fitne (imtihan) kldk. 64. Zira o, cehennemin dibinde bitip yetien bir aatr. 65. Tomurcuklar sanki eytanlarn balar gibidir. 66. (Cehennemdekiler) ondan yerler ve karnlarn ondan doldururlar. 67. Sonra zakkum yemeinin zerine onlar iin, kaynar su kartrlm bir iki vardr. 68. Sonra kesinlikle onlarn dn, lgn atee olacaktr.
Dinsizler kendiliklerinden mi inanmazlar Tanr'ya-eger varsa-?

Insan Suresi, ayet:30, Tekvir:29 Allah dilemedike siz dileyemezsiniz.. 76/Insan/30: 76/30. Allah dilemedikce siz dileyemezsiniz. Dogrusu Allah, bilendir, Hakim'dir. 81/tekvir/29: Alemlerin Rabbi olan Allah dilemedikce sizler bir sey dileyemezsiniz. Allah kimi dilerse onu saptrr, ve kimi dilerse onu doru yola koyar. (Enam suresi, ayet:39) 6/Enam/125: Allah kimi dogru yola koymak isterse onun kalbini Islamiyet'e acar, kimi de saptirmak isterse, goge yukseliyormus gibi, kalbini dar ve sikintili kilar. Allah Boylece, inanmayanlari kufur batakliginda birakir. 6/Enam/33: 6/39. Ayetlerimizi yalanlayanlar karanliklarda kalmis sagir ve dilsizlerdir. Allah kimi dilerse onu saptirir ve kimi dilerse onu dogru yola koyar. 10/Yunus/99Ey Muhammed! Rabbin dileseydi, yeryznde insanlarn hepsi inanrd. 10/Yunus/99: 10/99. Rabbin dileseydi, yeryuzunde bulunanlarin hepsi inanirdi. oyle iken insanlari inanmaya sen mi zorlayacaksin? 32/Secde/13):Biz dilesek herkese hidayet verirdik. Fakat cehennemi tamamen cin ve insanlarla dolduracama dair, benden sz kmtr. 32/Secde/13: Biz dilesek herkese hidayet verirdik, fakat cehennemi tamamen cin ve insanlarla dolduracagima dair Benden soz cikmistir. Enam/125: Allah kimi doru yola koymak isterse, onun kalbini Islamiyete aar. Kimi de saptrmak isterse, ge ykseliyormu gibi, kalbini dar ve skntl klar. Allah inanmayanlar kfr karanlnda brakr Enam/149): "Ustn delil, Allahn delilidir. O dileseydi, hepinizi doru yola eritirirdi de!
Hacca Nasl Gitmeli?
Dindarlar, slamiyet'in be artndan birisi olarak saydklar "Hac'ca gitmeyi" gerekletirmek isterler ve imkan bulunca da bunu yaparlar. Kendi lkelerinde ve dnyada milyarlarca a, hasta yoksul insan varken, kii bana birka bin Amerikan dolarn harcayp Mekke'ye Hacca giderler.. Peki, "Allah'a yaranmak" iin yaplan bu "fariza", acaba Allah-varsa eertarafndan kabuk ediliyor mu? Usulune uygun yaplrsa "edilir", usulne uygun yaplmaz ise "edilmez". Peki, Hac'ca gitmenin usul nedir? Hereyden nce, Kbe'de yaplacak dinsel trenlerden nce, oraya nasl gidilecei nemlidir..
slamiyet Gerekleri
208
Nasl gidilecek? Uak ile mi? Araba ile mi? Hibiri deil.. Hac'a ancak ve ancak ya yaya, ya da deve ile gitmek art.. Bu da nereden kt? diye sorabilirsiniz.. Haklsnz da.. Kur'an byle "emrediyor".. Kuran'n Allah'tan geldiine inanyorsanz, Kuran'daki emirleri yerine getirerek Allah'n-varsa eer- takdirini kazanacanza ve cennet ile mkafatlandrlacanza inanyorsanz, Hacca yryerek veya deve zerinde gitmeniz arttr. Bakalm, Kuran'daki Hac Suresi'nin 27 numaral ayeti ne diyor? (Size 3 adet Trke tercme, 3 adet de ngilizce tercme olmak zere toplam 6 adet tercme veriyorum.. ) 22 - Hac Suresi - Ayet 27 Elmall Hamdi Yazr Btn insanlar iinde hacc ilan et ki, gerek yaya olarak ve gerek uzak yoldan gelen incelmi develer zerinde sana gelsinler. Yaar Nuri ztrk nsanlar iinde hacc ilan et ki, gerek yaya olarak gerekse derin vadilerden gelerek, yorgunluktan incelmi binitler zerinde sana ulasnlar. Diyanet nsanlari hacca cagir; yuruyerek veya binekler ustunde uzak yollardan sana gelsinler. Pickthall Yusufali And proclaim unto And proclaim the mankind the pilgrimage. Pilgrimage among men: They will come unto thee they will come to thee on on foot and on every lean foot and (mounted) on camel; they will come every kind of camel, from every deep ravine, lean on account of journeys through deep and distant mountain highways; Shakir And proclaim among men the Pilgrimage: they will come to you on foot and on every lean camel, coming from every remote path,
ngilizce tercmelerde, "camel" kelimesinin anlamn merak edenler szle baktklarnda "deve" olduunu greceklerdir. Devenin de "incelmii" isteniyor.. Trke tercmelerde, Elmal'l Hamdi yazr, "incelmi deve" kelimesini aka kullanmtr. Y.Nuri ztrk de "incelmi binit" diyerek "deve"yi kastetmitir. (ncelmi uak ya da incelmi araba olamayacana gre..). Diyanet ise tercmesinde "ince" ya da kaln olduuna bakmadan "binek" demeyi tercih etmi.. Uak ya da araba iin "binek" neki kullanlmadna gre, burada da hayvan, yani "deve" belirtilmi oluyor. Bu durumda Hac'ca uak araba ya da otobsler gitmi olanlar, bu yaptklar seyahatin Kuran'a ters olduunu grm oluyorlar.. Dolarlar ve onca zahmet boa gitmi demek ki.. Neyse, bir kez de "yryerek" veya "deve" ile Hac farizasn yerine getirirler de, Allah'n-varsa eer- takdirine mazhar olurlar.. Trk Mslmanlarna Gre Kuran'n zellikleri 1- Arapa dilindedir. 2- Arapa oldugu iin Araplarin haricinde baska dilleri konusan insanlar anlamaz. 3- Arapada bir kelimenin o kadar ok anlami vardir ki, -ohhoooo- baska dile tercme edilemez. 4- Baska dile yapilan tercmeler yanlistir. Ayrica, bu baska dillere tercme edilen Kuran'lari okuyanlar ne okudugunu anlamayacak kadar aptaldirlar. 5- Baska dillere tercme edilen Kuran'lari okuyanlarin Kuran'dan verdikleri rnekler hep yanlis tercme edilmis ya da iinden cimbizla ekilmis rneklerdir. Kuran'a ait sayilmazlar. Halbuki, dincilerin verdikleri rnekler ise dogru tercme edilmis ve Kuran'iu oldugu gibi yansitan rneklerdir. 6- Kuran'i bir Trk ancak ve ancak Said-i Nursi ya da Harun Yahya'nin aciklamalariyla anlayabilir. (Diger milletlerin de Said-i Nursi ve Harun Yahyalari olmalari gerekir ki Kuran'i anlayabilsinler.. ) 7- Bu konuda en sansli millet Araplardir. nk, Kuran Arapadir, Arap Arapa konusur ve okur, o zaman Said-i Nursi ve Harun Yahya'ya ihtiyalari olmadan Kuran'i okur ve anlarlar. 8- Ama Araplar, Arapa okuyup anladiklari Kuran'da kendilerine sylenen seyleri yaptiklarinda Trklere gre bu yaplanlar yanltr, islamiyetle badamaz (mesela eriat uygulamalar gibi, hrszlarn elinin kesilmesi, karnn koca tarafndan dvlebilmesi, zina yapann krbalanmas, mahkemelerde kadnlarn ahitliinin kabul edilmemesi, erkeklerin 4 kadnla evlenebilmeleri, erkeklerin cariye alabilmesi, kz ocuklarna erkek ocuklara gre mirasta yar pay verilmesi vb). Bu nedenle Araplarn Arapa okuduklar ve rendikleri Islamiyet gerek islamiyet deildir. Bir Arap bile Arapa olan Kuran' okudugunda anlayamaz ve yaptigi ibadetten uyguladigi Seriat kanunlarina kadar hersey yanlistir.. 9- Bu durumda bir Trk mslmanina gre, dnyada Kuran'i gerekten okuyup anlayacak ve uygulayacak insan henz anasindan dogmamistir ve Seriat kurrallariyla ynetilen mslmanlar da Kuran'i anlayamamis olan sahte muslumanlardir. 10- Kuran'da sifreler bulunmaktadir. Kuran bu nedenle tam bir bilmece-bulmaca kitabidir. (Grm odur ki, gazetelerin tatil gn eklerinde bulmaca ilavesi yerine verilmesi faydali olur.) 11- Kuran'da bu yukarida yazilmis hususlar yazili degildir ama Trk mslmani bunlara sanki Kuran'da varmis gibi inanmayi tercih eder.
Muhammed'in Mucize(!)leri-Hadislerdeki Akld Ve Bilimdlklar

Islam dininin iki yazili esasi vardir: 1) Kuran, 2)Hadisler..Hadisler iinde "sahih" denilen, yani, anlatanlarin yalan sylemedigine inanilan birka hadis kitabi vardir..Muhammed ldkten sonra, onunla beraber bulunanlarin anlattiklari $eylerdir, hadisler.. Islam dininin ne derece mantikli bir din oldugunu degerlendirmek isteyenlere, bu hadislerden rnekler aktaracagim.. 2000 yln geride braktmz bu ada, ben bu uydurmalara inanmiyorum..Ama, "iyi" mslmanlarin "inanmasi" lazim. Ben, "inansiz" oldugum iin "inanmiyorum". nk, bunlara inanmak elimden gelmiyor..Bakalim, sizlerin degerlendirmesi nasil olacak? Muhammed'in Doktorluu ile ilgili hadisler ve biilgiler iin buraya tklaynz.
Alayan Ktk
.. "Olay", Muhammed'in 11 "sahabi"si (arkada) tarafndan "nakl" edilmitir. (Bkz. Sleyman Nedvi, Ibid, c.4, s.1653, dipnot1) Bunlar arasnda, Abdullah Ibn Abbas, Abdullah Ibn mer, Cabir Ibn Abdullah, Ebu Saidi'l-Hudri, Enes Ibn Malik, beyy Ibn Kab gibi nller ve Peygamber'in karlarndan Aie de var. Bylesine bir samalkta bile "sahabi"ler birleebiliyorite. Peygamber'in, "birer yldz gibidirler, hangisine uyarsanz, doru yolu bulursunuz!" diye vd "sahabiler".. Sz konusu olay, yani bir "mucize" olarak "hurma ktnn Peygamber iin alad", "en salam" kabul edilen "hadis kitaplar"nda da yer almakta, "tefsir kitaplar"nda da..(Bkz.Tecrid, hadis no 126). "Olay" alp yazanlar arasnda Buhari de var. (Bkz. Kamil Miras,Sahih-I Buhari Muhtasar Tecrid-I Sarih Tercemesi, Ankara 1966, (2.basm), c.3,s.76,77, 1 no.lu dipnot.)Dahas bu olay ieren hadis, salamlk ynnden hadisilerce en yksek derece saylan "mtevatir" derecesindedir. "Mtevatir hdis"tir, ya da bu mertebede grlmtr.(Bkz.Kamil Miras,Ibid, c.3,s.79,4 no.lu not. Ayrca; Bkz.Nedvi,Ibid,c.4,s.1652,1653) "Olay" nasl olmu? "Mescid'de mimber yoktu. Peygamber hutbe okurken, bir hurma ktne dayanrd. Sonra mimber yapld ve Peygamber mimibere kmt hutbe okumak iin. Artk hurma ktne dayanmyordu. Tam o srada bir "alama" sesi duyuldu. Kimine gre bir ocuk alamasna, kimilerine greyse gebe, ya da yavrusunu arayan bir deve sesine benziyordu. Ama kesin olan uydu: Bir 'feryat', 'ac bir lk' ya da 'acl alama' trndendi. Ktkten peygamber ayrld iin olmutu bu. Sarslarak alayan ktkt. Peygamberin daha nce dayanarak hutbe okuduu hurma ktyd. Dayanamyordu ayrla. Alamas, inlemesi bundand. Peygember hemen mimberden indi, elini kte koydu. Ya da kucaklad onu. Ktk sesini yavalatt. Tpk susturulan bir ocuk gibiydi artk. Yava yava alayarak inledi. Ve sustu sonra. Bunun zerine Peygamber konuup unlar syledi.:'Ktk, yannda iitmeye alk olduu zikrullah iin (artk yannda hutbe okunmad iin) alad."(Bkz. Sahih-I Mslim,yay.Muhammed Abdulbaki,1972,Beyrut,c.4,s.2306,2307.Ay rca Bkz.Sleyman Nedvi, Ibid,c.4,s.1656,1657.) "Mtevatir" derecesine ulat
slamiyet Gerekleri
209
bildirilen "hadis"in ve Peygamber'in arkadalarnn anlattklar byle ite.
Muhammed'in Parmaklarndan Su akyor
Muhammed'in esme Olan Parmaklarndan Sular Akyor
Peygamberin nl arkadlarndan Enes anlatyor: "Peygamber, arkadalaryla birlikte Zevra'da bulunuyordu. Kendisine bir kap getirildi. Elini daldrd kaba. Ve parmaklar arasndan sular fkrmaya balad. Topluluktaki herkes abdest ald." Katade, Enes'e "Orada ka kii vard?" diye sormutu da Enes, "300 kii kadar vardk!" karln vermiti."(1) Peygamber'in arkadalarndan Cabir anlatyor: "Hudeybiye gn halk susamt. Peygamberin nndeyse bir su kovas bulunuyordu. O, onunla abdest ald. Halk, akn etmiti bu suya. Peygamber 'Ne istiyorsunuz?' diye sordu. Yanna enler de, 'Suyumuz yok. Ne abdest alacamz, ne de ieceimiz su var' dediler. 'Yalnzca senin yanndakinden baka!' diye eklediler. Peygamber, alini su kovasna soktu. Ve birden, sular parmaklarndan akmaya balad. Tpk, emeler gibi. Akan sulardan itik, abdest aldk." Cabir'e, 'O srada ka kii vardnz?' diye soruldu. Cabir'in karl u oldu:"Yzbin kii bile olsaydk, akan su yeterdi bize. Ama, biz orada binbeyz kiiydik" Bu iki hadis de, hem Buhari'nin hem de Mslim'in "E's-Sahih"lerinde vardr. Baka hadis kitaplarnda da.. (1): Bkz. Buhari,Babu Alamati-Nbevve; Bkz. Tecrid:1466; Bkz.Nedvi,Ibid,c.4,s.1698; Bkz.Kadi Iyaz, Ibid,s.230.
Yryen Aalar
Muhammed'in arkadalarndan Abdullah Olu Cabir anlatyor: "Peygamberle birlikte yryorduk. Geni bir dereye indik. Peygamber ayakyolu (tuvalet ihtiyac) iin biraz gitti. Bir su kabyla izledim onu. Peygamber baknd, arkasna geebilecei bir ey, ya da elverili bir yer gremedi. O srada, derenin kysndaki iki aa gzne iliti. Hemen aalardan birinin yanna gitti. O aacn dallarndan birini tuttu ve ona, 'Allah'n izniyle bana boyun e' dedi. Dal hemen boyun edi. Tpk, sahibinin ardndan ekilip gtrlen, burnu halkal bir deve gibiydi. Peygamber, sonra br aaca gitti. Onun da dallarndan birini yakalad. Ona da 'Allah'n izniyle bana boyun e' dedi. O da br gibi boyun edi. Peygamber, iki aacn ortasnda kalnca, aalar birltirmeye yneldi. Ve, 'Allah'n izniyle bir araya gelin' dedi. ki aa hemen bir araya geldi. Kendisine ok yakn olduumu anlamasn ve beni ok uzaklatrmasn diye, hzla, Peygamber'den biraz teye gittim. Oturmu, kendi kendime konuuyordum iimden. Ve dalm, yanma yreme baknp duruyordum. Birden, Peygamber'le kar karya geldim. O srada, aalar da ayrlm, ve her biri kendi kk zerine dorulmutu. Bir an, Peygamber'i durmu, bayla ylece iaret ederek aalara buyruk verir grdm. Sonra dnp bana yneldi, Peygamber. Yanma geldiinde de, 'Cabir! Ayak yolu mucizemi grdn m?' diye sordu. 'Evet, ey Peygamber! (Grdm!) diye karlk verdim."(1) Bu "hadis-I erif" Mslim'in E's-Sahih'inde de yer almakta olduuna gre, "salam" saylmas gereken bir hadistir(2). Bu na benzer "olay", Peygamber'in baka "sahabi"leri de anlatrlar. Bu arkadalarnn anlattklarnn zetiyse u: Peygamber'in yine ayakyoluna gitmesi gerekmi. Elverili bir yer grememi. Sormu, arkadandan da yle elverili bir yer bulunmadn renmi. Bunun zerine, arkadayla, aalara selam ve buyruunu gndermi. Aalar da Peygamber'in "buyruunu" duyunca, yerlerinden kopup gelmiler ve Peygamber'i evrelemiler. Peygamber, tuvaletini yapm. Ii bittikten sonra, aalar yryp gitmiler eski yerlerine. Tabii, yine Peygamber'in buyruuyla..(3).Bu da "hadis". (1): Bkz. Mslim, Ibid, c.4, s.2306,2307 (2): Bkz. Nedvi,Ibid,c.4, s.1657. Bkz.Kadi Iyaz,Ibid,s.241 (3): Bkz. Buhari,Babu Alamati'n-Nbevve, bkz.Tecrid:1465.hadis. Bkz. Mslim, Babun Fi Mucizatu'n-Nebiy (Kitabu'l-Fedail),hadis no:6, c.4,s.1783. Ayrca, bkz. Nedvi, Ibid, c.4, s.1687. Bkz. Kadi Iyaz, Ibid, s.229,230. frkle oalan Yemek Buhari ve Mslim'in birlikte "sahih (salam)" bulup kitaplarna yazdklar bir hadis: Enes anlatyor: "Ebu Talha, kars mm Sleym'e yle demiti:'Peygmber'in sesini biraz gsz buldum. A olduunu sezdim bundan. Yiyecei bireyin var m?' Kars, 'Evet,' demi ve birka arpa ekmei karmt. Kadn, sonra bir barts krd; bartsnn bir ucuyla ekmekleri sard, ve koltuuma yerletirdikten sonra, br ucuyla da zerinden rtt. Ve beni ekmeklerle peygambere gnderdi. Gittim, Peygamber'I mescidde buldum. Yannda kiiler vard. Dikildim zerlerinde. Peygamber bana sordu:'Seni Ebu Talha m gnderdi?' 'Evet,' dedim. Sordu, 'yiyecekle mi?' Yine, 'Evet,' karln verdim. Peygamber, sonra yanndaklere 'Haydi, kalkp gidelim,' dedi ve yrd. Ben de nlerinde yryordum. nce kalkp, Ebu Talha'ya haber verdim. Ebu Talha da karsna 'mm Sleym! Peygamber bir sr insanla geliyor. Evimizdeyse, onlara yedirebileceimiz hi bir eyimiz yok!' dedi. Karsysa, 'Allah ve Peygamberi daha iyi bilir durumumuzu!' dedi. Ebu Talha, bu kez Peygamberi karlamya kt ve onunla birlikte ieri girdi. Peygamber, 'mm Sleym! Yiyecek olarak yannda neyin varsa getir!' dedi. O da daha nce Peygamber'e gnderdii ve geri getirilen ekmekleri getirip koydu nne. Peygamberin buyruuyla ekmekler paraland. mm Sleym, ekmeklerin zerine tulumdan ya dkt ve kartrd. Sonra, Peygamber, ekmeklerin zerine Tanr ne dilediyse sylyip okudu (okuyup fledi). Sonra Ebu Talha'ya, 'On kiiye izin ver (gelsinler)!' dedi. Ebu Talha, syleneni yapt. On kii gelip doyuncaya dek yediler. Sonra kp gittiler. Daha sonra, Peygamber yine, 'On kiiye daha izin ver(gelsinler)!' dedi. Ebu Talha yine syleneni yapp, ikinci on kiiyi de buyur etti. Onlar da yediler, doyup gittiler. Peygamber yine 'On kiiye daha izin ver(gelsinler)!' dedi. Ebu Talha nc on kiiyi de ard ekmek ya karm yemee. Onlar da karnlarn doyurup, ktlar. Peygamber yine, 'On kiiye daha izin ver(gelsinler)!' dedi. Ebu Talha drdnc on kinin de sofraya gelmesini salad. Onlar da yediler, doydular. Topluluun tm doydu ononla. Ve topluluk, 70-80 kii kadar vard." (Bkz. Buhari, Babu Alamati'n Nbvve; Bkz. Kadi Iyaz, Ibid, 243.) Bir dier "oaltma olay" da yle: Buhari'nin E's-Sahih'inde, Cabir anlatyor: "Babam lmt, geriye ar bor brakmt. Peygamber'e vardm. 'Babam lrken ok bor brakt. Geriye kalan hurmaln gelirinden baka hibir eyim yok. Yllarca desem bile, hurmaln rn, borcu kapatmaya yetmez. Bari benimle gel de, alacakllar bana kt sz sylemesinler!' dedim. Geldi, Peygamber. Hurma harmanlndaki ynlardan birini dolat ve dua etti (okuyup fledi). Sonra, br kesimi dolap dua etti. Daha sonra oturup unlar syledi: 'Hurmalarnz aln, karn harman yerinden.(Kimin ne alaca varsa, alp gtrsn)' Hurmalar da tm alacakllara yetti, tm borlar dendi. Hatta, bir o kadar da geriye kald hurma rnnden. (Bkz.Buhari, Babu Gazveti Hayber, Menakbu Ali..; Bkz. Mslim, Babu Fedaili Ali; Bkz. Nedvi, Ibid, c.4, s.1663; Bkz. Kadi Iyaz, Ibid, s.261).
kiye Blnen Aydede

Bunu da biliyor muydunuz? Hibir astronomi ve tarih kitaplarinda yazmayan bir doga olayini Muhammed gereklestirmis(!)..Ay'I ikiye blms kendileri..Sahitleri de var..Hadis kitaplarina gemis bu olayi(!), kaynak gsterilen hadis kitaplarinda yazdigi sekilde aktaralim.. Muhammed'in isteiyle ay ikiye blnm: Kur'an'da bir "Kamer" Suresi var. Kamer, ay demektir. Bir mucize olarak, ayn blnd anlatld iin, sureye bu ad verilmi. Surede, bakn, ne "buyuruluyor"? "Kyamet yaklat, (onun iin:) Ay ikiye blnd. Bir mucize grnce yz evirirler ve :'Sregelen bir bydr' derler."(Ayet 1-2) .. Sz konusu mucize, en salam saylan hadis kitaplarnda da yer alr. .. Buhari'nin kitabna ald bir hadisin anlam yle: "Abdullah Ibn Mes'ud'dan aktarlmtr.: Ibn Mes'ud der ki: Ay, Peygamber'in zamannda ikiye blnd. Onun zerine Peygamber, 'Tank olun!' dedi. (Bkz.Kamil Miras, Ibid, c.9, s.369) Yine Buhari'nin, Enes Ibn Malik ile Abdullah Ibn Abbas'tan gelen iki aktarmas daha var. Bunlardan birinde, Mekke putataparlarnn Peygamber'den mucize istedikleri, Peygamber'in de onlara Ay'n ikiye blndn gsterdii" anlatlr. brnde, yine, "Peygamber zamannda, Ay'n ikiye blnd" aklanr. (Bkz.Sahihu'l Mslim, yay. Muhammed Fuad Abdulbaki, Beyrut, 1972; Kitabu Sfat'l-kyameti ve'l -cenneti ve'n -Mar, Babu Inikaki'l-kamer, c.4,s.2158, hadis no.44; Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Menakb/36; Mslim, e's-Sahih, Kitabu Sfati'l-Mnafkn/46-47, hadis no:2802.) Daha ayrntl bilgi veren hadisler de var: Mslim'in E's-Sahih'ine ald hadislerden birinin anlam tam yledir: (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu Sfati'l-Mnafkn/46-47, hadis no:2800.) "Abdullah Ibn Mes'ud der ki: Biz, Peygamber'le birlikte Mina'da bulunuyorduk. O srada, Ay iki paraya ayrld. Bunlardan bir para, dan arka yannda, bir para da dan beri yannda kald. Bunun zerine Peygamber,'Tank olun!' dedi bize. (Bkz. Ibn Melek, Mebariku'l-Ezkar mi erhi Meariki'l-Envar, Istanbul, 1309, c.2, s.263. Bkz. Buhari, Babu Alamati'n-Nbevve ve Mslim, Kitabu'l Sfati'lKyameti ve'l -Cenneti Ve'r-Nari, Babu Inikaki'l-Kamer. Bkz. Sleyman Nedvi, Islam Tarihi Asr- Saadet, ev. mer Rza Dorul, Istanbul, 1928,c.4, s.1606-1607, 1606'daki dip not. Bkz. Kamil Miras, Sahih-I Buhari Muhtasar Tecrid-I Sarih Tercemesi, Istanbul, 1945, TC Diyanet Ileri Reislii Neriyat, c.9, s.369.) Bu hadisi, birou gibi, Tirmizi de kitabna aldktan sonra ayeti de eklemitir. "Ay'n bir parasnn bir yannda, br parasnn da kald bildirilen da" hangi dadr? Bu da aklanyor Hadis-I erifler'de: "Hira" Da. Buhari ve Mslim'in ittifak ettikleri, yani ikisinin de alp yazdklar bir hadiste de dan ad Hira olarak geer. .. Siz neye inaniyorsunuz?
slamiyet Gerekleri
210
Muhammed'in Doktorluu I
".. Tkrkle Tedavi: Muhammed'in biroklarn "tkrkle" tedavi ettii anlatlr. Byle tedavi ettikleri arasnda, damad Ali de bulunmakta.. Muhammed: "Ali nerede?" Sahabe: "Gzleri aryor (hasta)" Muhammed: "Bana gelsin" Bu konumadan sonra Ali, Muhammed'e gelir. Ve Muhammed, Ali'nin gzlerine tkrr, tedavi eder. Hadiste, aynen u anlamdaki szler yer alr: "Peygamber, Ali'nin gzlerine tkrd ve gzler hemen orada iyileti. ylesine ki, gzlerde hi ar bulumam gibiydi." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Cihad/102, 143; Tecrid, hadis no: 1236; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Cihad/132, hadis no: 1807 ve teki hadis kitaplar.) frkle tedavi: Hadislerde pek okrnek verilir. Ve, iki tr vardr. Tedavide tkrksz frk, tkrkl frk.. Tkrksz frk: Hadislere gre Muhammed, bu yntemle krklar, yaralar, kl yaralarn bile tedavi ediyordu. Yani okuyup frerek. Ekva Olu Seleme, Hayber'de bacandan vurulur. Muhammed'e gelir. Muhammed, " nefes" eder, yani okuyup " kez frr". Seleme'nin sorunu, ars, szs kalmamtr. (Bkz. Buhari, e's-Sahih, kitabu'l-Megazi,/38; Tecrid, hadis no: 1611; Ebu Davud, Snen, Kitabu't-Tbb/19, hadis no:3894 ve teki hadis kitaplar.) Tkrkl frk: Ali'nin gzlerinin tedavisinde grld gibi, pekok olayda bu yntem uygulanrd. Ilkellerde de bu tedavi yntemi ok geerli ve yaygndr. Prof.Dr.Veyis rnek unlar yazar: "Tkrk (ilkellerde) hastalk tedavisinde kullanlr. Tkren kimsenin mistik ve majik (bysel) gcn karsndakine geirdiine inanlr. Ayrca nazar inancnn yaygn olduu yerlerde, ktl uzaklatrc pratikler de kullanlr" (Bkz. rnek, Etnoloji Szl, Tkrk Mad.) frkle tedavinin alanna giren hastalklar: Yukarda da belirtildii gibi, hadislerde bu tedavi ynteminin pek ok olayda kullanld anlatlr. "Nazar"a (gz demesi"ne kar frk: Yznde "sarlk" belirtisi grlen bir kz grr Muhammed. Ve hemen buyurur: "Bu kzcaz okutup fletin. nk buna gz demitir (nazar var)." (Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Tbb/35; Tecrid, hadis no:1933; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/59, hadis no:2197 ve teki hadis kitaplar.) Muhammed'in karlarndan Aie anlatyor: "Peygamber, gz demesine kar (tedavi iin) okuyup frmeyi buyurmutur." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/35; Tecrid, hadis no:1932; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/55-56, hadis no:2195 ve teki hadis kit.) Ylan, akrep bcek sokmalarnda frk: Malik Olu Enes anlatyor: "Peygamber, bcek, akrep, ylan zehirlenmelerinde ve kulak arsnda tedavi iin okuyup flemeye izin verdi." (Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/26; Tecrid, hadis no:1929; Mslim, Kitabu's-Selam/57-58, hadis no: 2196 ve t.) Ayn eyi Aie de anlatyor. (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/35; Tecrid, hadis no:1934; Mslim e's-Sahih, Kitabu's-Selam/52-53, hadis no:2193) frkle tedavi creti ve Muhammed'in pay: Hadiste anlatldna gre: Ebu Said ve Peygamber'in teki arkadalarndan bir kalabalk, birkesim yeri ele geirmek iin yola kar. Yollar bir kabileye der. Kabile bakann akrep sokmutur. "Peygamber'in arkadalar"na bavurulur. Tedavi iin birey bilen olup olmad sorulur. Ebu Said Hudri atlp, bakan tedavi edebileceini syler. cret pazarlndan sonra tedaviye giriir. Fatiha suresini okuyup frr. Bakan kurtulmutur. cret: Bir sr koyun. Yani, akrep zehirini okumayla, frkle tedavinin karl. Bu arada srnn Ebu Said ve arkadalar arasnda bltrlmesi sz konusu olunca sorun kar. zm iin "Peygamber"e gtrlr konu. Olay ve tedavi anlatlr. Alnan cret de..Bunun zerine, Muhammed'in verdii karlk u olur: "ok iyi etmisiniz (bu tedavi ve cret iinde) Koyunlar imdi paylatrn ve benim paym da ayrn.." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/39; Tecrid, hadis no:1031; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/65-66, hadis no:2201)"
Muhammed'in Doktorluu II
frkle tedavide el srme, okama: Vcudun aryan, acyan yerine el srerek okunur; flenir. Muhammed de byle yapard hastalarna. Muhammed'in karlarndan Aie anlatyor: "Hastaya, Peygamber unu diyerek tedavi ederdi: 'Kimimizin tkryle yremizin topradr bu..Efendimizn (Tanrmzn) izniyle hasta iyileir bununla."(Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/38; Tecrid, hadis no:1935; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/54, hadis no: 2194; Ebu Davud, Snen, Kitabu't-Tbb/19, hadis no: 3895 ve teki hadis kit.) Aie, Muhammed'in balangta "Bismillah (Tanr adyla)" dediini de anlatr ayn hadiste. Ve bu hadisin aklamas yle yaplr: "Peygamber, 'tkrnden' iaret parmana bulatrr ve bu parma topraa srerdi. Tkrkl ve toprakl parmayla da hastay svazlar, elini (parman), hastann hastalkl yerinin zerinde gezdirirdi." (Bkz. Kamil Miras, Sahih-I Buhari Muhtasar Tecrid-I Sarih Tercmesi, 12/92, hadis no: 1935; Mslim, yukardaki hadis, 2/1724.) Yine Aie anlatyor: "Bizden bir insan, hastalndan ikayette bulunduunda, Peygamber eliyle hastalkl yere dokunurdu (elini aryan, acyan yer zerinde gezdirip okard).."(Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/38; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/46, hadis no:2191 ve t.) Aie, Muhammed'in bu srada hangi duay okuyup frdn de ayn hadiste aklar. Yukardaki ve daha birok hadislerde anlatldna gre, Muhammed tkrkl ya da tkrksz frkle tedavi ederken deiik eyler mrldanr ve elini hasta zerinde gezdirirdi. Din etnolojisi alannda inceleme ve aratrmalar ortaya koymutur ki, ilkellerde de bu tedavi yntemi vardr. Bysel etki grlr. O nedenlerle, ilkellerde "byc", ayn zamanda hastalara bakan bir tr doktordur. Ebu'l-As Olu Osman anlatyor. Bu Osman'da bir ar-ac vardr. Gelip Muhammed'e anlatr. Muhammed de hemen unu syler: "Elini, vcudunun o aryan yerine koy ve unlar oku.." kez bismillah demesini, yedi kez de baka bir dua okuyup frmesini bildirir. (Bkz.Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/67, hadis no: 2202) Deliliin frkle tedavisi: Temim kabilesinden Salt Olu Harice'nin amcas Ilaka, yeni mslman olmutur. Mslman olup Muhammed'in yanndan ayrldktan sonra, yolu bir kabileye der. Bu kabilede demir zincire vurulup balanm bir deli adam vardr. Ailesi, yeni mslman Ilaka ile konuur: "Evet.." "Duyduumuza gre, sizin sahibiniz (Muhammed), Tanr'dan yaral eyler getirmi. Sen de onun arkada olduuna gre, bu hastamz (deliyi) iyilie kavuturacak birey biliyormusun? Yeni Mslman (naslsa rendii) Fatiha suresini okuyup fler, deliye. Zincirlerle bal deli iyileir. Ve yeni mslman (Ilaka), tedavisinin karlnda delinin ailesinden yz koyun alr. Muhammed'e geldiinde olay anlatr. Muhammed'le yle konuurlar: "O deliyi tedavi ederken, Fatiha'dan baka birry okumadn deil mi?" "Hayr." "Canm stne andierek sylerim ki, sen yle bakalar gibi batl bir tedavinin karln alp yemiyorsun. Hak olan bir frkle tedavinin karln alp yiyorsun.(Yani, frnn karlnda aldn yz koyun sana helaldir, hk ettin bunu.) (Bkz. Ebu Davud, Snen, Kitabu't-Tbb/19, hadis no: 3896; Ahmed Ibn Hanbel, Msned, 5/211) frn hastala kar koruyuculuu: Hadislerde, frk tedavi yntemi olarak yer ald gibi, hastalklara, tehlikelere kar koruucu olarak da yer alr. rnein, ylan, akrep sokmalarna kar bir nlem diye tlenir. Akrap sokmu, zehirlenmi olan birinin bavurduu Muhammed, unlar syler: "Sen yatarken, unlar okuyup frm olsaydn, akrep seni sokmayacakt. Soksa da zarar vermeyecekti." (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'z-Zikr, hadis no: 2709; Ebu Davud, Snen, Kitabu'tTbb/19, hadis no:3898.) frk, cinlere, eytana kar da bir nlem olarak gsterilir. (Bkz. Ebu Davud, Snen, hadis no: 3893) Hastala kar temizlik:
slamiyet Gerekleri
211
Hadiste bir temizlik rnei ve nemli bir nlem: "Herhangi birinizin yiyecek kabna bir sinek dse (sinein tm batm deilse) tmn iyice batrsn kaba. nk, sinein bir kanadnda zehir, br kanadnda zehire kar ifa vardr." (Buhari'de de yer alan hadis iin, Diyanet yaynlarndan Tecrid-I Sariha, 1941 no.lu hadise bkz.)
Muhammed'e gre, yaz neden scak; k neden souktur?

Bunun cevabn Muhammed yle veriyor: Yaz scann iddeti cehennemin kaynamasndandr.. (Anlalan, cehennemde iyi bir izolasyon yok, ieride yanan odunlarn ve kaynar svlarn scakl dar kap dnyaya ulayor, bylece de yazn hava bazan ok scak oluyor!) Kn ise, cehennemde ate scakl dm olmal ki, (belki de tatil yapyor ocaklar) dnyada hava souyor. imdi, bu yazy okuyanlar, "nereden kt bu?" diyecekler.. Benim iddiam deil bu, ama, Islam peygamberi Muhammed sylemi bunu... Gnein kzgn olduu zamanlarda le namazn serinlie brakmas iin syledii hadisten alnmadr: "Sicak siddetlendigi vakitte salat (i-Zuhru) serinlige birakiniz. Zira sicagin siddeti cehennemin kaynamasindandir. Nar (i-cehennem) Rabbine arz-i sekva etti: "Ya Rab, beni ben yiyorum (izin ver)" dedi. Allahu Teala da iki defa nefes almasina izin verdi. Nefesin birisi kisin, digeri yazin. En cok maruz oldugunuz sicak ile sizi en ziyade usuten zemherir (iste budur)." Goruluyor ki Muhammed'in soylemesine gore, mevsimlerin sicak ya da soguk oluslarinin nedeni, cehennimin "kaynamasindan" ve "nefes almasindan"dir; cehennemin kaynamasi siddetli sicaklara sebep olmaktadir. Ote yandan fazla kaynamaktan dolayi cehennem kendi kendini yemeye, kemirmeye baslar ve Tanri'ya sikayette bulunur: "Ya Rab" der, "Beni ben yiyorum!" Ve cehennemin bu sikayeti uzerine Tanri ona, iki kez nefes almasi icin izin verir, ki bu da sicak ve soguk mevsimleri olusturur! Evet, bu szler, Buhari'nin Ebu Hureyre'den rivayet ettigi bir hadistir ki, Diyanet Isleri Baskanligi'nin Sahih--i Buhari Tecrid-i Sarih Tercumesi adli yayinlarinin ikinci cildinin 476-7 sayfalarinda 321 sayili hadis olarak yer almistir. Islamiyet'in bilimd ve akld temelleri, mevsimler ve cehennem konusunda bununla da kalmyor. Meerse, "cehennem konusuyor"mus da:
Cehennem Konuuyor..
Muhammed'in soylemesine gore cehennem Cuma'dan gayri her gun parlatilmaktadir. Ve parlatildigi sirada gunes zeval vaktinde bulunmus olur. Gunes zeval vaktinde iken yeryuzunun sicak olusu, cehennemin o sirada parlatilmakta olusundandir. Ve cehennem, Cuma gununden gayri haftanin her gunu, gunes zeval vaktinde iken parlatildigi icin, o saatlerde namaz kilinmasi yasaklanmistir. Cehennem sadece Cuma gunu parlatilmadigi icindir ki Cuma gunu gunes zeval vaktinde iken namaz kilmak gerekir. (Bkz Imam Gazali Kimya-i Saadet, Ist 1979 s 107). Ote yandan Kuran'da cehennemin Tanri ile sik sik konustugu ve Tanri'nin sorularini cevaplandirdigi yazilidir. Ornegin Kuran'in Kaf suresinde, gunahkarlar atese atildikca, Tanri'nin cehenneme "Doldun mu?" diye sordugu ve cehennemin de bu soruya "Hayir, dolmadim. Daha var mi?" diye cevap verdigi anlatilmistir. (Kaf suresi Ayet 30). Anlasilan cehennem insanlari yemekten pek hoslaniyor olmali ki bir turlu doyamamaktadir. Bu arada aklma da gelen sorulardan biri u: Hani, kyamet olacak da, kt insanlar cehenneme gnderileceklerdi.. Kyamet olmadna gre, demek ki cehennem bo bulunuyor.. Kaf suresindeki olay ne zaman olmu(!) peki? Ayrca, daha kyamet kopmadan cehennem bou bouna yanyor ve parlatlyor ise bu bou bouna enerji ve emek israf deil mi? Gnmzde bilimdisi ve akildisi hurafelere inanmayi kim bekleyebilir? "Iman"i, "akil"a stn tutanlar bu devirde nasil olabilir? Insanlar bilgilendike, azalacak dincilerin sayisi dogal olarak.. Yukarida siralanan bircok akildisi ve bilimdisi ifadeler ile gnmz bilim ve gerceklerine uymayan anlatimlar, Kuran'in 1400 yil onceki durumu ile gnmzde kullanilamayacagini gostermektedir. Dahasi, eger var ise, her seyi mkemmel yarattigina inanilan bir Tanri'nin, bu denli acik hatalarla dolu bir kitap gonderdigini dsnmek mmkn olamayacagina gore, geriye tek bir sonuc kaliyor: Kur'an, Muhammed ve arkadaslari tarafindan yazilmistir.
eytan Hakkndaki Ayetler

A'raf suresinin 27. ayetinde, "SEYTAN"dan sz edilirken: "...Sizin onlari grmeyeceginiz yerlerden,o ve toplulugundan olanlar, sizi grrler." deniyor. Bundan su ikiyor aika: - Seytan ve toplulugundan olanlar, insanlari grrler. - Insanlarsa ne seytani, ne de onun toplulugundan olanlari grebilirler. "Seytan ve toplulugu ( huve ve kabiluhu )" anlatiminin kapsami iinde, Kur'an yorumculari, "cin"leri de grrler. ( Bkz. Taberi, Camiu'l-Beyan fiTefsiri'l-Kur'an, 8/113, F. Razi, e't- Tefsiru'l-Kebir, 13/54.) Byleyken, Elmali Hamdi Yazir, "mfessirin (Kur'an yorumculari) demislerdir ki bundan, insanin seytani hi gremeyecegi zannedilmemelidir..." diyor. (Bkz. Hak dini Kur'an Dili, 3/2147.). Oysa, ayetteki aik anlatim nedeniyle, "Kur'an yorumculari"nin tm bu grs paylasmaz. (Bkz. Taberi, ayni yer; F. Razi, ayni yer; Celaleyn 1/132;Tefsiru'n-Nesefi, 2/50.) Fahruddin Razi, su nedenlerle "cin"lerin, "seytan"larin insanlara grnmemesi gerektigini yazar: ( Bkz. F. Razi, ayni yer.) Baska kiliklara brnerek bile olsa "cin-seytan" insana gzkr olsa: - Insan rnegin karisinin, ocugunun, gerekte "CIN" oldugunu dsnebilir. - Insan her grdg kimse iin de bu saniya( cin oldugu sanisina) kapilabilir. - Ve bylece kimseye gven kalmaz. -......... Gelin grn ki, Muhammed, "SEYTAN"i, "CIN"i, hem de somut bir biimde grdgn syler.
"Seytani yere yatirdim, boguyordum"

Nesei'nin Aise'den aktardigi bir hadise gre Muhammed syle der: "Namaz kilarken seytan geldi. Hemen yakaladim, yere yatirdim, boguyordum onu. O denli ki, onun dilinin soguklugunu elimin zerinde duydum.". Ibn Teymiyye, bu hadisi saglamlikta Buhari'nin kosullarini tasidigini belirtir. (Bkz. Takiyyundin Ibn Teymiyye, Izahu'd Delale fi Umumi'r-Risale, Misir, 1369, s. 41. Bu hadis iin ayrica bkz. Kamil Miras, TEcrid-i Sarih Ter., 288 no.'lu hadisin "izah"indaki 2 no.lu not.) Seytanin "yatirilmasi", "bogulmasi" ve "dilindeki sogukluk, bu soguklugun elde duyulmasi", "bes duyu" iine giren, somut durumlardir. Muhammed'in "seytani bogarken onun salyasinin eline bulastigini, elinde bunu duydugunu(hissettigini)" anlattigi da aktarilir. (Bkz. Ahmet Ibn Hanbel, Msned, 3/82. )
Cinin-seytanin direge baglanmasi

Ayni hadiste, Muhammed'in "seytani yakaladiginda, bir direge baglamak istedigini, buna g yetirebildigini, ama bu tr seylerin Sleyman peygambere zg kalmasi gerektigini dsnp direge baglamaktan vazgetigini" anlattigi belirtilir. Yine bu hadiste Muhammed'in "...Direge baglardim ve Medine ocuklari onunla oynarlardi yoksa." dedigi de aktarilir.(Bkz. Ayni kaynaklar.) Bu hadis, Buhari'nin ve Mslm'in e's-sahihlerinde de -biraz degisikliklerle- yer aliyor. Mslim'deki bir aktarmaya gre Muhammed syle anlatmakta: -"Tanri dsmani Iblis, yzm yakmak amaciyla, bir ates aleviyle geldi. Bu nedenle ben kez: "Senden Tanri'ya siginirim!" dedim. Sonra "Tanri'nin tam lanetiyle seni lanetlerim!" diye ekledim. Yine kez. Geriye gitmedi. Yakalamak istedim sonra. Tanri'ya antierek sylerim ki, kardesimiz Sleyman'in (bu tr seyleri yapmanin kendisine zg kilinmasina iliskin) istegi olmasaydi baglanacakti o. Ve Medine halkinin ocuklari onunla oynayacaklardi." (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Mesacid/40, hadis no: 542.) Bir baska aktarmaya da, Buhari ve Mslim, birlikte syle yer verirler: "Dn gece, CINLERDEN IFRIT, namazimi bozdurmak in bana ansizin saldirdi. Tanri, bana, onu yakalama olanagi verdi. Ve onu, Mescid'in direkelrinden bir direge baglamak istedim. Sabah olunca, tmnz ona bakip seyredesiniz
slamiyet Gerekleri
212
diye...Ne var ki, kardesim Sleyman'in:"Tanrim beni bagisla, bana benden sonra kimsenin ulasamayacagi bir egemenlik ver!"(Sad, ayet:35) biimindeki szn animsadim ( ve onu direge baglamaktan vazgetim)." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu's-Selat/75; Tecrid, hadis, no: 288; Mslm, e's-Sahih, Kitabu's,Selat/75; Tecrid, hadis no: 288; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l- Mesacid/39, hadis no: 541.) "Cin-seytan" iin, hadislerde baska somut seyler de anlatilir. rnegin "Seytan"in "zart" diye "sesli olarak yellenmesi".
"Seytan zart diye ses ikararak yellenir"

Muhammed'in syle dedigi aktarilir: "Namaza agrildiginda(ezan), SEYTAN geri geri gidip uzaklasir. VE ZART (zurat) diye sesli yellenerek gider. Ezan sesini isitemeyecegi yere degin uzaklasir... (Bkz. Buhari, e's- Sahih, Ezan/4; Tecrid, hadis no: 360; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-SElat/16-19 hadis no:389.) Kimileri bunun bir "temsil" oldugu grsnde. (Bkz. Kamil Miras, bu hadisin "Izahi"ndaki 2 no'lu not.). Ne var ki, "temsil" iin "Seytan"in yellenirken ZART diye ses ikardigini" sylemeye gerek olmadigi dsnlebilir. Su da var: Muhammed, "cinin-seytanin, yemesinden-imesinden" sz eder. (Bkz. Mslim, e's-SAhih, Kitabu'l Esribe/102-106; hadis no: 2017-2020.) Ibn Melek de Nevevi'ye dayanarak "bu yeme- imenin gerek anlamdaki bir yeme ime oldugunu" savunur. ( Bkz. Mebakiru'l-Ezhar fi Serhi Mesariki'l-Envar, 1/100.)"Yemesi-imesi" olanin, "sesli olarak yellenmesi" de dogal degil mi? Yani Muhammed'in szlerini "tevil" etmeye gerek bulunmamakta. EYTAN NEREDE GECELER? BURNUN NDE!... Ebu Hreyre Radiyallahu Anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm buyurdular ki: "Biriniz uykudan uyand zaman kere smkrsn. Zir eytan, burnunun iinde geceler.'' Buhari, Bed'l-Halk 11, (6, 243); Mslim, Tahret 23, (238); Nesi, Tahret 73, (1, 67). EYTAN NE ZAMAN OSURURUR? EZAN SESN DUYUNCA!... Yine Eb Hreyre (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) buyurdular ki: "Namaz iin ezan okunduu zaman eytan oradan sesli sesli yellenerek uzaklar, ezan duyamayaca yere kadar kaar. Ezan bitince geri gelir. kamete balannca yine uzaklar, ikamet bitince geri dnp kii ile kalbinin arasna girer ve unu hatrla, bunun dn diye aklnda daha nce hi olmayan eylerle vesvese verir. yle ki (buna kaplan) kii ka rekat kldn bilemeyecek hale gelir." Buhr, Ezn 4, Amel f's-Salt 18, Sehv 6, Bed''I-Halk 11; Mslim, Salt 19, (389), Mescid 83, (389); Eb Dvud, Salt 31, (516); Muvatta, Nid 6, (1, 69); Nesi, Ezn 30, (2, 21). SU'DA VESVESE VARMI... Ubey bnu Ka'b radyallahu anh anlatyor: "ResIullah aleyhissaltu vesselm buyurdular ki: "Abdest (srasn)da vesvese veren bir eytan vardr. Ad da el-Velehn'dr. yleyse suyun vesvesesinden kann." Tirmizi, Tahret 43, (57). KADIN PME, APDESTN BOZULUR... bnu mer (radyallahu anhm)'in yle dedii rivayet edilmitir: "Erkein hanmn pmesi ve ona eliyle dokunmas hep mlamese (deme) saylr. yleyse kim hanmn perse veya eliyle dokunursa abdest almas gerekir." Bu rivayetin bir benzeri bnu Mes'ud'dan gelmitir. Muvatta, Tahret 64, (1, 43). Hz. Aie (radyallahu anh) anlatyor: "Resulullah (aleyhissaltu vesselm) kadnlarndan birini pt, sonra dnp namaza gitti, abdest tazelemedi. Urve rahimehullah der ki: "Kendisine: "Bu, sizden baka bir hanm olmamal!" dedim, Hz. Aie glmekle cevap verdi.'' Ebu Dvud, Tahret 69, ( 178, 179,180); Tirmizi, Tahret 63, (86); Nesi, Tahret 121, (1,104); bnu Mce, Tahet 69, (502). PEYGAMBER GREN GRENE ATE DEMEYECEKM... Hz. Cabir radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm buyurdular ki: "Beni gren veya beni greni gren bir mslmana ate demeyecektir." Tirmizi, Menakb (3857). PENSNZ ELLEMEYNZ... ABDESTNZ BOZULUR... Bsre Bint Saffan (radyallahu anh) anlatyor: "ResululIah (aleyhissaltu vesselm) buyurdular ki: "Zekerine deen abdest almadka namaz klmasn.'' Tirmizi, Tahret 61, (82, 83, 84); Muvatta, Tahret 58, (1; 42); Ebu Dvud, Tahret 70, (181); Nesi, Taharet 118, (1, 100). 3644 - Talk bnu Ali (radyallahu anh) anlatyor: "Resulullah (aleyhissaltu vesselm)'n yanna geldik. (Biz huzurlarnda iken) bir adam geldi. Sanki o bir bedevi idi. "Ey Allah'n Resul! dedi, kii abdest aldktan sonra zekerine deerse ne gerekir (abdesti bozulur mu, bozulmaz m?) '' Resulullah (aleyhissaltu vesselm) u cevab verdi: "O, kendisinden bir para deil midir?" Ebu Dvud, Tahret 71, (182, 183); Tirmizi, Tahret 62, (85); Nesi, Tahret 120, (1,101). Bu metin Tirmizi'nindir. UYURSANIZ ABDESTNZ BOZULUR... Hz. Enes (radyallahu anh) anlatyor: "Resulullah'n ashab uyurlar, sonra abdest almadan namaz klarlard: (Enes'ten bunu rivayet eden) Katade'ye: "Bu sz Enes'ten bizzat iittin mi?" diye sorulmutu: "Vallahi evet!" diye te'yid etti." Mslim, Hayz 125, (376); Ebu Dvud, Tahret 80, (200); Tirmizi, Tahret 58, (78). Hz. Ali (radyallahu ahh) anlatyor: "Gzler, halkann badr, yleyse uyuyan abdest alsn." Ebu Dvud, Tahret 80, (203). ATETE PM YEMEK YEMEYN, ABDESTNZ BOZULUR... Ebu Hreyre radyallahu anh)'den nakledildiine gre, Ebu Hreyre mescidde abdest alrken yanna Abdullah bnu Krz gelir. Ona, Ebu Hreyre u aklamay yapar: "Bir ke (kurumu kelek) paras yedim, bu sebeple abdest alyorum. nk ben Resulallah aleyhissaltu vesselm'n "Atete pien eyler yiyince abdes aln" dediini iittim." Mslim, Hayz 90, (352); Nesi, Taharet 122, (1,105,106); Tirmizi, Tahret 58, (79); Ebu Dvud, Tahret 76, (194). Bu, Mslim'in lafzdr. Mslim'de Hz. Aie'den de buna benzer bir rivyet mevcuttur. bnu Abbs (radyallahu anhm) anlatyor: "Resulullah (aleyhissaltu vesselm) koyun budu yedi ve namaz kld, abdest almad.'' Buhari, Vud 50, Et'ime 18; Mslim, Hayz 91, (354); Muvatta, Tahret 91, (1, 25); Ebu Dvud, Tahret 75, (187); Nesai, Tahret 123, (1, 108). Hz. Cbir (radyallahu anh) anlatyor: "Resulullah (aleyhissaltu vesselm) kt, beraberinde ben de vardm. Ensrdan bir kadna urad. Kadn ona bir koyun kesti. Bir tabak tze hurma getirdi, ondan yeyip sonra le iin abdest ald ve namaz kld. Sonra (namazdan) ayrld. Kadn ona koyundah arta kalan bir eyler getirdi. Resulullah (aleyhissaltu vesselam) onu da yiyip ikindiyi kld, bu srada abdest almad." Muvatta, Tahret 25, (1, 27); Tirmizi, Tahret 59, (80); Ebu Dvud, Tahret 75, (191,192); Nesi, Tahret 23, (1,108). Bu Tirmizi'nin lafzdr. YER LE GK ARASINDAK MESAFE 73 YIL EKER... GKTEN SONRA 8 YABAN KE VAR.. Peygamber (aleyhissaltu vesselm): "Biliyor musunuz, sema ile arz arasndaki uzaklk ne kadardr?" diye sordu. "Hayr, vallahi bilmiyoruz!" diye cevapladlar. "yleyse bilin, ikisi arasndaki uzaklk ya yetmi bir, ya yetmi iki veya yetmi senedir. Onun stndeki sema(nn uzakl da) byledir." Reslullah (aleyhissaltu vesselm) yedi semay sayarak her biri arasnda bu ekilde uzaklk bulunduunu syledi. Sonra ilve etti: "Yedinci semnn tesinde bir deniz var. Bunun st sath ile dibi arasnda iki sema arasndaki mesafe kadar mesafe var. Bunun da gerisinde sekiz adet yabni kei
slamiyet Gerekleri
213
(sretinde melek) var. Bunlarn snnaklar ile dizleri arasnda iki sem arasndaki mesafe gibi uzaklk var, sonra bunlarn srtlarnn gerisirde Ar var, Ar'n da alt ksm ile st ksm arasnda iki sema arasndaki uzaklk kadar mesafe var. Allah, btn bunlarn fevkindedir." Tirmiz, Tefsir, Hkka, (3317); Eb Dvud, Snnet 19, (4723); bnu Mve, Mukaddime 13, (193). AT GB KNER ALLAH'IN ARI... Ar Zat- Zlcell sebebiyle inleyip ses karr, tpk svarisi sebebiyle atn ses karmas gibi. " Ebu Dvud, Snnet 19, (4726) PARAYLA SU SATILMAZ... YASAK!... yas bnu Abdillah (radyallahu anh) "Hz. Peygamber (aleyhisslatu vesselm)'in suyun satlmasn yasakladn" rivayet etmitir. Ebu Dvud, By 63, (3478); Tirmiz, By 44, (1271); Nes, By 88, (7, 307); bnu Mce, Rhn 18, (2477). NSANLAR ALLAH'IN SRETDR... Hz. Ebu Hreyre radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhisaltu vesselam buyurdular ki: "Sizden biri kardeiyle dvnce yze vurmaktan saknsn." Buhari, Itk 20; Mslim, Birr, 112, (2612). Mslim'in rivayetinde u ziyade var: "...zira Allah Adem'i kendi sretinde yaratmtr." AVIN BR KISMINI AV KPE YEMSE O AV ETN YEME... Adiyy bnu Htim radyallahu anh anlatyor: "(Bir gn): "Ey AIlah'n Resul! Biz, u kpeklerle avlanyoruz. Bunlardan bize hell olan hangisidi?" diye sormutum, u aklamay yapt: "Muallem (terbiye edilmi) kpeini besmele ekerek gnderdin mi, senin iin tuttuunu ye. Ancak kpek kendisi yemeye kalkmsa onu yeme. Zira bu durumda ben, av kpein kendisi iin yakalam olmasndan korkarm. Eer senin gnderdiin kpeklere baka bir kpek kart da (hangisinin yakalad belli deilse) yine yeme." Buhri, By 3, Zebaih 1, 2, 3, 7, 8, 9, 10, Tevhid 13; Mslim, Sayd 1, (1929); Ebu Dvud, Sayd 2, (2847-2851); Tirmizi, Sayd 1- 7, (1465-1471); Nesi, Sayd 1- 8, (7,179-183),19-23, (7,193-195). Sa'd bnu Ebi Vakks radyallahu anh'a retilmi (muallem) bir kpek av ldrecek olursa, yenilip yenmiyecei sorulmutu: "Ye dedi, ondan sadece bir para da kalm olsa.'' Muvatta, Sayd 7, (2, 493). MECUS KPEGNN AVLADII AV'IN YENMES YASAKTIR... Hz. Cabir radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm, mecusi kpeinnin avlad avn etini yemeyi yasaklad." Tirmizi, Sayd 2, (1466). ERKEKLERE ALTIN TAIMAZ... bnu mer (radyallhu anhm) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) kendisine altndan bir yzk yaptrd. Bunun zerine halk da altn yzkler yaptrd. Bilahare aleyhissaltu vesselm minbere kp oturdu, yz kard ve: "Vallhi bunu ebediyen takmyacam!" dedi. Halk da yzklerini karp attlar." Buhri, Libs 45, 46, 50, 53, Eymn 6, 'tism 4; Mslim, Libs 53, 55, (2091); Muvatta, Sfatu'n-Nebi 37, (2, 936); Eb Dvud, Htem 1-2, (4218, 4219, 4220); Tirmizi, Libs 16, (1741); Nesi, Zinet 43, 53, (8,165,178); bnu Mce, Libs 40, (3642-3644). bnu Abbas (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) bir adamn elinde altndan bir yzk grd. Onu karp att ve: "Biriniz tutup ateten bir paray alp eline koyuyor!" buyurdu. Reslullah (aleyhissaltu vesselam) gidince adama: "Yzn al (baka srette) ondan faydalan" dediler. O: "Hayr! Vallhi ebediyen almayacam, onu Reslullah (aleyhissaltu vesselm) att" dedi." Mslim, Libs 52, (2090). Said bnu'l-Mseyyeb anlatyor: "Hz. mer, Sheyb (radyallhu anhm)'e: "Niye parmanda altn yzk gryorum?" dedi. Beriki: "Onu senden daha hayrl olan da grd, ama ayplamad" deyince, Hz. mer: "O da kimmi?" dedi. Sheyb: "Reslullah!" cevabn verdi." Nesi, Zinet 42, (8,164,165). Arfece bnu Es'ad (radyallhu anh) anlatyor: "Cahiliye devrinde cereyan eden Klb savanda burnum isabet alm, bu sebeple gmten bir burun taktrmtm. Bilahare kokmaya balad. (Durumu kendisine anca), Reslullah (aleyhissaltu vesselm), bana altndan bir burun yaptrmam syledi." Eb Davud, Htem 7, (4232, 4233, 4234); Tirmizi Libs 31, (1770); Nesi, Zinet 41, (8, 163, 164). MUHAMMED'E GRE KADINLARA ALTIN TAKI DA OLMAZ... Huzeyfe'nin kz kardei (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) buyurdular ki: "Ey kadnlar cemaati! Ss eyanz gmten olmaldr. Sizden hangi kadn altnla sslenir ve onu izhr eder (yabancya gsterirse), mutlaka onunla azaba maruz kalr." Ebu Dvud. Htem 8. (4237); Nesi. Znet 39, (8.156.157). Sevbn (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm)'n yanna Ftma Bintu Hbeyre, elinde altndan iri yzkler (Feth) olduu halde gelmiti. Hz. Peygamber (aleyhissaltu vesselam), kadnn ellerine vurmaya balad. Ftma da hemen (oradan svp) Reslullah'n kerimeleri Ftmatu'z-Zehr (radyallhu anh)'nn yanna girdi. Ona Reslullah (aleyhissalatu vesselm)'n kendisine olan davrann anlatt. Bunun zerine Hz. Ftma (radyallhu anh) boynundaki altn zinciri karp: "Bunu bana Hasan'n babas Hz. Ali (radyallhu anhm) hediye etti" dedi. Zincir daha elinde iken Reslullah (aleyhissaltu vesselm) yanlarna girdi ve unu syledi: "Ey Fatma! Halkn: "Reslullah'n kznn elinde ateten bir zincir var!" demesi seni memnun eder mi?" dedi ve byle diyerek oturmadan geri dnp gitti. Bunun zerine Ftma (radyallhu anh) zinciri arya gnderip sattrd, parasyla bir kle satn ald ve onu zad etti. Bu olanlar Reslullah (aleyhissaltu vesselm)'a anlatlnca: "Ftmay ateten kurtaran Allah'ahamdolsun!" buyurdular." Nesi, Zinet 39, (8,158). BR ATLI BR EYTAN,K ATLI K EYTANDIR... Amr bnu uayb an ebh an ceddihi (radyallhu anh) tarikinden naklediyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) buyurdular ki: "Bir atl bir eytandr, iki atl iki eytandr, atl bir gruptur." Muvatta, sti'zn 25, (2, 978); Eb Dvud, Cihad 86, (2607); Tirmiz, Cihd 4, (1674). MUHAMMED'N YZ SA ELNE DE M DOL ELNDE MYD? Yine Hz. Ali (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah yzn sa eline takard." Eb Dvud, Htim 5, (4226); Nesi, Zinet 49, (8,175). bnu mer (radyallhu anhm) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) yz sol eline takard ve kan avucunun iine getirirdi. bnu mer de byle yapard. Eb Dvud, Htem 5, (4227, 4228). KADINLAR BALARINI TIRA ETMES YASAKTIR... Hz. Ali (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) kadnlarn balarn tra etmelerini yasaklad." Nes, Zinet 4, (8,130); Tirmiz, Hacc 74, (914). KADINLARA PERUK YASAK... Hz. Esma (radyallhu anh) anlatyor: "Bir kadn Reslullah (aleyhissalatu vesselm)'a gelerek: "Kzm iek hastalna yakaland ve salar dkld.
slamiyet Gerekleri
214
Ben onu evlendirdim, ireti sa takaym m?" diye sordu. Aleyhissaltu vesselm: "Allah takana da taktrana da lnet etmitir?" diye cevap verdi." Buhr, Libs 83, 85; Mslim, Libs 115, (2122); Nes, Znet 71, (8,187,188). KADINLAR KA DZELTMEK DE YASAK... bnu Abbs (radyallhu anhm) dedi ki: "reti sa takan, taktran; kalar incelten, kalarn incelttiren, dvme yapan ve dvme yaptran lanetlenmitir." Eb Dvud, Tereccl 5, (4170). KADINLARA YZLERNDE IKAN TYLER TEMZLEMEK DE YASAK... "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) on eyi yasaklad: Dileri trpleyip inceltmek, dvme yapmak, (erkeklerin sa ve sakallarndaki aklar, kadnlarn yzlerindeki tyleri) yolmas, kadnn kadnla, erkein erkekle ayn rt altnda arada bir mnia olmadan yatmas, erkein Acemler gibi elbisesinin alt ksmna ipek erit ilve etmesi, yine Acemler gibi omuzlarna alem olarak (drt parmak geniliinden fazla) ipek koymas, yamaclk yapmas; saltanat sahibi olmayann (Acemlerin ziyyi (ss) durumunda olan) kaplan (derisinin) zerine oturmas ve yzk takmas." Eb Dvud, Libs 11, (4049); Nes, Znet 20, (8, 143); bnu Mce, Libs 47, (3655). MUHAMMED'N SAKALA VE BIYIINA MUAMELES... bnu mer (radyallhu anhm) anlatyor: "Reslullah (aleyhissalatu vesselm) buyurdular ki: "Byklar kazyn, sakallar serbest brakn." Buhr, Libs 64, 65; Mslim, Tahret 53, (259); Muvatta, a'ar 1, (2, 947); Eb Dvud, Tereccl 16, (4199); Tirmiz, Edeb 18, (2764); Nes, Tahret 15, (1,16). bnu Abbs (radyallhu anhm) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) byndan keser ve yle derdi: "Hallu'r-rahmn brahim (aleyhisselm) de byle yapard." Tirmiz, Edeb 16, (2761). FITRAT SAYISINAK ELK... BE M ON MU? Hz. ie (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) buyurdular ki: "On ey ftrattandr: Byn kesilmesi, sakaln uzatlmas, misvak, istinak (burna su ekmek), mazmaza (aza su ekmek), trnaklar kesmek, parmak mafsallarn ykama, koltuk altn yolmak, etek tra olmak, intiksu'l-m yani istinca yapmak." Mslim, 56 (261); Eb Dvud, Tahret 29, (53); Tirmiz, Edeb 14, (2758); Nes, Znet 1, (8,126,127). Hz. Eb Hreyre (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) buyurdular ki: "Ftrat betir: Snnet olmak, etek tra olmak, by kesmek, trnaklar kesmek, koltuk altn yolmak." Buhr, Libs 63, 64, sti'zn 51; Mslim, tahret 39, (257); Muvatta, Sfatu'n Nebiyy 3, (2, 921); Tirmiz, Edeb 14, (2757), Eb Dvud Tereccl 16, (4198); Nes, Tahret 10,11, (1,14,15). SAI LK BEYAZLAYAN NSAN KMDR? KA YAINDAYDI? Yahya bnu Sad'in anlattna gre, Sad bnu'l Mseyyeb (rahimehullah)'ten unu iitmitir: "Hz. brahim (aleyhisselm), misafir arlayan ilk kimse idi. Keza o ilk snnet olan kimseydi, byn kesenlerin ilki, sanda aklk grenlerin ilki de o idi. Ak salar grnce: "Ya Rabbi bu nedir?" diye sormu; Rabbi de: "Bu vakardr ey brahim!" demi. O da: "Rabbim! yleyse vakarm artr!" diyerek duada bulunmutur." Rezn unu ilave etmitir. "Bu srada Hz. brahim 120 yandayd. Bundan sonra 80 yl daha yaad." Muvatta, Sfatu'n-Nebi 4, (2, 922). MUHAMMED'E GRE RESM YAPMAK DA YASAK... "Ben Reslullah (aleyhissaltu vesselm)' dinledim. yle diyordu: "Btn tasvirciler atetedir. Allah ressamn yapt her bir resim iin bir nefis koyar ve bu ona cehennemde azab verir." bnu Abbas devamla adama dedi ki: "lla da resim yapacaksan aa yap, can olmayan eyin resmini yap." Buhr, By 104; Mslim, Libs 99, (2110); Nes, Zinet 112, (8, 212, 214). 2141 - Hz. Aise (radiyallahu anha) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) bir seferden donmustu. (O yokken) ben, yuklugun onune, uzerinde resimler bulunan bir bez cekmistim. Resulullah perdeyi gorunce, cekip atti, (ofkeden) yuzu de renklenmisti. "Ey Aise! buyurdular, bil ki, Kiyamet gunu insanlarin en cok azab gorecek olani Allah'in yarattiklarini taklid edenlerdir." Hz. Aise rivayetine devamla dedi ki: "Biz o bezi kestik bir veya iki minder yaptik." Buhari, Libas 91, 95; Muslim, Libas 87, (2105); Muvatta, Isti'zan 8, (2, 966, 967); Nesai, Zinet 112, 113, (8, 213); Ibnu Mace, Libas 45, (3653). 2142 - Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma)'in anlattigina gore: "Kendisine bir adam gelip: "Ben ressamim, su resimleri yaptim. Bana bu hususta fetva ver!" dedi. Ibnu Abbas adama: "Bana yaklas!" emretti, adam yaklasinca: "Bana daha da yaklas!" dedi. Adam yaklasti. Ibnu Abbas elini basinin uzerine koydu ve: "Ben Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'i dinledim. Soyle diyordu: "Butun tasvirciler atestedir. Allah ressamin yaptigi her bir resim icin bir nefis koyar ve bu ona cehennemde azab verir." Ibnu Abbas devamla adama dedi ki: "Illa da resim yapacaksan agac yap, cani olmayan seyin resmini yap." Buhari, Buyu 104; Muslim, Libas 99, (2110); Nesai, Zinet 112, (8, 212, 214). 2143 - Yine Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatuvesselam) buyurdular ki: "kim resim yaparsa, Allah onu Kiyamet gunu, yaptigi resim sebebiyle, onlara ruh ufleyinceye kadar azab eder. Hicbir zaman da ruh ufleyici degildir." Buhari, Ta'bir 45, Tirmizi, Libas 19, (1751); Nesai, Zinet 114, (8, 215). 2144 - Ebu Talha el-Ensari (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Melekler, icerisinde kopek ve timsaller bulunan eve girmezler. Buhari, Libas 92, 88, Bedu'l-Halk 6, 14, Megazi 11; Muslim, Libas 102, (2606); Ebu Davud, Libas 48, (4155); Tirmizi, Edeb 44, (2805); Nesai, Zinet 112, (8, 212, 213); Ibnu Mace, Libas 44, (3649). 2146 - Hz. Ebu Hureyre (radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Bana Cibril (aleyhisselam) geldi ve: "Dun sana gelmistim (ama yanina girmedim)." Girmeyisimin sebebi de uzerinde timsaller bulunan perde bezi idi. Orada bir de kopek vardi, kapinin uzerinde de insan resimleri bulunuyordu. Timsallerin baslarinin koparilmasini emret ki agac sekline donsun. Ortuden ayak altina atilacak iki minder yapilmasini, kopegin de disari cikarilmasini soyle!" Bu soylenenler yapildi." Muslim, Libas 102 (2112); Ebu Davud, Libas 48, (4158); Tirmizi, Edeb 44, (2807); Nesai, Zinet 113, (8, 216). Bu rivayet Ebu Davud ve Tirmizi'nin metnine mutabiktir. 2147 - Hz Ali (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular k: "Icerisinde resim, cunub ve kopek bulunan eve (rahmet) melekleri girmez." Ebu Davud, Taharet 90, (227); Libas 48, (4152); Nesai, Taharet 168, (1,141), Sayd 11, (7,185). 2140 - Ibnu Omer (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Su resimleri yapanlar var ya, -bir rivayette: "Su resimlerin sahipleri var ya! Kiyamet gunu azab olunacaklar. Onlara: "Su yaptiklarinizi diriltin" denir." Buhari, Libas 89, Tevhid 56, Muslim, Libas 103, (2018); Nesai, Zinet 114:, (8, 215). MUHAMMED'E GRE KPEK BESLEMEK DE YASAK 2144 - Ebu Talha el-Ensari (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Melekler, icerisinde kopek ve timsaller bulunan eve girmezler. Buhari, Libas 92, 88, Bedu'l-Halk 6, 14, Megazi 11; Muslim, Libas 102, (2606); Ebu Davud, Libas 48, (4155); Tirmizi, Edeb 44, (2805); Nesai, Zinet 112, (8, 212, 213); Ibnu Mace, Libas 44, (3649). 2146 - Hz. Ebu Hureyre (radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Bana Cibril (aleyhisselam) geldi ve: "Dun sana
slamiyet Gerekleri
215
gelmistim (ama yanina girmedim)." Girmeyisimin sebebi de uzerinde timsaller bulunan perde bezi idi. Orada bir de kopek vardi, kapinin uzerinde de insan resimleri bulunuyordu. Timsallerin baslarinin koparilmasini emret ki agac sekline donsun. Ortuden ayak altina atilacak iki minder yapilmasini, kopegin de disari cikarilmasini soyle!" Bu soylenenler yapildi." Muslim, Libas 102 (2112); Ebu Davud, Libas 48, (4158); Tirmizi, Edeb 44, (2807); Nesai, Zinet 113, (8, 216). Bu rivayet Ebu Davud ve Tirmizi'nin metnine mutabiktir. 2147 - Hz Ali (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular k: "Icerisinde resim, cunub ve kopek bulunan eve (rahmet) melekleri girmez." Ebu Davud, Taharet 90, (227); Libas 48, (4152); Nesai, Taharet 168, (1,141), Sayd 11, (7,185). KARNA TA BALAMAK VE FAYDASI... Eb Talh (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm)'a alktan ikayet ettik ve karnlarmz ap gsterdik. Herkeste bir ta vard. Reslullah (aleyhissalatu vesselm) da karnn at, O'nda iki ta vard." Tirmizi, Zhd 39, (2372). YEME VE ME AYAKTA OLUR MU? bnu Abbs (radyallhu anhm) anlatyor: "Reslullah (aleyhissltu vesselm)'a zemzemden sundum, ayakta olduu halde iti." Buhr, Eribe 16, Hacc 76; Mslim, Eribe 120, (2027); Tirmiz, Eribe 12, (1883); Nesi, Hacc 165, (5, 237). bnu mer (radyallhu anhm) anlatyor: "Biz, Reslullah (aleyhissaltu vesselam) devrinde yrrken yer, ayakta iken ierdik." Tirmiz, Eribe 11, (1881); bnu Mce, Et'ime 25, (3301). Hz. Enes (radyallhu anh): "Reslullah (aleyhissltu vesselm) ayakta imeyi yasaklad" demiti. Kendisine: "Ya yemek? (Bu husustaki hkm nedir)" diye soruldu. "Bu dha iddetle ysktr!" dedi veya yle dedi. "Bu dh erli, dh kt!" Mslim, Eribe 113. (2024); Tirmiz, Eribe 11, (1880); Eb Dvud, Eribe 13, (3717). SU KABININ AZINDAN SU ME ELKS... Eb Sad (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (leyhissaltu vesselm) su kaplarnn azndan imek iin azlarnn da kvrlmalarn yasaklad." Buhr, Eribe 23, Mslim, Eribe 111, (2Q23); Eb Dvud, Eribe 15, (3720); Tirmiz, Eribe 17, (1891). Ensardan bir zt olan sa bnu Abdillah, babasndan naklen anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) Uhud gn bir su kab istedi. (Kap gelince): "Kabn azn da kvr!" dedi, ben de kvrdm. Sonra kabn azndan su iti." Eb Dvud, Eribe 15, (3721). GNE NEREDEN DOAR? Hz. ie (radyallhu anh) dedi ki: "mer vehme dt (yanld). Reslullah (aleyhissaltu vesselm): "Namaz klmak iin gnein batma ve doma zamann taharri etmeyin (aratrp semeyin). nk o, eytann iki boynuzu arasnda doar" diye yasaklad." Mslim, Msfirn 295, (833); Nes, Mevkt 35, (1, 279). MSLMAN NASIL EMEL? Huzeyfe radyallahu anh dedi ki: "Arkadanzn titizlii bu kadar ileri gtrmemesini tercih ederim. Ben, ReslulIah aleyhissaltu vesselm'la bir beraberliimizi hatrlyorum. Beraber yryorduk. Derken bir kavmin bir duvar gerisindeki kllne rastladk. Reslullah aleyhissaltu vesselm, tpk sizden birinin ayakta bevletmesi gibi durup ayakta bevletti. Ben bu esnada kendilerinden uzaklamak istedim. Bana yakn durmam iret buyurdu. Geri gelip, hemen arkasnda dikilip abdestini bozuncaya kadar bekledim.'' Buhari, Vud 62, 60, 61, Mezlim 27; Mslim, Tahret 73, 74, (273); Ebu Dvud, Tahret 12, (23); Tirmizi, Tahret 9, (13); Nesi, Tahret 24, (3, 25). Hz. Aie radyallahu anh'dan rivyete gre yle derdi: "Size kim, Reslullah aleyhissalatu vesselm'n ayakta bevlettiini sylerse, sakn onu tasdik etmeyin. O, daima melerek abdest bozard." Tirmizi, Tahret 8, (12); Nesi, Tahret 25, (1, 26). NAMAZ KA REKAT? Hz. Aie (radyallhu anh) anlatyor: "Allah namaz (ilk defa farz ettii zaman iki rek'at olarak farz etmiti. Sonra onu hazer iin (drde) tamamlad. Yolcu namaz ilk farz edildii ekilde sabit tutuldu." Buhr, Salt 1, Taksru's-Salt 5, Menkbu'l-Ensr 47; Mslim, Saltu'-Msfar.n 2, (685); Muvatta, Kasru's-Salt 8, (1,146; Eb Dvud, Salt 270, (1198); Nes, Salt 3, (1, 225). ORTA NAMAZ(SALATU'L VUSTA) NE ZAMAN? KND VAKTNDE M LE VAKTNDE M? 2323 - bnu Abbs (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) gecenin evvelinde yrd, sonuna doru uyku molas verdi. Ancak gne douncaya -veya bir ksm ufuktan kncaya- kadar uyanamad. (Uyannca) namaz hemen klmad.Gne ykselince namaz kld. te bu orta namazdr (Saltu'l-Vust)." Nes, Mevkt 55, (1, 299). CEHENNEMN NEFES ALMASI HAVA SICAKLIINA BALIYMI... mam Mlik in bir rivayetinde (Reslullah'n yle buyurduu rivayet edilmitir): "Cehennem, Rabbine (ey Rabbim! bir ksmm, dier bir ksmm yiyor diye) ikayet etti. Bunun zerine Rab Tel ona ylda iki kere teneffs etmesine izin verdi: Kta bir nefes, yazda bir nefes. (te, hararetten en iddetli hissedilen ve souktan en iddetli hissedilen ey bu soluklardr)." Buhr, Mevkt 8; Muvatta, Vukt 27, (1,15). DDETL SICAIN NEDEN? CEHENNEM'N KABARMASI ... Eb Zerr (radyallhu anh) anlatyor: "Biz bir sefer srasnda Reslullah (aleyhissaltu vesselm) ile beraberdik. Mezzinimiz le namaz iin ezan okumak istedi. Reslullah (aleyhissaltu vesselm) ona: "Serinlemeyi bekle!" dedi. Bir mddet geince mezzin ezan okumak istemiti, yine ikinci ve hatta nc defa: "Serinlemeyi bekle!" dedi. (Bekledik), hatta tmseklerin (dou cihetindeki) glgelerini grdk. O zaman aleyhissaltu vesselm: "iddetli hararet cehennemin bir kabarmasdr. yleyse, hararet iddetlenince le namazn (vakit) serinleyince kln" dedi. Buhr, Mevkt 9,10, Ezn 18; Bed''l-Halk 10; Mslim, Mescid 184, (616); Eb Dvud, Salt 4, (401); Tirmiz, Salt 119, (1, 58). YEMEK N NAMAZ ERTELEME ELKS... Hz. Cabir (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselam) buyurdular ki: "Yemek veya bir baka ey iin namaznz tehir etmeyin." Eb Davud, Et'ime 10, (3758). Hz. ie (radyallhu anh) anlatyor: "Reslullah (aleyhissaltu vesselm) yle buyurdular: "Namaz balar ve akam yemei de hazr olursa akam yemeiyle balayn." Buhr, Et'ime 58, Ezn 42; Mslim, Mescid 65. (558). Hz. Enes (radyallhu anh) anlatyor: Reslullah (aleyhissalatu vesselm) buyurdular ki: "Akam yemei hazrlanm ise, yemee namazdan nce balayn. Yemeinizi aceleye de getirmeyin." Buhr, Et'ime 58, Ezn 42; Mslim, Mescid 64, (557); Tirmiz, Salt 262, (353); Nes, mmet 57,
slamiyet Gerekleri
216
(2,111). Muhammed'in doktorluu ile ilgili hadisler 4001 - Ebu'd-Derda radiyallahu anh'in anlattigina gore, kendisine bir adam gelerek idrar tutukluguna yakalandigini soyledi. O da adama: "Ben Resulullah aleyhissalatu vesselam'dan soyle soyledigini isittim" dedi: "Sizden kim hastalanirsa su duayi okusun: "Rabbuna'llahu'llezi fi's-semai tekaddese ismuke, emruke fi's-semai ve'l-ardi kema rahmetike fi's-semai fec'al rahmeteke fi'l-ardi. Vegfir lena hubena ve hatayana. Ente Rabbu't-tayyibin. Enzil rahmeten min rahmetike ve sifaen min sifaike ala haza'l vec'i fe yebreu. (Ey huzuru semavati dolduran Rabbim! Senin ismin mukaddestir. Senin emrin arz ve semadadir, tipki Rahmetin semada oldugu gibi. Arza da rahmetinden gonder ve bizim gunahlarimizi ve hatalarimizi affet. Sen (kotu soz ve fiillerden kacinan) butun iyi kimselerin Rabbisin. Bu agriya, Rahmetinden bir rahmet, sifandan bir sifa indir, iyilessin." (Ebu'd-Derda radiyallahu anh, adama) bu duayi okumasini emretti. O da okudu ve iyilesti." Ebu Davud, Tibb 19, (3892). 4002 - Osman Ibnu Ebi'l-As radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam'a musluman oldugum gunden beri bedenimde cekmekte oldugum bir agrimi soyledim. Bana: "Elini, vucudunda agriyan yerin uzerine koy ve su duayi oku!" buyurdu. Dua su idi: Uc kere: "Bismillah" tan sonra yedi kere, "Euzu bi-izzetillahi ve kudretihi min serri ma ecidu ve uhaziru." "Bedenimde cekmekte oldugum su hastaligin serrinden Allah'in izzet ve kudretine siginiyorum" diyecektim. Bunu bircok kereler yaptim. Allah Teala hazretleri benden hastaligi giderdi. Bunu ehlime ve baskalarina soylemekten hic geri kalmadim." Muslim, Selam 67-(2202); Muvatta, Ayn 9, (2, 942); Ebu Davud, Tibb 19, (389); Tirmizi, Tibb 29, (2081). 4003 - Hz. Ebu Sa'id radiyallahu anh anlatiyor: "Biz, (Resulullah aleyhissalatu vesselam'in cikardigi askeri) bir seferdeydik. Bir yerde konakladik. Yanimiza bir cariye gelip: "Obamizin efendisi Selim'i bir zehirli soktu. Onunla mesgul olacak erkekler de su anda yoklar. sizde rukye yapan biri var mi?" dedi. Bunun uzerine bizden rukye hususunda maharetini bilmedigimiz bir adam kalkip onunla gitti ve adama okuyuverdi. Adam iyilesti. Kendisine otuz koyun verdiler. Bize sutunden icirdi. Ona: "Yahu sen rukye bilir miydin?" dedik. "Hayir, ben sadece Fatiha okuyarak rukye yaptim" dedi. Biz kendisine "Resulullah aleyhissalatu vesselam'a sormadan (bu verdiklerine) dokunma!" dedik. Medine'ye gelince, durumu ona soyledik. Aleyhissalatu vesselam "Fatiha'nin rukye oldugunu (tedavi maksadiyla okunacagini) sana kim soyledi? (verdikleri koyunlari paylasin, bana da bir hisse ayirin!" buyurdular." Buhari, Tibb 39, 323, Icare 16, Fedailu'l-Kur'an 9; Muslim, selam 66, (2201); Ebu Davud, Tibb 19, (3900); Tirmizi, Tibb 20, (2064, 2065). 4005 - Ibnu Mes'ud radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam'i isittim, diyordu ki: "Rukyelerde, temimelerde (muskalarda), tivelelerde (muhabbet muskasi) bir nevi sirk vardir." Bunu isiten bir kadin atilarak, (Ibnu Mes'ud'a): "Boyle soylemeyin, benim gozum agriyordu. Falan yahudiye gittim geldim. O bana rukye yapti. Agrim kesildi" dedi. Abdullah Ibnu Mes'ud radiyallahu anh tereddut etmeden, "Bu (agri) seytanin isiydi, o eliyle durtuyordu, sana rukye yapilinca vazgecti. Bu durumda sana Resulullah aleyhissalatu vesselam gibi, soyle soylemem kafidir: "Izhebi'l-bas Rabbe'nnas esfi ente's-Safi, La sifae illa sifauke, sifaen la yugadiru sakamen. "Ey insanlarin Rabbi, aciyi gider, sifa ver, sen Safisin. Senin sifandan baska bir sifa yoktur, hicbir hastaligi terketmeyen bir sifa istiyorum." Ebu Davud, Tibb 17, (3883). Muhammed'in Doktorluu hakknda daha fazla bilgi iin buray tklaynz. Hrsz ile ilgili hadisi 1603 - Hz. Cabir (radiyallahu anh) anlatiyor "Resulullah aleyhissalatu vesselam)'a bir hirsiz getirilmisti. "-Oldurun onu!" diye emretti. Kendisine: "-Ey Allah'in Resulu, bu adam sadece caldi" denildi. Bunun uzerine "-Oyleyse (elini) kesin!" dedi ve derhal eli kesildi. Sonra ayni adam ikinci sefer getirildi. Yine: "-Oldurun onu!" diye emretti. Kendisine: "-Ey Allah'in Resulu, bu adam hirsizlik yapti" dendi. Bunun uzerine "-Oyleyse kesinl" dedi ve derhal (sol ayagi) kesildi. Sonra ucuncu sefer getirildi ve hirsizlik yaptigi soylendi. Hz. Peygamber: "-Oldurun onu!" diye emretti. Kendisine: "Ey Allah'in Resulu, bu adam hirsizlik yapti" denildi. Bunun uzerine : "-(Sol elini) kesin!" diye emretti. Sonra ayni adami dorduncu kere getirdiler. "-Oldurun onu !" buyurdu. Kendisine: "-Ey Allah'in Resulu, bu adam hirsizlik yapti" dediler. Bunun uzerine "-(Sag ayagini da) kesin!" diye emir buyurdu. Ayni adam besinci sefer getiririldi. Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam): "Oldurun onu" diye emretti. Hz. Cabir (radiyallahu anh) der ki: "Adami goturup oldurduk. Sonra suruyerek goturup bir kuyuya attik. Uzerini de tasla doldurduk." Ebu Davud, Hudud 20, (4410); Nesai, Sarik 15, (890, 91) Muhammed'in yemek yemek iin tleri 3853 - Hz. Aise radiyallahu anha anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Eti bicakla kesmeyin. Cunku bu, yabancilarin isidir. Siz dislerinizle kemirerek yiyin. Cunku bu, sihhat ve afiyet icin daha iyidir." Ebu Davud, Et'ime 21, (3778). 3857 - Ibnu Abbas radiyallahu anhuma anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Biriniz yemek yeyince, yalamadikca veya yalatmadikca elini (mendile) silmesin." Buhari, Et'ime 52; Muslim, Esribe 129, (2031); Ebu Davud, Et'ime 52, (3847). 3858 - Hz. Cabir radiyallahu anh anlatiyor: " Resulullah aleyhissalatu vesselam, parmaklarin ve kaplarin yalanmasini emretti ve dedi ki: "Siz, bereketin, yemeginizin hangi (parca)sinda oldugunu bilemezsiniz. Oyleyse birinizin lokmasi dusecek olursa, onu alip, bulasan ezayi temizlesin, sakin seytana terketmesin. Parmaklarini yalamadikca elini mendille de silmesin. Zira o, taaminnizin hangisinde bereket bulundugunu bilemez." Muslim, Esribe 136, (2034); Tirmizi, Et'ime 11, (1803). 3870 - Yine Ebu Hureyre radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Sizden birinizin (yemek) kabina sinek dusecek olursa, onu iyice batirin. Zira onun bir kanadinda hastalik, digerinde sifa vardir. O, icerisinde hastalik olan kanadiyla korunur." Ebu Davud, Et'ime 49, (3844); Buhari, Tibb 58, Bed'u'l-Halk 14; Ibnu Mace, Tib 31, (3504, 3505); Nesai, Fera' 11 (7, 178). Kaynak: 2000'e Dogru, 8 Nisan 1990, Yil 4, Sayi 15'ten alinmistir.
MUHAMMED'N DOKTORLUU
Tkrkle Tedavi: Muhammed'in biroklarn tkrkle tedavi ettii anlatlr. Byle tedavi ettikleri arasnda, damad Ali'de bulunmakta: Muhammed: Ali nerede?
slamiyet Gerekleri
217
Sahabe: Gzleri aryor. Muhammed: Bana gelsin! Bu konumadan sonra A li Muhammed'e gelir. Ve Muhammed, Ali'nin gzlerine tkrr; tedavi eder. Hadiste, aynen u anlamdaki szler yer alr: "Peygamber Ali'nin gzlerine tkrd ve gzler hemen orada iyileti. ylesine ki , gzlerde hi ar bulunmam gibiydi." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu'l-Cihad/102,143) frkle Tedavi: Hadislerde pek ok rnek verilir. Ve iki tr vardr: Tkrksz frk, tkrkl frk. Tkrksz frk: Hadislere gre Muhammed, bu yntemle krklar, yaralar, kl yaralarn bile tedavi ediyord u. Yani okuyup fleyerek: Ekva olu Seleme Hayber'de bacandan vurulur. Muhammed'e gelir. Muhammed nefes eder, yani okuyup " kez frr" Selem'nin sorunu, ars, acs kalmamtr. ." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu'l- Meazi/38) Tkrkl frk Ali'nin gzlerinin tedavisinde grld gibi pek ok olayda bu yntem uygulanrd. lkel insanlarda bu tedavi yntemi ok geerli ve yaygndr. Prof. Dr. Veyis rnek unlar yazar: "Tkrk /ilkellerde) hastalk tedavisinde kullanlr. Tkren kimsenin mistik ve majik gcn, karsndakine geirdiine inanlr. Ayrca nazar inancnn yaygn olduu yerlerde, ktl uzaklatrc pratiklerde kullanlr." (Etnoloji Szl) frkle Tedavinin alanna giren hastalklar: Yukarda da belirtildii gibi hadislerde, bu tedavi ynteminin pek ok olayda kullanld anlatlr. "Nazar"a ( gz demesine) kar frk: Yznde sarlk belirtisi grlen kz grr Muhammed. Ve hemen buyurur: -"Bu kzcaz okutup fletin. nk buna gz demitir." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu't -Tbb/35, Tecrid, hadis no:1933) Muhammed'in karlarndan Aie anlatyor: "Peygamber, gz demesine kar okuyup frmeyi buyurmutur." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu't -Tbb/35, Tecrid, hadis no:1932) Ylan, akrep, bcek sokmalarnda frk: Malik Olu Enes anlatyor : -"Peygamber, bcek, akrep, ylan zehirlenmelerinde ve kulak arsnda tedavi iin okuyup flemeye izin verdi." ." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu't Tbb/26; Terid, hadis no:1929) Ayn eyi Aie'de anlatyor. frkle tedavi creti ve Muhammed'in pay: Hadiste anlatldna gre : Ebu Said ve Peygamberin teki arkadalarndan bir kalabalk , bir kesim yeri ele geirmek iin yola kar. Yollar bir kabileye der. Kabile bakann akrep sokmutur. "Peygamberin arkadalar"na bavurulur. Tedavi iin bir ey bilen olup olmad sorulur. Bu Said Hudri atlp bakan tedavi edebileceini syler. cret pazarlndan sonra tedaviye giriir. Fatiha suresini okuyup frr. Bakan kurtulmutur. cret: Bir sr koyun.Yani akrep zehirini okumayla, frkle tedavinin karl. Bu arada, srnn Ebu Said ve arkadalar arasnda bltrlmesi szkonusu olunca sorun kar. zm iin "peygamber"e gtrlr konu. Olay ve tedavi anlatlr. Alnan cret de... Bunun zerine Muhammed'in verdii karlk u olur: -"ok iyi etmisiniz (bu tedavi ve cret iinde.) Koyunlar imdi paylatrn ve benim paym da ayrn..." ( Bkz. Buhari, e 's -Sahih, Kitabu't -Tbb/39; Tecrid, hadis no:1031; Mslim, e 's- Sahih, Kitabu's-Selam/65-66, hadis no.2201) frkle tedavide el srme okama: Vcudun aryan, acyan yerine el srnerek okunur; flenir. Muhammed de byle yapard hastalarna. Muhammed'in karlarndan Aie anlatyor: "Hastaya Peygamber unu diyerek tedavi ederdi: -"Kimimizin tkryle yremizin topradr bu. Efendimizin (Tanrmzn) izniyle hastamz iyileir bununla." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/38; Tecrid, hadis no:1935; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/54, haids no:2194; Ebu Davud, Snen, Kitabu't-Tbb/19, hadis no:3895 ve teki hadis kitaplar). Aie, Muhammed'in balangta "Bismillah (Tanr adyla)" dediini de anlatr ayn hadiste. Ve bu hadisin aklamas yle yaplr; "Peygamber, tkrnden iaret parmana bulatrr ve bu parma topraa srerdi. Tkrkl ve toprakl parmayla da hastay svazlar, elini (parman) hastann hastalkl yerinin zerinde gezdirirdi.." (Bkz. Kamil Miras, Sahih-i Buhari Muhtasar Tecrid-i Sarih Trecmesi, 12/92, hadis no: 1935; Mslim, yukardaki hadis, 2/1724.) Yine Aie anlatyor: "Bizden bir insan, hastalndan ikayette bulunduunda, Peygamber, eliyle hastalkl yere dokunurdu (elini aryan acyan yer zerinde gezdirip okard)..." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu't-Tbb/38; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/46, hadis no: 2191, ve tekiler) Aie, Muhammed'in bu srada hangi "dua"y okuyup frdn de ayn hadiste aklar. Yukardaki ve daha birok hadiste anlatldna gre, Muhamemd tkrkl ya da frkle tedavi aderken deiik eyler mrldanr ve elini hasta zerinde gezdirirdi. Din etnolojisi alanndaki inceleme ve aratrmalar ortaya koymutur ki, ilkellerde de bu tedavi yntemi vardr. Bysel etki grlr.
slamiyet Gerekleri
218
O neenle ilkellerde "byc" ayn zamanda hastalara bakan bir tr doktordur. Ebu'l-s Olu Osman anlatyor: Bu Osman'da bir ar-ac vardr. Gelip Muhammed'e anlatr. Muhammed de hemen unu syler: -"Elini, vcudunun o aryan yerine koy ve unlar oku..." kez "Bismillah" demesini, yedi kez de baka bir dua okuyup frmesini bildirir. (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selam/67, hadis no: 2202). Kaynak: Turan Dursun, Din Bu Kitap 1, Sf-134-138, Kaynak Yaynlar, Istanbul
Muhammed'in doktorluu ile ilgili hadisler 4001 - Ebu'd-Derda radiyallahu anh'in anlattigina gore, kendisine bir adam gelerek idrar tutukluguna yakalandigini soyledi. O da adama: "Ben Resulullah aleyhissalatu vesselam'dan soyle soyledigini isittim" dedi: "Sizden kim hastalanirsa su duayi okusun: "Rabbuna'llahu'llezi fi's-semai tekaddese ismuke, emruke fi's-semai ve'l-ardi kema rahmetike fi's-semai fec'al rahmeteke fi'l-ardi. Vegfir lena hubena ve hatayana. Ente Rabbu't-tayyibin. Enzil rahmeten min rahmetike ve sifaen min sifaike ala haza'l vec'i fe yebreu. (Ey huzuru semavati dolduran Rabbim! Senin ismin mukaddestir. Senin emrin arz ve semadadir, tipki Rahmetin semada oldugu gibi. Arza da rahmetinden gonder ve bizim gunahlarimizi ve hatalarimizi affet. Sen (kotu soz ve fiillerden kacinan) butun iyi kimselerin Rabbisin. Bu agriya, Rahmetinden bir rahmet, sifandan bir sifa indir, iyilessin." (Ebu'd-Derda radiyallahu anh, adama) bu duayi okumasini emretti. O da okudu ve iyilesti." Ebu Davud, Tibb 19, (3892). 4002 - Osman Ibnu Ebi'l-As radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam'a musluman oldugum gunden beri bedenimde cekmekte oldugum bir agrimi soyledim. Bana: "Elini, vucudunda agriyan yerin uzerine koy ve su duayi oku!" buyurdu. Dua su idi: Uc kere: "Bismillah" tan sonra yedi kere, "Euzu bi-izzetillahi ve kudretihi min serri ma ecidu ve uhaziru." "Bedenimde cekmekte oldugum su hastaligin serrinden Allah'in izzet ve kudretine siginiyorum" diyecektim. Bunu bircok kereler yaptim. Allah Teala hazretleri benden hastaligi giderdi. Bunu ehlime ve baskalarina soylemekten hic geri kalmadim." Muslim, Selam 67-(2202); Muvatta, Ayn 9, (2, 942); Ebu Davud, Tibb 19, (389); Tirmizi, Tibb 29, (2081). 4003 - Hz. Ebu Sa'id radiyallahu anh anlatiyor: "Biz, (Resulullah aleyhissalatu vesselam'in cikardigi askeri) bir seferdeydik. Bir yerde konakladik. Yanimiza bir cariye gelip: "Obamizin efendisi Selim'i bir zehirli soktu. Onunla mesgul olacak erkekler de su anda yoklar. sizde rukye yapan biri var mi?" dedi. Bunun uzerine bizden rukye hususunda maharetini bilmedigimiz bir adam kalkip onunla gitti ve adama okuyuverdi. Adam iyilesti. Kendisine otuz koyun verdiler. Bize sutunden icirdi. Ona: "Yahu sen rukye bilir miydin?" dedik. "Hayir, ben sadece Fatiha okuyarak rukye yaptim" dedi. Biz kendisine "Resulullah aleyhissalatu vesselam'a sormadan (bu verdiklerine) dokunma!" dedik. Medine'ye gelince, durumu ona soyledik. Aleyhissalatu vesselam "Fatiha'nin rukye oldugunu (tedavi maksadiyla okunacagini) sana kim soyledi? (verdikleri koyunlari paylasin, bana da bir hisse ayirin!" buyurdular." Buhari, Tibb 39, 323, Icare 16, Fedailu'l-Kur'an 9; Muslim, selam 66, (2201); Ebu Davud, Tibb 19, (3900); Tirmizi, Tibb 20, (2064, 2065). 4005 - Ibnu Mes'ud radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam'i isittim, diyordu ki: "Rukyelerde, temimelerde (muskalarda), tivelelerde (muhabbet muskasi) bir nevi sirk vardir." Bunu isiten bir kadin atilarak, (Ibnu Mes'ud'a): "Boyle soylemeyin, benim gozum agriyordu. Falan yahudiye gittim geldim. O bana rukye yapti. Agrim kesildi" dedi. Abdullah Ibnu Mes'ud radiyallahu anh tereddut etmeden, "Bu (agri) seytanin isiydi, o eliyle durtuyordu, sana rukye yapilinca vazgecti. Bu durumda sana Resulullah aleyhissalatu vesselam gibi, soyle soylemem kafidir: "Izhebi'l-bas Rabbe'nnas esfi ente's-Safi, La sifae illa sifauke, sifaen la yugadiru sakamen. "Ey insanlarin Rabbi, aciyi gider, sifa ver, sen Safisin. Senin sifandan baska bir sifa yoktur, hicbir hastaligi terketmeyen bir sifa istiyorum." Ebu Davud, Tibb 17, (3883). Muhammed'in yemek yemek iin tleri 3853 - Hz. Aise radiyallahu anha anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Eti bicakla kesmeyin. Cunku bu, yabancilarin isidir. Siz dislerinizle kemirerek yiyin. Cunku bu, sihhat ve afiyet icin daha iyidir." Ebu Davud, Et'ime 21, (3778). 3857 - Ibnu Abbas radiyallahu anhuma anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Biriniz yemek yeyince, yalamadikca veya yalatmadikca elini (mendile) silmesin." Buhari, Et'ime 52; Muslim, Esribe 129, (2031); Ebu Davud, Et'ime 52, (3847). 3858 - Hz. Cabir radiyallahu anh anlatiyor: " Resulullah aleyhissalatu vesselam, parmaklarin ve kaplarin yalanmasini emretti ve dedi ki: "Siz, bereketin, yemeginizin hangi (parca)sinda oldugunu bilemezsiniz. Oyleyse birinizin lokmasi dusecek olursa, onu alip, bulasan ezayi temizlesin, sakin seytana terketmesin. Parmaklarini yalamadikca elini mendille de silmesin. Zira o, taaminnizin hangisinde bereket bulundugunu bilemez." Muslim, Esribe 136, (2034); Tirmizi, Et'ime 11, (1803). 3870 - Yine Ebu Hureyre radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Sizden birinizin (yemek) kabina sinek dusecek olursa, onu iyice batirin. Zira onun bir kanadinda hastalik, digerinde sifa vardir. O, icerisinde hastalik olan kanadiyla korunur." Ebu Davud, Et'ime 49, (3844); Buhari, Tibb 58, Bed'u'l-Halk 14; Ibnu Mace, Tib 31, (3504, 3505); Nesai, Fera' 11 (7, 178).
slamiyet Gerekleri
219
Kuran ncil ve Tevrat'n Kkeni
SLAMYETTEK MASALLAR
Tm dinler bir masaldr. Gnmzdeki tek tanrl dinler, ok tanrl dinlerin deiimi sonucu meydana gelmilerdir. Bilinen en eski ok tanrl din, gnmzden 5000 yl nce yaam olan (bir baka deyile . 3000 yllarnda yaam ) Sumerler'dir. Sumerlerin ncesine ait tarih bilinmiyor, nk "yaz"l ilk bulunan en eski eserler Sumerler'e aittir. Sumerler'den Tevrat'a, Tevrat'tan Incil'e, Incil ve Tevrat'tan Kur'an'a geen masallar unlardr (Faydalanlan kaynak: nl Smerolog Sn.Muazzez lmiye 'n Kuran ncil ve Tevrat'n Sumer'deki Kkeni adl eseri):
SMERLER, SMER DN VE DNLERN KARILATIRILMASI
TEK
TANRILI
Trkiye'de imdiye kadar Sumer dili ile Trk dilinin karlatrlmas zerinde iki aratrma yaplmtr.(3) Trk mitolojisinde Sumer mitolojisinden izlere ait Muazzez lmiye tarafndan yaplan bir alma, 1993 ylnda toplanan "Trk Kltr Kongresi"ne sunuldu, henz yaymlanmad. Bilindii gibi yzyllar boyunca Bat kltrnn temeli, Yunanlilara, dini de Tevrat'a dayandrliyordu. Fakat Sumerlilerin kltr ortaya kmaya balaynca, Bat dnyasmn gelimesindeki ana kaynan Smerler'de olduu anlald. Sumerlilerin gerek kendi alanndaki, gerek daha sonra var olan kltrlere yaptklan etkileri iki kaynaktan izleyebiliyoruz: 1. Arkeolojik buluntular ve 2. Yazl belgeler. Bu etkiler; mimaride, sanatta, teknikte, sosyopolitik kurumlarda, bilimde, edebiyatta ve dinlerde grlmektedir. Kazlarda kanlan tapnaklann, saraylarn, hatta zel evlerin yap teknii ve stili, daha sonraki milletlerin mimarisini u veya bu ekilde etkilemitir. Bundan en az 5 bin yl nce Sumerlilerin uyguladklan kemer, kubbe sistemi, stunlar, yuvarlak pencereler, mozaikler, duvar ssleri, kabartmalar, sunaklar, niler Ortadou'da olduu gibi, Yunan, Roma yoluyla Bat mimarisine girmitir. Silindir mhrlerinde grlen, tapnaklann duvarlann ssleyen iki tarafnda hayvan figrl hayat aac, birbirleriyle kavga eden mitolojik hayvanlar, arslan bali kartal, uzun boyunlan birbirine gemi hayvan fgrleri; spanya, Fransa, svire ve Orta Almanya'daki ortaa kiliselerinde eitli sslemeler halinde grlmektedir.(4)
Yaplarda kullanlan tula, kerpi, evlere kadar knklerle getirilen su yollan, tuvalet, lam tekilat Sumerlilerde balamtr. Sumer'in zellikle Laga Kral Gudea zamamna kadar ulaan plastik sanatn, nl heykeltra Henry Moor (Henry Moor on Sculpture, Edithed by Philip James, London, 1968, s.165-167)'da dnyamn byk plastik sanatlan olarak tanmlanan erken-Yunan, Etrsk, eski Meksika, Msr'n 4-12. slaleri zaman, Roma, Gotik sanat ile ayn dzeyde tutmakta ve onlardaki canlilik, ifade taz ile sanat zelliklerini uzun uzun aklamaktadr. Kanallar aarak bataklklann kurutulmas, tarmn sulanmas, ulamn salanmas, sulann nne set konarak bir tr baaj uygulamas (5), yolculann her trl rahat bulaca han veya motellerin yaplmas (6), yine Sumerlilerde balantr. Bugn uygarlimzn temeli olan tekerlek, bundan en az 5 bin yl nceye ait Ur kral mezarlarnda gmlm arabalarda ve birok kabartmada grlmektedir. Bu mezarlarda bulunan altn, gm, fildii eserlerin tr ve iilii zamanmza kadar ulamtr. Sularda tamaclk yaplan tekneler ve yelkenliler yine onlarn buluudur. Sumerlilerin uygarla en nemli katklar, dillerine gre bir yaz icat etmeleri ve okullar aarak onu istedikleri her konuyu yazacak ekilde gelitirmeleridir. Balangta yaz, resim eklinde talar zerine yazlm. Daha sonrlan Dicle ve Frat nehirlerinin oluturduu bol kil yaz malzemesi olarak kullanlm. Yumuak kil zerine yazlmaya balanan yaz, yava yava ekil deitirerek iaretleri oluturan izgiler ivi ekline dnm (bu yzden bugn "iviyazs" deniyor), kelimeler de ksmen hece olmu, bylece hem kendileri istediklerini yazabilmiler, hem de Ortadou milletleri olan Babilliler, Asurlular, Hurriler, Hititler ve Urartularn da kendi dillerini yazmalarn salamlardr. Ugaritler ve Persler de bu yazdan harf yazs yaparak yararlanmlardr. Sumer yazs Msr yazsnn icat edilmesine de nderlik etmitir. Geen yzyldan beri yaplan kazlarla gerek Mezopotamya'da, gerek Anadolu'da on binlerce iviyazli tablet bulunnu, yazlar okunnu, diller zlm ve tamamyla unutulmu en az bin yllk Ortadou milletlerinin tarihi meydana km ve kmaktadr. Sumerlilerin en nemli iki politik mirasndan biri olan ve 3000 yllannda kurduklan ehir beylikleri, Hindistan'dan Akdeniz'e kadar olan alandaki ve ortaa Avrupa'sndaki ehir krallklarnn ncleri olmutur. Bu ehirler; zgr ve klelerden oluan ehirlileri, siyasal meclisleri, askerleri, saygnlar, rahipleri, alc ve satclan, ifti, sanat ve tccarlar, ehri koruyan Tanrs, yeryznde onu temsil eden kral, tapnaklar, ehir surlar ve onlarn kaplar ile birbirine benzemektedir. kinci politik miras, yazl kanunlardr. imdiye kadar bulunan ilk Sumerce yazl kanun kitab, yeni Sumer devrini balatan nc Ur slalesinin kurucusu Urnammu tarafndan kaleme aldnlmtr. Sumer kanunlannn daha sonra yazlanlara nderlik ve kaynaklk ettii anlalyor. Alm satm, borlanma, kira, miras bltrme gibi her trl hukuksal ilerin birer yazl antlama ile yaplmas ilk Sumerlilerde balamtr. Evlenme boanmalar da, .yasal saylmas iin yazl bir antlama ile kantlanmalyd. Tanmaz mallar ilk olarak bir kadastro yoluyla Sumer'de gvenceye alnmtr. Vergi dengesizliini, krtasiyecilii, zorbal, rveti nlemek, kadn ve erkein eit ie eit cret almasn salamak amacyla ilk reform yapan yine Sumerliler olmutur (7). Bunlardan baka Sumerlilerin bilimde attklan temeller de kmsenecek gibi deildir. Onlar gkyzn incelemiler; Ayn hareketine gre seneyi otuzar gnlk 12 aya blmler.
Gne sistemine gre de her yl artan 10 gnleri toplayarak ylda bir seneyi 13 ay yapmlar. Aylar haftalara blerek, hafta iinde bir gn dinlenmeye ayrmlardr. Araplarda, aya gre yaplm takvim devam etmekte. Bu yzden her yl aylarn balangc 10 gn nceye geldiinden ay zamanlan hep deimektedir. Burlan Sumerliler saptam. Onlara akrep, terazi, boa, ikizler gibi verdikleri adlar Sumerceden evrili olarak srmektedir. Dnyadaki btn olaylarn gkyznde yazli olduuna inanan Sumerliler, onu incelerken astronomi ve astrolojinin temelini kurmulardr. Matematikte onlu ve altl sistemi kullanmlardr. Bugn onlu sistem dnda altl sistem de saat, dakika, daire lmnde kullanlmaktadr. Okullarda matematik reniminde arpm tablolan, eitli problemlerin zm yer almaktadr. Yunanl Fisagor'a (Pisagor) mal edilen Fisagor teoremi de tablet zerinde izilmi olarak bulunmaktadr. Cebirin kkeni de Sumerlilere dayanmaktadr. Tbbn balangc da Sumerlilerde. Hastalklan,.onlara yarayacak ilalar gzlemiler, eitli ila reeteleri yazmlardr. Hastalan iyi etmek iin yalnz ilaca deil sihire de bavurmulardr. Sihir, bu ada bile ayn amala kullanlyor. Sumer yazl belgelerinin en nemlilen edebi olanlardr. Onlar; Sumerlilerin hayal glernn, dnya ve evrene baklann, sosyal dzenlerini, dinsel inanlann yanstr. Bunlar; kahramanlannn servenlerini dile getiren destanlar, geirilen felaketleri anlatan atlar, dinsel trenlerde Tanrlan, mabetleri, krallan ven ilahiler, Tanrlann yklerine ait efsaneler, tartmalar, ataszleri ve deyimler, hayvan masallan, okullarla ilgili hikyelerden olumaktadr (9). te bu belgelerin nda, Sumer dininden tek tanrl dinlere gelen etkileri ve din kitaplanna giren konular aa karmaya alacaz. SUMER DN Sumer dini oktanrl bir dindi. Dnyada, evrende, doada grlen, hissedilen her nesnenin bir Tanrs vard. Tanrlar insan grnmnde, fakat insanst gleri olan lmsz varlklard. nsanlar gibi, onlann da ocuklan ve elerinden oluan aileleri bulunuyordu. Bu aileler kral gibi bir Batanr altnda toplanmlard. Tanrlar da insanlar gibi sever, zlr, kzar, kskanr, kavga eder, ktlk yapar, hastalanr, hatta yaralanabilirlerdi. Yer, Gk, Hava, Su Tanrlan yaratc, dierleri ynetici ve koruyucu Tanrlard. Her ehrin bir koruyucu Tanrs vard. O Tanr, ehrinin iyi yaam srmesinden sorumlu idi. Onun gc, ehrinin iyi veya fena olduuna gre deiirdi. Bunlara aym zamanda dier ehirlerde de taplrd. Bu ehir Tanrlar, evrenin ynetimini aralannda blmlerdi. Tanrlara ait listelerde 1500 kadar Tanr ad bulunmas, Sumerlilerin ne kadar ok Tanr yarattn gstermektedir. Tanrlar insan eklinde alglamalan, Tanrlar ehirlerin dnda evren ve doa Tanrs olarak gelitirmeleri ve onlan uyumlu bir sistem iine almalan, Sumerlilerin nemli ruhsal baanlar olarak kabul edilmektedir. Tanrlar yalnz evrende deil, insanlarm yaamna da girerler. rnein, yorulmak bilmeden gezen Gne Tanrs Utu, her eyi grr, adaleti korur, insanlara yardm eder, cier fal bakanlann piridir. Bilgelik ve Su Tanrs Enki, insanlann ve sihirbazlarm koruyucusudur. Vens yldzn simgeleyen Tanra nanna, klann ve savalann koruyucusudur (10). Sumer'de Tanrlar istediklerini yapar; onlar, insanlara ne istediklerini bildirmez. Ancak insanlar onlara, kendilerinden istenileni sorarak renebilir. Bu, kurban edilen hayvanlann karacierlerindeki iaretlere gre anlalr. Bu iaretlerin ne olduu, neyi anlatt, bu hususta yazlm kataloglarda bulunur; rahipler ona gre onlan yorumlar. Ayrca rya ile de
Tanr istediini bildirir. Tanrnn yaplacak bir ii uygun grp grmediini anlamak isteyen; mabede gider, kurban keser, dua eder ve uykuya yatar. Grd ryann olumlu veya olumsuz olduunu da ancak rahip yorumlar. Sumerliler, bu Tanrlar dnyas zerine pek ok efsane gelitirmiler; iirler yazm, ilahiler bestelemi, trenler dzenlemi ve btn bunlan yazya geirerek zamanmza kadar ulamasn salamlardr. Onlann kurduklan okTanrl din, yava yava tektanrya dnerek, bugnk dinlerin temelini oluturnutur. Fakat bu arada dier Tanrlar da tamamyla yok olmayarak bu dinlerde melekler, eytanlar, cinler olarak varlklarn korumaktadr. DNLERN KARILATIRILMASI Yahudi, Hristiyan ve Mslman dinleriyle Sumer dini arasndaki ortak noktalar unlardr: Tanrnn yaratc ve yok edici gc; Tanr korkusu; Tanr yarglamas; kurbanlar, trenler, ilahiler, dualar ve ttslerle Tanry memnun etmek; iyi ahlakl, drst ve haktanr olmak; byklere ve kklere sayg gstermek; sosyal adalet; temizlik. Temizlik Sumerlilerde ok nemli idi. Tapnaa gidenlerin, dua edenlerin, kurban kestirenlerin vcuta temiz olmalar gerekti. Dmanlann yktklan ehirler iin onlann yazdklan atta: "Artk karabal (Sumerliler) halk tren iin ykanamyor, kirliyi beenmek onlann kaderi oldu, grnleri deiti" denmektedir (11). Yeni yaplan binalar, iine girmeden nce dinsel bir temizlikten geirilirdi. Temizlik, ataszlerine bile, "Ykanmam elle yemek yeme!" olarak girmi. Sumer Tanrlar, insanlara ne istediklerini bildirmez; fakat holarna gitmeyecek bir ii yapan insanlar cezalandrrlar. Buna karlk dier dinlerde Tanr baz kimselere ne istediini bildirir. nsanlar da ona gre hareket ederler. Tanr bildirilerini alan kimselere Farsada "peygamber", Arapada "resul" denir. lgin olan, peygamberlik olay, Yahudilerden Asurlulara gemi. iviyazli metinlere gre bu dnce Asur ve Filistin'de politik ve ekonomik krizlerle balam. Asur'da Tanrdan bir insan (peygamber) yoluyla alnan haberler tabletlere yazlm. Onlara gre Tanr ile iletiime giren insanlar eitli ekilde trans haline giriyorlar. Bu kimseler aslinda aa tabaka saylyor ve byclkle balanyor. Konuan Tanra ise, onun azndan syleyen de kadn oluyor. zellikle Ak Tanras tar'dan haber getirenler. Bunlar ya Tanrlardan nc ahs olarak buyruunu alr veya birinci ahs olarak kendisini, konuan Tanr ile bir yapar. (A. Leo Oppenheim, Ancient Mesopotamia, Chicago, 1964, s.221.) Kur'an'da da aym ifadeyi buluyoruz. Allah bazen nc ahs olur, bazen dorudan konuur (12). Sumerlilere gre Tanrlar, ehirleri ve btn kltr varlklarn meydana getirmi ve insanlara vermitir. Ayn dnceyi Kur'an'da da buluyoruz. A'rf Suresi, ayet 26: "Ey Ademoullan! Size irkin yerlerinizi rtecek giysi, sslenecek elbise indirdik. Tekva (iman) elbisesi daha hayrldr." Nahl Suresi, ayet 81: "Allah yarattklarndan sizin iin glgeler yapt, dalarda sizin iin barnaklar yaratt ve sizi scaktan koruyacak elbiseler, savata koruyacak zrhlar yaratt." Ysn Suresi, ayet 42:
"Gemilerin benzerlerinden, binmekte olduklan ve ileride binecekleri eyleri onlar iin biz yarattk." Bu ayette Allah hem birinci ahs olarak konuuyor, hem de ondan nc ahs olarak sz ediliyor. Ysn Suresi, ayet 82: "Onun ii, bir eyi yaratmak istedii vakit 'ol' demektir, o ey hemen olur." Sumer'de de Tanrlar "Ol" der ve her ey oluverir. Her dinde de Tanrlarn var edici gleri yannda yok edici gleri de var. Sumer'de Tanr Enlil, Tanrlar meclisinde Ur ehrinin yklmasma karar vermitir. ehrin Tanrs buna ne kadar zlse elinden bir ey gelmez. Gelen ordular Tanrnn dnyadaki aralardr. Ayn deyimi Kur n da da buluyoruz: Enfl Suresi, ayet 17: "Savata siz onlan ldrmediniz, Allah ldrd. Attn zaman sen atmadn, Allah att." Sumer'de Tanr kzmaya grsn, kendi lkesi bile olsa yakp yktrr. Sumer Tanrlannn babas Tanr Enlil, Akad krallarnn yaptklarna kzarak gzlerini dalara eviriyor ve oradan barbar ve vahi Gutileri ekirge srleri gibi getirterek Agade'yi ve hemen hemen btn Sumer'i krp geirtiyor. (S.N. Kramer, The Sumerians, s.66.) Tevrat'tada birok kez Yahve'nin (Yehova) insanlara kzarak onlara yok edici felaketler verdii, setii , komu milletleri srail'in zerine saldrtt bildirilmektedir. Ayni olay Kurn'da da gyoruz. Birok sure iindeki ayetlerde Allah'n eitli milletleri nasl yok ettii yazliyor. Bunlardan bazlan: Hacc Suresi, ayet 44: "Ey Muhammed! Seni yalanc sayyorlarsa bil ki, onlardan nce Nuh milleti, d milleti, Semd, brahim milleti, Lut milleti ve Medyen halk da peygamberlerini yalanc saym, Musa da yalanlamt. Ama ben, kfrlere nce mehil verdim, sonra onlar yakalayverdim, beni tanmamak naslm grsnler!" Furkan Suresi, ayet 38: "d, Semd ile Ress'lileri ve bunlann arasnda birok milleti de yerle bir ettik." Ankebt Suresi, ayet 38: "d ve Semd milletlerini de yok ettik." Fussilet Suresi, ayet 13: "te sizi, d ve Semd'un bana gelen kasrgaya benzer bir kasrga ile uyardm." Fussilet Suresi, ayet 16: "Rezillik azabn onlara dnyada tattrmak iin zerlerine dondurucu rzgr gnderdik." (d
milleti hakknda bkz. Sadi Bayram, Kaynaklara Gre Gneydou Anadolu'da Proto Trk zleri, Ankara, 1980, s.54.) Muhammed Suresi, ayet 13: "Biz halk seni yurdundan karan nice ehirleri yok ettik. Fakat onlara bir yardm eden kmad." Ahkaf Suresi, ayet 27: "Ant olsun biz evrenizdeki memleketleri de yok ettik." sr Suresi, ayet 15, 16: "Bir lkeyi yok etmek istediimizde, o beldenin marm olanlanna nce emrimizi ulatnnz. Yine ktlk ederlerse biz de oray yerle bir ederiz." Sumer'de krallann nasl saraylar varsa Tanrlarn da yle evleri olmaliyd. Bunun iin "Tanr evi" ad altnda grkemli tapnaklar, yanlarnda Tanrlarla insanlan yaklatrd dnlen basamakl kuleler yaplmt. Daha sonra bu Tanr evleri sinagoglara, kiliselere, camilere dnt (l3). Camilerin ve minarelerin stndeki yarm ay, Sumer Ay Tanrsnn semboldr (l4) Sumer krallan, Tanrlann yeryzndeki vekili saylyordu. Bu inan Hristiyanlkta papaya, Mslmanlkta halifeye geerek srmtr. Bakara Suresi, ayet 30: "Rabbin meleklere, 'ben yeryznde bir halife yaratacam' dedi. Onlar da, 'biz hamdinle sana tesbih eder ve seni takdis edip dururken, yeryznde fesat karacak, kan dkecek insan m halife klyorsun' dediler." Sumer kanunu, Babil Kral Hammurabi'nin yapt kanuna temel olmu, ondan Musa'nn ve Yahudi kanunu, ondan da slam kanunu etkilenmitir. Hammurabi nin ( 1750) Gne Tanrsndan kanunu al, Musa'nn Tanrdan kanunu alna rnek olmutur. lgin olan slam'da hukukun, ancak, Araplann Irak topraklann ele geirdikten sonra kurallamasdr. Sumer, Babil hukuksal geleneklerinden kan szler, brani kanunu Talmud'da bulunuyor. Ortodoks Yahudi'deki boanma terimi Sumerce bir kelime. Sinagogda Tevrat okunurken dinleyenler allannn saaklar ile onu izlerler. Bu, Sumer'de hukuksal bir belgenin onaylandm gstermek iin tablete elbise kenaryla baslmasn yanstmaktadr. (Samuel Noah Kramer, Cradle of Civilization, New York, 1967, s.160.) Musa'nn kanununda bulunan anaya babaya sayg, kimseyi ldrmeyeceksin, zina yapmayacaksn, almayacaksn, yalan tanklk etmeyeceksin, komunun kansna ve malna gz dikmeyeceksin gibi kurallar Sumer kanununda da ayn. Yalnz Sumer Kanunu daha insancl; gze gz, die di yok cezalarda. Ne yazk ki, Sumer kanunlannn yazl olduu tabletler ok krkl, belkn de toprak altndan daha karlamayanlar da var. Bu yzden tam karlatrma yaplamyor. Buna karn daha sonra Samiler tarafndan yaplan kanunlann, Sumer kanunlarna dayand kuku gtrmez. Buna ak bir rnek olarak, lbrahim Peygamber'in kars ile cariyesi arasndaki olay gsterebiliriz. Sumer kanununa gre ksr bir kadnn kocasna verdii cariyesi ocuk dourunca, hanmna kar byklk taslayamaz, yle yapmaya kalkarsa cezalandrlr.. Tevrat ve Kur n da yazldna gre brahim Peygamber'in ksr olan kans Sara, cariyesi Haceri ocuk yapmak zere kocasna veriyor. Cariye, ocuk dourup kendisini stn grmeye balaynca, olu smail ile le gtrlp atlyor kocas tarafndan (15).
Tevrat'a gre byk erkek ocua mirastan zel bir pay verilir. ocuklar isterse babann salnda bu pay alabilirler. Tekvin bap 25: 32- 34'te Yakup byk kardei Esav'a istei zerine payn veriyor. Ayn kural Sumer'de de var. Sumerce yazlin Lipit-tar kanununda bu madde, tabletin krkl yznden tam deil (Sumer, Sabil, Asur Kanunlan, s.69, madde 2). Fakat Hammurabi kanununda bunun tmn buluyoruz: Madde 165: Eer bir adam byk oluna tarla, bahe ve ev hediye eder, ona bir belge yazarsa, baba ldnde o payn ayrca alr ve baba malnn dier ksmn kardeleriyle eit blecektir. Araplarda zina yapan kadnlarn talanmas, Tevrat'ta olmasna karn (Tesniye 13-23), Kur'an'da byle bir ceza yok. Zina cezas ile ilgili drt ayet bulunuyor. Bunlar: Nis Suresi, ayet 15-16: "Kadnlarnzdan zina yapanlara kar iinizden drt ahit getirin. Eer ahitlik ederlerse, o kadnlar lm alp gtrnceye kadar, yahut Allah onlara bir yol ancaya kadar evinizde tutun. inizden zina yapan her iki tarafa ceza verin! Eer tvbe edip uslanrsa artk onlara ceza verip eziyet etmekten vazein. nk Allah tvbeleri ok kabul eden ve ok esirgeyendir." Nr Suresi, ayet 2: "Zina eden kadn ve erkekten her birine yz sopa vurun. Mminlerden bir grup da onlara ahit olsun!" Nr Suresi, ayet 3: "Zina eden erkek ancak zina eden veya putperest olan kadnla, zina eden kadn da zina eden veya putperest olan erkekle evlenebilir." Talanma cezas Sumerlilerin eski alarnda varm. Fakat deiik bir nedenden 2200'lerde Laga Kral Urukagina tarafndan yaplm sosyal reform metninde, gemi zamanlarda olduu gibi iki koca almaya kalkan kadnlar ve hrszlann; bu fena hareketleri yazl talarla talanacaklar bildirilmektedir (l6). Daha sonra yazlan kanunlarda bu talanma konusu bulunmuyor. Sumer kanunlannda zina ile ilgili maddeler, krklklar dolaysyla (olsa gerek), yok. Buna karn Hammurabi kanununda bulunuyor. Sumer, Babil, Asur Kanunlar, s.198: " 129. Eer bir adamn kans bir baka bir erkekle yatarken yakalanrsa onlar balayp suya atacaklar. Eer kadnn kocas yaatrsa, kral da yaatacak. "130. Eer bir adam baka bir adamn babasnn evinde oturan karsn zor kullanp koynunda yatrrken yakalanrsa, o adam ldrlecek, kadn zgr." Sumer'de bekret konusu nemli grnyor. Sumer kanunlarnn yazl olduu tabletler krk ve okunamayan yerleri ok. Okunabilen iki madde bunu kantlyor: Bunlardan birinde, bir klenin zorla bikrini bozan 5 ekel (tahminen 40 gram) gm vermek zorunda. Dierinde dul olarak evlenen bir kadn, kocasndan boandnda kz olarak evlenen kadnn alaca tazminatn yarsn alabiliyor (l7) Tevrat'ta kural daha kat. Bir kz evlendiinde bakir olmad kantlanrsa tala ldlyor (Tesniye 22:13-21). Buna karn, Kurn'da bekret konusu ele alnmam.
Sumer'de tecavz de fena saylm. "Hr bir adamn kz yolda tecavze urarsa; anne, babas onun sokakta olduunu bilmemilerse, kz onlara 'tecavze uradm' derse, anne, baba onu zorla erkee kar olarak verecekler." (The Ancient Near East, Supplementary Texts and pictures Relating to old Testament, Editted by James B. Pritchard, Princton, 1969, s.89, 90.) Tecavz, Sumer efsanesine bile konu olmu. Tanr Enlil, Tanrlann ba olduu halde, evlenmeden nce karsn aldatarak zorla tecavz ettii iin Tanrlar meclisince yeralt dnyasna srlm (18). Ayn olay Tevrat'ta (Tesniye, 22:28, 29) yle: "Eer bir adam kz olan nianlanmam bir gen kadnla yatarsa ve onlar bulurlarsa, adam gen kadnn babasna 50 ekel (ekel Sumerlilerden Akadcaya geen bir arlk ls birimi) gm verecek ve kadn onun kars olacak." Eer adam, nianl bir kzla ehirde yatarsa her ikisi de talanarak ldrlyor. Kur'an'da bu konu yok. Sumer'de sosyal adaleti koruyan Tanra, senede bir kere insanlan iyi veya fena hareketlerinden dolay yarglar, ktleri cezalandrr. Bu inan slam dinine, aban aynn on beinde Berat Kandili olarak girmitir (l9). Sumer Tanrlannn esas adlarndan baka, niteliklerine gre dier adlar da vard. Babilliler bu adlardan 50'sini yeni yarattklar Tanr Marduk'a vererek tek Tanr dncesine doru bir adm atmlard. slam dininde Allah'a verilen 99 ad, ayn gelenein bir devam gibi grnyor. Sumerlilere gre ller, "kur" adl karanlk, dn olmayan bir yeralt dnyasna gidiyorlar. Tevra'ta bu; eol, Yunan'da Hades, ncil'de cehennem, slam'da ahret olarak devam etmektedir. Sumerlilere gre burada tekrar dirilme yok. Fakat yeralt dnyas, Tanrlar, rahipleri, lenlerin glgeleriyle olduka hareketli bir yer. Buradan baz zel durumlarda glgeler yeryzne kabiliyor. Glgam'n ars zerine arkada Enkidu'nun glgesi karak iki arkada konuuyorlar. Tevrat Samuel I:28'de Kral Saul'un istei zerine Samuel'in glgesi yeraltndan kyor. Sumer dininde yeraltndaki llerin ruhlar iin yiyecek ve kurbanlar sunulmazsa, onlar yeryzne karak insanlara rahatszlk veriyorlar. lenlerin arkasndan ok fazla alayp szlanmak onlar skyor. slamiyette de ller iin yaplan dualar, kurbanlar bu inann bir devam. Trkiye'de de "ok alayp lnn ruhunu rahatsz etmeyin" sz vardr. Yahudilere, Babil tutsaklndan sonra Perslerin etkisiyle, Zerdt dininden; llerin tekrar dirilecei, cennet, cehennem ve Srat Kprs girmitir. (Hayrullah rs, Musa ve Yahudilik, stanbul, 1966, s.361.)(20) Kurn'da Srat Kprs yok. (Ama, mslmanlar nesdense inanrlar).. Sumerliler, kendilerinin, Tanrlar tarafindan seilmi stn bir halk olduunu yazmlar. Tevrar'ta Yahve, Kur'an'da Allah, srailoullarn stn bir kavim yapmt. Tevrat Tesniye 14:6; Kur'an Csiye Suresi, ayet 16; Bakara Suresi, ayet 27. Sumerliler kadnlar bir tarlaya benzetmiler. Ayn deyim hem Tevrat, hem Kur n da var. Kur'an da "kadnlarnz sizin iin bir tarladr, tarlanza nasl dilerseniz yle varn" yazl (Bakara Suresi, ayet 223).
Sumerliler, dnyadaki btn olaylarn ve Tanrlarn isteklerinin gkte yldzlarla yazl olduuna inanrlard. Kurn'da ayn inan "Levh-i Mahfuz" olarak syor. (Dipnot 23'e bakmz.) Neml Suresi, ayet 75 "Gkte ve yerde gze grnmeyen hibir ey yoktur ki, apak bir kitapta da (Levh-i Mahfuz) bulunmasn." Brc Suresi, ayet 17, 18: "Ordularn haberi geldi mi sana? Onlar Firavun ve Semd ordular idi (nasl helak oldular?).. Bilakis inkrclar bir baka eit yalanlamann iine dtler. Allah onlar arkasndan kuatmt. Hakikatte onlarn yalanladklar Levh-i Mahfuz'da bulunan erefli Kur'an'dr." Bu ayete gre Kurn bile gkte yazl bulunuyor. Sumer'den kaynaklanan bir inan! Sumerlilerde 7 says ok nemlidir. 7 gn gemek, 7 da amak, 7 k, 7 aa, 7 kap gibi. Ayn ekilde Tevrat ve Kur'an'da da 7 says bolca bulunmaktadr. slam'a gre cennetin 7 kaps vardr; Sumer yeralt dnyasnn da 7 kaps bulunuyor. Yahudi dinsel trenleri Babil'den alnmtr. Onlarn bu trenlerde syledikleri arklar, Mezopotamya'da yeniyl bayramlarnda sylenen arklara benzemektedir. Cinlerin yok edilmesi dualan da Babil kkenlidir. Sumerliler, Tanrlarn sevindirmek, onlardan bir istekte bulunmak, hastalklardan kurtulmak iin veya yaptklar adaklara karlk kurban kestirirlerdi. Bu kurbanlar sakatsz ve hastalksz olmal ve kurban sahibi vcuta temizlenmeliydi. Kurbanlar, rahipler tarafindan zel dualarla kesilirdi. Kurbann sa kalas ve i organlan Tanrya takdim edilir, gerisi etrafta olanlara datlrd. slamiyet'te de kurbanlar ayn koullarda kesiliyor. Yalnz hocann kesmesi zorunlu deil. Kurbann sa kalas ile i organlan Tanr yerine kurban sahibine braklr, gerisi datlr. Sumer'de Erhanedan devrinde Ur Kral mezarlanna gre, Kral ve Kralieler askerleri ve etrafndakilerle birlikte gmlrd. Fakat metinlerde her trl kurban yazlmasna kar insan kurban yok. Buna mukabil srail'de, Yunan'da insan kurban yaplm. (Cyrus Gordon, The Common Background of Greek and Hebrew Civilization, New York, 1966, s.225.) branilerde l veya dirileri kvandrmak veya ahslann saln korumak iin Tanr ile bir tr anlama olarak insan kurban yaplm. (Tevrat, Sauel N 21: 6-9; Hayrullah rs, Musa ve Yahudilik, stanbul, 1966, s.142.) Sumerlilerde, okul tabletlerine gre 6 gn alma, 7. gn dinlenme var. Bu Yahudilere Sabbat olarak gemi. On emirde "Sabbat' dn, onu kutsal gn olarak gr!" deniyor. 6 gn altktan sonra, yedinci gn Tanrya adanm bir dinlenne gn oluyor. Yahudilere ve Kur'an'a (dipnot 28'e bkz.) gre Tanr 6 gnde dnyay yaratp yedinci gn dinlenmi. Bu gnn cumartesi olmas da Babillilerden gemi. Babilliler her ayn 7. gnnde (apatu) bir kutlama yaparlard. Bu zgnl ve nefis terbiyesini ifade eden ve Satrn gezegenine adanm bir gnd (ngilizce'de Saturday, Satrn gezegeninden gelen bir gn ad, yani Cumartesi). Satrn kt glerin temsilcisi idi. Yahudiler bu gnn anlamn deitirerek onu neeli bir hale koymulardr. Onlar Cumartesi gnn Tanr'ya dua ederek, kitaplar okuyarak eitli elencelerle geirirler ve en ufak bir ie el srmezler. slamiyete bu gn Cuma'ya dntrlerek daha haffletilmi kuralla alnmtr. Sumer yazarlarna ve ilahiyatlanna gre her insann ve ailenin bir ahsi Tanr's veya Tanrsal baba yerine geen iyi bir melei vard. Bu, bir fal, bir rya veya grnen Tanr ile
bir anlama yaplarak belirlenirdi. Bunun grevi, Batanrlardan, ait olduu kimse iin salkl ve uzun mr dilemek ve onun isteklerini Tanrlar meclisine iletmek. Tevrat'ta (Tekvin 31:53), "brahim'in, Nahor'un Allah', babalarn Allah' aramzda hkmetsin!)" deniyor. Bu da Sumerlilerin ahsi Tanrsnn bir yansmas. brahim'in Allah', brahim ile; onu tanyacana, kendine Allah yapacana dair bir ahit yapyor, onu da snnet yaplmak suretiyle pekitiriyor. Kur'an'da(Kaf Suresi, ayet 17, 18). "Hi kimse yoktur ki, onun zerinde bir koruyucusu ve denetleyicisi bulunmasn" denmektedir ki, bu da Sumerlilerdeki bireylerin zel Tanrlarn yanstyor. Sumer Tanrlarnn gkte toplandklar Duku adnda bir yerleri var. slam inanna gre de Allah yedi kat gn zerinde Ar'ta oturuyor. (Hd Suresi, ayet 7; Furkan Suresi, ayet 59; Secde Suresi; ayet 4.) Kur'an'a gre (r Suresi, ayet 51) Allah, bir insana ancak vahiy yoluyla, perde arkasndan veya bir eli gnderip emirlerini ona bildirir. Tevrat'ta Tanr ile ahslar (peygamberler dnda Musa'nn kardei, klesi brahim'in kars gibi) karlkl konuuyorlar veya insan ekline girmi melekler Tanr'dan haber getiriyor veya Tanr istediini ryada bildiriyor. Sumer'de Tanr sadece bir kez duvar arkasndan konuuyor (Bilgelik Tanrs Enki, Tufann olacan, Nuh'un karl olan Ziusudra'ya duvar arkasndan sylemi). Tanrlar insanlara yapacaklar ileri ryalarda bildiriyor. Bunlardan baka fal ve kehanet yoluyla insanlar, Tanrlann isteini reniyorlar. Tevrat'daki ilahiler, ataszlen ve deyimlerin Sumerlilerden kaynakland anlalmaktadr (21). Sumer ataszleri Tufan kahraman Ziusudra'ya babas uruppak tarafndan, Tevrat'ta Sleyman'a babas Davud tarafndan syleniyor. Kur'anda ise Lokman tarafndan ad verilmeyen oluna t veriliyor. Lokman'n kimlii hakknda ok allm; bazlar onun peygamber olduunu, bazlar da ok dindar olduundan Tanr tarafndan uzun mr verildiini, yaam boyunca bilgisinin arttn sylyor. O, 560 yl yaam ve bir ad da Sumerce Ziusudra gibi lmsz anlamna gelen Lubad imi. Arami edebiyatnda Ahiqar, Bizans'ta Planudes olarak ortaya kyor. Bunlarn hepsi Sumer'deki Ziusudra'ya dayanmaktadr (Paul Lunde, Aesop of the Arabe, Aramco, 1974, March-April, s.2). Sumer'de ryalar Tanr bildirisi olarak yorumlanyor. Bu ryalardan bazlannn etkisi Tevrat ve Kur'an'da grlmektedir. Bunlardan en ilginci Yakub'un olu Yusufun ryasdr. Yusuf "Ryamda tarlann ortasnda demetler balyorduk. Benim demetim kalkt dikildi. Sizin demetiniz onun etrafn kuatp benim demetime eildiler" deyince, kardeleri "Bu bizim zerimize kral m olacak?" dediler. Yusufun ikinci ryasnda gne, ay ve 11 yldzn kendisine eildiklerini sylemesi zerine, kardeleri onu ldrmeye karar veriyorlar. (Tekvin 97:7,9.)(22) Ayn ekilde Sumer Kral Urzababa'nn yannda alan Sargon, grd ryay Krala syleyince, Kral "Benim yerime kral olacak" korkusuyla Sargon'u ldrmek istiyor. (Jerrold S. Cooper, Sargon and Joseph, Dream Come True, Biblical and Related Studies, Presented to Samuel Iwry, Indiana, s.33-35.) Sumer mabet ve saraylarnn yaplnda izlenen yol, bunlar hakknda yazlan ilahilerde belirtilmi.Yapya balamak iin nce Tanrnn nermesi gerek. Bu da genellikle ryada bildiriliyor. Bundan sonra yap malzemesi ve sanatkrlar toplamyor. Yapya balamadan ve bittikten sonra temizlik trenleri yaplyor. Bu yaplarn grkemlilii vlyor, adanma hikyesi anlatlyor. Baz ilahilerde yapy yaptran Tanr tarafindan kutsanmak suretiyle
dllendiriliyor(23). Tevrat'ta da ayn yol izleniyor. Sumer Tanr evleri hangi Tanr iin yaplm ise o Tanrnn ve ailesinin heykelleri iine konurdu. Kiliselerdeki sa ve Meryem'in heykel ve resimleri bu detin bir uzants. Sumerlilerde rahibeler tapnaklara Tanrnn gelini olarak eyizleriyle girerlerdi. Bu, Hristiyanlikta devam etmektedir. Trenlerde Meryem'in heykelinin tanmas, Sumer trenlerinde Tanr heykellerinin gezdirilmesini yanstyor.. Hristiyanlkta olduu gibi Sumer'de de gnah karan rahipler vard, bunlar krmz elbise giyerlerdi. M.K'nun notu: Grlyor ki; gerek Musevilik, gerek Hristiyanlk, gerekse de slamiyet'te bulunan eitli uygulama ve inanlarn kkeni Sumer dininden kaynaklanmaktadr. Tm peygamberler, kendilerinden nce gelen ve kendilerini Tanr elisi olarak tantan ve bylece sayg ve gvenirlik uyandrmak isteyen peygamberlerin uydurduklar dinlerden u ya da bu ekilde esinlenerek yeni bir din uydurmulardr. Referanslar: 1. Muazzez , "Atatrk and the Beginning of Cuneiform Studies in Turkey", JCS 40/2 s.213, 214, (Atarrk ve Trkiye'de iviyazlar Biliminin Balamas), Erdem, c.6, sa- y 16, s.286, 287.) 2. Samuel Noah Kramer, Sumerians, Their History, Culture and Character, Chicago, 1965, s.306. Diane Wolkstein ve Samuel Noah Kramer, Inanna queen of Heaven and Earth, Her Stories and Hymns from Sumer, Philadelphia, 1983, s.115. Cyrus Gordon, The Connen Background of Creek and Hebrew Civilization, New York, 1965, s.48. 3. Mebrure Tosun, Sumer Dili ile Trk Dili Arasnda Karlatrma, Atatrk Konferanslan IV, Ankara, 1973, s.147, 168. Osman Nedim Tuna, Sumer Dili i1e Trk Dillerinin Tarihi lgisi ve Trk Dilinin Ya Meselesi, Ankara, 1989. 4. Hartmut Schmkel, Das Land Sumer, Stuttgart, 1962, s.169. 5. Samuel Noah Kruner, Tarih Sumer de Balar (History Begins at Sumer ), ev. Muazzez lmiye , Ankara, 1990, s.148. 6. Samuel Noah Kruner, Tarih Sumer de Balar (History Begins at Sumer ), ev. Muazzez lmiye , Ankara, 1990, s.225. 7. Samuel Noah Kruner, Tarih Sumer de Balar (History Begins at Sumer ), ev. Muazzez lmiye , Ankara, 1990, s.317-322. 8. Sumerde Astnonomi, Matematik ve Tp hakknda daha geni bilgi iin: Ord. Pcof. Dr. Aydn Sayh, Msrllarda ve Mezopotamyallarda Matematik, Astrononi ve Tp, Ankara 1991. 9. Kazlardan karlan Sumer edebiyatna ait tabletlerin hemen hemen te biri stanbul Arkeoloji mzelerinin zengin iviyazl Belgeler Arivi'nde bulunmaktadr. Bu yzyln zellikle ikinci yarsndan sonra, S.N. Kramer, Hatice Kzlyay ve Muazzez tarafindan yaymlanan bu tabletlerle, Sumer edebiyatna ait yeni konular ortaya km ve birok konu da tamamlanabilmitir. Bunlar hakknda bilgi iin, Muazzez lmiye , stanbul Arkeoloji Mzeleri iviyazl Belgeler Arivinin Smer Edebiyatna Katklar, X. Trk Tarih Kongresi, Ankara 1930, s.481-497. Sumer edebiyah hakknda daha geni bilgi iin S.N.
Kramer, History Begins at Sumer, (Tarih Sumer'de Balar), eviren Muazzez lmiye , Ankara, 1990. 10. Bu konuda daha geni bilgi iin, Prof. Dr. B. Landsberger, Sumerlilerin Kltr Sahasndaki Baarlar (Dil ve Tanh Corafya Fakltesi dergisi , c.3, s.137) 11. SN. Kramer, The Sumerians, Their History, Cultur and Character, Chigago, 1965, s.143. Sabunu da Sumerliler yapm ilk kez. 12. Asur'da Tanr bildirilen genellikle saraya bal olanlara geliyor. Byle bir bildiriyi Asur Kral Sanharip'in katlinden sonra ( 681) taht kavgalar arasnda, onun yerine geen Asarhiadon ( 680-669) alyor. Ak Tanras tar, bir kadn peygamber yoluyla ona yle sesleniyor: "Ben Arbela tar'ym. Ey Asarhadon! Asur Kral! Asurda, Ninive'da, Kalah ve Arbela'da uzm zamanlara, sonsuz yllara kadar benim Kralm Asarhadon'u kutsayacam uzun zamanlara, sonsuz yllara kadar tahtn gn altnda kurdum. Onu altn bir ivi ile ge baladm. Elmaslann ile Asur Kral Asarhadon'u klandrdm." (Meissner, Babylonien und Assyrien I, Heidelberg, 1925, s.281.) 13. Sumer'deki "Tanr evi" deyimi, Kur'an'da "Allah'n mescitleri" (Tevbe Suresi, ayet 17, 18) eklinde bulunmaktadr. Sumer'de mabet veya saray anlamna gelen "e.gal" kelimesi Tevrat'ta "hegal" olmutur. Max I. Dimont, Jews, God and History, New York, 1962, s.65'te; "Babil topranda Yahudiler iki yeni dnce gelitirdiler, bunlar o zamandan beri insanln mal oldu. Kurban iin Tanr evi yerine, dinsel toplant iin sinagoglar yaptlar. Buralarda Tanr'ya kurban yapmak yerine dua etmeyi koydular. Sinagoglar Hristiyanlkta kiliselere, Mslmanlkta camilere dnt. Dua, bu insanlar arasnda Tanr'ya adanan bir sembol haline geldi" eklinde yazlmaktadr. 14. Sumer dininde Ay kltnn nemli bir yeri vardr. Ayn ilk grnd gn, 15 gnlk olduu ve grnmedii gnlerde trenler yaplr, hatta baz yiyecekler yenilmezdi. slamiyette de oru ve bayramlar Ayn grnne gre dzenlenmitir. 15. C.L. Woolley, The Sumerians, New York, 1965, s.102; Hammurabi 146; Tevrat Tekvin bap 21: 8-21; Kur'an'da eitli sureler iinde. 16.S.N. Kramer, The Sumerians, s.322. slamiyetten nce baz Arap kabileleri anaerkil olup kadnlar birka koca alabiliyorlarm. (Hayrullah rs, Hazreti Muhammed, stanbul 1963, s.160, 161.) slamiyetten sonra da baz kabileler arasnda anaerkil detin srdn olduka eski bir tarihte Stern mecmuasnda, bir Alman kadn yazarn, Arabistan kabileleri arasnda yapt aratrma hakkndaki yazsnda bulunmaktadr. Sumerce metinde talanma olarak evrilen kelime tablette pek belirli olmadndan, yeni aratrmada, anlamsz brakld. 17. Prof. Dr. Mebrure Tosun, Do. Dr. Kadriye Yava, Sumer, Babil ve Asur Kanunlar ve Ammi Saduqa Ferman, Ankara, 1975, s.40, madde 5-7. 18. Bu efsaneye ait baz satrlar yle: Nippur'un gzel kz Tanra Ninlil annesinin nerisi zerine kendisini Tanr Enlil'e gstermek zere suya giriyor. Saf suda kz ykand/Ninlil Nunbirdu kanalnn kenannda yrd./Byk da baba Enlil grd onu/Bey kza "gel yatalm" dedi, kz istemedi/"Benim dlyolum ok ufak birlemeyi bilemez /Dudaklanm ok kk pmeyi bilemez." Bunun zenne Enlil, vezirine bir tekne getirtir. Kzla teknede gezerken ona tecavz.eder. Bu olaya kzan Tanrlar meclisi Enlil'i yakalayaak yle derler: "Enlil ahlakszn biri, defol ehirden."
Bylece Enlil yeralt dnyasna gnderilir. Ninlil de arkasndan gider. O arada Ay Tanrsna gebe kalr. Birok olaydan sonra ancak yeryzne karlar. (Tarih Sumer'de Balar, s.7072.) 19. Tarih Sumer'de Balar, s.87-89. Sosyal adaletin Tanras Nane nin nasl bir Tanra olduunu ve insanlarda beenmedii hareketler nelerdir; aadaki dizeler anlatyor: kszlen bilen, dullan bilen, /nsann insana yapt zulm bilen, /kszlerin annesidir O. /Nane dullan koruyan,/Fakirlere haktanr olan,/Snanlara kucak aan,/Gszlere barnak bulan kraliedir o. Beenmedikleri: Kanunsuz yolda gezen,/Geerli olan gelenekleri aan, anlamalan bozan, /Fena yerlere beenerek bakan,/Byk arlk ls yerine kn koyan,/Uzun l yerine ksasn kullanan,/Kendine ait olmayan yiyip de "yedim" demeyen/ip de "itim" demeyen/Insanlar fena kimseler Tanra Nane iin. 20. Zerdt dinindeki cennet cehennem hakkndaki geni bilgi, Samuel Noah Kramer, Mythologies of Ancient World'de(America, 1961, s.358-360) bulunuyor. Buraya gre, lnn ruhu gn durduktan sonra korkun Sinvat Kprs'nden (Srat) geiyor. Adam dnyada iyi iler yapmsa gzel bir kz onu karlyor. lk admda cennetin iyi dncesine, ikinci admda iyi szne, ncde iyi olaylarna, drdncde parlak sonsuz bir a girer. Eer insan iyi deilse, cesedi brakmayan ruhu, bir cin Srat Kprs'nden geirir. Onu fena bir kadn alr; fena sz, fena dnce, fena olaylardan geerek fena cinlerle karlar. Dier bir anlatya gre de ller canlanp ruhlaryla birleiyorlar. Hepsi, iinde kurun kaynayan bir kazana atlyor. yi olanlara bu lk st gibi geliyor. gn sonra hepsi oradan karlyor. lmszlk ikisi venliyor ve lmsz oluyorlar. 21. Robert Coopet, The Inquirer's Text-Book, Being Substance of Thirteen Lectures on the Bible, Boston, Londra, 1846, s.l l l. Bu kitap, Tevrat ve ncil'i ksm ksm eletiren 13 konferans kapsyor. Daha iviyazlan yeni zltneye balad ve tabletlerden, hele Sumer'den kimsenin haberi olmad bir zamanda yazlm. Bugn Sumerlilerden geldiini kantladmz Tevra'taki birok konunun, lsrailliler tarafndan yazlm olamayacann ve bunlann baka bir dille yazlm metinlerden alndnn ne srlmesi ok ilgin ve ileri grllk rneidir. Burada, "Tevrat'taki ilk be kitap Musa tarafndan yazlm olamaz, nk o zaman henz papirs kullanlmyor, ancak talar zsrine yazlyordu" deniyor. nl Yahudi filozofu Spinoza'ya (16. yzyl) gre, Yahudile'in Babil dnnden en az yz yl sonra bunlar yazlm olmalym. Sayfa 111'de Tevrat'tabulunan Ataszleri kitabnn Kral Sleyman'n olamayaca, bunlann Yahudilerden baka bir kavme ait deyimler koleksiyonu olduu, Sleyman'n adnn ona eklendiini yazyor R. Cooper. nk "Sleyman n Meselleri" blmnde, bap 25'n ilk satrlannda, "Bunlar Sleyman'n meselleridir, bunlan Yahuda Kral Hizkia toplayp yazdrm" denmektedir. Halbuki bu kral, Sleyman dan 250 yl sonra yaam. Bu kadar aradan sonra, yaym olmad halde nasl bilmiler bnnlarn Sleyman'a ait olduunu, diyor yazar. Ayrca bkz. Hayrullah rs, Musa ve Yahudilik, stanbul, 1966, s.241; S.N. Kramer, In the World of Sumer, An Autobiography, Detroit, 1986, s.225. 22. Kur'an'da Yusufun ikinci ryas yazl, birincisi yok. (Yusuf Suresi, ayet 4.)
23. Laga Kral Gudea ( 2250) Eninnu mabedinin yaplmasyla ilgili 1400 satr kapsayan iki silindir kitabe yazdrtm. Bunda: Gudea mabedi yapmadan nce bir rya gryor. Ryada, ahsi Tanrs Ningizida ufukta gne gibi douyor. Yaz ve okullarn koruyucusu Tanra Nidaba elinde gkte yazlanlar kapsayan bir tablet tutuyor (Levh-i Mahfuz). Mimarlk Tanrs Nindub da zerinde yaplacak mabedin plan bulunan mavi tatan bir tableti gsteriyor. (The Sumerians, .138.) Tevrat Hezekiel 4:1-2'de mabet planna paralel, "Sen de Ademolu, kendine bir tula al ve onu nne koy ve zerine bir ehir iz, Yerualim'i iz!" deniyor. 28. Kur'an'da yaratl ile ilgili dier ayetler: Tevbe Suresi, ayet 3: "phesiz ki, sizin Rabbiniz gkleri ve yeri 6 gnde yaratan, sonra da ileri idare ederek ara yerletirendir." Hd Suresi, ayet 7: "O, ar su zerinde iken gkleri ve yeri 6 gnde yaratandr." Furkan Suresi, ayet 59; Secde Suresi, ayet 4: (iki ayet de aym) "Gkleri ve yeri ve ikisinin arasndakileri 6 gnde yaratan, sonra ara yerleen Rahmandr." Sfft Suresi, ayet 11: "Ey Muhammed! Allaha ekoanlara sor! Kendilerini yaratmak m daha zordur, yoksa bizim yarattmz gkleri yaratmak m? Aslnda biz kendilerini zl amurdan yaratmzdr." Fussilet Sresi, ayet 9, 11-12: "Ey Muhammed! Size yeri iki gnde yaratan m irkr ediyorsunuz ve ona ekouyorsunuz? "Sonra duman halinde bulunan ge yneldi ve ona ve yeryzne 'isteyerek veya istemeyerek buyruuma gelin' dedi . kisi de 'isteyerek geldik' dediler. Allah bunun zerine 2 gn iinde 7 gk yarat ve her gn iini kendisine bildirdi. Yakn g klarla donattk ve bozulmaktan korusduk." (Burada hem Allah, hem nc ahs konuuyor!) (Bu makale, Sn. Muazzez lmiye 'n Kuran ncil ve Tevrat'n Sumer'deki Kkeni adl kitabndan alnmtr.)
ADEMN CENNETTEN KOVULMASI

Sumer'de, Dilmun adnda, saf, temiz, parlak Tanrlarn yaad bir lke var. Hastalk ve lm bilinmeyen yaam lkesi. Fakat orada su yok. Su Tanrs, Gne Tanrsna yerden su kararak orasn tatl su ile doldurmasn sylyor. Gne Tanrs syleneni yapyor. Bylece Dilmun meyve baheleri, tarlalar ve ayrlar ile Tanrlarn bahesi haline geliyor. Bu cennet bahesinde Yer Tanras 8 bitki yetitiriyor. Bu aalar meyvelenince Bilgelik Tanrs Enki her birinden tadyor. Buna Yer Tanras ok kzyor, Tanry lmle lanetleyerek ortadan yok oluyor. Bilgelik Tanrs ok ar hastalanyor. Dier Tanrlar byk glklerle Yer Tanrasn bularak Bilgelik Tanrsn iyi etmesi iin yalvaryorlar. Tanra, Tanrnn 8 bitkiye kar hasta olan 8 organ iin birer Tanr yaratyor. lgin olan, yaratlan
Tanrlardan bei Tanra (bu doktorlukta ilk uzmanlamay da gstermesi bakmndan nemli). Hasta olan organlardan biri kaburga. Onu iyi eden Tanrann ad, "kaburgann hanm anlamna gelen Ninti dir. Bu kelimede Nin hanm, ti kaburgadr. Ti'nin bir anlam da hayat'tr. Eer ikinci anlamyla tercme edersek Tanrann ad "hayatn hanm" olur (31) Bu hikye Tevrat'ta da var: (Tekvin 2:5-23.) "Ve henz yerde bir kr fdan yoktu ve bir kr otu henz bitmemiti; nk Rab Allah yerin zerine yamur yadrmamt ve topra ilemek iin adam yoktu ve yerden buu ykseldi ve btn topra sulad. Ve Rab Allah yerin toprandan Adam yapt ve onun burnuna hayat nefesini fledi ve adam yaayan can oldu. Ve Rab Allah arka doru Aden'de bir bahe dikti ve Adam' oraya koydu ve Rab Allah, grn gzel ve yenilmesi iyi olan her aac ve bahenin ortasna da hayat aacn, iyilik ve ktl bilme aacn yerden bitirdi ve baheyi sulamak iin Aden'den bir rmak kt ve oradan blnerek drt kol oldu: (Bunlardan ikisi Dicle ve Frat-M...) Ve Rab Allah baksn ve onu korusun diye Adam' oraya koydu ve Rab Allah Adam'a, 'bahenin her aacndan ye, fakat iyilik, ktlk bilme aacndan yemeyeceksin, yersen lrsn' dedi. Ve Rab Adam' yalnz brakmamak iin btn hayvanlar topraktan yapt ve onlara ad koymak iin Adam' getirdi. Fakat Adam yalnz idi. Rab Adam'a derin bir uyku verdi, onun kaburga kemiklerinden birini ald, ondan bir kadn yapt ve onu adama getirdi ve adam dedi: imdi bu benim kemiklerimden kemik ve etimden ettir, buna nisa denilecek." Bundan sonra ylann kadn kandrarak yasak meyveyi yedirdii ve bahede olan Allah ile konumalar geliyor. Allah ylan lanetliyor. Allah, Adem (burada Adam yerine Adem deniyor)(32) ve karsna giymeleri iin kaftan yapyor. Kadn arl ok ocuk yapmas ve Adem'i de toprakla uramas ile cezalandrarak onlar Aden bahesinden kovuyor. Buraya kadar nedense karsnn ad verilmemi. Ancak drdnc babn banda, karsnn adnn Havva olduu ve Habil, Kain'i dourduu yazl. Grld gibi Tevrat'ta (bap 1:27) yaratln altnc ve son gnnde Allah insan erkek ve dii yaratm olduu halde, Adam' tekrar yerin toprandan, eini de onun kaburgasndan yaratyor. Buna gre bap 2: 4-23'te anlatlanlar, Sumer hikyesinden alnmadr. Kuran'da bu konu ok yzeysel ve eitli surelerde para para anlatlyor. Sure sras ile: Bakara Suresi, ayet 31: "Allah Adem'e her eyin ismini retti." Bakara Suresi, ayet 32: "'Ey Adem! Eyann isimlerini meleklere anlat' dedi." Bakara Suresi, ayet 35-37: "'Ey Adem! Ein ve sen cennette kal, orada olanlardan istediiniz yerden bol bol yiyin, yalnz u aaca yaklamayn, yoksa zalimlerden olursunuz' dedik. eytan orada ikisini.de ayartt, onlar bulunduklar yerden kartt. Onlara 'birbirinize dman olarak inin, yeryznde bir mddet iip yerleip geineceksiniz' dedik. Adem Rabbinden emirler ald, onlar yerine getirdi, Rabbi de bunun zerine tvbesini kabul etti." A'rf Suresi, ayet 19-26: "Ey Adem! Sen ve ein cennette kaln ve istediiniz yerden yiyin, yalnz u aaca yaklamayn, yoksa zalimlerden olursunuz.' eytan ayp yerlerini kendilerine gstermek iin onlara fsldad: 'Rabbinizin sizi bu aatan men etmesi, melek olmanz veya burada temelli kalmanz nlemek iindir.' 'Dorusu ben size t verenlerdenim' diye ikisine yemin etti. Bylece onlarn yanlmalarn salad. Aatan meyve tattklannda kendileinin ayp yerlerini grdler. Cennnet yapraklanndan onlan rtmeye koyuldular. Rabbi onlara, 'Ben sizi o aatan men etmemi miydim? eytann size apak bir dman olduunu sylememi miydim?' diye seslendi. Her ikisi, 'Rabbimiz kendimize yazk ettik,
bizi balamaz ve bize merhamet etmezsen biz kaybedenlerden oluruz' dediler. 'Birbirize dman olarak inin, siz yeryznde bir mddet iin yerleip geineceksiniz, orada yaar, orada lrsnz, orada dirilirsiniz' dedi." Th Suresi, ayet 115-122: "Ant olsun ki, biz daha nce Adem'e ahd vermitik, fakat unuttu, onu azimli bulmadk. Meleklere 'Adem'e secde edin demitik, blisten baka hepsi secde etni, o ekinmiti. 'Ey Adem! Doru bu, senin einin dmandr, sakn cennetten karmasn, yoksa bedbaht olursun. Dorusu cennette ne ackrsn, ne de plak kalrsn, orda ne susarsn ne de gnein scanda kalrsn' dedik. Ama eytan ona vesvese verip: 'Ey Adem! Sana sonsuzluk aacn ve sana kmesi olmayan bir saltanat gstereyim mi?' dedi. Bunun zeriine ikisi de o aacn meyvesinden yedi, ayp yerleri grnverdi. Cennet yapraklaryla rtnmeye koyuldular. Adem Rabbine bakaldrd. Rabbi yine de onu seip doru yolu gsterdi." Grld gibi bu hikye, Sumer ve Tevrat'ta birbirine olduka paralel. kisinde de bir Tanr bahesi, dikilmi aalar, baheden su kanlmas, yasak meyvenin yenmesi, lanetlenme. Sumer'de kaburgay iyi etmek iin Tanra yaratlyor; ad Kaburgann Hanm. Hikye Tevrat'a geerken kadn kaburgadan yaratlm ve ad Sumer'deki ikinci anlam olan Hayatn Hanm'nn (yaatan hanm) branice karl Havva olmutur. Kuran'da cennet bahelerine it deiik surelerde eitli ayetler var.(33) Yasak aacn "sonsuzluk aac" olduu yalnz Th Suresi'nin 20. ayetinde belirtilmi. Cennetten ylan deil eytan kartyor ve ne Havva'nn ad, ne de kaburgadan yaratld yazl. Kur n, Kamer Suresi, ayet 49: "Rabbine kar durmaktan korkan kimseye iki cennet vardr." Ayet 48: "Bu iki cennet trl aalarla doludur." Ayet 50: "Bu cennetlerde akan iki kaynak vardr." Ayet 62: "Bu iki cennetten baka iki cennet daha vardr. kisinde de fkran iki su vardr." Saff Suresi, ayet 12: "te o takdirde, O sizin gnahlarnz balar, sizi zemininden rmaklar akan cennetlere Adn (Aden) cennetlerindeki gzel meskenlere koyar. te en byk kurtulu budur." Muhammed Suresi, ayet 15: "Mtteklere vaat olunan cennetin durumu yledir: inde bozulmayan sudan rmaklar, tad deiemeyen stten rmaklar, ienlere kuvvet veren araptan rmaklar ve szme baldan rmaklar vardr. Orada meyvelerin her eidi onlarndr. Bunlardan da te, Rablerinden bir balama vardr." Kuran'n cennetindeki bu drt rmak Tevrat'n cennetindeki drt rmak olmal Meryem Suresi, ayet 61, 62: "Tvbe eden, iman eden ve iyi davranta bulunanlar hibir hakszla uratlmakszn cennete, yani ok merhametli Allah'n kullarna gyaben vaat ettii Adn cennetlerine girecekler. phesiz O'nun vaadi yerini bulacaktr." Sd Suresi, ayet 49, 50: "Dorusu Allah'a kar gelmekten saknanlara gzel bir gelecek vardr. Kaplar yalnz kendilerine alm Adn cennetleri vardr." slam mitolojisinde, Adem'in yaratlmas ve cennetten kovulmas daha deiik (Meydan Larousse, Adem). "Allah, Cebrail, Mikail, Azrail, srafil adl meleklerine 7 kat yerden 7 avu toprak getirmelerini emretti. Fakat yeryuvarla bu topra vermeye raz olmad. Azrail topra zorla ald. Allah bu toprak zerine gnlerce yamur yadrd, onu yumuatt,
melekler yourdu. Ve Allah ekillendirdi. Adem 80 yl ekilsiz toprak olarak, 120 yl da ruhsuz bekledi. ekil ve renk kazandktan sonra meleklere, Adem'e secde etmesi emredildi. Bu emri yalnz eytan dinlemedi. Bu yzden cennetten kovuldu. Cennetteki iyiyi ktden ayrmaya l olan elma aacndan yemesi Adem'e yasak edilmiti. Cennetten kovulmasna kzan eytan, ylan ile anlap Adem ile Havva'y, yasak meyve yedirterek cennetten kovduruyor. Adem yaptna piman olarak yalvaryor, Cebrail vastasyla affedilip Mekke'de Arafat'a gnderiliyor. Orada Havva ile buluuyor. Adem'e Mekke'yi yapmas emrediliyor. Cebrail de Hac merasimini retiyor ve bylece insan nesli tryor." Bunda Havva'nn nasl yaratld bildirilmemi. Grld gibi, bu efsane ile Kur'an arasnda olduka byk farkllk var. lgin olan, insann yaratlmasnda Allah'a drt melek yardmc oluyor. Sumer'de de, drt nemli Tanr. Burada cennette bulunan elma aac. Bu aa, Sumer efsanelerinde ok geen, zellikle Ak Tanras ile ilgili bir aatr. Kuran'da bir defa bunun sonsuzluk aac olduu yazlm. Sumer'de yasak meyveyi, Bilgelik Tanrs Enki'ye, ikiyzl olan veziri simut veriyor. Bu ii Tevrat'ta ylan, Kur'an da eytan, bu efsanede ikisi birden yapyor. Burada, Adem'in Allah tarafndan affedilmesini Cebrail salyor. Sumer'de Tanrlann yalvarmas ile, Ana Tanra, Bilgelik Tanrsri iyi ediyor. Sumer'de Bilgelik Tanrs Enki, insanlara, dier Tanr'lardan haber getiriyor. slamda ayn ii Cebrail yapyor. Cebrail'in kudret sahibi olmas, kemale eritiricilik nitelikleri de (Meydan Larousse, Cebrail) Bilgelik Tanrsna uymaktadr. slam efsanesinde Havva'nn nasl yaratld belirtilmemi. Adem ve Havva'nn ocuklan Habil ve Kain hikyesi: Tevrat, Tekvin, bap 4:1: "Ve Adem kars Havva'y bildi ve gebe kalp Kain'i dourdu ve yine kardei Habil'i dourdu. Habil koyun oban oldu. Fakat Kain ifti oldu. Ve Kain gnler getikten sonra, topran semeresinden Rabbe takdime getirdi. Habil de srsnn ilk doanlarndan ve yalarndan getirdi. Ve Rab Habil'e ve onun takdimesine bakt, fakat Kain'e ve onun takdimesine bakmad. Ve Kain ok fkelendi. Ve Rab, Kain'e dedi: 'Niin fkelendin ve suratn astn? Eer iyi davranrsan o ykseltilmeyecek mi? Ve iyi davranmazsan gnah kapda pusuya yatmtr. Ve onun istei sensin, fakat sen ona stn ol.' Ve Kain kardei Habil'e syledi ve vaki oldu ki, krda olduklan zaman Kain kardei Habil'e kar kalkt ve onu ldrd." Bu konu Kur n'da yine ok ksa ve bu adlar da yok. Mide Suresi, ayet 27-31: "Onlara, Adem' in iki olunun haberini gerek oku: Hani bir kurban takdim etnilerdi de, birisinden kabul edilmi, dierinden kabul edilmemiti. 'Ant olsun seni ldreceim' dedi. Dieri de 'ancak saknanlardan kabul eder' dedi. "Ant olsun ki, sen ldrmek iin bana elini uzatsan, ben sana ldrmek iin el uzatacak deilim: Ben lemlerin Rabbi olan Allah'tan korkanm.' 'Ben istiyorum ki, sen hem benim gnahm, hem de kendi gnahn yklenip atee atlacaklardan olasn: Zalimlerin cezas budur' dedi. Nihayet nefsi, onu, kardeini ldrmeye itti de onu ldrd. Bu yzden de kaybedenlerden oldu. Derken Allah, kardeinin cesedini nasl gmeceini ona gstermek iin yeri eeleyen bir karga gsterdi: 'Yazk bana! u karga gibi olup da kardeimin cesedini gmmekten aciz mi oldum' dedi ve ettiine yananlardan oldu." Tevrat ve Kuran'da Havv'nn biri kz biri olan doan ikiz ocuklarndan sz yok. Bunlar efsanelerde olmal. Sumer'de bu hikye iki ayn ekilde grlyor: Birisinde oban Tanrs, Dumuzi ile ifti Tanrs Enkimdu, Ak Tanras nanna'ya k olurlar. Her biri nanna'ya kendi rnn ver ve sonuta Tanra, oban Tanrs Dumuzi'nin rnlerini beenerek onunla evlenir. Enkindu bu seimi dosta kabul ederek onlarla arkada olur.
Dier bir hikye de yle: Eme yaz, Enten k. Hava Tanrs Enlil'e, K, eitli hayvanlar, yavrularn, ya ve st getiriyor. Yaz da aalar, bitkiler ve deerli talar getiriyor. Her ikisi kendi getirdiklerinin daha deerli olduunu syleyerek tartyorlar. Bu kavgay gren Tanr, K'n getirdiklerini daha stn buluyor. Yaz da bunu kabul ederek K'a boyun eiyor. Sumerliler, sr ve tahl, ku ve balk, aa ve kam, gm ve bakr, kazma ve saban gibi varlklar, her biri kendi zelliklerini ortaya koyarak tarttrmlardr. Bu tartma tarz, ortaan sonlarna doru Avrupa halk arasnda yaplan tartmalarn ilk rnekleri saylyor. Havva'nn ikiz ocuklar - belki sylence olarak bunlardan karlmtr (34). Sularn Kana evrilmesi Konusu Tevrat, k bap 7:14-25: "Rab Musa'ya dedi: 'Firavunun yrei inatdr, kavmi salvermek istemiyor. Sabahleyin nehrin kenarna kan Firavun'a git, ona 'lde bana ibadet etmeleri iin kavmimi salver, diye branilerin Allah' beni sana gnderdi, ben elimdeki denekle rmaktaki sulara vuracam ve kana dnecekler.' Musa Rabbin dediini yapt. Deneini rmaktaki sulara vurdu. Btn sular kana dnd. Msrllar iecek su bulamadlar." Bu olay A'rf Suresi nin 132. ve 133. ayetlerinde yle gemektedir: "'Bizi sihirlemek iin ne mucize gsterirsen gster; sana inanmayacaz' dediler. Bunun zerine su basknn, ekirgeyi, gveyi, kurbaalar ve kan birbirinden ayr mucizeler olarak onlara musallat ettik, yine de byklk taslayp sulu bir millet oldular." Bu olayda mterek nokta, Tanr'nn lkede tek bir ahsa kzp (Msr'da Firavun) btn insanlara felaketler vermesi ve bunlardan birisinin de sularn kana dndrlmesidir. yle ki, halk kandan baka iecek bulamyor. Sumer efsanesinden geen bir konu da, birine kzan Tanrnn, btn lkeye eitli felaketler vermesi. Sumer'de Ak Tanras nanna, bir bahenin kenannda uyuyakalyor. Bunu gren bahenin sahibi gidip Tanraya tecavz ediyor. Buna kzan Tanra, lkeye eitli felaketler veriyor. Bu konu, ok gneli olduu iin bahesinde bir ey yetitiremeyen bir bahvann, geni yaprakl aalar dikerek baheyi yararl hale getirmesini anlatan iirin bir blmnde yazl: Bir gn kraliem, g dolatktan, yeri dolatktan sonra nanna g dolatktan, yeri dolatktan sonra Kutsal fahie (nanna) yorgunluk iinde (baheye) yaklat Derin uykuya dald Onu bahemin kesinde grdm Tecavz ettim ona, ptm onu Bahemin kesine dndm afak att, gne dodu Kadn korku ile etrafna baknd nanna korku ile etrafna baknd Sonra kadn nasl bir felaket yapt nanna utancndan ne yapt lkede btn kuyulan kan ile doldurdu Odun tayan kleler kandan baka bir ey iemediler Su dolduran kleler (kadn), kandan baka bir ey doldramadlar (Bu metnin tm iin, bkz. Tarih Sumer'de Balar, s.59-62.) Kaynaka: 31. Tarih Sumer de Balar, s.123-127. 32. Adem, Amoritcede Adamu, branicede Adam veya Ha-Adam; anlam insan, daha
dorusu "krmz toprak". Daha geni bilgi iin I.M. Diakonoff, Father 'Adam", Afo Beiheft 19, s.16 vd. 33 Kurn, Kamer Suresi, ayet 49 34. S.N. Kramer, The Sumerians, s.218, 219.
(Bu makale Muazzez lmiye 'n Kuran ncil ve Tevrat'n Sumer'deki Kkeni adl kitabndan alnmtr.)
YARATILI
Sumer efsanesine gre evrende ilk olarak Tanra Nammu adnda byk usuz bucaksz bir su vard. Tanra o sudan byk bir da karyor. Olu Hava Tanrs Enlil, onu ikiye ayryor. st gk oluyor, Gk Tanrs onu alyor, yer olan alt da Yer Tanras ile Hava Tanrsnn oluyor. Bilgelik Tanrs ile Hava Tanrs yeri bitkiler, aalar, sularla donatyor. Hayvanlar yaratlyor ve hepsini idare edecek Tanrlar meydana getiriliyor (27) Tevrat Tekvin 1:2-9. "Sularn yz zerinde Allahn ruhu hareket ediyordu: Allah 'sularn ortasnda kubbe olsun, sular ayrsn' dedi ve Allah kubbeyi yapt. Altta olan suyu stte olan sudan ayrd ve Allah kubbeye 'gk' ve alttaki kuru topraa 'yer' dedi." Bundan sonra yerin, bitkiler ve hayvanlarla donatm geliyor. Enbiy Suresi, ayet 30: "Gkler ve yer yapk iken onlan ayrdmz, btn canllar sudan meydana getirdiimizi bilmezler mi?" Burada Sumer ve Tevrat hikyesi birbirine ok yakn. Kurn da ok yzeysel. Fakat ana fkir, gk ve yerin balangta bitiik olmas, bunlann sudan kmas ayn. Kuran'da da aynen Tevratta olduu gibi "alt gn" yer alyor.(28). nsann Yaratl Sumer'de: Tanrlar, zellikle dii Tanrlar oalmaya balaynca ilerin okluundan, yiyeceklerini hazrlamann zorluundan yaknyorlar ve btn Tanrlar var eden Deniz Tanras Nammu'ya bir are bulmas iin yalvaryorlar. O da Bilgelik Tanrsna bilgeliini ve marifetini gstermesini sylyor. Bilgelik Tanrs yumuak kilden ekiller yapyor ve Tanraya sesleniyor: (29) "Ey annem! Adn verecein yaratk oldu,/Onun zerine Tanrlann grntsn koy (30),/Dipsiz suyun amurunu kartr,/Kol ve bacaklar meydana getir./Ey annem! Yeni doann kaderini syle!/te o bir insan!" Bu i esnasnda btn Tanrlarn annesi, Yer Tanras, Doum Tanras ve Bilgelik Tanrs olmak zere 4 Tanr birlikte bulunuyorlar. Tevrat Tekvin 2-7: "Rab Allah yerin toprandan adam yapt ve onun yzne hayat nefesini fledi ve adam yaayan can oldu." Tevrat'ta insann yaratl iki trl anlatlm: Tekvin bap 1: 26:
slamiyet Gerekleri
238
"Allah yeri, g, yldzlan, bitkileri hayvanlar yarattktan sonra Allah dedi: 'Suretimizde benzeyiimize gre insan yapalm! O yeryznde her eye hkim olsun.' Ve Allah insan kendi suretinde yaratt ve onlar erkek ve dii olarak yaratt." Bylece yaratlmann son gn; 6. gn bitiyor. Talmud'a gre bu ilk Adem'le birlikte yaratlan kadnn ad Lilith'dir. Bu kadn kendini Adem'le eit grp, onun szn dinlememi ve bir dii cin olmu, erkeklere satamaya balam. Yakalad bir erkei brakmazm. zellikle ayn yedinci gn erkekler iin byk tehlike imi. Bu Lilith, Sumer Ak Tanras nanna'nn aacna yuva yapp onu kestirmeyen bir cinin ad. (Bkz. Hartmut Schmkel, Das Land Sumer, Stuttgart, 1962, s.141.) Allah daha sonra Adem'i topraktan, karsn da kaburgasndan yaratyor. Grld gibi Tevrat'ta insan altnc gnde erkek ve dii olarak yaratld halde, tekrar erkek amurdan, kadn onun kaburgasindan yaratlyor. Tevrat'ta birbirinden ayr iki yaratl efsanesini zetleyecek olursak (Tekvin, Bap 1:31): Yaratl alt gnde oluyor. Birinci gnde Tanr gkleri ve yeri yaratyor, gece ve gndz meydana getiriyor. kinci gn, sular ayran bir kubbe yapyor ve bu kubbeye, Tanr, Gk diyor.. nc gn, sularn altndan topra karyor, ona, yer diyor. Sular bir yere toplayarak onlara deniz diyor. Yerden aalar, bitkiler kartyor. Drdnc gn, gkkubbesinde gne, ay ve yldzlar yapyor. (Halbuki birinci gnde gk ve yer yaratlm, gece ve gndz gne ve ay'sz meydana gelmi, hatta ikinci gnde bitkiler ve aalar bile kmt.) Beinci gn, suda yaayam hayvanlarla kular yaratlyor. Altnc gn srlar, srngenler, yerde yaayan btn hayvanlar yaratlyor. Yaratlan btn hayvanlara egemen olmas iin Tanr, insan kendi grnnde ve erkek, dii olarak yaratyor. Ve onlara, "oaln!" diyor. Bylece, altnc gnde yaratma bitiyor. Yedinci gn Tanr dinleniyor. Bap 2:4'ten itibaren, yaratma deiik olarak anlatlyor. Yukarda, her trl bitki ve insan ift olarak yaratld halde, burada yamur henz yamad iin, bir kr otu ve fdan yoktu, deniyor. Yerden bir buu ykseliyor ve Tanr yerin toprandan Adam' yapp hayat nefesini flyor. Ve Adam; yaayan can oluyor. Bundan sonra, Tanr, douda Aden'de bir bahe yapyor, Adam' oraya koyuyor ve o yalnz kalmasn diye, kaburgasndan kadn yaratyor. Bu gsteriyor ki, bu hikye iki ayr kaynaktan alnm. kincisi Sumerlilere dayanyor. lgin olan, Babilliler daha sonra yaam olmalarna ramen, onlarn yaratl efsanesinden iz olmamas. Kuran'da insann yaratl eitli surelerde deiik tarzda geiyor: M'minun Suresi, ayet 12: "nsan szme amurdan yarattk." Rahman Suresi, ayet 14: "Allah insan pimi amura benzeyen balktan yaratt." li mran Suresi, ayet 19: "Allah'n nezdinde sa'nn durumu Adem'in durumu gibidir. Allah onu topraktan yaratt." Secde Suresi, ayet 7: "O ki, yaratt her eyi gzel yapm ve ilk bata insan amurdan yaratmtr." En'm Suresi, ayet 2:
"nk bizi amurdan yaratan, lm zamann takdir eden ancak odur." Hcc Suresi, ayet 5: "Ey insanlar! unu bilin ki, biz sizi topraktan, nutfeden, sonra phtlam kandan, sonra hilkati belirsiz bir lokma et parasndan yarattk."(Burada, Kuran ayetlerindeki elikiye dikkat ediniz. nsann yaratlm olduu madde nasl da deiiklikler gsteriyor) Hicr Suresi, ayet 26: "Ant olsun ki, biz insan (pimi) kuru bir amurdan, ekillenmi cvk bir balktan yarattk." Bu ayetin dier bir evirisi de; "Ant olsun ki, insan balktan, ilenebilen kara topraktan yarattk." Ayet 27-28: "Rabbin meleklere, 'Ben, balktan, ilenebilen kara topraktan bir insan yaratacam, onu yapp ruhumdan flediimde ona secdeye kapann' demiti." Ayet 30-31: "Bunun zerine, blis'in dnda btn melekler hemen secde ettiler. Allah, 'Ey blis! Seni secde edenlerle beraber olmakta alkoyan nedir?' dedi." Ayet 33: "'Balktan, ilenebilen kara topraktan yarattn insana secde edemem' dedi." Ayet 34: "'yle ise defol oradan sen artk kovulmu birisin, dorusu hesap gnne kadar lanet sanadr dedi." (Bu ayetlerde de grld gibi, eytan aslnda bir melek, ama 'itaatsiz' bir melek.) Grld gibi her dinde de insan amurdan yaratlm. Fakat Sumer'de insann yaratlma nedeni ve nasl yaratld aynntl olarak anlatlm. R. Cooper kitabnn 209. sayfasnda150 yl nce unlan yazm: "Bir insann amurdan meydana geldiine ve hayat nefesi verilerek canlandn dnmek, kadnn erkein kaburgasndan yaratlm oldunu kabul etmek, ancak barbarlarn yaad aa ait olmal. Bunlara inananlar, ayn kfl peynirden yapld din kitaplarnda yazlsa ona da inanrlar. nsanlar Adem ile Havva'dan remi olsalar bu kadar farkl rklar nasl meydana gelir?" Tevrat'a gre yaratl 6 bin yl nce olmu. Hristiyanlk da bu tarihi kabul etmi. Kur'an'da bu yok. Fakat slam inanna gre 5 bin yl nceymi. Buna karlk Sumer Kral listesine gre, 241200 yl ncesine gidiyor. inliler 49 bin yl nce diyorlarn. Msrllara gre 13 bin yl nce, Heredot ise 17 bin yl nce diyor. Bunlara gre tek Tanrl dinlerin yaratl balangc olarak verdikleri tarihler, ne tarihsel kaynaklara, ne de bilinsel kantlara uyuyor. Bugn 4 milyon yl nceye ait insan fosilleri bulundu. Allah-varsa eer- neden dorusunu yazdrtmad acaba?
Kaynaka ve dipnotlar:
27. Tarih Sumer'de Balar, s.64-69. 28. Kur'an'da yaratl ile ilgili dier ayetler: Tevbe Suresi, ayet 3: "phesiz ki, sizin Rabbiniz gkleri ve yeri 6 gnde yaratan, sonra da ileri idare ederek ara yerletirendir." Hd Suresi, ayet 7: "O, ar su zerinde iken gkleri ve yeri 6 gnde yaratandr." Furkan Suresi, ayet 59; Secde Suresi, ayet 4: (iki ayet de aym) "Gkleri ve yeri ve ikisinin arasndakileri 6 gnde yaratan, sonra ara yerleen Rahmandr." Sfft Suresi, ayet 11: "Ey Muhammed! Allaha ekoanlara sor! Kendilerini yaratmak m daha zordur, yoksa bizim yarattmz gkleri yaratmak m? Aslnda biz kendilerini zl amurdan yaratmzdr." Fussilet Suresi, ayet 9, 11-12: "Ey Muhammed! Size yeri iki gnde yaratan m inkr ediyorsunuz ve ona ekouyorsunuz?" "Sonra duman halinde bulunan ge yneldi ve ona ve yeryzne 'isteyerek veya istemeyerek buyruuma gelin' dedi . kisi de 'isteyerek geldik' dediler. Allah bunun zerine 2 gn iinde 7 gk yaratt ve her gn iini kendisine bildirdi. Yakn g klarla donattk ve bozulmaktan koruduk." (Burada hem Allah, hem nc ahs konuuyor!) 29. S.N. Kramer, The Sumerians, s.150, 151. Giovanni Pettinato, Das altorientalische Menschenbild und die Sumerischen und Akkadischen Schpfungsmythen, Heidelberg, 1971. 30. Buradan anlalaca zere, Sumer'de, Tanrlar insan kendi grnleriyle yaratmlard. Bu da onlarn Tanrlar insan gibi dndklerine bir kant oluyor. Ayn deyimi Tevrat'ta buluyoruz. Tekvin bap 1:27 "Ve Allah insan kendi suretinde yaratt, onlan erkek ve dii olarak yaratt." Tekvin bap 9:6 "nk Allah kendi suretinde Adam' yapt." Kur'an Mide Suresi, ayet 64: "Yahudiler 'Allah'n eli skdr' dediler. Dediklerinden tr elleri balansn.
Lanet olsun! Hayr! Onun iki eli de aktr, nasl dilerse sarf eder." li mrn Suresi, ayet 115: "Dou da bat da Allah'ndr. Nereye dnerseniz Allah'n yz oradadr." Sd Suresi, ayet 71: "Rabbin meleklere demiti ki, 'Ben muhakkak amurdan bir insan yaratacam. Onu tamamlayp iine ruhumdan frdm zaman derhal ona secdeye kapann!' Melekler toptan secde ettiler. Yalnz blis secde etmedi, zira o byklk taslad, kfirlerden oldu. Allah, 'Ey Iblis! ki elimle yarattma secde etmekten seni men eden nedir? Bbrlendin mi , yoksa ycelerden mi oldun?' dedi. lblis, 'Ben ondan hayrlym, beni ateten, onu ise amurdan yarattn' dedi." Grlyor ki, tm dinlerde Tanr, "insan"a benzer ekilde tarif edilmi.
Not: Bu makale byk lde Sn. Muazzez lmiye 'n "Kuran ncil ve Tevrat'n Sumerdeki Kkeni" adl kitabndan alnarak hazrlanmtr.
TUFAN
ok eski alarda, insanlar yok etmek amac ile Tanr tarafndan byk bir tufan yapld hikyesinin, yalnz, ilk kutsal kitap Tevrat'ta yazl olduu sanlyordu. Fakat geen yzyl iinde Ninive'de yaplan kazlarda kan Asur Kral Asurbanipal'n ktphanesi iindeki bir tablette ayn hikye okununca (1872) byk bir aknlk yaanm ve bu inan kknden sarslmt. Glgam Destan'nn son ksmn oluturan bu hikye, lmszl arayan Glgam'a, tufandan kurtulup Tanrlar tarafndan lmszlk veriilen Utnapitim tarafndan anlatlmt. Buna gre ksaca: nsanlar yle oalmt ki, Tanrlar onlarn grlt ve amatasndan uyuyamaz olmular. Bunun zerine drt byk Tanr, bu insanlar bir Tufan ile yok etmeye karar veriyorlar. Bilgelik Tanrs (Enki), yarattklar insanlarn ortadan kaldrlmasna ok zlyor ve uruppak ehrinde yaayan Utnapitim'in evinin duvarndan seslenerek, Tanrlann bir tufan yapmaya karar verdiklerini, bir gemi yapmasn sylyor. Geminin tarifni veriyor. Adam sylendii ekilde gemiyi 7 gnde tamamlyor. Gemi yapld mddete eitli hayvanlar kesiliyor; beyaz, krrnz ve su katlmam araplar nehir suyu gibi bol olarak iiliyor, adeta ylba trenlerine benzer enliklerle iler yaplyor. Utnapitim geminin iine ailesini, akrabalarn, sanatlar, krlarn evcil ve yaban hayvanlarn dolduruyor. Bu arada altn da almay unutmuyor. Geminin kaps kapanr kapanmaz iddetli bir frtna ile birlikte yamur boanyor. Sular yalnz gkten boanmakla kalmyor, Yer Tanrlar da yerden fkrtyor sular. Tufan yle azgnlayor ki, onu yaptran Tanrlar bile korkuyor. Bu kyamet 6 gn 6 gece srdkten sonra yedinci gn gemi Nisir Dana oturuyor. 7 gn bekledikten sonra Utnapitim bir gvercin salyor dar. O konacak yer bulamad iin geri dnyor. Daha sonra bir krlang gnderiyor, fakat o da geri geliyor. Son olarak uurduu kuzgun geri dnmeyince dan kyorlar. Utnapitim dan tepesine kurbanlarla ikiler sunuyor. Altlarnda eitli aalarn odunlar yanan ocaklara 7 kazan konarak kurban etleri piiriliyor. Onlarn tatl kokusunu duyan Tanrlar yorlar. Tufan yaptran Tanr Enlil gelip gemiyi ve insanlan grnce ok kzyor, kim bunlan kurtard diye. Bilgelik Tanrs ona kar karak, gnah yapan, kurallara kar geleni cezalandr ama bu kadar ar ve lmcl olma diye onu yattryor. Bylece Utnapitim ve kars lmsz bir yaam ile nehrin azndaki Tanrlar bahesine yerletiriliyorlar (35).
Bu hikye Sami bir dil olan Akadca ile yazlmt. Halbuki, iinde geen adlar baka bir dile aitti. Buna gre bu hikye, o dili konuan Sumerliler tarafndan yaratlm olmalyd. Hakikaten daha sonra Philadelphia niversitesi Mzesi'nde bulunan yars krk bir tablet bunu kantlad. Bu tablette Tufan Hikyesi Sumerce ve iir tarznda yazlyd. Ne yazk ki, metnin en az yars yoktu. Fakat bulunan ksmlar konu hakknda olduka aydnlatcdr. Bunda da Tanrlar insanlara kzarak bir Tufan yapmaya karar veriyorlar. Ziusudra isimli birine bir Tanr tarafndan durum bir duvar arkasndan bildiriliyor. Bu satrlar yle: "Alakgnll, saygl olan/Her gn Tanrsal grevlerine dikkat eden/Ziusudra'ya Tanr Enki, /'Duvardan bir sz syleyeceim, szm tut!/Kulak ver syleyeceklerime! /Bizden bir Tufan klt merkezlerini kaplayacak, /nsanln tohumu yok olacak, /Tanrlar meclisinin sz karardr, /An ve Enlil'in emirleriyle /Krallk hkmdarlk son bulacaktr."' Bundan sonra tabletin krk ksm geliyor. Burada geminin nasl yaplaca bildirilmi olmal. Metnin yine okunan ksmnda Tufan'n btn iddetiyle memleketi kaplad, 7 gn, 7 gece srd, bittiinde Ziusudra'nn Tanrlara kurbanlar yapt yazl.
"Sonunda: Ziusudra, kral,/Tanr An ve Enlil nne att kendini. /Onu sevdiler, bir tanr gibi yaam verdiler, ona,/Bitkilerin adn, insanln tohumunu, koruyan, /Ziusudra'y gnein doduu yere, /Dilmun lkesine yerletirdiler."(36)
Ayn olayn Tevrattaki anlatl: Tevrat'ta (Tekvin bap 6-9) bu konu ok uzun: nsanlar fena ve bozulmu olduklarndan Rab onlan yok etmeye karar veriyor. Nuh, Allah tanyan, onunla birlikte giden biri. Rab, ona insanlan yok etmek iin bir Tufan yapacan, kendisine bir gemi yapmasn sylyor ve geminin nasl yaplacan, iine neler alacan bildiriyor. Nuh syleneni yerine getiriyor. Tufan balyor ve 40 gn sryor. Yeryznde her ey yok oluyor. Sular ancak 150 gnde azalyor. Gemi 7. ayda ve ayn 17. gnnde Ararat dana oturuyor. Tekrar 40 gn bekliyor Nuh. Sonra sularn tamamyla ekilip ekilmediini anlamak iin nce bir kuzgun salyor dan. O geri gelince bekliyor, bir gvercin uuruyor. nc defa gnderdii gvercin dnmeyince karaya kyorlar. Kurbanlar kesiyor Nuh. Rab ho kokular duyunca artk tekrar Tufan yapmamaya karar veriyor. Nuh ile konuarak bir daha yeryznde Tufan yapmayacana ahdediyor. Tekvin bap 9:12: "Ve Allah dedi: Benimle sizin ve ebedi devirlerce sizinle beraber olan her canl mahlukun arasnda yapmakta olduum ahdin alameti udur: Yaym buluta koydum ve benimle yerin arasnda bir ahit alameti olacaktr. Yerin zerine bulut getirdiim zaman, yay da bulutta grnecektir." Nuh 950 yl yaadktan sonra lyor. Kurtulan canllardan ve Nuh'un oullanndan yeni insanlar tryor. Grld gibi bu hikye temelde birbirinin ayndr. Tanrlarn insanlara kzmas ve Tufan'a karar vermesi, gemi yaplmas nerisi, geminin yaplmas, canllann iine alnmas, Tufan'n olmas, gemidekilerin kurtulmas, kurbanlar, bunlann kokusuna Tanr veya Tanrlann gelii. Ayrlan noktalar: Babil efsanesinde Tanrlar, insanlarn oalmas dolaysyla grltlerinin artarak Tanrlar rahatsz ettikleri iin Tufan yapmaya karar veriyorlar. Sumer ve Tevrat'ta ise insanlann fena olmas yznden. Sumer ve Babil metninde bu karar gizlice bildiren Bilgelik Tanrs. Tevrat'ta Allahn kendisi. Tufan, Sumer'de 7 gn sryor, Babil'de 6 gn, 6 gece srp 7. gn bitiyor. Tevrat'ta 40 gn sryor, gemiden kmalar iin de aylarca bekliyorlar. Babil'de Tufan' balatan Tanr Enlil kurtarldklar iin ok kzyor, fakat Bilgelik Tanrs onu yattryor ve kurtulana lmsz bir yaam verilerek Tanrlarn
bahesine gnderiliyor. Tevrat'ta, Tufan'a karar veren, Nuh'u kurtaran, yaptna piman olan, Nuh'u uzun mrle dllendiren hep tek Tanr. Kur'an'da bu olay ok yzeysel yazlm. Ankebt Suresi'ndeki eitli ayetlerin ou, Nuh'un, kavmi ile olan inan problemleri ile ilgili. "Tufan" kelimesi yalnz bir kere geiyor. Tufan ile ilgili ayetler srasyla yle:A'rf Suresi, ayet 59: "Ant olsun ki, Nuh'u eli olarak kavmine gnderdik. Dedi ki, 'Ey kavmim Allah'a kulluk edin, sizin ondan baka Tanrnz yoktur. Dorusu ben zerinize gelecek azaptan korkuyorum."' Yunus Suresi, ayet 73: "Yine de onu yalanladlar. Biz hem onu, hem de gemide onunla beraber bulunanlar kurtardk ve onlar halifeleri kldk. Ayetlerimizi yalanlayanlar da suda boduk. Bak, uyarlanlarn sonu nasl oldu." Hd Suresi, ayet 36-44: "Nuh'a vahyolundu ki, artk kavminden iman etmi olanlardan bakas asla inanmayacak. yle ise onlarn ilemekte olduklan gnahlardan zlme. Bizim gzlerimiz nnde bildirdiimiz gibi gemiyi yap ve zulmedenler hakknda bana syleme, nk onlar mutlaka boulacaktr. Nuh gemiyi yaparken kavminden ileri gelenler her uradka onunla alay ediyorlard. Dedi ki, 'Eer bizimle alay ediyorsanz, iyi bilin ki, siz nasl alay ettiyseniz biz de sizinle alay edeceiz.' Nihayet emrimiz gelip sular kaynaynca Nuh'a dedik: 'Her cinsten birer ifti ve aleyhinde hkm verilmi olanlar dnda, aileni ve iman edenleri gemiye ykle.' Pek az kimse onunla birlikte iman etmiti. Nuh dedi ki, 'gemiye binin, onun yzp gitmesi de, durmas da Allahn izniyledir.' Gemi dalar gibi dalgalar arasnda olanlarla birlikte yzp gidiyordu. Nuh gemiden uzakta bulunan oluna 'yavrucuum bizimle beraber bin, kfrlerle beraber olma diye seslendi. Olu 'beni sudan koruyacak bir daa snacam' dedi. Nuh, 'bugn Allahtan baka koruyucu yoktur' dedi. Aralarna dalga girdi. Olu da boulanlara kart. 'Ey yer, suyu yut, ey gk sen de suyu tut!' denildi. Su ekilip azald, i bitti, gemi Cudi'ye oturdu. 'Hakszlk yapan millet Allah'n rahmetinden uzak olsun' denildi." M'minn Suresi, ayet 26-29: "Nuh, 'Rabbim beni yalanc karmalarna kar bana yardm et!' dedi. Bunun zerine ona yle vahyettik: 'Gzclmz altnda ve bildirdiimiz ekilde gemiyi yap, bizim emrimiz gelip sular kaynaynca her cinsten birer ifti, ilerinden daha nce kendisi aleyhinde hkm verilmi olanlar hakknda bana hi yalvarma. Zira onlar kesinlikle boulacaklardr. Sen yanndakilerle o gemiye yerletiinde 'bizi zalimler topluluundan kurtaran Allah'a hamt olsun' de ve de ki, 'Beni bereketli bir yere indir, sen konuklatanlann en hayrlssn!"' uar Suresi, ayet 117-120: "Nuh, 'Rabbim! Kulum beni yalanlad. Artk benimle onlarn arasnda sen hkmn ver, beni ve beraberimdeki inananlan kurtar!' dedi. Bunun zerine biz onu ve beraberindekileri ykl geminin iinde kurtardk, geri kalanlar suda boduk." Ankebt Suresi, ayet 14, 15: "Ant olsun ki, biz Nuh'u kendi kavmine gnderdik de, O, 950 yl onlarn arasnda kald. Sonunda onlar zulmlerini srdrrken Tufan kendilerini yakalayverdi. Ama biz Nuh'u ve gemide olanlar kurtardk ve bunu lemlere ibret kldk."
Zriyt Suresi, ayet 46: "Bunlardan nce de Nuh kavmini helak etmitik. nk onlar da yoldan km bir kavimdiler." Ysn Suresi, ayet 41-43: "Onlara bir delil de, soylarn dolu bir gemiye tamamz ve kendileri iin bunun gibi daha nice binerleri yaratm olmamzdr. Dilesek onlar da suda boardk, ne kurtaran bulunur ne de kendileri kurtulabilirdi." Grld gibi bu hikyeden, 7 sure iinde, 20 kadar ayette deiik ekillerde sz edilmi. Bunlarda yalnz bir kez "Tufan" kelimesi geiyor. Geminin nasl yaplaca, Tufan'n ne kadar srd, gemiden nasl ktklar, Nuh'un neden 950 yl yaad bildirilmemi. Buna karlk Tanrnn insanlara kzmas, olayn bir kimseye bildirilmesi, gemi, gkten ve yerden sularn tamas, geminin bir daa yanamas, bir ksm insanlarn kurtulmas, uzun mr, Sumerlilerden gelen izlerdir (37). Dipnot ve kaynaka: 35. N.K. Sanders, The Epic of Gilgemesh, Revised Edition Incorporating New Material, Penguen Books, 1972, s.108-113. 36. Tarih Sumer de Balar, s.128-132. Sumer airleri Tufan yalnz hikye olarak anlatmakla kalmamlar, ayrca onun yapt felaketi baka konulara ait kompozisyonlarda da szgelii anlatmlardr. Ele geen byle iki metinden Tufan ile ilgili satrlar: 1. Numun bitkisinin meydana gelii hakkndaki iirden:
Rzgr yamur getirdikten sonra,/Btn yaplm duvarlar ykldktan sonra, /Kudurmu frtna yamur getirdikten sonra,/Bir adam, ikinci bir adama kar ktktan sonra, /Tahl yetitikten, ot bittikten sonra, /Frtna "yamuru getireceim" dedikten sonra,/ O, "yamuru yaplm duvarlann zerine boaltacam" dedikten sonra, /Tufan "her eyi silip spreceim" dedikten sonra, /Gk emir verdi, yer dourdu, /Numun bitkisini dourdu, /Yer dourdu, gk emir verdi, /Numun bitkisini dourdu.
2. Laga ehrinin balangcndan Guda'nn zamanna kadar ( 2150) olan olaylar kapsayan yartarihsel bir belgedeki Tufan ile ilgili blm:
Tufan her eyi silip sprdkten sonra,/lkenin yklmas tamamlandktan sonra, /nsanlk sonuna kadar dayandktan sonra,/nsanln tohumu korunduktan sonra, /Karabal Sumer halk kendisini yeniden kalkndrdktan sonra,/An ve Enlil insan adyla ardktan sonra, /ensi-lik kurulduktan sonra, /Fakat henz gkten krallk inmemiti.
(S.N. Kramer, In the World of Sumer, an Autobiography, Detroit, 1986, s.99. ) Bu iki belge, Sumer air ve ozanlarnn Tufann getirdii felaket ve etkilerini bildiklerini gsteriyor. Kramer'e gre, gney Mezopotamya'da zaman zaman byk su basknlar olmu. Bu yzyl iinde 1925, 1930, 1954 yllarnda byk felaketlere neden olmu su baskn. 7. ve 8. yzyllarda Abbasiler zamannda; 10, 11. ve 12. yzyllarda nemli ve yazya gememi su basknlar olmu. Tufan'n oluumu hakknda yeni bir varsaym Cumhuriyet Bilim ve Teknik dergisinde yaymland. Ayn konu birka yl nce lstanbul niversitesi' ndeki bir konferansta anlatlmt. Jeologlara gre, Nuh Tufan Karadeniz'de olmutu. Buzullar erimeden nce Karadeniz, Boazn tabanndan 85 metre derinlikteymi ve Marmarann suyu Karadenize akmyormu. 11 bin yl nce buzullar eriyince denizler birdenbire ykselmi ve sular,
Boaz'dan byk elaleler halinde denize boalm. Bu boalma ile deniz kysnda olan yerler su altnda kalyor. Bundan kurtulanlar veya bu felaketi grenler Mezopotamya'ya g ediyor. Yaz icat edildikten sonra da azdan aza ulaan bu olay yazya geiriliyor diye dnlyor. 37. Sumerlilerin yazd kral listesine gre (bkz. C.L. Woolley, The Smerians; S.N. Kramer, The Sumerians, s.328), Tufan'dan nce binlerce yl yaayan 8 kral saltanat srn. Tevrat'ta da (Tekvin 5) Adem'den balayarak Nuh'a kadar 365-930 yl aasnda yaayan 9 ahsn ad var. Bunlardan birini Allah alm ve yok etmi. Geride, Sumerlerdeki gibi 8 ad kalyor. Tevrat'ta bunlara kral denmiyor, peygamber olarak da belirtilmiyor. R. Cooper s.213'te; Tevrat'taki llere gre yaplan Nuh'un gemisinin o kadar yolcuyu, hayvan ve onlara aylarca yetecek yiyecek ve iecei tamasna imkn olmadn, ayrca gemide bir pencere olduunu ve onun da kapal bulunmas ile bu kadar canlnn havasz yaayamayacan, bu yzden bunlarn Tanr bildirisi deil uydurma olduunu yazyor.
Kaynak: Bu makale byk lde Sn. Muazzez lmiye 'n "Kuran, ncil ve Tevrat'n Smer'deki Kkeni" adl kitabndan alnmtr.
DNLERDE BA RTMEK
'Sumer tapnaklarnda rahibeler genel kadn grevi yapyorlard. Bunlar Tanr namna seks yaptklarndan kutsal saylm ve dier kadnlardan ayrlmalar iin balar rttrlmtr (24). Daha sonralar, 1500 yllarnda bir Asur Kral, yapt bir kanunun krknc maddesi ile evli ve dul kadnlar da balarn rtmeye mecbur etmitir. Fakat kzlar, cariyeler ve sokak fahielerinin rtnmesi yasak; rtnrlerse ceza var. (Prof. Mebrure Tosun-Do. Dr. Kadriye Yalav, Sumer, Babil, Asur Kanunlar ve Ammi- Aduqa Ferman, Ankara, 1975, s.252, madde 40.) Bylece meru seks yapan evli ve dul kadnlar da mabet fahieleri dzeyinde saymlardr. Bu gelenek Yahudilere gemi, dindar Yahudi kadnlar evlenince salarn tra ettirip bir peruk veya barts ile balann rtmler. Hristiyanlk'ta rahibeler ayn ekilde balarn rtyorlar. lgin olan Tevrat'n son yazld zamana kadar Yahudiler arasnda Tanr namna fuhu yapan kadn ve erkekler varm.. Tevrat Tesniye 23: 18'de "srailoullarndan ve kzlarndan kendilerini fuha vakfetmi kimseler olmayacaktr. Kadnlar! Fuhun cretini herhangi bir adak iin Allah'n Rabbin mabedine getirmeyeceksin, nk bunlarn ikisi de Allah'n Rabbe mekruhtur" eklinde yazlyor. Yahudi fahieleri yzlerine pee koyuyorlarm. (Tevrar, Tekvin 38:15.)(25) Bunun Araplarda da olduunu duydum; ama yazl bir kant bulamadm. slam'a rtnme, erkekten kama eklinde gemi. Buna karn erkeksiz bir yerde Kurn okunurken veya dua ederken kadnlarn ban rtmesi, Sumer geleneinin bir devamdr. Kur'an'da rtnmeyle lgili Ayetler A'rf Suresi, ayet 26-27: "Ey Ademoullar! Size irkin yerlerinizi rtecek giysi, sslenecek elbise indirdik. Tekva (iman) elbisesi ise daha hayrldr. Ey Ademoullar! Her mescide gidiinizde ziynetli elbiseler giyinin. Yiyin iin, fakat israf etmeyin." Nr Suresi, ayet 31:
slamiyet Gerekleri
246
"Mmin kadnlara syle: Gzlerini korusunlar, namus ve iffetlerini esirgesinler. Grnen ksmlar mstesna olmak zere ziynetlerini tehir etmesinler. Bartlerini yakalarnn stne rtsnler. Kocalar, babalar, kocalarnn babalar, kendi oullar, erkek kardeleri, erkek kardelerinin oullar, kz kardelerinin oullar, kendi kadnlar ellerinin altnda bulunan, erkeklerden kadna ihtiyac kalmam hizmetiler, yahut henz kadnlarn gizli kadnlk hususiyetlerinin farknda olmayan ocuklardan bakasna ziynetlerini gstermesinler. Gizlemekte olduklan ziynetleri anlalsn diye ayaklarn yere vurmasnlar." Bu ayetteki "ziynetler" nedir? Bu, eitli ekilde yorumlanm. Kimi kadnn vcudu, kimi de taklan ziynettir, demi. (Ayaklar yere vurulunca anlalma tehlikesi olan ziynet nedir? angrdayan, ungurdayan metal ve ta ziynetler mi, yoksa kadnn gsleri, gerdan gibi rtnmesi gya emredilen beden ksmlar m? Hangisi daha mantkl?) Nr Suresi, ayet 60: "Bir nikh midi beslemeyen, ocuktan kesilmi kadnlarn ziynetlerini gstermeksizin, d elbiselerini karmalarnda kendilerine bir vebal yoktur. Yine de iffetli olmalan kendileri iin daha hayrldr." Burada ziynetin; kadnn vcudu, gsleri olduu daha belirgin. slamiyetten evvel Arap kadnlar yarbellerine kadar plak gezerlermi. Hatta slamiyetten sonra da cariyeler, kleler giyinmezlermi altklan iin. Bizde kadnlar yalannca daha ok kapanyorlar. Ahzb Suresi, ayet 59: "Ey Peygamber! Hanmlarna, kzlarna ve mminlerin kadnlanna (bir ihtiya iin dan ktklannda) rtlerini zerlerine almalarn syle. Onlann tannmamas ve inciltilmemesi iin en elverili olan budur." Bu ayete gre kadnlar rtnnce ne okullara gidebilecek, ne de alabilecekler. Kurnda, baz hocalarn uydurduu gibi, balarn rtmeyen kadnlarn cehennemde salanndan aslacaklan eklinde bir ayet olmad gibi, rtnenlerin de cennete gidecei yazlmyor. Baz Sumer rahibelerinin, evlenseler bile ocuklan olmamal idi. Kazara byle doan ocuklar ldrlrd. nk bu kadnlar Allah'n kars olduundan, doan ocuklar da Tanr'nn ocuu saylyordu. Sumerler bir lmlden Tanrnn ocuunu istemiyorlard. Bu ve Kur'an'daki bir ayet, sa'nn neden Tanrnn olu olarak kabul edildiine bir aklk getiriyor. li mrn Suresi, ayet 35-37: "mran'n kars yle demi 'Rabbim karnmdakini azatl bir kul olarak sana adadm. Adam kabul buyur. Rabbim onu kz dourdum, ona Meryem adn verdim. Kovulmu eytana kar onu ve soyunu sana smarlyorum' dedi. Rabbi ona hsnkabul gsterdi ve gzel bir bitki gibi yetitirdi. Zekeriya'y (teyzesinin kocasn) Rabbi onun bakm ile grevlendirdi. Zekeriya onun yanna, mabede her geliinde orada bir rzk bulur 'bu sana nereden geliyor?' derdi. O da'Allah tarafndan' derdi." Bu ayetten anlaldna gre o zaman mabetler vard. (Tevrat ve ncil'de de mabetlerin bulunduu yazl.) Meryem, mabede adanm ve orada yetimi bir kzd. Herhangi bir ekilde, baz kitaplara gre de nianls Yusuftan hamile kalmt (26). Onu gidip cra bir yerde dourmas, Tanrnn ocuu diye ldrlmesinden korktuu iin olmal. sa byrken Tanrnn olu olduu kendisine alanm bulunduundan "ben Tanrnn oluyum' diyerek ortaya kmas ge de olsa lmne neden olmu olmal.
Mezopotamya'da eski alardan balayarak Yeni Babil devrine kadar adak olarak veya ktlktan korumak zere ocuklar mabede verilirdi. Meryem hikyesinde bu gelenein srd anlalyor. (L.O. Oppenheim, Ancient Mesopotamia, Chicago, 1964, s.107.) Kur'an'da sa ile ilgili bir ayet: Mide Suresi, ayet 110: "Allah o zaman yle diyecek: 'Ey Meryem olu sa! Sana ve annene (verdiim) nimeti hatrla! Hani seni mukaddes ruh ile desteklemitim. Sen beikte iken de yetikin anda da insanlarla konuuyordun. Sana kitab, hikmeti, Tevrat ve ncil i retmitim. Benim iznimle amurdan ku eklinde bir ey yapyordun da ona flyordun ve benim iznimle ku oluyordu. Yine benim iznimle anadan doma kr, alacay iyiletiriyordun. lleri benim iznimle (hayata) karyordun. Hani srailoullarn (seni ldrmekten) nlemitim. Kendilerine apak deliller getirdiinde bu bir sihirden baka bir ey deildir, demilerdi."' Bu ayete gre Allah, sa'ya ncil"i retmi. Halbuki sa yaad srede ne bir ey yazm, ne de yazdrtm. ncil ok sonra eitli kimseler tarafndan yazlm. ncil'lerin yazlma tarihleri ve yazanlar hakknda eitli varsaymlar ortaya atlm. zellikle geen yzyl. Aynca Apostol Barnabas, sa'nn armha gerilmediini, gerilenin Judas olduunu; Hristiyan retmen Bassilides de armha gerilenin Simon of Sirene olduunu; Mosheim da sa'nn aslnda bulunmadn, yalnz hayal edildiini sylyor. sa'nn yazlan mucizslerini de asla kabul etmiyorlar. (R. Cooper, The Inquirer's Text-Book, Being Substance of Thirteen Lectures on the Bible, s.150 ve Meydan Larousse, ncil). Kaynaka:
24. Hartmut Schmkel, Kulturgeschichte des Altenorient, Stuttgart, 1961, s.37. 25. Tekvin 38: 5-26'da bulunan hikye bunu aklyor. Buna gre, Yahuda'nn olu lyor: Gelenee gre gelinini ikinci oluna veriyor. O da lnce adam nc oluna almyor gelinini. Buna kzan gelin dulluk elbisesini karyor. Yzne pee takp ken disini fahie gibi yaparak kaynatas ile yatyor. Karlnda kadn adamn mhrn, kuan ve deneini istiyor. Kadn gebe kalyor; bunlarla, ocuun kaynatasndan olduunu kantlyor. 26. ncil, Mattaya bap I, 18-25: Anas Meryem Yusufa nianl olduu halde bulumalarndan nce Ruhulkudsten gebe olduu anlald. Nianls Yusuf salih bir adam olup onu leme rsvay etmek istemeyerek gizlice boamak niyetindeydi. Fakat bunlan dnrken Rabbin melei ona ryada grnp "sen Davut olu Yusuf, Meryemi kendine kar olarak almaktan korkma. nk kendisinde domu olan Ruhulkudstendir ve bir oul doacaktr. Onun adn lsa koyacaksn. nk kavmini gnahlarndan kurtaracak olan odur. "Yusuf uykusundan uyand. Rabbin meleinin kendisine buyurduunu yapt. Karsn alp douruncaya kadar onu bilmedi ve adn sa koydu. Bu konu hakknda, R. Cooper 1846 ylnda yazd ve daha nce sz geen kitabnn 148. sayfasnda, "Bugn birinin gelip byle bir olay mahkeme nnde sylemesi herkesi gldrr. Bakireliin sz konusu olduu a ve toplumlarda rahipler byle bir eyi yaktryorlar. Eer doan bir mevki sahibi olursa iyi, olmazsa da Allah onu istemedi deniyor" diye yazm. O zaman Sumer metinlerinden ve kltrnden haberi yoktu ki. lgin olan; Kur'an'n Tevbe Suresi, ayet 30'a gre, Yahudiler zeyir isimli birine de
"Allah'n olu" diyorlarm. Buna Tevra'ta rastlayamadm.
Meryem'den den nce de Tanr'dan gebe kalma hikyeleri var. Hintlilerde bakire Rohini bir
Tanr olu douruyor. in'de de Tanr Foe'nin annesi gne ndan gebe kalm. Siyamlllara gre evreni koruyacak Tanr'nn annesi bakireymi. (Robert Cooper, s.149.) Mool Buyan Han'n kz Alankowa kapdan giren ay ndan gebe kaldn sylyor. Szde k girerken sembolik bir hayvan ekli alm; bu, Tanr'nn kendisi veya elisiymi. (Bahaattin gel, Trk Mitolojisi, Kaynaklan ve Aklamalar ile Destanlar, Ankara, 1989, c.l, s.131.) Kitan efsanesinde kadnn karnna bir k dyor. Bu kla birlikte Tanr tarafndan bir de ocuk gnderiliyor. Uygur efsanesinde gkten den bir kla bir kayn aac gebe kalp be ocuk dourmu. Bir Mool efsanesinde bir kadn dolu tanesini yutarak
gebe kalm. Birok inli kraln anneleri, gkten k gelerek gebe kalmlar. Byle treyen nesiller kutsal saylm veya nesilleri kutsal yapmak iin byle hikyeler uydurulmu. (gel, s.85, 558.) lgin olan, bunlara benzer olaylar Kzlderililerde de bulunuyor. Kuzey Amerika'da yaayan Hopi yerlileri arasndaki bir ykde, hibir erkekle beraber olmayan bir kz sabaha kar odasna giren gne nlanndan gebe kalyor. Doan ocuk, gnein olu oluyor. (Coming to Light, Contemporary Translations of the Native Literatures of North America, Edited and with an Introduction by Brian Swann, New York, 1994, s.663. The Boy who went in Search his Fathen) Kolombiya Kzlderililerinde de bir kabile reisinin son derece gzel kz, bir ormanda oturuken bir bulut arasndan szan gne nlanndan gebe kalyor. Ve bir olan douruyor. Bu ocuk, gnein olu olarak Zak Kzlderililerinin atas oluyor. (Kolombien Land der Legenden adl bir brorden.) Kaynak: Muzzez lmiye , Kuran Tevrat ve ncil'in Kkeni
EYP PEYGAMBER HKAYES

Dilimizden pek eksilmeyen, din kitaplanna girmi, "Eyp Peygamber'in Sabr" hikyesinin de, Sumerlerden kaynakland ancak bu yzyln ikinci yarsndan sonra anlalabilmitir. Bu metnin yazld tabletin bir ksm Philadelphia niversitesi'nde, dier ksm stanbul Arkeoloji Mzelerinde bulundu. Bunlar ayr ayr okunup birletirilince 135 satra ulaan, iir tarznda yazlm bir hikye ortaya kt. Fakat paralann birok yeri krk veya bozuk olduundan metnin tm tam olarak elde edilemedi. Hikyenin ana fkri; insann felaketlere urad zaman, bunu yapan Tanrya lanetler saaca yerde, onu ycelterek, ona yalvarp yakararak kalbini yumuatp, bu felaketlerden kurtulabileceidir. Sumer'de yalvarlan Tanr, insann kendi Tanrsdr. O, Tanrlar meclisine bu dualar gtrerek iyi sonu alyor. Bu iir, evvela insann Tanrsn vmesini, yceltmesini, alayp szlamalarla kalbini yumuatmasn t vererek balyor. Ondan sonra ad verilmeyen bir adama, akraba ve arkadalan tarafndan yaplan fena davranlar anlatlyor. Adam bana gelen felaketlerden sz ediyor. Arkadalarnn da kendi zntlerine katlmasn istiyor. Bundan sonra bana gelen bu hallerin kendi gnahlar yznden olabileceini syleyerek, Tanrsna affetmesi iin yalvaryor. iir, Tanrsnn onu affettiini bildiren bir ksmla son buluyor. Sumer iirinden baz blmler: (Tarih Sumer'de Balar, s.96-98.) "Ben anlayl insandm, imdi bana kimse deer vermiyor Doru szm yalana dnd Hilenin adam beni gney rzgn gibi sard, ona i yapmaya zorlandm. Bana sayg duymayan, senin nnde beni utandrd Bana durmadan yeni zntler verdin Eve girdim ruh ar, sokaa ktm kalp skntl. Cesur, drst obanm bana kzd, dmanca bakt. Dman olmadm obanm bana fenalk arad, Yoldam doru bir sz syleyemedi bana, Arkadam drst szm yalanlad. Hilenin adam bana tuzak kurdu, Ve sen Tanrm ona engel olmadn! Ben bilgin, neden gen cahiller iine sokuldum? Ben anlayl, neden bilgisizler arasnda sayldm?
Her yerde yiyecek var, imdi benim am alk, Herkese paylar verilirken benim paym znt oldu. Tanrm nnde durmak istiyorum, niltili szlerimi sylemek istiyorum, Aclarm bildirmek istiyorum. Tanrm gn d, benim gnm karanlk, Gzyalar, at ve sknt sard beni. Gzyalanmdan baka bir seeneim yokmu gibi znt kaplad beni. Kt kader eline ald beni, alyor yaam soluumu, Fena hastalklar yakyor bedenimi. Tanrm, beni var eden babam, yzn kaldr, Ne zamana kadar beni ihmal edecek, beni korumayacaksn? Ne kadar zaman beni rehbersiz brakacaksn? Bir doru sz sylyor akll bilginler, 'Asla gnahsz bir ocuk annesinden doamaz, Gnahsz bir gen, en eski zamandan beri yoktu."' Bundan sonra mutlu sonu yle: "nsann Tanrs onun ac gzyalanna ve alamalarna kulak verdi. Gen adamn yalvar ve yakarlar tanrsnn kalbini yumuatt. Syledii doru sz Tanrs kabul etti, Adamn dua dolu tvbeli szn. Tanrs fenalklardan elini ekti. Kanatlarn geren hastalk cinlerini uzaklatrd. Adamn zntleri sevince dnd, Tanrs yanna koruucu bir cin koydu, Ona mfk bir melek verdi." Tevrat'ta bu hikye, birok bilge dolu szle sslenmi 1040 satr kapsayan bir iir halinde anlatlmtr. (Tevrat, Eyb.) Hikyenin banda Rab, eytana, Eyb'n iyi bir kul olduunu sylyor. eytan da, "Eer onu fena duruma drrsen bak sana nasl lanet edecektir" diyor. eytan, Eyb'n vcudunu tabanndan tepesine kadar banlarla dolduruyor. Eyb sesini karmyor. Kars ona "Bunu veren Allah'a lanet et!" diyor. Eyb de "Allah'n iyiliini nasl kabul ediyorsak, ktl de yle stlenmeliyiz" karln veriyor. Bundan sonra Eyb bana gelen felaketleri, dnyaya gelmemesi gerektiini, Allah'n bunu haksz olarak kendisine verdiini iir halinde anlatyor. Arkadalar ise Tanrnn haksz i yapmayacan, kendisinin bunu hak ettiini syleyerek Allah' savunuyorlar. Bundan sonra Allah ile Eyb karlkl tartyorlar. Her ikisi de kendi yaptklan iyi ileri sayp dkyor. Sonunda Eyp sylediklerine piman olup tvbe ediyor. Allah da onun tvbesini kabul ederek salna kavuturuyor ve mal mlkn de iki kat yapyor. Bylece Eyb arkadalannn yannda saygnln kazanyor.(38) Tevrat'taki iirden, Sumer iirine paralel olan baz satrlar: Bap 63:15-16: "Kardelerim hainlik ettiler, bir vadi gibi, Akp giden vadilerin yata." Bap 7:3:
"Miras olarak bana sefalet aylar verildi, Pay olarak da meakkat geceleri.'' Bap 7:11: "Ruhumun sknts ile syleyeyim, Canmn acl ile ekva edeyim." Bap 7:11: "Niin gnahm balamaz, Fesadm gidermezsin?" Bap 10:2: "Allah! diyeyim, beni mahkum etme! Niin benimle ekiiyorsun bana bildir!" Bap 13:1: "Bana gnahm ve suumu bildir, Niin yzn gstermiyorsun?" Bap 13:23: "Fesatlarm ve sulanm ne kadar? Bana gnahm ve suumu bildir!" Bap 16:6: "Alamaktan yzm kzard." Bap 19:2: "Ne zamana kadar canm zecek, ve beni szle ezeceksin?" Bap 19:13: ` "Kardelerimi benden uzaklatrd ve tandklarm bana btn btn yabanc oldular." Bap 19:14: "Akrabalanm gelmez oldu, Yakn dostlarm da beni unuttu." Bap 19:19: "Hep srdalarm benden ikrah ediyorlar, Sevdiklerim de yz evirdiler." Bap 30:1: "Yaa benden kk olanlar zerime glmekte!"
Bap 34:5: "Hakkm varken yalanc saylmaktaym." Bap 30:26: "Ben k beklerken karanlk geldi, Ruhum krld, gnlerim karard." Bap 34:6: "Hakkm varken yalanc saylmaktaym." . Bap 42: iirin sonu. Eyb Allah'a sylyor: "Sen her eyi yaparsn! Anlamadm eyleri syledim, Benden stn olan bilmediim, alacak eyleri Niyaz ederim, dinle de ben syleyeyim! Sana soraym da bana anlat! Senin iin kulaktan iitmitim, imdi ise seni gzlerim grd. Bundan tr kendimi hor grmekteyim, ve tozda klde tvbe etmekteyim." Daha nce de belirtildii gibi, Eyb'n tvbesi Tanr tarafndan kabul edilerek, daha byk mutlulua eriiyor. Grld gibi, Sumer ve Tevrat metinleri, konu olarak ayn. Tevrat'taki, Sumer, iirinden en az bin yl daha ge yazlm. Daha derin ve kapsaml, iirsel bir dil ve bilgi dolu szlerle donatlm. Sumer iiri daha yaln.. Fakat Sumer metninde (tablet) birok yerin krk olmasndan okunamayan, anlalamayan bir hayli satr var. Her ikisinde de bu felaketlerin kendi gnahlar yznden ceza olarak verildii syleniyor. Yalmz Sumer inancna gre, zaten her ocuk gnah ile douyor. tekinde bu belirtilmemi. Tevrat'ta Eyb Allah' gryor. Kurn'a gelince, btn konularda olduu gibi, bu da ok yzeysel; ancak drt sure iinde birka ayette bulunuyor. Nis Suresi, ayet 163 ve En'm Suresi, ayet 84'te, brahim'den balayarak btn peygamberler arasnda Eyb'e de vahiy edildii yazl. Enbiy Suresi, ayet 83-94: "Eyb'e gelince: O Rabbine 'bama bu dert geldi, sen merhametlilerin en merhametlisisin!' diye niyaz etmiti. Bunun zerine biz, tarafmzdan bir rahmet ve kulluk edenler iin bir hatra olmak zere onun duasn kabul ettik. Kendisinden dert ve sknt olarak ne varsa giderdik ve ona aile efradn, ayrca bunlarla birlikte bir mislini daha verdik." Sd Suresi, ayet 41-44: "Kulunuz Eyb' de an! O Rabbine nida etmi ve 'dorusu eytan bana bir yorgunluk ve azap verdi' diye seslenmiti. 'Ayan yere vur! te ykanacak, iilecek souk su!' Bizden bir rahmet ve olgun akl sahipleri iin de bir ibret olmak zere ona, hem ailesini hem de onlarla
beraber bir mislini baladk. Eline bir sap al da onunla vur, yeminini bozma! Gerekten biz Eyb' sabrl bulmutuk.. O ne iyi bir kuldu, daima Allah'a ynelirdi." Konu ok ksa yazlm olmasna ramen eytann azap vermesi, sabr, Tanrya yakar, duann kabul edilmesi, dllendirilme, dier kaynaklarla paralel. Tevrat aratrclarn yzlerce yldan beri megul eden ve nedenini bulamadklan bir konu da, yine Sumer metinlerinin zlmesi ile aklanabildi. O da Tevrat'ta bulunan, "Sleyman'n arklar arks" blm. Ak sak iirlerden oluan bu blm Tevrat'ta niin bulunuyordu? Grne gre onlar ne dinle, ne de tarihle ilgiliydi. Bu iirlerde bir seven bir de sevilen vard. Bunu, kilise papazlar, sa'y seven, kiliseyi sevilen; braniler ise Yahveyi seven, srail'i sevilen olarak yorumlamlard. 19. yzylda ise bunlann srail dnlerinde yaplan tren ile ilgili olduu sylenmi. Bu yzyln ilk yarsndan sonra, zellikle stanbul Arkeoloji Mzeleri arivindeki Sumer edebi metinleri okunup zlnce, "Sleyman'n arklar arks"ndaki iirlere benzer iirler bulundu. Yaplan incelemelerde bunlarn, Sumerlilerin yeniyl bayramlarnda, sazlar eliinde sylenen arklar ve ilahiler olduu anlald.(39) Sumer ekonomisi tarma dayal olduundan, onlar iin tarmla ilgili konularn en nemlisi, lkelerinde bolluk ve bereketin olmas idi. Bunun iin onlar, Ak Tanralar nanna ile oban Tanrs Dumuzi'yi (bu balangta bir kral idi, sonradan Tanr yaplm naslsa) evlendirirlerse, onlarn verimlilik gcn ve lmszlklerini paylaacaklarna ve bu yolla lkelerinde bolluk ve bereketi salayacaklanna inanmlard. Bu inanca uyarak Sumer air ve ozanlar onlarla ilgili uzun bir efsane yaratmlar ve bunu yazya geirerek zamanmza kadar ulatrmlardr. Bu hikyeyi ksaca zetleyelim: Ak Tanras nanna ile Dumuzi birok zorluktan sonra evleniyorlar. Bu evlilikten sonra Tanra yeralt dnyasna gidiyor. Fakat oras "gidip de dnlmeyen lke". Kurala gre, Tanra olmasna ramen, yeryzne braklmyor. Bilgelik Tanrs Enki'nin yardm ile Tanra, kendi yerine birini gndermek zere, yeralt yaratklar ile dar kyor. Tanra her gittii yerde Tanr ve Tanralarn, kendisinin yokluundan uvallar giyerek, yerlerde srnerek yas tuttuklann gryor ve hibirini gndermeye kyamyor. Fakat kocasnn bulunduu ehre gelip, onu, karsnn yokluuna aldrmayarak keyifle tahtnda oturduunu grnce, byk bir kzgnlkla "aln bunu" diyerek cinlere veriyor. Daha sonra yaptna piman olan, fakat kocasnn cezasz kalmasn da istemeyen Tanrann yardmyla, Dumuzi in kz kardei Rya Tanras Getinannan'n, kardei yerine yarm yl yeraltnda kalmas, Tanrlar meclisinde kabul ediliyor. Bylece Dumuzi k aylarnda yarm yl yeraltnda kaldktan sonra bahar zaman dar kp tekrar kars ile birleiyorlar. Bu birlemeyi zamann kral ile bir barahibe evlenerek kutluyorlar. Bunun iin byk trenler yaplyor. Artk yeni bir yl balamtr; ortalk uyanyor, aalar yeilleniyor, hayvanlar oalyor. te bu trenlerde okunmak zere kraln ve rahibenin veya Tanrnn ve Tanrann azndan birbirlerine karlkl sylemeleri iin ak dolu, sevgi dolu, ak sak iirler yazlm ve bunlar bestelenerek ark haline getirilmitir. Sumer bereket kltn oluturan bu trenler, bugn "Kutsal Evlenme Trenleri" olarak nitelendirilmitir. Bu bereket kltnn sa'nn zamanna kadar, hatta daha ge zamanlara kadar srd anlalyor. te bu yzden Tevrat'tan birok dinle ilgili olmayan konu karld halde, bu
iirler brakm olmal. Bu trenlerin Sleyman zamannda byk bir ihtiamla devam ettii, iirlerin ona ait olarak gsterilmesi ile kantlanabilir. Sumer ve Tevrat iirlerinden baz blmleri karlatralm: stanbul Arkeoloji Mzesi arivinde bulunan ve bir rahibe tarafndan Kral usin'e sylenmek zere yazlm bir iirden blmler: "Gvey kalbimin sevgilisi, Senin neen hotur, bal tatls! Arslan! Kalbimin sevgilisi, Senin neen hotur, bal tatls! Beni byledin, karnda titreyerek duraym! Gvey! Senin tarafndan yatak odasna gtrleyim! Beni byledin, karnda titreyerek duraym, Arslan! Senin tarafndan yatak odasna gtrleyim. Gvey seni okayaym! Yatak odasnda bal dolu, Senin gzelliinle neelenelim, Arslan! Seni okayaym!" Tevrat: Neideler Neidesi, bap 1:2-4: "Beni kendi aznn pleriyle psn: nk okamalarn araptan daha iyidir. Kokuca trn ne gzel; Senin adn kabndan dklen tr gibidir, Bundan tr seni kzlar seviyor. Beni kendine ek, biz senin ardnca koarz, Kral beni i odalarna gtrd Seninle biz ferahlanp seviniriz, Senin okamalarn araptan ziyade anarz, Seni sevmekte onlarn hakk var." Bap 4:9-11: "Kaptn gnlm, kz kardeim, yavuklum! Gzlerinin bir bak ile, Gerdannn tek zinciri ile gnlm kaptn. Okamalarn ne gzel, kz kardeim, yavuklum! araptan ne kadar hotur okamalarn, Itrn gzel kokusu da her eit baharattan! . Ey yavuklum! Bal damlatr dudaklarn." (Sumer'de Tanr Dumuzi, nanna'ya "kz kardeim" der.) Bap 3:11: "Ey Sion kzlar! kn, Kral Sleyman' ta ile grn, O ta ki, onun dn gnnde ve yreinin sevinci gnnde, Anas onun bana giydirmiti." Bu satrlar, kutsal evlenme trenlerinin Kral Sleyman zamannda devam ettiini kantlyor. Tevrat'a gre Sleyman'n her dinden 700 kars varm ve onlarn dinlerini de Sleyman srdrrm.
Bap 2:10-12: "Sevgilim cevap verdi ve bana dedi: Sevgilim, gzelim, kalk da gel. nk, ite, k geti: Yamurlar geip gitti; Yerde iekler gnyor; Terennm vakti geldi." Bu satrlar da kutsal evlenme treninin baharda yapldn anlatmaktadr. Bap 6:10: "Bak seher gibi, Ay gibi gzel, Gne gibi temiz, Sancak am ordu gibi korkun, Bu kadn kim?" Bu satrlar da Tanra nanna'nn niteliklerine uymaktadr. Bap 2: 5-6: "Kuru zmle bana kuvvet verin, elma ile beni canlandrn, nk ak hastasym ben. Sol eli bamn altnda olsun, Sa da beni kucaklasn." Sumerce'de buna paralel olan satrlar: "Sevgilim, kalbinin adam, Sa elini vulvama koydun, Sol elin bam okad, Azn azma dayadn, Dudaklarm bana bastrdn." Gld gibi, birka Sumer iirinde bile paralellikler bulunuyor. Kukusuz bunlar gibi pek ok iir vard Sumer'de. Fakat bunlann byk ksm hl toprak altnda olmal. Belki baz mzeler ve koleksiyonlarda da henz okunmayanlar vardr. Sumer Ak Tanras nanna; Akadlarda tar, srail'de Astarta, Yunanllarda Afrodit, Romallarda Vens ad altnda sayg grm ve varln srdrmtr. Bugn de sa'nn annesi Meryem'e, nanna'ya ait nitelikler yaktrlyor. O da nanna gibi, gn hkimesi, sosyal adaletin savunucusu, fakirlerin, ezilenlerin koruyucusu saylyor. Baz evrelerde Tanra seviyesine getirildiinden, olundan daha ok ona tapldndan; annelerin, savaanlann, znt eken ailelerin yardm iin ona dua ettiklerinden sz ediliyor. (The Search of Mary, Richard N. Ostling, Handmaid or Feminist, The Time, Aralk 1991, s.52-56.) sa'nn durumu da Dumuzi ye benziyor. Damuzi'nin dvlerek, eziyet edilerek yeraltna gtrl, tekrar yeryzne k, sa'ya yaplanlar ve her yl yeryzne kt dncesi, Dumuzi'nin servenini andryor. Safevilerde Ali'nin dnyaya yeniden gelecei inanc da Dumuzi efsanesinden kaynaklanyor demektir.
Dumuzi, takvimimizde Temmuz ad olarak sryor. Musevilerde de Tammuz eklinde. Bu ayn 17'sinde srail kadnlannn oru tutarak mabet kapsna gidip alamalar, Dumuzi'nin yeraltna gtrl dramn canlandnyor. lkemizde Mays ay banda bahelerde, hatta mezarliklarda (Tahtakular kynde) kutlanan Hdrellez enlikleri, bu kutsal evlenme trenlerinin bir devam gibi grnyor. nk enlik, Hzr ile lyas Peygamber'in bir araya gelmesi nedeniyle yaplyor. Aynca bu gnlerin gecesinde yaplan bir niyetin olaca, iki yldzn birletiinin grlmesine balym. Bunun iin niyet yapanlar sabaha kadar bu olay beklerlerni (Yaar Kemal'in Ar Da Efsanesi'nden). Bu kutsal evlenme trenlerinin izleri, bir aatay airi tarafndan Hicri 950'de mesnevi eklinde yeniden kaleme alnm olan Bedil- cemal ve Seyfelmuluk hikyesinde bulunmutur. (Bkz. Gnl Tekin, Seyfelmuluk ve Bedilcemal Hikyesinde Eski Yakn Dou Kltrnden Kalma Unsurlar Hakknda, Journal of Turkish Studies, Trk Bilgisi Aratrmalar, Massachusetts, 1985, s.277-300.) Btn bunlardan anlalacana gre Sumerlilerin kurduklan din ve yarattklar zengin edebiyat Ortadou milletlerine byk etki yapm, hatta dinlerinin temelini oluturmutur. Yalnz, bu etki, Sumerlilerden sraillilere dorudan doruya olmamtr. nk srail'in tarih sahnesinde grlmeye balamasndan en az bin yl nce Sumerliler varlklarn yitirmiti. yle ise bu kltr onlara nasl ulamt? Bu ulamann eitli yollarla olduu bugn kantlanabiliyor. Sumer devletinin, gl olduu alarda, snrlar douda Hindistan'a (Dilmun?), batda Akdeniz'e (Ebla, Martu) hatta Kbrs'a, kuzeyde Orta Asya'nn batsna (Aratta, Hurrum), gneyde Msr ve Habeistan'a (Magan, Meluhha) kadar genilemiti. Oralara giden asker ve tccarlar, oralardan ticaret amac ile gelen insanlar Smer kltr ile bir balant kurmulard. 2400 yllannda lsrailliler gibi Sami bir rktan olan Sargon, Sumer'i ele geirerek bir Akad Krall kurmutu. Onun ve ondan sonra gelen slalesi zamannda, Samiler Mezopotamyadan Ortadouya kadar yaylmaya balam ve Akad dili de konuulan dil haline gelmiti. Bir mddet sonra Sumerliler yeniden canlanarak bir Sumer devleti kurdular. O da olduka ksa bir sre sonra paraland. Yine Sami bir halk olan Amoritler, Babil Krall ad altnda btn Sumer lkesine egemen oldular. Bu gei devrinde Sumer okullar ve akademilerinde Sumer dili ve yazs en yksek dzeye kanld. Buralarda, Sumerlilerin yarattklan dinsel ve edebi yaptlar birok kopya halinde yazlarak, dier ehirlerdeki eitim kurumlarna, ktphanelere gnderildi. lkede gittike oalan Samiler, Sumerce'yi renmek, Sumerliler de Akadca'y renmek zorunda kaldklarndan, okullarda her iki dilde eitim yapld. Babil devleti kurulduktan sonra, Sumerce halk dili olmaktan kt. Fakat Sumerlilerin eitim tarz, dinleri, efsaneleri ve edebi yaptlan Babil okullannda retilmeye devam edildi. Smerce, ortaadaki Latince, eskiadaki Yunanca gibi dinsel bir dil olarak hemen hemen sa'nn doumuna kadar srd. Babilliler Sumer Tanrlarn, adlarn deitirerek kendilerine Tanr yapmlar; bu Tanrlara ait mabetler, dinsel trenler korunmu, ilahiler, dualar Sumerce okunmutur. 1500 yllarnda Akadca ve iviyazs Ortadou'da uluslararas bir dil ve yaz haline geldi ve o lkelerde, en azndan yazarlarn bu dili renme zorunluluu ortaya kt. Bu yzden
Sumer okullar ve programlan oralarda uyguland. Bylece Babillilerin Smerlilerden aldklan kltr, dilleri ve yazs yoluyla o lkelere yayld. Yahudilerin, Hristiyan ve Mslmanlann atas olarak kabul edilen brahim Peygamber ve ailesi, Tevrat'a gre, Mezopotamya'da Kaldeal Ur'dan Harran'a gm, oradan da bir tccar kolonisi olarak Filistin'e girmiti. Onun askerleri ve parasal gc ile kendi ahsi Tanrsn onlara Tanr olarak kabul ettirmi ve bu arada Mezopotamya'dan getirdiklerini halka alamt.(41). En son olarak Babil Krali Nabukadnezzar'n (604-562) Filistin'i ele geirip btn Yahudi bilginlerini Babil'e srgn gtrmesi, bu bilginlere Babil ktphanelerini inceleme olana verdi. Grld gibi, Sumer dini ve edebiyat sraillilere eitli alar ve yollardan ulamtr. 12. yzylda yaayan Yahudi otoritesi Eben Ezra ve 16. yzylda yaayan Yahudi flozofu Spinoza, Tevrat'n, zellikle Musa tarafindan yazldna inanlan ilk be kitabn, Musa tarafndan yazlmadn, ancak Babil tutsaklndan sonra yazlm olduunu sylemilerdir (Robert Cooper, Thirteen Lectures on Bible, s.107). (Yahudilere Babil tutsaklnn yapt etkiler hakknda daha geni bilgi iin, bkz. Max I. Dimont, Jews, God and History, New York, 1962, s.69-72.) Bu almamzla, din kitaplarna Sumerlilerden geldiini aklamaya altmz konular hakkndaki bilgilerimizi, yine onlann icat ettii yazya ve yaz malzemesi olarak kullandklan kile borluyuz. Onlar bozulan veya eriyen bir nesne zerine yazm olsalard, bunlarn hepsi zlemeyen bir sr olarak kalacakt.
(M.Kemaloglu'nun notu: Muhammed, Islam dininin temellerini, Yahudilerden almtr. Muhammed'den 3400 yl nce yaam olan Sumer'lerin gnmze kadar gelen yazl eserleri var iken, Allah'n-varsa eergnderdii iddia edilen Kura'n'n orijinalinin (yazya ilk geirilmi halinin) bulunmamas garip grnmyor mu? Allah-varsa eer- Sumer'ler kadar akll m deil, yoksa Kur'an' Muhammed ve arkadalar m hazrlad? Bu durumda da, Kur'an'n yazl ilk geirildii orijinal hali yok? Speklasyona ak olsun diye mi? Kur'an bu durumda deimemi olarak kalabilir mi?) Kaynaka: (38). Robert Cooper, ayn eser, s.110'da, bu hikyenin Yahudi kompozisyonu olamayaca yazl. "Bu Tevrat'ta bulunan kitaplardan hibiriyle ilgili deil. 'It stand alone in its glory' (O, kendi ihtiam iinde bal bana duruyor). Birok Yahudi bilginleri bu kanda. Bu muhakkak ki, baka bir dilden Yahudiceye evrilmitir. Dhice yazlm bir kompozisyon ve onda anlatlan drama Yahudilere ait olamaz" deniyor. "Kutsal hayalet tarafndan yazlm" diyenler de varm. (39). Tarih Sumer'de Balar, s.252-260. (40). Samuel Noah Kramer, The Sacred Marriage Rite, Aspects of Faith, Myth, and Ritual in Ancient Sumer, Indiana, 1969. Matta ncili, 22:1-14'te a:analatlan "Gk krallmn dn" Sumer'in "Kutsal evlenme trenini" yanstyor gibi. Tevrat, Hezekiel bap 14'te anlatlan fahie, Sumer'in Ak Tanras nanna gibi ve onun kltnn kaldnlmas abalar ile ilgili grnyor. (41). Tevrat, G Tekvin bap 14'te, brahim'in dv, tccar prens olduu yazlyor. Evin de bulunan 308 uak ve askerini, kardei olu Lut'u kurtarmak iin eitli krallarla savatrm. Cyrus Gordon'a gre (The Common Background of Greek and Hebrew Civilizations, s.26.) bu tr topluluklar, askeri olduu kadar tccar da oluyorlar ve bulunduklan lkenin snrlarn koruyorlarm.
(Kaynak: Bu makale, Muazzez lmiye 'n Kuran ncil Ve Tevrat'n Sumer'deki Kkeni adl kitabndan alnmtr.)
slamiyet Gerekleri
257
SLAM VE DDET
Sivas Olaylar, (02 temmuz 1993) bouna olmad.. Islamiyeti yaymak ve "kafir"leri ortadan kaldrarak sevap ilemek isteyen dinciler, 35 kiiyi diri diri yakarak, 2 kii ye silahla vurarak katlettiler. Dnya'da din adna ilenen cinayet ve atmalarn ounun Islamiyet iin yaplmas bir rastlant m? Yoksa, islamiyet, iddet ieren bir din mi? Islamiyet'in bir iddet ve terr dini olduu anlalmaktadr. Turan Dursun'un Din Bu adl kitabndan: Kafirler, nerede bulunsa yakalanmal, ldrlmeliydi. Bozguncular ya boyunlarndan vurularak ldrlmeli, ya aslmal, ya ellerinden ayaklarndan apraz kesilmeli, ya da srlmeliydiler. Hristiyan ve Yahudiler ile dost olunmamalyd. eyhlislam fetvalarna gre, Alevilerin kanlar helaldi. Peygamberin drt halifesinden , Mslmanlarn baklar ile can vermiti. eriatn insanlara vaat ettii bar buydu. Olay grenilir. Medine'ye, Peygamber'e haber verilir. Peygamber fkelenmistir. Adamlarin yakalanmalari iin buyru verir. Hepsini yakalattirir. Sululari, Hz. Muhammed'in huzuruna getirirler. Peygamber'in karari kesindir: "Elleri, ayaklari apraz olarak kesilsin. Gzleri oyulup ikarilsin.." Emir uygulanir. Sulularin, elleri, ayaklari apraz olarak kesilir. Gzleri oyulur. Medine disinda, gnesin altinda ates gibi yandigi iin "Harre" adi verilen yere gtrlrler. Sulular su isterler, su verilmez. "Taslari kemirirler", "agizlariyla, disleriyle topragi kazarlar." lnceye kadar yle birakilirlar. (Buhari, Zekat/68, Cihad/52; Tecrit/Vudu, hadis 172; Mslim, Kesame/9-14, hadis 1671; Ebu Davud, Hudud 3, hadis 4364-4371; Tirmizi, Ebvabu't-Tahare/55, hadis 72-73; Nesei, Tahrim'd-Dem/7; Ibn Mace , Hudud/20, hadis 2578-2579. Buhari, bu hadise yedi yerde ve dokuz yolla, Ebu Davud bir yerde bes yolla, Nesei bir yerde drt yolla gnderme yapmistir.) Nedir sulari bu adamlarin ve ncelikle kimdi bunlar? Ukl veya Ureyna kabilelerindendirler. Peygambere gelmis, mslman olduklarini bildirmislerdir. Renkleri saridir, hastadirlar. Peygamber, nce btn sevecenligiyle deve st ve "deve sidigi" iirerek onlari iyilestirir. Havadar bir yere gitmek isterler. Peygamber bir deve srs verir ve yanlarina bir oban katar. "Herifler" obani ldrr ve Peygamber'in deve srsn alir gtrrler. "Peygamber, iskenceye karsi oldugu halde, bu olayda nasil olmustur da, iskenceyle ldrlmelerini emretmistir?" Bu soru, hadis kaynaklarinda tartisilir. Kimileri, bu infazi "iskenceyi yasaklamadan nce uygulattigini " ne srerler. Kimisi, uygulamanin bir "kisas" oldugunu belirtir. nk, sulular da Peygamber'in obanina ayni iskenceyi yapmislardir. Hakim grs ise, Peygamber'in Maide suresinin 33.ayetini yerine getirdigi, yani Allah'in buyruguna gre hkm verdigi ynndedir.
slamiyet Gerekleri
258
Yeryznde bozgunculuk yapanlar, lmlerden lm begenmelidirler. Maide suresinin 33.ayetinde su buyruk verilmistir: "Allah ve resulyle savasanlarin ve yeryznde bozgunculuk yapmaya alisanlarin cezasi, ya boyunleri vurularak ldrlmeleri, ya asilmalari, ya ellerinin ayaklarinin apraz kesilmeleri ya da bulunduklari yerden srlmeleridir. Bu, onlarin dnyada ekecekleri rezilliktir. Ahirette ise, onlara daha byk azap hazirlanmistir." Kanlarinizi ve mallarinizi kurtarmak istiyorsaniz: Peygamber diyor ki: "Onlar, Allah'tan baska Allah olmadigina, Muhammed'in onun kulu ve elisi olduguna inanincaya, bizim kiblemize dnnceye, kestiklerimizi yiyinceye, ve namazimizi kilincaya ve zekatlarini verinceye kadar, insanlarla ldrsmem (mukatele) emroldu. Insanlar, bunlari yerine getirdikleri zaman, benden kanlarini ve mallarini kurtarmis olurlar.(Buhari, Selat/28; Tecrid, hadis 24; Ebu Davud, Cihad/104, hadis 2641; Mslim, Iman/32, hadis 20,22) Sirin Tekin, henz 17 yasindaydi. evresinde ok sevilen bir genti. grencilerin demokratik haklarindan szederdi. Oru tutmuyordu. O gn, 3 Mayis 1987, Van 100.Yil niversitesi'nin karsisindaki kahvede oturuyordu. "Islamin bekileriyiz," diyorlardi. Kendilerine "mukatele" emrolduguna inaniyorlardi. Rektr de "Onlar Islam adina dvsrler," dememis miydi? Sirin Tekin, "kanini" saldirganlardan kurtaramamisti. Yaptiginiz alisverise sevinin: "Allah sphesiz, Allah yolunda savasip ldren ve ldrlen mminlerin canlarini ve mallarini -Tevrat, Incil ve Kur'an'da szverilmis bir hak olarakcennet karsiliginda satinalmistir. Verdigi sz, Allah'tan daha ok tutan kim vardir? yleyse, yaptiginiz alisverise sevinin! Bu, basaridir". (Tevbe Suresi,111) Kafir ldren mslmana cennet mjdelenmistir. Suu elestirmekti Esref Oglu Ka'b, gen bir sairdi. Peygamberi ve ona inanlari elestiriyordu. Peygamber bir gn arkadaslarina sordu: "Bu adami ldrebilcek kimse var mi?" Mesleme Oglu Muhammed, ortaya atildi: "Ben varim." Esref Oglu Ka'b, nasil ldrlecekti? Planlar yapildi. Hadis kitaplarinin yazdigina gre, "yalan"lar uyduruldu, "tuzak" hazirlandi. Bir gece, kalesinde bulunan sairin kafasi kesilerek plan sonulandirildi. Ve, kesik bas, peygambere gtrld. (Buhari, Cihad/15/1, Rehn/3, Tecrid, hadis 1578; Mslim, Cihad/119, hadis 1801; Ebu Davud, Cihad/169, hadis 2768) Kadinlar ve ocuklar onlardansa, kimler ldrlebilidi? "Eli silah tutan tm erkekler ldrlebilirdi." Henz, aklini, bellegini yitirmemis olan yaslilar da ldrlebilirdi. Ama, deliler ledrlemezdi. Bu hkmn de istisnasi vardi. Eger, deli savasir durumdaysa, zenginse, ya da hkmdarlik makamindaysa ldrlrd. Peygamber, syle emretmisti: "Msriklerin yaslilarini ldrn de ocuklarini birakin!"(Ebu Davud, Cihad/121, hadis 2670; Tirmizi, Siyer/29, hadis 1583.) Bu emir, Kurayza Yahudileri'nin ldrlmesi sirasinda verilmisti. ocuklarin birakilmasi isteniyordu. nk onlar ele gerilmis degerli ganimetlerdi, kle apilacaklardi. Bu katliamda, Peygamber'e dil uzattigi iin bir kadin da ldrld. Gene, gece baskinlarinda, kafirler toptan kiltan geirilirken, evler yakilip yikilirken, ldrlenler arasinda kadinlar ve ocuklar da bulunuyordu. Bunun zerine, Peygamber'e arkadaslarindan biri syle sordu: "Ya Resulallah! Evlere yapilan gece baskinlarinda, msriklerin kadinlari, ocuklari da ldrlyor, ne dersin?" "Onlar da brlerindendir.(Kadin ve ocuklar da onlardandir.)(Bkz.Ebu Davud, Cihad/102, hadis 2638; Cihad/121, hadis 2672; Ibn Mace, Cihad, hadis 2840; Ahmet Ibn Hanbel, 4/46;
Tirmizi, Siyer/19, hadis 1570) Ya "bizden" olan kadinlar, Mslman annelerimiz, esleimiz, kiz kardeslerimiz, arkadaslarimiz? Onlar erkeklerin ynetimine boyun egmeliydiler. Eger, uslu davranmazlarsa, "gt verin, yataklarindan ayrilin, yine de yola gelmezlerse, onlari dvn" diyordu kutsal kitap (Nisa suresi,34). Mslman kadinin kismeti de, siddet idi. Ateste yakmak Allah'a ait ama.. Peygamber, atese atarak ldrmeyi dogru bulmuyordu. Hz. Muhammed, bir gn Muhammed'in oglu Hamza'yi agirir. O'nu bir savas birliginin basina komutan olarak atar ve su buyrugu verir: "Falan kisiyi bulursaniz, atese atip yakin!" Hamza, birligiyle yola ikmak zeredir. O sirada Peygamber, Hamza'yi agirir: "Falancayi bulursaniz ateste yakin, dedim. Ama, nce ldrn, sonra yakin. nk, ateste yakma cezasini, yalnizca atesi yaratan verebilir.(Ebu Davud, Cihad/122, hadis 2673) Ebu Hureyre anlatiyor. Bir gn, peygamber bizi, bir savas birligi olarak dsmana gnderiyordu. O sirada, Kureys'ten iki kisinin adlarini vererek syle dedi: "Bunlari yakaladiginizda atese atin, ikisini de!.." Peygamber, bir sre sonra dnp emrini syle dzeltti: "Size, onlari bulursaniz, ikisini de yakin, dedim, ama yakmayin. nk, ateste yakma cezasini yalnizca Allah verir. Siz bu iki kisiyi yakalayip ldrn yalnizca. (Buhari, Cihad/107,149; Ebu Davud, Cihad/122, hadis 2674; Tirmizi, Siyer/20, hadis 1571) Peygamberin tutumu buydu ama, onu izleyen halifeleri, Allah'a mahsus olan atese atma cezasini pekala uygulayabilmislerdi. Hatta bunu yaparken, icazeti peygamber'den aldiklarini bile sylemislerdi. Ebu Bekir, Peygamber'in lmnden sonra basgsteren dinden dnme ("ridde") olaylari sirasinda, komutanlarina su talimati vermisti: "Daha da direnirlerse, demirle daglayin, ateste yakin!"(Taberi, Tarih, 1/1881-1885; Leoni Gaetani, Islam Tarihi, ev.Hseyin Cahid, Istanbul,1926,8/276) Ve bu talimat uygulanmisti. Halid Ibn'l-Velid, savas sirasinda "ates ukurlari" atirmis, yaktirdigi atesin iine, birok kimseyi diri diri attirip yaktirmisti. Kadin da vardi bunlarin iinde. Bir tutsak kadina, mslman olmasi nerilir, kabul etmez. Bunun zerine, atese atilacagi sylenir. Kadin, "Hosgeldin lm! Yazik ki baska kurtulus yolum yok, o yzden kendimi atiyorum atese." anlamindaki siirini okuyarak, kendini atese atar. (Ibis, Yaprak, 28-34; Cetani, Yaprak, 8/306) Ebubekir'e, "ateste diri diri yakma cezasi"ni nasil verdigi soruldugunda, Halife, Peygamber'in bu tr cezaya izin verdigini syler. Insanlari, inanlarini birakmiyorlar diye, "ates ukuru"na attirip yakanlardan birinin de Ali oldugu aktarilir. Buhari'nin de yer verdigi bir hadiste, Ali'nin "bir toplulugu atese attirip yaktidigi" Ibn Abbas'a sylendiginde, Ibn Abbas'in syle dedigi belirtilir: "Ben olsaydim bunu yapmazdim. nk, Peygamber, 'Tanri'nin verdigi biimde ceza vermeyin!' demisti. Ben olsaydim, ldrrdm yalnizca."(Buhari, Cihad/149; Tecrid, hadis 1264; Nesei, Tahrimu'd-Dem/14) Evlerini, agalarini yakin Peygamber'in dneminde, "gece baskinlari" dzenlenirdi. Peygamber'in emriyle, "ldr, ldr!" siarlari haykirilirdi. Sonra da yagmaya girisilirdi. (Ebu Davud, Cihad/102, hadis 2368; Ibn Mace, Cihad/30, hadis 2840) Filistin'de, "Ubna" (sonralari Ybna denmistir) denen
bir yere Peygamber bir baskin dzenlemisti. Baskini yapacaklara da su buyrugu veriyordu: "Sabahleyin, bna'ya (ansizin) baskin yap ve orayi yak!" Ve, bna ky yakiliyordu. Iindekilerle birlikte.(Ebu Davud, Cihad/91, hadis 2616, c.3, s.88, ayrica, s.124'deki 2 no.lu not; Ibn Mace, Cihad/31, hadis no: 2843, c.2, s.948) Dsmanin bulundugu yerdeki agalar, rnler ya yakilir, ya da kesilirdi. Peygamber, Benu Nadir kabilesinin hurmaliklarini yaktirmisti, ayrica kestirmisti. Hasar Suresi'nin 5 ayetinde bu olaya kisaca deginiliyordu. "Inkarci kitap ehlinin yurtlarinda hurma agalarini kesmeniz veya onlari kesmeyip gvdeleri zerinde ayakta birakmaniz, Allah'in izniyledir. Allah, yoldan ikanlari bylece rezillige ugratir." Bu ayette gemeyen "yakma olay"i, hadislerde yer aliyor. (Buhari, Cihad/154, Hars/6, Megazi/14, Tesir/59/2, Tecrid, hadis 1576; Mslim, Cihad 29-31, hadis 1746; Ebu Davud, Cihad/91, hadis 2615; Tirmizi, Siyer/4, hadis 1552; Ibn Mace, Cihad/31, hadis 2845; Darimi, Siyer/22; Ahmed Ibn Hanbel, 2/8,52,80.) Islam hukukunda, cihad sirasinda, dsman kesimindeki yas agalarin kesilebilecegi, kesilmeden yakilabilecegi hkme baglanmisti. (Damad, c.1,s.496.) Hz. mer'in kilicindan kurtulamayan ise, insanligin byk ir kltr hazinesi, Iskenderiye Ktphanesi'ydi. Kisas size farz kilindi Bakara Suresi, 178. Ayet: "Ey inananlar, ldrmede kisas size farz kilindi. Hre hr, kleye kle, kadina kadin." Nahl Sures, 126.ayet: " Eger bir topluluga azap edecekseniz, size yapilan azabin esiyle azap edin." Kuran bir ikaz (uyari) kitabidir: (Allah sevgisine az yer verir.) Enam Suresi, 19.ayet: "Bu Kuran, sizi ve ulasilacak herkesi uyarmak iin vahyoldu." Araf Suresi, 1.ayet: "Bu kitap sana korkutman, insanlari da gtlemen iin indirilmistir." Mdessir Suresi, 1 ve 2. Ayetler:" Ey rtsne sarinmis kimse, kalk ve ikaz et." slamc terr rgtleri tarafndan suikaste urayan fikir adamlar ve yazarlar hepimiz tanyoruz. Turan Dursun bata olmak zere yazar ve fikir adamlar susturulmak istendi. Deerli gazeteci ve yazar Uur Mumcu'nun, ran destekli bir slamc rgt olan Selamclar tarafndan ldrld belirlendi ve kaatilleri cinayetten 7 yl sonra Mays 2000'de yakaland. Gnmzede de bata Hizbullah olmak zere eitli slamc terr rgtleri insanlar karyor ve ldryor.. Nitekim, 19.01.2000 gn, Hizbullah'n kardktan sonra ikence ederek ldrd 10 kiinin toplu mezar stanbul'un skdar ilesinde bulundu. Ayrca, Ankara, Konya ve Tarsusta da islamc terr rgt tarafndan ikence ve boularak ldrlen kiilerin toplu mezarlar bulunuyor.. Hizbullah, 24 Ocak 2001 gn, Diyarbakr Emniyet Mdr Gaffar Okkan ve 5 polis memurunu alaka pusuya drp katletti. (Hizbullah'n mezar evleri haberlerini okumak iin tklaynz). Hizbullah rgtnn, Msr'da kurulu Mslman Kardeler rgt ile balants olmas ihtimalinden yine alaka bir bombal suikast sonucu katledilen yazar Uur Mumcu sz ediyordu.. Trkiye'de son yllarda yaanan en vahi islam iddet uygulamas, hatrlanaca zere 2 Temmuz 1993 gn Sivas'ta grld. Sivas'taki Madmak Oteli'ne Aziz Nesin'in dnce ve davranlar bahane edilerek saldrld ve 35 kii diri diri yaklarak, 2 kii de ateli silah ile vurularak, toplam 37 kii katledildi. Iran ve Banglade gibi Islam eriat ile ynetilen lkelerde, Islamiyete aykr dncelerini aklayan Salman Rdi ve Teslime Nesrin gibi yazarlar lme mahkum eden "fetva"lar
karlyor. Trkiye'de de, Hizbullah adl slamc rgte bir zamanlar hizmet etmi slamc bir kadn yazar olan Konca Kuri, Islamiyetin gereklerini zamanla grmeye balad ve Islam eriatna ynelik eletirileri ile "mslman kadnlara kt rnek" olduundan, 1998 ylnn yaz aylarnda karld ve 22.01.2000 tarihinde Konya'da islamc terr rgt Hizbullah'n toplu mezar olarak kulland evlerden birinin bodrum kstnda cesedi bulundu. Konca Kuri'in, Hizbullah tarafndan nce ikence edilerek sonra da boularak ldrld anlald. 11 Eyll 2001 tarihinde de Amerika Birleik Devletleri'nin dnyaca mehur New York kentindeki WTC (Dnya Ticaret Merkezi) binalarna kardklar iki adet yolcu ua ile vahice intihar saldrs yapan mslman terristler ile, yine ayn gn kardklar dier iki adet yolcu uann birisini ABD Savunma Bakanl'na yine vahice intihar dal yapmakta kullanan, dierini hedefe varamadan iindeki yolcularla dren mslman terristler, "islami terr"n ne olduunu btn dnyann grmesini saladlar. Bu mslman terristler, Allah yolunda bu intihar eylemiyle cennete gideceklerine inanarak binlerce kiiyi ldrdler. Pakistan'da 2002 ylnn Ocak aynda ar slamc bir rgt tarafndan karlan The Wall Street Journal gazetesinin muhabiri Daniel Pearl, boaz kesilerek ldrld. Bu vahi cinayet videoya ekildi ve dehet grntlerinin yer ald kaset Pakistanl bir gazeteciye gnderildi. Video kasette, 23 Ocak'ta Pakistan'da karlan Pearl'n, birisiyle konutuu srada, arkasndan yaklaan bir bakas tarafndan boaz bakla kesilerek ldrld grld. Pearl, son sz olarak, kendisinin ve babasnn Musevi olduklarn sylyordu. ubat 2002'de Hindistan'n batsnda bulunan ve Mslman nfusun youn olduu Gucarat eyaletinde Hintli eylemcileri tayan bir trenin yaklmas sonucu 56 kii ld. Yine Pakistan'da 2002 yl Mart aynda slamabatta bir uluslararas Protestan kilisesine bombal saldr dzenlendi. ki kiinin 6 adet bomba att saldrda 2si Amerikan vatanda 4 kii ld, aralarnda Amerikallarn da bulunduu 45 kii yaraland. Terrn dini olmaz diyenlerin kulaklar nlasn.. slami terr merkezlerinden birisi olan cami: Nazi ssnden radikal slama - Hrriyet 13.07.2005 Amerikan Wall Street Journal Gazetesi, ilk planlarn Nazilerin yapt, souk sava yllarnda komnizme kar CIA ve MI6 gibi gizli servislere hizmet eden Mnih slam Merkezinin nasl bir terr ssne dntn yazd. Gazeteye gre Msr kaynakl Mslman Kardelerin etkisi altna giren cami radikal slamn Avrupaya kk salmasn salad. LK planlarn Nazilerin yapt, souk sava dneminde de gizli servislerin hakimiyet sava verdii Almanyann nl Mnih Camisinin, imdi ar dinci terristlerin ss olduu iddia edildi. Amerikan Wall Street Journal gazetesi, El Kaide saldrlarn gerekletiren terristlerin bir ounun Alman slam Konseyi denetimindeki camiden getiine dikkat ekerek, terrn finansrln de yine cami ile zdeleen slam Konseyinin saladn yazd. Gazetenin aratrmasna gre, gemii Nazilere kadar dayanan camiye nce Trk kltr aratrmacs bir Alman profesr, ardndan eski Nazi SS subay Trk imam, daha sonra Msr merkezli Mslman Kardeler rgtnn ideologu ve son olarak da El Kaideye maddi destek salamak suuyla hakknda soruturma alan bir banker kontrol etti. kinci Dnya
Sava srasnda 5 milyon Sovyet esir iindeki bir milyona yakn Mslman Trk, kendi saflarna katan Alman ordusu, Trkoloji profesr Gerhard von Mendenin tavsiyesiyle Trki cumhuriyetler kkenli askerleri Mnihte slendirdi. Sava sonrasnda yine Profesr Mendenin nderliinde Mnihte Sovyet kkenli Mslmanlara evsahiplii yapacak bir cami inaat planlar yapld. Amerikan gizli servisi CIA ve ngiliz Gizli Servisi MI-6 souk sava yllarnda Mnihte cami inaat konseyi etrafnda toplanan eski Mslman Nazi askerlerini komnizmle mcadele operasyonlarnda kulland. 1957 ylnda cami inaat konseyine CIA iin alan Kafkasya kkenli brahim Gocaolu ve ardndan da yine CIA iin alan Nazi ordusunun eski imam zbek asll Nurettin Nakibhoca Namangani liderlik yapt. 1973 ylnda ise, inaat tamamlanan cami ve rgt yelerinin liderliini, Mslman Kardeler rgtnn kurucusu Hasan el-Bannann damad Said Ramazan stlendi. CIA iin alt ileri srlen Ramazan, inaat tamamlandktan sonra Alman slam Konseyi adn alan rgt Mslman Kardelerin fiili diplomatik misyonu haline getirdi. 11 Eyll saldrlarna katlan terristlerden 4nn Mnih Camii ve Alman slam Konseyi balantlar ortaya knca, ABD o dnemde cami yneticisi Galib Himmetin malvarln dondurdu. Islami Terr'n son yllardaki saldrlar: 11 Eyll saldrlaryla adn tm dnyaya duyuran Usame Bin Ladin'in lideri olduu El Kaide terr rgtnn eylemleri 1993 ylnda balad. Mslman terristler cihad iin u saldrlar yaptlar: 1993 26 ubat - ABD: New York'taki Dnya Ticaret Merkezi'ne ynelik bombal saldrda 6 kii ld, 1000 kadar kii yaraland. 1995 13 Kasm- SUUD ARABSTAN: Bakent Riyad'daki Ulusal Suudi Muhafz binas nnde bomba ykl ara havaya utu, 5 ABD'li asker, 2 Hintli asker ld. 1996 25 Haziran- SUUD ARABSTAN: Dahran yaknlarndan Hobar Amerikan ss giriinde bomba ykl kamyonla dzenlenen saldrda tamam ABD'li 19 asker ld, 386 kii yaraland. 1998 7 Austos- KENYA-TANZANYA: Nairobi ve Darsselam'daki Amerikan Bykelilikleri yaknlarnda bomba ykl 2 ara havaya utu, 12'si ABD'li 224 kii ld, binlerce kii yaraland. 2000 12 Ekim- YEMEN: Amerikan destroyeri USS Cole'a Aden aklarnda dzenlenen intihar saldrsnda 17 ABD askeri ld, 38 kii yaraland. 2001
11 Eyll- ABD: 4 uak karld. kisi New York'taki Dnya Ticaret Merkezi kulelerine dald, nc uak ABD Savunma Bakanl'na dalarken, drdnc uak Pennsylvania'da dt. Son rakamlara gre olaylarda 2978 kii ld. 2002 11 Nisan - TUNUS: Cerba adasndaki Ghriba Sinagogu'na ynelik intihar saldrsnda 14' Alman 21 kii ld 8 Mays - PAKSTAN: Fransz gemi yapm irketi alanlarn tayan otobse ynelik intihar saldrsnda 11'i Fransz 14 kii ld. 6 Mays - YEMEN: Fransz petrol gemisi Limburg, Yemen aklarndaki saldrda hasar grd, mrettebattan 1 kii ld. 12 Ekim- ENDONEZYA: Bali'de bir diskotee ynelik, bombal arala yaplan saldrda 202 kii ld, 300 kii yaraland. Kurbanlarn ou Avustralyalyd. 28 Kasm - KENYA: Mombasa'daki bir otele ynelik intihar saldrsnda 18 kii ld. Ayn saatlerde bir srail ticari ua Mombasa'dan kalkndan sonra frlatlan 2 fzeden kurtulmay baard. 2003 12 Mays- SUUD ARABSTAN: Riyad'da dzenlenen ezamanl 3 saldrda 9'u intihar komandosu 35 kii ld, 200 kadar kii yaraland. 5 Austos - ENDONEZYA: Cakarta'daki Amerikan Marriott oteline ynelik intihar saldrsnda 12 kii ld, 150 kadar kii yaraland. 8 Kasm - SUUD ARABSTAN: Riyad'da bir mahallede bomba ykl arala dzenlenen saldrda 17 kii ld, 100'den fazla kii yaraland. 12 Kasm - IRAK: lkenin gneyindeki Nasriye'de talyan askeri ssne ynelik, kamyonla dzenlenen saldrda 19'u talyan 28 kii ld. 15 Kasm - TRKYE: stanbul'da iki sinagoga ynelik ifte saldrlarda 2'si intihar komandosu 30 kii ld, 300 kadar kii yaraland. 20 Kasm - TRKYE: ngiltere Bakonsolosluu ile ngiliz sermayeli HSBC bankasna ynelik ifte saldrda ngiliz Bakonsolosu dahil 33 kii hayatn kaybetti. 5 gn arayla dzenlenen saldrlar BDA-C ve El Kaide tarafndan stlenildi. 2004 9 Mart- TRKYE: ki intihar komandosu, stanbul Kartal'daki mason locasna bombal
saldr dzenledi, biri saldrgan 2 kii ld. 11 Mart- SPANYA: Madrid'de trenlere ynelik bombal saldrlarda 198 kii ld, 1400 kadar kii yaraland. 2005 07 Temmuz - NGLTERE: Londra'da 3 metro ve 1 otobse dzenlenen bombal saldrlarda 50 kii ld, 700 kii yaraland.
Riddet, rtidat ve Mrted

Riddet ve irtidad kelimelerinin anlam slam dinini terk etmektir. Mrted'in kelime anlam ise slam' terk eden manasnadr. Kuran'a gre, slam' terk eden cehenneme gidecek ve orada ebedi olarak kalacaktr. Bakara 217 ayetin son satrlarnda bu aka ifade edilmitir. Bakara / 217. Sana haram ay, yani onda savamay soruyorlar. De ki: O ayda savamak byk bir gnahtr. (nsanlar) Allah yolundan evirmek, Allah' inkr etmek, Mes-cid-i Haram'n ziyaretine mni olmak ve halkn oradan karmak ise Allah katnda daha byk gnahtr. Fitne de adam ldrmekten daha byk bir gnahtr. Onlar eer gleri yeterse, sizi dininizden dndrnceye kadar size kar savaa devam ederler. Sizden kim, dininden dner ve kfir olarak lrse, onlarn yaptklar iler dnyada da ahirette de boa gider. Onlar cehennemliktirler ve orada devaml kalrlar. Nahl / 106. Kim iman ettikten sonra Allah' inkr ederse -kalbi iman ile dolu olduu halde (inkra) zorlanan baka- fakat kim kalbini kfirlie aarsa, ite Allah'n gazab bunlaradr; onlar iin byk bir azap vardr. Her frsatta slam dininin hogr dini olduunu vurgulamay kendine vazife edinen din ulemalarmz, hernedense bu ayetleri grmezden gelirler. Ali mran / 90. nandktan sonra kfirlie sapp sonra inkrclkta daha da ileri gidenlerin tevbeleri asla kabul edilmeyecektir. Ve ite onlar, sapklarn ta kendisidirler. Allah Nisa 137 ayete gre balayan olmad ve salt slam' terk ettiler diye onlar doru yola iletmedii gibi, Nisa / 137. man edip sonra inkr edenleri, sonra yine iman edip tekrar inkr edenleri, sonra da inkrlarn arttranlar Allah ne balayacak, ne de onlar doru yola iletecektir. Dinden dnenler biraz da, eytann suu gibidir ve Allah onlar eytanla ba baa brakmtr. Muhammed / 25. phesiz ki, kendilerine doru yol belli olduktan sonra, arkalarna dnenleri, eytan srklemi ve kendilerine mit vermitir. slam'n genel anlaynda ise, dinini deitirmenin cezas lmdr. Bu hadislerde ak ekilde belirtilen konulardan biridir. Resulullah (SAV) yle buyurdu: Kim dinini deitirirse onu ldrn. Buhari, Cihad ve'sSeyr, 2794 1585 Zeyd Ibni Eslem ( radyallahu anh ) anlatyor : Resulullah ( SAV) buyurdular ki, Dinini deitirenin boynunu vurun. mam Malik, bu hadisi Muvatta'da ( Akdiye 15- 2736) kaydeder ve hadis hakknda u
aklamay sunar : Bu hadisin manas udur, herkim slam'dan karak zndklk ve benzeri bir dine girecek olursa kendisine galebe alnd taktirde ldrlr. yle birine tevbe teklif edilmez. Zira gerekten tevb edip etmedii bilinemez. nk bunlar ( galebeden nce ) kfrlerini gizleyip, mslman olduklarn iddia ediyorlard. Ben bylelerinin kfr, delille sbut bulduu taktirde, tevbe etmeye arlmalarn uygun bulmam, ( tevbe etse de kabul edilmemeli ) Devamla der ki, '' Bizim nezdimizde esas olan udur : Bir kimse irtidat ederse tevbeye arlr, ( kendisine galebe alnmazdan nce ) tevbe ederse hayat balanr, aksi taktirde ldrlr. mam Malik devamla der ki, Resulullah, Dinini terkedeni ldrn hadisinin manas : Kim slam'dan kp baka dine geerse demektir. slam'dan baka bir dinden karak bir dier dine geerse demek deildir. Szgelimi, Yahudilii terkederek Hristiyanla veya mecusilie geen kastedilmemitir. Bundan dolay, ehl-i zimme'den herhangi biri byle bir din deitirmesi yapacak olsa ne tevbeye arlr, ne de ldrlr. rtidad, byk gnahlardandr. Kiinin btn hayr amellerini sevabn yok eder. Hadisi aklayan mam Malik, esas itibariyle zndk olduklar halde mslman grnen kimselerin irtidad etmeleri halinde, yakalannca tevbesine gvenilmeyecei kanaatindedir. Bu sebeple Malik'e gre onlara tevbe teklif edilmez, tevbekar olup, slam'a geldiklerini beyan etseler bile bu tevbe onlardan kabul edilmez. mam afi tevbelerinin makbul olduuna hkmeder. Ebu Hanife'nin onlar hakknda iki ayr gr olmutur. Zndk, Kamus'da, Ahiret'e veya Rububiyet'e inanmayan veya kfrn gizleyerek iman izhar eden kimse diye aklanr. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 189) bni Abbas'n, kadn mrted de ldrlr sz delil getirilerek Hanefilerin hkmne itiraz edilmi ve ilaveten Ebu Bekir'in hilafeti srasnda irtidad etmi olan bir kadn, henz pek ok sahabe hayatta iken ldrtt, kimsenin buna itiraz etmedii gsterilmitir. Hz. Muaz Yemen'e giderken Resulullah kendisine bu mevzu ile alakal olarak unu sylemitir : slam'dan herhangi biri vazgeecek olursa, onu tekrar davet et, dnerse ne ala, dnmezse boynunu vur. Herhangi bir kadn slam'dan irtidad edecek olursa, onu da geri ar, dnerse ne ala, dnmezse boynunu vur. Zrkani," Kaydedilen bu muaz hadisi, sadedinde olduumuz ihtilafta nasdr, hkmne uyulmas gerekir" der. Buhari ve baka bir ksm kaynaklarda rivayet edilen bir kssa da konumuza k tutar. krime'nin rivayetine gre, Hz. Ali'ye bir ksm Zndk getirilmiti. O bunlar yaktrd. Haber ibni Abbas'a ulanca, Onun yerinde ben olsaydm yaktrmazdm. nk Hz. Peygamber'in yasa var, Allah'n azab ile azab vermeyin. Fakat ldrtrdm zira efendimiz, kim dinini deitirirse ldrn, diye emrediyor. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 190) Muhammed'in rtidad zerine ldr Emirleri bni Abbas ( ra ) anlatyor, Abdullah ibni Sad ibni Ebi's Sarh, Hz. Peygamber'e katiplik yapyordu. eytan ayan kaydrd, adam irtidad ederek kafirlere snd. Resulullah, Fetih gn onun ldrlmesini emretti, ancak Hz. Osman onu himayesi altna ald. Resulullah da bu himayeyi tand. (Ebu Davud, Hudud 1-4358, Nesai, Tahrimu'd-Dem 15, ( 7-107 ) Hernekadar Bakara 256'da dinde zorlama yoktur ifadesi varsa da bu ifade, slam'n artlarn yerine getirmede zorlama yoktur manasnadr. Bakara 217 'nin son satrndaki ifadeler bu dnceyi kantlar.
Basnda Islami iddet Haberleri

Islamiyeti eletiren sinema ynetmeni T. Van Gogh ldrld Hrriyet 03.11.2004 Islamda kadna ynelik iddeti konu olan Submission-taat filminin ardndan tehditler yadrlan Hollandal ynetmen Theo Van Gogh, Amsterdamda sokak ortasnda ldrld. Geleneksel Fas kyafetli mslman saldrgan, ynetmene 3 el ate edip, defalarca baklad. Hollanda televizyonlarnda gsterilen 10 dakikalk Submission-taat filminin senaryosunu, zorla evlendirilmek istendiinden lkesi Somaliden kaan, Liberal Partili milletvekili Ayaan Hirsi Ali yazd. Film zorla evlendirilen, amcasnn tecavzne urayan, kocasnn zulmne katlanan Mslman bir kadnn yksn anlatyor. Mini etee kar olanlar beni talad Hrriyet 15.09.2004 Gzin Ablacm, gnm ok gzel balamt ama akam sinirlerim bozuk bir ekilde, hem de bacaklarmda kocaman ta yarasyla eve dnmek zorunda kaldm. stiklal Caddesinin orta yerinde, gpegndz sapanl bir grup ar slamc gencin saldrsna uradm. Olay tam da Galatasaray Lisesine gelmeden hemen nce, stiklal Caddesinin sol tarafnda oldu. Birden bire bacama bir ta isabet etti. lk bata tesadf olduunu dndm. 40 ylda bir mini etek giydik, bacaklarma nazar dedi dedim. Sonra bacaklarma ard arkas kesilmeyen irili ufakl talar isabet etmeye balad. Belli ki organize bir grup planl bir ekilde hareket ediyordu. Bu ekilde giyim zgrlmz kstlamay planlayan bu zihniyeti esefle knyorum ve istediim gibi giyinme zgrlm istiyorum. Sizden dileim de olayn basna yanstlarak hemcinslerimin uyarlmas. Ayrca bu olaydan sorumlu, sorunlu kiilerin de bu vesileyle yakalanarak ilgililere teslim edilmesi. Irakta, El Kaide katili Zarkavinin kasaplar, elleri bal savunmasz Trk ofr Durmu Kumderelinin kafasn kesti. (Hrriyet 14.09.2004) Irakta karlan Trk kamyon ofr Durmu Kumdereli, Cellat lakapl terrist Zarkavinin rgt tarafndan ba kesilerek ldrld. balantl Tevhid ve Cihad rgt, 17 Austos tarihli korkun infazn grntsn bir internet sitesinde yaynlad. El Kaide balantl terrist El Zarkavinin grubu Tevhid ve Cihad rgt, Kumderelinin boaznn bakla kesildiini gsteren insanlk d korkun grntleri dn internet sitesinde yaynlad. Terristler, 14 Austos gn kardklar Kumdereli ve dier kamyon ofr Mustafa Kksal nce tarihi belli olmayan bir video kaytta gsteriyorlar. Bu kaytta Kumdereli, Trk kamyon ofrlerine Amerikallara mal tamamas iin arda bulunuyor. Burada Durmu Kumderelinin gzleri bal deil ve hayli sakin. nce ismini sylyor: Adm Durmu Kumdereli. Tarsustanm. Kamyon ofrym. Tikrit yaknndaki bir Amerikan ss iin Trkiyeden inaat malzemesi ve makine paralar getirdim. Ardndan yle devam ediyor: Yanl yaptm. Benim ofr arkadalara tavsiyem, para kazanmak iin Amerikallara malzeme tamasnlar. Bilmelisiniz ki, Amerikallara malzeme gnderen firmalar, ofrlerin ve iilerin hayatyla ilgilenmiyor. Onlar sadece kazandklar paraya bakyorlar. Daha nce bir Trkn ldrldn biliyorum. Ancak bana bir ey olmaz diye dndm. Yanlmm, hata yapmm. Sonra sahne deiiyor ve 17 Austos tarihli video bantla devam ediliyor. Arkada yine ayn tablo var. Yzn maskelerin ardna gizlemi terrist. Mustafa Kksal serbest brakld iin, nlerinde sadece gzleri bal Durmu Kumdereli var. Ortadaki terrist bir kattan okumaya balyor. Bitirdikten sonra kad hzla katlayp giysilerinin iine tkyor, ayn anda birden silah ve baa davranyor, Kumdereliyi yere yatrp, zerine ullanp, slam adna kanl eyleme giriiyor. Ve bu
sahne sanki sonsuza kadar sryor...... Kurandan surelerle balayp kamyon grntleriyle devam eden videoyu yrei korkuyla atarak izleyen Hrriyetin yaz ileri ve d haberler kadrosundan pek ok kii, bu sahneleri izleyemedi. Kumdereli orada ylece, kaderine raz olmu bir ekilde dudaklarndan dualar dklerek gzleri bal beklerken, arkasndaki terristler bildiriyi bitirir bitirmez silah ve baklarna davrandlar. Kumderelinin dualar, boazna inen ban derin darbesiyle dehet verici hrltlara dnt. Sonra her yeri kan kaplad.
Mslman terristler bombalar atmadan dua ettirdiler Kuzey Osetya'da 1 Eyll 2004 gn okul basan mslman een terristler, mimik rencileri ile velilerini rehin aldlar ve iki gn sonra bombalarn patlamas ile 394 kii ld, yzlerce kii de yaraland. Aada, bu islami terr saldrsndan sa kalan rehineleri aklattklar bulunuyor. (Hrriyet 06.09.2004) Sasha Pogrebov (13) Terristler bize ok zalimce davrand. Su imemize izin vermediler. Hemen hemen hepimiz idrar itik. plaktk. Bir tanesi boynumdaki ha grd ve silahnn ucuyla drterek Sen, gayrmslimsin! Dua et bakalm! dedi. Ben de yksek sesle saya dua ettim. Sonra kalabaln ortasna el bombalar atmaya baladlar. Zalina Vazagova (13) Korkun bir patlama duydum. Gzm atmda etrafmdaki herkes ld sandm. stm bam kan iindeydi. Yanmda yatan bir ninenin kafasnda delik vard. retmenimin cansz bedeni zerime dt. ocuklar lk la, Ate etmeyin! Bizi ldrmeyin! diye baryordu. Fakat terristler dinlemiyordu. Bir pencerenin kenarna geldim ve aa atladm. 10 yandaki kardeim Lena ieride kald. ld m, sa m bilmiyorum. Diana Gadzhieva (14) Annemi, srekli alad iin kendilerini sinirlendiren 3 yandaki kardeim Medina birlikte serbest braktlar. 11 yandaki dier kardeim Alinathen ile korkuyorduk ama anneme yine de gitmesi iin yalvardk. erisi ok scakt, elbiselerimizi kardk. Bizi yz st yere yatrdlar ban kaldrp bakan vurmakla tehdit ettiler. Cuma gn panik baladnda baz ocuklar camdan atladlar. Patlamalar olunca etraf kan glne dnd. Cesetlerin yan sra birok kopmu kol grdm. Bombalar birbirine balyd ve art arda patlayarak bize yaklayordu. Alinann elinden tuttum ve pencereden atladk. Tekbir getirip kestiler Hrriyet 11.07.2004 Irakta rehin alnan, serbest brakldktan sonra lkesine geri dnen Pakistanl, rehinenin kesilmesine tank olduunu ne srd. Amcad Hafz, Zavalllarn yalvarlarna aldrmayan
iman bir adam tekbir getirip, n de kesti. Bir sre bana ne yapacaklarn tarttlar. Beni niye ldrmediklerini bilmiyorum dedi. IRAKta slamc bir rgt tarafndan rehin alnan ve serbest brakldktan sonra lkesine dnen Pakistanl, rehinenin kesildiine tank olduunu syledi. slamabad Havaalannda ailesiyle gzyalar iinde kucaklaan 26 yandaki Amcad Hafz adl Pakistanl ofr, rehin tutulduu 8 dehet gnn BBCye anlatt. Irakta Kellogg, Brown & Root irketinin srcs olarak altn belirten Hafz, 24 Haziran gn Baladdaki Amerikan ss yaknlarnda karldn belirtirken, Silah bama dorultup, susmam iaret ettiler. Bir minibse bindik, bana ine yaptlar. Sonrasn hatrlamyorum dedi. Gzlerini, bilmedii bir yerde bulunan evde atn belirten Hafz, kendisini CIA ajan sandklar iin, militanlarn gn boyunca srekli dvdklerini syledi. Dayak olay bittikten ksa bir sre sonra, militanlarn, Hazrlan ve son duan et. Sra sende. Seni keseceiz dediklerinde, hereyin bittiini dndn ve alamaya baladn belirten Pakistanl ofr, tank olduu deheti yle anlatt: Beni bir odaya soktular. Yerde elleri ve ayaklar bal kii yatyordu. Milliyetlerini bilmediim ikisi, beyaz tenliydi ve ngilizce konuuyorlard. Dieri ise sanyorum, Iraklyd. Ksa bir sre sonra, ieri elinde kocaman bir bak olan iman bir adam girdi. Yerdeki adamlar, balanmalar iin alayp, yakarmaya baladlar. Zavalllarn yalvarmalarna aldrmayan iman adam, tekbir getirip, n de srayla kesti. Korku ve dehet iindeydim ve hi birey dnemiyordum. Bir sre bana ne yapacaklarn tarttlar. Niye ldrmediklerini bilmiyorum. Ertesi gn, militanlarn aniden deitiklerini ve kendisine kar iyi davranmaya baladklarn belirten Hafz, yle sanyorum ki, Pakistanl bir ofr ve Mslman olduumu anladlar ve bu yzden beni serbest braktlar diye konutu. Cihada gidiyoruz ehid olacaz.. Hrriyet 20 Mart 2004 stanbul Kartal'da Hr ve Kabul Edilmi Byk Masonlar Locas Dernei lokaline dzenlenen intihar saldrs soruturmasn derinletiren polis, Di Hekimi Yasef Yahya'y ldrdn itiraf eden Adem etinkaya'nn evinde, intihar bombaclar Nihat Doruel ve Engin Vural'n ailelerine brakt vasiyetnameleri buldu. Tetikinin evinde bulundu Radikal dinci oluumun lideri olduu belirtilen etinkaya'nn Mason Locas'na yaplan saldry planlad, bomba dzeneklerini de kendisinin hazrlad ileri srld. Terristlerin cephanelii Beykozda ormanlk alanda gml halde ele geirildi. Nihat Doruel ve Engin Vural'n eylemden nce ailelerine hitaben el yazsyla yazp zarfa koyduklar vasiyetnameler de etinkaya'nn evinde bulundu. Besmele ile balayan vasiyetnamede, canl bombalarn alacak ve borlarnn yazl olduu belirtildi. Vural'n vasiyetnamesinde, Bir daha dnmemek zere cihad yoluna gidiyorum. 3 ocuuma iyi bak. ocuklarmz Allah yolunda yetitir. Hakknz helal edin. Sizi bulacaklar, parasz brakmayacaklar yazd bildirildi. Ei hamile olan Doruel'in ise vasiyetnamesine Kuran'dan ayetler ekledii ve Cihada gidiyoruz, ehit olacaz. Domam ocuum sana emanet. Hakknz helal edin yazd ifade edildi. etinkaya tutukland. Bu sefer kadn bomba (Hrriyet 18.01.2004) srail ile Gazze eridi arasndfaki
Erez gei noktasnda dn sabahki intihar saldrs drt srail'linin lmne yol aarken, Hamas'n ruhani lideri eyh Ahmed Yasin, "lk kez bir kadn kulandk. Bu dmana kar direnite yeni bir gelimedir. Direniimiz trmanacaktr" diyerek vnd. Yedi kiinin de yaraland saldry, 22 yandaki iki ocuk annesi Reem El-Reyashi'nin gerekletirdii akland. Daha nce slami Cihad kadn canl bomba kullanmt. kiocuk annesi Reem El-Reyashi, eylemden nce ekilen video'da "Allah' ocuklarmdan daha ok sevdiim iin bu eylemi yapyorum" dedi. 2003 Ylnda Istanbul'un gbeinde oru tutmayana saldr (Yaln Bayer - Hrriyet, 06.11.2003) Taksim'den bindii otobste bana gelenleri anlatan gencin Trkiye'ye nereye gidiyor?diye soruyor: Taksim-Baheky hattndan Bebek'e gitmek zere halk otobsnn arka koltua oturdum. Taksim'de Dunkin Doughnots'tan aldm ve bir kese kad iindeki kahveme eker atp imeye baladm. Bu srada 'kapat onu lan!' biimindeki sese batan dikkat etmedim. Az sonra bar ak madalyonlu bir adam nme karak Utanmyormusun lan kafir orulu insanlarn nnde kahve imeye diye bard, yanndakiler de ayn ekilde sylendiler. Kibarca 'zr dilerim beyefendi, kokusu rahatsz ediyorsa kapan kapatym, sonra ierim' dedim. Adam cevap olarak 'Kapatacaksn tabii kafir, Mslman deil misin?' diye steledi. Ben agnostiim, Anayasal hakkm... Hayr dine inanmyorum dedim. Belki de hatam buydu. Adam bunun zerine 'Sayg gster o zaman hayvan!' dedi. Ben de 'sterseniz ineyim, sayg gsteriyorum tabii ki' dedim. O da 'neceksin tabii kafir!' diyerek yerimden kaldrd. Herkesin cimcik ve dirsekleri arasnda durdurulan otobsten tekme ile dar att beni. Atatrk'n resimleriyle bezeli bir gzergah olan Beikta'n gurur duyduum caddesinde, 80 yl nce kurulan Cumhuriyet'in tanklarnn huzurunda bugnn ve gemiin arasndaki fark utanla grdm. Ben 'dine inanmyorum' diyerek hata yaptm ama ya bu bir turistin bana gelseydi? Ya Ramazan ayndan habersiz bir insan bunu yapsayd? O zaman bu kii ona bak ekse... Bu lke nasl tannr? Suudi Arabistan'dan ne farkmz kalr. Pakistan'da kiliseye saldr dzenlendi: 16 kii ld (28/10/2001) Pakistan'n dousundaki Bahavulpur'da bir kiliseye dzenlenen silahl saldrda ilk belirlemelere gre 16 kii hayatn kaybetti. Polis kaynaklar, Bahavulpur'daki Katolik Kilisesi'nde pazar ayini iin toplanan kalabala motosikletle gelen silahl kiilerce aniden ate almas sonucu en az 16 kiinin ldn belirtti. lenler arasnda kadnlarn da
bulunduunu belirten polis, ok sayda kiinin yaralandn ve yarallardan bazlarnn durumunun ar olduunu kaydetti. Saldrganlar kiliseye geldiinde polislerin uyuduunu ve vurulan polislerden birinin ldn belirten grg tanklarna gre, silahl kiilerden2'si dardan beklerken, 4' ieri girerek pazar ayini iin toplanan kalabala ate at. Aaron Cohen'e lm fetvas (Cumhuriyet, 27.10.2001) Usame bin Ladin'in El-Kaide adli terr rgt, alternatif rock grubu Jane's Addiction'n lideri Perry Farrell'n eski arkada ve ayn zamanda da yine Farrell'n 'Jubilee Foundation' projesinin yrtcs olan Aaron Cohen'in hakknda lm fetvas verildi. Daha nce U2'nun solisti Bono ve gitarc The Edge ile birlikte Cenova'daki G-8'e katlarak lobi kuran popun aktivist adam, kaak olarak Sudan'a girerek burada yapt ekimleri Amerika d ilikiler komitesine sunmakla sulanyor. Aaron'un bu ekimleri yapma konusundaki iddias, kuzeydeki Mslmanlarn elindeki esir Hristiyanlar. 13 telefon ve 200 deiik isimli tehdit eposta alan Aaron Cohen, El-Kaide tarafndan Siyonist olarak grlerek srail'le zdeletiriliyor. Tehditlere pek kulak asmadklarn syleyen Aaron ve Farrell, bu esirlerin ailelerine kavumalar halinde, Sudan'a dnerek tribal bir parti vermek istiyorlar. Red Hot Chili Peppers'n bass Flea ve Peter Gabriel de bu parti iin onlar yalnzbrakmayacaklarn sylyorlar. Kaplanclarn lm militan Frankfurt'ta yakaland (Cumhuriyet, 24.10.2001) Kaplan'n sa kolu Harun Aydn, ran'a giderken Frankfurt Havaalan'nda yakaland. Harun Aydn'n antasnda nkleer, biyolojik ve kimyasal maddelere kar korunma elbisesi ve intihar giriimlerinin grntlerinin yer ald CD'lerin bulunduu kaydedildi.Ele geirilen belgeler arasnda Aydn'n eine yazd bir veda mektubu ve vasiyet de kt. Mektupta, 'Usame bin Ladin'in Bat dnyasna kar balatt kutsal sava destekledii ve bu yolda ehit olmay gze aldnn' yazl olduu renildi. ran'a gidiyordu Almanya'nn Kln kentinde ''Kara ses'' olarak bilinen Cemalettin Kaplan ile mahkm bulunan olu Metin Kaplan 'n sa kolu olan ve Kaplan'n yargland davada delil yetersizliinden serbest braklan Harun Aydn , terrist zannyla tutukland. Frankfurt Savcl, Harun Aydn'n, Frankfurt Havaliman'ndan Tahran'a gitmek zere bindii ran Air'e ait yolcu uandan indirilerek tutuklandn aklad. Aydn'n antasnda ''uyuyan terristler'' iin tipik malzemeler bulunduu belirtilerek, bunlar arasnda nkleer, biyolojik ve kimyasal maddelere kar korunma elbisesi ve radikal dinci militanlarn eitim programn gsteren bir CD bulunduu kaydedildi. Dier bir bilgisayar diskinde de intihar giriimlerinin grntlerinin yer ald ifade edilerek ayrca patlayc maddelerin ateleme mekanizmalarnda kullanlan cvaya benzer bir svnn ele geirildii bildirildi. Frankfurt Savcl, ele geirilen belgeler arasnda Aydn'n eine yazd bir veda mektubu ve vasiyet de bulunduunu, bu nedenle kendisinin radikal dinci militanlara katlarak, ''Bat dnyasna kar mcadeleye girmeye hazrlandnn'' tahmin edildiini aklad. Harun Aydn'n, eine yazd veda mektubunda, Usame bin Ladin 'in Bat dnyasna kar balatt kutsal sava destekledii ve bu yolda ehit olmay gze aldnn yazl olduu renildi. Savclk, Harun Aydn'n, kamu barn bozmak, sua tevik etmek, su rgt oluturmak ve cinayete teebbs sularndan yarglanacan belirtti. Aydn'n avukat Michael Murat Sertsz ise, mvekkilinin sulu olmadn savunarak ''Mvekkilim, fazla bavulu olduu gerekesi ile bir baka kiinin bagajn paylamtr. Muhtemelen bu kii, mvekkilimin antasna bu su malzemelerini koymu'' dedi.
slamiyet Gerekleri
271
Kaplan'n sa kolu Kln kentinde slam Cemaat ve Cemiyetleri Birlii'nin (CCB) kurucusu Cemalettin Kaplan ile olu Metin Kaplan'n sa kolu olan 28 yandaki Harun Aydn, rgtn yayn organ mmet-i Muhammed adl gazetenin yazileri mdrln yaparak rgtn basn ve halkla ilikiler grevinde de bulunmutu. Aydn'n 1998 ylnda Antkabir'e dzenlenmek istenen, fakat daha nce aa karlan saldrnn planlayclar arasnda yer ald da ne srld. Silivri'de eriat kamp (Cumhuriyet, 24.10.2001) stanbul Haber Servisi - Silivri'de ''hcre'' cezas ve ''sopayla dayak'' gibi ceza uygulamalaryla ad eitim verildii belirlenen iftlik evine dn Jandarma ekipleri tarafndan baskn dzenlendi. Basknda yalar 10 ile 18 arasnda deien 19'u yabanc uyruklu, 60 gence eriat kurallar dorultusunda dini eitim verildii ortaya karken, iftlik evinde ders verdii bildirilen 6 ''hoca'' gzaltna alnd. Sorgularnn ardndan Cumhuriyet Savcl'na sevk edilen 6 zanl tutuksuz yarglanmak zere serbest braklrken, iftlik evi izinsiz dini eitim verildii gerekesiyle mhrlendi. Basknda evde bulunan 60 genten yabanc uyruklu olan 19 kii snrd edilmek zere stanbul Emniyet Mdrl Yabanclar ubesi'ne gnderilirken, yalar 10-18 arasnda deien dier ocuklar ailelerine teslim edildi. Silivri'ye bal Akren Ky'ndeki bir iftlik evinde eriat eitimi verildii ynndeki ihbarlar deerlendiren jandarma ekiplerince eve baskn yapld. Jandarma, baskn sonucunda yalar 10 ile 18 arasnda deien 60 gence sz konusu evde izinsiz olarak dini eitim verildiini belirledi. Jandarma ekipleri operasyonda 19'u Yunan, Rus, Grc ve een kimlikleri tayan genlerin kald 3 katl evin st katnn mescit, orta katnn dershane, alt katnn ise mutfak, yemekhane, hcre ve yatakhane olarak dzenlendiini belirledi. Genlere burada ''sopayla dayak'' ve ''hcre'' cezas gibi uygulamalar eliinde para karl dini eitim verildii iddialarn da aratran jandarma, evde ''eitim'' verdii gerekesiyle 6 ''hoca'' y gzaltna ald. Bu kiilerin yaplan sorgusu sonucunda kamuoyunda ''Mahmut Hoca'' olarak bilinen Mahmut Ustaosmanolu 'nun tarikatna bal olduu renildi. Jandarmadaki sorgularnn ardndan Cumhuriyet Savcl'na sevk edilen zanllar buradaki sorgularnn ardndan tutuksuz yarglanmak zere serbest brakld. Evde bulunan 60 genten yabanc uyruklu olan 19 kii snrd edilmek zere yabanclar ubesine gnderilirken, dierleri ailelerine teslim edildi. Yksekokulda oru basks Cumhuriyet, 07.12.2000 Krehir Eitim Fakltesi ve Meslek Yksekokulu'nda renim gren bir grup renci oru tutmadklar iin okulda ve yurtta faistlerin saldrsna uradklarn aklad. Kendilerine zorla lk Ocaklar iin dzenlenen bir etkinliin biletlerinin satldn belirten renciler, ''Faklte, yksekokul ve yurtlar, yneticiler deil, reisler ynetiyor'' dediler. Atatrk Dnce Dernei'ne (ADD) bavuran Krehir Eitim Fakltesi'nden bir grup renci, oru tutmadklar iin okulda ve yurtta, ''reis'' ad verilen kiilerin saldrsna uradklarn belirttiler. lk Ocaklar Gecesi'nin biletlerinin okulda ve yurtta zorla satldn, almak istemeyenlerin dvldn ve okuldan uzaklatrlmakla tehdit edildiklerini iddia eden renciler, ''Faklte, yksekokul ve yurtlar, yneticiler deil reisler ynetiyor'' diye konutular.
Son gnlerde kendilerine bavuran renci saysnn byk rakamlara ulatna dikkat eken ADD ube Bakan Avukat Adil Vahabolu yle konutu: ''Son dnemlerde Krehir'deki faklte ve yksekokulda lk Ocaklar etkinliklerinin biletlerini zorla satmlar. Almayanlar korkutmular. Yurttan ve okuldan kovmakla tehdit etmiler. Oru tutmayan rencileri dvmeye, svmeye ve tehdit etmeye balamlar. Her yatakhanede bir reis varm. Bu reisler, aynen 12 Eyll ncesinin tosunlar gibi ortalkta terr estiriyorlarm. Bayan rencinin sigarasn elinden alarak totaliter bir yntemle dvmler. Dini, irkin emellerine alet eden haytalara neden polis ses karmyor. Neden faklte, yksekokul ve yurt ynetimleri bu tr zorbalklara gz yumuyor?'' Hrriyet, 11.10.2000 Kezzap zoruyla eylem Erzurum'daki trban eylemlerinin, tehdit zoruyla srdrld anlald. Velilerin de, rencilerin de eylemden yana olmadklarn belirten Atatrk niversitesi Rektr Prof. Stbeyaz, Trban sorunu sadece lahiyat Fakltesi'nde var.Kezzap tehdidinden korkan renciler eyleme aresiz devam ediyor dedi. Atatrk niversitesi lahiyat Fakltesi'nde okuyan 200 kadar kz rencinin, yzlerine kezzap atlaca tehdidiyle trban eylemine zorlandklar ortaya kt. Atatrk niversitesi Rektr Prof. Dr. Yaar Stbeyaz, evreden gelen, Trban aann yzne kezzap atarz tehditlerinin giderek younlatn ve bu yzden sessiz trban eylemi yapan rencilerin aresiz kaldklarn aklad. Trban yasa uygulamas yznden kendisinin de tehditler aldn belirten Stbeyaz, eyleme katlan trbanl rencilerden bazlarnn aresiz durumda kaldklarn ve yardm istediklerini syledi. Stbeyaz, ailelerin, Kzm, trbann aarak derslere girmek istiyor. Aile olarak biz de doru yapacan syledik. Ancak eylemin arkasnda olanlar, 'Eer trban aarsanz, yzne kezzap atarz' diye tehdit ediyorlar diye bavurduunu syledi. Cumhuriyet, 12.10.00 Krkkale niversitesi Rektr Prof. Durlu, "...Kaldklar tarikat yurtlarnda trbann karmamas iin bask gren bir kz renci yanma geldi, yardm istedi...." Ramazan 1998 OlaylarI: 15 Ocak 1998, Cumhuriyet'ten: 1)Oru tutan, tutmayani biakladi: Malatya'da bir niversite grencisinin (mit Cihan Tarho), oru tutmadIgI iin, oru tutan bazI grencilerce ldrlmesinden birka gn sonra, bu sefer de Sakarya niversitesi Meslek Yksek Okulu'nda, dn karsit grsl grenciler arasinda oru tutup tutmama tartismasi yasandi. Insaat Blm 3.sinif grencilerinden Erhan zer'in, "Isteyen tutar, isteyen tutmaz," seklindeki ikisi zerine tartisma kavgaya dnst. Bu sirada, ayni blmn 1.sinif grencilerinden Ibrahim Baran, zer'i kalasindan biakladi. zer, Sakarya Devlet Hastanesi'nde tedavi altina alindi. 2)gretmenler oru nedeniyle yumruklasti: Samsun KazIm zdemir Ilkgretim Okulu'nda, Ingilizce gretmeni Baki Sezgin ile, din dersi gretmeni Halit nem, oru tutup tutmama yznden okul mdrnn odasinda yumruklasti. Burnundan darbe alan nem, samsun Devlet Hastanesi'nde ayakta tedavi edildi.
3)Krfezde Namaz Cinayeti: Oru saldirilarinin yogunlastigi ramazan ayinda bu kez de namaz yznden korkun bir cinayet islendi. Kocaeli'nin Krfez ilesinde 24 yasindaki Muharrem Sancar, namaz kildigi sirada saz alan agabeyi 29 yasindaki Ali Sancar'i baltayla ldrd. 19.01.1998, Hrriyet Oru tutmayan grenci okul kantininde dvld Volkan YKSEL / IZMIT Izmit'in Kseky Beldesi'nde oru tutmayan 13 yasindaki ortaokul nc sinif grencisi arkadaslari tarafindan dvlerek hastanelik edildi. Kafa travmasi geiren Yasin, olayin sokunu zerinden atamadi. Kantinden alisveris yaparken ''Herkes oru tutacak'' diyen bir grubun saldirisina ugrayan Yasin'in basinda ve vcudunun esitli yerlerinde morluklar olustu. Hrriyet 26 Ocak 1998 Doktora oru tehdidi Pendik Belediyesi'nde grevli iki doktorun, dinlenme odasinda ay ve sigara itikleri iin baskan yardimcilari tarafindan tehdit edildikleri ne srld. Istanbul Tabib Odasi, savciliga basvuran doktorlara, ''Burasi RP'li belediye. Bu son uyarimiz' denildikten sonra silah gsterdigini bildirdi. Istanbul Tabip Odasi, Pendik Belediyesi'nde grevli 2 doktorun, dinlenme odasinda ay ve sigara itigi gerekesiyle, belediye baskan yardimcilari tarafindan silahla tehdit edildigini ileri srd. Can gvenlikleri olmadigini syleyen doktorlar Seval zergin ve Nurali Binay Cumhuriyet Savciligi'na su duyurusunda bulundu. Baskan Yardimcilari Mehmet Akinci ile Fikri Ilgar ise sulamanin amali oldugunu ileri srd. Istanbul Tabip Odasi tarafindan yapilan yazili aiklamada, Pendik Belediyesi'nde alisan Dr. zergin ile Dr. Binay'in, dinlenme odasinda sigara ve ay itikleri gerekesiyle, Baskan Yardimcilari Mehmet Akinci ve Fikri Ilgar tarafindan silahla tehdit edildigi bildirildi. Belediye Baskan Yardimcisi Akinci'nin, doktorlarin bulundugu odaya girerek, ''Buranin Refahli belediye oldugunu bilmiyor musunuz? Bir daha burada sigara imeyeceksiniz. Bu size son uyarimiz'' diyerek, belindeki silahi doktorlara gsterdigi ileri srlen aiklamada, syle denildi: ''Meslektaslarimiz, olayi sikyet etmek ve can gvenliklerinin saglanmasini istemek iin Kaymakamlik ve Cumhuriyet Savciligi'na basvurdular. Zaman zaman inan zgrlg kisvesine brnen, son zamanlarda bir siyasi partinin kapatilmasi nedeniyle demokrasi ve insan haklari havarisi kesilen bir anlayisin temsilcileri olan bu kisilerin, sigara ve ay ien hekimlere bylesi bir terr uygulamasini son derece dsndrc buluyor ve kiniyoruz.'' Tehdit deil, rica Pendik Belediyesi Basin Danismani Ekrem Okutan ise sulamalarin asilsiz oldugunu belirterek syle dedi: ''Baskan Yardimcilarimiz Mehmet Akinci ve Fikri Ilgar, 23 Ocak Cuma gn Belediye Saglik Mdrlg'nde alisan grevlileri ziyarete gittiler. Doktor Seval zergin, bu sirada sigara iiyordu. Olay kesinlilke dinlenme salonunda olmadi. Baskan Yardimcisi Mehmet Akinci, doktordan kapali yerde sigara imemesini rica etti. Doktor Seval zergin'in, 'Siz bana karisamazsiniz' demesi zerine Akinci da 'Ltfen biraz saygili olun' dedi. Bu sirada, ayni yerde grevli doktor Nurali Binay geldi ve Baskan Yardimcisi'na, 'Saygisiz sizsiniz' dedi. Baskan Yardimcisi'nin silah gstermesi gibi bir durum da kesinlikle szkonusu degil, nk zerinde silah yoktu.'' Pendik Belediye Baskani Erol Kaya da, ''Dr. Nurali Binay szkonusu yerde sigara iilmemesi konusunda bir kanun olmadigini syleyerek,
Baskan Yardimcilarina 'Terbiyesiz', 'Saygisiz' seklinde yakistirmada bulundu. Ne silah ekildi ne gsterildi, ne de herhangi bir saldirida bulunuldu'' dedi. Subat 1998, Persembe Iki gencin aski savas ikardi Gen kizin adi Sabu, delikanlinin Kanvar. Pakistan'in Karai kentinde iki gencin aski, binlerce kisinin birbirine girmesine, iki kisinin lmne, 8 kisinin yaralanmasina, doktorlarin ve otobs sofrlerinin greve gitmesine neden oldu. Sabu, 11 milyon nfuslu Karai'nin 3'nc byk etnik grubu olan Pestun kkenli bir gen kiz. Kanvar Ahson ise, kentte ogunlukta eden Mslmanlardan. Kentteki ikinci byk etnik grup ise, Sii Mslmanlar. Snni Muhacirler ile Siiler arasinda yillardir kanli mezhep atismalari srp gider. Pestunlar ile Muhacirler ise, aralari soguk olmasina ragmen 1985'ten bu yana baris iinde yasiyorlar. Ta ki, Kanvar getigimiz gnlerde Sabu'yu kairana kadar. Karai'nin Romeo ve Juliet hikayesi bylece kanli bir sekilde basladi. Dn binlerce Pestun kentte ayaklandi. Otomobilleri atese veren, yollari kapatan, dkkanlari yagmalayan Pestunlar, Muhacirlerin yasadigi mahallelere saldirdi. Pestunlar kendilerine engel olmaya alisan 8 polisi de aralarindan indirerek feci sekilde dvd. Muhacirler de silahla karsilik verdiler. ikan atismalarda iki kisi ld. ogu Pestun olan otobs sofrleriyle, genellikle uhacir olan esnaf ve doktorlar greve gidince, kentte hayat durdu. atismalara neden olan delikanli Muhacirler arasinda saygin bir aileye mensup. Muhacirler, 'Gelinimizi vermeyiz' derken, Pestunlar, 'Bizden kiz kairamazsiniz. Zorla geri aliriz' diye direniyor. Gen sevgililerin nerede saklandiklari bilinmiyor. Polis atismalarin siddetlenmesinden endise ediyor. Iki etnik grup 1985 yilinda 1000 kisinin lmne sebep olan atismalardan beri baris iinde yasiyordu. 1985'teki benzer olaylar da Pestun bir taksi sofrrr bir muhacir kiza arpmasiyla baslamisti Cumhuriyet, 10 Ocak 1998 Okullarda ramazan uygulamasi.. Yatili grencliler zorla sahura kaldiriliyor.. Erzurum'da Atatrk niversitesi ve Kredi Yurtlar Kurumu'na bagli yurtlardaki btn kantinler, gretmenevi lokalleri kapatildi. Tm orta dereceli okullardaki kantinler de kapatilirken, dersler bir saat ne alindi. Erzurum'daki yatili okullarda grencilerin zorla sahura kaldirildigi belirtilirken, tarikatlarin etkin oldugu milli egitimde gretmenlere makyaj yapmamalari yolunda uyarida bulundugu belirtildi." Cumhuriyet:12.01.1998 Snni-Sii atismasi: Pakistan'da, Lahor kentinde bir Sii grubun zerine ates aildi. 22 kisi ld. Sii'ler protesto gsterileri yapiyor. Pakistan'da, sii ve snni mezhepler arasindaki atismalarda, 1997'de 200 kisi lmst.. 14 Mayis 1987, Edirne: Beypazari'nda, Ertan Gken, evi barki olmadigi iin bir arabada yatip kalkan 56 yasindaki Necmeddin Yedikardesler'in zerine ispirto dkyor ve yakiyor..Gerekesi; Necmettin'in ramazan ayinda iki imesi..(Gnes, 15 Mayis 1987) Ocak 1979, Trabzon:
slamiyet Gerekleri
275
lkc Genlik imzali bildiri: "Trkiye'deki atisma, Islam ile kfrn atismasidir. Bugn Trkiye, bir Bedir savasinin ncesini yasamaktadir. Mslmanlar, cihada agrildiginizda kosunuz. Bir komnisti ldrmek, yz kere hicaza gitmekten iyidir.." 09 Temmuz 1979, Tokat: Bildiri yayinlaniyor: "Allah rizasi iin baskoydugun davadan hibir g seni geri dndremeyecektir..Sesimizin ulasamadigi yere kursunlarimiz ulasacaktir..Ya tam susturacagiz, ya kan kusturacagiz." 16 Aralik 1979, Istanbul: Besiktas vapur iskelesi yanindaki Barbaros kafeteryada bir saatli bomba patliyor. Imza, Trk Islam Birligi. Bes l, 22 yarali. Aralik 1978, Maras: Kis bastirmis..Duvar ve dkkan camlarina sloganlar yaziliyor:"Allah iin savasa!" Ve cihada kalkiliyor. TRT, ldrlen 111. Kisiyi de verdikten sonra, yeni saptanan cinayetlerin haberini durduruyor. Bu cihad denemesinin bilanosu bylece tam belli olmuyor..Ama, tyler rperten bir olay hep hatirlanacak: Kalyci Sah Ismail'in kafasina baltayla vurup, beynini ikariyorlar..Kizkardesinin ise memelerini kesip bir sr iskenceden sonra hunharca ldrrler..Yrk Selim Mahallesi'nde de kadinlarin bir kismi memeleri kesilerek ldrlr, alti aylik ocuklar, hamile kadinlar kursunlanir, gzlere sisler sokulur, bazilarinin da kol ve bacaklari apraz kesilir..(1990'li yillarda Cezayir'de olanlar ne kadar da benziyor..) Subat 1969, Istanbul: Camilerde gnlerdir "Cihad" namazlari kiliniyordu. 16 Subat 1969 gn, Beyazit, Dolmabahe ve Findikli camilerinde cihad namazlari kilindiktan sonra, topluluklar halinde Taksim'e ikildi. Olaylar..Turgut Ayta ve Duran Erdogan ldrld. Yzlerce yarali..Gazetelerin manseti: Kanli Pazar..
Rdi'ye yeni lm tehditi

Hrriyet, 9.1.2000 500'den fazla ranl, Salman Rdi'nin ldrlmesinde kullanlmak zere para toplamak iin bbreklerini sata kard. Rdi iin lm fetvas hatrlanaca gibi yaklak on yl nce kartlmt. Bbrek sat, Maad ehrinde slamc milisler tarafndan yaplyor. ran'n gnlk gazetelerinden Kayhan bu satla ilgili haberi dnyaya duyurdu. Gazetenin haberine gre 8'i ran dnda yaayan 508 mslman, bu katliam iin para toplamak zere bbreklerinden birini satmaya sz verdi. ran yasalarna gre isteyenler organlarn sata kartabiliyor. Devlet organ bankas da bu satlar denetliyor. Kayhan'n haberine gre bu satla ilgili daha detayl bilgi uluslararas destek salamak amacyla yaknda nternet'te alacak bir sitede duyurulacak. Ayetullah Humeyni, 1989 ylnda yazar Salman Rdi hakknda ''eytan Ayetleri'' kitab nedeniyle lm fetvas vermiti. Geen yl ran hkmeti, yazara bir zarar verilmeyeceini aklaynca Rdi de on yllk zorunlu gizlenmesini sona erdirerek normale yakn bir hayat srdrmeye balamt.
slamiyet Gerekleri
276
Ancak Kayhan'n haberi fetvann birok ranl iin hl geerli olduunu ortaya koydu. ran hkmetinin featvay yrrlkten kaldrmas reformcu bakan'n ticaret ve yatrm artrmak zere Avrupa'yla ilikilerini dzeltmesinin bir adm olarak yorumlanmt. Ama Cumhurbakan Hatemi ile ran'n kat bir eriat devleti olarak kalmasn isteyen slamc pritenlar arasndaki mcadele salman Rdi'nin kaderini de etkiliyor. Hatemi hkmetinin fetvay yrrlkten kaldrmasndan ksa bir sre sonra muhafazakr bir slamc Vakf Salman Rdi'nin kellesi iin 1.5 trilyarlk bir dl koydu. Tahran niversitesi Hizbullahl renciler Birlii de Rdi'nin ldrlmesi iin yaklak 178 trilyonluk baka bir dl koydular. Bu da fetvann bazlar iin hl geerli olduunun dier kantlar. Hatemi hkmetinin fetvay yrrlkten kaldrmasndan sonra nl yazar,''sanrm bu i bitti. Bu benim iin herey demek, zgrlk demek,''diye konumutu. ngiliz Havayolu irketi British Airways bunun zerine yazar tamama kararn kaldrd, Hindistan kkenli yazara Hindistan hkmeti ilk kez vize vermeyi kabul etti ve Londra ile Tahran arasnda da diplomatik temaslar balad. Ama Rdi'nin emniyeti ve Hatemi hkmetinin gc konusundaki kukular baki kald. 1997 ylnda seilen Hatemi iin nemli snav ubat aynda yaplacak parlamento seimlerinde verilecek. Salman Rdi'nin kaderi de biraz Hatemi'nin bu seimden nasl bir sonu alacana bal olarak belirlenecek. Dier lkelerde Islami iddet ve Cinayetler Cumhuriyet Gazetesi yazarlarndan Hikmet etinkaya'nn 30.01.2001 tarihli makalesinde aklandna gre; 12 Ekim 1990 ylnda Msr Millet Meclisi Bakan Rfat El Mahup , Kahire'nin en ilek caddelerinden birinde Mslman Kardeler rgt tarafndan yaplan bir suikast sonucu ldrld... Mslman Kardeler rgt', 1928 ylnda Msr'n slamiye kentinde, retmen olan Hasan El Benna tarafndan kurulmu, birok kanl eyleme imzasn atmtr. 1948'de nce terr sularna bakan bir yargc ldren Mslman Kardeler militanlar, ardndan Babakan Nokrahi Paa 'y katletti... 26 Ekim 1954 gn, Msr Devlet Bakan Nasr , skenderiye'deydi. Nasr'a suikast dzenlendi. Nasr suikasttan kl pay kurtuldu... Ama, 6 Ekim 1981'de Nasr, suikast sonucu yaamn yitirdi... Enver Sedat ' ldren stemen slamboli , Mslman Kardeler'in bir kolu olan 'Cemaatslamiye' den kaynaklanan 'Ankud' rgtndendi... slam lkelerindeki dinci bask ve iddet haberlerinden rnekler iin buray tklaynz.
slamiyet uygulamalar ile ilgili haberlerden:

Ankara'da haremlik-selamlk cretsiz belediye otobs servisi
29.02.2000-Cumhuriyet Gazetesi- Deniz Som, Vaziyet Kesi'nden... Ankara'da sabahn erken saatlerinde belediyenin baz otobslerinde farkl bir tablo
sergileniyor. Yalnzca renci tayan bu otobslere kzlar ve erkekler kaplardan biniyor ve otobslerde kzlar ve erkekler farkl ayr yerlerde oturuyor. rencilerin tm, imam hatip liselerinin nndeki duraklarda iniyor. Sanki, Ankara Bykehir Belediyesi, vakf yurtlarnda kalan imam hatiplilere zel servis sunuyor ve haremlikselamlk servisler cretsiz yaplyor.
stanbul'da Yeniky Balar mevkiinde dinci bask ve grlt kirlilii

29.02.2000-Cumhuriyet Gazetesi- Deniz Som, Vaziyet Kesi'nden... Yeni kyde bir cami hoparlr vatandan ad bizde sakl, can gvenlii olmad iin aklanmasn istemiyor: "stanbul'da Yeniky Balar mevkiinde son birka yldr inanlmaz bir grlt ve dinsel bask yaanyor. Ezan dnda, Cevahir Camisi'nin hoparlrlerinden sonuna kadar ak sesle verilen karamsar ve korkutucu vaazlar insanlarn ruh saln bozacak dzeye ulayor. Bir yldr ikayet etmediimiz yer kalmad. Cevahir Camisi imam Muzaffer Uzun, kime istersek ikayet edebileceimizi syledi. Saryer Mfts, dinimizi sorup mslman olduumuzu renince, zndk olduumuza karar verdi. stanbul Mftl'nden Ahmet Arkan, Abidin Zeynel Tamba, Diyanet leri bakanl'ndan Rt nan ve daha birok yetkiliyle grtk ve her grmeden sonra, hoparlrn sesi daha da ykseldi. 2000 ylnda Trkiye'nin en byk kenti stanbul'un en modern semtlerinden biri olan Yeniky'de eriat manzaralar yayoruz ve sorunu zemiyoruz. Ve en acs, zmir Karyaka'da Mevlana Camisi'nin grltsnden ikayet eden bir arkadamzn evi taland, ocuklar dvld ve mahalleden tanmak zorunda kald iin laik ve demokratik bir hukuk devletinde kimliimizi bile aklayamyoruz."
Dubai'de Hamile Kadna Recm Cezas Cumhuriyet, 29.02.2000

Birleik Arap Emirlikleri (BAE) eriat mahkemesi, Endonezya uyruklu hamile bir kadn zina suundan talanarak ldrlme (recm) cezasna arptrd. Hintli bir adamla zina yapan kadnn, evlilikd ilikiyle hamile kald ve suunu itiraf ettii bildirildi.
Taliban, "Anti slami Hareket"e yol aan Amerikan tarz kakll sa kesen berberleri toplayp hapse atyor
Sabah. 26.01.2001
slamiyet Gerekleri
278
AIRI dinci Taliban ynetimi altnda bulunan Afganistan'da kaak olarak gsterilen Titanic filminin ardndan "Leonardo DiCaprio" frtnas esmeye balad. Gen Talibanlar, nl oyuncuya zenip salarn onunki gibi kakll kestirdi. Ancak gittikleri berberler, yakalanp nce filendiler, sonra hapse atldlar. Taliban, fke kustuu 28 berbere 7 gnlk hapis cezas verdi. Taliban ynetimi yapt aklamada, salarn "Amerikan tarz" kestiren genlerin, lkede, "Anti slami Hareket"e yol atklarn belirtti. Sinemalar Kapal TALBAN ynetimi, Afganistan'da 1996'da ynetimi ele geirdikten sonra lkeyi tamamen dtan soyutlad. Mzik yaynn ve televizyonu yasaklad. Yzlerini rtmeyen kadnlar, sakallarn kesen erkekleri sokak ortasnda dvdrerek hapse att. "Bat zehiri" olarak adlandrdklar sinemalar da kapatt. Afganistan'daki bu durum ran'n imdiki Cumhurbakan Hatemi'den nceki ran' hatrlatyor. ranl gen kzlarn Barbie oyuncak bebekleri Bat ile olan iletiimlerinin sembolyd. Cumhuriyet, 26.01.2001 Kbil halk, Taleban'n din polisinin, salar Di Caprio stili olan erkeklerin peremlerini kestiini belirtiyor. Adn aklamayan bir berber, ''Artk bu tarz sa kesmeye korkuyoruz. Zaten genler de istemeye ekiniyor'' dedi. Kbilli berber, san Di Caprio tarz kestirmi olan erkeklerin de artk korkudan salarn Taleban'n askeri sa stiline uygun olarak dzelttirdiklerini syledi. eriat hkmlerini uygulayan kktendinci Taleban hareketi, slama aykr olduu gerekesiyle mzik dinlenmesini, televizyon ve video izlenmesini yasaklad. Kadnlar yzlerini de kapatan araf giymek zorunda braklrken erkekler de sakal brakmak zorunda ve gmleklerinin kollarn svamalar da yasak. Sokaklarda devriye gezen Taleban milisleri, slami kurallara uymayanlar sorguya ekiyor, dvyor ya da hapse atyor. nsan ve dier canllarn fotoraflar yaklyor. Bat'nn ''gnahkr'' kltrnn lkeye szmasn nlemeye ynelik sk kurallara karn pek ok kii evlerinde gizlice video izliyor ya da komu Pakistan'a geip sinemalara gidiyor.
Heykeller Islam'a Aykr

(Cumhuriyet, 28.02.2001) Afganistan'da kktendinci Taleban, binlerce yllk heykeller iin ykm emri verdi Buda iin lm fetvas Dnyann en byk Buda'larnn da aralarnda bulunduu heykellerin yklmas kararna tepki yaarken Taleban lideri ''bunun sadece talar krmaktan ibaret bir i'' olduunu syledi. D Haberler Servisi - Kktendinci Taleban ynetiminin Afganistan'daki slam ncesi dneme ait tm heykelleri yok etme karar pek ok lkenin tepkisini ekti. Dnyann nde gelen Budist lkelerinden Tayland, Taleban'n, dnyann en byk Buda heykelinin de aralarnda bulunduu heykelleri yok etme kararndan byk znt duyduunu bildirdi. Taleban ise kendisini ''Bunlar sadece ta'' diye savundu.
279
slamiyet Gerekleri
Tayland Dileri Bakanl Szcs Pradap Pibulsonggram , ''Budist olmasa bile Taleban, sadece Buda heykelini ykmakla kalmyor, ayn zamanda lkesinin en byk deerlerinden birisini ykyor. nsanlk iin bir kayp'' dedi. Sri Lanka da Taleban'n kararna tepki gstererek aknlk ve zntsn bildirdi. Sri Lanka ynetimi, tarihi iki byk Buda heykelinin dinamitle ortadan kaldrlacan rendiklerinde ok geirdiklerini belirtti. Sri Lanka Devlet Bakanl Sekretaryas'nn Genel Direktr Ariya Rubainge , ''Bu heykellerin dnya mirasnn bir paras olduunu anlamalar gerek'' diye konutu. Taleban'n bu karar, Tayland'n yan sra arkeoloji evrelerinde de byk tepki toplarken Taleban lideri Molla Muhammed mer , lkedeki tm heykelleri imha etme kararn savunarak ''bunun sadece talar krmaktan ibaret bir i'' olduunu syledi. 'Heykeller slama aykr' Molla mer, Afgan slam Ajans'na yapt aklamada, bu heykelleri tutmann slama aykr olduunu, slamn bunlarn imha edilmesini emrettiini ileri srd. Bazlarnn bu heykellere taptklarn, dua ettiklerini ve ynetim olarak buna izin vermeyeceklerini syleyen Molla mer, ''Eer insanlar byle bir inancn sz konusu olmadn sylyorlarsa bize bunlar ykmaktan baka yapacak bir ey kalmaz'' dedi. Molla mer, bu konuda kendilerine yneltilen eletirilerle ilgili olarak da ''slam dnda hibir ey beni ilgilendirmez. Grevim slamn emirlerini uygulamak'' diye konutu ve bu karar Afgan eriat mahkemesi ve ulemann fetvalar nda aldn syledi. Afganistan'daki kktendinci Taleban rejimi, nceki gn lkedeki, dnyann en byk Buda heykelinin de aralarnda bulunduu tm heykellerin yklacan aklamt. BM Eitim, Bilim ve Kltr rgt UNESCO da Taleban ynetimine bu kararndan vazgeme arsnda bulunarak tarihi pek Yolu zerinde bulunan Afganistan'n, ran, Yunanistan, Hindistan gibi lkelerle Budizm ve slamn etkilerini tayan esiz bir kltrel mirasa sahip olduunu bildirmiti.
Taliban'dan gen sevgililere 100 krba ve nikah

22 Mays 2001
Kabil - Evlenmeden ak yaptklar gerekesiyle ''sulu'' bulunan gen bir ift, bakent Kabil'in en byk stadyumunda binlerce kiinin nnde meru olarak nikahlar kylmadan nce 100 krbala cezalandrld. Afganistan'da ''bilgeliin ve saygnn simgesi'' 3 yarg, 2 Taliban milisi tarafndan getirilen Fazl Rahman isimli st plak delikanly krbalamaya balad. Gen adam, cellatlarnn her vuruunda kafasn acyla geriye atarken, krbacn her darbesi sessiz stadyumda nlad. Krba seansnn ortalarnda sendelemeye baladktan sonra gen adamn 3 kere yere yklmasna karn cellatlar, kurbann vcudunun her tarafn krbalayarak ''grevlerini'' yerine getirdiler. Sras gelen Nadya'ya en azndan acsn ve burada olmann utancn gizleyebilmesi iin yznden ayaklarna kadar uzanan bir mavi ''burka'' giydirildi.
Gen kz futbol sahasnn ortasna oturtan ak sakall cellat yarglar, acmaszca infaza baladlar. Buna karn cellatlarn krbalarnn ncekine oranla daha daha yumuak olduu dikkati ekti. Gen iftin cezalar infaz edildikten sonra, nikahlar da kyld. ''Taliban usul mutlu son''dan sonra izleyiciler stad terketti.
Islamiyet esaslarna gre (eriat) ynetilen Afganistan'dan kaan bir kadn gazetecinin anlattklar
Taliban'dan kaan kadn gazeteci anlatyor Afgan gazeteci Fehime, ei ve ocuklaryla Taliban'dan Pakistan'a kat ama kurtulamad. Taliban kocasn ldrd, iki kzn kard. Taliban kocasn ldrd. Kocasyla birlikte karlan iki kznn akbeti hl mehul. Bu felaketten sonra sa kalan iki kk ocuuyla lkeden lkeye kat. imdi Van'da, BM'nin gvencesi altnda. ok yaknda yeni bir gelecee doru yola kacak. 1971 Kabil doumlu Fahime Sali lkesinde tannm bir gazeteciydi. Babas Afgan Telekom'unun kurucusu, ablas pilottu. Sovyet dneminde Takent Devlet niversitesi Radyo-Televizyon Blm'n bitirdi, master yapt. krullah Emdert de ayn niversitede hukuk renimi gryordu. 1990'da okulu bitirir bitirmez evlenip Kabil'e yerletiler. krullah, Taliban ncesi savcl brakp Kltr Bakanl'na bal Sansr Kurulu Bakan olmutu. Fahime ise Ajans Bahter'de ve Enis Gazetesi'nde yazyor, Riyaset-i Akademi Ulum'da hocalk yapyordu. Maalar iyi, mutlu ve umutlu gen bir ifttiler. Ama bir gn herey karard. eriat Taliban ynetime geldi. Drt ocuu ve eiyle Pakistan'a kat. Taliban'a muhalefeti yazarak srdrd. Peini brakmadlar. Evini bastlar, iki kzn, eini gtrdler. Bir daha evine ayak bile atamad, sakland. Sonra ran'a, ardndan Trkiye'ye kadar kat. Birlemi Milletler'e bavurdu. imdi BM'nin verdii 96 milyon lira aylkla Van'da yayor. Toprak daml, mobilyasz evinde mutlu. Fahime Farsa ve Rusa biliyor. Upuzun boylu, simsiyah sal gzel bir Afgan kadn. Taliban', yaadklarn anlatrken zaman zaman sesi titriyor ama gzyalarna izin vermiyor. ok gururlu. Onun yerine evirmenimiz Humeyra ve ben alyoruz. imdi birinci elden, Fahime'nin hayatndan dne, bugne ve gelecee kastetmi, cinnet geiren bir idelojiye tank olacaz. Yaam tm renkleri ve sevinleriyle yok eden o kapkara zihniyete.... Benim lkem artk yryen ller hkmdarl Ve Taliban geldi... Btn kadnlara Evde oturun talimat geldi. Radyo ve televizyondan yayn yaptlar: Sovyetler'de okuyanlarn hepsi dinden kmtr. Kadn erkek bunlarn hepsini iten kardk. Eim ve ben de bu nedenle ilerimizden atldk. Evimiz, hayatmz ok iyiydi. Ylda iki, kez tatile giderdik. ki kzm kree gidiyordu. Kk kzmla olumu maalesef Taliban zamannda dourdum. Neden maalesef diyorsunuz?
- Taliban krtaj, prezervatifi ve doum kontrol hapn yasaklad iin dourmak zorunda kaldm. Gebeliimde tandk doktorlara bavurdum, 'ki elini keserler' dediler. Karkoca isizdiniz stelik? - Eyalarmz sattk nce. niversite mezunu eim sokakta sigara satt. Sonra sebzecilik yapt. Karnmz byle doyurduk. Peki ya siz nasl yaamaya baladnz? - Bu geici hkmettir, yklr sanyordum. Bu nedenle ilk zamanlarda kendime ader (araf) almadm. Sonra ben de giydim. Cin, eytan gibi kyorduk sokaa. Birbirimizi tanyamyorduk. Erkekleri tanyabiliyorduk sadece. ten alndmda depresyona girdim. Karanlk hcreye kapatlm ku gibiydim. Sabah ie gidip akam eve dnmeye almtm. Zaman gesin diye duygularm, halimi yazmaya baladm. Eime verdim, kendi adna yaynlat dedim. Matbaac, sen gazeteci deilsin ki bunlar yazm olasn diye basmad. Btn o yazdklarm sakl. Ev gezmeleri bitti. Herkes can gvenliini dnyordu. Nasl yaayp doyacan, nasl lke dna kacan... Radyolar ev ev topladlar. Taliban haberlerini ve dinmezheple ilgili programlar yaynlayan televizyona dokunmadlar. Arkadalarnzla bir araya gelip grebiliyor muydunuz olan biteni? - Sadece bir kadn arkadamla grebiliyordum. O da aynen benim gibi depresyondayd. BM, Kadnlar iten almayn, maalar biz vereceiz dedi ama Taliban kabul etmedi. Sadece bankalarda birka kadn memuru yerinde tuttular. O da mecburiyetten. Bankadan para eken kadnlar, yzlerini gstermek zorundayd nk. Kadnn ader adab nasl denetleniyordu? - Emr bi Maaruf yani dogmalar emredenlerle Nehy-i es Mnler yani ktlklerden uzak durmay emredenler isimli gruplar dolayordu. Uygun bulmad bir davrantan tr kadn olduu yerde ve istedii kadar krbalama yetkileri vard. Hi krbalandnz m? - Bir gn eim yanmda deildi. Dkkan sahibiyle konuuyorduk. Geldiler. Senin mahremin deil, neden bu kadnla konuuyorsun? dediler. Eer o grevli bana dokunsayd sakaln ekecektim. Hi tahammlm yoktu. Hi konumadm, eve gittim. Kadnlar nasl cezalandrlyor? - Zina ya da hrszlk yapann yzn karaya boyuyorlar. Siyasi muhalifleri zina sulamasyla recmediyor yani talayarak ldryorlar. El arabasyla bir yandan gtrp bir yandan baryorlar, halk ta atmaya davet ediyorlar. Radyodan anonsla recme davet ediyorlar. Genellikle el arabasnn arkasndan ocuklar ve serseriler koar, kfreder. Kadnlar mutlaka recmediliyor. Erkeklerin elini kesiyorlar. Hi tank oldunuz mu?
- Hi gitmedim. Dayanamazdm ki. Eim krullah giderdi. Ama el arabasna bindirilip gtrlenleri ok grdm. Ojeli bir kzn trnaklarn kopardklarn gzlerimle grdm. Taliban kadnlara baka neleri yasaklad? - Hamamlar, terzileri yasaklad. Kadn kuafrleri kapatld. Taliban, erkein egemenlii demek. Perdeler bile kaln olacak. Evin iinin grnmesi de byk sutu. ader topua kadar olduu iin plak ayaklar farkediliyor. orapsz yakalanan kadnlar, beyaz tenli ve gzel ayaklysa daha ok krbalanyordu. Taliban gzellie kar. Okula gitmesi gereken gen kzlar evlere kapattlar. Terzilik okuluna bile izin vermediler. Taliban, kadna kar bir hkmettir. Erkeklere uygulanan yasaklar nelerdi? - Erkekler, longi (sark) ya da klah takmaya mecbur. Eer salar bunun dnda kalp grnyorsa, hemen kaznyor. Sakal avulayp lyorlar. Avcun dna kacak uzunlukta deilse dayak ve hapis cezas var. Ezan sesi duyulduu an herkes panikle camiye kouyor. Abdest var m yok mu bakmyorlar. Toplayp namaza gtryorlar. Taliban sizde baka nelere mal oldu? - Mesleimi zledim hereyden nce. Dondurma yiyerek yrmek gibi basit zevklerim bile elimden alnmt. Dondurmay, o kaln arafn altnda yemek zorundaydk. Mzik, konser yasakt. Taliban, lmn ta kendisi, yryen ller hayatdr. Yaam bilmedikleri iin bakalarna yaam yasaklyorlar. Bisikleti ve basketbolu zledim. Aydnlarn durumu ne? - Aydnlar isiz, ne yapacan bilmiyor. Cahiller bu nedenle daha da mutlu. En ok Afgan halkna zarar verdi. Kadnlara eitim yok, eitim alabilen erkeklerin de eitim kalitesini yok etti. ....
(Kaynak: Hrriyet, 22.07.2001)
slam eriatarndan Taliban'n ceza yasalar

Mzii bile haram sayan Taliban'n yasak ve ceza kitap bulundu. Uurtma, sakalsz dolamak, ark sylemek en dikkat ekici yasaklar. Kuzey ttifak'nn, Afganistan'da ynetimle birlikte birok kenti ele geirmesinden sonra, islam yobazlnn inanlmaz boyutlarn ortaya koyan belgeler bulundu. smail Han tarafndan geri alnan Herat Kenti'nde, Taliban tarafndan boaltlan Fazileti Gelitirme ve Ahlak Koruma Bakanl binasnda ceza yasalaryla ilgili ilgin bir kitap bulundu. Taliban Lideri Molla Muhammed mer tarafndan yrrle konan, Petun ve Dari dilleriyle kaleme alnan kitap, yaam siyah ve beyaz gibi ikiye ayrrken, akla gelen hereyi yasaklyordu. TALBANIN VARLIK NEDEN Kitabn nsznde, u szler yazl: Taliban'n varlnn tek nedeni, ahlk korumak ve eriat' yayp uygulamaktr. Bylece yce Allah, bizim nimetlerinden
283
slamiyet Gerekleri
faydalanmamz ve baarl olmamz salyor. Bakanlk binasnn bodrumunda bir hapishane, ikinci katnda da TV, resim gibi el konularak parampara edilen eytan ii eyalar sergileniyordu. Aynal bir tuvalet masas zerinde bir kadn kartmas olduu iin paralanarak cezalandrlmt. DENETM DN POLSNDE Yasalara uyup uyulmad Taliban'n din polisince denetleniyordu. Mahkumlara dini sorular yneltiliyor ve bilenlerin hapis cezalar ksaltlyordu. (Bu konuda Trkiye'de islami kesimi temsil eden RP ya da FP iktidarnda sorumlu bakann yasa teklifi yapmak istedii duyulunca byk tepki almt). YASAK CENNET Kadn, yz ak evden kamaz: Evi iaretlenir ve kocas hapse atlr. Popu gibi sa kesilemez: Tutuklanr ve kafas sfr numaraya vurulur. Namaz saati dkkan almaz: gnden bir haftaya kadar hapis ve falaka. Namaza ge kalnmaz: gn hapis. Tekrar halinde ceza artyor. Gvercin yasak: Derhal hapse atlr. Kii, gvercinler, yok olana kadar hapiste yatar. Uurtma satlmaz: Satc, gn hapisle cezalandrlr. Kadnlar ark syleyemez: Bir dn ve kutlama esnasnda evde ark syleyen kadnlarn sesi dardan duyulursa, ev sahibi hapse atlr. Sakalsz gezilemez: Bir kiinin sakal ngrlenden ksaysa, bir hafta hapisle cezalandrlr. Topuklu pabu giyilemez: Bu tip ayakkab giyenin kocas hapsedilir. Ayakkablar imha edilir. thal mala sansr: D lkelerden ampuan veya benzeri maddeler geldiinde, Taliban memurlar, kutudaki kadn resimlerinin gzlerini oymakla grevlidir. Mal sahibi de kadn resimlerini siyah bantla bantlar. Aksine davrann cezas, hapis ve dayaktr. DOKTORA DOKUNMA YASAI Erkek doktor, eer bir kadn hastay muayene etmek zorundaysa, sadece gereken yere bakabilir ve dokunabilir. Kadnn dier yerlerine bakamaz, dokunamaz. Aksi davran, hapis ve dayakla cezalandrlr. HARAM LSTESNDE YOK YOK Fotoraf veya resim, domuz rnleri, sinema, mzik aletleri, bilardo, satran, maske, alkol, her trl kaset, video, TV, seksi artran herey, arap, istakoz, trnak cilas, havaifiek, heykel, diki kataloglar ve ylba kartlar.
(Kaynak: gazeteler, 23.11.01)
slamiyet Gerekleri
284
ran'da Islam devriminden sonra 30 bin mahkum fetva ile idam edildi
Sabah Gazetesi - 05.02.2001 ran slam rejimi liderlerinden Montazeri'nin yeni kitabnda, 1988'de 30 bin mahkumun Humeyni'nin fetvas zerine "katledildii" yazyor Kk ocuklar vinlerle sallandrld... Aralarnda 13 yalarnda olanlar bile vard. Ayetullah Humeyni'nin bizzat verdii emirlerle ran hapishanelerinde 2 ay sren barbarlklar ve zulm yaand... Ve toplam 30 bin kii idam edildi... Dehet veren bu ifadeler, ran slam rejimi liderlerinden Ayetullah Hseyin Ali Montazeri'nin yeni kitabnda yer alyor. Montazeri, "Byk Ayetullah Hseyin Ali Montazeri" adl kitabnda, 1988 ylnda 30 bin mahkumun Humeyni'nin fetvas zerine "katledildiini" yazyor. Bu rakam, tm dnya basnnda bomba etkisi yaratt. nk Montazeri, getiimiz Aralk aynda internetteki sitesinden yaynlad anlarnda, idam edilenlerin saysnn 2 bin 800 ile 3 bin arasnda olduunu yazyordu. Getiimiz ay gizlice yaynlanan kitabndaki yeni bilgileri ran dna karlan birok gizli belgeye dayandran Montazeri, Humeyni'nin idam fetvasnn, 1988 yl Austos aynda rejime muhalif Halkn Mcahitleri'nin faaliyetleri zerine verildiini belirtiyor. Irak'ta bulunan Halkn Mcahitleri, ran rejimine saldr balatnca sinirlenen Humeyni, yarglanan, hapiste bulunan ya da serbest braklan tm mcahitlerin toplatlmasn emretti. Ardndan da fetva verdi. Humeyni, ran-Irak savann bitiminden ksa sre sonra verdii fetvada yle diyor: "lkedeki hapishanelerde bulunan ve halen mnafklar (mcahitler) iin desteklerini srdren mahkumlar Allah'a kar sava amtrlar ve hepsinin cezas idamdr." Ve bu fetva ile mahkumlarn ve mcahit yanls binlerce kiinin kaderleri, 3 kiilik "lm komitesi"nin ellerine brakld. Komitede, bir eriat yarg, Gizli Servis Bakanl'ndan bir temsilci ve bir de savc bulunuyordu. lk iki haftada 3 bin 800 mahkumun idam edildiini yazan Montazeri, kitabnda yle diyor: "Her idam, Humeyni'nin ar hasta olduu dnemde ar saclara verilmi sus pay olarak grlyordu." Aralarnda ran'n "Kartal" nl Evin hapishanesinde grevli Kemal Afkami Ardekani'nin de olduu birok cezaevi grevlisi, ksa sre nce Birlemi Milletler'e teslim edilmek zere ifade verdi. Ardekani'nin ifadesi, Montazeri'nin yazdklarn dorular nitelikteydi: "Mahkumlar, merkez binann ortasnda bulunan 14 metre uzunluundaki koridorda topluyorlard. Ve tek bir soru soruyorlard, 'Mcahit misin?.." "Evet" cevab verenler, binann nndeki otoparkn tam karsndaki alanda vinlerle sallandrlyordu... Sabah 07.30'dan akam 17.00'ye kadar bir gnde 33 kii aslmt. Mahkumlar 3 kamyonun kasasna doldurdular. 6 vin onlar bekliyordu. Vinlerin herbirinden sarkan 5 ya da 6 iple bu mahkumlar astlar. Ara vermeden birini asp dierini aldlar. ki hafta iinde 8 bin kii byle idam edildi. Benzer idamlar lkenin heryerinde gerekletirildi...
ran'da 35 yanda kadn talanarak ldrld (recm)

21.Mays.2001 20 Mays gn Entekhab gazetesinin bildirdii habere gre, 35 yanda bir ran'l kadn porno filmlerde rol ald iin slam eriat mahkemesince lme mahkum edildi ve tahran'n Evin hapishanesinsde dirseklerine kadar topraa gmldkten sonra talanarak cezas infaz edildi. 1996 ylnda da bir kadn ile bir erkek zina suundan dolay talanarak ldrlmlerdi. ran'da recm cezas uygulanacak erkekler bellerine kadar topraa gmlp talanyorlar. Erkek eer kp kamay baarrsa serbest kalyor. Recm cezasna arptrlan bir kadn ise, talar gslerine isabet etmesin diye daha derine gmlyor. ran'da yksek mahkeme kocasn ldrmekten sulu bulunan 38 yandaki bir kadnn da recm cezasn geen hafta onaylad.
ran'da dkknlarda mzik alnmayacak, kpek satlmayacak, vitrinlerde manken olmayacak

Molla sokaklara el att (Cumhuriyet, 19.08.2001) **Polis, bakent Tahran'da, 'rm Bat kltrnn yaylmasn nlemek iin' halkn sokaklardaki yaamna ynelik sert kstlamalar getirdi. D Haberler Servisi - Reformcularla muhafazakrlar arasndaki gerginliin srd ran'da imdi de ''sokaklardaki ahlakszlklar temizleme kampanyas'' balatld. Bakent Tahran'da polis, halkn sokaktaki yaamna ynelik kapsaml kstlamalar getirdi. RNA'nn haberine gre, polis tarafndan nceki gn yaymlanan bildiride, ''rm Bat kltrnn toplumda yaylmasna kar polis, bu kltrn propagandasn yapanlara kar sert nlemler alacaktr'' denildi. Btn iyerlerine ve maazalara datld belirtilen 2 sayfalk bildiride, Batl film ve mzik yldzlarnn resimlerinin basl olduu giysileri satanlarn tutuklanaca belirtildi. Kafe ve restoranlarn ar makyajl ve slami hicab (rtnme) kurallarna uymayan kadnlara servis yapmalar, alveri merkezleri ve maazalarn ''yasak'' arklar almalar ve bu arklarn albmlerini satmalar, maazalarn vitrinlerinde kadn i amarlar ve giysisiz ''kkrtc'' cansz manken sergilemeleri yasakland. Bildiride, alveri merkezlerinin ve maazalarn izinli mzikleri de dardan duyulacak kadar yksek almalarnn yasak olduu belirtildi. Yasaa uymayanlara ceza Maymun ve kpek gibi ''haram saylan'' hayvanlarn sat da yasakland. Son yllarda zellikle genler arasnda kpek ve maymun beslemek ok yaygnlamt. Yasaklara uymayan restoran ve maazalarn sahiplerinin tutuklanaca ve bu iyerlerinin kapatlaca ifade edildi. Bu tr yasaklamalar, 1979 slam Devrimi'nden sonra yasalamt ancak reformcu
Cumhurbakan Muhammed Hatemi' nin iktidara gelmesinden bu yana uygulanmyordu. Polis, Tahran'dan nce de geen perembe gn kutsal Kum kentinde ''Bat kltrnn yaylmasna kar'' sert nlemler balatmt. Kum'da polis tarafndan yaymlanan bildiride, ''Bat tarz sa kesimi olan erkeklere'' kar da nlemler alnaca belirtilirken Batl film ve mzik yldzlarnn yan sra ba ak, mzik aleti alan insanlar ve minyatrlerin basl olduu giysilerin giyilmesi de yasaklanmt. Kum'da polis, ayrca maaza sahipleri ve alanlarnn kravat takmalarnn da yasak olduunu bildirmiti. Polisin Kum ve Tahran'da uygulamaya balad yeni nlemler, son iki ay iinde Tahran'da baz sulularn halkn gzleri nnde krbalanmas uygulamalarnn artmasnn ardndan geldi. Hkmet, krba cezasnn halkn nnde yaplmasn eletirirken muhafazakr Yarg Erki Bakan Ayetullah Mahmud ahrudi , uygulamalar savunmu ve halkn kendilerini desteklediini ileri srmt. Geen haftalarda 200 gen, alkol kullandklar gerekesiyle krbalanmt.
nanlmaz ceza
(Hrriyet, 21.08.2001) Pakistan'da Hz Muhammed snnetli miydi? diye soran rencisine, Peygamber 40 yanda Mslman oldu. Kabilelerinde snnet gelenei yoktu yantn veren bir retmen, peygambere kfrettii gerekesiyle lm cezasna mahkum edildi. Hz Muhammed snnetsizdi diyen Pakistanl retmen idam edilecek Pakistan'da rencilerin sorularn yantlarken Hz Muhammed'in snnetsiz olabileceini belirten bir retmen, peygambere kfr ettii gerekesiyle idam cezasna arptrld. Karar temyize gtrmeye hazrlanan Dr. Yunus eyh'in kurtulma ihtimalinin fazla olmad bildiriliyor. Pakistan'da her yl yzlerce insan dine kfr ettikleri gerekesiyle tutuklanyor, cezaya arptrlyor. Dine kfr yasas genellikle aznlklara uygulanyor. Ancak Yeni Delhi'deki bir kolejde psikoloji retmenlii yapan Yunus eyh, bu yasa erevesinde sulanan nc Mslman oldu. Dr. Yunus eyh'i idamn eiine getiren olay, bir ders srasnda yaand. rencilerden biri retmene, Hz Muhammed snnetli miydi? diye sordu. retmen Hz Muhammed, 40 yandayken Mslman oldu. Kabilelerinde snnet gelenei yoktu yantn verdi. retmen, ayn ekilde koltukalt kllarnn temizlenmesinin de yaygn olmadn ima etti. renciler, Dr. eyh'in bu szlerini ar dinci retmenlere aktarp, retmenin peygambere kfr etmi olabileceini ne srdler. Bir grup ar dinci, hemen okulu ve blge karakolunu ember altna alarak, Dr. eyh'in yarglanmasn, aksi halde binalar atee vermekle tehdit ettiler. retmen, geen ekim aynda tutukland ve getiimiz gnlerde yarglanp dine kfr ettii gerekesiyle idam cezasna arptrld. Ailesi ise Hz Muhammed ile ilgili sylediklerinin slamiyet ncesi dnemle alakal olduunu, bu nedenle kfr kapsamna giremeyeceini savundu. te yandan lkede szkonusu kfr yasasnn yumuatlmas gerektii yolunda tartmalar sryor. Yasay destekleyenlerin banda yer alan Dinileri Bakan Mahmud Gazi ise bu tr tartmalara kar kyor ve yargya yansyan vakalarn ounun kt niyet ve kiisel nyargdan kaynaklandn sylyor. Pakistan lideri General Pervez Merref, geen yl yasann uygulanmasyla ilgili deiiklikler yaplmasn nermiti. Ancak ar dincilerin sokaklara dklp protesto etmeleri zerine bu giriiminden vazgemiti.
slamiyet Gerekleri
287
DIN VE DEMOKRASI
"Demokrasi eitler rejimidir. Kltrde, adalkta, sosyal kimlikte aa-yukar eit insanlarn rejimidir demokrasi. ounluu cahil-bilinsiz-eitimsiz toplumlarda demokrasi byle -Trkiye'deki gibi- iler, iktidar cehaletindir." (Bekir Cokun) Islamiyet ile demokrasi birbirleriyle badar m? Islamiyet'te demokrasiye ne kadar yer var? Dini siyasete alet eden baz politikaclar, "din"de demokrasiye yer olduunu ifade ederek, dini esaslara dayal bir ynetim biimi oluturabilmek iin kendilerine maske yaratmaya alrlar. Halbuki, "din"de demokrasiye yer yoktur, ama "demokrasi"de dine yer vardr. Nitekim, Dnya'da islam eriat ile ynetilen lkelere baklacak olduunda durum apak grlyor: Islam lkeleri demokrasi fakiridir. Laik Devlet - slami Devlet Bilindii gibi eriat olarak bilinen slami kesim, laik devlet hukuk kurallarn kendi slami retileri ile badatramayarak kabul etmez.. Kuran'da aklanan slam anlayna gre bireyler, kendi yaamlarn ve bal bulunduklar devlet dzenini tayin edici hukuk kurallarn kendi istedii ve akllarnn kabul ettii ekilde belirleyemez.. eriat anlayna gre, ortada insan ve toplum iin Allah'n tayin edip belirledii kurallar vardr ve bunlar Allah'n kitab Kuran'da ak bir ekilde belirtilmitir. Uyulmas gereken hkmler bunlardr, insanlarn koyduu hukuk dzeni deildir. Bu nedenle, hernekadar baz tefsirciler, Kuran'daki anlamlar farkl bir anlay iinde alglamaktaysalarda, eriat kesim, insann uymas gereken hukuk kurallarn Kuran hkmlerini baz alarak belirlemektedir.. Aadaki ayetleri dikkatli bir ekilde incelediimiz zaman, eer Kuran' Allah kelam olarak kabul edip esas alyorsak, bu erevede eriat anlayn deerlendirmesinin gerekte hi de yanl olmadn aka grrz.. slami Devlet anlay, Nisa / 59. da ak bir ekilde belirtilmitir.. Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Peygamber'e ve sizden olan llemre (idarecilere) de itaat edin. Eer bir hususta anlamazla derseniz Allah'a ve ahirete gerekten inanyorsanz onu Allah'a ve Resl'e gtrn (onlarn talimatna gre halledin); bu hem hayrl, hem de netice bakmndan daha gzeldir. Ayet ak bir ekilde Allah'a itaat edin demektedir. Allah, yani O'nun szlerinin bulunduu iddia edilen Kuran.. Daha sonra, Peygamber'e ve sizden olan idarecilere itaat edin ifadeleri yer alyor.. Ayetteki, bir hususta anlamazla derseniz onu Allah'a gtrn ifadesini ok dikkatli alglamak gerekir.. Buradaki anlam, hukuk kurallar iin aka Kuran'daki ayetlerin esas alnmasn ngrmektedir.. Maide / 47. Ayet, Allah'n hkmleri ile hkmetmeyenleri aka fask olarak niteler.. Maide / 47. ncil'e inananlar, Allah'n onda indirdii (hkmler) ile hkmetsinler. Kim Allah'n indirdii ile hkmetmezse ite onlar fsklardr. Maide / 44 hkm konusunda ayetleri esas almayanlar kafir olarak deerlendirir..
Maide / 44. Biz, iinde doruya rehberlik ve nur olduu halde Tevrat' indirdik. Kendilerini (Allah'a) vermi peygamberler onunla yahudilere hkmederlerdi. Allah'n Kitab'n korumalar kendilerinden istendii iin Rablerine teslim olmu zhidler ve bilginler de (onunla hkmederlerdi). Hepsi ona (hak olduuna) ahitlerdi. u halde (Ey yahudiler ve hakimler!) insanlardan korkmayn, benden korkun. Ayetlerimi az bir bedel karlnda satmayn. Kim Allah'n indirdii (hkmler) ile hkmetmezse ite onlar kfirlerin ta kendileridir. Bir sonraki ayette de benzer ifadeler vardr.. Maide / 45. Tevrat'ta onlara yle yazdk: Cana can, gze gz, buruna burun, kulaa kulak, die di (karlk ve cezadr). Yaralar da ksastr (Her yaralama misli ile cezalandrlr). Kim bunu (ksas) balarsa kendisi iin o keffret olur. Kim Allah'n indirdii ile hkmetmezse ite onlar zalimlerdir. Grld gibi ayetler aka Kuran hkmlerinin geerli olmas gerektiini ve buna uymayanlarn da Allah katnda fask ve kafir olarak nitelendiini bildirmektedir.. Bu durumda laik devletin insanlar tarafndan tespit edilmi hukuk kurallar m, yoksa Allah'a ait olduu iddia edilen hkmler mi geerli olacaktr..? Burada herhalde, bir yandan Kuran' Allah'n kitab olarak kabul edip, onun evrenselliinden szederken dier taraftan Kuran hkmlerini deilde, insanlar tarafndan belirlenen kanunlar tercih eden, veya laik dzeni savunarak bu dzenden yana tercihlerini kullanan Mslmanlarn, slam nndeki konumlarn tekrar gzden geirmeleri gerekecektir.. Maide 48' de ise dorudan peygambere hitaben, Allah'n ayetleri ile hkmedilmesi konusunda daha belirleyici ekilde benzer bir hkm yer alr.. Maide / 48. Sana da, daha nceki kitab dorulamak ve onu korumak zere hak olarak Kitab' (Kur'an') gnderdik. Artk aralarnda Allah'n indirdii ile hkmet; sana gelen gerei brakp da onlarn arzularna uyma. (Ey mmetler!) Her birinize bir erat ve bir yol verdik. Allah dileseydi sizleri bir tek mmet yapard; fakat size verdiinde (yol ve eratlerde) sizi denemek iin (byle yapt). yleyse iyi ilerde birbirinizle yarn. Hepinizin dn Allah'adr. Artk size, zerinde ayrla dtnz eyleri(n gerek tarafn) O haber verecektir. Bir sonraki ayet de ayn hkmleri ierir.. Maide / 49. (Sana u talmat verdik): Aralarnda Allah'n indirdii ile hkmet ve onlarn arzularna uyma. Allah'n sana indirdii hkmlerin bir ksmndan seni saptrmamalarna dikkat et. Eer (hkmden) yz evirirlerse bil ki (bununla) Allah ancak, gnahlarnn bir ksmn onlarn bana bel etmek ister. nsanlarn birou da zaten yoldan kmlardr. Bugn, kendilerini modern slami gr olarak tanmlayan baz evreler ve ilahiyatlar, Kuran'daki bu ak yasalar grmezlie gelerek, bunlara kendi saptrlm anlaylarnda eitli klflar bulmaya almaktalar. Onlar da ok iyi bilmektedirler ki, bugnn artlarnda, evrensel olduu iddia edilen Kuran yasalarn uygulmak imkanszdr. zm olarak geriye kalan, Kuran'daki anlam ak olan ayetleri saptrarak, buradan farkl bir gr ortaya karmaktr. Genelde, bu tr yaklamlar da, birekilde Prof. Dr. payesi alm kiilerden gelmekte olduu iin, toplumda bu anlay kolayca kabul grmektedir. Bu tr yaklamlarn altndaki bir dier nemli nokta da, sayn ilahiyat Prof.'lerin, toplumda var olan slam inancnn zedelenmesi durumunda, ncelikle kendi konumlarnn zedeleneceidir.
Ahzab / 36 ayet, daha nce yukarda rnekleri verilmi ayetlerin paralelindedir. Allah ve Resl bir ie hkm verdii zaman, inanm bir erkek ve kadna o ii kendi isteklerine gre seme hakk yoktur. Her kim Allah ve Reslne kar gelirse, apak bir sapkla dm olur. Ve gene, Araf / 3 de, Kuran'a uyulmas, aka ifade edilmitir. Rabbinizden size indirilene (Kur'an'a) uyun. O'nu brakp da baka dostlarn pelerinden gitmeyin. Ne kadar da az t alyorsunuz! Maide / 5 de de benzer ifadeler vardr.. Ayetler aka bireylerin Kuran'daki hkmlere gre ynetilmesini belirtmektedirler. Btn bu ayetleri bir araya getirdiimizde, Kuran' Allah kelam olarak kabul edip ona inananlarn, laik dzeni tercih etmek gibi bir seimleri olamyaca aka grlr.. Ynetim konusunda ncil'in yaklam ise, Pavlos'un Romallara Mektubu Bab 13'de u ekilde belirtilir ; 1. Herkes, altnda bulunduu ynetime bal olsun. nk Tanr'dan olmayan ynetim yoktur. Var olanlar Tanr tarafndan kurulmutur. 2. Bu nedenle, ynetime kar direnen, Tanr'nn dzenlediine kar gelmi olur. Kar gelenler yarglanr. 3. yilik yapanlar deil, ktlk yapanlar yneticilerden korkmaldr. Ynetimden korkmamak ister misin? yi olan yap, ynetimin vgsn kazanrsn. 4. nk ynetim, senin iyiliin iin Tanr'nn hizmetindedir. Ama kt olan yaparsan, kork! Ynetim, klc bo yere tamyor; ktlk yapann zerine Tanr'nn gazabn salan alc olarak Tanr'nn hizmetindedir. 5. Bunun iin, yalnz Tanr'nn gazab nedeniyle deil, vicdan nedeniyle de ynetime bal olmak gerekir. 6. Vergi demenizin nedeni de budur. te yneticiler, Tanr'nn bu ama iin gayretle alan hizmetkrlardr. 7. Vergi hakk olana vergiyi, gmrk hakk olana gmr, korku hakk olana korkuyu, sayg hakk olana saygy, herkese hakkn verin. Sonu olarak akl, inan duvar ile mantk arasnda bir yol semek durumundadr. Bir yanda, Allah'dan geldii varsaylan yasalar, bir yanda insan aklnn bu gnn artlarna gre uyarlad yasalar.
DN VE DEMOKRAS
(Turan Dursun, Din Bu, cilt 4, kitabndan) .. .. Gerekte "din"le "demokrasi" badaabilir mi? Bilindii gibi, "demokrasi"nin bir szlk anlam vardr: "halk egemenlii", "halkn kendi
kendini ynetmesi". Ama nasl bir halk egemenlii? ada dnyada yklendii zel bir anlam da vardr. Bu anlam iinde de, "insan", "insann akl ile, inanc ile tam zgr olmas", insan olmasndan doan her trl hakka sahip bulunmas temeldir. Bugn, insanln vard bir aama vardr. Bu aama ile badamayan eyler, demokrasi ile badaamaz. nsanln ilerleyip bir aamaya gelmesine karlk, "din" iin ne sylenebilir? En azndan ayn aamaya ulamtr denemez. Ayn aamaya ulamas iin dinin dogmalar izin vermez. Kalplar vardr, kurallar vardr. Bunlar, kat bir "deimezlik" ve "kesinlik" biimiyle iine alan Kitab", "snnet"i (hadisler) vardr. "Akl yrtmeler"le "yorum" katma abalar olmuyor deil. Ama bunlar, "iman"yla prangaldr ve dogmalarnn snrn aamaz. Aamaynca da insanln gelimesinin gerisinde kalr her zaman. yle olunca da demokrasi ile badamas beklenemez. "Din", kk daha ok binlerce yllk Yahudilik eriatna dayal olan islam eriat ele alndnda, yaamn her kesimine el att grlr. Bir "miras hukuku" ile, bir "ceza hukuku" ,ile..bir "ahlak sistemi" ile, bir "iman esaslar" ile, ve "ibadet" kurumlar ile karlalr. Hukuku ilkel, anlay ilkel.. Tevrattan ok nceki yzyllarn rn.."Hammurabi Yasalar"n alp bakyoruz, birok hkmlerini Tevrat'n eitli blmlerinde yer alm buluyoruz. Oradan da Kur'an'da. rnein bu yasalarn, "ksas"la (gze gz, die di..) ilgili 196., 197. Maddeleri, Tevrat'n eitli blmlerinde yer alyor. (Bkz.Tevrat, k, 21:23; Levililer, 24:20; Tesniye, 19:21.) Tevrat'taki biimi de hemen hemen aynen Kur'an'da var. (Bkz. Kur'an, Maide, ayet :45) Daha baka rnekler de verilebilir. (Karlatrmak iin, bkz. Hayrullah rs, "Musa ve Yahudilik", st.1966, s.161-180.) eriat'n "demokrasi" ile neden badamadn ve hibir zaman da badamayacan geni boyutlar ile grebilmek iin, deerli ve gerek anlamda aydn bir bilim adam Prof. Dr.lhan Arsel'in incelemelerine bavurulabilir. Arsel'in "Teokratik Devlet Anlay'ndan Demokratik Devlet Anlay'na" adl 800 sayfay akn kitab, bu alanda benzeri olmayan bir klavuz deerindedir. Ksacas: "Din"in "demokrasi"yle badamayaca bir gerek. Bu gerei grmek iin, "din"in, zellikle "islam" gibi, "dnya hkmlerini" de kapsam iine alm olanlarn ne olduunu ve ne olamayacan bilmek yeterli. "Din", hele Islam eriat, "demokrasi"yle badamayaca gibi, savunanlar ne derse desinler, "demokrasi"nin tam bir kartdr da. Yani, Islam eriat'nn olduu, hele egemen olduu bir yerde, "demokrasi" yaayamaz. Yaamamas iin, "cihad" bile yeterli. "Cihad"sz islam ve "cihad"la birlikte "demokrasi" dnlebilir mi? "Vurun, ldrn!!" buyruklaryla..? Gnmzde de medya sayesinde, hatta odamzn iinde TV ekranlarndan izliyoruz: Afganistan'da krbalanan insanlar, Iran'da toplu aslan insanlar, Cezayirde boazlanan kadn ve ocuklar, Suudi Arabistan'da kafalar kesilenler, Trkiye'de ldrlen Kubilay'lar, Sivas'ta yaklan insanlar, "cihad" edebiyat yapan islamc siyasetiler..Dnya haritasna bakldnda, demokrasi fakiri olan lkelerin banda islam lkelerinin gelmesi..

Riddet ve irtidad kelimelerinin anlam slam dinini terk etmektir. Mrted'in kelime anlam ise slam' terk eden manasnadr. Kuran'a gre, slam' terk eden cehenneme gidecek ve orada ebedi olarak kalacaktr. Bakara 217 ayetin son satrlarnda bu aka ifade edilmitir.
slamiyet Gerekleri
291
Bakara / 217. Sana haram ay, yani onda savamay soruyorlar. De ki: O ayda savamak byk bir gnahtr. (nsanlar) Allah yolundan evirmek, Allah' inkr etmek, Mes-cid-i Haram'n ziyaretine mni olmak ve halkn oradan karmak ise Allah katnda daha byk gnahtr. Fitne de adam ldrmekten daha byk bir gnahtr. Onlar eer gleri yeterse, sizi dininizden dndrnceye kadar size kar savaa devam ederler. Sizden kim, dininden dner ve kfir olarak lrse, onlarn yaptklar iler dnyada da ahirette de boa gider. Onlar cehennemliktirler ve orada devaml kalrlar. Nahl / 106. Kim iman ettikten sonra Allah' inkr ederse -kalbi iman ile dolu olduu halde (inkra) zorlanan baka- fakat kim kalbini kfirlie aarsa, ite Allah'n gazab bunlaradr; onlar iin byk bir azap vardr. Her frsatta slam dininin hogr dini olduunu vurgulamay kendine vazife edinen din ulemalarmz, hernedense bu ayetleri grmezden gelirler. Ali mran / 90. nandktan sonra kfirlie sapp sonra inkrclkta daha da ileri gidenlerin tevbeleri asla kabul edilmeyecektir. Ve ite onlar, sapklarn ta kendisidirler. Nisa / 137. man edip sonra inkr edenleri, sonra yine iman edip tekrar inkr edenleri, sonra da inkrlarn arttranlar Allah ne balayacak, ne de onlar doru yola iletecektir. Dinden dnenler biraz da, eytann suu gibidir ve Allah onlar eytanla ba baa brakmtr. Muhammed / 25. phesiz ki, kendilerine doru yol belli olduktan sonra, arkalarna dnenleri, eytan srklemi ve kendilerine mit vermitir. slam'n genel anlaynda ise, dinini deitirmenin cezas lmdr. Bu hadislerde ak ekilde belirtilen konulardan biridir. Resulullah (SAV) yle buyurdu: Kim dinini deitirirse onu ldrn. Buhari, Cihad ve'sSeyr, 2794 1585 Zeyd Ibni Eslem ( radyallahu anh ) anlatyor : Resulullah ( SAV) buyurdular ki, Dinini deitirenin boynunu vurun. mam Malik, bu hadisi Muvatta'da ( Akdiye 15- 2736) kaydeder ve hadis hakknda u aklamay sunar : Bu hadisin manas udur, herkim slam'dan karak zndklk ve benzeri bir dine girecek olursa kendisine galebe alnd taktirde ldrlr. yle birine tevbe teklif edilmez. Zira gerekten tevb edip etmedii bilinemez. nk bunlar ( galebeden nce ) kfrlerini gizleyip, mslman olduklarn iddia ediyorlard. Ben bylelerinin kfr, delille sbut bulduu taktirde, tevbe etmeye arlmalarn uygun bulmam, ( tevbe etse de kabul edilmemeli ) Devamla der ki, '' Bizim nezdimizde esas olan udur : Bir kimse irtidat ederse tevbeye arlr, ( kendisine galebe alnmazdan nce ) tevbe ederse hayat balanr, aksi taktirde ldrlr. mam Malik devamla der ki, Resulullah, Dinini terkedeni ldrn hadisinin manas : Kim slam'dan kp baka dine geerse demektir. slam'dan baka bir dinden karak bir dier dine geerse demek deildir. Szgelimi, Yahudilii terkederek Hristiyanla veya mecusilie geen kastedilmemitir. Bundan dolay, ehl-i zimme'den herhangi biri byle bir din deitirmesi yapacak olsa ne tevbeye arlr, ne de ldrlr. rtidad, byk gnahlardandr. Kiinin btn hayr amellerini sevabn yok eder. Hadisi aklayan mam Malik, esas itibariyle zndk olduklar halde mslman grnen kimselerin irtidad etmeleri halinde, yakalannca tevbesine gvenilmeyecei kanaatindedir. Bu sebeple Malik'e gre onlara tevbe teklif edilmez, tevbekar olup, slam'a geldiklerini beyan etseler bile bu tevbe onlardan kabul edilmez. mam afi tevbelerinin makbul olduuna hkmeder. Ebu
Hanife'nin onlar hakknda iki ayr gr olmutur. Zndk, Kamus'da, Ahiret'e veya Rububiyet'e inanmayan veya kfrn gizleyerek iman izhar eden kimse diye aklanr. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 189) bni Abbas'n, kadn mrted de ldrlr sz delil getirilerek Hanefilerin hkmne itiraz edilmi ve ilaveten Ebu Bekir'in hilafeti srasnda irtidad etmi olan bir kadn, henz pek ok sahabe hayatta iken ldrtt, kimsenin buna itiraz etmedii gsterilmitir. Hz. Muaz Yemen'e giderken Resulullah kendisine bu mevzu ile alakal olarak unu sylemitir : slam'dan herhangi biri vazgeecek olursa, onu tekrar davet et, dnerse ne ala, dnmezse boynunu vur. Herhangi bir kadn slam'dan irtidad edecek olursa, onu da geri ar, dnerse ne ala, dnmezse boynunu vur. Zrkani," Kaydedilen bu muaz hadisi, sadedinde olduumuz ihtilafta nasdr, hkmne uyulmas gerekir" der. Buhari ve baka bir ksm kaynaklarda rivayet edilen bir kssa da konumuza k tutar. krime'nin rivayetine gre, Hz. Ali'ye bir ksm Zndk getirilmiti. O bunlar yaktrd. Haber ibni Abbas'a ulanca, Onun yerinde ben olsaydm yaktrmazdm. nk Hz. Peygamber'in yasa var, Allah'n azab ile azab vermeyin. Fakat ldrtrdm zira efendimiz, kim dinini deitirirse ldrn, diye emrediyor. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 190) Muhammed'in rtidad zerine ldr Emirleri bni Abbas ( ra ) anlatyor, Abdullah ibni Sad ibni Ebi's Sarh, Hz. Peygamber'e katiplik yapyordu. eytan ayan kaydrd, adam irtidad ederek kafirlere snd. Resulullah, Fetih gn onun ldrlmesini emretti, ancak Hz. Osman onu himayesi altna ald. Resulullah da bu himayeyi tand. (Ebu Davud, Hudud 1-4358, Nesai, Tahrimu'd-Dem 15, ( 7-107 ) Hernekadar Bakara 256'da dinde zorlama yoktur ifadesi varsa da bu ifade, slam'n artlarn yerine getirmede zorlama yoktur manasnadr. Bakara 217 'nin son satrndaki ifadeler bu dnceyi kantlar.
slam eriatlarnn demokrasi hakkndaki grleri

Muhammed'in Allah'n-varsa eer- olduuna ve Kur'an'n da Allah'n z olduuna inanan eriatlarn demokrasi hakkndaki grleri u ekilde zetlenebilir: <<Islm Dini, demokrasi ile ve ona dayanan laiklik sistemiyle bagdasir mi? Bu suale verilecek tek cevap vardir. O da "Hayir" seklindedir. nk: Prensip itibariyle bagdasmaz. Zira demokrasi halk idaresi olup akla ve insan kafasina dayanir. Islam ise, hak idaresidir, yani Allah idaresidir; vahye dayanir. Bir baska ifade ile; Insanin nnde iki hukuk vardir. Bunlardan biri beser digeri ise ilahdir. Birincisi akla dayanir digeri ise vahye dayanir. Biri insanin sadece madde ve dnya yapisini, digeri ise hem madde ve hem de mna yapisini; ahiret hayatini da ilgilendirir. Bu iki hukuk, bazi noktalarda birbiriyle uyusursa da birok noktalarda birbirine ters dser. Bir baska ynden de aralarinda fark vardir. Islam hukuku sabittir, kalicidir, degismez; kiyamete kadar srp gider. Beser hukuk ise degiskendir. Milletten millete, devirden devire degisir. Meyyideleri de farklidir:
slamiyet Gerekleri
293
Kemiyyet ynnden: Beser hukukun tatbik ettigi cezalar degisgendir, Islam ceza hukukunda ise hapis cezasi, para cezasi, sopa cezasi, lm cezasi, srgn cezasi ve kinama (yani tazir cezasi gibi) cezalardan ibaret olup degismez ve kiyamete kadar geerlidir. Keyfiyyet ynnden: Biri sadece dnyev, digeri ise hem dnyev ve hem de uhrevdir. Demokraside kanunlar ve anayasalar ekseriyete ve parmak sayisina dayanirken, Islm hukukunda kanunlar Allah'in sasmaz ilmine ve sonsuz kudretine istinad etmektedir. Bu itibarladir ki, bu iki hukuk sistemini mukayese yapmak abesle istigal etmektir. Hele hele adalet ve gzellik ynnden kiyaslandirmak ok glntr. Bu, neye benzer? Hele gelin, bir bakalim insan mi daha bilgili Allah mi? Insan mi daha kuvvetli yoksa Allah mi? Iste buna benzer bir sey! Esasen insanin kanun yapmaya gc yetmez! Neden? nk insan daha tam mnasiyle kendisini tanimams ki! Tam mnasiyle tanimadigi bir sey hakkinda sz sahibi olabilir mi? Kaldi ki, erkeklik ve kadinlik ynnden, hastalik ve saglik ynnden, byklk ve kklk, ynnden, zenginlik ve fakirlik ynnden, isi ve isveren ynnden, amir ve memur olma ynnden, beden yapisi tam ve sakat olma ynnden ve nihayet beden ve ruh ynnden, iradede kuvvet ve za'f ynnden, cesaret ve korkaklik ynnden ve daha bilemedigimiz ynlerden! Iste bu kadar farklilik arz eden insanlik idaresiyle ilgili kanun ve anayasalar yapmak kolay bir is degildir, insanin yapabilecegi bir is degildir. Bu is Allah'in isidir. Kur'an'in bir ayetinde yledir: "Yaratma da emir ve talimat verme de O'na mahsustur?" (Araf, 54) O, bilir, O aiklar, O haber verir, O bildirir ve iste bildirmistir. Vesile ve gaye: Kinat, btn nimetleriyle vesiledir; gaye degildir. Insanin btn ihtiyalarini gideren bir vesiledir. Kainatin yaratilisinda, sayisiz nimetlere sahip olusunda gaye, insanin yaratanina kul olmasi ve O'na ibadet ve ubudiyyette bulunmasidir; O'nun emir ve talimatini yerine getirmesidir. Ve neticede O'nun rizasini kazanmak ve O'nun cennetine girip ebediyyen mutlu olmaktir. Allah'in mutlak hakimiyyetini ifade eden ayetlerden birkai: "Sonra (Ya Muhammed!) seni de bir din emrinden seriat'in zerine memur kildik. O halde sen o seriat'a tabi ol! Bilmezlerin heva ve hevesine uyma!" (Casiye, 18) "Rabb'inizden size indirilen Kur'an'a uyun! Ondan baskasini dost edinip de kendisine uymayin! Ne kadar da az gt tutuyorsunuz!" (Araf, 3). >> Muslumanlar, Kuran'in Allah'tan-varsa eger- geldigine inanir. Kuran ayetlerinde ceza kanunu, miras kanunu gibi ayetler vardir. Bu ayetlerin degistirilmesi, demokrasi tarafindan mumkun degildir. Madem ki Kuran, Allah'tan-varsa eger- gelmistir, o halde bu ayetleri de ancak Allah-varsa eger- degistirebilir. Ornegin, "Hirsizlarin elinin kesilmesi"ni buyuran ayeti, kim degistirebilir? Insanlarin olusturdugu demokrasilerdeki kanun yapicilar mi? Yoksa Allah-varsa eger- mi? Ornegin, "Kadinlarin miras paylasiminde erkege gore yari pay almasini hukmeden" ayeti hangi demokrasinin hangi kanun yapicisi degistirebilir? Ornegin, "Erkeklerin bir, iki uci dort kadinla evlenebilecegini soyleyen" ayeti hangi demokrasinin hangi kanun yapicisi degistirebilir? Ornegin, "Erkeklerin kadinlardan bir gomlek ustun oldugu"nu soyleyen ayeti hangi demokrasinin hangi kanun yapicisi degistirebilir? Kuran ayetini, sadece Allah-varsa egerdegistirebilecegine gore, demokrasilerin kanun yapicilari Allah-varsa eger- ile celiski icindedir. Ve, demokrasi, islamiyete gore degildir.

Islamiyet ile demokrasi birbirleriyle badar m? Islamiyet'te demokrasiye ne kadar yer var? Dnya'da islam eriat ile ynetilen lkelere baklacak olduunda bu sorunun cevab ortaya kyor: Demokrasi fakiri olan lkeler arasnda Islam lkeleri ba ekiyor... Bir dinin ne denli demokrat olduunu anlamak iin nce o dine inananlarna ve inanmayanlarna ne denli demokrat yaklamda bulunduuna baklmaldr. rnein, kii, bir zamanlar inand slam dininden ayrlmak isteyerek bir baka dini ya da dinsizlii semek isterse, Islamiyet bu duruma demokrata yaklaarak ho grebilir mi? Riddet ve irtidad kelimelerinin anlam slam dinini terk etmektir. Mrted'in kelime anlam ise slam' terk eden manasnadr. Kuran'a gre, slam' terk eden cehenneme gidecek ve orada ebedi olarak kalacaktr. Bakara 217 ayetin son satrlarnda bu aka ifade edilmitir. Bakara / 217. Sana haram ay, yani onda savamay soruyorlar. De ki: O ayda savamak byk bir gnahtr. (nsanlar) Allah yolundan evirmek, Allah' inkr etmek, Mes-cid-i Haram'n ziyaretine mni olmak ve halkn oradan karmak ise Allah katnda daha byk gnahtr. Fitne de adam ldrmekten daha byk bir gnahtr. Onlar eer gleri yeterse, sizi dininizden dndrnceye kadar size kar savaa devam ederler. Sizden kim, dininden dner ve kfir olarak lrse, onlarn yaptklar iler dnyada da ahirette de boa gider. Onlar cehennemliktirler ve orada devaml kalrlar. Nahl / 106. Kim iman ettikten sonra Allah' inkr ederse -kalbi iman ile dolu olduu halde (inkra) zorlanan baka- fakat kim kalbini kfirlie aarsa, ite Allah'n gazab bunlaradr; onlar iin byk bir azap vardr. Her frsatta slam dininin hogr dini olduunu vurgulamay kendine vazife edinen din ulemalarmz, hernedense bu ayetleri grmezden gelirler. Ali mran / 90. nandktan sonra kfirlie sapp sonra inkrclkta daha da ileri gidenlerin tevbeleri asla kabul edilmeyecektir. Ve ite onlar, sapklarn ta kendisidirler. Nisa / 137. man edip sonra inkr edenleri, sonra yine iman edip tekrar inkr edenleri, sonra da inkrlarn arttranlar Allah ne balayacak, ne de onlar doru yola iletecektir. Dinden dnenler biraz da, eytann suu gibidir ve Allah onlar eytanla ba baa brakmtr. Muhammed / 25. phesiz ki, kendilerine doru yol belli olduktan sonra, arkalarna dnenleri, eytan srklemi ve kendilerine mit vermitir. slam'n genel anlaynda ise, dinini deitirmenin cezas lmdr. Bu hadislerde ak ekilde belirtilen konulardan biridir. Resulullah (SAV) yle buyurdu: Kim dinini deitirirse onu ldrn. Buhari, Cihad ve'sSeyr, 2794 1585 Zeyd Ibni Eslem ( radyallahu anh ) anlatyor : Resulullah ( SAV) buyurdular ki, Dinini deitirenin boynunu vurun. mam Malik, bu hadisi Muvatta'da ( Akdiye 15- 2736) kaydeder ve hadis hakknda u aklamay sunar : Bu hadisin manas udur, herkim slam'dan karak zndklk ve benzeri bir dine girecek olursa kendisine galebe alnd taktirde ldrlr. yle birine tevbe teklif edilmez. Zira gerekten tevb edip etmedii bilinemez. nk bunlar ( galebeden nce ) kfrlerini gizleyip, mslman olduklarn iddia ediyorlard. Ben bylelerinin kfr, delille sbut bulduu taktirde, tevbe etmeye arlmalarn uygun bulmam, ( tevbe etse de kabul edilmemeli ) Devamla der ki, '' Bizim nezdimizde esas olan udur : Bir kimse irtidat ederse tevbeye arlr, ( kendisine galebe alnmazdan nce ) tevbe ederse hayat balanr, aksi taktirde ldrlr.
mam Malik devamla der ki, Resulullah, Dinini terkedeni ldrn hadisinin manas : Kim slam'dan kp baka dine geerse demektir. slam'dan baka bir dinden karak bir dier dine geerse demek deildir. Szgelimi, Yahudilii terkederek Hristiyanla veya mecusilie geen kastedilmemitir. Bundan dolay, ehl-i zimme'den herhangi biri byle bir din deitirmesi yapacak olsa ne tevbeye arlr, ne de ldrlr. rtidad, byk gnahlardandr. Kiinin btn hayr amellerini sevabn yok eder. Hadisi aklayan mam Malik, esas itibariyle zndk olduklar halde mslman grnen kimselerin irtidad etmeleri halinde, yakalannca tevbesine gvenilmeyecei kanaatindedir. Bu sebeple Malik'e gre onlara tevbe teklif edilmez, tevbekar olup, slam'a geldiklerini beyan etseler bile bu tevbe onlardan kabul edilmez. mam afi tevbelerinin makbul olduuna hkmeder. Ebu Hanife'nin onlar hakknda iki ayr gr olmutur. Zndk, Kamus'da, Ahiret'e veya Rububiyet'e inanmayan veya kfrn gizleyerek iman izhar eden kimse diye aklanr. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 189) bni Abbas'n, kadn mrted de ldrlr sz delil getirilerek Hanefilerin hkmne itiraz edilmi ve ilaveten Ebu Bekir'in hilafeti srasnda irtidad etmi olan bir kadn, henz pek ok sahabe hayatta iken ldrtt, kimsenin buna itiraz etmedii gsterilmitir. Hz. Muaz Yemen'e giderken Resulullah kendisine bu mevzu ile alakal olarak unu sylemitir : slam'dan herhangi biri vazgeecek olursa, onu tekrar davet et, dnerse ne ala, dnmezse boynunu vur. Herhangi bir kadn slam'dan irtidad edecek olursa, onu da geri ar, dnerse ne ala, dnmezse boynunu vur. Zrkani," Kaydedilen bu muaz hadisi, sadedinde olduumuz ihtilafta nasdr, hkmne uyulmas gerekir" der. Buhari ve baka bir ksm kaynaklarda rivayet edilen bir kssa da konumuza k tutar. krime'nin rivayetine gre, Hz. Ali'ye bir ksm Zndk getirilmiti. O bunlar yaktrd. Haber ibni Abbas'a ulanca, Onun yerinde ben olsaydm yaktrmazdm. nk Hz. Peygamber'in yasa var, Allah'n azab ile azab vermeyin. Fakat ldrtrdm zira efendimiz, kim dinini deitirirse ldrn, diye emrediyor. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 190) Muhammed'in rtidad zerine ldr Emirleri bni Abbas ( ra ) anlatyor, Abdullah ibni Sad ibni Ebi's Sarh, Hz. Peygamber'e katiplik yapyordu. eytan ayan kaydrd, adam irtidad ederek kafirlere snd. Resulullah, Fetih gn onun ldrlmesini emretti, ancak Hz. Osman onu himayesi altna ald. Resulullah da bu himayeyi tand. (Ebu Davud, Hudud 1-4358, Nesai, Tahrimu'd-Dem 15, ( 7-107 ) Her ne kadar Bakara 256'da dinde zorlama yoktur ifadesi varsa da bu ifade, Kuran'daki dier ayetler ile byk eliki iindedir. Inanmayanlara kar iddet ieren ayetler, inanmayanlar cehennem ile korkutarak inanmalarn salamaya ynelik ayetler, Bakara 256 ile eliiyor. Kuran'daki iddet ve ayrmclk ieren ayetler ve elikili ayetler, Kuran'n Allah-varsa eertarafndan gnderilmi olamayacann, Muhammedve arkadalar tarafndan hazrlandnn bir dier gstergesi oluyor.
CHAD
1.Tanm
1.1. Szlk anlam Bir amaca ynelik olarak olanca gc kullanmak. "Olanca aba" anlamndaki "cehd"den gelir. 1.2. Islamda yklendii anlam 1.2.1. Tanr uruna silahl sava 1.2.1.1. Genel tanm: Tanr yolunda ve din urunda kutsal sava. Amac: "ly- kelimet'llah" (Tanr'nn szn yceltmek), yani "Kuran' ve hkmlerini 'tm dnce, inan ve dinlerin stne' karmak ve kar konulmaz biimde egemen klmak". Ayet ve hadislerdeki zel anlatmyla "tanr yolunda, kfirlere kar slam' stn ve yenilmez duruma getirmek iin canla malla birlikte savamak", "Tanr yolunda savaa, ldrmeye girien inanrlarn canlarn ve mallarn, karlnda CENNET'i vererek Tanr SATIALMITIR." (tevbe suresi, ayet 111). Ayet ve hadislerde, ou yerde "cihad" bu anlamnda, yani "Tanr yolunda ve din urunda silahl kutsal sava" anlamnda kullanlmtr. Bu anlamda kullanld da aka belirtilmitir. 1.2.1.2 Islam hukukundaki tanm Kafirlerle savamak, onlar ldrmek, onlarn elinden mallarn, mlklerini almak, yamalamak, tapnaklarn ykmak, putlarn krmak." (Bkz. Dmd, c.1, s.494) 1.2.2 Tanr ve din urunda manevi sava "Silahl sava"la birlikte bu da istenir. 1.2.2.1. "nsan ve cin eytanlaryla" savamak: Her tr eytann oyununa kar uyank olmak, dn vermemek, 'eytan savata yenmeye almak'. 1.2.2.2. "Nefis" ile sava: Dnyann ekicilikleriyle, 'nefis arzular' ile savamak. Kimi ayetlerdeki "cihad" bu anlamda yorumlanr. (Bkz. Ragp, el Mfredt, "c-h-d"). "Cihad"n bu anlamn benimseyenler daha ok Islam gizemcileridir (tasavvufular).
2- Sresi, kimlere kar olaca ve "hkm"

2.1 Sresi
2.1.1. Genel Olarak: Peygamber, "mmet"inin "cihad"nn "kesintisiz" olacan ve kyametin "lmet"lerinden olan "Deccl ldrlnceye kadar" sreceini bildirir. (Bkz. Ebu davud, Kitabu'l-cihad, 4-Babuun f Devam'l-Cihad, hadis no: 2484, c.3, s.11) 2.1.2. zel durumlarda: Devlet "cihad"a arr. arlan "cihad" sava durumuna gre srer ya da sonulanr. Yani, "sre" sava durumuna ve savaanlarn durumlarna, kararlarna baldr.
2.2 Cihad'n kimlere kar olaca

2.2.1. Genel olarak tm kfirlere kar: Cihad'n kimlere kar olaca, genel niteliiyle, kesin olarak belirlenmitir: Hadis: "Tek Tanr'dan baka Tanr bulunmadna, Muhammed'in de O'nun kulu ve Peygamberi (elisi) olduuna inanncaya, bizim kblemize dnnceye, kestiklerimizi
yiyinceye, ve namazmz klncaya kadar (btn) insanlarla savap ldrmem buyuruldu. nsanlar ne zaman ki bunlar yerine getirirler, o zaman kanlarn (canlarn) ve mallarn kimi hakl nedenlerin dnda- kurtarm olurlar" (Bkz. Buhari, Selt/28; Ebu Davut, Cihad/104, hadis no:2641). Kimi hadiste, yerine getirilmesi istenen koullara, zektn da eklendii grlr. (Baknz, Buhari, Zekt/1, Buhari Muhtasar- Tecrid, hadis no:24; Muslim; man/32, 36, hadis no: 20,22). 2.2.2. Durumlarna gre putataparlara ve "kitap ehli"ne kar: a) Mslmanlarla aralarnda saldrmazlk antlamas bulunmayanlarn durumu: Bu durumda olanlar, iki eyden birini semek zorundadrlar: ya slam, ya lm. Ya slam' seer, Mslman olarak atnn altna girerler, ya da ldrlrler. "Bunlar yakalayn, nerede bulursanz ldrn" (Bakara suresi, ayet: 191; Nis suresi, ayet: 89, 91; Tevbe suresi, ayet:5). Bu hkm, dinden dnenler iin de geerlidir. Arap olmayan putataparlarn bu hkmn dnda tutulmas ve onlardan slam' kabul etmemeleri durumunda "cizye" (bir eit veri alnmas) yoluna gidilebilecei gr de vardr. Hanefi fkhnda, bu grn benimsendii de grlr. (Bkz.Dmd, c.1, s.496). b) Mslmanlarla aralarnda saldrmazlk pakt antlamas bulunanlarn durumu: "Antlamann gerei"ne uyulur. Ancak bu durum, Peygamber dneminde, Islam'n glenmesi dnemine kadar srmtr. Sonras iin sz konusu deildir. (Bkz. Tevbe suresi, ayet:1-9). Arada antlama olan putataparlara "yeryznde dolaabilmeleri iin drt ay sre" verilmitir. (Bkz. tevbe, ayet:1). Bu sre getikten sonra, onlara kar mslmanlarn ne yapmalar gerektii bildirilmitir: "Nerede bulursanz ldrn, yakalayn, hapsedin, tm gzetleme yerlerinde bekleyin yakalamak iin. Eer tevbe ederler, namaz klarlar ve zekt verirlerse serbest brakn. Tanr balayan ve acyandr" (Tevbe:5) c) Mslmanlarla aralarnda saldrmazlk pakt antlamas bulunmayan kitap ehli: Bunlarn nlerinde seenek var: Ya Islam, ya cizye (vergi) ya da lm. d) Mslmanlarla aralarnda antlama olanlarn durumu: "Antlama hkmleri"ne uyulur. Ne var ki, Peygamber dneminde, arada "saldrmazlk antlamas bulunan kimi kitap ehline "antlama hkmlerini bozuyorsunuz, kimileriniz gidip urada burada aleyhimize bulunuyor.." denilerek saldrlm ve ounlukla ldrlmlerdir. "Benu Kurayza" (Kurayza Oullar - Yahudiler) bunlardandr. Bunlar kltan gerilirken, peygamber de balarnda bulunmu ve tyler rpertici durumlar sergilenmitir. (Bkz. Buhari, Kitabu'l-Meazi/30, Tecrid, hadis no: 1590-1591; Mslm, Cihad/64, hadis no: 1768. Ayrca bkz. "Siyer" kitaplar).
2.3. Cihad'n hkm

Yani, cihad "farz" mdr, ne zaman farzdr, nasl farzdr? 2.3.1. Dmann saldrs sz konusu deilken "kifayeten farz" balangta "bar" nerisi sunmak, "kfirlere" der. Sunulduunda grlebilir,
grlmez; kabul edilebilir veya edilmez. Bu Mslmanlarn bilecei itir. Bar nerisi gelmemise, ya da kabul edilmemise, arada bir saldrmazlk antlamas yoksa, "cihad" gereklidir, "farz"dr. Ama bu farzlk, "kifayeten"dir. Yani, toplumdan bir kesimin bunu yerine getirmesi yeterlidir. Toplumun bandakiler, gerekli cihad aarlar, gerejktiinde de g toplarlar. lgililer, "cihad" balatmak ve gereini yerine getirmek zorundadrlar. "Kfirler"e seenekleri gstermelidirler. Kfirler, durumlarna gre seeneklerden birini kabul etmek zorundadrlar. Kabul etmiyorlarsa, Mslman ilgililere den, "cihad"dr. Eer cihad hi yaplmyorsa, baka bir deyile, toplum cihadsz kalmsa, o toplum, btnyle sorumlu ve suludur. nk, kiilere deilse bile, toplumun tmne yklenmi olan "farz" yerine getirilmemitir. (Bkz. Drer, Arapa, Cihad, c.1, s.282; Dmd, c.1, s.494-495) 2.3.2. Kafirlerin Islam lkelerinden herhangi bir kesime saldrmalar durumunda
3. Cihad srasnda neler olur

3.1. ldrmek
3.1.1. Kimler ldrlr? 3.1.1.1. Eli silah tutan tm erkekler : Savar durumda olan herkes. savar durumda olan ve daha "aklin-belleini yitirmemi" olan "yal kii"ler bile. deliler, bu hkmn dnda tutlur. Ama, deli "savar" durumdayda ya da "zengin"se ya da hkmdarlk makamnda bulunuyorsa, ldrlr. Kar tarafta olan yaknlar, akrabalar, aileden kiiler de ldrlr. Ayetleerde, "iman- brakp kafirlik yolunu seen babalarn, kardelerin dost edinilmeyecei, cihad sz konusu olduunda da babalarn, oullarn, kardelerin, elerin (kar-koca) ve airet (kabile) yelerinin artk Tanr ve peygamber karsnda nemlerini yitirecekleri, bunlara kar savalmas gerektii bildirilir. (Bkz. Tevbe, ayet:23-24). Ve hep byle olmutur. baba oulu, karde kardei ldrmtr. Yalnz, Islam hukukunda bir istisna gze arpyor: Cihadda kar karya gelen baba-oul'dan oul, babay ldrmeye girimemelidir. Ama, baba olunu ldrmeye ynelmise, Mslman olan oul, artk babasn ldrme hakkn elde etmitir. Baba, mslmansa, kafir olan olunu ldrebilir. Oul mslmansa, kafir olan babay ldrmeye atlamaz, ama cihad srasnda bakasnn onu ldrmesine engel olamaz, olmamak zorundadr. (Bkz.Drer, c.1, s.283-284, Dmd, c.1, s.497). 3.1.1.2. Kimi durumlarda ocuklar, kadnlar, krler, ktrmler, yatalaklar : Bunlar genellikle ldrlmezlerse de bunlardan savar durumda olan, "gr sahibi" olan, mal sahibi olan, yetki-hkmdarlk makamnda olan ldrlr. (Bkz.Drer, c.1, s.283-284, Dmd, c.1, s.497). Peygamberin yle bir buyruu var: "Putataparlarn yallarn ldrn de, ocuklarn brakn!". (Bkz. Ebu davud, Cihad/121, hadis no:2670; Tirmiz, Siyer/29, hadis no: 1583). Kurayza Yahudileri'nin ldrlmesi srasnda, bu buyruk verilmiti. "ocuklarn braklmas" isteniyordu, nk elde bulunan ocuklar, kleler arasnda yerlerini alacak ve ie yarayacaklard. hepsi, ele geirilmi deerli mal trndendi. Kald ki, o srada "yzlerce kii" ldrlrken Mslman ldrcler adamakll yorulmutu. ldrlecekler, elleri bal uzunca bir ukurun nnde ldrlmeye hazr bulunduklar halde... Herkes bitkin bir duruma gelmiti adam kesmekten. (ldrclerin arasnda Peygamberin damad Ali de vard. Peygamber de balarndayd.) Bu srada, peygambere dil uzatt diye bir de kadn ldrlmt.. kadnlar sa braklmas hkmedildii halde.. (Karar iin bkz. Buhari, Kitabu'l Meazi/30, tecrid, hadis no: 1591; Mslim, Cihad/64, hadis no: 1768; Tirmiz, Siyer/29, hadis no: 1582. Sven kadnn ldrlmesi olay iin bkz. Ebu Dvd, Cihad/121, hadis no:2671).
Gece basknlarnda, kafirler toptan kltan geirildiinde, evler yaklp ykldnda ldrlenler arasnda "kadnlar ve ocuklar" da bulunuyordu. (Bkz. Ebu davud, Cihad/102, hadis no: 2638; Cihad/121, hadis no: 2672; bn Mace, Cihad, hadis no: 2840; Ahmed bn Hanbel, 4/46; Tirmiz, Siyer/19, hadis no: 1570). Arkadalarndan birisiyle Peygamber arasnda yle bir konuma geiyor: "-Ey Tanr elisi! Evlere yaplan gece basknlarnda putataparlarn ocuklar da ldrlyor. ne dersin?" "-Onlar da brlerindendir (kadn ve ocuklarn brlerinden fark yok, ldrlebilirler!)" (hadis iin bkz. Ebu Davud, Cihad/121, hadis no: 2672; Tirmiz, Siyer/19, hadis no: 1570). Peygamber bylece, bir yandan "kadn ve ocuklarn ldrlmemeleri" iin buyruk verirken, br yandan da bunllarn ldrlmesinde bir saknca olmadn bildiriyor. 3.1.2. Nasl ldrlr? "Tanr ve Peygamberiyle savaanlarn ve yeryznde fesatlk karanlarn cezas, boazlanarak ldrlmek ya da aslmak ya da el ve ayaklarnn apraz olarak kesilmesi ya da bulunduklar yerden srlmeleridir. Bu onlar iin dnyadaki rezilliktir. Ahiretteyse daha byk bir azab hazrlanmtr" (Maide suresi, ayet:33) Demek ki, "boazlamak" var, "asmak" var. dahas, "ikence" bile var. (Ellerin ve ayaklarn apraz kesilmesi, kukusuz bir ikencedir.) Hadislerde daha baka ldrme biimleri de yer alyor. Tm zetle yle sralanabilir: 3.1.2.1. Klla ldrme: Birden boazlayarak.. Ya da herhengi bir yerine kl sokarak.. Keserek, paralayarak.. 3.1.2.2. Asarak ldrme 3.1.2.3. kence ile ldrme: Peygamberin "ikence (msle)" yaplmamasn istedii aktarlr. (Bkz. Ebu davud, Cihad/120, hadis no: 2667). Burada sz edilen "ikence"nin insann orasn burasn rnein burnunu, kulan, kolunu bacan kesmek, gzlerini karmak trnden olduu aklanyor. (Bkz. ayn hadis, not 3). Islam hukukunda da "ikencenin yaplmamas" yolunda hkm var (Bkz. Drer, c.1, s.283; Dmd, c.1, s.497). Ne var ki; Peygamberin kendisi ikence uygulamtr.. (Maide suresi, ayet 33 de unutulmamal..) Peygamberin yaptrd ikence: Olayn zeti: Ukl, Ureyne kabilelerinden birka kii (kimilerinin yazdna gre 7-8 ki) Peygambere gelirler. Mslman olduklarn bildirirler. renkleri sararmtr, hasta olduklar anlalmaktadr. Peygamber deve st ve deve sidii iirerek bunlar tedavi etme yoluna gider. Bir sre sonra iyilemilerdir. medine'nin havasnun kendlerine iyi gelmediini ve havas uygun bir kesime kmak istediklerini Peygambere sylerler. Peygamber de gereksinimlerini karlasn diye bir deve srsn, balarndaki obanylea birlikte bunlarn buyruuna verir. Ve develerin bulunduklar yere giderler. Bir sre, develerin style beslendikten sonra oban ldrrler, develeri de alp gtrrler. Olay renilir. Medine'ye peygamber'e iletilir. Peygamber fkelenmitir. Adamlarn yakalanmas iin buyruunu veriri. Tmn yakalattrr. Sulular, Peygamberin huzuruna getirilirler. Ve peygamberin karar: "Elleri ayaklar apraz olarak kesilsin, gzleri oyulup karlsn!.."
Peygamberin buyruu uygulanr. Peygamberin buyruu ile, sulularn elleri ayaklar apraz olarak kesilir, gzleri oyulur, Medine dnda gnein altnda ate gibi yand iin harre ad verilen yere gtrlp konurlar. Sulular su ister, su verilmez. Zavalllar, talar kemirirler, azlaryla, dileriyle tora kazarlar. lnceye dek orada braklrlar. Buhari, bu hadisi, yedi yerde ve dokuz yolla; Mslim bir yerde ve yedi yolla, Ebu davud bir yerde be yolla, Nesei bir yerde drt yolla aktarp yazmtr. Bunu gz nnde tutan Ahmed Naim, hadisin salaml konusunda yle diyor: "Alt kitaptan salamlk derecelerine gre en salamlar saylan drdnde byle yirmibe yolla belirlenen, ayrca Ebu vne, nb Sa'd, Taheri, Taberan, Abdurrezzak, Ibn't-Talla, Ibn Ishak ve Vkid gibi biroklar tarafndan baka birok yoldan aktarlagelen bu hadis hakknda (gerek midir, deil midir diyerek) kukuya kaplmak hibir mslman iin dnlemez". (Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar Tecrid-i Sarih tercemesi, c.1, hadis no:172, not:2). Hadisi kaynaklatrn bir kesiminde grmek iin bkz. Buhari, Zekt/68, Cihad/152, Tecrd/Vud hadis no:172; Mslim, Kesme/9-14, hadis no: 1671; Eb Davd, Hudd/3, hadis no:72-73; Nese, Tahrim'd-Dem/7; bn Mace, Hudd/20, hadis no: 2578-2579. Grlyor ki, olay Ahmed Naim'in yazd gibi, "alt kitabn (ktb sitte) drd" deil, "alt"s da yazmtr. Kimi aktarmalarda, sulularn oban ikence yaparak ldrdklerinin de eklendii grlyor. Onlara bu nedenle ikence uyguland aklanyor. Oysa, ayn hadiste, u nedenler belirtiliyor: "Sululara ayetin hkm uygulanmtr". (Sz edilen ayet, yukarda bahsedilen Maide suresinin 33.ayetidir.) Ve, "Peygamberin damzlk develerini alp gtrmeye yeltendikleri iin bu ceza uygulanmtr". alas durumdur ki, kimi Mslman yazar, bu olaydaki sululara uygulanan "ikence tr"nden saymamaktadr. Bu yazarlar arasnda, Tecrd'in "mtercim"i Profesr Kmil Miras da vardr. (Bkz. Sahih-i Buhar Muhtasar Tecrd-i Sarih Tercemesi, Istanbul, 1938, c.5, s.473). Oysa, hadisi aktaranlar da, hadise kitaplarnda yer verenler de, bunun "ikence" olduunu aka belirtiyorlar. Yalnz "Peygamber ikence yaplmamasn istedii halde, kendisi nasl ikence yapm olabilir?" sorusuna uygun karlk bulmaya alyorlar. Kimileri, Peygamberin bu ikenceyi, "ikence edilmesini yasaklamadan nce" uygulattrdn ne sryorlar. Kimi bunun, bir "ksas" olduunu savunuyor. Bu grte olanlara gre, sulular da obana ikence etmilerdir. Kimileriyse, (genellikle bu gr benimseniyor) sz konusu olayda ikence uygulatrken, Peygamberin Maide suresinin 33.ayetinin hkmn yerine getirdiini savunmaktadrlar. Ne olursa olsun, gerek sajklanamyor. Peygamber, en acmaszlarn bile kolay kolay yapamayacaklar bir ikence uygulatmtr. 3.1.2.4. Yakarak ldrmek Hamza olu Muhammed aktaryor: Peygamber birgn Hamza'y arr. Bir sava birliinin bana komutan olarak atar ve u buyruu verir : "Falan kiiyi bulursanz, atee atp yakn" Hamza, birlii ile birlikte yola kmak zeredir. O srada, Peygamber Hamza'y yine arr. Bu kez yle konuur: " Falanca'y bulursanoz atete yakn dedim. Ama, nce ldrn, sonra yakn. nk, atete yakma cezasn yalnzca atei yaratan verebilir.." (Bkz. Ebu Dvd, Cihad/122, hadis no: 2673). Ebu Hreyre anlatyor. Bir gn Peygamber bizi, bir sava birlii olarak dmana gnderiyordu.
O srada, Kurey'ten iki kiinin adlarn vererek "Bunlar yakaladnzda atete yakn, ikisini de!.." dedi. Bir sre sonra dnp yle dedi: "Size, onlar bulursanz ikisini de yakn dedim, ama, yakmayn. nk, atete yakma cezasn yalnzca Tanr verir. Siz bu iki kiiyi yakalayn ve ldirin yalnzca." (Bkz.Buhari, Cihad/107, 149; Ebu Dvd, Cihad/122, hadis no: 3674; Tirmiz, Siyer/20, hadis no:1571). Grlyor ki, Peygamberin atete yakma konusundaki tutumu duraksamal. Ne var ki, hadislerde anlatlanlardan anlaldna gre, Peygamberin kimi en yakn arkadalar bile, "atete yakarak ldrme" cezasn uygulamlar ve "fetva"y peygamberden aldklarn belirtmilerdir. Ebubekir, Peygamberin lmnden sonra bagsteren "dinden dnme" (ridde) olaylar srasnda, komutanlarna talimat vermitir: "Daha da direnirlerse, demirle dalayn, atete yakn!" (Bkz.Taberi, tarih, 1/1881-1885; Leoni Caetani, slam Tarihi, ev. Hseyin Cahid, Istanbul, 1926, 8/276.) Ve bu talimat, tyler rpertici biimde uygulanmt. Halid bn'l-Veld (lm 642. Mekke'nin fethinden bir sre nce mslman olmutr) sava srasnda "ate ukurlar" atrm, yaktrd atein iine birok kimseyi diri diri attrp yaktrmtr. kadn da vardr bunlarn ilerinde. Bir tutsak kadna Mslman olmas nerildi. Kadn, kabul etmedi. nnde yanan atee atlaca sylendi. kadn, "Hogeldin lm. Yazk ki baka kurtulu yolum yok. O yzden kendimi atyorum atee.." anlamndaki iiri okuyarak kendisini atee att. Ve, tabii cayr cayr yand. (Bkz. Habi, yaprak 28-34; Caetan,, ayn kitap, 8/306). Ebubekir'in atete diri diri yakma cezasn nasl verebildii sorulduunda Peygamberin bu tr cezaya izin verdii sylenerek karlk verilir. nsanlar, inanlarn brakmyorlar diye, "ate ukuru"na attrp yakturanlardan birinin de Ali olduu aktarlr: Buhari'nin de yer verdii bir hadiste, Ali'nin bir topluluu atee attrip yaktrd Ibn-i Abbas'a sylendiinde, bn-i Abbas'n yle dedii belirtilir: "ben olsaydm, bunu yapmazdm. nk peygamber: tanr'nn verdii ceza biiminde ceza vermeyin! demiti. ben olsaydm, ldrrdm yalnzca." (Bkz. Buhari, Cihad/149, Tecrd, hadis no: 1264; Nese, Tahrmu'd-Dem/14). Peygamberin damad olan Ali, nereden fetva alm olabilirdi? Fetvann kayna, Peygamberden bakas olabilir miydi? Peygamber, kimi yerleme blgelerinin "yaklmasn" buyurmutu. (Bkz. Ebu Dvd, Cihad/91, hadis no: 2616; Ibn-i Mace, Cihad, hadis no: 2843). Kukusuz Peygamberin "yaklmasn" buyurduu yerleim yerlerinde "insanlar" da vard. Zaten slam hukunda byle durumlarda, insanlar yakmann "mekruh" olmad aklanr. (Bkz. Ebu Dvd, Cihad/122, hadis no:2673, not:2, c.3, s.124-125).
3.2. Yakma-ykma ve yama

3.2.1. Evler mahalleler, kyler, kasabalar yallr, yklr, yamalanr Birok rnei vardr bunun. Peygamber dneminde de, sonraki dnemlerde de.. Peygamberin dneminde, "gece basknlar" dzenlenirdi peygamberin buyruuyla. "ldr, ldr!" parolal (iar) olarak. Sonra da yamaya giriilirdi. (Bkz. Ebu Dvd, Cihad/102, hadis no: 2638; Ibn-i Mace, Cihad/30, hadis no:2840) te, baka bir hadis:
Filistin'de "bn (sonralar Ybn)" denen yerleim yeri.. Peygamber buraya bir akn dzenliyor. baskn yapacaklara da buyruu yle veriyor: "sabahleyin bn'ya (anszn) baskn yap ve oray yak!" Buyruk yerine getiriliyor. Yani, "bna" ky yaklyor. indekilerle birlikte. (Bkz. Ebu davud, Cihad/91, hadis no:2616, c.3, s.88, ayrca, s.124'deki 2 no.lu not; bn-i Mace, Cihad/31, hadis no: 2843, c.2, s.948). Islam hukunda da dman evlerinin yallmas caiz grlmtr. (Bkz.Dmd). 3.2.2. Dmann bulunduu yerdeki aalar rnler yaklr, ya da kesilir rnek: Peygamber, Ben Nadr kabilesinin hurmalklarn yaktrmt, ayrca kestirmiti. Har suresinin 5.ayetinde bu olaya ksaca deinilir. Bu ayetin, diyanet evirisindeki anlam yledir. "nkarc kitap ehlinin yurtlarnda hurma aalarn kesmeniz veya onlar kesmeyip gvdeleri zerinde ayakta brakmanz Allah'n izniyledir. Allah, yoldan kanlar bylece rezillie uratr." Bu ayette gemeyen "yakma olay" hadislerde yer alr. (Bkz.Buhari, Cihad/154, har/6, Meazi/14, Tesir/59/2, Tecrd, hadis no: 1576; Mslim, Cihad/29-31, hadis no: 1746; Ebu Dvd, Cihad/91, hadis no: 2615; Tirmiz, Siyer/4, hadis no: 1552; bn Mace, Cihad/31, hadis no: 2845; Drimi, Siyer/22; Ahmed bn Hanbel, 2/8, 52, 80). slam hukukunda da, cihad srasnda dman kesimindeki ya aalarn kesilebilecei, kesilmeden yaklabilecei hkme balanmtr. (Bkz. Dmd, c.1, s.496).
3.3. Yalan, hile, tuzak

Hadis: "Sava, hiledir!" (Bkz.Buhari, Cihad/107, Tecrd, hadis no: 1268; Mslim, hadis no: 1739; Eb Dvd, Cihad/101, hadis no: 2636-2637; bn Mace, Cihad/28, hadis no: 2833, Ahmed hanbel, 1/81, 90). Yani, cihad srasnda, her tr yalan, aldatma, hile, tuzak mbahtr. Buhari, buna bir rnek olarak, Eref Olu Ka'b'n "hileyle ldrl"n gsteriyor: Eref Olu Ka'b (lm.625), gen bir airdi. Peygamberi ve inanlarn eletiriyordu. peygamber bir gn arkadalarna, "Bu adam ldrebilecek kimse var m?" diye sordu. Mesleme Olu Muhammed ortaya atld, "Ben varm!" dedi. Eref Olu Ka'b'n nasl ldrlecei planland. "Yalan"lar uyduruldu, "tuzak" hazrland ve bir gece kalesinde bulunan airin kafas kesilerek plan sonulandrld. Ve ba, Peygambere alnop gtrld. (Bkz. Buhari, Cihad/158/1, Rehn/3, Tecrid, hadis no: 1578; Mslim, Cihad/119, hadis no:1801; Ebu davud, Cihad/169, hadis no: 2768).
4. Cihadn fazileti (stnl, sevab, dl)

Ayetlerde, hadislerde ve yorumcularn szlerinde, "cihad"n inanrlara neler salayaca uzun uzun anlatlr. Bu konuda, bir ayetle bir hadisi anmsatmak yeterlidir. Ayet: Yukarda deinilmiti, diyanetin evirisindeki anlam yledir: "Allah phesiz, Allah yolunda savap ldren ve ldrlen m'minlerin canlarn ve mallarn -Tevrat, ncil ve Ku'ran'da sz verilmi bir hak olarak- cennete karlk satn almtr. Verdii sz, Allah'tan daha ok tutan kim vardr? yleyse, yaptnz alverie sevinin! Bu, byk bir baardr." (Tevbe suresi, ayet:111)
slamiyet Gerekleri
303
Hadis: "Kafirle ldreni, cehennemde birlikte bulunamaz." (Bkz.Mslim, maret/130-131, hadis no: 1891; Eb Dvd, Chad/11, hadis no: 2495; nese, Cihad/9, Ahmed bn hanbel, 2/263, 340, 342...) Yani, "kfir" kesinlikle cehenneme gideceine gre, onu ldren mslman da kesinlikle cehenneme deil, cennete gidecektir. yleyse, Mslman "kafir ldrme"ya bakmaldr, srekli..
Kaynak: Turan Dursun, Din Bu III, sayfa 63-75, 6.Bask, kaynak yaynlar
Ayrca Kuran'dan cihad iin yazl ayetlerden rnekler: Ali Imran/3/157. Allah yolunda oldurulur veya olurseniz, size Allah'tan onlarin topladiklarindan hayirli bir magfiret ve rahmet vardir. Enfal/8/17. Onlari siz oldurmediniz fakat Allah oldurdu. Attigin zaman da sen atmamistin, fakat Allah atmisti. Allah bunu, inananlari guzel bir imtihana tabi tutmak icin yapmisti. Dogrusu O isitir ve bilir. Hizbullah ve Ibda-C gibi yerli islamc teroristler ile, dunyada eylem yapan uluslararas islami teroristler, Kuran'n bu ayetlerine gre davranyor olmallar.. 11 Eyll 2001 tarihinde Amerika'da uakla terr eylemi yaparak binlerce kiiyi ldrenler, Allah yolunda, cennete gideceklerine inanarak bu eylemleri yaptlar.
"Gkyz glmsyor evladm..."

Muhammed Atta'nn valizindeki evraklar arasnda intihar komandolar iin hazrlanm bir el kitab da ortaya kt: Klavuz, lmenin ve ldrmenin dini ayinini yapar gibi.... Birinci blm Grev ve grubun grevi ("Peygamberin emri zerine yerine getirilen grev" anlamnda) hakl bir vazifedir nk bu bir snnettir. Bu emri yerine getirmekle ykmlyz.Bunu kendin iin deil, yce Tanr iin yap. Allah rahmet eylesin, Ali Ibni Abi Talib (Hz.Muhammed'in damad) bir rnektir Ali'nin ba, yzne tkren bir dinsizle dertteydi Allah rahmet eylesin, Ali nceleri dinsize kar klcn kullanmak istemedi; ama daha sona klc eline ald. Baz mritler atmadan sonra sordular: Neden bu dinsize kar hemen klcn kullanmadn? Allah rahmet eylesin, Ali onlar yle yantlad: Bana tkrdnde, kar koymakta tereddt ettim, nk kendim iin intikam almaktan korkuyordum; oysa ben bunu Tanr iin yapmak istedim. Tanr yeryznde arzularn bulunmamasn syler, fakat Tanr, ldn zaman seni dllendirecektir. Grevi baaryla yerine getirdiinde tm eller sana uzanacak ve bunun Tanr adna yaplan bir hareket olduu sylenecektir. Dier din kardeleri korkuya ya da aknla terk edilmemeli, onlarla konuarak sakinletirilmeli ve cesaret verilmeli. Hi kimse iin Kuran'da, Tanrnn kendi adna savald ve yaamda sahip olunanlarn br dnyadaki daha iyi bir yaam iin feda edilmesinin sylendii ayetlerin okunmasndan daha hayrl bir i olamaz. Dier bir ayette de Tanr yle der: Tanrnn emirlerine yerine getirirken ehit dm olanlara l olarak bakmayn... (onlar br dnyada daha iyi yayorlar). Kendilerini karlkl olarak takdir eden din kardeleri bununla yetinerek, birbirlerini
desteklemeli ve kalpleri mutlulukla dolmal. Sona yaklatka br dnya vaatleri de yaklam demektir. Ve yapacan son ey Tanry anmak ve son szlerin Allah'tan baka Tanrnn bulunmad ve Muhammed'in onun elisi olduundan ibaret olmal. Bundan sonra Tanr seni gkyznde karlayacaktr. Dinsizlerin okluuna ramen Tanr mminlerin kazanacan bildirecektir. Tanr yle der: Mminler dinsizlere kar sava atklarnda, Tanr onlarn yannda olduunu ve kazanacaklarn hatrlarlar. kinci blm: Taksi ofr seni (M)'ye gtrmek zere doru yol aldnda kent ve dier blgeler hakknda bir eyler anlat. Ve (M)'ye ulatnda ve taksiden inerken Tanrya dua et, nereye gidersen git Tanrya dua et, glmse ve Tanrnn her zaman inananlarn yannda olduunu ve sen hissetmesen de meleklerin seni koruduuna inan. Her eyin Tanr tarafndan yaratldna ve her eyi Tanr adna yaptna dair dua et. Dinsizlerin gerek Tanry tanmadklar ve senin onlarla hibir ilgin olmadna dair dua et. Eer bu dualar okursan senin iin her ey daha kolay olacaktr, nk Tanrnn kudreti seninledir ve bu dualarda Tanr mminlerine unlar syler: 1- Bu vazifenin Tanrnn rahmeti iin ve onun adna yapldn 2- Plan yerine getirenlere hibir ktln gelmeyeceini 3- Tanrnn buyruklarn yerine getirdiini Tanr, Allah'n rahmetini aldn, emirlerini yerine getirdiin ve yce Allah'n izinden gittiin srece bana kt bir ey gelmeyeceini syler, nk dinsizlerin yaptklar ve syledikleri onlarn iine yaramayacak ve sana zarar vermeyecektir. Tanr yanndadr nk sen bir mminsin. nananlar hi kimseden korkmazlar, korkanlar eytann oullar ve kzlardr ve eytandan korkanlarsa onun kleleridirler. Fakat Allah'tan korkanlar ve onun buyruklarndan kmayanlar sonunda doru yola ularlar. Tanr, eytana tapanlarn yine eytan tarafndan ezileceini syler. ktidarn keyfini sren tm bat uygarlklarnn inanlar zayftr. Bu yzden mmin olduun iin sakn korkma, nk mminler sadece tm glerin en byn iinde barndran yce Allah'tan korkarlar. Mminler, dinsizlerin eninde sonunda yenileceklerini bilirler. Tanrnn, inanmayanlar cezalandrp, yeneceini hatrla. Yce Tanrnn vaatlerini hatrla ve bunlar binlerce kez tekrarlaman gerekir; bunlar sylediin zaman hi kimse fark etmeyecektir ve Tanrnn, tm kalbiyle inanan mminlerin ge ereceiyle ilgili vaadini hatrla. Allah rahmet eylesin peygamberimizin dedii gibi bir eline g ve yeryzn dierinde de Tanry aldn zaman Tanrnn bulunduu el yukarda olacaktr. Tanrnn szlerini (dualar) okuduun zaman glmseyebilirsin, dualarn gzellii bunlar iinden de okuyabilmendir. slam' yceltemeye alman ve bayra altnda savaman yeterlidir Allah rahmet eylesin peygamberimiz ve kullar da byle yapmlard. Sanki tedirginmisin gibi grnme, gl ve mutlu ol, kalbini ferah tut ve iyimser ol; nk sen Tanrnn buyurduu ve kutsad bir grevi yerine getiriyorsun. Gkteki gn Tanrnn takdiriyle gelecektir ve gkte bu ayeti duyacaksn: Gk glmsyor evladm, nk sen ge doru ilerliyorsun. Nereye gidersen git, ne yaparsan yap, Tanry unutma ve ona dua et, nk Tanr her zaman kendisine inanan mminlerin yanndadr; Tanr iini kolaylatrp seni kutsayacak, grevini baaryla
talandracak ve sonunda kazanan sen olacaksn. nc blm: Uaa ayak basar basmaz Tanrya dua etmelisin, nk her kim ki Tanrya dua ederse kazanr, sen bunu Tanr iin yerine getiriyorsun. Yce peygamberimizin dedii gibi Tanr iin yerine getirilen vazifeler tm dnyadan ve tm dnyadakilerden daha iyidir. Uakta bir koltua oturduunda daha nce sana sylenenleri hatrla, ve Tanry unutma. Tanr, inanmayanlarn arasnda bulunduun zaman, sessiz olup Tanrnn sonunda seni zafere ulatracan hatrlaman syler. Uak yava yava hareket etmeye baladnda ve (K)'ya doru yneldiinde, seyahat eden mminlerin duasn oku, nk sen Tanrya ulamak ve yolculuun keyfini karmak iin oradasn. Uan bir an iin durup yeniden umaya balayacan hissedeceksin. Bu Tanryla bulutuun andr ve Tanrnn Kuran'da buyurduu gibi ona dua et; Tanrm bu grevi yerine getirebilmem ve inanmayan milletleri yenebilmem iin bana yardm et, Tanrm gnahlarm affet, ve ulamak istediimiz eye eriebilmek iin bize yardm et, inanmayan halklar yenmemizi sala ve Allah rahmet eylesin peygamberimizin dedii gibi Tanrm onlar gsz kl ve bizim kazanmamz sala ki inanmayanlar ezerek balarn ne drelim. "Melekler seni aryor ve senin iin en gzel giysileri tayorlar" Kendin ve Mslman kardelerin zaferi tamamlayabilmeleri iin dua et, korkma nk yaknda Tanrya kavuacaksn. Herkes kendine den grevi yerine getirmeye hazr olmal ve yaptn Tanr takdiriyle desteklenecektir. e baladn zaman tpk bir kahraman gibi hareket et, nk Tanr ilerini yarm brakanlar sevmez. Geri adm atmayacaksn ve korkuyu inanmayanlarn kalbine ekeceksin, Tanrnn seni gkte bekledii, orada daha iyi bir yaam sreceini ve meleklerin seni araca ve senin iin en gzel giysileri tadklar inancyla ve Tanrnn buyurduu gibi sert bir ekilde boynuna vur ( ldr anlamnda). Peygamberimizin halifelerinden Mustafa'nn dedii gibi ldr ve ldrdn kiilerin sahip olduklar eylere aldrma. nk bunlar seni esas amacndan alkoyabilirler ve bu senin iin tehlikelidir. Grevini yerine getirmeden nceki son gecede: 1- Tanr iin ldne inan. Bedenindeki tm gereksiz kllar temizle, ykan ve gzel kokular srn. 2- Plann iyice incele ve aklna yerletir, bir reaksiyon ve de dmandan da bir savunma bekle. 3- Gnahlarn af edilmesiyle ilgili ayetleri ve Tanrnn ehitlere uygun grdn oku; ehitler cennete gidecekler. 4- Olayn gerekleecei gece ok iyi dinlemen ve itaatkar olman gerektiini unutma, nk sen ok ciddi bir durumla kar karya kalacaksn ve tek yol dinlemek ve yzde yz itaatkarlktr. Kendine bu grevi yerine getirmek zorunda olduunu syle, bunu anlamaya al ve bu grevi kesinlikle yerine getirmekle ykml olduuna inan. Tanr, emirlerini yerine getirmen ve peygamberimizin izinden gitmen gerektiini ve hibir zaman bunlara kar gelmemeni aksi taktirde kaybedeceini syler. Sabrl ol, nk Tanr sabrllarn yanndadr.
slamiyet Gerekleri
306
5- Gece kalk ve zafer iin dua et, o zaman Tanr iini kolaylatrr ve seni korur. 6- Her zaman vazifeye hazr ol. En iyisi Kuran okumak ve bu dnyay nihayet terk edeceini ve ge ereceini bilmektir. 7- Kalbini sahip olduun tm kt duygulardan arndr ve dnyevi yaamnla ilgili her eyi unut, nk yaarken yaptklarn artk geride kalacaktr. Doruya kavumann zaman geldi. Yaammz harcadk ve imdi Tanrya teslim olmann ve ona snmann vakti gelmitir. 8- Kalbini ferah tut, nk ehitler topluluunun olumlu deerleriyle dolu iyi ve sonsuz yaama ulaman iin ok ksa bir an kald. Bu sahip olunabilecek en iyi topluluktur. Tanrdan rahmet dileyeceiz ve iyimseriz, nk yce Tanr, kendisi iin hizmet eden iyimser insanlar sever. 9- Yakalandn zaman nasl davranacan ve neler syleyeceini unutma. Eer yakalanrsan bu senin hatan saylmayacak. Byle olmasn Tanr istemitir ve Tanr seni kutsayarak tm gnahlarndan arndracaktr. Bu Tanrnn geici bir emridir. Bunun keyfini kar nk sen yce Allah tarafndan dllendirileceksin. Tanr, kendisi iin savaan herkesin ge ereceini syler. 10- Tanrnn sylediklerini hibir zaman unutma, ona kavumadan nce ehit olacak ve sonunda...(Buna gre kk gruplarn, ounluu, Tanrnn emriyle yeneceini aklayan ayetleri hatrla. Ve Tanrnn dedii gibi, Tanr seninle olduu srece sen yenilmezsin, ancak yenildiin taktirde seni kutsayacak olan yine yalnz Tanr olacaktr. 11- Mslman kardelerinle birlikte dualar hatrla ve dualarnda sabah ve akam hep din kardelerini hatrla. 12- Valizini, giysilerini, ban ve gerekli olan pasaport ve evraklarn unutma. 13- Yola kmadan nce silahn kontrol et, nk grevini yerine getirirken buna ihtiyacn olacak. 14- En iyi giysilerini giy, ve savatan nce en iyi giysilerini giyen ncellerini kendine rnek al. Ayakkablarn skca bala ve ayakkablarnn iyi oturmas iin orap giy. Her ey kendiliinden gerekleecektir ve Tanr seni koruyacaktr. 15- Sabah cemaat iinde dua et, nk bu iyi bir dllendirmedir ve olaydan sonra birlikte dua ettiin herkes seni hatrlayacaktr. Ykanmadan ve iyice temizlenmeden evi terk etme nk ancak temiz olduun ve Tanrya dua ettiin zaman melekler seninle olacaktr. Tanr'nn dedii gibi bu tral olmak iin iyi bir frsattr ve kitabnda da zaten byle yazar. Kaynak: CBT, 13.10.2001 - Spigel 40/2001 eviri: Nilgn zbaaran Dede
slamda 'Cihat' ve 'Huri' Meselesi

Medyada, televizyon yorumcular ve ke yazarlar tarafndan ''cihat'' ve ''huri'' szckleri ''telaffuz'' edilir edilmez ilk iim kitaplma koup deerli mtefekkir Ali Rza Demircan Hocaefendi'nin ciltlik ''Sleymaniye Minberinden slm Nizm'' adl eserinin sayfalarn
kartrmak olmutu... Aradm, eserin 3. cildinin 1980 tarihli 3. basksnn 71. sayfasnda bulmutum. Hocaefendi yaadmz gn, 21 sene evvelinden grmt... ''slm dnyasnn halen devam etmekte olan bata Kbrs, Kemir, Filistin ve Afganistan davalar ve benzeri siyas ve iktisad kurtulu savalar da silahl savaa hazr olmay icbar etmektedir..'' diyor ve hutbesini Kurankerim'in Tevbe suresinin 111. ayetinden bir alntyla bitiriyordu: ''Kukusuz Allah, yolunda savaan, ldren ve ehit den m'minlerin canlarn ve mallarn cennete karlk satn almtr...'' Ali Rza Demircan Hocaefendi'ye gre ''m'min'' , slami hayat dzenini, ''akla yaamak ve yaatmakla mkellef olduu kadar bu yce dinin insanlar Allah'n yasalarna gre ynetmesine kar kan fertler ve topluluklarla savamakla'' mkellefti. ''Ayrca bu ilhi dzenin hkim olduu veya zerinde m'minlerin yaam olmas sebebiyle hkim olabilecei slm vatanna tecvz eden kfirlerle ve zlim emperyalistlerle de savamak mecburiyetinde'' idi. ''Mazideki Peygamberler gibi Peygamberimiz Hz. Muhammed de saldrlar karlamak iin savamak ve merhamet alayan olan zatn, 'Ben merhamet ve harb peygamberiyim' eklinde Hak savas olarak tantmak mecburiyetinde kalmt.'' **** Cihatlarda ehit den mcahitler ''cennet'' e gideceklerinden ''huri'' sorunu da bu balamda byk nem kazanmaktayd. Hac Hasan Kuran Kursu hocalarndan ve stanbul vaizlerinden Abdullah Aydn Hocaefendi, ''slma Gre Kadn ve Cinsel Meseleler'' adl byk eserinin 1988 tarihli basksnn 384. sayfasndan itibaren ''hurilik bab'' nda hadislerden ve Kurankerim'in eitli surelerinden de alntlar yaparak konuya aklk getiriyordu. Peygamberimiz (SAV), ''Cennet ehlinden bir erkek, be yz hri, drt yz bin kz ve sekiz bin tane de dul ile evlenir. Onlarn her biriyle elenmesi ve geirdii zaman, dnyada geirdii hayat kadardr'' demiti. (bn-i Kesir, C: 4, S. 251) Kuran'a gre cennetteki ''adrlarda -kocalarna hasredilmi- hriler vard(-r).'' (Rahmn Sresi, yet: 72) ve ''Gerekten biz, -dnyada kocalm olarak len kadnlar genletirip cennette-, onlar yepyeni bir yaradlta yaratmzdr. Bylece onlar hep bkir kzlar yaptk'' deniyordu. (Vak'a Sresi, yet: 35-37). bn-i Kesir 'in Hazreti Muhammed'den naklettiine gre, ''Cennete gireceklerin her biri, Allah'n kendisi iin yaratt yetmi iki zevce ile cinsi mnasebette bulunaca gibi imanlar ve amelleri sebebiyle cennete girmi dnya kadnlarndan olan iki ei ile de cinsi mnasebette bulunacatr... Kii, bu ei yannda iken, ne o einden, ne de ei kendisinden bkknlk duyar. Her yaklamasnda eini bkire bulur. Byleyken cinsel organ snmez. Einin cinsel organ da sz duymaz...'' (C: 4, S: 292). Bilmem bu ''cihat'' ve ''huri'' meselesine biraz olsun aklk getirebildim mi? yleyse, mjdeler olsun!.. Kaynak: Deniz Kavukuolu, Pano, Cumhuriyet Gazetesi, 26.09.2001
HZBULLAH SLAM DDETN NE OLDUUNU SPATLADI

Ocak 2000, slamiyet'in arka yzn gsteren bir ay oldu. Allah'tan-varsa eer- geldii iddia edilen ama Muhammed ve arkadalar tarafndan hazrlanan Kuran'da bulunan
ve mslmanlar iddete ynelten ayetlere uyan baz kiilerin oluturduu slam eriatn isteyen Hizbullah ve bda-C rgtlerinin yaptklar vahet ortaya kt. Burada, Hizbullah' tanmak iin medyadan derlenen haber ve makaleleri bulacaksnz. Ve, ite Kuran'dan "iddet emreden" ayetlerden bzlar: Bakara/2/191. Onlari buldugunuz yerde oldurun. Sizi cikardiklari yerden siz de onlari cikarin. Fitne cikarmak, adam oldurmekten daha kotudur. Mescidi Haram'in yaninda, onlar savasmadikca siz de onlarla savasmayin. Sizinle savasirlarsa onlari oldurun. Inkar edenlerin cezasi boyledir. Ali Imran/3/85. Kim Islamiyet'ten baska bir dine yonelirse, onunki kabul edilmeyecektir. O ahirette de kaybedenlerdendir. Ali Imran//3/118. Ey Inananlar! Sizden olmayani sirdas edinmeyin, onlar sizi sasirtmaktan geri durmazlar, sikintiya dusmenizi isterler. Onlarin ofkesi agizlarindan tasmaktadir, kablerinin gizledigi ise daha buyuktur. Eger aklediyorsaniz, suphesiz size ayetleri acikladik. Ali Imran/3/119. Iste siz, onlar sizi sevmezken onlari seven ve Kitablarin butunune inanan kimselersiniz. Size rasladiklari zaman: "Inandik"derler, yalniz kaldiklarinda da, size ofkelerinden parmaklarini isirirlar. De ki: "Ofkenizden catlayin". Allah kalblerde olani bilir. Maide/5/33. Allah ve peygamberiyle savasanlarin ve yeryuzunde bozgunculuga ugrasanlarin cezasi oldurulmek veya asilmak yahut capraz olarak el ve ayaklari kesilmek ya da yerlerinden surulmektir. Bu onlara dunyada bir rezilliktir. Onlara ahirette buyuk azab vardir. Maide/5/35. Ey Inananlar! Allah'tan sakinin, O'na ulasmaya yol arayin, yolunda cihad edin ki kurtulasiniz. Maide/5/38. Erkek hirsiz ve kadin hirsizin, yaptiklarindan oturu Allah tarafindan ibret verici bir ceza olarak, ellerini kesin. Allah Guclu'dur, Hakim'dir. Maide/5/51. Ey Inananlar! Yahudileri ve hiristiyanlari dost olarak benimsemeyin, onlar birbirlerinin dostudurlar. Sizden kim onlara dost olursa o da onlardandir. Allah zulmeden kimseleri dogru yola eristirmez. Tevbe/9/5. Hurmetli aylar cikinca, puta tapanlari buldugunuz yerde oldurun; onlari yakalayip hapsedin; her gozetleme yerinde onlari bekleyin. Eger tevbe eder, namaz kilar ve zekat verirlerse yollarini serbest birakin. Dogrusu Allah bagislar ve merhamet eder. Tevbe/9/29. Kitap verilenlerden, Allah'a, ahiret gunune inanmayan, Allah'in ve peygamberinin haram kildigini
haram saymayan, hak dinini din edinmeyenlerle, boyunlarini bukup kendi elleriyle cizye verene kadar savasin. Tevbe/9/41. Isteyen, istemeyen, hepiniz savasa cikin. Allah yolunda mallarinizla, canlarinizla cihat edin. Bilirseniz bu sizin cin hayirlidir. Tevbe/9/73. Ey Peygamber! Inkarcilarla, ikiyuzlulerle savas; onlara karsi sert davran. Varacaklari yer cehennemdir, ne kotu donustur. Tevbe/9/113. Cehennemlik olduklari anlasildiktan sonra, akraba bile olsalar, puta tapanlar icin magfiret dilemek Peygamber'e ve muminlere yarasmaz. Tahrim/66/9. Ey Peygamber! Inkarcilarla ve ikiyuzlulerle savas; onlara karsi sert davran. Onlarin varacaklari yer cehennemdir, ne kotu donustur!...
slamc Terr rgt Hizbullah

Hizbullah'n kanl yolculuu
(Mehmet Fara, Cumhuriyet, 19.01.2000) nsz: Hizbullah ran askeri istihbaratnn desteiyle 1982 ylnda Lbnan'da ii bir slam devleti kurmak amacyla faaliyete geti. rgt ran ile balarn, ii dnyasnn lideri olan bu lkenin srail igaline kar yrtt mcadelesine verdii destekle aklarken ran Devrim Muhafzlar'ndan ald destei de gizlemiyor. Hizbullah'n siyasi doktrini de Humeyni sylemi zerine kurulu: 'Byk eytan' la sava... Gnmzde Rus yapm Katyua roketleriyle Gney Lbnan'daki srail mevzilerine saldrlar dzenleyen Hizbullah'n, 70 binin zerinde sempatizan kitlesi olduu sanlyor. Hizbullah, Gney Lbnan'da 4 binin zerinde silahl milis gc ve dnya apnda eylemler dzenleyen yzlerce terristiyle, Lbnan'daki en gl rgt konumunda. Hizbullah'n rgtsel yaps, kat bir hiyerarik dzen gstermiyor. 17 kiiden kurulu yksek ra kolektif liderlik kadrosunu oluturuyor. rgtn idari merkezleri de Lbnan'da Bekaa vadisinde yer alan eitim kamplar, Gney Lbnan'daki blgesel sler, Beyrut'un gney mahallelerinde yer alan eylem planlama brosu ve Tahran'daki komuta merkezi olarak gsteriliyor. Hizbullah' yaratan ran'n yan sra Suriye, Libya ve Sudan'n da rgtle ilikileri olduu biliniyor. Hizbullah tedhi eylemlerini Kanada'dan Fildii Sahili'ne Afganistan'dan ngiltere'ye dek yaym durumda. rgtn yaygn olarak eylemler dzenledii bir dier lke de Trkiye. Hizbullah'n uluslararas eylemlerinde, ran elilik yetkililerinden destek ald savunuluyor.Hizbullah'n, Filistin'de Hamas, Cezayir'de slami Selamet Cephesi gibi
kktendinci rgtlerle de balants bulunuyor. Milli Trk Talebe Birlii ve Aknclar Dernei iinde faaliyet gsteren kimi kktendinci gruplar, 1980 yl ortalarnda Diyarbakr'da Vahdet Kitabevi'nde bir araya geldiler Trkiye'nin terr olaylarndan henz kurtulduu 1980'li yllar... Sol rgtlerin byk darbe yedii dnem. Derneklerin, partilerin kapatld bu dnemin aknln atan ve genellikle Milli Trk Talebe Birlii (MTTB) ve 600 kadar ubesi bulunan Aknclar Dernei iinde faaliyet gsteren kimi kktendinci gruplar, 1980 yl ortalarnda Diyarbakr'da Vahdet Kitabevi'nde bir araya geldiler. ''Fikri toplantlar'' n yapld bu kitabevindeki tartmalar, 12 Eyll darbesiyle nemli sarsntlar geiren sac-dinci gruplarn yeniden toparlanmas iin bir balang oldu. Toplantya Fidan Gngr, Hseyin Veliolu, Mansur Gzelsoy, Abdullah Yiit (Mehmet Ali Bilici), Ubeydullah Dalar katld. Toplantya katlanlardan bazlar dikkat ekmektedir. rnein Fidan Gngr... leriki tarihlerde Hizbullah ''Menzil'' grubunun siyasi lideri olarak ortaya kacak olan Gngr, Diyarbakr Hazro doumlu. 1978'e kadar MTTB'de faaliyet gsterdi. 1974'te memur olarak alt TRT'den 12 Eyll darbesiyle birlikte ayrld. MTTB'den ayrlmasnn ardndan slamc mcadeleye arlk verdi. Dier kii ise Mansur Gzelsoy... Daha sonralar Menzil'in dini lideri olarak ortaya kacaktr. leriki yllarda Hizbullah'n vurucu gc limciler'in lideri olan Hseyin Veliolu da MTTB kkenli. kinci toplant 1981'de Batman'daki Cem Kitabevi'nde dzenlendi. Batmanl Ekrem Baytap 'n sahibi olduu kitabevindeki toplantyla ayn yllarda nc toplant ise stanbul Kasmpaa'da gerekletirildi. Aknclar Dernei'nden 8 kiilik bir grup ''kitap okumak ve fikir tartmas'' iin bir araya geldiler. Batman, Diyarbakr, stanbul hatt, rgtn bu etkinliini srdrd rota asndan da ilgin ipular vermektedir. Bu toplantda da fikri tartmalardan kan sonu yle zetlenmektedir: ''Laik cumhuriyetin yklmas ve yerine ran'dakine benzer bir slami devletin kurulmas zorunluluu...'' Hizbullah bu kitabevleri evresinde, zellikle Gneydou'daki imam-hatip liselerindeki potansiyelini de deerlendirerek bir yaplanma ierisine girdi. Giderek byyen grup, ileride kanl rgt Hizbullah'n ana kadrosunu oluturacaktr. lk eylemler... Yl 1983... Kasmpaal Hizbullahlarn da aralarnda bulunduu bir grup, stanbul'da Tekel bfelerinin de aralarnda olduu kk soygun olaylaryla eylemlere balad. rgtn ilk byk eylemi bir yl sonra Mecidiyeky'de bir kuyumcu soygunu... Bir Hizbullah olay srasnda polisin elinden kaamad. Sonralar ''slami Hareket'' olarak lanse edilecek bu yaplanmann iinde rgtn lideri rfan arc ile kardei Rdvan arc da bulunuyor. arc bir cami avlusunda sakladklar silahlar da polise gsteren kii. O dnemde gvenlik birimleri 01. 11.1984 tarihli basn aklamalarnda olay yle duyurdular: ''stanbul ilinde bir kuyumcu soygununa mdahale eden gvenlik kuvvetleri ile sanklar arasnda kan atma neticesi, faillerinden biri olay yerinde yakalanmtr. ahsn yaplan sorgusunda, illegal Hizbullah rgt mensubu olduu, kuyumcuyu rgt adna arkadalaryla birlikte soymaya teebbs ettii renilmitir. Geniletilen tahkikat sonucunda rgt mensubu olduu anlalan 13 kii, 1 adet Sten makineli tabanca, 4 adet eitli apta tabanca, bu tabancalara ait arjrler, bine yakn mermi ve bol miktarda rgtsel dokmanlarla birlikta yakalanmlardr. Sanklarn yaplan sorgusu ve ele geen dokmanlarn deerlendirilmesiyle,
'mevcut anayasal dzenimizi ykarak, yerine dini esaslar temel alan bir eriat devleti kurmay ama edindikleri, amalarn gerekletirmek iin silahl mcadeleyi rgtledikleri, 1983 ylnda kurduklar Hizbullah rgt adna eitli eylemlere kartklar' tespit edilmitir. Soruturma sonucunda, 1983-84 tarihleri arasnda stanbul'da bakkal, market ve oto gasplarndan oluan toplam 19 faili mehul olayn, bu rgt mensuplarnca gerekletirildii tespit edilmitir. Dar-l Harp (Harp Hali) artlarnn Trkiye'de var olduuna inanan rgt mensuplar, bu eylemlerini, Hz. Peygamberimizin dneminde Mekke'de mriklere ynelik yaplan kervan gasplarn rnek alarak gerekletirdiklerini beyan etmilerdir.'' rgtn Tekilat Genel Emiri'nin rfan arc , Askeri Kol Bakan'nn Selim Glcan , timai Kol Bakan'nn Nejat Atiker , stihbarat Kol Bakan'nn Mehmet Balmaz , Tebli Kol Bakan'nn da Metin Torun olduu belirlendi. Haklarnda stanbul Skynetim Komutanl Askeri Savcl 27 Aralk 1984 tarih ve 1984/732 esas, 1984/732 kaytla dava alan ve 1984/479 karar sayl iddianamede adlar geen dier militanlar da yle: Rdvan arc, Ramazan Koyuncu, Selim Ayhan, Erdoan Torun, Adil Ate, Metin Sarkaya, Ramazan Karakaya, Abdullah Bilen, Halit Tekin, Mehmet Kahveci, Mustafa Glcan, Ltf Esen. Sanklarn bir blm gazeteci etin Eme cinayetine de kartklar gerekesiyle halen Bandrma Cezaevi'nde. rgt o dnemde byk darbe yedi. Bir baka gereke... PKK'nin etkin olduu yllar... Kylerin basld, kadn ocuk demeden yzlerce insann katledildii dnem... zellikle siyasilerin ''Bir avu ekya'' diye yorumlad PKK'lilerle gvenlik gleri arasnda amansz bir mcadelenin yaand 1987 yl... Marksist rgt PKK'nin bu eylemleri blgedeki baz kitabevlerinde ran modelinden etkilenerek fikir dzeyinde almalar yapan baz slamc gruplarn fitilini atelemeye yetti. Hareket, ''dinsiz kfir'' olarak adlandrlan PKK'lilerin kadn ocuk demeden yapt katliamlara bir tepki olarak byd, bu fikir hareketi ileriki yllarda tarihin en kanl rgtlerinden birinin de olumasna yol at: Hizbullah... ''Allah'n Partisi-Allah'n Askerleri'' anlamna gelen Hizbullahi yaplanmalara ilk kez Hseyin Veliolu'nun Diyarbakr'dan ayrlarak Batman'a gittii 1987 ylnda rastlanmaktadr. Veliolu, Hizbullah'n birlikte ilk tohumlarn att arkada Fidan Gngr ve Mansur Gzelsoy'dan ''Silahl mcadeleye kar ktklar'' gerekesiyle ayrld. Silahl mcadeleye kar kan Gngr, bunun gerekelerini yle aklamtr: ''slami hareketin ilk merhalesi az sayda Mslmann zel bir gayret sonucu eitilmeleridir. Bunlar ileri dnemlerde nc grevi stlenecek kadrolardr. Hareketin daha ilk gnlerinde ie okuyarak balanmasn istiyor rabbimiz... Bu u anlama gelir: almalar, bilgilenmeyi, kltr edinmeyi ve buna dayal olarak dncenin gelimesini salamay amalamaktadr...'' Veliolu, Batman'da lim Kitabevi'ni kurdu. limciler olarak adlandrlan Hizbullah'n tehlikeli kanadnn yaplanmas burada srd. 1988'de taban kazanma faaliyetlerini younlatrd. zellikle PKK ile mcadelenin srd bu dnemde Veliolu ve grubu, dini dnceleriyle n plana kan kiileri evresine ald, lise rencileri ve genliin dier kesimlerine el att.
slamiyet Gerekleri
312
Akrabalk ve airet balar rgtlenmeyi glendirdi. PKK terr trmanrken Hizbullah yaplanmas nce Batman, ardndan da Diyarbakr ve ilelerinde hzland. ''Etki-tepki'' diye tanmlanan bu srete kendilerine bu ad vermeseler de Hizbullahlar, PKK sempatizanlaryla kk srtmelere girmekten kanmad. Gneydou'da 1991'den itibaren faili mehul cinayetlere rastlanmaya baland. Diyarbakr'da, Mardin'de, Silvan'da, Gerc'te, Nusaybin'de birileri gnn herhangi bir saatinde srekli tetie bast.. Enselerinden Takarov marka tabancalarla kurunlananlar da blgelerinde solcu, yurtsever, Krt aydn ya da laik kiilerdi. PKK'nin yaratt korku ve gerginlik faili mehul cinayetlerin yaratt kaosa terk etti yerini. PKK'li gruplar ve sempatizanlar, yandalarn hedef alan bu saldrlarda hep ayn adresi gsterdi: Hizbulkontra... Batman ve Diyarbakr'daki slamc gruplar Hizbulkontra sulamasna tepki gsterdi. Hizbullah deyimine ise tepki vermediler. Ancak Hizbullah, PKK'ye kar bir g olarak rgtlenmede zaman kaybetmedi. Temelleri 1980'li yllarda atlan yaplanma ksa srede bir rgtlenmeye dnt. Camiler rgtn toplant alanlar olarak kullanld. PKK ile mcadele iinde olan gvenlik gleri ise uzun sre bu yaplanmay bir tehlike olarak grmedi. rgtlenme Resmi kaynaklara yansyan bilgilere gre limciler ve Menzilciler olarak adlandrlan Hizbullah, ''Ulema'' (din adamlar) nderliinde rgtlendi. ki rgtn de birer ''genel emiri'' oldu. rgtler siyasi ve dini arlk olmak zere ikiye ayrld. Bu yap Menzilciler'de daha belirginleti. Menzilciler'de Fidan Gngr ''siyasi'' , Molla Mansur Gzelsoy da ''dini'' lider olarak adlandrld. rgt yaps da yle olutu: ra: Klasik partilerdeki merkez komite ilevini grr. Karar ve yrtme kurulunu denetler. rgtn siyasi, askeri ve lojistik, basn yayn ve halkla ilikiler gibi kol sorumlular ra iindedir. ra'nn grevleri: Eylem karar almak. Hayata geirilmesi yolunda fetva vermek. Yeni katlmlarn alma alanlarn belirlemek. rgtlenme ve yaplanmay gerekletirip rgte yn vermek. rgt ynetmek ve denetlemek. urann altnda siyasi ve askeri kanatlar yer alr: Siyasi kanat: Ulema, Hizbullah ve slam davasnn propagandasn yapan elemanlardan oluur. Bunlara teblici ya da daveti denir. Siyasi kanad birim mensuplarna genelde teblici, cami gruplarna ''seyda'' ve grup sorumlularna ''mele'' (molla) denir. Siyasi kanat, belirlenen amalar dorultusunda din temasn iler, dindar ve muhafazakr kesimin eriat zlemini krkler, dinsel adetler ile yerel gelenek ve greneklere sahip kar. Kuran kurslar, dini nikh, taziye, mevlt gibi mnasebetler, Hizbullah lehine baaryla kullanlr. Cami ve mescitlerdeki kadrolu imamlara ek olarak medrese kl mollalar ile siyasi kanat elemanlar ibirlii halinde alr. Kylerde, ibadethanelerde, cemiyet ve cemaat toplantlarnn yapld meknlarda hzl bir yaplanma ve kadrolamaya gidilir. Siyasi kanat her biri ile be kiiyi kapsayan alt birimden oluur:
Halk birimi: Cami, mescit, Kuran kursu, kahvehaneler, halkn topland yerlerde veya zel mnasebetlerin yapld meknlarda alr. Ortaretim birimi: Ortaokul ve liselerde, yurtlar renci evlerinde faaliyet gsterir, renci sorunlaryla ilgilenme, snavlarda yardmc olma, harlk salama vaatleriyle rencilerle ilikiye geilir. Dinsel sohbet ve ibadet gibi yollarla eitim verilir. Bu arada siyasi militanlarca da propaganda yaplr. Yksekretim birimi: niversite ve yksekokullardaki renciler arasnda alr. Bu i iin kampuslar, kantinler, ktphaneler, renci yurt ve evleri ve mescitler kullanlr. timai ve istihbarat kolu: Fiilen siyasi kanat ats altnda alr. Grev alanlar ok geili olmakla birlikte itimai kol, rgtn cemiyet, cemaat, tarikat, zetle halkla ilikiler birimi gibi alr. Daha ziyade rgte mali destek salar. Askeri kanat: Bu kanada ''cihat grubu'' da denilmektedir. nk nihai amac mevcut dzeni ykmak iin slamda kutsal sava anlamna gelen cihat ilan etmek, yani iddet yoluyla iktidar devirip yerine eriat esasna dayal bir slam devleti kurmaktr. Bu amala elemanlar askeri eitimden geirip vurucu timler oluturup halk dzene kar ayaklandrr. Hizbullah'n askeri kanadna bal olarak faaliyet gsteren ''icra birimi'' kanl olaylara imza atan grubu kapsamaktadr. Dier bir ad ''eylem grubu'' olan bu yaplanma kendi arasnda ''satrclar'' , ''tetikiler'' olarak iki alt kmeye ayrlr. Eylem kmesi yle oluur: Tetiki: Bizzat eylemi yapar. Yakn koruma: Eyleme fiilen karmayp, tetikiye mdahale olmas halinde duruma el koyarak onu yakndan koruyup kollar. Emniyet nbetisi: Eylem yerinden belli bir uzaklkta bekleyip evreyi gzetleyen tetikiyle yakn korumay kollar. Hedef gsteren: Vurulmas gereken hedefi gsteren, klavuzluk eden kii. rgtn icra birimi sorumlusu ra tarafndan alnan eylem kararn alt birimdeki hcrelerden birine aktarr. Eylemi yapacak hcrede en az iki kii olmas gerekmektedir. cra biriminin bir baka kolu olan sorgu ve infaz birimi ise rgt aleyhinde faaliyette bulunduklar saptanan kiileri sorgulanmak zere karp bir yere gtrme grevini stlenir. Sorgu, bu birim yeleriyle karlan kii hakknda istihbarat almas yapan siyasi kanat mensubu bir yenin de katld kiilik bir tim tarafndan yaplr. Sorgulanan kii tvbe ederse serbest braklr. Tvbe etmedii takdirde kurtulma ans ok azdr. Tvbe etsin ya da etmesin sorgulanan kiinin sesi banda kaydedilip bir st birime aktarlr. rann alaca karara uygun olarak sorgusu yaplana eitli cezalar verilir. Bu cezalar, para, evini yakma ve ldrme olabilir. Uygulamay yine bu birim yapar. Hizbullah rgt bu yap iinde ksa srede bata Batman ve Diyarbakr olmak zere Mardin, Bingl, Siirt, anlurfa ile ilelerinin byk blmnde rgtlendi. rgtlenmeyi Menzilciler de limciler de ayn hzla srdrd. Bu sreten sonra bu kentlerde iki gruba bal olarak yzlerce tim olutu. Gruplar daha sonra batya kayd.
slamiyet Gerekleri
314
Oluumlarna ''Menzil cemaati'', ''Fecir cemaati'' ve ''Tevhidci grup'' adn veren Menzilciler, 1993 ylnda Diyarbakr kent merkezinde yaymladklar bir bildiride ''slami Halk Hareketi'' adn kulland. Menzilciler Batman'da ''Fecir Grubu'' ad altnda rgtlendi. Polis, rgtn dini liderini hsan Yeilrmak , siyasi liderini ise Giyasettun Uur olarak belirledi. Bu iki kii de daha sonra limciler tarafndan ldrld. Hizbullah'n en youn rgtlenmesi Diyarbakr'n Silvan ilesinde gerekletirildi. Silvan, rgtn saldrlar nedeniyle korku kenti oldu. rgt ile merkezi ile Yola Ky'n uzun sre karargh olarak kulland. Kuruluunda iki kanattan militanlarn da bulunduu Silvan Hizbullah 1992'de limciler'in denetimine girdi. ''Mele Mehmet'' adl bir kiinin nderliinde yayld.
nce PKK sonra laik cumhuriyet

Cumhuriyet, 20.01.2000 Gneydou'da tek hkim g olmak isteyen Hizbullah, bunun iin nce PKK'yi temizleme karar ald. Ardndan halk devlete kar ayaklandrarak eriat devleti kurmay planlyordu Hizbullah batya almada muhafazakr kesimin youn olduu Bolu, Dzce ve Bursa'y kulland. Buradaki yaplanma aslnda rgtn stanbul'a almasnda da etken oldu. 10 yllk srede 20 bin kiilik bir militan ve sempatizan ordusunu hazrlamay baaran Hizbullah, artk ''Hizbuleytan'' olarak tanmlad hedeflere ynelme karar ald. Hizbullah gneydouda Batman, Diyarbakr ve Mardin genine sktrd yaplanmay, Dou ve Gneydou Anadolu'nun tamamna yaymak iin 1995 ylndan itibaren youn alma balatt. Bu yaplanma ileriki dnemlerde gneydouyu aarak nce gney ve Akdeniz illerine ardndan Marmara'ya doru kaydrld. Bingl Hizbullah da rgtn glenmesinde nemli etken oldu. Hizbullah trban eylemlerinde ne kt. Solhan'da militanlar kaymakamla yrd. Mu 'ta rgt, 'limciler' kanad bnyesinde geliti. Bu iki kentte de kaak Kuran kurslarnda taban bulan rgt, trban eylemlerinde ne kt. Ancak zellikle Mu'ta fazla ilerleyemedi. PKK'nin taban bulamad Urfa 'daki Hizbullah grubunda ise iki kanada da rastland. Diyarbakr, Batman, Bingl, Kzltepe ve Nusaybin yrelerinde gvenlik glerinin youn operasyonlar sonucu etkinliini yitiren Hizbullah, Olaanst Hal (OHAL) Blgesi dna kmak iin anlurfa ve Viranehir'deki Kuran kurslarn kulland. Buralarda rgtlenme almas yaparken yakalanan 7 militan hakknda Diyarbakr Devlet Gvenlik Mahkemesi'nde (DGM) 12 yl ar hapis cezas istemiyle dava ald. Kuran kurslarnda rgte adam kazandrmaya alan militanlarn propaganda almalarn da camilerde yrttkleri belirlendi. Viranehir'deki Gl Camii'nin de aralarnda bulunduu 20 kadar camiyi s olarak seen rgt yelerinden bazlarnn silahlanmas duyumunun alnmas zerine blgede 1998'de youn bir operasyon balatld. rgtn 7 militan Reit Aslan, Mehmet Acet, Mehmet Ali Akgl, smet Doru, smail Altun, Mehmet Durmaz ve Mahmut Takkeli parasal skntlar aabilmek ve silah gcn arttrabilmek iin Viranehir ilesinde zekt ve fitre ad altnda vatandalardan zorla para
toplarken yakalandlar. Militanlar hakknda Diyarbakr DGM'de 12 yl ar hapis istemiyle dava ald. Hizbullah'n " Mele'' (Molla) olarak tanmlanan iki st dzey yneticisi PKK'lilerce Suru'ta azlarndan kurunlanarak ldrlmt. Suru'taki bu olayn, 7 PKK'linin ldrlmesinden sonra yaanmas dikkat ekti. Hizbullah'n baz militanlar da gazeteci Hseyin Deniz 'in ldrlmesi olay nedeniyle daha nce tutuklanmt. Hizbullah Gaziantep'te 'Vasat' ad altnda ahmerdan Sar 'nn liderliinde yapland. 'Vasat', ncil satan bir kitabevine ynelik saldryla gndeme geldi. Olayda bir ocuk ld. 'Vasat' grubu iersinde bir polis memuru da rgte el bombas salad gerekesiyle tutukland. Vasatlar daha sonra Urfa, Mersin ve Adana'da da rgtlendi. Ancak militanlarn byk blm yakaland. Son operasyon 1999'un son ve 2000 ylnn ilk haftasnda gerekletirildi. Bu operasyonlarda 23 militan yakaland. Hizbullah batya alma almalarnda Gaziantep'ten sonra Mersin 'i de kulland. rgtlenme 1995'te artt. Konca Kuri 'in karlmas olayyla rgtn yaps ortaya kt. Mersin'de ylda 100'den fazla militan yakaland, ok sayda hcre evi ve snak bulundu. Gneydoudan terr nedeniyle youn g alan Mersin'de zellikle Krt kkenlilerin yaad mahallelerde byk taban buldu. Hizbullah batya almada muhafazakr kesimin youn olduu Bolu, Dzce ve Bursa'y kulland. Buradaki yaplanma aslnda rgtn stanbul'a almasnda da etken oldu. Ancak rgt buralarda fazla barnamad. Dzce Hizbullah, Recep Gler 'in nderliinde yapland. ''ran Mslmanlar'' adn kullanan grup M Kitabevi ve M Radyosu' nu kurdu. Aralarnda Msr El Ezher niversitesi mezunlarndan baz kiiler de yer ald. Militanlarn camilerden ok sayda antika eya ald saptand. Gler burada 'Tevhit Okulu' ad altnda militan yetitirmekle suland. Buradaki grup nemli lde kertildi. Bursa Hizbullah lim grubunun beyin takmndan olup batya kaan militanlarca kuruldu. Hizbullah, 1997 ylnda ''Hicret Grubu'' ad altnda kk esnaf iinde taban buldu, ancak ksa srede etkisiz klnd. Batman'dan stanbul'a kadar 10 yllk sre iinde ciddi bir rgtlenmeye giden Hizbullahlar, tebli ve taban almalarn tamamladktan sonra zellikle gneydouda nce PKK yandalar ve sempatizanlar daha sonra da kendi yandalar olan, ancak anlaamadklar 'Menzil' kanadna sava atlar. te Hizbullah bu savata akan ve 10 yl boyunca durmayan kan nedeniyle hem korku sat, hem kaos yaratt. Kanl hesaplama balyor 10 yllk srede 20 bin kiilik bir militan ve sempatizan ordusunu hazrlamay baaran Hizbullah artk ''Hizbuleytan'' olarak tanmlad hedeflere ynelebilirdi. Aslnda ilk hedef kart grup Menzilcilerdi, ama rgtn saldrlar daha ok PKK'lilere ynelik eylemlerle duyuldu. Bu nedenle nce PKK ile atmay vermek daha doru olacak. Hizbullahlara gre ilk hedef PKK'liler olmalyd. Ancak PKK'lilerden nce, ''rgtn legal kanadn temsil ettikleri ne srlen hedeflere ynelmek'' gerekiyordu. rgte gre blgedeki ''HEP yneticileri PKK'ye scak bakyordu... HD'liler onlara destek veriyordu. Kendini yurtsever olarak niteleyenler de gizli birer PKK'liydi...'' PKK militanlar 1991 ylnda, o srada henz Mardin'e bal dil ilesinde ''Nusaybin Hizbullah'' nn sorumlularndan birinin ailesinin evine baskn yapp evrede ''Mele Sebri''
diye bilinen baba ile eini ldrdler. Hizbullah, PKK yanls Mihail Bayro 'yu ldrerek misillemede bulundu. O tarihten bu yana Hizbullah-PKK atmas trmanarak ve eitli alanlara yaylarak srd. Sonuta her iki taraftan says binleri bulan insan ldrld. Olayn baka dikkat eken ynleri de vardr. Bunun iin 1994 ylnda yakalanan baz Hizbullah militanlaryla ilgili Diyarbakr DGM Basavcl'nca hazrlanan iddianameye bakmak gerekiyor. ddianamede Hizbullah'n k da yorumlanyor: ''Hizbullah, PKK rgtnn blgede hkim olduu dnemlerde yaygn olan iddet ve terr olaylarna bir tepki olarak ortaya kan fiildir...'' Hizbullah ve zellikle limciler kanad kendi stratejik plannda ilk nce blgede egemen olan radikal sol ve PKK rgtlerini ''ba tehlike ve tehlikeli rakip'' olarak grd. Hizbullah bu nedenle devletle atmaya girmeden, dikkat ekmeden bu ba tehlike ile youn bir mcadeleye giriti. rgtn amac devletin dikkatini ekmeden, devlet birimlerini rahatsz etmeden ''nce PKK'yi yok etmek sonra da laik cumhuriyeti hedef almakt.'' Ayn DGM dosyasndaki dier bir ifadeyle, ''Hizbullah devletin gvenlik glerinin gvenini kazanma yollarn denemiti..'' nce PKK, sonra devlet rgt stratejisine yer verilen belgenin bir blmnde Hizbullah'n hedefi bir baka adan yle yorumlanyor: ''PKK ve radikal rgtlerin temizlenmesinin ardndan blgedeki tek hkim g haline geleceiz. zleyen srete halk da ayaklandrmak suretiyle devlete bakaldrarak iktidar elde ettikten sonra slami bir Krt devleti kuracaz.'' Hizbullah'n devlete ynelik eylemlere giriilmemesi konusunu ayrntlandrmak gerekirse, bu konuda ''limci'' ve ''Menzilci'' kanattan rnekler vermek gerekiyor. ''Menzilci'' kanat devleti gl grdnden, ''resmi kurumlar ve kamu grevlilerine ynelik her eylemi tehlikeli ve riskli maceraclk'' olarak niteledi. Dolaysyla ''barl ve yar gizli (tebli ve davet metodu) biiminde'' rgtlenmeye alt. lim kanad ise ''zaman gelince devletle hesaplama'' taktiini uygulad. Bu nedenle resmi kurumlar ve kiilere saldrda bulunmad. Suse'ye operasyon PKK ile mcadelenin srd ve Hizbullah'n faili mehul olarak tanmlanan cinayetlere neden gsterildii dnemde, devlet gleri bu eriat rgte kar bir operasyon balatt. Gvenlik gleri, rgtn en etkin olduu Silvan'n Suse (Yola) kyne kapsaml bir operasyon dzenledi. ok sayda militan gzaltna alnd, rgtn snak ve hcre evleri de ortaya karld. 1996'da Hizbullah militanlar Diyarbakr'da ilk kez ''devlete silah sktlar.'' Pirinlik beldesine bal Hatuni kyne operasyona giden zel tim elemanlarna kyde rgtlenen Hizbullah militanlar ate at. Ancak bu eylem Hizbullahlar tarafndan saldr deil, savunma olarak tanmland. Hizbullah blgedeki demokrat insanlara ynelik saldrlarn da younlatrd. Bu eylemlerden ilki slami Hareket 'in kurucularndan efik Polat 'n evine davet ettii HD'li Sddk Tan 'n iki gn sonra l bulunmas. Emniyet Genel Mdrl stihbarat Daire Bakan Halil Tu' un 1992'de hazrlayarak
MGK'ye sunduu rapordaki belirlemelere gre, ''Hizbullahi kesim, PKK rgtn din ve slam dman olarak grd. Bu rgtn komnist dzeni savunduu, ateist bir insan yaps oluturmay amalad, ayn zamanda ovinistlik (Krt milliyetilii) yaparak mmeti bld, Mslmanlara bask yapp katlettii gibi gerekelerle atma balatt...'' Hizbullah'n PKK ile atmasnn nemli bir baka gerekesi de ''Bu rgtn Ermenilerle ibirlii yapt, hatta Ermenistan'dan yardm grd'' iddias. 'Kfir' Hizbullah PKK iin srekli u ismi kulland: ''Partiya Kfirin Krdistan" (Krdistan Kfirler Partisi). Yine istihbarat raporlarna gre PKK, Hizbullah ile u nedenle att: ''PKK, Hizbullah rgtn blgedeki amacna ulamada en byk engellerden biri ve yok edilmesi gereken bir dman olarak grd.'' Yine PKK'liler, blgede faaliyet gsteren Hizbullahlar ''kontrgerillann bir paras'' olarak nitelediler. MGK'ye sunulan raporda, Hizbullah'n mmetilii de sorgulanmaktadr. Hizbullah'n PKK ile atma nedenlerini de kapsayan bu analiz dikkat ekmektedir:. ''slamda inananlar mmettir. Yani bir btndr. Renk, din, kavim farkll nemli deildir. Milliyetilik hareketleri mmeti blerek slama zarar vermektedir. slamda bir kavim dier Mslman bir kavime kesinlikle stn deildir. Dolaysyla kavmiyetilik (millliyetilik) esasna dayanan soyu, dili ve rengine gre muamele eden ve sava aan kiiler ayn zamanda Allah'n ayetlerine de sava am olurlar. PKK ile en byk fikir ayrlmz buradan kaynaklanmaktadr...'' PKK Hizbullah atmas bir DGM savcsnn analizinde ise yle yer almaktadr: ''Hizbullah Dou ve Gneydou Anadolu blgelerimizde, PKK'nin arlkl eylem blgesi iinde yaygn iddet eylemlerine bavurmakta, sa ve sol dier radikal rgtlerden temizlemek suretiyle tek hkim g olarak kalmak istemektedir. zellikle PKK'ye ve 'Menzil' kanadna kar terr eylemlerinin nedeni budur...'' PKK - Hizbullah atmalarnda en az 600 kiinin ld tahmin edilmektedir. Devlet gvenlik gleri ile mahkemelerdeki dosyalara yansyan bilgiler bu dorultuda. Hizbullah'n PKK ile kavgas zaman zaman durdu, zaman zaman da yeniden alevlendi. Baz iddialara gre kimi kentlerde alt gruplar arasnda atekes bile ilan edildi. Kimi iddialara gre ise ''ibirlii bile yaptlar.'' Buna kant olarak rnak'ta yaplan bir operasyon sonras gvenlik birimlerinin aklamalar gsterilebilir. rnak'ta adam ldrme ve karma olaylarna kartklar ve sansasyonel eylem hazrlnda olduklar belirlenen 59 Hizbullah, ay nce yakaland. Militanlarn PKK ile ibirliine girdii de akland. Yakalanan rgt elemanlarnn ''lim'' grubuna mensup olduklarn belirten yetkililer militanlarn, ''lkede kaos yaratmak iin, gneydou blgesinde bulunan illerde st dzey brokratlara ve gvenlik glerine kar ses getirici eylemler yapmay planladklarn, bu amala polis ve askeri aralardan devriye gezenleri takip ettiklerinin'' belirlendiini sylediler. Yetkililer, Hizbullah militanlarnn ''yine ayn amala PKK ile aralarndaki husumeti brakp
savaa son verme giriiminde bulunduklarnn, stanbul, zmir, Konya, Adana gibi byk kentlerde yerleme ve slenme planlar yaptklarnn'' saptandn da vurguladlar. rnak'ta daha sonra yaplan operasyonda yakalanan 27 kiinin sorgusu da zaman zaman birbirleriyle atan, bazen de ibirliine giden PKK ve Hizbullah ile bunlarla mcadele etmesi gereken korucularn ilikilerini de gzler nne serdi. Diyarbakr DGM Basavcl tarafndan tutuklu olarak yarglanan Hizbullah sanklar Mehmet Zeki Arslan, Emcet Yaln, Salih zer, kr Uar, Halit Tatar, Mehmet Tatar, Abdlmenaf Yaln, Ali Serik, Nurettin Atan, Abdlaziz Bal, smail Bal, kr Ar, Mehmet Nuri Gen, Ramazan Zerey, Mahmut Bal, Sabahattin Kkkaya, Salih Erta, Kamuran Osal, Sedrettin Keskin ile tutuksuz sanklar Mehmet Sait Saka, zcan Yldrm, Abdlbari Serik, sa zmen, Mehmet irin Akman, Nevzat Demir, Abdlkerim Kkkaya ve erif Akyk iin hazrlanan iddianamede, sanklarn rnak'n dil ilesinde rgtn tebli grubu faaliyetlerini srdrdkleri ve il ras oluturmak iin zel olarak grevlendirildikleri vurguland. ''Hizbullahi faaliyetler'' nedeniyle tutuklanan sanklardan bazlarnn ise daha nce ''PKK adna faaliyet yrtmek, rgte gvenlik glerinin hareketleri hakknda bilgi szdrmak ve erzak temin etmek'' iddiasyla gvenlik gleri tarafndan gzaltna alndklar belirlendi. Saylar hakknda bilgi verilmeyen bu kiilerin, aratrmalarn ardndan serbest brakldklar bildirildi. Bir baka rnek st dzey grmelerdir. ddiaya gre, Hizbullah lideri Hseyin Veliolu' nun Krdistan Hizbullah Partisi lideri Ethem Barzani araclyla PKK'lilerle grt ve rgtn krsala yaylmasnda destek ald ne srld. Nitekim rnak'ta yaplan Hizbullah operasyonlarnda rgtn hcre evlerinde PKK'nin siyasi kanad ERNK'ye ait yardm makbuzlar, mhr ile PKK'lilerin kulland gerilla elbiselerinin bulunmas dikkat ekti. Hizbullah szl eriat terr rgt Hizbullah, zellikle Gneydou'daki eylemlerinden sonra halk korkutmak iin bulduu her yere rgtn adn yazmaktan kanmad. Hizbullah'n hcre evlerine yaplan operasyonlar sonucunda elde edilen bilgilerde Hizbullah'n kendine zg bir dil oluturduu belirlendi. Hizbullah szlnden baz szck ve deyimlerin anlamlar yle: Alim/Ulema : Din adam, rgtn dini lideri. Amel : Eylem, i davran. Ameliyat : Eylem, ldrme, suikast. Biat : Lidere ve rgte ballk yemini. Cahili Dnce : eriat ve slam d her trl fikir akm. Cahili Sistem : eriat esaslarna gre ynetilmeyen ve mutlaka mcadele edilmesi gereken geleneksel veya ada rejimlerin tm. Diyet : Cezalandrlan kiilerden alnan hara. Emir : rgt bakan, sorumlusu. Eh-li Cemaat : eriat topluluk mensubu. Fetva : rgt yneticileri tarafndan alnan eylem karar.
slamiyet Gerekleri
319
Hizbuleytan : eytan partisi, eytan yanda, zelde Hizbullah kart herkes. Hicret : Kfir saylan diyardan gmek, Mslmanlar iin gvenilir saylan kurtarlm blge kurmak, devlet oluturma aamas.
zlenecek yol ve yntemde de ayrlan limciler ve Menzilciler'in atmasnda yzlerce insan ld
Rant kavgas i sava balatt

Hizbullah'tan bask gren evrelere ve rgt itiraflarna gre Gneydou'da ran yanls eriat Krt devleti kurmak iin birlikte yola kan limciler ve Menzilciler arasndaki kanl savan en byk nedeni rant. Karlan insanlardan alnan milyarlk fidyeler buna rnek gsteriliyor. Edinilen bilgilere gre Hizbullah son 10 ylda Gneydou'da toplad kurban derisinden 3.5 trilyon gelir salarken, ramazan aylarnda fitre ve zekt ad altnda toplad 'hara' ise 6 trilyonu at. Menzil lideri Fidan Gngr ve lim lideri Hseyin Veliolu 1992 ylnda Yola kynde bir araya gelerek anlamazl gidermeye altlar. Gngr, ''Daha lml ve soukkanl hareket edilmesi, yeterli kadro gcne ulatktan sonra silaha sarlmak gerektiini'' savundu. Veliolu ise hemen silaha sarlmasnda srar edince iki liderin tartmas anlamazlkla sonuland. Veliolu, Menzilcilerin blgeye giriini yasaklad ve Gngr' kartarak ldrtt. PKK'nin Hizbullah'la savann iddetlenmesinde nemli bir eylem unutulmamaldr. Hizbullah PKK ile atmaya girerek karlkl olarak yzlerce cinayet iledi. PKK, giderek byyen ve kendisi iin tehlikeli boyutlara ulaan rgt etkisiz hale getirmek iin rnak'n dil ilesinde Hizbullah'n nde gelenlerinden olduu ne srlen M. erif Karaaslan 'n annesi Hayriye ile babas Sabri Karaaslan ' evlerini basarak ldrd. ki rgt arasndaki atmalar bunun zerine daha da iddetlendi. Bu atmalarda kimi kaynaklara gre 600 insan yaamn yitirdi. Peki ya dier atma... rnein bu terr rgtn birlikte kuran limciler'le Menzilciler'in i atmas?.. Gneydou'da korku saan bu atma bir dnem yle iddetlendi ki, sradan bir sempatizann ihbaryla bile Diyarbakr, Mardin, Batman ve Silvan sokaklarnda yzlerce insan ldrld. Sradan bir bakkal, bir manifaturac, frnc ya da baka bir kk esnaf temsilcisi ya ''Menzilci'' ya da "limci'' olduu gerekesiyle katledildi. Batman'da, Diyarbakr'da, Silvan'da insanlar sokakta yryemez hale geldi. Saldrlar ok yakn mesafeden ve enseye sklan kurunlarla gerekletirildii iin insanlar srekli arkalarna bakarak yrmek zorunda kald. lmn glgesi blge insannn hep ensesinde oldu. O dnemde Diyarbakrl bir gazeteci bu tedirginliini yle yorumlad: ''Neredeyse omuzumuza dikiz aynas takp yryeceiz...'' Gneydou'da sokaklarda gpegndz insanlarn ldrlmesi, sulularn yakalanmamas hep ''kontgerilla'' sulamasn gndeme getirdi. Blge insanna gre ''Tetikileri devlek koruyor..'' TBMM Faili Mehul Cinayetleri Aratrma Komisyonu raporunda bu konudaki endieler yle dile getirildi: ''Hizbullah olarak adlandrlan kiilerin eylem yapp yakalanmamasndan tr devlet zan altnda kalmaktadr. Bu karanlk arkasnda devletin olduu propagandas youn olarak PKK tarafndan krklenmektedir...''
slamiyet Gerekleri
320
Rapora gre ''Batman'n Gerc ilesine bal Seki, Gnll ve iekli kylerinde Hizbullah kamplar bulunduu, devlet glerinin de bu kampa yardmc olduu'' ne srlmektedir. atma nedenleri Peki eriat terr rgtnn iki kanad arasndaki atmann kkeninde ne vard. limciler'in PKK ile kavgasnn srd dnemlerde, bu kanat kart grup Menzilciler'le de amansz bir savaa girdi. Hizbullah' birlikte oluturan Menzilciler'le limciler arasndaki atmalarda 300'den fazla kiinin ldrld belirtiliyor. ''Gneydou'da ran yanls eriat Krt devleti kurmak iin'' birlikte yola kan bu iki kanad kanl savaa iten nedenleri eitli ynleriyle irdelemek gerekiyor. Namlular sradan sempatizanlardan sonra rgtn tepesindeki kiilere neden yneldi. Hizbullah'ta iki grubun hedefi ayn olsa da, izlenecek yol ve yntemleri asndan byk farkllk saptanmt. Derlenebilen bilgilere gre, iki kanat arasnda gemiten bu yana var olan ancak da vurmayan anlamazln atmaya dnmesi nedenlerinden biri, 1992 ylndaki basit bir olaya rastlyor. rgtn ss konumundaki Silvan'n Yola Ky'nde (PKK bu ky bombalad) iki arafl kadna mdahale edilmesi karsnda taknlan tutum atmay balatan nedenlerden biri olarak gsterildi. Bu konunun tartlmas srasnda yaananlar iki kanat arasndaki iplerin kopmasna neden oldu. Aslnda Hizbullahlarn tamamna gre ''arafl kadn olay bir bahaneydi.'' Ama iki lideri yan yana getirmek, devlet, PKK ve dier glere kar taknlacak tutumu belirlemekti. Menzil lideri Fidan Gngr ve lim lideri Hseyin Veliolu Yola Ky'nde bir araya gelerek anlamazl gidermeye altlar. Gngr, ''Daha lml ve soukkanl hareket edilmesi, yeterli kadro gcne ulatktan sonra silaha sarlmak gerektiini" savundu. Veliolu ise ''Hemen silaha sarlp mutlaka karlk vermemiz arttr. Ya dediimiz olur ya da buray size zindan ederiz'' dedi. Veliolu daha sonra Fidan Gngr ve arkadalarnn nne bir blge haritas koyarak szlerini yle noktalad: ''Bu blgede almanz yasaktr. Ya bize uyar dediimizi yaparsnz ya da defolup gidersiniz..'' Hizbullah iindeki dnce kaynakl ayrlklar ise yle zetlenebilir: Menzil grubu asndan ayrlk nedenleri: ''Tebli-hicret-cihat: Bu grup, gler dengesinin aleyhte olduuna bakarak cihat, yani silahl mcadele ve kalkma iin vaktin erken olduunu, dini terminoloji ile aklanrsa ''Hz. Muhammed'in Mekke'deki dneminin yaandn, dolaysyla hicret ad verilen Medine'ye g, devlet kurma, kurtarlm blge ilan etme aamasna gelinmedii iin kabul etmemektedir.'' Bu yzden ilk aamada cihat deil, 'tebli ve davet' diye ifade edilen 'barl, yar legal' faaliyetler yoluyla halk arasnda (cami, mescit, kahvehane, tarikat, cemiyet, esnaf, genlik vs.) slamc propagandaya ve rgtlenmeye arlk verilmesi gerektii vurgalanmaktadr. Aamal devrim: Menzilciler'e gre, slami hareketin 'merhalecilik' yani aama aama ilerlemesi ve gelitirilmesi kural esastr. Askeri faaliyetlere arlk verilirse vaktinden nce hareket edilmi olur. slam dmanlarnn (devlet, PKK, solcular, laikler, vs.) dikkatleri henz olgunlama evresindeki rgtn zerinde toplanr. Ortam: PKK'nin varl ve yaygn eylemlerine ek olarak blgedeki youn atmalar, halka zarar vermi, bir ounu canndan bezdirmitir. Bu durum 'Hizbullah'a katlm,
kadrolamay, yaplanmay ve rgtlenmeyi kolaylatrc bir etkendir.' Sabrl hareket edilip, gizli ve yar ak biimde barl yntemlerle faaliyet gsterilirse, PKK'nin ideolojisinin olumsuz sonularndan mutlaka lehte puan toplanr. Devlet: TC devleti milli, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olduundan halkn egemenliini kabul eder. Allah egemenliinin ve eriatn yrrlkte olmad byle bir lkede 'dar-l harp' ilkeleri uygulanmaldr. Szgelimi devlete ait camilerde namaz klnmaz, dini faaliyette bulunmak ise gnahtr. 'Ba giderse gvde dalr...' lim grubuna gre ayrlk nedenleri: Cihat-hicret: Mslmanlarn yeterli gc, kadrosu ve askeri vardr. Dini terimle dillendirirsek 'Mekke'deki zayf dnem deil, Medine'deki gl hicret dnemi' balamtr. Mslmanlar 'kurtarlm blge' ilan edip devletin nvesini kullanp ilk adm olarak cihat etmeliler. Yani silahl mcadeleye balamallar. Barl propaganda ve rgtlenme anlamna gelen tebli ve davet yoluna bavurulmakla beraber esas yntem ve ana izgi silahl mcadeledir. Aamalar ve PKK: Bu mcadelede ilk aama, blgede (Dou ve Gneydou) faaliyette bulunan dier illegal/yasad rgtleri (PKK veya sol) engellemek esastr. Bunun iin izlenecek yntem udur: ''Lider kadrolara kar eylem (suikast, ldrme) konulmak suretiyle ortadan kaldrma.'' Zira, ba kesilince, gvde fonksiyonlarn yitirir. Basz ve lidersiz kalan bir rgt/ cemaat dalr. lk aamada Hizbullah, blgede tek hkim g oluncaya kadar mcadelesini byle srdrmelidir. Devlet: kinci aamada; ortada yasad rgt kalmaynca, Hizbullah biricik etkin g haline gelir. ''Sra, devlet glerine kar halk hareketi balatmaya gelir.'' Halk devlete kar ayaklandrmann yolu, yntemi de silahl eylemlerdir. Eylemi balatmak 'askeri kanat' n, srdrmek ise bu kanat nderliinde 'siyasi kanat 'n grevidir. Silahl nc kadro: Az sayda iyi eitilmi, silahl kii ve gruplar; silahsz ve eitimsiz ounlua baskndr. Ayn 'nc, eitimli ve yetkin kadrolar' hazrlksz yakalanan gvenlik gleri ile devleti gafil avlayabilirler. Dzenden faydalanma: Her durumda, halk kalkmas balayncaya kadar, resmi kurum ve kurululara kar herhangi bir eylem konulmamal; 'devletin yannda olduumuz izlenimi verilmelidir.' Bu arada devletin birimlerine szlmal; alma, ileyi ve biimleri renilmeli, buralarda ileride dzenlenecek eylem provalar yaplmaldr. zetle, mevcut rejimden yararlanmak gerekir. Menzil ve lim liderleri arasndaki anlamazln dier nedenleri arasnda ran'la ilikilerin boyutlarnn ne olaca konusu da vardr. Menzil grubu nemli oranda ran'n etkisindedir. lkenin rehberi Ayetullah Humeyni' ye baldr. Grubun dini lideri Mansur Gzelsoy (Hastalannca gittii ran'da ld) bu nedenle ran devrimini bandan beri desteklemi, bu lkeye Snni evrelerden yneltilen mezhepi eletirilere kar kmtr. iilerle Snnilerin slam mmeti iin (Dar-l takrib) abalamtr. Menzil grubu ran iindeki gr ayrlklar ve devlet kanatlarndan etkilendi. Bu grup ran'daki anti Amerikanc izgiyi temsil eden radikal kanadn nderi ve lkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney 'in izgisini benimsiyor. lim grubu ise daha reformcular olarak bilinen, nceleri Haim Rafsancani tarafndan temsil edilen, daha sonra da Muhammed Hatemi 'nin politikalarnda ifade bulan Batyla uzlamac izgiyi uygun buluyor.
'Rant' kavgas Hizbullah'tan bask gren evrelere, rgt itiraflarnn mahkemelerde verdii ifadelere gre aslnda iki kanadn arasndaki en byk kavgann nedeni rant... Ayn evreler karlan insanlardan alnan milyarlk fidyeleri de buna rnek gsteriyorlar. Trk Hava Kurumu'nun rgtn tehditleri nedeniyle faaliyet gsteremedii Gneydou'da, Hizbullah son 10 yl iinde says milyonlara varan kurban derisi toplad. Gvenlik birimlerinin raporuna gre bunun son 10 yldaki parasal deeri 3.5 trilyon. Yine rgtn son ylda ramazan aylarnda fitre ve zekt ad altnda toplad ''hara'' n tutura d 6 trilyonu amaktadr. 1994 tarihli Diyarbakr DGM Savcl'nca hazrlanan bir iddianamede yer alan bir analize gre, ''lim ve Menzil kapmasnn ardnda yatan asl etken, yurtdndan gelen ama kayna tespit edilemeyen parann bllmesi, kimin aslan payn alaca meselesi'' dir. ki grubun da camilerin bllmesi ve buralarda ''yardm'' ad altnda toplayaca para da atmann nedenlerinden biridir. ki kanatta da yardm yapmayan kiilere ynelik karma eylemlerinin ardnda gemite milyarlara varan fidyeler ald mahkeme tutunaklarna yansyan gereklerdir. Buna rnek vermek iin, Diyarbakr DGM'nin baz itiraflarn anlatmlarn yanstan belgelerine bakmak kanlmazdr. Hizbullah'n ariv sorumlusu olan ve Diyarbakr DGM'de idam istemiyle yarglanan Abdlaziz Tun , polise verdii ifadelerde bu konuda unlar anlatt: ''1993 ylnda Edip Gm 'ntalimat ile Batman'da Cevdet Soysal isimli ahsn evindeki snakta tutulan PKK'li Servet kod adl Mecit isimli ahs sorgulayarak edindiim bilgileri yine Edip Gm'e aktardm. Yine ayn tarihlerde birok sorgu olayna katldm. Batman'da rgt tarafndan karlarak Nedim Karadeniz isimli ahsn evindeki snakta tutulan Fahrettin Tan isimli ahs sorguladm ve bu ahs, aabeyi Hasan Tan 'n rgte verdii 1 milyar 500 milyon karlnda serbest braktm.... ...1993 ylnda Batman'da deiik tarihlerde l4 PKK'li ve PKK yanllarnn sorgularnda bulundum. 1994 ylnda Batman'n Hrriyet Mahallesi'nde ikamet eden Salih Uluta 'n evinin bodrum katnda PKK rgt mensubu Nuhat kod ve Menzil grubundan Melle Behet ve Kzltepe ilesinden getirilen ve MT grevlisi olduundan phelendiimiz Hseyin isimli bir ahs sorguladk. Nuhat, snakta Abdlselam kod adl Sait Ketme tarafndan silahla vurularak ldrld. Yine 1994 ylnda Batman'da rgt tarafndan karlarak bir snakta rehin tutulan Devran Ticaret'in sahibinin olu olan Rojan ' sorguladk ve bu ahs 2 milyar lira para karlnda serbest braktk...''
Polisin Hizbullah ocuu

Batman'da slam Kitabevi'nin (Hizbullah-Menzil yanls) sahibi Ardahanl Akn Uygur 3 kiiyle birlikte 18 Mart 1998'de SSK Caddesi'nde bir giyim maazasndan karken bir otomobilden kan drt kii tarafndan tarand. Akn Uygur ve Mehmet Dal ld, iki kii de yaraland. Yarallardan Davut Kersin 'in Batman'da grevli bir polis memurunun olu olduu ortaya kt. Polis memuru olaydan sonra kenti terk etti. Dier yaral Faruk Karde 'in de bir 'emniyet bekisi' nin kardei olduu anlald. Saldrda Hizbullah'n da kulland Takarov marka tabancalar kullanld saptand. Saldrganlar yakalanmad, ancak olayn rgt ii hesaplama olduu kaydedildi. Bu saldrdan sonra Hizbullah'n beyin kanad tek tek ldrld. rnein Batman zrller Dernei Bakan Cesim Maslak da (Menzil kanadnn nde gelenlerinden-kolunda hafif sakatlk vard. Ayn zamanda tetiki) 1 Aralk 1998'de SSK Caddesi'nde ldrld. Bu kiiden sonra evket Baak Camii mezzini Nurullah Atlgan
Batman GAP Caddesi'nde evine 50 metre uzaklkta akam karanlnda ldrld. (lim grubunun nde gelenlerinden.) Batman'da 2 yllk srede her gn bir faili mehul cinayet ileniyordu. Bu srede yalnzca bir gn cinayet ilenmemiti. O tarih, bir gn sonraki Batman gazetesine yle yazlmt: ''Batman'da dn faili mehul cinayet ilenmedi...'' Haberi yazan gazeteci, ''Blent Dikmener Haber Yarmas'' jrisince dllendirildi. 24 Ekim 1994 tarihinde Diyarbakr DGM'ce yarglanmakta olan lim grubunun 1992-94 arasnda 66 ldrme ve yaralama olayna kart belirtildikten sonra, rgt emas yle sunuldu: Askeri kanat: Mustafa Demir, Sddk Kurt, Mustafa Kaya, Mehmet Duman, ahin Yapc, Sedat aran, Mehmet Ali Eneze, Halil Askan, Mehmet Seluk, Bayram Knay, Abdulgafur Batmaz, Gro Adem, Kasm Erkan, M. Zeki nal, Ramazan Elaltunta, Mustafa Sevim, Mahsun Nazl, Murat Br, skender Tutar, Veysi lsen, Seyfettin Knay. Siyasi kanat: Mehmet Tahir Dedeolu, Frat Doan , Reat Ekici. Bunlar siyasi kanattan askeri kanada gei aamasnda satclar ad verilen alt birimde grev aldlalar.
Karlkl 'ajan' sulamas

Hizbullah'taki i hesaplamann nemli nedenlerinden biri de, bu kanatlarn birbirlerini ''Devletle ilikiye gemekle'' sulamasdr.. limciler, 1993 ylnda PKK ile atekes imzalayan Menzil kanadn ''TC'ye hizmet etmekle'' sulad. Menzilciler ise ''limciler'in devletin kontrolnde olduunu'' iddia etti. ki kanat arasndaki atma, limciler kanadnn 1992'de Menzil grubunun ileri gelenlerinden Ubeydullah Dalar ' ldrmesiyle alevlendi. 1993 ylnda ise iki kanat arasndaki ipler tamamen koptu. Menzilciler, ayn yl dattklar bir bildiride lim kanadnn ''Hizbul-zulm'' (Zulm partisi-zalimler) diye adlandrd. Menzilciler, eylemlere kar koyacaklarn ve misillemede bulunacaklarn akladlar. Ancak atmada en fazla kayp veren kesim Menzilciler oldu. 1993 itibaryla ou Menzilciler'den olmak zere her iki kesimden en az 300 kii ldrld. limciler Menzil kanadnn kurucu lideri Fidan Gngr ' karp ldrd. tiraf Abdlaziz Tun'un bu konudaki aklamalar olaya k tutuyor. ''... 1995 ylnda yine Edip Gm'n talimatyla Hizbullah'n Menzil grubu lideri Fidan Gngr ile Sabahattin isimli bir ahs karld. Sabahattin daha sonra ldrld. Bu olayn ardndan stanbul'un Gngren ilesinde 'Dede' kod adl rgt mensubunun evine gittik. Burada bir sre kaldktan sonra Batman'a geri dndk.'' Gngr'n, ldrldkten sonra Adapazar yaknlarnda bir yere gmldne ilikin iddialar bugne kadar aydnlatlamad. Menzilciler'in yayn organ ''Hira'' dergisi Gngr'n ldrlmesinde hem limciler'i sulad hem de bunu sorgularken ''Devlet, Fidan Gngr'e hangi yzn gsterdi'' baln kullanarak ''Devlet-limciler kanadnn ilikisinden'' sz etti. Menzilciler'in 'Fecir grubu' Batman'da 'Fecir Kitabevi' evresinde cemaatleip rgtlendi. Grubun dini lideri hsan Yeilrmak ve siyasi lideri Giyasettun Uur 'un da limciler tarafndan ldrld ne srld. PKK, kendisine sava aan Hizbullah'a misilleme olarak etkin olduu Yola kyne baskn dzenledi. Bunun zerine kydeki korucu says arttrld.
slamiyet Gerekleri
324
Bir garip rgt Vasat... 'limciler'in ileri karakolu olan grup, lkeye yaylmak iin kullanld
Kebapya borlu terristle cihat (Mehmet Fara, Cumhuriyet Gazetesi ,23.01.2000) Operasyonda ele geirilen kasetlerin zmlerinden, Vasat'n, son dnemde Hizbullah rgt ile ilikisi belirlendi. siz gsz, toplum iinde bir yere varamam, karnn doyuracak kadar cebinde paras olmayan insanlar eriat devleti dyle kandrarak birer canavara dntrebilen rgtn kurbanlarndan biri de Mehmet A. adl kiiydi. Bu terristin zerinde kan yaz bir ibret belgesi: ''Yarabbi, inallah borlarm demeden canm almazsn. Yarabbi, kul hakkyla yanna varmak istemiyorum. Senden tek istediim, benim kendi yolunda ehit olmam nasip eylemendir. Vereceim kul haklar: ...kitapevi 3 milyon, ...kebap salonu 400 bin, Kyl Garaj yaknndaki drmcye 500 bin, ... kasabna 300 bin lira borcum var. ...tm Hizbullahilerin slam dzeni iin, Allah'n dini slam kurmak iin mcadele eden tm Mslman kardelerime selam olsun...'' Gneydou'da gvenlik gleri 15 yldr Hizbullah'n Menzilciler ve zellikle de limciler kanadyla mcadele ederken, Gneydou'nun sanayi kenti olan ve Diyarbakr, Mardin ve evresinden g alan Gaziantep'te bir baka eriat kanat filizleniyordu. Sessiz ve derinden camilerde taban almas yapan, Kuran kurslarnda ocuklar eiten bu grup, ahmerdan Sar adl bir eriatnn nderliinde hareket ediyordu. Grup Vasat adl legal bir de dergi yaymlyordu. Vasat, uzun sre fark edilmedi. Gvenlik gleri iddete bavurmayan bu grubu uzun sre ''fikri almalar yapan kk bir slamc grup'' hatta ''tarikat'' olarak niteledi. Krt kkenli yurttalarn barnd, yoksulluun diz boyu olduu Gaziantep'in Perilikaya, Karyaka, ksorut gibi mahallelerinde giderek tabann genileten grup, bir sre sonra ''cihat'' karar ald. Gneydou'daki limciler ve Menzilcilerin eylem yntemleri ile stratejilerinden etkilenen grup, silahl eylemleriyle kaos yaratmay, ve bu yntemle de bata anlurfa, Adyaman, Mersin olmak zere tm blgeye yaylmak istiyordu. Aslnda Vasat, limcilerin bir ''ileri karakolu'' olarak grev yapyordu. Vasat rgt sonunda harekete geme karar ald. nce Menzilciler, daha sonra da limcilerin Gneydou'da byk darbe almasndan da yararlanarak ilk fitili ateledi. Gaziantep'te kurulan kitap fuar bunun iin ok iyi bir ortam olarak dnld. Fuarda ncil kitaplarnn satld Mjde Kitabevi'nin standnn bulunmas da bir frsat olarak deerlendirildi. 14 Eyll 1997... Gaziantep Fuar'nda 14 Eyll 1997 gn patlayan bir bomba byk panie yol at. Yzlerce kiinin bulunduu fuarda, Mjde Kitabevi'ndeki patlamada 1ocuk yaamn yitirdi, 22 kii de yaraland. Eylem Gaziantep'i sarst, kentte korku sat. Gaziantep Emniyet Mdrl, seilen hedeften yola karak eylemin eriat bir rgt tarafndan yaplm olabilecei zerine durdu. Derinletirilen soruturmada 10 kii gzaltna alnd. Polis, bombal eylemin Hizbullah'n bir kolu olduu bildirilen Vasat adl eriat rgte gerekletirildiini, yakalananlar arasnda rgtn il sorumlusunun da bulunduunu aklad. Polisin yapt aklamaya gre yakalanan kiiler unlard: Vasat askeri kanat sorumlusu Mehmet Yldrm , Gaziantep ksorut blge sorumlusu Zabit Durmu ve ksorut Temizyrek Camii sorumlusu Yaar Yavuz ile 7 militan. Sorgulama sonucu, ele geirilen kiilerin, 1996 ylndan itibaren Vasat isimli dergi etrafnda toplandklar
akland. Mersin balantl srdrlen operasyonlarda, daha sonra rgtn lideri ahmerdan Sar ile st dzey yneticileri Mehmet Kurt , siyasi kanat ve tebli sorumlusu Hasan Glgeli , Perilikaya semt sorumlusu sa Bozkurt , Karyaka semti sorumlular Cemal ve Kemal Gler , ksorut Geylani Camii sorumlusu Hasan omak , Yazck Kuran Kursu sorumlusu rfan Glm, Mehmet Karaca, Nusret Reber ve Mersin szde askeri kanat sorumlusu Faruk ztrkolu yakaland. Polisten rgte bomba Polis operasyonlarnda el bombalar, tabanca, pompal tfekler, el yapm bomba malzemeleri ve rgtsel dokman ile baz porno yaynlar ele geirildi. Vasat'n askeri kanat sorumlusu Mehmet Yldrm, bombalar, rgt lideri ahmerdan Sar'dan aldn itiraf etti. Sorgulanan Sar da bunlar, Siirt Emniyet Mdrl Kurtalan evik Kuvvet Grup Amirlii'nde grevli polis memuru Halil Yldz' dan aldn syledi. Bu itiraf sonras Halil Yldz tutukland, 3 polis hakknda da soruturma ald. Yldz'n yarglanmas sryor. kinci operasyon Vasatlar aldklar bu darbenin ardndan rgtlenmeyi brakmadlar. Urfa, Malatya, Mersin ve Gaziantep'teki rgtlenme abalar daha sonra da srd. Polis Gaziantep'teki ikinci operasyonla ilgili aklamay 13 Ekim 1999 gn yapt. Emniyet Mdrl'nden yaplan aklamaya gre ilk eylemini 14 Eyll 1997'de Gaziantep fuar alannda bulunan bir kitapevi standna bomba atarak yapan rgt, ikinci operasyonda kertilme aamasna geldi. Daha nce bata liderleri olmak zere, birok yesi yakalanarak deifre edilen rgtn, Gaziantep'te yeniden taban oluturma abasna girdiinin belirlenmesi zerine yaplan operasyon sonucu Ramazan D. ve Mehmet A. gzaltna alnd. Sanklarn zerlerinde ve evlerinde yaplan aramalarda, rgtsel amal 65 teyp kaseti ve ok miktarda dokman ele geirildi. Karargha baskn Polisin basna yapt yazl aklamaya gre ikinci byk darbenin vurulduu operasyon yle gerekletirildi: Ramazan D. ve Mehmet A.'nn sorgularndaki itiraflarndan, Vasat iinde faaliyet gsteren baz kiilerin, 10 Ekim'de Gaziantep 29 Ekim Mahallesi'ndeki bir evde toplant yapaca belirlendi. Polis yapt baskn sonucu, rgtn il sorumlusu Hasan . ile evket ., Mehmet K., Abdulkadir ., Kadir ., Selami ., Yusuf . ve Mehmet D. 'yi yakalad. Yakalanan bu kiilerin ev ve iyerlerinde yaplan aramalarda, rgtsel amal 50 teyp kaseti, ok miktarda rgtsel dokman ve kitap bulan polis, soruturmay genileterek srdrd. Bor iinde bir Vasat Operasyonda ele geirilen kasetlerin zmlerinden, Vasat'n, son dnemde Hizbullah rgt ile ilikisi belirlendi. Bu arada gzaltna alnan Mehmet A.'nn zerinde kan ''vasiyet'' balkl bir yaz da dikkati ekti. Yaz, Vasat rgtnn hangi sosyal kesim iinde rgtlendiini de gzler nne serdi. siz gsz, toplum iinde bir yere varamam, karnn doyuracak kadar cebinde paras olmayan insanlar eriat devleti dyle kandrarak birer canavara dntrebilen rgtn kurbanlarndan biri de Mehmet A. adl kiiydi. Bu terristin zerinde kan yaz bir ibret belgesi: ''Yarabbi, inallah borlarm demeden canm almazsn. Yarabbi, kul hakkyla yanna varmak istemiyorum. Senden tek istediim, benim kendi yolunda ehit olmam nasip eylemendir. Vereceim kul haklar: ...kitapevi 3 milyon, ...kebap salonu 400 bin, Kyl Garaj yaknndaki drmcye 500 bin, ... kasabna 300 bin
lira borcum var. ...tm Hizbullahilerin slam dzeni iin, Allah'n dini slam kurmak iin mcadele eden tm Mslman kardelerime selam olsun. Ne mutlu taguta (eytana) kar kp, dzenlerine kar kan tm Mslmanlara. Ne mutlu slami hkim uruna ehit olan ve ikence eken mminlere...'' Vasat'n bu militannn bor iinde yzmesi, karnn doyuracak para bile bulamamas, rgtn ekonomik kriz iinde olduunun da gstergesi. rgt bu nedenle bir sre sonra limciler gibi blgede fitre ve zekt ad altnda hara toplamaya balad. Karnn doyuramayan bir militanla yaplanmasn koruyamayacan anlayan Vasat, hara toplama almalar srasnda da nc darbeyi yedi: Vasat'n Hara timlerine ynelik ilk operasyon geen yln ramazan aynda yapld. Ancak polis bu kez aklamalarnda, Vasat yerine ''Hizbullah'' adn kulland. Terrle Mcadele ve stihbarat ubelerini n ortaklaa gerekletirdii operasyonlarda, ''Hizbullah-Vasat'' rgt yeleri Mustafa Karakurt, Mehmet Altnba, Seydi Ate, Mustafa Sezer, Mehmet Tosun, Kasm Aslancan, Mecit Horoz, Mslm Ta, Mehmet Sezer, Mustafa Gl, Ramazan Yavuzatinca, Bahattin Keskin, ahin Evsen ve brahim Dndar yakaland. Mustafa Karakurt'un eriat rgtn blge sorumlusu olduu bildirildi. Sanklarn ev ve iyerlerinde yaplan aramalarda 1 adet Takarov marka tabanca, 2 arjr, 8 adet fiek, 1 satr, ok sayda propaganda materyali, rgtsel yayn ve dokman, rgt faliyetlerinin anlatld raporlar ve rgt tantc teyp kasetleri bulundu. O dnemde Gaziantep Emniyet Mdr Vekili Haim Tun , ele geirilen yayn ve belgelerin incelendiini, rgtn ''anayasal dzeni ykp yerine ran modeli bir molla devleti kurmay'' amaladklarnn belirlendiini aklad. Aklamada, rgtn Gaziantep ve evresinde taraftar kazanmaya aba harcad, parasal kaynak salanmas amacyla komiteler kurduu ve fitre ve zekt ad altnda halktan para toplad belirtildi. Hedef bu kez imamlar Hara etesine drdnc operasyon da bu yln ilk haftasnda yapld. Polisin 5 Ocak 2000 gn basna yapt aklamaya gre Gaziantep'te gerekletirilen operasyonda, ''cami imamlarn tehdit eden ve esnaf fitre-zekt ad altnda haraca balayan yasad eriat rgt'' bu kez de ''Hizbullahlar'' olarak kamuoyuna akland. Operasyonlarda, zellikle Perilikaya, zgrlk, nald ve 29 Ekim mahallerindeki Hasip Drri, Geylani ve Abuzer Gaffari camilerinde rgtlenme almas yaptklar, halktan zekt ve fitre ad altnda para topladklar belirlenen Hman Yiit (23) ve Mehmet Bozgeyik (29) yakaland. Hizbullah'n st dzey sorumlusu olduu bildirilen Hman Yiit'in verdii bilgi dorultusunda operasyonu derinletiren polis, brahim Yavuz, Ramazan Kaya, Halit stnda, Murat stnda, M.K., A.A., Mehmet Naki Erat, efik Mert ve Murtaza Halla ' da gzaltna alarak soruturmay geniletti. Yakalanan rgt mensuplarnn ev ve iyerlerinde yaplan aramalarda, 4 kesici alet, rgte ait 92 milyon lira para, rgtsel propaganda amal 30 teyp kaseti, ok sayda kitap, el yazm notlar ve rgt yelerinin faaliyet raporlar bulundu. Dnemin Gaziantep Emniyet Mdr Vekili Haim Tun yapt ikinci aklamada, bu kez yakalanan militanlarn, ''rgte finansal kaynak salamak iin zekt timleri oluturduklarnn ve bu timler araclyla halktan zekt ad altnda para topladklarnn belirlendiini'' bildirdi. Yoksul terristten de hara Yaplan aratrmalar ve sanklarn ifadelerine gre, rgte katlan her Hizbullah yesinden,
gelirinin yzde 10'unun her ay dzenli olarak ''nfak'' (aidat) ad altnda topland belirlendi. Tun, ''Gzaltnda bulunan sanklarn hepsinin her ay dzenli olarak rgte aidat dedikleri ve aidat deyenlerin tamamnn yardma muhta kiilerden olutuu grld'' aklamasyle tiraji-komik bir yaplanmaya da dikkat ekiyordu. rgt, karnn doyurmaktan aciz kendi yesinden bile hara alacak duruma gelmiti. Haim Tun'un, sanklarn rgte taraftar kazandrmak ve taban oluturmak iin camilerde rgtsel eitim yrttklerini belirledii aklamasnda, terristlerin imamlara bile nasl acmadklarna dikkat ekti: ''Sanklarn, camilerde izinsiz yrttkleri eitim faaliyetlerine kar kan imamlar, darp, tehdit ve baklama gibi eylemler yaparak sindirdikleri, camilerde rahata rgt militanlarna ve sempatizanlara siyasi amal eitim verme abas iine girdikleri saptand.'' Bu arada, rgtn il sorumlusu olduu belirtilen ve ismi aklanmayan bir kiinin Kuzey Irak'ta bulunduu renildi. Vasat Urfa'da Diyarbakr Devlet Gvenlik Mahkemesi'nde Hizbullah'n Vasat Grubu'na ye olduklar iddiasyla grlen tek dosya rgtn Urfa grubuyla ilgili. Esas hakkndaki grn sunan savc, sanklarn rgt yelii sulamasyla 12 yl 5'er ay hapisle cezalandrlmalarn istedi. Aralarnda anlurfa il sorumlusu mer Sarkaya 'nn da bulunduu 7'si tutuklu toplam 14 sankla ilgili iddianamede, militanlarn anlurfa'da radikal slami hareketlerin yntemlerini kendilerine esas alarak hcre evlerinde eitim grdkleri, rgtn lideri ahmerdan Sar'dan ra oluturmalar talimat aldklar belirtildi. rgtn askeri kanadnn deifre olmamak amacyla faaliyetlerine bir sre ara verdikleri kaydedilen iddianamede yle denildi: ''... Tm sanklar rgtn lideri olan ahmerdan Sar'nn yanna giderek 'Canm ve malm koruduum gibi ahmerdan Hoca'y ve slam koruyacam' yemini ederek Trkiye Cumhuriyeti'nin rejiminin bir kfr rejimi olduunu ve mutlaka yklmas gerektii szn vermilerdir.'' Vasat cami imam Sanklardan Mehmet Ali G 'n anlurfa'daki Altnova Camisi'nde imam olduuna dikkat ekilen iddianamede, bu sann camiye gelenlere Vasat rgt'n tantc bilgiler vererek rgt propagandas yapt vurguland. ddianamedeki en arpc blm, Vasat rgtnn kaaklk balants... ddianameye gre Vasat ''Gaziantep merkezinde toplu halde silah kaakl yapyor''... Malatya'da trban eylemcileri Vasatlar Malatya'da ise trban eylemleriyle ne ktlar. Malatya nn niversitesi'nde trban genelgesini uygulayan Rektr mer arlak aleyhine eriatlar tarafndan uzun sre devam eden protesto gsterilerinin ardndan kentte radikal dinci rgtlere ynelik operasyonlar sklatrld. Malatya'daki olaylarn ardndaki rgtlerden biri olarak bilinen Hizbullah Vasat Grubu'na ynelik stihbarat ve Terrle Mcadele ube Mdrl'nce gerekletirilen operasyonlarda ok ilgin bir durumla karlalmt. rgtn hcre evlerini basan polisler, bir hcre evine girdiklerinde rgt elamanlaryla birlikte oturan 4 polisle karlamlard. Srdrlen operasyonlarda aralarnda Malatya il sorumlusunun da bulunduu 20 kii daha 4 pompal tfek ve ok sayda rgtsel belge ile birlikte ele geirildi. Malatya Emniyet Mdrl'nn operasyonla ilgili aklamasnda, rgt mensuplarnn, ''mevcut anayasal dzeni ykarak yerine eriata dayal bir rejim getirmeyi amaladklar'' belirtilmi ve yle denilmiti:
''rgt mensuplarnn eri esaslara dayal bir rejim dzenine geilebilmesi iin silahl eitimin art olduunu kabul ettikleri renilmitir. rgt mensuplar Vasat Grubu'nun ra bakan olan ve halen Gaziantep Cezaevi'nde tutuklu bulunan ahmerdan Sar'nn talimatlar dorultusunda pompal tfek alarak silah eitimi yapmlardr. te yandan esnaf, sanayi, renci ve eitli kurumlarda rgtlenme faaliyetleri ierisine giren rgt mensuplar, rgte gelir temin edebilmek iin kurban derileri, fitre, zekt ve ba ad altnda para toplam ve yelerinden aldklar aidatlarla Trkiye genelindeki 11 ilde rgtlenme almalarnda bulunduklar da tespit edilmitir.'' Hizbullah iinde faaliyet gsterdikleri belirlenen polis memurlarna gelince... Polislerden nn evik Kuvvet ube Mdrl'nde, birinin de karakolda grevli olduu renildi. Birinin tutukluluu sryor. te bir garip rgt Vasat... Porno yayn okuyan, cihat iin a karnna dolaan, bu arada liderlerine ''biat'' eden (ballk) terristlerin bulunduu bir rgt... Vasat, ''mam-polis-karn a yoksul ger geninde'' Gneydou'da bir grnd bir kayboldu.
Hizbullah' kimin kurduu, kimin destekledii sorular hep yant arayacak...

Gneydou kr kuyu, herkes bir ta atyor
(Mehmet Fara, Cumhuriyet 24.01.2000)
Trkiye, 1984'ten bu yana PKK, 1987 ylndan bu yana da Hizbullah'la urayor. Biri Urfal, biri Diyarbakrl iki insan... Abdullah calan , Hseyin Veliolu ... kisi de Milli Trk Talebe Birlii'nin (MTTB) toplantlarna katlyor genlik dnemlerinde. kisi de baarsz renci... Sonra biri Marksist bir rgtn, dieri de eriat bir rgtn banda ortaya kyor. Ve ikisi de ''maks talihini' bir trl yenemeyen Gneydou'yu, uurlarna savatklarn ne srdkleri Krt yurttalara zindan ettiler. PKK ile savata 10 bin ehit verildi, 30 bine yakn PKK'li ldrld. Hizbullah'n lm bilanosu ise henz net deil... Kimi kaynaklara gre 3 bin faili mehul cinayetin arkasnda onlar var. ki rgt de ok canlar yakt... Gneydou'da bu iki rgt nedeniyle ''ivan'' edilmeyen (at yaklmayan) ev yok gibi. Krt devleti peindeki PKK, eriat Krt devleti peindeki Hizbullah.... kisi de marjinal bir yapya doru hzla srklenmekte. rgt lideri yakalanm, kadrolar tasfiye edilmi, binlerce militan ldrlm PKK bir kmazda... rgt lideri ldrlm, ra yeleri etkisiz hale getirilmi ve 2 binden fazla yesi tutuklanm, 2 bin tetikisi deifre edilmi Hizbullah ise yedii byk darbenin sarsntsnda. PKK'yi bir tarafa brakp 5 gndr mahkeme tutanaklarn, terr rgtnn yayn organlarn, sempatizan ve militanlarnn itiraflarn, anlatmlarn incelediimiz ve bu belgelerden yola karak irdelemeye altmz Hizbullah'a dnelim. rgt kim kurdu? ''Hizbullah' kim kurdu...'' En ok sorulan soru bu... Hizbullah PKK'ye kar devlet gdmnde mi kuruldu? Grevi bitince etkisiz hale mi getirildi? Devlet gvenlik gleri iki Krt rgtn de birbirine krdrarak bir tala iki ku mu vurdu?.. Sorular bitmiyor.
slamiyet Gerekleri
329
lkinden balayalm... Demokratik, sosyal ve hukuk devletinin terr pasifize etmek iin bir terr rgtn kurmas kimilerine gre byk bir ''risk'' . Buna yle de yant verilebilir: ''Devlet bir terr rgtn kendi gleriyle etkisiz hale getirmekten aciz mi?.. Ya da devlet, istihbarat gleriyle, bir terr rgtnn karsna karlacak bir baka rgtn, ileride hem toplumda hem de rejimde onarlmaz yaralara yol aabileceini hesaplayamaz m?..'' Hizbullah'n iinde gerek dnce baznda gerek eylem dzeyinde mcadele etmi kaynaklarn ounun gr, aslnda Hizbullah, ''fikri dzeyde kitabevleri evresinde almalar yapan insanlarn, bir elinden tespih alnp dier eline silah verilmi hali...'' Yani Hizbullah, dernek kurulur gibi planl olarak PKK'nin karsna karlan bir yaplanma olarak deerlendirilmiyor. Daha dorusu, yaplanma aamasndaki bir eriat gruba, bir baka terr grubunun karsnda gz yumulmas, hatta destek salanmas durumu var. TBMM Faili Mehul Cinayetleri Aratrma Komisyonu raporunda, cinayetlere gz yumma konusundaki kukular derinlemesine incelenirken, devletin desteini gz nne seren bir de rnek veriliyor: ''Komisyonumuza, 27 Temmuz 1993 tarihinde bilgi veren Batman Emniyet Mdr ve Vali Yardmcs, Batman'n Gerc ilesine bal Seki, Gnll ve iekli kylerinde Hizbullah kamplar bulunduu, devlet glerinin de bu kampa yardmc olduu ynnde haber aldklarn, bu kamplarda Hizbullah mensuplarnn siyasi ve askeri olarak eitildiini, bunun zerine jandarma yetkilileriyle konutuklarn, askeri yetkililerin, 'bu rgt militanlarnn kendileriyle olan irtibatlarn deiik ynlere evirdikleri iin nefret edip onlarla irtibatlarn kestiklerini' beyan etti... Bunun zerine Jandarma Genel Komutanl'na bir mzakere yazlm, verilen cevapta, 'iddiann aslsz olduu, ad geen blgede Hizbullah'a ait kamp olmad ve krsalda faaliyet gstermedii' bildirilmitir...'' Kamp bulunduu belirtilen Seki, iekli ve Gnll kylerinin Hizbullah lideri Veliolu ile Ankara'da yakalanan rgt yneticisi Mahmut Demir ve rgtn yeni lideri olduu bildirilen sa Altsoy 'un kyleri olduunu vurgulamak gerekiyor. Bu kylerde cumartesi gn ok sayda snak bulunduu da unutulmamal. Olay yalnzca Hizbullah'a gz yummay kapsamyor. Gneydou'da, ''Kuran ayetleriyle hadislerin helikopterlerle atlmas ya da elden datlmas'' eylemi de blgede PKK ve Hizbullah'a ynelik politikalar davurmaktadr. Bu bildirilerde PKK'liler, ''kfir'' , ''snnetsiz gvur'' diye nitelenirken, Hizbullah taban da adeta ''cihada arld'' ... Hizbullah'a gz yumulmasna ynelik ilgin kantlar fazla aramaya gerek yok... rgtn 300'den fazla insan ldrd ne srlen Silvan'da, sokak ortasnda gpegndz cinayet ileyenlerin ellerini kollarn sallayarak dolamas, bir ocuun bile dikkatinden kamayan bir gerek olarak hafzalara kaznd. Hatta bu kiilerin bazlarnn kendilerini kovalayan yurttalardan kurtulmak iin Hizbullah'a destek verdikleri bilinen baz korucularn evlerine snmalar daha da artcdr... TBMM raporunda bu konudaki endieler de yle dile getirildi: ''Hizbullah olarak adlandrlan kiilerin eylem yapp yakalanmamasndan tr devlet zan altnda kalmaktadr. Bu karanlk arkasnda devletin olduu propagandas youn olarak PKK tarafndan krklenmektedir...'' Blge insan da bu nedenle bu rneklerden yola karak srekli ''Tetikileri devlet koruyor'' dedi. Hatta bu nedenle Hizbullah'a ''Hizbulkontra'' denildi. Hizbullah'a en byk darbenin vurulmasn salayan yneticilerden olan Diyarbakr Valisi Cemil Serhadl 'nn, geen hafta, ''Hizbullah' devlet destekliyor mu'' sorusuna bir televizyonun canl yaynnda verdii u yanttan yeniden yola kalm:
''...Destek demeyelim, belki sempati duymu olabilir...'' Devletin iinde bulunan gvenlik birimlerinin bazlarnn Hizbullah'a sempati duyduu zaten kanlmaz bir gerek. Daha nce rneklerini verdiimiz gibi, Gaziantep'te rgte bomba salayan Halil Yldz , Siirt mniyet Mdrl Kurtalan evik Kuvvet Grup Amirlii'nde grevli polis memuruydu. Malatya'da Hizbullah'n hcre evinde rgt militanlaryla yakalanan 4 niformal da birer polisti. Geriye dnp sorarsak, Gneydou'da 1998 ylna kadar her gn ok sayda arkadan PKK terrne kurban veren bir polisin, bir zel timcinin ya da bir uzman avuun, PKK'lilerle amansz bir savaa giren, stelik bunu ''din-iman uruna yaptklarn'' anlatan Hizbullahlara sempati duymamas mmkn m?.. Kim Hizbullah?.. Yoksulluk nedeniyle ''Avrupa'' ve ''bol dolar, mark'' vaadiyle daa ekilen PKK'lilerle ''eriat devleti ve cennet garantisiyle'' tetik ektirilen Hizbullahlar arasnda ne fark var?.. Bu iki rgt, ''ana hedefleri TC'' olduuna gre neden savat?.. Sonra ''Dmanmn dman dostumdur'' dncesiyle neden atekese gitti?.. Bu atma niin ksa sre sonra yeniden alevlendi?.. Bu sorulara kar tek seenek olarak verilen yant, her zaman u olmutur: ''Tek hkim g...'' Hintkeneviri ekim alanlarnn yzde 75'inin bulunduu (Urfa'da 1997-1998'de 100 milyon kk dii hintkeneviri ele geirildi), ran zerinden uyuturucu trafiinin ynlendirildii, kurban derilerinin gasp edildii, fitre ve zekt ad altnda trilyonlarca liralk haracn topland, korucu ad altnda feodal aalarn binlerce marabasn (kyl-ii) hem silahlandrd hem maaa balad, Kuzey Irak zerinden mazot ve silah kaaklnn yapld (Urfa'da 1996 ve 1997'de TIR'lar dolusu silah ve mhimmat ele geirildi), ''General Zinnar'' kod adl Alaaddin Kanat , ''Yeil'' kod adl Mahmut Yldrm 'n karanlk dehlizlerde cirit att, at izinin it izine kart bir corafi blgede, terr rantnn bllmesi acaba hangi rgtn, kimlerin iine gelecektir? ki terr rgt arasndaki atmann kkeninde sakn bu unsurlar nemli birer etken olmasn?.. ''Ne kadar kan, o kadar rant...'' Ya olayn siyasi boyutu... 28 ubat sreciyle pasifize edilen bir siyasi yaplanmann, eriat bir grubun terr estirdii, kaos yaratt bir blgede, imam-hatip okullarn arka bahesi olarak grmesi, yzlerce belediye bakanln almas, buralarda eriatlar istihdam etmesi, milletvekili sandalyelerinin nemli bir blmn kapmas neyle ifade edilmektedir?.. Blgede Nurcularn, Nakibendilerin ve dier tarikatlarn etkin olduu niversitelerde eriat yaplanmalara gz yumulmas, Hizbullah olgusuna az m etki yapmtr? eriat valilerin koltua oturtulduu Gneydou'da, ikili lokantalarn, TEKEL bayilerinin, elence yerlerinin kapatlmas, Hizbullah korkusunu az m arttrmtr?.. rgtn ekmeine bu unsurlar hi mi ya srmemitir?.. Sorular... sorular... Bitmeyen sorular... ''Hizbullah' devlet mi kurdu, rgte hangi gler destek verdi, kimler gz yumdu, kimler sklan kurunlar, akan kanlar srasnda ellerini ovuturdu?..'' Yalnzca ''devlet'' ya da ''Kontrgerilla'' deyip iin iinden syrlmak hi mantkl gelmiyor. Gneydou'nun bir kr kuyu olduu unutulmamal... Herkesin bu kuyuya bir ta att da... Sorulara yant vermek kolay!.. Ancak birilerinin bu talar karp saymas gerekiyor. Sahi, hangi ta kim atmt?.. ounluu genler
eriat terr rgt Hizbullah'n yakalanan 200 militan zerinde yaplan inceleme sonucunda terristlerin byk blmnn 15-24 ya arasnda genler olduu belirlendi. ounluunu isiz veya renci genlerin oluturduu rgtte, 10-14 yandaki ocuklarn da bulunmas dikkat ekti. Ancak yzde 22'sinin yksekokul mezunu olduu belirlenen terristlerin hemen hepsinin erkek olduu ve faaliyetlerinin byk ounluunu kent merkezlerinde gerekletirdikleri bildirildi. 2 bin Hizbullah terr rgt yesinin dosya bilgileri zerinde gvenlik yetkililerince yaplan incelemede, rgtte genelde 15-24 ya arasndaki genlerin ounlukta olduu belirlendi. ncelemede, rgtn yzde 2 orannda 35-65 ya arasndaki terristlerden olutuuna ve yzde 2.5 orannda 10-14 ya arasnda ocuk bulunduuna dikkat ekildi. Hizbullahlarn yzde 40.5'inin lise mezunu olduu belirlenen incelemede, terristlerin yzde 1.5 orannda cahil, yzde 19 orannda ilkokul mezunu ve yzde 14 orannda ortaokul mezunu olduklar aktarld.rgt mensuplarnn yzde 97.5'inin eylemlerini kent merkezlerinde gerekletirdiinin belirtildii incelemede, yzde 2'sinin kylerde ve yzde 0.5'inin ise mezralarda faaliyetlerde bulunduu belirlendi. Meslek gruplar kategorisinde ise terristlerin ounun isiz veya renci olduu belirtildi. Buna gre, militanlarn yzde 27'sinin renci, yzde 28.5'inin serbest meslek sahibi, yzde 14'nn ii, yzde 1.1'inin ifti ve yzde 1'inin memur olduu aktarld. rgt iinde sadece yzde 2.5 orannda kadn terrist olduu akland. nceleme sonucunda ekonomik, sosyal, eitim gibi nedenlerle krsal alanlardan byk ehirlere ynelik ar ge dikkat ekilerek, genlerin, bulunduklar ortam nedeniyle istismara ak olduklar ve terr rgtlerine kaynak oluturduklar ifade edildi. Not: Gazeteci Faik Bulut ve Mehmet Fara'n hazrlad Hizbullah kitab rgt btn aklyla gzler nne seriyor. Hizbullah sanklar 11.05.2000 tarihinde yarglanmaya balandlar.
SLAM ORGTLER : HZBULLAH CNAYETLER

STANBUL BEYKOZ'DA BASILAN HCRE EVNDEN SONRA HZBULLAH TARAFINDAN LDRLEN KLERN TOPLU MEZARI BULUNDU
slamiyet Gerekleri
332
Foto: Sabah Gazetesi, 20.01.2000
Foto: Sabah Gazetesi, 20.01.2000
Cumhuriyet gazetesi uzun sredir Hizbullah tehlikesine dikkat ekmiti. Kanl dinci terr rgtnn rant paylam iin iledii cinayetlere, adam karma va fidye olaylarna yer veren Cumhuriyet, Hizbullah'n PKK kadar tehlikeli bir rgt olduunu belirtmiti. rgtn siyasi balantlarna da yer veren gazete, sk sk Hizbullah'n ran ve RP ile de ilikileri bulunduunu yazmt. Humeyni devriminin ihrac amacyla ran'n Trkiye'de faaliyet gsteren Hizbullah'a destek verdiini belgelere dayanarak yazan Cumhuriyet, Tahran'n bu rgt PKK'ye alternatif olarak beslediini de belirtmiti.
BASINDA HZBULLAH HABERLER

HZBULLAH'IN CNAYETLER ZERNE MLLYET GAZETES'NDEN DERLENEN HABERLER Milliyet 20.01.2000 Nihat Altnta, smail Polat, Asl ktener, akir Aydn, Sekin envardar
nsan kasaplar
Hizbullah'n inanlmaz vaheti. skdar'daki korku evine yaplan basknda evin bahesinden kafalarna ivi aklm, bacaklar kesilmi ve telle boulmu plak on ceset karld. Cesetlerin kayp iadamlarna ait olduu belirtildi.
slamiyet Gerekleri
333
Lider kadrosunun ele geirilmesiyle byk darbe yiyen eriat terr rgt Hizbullah'n, ei grlmemi bir "toplu mezar" vahetine giritii de ortaya kt. skdar'da dn operasyon dzenlenen yeni hcre evinde dehet tablosuyla karlald. Evin kazlan her kesinden topraa gmlm plak cesetler kt. Elleri ve ayaklar bal olan ve cenin pozisoyununda gmlen on cesedin stanbul'da karlan iadamlarna ait olabilecei bildirildi. Ele geirilen iki Hizbullahnn itiraflaryla derinletirilen ve toplu mezar tespitine kadar uzanan operasyonlar, terr rgtnn mstakil evleri tercih ettiini de ortaya koydu. Kavack'ta Hizbullah lideri Hseyin Veliolu'nun l, Marmara blge sorumlusu Edip Gm ile askeri kanat sorumlusu Cemal Tutar'n sa yakalanmasnn ardndan polis, rgtn dier hcre evleri iin operasyonlar srdryor. Gm'n sorgusu, yer gstermesi ve ele geirilen belgelerin incelenmesi sonucu skdar Hasippaa Caddesi 2. kmaz Sokak 26 numaradaki gecekondu, dn sabah 03.30 sralarnda Terrle Mcadele ube Mdrl ekipleri tarafndan ablukaya alnd. Kazdka ceset kt Kimsenin yaklamasna izin verilmeyen gecekonduyu didik didik arayan polis, daha sonra belediyeden gelen be iiyle birlikte nce kmrl kazmaya balad. stanbul Emniyet Mdr Hasan zdemir cesetlerin zerinde patlaycl tuzaklar olabilecei uyarsnda bulundu. Saat 10.30 sralarnda kmrlkte yaplan kazda, topran bir metre altnda elleri ve ayaklar bal vaziyette gmlm sekiz ceset bulundu. Ar bir kokunun yayld ve grevlilerin, maske takarak girebildii evin penceresinin dibinde de ayn ekilde gmlm bir ceset bulundu. Bu gelime zerine evin ii ve dndaki her ke kazlmaya baland. Evin n taraftaki iekliin yanndaki betonun altndan da bir ceset karld. Dozer ve i makinalarnn da katld. Cesetler ambulanslarla Adli Tp Kurumu'na kaldrld. Sorgulayp ldrdler Kayp iadamlarna ait olduu belirtilen cesetlerin, elleri gs hizasnda ve ayaklar balandktan sonra iple boularak ldrldkleri anlald. zerleri toprak, ta ve betonla rtlen cesetlerin rmeye balad belirtildi. Boyunlarnda boulduklar ipler dahi duran ve cenin pozisyonunda gmlen cesetlerin, rgt tarafndan karlan ve sorgulandktan sonra ldrlen kiilere ait olduklar akland. Eyll aynda kiraladlar Cesetlerin bulunduu yeni hcre evinin Vanl olduklar belirtilen iki ocuklu bir ailenin, 17 Eyll 1999'da ETT emeklisi Ziyaettin Yeri'den kiraland renildi. Yeri'nin ifadesi sonucu evi tutan kiinin Edip Gm olduu belirlendi. Kadnn kara arafl olduunu ve kocasnn da kskan bir kii grnm verdiini belirten mahalle sakinleri, "Geldikleri ilk gnlerden itibaren zaman zaman kmrln bulunduu blmden evin giriine kadar araf geriyordu. Eini kskandn dnerek pek bakmyorduk" dediler. Kskan koca imajn veren katillerin, bu arafla cesetlerin gmlmesini kamufle ettikleri ortaya karld. Katillerin, Kavack'ta dzenlenen operasyon gecesi evi boaltklar renildi. Karlan kiileri sorgulayp ldrdkten sonra gmmek amacyla kiralanan gecekonduya dn Edip Gm de kar maskeli olarak getirildi. Tatbikat amacyla bir sre evin iinde tutulan Gm, daha sonra ekip otosuyla ubeye gtrld. Kuyu da inceleniyor skdar Cumhuriyet Savcs eref Tzn, ieride baka ceset olmadn syledi. Cesetlerin hepsinin erkek olduunu kaydeden Tzn, cesetlerin nasl gmldne ilikin soruya, "Dokuz kii nasl gmlrse yle gmlm" karln verdi. Tzn, evden ayrldktan sonra bir ceset daha bulunmas zerine geri dnd. Gecekondunun arka bahesindeki
tulumba, skdar Belediyesi'ne bal ekiplerce kompresr araclyla krld. Kuyudaki suyun ekilecei ve kuyunun ierisinde de ceset olup olmadna ilikin inceleme yaplaca bildirildi. Kafasna ivi aktlar karlan cesetlerden birinin kafatasnda beton ivisi bulunduu, baz cesetlerin de kol ve bacaklarnn krld ve kesildii, maktllerin ikenceye maruz kaldklar renildi. Gecekondunun bahesinde ve evresinde baka cesetler olma ihtimaline karn, bir kepe yardmyla kaz yapld. Cesetlerin karld yerler de, mikrop yaylmamas amacyla grevliler tarafndan kirelendi. Kuri'in sorgu kasetleri kt Nihat Altnta, akir Aydn stanbul Hizbullah'n lider kadrosunun kertildii operasyonda ele geirilen malzemeler arasnda slamc yazar Konca Kuri ve Malki cinayeti davas san Mehmet Smbl'n sorguland video kasetler bulundu. Kasetteki grntlerde sorgu ekimleri tespit edildi. Hizbullah'n Marmara blge sorumlusu Edip Gm ile askeri kanat sorumlusu Cemal Tutar'n sorgusu Terrle Mcadele ube Mdrl'nde oluturulan zel ekip tarafndan yaplyor. Ele geirilen mazlemelerin tamamnn incelenmesinin birka ay bulacan belirten st dzey bir emniyet yetkilisi, "Evrakla baz kasetler imha edilmek istenmi. Bu yzden bunlarn durumlar Kriminal Laboratuvar'da iyiletirilmeye allyor" dedi. Paralanmak istenen video kasetlerinin incelenmesi sonucu Kuri ve Smbl'n sorgu grntlerinin ele geirildiini belirten yetkililer, bu ekimlerin son derece lks denmi bir odada yapldn ifade ettiler. Suu: slamiyet'e kt reklam rgtn sorgu kasetlerinde, terristlerin, Kuri'e slamiyet'le ilgili kt ynde reklam yaptn syledikleri bildirildi. Edip Gm'n gece ge saatlere kadar sren sorgusunda, cesetlerin gmld evin adresini verdiini ve buray kendisinin kiraladn itiraf ettii kaydedildi. 21 cinayetten sorumlu tutulan Tutar'n ise, sorguda samimi hava sergilemedii, ele geirilen ifreli mesajlarn Gm tarafndan hazrland, militan kadroyla bu ekilde haberletikleri ileri srld. Yaklak 2 bin merminin kullanld belirtilen operasyonda ele geirilen dokmanlarn incelenmesi sonucu elde edilen bilgiler dorultusunda, Adyaman, Batman, Gaziantep ve Diyarbakr'da da baz adreslere operasyon dzenlendii bildirildi. Mahalleliye et de datmlar Korku ve vahetin evini iki ocuklu ve kendilerini depremzede olarak tantan bir ailenin kiralad ortaya kt. Hizbullah vahiler, mahalleliye et de datmlar Vahet gndelik hayatn ortasnda daha da byyor. Kar evdeki yal kadnlarn pencere kenarnda ay ierken seyrettikleri, iinde iki ocuklu bir kar - kocayla bir kaynbiraderin yaad evin ardiyesinden rm cesetler ardardna kyor. Maskeli grevliler ceset saysn parmak iaretiyle bildiriyor. gn nce Kavack'taki operasyonda yakalanan Hizbullah militannn verdii ifadeler dorultusunda Beylerbeyi, Kirazltepe'deki bir evde arama yapan polis bir vaheti ortaya kard. Bir sre nce esrarengiz biimde pepee kaybolan Zehra Vakf yesi iadamlarna ait olduu sanlan cesetler Kirazltepe Hasippaa Mevkii 2. kmaz'daki 26 numaral tek katl evde zerlerine beton dklm halde bulundu. Elle, telle, poetle bodular Betonu kran grevlilerden Hseyin Kefal, korkun manzaray anlatyor: "lk ikisi balarna poet geirilerek boulmu. Dierleri elle ya da telle. Bei altta yatyor, drd onlarn
stnde. kisi yatar vaziyette, yedisi cenin eklinde. Cesetler rlplak ve rm." Battaniyelerle tanan poet iindeki cesetler ambulansa ylrken ortala iddetli bir ceset kokusu yaylyor. Kaybolan iadamlarndan zzet Yldrm'n kardei Cesim Yldrm, kendisine tehisin burada yaplmayaca sylendii iin olay yerini terk ederken, polisler arasnda Hizbullah militanlarnn verdikleri ifadeler dorultusunda stanbul ile'de ve Gneydou'da da benzeri operasyonlar yaplaca ve slamc feminist Konca Kuri'in ksa zamanda bulunmasnn olas olduu konuuluyor. Ancak, Hasippaa Mevkii'ndeki evden sadece erkek cesedi kyor. Mahalle muhtar Turan Bekgz'n anlattna gre, ev drt ay nce ETT emeklisi mal sahibinden kendilerini depremzede olarak tantan iki ocuklu bir kar kocaya kiralanm. Vahetin ortaya kt evin karsnda oturan Ali Erdemir ve kzlar Hatice Gbrolu, Hizbullah militanlarndan kadn olann kendilerine aya geldiini, perdelerini her zaman smsk kapamasnn nedeninin kocasnn kskanl olduunu sylediini belirtiyor. Kendilerini depremzede olarak tantan aile bir keresinde mahalleliye kamyonla erzak, bir keresinde de adak kurban eti datm. Mahallelinin anlattklarna gre, zaman zaman minibsle kalabalk gruplarn geldii, zaman zaman bakkaldan 20 ekmek alnan Hizbullah'n hcre evindeki ikinci erkek kaynbirader olarak tantlm. Erkekler sabah yedide kp akama doru eve geliyormu. Hizbullah militan aile Kavack operasyonundan sonra evi terk etmi. Yetkililer, ardiyedeki beton zeminin altndan kan cesetlerin yaklak 15 gnlk olduunu belirtirken, stanbul Emniyet Mdr Hasan zdemir, operasyonu denetlemek iin saat 13.30'da olay yerine geliyor. Hava kararmaya balarken Hasippaa Mevkii 2. kmaz Sokak'n sakinlerinin dizleri baheyi altst eden dozerin sarsntsndan deil, gndelik hayatlarnn iki metre altndan fkran vahetten titriyor. Evden 100 kiilik liste kt Beykoz'da nceki gn baskn yaplan villadaki aramada, aralarnda dolar ve markn da yer ald bir blm "sahte" yabanc para, disketler, karlan iadamlarna ait belgelerle fotoraflar ele geirildi. Lks denen villada, son teknolojiyle retilen bir buzdolab ve bilgisayarlar da bulundu. Uzmanlar evdeki bir diskete, rgtn yeni eylem listesinin yklendiini belirlediler. Listede, kayp 11 iadamn da ieren yz kiilik "karlacak insan" listesi saptand. Listede yer alanlarn, Krt kesiminde etkinlii olan kiiler arasndan seildii belirlendi. Veliolu vasiyetname ald Evde ele geen belgelerden, Zehra Vakf Bakan zzettin Yldrm'n ldrlen rgt lideri Hseyin Veliolu ve Cemal Tutal tarafndan sorguland anlald. Yldrm'n, sorguda "Sizin yolunuz yanl. Beraber olmay kabul etmiyorum" diyen Yldrm'a vasiyetname yazdrd da anlald. Zorla alnan vasiyetnamede, Yldrm'n borlu gsterildii isimler sraland. te yandan villa operasyonuyla ilgili soruturmay yrten Beykoz Cumhuriyet Savcs mer Faruk Gamzeli, olayn yasad rgt balantl olmas nedeniyle grevsizlik karar verdi. Bu karar zerine dosya stanbul DGM Cumhuriyet Basavcl'na gnderildi. Sindirmek iin kardlar Ankara'daki terr uzmanlar, Hizbullah'n slami evrelerde "bir numara" olmak, dier cemaat ve tarikatlara gzda vermek amacyla iadamlarn kardn belirttiler. Lks hcre evindeki operasyonda sa yakalanan iki rgt yneticisinin sren sorgulamalar sonucunda rgtn 2000 ylndaki stratejisi ve planlar da ortaya kmaya balad. Operasyonlarn sonucunu Milliyet'e deerlendiren polis yetkililerine gre, 1990'dan sonra Gneydou'da taban ve rgtlenme almalarn bitiren ve "Cihad" aamasna geen rgt, zayf olduu
336
slamiyet Gerekleri
Bat blgelerine geerek yeni rgtlenme ve eylemlere yneldi. Milliyet'e konuan ileri Bakan Sadettin Tantan, "Youn silah yna olduuna gre ayn anda tm Trkiye'de eylem yapacaklard" dedi. Diyarbakr Emniyet Mdrl'nn hazrlad son Hizbullah raporunda rgtn uzak hedefleri ana balk altnda topland: * Halkn devlete kar gsteriler eklinde harekete gemesi. * Milyonlarca kiiden oluturulacak Muhammed Ordusu'nun fiili olarak devletin glerine kar herekete gemesi. * Devlet kurumlarnn igali ve slam devletinin resmen ilan. Operasyonun nc gnnde, karlan isimlerin cesetlerinin bulunmas rgtn yeni yaplanmasn ortaya koydu. Emniyet evreleri, arka arkaya yaplan Hizbullah toplantlarnn ardndan yaptklar deerlendirmede, rgtn slami evrelerde "bir numara" ve "sz sahibi olmak" amacn tadna dikkat ekti. Gneydou'da balad silahl eylemleri Bat blgelerine tayan Hseyin Veliolu nderliindeki lim grubunun, daha nce kendi iindeki Menzil ve Vahdet gruplarn tasfiye ettiini anmsatan emniyet evreleri u deerlendirmeyi yaptlar: "ran kaynakl dini yaplanma iinde olan rgt nce kendi iindeki farkl sesleri tasfiye etmeyi baard. Veliolu, bu srada sk sk ran'a ve Kuzey Irak'a gitti. Bu gidilerinde zellikle Kuzey Irak'taki slami evrelerin desteini ald.1999'da yapt 'cihad' ilannn ardndan 2000'de zellikle Bat blgelerinde sz sahibi olmak istedi. Bu amala ncelikle stanbul'u hedef seti. Bunun iki nedeni vard, hem saklanmas ok kolayd, hem de finans evreleriyle iie olan slami evrelere mesaj vermesi kolay olacakt." Veliolu'nun alt hafta nce stanbul'a geldiini anmsatan bir yetkili unlar syledi: "Karmalar bu sreten sonra art gsterdi. Bu da bizi Veliolu'na yneltti. nk, rgtteki ar hiyerarik yapda hi kimse Veliolu'nun emri olmadan eylem yapamaz. Hedef olarak seilen Nur cemaatinin nde gelen isimleri stanbul'un aktif finans evrelerinin iinde olan insanlar. Bu durumda yaplacak hareketler hem parayla kuvvetlenen Nur cemaatine hem de dier cemaatlere mesaj ulatrp sindirmekti. rgt karma eylemleriyle bunu baarmtr." Ayn yetkili, "rgt bunun yan sra kard kiilerle Krt gruplarna da mesaj verdi. nk, bu kiiler Nur cemaatinin iinde Krt kimliini ne kartan kiilerdi ve sembol olmulard. rgt bir tala birka ku vurmak istedi" dedi.
Hrriyet kence yapp bomular

Hrriyet 20.01.2000 engelky srtlarnda bahe iindeki tek katl hcre evinde bulunan 10 ceset, Hizbullah militanlarnn vahetini gzler nne serdi. nce ikence yaplan 10 kii, kurunlanarak veya tel ve iple boulduktan sonra evin kmrlne ve bahesine gmld, zerlerine de beton dkld. Cesetler karldka
Hizbullah Cinayetleri
evreye ar bir koku yayld. lenlerin tm plakt ve elleriyle ayaklar balyd. te vahetin detaylar... KM IKARDI? Cesetleri, gmldkleri yerlerden skdar Belediyesi mar leri'nde alan iiler kard. Kazma ve krekle alan ve maske takan iilere, sonradan bahe ve evin giriinde yaplan almalarda kompresr ve kepe eklendi. BETON DKLM Cesetlerin ikier, er kmrln birka ayr yerine gmldkleri anlald. Her ceset gmldkten sonra zerine kaln bir beton tabaks dklmt. PLER IKARMAMILAR lenlerden drd en az iki ay nce, dierleri de bir iki hafta nce gmlmt. zerleri toprak ve tala rtlp sonra da betonlanan cesetlerin, boyunlarnda hala boulduklar ipler vard. Elleri de arkadan veya gs hizasnda balyd. RSN DYE SU Cesetlerin karlmas ilemine katlan ambulans ofr Mustafa Toprakel, Cesetlerin bir an nce rmesini salamak iin, zerlerine bol bol su dklm. Cesetler sudan imiti. Bazlarnn kafalarnda kurun delikleri var diye konutu. TEHS EDEN IKMADI Kayp iadamlarnn yaknlar, tehis iin morga getirildi. Kayp Zehra Eitim ve Kltr Vakf Bakan zzettin Yldrm'n kardei Cesim Yldrm ile kayp iadamlarndan Mehmet Salih Dndar'n olu Ylmaz Dndar ve Mehmet ehit Avc'nn yaknlar da tehis amacyla Adli Tp Kurumu'na geldi. Tehis iin morga alnan Ylmaz Dndar, kendisine gsterilen cesedin byk ihtimalle babasna ait olduunu syledi. BAZILARI PARALANMI leden sonra kayp iadamlarnn yaknlar ve Mehmet Smbl'n ei Mine Smbl tek teker polis nezaretinde ieri alnp cesetler gsterildi. Ancak hibiri kesin tehis yapamad dar ktktan sonra cesetlerin tannmayacak halde olduunu syleyen yaknlar, Tannmayacak haldeler, bazlar paralanm dediler. HEPS IRILIPLAK Vcutlarnda ikence izleri olan rlplak cesetlerin, kafalarna poet geirilip ip veya tel ile boulduklar belirlendi. KURUN DEL DE VAR Baz cesetlerin kafalarnda kurun delikleri olduu ve eer infaz da ayn evde gerekletiyse, muhtemelen susturucu takl tabanca ile ldrldkleri bildirildi. Yaknlar bile tehis edemedi KAYIP iadamlarnn yaknlar, 10 cesetin bulunmasnn ardndan yaknlarn tehis edebilmek amacyla Adli Tp Kurumu'na geldi. Hepsi plak olan, kafalarna naylon
geirilmi cesetlerin parmak izleri, maskeli ekipler tarafndan yapld. Ne ekilde ldrldkleri kesinlemeyen cesetleri tehis iin gelenler arasnda zzettin Yldrm'n kardei Cesim Yldrm da vard. Cesim Yldrm da dahil, kayp iadamlarnn yaknlar cesetleri kesin olarak tehis edemedi. Yalnz Salih Dndar'n olu Ylmaz Dndar, babasn sa kolundaki iaretten tandn syleyerek, Yz ezildii iin tam olarak tanmlayamadm. Her ne kadar bir umudum olsa da yzde 90 ceset babama ait dedi. ocuk babas kayp iadam Salih Dndar'n yakn Dursun Ylmaz ise Bir sr insan ldren bu insanlarn dinle alakas yok dedi. Ayn zamanda bacanak olan Mehmet ehit Avc ile Mehmet Kanlbak' tehis etmek iin gelen kaynpederleri Hdr Koca da cesetleri tehis edemedi. Reitpaa Dializ Merkezi'nde laborant olarak alrken kaybolan Ahmet At'nn babas Veysi At da cesetleri tehis edemediini belirterek, Olum iadam deil. Cerrahpaa Tp Fakltesi laboratuar blmn bitirdi. Laborant olarak alyordu. 24 Aralk gecesi hibir iz brakmadan kayboldu dedi. Baar sarhou olmayacaz STANBUL Emniyet Mdr Hasan zdemir, Hizbullah'a ynelik operasyonu deerlendirerek, imiz ok zor. Belgelerin byk ksmn yakmlar dedi. Son bir ylda kentte meydana gelen nemli olaylar ve stanbul polisinin uygulamalarna ilikin basn toplants dzenleyen Hasan zdemir, Hizbullah operasyonunun baarlarna baar kattn belirtti. zdemir, Bu, devletin milletin baarsdr. Baarda, medyann katks byktr. Ama biz baar sarhou olmak istemiyoruz. Operasyonlar devam ediyor, ne olur bizi rahat brakn da alalm diye konutu. zdemir, Kavack'ta, atmann yaand villann iinden baz basn yayn kurulularna szan grntlerle ilgili olarak da, Bu konuda soruturma balattm. Sorumlular cezalandrlacaktr dedi. Kavack operasyonu DGM'ye gnderildi KAVACIK'ta yasad Hizbullah rgtne kar dzenlenen ve 1'i l 3 kiinin ele geirildii operasyonla ilgili soruturma dosyas, Beykoz Cumhuriyet Basavcl'nn grevsizlik karar ile stanbul DGM'ye gnderildi. Kavack, Mhendis kmaz Sokak'taki yasad Hizbullah rgtnn hcre evi olduu belirlenen villaya dzenlenen operasyonla ilgili soruturmay yrten Beykoz Cumhuriyet Savcs mer Faruk Gamzeli, olayn yasad rgt balantl olmas nedeniyle grevsizlik karar verdi. Bu karar zerine dosya, grevli olan stanbul DGM Cumhuriyet Basavcl'na gnderildi. Bu arada, gvenlik kuvvetleri ile terristlerin 4 saat att villada yaplan aramada, silah ve patlayc maddelerin yan sra, aralarnda dolar ve markn da yer ald yabanc paralarn ele geirildii bunlardan bir ksmnn sahte olduu belirlendi. Evde ipucu nitelii tayan malzeme ve belgelerin bir ksmnn yrtlm, bir ksmnn yanm, bir ksmnn da slanm olduunu vurgulayan savclk yetkilileri, rgt yelerinin bunlar imha etmeye altnn belirlendiini kaydettiler. Hcre evler hep kmaz sokakta GNEYDOU'dan 'Hicret' ederek stanbul'da yeni bir yaplanmaya giritikleri srada polisin
dzenledii operasyonla kertilen yasad Hizbullah rgt, hcre evleri iin hep kmaz sokaklar setiler. Gzden uzak, dikkat ekmeyen mstakil evleri seen Hizbullahlarn polis basknna uramamak iin zellikle kmaz sokaklar setikleri belirtiliyor. Dier sol ve sa rgtlerin 'kalabalk arasnda kaybolma' teorisiyle apartman ve sitelerde tuttuklar hcre evlerin yan sra Kavack ve engelky'de ortaya karlan Hizbullah hcrelerinin kmaz sokaktaki mstakil evlerden olutuu tesbit edildi. Kavack, Mhendis kmaz'nda bahe iindeki tripleks villay 360 bin dolara satn alan Hizbullah militanlarnn, engelky, Hasippaa Mahallesi 2. kmaz Sokak 26 numarada bulunan tek katl baheli mstakil evi de 5 ay nce Adapazar'nda evi ken depremzede olduklarn syleyerek 50 milyon liraya kiraladklar tesbit edildi. Yine dier rgtler eylemlerini hcre evin dnda gerekletirip, buralar sadece gizlenmek iin kullanrken Hizzbullahlarn ise hereyi evde bitirdiklerini belirten uzmanlar, Daha ok adam karma, rakip grdkleri kiileri yoketme gibi eylemler yapan Hizbullahlar kardklar kiileri hcre eve gtryorlar, burada ikence yapp sorguluyorlar ve ldryorlar. Ya da hazrladklar mahzenlerde gnlerce, aylarca tutuyorlar dediler. Kuri sorguda srekli alad Operasyonda ele geirilen kasetler arasnda iki yl nce karlan slamc feminist yazar Konca Kuri'in sorgu kaseti de bulundu. Sorgusu srasnda srekli gzya dken Kuri'in infazdan nce kasetteki son szleri ise Ben bir Hizbul slamm, yaasn Hizbullah oldu. Operasyonlar srasnda ele geen 2959 teyp kaseti ile 374 video kasetinin arasnda, iki yl nce karlan, slamc feminist yazar Konca Kuri'in sorgu kasetine de rastland. 10 dakikalk sorgu kasetinde sk sk alad dikkat eken Kuri'in Ben rgtmden ayrlmakla hata ettim. Savunduum fikirler de yanlt. Ancak baz kiiler ve gruplar beni ynlendiriyordu. Ben de onlarn desteiyle kamuoyuna ulatm. Hatta Amerikal bir grup beni lkelerine davet etti. Karlmasaydm, Amerika'ya gidip konferanslar verecektim dedii bildirildi. Polis yetkilileri, sorgu bantnn, Konca Kuri'in iki dakika sren hkrklar ve Yaasn Hizbullah sloganyla bittiini sylediler. Hizbullah operasyonu srasnda yakalanan ve Mersin polisinin tehis ettii Akdeniz blge sorumlusu Emin Ekici'nin, rgtn infazc olduu ortaya kt. Emin Ekinci, Konca Kuri'in karlma talimatn verdiini, engelky'deki evde cesedi bulunanlar da kendisinin ldrdn itiraf etti. Mersin ekibinin rgtn il ve Akdeniz sorumlusunu tehis etmesi zerine Konca Kuri olaynda, ilk kez bu kadar nemli mesafe alnd. Ksa bir sorgulamaya alnan Emin Ekinci, Konca Kuri'in, karlma emrini ben verdim. Konca'y evinin nnden karan ekip, bir mahallede baka bir ekibe teslim etti. Bu ekip de, Konca'y bir kamyonetle baka bir adrese gtrd dedi. Kuri'in karlmas emrini ben verdim Operasyon srasnda sa yakalanan rgtn Akdeniz blgesi sorumlusu batetiki Emin Ekinci (ortada), Konca Kuri'in karlma emrini kendisinin verdiini itiraf etti. Ekinci, Cesetleri bulunan iadamlarn da ben ldrdm dedi. Kazdka ceset kt Polis, Hizbullah'n mezbahaya dntrd engelky'deki hcre evinde toplu mezarlk buldu. Evin kazlan her yerinden ceset fkrd. Kurun, tel veya ip
slamiyet Gerekleri
340
Hizbullah katiller, cesetleri bulunan 10 kiiye nce ikence yaptlar. Sonra da bazsn kafasna kurun skarak, bazsn da telle veya iple boarak ldrdler. rlplak soyulan kurbanlarn boulduklar ipler bile boyunlarnda brakld. Cesetler daha sonra evin kmrlne ve bahesine gmld. zerlerine de beton dkld. Batetiki anlatt rgt mezarlna dntrlen engelky'deki baheli evi, Hizbullah'n batetikisi Emin Ekinci gsterdi. rgt tarafndan getiimiz austos aynn sonunda kiralanan engelky, Hasippaa Mahallesi 2. kmaz Sokak 26 numaradaki gecekondu, dn sabaha kar saat 03.30 sralarnda polis ekiplerince ablukaya alnd. Evde kimse yoktu. lk ceset gece yars Daha sonra eve gtrlen batetiki Emin Ekinci, kardklar kiileri bu evde sorguladktan sonra ldrp gmdklerini syledi. Evdeki ilk kazda bir ceset bulundu. Kaz dn sabah yeniden balad. Terrist Emin Ekinci de bana kar maskesi taklarak eve getirildi. Evin kmrlndeki kazda 8 ceset, giriten ise bir ceset daha karld. OPERASYONLAR SRYOR 10 terrist daha ele geti stanbul Kavack'ta baslan rgt merkezinde sa olarak ele geirilen Hizbullah'n Anadolu-Ege ve Marmara Sorumlusu Edip Gm ve Askeri Kanat Sorumlusu Cemal Tutal'n sorgular srerken, devam eden operasyonlarda da eitli semtlerdeki hcre evlerinde 10 terrist daha kskvrak yakaland. Operasyonlara Diyarbakr, Batman ve Mersin'den gelen uzman polisler de katld. Mersin'den gelen ve Konca Kuri soruturmasn yrten polisler, terristlerden birinin rgtn Akdeniz Sorumlusu ve Batetiki Emin Ekinci olduunu belirlediler. Yeniden sorgulanan Ekinci ksa srede zld ve engelky srtlarndaki hcre evini aklad. Emin Ekinci, Konca Kuri'in karlma talimatn verdiini, engelky'deki evde cesedi bulunanlar da kendisinin ldrdn itiraf etti. Cesetler kime ait engelkydeki hcre evinden kartlan cesetler adli tbba gtrld. Daha sonra ceset ukurlar, kire doldurularak kapatld. Cesedi bulunan kiiler arasnda, stanbul'da bir sre nce pe pee karlan Zehra Eitim ve Kltr Vakf Bakan zzettin Yldrm ve vakf yeleri, afak Otomotiv'in sahipleri ve Malki cinayeti sanklarndan 4 aydr kayp olan Mehmet Smbl ile yeeni olduu sanlyor. -Pepee karldlar STANBUL'da, son bir buuk ay iinde, aralarnda Nurcu Zehra Vakf'nn Bakan zzettin Yldrm'n da bulunduu, Dou ve Gneydou Anadolu kkenli 7 kii benzer ekilde ortadan kayboldu. Seri kayp olaylarnn ilk rnei, getiimiz yl Kasm aynn son gnlerinde meydana geldi. ddiaya gre, Mehmet Salih Dndar, 35 milyar liralk ekin tahsiline yardmc olmas iin, Abid Taan'la grt. Dndar, Abid Taan, Ramazan Aslan ve soyad belirlenemeyen Yunus isimli kii, 29 Kasm gn saat 09.00'da, Laleli'deki Tnaz Otel'in lobisinde biraraya geldi. Dndar daha sonra, Taan ve Yunus isimli ahsla birlikte, otelden ayrlp kayplara kart.
BENZNCDE BULUALIM Ayn gn le saatlerinde, afak Otomotiv'in sahibi Ramazan Yaar' cep telefonundan arayan Mehmet Salih Dndar, skdar'daki benzinlikte bulualm dedi. Bu srada irket dnda olan Yaar, orta ve kaynbiraderi Cihangir Gaffari Negi'i arayarak, Yanna smail'i de al ve skdar'daki benzinlie gel dedi. Ramazan Yaar, Cihangir Gaffari Negi ve smail Aksoy da o andan itibaren kayplara kartlar. Bu olaydan yaklak bir hafta sonra, Metro hattnda personel efi olarak alan Mehmet Kanlbak, 27 Aralk sabah saat 10.30'da, MPS Kent Hizmetleri Genel Mdr Yasir Turan' arayarak, Memleketten misafirlerim gelmi. Beni skdar'da bekliyorlar dedi ve ayrld. Kanlbak, bir gn sonra, irketin orta ve bacana olan Mehmet ehit Avc'y cep telefonundan arad. ftardan sonra CarrefourSA'ya gel.Grmemiz lazm dedi. Mehmet ehit Avc, 28 Aralk akam iftardan sonra yola kt. Ayn akam saat 22.00 sralarnda irket yneticilerinden birini arayan Avc, Mehmet Kanlbak'a bir ka gn izin verin. e gelemeyecek dedi. Kanlbak ve Avc, bir gn sonra evlerini telefonla arayarak, elerine, ok iyiyiz. Bizi merak etmeyin. Halletmemiz gereken bir i var. Yaknda geleceiz dediler. SZNLE GELMEYECEM 29 Aralk sabah saat 08.30'da, Nurcu Zehra Eitim ve Kltr Vakf Bakan zzettin Yldrm' telefonla arayan Mehmet ehit Avc, Baz kiilerle grme iindeyim. Bir konuyla ilgili grmek iin birlikte senin yanna geleceiz dedi. Ayn gn saat 18.30'da Yldrm'n skdar'daki evinin kaps alnd. Kapy, Marmara niversitesi Tp Fakltesi'nde eitim gren ve Yldrm'n evinde kalan Hasan Bakr at. eri giren iki kii Yldrm'la, grt. Yldrm, ahslarla birlikte dar kt. zzettin Yldrm'n, Sizinle gelmeyeceim demesi zerine dar kan ahslardan biri, cep telefonuyla Mehmet ehit Avc'y arad. Avc ile gren Yldrm, gitmek konusunda ikna oldu. Mehmet Snbl'n ei bilgi almaya geldi HZBULLAH Operasyonunda kimlik bilgileri ve isminin yazd bir kaset ortaya kan kayp iadam Mehmet Snbl'n ei Mine Snbl, dn stanbul Emniyet Mdrl'ne gelerek konu ile ilgili bilgi almaya alt. Yetkililerin, einin ldrldnn henz kesin olmadn sylediklerini kaydeden Mine Smbl, Mehmet'in ldne kendimizi inandrmadk. Tam aydr ortadan yarldk, atladk. Devlet zamannda davransayd, Konca Kuri ldrlmezdi, kocam da zamannda bulunurdu. nanyorum ki bu tr canilerin bulunmas istenmiyor dedi. Vasiyet yazdrp ldrdler BEYKOZ'daki Hizbullah villasnda, kaplar krldktan sonra su dolu kvete atlarak imha edilmek istenen video bantlarnda, Zehra Vakf Bakan zzettin Yldrmn sorgusu da bulunuyor.. Karlan Zehra Vakf Bakan zzettin Yldrm'n sorgulama kasetinin ellerinde olduunu belirten polis yetkilileri, u bilgileri verdiler: zzettin Yldrm', rgtn lideri Hseyin Veliolu ile askeri kanat sorumlusu Cemal Tutar sorgulamlar. zzettin Yldrm, yanl yolda olduklarn syleyip Hizbullahlar uyarm. Bu yzden de Hseyin Veliolu tarafndan tehtid ediliyor. lm kararn soukkanllkla karlayan Yldrm, sorguyu yapanlarn istei zerine, borlu olduu kiilerin isimlerinin yerald bir vasiyetname hazrlyor. Bu kiilere borcunun denmesini istiyor.
100 KLK LSTE rgt Lideri Hseyin Veliolu'nun kendi el yazsyla hazrlad raporlarn da ele geirildiini belirten polis yetkilileri, PKK'nn knden sonra Krt kkenli iadamlarn kararak zerlerinde bask oluturmak istediini, raporlarda ak ak belirtmi. rgtn bu sre iinde karaca 100'e yakn iadamnn ad da raporlarda yeralyor dediler. Ele geirilen belgeler arasnda, Hseyin Veliolu'nun 1991 yalnda Yeil kod adl Mahmut Yldrm ile grt'ne dair bilgilere de rastland. Ancak, grmenin ierii hakknda kayt bulunamad. stanbul dnda iki silahl korumayla dolaan Hseyin Veliolu'nun, 'Hicret evi' adn verdikleri Beykoz'daki eve yerletikten sonra kendini gvende hissedip korumalarn yanndan uzaklatrd ortaya kt. Veliolu'nun, Beykoz'daki trpileks villaya yakn ikinci bir villa alma hazrl iinde olduu, iki villay tnelle birletirip, karacaklar iadamlarn bu tnelde saklayacaklar ortaya kt. KARA ZEYTN TALMATI rgtn askeri kanadna bile harcamalar konusunda dikkatli davranmalar konusunda uyarda bulunan, Hseyin Velolu'nun Yiyeceiniz sadece kara zeytin ve ekmek olacak yazl talimat da ele geirildi. Yldrm ve Veliolu eski dosttu ZZETTN Yldrm'n bakan olduu Zehra Eitim ve Kltr Vakf, kk olmakla birlikte Gneydou'da giderek etkinliini genileten bir vakf olarak tannyor. zzettin Yldrm ve Hizbullah-lim Kanad Ba Hseyin Veliolu aslnda gen yatan itibaren birbirini yakndan tanyan insanlar. yle ki ayn yerde bulunmu, ayn kitaplar okumular. Veliolu'nun zzettin Yldrm'la Milli Trk Talebe Birlii ierisinde birlikte yerald daha sonra siyasi anlamazlk yznden ayrldklar belirtildi. Ancak Gneydoulu bir nurcu olan Yldrm'n bakan olduu vakf, legal almalardan yana ve Veliolu'nun tam tersi silahl mcadeleye karyd. zellikle Hizbullah'n 90'l yllardan itibaren blgede yaratt dehet ortamnda, Hizbullah'tan rken insanlar iin bir ekim alan konumunda oldu, ok taraftar toplad. Veliolu ve arkadalarnn, Yldrm'a ve vakfa ynelik tavrlarnn, yaratlan alternatif tavrdan kaynakland dnlyor. Not: Daha sonra Konca Kuri'in de cesedi, Konya'daki bir mezar evde bulundu.
Cumhuriyet Yakalanan Hizbullah yeleri ran ynetiminin rgte destek verdiini syledi
(Cumhuriyet, 20.01.2000) Devrim Muhafzlar eitim verdi Yurt Haberleri Servisi - Hizbullah militanlar gvenlik glerine ve DGM'lerde verdikleri ifadelerde, rgtn ran'dan destek aldn itiraf ettiler. Militanlar ifadelerinde, ranl yetkililer tarafndan kendilerine askeri ve siyasi eitim verildiini anlattlar. Silahlarn sklp taklmas ve kullanlmas, el bombas ile patlayc maddelerin yapm, kullanlmas konularnda teknik bilgiler de aldklarn itiraf eden militanlar Tahran yaknlarndaki yasak blge ilan edilen dalk alanda pratik eitim grdklerini de akladlar.
rgtten katktan sonra Diyarbakr polisinin yakalad Hizbullah lideri Hseyin Veliolu 'nun kuryesi Abdlaziz Tun , Diyarbakr Devlet Gvenlik Mahkemesi (DGM) Basavcl'na verdii ifadelerde ilk kez ran-Trk Hizbullah balantsn btn ynleriyle anlatt. rgtn kararghnn Tahran'daki Trk Bykelilii'nin yaknlarnda olduunu belirten Tun, Tahran yaknlarnda yasak blgede Devrim Muhafzlar tarafndan eitilen Hizbullahlarn eylem yapmak zere Trkiye'ye gnderildiini aklad. Abdlbaki z 'n ardndan rgtn ikinci itirafs olan Tun, 20 yla yakn bir sre rgt ierisinde yer aldn ve Hizbullah lideri Hseyin Veliolu' nun kuryeliini yaptn anlatt. Tun, itiraflarnda Trkiye'de ilk kez Hizbullah'a ran tarafndan salanan d destei de ak ak anlatt. Tun, Diyarbakr DGM Basavcl'na verdii ifadelerde Hizbullah rgtne katlmasnda Batman'da 1980 ncesi kurulan Milli Trk Talebe Birlii'nde (MTTB) tant rgt mensuplarnn etkili olduunu belirtti. Batman'da 1985 ylnda Abdurrahman Ensari tarafndan Hizbullah rgtnn lim grubu lideri Hseyin Veliolu ile tantrldn anlatan Abdzaziz Tun unlar syledi: ''Ensari'nin evinde dzenlenen toplantlarda Veliolu ders veriyordu. Veliolu'ndan rgtsel nitelikli dersler aldm ve bu sre ierisinde Hizbullah rgtnn yaplanmas ve taban oluturmas almalarna katldm. 1988 ylnda Veliolu daha iyi bir eitim almam iin beni ran'a gndereceini syledi. 1988 ylnn mart ve nisan aylarnda Diyarbakr'da rgt mensubu Edip Gm 'n evinde yaplan toplantlara katldm. Bu toplantlar srasnda Ahmet Seyitolu, hsan Yeilrmak, Osman Uslu, sa Ay, Hamit Yazgan, Nusrettin Gzel ve 'Seyfullah' kod adl Necat isimli bir ahsla ran'a gnderilmemiz kararlatrld. 1988 ylnn mays ay iinde drt kii Van'n Bakale ilesi zerinden ran topraklarna geerek Kelarae kyne vardk. Edip Gm ve mer adl rgt mensubu bizi kyde brakarak bilmediimiz bir yere gittiler. Ksa bir sre sonra ran Devrim Muhafzlar'yla birlikte yanmza geldiler. Resul isimli ahsn komutasndaki Devrim Muhafzlar tarafndan kydeki karakola, ardndan Urumiye, Salmas ve Tebriz zerinden bakent Tahran'a vardk.'' Tahran'da Trk bykeliliinin yaknndaki bir villaya yerletirildiklerini belirten Tun, buradaki almalaryla ilgili u bilgileri verdi: ''Bu villada ksa bir sre kaldktan sonra Hseyin Veliolu'nun yanmza gelmesiyle birlikte ranl yetkililer tarafndan bizlere askeri ve siyasi eitim verilmeye baland. Derslerde 'cemaat', 'cemaatlemede dikkat edilecek hususlar', 'cemaat ierisinde sr gizleme', 'itaat', 'dman tarafndan takip ve antitakip' gibi konular ihtiva eden siyasi eitim aldk. Yine bulunduumuz yerde bizlere ranl yetkililer tarafndan getirilen silahlarn sklp taklmas ve kullanlmas, el bombas ve patlayc maddelerin yapm ve kullanlmas konularnda teknik bilgiler verildi. Teorik ve askeri eitimi takiben Tahran yaknlarndaki yasak blge ilan edilen dalk alanda pratik eitim grdk. Bir ay sren bu eitimlerden sonra Trkiye'ye geri dndk.'' Hizbullah'n ariv sorumlusu da olan Abdlaziz Tun, Tahran'da Devrim Muhafzlar'ndan ders aldktan sonra Trkiye'ye eylem yapmak zere gnderildiini syledi. Tun, onlarca Hizbullah kartn ve PKK'lileri kararak sorguladklarn ve birounu ldrdklerini ayrntlaryla anlatt. Dierleri 1982-84 tarihleri arasnda yakalanan Kasmpaa Hizbullah mensuplar ile 1993 ylndaki operasyonda ele geirilen 19 slami Hareket yelerinin ran balantlar da resmi tutanaklara yansd.
slamiyet Gerekleri
344
Mahkeme tutanaklarna gre Batman Hizbullah'nn nde gelenlerinden rfan arc , austos aynda kardei Rdvan ve Metin Torun ile birlikte Erzurum'dan Doubeyazt gzerghn izleyerek ran'a gemi, daha nce tanklar Ahmet Sacoi 'nin yardmyla eitli silahlarla askeri eitim almlar. Ekrem Baytap, Tevfik Durmaz ve Mehmet Kaya , 1986 ylnda ran'daki Mako ehri ile lkenin dini merkezi Kum kentine giderek dini konularla eriat devleti sistemi hakknda eitim aldklarn sylediler. 1988-89 yllarnda ise Alaaddin ve Adil Ate isimli ahslarla birlikte, bakent Tahran'a 40 dakikalk bir mesafedeki kampta askeri eitim alarak AvusturyaYugoslavya hatt zerinden Trkiye'ye dndklerini anlattlar. Mehmet Ali eker , 1988 balarnda, ran'a gidip ''Hizb-l Dava'' adl slamc rgt elemanlaryla grerek Suriye'ye geip oradan Batman'a dndklerini syledi. Bir yl sonra yeniden ran'a gidip Kemal ve Akif kod adl ahslarla, silah eitimi aldn, zellikle patlayc maddeler konusunda 40-45 gnlk eitimden getikten sonra stanbul'a dndklerini aklad. Gudbettin Gk , merak ve tanma amacyla 1986 ylnda ran'a gittiini, sonra stanbul'da grevlendirildiini syledi. Mehmet Zeki Yldrm , Haziran 1991 ylnda stanbul'dan hareketle, sahte pasaportla ran'a getiini, arkadayla Tahran yaknndaki bir kampta yaklak 1.5 haftalk takip, yakn takip, sabotaj, silah eitimi aldn itiraf etti. Fahrettin Baytap , 1987 ylnda gittii ran'n Tahran ve Kum kentleri civarndaki kamplarda askeri eitim (kltrfizik, yakn dv, silah at, bomba vs.) aldktan sonra Batman'a dndn anlatt.
Hizbullah 1982 ylnda kuruldu

Hedef: ii bir slam devleti kurmak D Haberler Servisi - Hizbullah ran askeri istihbaratnn desteiyle 1982 ylnda Lbnan'da ii bir slam devleti kurmak amacyla faaliyete geti. rgt ran ile balarn, ii dnyasnn lideri olan bu lkenin srail igaline kar yrtt mcadelesine verdii destekle aklarken ran Devrim Muhafzlar'ndan ald destei de gizlemiyor. Hizbullah'n siyasi doktrini de Humeyni sylemi zerine kurulu: 'Byk eytan' la sava... Gnmzde Rus yapm Katyua roketleriyle Gney Lbnan'daki srail mevzilerine saldrlar dzenleyen Hizbullah'n, 70 binin zerinde sempatizan kitlesi olduu sanlyor. Hizbullah, Gney Lbnan'da 4 binin zerinde silahl milis gc ve dnya apnda eylemler dzenleyen yzlerce terristiyle, Lbnan'daki en gl rgt konumunda. Hizbullah'n rgtsel yaps, kat bir hiyerarik dzen gstermiyor. 17 kiiden kurulu yksek ra kolektif liderlik kadrosunu oluturuyor. rgtn idari merkezleri de Lbnan'da Bekaa vadisinde yer alan eitim kamplar, Gney Lbnan'daki blgesel sler, Beyrut'un gney mahallelerinde yer alan eylem planlama brosu ve Tahran'daki komuta merkezi olarak gsteriliyor. Hizbullah' yaratan ran'n yan sra Suriye, Libya ve Sudan'n da rgtle ilikileri olduu biliniyor. Hizbullah tedhi eylemlerini Kanada'dan Fildii Sahili'ne Afganistan'dan ngiltere'ye dek yaym durumda. rgtn yaygn olarak eylemler dzenledii bir dier lke de Trkiye. Hizbullah'n uluslararas eylemlerinde, ran elilik yetkililerinden destek ald
savunuluyor.Hizbullah'n, Filistin'de Hamas, Cezayir'de slami Selamet Cephesi gibi kktendinci rgtlerle de balants bulunuyor.
Hizbullah'n sorgu ve infaz yntemleri

Yurt Haberleri Servisi - stanbul'da Hizbullah'n hcre evlerinde 9 cesedin bulunmas, rgtn eylem yntemlerini yeniden gndeme getirdi. Hizbullah eylemlerini nasl yapyor, insanlar nasl karyor, nasl sorguluyor ve nasl infaz ediyor. rgtn kendi kaynaklarndan elde edilen bilgilere gre eriat rgtn yaplanmas ve bu yaplanma iindeki eylem stratejisi yle geliiyor: Model: ounlukla il ve ilelerde bir sorumlu bakanlnda hcre rgtlenmesi sz konusudur. Sorumlu kii, alt, st ve yatay ilikilerinin ok geni olduu evredeki il ve ilelerdeki rgt mensuplaryla egdml hareket etmektedir. Odak durumundaki bu sorumlular, rgtsel istihbarat, eitim ve eylem gibi faaliyetleri birlikte yrtebilmekte, hatta dorudan doruya silahl eylem koyabilmekteler. rgt evi: Eylem planlama ve rgt yelerini barndrma amacyla kiralanr. Sempatizanlar, gerek kimlikleriyle kendi adlarna kiraldklar bu evleri, rgt elemanlarna teslim ederler. Kiray rgt der. Deiik yerleim yerlerinden gelen sempatizan veya militanlar da bu evlerde kalabilmektedir. Komular rahatsz etmemek ve dikkati ekmemek iin banaz dini bir yaant srdrlmez. Snak: rgt elemanlar veya aleyhteki insanlarn karlarak sakland son derece gizli meknlar. Genelde hcre evleri veya cami zeminindeki toprak kazlarak yaplan bu snaklarda, karlan kiiler uzun mddet zincirlere vurularak saklanr, gerekli sorgulama yaplr. Snaklar, ilk kez Diyarbakr'n Silvan ilesine bal Hizbullah ss saylan Yola Ky'ndeki bir caminin altnda bulunarak kamuoyuna yansd. Jandarma Genel Komutanl tarafndan yaymlanan Haziran 1997 tarihli bir raporda snaklara ilikin u bilgiler yer alyor: ''rgtn silah, snak ve dokmanlarnn yerlerini, gvenlik glerince deifre olmam rgt mensuplar bilebilmektedir. rnein snaklar, baka ilden getirilen ve blgeyi hi tanmayan birka militana hazrlatlmaktadr... Deifre olan snaklar hemen terk edilmektedir...'' stihbarat: zlenen veya hedef haline getirilen ahs hakknda bilgi toplamann kolayl, blgenin feodal yaps ile yerleim birimlerinin kk oluundan kaynaklanmaktadr. Hizbullah, istihbarat faaliyetlerinde zellikle kk ocuklar kullanyor. Sorgu: Cemaat aleyhinde faaliyette bulunduklar tespit edilen birtakm kiilerin sorgulanmak zere karlp baka bir yere gtrlmesi grevini ''sorgu ve infaz birimi'' yerine getiriyor. Kii hakknda istihbarat almas yapmak buna dahildir. Bilgi toplayan siyasi kanat mensubu bir kiinin de iinde bulunduu 3 kiiden oluur bu birim. Buna ''Tvbe fiillerini icra etmek'' denilir. Karlan kii sorgulanp kendisinden tvbe etmesi ve bildiklerini anlatmas istenir. Ses bantlar bir st birime gnderilir. st kademenin emir ve talimatna uygun oyarak karlan kiiye ceza verilir. Karlan kiiler ''diyet'' ad altnda cezalandrlr. Diyetin bedeli para cezasdr. rgte kar eylemlerde bulunanlar da diyetin dnda tutup infaz edilir. Sorgulama yntemleri: Hizbullah'a ynelik operasyonlar srasnda ele geen ve Diyarbakr 2 No'lu DGM tarafndan grlen ''limciler Diyarbakr Grubu'' dava dosyasnda ''Hizbullah'n Sorgulama Yntemleri'' adl bir bror bulunuyor. Brorde konu yle irdeleniyor: Sorgu, ''Hizbuleytan'' veya ''kfir, dman, mnafk'' diye nitelenen kiilerin, rgtn askeri kanadna bal ''sorgu ve infaz birimi'' tarafndan karlmas ve gizli meknlarda konuturulmas olaydr.
Hizbullah'n 8 kiilik beyin takm

Yurt Haberleri Servisi - Beykoz operasyonunda Hizbullah'n en tehlikeli kanad ve vurucu gc limcilerin kurucusu Hseyin Veliolu 'nun ldrlmesi, beyin takmndan Cemal Tutar ve Edip Gm 'n yakalanmas rgtn byk darbe yemesine yol at. Binlerce militana hkmeden rgtn 8 kiilik beyin takmndan 5 kiiyi de polis her yerde aryor. Hizbullah'n kurucusu ve kanl saldrlarla Gneydou'da korku salan limciler kanadnn lideri Hseyin Veliolu, 1952 ylnda Batman'n Gerc ilesinde dodu. Durmaz olan soyadn 1978 ylnda Veliolu olarak deitirdi. 1980 ncesinde Ankara niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi'nde (SBF) Abdullah calan ile birlikte okudu. Hizbullah'n tohumlarnn atld Milli Trk Talebe Birlii (MTTB) ve Aknclar ierisinde faaliyet yrtt. SBF'deki yakn arkadalarna gre, aslnda Veliolu, Msr merkezli ''Ihvan Mslmin'' in (Mslman Kardeler) sempatizan olarak biliniyordu. Yine yakn arkadalarna gre Veliolu, ''silik'' ve etliye stlye karmayan bir profil iziyordu. Okul dneminde Aknclarn genlik kanad ''Aknc Genlik'' ve lkcler ierisinde de ok iyi tannyordu. Gneydou'da 1950'lerde bir dnem hareketlenen Mslman Kardeler'in yerel nderlerinden feyz ald syleniyordu. Veliolu 1980'den itibaren Diyarbakr'da yaamaya balad. 1987'den itibaren o dnemde Menzil Kitabevi evresinde fikri almalar yrten gruptan ayrlarak Batman'a geti. te daha sonra kamuoyunda limciler diye nlenen rgtn en acmasz kanadna adn verecek olan lim Kitabevi'ni bu ehirde at. Veliolu, bir dnem PKK ile daha sonra da Menzilcilerle girdii atmadan galip kt. Fikri mcadele veren Menzilcileri tasfiye ederken ok sayda sempatizan da ldrtt. Hizbullah'n Aposu olarak tanmlanan Veliolu'nun son yllarda Irak-ran snrndaki Krt Hizbullah kamplarnda olduu ileri srlyordu. Lider kadrosu Beykoz'daki operasyonda yakalanan Edip Gm ise Hizbullah-lim terr rgtnn askeri siyasi lideri. Hasan olu, 1958 Batman Hasankeyf Aksu ky nfusuna kaytl. Hseyin Veliolu'nun MTTB'den arkada. Militanlar ran'a gtrp eittikten sonra geri getiren kii. Birok Hizbullah itirafs onun adn verdi. Hcre evinde yakalanan ikinci militan da Cemal Tutar. Hizbullah lim rgt Diyarbakr askeri kanat yesi. Mahmut olu, 1972 Diyarbakr nar ilesi nfusuna kaytl. Hseyin Veliolu'nun ok yakn arkada. rgtn beyin takmndan. Uzun sredir aranyordu. Aranyorlar Bu operasyonun ardndan polis, rgtn beyin takmndan be militan aryor. Emniyet yetkilileri, ok youn operasyonlara karn rgt ayakta tutmay baaran bu militanlarn da yakalanmasyla Hizbullah'n beyin takmnn kertileceini sylediler. Mehmet Sudan : Hizbullah limciler kanad st dzey yneticisi. ra yesi. Faik olu, 1957 Bingl'n Gen ilesi Cumhuriyet Ky'nde kaytl. rgt iinde fetvalar ok etkili. Birok kiinin lm emrini verdi. Sudan'n abalaryla Bingl bir dnem rgtn ss oldu. Haim Alabalk : Hizbullah limciler kanad Diyarbakr askeri kanat yesi. M. Arif olu, 1978 Diyarbakr Merkez Tezgeer Ky nfusuna kaytl. Mehmet Arif Alabalk : Hizbullah limciler kanad Diyarbakr askeri kanat yesi. M. Arif
olu, 1975 Diyarbakr Merkez Tezgeer Ky nfusuna kaytl. Birok yakn halen Diyarbakr DGM'de Hizbullah davalarnda yarglanyor. Metin lsen : Hizbullah limciler kanad Diyarbakr askeri kanat yesi. Ahmet olu, Diyarbakr Lice Gke Ky nfusuna kaytl. ok sayda kiiyi ldrd iddiasyla DGM'de yarglanan askeri kanat yelerinden Veysi lsen 'in de yakn. Murat Akta : Hizbullah limciler kanad Diyarbakr askeri kanat birim sorumlusu. Hamza olu, 1975 Diyarbakr Merkez Kltay Ky nfusuna kaytl. Hizbullah'n Mardin sorumlusu Kaan Akta 'n yakn.
Konca Kuri olayna yant aranyor

Nazmi Akda, Mersin- Evinin nnden 15 Temmuz 1998 tarihinde silahl kii tarafndan karlan slamc feminist Konca Kuri' e ait belgelerin Hizbullah'n hcre evinde bulunmas, ailesini yeniden umutlandrd. Kuri'in cesedinin Adyaman'da gml olduuna ilikin iddialar henz aydnlatlamad. stanbul'da ortaya kartlan cesetlerden birinin Kuri'e ait olup olmad ise otopsiden sonra netleecek. slamc feminist Konca Kuri, TV kanallarnda yapt Kuran'n Trke okunmas ve kadnlarn da cenaze namaz klmalar gerektii aklamalar ile radikal slamclarn tepkisini ekmiti. Bir dnem Hizbullah rgt iinde yer alan slamc feminist Konca Kuri, 15 Temmuz 1998 tarihinde evinin nnde silahl kii tarafndan karlm ve o gnden bugne kadar kendisinden hi haber alnamamt. Geen yl Gaziantep'te Hizbullah tarafndan yaplan aklamada Konca Kuri'in ldrlerek bir kuyuya atld belirtilmiti. Hizbullah bu konuda bir basn bildirisi datarak olay stlenmiti. Ancak yaplan almalar ve yzlerce kuyuda yaplan aramalar sonunda ihbarn aslsz olduu anlalmt. Yine Batman'da bir evin altndaki hcrede bulunan bir kadn cesedinin de Konca Kuri'e ait olmad tespit edilmiti. Kuri'in bulunmas iin Mersin'de srdrlen ok sayda operasyondan da sonu alnamamt. Eski Mersin Bykehir Belediye Bakan Halil Kuri, ayn zamanda gelini olan Konca Kuri'le ilgili haberleri basndan takip ettiini belirterek ''Resmi kanallardan Konca'nn ldne dair bize bir bilgi verilmedi. Olayn duyulmas zerine Mersin Emniyet Mdrl karlma olayn aratran iki elemann stanbul'a gnderdi. Konca'nn hl sa olarak evine geleceine olan inancmz srdryoruz'' dedi.
Hizbullah'n yeni ss stanbul

(Mehmet Fara) Gneydou'yu son 15 yllk eylemleriyle kan glne eviren Hizbullah rgt, blgedeki operasyonlarn younlamas zerine iyice sknca, Akdeniz- Marmara hattndaki yaplanmasn da kullanarak yeni s olarak stanbul'u seti. Beykoz'daki operasyonda ldrlen Hseyin Veliolu ile yakalanan iki ra yesi Cemal Tutar ve Edip Gm'n ''nc kadro'' olarak blgeye yerletii belirlendi. Hizbullah'n Trkiye'nin en kalabalk kentini semesinin kkeninde, ''hem eriat BDA-C rgt ile dier slamc rgtlerin yaplanmasn bozmak, hem ekonomik adan glenmek hem de bu kanatta tek hkim olma d'' yatyor. Beykoz operasyonuyla tarihinin en b yk darbesini alan Hizbullah, liderini kaybetmeseydi stanbul'u eriat rgtn ss haline getirmeyi planlyordu. Hizbullah' bu hedef ynelten
sre Mardin'de rgtn geen yl ortaya kartlan snanda 1995'de balatlmt. Gvenlik birimlerine gre rgt lideri bu sna 2 yl kullanm, operasyonlarn artaca endiesiyle Kuzey Irak'a kamt. Mardin'de bu snan ortaya karlmasn salayan rgtn arivcisi Abdlaziz Tun bu konuyu itiraflarnda anlatt. Tun'un itiraflarna gre Hseyin Veliolu , Gneydou'daki kuryelerden gelen bilgileri bizzat kendisi araclyla bilgisayarlara ykletiyor, rgtn batya alma almalarna da burada yn veriyordu. Karargha, stanbul'da yakalanan Edip Gm'n de sk sk geldiini belirten Tun, bu kiinin talimatyla Diyarbakr'dan Mardin kararghna arldn ve rgtn 20 bin kiilik arivini hazrladn bildirdi. Tun, unlar anlatt: ''Mardin'de kullandmz hcre evinde Hseyin Veliolu uzun bir sre kalmt. Mardin'deki snakta Hizbullah rgtnn ana arivinin bulunduu bilgisayar kullanmaya baladm. Dier illerdeki rgt mensuplarndan gelen notlar rgt evinde bilgisayarda disketlere yklyorduk. Daha sonra bu disketleri Veliolu'na gnderiyorduk. Kaldmz rgt evine Mardin blge sorumlusu Kasm kod adl Mehmet Salih ile Batman sorumlusu Fahrettin kod adl Mehmet Sudan (aranan ra yesi) ve Diyarbakr'dan rgtsel not getiren Cemal Tutar (Yakaland), nar sorumlusu M. Sait Varol sk sk gidip geliyorlard.'' rgtten katktan sonra 1998'in Nisan aynda Diyarbakr'da yakalandn anlatan Tun'un itiraflaryla, balatlan operasyonlarda geen yln sonunda 1500'e yakn Hizbullah gzaltna alnd, 350'si tutukland. Tun'un itiraflarnda Hizbullah'n stanbul, Adana, Mersin ve Antalya'da da rgtlendii ve bu yrelerde Akdeniz ve Marmara blge sorumluluklarn oluturduu ortaya kt. Gvenlik birimlerinin saptamalarna gre Veliolu Mardin karargahn terketmesinin ardndan ran'a gitti. ran'dan sonra bir sre Kuzey Irak'taki Krt Hizbullah kamplarnda kald ne srlen Veliolu, PKK kamplarna ynelik operasyonlarda darbe yiyecei ya da calan benzeri bir operasyona kurban gidecei iddiasyla blgeyi terketti. 1998 yl iinde yurda geldii ve rgtn batya kaydrlmas almalarn srdrd bildirilen Veliolu, Hizbullah'a ynelik 1999 yl iinde yaplan operasyon nedeniyle sreci hzlandrd. Vasat Grubu' nu oluturarak nce Gaziantep'e daha sonrada Hicret Grubu ve Vasat yaplanmasyla Adana ve Mersin'e, daha sonra da yine Hicret Grubu yaplanmasyla Bursa merkezli olarak Marmara'ya ald. Veliolu geen yln sonunda hem Gneydou'daki operasyonlardan kamak hem de daha gvenli blgede barnmak iin stanbul'u s tuttu. Veliolu'nun hedefi ''eriat devleti kavgasn 2 bin ylnda stanbul'dan srdrmek...'' diye tanmland.
TBMM'nin Hizbullah Raporu

Cumhuriyet Gazetesi'nden
Hizbullah raporunda, rgtn ran stihbarat Servisi'ne bal Pasdar'la byk benzerlik gsterdii kaydedildi
'Askeri eitim ran'da yaplyor'

'Hizbullahi rgtler, dier ideolojik rgtlenmelerden farkl olarak dini temeller zerinde faaliyet gsterdiinden, yaplanmasn da bu dorultuda gerekletirmektedir. rgtn liderlik olgusu, siyasi ve dini liderlik olmak zere ikiye ayrlmaktadr. Aslnda rgt yneten ve ynlendiren siyasi liderdir.'
'Hseyin Veliolu nderliindeki lim grubu, karlarna kan bir engel olarak PKK terr rgtnn kendi mensuplarna ynelik silahl eylemlere balamasn gereke gstererek kar bir mcadeleye balanmasnn gerekliliinden hareketle, dorudan PKK terr rgt mensuplarna ynelik olmak zere silahl mcadeleye balamtr.' ANKARA (Cumhuriyet Brosu) - stihbarat birimleri tarafndan hazrlanarak devletin st dzey gvenlik birimlerine de sunulan Hizbullah raporunda, rgtn emasnn ran stihbarat Servisi'ne bal Pasdar'la (Devrim Muhafzlar) byk benzerlik gsterdii belirtildi. ran'da siyasi ve askeri eitim gren Hizbullah militanlaryla Devrim Muhafzlar Komutan Resul adl bir kiinin ilgilendii kaydedilen raporda, ''ran'n, teokratik rejimini Trkiye'ye ithal etme amacndan vazgemedii srece Hizbullah' desteklemeye devam edecei bir gerektir'' saptamasna yer verildi. Raporda, Hizbullah ve PKK arasndaki atmalarn son aylarda yerini anlamaya brakt kaydedilerek ''zellikle, Batman ve Diyarbakr'da her iki terr rgtnn de Trkiye Cumhuriyeti'ne kar ittifak ierisinde hareket ettii grlmektedir'' gr aktarld. Raporda, rgtn amacnn Krt-slam devleti kurmak olduunun alt izildi. Raporda, rgtn camialt ve hcre evlerinin zeminlerinde snaklar kurarak sorgulama yapt, kard kiileri zincire vurduu kaydedildi. Cumhuriyet , irticai faaliyetleri izleyen birimler tarafndan hazrlanan ve MGK'ye de sunulan raporun tam metnini yaymlyor: Hizbullah kelimesi, Allah'n yolu, taraftarlar, Allah'n safnda yer alanlar, Allah'n partisi gibi anlamlar tamakta olup, ''Hizb'' ve ''Allah'' kelimelerinin birlemesinden olumaktadr. Hizbullah, rgtsel anlamda Allah adna, slam uruna gruplama olarak da ifade edilebilmektedir. Yakalanan rgt mensuplarnn ifade tutanaklar incelendiinde, kendilerini Allah'n askerleri olarak da tanmladklar grlmektedir. Aile ve sosyal yaplar: 1) Genelde rgt mensuplar ve ailelerinin gemite soruturma geirmedikleri tespit edilmitir. 2) Ailelerin ounlukla Dou ve Gneydou kkenli ve ok ocuklu olduklar gzlenmektedir. 3) Son dnemlerde, psikopat, yankesici, hrsz vb. ahslarn rgt bnyesine alnd tespit edilmitir. 4) Hizbullah terr rgtne mensup militanlarn ailelerinin orta ve dar gelirli olduu grlmektedir. 5) rgt mensuplarnn genelde Diyarbakr, Batman, Bingl, Mardin illeri nfusuna kaytl olduklar gzlenmektedir. Eitim durumlar: Yakalanan terristlerin ifadelerinden; 1) rgt mensuplarnn genelde orta ve lise dengi okul mezunu olduklar, 2) niversite rencilerinden de az da olsa katlm olduu, 3) niversiteli rgt mensuplarnn genelde tebli almalarna katld, ldrme ve yaralama tr eylemlerin, tahsilli rgt mensuplarna yaptrld, 4) Halihazrda birok rgt mensubunun renimine devam ettii renilmitir.
slamiyet Gerekleri
350
Ya durumlar: 1) Hizbullah terr rgt mensuplarnn, 1937 doumlulardan 1979 doumlulara kadar geni bir ya grubunu kapsad grlmektedir. 2) Son dnemde, rgt iinde 1970-1974 yllar arasnda doan rgt mensuplarnn ounluu oluturduu gzlenmektedir. Amac: Hizbullah' oluturan lim ve Menzil gruplarnn amac; Trkiye Cumhuriyeti topraklar zerinde er'i hkmlerle ynetilen bir ''Krt slam'' devleti kurmaktr. Nitekim, terr rgtnn, mensuplarna verdii talimatta; - Trkiye Cumhuriyeti'nin ynetim biiminin slamiyete uygun olmad, - Trkiye'ye ancak Hizbullah rgtnn slami esaslara dayanan ran modeli bir rejim getirebilecei vurgulanmaktadr. Stratejisi: Hizbullahi dnceyi esas alan rgtlenmelerde takip edilen stratejideki en belirgin zellik; yeterli say ve imkn bulunduunda cihat aamasna geilmesi ve silahl mcadeleye zel nem verilmesidir. Hizbullahi dnceye sahip rgtlenmeler, amalarna ulaabilmek iin ise tebli, cemaat ve cihat l stratejisi dorultusunda hareket etmektedir. Cihat: Hizbullahi terminolojide cihat kavram, belli bir gce eriildikten sonra, iinde bulunulan otoriteye kar silahl bir bakaldr olarak deerlendirilmektedir. Bu anlam itibar ile de terorizmin her eidinde olduu gibi kendi gr dorultusunda faaliyet gsterdii alanda iddet eylemlerinde bulunmaktadr ki, bu ynyle kulland din olgusu haricinde klasik terr rgtlerinden fark bulunmamaktadr. Grld zere lim grubu, etkilendii ran Hizbullahi yol ilkelerine bal kalm, bu tavryla da genel slami anlayn dna karak bayrak edindii ii tarzn, almalarnda rehber edinmitir. rgt yaps: rgtlenmenin, Hizbullah ad altnda faaliyet gsteren lim, Menzil gruplarnca ve slami Hareket rgtnce baz ufak ayrntlara ramen aynen uygulanmakta olduu grlmektedir. Yaplanmada, hiyerariye gerekli nemin verilmesi ve dna klmamas esas olarak alnmaktadr. rgtlenme yapsnn; A. Liderlik (1) Siyasi lider, (2) Dini lider, B. ra (1) Askeri kanat (a) Birim sorumlular, (b) Eylem timleri, (2) Siyasi kanat (a) Yksekretim birimi, (b) Ortaretim birimi, (c) Halk birimi, (1) Cami seydalar, (2) Mahalle ve ky sorumlular eklinde olduu grlmektedir. Liderlik: Hareketi oluturan, ekillendirip ynlendiren nderlik olarak tanmlanmaktadr. Liderlik, yalnzca slami hareketlerde deil, dier ideolojik yaplanmalarda da nem arz
etmektedir. Hizbullahi rgtler, dier ideolojik rgtlenmelerden farkl olarak dini temeller zerinde faaliyet gsterdiinden, yaplanmasn da bu dorultuda gerekletirmektedir. rgtn liderlik olgusu, siyasi ve dini liderlik olmak zere ikiye ayrlmaktadr. Aslnda rgt yneten ve ynlendiren siyasi liderdir. Ancak, din esinin ar basmas ve dini almalara verilen nemin gstergesi olarak yaplanma ierisinde dini lidere de yer verilmitir. Nitekim her iki liderin rgt iindeki konumlar ele alndnda bu durum aka grlecektir. Siyasi lider rgtsel almalar ve hedefleri belirleyici, rgtn tamamn balayacak kararlar alma konumunda bulunan ve slami bilgi donanm ile lim nitelemesi de verilebilen, rgtn en st dzeydeki yneticisi olarak tanmlanmaktadr. Siyasi lider, rgt ynetirken, rgtn nde gelen isimlerinden oluturulmu radan destek almaktadr. Her trl tasarrufa ve karar alma konumuna sahiptir. lim grubunun siyasi liderliini Hseyin Veliolu , Menzil grubunun liderliini ise Av. Mehmet Ball stlenmitir. Dini lider Dini lider, rgtn siyasi faaliyetlerinde ve yaplanmasnda belirleyici bir etkinlie sahip olmamakla birlikte, rgtn manevi ynden ekillenmesinde nemli bir yere sahiptir. Menzil grubunun dini lideri Molla Mensur Gzelsoy 1996 ylnda lm, gr ayrl nedeniyle yerine kimse getirilememitir. lim grubunun dini liderliini ise siyasi lider Hseyin Veliolu'nun yrtt bilinmektedir. ra rgtn nde gelen isimlerinden oluturulmu bir eit merkez komitesi olarak deerlendirmek mmkndr. rgtle ilgili olarak alnacak kararlarn tartld ve alnd mekanizma olarak faaliyetini yrtmektedir. rada ka tane ye bulunduu konusu ise bilinmemektedir. Askeri ve siyasi kanat faaliyetleri rada alnan kararlar erevesinde yrtlmektedir. rgtn en st birimi olarak st ra heyetinin yan sra her ilde alt ralar oluturularak o ildeki rgtsel faaliyetler bu ra tarafndan ynlendirilmektedir. rann, terr rgtnn yaplanmasna uygun olarak askeri ve siyasi kanat olmak zere ikiye ayrld grlmektedir. Askeri kanat rgtsel faaliyetlerin eyleme ynelik almalarn yrten silahl birimidir. Askeri kanat sorumlusu, st rann bir yesi olduu gibi, her ilde o ille ilgili silahl faaliyetleri alt raya bal olarak yrten askeri kanat il birim sorumlular bulunmaktadr. Birim sorumlularna bal olarak eylem gruplarndan askeri sorumluya uzanan hiyerarik bir yap tekil edilmitir. Silahl faaliyetlerde daha tecrbeli olan lim grubunda, ayn eylem grubu ierisinde faaliyet gsterenler sadece birbirlerini tanmakta, dier gruplar tannmamaktadr. Bu amala, kendilerine uygun bir sistematik gelitirmilerdir. Bu sistematie bir rnek olarak; - A eylem grubuna bal militanlarn kod isimlerinin A harfi ile, - B eylem grubuna bal militanlarn kod isimlerinin B harfi ile belirlenmi olduu tespit edilmitir. Askeri kanat da birim sorumlular ve eylem timleri olmak zere ikiye ayrlmtr. Birim sorumlular
ldeki askeri kanat sorumlusuna bal olarak faaliyet yrtmektedirler. Kendilerine bal eylem gruplar mevcuttur. Askeri kanat sorumlusundan aldklar eylem talimatlarn kendi gruplarna icra ettirmektedirler. Her birim sorumlusuna bal olarak alan 1 ile 3 arasnda deien eylem grubu olduu grlmektedir. Eylem timleri Askeri kanat sistematiini oluturan zincirin son halkasdr. Birim sorumlularna bal olarak faaliyet gsterirler ve aldklar eylem talimatlarn yerine getirirler. Eylem timlerinin 2 ile 6 arasnda deien eleman saysna sahip olduu grlmektedir. Siyasi kanat Siyasi kanat sorumlusu, st ra ierisinde yer almaktadr. rgtn eleman kazanmna ve tebli almalarna ynelik faaliyetlerini yrten birimdir. Siyasi kanat sorumlular, rgtn propaganda ve halkla ilikiler gibi konularnda da rgtsel faaliyetleri organize etmektedirler. Yksekretim birimi: Yksekokullarda yrtlen faaliyetlerle ilgili almalarn yapld, tebli arlkl birimdir. niversitelere birer sorumlu atanmakla birlikte bu sorumlulara bal olarak alan faklte ve blm sorumlular da olduu grlebilmektedir. zellikle son dnemlerde niversite genliinden rgte eleman kazanmnn artmasnda bu birimin etkisinin byk olduu tespit edilmitir. Ortaretim birimi: Orta dereceli okullarda yrtlen faaliyetleri organize etmektedir. Faaliyet gsterilen her okulda bir sorumlu mevcuttur. Halk birimi: Toplum ierisinde ve genellikle camiler ile mahallelerde yrtlen almalar organize eden birimdir. rgtn camilerdeki yaplanmasnn; - Dardan cami sorumlusu, - Cami sorumlusu, - Ders sorumlular ve gruplar, - Temizlik sorumlusu ve grubu, - Muhasebe sorumlusu ve grubu, - Kltr sorumlusu ve grubu, - Ziyaret ekipleri ve sorumlusu eklinde olduu, ele geirilen dokmanlardan anlalmaktadr. Ayrca rgt, camilerde verilen derslerle ilgili olarak gruplandrma yapmaktadr. Mahalle ve ky sorumlular: rgtn mahalle veya ky bnyelerinde faaliyetlerini yrtmek ve almalarn gerekletirmek zere atad sorumlulardr. rgtn genel yaps ierisinde fazla bir etkinlikleri yoktur. Hizbullah terr rgt gerek liderlik sorunundan gerekse stratejisinin uygulanmas asndan iki nemli gruba ayrlmtr. Bu gruplardan biri ''lim grubu'' , dieri ise ''Menzil grubu'' dur. lim ve Menzil gruplarnn oluumu 1979-1980 yllarnda eitli illerimizde dini yaynlarn satld kitabevlerinde, radikal dini grlere sahip kesimlerin bir araya geldikleri ve fikir alverilerinde bulunduklar gzlenmitir.
slamiyet Gerekleri
353
Bu erevede, Diyarbakr ilindeki ilk toparlanma Vahdet Kitabevi evresinde olmutur. Abdulvahap Ekinci 'ye ait bu kitabevindeki faaliyetlere sonradan kendi kitabevleri ve gruplarn kuracak olan Fidan Gngr ve Hseyin Veliolu da katlmtr. Zaman ierisinde Vahdet Kitabevi evresindeki oluumdan kopmalar balamtr. lk olarak 1981 ylnda Fidan Gngr, Menzil Kitabevi'ni kurmutur. Menzil Kitabevi'nin kuruluu ile birlikte Vahdet Kitabevi evresindeki kopmalar hzlanmtr. Fidan Gngr'n bu yaplanmadan ayrlarak neden kendi kitabevini kurduuna ilikin ayrntl bilgi bulunmamakla birlikte, meselenin dnce farkllklarna dayandrlan liderlik meselesinden kaynakland sylenebilir. 1982 ylnda Hseyin Veliolu da Vahdet Kitabevi evresindeki yaplanmadan ayrlarak lim Kitabevi'ni kurmutur. Bir iddiaya gre, Hseyin Veliolu'nun Vahdet Kitabevi'nden ayrlma nedeni olarak, Abdulvahap Ekinci'nin, Mslman Kardeler Tekilat'nn belli dnem liderliini yapan Seyyid Kutup 'un kaleme ald ''Fi Zilali'l-Kur-an'' (Kuran'n Glgesinde) isimli esere saygszlk etmesi gsterilmektedir. Daha sonra Vahdet Kitabevi evresindeki oluum, Vahdet grubu olarak anlmaya balanlmtr. Vahdet grubu mensuplar, 1992 yl ierisinde imam hatip lisesinde lim grubu mensuplar ile giritikleri satrl kavga haricinde gnmze kadar herhangi bir iddet eylemine girmemilerdir. Vahdet grubu, Hizbullah'n dier iki grubunun etkin faaliyetleri arasnda silinmi ve etkinlii kalmamtr. 1983 ylndan sonra lim ve Menzil gruplar, Gneydou Anadolu Blgesi'ndeki Hizbullah oluumunun etkin gruplar haline gelerek, kendi kitabevleri evresindeki almalarnn yan sra birbirleri ile dayanma ierisinde faaliyetlerini srdrmlerdir. 1987 yl ile birlikte gruplar arasnda balayan fikir ayrlklar ksa zaman ierisinde daha da belirgin hale gelmitir. Aralarndaki ayrlk, temel olarak aadaki iki konudan kaynaklanmtr. (a) Liderlik sorunu: Kiisel nitelikler gz nne alndnda Fidan Gngr'n ne kaca tartlmaz olduundan, ikinci plana dmek istemeyen Hseyin Veliolu inisiyatifi ele almak iin bir eyler yapmak zorunda kalmtr. k yolunu, PKK terr rgtnn Hizbullahi gruplara kar silahl eylemlere balamasn da frsat bilerek, silahl eylemlere girmekte bulmutur. Yaanan ayrmada, Fidan Gngr'n lim grubuna ynelttii eletiri, liderinin konumunda odaklanmtr. Fidan Gngr ''lim grubunun limsiz olduunu'' syleyerek Veliolu'nun dini ynden yetersiz olduunu vurgulam ve dini grup liderlerinde aranan temel zelliklerden ''lim olma'' noktas zerinde, Hseyin Veliolu'nu aralarndaki mcadelede hedef almtr. zellikle bu sz, yaanan ayrmann kiisel nitelikler ve ekimeler zerine de kurulu olduunu gstermektedir. (b) Strateji sorunu: Ayrma temelde her ne kadar kiisel olup liderlik sorunundan kaynaklanmakta ise de ileri srlen nedenler, uygulanacak stratejiyle de ilgilidir. Her iki grubun benimsedii ''Tebli-Cemaat-Cihat'' stratejisi, tartmaya msait bir ortam oluturmaktadr. nk bu aamalardan birbirine geite, aamalarn tamamlanp tamamlanmadn belirlemek iin belirli bir kural bulunmamaktadr. Bu konuda tahmini olarak karar verilebilmektedir. Bu tartma, lim ve Menzil gruplar arasnda olduka youn bir ekilde yaanmtr. Hseyin Veliolu nderliindeki lim grubu, karlarna kan bir engel olarak PKK terr rgtnn kendi mensuplarna ynelik silahl eylemlere balamasn gereke gstererek, kar
bir mcadeleye balanmasnn gerekliliinden hareketle, dorudan PKK terr rgt mensuplarna ynelik olmak zere silahl mcadeleye balamtr. Bu aamada lim grubu, zellikle blgede halka ynelik iddet eylemlerini yaygnlatran PKK terr rgtn hedef almak suretiyle, bu rgt mensuplarna gerekletirecekleri eylemlerle ayn zamanda blge insann yanlarna ekip, bu insanlardan destek almay ve tabann geniletmeyi hesap etmitir. PKK terr rgtnn kendilerine ynelik eylemlere balamasnn etkisiyle lim grubu, tebli konusunu farkl bir ekilde yorumlam ve silahl eylemlerle PKK terr rgtne kar mcadele edebilmek ve bu mcadeleyi dier gruplara da benimsetebilmek iin pasif olarak grd kltrel bazdaki faaliyetleri bir kenara brakarak, eyleme ynelik aktif bir tebli metodu gelitirmeye balamtr. Bu nedenle de gemite uygulamaya koymu olduu kitabevlerindeki dergi satlarn yasaklamtr. Grld zere lim lideri Hseyin Veliolu, dini bilgi ve hitabet stnl isteyen strateji aamalar olarak nitelendirebileceimiz tebli ve cemaatlemeyi bir kenara brakarak, tabann geniletme ve rgtsel konumunu glendirme, blgede bir g oluturma amacyla silahl mcadele safhasnda kendisini gstererek, dier gruplarn tabanlarna da hkim olmay hedeflemitir. Fikri temelde Msr'daki Mslman Kardeler rgt'nn hareket tarznn etkisi de byk lde hissedilmektedir ran modeliyle rgtlenme ANKARA (Cumhuriyet Brosu) - Hseyin Veliolu' nun blgede g oluturmak amacyla silahl mcadele balatlmas ve dier gruplarn tabanlarna hkim olma grleri karsnda, Menzil grubu ileri gelenleri; henz tebli aamasnn tamamlanmadn, silahl faaliyet yrtecek altyapya sahip olmadklar ve tabana ynelik almalarn olgunlatrmadklarn ileri srmlerdir. Ayrca PKK terr rgt gibi kendilerinden daha gl ve silahl bir rgte ynelik olarak eylemlere giriilmesinin, rgtlerine byk darbe vuraca gibi nedenlerle silahl mcadeleye geilemeyeceini savunmulardr. Menzil grubunun bu tavr almasndaki en byk etkenin, gruplarnn henz silahl mcadeleyi gerekletirecek halk taban, bilgi ve donanma sahip olmamasndan kaynakland dnlmektedir. 1987 ylndan itibaren belirginleen ayrmay nlemek zere gruplar aras zaman zaman grmeler olmusa da birleme salanamamtr. Bu dnemde keskinleen fikir ayrlklar balamnda grup liderleri kendi bnyelerinde almalarna younluk kazandrmlardr. Gruplar arasnda ran modelini benimseme ve Krtlk konusunda belirgin fikir ayrlklar olduu grlmtr. lim grubunda, ran ve Humeyni devrimi, takip edilecek stratejide bir model olarak benimsenmesine ramen, fikri temelde Msr'daki Mslman Kardeler rgt'nn hareket tarznn etkisi de byk lde hissedilmektedir. Menzil grubu ise ideoloji ve fikir ynnden ran rneine ok daha yakn bir izgidedir. Menzil grubu, ran'a olan bak alarnda mezhep farknn nemli olmad (en azndan belli bir ortak noktada birleilebilecei) tezini savunmakta, Humeyni ve ran'n nde gelen dier dini liderlerini birer nder olarak benimsemektedir. lim grubu ise mezhep farklln nemli bir faktr olarak grmekte ve deerlendirmelerini buna gre yapmaktadr.
slamiyet Gerekleri
355
lim rgtnn, yaplanma ve eylem stratejileri gz nne alndnda, daha sistematik ve organik bir terr rgtlenmesine sahip olduu grlmektedir. Sahip olduu konumun Menzil grubuna oranla daha kuvvetli olduunu dnen lim grubu, kendisini Hizbullah ad ile lanse edip, Menzil'i tasfiye etme ve blgedeki potansiyel tabann merkezine oturma dncesindedir. Bu dnce erevesinde mensuplarna ''lim grubu'' tanmn kullanmay yasaklam ve kendilerini Hizbullah olarak tantmaya zen gstermilerdir. lim ve Menzil gruplar arasnda yaanan atma Hseyin Veliolu'nun liderliinde faaliyet gsteren ve kamuoyuna PKK terr rgt ile srdrd atmalarla adn duyuran lim grubunun, yredeki etkinliini arttrmak ve tabann geniletmek amacyla dier dini gruplara ynelik olarak da eitli bask ve iddet eylemlerine yneldii grlmtr. lim grubunun bu yndeki faaliyetleri meyannda; taban geniletme ve fikir bakmndan kendisine engel olarak grd ve belirli bir dnem mterek faaliyet yrttkleri, fakat zamanla meydana gelen ayrmalar neticesi, fikir ynnden ran rneine daha yakn bir izgide yer alan Menzil grubuna ynelik srdrd basklarn, 1993 ylndan itibaren silahl eylemlere dnt grlmtr. ncelikle tehdit ve bask yoluyla Menzil grubunun tabann sindirmeye ve kendi yannda yer almaya zorlayan lim grubu, bunda baarl olamaynca sallama tabir edilen byk baklar ve ateli silahlarla Menzil grubu tarafndan limcilere ynelik olarak srdrlen menfi yndeki propagandalar daha da artarak atmann bymesine zemin hazrlamtr. Birok kiinin ld ve yaraland bu atmalarda, lim grubunun tek tarafl olarak silahl eylemlere girimesi, strateji olarak ilk zamanlarda silahl eylemlere girmeyi uygun bulmayan Menzil grubunun byk oranda prestij ve g kaybna neden olmu, hatta baz okullarda faaliyetlerinin tamamen durmas ile neticelenmitir. lim grubu tarafndan kendilerine ynelik gerekletirilen eylemler nedeni ile tabann kaybetme kaygsna kaplan Menzil grubunun ileri gelen isimleri, bu atmaya son vermek amacyla lim grubu evreleri ile irtibata gemek ve bir anlama zemini oluturmak iin eitli giriimlerde bulunmalarna ramen, herhangi bir netice elde edememilerdir. Sz konusu atmadan olumsuz ynde etkilenen Menzil grubuna ait evrelerce, lim grubuna ynelik olarak silahl eylemlere giriilmesi ynnde rgt karar alnmas iin rgt st dzeyine youn ekilde bask yaplmas sonucu, rgt st dzey yetkililerinin de bu ynde ald kararla 1993 ylnn ikinci yarsndan itibaren lim grubuna ynelik silahl saldr eylemlerine balanld grlmtr. 1994 ylnda Diyarbakr, Mardin ve Batman gibi illerimizde gruplara ynelik olarak gerekletirilen baarl operasyonlar neticesi, bu illerimizde faaliyet gsteren rgt mensuplarnn Adyaman, Adana, .Urfa, Mu, Bingl ve Van gibi evre illerle, metropol illerimize kaydklar, bu meyanda Hizbullah Menzil grubu lideri Fidan Gngr' n de stanbul iline gittii renilmitir. Menzil grubu cemaatinin dini lideri Molla Mensur Gzelsoy 'un da 15 Ocak 1996'da ran'da lmesinden sonra yeni lider arayna girilmitir. Yaplan almalar sonucu Hatay/Drtyol'dan Molla Zekeriya Ay , rgtn Menzil grubu liderliine getirilmitir. rgtsel yap zellikleri Hizbullah terr rgtnn rgtsel yap zelliklerini aadaki balklar altnda incelemek mmkndr: a. Hiyerari: Kat bir disiplin ve emir komuta zinciri mevcuttur. rgt genel emiri (genel bakan), hemen her eyi belirleyen kiidir. Ondan sonra ra (Yrtme Kurulu/ Merkez
Karar Kurulu) gelmektedir. ra yeleri genelde Tebli, timai, Askeri ve stihbarat diye ayrlan drt ana kolun sorumlularndan olumaktadr. b. Gizlilik : l ve ilelerde hcreler eklinde rgtlenen Hizbullah; aile, airet, okul, cemaat, tarikat ve arkada ilikisi gibi feodal ilikilerden yararlanmaktadr. Elemanlarn birbirleriyle tanma yerleri, genelde cami, mescit gibi dini meknlar olup; aile-akrabalk-i balar da rgtlenmeye zemin hazrlamaktadr. c. rtibat ve eitim: rgte sempatisi ve eilimi olan kimselerin altklar yerler, irtibat noktalar olarak kullanlmaktadr. Genelde meknlar ya ayevi ya da kitabevi eklinde seilmektedir. Bunlar hem eitim hem de buluma yeri olmasnn yan sra rgt mensuplarna ticari gelir getiren meknlardr. d. rgt evi: Eylem planlama ve rgt yelerini barndrma amacyla kiralanmaktadr. Sempatizanlar, gerek kimlikleriyle kendi adlarna kiraladklar bu evleri, rgt elemanlarna teslim etmekte, kiray ise rgt demektedir. Komular rahatsz etmemek ve dikkati ekmemek iin banaz dini bir yaant srdrlmemeye dikkat edilmektedir. Deiik yerleim yerlerinden gelen sempatizan veya militanlar da bu evlerde kalabilmektedir. e. Snak: rgt dmanlarnn veya aleyhteki insanlarn karlarak sakland son derece gizli meknlardr. Genelde hcre evleri veya cami zeminindeki topran kazlmas sonucunda yaplan bu snaklarda; karlan kiiler uzun mddet zincirlere vurulup saklanmakta, gerekli sorgulamalar yaplmaktadr. Snaklar, ilk kez Diyarbakr Silvan ilesine bal Hizbullah ss saylan Yola kyndeki bir caminin altnda bulunarak kamuoyuna yansmtr. f. aret ve alamet: Hizbullah'n belli bir sembol veya bayra bulunmamakla beraber; yakalanan baz Hizbullah militanlarnn evlerinde ''yeil zemin zerine sar renkle (Arapa yazlm) Lailahe illallah ve Allah'' kitabesinin bulunduu grlmtr. g. Model : ounlukla il ve ilelerde bir sorumlu bakanlnda hcre rgtlenmesi sz konusudur. Sorumlu kii; alt, st ve yatay ilikilerinin ok geni olduu evredeki il ve ilelerdeki rgt mensuplaryla egdml hareket etmektedir. Odak durumundaki bu sorumlular; rgtsel istihbarat, eitim ve eylem gibi faaliyetleri birlikte yrtebilmekte, hatta dorudan doruya silahl eylem yapabilmektedirler. rgt; st dzey elemanlar dahil, orta dereceli okul rencileri arasnda faaliyet gstermeye arlk vermektedir. Eylem yapmak zere baka alan veya blgeden getirilen kii, eylemin gerekleecei ehir veya mekndaki rgt elemanlarnca tannmamaktadr. h. Sorgu: Yakalanp poliste sorgusu yaplan Hizbullah terr rgt mensuplarnn, ideolojik ve siyasi nedenlerle yalan sylemeyi kural haline getirdikleri, sk sk ifade deitirerek aratrmann seyrini etkilemek suretiyle zaman kazanma taktii gttkleri gzlenmektedir. Terristlerin bu konuda eitim aldklar tahmin edilmektedir. rnein, rgt evinde yakalanan bir eleman, rgt yeliini reddedip hrszlk iin burada bulunduunu rahatlkla ve srarla syleyebilmektedir. . stihbarat: zlenen veya hedef haline getirilen ahs hakknda bilgi toplamann kolayl, blgenin feodal yaps ile yerleim birimlerinin kk oluundan kaynaklanmaktadr. Hizbullah terr rgt, istihbarat faaliyetlerinde zellikle kk ocuklar kullanmaktadr. stihbarat faaliyeti kolay olmakla birlikte; ok ynl aratrmalar yaplp, bilgisayarlarda dosyalama gibi teknik inceliklere riayet edilmektedir. j. Kod ismi: rgt mensuplarna, rgt iindeki aktivitesine gre birka kod ismi
verilebilmektedir. Bu kod ismi uygulamasnda, dier illegal rgtlerde grlen uygulamadan farkl olarak apraz kod isim uygulamas grlmekle birlikte, rgtte alttan ste kimse kimseyi tanmamaktadr. k. ye: rgte kazandrlmas hedeflenen kiilerin 12-20 ya arasnda ve bekr olmalarna dikkat edilmektedir. Kiinin inanc, karakteri, ailesinin ideolojik gr ile herhangi bir slamc gruba mensup olup olmad gibi hususlar titizlikle aratrlp bir st sorumluya bildirilmektedir. rgtlenme emasnn, ran istihbarat servisine bal Pasdar (Devrim Muhafzlar) ile byk benzerlikler gsterdii belirlenmitir. l. fade-sorgu: ''Hizbullah terr rgtne ilikin bilgilere, yakalanan militanlarn ifadelerinden ok, ele geirilen belge ve dokmanlardan yola klarak ulamaya allmaktadr. nk, yakalanan militanlar sorguda konuturmak olduka zor olmaktadr. Militanlar her trl iddete kar diren gsterebilecek ekilde eitilmilerdir. m. Deifrasyona nlem: Yakalanp sorgulanan veya tutuklandktan sonra salverilen rgt mensuplar deifre olduklarndan, bu ahslarn rgtle tm balar koparlarak birey olarak Hizbullah kalmalar salanmakta veya sorgulamaya tabi tutulmakta, verdii ifadeler deerlendirildikten sonra rgte kabul edilmesi ynnde karar alnmaktadr. n. Haberleme: rgt mensuplar arasndaki haberlemede kesinlikle kurye sistemi kullanlmakta; dinlenebilir/ gzlenebilir teknolojik cihazlar, elverdiince kullanlmamaktadr. o. Eylem-silah : Eylem, kural olarak, hcre mensubu mcahitler tarafndan gerekletirilmektedir. Eylemde kullanlan silahlar rgt elemanlarnca bireysel yollarla temin edildiinden, deiik ap ve nitelikte olmaktadr. Silahlarn sakland gvenilir mekanlardan biri de cami ve mescitlerdir. Kiiye zimmetli silah bulunmad gibi, ayn silahn srekli ayn ahs tarafndan tanmas da sz konusu deildir. Silahlar ayr ayr olaylarda farkl kiilerce kullanlmaktadr. Eylem trleri Hizbullahlarn gerekletirdikleri eylem trlerini, 11 ana balkta toplamak mmkndr: a) Silahl saldr, b) Kundaklama, c) Satrla vurma, d) Zincir ve kezzap kullanma, e) Adam karma, f) Darp/dvme, g) Tehdit, h) Propaganda amal eylemler, ) Sorgulama, j) Yol kesip silahla tarama, k) ntihar eylemi. Eylemlerin stlenilmemesi Normalde, asl amac iddet ve terr yoluyla gcn, etkinliini gsterip propaganda yapmak olan Hizbullah terr rgt mensuplarnn, genellikle gerekletirilen eylemleri stlenmedikleri ve propagandasn yapmadklar gzlenmektedir. Profesyonel eylem tarz ncelenen eylemlerin, gayet profesyonelce gerekletirildii grlmektedir. zellikle, ahslara ynelik bireysel silahl saldrlarda, son derece ustaca alan ''tetikiler ve lm makineleri'' kullanld grlmektedir. Eylemler, genelde iki silahl militan tarafndan gerekletirilmekte, biri tetikilik yaparken, dieri evreyi kollayan gzc grevini stlenmekle birlikte, gzclk yapan da ayn anda
hedefe ate ederek tetiki arkadann iini kolaylatrmaktadr. lim grubunun yeni taktik ve teknikleri Hizbullah lim grubunun dinamik bir ynetici kadrosuna sahip olduu ve gvenlik glerinin rgt hakknda neyi bilip neyi bilmediklerini gncel olarak takip ettikleri, gemi dnemlerde tespit edilen hususlar arasnda yer almaktadr. Buna gre yeni taktik ve teknikler gelitiren rgtn son zamanlarda yaplan operasyonlarla byk bir aknlk ierisine dt gzlenmektedir. Yaplan operasyonlardan en az zayiatla kurtulabilmek iin; rgt iin byk bir propaganda ve taban kazanma alan olan camilerde gvenlik glerince yaplan kontrol ve denetim almalarna dnk yeni tedbirler almaya altklar ve bu amala istihbarat topladklar, haberleme ve rgte verilen yazl raporlarda yeni ifresel taktikleri srekli gncelletirerek gelitirdikleri bilinmektedir. 02.02.2000
Suikast Kurban Cumhuriyet Yazarlar

Cumhuriyet Haber Merkezi, 22.10.1999 - Bombal saldr sonucu yaamn yitiren Cumhuriyet yazar Ahmet Taner Klal, son 20 ylda Cumhuriyet yazarlarna ynelen saldrlar zincirinin son halkas oldu. Cumhuriyet, Uur Mumcu, Bahriye ok, Muammer Aksoy, mit Kaftancolu, Cavit Orhan Ttengil, Onat Kutlar gibi ok deerli yazarlarn yitirirken Server Tanilli saldr sonucu sakat kald. Bahriye ok, Muammer Ulusoy, Uur Mumcu ve Ahmet Taner Klal cinayetleri zlmeye baland... 2000 ylnn ilk aylarnda polisin yapt baarl "Umut" operasyonu sonucunda kaatil sanklar yakalanarak adalete teslim edildi. 11.07.2000 tarihinde, ran tarafndan ynetilip ynlendirilen Tevhid, Selam ve Kuds Ordusu rgtlerinin elemanlar olan sanklar Necdet Yksel, Ferhan zmen, Hakk Seluk anl, Yusuf Karaku, Muzaffer Dadeviren, Abdlhamit elik, Fatih Aydn, Hasan Kl, mehmet ahin, Mehmet Ali tekin, Haluk zelik, Mehmet Kasap, Mehmet Grova, Adil Aydn, Murat Nazl, Arif Tar ve Mahmut Koca yarglanmaya balandlar.
Ttengil Hoca
stanbul niversitesi ktisat Fakltesi Sosyoloji Enstits Bakan ve gazetemizin yazarlarndan Prof. Cavit Orhan Ttengil 1979 ylnn 7 Aralk sabah saat 07.45'te Levent'teki Sln Sokak'ta bulunan ETT duranda, silahl drt kii tarafndan ldrld. Saldrganlar, Ttengil'in cesedinin zerine, ''Ne Amerika Ne Rusya, Bamsz Trkiye- Anti Terr Birlii'' yazl bir not braktlar. Polis, olay yerinde 9 milimetre apnda 12 bo kovan buldu. Ttengil cinayetinde yaplan soruturma ve yarglamalar ise sonusuz kald. Hatta yarglama dosyas bile kayboldu.
Ttengil'in cenazesi, 9 Aralk 1979 gn ili Camii'nden olayl bir biimde kaldrld. Cenazeye katlmak isteyenlerle gvenlik gleri arasnda kan atma sonunda bir ii ld, sekiz kii yaraland. Yaralananlardan biri de, gazetemizin bir dier yazar, mit Kaftancolu idi. Kaftancolu, bu trenden aylar sonra bir baka hain saldrnn hedefi oldu...
Susmayan Kalem: Kaftancolu

Makaleleri Cumhuriyet'in sayfalarnda sk sk yer alan TRT yapmcs ve yazar mit Kaftancolu , Mecidiyeky Sakzaac dura nnde 11 Nisan 1980 gn sabah saat 07.50'de silahl iki faistin saldrsna urad. ili ocuk Hastanesi'ne kaldrlan yazarmz Kaftancolu, mdahalelere karn kurtarlamad. 11 Kasm 1980 gn gzaltna alnan Ahmet Mustafa Kvlcm , Kaftancolu cinayetiyle ilgili olarak polise unlar anlatt: ''stanbul lkc Genlik Dernei Bakan Hasan Kk , mit Kaftancolu hakknda istihbarat yaparak oturduu yeri ve otomobilinin plakasn tespit etmi. Bu ahsn gazetelerden fotoraflarn keserek, toplad bilgilerle birlikte bu fotoraflar rfan akca ve Yusuf Teke 'ye vermi. mit Kaftancolu'nun solcu olduunu, ldrlmesi gerektiini sylemi ve ldrn diye emretmi. rfan akca beni buldu, Hasan Kk'n emrini iletti, gelip gelmeyeceimi sordu. Kabul ettim. 11 Nisan 1980 sabah saat 07.00 sularnda Karadeniz Kraathanesi'nde bulutuk. Gaspettiimiz bir otomobille Sakzaac'na geldik. Saat 07.50 sularnda ldreceimiz kii evinden kt, arabasnn yanna geldi. rfan'la yanna gittiimizde arabasnn camn siliyordu. rfan 4-5 el ate etti. Ben de bir el ate ettim. mit Kaftancolu'nu biz ldrdk. Sonra katk.'' lkc militan, Kaftancolu cinayetini byle anlatt, ama mahkemede her eyi inkr etti. Ancak, kendisinin gsterdii yerde iki silah bulundu ve birinin Kaftancolu cinayetinde kullanld balistik raporlaryla kantland. Yaplan yarglama sonunda emri verdii aklanan Hasan Kk, ate ettii belirtilen rfan akca ve otomobili kulland sylenen Yusuf Teke ortada yoktu. Sadece Ahmet Mustafa Kvlcm, TCK'nin 450/4 maddesinden mr boyu hapse mahkm oldu. Tanilli'ye sklan kurunstanbul niversitesi Anayasa Krss Doenti Server Tanilli , 7 Nisan 1974 gn saat 21.30 sralarnda evine giderken Suadiye Avar Sokak giriinde silahl saldrya urad. Tanilli, evine 150 metre kala pusu kuran bir otomobilden atlan kurunlardan drdne hedef oldu. niversite evrelerinde devrimci-demokrat kiiliiyle tannan ve ok sevilen Do. Tanilli bu saldrdan sonra fel oldu. Yaam tekerlekli sandalyeye balanan Tanilli, tedavi olmak iin gittii Paris'ten gazetemize yazmay halen srdryor.
Bahriye ok
12 Eyll ncesinde yazarlarmza ynelik saldrlarn kayna sivil faist etelerdi. 12 Eyll 1980 sonras yazarlarmza ynelen iddet, bu kez, kendilerine slamc diyen dinci etelerden kaynaklanyordu. Yazarlarmza ynelik saldrlarn ikinci perdesi, 6 Ekim 1990 gn ankaya Caddesi'ndeki evine gnderilen bir kargo paketinin patlamasyla len Prof. Bahriye
ok 'la ald. lahiyat Fakltesi eski retim yesi ve SHP Parti Meclisi yesi Prof. Bahriye ok, toplumsal ve siyasal sorunlarla ilgili dncelerini Cumhuriyet sayfalarnda ortaya koyuyordu.
Muammer Aksoy
Atatrk Dnce Dernei Bakan, Atatrkln ve bamszln dn vermez savunucusu Prof. Muammer Aksoy , 31 Ocak 1990 gn saat 19.05'te Ankara Bahelievler'deki evine giderken ldrld. Cinayetten iki saat kadar sonra gazeteleri arayan bir kii, ''Tesettr konusunda slama kar taknd tavr nedeniyle Mslmanlar tarafndan cezalandrld. Olay slami Hareket adna stleniliyor. 7.65 Baretta ile cezalandrlmtr'' dedi. Muammer Hoca'nn dosyasnda, ldrld gn elde edilen bo kovann dnda bir ey yoktu. Olay hl faili mehul... Prof. Muammer Aksoy'un cenazesinde Cumhuriyet'in bir baka yazar, hocasnn fotorafn kortejin en nnde kucanda tad. Bu yazarmz, 1993 ylnda yitirdiimiz Uur Mumcu'ydu...
Mumcu... ve denmeyen masum bor

Ve 24 Ocak 1993. Ankara, Karl Sokak. Cumhuriyet yazar Uur Mumcu 'nun, evinin nnde park ettii otomobiline binerken patlayan bomba, Mumcu'nun bedenini, bizim de yreklerimizi paralad. Trk basn tarihinin kalpaksz Kuvay Milliye'cisi, keskin kalemini son yolculuuna on binler uurlad. Cenaze treninde on binler hep bir azdan 'Yiidim Aslanm' trksn sylediler ve 'Trkiye laiktir, laik kalacak' slogann attlar. Dnemin siyasileri, sulularn bulunmas ynnde namus sz verdiler, ancak olayn aydnlatlmas srecinde bir arpa boyu yol alnamad. Soruturma ile ilgili olarak 5 savc grevlendirildi, 3 komisyon kuruldu, Bu arada Abdullah Argun etin adl bir kii cinayete katldn ne srd. etin hakknda Ankara DGM Basavcl idam istemiyle dava at. Cinayet, 7 sene boyunca faili mehul olarak kald. 2000 ylnn Mays aynda, ileri Bakan Sadettin Tantan ve stanbul Emniyet Mdrl ok byk bir baarya imza attlar. Uur Mumcu'nun kaatilleri yakaland. Evet, ntahmin edildii gibi kaatiller, ran destekli bir slam rgt mensubu. Selamclar olarak tannan bu slami rgtn yeleri olan kaatiller ve su ortaklarndan balcalar Yusuf Karaku, Hasan Kl ve Arif Tar adndaki kiiler. Eski Refah Partisi milletvekili olan Hasan Mezarc'nn bu rgtle ilgisi olduu ve cinayete azmettiren kii olduu sanlyor. Eski Refah Partisi genel bakan Necmettin Erbakan'n da kaatiller arasnda bulunan Arif Tar'ya "Baar belgesi" verdii belirlendi. Bu satrlar yazlrken, Uur Mumcu cinayetinin soruturmas sryordu. (11 Mays 2000)
slamiyet Gerekleri
361
Onat Kutlar
Cumhuriyet yazar, sinemac Onat Kutlar , 30 Aralk 1994'te The Marmara Oteli'nin pastanesinde meydana gelen patlama sonucu ar yaraland. Patlama sonucu omurilii zedelenen yazarmz, Amerikan Hastanesi'nde 12 gn boyunca srdrd yaam mcadelesinde yenik derek yaamn yitirdi. Kutlar'n lm nedeni, birden fazla organnn iflas etmesi olarak akland. Olayla ilgili olarak alan dava halen stanbul DGM'de sryor.
AHMET TANER KILALI

(Cumhuriyet Gazetesi, 22.10.1999) 21 Ekim 1999 sabah, Ankara'da evinin nnde bombal bir suikast sonucunda ldrlen Ahmet Taner Klal, 1939'da Tokat'n Zile ilesinde dodu. Banka memuru Hseyin Hsn ve retmen Ltfiye Hanm'n olu, gaeteci-yazar Mehmet Ali Klal'nn kk kardeidir. Kilis Kemaliye lkokulu'ndan (1951) sonra, Kilis Orta Okulu'nu ve Kabata Erkek Lisesi'ni (1957) bitirdi. Ankara niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi'nden 1963'te mezun olmadan nce, o zaman Ankara'da yaymlanan Yeni Gn gazetesinde alt. 1967'de Paris niversitesi'nin Anayasa Hukuku ve Siyaset Bilimi Blm'nde "ada Trkiye'de Siyasal Gler" konusunda doktorasn yapt. Hacettepe niversitesi'nde retim grevlisi olarak, akademik yaama atld. Daha sonra SBF'de retim yesi ve 1972'de doent oldu, 1974-1977 yllar arasnda Ankara niversitesi SiyasalDavran Krss'nde doent nvan ile grev yapt. 1977'de CHP Genel Bakan Blent Ecevit'in nerisi zerine siyasete atld ve zmir Milletvekili olarak parlamentoya girdi. 42.hkmette getirildii Kltr Bakanl'nda (1978-79) kurduu gl bir kadro ile, Milli Eitim bakanl'nca yaymna son verilmi olan klasik kitaplar dizisini yeniden yaymlatt. 12 Eyll'den sonra niversiteye dnd. Siyaset bilimi dersleri verdi. 1988'de profesr oldu. A letiim Fakltesi'nden emekli olduktan sonra da ders vermeyi srdrd. Pek ok nl gazeteci ve televizyoncunun yetimesinde byk katkda bulundu. 1990'larn bandan bu yana, Cumhuriyet gazetesinde "Haftaya Bak" kesinde Kemalizmi, laiklii, demokrasiyi, insan haklarn savunan ve eitime nem veren yazlar yazd. ADD (Atatrk Dnce Dernei) ve YDD (ada Yaam Destekleme Dernei) gibi Atatrk ve ada aydnlk derneklerin yesi olarak, Anadolu'nun en cra kelerine giderek konferanslar verdi. "Terrn, gszlerin bavurduu bir yntem olduu" inancn, dersleri ve yazlarnda vurgulayan Klal, 1971'de "TRT Bilimsel baar dl"n ald. 9 Eyll 1995'te geirdii trafik kazasnda, 28 mays 1968'de evlendii ilk ei Nilgn Klal ld, kendisi ar yaral kurtuldu. lk einden Dolunay ve Altnay adnda iki kz ocuu olan
Klal'nn ikinci ei Nilfer Klal'dan da Nilhan Nur adnda bir aylk bir kz ocuu vard. Klal, Franszca biliyordu. 2000 ylnn ilk aylarnda polisin yapt baarl "Umut" operasyonu sonucunda kaatil sanklar yakalanarak adalete teslim edildi. 11.07.2000 tarihinde, ran tarafndan ynetilip ynlendirilen Tevhid, Selam ve Kuds Ordusu rgtlerinin elemanlar olan sanklar Necdet Yksel, Ferhan zmen, Hakk Seluk anl, Yusuf Karaku, Muzaffer Dadeviren, Abdlhamit elik, Fatih Aydn, Hasan Kl, mehmet ahin, Mehmet Ali tekin, Haluk zelik, Mehmet Kasap, Mehmet Grova, Adil Aydn, Murat Nazl, Arif Tar ve Mahmut Koca yarglanmaya balandlar. Balca yaptlar:
Forces Politiques Dans La Turkuie Moderne (Modern Trkiye'de Politik Gler) (Tkendi, A SBF yaynlar, 1868) renci ayaklanmalar (Bilgi yaynevi, 1974) Siyasal Sistemler - Siyasal atma Ve uzlama (4.bask, mge Kitabevi yaynlar, 1993) Atatrk'e Saldrmann dayanlmaz Hafiflii (12.bask, mge Kitabevi yaynlar, 1993) Kemalizm, Laiklik Ve Demokrasi (5.bask, mge Kitabevi yaynlar, 1994) Seimsiz Demokrasi (ada yaynlar, 1995) Bir Trk'n lm (2.bask, mit Yaynclk, 1997) Siyaset Bilimi (7.bask, mge Kitabevi yaynlar, 1999) Ben Demokrat Deilim ( mge Kitabevi yaynlar, 1999)
Knyorum!
AHMET TANER KILALI Cumhuriyet 22.10.99 HAFTAYA BAKI Tugeneral Prof. Yaln Imer 'i hi tanmazdm. nce TV'de grdm, ardndan gazetelere yansyan birka tmcesini okudum. Ve gnlden alkladm. Derken dinci ve gerici evrelerden yaylm atei geldi. Merak ettim, GATA'daki retim yln a dersindeki konumasnn tmn buldum. zenle ve giderek artan bir coku ile okudum. Kendisine saygm katlanarak artt. Ve o konumann tmn milyonlarca kiinin okumam oluundan dolay hayflandm. zellikle de iki kiiyi zlerek knamak geldi iimden. Birisi dinci, dieri ise ''milliyeti-mukaddesat'' . Dncelerini genelde paylamasam da, sayg duyduum iki kiiyi. (Sayn Recai Kutan ve Sayn Avni zgrel ). Ya ''Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olduklar'' iin.. Ya da -daha kts- bilerek ''bilmezden geldikleri'' iin! *** Sayn Imer'in konumas ''ulus, din ve dil'' balants zerine kurulmu. Dili ok nemseyen,
Tanr'ya inanan, Kemalist bir dnrn, byk bir birikimini yanstyor o konuma. znde ne diyor? Baka bir ulusun diliyle konuanlarn, giderek o ulus gibi dneceini.. lkemizde, dilimizin Arapa- Farsa szcklerden arndrlmasna kar kanlarn, Kurtulu Sava'na ve devrime kar da olumsuz bir tutum takndklarn.. Tanr'ya z dilimizle ulamann daha kolay olduunu.. Hazar Trkleri'nin Musevilii benimseyip braniceyi renmeleri ile giderek Yahudiletiklerini.. Arthur Koestler 'in belgeledii gibi, Hitler 'in Yahudi soykrmndan Macaristan ve Polonya'daki Hazar Trkleri'nin de nasibini aldn... Ve ekliyor: ''- Trke ninnilerle bydk, dualarmz da Trke olacak...'' ''- Tanr her yerdedir, her eyi bilir. Kukusuz Trkeyi de...'' ''- Din adamlar bin yl boyunca Kuran' Trkeye evirtmemi, ibadetin Trke yaplmasna rza gstermemilerdir. Atatrk' ten baka hibir devlet adam neden Trke deil de Arapa diyememitir, bugn de diyememektedir. Tanr kiilerin bireysel ihtirasn, ulusal karlarn nne koymasn. Amin...'' ''- Tanr Arabistan snrlarnn ok tesine tamtr. O, evrenin ulu yaradandr...'' Bu mudur dine ve inanca saldrd ne srlen konuma? *** Sayn Imer dinine de saygl, diline de. Konumas, nl dilcilerin Trke zerindeki vglerinden rnekler de ieriyor. Max Mller: ''Trke, Trk dncesinin yaratc gcnn eseridir. Bu dil, insan aklnn stn kudretinin rndr. Trke kadar kolay anlalan, zevk verici pek az dil vardr.'' Paul Roux: ''Trke akl ve dnce dolu, matematiksel bir dildir.'' Molire: ''u Trke ne hayran olunacak bir dil, az szck ok ey syler.'' Sayn Imer, keke Nzm 'n Ferhat 'nn irin 'e sesleniine de yer verseydi: ''Konutuum dil kadar, Trkem kadar gzelsin!'' Dile saygl... Dine saygl.. Ulusa saygl... yleyse baz dincilerin ve ''milliyeti-mukaddesat'' larn hm neden? *** ''Atn dvemeyen semerini dver'' derler. te Arap kltrn slam adna Trkiye'ye dayatmak isteyenlerin bulduklar semer de u tmcelerdeki tek szck: ''- Kuran' Trkeye evirmedi, Atatrk'n ricasn yerine getirmedi diye onu aziz klanlar, imdilerde Mehmet Akif niversitesi kurma abasndalar. O niversiteden kan kafalar, bilinmelidir ki Al-Azhar kafal adamlar olacaklar. Arabn adam olacaklar. Biz bu adamlara adam sen de demeyeceiz, bu adamlar belleyeceiz.''
''Belleme'' szcnn szlk anlamn Oktay Akbal geenlerde ayrntl bir biimde kesine ald. Sayn Imer'in ''Onlar reneceiz ve unutmayacaz'' demek istedii ak. O tmcenin cumhuriyete inananlar uyarmak iin konduu da ak. Ama bizimkiler ''belleme'' yi szlk anlamnda deil de, ''argo'' daki anlamnda deerlendirmekte srarllar. nk Trke deil Osmanlca dnmeye almlar. Belki de kfrl dnmeye almlar. Bu kadar dzeyi yksek, dili alklanacak bir konumada ve byle bir btn iinde ''belleme'' nin ancak tek bir anlam olacan gremiyorlar. Ya da grmezden geliyorlar... nk konumann btnnn srtlarna ykledii sulamaya verebilecekleri hibir inandrc yant yok! Konumann tmn okumadan konumularsa ayp! Okuduklar halde ayn saldrlar yapmlarsa, daha da ayp! Cumhuriyet gazetesi, General Imer'in ''Atatrk'm ve Trkem'' balkl a dersi metninin tmn yaymlamaldr. Yaymlamaldr ki, bazlar daha ok bilinlensin ve bazlar da daha ok utansn...
http://www.islamiyetgercekleri.org/siddet.html 24.04.2006
slamiyet Gerekleri
365
SLAM VE KADIN:
slam lkelerinde, kadnlarn ilerinde bulunduu durum, ada teknolojinin yardm ile tm dnyann gzleri nne seriliyor: Iran, Suudi Arabistan, Yemen, Sudan, Cezayir, Afganistan, Irak, Kuveyt, basra Korfezi lkeleri, Bengladesh, Msr vb. Islam lkelerinde, kadnlar, istedikleri gibi giyinemiyorlar. Ksa kollu, ada giysilerle sokakta dolamalar bile yasak, ou Islam lkesinde araf giymeye mecburlar. Kadnlar ile erkekler ayn yerlerdebulunamyorlar, erkeklerle tokalamalar yasak, bindiklari toplum ulam vastalarnba bile ayrlk var. Kadnlar alamyor, yasak.. Kadnlar, erkeklerinin izni olmadan seyahat edemiyorlar.. Yasak!.. Aksi halde krbalanmaktan balayan eitli cezalara arptrliyorlar. Suudi Arabistan'da, kadnlarn araba kullanmas yasak.. Arabann n koltuunda bile oturmalar yasak..(Dier Islam lkelerinde de benzer durum olabilir). Bir arkadam, Birleik Arap Emirlikleri'nin Dubai Havaalan'nn kafesinde "Burada sadece erkekler ve yabanc kadnlar oturabilir" eklinde bir yaz olduunu anlatmt. Suudi Arabistan'da yeterince bol olmayan araf giyilmesi yasak, hatta bunun gibi araflar dkkanlardan toplatlarak imha ediliyor. Iran'a gidenlerden duymutuk: Uak, Iran hava sahasna girince, kadnlar araflarna giriyorlar.. Iran'dan dnerken de uak Iran hava sahasndan knca, kadnlar araflarn karp istedikleri kyafete brnyorlar. Tabii ki bu zgrlk, tekrar Iran'a dnnceye kadar srecektir.. Yine, baz gazete haberleri aklmzda: "Afganistan'da ayak bilei grlen kadn, sokakta dvld.., kzlarn okula gitmesi, kadnlarn almas yasakland..", "Iran'da kadnlara krba cezas, sann teli grnen kadn karakola gtrld.." Pakistan'da, eriatlara taviz vermeye balayan ynetim, kadnlara ynelik yeni kstlamalar koyuyor. Peki, bunlar neden oluyor? Neden, Islam ulkelerinin kadnlar, Bat lkelerindeki hemcinsleri gibi zgrce giyinemiyor, dolaamyor, yaayamyorlar? Bunun sebebi nedir? Bunun nedeni, o lkelerdeki kanun koyuculara gre, Islam'dan kaynaklanmaktadr. Islam peygamberi Muhammed ve o'nun kitab Kuran'dan kaynaklanmaktadr. eriattan kaynaklanmaktadr. Bakalm, Islam peygamberi Muhammed, kadnlar iin ne demi??
slamiyet Gerekleri
366
Muhammed'in Hadisleri:
KADININ KOCA ZERINDEKI HAKKI 3276 - Ebu Hreyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Kadinlara hayirhah olun, zira kadin bir eyegi kemiginden yaratilmistir. Eyegi kemiginin en egri yeri yukari kismidir. Onu dogrultmaya kalkarsan kirarsin. Kendi haline birakirsan egri halde kalir. yleyse kadinlara hayarhah olun." Buhari, Nikah 79, Enbiya 1, Edeb 31, 85, Rikak 23; Mslim, Rada 65, (1468); Tirmizi, Talak 12, (1188). 3277 - Amr Ibnu'I-Ahvas (radiyalIahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Kadinlara karsi hayirhah olun. nk onlar sizin yaninizda esirler gibidirler. Onlara iyi davranmaktan baska bir hakkiniz yok, yeter ki onlar aik bir irkinlik islemesinler. Eger islerlerse yatakta yalniz birakin ve siddetli olmayacak sekilde dvn. Size itaat ederlerse haklarinda asiri gitmeye bahane aramayin. Bilesiniz, kadinlariniz zerinde hakkiniz var, kadinlarinizin da sizin zerinizde hakki var. Onlar zerindeki hakkiniz, yataginizi istemediklerinize ignetmemeleridir. Istemediklerinizi evlerinize almamalaridir. Bilesiniz onlarin sizin zerinizdeki haklari, onlara giyecek ve yiyeceklerinde iyi davranmanizdir.'' Tirmizi, Tefsir Tevbe, (3087). 3278 - Hakim Ibnu Mu'aviye babasi Mu'aviye (radiyallahu anh)'den anlatiyor: "Ey Allah'in Resl! dedim, bizden her biri zerinde, zevcesinin hakki nedir?'' "Kendin yiyince ona da yedirmen, giydigin zaman ona da giydirmen, yzne vurmaman, takbh etmemen, evin ii hari onu terketmemen." (Ebu Davud, Nikah 42, (2142, 2143, 2144). ERKEGIN HANIMI ZERINDEKI HAKLARI 3268 - mm Seleme (radiyallahu anha) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Hangi kadin, kocasi kendisinden razi olarak vefat ederse, cennete girer.'' Tirmizi, Rada 10, (1161). 3269 - Ebu Hreyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Nefsim kudret elinde olan Zat-i Zlcelal'e yemin ederim, bir erkek hanimini yataga davet ettiginde kadin imtina edip gelmezse, kocasi ondan razi oluncaya kadar semada olan (melekler) ona gadab ederler.'' 3270 - Bir baska rivayette syle denmistir: "Erkek, kadinini yatagina agirir, kadin da gelmeye yanasmaz, erkek fkelenmis olarak sabahlarsa, melekler sabaha kadar -bir rivayette yataga gelinceye kadar- kadina lanet okurlar.'' 3271 - Bir baska rivayette: "Kadin ksknlkle kocasinin yatagindan ayri olarak sabahlarsa, melekler onu lanetler" denmistir. Buhari, Nikah 85, Bed''l-Halk 6; Mslim, Nikah 120 - 122 (1436); Ebu Davud, Nikah 41, (2141).
slamiyet Gerekleri
367
3272 - Yine Ebu Hreyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Ey Allah'in Resul. dendi, hangi kadin daha hayirlidir?'' "Kocasi bakinca onu srura garkeden, emredince itaat eden nefis ve malinda, kocasinin hosuna gitmeyen seyle ona muhalefet etmeyen kadin!" diye cevap verdi." Nesai, Nikah 14 (6,68). 3273 - Hz. mer (radiyallahu anh) anlatiyor: "Reslullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Erkege, hanimini ne sebeple dvdg sorulmaz." Ebu Davud, Nikah 43, (2147). 3274 - Ebu Sa'id (radiyallahu anh) anlatiyor: "Safvan Ibnu Muattal (radiyallahu anh)'in hanimi, yaninda Safvan da bulundugu bir anda Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'a gelerek: "Ey Allah'in Resl, namaz kildigim zaman kocam beni dvyor, oru tuttugum zaman da orucumu bozduruyor, gnes doguncaya kadar da sabah namazi kilmiyor!'' dedi. Resulullah (aleyhissalatu vesselam), haniminin bu syledikleri hakkinda Safvan'a sordu. Safvan:"Ey Allah'in Resl! "Namaz kildigim zaman dvyor '' szne gelince, o zaman (bir rekatte uzun) iki sre okuyor. Halbuki ben bunu yasakladim'' dedi. Resulullah kadina: "Insanlara tek surenin okunmasi yeterlidir '' buyurdu. Safvan devam etti: "Oru tuttugum zaman bozduruyor '' szne gelince, "Hanimim oru tutup duruyor. Ben gencim, hep sabredemiyorum." dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Bir kadin kocasinin izni olmadan (nafile) oru tutamaz!'' buyurdular. Safvan devamla: "Gnes doguncaya kadar sabah namazi kilmadigim szne gelince, biz (gece alisan) bir aileyiz, bunu herkes biliyor. (Sabaha yakin yatinca) gnes doguncaya kadar uyanamiyoruz'' diye aiklama yapti. Aleyhissalatu vesselam: "Ey Safvan, uyaninca namazini kil!" buyurdular." Ebu Davud, Savm 74, (2459). 3275 - Ebu'I - Verd Ibnu Smame anlatiyor: "Hz. Ali (radiyallahu anh) Ibnu Agyed'e dedi ki: "Sana kendimden ve Resulullah (aleyhissalatu vesselam) 'in kizi Fatima (radiyallahu anha)'dan -ki o, babasina, ailesinin en sevgili olani idi- bahsedeyim mi?'' "Evet, bahsedin!'' dedim. Bunun zerine: "Fatima radiyallahu anha degirmen evirirdi; elinde yaralar meydana gelirdi. Kirba ile su tasirdi. Bu da boynunda yaralar ati. Evi spryordu. st basi toz-toprak oldu. (Bu siralarda) Raslllah'a bir kisim kleler getirilmisti.. Fatima 'ya: "Babana kadar gidip bir kle istesen!" dedim. Gitti. Aleyhisselatu vesselam'in yaninda bazilarinin konusmakta olduklarini grd ve geri dnd. Ertesi gn Resulullah Fatima'ya gelerek: "Kizim ihtiyacin ne idi?" diye sordu. Fatima skt edip cevap vermedi. Ben araya girip: "Ben anlatayim Ey Allah'in Resl!'' dedim ve aikladim: "Fatima'nin degirmen kullanmaktan elleri yara oldu, kirba ile su tasimaktan da omuzlari incindi. Kleler gelince ben kendisine, size ugramasini, sizden bir hizmeti istemesini ve bylece biraz rahata kavusmasini syledim. Bu aiklamam zerine Resulullah: "Ey Fatima, Allah'tan kork, Allah'a olan farzlarini eda et, aileyin islerini yap. Yatagina girince otuz kere sbhanallah, otuz kere elhamdlillah, otuz kere Allahuekber de. Bylece hepsi yz yapar. Bu senin iin hizmetiden daha hayirlidir.." buyurdular. Fatima (radiyallahu anha): "Allah'dan ve Allah'in Resulnden raziyim" dedi. Resulullah ona hizmeti vermedi." Buhari, Fedailul Ashab 9, Humus 6, Nafakat 6, 7, Da'avat 11; Mslim, 80, (2727); Tirmizi, Da'avat 24, (3405); Ebu Davud, Harac 20, (2988, 2989), Edeb 109, (5062, 5063). KOCANIN KADIN STNDEKI HAKKI 6529 - Hz. Aise radiyallahu anha anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: "Eger bir kimsenin bir baskasina secde etmesini emretseydim, kadina, kocasina secde etmesini emrederdim ve eger bir erkek karisina kirmizi bir dagdan siyah bir daga ve siyah bir dagdan kirmizi bir daga tas tasimayi emretseydi, uygun olan, kadinin bu emri yerine getirmesidir." 6530 - Abdullah Ibnu Ebi Evfa radiyallahu anh anlatiyor: "Hz. Muaz Sam'dan dnnce Resulullah aleyhissalatu vesselam'a secde etmisti. Aleyhissalatu vesselam hayretle : "Ey Muaz! Bu da ne?" dedi. O aikladi: "Sam'a gitmistim, onlarin reislerine ve patriklerine secde ettiklerine rastladim. Iimden, ayni seyi size yapmak arzusu geti." Aleyhissalatu vesselam, bunun zerine: "Bunu yapmayin! Zira, sayet ben, bir kimseye, Allah'tan baskasina secde etmeyi emretseydim, kadina kocasina secde etmesini emrederdim. Muhammed'in nefsi elinde olan Zat-i Zlcelal'e yemin ederim ki, bir kadin, kocasinin hakkini eda etmedike Rabbinin hakkini da eda edemez. Kadin (deve sirtindaki) semere binmis iken kocasi nefsini talep
edecek olsa, kadin bu istege mani olamaz." KADININ YOLCULUGU 2169 - Eb Hreyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Reslullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Allaha ve ahiret gnne inanan bir kadina, bir gece ve gndz devam edecek bir mesafeye, yaninda bir mahremi olmadika gitmesi helal degildir." Buhar, Taksru's-Salat 4; Mslim, Hacc 419, 422, (1339); Muvatta, Isti'zan 37, (2, 979); Eb Davud, Menasik 2, (1723-1725); Tirmiz, Rada 15, (1170). Muhammed'in evli kadnlara ynelik hadisleri: "Bir adam karsn yatana arsa da, kadn yanamasa, o srada cinsel ilikide bulunmazsa ve bu yzden kocas geceyi fkeli-sinirli olarak geirse, melekler o kadna, sabaha dein lanet ederler." (Bkz. Buhari, e's- Sahih, Kitabu Bed'il'halk/7; Tecrid, hadis no.1337; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'n-Nikah/120122,hadis no.1436; Ebu Davud, Snen, Kitabu'n-Nikah/42, hadis no.2141). "Bir adam karsn cinsel ihtiyacn gidermek iin ard zaman, kadn hemen o arya uymaldr. Kadn, tandrda (frnda, ocakta) o anda i gryor olsa bile.."(Bkz: Tirmizi, Snen, Kitabu'r-Rda/10, hadis no.1160). Muhammed'in genel olarak kadnlar hakkndaki grleri: "...Dnyadan ve kadnlardan saknn, zira Beni Israil'de ilk fitne dan yznden kt" (Riyaz's Salihin tercemesi (Diyanet leri bakanl Yaynlar, Ankara, 4.bask),1, 105. "...Benden sonra erkeklere, kadnlardan daha zararl fitne ve fesad (mili) olarak hibirey brakmadm" (Ibid,327, Usme Ibn-i Zeyd'in rivayetine dayal bu hadis iin bkz. Sahih-i Buhari tecrid, II, 267, hadis no. 1795) "...Uursuzluk eyde: 'at'ta, 'kadn'da, 'ev'de hsl olur" "...Eer eyada emet farzolunursa 'at'ta, 'kadn'da, 'ev'de ve 'mesken'de aranlmaldr" (Abdullah Ibn-i mer'in ve ayrca Selh bn-i Sa'dn rivayetlerine dayal olarak Buhari'nin naklettii bu hadisler iin bkz. Sahih-i Buhari tecrid, VIII, 312, hadis No. 1211 ve XI, 267-8, hadis No.1795) "Tanr elisi namaz bozan eyleri benim nmde tekrarlad. Bunlar: Kpek, eek ve kadndr"(Muhammed'in karlarndan Aye, Ibid, 82;Ayrca bkz. Mishkat..,(1960), IX, Kesim 16, 292) "nnde deve semerinin ard ka boyunda bir stresi olmayan kimsenin namazn kadn, eek bir de kara kpek kat'eder" (Ibid,441) "Ben kadnlarla asla tokalamam"(Trmzi'nin refika kz meyye'den rivayet ettii hadisler)
Muhammed'den Bir Olay

Ebu Said rivayetine dayali olarak Buhari ve Muslim gibi Islam'in en saglam ve guvenilir kaynaklarinin, kadinlarin "aklen ve dinen eksik" olduklarina dair Muhammed tarafindan soylenmis sozler konusunda bildirdikleri sudur: Bayram gunlerinden birinde Muhammed, kadinlarin yanindan gecerken onlara hitaben: "Kadinlar sadaka verin, zira bana Cehennem gosterildi, cogu sizler idiniz." diye seslenir. Kadincagizlar sasirirlar ve: "Ya Resu'llah neden?" diye sorarlar. Muhammed cevap verir: "Cunku siz otekine berikine cokca lanet eder, zevclerinize karsi kufran-i ni'met gosterirsiniz. (ne acaiptir ki kendini zapteden tam akilli ve dininde) hazimli kimsenin aklini sizin kadar eksik akilli, eksik dinli kimsenin celebildigini gormedim." Kadinlar biraz daha sasirmis olarak yine sorarlar: "Aklimizin, dinimizin eksigi nedir? Ya Resu'llah". Bu soru uzerine Muhammed onlara Kur'an'in Bakara suresinin 282inci ayetini hatirlatir: "Kadinin sahadeti, erkegin sahadetinin yarisi degil midir?" Kadinlar, "Evet" diye yanit verirler. Onlarin bu dogrulamasi uzerine Muhammed tekrarlar: "Iste bu aklinizin eksikligindendir." Bunu soyledikten sonra yine kadinlara sorar: "Kadin hayiz gordugu zaman da namaz kilmaz, oruc tutmaz, degil mi?" Kadinlar buna da "Evet" derler. Bunun uzerine Muhammed, "Iste bu da dininizin eksikligindendir"
diyerek sozlerini tamamlar. (Buhari Muhtasari Tecrid-i Tercemesi, 1970-, I, 222, Hadis No 209) Goruluyor ki Muhammed'in aciklamasina gore Tanri, kadini bilhassa "eksik" yaratmistir, ve bunu kanitlamak uzere de kadinin sahadetinin erkeginkinin yarisi degerinde oldugunu anlatmis ve ayet yollamistir. Daha baska bir deyimle kadinlarin sahadet bakimindan erkeklere nazaran daha az degerde sayilmalari, duygusal ya da fevri filan olmalarindan degil ve fakat dogrudan dogruya "akillarinin eksikligindendir." Ve Tanri onlarin eksik akilli olmalarini ozelikle bu bakimdan ongormustur. Fakat Tanri, yine Muhammed'in bildirmesine gore, kadinlari sadece "eksik akilli" yaratmakla kalmamis, fakat ayni zamanda, "eksik dinli" yapmis ve bunun kaniti olmak uzere de onlari "hayizli (adet gorur) sekilde" yaratmistir. Boylece hayiz gordukleri zaman onlari namaz kilmak, oruc tutmak gibi (ve benzeri) dinsel gorevlerden yasaklamistir. Ve iste kadinlarin "aklen ve dinen dun" olduklarina dair bu inanc islami inanc olarak Muhammed'den itibaren yerlese gelmistir. Soylemeye gerek yoktur ki, bu tur bir inanci ve bu inancin dayanagi olan mantigi, "ulu ve adil Tanri" anlayisi ile uzlastirmak mumkun degildir; hatta sadece "ulu ve adil Tanri " anlayisi ile degil ve fakat "keyfi ve adaletsiz" bir Tanri anlayisi ile dahi bagdastirmak kolay degildir. Cunku bir kere, insan denilen varligi "erkek" ve "disi" olarak yaratmakla gurur duyan ve ovunen bir Tanri'nin "akillilik" ile "sahadet" arasinda baglanti kurmasi ve bu baglantiyi sadece kadinlara uygulamasi dusunulemez; "adil ve bilgi kaynagi" olarak tanimlanan bir Tanri'nin yapabilecegi bir sey degildir. Zira boyle bir baglantiyi ongormus olsaydi, bu takdirde aklen ve fikren yetersiz olabilen erkeklerin de bulundugunu goz onunde tutarak "akilli bir erkegin sahadeti, daha az akilli iki erkegin sahadetine denktir" seklinde bir seyler getirirdi. Ote yandan iki kadinin sahadetini, bir erkegin sahadetine denk kilma amacini, sirf kadinlari eksik akilli yaratmis olamk icin vesile ya da bahane kilmazdi. (Ilhan Arsel, Seriat Ve Kadin, 1991 baskisi s.48 ve devam) imdi de Kuran'n ayetlerine bir gz atalm:
KURAN'DA KADINLARLA LGL BAZI AYETLER

"Allah'n insanlardan bir ksmn dierlerine stn klmas sebebiyle ve mallarndan harcama yaptklar iin erkekler kadnlarn yneticisi ve koruyucusudur. Onun iin sliha kadnlar itaatkrdr. Allah'n kendilerini korumasna karlk gizliyi (kimse grmese de namuslarn) koruyucudurlar. Ba kaldrmasndan endie ettiiniz kadnlara t verin, onlar yataklarda yalnz brakn ve (bunlarla yola gelmezlerse) dvn. Eer size itaat ederlerse artk onlarn aleyhine baka bir yol aramayn; nk Allah ycedir, byktr"(Nisa/4/34) " Eer bir kadn kocasnn geimsizliinden yahut kendisinden yz evirmesinden endie ederse, aralarnda bir sulh yapmalarnda onlara gnah yoktur. Sulh (daima) hayrldr. Zaten nefisler kskanla hazrdr. Eer iyi geinir ve Allah'tan korkarsanz phesiz Allah yaptklarnzdan haberdardr. "Nisa/4/128
(Not:Erkegin hakk ile kadnnkiler arasndaki farka dikkat! Erkek dvebilir, ama, kadn sulh yapmaya mecbur!)
"Erkeklerin kadnlar zerindeki haklar gibi, kadnlarn da erkekler zerinda belli haklar vardr.Ancak erkekler, kadnlara gre bir derece stnle sahiptirler." (Bakara/228) "Eer (kendileriyle evlendiiniz takdir de) yetimlerin haklarna riayet edememekten korkarsanz beendiiniz (veya size hell olan) kadnlardan ikier, er, drder aln. Hakszlk yapmaktan korkarsanz bir tane aln; yahut da sahip olduunuz (cariyeler) ile yetinin. Bu, adaletten ayrlmamanz iin en uygun olandr."(Nisa/3) "Mmin kadnlara da syle: Gzlerini (harama bakmaktan) korusunlar; namus ve iffetlerini esirgesinler. Grnen ksmlar mstesna olmak zere, zinetlerini tehir etmesinler. Ba rtlerini, yakalarnn zerine (kadar) rtsnler. Kocalar, babalar, kocalarnn babalar, kendi oullar, kocalarnn oullar, erkek kardeleri, erkek kardelerinin oullar, kz kardelerinin oullar, kendi kadnlar (mmin kadnlar), ellerinin altnda bulunanlar (kleleri), erkeklerden, ailenin kadnna ehvet duymayan hizmeti vb. tbi kimseler, yahut henz kadnlarn gizli kadnlk hususiyetlerinin farknda olmayan ocuklardan bakasna zinetlerini gstermesinler. Gizlemekte olduklar zinetleri anlalsn diye ayaklarn yere vurmasnlar (Dikkatleri zerine ekecek tarzda yrmesinler). Ey mminler! Hep birden Allah'a tevbe ediniz ki kurtulu?a eresiniz" (24/Nur/31)
Erkein kadndan derece olarak stnl:
slamiyet Gerekleri
370
Bakara Suresi, Ayet:228 : Fahruddin Razi, e't-Tefsiru, Taberi, Camiu'l-Beyan, 2/275-276; Tefsiru bn Kesir, 1/271; Dr. Kamil Musa, Derece, Beyrut, 1987,.15-26 kitaplarndaki yorumlara gre: Erkek kadndan birok ynden stndr: Erkein aklca stnl vardr Diyette (kurtulmalkta) stnl vardr. Miras konularnda stnl vardr. Erkek, "kad (yarg)", 'hkmdar" olur, kadn ise olamaz. Erkek tankla da daha elverilidir. Erkek, kadnn zerine evlenebilir. Dilerse karsnn, karlarnn zerine cariye de alabilir. Kadn iin, kocasnn stne evlenmek gibi bir hak yoktur. 4. Mirasta erkein pay daha oktur. 5. Erkek kadn boayabilir. Kadn, erkei boayamaz. Erkek kadn boadktan sonra da sresi iinde dn yapabilir, kadnn bu ynde bir hakk yoktur. 6. Erkein ganimetten pay kadnnkinden oktur. 1. 2. 1. 2. 3.
Kadnlar dvme zgrl:

Nisa suresi, 34.ayet, Diyanet evirisi: "Allah'n kimini kimine stn klmasndan tr ve erkeklerin, mallarndan sarf etmelerinden dolay, erkekler, kadnlar zerine hakimdirler. yi kadnlar, gnlden boyun eenler ve Allah'n korunmasn emrettiini, kocasnn bulunmad zaman da koruyanlardr.Serkelik etmelerinde endielendiiniz kadnlara t verin, yataklarnda onlar yalnz brakn, nihayet dvn. Size itaat ediyorlarsa onlarn aleyhine yol aramayn. Dorusu Allah Yce'dir, Byk'tr." (evirideki "serkelik", ayetteki "nuuz"un karldr. "Serkelik", Trke szlkte u anlamdadr:"kafa tutma, ba kaldrma." )
Trbanl ama gbei ak
ISLAM UYGULAMALARINDAN RNEKLER

Kadnlar yalnz seyahat edemezler:
Diyanet'in yayinlarindan olan Sahih-i Buhari Muhtasari... 'nin 4.cild'inin 219.sayfasinda, kadinlarin yolculuga ikarlarken kocalarinin ya da yakinlardan birinin vesayetine muhta bulunduklari hususu ile ilgili su satirlari: "Islam dini kadinin ...bnye ve iradesindeki fitri za'fa mebni muayyen hususta kadini, mehariminden bir erkegin vesayetine vermistir. ki, kadinin uzak bir mesafeye gidebilmesi...iin zevcin veya bir mahreminin bulunmasini sart kilmasi bu cmledendir..." (Sahih-i..., Cilt IV, sh. 219) )265.
Kadnlardan ynetici olamaz:

Diyanet'in yukarda adi geen yayinlarinin 10. cild'inin 449.sayfasinda yer alan 1660 sayili hadis: "Mukadderatini bir kadinin eline veren millet felah bulmaz" seklinde olup Baskanligin su aiklamasini iermektedir: "Islam hukukunda amme velayeti denilen devlet teskilati riyaseti ancak erkek bir vatandas tarafindan temsil olunur. Bu, millet otoritesini temsil edecek mevkie kadin intihap edilemez. nk kadinin fitrati bir ok cihetlerden bu ok agir vazifeyi deruhte etmege msait degildir. Bunun iin Islam hukukunda... devlet riyasetine intihap olunabilmesi hususunda kadin iin hibir hak kabul edilmemistir" (Sahih-i... , Cilt X, sh. 449 ve d.)266 (Yani, deniyor ki; kadin'in kamu yneticiligi gibi grevlere gelmesini nleyen sey yaratilisindaki eksikliktir: yani "aklen ve dinen dun" olusudur, "iradesindeki fitri za'f" tir.) Animsatalim ki Islam'da kadin, sadece devlet baskanligina degil fakat siyasi ve idari grevlere de
(rnegin kadilik, hakimlik, kaymakamlik, vs) hep bu nedenlerle layik grlmemistir. Gazali: "Yarim tanik durumunda sayilan ve erkegin hakimiyeti altina sokulan (kadin) nasil yargi olabilir?" derken bunu anlatmak istemistir.
KADIN iMAM !... slam'da bir ilk: "Cuma"da kadn imam (Hrriyet 19.03.2005) ABD'nin New York kenti slam dininde bir ilke imza att. Dnyada ilk kez bir kadn imam, kadnl, erkekli cemaata Cuma Namaz kldrd.Namaza yaklak 1000 kii katld. New York'un Manhattan semtindeki St.John Katedrali'nde ilk kez klnan Cuma Namaz, Amerikan medyasnn ilgi oda oldu. Kadnlarn imamlk hakkn gndeme getirdii `Kuran ve Kadn' kitabyla tannan Afrikal asll Prof. Dr. Amina Vadud, namaz ncesi bir basn toplants dzenledi. slam dininde kadn ve erkek eitliinin nemini vurgulayan Vadud, `Cuma Namaz'n bir kadn olarak ilk kez ben kldracam' dedi. Vadud, `Bu benim iin yeni bir ey deil, 10 yl nce Gney Afrika'dan byle bir teklif aldm' diye konutu. Kadn ve erkein ruh olarak Allah tarafnda eit olduunu belirten Vadud, daha sonra imam mahalline geti. Cuma Namaz'n organize eden `slam Uyan Hareketi' yesi Asra Numani ezan okuduktan sonra, Amina Vadud 2 saat sren Cuma hutbesi okuyup, namaz kldrd. Haremlik selamlk olarak ayrlan 100 kiilik cemaatin ounluunu kadnlar olutururken, ba ak olan kadnlar da saf tuttu. PROTESTO EDLD Cuma Namaz'nn klnd katedralin nnde toplanan bir grup, tekbir getirerek Vadud'u protesto etti. Ancak polisler tarafndan kiliseyi eviren tel rglerin dna karldlar. Eylemlerine burada da devam eden protostocular, Vadud ve cemaati iin, `Bunlar feminist, bu kiiler slam' temsil etmiyor, homeseksellik, pornoya ve alkole de msaade ediyorlar' diye tepki gsterdiler. slam'da kadn haklar iin ayaktayz NAMAZI organize eden eski Wall Street Journal yazar Asra Q. Numani ise, `slam'da kadn haklar iin ayaktayz. Arka kapy ya da glgeleri artk tercih etmeyiz' dedi. Asra Numani'nin namaz ba ak kld da dikkat ekti. Amina Vadud'un iki saat sren hutbe ve imamlndan nce slami Uyan Hareketi yesi Asra Numani ezan okudu. Katedralde namaz Amina Vadud namaz Manhattan'daki St. John Katedrali'nin Sinod Binas'nda kldrd. Bu gelime karsnda ABD'li Mslman liderler ekinceli kald. New York'ta faaliyet yrten slam'da Kadnlar rgt lideri Aye el Adaviye, `Bu tr bir deiim toplumun iinden gelmeli. Ama bu dardan zorlanyor' diye konutu. Baz evreler de, Numani'nin yazd kitabn reklamn yapmak iin byle bir organizasyon planladn iddia ediyor. Kadn imam tartmas ABD'de Prof. Amina Vadud'un dn New York'ta Cuma namaz kldrmas din adamlar arasnda farkl yorumlara yol at. Baz din bilginleri kadnlarn erkeklere imamlk yapamayacan belirtirken, kadnn kadnlara imamlk yapmasnda saknca olmad da ifade edildi. te din bilgillerinin konuya ilikin grleri yle: Caiz deil Eski Diyanet leri Bakan Mehmet Nuri Ylmaz: Kadnlarn erkeklere namaz kldrmas caiz deildir. Kadnlar kadnlara imamlk yapabilir. Uygulamada Peygamberimiz'den gnmz kadar gelen uygulama byledir. Eer dinde yeri olsayd Peygamberimiz dnemindeki ok mmtaz kadn ahsiyetler vard. Sahibilerin kendisinden bilgi ald Aye gibi Fatma gibi. Onlara imamlk yaptrlrd. Hmm Varaka rivayeti var, ancak bu ok istisnai bir durumdur. Saknca yok
Eski Diyanet leri Bakan Sleyman Ate: Kadnlarn kadnlara imamlk yapmasnda gr ayrl yok. Bence bir kadn imamlk yapma antlarna haizse, bilgi ve birikimi varsa Cuma Namaz kldrmasnda saknca bulunmuyor. zel amal Prof. Dr. Zekeriya Beyaz: slam'da Cuma Namaz kldran kadn rnei bulunmuyor. Kadnlar kadnlara imamlk yapabilir. Erkeklere yapamazlar. ABD'de ortaya kan bu olay, zel amal bir teebbstr, diye dnyorum. Erkee zor Dnyann en st dzey slam alemlerinden saylan, Msr'n bakenti Kahire'deki El Ezher Camii eyhi Seyid Tantavi, `Kadnn vcudu zeldir. Kadnlar, kadnlara imamlk yapabilir. Ama erkeklere yaptklarnda, arkasnda namaz klanlarn imamlarnn vcuduna bakmas ve sadece ibadete odaklanmas zorlar' dedi. Kabul olmaz rdn'n eski din ileri bakan, Abdlaziz el Hayat ise, `Din bykleri, kark cemaatlere imamlk yapmasna izin vermemitir. Erkein yannda bile namaz klamazlar, arkalarnda klmallar. O namazda bulunan erkein duas kabul olmaz' dedi.
Afganistan'da Islam Ve Kadn

Afganistan'da kkten dinci hkmetin iktidara gelmesiyle birlikte Eyll 1992'de bakentin byk parknda "slam'a uygun davranlarda bulunmadklar iin" toplu idamlar gerekletirildi. Bu tarihlerde Afganistan kadn da btn haklarn kaybetti. Oy kullanma, devlet dairelerinde ve televizyon/radyolarda alma haklar ellerinden alnd. 1960'l yllarda mini etek giyen Afgan kadn tepeden trnaa rtnmek zorunda brakld. Hizb-i slami rgt militanlar batl gibi giyinen kadnlarn zerine asit atyordu. Afganistan bebek lmlerinde birinci, kadn lmlerinde ise ikinci sradadr. Kadn lmlerinin en byk nedeni, kzlarn ocuk yata, daha hamileliin ykn kaldrabilecek kadar gelimeden hamile kalmalardr. Regl olmaya balayan kzlar hemen evlendirilmekte ve daha ocuk yata hamile kalmaktadrlar. Afgan evlerinde erkeklerin bulunaca odalarda el ii, dantel gibi kadn varln anmsatacak eyalar bulundurulmaz. Afgan erkei karsna evden karken hoakal demez, nereye gittiini ve ne zaman dneceini sylemez. Islamc "Taleban" rejimi altndaki Afganistan'da tam anlam ile "Islam Seriat" uygulanyor. Bu uygulamann Afgan kadnlar zerindeki etkisi ise, onlar toplumda "tmyle grnmez" klmak.. Afgan kadnlar, "burka" ile batan aa rtnmeden evden dar adm atamyorlar. Sokaa kabilmeleri iin, "burka" bile yeterli deil tek bana..Yiyecek, ila ve dier gncel ihtiyalarn bile almak zere sokaa kmalar gerektiinde yanlarnda mutlaka aileden bir erkei "refakati" olarak almak zorunluu var. "Burka" da kadnlar tam koruyamyor, Islam eriatnn zulmnden.. Nitekim bir su birikintisinden geerken slanmamak iin eteini hafife kaldran bir kadnn "bacaklarn gsterdii" gerekesi ile iki Taleban tarafndan dvlerek ldrlmesi dnya basnnda yer almt. Afganistan'da "Islamclar"n iktidar ile tm eitim kurumlar kadnlar iin yasaklanmtr. Uzun yllar sava gren bir lke olan Afganistan'da "dul kalan" kadnlarn durumu bir dier felakettir. almalar yasak olan kadnlar, hayatlarn idame ettirecek gelirden yoksundur. Taleban, yzde 70'i kadn olan retmenlerin evden kp almalarna da izin vermediinden, ocuklarn eitimi aksamaktadr. Halbuki, Islamclar iktidara gelmeden nce, Kabil'de 150 bin kaytl rencinin yzde 40' kz rencilerdi.
slamiyet Gerekleri
373
Islamc ynetim, erkek doktorlarn, kadn hastalara; kadn doktorlarn erkek hastalara bakmasn da yasaklamtr. Kadn salk elemanlar da alrken "burka" giydiklerinden, ilerini yapmalarn ok zor olmaktadr. Islam ynetimi, mzik dinlemeyi, ark sylemeyi, dans, her trden oyun ve elenceyi yasaklamtr. ocuk oyunlar, onlar "Kuran eitiminden" uzak tutaca varsaym ile yasaklanmtr. Erkeklere "sakal brakmak" mecburiyeti getirilmitir. Hrszlk yapanlarn el ve ayaklar kesilmi, zina yapanlar talanarak ldrlmtr. Fotoraf ekmek de "eytan ii" gerekesi ile yasaklanmtr. Dier yasaklar da unlardr: Oyuncaklar, terzilerdeki moda dergileri, kadnlarn makyaj yapmas, ka almak, salarn ksa kestirmek, renkli veya beyaz elbise giymek, mcevher takmak, ince orap ve topuklu ayakkab, ayak sesinin duyulmas, yksek sesle konumak ve glmek .. Trkiye Cumhuriyeti'nde kadnlarmz, 76 yl nce eriattan laiklie geilmesi ile neler kazandklarnn bilincindedirler. Banglade, Cezayir, Afganistan, Sudan, Yemen, Iran ve dier Islam eriat lkelerinde hergn grlen olaylar ve ynetim tarz, laik devletin nemini anlatmaktadr.
(Prof.Dr Necla Arat'n , Cumhuriyet'te, 25.05.99 tarihinde yaynlanan makalesinden ve Faik Bulut'un kitabndan yararlanlmtr)
Banglades
Bangledes'li kadinlara uygulanan baski nedeniyle, kadinlar erkeklere uygun grlen islerin haricindeki islere yneltilir. Yerel mollalarin fetvalari ile hirsizlarin elleri kesilir, zina yapan kadinlar taslanir, kirsal kesimde erkekler dogum kontrolu yapan karilarini bosarlar. Kendi kck isleri icin banka kredisi alan kadinlara da iyi gzle bakilmaz, cnk, "kadinlarin ekonomik zgrlk kazanmalari, erkeklerden daha stn bir yer saglayacagi icin" istenmez. "Tanri'nin planinda bu yoktur" denir. Medrese grencileri, kiz okullarini "kizlarin Batililasmasina neden olduklari icin" yakmakta; gecerli kilinmaya calisilan kurallara karsi cikmaya cesaret eden kadinlar, siddet ve ahlaki sansr ile karsilasmaktadirlar.
Cezayir
Bu lkede olanlar, uluslararasi basinda "uyanikken kabus grmek" olarak tanimlaniyor. Hergn kadinlar kaciriliyor, isknce gryor, tecavze ugruyor, sakatlaniyor ve kktendinci silahli grup tarafindan ldrlyor. Kadinlar salt "kadin" olduklari icin hedef aliniyor ve tipki ortacagda oldugu gibi, "ktlg" simgeledikleri dsnlyor.(Bilinen silahli gruplar arasinda siviller icinde en tehlikelisi 'Silahli Islamci Grup'. Diger gruplar ise Silahli Islamci Hareket ve Islami Kurtulus Ordusu). Cezayir'de kadinlar rtnmeye zorlaniyor. Silahli islamci Grup, rtnmeden dolasan btn kadinlari potansiyel askeri hedef olarak tanimlamaktadir. Bu tehdidi daha etkili kilmak icin kktendinciler, 17 ve 18 yasindaki iki liseli kizi otobs beklerken ldrmslerdir. Tesettrl bir kiz arkadasi ile sokakta yryen bir baska liseli kiz da, yerel kktendincilerce "rtnmesi" icin uyarilmis, ama rtnmeyi reddedince ldrlmstr. niversitelerdeki kadin gretim yeleri, can gvenligi nedeniyle grevlerinden ayrilmislar, ve Cezayir disina ciktiktan sonra, Cezayir'in her yerinde duvar yazilarinda su sloganin isledigini sylemislerdir:"Cilbab (tepeden tirnaga kapali elbise) giyen kadinlar, Tanri sizi kutsasin; hicap (basrts) takan kadinlar; Tanri size dogru yolu gstersin. Ve siz, kendilerini teshir eden kadinlar, kursunlar sizin icin.." Cezayir'de bu baski nedeniyle cok sayida kiz ve kadin rtnmeye baslamislardir. Bu konuda 22 yasindaki bir kiz duygularini aciklarken sunlari demistir:"Hicbirimiz rtnmeyi istemiyoruz. Ama korku, dsncelerimizden ve zgr olma istegimizden daha gcl, korku bizi her taraftan kusatiyor. Anne-babamiz, erkek kardeslerimiz hep bir agizdan, 'Yasamak istiyorsan rtn!' diyorlar." (Kaynak: Cumhuriyet, 20.05.1999, Prof.Dr.Necla Arat'in makalesi)
Iran
slamiyet Gerekleri
374
ran'da hicap-araf giymek zorunludur. rtnmemi kadna esnafn sat yapmas yasaktr. Caddelerde "Hicap giymeyen kadn fahiedir" ya da "Kars hicap giymeyen erkek, erkek deildir" trnden ibareler yazldr. Hicap ya da arafsz gezmenin cezas 12 ay hapis veya krbalanmaktr. Eer krba cezas para cezasna evrilmek istenirse karl 10.000 tmendir. Ortalama 80 krba cezasnn karl bir alann 6 aylk kazancna eittir. Kadn cezalandrmak iin birok neden vardr. Mantodaki iri bir dme, mantonun altn ya da gm renginde olmas, yrtma boyu, plak ayak veya ince orap, oje srmek...vb. birok nedenden tr kadn cezalandrlabilir. Bunlar yazya dklmemi olduu iin de kadnn cezalandrlmasnda byk bir keyfilik hakimdir. Kadnlar kocasndan izin almadan sokaa kamaz, babalarnn cenazesine bile gidemez. Yolda veya araba iinde bir arada grlen iftler baba-kz, kar-koca, abla-karde olduklarn kantlayamazlarsa zina yapmaktan tutuklanrlar. Erkek ve kzlar bir parti/ev toplantsnda bir arada yakalanrlarsa hemen evlendirilirler. Erkekler ort giydii iin kadnlarn futbol gibi spor karlamalarn izlemeleri yasaktr. ran'da st dzey hibir ynetim kadrosunda kadn yoktur. Kadinlarin carsaf giymek zorundalar. Bu lkede, "muta nikah" denilen bir imam nikah ile erkekler ilekadnlar para karsiliginda "saatlik" surelerle "evlenebiliyorlar".. Sabah Gazetesinin 22.05.2000 tarihli nshasnda ranl kadnlarla ilgili u haber yaynland:
"Hayvan kadar deerimiz yok"

ABC televizyonu ranl kadnlarn feryadn yaynlad: nsan hayvann bile krbalamaz. Ama bizi krbalyorlar ranl bir grup kadn Amerikan ABC televizyonunun programna katlarak ran'da kadnn ve genliin durumunu anlatt. Bu program yznden mollalar tarafndan soruturmaya urayacaklarn, belki ikence grecek ve krba cezasna arptrlacaklarn bile bile ABC'ye konumay kabul ettiler. Mollalarn zulmnn artk onlar korkutmadn sylyorlar. Yaknda lkede yeni bir devrim olacana inanyor ve "Artk susmayacaz" diyorlar. Nightline (Gecehatt) program muhabiri Ted Koppel ile sokak rportaj yapan 4 ranl kadn, sokakta, okulda, erkeklerle ilikilerinde ve ite hep saklanmak zorunda kaldklarn belirttiler. lerinden biri sokakta bir erkekle grldnde bana gelenleri yle anlatt: "Bir erkekle grlrsem bana ve ona ayr ayr kim olduunu sorarlar. Cevaplar birbirini tutmazsa ve kardeim ya da kocam deilse ikimizi de alp gtrrler..." En kts ise gizli ev partilerinde yakalanmak. Erkeklerin ve kadnlarn birlikte olabildii bu partiler Devrim Muhafzlar tarafndan sk sk baskna uruyor. Katlanlar mahkemeye sevk ediliyorlar. Partilerde yakalanmann cezas 30 krba. Ortaa gelenekleri: Kadnlar krba cezasna byk tepki gsteriyor. "nsan bunu hayvanna bile yapmaz. Deerimiz hayvandan bile dk" diyorlar. Partide yakalananlar bekaret kontrolnden geiriliyor. Bakire olmayanlar birlikte olduklar erkekle zorla evlendiriliyor. Gen ran kadnlarna gre tm bu uygulamalar ran'n hl Ortaa gelenekleriyle ynetildiini gsteriyor. ran dndaki hayat grdkleri zaman oradaki kadnlar gibi yaama heveslerini "Baka lkelerdeki kadnlarn yaamlarn konumalarn, giyinilerini gryorum. Ben de ayn eyleri yapmay istiyorum. Ama yapamyorum ve utan duyuyorum" diye dile getiriyorlar."
Bir pce 74 krba

Hrriyet Gazeresi'nde 25.04.2003 gn yaynlanan habere gre, ran'n nde gelen aktrislerinden Gevher Hayrandi, bir dl treninde gen bir ynetmeni alnndan pt gerekesiyle 74 krba cezasna arptrld, ancak halktan zr diledii iin cezas tecil edildi. ran Daily Gazetesi'nin haberine gre, 50'li yalardaki saygn film ve televizyon aktrisi Gevher Hayrandi, geen eyll aynda Yezd kentinde bir festivalde 20 yalarndaki Ali Zamani'ye en iyi ynetmen dln verirken elini skt ve alnndan pt. Ali Zamani, nl aktrisin geen yl len aktr kocasnn rencisiydi ve bir anne efkatiyle baarsnn tebrik edildiini duyurdu.
slamiyet Gerekleri
375
Kadn-erkek yaknlnn ve toplum iinde pmenin tabu olduu ran'da bu pckle yer yerinden oynad ve Yezd kentindeki dini liderler sokaklara dklp aktrise lanetler yadrdlar. Protestolarla yetinmeyenler nl aktrisi mahkemeye verdiler. Mahkeme, Hayrandi'e 74 krba cezas verdi. Gevher Hayrandi, Herhangi bir su ilediysem zr dilerim. Ben anne evkatiyle ptm dedi ve bu zr sayesinde imdilik kaydyla krba cezasndan kurtuldu. Mahkeme, benzer bir suu ikinci kez ilemesi halinde Gevher Hayrandi'i derhal 74 krba atlmasn onaylayacak. Hayrandi mahkemenin kararn protesto edip etmeyeceini aklamad. Ancak sanat evreleri byle bir kararn ran'n uluslararas alandaki pozitif imajna darbe vuraca uyarsnda bulundular. Film yapmcs Kioumars Pourahmad, Sama ve iren. Hayrandi hl yas tutuyor ve len einin rencisi Ali Zamani olu gibidir. Bu tr kararlar sadece nefret yaratr yorumunu getirdi. ran'da kadnlar zerine uygulanan basky, insanlkd cezalalar grmek iin buray tklaynz. Bir kadnn azndan ran'da slam adna zgrlklerin yokediliini ve gnlk hayatn nasl bir ikenceye dndn renmek iin de aadaki yazy okuyunuz. Geenlerde bir e-posta aldm. Kimin gnderdii ve yazar belli deildi, okudum. Islam eriat ile ynetilen lkelerde, adm adm insanlarn zgrlklerinin elinden alnmasn anlatan bu yazy slamiyet Gerekleri Sitesi'ne koymaya karar verdim (30 Nisan 2000): H YAANMAMI ZGRLE AIT 1) nce kck bireysel zgrlklerimizi ayaklar altna aldlar. Gnlk yasantimizda ayirtina bile aramadigimiz o kcck zgrlklerimizi cignediler. "Mmin kadn ban rter" dediler, "birer earp rteriz" diye dnd pek ok kisi. Ne kard bundan? Ereti birer earp rtveriyorlard sokaa karken. 2) - bes gn, belki birka hafta byle geti. Almt pek ok kii. Ancak, unuttuklari bir nokta vard, vidayi yava yava, di di skarlar, ekile akmazlar! Birkac molla fetva verdi bir gn, "ksa kollu giysiler mmin kadnlar iin uygun deildir!" dileyen uydu, dilemeyen ksa kollu giysilerini yine giymeyi srdrd.... Ancak, sadece birkac gn. 3) Sokaklarda yzlerine, kollarna kezzap atlnca, yzlerini tkrlp salarndan yerlerde srklenince, onlar da fetvaya uymak zorunda kaldilar. 4) Gn geldi, giysilerinin zerine bir de manto giymekle ykml klnd. 9 yan gemis erikin (!) tm kadnlar (!) yine de bir seenek daha tannmt onlara: kara araf..... Doaldr ki artk bartleri ereti taklamazd. Sann bir tek teli bile grnmemeliydi. Hem, daha gecenlerde ran Radyo-TV Kurumu Baskani Ghodbzadeh (Kurtbzade) dememis miydi "kadnlarn salarndaki lt, insanda sehevi duygular uyandirir" diye. 5) Bundan byle dogum gn partilerinde, dgnlerde kadn - erkek bir arada eglenmek haram, byle fesat yuvas haline gelen evleri basmak, caizdi. Ruhani lider de buna uygun olarak "aglayiniz, aglayiniz ki gnahlarnzdan arnasnz. Alamak imaninizi tazeler" demisti bir gn. (Bir an Fethullah Hoca efendinin (!) ayni tmceyi kullandigini animsadim da .....). 6) zgrlkleri kckt, minicikti, gsz ve elimsizdi. Bir gn avularnn iinden kayp yitince ayrtna varyorlard deerinin. 7) Hncahnc dolu bir stadyumda kaybolan minik cocuklar gibi ayaklar altinda eziliyor, yobazligin pencelerinde can veriyordu. 8) Tek tek, sessizce yok edildiler. Sabah iyerine gidip, bir daha evlerine dnemediler. 9) Vedalama anslari bile olmamt sevdikleriyle, kardeleri, anas, babas, ya da eiyle. Yarnn koynundan koparld yine pek ou, bir gece vakti. Onlar bir daha asla evlerini gremediler. 10) Yzler, binler, onbinler bir sabah ezannda kursuna dizildiler. Evin zindanlarindan kan kamyonlarn kasalarna st-ste yldlar. En altta kaln sngerler deliydi, kanlar yollara szmasn, yollar kirletmesin diye. Hepsi birbirinin sevgilisiydiler, kimi ana-babasinin, kimi yavrusunun, kimi yavuklusunun..... 11) Bir sabah "Lanetabad"a sessizce gmldler. "ktidara kanl m girecegiz, yoksa kansz mi?...."
slamiyet Gerekleri
376
diyenler bunlar ok iyi bilirler, hesaplar bunun zerinedir. 12) Bamszlk-zgrlk sylemleri ile yrdler, demokrasi istiyoruz diyerek geldiler. 13) Sol dan bu sylemlerle geni bir destek aldlar. Ancak, ah devrilince nce demokrasinin zerine yrdler. 14) Daha yeni yeni filizlenen demokrasi ieini eze eze, yok ettiler. 15) yle ya demokrasiye iktidara gelinceye kadar gereksinmeleri vardi. ktidara gelince demokrasi ayak ba olacakt. 16) Dne kadar, yanllkla ayaklarna bassanz, demakrasi diye feryat eden mollalar, iktidara gelince demokrasinin ne kadar gereksiz oldugunu, din devletinde yeri olmadn p diye kavradlar. 17) "Dnce ayrl olamaz, biz hepimiz hizbullah (Allahn partisi) yesiyiz" diyerek konuyu netlestirdiler. Sanki ana babasna srtn dnen bir arsz evlat gibi, bir kak suda degil, demokrasiyi kan gzyaslarinda bogdular. 18) Bitmedi, bir gn geldi rejim aleyhinde konutan kitilerin ihbar edilmesi istendi Radyo-TV'lerden. Sizlerin de henz belleklerinde olan "sayin muhbir vatandaslar" tr bildirilerle. 19) Baktlar yine de bitiremiyorlar, zgrlk isteyen sesleri abucak boamyorlar, bir fetva patladi kulaklarda. Atom bombasi gibi bir yikici gcle.....: "Kfr iinde olann katli -kaarken, srt dnkte olsa, yaral, hasta deinde de olsa, hatta aman bile dilese- vaciptir." 20) Kisisel anlasmazlik sonucu bir arkadasini bicaklayarak ldren o igrenc yaratigin savunmasina tanik oldum "rehberimize, ruhullaha kfedince dayanamadim, beni tahrik etti." 21) Sonu: bir madalya takmadiklari kaldi o igrenc yaratiga (Sivas'ta yakilan canlarimizi ve sonrasi gelisen olaylari animsadiginizdan eminim). 22) yle ya ldrlen zaten rejim taraftar deildi, oysa ldren devrim muhafzyd. Tanrnn temsilcisine kfreden, tanrya kfretmi olmaz m? Buyurun size bir tahrik nedeni. Emin olun ne bu anlattm olay ilkti, ne de Sivas son olacak. Yobazlar her zaman bir tahrik nedeni bulacaklar. H YAANMAMIS ZGRLE AIT - II; Tahran'da yeni alan Kayali Park (Park-e Sengi), dogal yapisi ve gzel bitki dokusu nedeniyle son derece ilgi duydugum bir parktr. Parkn en sevdigim kesi ise byk bir blok ta'tan dudak ekli verilerek oyulmu emenin yaknndaki bankt. 79 Subatinda ran'da gerekleen ve adna "islami devrim" denen o felakete dogru hzla srklenen 2500 yllk bir uygarln kne tank olmak, bir ulusun daha yeni yeni filizlenen zgrlk umudunun ve onurunun ayaklar altna alnmas, son derece ac bir deneyimler dizisini yasatmistir bana. O srecte, bir daha Kayal Park'a gitme ansm olmad. Ancak sonradan duydugum kadar ile, "byle sanatn iine tkreyim" kafasnda olanlar o gzelim dudak ekilli emenin suyunu kesmekle kalmayp, genel ahlaka uygun olmad icin, bir gn ortadan kaldrvermiler. Siz o dudaklarda susuzlugunuzu gideremediniz. Peki, yle gnlnzce istediginiz mzigi, istediginiz yerde ve zamanda dinleme hakkndan yoksun kaldnz m? Ya, einizle (sevgilinizle, flrtnzle demiyorum) elele sonbaharda bir orman yolunda yrmenize kimse engel oldu mu? Gzelim yaz aylarnn scanda denize mayo ile girdiginiz icin tekme - tokat bir araca bindirilip, gnlerce hakarete urayacanz gzalti hcresine atldnz m? Ksa pantolonunuzla evinizin bahesindeki imleri bierken, kendilerini sizin namus bekiniz olarak grenlerin saldrgan sz ve davranlarna hedef oldunuz mu?
slamiyet Gerekleri
377
Krk yln ba cannz ektiinde ieceiniz bir yudum biradan yoksun kaldnz icin, evde bira yapmasn, votka damtmasn renmek zorunda kaldnz m? Evinizde ara sira oynadiginiz tavlanizi smineye atip, mzik kasetlerinizi tavan demelerini skp gizlediniz mi? Peki ya bir gn aik renk takm giysilerinizi giymenin, kravat takmanin yasak olabilecegini, kravatnzdan tutulup yerlerde srkleneceginizi, dnzde grseniz inanr msnz? Ya da, ksa kollu gmlek ile (bayanlardan sz etmiyorum) dolatnz iin, gvenlik gclerince gzaltina alnacanz aklnza gelir miydi? Ya siz bayanlar, yazn glgede 40 - 45 derece scaklklarn olaan olduu bir kentte dar gezmeye, alverie karken kaln orap, ayak bileklerine kadar uzun bir manto, sanzn bir tek teli bir grnmeyecek ekilde barts takmak zorunda kalabileceginiz, hic aklnza geldi mi? Peki, ya miras hukukunda paynzn olan kardeinizin paynn yars kadar olabilecegi? Einizin cok elilik hakkn kullanmay aklndan geirebilecei? Tabii, bu sizi o kadar korkutmasin. kinci ya da cnc kadn kendisine hak gren einiz, yine de sizin "rzanz" yani olurunuzu alma zorunda. Yalnz unutulmamas gereken bir kk nokta var. Eger rza gstermezseniz, evinizin reisi ailenizin karar vermede en yetkilisidir ve siz kocanzn szne (kararina) kar gelirseniz, sizin olurunuzu isteyen etiniz, sizi yatakta yalnz brakmaktan dvmeye, belki de boanmaya kadar uzanabilecek bir dizi yaptrm ile dncelerinizin deimesine neden olabilir. te, Trkiye'de de bazlarnn istedii "slamiyete dayal dzen" eittir "eriat"tan kk bir kesit okudunuz...
Yemen
Kadinlar erkeklerle yz yze gelse bile el sikismalari yasak. Carsaf giyip, pece takiyorlar.
Katar
Kadinlar secimde aday olsalar bile, erkeklerin bulundugu ortamda bulunmalari yasak. Miting ve TV'de yzlerini gstermeleri yasak, sadece telefonla oy isteyebiliyorlar.
Suudi Arabistan
Carsafsiz sokaga cikmak yasak. Nufus cuzdanlari yoktur, isimleri babalari veya kocalarinin kimliklerinde yazilidir. Pee takmamak, sokakta tek bana yrmek, niversiteye gitmek, komak, sramak, araba srmek kadnlara yasak. Arabanin n koltugunda bile oturamazlar. 1990'da kadnlarn araba kullanma hakk iin yapt gsteriler lkede byk yank yapt. Kadn gstericiler tutukland ve kocalarndan "bir daha byle bir gsteri yapmayacaklarna" dair teminat alndktan sonra serbest brakldlar. Kadn, kocasnn refakati olmadan yurt dna kamaz. Halka ak yerlerde yzemez, hibir toplulukta erkeklerle bir arada bulunamaz. Kadnlar bilinli olarak cahil yetitirilirler. Tek yaptklar alveri ve evde oturmaktr. Bayan retim grevlilerinin says ok azdr. Erkek profesrler niversitedeki kz rencilere monitr araclyla ders verir. Suudi Arabistan'da 15 kz rencinin "tesettr" uruna diri diri yanmasna neden olundu: Hrriyet Gazetesi'nde 17 Mart 2002 tarihinde yaynlanan haberde, yanan ortaokul binasndan kaan 15 kzrenci, Suudi din polisi tarafndan Kyafetiniz sokaa kmaya uygun deil gerekesiyle engellendi. Pazartesi yaanan olayda bartsz olduu iin kzlar, diri diri can verdi. Suudi Arabistan'n Mekke Kenti'nde geen Pazartesi sabah, bir okulda kan yangndan kamaya alan 15 kz renci Namahrem Vahetine kurban gitti. Din polisi (mutavva), trbanlar ve araflar olmayan gen kzlarn alevler iindeki binadan kna izin vermedi. Elektrik kontandan kt sanlan alevler bir anda katl ortaokul binasn sard.
renciler, can havliyle kendilerini dar atmak istedi. Ancak gen kzlar kapya kotuklarnda din polisleriyle burun buruna geldi. Din polisleri, slami kurallara gre giyinmedikleri, trban ve araflar olmad iin kzlarn kmasna izin vermedi. Din polisleri, yangn sndrmeye alan itfaiye ekiplerinin binaya girmelerine de Namahrem gerekesiyle, izin vermedi ve Onlara yaklamak gnahtr diye uyard. Bir grevli El-ktisadiye Gazetesi'ne yaananlar yle anlatt: Kzlar dar kmak istiyor, araflar olmad iin dayak yiyorlard. Durumun ok kritik olduunu ve bu tr davrann yeri olmadn syledik. Ama bizlere bardlar ve kapdan ayrlmay reddettiler. Acl bir baba da Beki kapy amay bile reddetti. Polis durdurmasayd kzlar kurtarlabilirdi diye yaknd. Netice'de Allah-varsa eer- islamiyet dini uruna bu vahete msaade etmi oldu. Eer Allah yoksa, bu sefer Suudi'ler Muhammed'in uydurduu islamiyet adna bir vahet daha yapm oldular. Hrriyet, 07.05.02 - Suudi Arabistan'da kara araf operasyonu Suudi Arabistan'da kadnlarn giymek zorunda olduu, balarndan ayak parmaklarna kadar rten kara araflardan 82 bini, yetkililer tarafndan ok ssl ya da vcut hatlarn fark ettirebilecek ekilde bulunduu iin toplatld. Ticaret Bakanl, bakent Riyad ve Cidde'de yaplan denetimler sonucu, eriat yasalarna tam uymad belirlenen, fabrika ve dkkanlardaki 82 bin kara arafa el koydu. El konulan kara araflar istenildii kadar sade, k geirmez ve bol deildi. (Bu haberi, balarna trban takmakla islamiyete uygun giyindiklerini sanan trbanc hanmlara ithaf ediyorum. slamiyet en doru ekilde Arabistan'da yaandna gre, Arap kadnlar ve erkekleri en gerek mslmanlardr. nk, peygamberleri Arap, Kuran'n orijinal dili Arapa olup, Kuran ayetleri ve hadisleri Araplarn yanl ve eksik yorumlamas gibi birey sz konusu olamaz.)
Birleik Arap Emirlikleri

ok kadnla evlilik, haber vermeden kadn boama, dardan getirilen kadnlar metres tutma gibi durumlar yaygndr. slamclar ok kadnla evlilii tevik ediyorlar. Birden fazla kadn alan erkee 10.000$ kadar para yardm yaplyor. Erkek doktorlara ev yapmalar iin 200-300 bin dolar yardm yaplrken kadn doktorlara yardm yaplmyor.
Kuveyt
Kadn her bakmdan ikinci snf muamelesi gryor. Fakat erkeklerle birlikte alabilme zgrlkleri var. slamc rgtler kadnlar rtnmeleri iin zorluyor. Kuveytli kzlarn %60' rtnyor. rtnmeyenler zerinde de byk bask var. Tp fakltesinin bombalanmas gibi eylemler yaplyor.
rdn
"Kadn dvmek onun onurunu incitmez, nk kadn doutan onursuzdur" kural benimseniyor. rtnen her kadna ayda 22 dolar kadar para deniyor. Her evde 5-6 kadn olduu iin aylk gelir 130 dolara kadar kyor. 1990'l yllarda karma eitim kaldrld. Kz rencilerin ort giymeleri ve gsteri yapmalar yasakland. Grc usuln eletiren bir film gsterilirken sis bombas atld, kadn snma kamp bombaland. lkede bekaret ok nemlidir. Bekaret zarnn tamir masraf yaklak 300$. Bu durum lke genelinde olduka yaygndr.
Msr
"Kadnn cenneti, kocasnn ayaklar altndadr" dncesi hakim. Kkten dinciler kadnn eve kapanmas iin youn aba sarf ediyor. Devlet ok yoksul olduu iin Mslman Kardeler rgt byk bir etkinlie sahip. Evsizlere ev bulmaktan hastalara doktor temin etmeye kadar birok yardm kampanyasyla halk slam'a ve kadnlar rtnmeye tevik ediyor. Btn sinema ve ses sanatlar byk rvetler karlnda rtnd. Bylece "Sanatlar slam'a dnd" kampanyas yapld. Bu kadnlarn rtl fotoraflar sokaklara aslarak kadnlar rtnmeye tevik edildi. 1950'li yllarda niversitelerde tek bir kz bile trbanl/peeli deilken bu rakam 1970'lerde %30'a kt ve hala ykseliyor. rtnmeyen kzlar tecavze uruyor ya da tehdit ediliyor. Erkein kuma getirmesi durumunda kadn bu ikinci evliliin kendisine zarar verdiini kantlamak zorundadr. Kocas tarafndan boanan kadn hem evini hem de ocuklarn kaybeder. Kadna
"boama" hakk, 2000 ylnn Mart aynda tannmtr. Msrl slamclar kadn otobste koltuundan kalkt zaman 10 dakika kadar o koltua oturmuyorlard. Kadnn brakt scaklk bile eytani olarak nitelendiriliyordu. Kadn haklar savunucusu Dr. Neval el Saadawi 1992 ylknda saldrya urad. Hala korumalar eliinde geziyor.
Msrl kadn
Enis BERBEROLU, Hrriyet, 04.03.2000 Herhalde farkndasnz. Gazete yazlarnda hafta sonu molas daha tene dokunan, yumuack konularla veriliyor... Ak, ihanet, kskanlk gibi... Eh, madem ki bugn tatil, biz de kemize kadnlar konuk etmek istedik. Ne var ki bizim aktaracamz kadn ykleri biraz deiik. nk Msrl kadnn yaam corafyasnda karlat dert ve skntlar ok farkl. *** Msrl kadnlar u gnlerde bayram ediyor. nk 1 Mart 2000 tarihi itibariyle mahkemede eleri aleyhine boanma davas ama hakkna kavutular... Evet yanl okumadnz... Bugne kadar Msrl kadnlar sadece eleri izin verirse boanabiliyordu. Aksi halde boanmak isteyen kadnn; 1) Einin kendisini dvdn, 2) Ya da geimini salayamadn, 3) Veya ksr olduunu mahkemede en az iki tankla (erkek) kantlamas gerekliydi. Mahkemelerde biriken 1.2 milyon boanma davas dosyasndan ancak ylda 71 bininin karara balandn dnrseniz on yllardr zgrl bekleyen kadnlarn var olduu sonucuna varmak herhalde yanl saylmaz... Buna karlk Msrl erkein ii kolay... Can istedii zaman eini bouyor. Veya bu zahmete bile katlanmadan evi terk ediyor. Yllar sren boanma davas, saysz temyiz bavurusuyla eini uzaktan zmeyi, tacizi srdryor. *** Msr'daki yeni dzenleme bu hakszlklar bir lde dzeltiyor. Artk Msrl hkimler kocalarnn onay olmadan da kadnlar boayabilecek. Dahas boanmada kadnlara nafaka balanacak, denmezse erkein gelirine haciz konulacak. Einden nafaka alamayan kadnlara kamu bankalarndan maa balanacak. (New York Times Gazetesi, 1 Mart 2000) te Msrl kadnlar asndan -hakl olarak- devrim saylan dzenlemeler byle... Peki ayn topraklarda 4 bin yl nce yaayan kadnlarn durumu nasld dersiniz? *** Antik Msr'n kadnlar yasa karsnda erkekle eitti. Evlilik ve boanma szlemelerini dzenlemeye yetkiliydi. Boanrken evlilik srasnda edinilen mal varlnn te birini alrd. Msrl kadnn bu yasal haklar Byk skender'in igal ordusuyla birlikte bu lkeye gelen Yunanl kadnlar kskandracak ldeydi. Gerek Yunan gerekse Msr kaytlarndan anlald kadaryla, Msrl kadnlar en az 2 bin 500 yl kadar nce; 1) Tarla, arazi, mlk sahibi olabiliyor, 2) Kle, hizmetkr altryor, 3) Kle azat edebiliyor, 4) Evlat edinebiliyordu (North Western University Library, nternet Belgesi). *** Ayn topraklarda ne deiti, yorumu sizlere brakyorum. Siz de ltfen, ran seimlerine, 28 ubat srecine duyduum merak ho grn. Ne de olsa kz babasym. M.Kemaloglu'nun yorumu: Grlyor ki, Msr, Islamiyet'i kabul ettikten sonra, her Islam toplumunda grld gibi, kadn hak ve zgrlklerinde geriye gitmi. Ulu nder Mustafa Kemal Atatrk'n Trk kadnna onlarca yl nce verdii haklar, Msr'da ancak 2000 ylnda gndeme gelebiliyor. Bunda, Islamiyet'in zararlarnn anlalmas ve toplumlarn radyo, TV, gazete, internet gibi iletiim aralarnn yardmyla bilinlenmesinin byk nemi bulunuyor. slamiyetin bu ekilde hkmnn zayflamas ile, dier slam toplumlarnn da gnn birinde laik ve demokratik bir yapya kavuacaklar, kanlmaz bir gerektir.
Nijerya
Hrriyet, 08.05.02 - Nianlsyla birlikte olan kadna 100 krba Nijerya'da nianlsyla girdii iliki sonrasnda hamile kalan bir gen kadn, evlilik d iliki yznden 100 krba cezasna arptrld. 4 aylk hamile Adama Yunusa'nn (19) cezas doum yaptktan 4 ay infaz edilecek.
slamiyet Gerekleri
380
Nianls sa Katagm ile birlikte olan Adama Yunusa'nn cezasn temyiz etmesi bekleniyor. Nijerya'da eriat yasalar uygulanyor. Safiye Hseyni isimli 33 yandaki bir kadn, zina yznden recm cezasna arptrlmt. Uluslararas basknn ardndan Safiye Hseyni idamdan kurtulmutu. Bir recm cezas daha: AFP muhabirinin resmi makamlardan ald bilgiye gre, kuzeydeki Katsina eyaletinde Emine Laval adl kadn, boandktan sonra ocuk dnyaya getirdiini itiraf edince talanarak lm cezasna arptrld. Recm cezas, Bakori kentindeki er'i mahkeme tarafndan geen cuma verildi. Tm dnya bu insanlkd islami uygulamaya kar tepkilerini dile getiriyor. (Kaynak: Gazeteler, 23.03.2002) (Osmanl'da recm bir kez uygulanmt)
Pakistan
Pakistan, islam eriatnn ezmekte olduu lkelerden birisidir. Bu lkede 15-40 ya arasnda len kadnlarn oran %75'dir. lmlerin byk ksm doum srasnda gerekleir. nk Pakistanl kadnlarn %97'si kanszlk hastalna sahiptir. Pakistan'da tecavze urayan kadn zina yapm saylr. ikayet iin karakola giderse "kt ahlakl kadn" damgas yer. Ayrca polisler tarafndan da tecavze urama riski vardr. Dava mahkemeye giderse ya erkek hakl bulunur, ya da dava srncemede braklr. stelik kadnn "fahielik"sulamasyla cezaevine konulmas da mmkndr. Pakistan'da hapishanelerdeki kadn mahkumlarn %75'i "zina" ile sulanmaktadr. 1980'lerde Ziya l Hakk'n eriat yasalarn ilan etmesinden sonra tecavz suunda byk bir art meydana gelmitir. Ziya l Hakk'n danman Dr srar Ahmet, bir televizyon konumasnda "slam toplumu yaratlana kadar hi kimse tecavz suundan hkm giyemez" eklinde bir aklama yaparak bu sularn artmasnda etken oldu. Eve kapatlan Pakistanl kadnlarda gne yz grmemekten kaynaklanan "osteomalasya" ad verilen bir eit kemik erimesi hastal ok sk grlr. Bu hastalk tm Mslman lkelerde grlmtr. 1980'de bir mollann kkrtt kalabalk, babas belli olmayan bir bebei talayarak ldrmtr. 1991'de Benazir Butto'nun mollalara verdii tavizler kadnn durumunu daha da kt hale getirmitir. Peeli bir kadnla erkein karlkl ay itii bir reklam bile dine aykr olduu gerekesiyle yasaklanmtr. Ayn ekilde "slam'da dans etmek haramdr" gerekesiyle ekerlerin dans ettii bir eker reklam yasaklanmtr. Pakistan'da Kuran'la evlendirilen kadnlar vardr. Mlkiyetin blnmemesi iin yaplan bu uygulama ile Kuran'la evlenen kadn bir daha erkek yz gremez, evden bile kamaz. ylknda saldrya urad. Hala korumalar eliinde geziyor. Ve, Hrriyet Gazetesinde23.05.2000 tarihinde yaynlanan bir haber : Pakistanda kadnlara glmek yasak, tecavz caiz Merreften dincilere taviz Askeri ynetimin gz yumduu ar dinciler, Pakistan' da Afganistan'a evirme yolunda. Son olarak slamabat polisi gen kz ve kadnlarn sokakta glmesine yasak getirdi. Emniyet mdrne gre, kadnlar bylece sua neden olmayacak. Pakistan'da tecavze urayan kadnlar, gnl rzasyla birlikte oldu diye sulanp hapsediliyor. YAKIN tarihe kadar Trkiye'yi rnek alan Pakistan, her geen gn biraz daha ar dincilerin hakimiyetine giriyor. Afganistan'da Taliban hareketinin domasn salayan Pakistan, imdi ayn hareketin lke iindeki etkisine seyirci. En son olarak bakent slamabat'n Emniyet Mdr, gen kz ve kadnlarn evleri dnda yksek sesle glmesine yasak getirdi. Emniyet Mdr Nasr Durrani, kadnlarn tamamen rtnmesini, yzlerini erkeklerden saklamasn ve evlerinin dnda yksek sesle glmemesini istedi. Nasr Durani, bylece kadnlarn sululardan korunacan savundu. Kadnlarn bu kurallarn dndaki davranlarnn tahrik nedeni olduunu ne sren Emniyet Mdr, kadnlarn zellikle market, park ya da kamuya ak yerlerde kapanmasn istedi. Kadnlarn giyim
slamiyet Gerekleri
381
kuamlarna daha dikkat etmesi gerektiini belirten Emniyet Mdr, kadn siletinin tahrik ettiini de szlerine ekledi. Bu arada, zellikle lkenin Afganistan'la snr kuzey ve bat blgelerinde Taliban felsefesinin hakim olduu belirtiliyor. Namus Katliam General Pervez Merref liderliindeki askeri ynetimin ar dinci etkinliine gz yumduu da gelen haberler arasnda. Pakistan'da tecavz olaylar da ok yaygn. nsan haklar kurulular tecavze urayan binlerce kadnn hapiste olduuna dikkat ekiyor. nk, tecavz san erkekler, kurbanlarnn kendileriyle gnl rzasyla birlikte olduunu savunuyor. Pakistan yasalarna gre, evlilik d iliki su kabul ediliyor ve sadece kadn hapsediliyor. Bu nedenle tecavze urayp da ikayette bulunan kadnlarn ou hapiste. Bylece binlerce tecavz sulusu da kadnlar ikayet edemedii iin cezasz kalyor. Yine insan haklar kurulularnn hazrlad raporlara gre, her yl ortalama bin kadn namus cinayetine kurban gidiyor. Brakn tecavze uramay ya da evlilik d ilikiye girmeyi, sokakta yabanc bir erkekle dolaan kadnlar bile aile yaknlar tarafndan namuslarn kirlettii iddiasyla ldrlyor. Pakistan yasalar, cinayetin namus nedeniyle ilenmesi halinde ceza indirimi yapyor. Pakistan'n durumu hakknda ilave bilgi almak iin aadaki yazy okuyunuz.
Pakistan'da slam
Prof. Dr. TRKKAYA ATAV Cumhuriyet, 01.03.2000 Cinnah'tan sonrakiler slam "zm" olarak grdler. eriat kendisine nerildiinde Cinnah'n tepkisiyse u olmutu: Hangi grubun eriat? Pakistan 1947'de slam adna tek modern devletti. slama dayal ayr bir anayurt istei, ada tarihte, bylece, ilk kez yer alyordu. O yln Ramazan aynn en son cuma gnnde, kurucu baba Cinnah Genel Vali oldu. Devlet eski Hint Mslmanlarnn olduka kalabalk bir blmnn devletiydi ama, bayraktaki yaygn yeilin yanndaki ince beyazn simgeledii gibi, Mslman olmayan yzde 5 de kalmt. Bundan byle komu Hindistan'daki en byk aznlk da geride kalan milyonlarca Mslmand. 1947'deki blnmenin snrn her iki yannda kalabalk din aznlklar brakmas kanlmazd. Cinnah, Kurucu Meclis'te bamszlktan gn nce, 11 Austos'ta, yapt konumada unlar sylemiti: ''Dilediiniz dine, kasta sahip olabilirsiniz. Bunun devlet ileriyle hibir ilgisi yoktur. Tmmz devletin eit yurttalaryz. Zamnla Hindular ve Mslmanlar, din her insann kiisel inancn ilgilendirdii iin dinsel anlamda deil, ama devletin yurttalar olarak siyasal anlamda, Hindu ve Mslman diye ayrlmayacaklardr.'' Bu szler laiklie, yani adala alan bir umut yd. Byk Cinnah 1948'de ld. Pakistan'n laiklik alarndan ald yol gsteriyor ki, bu dnceler Cinnah'la birlikte gmld. Sonrakiler slam'a tm sorunlarn zm diye baktlar. Oysa, ulema eriat dzenini Cinnah'a da nerdiinde nderin tepkisi uydu: ''Hangi grubun eriat?'' Laiklik kolay bir i deil! Bu inanc yasal temele oturtan Hindistan'da kurucu baba Nehru , lkenin eitlilii kapsayan binlerce yllk gemiinde mparator Asoka ve Trk - Mool Sultan Ekber 'in hogrsnden hareketle, laiklii anayasann bir ideolojisi yapmak istemiti. Hindistan'da bile nder kadro bu kavramdan ayn eyi anlamyor, bazlar yalnzca din ve devlet ilerinin ayrlmasn yeterli gryordu. 1947 ncesi Hindistan'da din temeline dayal ''iki ulus'' teorisini, aslnda, Cinnah'tan nce baz rk Hindu evreleri ortaya atmt. Pakistan' kuran Mslman Cemiyeti Partisi 1906'da oluturulduunda tm Hintlilere sesleniyordu, yalnz Mslmanlara deil. Mslmanlar iin ayr devlet gr 1940'da Lahor toplantsnda resmilik kazand. Mslman toprak aas ve iadam Hindu ve Sikh rekabetinden de korunmu olacakt. Bu ayrmn karlkl kymlara yol at bilinir. Gitgide kkleen din, etnik blnmeleri engelleyemedi. Dou Bengal, 1971'de bamsz Banglade oldu.
Toplum Ahmedileri Mslmandan saymad; Hindistan'dan gen ''Muhacirler'' i bir trl benimseyemedi. Sind'de byk bir toprak aas olan Z. A. Butto ''sosyalizm'' dedii eyin bana ''slam'' szcn koymak zorundayd. ngiliz Kurmay Akademisi yetitirmesi General Eyp Han gibi Batl grnmllerin yerlerini General Ziya rnei tutucular alnca, ''Nizam- Mustafa'' , yani Peygamber'in dzeni ve eriat aka ileri bir hedef oldu. Her alanda ''Hat-t mam'' , yani Humeyni 'nin izgisi uygulanacakt. alma saatlerinde ve daire bakanlarnn imamlnda namaza gidilecek, ek eriat mahkemeleri kurulacak, bunlarn kararlar temyiz olunmayacak, alkol alma, hrszlk ve zina gibi sular iin ''hudut'' cezalar verilecek, rnein hrszn (ince elenip sk dokuduktan sonra) eli kesilecek, kadnlar tepeden trnaa ''adr'' giymeye ve pee takmaya itilecek, kz-erkek bir arada okumayacak, slami deoloji Kurumu tm yasalar Kuran ve snnete uygunluklar asndan elden geirecek, dersler ve ders kitaplar da ayn llere bal kalacak, televizyon ve radyo kurumlar programlarn slami retiye gre dzenleyecekler, ''Mselman- Pkbz'' yanklaryla yeterince Mslman olmayanlardan hi deilse bazlarnn ilerine son verilip yerlerine 'dini daha da btnler' getirilecekti. 1988'de eriat lkenin en yce yasas ilan edildi. Bu gidie muhalefet kanlmazd. Bazlar dinci diktatr General Ziya'nn gerici, antidemokratik ve kadn haklar dman olduunu sylyorlard. ''slampesendler'' de tam kart, yaplanlar az buluyorlard. Esrarl bir uak patlamasyla ldnde, birok evre buna bir ''zm'' gzyle bakt. Onu izleyenler geriye dnemiyorlard. Seimle iktidara gelen Benazir Butto 'nun ilk ii Mekke'de (ksa haclk saylan) umray yapmak oldu; ne eriat mahkemelerini kaldrd, ne ''hudut'' yasalarna el atabildi. Bugnk Pakistan, lkeyi bir iddet toplumuna dntren radikal slamclarn cennetidir. Genliin ''eitiminde'' daha fazla arl olan medreseler silahlarn da kolayca girdii birer ''cihad'' merkezidir. Artk ''zel ordular'' nitelii kazanm olan silahl gruplar, bizde Hizbullah rneinde grlenden ok daha ciddi ve ak biimde, muhalifleri ve rakipleriyle gzler nnde hesaplamaktadrlar. Afganistan kkenli ve ''mcahit'' yaftal paral askerler, astronomik uyuturucu gelirlerinden de dev nasiplerini alarak, Pakistan toplumunu szm ona din adna daha da kertme yolundadrlar. Taliban'a zenen rgtl, paral ve silahl medrese mezunlar artk evlere girmekte ve (televizyon, kaset ve baz kitaplar gibi) 'slami olmayan' ne grrlerse tahrip etmektedirler. rnein, Malakana blgesinden de sorumlu Birinci Bakan ''nallah tm slam dnyasnda eriatn uygulanmasnda rnek yer biz olacaz'' demitir. Neredesin Cinnah? Neredesin aklselim? Neredesin hogrnn en ufak krnts?
"Mminlere vaaz ve irad adl kitaptan

(Diyanet leri Bakan Yardmcs Mehmet Altunkaya)
YERNDE HAREM-SELAMLIK Bir iyerinde halvet ve erkekle kadnlarn bir arada almalar ve gayrimeru yaamaya vesile olacak ekilde bir arada bulunmalar kesinlikle haramdr. KADIN SEKRETERE KADIN PATRON Erkek iadamna kadn sekreter haramdr. Yabanc bir erkein tutmas halvete ve yalnz balarna kalmalarna vesile olaca iin caiz deildir. KADINLA TOKALAILMAZ slam dini kadnla tokalamay yasaklamakla kadn tezyif etmiyor (onu kk drmyor) bilakis erefini kurtaryor. Kt niyetlilerin ehvetle el uzatmasna engel oluyor. KAYINVALDENN EL TUTULMAZ Bir kimse kaynvalidesinin elini tutar veya skarsa bu sebeple ikisinin veya birisinin ehvet hissi doarsa Hanefi mezhebine gre zevcesi (ei) kendisine ebediyyen haram olup nikah gider. KOCA ZEVCESNN AMR Kadn meru hereyde kocasna itaat etmekle mkellef klnmtr.
ZEVCENZ NCELEYN Evlenecek kii, zevcesini inceleyip almaldr. Din edep ve ahlak bakmndan zayf karakterli kadnlardan herey beklenir. Nitekim bu tr olanlar kaynpederleri ve kaynbiraderleri ile fuhu yapmaktan ekinmezler. Grld gibi, slamiyet, kadn ve erkek arasnda ayrmclk yapmakta ve kadnlar ikinci snf insan yerine koymaktadr.
Recm Cezas, slamiyet'in deimi olduunun gncel bir ispat daha...

Kimi mslmann "slamiyet adna" yaptna kimi mslmanlar "slamiyet'te yeri yok" diyor! Hangisine inanlacak?
Nijerya'da bir kadnn "gayrmeru doum" (ne demekse????) yapmasndan dolay recm cezasna arptrlmas zerine kimler ne dedi? Recm, Kuran'da yoktur lahiyat profesrleri recm cezasnn Kuran'da yer almadn, fkhta (din adamlarnn yorumlar ve bunlara dayanan uygulamalar) bulunduunu sylediler. Prof. Dr. Zekeriya Beyaz, Bizi yorumlar balamaz derken Prof. Dr. Yaar Nuri ztrk, recmi Hz. mer'e balamak isteyenlere kesinlikle inanlmamas gerektiini vurgulad. Not: Recm Kuran'da yoktur ama erkek hrsz ile kadn hrsz farketmez, hrszlarn elinin kesilmesi cezas vardr. Ayrca islamiyete inanmayanlarn el ve ayaklarnn apraz kesilmesi cezas da vardr. (Bkz: www.kuranayetleri.cjb.net ) Zina'nn su olduunu dnenler, bunun cezasn da merak edebilirler: Kuran'da, zina yapana 100 sopa vurulmas cezas vardr. Prof.Dr. Zekeriya Beyaz: "eriatta, fkhta var" Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi Dekan Prof. Dr. Zekeriya Beyaz, Kuran'da recm konusuyla ilgili her hangi bir ayet olmadn belirtti. Prof. Beyaz, unlar syledi: Recm, Araplarn eski detlerinde vardr. Ama slam bunu kabul etmemitir. Kuran'da byle bir konu yoktur. Ancak eriatta vardr. eriat slam deildir, Kuran deildir. eriat slam adna, Kuran adna yaplan yorumlardr, fkhtr. Gemite din limlerinin slam adna yapm olduu yorumlar iinde, itihatlar iinde recm konusu da mevcuttur. u var ki bizi bu yorumlar balamaz, asl olan Kuran'dr ve Kuran'da byle bir ey mevcut deildir. slam tarihinde, zellikle Trk slam tarihinde recm olay hemen hemen yok gibidir. Bir tane stanbul'da Sultanahmet'te At Meydan'nda yaplm. Padiah da bundan holanmam, eletirmitir. Bir daha da byle bir uygulama olmamtr. slamiyet eski rf ve detleri meru kld iin itihat sz konusu olmutur. Prof. Dr. Yaar Nuri ztrk Tevratta olan ceza Eski stanbul niversitesi lahiyat Fakltesi Dekan Prof. Dr. Yaar Nuri ztrk, recmin Kuran'da yer almadn, fkh terimi olarak zina suu ilemi evli kadn veya erkein halk nnde talanarak ldrlmesini anlattn syledi. Prof. ztrk, unlar anlatt: Kuran'da tanklarla belirlenip kesinlik kazanm bir zina suu iin evli-bekar ayrm yapmadan bir tek ceza getirilmektedir. Celde' yani kamu otoritesinin uygun bulaca sopa, ubuk trnden bir aletle bir grup insann grebilecei bir yerde seksen kez vurmak. Bu vuruun ldrme veya
yaralama maksadyla yaplmamas gerektii ittifakla kabul edilmektedir. Maksat, utandrma, caydrmaktr. Recm, Tevrat'ta bulunan bir cezadr. Neresinden bakarsanz bakn recm diye bir cezann slamda varln kabul, bizi iinde kamayacamz elimelere, tutarszlklara, kukulara iter. (Ben ahsen Yaar Nuri ztrk'n her sylediine inanmyorum. nk, kendisi iki farkl tarihte yapm olduu Kuran evirisinde Nisa 34. Suresi'ni iki farkl ekilde tercme etmitir. (Bkz: www.nisa34.cjb.net) stelik, Nisa 34'n bu ikinci tercmesi, dnyadaki Kuran tercmelerine aykr olarak yanltr.) ** Murat Bardak: Osmanl'da 1 kez uyguland Recm cezas, alt asr devam eden Osmanl devletinde sadece bir defa, 1680'de, Drdnc Mehmed'in saltanat srasnda uyguland ve Yahudi bir erkekle ilikiye giren Mslman bir kadn, Sultanahmet Meydan'nda talanarak idam edildi. Kadn, Aksarayl Abdullah elebi adnda bir adamla evliydi ve Yahudi bir erkekle baslmt. Rumeli Kazaskeri Beyazizade Ahmet Efendi, zina eden ifti yarglad ve kadnn talanarak ldrlmesine, erkein de kafasnn kesilmesine hkmetti. Trk hukuk sisteminde o zamana kadar grlmemi olan bu karar, sarayda ve ynetim evrelerinde tepkiyle karland. Baz yksek brokratlar karar geri almas veya bir baka infaz biimi uygulatmas iin Beyazizade'yi sktrdlar, ancak basklar ters sonu verdi. nfaz gn, mahkumlar, Sultan Ahmed Camii'nin hemen karsnda bulunan burmal tan nne getirildiler. Ortada iri talardan oluan bir yn vard. Kadn, burada nceden kazlm olan ukura beline kadar gmld ve infaz balad. lk ta, recm hkmn vermi olan Rumeli Kazaskeri Beyazizade Ahmed Efendi att ve bunu dier talar takip etti. Kanlar iinde kalan kadnn can vermesinden sonra Yahudi erkein de klla boynu vuruldu. Recm, eski Arap geleneklerinden Recm cezas, Kuran'da yoktur. Kuran, zina eden erkekle kadna 100 sopa vurulmasn emreder, ancak talayarak ldrme cezasna, yani recme yer vermez. slamiyet ncesi Arap geleneklerinin yansra Yahudi hukukunda da bulunan recm, sonraki asrlarda slam hukukuna dahil edilmeye allm ve kaynak olarak Kuran deil, Hazreti Muhammed'in baz hadisleri gsterilmiti. Mnif Fehim'in Osmanl'daki tek recm cezas uygulamasn gsteren temsili resmi, Murat Bardak'nn zel koleksiyonunda bulunuyor: Kaynak: Hrriyet 30.08.2002
Muhammedin karlar ve cariyeleri

Muhammedin birden fazla kadnla evlenmesi Medine dnemine ve yallk gnlerine rastlar. Haticeden sonra, Hicrete kadar yalnz Zema kz Sevde ile evli kalmtr. Hatice ile evlendii srada kendisi 25 yanda, o ise 40 yanda iki kocadan dul kalm bir kadnd. 15 yl birlikte yaadlar. Hatice, Hicretten 3 yl nce 65 yanda ld. Peygamberin hayatn evlilikler asndan birka dnemde grmek gerekir: 25 yana kadar bekr 25-50 ya arasnda tek evlilik hayat 50-60 ya arasnda ok evlilik hayat 60 yandan sonra hi evlenmedi Dier yaptlarda ileri srldne gre, Muhammed ayn anda 9 kadnla evli olmu. Taberi gibi baz tarihiler, 15 kadnla evli olduunu sylerler. Bu dorulanm deildir. Rivayetlerden u bilgiler karlabiliyor: Zifaf olduu 11, olmad 2 kars olmutur. Bunlara 2 cariyeyi eklersek 15 eder. Prof. Umana gre, dorusunu Allah bilir. Taberi ve bakalar Aieden rivayet ederler: Peygamber evde ne yapard? diye sorulmu. Sizin yaptnz
slamiyet Gerekleri
385
gibi demi; unu indirir, bunu kaldrr, ailelerinin ilerini grr, etlerini dorar, evi sprr, uaa yardm eder. yle bir sz vardr karlarn dven erkekler iin: Hem karlarn kle gibi dverler, hem de utanmadan onlara sarlr yatarlar. (Kaynak: Ibni Sad, c.8, s.148) Arkadalarndan Enes anlatr: Peygamber 9 ya da 11 kars varken, gnn belirli saatlerinde btn karlarn dolar, hepsi ile cinsel ilikide bulunurdu Enese sordular: Peki, Peygamber buna nasl g yetitiriyordu? Enes yle dedi: Biz aramzda, Peygamberin otuz erkek gcnde olduunu konuurduk. (Kaynak: Buhari, Tecrid/192) Muhammed, karlarna eit sre ayrr, ayn gece hepsini dolar, sra kimdeyse onun yannda kalrd. (Kaynak: Msned, c.6, s.108) Yolculua kmak istediinde aralarnda kura eker, hangisi kmsa onunla giderdi. Hac iin hepsini yannda gtrd. (Kaynak: Ibn Sad, Tabakat) Sevde: Muhammedin Haticeden sonra, Hicrete kadar birlikte olduu tek kadn, Zema kz Sevdedir. Ibn Sad, Tabakat adl yaptnda yal olan Sevdeden bir ara Muhammedin ayrlmak istediinin ileri srldn ama bunun doru olmadn syler. Sevde, bir tarihten sonra, Peygambere olan srasn Aieye devrederek, bir zveri gsterecektir. Bylece Aie, iki kiilik sra elde eder. Aie: Ebubekirin kz Aie ile evlendii zaman, kendisi 49, kz ise 6 yandayd. Aie, 9 yana gelene kadar onunla beraber olmad kabul edilir. Bebek oynarm onunla. Aienin eleri arasnda ayr bir yeri vardr. Zaten zaman ierisinde en uzun sre beraber olmu kars da odur. Onunla ilkisi herhangi bir basit dknlk ya da anlk istek olayn har zaman amtr. Muhammedin kendisinden 15 ya byk Haticeden (ve yine yal Sevdeden) sonra, 43 ya kk Aieye balanmas ilgintir. Hatice ile Aie arasnda 59 ya fark var. Neredeyse, Muhammedin btn hayat sresi.. Muhammed'in sbyan Aie ile evlenmesi hakkndaki aadaki yaz ve sahih hadisler hibir yorum yaplmadan, tamamen slami kaynaklardan alnmtr. Muhammedin en kk kars Aiedir. Muhammed 52 yanda iken, 9 yanda olan Aie ile gerdee girmitir (Aie, Muhammed ile evlendiinde 6 yanda idi (Bkz:Buhari, es Sahih, Kitabu Menakbl-Ensar/44; Tecrid, Hadis no:1553; Mslim, es-Sahih, Kitabun-Nikah/69, Hadis no:1422) ,demek ki 3 yl beklenilmi).Bunun zerine, islam hukuku bundan bir sonu karyor ve "9 yandaki bir kz, "mtehat" (ehvete konu olabilecek agda saylr) deniyor. Ve de bu nedenle, bir erkein 9 yandaki br kzla evlenebileceini bildiriyor br fkh hkm olarak(Bkz:Muhammed Ali Tehanevi, Keafu stlaha-tl-Fnun,1/788). M. Sofuolu (Cilt 4, Syf - 318,319) Sahih-i Mslim ve Tercmesi Babann Kk Bakire Kz Evlendirmesi Bab 1422.: Aie yle dedi: Ben alt yamda iken Resulullah beni (nian) akdi yapt. ( yl sonra) ben dokuz yanda bir kz iken de benimle evlendi. Aie dedi ki: Biz Medineye geldik. Akabinde ben bir ay stmaya tutuldum, hummann iddetinden sam dkld. (Hastalktan kurtulunca) sam grleti ve omuzlarma kadar uzad. Bir kere ben arkadalarmla beraber bir salncak zerinde oynarken annem Ummu Ruman bana doru geldi ve beni ard. Ben de annemin yanna geldim. Benden ne isteyeceini bilmiyordum. Annem elimden tuttu sonunda beni evin kaps nnde durdurdu. Bende yorgunluktan dolay heh, heh diyerek kaba kaba soluyordum. Nihayet derin derin soluyuum geti. Sonra beni eve soktu. Evde Ensardan birtakm kadnlarla karlatm. Bu kadnlar: Hayr ve bereket zere, en hayrl ksmete dediler. Annem beni bu kadnlara teslim etti. Onlar da bam ykadlar ve stm bam dzelttiler. Duha vaktinde Resulullah habersizce grmekten baka beni hibir ey heyecanlandrmad. Akabinde Ensar kadnlar beni Resulullaha teslim ettiler. Aie: Peygamber beni alt yanda bir kz iken akid yapt, dokuz yanda bir kz iken de benimle evlendi demitir.
slamiyet Gerekleri
386
Mamer, Zuhriden, o da Urveden, o da Aieden haber verdi ki: Peygamber Aieyi yedi yanda bir kz iken akid yapt, dokuz yanda ve oyuncaklar beraber iken de evlendi ve nihayet Aie on sekiz yanda bulunduu srada Resulullah vefat etti. Aie yle demitir: Resulullah Aieyi alt yanda iken akid yapt. Aie dokuz yanda bir kz iken Resulullahn evine gidip zifaf oldu. On sekizlik bir kadn iken de Resulullah vefat etti. 6542 - Abdullah bnu Mes'ud radyallahu anh anlatyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam, Hz. Aie radyallahu anha ile yedi yanda iken onunla nikahland, dokuz yanda iken zifaf yapt. Resulullah aleyhissalatu vesselam, Hz. Aie onsekiz yalarnda iken vefat etti" 5607 - Hz. Aie radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm benimle evvl'de nikh yapmt. evvl'de gerdek yapt. Yannda hangi kadn benden daha bahtl idi?" (Urve der ki: "Hz. Aie radyallahu anh) yaknlarndan olan kadnlar evvl aynda gerdee sokmay mstehab addederdi." Mslim, Nikah 73, (1423); Tirmizi, Nikah 9, (1093); Nesai, Nikah 77, (6, 130). 5575 - Hz. Aie radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm, ben alt yanda iken benimle evlendi. Medine'ye geldik. Ben'l-Hris bnu'l-Hazrec kabilesine indik. Ben hummaya yakalandm. Salarm dkld. (yileince) sam yine uzad. Annem mm Rumn, ben arkadalarmla salncakta oynarken, bana geldi, benden ne istediini bilmeksizin yanna gittim. Elimden tuttu. Evin kapsnda beni durdurdu. Evimizde, Ensrdan bir grup kadn vard. "Hayrl, bereketli olsun!", "Uurlu mbarek olsun!" diye dualar, tebrikler ettiler. Annem beni onlara teslim etti. Onlar klk-kyafetime eki dzen verdiler. Beni, (kuluk vakti aniden) Reslullah aleyhissaltu vesselm(n geliinden) baka bir ey artmad. Annem beni O'na teslim etti. O gn ben dokuz yanda idim." Buhari, Nikh 38, 39, 57, 59, 61; Mslim, Nikah 69, (1422); Ebu Dvud, Nikh 34, (2121); Edeb 63, (4933, 4934, 4935, 4936, 4937); Nesai, Nikah 29, (6, 82). 5574 - Urve merhum, Hz. Aie radyallahu anh'dan unu nakletmitir: "Hz. Peygamber aleyhissaltu vesselm bana dedi ki: "Ryamda sen bana gece gsterildin: Melek seni bana bir ipek paras ierisinde getirdi ve "Bu senin zevcendir, a onu!" dedi. Ben de atm, iindeki sendin. Ben: "Bu rya Allah katndan ise, onu gerekletirecektir" dedim." Buhari, Nikh 9, 35, Ta'br 20, 21; Mslim, Fezilu's-Sahbe 79; Tirmizi, Menakb (3875). 4448 - Hz. Aie radyallahu anha anlatyor: ""Reslullah aleyhissaltu vesselm'n hanmlarndan hibirine, Hz. Hatice radyallahu anha'ya kar duyduum kskanl hi duymadm. Halbuki onu hi grmlm de yok. Ancak, Aleyhissalatu vesselam onun ydn ok yapard. Ne zaman bir koyun kesip paralara ayrsa Hatice'nin dostlarna da gnderirdi. Bazan ona: "Sanki dnyada Hatice'den baka kadn yok!" derdim de bana: "(Onun gibisi var myd, o yleydi, o byleydi..! (br kadnlar beni ocuktan mahrum ederken) benim ocuklarm ondan oldu" diye karlk verirdi. (Hz. Aie derki: inden " Bir daha Hatice hakknda kt sz sylemeyeceim" dedim)." Hz. Aie devamla der ki: ""Reslullah aleyhissaltu vesselm, Hatice'den yl sonra benimle evlendi." Buhari, Menakbu'l-Ensar 20, Nikah 108, Edeb 73, Tevhid 32; Mslim, Fezailu's-Sahabe 73, 74, 77, 78, (2434, 2435, 2436, 2437); Tirmizi, Menakb, (3885, 3886). 6577 - Hz. Aie radyallahu anha anlatyor: "Ben Resulullah aleyhissalatu vesselam'n yannda iken bebeklerimle oynardm. Aleyhissalatu vesselam da benim kz arkadalarm bana gnderirdi. Arkadalarmla beraber oynardk." 5607 - Hz. Aie radyallahu anh anlatyor: "Reslullah aleyhissaltu vesselm benimle evvl'de nikh yapmt. evvl'de gerdek yapt. Yannda hangi kadn benden daha bahtl idi?" (Urve der ki: "Hz. Aie radyallahu anh) yaknlarndan olan kadnlar evvl aynda gerdee sokmay mstehab addederdi." Mslim, Nikah 73, (1423); Tirmizi, Nikah 9, (1093); Nesai, Nikah 77, (6, 130). 6542 - Abdullah bnu Mes'ud radyallahu anh anlatyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam, Hz. Aie radyallahu anha ile yedi yanda iken onunla nikahland, dokuz yanda iken zifaf yapt. Resulullah aleyhissalatu vesselam, Hz. Aie onsekiz yalarnda iken vefat etti"
6547 - Ebu Saidi'l-Hudri radyallahu anh anlatyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselam, Hz. Aie radyallahu anha'y, elli dirhem deerinde ev eyas mukabilinde nikahlad." 14- Aie(rah)anlatyor; Resullah n yannda kzlarla oynuyordum ,benimle birlikte oynayan arkadalarm vard.Resullah (s.a.) eve girdii zaman onlar gizlenirlerdi. Kendisi evde olmad zaman onlar bana gnderir,benimle oynarlard..204
Muhammedin hayatnda ayr bir yeri vardr Aienin. Yalnz imdiki zaman deil, gelecei de; yalnz karkocal deil, politikay da temsil eder. Bir eit doal mirass, Mslmanln mirass (Ebu bekir) odur. Burdan alnrsa, Aienin Peygamber karsnda, demokratik denilebilecek bir sz ve eletiri bamszl da olumutur. Aie, Ahzab suresinin 50. Ayetine tepki gsterdi. Bilindii gibi o ayetin ierii yledir: Mehirlerini verdiin elerini; Allahn sana ganimet olarak nasip ettii cariyeleri; seninle birlikte g eden amca, hala, day, teyze kzlarn; seninle evlenmek istiyorlarsa, salt sana zg bu durum olarak, hepsini hell kldk. Onlar mehirlerini Peygambere balayabilirler. Bu konuda glk ekmeyesin diye onlarn da zerlerine neyi farz kldmz bildirdik; Allah balayandr, acyandr. Aienin ayet konusundaki tepkisi u noktada olmu: Bir kadn kendini Peygambere mi armaan edermi? Ne kadnlar varm u dnyada! Aienin sra konusunda, Peygamberin diledii karsnn yannda daha fazla kalmas konusunda da sorular olmu. Ne var ki, tam o sorularn yneltildii srada bir ayet daha gelir: Ahzab suresinin 51. Ayeti. yle: Ey Paygamber, bunlardan kimi istersen geri brakr, dilediini alabilirsin. Boadn yeniden almanda da bir vebal yoktur sana.. Aie, bu ayet zerine kendini tutamam, Gryorum ki, demi, Senin Allahn yalnz senin eyinin keyfi iin koturuyor. (Kaynak: Buhari, Tefsir/7; Tecrid, Hadis/1721; Mslim, Rda/49,50-Hadis/1464; Ibni Mace, Nikah/57-Hadis/200; Ahmet Ibn-i Hanbel, 6/134, 158, 261) Aie, daha nce de deinildii gibi, erI hkmlerde ok bilgiliydi. Imam Zekei, bu hkmlerin onda birinin Aie kanal ile geldiini syler. Ayrca, Aienin iir, eski Arap tarihi, gkbilim ve tp alanlarnda derinletii kabul edilmitir. Ei zerindeki etki gc, bu niteliklerinden de ileri geliyor olsa gerektir. Zeynep: Cahn kz Esedli Zeynepl evlenmesi bir ynden ayrca ok ilgintir. Araplarda, Cahiliye devrinde, yaygn bir uygulama vard: Olan ocuklarn evlat edinme, onlar zoul gibi nesebine balama, miras verme.. Bunun sonucu olarak, baba ile oulluk birbirinin karsn, kzn nikahlama hakkna sahip deildi. Tpk, baba-oul hukukundaki gibi. Muhammed, bu uygulamay ykt, oulluu ve azadl klesi olan Zeydin kars Zeyneple evlendi. Zeynep ayn zamanda Peygamberin halasnn kz. Ve zaten, batan Zeydle evlenmek istememi. Peygambere bir gnl yaknl var. Ama yine de onun uygun grmesi sonucunda Zeydle evlenmitir. Muhammed bir gn Zeydle grmek iin onun evine gider. Zeyd yoktur. O srada Zeynep ieride amar ykamaktadr. Duygular coar. Muhammed u szleri sylemekten kendini alamayarak evden kar. Ya mukallibel kulum! (Ey kalpleri evirip eviren Allahm, gnlm eviriverdin!) Zeyd eve gelince Zeynep olay ona anlatr. Zeyd, iinde karsn yitirecei gibi bir nseziyle Peygambere koar. ZeynepI sevdinse, ben boayaym, sen al der. Muhammedin karl: O nasl sz? Karn boama, Allahtan kork! Ancak, iten ie, boamasn da istemektedir. Bu istek, Ahzab suresindeki 51.ayetinde ortaya kar.(kaynak: Bu ayetle ilgili tefsirler, taberi tefsiri) Zeyd, ZeynepI boar. Bylece Ahzab suresindeki (37.ayet) u szler de aklk kazanm olur: imdi madem
slamiyet Gerekleri
388
ki Zeyd onunla iliiini kesti; biz onu sana e yaptk. Zeyneple Muhammed arasndaki ilikide, cinselliin ok ar bast sylenebilir: Bir kadn grd zaman hemen eve gelir, Zeyneple cinsel ilikide bulunurdu (Kitabun Nikah, s.127) Gnlerin cinsellik ynnden ortamn Peygamberin arkadalarndan Cabir yle anlatr: Biz Minaya giderken zekerlerimizden meni damlyordu (kaynak: Buhari, Hac/81; Umre/6; irket/7; Muslim, hac/141; Hadis/1216; Nee-I Menasik/77; Ibn-I Meca, menasik/77 Hadis/2980; Ahmet Ibn-I Hanbel, Msned 3/317366) Hafsa: Hicretin 2.ylnda Ebubekirin kz Aie ile evlenen Muhammed, bir yl sonra da merin kz hafsay karlar arasna katar. Hafsa, Huzeyfe olu Hanisle evliydi. Kocas Uhud savanda ald yaralarla fazla yaayamad. Muhammed, dul kalan Hafsay nce bakalar ile evlendirmeyi dnd. Bu konuda EbubekirI ve Osman yoklad; onlarda belirli bir istek grmedi. Olaydan haberli olan mer ok zlm gibiydi. Daha sonra, Hicretin 3.ylnda Muhammed Hafsa ile kendisi evlendi. merin yreine de su serpildi. Umm Habibe Ebu Sfyann kz Umm Habibe Ramle. Peygamber onunla Hicrein 7.ylnda evlendi. Umm habibe, kocas Ubeydullah bin Cah el-Esedi ile birlikte mslman olmutu. Daha sonra Habeistana gittiler. Kocas din deitirip Hristiyan olunca ondan ayrld. Peygamber, Habeistan Kral Necaiye haber gndererk Umm Habibeyi istedi. Necai, kadna, Resulullahn yerine 400 dinar mehir ve birok deerli hediye verdi. Muhammed, Umm Habibe Medineye gelince onunla evlendi. Bu akrabalk ba Ebu Sfyan duygulandrmt. Bir yl sonra o da mslman olacak. Umm Seleme: Mahzumoullarndan Umm Seleme Hind de, kocas Ubeydullah bin Cah el-Esedi ile birlikte Habeistana gitmiti. Kocas Uhud savandan sonra ld. Peygamber, Medineye dnen Umm Selemeye yle buyurdu: Allaha yalvar, felaketine karlk seni dllendirsin; ondan daha iyi bir e versin sana. Sonra da ona evlenme teklifinde bulundu. Kadn, yal ve kskan olduunu, yetim ocuklar bulunduunu syleyerek zr dilemeye kalknca, Peygamber kendisinin daha yal olduunu; Allahn o kskanlk duygusunu mutlaka gidereceini; yetimlere gelince, onlar iin hi merak etmemesini, onlarn Allaha ve resulne kaldn syledi. Evlenme gerekleti. Peygamberin elerinin rivayet ettikleri hadis saysnn 3 bini at bilinir. En ok hadis rivayeti Aieye aittir. (2210 hadis) Peygamberin karlar arasnda Umm Seleme de ondan sonra gelir: 378 hadis. Muhammedin karlar iki grup oluturmaktayd: Birinci grupta Aie, Hafsa, Safiye ve Sevde vard. Ikinci grubun ban da Umm Seleme ekmekteydi. Mslmanlar, peygamberin Aieye kar byk sevgisini bildikleri iin, szgelimi bir armaan vereceklerse, bunu mutlaka Muhammedin onunla birlikte olaca gne rastlatrlard. Yaygnlk ve dzenlilik kazanan bu olayn br eler arasnda dedikodulara yol amamas, tepkiler uyandrmamas olanakszd. zellikle Umm Seleme grubundan annelerimiz, ona gidip durumu Resulullaha anlatmasn istediler: Armaanlar m sunulacak, hediyeler mi szkonusu, bu, karlar arasnda hibir ayrm gzetilmeksizin yaplmalyd. Umm Seleme, kendi nbet gnnde olay ve kumalarnn isteini Peygambere iletti. Ancak, peygamberin azndan bu konuda tek szck kmad. Ertesi gn, br eler Umm Selemeden bir aklama beklediler. O da olan biteni, peygamberin o konuda konumadn anlatt. yle bir ortak karara varld: Peygamberden bir karlk alncaya kadar Umm Seleme olay tekrar tekrar gndeme getirecek..
slamiyet Gerekleri
389
Umm Selemenin st ste yeni birka giriimi de sonusuz kald. Resulullah glmsyordu; yine de tek szck almak olanakszd azndan. mm Seleme, misyonu gerei sormas gereken sorular srdrd. Sonunda Peygamber konuacakt: Aieyi sz konusu ederek beni zmeyin. Ite sylyorum: Vahiy, yalnz onun gnndeyken gelir bana! Umm Seleme armt. Seni zdm iin Allah bu gnahm balasn demekle yetindi. Ama, ortaklar ayn konuda bu kez peygamberin kz Fatmaya bavuracaklard. Fatma, babasna durumu anlatt. Karlarn dedi, Allah tank gstererek, Ebu bekirin kz konusunda senden adalet diliyorlar. Peygamber karlk verdi: Kzm, doru syle, sen beni seviyor musun? O nasl sz! Nasl sevmem? Oyleyse, benim sevdiimi de sev! (kaynak: Buhari, Hibe/8; Tecrid/1130) Cveyriye: Peygamber, Kureyin ileri gelenlerinden Hrisin kz Cveyriye ile Hicretin 5.ylnda evlendi. Mustalik savanda ailesinin yeleriyle birlikte tutsak den Cvetriye 13 yanda dnya gzeli bir kzd. Peygamberle grme dileinde bulundu. Tutsak olarak, Sabitbin Kaysn payna dtn, azad olabilmek iin onunla anlam bulunduunu, bu konuda kendisine kolaylk gsterilmesini diledi. Peygamberin ona yle dedii yazlmtr: Daha iyi bir teklifim var Nedir ya Resulullah? Sabite vereceini deyeyim, seni ben alaym. (Cveyriye sevincinden uarak): Tamam ya Resulullah, kabul! (Kaynak: Islamda ok Evlilik Ve Resulullah, Prof.Abdullah Ulvan, eviren Ismail Hakk Sezer) Nikahtan hemen sonra, Mslmanlarn elindeki btn Beni Mustalik tutsaklar (700 kii) salverildi. (Kaynak: Buhari, Itkr,13) Safiye: Ahtap bin Huyeyyin kz Safiye, Hicretin 7.ylnda Muhammedin karlar arasna girdi. Safiye, Beni Nadir Yahudilerindendir. Kocas, Hayber savanda ldrlm, kendisi tutsak olmutu. Dihyetl Kelbinin payna dt. Ahsab tarafndan hemen peygambere yetitirildi. Safiye ylesine dilber bir kadnd ki, ancak Resulullaha yakrd. Ayrca, kavminin hanmefendisi olan bu kadna kendinden aa grd bir kiinin yannda cariye ilemi ilemi uygulanmasnn engellenmesi gerekirdi. Sonuta Muhammed onunla evlendi. (Kaynak: Buhari, El Magazil 38; Asab 30-32; Hucurat 11; Talak 1.ayet) Zeynep bir keresinde Safiyeye Yahudi Kar diye seslenmiti. Peygamber bu saldry cezalandrd, bir ay Zeynepe yaklamad. Ayenin safiye iin, Boyu da pek ksa, yere ok yakn demesi zerine u karl vermi: Bir laf ettin ki, koca enizi bulandrr (kaynak: Buhari, Ebu davud ve Trmizi) Anlalyor ki, Safiyenin esiz gzellii ve yhudi kkenli oluu zaman zaman br ortaklarn kendisine kar birlemelerine yol am. Trmizi rivayet eder: Aie ve Hafsa, Biz Resulullahn yannda Safiyeden daha deerliyiz demiler. Bu sz, Safiyenin kulana gitmi. Peygambere sylemi. Peygamberin verdii karlkta, onun Yahudiliiyle ilgili ok zarif bir ima da var: yle diyemez miydin, benden deerli nasl olabilirsiniz ki, eim Muhammed, babam Harun, amcam Musa! Bir keresinde de Peygamber ve Safiye szletiler; br kadnlara rnek olsun, hatta bir bakma ders olsun diye, bir ay boyunca hi beraber olmayacaklard. Bu sz tutuldu. (kaynak: Buhari ve El Mslim; Taberi tefsirinde Tahrim suresi)
slamiyet Gerekleri
390
Harisin kz Meymune Huzeyme kz Zeynep: Peygamberin son iki kars Harisin kz Meymune ile Huzeyme kz Zeyneptir. Meymune ile Hicretin 7.ylnda evlendi. Huzeyme kz ZeynepI, Esedli Zeynepten ayrmak gerekir. Peygamberin hayatnda olay yaratan kars ikincisidir. Huzeyme kz Zeynep, Peygamberden nce lmtr. Esma Ve Amre: Muhammedin nikah kyp da kar-koca olmadan ayrld iki kars daha var: Kindeoollarndan Numann kz Esma ve Kilab kabilesinden Zeydin kz Amre. Peygamber, Esmann, zifaf srasnda alaca illetine tutulmu olduunu farketti ve mutasn (bedelini) vererek baba evine yollad. Amre ise daha yeni mslman olmutu. Peygamberin yanna girince onu pek istemez tavrlar taknd, ona da bedeli dendi; ve ailesine geri gnderildi. Iki cariye: Marya ve Reyhane emun kz Marya, Kpti kkenli ve Hristiyandr. Muhammede Msr MukavksI (piskopos) drt cariye armaan eder. Marya, bunlardan biri. Peygamberin ona kar zel bir dknl olduu anlalyor. Aadaki olay bunu gstermekte. Muhammed bir gn karlarndan Hafsann odasna girer. Odada Hafsa deil, Marya bulunmaktadr. O srada Hafsa, babasnn evine gitmi. Muhammed ve Marya, Hafsann yatanda birleirler. Tam o srada Hafsa ieri girer. Muhammed henz iini bitirmemitir. Hafsaya biraz beklemsini syler; baz aklamalarda bulunacaktr ona. Sonunda Hafsa, kendisini tutamaz yle konuur: Nasl itir bu? Bir kle ile benim gnmde ve benim yatamda birleiyorsun? Peygamber kendisine bir mjdesi olduunu syler ve hemen ekler: Kendisinden sonra Ebu Bekir, daha sonra da babas mer halife olacaktr. Ne var ki Hafsa hi de oral olmayacak, tepkisini srdrecektir. Peygamber bu kez yemin verir: Vallahi billahi bir daha onunla beraber olmayacam, ama sen de olay kimseye syleme. Ne var ki, Muhammed Maryay bir trl unutamamaktadr. Imdadna bir ayet; u szlerle balayan bir ayet: Ya Muhammed, karlarn memnun olacak diye, helal eyden niin kendini yoksun brakrsn; Allah ok balayan ve acyandr. Obr cariye Reyhane Yahudiydi. (Kaynak: Tahrim suresi, 1.ayet) Sz konusu ayetin gelii konusunda bir de bal erbeti yks ileri srlr; ama ayetin asl dayana yukardaki ykdr. (Kaynak: Tefsirler; rnein Taberi tefsiri 28/100 t; F.Razi, 29/41 t; (Sabunide, bal erbeti yksnn ayetin ini nedeni gsterildii ancak asl nedenin Marya olay olduu vurgulanr, 3/406) Kaynak: Turan Dursun, Tabu Can ekiiyor Din Bu 4, Kaynak Yaynlar.
Cennette kadnlara birey vaadediliyor mu? Hayr!..

Su "imtihan yeri(!)" dunyada, imtihani gecip cennete gidecek erkekleri, memeleri yeni kabarmis, ceylan gozlu, beyaz tenli huriler, arap irmaklari, soguk sular, meyveler, ve de "glmanlar" bekliyor.. Bakalim, Kuran, "Cennet" ile ilgili ayetlerinde ne diyor?
Cennette Seks Ve Huriler :

Duhan/44/54. Bu boyledir; onlari iri siyah gozlu hurilerle eslendiririz. Tur/52/19-20. Onlara soyle denir: "Islediklerinizden oturu, dizi dizi tahtlara yaslanarak afiyetle yiyin icin.Onlara, ceylan gozlu esler veririz." Rahman/55/56. Orada, bakislarini yalniz eslerine cevirmis, daha once ne insan ve ne de cinlerin dokunmus oldugu esler vardir. Rahman/55/57. Oyleyken, Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlarsiniz? Rahman/55/58. Onlar yakut ve mercan gibidirler. Rahman/55/70. Oralarda iyi huylu guzel kadinlar vardir. Vakia/56/35-8. Biz ceylan gozluleri, defterleri sagdan verilenler icin yeniden yaratmisizdir; onlari bakire,
slamiyet Gerekleri
391
eslerine duskun ve hepsini bir yasta kilmisizdir. * 78/Nebe 31. Sphesiz takv sahipleri iin de basari dl vardir. 78/Nebe 32. Baheler,baglar, 78/Nebe 33. Ggsleri tomurcuk gibi kabarmis yasit kizlar, 78/Nebe 34. Ve iki dolu kse(ler) . 76/El-Insan 19. O insanlarin etrafinda yle lmsz gen nedmler dolasir ki, onlari grdgnde, etrafa sailip dagilmis inciler sanirsin. 76/El-Insan 20. Ne yana bakarsan bak, (yiginla) nimet ve ulu bir saltanat grrsn. 76/El-Insan 21. zerlerinde yesil ipekten ince ve kalin elbiseler vardir; gms bilezikler takinmislardir. Rableri onlara tertemiz bir iki iirir. 76/El-Insan 22. (Onlara syle denir:) Bu, sizin iin bir mkfattir. Sizin gayretiniz karsiligini bulmustur. 37/Es-Saffat 43. Nam cennetlerinde . 37/Es-Saffat 44. Tahtlar zerinde karsilikli otururlar. 37/Es-Saffat 45. Onlara pinardan (doldurulmus) kadehler dolastirilir. 37/Es-Saffat 46. Berraktir, ienlere lezzet verir. 37/Es-Saffat 47. O ikide ne sersemletme vardir ne de onunla sarhos olurlar. 37/Es-Saffat 48. Yanlarinda gzel bakislarini yalniz onlara tahsis etmis, iri gzl esler vardir. 37/Es-Saffat 49. Onlar, gn yz grmemis yumurta gibi bembeyazdir.
Cennette Seks Erkekleri (Glmanlar):

Tur/52/24. Sedefteki inciler gibi olan gencler yanlarinda dolasirlar. Vakia/56/17-21. Olumsuz gencler yanlarinda, bas agrisi ve donmesi vermeyen bembeyaz bir kaynaktan doldurulmus kaseler, ibrikler, kadehler; sececekleri meyveler, arzulayacaklari kus eti ile dolasirlar. Insan/76/19. Yanlarinda lmsz genler dolasir; onlari gordugunde sacilmis birer inci sanirsin.
arap:
Muhammed/47/15. Allah'a karsi gelmekten sakinanlara soz verilen cennet soyledir: Orada temiz su irmaklari, tadi bozulmayan sut irmaklari, icenlere zevk veren sarap irmaklari, suzme bal irmaklari vardir. Onlara orada her turlu urun ve Rablerinden magfiret vardir. Bunlarin durumu, ateste temelli kalana ve bagirsaklarini parca parca edecek kaynar su icirilen kimselerin durumu gibi olur mu? Saffat/37/45-7. Basagrisi vermeyen, sarhos etmeyen, icenlere zevk bahseden bembeyaz bir kaynaktan doldurulmus kadehler sunulur. Vakia/56/17-21. Olumsuz gencler yanlarinda, bas agrisi ve donmesi vermeyen bembeyaz bir kaynaktan doldurulmus kaseler, ibrikler, kadehler; sececekleri meyveler, arzulayacaklari kus eti ile dolasirlar. 76/El-Insan 5. Iyiler ise, kfr katilmis bir kadehten (cennet sarabi) ierler. 76/El-Insan 6. (Bu,) Allah'in has kullarinin itikleri ve akittika akittiklari bir pinardir. Orada koltuklara kurulmus olarak bulunurlar; ne yakici sicak grlr orada, ne de dondurucu soguk. 76/El-Insan 14. (Cennet a?alarinin) glgeleri, zerlerine sarkar; kolayca koparilabilen meyveleri istifadelerine sunulur.
76/El-Insan 15. Yanlarinda gmsten kaplar ve billr kupalar dolastirilir. 76/El-Insan 16. Gmsten yle kadehler ki onlari istedikleri lde tayin ve takdir etmislerdir. 76/El-Insan 17. Onlara orada bir kseden iirilir ki (bu sarabin) karisiminda zencefil vardir. 76/El-Insan 18. (Bu sarap) orada bir pinardandir ki adina Selsebl denir. Bu ayetleri okuyunca, Cennet'te neler oldugunu greniyoruz.. Bu "Dnya"da yasak olan ne varsa, basta evli olmadan yapilacak seks ve arap, orada serbestmis.. Dikkati vceken husus, tm ayetler, "erkeklere" hitaben soylenmis .. Ancak, "Glman" meselesini anlamiyorum, bunlar erkekleri memnun edecek erkekler midir, yani homoseksuel midirler, yoksa, kadinlari memnun edecek erkekler midir? Bir de esas merak ettigim, kadinlari cennette nelerin bekledigi? Kadinlar cennette cinsel isteklerini nasil tatmin edecekler? Kendi cinslerinden olan huriler ile mi, "gilman"lar ile mi, yoksa, kendileri gibi imtihani gecip cennete giren diger "mumin" erkekler ile mi? Cennetteki mminler, hurilerle keyif ederlerken, cennete layik grlms mmineler ne olacak? Kim memnun edecek mmineleri? Aklima gelen onemli bir soru: Cennette kiskanclik var mi? Bir mmine, mumin olan eski kocasini bir gilman veya huri ile ask yaparken gorunce, kiskanacak mi? Bir mmin, bir mumine olan eski karisini, cennette bir gilman, veya bir mmin veye bir huri ile seviirken grnce kiskanacak mi? Bu sorulara cevap nerede var? Ben Kuran'da bulamadim.. Bilen yazsin lutfen.. Eger kadin olsa idim, erkeklere vaadedilen Cennet'in yaninda, kadinlara birsey vaadedilmedigini gorunce, bir "mmine" olabilir miydim acaba? Sanmiyorum! Cihad edenler iin vaadedilen huriler hakknda bilgilenmek iin buray tklaynz.
Adem Ve Havva'nin Cennetten Kovulma Masali Hakkinda Sorular:

Dogmadiklarina gre Adem ve Havva'nn gbekleri varmiydi? nanllara gre, Havva ile Adem ka ylnda, nerede ve nasl yaratldlar? Adem ile Havva btn bir mr boyu yalnz yaayp ldkten sonra m cennete gidip sonra oradan kovuldular? Adem ile Havva'nn ocuklar onlar cennete gitmeden nce mi oldu, cennetten kovulduktan sonra m oldu? Ya da hayali cennetten kovulmadan nce, cinsel organlari varmiydi? Vardi ise ne iin vardi (madem ki cinsellik yasakti?..) Ya da Havva'nin memeleri varmiydi (ocuk emzirmeyecegine gre)? Yoksa bunlar cennetten kovulur kovulmaz mi olustular? Ya da Adem ve Havva'nin hormonlari nceden vardiysa(testesteron-strojen-prolaktin-oksitosin vs.) ne amala vardi? Havva, adet gryor muydu? Eger bunlar yok idiyse, nasil oldu da birbirlerine cinsel arzu duydular?.. Var idiyse, bu arzudan dolayi neden cezalandirildilar? Yani hem insanin beynine,vcuduna her trl mekanizmayi koy, birbirlerine cinsel arzu duyacak sekilde iki ayri cinsiyette yarat, ama cinselligi yasadiklarinda cennetten kovarak onlari cezalandir. Adalet bu mudur?
slamiyet Gerekleri
393
Eer Adem ile Havva'nn cennetten kovulmasna seks neden olmadysa, neden kovuldular? Nedir o "yasak meyve"? O yasak meyveyi yemek bugn serbest midir? Adem-Havva ve cennetten kovulma hikayesinin tamamen uydurma ve gercek disi bir masal oldugu acikca bellidir. Bu sayfay ziyaret eden bir okur da ok beendiim aadaki soruyu sormu (Mart 2002): "(nanllara gre) Adem ile Havva'nn cenntten kovulmasna neden olan ylan, eytan temsil etmektedir. Fesatlk yayan ve eytan temsil eden bylece de Adem ve Havva'ya yaasak meyveyi yedirmek iin ahlaksz teklifte bulunan ylann, Cennet'te ii neydi?" Madem ki, Cennette eytan klna girmi ylan bulunabiliyor ve hatta Adem ile Havva'y Cennet'ten kovduracak kadar byk bir gnah iletebiliyor; inanllar ldkten sonra cennete giderlerse, orada eytan klna girmi ylan onlar bekliyorsa ve kandrrsa ne olacak? Cennet de aynen bu dnya gibi bir imtihan yeri midir? Bu dnyay imtihan yeri olarak belleyen ve cennet hayaliyle yaayan onca inanl, cennete giderlerse ve orada da imtihanla karlarlarsa, ne olacak? Cennetten de baka cennete gitmek diye birey mi var yoksa? Cevaplari bilenlerin adresime yazmalarini rica ederim: E-posta
slamda 'Cihat' ve 'Huri' Meselesi

Medyada, televizyon yorumcular ve ke yazarlar tarafndan ''cihat'' ve ''huri'' szckleri ''telaffuz'' edilir edilmez ilk iim kitaplma koup deerli mtefekkir Ali Rza Demircan Hocaefendi'nin ciltlik ''Sleymaniye Minberinden slm Nizm'' adl eserinin sayfalarn kartrmak olmutu... Aradm, eserin 3. cildinin 1980 tarihli 3. basksnn 71. sayfasnda bulmutum. Hocaefendi yaadmz gn, 21 sene evvelinden grmt... ''slm dnyasnn halen devam etmekte olan bata Kbrs, Kemir, Filistin ve Afganistan davalar ve benzeri siyas ve iktisad kurtulu savalar da silahl savaa hazr olmay icbar etmektedir..'' diyor ve hutbesini Kurankerim'in Tevbe suresinin 111. ayetinden bir alntyla bitiriyordu: ''Kukusuz Allah, yolunda savaan, ldren ve ehit den m'minlerin canlarn ve mallarn cennete karlk satn almtr...'' Ali Rza Demircan Hocaefendi'ye gre ''m'min'' , slami hayat dzenini, ''akla yaamak ve yaatmakla mkellef olduu kadar bu yce dinin insanlar Allah'n yasalarna gre ynetmesine kar kan fertler ve topluluklarla savamakla'' mkellefti. ''Ayrca bu ilhi dzenin hkim olduu veya zerinde m'minlerin yaam olmas sebebiyle hkim olabilecei slm vatanna tecvz eden kfirlerle ve zlim emperyalistlerle de savamak mecburiyetinde'' idi. ''Mazideki Peygamberler gibi Peygamberimiz Hz. Muhammed de saldrlar karlamak iin savamak ve merhamet alayan olan zatn, 'Ben merhamet ve harb peygamberiyim' eklinde Hak savas olarak tantmak mecburiyetinde kalmt.'' **** Cihatlarda ehit den mcahitler ''cennet'' e gideceklerinden ''huri'' sorunu da bu balamda byk nem kazanmaktayd. Hac Hasan Kuran Kursu hocalarndan ve stanbul vaizlerinden Abdullah Aydn Hocaefendi, ''slma Gre Kadn ve Cinsel Meseleler'' adl byk eserinin 1988 tarihli basksnn 384. sayfasndan itibaren ''hurilik bab'' nda hadislerden ve Kurankerim'in eitli surelerinden de alntlar yaparak konuya aklk getiriyordu. Peygamberimiz (SAV), ''Cennet ehlinden bir erkek, be yz hri, drt yz bin kz ve sekiz bin tane de dul ile evlenir. Onlarn her biriyle elenmesi ve geirdii zaman, dnyada geirdii hayat kadardr'' demiti. (bn-i Kesir, C: 4, S. 251) Kuran'a gre cennetteki ''adrlarda -kocalarna hasredilmi- hriler vard(-r).'' (Rahmn Sresi, yet: 72) ve ''Gerekten biz, -dnyada kocalm olarak len kadnlar genletirip cennette-, onlar yepyeni bir yaradlta yaratmzdr. Bylece onlar hep bkir kzlar yaptk'' deniyordu. (Vak'a Sresi, yet: 35-37). bn-i Kesir 'in Hazreti Muhammed'den naklettiine gre, ''Cennete gireceklerin her biri, Allah'n kendisi iin yaratt yetmi iki zevce ile cinsi mnasebette bulunaca gibi imanlar ve amelleri sebebiyle cennete girmi dnya
slamiyet Gerekleri
394
kadnlarndan olan iki ei ile de cinsi mnasebette bulunacatr... Kii, bu ei yannda iken, ne o einden, ne de ei kendisinden bkknlk duyar. Her yaklamasnda eini bkire bulur. Byleyken cinsel organ snmez. Einin cinsel organ da sz duymaz...'' (C: 4, S: 292). Bilmem bu ''cihat'' ve ''huri'' meselesine biraz olsun aklk getirebildim mi? yleyse, mjdeler olsun!.. Kaynak: Deniz Kavukuolu, Pano, Cumhuriyet Gazetesi, 26.09.2001
slamiyet'te Kadnn Kapanmas

KADINI KAPATMAK, TANINMAYACAK KILIKLARA SOKMAK, ERKEKTEN AYIRMAK VE UZAK TUTMAK SLAM EMRLERE DAYALI BIR GELENEKTR K, MSLMAN TOPLUMLARIN GERLKLERNDE ROL OYNAMITIR; HALEN DE OYNAR Yer yuzunde hic bir toplum, Seriat toplumlarinda oldugu kadar kadini ilkel ve cirkin giysilere zorlamamis, cuvala tikarcasina carsafa sarmamis, umaci kiliginda dolastirmamis ve mezara sokarcasina eve kapamamis ve erkekle temastan kacirmamistir. Eskiden oldugu gibi bugun dahi musluman ulkelerde, kozmopolit kentlerin modernlesmeye yonelik bolgeleri haric, kiz cocuklar daha alti yasindan itibaren erkek cocuklardan ayri tutulur, okul varsa ayri okullara gonderilir, onbir yasina geldiginde carsafa sokulur ve omrunun geri kalan kismini da bu zevksiz ve kendi kisiligini yok edici giysiler icerisinde yasamaya mahkum birakilir. Ve butun bunlar erkegin kiskancligi ve hodgamligi ugruna.. Turkiye gibi Ataturk sayesinde bu baskilardan ve dinsel bagnazliktan kendisini kurtarmis bir ulkede bile bugun Seriatciligin sahlanmasi nedeniyle, bu tur cagdisiliklara donus baslamistir. Turkiye gibi laiklige yonelmemis diger musluman ulkelerde ise bu uygulama, gecmis yuzyillari hic de aratmayacak sekilde surup gitmektedir. Hemen belirtelim ki, bu uygulamanin, soylendigi gibi ekonomik yoksulluklarla, ya da gerililiklerle ilgisi yoktur; sadece Seriata saplanmislikla ilgisi vardir. Hangi ulkede ki Seriat dini, esas ozune en uygun sekilde uygulanmaktadir, o ulkede kadin en insafsiz "kapatilmalara" mahkum demektir. Ornegin Suudi Arabistan, ki petrol gelirleri sayesinde yeryuzunun en zengin ulkeleri arasinda sayilir, kadin sinifina dunyayi zindan etmek hususunda en ileri gidendir. Bu ulkede kizlar, alti yasindan itibaren oglanlardan ayrilir, ayri okullara yollanir, Universiteye geldiklerinde erkek ogrencilerden ayri siniflara sokulur; erkek hocalardan ders almalari yasaktir. Sinifta dersleri televizyondan izler ve hocaya soru sormak icin siniftaki telefonlara sarilirlar. Haftada bir gun okulun kitapligindan yararlanirlar, fakat orada bulunduklari sirada erkek ogrenciler kitapliga alinmazlar. (S. Gray, Beyond The Veil, New York - 1983, 27, 221, 322) Tum Suudi Arabistan'da ne tiyatro, ne sinema, ne konser yeri, ne dans yeri hic bir sey yoktur. Kadin erkek bir araya gelmesin diye... Kadinlara araba kullanmak yasaklanmistir. Diger musluman ulkelerde de durum asagi yukari aynidir. Nikah anindan itibaren kadinin kaderi, evin dort duvari arasinda kapanmis olarak yasamaktir. Kocaya dusen dinsel gorev, karisinin sokaga cikmasina, yabancilarla (hatta komsularla) konusmasina engel olmaktir. Sokaga cikmasina izin verdigi hallerde, kadinin taninmayacak kilikta ve erkeklerin bulunmadigi yerlerde dolasmasina mukayyet olmaktir. Musluman yazarlar, her alanda oldugu gibi, bu alanda da Muhammed'i koru korune savunmak amaciyla, Islam dininde kadini kapatmak, carsaf ve peceye zorlamak diye bir sey olmadigini, Kur'an'da "pece", "carsaf" ya da "Basortusu" gibi seylerle ilgili hukum bulunmadigini, ve musluman toplumlarda uygulanan bu gelenegin Islam'a yabanci kaynaklardan (ornegin Iran, Bizans, Hint ve Turk yasamlarindan) gelme oldugunu soylerler. (1985 yilinda Su'ud'lu kadinlar hakkinda roportaj yapan bir yazar, Suad e'd-Dabbah adindaki Su'ud'lu taninmis bir kadinin su sozlerini nakleder: "Kadinlarin pece kullanmalari ve carsaf giymeleri gelenegi Islami bir kural degildir. Turklerden gelme bir gelenektir." Bkz "Saudi Women Start to Peek From Behind The Veil" by Elaine Sciolino, The New York Times, April 13, 1985) Onlara gore Muhammed, toplum duzeninin belli bir ahlakilikle saglanabilecegi tezine dayali olarak kadini "kem gozlerden" korumak istemis, kadinin ortunmesini emretmis, fakat hic bir zaman "makul" sinirlar disina cikmamistir, pece ve carsaf gibi giysilere zorlamamistir. Bu tur gorusleri savunanlar Arap yasamlarindan ornekler vermek suretiyle iddialarini kanitlamaya
slamiyet Gerekleri
395
calisirlar. Bir yazar, 17. yuzyilda Hama kentindeki evlenme torenlerinde kadinlarin erkeklerle beraberce eglendiklerini, kapanma nedir bilmediklerini, ziynetlerini ve guzelliklerini sergilediklerini ve 18. yuzyildan kalma kitaplarda kadinlarin ziynet takarak ve makyaj yaparak camiye gittiklerinin yazili oldugunu soyler. (H.I.Katibah, The New Spirit in Arab Lands, New York 1940, 203-4) Yazara gore bugun dahi buralarda ayni seyleri gormek mumkundur ve Suriye sinirlarindan Dogu'ya dogru gidildiginde, yani Arap irkinin yasadigi bolgelerden uzaklasip da Iran, Azerbeycan, Afganistan ve Hindistan gibi bolgelere gidildiginde, kadinlarin kapandiklarini, carsafa sarildiklarini, eve kapatildiklarini izlemek mumkundur. Kadinin taninmayacak kiliklara sokulmasi gelenegi konusunda Seriatcinin diger bir uydurmasi da sudur: Derler ki "Bu gelenek 622 yilinda Mekke'den medine'ye goc eden muslumanlarin oradaki yasamlarindan dogma bir ihtiyaci karsilamak uzere yerlesmistir. Zira Mekke'de iken musluman kadinlar ayni giysiler icerisinde dolasiyorlardi ve herkes birbirini tanidigi icin hur kadinlara satasan olmazdi. Fakat Medine'ye geldiklerinde, Medinelilerin hur kadinlara satasir olduklarini gorduler. Sebebini arastirdiklarinda ogrendiler ki Medineliler, hur kadinlari ayni giysiler icerisinde dolasan cariyelerden ayirdedemedikleri icindir ki boyle yapmaktadirlar. Iste bundan dolayidir ki Muhammed kadinlarin taninmayacak kiliklarda dolasmasini emretmistir." KADININ TANINMAYACAK KILIKLARA SOKULMASI, EVE KAPATILMASI VE ERKEKTEN UZAK TUTULMASI GELENEGININ GERCEK KOKENI, MUHAMMED'IN KISKANCLIGINDA ARANMALIDIR. Hemen belirtelim ki yukaridaki iddialarin gercege yatkin tek bir yonu yoktur. Gercek olan sey butun bu durumlarin Muhammed'in kiskancligindan ciktigi ve Kur'an ve Hadis emirlerine dayali olarak uygulandigidir. Birazdan kisaca deginecegimiz gibi Kur'an'in ozellikle Nur ve Ahzab surelerine, ve cesitli Hadislere soyle bir goz atmak, bunun boyle oldugunu anlamaya yeter. Her ne kadar Kur'an'da "pece", "carsaf" ya da "basortusu" gibi sozcuklerin gecmedigi iddia edilirse de, kadinlarin hic taninmayacak ve bilinmeyecek sekilde ortunmeleri ongorulmustur ki bu tur giysileri gerektirir. Daha baska bir deyimle kadini taninmayacak sekilde ortulere tikama, eve kapama, ve erkekten uzaklastirma gelenegi ne Bizans'tan, Iran'dan, Hint'ten ya da Turklerden gelmedir ve ne de Mekkeli musluman kadinlarin Medine'de karsilastiklari soylenen davranislari onleme ihtiyacindandir. Cunku bir kere Bizans'ta, Iran'da ya da hele Turklerde boyle bir gelenek soz konusu olmamistir. Kitabimizin ilk bolumlerinde (ve diger yayinlarimizda) bunun boyle olmadigini aciklamistik. (Eski Turklerde kadini kapatma ya da erkekten kacirma diye bir sey olmadigi tarihi bir gercektir. Ibn Battuta'nin Seyahatname'si en saglam kanitlarindan biridir bu konuda. Eski Turklerde, ozellikle Samani donemde, kadinli erkekli dini toplantilar tertip edildigi, ayni mahalde hep birlikte ayinler duzenlendigi, toplantiya katilanlarin bir daire halinde yere oturduklari, kadin ve erkeklerin mevki ve yaslarina gore siralandiklari anlasilmaktadir. Yakut'larda Isi-ah denilen ayin yapildigi ve bu ayin sirasinda kadin erkek bir yerde toplanip birbirlerinin ellerini tutarak ve "hu hu" diyerek raks ettikleri, hep birlikte kimiz ictikleri ve dini merasimi yuruttukleri bu kaynaklarin ortaya vurdugu bir gercektir. Kadinli ve erkekli dini ayin ve merasimlerin, muslumanligi kabulden sonra dahi (ozellikle gocebe Turkler arasinda) devam ettigi gorulmustur. Bu konuda bk Ahmet Yasar Ocak, Bektasi Menakibnamelerinde Islam Oncesi Inanc Motifleri (Istanbul 1983) 125 ve d.) Musluman kadinlarin Medine'de karsilastiklari soylenen durumlara gelince, bu iddianin da tutar tarafi yoktur. Her ne kadar Mekkelilerle Medineliler arasinda kavgalar olmamis degilse de bunun nedenleri bambaskadir. (Bu nedenler, Muhammed'in Medinelileri kendisine boyun egdirtmek istemesi ve fakat direnme gormesi ile ilgilidir ki Islam tarihinden haberi olanlarca bilinir.) Bir an icin soylenenin dogru oldugunu kabul etsek bile, kadini satasmalara karsi korumak icin zindana kapatir gibi zarsafa tikmak degil, satasmalari onlemek gerekirdi. Erkegin hayvana yarasir davranislari yuzunden kadina dunyayi haram etmek, herhalde Tanri'nin basvuracagi bir yol olamaz. Ote yandan Muhammed'in yerlestirdigi hukumler, herhangi bir satasma olayi vesilesiyle konmamistir. Dogrudan dogruya kiskanclik duygularindan dogma bir itisle konmustur. Maksat kadini erkegin mali bilip baska erkeklerin "nazarindan ve temasindan" uzak tutmaktir. HAtirlatmak yerinde olacaktir ki Muhammed, kiskanclik denen seyi frenlemek degil, fakat dinsel fazilet seklinde bilmek ve bunu erkegin karakterinde guclendirmek ve herkesten once kendisinden ornek vermek suretiyle kisisel ve toplumsal yasamlara yon cizmistir. Kendisini inananlarin en kiskanci bilerek ovunurken Tanri'yi da kendisi gibi, hatta daha da kiskanc gosterirdi. Ornegin, Sa'd b. Ubade'nin, son derece kiskanc bir insan oldugunu ogrendiginde: "Sa'd'in kiskancligi sizi sasirtiyor, degil mi? Hayir, sasirtmasin, cunku Tanri ve ben, her ikimiz de ondan cok daha kiskanciz ve Tanri benden de daha kiskanctir." demistir. (Bu hadisler icin bk Gazali-1975-II, 120; Sahih-i...XI 287) Kadinlarin erkeklerle bir arada bulunmalarina ve konusmalarina tahammul etmek soyle dursun, fakat
birbirlerine uzaktan bakmalarina dahi goz yummaz ve onlerdi. Ornegin bir gun halkla konusurken, ve "kutsal" seylerden soz ederken, kendisini dinleyenler arasinda guzelce bir kadin gorur. Kadinin yanina genc ve yakisikli bir delikanlinin comeldigini ve kadini gozleriyle suzdugunu farkeder. Derhal konusmasini keser ve gencin yanina giderek cene sakalina yapisir ve basini bir baska yone cevirir. Boylece ici rahatlamis olarak kursusune doner ve "kutsal" nitelikteki konusmasina devam eder. (Buna benzer olaylari Gazali ya da Ibn Ishak ve Ibn Hisam kaynaklarinda bulmak kolaydir) Bu tur mudahaleleri bazan mantik disi boyutlara ulasirdi. Ornegin erkeklik duygusu olmayan Muhannes'in cirkin denecek kadar sisman bir kadina fazlasiyla bakmasi, onu gazaba getirmeye ve adamcagizi surgune gondermege yetmistir. (Muhannes, iki elini ve iki ayagini kinaya boyayip hal ve tavri kadina benzeyen ve kadinlara temayul edecek erlik hissi bulunmayan bir kimse idi. Bu cihetle kadinlarin oldugu yere girmesinde bir sakinca gorulmezdi. Soylendigine gore bir gun Umm-i Seleme'nin erkek kardesine:"Tanri yarin size Taif'in fethini muyesser kilarsa sana gereken kizini yakalamaktir. O kiz ki (semizlikten karni) dort buklum karsilar, sekiz buklumle de arkaya doner." demistir. Bu sozlerden anlasilan odur ki, Muhannes bu kiza iyice bakmis ve onun sekli semalini aklinda tutmustur. Iste bu sozler Muhammed'e nakledildiginde Muhammed fena halde kizar ve derhal onu huzuruna cagirarak "EY Allah'in dusmani! O kizcagiza bu derece baktin ha!" diyerek azarlar ve onu tenha bir yere "nefyeder" olarak surer. Bk Sahih-i... X s 332 ve d. Hadis No 1630) Kiskancliklarinin tezahuru bazi hallerde cok daha farkli ve korkunc sonuclara ulasmistir. IFK olayi dolayisiyla Ayse ile kususmesi, ve olayda adi gecen kisilerden Hamne ile Hasan'i olduresiye dovdurtmesi, Mistah'i kor etmesi ve Safvan'i da savaslardan birine gondererek savas alaninda olmesine vesile olmasi; ya da cariyesi MAriya'nin sucladigi Hasan'i, hic arastirma yapmadan oldurtmeye kalkmasi (Bk Taberi, II s 528 ve d; al-Sati s 89 ve d), ya da Musluman kadinlar aleyhinde siirler yazdi diye Ka'b Ibn-i esref'i en feci sekilde oldurtmesi, verilebilecek nice orneklerden sadece bir kacidir. (Ka'b'i oldurmesinin asil nedeni, bu unlu sairin kendisini hicveder sekilde siirler yazmis olmasidir. Fakat Muhammed bir yandan Ka'b'in Mekkelileri kendi aleyhinde kiskirttigini soylerken diger yandan musluman kadinlara laf attigi bahanesine yer vermistir. Ifk olayina ayrica deginecegiz.) Hic kuskusuz bu ve buna benzer olaylar yuzundendir ki Kur'an'a erkeklerin kadinlara ve kadinlarin de erkeklere bakmalarini yasaklayan hukumler koymustur: "Ey Muhammed! Mu'min erkeklere soyle; gozlerini bakilmasi yasak olandan cevirsinler.." (Nur/24:30) "Mumin kadinalara da soyle; gozlerini bakilmasi yasak olandan cevirsinler.." (Nur/24:31) Bu sinirsiz kiskancligi nedeniyledir ki once kendi karilarini giyim kusam ozgurlugunden, baskalariyla temastan yoksun kilmakla ve evin duvarlari arasina kapamakla ise baslamis, ve ayni seylerin tum musluman kadinlara uygulanmasi yolunu acmistir. Kur'an'in Ahzab suresinin 33, 53, 55 ve 59uncu ayetleriyle Nur suresinin 31inci ayetleri bu konuda verilebilecek orneklerden bazilaridir. KADINLARIN HIC TANINMAYACAK SEKILDE ORTUNMELERINI ONGOREN "HICAB AYETLERI" (Ahzab 33, 53, 59 ve Nur 31) Kadinlari hic taninmayacak sekilde olmak uzere yuzlerini ve her yerlerini kapamalari ve erkeklerle bir arada bulunmaktan kacinmalari, ve zaruret olmadikca evden cikmamalari konusunda Kur'an'da yer alan ayetlere "Hicab Ayetleri" adi verilir ki bunlar genellikle Ahzab suresinin 33 ve 53, 59uncu ayetleriyle Nur suresinin 30 ve 31inci ayetleridir. Bunlara eklenebilecek diger ayetler yaninda Muhammed'in vahy ile indigini soyledigi pek cok hadisler de vardir. Kadinlari, daha pek kucuk yaslardan itibaren adeta zindan alemine tikarcasina ortunmeye zorlayan bu hukumlere gore kadinin her seyi "Avret" sayilmistir. "Avret" sozcugunun lugavi anlami, kadinin dince gorunmesi haram sayilan yerleridir ki sacindan ayak tirnagina varincaya kadar vucudunun tumunu kapsar; su amacla ki iyice ortunmus olsunlar da hic kimse onlari taniyamasin. Bununla ilgili olarak Ayse'nin bir rivayeti soyledir: "(Suna ant icerim ki) Resulu'llah... (sabah namazini) kilardi da mu'minatdan kadinlar (baslarini ve bedenlerini) mirtlari ("Mirt" sozcugunun basa ortulup butun vucudu kaplayan, yunden, tiftikten, kildan vs yapilmis ve kadinlara mahsus bir ortunun adi olarak kullanildigi bildirilmekte. Sahih-i...II, 311-2) ile orterek hazir bulunurlar, sonra evlerine donerlerdi, (henuz ortalik agarmamis ve kendileri iyice ortunmus olduklari icin) onlari kimse taniyamazdi. (Sahih-i II, 311 Hadis No 242)
Ahmed Ibn-i Hanbel ve Malik ve Safii gibi Islam ustadlari ve mezheb kuruculari, kadinin ayaklarinin dahi "Avret" oldugunu kabul ettikleri icin; "Ayaklari ciplak olarak namaz kilan kadin, namazi iade etmelidir" demislerdir. (Her ne kadar Ebu Hanife ile Sevriye'nin: "Eger kadin, ayaklari ciplak oldugu halde namaz kildi ise namazin iadesi gerekmez" seklinde konustuklari soylenirse de, Ebu Hanife'den olan rivayetin ikili oldugu, ve bir rivayetinin "Namazin iadesi gerekir" seklinde bulundugu anlasilmaktadir. Ikrime ve Ibn-i Abbas ve diger temel kaynaklarin bildirmelerine gore kadinin vucudunun hic bir yerinin gorunmemek uzere ortunmesi gerekir. Bununla beraber Ebu Davud'un Musned'inde rivayetine gore kadinlar, elleri ve yuzleri acik olarak namaz kilabilirler, cunku guya Muhammed, bir def'asinda Esma'ya:"Kadin buluga erince ondan gorulmesi caiz olan a'za ancak sudur" demis ve derken de Esma'nin elleriyle yuzunu isaret etmistir. (Hanefi mezhebinin inanisina gore kadin taniklik yaparken ya da nikahta yuzunu acabilir, eline kina surebilir, yuzuk takabilir. Sahih-i...VI, 56) Islam kaynaklarinin bildirmesine gore ortunme ile ilgili Hicab ayetleri, guya uc defada ve "uc mertebeyi natik" olmak uzere inmistir ki birincisi soyledir: "Ey peygamber! Eslerine, kizlarina ve Mu'minlerin kadinlarina, disari cikarken ustlerine ortu almalarini soyle; bu onlarin taninmamalarini) saglar." (K 33 Ahzab 59 - (Diyanet islerui baskanliginin cevirisinde "Bu onlarin taninmasini ve bundan dolayi incitilmemelerini saglar" seklindedir. Golpinarli cevirisinde de soyledir:"Bu onlarin taninip incinmemelerini daha iyi saglar.") Goruluyor ki emredilen sey kadinlarin taninmayacak sekilde giyinmeleridir. Hem de oylesine taninmayacak sekilde giyinmeleri emredilmistir ki, hem ellerinden gayri yerleri gorunmemelidir, ve hem de "vucudlarinin karaltisindan kim olduklarinin anlasilmamasi" gerekir. (Bk Sahih-i... I s 140 ve d. ; Ayrica bk Sahih-i..VI s 156 ve Sahih-i..II s 312) Ote yandan bu emirler hem Peygamber eslerine ve hem de tum musluman kadinlara samildir. Bu itibarla bazi kimselerin "Kuranda musluman kadinlara ortunmesi emredilmemistir" ya da "ortunme emirleri sadece Peygamber esleri icin getirilmistir" seklindeki iddialari temelsizdir. Ikincisi kadinlarla erkekleri birbirlerinden uzak kilan, her turlu temastan yasaklayan ayetlerdir ki "Harem ile selamligi" ayirmak anlaminda olmak uzere "Irha-yi hicab" diye anilir. Ahzab suresinin 53uncu ayeti buna ornektir: "Ey inananlar!..Peygamber eslerinden bir sey isteyeceginizde onu perde arkasindan isteyin.." (33 Ahzab 53) Ucuncusu ise kadinlarin zaruret olmadikca evlerinden cikmalarini ya da baskalarina bakmalarini ya da ziynetlerini ve suslerini kendi yakinlarindan gayri kisilere gostermelerini yasaklayan ayetlerdir. Ornegin Nur suresinde soyle yazilidir: "Mu'min kadinlara da soyle: gozlerini bakilmasi yasak olandan cevirsinler...Suslerini...acmasinlar. Bas ortulerini yakalarinin uzerine salsinlar. Suslerini kocalari veya babalari, veya kayinpederleri, veya ogullari...veya cariyeleri, veya erkekligi kalmamis hizmetciler veya kadinlarin mahrem yerlerini henuz anlamayan cocuklardan baskalarina gostermesinler.." (24 Nur 31) Ahzab suresinin 33uncu ayetinde de soyle denmistir: "Evlerinizde oturun, eski cahiliyyede oldugu gibi acilip sacilmayin" K33:33 Bu ve benzeri hukumleri Muhammed, hic kuskusuz kendi kiskanclik duygularinin kabarmasina vesile olan olaylar vesilesiyle koymustur ki bu olaylar arasinda Hicret5inci yilinda Zeydin esi Zeyneb'e asik olup onunla evlenmesi ve daha sonra esi Ayse'nin Safvan bin Muattal adinda bir delikanli ile sevistigine dair halk arasinda dedikodu yapilmasi (yani IFK olayi), ve bu orada karilarinin "Kazayi hacet" maksadiyla evlerinin disina cikmalarinda sakinca bulunmasi gibi olanlari vardir. Hele Ahzab suresindeki "Ey mu'minler....Peygamberin eslerinden bir sey isteyeceginizde onu perde arkasindan isteyin." (K 33:53) seklinde hukmu koyarken Zeyneb ile olan iliskilerinin isigi altinda hareket etmistir. Bilindigi gibi ogullugu olan Zeyd'in karisi Zeyneb'e asik olusu Zeyd'i ziyaret icin evine gittigi sirada vukuubulmustur. Zeyd evde olmadigi icin Zeynep, kapida asili bulunan perdeyi acmis fakat aceleye geldigi icin libasini giymeden Muhammed'e gorunmustu; Zeyneb'in bu yari ciplak hali Muhammed'in hosuna gitmis ve o an ona asik dusmustur. Ve iste bu tur bir olayin kendi basina gelmesinden korktugu icindir ki yukaridakine benzer hukumler yerlestirmeyi gerekli gormustur.
slamiyet Gerekleri
398
Fakat butun bunlari yaparken ayni zamanda musluman erkegine de hem kendinden ornekler ve hem de ogutler verirdi. Nitekim inanan erkeklere, bir yandan kiskancligin dinsel bir gercek oldugunu belirtir ve "Kiskanc olmayan kimsenin kalbi terstir" ya da "Tanri ve ben her ikimiz de kiskanciz" der ve diger yandan da sunu soylerdi: "Kiskanc olmamak icin, kadini yabanci erkeklerle temas ettirmemeli, sokaklarda gezmesine izin vermemelidir; tepeden tirnaga kadar ortunmesine, ortunurken dahi kotu-cirkin giysilere burunmesine dikkat etmelidir (cunku boyle giyinirlerse erkekleri cezbetmezler, erkekler de onlara bakmaz)." Muhammed;in bu sozlerini kendisine siar edinen ashab-i kiram'dan Omer soyle eklerdi: "Kadinlarinizin sokaklarda gezmesini istemiyorsaniz onlara sevimli (guzel) elbiseler giydirmeyin. Cunku onlar (kadinlar) guzel, sevimli olmayan elbise ile gorunmek istemezler." (Gazali, -1975- II, 122) Goruluyor ki kiskanclik yuzunden erkegin huzursuz olmamasi icin Muhammed'in buldugu care, kadini erkegin hodgamligina feda etmektir. Bundan dolayidir ki eski Arap yasamlarinda zaten uygulana gelmekte olan gelenegi, temsilcisi bulundugu erkek sinifinin mutlulugunu saglamak maksadiyla daha da katilastirarak uygulamak istemistir. Boylece Seriat yasamlari icerisinde bu gelenek, kadinin kisilik yitirmesi, erkek sinifinin yabanilesmesi ve iki cinsiyetin birbirleriyle temassizligi yuzunden ruhen, fikren ve ahlaken geri kalmasi sonuclarini yaratmistir. Daha baska bir deyimle Islamin, kadini carsafa tikmak, eve kapamak ve erkekten uzaklastirmak icin ongordugu kurallarin, sanildigi ve iddia olundugu gibi kadini korumaga matuf mantiki bir nedeni yoktur; ornegin Medine'ye goc etmis musluman kadinlarini sarkintilktan korumak ya da genel olarak kadina seref ve haysiyet kazandirmak icin konmamistir. Eski bir gelenegin Muhammed tarafindan pekistirilip duygusal sartlara oturtulmasi sonucu olmustur. Her ne kadar "cahilliye" diye tanimlanan donemde ve ozellikle col bedevisinin yasamlarinda kadinlarin yuzlerini ortmeyip erkeklerle bir arada bulunduklari gercek ise de, kentlerde durum bundan farkliydi: Bir nevi ortunme gelenegi vardi. Muhammed'in kendi kabilesi Kureys'te bu gelenek oldukca siki bir bicimde uygulanirdi. Fakat yine de aileler, kizlarina damat ve kolelerine alici bulabilmek icin onlari sokaklarda yuzleri acik dolastirirlardi. Kocaya vardiktan sonra kadinin ortunmesi ve muhafazakar sekilde giyinmesi gerekli olmakla beraber pece ve carsafa sarinmasi diye bir sey yoktu. Daha dogrusu Arap kadini, islami uygulamalardan once yuzunu, ellerini vs ortmez ve fakat hayasiz bir sekilde dolasmazdi. Bu yasam tarzini Hicret'ten sonra da korudugu anlasilmaktadir. Nitekim Sakif halki kadinlarinin Hicret'in sekizinci yilina kadar bu sekilde dolastiklarini gosterir ornekler bulunmaktadir. Bilindigi gibi Muhammed, Sakif'lerin putlarinin yok edilmesini Mugira'ya emrettiginde Sakifli kadinlar, yuzleri acik olarak onun karsisina cikmislar ve uzuntulerini siirler okuyarak aciga vurmuslardir. (Ibn ishak -1980- 616). Tarihi gercek odur ki, Muhammed kadinin taninmayacak sekilde ortunmesi geregini Medine'ye hicret ettikten sonra yerlestirmistir. Daha baska bir deyimle, peygamberligini ilan ettigi tarihten sonraki 15 yil boyunca kadinlarin ortunmeleri konusunda bir sey dusunmemistir. Bunun boyle oldugunu Ayse'nin beyanlarindan anlamak mumkundur. daha henuz Medine'ye hicret tarihleri sirasinda anlattiklarina gore o zamana gelinceye kadar Arap kadinlari arasinda kapanan yoktur. Gercekten de o tarihlerde Muhammed ile birlikte Medine'ye gelen muslumanlar, bu sehirde hukum surmekte olan humma hastaligina yakalanmislardi; onlari ziyaret ederek hatirlarini soran ve bu arada babasinin azad etmis bulundugu kole Bilal'i goren Ayse soyle der: "O zamanlar (biz kadinlara) carsaf (ve pece) gibi giysilere burunme (ve kapanma) zorunlulugu yuklenmemisti" (Ibn Ishak, 280, 458). Demek istedigi sey Muhammed'in daha henuz o tarihlerde Arap kadinina bu tur giysileri emretmemis olmasiydi. Neden o zamanlar emretmemisti? Cunku o tarihlere gelinceye kadar buna kendi bakimindan gerek gormemisti. Hatice ile evli bulundugu surece esasen boyle bir emir veremezdi; Hatice'den cekinir ve onun boyle bir zorunluluga boyun egmeyecek kadar haysiyetli oldugunu dusunerek bunu teklif etmeye cesaret edemezdi. Ote yandan hatice, nispeten yasli bir kadindi, onu kiskanmak icin de gerek yoktu. Fakat Hatice'nin olumunden sonra durum degismistir. Evlendigi kadinlar genc ve guzel kadinlardir. Kiskanclik duygularini kabartacak durumlar dogmustur artik. Hic kusku edilemez ki, kadini taninamayacak kiliklara tikan carsaf ve pece felaketine mahkum kilan bizzat Muhammed olmustur. Ve o bunu, herseyden once kendi kiskancligini tatmin icin yapmistir. Bunun boyle oldugunu ve kadinin ortunmesinin Hicret'in 5ci yilindan itibaren uygulanmaya baslanmis olmasindan anlamak kolaydir. O zamana kadar boyle bir giyim zorunlulugu olmadigini Sakifli kadinlar orneginden gayri Ayse'nin Hendek gazasindan sonra bir vesile ile soylediklerinden de cikartmak mumkundur. (Ibn ishak 457).
hatilanacagi uzere Hendek gazasi Hicret'in 5inci yilina rastlar. Ne ilginctir ki Muhammed'in Zeyneb'e (yani ogullugu Zeyd'in esine) asik olup onunla evlenmesi de bu tarihlerdedir. Daha once gordugumuz gibi Zeyd'i ziyaret vesilesiyle evine gittiginde kapiyi Zeyneb acmis ve Zeyneb'i libasiz bir sekilde gormek Muhammed'in aklini basindan almisti. Ve iste buna benzer olaylar vesilesiyle yaptiklarinin muhtemelen kendi basina gelmesini onlemek maksadiyla tedbir almayi dusunmustur. Bunun icindir ki eski Arap gelenegini kotulemis ve o donemlerin giyim tarzini daha da kotu gostermek icin Kur'an'a: "(Ey kadinlar)...eski cahilliyede oldugu gibi acilip sacilmayin..." (33 Ahzab 33)seklinde hukumler koymus ve ortunme gelenegini olmadik boyutlara ulastirmistir. Ulastirirken de bunun bir ahlak gelenegi oldugunu, zinayi onlemenin toplum huzurunu saglamanin ancak kadini ortmekle, taninmayacak kiliklarda dolastirmakla ve erkekten uzak tutmakla mumkun olacagi kanisini yerlestirmistir. Bazi yazarlar Zeyneb olayinin buna sebep olmadigini, hatta ortunme zorunlulugunun tum musluman kadinlara degil fakat sadece peygamber karilarina yuklendigini soylerler. (Muhammed H. Haykal, Hayatu Muhammed - Kahire- 1965- s 350) Ornegin sarih Ayni'nin Kadi Iyaz'dan nakline gore, Kur'an'in Ahzab suresindeki Hicab ayeti (33:59), peygamberin kadinlarinin el ve yuz dahil hic bir yerlerinin gorunmeyecek sekilde kapatilmasini ongorur; sair kadinlara gelince onlar icin bu derece kapanmak gerekmez. (Sahih-i Buhari...XI, 158) Bu soylenenler dogru degildir; cunku ortunmeyi ongoren Kur'an hukmu Zeyneb olayini izleyen gunlerde konmus olup sadece peygamber kadinlarini degil fakat "muminlerin kadinlarini" dahi kapsayacak sekildedir ve soyledir: "Ey peygamber, eslerine, kizlarina ve muminlerin kadinlarina, disari cikarken ustlerine ortu atmalarini soyle; bu onlarin taninmasini ve bundan dolayi inciltilmemelerini saglar" 33 Ahzab 59 Zeyneb olayini izleyen IFK olayinin da bunda rolu oldugunu belirtmek mumkundur. Daha baska bir deyimle Muhammed, kadinlara ortunme zorunlulugunu Zeyneb olayindan (ki Hicret'in 5. yilina rastlar) sonra yukleyip, bu zorunlugu Beni mustalik gazasi sirasinda olusan Ifk olayindan (ki Hicret'in 6. yilina rastlar) sonra pekistirdigi soylenebilir; cunku bu gaza sirasinda Ayse gerdanligini kaybettigi icin geride kalmis, Safvan bin Muattal onu tanimis ve devesine bindirerek Medine'ye getirmistir. Bu vesile ile Ayse'nin soyledigi soyledir: "Ben gerdanligimi bulduktan sonra ordugaha dondum. Fakat ordugahta ses seda yoktu. .. Ben uzanmis bir halde bulundugum vakit Safvan bin Muattal Sulemr yanimdan gecti... benim yerde yattigimi gordugunde yanimda durdu. Cunku (o tarihlerde), kadinlar hicab altina alinmadan once oldugu icin yuzumu goruyordu... O bundan sonra devesini bana yaklastirdi... O arkaya cekilde, ben deveye bindim... Biz ancak sabah vaktinde askerin arkasindan yetisebildik." Hatirlatalim ki bu olay uzerine Ayse'nin Safvan ile sevistigine dair halk arasinda dedikodu cikar ve bunu duyan Muhammed fena halde kizar. Bir sure Ayse ile konusmaz. Fakat Ayse'ye zaafi bulundugundan fazla dayanamaz ve Tanri'dan ayet geldigini ve ayete gore Ayse'nin sucsuz oldugunun anlasildigini soyleyerek onunla barisir. (Taberi, II s 530 ve d.; Ibn Ishak 457, 494; Sahih-i Buhari..VI 922, 929 Hadis No 910) Goruluyor ki Muhammed, kendisini Peygamber ilan ettikten sonra on bes yil boyunca ortunme zorunlugu koymak diye bir sey akil etmemistir. Fakat ne zamanki kiskanclik sorunu yaratan olaylarla karsilasmistir, iste o zaman kadinlari ortmenin erkeklerin cikarlarina daha uygun olacagini dusunmustur. Nitekim Beni Mustalik gazasindan sonra ciktigi diger seferlerinden her birinde yanina aldigi karilarinin iyice ortunmelerine dikkat etmis ve ortusuz kadinlara bakmanin erkekler icin gunah oldugunu soylemistir. Tabuk seferinden dondugu sirada basina gelen bir olay bunun guzel kanitlarindan bir digeridir. Bu sefere cikarken Muhammed, Safiye Bint-i Huveyy'i yanina alir. Lihyan ogullarina karsi giristigi Usfan savasinda donerken, devesinin arkasina Safiyye'yi bindirir. Kafile yururken devesinin ayagi bir seye takilir, surcer ve bu nedenle Muhhammed ve Safiyye, her ikisi de birden deveden duserler. Muhafizlarindan Ebu Talha hemen Muhammed'in yardimina kosar, -'Sen kadina ihtimam et' diyerek Safiyye'yi yerden kaldirmasini ister. Safiyye yere duserken ortusunu kaybettigi icin, Ebu Talha, hemen elindeki 'Hamisa' denilen ortuyu Safiyye'nin ustune orter. Boylece kadini devenin ustune bindirirken yuzunu gormemis olur. (Enes Ibn-i Malik'in rivayetine dayali bu hadis icin bk Sahih-i..>VIII s 429 ve d
Hadis no 1286) Kadinlarin hic taninmayacak sekilde ortunup kapanmalari zorunlulugu, birazdan deginecegimiz gibi Sevde olayi vesilesiyle oldukca gulunc denebilecek raddeye getirilmistir. Zira bu olay sirasinda Muhammed, biraz da Omer'in israrlarina kanarak, kadinlarin "vucudlarinin karaltisindan kim olduklarinin anlasilmasina imkan vermeyecek sekilde ortunmeleri" geregini ongormustur. (Sahih-i..XI s 155 ve d; ayrica bk Sahih-i...I, s 140-1) Nur suresinin 30-31. ayetlerinde kadinlarin ziynetlerini gostermemeleri belirtilirken: "...ve irzlarini muhafaza etsinler, ziynetlerini acmasinlar. Ancak zahir olan mustesna. Bas ortulerini yakalarinin uzerine atsinlar..." 24 Nur 30-31 diye eklenmistir. Bundan anlasilmak gereken sey elleri disinda hicbir yerlerini gostermemeleridir. Nitekim Ebu Davud'un Musned'inde Muhammed'in bir gun Esma'ya: "Ey Esma 'Kadin buluga erince ondan gorunmesi caiz olan a'za ancak sudur' diyerek onun iki eline isaret ettigi yazilidir. (Sahih-i..VI 56) diyerek "zahir" sozcugu ile sadece kadinin ellerini kasdetmis oldugunu ve bunun disinda kadinin hic bir yerinin gorunmemesini istedigini anlatmistir. (Nur suresinin 30-31 ci ayetlerinde gecen "Himir" sozcugu "ortu" anlaminda olup "basortusu" seklinde de cevrilebilir. Cunku maksat kadinin taninmayacak tarzda ortunmesidir.) Denilebilir ki tarih boyunca hic kimse Muhammed'in giristigi olcude kadini kisiliginden siyiracak sekilde taninmaz ve cirkin kiliklara tikmamistir; kendini Peygamber olarak kabul ettiren hic kimse, onun asiriliklari icerisinde kadini "toplum duzeni icin tehlike" saymamistir. Genellikle Ayse'nin rivayetine dayali hadislerden ogrenmekteyiz ki Muhammed, kadin denilen yaratigin "tirnagina kadar avret oldugunu" ve hicbir yerinin gorunmeyecek sekilde ortunmesinin sart bulundugunu soylemistir. "Resullullah...(salat-i) fecri kilardi da muminattan kadinlar (baslarini ve bedenlerini) mirtlari ile orterek hazir bulunurlar sonra evlerine donerlerdi ki (henuz ortalik agarmamis ve kendileri iyice ortunmus olduklari icin) onlari kimse tanimazdi." (Sahih-i...II, 311 Hadis No 242) "Mirtlari" deyimi bir cins futaya verilen adtir ki aba gibi yunden ya da keten ve yunden mamul, kadinlara mahsus bir ortudur. Bu hadis, Buhari tarafindan kadinlarin kac parca "Libas ile sahih olabilecegine" tanik olmak uzere ele alinmistir. Ikrimi'nin rivayetine bakilirsa Muhammed, kadinlarin baslarini "car" ile orttukten sonra vucudlarindan hicbir sey gorunmemek uzere nburunurlerse kildiklari namazin "sahih" olacagini bildirmistir. Ibn Abbas ya da Ahmed Ibn-i Hanbel ve Ibnu'lMunzir gibi unluler kadinlarin kac parca giymeleri gerektigi konusunda Muhammed'e atfen gorusler ileri surmuslerdir. Malik ve Safii gibi kimseler kadinin ciplak ayakla namaz kilmasi halinde namazini iade etmesi gerektigini bildirmislerdir. Biraz once degindigimiz gibi Ebu Hanife gibi "kademi" (Ayaklari) avret saymayip ciplak ayakla kilinan namazin iadesini gerekli gormeyenler de vardir. Fakat ittifak olunan sey sudur ki kadinlar, hic taninmayacak ve hicbir yerleri gorunmeyecek sekilde ortunmelidirler. Ihtilaf daha ziyade "Sabah namazi kilmak icin kadinlar, ortaligin iyice aydinlanmasindan onceki vakti mi beklemelidirler, yoksa aydinliga kadar gecikmeli midirler?" gibi sorunlardadir. Ote yandan hic taninmayacak sekilde ortunmus olsalar dahi kadinlarin cemaatla namaza cikmalari hususunda ihtilaf vardir. Kimisi genclerin cikmasini gunah sayar, kimisi (ornegin Ebu Hanife) oglen ve ikindi namazlarindan maadasi icin sadece kocakarilarin cikabilecegini soyler, kimisi de (Sarih-i Buhari Ayni gibi), "Fesad ve fitne olur" korkusu ile Muhammed'in genc ve ihtiyar tum kadinlari namaza cikmaktan alikoydugunu ekler. (Sahih-i..II, 318 ve d) Anlasilan odur ki Muhammed'in istedigi sey kadinin taninmaz kilik icerisinde dolasmasidir, cunku ancak bu suretledir ki kadindan dogma "fesad ve fitne" onlenebilecektir. Kadini bu sekilde ortunmeye zorlamasinin ve tehlike saymasinin baslica nedeni "erkek kullarini" iradece zayif, karakterce zayif ve ic gudulerine kapilarak kadina saldirmaya hazir bir yaratik seklinde gormesindendir. Insan varligina ve insan aklina karsi besledigi guvensizlik onu, egitim yolu ile insanlarin uygarlasabilecegi ve ornegin kiskanclik ya da sehevilik gibi duygulara "hakim" olunabilecegi fikrine yabanci kilmistir. Kadini kapamakla, carsafa sarmakla ve erkekten uzaklastirmakla, kisiyi uygarlastiramayacagini ve kiskancliktan kurtaramayacagini ve hayvandan farkli kilamayacagini hesaplayamamistir. Dusundugu tek sey, kisa vadeli tedbirlerle, erkegi (ve herkesten once kendisini) kiskancliktan uzak tutmak ve rahata kavusturmak olmustur. Onun bu dusuncelerini Gazali: "Kiskanc olmamak icin kadini yabanci erkeklerle temas ettirmemeli; sokaklarda gezmesine izin vermemelidir." diyerek acikliga kavusturmustur. (Gazali, (1975) II, 121). Zira Muhammed'in dusuncelerinde yatan sey kadinlarin erkeklerle bir arada bulunmamalari geregidir. Nitekim Ukbe Ibn-i Amir'den rivayete gore bir hutbesinde:
"Ashabim (yaninda mahremi bulunmaksizin) kadinlarin yanina girmekten sakininiz" diye konusurken dinleyenlerden birinin: "Ya erkek akrabasina ne dersiniz?" diye sormasi uzerine: "Onlarla halvet olumdur" demistir. (Sahih-i..XI, 323-5, hadis no 1826) "Halvet" sozcugu:"Yaninda nikah gecmez bir mahremi olmayan bir kadinla bir erkegin bir arada yanliz bulunmasi" anlamina geldigini goz onunde tutan din ustadlari kimlerin buna dahil edilebilecegi konusunda tartismislardir. Genellikle kayinpeder ile buyukbaba ve ogullari disinda kalan erkek akraba ile kadinin bir arada yalniz basina kalamayacagi gorusu hakimdir. (Hadis metninde yer alan "Hamiv" sozcugunun hangi yakin akrabayi kapsadigi hususunda tartismalar icin bk Sahih-i... XI, s325, 325) Sunu belirtmek yerinde olacaktir ki Muhammed, kendi cevresindekileri ve ozellikle Sahabe'yi, kendisinden de daha kiskanc durumlara sokmasini ve onlarin bu konuda son derece bagnaz davranislarini hos karsilamasini bilmistir. Omer Ibn Hattab'in "Hicap ayeti"nin inmesiyle ilgili tutumu, verilecek orneklerden biridir. Belirttigimiz gibi Hicab ayeti, Ahzab suresinin 59. ayeti olarak kadinlarin "taninmayacak" sekilde ortunmelerini emreden ayettir. Buhari ve Muslim kaynaklarinda yer alan hadislerden anlasilmaktadir ki kadinlarin ortunmeleri konusunda Omer b. Hattab, bircok vesilelerle Muhammed'in dikkatini cekmeye calismis ve ornegin "Huzuru saadetinize hayirsiz kimseler giriyor, kadinlariniza ortunmelerini emretseniz" seklinde muracaatlarda bulunmustur. Soylendigine gore onun bu devamli ikazlari sayesindedir ki Muhammed, sozunu ettigimiz ayetlerin inmesini saglamistir. (Bundan dolayidir ki evlenme umidi kalmayan, ihtiyarlayip oturan kadinlari "taninmayacak" sekilde ortunme zorunlulugundan muaf kilmistir. Dis esvaplarini cikarmalari halinde onlara sorumluluk yuklenmeyecegini, fakat cikarmamalarinin daha iyi olacagini, ancak her halukarda suslerini aciga vurmamalarini bildirmis, Kur'an'a ayetler koymustur. Ornegin bk 24 Nur 31 ve 60; 33 Ahzab 33 ve 59) Fakat Omer, peygamberin kadinlarinin "car ve carsaf" giymelerini kafi bulmamistir. Onlarin diger kadinlardan daha fazla "muhadder" (kapali) olmalarini istemistir; yani golge ve karartilarini da erkeklerin gormesini asla uygun bulmamistir. Bundan dolayidir ki onlarin hic bir vesile ile evden disariya cikmalarina izin verilmemesini beklemistir. Yine bundan dolayidir ki Sevde'nin "hacet" gormek icin evden cikmasina karsi itirazda bulundugu olaya sebebiyet vermistir. Olay sudur: Yukaridaki ayetin "nazil" olmasindan sonra bir gun Muhammed'in karilarindan Sevde, "bir luzum ve ihtiyac" uzerine evden cikar. O zamanlar evlerde "hela" olmadigi ve bu ihtiyac disarda bir yerde gorulur oldugu icin, herkesin yaptigi gibi o da isini bitirmek istemis ve uzerine carsafini giyerek kendisine bir yer aramis. Sevde iri yapili bir kadin oldugundan carsaf icinde bile olsa endamiyla onu tanimak kolaymis. Nitekim Omer Ibn Hattab onu gorunce, evin disina cikmasina itiraz etmis ve: "Ya Sevde, iyi bil ki, Vallahi sen bizce taninmamis degilsin...ne cesaretle evinin disina cikiyorsun?" diyerek kadincagizi daha isini gormeye vakit birakmadan eve dondurmus. Olayi anlatan Ayse soyle der: "O sirada Resulullah, benim odamda aksam yemeginde idi. Elinde de etli bir kemik vardi. Bu halde iken Sevde girdi ve -'Ya Resulullah! Bazi hacetim icin evimden cikmistim. Omer bana soyle soyliyerek itiraz etti', diye sikayet eyledi. Bunun uzerine (Tanri) Resul-i Ekrem'e vahiy gonderdi. Vahiy asari (peygamberden) kaldirildiktan sonra ve elinde tutmakta oldugu et (kemik) parcasini yere koymaksizin Sevde'ye soyle cevap verdi:-'Siz kadinlarin luzum ve ihtiyac uzerine (mesture olarak) evlerinden cikmalarina izin verildi' buyurdu." (Sahih-i Buhari...XI, 155, Hadis no 1723) Goruluyor ki Omer, zavalli kadinlarin "hacet" icin dahi olsa evden disariya cikmalarina izin verilmemesi taraftaridir. Boyle bir durumda kadinin muhtemelen evin icinde bir yere pisligini yapmasi gerekecektir ki bu da evi oturulmaz hale sokmaya yetecektir. Bununla beraber kadinlarin evden cikmalarina esas itibariyla karsidir. Bunu farkettigi icindir ki Muhammed, ortunme geregi yaninda bir diger tedbir olarak onlarin ortaliklarda fazla gorunmemelerini uygun bulmustur. Ahzab suresine yerlestirdigi: "...Ey peygamberin hanimlari...edali konusmayin...evlerinizde oturun; eski Cahilliyede oldugu gibi acilip sacilmayin" (33 Ahzab 32-33) ayeti ile bu sorunu da halledivermis ve boylece Omer gibi kisileri tatmin etmistir. Fakat bunu da yeterli gormemistir; kadinlarin disari cikma heveslerini iyice yok etmek uzere her seyi dusunmustur. Bir kere kaslarini inceltmelerini, yuz tuylerini almalarini, ziynetlerini gostermelerini ve buna benzer seyleri yasak etmistir. Ote yandan, hic bir kadinin cirkin kilikta kendini teshir etmeyecegini bildigi icin, kadinlarin guzel ve goz alici giysilerle dolasmalarini onlemeye calismistir. Onun bu dusuncelerine vakif olup aciklayan Omer soyle der: "Kadinla(riniza), evlerinin kapisinda oturmamalari icin, yeni elbise yaptirtmayin. Cunku elbiseleri (guzel ve yeni) olursa kalblerinden disari cikmak (dolasmak) arzusu gelir." (Gazali, Kimya-i ... (1979) 178)
Gazali bu dusunceleri daha da acikliga kavusturarak soyle ogut verir kocalara: "Kadinlarinizin sokaklarda gezmemelerini istiyorsaniz, onlara sevimli elbise giydirmeyin." (Gazali, Ihyau...-1975- II, 122) Cunku Seriatciya gore makbul olan kadin, sokaga cikmayan, baska erkek gormeyen ve kendi erkeginin icini boyle rahat ettiren bu tip kadinlardir. Ve cunku Muhammed, bu tip kadinlari tasvip eder oldugunu pek cesitli vesilelerle ortaya vurmustur. bir hadis soyledir: "(peygamber bir gun) kizi Fatima'ya...buyurdu ki - 'Kadinlar icin ne daha iyidir?'. Dedi ki -'Hic bir erkegin onlari gormemesi (Bu cevap) Peygamber efendimizin hosuna gitti, kizini kucakladi ve 'bazilarinin zurriyeti bazilarindandir' buyurdu." (Gazali, Kimya-i..-1979-, 178) Bundan dolayidir ki kocalara dusen dinsel gorev, evlendikleri andan itibaren karilarinin giyim ve kusamina goz kulak olmak, onlari taninmayacak cirkin kiliklarda dolasmaya birakmak ve mumkun mertebe az dolasmalari icin yeni ve guzel giysilerden yoksun kilmaktir. (Gazali, Ihyau...-1975, II, 123; Tusi, 163) Fakat butun bunlar yaninda koca, bir de karisinin yabanci erkek gormesine engel olmalidir. Her ne kadar Kur'an'da, Nur suresinde: "Mumin erkeklere soyle harama bakmaktan gozlerini sirgesinler...Mumin kadinlara da soyle onlar da helal olmayan erkeklere bakmaktan gozlerini sakinsinlar." (24 Nur 30-31) yazili ve bunu garantiye baglamak icin de: "Allah yaptiklarindan suphesiz haberdardir" diye kayit bulunsa da (Kadin ve erkegin bir arada bulunmamalari ve birbirlerine bakmamalari konusunda bk Sahih-i Buhari..VI s 55-6; ayrica bk VII s 381 Hadis 1260; ayrica bk XII 170-1) asil sorumluluk kadina yuklenmistir. Bu sorumluluk kadina olan guvensizligin asiri sonucudur. Ancak ne var ki Muhammed butun tehlikenin kadini ve erkegi, iki ayri dunyanin insanlari haline getirmekten dogabilecegini hic bir zaman anlayamamistir. Kafasinda yer eden tek dusunce kadini mezara tikar sekilde eve kapamak, erkekten kacirmak ve ona baktirmamak olmustur. Sanki kadin erkege baktigi an dunyanin sonu gelirmis gibi! Ebu Hureyre'nin rivayetine gore Muhammed bu hususun kocalar tarafindan titizlikle izlenmesini emretmistir. Bu nedenledir ki Ashab-i Kiram, kendi karilarinin pencere ve kapi araliklarindan disari seyretmelerini ve erkek gormelerini onlemek uzere evlerinin pencerelerini ve deliklerini siki siki kapatirlar, su ya da bu sekilde disari bakanlara dayak atarlardi. (Gazali, Ihyau..s.122) Yine bunun gibi, kocasinin izni olmadan bir kadinin, herhangi bir erkegi (velev ki bu erkek kendi akrabasi olsun) eve almasi, onunla gorusmesi kesinlikle yasaklanmistir. Cunku Muhammed, musluman bir erkegin "huzurunun" varligini, karisinin beska bir erkekle gorusmemesine bagli oldugunu soylemistir. (Riyazu's..-1972- I, 324), soylerken de baska erkek goren kadinlarin, kocalarini onlara kiyaslayacagini ve belki de begenmeyip kucuk gorecegini belirtmis ve bunun ise "ne bu dunyada ve ne de gelecek dunyada hayirli sonuclar dogurmayacagini" bildirmistir (Gazali, Ihyau...-1964- 168; Tusi, 163-4)
Bundan dolayidir ki musluman bir kocanin yapmasi gereken seylerden biri de karisini eve kapatmaktir; hem de oylesine kapatmak ki hic kimse kendisinin "guzelliginden," "tabiatindan" haberdar olmasin ve kendisini baska erkeklerle kiyaslamasin. Her ne kadar erkegin yabanci kadinlara bakmasi haram olmakla beraber, kadina yuklenen bu cehennemi kisitlamalar erkek icin soz konusu degildir. (Gazali, Ihyau..-1964- 168) Goruluyor ki kadin icin evlilik demek, omrunu evinin dort duvari arasinda gecirmek demektir; evin tarasinda dolasmak, balkonundan asagi bakmak, pencereden komsularla konusmak dahi yasaktir. Hava almak icin ya da ahbaplarini ziyaret etmek uzere kocasindan izin istemesi dahi uygun degildir. Istemis olsa dahi koca icin bu izni vermemek gereklidir. Izinsiz olarak sokaga cikan kadini melekler kotuleyecegi gibi, evine donunceye kadar da ona lanet ederler; boyle bir sey yapan kadin Tanri indinde itibarini yitirir ve seytan ile basbasa kalir. Ote yandan, kocasinin iznini alarak sokaga cikmis olsa dahi sanki evden hic cikmamis gibi davranmalidir; basini onune egip kimsenin yuzune bakmamalidir, kalabaliga karismamalidir, erkeklerin bulundugu yerlere yanasmamali, herkesin dolastigi sokaklardan uzak durmalidir ve daima tenhalik yerlerden yurumeli ve isini bir an once bitirip evine donmelidir. (Gazali, Ihyau..-1975- II, 120;
Tusi 164)
Ibadet etmek uzere camiye gitme hususunda da kadin, benzeri yasaklara baglidir.
Aslinda camiye hic gitmemesi daha uygundur. Soyle ki: Ilk baslarda Muhammed, kadinlarin mescitte namaz kilmalarina pek ses cikarmaz gorunmustur. Fakat bu isi Abdullah b. Omer'in rivayetine gore, kocalarin iznine baglamistir: "Kadinlariniz sizden (gece olsun, gunduz olsun) mescide (gidip ibadet icin) izin istediklerinde, kendilerine izin veriniz." (Abdullah Ibn Omer'in rivayetine dayali bu hadis icin bk Sahih-i Buhari..II, s 944, Hadis 477. Bu iznin gerek mescide ve gerek diger bir yere gitmek icin olduguna isaret edilmistir) Her ne kadar burada emir sigasi kullanilmis gibi bir hava varsa da, koca bakimindan izin verme zorunlulugunun bulunmadigi anlasilmistir. (Bu husus icin bk Sahih-i Buhari.., II, s 945, not 1) Nitekim al-Hattab'in rivayetine dayali bir hadiste, kadinlar icin evde namaz kilmanin, camide namaz kilmaktan cok daha hayirli oldugunu soylemis ve soyle kandirici bir formule baglamistir: "(Kadinlar icin) evin avlusunda yapilan ibadet, camide yapilandan daha degerlidir; evin odasinda yapilan ibadet, evin avlusunda yapilandan daha hayirlidir; ve hele evin cunbasinda yapilan ibadet, her seyden daha hayirlidir." (Buhari Kitabu'n-nikah, Bap 118; ayrica bk Muslim, Kitabu'l-Salat, 134-140) Goruluyor ki sirf kadinlari sokaga, disariya cikmaktan alikoymak ve erkeklerden kacirmak icin, ibadeti bile nerede ise yatak odasinda yaptirtmak hevesindedir. Evde namaz kilmanin kadinlar icin sevap sayilacagini soylemek suretiyle onlari, bir evin dort duvari arasinda, tek baslarina ibadete zorlamak gibi kurnaz bir yol bulmustur. Hem de oylesine bir kurnaz yol ki: "Cemaatla kilinan bir namaz, tek basina kilinan 27 namaz gibidir" seklindeki emriyle erkeklere sagladigi avantajlardan kadinlari yoksun kildigini belli etmez gorunmustur. (Gazali, Kimyau..-1979-105) Boylece camide namaz kilan erkegi, evde tek basina namaz kilan kadina nazaran 27 kez fazla sevap isler duruma sokmustur. Tabii butun bunlari, kadinin safligindan yararlanarak ve hic bir seyi farketmesine olanak birakmayarak. Kadinlar icin kocalarinin ya da babalarinin izni ile mescitte (camide) namaz kilma olanagini tamamen yok etmemekle beraber, erkeklerin gerisinde, arka saflarda namaza durmalarini emretmistir. Emrederken de bir baska kurnazliga basvurmustur ki o da sudur: "Melekler, Allah'in huzurunda, birinci saftan itibaren saflari tamamlayarak dururlar. ERKEK saflarinin en hayirlisi, BIRINCI saftan itibaren baslar, en az fazilet en geriye kalir. KADIN saflarinin en hayirlisi ise EN GERIDEN baslar; en az hayirlisi on safa kalir. (Bu hadisler icin bk Diyanet gazetesi, Mart 1966 s 17; ayrica bk Riyazu's-Salihin, cild 2, Hadis no 1062) Ve iste bu formule uygun olarak kadinlari camide en arkada, yani erkeklerin geri safinda ibadete zorlamis ve bu emrini de etkili kilmak uzere kadinlari arka saflara atmak suretiyle kendinden ornekler vermistir. Mescidde giris cikisi dahi bunu saglayacak sekilde ayarladigi anlasilmaktadir. (Ummu Seleme'nin ve Nesi'nin rivayetlerine dayali hadislerden anlasilmaktadir ki Muhammed, kadinlarin Mescid'te namaz kilmalarina engel olmadigi zamanlar, namazini bitirince ayaga kalkmadan once biraz beklermis, kendisiyle birlikte diger butun erkekleri de bekletirmis; kadinlar onceden cikip gitsinler diye. Bk Sahih-i...II s944 Hadis 463) Nitekim Enes b. Malik'in rivayetine dayali hadislerin bildirdigine gore Muhammed, kadinlarin arka saflarda, cemaatin tamamen arkasinda namaza durmalari, ya da 'iktida' etmeleri (yani uymalari) hususunu onemli bir Islam kurali olarak yerlestirmistir. (Kadinlarin arka saflarda namaz kilmalariyla ilgili hadisler icin bk Sahih-i Buhari...II, s944 ve d. Ayrica bk Sahih-i Buhari serisinde 87, 209, 217, 242, ve 338uncu hadislere bakiniz) Ve bu kural uygulanirken kadinin yasli ya da genc olmasina bakilmaz; ihtiyar kadinlar dahi erkeklerin arkasinda durmak ve kalmak zorunlulugundadirlar. Erkek cocuklar, diger erkeklerle birlikte on saflarda durabildikleri halde, kadinlar, velev ki yasli olsunlar, erkek cocuklarinin dahi gerisinde yer almak durumundadirlar. Enes b. Malik'in rivayet ettigi hadis bunu acikca ortaya vurmaktadir. Hadisten anlasildigina gore bir gun Enes'in buyuk annesi Muleyke, Muhammed'i bir yemege cagirir. Yemekten sonra namaz kilinir:"Enes der ki: -'Yetim ile beraber ben de ardindan bir (saf) olduk. Kocakari da arkamizda durdu.'" (Sahih-i Buhari... II, 325, hadis no 248)
slamiyet Gerekleri
404
Enes'in 'yetim' diye belirttigi yetim cocuk Ebu Zumeyre'nin ogludur. 'kocakari' diye zikrettigi kimse de kendi buyukannesidir. Hadisin anlatmak istedigi sey kadinlarin, namaz kilarken erkeklerin arkasinda, ayri bir safta duracaklaridir. Boylece ihtiyar kadinlar bile erkek cocugunun gerisinde durmak zorundadirlar. (Sahih-i Buhari, II, 326 Hadis no 248 ve 327 not 1) Ote yandan bu konuyla ilgili oalrak Kur'an'da da su ayet yer almistir: "And olsun ki, sizden one gecenleri biliriz...Geri kalanlari da biliriz.." 15 Hicr 24 Her ne kadar bu ayetin cesitli anlamlara geldigi ve ornegin insanlarin dunyaya farkli zamanlarda gelip farkli zamanlarda gitmeleriyle ilgili bulundugu, ya da savas sirasinda musluman askerlerin geride kalmayip on saflara gitmelerini saglama amacina yonelik oldugu soylenirse de, esas itibariyle Muhammed'in kiskanc tabiatiyla ve Tanri'yi da kiskanc imis gibi gosterme cabalariyla ilgili oldugu kuskusuzdur. Bunun boyle oldugunu, Beyzavi'den ogrenmekteyiz. Zira yukaridaki ayetin yorumu vesilesiyle Beyzavi, kadinlarinm camiye gitmelerine henuz ses cikarilmadigi siralarda bazi erkeklerin, sirf guzel kadin seyretmek ve onlar arasinda namaz kilabilmek icin camiye erken geldiklerini, ya da camiden gec cikan kadinlari gormek amaciyla geride kaldiklarini ve iste bunu onlemek uzere soz konusu ayetin indigini soyler ki dogrudur. Bundan dolayidir ki Muhammed, kadinlarin camiye gitmelerini yavas yavas onlemeye baslamis ve kadinlar bakimindan evde kilinan namazin camide kilinandan daha hayirli olduguna dair yukarida belirttigimiz hukumleri koymustur. Fakat onun koydugu yasaklar daha sonralari, ornegin Ashab-i Kiram zamaninda gevsemis ve kocalarin izniyle camiye giden kadinlarin sayisinda artma gorulmustur. Bu durum Seriatcilari rahatsiz etmeye baslayinca, yukardaki yasaklarin uygulanmasina yeniden ozlem duyulur olmustur. Nitekim Ayse bile: "eger (Tanri elcisi) hayatta olup, bu kadinlarin camiye gittiklerini gorseydi, buna mutlaka engel olurdu." demekten kendini alamamistir. (Gazali, Kimya-i -1979- 178. Ibadet sirasinda kadinlarin erkeklerin arkasina gecmelerini ongoren hadisler icin bk Buhari Kitabu'l-Ezan 164; Muslim, Kitabu'l -Salat 132; Tirmizi Mevakitul-Salat 59) Ayse'nin bu sozlerini kendisine dayanak yapan Gazali: "kadinlari camiye ve meslislere ve erkeklerin bulundugu yerlere gitmekten men'etmek (dinsel) gorevdir (farz'dir). Sadece eski elbiseler giymis ihtiyar kadinlari bundan istisna etmek gerekir." diyerek hortlayan Seriatci zihniyetin temsilciligini yapmistir. (GAzali) Aradan yuzyillar gecmis olmasina ragmen bugun hala durumda degisen bir sey yoktur. Kadinlarin ibadet etmek uzere camiye gitmeleri, musluman ulkelerin hic birinde caiz gorulmez. Bu vesile ile laik T.C. devletinin resmi organlarindan biri sayilan Diyanet Isleri Baskanliginin su fetvasini belirtmek ilginc olacaktir: "Hanefiyye'nin kavl-i muhtarina gore genc kadinin iydeyn ile cuma ve sair namazlar icin mescide cimasina cevaz yoktur. Ihtiyar kadinlarin cikmalari caiz ise de cikmamalari efdaldir. Bayram namazina cikanlar Ebu Hanife'den bir rivayete gore salat-i iydi kilarlar, diger rivayete gore ise kilmazlar. Hayiz olanlar ise musalanin haricinde kalip yalniz duaya istirak ederler." (Sahih-i I, s 224-5) Herkesin anlayamayacagi bir dil ile Diyanet'in soylemek istedigi sey, genc olsun ihtiyar olsun kadinlarin, mescide cikmalarinin dogru olmadigidir. Camiye gitmeyi ya da sokaga cikmayi onleyen yukaridaki yasaklar nedeniyle musluman toplumlarda kadin, bugun hala mezarda yasar gibidir. Ve ne hazindir ki erkegin kiskancliklarina cozum yolu buluyorum diye kadini boylesine zavalli yasamlara mahkum eden Muhammed, butun bunlari kadinin hayrina yapiyormus gibi gorunmek icin: "Kocasinin izni olmadan sokaga cikan kadini melekler kotuler, lanetler ve bu durum kadinin eve donmesine kadar devam eder." seklinde konusmustur. Ibn Abbas'in rivayetine dayali bu ve benzeri hadisler ile kadinlarin evden cikmamalarinin onlarin lehine bir sey oldugunu, cunku boyle yaptiklari takdirde Tanrinin ve meleklerinin kendileriyle birlikte olacaklarini, aksi takdirde Tanri indinde itibarlarini yitireceklerini ve seytan ile basbasa kalacaklarini anlatmistir. Fakat yine tekrar edelim ki bunu yaparken onlari, "cemaat ile kilinan namazin nimetlerinden" yoksun birakmayi da unutmamistir. (Gazali, Kimya...-1979-, 105) KADINI KAPATMAK VE ERKEKTEN UZAK TUTMAK, KISILERIN VE TOPLUMLARIN FIKREN VE AHLAKEN GERI VE ILKEL KALMALARI SONUCUNU DOGURMUSTUR
slamiyet Gerekleri
405
Insanlik tarihinin ortaya vurdugu gercek sudur ki, kadini kapatan erkekten ayiran ve kaciran sistemler, sadece kadin sinifini hak ve ozgurlukten yoksun kilmaya degil fakat ayni zamanda erkek sinifini da fikren ve ahlaken ilkel tutmaya sebep olurken, kadina serbestlik taniyan toplumlar her alanda uygarlasmislardir. Eski caglarin en buyuk uygarligini yaratan Misir'da kadinlarin yuzlerini gozlerini ortmeleri, erkekten gizlemeleri diye bir sey gorulmemistir. Eski Yunan uygarliginin parladigi donemlerde kadin, her ne kadar kocasina sadakatla bagli ve evinde kapali sekilde yasamakla beraber, hicbir zaman erkegin somuru araci haline sokulmamistir. Aristo, Yunan toplumunun "barbar" toplumlara ustunlugunu ele alirken, baska yerlerde oldugu gibi kadinin erkegin kolesi durumuna getirilmedigini, kocasinin arkadasi ve yardimcisi sayildigini siralar. Roma'da kadin, evin en serefli insani kertesindedir; sofrada bas kosede yer alirdi. Romalikocalar, her gittikleri ziyafete eslerini de beraberlerinde gotururlerdi. Tarih uzmanlari, boyle bir gelenegin Yunan uygarligindan daha ustun oldugunu soylerler. (Lecky, II, 301; ayrica bk Raineville, Le Femme Dans L'Antiquite -Paris 1865-, 144) Hic kusku edilmemelidir ki Bati uygarliginin olusumunda kadin-erkek iliskileri gelismesinin buyuk rolu olmustur. Bati rasyonalizmi, Hristiyanligin kadini arka plana atan ve kadini kotuluk kaynagi sayan ilkelerine karsi savas acmakla ve egitim sayesinde kadin erkek esitligi zihniyetini olusturmakla ve erkegin kafa yapisini bu gelismeye alistirmakla en verimli urunlerini verir olmustur. Kadini "kotu" ve "seytan" niteliginde bilen ve erkegin bastan cikmasina "sebep" kabul eden ve bu nedenle kapali tutan ve toplum yasamlarindan uzaklastiran zihniyet, bugun artik sadece geri kalmis ulkelerde ve ozellikle Seriat ulkelerinde, gecerliligini koruyabilmistir. Cunku bu toplumlar hala "ahlakiligin ve toplum duzeninin", dogustan "kotu" sanilan kadinin, erkekten ve "kem gozlerden" uzak tutulmasiyla, carsafa sarilmasiyla, eve kapatilmasiyla saglanabilecegi yalanlarina saplanmislardir. (Ali, 904, 1126-7; Buksh, 1912, 253-9) Ancak ne var ki bu zihniyet, erkegin "yabani" ve kadinin ise "zavalli" ve her iki cinsin de fikren ve ahlaken geri kalmasi ve musluman ulkelerinin de yeryuzunun en az gelismis ulkeleri seklinde yasamalari sonucunu yaratmistir. Ne ilginctir ki bu ulkeler arasinda Islam dinini en koyu ve ozune en sadik sekliyle uygulayanlar ornegin Suudi Arabistan, Yemen, Pakistan, Banglades, vs gibi ulkeler, Turkiye gibi (ya da Arnavutluk ornegi) laiklik esasina yonelen ve kadin-erkek esitligine yer veren ulkelere oranla her bakimdan cok geridirler. Bunlari Misir, Cezayir, Fas gibi Bati etkisiyle din sorunlarina ilimli bir cozum getirmeye calisan ulkelerle dahi kiyaslamak bu konuda fikir edinmeye yeterlidir. (Musluman ulkeler arasinda Turkiye'den sonra pece, carsaf ve cok karili evlilik sistemini kaldiran tek ulke Arnavutluk olmustur. 1829 tarrihli Anayasa, 4 muftuden olusan bir kurula genis yetkiler vermis ve bu kurul soz konusu degisiklikleri yapmistir. Bkz Wayne S. Vucunich 'Islam in the Balkans' (in Religion in the Middle East), Ed. by A.J.Arberry, Cambridge, England 1969, s.243) Seriat ulkelerinin toplumsal gerililiklerinde kadin sorununun dahli buyuktur. Cunku erkegin kiskancligini yatistiracagim ve onu rahata kavusturacagim ve guya ahlakilige dogrultacagim diye toplum nufusunun yarisindan fazlasini olusturan kadin sinifini egitimden ve calisma gucunden uzak tutarlar. Sosyal ve ekonomik gerilikler icerisinde cirpinmalari bundandir; ahlakilige degil fakat ahlak yoksunluguna saplanmalari da bundandir. Ote yandan bu zihniyet erkegi de kucultucu durumlarda tutar. Cunku erkek denilen varlik, karakter bakimindan ne kadar zayif ve kendisini kontrolden ne kadar aciz ve icgudulerine suruklenmede ne kadar bicare olmalidir ki kadini carsafsiz, pecesiz gordugu an kendisini kaybetsin, vahsilessin ve kadina saldirsin ya da kiskancliklarina kapilip kadin icin cinayetler islesin. Sayet erkegin bu ilkelliklerinden ve bu seviyesizliklerinden ancak akdini carsafa sokmakla kurtulacagi dusunuluyorsa, bu herseyden once Tanri'ya ve ayni zamanda insan varliginin kutsalligina hakaret sayilmalidir. Boylesine olumsuz ve insan varligina boylesine guvensiz bir tutuma dayali bir din kurulusunun, kisiyi fikren ve ahlaken gelistirmesi mumkun degildir. Bindortyuz yillik Seriat uygulamasi sunu kanitlamaktadir ki, kadini kapatmakla, erkekten kacirmakla hicbir olumlu sonuca varilamamaktadir. Bilakis, kadini orttukce kisi ilkellesmektedir. (Sena, -1979- 434 ve d) Carsaf ve pece nedir bilmeyen ve kadini "kem gozlerden" gizlemeyen Bati ulkelerinde erkek sokakta yanindan gecen yari ciplak kadina satasmaz, cogunlukla basini cevirip bakmaz bile. Kiskanclik yuzunden suc diye bir sey hemen hemen kalmamistir. Oysaki ahlakiligi ve toplum duzenini saglama bahanesiyle kadina zindan hayati yasatan Seriat ulkelerinde erkek, kadinla yan yana bulundugu an ic gudulerine kapilip kadina saldirmaktan, kiskancligini sondurmek icin olmadik asagiliklara dogrulmaktan kacinmaz. Kadina karsi saldiri ve saygisiz davranislar ve kiskanclik yuzunden islenen cinayetler bakimindan Seriat ulkeleriyle yarisabilecek bir ulke bulmak kolay degildir yeryuzunde. KADININ "KURTULUSUNUN" CARSAF VE PECE KOLELIGINE SON VERMEKLE SAGLANABILECEGI Kahire'de evvelce El-Hadid istasyonu meydaninda dikili iken sonradan Universite avlusuna nakledilen bir heykel vardir ki bir eliyle yuzundeki kara peceyi kaldirip atan ve diger eliyle Sfenks'in basina dayanan modern Misir kadinini canlandirir. Misirli heykeltras Mahmud Muhtar'in guzel anlamli bir yapitidir bu. Heykelin tabanina cakili bir plakada: "Misir'in Kurtulusu" satirlari yazilidir. Bu heykel ve
bu yazi, Misir'in kalkinmasinin ve gelisen dunyaya ayak uydurmasinin ancak kadini ozgurluge kavusturmakla, serbest kilmakla, pece ve carsaf koleliginden kurtarmakla mumkun olabilecegini anlatmaktadir. Bilindigi gibi Sfenks, Misir'in Islam oncesi donemlerdeki muhtesem uygarligini temsil eder. O donemlerde Misirli kadin, imrenilecek bir ozgurluge ve devlet yonetebilecek ustunluge sahip bulundugundan, soz konusu heykel, Seriat belasindan kurtulmanin ve kadina deger vermenin mutlak bir kosul oldugu anlamina gelmektedir. Cunku Seriatin zorladigi giysilerden ve daha dogrusu carsaf felaketinden kurtulmak demek, kadin icin bir bakima "kisilige ve ozgurluge" kavusmak demektir. Kendisini taninmaz hale getiren kiliktan ve bu kiligi Tanri emridir diye zorlayan Seriat baskisindan uzaklasmakla hic kuskusuz bagimsizligina ve insanligina kavusmasi demektir. Kadini kapamakla ve carsafa sarmakla ne sosyal ve ne de ahlaksal gelisme olamayacagini Misirli aydin az cok anlamisa benzer. Nitekim 1950lerde bir Misirli yazar, Halid Muhammed Halid, oldukca cesur sayilacak su satirlari yazmistir: "Gerici yiginlara biz sunu anlatmak isteriz ki kadin ancak haklarini kullanma olanagina sahip bulundugu takdirde deger kazanir ve kendi kendisine sayginlik besler. (Ozgurluge ve bagimsizliga) kavustugu takdirde yok olacagindan endise ettiginiz iffet duygusu, kadinlarinizi boyunduruk altinda tuttugunuz ve haklardan yoksun kildiginiz ve efendilerinin (yani kocalarinin) oyuncagi oldugu fikrine saplandiginiz takdirde zarar gorur. Iffet ve namus duygusunu kadini carsafa tikmakla ve evin dort duvarlari arasina hapsetmekle degil, fakat onun ruhunda nefs duygusunu yaratmakla ve sahsiyetinin haysiyetine saygili olmakla saglayabilirsiniz." (Halid M. Halid (1950), 159. Arapcadan Ingilizceye cevirisi icin bk From Here We Start -1953-, 159) Fakat belirtelim ki kadini umaci kiliklarindan cikarip sosyal yasamlara sokmanin bir uygarlik sorunu oldugu bilincine Misir ve diger bazi musluman ulkeleri Turkiye ornegiyle erismislerdir. (Katibah -1940208-9) Ataturk devrimleri, bu alanda da Islam dunyasina rehberlik etmistir. Ilginc olan sudur ki bu devrimler Turk kadinini, eski Turk geleneklerine yoneltmek amacina dayanir. Bu gelenekler arasinda kadini kapamak ve erkekten kacirmak ve carsafa sarmak gibi ilkellikler yer almamistir. Muhammed'in yerlestirdigi hukumlere ve ornegin kocasi "evde yokken kadinin hic kimseye (velev ki akrabasi olsun) kapi acmamasi gerekir" seklindeki emirlere karsilik Dede Korkut'un dile getirdigi su asil Turk gelenegi bunun en guzel kanitlarindan biridir: "Eve bir konuk gelse ve er adam evde olmasa, ol (karisi) onu yedirir, icirir, agirlar, azizler (ve) gonderir." (Turk Dil Dergisi-1974- sayi 268 s 326) Ibn Batuta'nin "Seyahatname" adli yapitinda tanimladigi Turk kadininin uygar yasami bir baska ornektir ki daha onceki bolumlerde deginilmisti. Kadini ozgurluge ve esitlige sahip bir varlik seklinde degerlendiren eski Turk gelenegi, Turklerin Islami kabul etmeleriyle giderek zayiflamis olmakla beraber tamamen yok olmus degildir. Turk kadini carsafa sokulmus olma durumlarina karsi icin icin tiksinti beslerken, ozgurlugune, giyim ve kusam uygarligina daima ozlem duymustur. Eski Turk geleneklerine en fazla bagli kalabilen kuruluslarda ve ornegin orduda (ve kentlerden uzak koylerde) bunun boyle oldugu gorulmustur. Ataturk devrimlerinden cok once, daha Osmanli doneminde Kahire, Beyrut, Bagdat ve Sam, hatta daha kucuk yerlerde gorevli bulunan Turk subay eslerinin uygar yasamlari Arap toplumlarini daima etkilemis, kadin sorunlari konusunda uyandirmaya baslamistir. Arap yazarlarindan ogrenmekteyiz ki bu subaylarin "beyaz tenli, mavi gozlu eslerinin", sigara tutturerek, kahve icerek ve modern giysilerle son derece zarif ve "efsunkar" tavirlarla olusturduklari "sosyetik" yasamlar Arapin gozunde ruya alemleri yaratirdi. (Arsel, Arap Milliyetciligi ve Turkler, 1977 s 190 ve d.) Yine bir baska Arap yazarinin bildirdigine gore hemen her Arap insaninin gonlunde bir Turk kadini yatardi. (Katibah, 209) Arap ulkelerinde kadin haklari icin girisilen cabalarin temelinde bu etkilerin yattigi inkar edilemez. Nitekim bir Arap yazar soyle der: "(Turk kadininin bu)etkisi aslinda carsaf ve peceden kurtulmaya dogru en buyuk bir adim olmustur. Musluman kadinin kurtulus savasimi ile ilgili olaylarin tarihcesi anlatilirken, Istanbul'dan, Edirne'den, Izmir'den...(bu Arap ulkelerine) gelen Turk subaylarinin (erkekten kacinmak nedir bilmeyen ve herkesin onunde sigara tutturen ve bacak bacak ustune atip kahve kopurten davranisli) eslerine, ya da kiz kardeslerine ya da diger kadin akrabalarina, Arap dunyasindaki kadin haklari davasinin onculeri olarak serefli bir mevki tanimak gerekir" (Katibah, 210) Subay esleri kadar ayni uygar yasamlara sahip Turk kadin ogretmenlerin de etkisini unutmamak gerekir. Gerek Cemal Pasa'nin ve gerek Beyrut valisi Azmi Bey'in Beyrut'a getirttikleri kadin ogretmenler, Arap yasamlarina uygarlik havasi saglayan orneklerdendir. Halide Edip'lerin, ya da Nigar hanimalrin ve benzerlerinin Arap ulkelerine yaptiklari ziyaretler, Arap yoneticileri ve Arap aydinlari uzerinde unutulmaz izler birakmistir. Bir Arap tarihcisi, Muhammed
Cemil Beyhum, Turk kadininin yarattigi bu etkiye deginirken ayni zamanda gerici Arap cevrelerin davranislarini da sergiler. Gercek odur ki Turk dusmanligi ile sisirilmis bu cevreler Turk kadininin bu tur yasamlarini Islam'a karsi "kufur" olarak tanimlamislardir. Ornegin Urdun Krali Huseyin 9 Eylul 1919'da yayinladigi bir bildiride, Arap'in Turk yonetimine karsi ayaklanmasinin nedenlerinden birinin bu oldugunu, ve cunku Suriye Valisi Cemal Pasa'nin kadinlar icin kongreler tertip ettirdigini, bu kongrelerde kadinlarin erkeklerle birlikte ayni salonda oturup konustuklarini, bazi kadinlarin bu toplantilar sirasinda erkekler onunde siirler okuyup demecler verdigini ve toplantinin seref mevkiine getirildiklerini; oysa ki butun bunlarin Islam dinine ve Arap geleneklerine ters davranis icerisinde bulundugunu ve bu nedenle Turklere karsi ayaklanmanin dinsel bir gorev oldugunu belirtmistir. (Arsel, Arap Milliyetciligi ve Turkler, 191, not 187) Ote yandan carsaf ve pece gibi Islami giysilere karsi nefret, Osmanli toplumunun en muhafazakar sanilan varlikli ve mevkii sahibi ailelerin kadinlarina da yayilmisti. Ancak ne var ki koyu taassubun olusturdugu korku icerisinde bu nefret duygularini ortaya vuran gorulmezdi. Bu ortamdan uzaklasip yabanci diyarlara goc edebilenler ve duygularini aciklama serbestisine kavusanlar hakli olarak hicnlarini cikarma firsatini ararlardi. Selma Ekrem adindaki bir genc kizimizin 1930 yilinda Amerika'da yayinladigi bir kitap ilginc orneklerden biridir. Cocukluk doneminin anilariyla dolu bu kitabinda kendisinden birkac yas buyuk ablasina ilk kez carsaf giydirilmesi olayini anlatirken duydugu uzuntu nakledilmeye deger: "...Ablama giydirilen (kara) carsaf, basini ve kollarini (ve her tarafini)kavrayan bir pelerin ve ayak bileklerine kadar inen bir eteklik seklinde kalin siyah ipek kumastan yapilmis bir seydi. Yuzune de kalin bir pece gecirilmisti... (Onu bu halde gorunce) salonda bulunan kalabalik gozlerimin onunden silindui ve karsimda bambaska bir kiliga burunmus bir abla belirdi. Bana simdi tamamiyla yabanci bu bohcanin kapkara ortuleri, beni (adeta) golge gibi sardi; tipki tum hayatimi pencesi arasina alip dev gibi buyuyen bir golgeydi bu... Hiddet ve dehset icerisinde tas kesildigimi hissettim. Ablami kara bir carsaf icerisinde zindana tikilmis gormek istemezdim... (Diyebilirim ki) carsaf (korkusu) benim yasantima iste boylece, pek zalim bir sekilde girmis oldu ve o andan itibaren (bu olumsuz etkisiyle) cocuklugum boyunca belli edecek sekilde zihnimin icine coreklendi. Bu (tiksinti verici) dusunceyi kafamdan cikarmam mumkun degildi. (Carsafa sokulma dusuncesi) oldurucu bir dusunce olarak o ana kadar tanik oldugum her turlu korkudan cok daha korkunc bir nitelik tasimaktaydi. Milyonlarca kadin bunu, benden once giymisti. Gozlerimin onune, kalin kara carsafa burunmus, yuzlerikapali, hep bu kadinlar gelir oldu. Kara bohcalar seklindeki bu milyonlarin (bilincsiz) teslimiyeti beni nefessiz birakmaya yeterliydi. Ustume buyuk bir firtinanin coktugunu duyar oldum; fakat basimi azimle dolu olarak kaldirip bu firtinaya karsi savasmaya ve beni saran bu golgeyi yirtmaya hazirdim. (Kara bohcalara sarili) milyonlarca insan bana gulebilir; benimle alay edebilir, beni kucuk gorebilir (beni dinsiz bilebilirdi); fakat ben (her ne olursa olsun) bir bohca haline girmeyecektim. Ben yasamim boyunca temiz havayi ve ruzgari yuzumde hissetmek istiyordum. Ruh cokerten bu kara agil beni pencesine alamayacakti. Ne demekti dinsel emirler ya da benim buyuklerimin emir denen sozleri? Gencligimin verdigi pervasizlikla butun bunlara karsi direnecektim." (Selma Ekrem, Unveiled; The Autobiography of a Turkish Girl, New York 1930, 1780180) Ve iste Turk kadinina bu guzel ozlemi gerceklestirme firsatini Ataturk devrimleri verecektir. Bu devrimleri bazi musluman ulkeler, ornegin Afganistan izlemek isteyecek fakat Seriatcinin melaneti ve tepkisiyle cabuk vazgececektir. (Afganistan krali 1927 yilinda, Ataturk'u takliden pece ve carsafi yasaklamistir. Kraliyet ailesine mensup bazi prensesler, halka ornek olmak icin sokaga carsafsiz ve pecesiz cikmaga baslamislar, fakat din adamlari bu davranisi 'gavurluk' ilan ederek halki isyana cagirmislardir.) Bu devrimleri tek basina surduren Turk toplumu ise, Ataturk'un olumunden az sonra kafasini kaldirmaya calisan yedi basli yilaninin zehiriyle sendelemeye baslayacak ve o eski felaket vadisine dogrulacak ve ilk is olarak kadini carsafa sokma yollarini arayacaktir. (Kaynak:Ilhan Arsel, Seriat ve Kadin, 9. Baski, Istanbul 1991, s. 255-279) Aralk 2000'de, islamclar arasnda yeni bir tarma balad. slamiyette kadnn ad durumunun sergilenmesinden rahatsz olan baz Islamclar, zellikle kadnlarn Islamiyeti sorgulayarak islamdan kamalarn engellemek iin, zellikle Islamclarn en nemli istismar konusu olan "rtnme" hakknda dierlerine ters gelen grler ne srmeye baladlar. rtnme konusunda dierlerine aykr fikirler ne srenlerden Prof.Dr. Zekeriya Beyaz'n bu konudaki dnceleri iin aadaki yazy okuyunuz.
lahiyat Profesr diyor ki: "Baryorum, Kuran kadna vcudunuzu rtn demiyor "
Prof. Dr. Zekeriya Beyaz imam, vaiz ve mft olarak alt. Sosyoloji dalnda yksek lisans ve doktora yapt. Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi Dekan. Bir laf etti, ortalk birbirine girdi. Hem TV ekrannda hem de
Islam Ve Giyim Kuam - Barts Sorununa Dini zm adl kitabnda, Kuran'da rtnmeyle ilgili hkm olmadn syledi. Beyaz, Nur Suresi'ni ve bu surenin iniine neden olan zina iftiras hikayesini anlatt. Prof.Dr. Zekeriya Beyaz, kitabnda, giyimle ilgili yle diyor: slam giyim-kuam gzel ahlakl olmak ile birlikte dnlmtr. Kuran- Kerim'den nce hristiyanlarda bir ruhbanlk inanc vard. Buna gre dnya zevklerinden, dnya gzelliklerinden uzak olmak esast. slamiyet bunu kaldrd. Kuran- Kerim diyor ki,Allah'n ziynetlerini, ssleri kim haram kld. Ssler ziynetler, gzel giyinme haram deil' Yce Allah hadislerinde, kullarna vermi olduu nimeti, onlarn zerinde grmekten honut olduunu gsteriyor. Mslman erkek ve kadnlar gzel, temiz ve lks giyinmek durumunda. Dnyadaki btn ziynetler, nimetler ncelikle mslmanlaradr. Hanmlar diiliini deil, kiiliini ne karmaldr. Gzel, asil ve mzeyyen, ssl alml olmaldr. Hicretin 6'nc ylnda beni Mustalk kabilesine kar bir sefer dzenlendi. Hz. Peygamber ei Hz. Aye'yi de beraberinde gtrmt. Seferden dnte, Medine'ye yakn bir yerde konakland. Hz. Aye, tabii ihtiyacn gidermek zere birlikten uzaklat. Geri dnnde boynundaki ziynetini, gerdanln drdn farketti. htiyacn giderdii yere gitti. Aramaya balad. Orada oyaland. Geri dndnde kafilenin gittiini grd. Orada oturdu bekledi. nk, o zaman kaybolanlar oturduu yerde beklerdi. Derken, uyudu kald. Bir sre sonra ordunun arts Safvan bin Muattl geldi. Hz. Aye'yi grd, kendi devesine bindirdi. Orduya ancak sabahleyin ortalk aydnlanca ulaabildiler. Kt niyetli mnafklar, Safvan ile Aye geceyi birlikte geirdiler diye iftira ettiler. Hz. Peygamber, zntsnden gnlerce dar kmad. Hz. Aye hastaland ve baba evine gitti, orada kalmaya balad. Safvan bir iir ile kendisini sulayan air Hassan' kl ile vurup, yaralad. Hazrec ve Evs kabileleleri az kalsn savaa giriyorlard. Hz.Peygamber yattrd.Hz. Peygamber, sahabelerin ileri gelenlerine konu hakknda grlerini sordu. Hepsi konunun bir iftira olduunu sylediler. Yalnz Hz. Ali, Hz.Peygamber'e Hz. Aye'yi boamasn ima eden tavsiyede bulundu. Kitaba kelime soktular 30 gn sonra Nur Suresi indi. Nur Suresi, iddialarn bir iftira olduunu anlatyor. Ayrca, ziyneti, gerdanl yitirme konusu da dahil olmak zere birok meseleyi akla kavuturuyor. 30 ve 31'inci ayetler nceki ayetlerle birlikte bir btnlk iinde sorunlara zm getiriyor. Ayet diyor ki, rtnz veya brtnz - iki anlama da gelir- gs deil, bu yakalarn zerine rtn, ziynetinizi kapatsn, gerdanl kapatsn, kimse grmesin. Ancak bu ziynetlerinizden grnenler mstesna yzk gibi kpe gibi. Bunun dnda ziynetlerinizi gstermeyin. Nur Suresi 30 ve 31'inci ayetlerin tesettrle ilgisi olmad halde, daha nceki ayetlerden ve iftira olayndan bamsz gibi ele alnyor ve kelimelerin anlamlar kaydrlarak yanl yorum yaplyor. Ziynetinizi, yani gerdanlnz rtn anlam yanna 'yerleri' kelimesini ilave ettiler. Allah'n kitabna bir parantez iinde soktular. Sokunca da 'ziynet yeri' oldu. Bylece de 'ziynet yerini rtn' dendi. O zaman da ziynet yeri, ne oldu? Ba, bedeni oldu. Halbuki kastedilen tamamen ziynet, gerdanlk, taklar, altn ve gmt. Bu ayette ba kelimesi hi yok. rtnn ziyneti rtmesi sz konusu. (Not: Bu aklama ile bir ilahiyat profesr bile Kuran'n deitirildiini kabul etmi oluyor.) Gsleri ak mslman kadnlar Prof. Dr. Zekeriya Beyaz'n, Haziran aynda yaynlanan 'slam ve giyim kuam' adl kitabndaki izimler byk grlt kopard. Gsleri ak, mini etekli, iki mslman kadn cariye iziminin altnda 'Mslman cariye hanm, toplum iinde bu kyafetle gezer ve namazn bu halde klabilir' yazs tepkilere neden oldu. Prof. Beyaz bu konuda yle dedi: "Hanefi, afii ve Hanbeli mezheplerine mensup mslman cariyeler, diz ile gbek arasn rterlerdi. Bu kyafetlerle namaz klar, arda pazarda dolarlard. Maliki mezhebine gre ise sadece n ve arka edep yerleri rter, yani bir mayo giyerek namaz klar, dolarlard. Eer Kuran'da kadnlarn ba, kol ve ura buralar yle rtnmeli, byle rtnmeli diye bir hkm olsayd, bu tip mezhepler byle hkm verir miydi? Bugn normal mslman hanm byle namaz klamaz. Kadnlarn namaz kyafetlerinde ayn zamanda ritellik vardr. Bugnk hanmlar da zaten cariye deildir. Bu kyafetle namaz klmay tavsiye etmem sz konusu deil slamiyetin ilk dnemlerinde sava esirleri cariye kabul edilirdi. Bunlar mslman olduklar halde o vasflar devam ederdi. Kuran'da kadnlarn sa ba rtlecek diye kesin ayet varsa, mezhep imamlar, mslman olan bu cariyelere neden o ayetleri uygulamadlar. Hr hanmlarn bann bask altna alnmasnn sebebi ise ok
slamiyet Gerekleri
409
evlilik ve cariyelerle nikahsz yaamadr. Evin beyi cariyelerle nikahsz yaarken, hanmnn, bakasna giderek kendisinden cinsel intikam alaca korkusu ile ban rttrerek cinsel intikam almaktadr. Burada srarla altn izdiimiz ey, rfe ballk, halkn kabulne bal olmann esas olduudur. Arap rf ve adeti yleydi. Mslman bayanlar evlerde tuvalet olmad iin bu ihtiyalarn ehrin dnda hurmalkta geceleyin giderirlerdi. Cinsel tacize urarlard. Hz. Peygamberimiz bu cinsel tacizi yapan saldrganlar buldu. Onlar da, Biz bunlar cariye sanyorduk dedi. Onun zerine, Ahzab Suresi'nin 59'nci ayeti geldi. Ayette; Mslman hanmlar def-i hacet iin dar knca bir araf yani cilbas gibi batan aa rtsnler ki, tannsnlar. Cariye olmad anlalsn. Tacize uramasnlar deniyor. imdi, ne cariye, ne de byle taciz var. Kimsenin rtnmeye ihtiyac yok. Kuran'da byle rtneceine dair ak, kesin bir ayet yoktur. Baryorum. Bunun yokluunun en ak belgesi cariyelerin kyafetidir. Ben bunu 35 sene nce rendim. Oysa, vaazlarda, ' bir kadnn sann bir teli gzkrse 1000 sene cehennemde yanar' deniliyordu. Bunu grnce anama ok acdm. 60 yandayd, cehennemde yanacakt. Ancak, islam hukuku kitaplarn okuyunca byle olmadn grdm. syan ettim. Bu kitaplarda tarif edilen cariye kyafetini gn gelecek, islam kitaplarnda yaynlayacam dedim."
Kart grler
Ali Eren (Akit yazar): Cariye meselesini ele alp, oradan hr kadnlarn kyafetlerini rnek gstermeye allyor. Zekeriya Bey, kt niyetle yapmamtr. Bu kyafetlerle gsn de aabilir diyerek, cemaati fazlalatrmak istiyor, herhalde. Atatrk bile, Elmall Muhammed Hamdi Yazar'a Kuran'n tefsirini hazrlatt. Devlet paras ile hazrlanan Kuran da, Ve bartlerini yakalarnn zerine vursunlar, balarn, salarn, kulaklarn boyunlarn gerdanlarn sinelerini ak tutmayp, bu suretle smsk rtsnler diyor. Niin byle syleniyor. nk, Hz.Peygamberimiz zamannda da barts vard. Ba zerine alp, arkaya atlyordu. Gerdanlar grnyordu. Bunun iin, bart kullanlp, bunu yaka zerine vurmalar, n taraflarn kapatmalar istendi. smail Nacar (slamc yazar): Klasik tefsirler, meallerin tamamnda, ki buna Nur suresi 31'inci ayet de dahil, mmin kadnlarn baklarn yere indirip, cinsiyet organlarn, rzlarn korumalar, ziynetlerini, grnen ksmlar mstesna amasnlar gr hakim. rtleri, bartlerini gs yrtmalarnn zerinde bulundursunlar. lmi hakikati teslim etmek lazm. slam'da Kuran'da barts gerei var. steyen rter, isteyen rtmez. Laf uzatmaya dolandrmaya gerek yok. Emine enlikolu (slamc yazar): Kuran'da sa teli falan gemez. Ama bu konuda ayet var. En nemlisi de Nur Suresi'nin 60'nc ayeti. Tesettr iin mthi delildir. Burada diyor ki, ok yallar iin deniliyor. Kadnlar d tesettrlerini brakarak, rterek sokaa kabilir. Yani, d kyafetlerini rtnmeden sokaa kabilir. Alah'n kullarna tavsiyesi bu. Buradan hareketle 'genler tesettrsz kmamal' diyor. Ahzab Suresi 59'uncu ayet var. Kendisi, hanm, kzn rtmez, inanmyorsa inanmaz, bu kimseyi ilgilendirmez. Ama, Kuran'da byle bir ayet yok demek, bir milleti zehirlemektir. Aye Sucu (Diyanet leri Bakanl Kadn Kollar Bakan) Barts meselesinde bilim adamlar, ilahiyatlar iki farkl bak asndalar. Bir taraf, 'Barts farz' diyor, dier taraf buna katlmyor. Bilimsel grtr. Her ikisine sayg duyarm. Sosyal bilimlerde kesin gr yok. Bugnn dorusu, yarn yanl olabilir. Barts ile ilgili konularda farkl grler ortaya atlabilir. lmi sonuta, islamda siyah ve beyaz olarak meselelere baklmasna karym, arada gri ve tonlar var. Kaynak: Hrriyet, 09.12.2000
TOPLUMSAL YAAMDA OSMANLI KADINI

XX. yuzyilin baslarina kadar kadinin Osmanli toplumunda - ozellikle kentsel toplumda - silik bir yeri vardi. Toplum yapisi, giderek daha belirgin bicimde cinslerin ayriligi uzerine oturuyordu. Oyle ki iki ayri dunya soz konusuydu. Her seyden once erkegin dunyasi kamusaldi, kadinin dunyasiysa ozeldi, mahremdi ve ailenin icinde yer aliyordu. Hemen tumuyle eve kapatilip carsaf giymeye mahkm edilen kadin, kucultulmus bir evrenin icine sikistirilmisti. Bu nedenle de, onun toplumsal yasamdaki rolu onemli olcude sinirlanmisti.
slamiyet Gerekleri
410
Kuran'da, yalnizca, peygamberin karilarina zorunlu kilinan carsafi simgeleyen sozcuk, hicab'dir (458). Ne var ki, carsaf giyme deti zamanla ozgur konumdaki tum Musluman kadinlara yayildi. slamligin yayilmasiyla da Arabistan'da ve tum Dr-ul-slam'da (459) kendini kabul ettirdi. Osmanli mparatorlugu'nda carsaf giyme deti kent kadinlarinin tumunce benimsenmis, kirsal alan kadinlari ise cok daha dusuk bir olcude bu deti izlemistir. Aile yasamina ayirdigimiz bolumde belirtilen nedenlerden dolayi, burada kirsal kesim kadinlarini ele almayacagiz. Kentlerde devlet, kararnameler ve polis onlemleriyle kadinlari carsaf giymeye zorunlu tutuyor, bu alanda bazen isi carsafin bicimini ve kalinligini belirtmeye kadar bile vardirabiliyordu (460). Kadinlar, yasanin ongordugu cezalardan kurtulmak icin carsaf giymek zorundaydi. Bununla da yetinilmeyerek, kadinin ev disina cikislarini duzenlemek icin ardi ardina fermanlar cikariliyordu (461). Ancak, bunca sik yinelenmelere bakilirsa,yalnizca baskenti ilgilendiren bu kararlara her zaman uyulmadigi gibi yasaklamalarin da kati bicimde uygulanmadigi dusunulebilir. Tanzimat doneminde bu onlemlerde belli bir gevseme gorulmekle birlikte, yetkili makamlar, ramazan sirasinda eski kararlarin buyruk ve yasaklamalarini animsatmayi bir gorev biliyorlardi. 1867'de gazeteler asagidaki duyuruyu yayimliyordu: "Kadinlar yalniz ve ancak Sultan Ahmet, Laleli ve Sehzadebasi camilerine gidebilecek, bunlar disinda hicbir buyuk camiye gidemeyecektir; namaz sirasinda bu camilerde yalnizca ve yalnizca hizmetliler bulunabilecek, hicbir erkek iceri alinmayacaktir. Kadinlar, bir iftar cagrisi icin bir yerden bir yere giderken, kalabalik yerlerde durmaksizin ve orada burada gezinirken, vakit yitirmeksizin onlerine bakarak yuruyeceklerdir'' (462). lgintir ki bu donemde erkekler de hizaya cagrilmis, kendilerinden, kadinlara karsi gerektigi gibi davranmalari istenmistir (463). Abdulhamit'in saltanati ile birlikte kadinin dis yasami yeniden siki bicimde duzenlenmistir (464). Levant Herald gazetesinde cikan su haber bu gelismeye taniklik etmektedir: ''Majesteleri Sultan'in buyrugu ve Seyhulislam'in talebi uzerine, Danistay'in olurunu alan cisleri Bakanligi, Musluman kadinlarin giyecekleri giysilerin niteligini ve nasil hareket etmeleri gerektigini belirleyen kurallar koymustur. Genel yerlerde ve islek caddelerde gorunmek ve ziyaretler yapmak Musluman kadinlara yasaklanmistir. Polis memurlari en buyuk uyanikligi gostermeye ve kurallarda ongoruldugunden daha ince bir carsaf giymeye curet eden bir kadin gorur gormez, tutanak tutmaya cagrilmislardir. Tutanak, kurallara karsi gelen kadinin adini ve kurallari cignemenin tum ayrintilarini icerecektir; tutanak cisleri Bakanligina ve Polis Mudurlugu'ne iletilecektir. Bundan baska Musluman kadinlara arabayla ya da yaya olarak Beyazit, Sehzadebasi ve Aksaray semtlerine gitmek, oralarda gezinmek, Kapalicarsi'ya girmek ve dukknlara girip oturmak yasak edilmistir. Bu kurallarin cignenmesi halinde, karsi gelenler, ceza yasasinin 254. maddesi uyarinca kovusturulacaktir, kullanilan arabanin surucusu de kadin gibi cezalandirilacaktir. Bunlara ek olarak, Musluman kadinlarin genel yerlerde gruplar halinde toplanmalari kesinlikle yasaklanmistir. Bu tur bir grubu goren polis, kadinlara dagilmalarini emretmekle yukumludur. Bu dagilma cagrisi, gruptaki en yasli kadina, yanindaki obur kadinlara yoneltilecektir. (Tuzugun son bolumu, erkeklerin genel yerlerde kadinlara karsi nasil davranmalari gerektigine iliskindir). Herhangi bir erkek bir kadina laf atar ya da isaret ederse, ceza yasasinin 202. maddesi uyarinca cezalandirilacaktir." (465) Bununla birlikte, polisin yetkilerine karsin, ozellikle giyim kusam alaninda detler gevsemeye baslamisti. Bu konuda Lois Rambert sunlari yazmaktadir: ''Musluman kadinlarin oldum olasi giydikleri ferace ve carsafin bicimi, sonuc olarak, oylesine degismis bulunuiyor ki, bunlarin harem gelenekleriyle bagdasmasi zordur. Entariye benzeyen carsaflar, kolsuz olarak dikilen feraceler iyi ahlak kurallarina uygun olmayan bir model uzerine bicilmektedir. Ve basortulerle yemeniler, saclari oldugu gibi gosterecek kadar incedir. Kimi kadinlar, isi askerler gibi ceket ve manto giymeye kadar vardirmaktadirlar. Carsaf giyme cagindaki genc kizlar, slamin yasaklarina aykiri urbalar icinde apacik gezip dolasmaktadirlar. Bunun uzun sure hosgorulemeyecegi belliydi. Nitekim bir Padisah iradesi, kadinlara, dinin ilkelerine uygun bicimde giyinmelerini buyurmustur. Bu iradeyle, buyruklara karsi gelecek kadin ve kizlarla birlikte kocalarin da, ana ve babalarin da sert bicimde kovusturulacaklari'' duyuruluyordu (466). Ne var ki, su anlamli satirlardan da anlasilacagi gibi, hicbir 'baski' kr etmiyordu. 1894 tarihli bir ticaret yilligi, stanbul'da Avrupa giysileri satan ''Galata Tring'' Beyoglu'nda ''Le Bon March'' ve ''Meyer'', Bahcekapi'da ''Orozdibak'' gibi yabancilarin ve ''Mustafa Samli'' ''Macit Mehmet Karakas'', ''Selanik Bonmarsesi'', ''Sisman Yanko'' gibi Turk uyruklularin bircok magazasi bulundugunu
gostermektedir. Ozellikle bu sonuncularin musterisi Turk kadinlariydi. En azindan sunu kabul etmek gerekirdi ki, salon yasaminda Avrupa modasina gore yasayan bir sinif dogmustu. Bu isletmeler krli is yaptiklarina gore, bu sinif oldukca onemli boyutlardaydi (467). Aslinda kadinlar, sokaktaki giyim kusamini duzenlemeye yonelik devlet mudahalelerine da acikca karsi cikmaya baslamislardi. Ornegin Rasime Hanim, yayinladigi bir yazida soyle diyordu: ''Gercek durustluk ve gercek ahlak, kamuoyunu kadinlarin evde kalmasini, oradan disari cikmamasini, cikinca da dikkatle ortunmesini istemeye yoneltmemeli, asil kurtarici ve aydinlatici dusuncelere hizmet etmelidir." (468) Boylece, sarayin, ulemanin ve kamuoyunun bir bolumunun bicimciligine karsin, Abdulhamit donemi kadinin toplumsal yasama katilimi dogrultusunda, belli bir gelisme gostermistir. Oriyantalist ve Turkolog A. Vambery bu gelismeyi dogrulamaktadir: ''Karanlikciligin bulvarlari olan haremlerin kadinlari da onemli olcude degisti. Evet! Yineliyorum, Turkiye'de kadinlarin guncel yasami, bana kalirsa su son 40 yil icinde tumuyle donusmus bulunmaktadir.'' (469) Belli bir iyimserligi dile getiren bu sozler, baskentin kadin nufusunun butununu degil, fakat onun varlikli ve gelismis bolumunu ilgilendirmekteydi. Gene de belli, hissedilir bir degisikligin kendini kabul ettirdigi bir gercektir. Mesrutiyet doneminde bu degisiklik daha da yogunlasarak ilerleyecekti. 1908 devrimi, carsaf giyme detine karsi ilk kez ciddi gediklerin acilmasina neden oldu. Nitekim, carsaflarini boyunlarina saran ve Avrupa modasina gore giyinen kadinlar ve genc kizlar, bazen ufak tefek olaylarin cikmasina yol acsalar da stanbul basta olmak uzere bazi kentlerin caddelerinde gosteriler duzenlediler (470). 1912'de, Yunanlilarin isgal ettigi Selanik'ten gelen binlerce gocmen 'donme' belli slam geleneklerinden oldukca uzakta bulundugu icin, Avrupa modasina oykunmesini daha da belirgin bir bicimde yogunlastirmistir (471). Birinci Dunya Savasi'yla birlikte, carsaftan kurtulma hareketi yeni boyutlar kazandi. Calismak durumunda kalan Turk kadini artik daha pratik bicimde giyinmeye basladi. Carsaf ile pecenin yerini cene altinda dugumlenen basortusu aldi. Bu donusume kuskusuz tepkiler olmuyor degildi. 1908'de cikarilan polis emirnameleri, kadinlara, carsaf ve uygun kadin giysileri giymek zorunda olduklarini animsatiyordu. 1910'dan itibaren hukumetin tutumu, yukarida da gordugumuz gibi smail Gaspirali'nin tepki ve ofkesini uyandiracak derecede sertlesti. 1917 Eylul'unde polis stanbul duvarlarina su duyuruyu astirdi: ''Son aylarda baskent sokaklarinda utanc verici modalar gorulmektedir. Tum Musluman kadinlari eteklerini uzatmaya, korse giymekten sakinmaya ve kalin bir carsaf giymeye cagrilmaktadir. Bu emirnamenin buyruklarina uymalari icin onlara azami iki gun sure taninmistir." Ne var ki zaman degismisti. Bu afis canli bir ajitasyona yol acti. Ust duzey yoneticileri duruma elkoyarak bazi polis memurlarinin yersiz gayretkesliklerini kinamak zorunda kaldilar. Baskent stanbul'un duvarlarina bu kez de soyle afisler asildi: ''Genel mudurluk, yasli geri kafali kadinlarin bir alt gorevliyi kandirarak, Musluman kadinlarin eski modaya geri donmelerini emreden bir duyuru yayinlatmis olmasindan muteessirdir. Bundan onceki emirnamenin gecersiz oldugu duyurulur'' (472). Giyim kusamda, ev icinde daha az baski altinda bulunan kadin, ev disina cikislarinda da, bazi yeni ozgurlukleri kullanmaya baslayacaktir. Ancak stanbul'da yeni yeni islemeye baslayan tramvay ve vapurlarda, hl kadinlar icin ayrilmis ozel bolumler vardi. Ornegin Bogaz'dan karsiya gecen ya da stanbul'u Adalar'a baglayan bir vapura bir cift bindigi zaman kadinlara ayrilmis olan guverte salonlarina gitmek uzere kadin, esinin kolundan ayriliyor ve kocasina ancak yolun sonunda vapurdan inerken donebiliyordu. Ancak daha sonralari, guvertede eslerin birlikte seyahat etmelerine musaade edilecektir (473). Bununla birlikte kocalarinin yaninda sokaga cikan, onlarla birlikte tiyatroya ya da benzeri gosterilere, eglence yerlerine giden kadinlar tek tuk gorulmeye baslamisti. Ozellikle Basbakan Fuat Pasa'nin, karisiyla birlikte Tokatliyan Oteli'nin kahvesinde bir masaya oturmasi olay olmus, uzerinde cok yorum
slamiyet Gerekleri
412
yapilmisti (474). 1917'de, ustelik carsaf da giymis olan karisiyla Buyukada'da bir otelin salonunda bulunan bir adam, buradan kovulmustur (475). Gene bu donemde, ilk kez bir Turk kadini, tiyatro sahnesine cikti. O zamana dek kadin rollerine, aksanlari duzgun olan Ermeni kadinlar cikiyordu. 1918'de stanbul Darul-Bedayi'ine staj icin birkac Turk kizi kabul edildi. bunlardan Jale takma adiyla Afife Hanim 1920'de Kadikoy Tiyatrosu'nda oynanan bir piyeste rol aldi. Bu girisim Musluman ahlakina aykiri bulundugundan, Afife Hanim mahkemeye verildi. Tiyatronun cok etkili adamlari araya girerek yargilanmadan ancak kurtuldu. Afife Hanim 1921'de sahneye yeniden cikti, cok da basarili oldu, ne var ki Sehremaneti'nden gelen bir emir, sahneye cikmasini yasakladi. Bir Musluman kadini sahnede gosteri yapamazdi. Nitekim Kemalist doneme kadar Dar-ul Bedayi, Musluman hicbir kadina rol vermedi (476). Mesrutiyet donemi, ayni zamanda Osmanli mparatorlugu'nda kadin derneklerinin dogusuna da tanik olmustur. lk kadin dernekleri -Bati'da oldugu gibi- hayirsever amaclarla kurulmus ve yetkin kadinlarca yonetilmislerdir. Bu derneklerin en eskisi, 1908'de Fatma Aliye'nin kurdugu Cemiyet-i mdadiye'dir. Dernegin baslica amaci, yardim ve ozellikle Rumeli cephesinde savasan askerlere kislik giysi saglamakti (477). 1912'de Besim Omer Pasa'nin destegiyle, Hilal-i Ahmer Hanimlar Merkezi kuruldu (478). Ancak derneklerde orgutlenmeden once Turk kadinlari, 1874'te kurulan ve 1908'de Kizilay'i doguracak olan Malul ve Hasta Askerlere Yardim Cemiyeti'nin de uyesiydiler. Hilal-i Ahmer Hanimlar Merkezi'nin baslica gorevi, Balkanlardan gelen gocmenlere ve savas yetimlerine yardim etmekti. Burada dul ve yetimler korunuyor, egitiliyor, kendilerine is saglaniyordu. Bunlar arasinda Esirgeme Dernegi, Nezihe Muhittin'in kurdugu Donanma Cemiyeti Hanimlar Subesi vb. dernekler, bu donemde ayni amaclar icin kurulmustur (479). 1913'te Nuriye Ulviye'nin kurdugu Kadinlar Dunyasi adli bir de yayin organi olan Mudafaa-i Hukuk-u Nisvan Dernegi gibi kadin haklarini savunmak, ya da 1909'da Halide Edip (Adivar)'in kurdugu Tal-i Nisvan gibi kadinlara toplumsal yasamda uyum saglamada yardim etmek gibi amaclarla kurulmus daha pek cok kadin dernegi vardi. Bunlardan, Mudafaa-i Hukuk-u Nisvan pek cok konuda kamuya, acik tavirlar almakta tereddut etmedi. Ornegin, Telefon Kumpanyasi'nin kadin isci almayi reddetmesi karsisinda basarili bir savasim verdi, gene, kadin oldugu icin ucaga alinmayan Belkis Hanim'in sorununu ictenlikle destekledi. Tal-i Nisvan'a gelince, erkek ve kadinlarin katilimiyla tartismali oturumlar, konferanslar duzenleyen ilk derneklerdendi. (480) Nihayet, Osmanli mparatorlugu'nca imzalanan Birakisma da, yurtsever amacli pek cok kadin derneklerinin kurulmasina yol acmistir. Bunlara daha ilerde deginecegiz. Konuyu toparlamak icin diyebiliriz ki, Birinci Dunya Savasi'ndaki yenilgi, slamcilarin etkisini guclendirmistir. Onlara, kadinin toplumsal yasamda edinmeye basladigi yeri daraltmaya yonelik etkin bicimde mudahale etme olanaklari saglamistir. Sadece en tutucu egilimlerin temsilcisi olanlar degil, pek cok gazete, degerlerdeki gevseme ve cozulmeyi kinamaya koyulmustur (481). ''Din'', diyordu Vakit, ''ahlakin en saglam desteklerinden biridir. Dinsel cahillik gibi, dine karsi kayitsizlik da, Osmanli mparatorlugu'nun gecirmekte oldugu bu degerler bunalimindan genis olcude sorumlu tutulmalidir" (482). ste Seyhulislam, bu bunalima care bulmali ve kamu ahlakinin kalkindirilmasi icin ozel bir komisyon kurulmaliydi (483). Falih Rfk Atay'in ankaya IV adl kitabnda Osmanl'da kadn, aile yaam ve gnlk hayat u ekilde zetleniyor: "Padiah ayn zamanda halifedir. Hkmette padiahn sadrazam varsa, halifenin de eyhlislam vardr. Eitim ifte standatl idi, hem sivil mektep hem de medrese vard. Sivil mektep bile, kltr bakmndan medresenin kontrolu altnda idi. Adalet de ifte standatl idi.. Bat dnyasndan alnan kanunlarla hkmeden mahkemeler ve hakimler, eriat esalarna gre hkmeden er'iyye mahkemeleri ve kadlar vard. Fetva alnmadan harbe girilmezdi. Aile dzeni tamamen eriatln tesiri altndayd. stanbul'dan en uzak yere kadar iki tip kadro vard: Sarkl kadro daha nfuzlu idi. En itibarl vali bile sara riyakarlk ederdi. Kadnlar savunan bir hukuk yoktu. yle ki, piyano alan veya konuma yapan bir kadnn sahneye veya krsye kmas, neredeyse bir devrim sanlrd. Hamdullah Suphi, Trkocaklar'nda Trk kadnn piyano konseri veya konferans vermek iin sahneye kardnda, bu byk bir olay olarak tanmlanmt. Birinci Dnya Sava'nda, kocas ile bir Ada otelinde kalan bir kadn, polis mdr tarafndan kolundan tutulup kovulmutu. Ayn arabaya binen kadn ve erkek, polise evlilik vesikas gstermek zorundayd. niversite vard ama, hr dnce yoktu. Felsefe, medreseye aitti. Merutiyetin sonlarnda bile, aile ve niversite eriat takmnn hkm altndayd. Hr yaay ve hr dn gizli ve her tarafta drt duvarla evriliydi. Evlerinde alan, her trl Bat adetlerini
benimseyen ailelerin kadnlar bile sokaa erafsz ve peesiz kamazlard. Birinci Dnya Harbi'ndeki yenilgilerden sonra, Enver Paa, araflarn ayaklarn hangi noktasna kadar ineceini belirlemek iin bir komisyon bile kurdurmutu. anakkale cephesinde savamakta olan bir yksek rtbeli subayn, annesi Alman olan kz bir gn Alman davetliler ile buluunca, Enver Paa subay derhal emekliye ayrmt. O aileden bir hanmla evli olan bir rsumat memuru da iten atlmt. Osmanl toplumunda, kadn, taasuba kar devletin balca tavizi idi. Taasup iin ahlak, rz demektir. Irz da kadn demektir. stanbul'da kadunlarn rzndan yalnz kocalar, ana-babalar sorumlu deildi, tm mahalle halk aile hayatn kontrol ederdi. Bir eve kadn alnd haberi duyuldu mu, imam, beki ve belli bal mahalle eraf gider, o evi basard. at arasna ve kmese kadar aranmadk yer kalmazd. Sokakta herkes, kadnlarn kyafetine karmak hakkn kendisinde grrd. Yzler, kollar, eller ve bacaklar iyice kapanmal, araflar vcut biimini hi sezdirmemeli, peeler tam bir yz rts olmal idi. Kadn, erkekle birlikte ayn arabaya binemezdi. Vapurlarda, tramvaylarda, muhallebici dkkanlarnda kadnlar ve erkekler birbirlerinden perde veya kafesle ayrlrlard. Mesirelerde bile harem ksm vard. Evinin kadnn yakn erkek ahbaplar ile tantran alm aileler bile, erkek misafirlerini selamlkta kabul etmek ve dile dmemek zorunda idiler. Mecliste bile bir hoca mebus krsye kar, "Floriyye'de denize giren" kadnlar eletirir dururdu.. Trke oynayan tiyatrolarda kadn roln Ermeniler oynard. Orta oyununda ise, kadn yerine "zenne" denen yamakl bir erkek sahneye kard. Kak, artal gibi yemek takmlar bile mekruh saylrd." Referanslar:
(455) Tasvir-i Efkar, 12 Eylul 1919, RMM, 38-39, 1920, s.228-229 (456) Turk Yurdu, No.6, 1330, s.2392 (457) OM, I.,1921,s.695 (458) Kuran, 33/53 (459) C. Chelhold, Hidjab maddesi, (el) (2) icinde, C.III, s. 371 (460) her donemde cikarilmis sayisiz fermanlar bunu kanitlar. Ornegin, kadinin susulenmesinin asiri bir begeni duzeyine vardigi 18.yy'in Lale Devri'nde, ince ve saydam kumastan carsaf ve vucudun bicimine tam uyan acik-sacik feraca giyilmesini yasaklayan yeni bir ferman cikarilmistir. Durumun arzu ettigi hizla degismedigini goren padisah, yeni bir ferman cikardi ve bu kez Istanbul kadisina ve Yenicerilere bizzat mudahale etmeyi buyurdu. Buyruk kurallarina uymayan kadinlarin carsaf ve feraceleri alinacak gerekirse bir baska bolgeye surulecekti. Cikarilan ucuncu ferman ise, daha kati ve sert hukumler getiriyor, bu yasaklara uymayan carsaf ve feracaler dikmeye devam edenlerin dukkanlarinin onunde asilacaklarini ongoruyordu. (M.Tascioglu, age., s.19-20) (461) Ornegin, Sultan I.Ahmet doneminde (1604-1617) cikarilan 1610 tarihli buyruk, kadinlarin, iclerinde erkeklerin de bulundugu bir kayiga binmesini yasakliyordu. 1913 tarihli bir baska ferman ise, belli magazalara gitmelerini, belli eglence ve dinlenme yerlerine gidip gelmelerini suc sayiyordu. Tarihcilerin anlattiklarina gore III.Osman (1754-1757) kendisinin saraydan ciktigi haftanin uc gunu kadinlarin sokaga cikip dolasmalarini yasaklamisti. Zorunlu olarak cikmak durumunda kalinirsa, yuzlerini kalin, kara bir carsafla ortmeye ozen gostereceklerdi. Bu yasaga uymayanlara agir para cezalari ongorulmustu. III.osman'dan sonra yerine gelen III.Mustafa (1757-1773) daha da ileri gitti. Tum kadinlara, her ne bicimde olursa olsun kente cikma yasagi koydu. Bununla birlikte bu kati yasaklama, yeterli olmasa da zamanla gevsemis, yumusamistir. Ancak, IV.Mustafa'nin (1807-1808) cikardigi yeni bir ferman kimi yasaklari tazeleme geregi duymustur. (462) E.Z.karal, Osmanli tarihi, age.,s. 282-283 (463) T.Taskiran, age. S.29 (464) R.Bulut, Istanbul kadinlarinin Kiyafetleri Ve II.Abdulhamit'in Carsafi yasaklamsi, BTTD., icinde, No.8, 1968, s.34-36 (465) Levant herald, 15 Agustos 1891, Aktaran A.Afet Inan, L2emancipation de la femme Turquie, Paris, 1962, s.35-36 (466) L.Rambert, Notes et impressions de Turquie. L'Emprie Ottoman sous Abdul-Hamid (1895-1905), (=Turkiye'den notlar ve izlenimler, Abdulhamit saltanati altinda Osmanli mparataorlugu), cenevre-paris, 1926, s.279 (467) M.Tascioglu,age., s. 22 (468) Ibidem, s.23
slamiyet Gerekleri
414
(469) A.Vambery, age., 32 (470) RMM., XII 1910, s.314-315 (471) M.hartmann, age., Aktaran:RMM., X, 1910, s.291 (472) J.Melia, Mustafa kemal au la renovation de la Turquie (=Mustafa Kemal ya da Turkiye'nin yenilestirilmesi), Paris, 1929, s.47 (473) A.Afetinan, age., s.46 (474) H.Z.Ulken, Turkiye'de Kadin Hayatinin Tekamulu, Ankara, 1967, s.127 (475) F.paltsy, L'emncipation de la femme Turque (=Turk kadininin Kurtulusu), Istanbul, 1935, s.12 (476) R.A.Sevengil, Yakin Caglarda Turk Tiyatrosu, C.I. Mesrutiyet Tiyatrosu, istanbul, 1932, s.303-311 (477) C.Caka, Tarih Boyunca Harp ve Kadin, Ankara, 1947, s.36-37 (478) Besim Omer Pasa, Hanimefendilere Hilal-iAhmer'e Dair Konferans, Istanbul,tbd., s.78 (479) Bir Kizilay yillgi kadin derneklerini listesini vermektedir. Yukarida adi gecenlerden baska bu listede su derneklere rastliyoruz: Istihlak Milli kadinlar Cemiyet-i hayriyesi, Sisli Cemiyet-i Hayriye-i Nisvaniyesi (1914), Bicki Yurdu (1914), Bilkes Ailelere yardimci Hanimlar cemiyeti (1915), Turk Ocagi (1916), Bilgi Yurdu (1916), kadikoy fakirperver hanimlar Cemiyeti (1917), Islam kadinlari calistirma Cemiyeti (1917), Himaye-i Etfal cemiyeti (1918), Muallimler cemiyeti (1918), Uskudar Bicki Yurdu (1918), Musiki Muhibbi ((1918), Asri kadin cemiyeti (1918), Amerikan Koleji Talebeleri Turk Mezunlari Cemiyeti (1918), (Osmanli Hilal-i Ahmer Hanimlar Cemiyet-i Merkeziyesi tarafindan tertip edilen takvim, Istanbul, 1919, s.199). Bu liste, eksiktir. Ornegin, Selanik Sefkat Dernegi, Edirne Hizmet-i Nisvan, sehit Ailelerine yardim Birligi gibi dernekler burada yer almamaktadir. (480) B.Onger, Ataturk devrimi Ve kadinlarimiz, istanbul, 1965, s.88 (481) Bkz.Ornegin, tasvir-i Efkar, 27 Agustos 1919 (482) Vakit, 28 ve 19 Agustos, 2 Eylul 1919 (483) Tasvir-i Efkar, 27 Agustos 1919, Turk Dunyasi, 31 Agustos 1919
Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi Kitab, Kemalizm'de Ve Kemalizm Sonrasinda Trk kadini I, Dr. Bernard Caporal, Ceviren: Dr.Ercan Eyboglu
SLAMiYET DNNDE BOSANMA

| Msrda boanma hakk | Cep telefonuyla boanma | SLAMDA BOANMA HAKKI Ilhan Arsel; Seriat ve Kadin adli kitabindan alinmistir (s 377 ve devami) HULLE SISTEMI NE BOSANMAYI GUCLESTIRMEYE VE NE DE KADINI KORUMAYA YARAR Akla ve muspet ahlak anlayisina ters duser olmasina ragmen, Hulle sistemi ve bu sistemin dayali bulundugu Kur'an hukmu (Bakara 229) yuzyillar boyunca din bilginleri tarafindan kutsal bilinmis ve savunulagelmistir. Hem de guya Cahilliye doneminin kotuluklerinden birini yok eden bir sistem olarak! Denmistir ki: "Cahilliye zamaninda talak bir adetle tahdid olunmamisti. Erkek karisini sayisiz bir surette bosar, sonra da donup tekrar alir dururdu. Cahilliye adetine gore erkek icin sonsuz ve sayisiz talak ve muracaat haklari vardi. Suphesiz ki, bu ittiradsiz hal ve vaziyet devamli ve mes'ud bir aile kurmaya mani idi. Ayni zamanda kadin icin de bir zulum idi. Kadini muskul vaziyette birakiyordu."(Diyanet Isleri Baskanliginin bu mantigi icin bkz Sahih-i Buhari Muhtasari cild XI s 350) Daha baska bir deyimle Hulle sistemini savunanlar col mantigina sarilarak bu sistemin bosanmalari guclestirmek ve kadini koruma gibi bir amaca dayali oldugunu iddia etmislerdir. "Eger koca, karisini bosarken hullenin bu sonuclarini hesaplayacak olursa, bosanma yoluna pek gitmez, karisini haksiz ve keyfi sekilde bosamis ise, cezasini kendi ceker." seklinde bir garip mantik yurutmuslerdir.
Hemen isaret edelim ki bu soylenenler yanlistir. Cunku bir kere Cahilliye doneminde bosanma hakki erkegin tekelinde degildi. Daha once gormus oldugumuz gibi kadinin da bosanma hakki vardi. Ustelik bosanma halinde iki taraf, hicbir sarta bagli olmaksizin (yani kadin bir baska erkekle cinsi munasebet zorunlugunda kalmaksizin) tekrar bir araya gelebilirdi; "Hulle" diye bir sey yoktur. Bu itibarla bosanmayi sayi ile sinirlandirmanin ve hulle sistemine baglamanin kari koca bakimindan yararli bir yonu yoktur. Hele bosanma hakkini kocanin keyfine terketmekle evlilik birliginin korunacagini dusunmek saflik olur. Kaldi ki hulle sistemi, bosanmayi zorlastirmaktan ya da kocayi cezalandirmaktan ziyade, sucsuz durumdaki kadini iskence azabina sokmak gibi olumsuz sonuclar doguran bir uygulamadir. Olaylarin ortaya vurdugu gercek sudur ki erkek, cogu kez ofkesine yenilerek ve fevri bir davranisla, agzindan "Uc kere bossun!" sozlerini kacirabilmektedir. Bu durumda kadin, bu tur haksiz bir davranisin kurbani olmak istemedigi ve hatta bilmedigi bir adama varmak, onun koynuna girip "balcagizini tatmak" ya da eger bunlari yapmayi goze almiyorsa, eski kocasina donemeyip mutsuzluga katlanmak durumundadir. Goruluyor ki Muhammed, bu vesile ile kadini, kocasinin kaprislerine, icgudulerine, ofkelerine ve keyfiliklerine feda etmistir. BOSANMA HAKKININ SADECE KOCAYA AIT BULUNMASININ KADINI "OZGURLUGE" KAVUSTURDUGU IDDIASI! Muhammed'in getirdigi bosanma sistemi, kadini erkegin istibdadina sokar nitelikte olmasina ragmen musluman savunurlarin hayranligini cezbetmistir; bu usulun Arap yasamlarinda reform yaratan ve kari koca iliskilerinde adil sonuclar doguran bir sey oldugunu iddia etmislerdir. Aralarinda talak sisteminin kadinlara ozgurluk, bagimsizlik sagladigini ileri surenler olmustur; ornegin soyle diyenler vardir: "Eger peygamber kocaya, karisini cezalandirma hakkini tanidi ise, kadina da ozgurlugunu kolaylikla elde edebilecegi talak yolunu saglamistir." (Seyyid Amir Ali -Syed Ameer Ali), "The Caliphate and the Islamic Renaissance", The Edinburg Review, Jan 1923, vol.1, 241) Bazilari kadinin, nikah sirasinda evlenme akdine, bosanma hakkini mahfuz tuttuguna dair hukum koyabilecegini one surmuslerdir. (Abdul-Rauf M., The Islamic View of Women and Family, New York 1977, 121) Hemen belirtelim ki Islam'da evlenme akdini yapan kadin olmadigi icin (cunku bu isi baba ya da erkek veli yapar) boyle bir iddianin gecerli bir yonu yoktur. Bazilari Islam oncesi Cahilliye doneminde bosanmanin kadin aleyhine is gorecek sekilde duzenlendigini, diger butun dinlerde de durumun bu oldugunu, oysaki Muhammed'in bu sistemi islah ederek kadinlar lehine olacak sekle donusturdugunu soylerler. (S. Ali, age (1923), 24) Bu iddianin da tutarli tarafi yoktur. Her ne kadar eski Yunan ve Roma'da ya da Yahudilik'te bosama hakkinin kocaya taninmis oldugu Katoliklikte ise bosanmanin tamamen yasaklandigi dogru olmakla beraber, bir kere bu eski ornekleri kiyas olcegi yapmak, boylece talak sistemini mesru ve mazur kilmaya calismak yanlistir. Kaldi ki kiyaslanmak istenen sistemlerin Islam'in getirdigi sistemlerden daha kotu bir yonu de yoktur. Ornegin, katolik dini bosanmayi yasaklamistir, fakat hic olmazsa bu yasagi tek tarafli degil fakat hem erkek ve hem de kadin icin koymustur. Oysa ki Islam'da bosanma sadece kocanin cikarlarina is gorecek sekilde ayarlanmistir. 1. ISLAM ONCESI DONEMDE ARAP KADINI BOSAMA HAKKINA SAHIP IKEN... Cahilliye diye tanimlanan Islam oncesi donemi kotu gostermek icin Seriatcinin basvurdugu iddialardan biri de, bu donemde Arap kadininin, her alanda oldugu gibi, bosanma alaninda da her turlu haktan yoksun oldugu ve iste Muhammed'in Arap kadinini bu acinacak durumlardan kurtardigi, daha dogrusu eski gelenegi yok etmemekle beraber islah ettigidir. (Ameer, The Spirit of Islam, London 1935, 44-5) Bu iddianin da gercege uygun bir yani yoktur. Cunku bir kere bu donemde bosama hakkinin sadece kocaya ait oldugu dogru degildir. Arap kaynaklarinin kanitladigi gercek odur ki Islam oncesi donemde Arap kadininin ozgurlugunu saglayan seylerden biri kocasini kendi diledigine gore secebilmek oldugu kadar evlendikten sonra diledigi gibi onu bosayabilmektir. Evlenirken de bosanma hakkini mahfuz tuttugunu belirtir ve bu hakki ozgurlugunu soglamak uzere kullanmasini bilirdi. Bunu kanitlayan nice orneklerden biri olmak uzere Asr'in kizi Selma'nin (ki Muhammed'in buyukbabasi Abdulmuttalib'in anasi olur) davranisini belirtmek mumkundur. Ibn Ishak'in bildirdigine gore Selma, oylesine ozgur ruhlu, oylesine haysiyetine duskun bir kadindi ki, Abdimenaf oflu Hasim'in kendisine talip olmasi uzerine bu evlilige bazi sartlarla razi olacagini bildirmis ve sartlar arasina, kendi islerini ve mallarini kendi idare edecegine, diledigi an kocasini bosayabilecegine dair olanlari katmistir. (Ibn ishak, age 69; Taberi, (1966) I, 16-27) Nitekim bu evlilikten dogan cocuga Seybe adi verilmis, fakat bir sure sonra Hasim, Mekke'ye donmek istedigini bildirince Selma kendisiyle gelemeyecegini bildirerek oglu Seybe ile Medine'de kalmistir. Yine Ibn ishak'in bildirdigine gore Selma'nin kayinbiraderi Muttalib, Seybe'yi alip Mekke'ye babasinin yanina goturmek istemis fakat Selma'nin direnmesiyle karsilasmistir. Bu direnisi kirmak uzere cok yalvarmis, cok dil dokmus, hatta cocugun artik seyahat edebilecek bir yasa geldigini, Mekke'deki kendi asiretinin yanina donmesi gerektigini belirtmis fakat Selma'dan izin alamamistir. Ancak Seybe'yi araya koyarak ve onu anasindan ricakar yaparak bu izni saglayabilmistir. (Bir
baska rivayete gore Muttalib, Medine'ye geldiginde kardesinin oglu olan Seybe'yi Mekke'ye goturmek istediginde etraftan kendisini "evet bu cocuk senin kardesinin ogludur, goturmek istersen anasi duymadan gotur. Cunku anasi duyarsa onu hicbir zaman sana vermez." diye ikaz edenler olmus. Bunun uzerine o cocugu yanina cagirmis, kendisini Mekke'ye, kavminin yanina goturmek istedigini soylemis, ve cocugun bu tekligi kabul etmesi uzerine devesine bindirerek Medine'den ayrilmistir. Selma durumdan geceleyin haberdar olmus ve oglunun hasretiyle bagirmaya baslamistir. Bk Taberi age II, 16) Simdi geliniz birlikte, Islami yasaklarin baslamasindan onceki donem itibariyle Selma'nin bu ozgur durumuna ve bir de kadinin Islam'in getirdigi kisitlamalara bagli tutumuna bakalim. Mumkun mudur ki Islam'dan sonraki kisitlamalar doneminde kadin, kocasi baska bir yere gitmek istesin de ona karsi direnebilsin ya da cocugunu kendisi alikoyabilsin? Yukaridaki ornekte Selma'nin ozgurlugu, hic kuskusuz bosanma hakkina sahip olmaktan dogma bir seydir. Kocasinin bencil bir davranisa yonelmesi halinde, ya da onunla artik yasamak istememesi durumlarinda, bu hakkini kullanacagini bilmektedir. Koca dahi bunu bildigi icindir ki kadinina hukmedememektedir. Islam oncesi donemde Arap kadini su ya da bu nedenle kocasindan ayrilmak istediginde: "Senden ayrilmak icin Tanri'ya siginirim" sozlerini uc kez tekrarlayarak ozgurlugune kavusabilirdi. Nitekim Muhammed'in bazi esleri, henuz talak sisteminin ihdasindan once, bu formule sarilarak Muhammed'den ayrilmislardir. Bunlar arasinda Muaviye Kindi'nin kizi Esma'yi ya da Mulayka'yi, ya da Fatima bin Adhak ya da Leyla adindaki kadinlari ornek vermek mumkundur. Bosanmak istemelerinin nedeni, Muhammed'den hoslanmamalari, onu kendilerine nazaran cok yasli bulmalari, ya da onun diger esleriyle bir arada bulunmaktan kacinmalaridir. Guzellikleriyle taninmis olan ve Muhammed'e nazaran cok genc yasta bulunan ve ustelik unlu Kabilelerden gelme bu kadinlar icin Muhammed'le birlikte yasamak cazib gorunmemis ve bu nedenle her birisi ondan ayrilma yolunu aramistir. Kisa bir fikir edinmis olmak icin Esma'nin (ki Umeyme olarak da bilinir) ayrilmak istemesini Ebu Useyd'in rivayetine dayali olarak Buhari'den ve ayrica Ibn-i Sa'd'in ve Taberi'nin agizlarindan dinleyelim. (Ibn Sa'd, 141-145): Esma'nin odaya girmesi uzerine Peygamber kapiyi kapadi ve perdeleri orttu. Kollarini Esma'ya dogru uzattiginda Esma: 'Sana karsi Allah'a siginirim' diye konustu. Bunun uzerine Peygamber, basini elbisesinin kollariyla orttu ve 'Diledigin sekilde korunmakta serbestsin' sozlerini uc kez tekrarladi ve (odadan cikarak) etrafindakilere (Esma'nin) kendi asiretine iade edilmesini emretti. (Ibn Sa'd, 141-145; Taberi II, 845; Sahih-i Buhari XI, 343) Esma'nin neden dolayi Muhammed'den hoslanmadigi hususu pek aciklanmaz. Bununla beraber, tahmin edilebilir ki bu "neden", herseyden once onun "kadinlik" gururuna ve haysiyet duygusuna sahip bulunmasindan dogmustur. Cunku hatirlatalim ki Esma (yahut Umeyme), Cevn ogullarindan Nu'man Ibn-i Serahil'in kizi idi. Cevn ogullari Ezd soyundan taninmis bir kabile olup Kinde umerasindan idiler. Ve iste boyle bir kabileye mensup bir kadin, Muhammed'in yanina konuldugunda: "Nefsini bana bagisla", hitabiyla karsilasinca bunu gurur ve haysiyetine yedirememisti. Kendisinden "nefis bagislamasi" isteyen bir adama karsi muhtemelen saygisini yitirmis ve hatta asabilesmisti. Bundan dolayidir ki Muhammed'e soyle cevap vermistir: "Hic melike bir kadin nefsini teb'asina bagislar mi?" (Ebu Useyd'in rivayetine gore Muhari'nin naklettigi hadis soyledir: "...Umeyme Resulullah'in yanina konuldu...Beni:-'Nefisini bana bagislayiniz' diye taltif buyurdu. Umeyme:-'Hic melike bir kadin nefsini teb'asina bagislar mi?'- diye karsiladi...Bunun uzerine (Muhammed) kadinin asabiyetini yatistirmak icin elini uzatip basina koymak istediginde Umeyme:-'Senden Allah'a siginirim'- dedi. Bunun uzerine Muhammed onu ailesine iade ettirir. Bkz Sahih-i Buhari...XI, 343, Hadis No 1833) Bilindigi gibi "melike" sozcugu kadin hukumdarlara ya da hukumdar karilarina verilen bir addir. Boylece Esma, Muhammed'in "Nefsini bana bagisla" seklindeki davranisini, kendisine karsi saygisizlik sayarak onu "teb'a" durumuna dusurmekle karsilik vermis olmaktaydi. Daha ilk andan itibaren ondan sogumus olmasinin nedeni, muhtemelen budur. Diger bir neden de Muhammed'in cok karili karemine dahil olmaktan kacinmasi olabilir. (Muhammed'in Esma tarafindan red edilmis olmasini kucumsemek maksadiyla Seriatci yazarlar yukaridaki olayi Ayse'nin bir tertiplemesi seklinde gosterirler. Ibn-i Sa'd'in, Hisam'dan rivayetine gore guya Esma'nin nikahi kesinlesince Ayse gayrete gelerek Esma'ya 'Resulullahin yanina girdiginde: -'Senden Allaha siginirim' dersen Peygamber bu sozlerden memnun olur" demis ve iste bu nedenle Esma boyle konusmustur... Bk Sahih-i Buhari...XI 344. Ve nihayet baska ihtimal de Muhammed'in Esma'yi sirtinda beyaz lekeler gordugu icin bosamis olmasi ve yukaridaki hikayelerin bu davranisi ortbas etmek icin uydurulmus
olmasidir. ) Hazrec'in kizi Leyla'nin da, yine buna benzer bir sekilde Muhammed'ten nasil ayrilmis oldugunu daha once gormustuk. Esleri tarafindan bu sekilde reddedilmis ve 'istenmemis' olmayi Muhammed buyuk bir uzuntu ile karsilar ve bunu gurur sorunu sayardi. Bundan dolayidir ki eslerinin biri kendisinden ayrilmak istediginde yuzunu elbisesinin kolu ile kapar ve yukardaki sekilde konusur ve odadan cikardi. (Ibn Sa'd, 141) Ve iste butun bur durumlara son vermek, ve boylece karilari tarafindan terkedilmeyi onlemek icindir ki bosanma hakkini kadindan alip erkegin imtiyazi haline getirmistir. Bazi din bilginleri, Muhammed'in yerlestirdigi 'talak' sisteminin, eski Arap geleneklerinin islah edilmis sekli oldugunu soylerler ve bunu kanitlamak uzere su ayetleri gosterirler: "Allah eslerinizi, anneleriniz gibi, kendinize haram saymaniz icin yaratmamistir. .." (33 Ahzab 4);"...Icinizde karilarini annelerinin yerine koyarak haram sayanlar bilsinler ki karilari anneleri degildir..." (58 Mucadele 2) Hemen isaret edelim ki bu ayetleri Kur'an'a koymakla Muhammed, ne eski Arap geleneklerinin kotu yonlerini duzeltmistir ve ne de bosanma usulunde kadinin lehine reform getirmistir. Aksine eski bir gelenegi daha da kotu bir sekle donusturmustur. Bakiniz nasil: Arap kaynaklarindan ogrenmekteyiz ki eskiden (yani "cahilliye"de) Araplar, karilarini bosamak istedikleri zaman: "Sen bana anamin sirti gibisin" diye konusurlar ve konustuklari an artik hic bir daha birlesmemecesine karilarindan ayrilmis olurlardi. Bu gelenek, Muhammed'in peygamberlik iddialarina sarildigi tarihten sonra da devam etmistir. Tanri ile her an temas halinde bulundugunu ve her kotulugu O'nun irsadi ile gidermeye memur bulundugunu soyleyen Muhammed'in aklina, uzun sure bu yukardaki gelenegi degistirmek fikri gelmemistir. Aksine hemen her firsatta muminlere bu gelenek geregince davranmalarini bildirmistir. Ta ki Sa'lebe kizi Havle, kendisine hatirlatana kadar. Beyzavi ve Celaleddin gibi unlu yorumcularin bildirdiklerine gore Havle, gunlerden bir gun Muhammed'e basvurarak kocasinin kendisine "Sen bana anamin sirti gibisin" sozlerini soyledigini bildirir ve bu sozlerin "bosanma" anlamina gelip gelmedigini sorar. Muhammed kendisine yanit verirken aralarinda soyle bir konusma gecer: "...(Bu sozleri soylemekle kocan seni bosamis olmaktadir.)... bu adamla birlikte yasaman artik senin icin caiz degildir. (Havle cevaben kendisine) - evet ama kocam bana 'Seni bosadim' demedi ki; beni sokaga da atmadi. Sadece bu sozleri soylemekle yetindi. Oysaki simdi sen bana kocamla artik bir arada olmamin gayri mesru bulundugunu soylemektesin. Iyi ama bu durumda coluk ve cocugumla ben ne yapabilirim ki? Yok mu bana verebilecegin bir baska ogut?"..der" Fakat Muhammed, kadinin bu cok yerinde ve hakli yakinmasi karsisinda insafli bir cozum yolu arayacagina, ilk soylediklerini tekrarlar ve mevcut olan Arap gelenegine gore artik kocasina donmesinin imkansiz bulundugunu hatirlatir. Bu hatirlatma uzerine Havle, evine cocuklarinin yanina doner ve oturup Tanri'ya icini doker, dualar eder. Ve iste guye onun bu yalvarmalarina dayanamayan Tanri, yukaridaki ayetleri gonderir. Daha baska bir deyimle, butun bu durumlari daha onceden duzeltmek Tanri'nin aklina gelmemistir. Muhammed'in de aklindan, Havle'nin ikazina ragmen, soz konusu kotu durumu duzeltmek ya da Tanri'ya danismak fikri gecmemistir. Sadece ve sadece Havle'nin oturup Tanri'ya yakinmasi uzerinedir ki yukaridaki cozum bulunmustur. Fakat bulunan cozum bosanma hakkini kocanin keyfiliginden kurtarip kadinin zavalliligina deva getirmis degildir. Cunku yukaridakilere eklenen hukumler kadin lehine yonelik degildir ve soyledir: "Karilarini annelerinin yerine koyup haram sayarak bosamak isteyip sonra sozlerinden donenlerin, ailesiyle temas etmeden bir kole azad etmeleri erekir... Azad edecek kole bulamayanin, ailesiyle temastan once iki ay birbiri pesine oruc tutmasi gerekir. Buna gucu yetmeyen altmis duskunu doyurur. Bu kolaylik Allah'a ve Peygamberi'ne inanmis olmanizdan oturudur..." (58 Mucadele 3,4) Goruluyor ki degisen pek bir sey yoktur. Bosama formulu kadinin lehine olabilecek bir sekle donusturulmus degildir; sadece bosanmanin "vazgecilmez" niteligi degistirilmistir. Cunku yukaridaki ayette: "Karilarini annelerinin yerine koyup haram sayarak onlari bosamak isteyip sonra sozlerinden donenlerin..." seklindeki sozler yer almistir. Daha baska bir deyimle koca, sozunden donmek istemez ise bosanma hali devam eder. Bu takdirde kadin icin yapilacak sey kalmamistir; ne mahkemeye ne de baska bir mercie
slamiyet Gerekleri
418
basvurabilir. Pilisini pirtisini alip evi terketmesi gerekir. Eger koca sozunden donmek isterse, bu 'istek' yeterli degildir. Yani 'sozumu geri aldim' diyerek bosanma durumuna son vermis olmaz ve karisi ile yasama olanagina kavusamaz. Kavusabilmek icin ayette gorulen sartlari yerine getirmesi gerekir. Yani kolesi varsa bir kole azad edecektir; yok ise iki ay boyunca oruc tutacaktir; buna da gucu yetmez ise 60 duskunu doyuracaktir. "Pek iyi ama bunu da yapamaz ise ne olacaktir?" diye sormak yersizdir. Cunku bu sorular Tanri'ya ve Peygamberine hakarettir ve imansizligin kaniti sayilmistir. 2 - KARIYI BOSAYIP, YERINE DAHA GUZELINI ALMANIN BIR BASKA 'ACAIP' YOLU: KADININ KADINA MUBASERET ETMESI (CIPLAK SURTMESI) Ibn-i Mes'ud'un rivayetine gore Muhammed, iki kadinin ciplak tenlerini birbirlerine surtmeleri sonucu aile felaketi dogacagini soylemis, ve soyle demistir: "Kadin kadina mubaseret etmesin (ciplak surtmesin)... Sonra kocasina obur kadini (kocasi ona bakip goruyorcasina) vasif ve ta'rif eder (de bir fenaliga sebep olur)...(Sahih-i Buhari..XI 325 Hadis no 1827) Islam kaynaklarinin bildirdigine gore, "Kadinin kadina mubasereti" demek, iki kadinin bir carsaf, bir yorgan icinde birbirlerine tenleriyle, yani ciplak olarak, dokunmalari ve surtmeleri demektir. (Ragip ve Buhari yorumcularinin soylemesine gore boyledir. Bk Sahih-i...XI, 325-6) Yine ayni kaynaklarin soylemesine gore Muhammed bu sekildeki "ciplak surtmeleri" aile yasamlari bakimindan buyuk felaket sebebi saymis ve yasaklamistir. Cunku o dusunmustur ki, eger evli bir kadin, carsaf ya da yorgan icinde bir baska kadinin ciplak tenine surtmus ise, bu takdirde kocasina olup bitenleri anlatirken o kadinin guzelligini "ta'rif ve tavsif" eder, ve kocasi da onu dinlerken o kadini hayalinde canlandirip ona asik olabilir, ve sonunda karisini bosayip o kadinla evlenebilir. Boyle bu durum ise aile felaketine muncer olur. Ve hele diger kadin da evli ise, bu taktirde o da kocasindan bosanma carelerini aramaya kalkar ki bu daha da buyuk bir aile felaketi yaratir. (T.C. Diyanet Isleri Baskanliginin yayinlarina gore Kabusi'nin aciklamasi soyledir: "Eger kadin zevcine, temas ettigi kadinin guzelligini ta'rif ve tavsif ederse, zevci o kadinin husnu anina aldanarak kendisini bosayip onu almasi, hatta evli ise kocasindan bosanmak carelerini taramasi umulur ki, butun bunlar kadinin kadina mubaseretinin evlid ettigi aile felaketleridir" Bkz Sahih-i..>>XI 326) Butun bunlari okurken, pek muhtemelen kendi kendinize: "Bu acaip yasagin sebebi, olsa olsa kadinlar arasinda seviciligi onlemektedir" diyeceksiniz. Evet, ama siz hic her hangi bir kadinin, bir baska kadina "mubaseret" ettikten sonra gelip de o kadinin ciplak vucudunun guzelligini kendi kocasina anlatacagini dusunebilir misiniz? Ve hele kocasinin kendisini bosayip o kadini alabilecegini hesap ederek bu riske girisebilecegine hic ihtimal verebilir misiniz? Ote yandan baska bir kadini almak icin, karisini bosamak zorunda degildir ki koca! Eger karisindan memnun ise, hem onu kullanmaga devam eder ve hem de onun mubaseret sonucu kendisine guzelligini anlattigi diger kadini haremine ekler, olur biter! Soylemeye gerek yoktur ki, aile felaketini yaratan sey kadinin kadina mubasereti degil ve fakat bosama hakkinin sinirsiz ve keyfi sekilde kocaya verilmesidir. (Buhari'nin Sahih adli yapitinin "Gazab halinde ika edilen talakin hukmu" basligini tasiyan bir bolumunden anlasilmaktadir ki "suuru kasid ve iradeyi selb ederek cinnet derecesinde bulunan gazab ve asabiyet halinde ika edilen talaka itibar edilip edilmeyecegi tartismalidir. Boyle bir durumda bulunan kocanin talak kararini dahi gecerli gorenler daha coktur. Nitekim Buhari, Ayse'nin rivayetine dayali olan ve "hal-i gazabda ika edilen talaka ve kole azadina itibar olunmaz" seklindeki bir hadisi, "rivayet sartini haiz olmadigi icin sahihine ithal etmemistir." Daha baska bir deyimle Muhammed'in, ongordugu sudur ki koca "gazab" halinde ve kizginlikla karisini bosamis olsa dahi talak muteberdir, meger ki 'suuru selbeden ve agzindan cikan sozun mahiyetini idrak edemeyecek derecede asabiyet halinde' bulunmus olsun. Bu hususlar icin bkz Sahih-i Buhari muhtasari, Cild XI, s 357-360)
Msrl kadn'a Boanma Hakk 2000 ylnda tannd

Enis BERBEROLU, Hrriyet, 04.03.2000 Herhalde farkndasnz. Gazete yazlarnda hafta sonu molas daha tene dokunan, yumuack konularla veriliyor... Ak, ihanet, kskanlk gibi...
slamiyet Gerekleri
419
Eh, madem ki bugn tatil, biz de kemize kadnlar konuk etmek istedik. Ne var ki bizim aktaracamz kadn ykleri biraz deiik. nk Msrl kadnn yaam corafyasnda karlat dert ve skntlar ok farkl. *** Msrl kadnlar u gnlerde bayram ediyor. nk 1 Mart 2000 tarihi itibariyle mahkemede eleri aleyhine boanma davas ama hakkna kavutular... Evet yanl okumadnz... Bugne kadar Msrl kadnlar sadece eleri izin verirse boanabiliyordu. Aksi halde boanmak isteyen kadnn; 1) Einin kendisini dvdn, 2) Ya da geimini salayamadn, 3) Veya ksr olduunu mahkemede en az iki tankla (erkek) kantlamas gerekliydi. Mahkemelerde biriken 1.2 milyon boanma davas dosyasndan ancak ylda 71 bininin karara balandn dnrseniz on yllardr zgrl bekleyen kadnlarn var olduu sonucuna varmak herhalde yanl saylmaz... Buna karlk Msrl erkein ii kolay... Can istedii zaman eini bouyor. Veya bu zahmete bile katlanmadan evi terk ediyor. Yllar sren boanma davas, saysz temyiz bavurusuyla eini uzaktan zmeyi, tacizi srdryor. *** Msr'daki yeni dzenleme bu hakszlklar bir lde dzeltiyor. Artk Msrl hkimler kocalarnn onay olmadan da kadnlar boayabilecek. Dahas boanmada kadnlara nafaka balanacak, denmezse erkein gelirine haciz konulacak. Einden nafaka alamayan kadnlara kamu bankalarndan maa balanacak. (New York Times Gazetesi, 1 Mart 2000) te Msrl kadnlar asndan -hakl olarak- devrim saylan dzenlemeler byle... Peki ayn topraklarda 4 bin yl nce yaayan kadnlarn durumu nasld dersiniz? *** Antik Msr'n kadnlar yasa karsnda erkekle eitti. Evlilik ve boanma szlemelerini dzenlemeye yetkiliydi. Boanrken evlilik srasnda edinilen mal varlnn te birini alrd. Msrl kadnn bu yasal haklar Byk skender'in igal ordusuyla birlikte bu lkeye gelen Yunanl kadnlar kskandracak ldeydi. Gerek Yunan gerekse Msr kaytlarndan anlald kadaryla, Msrl kadnlar en az 2 bin 500 yl kadar nce; 1) Tarla, arazi, mlk sahibi olabiliyor, 2) Kle, hizmetkr altryor, 3) Kle azat edebiliyor, 4) Evlat edinebiliyordu (North Western University Library, nternet Belgesi). *** Ayn topraklarda ne deiti, yorumu sizlere brakyorum. Siz de ltfen, ran seimlerine, 28 ubat srecine duyduum merak ho grn. Ne de olsa kz babasym.
Islam lkesinde Boanma : Cep telefonuyla "bo ol", "bo ol", "bo ol".
Birleik Arap Emirlikleri'nden Dubai'de geen yl yaanan e-mail ile boanma mesaj olay, bu kez de cep telefonuyla tekrarland. Dubai Mahkemesi, kocann cep mesajl boanma kararn geerli sayd, ancak kez tekrarlanmas gerektiine hkmetti. Arap erkeklerinin, karlarnn cep telefonuna Bo ol mesaj gndermesi
ve bu mesajn boanma iin yeterli saylmasna, grtmz Trk din uzmanlar kar kt. Krfez lkelerinden Dubai'de bir koca, cep telefonuyla bo ol mesaj geti. eriat Mahkemesi, bu ifadenin kez tekrarlanmas halinde, cep telefonu mesajyla boanlabileceine karar verdi. Sadece tek mesaj gnderen koca ise daha sonra fikir deitirip, eve ge gelen karsn affetti. Teknolojinin gelimesinin paralelinde, iletiimde de byk olanaklarn domasyla birlikte, slam lkelerinde e-mail ve cep telefonu mesajyla boanma olaylar artarken, bu tr boanmann eriat'a uygun olup olmad tartmas da gndeme geldi. Eve ge geldi Birleik Arap Emirlikleri'nden Dubai'de, dnyada ilk kez ayrlma kararnn e-mail mesajyla gnderilmesinden sonra, imdi de Dubaili kzgn bir koca, eine cep telefonuyla mesaj geerek, boanmak istediini bildirdi ve bir ilke imza att. Dubai'deki ilgin olayda, eve ge gelen karsna kzan kimlii aklanmayan koca, eine, neden eve ge geldin, bo ol eklinde bir mesaj geti. Bir sre sonra, olay eriat Mahkemesi'ne aksetti. Olay inceleyen mahkeme, cep telefonu mesajyla boanlabileceini ancak, mesajn kez tekrarlanmas gerektiine hkmetti. Aile uzlatrma danman Abdl Selam Muhammed Dervish, ayrlmak isteyen kocann, sadece bir kez bo ol mesaj gnderdiini hatrlatt ve u grleri ne srd: Belirli artlara uygun olduunda, szl ya da yazl olarak, ayrlma istemini kez tekrarlamak, boanmak iin yeterlidir. Ancak, sz konusu olaydaki koca, bunu bir kez tekrarlam. Bir veya iki kez tekrarlanmas halinde, koca ay iinde fikir deitirebilir. Zaten, mahkemeye akseden olayn kahraman kar koca da birlikte yaamaya devam ediyorlar. Koca, boanma mesaj ektikten ksa bir sre sonra boanma kararndan cayd. Ei Karara Uydu Dubai'de geen yl meydana gelen e-mail'le boanma olaynda da dava Yksek Mahkeme'ye yansmt. Ayrlmak isteyen Arap kkenli Amerikal koca, Suudi eine e-mail ile Bo ol mesaj gndermi, ei de kocasnn bu kararna uymutu. Bu tr boanmann er'i kurallara uygun olup olmadn saptamak iin mahkeme olaya el koymu, ancak taraflarn anlamas nedeniyle dosya kapatlmt Telefonla m evleniliyor ki boanlsn? Prof. Dr. Beyaz (Marmara niversitesi) Evlilik, yz yze bir mecliste gerekleir. Boanma da yz yze olmaldr. Telefonla ne aile kurulur, ne de aile datlr. Sz konusu olayda da hocaefendiler, Hz. Peygamber'in ve slam'n prensiplerini deil de Hz.mer'in vurgulamasn esas alarak, szl boamay kabul etmi gzkyorlar. Hz. mer'in yorumu bizi balamaz. Fiili boama ve ayrlma esas alnmaldr. Kuran'a gre, mahkemenin boamas gerekir. u anda Trkiye'deki boanma hkmleri ve uygulamas gerekten Kuran'a en uygun olan tatbikatlardr. slam'da, bir dier ifadeyle peygamberimiz zamannda bir insan eini bir defa boar, tekrar birleebilir. kinci defa boar, yine birleebilir. nc de boad zaman birleemez ve bu boanma kesin boanma saylr. Bir ve ikincide dnme hakk olduu halde, ncde dnme hakk yoktur. Hz. Peygamber devrinde boanma fiilen yaplrd. Eler birbirinden ayrld gibi, evleri de yollar da ayrlrd. Hz. mer zamannda insanlar elerini fazlasyla boamaya balaynca, bunu nlemek iin Ben boanma fiiline bakmam, haline bakmam, boanma szne bakarm diyen Hz. mer, hkm verdi. Bundan sonra fiilen boanma, ayrlma hesaba katlmadan sadece 3 kez boandm demek yeterli oldu. Sonraki mezhepler de Hz. mer'in bu yorumunu aynen kabullendiler. Ceple boanma, yanln komediye dnm hali Prof. Dr. Ali Bardakolu (Marmara niversitesi) Evlenme ve boanmann formel ve prosedrel ynnden ok, ahlaki, vicdani ve insani yn dini ilgilendirir. ekil ve prosedrler toplumlarn gelenekleriyle ilgilidir, dinin deil pozitif hukuk dzeninin konusudur. Erkein karsna bo ol demesiyle boanmann gereklemi sayld dnemlerde gelenek byle olduu iin, dini reti de buna uygun ekillendi. Ancak, Osmanllar'n ileri dneminden itibaren idarenin veya yargnn devrede olduu bir boanma usulne geildi. Ve bu yeni usul dine uygun grld. Neticede gnmzdeki mahkeme araclyla boanmaya gelindi. Gemiin egemen sosyal yapsyla balantl geleneklerin din olarak grlp, korunmaya allmas yanltr.
421
slamiyet Gerekleri
Dinden, evlenme ve boanmann ekli asndan deil, ailenin salam zemine dayanmas ynyle yararlanmalyz. Boanmak iki dudak arasnda deildir smail Nacar (Yazar) Eler slam Hukuku'nda da, Medeni Hukuk'ta da ancak yzyze gelerek boanabilirler. Byle cep telefonu mesajyla falan boanma olmaz. Biraz temel kavramlar ve kurumlar ciddiye almak gerekir. ki e arasnda bir sorun varsa, boanma konusundaki mddete bakmak gerekir. O da aydr. Bu srede taraflardan biri piman olabilir ya da boanmaktan vazgeebilir. Bu mddetten sonra hala srarl iseler, mahkemeye giderler, mahkeme boar. slam Hukuku'na gre de hakim boar. Cep telefonuyla ya da normal telefonla olmaz. slamiyet'te boanmak iki dudak arasnda deildir. slam Hukuku'nda yle 'bo oldun' demekle boanma olmaz. Cep telefonuyla boanma slam'a olduu kadar ahlaka da aykrdr. Kaynak: Hrriyet, 29.06.2001
Yorum Grld gibi, Islamiyet dini, boanma konusunda da bir standard koyamam. Bu durumda, bu konuyu kim halledecektir? olaslk bulunuyor: Kuran'n Allah'tan-varsa eer- geldiine inananlar ynnden dnldnde, bu nemli konunun halli elbette ki Allah'avarsa eer- aittir. 1400 yandaki Kuran bu konuyu zemediine gre, Allah-varsa eer- ya yeni bir Kuran hazrlayp gndermeli, ya da bir ekilde bizzat kendisi aklama yapmaldr. Eer, Kuran revize edilip gnderilirse, bu iin sadece Arapa yaplmamas, dnyann tm dillerinde yaplp gnderilmesi ok faydal olacaktr. Islamiyete inananlarn bu problemlerinin zmnn, Allah'-varsa eer- ilgi dahilinde olmas gerekir Ama, eer Allah var ise, ancak Islamiyet onun gnderdii bir din deilse, bir baka deyile Muhammed onun elisi deilse, Kuran onun kitab deilse, bu durumda Allah'n Islamiyet'in problemlerinin zmyle ilgilenmemesi mmkndr. Dier ve son olaslk da, Allah'n mevcut olmamas durumudur ki; o zaman Islamiyet'in Muhammed'in dini olduu aklyla, problemler Islamiyet'te zmsz kalacaktr.
CUMHURYET'N KADINLARI
Dr. MUHSINE HELIMOGLU YAVUZ ' Ataturk ve kadin devrimi' konusunda, pek cok kitapta bulunabilecek bilgileri, kronolojik bir duzen icinde art arda siralamak yerine, bu konunun bendeki izdusumlerinden, cagrisimlarindan, birikimlerinden bir kesit sunacagim. Yani, bir bakima ''sesli dusunecegim''. Bir toplanti icin geldigim Istanbul'da, kaldigim otelin yemek salonunda kahvalti ederken karsimdaki masada oturan ve Arap ulkelerinden birisinden, turist olarak geldikleri her hallerinden belli olan bir aile gordum. Uc cocuk, bir erkek ve yalnizca gozlerini acikta birakacak sekilde, yuzunu simsiki pecelemis bir kadindan olusuyordu bu aile. Adam ve cocuklar rahatca, hatta biraz gereginden de fazla bir rahatlikla, neredeyse doke-saca yemeklerini yerken, kadin buyuk bir sikinti icinde, basini iyice one egerek, bir eliyle agzini burnunu orten ortuyu birazcik kaldirip, oteki eliyle de ortunun altindaki agzina bir seyler sokusturmaya calisiyordu. Bir yandan da arada bir cevresine tedirgin, urkek bakislar firlatiyordu. Tipki, gizlice bir seyler yiyen ve her an yakalanma korkusu icinde olan, urkek bir kediye benziyordu. Kadinin cektigi, bu yemek yeme iskencesini icim burkularak izlerken birden bire, iki elimi kullanarak ve agzimi bulma guclugu cekmeden, rahatca yemek yiyebilmenin, ne buyuk bir mutluluk oldugunun ayrimina vardim. Bu, o zamana kadar hic ayrimina varmadigim bir mutluluktu. Cunku ellili yillarda dogan benim kusagim, Cumhuriyet doneminin icine dogmustuk ve boylesine, kadini dis dunyadan ve cagdas uygarliktan soyutlayan ortunme zorunlugu, bizim icin cok gecmislerde kalmis, uzak ve karanlik bir golgeydi. O anda, acik pencereden giren deniz ruzgari saclarimi tarayip gecti, gunesin aydinligini ve sicakligini tum yuzumde duyumsayip, Ataturk' e yurek dolusu tesekkur ettim ve ''Ataturk'un Hatira Defteri'' adli kitaptan okudugum, daha 1916 yilinda Turk kadini
konusunda, onun dusundugu ve daha sonra da buyuk bir kararlilikla hayata gecirdigi su dusuncelerini animsadim: ''Kadinin egitilmesi, ortunun kaldirilmasi, kadinin calisma hayatina girmesi'' ( Sukru Tezer , Ataturk'un Hatira Defteri, Ank. 1972, s. 75) Sonra da ''Soylev ve Demecler'' inde yer alan su sozlerini, yine yuregim sukran duygulariyla dolarak bir kez daha dusundum. Ataturk orada, Turk kadinlarinin ortunmesi ve erkeklerden kacinmasi konusunda soyle diyordu: ''Bazi yerlerde kadinlar goruyorum ki, basina bir bez veya bir pestemal veya buna benzer bir seyler atarak, yuzunu-gozunu gizler ve yanindan gecen erkeklere karsi ya arkasini cevirir veya yere oturarak yumulur. Bu tavrin mana ve medlulu nedir... Efendiler, medeni bir millet anasi, millet kizi bu garib sekle, bu vahsi vaziyyete girer mi... Bu hal milleti cok gulunc gosteren bir manzaradir. Derhal tashihi lazimdir'' (30 Agustos 1925 - Soylev ve Demecler, c. 2, s. 217). Bunlari dusundugum kahvaltidan sonra hazirlanip toplanti salonuna gittim. Bilimsel bir toplantinin yapildigi o salonda kadin konusmacilarin sayisi, erkeklerden bir fazlaydi. Her zaman bana cok dogal gelen ve ustunde hic durmadigim bu durum da bana Ataturk'un yine ''Soylev ve Demecleri'' nde yer alan su sozlerini animsatti: ''Bugunun gereklerinden biri de kadinlarimizin her hususta yukselmelerini temindir. Binaenaleyh kadinlarimiz da alim ve mutefennin olacaklar ve erkeklerin gectikleri butun derecat-i tahsilden gececeklerdir. Sonra kadinlar, hayat-i ictimaiyede erkeklerle beraber yuruyerek, birbirinin muin ve muzahiri olacaklardir'' (31 Ocak 1923, Soylev ve Demecler, c. 2, s. 85-86). Ataturk'un bu dusuncelerini sozde birakmayip toplum yasamina gecirdigi, ilk mutlu kusagin aydinlarindan olan Mina Urgan ''Bir Dinozorun Anilari'' kitabindaki su satirlariyla, bu uygulamalara soyle taniklik ediyor: "Mustafa Kemal, kadinlari hep yuceltiyordu. Kadinlari dislayan bir milletin cagdas olamayacagini, uygar bir ulkede kadinlarin, erkekler kadar onemli bir rol oynayacagini vurguluyordu. Kadinlari toplum disi tutmak, onlari asagilamak egilimi, o sozum ona 'Demokrat' Parti'nin iktidara gelmesi ve gericilige odunler verilmesiyle, ancak 1950'den sonra basladi. Bense, cocuklugumu ve gencligimi bu donemden once, baska ve cok olumlu kosullar altinda yasadim. Simone de Beauvoir, 'on ne nait pas femme: on le devient' (Insan kadin olarak dunyaya gelmez, zamanla kadin olur) der. Ben bu olumsuz anlamda, hicbir zaman kadin olmadim, yani erkekler tarafindan ezilmedim. Kadin olmanin ezikligini degil, keyfini yasadim ancak'' (Mina Urgan, Bir Dinozorun Anilari, Ist. 1998, 20. baski, s. 119). Ben de oyle. Iste bu konuda, bir baska goruntunun bana dusundurdukleri: Yaz dinlencemi gecirdigim Buyukada'da, sik sik Arap ulkelerinden gelen turist ailelerle karsilasirim. Bir gun bunlardan sisman, orta yasli, iriyari bir erkek, carsafli gozlerini acikta birakacak sekilde peceli iki kadin ve dort cocuktan olusan bir aile ilgimi cekti. Bir aksam ustu, cay ictigim otelin bahcesindeki havuz basinda oturan bu aileye, daha dikkatli baktigimda, kadinlardan birisinin gozlerinde, kucuk bir kiz cocugu gordum. Oteki yetiskinlerin yaninda sikintiyla oturuyor, durmadan kipirdiyor, bir yandan da bahce duvarinin yaninda seksek oynayan, ailenin cocuklarini izliyordu. Derken bir ara kalkip onlarin yanina gitti. Bir zaman seyrettikten sonra da dayanamayip, takilip dusmemek icin carsafinin eteklerini toplayarak, iki kez sicrayip o da oyuna katildi. Sonra da yine basladigi gibi birden oyundan cikip, suclu gozlerle cevresini denetleyerek, masaya geri dondu. Daha sonraki gunlerde, daha cocuk sayilabilecek bu genc kizin, o adamin ikinci esi oldugunu ogrendim ve uzun zaman, suc isler gibi bir kacamak yaparak seksek oynayan, bu ''kucuk kadini'' unutamadim. Sonra da su dusuncelerle hep urperdim: Eger 1926'da ''Medeni Kanun'' Meclis'ten cikmasaydi ve bu kanunla kucuk yasta evlenme ve cok eslilik kaldirilmasa, evlilik bicimi karsilikli olarak uygar bir anlasmaya donusturulmese, bosanma mahkemece verilen bir yargiya baglanmasa ve kalitta, mirasta esitlik saglanmasaydi; sozunu ettigim bu trajik goruntu ve bu sagliksiz uygulama, bizim icin de dogal sayilacak ve ulkemizde de gecerli olacakti. Ustume karabasan gibi coken bu dusuncelerden sonra ozel yasamimda ve toplum icinde kadin olmanin sikintisini yasamadigim ve kendime duydugum ozguveni de cok dogal buldugumdan, o zamana kadar farkina varmadigim, kadinlar icin ekmek kadar su kadar dogal ve gerekli olan bu haklar icin Ataturk'e gonul borcumuzu bir kez daha derinden duydum. 1930'da belediye secimlerinde, 1934'te de milletvekili secimlerinde, kadinlara secme ve secilme hakkinin taninmasinin onemini ise o yillarda Avrupa, Amerika ve Asya'daki bircok ulkede, kadinlarin bu haklara sahip olmadiklarini ogrendigim zaman, cok daha iyi anlayabilmis ve Ataturk'e karsi bilincimden ve yuregimden damitilmis ''minnettarligimizi'' bir kez daha sundum. Simdi de Ataturk'un Turk kadinlarinin onunde actigi bu isikli ve aydinlik yolun sonucu olarak ''kadin ve egitim'' konusunda, su ozet bilgileri siralamak istiyorum: ''Cumhuriyetin kurdugu genel ve esit cagdas egitim, Turk kadinlarinin toplumsal konumunun, insan onuruna yarasir bir duzeye cikmasinda,
cok buyuk etkide bulunmustur. 1923'te 6 ve daha yukari yaslardaki kadin nufusun yalnizca yuzde 0.4'u okur-yazar iken bu oran 1927'de yuzde 4.6'ya cikmis, 1935'te yuzde 9.8'e, 1950'de ise yuzde 19.4'e ulasmistir. 1990'da bu oran, yuzde 70'i bulmustur. Cumhuriyet'in getirdigi egitim kurumu, ozellikle kadin nufus icin toplumda yukselmenin temel kanali olmustur. Bugun yurdumuzdaki bir milyonu askin yuksekogrenimli bilimsel ve teknik elemanla, serbest meslek sahiplerinin yuzde 29.4'u yani yaklasik ucte biri kadindir. Turk ulusu ilk kadin hukukcusuna 22 Agustos 1924'te kavusmustur. - 29 Nisan 1929'da, Nezahat ve Beyhan hanimlar, ilk Turk kadin yargiclar olarak gorev almislardir. -20 Temmuz 1926'da ilk kadin dis hekimi Saziye Yusuf Hanim diploma almistir. - Ilk kadin hukumet tabibi olan Mufide Kazim' in atanma tarihi, 13 Kasim 1932'dir. Bugun Turkiye'de yuksekogrenim gormus nufusun yuzde 25.2'si, yani her dort yuksekogrenimli yurttastan biri kadindir. Yuksek ogrenim kurumlarina devam etmekte olan ogrencilerin de yuzde 35'e yakini bayan ogrencidir.'' Ataturk'un cumhuriyetle birlikte gerceklestirdigi devrimlerin, Turk kadinina ve Turk aile yasamina getirdigi cagdas duzeyi, Cumhuriyet'in Onuncu Yili'nda yani 1933'te, lise onuncu sinif ogrencisi olan Prof. Dr. Hamide Topcuoglu 'nun uzun yazisindan bir bolumle bitirecegim yazimi: ''... Biz gercekten ayricalikli idik. Yani o kucuk dunyamizda 'kiz ogrenci' olmak gibi bir itibar fazlaligimiz vardi. Butun buyukler erkeklere gostermedikleri bir takdir fazlasini bize ayiriyorlardi. Kadinlarin kamu yasamina, sosyal iliskilere tam bir yetki ve kisilik ozgurlugu icinde katilmasini amac edinen Cumhuriyetin onculeriydik biz... O zamanin kiz cocuklari olarak ne rahat bir atmosfer icindeydik. Nasil bir mucize olmustu da kendimizi bir 'ikinci cins' olarak gormek hic aklimiza gelmemisti''...
Dindar bayan niversite rencilerine ak mektup:
KURANA GRE, STEMEYEREK BA AMAK GNAH DELDR

Sayn Trbanl/Bartl Bayan niversite rencileri, Liseyi bitirdiniz, yzbinlerce kiinin girdii ok zor bir snav kazanarak niversiteli oldunuz. Bu, aklnz kullanabildiinizi, mantk ve dnce yeteneinizin stn olduunun bir gstergesidir. Okuduunuz binlerce sayfalk bilgiyi zmlediniz, aklnzn szgecinden geirdiniz, yorumladnz ve ite, niversiteli oldunuz.. nancnza gre kendinize bir d grnm setiniz, kyafetiniz inancnza uygun.. Ve, banz rtme gereine inanyorsunuz. nk size gre Kuran'n Nur (24) Suresi'nin 31.ayeti rtnmeyi emretmektedir: Nur (24) suresi, 31. Ayet: Mmin kadnlara da syle: Gzlerini (harama bakmaktan) korusunlar; namus ve iffetlerini esirgesinler. Grnen ksmlar mstesna olmak zere, zinetlerini tehir etmesinler. Ba rtlerini, yakalarnn zerine (kadar) rtsnler. Kocalar, babalar, kocalarnn babalar, kendi oullar, kocalarnn oullar, erkek kardeleri, erkek kardelerinin oullar, kz kardelerinin oullar, kendi kadnlar (mmin kadnlar), ellerinin altnda bulunanlar (kleleri), erkeklerden, ailenin kadnna ehvet duymayan hizmeti vb. Tbi kimseler, yahut henz kadnlaryn gizli kadnlk hususiyetlerinin farknda olmayan ocuklardan bakasna zinetlerini gstermesinler. Gizlemekte olduklar zinetleri anlalsn diye ayaklarn yere vurmasnlar (Dikkatleri zerine ekecek tarzda yrmesinler). Ey mminler! Hep birden Allah'a tevbe ediniz ki kurtulua eresiniz. Burada, ziynet kelimesinin gerekten ne anlama geldii ayr bir tartma konusu olabilir.. Malum, ziynet, nce tak anlamna gelir. Sizin, kadn bedeni olarak yorumladnz anlalyor ki, banz rtyorsunuz. Ancak, ayetteki "Gizlemekte olduklar zinetleri anlalsn diye ayaklarn yere vurmasnlar" cmlesinden,
slamiyet Gerekleri
424
buradaki zinetin sert yryte ses getiren tak, mcevher gibi eyalar olduu gn gibi aktr. Hrszlarn, kakalarn dikkatini ekmemek iin gnmzden 1400 sene nce yaplan Muhammed'in bu nermesi, bugn bir Tanr sz sanlarak kadnarn salarnn baka insanlarca grlmemesi grlmemesi, hava ve gne grmemesi iin bir eit ikence emri olarak alglanmas ve uygulanmas son derece yanltr. Buna ramen, varsayalm ki, siz yine de bu ekilde alglamak istiyorsunuz: Bu durumda, unutmamak gerekir ki, toplum yaamnda baz kurallar vardr. Bu kurallara istesek de istemesek de uymak gerekir. Kuran'n, akla ve manta hitap eden bir kitap olduunu dnyorsanz, ki, yle dndnz varsayyorum, nk akll ve mantkl bir kii olarak ona inanyorsunuz, bartmek/trban konusunda da akl ve mantnzla zme ulaacaksnz. nk; Kuran, "istemeyerek" yaplan davranlar Allah'n affettiini yazar. Ve, bartmek, Islamiyet dininin farzlar iinde yoktur. Bildiiniz gibi, Kuran'n Nahl(16) Suresi'nin 115.ayeti le, kan ve domuz etini yemeyi kesin bir ifade ile yasaklamtr. Bununla beraber, bunlar "istemeyerek" yerseniz, Allah'n affedici olduunu da belirtir. Nahl(16)/115: "Allah, size ancak les, kan, domuz etini, Allah'tan baskasi icin kesileni haram kilmistir. Kim istemeyerek ve siniri asmayarak yemek zorunda kalirsa, bilsin ki Allah, Gafur ve Rahim'dir." imdi Kuran'n bu ayeti ile rtnme konusundaki ayetini dnecek olursak; greceimiz udur: Eer, "istemeyerek" basnz aarsanz, Allah size bir gnah yazmayacaktr. nk, O, gafur ve Rahim'dir. nk, aka yasak olmasna ramen, le, kan ve domuz etini "istemeyerek" yiyenlere Gafur ve Rahim olan Allah; sphesiz ki, banz niversite kurallar gerei "istemeyerek" atnzda da Gafur ve Rahim olacaktr. Kuran'daki bu ayetleri gz nnde tutarak, banz ak resim ektirebilir, ve derslere girerken banz aabilirsiniz. Unutmaynz ki, Kuranda yazl oldugu zere, "istemeyerek" yaptnz davranlar iin Allah, Gafur ve Rahim'dir. Ayrca, asla ve asla unutulmamaldr ki; Bartmek/Trban, Islamiyette buluna 32 farz arasnda yoktur. Ksaca, bartmek/trban, Islamiyet'te farz deildir. imdi, slamiyet'teki 32 farz hatrlayalm:
ISLAM'da 32 FARZ
slamiyet'e inananlar iin; man'n artlar: 6 adet, slam'n artlar: 5 adet, Abdest'in artlar: 4 adet, Gusl'n farzlar: 3 adet, Teyemmm'n farzlar: 2 adet, Namaz'n farzlar: 12 adet olmak zere, 32 adet farz vardr: man'n artlar: 1. Allah'n "varlna" ve "bir'lii"ne iman etmek 2. Allah'n meleklerine iman etmek 3. Allah'n kitaplarna iman etmek 4. Allah'n peygamberlerine iman etmek, slam'n artlar: 1. Kelime-i ehadet getirmek 2. Namaz klmak 3. Oru tutmak 4. Zekat vermek 5. Hacca gitmek Abdestin farzlar: 1. Yz ykamak 2. Kollar dirsekleriyle birlikte ykamak 3. Ban drtte birini meshetmek 4. Ayaklar topuklaryla birlikte ykamak
slamiyet Gerekleri
425
5. Ahiret gnne iman etmek 6. Kader'e, hayr ve errin Allah'tan geldiine iman etmek. Gusl'n farzlar: 1. Aza su vermek 2. Buruna su vermek 3. Btn bedeni ykamak Teyemmm'n farzlar: 1. Niyet etmek 2. ki darp ve meshetmek Namaz'n farzlar: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Hadesten taharet Necasetten taharet Setr-i avret stikbal-i kble Vakit Niyyet ftitah tekbiri Kyam Kraat Rku Secde Ka'de- ahire
Grld gibi, "Barts/trban takmak" eklinde bir farz yoktur. Farz olmayan bireyi her yerde ve her artta yapmaya almak, en hafif tanmyla "igzarlk" saylabilir. Namaz klmak, Islam'da olmazsa olmaz farzlardan birisidir. Namaz vaktinde klamayan birisi, namaz kazaya brakp sonradan klabilir. Bu durumda, zamannda namz klmamann hibir gnah olmaz. Namaz gibi ok nemli bir "farz"da bile bu ekilde affedici ve kolaylk gsterici olan Islam dininde, "barts/trban takmak" gibi "farz olmayan" bir eylemde gnde birka saat eksik kalmann hibir gnah olmayaca mantken bellidir. Kald ki, herhangi bir ibadetin gereklemesinde, inanann kendisi dndaki sebeplerden kaynaklanan eksikliklerde, bunun tm kusuru ve varsa eer gnah, inanana mani olan kiileredir. Sonu olarak: 1) Trban/barts takmak iin direnmenin dini adan hibir mantkl nedeni yoktur. Trban/barts takmak iin direnmek, kiinin kendi huysuzluu ve inatlnn gstergesi olup, dine zarar verici ve Islamiyeti kt gsterici bir davrantr. 2)"stemeyerek" yaptnz davranlar iin Allah, Gafur ve Rahim'dir." ada yasalar ve kurallar nedeniyle, "istemeden alan ba" iin, herhangi bir gnah yazlmaz.
slamiyet Gerekleri
426
Cumhuriyet Gazetesi, 12-05-99
GAZETECLER VE FKR ADAMLARININ TRBAN HAKKINDAK GRLER

Turban Sorununa Cozum, Ahmet Taner Kislali Turban Sarik Cubbe, Hikmet Cetinkaya Bosuna Cirpinislar, Toktamis Ates Tarikat Tuzagi, Hikmet Cetinkaya Bosuna Inat ,Toktamis Ates Hayinligin Boylesi, Prof.Dr. Cahit Tanyol Iste Merve!, Emin Colasan Merve Ve Carmih, Hikmet Cetinkaya Cumhuriyet Erdemdir,Gngr Yekta zden Trbanlinin zgrlk Anlayisi, Prof.Dr.Ilhan Arsel Ne trban ne barts: Skmaba..Erol ERTURUL Hukuku Cumhuriyet 19.06.1998 HAFTAYA BAKIS (Ahmet Taner Kislali)
''Turban'' Sorununa Cozum!

Oyle sorunlar vardir ki iki tarafi da doyuracak bir cozum yoktur. Ya taraflardan birisini secer, onun istegini yerine getirirsiniz.. Ya da ''Ne sis yansin ne kebap'' yontemini secersiniz. Yani, ne bir yana yaranabilirsiniz ne de oteki
slamiyet Gerekleri
427
yana.. Ama bazen de cozum, Kristof Kolomb 'un yumurtasi kadar yalindir. Ama herkes karmasik formuller pesinde oldugundan, bu cozum kolay kolay kimsenin aklina gelmez. ''Turbanli ogrenci'' lere izin verseniz, olayin orada durmayacagi belli... Cunku perde arkasindaki ''siyasal Islam'' icin turban bir amac degil, sadece bir arac! Izin vermediginiz zaman da konunun Fazilet ve benzeri cevrelerce ''istismar'' edildigi ortada... ANAP sozculeri bile, soz turbana gelince, karaya vurmus baliga donuyorlar. Sacmaliyorlar. Yolu Ozal acmis bir kere.. Yilmaz mi kapatacak?! Oyleyse ne yapmali? **** ''Ne yapmali'' sorusunu yanitlamadan once.. konunun artik ''her acidan'' , tartismaya yer birakmayacak kadar acik oldugunu vurgulamaliyiz. Bazi kiz ogrenciler nicin baslarini ortuyorlar? Kimisi inanci geregi... Kimisi siyasal amacla.... Kimisi de kendisine bunun karsiliginda maddi bir cikar saglandigi icin... Eskiden var olmayan boyle bir sorunun, 12 Eylul sonrasinda ve ozellikle de Ozal doneminde ortaya cikmasinin nedenleri nelerdir? Dinci guclere verilen odunler... ''Turk-Islam sentezi'' nin resmi ideoloji yapilmasi... Devletteki kadrolasma... Ve Ozal'in tarikatci egilimleri... Kadinlarin baslarini ortmesi, dinsel acidan bir zorunluluk mudur? Hayir! Kuran, kadinlarin basini ortmesini zorunlu kilmamis, sadece ''daha uygun'' olacagini tavsiye etmistir. Bu tavsiyenin arkasinda ne gibi gerekceler var? Arap erkekleri sokakta cariyelere satasiyordu. Yanlisliklari onlemek icin boyle bir uygulama getirildi. Ve bu nedenle de Musluman cariyelerin bile baslarini ortmesi yasaklandi. Din adamlarinin, dinsel ''cemaat onderi'' konumundakilerin yakinlari baslarini ortuyor mu? Fazilet Partisi'nin onde gelenlerinin esleri baslarini ortuyor mu? Orten de var, ortmeyen de! Ogretmenlerin ve ogrencilerin basortusu ile derse girmelerinde ne gibi bir sakinca var? Herkes dinsel inancini belli edecek bicimde giyinerek sinifa gelirse, orada ozgur bir egitim ortami kalmaz. Siyasal ve inancsal bolunmelerin siniflara tasinmasi, giderek onlenemez olur. Kamu gorevlerinde ve universitede ''turban yasagi'' demokrasiyle bagdasir mi? Benzer uygulamalar bircok demokratik ulkede de var. Her kurumun ve gorevin geregi olan kurallar bulunur. Avrupa Insan Haklari Mahkemesi, bu yasaga karsi yapilan bir basvuruyu geri cevirdi. Universitede ''turban yasagi'' kalkarsa ne olur? Yeni istemler baslar... Sirada ders ve sinav saatlerinin ''namaz saatlerine gore'' duzenlenmesi istegi bulunuyor. Perde arkasindaki guclerin amaci ''din devleti'' dir.
**** Ne yapmali? ''Turban'' in yerine ''peruk'' koymali! Boylece, hem basini ortmek isteyenler amaclarina ulasmis olacaklar.. hem de dinsel simgelerle universitelere girilmesinin sakincalarina inananlarin ici rahat edecek! (Ayni cozumun tum kamu calisanlari icin gecerli omamasi icin de bir neden yok!..) Ustelik boyle bir uygulamanin ornekleri de var. Fethullah Hoca 'nin ogretmenleri, Orta Asya'daki okullarinda derslere basortusu ile girmiyorlar... Peruk ile giriyorlar. Cunku yonetimler basortusune izin vermiyor. Iste cozum!.. Iste uygulama!.. Eger amac ''uzum yemek degil de bekci dovmek'' degilse tabii! -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------21.10.1999 gn bombal bir suikast sonucu katledilen ve yaptlar ile lmszleen Ahmet Taner Klal'nn biyografisi iin tklaynz Sevenlerinin acsn paylarm. Ik iinde yatsn.. Mustafa Kemaloglu. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------POLITIKA GUNLUGU (Hikmet Cetinkaya) 19.06.1998 Cumhuriyet
Turban, Sarik, Cuppe...

Hizbullah orgutunun PKK ile baglantisi bir baska noktada bulusuyor; kimi faili mechul cinayetlerin, turban eylemlerinin arkasindaki iliskiler ilginc sonuclari da ortaya cikariyor... Bir sure once Bingol yoresindeki cami eylemlerinin arkasinda hangi teror orgutleri vardi? Hizbullah ve PKK... Acaba son gunlerde kamuoyunun dikkatinden kacan ''Resmi basin degil, ozgur basin'' diyen bir kesimin arkasinda kimler bulunuyor? Kurtculer ve seriatcilar... Turbanli ogrencilere ozgurluk isteyenler; seriatci ve Kurtcu insan haklari savunuculariyla, dinci yazarlarla birlikte ''demokrasi ve insan haklari mucadelesi'' mi yapiyorlar, yoksa baska bir sey mi? Hizbullah, Diyarbakir Dicle Universitesi'nde ogretim uyelerini olumle tehdit ediyor, ''Allah'in kilici basinizi ezecek'' diyor; PKK lideri, ''Tarikatlarla, Hizbullah'la iliskilerinizi pekistirin'' komutunu veriyor... Guneydogu'da Hizbullah'in ve PKK'nin arkasinda tarikatlarin oldugunun devletin istihbarat birimlerinin raporlarindan ortaya ciktigi bilinmiyor mu? Biliniyor? O zaman Basbakan Mesut Yilmaz ve yardimcisi Bulent Ecevit ne yapiyor?
Diyarbakir Dicle Universitesi'nde Rektor Prof. Dr. Mehmet Ozaydin , 420 kiz ogrencinin ''turban'' takmaktan vazgectigini aciklarken bakin ne diyor: ''Ikna yontemiyle 420 kiz ogrencimiz turban takmaktan vazgecti ve cevrenin baskisiyla turban taktiklarini soylediler. Ozellikle bazi dinci vakiflar, kiz ogrencilere burs karsiligi turban takmalarini oneriyorlar. Biz de kiz orencilerimize universite bunyesinde is bulduk, parasal destek sagladik...'' Aymazligin ahmakliga donustugu gunumuzde yeni mandacilar; gazete koselerinde, televizyon ekranlarinda Hizbullah destekcileri ve Kurtculerle sarmas dolas ahkam kesiyorlar: ''Basortusu yasagi bitsin! Carsaf, sarik, cuppe serbest birakilsin!..'' Zaten sarik, cuppe, carsaf, turban giymek Turkiye'de ozgur degil mi? Istanbul Universitesi Iletisim ve Hukuk fakultelerinde kiz ogrenciler turbanin uzerine kep giyip diploma almadi mi? *** Cumhuriyet' in Londra muhabiri ve kose yazari Ergin Yildizoglu bir suredir Istanbul'da... Dun sabah Ergin, Adam Sanat Dergisi' nin son sayisinda yayimlanan siirini gosterip ekledi: ''Sen boyle siirleri sevmezsin, ama bir bak istersen!'' Siir uzundu... Bir bolumunu aktariyorum: ''Ellerin usur hava soguktur. Iste su cekmis yine ayaklarin! Birden basini arkaya at... (Sokagin karsisindaki balikci sen de artik tezgahini kapat)'' Ergin'e sordum: ''Biz Turkiye'de turbanla, sarikla, cuppeyle ugrasiyoruz, acaba Ingiltere'de insanlarin kilik kiyafetlerine karisiliyor mu?'' Ergin'in yaniti su oldu: ''Demokrasi, kural tanimazlik degildir. 5-6 ay once Londra Islington Belediyesi bir karar aldi. Belediye calisanlarinin blue-jean'le ise gelmesini yasakladi. Simdi Turkiye'de turbanla Capa ve Cerrahpasa Tip fakultelerinde sinavlara girmek dekanlarca yasaklanmis, ama diger fakultelerde (iktisat, iletisim, hukuk) serbest. Ama kiyamet kopuyor. Islington belediye calisanlari blue-jean yasagina uydular. Cunku belediyenin kurali bu...'' Ingiltere'de bankalarda calisanlar da blue-jean giyemiyor... Turkiye'de demokrasi kural tanimazlik olarak algilaniyor; erkek avukat sarikla, kadin avukat turbanla durusmalara girmek istiyor... Yeni dunya duzeni, kuresellesme, IMF programlari ucuncu dunya ulkelerinde ekonomilerini dibe vurdururken; sovenizm kiskirtmaciligi, irk, din, dil, mezhep ayrimciligiyla emekci yiginlari hem eziyor, hem de birbirine dusuruyor... O zaman ne oluyor? Insan haklarinin bir parcasi olan dusunceyi ifade ve yazma ozgurlugune gerici-fasist gucler kelepce vuruyor...
*** Benim ulkemde ''Harclara hayir'' diyen 18 yasindaki universite ogrencileri ''silahli cete'' kurduklari gerekcesiyle zindanlara atiliyor; benim ulkemde 18 yasindan kucuk cocuklar Gaziantep'te baklava caldiklari icin altisar yil hapis cezasi alirken, insan haklari savunuculari irkciligin, seriatciligin golgesinde sov yapiyorlar... Umit Zileli' nin dun degindigi gibi Apo' yu Zabata' ya, Garibaldi' ye benzetmek ise ''ovme ozgurlugu'' nden ''dusunce ozgurlugu'' ne donusuyor; kafalarin iyice karistigi bir ulkede inanin icimden yazi yazmak bile gelmiyor... Ne diyorsunuz?.. ** ARAYIS (Toktamis Ates) Cumhuriyet 19.06.1998
Bosuna Cirpinislar
Sali gunku yazimda, ''basortusunu bahane eden kimi cevrelerin ogrencileri atese attigini'' yazmam, kimilerini ciddi bir bicimde rahatsiz etmis. Fakultedeki odami arayan birkac hanim, kimsenin etkisiyle ortunmediklerini, inanclarinin mucadelesini yaptiklarini soylediler. Artik, ogrenci miydiler, bilemiyorum... Elbette oyle soyleyecekler. Aralarindan bazilarinin zor altinda ortundugunu dusunsem bile, buyuk bir cogunlugunun kendi karariyla bu ise sivandiklarina kusku duymuyorum. Ancak bu karari alirlarken, yanlis bilgilendirildiklerini, provoke edildiklerini ve bos hayaller pesinde kostuklarini dusunuyorum. Ve bu ogrencilerden bir bolumunun simdiden pisman oldugunu bildigim gibi, yakinda ''telafi edilmez'' kayiplara ugrayacak olan buyuk bir cogunlugunun bu ''pismanlar kervanina'' katilacagina inaniyorum. Bu isler, kimi ''munasebetsiz'' beyanlarla alevlendirildi. Necmettin Hoca 'nin, ''Bugun basortululerle ugrasan universite rektorleri, yarin o basortululer karsisinda selam duracak, selam...'' gibisinden secim konusmalari, bazi ogrencilerde gercekten ''selam bekler'' bir hava yaratmisti. Ve bu beklenti cercevesindeki tutum ve davranislari, ''basortusu sorununu'' bu noktalara tasidi. Gecen hafta sonunda Istanbul disinda oldugum icin, yapilan gosterileri ve polisin tutumunu izleyememistim. Polisin gostericilere karsi ilk kez ''cop kullandigini'' da gazetelerde okumustum. Gene ''dinci basinimizin'' yazdiklarina bakilirsa, polis gostericilere karsi ''cok sert'' davranmisti. Kimi ozel televizyon kanallarinda, gosterileri ve ''cok sert'' (!) davranan polislerin goruntulerinin tekrarini izledim ve ''insaf...'' dedim. Eger solcu ogrenciler polislere oyle saldirsalar, tumunun kemiklerini kirarlardi. Eger elli, altmis kisilik solcu bir grup ana caddeleri tikayan boyle izinsiz bir gosteriye kalkissaydi, tumunu ''derdest'' ederlerdi. Hem de ne ''derdest etme...'' Bizim dinciler, genellikle '' Muaviye 'nin hilelerini'' kullaniyorlar. Saci sakali agarmis ''nur yuzlu'' dedeleri ve ellerinde ve kucaklarindaki ''bebeleriyle'' ogrencilik cagini coktan geride birakmis kadinlari on safa diziyorlar. Cevik kuvvet polislerinin ellerini kollarini bagliyorlar. Kaldi ki bir zamanlar, bugun ANAP'ta yer alan bir siyasetcinin ozellikle belirttigi gibi, ''bizim polisler 'tekbir getiren' insanlara karsi zaaf icinde bulunuyorlar.'' Bunun ardindan neler gelebileceginin ayirdinda olsalar bile... Bu insanlarin, Turkiye'nin laik yapisini degistirerek, bir Islam seriati devleti kurabileceklerine ne kadar inandiklarini, gercekten cok merak ediyorum. Ayrica (en azindan onemli bir bolumunun), bunu isteyip istemediginden de emin degilim. Defalarca dile getirdim. Eger Turkiye'de ''Islamci'' olarak nitelenen insanlar, gercekten ''siyaseti din ugruna'' yapsalar, bunu cok tehlikeli bulurum, ama ''inanci ugruna'' mucadele eden insanlara, bir bakimdan saygi da duyarim.
slamiyet Gerekleri
431
Ancak gorebildigim kadariyla, kendini ''Islamci'' olarak nitelendiren ve isimlendiren gruplarin onemli bir bolumu, ''Islamiyeti siyaset icin kullaniyor''. Yani siyasal ve dogal uzantisi, ekonomik cikarlari icin ''Muslumanligi'' ve samimi ''Muslumanlari'' kullaniyorlar. Ve bu amaclarini saklamak icin, nereden firsat bulurlarsa, oradan saldiriya geciyorlar. Bir ara Istiklal Mahkemeleri'ne takmislardi. Sonra ordudan ihrac edilen subay ve astsubaylari gundemde tutmaya cabaladilar. Daha sonra sekiz yillik kesintisiz temel egitimi istismar etmeye calistilar. Simdi de basortusu meselesini kargiliyorlar. Bizim ''kimlik tanimlamamiz'' icinde, hic kuskusuz ''Muslumanlik'' vardir. Musluman bir cevrede dogduk ve Islami bir seremoni ile bu dunyaya veda edecegiz. Ve bu cerceve icinde, elbette ''basortusu dusmanligi'' bizim gibi insanlar icin soz konusu olamaz. Ama toplumsal yasamin belirli kurallari vardir ve begensek de begenmesek de uymak zorundayiz. Bunlari degistirmek icin cabalamak, elbette her vatandasin hakkidir. Fakat ''kurallara uymamak'' diye bir hak yoktur. Universitelerimizde baslarini orten cocuklarimizin onemli bir kismi ''din bezirganlarinin'' ellerine dusmus bulunmaktalar. Mustafa Kemal' in ''halk egemenligine dayanan, laik ve cagdas cumhuriyeti'' , bu gibi sorunlarin altinda kalmayacak kadar gucludur. 12 Eylul yonetiminin ''aymazligi'' , hatta ''ihaneti'' nedeniyle, kendilerini iktidar adayi olarak goren Islam seriatcilari, Icisleri Bakanligi, Milli Egitim Bakanligi, Kultur Bakanligi, YOK vb. gibi kurumlarda istedikleri kadar ''koprubasi'' tutmus olsunlar, eninde sonunda ''kaybetmeye mahkumdurlar''. Bugun utanmaz bir piskinlikle, sozde Ataturkcu gecinen ve bu ''donemi atlatmaya cabalayan'' bu turden insanlar, ''postlarini'' ve cikarlarini yitirmemek icin, yarin benden daha fazla ''Ataturkcu'' de kesilebilirler. Bunun orneklerini de gordum. Ama Turkiye Cumhuriyeti'nin ''cagdas'' ve ''laik'' yapisini dgistiremeyeceklerdir. Bosuna cirpiniyorlar. ** POLITIKA GUNLUGU Cumhuriyet 11.09.1998 Hikmet Cetinkaya
'Tarikat Tuzagi...'
Iki universiteli genc kiz... Ikisi de tip fakultesi ogrencisi... Biri ucuncu, digeri dorduncu sinifta okuyor... Ikisinin de icine kapanik olduklari ilk bakista anlasiliyor... Birincisi: ''Uc yildir tesetturle dolasiyordum. Cunku bu bicimde giyinmeye mecburdum..'' Duraksiyor... Basini one egiyor... Soruyorum: ''Neden mecburdunuz boyle giyinmeye?'' Yanit:
''Okumam icin ailemin gonderdigi para yetmiyordu. Bir gun bir Nur cemaatinden birisiyle tanistim. Bana cok iyi davrandi. O zaman yurtta kaliyordum. Eve tasindim. Bu evlere 'isik evi' denir. Ayda 300 dolar veriyorlardi. Kabul ettim ve kapandim. Sonra Nur egitimi aldim. Bana on kiz ogrenci bulmam soylendi. Buldum, onlar da kapandi...'' Soru: ''Tum bu anlattiklarin kendi isteginle mi oldu?'' Yanit: ''Evet!..'' Ikincisi: ''Lise son sinifta ogretmenim kapanmami istedi. Kapandim. Kurslara gittim. (...) Tip fakultesini kazandim. Eger o kurslara gitmeseydim, tip fakultesine giremezdim. Bana ev buldular, ayda 250 dolar veriyorlardi...'' Soru: ''Baban ne is yapiyor?'' Ikincisi: ''Babam isci emeklisi, annem ev kadini...'' ''Ya senin baban?'' ''Memur, annem ev kadini...'' Soru: ''Ikinize birden soruyorum: Tarikattan ayrilinca mi tesetturden ciktiniz?'' Birincisi: ''Karar verdik ikimiz birden.. cunku hayatimizla oynuyorlardi. Sizin, bizim tarikatla ilgili yazdiklarinizi okuduk. Kitaplarinizin hepsini inceleyip kendi aramizda tartistik. Yazdiklarinizin tumu de dogruydu. Sonunda tarikattan ayrildik...'' Ikincisi: ''Evet, oyle yaptik...'' Soru: ''Sizi tehdit etmediler mi?'' Ikisi birden: ''Ettiler. Ama direndik. Is bulduk, calisiyoruz. Bizim icin yeni bir yasam basladi...'' *** FP'li Abdullah Gul 'un esi Hayrunnisa Hanim 'i animsadim birden!.. Iki genc kiz tesetturden kurtulmus karsimda oturuyorlar... Onceki gece televizyonlarda Gul ve esi soruyorlar: ''Bu ne bicim demokrasi!'' Sevsinler!..
Turkiye'de bir oyun oynaniyor... Oyunu yonetenler kim? Din bezirganlari!.. Bakin bir din bezirgani neler yaziyor: ''Cocuklarimiz bir yilini kaybedebilir. Bizler tutuklanip hapse atilabilir, surgunlere gonderilebiliriz... Ya da iskencelere tabi tutulabiliriz. Bunlarin hepsi mumkun. Mallarimiz, canlarimiz ve sevdiklerimiz ellerimizden alinabilir. Ama bir sey mumkun degil. Ne kitabimizi ve yuregimizdeki imani size teslim ederiz ve ne de vazgeceriz mucadelemizden...''
ARAYIS (Cumhuriyet, 18.03.1999)

TOKTAMI ATE
Bouna nat
Bu satirlari kaleme aldigim sirada, 18 Nisan genel milletvekili secimlerinin ''encami'' henuz tam netlesmemisti. Fakat her ne olursa olsun, bugun ele almak istedigim konu, guncelligini korumakta. Fazilet Partisi'nin, kimi ''ortulu'' hanim adayi secilebilecek yerden listeye koymasi, hic geregi olmayan ciddi tartismalara yol acabilecek gibi gorunuyor. Dinsel konularin tartismalarina girmekten pek hoslanmadigimi bilirsiniz. Fakat su ''ortunme'' konusunu, bir turlu anlayamiyorum. Kuran'da, kadinlarin ''zinet'' yerlerinin ortunmesi emrediliyor. Ama zinet yerinin neresi oldugu tartismali. Eger ortunmek, Musluman olmanin vazgecilmez kosulu ise ortunmeyen milyonlarca ve milyonlarca hanim, Musluman degil mi? Bu milyonlarca hanimi bir kenara birakin; Fazilet listesinden TBMM'ye girecegi garanti gibi gorunen Sayin Akgonenc ve Ilicak bu konuda ne dusunuyorlar acaba? Eger bu tutum ''Allah'in emri'' ise bu iki hanim, Allah'in emrine karsi mi geliyorlar? Cok tutuldugum bir aciklama; ''Onlar tercihlerini oyle yapiyorlar...'' Eger Allah'in bir emriyse, bunun ''tercih'' i olur mu? Zaten bunu dile getirmeleri bile, bu konuda bir netlik olmadiginin gostergesi. Benim bugunku amacim, bu konuyu tartismak degil. Zaten gecen yillarda, bu konuyu cok tartistik. Benim amacim, gereksiz tartismalara yol acmanin doguracagi sikintilar. 1991 secimlerinde, SHP'nin HEP milletvekillerini TBMM'ye tasimasi konusu cok tartisilmisti. Dogrusu, cok riskli bir tutumdu ve SHP bunun bedelini cok agir bir bicimde odedi. Karadeniz'de, Marmara'da, Ege'de ve Akdeniz'de oy yitirdi. Bu konu tartisilirken; ben de kalemim yettigince Erdal Inonu' nun politikasini desteklemistim. Zira ne denli oy yitirilirse yitirilsin, Guneydogu Bolgesi'nde yasayan vatandaslarimizin, PKK tuzagina dusmemeleri icin, TBMM'de seslerini duyurmalarinin yararli olacagini dusunuyordum. Fakat birdenbire, bambaska bir fotografla karsilastik. ''Halk PKK'nin etkisine girmesin'' derken, PKK'nin sozcusu gibi davranan milletvekilleriyle karsi karsiya kaldik. Daha ilk adimda, yemin toreninde, Turkce disinda bir dille yemin etmeye kalkisilinca, kizilca kiyamet koptu. Iyi mi oldu? Hayir, cok kotu oldu. Yillardan beri, ''demokratik cozum'' diye konusanlar, yazip cizenler; en demokratik cozum olanaginin, sacma bir govde gosterisi ugruna nasil harcandigini unutmus gibi gorunuyorlar.
slamiyet Gerekleri
434
Yasa ve ictuzukte; ''Kurtce yemin edilmez'' diye bir maddenin olmadigi gerekcesinin ardina siginmak istemislerdi o zaman. Boyle bir madde olmasi mumkun mu? Kurt kokenli vatandasimiz Kurtce, Gurcu kokenli vatandasimiz Gurcuce, Laz kokenli vatandasimiz Lazca vs. vs. yemin etmeye kalksalar, o Meclis neye donerdi? Simdi, ''ortulu'' kimi milletvekillerini TBMM'ye sokmaya niyetlenen Fazilet Partisi, ayni ictuzuge dayanmak istiyor. Neymis, hanim milletvekilleri ''tayyorle girerler'' ibaresi varmis da ''ortulu olmaz'' ibaresi yokmus. Hic boyle bir mantik olur mu? Kamu yasaminda oyle seyler vardir ki ''belirtilmesi'' gerekmez. Bunlar ''Esyanin dogasinin geregi'' , kendiliginden ''belirlenir'' . Bu konuda cok kalem oynatildi. Bu bakimdan fazla uzerinde durmayacagim. Benim ele almak istedigim husus, bu inadin kime ne yarar getirecegini tartismak. ''Ortulu'' bir milletvekilinin, TBMM kursusune cikarak yemin ''edemeyecegi'' , cok acik bir sey. 10 yasindaki bir cocuk bile bunu tahmin edebilir. Peki o zaman bu inat neden? Nitelikleri ve degerini hic tartismadigim, ortulu bir hanim; TBMM Genel Kurul Salonu'na girmek isteyecek ve engellenecek. Sert tartismalar yapilacak, ''Beni buraya halk secti'' diyecekler, ''Ne olursa olsun giremezsiniz'' yanitini alacaklar, ''Bu ne bicim demokrasi..'' sorulari ortaya atilacak... Tum bunlarin kime faydasi var? Ne bekliyorlar? Mustafa Kemal 'in kurdugu TBMM'ye, cumhuriyetimizin temel ilkelerine bagli olmadigi izlenimini veren bir hanimefendinin giremeyecegi, cok aciktir. Bu tarz bir yasam surmek isteyen insanlara karsi, sonuna dek saygiliyim. Hicbir itirazim yok. Fakat bu yasam tarzini ve sembollerini, kamu yasamina aktarmak istedikleri zaman, ''kulahlari degistiriyoruz'' . Bu tutumuma karsi cikan kimi arkadaslar, ''Siz Islamiyeti camiye hapsetmek istiyorsunuz...'' diyorlar. Cok yanlis. Cami hapishane mi? Kaldi ki (bence) Islamiyet ''Kul ve Tanri'' arasindaki bir baglantiya dayanir ve ''sevgi'' temelinde olusur. Baskalari, baska bicimlerde yorumluyorlarsa, onlara da mubarek olsun... Fakat ''Olmayacak duaya amin demenin'' ve bosa inatlasmanin, kimseye yarari olmaz. En buyuk zarari da bosa inatlasanlara olur.
Ne Trban Ne Barts: Skmaba...

Cumhuriyet 20.12.2005 Erol ERTURUL Hukuku AKP yneticilerinin, trban diyerek, barts diyerek, konuyu sevimli bir duruma getirmeye almalar bounadr. Skmaba siyasal ieriklidir. Ama, dinsel bir dzen kurmann n admdr. Herkesin bildii bir eyi yksek sesle sylemenin hibir sakncas yoktur. Ulusumuz adna bir ansszlk saylabilecek biimde, bugn lkemizi ynetenler, din kurallarna dayal bir dzen kurmak amacndadrlar. yle grlyor ki, lkemizi ynetenlerin en byk sorunu, skmabatr. yle olmasayd, Babakan, TBMM Bakan, Dileri Bakan , her frsatta bu konuya deinmezdi. Babakan, yurtdna giderken uakta, yurtdnda resmi grmeler srasnda, her sorulduunda bu konuda aklamalar yapyor. En son Avustralya gezisinde iken bile bu yolda aklamalar yapt. Bu sorun sanki lkemizin en nemli sorunuymu, bu sorun zlmezse insan haklar, zgrlkler, demokrasi yara alacakm gibi konuuyor, davranyor. Belki kendileri iin yle olabilir. Kendi eleri skmabal olduu iin bu konu onlarn en byk sorunu olabilir. Ancak, yurtd gezilerine skmabal elerini de gtrp lkemizi kk drdkleri yetmezmi gibi, bu yapay gndemi lkemizin en byk sorunu gibi sunmalar, dn yaplarn grmek bakmndan nemlidir. Dinsel yan yok Bu bakmdan sz ederken, son gnlerde srekli olarak ''barts'' deyimini kullanyorlar. ou kez de, bu durum kamuoyuna, ''trban'' diye sunuluyor. Barts szc ile olay masum gstermeye, trban szc ile de sevimli yapmaya alyorlar.
slamiyet Gerekleri
435
Barts, yz yllardr Anadolu kadnnn, annelerimizin, balarna koyup fazla skmadan ene altnda balayp ularn sarktt bir alkanlktr. Ba gneten, rzgrdan korur. Salar tm ile kapatmaz, salarn bir ksm akta kalr. Bartsnn sradan ve sevimli bir rt olmaktan teye, siyasal hibir amac, hibir yan yoktur. Bugne dein bu konuda hibir sorun olmam, bartsnden tr hibir sknt yaanmamtr. Bartsnn dinsel bir yan da yoktur. Trban, 19. yzylda Fransa'da kan, kadnlarn kulland bir tr apkadr. Kenarlar yoktur. Szlkler, trban, ''Her trl yumuak kumatan yaplm, kenarlar olmayan kadn bal'' biiminde tanmlyorlar. Skmaba ise Filistin 'de, zellikle ran 'da km ve son otuz yldr bizim lkemize de girmi siyasal ierikli, slamc bir simgedir. Salarn tm grlmeyecek biimde iyice kapatlr. Bylece, salarn ve ban hava almas bile nlenir. zerinde de ayrca bir rt ekilir. Boazdan da skca balanr. Bu tr ba balamann, bartsyle, trbanla hibir ilgisi yoktur. Dini en uygar biimde yaayan Anadolu kadn, byle bir ba balama biimi kullanmamaktadr. Bu tr ba balamann dinsel bir yan olsa Mslman Anadolu kadnnn byle bir rtnmeyi uygulamas gerekirdi. Bu giyinme biimi dinin bir gerei de deildir. yle olsayd, slam lkelerinin, Peygamber soyundan geldiklerini bildiimiz yneticilerinin elerinin de bu tr ba balamalar gerekirdi. Oysaki yakn zamanda, lkemize gelmi, Peygamber soyundan gelen rdn Kral'nn, Suriye Devlet Bakan'nn, Pakistan Devlet Bakan'nn elerinin hepsinin balar akt. Onlarn uygar, ada, prl prl grnmlerinin yannda, yalnzca bizimkilerin balar balyd ve bu durum hepimizin yreini yaralyor, lkemizin aydnlk yzne aykr dyordu. Salk sorunu stanbul Belediyesi'nin yaptrd bir salk aratrmasna gre, skmabal ve tesettrl hanmlarda, gne ndan yoksun kalma nedeniyle kemik erimesi olduu ve skmaban koku ve terleme yapt ortaya kt. Aymazca bir siyasal ama uruna, kzlarmzn salk sorunlarnn hesabn kim verecektir? Bartsne de, trbana da kar deiliz. Annelerimizin kullandklar bartsne de, uygar, ada trbana da sayg duyuyoruz. Keke skmabalar, Fransa'dan dilimize giren trban ya da yzyllardr Anadolu kadnnn kulland bartsn balarna koysalar. AKP yneticilerinin, trban diyerek, barts diyerek, konuyu sevimli bir duruma getirmeye almalar bounadr. Skmaba siyasal ieriklidir. Ama, dinsel bir dzen kurmann n admdr. Herkesin bildii bir eyi yksek sesle sylemenin hibir sakncas yoktur. Ulusumuz adna bir ansszlk saylabilecek biimde, bugn lkemizi ynetenler, din kurallarna dayal bir dzen kurmak amacndadrlar. Bu amalarn da artk gizlemiyorlar. AKP yneticilerinin deitiini syleyenler ise ya haynlk ya aymazlk iindedirler. Babakan, imam okulunu bitirmitir, temel din eitimi almtr. Olaylara bak as dinseldir, kafasndaki dzen dinsel bir dzendir. ki yasa AKP'li stanbul Belediyesi'nin, Ankara Belediyesi'nin ve br AKP'li belediyelerin, bir yandan zgrlk, insan haklar derken te yandan iki yasa uygulamalar bundandr. stanbul Belediyesi'nin Gztepe parkna cami yaptrma giriimi bundandr. Babakan'n, TBMM Bakan'nn, Dileri Bakan'nn, AHM'nin verdii ve skmaban, kamu kurumlarnda kullanlamayaca yolundaki kesin kararna sinirle kar kmalar bundandr. Babakan'n, bu yolda, Trkiye sanki eriatla ynetiliyormu gibi ''Ulemaya danlmal'' demesi bundandr. Ulatrma Bakan'nn einin, erkeklerle ayn masaya oturmamas bundandr. Babakan'n, lkemizi blnmeye gtrebilecek, st kimliin TC vatandal olduunu sylemesi, ''Trkiye'de, st kimliin din olduunu'' belirtmesi bundandr. Devlet televizyonu olan TRT'de, adlarnn banda Prof. san tayanlarn, slam hukukunun erdeminden sz etmeleri, kadnlarn almalarnn uygun olmadndan, slamn bir yaam biimi olduundan dem vurmalar bundandr.
Dnde, bir tarikat eyhini grdn Babakan'a yazan bir kiinin yazsnn, Babakan tarafndan, gerei yaplsn diye Milli Eitim Bakan'na, oradan da YK 'e gnderilmesi bundandr. lkretim rencilerinin, din dersi uygulamas diyerek camilere gtrlmesi bundandr. Bu ulus, ok glkleri ap bugnlere geldi. Ulusumuzun saduyusu ile bugnler de alacaktr.
te Merve!, Emin laan BAI KAPALI AMA AYAKLAR AIK...

Bn.Merwe Kavakci, laik TC'nin kural, gelenek ve greneklerine aykiri olarak, basinda rts (trban) ile, 1999 yilinda, milletvekili yemini etmek istedi. Ancak, laik milletvekilleri buna izin vermedi. Merwe Kavakci, TBMM yesi olmadan az once, ABD vatandasi olmutu. Yasaya gore, ilgili mercilerden nceden izin alnmadan yabanc lke vatanda olunmuyor. Bn.M.kavak, bu gerekli izini almadan yabanc lke vatanda olduundan T.C vatandalndan karld. TBMM yeligi de dsrlyor. (Yabanci bir ulke vatandasinin, ayni zamanda TBMM yesi olmasi siyasi ahlak acisindan ne derece dogru olurdu?..) Islamiyete gore, kadinlarin tepeden tirnaga kadar ortunmesi gerektigi savunuluyor. Seriat yasalari ile yonetilen Islam ulkelerinde, kadinlar istedikleri gibi giyinemezler. Kara carsaf altina girmeden, evlerinden disari cikamazlar. Turkiye'deki Islamcilar ise, bugn "trban"i bahane ederek, gelecekte kadinlara carsaf mecburiyeti getirnek istiyorlar. Bu evrelerin milletvekili setirmek iin altklar ba rtl Bn.Merwe Kavakci'nin gazetelerde kan resimlerine gre kyafeti, bir mmineye uymuyor. Skmaba tarznda bal barts ama... Evet, bakiniz soldaki resme, ayaklari ciplak, acik.. Corap bile yok.. Halbuki, Islamiyet'i savunanlara gore, kendisne milletvekili seiminde aday gsteren ve oy verenlere gre, Merwe Kavakci'nin, ayaklarinin asla ve asla grnmemesi gerekir.. "Basini rterken, ayagini acma!.. " diye bir deyim mi retmeli? Ne dersiniz?
CUMHURYET ERDEMDR
YEKTA GUNGOR OZDEN, Hukukcu, Anayasa Mahkemesi Eski Bakan)
Cumhuriyet, 29.10.1998 Genelde ve kurumsal baglamda devletin siyasal kimligi, turu ve yonetim bicimi olarak ozetlenilebilecek cumhuriyet, uygulandigi ulkenin ya da toplumun adiyla birlikte anilir. Yayilmaci ve somurgeci guclere karsi kazandigi Ulusal Kurtulus Savasi 'ni, yurdu kurtarmadan otede bagimsizlik, ozgurluk, ulusal egemenlik ve uygarlik ugrasi olarak gerceklestiren Ataturk, 1907'den beri dusundugu duzeni yasama gecirerek en buyuk Turk Devrimi'ni basarmis ve 29 Ekim'leri de ulusal bayram olarak armagan etmistir. Bugun yeni olusumun 75. yildonumunu kutluyoruz. Acik yurekle belirtelim ki, ozellikle 1950'de baslayan, ''Karsi devrim'' sayilacak gericiliklere verilen siyasal odunlerle gecen 50 yila yaklasan zaman sonunda, cumhuriyetin degerini bilmemenin, ona yarasir olmamanin acilarini yasiyoruz. Yonetim sorumlulugunu yuklenen kimilerinin celiskili, sakincali tutumlari, cumhuriyetin anlam ve amaciyla bagdasmayan davranislari, haklari ve ozgurlukleri kotuye kullanma egilimleri, bilgisizlik, yetersizlik ve beceriksizlikleri, yurtseverlerin icini karartan durumlara neden olmustur. Kimi kentler, kimi sokaklar, kimi alanlar, kimi katlar kararmis, kulluktan ve tutsakliktan kurtararak ummetten ulus duzeyine cikardigi ulusun her yonden esit kisilikli bireyi kildigi kimilerince ''zulum'' olarak nitelenmistir. Devletin, hukukun, dusunce ve inancin ne oldugunun ayirdinda
bulunmayan kimileri, dinsel somuruyle degisik ayrimcilik ve yikiciligin pencesinde varlik nedenlerini yadsiyip irkcilik ve Arap milliyetciligi cigliklari atmaktadir. Karsitligi, kendini gosterme yontemi sanan ruhsal ve beyinsel ozurlulerle cikarcilar, bagnazlar, aymazlar, isbirlikciler, ilkesizler, sapkinlar, sozde ilerici ve sozde demokrat numaracilar, Turk, Turkiye ve Cumhuriyet dusmanligini, Ataturk ve Ataturkcu dusmanligiyla ozdeslestirmislerdir. Oysa Ataturk, halkini karanliktan aydinliga cikarmis, dislayip kotulenen bir toplumken ulus bilinciyle donatmis, her yurttasa her yolu acarak insan olma kivancini tattirmistir. ''Turkiye Cumhuriyeti'ni kuran halka Turk ulusu denir'' sozuyle vurguladigi gercek, ulusal onurdur. Sonsuza degin koruyup savunma gorevini verdigi, bilgisi, dusuncesi, inanci ozgur, yuksek irali (karakterli), saglam yapili Turk gencligi yukumlulugunun bilincindedir. ''Temeli, Turk kahramanligi ve yuksek Turk kulturu olan cumhuriyet'' i bir erdem olarak niteleyip gencligin bekciligine birakan Ataturk, gelecekte kimi karsitliklarin olasiligina deginerek uyanik kalmayi ogutlemistir. 75. yilda, 10. yilin coskusu, devingenligi, ilkeliligi, caliskanligi, sayginligi ozlenmektedir. Ulusal Kurtulus Savasi sirasinda ve sonrasinda her bicim ve kilikla surdurulen bozgunculuga karsin cumhuriyetin gucunu yitirmemesi, demokrasi amaclanarak benimsenmesinde, bir yasam felsefesi olarak ozumsenmesinde ve saglam dayanaklar uzerinde kurulmasindadir. Ayrintida yonetenlere baglanmasi gereken eksiklik ve aksakliklari cumhuriyet kurumuna yukleme cabalari bosunadir. Yabanci sozcukler, karisik ve dolambacli anlatimlar, onyargili, kosullanmis, ozel amacli yuzeysel yaklasimlarla aciklanan duzey, dusundurucudur. Cumhuriyeti koruyamayanlar, degerini bilemezler. Cumhuriyetle demokrasiyi isteyip gerceklestirmek kolaydir. Baskici, kisisel-dinsel yonetimden cumhuriyeti cikarmak, ustun kisilere ozgu unutulmaz bir olaydir. Turkiye Cumhuriyeti bir bilim devleti olarak kurulmustur. Laiktir. Cumhuriyet ozde, ulusal egemenlik, esitlik ve adalettir. Cumhuriyet, kullar degil yurttaslar duzenidir. Cumhuriyet ozgurlukcudur, devrimcidir, gercek demokrasinin cekirdegidir. Cumhuriyet, anlayis yenilikleriyle nitelikli yeni insan, yurttaslarla yeni bir toplum olusturdu. Kurallari ve kurumlariyla devleti yepyeni kildi. Bugun her alanda bize mutluluk duyuran, kivanc veren ne varsa cumhuriyetin urunudur. Cumhuriyet olmasa idi ne olacagi, uzak-yakin ulkelerde izlenen aci ve utanc verici olaylarla anlasilmaktadir. Paslanmis, curumus, kokusmus ne varsa atilip cagdasligin gerceklerine yonelinmistir. Sarigi beynine, kravati beline dolayan inanc somuruculeri, bilgi, us, halk ve insanlik dusmanlari, ticaret destekli asiret-siyaset-seriat ortakligi, cumhuriyetin yuz karasidir. Cetemafya olusumunun sorumlusu oy avcilari, toplumsal barisi bozarak gelecegimizi karartmaktadirlar. Devlete ve cumhuriyete guveni sarsan, bolucu ve yikicilara ortam hazirlayip olanak veren, ulusumuzu cumhuriyeti ''tam bagimsiz bir hukuk devleti'' olarak yasama gonencinden yoksun birakan, aldatip avutan sentezciler, uluslararasi parali guclere egilerek alnimiza golge dusurmuslerdir. Ilerici atilimlarla, millet mektepleri, Halkevleri, halkodalari ve Koy Enstituleriyle, universiteleriyle aydinlanan Turkiye, gericilik olaylari, koktendinci kiyimlar ve boluculukle kararmistir. Cozum bekleyen hukuksal, siyasal ve ekonomik sorunlarla kimsenin cumhuriyeti ozurlu duruma sokmaya hakki yoktur. 50 yildir kimi iktidarlarin, cogunlukla ve agirlikla, seriat yanlisi olmasa da koktendinci akimlara yakin ve yatkin olmasina, tarikatci kadrolasmaya ve orutlenmeye karsin Cumhuriyetimiz varligini koruyorsa bu olgu, kurulusundaki guce baglanmalidir. Halk dalkavuklugunu demokratlik, yonetim saksakciligini ilericilik diye dayatan serbetcilere alt-ust kimlik, anayasal vatandaslik, cok kulturluluk tartismalarini surduren bilgic (!)lere kanilir, cok yuzlu boluculerin oyunlarina gelinirse cumhuriyet bir dus olur. Cumhuriyeti gecerli ve cagdas cumhuriyet kilmadikca demokrasiyi gercek anlamiyla yasayamayiz. ''Devlet dinin hizmetindedir, seriat dindir'' sozleri cumhuriyetle ters dusmenin kanitlaridir. Ermenistan, Kurdistan ve Bogazlar duzenini degistirme girisimleriyle, Sevr'i gerceklestirme kalkismalari, Turkiye'yi icerden yikma, disardan kusatma izlenceleri, parcalama amaclidir. 75. yilda ''Nicin boyle olduk, nasil olmaliyiz?'' diye kendimizi sorgulayip ozelestiriye bagli tutmaliyiz. Toplumsal doku, toplumsal bellek, toplumsal bilinc, cumhuriyetin dogal ve gercek guvencesidir. Cumhuriyet, karanliktan aydinliga cikmak, uygar, cagdas olmaktir. Cumhuriyet, halkcidir. Egitimden cok eglenceye, bilgiden cok inanca, bilimden cok dine, gercekten cok varsayima, yarasmaktan cok yaranmaya, hak etmekten cok yok etmeye, kurtarmaktan cok yikmaya, guc vermekten cok gucluk cikarmaya, soylemekten cok soylenmeye, elestirmekten cok alistirmaya agirlik veren bir toplum, kendini yikar. Cakici-cikici, haci-baci, baba-dayi, koca-hoca, seyh-dervis, dergah-turbe, tekke-zaviye, duzenine donusme olasiliklari herkesi uyarmalidir.
slamiyet Gerekleri
438
''Inaniyorum, o halde varim'' dan ''Dusunuyorum o halde varim'' la yazgiciliktan yaraticiliga tasiyan cumhuriyetin degerini bildigimizi savunamayiz. Tersi dogru olsaydi, yakindigimiz durumlara dusmezdik. Oncesiyle karsilastirmak, degerini belirlemek icin yeterlidir. Anayasa ve yasalar yamali, lider diktali demokrasi yarali. Icine kimi cumhuriyet karsitlari dolusan yasama organi durgun. Basta universiteler, toplum suskun. Tam bagimsiz olmayan yargi yorgun. Memur, isci, ogrenci, emekli kirgin. Bu tablo cumhuriyetin degil, 'cumhuriyetcilik oynayanlar' indir. Katlanamadigimiz durumlari duzeltmek, iyilestirmek zorundayiz. Cumhuriyet erdemdir ve ulusal onurumuzdur. Tum engellerinden arindirip ozlenen duzeye getirmek yurttaslik borcumuzdur. Turk Devrimi ve Ataturk ilkeleri dogrultusunda calisip ozenli ve duyarli davranarak gucumuze guc katmali, kivancini, mutlulugunu, esenligini birlikte duymaliyiz. 1923'ten sonsuza hep gonencli, hep gorkemli, hep yukseklere, hep yucelerek... Kurucularini yurekten saygiyla anarak ve bagli kalma andimizi yineleyerek...
Trbanlnn zgrlk Anlay

Prof. Dr. ILHAN ARSEL Cumhuriyet, 8-6-1999 Turkiye'yi turban krizine surukleyen turbanli hanim, New York Times gazetesinin Istanbul muhabiriyle yapmis oldugu soyleside yakinip duruyor: Demokrasi denen seyin ozgurluk ve hosgoru ilkelerine baglilik demek oldugunu, Turkiye'de kendisine yapilanlarin bu ilkelerle bagdasmadigini soyluyor. Amerika'da bulundugu sirada turbanli olarak dolasirken hicbir sekilde dislanmadigindan soz ediyor ve soyle diyor: ''...Amerikan halki... her seyi hosgoru ile karsilar. Farkli bir gecmisiniz ya da kulturunuz, ya da dininiz de olsa sizi bagrina basar...'' Bunlari soylerken, gercekleri tek yonlu olarak yansitmanin rahatligi icerisinde bulundugu muhakkak, cunku 'turban' in, Turkiye bakimindan 'ozgurluksuzluk' rejiminin (yani seriatin) simgesi demek oldugunun Amerikalilarca bilinmediginden soz etmiyor. Ve kuskusuz sunu bilmezlikten geliyor ki, ne Amerika'da ve ne de Bati'nin obur ulkelerinde, 'ozgurlukleri yok etme ozgurlugu' diye bir sey yoktur. Oralarda turbanli olarak (ya da baskaca bir kilikta) dolasanlara kimse aldirmaz, muhtemelen bakmaz, ama ozgurlukleri ve dolayisiyla demokrasiyi yok kilmaya yonelik tutum ve davranislara yasam hakki taninmaz. Su bir gercek ki, Bati ulkelerinde, turbanin seriat ozlemi anlamina geldigini ve seriatin her turlu ozgurlugu (ve ozellikle kadin hak ve ozgurluklerini) kokunden yok kilan, demokratik ve laik devlet anlayisini hedef alan bir rejim oldugunu ve bu sekliyle uygar ve cagdas yasamlar icin buyuk tehlike teskil ettigini bilen pek yoktur. Eger siz kalkip da onlara seriatin icyuzunu anlatacak olursaniz, o zaman nasil bir tepkiyle karsilasacaginizi anlarsiniz. Birakiniz baska konulari, seriatin sadece kadinlarla ilgili insafsiz yonlerini sergilemis olsaniz ve ornegin kadinlarin ''aklen ve dinen dun (eksik) yaratiklar'' olarak tanimlandiklarini, bu nedenle bircok gorevleri ustlenemeyeceklerini, ozellikle ulus (millet) otoritesini temsil gibi kamu gorevlerine getirilemeyeceklerini ya da taniklik ve miras gibi hususlarda erkegin yari degerinde kabul dildiklerini, ya da fitnelerinin buyuk oldugunu, ya da esek, domuz cinsi hayvanlar gibi namazi bozar nitelikte sayildiklarini, ya da bunlara benzer daha nice asagilamalarini aciklamis olsaniz, o zaman onlardan nasil sert bir karsilik geldigini anlardiniz. Muhtemeldir ki, turbanli hanimin da bunlardan haberi yoktur. Eger haberli ve buna karsin yine de seriat yonlusu ise kendisini tedavi ettirmesi gerekir. Yok gercekten haberli degil ise, yapilacak sey onu seriat kaynaklariyla karsi karsiya getirmek ve daha dogrusu kolundan tutup Diyanet Isleri Baskanligi'na goturmek ve bu baskanligin insanlarimiza bellettigi seriat verilerini gostermektir. Dedigim gibi, bu ise sadece kadinlarla ilgili hukumlerden baslamak bile yeterlidir. Bu yapilacak olursa turbanli hanim gorecektir ki, seriat hukumleri, Turkiye nufusunun cogunlugunu olusturan kadinlarimizin hak ve ozgurluklerini cigner nitelikte seylerdir. Sayisiz denecek kadar cok orneklerden biri olarak, Diyanet'in 'Sahih-i Buhari Muhtasari...' adli yayinlarinin 10. cildinin 449. sayfasina goz atacak olursa, orada: ''Mukadderatini kadinin eline veren bir millet felah bulamaz'' seklindeki satirlari ve bu satirlarin aciklamasini bulacaktir.
Aciklamada, bu hukmun, 'Islamin amme hukukunun' en onemli bir kurali olduguna isaret edildikten sonra aynen soyle deniyor: ''Bu kaideye gore, Islam hukukunda amme velayeti denilen devlet teskilati riyasetini temsil edecek mevkie kadin intihap edilemez. Cunku kadinin fitrati bircok cihetlerden bu cok agir vazifeyi deruhte etmeye musaid degildir...'' (Ayni yayin, cilt 10, sayfa 450). Bu hukumler ve bu aciklama, kadinlarin 'aklen ve dinen dun (eksik) ' olduklarini belirten bir baska hukumle baglantilidir ki, yine bu ayni baskanligin ayni yayinlarinin 1. cildinin 223. sayfasinda soyle yer almistir: ''Kadinin dinen ve aklen erkeklerden dun (asagi) olduguna dair Ebu Said hadisi...''. Bu hukme gore kadinlar 'eksik akilli' ve 'eksik dinli' olup ''akilli ve dininde olan kimselerin aklini celebilen'', ''otekine berikine cokca lanet eden'', kocalarina karsi ''kufran-i ni'met gosteren'' kimselerdir. Ayni hukme gore kadinlar ''eksik akillidirlar'', cunku ''Kadinlarin sahadeti (tanikligi, sahitligi) erkeklerin sahadetinin yarisidir''. Eksik dinlidirler, cunku 'hayiz' gordukleri zaman namaz kilamaz ve oruc tutamazlar (Bkz. Diyanet'in ayni yayinlari, cilt I. sy. 223, hadis No: 209). Yine Diyanet'in bellettigi seriat verilerine gore kadin, ''iradesindeki fitri za'fa mebni'' sadece sahadet bakimindan degil, fakat baska yonlerden de bircok gorevleri ustlenemez. Bu gorevler arasinda, biraz once degindigim gibi, ulus otoritesini temsil niteliginde olanlar yaninda kadi' lik, yargic' lik, imam' lik gibi gorevler vardir. Ote yandan kadin, ''iradesindeki fitriza'f'' nedeniyle kocasinin vesayetine terk edilmis olup, kocasi ya da akrabasindan biri olmadan gezi yapamaz (seyahat edemez). Diyanet'in soylemesi aynen soyle: ''Islam dini..., kadinin bunye ve iradesindeki fitri za'fa mebni muayyen hususta, kadini, mehariminden bir erkegin vesayetine vermistir ki, kadinin uzak bir mesafeye gidebilmesi... icin zevcin veya bir mahreminin bulunmasini sart kilmasi bu cumledendir'' (Diyanet'in ayni yayinlari, cilt 4, sy. 219 ve d.) Turbanli hanima, butun bunlardan gayri bir Diyanet'in, kadini ''fitnesi buyuk'', ''ugursuz'', ''esek ve domuz cinsi hayvanlar gibi namazi bozan'', ''serkesliginden suphe edildiginde dovulmeye layik yaratik'' vs.... seklinde tanimlayan yayinlarini gosterdikten sonra sormak gerekir: Eger turban Islam seriatina bagliligin simgesi ise, hak ve ozgurluk tanimayan seriat verilerini benimsemek, bu bagliligin geregi olmaz mi? Eger bunlari benimseyecek olursaniz, kisi ozgurluklerinden, demokrasiden, uygarca gelismelerden soz edebilir misiniz? Ve eger Amerika'da (ya da her hangi bir Bati ulkesinde) turbanla dolasirken, ''Evet, iste ben bu zihniyetin simgesini basimda tasiyorum'' deseniz suratiniza tukuruldugunu gormez misiniz? ** Yukaridaki hususlari ve benzeri daha nicelerini, cesitli yayinlarimda kac kez tekrarladigimi bilemiyorum, fakat sayisiz da olsa bunlari tekrarlamanin yararliligina inanmis olarak soylemek isterim ki, bu ulkeyi seriat felaketinden uzak tutabilmek icin yapilacak sey seriatin akli dislayan, ozgurlukleri yok kilan, cagdaslikla asla bagdasmayan hukumlerini incelemek ve sergilemektir. Bunu yaptigimiz takdirde akli basinda bir tek insanin seriat yanlisi olmasina olanak kalmayacaktir.
Kktendinciler Kadnlara Kar

Necla Arat Cumhuriyet, 31.01.2000 Trkiye, gnlerdir Hizbullah adl kktendinci terr rgtnn vahetini konuuyor. Son gelen haberler arasnda slamc-feminist Konca Kuri 'in cesedinin de ''lm evi'' nde bulunduu yer alyor. Konca Kuri'in balangta Hizbullah sempatizan, hatta Hizbullah'n kadn rgtlenmesinin ba olduu halde, yanllar grp eletirdii, ''davadan dnenlere'' katld iin ldrld dnlyor. Kktendinci rgtler, ister siyasal slam, ister silahl slam diye adlandrlsnlar, kadnlar yalnzca baka kadnlara ulamak zere ilerine alp bu amalarna ulanca ya da artk kullanamayacaklarn anlaynca ilerini bitiriyorlar. Kktendinci rgtlerin brokrasideki ve hkmetlerdeki yandalar ile halk arasndaki sempatizanlar, aa yukar btn slam lkelerinde kadnlarn ilerlemelerini engelleyici almalar uluslararas bir program erevesinde yrtyorlar. Daha nceki bir yazmda Fas, Cezayir ve Msr rneklerinden yola karak
slamiyet Gerekleri
440
Trkiye'ye ilikin kayglarm dile getirmitim. Bugn de Pakistan, Sudan ve Afganistan'daki silahl-silahsz kktendinci glerin kadnlarn yaamlarn nasl kararttklarna ksaca deinmeye alacam. Pakistan 'da kadnlarn kktendincilerin yaratt korku ve iddetten kurtulmalar ve eitlik savamlarn srdrmeleri iin aba gsteren kadn rgtleri, zellikle krsal kesim kadnlarna ynelik almalar yznden srekli tehdit altndalar. Afganistan'daki Taliban yneticileri ile yakn ilikileri olan Pakistanl kktendinciler, camilerde vaaz veren hocalardan da byk destek alyorlar. Vaazlarda NGO'larn (Hkmet D Kurulularn) ''Siyonistler tarafndan finanse edilen ve kadnlar evlerinden kartarak mahvetmek isteyen Batl ajanlar olduklar'' dile getiriliyor. Bu kktendincilere gre, NGO'lar geleneksel aile sistemini ve kltrel deerleri Bat'nn ok iyi planlad bir program ile ykmay istemekte ve kadnlar erkeklere zg rollere zendirmektedir. Nitekim Pakistanl kktendinciler, ''Kadnlarmz eve aittir. Mstehcenlie izin vermeyeceiz'' diyerek nl bir kadn haklar rgtnn etkinliklerine son vermedii takdirde bombalanacan duyurmulardr. Bilindii gibi Pakistan, 1977'den bu yana demokrasi ve insan haklar kavramlarnn byk lde andrld bir slamlatrma sreci yaamaktadr. 1998'de ise ynetim, zaten bir slam cumhuriyeti olan Pakistan' (kadn rgtlerinin yorumuna gre) Taliban ynetimindeki Afganistan'a evirecek bir anayasa deiiklii giriiminde bulunmutur. Bu deiiklik ile Kuran ve Snnet 'in lkedeki en stn yasa olmas; Federal Hkmetin eriat glendirecek yeni admlar atmas; slam lkeleri ile uyum iinde doruyu tanmlayp yanl yasaklamas; her dzeydeki yozlamay yok edip (szde) toplumsal adaleti salamas amalanmaktadr. Ama Pakistan'daki kadn rgtleri bu deiiklii, ''Bir toplumsal ve siyasal felaket reetesi'' olarak nitelemiler ve lkede yerletirip gelitirmeye altklar kadn haklarnn sonu olarak grmlerdir. Onlara gre ''dinin siyasal gcn merulatrlmas iin kullanlmas, hogrszlk, sekter blnme ve iddetten baka bir ey getirmeyecektir.'' Sudan l feministler de Pakistan'daki kadn rgtlerini ''Bizde de tpk byle balamt. Dikkatli olun'' diyerek uyarmlardr. nk Sudan, eriata teslim olmadan nce slam'da reform ve gelimeyi savunan nl dnr Mahmud Muhammed Taha 'nn nderliinde slam'n geliip eitlik ve toplumsal adaletin egemen olaca bir yapya kavuacan ve artk demokrasi ile de sosyalizm ile de elimeyeceini tartabilmitir. Zaten Sudanl kadnlar da daha 1916'da pek ok slam lkesinde bulunmayan haklara kavumulardr. rnein, ihmal ve kt davran ile karlatklarnda (erkein boama hakkn denetim altnda tutan) mahkemelerde boanma haklar vard. Miras hukukunda reform yaplmt. 1970'lerde de mahkemelere yarg olarak atanmlard. Ama her ey yava yava deimeye balad. Taha, 1968'de tutuklanp ''dinden kmak'' ile suland. Grlerinden vazgemeyi reddettii iin 1985'te idam edildi. Cumhurbakan Cafer El Numeyri 'nin lkenin tek yasas olarak eriat nermesi ve Ulusal Halk Meclisi'nin bu neriyi onaylayarak anayasaya sokmas Sudan'da her eyin geriye gitmesine, sonu olarak da kadnlarn, bir erkein ''refakati'' olmadan hibir yere gidemez hale gelmelerine neden oldu. Taliban zulm altndaki Afganistan 'a gelince, alma yaamndan atlp evlerine kapatlan Afgan kadnlarn kendilerine ve ailelerine bakabilmek iin iki seenekleri kald: Dilencilik ve fuhu... Kabil'de fuhu, kii bana 5 dolar karlnda, dilencilik grnts verilerek yaplyor. Taliban'n din polislerinden korunmak isteyen Afgan kadnlar, randevu ile belli evlerde bulumay yeliyorlar. Byle bir bulumada gecelik kazanlar 1 milyon Afgan Liras oluyor. (Karlnda 100 adet ekmek alnabiliyor.) Fuhu yapmak zorunda braklan Afgan kadnlar, yakalandklar zaman polise ve yarglara rvet vererek birka krba ile kurtulabiliyorlar. Ayrca, zina itham ile yakalansalar bile slam hukukuna gre zinann kantlanmas, olay aka grm drt tank gerektirdiinden kolayca serbest braklyorlar. Genelevlerin Talibanlar cretsiz elendirmesi ise fuhuu destekliyor. Ne var ki btn bu olanlarn traji-komik bir yan da var: Taliban ynetimi szde kadnlar erkeklerle birlikte olmann ktlklerinden korumak zere alma yaamndan kopartp eve kapatyor, ama ''namus'' retorii uruna uygulad baskc politikalar ve iddet yznden, giderek daha ok sayda Afgan kadn, yaam savamn srdrebilmek iin fuhuu semek zorunda kalyor. Sonu olarak, ister siyasal slam, ister silahl slam olarak adlandrlsn, kktendinci rgtler, en byk zarar dinin kendisine, lkelerine , zellikle de yaamlarn kararttklar kadnlara veriyorlar.
LAHYATI PROFESRDEN TRBAN DERS

Mula niversitesi'nin lahiyat Rektr Prof. Dr. Ethem Ruhi Flal, akademik yln al treninde yapt konumada, Bir metrelik bez parasn dinin sembol haline sokmak slam'a ihanettir dedi.
slamiyet Gerekleri
441
rencileri uyaran Flal, lkemizi, laik-antilaik, Snni-Alevi, Trk-Krt gibi kutuplamalara yneltmek isteyenlerin tuzana dmeyin. Laiklik, samimi dindarln teminatdr diye konutu. KAMUOYUNDA slam'da reforma ynelik yazlaryla da tannan, Mula niversitesi'nin ilahiyat rektr Prof. Dr. Ethem Ruhi Flal, niversitenin akademik yl al treninde zehir zemberek bir konuma yapt. Cumhurbakan Ahmet Necdet Sezer'in de katld alta Flal, Atatrk'den ve cumhuriyetten vgyle sz ederek, bartsn bir metrelik bez paras diye niteledi. SEZER'N KONUMASI Cumhurbakan Sezer, laiklik ve hukukun stnlne vurgu yapt konumasnda rencilere yle seslendi: Ulusal kltrmze sahip karak bunlar evrensel deerlerle sentezleyebilmeli, dostluk, kardelik ve sevgi duygularyla evrensel barn salanmasna katkda bulunmalsnz. Tm bunlar laik, demokratik cumhuriyete sahip klmas, Atatrk ilke ve devrimlerinin rehber edinilmesiyle olanakldr. Sizleri kutluyor, ulusumuza ve insanla yararl bireyler olarak, hukukun yol gstericiliinde yolunuza baaryla devam etmenizi diliyorum. BEZ PARASI Flal ise bir metrelik bez parasn dinin sembol haline sokmann slam'a ihanet olduunu syledi. niversitelerde bartsnn yasaklanmasnn dini adan da kurallara uygun bir karar olduunu vurgulayan Flal, Bu bakmdan niversitelerimizde hibir renci kampus snrlar iine girdii andan itibaren barts kullanamaz dedi. rencileri siyasal slamc, khnemi ideolojilerin mensuplar ve blclere kar uyaran Flal, yle konutu: lkemizi inanan-inanmayan, laik-antilaik, Snni-Alevi, Trk-Krt gibi birtakm kutuplamalara ve etnik ayrmlara yneltmek isteyenlerin tuzana dmesin. Tamam siyasi olan ve ounlukla darda tezgahlanan bu bo emellere alet olmayn. Hele bu konularda sabkal ve aibeli olan siyasi liderlere hi kanmayn ve gvenmeyin. Bu ve benzeri liderler ya da evreler, bir metrelik bir bez parasn, sakal, by, parkay, bereyi veya bir kyafeti bu ideolojik ve tehlikeli kutuplamann sembol haline getirdiler. Bu durum, inanan bir insan iin utan vericidir. ahsen ben, gencecik kzlarmzn Arap ve Acem kltrnn zevksiz, estetikten uzak grnl bu bir metrelik bez paras iin ortal kartran ve toplumda fitne uyandranlarn oyununa gelmi olmalarndan byk znt duyuyorum. Konumasnda laiklik dersi veren Flal, Bir ilahiyat profesr olarak iaret etmeliyim ki, laiklik kesinlikle dinsizlik demek olmad gibi, dindar bir insann inan ve ibadet zgrln teminat altna ald iin, bir Mslman laiklii benimsemek ve sahiplenmekle, inand doru dinini, samimi dindarln sarslmaz bir teminat altna alm olur dedi. Kaynak: Hrriyet, 23.09.2000
LAHIYAT PROFESR :"TRBAN SLAMYETTE FARZ (ART) DELDR"

lahiyat Profesoru'nden Kavakci'ya Turban Dersi (Hrriyet Gazetesi, 30 Nisan 1999) nl ilahiyat Mula niversitesi Rektr Prof.Dr.Ethem Ruhi Flal, Kuran'a gre rtnmenin "Inan esaslar iinde mtalaa edilecek bir emir olmadn" bildirdi. Rektr Flal, rtnmenin "inan esas" olmadnnn altn sk sk izerek, unlar syledi: "rtnme Kuran'da emir olarak vardr. Ancak, inan esaslar iinde mtalaa edilebilecek bir emir, namaz, oru, Allah'a ve Peygamber'e inanma gibi inan esas, farz deildir. rtnme ikinci derecede fer'i bir hkmdr. Devlet, bu konuda yetkisini kullanarak kural getirebilir. Caizde devletin tasarruf yetkisi, Islam Hukuku'na gre de vardr. Benzer birtakm hkmlerle ilgili
slamiyet Gerekleri
442
uygulamalar, ilk halifeler dneminde ok ak biimde de uygulanmtr. Yine, barts birinci dereceden inan esas olmad iin, devletin getirdii kurallar, Islam'a aykr, dine kar saylmamaldr. Ama, dinin siyasallatrlmas anlamna gelebilecek ve bir ayrm dourabilecek "simgelemi davranlara" da mdahale hakk, yine dinin gereklerinden biridir. Buna gre, hibir gereke ve savunma, devletin kurallarna aykr bir tutum iine girmeyi hakl klmaz. rtnme, farz olarak inan esas iinde yer almadndandr ki, devletin bu konuda, devletin ileyiini ve toplum dzenini salamak iin koyduu kurallara uymak, Mlmanln gereklerinden biri olarak grlmelidir." HUKUK NE DYOR? Anayasa'nn "Hibir yasa, hkm ve ynetmelik Anayasa'ya aykr olamaz" hkmne gre, trban, Anayasa'nn ikinci maddesinde yer alan "laiklik" hkmne aykrdr. AIHK karar: Trbann "insan hakk" olduu ynndeki gr, Avrupa Insan Haklar Komisyonu tarafndan reddedilmiti. Klk Kyafet Ynetmelii: "Grev mahallinde ba daima ak ve taranm olacak" diyor. Milletvekilleri, ceza, cret ve zlk haklar bakmndan 657 sayl devlet memurlar kanuna tabiler. 657 sayl yasann 19.maddesi "devlet memurlar klk kyafet ynetmeliine uymak zorundadrlar" diyor.
Prof. Dr. Zekeriya Beyaz: "Baryorum, Kuran kadna vcudunuzu rtn demiyor "
Prof. Dr. Zekeriya Beyaz imam, vaiz ve mft olarak alt. Sosyoloji dalnda yksek lisans ve doktora yapt. Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi Dekan. Bir laf etti, ortalk birbirine girdi. Hem tv ekrannda hem de kitabnda, Kuran'da rtnmeyle ilgili hkm olmadn syledi. Beyaz, Nur Suresi'ni ve bu surenin iniine neden olan zina iftiras hikayesini anlatt. Prof.Dr. Zekeriya Beyaz, kitabnda, giyimle ilgili yle diyor: slam giyim-kuam gzel ahlakl olmak ile birlikte dnlmtr. Kuran- Kerim'den nce hristiyanlarda bir ruhbanlk inanc vard. Buna gre dnya zevklerinden, dnya gzelliklerinden uzak olmak esast. slamiyet bunu kaldrd. Kuran- Kerim diyor ki,Allah'n ziynetlerini, ssleri kim haram kld. Ssler ziynetler, gzel giyinme haram deil' Yce Allah hadislerinde, kullarna vermi olduu nimeti, onlarn zerinde grmekten honut olduunu gsteriyor. Mslman erkek ve kadnlar gzel, temiz ve lks giyinmek durumunda. Dnyadaki btn ziynetler, nimetler ncelikle mslmanlaradr. Hanmlar diiliini deil, kiiliini ne karmaldr. Gzel, asil ve mzeyyen, ssl alml olmaldr. Hicretin 6'nc ylnda beni Mustalk kabilesine kar bir sefer dzenlendi. Hz. Peygamber ei Hz. Aye'yi de beraberinde gtrmt. Seferden dnte, Medine'ye yakn bir yerde konakland. Hz. Aye, tabii ihtiyacn gidermek zere birlikten uzaklat. Geri dnnde boynundaki ziynetini, gerdanln drdn farketti. htiyacn giderdii yere gitti. Aramaya balad. Orada oyaland. Geri dndnde kafilenin gittiini grd. Orada oturdu bekledi. nk, o zaman kaybolanlar oturduu yerde beklerdi. Derken, uyudu kald. Bir sre sonra ordunun arts Safvan bin Muattl geldi. Hz. Aye'yi grd, kendi devesine bindirdi. Orduya ancak sabahleyin ortalk aydnlanca ulaabildiler. Kt niyetli mnafklar, Safvan ile Aye geceyi birlikte geirdiler diye iftira ettiler. Hz. Peygamber, zntsnden gnlerce dar kmad. Hz. Aye hastaland ve baba evine gitti, orada kalmaya balad. Safvan bir iir ile kendisini sulayan air Hassan' kl ile vurup, yaralad. Hazrec ve Evs kabileleleri az kalsn savaa giriyorlard. Hz. Peygamber yattrd.Hz. Peygamber, sahabelerin ileri gelenlerine konu hakknda grlerini sordu. Hepsi konunun bir iftira olduunu sylediler. Yalnz Hz. Ali, Hz.Peygamber'e Hz. Aye'yi boamasn ima eden tavsiyede bulundu. Kitaba kelime soktular 30 gn sonra Nur Suresi indi. Nur Suresi, iddialarn bir iftira olduunu anlatyor. Ayrca, ziyneti, gerdanl yitirme konusu da dahil olmak zere birok meseleyi akla kavuturuyor. 30 ve 31'inci ayetler nceki ayetlerle birlikte bir btnlk iinde sorunlara zm getiriyor.
slamiyet Gerekleri
443
Ayet diyor ki, rtnz veya brtnz - iki anlama da gelir- gs deil, bu yakalarn zerine rtn, ziynetinizi kapatsn, gerdanl kapatsn, kimse grmesin. Ancak bu ziynetlerinizden grnenler mstesna yzk gibi kpe gibi. Bunun dnda ziynetlerinizi gstermeyin. Nur Suresi 30 ve 31'inci ayetlerin tesettrle ilgisi olmad halde, daha nceki ayetlerden ve iftira olayndan bamsz gibi ele alnyor ve kelimelerin anlamlar kaydrlarak yanl yorum yaplyor. Ziynetinizi, yani gerdanlnz rtn anlam yanna 'yerleri' kelimesini ilave ettiler. Allah'n kitabna bir parantez iinde soktular. Sokunca da 'ziynet yeri' oldu. Bylece de 'ziynet yerini rtn' dendi. O zaman da ziynet yeri, ne oldu? Ba, bedeni oldu. Halbuki kastedilen tamamen ziynet, gerdanlk, taklar, altn ve gmt. Bu ayette ba kelimesi hi yok. rtnn ziyneti rtmesi sz konusu. Gsleri ak mslman kadnlar Prof. Dr. Zekeriya Beyaz'n, Haziran aynda yaynlanan 'slam ve giyim kuam' adl kitabndaki izimler byk grlt kopard. Gsleri ak, mini etekli, iki mslman kadn cariye iziminin altnda 'Mslman cariye hanm, toplum iinde bu kyafetle gezer ve namazn bu halde klabilir' yazs tepkilere neden oldu. Prof. Beyaz bu konuda yle dedi: " Hanefi, afii ve Hanbeli mezheplerine mensup mslman cariyeler, diz ile gbek arasn rterlerdi. Bu kyafetlerle namaz klar, arda pazarda dolarlard. Maliki mezhebine gre ise sadece n ve arka edep yerleri rter, yani bir mayo giyerek namaz klar, dolarlard. Eer Kuran'da kadnlarn ba, kol ve ura buralar yle rtnmeli, byle rtnmeli diye bir hkm olsayd, bu tip mezhepler byle hkm verir miydi? Bugn normal mslman hanm byle namaz klamaz. Kadnlarn namaz kyafetlerinde ayn zamanda ritellik vardr. Bugnk hanmlar da zaten cariye deildir. Bu kyafetle namaz klmay tavsiye etmem sz konusu deil slamiyetin ilk dnemlerinde sava esirleri cariye kabul edilirdi. Bunlar mslman olduklar halde o vasflar devam ederdi. Kuran'da kadnlarn sa ba rtlecek diye kesin ayet varsa, mezhep imamlar, mslman olan bu cariyelere neden o ayetleri uygulamadlar. Hr hanmlarn bann bask altna alnmasnn sebebi ise ok evlilik ve cariyelerle nikahsz yaamadr. Evin beyi cariyelerle nikahsz yaarken, hanmnn, bakasna giderek kendisinden cinsel intikam alaca korkusu ile ban rttrerek cinsel intikam almaktadr. Burada srarla altn izdiimiz ey, rfe ballk, halkn kabulne bal olmann esas olduudur. Arap rf ve adeti yleydi. Mslman bayanlar evlerde tuvalet olmad iin bu ihtiyalarn ehrin dnda hurmalkta geceleyin giderirlerdi. Cinsel tacize urarlard. Hz. Peygamberimiz bu cinsel tacizi yapan saldrganlar buldu. Onlar da, Biz bunlar cariye sanyorduk dedi. Onun zerine, Ahzab Suresi'nin 59'nci ayeti geldi. Ayette; Mslman hanmlar def-i hacet iin dar knca bir araf yani cilbas gibi batan aa rtsnler ki, tannsnlar. Cariye olmad anlalsn. Tacize uramasnlar deniyor. imdi, ne cariye, ne de byle taciz var. Kimsenin rtnmeye ihtiyac yok. Kuran'da byle rtneceine dair ak, kesin bir ayet yoktur. Baryorum. Bunun yokluunun en ak belgesi cariyelerin kyafetidir. Ben bunu 35 sene nce rendim. Oysa, vaazlarda, ' bir kadnn sann bir teli gzkrse 1000 sene cehennemde yanar' deniliyordu. Bunu grnce anama ok acdm. 60 yandayd, cehennemde yanacakt. Ancak, islam hukuku kitaplarn okuyunca byle olmadn grdm. syan ettim. Bu kitaplarda tarif edilen cariye kyafetini gn gelecek, islam kitaplarnda yaynlayacam dedim." Kaynak: Hrriyet, 10.12.2000
Trban yasa hukuka uygun

(Cumhuriyet, 15.05.99) Anayasanin, laikligin yani sira temel nitelik ve esaslarina uygun olan kilik kiyafet duzenlemelerinin her kademedeki yargi kararlariyla desteklendigi goruluyor Istanbul Haber Servisi - Kamu kurum ve kuruluslari ile ilk, orta ve yuksekogretim kurumlarindaki memurlarla ogrencilerin kiyafetleri, yasalardaki genel nitelikli hukumlerle, yonetmelik, genelge ve duyurular yoluyla yasal yonden duzenlenmesine karsin, seriatci kesimin turban konusunda universitelerde surekli gerginlik
slamiyet Gerekleri
444
yaratmasinin provokasyon amacini tasidigi belirtiliyor. Yururlukteki yasa, yonetmelik, idari yargi, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa Insan Haklari Komisyonu kararlari, turbanla yuksekogretim kurumlarina girmeyi suc sayiyor. Ozellikle bazi alanlarda ''dini kisvelerin giyilemeyecegi, kapali mekanlarda belirli kiyafetlerle bulunulabilecegi, basortusu ile dershane, laboratuvar, spor salonu, kutuphane gibi kapali yerlere girilemeyecegi'' yonundeki Anayasa Mahkemesi, Idare Mahkemeleri, Danistay, Avrupa Insan Haklari Komisyonu kararlari ve turbanla belirli mekanlara girilmesini yasaklayan duzenlemelerin, insan hak ve esitligine aykiri olmayacagi yonunde hukuk cevrelerinde genel bir kabul goruyor.
Duzenlemeler ne zaman basladi?

Kilik kiyafetle ilgili duzenlemeler, 1920'li yillarda yasa duzeyinde basladi ve 1990'li yillara kadar surdu. Yururlukteki yasa ve yonetmelik hukumleri ile idari yargi, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa Insan Haklari Komisyonu kararlarina gore basortusu ile yuksekogretim kurumlarina girmek suc olusturuyor. Devlet memurlarinin kilik kiyafetleri konusunda duzenlenen ve Ataturk'un imzasiyla Resmi Gazete'nin 5 Eylul 1341 tarih, 168 sayili baskisinda yayimlanarak yururluge konulan bir kararname bulunuyor. 2413 sayili ''Bilumum Devlet Memurlarinin Kiyafetleri Hakkinda Kararname'' de, tum devlet memurlarinin kiyafetlerinin, ''dunya uzerindeki uygar uluslarin ortak ve genel kiyafetleriyle ayni olacagi'' belirtilmisti. Kanunla yapilan ilk duzenleme, 28 Kasim 1925 gunlu 671 sayili ''Sapka Iktisasi Hakkinda Kanun'' olmustu. Kanunla, giyim cagdaslasma sorunu olarak dusunulup, giyimle dinsel inanclar arasinda bir iliski kurulmamasi gerektigi vurgulanmisti. 3 Aralik 1934 tarihli 2596 sayili ''Bazi Kisvelerin Giyilemeyecegine Dair Kanun'' la yapilan duzenlemeyle, hangi din ya da mezhepten olursa olsun ibadethane ve dinsel torenler disinda dinsel kisve giyilmesi yasaklanmis, ogrenci ve memurlarin kiyafetleri belirlenmisti. Bu yasanin, ogrencilerin kiyafetleri ile ilgili 2. maddesi, ''Turkiye'de kanunu tevkifat tesekkul etmis ve edecek olan izcilik ve sporculuk gibi heyetler ve mekteplere mahsus kiyafet, alamat ve levazim tasimak istedikleri zaman yalniz nizamname veya talimatname ile muayyen tiplere uygun kiyafet, alamet ve levazim tasiyabilirler'' hukmunu getirmisti. Bu duzenlemede, kiyafetteki karmasanin, kamu duzeni ve halkin huzuru yonunden sakincali oldugu belirlenmisti. 12 Mayis 1982 tarih ve 2670 sayili Kanunla Devlet Memurlari Kanunu'na eklenen ek 19. maddedeki ''Devlet memurlari kanun, tuzuk ve yonetmeliklerin ongordugu kilik ve kiyafet kurallarina uymak mecburiyetindedirler'' hukmu, kamu kurum ve kuruluslarinda kiyafet zorunlulugu getirmisti. 16 Temmuz 1982 gun ve 8/5105 sayili Bakanlar Kurulu karariyla yururluge giren ''Kamu Kurum ve Kuruluslarinda Calisan Personelin Kilik ve Kiyafetlerine Dair Yonetmelik'' le 22 Temmuz 1981 gun ve 8/3349 sayili Bakanlar Kurulu karariyla yururluge giren ''Milli Egitim Bakanligi ile Diger Bakanliklara Bagli Okullardaki Gorevlilerle Ogrencilerin Kilik ve Kiyafetlerine Iliskin Yonetmelik'' hukumleri de ayni yondeydi. Buna gore kamu kurum ve kuruluslarinda calisan personelin yani sira bakanliklara bagli okullardaki gorevlilerle ogrencilerin, Ataturk devrim ve ilkelerine uygun, uygar, asiriliga kacmayacak sade bir kilik ve kiyafette olmalari amaclanmisti. Yonetmelikte, kadinlarin gorev yerinde, kiz ogrencilerinse okullarda baslarinin acik olacagi belirtilmisti.
Universitede ilk turban yasagi

Yuksekogretim kurumlarinda ilk turban yasagi Yuksekogretim Kurulu'nun 20.12.1982 tarihli genelgesi ile getirilirken Danistay 8. Dairesi genelgenin iptali davasini reddetmisti. Yuksek Ogretim Kurumlari Ogrenci Disiplin Yonetmeligi'nin 7'nci maddesine 1987 yilinda (h) bendi eklenerek kapali mekanlarda turban yasaklanmisti. Yonetmeligin bu hukmunun iptali icin acilan dava da Danistay karariyla reddedilmisti. Ancak yonetmeligin bu hukmu Yuksekogretim Kurulu tarafindan 1989 yilinda yonetmelik metninden cikarilmisti. 10.12.1988 tarih ve 20032 sayili Resmi Gazete'de yayimlanarak yururluge giren, 3511 sayili kanun ile 2547 sayili kanuna eklenen ek 16. madde ile ''Yuksekogretim kurumlarinda, dershane, laboratuvar, klinik, poliklinik ve koridorlarinda cagdas kiyafet ve gorunumde bulunmak zorunludur. Dini inanc sebebiyle boyun ve saclarin ortu veya turbanla kapatilmasi serbesttir'' hukmu getirilmisti. Bu hukum Anayasa Mahkemesi tarafindan anayasa ve devrim yasalarina aykiri bulunarak iptal edilmisti. 1990 yilinda 3670 sayili kanunla 2547 sayili kanuna ek 17. madde eklenmis, ''Yururlukteki kanunlara aykiri olmamak kosulu ile yuksekogretim kurumlarinda kilik kiyafet serbesttir'' hukmu getirilmisti. Anayasa
slamiyet Gerekleri
445
Mahkemesi bu hukmu iptal etmemis, ancak gerekcesinde turbanin yururlukteki kanunlara gore takilamayacagini belirtmisti.
Basi acik fotograf kararlari

Universite ve yuksek teknoloji enstitulerinin senatolari tarafindan hazirlanarak yururluge konulan, Kayit Kabul Sinav Sinif Gecme ve Diploma Yonetmelikleri'nde, kayit, kimlik ve diploma icin verilecek resimlerde kizlarin basi acik, erkeklerin sakalsiz fotograf vermeleri gerektigi yonunde hukumler yer aliyor. Ozellikle ogrencilerin kimliklerinin saptanmasinda onem tasiyan basi acik ve sakalsiz fotograf istenmesi, yarginin her kademesinde dava konusu yapilmis, acilan davalar reddedilmisti.
'Turban masum degil'

Yuksek Ogretim Kurulu'nun 20.12.1982 tarihli genelgesiyle getirilen turban yasaginin iptali icin acilan davada, Danistay 8. Dairesi Esas 1984/636, Karar 1984/1574 sayili 13.12. 1984 tarihli karariyla ''turbanin masum bir aliskanlik olmaktan cikarak kadin ozgurlugune ve cumhuriyetin temel ilkelerine karsi bir dunya gorusunun simgesi haline geldigi'' gerekcesiyle, genelgenin iptali davasinin reddine karar verilmisti. Yuksekogretim Kurumlari Ogrenci Disiplin Yonetmeligi'nin 7'nci maddesine 1987 yilinda (h) bendi eklenerek kapali mekanlarda turban yasaklanmisti. Yonetmeligin bu hukmunun iptali icin acilan dava da Danistay karariyla reddedilmisti. 10.12.1988 tarih ve 20032 sayili Resmi Gazete'de yayimlanarak yururluge giren, 3511 sayili kanun ile 2547 sayili kanuna eklenen ek 16. maddeyle getirilen ''Yuksekogretim kurumlarinda, dershane, laboratuvar, klinik, poliklinik ve koridorlarinda cagdas kiyafet ve gorunumde bulunmak zorunludur. Dini inanc sebebiyle boyun ve saclarin ortu veya turbanla kapatilmasi serbesttir'' hukmu Anayasa Mahkemesi tarafindan Anayasa ve Devrim Yasalarina aykiri bulunarak iptal edilmisti. Anayasa Mahkemesi'nin 5 Temmuz 1989 tarih ve 20216 sayili Resmi Gazete'de yayimlanan 7.3.1989 tarih ve 1989/1 Esas, 1989/12 Karar Sayili Karari'nda ise ''Bir yasal duzenlemenin din kurallarina, dinsel inanclara ve gereklere gore yapilamayacagi, dini inanc geregi sac ve boynun kapatilmasina iliskin yasal duzenlemenin, anayasanin baslangic bolumunde yer alan ilkelere ve ozellikle laiklik ilkesine aykiri oldugu'' vurgulanmisti. Kararda laiklik soyle tanimlaniyordu: ''Laiklik, egemenlige, demokrasi ile ozgurluge ve bilgi bilesimine dayanan toplumsal bir atilim, siyasal, sosyal ve kulturel yasamin cagdas duzenleyicisidir.... Laik duzende din, siyasallasmadan kurtarilir, yonetim araci olmaktan cikarilir, gercek saygin yerinde tutularak kisilerin vicdanlarina birakilir. Boylece siyasal yasamin dayanagi bilim ve hukuk olur.'' Duzenlemenin anayasanin 2. maddesinde yer alan ''Turkiye Cumhuriyeti Ataturk milliyetciligine bagli, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir'' hukmunun yani sira, anayasanin 10. maddesinde yer alan esitlik ilkesine ve anayasanin din ve vicdan hurriyetini duzenleyen 24. maddesine aykiri oldugu vurgulanmisti. Karar, anayasanin devrim kanunlarinin korunmasini duzenleyen 174. maddesine de aykiri oldugu gerekcesiyle 1'e karsi 10 oyla ve oycoklugu ile alinmisti. 1990 yilinda 3670 sayili kanunla 2547 sayili kanuna eklenen ek 17. madde ile ''Yururlukteki kanunlara aykiri olmamak kosulu ile yuksekogretim kurumlarinda kilik kiyafet serbesttir'' hukmu getirilmis, bu hukmun iptali icin acilan davada, Anayasa Mahkemesi bu hukmu iptal etmemisti. Seriatci cevrelerin, bu hukmu Anayasa Mahkemesinin iptal etmemesini turbanin serbest birakilmasi seklinde yorumlamasina karsin, Anayasa Mahkemesi bu kararinda, turbanin yururlukteki kanunlara gore takilamayacagini gerekce olarak almisti. Anayasa Mahkemesi'nin 31 Temmuz 1991 tarih ve 20946 sayili Resmi Gazete'de yayimlanan, 9.4.1991 tarih ve 1990/36 Esas, 1991/ 8 Karar sayili bu kararinda, Anayasa Mahkemesi'nin 7.3.1989 tarihli kararina atifta bulunularak ''esasen sac ve boynun ortu veya turbanla kapatilmasinin Anayasa'nin baslangic bolumune, 2'nci maddesine, 10'uncu maddesine, 24'uncu maddesine, 174'uncu maddesine ve yargi kararlarina aykiri olacagi, yururlukteki mevzuata gore suc olusturacagi, ''Yururlukteki Kanunlara aykiri olmamak kosulu ile yuksekogretim kurumlarinda kilik kiyafet serbesttir' hukmunun ise sac ve boynun turban veya ortuyle kapatilmasina imkan saglamayacagi'' vurgulanmisti.
RP karari da yasaga dayanak

Anayasa Mahkemesi'nin, Refah Partisi'nin kapatilmasi talebiyle acilan davada aldigi, 16.01.1998 tarih ve 1997/1 Esas, 1998/1 Karar sayili kararinda, turban yasagi konusu yeniden degerlendirilmis ve ''dinsel nedenlere dayanilarak basortusu ve turbanla boyun ve saclarin ortulmesine resmi daire ve universitelerde serbestlik taninmasinin cumhuriyetin ve anayasanin temel prensipleri ile laiklik ilkesine aykiri olacagi'' kaydedilmisti. Bu kararin basortusu ile ilgili bazi bolumleri soyleydi: ''Laik egitimde dinsel inanclara gore herhangi bir ayrim gozetilemez. Anayasa'nin 'Egitim ve ogrenim hakki ve odevi' baslikli 42. maddesinin ucuncu fikrasinda, 'Egitim ve ogretim, Ataturk ilkeleri ve inkilaplari dogrultusunda, cagdas bilim ve egitim esaslarina gore
slamiyet Gerekleri
446
devletin gozetim ve denetimi altinda yapilir. Bu esaslara aykiri egitim ve ogretim yerleri acilamaz' , dorduncu fikrasinda da 'Egitim ve ogretim hurriyeti anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldirmaz' denilerek anayasanin baslangic bolumundeki ilkelere baglilik vurgulanmistir. Yuksekogretim kurumlarinda, bilimsel yontemlerle yetiserek birlikte calismalar yapan genclerin, kardeslikleri, arkadasliklari ve dayanismalari yarinlari icin onemliyken onlari dinsel gereklerle ayrima bagli tutarak kimin hangi inanctan oldugunu gosterecek bicimdeki basortusu ile dinsel inanc ve gorusleri nedeniyle catismalara sevk edebilecek ortamin yaratilmasinda ulkelerin gelecegi bakimindan yarar bulunmamaktadir. Dinsel nedenlere dayanilarak basortusu ve turbanla boyun ve saclarin ortulmesine resmi daire ve universitelerde serbestlik taninmasi, bir tur yonlendirme ve bir anlamda zorlamadir. Kisileri su ya da bu yonde giyinip basini ortmeye zorlamak, ayri ve hatta ayni dinden olanlar arasinda bile ayriliklar yaratacaktir. Bu durumun da laiklik ilkesine aykiri dusecegi kuskusuzdur. Kamusal kuruluslarda ve ogretim kurumlarinda basortusu ve onunla birlikte kullanilan belli bicimdeki giysi, bir ayricaliktan ote ayrim araci niteligindedir. Dinsel kaynakli duzenlemelerle girisimler anayasa karsisinda gecerli olamaz ve bu tur eylemler anayasadaki laiklik ilkesine aykirilik olusturur. Anayasa'nin 153. maddesinin son fikrasinda, Anayasa Mahkemesi kararlarinin yasama, yurutme ve yargi organlarini, idare makamlarini, gercek ve tuzelkisileri baglayacagi, 138. maddesinde de yasama ve yurutme organlari ile idarenin mahkeme kararlarina uymak zorunda olduklari, bu organlarla idarenin mahkeme kararlarini hicbir surette degistiremeyecegi ve bunlarin yerine getirilmesini geciktiremeyecegi ongorulmustur. Anayasa'nin 68. maddesinin dorduncu fikrasinda siyasi partilerin hukuk devleti ilkesine uymakla yukumlu olduklari belirtilmistir. Anayasa'nin 153. maddesinin son fikrasina gore gercek ve tuzelkisileri baglayan Anayasa Mahkemesi kararlari siyasi partileri de baglar. Anayasa Mahkemesi'nin 2547 sayili Yuksekogretim Kanunu'na eklenen ek madde 16'nin iptaline iliskin 7.3.1989 gunlu, E: 1989/1, K: 1989/12 sayili kararinda, laik bir devlette hukuk kurallarinin kaynaginin dinde degil akilda bulundugu, kisilerin ic dunyasina iliskin olmasi gereken dini inanclara gore yasal duzenleme yapilmasinin Anayasa'nin 2., 10., 24. ve 174. maddelerine aykiri oldugu belirtilmistir. Baslari kapali olarak universitelerin kapali mekanlarina giren ogrencilere disiplin cezasi verilmesi, resimlerin basi kapali olmasi nedeniyle kimlik belgesi, diploma duzenlenmemesi islemlerine karsi, idare mahkemelerinde ve Danistay'da cok sayida dava acilmis, bu davalar da turbanin masum bir aliskanlik olmaktan cikarak kadin ozgurlugune ve cumhuriyetin temel ilkelerine karsi bir dunya gorusunun simgesi haline geldigi gerekcesiyle reddedilmistir. Turkiye'de universiteye turbanli resim vermeleri nedeni ile diploma duzenlenmemesi uzerine dava acan ve bu davalari idare mahkemesi tarafindan reddedilen Lamiye Bulut ve Senay Karaduman , idare mahkemesi kararlarini Danistay nezdinde temyiz etmisler, Danistay tarafindan temyiz taleplerinin reddine, idare mahkemelerinin kararlarinin onanmasina karar verilmesi uzerine Avrupa Insan Haklari Komisyonu nezdinde dava acmislardir. Avrupa Insan Haklari Komisyonu 03.05.1993 tarihinde her iki davayi da karara baglamis, yapilan gorusmeler sonucunda davalarin reddine karar vermistir." Cumhuriyet, 27 Mayis 1999
Danistay, Turkiye gundemini oyalayan soruna aciklama getirdi

Turban ideolojik
* Danistay, turbanli memurun kamu gorevinden cikarilmasini uygun buldu. Danistay, Cerrahpasa Tip Fakultesi'nde yardimci hizmetler kadrosunda santral memuresi olarak calisan davaci memurun israrci hareketini ''ideolojik ve siyasi amaclarla kurumun huzurunu bozma'' olarak degerlendirdi. **Danistay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu aldigi kararda, davacinin kilik kiyafet yonetmeligini bilmedigi icin degil, benimsemedigi icin basi acik gorev yapmayi kabul etmedigini vurguladi. Danistay bu nedenle davaci Zuheyla Zeybel'in kamu gorevinden cikarilmasi gerektigini belirtti. ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - Danistay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu, kamu kurumlarinda turban takan memurlarin gorevden atilmasini onayladi. Kamuda uyulmasi gereken kurallari bilmesine karsin turbanini cikarmamakta israr eden memurun hareketini ''ideolojik ve siyasi amaclarla kurumun huzurunu bozma'' olarak degerlendiren Danistay, iptal istemini daha sonra esastan karara baglayacak. Yuksekogretim Kurulu (YOK) Yuksek Disiplin Kurulu, Cerrahpasa Tip Fakultesi'nde hizmetli kadrosunda calisan santral memuresi Zuheyla Zeybel 'in kamu gorevinden cikarilmasini kararlastirdi. Zeybel, islemin iptali icin Danistay'a dava acti. Danistay 8. Dairesi, goreve basi ortulu olarak gelen davacinin Kilik Kiyafet Yonetmeligi'ne aykiri davrandigi icin sorusturma gecirdigini belirtirken Yuksekogretim Kurumlari Yonetici, Ogretim Elemani ve Memurlari Disiplin Yonetmeligi'nin 5. maddesine gore once uyarma cezasi almasi gerekirken, dogrudan kamu gorevinden cikarilmasinin hukuka uygun olmadigini savundu. ''Yurutmenin durdurulmasina'' karar veren Danistay 8. Dairesi'ne, YOK itiraz etti ve kararin kaldirilmasini istedi.
slamiyet Gerekleri
447
Itirazi ust kurul olarak gorusen Danistay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu, kilik kiyafet konusunda kamu gorevlilerinin uymasi gereken yasa ve yonetmelikleri animsatti. Cerrahpasa Tip Fakultesi'nde yardimci hizmetler kadrosunda santral memuresi olarak calisan davacinin memur statusunde gorev yaptigi vurgulanirken, Yuksekogretim Kurumlari Yonetici, Ogretim Elemani ve Memurlari Disiplin Yonetmeligi'nin 5. bendinin ''kilik kiyafet hukumlerine aykiri davrananlara'' uyarma, 11. maddenin ise ''ideolojik ve siyasi amaclarla kurumlarin huzur, sukun ve calisma duzenini bozanlara'' kamu gorevinden cikarma cezasi ongordugu belirtildi.
'Ideolojik tavir'
Davacinin yazili ve sozlu ifade tutanaklarinda kilik kiyafet yonetmeligini bilmedigi icin degil, benimsemedigi icin basi acik gorev yapmayi kabul etmedigi vurgulanan kararda, soyle denildi: ''Davacinin gorev mahallinde basi acik gorev yapmayi kabul etmedigi, ileriye donuk olarak da ayni sekilde davranacagi ve yonetmeliklerde yer alan kiyafetle ilgili kurallara uygun davranmayacagini acikca ifade ettigi ve ayni davranisini surdurdugu anlasilmaktadir. Bu durumda uyari cezasi verilmesini gerektiren davranistan farkli olarak uyulmasi gereken kurallari biliyor olmasina ragmen idelojik ve siyasi amaclarla kurumun huzur, sukun ve calisma duzenini bozmak biciminde gerceklesen davranislarini israrci bicimde surduren davaciya YOK Yonetici, Ogretim Elemani ve Memurlari Disiplin Yonetmeligi'nin 11. maddesinin a bendinin uygulanmasinda mevzuata aykiri bir yon gorulmemistir.'' Danistay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu, bu gerekcelerle YOK'un Danistay 8. Dairesi'nin kararina karsi yaptigi itirazi kabul ederek ''yurutmenin durdurulmasini'' kaldirdi. Genel kurul kararina karsi duzeltme isteminde bulunulabilecek.
Yargtay, trbanl rencinin niversiteye alnmamasnn hukuka uygun olduunu vurgulad

Cumhuriyet, 28.12.1999
Trban iin son nokta

* stanbul niversitesi Rektr Kemal Alemdarolu aleyhine barts ile fakltede snavlara ve snfa alnmad iin dava aan rencinin bavurusu reddedildi. Yargtay 4. Hukuk Dairesi, Alemdarolu'nun eyleminin yasalara uygun olduuna karar verdi. Yargtay, Anayasa Mahkemesi'nin ve Dantay'n trbanla ilgili verdii kararlara da atfta bulundu. **Yargtay kararnda ''Anayasa hkmleri ve dier yasalarda yer alan hkmler bir btn olarak grldnde, trbann, yksekretim kurumlarnda serbest saylan klk kyafet kapsamnda dnlemeyecei sonucuna varlmasnn uygun olaca anlalmaktadr. Bu nedenle davacnn iddia ettii gibi davalnn keyfi davranmad sonucuna varlmtr'' dedi. ANKARA (Cumhuriyet Brosu) - Yargtay 4. Hukuk Dairesi, trbann yksek retim kurumlarnda serbest saylan kyafet kapsamnda dnlemeyeceine karar verdi. Daire, stanbul niversitesi Rektr Kemal Alemdarolu 'nun bir renciyi trbanl olduu iin derslere ve snflara almamas ynndeki ileminde hukuka aykrlk grmedi. Bir renci, bartsyle fakltede snfa ve snavlara alnmamas nedeniyle stanbul niversitesi Rektr Alemdarolu aleyhine, maddi ve manevi tazminat istemiyle dava at. renci, sz konusu yasan Alemdarolu'nun kard bir genelgeden kaynaklandn belirtti. Yerel mahkeme, Alemdarolu'nun eyleminin yasalara uygun olduunu, renciye ynelik bir kusurun bulunmadn, ayrca davalnn kamu grevlisi olduunu, bu grevi yerine getirirken kiisel kusurundan dolay zarar grenlerin uradklar zarar idareden isteyebileceini belirterek rencinin at davay reddetti. Bu karar, renci tarafndan temyiz edildi. Temyiz istemini gren Yargtay 4. Hukuk Dairesi, daval Alemdarolu'nun rektr olarak yaymlad yazda kzlarn bartl, erkek rencilerin sakall olarak ders ve uygulamalara alnmamalar, direnmeleri durumunda durumu tutanaklarla belirlenerek haklarnda ilem yaplmas iin bal olduklar fakltelere veya okul idaresine bildirilmelerinin ngrld kaydedildi. Davac rencinin de alnan bu kararlara uymamas
448
slamiyet Gerekleri
nedeniyle, hakknda tutanak dzenlendii, bu eyleminden dolay soruturma ald kaydedilen kararda, anayasann temel hak ve zgrlklere ilikin dzenlemeleri sralanarak, bunlarn ne ekilde snrlandrlaca belirtildi. Davacnn bartsyle derse alnmadnn davada tartmasz olduu, tartmal olan ynn bu eylemin hukuka aykr olup olmad, bu balamda kiilik haklarna saldr tekil edip etmedii vurgulanan kararda, Anayasa Mahkemesi'nin ve Dantay'n trbanla ilgili verdii kararlara atfta bulunuldu. Yargtay 4. Hukuk Dairesi'nin kararnda yle denildi: ''Belirtilen yasal dzenlemeler nda verilen yargsal kararlar, subjektif bir hakkn korunmasna ilikin olmayp, nesnel ve genel bir nitelik tayan bir hukuksal dzenlemeyi ngrmektedirler. Bylece anayasa hkmleri ve dier yasalarda yer alan hkmler bir btn olarak grldnde, trbann, yksekretim kurumlarnda serbest saylan klk kyafet kapsamnda dnlemeyecei sonucuna varlmasnn uygun olaca anlalmaktadr. Bu nedenle davacnn iddia ettii gibi davalnn keyfi davranmad, yrrlkteki yasal dzenlemelerin ngrd ve amalad biimde hareket ettii, bu yzden de hukuka aykr davrandndan sz edilemeyecei sonucuna varlm ve yerel mahkemede gerekeler de esas alnarak hkmn onanmasna karar verilmitir.'' Dantay 8. Dairesi de 19 Mays niversitesi'nde trbanl bir rencinin okula alnmamasn hukuka uygun bulmu ve trbann demokratik bir hak olarak kabul edilemeyeceine iaret etmiti.
Yargtay'dan ok yaratacak karar: Trban laiklie bakaldrdr!

Yargtay 8. Ceza Dairesi oybirliiyle karar ald: Trban, laiklik ilkesine kar zaman zaman bakaldr simgesi olarak kullanlmtr Kapanan Akit Gazetesinde 25.11.2000 tarihinde Asm Yenihaber imzasyla yaymlanan "Barts generalleri ve Saim Hoca" balkl yaz zerine harekete geen stanbul DGM Basavcl TCK'nn 312. maddesine muhalefet edildii gerekesiyle dava at. Ancak stanbul 2 No'lu DGM, 18 Nisan'da ald kararla gazetenin Sorumlu Yazileri Mdr Mehmet zcan haknda beraat karar verdi. stanbul DGM Basavclnn temyizi zerine konu Yargtay'a tand. Yargtay 8. Ceza Dairesi sz konusu temyiz bavurusunu 25 Kasm'da karara balad. Dava konusu yaznn btnne bakldnda TCK'nn 312. maddesinin deien 2. fkrasndaki suun olutuu ve bu nedenle sann cezalandrlmas gerektii kaydedilen 8. Ceza Dairesi kararnda, trbanla ilgili nemli saptamalarda bulunuldu. ANKA'nn edindii bilgiye gre Naci nver'in bakanlnda biraraya gelen Yargtay 8. Ceza Dairesinin ald rnek karar yle: "...Toplumun kimi kesimlerince Cumhuriyetin temel ilkelerinden biri olan laiklik ilkesine kar zaman zaman bakaldr simgesi olarak da kullanlan trbann, hukukun gerei olarak kamu alannda taklmasna kar kanlar, dman ilan edilerek, bylece bunlara kar toplumun bir blmnn din farkllna dayal olarak kamu dzeni iin tehlikeli olabilecek bir ekilde dmanla ve kin beslemeye alenen tahrik edildii ve bu suretle TCK'nn 312. maddesinin deiik 2. fkrasndaki suu oluturduu gzetilmeden, dosya ieriine uymayan bir gereke ile mahkumiyet yerine yazl biimde beraat hkm kurulmas bozmay gerektirmitir." 8. Ceza Dairesi'nin bozma kararnn ardndan sank hakknda stanbul DGM'de yeniden yarglama yaplacak, ancak uyum yasalar kapsamnda son yaplan deiiklikler uyarnca sana hapis cezas yerine para cezas verilecek. DGM eski karanda direnirse konu bu kez, kararlarna itiraz edilemeyen Yargtay Ceza Genel Kurulu gndeminde nihai olarak ele alnacak . 29.11.2002
AVRUPA'DA TRBAN YASAI
slamiyet Gerekleri
449
Avrupa Insan Haklar Mahkemesi Karar Avrupa Insan Haklari Komisyonu Karari Almanya'da Turban'a Yasak Fransa'da trbanl renci okuldan atld
Isvicre'de TurbanaYasak Bati Laikligi Ve Turban Hollanda'da trbana hayr Almanya Eyaletinde trban yasa
Fransa Ve Turban I Fransa Ve Turban II Fransa Ve Turban III Fransa ve Trban IV
Belcika'da Turban'aYasak Turban Cesit Ve Anlamlari Msr'dan Avrupa trban yasana onay fetvas
Turban/Basortusu konusunda dinci cevreler istismara devam ediyorlar. inanclara saygi adi altinda, cagdas toplum kurallarini gormezden gelmek, "inanci", "kurala" ustun kilmak istiyorlar. Halbuki, dinin toplum kurallari ile cakistigi yerlerde, kurallar ve bu kurallari doguran yasalar gecerlidir. Hukuk devleti olmanin bir anlami da budur. Turban takma inadindan vazgecmeyip, olayi bir cesit "insan hakki "goren kisiler, dogrulari bilmeden veya dogrulari bilincli bir sekilde carpitarak (takiyye yaparak) inatlarina devam ediyorlar. Bakalim, insan Haklari'nin besigi Avrupa, turbani nasil goruyor?
Avrupa Insan Haklar Mahkemesi'nden Barts Yasana Onay

Avrupa nsan Haklar Mahkemesi Trban Konusuna Son Noktay Koydu: "niversitelerde trban yasa insan haklarna aykr deildir." Trbanda son karar Hrriyet 11.10.2005 Avrupa nsan Haklar Mahkemesi (AHM), niversitelerde trban yasa konusuna son noktay koydu ve bu uygulamann, insan haklar ihlali olmadna karar verdi. AHMnin temyiz mahkemesi niteliindeki Byk Mahkeme, dn 17 yargcn kararyla niversitelerde trban yasa uygulamasnn yasal olduuna hkmetti. stanbul Tp Fakltesi rencisi Leyla ahin, 1998de bu nedenle disiplin cezas alm ve uygulamay AHMye tamt. 29 Haziran 2004te davayla ilgili ilk karar, AHMnin 4nc dairesi tarafndan verilmi ve 7 yarg oybirliiyle trban yasann insan haklar ihlali olmadna hkmetmiti. Dava daha sonra ahinin avukatlar tarafndan AHMnin byk mahkemesine gtrlmt. Dn davayla ilgili kararn aklayan Byk Mahkeme, trban nedeniyle okula girii yasaklanan stanbul Tp Fakltesi rencisi Leyla ahinin bavurusunu haksz buldu. AHM, Avrupa nsan Haklar Szlemesinin din ve vicdan zgrln gvence altna alan 9uncu maddesinin ihlal edilmediine karar verdi. Bylelikle okullarda trban yasa konusunda Avrupa genelinde itihat olutu.
Mahkeme, kamusal alanda trban taklamayacana oybirliiyle karar verdi (Cumhuriyet 30.06.2004) AHM, Leyla ahin'in at davada Trkiye'yi hakl buldu ve hukuk dersi verdi. Trban yasann laikliin gerei olduunu vurgulayan AHM, 'trbana mdahalenin meru' olduunu kaydetti. Avrupa nsan Haklar Mahkemesi (AHM), kamusal alanda trban yasayla ilgili Trkiye aleyhine alan davada, Trkiye'yi oybirliiyle hakl bularak yasan meru temeli olduuna iaret etti. Dini kurallara dayal bir toplum dayatmak isteyenlerin gz ard edilemeyeceine iaret eden AHM, laikliin ve demokratik deerlerin korunmas iin kstlama getirilebileceine hkmetti. Gerekeli kararda, Trkiye'de ar siyasi hareketlerin varlnn ve bu hareketlerin kendi dini sembolleri ve dini kurallara dayal bir toplum dayatma isteinin de gz ard edilmemesi gerektii kaydedildi. Ege niversitesi Hemirelik Okulu rencisi Zeynep Tekin ve stanbul niversitesi Tp Fakltesi rencisi Leyla ahin , 1998 ylnda derslere trban takarak girme konusunda srar etmeleri sonucu aldklar disiplin cezalarnn insan haklar ihlali olduu gerekesiyle AHM'de dava amt. Zeynep Tekin, avukatlar araclyla daha sonra Trkiye hakknda yapt ikyet bavurusunu ektiini aklamt. AHM, Dileri Bakan Abdullah Gl 'n ei Hayrnnisa Gl 'n trban davasn ekmesine dayanak oluturan ''rnek'' davay, dn karara balad. AHM, Trkiye'yi hakl bulurken niversitelerdeki trban yasa konusundaki mdahale iin Trk yasalarnn meru temelleri olduunu vurgulad.
Demokrasi kendini korumal Trkiye'de Anayasa Mahkemesi'nin niversitede trbana izin verilmesinin anayasaya aykr olduu yolundaki kararna atfta bulunan AHM, yksek idari mahkemelerin de niversitelerde trban taklmasnn cumhuriyetin temel ilkeleriyle badamad yolunda gr belirttiini anmsatt. ''niversitelerdeki trban yasann, bavuruyu yapanlarn niversiteye kayt yaptrmak istemesinden nce de var olduu'' anmsatlan gerekeli kararda, ''yine bavuruda bulunanlarn kayt yaptrd salkla ilgili okullarda giyim konusunda da rencilerin uymas gereken zel kurallar olduuna'' dikkat ekildi. Gerekeli kararda, Trkiye'de trban konusundaki mdahalenin ''gereklilii'' konusunda birbirlerini tamamlayan laiklik ve eitlik ilkelerinin temel alndnn gzlendiine iaret edildi. Kararda, Trk anayasasnn, laikliin, demokratik deerlerin korunmas, din zgrlne dokunulmazlk ilkesinin ve vatandalarn yasa nnde eitlii ilkesini salad grn tad bildirildi. Anayasa Mahkemesi'nin, ''bu ilkeleri ve deerleri savunmak iin bir kimsenin dinini gstermesine kstlamalar getirebilecei'' yolundaki grne atfta bulunulan gerekeli kararda, AHM'nin de Avrupa nsan Haklar Szlemesi'ne gre bu yoruma katld bildirildi. Din toplumu dayatyorlar Gerekeli kararda, laiklik ilkesinin Trkiye'de demokratik sistemin korunmas iin gerekli olduu vurguland. ''Trk anayasasnda da kadn haklarnn korunduu'' anmsatlan kararda, kadn-erkek eitliinin, AHM tarafndan Avrupa nsan Haklar Szlemesi'nin en nemli maddelerinden biri olduu ve ye lkeler tarafndan da uygulanmasna byk nem verildii vurguland. Kararda, bunun Trk anayasasnn iinde de nemli bir yer aldna iaret edildi. AHM'nin kararnda, Trk anayasasnn da belirttii gibi, dini sembollerin tanmasnn, zorunlu olarak dini bir grev olarak deerlendirildii ve sunulduu yorumu yaplrken bu sembolleri tamay reddedenlere yapaca etkinin gz ard edilmemesi gerektii vurguland. Kararda, kadn-erkek eitliine deer veren ve ounluu slam inancn paylaan toplumda, kamu dzeninin salanmas ve dierlerinin haklarnn ve zgrlklerinin salanmas iin bu karara varld bildirildi. Gerekeli kararda, Trkiye'de ar siyasi hareketlerin varlnn ve bu hareketlerin kendi dini sembolleri ve dini kurallara dayal bir toplum dayatma isteinin de gz ard edilmemesi gerektii kaydedildi. Bakan Gl'n korktuu oldu Dileri Bakan Abdullah Gl'n ei Hayrnnisa Gl de trban nedeniyle Trkiye hakknda davac olmutu. ''rnek'' dava olarak nitelenen Leyla ahin davas srerken Hayrnnisa Gl, davasn geri ekme karar almt. Hayrnnisa Gl, davadan vazgemesinin temel nedeninin, ''yarg kararlarnn tartlmasna frsat vermemek, gven ve saygy salamak'' olduunu savunmutu. Hayrnnisa Gl, davay ekerken ''davay aarkenki, hakllna olan inancn'' koruduunu da vurgulamt. Gl, Dileri Bakan olan eini zor durumda brakmamak iin davasndan vazgetiini savunmutu. Kaynak: Cumhuriyet 30.06.2004 Laik niversitenin kurallarna uyulmal (Hriyet 30.06.2004) Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin (AHM) 4nc Dairesi, trban nedeniyle okula girii yasaklanan stanbul Tp Fakltesi rencisi Leyla ahinin bavurusunu haksz buldu. AHM, Avrupa nsan Haklar Szlemesinin din ve vicdan zgrln gvence altna alan 9uncu maddesinin ihll edilmediine, niversitelerde trbanla eitimin yasaklanmasnn, bu zgrle kstlama getirmediine karar verdi. AHMnin Drdnc Dairesindeki yedi yarg, karar oybirlii ile ald. Alnan bu kararla, AHMnin daha nce verdii kararlarla ilgili itihat da bozulmam oldu. te Gereke Yksekrenimini laik bir niversitede yapmay seen renci, niversitenin kurallarn kabul etmi saylr. Bu dzenlemeler, farkl inanlardaki rencilerin birlikte renim grmelerini salamak amacyla yaplmaktadr ve bu kurallar, rencilerin dinsel inanlarn aa vurma zgrlklerine snrlamalar getirebilir. Dinsel simgelerin herhangi bir yer ve biim snrlamas olmakszn sergilenmesi, sz geen dini uygulamayan ya da baka bir dine mensup renciler zerinde bask oluturabilir. niversitelerdeki dzenlemeler, farkl inanlardaki rencilerin birlikteliini salama amacna ynelik olarak,
slamiyet Gerekleri
451
eitlik ve laiklik ilkesi esas alnarak dinsel inanlar aa vurma zgrln snrlayabilir. Laik niversiteler, rencilerin klk kyafetlerine ilikin snrlamalar koyarken, kktendinci akmlarn yksekretimde kamu dzenini bozmamalarna dikkat gsterebilir. Karar btn Avrupa iin Avrupann gndeminde yer alan ve byk tartma yaanan trban konusunda AHMnin verdii bu karar, tm Avrupa lkeleri iin bir itihat oluturuyor. Kaynak: Hrriyet 30.06.2004
nceki haberler:
Strasbourg'daki Avrupa nsan haklar Mahkemesi (AHM), snfta bartsyle ders vermesi yasaklanan svire'li kadn retmenin bavurusunu reddetti. svire Adalet bakanl'nn aklamasna gre, Cenevre kantonunda alan anaokulunun mslman retmeni derslere bartsyle girmeye balaynca, Milli Eitim Bakanl yetkilileri, 1996 ylnda retmenden bu uygulamaya son vermesini istedi ve aksi halde iten atlacan bildirdi. Bir yl sonra da Federal Mahkeme, barts yasan onaylad. svireli retmenin ikayetini ele alan AHM de, kanton yetkililerinin getirdii yasan, din zgrln ihlal anlamna gelmediine ve retmene ayrmclk yaplmadna hkmetti. AHM, "Yasan, davacnn dini inanlarn hedef almadn, bakalarnn zgrlklerini ve kamu dzeni ile gvenliini korumay hedeflediini" bildirdi. (Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi, 28.02.2001) Avrupa insan Haklari Komisyonu Karari'na Gore, Universite'de Turban Yasagi Uygundur: Lamia Bulut ve senay Karaduman adinda iki grenci, basrts takarak niversiteye gitmek istediklerini, ancak niversite ynetiminin buna karsi ciktigini, Trkiye'de de yargi yolunun tkendigini belirterek Avrupa insan Haklari Komisyonu'na basvurmuslaerdi. Komisyon, durumu inceleyerek 3-5-1993 tarihinde kararini vermisti. Kararin en nemli blm aynen su sekildedir: "Komisyon, yksekgrenimini laik bir niversitede yapmayi secen bir grencinin, bu niversitenin dzenlemelerini kabul etmis sayilacagi grsndedir. Bu dzenlemeler, farkli inanislardaki grencilerin birlikteligini saglamak amacina ynelik olarak, grencilerin dinsel inanclarini aciga vurma zgrlklerini yer ve bicim bakimindan sinirlayabilir. zellikle, nfusun byk cogunlugunun belirli bir dine sahip oldugu lkelerde, bu dinin tren ve simgelerinin herhangi bir yer ve bicim sinirlamasi olmaksizin sergilenmesi, sz gecen dini uygulamayan veya baska dine mensup olan grenciler zerinde baski olusturabilir. Laik niversiteler, grencilerin kilik-kiyafetine iliskin kurallar koyarken, bazi kktendincilerin yksekgretimde kamu dzenini bozmamalarini ve baskalarinin inanclarina zarar vermemelerini saglamaya zen gsterebilirler. Komisyon, laik niversite gerekleri dikkate alindiginda, grencilerin kilik-kiyafetlerinin dzenlenmesinin ve bu dzenlemeye uyulmadikca kendilerine diploma verilmesi gibi bazi idari hizmetlerden yararlandirilmamasinin, din ve vicdan zgrlgne bir mdahale olusturmadigi dsncesindedir. Sikayet, szlesmenin 27. Maddesininin ikinci fikrasi anlaminda aciktan aciga esassizdir. Bu nedenle, komisyon, sikayetin kabul edilemez olduguna karar vermistir." Fransa'da barts yasa (08-07-2004) Fransa Eitim Bakan Francois Fillon, yeni eitim-retim ylnda okullara bartsyle gelecek rencilerin derslere alnmayacan aklad. Eitim Bakan Fillon, konuya ilikin aklamasnda, yeni ylda rencilerin bartsyle derslere girmelerine izin verilmeyeceini belirterek, "Cumhuriyete sadk kalmalyz. Bu tr teebbslere en sert ekilde karlk vereceiz" dedi. Fransz yetkililer, dini evrelerin "ilgi ekmek iin" bu tr sembollere bavurduunu ne srm; orta ve yksek dereceli okullarda barts, Yahudi kipas ve byk ha taklmasn yasaklamt. (Kaynak: SkyTurk) svicre'de Trbanli Ogretmene Yasak 21 Kasim 1997, ,Fatih zbatur, Cenevre svicre'nin Cenevre Kantonu'nda Mslman olan svicreli bir ilkokul gretmeninin uzun bol bir kiyafet ve trbanla derslere girmek istemesi Lozan'daki Yksek Mahkeme tarafindan reddedildi.
slamiyet Gerekleri
452
Verilen bilgiye gre, Cenevre Kantonu Egitim Dairesi gecen yilin ekim ayinda gretmenin derslerde trban takmasini yasakladi. Bu karar Kanton Hkmeti tarafindan da onaylandi. Trban konusunda israrli davranan Mslman gretmenin bu kez Yksek Mahkeme'ye yaptigi itiraz da reddedildi. svicreli gretmen yksek mahkemede yaptigi savunmada, kiyafetinin dini bir sembol olmayip batili modacilarin dizayni 'sivil' bir kiyafet oldugunu ne srd. Ancak, bu tezi gecerli bulmayan yksek mahkemenin kararinda, gretmenin dini zorunluluk olarak ne srdg bir kurali yerine getirmek icin bilerek sz konusu kiyafeti giydigi belirtildi. Kararda, kisilerin din ve dsnce zgrlgnn anayasa ile gvence altina alindigi ancak diger taraftan anayasa uyarinca egitimin de dini acidan tarafsiz olmasi gerektigi hatirlatildi. Bu yzden belirli bir dinin sembol olarak grlen kiyafeti derslerde giyemeyecegi, bu durumu da gretmen olarak calismak isteyen birinin nceden bilmesi gerektigi kaydedildi Fransiz mahkemesi, okulda trban takmayi "yasalara ve dzene acikca meydan okumak" sayarak yasak etti. (22.02.1998 Gngr Mengi, Sabah) tibarli Liberation gazetesinin 14 subat sayisinda cikti: 21 yildir Fransa'da yasayan, calisma izni ve Avignon'da evi olan 46 yasindaki Fasli dul Bayan Hadduc Tahir gecen sonbaharda vatandaslik basvurusu yapmisti. Bir gn evinde onu bir polis ziyaret etti. Siradan bir-iki soru sorup gitti. Bir hafta sonra basvurusu reddedildi. "Giyim kusamdaki davranisinizin, Fransiz toplumu ile uyusmayi red anlamina geldigi sonucuna varilmistir" dendi kendisine. Cnk Bayan Tahir, esarp-trban benzeri bir bezle basini rtyordu. Gazete yetkililere atfen sunu yaziyor: "Bize 'yani mini etek mi giyelim?' diye soruyorlar. Verdigimiz cevap su: Dogru drst giyinin; hepsi bu!" ** Kamu kurumlarinda ve devlet okullarinda dini giysilerin serbest birakilmasinin demokrasi ile iliskisi yoktur. Bati demokrasisinin nde gelen rneklerinden Fransa'da devlet okullarina dini giysilerle gelmek yasaktir. 1988 yilinda Fransa'da yasayan mslmanlarin liderleri, mslman kizlarin devlet okullarinda trban takmalarina izin verilmesini, ayrica jimnastik ve mzk derslerinden muaf tutulmalarini istemislerdi. Ancak, Fransiz hkmeti, mslman kizlarin devlet okullarina trbanla gelmelerinin, devletin laiklik ilkesi ile bagdasmayacagini belirterek talebi reddetti. Bati demokrasilerinin en byk ve gcls olan ABD'de devlet okullarinda durum aynidir. Devletin laikligi ilkesinden kesinlikle dn verilmez. Nitekim, Amerikan Yksek Mahkemesi, 1962 yilinda aldigi bir kararla, devlet okullarinda derse baslamadan nce toplu halde dua edilmesini yasaklamistir. Yasaklanan dua da bir cmleden ibaretti: "Tanrim, ailemizi, gretmenlerimizi ve lkemizi korumani niyaz ederiz." Cagdas demokrasilerde, devlet "laik"tir. Bu nedenle, devlet okullarinda ya da devlet dairelerinde dini giysilere izin verilmez. Devlet okullarina ya da dairelerine trban/basrts ile gelmek icin dayatmak, masum dindarligin sinirlarini asarak; hedefi, devleti ele gecirmek olan "siyasal islam"in alanina girer.. Ve, bunun da herkes farkindadir. ** Belcika'da Trbana Yasak: (Brksel, AA 3.7.98, Cumhuriyet) Belcika'nin Beringen Blgesi'nde belediye, iki Trk kadininin kimlik belgelerinde trbanli fotograf kullanmalarina izin vermedi.Belediye idaresini mahkemeye veren Trk kadinlar, adli makamlarca haksiz bulundu...
Almanya'da Trbanla Derse Girmek Yasak 15.07.1998, Ahmet Arpad STUTTGART - Baden-Wurttemberg Egitim Bakanligi, turbanla derse girmek isteyen ogretmene gorev vermeme karari aldi. Turbanini cikarmadan derslere girmekte israr eden Afgan asilli Musluman ogretmen Fereza Ludin 'in bu istegi bakanlikca reddedildi. Bir yil sureyle deneme amacli pratik yapmasina izin verilen turbanli kadin ogretmen, derslerde turbanini cikarmayi kabul etmezse gelecek yildan itibaren derslere giremeyecek. Alman medyasinin surekli gundemde tuttugu ''Alman siniflarinda turbanli Musluman ogretmen'' konusu kamuoyunu ve politikacilari da yakindan ilgilendiriyor. Musluman ogretmenlerin derslere turbanla girmesi, kose yazilari, okur mektuplari, televizyon acik oturumlari ve radyo roportajlarinda sik sik dile getirilerek elestirildi. Eyalet meclisindeki Hiristiyan Demokratlarla asiri sagci Cumhuriyetciler de olayin uzerine gittiler. Baskilarin yogunlasmasi uzerine kadin bakan Schavan pazartesi gunu konuyla ilgili kararini aciklamak zorunda kaldi. Schavar, bakanliginin kararini yaptigi basin toplantisinda su sozlerle acikladi: ''islamlikta kadin basortusu takmak zorunda degildir. Bugun Musluman ulkelerde onlarca milyon basortusuz kadin vardir. Hosgoru dini oldugunu bildigimiz Muslumanliga inanmis egitimci bir kadindan hic olmazsa ders sirasinda basortusunu cikarmasi beklenebilir kanisindayiz.'' Yuksek tirajli Alman gazetelerin onceki gun birinci sayfadan duyurdugu bu karar, eyalet meclisindeki tum partilerce ve kose yazarlarinca olumlu karsilandi. Turbanli ogretmen Ludin'in simdi ne gibi girisimlerde bulunacagi ise merakla bekleniyor. Bu arada Stuttgart yakinlarindaki Weingarten Fakultesi'nde, Alman okullarinda ogretmen olarak gorev almak icin pedagoji egitimi goren bircok turbanli genc kiz bulunuyor. Almanya'da trbana yasak Hrriyet, 26.03.2000 Stuttgart dare Mahkemesi trbanla derse girmek isteyen Alman gretmenin basvurusunu reddetti. Mahkeme gretmenin Trban din zgrlg ve anayasal haktir savini reddederken, Bakanlik'in Trban kltrel ayirimcilik anlami tasiyan bir siyasi semboldr savini benimsedi. STUTTGART dare Mahkemesi, Afgan kkenli bir kadin gretmenin trbanli olarak derslere girmesine izin vermedi. Mahkeme Trban inancin dis gstergesidir ve grencilerin bunu fark etmemesi mmkn degildir diyerek gretmenin sikayetini kabul etmedi. Olay 1998 yilinin Temmuz ayinda patlak verdi. nce Bade-Wurtemberg Blgesi Eyalet (Milli Egitim) Mdrlg, sonra Blge Kltr Bakani Anette Schavan, Afgan kkenli Alman gretmen Fereshta Ludin'in derslere trbanla giremeyecegine karar verdi. Eyalet Mdrlg trbanla ders vermek isteyen bir gretmenin grencilerin inanc zgrlgne ters dsebilecegini, bunun da ailelerin egitim haklarina zarar verecegini ne srd. SYAS SEMBOLDR Bakan ise karar gerekcesinde trbanin dini acidan bir zorunluluk olmadigini, ve daha da nemlisi kltrel ayirimcilik anlami tasiyan bir siyasi sembol oldugunu syledi. Bunun zerine 27 yasindaki stajyer gretmen konuyu mahkemeye gtrd ve trbanla derslere girmenin anayasal hakki oldugunu savundu. Bu basvuruyu degerlendiren Stuttgart dare Mahkemesi de nceki gn aldigi kararla Kltr Bakani'nin getirdigi trban yasagini onadi. Hakim, dini inanclara saygili oldugunu ancak Trbanin inancin dis gstergesi oldugunu ve grencilerin bunu fark etmemesinin mmkn olmadigini syleyerek yasagi onadi. Hakim ayrica, Alman Anayasa Mahkemesi'nin 1995 yilinda aldigi bir karari da hatirlatti. Yksek mahkeme, bu tarihte, Bavyera'daki okullarda okuyan Hiristiyan grencilerin boyunlarinda hac tasimaya zorlanmasinin din zgrlgne aykiri oldugunu ilan etmisti. Almanya'da okullarda trban tartismasi uzun sredir devam ediyor. Kanunlar okullar dini acidan kesin tarafsizdir derken trban taraftarlari din zgrlgn garanti altina alan Anayasa'ya siginiyor. dare
slamiyet Gerekleri
454
Mahkemesi son karariyla trbanla okula gitmenin dini zgrlk degil, ayirimcilik ve siyasi tavir oldugunu savunanlara hak vermis oldu. Agustos 1999'da Hamburg Milli Egitim Mdrlg sonradan Mslman olan bir Alman kadin gretmenin derslere trbanla girmesine izin vermis ve byk bir tartisma yaratmisti. Almanya'da trbana izin yok Cumhuriyet, 28.06.2001 Mannheim- Almanya'da Mannheim Eyalet Yksek dari Mahkemesi, Afganistan'l retmen Fereshta Ludin'in bartl retmenlik yapamayacana karar verdi. Kabul'de doan ve sonra Alman vatandalna geen 28 yandaki Ludin'in yksek reniminden sonra, ilk ve orta dereceli okullarda retmenlik grevine atanma bavurusu, "barts dini bir sembol olarak siyasi smr arac edilmemelidir ve retmenler hogry reteceklerinden, bizzat kendileri hogr rnei oluturmaldrlar" gerekesiyle 1998 senesi Temmuz aynda Stuttgart Eitim dairesince reddedilmiti. CDU'lu (Hristiyan Demokrat Parti) Eyalet Kltr Bakan Schvan'n da desteini bulan bu karara kar dava alm ve davay Stuttgart dari Mahkemesi'nin verdii kararla kaybetmiti. Baden Wrttemberg Eyaleti Yksek Mahkemesi, nceki gn verdii kararla "Bartsnn gze batan bir biimde tanmas ile okullardaki farkl dnya grlerinin barl birlikteliini olumsuz etkisi altna alabilecei" gerekesini gstererek ilk mahkemenin ret kararn onaylad. Karar, Federal Yksek Mahkeme nezdinde itiraza ak. Almanya'nn enyksek tirajl gazetelerinden Frankfurter Allgemaine gazetesi kararla ilgili u yorumu yapt: "Bireysel dinsel zgrlk adna bartsnn demonstratif biimde tanmas ve devletin tarafsz olma ilkesi akmaktadr. rencilerin dinsel etkilenmelere kar korunmas retmenin bireysel haklarndan nce gelir. Nitekim mahkeme de, bu dorultuda karar verdi. Hogrl Islam da var. retmenin bu davran hogrl Islam yanstmyor. Dinsel bir sembol olarak barts rencilere rnek olarak zorlanamayaca gibi, zgrlk anayasal dzen de bunu tolere edemez."
ste Bati Laikligi 15 Temmuz 1998, Carsamba svicre Yksek Mahkemesi, basrtl gretmenin basvurusunu ''Belli kosullarda dini giysilerin yasaklanmasi, inanc zgrlgnn zne tecavz sayilamaz'' diyerek reddetti. Almanya'nin Baden-Wrttemberg Eyaleti Egitim Bakanligi da, Mslman gretmene basrtsyle ders verme yasagi koydu. FP'liler, ''Bati'daki laiklik uygulansin'' diyerek, bu iki lkeyi rnek gsteriyorlardi. (Avrupa nsan Haklar Mahkemesi de barts yasan onaylad) Fazilet Partisi'nin, ilk ve ortagretim okullari ile niversitelerdeki trban yasagina ynelik elestirilerine dayanak gsterdigi 'Bati'dan, bu konuda iki nemli 'yasak' karari geldi. FP'liler, hemen her konusmalarinda, ''Bati'daki laiklik uygulansin'' diyerek, svicre ve Almanya'daki laikligi rnek gsterirlerken, son alinan kararlar sok etkisi yaratti. svicre Yksek Mahkemesi'nin, sinifa trban takarak girilmesini yasaklayan kararinin ardindan, Almanya'nin Baden-Wrttemberg Eyaleti'nde de, trban taktigi gerekcesiyle Mslman bir gretmene ders verme yasagi getirildi. Bu arada svicre Yksek Mahkemesi'nin sadece Mslmanlarin giyimiyle ilgili degil, daha nce aldigi 'siniflarda Hazreti sa'nin carmiha gerilisini simgeleyen heykelcigin bulundurulmasinin, dinsel yansizlikla bagdasmadigi' yolundaki kararina da dikkat cekildi. Eyalet Kltr ve Egitim Bakani Annette Schavan, Afgan kkenli Alman gretmen Fereshta Ludin'le ilgili bu kararin gerekcesini aciklarken, 'trbana siyasi anlam yklenmesi tehlikesi bulundugunu' syledi. Mslman kadinlarin trban takma zorunlulugunun bulunmadigini da savunan Schavan, trbanin bazen bir sembol niteligi tasidigini bildirdi. TRBANSiZ DERS Schavan, Stuttgart'ta dn yaptigi aciklamada, Eyalet Egitim Mdrlg'nn aldigi bu kararin, kamuya acik okul ve yksekokullarda trban takan gretmen, docent, stajyer veya grencileri genel olarak
slamiyet Gerekleri
455
kapsayamayacagina da dikkat cekerek, ''Byle bir karar herhalde Anayasaya aykiri olurdu'' dedi. Schavan, ''Ludin, trban takmadan herhangi bir devlet okulunda ders verebilir. Kendisi ayrica, zel okullarda veya sirkette de pedagog olarak calisabilir'' aciklamasini yapti. Karari olumlu karsilayan anamuhalefet Sosyal Demokrat Parti ve Hiristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) eyalet yneticileri, Ludin'e daha nce trban takma izin veren eyalet Kltr Bakani Schavan'in, 'trbanin uyum politikasini zorlastiracagi' grse, katilmis olduguna da dikkat cektiler. Mslman kadin gretmenin, trbanli olarak ders vermesini yasaklayan bu kararin, diger eyaletlerde devam eden benzer davalar icin de rnek olusturabilecegi belirtildi. NANCA TECAVZ SAYiLMAZ svicre Yksek Mahkemesi de, Mslman bir gretmenin, sinifa trban takarak girmesini yasaklayan Federal Mahkeme'nin kararini oybirligiyle onaylarken, bu kararini zetle su gerekceye dayandirdi: ''Her ne kadar ilgili ynnden, kendi giysileriyle aciga vurulan dinsel kimligi byk bir nem tasimaktaysa da, belli kosullarda bu tr giysilerin yasaklanmasi, 'inanc zgrlg'nn zne tecavz sayilamaz. Cnk, idari merci tarafindan yapilan bu yasaklamada, 'nemli derecede kamu yarari'nin varligi szkonusudur.'' svicre Federal Anayasasi'nin 27. maddesinin 3. bendi de, resmi okullarda dinsel ynden yansiz bir grenim yapilmasini ngryor.Yksek Mahkeme de, aldigi bu son kararla, idari merciin, mslman bayan gretmenin derslere islami giysilerle (bol elbise, ferace ve trban) girmesinin yasaklanmasinda, 'nemli derecede kamu yarari bulundugu' yolundaki grs onaylamis oldu. DNSEL SMGELER YASAK Yksek Mahkeme, daha nce aldigi bir baska karara da atifta bulundu. Buna gre, siniflarda, Hz. sa'nin carmiha gerilisini simgeleyen heykelcigin (Kruzifix) bulundurulmasinin dinsel yansizlikla (ntralite) bagdasmadigini kararlastirdi. Buradan rneklemeyle, gretmenin sinifa dinsel giysilerle girmesinin onaylanamayacagi vurgulandi. te yandan, gretmenin bu davranisinin, Federal Anayasa'da gvence altina alinan 'kadin-erkek esitligi'ne de aykiri olduguna deginildi. Hoca 'altina imza atarim' demisti Hem kapatilan RP'liler, hem de FP'liler, trban yasagini elestirirken, ''Trkiye'de, Batidaki laiklik uygulansin''diyorlardi. FP Genel Baskani Recai Kutan ve bu partinin diger szcleri, niversitelerdeki trban yasagiyla ilgili tartismalarin yasandigi sirada, Bati'da bu konuda byk zgrlkler getirildigini savunarak, ayni zgrlklerin Trkiye'de de uygulanmasini istediler. Bu konudaki en ilginc aciklamayi ise kapatilan RP'nin yasakli lideri Necmettin Erbakan da, laiklik konusunda svicre'yi rnek gsterip, ''svicre Anayasasi'ndaki laiklikle ilgili maddelerin altina imza atariz'' demisti. Fransa Ve Trban Bayan Gl'n Sovuna Yanit: Hrriyet,12 Eyll 1998, Cumartesi Trbanli Yalan Fazilet Partisi Genel Baskan Yardimcisi Abdullah Gl ve trbanli esi Hayrnisa Gl, hafta basinda Ankara niversitesi'nde, gazeteci ve noter ordusu esliginde ''kayit sov'' yaparken, en anlamli yanit Radikal Gazetesi Yazari Mine G. Kirikkanat'tan geldi. ''Trbanli Yalan'' baslikli yazisinda, ''Kilik kiyafet yasasi rafa kalktigindan bu yana, yeni yeni yalanlar tredi. Ve kuyruklu yalanin artik zorlu bir rakibi var: Trbanli yalan'' diyen Kirikkanat, Abdullah Gl'n ''Moskova'da ya da ABD'de olsaydi bu byle olmazdi'' szlerine yer verdi. Ve bu szlerden yola cikarak, kendi basindan gecenleri syle anlatti: ''Fransa'da gecen yil, yabanci basin kartimi yenilemek icin basvurdugum yetkililere, siklik olsun diye alni ile saci arasina bir bant takmis olan bendenizin fotografini kabul etmediler.''
slamiyet Gerekleri
456
Yine de tek bir rnekle yetinmek istemedigini bildiren Kirikkanat, nceki gn kimlik ve kayit fotogrflariyla ilgili resmi talimati inceledigini belirterek sunlari yazdi: ''Fransa cisleri ve Yurtici Dzenlemeler Bakanligi'nin NF2 12.010 Numara ve Mayis 1990 tarihli resmi talimati devletin tm dairelerinde asilidir ve okul kaydi, okul kimligi, nfus kagidi, pasaport, ehliyet, ikametgah gibi tm belgelerde istenen kimlik fotograflarinin nasil olmasi gerektigini bes maddeyle siralar. Sonuncu madde, 'Bas acik ve yz ne dnk olmalidir' bicimindedir. Talimat, fotografin fon sengini, sacin bitimiyle fotograf kenari arasindaki mesafeyi bile belirler. Dolayisiyla Fransa'da ve Fransa'nin yesi bulundugu tm AB'de, ister Mslman olsun, ister Hindu ya da kktendinci Musevi, hic kimse trbanli, sarikli, sapkali ya da takkeli fotograflarla resmi kayit yaptiramaz, herhangi bir kimlik belgesi alamaz.'' Simdi de, 22.09.1999 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nden bir haber verelim: Fransa'da da trbanla okula gelmek yasak. "Fransa'da iki kiz grencinin okuldan atilma karari onaylandi. Paris (AA)- Fransa idari Mahkemesi, iki Trk kiz grencinin, derslerde basrts taktiklari gerekcesiyle okuldan atilma kararini onayladi. Fransa'nin Kuzeybati sahilindeki Caen kentinde yapilan durusmada, Flers kasabasindaki Jean Monnet Ortaokulu yneticilerinin, trban taktiklari icin Subat ayinda iki Trk grenciyi okuldan atma kararlari hakli bulundu. Fransa'da sag koalisyon dneminde Milli Egitim bakani olan Francois Bayrou, okullara gnderdigi resmi genelge ile derslere basrts ile girilmesini yasaklamisti. Fransa'da tm okullara gnderilen genelgede, "grencilerin, cinsiyet, kltr ve din ayrimciligina neden olan, tahrik edici ve propoganda amaciyla taktiklari veya tasidiklari objeyle derslere girmesini yasakliyoruz" seklinde ifadeye yer verilmisti." Hollanda trban yasaklad Hrriyet, 01 Eyll 2001 Hollanda Adalet Bakan Benk Korthals, hakim, savc ve zabt ktiplerinin yargnn bamszl nedeniyle trbanl olamayacaklarn aklad. Bakan, yarg mensuplarnn dini, siyasi ya da toplumsal gr ve dncelerini aktif bir ekilde sergilemelerinin yasak olduunu belirterek uluslararas anlamalar ve Avrupa nsan Haklar Mahkemesi'nin bu konuda daha nce verdii kararlar dorultusunda hareket edildiini bildirdi. Adliyede trban konusu, Aye Kabaktepe adl, hukuk fakltesi rencisi bir Trk kznn, Zwolle Mahkemesi'nde staj yaparken barts takmak istemesiyle gndeme geldi.
Almanya Baden Wrttemberg eyaletinde trban yasakland Hrriyet, 12 Kasm 2003 Almanya'nn Baden Wrttemberg Eyaleti, trbann yasaklanmasn ngren yasa tasarsn kabul etti. retmenlere trbanl derse girme yasa getiren yasa tasars eyalet hkmeti tarafndan oy birliiyle kabul edildi. Yasann 2004 ylnn balarnda meclisin onayna sunulaca kaydedildi. Eyaletin Hristiyan Demokrat Birlik Partili (CDU) babakan Erwin Teufel, Yasann amac, siyasi sembol olarak alglanan trbann devlet retmenleri tarafndan kullanlmasnn srekli olarak yasaklanmasdr dedi. Kltr Bakan Annette Schavan (CDU) ise Trban sadece bir siyasi sembol deil, ayn zamanda kadnlar zerindeki basknn iaretidir eklinde konutu. Ayn yasann dier eyaletlerde kmas bekleniyor. Hangi Trban Ne Anlama Geliyor (Hrriyet Gazetesi'nden bir okur mektubudur, 18 Mart 1998) niversitelerdeki kimi cagdas grenciler, trban takmanin da zgrlkler arasinda yer aldigini dsnp onlarin 'mcadelesini' desteklediklerini sylyorlar. ncelikle sunu vurgulamaliyiz ki, nasil kapitalizmin insani hice sayan yapisi zaman zaman kadini 'meta' olarak kullaniyorsa, seriatcilar da kadini 'propaganda araci' olarak kullaniyorlar. Trban konusunun ayrintilariyla ilgilenmeyen kisilerce dikkatten kacmis olabilecegini dsnerek kimi bilgileri
slamiyet Gerekleri
457
aktaralim: Trban, alninin n kisminda bir iki parmak siper olusturacak bicimde takilmissa, bu kisiler Naksi... Trban, alin kisminda ucundan hafif kivrilip basi cok siki saracak bicimde takilmissa, bu kisiler Nurcu... Trban, yzn her iki yanindan hafif bolca asagi dsecek bicimde takilmissa bu kisiler Kadiri... Siyah carsafli yzn cgen bicimde cok az blmnn grndg kisiler ise Humeynici... Listeyi uzatmayalim, cagdas genclerin trban bayragina sopa olmasinin geregi yok. nsan kafasinin icinde bir sey yoksa disindaki bir seyler kendisini ifade etmeye girisir. Cumhuriyet kadini bunu asmistir. Bir sorun varsa bu asamayanlarindir. El Ezher'den trban fetvas (Hrriyet 01.01.2004) Msr'n bakenti Kahire'de nceki gn Fransa ileri Bakan Nicolas Sarkozy'i kabul etmeden nce gazetecilere konuan Seyid Tantavi, bartsnn dini bir zorunluluk olduuna iaret etti, ancak Mslman olmayan lkelerin bu konuda yasak getirebileceini syledi. Liberal grleriyle tannan ve ar dincilerin tepkisini eken Tantavi, Mslman lkelerde ve Mslman olmayan lkelerde yaayan Mslmanlar iin farkl kurallarn ileyebileceini syledi. Mslman olmayan lkelerin Chirac'n nerdii gibi yasak koyabileceini belirten Tantavi, Bu onlarn hakk, Mslman olarak buna mdahale edemem dedi. Tantavi, szlerini yle srdrd: Mslman bir kadn Mslman olmayan bir lkenin yasalarna uyuyorsa, bu durumda eriat asndan, kadn iin zorla uygulama stats geerlidir. Bir Mslman olarak Mslman olmayanlarn benim ilerime karmasna izin vermiyorsam, Mslman olmayanlarn ilerine karma hakkn da kendimde grmyorum. Dnyann en byk slami gruplarndan Mslman Kardeler ise Fransz hkmetinin yasaklama planna iddetle kar kyor. Grup aklamasnda, Fransa Cumhurbakan'nn dayand laiklik felsefesi erevesinde hicabn dini sembol olarak kabul edilmesi doru deildir. slami barts bir dini grevdir dedi. Katar'daki yine slam dininin nde gelen isimlerinden eyh Yusuf el-Karadawi ise slami trbann sembol olmadn belirterek, Aksine bu dini bir grevdir, namaz ve oru gibi vazgeilmezdir diye konutu. Fransa ileri Bakan Nicolas Sarkozy ise Fransz Mslmanlar'n Katolikler, Protestanlar ve Yahudiler gibi ayn haklara sahip olduunu, yasann sadece Mslmanlar hedef almadn syledi. Sarkozy, El Ezher Mfts'ne laik ve Mslman olmayan lkelerde hukuka sayg gstermenin grev olduunu vurgulad iin teekkr ederim dedi. Hatemi: "Sama yanl bir fetva" Msr'n El Ezher niversitesi'nin, Fransa'daki trban yasan savunan fetvas, Trkiye'deki dini evrelerde fazla ciddiye alnmad. stanbul niversitesi Hukuk Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Hseyin Hatemi fetvay, Tamamen sama bir ey olarak niteleyerek, unlar syledi: Bu fetvadan, Mslman lkelerde de trban mecburi tutulur' gibi bir ifade kyor. Fransa yasaklayabilir nk Mslman lke deildir, Msr yasaklayamaz nk Mslman lkedir' demek de yanltr. ada demokratik hukuk devletinde, herkesin inancna gre yaama hrriyeti bir temel haktr. Ta ki, kamu dzenine zarar verene kadar. Hukuk devletinde ben, o hakkn doru olup olmadna bakmam. Kamu dzenini bozduunda snrlarm, gerektiinde yasaklarm. stanbul niversitesi lahiyat Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Zekeriya Beyaz da, Fetva ile sadece gayrimslim lkelerde trbana yasak konulabilecei aklanm. Bu gr ve fetvalar yanl ve hayat d dedi. Grld gibi, bir Arap lkesi olan ve Arap peygamberi Muhammed'in Arapa Kur'an'n ve Araplarn dini olan islamiyeti Trklerden daha iyi yorumlayabilecek bir lke olan Msr'n fetvasna, uyduruk Trk mslmanl kar kyor. Bu da Islamiyet dininin ne kadar anlalmas zor ve kargaa dini olduunu gsteriyor.Islamiyet dinininde neyin ne ek,ilde yaplaca hl belli olmadna gre bu dine inananlar ok ey kaybediyor ve zarar gryor. Fransa'da 12 yanda bir Trk kz, trban takt iin okuldan atld Fransa'nn Strasbourg kentinde, 12 yandaki bir Trk kznn trban takt iin okuldan atld bildirildi. Strasbourg l Eitim Mdrl, Alsace blgesindeki ''Charles Welsch'' adl ortaokulda eitim gren gen kzn, derslere trbansz girmeyi reddettii iin okulla iliiinin tamamen kesildiini aklad.
slamiyet Gerekleri
458
Fransada hastanelerde trban yasa yrrlkte Hrriyet 05.03.2005 lk ve orta dereceli devlet okullarda dini simgelerin kullanmn yasaklayan Fransada, devlet hastanelerinde grevli personelin dini ifade eden iaretler tamas yasa da resmen yrrle girdi. Geen yl kan yasann ardndan okullarn almasyla bu alanda devreye giren yasak, Salk Bakanlnn 2 ubat tarihinde yaynlad renilen genelge ile uygulanmaya balad. Salk Bakan Philippe Douste-Blazy tarafndan imzalanan ve dn basna szan genelgede, Hastanelerdeki memurlarn bal bulunduklar dini ifade eden iaret tamalar, grevlerine ynelik sorumluklarna aykrdr ifadesi yer ald. Genelgede, hastann, istedii hastane ve doktoru seebilecei de vurguland.
Teslime Nesrin
Teslime Nesrin ile yapilan rportaj Bir Kadin Yazgisi Banglades'li yazar Teslime Nesrin, '90'li yillar boyunca adindan encok soz edilen ve asiri dinciler tarafindan lme mahkum edilen bir yazar.Cumhuriyet Kitap Klubu-Cumhuriyet Kitaplari dizisi icinde iki kitabi birarada yayimlanan Teslime Nesrin'le ilgili bir soylesi sunuyoruz asagida. Soylesiyi gerceklestiren New York'lu humanist bir yazar olan Warren A. Smith. Smith, bu siralar caglar boyunca tanritanimaz olarak taninan unlu adlarla ilgili bir yapit derliyor. Yazar bu yapita "Who's Who In Hell Cehennemde Kim Kimdir?" adini verdi. Warren A. Smith soylesiyi Isvec'te Teslime Nesrin'in gizli yasadigi bir yerde gerceklestirmis ve Ottawa'da cikan "Humanist In Canada" adli aylik dergi 1998'de yayimlamisti.
WARREN A. SMITH
Yazinla ilginiz ne zaman basladi? - Cocukluk yillarimda ilk kez siir ve oyku yazmaya basladim. Yerel gazetelerde ve edebiyat dergilerinde baslayan yazin seruvenim, ulusal nitelikli bir gazetedeki yazilarimla surup-gitti. 1979-1983 yillarinda tip fakultesine giderken, Senjuti-Karanliktaki Isik adli bir edebiyat dergisinin editorlugunu yapiyordum. Doktor ciktigim sira, kirsal bir yorede gorev almistim. Iste bu donemlerde, 24 yasindayken ilk siir kitabim yayimlandi. Jinekoloji doktoru olarak calisirken, bir yandan da, bir gazetede haftada 6 kez sutun yazisi yaziyordum. - Gazete yazilariniza nasil tepki gosterildi? - Hem sevilen hem de nefret uyandiran bir ugrasti o yazi seruvenim.
- Neden nefret ediyorlardi? - Nefret tepkisi, dogal olarak yobazlardan geliyordu. Birkac kez basini hocalarin cektigi kalabaliklar, gazete binasina saldirdi. Yaziisleri yonetmenim kesinlikle arkamdaydi ama, bana artik dini konulara deginmeme uyarisinda bulunmak zorunda kaldi. Patlak veren gerilime karsin, beni destekleyen yogun bir okur kitlesi vardi. - Bati'da bircok kisi sizi sosyal adalete, kadin ozgurlugune adanmis bir simge yazar olarak sever. Bu direnme coskusunu nasil esinlendiniz? - Musluman bir ailenin cocuguydum. Komsumuz olan Hindu'lara, koktendinci yobazlardan gelen saldirilar, beni cok uzerdi. Daha sonra kacmak zorunda kalan Hindu komsularimizin evlerine yobazlar yerlesince, dinin karanlik bir yani olduguna inanmaya baslamistim. - Jinekolog olarak kac bebek dunyaya getirdiniz? - Belki birkac bin. O siralar yazmayi da asla ihmal etmedim. Ilk kez, Hindistan'da, "Niubachita" adli sutunda yazdigim yazilara "Ananda Odulu"nu verdiler. Yazinsal bicim ve icerik acidan benim radikal bir cizgide olusum, ozellikle kadin bir yazar olusum genis ilgi uyandirmisti. "Lajja" adli romanim cikti o donemlerde. Hindu inancinin "Krisna"dan hemen sonra gelen Tanrisi "Visnu"yu ele almistim. Bu yorede yuzlerce yil once yapilan "Babri" camiini ve birkac yil once Hindu"larin saldirisiyla yikilan bu caminin oykusunu anlatiyordum. Kitabim cikar cikmaz, varolan tum nefret firtinasinin kokeninde hep dinlerin yer aldigini belirtmem yuzunden, Habibur Rahman adli bir hoca kellemi isteyen bir fetva cikarmasin mi?.. Kisacasi o romanim gavur urunu ilan edilmisti. - Sokak mitingleri nasil basladi? - Bir ara Fransa'ya cagriliydim. Donuste beni "kafir" ilan eden Banglades'li yobaz hocanin karsisina dikilip, agir elestiriler savurmak zorunda kaldim. Binlerce yil once yazilmis, kimsenin anlamadigi dinsel buyruklarin cagdisi oldugunu soyleyince kiyamet kopuverdi. Hemen her gun hocalarin orgutledigi yobaz mitingleri baslayiverdi. Dunyanin dort bucagindan Bati medyasi, Banglades'e akin etmeye baslamisti. - Korkup, sindiniz mi? - Bu kara cahillerden hic korkmadim ve bunlara asla odun vermeme karari aldim. Hepsi beni tiksinidiren kisilerdi bu fanatiklerin. - 1994 yilinda hukumet sizi mahkemeye verdi, degil mi? - Hukumet yobazlarin cizgisini izleyerek, benim halkin dini duygularini incittigim gibi sahane bir bulusla, pesime dustu. Iste bu sira, degisik dostlarin evlerinde saklanarak yasamaya basladim. Banglades icin cok buyuk para olan 5 bin dolarlik bir odul koyuldu basima. Bir ara babamin muayenehanesini de yiktilar yobazlar. - Peki, aileniz ne yapti? - Ailem tumuyle arkamdaydi. Hemen her birey destekliyordu ailede. Tum ulkede yasam durmus, sokaklar yobaz mitingleriyle gecilmez olmustu. Bazilari 300 bin kisilik bu fanatik mitinglerinde, surekli olarak kellem istendi. Tam 60 gun gizlenerek yasamak zorunda kaldim. - 60 gun sonrasi ne oldu? - Bazi Banglades'li aydinlar buyuk yardimlar yaptilar. Avrupa Birligi, bana cagrida bulundu. Amerikan hukumetinin de yakin ilgisini belirtmeliyim. Bizim hukumet sonunda, yurttan ayrilip, Avrupa'ya gitmeme razi oldu ve ayrildim. - Disarda da sizi polisler koruyor mu? - Buyuk topluluklar karsisinda konustugum zaman, beni polis koruyor. Ornegin, Ingiltere'de Nottingham'da universitede konusma yaparken, murteci ogrenciler bana saldirdilar. Montreal'de Concordia Universitesi'nde de saldirgan bir yobaz topluluguyla karsilastim ve polisin uyarisiyla, konusmami kesip, ayrildim Kanada'dan. Michigan ve Harvard Universitelerinde, bir tepki olmadi ama
slamiyet Gerekleri
460
polis beni korumaya almisti. Cok buyuk insanlik gordum Isvec polisinden . - Isvec'teki ilk gizli evinizi PEN orgutu bulmustu degil mi? - Bothnia Korfezi denen suskun bir yorede, ozellikle bir yazar icin cok gereksinilen bariscil bir yere kavustum. Gecirdigim ruhsal deprem, yurdumdan uzaklara zorlanisim beni cok sarsti. Zor bir yasama adim atmistim. Ama PEN'deki dostlar beni asla yalniz birakmadilar. - Simdiye kadar toplam 17 kitabiniz yayimlandi. Doktorlugu da biraktiniz. Hangi odulleri aldiniz simdiye kadar? - 1994'te Isvec'te "Kurt Tucholsky Odulu"nu verdiler. Tucholsky adli unlu aydin. Nazilerden kacarak, Isvec'e gelmisti. Ayni yil, "Sakharov Dusunce Ozgurlugu Odulu"nu aldim. Avrupa Parlamentosu Baskani Klaus Hansch, "kadina adanan ve hosgoruyu yucelten bir yazar" olarak bana bir plaket verdi. 1995'te Fransa'da Nantes adli kentte de ozguluge katkimi onurlayan bir odul verildi ve bir kitabim altin yaldizli bir cerceveyle, kent belediye binasinda sergilendi. 1995 yilinda, Paris'te, "Insan Haklari Odulu"nu, Isvec'te Uppsala Universitesi'nden "Monismainen Odulu"nu verdiler. Meksika baskentinde yapilan "Dunya Humanistler Kongresi"nden de "Onurlu Humanist Odulu" verildi bana. - Yazar dostlarinizdan mektup aliyor musunuz? - Basta Salman Rusdu, yiginla destek veren yazar var bana. Rasid Mimoni, Bernard-Henry Levy, Philippe Sollers, Nadine Gordimer, Bat Ye'or, Leila Sabar, Rada Ivekovic, Pierre Martens, Susan Sontag, Erik Loest, Elfriede Jelinek, Muhammed Sukri, Irene Frain, Amishov Gosh gibi unlu adlar beni hep gonendirmistir. - Kendi ulkeniz Banglades'te size esin gucu veren adlar kimlerdir? - Iki buyuk deneme yazari aklima geliyor. Ikisi de laik ya da tanritanimaz bireylerdi. Birinin adi Anoradasankar Roy, digeri ise Sibnarayon Roy. - Fransa'da buyuk dostluk gordunuz degil mi? - Medya buyuk bir ilgi gosterdi bana. Aydinlarin dostlugunu asla unutmayacagim. Bazi oyun yazarlarinin yapitlarina konu bile oldum. - Degisik konferanslarinizda hangi konulari ele aliyorsunuz? - Nesirim, siirim temel konular. Hemen ardindan kadinin Islam'daki cekisini dile getiriyorum. Islam'da Seriat yasalarini degistirmedikce, hicbir reform girisiminin yararli olmayacagini savunuyorum. Tepede kumelenmis dinsel odaklarin, erkek-egemen kulturun ana sorun oldugunu anlatiyorum. Kadini pacavra gozuyle goren kurallari irdeliyorum hep. Cogunlugu kara-cahil olan Banglades halkinin icinde okumus kadinlar bile, kisir donguden kurtulamaz. Bu azinlik ust duzey sosyetede bile, kadin diplomayi zengin koca bulmak dogrultusunda kullanir ve eninde sonunda, solugu mutfakta alir. Ya da cocuk makinesi olmakla gecer yasamlari. Ailenin reisi hep erkektir. - Kitapliginizda Kuran gozume ilisti. Sizin kutsal kitabi iyi bildiginizi duydum. Ne dersiniz? - Yillarca okudum kutsal kitabi. Okudukca aklim karisti. Okudukca Tanridan kuskulanmaya basladim. Genc kizlik yillarinda kitapta izledigim akil almaz celiskileri anneme gosterirken, "aman kizim sakin sorma, sadece inan" derdi. Kadin erkek iliskileri, evlilikle baglamli ilkellikler, Musluman olmayanlarin gavur diye vurgulanmasi, kafir sayilmasi, bana hep pes dedirtmistir. Ozgur inanci reddeden, yasaklayan, kisitlayan bir ogreti vardi her satirda. - Uzak ya da yakin bir gelecekte, Banglades'te mutlu bir yasama doneceginizi dusluyor musunuz? - Kellemin istendigi bir diyarda, o mutlu yasami bulacagimi sanmam. Yazma yetimi engelleyen, ozgurlugumu yok eden, yobaz egemenligi altindaki o ortama donemem artik. Ceviren: Engin Askin
Bir Kadn Yazgs

"Bothnia Korfezi denen suskun bir yorede, ozellikle bir yazar icin cok gereksinilen bariscil bir yere kavustum. Gecirdigim ruhsal deprem, yurdumdan uzaklara zorlanisim beni cok sarsti. Zor bir yasama adim atmistim. Ama PEN'deki dostlar beni asla yalniz biramadilar.Nefret tepkisi, dogal olarak yobazlardan geliyordu. Birkac kez basini hocalarin cektigi kalabaliklar, gazete binasina saldirdi. Yaziisleri yonetmenim kesinlikle arkamdaydi ama, bana artik dini konulara deginmeme uyarisinda bulunmak zorunda kaldi. Patlak veren gerilime karsin, beni destekleyen yogun bir okur kitlesi vardi."
(Teslime Nesrin)
ONER YAGCI "Bir Kadin Yazgisi" adli bir kitap yayimlandi (*). Yazari Teslime Nesrin. "Teslime Nesrin kim?" diye sorunca, belleksizligin egemen oldugu bir toplumun insanlari oldugumuz geldi aklima. Yayinevi de bunu dusunmus olmali ki, "Yayinevinin Tanitmasi ya da Tanistirmasi" baslikli bir aciklama koymak zorunlulugunu duymus: "Teslime Nesrin, 1962 dogumlu ve Bangladesli bir tip doktoru..." Cagrisim yapmadiysa devam edelim: "Yazilari nedeniyle hakkinda fetva cikarilmis ve... ulkesinden, yakinlarindan ayrilmak zorunda birakilmis bir yazar..." Salman Rusdi'ye uygulanan olum fermani olayinda oldugu gibi cagimizin ayiplarindan; insan hakki, yasa ve hukuk tanimaz bir bagnazligin, insana ve yasama yaklasiminin gostergelerinden biri. Dusunmeyi ve sorgulamayi yasaklayan, dusunen ve sorgulayanlar icin "fetva" cikarmayi hak belleyen koktendinciligin yuzyilimizin son donemlerindeki hedeflerinden biri. O, yasama bicimiyle ilgili dusunceleri aykiri bulundugu icin olumle bulusturulmak istendi. Sakli-kacak (1994'e kadar) ve surgun (1994-1998 arasinda Isvec, Berlin ve Amerika Birlesik Devletleri'nde) yasaminda hakkindaki olum fermanina boyun egmedi, insan haklari savunuculugunu ustlendi, 1998'de ulkesine donduyse de, hakkinda surdurulen kampanyalardan ve "fetva"dan kurtulmak icin bu yilin basinda yeniden Isvec'e dondu ve yazarligini surdurdu. Bir kadin Teslime Nesrin; kendisine uygun gorulen yazgiya boyun bukmeyen, onu degistirmeye calisan bir kadin. Bu yazar Teslime Nesrin; yazdiklarinda dusunce ozgurlugunu, yasam ve insan haklarini savunan bir yazar. Elimizdeki kitapta da kadini, kadinlarin sorununu anlatiyor; boyun bukmeyen yazgilarina karsi cikan kadinlari... Teslime Nesrin'in "Bir Kadin Yazgisi" ve "Secenek" adli iki anlatisinin yer aldigi bu yapitinda, DoguIslam toplumlarindaki kadin yazgisini okuyoruz. Kadinlarimizin yasadiklari Bangladesli bir yazarin anlattiklarinin bizim kadinlarimizin yasadiklariyla, daha dogrusu bizim kadinlarimiza yasatilanlarla, yazgi kilinmak istenenlerle nasil da ortustugunu goruyoruz. Sanki Anadolu kadinlari var bu anlatilarda. Nazim Hikmet'in "Kuvayi Milliye Destani"nda "Kadinlarimiz" diye siirlestirdigi kadinlarimizin: "Ve kadinlar/ bizim kadinlarimiz:/ korkunc ve mubarek elleri,/ ince kucuk ceneleri kocaman gozleriyle/ anamiz, avradimiz, yarimiz/ ve sanki hic yasamamis gibi olen/ ve soframizdaki yeri/ okuzumuzden sonra gelen/ ve daglara kacirip ugrunda hapis yattigimiz/ ve ekinde, tutunde, odunda ve pazardaki/ ve karasabana kosulan/ ve agillarda/ isiltisinda yere sapli bicaklarin/ oynak agir kalcalari ve zilleriyle bizim olan kadinlar/ bizim kadinlarimiz..." "Bir Kadin Yazgisi"nda, babasinin, "iyi bir evlilik yapmasi icin hicbir fedakarliktan" kacinmadigi bir kadin anlatiliyor.
slamiyet Gerekleri
462
Gercekten de baba, adi Hira olan kizina, "Yakisikli bir fizige, iyi ahlaka sahip olan, alkole bagimli olmayan, kiz pesinde kosmayan, iyi bir isi olan bir koca" bulmak icin hicbir fedakarliktan kacinmamistir. Hira, "beyaz bir tene, duzgun bir burna, badem gibi iri gozlere, ince dudaklara, ortanin uzerinde bir boya, belinin altina kadar uzanan gur saclara" sahip olan, liseyi yeni bitirmis, "ancak milyonda bir bulunabilecek" bir kizdir. Bir yandan okumak, bir yandansa guzelligi nedeniyle kendisini tek basina okula bile gondermeyen ailesinin baskisindan kurtulmak icin evlenmek istemektedir. Bir gun, hic gormedigi, hic konusmadigi Altaf adli biriyle sozleri kesilir. Cevresindkiler ne kadar sansli oldugunu soylemek icin birrbirleriyle yaris ederler. Bir devlet kurumunda muhendis olan Altaf, Dakka'nin en luks semtlerinden Gulsan'daki kendi gorkemli evinde oturmaktadir. "Guzel insanlara hic ilgisiz kalmayan" Hira, yakisikli Altaf'la evlendikten sonra duskirikligi yasamaya baslar, cunku Altaf iktidarsizdir ve bunu kabul etmemektedir. Hira'nin yasami evde tutsaklik gibidir. Zamanini yatak odasinda gecirmekte ve kocasi onun evin temizliginin, hizmetcilerinin, yemeklerinin denetlenmesi isini ustlenmesi icin zorlamaktadir. Annesi ona hep, "Iyi bir esin gorevlerinden biri de, kocasinin evini guzelligiyle suslemek, parlak kisiligiyle evin mutlulugunu, kocasinin ailesinin sayginligini pekistiren bir simge olmaktir." demistir ama Hira, bu evde var olma nedenini sorgulamaya baslar: "Altaf'i mutlu etmek icin vardim, hem moral hem fiziksel mutlulugunu saglamak; ailesinin de gonencini, sayginligini korumaya katkida bulunmak... Peki benim mutlulugumu kim saglayacak?.." Hira'nin savasimi Bu sorgulama sonucunda egitimini surdurme tasarisindan vazgecer ve kapatilmis bir yasam surmek zorunda kalir. Cevresindeki tum kadinlar "tum yasamlarini, titizlikle, bagli olduklari erkegi hosnut etmeye adamislardir." Ve Hira da oyle yetistirilmistir ama "birlikte yasamak zorunda birakildigi" adamin tutsagi olmayi onuru kabul edememektedir. Iktidarsiz bir kocanin koynunda gecmeye baslayan uykusuz gecelerden, kendini dine vermis bir kayinvalidenin cekilmezliginden baska bir sey olmayan yasamindan hosnut degildir. Kocasi, cinsellikle ilgili bir sorunu oldugunu kabul etmemekte ve Hira, yalnizlik icinde allak bullak olmaktadir. Anlatinin bundan sonrasi Hira'nin girdigi savasimi, doktora gidisini, cinselligin ne oldugunu anlayisini, kocasindan dayaklar yiyisini, evinden kacisini, kendi ailesinin onu ayiplayip geri gondermesini, tekrar kacip bir iste calismaya ve kurtulus icin adimlar atmaya baslayisini anlatmakta ve ozgurlugun, ozgurluk icin savasmanin en yuce deger oldugunu vurgulamaktadir. Bu savasimin sonunda, anlatinin son satirlarini olusturan ask. Hira'nin ozgurlugu yakaladiginin da habercisidir: "Kimse ona sarilmami, onu kendime cekmemi engelleyemezdi. Kimse ve hicbir yasa. Beni uzun zamandir kemiren yoksunlugun, nihayet yumusamaya, bedenimi terk etmeye basladigini duyuyordum. Susuzlugumu gidermenin cok kolay -bu kadar basit!- olacagi baska bir dunyaya giriyordum." "Secenek" Kitabin ikinci anlatisi ise "Secenek" adini tasiyor. Iki kizkardesin birbirine yazdigi mektuplarla insanligin yuzlerce yildir cozemedigi kadinlarin ezilmesi sorununun ve yasam biciminin sorgulandigi bu anlati da, Dogu toplumlarindaki kadin olayini sergiliyor. Bu anlatida karsilastigimiz gerceklik de ulkemizdeki kadin gercekligiyle ilginc bir bicimde ortusuyor. Dunyanin cesitli ulkelerini gorup de oralarda ogrendikleriyle kendi ulkesinin yasamini karsilastirip cagdas bir yasam biciminin hakki oldugunu dusunen, bu dusuncesini gerceklestirmek icin cesur adimlar atan bir kizin yasam deneylerini aktaran "Secenek", ayni zamanda dinsel bir yasam biciminin kiskaclari altinda, bosinanlarla koreltilen baska yasamlari da buyutec altina aliyor. Ornegin, "Erkekler beni hep sasirtacaklar! Evlenmeden once yiginla kizla birlikte olurlar, sonra da kadinlarinin yasantisindaki ilk erkek olmamayi katlanilmaz bulurlar. Neden Nupur, bana aciklasana! Kizlik onlar icin neden bu denli baglayici!" dusuncelerinin toplumumuzdaki "bekaret" konusuyla
slamiyet Gerekleri
463
ayniligini kim yadsiyabilir? Ask konusundaki su dusunceler de gunumuzun gercekligi degil mi?: "Yasamimin bir bolumunde, yalnizca askin bana ozgurluk ve mutluluk getirebilecegini dusundugumu soylemeliyim. Herkes gibi ben de ask tutkunuydum. Ama anladim ki bizim toplumumuzda, ask, erkeklerin kadinlari aglarina dusurmek, iktidarlarini dayatmak, yasam boyu kendilerine hizmet etmelerini saglamak icin kurduklari bir tuzaktan baska bir sey degil." Ornegin, "Kayip kiz, erkeklerle fazlaca gorusen kizdir! Bunun tek bir anlami var, erkekler dogru yoldan cikmazlar. Ote yandan, ulke bir bastan bir basa erkeklerin bu kayip kizlarla karsilasabilmeleri icin ayrilmis yerlerle dolu... Ama yerlere giden kizlarla sik sik gorusen erkekler yoldan cikmis sayilmiyorlar..." dusuncelerinin bizim toplumumuza yabanci dusunceler oldugu soylenebilir mi? Ya bosananlarla ilgili gerceklik? Sinava girecek olan kizin basarisi icin duaya gereksinmesi vardir ve dua ufleyen Hoca ile karsilasan kizin duygulari sunlardir: Hoca ellerini basima koydu, sonra omuzlarina, sirtima indirdi, beni kendine bir an cekerek. Kuran'dan birkac ayet okuyarak uzerime ufledi. Bir yaprak gibi titriyordum, kendimi onun kollarinda hapsolmus hissetmek kotu bir duyguydu. Saclarima icine cekiyordu sanki. Soluk almaya cesaret edemedim... Yeniden elleri uzerimde gezindi, sirtimdan kollarima, kollarimdan gogsume uzandi, orada bir sure hareketsiz durdu. Soyle mirildandigini isittim: Allah'in safligi iste burada duruyor, bir gun bu saflik ucup gidecek, sen yolunu sasirtmalarina izin verme!.." Bir ticaret alani: Dinin ticaretle iliskisini belirleyen "Din, su siralarda parlayan bir ticaret alani... Dinle yakindan ilgilenen insanlarin daha bencil olduklarini dusunebilir miyiz? Belki de insanlari bencil yapan dindir" dusuncelerinin cigliga donustugu bir ulke yalnizca Banglades midir? "Bir Kadin Yazgisi" adli kitabin ikinci anlatisi olan "Secenek"in, icinde bulundugumuz yasama kosullarina denk dusen sorunlarla ic ice bir yapit olarak okunmaya deger bir anlati oldugunu vurgulayarak son satirlarindaki bir cagri ile noktayi koyalim: "Yasamda gercekten bir dosta, yaninda kendini iyi hissedecegin birine ihtiyac var... Beni ilgilendiren tek kisi sensin, sen benim gercek dostumsun, bir anneden, bir kardesten daha yakinsin..." (*) Bir Kadin Yazgisi - Secenek/ Teslime Nesrin/ Ceviren: Bulent Berkman/ Cumhuriyet Kitaplari/ Mart 1999/ 192 s. Kaynak: Cumhuriyet Kitap 04/06/99
Avrupa'da ban aan ranl bayan aktivist Nobel dl ald.. Ebadi: Bam atm ama korkmuyorum
Son gnlerin dnya apnda en nemli haberlerinden birisi: ****** Bam atm ama korkmuyorum Nobel Bar dl'n kazanan ranl irin Ebadi'ye Paris'te u soru yneltildi: Banz ak. ran'a dnmekten korkmuyor musunuz? Ebadi'nin yant: Hayr korkmuyorum. Bama gelecekler umurumda da deil. Kadnn rtnmesi konusunda slam yeniden yorumlanmal.
slamiyet Gerekleri
464
NOBEL Bar dl'n kazanan ranl insan haklar avukat irin Ebadi (56), son gndr en ok bu soruyla karlayor: ran'da mecburen kapanyorsunuz. dl kazandktan sonra Paris'te dzenlediiniz basn toplantsnda ise banz akt. Bir mesaj m vermek istiyorsunuz? Dnnce banza geleceklerden korkmuyor musunuz? ah dneminde, henz 27 yandayken ran'n ilk yargc olan ancak slam devriminden sonra kadna aykr diye grevinden indirilen Ebadi, Newsweek dergisine yapt aklamada, ska sorulan soruya u yant veriyor: ran'da geerli yasalara gre kadnn rtnmesi gerekiyor. Ben de kapanyorum. Ancak slam'n daha ilerici bir ekilde yorumlanmasyla bu durumu deitirebiliriz. Bana gre, rtnp rtnmemek kadnn bir birey olarak kendi verecei karara baldr. "Paris evim deil Iran'da leceim" Newsweek'in sorusu: ran'a dnnce neler olabilir. Korkmuyor musunuz? Ebadi'nin yant: Herey o kadar abuk geliti ki, bunu dnecek frsatm olmad. Korkmuyorum, ayrca bama ne gelecei o kadar umurumda da deil. Geri dneceim, nk ranlym ve lkemde lmek istiyorum. Hasta ve yal bir annem var. Paris'te olduum zaman, Fransz Devrimi sayesinde btn haklarn tadn karyor ve mutlu oluyorum ama, oras benim evim deil. Kaynak: Hrriyet, 13.10.2003 ***** Grld gibi, Dnya'da Nobel dl, Islamiyet'in kadnlara uygulad zulm vurgulamak amacyla da olabilir, islam toplumunda mecburen ban rten ama ada bir toplumda Kuran'daki samala kar gelerek ban aan bir kadna veriliyor. Ebadi, "Kur'an, kadnn ban rtp rtmemesine karamaz" demek istiyor.. "rtnp rtnmemek kadnn bir birey olarak kendi verecei karara baldr. diyor.. Iran, gerek islamiyetin uyguland bir lke olmakla birlikte orada da Dnya kamuoyunun etkisiyle baz yumuamalar balad. Ebadi, Iran'a dnmekten sz edebiliyor. Ayrca, Iran'da kadnlarn erkeklerin futbol malarna girmeleri de son zamanlarda mmkn oldu. Ayrca, yabanc bir erkekle sevien bit Iran'l kadn da talayarak idam edemediler. Kim ne derse desin, Islam gittike sulanacak ve ileride bugnk kadar bile hkm kalmayacaktr. Tm islam lkeleri Trkiye'nin bugnk durumuna benzeyeceklerdir birgn.. Umarm, Trkiye de o zaman gerek bir Avrupa lkesi gibi olur.
slamiyet Gerekleri
465
Sivas'n arkla ilesinin Gmtepe kynde 1934 ylnda dodu. mam olan babas, daha o domadan "Basra'da ve Kufe'de bile grlmeyecek bir alim" yapma sevdasndayd onu. lkokula gndermedi. ocukluk hayat eyhlerin ve din hocalarnn yanlarnda eitli tekke ve dergahlarda geti. O yllarda Turan Dursun' un en byk amac babasnn belirledii bu amaca hzla ulamakt. Birka ylda renilecek dersleri bir- iki ayda reniyordu. Srf slam bilgileri ok iyi olan Krt hocalardan ders alabilmek iin -drt ayda ok iyi denilebilecek lde Krte rendi. "sarf" ve "nahv" denilen Arapa grameri ocuk yata rendi, hem 11. ve 12. yzyl Arapasn hem de 7. ve 8. yzyl Arapasn bilirdi. onyedi yana geldiinde cazeti alm ve Kazviniyi okumutu. Diyanette mft olabilmek iin lkokulu dardan bitirdi. lk olarak ky imaml yapt. stanbul aramba'da ba ve smailaa medreselerinde hocalk yapt. 1958-1965 yllar arasnda Tekirda, Gemerek, Trkili, Altnda ve Sivas' ta Mftlk yapt. Atatrk ve eriatn kat kurallarna ters davranlar nedeniyle slamc evrelerde yadrgand. Mftlkleri srasnda bu nedenlerle srgnleri oldu. 60'l yllarda aydn mft olarak kamuoyunda yanklar getirdi. Kendi deyiiyle slama olan inancn yitirdikten sonra 1965 ylnda mftl brakt. Turan Dursun' u, neredeyse mrn adad slam' dan uzaklatran ba neden, aklnn imanna stn gelmesidir.mrn slamla ii ie geiren bir insann bunu baarmasnn ne kadar zor olduunu tahmin etmek g deildir. Onu bylesine byk klan belkide en nemli ey budur. Turan Dursun' u slamdan kopartan balca deneyimlerini ylece sralayabiliriz: 1)nsanlk tarihinin bilinen en eski efsanesi olan Glgam Destan' n okuduktan sonra, Tevrat' a ve ondan sonra da Kuran' a geen Nuh Tufan efsanesinin kkeninin oktanrl ilkel Smer Uygarl olduuna kanaat getirmitir. 2) ncil ve Tevrat' okuduktan sonra, Kuran' daki pek ok ayetin bu kitaplardan kopya edildiine kanaat etmitir. 3) Sinop'daki grevi srasnda marksist bir retmenden edindii kitaplar sayesinde Tarihi Materyalizm ve Diyalektik Materyalizm Felsefesi ile tanm, ancak komnist olmasa bile bu felsefelerden etkilenmitir. 4) Kemalist dnceye yakn olmas nedeniyle hi bir zaman banaz slami kesimlerin yoluna girmemitir. 5) Kuran' daki gerek akl d ayetleri, gerekse de birbiriyle elikili ayetleri, gereklie olan ak imanndan stn geldii iin grebilmitir. Turan Dursun, Diyanet' deki grevinden ayrldktan sonra 1966 ylnda TRT'de dini ierikli programlarda grevi ald. On yl bu grevine devam ettikten sonra gene TRT'de prodktr olarak "Balangcndan Bu Yana nsanlk", "Vergi Program", "Akama Doru" gibi programlar yapt. TRT'den emekli olduktan sonra "Kur'an Ansiklopedisi"ni 1987 ylnda bitirdi. 1989 ylnda haftalk 2000'e Doru Dergisi' nde yaz yazmaya balad. Bu sitede yer alan pek ok yazsn
slamiyet Gerekleri
466
da bu dergide yazd. Bu yazlar nedeniyle slami evrelerden ok byk tepki ald. Sleyman Ate, Yaar Nuri ztrk gibi pek ok slamcy kalemiyle yantlamasn bildi. Hi biri o hayatta iken karsna kamadlar. Bylesine kuatlm bir durumda onun evresinde ok az sayda destekisi vard. lhan Arsel ve kitaplarn yaynlamay kabul eden Dou Perinek bunlardand (Turan Dursun yazd yazlar kitap haline getirmek iin pek ok yaynevini dolatn, yaynevlerinin byle bir kitap yaynlamaya cesaret edemedikleri iin teklifini kabul etmediklerini sylemitir. Sayn Dou Perinek bunu kabul eden yegane kii olarak, Turan Dursun gibi bir aydnlanma savasn kitaplar ile Trkiye kamuoyuna kazandrd iin burada kendisini kutlamay bor biliriz.) Turan Dursun yazdklarnn bedelini canyla deyebileceini bilmiyor muydu? Bu soruya yant olarak Hasan Yaln' a unlar sylemiti: "Rahat yaamak uruna gerei mezara m gtreyim; halka gerei anlatmak uruna lm m gze alaym?" Turan Dursun bir aydnlanma savas olarak yantlad soruyu. Ve o anda lm yendi. lmn tesine geti. lm, Turan Dursun' u daha da bytt. Yazdklarnn uruna yaamn feda etmi olmasnn bysyle daha ekici hale geldi. Ad, lmsz aydnlanma kurbanlar arasna yazld. Turan Dursun' un kitaplar, onun lmnden sonra yaynlanabildi. lk kitab, lmnden iki ay sonra yaynlanan Din Bu 1 adl kitab idi. CNAYET VE DAVASI Turan Dursun, 4 eyll 1990 tarihinde stanbul -Kouyolu' ndaki evinin yaknlarnda terristler tarafndan tabancayla vurularak ldrld. Oysa onun kalemi ve kitaplar dnda hi bir silah yoktu. ldrld gnn ertesinde ran radyolarndan sevin lklar ykseldi. Trkiye' deki slam savunucular da rahat bir nefes ald. ldrldnde yetikin ocuk babas idi. Cinayet sonrasnda Turan Dursun'un evinde ktphanesinin raflarnda duran ok eyin kaybolduu anlald. Yatann zerine ise "Kutsal Terr Hizbullah" kitab braklmt. Yaknlar kitabn Dursun'a ait olmadn, eve giren kiiler tarafndan bir "mesaj" olarak brakldn syledi.stanbul Emniyet Mdrl, evde polislerin arama yaptn dorulad ancak "arama tutananda kitaplktan alnanlar yer almad. Cinayetle ilgili operasyonda yakalanp tutuklanarak DGM'ye kartlan 15 sank ilk oturumda tahliye edildi. Ardndan cinayetle ilgili stanbul DGM'de iki ayr dava grlmeye balad. Davalardan birinde rgtn st dzey yneticileri Kudbettin Gk, Mehmet Ali eker, Mehmet Zeki Yldrm, Ekrem Baytap'n da aralarnda bulunduu 25 sank yarglanyordu. Bu dava srerken 1996 ylnn Mart aynda slami Hareket rgt lideri rfan arc yakaland. arc ve 12 arkada da DGM'de yarglanmaya balad. Ancak iki iddianamede birbiriyle elien unsurlar dikkat ekiyor. lkinde Gk ve eker'in terkettikleri arata bulunan Lama marka tabancann Turan Dursun'un ldrlmesinde kullanld belirtiliyor. kinci iddianamede ise cinayetin san olarak gsterilen rfan arc'nn su ortaklar arasnda Gk ve eker'in ad gemiyor. "Babam Turan Dursun" adnda bir de kitap yazan olan Abit Dursun babasn anlatrken: "O,
slamiyet Gerekleri
467
slam dininin en derin kaynaklarna ulam, eski Arapay bilen, Kuran dili Arapasn da ok iyi bilen bir aydnd. Yllarca aratrd, sorup sorgulad. Btn bunlar Trkiye'deki eriatlar ve Atatrk dmanlarn elbette rahatsz. etti" diyor. Abit Dursun cinayetin soruturulmadna inanyor. "Turan Dursun olayna baktmzda olayn olu biimi ile soruturmasna kadar akl d bir sr ey oldu. Yani bir soruturma deil bir soruturmama olay var. "Hata oldu" filan deniyor. O zaman ortaya u kyor. Olay zellikle ve bilerek soruturulmuyor. st rtlmesi istenen eyler var." Abit Dursun, Turan Dursun cinayeti soruturmasnda aksayan nemli noktalar zetlerken insan bir kere daha hayretler iine dyor: "4 Eyll 1990'da Turan Dursun vurulduktan 40 45 dakika sonra polis geliyor. ok daha erken gelen siviller evi darmadaan ediyor. Bir ok eseri ve almas siyah poetlere konuluyor, onlar karken de resmi giysili polisler ieri giriyor. Biz sivil polislerin gtrd eserleri ve almalar Cumhuriyet Basavcl'na bavurarak istedik. Ama 9 yldr bu giriimimizle ilgili hi bir sonu alamadk. Kuran ansiklopedisinin 2000 sayfas, 'Kulleteyn' isimli kitabn ikinci ve sonraki ciltleri yok. '. Her eyi gtrmler. Bir yaam boyu byk emekle ortaya karlan her eyi. Btn bunlar sivillerin eve girmesinden sonra kayboldu. Devlet iindeki baz gler, yasad devlet odaklar bu eyalar alp gitti." 23 temmuz 2000'de stanbul 3 nolu DGM' de Turan Dursun ve etin Eme davalarndan yarglanan rfan arc nce 7.5 yla daha sonra ise "Anayasal dzeni silah zoru ile deitirmeye kalkmak" suundan idam cezasna arptrld. Sanklardan Ekrem Baytap, Tamer Aslan, Mehmet Ali eker ve Cengiz Sarkaya hakknda ayn sutan dolay mr boyu hapis cezas verildi. rfan arc'nn kardei Rdvan arc ve avukat Hsn Yazgan'n da aralarnda bulunduu 12 sank rgt yelii suundan 3 yl 9 ay ila 12 yl 6 ay arasnda deien hapis cezalarna arptrldlar. 6 mart 2002'de Yargtay 9. Ceza Dairesi, rfan arc hakkndaki karar onad.
TURAN DURSUN KTAPLARI

Turan Dursun' un kitaplarnn ok byk bir blm Kaynak Yaynlar tarafndan yaynlanmtr. Turan Dursun' u daha iyi anlamak iin kitaplarn ve bilhassa bayapt denebilecek olan kitab Din Bu 1' i (1990' dan beri 20. basky gemitir) okumanz tavsiye ederiz. Bu kitaplar Kaynak Yaynlar'nn web sitesinden online sipari verebilirsiniz. Balca kitaplar unlardr: Kur'an Ansiklopedisi, 8 cilt, (Aydnlanma) Tarihte, slam dnyasnda ilktir Herkesin anlayabilecei bir dille hazrland Trkesine ve aklamalarna yer verildi slam dnyasnn en nemli uzmanlarnndr Her aklama ve yorum, kaynak gsterilerek alnd Kaynak, slam dnyasnda herkesin birletikleri arasndan seildi Hadisler, Buhar, Mslim gibi gvenilir olanlardan alnd ilgili maddeler iin uzmanlardan gr alnd Din Bu I-II-III-IV /Tabu Can ekiiyor (Aydnlanma)
slamiyet Gerekleri
468
Turan Dursun, Din Bu adl eserinin ilk cildini kendisi yayma hazrlam, fakat eserini kitap halinde grmeden katledilmiti. Aslnda toplumumuz Turan Dursunu yitirmemi, Ona, vurulmasndan sonra kavumutu. Din Bu ciltlerinde ele alnan kimi konu balklar yle: Muhammedin Cinsel Hayat, slam Ve iddet; Kurann Orijinalleri Yakld iin imdi Yok; eytan Ayetleri slamn Gerei; By Ve Muhammedin Bylenmilii; Kuran Mucizeleri; slamn Tanrs Akll m?; Kurandaki elikilerlerden; Kurandaki Akl Ve Bilim Dlklar; Kuranda ldrn Buyruu!; Ve Kadna Dayak; slamn badet Kayna: Gne Klt; slamda kence; Orucun Kkeni: Gnee Tapma; Dinde nsan Haklar; Peygamberin Karlar ve Cariyeleri; Seni amurdan Yarattk-Efsanelerden slamiyete-; Zina Cezas (Hadd) Ve Uygulamalar; Tahsin Mayetepekin Atatrke Raporu... Kutsal Kitaplarn Kaynaklar 1-2-3 (Aydnlanma)
Turan Dursunun zerinde yllarca alt ve byk nem verdii aratrmas olan Kutsal Kitaplarn Kaynaklar ciltten oluuyor. Birinci ciltte, Kuran, incil Ve Tevratta yer alan korkuyu, korku-umut kayna Tanry, Efendi Baba Tanr kavramn, Kral Tanrnn Ynetimini, bunlarn kaynaklarn; ikinci ciltte, Peygamberlik konusun, kabile peygamberi Muhammedi, peygamberliin koullarn ve trlerini, felsefe-din iftlemesini; nc ciltte Mucize konusunu, Mucize inancnn kaynan, Mucizelerden rnekleri; Turan Dursunun binlerce yl derinliklere uzanan titiz almasyla bulacaksnz. Ben yzyllarn dourduu lmm diyen Turan Dursun, Anadolu insann aydnlatmaya devam ediyor. Kutsal Kitaplarn Kaynaklar, Turan Dursun lmszlnn mhrdr. Kulleteyn (Aydnlanma)
slamiyet Gerekleri
469
Turan Dursun'un ilk din eitimini ald ocukluk yllarn anlatan roman... eyh, aa ve molla lsnn eliyle Dou Anadolu'nun insanlarna "kader" olarak rlm yaamdan bir kesit. nsanlara yeniden giydirilmek istenen ERAT'n nasl bir LKELLK olduunu arpc biimde ortaya koyan bir yapt. Smrgenlerince vgs yaplan SLAM nasl bir ey? Gn na karlyor. Dorudan kaynandan tutulan klarla. Allah (Aydnlanma) Bu kitap, Kur'an Ansiklopedisi'nin "Allah" maddesini ieriyor. Allah adnn Arapa olup olmad?; "Allah"a, "Tanr" denir mi?; islam ncesi ("el cahiliye") Araplarnda "Allah" Kur'an Ve hadislerde "Allah"; islam "kelam"nda "Allah; Allah'n varl nasl kantlanabilir?; Allah'n kendisini olduu gibi bilip kavramak mmkn m?; Allah-evren, Allah-insan ve toplum ilikileri; slam ncesi ve sonras btn kaynaklar incelenerek hazrland Kur'an (Aydnlanma) Bu kitap "Kur'an Ansiklopedisi"nin "Kur'an" maddesini iermektedir. "Kur'an" szc, tanm Ve kapsam, herhangi bir kkten treyip tremedii hakknda ileri srlen grler; "Kur'an" szc hangi dildendir; Hadis ve ayetlerde "Kur'an"; "Kur'an"n inii, nasl, ne zaman ve hangi topluma ynelik indii; islam hukuk ve "Kelam"ndaki tanm, teki adlar... Dua (Aydnlanma)
Duann Anlam ve Tanm; Kimi durum ve sesler karsnda okunmas tlenen dualar; Konulara gre dualar: Yamur Duas, Yemek Duas, Namaz Duas, Hava Duas, Gne ve Ay tutulmalarndaki Dua; Peygamberin en ok yapt dua; Dua nasl olmal; ses ve tutum, korku ve umut; Tanr'ya ait "en gzel adlar" ile dua eriat Byle (Aydnlanma)
Bu kitap, Turan Dursun'un, Prof. ilhan Arsel araclyla tant Erkan Boynuince ile mektuplamalarn ve "eriat Byle" adl bir film senaryosunun zetini ieriyor.
slamiyet Gerekleri
470
Mslmanlk Ve Nurculuk (Aydnlanma) Bu kitabn ilk basm 1971 ylnda Ankara'da yaplm. zellii, teki kitaplarndan farkl olarak, Turan Dursun'un "Mslmanl" dneminde yazlm olmas. Turan Dursun, bu kitabnda, Nurculuk Tarikatnn kurucusu "Bedizzaman Said-i Nursi"nin Risale-i Nur'larn, Kur'an'daki ayetlerle karlatryor, onun Kur'an'a zt den taraflarn ortaya koyuyor...
nllere Mektuplar (Aydnlanma) O'nu tanyanlar ideolojik mcadelede nasl cokulu olduunu bilirler. ite bu mektuplar insanla seslenilerin birer parasdr. Turan Dursun hibir insandan umudunu kesmemitir. Her insana drsttr, aktr, yalndr. insan ilikilerinden ikiyzll kovmutur.
lhan Arsel'e Mektuplar (Aydnlanma)
Bu mektuplarda, aydnlanma mcadelesinin iki bayra arasndaki sarslmaz dostluu, eriatn karanlna kar mcadele azmini okuyacaksnz...
Hayatn Anlatyor (Aydnlanma)
Gzn ocuk yata medesede am, slam derinlemesine renmi bir mfty, byk bir Aydnlanma savas olmaya ynelten etkenler. Hangi toplumsal ortam, hangi deneyimler, nerede Ve nasl bulunan bir enerji kayna Turan Dursun'u bir k haline getirdi? ule Perinek, ldrlmesinden iki buuk ay nce Turan Dursun'la yapt grmelerde bu sorularn yantn aratrd...
slamiyet Gerekleri
471
ABT DURSUN Babam Turan Dursun (Aydnlanma) "Turan Dursun kimdi? Bilim adam, Aydnlanmac kimliinin dnda nasl biriydi? Nasl bir e Nasl bir arkada Nasl bir baba Onun doa sevgisini, onun insan sevgisini yaad topluma anlatmak ve gelecek kuaklara aktarmak bir bortu, bir grevdi. Bu grevi, onunla otuz yl birlikte geirmi olan benim yerine getirmem gerekiyordu..."
TURAN DURSUN LE RPORTAJ

ule Perinek
Bugn dnp arkanza baktnz zaman , ne dnyorsunuz ? Dnyay deitireceimi biliyordum bir lde. Biroklar bana, "ya olur mu?Sen?Dnyay?" diyordu. Belki bir tepkiden domutur. Hani, ikide bir bana, "sen mi bu dnyay deitireceksin, sen mi bu dnyay..." Tamam kardeim ben, bu dnyay deitireceim. Kimsenin karar deil. Bu dnyay ben deitireceim, diye yola ktm. Hi kimse bana yer vermezken, yer verilmezken, bu sav ileri sryorum. Yldrm Aktuna'ya bile sormutum:"Bak sen deli doktorusun, ne dersin...Yani ben dnyay deitireceimi sylyorum."Glmtk. ocukluum, Annem, Babam Doumunuzdan bu yana yaamnz anlatrmsnz ? Sivas'n arkla ilesine bal Gmtepe kynde domuum. Be yandayken Ar'nn Tutak ilesine ;babam anam ve o zamanki kzkardeim ve ninemle birlikte; babam aileyi alm gtrm. Ka kardesiniz? 6 kz bir de erkek kardeim oldu. Ar'ya gittik. Babamn btn hevesi, oradaki, babasndan kalan tarlalar srmekti. Ama bilmiyordu ki aalar, tarlalar oktan zerlerine geirmiler ve kendisine bir kar toprak bile vermeyecekler. Bu gerekle karlatk gidince. Tutak'n Esmer kyndenmi babas. Davar obanl falan yaparm babam. obanlk yaparken biraz daKur'an renmi. Ninem onun beline asarm Kuran'. "Bir yandan okursun, hani davarlara yarar olur, korur hem de ilerde din adam olursun" diye. te o ie yaramt, ortada kalnca ky imamlna balamt.
slamiyet Gerekleri
472
Babanz Trk m? Evet, babam Trkt, anam Krtt. Fakat anam babamn yannda Krt olduunu pek syleyemezdi, korkard.Babam srekli anam knard, anamn yaknlarn knard. kide bir sorard: "Krtler hep ekya olur deil mi?" Anam balard:"He vallah doru." "Krtler ok ktdr deil mi ?" "He vallah doru." Babam her ne derse anam, "He vallah doru" derdi. Sonradan anama dedim ki, "Ana, niye babama sen hep he vallah doru" derdin? yle grm yle sylyor. ok tatl bir insand anam. Birka yl oluyor leli. Ben dinsiz olduktan ok ksa bir sre sonra, anam bir deiim iinde grdm, nk konuuyordum. Ama babam beton gibidir. Hibir ey ilememiti, olduu gibi kalmtr. Anneniz de Snni miydi? Annem afiydi ama babam, Hanefi yapmt. Tabiiafi de Snni mezhebindendir de, Hanefilik mezhebini sonradan babam almtr. Aslnda mezhebi filan yoktu, kocas vard. Kocas ne diyorsa oydu. Orada babam imamlk yapmaya balaynca , o yarm yamalak dinsel bilgisi ile beni de eyh Ramazan diye birisinin yanna vermiti. Kargalk kynden. eyhin bir tekkesi vard. eyh, aa, molla ls orada yle bir mekanizma oluturmular ki, hemen her kyde vard bu. evreden din renmek isteyenler, Arapa renmek isteyenler , orann zel deyimiyle "eriat" renmek isteyenler toplanp gelirler,camide yatp kalkarlar, eyhin, aann ve mollann gzetiminde din adam olarak yetiirler. Bu, Cumhuriyet dnemi boyunca da srmtr. Yani orada hi eksik kalmamtr. Ka doumlusunuz? 1934. Onlarn yannda nce, Krteyi bilmiyordum, Krte rendim. Benim ilk romanm o yaammn bir kesitini iine alyor. Adda Kulleteyn.Kulleteyn bir havuz demektir. Orada hemen her kyde var. Havuzun iinde hemen her tr pislik var. Ama afi mezhebine gre o kadar su pislik gtrmedii iin temiz saylr. Onunla taharet yaparlar, aptes ve boy aptesi alrlar. Oralarn buralarn ykarlar. Her trl pislik dklr. Zaten evresi plktr. Klleri yarlar evresine, pleri dkerler. ocuklar gelirler kulleteynin evresinde ierler, byk kk apteslerini yaparlar. Onlardan kan pislikleri, artklar tavuklar kartrr, kllklere bulatrr ve kulleteyne dker. Artk yle bir hale gelmitir ki, kulleteynin yznde bir tabaka pislik olumutur. Ama zerindeki pislik tabakasn elleri ile o tarafa bu tarafa iterler, suyu alrlar ve kullanrlar. Fakat ben hanefi mezhebinden olduum iin. "bize gre caiz deildir" diye uzak bir yere giderdim, suyu bir emeden kullanrdm. lkokula gitmedim. lkokula gitmeyi nasl da dlerdim! nk bir kez kente gittiimde grmtm ocuklar. Cicili bicili giyinmilerdi. Okul nlkleri bana ok arpc gelmiti. Onlar dmde bile grmtm. Ama gavur ii olduu iin yaklatrlmadm. Babam kafama koymutu:"Basra'da, Kufe'de bile bulunmayacak lde byk bir alim olacak olum."Hatta babam daha evlenmeden Adana'ya gitmi, armaanlar getirmi anasna. Kendisine de bir eyler alm. Ninem "Peki ne aldn?" diye sormu. "Kendime bir iki kitap aldm" demi. O zamanki dinsel kitaplardan. "Ana, aslnda ben bu kitaplar oluma aldm"demi. "Daha
slamiyet Gerekleri
473
evlenmedin olun nerede?" demi ninem. "Evleneceim". "Oul, evleneceksin, acaba olun olacak m olmayacak m? Olursa da olan olacak m? Sonra bunlar okuyacak m? Btn bunlar bilmeden imdi gittin btn elindeki avucundakini kitaba verdin, sen deli misin?" demi. Ama babam o zaman u karl vermi, ok ilgintir: "Ana, benim olum olacak. yle bir alim olacak ki, Basra'da Kufe'de bile byle bir alim bulunmayacak." renimim O hedefi babam kafama koymutu. Srekli yle bir hedefe ulamaya alyordum. Ancak zamanm yoktu. imdi hesaplyorum, oradaki fakihler, mollalar sadece Arapa grameri, "sarf" ve "nahv" denilen Arapa grameri okumak iin en az 15 yllarn veriyorlard. Benim o kadar zamanm yok. 15 yl ta Basra'da Kufe'de olmayacak lde alim olacak isem daha ksa srede bitirmeliyim. Ben bir k iinde Krteyi rendim, hem de ok iyi denecek lde. O gramer erevesinde bir k salt bu "nahv" bitirdim, baka dallardaki konular okumaya yneldim. Ve o Ar'nn Kargalk kynde Molla Nadir, ba hoca oydu, onda okudum. Onda okuyacam kadar okuduktan sonra Mu'un kylerine gittim. Molla Zahid Irak'ta nlyd. Orda burda ite Erzurum'un, Ar'nn, Mu'un deiik kylerinde bulabildiim, iitebildiim, ok iyi olduunu iittiim Krt hocalarnn yannda okudum. Neden Krt hocalar? nk oralarda Arapa'y, dinsel konular iyi bilen Krtler var. Krt hocalarn bildii Arapa'y, Araplar bile bilmez. undan: Arap kendi diline nem vermez. Bugnk Arap zaten Arapa'y bilmez. O toplumun bu toplumun egemenliinde kald iin, Arapa ordan burdan pek ok szck almtr. Kendi asl sz dizimini de szleri de yitirmitir. Ama Araplarn dndaki toplumlar; Trkler. zellikle Krtler, Arapa'y gramerden rendikleri iin , stelikpratikleri de var o Krtlerin, Arapa'y iyi biliyorlar. ok iyi renebiliyorlar. Bugn de hala var m? Var, hatta epeyce var. Bugn dinsel konular, Arapa falan yok olmu bile olsa yeniden yaratabilecek durumda bu kylerdeki kimi mollalar. Tabii eskisi kadar yok, ama yine de var. mam Hatip okullarnda, yksek imam enstitlerinde, lahiyatta pek Arapa renilemiyor. Bir sr dersin arasnda bunun uzmanl elde edilemiyor. yi Arapa'y renmek kolay olmuyor; yani klasik Arapa'y, Muhammed dnemindeki Arapa'y, sonra o dnemi izleyen yzyllarda kurumlam birtakm dallara gre olumu Arapa'y. Dnn ki 7. Ve 8. yy. da o Abbasi helifelerinin klavuzluunda, bat dnyasndan pek ok ey Arapa'ya aktarlmtr. Mesela, Aristo'nun nl Organon'u evrilmitir. Ben 12 yanda iken Aristo'nun "Poetika"sn ezberlemeye koyulmutum. Sizin kendi abanzla m? Kendi abamla. Bize okutuluyordu ama herkes okumuyordu. Ben kafama koymutum ya, Basra'da Kufe'de olmayacak lde bir alim olacam diye. Nerde ne var hemen reniyordum. Nerede okutabilecek bir kimse varsa gidip ondan renmeye alyordum. ime yarar yaramaz, hedefime gtrecek bir basamak olarak gryordum. Basra'da Kufe'de olmayacak lde alimin bilmesi gerekenler neler olur? te bunlar olur. Bu da var m okutulacak eyler arasnda ? Evet, var. yle ise ben de okumalym, ben de bilmeliyim. Dnn, hi iime yaramayacan sylemilerdi, Aruz'u kendi yaptndan okumu ezberlemitim. Edebiyat deilim. Aruz benim ne iime yarayacakt? Ama 2000 kadar iir
slamiyet Gerekleri
474
ezberlemitim. Bunlarn 1000 tanesi sadece bir gramere ait "elfiyye". Herhangi bir sureyi okur gibi hala okuyabiliyorum. En azndan 2000 kadar Arapa iir ezberledim. Bazlar ok da houma gider. Zaman zaman sylerim. Zamanla sevdiim kzlar olmutu. Onlara, Trke iirler trkler bulamaynca , Arapa sylemiimdir.Bir kz hakknda Arapa sylenen iiri ben sevgilime sylemiimdir. Var m aklnzda yle bir iir? Var. rnein bir Mecnun Leyla'ya sesleniyor: [Arapa iiri okuyor.] Bir yere gidiyor. ok gzel bir yer. Geyikler falan var. Geyikler alabildiine gzel. Gzelleri grr de, gzeller gzeli Leyla'y dnmez olur mu? Leyla hemen gznn nne geliyor ve karsndaki geyik Leylalayor, birden oluyor. Ve ite o zaman diyor ki : "Ey, burann gzel geyikleri. Burada size Tanr adna and vermek istiyorum. Ltfen syleyin. Leyla da sizden midir, yoksa bir insan mdr? nsann byle gzeli olmayacana gre Leyla sizdendir de, herhalde siz sylemiyorsunuz." Bunun gibi iirler. Ben oralarda Krt hocalardan okunmas doal olan ve olmayanlar rendim. Diyorum ya, 15 yl "sarf" ve "nahv" ve Arapa gramerlere verdikten sonra baka eylere artk yer kalmaz. Mantktan bir iki ey okuturlard, okurlard. Bir Kavl Ahmet diye birey var. Aslnda Kul Ahmet'tir de, onu okuyamamlar, Kavl diye okumular. nk Arapa' da hem Kul okunur o, hem de Kavl. Kavl, sz demektir. Orann insan Trk olmad iin Kul Ahmet'in adn Kavl Ahmet diye sylemidir. Btn douda bu kitap okutulur,Kavl Ahmet diye bilinir. Mantktan, Aristo'nun kitaplarndan birini okuturlar. Tasavvuri Tasdikat diye bir ey var. O da yine manta ilikindir, onu biraz okuturlar. Ama asl Arapa edebiyatna gelince, baka bilim dallarna gelince, pek fazla bir ey okumazlar, okuma olana bulmazlar. Ancak belirli, sradan olmayan mollalar oniki ilim denilen bilim dallarn okuyup bitirmi olabilir ki , o da parmakla gsterilecek nitelikli kimselerdir. Ben en son basamaklarna kadar okudum orada. En son basamaklar Cem'l Cevamidiye ad verdikleri bir kitaptr. Tm slam hukuunu iine alr. Ona kadar okudum. Yine ocuk yaalardaydm. Fakat kendimi hep Trk olarak grdm. Krtlerin iinde yaardm. Ailemin yanna bazen giderdim, zor konuurdum Trkeyi. Tek banza kalyordunuz yle deil mi? Tabii. Ben de camide kalyordum. Camilerde krt rencilerle birlikte. Zekat getirilirdi. Toprak rnlerinin onda biri hala toplanr orada. Devlet ayr vergi toplar, mollalar ayr vergi toplar. Daha dorusu eyh adna, aa adna fitre ve vergiler toplanr, getirilir. Gelenlerle oradaki renciler geinirler. Tabii bu arada renciler kylerden de yiyecek alr, toplarlar. yle ilgin durumlar meydana gelir ki, bu toplama iinde. Kulplu kazanlar vardr. Ortasndan aalar sokulur. rencinin biri bir sapndan, dieri teki sapndan tutar. Ev ev dolarlar. imdi diyelim sizin eve geldik, kapnz alnr. Siz bilirsiniz ki fakih geldi. Fakih derler rencilere. Evde ne varsa, ne pimise ondan bir kap yemek getirirsiniz. Varsayalm bu bir kap orbadr, orbay bu kazana dkersiniz. br evde st vardr, st dkerler kazana. Bir baka evde pekmez vardr, ayn kazann iine...Yani etlisi, stls..tatls ne varsa, ayn kazann iinde birikir. Kendine zg bir karm olur. Bu karm getirilir, hcre denilen bir yer vardr caminin bitiiinde. Hcre oda demek. O hcrede bllr. Kimilerinin tabaklar vardr, hazrlamlardr. Bir tek tabak. renci bulabilmi ise sadece bir tane taba vardr. Kiminin hi taba yoktur, ekmein zerine dklr o karm. Sadan soldan dklmesin
slamiyet Gerekleri
475
diye de ekmei abuk abuk yalar, tam dklmeyecek duruma geldiinde artk ne kadar yiyecekse o kadar yer. Ne kadar yiyecekse dediim, yani onu n yemek zorunda. Belki bitirmek isteyecektir onu, ama leye ne yesin, akama ne yesin? Onun iin can istese de onu bitiremez, saklayacak. Sizin tabanz var myd? Yoktu. Gtrp bir yere saklamaya alrdm. Saklamasam, bulan yer. Artk nerede saklarsn, bir sopa deliinde, urada burada... Kimi zaman hibir yer bulamazsnz, yastn, minderin altna koyarsnz, yalanr tabii ki. Bitlerle de zaten zde duruma gelmitik. Yani bit ve biz oralydk. Bit orann ayrlmaz bir parasyd. Mtalaa saati vard. nce metin ezberleme var. Metinlerini alan renciler koarlar, caminin evresinde bulabildikleri yerlerde, eer yazsa ak havada, ksa arlarda; ellerinde kitaplar, gide gele metin ezberler. Akama dein bunu yaparlar. Akam olunca mtalaayla ilgili saat vardr. Herkes gelir, bek bek olurlar caminin iinde bir papatya gibi. Ayaklar arkaya doru, balar ne doru, ortaya bir ktk konmutur. Onun stnde ilahi lambas vardr. Ortadaki ktn ve ilahi lambasnn evresinde uzanm sessizce kitab okunur, buna mtalaa denir. Ka kii olurdu? En az 40-50 renci olurdu. Yatar kalkarlard. Romanmda orada homoseksel olaylarn bulunduunu da belirtiyorum. Erkek, ocuk denmez. ocuk yata olan yalnzca ben vardm. Yani en az 13-14 yanda. 25-30 yalarnda olanlar da vard. eitli basamakta olan mollalar. Peki, o dnem boyunca eve gelinebilir miydi? Yaz tatili gibi.. Yok, hayr. Bazen yazn ya da kn ailelerini ok ksa bir sre grp gelenler olurdu. Tmden brakp gidenler de. Geri dnmek istemeyenler de olurdu. Bkp usanmtr. Brakmtr, baka mesleklere gemitir. Byle olanlar da vard. Buradan knca ne yapyorlar? Molla oluyorlar ya da gidiyor o da byle bir kurum oluturuyor. Kendi evresinden eyhle aayla balant kuruyor. Hani herkes, Trkiye'de zengin olma umudunu tayarak "ben de unu yaparsam, u kazan elde edersem, ben de snf deitiririm" diye dnr ya, onun gibi orada o st eye ulamann yolunu aramak herkeste vard. Kimi baarrd, kimi baaramazd, yle. Yasal adan yasak deil mi? Oralarda yasak hibir zaman geerli olmamtr. Yasalara gre yasak aslnda, tabi. Her eyi aalar zyordu. Orann insann jandarmaya, mahkemeye gnderen de aa olurdu, kurtaran da aa olurdu. eyh, aa ve molla, bunlar her zaman i ie olagelmitir. Millet vekilleri de onlardan olumutur. Bugn biraz ada grnmleri vardr, ama deien bir ey yoktur. Ka yl srd orada eitiminiz? 12 ya da 13 yama dein. Orada okuyacam kadarn bitirdim. afilerin iinde, Krtlerin iinde okuyacam kadarn okudum.
slamiyet Gerekleri
476
Onlar afi miydi? Tabi, tabi hepsi afiydi. Peki, babanz nasl izin verdi, afii deil? Babam Hanefi de, hepsi Snni. imdi Snni mezhepleri afii, Hanefi, Maliki, Hanbeli. Bunlarn dndakilere pek deer vermezler. Alevilere ok korkun dmanl var babamn. Babam bir Hristiyan'a bir Yahudi'ye yer verir de, Alevi' ye kesinlikle yer vermez. Kpekle aranz nasl? Kpeklerden ok korka gelmiimdir. Kpek dediniz, deil mi.? Evet. Her zaman korka gelmiimdir. nk yemekleri toplarken evlere giderdik, kpeklerle karlardk. Isrlma olay olduu iin. afiiler el srmyorlar, deil mi? Evet, afiiler el srmezler. Srmezler de kpek, kulleteyne girer, ban sokar, oradan su ier de, yine de gidip oradan su kullanrlar. Hem el srmezler, hem de kpeklerle ili dllar. cazet Alm Trk babadan geldiim iin kendimi Trk grdm. Bu nedenle, afiiler kesiminde, Krtler kesiminde, icazet derecesinde, en son basamaa kadar okuduktan sonra bile, Trklerde geerli olan yntemi renmeli demiimdir. Ve sonra baladm Trk hocalar aramaya. Bu kez kent kent dolatm. Kendi banza? Kendi bama. 13-14 yanda. Ondan sonra Trk hocalara gittim. Bir ara erkezlerle kaldm. ok iyi erkese rendim. erkez hocasnda biraz okudum, Trk hocalarnda biraz okudum. Ve Trk hocalarnda okuduklarmla da en son basamaa kadar ktm. Yani icazeti Trk hocalarndan a1dm. En son okuduum Konya'nn umra ilesindeki Tahir hocayd. Konya'ya kadar geldiniz? Tabi, tbi. Adana, Sivas, Kayseri, Konya, Malatya, nerede bir hoca grrsem, iitirsem, bu kitaplar okutabilir, gider ondan onu okurdum. Dediler ki, Kazvini'yi ancak Konya' nn umra ilesindeki hoca okutabilir. Kazvini'yi pek kimse bilmiyor aslnda. Trk hocalar da pek bilmezler, okumazlar ama, okunmas eskiden ngrlm olan listenin iinde o da var. Madem o da var, madem ben de yle olacam. yleyse okumalym. Gittik Konya'nn umra ilesine, hi alk olmadm bir hoca tipiyle karlatm. imdi bizim bildiimiz hocalar biraz arkdan trkdenuzak kalrlar. Yani yaamla pek ilgilenmezler. Batya ilk geldiiniz.
slamiyet Gerekleri
477
Yok hayr, bu kesim, Trklerdeki ilk balaym Adana'nn Drtyol ilesinde oldu. Orada da Molla Zahid vard. Molla Zahid'de okumutum. Trk hocas. Fakat oralarda hep bana Krtolu derlerdi. nk ok az bildiim Trke, hep Doudaki Krte ile kark olan Trke'ydi. O bozuk Trke'yle bitirdim Trk kesimindeki okumalarm. Konya'nn umra ilesindeki Tahir Efendi'yi allmadk bir hoca olarak grdm. nk, adam kahveye gidiyor; eli arkasnda kapdan girdii zaman kahvedekiler, hoca efendinin trksyle arksn koyun diyorlar. O zaman gramofonlar var. Hocaya bir dinletirlerdi. Hi oturmazd hoca. Dinler, kar giderdi. yle bir gururlu hocayd ki! Vali gelmi, kendisi de oradakisradan bir ile camisinin imam. Kaymakam, hocay valiye tantyor. Valinin nasl olduysa adn renmi hoca, Ahmet diyelim, "Ahmet naslsn" diyor. Vali aryor. Hi beklemedii bir ey. Hoca kendisini ok alim grd iin, "Mademki ben alimim, herkesin bana sayg gstermesi gerekir. Vali de kim oluyormu" filan derdi. Ama bu adamn namaz tutmadn sylerlerdi. ki iiyor derlerdi, falan. Belki de yleydi. Ama tabi ben tank olmadm. O hocaya gittim, ama hoca hi renci filan okutmazm. Yalnz ok nlyd. Burada btn hepsini bitirdikten sonra Msr'a gitmi, orada da okumu. Srekli birok lkede okumu bir hoca. Ben gittim, Kazvini'yi okumak istediimi syledim: "Beni okutabilir misiniz, beni kle sayn". Hep byle derdim, her gittiim hocaya zaten. "Ben sizin klenizim, beni k1e olarak sayn" derdim. Kabul ederse kalrdm. Yol paranz nasl karlyordunuz? Camilerde, caminin iinde, kaplarn nnde mendil serip "talebeye yardm, hafza yardm" artk nasl sylenirse, para isterdim. Ama daha sonra mft olduum zaman bana ba yaplacak diye aklm giderdi. Bu yzden mevlitlere bile gitmezdim. Tekirda'da 1958'de mft vekillii yaparken maam 135 lirayd, 80 lira da kira veriyordum. Geinebilmek iin Cabbar Aann hamamnda bilet kesiyordum. Bir gn temel atmak iin duaya ardlar. Yakn dostlarmd, kramadm gittim. Duaya balarken "ev kimin iin" diye sordum. "Vilayetin mfts, ayptr, kiradan kurtaralm" demiler. Ev benim iinmi. "Kimsenin benim onurumla oynamaya hakk yok, sizimahkemeye vereceim" diye brakp geldim. Yani o batan tiksinti olumutu ocuk yatayken. Fakat baka bir yolu yoktu. Ancak onlar toplayacaktm ki, Basra'da Kufe'de olmayacak lde hoca olmann yolunu bulaym. O ekilde topladm paralarla idare ettim. Evet, hocaya gittim beni okutur musun, dedim. Hoca, "benim talebe okutmadm sana sylemediler mi?" dedi. "Ama efendim, baka bir arem yoktu, size geldim, beni okutun." "Sen Kazvini'yi okuyabilir misin" dedi. Siz okutursanz okurum, dedim. Hoca birimtihan etti beni. arp1d. Beklemedii bir ey. nanlacak bir ey deil. yle eyleri okudum, bildiimi gsterdim ki, onu, diyelim ki bir Kayseri, bir Konya mfts bilemez. yle bir ocuum, inanlr gibi deil. "Seni okuturum ama 100 lira alrm" dedi. imdi ben 100 liray nasl veririm hocaya? Bana kim 100 liray verecek ki hocaya vereyim? Hep bulunduum yerlerde balarla okumutum. Hem hocalar hi para almazd. yle bir gelenek yoktu. Okuturlar, ama para almazlard. Oralarda buralarda dolayordum.Salak salak, dnceli dnceli dolarken, esans kutusu ile esans satan biriyle karlatm. Dnceli durumum dikkatini ekmi. Durumu anlattm. Adam tuttu, o kafirdir, dinsizdir, bilmem nedir, dedi. Sonra "Bu esans kutusunu sana veririm, sen satarsn,geliri paylarz" dedi. "Peki" dedim. O birtakm hadisler syledi bana. Satarken syleyeyim diye. Dedim, byle hadis yok. "Sen yokluuna mokluuna bakma, dedi, daha uydurabilirsen sen de uydur." Baz hadisler de ben uydurdum. Esanslarn hangisini peygamber severmi, hangisi kullanlrsa sevap olurmu, Arapa syleyince dua gibi oluyor bunlar. [Arapa sylyor.] Kim peygamberin kokusunu koklamak isterse. te krmz gl yalarn koklayabilir. Ondan ok para geliyordu. Orada bir gelime daha oldu. Bir bakkal dkkannda benim yalarmda ya da benden birka ya daha byk bir ocuk vard, o da okumak istiyordu. "Arapa okuyabilir
slamiyet Gerekleri
478
miyim", dedi. "Okursun, ben okuturum" dedim. "Ama sen de hocann parasna ortak olacaksn." Amacm onun okumas deil, hocann parasna ortak yapmak. Sonra o da mft oldu, emekli oldu. Ankara'nn Elmada Mfts oldu. Ve esans kutusu ile Kazvini'yi bitirdim, hocadan okudum. Hocadan farkl bir icazetname aldm. te u, u, u ilimleri bitirmitir, diye. On iki ilim denilen eyi hemafii, hem Hanefi yntemi ile bitirmitim. Yine daha ocuk yatayken geldim, mft, vaiz olmak istiyorum, dedim. Daha askerliimi yapmamtm. O zaman sanrm bitirdiimde 17-18 yalarnda filandm. Ne kadar sre kaldnz orada? umra'da, bir -bir buuk yl kadar. Ondan nce de dolamtm bir sre. En son Kazvini'yi okudum ve icazeti aldm hocadan. Allah'la lk Kavgam Bu arada sosyal hayatnz nasld? Nerede kalyordunuz rnein? Esans satan adamn evinde kalmtm. Bana evini de amt. ki tane ocuu vard. Duvarda bir saat vard, tk tk ederdi. ocuklarn yle bir altrmt ki, onlar da Allah Allah derlerdi. Kendilerini saate uydururlard. Adam bir yandan yleydi, bir yandan da ticarette her trl hileyi yapard. Ama iime yaramt. lk kezkendime takm elbise yaptrmtm. Hi yle bir ey grmemitim daha nce. lk don giydiim zaman Adana'daydm. Donumu grsnler diye... iman bir kz sevmitim karda oturuyor,iman miman, kz olsun da ne olursa olsun, grdm beendim. Bu kza naslkendimi beendiririm, donumu grrse... Dama kmtm, abalyorum ki, kz bana doru baksn. Bir trl bakmyordu. Yani epeyce aba harcamtm, kzn ilgisini ekmek iin, donuma baksn diye. Kz hi farknda bile deil, sadece ben grdm kz. Ama renciliimde, ak olduum kzlar olmutu. 7 yandayken ak olmutum. Bir de Kargalk kyndeyken ak olmutum. Safi diye bir kz. Allahla kavgalatm zamanlardan birindeydi kzla arkadalm. Sevgili olmutuk. Kz beni ayartmt. Ailesi bizim evlenmemizi istiyordu. Kklkten, yani dokuz yan buldun mu, eriata gre evlendirilir. Kz dokuz yana geldi mi tamam. Kz beni hep ayartt. Baz eyleri ben bilmezdim. Kz soyun, ite yle, byle", yani benim hi bilmediim eyleri kz gstermiti o sralar. Epeyce ilikiler, duygusal ilikiler gelimiti kzla aramzda. Fakat kzm bir ablas var arpk urpuk, Allah'la kavgam ondan. Ryamda Allah' grmtm. Bir sd yontuyordu. Bir ayan sdn aasna koymu, bir ayan yukarsna. Dallarn falan yontuyor. Herkes evresine toplanm. Ben bir frsatn buldum, sokuldum. "Kim bu?" diye sordum. Allah, dediler. "Peki, syleyeceklerim var" dedim. nce kzmamas iin yemin ettirdim. Yemin etti. "Valla billa kzmam" dedi. "Ben senin yaptn ileri beenmiyorum, ben. senin yerinde olsam bunlar yapmazdm. Madem cenneti yaratacaktn, bu dnyay niye yarattn'? Sonra Safi'yi ok gzel yaratmsn. Sabo, Safi'nin ablas ocuk felci mi geirmi nedir, kkken yatalak olmutu. ok zlyordum, acyordum,"neden yle yaptn" dedim. Byle bir tartmamz olmutu. O zamanlar 10-11 yalarndaydm. Kargalk' taydm. umra'da takm elbise yaptrma olanan buldum. Bir de kendime gidip ftr almtm. nk bir adam grmtm ftr apkal, dierlerinden deiik.Ben deiik olmak istiyordum. Hep deiik olmaya altm. Gnah deil miydi apka?
slamiyet Gerekleri
479
Ftr apka da biraz da sara benziyor. O nedenle de ekici geldi. Onu almtm, biraz beni knadlar, sonra braktm. nk iyim halklayd. Mterilerim onlard. Bana para verecek onlard. Brak dediler, bir sre sonra braktm. Ky mam Oluyorum cazeti aldktan sonra Diyanete geldim. Mft ve vaiz olmak istiyorum. Hasan Fehmi Baolu diye mavere kurulu yesi vard. O zaman Din leri Yksek Kurulu'na, Mavere Kurulu deniyordu. Hasan Fehmi de onun bakanyd. Bakt. nce akayla, kmseyerek "Mft olmak istiyorsun, unu oku bakalm". Ben de "Bunu ok aa derecedekiler de okurlar. Siz ok st derecedekilerden okuyun, ben yanllarn syleyeyim" dedim. ok da gururluydum. ardlar. Gerekten hayret ettiler. Ka tane mftnn icazeti var, fakat ocuk yataki mft olamaz. "Git, sen daha Trke bilmiyorsun, askerliini yap, ondan sonra" dediler. O zaman ky imaml yaptm. Adana'nn kynde ve oradan asker oldum. O kyde ok da ansl bir durum oldu. Ky retmenine Trke'yi renmek istediimi syledim. "yle hatip olmak istiyorum ki, dnyada Trke'yi benden daha iyi bilen bir kimse olmasn" dedim. Fakat dilimde sakatlk vard. Bir tmceyi sonuna kadar syleyemezdim. Taklrdm. Beni daima avutacak laflar sylerlerdi. te Hz. Musa da byleydi, kekeme idi, hi zlme derlerdi. imam olduum Tarsus'a bal Baltal kyndeki retmene gittim. "Ben Trke'yi renmek istiyorum" dedim. Hem renmek hem de konumak istiyorum. retmen yle dedi: Dilinin altna bir ey koy ve konu. Bar, ar, ark syle. Ama konuurken dilinin altnda muhakkak bir eyler olacak. Dilinin altndaki sinirler gevediinde dilin alacak ve konuabileceksin. Bir de bana ieron' u rnekvermiti. Yunan dnrlerini bilirdim. Yunan dnyasndan felsefesinden. bilmediim yoktur. Roma dnrleriyle pek tank deildim. O kim diye sormutum. ieron'un Romal olduunu rendim. Denedim. O sralarda evlenmitim de, Karm bakard. Ben kafam kpn iine sokuyor ve baryorum. Evleniyorum Nasl evlendiniz? Karmla ayn kydendik. Sivas'n arkla'snn kynden. Ailemle birlikte arkla'dan kp dolatk. Sonra tekrar arkla'nn Yapalt kyne dnp yerlemitik. Karmn adi Naime' dir. Naime'yle pek sevimi saylmazdk. Hatta onu bakasna karmay bile planlamtk. Bir gen geldi. Bana Naime' yi sevdiini syledi. kz. sevmi, n de elinden almlar. zldm. "Gel bu kz sana karalm" dedim. Ciddi ciddi nerdim. Planladk. O akam da dn var. Fakat gen sonradan vazgeti. Duygusal yn baka. Ama hep nem verdim. Hep bir eyler vermeye altm. Verebildim mi veremedim mi, bilmiyorum. ok eksiklerim var. Ama hi kimsenin karsnn olmad kadar bana ak olagelmitir. Komularmz da aard. Bana gre kar- koca bu duygularn zamanla yitirirler. Karmm bu durumu srmtr. Tabii ok nedenleri var. Onun bu duygusal younsallamas, benim karma daha da nem vermemi gerektirmitir. nem verdim de ne yaptm? Ayrlmay hi dnmedim. Baka sevdiklerim olduunda onlara ynelmemiimdir. ocuum vard. Karmn ise ruhsal bunalmlar vard. Problemliydi. Ben kendimi suluyordum, benim de bu olayda payn olmutur diye. Ankara'da Prof. Yusuf Savar'a kendimi sulayarak anlattm. Prof. Savar "Kendini sulama. Hastal ocukluktan gelme" dedi. Einize hi dayak attnz oldu mu? Molla dneminde ilk zamanlarda oldu. Onun znts her zaman youndu. Fakat bu durum ok srmedi. O bir dnemdi. Bu byle olurmu dedim. Babanz annenizi dver miydi? ok, ok... O bir gelenek gibiydi. Ha, doktor yle syledi. Ondan nce Rasim Adasal'a gtrmtm. O izofren tehisi koymutu. "Urama" demiti Rasim Adasal. Onunla dostluumuz vard. Ben karma
slamiyet Gerekleri
480
yardmc olabilmek iin psikoloji ileok ilgilendim. Psikiyatrlarla ok arkada olmamn nedenlerinden biri belki de ayn dili konuuyor olmamzdan. Nasl bir yntem bulabilir, yardmc olabilirim diye ok urayordum. Dr. Rasim Adasan'n bir kitab var. Bunu saat saat uygulamaya almtmkan ma. yi gelimeler elde etmitim. Sonra gtrdmde Rasim Bey armt. "ok iyi" demiti. Zaman zaman beliriyor, ortaya kyor. imdiki sorunu yle: Kendisi Ankara'da. Srekli boancak myz diye dne gelmitir. Ben de mrm boyunca boanmayacamz kantlamaya almmdr. Biraz nce telefonla konutuum karmd. Doktora gitmi, adn yanl sylemi. "nk, orada skma balar vard" diyor. "Adm sylersem Turan Dursun'un kars olduumu bilirler, sonra beni gene korkuturlar dedim" diyor.eriat olabileceini dnm, onun iin baka ad sylemi. Doktor ila yazm. ok pahalym. Onun iin baka doktora yazdrmak istemi. Doktor "sen leden sonra gel, bakalm" demi. "Acaba, doktor beni tutuklatr m" diye korkuyor. Sizinle birlikte bir ok korkuyu yayor mutlaka. ok rkek ve korkak bir yaps vardr. Dini inanc var m? Dini inanc tmden yok denebilir mi, bilmiyorum. Yalnz yllar nce babama "Efendi baba, Allah, Allah diyorsun ama ben senin olunu Allah'tan daha yksek gryorum. Allah o kadar iyi olamaz" demi. Babam "hadi, oradan hnzr olu hnzr" demi kovmu yanmdan, Yllar nce derdi ki: "Bu peygambere inanmyorum. Ama Allah'a inanyorum. Ama sen inanmyorsun. 'Herhalde yok yoktur' diye dnyorum o zaman. Allah senin gibi bir insan nasl cehennemde yakar. yleyse yoktur." imdi dnyorum krntlar filan vardr. Mftlm Mftlnz ne kadar srmt? Aslnda ok fazla. Resmi olarak, 1958'den 1966'ya kadar. Ama dinsel anlamyla 14 yl kadar yaptm. Mft fetva veren konumda olmak demektir. Askerlikten sonra stanbul aramba'da ba ve smailaa medreselerinde hocalk yaptm. Orda yksek dzeyde saylan dersler okuttum. Mft olunca ilk grevim Tekirda'dayd. Gemerek, Trkili, Altnda ve Sivas'ta mftlk yaptm. Mftlm srasnda da srgnlerim oldu. Sivas'ta kyleri aalandrdk. Her kye 50 aa dikilsin dedim. Mftlk lojman yerine hastane yaplmasna n ayak oldum. mamlar iin kurs atm. Konferanslar verdim. Kurs iin askeriyeden karavana alyordum. Komutan, "bir koulla veririm" dedi, "eer Atatrk antna elenk koyarlarsa". Bylece ilk kez imamlar Atatrk antna elenk koydular, sayg duruunda bulundular. Sivas'n Hanzar kynde su kayna var. Bir sre sonra yitiyor. Bend yaplsa herkes yararlanacak. Valiye gstermek iin banda fotoraf ektirdim. Kyller gelmeye cesaret edemediler. "Aa ne der" diye. Aa kar kmt zaten, "eski kye yeni adet mi getiriyorsunuz" demiti. Daha sonra TRT"deki ilk programmn ad "Eski Kye Yeni Adet" olmutu. Hakkmda komnist diye sylentiler kt. Allmadk bir mftydm. Tark Zafer Tunaya'nn bakan olduu Devrim Ocaklar'nn kurucular arasndaydm. Sovyetler Birlii'nden 20 bin lira para alm diye ihbar olmu. Diyanet mfettilerinden Abdullah Gven teftie geldi. Adama su verecek bardamz yoktu evde. brikle vermitik utana skla. Sinop'un Trkili ilesine srgn edildiimde, kentin dnda ykk dkk bir kulbe tutmutum. Ali arap diye bir retmenle kars bana ok yardm etmiti. Onada komnist diyorlard. Ben de "keke komnist olmasaym, ne iyi adamm" diye dnyordum. Komnizmi kaynandan renmeye karar verdim. Ali arap'ya "u komnist kitaplardan getirsen de okusam" dedim. Bilmediklerimi gidip soruyorum,
slamiyet Gerekleri
481
okuyorum, ders gibi. nan dnyamda bir sarsnt olmad. Ancak rkecek bir ey de yokmu. Sosyal alanda bir ideolojiden ok bir bilim olarak baktm. Diplomanz var m? Liseden drt dersim var. Biri beden eitimi, dierleri de hi bark olamayacam dersler. Cebir, fizik, kimya. Bu forml byle konmu, ama niye hi anlatlmyordu. lkokul diplomasn askerlikten sonra stanbul'da Mahmutpaa lkokulu'ndan aldm. Yoksa mftlk elden gidecekti. Ortaokulu ise Sivas Mfts iken dardan bitirdim. Sekreterim, "bir ayda erkese rendiinize gre, yaparsnz" diye srar etmiti. Hi tarikata girdiniz mi? Hayr. Bir ara Saidi Nursi'ye sempatim olmutu. Daha sonra Necip Fazl Ksakrek'e. Birka ay srd. Sylediklerinin tam tersini yapyorlard, iki, kumar vb. Peygambere ve Tanrya nancn Gerek Olmadn Anlyorum Hani byle bir yere kadar insann bilincinde bir birikim olur olurda, sonunda bir kvlcm akar. "Hah tamam dersiniz". ylesine yerlemi ki insann kltrne ve bilincine. Kesin hesaplamak, kopu zordur. Olmadn bilseniz bile "ya varsa" kalr insann iinde. Siz ne zaman dinsi: oldunuz? Ne zaman kesin olarak zdnz kafanzdaki sorular? Ben srekli Tanr kavramna bakaldran bir yapy tadm. Bu bir evrimsel sre iinde bir gelime niteliinde oldu. Sylerdim, Tanr ile kavga ederdim. Arkasndan tvbe estafurullah derdim. rnein, Kuran Allah szyse Kuran'daki k1elik niye? Niye insanlarn bir kesimine "sen klesin"tamam olur, k1elik de olur" denmi. Madem Allah'tr klelii kaldrmalyd, kimine kle kimine zgr dememeliydi. Ama arkasndan da hemen tvbe estafurullah derdim. Byle, ocukluktan bu yana baka1dr hep sregelmitir. Sonra kutsal kitaplarla karlanca, Kuran'dan nceki kitaplarla tannca, Muhammed'in aktarmacln birden kavradm. Hi aradan zaman gemedi. Daha nce Yahudilik ve Hristiyanlk hakknda bilgim vard ama slam'n aktardklaryla biliyordum. Kendi kaynaklarndan bilmiyordum. Tevrat'tan ve ncil'den sz edilirdi. Kendi kaynaklaryla 1960'l yllarda tantm. Trkiye Genlik Tekilat'nn bana bir ars, nerisi olmutu. Gtrelim, Papa ile tantralm demilerdi. Onlarn amalar byleydi. "Bakn bizde de byle aydn bir. din adam var." Nadir Nadi'nin stununda yaz yazdrmlard. Ba sayfalarda yer alyordum. ok popler bir mftydm. Bir yere gittiimde Sivas Mfts, aydn mft Turan Dursun stanbul'a geldi, Ankara'ya gitti... O zaman valiye yer vermezlerdi, bana yer verirlerdi. Ky ve Kyly Kalkndrma Dernei kurmutum, Trkiye'de ilk kez ky hareketiyle ilgili olarak. Ky kongresi ondan sonra toplanmt. Cemal Grsel valiyi armamt, beni armt. ok popler bir mftydm. lerici kurulularn dikkatini ekmiti. Onlarn ilericilikleri, boyutu o kadard ite. Beni aydn bir mft olarak alyorlar. Dinimiz, bizim slam, yleyiz byleyiz diyorlar. O zaman "Madem Papayla konuacam, o Hristiyan. Biz de Hristiyanlar konusunda birtakm eyler biliyoruz ama slam'n aktardklarn biliyoruz. Acaba bunlarn kendi kaynaklarnda ne diyor? Onu renmeliyim ki konutuum zaman daha gl olarak konuaym" diye dndm. Aaa, daha ilk elime aldmda sahtekarln grebildim. lk elime aldmda! Hafzlar Kuran' ezbere bilir, ama hafz hangi ayetin nerede olduunu, hangi konuda hangi ayet olduunu bilemez. Ama ben hemen bilirim. nk dnyam olageldi. Bir bakyorum, Tevrat'n filanca yerinde unlar var. Aaa filanca surede aynen var, ya da deitirilmi biimiyle var. Levililer'de u var, ona bakyorum o da var. Hatta ncil'ine bakyorsun oda yle. Zaten epeydir de sorular vard. "Tamam" dedim "bu adam sahtekardr." Ama ne fena oldum. yle bir hn olutu ki! nk o benim genliimi ald, ocukluumu ald.Ben ondan dolay genliimi, ocukluumu yaayamadm. Nice insanlar ondan dolay yaayamyor. Birok insan onun felaketzedeleri durumun da. O vardr diye, O'nun setii karanlk vardr' diye birok insan doruyu yanl, yanl doru olarak biliyor. Yani insanca duygular ve insanca oluumlar, o nedenle birok ynden geliememi. Hibir hastalk; ne bir kanser, ne ADS, ne falandr, filandr, hibir hastaln korkunluu, hibir felaketin korkunluu, o dinden gelen
slamiyet Gerekleri
482
korkunluk kadar korkun gelmedi bana. Ve o dakikadan balayarak hemen savaa giritim. Savamam iin mesleimi brakmam gerekir. Mesleimin doruundaym. Rasgele bir mft deilim. Hani, vardr aydn mft, gavur imam falanca, ama toplumda sayg grmezler. nk dini bilmezler. Ben hem aydn evrelerde, aydn mft olarak tannyorum hem de dini, Arapa'yi ok iyi bildiim iindinsel evrelerde, din adamlar evresinde bana kafir filan deseler de, son derece byk sayg gryorum. Kimi zaman nmde eiliyorlar. Byle saygn bir yerim de var. Ekmek de yiyorum. Eli plen bir durumum var. Sivas'ta mftyken bir sekreterim vard.Allmam bir mftydm. Sekreterim ok gzel bir kzd. Mft Vekili olarak koymutum. Gelenler "Mft Bey'le grmek istiyoruz" diyorlar. Fetvaya gelmiler, fetva soracaklar. "Buyurun benim" derdi. Ben ise kylerde dolar ve kylnn ne sknts var, ne sorunu var, onlar toplar getirirdim. zmeye alrdm. Vali demiti ki o zaman; "Sen messes nizami deitiriyorsun." Bu meslei neden brakaym? Ama brakmam gerekiyordu. nk mademki savaacam; hem bu meslekle savalmaz hem de drste olmaz.Btn arkadalarm beni buras biraz vnr yanm yle tanmlard. Hep tutarl olagelmiimdir. Hibir konuda dndm ile yaadm arasnda bir ayrlk olsun istemedim. Kar koca ilikilerimde de yle olmutur. Dinsiz, pardon Muhammed'siz peygambersiz olduum dakikadan balayarak aka syledim. "Ben peygambere inanmyorum, ama Allah'a inanyorum" O bir sre srd. Ama ok uzun deil. Deneyler yaptm kendi kendime, Tanrnn olmadna ilikin. nce Tanr varsa, bu tanr Muhammed'in Tanrs deildir diyordum. Olamaz ama, acaba bu Tanr ne i yapar? Varsa ne yapar? nce var m? Rastlantlar zerinde durdum. Rastlant eleri zerinde durdum. Evde, karm gene armt. "Sen delirdin mi" demiti. Kovaya su doldurdum. Sprgeyi alp batrdktan sonra duvarlara rasgele serptim. Baktm. Bakyorum duvarlarda eitli biimler oluyor. nsan resmi, hayvan resmi, aa... Kuruyor. Ben bir daha serpiyorum. Kadncaz orada yle bakyor. "Ne yapyorsun sen" diyor. "Neden yapyorsun?" Alah var m, yok mu onu bulamaya alyorum" dedim. Anlayamyordu, suyla sprgeyle duvara serpmeyle Allah'n ne ilikisi var. Onlarla bir kant bulmutum. Bu duvarlarda eitli resimler oluuyor. Hayvan resmi. Geri sprge benim elimde, su da. Suyu serpen de benim. Ama o biimler benim irademden kaynaklanmyor. Rastlantsal oluyor. Eer benim irademden kaynaklanyor olsa, ayn biimleri bir daha yapabilmeliyim. Ayn biimde serpiyorum, baka resimler meydana geliyor. Demek ki rastlantsal. yleyse neden insanlar da evren de rastlantsal olmasn. Pekala milyonlarca yl iinde, biimden biime geerek, deierek. Antropolojiyle de ok yakndan ilgilendim. Bu Allahllk iki yl daha srd. Birden tmden o da silindi. O gelimeler artk Tanrnn hi olmad noktaya gelmekle srama gsterdi. Tanry inkar etmek demiyorum, olan bir ey yok ki inkar edeyim. Tanrnn yok olduunu bilme noktasna varmam, o srama, birka ylm ald. Mftl ne zaman braktnz? Peygambere inanmadm zaman braktm. ple bavurmutum. Bir arkadamm nerisiyle TRT'de greve aldm, bir sr program yaptm. Babamla likilerim Kopuyor Din adamln brakmanz babanzla ilikilerinizi nasl etkiledi? Bu konuda trl sylentiler karlyor. Aslnda babam anlyorum; Beni din adam olarak grmek istiyordu. Bana baka bir hedef koymutu. Oysa imdi baka konumdaym. likilerimiz ilk Sivas'ta mftyken kopmaya balad. Hafik ilesi ne bal Hezek kynde bir Alevi-Snni olay olmutu. Tavrm Sunniler
slamiyet Gerekleri
483
tarafndan ok eletirildi. Hezek'te 12 hane Snni, gerisi Alevi. evre de hep Snni. Aleviler kafirlikle sulanrd. "Cami yapalm, sulanmayalm" demiler. Hdr imam olmu. Snniler son derece mark. "Nasl kendinize mal edersiniz, imam bizden olmaldr" demiler. Karnak diye bir adam, 12 yandaocuu karm, "imam bu olacak" diye inat etmi. Aleviler de te yandan diretmiler tbi: "Hayr' bizim Hdr'mz var!" Kavga kaymakamla yansyor. Kaymakam yeni mezun, deneyimsiz ya da fazlaca Sunni. Kylleri topluyor, "Aleviler bir yana, Mslmanlar bir yana" diyor. Aleviler patlyor. "Biz Mslman deil miyiz!" Kaymakama bakaldryorlar, olay byyor. l Mfts olarak, Hafik Mftsn de alp, soruturmak zere gittik. Kaymakamn ifadesini alacaktk kam. Alevilere yatkndm, durumlarna zlyordum, acyordum. Araba tutup gittik. ok duygulandm, kurbanlkla karlamaya kmlar. "Bizim kestiimizi yemezsiniz" dediler. Hafik Mfts benden yal, korktu. "Ben hepsinin hocas saylrm, ben yiyeceim" dedim. mam sorununu zmek iin de, "Seimyapacaz" dedim. yle bir adet yok ama, Aleviler'in ounlukta olduunu biliyordum. Eer ocuk seilirse 12 yanda diye itiraz ederdim. Karnyark "bak mft!" dedi, yle kald. El kaldrma yoluyla Hdr seildi. ok fkelendiler. imdiki aklm olsa neyapacaksnz imam derdim. Hdr' bir de kadroya aldm, maa baladm. Snniler arasnda bu olay ok yank yapt. Snni hocalarla, Alevi dedeleri toplattm. Alevi-Snni ekimesine son verilecek diye konutuk. Babamla ilikilerimiz bunun zerine ok sarsld. Daha sonra dinsiz ve Tanrsz olduumu rendi. Saldrlar hakaretler geldi. Karlk grmeyince yoruldu. Kardelerimle de aras ald. Bana kar sevgisi ve saygs daha oktu. "Sizin eyhiniz" derdi. Srtme, ilikilerin kopmasna dnt, yllarca grmyorum. Kardeleriniz nasl karlyorlar sizi? Allan aabeylikten farkl bir durumdaym. Yanl da olsam "iyi bir yan vardr" diye bakyorlar. Kimseyi benim kadar sevmemilerdir. Ama yava yava uzaklatlar. ocuklarnz farkl bir babann ocuu olmay nasl yaadlar? ok vneceim ocuklar. Hi yanl yapmaz bir baba olarak grrlerdi. Sk, sk sabahlara kadar tartrz. Sonradan benim de yanllarm olabileceini dndler. Sradan bir baba olarak. Ama din konusunda bilinliler. Hakknzda hi dava ald m? Hayr. Hukuki adan dikkat ediyorum.
ZAMAN GAZETES'NN YAPTII YAYIMLANMAYAN RPORTAJ
imdi ilk sorumuz u. Gemiinizi ana hatlaryla anlatr msnz? Bu yere geliinizin hikayesi nedir?
TD - nce doumumdan balayarak zetlemeye alaym.1934 ylnda Sivas'n Sarkla ilesinin Altn kynde domuum. imdi, Gmtepe adyla anlyor. 5 yandayken, babam anamlar alp, basnn topraklarnn bulunduuna inand Ar'nn Tutak ilesine gtrd. Fakat, oraya gittiinde bakt ki, aalar bu topraklarn almlar, sahiplenmiler. Ortada kald. Biraz dini bilgisi vard. Onunla, imam olmaya koyuldu, Tutak'n kimi kylerinde imamlk yapt. Sonra, Mu'un kylerine geti ve ben daha alt, yedi yama gelirken -ki, ben okula
slamiyet Gerekleri
484
verilmedim. Babam bu okullar gavur okulu sayyordu ve vermiyordu.- Gtrp beni Krt hocalarn iine brakt. Ar'nn Tutak ilesine bal Kargalk kynde eyh Ramazan diye biri vard. Onun himayesinde renciler okuyordu. Arapa okuyorlard. Ben, Molla Nadir Efendi bir de hafz vard, Trk, esasen balangc onda okumutum. Sonradan hafz oradan gitti, ben Krte'yi rendim.
Krte'yi sonradan m rendiniz?
TD- Evet. ok ksa sre sonra rendim Krteyi.
Ana diliniz deil yani?
TD- Deil. Krteyi rendikten sonra baladm hocadan Arapa'y Krte anlam ile okumaya ve giderek ben Trke' yi unuttum. Srekli Krte konuuyordum nk. Krt renciler arasnda. Orada Krt renciler yani evreden gelen renciler kyl tarafndan idare edilirdi. Camide yatp kalkardk. Ve "ratip" denilen bir yntem vard. O yntemle, kazanlar ierisine basin maddeleri, yiyecekler toplanrd ve kartrlrd. Etli, stl, tatl hepsi ayn kazann ierisinde kartrlrd. Sonra bltrlrd. Herkes tabana, taba olmayan ekmeinin zerine..-lava denen bir ak ekmek vard-. Bu ekilde bir geim salanrd. Oradaki renciler, mollalar tarafndan yetitirilirdi.. "Sarf" ve "Hahv" ile yani bir Arapa gramerle 15 yl uralrd. Ama benim bir hedefim vard. Babam belirlemiti o hedefi. Kafama alamt: "Basra ve Kuffe'de olmayacak lde 'alim' olcaksn"..Onlarn "oniki ilim" dedikleri ilimlerin tmn bir iki yl ierisinde bitiriverdim. Onlarn en son kitaplar olan "Cem-l Cevam" okudum..Ben madem ki Trk'tm, yleyse, Trk'lerde geerli olan Hanefi mazhebinin usulne gre okumalym dedim. O nedenle ktm, Kayseri, Adana. Sivas'ta bulabildiim hocalarn yanna gittim okumaya..o usulle de yani Hanefi usulnce de "mcaz" oldum. Icazet verilen kiiye mcaz deniyor. cazet alnacak dzeye Hanefi usulnce de ulatm. Bu arada askerliim gelmiti. Askerlikten nce, gittim girdim mftlk vaizlik snavlarna. Dediler ki, "sen ocuksun, ok iyi biliyorsun ama biz ocuu mft, vaiz yapmayz. Sen imdi askerliini yap, gel, ondan sonra.."
Nerede askerlik yaptnz efendim?
TD- Ktahya ' da ve Adana' da ncirlik' de yapmtm.
Hangi yllar olduunu hatrlyor musunuz?
TD- 1955-57. yi Trke konumay askerlikte elde ettikten sonra, stanbul'a geldim. stanbul'da ba ve smailaa medreseleri vard. Bir dernein organizasyonunda Arapa eski usulle talebe yetitiriyorlard. Mft, vaiz yetitirme yoluna gidiyorlard.
Karagmrk' te deil mi efendim?
TD - aramba'da. Orada kimi derslere hoca bulunamam. Mesela mantktan, kelamdan Usl-u Fkhtan falan hocalar bulunamam. Kendimi orada buldum. Orada yksek dzeyde saylan dersleri okutmaya altm. O zaman Mahmut Bayram vard. Vaizdi, orann hocalar arasndayd. Hatta sonra, alakgnlllkle benim derslerime devam etti. "Ben de okumutum, ama byle okumamtm," diyerek. Salih eref vard. Yani, stanbul'un ileri gelen hocalar ile gryorduk. Onlar da kimi dersler geliyorlard ama, aa dzeydeki derslere geliyorlard. Sonra gidip bir de mftlk vaizlik snavlarna katlmay dndm ve
slamiyet Gerekleri
485
katldm rencilerimle birlikte. Onlardan da birou kazand. Mahmutpaa lkokulu' nun dardan bitirme snavlarna girdim. Ksa zamanda diplomay almam olsaydm, mftle atamam yaplmayacakt. lk grevim Tekirda'a oldu.
lk vazife alnz hangi yllarda efendim?
TD- 58'in sonlar idi.
Peki onun ncesine gesek, sizin yetitirdiiniz talebeler arasnda belli mevkilere gelmi kimseler var m?
TD- Evet, mft , epeyce vaiz var.
Medresede okuttuklarnzdan bahsediyorum. m bunlar, u anda aklnzda olan var m?
TD -Mesela, zmir Karyaka mftsyd imdi emekli oldu galiba. Abdullah Arlk vard. Sizin Zaman Gazetesinde zaman zaman yazlar yazdn syleyen , eviriler yapan Salih Uan benim talebelerim arasnda idi. Sonra mftlk ve ondan sonra mftlkte srgnler. Srgnlerin balamas (1962-1965 yllar), Atatrk izgideki davranlarm yznden olmutu.
Hangi yllara rastlyor ilk srgnleriniz?
TD- 62-65 yllarna. Allmadk bir mft olmutum. Nedeni uydu:Ben, Sivasl sayyordum kendimi. Sivas camilerine gidip grdke bakyordum rahleler oraya buraya aslm, ok berbat. Bunlar niye burada duruyor falan diyordum. Ondan sonra imamlar vard. Abdestlerini tutamayacak kadar yalyd bunlar. Daha greve gelir gelmez, haftasnda 15 tane imamn grevine son verdim. Bunlar zengin insanlard. Bunlarn ounun oullar yarg, doktor ve daha baka etkin grevlerdeydi. Tabii, bunlar bana orada sorun kardlar. irkinlikleri gidermek, camileri park yerine getirmek, Sivas'n kylerini aalandrmak yoluna gittim. Mftlk lojman yapmak yerine, hastane nerdim. O hastane, gs hastalklar hastanesi, ki, imdi ok gzel bir hastanedir. ..Sonra onlardan, imamlardan, beklemedikleri eyleri isteyince sylenmeye baladlar. Toplu halde sinemaya gtryordum. Kurs amtm. Onlara konferans vermeyi, grup almalarn retme yoluna gitmitim. Milli Eitim' ile ibirlii yaparak diploma salamaya ynelmitim ki,..ve skc bulununca sylendiler, "Bu mft kafirdir," dediler. Hatta, "Komnisttir," dediler. Arkasndan bir baktm nakiller. En byk darbeyi ben Halk Partisi'nden yedim. alas bir eydir ki, kendim de Halk Partili olarak ileri srlyordum. O zaman "Yeni stanbul", "Yeni stiklal" diye bir takm gazeteler, mecmualar falan vard. Orada komnistliim, ikiyi severliim yazld, sabaha kadar iki imiim ki, azma damlasn koymuyordum. Yani, ikiyle mikiyle hi tanmamtm. ..Bende inan devrimi neden oldu? Ya da neden inanszlk olutu? Onu belirteyim: Dou bilime ynelmitim. ok byk ktphanelere gittim. O zaman ben slam'n kkenini grdm, okudum. Sylencelerde de okudum. Bir gn "Smer Efsanesi" ile karlatm. Smerler'de bir Tufan efsanesi. Baktm, Tevrat'ta var, Kur'an' a var. Bu bir efsane, nasl olur da Tevrat'ta, Kur'an'da olabilir? Milattan nce 3000 ylnda kaleme alnd sanlyor. slam'
slamiyet Gerekleri
486
dan, hatta Kur'an' dan ok nce. Peki,bunlarda olan, Kutsal kitaplarda ne aryor? Sonra, Hammurabi Yasalar'nn kimi maddeleleri Tevrat'ta aynen gemi, ondan sonra Kur'an' da yansm, yani sarslmalar benim yle balad. ..bence din insanla ok ey yitirtmitir. Dinsizlik ne kazanr? nce bu yitirilen eyleri bir daha yitirme durumuna dmemeyi kazanr. Dinler neyi yitirtmitir? Bana gre dinler insana gzya getirmitir, lmler getirmitir. slam da bunlarn arasndadr. Bugn Yahudiler eer Filistinlilere birtakm zulmler yapyorlarsa, bence bunlarn Yahudiliin iindeki Yehova'nn, Tevrat Yehovas'nn insanlarn kafasna aladklarnn ok byk etkisi vardr. "Gidin, vurun, acmayn." en byk etkisi vardr. slam yle olmutur. Muhammed dneminde de yle olmutur. Ebu Bekir dneminde de, daha sonraki dnemlerde de. Ebu Bekir dneminde, "Ridde" (dinden dnme) olaylarnda, belgelere gre, ate havuzlar almtr. O ate havuzlarna insanlar inanlarndan dolay atlm, yaklmlardr. Muhammed'den sonraki dnemde, Osman dneminde bir Cemel olayn anmsyoruz. Bu Cemel olaynda, iki yanda da Muhammed' in arkadalar vard. Bir yanda, 400 kadar "biat- Rdvan"da bulunmu olan kii vard. Balarnda Ali, Muhammed' in damad. br yanda, yine cennetle mjdelenmiler vard. Iki kesim birbirine saldryorlard, ldrmek iin ve o olayda tarihlerin bizlere kaydettiine gre, 15 bin kii hayvan boazlanr gibi boazlanmtr. 656 ylnda..13 bin kii Aie tarafndan, 2 bin kii de Ali tarafndan. imdi bunlar ki, Muhammed' in "Eshabi Kennucumi bi eyyhimiktedeytm ihtedeyms", yani "benim ashabm birer yldz gibidir, hangisine uyarsanz doru yolu bulursunuz" dedii birer yldz sayd kiilerdi. Bunlar yle olunca ondan sonra ayn tutumu srdren kimselerin bulunmas artc deildir. Ondan sonra gryoruz. Neler yitirtmitir din? Akln, bilimin yolunda olmaya alan biroklarnn ldrlmesine neden olmutur. nk, "irtidat" yani "dinden kma" btn mezheplere gre lm hkmn iine alyor. Mezhepler arasnda ihtilaf yok. Sadece, "istilabe" yani tvbeye davet gerekli mi gereksiz mi? Bu konuda tartyorlar. Yoksa, bir insan eer dncelerinde bir gelime olmu, inancnda gelime olmu ya da inanszla dmse, ya da bir baka inanca gemise bunun mutlaka ldrlmesi gerekiyor, Kur'an ve hadis hkmlerine gre..Bir Isa, "Bir yanana vurulursa, br yanan uzat," derken, br yanda diyor ki, "Ben Dnya'ya bar iin gelmedim, sava iin geldim." Bu da ncil' den.. ..ve ben hadisleri hep Islam dnyasnda en salam kabul edilenlerden aldm. Ben hadisi, fkhym..bir hadis ne lde doru olur, ne lde olmaz onu da bilirim..dikkat ediyorum, salam hadislerin dndaki hadislere yer vermiyorum.. ..Dinleri yle ayrmak mmkn. Dinlerin kimi, insanln yaamna btnyle el atmtr. Dnya yaamn yatak odalarna varncaya kadar girmitir. Yahudilik ve slam byledir. Kimi de bu kadar el atmamtr, sadece inan dnyalarnda vardr. Ama, bir ceza hukuku, bir miras hukuku, bir devletler hukuku, bir bilmem ne hukuku trnden eyleri yoktur. Hristiyanlk byledir. Ben, insanln yaamna btnyle el atm olanlar, insanlar iin daha zararl gryorum. Aslnda, hepsi, bana gre, binlerce yl ncesinin dncelerini, inanlarn tayp getirmekte birleiyorlar. Biri falanca diyor, biri filanca diyor, szler deiiyor ama, z deimiyor. Hepsi ayn kalptan. ..Ben zinay hi tanmadm. kiyi tanmadm. Kumar tanmadm, zaten hibir oyunu bilmem. (Yaynlama: 2005-03-31)
slamiyet Gerekleri
487
TURAN DURSUN'UN YAZILARI

KURAN'IN TANRISI NEREDE?
Mlk suresinin 16. Ve 17. ayetlerinin, Diyanet'in resmi evirisindeki anlam yle: "Gkte olan'n, sizi yerin dibine geirmesinden gvende mi siniz ? O zaman, yer sarsldka sarslr. Gkte olan'n, banza ta yadrmasndan gvende misiniz ? Benim uyarmamn nasl olduunu yaknda bileceksiniz." Ayetlerin banda, "men fi'Sokak-Sema" yer alyor. "Gkte olan" anlamnda. Bu gkte olan kim ? Kukusuz, anlatlmak istenen, "Tanr". Demek ki bu ayetlerde, "Tanr"nn gkte olduu, ok ak biimde anlatlmakta. "Tanr" iin "gkte olan" denmesi, bir ok konuda olduu gibi aknla ve bocalamalara yol am Mslman yorumcular arasnda. Bir kesimi, buna da dayanarak yle demilerdir: -Tanrnn yeri yurdu vardr. (Bkz. F. Razi, e't -Tefsiru'l-Kebir, 30/69) Ne var ki buna karlk u sorular sorulmu: -Tanr gkte olsa, tanrnn gkten daha kk olmas gerekir. Byle bir ey nasl dnebilir? -Tanrnn gkte olduu dnlrse, varlnn ve varln srdrebilmesinin, bir baka eye bal olduunu da dnmek gerekir. Bu nasl olabilir ? (Bkz. Elmall Hamdi Yazr, Hak Dini Kur'an Dili, 7/5233) Kuran yorumcularndan, "gkte olma" y , "yerinin yurdunun olmas"n, "Tanr" ya, "Tanr" kavramna yaktrmayanlar pek ok. Ne var ki Kur'an'n kendisinin, bunu "Tanr"ya yaktrd ve yle anlatt da bir gerek. Yorumcular, zorlamal yorumlara sapsalar da bu gerei deitirememekte. lkel insanlar da, "Tanr"y gkte grmezler miydi ve "ada ilkeller"de yle grmyorlar m? Ebu Mslim de, ayetlerde Tanr iin "gkte olan" denmesini, Araplarn, Tanr'y gkte grmelerine balyor. (Bkz. F. Razi, 30/70) Bakara Suresinin 210. ayetinde de yle denir: "Onlar, Tanr'nn ve meleklerin, glgeli bulutlar (ya da buluttan glgeler) iinde gelmesini beklerler yalnzca. Ve iin bitirilivermesini...ler, Tanr'ya dner." Diyanet evirisinde "Allah'n azbnn ve meleklerin tepelerine binip..."biiminde bir anlam veriliyor. Ayetin szleri, byle bir anlama elverili deil. Ayette, "Allah'n azabnn gelmesinden deil ; kendisinin bulutlar iinde gelmesinden sz ediliyor. Ayette aka yer ald halde, tanrnn bulutlar iinde gelmesi Tanr'ya yaktrlmad iin, eviriye yorum katlyor ve "Allah'n azabnn..." deniliyor. Bu yorum, kimi Kuran yorumlarnda da var. ( rnein bkz. Tefsiru'n -Nesefi, 1/105; Tefsiru'l-Celaleyn, 1/31;Taberi, Camiu'l-Beyan,2/191192; F.Razi, 5/215 ) "Tanr"nn bulutlar iinde gelmesi Tevrat'ta da var. Kaynakda zaten oras. unlar okuyoruz
slamiyet Gerekleri
488
Tevrat'ta: "Ey Efendi Tanrm, ok byksn ! (...) Sensin bulutlar kendine araba edinen..." ( Tevrat, Mezmurlar, 104:1-2 ) "te Efendi Tanr, hzl bir buluta binmi olarak Msr'a gidiyor. Onun bulunmasndan Msr'n putlar titreyecek..." ( Tevrat, aya, 19:1 ) Bununla birlikte Kuran'n Tanr'snn da, Tevrat'n Tanr'snn da asl yeri, "taht-saray" demek olan "ar", "gklerin stnde"dir. Kuran'da, yeri ve gkleri yarattktan sonra "ara dayand" bildirilir. Hadislerde de "Ar"n, gklerin stnde bulunduu bildirilir. Ar'a ve Tanr'nn zerinde bulunduu bildirilen "sekiz da keisi" ne ilikin ayet ve hadisler sunulduunda ayrntlar grlecektir. Ayrca unutmamak gerekir ki, Muhammed'in de, "Tanr'yla grp konumak iin gklerin tesine, O'nun "ar"na gittii bildirilir (Mirac olay). Tevrat'ta da u tr anlatmlar gze arpar: "Gklerin g stne binmi olana ezgiler syleyin!" (Tevrat, Mezmurlar, 68:33) "Efendi Tanr, kutsal tapnandadr. O'nun taht gklerdedir." (Mezmurlar, 11:4) "Efendi Tanr, tahtn gklerde kurdu." lk alarn ilkellerinin de, ada ilkellerin de "tanr"larnn yeri gklerdir. Tanr'nn asl yerinin gklerde olduu bildiriliyor. Ama bu, Tanr'nn o yerden, zaman zaman inmesine engel deil. Kuran'da Tanr'nn "kyamet gn, meleklerle birlikte gelecei" (Fecr:22), "Taht'n tayan 8 melekle gelecei"(el Hakke: 17) bildirilir. Hadisilerce tartmasz salamlktaki bir hadiste de Muhammed, yle der: "Efendi Tanrmz, her gece, gecenin son te biri kaldnda, dnya gne iner..."( Bkz. Buhari, e's -Sahih, Kitabu'tanr-Tehacd/14;Tecrid, hadis no:590) Tanr'nn dnya gne inmesini Tanr'ya yaktramayan Mslman yorumcular, "te'vil" yoluna sapp yorumlarla durumu kurtarmaya abalarlar. Ama bn Teymiyye gibi bu yola kar kanlar, szlerden ne anlalyorsa yle anlamak gerektiini savunurlar. (Bkz. bn Teymiyye, Der'u Tearuzi'l-Akli ve'n -Nakl Arapa,1971, 1/15)
AY KYE BLNP YERE DM

Din Bu 1 slam'da akku'l-Kamer (Ay'n blnmesi) Mucizesi diye nl "mucize"yi birlikte greceiz: Kamer Suresinin l. ayetine, Diyanet'in resmi evirisinde yle anlam verilir: "Kyamet saati yaklar, ay ayrlr." Bu evirideki "yaklar, ayrlr" ayetteki szcklere uymuyor. Ayette, burada, "gemi zaman" kipi kullanlyor. Bu nedenle, dorusu: "Yaklat, ayrld."dr. "Ayrld"yerine de ayetteki "inyakka" szcne uygun olmas iin "blnd", ya da "paraland" demek gerekir. Diyanet'in evirisi, burada, "akl ve bilim dl rtmek" amacyla, szckler kendi anlamlarnn dna karlarak, daha sonraki ayetler, ayrca aklayc hadisler gzard edilerek yaplm bir "yorum"a, ibn'l-Cevzi'nin yorumuna (Bkz. tefsiru ibn'-Cevzi, 8/89.) dayanmakta. Bu yorum, tefsircilerce kabul edilmez. (Bkz. M.Ali Sabuni, Safvetu't-tefisir, 3/284; Hizin, 4/226.) Bu durumda ayetin doru evirisi udur: "Kyamet (sat) yaklat; ay blnd :" Bunu izleyen
slamiyet Gerekleri
489
iki ayetin anlam da yle: "Onlar bir mucize grdklerinde; yz evirirler ve: 'srp giden bir bydr.' derler. Yalanladlar ve kendi eilimlerine uydular. Her ey, yerini bulur." (Kamer: 2-3.) Grld gibi ayetlerde aka, kyametin yaklatnn da bir belirtisi olarak, Ayn blnd ve bu mucizeyi, inanmazlarn yalanladklar" anlatlyor. Bu ayetlerin anlatt olay aktaran hadislere bakalm. Gkteki Ay m, Arabistan'daki Hira Da m daha byk? lkokul rencileri bile byle soruyu sama bulur, deil mi? Ama hadiste anlatlana baklrsa bu soruya sama dememek gerek.Malik Olu Enes anlatyor: Mekkeliler, Peygamberden bir mucize gstermesini istediler. Peygamber de onlara ay ikiye b1nm olarak gsterdi. ylesine ki, onlar, Hira Da'n, bu iki parann arasnda gryorlard." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu'1-Menakib/36; Mslim, e's-Sahih, Kitabu Stfati'l- Mnafdun/46-47, hadis no: 2802.) "Abdullah bn Mes'ud anlatiyor: Peygamberle birlikte Mina'daydk. Birden ay iki paraya blnd. Bu paralardan biri, dan arkasnda, biri de dan beri yannda kald. te o srada Peygamber. Bakn da tank olun!' dedi." (Bkz. Buhari, es-Sahih, ayn yer; Mslim, e's-Sahih, aym yer, hadis no: 2800.) Dnn. nanmazlar, Muhammed'den, peygamberliini kantlamak iin bir mucize istiyor. Tanr da Muhammed'e g veriyor. Muhammed mucizesini gsteriyor: u gkteki, u Amerikallarn ayak bast, u bildiimiz ay, iki paraya blnyor. Paralanan Ay, yere dyor. Yeryznn ufack bir blgesine snyor. Dtnde orada, kimseyi ezmiyor. Ay bylesine ufakm ki: Hira da ondan daha byk. nk geriden baknca, Hira Da, ayn iki paras arasnda gzkebiliyor! Ve dnn: Byle bir "olay" bile, Mekkeliler bir mucize saymyor. "Olay"a tank olduklar halde! Ve dnyann her yanndan gzken u ay, o srada ikiye blnp yere dyor da, dnyann hibir yerinde, kimse farknda olmuyor. "Olay"i ne gren oluyor, ne de yazan. Muhammed'in Sahabilerinden baka... Ayrca: Ayn "blnmesi", haber verilegelen kyametin yaklatnn bir kant oluyor. Yukardaki ayet ve hadislere gre, btn bunlara "inanmak" gerekiyor. nanan inanr kukusuz. Kim ne diyebilir? Bizim burada yaptmz ey, yalnzca bir belirleme ve sergileme, u da unutulmamal: nanann nasl inanma hakk varsa, inanmayann da inanmama hakk vardr. nsanolunun aklna, bilime zgrlk tanmak bunu gerektirir. nsan, knanmasz ve saldrsz bir ortam iinde insanlna yakr nitelikte gelitirecei dncesini, kiiliini meyvelendirir. Bu kedeki sergilemeler de bunun iin...
RVETLE MSLMAN OLANLAR

Malik bn-Avf, Muhammed'e kar savaanlarn bakumandanyd. 630 ylnda Huneyn, bir baka adyla Hevazin savanda Mslmanlara yenilmiti. Mekke ile Taif arasndaki Huneyn vadisinde yaplan sava, Araplarn Hevazin ve Sakif kabileleri ile , Mslmanlar arasnda olmutu. Malik bn Avf, Huneyn'i; terk ederek Taif'e gitmiti. Kendisi slam dman idi. Ama neriyi ilgi ekici buldu. nk neri peygamberden geliyordu : Eer Mslman olursa, tm mallar ve tutsak ailesi kendisine geri verilecek, ceza grmeyecek, dahas 100 deve alacak, bir de kendisine ynetimde yetki verilecekti. Hemen kabul etti ve Mslman oldu. Buhari, Mtercimi Kamil Miras'a gre bu neri, "olaanst peygamberlik cmertlii "idi.
slamiyet Gerekleri
490
Ama temel tefsirlerden olan Taberi tefsirine gre ise bu dpedz "rvet" idi. (Kaynak: Camiu'l-Beyan fi Tefsiri'l Kuran c.10, s.141) Peygamber;"Rvet verene de alana da Allah lanet etsin" demiti. Rveti veren slamn peygamberi idi. Rvet verilenler:"Mellefet'l-Kulub" "Mellefet'l-Kulub", gnlleri slama sndrlan ve pekitirilen kimseler demektir. Hevazin savandan sonra Arap kabilelerindeki gl ve etkili kiilerin gnlleri slama kazandrlmak isteniyordu. En iyi yol ganimetlerden pay vermekti. Ortada da bir ganimet vard. Hem de o tarihe kadar alnan ganimetlerden benzeri grlmedik derecede oktu, bunlar: 6000 kadn 24000 deve 40000 davar 4000 okiyye gm't. (Kaynak: Sahih-i Buhari) Peygamber kabile yeleri arasnda kimlerin daha etkili, nfuzlu olduunu ok iyi biliyordu. Mellefet'l-Kulub iin , yani rvet verilecekleri bunlar arasndan seti. slam hukukular ne diyor ? Maliki fakihlerine gre bunlar slama zendirilmek istenen kafirlerdir. Kimilerine gre de bunlar yar Mslman olmu olanlardr. Ama mslmanlk henz kalplerine yerlememitir. Grlyor ki slam glendirmek iin kimlerin g ve destek salayabileceklerine inanlyorsa, onlara rvet kaps ak tutulmutu. Toplumda gl olacaklar grlen kimseler, gerek ganimetlerden, gerek zekat mallarndan yararlandrlmlard. Peygamberin, slam glendirmek gerekesiyle, kimi insanlar kazanmak iin bavurduu rtl denek, ganimet, mal ve develeri, hurmalklar, araziler ve zekatt.
EYTAN AYETLER SLAMIN GERE

"eytan Ayetleri" diye nlenen szlerin nce Kuran'a ayet olarak sokulduu, bu szlerde "Lat, Uzza, Menat" adl tanralar vld iin putataparlarn, peygamber ve inanrlaryla birlikte secde ettikleri, bir olay olarak kaynaklarda yer alr. Konu, bilim namusu iinde ve souk kanl olarak tartlmaldr. Telaa, heyecana gerek yok. Ortada bir olgu, bir gerek varsa -ki vardr, "hayr yok byle bir ey" demekle yok olmaz. Kimi polemikiler, Humeyni'nin cinayete azmettirici fetvas dorultusunda tutumlar sergilediler. Ve saldr stne saldrda bulundular. imdi, olayn gerekliini dile getiren kantlar grelim:
slamiyet Gerekleri
491
1-"eytan Ayetleri" olayna deindii , bu olay dile getirdii savunulan ayetler: a) Hacc suresinin 52. ayeti ve izleyen ayetler. 52. ayette, her peygamberin okuduu eye, eytann bir eyler katt ama tanrnn, eytann kattn hkmsz brakt ve kendi ayetlerini geerli -salam kld, anlatlr. Grld gibi anlatm, eytan Ayetleri diye bilinen ayetlerin, Kuran'a sokulup sonra karld, sokann eytan, karann da Cebrail aracl ile tanr olduu yolundaki ifadelere uygundur. Zaten tefsirler de bunu iin bu ayetleri, olayn yanstcs olarak grrler. 52.ayetten sonraki ayetlerde de ayn olaya uygun anlatmlar bulurlar. b) sra suresinin 73. ve 75. ayetleri: Bu ayetlerin anlamlar yledir: "Ey Muhammed! Seni, sana vahyettiimizden uzaklatrp daha bakasn ileri srerek bize iftira etmeye srklyorlard nerdeyse. O zaman seni dost bulacaklard. Eer seni pekitirmi olmasaydk, andolsun ki, onlara eilim gsteriyordun, az kalsn. O zaman sana, yaam da , lm de kat kat azab biiminde tattrrdk. Sonra da bize kar bir yardmc bulamazdn." 2-Hadisler: Hadis 1: "Peygamber Mekke'de Necm suresini okurken secde etti ve onunla birlikte,-ald topra alnna gtren yal birinin dnda Mslman ve putatapan herkes secde etti." Kaynak: Buhari( hadis no:555), Tirmizi ve teki hadis, fkh kitaplar. SORU: 1-Peygamberin can dman diye nitelenen putataparlar nasl oldu da, Muhammed ile bir araya gelebildiler? 2-Putataparlar nasl oldu da, Muhammed ile birlikte secde ettiler? Bu sorularn karln bulabilmek iin, bundan sonraki iki hadis iyi incelenmelidir. Hadis 2: "Peygamber Mekke'de iken Necm suresini okuyordu" Lat', Uzza'y ve bir teki, nc (put) olan Menat' grdnz m ? diyen yere gelince eytan, peygamberin diline unu atverdi "te bunlar, yce turnalardr. efaatleri de elbette ki umulur." Bunun zerine putataparlar: "Muhammed daha nce deil, bu gn tanralarmz iyi szlerle and!" dediler. Yine bunun zerine Peygamber secde etti ve onlar da secde ettiler. te bu nedenle de Tanr u ayeti indirdi: "(Ey Muhammed!) Senden nce hibir peygamber yoktur ki, eytan onun okuduklar arasna, bir eyler katp brakmasn. Tanr, eytann braktn bozar, kendi ayetlerini glendirir. Tanr bilendir, hikmetlidir." (Hacc suresi, ayet:52) (Anlatan Peygamberin arkadalar: Abdullah bn Abbas'n da iinde olduu bir topluluk. Kaynak: Syuti, bn Hacer)
slamiyet Gerekleri
492
Ve ok ak grlyor ki: Putataparlarn Peygamberle birlikte secde etmelerinin nedeni :"Peygamberin putu (Lat, Uzza, Menat) ven szlerle anmas ve bunu, ayet olarak okumasdr." Bu szlerin oluturduu ayetler, tanrnn ayetleri deil "eytann ayetleri"dir. Bu ayetler sonradan sureden karlmtr. Hacc suresinin 52.ayetinde anlatlanda budur. Bu konuda uzun sze gerek yok. slam dnyasnn en byk uzmanlarndan Suyuti ve bn Hacer "hadis"i salam ve olay gerek kabul ediyorlar. Syuti'de, bn Hacer'de hangi hadisin salam, hangisinin rk olduunu en iyi bildikleri slam dnyasnda kabul edilegelmi uzmanlardr. Ve bunlar iin de "dinsiz, slam dman" sulamas yaplamaz. Ksacas: 1."eytan Ayetleri" olay gerektir. Bunu yok sayma abalar da bounadr. 2.Diyanet leri Bakanl en byk slam otoritelerince de salam kabul edilen hadise dayal ayetlerle destekli bu olay yok sayma yerine lkede kimseye yarar olmayan din terrn knayc abalara girse ok daha yararl bir tutum gstermi olurdu. nk gerek olduu halde bu olaya "iftira"dr, "dinsizlerin uydurmasdr" biimindeki szler, cinayete azmettiren fetvalara anak tutmaktan baka bir eye yaramaz. Turan Dursun ADMIN' in NOTU: Muhammed' in Lat, Uzza ve Menat' vd zamann, slamn henz yaylmad, Mekke' de Muhammed ile alay edildii ve dolaysyla Muhammed' in olduka yanlz ve skntl olduu bir dneme denk gelmesi zerinde durulmas gereken nemli bir noktadr. Bu ekilde yanlz ve bask altnda olan Muhammed' in byk bir gaf yaparak ad geen tanralar vmesini aklayabiliriz. Muhammed daha sonradan piman olmu ve bu kt durumdan, "bunu bana eytan sylettirdi" diyerek kurtulmaya almtr.
GR DETREN TANRI
Bakara suresinin 106. ayetinin, Diyanet'in resmi evirisindeki anlam: "Herhangi bir ayetin hkmn yrrlkten kaldrr veya unutturursak, onun yerine daha hayrlsn veya onun benzerini getiririz. Allah'n her eye kadir olduunu bilmezmisin?" eviride "ayetin hkmn" deniyorsa da, aslnda "hkm" yer almyor. Yani dorudan "ayetin kendisinin yrrlkten kaldrlmakta olduu"ndan szediliyor ayette. Demek ki Kuran'n "Tanr"s, yukardaki ayette unu diyor: -Zaman zaman ayet yrrlkten kaldrrz. -Kimi zaman ayeti unuttururuz da... -Bir ayeti yrrlkten mi kaldrdk ya da unutturduk mu; ya "daha hayrls"n nnze getiririz; ya da benzerini.
slamiyet Gerekleri
493
-Bilesin ki "Tanr"nn gc hereye yeter. Burada kimi ayetin yrrlkten kaldrld, kiminin ise untturulduu ok ak biimde anlatlyor. Yerine konanlardan kiminin daha hayrl, kimininse benzeri olduu da... Ayet yrrlkten kaldrma, deitirme Nahl Suresinin 101. ayetinin anlam: "Biz bir ayeti, bir baka ayetin yerine koyup deitirdiimiz zaman -ki, Tanr ne indireceini iyi bilir-dediler ki :"Sen, yalnzca bir uydurmacsn. Hayr, onlarn ou bilmez." Burada anlatlan bir ayet, bir baka ayetin yerine konuyor. Biri yrrlkten kaldrlrken dieri yrrle sokuluyor. Bakara suresinde de, burada da "Tanr": "Biz yapyoruz bunu" diyor. "Nesh", Kuran'daki elikilere, Kuran yorumcularnca bulunan bir aklama biimidir. Hadislerdeki elikiler iin de "nesh" ileri srlerek aklama getirilir. Enfal suresinin 65.ayetinde "Ey Peygamber! nanrlar, ldrmeye (savaa) kkrt!" dendikten sonra yle deniyor:"Sizin sabrl 20 kiiniz, onlardan 200 kiiyi yener. Sizin 100 kiiniz, kafirlerden 1000 kiiyi yener. nk onlar anlamayan topluluktur." "Tanr" burada, inanrlar, kendilerinden sayca 10 kat daha ok olan inanmazlar yenecek gte olduklarn aka bildiriyor. Ama daha sonra gr deitirmitir. Bakn ne diyor:"imdi Tanr sizden (yk) hafifletti. Bildi-anlad (alimellahu)ki, sizde bir gszlk vardr. Sizin sabrl 100 kiiniz, onlardan (yalnzca) 200 kiiyi yener. Sizin 1000 kiiniz, Tanr'nn izniyle, onlarn 2000 kiisini yener. Tanr, sabredenlerle birliktedir. (Enfal, ayet:66 ) Turan Dursun,26 Kasm 1989
KURAN' IN TANRISININ BEDDUALARI

Bilindii gibi "beddua"nn anlam "kt dua"dr. Trkesi : lenme ya da ilen. Aa durumda olan bir kimse, yukarda olan birinden bir ey istediinde, bir dilekte bulunduunda "dua" denir buna. Kt olanna da "beddua". Bu dilek yneltildii zaman, birinin kt duruma dmesi istenir. Bunu salamas iin yukarda olan birisinden, stn bir gten dilenir. nsanlarn "tanr"dan, "stn bir g"ten dilekte bulunmalar doal. Ama "tanr"nn dilekte bulunmasna gelince, anlalr gibi deil. "Tanr" her gcn , her eyin stnde grldne gre hangi stn gten dilekte bulunur? Gelin iin iinden kn! Kuran'daki tanrnn beddualarn akla uygun bir biimde yorumlamaya alan Kuran yorumcular ok zorlanrlar, iin iinden kamazlar bir trl. Kuran tanrs en bata insan denen varla beddua eder:
slamiyet Gerekleri
494
-"Can ksn o insann, o ne nankrdr."(Abese, ayet 17) Byle bir beddua kimin iin yaplr? Kukusuz dman iin. Demek ki Kurann tanrs insan da dman gryor. Sonra inanmazlardan zellikle kimilerini seer, onlara beddua eder. rnein yahudileri, hristiyanlar: -"Onlar (yahudileri, hristiyanlar) Allah yok etsin!"(ev. Diyanet, Tebe, ayet: 30) Allahn kendisi "Allah onlar yok etsin!" diyor. alacak ey deil mi? Tm kafirlere, zelliklede bir kesimine: -"And olsun ki ey inkarclar ! Siz aykr grtesiniz! Bundan dnebilecek kimseler dndrlr. Bo sanda bulunan, bilgisizlie saplanp kalanlarn canlar ksn! (ev. Diyanet, Zariyat, ayet: 8-11) -"Ey Muhammed! Onlara baktn zaman, csseleri houna gider. Konuurlarsa szlerini dinlersin. Tpk sralanm kof ktkler gibidirler. Her l kendi aleyhlerine sayarlar. Onlar dmandr. Onlardan ekin Allah canlarn alsn Naslda aldatlp dndrlyorlar!" (ev. Diyanet, Mnafkn, ayet: 4 ) Burada da Allah, mnafklar iin beddua ediyor. -"nk o dnd, lt, biti! Can kas ne biim lt biti! Can kas sonra yine ne biim lt biti! (ev. Diyanet, Mddessir, ayet: 18-20) Hadislerde, Kuran yorumlarnda belirtildiine gre, burada knanan, beddua edilen kii, Muire Olu Velid'dir. (Bkz. F.Razi, 30/198-202) Ayn kii iin Kalem suresinde de svgler yer alm, en sonunda "pi" anlamnda "zenim" denmitir. (Bkz. Kalem, ayet:8-13, Celaleyn, 2/230 ve teki tefsirler). - "Ebu Leheb'in elleri kurusun! Ok olsun mal ve kaznd kendisine fayda vermez. Alevli atee yaslanacaktr. Kars da, boynunda bir ip olduu halde ona odun tayacaktr." (ev. Diyanet, Tebbet, surenin tamam) "...elleri kurusun!" yerine, "iki eli kurusun " diye evrilirse, ayetteki aslna daha uygun der. Tanr'nn burada beddua ettii "Ebu Leheb", Muhammed'e inanmad iin ve dman sayld iin Tanr beddua ediyor.
MUHAMMED' N DOKTORLUU
Tkrkle Tedavi:
slamiyet Gerekleri
495
Muhammed'in biroklarn tkrkle tedavi ettii anlatlr. Byle tedavi ettikleri arasnda, damad Ali'de bulunmakta: Muhammed: Ali nerede? Sahabe: Gzleri aryor. Muhammed: Bana gelsin! Bu konumadan sonra A li Muhammed'e gelir. Ve Muhammed, Ali'nin gzlerine tkrr; tedavi eder. Hadiste, aynen u anlamdaki szler yer alr: "Peygamber Ali'nin gzlerine tkrd ve gzler hemen orada iyileti. ylesine ki , gzlerde hi ar bulunmam gibiydi." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu'l-Cihad/102,143) frkle Tedavi: Hadislerde pek ok rnek verilir. Ve iki tr vardr: Tkrksz frk, tkrkl frk. Tkrksz frk: Hadislere gre Muhammed, bu yntemle krklar, yaralar, kl yaralarn bile tedavi ediyord u. Yani okuyup fleyerek: Ekva olu Seleme Hayber'de bacandan vurulur. Muhammed'e gelir. Muhammed nefes eder, yani okuyup " kez frr" Selem'nin sorunu, ars, acs kalmamtr. ." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu'l- Meazi/38) Tkrkl frk: Ali'nin gzlerinin tedavisinde grld gibi pek ok olayda bu yntem uygulanrd. lkel insanlarda bu tedavi yntemi ok geerli ve yaygndr. Prof. Dr. Veyis rnek unlar yazar: "Tkrk /ilkellerde) hastalk tedavisinde kullanlr. Tkren kimsenin mistik ve majik gcn, karsndakine geirdiine inanlr. Ayrca nazar inancnn yaygn olduu yerlerde, ktl uzaklatrc pratiklerde kullanlr." (Etnoloji Szl) frkle Tedavinin alanna giren hastalklar: Yukarda da belirtildii gibi hadislerde, bu tedavi ynteminin pek ok olayda kullanld anlatlr. "Nazar"a ( gz demesine) kar frk: Yznde sarlk belirtisi grlen kz grr Muhammed. Ve hemen buyurur: -"Bu kzcaz okutup fletin. nk buna gz demitir." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu't Tbb/35, Tecrid, hadis no:1933)
slamiyet Gerekleri
496
Muhammed'in karlarndan Aie anlatyor: "Peygamber, gz demesine kar okuyup frmeyi buyurmutur." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, Kitabu't -Tbb/35, Tecrid, hadis no:1932) Ylan, akrep, bcek sokmalarnda frk: Malik Olu Enes anlatyor : -"Peygamber, bcek, akrep, ylan zehirlenmelerinde ve kulak arsnda tedavi iin okuyup flemeye izin verdi." ." (Bkz. Buhari, e's -Sahih, kitabu't -Tbb/26; Terid, hadis no:1929) Ayn eyi Aie'de anlatyor. frkle tedavi creti ve Muhammed'in pay: Hadiste anlatldna gre : Ebu Said ve Peygamberin teki arkadalarndan bir kalabalk , bir kesim yeri ele geirmek iin yola kar. Yollar bir kabileye der. Kabile bakann akrep sokmutur. "Peygamberin arkadalar"na bavurulur. Tedavi iin bir ey bilen olup olmad sorulur. Bu Said Hudri atlp bakan tedavi edebileceini syler. cret pazarlndan sonra tedaviye giriir. Fatiha suresini okuyup frr. Bakan kurtulmutur. cret: Bir sr koyun.Yani akrep zehirini okumayla, frkle tedavinin karl. Bu arada, srnn Ebu Said ve arkadalar arasnda bltrlmesi szkonusu olunca sorun kar. zm iin "peygamber"e gtrlr konu. Olay ve tedavi anlatlr. Alnan cret de... Bunun zerine Muhammed'in verdii karlk u olur: -"ok iyi etmisiniz (bu tedavi ve cret iinde.) Koyunlar imdi paylatrn ve benim paym da ayrn..." ( Bkz. Buhari, e 's -Sahih, Kitabu't -Tbb/39; Tecrid, hadis no:1031; Mslim, e 's- Sahih, Kitabu's-Selam/65-66, hadis no.2201)
KURAN' IN ORJNALLER YOK

Kuran'n ilk orijinali: Kk talar, deri, aa paras, kemik gibi eitli nesnelere yazlyd. Yakld. Kuran'n ikinci orijinali: Ebubekir dneminde yaplan derleme. Yakld. Kuran'n nc orijinali: Osman dneminde oluturulan "azmalar". Bunlar da dnyann hi bir tarafnda yok. Yaplan inceleme ve aktarmalarla grlen o ki: Muhammed'in "vahiy katiplerine yazdrd" bildirilen "Kuran"n ne "ayn" ne de "tm" eldeki Kuran'da. Halife Mervan kendi gerekesini yle aklar; "Onda yazl olanlar, Osman tarafndan yazdrlan Mushaflara gemitir. Artk ona gerek kalmamtr. Yaklp yok edilmeseydi, zamanla kukulara yol alabilir, ondan alnarak yazlan Mushaflar evresindeki kukular nlenemeyebilirdi. Bundan korktum, o nedenle yaktrdm."(Kaynak: b Ebi Davud, Leiden 1937, yay., s.243-Suphi e's-Salih Mebahis Fi ulum-il Kuran).
slamiyet Gerekleri
497
Kuran nasl derlendi? Kuran ayetleri bugnk biimi ile yazlp bir araya getirilmi deildi. Hadislerde peygambere vahiy olan ayetler eitli nesneler zerine yazlyd; hepsi de dank durumdayd. Ayetler "Lihaf" (kk talar), "Rka" (deri aa yapra, bir eit kt), "Ektaf" (deve ve koyun kemikleri), "Usub" (aga paras" gibi nesnelere yazlmt. Yitip gitmesin diye tmn bir araya getirme abasna ilk kez halife Ebubekir dneminde gerek duyuldu ve bu abalar gerekletirildi. Bir aktarma da "bunlarn tmnn peygamberin evinde, bir arada bulunduu ve dankken bir araya getirip, iinden eksilen olmasn diye ortasndan iple balanm olduu" da aklanr. Buhari'nin yer verdii bir hadise gre; "dinden dn" (ridde) olaylar ve bu olaylar nedeniyle sava hali vard. Kuran' ezber etmi kiilerin bir bl lmt. lenlerin says artabilirdi, bunlarn tm lp gitmeden Kuran'n orada burada yazl ayetleri derlenmeli, tm bir kitap haline getirilmeliydi. Hattabolu mer durumu ve konunun nemini Halife Ebubekir'e anlatt. Ayetlerin derlenmesini nerdi. Halife balangta pek doru bulmamt bu gr. "Peygamberin yapmad eyi yapmak nasl doru olabilirdi?" diye dnyordu. mer direndi ve nerisini kabul ettirdi. iin gereklemesi iin de Zeyd Ibn Sabit'e grev verildi. Zeyd "Ebubekir bana 'Sen akll bir gensin. Peygambere vahiy yazdn iin senin baaracana gveniyorum. Aratr ve topla Kuran ayetlerini' dedi, Tanrya ant ierek sylerim ki, dalardan bir da ykleyip tamay nerseydi, buyurup verdii grev kadar bana ar gelmeyecekti. Yani Kuran' derlemek kadar." diyor ama sonunda grevi kabul ettiini sylyor ve ii nasl yaptn yle dile getiriyor: "Kuran (ayetlerini) derlemeye koyuldum. Hurma dallarndan, kk talardan ve kiilerin ezberlerinden izleyip derledim. iin sonunda, Tevbe (Beraat) suresinin sonunu, Ebu Huzeymetu'l-Ensari'de buldum. Ki, bakasnda bulamamtm bu paray". Zeyd, bu parann Tevbe Suresinin sonundaki ayetleri (128 ve 129. Ayetleri) oluturduunu aklyordu. Bylece Zeyd, Kuran ayetlerini derleme iini yaparken iki kaynaa bavurmaktayd: Ayetlerin yazl olduu nesneler (aalar, talar..) ve ezber bilenlerin bellekleri. Ebubekir dneminde yazlan Kuran iin bavurulan ezbercilerin baka deyile hafzlarn says Mslmanlar arasnda tartmaldr. O dneme ilikin kaynaklardan Buhari'nin "e'sSahihi"nde yer alan hadisten anlald kadaryla Kuran'n tmn ezberleyenlerin en iyimser rakamla 7 kii olduu kabul edilebilir. Ayn zamanda, Peygamber dnemindeki "hafz"larn, yani Kuran' tmyle ezberlemi olanlarn says pek azd. Buhari'nin "e'sSahih"inde geen hadis yle: Birinci hadis: Amr Ibnu'l-Ass anlatyor: Peygamberin "Kuran' drt kiiden aln, Abdullah Ibn Mes'ud'dan, Salim'den, Muaz'dan ve beyy Ibn Ka'b'den" dedigini iittim. (Buhari, Fadailu'lKuran 8.) kinci hadis: Enes anlatyor: "Peygamber ldnde, drt kiiden baka Kuran' tmyle ezberlemi olan yoktu. Ebu'd-Derda, Muaz Ibn Cebel, Zeyd Ibn Sabit ve Ebu Zeyd." (Buhari.) nc hadis: Katade'den aktarlyor: "Malik olu Enes'e; 'Peygamber dneminde, Kuran' tmyle ezberleyenler kimlerdir?' diye sordum. u karl verdi: 'Drt kii. Tm de Medine'li. beyy Ibn Ka'b, Muaz Ibn Cebel, Zeyd Ibn Sabit ve Ebu Zeyd (Buhari, ayn yer, Mslim 245. Hadis.) Bu hadislerde adlar yazl olanlar topladmz zaman Peygamber dneminde Kuran' tmyle ezberlemi olanlarn says yedi idi demek gerekiyor: Ibn Mesud (Birinci hadiste), Salim (birinci hadiste), Muaz Ibn Cebel (birinci, ikinci ve nc hadiste.)
slamiyet Gerekleri
498
slam din bilirleri bu hadislerdeki aklamalarn "dinsizlerin iine yaradn" ileri srerler. Suyuti, El tkan, Msr 1978, c.1, s.94, satr 13.) l itkan'da daha bakalarnn da Kuran' ezberlemi olduklar adlar ile aklanyor. Ama aktarmay yapan, bu adlar saylanlardan kimilerinin, Kuran'n tmn ezberleme iini Peygamberin lmnden sonra bitirdiklerini aklamaktadr. (El tkan, 95-9.) Zeyd Ibn Sabit, herhangi bir paray Kuran'a geirmek iin "iki tank" koulu koymutu. Ancak bir tankla Kuran' alma gerei duyduu ve geirdii paralar da vard. rnein, Ube Huzeyme'de bulduu ve Tevbe Suresi'nin son iki ayetini oluturan para byleydi. Kuran' derleme ve yazma ii bir yl srer. Bu ie giriildiinde mer ile Zeyd, mescidin kapsna oturmular, "herkesin Peygamberden ayet olarak elde ettii ne varsa getirmesini" istemilerdi. Baarlan i, kaynaklarda yle tanmlanr: Kuran ayetlerinin, surelerinin bulunduu iki kapakl bir kitap. Derlenip yazlan sayfalar, lene dek Ebubekir'in yannda kald, sonra mer'in (halife) yannda bulundu. O da lnce, kz Hafsa'ya verildi. Kuran ikinci kez derleniyor: Buhari'de yer alan bir hadis yle: Ermeniyye ve Azerbaycan' ele geirmek iin savalyordu. Huzeyfe, Ibnu'l-Yeman, Halife Osman'a geldi. Mslmanlarn okuduklar Kuran'lardaki birbirini tutmazlktan yaknd, "Emire'l-M'minin! Bu mmet, kendisinden nceki Yahudiler ve Hristiyanlarn iine dtkleri birbirini tutmazllklar gibi bir duruma dt!" Bunun zerine Osman, Hafsa'ya adam gnderdi, baka Kuran nshalar yazp almak iin kendisinde bulunan sayfalar (yani Ebubekir dneminde yazlan kitab) gndermesini istedi. " bitince sana geri gnderirim" dedi. Hafsa da gnderdi o sayfalar Osman'a. Osman, hemen Zeyd Ibn Sabit'e, Abdullah Ibn Zyebr'e, Sa'd Ibnu'l-As'a ve Hiam oglu Haris olu Abdurrahman'a buyruunu verdi. Onlar da Hafsa'dan getirilenden alp Kuran nshalarn oluturdular. Osman, kuruldaki kiiye unlar syledi: "(Medine'li) olan Zeyd ile, Kuran'dan herhangi bir kesimde ters dtnz zaman, tartma konusu olan paray Kurey dili ile yazn. nk Kuran sadece Kurey dili ile inmitir." Onlar da bu buyruu yerine getirdiler. Sonunda (esas) sayfalardan Kuran nshalar oluturup ii bitince, Osman, sz konusu sayfalar (Hafsa'dan getirilenler) geri gnderdi. Alnan nshalarn da her bir kesime gnderilmesini buyurdu. Ve bunlarn dnda kalan her bir Kuran sayfasn ya da Mushaf buyurup yaktrd.(Bkz. Buhari, e's- Sahih, Kitabu Fedaili'l-Kuran/3.) Buhari'nin kendisine anlatlan abalardan ve "Kureyli olanlarla olmayanlar arasnda" belirecek anlamazln zm biiminden anlaldna gre, Kuran nshalarn ortaya karrken, Hafsa'daki Mushaf'tan aynen kopya etmek sz konusu deildi. ileri srle gelen "aynen kopya edildii" ileri srlrken, neden kopya edildiine de "az (ive) farklarndan dolay" diye gereke gsterilir. Ancak, Dr. Suphi e's-Salih, Mebahis Fi Ulumi'l-Kuran (Beyrut 1979) adl eserinin 80, 84, 85 sayfalarnda bu gerekenin inandrc olmadn belirtiyor. Dr. Suphi'ye gre, o zaman ayn metni, ayn szckleri deiik okunacak nitelikte yazp yanstabilmek iin gerekli iaret ve noktalama yoktu. O zamanki yaz harflerinin dnda iaretsiz harfler de noktaszd. Ksacas, halife Ebubekir dneminde oluturulan "mushaf", istenseydi bile, eitli kabile azlarn (iveleri) ierir nitelikte yazlr olamazd. Durum byle olunca, u sorular karlksz kalyor: Ebubekir dneminde hazrlanan ve Hafsa'dan alp getirilen "Mushaf" ile Osman dneminde meydana getirilen "nshalar, mushaflar" arasndaki fark neydi? Yeni alma ile gerekletirilen nedir? Yukarda anlam sunulan hadiste bu aklanmamakta. Ancak, hadisin devam niteliindeki bir aklamada, yaplan iin sadece "bir temel nshadan alnp, baka mushaflara aktarma" olmadn anlatr niteliktedir.
slamiyet Gerekleri
499
Drtl kurulda yer alan Zeyd Ibn Sabit, yle diyor: "Mushaf oluturma iini yaparken, Ahzab Suresinin sonundan bir ayet yitirdim ('fakattu'). Ki, Peygamberin onu Kuran'dan bir para olarak okuduunu iitip tank olmutum. Aradk bu ayeti. Ve Sabit olu Huzeyme el Ensari'de bulduk (Ahzab suresine 23.ayet) ekledik o mushafta." (tkan, Msr, 1978, C1, s.79.) Birinci derlemenin yaklmasndaki ama: lmne dein sandnda saklayan ve alnp yaklmasn nleyen Hafsa idi. Bu koruyucu lnce, Kuran'n Tanrs "Kukusuz Zikr' (Kuran') biz indirdik; kukusuz koruyucular da yine biziz" (Hicr, ayet:9) dese de koruyucusu kalmamt. Mervan Ibn Hakem, "sandktan" aldrtp getirmi ve yaktrmt. Mervan'n bu ilk derlemeyi yaktrmasndaki gerekesini, kendisi yle aklyor: "Bunu yaptm, nk, Onda yazl olanlar, resmi (imam) Mushaf'a yazlp geirilmi ve korunmutur. Korktum ki aradan uzun zaman getiinde kukucu kimseler bu (resmi) Mushaf hakknda kukuya derler." (Bkz. Dr. Subhi e's_Salih, Mebahis fi Ulumi'l-Kuran, s.83. Dayand kaynak: Ibn Ebi Davud, Kitabu'l-Mesahif, s.24.) Oysa, asl kukulara yol aan, esas alnm olduu belirtilen ilk derlemenin yaklmas olmutur. nk, ilk derleme ile, sonraki (Osman dneminde oluturulan ve imam ad verilen) "Mushaf" arasnda fark olmasa idi, ilkini yakma yoluna gidilir miydi? lk derlemede bulunmayan eklemeler ya da Kuran'dan karmalar yaplmam olsayd, neden korkulmutu? Muhammed Dneminin Kuran' ile Bugnk Kuran Ayn Deil: Burada ok nemli bir tankla bavuralm: Ibn mer diyor ki: "Hibiriniz, Kuran'n tmn aldm (elimde bulunduruyorum)demesin. Bilemez ki, Kuran'n ogu yok olup gitmitir. 'Ne kadar ortada varsa o kadarn elimde tutuyorum' desin yalnzca." (Bkz.Suyuti, el tkan, 2/32.) Bu tanklk, bugn elimizdeki Kuran'la, Muhammed'in "vahiy katipleri"ne yazdrd bildirilen Kuran'n ayn olmadn ok ak biimde anlatmyor mu? Kald ki, Ibn mer, Osman dnemindeki derlemeden sonra bu sz sylemitir. Yani, Osman dneminde oluturulan "Mushaf"n da orijinali yok. O el yazmas, Dnyann hi bir yerinde bulunmuyor... Temel kaynaklarda sz edilen, ama bugn bulunmayan "deiik mushaflar" da zerinde durulmaya deer nitelikte. Suyuti'nin el tkan'nda, Buhari'nin eserlerinde baz nemli mushaflardan ve bu mushaflarn iindeki surelerin listelerinden sz edilir. rnein, Muhammed'in en yaknlarndan biri bilinen ve Peygamberin, Kuran iin ezberine bavurulacak drt kiiden biri olarak belirttii Ibn Mesud'un mushaf, yine Muhammed'in danlmas gereken drt kiiden biri olarak sz ettii beyy Ibn Ka'b'n mushaf, Abdullah Ibn Abbas'n mushaf, Muhammed'in karlarndan Aie'nin mushaf, Ali'nin mushaf bunlarn balcalar. Ayrca bugn Alevi'lerin, Ali'nin mushaf olarak sz ettikleri bir mushaf ve Hindistan'da saklanan ayr bir mushaf daha var. Suyuti'nin ve Buhari'nin kitaplarnda belirtilen mushaflardan hibiri gnmze gelememi. Ancak bunlarn ierik listeleri yazlmtr. Ayrca baz din kitaplarnda, bunlarda bulunduu sylenen ayet ve surelerden paralar gnmze kadar gelmitir. Eldeki resmi nshadan ierik ynnden farkl olduklar bu listelere baknca hemen anlalyor. rnein, Ibn Mesud'un "Mushaf"nda Fatiha Suresi gibi ok temel bir sure yok. Felak ve Nas sureleri de..Ali'nin surelerinin sras bugnkne uymuyor. Suyuti, kitabnda, Bakara suresinin, Ahzab suresi ile ayn uzunlukta olduunu aktaryor. (Bkz. Suyuti, el tkan, 2/32.) Oysa bugn, eldeki resmi Kuran'da, Bakara 285 ayet iken, Ahzab yalnzca 73 ayettir.
slamiyet Gerekleri
500
nc halife Osman dneminde bir heyet tarafndan yeniden derlenip yazlan Kuran'larn ka adet olduu ve u anda nerede bulunduklar tartmaldr. Kimilerine gre drt, kimisine gre be ya da yedi adet yazlmtr. Drttr diyenlere gre, Osman bir nshasn kendisine alkoymu, dierlerini Kufe'ye, Basra'ya ve am'a gndermitir. Mekke'ye, Yemen'e ve Bahreyn'e gnderilenlerden de sz ediliyor. Kimi kitaplardaki bilgilere gre, bu nshalardan kopya edilip oaltlmasna izin verilmi, kimi kiiler kendileri iin "mushaflar" meydana getirmilerdir. Ancak, o zaman bu mushaflarda bulunduu sylenen ve rnekler aktarlan baz Kuran paralarnn resmi Kuran'da bulunmamasna ne demeli?? Baz slam kaynaklarnda, Osman dneminde oaltlan nshalarn bir ksmnn bugn elde olduu iddia edilir. rnein, bir kopyann Takent'te olduundan sz eden ok sayda kitap vardr. Yine baz slami Trk kaynaklarnda Topkap Mzesi'ndeki Kuran'n da Osman zamanndan kald sylenir. Konunun aratrmaclarndan Prof. Dr. Suphi e's-Salih kitabnda, "Peki, Osman dneminde hazrlanm resmi nsha imdi nerededir?" sorusunu ortaya atar ve doyurucu cevap bulamadn aklar. Kahire Ktphanesi'nde olduu sylenen nshann, Osman dneminden kalm olamayacan belirtir. nk bu kitapta bir takm iaret ve noktalar vardr, byle iaret ve noktalarn slamiyet'in ilk yllarnda bulunmad belirtilmektedir. Mslmanlarn kutsal kitabnn resmi nshasnn her yerde ayn olduu dorudur. Ancak, bugn slam dnyasnda bilinen ve elde bulunan Kuran, peygamberin "vahiy katiplerine yazdrd" sylenen Kuran'n ayn deil. Kaynaklar, bunu ortaya koyuyor. Kur'an'n bir harfinin bile deimedii" yalan Tevbe suresinin 114.ayetindeki "iyyahu" szcn, Hammad bn Zeberkan, "ebahu" diye okurdu. Sad suresinin 2. ayetindeki "izzettin szcn de "rratin" okumaktayd. Buradaki deiiklikler harf deiiklikleri. Birincisinde "ya""ba" ya, brnde de "ayn" harfi, "ayn" harfine dnm. Haydi bu tr harf deiikliklerini nemsemeyelim. Eldeki Kur'an'da grlen kimi szcklerin yerine, Abdullah bn Abbas, "mradiflerini", yani "e anlaml olanlar kullanrd. Enes bn Malik de Mezzemmil suresinin 6. Ayetindeki "akvamu" szcnn yerine, "asvabu" szcn kullanmtr. bn mer, Cum'a suresinin 10. Ayetindeki "fes'av" szcnn yerine, "femz" szcn; bn Abbas Karia suresinin 5. Ayetindeki "kel'hni"yerine "k'essavf"y uygun grp kullanrd. Yine bn Abbas "sayhaten vahideten"lerdeki "sayhaten" yerine, "zeyfeten"i yelerdi.Enes bn Malik, nirah suresinin 2. Ayetindeki "vada'na"yerine,"halelna" diye okurdu. Buralarda grlen de yalnzca harf deiiklii deil kelime deiikliidir. Demek ki peygamberden bu yana bir harf bile deimemitir sav gerek deildir. Kaynaklar, ayr ayr mushaflar zerinde durur. Aktarlan rneklere gre, kimi mushaftakiler bugn elimizdeki "resmi kuran" dakileri tutmamaktadr. Ayrca bn mer'in u sz son derece ilgintir: -inizden kimse, Kur'an'n tmn elinde tutuunu sylemesin. Bunu diyen bilir mi Kur'an'n tm ne kadard, nasld? Kesin olan o ki, Kur'an'n ou yok olup gitmitir. (Bkz. Syuti, el tkan, 2/32) Kur'an'n birinci orijinali de, ikinci orijinali de yine mslmanlar eli ile yaklmtr. Kukusuz gerekleri rtmek iin. Osman dneminde oluturulup oaltldktan sonra belirli merkezlere gnderilen nshalarn orijinallerine de , dnyann hibir yerinde raslanmamaktadr. Yararlanlan slami Kaynaklar: 1.Buhari E's-Sahih (Arapa); Kitabu'l Fedail-l- Kuran
slamiyet Gerekleri
501
Menakbu'l Ensar, Sahihi Buhari Mustesari. Tecridi Sarih Tercmesi, 2.Dr. S. Suphi E's-Salih (slam dnyasnda son yzyln leri gelen ve birok eserleri olan aratrmac) Mebahis fi Ulum-il Kuran, 3.Celalettin Suyuti (Kuran yorumcusu, Hadis uzman olarak slam dnyasnda en gvenilir din bilirlrinden birisi): El tkan Fi Ulumi-l,Kuran, 4.Mslim E's-Sahih (Arapa), 5.Ebu Davud
AMURDAN YARATILI
"And olsun ki, biz insan szme amurdan yarattk. Sonra da onu nutfe halinde salam bir yere yerletirdik. Sonra nutfeyi bir kan phts haline getirdik, derken o kan phtsn bir inemlik et yaptk, bir inemlik etten kemikler yarattk, kemiklere de et giydirdik. Ve sonra onu baka bir yaratk yaptk. Yaratanlarn en gzeli olan Allah'n an ne ycedir." (M'minn, 12-16 ayetler.) slam'n kutsal kitab Kuran ilk insann yaratln byle anlatr. Daha bir ok surede ayn aklamay okuyoruz: "Hakikat Biz onlar cvk amurdan yarattk."(Es Safaat,11), "O, insan bardak gibi nlayan kupkuru bir balktan yaratt."(Er-Rahman,14) Sad Suresi'nde ise, insann yaradlndan tedirginlik duyan eytanla Allah tartyor: "Rabbin o mnazara zamannda meleklere demiti ki: 'Ben muhakkak amurdan bir insan yaratacam. Artk onu tamamlayp ierisine de ruhumdan frdm zaman kendisi iin derhal ona secdeye kapann: Btn melekler toptan secde etmilerdi. blise gelince, o byklk taslam ve kafirlerden olmutur. Allah: 'Ey blis, kudretimle yarattma secde etmekten seni men eden nedir? Bbrlendin mi? Yoksa gururlandn m?' dedi. blis :'Ben ondan hayrlym. Beni ateten, onu ise amurdan yarattn' dedi." (Sad:71-76) Kuran'a gre, Adem amurdan yaratlmtr, sonra onun kaburga kemiinden Havva, sonra ikisinin birlemesinden Habil ile Kabil. yk uzar gider. Stk, Luksor Tapnanda Stk, dinine bal bir genti. Namazn, orucunu hi karmazd. mam Hatip mezunuydu. Btn amac daha da derinlemekti. Sleymaniye'nin arka sokaklarnda otururdu. Babas manifaturacyd. Geceleri, Kur'an ve Hadis kitaplar okurdu. Merakl bir genti, felsefeyle ilgilenirdi. Btn dncesi, Msr'da El-Ezher'de okumakt. Babas sonunda kararn verdi. Elindeki avucundakiyle, Stk'y Msr'a yollayacakt. Olu, orada okuyacakt. Dnyalar, Stk'nn olmutu. Msr, Stk'y bylemiti. Gezecek, grecek, aratracakt. Bir gn, nl Luksor Tapna'n gezmeye balad. Elinde bir katalog vard. Sayfalarn kartrd. O ne? Ne kadar ilgin bir kabartma resmiydi. Hemen altndaki yazy yutar gibi okudu: "Kral Amonhotap III olarak betimlenen Tanr Khnemu'yu mleki arknda erkek ve dii iki insan yaratrken gryoruz." Stk'nn kafasnda birden imekler akt. Soluu kabartmann nnde ald. Aklna, Kuran'daki sureler gelmiti. Kur'an, ilk insann amurdan yaratldn sylyordu. te, nndeki kabartmada, kz bal Msr tanrs Khnemu, bir mleki ustalyla, amura biim verip insan yaratyordu. Hem de Kuran ayetlerinin iniinden yzyllar ncesine ait bir
slamiyet Gerekleri
502
kabartmayd bu.."Allah, Allah.." dedi. Dncelere dald Stk. Acaba, eski alarn, dier uygarlklarnda yaratl ykleri nasld? "Tanrlara sormal" diye dnd. Sonra kendi kendine kzd. Ne biim eyler dnyordu. Msr'da le sca ne kadar bunaltcyd. Gevedi. Luksor Tapnann lo bir kesinde tatl hayallere brakmt kendisini. Birden silkelendi, aratracakt. Stk, eski efsaneleri, mitoloji ve arkeoloji kitaplarn toplad. Durmadan okuyor, kitap sayfalar arasndan tanrlar aryor, onlarla konuuyordu. Zeus da amuru kullanm "Ey yce tanr Zeus, in bakalm Olimpos dandan. Yanna Prometheus'u da al gel bakalm." Byle baryordu Stk, Olimpos Da'na kar. Zeus da armt. Aada bir ademolu kendisine emrediyordu. Olacak i miydi? Vardr bir hikmeti diye dnd Zeus. Prometheus'u da yanna ald, merakla indi. "nce sen anlat Prometheus, anlat bakalm insan nasl yarattn?" "Ey ademolu, 2000 ylnn adam, anlataym" dedi Prometheus. Falso vermemek iin iyice dnd ve sze balad: "Babam Titan Giapeto, Zeus ile sava halindeydi. Aabeylerim Menezius ve Atlas', gaddar Zeus cezalandrd. Ben savaa katlmamtm. Fakat, Zeus'u da hi sevmedim. nk, evrenin drt kesinde yaanan aclara tatszlklara kar ok ilgisiz davranrd Zeus. Nefret ederdim ondan. Sonunda kararm verdim. Kendim gibi duygulu varlklar yaratmalydm. Gzyalarmla topra amur haline getirdim ve yourdum. Bir insan heykeli yaptm. Sonra bu heykele ruh verdim. lk lml yaratklar olutu bylece." "Ey Prometheus, neden amuru kullandn?" diye sordu Stk. "Bilmem ki," dedi Prometheus. "Ben, nceki tanrlardan byle grdm. Byle terbiye aldm. rnein, Zeus da byle yaratmt insan." Onlar nereden bileceklerdi Stk'nn ne dndn? Kuran' okumamlard ki. Elindeki mitoloji kitabna bakt. Prometheus, doru sylyordu. Hmla Zeus' a dnd: "Sen anlat bakalm gaddar tanr, sen nasl yarattn insan?" "Naml, anl Hephaistos'u ardm hemen, 'bir para toprak al, suyla kartr' dedim. 'ine insan sesi koy, insan gc koy. Bir varlk yap ki, yz lmsz tanralara benzesin.' Koca Hephaistos, topal tanr, hemen yapt dediimi. Bir kz biimine soktu topra. Ses koydu iine. Ve, Pandora adn koydu. te, byle yarattm insan." yice terlemiti Stk'nn karsnda Zeus. Koca yunan tanrs, yalan syleyecek deildi ya. Milattan nce 8.yzylda yazlan Hesiodos Destan da aynen yle anlatyordu olay. "Ey Zeus, insan yaratmak iin amurdan baka bir ey bulamadn m?" diye sordu Stk. rnein, demirden veya tatan yaratlsa, belki insann mayas daha salam olurdu. "Bizde adet byledir," dedi Zeus. "Benden nce, Marduk da byle yaratmt insan." Smerlerdeki ilk har
slamiyet Gerekleri
503
"Peki, dnn bakalm yce danza," diye emretti Stk. Bu sefer aklna Marduk taklmt. Smer tanrsyd, Marduk. Mezopotamya'da yaard. Kitabna bakt. Ilk Smer dnemine dayanan ve milattan nce 7. Yzyla ait olan tabletler, 1914-1929 yllar arasndaki arkeolojik kazlarda bulunmutu. Oluma tarihi drtbin yl ncesine uzanan Smer Efsaneleri'nde, "Enuma-eli Destan"nda tanr Marduk'tan sz ediliyordu. Sayfalar kartrd Stk. Kartrrken, Dicle ile Frat'n birletii bereketli topraklarda buldu kendini. "Marduuuk" diye bard. Marduk hemen gelmiti. "Syle derdini ademolu" dedi. "Olimpos'un tanrs Zeus senden sz etti. Anlat bakalm insan nasl yarattn" dedi Stk. "Bizim eski tanrlar, yaptm ilerden dolay teekkr etmilerdi bana. Hallerinden ok memnun olduklarn, ancak kendilerine hizmet edecek, tanr nitelii tamayan bir yarata ihtiyalar olduunu sylemilerdi. Bunun zerine, ben de Ea'nn yardmn istedim. Topra, Kingu'nun kanyla yourdum. lk insan meydana getirdim." Bu kadar da benzerlik olur mudiye dnd Stk. Yoksa Marduk palavra m atyordu? Kitabndan "Enuma-eli Destan"n buldu. Okudu. Hayret!..Sadece Enuma-eni'te deil, Ullikumi, Sankhuniaton gibi dier Smer efsanelerinde de yaratln ilk harc olarak amur kullanlmt. Marduk'a teekkr etti. "Kafam iyice atn sevgili Marduk" dedi. Marduk da armt. Kimdi bu ademolu? Nasl olur da yce tanrlar sorguya ekerdi? Zeus kendisine nceden haber vermiti. "Amam, dikkat et," demiti. "Bu Stk dedikleri 2000 ylnn adam." Marduk, "Ben de Aruru'yu arayaym" diye dnd. "Ne de olsa dayanmak zorundayz bu devirde. Ademoullar ii aztt." Glgam'ta da yaratl amurdan Stk okuyordu, srekli. Bir ara eline Glgam Destan geti. Daha nce okumutu. Fakat yaratl asndan hi incelememiti. "Okuyalm bakalm" dedi kendi kendine. Birden karsnda Aruru belirdi Stk'nn. Bulunmaz frsatt. "Ey yce Aruru," dedi Stk, "Bir inceleme yapyorum, tm tanrlara soruyorum, insan nasl yarattnz diye?" Aruru, hazrlklyd. Marduk'tan bilgi almt. Karsndakinin kl yutmayacan biliyordu. "En iyisi doruyu anlatmak," dedi ve balad konumaya: "Byk gk tanrs Anu -ki, kendisini ben yarattm- Uruk halknn ah ve figanlarn dinlemiti. Beni ard. 'Sen,' dedi, 'Beni yarattn, imdi de fikrimi yarat.' Bunu duyar duymaz, Anu'nun fikrini kalbimde yarattm. Ellerimi ykadm. Bir para amur koparp yazya attm. Ve bu yazda, kahraman Engidu'yu yarattm. amurdan yarattm Engidu, demir gibi serttir. Btn gvdesi kllardan simsiyahtr. Kadn gibi uzun salar vardr." "Doru sylyor," diye dnd Stk. Glgam Destan'n hatrlamt. Fakat imdiye kadar amur meselesi ilgisini ekmemiti. imdi, herey kafasnda yerli yerine oturuyordu. Bereketli topraklarn efsanelerinde ilk har, amurdu. nce bcekten, olmaynca amurdan: Acaba uzak diyarlarn tanrlar da insan amurdan m yaratmt? "inliler ilgintir," diye dnd Stk. "Bir de onlara bakalm." Kitaplar okumaya devam etti. in Efsaneleri blmn buldu. Tanr Pen-gu'dan bahsediliyordu. "Pen-gu" iye seslendi. Zmrd Anka'nn
slamiyet Gerekleri
504
kanadna binerek geldi Pen-gu. "Anlat bana yce Pen-gu," diye sordu Stk. "Sen nasl yarattn insan?" "Ben ok kuvvetliydim," dedi Pen-gu. "Havay toprak ve yeryz olarak ikiye bldm. Sonra ldm. Nefesimden rzgarlar, sesimden gkgrlts, gzlerimden gne ve ay, vcudumdan dalar, kanmdan rmaklar ve denizler, salarmdan yldzlar, terimden de yamur meydana gelmi. Daha sonra ryen bedenimde kaynaan bceklerden insanlar olumu." "Hah!" diye bard Stk. "te imdi deiik bir yk buldum. Demek inliler bcekten geliyorlar." "Daha bitmedi, sabrl ol," diye seslendi yce Pen-gu, bilge bir tavrla. Ve devam etti. "Zamanla gkyznn bir blm denizlere derek insanl yok etti. Bunun zerine tanra Ngho, yenge elleriyle gkyzn yukarya kaldrd, denizleri yeniden snrlarna itti ve amurdan yeni bir insan tr yaratt." "Hayret," dedi Stk. "Demek in tanrlar da insan amurdan yaratmlar." Pen-gu'ya teekkr etti. Tevrattan Kur'an'a: Nereye al atmsa, nne amurdan yaratl kmt. Evet, hepsi birbirinden "kopya ekmi"ti. Acaba, Tevrat ne diyordu? te bulmutu, okudu: "Ve Allah dedi: 'Suretimizde, benzeyiimize gre insan yapalm/Ve Allah insan kendi suretinde yaratt, onu Allah'n suretinde yaratt./Ve Rab Allah yerin toprandan Adam' yapt ve onun burnuna hayat nefesini fledi ve Adam yaayan can oldu./Fakat adam iin kendisine uygun yardmc bulunmad./Ve Rab Allah Adam'n zerine derin bir uyku getirdi ve o uyudu ve onun kaburga kemiklerinden birini ald ve yerini etle kaplad./Ve Rab Allah Adam'dan ald kaburga kemiinden bir kadn yapt ve onu Adam'a getirdi.." Adem ile Havva'nn ilk gnahlar ve cennetten kovulular ile devam eden bu yaratl yks, hemen hemen aynen Kur'an'a gemiti. Neden amur? "Neden amur?" diye dd Stk. Kimbilir, belki de atalarmz, kendilerine son derece gerekli olan, tm ihtiyalarn karlayan su ve topraa zel bir nem vermilerdi. Su ve toprak birlrince amur oluyordu. Zaten gnmze dein gelen byk efsaneler, soyut dnce sistemleri, Dicle'nin, Frat'n, Nil'in, Indus'un, sulak ve bol amurlu topraklarndan yeermiti. Byk uygarlklar yaratan bu topraklar, zengin efsanelere de yataklk etmiti. Bin yllar ncesi insanlarnn su ve topraa olan bu kran borlarn anlamamak mmkn deildir. Ortadou Tanrlarnn Etimolojik Geliimi:
slamiyet Gerekleri
505
Ortadou'da eitli dnemlerde yaayan halklarn tanrlarnn adlar ilgin bir evrim gsterir: Ibraniler'de kah "Yehova" kah "Elohim" olur. Tevrat'taki bu iki tanr ad Yehova ve Eloha'nn getii satrlara dayanlarak metin ayrlklar saptanm. Aramice "elah" kelimesi ile Tevrat'taki bu "eloha" kelimesi, Incil'de Isa'nn azndan, "Eloi, eloi, Lama sabachtani" (Tanrm, tanrm. Beni niin braktn) biiminde grlr. Islam ncesi Araplar'da erkek tanr iin kullanlm olan "ilah" kelimesi de Islamiyet'ten sonra ufak bir gramer tretilmesi ile "Allah" olur. Kur'an'n baz surelerinde yer yer "ilah" kelimesine de rastlanr. "nsan amurdan Yaratld" Efsaneleri zeti: Kutsal kitaplarda szedilen "insann amurdan yaratld" fikri, kutsal kitaplarn ortaya atlmasndan ok daha nceki alarda yaayan insanlarn eserlerinde ve efsanelerinde grlmtr. Bu durum, kutsal kitaplarn iine bu eser ve efsanelerden alnt yapldnn gstergesidir. Bu efsane ve kutsal kitaplarn ifadeleri u ekildedir: 1)Glgam Destan: "Ellerimi ykadm. Bir para amur koparp yazya attm. Ve bu yazda ,kahraman Engidu'yu yarattm." 2)Smer'lilerin Enuma-eli Destan: "Bunun zerine ben de Ea'nn yardmn istedim. Topra, Kingu'nun kanyla yourdum. lk insan meydana getirdim." 3)in Efsanelerinden: "Bunun zerine Tanra Ngho yenge elleriyle gkyzn yukarya kaldrd, denizleri yeniden snrlarna itti. Ve amurdan yeni bir insan tr yaratt." 4)Msr'da Luxor Tapna'nda bulunan kabartma bir resim: "Kral Amonhotap III olarak betimlenen Tanr Khnemu mleki arknda erkek ve dii iki insan yaratyor." 5)Hesiodos Destan. "Naml, anl Hephaisdos'u ardm hemen. 'Bir para topral al, suyla kartr' dedim. 'ine insan sesi koy, insan gc koy." 6)Yunan Efsaneleri'nden: "Gzyalarmla topra amur haline getirdim ve yourdum (Prometheus anlatyor.) Bir insan heykeli yaptm. Sonra bu heykele ruh verdim. lk lml yaratklar olutu bylece.) 7)Tevrat'tan: "Ve Rab Allah yerin toprandan Adam' yapt ve onun burnuna hayat nefesini fledi ve adam yaayan can oldu." 8) Kur'an, M'minn 12-16: "And olsun ki Biz insan szme amurdan yarattk." 9) Kur'an, Es-Safaat 11: "Hakikat Biz onlar cvk bir amurdan yarattk." 10)Kur'an, Sad 71-76: "Ben muhakkak amurdan bir insan yaratacam. Artk onu tamamlayp ierisine de ruhumdan frdm zaman kendisi iin derhal ona secdeye kapann."
SLAM VE DDET
"Peygamberin drt halifesinden , Mslman'larn baklaryla can vermiti"
slamiyet Gerekleri
506
Olay renilir. Medine'ye, Peygamber'e haber verilir. Peygamber fkelenmitir. Adamlarn yakalanmalar iin buyru verir. Hepsini yakalattrr. Sulular, Hz. Muhammed'in huzuruna getirirler. Peygamber'in karar kesindir: "Elleri, ayaklar apraz olarak kesilsin. Gzleri oyulup karlsn.." Emir uygulanr. Sulularn, elleri, ayaklar apraz olarak kesilir. Gzleri oyulur. Adamlar su isterler ama lnceye kadar su da verilmez.
Medine dnda, gnein altnda ate gibi yand iin "Harre" ad verilen yere gtrlrler. Sulular su isterler, su verilmez. "Talar kemirirler", "azlaryla, dileriyle topra kazarlar." lnceye kadar yle braklrlar. (Buhari, Zekat/68, Cihad/52; Tecrit/Vudu, hadis 172; Mslim, Kesame/9-14, hadis 1671; Ebu Davud, Hudud 3, hadis 4364-4371; Trmizi, Ebvabu't-Tahare/55, hadis 72-73; Nesei, Tahrim'd-Dem/7; Ibn Mace , Hudud/20, hadis 2578-2579. Buhari, bu hadise yedi yerde ve dokuz yolla, Ebu Davud bir yerde be yolla, Nesei bir yerde drt yolla gnderme yapmtr.)
slamiyet Gerekleri
507
Nedir sular bu adamlarn ve ncelikle kimdi bunlar? Ukl veya Ureyna kabilelerindendirler. Peygambere gelmi, mslman olduklarn bildirmilerdir. Renkleri sardr, hastadrlar. Peygamber, nce btn sevecenliiyle deve st ve "deve sidii" iirerek onlar iyiletirir. Havadar bir yere gitmek isterler. Peygamber bir deve srs verir ve yanlarna bir oban katar. "Herifler" oban ldrr ve Peygamber'in deve srsn alr gtrrler. "Peygamber, ikenceye kar olduu halde, bu olayda nasl olmutur da, ikenceyle ldrlmelerini emretmitir?" Bu soru, hadis kaynaklarnda tartlr. Kimileri, bu infaz "ikenceyi yasaklamadan nce uygulattn " ne srerler. Kimisi, uygulamann bir "ksas" olduunu belirtir. nk, sulular da Peygamber'in obanna ayn ikenceyi yapmlardr. Hakim gr ise, Peygamber'in Maide suresinin 33.ayetini yerine getirdii, yani Allah'n buyruuna gre hkm verdii ynndedir. Yeryznde bozgunculuk yapanlar, lmlerden lm beenmelidirler. Maide suresinin 33.ayetinde u buyruk verilmitir: "Allah ve resulyle savaanlarn ve yeryznde bozgunculuk yapmaya alanlarn cezas, ya boyunler vurularak ldrlmeleri, ya aslmalar, ya ellerinin ayaklarnn apraz kesilmeleri ya da bulunduklar yerden srlmeleridir. Bu, onlarn dnyada ekecekleri rezilliktir. Ahirette ise, onlara daha byk azap hazrlanmtr." Kanlarnz ve mallarnz kurtarmak istiyorsanz: Peygamber diyor ki: "Onlar, Allah'tan baka Allah olmadna, Muhammed'in onun kulu ve elisi olduuna inanncaya, bizim kblemize dnnceye, kestiklerimizi yiyinceye, ve namazmz klncaya ve zekatlarn verinceye kadar, insanlarla ldrmem (mukatele) emroldu. Insanlar, bunlar yerine getirdikleri zaman, benden kanlarn ve mallarn kurtarm olurlar. (Buhari, Selat/28; Tecrid, hadis 24; Ebu Davud, Cihad/104, hadis 2641; Mslim, Iman/32, hadis 20,22) irin Tekin, henz 17 yandayd. evresinde ok sevilen bir genti. rencilerin demokratik haklarndan szederdi. Oru tutmuyordu. O gn, 3 Mays 1987, Van 100.Yl niversitesi'nin karsndaki kahvede oturuyordu. "slamn bekileriyiz," diyorlard. Kendilerine "mukatele" emrolduuna inanyorlard. Rektr de "Onlar slam adna dvrler," dememi miydi? irin Tekin, "kann" saldrganlardan kurtaramamt. Yaptnz alverie sevinin: "Allah phesiz, Allah yolunda savap ldren ve ldrlen mminlerin canlarn ve mallarn -Tevrat, Incil ve Kur'an'da szverilmi bir hak olarakcennet karlnda satnalmtr. Verdii sz, Allah'tan daha ok tutan kim vardr? yleyse, yaptnz alverie sevinin! Bu, baardr". (Tevbe Suresi,111) Kafir ldren mslmana cennet mjdelenmitir. Suu eletirmekti Eref Olu Ka'b, gen bir airdi. Peygamberi ve ona inanlar eletiriyordu. Peygamber bir gn arkadalarna sordu: "Bu adam ldrebilcek kimse var m?"
slamiyet Gerekleri
508
Mesleme Olu Muhammed, ortaya atld: "Ben varm." Eref Olu Ka'b, nasl ldrlecekti? Planlar yapld. Hadis kitaplarnn yazdna gre, "yalan"lar uyduruldu, "tuzak" hazrland. Bir gece, kalesinde bulunan airin kafas kesilerek plan sonulandrld. Ve, kesik ba, peygambere gtrld. (Buhari, Cihad/15/1, Rehn/3, Tecrid, hadis 1578; Mslim, Cihad/119, hadis 1801; Ebu Davud, Cihad/169, hadis 2768) Kadnlar ve ocuklar onlardansa Kimler ldrlebilirdi? "Eli silah tutan tm erkekler ldrlebilirdi." Henz, akln, belleini yitirmemi olan yallar da ldrlebilirdi. Ama, deliler ledrlemezdi. Bu hkmn de istisnas vard. Eer, deli savar durumdaysa, zenginse, ya da hkmdarlk makamndaysa ldrlrd. Peygamber, yle emretmiti: "Mriklerin yallarn ldrn de ocuklarn brakn!"(Ebu Davud, Cihad/121, hadis 2670; Trmizi, Siyer/29, hadis 1583.) Bu emir, Kurayza Yahudileri'nin ldrlmesi srasnda verilmiti. ocuklarn braklmas isteniyordu. nk onlar ele gerilmi deerli ganimetlerdi, kle yaplacaklard. Bu katliamda, Peygamber'e dil uzatt iin bir kadn da ldrld. Gene, gece basknlarnda, kafirler toptan kltan geirilirken, evler yaklp yklrken, ldrlenler arasnda kadnlar ve ocuklar da bulunuyordu. Bunun zerine, Peygamber'e arkadalarndan biri yle sordu: "Ya Resulallah! Evlere yaplan gece basknlarnda, mriklerin kadnlar, ocuklar da ldrlyor, ne dersin?" "Onlar da brlerindendir.(Kadn ve ocuklar da onlardandr.)(Bkz.Ebu Davud, Cihad/102, hadis 2638; Cihad/121, hadis 2672; Ibn Mace, Cihad, hadis 2840; Ahmet Ibn Hanbel, 4/46; Tirmizi, Siyer/19, hadis 1570) Ya "bizden" olan kadnlar, Mslman annelerimiz, elerimiz, kz kardelerimiz, arkadalarmz? Onlar erkeklerin ynetimine boyun emeliydiler. Eer, uslu davranmazlarsa, "t verin, yataklarndan ayrln, yine de yola gelmezlerse, onlar dvn" diyordu kutsal kitap (Nisa suresi,34). Mslman kadnn ksmeti de, iddet idi. Atete yakmak Allah'a ait ama.. Peygamber, atee atarak ldrmeyi doru bulmuyordu. Hz. Muhammed, bir gn Muhammed'in olu Hamza'y arr. O'nu bir sava birliinin bana komutan olarak atar ve u buyruu verir: "Falan kiiyi bulursanz, atee atp yakn!" Hamza, birliiyle yola kmak zeredir. O srada Peygamber, Hamza'y arr: "Falancay bulursanz atete yakn, dedim. Ama, nce ldrn, sonra yakn. nk, atete yakma cezasn, yalnzca atei yaratan verebilir.(Ebu Davud, Cihad/122, hadis 2673)
slamiyet Gerekleri
509
Ebu Hureyre anlatyor. Bir gn, peygamber bizi, bir sava birlii olarak dmana gnderiyordu. O srada, Kurey'ten iki kiinin adlarn vererek yle dedi: "Bunlar yakaladnzda atee atn, ikisini de!.." Peygamber, bir sre sonra dnp emrini yle dzeltti: "Size, onlar bulursanz, ikisini de yakn, dedim, ama yakmayn. nk, atete yakma cezasn yalnzca Allah verir. Siz bu iki kiiyi yakalayp ldrn yalnzca. (Buhari, Cihad/107,149; Ebu Davud, Cihad/122, hadis 2674; Trmizi, Siyer/20, hadis 1571) Peygamberin tutumu buydu ama, onu izleyen halifeleri, Allah'a mahsus olan atee atma cezasn pekala uygulayabilmilerdi. Hatta bunu yaparken, icazeti peygamber'den aldklarn bile sylemilerdi. Ebu Bekir, Peygamber'in lmnden sonra bagsteren dinden dnme ("ridde") olaylar srasnda, komutanlarna u talimat vermiti: "Daha da direnirlerse, demirle dalayn, atete yakn!" (Taberi, Tarih, 1/1881-1885; Leoni Gaetani, slam Tarihi, ev. Hseyin Cahid, stanbul,1926,8/276) Ve bu talimat uygulanmt. Halid Ibn'l-Velid, sava srasnda "ate ukurlar" atrm, yaktrd atein iine, birok kimseyi diri diri attrp yaktrmt. Kadn da vard bunlarn iinde. Bir tutsak kadna, mslman olmas nerilir, kabul etmez. Bunun zerine, atee atlaca sylenir. Kadn, "Hogeldin lm! Yazk ki baka kurtulu yolum yok, o yzden kendimi atyorum atee." anlamndaki iirini okuyarak, kendini atee atar. (Hbi, Yaprak, 2834; Cetani, Yaprak, 8/306) Ebubekir'e, "atete diri diri yakma cezas"n nasl verdii sorulduunda, Halife, Peygamber'in bu tr cezaya izin verdiini syler. nsanlar, inanlarn brakmyorlar diye, ate ukuruna attrp yakanlardan birinin de Ali olduu aktarlr. Buhari'nin de yer verdii bir hadiste, Ali'nin bir topluluu atee attrp yaktd Ibn Abbas'a sylendiinde, Ibn Abbas'n yle dedii belirtilir: "Ben olsaydm bunu yapmazdm. nk, Peygamber, 'Tanr'nn verdii biimde ceza vermeyin! demiti. Ben olsaydm, ldrrdm yalnzca."(Buhari, Cihad/149; Tecrid, hadis 1264; Nesei, Tahrimu'd-Dem/14) Evlerini, aalarn yakn Peygamber'in dneminde, "gece basknlar" dzenlenirdi. Peygamber'in emriyle, "ldr, ldr!" iarlar haykrlrd. Sonra da yamaya giriilirdi. (Ebu Davud, Cihad/102, hadis 2368; Ibn Mace, Cihad/30, hadis 2840) Filistin'de, "Ubna" (sonralar Ybna denmitir) denen bir yere Peygamber bir baskn dzenlemiti. Baskn yapacaklara da u buyruu veriyordu: "Sabahleyin, bna'ya (anszn) baskn yap ve oray yak!" Ve, bna ky yaklyordu. indekilerle birlikte.(Ebu Davud, Cihad/91, hadis 2616, c.3, s.88, ayrca, s.124'deki 2 no.lu not; Ibn Mace, Cihad/31, hadis no: 2843, c.2, s.948)
slamiyet Gerekleri
510
Dmann bulunduu yerdeki aalar, rnler ya yaklr, ya da kesilirdi. Peygamber, Benu Nadir kabilesinin hurmalklarn yaktrmt, ayrca kestirmiti. Haar Suresi'nin 5 ayetinde bu olaya ksaca deiniliyordu. "Inkarc kitap ehlinin yurtlarnda hurma aalarn kesmeniz veya onlar kesmeyip gvdeleri zerinde ayakta brakmanz, Allah'n izniyledir. Allah, yoldan kanlar bylece rezillie uratr." Bu ayette gemeyen "yakma olay", hadislerde yer alyor. (Buhari, Cihad/154, Hars/6, Megazi/14, Tesir/59/2, Tecrid, hadis 1576; Mslim, Cihad 29-31, hadis 1746; Ebu Davud, Cihad/91, hadis 2615; Tirmizi, Siyer/4, hadis 1552; Ibn Mace, Cihad/31, hadis 2845; Darimi, Siyer/22; Ahmed Ibn Hanbel, 2/8,52,80.) slam hukukunda, cihad srasnda, dman kesimindeki ya aalarn kesilebilecei, kesilmeden yaklabilecei hkme balanmt. (Damad, c.1,s.496.) Hz. mer'in klcndan kurtulamayan ise, insanln byk bir kltr hazinesi, skenderiye Ktphanesi'ydi. Ksas size farz klnd Bakara Suresi, 178. Ayet: "Ey inananlar, ldrmede ksas size farz klnd. Hre hr, kleye kle, kadna kadn." Nahl Sures, 126.ayet: " Eer bir toplulua azap edecekseniz, size yaplan azabn eiyle azap edin." Kuran bir ikaz (uyar) kitabdr: (Allah sevgisine az yer verir.) Enam Suresi, 19.ayet: "Bu Kuran, sizi ve ulalacak herkesi uyarmak iin vahyoldu." Araf Suresi, 1.ayet: "Bu kitap sana korkutman, insanlar da tlemen iin indirilmitir." Mdessir Suresi, 1 ve 2. Ayetler:" Ey rtsne sarnm kimse, kalk ve ikaz et."
SLAMA GRE TRKLER STESELER DE MSLMAN OLAMAZLAR

"Mslmanlar, Trklerle ldrmedike, kyamet kopmayacaktr." Muhammed (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Fiten/62-65, hadis no:2912; Ebu Davud, Snen, Kitabu'lMelahim/9 Babun fi Ktali't Trk, hadis no: 4303; Nesei, Snen, Kitabu'l-Cihad/ Babu Gazveti't-Trk) "Tevrat"n Tanr"nn son derece "rk" olduunu hemen herkes bilir. Kimi aratrmaclar, bu "Tanr"daki zelliin, Yahudilik iin "yararl" olduunu da savunurlar. Ne var ki, u da gerek: Bugn, "yahudiler"in sergiledikleri tyler rpertici ve insanlk d acmaszlklarda , Tevrat'taki "Tanr"nn(Yehova) ilkel, kat bir rk oluunun pay az deildir. Kur'an'n "Tanr"snn rkl Tevrat'nkinin "rkl"n herkes bilir de, "Kur'an'n Tanr's"nn "rkl"n ou kimse bilmez. Ve kimi "iyi niyetli aydnlar" bile; Kur'an' ve "Tanr"sn "evrensel" sanr. Oysa,
slamiyet Gerekleri
511
Kur'an'nki, Tevrat'nkinin bir eit "kopya"sdr. Bunu, bu "Tanr"nn "srailoullar"n nasl tanttndan bile anlamak mmkn: Kuran'a Gre En stn Toplum, srail Toplumu" Buna, kimileri aacaklar. Ne ki, bir gerek. te ayetler: Kur'an'n "Tanr"s, tpk, Tevrat'n "Tanr"s "Yehova" gibi, iki yerde, aynen yle seslenir: "Ey srailoullar! Size verdiim nimeti ve sizi dnyalara stn kldm hatrlayn." ( Bakara, ayet: 47, 122. Diyanet evirisi.) Bir yanda slam dnyasndaki Yahudi dmanl, br yanda da, Kur'an'daki Tanrnn srailoullarna byle seslenii... Bir elikidir bu. Bunu da geelim. Arap toplumundan bakas "muhatap" deil Kur'an'da birok eyler anlatlr. Kaynaklar biliniyor bugn. Ama tanrdan diye sunulur. Bu "Tanr"yla "insanlar" arasnda, daha dorusu, zamanna gre bir kesim insanlar, bir toplum ya da bir toplumun kesimi arasnda da bir "eli". "Tanr Elisi" diye sunulur. "Peygamber" deniyor. Kur'an'da anlatlan o ki, "Tanr" u aklamay yapmakta: -"Biz her peygamberi, kendi toplumunun diliyle gnderdik. lle de byle yaptk ki, o toplumdan olanlara anlatabilsin." (brahim suresi, ayet: 4.) Demek ki, Kur'an'a gre, "Tanr'nn elisi"nin bir "toplum"u var. "Eli", "rk"ndan geldii bu "toplum"la "Tanr" arasnda yapar aracln. Ne iletecekse bu "toplum"a ve "kendi diliyle" iletmekle ykml. Kur'an'da anlatlan bu. Yine buna gre; Muhammed de bu ykmll tamakta. Onun da bir "toplumu" var ve o da "Tanr"syla bu "toplum" arasnda "arac". "KITALUT-TURK" ("TRKLERLE LDRME") HADSLERNDEN. Sonunda Trkler kesilecekler...(Ebu Davud, Kitabu'l-Cihad/9, hadis no:4305.) Kur'an'n btn iinde, Muhammed'in "kavm"ndan, yani "toplum"undan "Tanr vahiyleri"ni, bu topluma iletmek zorunda olduundan, bunu yaptndan sz edilir. Muhammed'in "toplum"u, "Arap toplumu"dur. yleyse "muhattap" da bu toplumdur. Kur'an, kendi deyimiyle Arapa, seslendii kesim de, Araplar. Ama "Araplar"n da tm deil; yalnzca "bir kesimi". Korkutma yalnz "Mekke ve evresi"ne Ayetler ok ak. "Kur'an"la yaplan "uyar"larn, "korkutma"larn, "Mekke" (mm'l-Kura) ve "evresi"ne ynelik olduu, En'am suresinin 92., ura suresinin 7. ayetinde, kukuya yer brakmayacak bir aklkla anlatyor. Evet, Kur'an'n "muhatab", "Mekke ve evresi"dir yalnzca. Bugn kendilerini mslman sayan teki toplumlarda hibirisinin, bu kapsamda yeri yoktur. Knou, bu denli ak. Muhammed'in "tm insanlarn peygamberi", Kur'an'n da "tm insanlara ynelik" olduunun anlatld ayetler de var. Kur'an'daki nice elikilerden biridir bu. Ama, "kendisine aklama yaplan toplum"un "Arap toplumu", bu toplum iinde de yalnzca "Mekke ve evresi"nin ( hem de o zamanki) "halk" olduu da bir gerek. Baka toplumlardan, bu arada "Trkler"den "mslman" olanlar olmu; daha dorusu kendilerini "mslman" saymlar; ama Kur'an'n hangi toplumu "mslman" sayd nemli. zellikle "Trkler" iin "hadis"ler vardr. Trkler iin hi de iyi eyler sylemeyen bu
slamiyet Gerekleri
512
hadisler, rnek ve yrekli bilim adam Prof. Dr. lahn Arsel'in "Arap Milliyetilii ve Trkler" adl kitabnda ok arpc biimde yer almakta. ( Bkz. stanbul, 1987, nklap Kitabevi, s. 18 ve t.) Muhammed'in Trk dmanl Kendilerini "mslman" sayan "Trkler"i Muhammed, "mslman" saymak yle dursun; "dman" diye ilan etmitir. slam dnyasnda en salam kabul edilen hadis kitaplarnda da bu var. Bal bana bir blm olarak. Blmn ad da ok. lgin: "Ktalu't-Trk". Anlam da: "Trklerle ldrmek (sava)". Buhari'de, Ebu Davud'da ve Tirmizi'de blmn ad bu. bn Mace'de "Babu't-Trk", yani "Trkler Blm". Mslim'deyse, "Kyamet alametleri" arasnda yer alyor. Muhammed, "Peygamberliinin bir kant" olarak, gelecekten haber verirken, Kyametin bir alameti olarak Trklerle nasl arplacan, mslmanlarn, Trkleri nasl ldreceklerini de anlatyor. Hem Trk diye ad vererek, hem de tarif ederek, yzlerinin, gzlerinin, burunlarnn, derilerinin, renklerinin nasl olduunu anlatarak. Anlalan o ki, Trkler konusunda kendisine bir takm bilgiler verilmi. Muhammed'in anlatmasna gre, "Trklerle ldrme", taa "Kyamet"e dek sz konusu. Kyametin bir alameti olarak da mslmanlar, yeryzndeki Trkleri ldrp temizleyecekler. Yoksa kyamet kopmayacak. te hadislerden bir kesim: - Mslmanlar, Trklerle ldrmedike, kyamet kopmayacaktr. Yzleri kalkan gibi, st ste binmi (kaln) derili olan bu toplumla.... kl giyerler."( Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'lFiten/62-65, hadis no:2912; Ebu Davud, Snen, Kitabu'l-Melahim/9 Babun fi Ktali't Trk, hadis no: 4303; Nesei, Snen, Kitabu'l-Cihad/ Babu Gazveti't-Trk...) -"Siz (mslmanlar), kk gzl, bask burunlu, yzleri kalkan gibi, derisi st ste binmi olan toplumla ldrmedike kyamet kopmayacaktr." (Buhari, e's-SAhih, Kitabu'lCihad/96; Mslim, e's-Sahih, kitabu'l-Fiten/62 hadis no: 2912; Ebu Davud, Snen, hadis no: 4304; Tirmizi, h. no: 2251; bn Mace, h. no: 4096-4099) "KITALU'T-TURK" HADSLERNDEN. "Trklere kar k'tal, kesinlikle olacak."... (Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Cihad/96) "u da kyamet alametlerinden: Kldan (kee) ayakkab giyen bir toplumla vuruup ldreeceksiniz. Geni yzl, yzleri kalkan gibi, st ste derili toplulukla vurumanzldrmeniz kyamet alametlerindendir. Siz (mslmanlar), kk gzl, kzl yzl, bask burunlu, yzleri kalkan gibi, derisi st ste binmi olan Trklerle ldrmedike kyamet kopmaz."( Bkz. Buhari, e's-Sahih, kitabu'l-Cihad/95; Mslm, e's-Sahih, Kitabu'l-Fiten/66, hadis no: 2912; bn Mace, h.no: 4097-4098). - "Sizinle(siz mslmanlarla), kk (ekik) gzl toplum, Trkler savaacaktr. Siz onlar, kez nnze katp sreceksiniz. Sonunda Arap Yarmadas'nda karlaacaksnz. Birincide, onlardan kaan kurtulur. kincide kimi kurtulur, kimi yok edilir. ncdeyse onlarn tm krlacaktr."(Ebu Davud, snen, hadis no: 4305.) Muhammed'in, bugn kendisine "Peygamberimiz, efendimiz" diyen Trklere bak tutumu budur ite. nsanlara "insan" olarak bakmak gerekir. Hangi rktan, hangi renkten ve hangi "din"den olurlarsa olsunlar ya da hibir dinden olmasnlar. Ama "dinler", "dinliler", "rklar" byle
slamiyet Gerekleri
513
bakamamakta. Yahudisi, Hristiyan, slam inanr hep birbirine dman. Irklar da kendi rklarndan olmayanlara kar byle. Bugn dnyamzn yaad nice ac olaylarda, bu ilkelliin pay az deildir. Bunlardan arnmal artk insanlk. Yoksa acmaszlklar, aclar, gzyalar srp gidecektir. Turan Dursun, 2000'e Doru Dergisi, 28 Ocak 1990, Yl 4, Say 5
MUHAMMED' N RETMENLER
Muhammed'in retmenleri mi? Bel'am, Yai, Addas, Yessar, Cebr, ranl Selman Konuya ilikin Kur'an ne diyor? Kur'an'daki "Tanr", her zamanki gibi ant ierek aklama yapyor: "And olsun ki biz, onlarn:'O'na (Muhammed'e) bir insan retiyor kesinlikle.' Dediklerini biliyoruz. Savlarn dayandrdklar kimsenin dili yabancdr. Buysa (Kur'an), apak bir Arapa'dr."(Nahl, ayet:103) Bundan sonraki ayetlerde, "inanmayanlar" korkutuluyor, "yalanc, iftirac" olarak nitelendiriliyor ve "ikenceli bir ceza"yla cezalandrlacaklar bildiriliyor. Yukardaki ayette, Muhammed'e reticilik ettii sylenen kimsenin, "Arap olmad, yabanc olduu" belirtiliyor. Yunanl Bel'am, Yai.. Kimilerine gre, Muhammed'in retmeni, bir Yunanl kleydi. Bel'am adnda bir kle. bn Abbas anlatyor: "Peygamber, Mekke'de kle olan birine retimde bulunuyordu. Yabancyd. Puta tapard. Ad da Bel'am'd. Peygamberin yanna giriinde ve knda putataparlar gryorlard. 'Muhammed'e her eyi reten Bel'am'dr..' diye konutular." (Bkz. Taberi, Cami'ul-Beyan, 14/119) Ya da Yai'ti zerinde durulan kle. Bel'am iin sylenen, Yai iin de syleniyordu. "Yai, Muhammed'e retmenlik yapyor" deniyordu. (Bkz. Ayn yer) Ya da, Muhammed'e reticilik eden kle, Cebr'di. (Bkz. Ayn yer) Ya da, Yemenli CEBR, YESSAR, ADDAS. "Hadrami'lerin iki gen kleleri vard. Yemen halkndan olan bu iki kleden birinin ad Yessar, brnn ad Cebr'di" diye aktarlr. Bu iki klelerin sahiplerinin tankl yle: "Bizim iki gen klemiz vard. Kendi dilleriyle kitaplarn okurlard. Peygamber de bunlara
slamiyet Gerekleri
514
urar, durup bunlar dinlerdi. te bunun iin, putataparlar, 'Muhammed, bunlardan reniyor..' dediler." (Taberi, 14/119) Fahruddin Razi'nin yer verdii aktarmada, bunlarn yannda bir nc kle daha var: Huvaytb'n klesi Addas. (Bkz. F.Razi, tefsir, 24/50) Grlyor ki, ister Yunanl, ister yemenli olsunlar, klelerin Muhammed'le ilikilerine baklar deiik alardan: Mslmanlarn baklar ve savlar baka, "putatapar" dedikleri inanmazlarn baklar ve savlar baka. Mslmanlardan kimine gre: Muhammed'le kleler arasnda bir "retme ve renme" ilikisi vard, ama reten Muhammed'di, renenlerse kleler. Inanmayanlara greyse bunun tam tersi gerekti. Yani, reten klelerdi. Muhammed'se reniyordu onlardan. Mslmanlardan kimine gre de, aradaki iliki, "okuma ve dinlenme" ilikisini gemiyordu. Kleler, kutsal kitaplarn kendi dillerinde okuyorlar, "peygamber" de "dinliyordu" yalnzca. Mslmanlarn bu savlar karsnda u soru yantsz kalyor: "Dillerini bilmiyordu"ysa, Muhammed'in bu kleler arasndaki srekli ii neydi? Ve kendi dilleriyle okuduklarn Muhammed'in dinlemesinin ne yarar oluyordu? Ksacas, mslmanlarn savlar, akla sacak trden deil. Iman nereli? Muhammed'in kendisinden bir aklamas bu konuda olduka k tutucu: "Iman, Yemen'lidir." Bu hadis, Buhari'nin "e's-Sahih"inin de iinde bulunduu en salam kabul edilen hadis kitaplarnda yer almtr. Hadis'e gre, "hikmet (bilgi, bilgelik) de Yemen'lidir." Dahas: "Fkh da Yemen'lidir," hadise gre. (Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Meazi/74; Tecrid, hadis no:1362; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Iman/81-91, hadis no:51-52, ve teki hadis kitaplar.) Bu hadis, incelemecilere gre, salamln en yksek basamanda olan "mutevatr hadis"ler arasndadr, ve peygamberin arkadalarndan onbir kii tarafndan aktarlmtr. (Bkz.Ebu'lFeyz Muhammed, Lukatu'l-Lai'l-Mtenasire Fi Ahadisi'l-Mutevatre, Beyrut,1985, s.4243,hadis no:10) Kimi yorumcu, buradaki "Yemen"i, birtakm zorlamal yorumlarla, "Mekke ve Medine" olarak gstermeye abalar. (Bkz.Tecrid,1362 no.lu hadis,Kamil Miras'n izah.) Ne var ki, hadisin kimi aktarlnda "Yemenliler"den de aka szedilir. Yani, buradaki Yemen, corafyada herkesin bildii Yemen'dir. Demek ki, bu hadise gre, "iman"yla, "hikmet"iyle ve "fkh"yla (buradaki 'fkh', szlk anlamnda olmal) Islam, yabanc kkenlidir, "Yemen"lidir. "Muhammed'e reten, Iranl Selman'dr ya da.." (Selman Farisi). Kimileri de, Nahl Suresi'nin 103.ayetinde sz edilen yabancnn, Iranl Selman olduu grnde.(Bkz. Taberi,ayn yer.)
slamiyet Gerekleri
515
Sonradan Mslman kimliiyle ortaya kan ve mslmanlar arasnda byk n kazanan Selman'n, Muhammed'le son derece sk bir iliki ve ibirlii iinde bulunduu, herkese biliniyor. "Mslman" olmas, Selman'a ok ey salamtr. En bata, zgrl, yani, "klelikten kurtulma"y. Sonra da n, saygnl ve maddi, manevi karlar.. Ya da, sz edilen "yabanc", nc Mslman olup sonra Islam' brakan bir "vahiy katibi"dir. Bunu ileri srenler de var. (Bkz. Taberi, ayn yer) "Vahiy katibi"nin bana gelenler: Adam, nce mslman olmutur. Selman gibi o da Muhammed'le ibirlii halindedir. Ama sonra ne olursa olur, brakr Islam'. Ve bir de aklama yapar: "Muhammed'e ben retiyordum, ve benim rettiklerim Kur'an'a vahiy olarak yazlyordu.." Sonra, adam ya ld, ya da ldrld. lsne gelince, bir trl gmld yerde kalmyordu. Muhammed'in adamlar unu yayyordu: "Bu olay, Tanr'nn gazabnn yansmasdr. Adam, Tanr'y ok fkelendirdi. imdi durum ortada. Gmlyor, toprak da kabul etmiyor, edemiyor, Tanr'dan korkuyor. Onun iin de kafiri, mezarnn dna frlatyor. 'bret almak' gerek.." Adam gmlyordu, ama, birka gn sonra, sabahleyin baklyordu ki, adam mezarn dnda. Birka kez olmutu bu.(zellikle sabah cesedin mezarnn dnda bulunmas phe uyandrcdr. nk Muhammed' in taraftarlarnn gece adamn mezarn kazp cesedi dar karmalar yksek ihtimaldir. Eer cesedi dar kartan tanr idi ve amac ibret vermek idiyse bu ii neden gece yapyordu? Yoksa gece, birilerini gizlemek iin iyi bir ortam myd?) Muhammed'in arkadalarndan Enes (Malik Olu), ok sonra, yle anlatacaktr olay: "Bir adam vard. Neccaroullarndan..Hristiyan'd, Mslman olmutu. Bakara ve Ali mran surelerini okumutu. Peygambere de vahiy yazyordu. Sonra, yeniden Hristiyan oldu ve kap Hristiyanlara katld. 'Ben ne retip kendisi iin yazdmsa, Muhammed yalnzca onu bilir, baka bir ey bilmez,' demeye balad." (Bkz.Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l Menakb/25,c.4,s.181-182;Tecrid, hadis no:1477) Enes'in anlattna gre, Tanr adama fkelenmi, boynunu kopararak ldrm. Hristiyanlar, gmmlr adam. Ama sabah bakmlar, ls ortada. Ve kefensiz. Hristiyanlar, "Muhammed adamlar kefenini soymu, kendisini de ite byle ortada brakmlar.." diye konumular. Adam bir daha gmmler. Bu kez biraz daha derince. Ertesi gn sabah yine ayn durum. Sonra ayn konumalar. Sonra yeniden ve daha derine gmme. Sonra ayn durum ve ayn yorumlar. Bir kez daha ve derince gmme. Ayn durum. Bakmlar ki bu byle srp gidecek, adam gmmekten vazgemiler artk. Bu adamn sylediini sylemi, yani "ben ne diyorsam, ne yazyorsam o vahiy oluyor.." demi, muhammed'in "Tanr'dan falan vahiy almadn" syleyerek, Islam' brakm birisi daha vard: Ebu Serh Olu Sa'd Olu Abdullah. Ama , onun bana yukardaki olay gelmedi nedense..Muhammed tarafndan idamna karar verilmiti. Ne var ki, Halife Osman'n st kardeiydi. Ve Osman'n araya girmesiyle, baland. Sonra, Msr Valisi bile oldu. (lm.656-657. Bkz. Islam Ansiklopedisi.)
slamiyet Gerekleri
516
Ayetteki Cevap "Muhammed'e reten Tanr deil, insandr.." diyenlere, ayette verilen cevap ne lde doyurucu? Cevap, yukarda verilen ayetin anlamnda da grlecei gibi yle: Muhammed'e rettii sylenen kii, Arab deildir, yabanc biridir. Kur'an'sa apak Arapa'dr. yleyse, Muhammed'e sz edilen kii gretmi olamaz. Oysa, Arapa'y bilen yabanc biri de Muhammed'e "eskilerin sylencesi"nden, "Tevrat"tan, "Incil"den, baka "kutsal metin"lerden birtakm "bilgiler" verebilirdi. Ileri srlen de bu. Muhammed, ald bilgileri, Arapa kalplara dkp, kendi uslubu iinde sunmu olamaz myd? Kald ki, "apak Arapa" diye nitelenen Kur'an'da; Yunanca, Sryanca, Ibranca, Kopta.. gibi dillerden birok szck bulunduunu, mslman incelemeciler bile rnekleriyle yazyor. (Bkz. Suyuti, el Itkan Fi Ulumi'l-Kur'an, Arapa, Msr, 1978, 1/178-185) Kur'an'da bu denli deiik yabanc szcklerin bulunmas da "Muhammed'e yabancnn (ya da yabanclarn) bilgi verdii, rettii" yolundaki sav desteklemez mi? Muhammed'e bir yabancnn ya da yabanclarn yannda, bir ya da birka Arap da gretmi olabilir. slam iin ok nemli bir kaynak, "Mseyime"dir. Mseylime, mslimcik demektir. Mslmanlar, onu kmsemek iin byle demiler, ayrca da "kezzab" yani "ok yalanc" demeyi uygun grmlerdir. Mslmanlarn bir svgsdr bu. Anlalyor ki, onun kendi ad "Mslim"di. Bu ad tam olmas ok nemlidir. "Islam" ve "mslim" szcklerinin kaynana gtrr niteliktedir. Mslmanlarca svlen, aalanan bu kiiye, "Rahman", "Yemame Rahman (Yemameli Rahman" da deniyordu. Yani adam aslnda byle nlyd. Bu da ok ilgin. Bir baka ilgin olan da, Mekke'lilerin, Muhammed'e syledikleri u szler: "Bize ulaan bilgiye gre, sana reten (Tanr deil), Yemame'deki u adamdr. Rahman denen adam. Tanr'ya ant ierek syleriz ki, biz Rahman'a inanmayz." (Bkz. Ibn Ishak, Siyer, tahkik ve ta'lik: Muhammed Hamidullah, Arapa, Konya, 1981, s.180, fkra: 254) Mekkeli'lerin bu syledikleri nedensiz miydi? Mseylime, daha dorusu "Mslim", bir baka adyla "Rahman", Yemame'nin Hanifeoullar kabilesindendi. Ilgi ad: "Mslim", "Hanife", "Rahman".Bu adlar, hele ilk ikisi bir araya gelince daha da ilginlik kazanyor: Kur'an'da islam inanrlarnn, "mslim"lerin "ad babas" olarak tantlan Ibrahim (bkz.Hacc,ayet:78) iin hem "Hanif" hem de "Mslim" denir. (Bkz.Bakara:135; Ali Imran:67,95; Nisa:125; En'am:161; Nahl:120,123.) "Peygamber" olarak yer alan Ibrahim, ksa anlam ile "yldz tapm" demek olan Sabiilik Dini'nin "peygamberi"ydi. Islam kaynaklarndan yaptm incelemelerden vardm sonu bu. Muhammed de ilk ortaya
slamiyet Gerekleri
517
ktnda Sabii olarak niteleniyordu. (Bkz.Buhari,e's-Sahih,Kitabu't Teyemmm,/6,c.1,s.89) Sabii'liin dili Sryanca'yd. "Allah", "Kur'an", "Furkan", "kitab", "melek" ve daha bir ok szck gibi "Islm", "mslim", "hanif", ve "Rahman" da bu dilden geliyordu. (Bkz.Aziz Gnel,Trk Sryaniler Tarihi,Diyarbakr,1970,s.46-48;Suyuti el Itkan,1/180-184;Doubilimci Arthur Jeffery,The Foreign Vocabulary of the Quran,Kahire,1938,s.12 ve tk.) Yine benim incelemelerimden vardm sonuca gre: Yldz tapm, "Sabiilik" ad altnda, Yahudilik ve Hristiyanlk dinlerine de kaynaklk eden bir din olarak kurumlarken, zellikle Ortadou'da "Mslimler"i ve "Hanifler"i iine alyordu. nce, "Mslimler" vard, sonra "Hanifler" kolu meydana geldi. Ibrahim, bu kolun "peygamberi"ydi. Ite, "Yemame Rahman" diye nl "Mslim (Mseylime)" ve ondan ok ey rendii anlalan Muhammed de bu kola balyd. (Sabiilik konusunda geni bilgi iin, bkz. Eren Kutsuz-Turan Dursun, 'Saak Dergisi', Subat 1988, say 49.) Yemame Rahman, Muhammed'in yararland kaynaklardan yalnzca biri olabilir. Yukarda ad geenler ve daha bakalar, tek tek de, tm birden de Muhammed'in "retmenleri" olabilirler. Furkan sures'nin 4.ayetine gre, Muhammed'in yardmclarndan, yani retmenlerinden "kavm", yani "topluluk" diye szedilmistir. Bu ve bunu izleyen iki ayetin anlam yle: (Diyanet'in resmi evirisi) "nkar edenler, 'Bu Kur'an, Muhammed'in uydurmasdr. Ona baka bir topluluk yardm etmitir.' Diyerek haksz ve aslsz bir sz uydurdular. 'Kur'an ncekilerin masallardr. Bakalarna yazdrlp, sabah akam onu okunmaktadr' dediler. Ey Muhammed, de ki: 'O'nu gklerin ve yerin srrn bilen indirmitir. phesiz O, balayandr, merhamet edendir." (Furkan, ayet:4-6) Buna gre, Kur'an'n "uydurma" olduunu syleyenler, unlar da sylyorlar: 1)Muhammed'e bir topluluk yardmc oluyor, 2)Muhammed, Kur'an ayetlerini, bakalarndan alp yazdryor, 3)Muhammed'e sabah akam okunuyor, 4)Ayetler, "eskilerin masallarndan" oluuyor. Buna karlk, Kur'an'n cevab udur: "Yalan ve hakszca iddia. Kur'an'n ayetlerini Tanr indirmitir. O, gklerin ve yerlerin gizini bilir.." Hars Olu Nadr, Muhammed'in kendisini "Tanr'nn elisi", yani Tanr'yla insanlar arasnda yer alm, Tanr'nn bildirilerini insanlara iletme grevini stlenmi biri olarak tantmaya yneldiinde, ve "Kur'an ayetlerini" sunmas karsnda Mekkelileri uyarma yoluna gitmiti. Ve yle demiti: "Sakn inanmayn bu adama. 'Tanr'dandr' diye ileri srdklerinin tm, eski masallardr. Ben size, onunkilerden daha gzellerini syleyebilirim.." Iran krallarna, Iran'l masal kahramanlarna ait sylencelerden rnekler aktarabileceini sylyor, anlatp duruyordu Nadr.(Bkz. Taberi, Camiu'l-Beyan,18/137-138) Nadr, hakl myd? "Eskilerin masallarndan" var myd Kur'an'da?
slamiyet Gerekleri
518
Bilindii gibi,Kur'an'da "kssa" denen birok yk var. Bir ou; bata Tevrat; Yahudi kaynaklarnda, kimileri Incil'lerde yer alr. Incelendiinde grlr ki, bunlarn bir ksm, Tevrat'tan da ok nceki alarn sylencelerinde aynen var. rnein, "Nuh Tufan"na ilikin yk, "Glgam Destan"nda hemen hemen ayndr. Daha baka rnekler de verilebilir. Mekke'de, Medine'de ve evrelerinde eitli din ve inanlarn inanrlar vard. eitli toplumlarn "sylenceleri"ni, "kutsal metinler"ini bilenler az deildi. Muhammed'in zgrlklerini sz verdii ve ibirlii yoluna gittii klelerden de bu nitelikte olanlar bulunduu biliniyor. Daha nce adlarna yer verilen Bel'am, Yai, Yessar, Addas, Cebr, Iran'l Selman..da bunlardan. Bunlarn ya da bakalarnn, Kur'an'n olumas iin Muhammed'e yardm etmi, retmenlik etmi olmalarn dnmek akla uzak deil. Akln ve mantn kabul edemeyecei ey, "Tanr'nn, insanlara gkten mesaj gndermesi" ve bunun iin u ya da bu insan arac olarak semesidir. Bunu insan akl deil, ancak, aklla ilgisi olmayan "iman" kabul eder.
MUHAMMEDN EYTANI DREE BALAMAKTAN VAZGEMES

A'raf suresinin 27. ayetinde, eytandan sz edilirken: "...Sizin onlar grmeyeceiniz yerlerden,o ve topluluundan olanlar, sizi grrler." deniyor. Bundan u kyor aka: - eytan ve topluluundan olanlar, insanlar grrler. - nsanlarsa ne eytan, ne de onun topluluundan olanlar grebilirler. "eytan ve topluluu ( huve ve kabiluhu )" anlatmnn kapsam iinde, Kur'an yorumcular, "cin"leri de grrler. ( Bkz. Taberi, Camiu'l-Beyan fi-Tefsiri'l-Kur'an, 8/113, F. Razi, e'tTefsiru'l-Kebir, 13/54.) Byleyken, Elmal Hamdi Yazr, "mfessirin (Kur'an yorumcular) demilerdir ki bundan, insann eytan hi gremeyecei zannedilmemelidir..." diyor. (Bkz. Hak dini Kur'an Dili, 3/2147.) Oysa, ayetteki ak anlatm nedeniyle, "Kur'an yorumcular"nn tm bu gr paylamaz. (Bkz. Taberi, ayn yer; F. Razi, ayn yer; Celaleyn /132;Tefsiru'n-Nesefi, 2/50.) Fahruddin Razi, u nedenlerle "cin"lerin, "eytan"larn insanlara grnmemesi gerektiini yazar: ( Bkz. F. Razi, ayn yer.) Baka klklara brnerek bile olsa "cin-eytan" insana gzkr olsa: - nsan rnein karsnn, ocuunun, gerekte cin olduunu dnebilir. - nsan her grd kimse iin de bu sanya (cin olduu sansna) kaplabilir. - Ve bylece kimseye gven kalmaz. -......... Gelin grn ki, Muhammed, "EYTAN", "CN"i, hem de somut bir biimde grdn
slamiyet Gerekleri
519
syler: "eytan yere yatrdm, bouyordum" Nesei'nin Aie'den aktard bir hadise gre Muhammed yle der: "Namaz klarken eytan geldi. Hemen yakaladm, yere yatrdm, bouyordum onu. O denli ki, onun dilinin soukluunu elimin zerinde duydum.". bn Teymiyye, bu hadisi salamlkta Buhari'nin koullarn tadn belirtir. (Bkz. Takyyundin bn Teymiyye, zahu'd Delale fi Umumi'r-Risale, Msr, 1369, s. 41. Bu hadis iin ayrca bkz. Kamil Miras, Tecrid-i Sarih Ter., 288 no.'lu hadisin "izah"ndaki 2 no.lu not.) eytann "yatrlmas", "boulmas" ve "dilindeki soukluk, bu soukluun elde duyulmas", "be duyu" iine giren,somut durumlardr. Muhammed'in "eytan boarken onun salyasnn eline bulatn, elinde bunu duyduunu (hissettiini)" anlatt da aktarlr. ( Bkz. Ahmet bn Hanbel, Msned, 3/82.) Cinin-eytann diree balanmas Ayn hadiste, Muhammed'in "eytan yakaladnda, bir diree balamakistediin, buna g yetirebildiini, ama bu tr eylerin Sleyman peygambere zg kalmas gerektiini dnp diree balamaktan vazgetiini" anlatt belirtilir. Yine bu hadiste Muhammed'in "...Diree balardm ve Medine ocuklar onunla oynarlard yoksa." dedii de aktarlr. (Bkz. Ayn kaynaklar) Bu hadis, Buhari'nin ve Mslm'in e's-sahihlerinde de -biraz deiikliklerle- yer alyor. Mslim'deki bir aktarmaya gre Muhammed yle anlatmakta: -"Tanr dman blis, yzm yakmak amacyla, bir ate aleviyle geldi. Bu nedenle ben kez: "Senden Tanr'ya snrm!" dedim. Sonra "Tanr'nn tam lanetiyle seni lanetlerim!" diye ekledim. Yine kez. Geriye gitmedi. Yakalamak istedim sonra. Tanr'ya antierek sylerim ki, kardeimiz Sleyman'n (bu tr eyleri yapmann kendisine zg klnmasna ilikin) istei olmasayd balanacakt o. Ve Medine halknn ocuklar onunla oynayacaklard." (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Mesacid/40, hadis no: 542.) Bir baka aktarmaya da, Buhari ve Mslim, birlikte yle yer verirler: "Dn gece, CNLERDEN FRT, namazm bozdurmak in bana anszn saldrd. Tanr, bana, onu yakalama olana verdi. Ve onu, Mescid'in direkelrinden bir diree balamak istedim. Sabah olunca, tmnz ona bakp seyredesiniz diye... Ne var ki, kardeim Sleyman'n: "Tanrm beni bala, bana benden sonra kimsenin ulaamayaca bir egemenlik ver!" (Sad, ayet:35) biimindeki szn anmsadm (ve onu diree alamaktan vazgetim)." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu's-Selat/75; Tecrid, hadis, no: 288; Mslm, e's-Sahih, Kitabu's,Selat/75; Tecrid, hadis no: 288; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Mesacid/39, hadis no: 541.) "Cin-eytan" iin, hadislerde baka somut eyler de anlatlr. rnein eytann zart diye sesli olarak yellenmesi. "eytan zart diye ses kararak yellenir"
slamiyet Gerekleri
520
Muhammed'in yle dedii aktarlr: "Namaza arldnda (ezan), EYTAN geri geri gidip uzaklar. VE ZART (zurat) diye sesli yellenerek gider. Ezan sesini iitemeyecei yere dein uzaklar... (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Ezan/4; Tecrid, hadis no: 360; Mslim, e's-Sahih, Kitabu's-Selat/16-19 hadis no:389.) Kimileri bunun bir "temsil" olduu grnde. (Bkz. Kamil Miras, bu hadisin zahndaki 2 no'lu not.). Ne var ki, temsil iin eytann yellenirken "zart" diye ses kardn sylemeye gerek olmad dnlebilir. u da var: Muhammed, "cinin-eytann, yemesinden-imesinden" sz eder. (Bkz. Mslim, e'sSahih, Kitabu'l Eribe/102-106; hadis no: 2017-2020.) bn Melek de Nevevi'ye dayanarak "bu yeme-imenin gerek anlamdaki bir yeme ime olduunu" savunur. ( Bkz. Mebakiru'l-Ezhar fi erhi Meark'l-Envar, 1/100.) Yemesi-imesi olann, sesli olarak yellenmesi de doal deil mi? Yani Muhammed'in szlerini "tevil" etmeye gerek bulunmamakta. Turan Dursun, 2000'e Doru Dergisi, 8 Nisan 1990, Yl 4, Say 15.
SLAM NCES ARABSTANINDA AL-LAH (ALLAH) NANII

Araplar slamiyet ncesi dnemde Kabe'deki 360 tane put arasndan en yksei, en gls olarak ay tanrsn gryor ve buna Al-ilah (en gl ilah) diyor, ellerini iki yana aarak ona dua ediyorlard. ngilteredeki British Museumun Babil Blm B ksmnda bulunan aadaki heykeller arap paganlarnn bu inancn gsteren nemli bulgulardandr: Arapada "ilah" olan tanr kelimesi slamiyetle beraber "Allah" a dntrld.(Southern Arabia, Carleton S. Coon, Washington, D.C. Smithsonian, 1944, p.399) Ay tanrs Al-ilah erkek kabul ediliyordu ve dii gne tanras ile evliydi. kz vard. Bunlarn adlar Al-lat, Al-Uzzat ve Al-Menat idi: Yukardaki resim British Museum'dan. slam ncesi arap inanlarn ok gzel zetliyor. Solda Allahn kzlar Lat, Uzza ve Menat, sadaki erkek figr ise Allah simgeliyor. Muhammed, eytan ayetleri diye bilinen olayda nce bu Lat, Uzza, Menat adl tanralar gaf yaparak vm ancak daha sonra piman olmu ve o szleri kendisine eytann sylettiini ileri srmt. eitli Arap kabileleri aslnda bu ay tanrsna deiik adlar veriyordu bunlardan bazlar Sin, Hubal ve Kureyte Al-ilah. Dilbilimciler "Allah" kelimesinin "Al-ilah" tan trediini sylerler.(slam Muhammed and His
slamiyet Gerekleri
521
Religion, Arthur Jeffery, 1958, p 85, Muhammad at Mecca, W. Montgomery Watt, 1953, p 2329) Muhammedin babasnn ad Abdullah, arapada "Allahn kulu" anlamna geliyordu ( abd= kul, ullah=allah) Muhammed, Kabedeki 360 puttan en gls kabul edilen ay tanrsnn ismini alp tek olduunu sylyordu. "Al-ilah tan baka ilah yoktur" (The hajj, F. E. Peters, p 3-41, 1994) Muhammed bylece Allah' tek tanr olarak ilan etti ve dier putlara tapnmay yasaklad. slamiyet ncesi arap paganlarnn (mriklerin) ilgin gelenekleri vard. Bunlar Ramazan dedikleri ayda bir ay oru tutarlar, Mekke'ye Hacca gidip Kabe'nin etrafnda yedi kez dnerler, "Kara Ta" ( Hacerl Esved) kutsal sayar onu per ve gnde drt veya be vakit namaz (salat) klarlar, eytan talarlard. ( Is Allah the Same God as The God of Bible?, M. J. Afshari, p 6, 8-9, slam, Beliefs And Observances, Caesar E. Farah) Sada, Kabenin bir kesinde bulunan Hacerl Esved'i pen bir arap mslman. Bu putperest inan slam ncesi arap paganlarnda da vard. Muhammed bu ta pm ve bu putperest anlay slama tamtr. Halife merin Hacerl Esved hakknda "Seni rasullullahn ptn grmeseydim asla pmezdim" dedii bilinmektedir. Hacerl Esvedin ne zaman, nereden ve nasl geldii bilinmemekte sadece rivayetler ileri srlmektedir. Ama bu rivayetler hakknda slamclar arasnda mutabakat yoktur. Arap mriklerinin namazdan nce bugnk slamiyet dnyasnda olduu gibi abdest alma gelenekleri de vard..Burunlarna su ekerlerdi, ellerini dirseklerine kadar ykard bunlar eski pagan Araplarn abdest alma ekliydi. Bu gelenekler yahudi ya da hristiyan kltrlerinde yoktur.Oru bilindii gibi hristiyanlkta da vardr fakat "belli bir ayda oru tutma" gelenei Arap paganlarnn eski bir geleneiydi. Ayrca Kabe eldeki kantlara gre brahim peygamber tarafndan yaplmamtr,Yaklak M. 800 l yllarda yapld tahmin ediliyor. Kabe bu tarihten sonra paganlar tarafndan "Al-ilah n evi" olarak anlmaya balanmtr (A Guide to the contents of Quran Faruq Sherif, Reading, 1995, pgs. 21-22., Muslim).
slamiyet Gerekleri
522
Bugn slamclar her ne kadar slam dininin Muhammedden nce de var olduunu, bu nedenle slam inacna ait elerin eski pagan toplumlarda da grlmesinin normal olduunu iddia etse de bu iddialarn destekleyecek Kuran haricindeki tarihsel belge ve delillerden tamamen yoksundurlar.
MUHAMMED'N HTAP ETT AYETLER

(Hud Suresi'nin 2. ayetini "Ben O'nun tarafndan gnderilmi bir uyarc ve mjdeciyim" diye yazdran Muhammed'in bylece byk bir gaf yapt.) Kuran, slam inancna gre Allahn sz kabul edilir. slam inancna gre Allah, Cebrail adl bir melek vastasyla kendi szlerini Muhammed'e iletir. Muhammed ise vahiy katipleri ad verilen kiilere "tanr" vahiylerini yazdrtr. Kuran'n geneli incelendiinde hitap dilinin "ben" veya "biz" zamiri olduu gze arpar. Oysa Kuran eer tanr sz ise srekli "ben" zamiri kullanlmalyd. rnein ....yaptk eklinde cmleler deil de ....yaptm eklinde cmleler kurulmalyd. "Biz" zamirinin kullanlmas tanrnn teklii ve gll, her eye yeterlii, konusunda pheler uyandrmaktadr. nk her ne kadar "biz" denilerek tanrnn kendisiyle birlikte melekleri de kastettii iddia edilse de "Melekler olmasa tanr bunlar yapamaz myd? Neden meleklere ihtiya duydu?" gibi sorular yantsz kalmakta, pek ok konuda olduu gibi bu sorunun yant da "tanrnn takdiri" ne braklmaktadr. Aslnda bu makaledeki esas konumuz yukarda ele alnandan ok daha dndrc: Muhammedin azndan kan ayetler! 11. Hud Suresi, 2. ayet: "Bu Kitap Allah'tan bakasna ibadet etmemeniz iin indirildi. Kukusuz, ben size O'ndan gelen bir uyarc ve mjdeciyim." Ak ekilde grlmektedir ki bu ayette konuan Muhammeddir. Bir gaf yaparak ayeti kendi dilinden yazdrtmtr. Bu gaf farkeden ama rtmeye alan kimi mealciler (Kuran' Trkeye eviren yazarlar), ayetin orijinalinde bulunmayan "de ki" szcn meale parantez iinde monte etmektedirler. Sitemizde de bulunan bir Kuran mealinde (slami bir siteden alnmtr) meal u ekilde gemektedir: (De ki: Bu Kitap) "Allah'tan bakasna ibadet etmemeniz iin (indirildi). phesiz ki ben, onun tarafndan size (gnderilmi) bir uyarc ve mjdeleyiciyim. Kuran meali kitaplarnda parantez iinde yazlan kelimeler, "Bu szckler Kurann orijinalinde yok ama biz siz daha iyi anlayasnz diye bunu yazdk" anlamna gelmektedir. Yukardaki mealde de ayetteki arpklk rtlmek istenerek orijinalde bulunmayan "de ki" szc parantez iinde eklenmitir. Toplam yedi ayetten ibaret olan Fatiha Suresi' de ayn mahiyettedir: 1. Rahmn ve rahm olan Allah'n adyla. 2. Hamd (vme ve vlme), lemlerin Rabbi Allah'a mahsustur.
slamiyet Gerekleri
523
3. O, rahmndr ve rahmdir. 4. Ceza gnnn mlikidir. 5. (Rabbimiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve yalnz senden medet umarz. 6. Bize doru yolu gster. 7. Kendilerine ltuf ve ikramda bulunduun kimselerin yolunu; gazaba uramlarn ve sapmlarn yolunu deil! Gene pek ak grlmektedir ki ayetler Allahn dilinden yazlmamtr. Allah, siz bana byle dua edin de dememitir. Fatiha Suresi'nde konuan kii belli ki bir insandr. O halde hitapda gaf yaplarak ak verilmitir. Benzeri durum Zariyat Suresi' nin 50. ve 51. ayetlerinde de sz konusudur: 50-"O halde hemen Allah'a kan; haberiniz olsun ki, ben size ondan gelen ak bir uyarcym. 51-Allah'la beraber baka bir tanr uydurmayn; haberiniz olsun ki ben size ondan gelen ak bir uyarcym. Pek aktr ki bu Kuran ayetlerinde konuan Allah deil Muhammedin kendisidir. Peki o dnemlerde bunlar farkedenler yok muydu? Neden Muhammed'e inandlar? Birincisi o dnemde okuma-yazma oran o kadar dkt ki bu ayetleri inceleyeyebilecek insan says ok azd. kincisi, bu ve benzeri arpklklar farkedip dile getirilenler kafirlikle, mnafklkla, zndklkla sulanp aalanyordu. Hatta Muhammedi sadece eletirmekle kalan air Ka'b Bin Eref gibiler bile bunu canlar ile demitir. Dolaysyla gerei sylemek ok tehlikeliydi. ncs, toplumsal stats iyi olan muhalifler "kalpleri slama sndrlmak" adna rvet verilerek susturuluyordu (bkz. Turan Dursun' un Rvetle Mslman olanlar adl makalesi).
KIBLENN K KEZ DETRLMES

Mslmanlar, Mekke dneminde (1. Mekke Dnemi veya Mekki Dnem'de denir) Kabe'ye dnerek namaz klarlard. Medine dneminin balarnda kble kuzeye (Kuds'e) evriliyor. Bilindii gibi yahudilerin kutsal ehri Kuds'tr. Yaklak 17 ay sonra kble tekrar eski yerine yani Kabe'ye evriliyor. Peki kble neden bir o yana bir bu yana evrilmitir? Bu deiiklikleri anlayabilmek iin o dnemin tarihsel kaytlarn, Muhammed'i ve Kuran' incelemek gerekmektedir. Yaklak on yllk 1. Mekke dneminde baarsz olup, cann kurtarmak iin Medine ye kaan Muhammed, bu ehirde baarl olmak iin Yahudileri kendi safna ekmeye alr. Kuran' a Musa ile ilgili ayetler koyar, onu da peygamber olarak kabul eder. En nemlisi ise kble Kuds yaplr, namazlarda Kudse dnlr. Bilindii gibi Yahudilerin kutsal kenti Kuds'tr. Ancak Yahudiler slama ilgi gstermez. Gstermek yle dursun Muhammed ile dalga gemeye balarlar. Bunun zerine Muhammed yahudileri kendisine inandrtamayacan anlaynca sinirlenir ve kbleyi Kuds den tekrar Kabe' ye evirir. Bu
slamiyet Gerekleri
524
konuda Bakara Suresi'nin 145. ayetinde baz ipular bulmaktayz : "Yemin olsun ki resulum! Sen kendilerine kitap verilenlere (ehli kitap-yahudiler) her trl ayeti getirsen yine onlar sana uyup kblene dnmezler; sen de onlarn kblesine dnecek deilsin. Onlar da biribirlerinin kblesine dnmezler. Sana gelen ilimden sonra eer sen onlarn arzularna uyacak olursan, ite o zaman sen hakk ineyenlerden olursun." Bakara 145. ayet grld gibi kblenin Kabeye evrilmesi olay ile ilgilidir. Ayetin bandaki allahn yemin etmesinin mantkszln pas geelim. Yukardaki ayette Kuran n "tanrs" diyor ki: "..onlar senin kblene dnmezler, sen de onlarinkine dnme" ! Yani yahudiler Muhammed'e uymadlar diye onlara kzarak kbleyi deitiriyor! u soru akla geliyor: Eer uysalard kbleyi deitirmeyecek mi idi? Peki 17 ay boyunca kble neden Kuds idi? Yahudilerin Muhammede uymayacan allah nceden bilmiyor muydu? En bandan beri kble Mekke (Kabe) olamaz m idi? Ayette tam bir kzgnlk ve kulis havas hakim: "...kblene dnmezler, sen de onlarn kblesine dnecek deilsin." Ayetin son ksmnda da Muhammed szm ona allah tarafndan uyarlyor: "...eer onlarn arzularna uyacak olursan hakk ineyenlerden olursun". Muhammedin bu ksm koymasndaki ama kendisini evresindeki mslmanlardan gelen "kble neden deiti?" sorgusundan kurtarmaktr. "Bu kararn kesinlii konusunda allah beni bylesine uyard" diyebilmek iin eklemitir son ksm belliki. Bu ksm da gerekten ilgintir yle ki,"allah", elisinden phe mi duyuyor ki onu uyaryor. stelik bu sralarda Muhammed en azndan oniki yllk tecrbeli bir "peygamber"! Aka anlalyor ki "allah" da Muhammede pheyle bakyor ve "onlarn arzularna uyacak olursan (onlarn kblesine), hakk ineyenlerden olursun" diyor. Eer Muhammed'in allahn emrini ineme ihtimali olmasayd herhalde "allah"(!) bu uyary yapmazd. Bakara 142. ayet ise: "nsanlardan bir takm beyinsizler, "nceki kblelerinden onlar eviren nedir?" diyecekler..." diye balyor. Mslmanlarn rahman ve rahim gibi sfatlar atfettii tanrs nedense bu ayete kfrederek balyor!! Kblenin deimesiyle ilgili gayet hakl pheleri ve sorular olan mslmanlara "beyinsizler" diyerek kfrediyor Kurann tanrs! phesiz ki aslnda kzan, kfreden Muhammeddir. Yahudileri mslman yapamaynn hayal krkln Kurana aksettirmitir. Kendi taraftarlarndan gelen soru ve eletirilere bile dayanamamtr.
MUHAMMED VE HTAN (SNNET)

slamclar arasndaki yaygn inan, Muhammedin doutan snnetli olduudur. nk gerek ocukluunda gerekse de peygamberliini iddia ettikten sonraki dnemde (bu dnemi ok iyi bilinmektedir) snnet olduuna dair salam bir kaynak yoktur.
slamiyet Gerekleri
525
Muhammedin doutan snnetli olmas bilimsel adan mmkn deildir nk tpda doutan snnetli olmak diye bir ey yoktur. Bu gne kadar byle bir ey dnyada grlmemitir. Ancak hipospadias ad verilen bir penis anomalisi vardr. Hipospadiasn grnts snnetli penise benzer ancak aslnda tbbi bir rahatszlktr. Eer Muhammed hipospadiasl deil de gerekten snnetli dosa idi onun bebekliinde Mekke'de byk bir mucize olarak grlmesi gerekirdi. nk snnetli domak doal olarak mmkn olmayan bir durumdur. Oysaki tarihi kaytlarda byle bir mucize yok. Sz konusu durum hipospadias olmaldr ki bu bebek evresinde normal karlanm ve zel bir ilgi grmemitir. Eer Muhammed mucizevi ekilde snnetli dosa idi bebekliinin ilk yllarndan itibaren evresinde mritleri bulunurdu kukusuz. Trk Plastik Rekonstrktif ve Estetik Cerrahi Dernei' nin web sitesinde hipospadias ile ilgili aadaki bilgiler verilmektedir: Hipospadias Nedir? Yeni doan erkek ocuklarda grlebilen doumsal bir bozukluktur. Normal bir peniste idrar kanal (retra) penis bann (glans) ucunda sonlanr ve ocuklar penisin ucundan idrarn yaparlar. Hipospadiasl ocuklarda ise idrar kanal (retra) penisin alt yznde ve daha geride sonlanr. Bu sonland nokta ile penis ucu arasndaki mesafede idrar kanal olumamtr. drar kanalnn alma noktas testislerden daha geride bile olabilir ve ne kadar geride ise o kadar ciddidir. Ancak olgularn ounluunun penis ucuna daha yakn olanlar oluturmaktadr. BELRTLER NELERDR? 1) drar kanalnn (retra) penisin alt yznde ve daha geride olmas 2) Penis bann yasslamas 3) Snnet derisi (prepusium)'nin penis bann alt yznde olumamas (doutan yarm snnetli) 4) Ereksiyona gelince penisin aaya doru kvnlmas S) Hipospadiasl ocuklarn karya doru ieyememeleri tersine ayaklarna doru iemeleri. Bu durum oturarak i yapma mecburiyeti dourur (Ayakta i yapmak yerine). 6) drar kanal akl ok geride olanlarda erikin yaa kadar ameliyat edilmezlerse cinsel fonksiyon bozukluklan ortaya kabilir.
Kabe Gvenli Bir Yer mi?

Kabe, beytullah adyla da anlr. "Allahn Evi" anlamna gelen beytullah, evresi dalk olan bir blgede, dk seviyedeki bir yere ina edilmitir. Bu nedenle tarihte ok kez yukardaki tepelerden akp gelen sel nedeniyle yklm bazen ise su altnda kalmtr:
slamiyet Gerekleri
526
Kabe, bunun dnda eitli savalarda, rnein mancnklar tarafndan da yklmtr. Depremlerde zarar grd de biliniyor. Kabe, eer sradan bir inaat olsayd tm bunlar normal sayabilirdik. Ancak Kabe, slam inancna gre Allahn Evi'dir. Bakalm Kuran, Kabe hakknda neler sylyor. Al-i mran Suresi 97. ayet: "Orada apak nineler, (ayrca) brahim'in makam vardr. Oraya giren emniyette olur. " Grld gibi Kuran, Kabeyi gvenli bir yer olarak tasvir ediyor. Zaten Fil Suresinde anlatlan Ebabil kular hikayesi de bu fikri destekliyor. Oysaki Kabenin tarihi bunun tam tersini sylyor: Halife Abdullah Bin Zbeyr, Haccac komutasndaki Emevi ordusu Mekke' yi kuatnca son are olarak Kabe' nin iine giriyor. Abdullah Bin Zbeyr' in Kabe' ye snmasnda Al-i mran Suresi' nin 97. ayetine olan inancnn etkisinin olduunu tahmin etmek zor deil nk o bir halife. Ancak Kabe mancnklarla taa tutuluyor, hem Kabe yklyor hem de iindeki halife lyor. Bylece Al-i mran Suresi' nin 97. ayetindeki iddia aslsz kyor. Al-i mran Suresi 97. ayetindeki gereklii olmayan iddiay perdelemek iin baz slamclar "gvenlik" kelimesinin anlamn bozarak burada ruhsal huzur gibi bir anlamn kasdedildiini sylemektedir. Oysa pek ok mealde geen kelime "gvenlik"tir. rnek olarak aadaki Arapa-Trke kelime mealini inceleyebilirsiniz: 929 ylnda Abbasi ynetimine isyan eden Karmati mezhebinin lideri Ebu Tahir Mekke'yi ele geirdi. Hac mevsiminde, tavaf eden Haclar, Kbe'nin kapsna
slamiyet Gerekleri
527
oturup klla kesti. Karmati Lideri, Ben Allah'm, Allah'laym, yaratanda yok eden de benim! diyordu. Haclar kap Kbe'nin rtsne yapyor ama o o halde ldrlyorlard. Ebu Tahir ldrd haclar Zemzem kuyusuna doldurttu. Zemzem kuyusunun stndeki kubbeyi yktran Ebu Tahir Kbe'nin rtsn paralatp askerlere datt. Kbe'nin kapsn sktrd. Ebu Tahir, bununla yetinmedi. Hacerlesved'in sklmesini emretti ve bunu balyozla sktrtp yan sra gtrd. Hacerlesved, 22 sene darda kald.(bn Kesir, c. 11,s. 282) Hacerlesved, 1022 ylnda da saldrya urad. Msrl birisi haclarla gelip Kbe'yi tavaf etti ve Hacerlesved'i pecei srada elindeki grzle o mbarek taa tam kez vurdu. Adam, Ne zamana kadar u taa ibadet edeceiz. Ne Muhammet ne de Ali beni yapacam iten alkoyamayacaktr. Bugn u Beyt'i (evi) ykacam dedi. Bunun zerine Yemenli birisi onu ldrd, adamlar da ldrldler. (bn Kesir, c.12, s. 84)
KURAN'DA MATEMATK HATASI

nce konumuzla ilgili Kuran ayetlerini grelim: Nisa Suresi/11. Allah size, ocuklarnz hakknda, erkee, kadnn paynn iki misli (miras vermenizi) emreder. (ocuklar) ikiden fazla kadn iseler, lnn braktnn te ikisi onlarndr. Eer yalnz bir kadnsa yars onundur. lenin ocuu varsa, ana-babasndan her birinin mirastan altda bir hissesi vardr. Eer ocuu yok da ana-babas ona vris olmu ise, anasna te bir (der). Eer lenin kardeleri varsa, anasna altda bir (der. Btn bu paylar lenin) yapaca vasiyetten ve bortan sonradr. Babalarnz ve oullarnzdan hangisinin size, fayda bakmndan daha yakn olduunu bilemezsiniz. Bunlar Allah tarafndan konmu farzlardr (paylardr). phesiz Allah ilim ve hikmet sahibidir. Nisa Suresi/ 12. Yapacaklar vasiyetten ve bortan sonra elerinizin, eer ocuklar yoksa, braktklarnn yars sizindir. ocuklar varsa braktklarnn drtte biri sizindir. ocuunuz yoksa, sizin de, yapacanz vasiyetten ve bortan sonra, braktnzn drtte biri onlarndr (zevcelerinizindir). ocuunuz varsa, braktnzn sekizde biri onlarndr (zevcelerinizindir). Eer bir erkek veya kadnn, anababas ve ocuklar bulunmad halde (kelle eklinde) mal miraslara kalrsa ve bir erkek yahut bir kzkardei varsa, her birine altda bir der. Bundan fazla iseler te bire ortaktrlar. (Bu taksim) yaplacak vasiyetten ve bortan sonra, kimse zarara uramakszn (yaplacak)tr. Bunlar Allah'tan size vasiyettir. Allah her eyi hakkyle bilendir, halmdir. Bu ayetlere gre varsayalm ki, bir adam ld ve geride kz evlat, bir ana, bir baba ve eini brakt.. Yukardaki ayetlere gre miras paylam yle olacaktr: kz evlada mirasn 2/3', ana ve babann her birine 1/6, karsna 1/8 kalacaktr. Bu durumu, matematiksel olarak hesaplarsak: (2/3)+(1/6)+(1/6)+(1/8 )= 27/24 = 1,125 bulunur! (Halbuki 1,0 olmas gerekirdi!..)
slamiyet Gerekleri
528
Bu sonu Kur'an'da verilen oranlarn hatal olduunu gstermektedir. nk mirasn %112,5 u miraslara datlamaz. Byle %100'n stnde bir datm yapmak imkanszdr. RNEK: Adam lyor. Geride kalan varisler unlar; ei, 3 kz ocuu, annesi ve babas.. Buna gre miras datm oranlar Nisa suresi 11. ve 12. ayetin de yle bildirilmitir: Kz ocuklarna mirasn 2/3 Anneye mirasn 1/6 s Babaya mirasn 1/6 s Eine mirasn 1/8 i -----------------------------------Adamn kalan mirasn 120 milyar farzedelim: 120 x 2/3 = 80 ocuklara 120 x 1/6 = 20 anneye 120 x 1/6 = 20 babaya -----------------------------toplam = 120 Grld gibi mirastan ee hi para kalmad. Eer e de alm olsa; 120 x 1/8 = 15 Ee den pay ---------------------------Toplam = 135 olacakt. Halbuki ortada 120 milyar var. Ee 1 kuru dahi kalmad. te bu Kur'an ayetlerinin hatal olduunu gsterir. Halife mer'in Hataya Kar Avl Yntemi: Bu hatay dzeltmek iin mer "avl", "avliye" olarak adlandrlan basit bir yntem gelitirdi. Bu yntem allahn verdii oranlardan yola kp bir noktada ufak bir deiiklik yaparak oranlarn tmn deitiren ve toplam %100 olacak yeni oranlar elde eden bir yntemdir... Gnmzde slam hukuku miras konusunda bu yntemi esas alr. Avl yntemiyle bir anlamda Kuran ayetlerinin dna klmakta ve Kurana gre eriat uyguladklarn syleyenler, mecbur kalarak kendi uydurduklar hkm ve yntemi kullanmaktadrlar. Avl yntemi ile u yol izlenir : 2/3 + 1/6 + 1/6 + 1/8 = 48/72 + 12/72 + 12/72 + 9/72 = 81/72 = 1,125 Burada payda 24e deil de 72ye ykseltilmitir. Sonucun 1 kmas iinse
slamiyet Gerekleri
529
Payda 81 yaplr; 48/81 + 12/81 + 12/81 + 9/81 = 81/81 = 1 Yani matematik olarak yanl olan ama aresiz ve zorunlu kalnarak hileli bir yntemle oranlar deitirilmek suretiyle paylamn salanmas yoluna gidilmitir. Bylece yeni oranlar: kzn toplam pay= 48/81 annenin pay= 12/81 babann pay= 12/81 zevcenin pay= 9/81 olacak ekilde deitirilmi olur. Tabi elde edilen bu oranlar ayetlerde ifade edilenlerden farkldr. Ayetlere baktmzda bu oranlar gremeyiz. Bu oranlarn sadeletirilmi ekillerine de bakalm: kzn toplam pay = 48/81 = 0,593 Halbuki Kur'an 2/3 = 0,666 diyor babann pay = 12/81 = 0,148 Halbuki Kur'an 1/6 = 0,166 diyor annenin pay = 12/81 = 0,148 Halbuki Kur'an 1/6 = 0,166 diyor zevcenin pay = 9/81 = 0,111 Halbuki Kur'an 1/8 = 0,125 diyor Grld gibi ayetlerde belirtilen oranlarn kullanm mmkn olmad iin bu oranlar deitirilmitir ve baka oranlar kullanlmaktadr. Byle basit bir drt ilem hatasnn, her harfi, her kelimesi Allah sz olduu bildirilen Kur'an'da yer almas, Allah gibi kusursuz bir varln hatas olmasa gerek. O halde, bu hatann sebebi ne olabilir dersiniz? Bu, Kur'an' Muhammed'in uydurduunun en nemli delili midir? Bu hata imdiye kadar izah edilememi, mantkl, bilimsel bir yant verilememitir. Dier elikiler "mphemdi, mteabihdi " diyerek, kelimeleri arptarak, tahrif ederek, yanl bilgiler verip demagoji yaparak bir ekilde geitirilebilir. Ancak Matematik laf deil, ilem ister. Matematik de mecazilik, mteabihlik skmez. Nitekim Halife mer'de skmediini grm ve Avl denilen aldatma yntemi uygulamtr. Bu ayetlerdeki hatay anlayanlar ve zm bulamayanlar ama hala Kur'an' Muhammed'in uydurmadn dnenler aadaki sorular yantlamaya almaldrlar. nk ana-babadan alnm, hazra konulmu imann tazelenmesi ve sorgulanmas gerekir. Grd yanllara ramen imannda direnmek imanszlktan daha ktdr. Eer Tanrya inanyorsanz ve bilen, gren, iiten, hesap soransa Tanr, sahte imanlar da, gerek imanlar da iyi bilmesi gerekir. Aldatlamaz, kandrlamaz. Kendisini alet ederek dnya menfaatleri elde edenlerden de, yanl gre gre, bile bile onlarn peinden gidenlerden de hesap sormasn iyi bilir. Sorular:
slamiyet Gerekleri
530
1- Muhammed vahyi mi yanl anlamtr? 2- Ortada vahiy diye birey yok ilham mdr hepsi? lhamlar da hata ierir mi diyorsunuz? 3- Yoksa Kur'an toparlanrken mi hata yaplmtr? 4- Ya da Kur'an tahrifata m uramtr? Halife Osman ayetlerle oynam olabilir mi? 5- Yoksa Allah da hata yapabilir mi diyorsunuz? 6- Allah deil de Muhammed mi matematikten anlamyordu? 7- Yoksa bu konudan uzak duralm, ele almayalm, eytani bir soru mu diyorsunuz? eytani bir soruya neden olan hatann Kur'an'da ne ii var?
slamiyet Gerekleri
531
MUHAMMED'N CNSEL HAYATI
NDEKLER:
Muhammedin ehveti ve tanrs Muhammedin hevas, adaletin nne geiyor: Aie: Gnm kimseye vermem! Muhammedin karlar arasnda hizipleme Muhammed in Karlar: Adalet isteriz! Muhammed: Bana vahiy, yalnzca Aienin gnnde geliyor! 49 yandaki adam (Muhammed), 6 yandaki bir ocuk (Aie) ile evleniyor: Aie 9 yandayken 52 yandaki Muhammed ile gerdee giriyor: Bir kz 9 yana geldiinde, slam hukukunda ehvet konusu oluyor: Aienin kaybolan kolyesi ve Safvan: Aie zina ile sulanyor: Beklenen vahiy bir trl gelmiyor: Aienin zina etmediine ilikin 18 ayet birden iniyor: Muhammed, tutsak kadnlarn rzlarna geilmesine izin veriyor: Muhammed'in Marya ile Hafsa'nn yatanda yakalanmas: Muhammedin_Zeynebi_de_karlar_arasna_katmasnn_yks: Muhammed_ve_Gzel_Safiyye: Safiyyenin Ailesinden Kiiler kenceyle ldrlyor: Muhammed_in_Neden_ok_Kars_Vard__ Muhammed, Cinsel likilere Ne Kadar Zaman Ayryordu
slamiyet Gerekleri
532
Muhammed'in ehveti ve "tanr"s Karlarndan Aie, Muhammed'e yle diyor: -"Ma era rabbeke illa ysariu hevake" (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu'tTefsir/33/7,Kitabu'n-Nikah/29;Diyanet yaynlarndan Tecrid, hadis no:1721;Mslim, e'sSahih, Kitabu'r-Rda/49,hadis no:1464;bn Mace Snen, Kitabu'No:-Nikah/57, hadis No: 200; Ahmed bn Hanbel,6/134,158) Nedir bu szn Trkesi? "Vallahi Rabbinin, senin arzunu hemen yerine Davudolu, Sahih-i Mslim Terceme ve erhi. 7/402) getirdiini gryorum."(Ahmed
"Rabbin Teala (kadnlarnn dei l) ancak senin arzunun tahakkuna msaraat ediyor. (eviri :Kamil Miras, Diyanet Yaynlarndan) Aie'nin sz dilimize yle de evrilebilir: "Bakyorum da, senin Efendi Tanr'n , yalnzca senin eyinin keyfini (hevan) yerine getirmek iin kouyor." Hadiste, efendi tanrnn yalnzca Muhammed'in "heva"s iin kotuu aka belirtiliyor. Heva: nsann arzusu, istei. Ama buradaki herhangi bir arzu, istek deil; cinsel istektir sz konusu olan. nk buradaki konu, cinsel istein zerinde durulduu bir konu. Ayrca "heva" sylendiinde ilkin bu kavramda kullanlr. Rap da, heva iin : "Meylun'nefsi ile'e-ehveti" (Bkz. Mfredat, Heva) diyor. Yani "nefsin ehvete eilimi." Rap, ayn yerde, "heva"nn sylenebilecei"ni belirtiyor. Aie neden byle diyor? Muhammed'in ok kars var. Yalanm olan Sevde Bint Zema'nn dnda hepsi gen, hepsi gzel. Ve hepsi de cinsel istekli. Adalet olsun diye, Muhammed'in bunlarla cinsel birlemesi sraya konmutur. Sevde'nin dnda kimse, srasn bakasna kaptrmak istemiyor. te bu byleyken, "ayet" geliyor; durumu deitiriyor: Muhammed'in "heva"s, "adalet"in nne geiyor: Muhammed'in kadn seimi, cinsel alandaki istei, hadisteki szc ile "heva"s, adalete baskn geliyor ve sra Muhammed'in istei dorultusunda, "ayet"le bozuluyor. Ahzap suresinin 51. Ayeti u szlerle balyor: -"(Ey Muhammed!) Onlardan (yani karlarndan) dilediini geriye brakr, dilediini ne alabilirsin..." Ne demek bu? Hadis ve yorumlara gre u demek: -"Ey Muhammed! Artk nbet, sra zorunlu deil senin iin. Nbeti, sras gelse bile, dilediin karnla cinsel birlemeyi erteleyebilir, ondan nce dilediin karnla yatabilirsin." "ehvete eilimli olan nefsin kendisi iin de
slamiyet Gerekleri
533
Szn z: Kuran'n tanrs, Muhammed'in, karlaryla olan cinsel iliki dzenindeki iini kolaylatryor. likiyi sraya koyma zorunluunu kaldryor. "Hangi karnla ne zaman yatmak istersen zgrsn" diyor. te bunun zerine Aie dayanamayp o sz sylyor: -"Gryorum ki senin Efendi Tanr'n, senin eyinin keyfini ..." Aie, bu durumu daha sonra, Ahzap'n 51. Ayeti gelince anladn; 50. Ayet geldiindeyse bunu pek anlayamadn ve o nedenle, 50.ayette, "Peygambere kendini (hem de mehirsiz olarak) verebilecek kadn "dan sz edilince u tepkiyi gsterdiini belirtiyor: -"Olacak ey mi? Bir kadn utanmaz m ki, kendini bir erkee armaan etsin?"(Tecrid, hadis no:1721) Karlar iinde ayrcalkl olanlar: Muhammed, kimi karlarn daha ok severdi. Kimini de daha ok tutard. En ok tuttuu karlarnn banda Aie geliyordu. Ebubekir'in kzyd, o nedenle de etkiliydi. Zaman zaman Muhammed'e kafa tutar gibi durumlar bile olabiliyordu. Zeki de olduu iin, birtakm ayrcalklar salayabilmiti. Muhammed'in cinsel ilikilerindeki sra dzeni bozulunca, karlar iinde en ok yararlanan o olmutu. Boamasn diye Muhammed'in honutluunu kazanmak isteyen yal orta Sevde Bint Zem'a'nn "gn"n almt. Baka kumalarn gnnde de Muhammed'le yatabilirdi. Muhammed istediinde, kendi gnyse bakasna vermezdi. Muhammed'in can baka kadnla yatmak istese bile vermezdi gnn, srasn. Aie: "Gnm kimseye vermem"! Aie'nin anlattna gre: Muhammed'e, herhangi bir karsnn gnn, srasn gzetmeksizin; diledii karsyla diledii zaman yatma zgrl veren "ayet", yani Ahzab suresinin 51. ayeti geldikten sonra da, Muhammed'in Aie'nin gnnde baka kadnla yatmak istediinde Aie'den izin alma gerei duyard. zin isterdi ama Aie geri evirirdi: -"Eer izin verme, vermeme yetkim varsa vermek istemiyorum. Tanr elisi! Bilesin ki hibir kimseyi sana (seninle yatmaya) ye tutmam."( Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu Tefsiri'l-Kur'an/33/7) Hadisten anlaldna gre, Aie'nin bu kar koyuuna Muhammed artk ses karmam; "Ayet var. Ayet bana istediim zaman dilediim karmla yatma yetkisini vermitir" dememi ya da diyememiti. Muhammed'in karlar arasnda hizipleme Peygamberin karlar iki hizibe ayrlmt: Bir kesimde Aie, Safiyye ve Sevde vard. br kesimdeyse mm Seleme ve peygamberin teki karlar. Mslmanlar, peygamberin Aie'ye olan sevgisini biliyorlar; o nedenle depeygambere bir armaanda bulumak isteyen biri olduunda armaan sunmay geciktirir; peygamber Aie'nin odasna gittiinde sunard. Muhammed' in Karlar: "Adalet isteriz!" Bunu zerine, mm Seleme hizibi sylenmeye baland. Bu kesimde olan kadnlar gidip mm Seleme ile konutular: -mm Seleme! Peygambere syle. Herkesle konusun; Peygambere kim bir armaan
vermek isterse, peygamberin hangi karsnn yannda bulunduuna bakmakszn armaann sunmasn duyursun. Muhammed aldrmyor: mm Seleme, karlarn dediklerini peygambere syledi. Ama peygamber bir ey sylemedi. Karlar gelip mm Seleme'ye sordular: -Ne dedi peygamber? -Bana bir ey demedi. -yleyse bir kez daha syle ona! mm Seleme, kendi gnnde (iliki iin) geldiinde peygambere yine syledi. Ne var ki peygamber ona yine bir ey sylemedi. Kadnlar sorunca yine "peygamber bana bir ey sylemedi" dedi. Kadnlar da, "sana karlk verinceye kadar syle ona sylediklerimizi" dediler. Peygamber cinsel iliki iin dnp geldiinde, mm Seleme ona kadnlarn dediklerini yine anlatt. Bu kez peygamber konutu: Muhammed: "Bana vahiy, yalnzca Aie'nin gnnde geliyor"! -Aie konusunda beni zme! Bil ki, hibir kadn koynumdayken bana vahiy gelmez de, yalnzca o koynumda bulunduu srada bana vahiy gelir. Bunun zerine mm Seleme yle dedi: -Ey Tanr Elisi! Seni zdm iin tanrya snp tevbe ediyorum! Karlar, Muhammed'in kz Fatma'y araya koyuyorlar: Ayn kadnlar sonra peygamberin kz gnderdiler. yle demesini istediler: Fatma'ya bavurdular; onu peygambere
-Karlarn tanr iin senden, Ebubekir'in kz (Aie) konusunda (kayrmay brakp) adaletli davranman istiyorlar. Fatma'nn aracl da bir sonu vermiyor: Fatma da peygamberle konuup kadnlarn dediklerini iletti. Peygamberse yle karlk verdi: -Kzcazm (sevgili kzm)! Benim her sevdiimi sen sevmezmisin? Fatma karlk olarak: -Evet! Peygamber: -yleyse sen de Aie'yi sev! 49 yandaki adam (Muhammed), 6 yandaki bir ocuk (Aie) ile evleniyor: Yine Aie'nin kendisinin anlattn dile getiren bir hadis: Bu hadisin banda, Aie aynen yle diyor:
-"Peygamber benimle evlendi; ben o srada 6 yandaydm." Evet, bir yanda 49 yandaki Muhammed, br yanda 6 yandaki Aie evleniyorlar. Muhammed ile evlendii zaman Aie'nin 6 yanda olduunun slam dnyasnda kabulu zorunlu. nk bunu anlatan "hadis", tartmasz "salam(sahih)" kabul edilir. Bu hadisi, slam dnyasnda en salam olarak benimsenegelmi olan Buhari'nin ve Mslim'in "e's-Sahih"lerinde de buluyoruz. Anlatldna gre evlilik gerekleiyor ama yine de 3 yl kadar zifaf (yani cinsel birleme) gereklemiyor. Bu sre getikten sonra oluyor zifaf ! Aie 9 yandayken 52 yandaki Muhammed ile gerdee giriyor: Hadisi izleyelim. Aie anlatyor: -"Ve be dokuz yandayken benimle gerdee girdi. Medine'ye gmtk. Haris bn Hazrec oullarna konuk olduk. O srada stmaya yakalandm. Salarm dkld. Salarm yeniden geldi; blkler olutu. Annem mm Ruman bana geldi. Arkadalarm ile birlikte salncakta sallanyorduk. Annem beni ard. Yanna gittim. Benden ne istediini bilmiyordum. Elimi tutup alp gtrd. Evin kapsna gelince durdu. Soluk solua kalmtm. Sonunda soluum biraz yatt. Annem, sonra biraz su alp yzme bama dedirdi. Sonra beni eve soktu. Bir de baktm ki bir takm Medineli kadnlar. Evdeler. Bana yle demeye baladlar: -Hayrl, bereketli olsun. yi anslar. Annem beni bu kadnlara teslim etti. Bunlar benim sam bam ykadlar, beni gzel bir biimde hazrladlar. Peygamberle birden karlamaktan baka hibir ey beni korkutmamt. Kadnlar, beni ona teslim ettiler. Ve ben o sralar 9 yandaydm." Aie, Muhammed'in koynuna verilmek zere gtrldnde, salncakta sallanp oynayan bir oyun ocuuydu. Yani Muhammed, 52 yanda bylesine bir ocukla cinsel birleimde bulunmutu.
SAHH- BUHAR' DEN

Bir kz 9 yana geldiinde, slam hukukunda "ehvet konusu" oluyor: Aie 9 yandayken Muhammed'in koynuna sokulmu olunca, slam hukuku bundan u sonucu karyor:" 9 yandaki bir kz, mtehat (ehvete konu olabilecek ada) saylr" diyor. Ve bu nedenle de 9 yandaki bir kz ocuu ile evlenilebileceini bildiriyor. Aie, Muhammed'in karsyken byyecek ve 18-19 yana geldiinde de Muhammed'in lm zerine, kimi kumalar gibi, ok gen yata dul kalacaktr. Ve hibir erkekle evlenmemeye "mahkm" edilerek...Muhammed'in karlar, mminlerin analar sayld iin... Aie'nin kaybolan kolyesi ve Safvan: Muhammed, Mustalkolular' na kar gece baskn iin yola kma hazrlnda. Yl : Miladi 627. Bu srada Muhammed, Aie' yi de yanna almtr. Aie 9 yandayken Muhammed' in koynuna verildii tarih, eer Hicri evval ya da zilkade 1 / Miladi mays ya da haziran 623 ise- 13 yandadr daha. Ayn gece basknnn sonucunda, tutsaklar arasnda gzelliiyle gze arpacak ve bakasna dmken alnp Muhammed in koynuna verilecek olan Cveyriyye' yle ayn yata. Devenin zerinde kapal bir yer ("mahmil"); Aie de iinde. Gidilir; baskn yaplr, elde edilecekler elde edilir ve dn balar. Gidi Medine'ye doru. Derken bir konak yerinde biraz kalnr. Gecenin bir kesimi. Bir sre sonra; kalkp yola koyulmaya yneli. Tam bu srada bir ey olur: Aie ii iin ya da br iini grmek zere birlikten ayrlr. Ayrln haber verse olmaz myd? Olurdu ama, kimseye haber vermemi ite. ii ya da br ii olup bittikten sonra dner; ama bir terslik: Gsn yokladnda, kolyesini bulmaz ve kopup dtn anlar. Geri dnp gerdanln aramaya koyulur. O srada Aie devesinin zerindeki kapal yerinde bulunuyor sanld iin herkes habersiz ve birlik uzaklap gitmitir. Aie, kolyesini bulur; ama ite o saatlerde, yolda yapayalnz. Konakland yere gelir, orada bekler. Gelsin gtrsnler diye... Beklerken uyku bastrr ve uyur. Ve bu srada: Muattal Olu Safvan. Arkadan gelmi, Aie' yi grnce de armtr. aknln anlatan szler. Onun bu szlerine de Aie uyanr. Safvan, Aie' yi devesine bindirir. Yola koyulu. En sonunda, bir konak yerinde birlie ulalr. Bu srada da dedikodular balar... Aie' nin kendi anlattna gre gerek bu. (Bkz. Buhri, e's-Sahih, Kitabu'- ehdt/15; Kitabu'I-Mez/34; Tecrd, hadis no: 1151; Mslim, e's- Sahih, Kitabu't-Tevbe/56, hadis no: 2770.) Olayda akla gelen sorular: 1) Aie ii ya da br trl ii iin ayrlp giderken kimseye neden haber vermemiti? Eer bunun nedeni, ocuk yata oluu idiyse; bu yata oluu biri tarafndan kandrlmaya da elverili deil miydi? 2) Aie ayrlp giderken o denli insan iinde nasl olmutu da kimse grmemiti? Gren olmutuysa, dn neden izlenmemiti? Dnd grlmedike, "dnm; mahmiline girmitir!" yargs nasl olumutu? 3) Hadiste belirtildiine gre, Aie'nin deve zerindeki "hevdec"ini (mahmil) indiren, sonra yine ykleyenler ve Aie' ye "hizmet edenler" vard. (Hadis'e ayn kaynaklarda bkz.) O "hevdec", dinlenme yerinde deveden indirildiine gre, sonra deveye yklenirken iinde 4) Aie var m, yok mu diye niin baklmamt? Hizmet edenler bakabi- lirlerdi. Yine hadiste belirtildiine gre, "hicab" yani erkeklere kar "rtnme, perde ardna geip saklanma" gerektiren bir ayet hkm bulunmad zamanlarda, Safvan, Aie' yi grmt. (Hadise, ayn kaynaklarda bkz.) Yani Safvan' la Aie birbirlerini tanyorlard. Bu "tanma", ileri llerde bir "anlama" ya varm olamaz myd? Aie "zina" ile sulanyor:
Aie'nin Safvan' la yolda "neler yapm olabilecei" zerinde duruluyordu. Younlaan kuku. Dedikodular alp yrmt. Son derece yaygn bir duruma gelmiti giderek. Muhammed' in bile Aie' ye kar olan her zamanki tutum ve davrannda bir deime olmutu: Aie diyor ki: "Medine'ye gelince ben bir ay hastalandm. Meer o srada, iftiraclarn dedikodular dolayormu. Hastalmda beni ikillendiren bir ey oldu: Peygamber'den de, her hastalmda grdm ilgiyi incelii artk gremiyordum. Yalnzca gelip selam veriyor ve 'naslsnz?' diyordu, o kadar." (Hadis'e ayn kaynaklarda bkz.) Aie dedikodular duyup renince zlmtr. Hastal daha da artmtr bunun zerine. Muhammed'den izin alr ve babasnn evine gider. Orada da, durumuna ilikin "Tanrsal bir aklama" bekler. (Ayn hadise bkz.) Beklenen "vahiy" bir trl gelmiyor: Hadiste, bu olaya ilikin "vahy"in "gecikmesi"nden szediliyor. Ve Muhammed, "kar"sndan, yani "Aie"den ayr kalndan doan soruna zm iin yakn evresini topluyor. Bunlarn iinde Ali de vardr. Ali, grn yle dile getiriyor: - "Ey Tann Elisil Tanr dnyay sana dar etmedi ya! Aie'den baka da kadn var, kadn okl" (Bkz. Ayn hadis.) Ali, gerei renmek iin Aie'nin cariyesi Berire'nin tanklna da bavurulabileceini sylyor Muhammed'e. Muhammed bu tankla bavurdugunda, cariye, "hanm iin iyilikten baka bir ey bilmediini" sylyor. Muhammed sorup sorulurduuna gre, belli ki adamakll "kukulu". Bu "kuku", onun Aie'ye syledigi yine ayn hadiste aklanan u szlerden de ok ak biimde anlalyor: Muhammed: "Aie! Byle bir suun varsa tevbe et!" - "Aie! Senin hakknda bana yle yle dedikodular geldi (Safvan'la iliki kurduundan szediliyor). Eer bu suu ilemedinse Tanr seni aklayacaktr. Ama eer iledinse bu suundan dolay Tanr'ya ynel, tevbe et! nk bir kul, suunu boynuna alr ve tevbe ederse, Tanr da onun tevbesini kabul eder." Aie, Muhammed'in bu szlerine, babasnn ve anasnn karlk vermelerini ister. Onlar karlk vermeyince de, Muhammed'e kendisi karlk verip sonucu sabrla bekleyeceini syler. Ve sonunda "vahiy" geliyor: Konumadan sonra Aie, yatana dnmtr. "Bekleme"de... Aie, kendisinin sylediine gre, hakknda "Kur' an ayeti" ineceini filan beklemiyordu. "Ben kim oluyorum ki Tanr, Kuran'da benim sorunuma ilikin ayet indirsin!" trnden aklamas var Aie' nin. Yine aklamasna gre, bekledii yalnzca, "Muhammed' in rya grmesi" ve onun "ryasnda aklanmas". Ama beklediinin tesinde olur gelime: Muhammed her vahiyde olduu gibi zel bir duruma girmitir. Daha sonra da konuya ilikin "vahyin geldiini" aklar. Aie' ye anas, kalkp Muhammed' e "teekkr" etmesini syler. Ama Aie bunu yapmaz; vahyi gnderen "Tanr" olduuna gre, Muhammed' e deil; O' na teekkr etmesi gerektiini belirtir. (Bkz. Ayn hadis.) Aie'nin "zina" etmediine ilikin "18 ayet" birden iniyor: Onca (hadise gre bir ay) gecikmeden sonra "vahy" gelmitir. Hem de kimine gre "10 ayet", kimine greyse "18 ayet" birden... (Bkz. Nr, ayet: 11-20. Buna gre toplam: 10 ayet. Ama tefsirlerde toplam: 18 ayet olduu belirtilir. Bkz. Nesefi, Tefsir, 3/134; F.Rz, e't-Tefsiru'l-Kebr, 23/173.) Bu ayetler, birinci ve ikinci orijinalleri yakld iin Muhammed dnemindeki biimini tam olarak bilemediimiz (bunun iin daha sonraki yazlara bkz.) Kur'an' n bugnknde, Nur Suresinde yer alyor. Bu ayetlerde, "zinay" kantlamak iin "drt tank gstermek gerektii", bu gsterilmedii zaman iftira olaca aklandktan (bkz. Nur, ayet: 13) sonra, ad vermeden "iftira edenler" ok ar biimde
knanyor. te yetlerden bir kesim (Diyanet'in resmi evirisiyle): - "Muhammed' in eine o yalan uyduranlar, iinizden bir grhtur. Bunu kendiniz iin kt sanmayn. O, sizin iin hayrl olmutur. O kimselerden her birine, kazand gnh karl, cez vardr. lerinden elebalk yapana ise, byk azb vardr. Onu iittiiniz zaman; erkek, kadn m'minlerin, kendiliklerinden hsn- zanda bulunup da: 'Bu apak bir iftiradr!' demeleri gerekmez miydi? Drt ahid getirmeleri gerekmez miydi? Ite bunlar, hid getirmedike Allah katnda yalanc olanlardr. Allah'n dny ve hirette size lutuf ve merhameti olmasayd o kt sz yaymanzdan tr, byk bir azaba urardnz. Onu dilinize dolamtnz. Bilmediiniz eyleri aznza alyordunuz. Onu nemsiz bir ey sanyordunuz. Oysa Allah katnda nemi bykt. Onu iittiinizde: 'Bu konuda konumamz yakk almaz. H, bu, byk bir iftiradr.' demeniz gerekmez miydi?" (Nr, ayet: 11-16.) . Yine sorular: 1- 12. ve 13. ayetlerde, Aie konusunda sylentiler ktnda bu sylentileri duyanlar, "Bu, apak bir iftiradr. Bu, byk bir iftiradr." demedikleri iin knanyorlar. Ayetlerin bu knamas, Muhammed' in yakn evresini, hatta kendisini de iine almyor mu? nk onlar da "ak bir iftira, byk bir iftira" olduu kansn tamyorlard: - Ali'yi ele alalm. Byle bir kany tamad iin, Muhammed'e Aie'yi boamay nerdii anlamna gelen szler bile sylemiti. - Muhammed'in kendisini ele alalm: Byle bir kany (iftira olduu kansn) tamad iindir ki, Aie'ye, eer ileri srld gibi bir su ilediyse, bundan dolay "Tevbe" etmesini nermiti. 2- Ayrca, kimsenin elinde herhangi bir kant bulunmadan, "iftira" olduu konusunda kesin bir yargya varmas nasl beklenebilir? Kukusuz "kant" bulunmad iin "zina" suunun ilendiine de yargda bulunulamaz. Ama tersine bir kanya varmadlar ve "iftiradr" hem de "apak bir iftiradr, byk bir iftiradr" demediler diye insanlar nasl knanabiliyor? 3- Ayetlerden ve kimi "rivayetlerden" anlaldna gre: Aie konusunda dedikodular yayanlar, yalnzca "mnfklar" da deildi: - 14. ayeti ele alalm: "Allah'n dnya ve hirette size lutuf ve merhameti olmasayd, o kt sz yaymanzdan tr, byk bir azaba ugrardnz." deniyor. Demek ki, "o kt sz yayanlar" iin Tanr' nn "dnyada ve hirette lutuf ve merhameti" olmutur. Bu durumda olanlarsa, "Tanr katnda kfir" saylan "mnfklar" olamazlar. Yani bunlar, "mnfklarn" dndaki mslmanlardr. . - 11. ayette sz edilen "elebai'nn kim olabilecei zerinde durulurken, kimi rivayette bu kimsenin "mnfklarn ba Abdullah Ibn bey" olduunu ileri srerken, kimileri de buradaki anlatmn kapsam iine, Muhammed'in nl airi Hassan Ibn Sbit gibi nemli kiilerin de girdiinden sz ediyor. (Bkz. Taber, Camiu'l-Beyan, 18/69-70; F.Rz, 23/174; Tefsiru'n-Nesef, 3/134.) Bunlara ne demeli? 4- Tanr "vahiyle" aklama yapacakt da, bu aklamay daha nce, yani dedikodular oluup yaylmadan niin yapmad? Neden "bir ay" bekledi de, bata "peygamber"i ve sevgili kars olmak zere herkesi zd? Gelimeler neden byle olmutur? 5- Bir "zinann" kantlanmas iin "drt tank" istemek, gereki bir yaklam mdr?
Hadiste belirtildiine gre: Aclanoullar'nn ileri gelenlerinden Medineli Asm Ibn Adyy in ve ayn kabileden Uveymir'in "Peygamber"den bir sorulan olur: - Bir adam, karsn bir adamla zina ederken bulsa ne yapmal? Karsnn tam karn zerinde bulsa? Eer gidip drt erkek tank bulmaya ynelirse, zina eden adam iini bitirip gidecektir!!! Drt tank m aramal, yoksa..? (Hadisi ve soruyu eitli biimiyle grmek iin bkz. F.Rz, 23/164; Buhri, e's-Sahih, Kitabu Tefsiri'l-Kur'an/24/1; Tecrd, hadis no: 1716; Ebu Dvd, Snen, Kitabu't-Talk/27, hadis no: 1716; Ebu Dvd, Snen, Kitabu't-Talk/27, no: 2245.) Bu soru, "zina" iin "drt tank" isteniyor olmasndan kaynaklanmyor mu?
***
Abdullah bn mer anlatyor: - "Peygamber, Ben Mustalk zerine gece baskn yapt. Onlar anszn yakalanmlard. Hayvanlar da su banda sulanyordu. Peygamber, savaabilir durumda olanlarn ldrtt; ocuklarn da tutsak olarak ald. O srada Cveyriye'yi kendine seti." (Bkz. Buhari, Kita- bu'l-Itk/13; Tecrid, hadis no: 1117 Mslim, Kitabu'l-Cihd/1, hadis no: 1730; Ebu Dvd, Snen,Kitabu'l-Cihd 100, hadis no: 2633.) "Cveyriyye", "cariyecik" demek. ok kk yatayd o srada. 13 yanda. Asl ad "Berre" iken, Muhammed'in el koymasndan sonra bu ad almt. Yl: 627. Muhammed, Mekke'yle Medine arasnda el Mureysi denen su kayna kesiminde oturan Mustalkoullar (Ben Mustalk) kabilesine bir gece baskn dzenliyor. stedii sonucu da elde ediyor. Yukardaki hadiste, Muhammed'in "savar durumda olanlarn" ldrtt anlatlyorsa da, ldrlen yalnzca on kadar sava. (Birok kayna bir arada grmek iin bkz. Leoni Caetani, ev. Hseyin Cahit, Istanbul, 1925, s.145-146.) "Ganimetler" , "tutsaklar"... Ve tutsaklar arasnda gzel Cveyriyye. Mustalkoullar'nn bakan Haris'in kz. imdi "cariye" durumunda. Yani alnp satlabilir nitelikte. Tecrd'in "mtercim"i Kamil Miras'n anlatt gibi, "tutsaklar bltrlrken o da, Sbit Ibn Kays'n payna dmtr." (Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar Tecrd-i Sarih Tercemesi, 1117 numaral hadisin "zah".) Ne var ki kz ok gzel. stelik de soylu. Kz, bu durumundan yararlanm mdr? Yeterli bir kant yok. Ancak birden, hadiste de belirtildii gibi, Muhammet'in onu kendine aldn gryoruz. Muhammed, kurtulmaln vererek kz, alp kendi karlar arasna katmt. Ve ardndan "zifaf".. Arkasndan, "idamlk" durumunda olan herkese "beraat". Muhammed Hamidullah yle diyor: "... Birka saat sonra biz, dmann, Muhammed'in (A.S.S.) en yakn dostlarndan biri haline geldigini grmekteyiz. (...) Sonunda herkes, ganimetten eline geen hisseyi red ve iade etmekte tereddd geirmedi. K YZ ALENN BRDEN, hi beklenmedik bir ekilde hrriyetlerine kavuturulmalar zerine, Mustalk'llar, kaybettikleri on savay pek abuk unuttular. Ve sonunda Islam' kabul ettiler." (Bkz. Prof. Dr. Muhammed Hamidullah, Islm Peygamberi, ev. Prof.Dr. Salih Tug, stanbul, 1980, 1/264) Bu durum karsnda: "Ey gzel ve ak, sen nelere kdirsin!" demek yerinde olmaz m? ' Muhammed 56 yandayd o srada. Gzel krpecik Cveyriyye'yi, koynuna almak iin hi zaman yitirmemiti. Suyun yannda hemen kurulan mein adrnda iini grmt. Karlarndan Aie de oradayken... Cveyriyye ve Aie ayn yatalard. Medine'ye dnte de Aie'nin kolyesi ve Safvan olay meydana gelecektir. Acaba, Aie Muhammed'den bir almak istemi miydi? Cveyriyye'yi kskanm olarak? "Kurtulmalk" lar denmeden ve tutsaklar daha zgrlklerine kavuturulmadan bir ey olmutu. Anlmaya, zerinde durulmaya deer bir ey: Muhammed, tutsak kadnlarn rzlarna geilmesine izin veriyor: Ebu Said el Hudf'nin anlatmasyla "tutsaklar arasnda Arab'n en nefis kadnlar" bulunuyordu. (Bkz. Mslim, e's-Sahih, Kitabu'n- Nikh/125, hadis no: 1438.) Ve o baskn gerekletirmi olan Mslmanlarn azlarnn suyu akyordu gzel kadnlar grrken. Hemen yatmak istiyorlard. Yatmak istedikleri kadnlar, birer "cariye" durumuna gelmi deiller miydi? yleyse mslmanlara "hell"diler. Geri Muhammed'in: "Tanr'ya ve hiret gnne inanan bir kimse iin, kendi suyuyla (menisiyle) bakasnn tarlasn (bakasnn cinsel iliki kurdugu kadn) sulamas hell
olmaz." dedii de aktarlyor. Ve bu arada: "Tanrya ve hiret gnne inanan bir kimseye, bakasnn menisinden temizledike (istibr, fkhlara gre bir ay iinde olur) hibir tutsak kadnla cinsel iliki kurmak hell olmaz." diye de ekledii belirtiliyor. (Bkz. Ebu Dvd, Kitabu'n-Nikh/45, hadis no: 2158.) Ama eliki yalnzca bu konuda degil ki... Ebu Said el Hudr anlatyor: - "Peygamberle birlikte Ben Mustalk Gazas'na ktk. Ve Arap tutsaklarndan tutsaklar elde ettik. O srada kadnlar itahmz ekti. Bekarlk ok g gelmiti bize o gnlerde. Ve azil yapmak istedik. stiyorduk azil yapmay. Ancak, 'Peygamber aramzdayken ona sormadan nasl azil yapacaz?' dedik ve gidip peygambere sorduk. Peygamber de azil yapmamakta sizin iin bir saknca yoktur. (Yapabilirsiniz de. Yapmaya bilirsiniz de.) Ama bilin ki, kyamet gnne dein meydana gelecek bir yavru, ne olursa olsun meydana gelir." (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu'lItk/13; Tecrd, hadis no: 1596; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'n-Nikh/127, hadis no: 1438; Ebu Davud, Snen, Kitabu'n- Nikh/49, hadis no: 2170.) Kimileri, "azl"in ne demek ldn bilmedikleri iin bu hadisin anlamn tam olarak anlamamlardr. "Azl" (azil), cinsel iliki srasnda, erkein, meniyi, kadnn cinsel organna boaltmadan ekmesidir. Yani, meniyi kadnlk organnn dna boaltmak. Hadiste anlatlann zeti u: Mslmanlar, ellerindeki "tutsak kadnlar"la cinsel ilikide bulunmak istiyorlard. Ama bir sorunlar vard: Ya ocuklar olursa? liki kuracaklar bu kadnlardan ocuk olsun istemiyorlard. Tecrit "mtercim"i Kamil Miras, bu istememeyi, yle aklyor: "Bu suretle (yani meniyi da boaltmak biiminde) esir kadnlara yaklamak istemeleri (u yzdendir): Ykl (gebe) veya evlat anas kadnlar satlamazd. Halbuki gazilerin paraya ihtiyalar bulunduundan satmak istiyorlard." (Bkz. Diyanet yaynlarndan Tecrid, 1596 numaral hadis, not: 1.) Ksacas: Tutsak kadnlarn rzna geebilirlerdi "gaziler". Ama bu ii yaptktan sonra da "ocuk sorunuyla" karlamak isteniyorlard. nk gerektiinde bu tutsak kadnlar satabilirlerdi. Buna bir engel kmamalyd. "Azl"i bunun iin istemi ve "Peygamber"e danmlard. Peygamber de temelde bu kadnlarn rzlarna geilmesinde bir saknca grmyordu, buna izin veriyordu. "Azl"e gelince. Bunda da bir saknca bulunmadn dolayl olarak belirtiyordu. Muhammed'in Marya ile Hafsa'nn yatanda yakalanmas: Gn, Muhammed' in karlarndan Hafsa' nn gnyd. O gn Muhammed, Hafsa' yla cinsel ilikide bulunmak zere kalkp gider. Hafsa' nn odasna varr. Ama Hafsa' y bulamaz. Tam o srada da, bir zamanlar Msr Mukavks' nn kendisine armaan ettii cariyelerden Marya ortaya kmtr. O anda Muhammed, cinsel iliki iin tam hazrlkldr. Cariye'yi tutup yatrr Hafsa' nn yatana, ve iini grmeye balar. Muhammed'in cariyesi ile yatmas doal. Kuran da, karlarnn dnda cariyeleriyle de yatmasna olanak veriyor (bkz. Ahzab suresi, ayet 50,52) in bu noktas olaan olmasna olaan. Ne var ki, cariyeyi zgr (hurre) olan bir kadnn, stelik mer kz Hafsa'nn yatanda koynuna alyor. te bu olaan deil. Terslik bu ya, o srada, Hafsa da kagelmitir. Muhammed' in Marya (Mariye) ile ilikisini grr. Bir sre kendine egemen olup kapda bekler. Muhammed iini bitirmitir. Hafsa tepkisini gsterir: "Tanr elisi! Sen beni kt duruma drdn, aaladn. yle bir ey yaptn ki, benzerini hibir karna yapmadn! Benim gnmde, benim sramda ve benim yatamda bir cariyeyi yatrp yapyorsun!" Muhammed ne desin? Sonra, Muhammed' ile Hafsa arasnda u konuma geer: Muhammed: "Vallahi Billahi Marya ile bir daha yatmayacam!" "Hafsa! Marya' y kendime haram etsem de ona bir daha yaklamasam; bundan honut olur musun? "Evet!" Muhammed hemen ant imitir: "Hafsa! Aramzda kalsn, bunu sakn kimseye syleme, olmaz m?" "Tamam!" Ne ki, Hafsa bu durumu Aie'ye anlatr.(Bkz. Taberi, Camiu'l-Beyan,28/102) Kimi aktarmaya gre de Muhammed'in Hafsa ile yakalanmas, Aie'nin gnnde olmutur. Hafsa bunu renmitir. Muhammed, ondan bunu durumu kimseye sylememesini istemi, bunu isterken de "Marya'y kendime haram ettim. Sana bir mjdem var. Ebubekir'le mer, benden sonra, mmetin ilerini ele alacaklar (halife olacaklar)." Ama, Hafsa, olay Aie'ye anlatr. (Bkz.F.Razi,30/41,43) Muhammed'in, Marya'y kendisine haram etmesi, yani bu cariyeyle bir daha yatmayacana ant imesi zerine yeni ayetler gelir: "Ey Peygamber! Karlarn honut edeceksin diye, Tanr'nn sana helal klm olan kendine neden haram yaparsn? Tanr balayan ve acyandr."(Bkz. Tahrim suresi, ayet:1. Bu ayetin, anlatlan Marya olay nedeniyle geldiine ilikin hadisler ve yorumlar iin ayn tefsirlere bkz.) Bu ayetin ve bunu izleyen 4 ayetin "ini nedeni" olarak, bir "bal erbeti
yks"n ieren aktarmalar da var. Ama her zaman slam�n aklarn kapatma abalar gsteren Muhammed Ali Subuni bile, ayetlerin, "Marya (Mariye) olay" nedeniyle geldiini anlatan hadisin aklamasnn daha doru olduunu savunur. (Bkz. Muhammed Ali Sabuni, Safvetu't-Tefasir,3/406-407) Baka slamclarsa, slam'n durumunu kurtarmak amacyla, buradaki ayetleri "Marya olay"na deil, "bal erbeti" yksn ieren hadise balamay daha uygun bulurlar. Kukusuz, zorlamalarla. Muhammed, Marya ile yatmay srdrmt. Ondan bir olu olmutu: brahim. Bu olan epeyce bydkten sonra lmtr. Muhammed'in ehveti: Bir hadise gre: Muhammed nerede ilgisini eken gzel, bir kadn grse, hemen eve gider; Zeyneb'le yatard. Bylece ehvetini giderirdi. Cbir lbn Abdullah anlatyor: - "Peygamber bir kadn grd; hemen Zeyneb'e gitti. Ki Zeyneb o srada bir derisini ovup iliyordu. Peygamber hemen cinsel ihtiyacn grd. Sonra arkadalarnn yanna kt. Ve yle konutu: - Kadn, eytan biiminde kar karya. Ve yine eytan biiminde dnp gider. Bu nedenle sizden herhangi biriniz bir kadn grd m, hemen karsna gidip onunla yatsn. nk bu (cinsel iliki), o kiinin iindekini (kabaran ehvetini) sndrr." (Bkz. Mslim, e's- Sahih, Kitabu'n-Nikh/9-10, hadis no: 1403; Ebu Davud, Snen, Kitabu'n-Nikh/44, hadis no: 2151; Tirmiz, Snen, Kitab'r-Rd'/9, hadis no: 1158.) Bu hadiste aka ortaya kan u: - Muhammed, karlarnn dnda da bir kadna "ehvetle" bakyordu. Ve ilgisini eken bir kadn grdnde "ehvete geliyor"du. Bu kimi ayetlerle de dile getiriliyor. rnein Ahzab Suresinin 52. ayetinde, kar almasna snr getirilirken "(baka kadnlarn) gzellikleri seni imrendirse bile..." deniyor. Ayn hadise yer veren Gazal de, "ehvet"in nemini ve cinsel ilikide bulunup rahatlamann salad yarar uzun uzun anlatyor; bu arada da, Muhammed'in ehvetine ve gereksinimini nasl karladna geni yer veriyor. (Bkz. Gazali, lhya-u Ulmiddin, Arapa, 2/27-29.) - Muhammed iin "kadn", erkei her zaman batan karan bir "ehvet kabartan"d. - Muhammed gznde "kadn", her zaman "eytan" grnmndeydi. (Muhammed'in "kadn" eytan grmesine ve genel olarak "kadn"a bakna ilikin rnekleriyle geni bilgi iin, Prof.br. lhan Arsel'in "eriat ve Kadn" adl, son derece deerli kitabna bkz.) - kan bir baka sonu da u: Muhammed'e gre, bir kadn, cinsel iliki kurmak isteyen kocasna kar koyamaz, kar koymamaldr. Muhammed'in bunu ileyen, tleyen, buyuran pekok hadisi vardr. Bunlardan iki rnei burada grelim: "Bir adam karsn yatana (cinsel iliki iin) arsa da, kadn yanamasa, o srada cinsel ilikide bulunmazsa ve bu yzden kocas geceyi fkeli-sinirli olarak geirse, melekler o kadna, sabaha dein lanet ederler." (Bkz. Buhr'i, e's-Sahih, Kitabu Bed'il'halk/7; Tecrd, hadis no: 1337; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'n-Nikh/120-122, hadis no: 1436; Ebu Dvd, Snen, Kitabu'n-Nikh/42, hadis no: 2141.) - "Bir adam karsn cinsel ihtiyacn gidermek iin ard zaman, kadn hemen o arya uymaldr. Kadn, tandrda (frnda, ocakta) o anda i gryor olsa bile..." (Bkz. Tirmizi, Snen, Kitabu'r-Rd/ 10, hadis no: 1160.) Asl konumuza gelelim: Muhammed'in, grd yabanc kadnn ehvet ekicilii karsnda kalr kalmaz eve komas ve cinsel ilikide bulunmak iin Zeyneb'i semesi ilgintir. Muhammed'in Zeyneb'i de karlar arasna katmasnn yks:
Zeyneb Bint Cah, Muhammed'in oulluu Zeyd'in karsdr. Zeyd'i Muhammed kcndisine "oul" edindii iin herkes ondan "Muhammed'in Olu (Zeyd Ibn Muhammed)" diye sz eder. Muhammed bir gn, Zeyd'i grmek iin onun evine gider. Zeyd'i bulamaz, Zeyd'in kars Zenneb'le karlar. Birden tutulur Zeyneb'e. Bir kadna Muhammed'in ilgi duymas, o kadnn baka erkee -bu erkek kocas da olsa- uygun olmaktan kmas ve dolaysyla Muhammed'in olmas gerektii sonucunu dourmaktadr. Bu nedenle Zeyd durumu grenir renmez Muhammed'e gidip konuur. Zeyd: -Karmdan ayrlmak istiyorum. Muhammed: -Neden? Seni kukuya drecek bir ey mi yapt? Zeyd: -Vallahi hayr. Beni kukuya drecek hibir eyi olmad.Onun iyilikten baka bireyini grmedim. (Zeyd' in eini boamak istemesinin nedeninin Mslmanlarn dedii gibi geimsizlik deil de Muhammed' in onu arzu etmesi olduunu ispatlayan cmleler) Muhammed: - yleyse karn brakma, Tanr'dan kork! Muhammed "karn brakma" derken, gerekte sevdii Zeyneb'in boanmasn istiyordu. stiyordu ki Zeyd onu boasn da kendisi alsn. Ama bu isteini ve sevgisini iinde gizliyordu. te bunun zerine, Ahzab Suresinin 37. ayeti gelir. (Bkz. Taberi, Camiu'l-Beyn, 22/10II.) "Tabakatu bn Sa'd"da daha geni olarak yer alan bu aktarmay, doubilimciler ele alp eletiri konusu yapyorlar diye, gerekleri rtme ya da ters yz etme pahasna da olsa slam' kurtarma abasna girimi grnenler "iftira" diye niteliyorlar. Bu yk, yzyllar boyu "hadis" kitaplarnda ve tefsirlerde yer ala gelmi olduu halde. imdi ayete bakalm. Ayetin anlam yle: (eviri, Diynet'in) "Ey Muhammed! Allahn nimet verdii ve seninde nimetlendirdiin kimseye: "Eini brakma, Allah'tan sakn!' diyor; Allah'n aa vuraca eyi iinde saklyordun. nsanlardan ekiniyordun. Oysa Allah'tan ekinmen daha uygundu. Sonunda Zeyd, eiyle ilgisini kesti- inde onu seninle evlendirdik. Ki, evlatlklar eleriyle ilgilerini kestiklerinde onlarla evlenmek konusunda mminlere bir sorumluluk olmad bilinsin. Allah'n buyruu yerine gelecektir." (Ahzb, ayet: 37.) Bu ayette anlatlanlar: 1- Muhammed, Zeyd'e "karsn boamamasn" sylerken iinde bir ey saklyordu. Bunu da sonradan Tanr aa karacakt. Muhammet'in iinde saklad neydi? Yukardaki ykye gre, bu sorunun iki karl olabilir: 1- Muhammed'in iinde saklad ey, Zeyneb'e olan akyla birlikte, Zeyd'in onu boamas ve kendisini almasna olanak salamasn istemesiydi. Yukardaki yky "uydurma ve iftira" diye niteleyenlerse; Muhammed'in iinde saklad ayette bildirilen ey iin u karl veriyorlar: Onun sakladg ey, yalnzca, Zeyd'in karsnn boanmas ve onunla kendisinin evlenmesi isteiydi. Oysa bunlar hep i ie eyler. nk Muhammed Zeyneb'e tutulmusa, kocasnn onu
boamasn ve kendisinin almasn istemesi doald. Bu yoldaki isteini gizlemesiyle akn da gizlemi oluyordu. 2- Muhammed'in iindekini gizlemesine, insanlardan korkup ekinmesine yol ayordu. Peki bu korkuya, ekinmeye yol aan neydi? Yani Muhammed, iindekini aa vurduu zaman insanlarn ne yapacaklarn dnyordu ki, onun korkusunu tayordu? Bu soruya u karlk veriliyor: Muhammed, oulluunun karsn almaya kalkyor diye dedikodu yaplmasndan ekiniyordu. nk gelenek, byle bir duruma elverili deildi. Oulluun karsyla evlenmek irkin karlanrd. (Bkz. Muhammed Ali Sabuni, Safvetu'tTefasir, 2/527-528 ve teki tefsirler.) ykye gre u karlk da verilebilir: Muhammed, hem Zeyd'den, hem de teki insanlardan ekiniyordu. Bakasnn, stelik de "oulluu"nun karsna gz koyduu iin... Bir sre bu nedenle durumu aa vurmamt. Ama sonra, "ayetin gelii" sorunu zmt. 3 - Muhammed'in, oulluundan boanan Zeyneb'i almas bu ynde herkese bir kap amasna yneliktir. Ayette ileri srlen gereke bu.Yani, herkes oulluunun boanan karsyla rahat evlenebilsin diye Muhammed'in Zeyneb'le evlendirildiini aklyor.' Bu aklama karsnda da bir soru beliriyor: - Bu evlilik olmadan da soruna zm getirilemez miydi? rnein, bir ayetle, herkese byle bir yola gitmenin "helal" olduu bildirilirdi; sorun kalmazd. Neden bu zm yolu seilmedi de, ille de Muhammed'in Zeyneb'le evlendirilmesi gerekli grld? Bu sorunun karl yok. (Admin' in Notu: Turan Dursun'un buraya kadar anlatt yknn devamn Arif Tekin' in "Kuran'n Kkeni" adl kitabn 166. sayfasndan itibaren grelim: ".. Muhammed, Zeyd' i arp bu ayeti (ahzap, 37) anlattktan sonra ona u grevi veriyor: "Git Zeynep' e bu olaylar anlat ve onu bana iste.. Zeyd, kapya varnca ieri giremiyor ve yzn evirerek, -kendi anlatmna gre-ter iinde, sanki dnya bana yklm gibi bir ruh hali iinde kendisinin Muhammed'in elisi olduunu ve onu istemeye geldiini sylyor. Zeynep ise o srada hamur ii yapmaktadr. Zeyd'i dinledikten sonra olumlu yant vermiyor ve "dnmem lazm" diyerek ibadet odasna ekiliyor. Zeyd, bu olumsuz haberi Muhammed' e bildirince Muhammed artk buna dayanamyor ve doruca Zeyneb'in evine giderek ona el koyuyor. Gereke, o srada inen Ahzab Suresi'nin 37. ayetindeki "Ey Habibim, Zeyneb'i biz sana nikahladk" cmlesidir. Artk bu ayete dayanarak ne Zeynep'e mehir cretini veriyor, ne evlenme iin ahit tutuyor ve ne de Zeynep'in akrabasndan izin alyor. Bu srada Muhammed 58 yanda Zeynep ise 35 yanda idi. stelik Muhammed'in yannda u hanmlar vard: 1)Aie (12 yanda) 2)Hafsa (23 yanda) 3)mm Seleme (30 yalarnda) Olay burada da bitmiyor. Muhammed'in Zeyneble evlenmesinden ksa bir sre sonra (Hicri 6. yl) Zeyd, Muhammed tarafndan st ste 6 kk savaa-baskna gnderiliyor. Bunlar unlardr: 1) Beni Sleym 2) ys 3) Taraf 4) Hisma 5) Vadi'l Kura 6) mm Kirfe. Zeyd, bunlarn hi birinde vurulmayarak baaryla dnyor. Sonunda Muhammed Zeyd'i tarihte "Mute Sava" olarak bilinen savata 3000 kiilik Mslman ordusuyla yaklak 100.000 kiilik Rum ordusunun karsna karyor. stelik Halit Bin Velid gibi daha usta bir komutan var iken. Zeyd bu sefer ldrlyor. Muhammed ve Gzel Safiyye:
slamiyet Gerekleri
544
Yl: 628. Diyanet yaynlarndan "Tecrid"in "mtercim"i Kamil Miras'n anlatmyla "gzel bir vahann ortasnda kurulmu olan Hayber Kasabas"nn grlebilen "en nefis hurmalklar"ndan yzlercesi Muhammed"in buyruuyla kesilmiti. "Tanr'nn buyruudur" diye. Her zaman olduu gibi... te Kur'an ayeti: (ev. Diyanet'in) -"nkrc kitap ehlinin yurtlarnda hurma aalarn kesmeniz veya onlar kesmeyip gvdeleri zerinde ayakta brakmanz Allah'n izniyledir. Allah, yoldan kanlar bylece rezillie uratr" (Har Suresi, ayet: 5.) Bu ayet, Muhammed'in Ben Nadir'in hurmalklarn yaktrmasna yneltilen eletirilere cevaptr. (Bkz. Buhari, e's-Sahih, Kitabu'l-Cihad / 154; Mslim, e's-Sahih, Kitabu'l-Cihad /10; h. no: 1746; Ebu Davud, Snen, Kitabu'lCihad /91, h. no: 2615.) "Hurma soykrm"yla birlikte "insan soykrm" da yaplmt. zellikle yahudilerin yerleim blgelerinde. Bunlardan biri de "Hayber"de gerekletiriliyordu. . Hayberin birok "kale"si vard. Bir buuk aya yakn bir sre iinde, yahudilerin kendi ilerinden gelip Muhammed'den gvence alan kimi hainlerinin yardmyla "kale"ler bir bir dt ve mslmanlar kazanm oldular. Kuran'n Tevrat'tan aktarlan "Tann"s "srailoullar"n, yani Yahudi toplumunu, "tm toplumlardan stn yaptn" duyuruyor. (Bkz. Bakara, ayet: 47, 122; A'raf, ayet: 140.) Ama "Hayber Sava"nda Yahudilere yardm etmemiti. "Ganimet"ler, tutsaklar. Bunlar iinde de kadn ve ocuklar. Alamalar, szlanmalar... Ve bu arada, yaknlaryla birlikte tutsak dm olan Safiyye. Gzeller iinde bir baka gzel. Ne var ki aclar iinde... Yaknlarndan kiminin kellesi gitmi bu savata. Kimi de ikence altnda... Babas, kafas kesilenler arasnda, kocas ve kocasnn kardei sorgulanyor, ikence gryor. Bir sre sonra lrleceklerdir. Safiyyenin Ailesinden Kiiler kenceyle ldrlyor: Leoni Caetani, "Muhammed, ihtimal ki gzel Safiyye'ye gz koymu olduu, zevcinden (kocasndan) kurtulmak istedii iin Kinane / Ibn Rebia / Ibn Ebi'l-Hukayk' celbetti; Ebi'l-Hukayk ailesinin mehur mcevheratn teslim etmesini istedi..." dedikten sonra birtakm bilgiler aktaryor. Bu bilgilere gre, gerek Kinane, gerekse kardei hazinenin yerini sylemiyorlar. Ama hazinenin bir kesimi sonradan bulunuyor. Ne var ki, Muhammed tmn elde etme kararnda. Balyor ikence ettirneye. Bu Kinane, Safyye'nin ksa bir sre nce evlendii kocasdr. Bir sre sonra Muhammed'in koynuna sokulacak olan Safiyye'nin kocas... Caetani aktard bilgiler arasnda unlan da yazyor: - "Kinane'ye, hazinenin bir ksmn baka bir yere saklam olup olmadn syletmek iin mthi ikenceler yapld. Zbeyr Ibn'l- Avvm (salklarndayken cennetlik olduklan bildirilmi on kiiden biri), Peygamberin emirlerini bizzat tatbik etti. Zavallnn azndan bir ey alamaynca, YANAN ODUNLARLA GSN DELD. lecek durumdayken Muhammed lbn Mesleme'ye teslim etti. O da biraderi Mahmud'un intikamn almak iin Kinane'nin zdrabna nihayet verdi, onu ldrd. Kinane'nin kardeine de pek zalimane ikenceler yapld. (...) Iki bedbaht yahudi terk-i hayat eder etmez, Muhammed kadnlar celbettirdi..." (Bkz. Leoni Caetani, slam Tarihe. Hseyin Cahid Yaln, Istanbul, 1925, 5 / 123-124.) Caetani'nin bu yazdklar kimi Islami kaynaklara da dayanyor. Bununla birlikte ne lde doru, ya da doru olanlarn ne kadarn iine alyor? Kesin birey sylenemez kukusuz. Ama uras, slam dnyasnda en salam kabul edilen kaynaklarda da yer alyor ki; Safiyye, Hayber Sava' nda ve sonucunda aile yelerini yitirmiti. Babasn, kocasn, kocasnn kardeini... (Karlatrmalar ve geni bilgi iin Prof. Dr. lhan Arsel' in eriat ve Kadn adl kitabna bavurmay neririm.) Mslmanlarn elinde katledilmiti Safiyye'nin aile yeleri. Muhammed'in buyruuyla... Ama imdi bu Safiyye, ayn Muhammed' in kars yaplacak ve yolda da koynuna sokulacak. Muhammed, Safiyye'yi Dhye'nin Elinden Alyor: "Hadis"lerden aldgmz bilgiye gre: Sava sonrasnda, Dhyet'l-Kelb adndaki delikanl Arap, Muhhamed'e gelir; tutsak kadnlardan birini kendisine almas iin ondan izin ister. Muhammed de, hadisi eviren Kamil Miras'n evirisiyle: "Haydi git de bir criye al!" diye karlk verir. Ne var ki Dhye gidip Safiyye'yi alr. Bunu gren bir baka Arap hemen koup Muhammed'e haber verir. Safiyye'nin Dhye'ye deil; "Peygamber"e uygun olacagn syler. Muhammed'de Dhye'yi artr; "baka bir cariyeyi" almasn syler. Dhye'ye verilen "cariye", Safiyye'nin kocasnn kzkardeidir. Muhammed, kendisine "kar" olmann karlnda
Safiyye'yi "azd" eder. Yani, "zd etmi olma"y, evlilikte verilmesi gereken "mehir" sayar. Yola kldnda, bir yandan da "zifaf' dnlmektedir. mmi Sleym, Safiyye'yi hazrlar. Ve gece olunca da Muhammed'in koynuna koyar." (Bata Buhari, en salam hadis kiaplarnda da yer alan bu hadisi, Kamil Miras'n eviri ve "Izah"n da grmek iin Bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar Tecrd-i Sarih Tercemesi, Ankara, 1985, Diyanet Yaynlarndan, 2/299-310.) Safiyye'yi Muhammed Neden Almt ? Bu soruya karlk olarak ileri srlenin zeli u: -Safiyye, soylu bir aileden geliyordu. Babas Ben Nadr kabilesinin ba, kocas da yine ok ileri gelenlerden biriydi. Bu nedenle onu, sradan bir kimseye vermek uygun olmazd. Yahudiler iin bu, bir utan konusu olurdu. En iyisi "Peygamber"e kan yapmakt. Bu yola gidildi. Diyanet yaynlar arasnda yer alan Sahih-i Buhari Muhtasar tercemesinde, 1612. hadisin "zah"nda Kamil Miras yle diyor: Tecrid-i Sarih
- " Hazreti Safiyye, Huyay Ibn Ahtab'n kzdr. Beni Nadr ve Beni Kurayza'nn en erefli bir ailesine mensuptu. Hayber Yahudileri'nin reisi Kinane Ibn Rabi ile yeni evlenmiti. HER K CHETLE ASALET vard. (...) Hayber reisinin gelini (kars) ve Beni Nadr'n en erefli bir aile kz olan Safiyye'nin Dhye'ye verilmesi, YAHUDLER N PEK ZYADE R' ve hacaleti (utanca) mucip olaca be- yaniyle itiraz edildi. Reslu Ekrem (Peygamber) de Dhye'den istirdad (geri alp) ve azd ederek nikhla kadnlar arasna ithal etti." Bu Gerekede Mantk Var m? Gereke bu olunca, u sorular sorulabilir: - O "soylu", o ,"erefli" denenlcr hep kltan geirilmemi miydi? Geriye ne kalmt ki onlar iin "r (utan)" siz konusu olsun? "erefi" olduklarndan szedilen "Beni Kurayza"ya, o 'Reslu Ekrem"in (Muhammed'in) arkadalarna uygulattrd korkunluklar, ikence ve soykrm, benzeri ancak tarihin en ilkel dnemlerinin en ilkel insanlarnda grlebilir trdendi. Btn bunlar, Islam'n kendi kaynaklarndan belgelerle sergilenebilir. Ama yeri buras deil. Burada, Muhammed'in "ehvet"i nedeniyle Safiyye'den sz etmektir konu. Ama yine de, Prof. Dr. lhan Arsel'in satrlarndan bir kesimini buraya aktarmann iyi olacan dnyorum: " Safiyye'nin Muhammed'e verilmesinin, yahudilerin gnln kazanmakla ya da onlarn dmanlk ve kinlerini yumuatmakla da hi ama hi ilgisi yoktur. nk Hayber Seferi, Hicretin 7. ylna rastlar. Oysa Muhammed, daha Hicretin ikinci ylndan itibaren Yahudilere kar dmanlk siyasetine balam ve onlar imha planlan hazrlamitr. Hayber seferine giritigi tarihlerde, artk Yahudilerin kkn iyice kazma safhasndayd. Ben Kaynuka, Benu Kurayza ve Ben Nadr gibi, Medine'nin en nl Yahudilerini temizlemi ve sra Hayber Yahudilerine gelmiti..." (Arsel, bunu, "eriat ve Kadn"n savunmas iin yazm, ama yaymlanmamtr. T.D.) - Muhammed Safiyye'yi Dhye'nin elinden alnca, bu kadnn "kocasnn kzkardei"ni vermiti ona. Ayn aileden olduuna gre onun da "asalet"i vard. Dhye'ye o nasl verilebilmiti? O zaman "r" olaca dnlmemi miydi? - Hepsi bir yana da; Muhammed, en yaknlarn, sevdiklerini ldrtt bir kadn Safiyye'yi o acl gnnde koynuna nasl alabilmiti? Onunla nasl seviebilmiti? Bunun "cevab" verilebilir mi? Safiyye o srada, daha "krpe" denecek yatayken Muhammed, 57 yandayd. Muhammed' in "ehvet"ini ve "Tanrsnn" bu "ehvet"e byk nem verip kolaylklar
gsterdiini anlatmak iin, karlarn-cariyelerini tmyle ve ykleriyle sralayp anlatmaya gerek yok. Konu, bu kadar rnekle de anlalmtr. Ama, bir gerei aa karmak.Ve gn na karlacak bu tr gereklerle, insanln nndeki "tabularn" yklmasnda yararl olabilecek bir katk salamak. Daha kl, daha gzel, daha zgr bir dnya iin... Muhammed' in Neden ok Kars Vard? slamclara bakarsanz yle aklanabilir: - "Peygamber", kimi kadnlara "acmt" da o nedenle almt onlar. nce bunun hi olamayacan, gereklerle hibir biimde badamadn belirtelim. Yoksul, aresiz kadn m toplamt Muhammed? Hangisi bu durumdayd? O ada, o yrelerde saylamayacak kadar yoksul, aresiz kadn vard. Muhammed onlarn hangi birini alacakt? Bu amaca ynelseydi baa kabilir miydi? Sonra "yoksul"un "aresiz"in sorunu zme yolu; onunla Muhammed' in evlenmesi miydi? -"Peygamber", kimileriyle de "siyasi sebeplerle" evlenmiti. Bunu diyen slmclara unu sormak gerekir: Muhammed bir "Peygamber" idiyse, byle "siyasi sebepler"e neden gerek duyuyordu? "Tanrsnn" yardm yeterli deil miydi? Bu yardm yeterli deil miydi de, bir sr kadn toplad? Hem de bir kesimi gen, krpe... Ve bu kadnlar kimseyle evlenmeleri mmkn olmayan birer "ebed dul" olarak brakt kendisinden sonra. Bu kadnlar ondan sonra kimseyle evlenmemeye hkmlydler. nk, hepsi de "mminlerin analar' olarak Kur'an'a geirilmiti. (Bkz. Ahzab, ayet: 6.) Bunlardan kimi, ie, Cveyriyye gibi 18-19 yanda "dul" kalmlard. "ocuk yata dullar". leri srlen "siyasi sebepler" bunu da m gerektirmiti? Muhammed'in ok kar ve cariye almasnda, o dnemlerde, Araplarda geerli olan neydiyse oydu etken: Cinsel istek ve onun gerei. En azndan, bata bu geliyordu. "Bir tala birka ku vurmalar" da oluyordu kukusuz. Ama temel etkeni gzden karmamak gerekir. slamclar, "Peygamberimiz nefsani arzularna gre davranmyordu, hanmlar da nefsani arzularla alnmamt" diye dursunlar; ayetler, hadisler ve de gerekler ortada. Muhammed, Cinsel likilere Ne Kadar Zaman Ayryordu O dnem Araplarnda "ehvet", "erkeklik gc" en bata gelen bir zellikti. Bunu Gazali, Ihyu Ulumiddin adl nl kitabnn "Kitabu Adabi'n Nikh" blmnde uzun uzun anlatr. Bir dolu rnek verir, Ali'nin olu Hasan'n bir alta "drt kar birden" aldn, sonra ok gemeden bunlar boayp yenilerini aldn, Muhammed'e bu torunu anlatldnda Muhammed'in: "O, yaratlta da huyda da bana benziyor!" dediini, bu olann, 200 kadar kar elden geirdiini anlatan bir hadise, Muhammed'in, "dnyanzdan bana ey sevdirildi" dedikten sonra bunlardan birinin de "kadn" oldugunu dile getiren bir baka hadisine ve daha nice hadislere, yklere yer veriyor. (Bkz. Gazali, hya- u Ulmiddin, Arapa, 28-29 ve t.) Gazal, Felk Suresinin (Diyanet'in evirisiyle:) "Bastrd zaman karanln errinden de O'na snrm, de!" anlam verilen 3. ayetine "Ve sertleip kalkm olan zekerin (erkeklik organnn) bu duruma geldii zamanki bastrmasnn errinden de Tanr ya snrm, de!" anlamnn verilebileceini, bu anlam bn Abbas'n verdigini; nl gizemci Cneyd-i Badadi'nin (lm. 910.) "Yemeye, imeye ne denli gereksinim duyuyorsam, cinsel ilikiye de o denli gereksinim duyuyorum!" dediini aktaryor ve verdii rneklerle "insann rahatlamas iin ehvetinin gereini yerine getirmesinin nemini" anlatmaya altn belirtiyor. (Bkz. Ayn kitap, s. 27.) Muhammed'in ok kar alna, kadnlara yneliine de bu adan bakmak gereki bir yaklam olur. Hadislere baktmz zaman, Muhammed'in "cinsel iliki"ye ayrd zamann, alacak boyutlarda olduunu gryoruz. te bir hadis, En'es anlatyor: Peygamber, 9 ya da 11 kars varken, gecenin ya da gndzn belli saatinde tmn dolayor ve HEPSYLE cinsel ilikide bulunuyordu." Enes'e soruluyor: - "yi ama, Peygamber buna g yetirebiliyor muydu?" Enes karlk veriyor: - "Evet. Biz aramzda, Peygambere 30 erkek gcil (ehveti) verildiini konuurduk." Bu hadis Buhari'nin e's-Sahih'inde de yer alyor. (Diyanet'in bir yaynnda grmek iin bkz. Sahih-i Buhari Muhtasar Tecrid-i Sarih Tercemesi, hadis no: 192.) Baka hadislerde de "peygamberin 40 erkeinki kadar ehvetinin olduu" belirtilir. Bunda bir abartma olduu ak. Mslmanlar, "Peygamber"in "ehvet"ini de "mucizeli" olarak gstermek istemilerdir. Muhammed'in "ehvet"i, ister sradan, ister "farkl" olsun "ayet"ler ve "hadis"ler ynnden bakldnda grlr ki "Tanr"s katnda ayrcalkl. ie'nin sznde
bu ayrcalk, en arpc biimde dile geliyor: "Bakyorum da Senin Efendi Tanr'n (Rabb), senin eyinin keyfi (hev) iin kouyor yalnzca!" TURAN DURSUN
slamiyet Gerekleri
548
Trklerin Mslmanl Kabul

Bu konuda pek fazla birey bildiimiz sylenemez. nk Trklerin mslman oluuyla ilgili olarak ne okullarda, ne tarih kitaplarnda ayrntl bilgi verilmez. Verilen bilgilerden ise sanki slam' duyan-dinleyen Trklerin akn akn mslman olduklar ima edilir. Bu gerek deildir. Gerein bilinmesi istenmez. Bakn Diyanet bu konuda ne diyor: Trklerin slm dinine girmesi, Trk milletinin tarihinde bir dnm noktas olmu, mslmanlk iin hayrl sonular dourmutur. Trkler, slm dinini hi bir zorlama olmadan kendi istekleri ile kabul etmitir. Bunun balca sebepleri unlardr: 1) slm dini ve slm medeniyetinin stnl. 2) slma girmeden nce Trklerin eski dini inanlarnn slm inancna yakn olmas ve slmn getirdii stn prensiplerin Trk milletinin ruhuna ve manevi yapsna uygun dmesi. " Hi bir zorlama olmadan " ifadesi byk bir yalandr. Bunu aadaki dkman sabrla sonuna kadar okuyabildiinizde greceksiniz. Trk Turanc izgide siyaset yapanlarn ise bu konuda gerei gizlemeleri ok ilgintir. Hem Trk geinip hem de Trklerin tarihinde uradklar en byk vahet ve katliamdan bahsetmemelerine anlam vermek mmkn deildir. Aadaki bilgilerin tamam slami kaynaklardan, Taberi ve Zekeriya Kitap gibi slami tarihi ve yazarlardan alnarak dzenlenmitir. Trklerin kl zoruyla Mslmanlatrlmalar ile ilgili 670li tarihlere dayanan bilgiler maalesef okullarda bizlere hibir zaman verilmemi, verilen bilgiler ise, Trklerin Mslmanla geileri kendi istekleri ile olmu gibi gsterilerek, 740lara kadar ki tarih atlanarak verilmitir. slam''n Trklere zorla kabul ettirilmeleri ile ilgili 670lerden balayarak 740lara kadar uzanan tarihin bize okullarda anlatlmamasnn nedenlerini, bu ksa tarihi renince biraz daha anlamak mmkn olabilecektir. imdi, bu atlanan 70 senelik tarihe bir gz atalm.. Araplarn Trklere lk Saldrlar Seyhun ve Ceyhun nehirleri arasnda bulunan blge tarihi ipek yolu zerindedir.. Trk beylikleri, bu blgedeki, Buhara, Semerkant, Talkan, Baykent gibi ehirlerde yerlemi yayorlar, deri imal ediyor ve pamukdan kat reterek bunlar satyor ve iyi de para kazanyorlard.. Bu retimlerinin yan sra altn madenleri altryorlard..zellikle ad zengin ehir manasna gelen, Semerkantn zenginliinin o devirde dillere destan olduu sylenir. Bu zenginlik teden beri talanc Araplarn itahn kabartyorduysa da, Trklerden ekiniyorlar
ve araya snr olarak koyduklar Ceyhun nehrini gemeye pek cesaret edemiyorlard.. nk daha nce Halife Osman zamannda, Muhammed bin Cerir komutasndaki Araplar slam yayma bahanesiyle oralar talan etmek iin 2700 kiilik bir ordu ile Ferganeye kadar girdiyse de Trkler tarafndan yok edilmilerdi.. Ancak daha sonralar Muaviye tarafndan, Ceyhun nehrinin altnda kalan Horasann tamamyla igal edilmesi ile o blgede ilk Araplatrma ve slamlatrma giriimleri balam oldu.. Buhara''nn Talan Edilmesi Horasann kendileri tarafndan tamamen igal edilmesinden cesaret alan Araplar, Muaviyenin ilk Horasan valisi olan, Ubeydullah bin Ziyad 673 ylnda bu sefer ilkinden ok daha kalabalk 24.000 kiilik bir ordu ile Ceyhun nehrini geerek Kibac Hatun ynetimindeki Buharay kuatr. Kibac Hatun dier Trk beyliklerinden yardm isterse de bu yardm kendisine gelmez ve Araplar verdikleri kayplardan dolay Buharay igal edemezlerse de tam anlamyla talan ederler.. Daha sonra, Muaviyenin ikinci Horasan Valisi, Halife Osmann olu Saidde Buharaya saldrmaya hazrlanr. Kendisine dier Trk Beyliklerinden yardm gelmeyeceini anlayan Kibac Hatun, Saidle anlama yapmak zorunda kalr. Bu anlamaya gre, Kibac Hatun, Saide dier Trk Beyliklerine yapaca saldrlarda nne kmayacana dair gvence ve bu gvencenin teminat olarak da Buharadaki Trk asilzadelerinden rehinler verir. ( Bu say kimi tarihilere gre 50 kimine gre de 80 dir. ) Bu anlamann verdii rahatlkla Said, zenginliini teden beri duyduu Semerkanta saldrr.. Semerkant batan aa talan eder ve toplad binlerce Trk gencini, kle pazarlarnda satmak iin Horasana getirir.. Said daha sonra Kibac Hatundan ald 80 kadar rehine tarafndan bir punduna getirilmi ve hanerlenerek ldrlmt....( Saidi ldrdkten sonra daa kamay baaran rehinlerin orada alktan ld sylenir ) Saidden sonra, Horasan Valisi Salim bin Ziyad olur. Horasanda Muaviyenin olu Yezide baldr.. Ziyadda ayni ekilde 680 ylnda Trkleri slamlatrmak ve ehirlerini talan etmek iin saldrr fakat pskrtlerek geri ekilirler.. Bu sefer, kendi ordular Trkler tarafndan talan edilerek silahlar alnr.. Daha sonra Araplar daha gl bir orduyla tekrar saldrr ve Trkleri gene talan ederler. Bu talandan her Arap 2400 dirhem alr.. ( Bir klenin sat fiyat 300 ile 500 dirhem arasnda olduu dnlrse, bu durumda aldklar ganimet adam bana 7 veya 8 kleye e deerdedir..) Haccac ve Rutbil slamda ilk asimilasyon 685 ylnda Abdlmelik ile balar.. Abdlmelik, etrafn slamlatrmaya ad slam tarihine kan dkc zalim olan Haccac kendisine yardmc seerek balar. Abdlmelik nce civar halklarn dillerini Arapalatrd.. Hara karl nceden baz haklar kabul edilmi olan gayri mslimlerin btn haklarn geri ald.. Bu arada Haccac Irak genel valiliine atad.. Haccacn Iraka genel vali atanmasndan sonra Trklerin kaderinde ilk kkl deiikler balam oldu.. Haccac ilk olarak Ubeydullah ibni Ebi Bekriyi Sicistana, Muhalleb ibni Ebi Sufrayi da Horasana vali yapar.. O tarihte, Sicistann Trk Hkmdar Rutbildir ve Araplara vergi vermektedir.. Haccac, bununla yetinmez ve Ubeydullah Rutbilin zerine gndererek ondan tam olarak teslim olmasn ister.. Rutbil nce bu teklifi kabul etmek istemez.. Bunun zerine Ubeydullah Rutbilin zerine yrr. Rutbil 18 fersah geriye ekilerek Ubeydullah ve ordusunu kuatma altna alr. Ubeydullah, Rutbilden kurtulmak iin 700.000 dirhem teklif ederse de Rutbil kabul etmeyerek Arap ordusunu byk bir bozguna uratr. Buna ok kzan Haccac 40.000 kiilik byk bir ordu toparlayarak, Abdurrahman ibn Esas komutasnda Rutbilin zerine gnderir.. Rutbili yenemiyeceini anlayan Esas, bu sefer onunla anlar. Bu olay karsnda lgna dnen Haccac, Esas yakalatmak zere bir birlik gnderirse de, Esasn ordusu bu birlii yenilgiye uratr ve geri kalanlar da Basraya kadar srer. Ancak burada yenilen Esasn ordusu dalr ve Esas Rutbile snr.. Bunun zerine Haccac, Esas kendisine vermesi iin Rutbili tehdit eder.. Vermedii taktirde ok byk bir ordu ile zerine yryeceini ve btn Trk ehirlerini harap edeceini, verirse de kendisinden 7 sene hi vergi almayacan syler.. Trk ehirlerinin tekrar bir savaa girmesini istemeyen Rutbil, 7 sene haratan muaf tutulacan da dnerek Haccacn bu teklifini kabul eder ve Esas ve yaknlarn Haccaca teslim eder.. Ancak, Rutbil Haccaca gvenmekle hata yaptn daha sonra anlayacaktr.. Haccac Rutbilden Esas teslim aldktan sonra derhal yeni bir ordu dzenleyerek 699 ylnda Muhelleb bin Ebi Sufyan komutasnda Trk ehirlerinin zerine gnderir.. Hocente, Kes, Sogd ve Nesefi ele geirirsede Trkler direnirler.. Horasan valiliine Muhellebin olu Yezid gelir.. Yezid ibni Muhellebde Trk ehirlerini talan eder.Yezidin savalar, Harzemden ele geirdii Trkleri boyunlarna damga vurarak kle pazarlarnda satarlar.. Bu tarihlerde, Araplar Trklerin yurtlarn devaml olarak istila edip ehirlerini talan
ettilersede kalc bir stnlk salayamamlar, elde ettikleri yerleri sonunda tekrar Trlere geri vermek zorunda kalmlard.. Kuteybe ibni Mslim 705 ylnda Abdlmelik ldnde yerine olu Velid geer. Ve Trk tarihini nemli ekilde etkileyecek olay, Kuteybe ibni Mslimin Horasana vali atanmas olur. Bu zamana kadar kalc bir baar elde edemeyen Araplar onun zamannda Trk yurtlarnda kalc baarlar elde etmilerdir. Trklerin gerek anlamda kl zoru ile Mslmanlatrlmaya balamalar Kuteybe zamannda olmutur. Vali olduu andan itibaren, Trk Beyliklerinin toptan igal edilerek slamlatrlmas iin ok gl bir ordu kurmaya balar. Mervde askerleri toplayarak, " Allah kendi dininin aziz olmasi iin size bu topraklar helal kld " der. Kuteybe ilk olarak Baykenti kuatr. Dier Beyliklerden Trk Savalar Baykentin savunmasna yardma gelirler. ki ay sren bir sava olur. Kuteybe tam bir zafer kazanamazsa da, Trkleri haraca balayan bir anlama yapmaya zorlar. ehir ykmdan kurtulur ama, ehre giren Araplar anlamaya ramen ehrin bir ksmn yamalarlar ve ehirden ayrlrlarken arkalarnda bir de askeri garnizon brakrlar. Balarna gelecekleri anlayan Trkler ayaklanmaya balarlar ve kendi aralarnda silahlanarak kar bir mcahit birlii kurarlar, Baykentde karklklar balar. Bunun zerine Kuteybe Baykente tekrar gelerek ne kadar silahlanan Trk varsa hepsini ldrtr. Kadnlar ve ocuklar esir alr ve ehri tekrar batan aa yamalar.. Taberinin anlatmlarna gre, Kuteybenin ald ganimetlerin haddi hesab yoktur. Taberi, btn Horasan igal ettiklerinde dahi bu kadar ganimet toplayamadklarn syler. ehrin yamasndan sonra, daha nce Horasanda Merve getirilmi olan Arap aileleri, Mervden getirilerek Baykente yerletirilir. Muhafz birlikleri oluturulur. Valilik den vergi tahsildarlna kadar btn denetim organlar Araplardan oluturulur. Trklerin Budist ve Zerdt inanlarn simgeleyen btn heykeller toplatlr, ta olanlar krlr, altn olanlar eritilerek ganimet olarak Araplar tarafndan alnr. Bunlar, Enfal suresinde yazd gibi, sanki Araplara Allahn verdii ganimetlerdir. Daha sonra esir edilen kadn ve ocuklar kocalarna ve babalarna geri satlr. Mslmanlar, Baykentli Trklerin neleri var neleri yoksa almlar, ehrin onarm da gene Trklere kalmtr. Bundan sonra sra gelir Buharann tamamen igal edilip Mslmanlatrlmasna.. Buhara'nn Tekrar Kuatlmas ve lk Trk Katliam Kuteybe Mervde byk bir hazrlk yapar.. Bu arada Vardana ve Buhara beylikleri arasnda atmalar vardr.. Mslmanlara kar mcadele etmek iin bu atmalar derhal durdurulur ve Vardan Hudat, Kuteybeye kar Trklerin bana geer.. Kuteybe nce, Numiskent ve Ramitana saldrr ve buralar kolayca istila eder.. Demirkap nlerinde Vardanla arprlar.. Vardan sava kaybeder ve Buharaya doru ekilir.. Ancak Kuteybede, savatan yorgun dt iin Buharay alamadan Merve geri dner.. Haccac bunu baarszlk olarak kabul eder ve, Buharay mutlaka almasi iin Kuteybeye emir verir..Kuteybe byk bir hazrlk yaparak bir sene sonra tekrar Buharay kuatr.. Trkler direnir ve Kuteybe baarl olamaz, ordusu dalmaya balar.. Bunun zerine Kuteybe her bir Trk ba iin askerlerine 100 dirhem vaad eder.. Para hrs ile gayrete gelen Araplar, ehri istila ederler..Btn direnen Trkler kltan geirilerek tam bir katliam yaplr, Araplar Trk kadnlarna tecavz ederler, beendikleri kadnlar ya cariye olarak kullanmak yada kle pazarnda satmak zere alkoyarlar.. Erkeklerden de binlerce kiiyi kle olarak satmak zere beraberlerinde gtrrler.. Araplardan oluan yeni bir idari kurumlama yaplr.. Dier beyliklerden tepkiler gelmeye balaynca da, Buhara Melikesi Hatunun olu Tu Sad kukla hkmdar yaplr.. Tu Sad tarihe hain bir ibirliki olarak geer.. Daha sonrada Mslman olarak oluna da, efendisi Kuteybenin ismini vererek balln kantlar.. Etkili bir kolonizasyon yapmak isteyen Kuteybe bunun iin ncelikle yerli halk slamlatrmaya balar.. Buhara halk nceleri Mslman olmu gibi grnseler de bu dini kabul etmek istemezler..Kuteybe Trklerin aslnda Mslman olmadklarn, evlerinde slami kurallar tatbik etmediklerini anlar ve yeni bir yntem gelitirir..Bu ynteme gre Trkler evlerini Araplarla paylamak zorunda braklrlar ve bu ekilde bire bir kontrol altna alnrlar.. slami kurallara uymayanlar ise ar cezalara uratlrlar.. ( Bugn, baz slami yazarlar bu getirilen tedbirlerin slam''n Trkler tarafndan kabul edilmesinde ok yarar
saladn akca ifade ederler..Bu yaklam da zerinde dnlmesi gereken bir konudur.. ) Kuteybenin bu zorlamalar karsnda, halkdan baz direniiler kar.. Gizlice silahlanrlar..Bu durum karsnda Araplar camiye dahi silahsz gidemez olurlar..Kuteybe basklar arttrr, kendi aralarnda rgtleen Trkleri yakalattrp ldrtr.. Bu arada yeni vergi yasalar getirir.. Yerli halk, halifeye senede 200000 dirhem, Horasan valisi Haccaca da 10000 dirhem vergi demeye mecbur braklr.. Bunun dnda Arap askerlerinin atlarna yem temin etmeye, oraya getirilip yerletirilen Arap ailelerine odun temin etmeye ve onlara tahsis edilen arazilerde almaya mecbur braklrlar.. Kadnlar, kzlar Araplara cariye yaplrlar.. Buhara Trkleri bu yllarda dnyadaki ok az milletin yaad vaheti ve zdrab yaar.. Kuteybenin getirip Trk evlerine yerletirdii Araplar, Trklerin o zamana kadar yaptklar btn birikimlerinin zerine konarlar, Trklerin tarlalarn alr ve Trkleri o tarlalarda altrrlar.. ste Tek din slam oluncaya kadar savan diyen ayet, Araplar Trklerin srtndan geimlerini salayacak ortam yaratmtr..Allah dini dedikleri slam, Ahzab Suresi / 50 de olduu gibi, savata gasp edilen Trk kzlarn da ganimet olarak grr, ve Araplara cariye olmalarn helal klar..Cuma namaz zorunlu hale getirilir.. Genede Trkerden rabet grmez. Bunun zerine Kuteybe, namaza gelenlere 2 dirhem vaad ederek nce fakirler zerinde slamn etkili olmasn temine alr.. Bu uygulama nispeten baarl olur.. Fakir halktan para iin camiye gidenler olur.. 1. Byk Katliam - TALKAN KATLAMI Buharada olanlar dier Trk Beyliklerinde de etkilerini gsterir.. Ayn eylerin kendi balarna geleceinden korkmaktadrlar.. Sogd meliki Neyzek Tarhan ehrinin ykma uramamas iin Kuteybe ile anlamak zorunda kalr.. Bu anlamaya gre Tarhan hara verecek ve tarafsz kalacaktr.. Ancak bu tarafsz kalmalar ve Trklerin birleememeleri Araplarn ilerini kolaylatrm ve Trk beyliklerini istedikleri gibi istila edip talan etmilerdir.. lk olarak saldrya urayan Kibac Hatuna dier beyliklerden yardm gelmeyince, o yardm esirgeyenler ayn akibete uramlardr.. Bu olaylarda Trklerin belli bir ekilde organize olamamalar da onlarn Araplar tarafndan istila edilmelerini kolaylatrmtr.. Neyzek Tarhan daha sonra Kuteybe ile yapti anlamada hatal olduunu ve bu anlamann kendisine hibir gvence getirmeyecei gibi dier Trk Beylerine de ihanet etmi olacan anlar.. Tohoristana dnerek btn Trk Beyliklerine birer mektup yazar ve onlar ortak bir direnie girmeleri iin uyarmaya alr.. lk olumlu yant Talkan meliki Sehrekden gelir..Tarhann planlarn renen Kuteybe, buna karlk Belh ehrinde hazrlk yaparak, baharda byk bir ordu ile Talkan ehrine doru yrr.. O ana kadar bir direni hazrl yapamayan Talkan ehri meliki Sehrek, Kuteybenin geliinden nce ehri terkeder.. ehre hi savamadan giren Kuteybenin adamlar ehirde eli kl tutabilen nekadar erkek varsa hepsini kltan geirirler.. Bu katliam o zamana kadar yaplanlarn en bydr.. Kuteybe bu katliam dier beyliklere ibret olmas iin yapar.. Kuteybenin askerleri ldrebildikleri kadar ldrrler, geri kalanlar da, Talkan yolu zerindeki aalara asarlar.. Bu yolun 4 fersah ( 24 Km.) mesafelik blm Trklerin aalara aslan cesetleri ile doludur.. Talkan katliam tarihe, Araplarn o gne kadar yaptklar katliamlarn en by olarak gemitir.. Halk, Mslman Araplarla savamad halde, Kuteybe ve askerleri srf dierlerine rnek olsun diye 40.000 kadar kiiyi kltan geirmi, aalara asmtr.. btn bunlar hep slam adna yaplmtr.. Kuteybe, Talkan katliamndan sonra Sumana girer.. erkeklerin pek ounu ldrterek, kadnlarn ve kzlarn cariye olarak alkoyar.. Daha sonra Kes ve Nesefde ayn eyleri yapar.. Erkekler ldrlr, Trk kadn ve kzlar utan verici bir ekilde Araplara cariye olurlar.. Daha sonra Faryaba ynelir ve Faryabn teslim olmasn ister.. Faryab halk balarna gelecekleri bildiklerinden teslim olmaya yanamazlar.. Erkekleri dverek lrler.. Btn ehir yaklr.. Araplar bu ehre yaklm ehir anlamnda Muhtereka derler.. Kuteybe, Faryabdan sonra, Tarhann ekildii kale Bazgisi kuatr.. 2 ay sreyle devaml olarak buraya saldrr fakat bir sonu elde edemez.. Bu arada k yaklar..Kuteybenin kn savaacak gc yoktur ancak, kale iindeki Trklerin de yiyecekleri bitmitir.. Her iki tarafta savan kendileri iin kaybedildiini dnr.. Kuteybe son olarak bir hileye ba vurur.. Tarhann yanna Muhammed bin Selim adndaki adamn gnderir.. Muhammed ibni Selim Tarhann teslim olmas durumunda kendisine hi bir ekilde zarar gelmeyecei gvencesini verir.. Kalenin alk iinde olmasndan dolay Tarhann Kuteybenin teklifini kabul etmesinden baka yaplacak bir eyi yoktur.. Komutanlar ile grp teklifi kabul ederler.. Silahlarn teslim ederek kaleden karlar.. Tarhan kaleden kar kmaz yakalanr, etraf hendek alm bir adrda zincire vurulur..Kuteybe bu arada Tarhan hemen ldrmez.. Haccaca haber gndererek ne yapacan sorar.. Haccac Tarhan iin, O bir Mslman dmandr hi aman vermeden ldr der.. Kuteybe nce Tarhann iki olunu, Tarhann ve toplanan halkn gz nnde ldrtr.. Arkasndan 700 kadar Trk savasnn balarn gene Tarhann ve halkn gz nnde
kestirir.. Tarhan da bizzat kendisi ldrr.. Btn kesilen balar Haccaca gnderilir. Tarhann ldrlmesinden sonra, Kuteybe, Aral Glnn altnda bulunan Harzem blgesine yrr.. Harzemde Caygan ile Havarizat arasnda taht kavgas vardr.. Kuteybe Cayganla ibirlii yapar.. nce Havarizat ile etrafndakileri ldrtr.. Arkasndan Camhud melikini yenerek 4000 civarnda esir alrlar.. Ancak, daha sonra bunlar Kuteybenin emri zerine ldrlrler.. Bu olay, Ziya Kitap''nn, slam Tarihi ve Trkler adl kitabnda aynen yle anlatlr ; Bu harblerden birinde, et-Taberi''nin btn tafsilat ile anlattna gre, bir defasnda Abdurrahman b. Mslim, Kuteybe''ye, 4000 esirle gelmiti. Kuteybe, Abdurrahman''n byle kalabalk Trk esirleri ile geldiini grnce hemen tahtnn karlmasn ve bir meydana kurulmasn istedi. Tahtnn zerine maruru bir eda ile oturan Kuteybe, bu Trk esirlerinden bin tanesini sana, bin tanesini soluna, bin tanesini arkasna ve bin tanesinide nne dizilmelerini sylemi ve sonrada Arap askerlerine dnerek yaln kl bu Trklerin kafalarnn koparlmasn emretmitir. Cebbar, zorba, insafsz Arap komutannn etrafnn bir anda bu Trklerin kafa kol ve gvdeleri ile bir kan gl haline geldiinden hi kimsenin phesi olmamaldr. Bu harblerde ldrlen Trklerin haddi hesab yoktu. Nitekim bu vahetten adeta gururlanan bir Arap airi Kaah el-Akari yle haykrmtr, Kazah ve Facfac nlerinde korkudan birbirlerine sarlm zavall Trkleri ldrdnz geceleri hele bir hatrlaynz. Herkesi kltan geirdiniz. Sadece ata dahi binmeyecek yata kk ocuklar kald. Binenlerde o hrn atlarn srtnda sanki bir yk gibiydiler. Harzemde ayaklanan halk, Kuteybe ile ibirlii yapt iin Caygan ldrr..Bunun zerine, Kuteybe btn Harzemi yakp ykar, halk kltan geirir.. Harzemli nl Trk bilgini, Biruni Harzemdeki uygarln yok ediliini u ekilde anlatr.. Kuteybe, her areye ba vurarak Harzemlilerin yazl dilini bilenleri, geleneklerini koruyanlarn, btn bilginleri ldrtt, bylece herey karanlklara gmld.. slam Harzemlilerin iinde girerken, onlarn tarihi hakknda bilinenleri artk renme olana brakmad..Harzemi yktktan sonra Kuteybe, Semerkant zerine yrr..Semerkant meliki Gurek zerine gelen Mslmanlara kar dier Trk Beyliklerinden yardm ister.. Takent ve Ferganeden yardm gnderir, fakat gelen birlikler yolda Kuteybenin askerleri tarafndan pusuya drlerek yok edilirler..Semerkant, kuatlr.. Araplar mancnk atei ile saldrrlar.. Daha fazla dayanamayacan anlayan Gurek, Kuteybe ile anlamak zorunda kalr..Bu anlamaya gre, 1.Semerkant Araplara her sene 2.200.000 altn deyecektir.. 2.Bir defaya mahsus olmak zere 30.000 Trk gencini esir olarak verecektir.. 3.ehirde Cami yaplacaktr.. 4.ehirde eli silah tutan kimse dolamayacaktr.. 5.Tapnak ve putlardaki tm mcevherler Kuteybeye teslim edilecektir.. Daha sonra Kuteybe, altndan yaplan putlar erittirerek alr ve Merve geri dner.. Dnerken kardei Abdurrahman bin Muslimi Semerkantn bana vali olarak brakr.. Kuteybenin Merve dnnden sonra, Trkler kendi aralarnda igalci Mslmanlara kar bir direni birlii kurarlar.. Zaman zaman Ceyhun rman geerek Araplara pusu kurar ve ciddi zararlar verirler.. Haccac Kuteybeye Takent ve Ferganayi igal etmesi talimatn verir.. Kuteybe Takente gider fakat baarl olamaz.. Bu arada Haccac lr. Halife Velid, Kuteybeye Trklere kar savalar devam ettirmesini syler.. Kuteybe bu sefer Kasgara doru yola kar.. Tam Kasgar kuatacakken Halife Velid lr, yerine Sleyman ibni Abdlmelik halife olur.. Bu yeni Halife ile aras hi iyi olmayan Kuteybe Kasgar seferini yarda brakarak ona kar ayaklanr, ancak kendi komutanlar tarafndan 11 yakn ile birlikte 716 senesinde kafas kesilerek ldrlr.. nk Kuteybenin komutanlar Halifeye kar gelmek istememilerdir.. 2. Byk Katliam - CURCAN KATLAMI Kuteybe ve Haccacn lm, Araplarn Trkleri Mslmanlatrmak ve Trk ehirlerini talan etmek
politikalarnda bir deiiklik yapmamtr.. ncelikle, Araplardaki Trklere kar olan korku ortadan kalkt iin, Araplar, Kuteybeden sonra da ayn ekilde Trk yurtlarna saldrlarn srdrmeye devam etmilerdir.. Kuteybenin ld ayn yl olan 716 da, Yezid ibni Muhelleb Horasana vali atanr.. lk i olarak Dastan igal eder.. Dastan meliki Saltekin, Yezite kar uzun sre dayanr.. Sonunda Dastan der.. ehir yamalanr ve 14000 kii ldrlr..Dastandan sonra Curcana ynelir.. Curcan 300.000 dirhem karsnda savamadan teslim olur.. Yezid, Curcana bir blk asker yerletirerek, Taberistan a doru yola koyulur.. Taberistan Meliki, sfehbed, Deylem melikinden 10000 kiilik bir yardm alarak savaa balar.. sfehbed savarken, Curcan halk da ayaklanarak Esed ibni Abdullah komutasndaki askerleri imha ederler.. Yezid fkeye kaplr, Curcanl Trkleri yendiinde kanlarndan deirmen dndrp ekmek yiyeceine dair Allaha yemin eder.. Askerlerini toplayarak Curcan zerine yrr.. Curcan beyi, ehirden karak Curcan kalesine ekilir. 7 ay sren savatan sonra, kale der.. Curcan beyi ldrlr.. Kaledeki askerler esir alnr.. Araplar, daha sonra Curcan ehrine girerler.. Burada da ayn ekilde Kuteybenin yapt katliama benzer bir katliam yaplr.. Trkleri ldrerek, 4 fersah boyunca sal sollu aalara astrr.. Allaha verdii sz yerine getirmek iin, esir ald binlerce Trk, Enderiz vadisindeki nehrin kenarna srkler, orada askerlerine korumasz Trkleri ldrtr.. ldrlen Trklerin kanlarn nehire aktr.. Nehrin suyuyla akan kanlardan, ilerideki deirmenden un ve ekmek yaptrarak yer ve Allaha verdii sz yerine getirir.. Katliamdan geriye kalan kz ve kadnlardan be de biri cariye olarak halifeye ayrldktan sonra, geriye kalanlar askerler arasnda ganimet olarak paylatrlr.. Kaynaklar Curcan katliamnda Talkan katliamnda olduu gibi yaklak 40.000 Trkn ldrldn sylerler.. 717 ylndan sonraki zaman, Araplarn kendi aralarndaki atmalarla geer.. Buraya kadar dikkat ederseniz, ilk Arap saldrlar baladnda Kibac hatun dier Trk Beyliklerinden yardm istedii halde istedii yardm kendisine verilmemiti.. Sonra o yardm gndermeyenler, yardma muhta duruma dtler.. Bu olaylardan Trklerin daha o zaman da aralarnda tam bir birlik ve beraberlik salayamam olduklarn gryoruz.. 717 ylnda mer ibni Abdulaziz halife olur..ki yl sonra hastalanr yerine, 719da, Yezid ibni Abdlmelik geer.. Yezid ibni Abdlmelik ile Yezid ibn Mehlebin aras iyi deildir.. Yezid ibn Mehleb hapse attrlr ancak, Yezid ibni Mehleb hapisten kaarak, Basrada rgtlenir ve Yezid ibni Abdlmelike kar ayaklanr.. 721de Abbas ve Mesleme adnda iki komutan nderliinde kurulan hilafet ordusu Yezid ibni Mehleb ile savar.. Bu savata Abbas ve Yezit ibni Mehleb olur.. Yezitin kafas kesilerek halife Yezit ibn Abdlmelike yollanr.. Mesleme, Mehlebin yakn olan yaklak 300 kiinin daha kafasn kestirerek ldrtr. Yezid ibni Mehlebin olu olan, Muaviye ibni Yezidde elinde bulundurduu 32 kadar Mesmele taraftarnn kafasn kestirtir.. Aralarndaki sava, Mehleb taraftarlarnn tamamen yok edilmesi ile biter Mesmele, Mehlebden ele geirdii aralarnda Trklerin de bulunduu cariyeleri Cerrah ibni Hakeme satar..Bu arada, Yezid ibni Mehlebin yerine getirilen yeni Horasan Valisi, Cerrah ibni Abdullah, Trkmenistann i ksmlarna baz saldrlar yaparsada baarl olamaz.. Kuteybenin lmyle birlikte Trk topraklarna yaplan aknlar eskisi kadar baarl olamamlardr.. Bu dnemde slam yaylmacl bir duraksama iine girer.. Halife II. mer ibn Abdlaziz, igal altnda bulunan yrelerdeki Arap egemenliinin her geen gn biraz daha zorlar bir hale gelmesinden dolay bu blgelerde yaanan gerginliin azaltlarak slamn kuvvetlendirilmesine alr.. Kendisine bal yneticilere, Bundan byle Trk Beyliklerine saldrmayn, hakimiyetiniz altnda bulunan blgelerde gcnz arttrarak slam yaymaya aln demitir.. Ayrca, II. mer, Mslman olan halklardan cizye alnmamasn isterse de, Araplarn gelirlerinde nemli lde dme olmasndan dolay bu karardan daha sonra, Trklerin Mslmanlklarnda samimi olmadklar bahane edilerek vazgeilmitir.. Bu arada Horasanda Cerrah ibni Abdullah, yerine Abdurrahman ibni Nuaym atanmtr.. Hakan Sulu''nun Gktrk Boylarnn Bana Gemesi Trkler, Araplarn istilasna kar direnilerini inden yardm isteyerek srdrrler.. Daha nce Araplarla ibirlii iinde olan Tugsad da, 718 ylnda in imparatorundan yardm ister.. in, Trklere yardm gndermez.. Turgis Kaani Sulu, Bati Gktrk Boylarnn bana geerek, 720 ylnda Sogddaki Trklerin Araplara kar isyann desteklemek iin bir birlik gnderir.. Sulunun, Kur-Sul adndaki komutan, Seyhun nehrini geerek, Sogda gelir ve oradaki dier Trklerle birleerek, Semerkanta doru yrr.. Arap Valisi, Said ibni Haris, Trkleri durduramaz ve Semerkanta ekilir.. Ancak Trkler Semerkant kuatamazlar.. Bu arada Said ibni Haris yerine 721 ylnda Horasana Said ibni Harasi atanr.. 722de Hisam Halife olur, Said ibni Harasiyi
grevden alarak yerine Mslim ibni Saidi atar.. Mslim ilk olarak Afini haraca balar.. Seyhunu geerek btn ekinleri ve aalar yakarak ilerler.. Bunun zerine Turgis Hakan Sulu, Mslimin zerine yrr.. Sulunun zerine geldiini grenen Mslim geri ekilmeye balar.. Seyhun nehri yaknlarnda, bir baka Trk birlii tarafndan durdurulur.. Bir yandan yukardan Sulunun birlikleri ilerledii iin acele eden Mslim, zayiat vermesine ramen, Seyhun nehrini geerek Semerkanta ekilir.. Bu yenilgi zerine, Mslim grevden alnr, yerine Esed ibni Abdullah atanr..Esed ilk olarak Hoten ehrini ele geirerek yamalar.. Ancak, Turgis Hakannn Mslimi kovalamasndan cesaret alan halk Araplara kar ayaklanr.. 726 ylnda Turgis Hakan Sulu kararl bir ekilde Esedin zerine yrr.. Huttalda arprlar.. Esed, Sulu karsnda ar bir malubiyet alr.. Bunun zerine 727de Esedde grevden alnarak yerine Esres ibni Abdullah atanr.. Esres halk zerinde bask uygulayarak denetim kurabileceini dnrsede baarl olamaz.. Bir ksm halk Mslman olduklarn syleyerek vergi vermek istemezler ve Turgislerden yardm isterler. Turgis Hakan Sulu 728 ylnda Buharay zapteder.. Bu arada Esresin yerine Cneyt ibn Abdurrahman geer..Araplar Semerkanta ekilir..Hakan Sulu ve Kur-Sul idaresindeki Turgis kuvvetleri 729 ylnda 58 gn sreyle Araplar Kemerce kalesinde kuatma altnda tutarlar.. Alktan lme noktasna gelen Araplar Kemerceden karak teslim olurlar, yaplan anlama gereince teslim olanlar Debusiaya gnderilirler.. Daha sonra Hakan Sulu, Semerkant kuatr.. Semerkantn igal komutan Savra ibni Hurr, Cneyd ibni Abdurrahmandan yardm ister.. Cneyd yardma gelmeden Savra ve Hakan Sulu Semerkant yaknlarnda savarlar.. Araplar sava kaybeder, Semerkantn Arap Karargah komutan Savra bu savata lr.. Halife Hisam, Kufe ve Basradan 20000 kiilik ek bir kuvveti Cneyd ibni Abdurrahmana gnderir.. Hakan Sulu 732de Buharay terk ederek ekilir.. 734de Cneyd ibni Abdurrahman lr, yerine Asm ibni Abdullah geer, bir yl sonra onun da yerine Halid ibni Abdullah geer.. Hakan Sulu''nun lm ve Cuzcan Beyinin ihaneti Hakan Sulu, 737 ylnda Halidin zerine yrr.. Araplar zayiat vererek Ceyhunun gneyine ekilir.. Trkler Ceyhun nehrini geerek Araplar Belhe kadar ekilmeye zorlar, ancak Cuzcan nderi, Araplarla birleerek Hakan Sulunun lkesine ekilmesine sebep olur.. Grnd kadar ile eer Cuzcan nderi Araplarla ibirlii yapmam olsayd Hakan Sulunun ordusu muhtemelen Araplar Trk topraklarndan temizleyecekti.. Hakan Sulu lkesine dndkten sonra bir zamanlar Araplara kar beraber savat Kur-Sul tarafndan ahsi nedenlerden dolay ldrlr.. Bu gelimenin birazda in tarafndan tezgahland, ve tarihte inin Trk Beyliklerini birbirine drme siyaseti olarak grlr.. Hakan Sulunun lmesi Araplar arasnda sevinle karlanr.. yle ki Horasan Valisi Araplara Hakann ldrlmesinden dolay kr orucu tutulmasn ister.. Haberi Halife Hisama ulatrrsa da, Halife bu haberin doruluunu anlamak iin gvendii adamlarn yollayarak haberin doruluunu renmelerini ister.. Hakan Sulunun ldrlmesinden sonra Trkler bir daha toparlanamazlar.. Araplarn Trk yurtlarndan temizlenmeleri ile ilgili umutlar bir anda sner.. ncelikle Dikhanlar denen yerel egemenlikler Araplara byk tavizler verirler.. Mslmanl kabul eden kiilere byk ekonomik karlar salanr.. Cizye olarak alnan vergilerin miktarlar drlerek nceki zorlamalara gre ok daha yumuak bir smr politikas uygulanr.. Buraya kadar ki tarihte Trklerin zorla Mslmanlatrlmalarna hizmet etmi olan en nemli 2 isim, Arap Komutan Kuteybe ve Hakan Sulunun tam nemli bir darbe indirmek zereyken kendini Araplara satarak onlarla ibirlii iine giren hain Cuzcan Beyidir.. Kur-Sulda, Turgis Hakan Suluyu ahsi karlar uruna ldrerek ister istemez Araplarn korkulu ryasn ortadan kaldrm, Mslmanln Trk topraklarnda daha rahat bir ekilde yaylmasna neden olmutur.. Kur-Sul''un lm ve Trk Ordularnn Dalmas Emevilerin son valisi, Nasr ibni Seyyarn valilie gelmesi ile birlikte Gney Trkistanda Arap glerinde bir toparlanma balar. Nasr, Arap hakimiyetinin yumuak bir politika ile daha kolay bir ekilde yaylabilecei bilinci ile gl bir ordu kurarak Trk topraklarna yaylr. 739 ylnda Araplar Semerkanta tamamen yerleirler.. Ancak, Seyhun nehrini gemeye alrlarsada, Kur-Sul komutasndaki Trk ordusu tarafndan durdurulurlar.. Say olarak Kur-Sulun ordusundan daha kalabalk olmalarna ramen, nehrin te tarafna gemeye cesaret edemezler.. Ancak bu arada Araplar iin hi beklemedikleri bir gelime olur.. Araplara kar saldr dzenlemeyi planlayan ve bu nedenle nehrin etrafnda keif yapan Kur-Sul, Arap askerlerine yakalanr.. Nasr, Kur-Sulu hemen ldrerek cesedini Trklerin grebilecei ekilde Seyhun nehrinin kenarna astrr.. Bu
manzara ok gemeden Trkler zerinde beklenen etkiyi yapar ve Trk ordusu zaten sayca stn olan Araplar karsnda dalr.. Takent ve Fergana da teslim olur.. Nasr,bundan sonra Arap hakimiyetini daha yumuak politikalar uygulayarak srdrr.. Yurtlarn terk ederek giden Trklerin geri dnmeleri halinde vergi borlar affedilir.. Halk iinden Mslman olanlara baz ekonomik ve sosyal karlar salanarak, onlarn kendiliinden Mslmanl semeleri tevik edilir.. slamn taraftar bulabilmesi iin, gerek korkutarak, gerek tevik ederek gereken her trl tedbiri alnr.. Bu alnan tedbirler yava da olsa sonu verir.. Trk topraklarndaki son Emevi Arap valisi Nasr ibni Seyyar Trklere slam kabul ettirtmeyi baarmtr.. Bizi ilgilendiren tarih buraya kadardr. Bundan bir sre sonra Arap topraklarnda, Emevi Hanedannn egemenlii son bulur ve Abbasilerin devri kendini gsterir. 749da Abbasiler Emevi Hanedann zorlamaya balar. Arap topraklarnda balayan i sava, Emevilerin dar yaylmalar iin gerekli olan kuvvetin blnmesine yol aar.. Abbasilerle birlikte, Mslmanlatrlan halklar zerinde daha uyumlu, onlarn rf ve ananelerine uyan bir slam uygulanr.. Emevilerden sonra slamiyetin evrensel bir din olduu eklinde uygulamalar yaplarak slam''n daha geni kitlelere yaylmasna zen gsterilir.. Bu ekilde nceleri Arap dini olarak kurulan din, giderek daha bir evrensel grnm kazanr. Bu arada Araplar aras atmalar da giderek iddetlenir. Araplar aras kavgada azat edimi kleler de belli bir nem kazanrlar.. Bu atmalarn iinde olan Arap efleri kleleri kendi taraflarna ekmek isterler.. Ancak, btn Mslmanlar eit gren slam karsnda klelerin durumu belirsizdir.. Kleler eitlii ngren slam adna, Arap stnlne kar kar.. Ali taraf ve Peygamberin amcas Abbasn soyu, Emeviler tarafndan kendilerinden hile ve zorbalkla alnan iktidarlarnn asl sahipleri olarak grnmeleri, beraberinde bir takm siyasal sorunlar da balatr.. Bu arada, snfsal farkllklar ve beraberinde yaanan olumsuzluklarn nedeni olarak, ezilen snf tarafndan slamn kendisi deil, Emevi hanedann iktidar sorumlu tutulur.. Mslman Araplar Trklere Neden Saldrmtr Genelde, bu tarihi bilen slami evreler, Mslman Araplarn Trklere saldrmasn, onlar slam dinine davet etmek, gerekirse bu uurda zor kullanarak, onlar slam''a boyun edirmeye zorlamak eklinde yorumlarlar.. Ancak tek neden bu deildir.. Bu konu da ayrca Zekeriya Kitap''nn Yeni slam Tarihi ve Trkler adl Kitabnda anlatlmtr.. Aadaki pasaj, ayn kitaptan alnma bir blmdr. Deien Arap Toplumunun Yeni Hayat Anlay a-) Harbeden Askerlerin Servete Kavuma stei Araplar, Orta Asyay fethe zorlayan bir dier faktrde harbeden askerlerin ksa zamanda byk servet ve zenginliklere sahip olmalar idi. Deil daha sonraki devirler, ilk devirlerdeki fetih hareketlerinde bile sosyoekonomik nedenlerin ok nemli bir faktr olduu ortaya kmaktadr. Genellikle Bedevi, lde yaayan, fakr-u zaruret iinde ok insafsz bir hayat mcadelesi iinde yorulan Araplar, daha slamn ilk devirlerinde harbeden askerlerin verilen yksek maa ve ganimetler dolaysyla ksa zamanda byk bir servet ve zenginlie kavutuklarn grmlerdir. Mcahit gazilerin bundan sonraki yaantlar ve hayat seviyeleri bir anda deimi ve harbe itirak etmeyenlere nazaran ok daha iyi ve mreffeh bir hayat srmeye balamlardr. Bu kabil Arap bedevilerinin o zamanki durumu, bugn Anadolu''nun i ksmlarndan kalkarak ayn sosyo-ekonomik nedenlerle almak iin Almanya''ya giden Trk kylsn ve onun sosyal hayatnda da meydana gelen ba dndrc deiiklikleri hatrlatmaktadr. Bunun iindir ki Arap kabileleri eitli cephelerde savamak iin hata Hz. mer devrinde Medine''ye ok byk kafileler halinde akn akn gelmeye balamlardr. Daha sonralar bunlar Bedevi aileler takip etmi ve dolaysyla Arap yarmadasnn dna daha o devirlerden itibaren ok byk bir Mslman Arap g L. Caetani''nin ifadesiyle tarihte ilk defa Sami rknn g balam oluyordu. Tarihte belki ilk defa vaki olan bu Sami Arap g, Emeviler devrinde de btn canll ile devam etmi, sadece ran''a deil, Trkistan''n Buhara, Baykent, Semerkant gibi daha birok byk ehirlerine nemli lda Arap aileleri yerletirilmitir. zellikle Buhara''ya yerletirilen bu kabil muhacir Arap aileleri o kadar oktu ki, Kuteybe b. Mslim be yerleik Arap nfusu ve kesafetine dayanarak bu byk Trk ehrini nerede ise kolonize etmeye kalkm ve bunda nemli lde de muvaffak da olmutur. Genellikle 25-50 bin arasnda deien ve
aile efradyla birlikte yaplan bu gler, bir taraftan ran ve Trkistan''n byk ehirlerinin Arap nfusuyla iskan edilmesine, dier taraftan da siyasi Arap hakimiyetinin blgede daha kolay bir ekilde yerlemesine ve hatta slam dininin gelime ve yaylmasna da yardm etmitir. b-) Yaygn Geim Sknts Mslman Araplar komu lkeleri ve bu arada Trkistan fethetmeye zorlayan nemli sebeplerden bir dieri de ok yaygn hale gelen geim skntsdr..Nitekim, el-Mesudi''nin en gzel kitap olarak tavsif ettii ve fetih hareketlerini ok daha objektif kriterler iinde ele alan ilk tarihilerimizden Belazuri''nin Ftuhu''l Bldan adndaki kymetli eserinde, Araplarn geim sknts yokluk ve mahrumiyetler iinde srdrdkleri hayat mcadelesi nedeniyle komu lkeleri fethetmeye zorlandklar ve bu lkelerde ok byk sayda yerletikleri hakknda sarih ifadeler vardr. Taberi Anlatmlar Aadaki pasajlar dorudan Taberinin anlatmndan alnmtr. Tarih-i Taberi / Cilt 3/(Syf-343) Her kim Trklerden ba getirirse yz dirhem vereceim. mdi mslmanlar bir bir Trklerin ban kesip getirip 100 dirhemi aldlar.Ve Trkleri datp hesapsz krdlar ve mbalea ile mal ve ganimet alp yine dnp Merve geldiler. Yaz gelince Kuteybe Horasan ehirlerine nameler gnderip asker toplad. Sonra gp Talkana vard. ehrek ki Talkan meliki idi. Neyzekle mttefik idi. Kuteybenin geldiini iitince kat. Kuteybe Talkana girdii vakit hkmetti ki ahalisini kltan geireler. Ne kadar krabilirlerse kralar. Bunun zerine Kuteybenin askeri orada hesapsz adam ldrd. Rivayet ederler ki 4 fersenk yol iki taraftan muttasl ceviz aac dallarna adamlar aslm idi. Oradan gt. Mervalarde kondu. Oradaki melik kat. Kuteybe onun da iki olunu tuttukta kalan ehrin beyleri itaat edip istikbale geldiler.(Syf-344) Kuteybe dedi: - Vallahi eer benim mrmden sz syleyecek kadar zaman kalm olsa bunu derim ki (Uktlh uktlh uktlh). ( Hepsini ldrn, hepsini ldrn, hepsini ldrn ) Bunun zerine Neyzeki ve iki kardei oullar ki biri Sol ve biri Osmandr. Ve yine o kendisi ile mahsur olanlarn hepsini ldrdler.hepsi 700 adam idi. Buyurdu balarn kesip Haccaca gnderdiler.(Syf-347) Kuteybe deve palan demek olur.(Syf-351) Ganimet malnn bete birini Haccaca gnderip Semerkantn fethini de ilan etti. Haccac da bu haberi iitip sevindi. Kuteybe tekrar Merve dnd. Kardei Abdullah Semerkanta emir yapt. Askerlerinin bir miktarn onun yannda brakt ve lzumu kadar harp aleti verip, Abdullaha dedi: Kafirlerden hi kimseyi Semerkanta girmeye brakma, ancak eline bir para balk ver ve o baln zerine mhr vur.(Syf-353) Kuteybenin Havarizem ehrine Gitmesi Haberi Havarizem melikinin ad aygan idi. Ondan kk Havarizad adl bir kardei vard. aygann zerine galebe etmi idi ve onun btn iini tutmu idi. itse ki aygann eline gzel bir cariye girmi, yahut bir nefis bir kuma alm derhal adam gnderip aldrrd. Yine iitse ki bir kiinin gzel kz var yahut gzel bir avreti var derhal mecal vermez,ekip alrd. Hi kimse men edemezdi. Ve aygana ondan ikayet etseler ben ona bir ey diyemem, derdi. aygan da onun elinden bunalm idi. Bu ii bu ekilde uzatnca aygann tahamml etmeye takat kalmad. El altndan Kuteybeye adam gnderdi. Havarizem ehirlerinden ehrin kilitlerini bile gnderdi. Ve Kuteybeye dedi: Havarizeme gelip kardeimi ldrrsen her ne dilersen vereyim,dedi. Lakin bu haberi hi
kimseye bildirmedi. Bu haber Kuteybeye ulanca gaza vakt idi. Kuteybe kavmine Segat gazasna varrz diye bildirdi. aygann adamn geri gnderdi. Havarizade haber verdiler ki Kuteybe Segada gazaya gider. O da gayet sevindi. Ve kavmine bildirdi ki bu yl cenkten eminsiniz,zira Kuteybe segada gidermi. Ve bizde ie mekul olalm dedi. Bilmedi ki Kuteybe kendi zerine gelir. Bu esnada Kuteybe anszn bin atl ile Medinet-l Fil ki Havarizemin ulu ve muazzam ehridir. Zira Havarizem lkesi ehirdir. Ondan ulusu yoktur. Kuteybe kp geldi. Havarizem halk Kuteybeyi grp korktular. Kuteybe doru aygann yanna geldi. Ve Havarizada haber verdiler ki ne gafil durursun ite Kuteybe eriip alemi fesada verdi. Havarizad anlad ki bu i aygann ba altndadr. Diledi ki aygan ldre.Lakin frsat ve mecal bulamad. mdi hazr bulunan sipahi ile srp Medinetil File geldi. aygan o ehri Kuteybeye verip kendisi de Kuteybenin yanna geldi. Ve Havarizad akna dnd. Nihayet Kuteybeye adam gnderip aman diledi. Kuteybe dedi: Aman kardeinden dile eer o aman verirse benden emin ol.Havarizad dedi: -mdi bildim ki benim lmem lazm. Zira benim kardeime boyun emem lmek demektir. Belki lmek muti olmaktan iyidir, dedi. Bunun zerine cenge koyuldu. Bir saat cenk edip sonunda tutuldu.Kuteybeye getirdiler. Kuteybe dedi: Kendini nasl grrsn. Havarizad dedi: -Ey emir, beni melamet etme ki ben klca eli onun iin vurdum ki seninle benim aramda bir hkm zahir ola. mdi frsat senin oldu,bana ne nmek gerek, ne dilersen et. Bunun zerine Kuteybe buyurdu. Dar kp boynunu vurdular. aygan dedi: -Ey emir, henz gnlm ifa bulmad. Kuteybe dedi: -Daha ne dilersin? aygan Dedi: -Dilerim ki onunla bile olan kimselerin hepsini ldresin. Kuteybe dedi: -mdi sen benim yanma topla, ben ldreyim. aygan da hepsini tutup getirdi. Kuteybe cmlesini ldrp mallarn ald. aygan yle art etmi idi ki: Bin ba esir ve nice bin kuma vere. mdi Kuteybe Medinetl File girip o mal aygandan ald. aygan Kuteybeden yardm diledi. Zira Camhd meliki daima gelip aygan ile cenk ederdi. Ve aygan gayet incitirdi. Kuteybe Abdurrahman ona yardma gnderdi. Ve Abdurrahman varp muharebe etti ve o meliki ldrd. aygan o yerleri fethedip drt bin ba esir aldlar. Kuteybe buyurdu. Hepsini ldrdler. (Syf-349-350) -a askeri bize gece baskn etmek dilermi, imdi varn onlarn yolunda filan yerde pusuda durun.Ve onlar kt vakit zerlerine srnz. Ola ki bir fetih edesiniz, dedi. Muslih b.Mslimi bunlara kumandan tayin etti. Muslih de gelip o 700 adam blk etti. Bir bln yolun sa yanna, bir bln sol yanna koydu ve kendisi bir blkle yolun zerine durdu. Gece yars geince a askeri kp geldiler. Muslihi yol zerinde grnce cenge megul oldular.Ve o iki blk gaziler de iki taraftan hamle edip a kurdun koyuna girdii gibi kafirleri tarumar ettiler. Gazilerde be adl bir bahadr yiit vard. Kendisini a gruhuna ve kalabalna vurdu.Onlarn ortalarnda bir melikzadeleri vard.Yetiip be onu kula tznden kl ile ald. yle bir aldk ba top gibi havaya utu. a askeri bu heybeti grdklerinde hepsi bozguna uradlar. Mslmanlar ardna dp onlar hesapsz krdlar. Onlardan kurtulan pek az oldu. Ve onlarn ekserisi Melikzadeler idi. Ziynetli ve silahl kimselerdi. Onlarn balarn ve silahlarn ve elbiselerini hepsini aldlar geri dnp Srr ile Kuteybenin yanna geldiler. Ertesi gn Kuteybe hkmetti ki cenge atlalar. Gavrek Kuteybeye adam gnderip dedi: -Bu ettiin harbi yle zannetme ki Araplarn kuvveti ile edersin belki acemden benim kardelerimdir ki sana yardm edip cenk ederler. Yoksa harbe araplar gnder. Gr ki biz de neler ederiz,dedi. Kuteybe bu sz iitip gazaba geldi ve mnadilere artt. Mslman mbarizleri toplanp kafirlerin zerine yry ettiler ve buyurdu ki mancnk kurdular ve bir burcu de de yktlar. Ve Mslmanlar o yklan yerden hcum ettike kafirlerden bir bahadr er gelip o gedikte durdu her kim ileri gelse mecal vermez ldrrd. Mslmanlarda silahrler ok idi. Kuteybe onlar artp dedi ki: Sizden kim ki o ahs ok ile vurursa ben ona on bin dirhem veririm. O silahrlerden biri ileri yryp ok ile o ahs atp gznden vurdu ve ensesinden kt. Derhal dt. O kii Kuteybenin yanna gelip on bin dirhemi ald.(Syf351-352) Bu 70 yl sren Trk-arap savalarnn en nemli noktalar ve sonular ; 1- 100.000'in stnde Trk katledilmitir. 2- 50.000'in stnde Trk genci kle ve cariye yaplmtr.
slamiyet Gerekleri
558
3- ehirler yamalanm , ganimet diye halkn hereyi talan edilmitir. 4- Tm zenginlikler , tarihi eserler yokedilmi , yaklm , yklmtr. 5- Dnyann en byk katliamlarndan biri olan "Talkan Katliamnda" 40.000 Trkn kesilerek 24 km yol boyunca aalarda sallandrlmtr.( Tarihte rnei ok azdr.) 6- Ayn ekilde "Curcan Katliamnda da esir alnan 40.000 Trk'n nehir kenarnda kafalar kesilmi , nehrin suyu kpkzl olmu , cesetler yine aalarda sallandrlmtr. 7- "Teslim olursanz cannz balanacak" sz hi bir zaman yerine getirilmemi , "eriat sz tanmaz" denilerek kadn-erkek kltan geirilmitir. 8- Araplar tarihte yaadklar bu en byk yama ve talandan ok byk servet elde etmilerdir. 9- Trkler byle bir vahet ve mezalimi inlilerden dahi grmemilerdir. 10-Bu tarihi gerekler "islam etkilenmesin" dncesiyle gizlenmekte , bahsedilmemektedir. Trk siyasetiler dahi konuyu geitirmektedir. Bundan da Araplar nasiplenmektedir.
slamiyet Gerekleri
559
Atatrk slam iin ne dnyordu?

Sherill'e gre Atatrk Tanr'ya inanyor ama dine inanmyor.
Atatrk'n, biyografisini yazan ABD Bykelisi Sherrill'e aklad 'dinle ilgili' dnceleri ilk kez yaymland. Sherrill'in kitabna almayp rapor olarak ABD Dileri'ne gnderdii syleide Atatrk 'Agnostik olmadn, tek tanrya inandn' sylyor, dindar olmayan Trklerin yksek sesli dualarn cezbine kapldn belirtiyor Atatrk'n din hakkndaki grlerine k tutacak yeni bir belge ortaya kt. 1932-1933 yllarnda Ankara'da grev yapan ABD Bykelisi Charles H. Sherrill'in hazrlad ve Atatrk'n kendi azndan dinle ilgili grlerini ieren rapor ilk kez Toplumsal Tarih dergisinde aratrmac yazar Rfat N. Bali'nin hazrlad yazda yaymland. Bykeli, Ankara'da grev sresi boyunca Atatrk ile yapt grmelere ve gzlemlere dayanarak 'A Year's Embassy to Mustafa Kemal' adl bir kitap hazrlamt. Eser ilki, 1934 ylnda Atatrk yaarken, kez Trkeye evrildi. Kitabn en ilgin blm Atatrk'n dine bakn ieren ksmd. Bu blmde yazar, Atatrk'le yapt uzun bir mlakata yer vermi ancak Atatrk'n szlerinin bir ksmn kitaba almam bunu da "Din konusundaki ahsi grleri hususunda sylediklerinin tamamn burada vermek hi doru olmaz" satrlaryla dile getirmiti. Ancak Sherill, kitaba sadece bir blmn ald grmeyi zetleyerek bir rapora dkt ve ABD Dileri Bakanl'na gnderdi. ABD Dileri Arivi'ndeki bu raporu, Bali Trkeye evirip Toplumsal Tarih'e yazd. Aada, raporun tam metni yer alyor. ABD BYKELL Say:423 Ankara, 17 Mart 1933 Konu: Trkiye'de din MNHASIRAN MAHREM Saygdeer Hariciye Vekili Washington Beyefendi, Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal ile dn leden sonraki saatlik mlakatmda, hakknda yazmakta olduum biyografinin sekiz blmn birlikte gzden geirdiimiz srada Trkiye'de din meselesi bahis edildi. ncelememde Trkiye Cumhuriyeti'nde slam dininin geliimi konusuna olduka yer verdiime dikkatini ektim, biyografim iin -yaynlanmak veya yaynlamamak kaydyla- bana sylemek istedii kadaryla snrl olmak zere bu mevzudaki grn bilmek istediimi belirttim. Szlerinin hangi ksmnn efkr umumiye(nin) (bilgisi) iin olduunu, hangi ksmnn olmadn belirterek mevzu hakknda teferruatl bir ekilde konutu. Galiba, alt ve yedi yandayken annesi onu bir sbyan mektebine gndermek istiyordu. Burada retmen Kuran dersleri de verecekti. Bu, uzun Arapa blmleri ezberlemek demekti. Dier yandan babas olann din eitiminin verilmedii laik bir mektebe gitmesini istiyordu. Her ne kadar sonunda babann sz kabul edildiyse de annesi olan Selanik'te geerli olan geleneksel tren eliinde sbyan okuluna gnderdi. Ertesi gn babas olan okuldan ald ve laik okula koydu. Buna ok zlen annesi epey alad ve olann teklif etmesi zerine sbyan okulundaki din hocas eve gelip ona Kuran eitimini verdi. Bu sadece bir ay srmesine ramen anneyi tatmin etti. Bu, mr boyunca alaca tek din eitimiydi.
slamiyet Gerekleri
560
'Beeriyetin Tanr ihtiyac'

Agnostik olduuna dair genellikle kabul grm inanc, kesinlikle reddediyor, ancak dininin sadece Kinat'n Mucidi ve Hkimi tek Tanr'ya inanmak olduunu sylyor. Ayrca beeriyetin byle bir Tanr'ya inanmaya ihtiyac olduuna inanyor. Buna ilaveten dualarla bu Tanr'ya seslenmenin beeriyet iin iyi olduunu belirtti. Burada duruyor. Daha sonra teferruatl bir ekilde neden o kadar inanl bir Protestan Hristiyan olduumu sordu. Ben de ona, bu raporda yeri olmayan, sebeplerimi syledim. Sadece bir genel mtalaa syleyebilirim. Suallerinde tamamyla samimiydi, bu da din konusunda yeterince zihin yorduunu gstermekte. Daha sonra, 10 yl nce ina ettii yeni Cumhuriyet'in Reisicumhuru olarak iktidara geldii zaman slam dininin durumu hakknda bilgi vermeye balad. eyh-l slam', medreseleri, Mahkeme-i er'iyyeleri ve bu mahkemelere riyaset eden kadlar, hocalar ve muhtelif derviler dahil olmak zere btn ruhban snfn lavetmeyi gerekli bulduunu syledi. Osmanl'da geerli olan bu ruhban yapdan geriye kalan, mezzin olarak minarelerden halk ibadete aran ve camilerde namaz kldran imamlard. Ona az evvel tasvir ettii bu yapy tamamyla yok ettikten sonra Trk genlii iin, ayet kaldysa, ne tr dini tedrisat kaldn sordum. Kifayetsiz medrese sistemini tm lkeye yaylm ilk ve ortaretim sistemiyle ikame ettiini ve bu sistemin (talebeyi) niversiteye dek gtrdn belirtti. Hz. Muhammed'in hayat hikyesi ve daha ahlakl yaama konusundaki hikmetli dsturlarla dini tedrisat verildiini, bu dini tedrisata Yeni ve Eski Ahit'te tasvir edilen dier byk dinleri ve Budist dini kitaplar da dahil ettirdiini syledi. Daha sonra o ve ben bu modern Trk dini tedrisat ile Birleik Amerika'da ortalama pazar okulunda verilen dini tedrisat mukayese ettik. Pazar okullarmzda verilen dini tedrisatn cuma sabahlar kadnlar tarafndan tm lkedeki Halk Evleri'nde verilip verilemeyeceini sorduumda byle bir fikrin muvaffak olacana dair pek pheli grnd, ancak yeni bir fikir olduunu ve kaale alacan syledi. Bu amala kadn retmenlerin vazifelendirilmesi fikri ona cazip geldi, nk bu ekilde hocalarn erkek partizanlar, siyaset veya benzeri muhtemel baka mesele yaratacak ihtimallerden kanlm olacakt.
Bursa hadisesi
Bu erevede yakn tarihte olan Bursa hadisesi zerinde serbeste konutu. Bu hadise Trklerce deil yabanc tarafndan karlmt: Bir Arnavut, bir Bulgar ve bir Rus. Hatta nc Enternasyonal tarafndan kkrtldn da ima etti. Muhtemelen sknt verecek bu siyasi hareketi basit bir dil meselesine, ezann Arapa yerine Trke okunmas haline dntrerek gsterdii siyasi maharetten tr kendisine iltifatta bulundum. Bu szlerim Kuran'n Arapadan Trkeye tercme edilmesi iin nasl ve neden telkinde bulunduu konusunda konumasna sebep oldu ve bu mevzuda yepyeni bir ufuk at. Trk halknn uzun zamandan beri ezberden okuduu baz Arapa dualarn gerek manasn anlad zaman tiksineceini sylyor. Kuran'dan alnan bir Arapa blm okudu.
Trke Kuran okutma nedeni

Bu duada Hz. Muhammed amcas ile amca kznn yaptklar bir eyden tr cehenneme gitmeleri iin beddua eder.* "Dnen bir Trk'n bylesi bir duay okumaktan elde edecei dini ilham veya dine ilgi gstermesini tahayyl edebilir misin?" dedi. Bu fikrini gelitirdike ben de gitgide Kuran'n Trke okunmasn tevik etmesinin sebebinin Kuran'n Trkler arasnda gzden dmesi olduu neticesine varyorum. Daha sonra umumi ve artc bir beyanda bulunarak Trk halknn gerekte hibir ekilde dindar olmadn, aralarndan camilere giden az sayda kiinin alkanlktan veya yksek sesle sylenen dualarn cezbine
slamiyet Gerekleri
561
kaplarak camiye gittiini ileri srd. Saygl bir ekilde bu bakyla mutabk olmadm, eimle yaadmz tecrbeyi anlattm. ki Trk arkadamzn daveti zerine 23 Ocak'ta Ayasofya Camii'ne gidip Kadir Gecesi'ne ahit olduk. Ona yzde 20'si askeri niformal 10 bin mmin tarafndan doldurulan caminin ne kadar kalabalk olduunu, btn mminlerin tam bir saat Gazi'nin de varln kabul ettii Tanr'ya dorudan ynelttikleri dualarla nasl youn bir ekilde ibadet ettiklerini anlattm. Bu kalabalk, bu ibadet ve mminlerin duaya younlamalar hususunda izahat istemem, onun Trk genliinin din hakknda bilgi edinme frsat mevzusunda Trk hkmetinin kstl bir rol olmas gerektiine dair kanaatini dile getiren daha fazla beyanatlar vermesine neden oldu. Bu beyanatlarn bitirdiinde imdilik ortaretimde ve Dr-l-fnn'un kk ilahiyat blmnde byk din hakknda verilen tarihi tedrisattan fazlasn retmeye inanmad sarihti.
Sovyetler gibi lavetmeye karyd

Ancak Sovyetler'in her trl dini lavetme fikriyle kesinlikle mutabk deil. Bellibal camilerin hkmete muhafaza edilmeleri ve amalar dorultusunda kullanlmalar gerektiinde srarl. byk dinin ahlak retilerine dinden ziyade ahlak olarak inanyor. Bize ihsan ettii hayrlar iin tek Tanr'ya sk sk minnettarlmz dile getirecek ifadelerin eklenmemesi halinde ahsi dini inancnn natamam olacan sylediim zaman ard, ancak alakadar grnd. Sadece yeni bir fikir olduundan, bu fikri kaale alacan syledi. Benimle bu konuda daha fazla konuma arzusunu ifade etti. Bu beni artt, zira Yusuf Akura bey gibi samimi arkadalar beni srekli onunla din hususunda konutuum takdirde, Gazi'nin nazike 'dostluumuz' olarak adlandrd mnasebetlerimizin kesinlikle bozulaca hususunda ikaz etmilerdi. Konumamzn bu blmnn sonunda, daha ncesi bir yabanc ile hibir zaman bu konuda bu kadar etrafl konumadn ve zel dini inanlarn da hi dile getirmediini syledi. Sayglarmla Charles H. Sherrill * Bu blm, Kuran'n Tebbet Suresi'dir. 'Bismillahirrahmnirrahim. 1,2,3,4,5. Ebu Leheb'in iki eli kurusun! Kurudu da. Mal ve kazandklar ona fayda vermedi. O, alevli bir atete yanacak. Odun tayc olarak ve boynunda hurma lifinden bklm bir ip olduu halde kars da (atee girecek).' (R. N. Bali'nin notu)
Sherrill'n Kadir Gecesi izlenimleri

"...uzun zamandan beri stanbul Mzesi Mdr olan Halil Bey, eim ve beni Ayasofya Camii'nde Kadir Gecesi'ni izlemek iin davet etti. Ayin boyunca o, ei ve Evkaf Mdr bizlerle birlikte oldu ve birok sualime ok ilgin cevaplar verdi. (...) Ramazan aynn 27'nci gnnn akamndayz. Dnyann her yerindeki Mslmanlar, gn douundan gn batmna kadar hepimizin ibadet ettii tek Tanr'ya inanan Mslman mminlerin dualarnn (Tanr katnda) duyulaca ve kabul edilecei hususunda eitilmiler. Bu nedenle slam (dini) bu geceyi Kadir Gecesi olarak armakta. Alayc mizaca sahip baz insanlarn iddia ettikleri gibi kiinin dine verdii kadarn elde ettii doruysa ayet o zaman on binin zerindeki mminler her biri ve tamam Kinatn aratcs'na sunmakta olduklar bu dua saatinden ok ey kazanacaklardr!
'slam en yksek noktasnda'
slamiyet Gerekleri
562
Hristiyan inanlar asndan deerlendirirsek, slam dini Trkiye'de engelsiz veya ruhani mdahale olmakszn -saf protestanclk- en yksek noktasnda bulunuyor. ahsi inan burada en yksek gcne ykselmekte. Bu satrlarn yazar grd Hristiyan topluluklarn hibirinden 23 Ocak 1933 akam Ayasofya'da izledii ibadet kadar etkilenmediine ve ahit olduu ibadetin samimiyetine ikna olduuna ahitlik yapabilir. Bu kalabal cezbedecek ne musiki ne de kesif belagat sahibi bir hatip vard. Her eit Trk oradayd. Galerilerin altndaki geni avlular kadnlar dolduruyordu, byk merkezi alanda sra sra (yaklak yz sra) erkekler vard. Her srada omuz omuza yaklak seksen erkek. Her biri eilip kalkan, konuulanlardan bihaber, eilen, secde eden ve her biri byk Tanr'nn G Evi ile ahsi temasn kurmaya niyetli.
'Biz ABD'liler kadar dindarlar'

Buras Trk halknn ruhunu hissetmesi iin uygun yer ve and. Kii Trk rknn ne olduunu gerekten anlamak, Trkiye Cumhuriyeti'ni kuran ve ilk Cumhurreisi olan Mustafa Kemal gibi bir nderin doduu ulusu anlamak iin basit, dindar Trk' bu frsatlarda grmesi lazm. Evet Trk halk biz Amerikallar kadar dindarlar, belki de daha fazla dindarlar."
Elinin kaleminden Bursa hadisesi

"...Bursa'da 1 ubat gn leden sonra Evkaf Mdrl nnde toplanan yaklak 100 kiilik bir grup Trke ezan aleyhinde gsteri yapt. Olay 4 ubat'ta Afyon'da haber alan Gazi Mustafa Kemal gezi programn iptal ederek Bilecik zerinden 5 ubat'ta Bursa'ya vard. ileri Bakan kr (Kaya) ve Adalet Bakan Yusuf Kemal (Tengirek) beyler de Bursa'ya gelerek incelemeler yapt. Mustafa Kemal, Bursa'dan ayrlmadan nce Anadolu Ajans'na u aklamay yapt: "Bursa'ya geldim. Olay hakknda ilgililerden bilgi aldm. Olay aslnda nemi haiz deildir. Herhalde cahil mrteciler Cumhuriyet adliyesinin penesinden kurtulamayacaklardr. Olaya bilhassa dikkatimizi evirmemizin sebebi, dini, siyaset ve herhangi bir tahrike vesile etmeye asla msamaha etmeyeceimizin bir daha anlalmasdr. Meselenin mahiyeti esasen din deil, dildir. Kati olarak bilinmelidir ki, Trk milletinin milli dili ve milli benlii btn hayatna hkim ve esas kalacaktr." Kazanl Tatar brahim'in ban ektii olay, Bursa Ulucami mezzininin vazifesi bana gelmemesi zerine Halil adnda birinin ezan Trke yerine Arapa okumas ve sivil polis memuru Hamdi Efendi'nin mdahalesi sonucu kt. Tatar brahim'in kkrtmasyla cami cemaatinden bir grup, "Dinini seven bizimle gelsin" diyerek Evkaf Mdrl'ne doru yrye getiler. Vilayet Kona nne gelen kalabalk, zabta kuvvetlerince datld ve tahrikiler yakaland. 23 kiinin yakaland olaydan sonra Bursa Ulucami hatibi Hafz Tevfik Efendi de stanbul'da tutuklanarak Bursa'ya gnderildi. Ankara'ya dnen Adalet ve ileri Bakanlar, Bursa'daki incelemelerini ve aldklar tedbirleri Bakanlar Kurulu'na bildirdiler. 13-14 ubat'ta soruturma sona erdi. Aralarnda Bursa mfts Nureddin Efendi, Ulucami hatibi Hafz Tevfik Efendi ve fabrikatr Gaffarzade Mehmet Efendi'nin de bulunduu 24 sank, 15 ubat'ta Bursa Ar Ceza Mahkemesi'ne sevk edildi. Daha sonra tutuklu sanklarn orum'a nakledilmesi emri geldi. Bursa olay davas orum'da grld ve 1 Mays'ta karar akland. Drt kii beraat ederken, be kii ikier yl ar hapis, yedi kii birer yl ar hapis, yedi kii de be ay ar hapis cezasna arptrld. Bursa mfts Nureddin ve ktibi Kamil efendiler, 12 Haziran'da beraat ettiler. Bursa olaynn ardndan zmir ve Salihli'de de Trke ezan okumamakta direnen drt imam ve mezzin tutuklanarak mahkemeye sevk edildi." Radikal, 06.09.2006
slamiyet Gerekleri
563
Camide uyuyanlarn arasnda namaz
MARDN'n Kzltepe lesi'nde 40 dereceyi aan scaklar ve ramazan ay nedeniyle serinlemek ve namaz kldktan sonra dinlenmek isteyenler tarihi camilere tercih ediyor. Camilerde namaz klnan ve uyuyanlar ilgin grnt ortaya kard. Kzltepe'deki Yeniehir Camii'ne namaz klmak in gelenler ibadet yerinde hallar zerine uzanarak uyuyanlar grnce aknlklarn gizleyemiyor. Camiye girenler uyuyanlar arasnda namazlarn klmak zorunda kalyor. Ar scaklar nedeniyle serin olan camiyi tercih ettiklerini belirten bu kiiler ibadetimizi yerine getirdikten sonra iftar saatini uyuyarak beklemeye tercih ettiklerini anlatt.
Milliyet,07.09.2008
slamiyet Gerekleri
564
Din alimi Yeprem: slam'da dini nikah yok

Din leri Yksek Kurulu yesi Prof. Dr. Yeprem, 'dini nikh' ile ilgili arpc aklamalar yapt. Diyanet leri Bakanl Din leri Yksek Kurulu yesi Prof. Dr. Saim Yeprem, slam dininde dini nikhn olmadn belirterek, Trk Medeni Kanunu hkmlerine gre kylan resmi nikah, slam dininin de geerli sayd nikahtr dedi. Yeprem, dini nikahn, kilisede, rahip ve papazlar tarafndan kylmas mecburi olan Hristiyan nikah iin kullanlan bir terim olduunu syledi. slam'da bu anlamda bir dini nikah olmadn ifade eden Yeprem, her ite olduu gibi nikahta da Allah'a dua ederek hayr talep etmek, Mslmanlarn iyi davranlarndandr. Bu yaplmad takdirde resmi nikahn geerlilii de ortadan kalkmaz dedi. Dini nikahn, Hristiyanlkta geerli olduunu vurgulayan Yeprem, dini nikahn kylmas iin nikah kyan din adamnn Allah adna hkm veren biri olmas, nikahn kyld yerin kutsal yer olmas ve yaplan iin de dini ilem olmas lazm. Dini nikah iin bu unsurun olmas gerekir ki, bu da Katoliklerde olan bir nikahtr. slam'da, Allah adna sz syleyen bir din adam ve kutsal bir mekan yoktur. Namaz klnan her yere mescit, cami denir ve baka amalarla da kullanlabilir. Buralarn, kilise gibi kutsiyeti yoktur. Medeni Kanunun hkmlerine gre kylan resmi nikah geerlidir. slam dininde bu anlamda dini nikah yoktur, dedi. Osmanl mparatorluu dneminde mahalle imamlar tarafndan kylan nikahlarn bugn belediyelerce kylan nikahtan farkl olmadn vurgulayan Yeprem, mahalle imamlarnn, devletin itibar ettii kaytlar tutan, evlilik czdann veren, mahkemelerin kaytlarn tutan nitelii vard, bugnk belediyelerin evlendirme daireleri gibiydi. Bu ilemleri o zaman mahalli imamlar yrtyordu diye konutu. 11.10.2006
Dinimizde boanmak kolayca olmaz

Diyanet, boanmann sadece erkein iradesine bal olmadn, her iki tarafn rzasnn gerektiini aklad Almanyada Kocam beni ldrecek, bizi acil boayn diyen Fasl kadnn talebinin Kuran- Kerim gereke gsterilerek reddedilmesi tartmalara yol at. Din leri Yksek Kurulu Bakan Prof. Dr. Saim Yeprem, tarih boyunca Kuran- Kerimdeki ayetlerin yorumlanmasnda slam alimlerinin farkl sonulara vardna iaret etti. Yeprem, konunun geni anlamda ve Kuran- Kerime gre ele alnmas halinde boama hakknn tamamen
slamiyet Gerekleri
565
erkeklere ait olduunun sylenemeyeceini kaydetti. Yeprem, Benim grm, Kuran- Kerimde nasl nikahla ilgili hounuza giden kadnlardan nikahlayn diye balayan ayette kadnn herhangi bir rzasndan sz edilmiyorsa ayn nitelikte boama ile ilgili ayetlerde de sz edilmiyor. Ama nikah olaynn gereklemesinde hi kimse yolda giderken Filan kadn benim houma gitti, gel ben seni nikahlyorum demiyor. Kadnn rzas alnyor. ahitler huzurunda nikah icra ediliyor. Hatta esprili syleyeyim. Bir hanm nikahlayabilmek iin yllarca peinden kouyoruz, onun rzasn almak iin. Nasl olur da bu kadar nemli bir birliin bozulmas sadece erkein iradesi ile olur. Kurandaki ayetlerin tpk nikahta olduu gibi kadnn rzasn, ahitler huzurunda tescilli bir nikah ngryorsa boanmann da byle olmas sonucuna varlmal. Tek ynl olarak nasl ben nikahladm deyip nikah gereklemiyorsa, ben boadm dediim zaman da boanmann gereklememesi gerekir diye konutu. 22.03.2007
slamiyet Gerekleri
566
Atatrk olmasa bugn Hazreti Muhammedin mezar da olmayacakt

Pazartesi akam Avrasya Televizyonunda Lale vgnn sunduu Beyin Frtnas programna katlmtm biliyorsunuz. Programn dier konuklar Nevzat Yalnta ile Erol Manisal idi. Nevzat Yalnta program srasnda Atatrkle ilgili kk bir anekdota yer vererek Suudiler 1926 ylnda snrlar iinde tm mezarlklar ykyorlard. Atatrk srann Hazreti Muhammedin kabrine geldiini renince bir telgraf ekerek, Eer bir tek tana bile dokunursanz ordumu aa gnderirim demiti. Bunun zerine Suudiler Hazreti Muhammedin kabrine dokunamamt. Ama bu telgraf yok edildi dedi. Programn ana konusu kapatma davas olduu iin bu konu fazla uzun srmedi. Programdan sonra Lale vgn, yaynn yapld Doatepe tesislerinde bizlere birer orba ikram etti. Bundan yararlanarak Yalntaa Hocam programda anlattnz olayn ayrntlarn syleyebilir misiniz? diye sordum. 1981 ylnda 12 Eyll askeri ynetimi Atatrkn 100. doum yl nedeniyle kapsaml bir program hazrlam. Prof. Yalnta o dnemde lim Kurulunun bana getirilmi. Ama Atatrkle ilgili eitli kaynaklardan ariv aratrmas yapmak ve bilinmeyen Atatrk ortaya karmakm. Yalnta, Dilerinde Mnir Bey vard. (Soyadn hatrlayamad) yi bir aratrmac ve arivciydi. Ona Dileri Bakanl arivlerinin aratrlmas grevi verilmiti diyerek anlatmaya balad. Sonra da srdrd: Bir gn Mnir Bey arad. ok ilgin bir belge bulduunu, bunu getirip gstermesi gerektiini syledi. O srada benim altm babakanlk binas ile dileri binas ayn yerde. Hemen atlayp geldi. ok heyecanlyd. Prof. Yalnta, Mnir Beyin gsterdii belgeye baktnda ok ardn belirterek yle devam etti: Belge bir telgraf metniydi. Henz yeni kurulan Suudi devletinin kralna gnderilmiti. Telgrafta Hazreti Muhammedin mezarnn yklacan derin znt iinde rendim. Bu kutsal emanete asla dokunamazsnz. Bir tek tann bile zarar grdn duyarsam orduyu aaya gnderirim anlamna gelen cmleler vard. Yalnta, burada Hazreti Muhammedin mezar ile ilgili ksa bir detay anlatt. ngiliz igali srasnda komutan olan Fahrettin Paann kabri terk etmemek iin uzun sre direndiini, a kaldklarn bu nedenle ekirge yiyerek beslendiklerini, sonunda ngilizlerin hibir ekilde dokunmamalar kaydyla Hazreti Muhammedin mezarn terk ettiklerini ancak kutsal emanetleri de yanlarna aldklarn syledi.
slamiyet Gerekleri
567
imdi gelelim belgenin bulunmasndan sonraki gelimelere, nk vahim ve ilgin olan bu: Nevzat Yalntan anlattna gre Mnir Bey belgeyi nce bir st amirine gtryor. Belge oradan daha yukar tanyor. Sonunda msteara oradan da Bakan lter Trkmene geliyor. Tabii Evren Bakanlndaki Milli Gvenlik Konseyinin de haberi oluyor. Sorun u: Bu belge ne yaplacak? Dnemin Atatrk komutanlar ve onlarn emrindeki brokrasi bu belgenin aklanmasn istemiyor. Ancak belge de ortaya km bir kere. Sonunda o dnemde yazlan ve imdi kitaplarda tek nshas bile kalmayan bir Atatrk kitabnn iine, hibir anons yaplmadan konuyor. Ksacas konu adeta kapatlyor, sadece o tula gibi kaln kitab sonuna kadar okuyanlarn dikkatini ekecek biimde zevahiri kurtarmak adna konuyor. Peki bu belge imdi nerede? Kimin korumas altnda? Bu da bilinmiyor. Bilinen tek ey, Atatrkn slam aleminin peygamberi Hazreti Muhammedin mezarnn ortadan kaldrlmasn nlemesi herkesten saklanyor. ***** Hazreti Muhammed Mescidi Nebevide yatyor Hazreti Muhammed 571 ylnda dodu 632 ylnda vefat etti. Peygamberimiz Medinede oturduu evde topraa verildi. Bu mezar bugn dnyann en byk camisi olan Mescidi Nebevinin iinde. Mescidi Nebevi, Hazreti Muhammedin Mekkeden Medineye g etmesinden sonra ilk namaz kld yer. Hazreti Muhammed, Medinede oturduu evin hemen yanna kentin ilk mescidini ina ettirmiti. Bu mescit geen yllar iinde defalarca yenilendi. Bugn 600 bin kiinin ayn anda namaz klabildii Mescidi Nebevinin korumasn ok uzun yllar Osmanl askeri yapmt. Arabistanda mezar adeti yoktur. ller herhangi bir yerde topraa verilir, zerine belirleyici bir ey konmaz. Bu nedenle sadece Hazreti Muhammedin mezar yeri ile ilgili bilgi vardr. Onun dndaki slam byklerinin mezarlarnn yeri bilinmez. Bir sre nce Hazreti Muhammedin annesine ait olduu ileri srlen bir mezar ortaya karlmt. Ancak Suudi ynetimi bu mezar da ortadan kaldrm ve yerine otopark yapmt. Atatrkn mdahalesi olmasa Suudiler, Mescidi Nebevinin hemen dibindeki Hazreti Muhammedin mezarn da tamamen ortadan kaldracakt. Nitekim Hazreti Muhammedle ayn yere defnedildikleri bilinen Sahabenin nde gelen isimlerinin mezar yerleri bugn dmdzdr. ***** Yaar Nuri ztrk: Ali Babacan aratrma izini vermedi
slamiyet Gerekleri
568
Nevzat Yalntala sohbetimiz srasnda Bir gn Yaar Nuri ztrk Bey arad. Benim bu anlattm duymu, belgeye nasl ulaabileceini sordu dedi. Ben de Belgeyi bulmu mu? diye sorunca Onu bilemiyorum, ama galiba bir kitabna koymu ben okuyamadm dedi. Bunun zerine nceki gn Yaar Nuri ztrk aradm. ztrk, Yalntan anlattklarn dorulayarak, Ancak bunu henz bir kitabma koymadm. Aratrmay aa yukar tamamladm, Gazi Mustafa Kemal ve slam isimli ok kapsaml bir kitap hazrlyorum, bunun bitmesi yl alr. Konu bu kitapta yer alacak dedi. Milletvekili olduu srada bu belgeye ulamak iin ok altn syleyen ztrk, Belge Dileri Bakanl arivlerinde. Milletvekili sfatmla bu arivlerde almak iin bakan Ali Babacana bavurdum, ama bana izin vermedi diye konutu. ztrke Peki hocam, byle bir belgenin aklanmasn neden istemiyorlar? diye sordum. ztrkn cevab ok ilgin oldu. yle dedi: Atatrk din ve slam d gstermek isteyenler elbette bu belgeden rahatsz olacaklardr. Bu nedenle dini siyasete alet edenler emperyalistlerle i birlii bile yapabiliyor. Dincilerle slam reddedenler bu noktada birleebiliyor.
Can Atakl Vatan, 09.08.2008
slamiyet Gerekleri
569
IQ seviyesi ykseldike Tanr inanc azalyor

Dini kurallara uymada gzlenen azalma, toplumsal zeka seviyesinin ykselmesiyle dorudan balantl m? 1930 doumlu ngiliz Psikoloji Profesr Richard Lynn, aslen emekli olmasna ramen olaanst yksek akademik baarlar nedeniyle hala saygn bir niversite krss sahibi. ngilizlerin saygn yayn organ Telegraph gazetesinin web sayfasnda 12 Haziran gn akam saatlerinde yayna giren haber geni bir tepki yaratm grnyor. Habere gre, Ulster niversitesi kdemli Psikoloji Profesr Richard Lynn, entellektel elit arasnda yer alan kiiler arasnda ateist olanlarn saysnn genel toplum ortalamasndan daha yksek olduunu syledi. Profesrn tezine gre, getiimiz asrda dini kurallara uyulmada gzlenen azalma, toplumsal zeka seviyesinin giderek ykselmesiyle dorudan balantl. 21.Yzyl'n u dneminde hem Dou'da hem Bat'da gzlenen dini uyan ise, bu srecin geriye doru ilediini gsteriyor. Akademik 'Intelligence' dergisinde yaynlanan makalede varlan sonular baz eletirmenlerce 'ar basitletirilmi genellemeler' olarak yorumland. Daha nce yapt aratrmalarda zeka konusunu rk ve cinsiyet gibi deikenlere balayarak aradaki ilikileri aklamaya ynelik aratrmalar yrtm ve bu tarz 'dobra' almalaryla tepki toplam olan Profesr Lynn, niversite retim yeleri arasnda Tanr'ya inananlarn genel toplum ortalamasndan ok daha dk olduunun altn iziyor. Kraliyet Akademisi tarafndan gerekletirilen bir aratrmada; ngiliz niversitelerindeki retim yelerinin yalnzca % 3.3' Tanr'ya inanrken , ngiliz toplumunda Tanrya inanan insanlarn oran %68,5 olarak tespit edilmiti. 1990'larda ABD'de yrtlen benzer bir almada Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi yeleri arasnda Tanr'ya inananlarn oran %9 olarak bulunmutu ki dindarlyla nl Amerikan toplumu geneliyle kyaslandnda ok dk bir oran bu. ngiliz bilim adam Richard Dawkins'in getiimiz dnemde yazd ve Trke'ye de evrilen God Delusion (Tanr Yanlgs) adl kitapta da akademisyenler ve sanatlar arasnda dinsel inanlarn toplumun geri kalanna oranla ok daha dk hatta yok denecek kadar az olduu vurgulanmaktayd. Pek ok ilkokul ocuunun Tanrya inandn ancak ilerleyen yllarda -zeka seviyeleri ykseldike- ocuklarn zihinlerinde pheler olutuunu belirten Profesy Lynn, Times Higher Education dergisine verdii demete "Niin toplumun geri kalanna kyasla daha az akademisyen Tanr'ya inanyor? Sanrm bu sadece IQ meselesi. Akademisyenlerin ortalama
slamiyet Gerekleri
570
IQ dzeyleri toplumun genel ortalamasndan yksektir. Genel halk kitleleri zerinde Gallup'un yapt eitli kamuoyu aratrmalarnda yksek IQ'ya sahip insanlarn Tanr'ya inanlarnn daha az olduu zaten saptanmt." demiti. 20.Yzyl boyunca 137 gelimi lkede insanlarn daha iyi beslenme sonucu nesilden nesile daha yksek IQ dzeylerine ulat ve bu nedenle dini inanlarn inie getiini syleyen Profesr Lynn'e itiraz eden ilahiyatlar ise "zeka konusunun bu tarz bir aratrmaya konu edilmesinin toplumsal anlamda tehlikeler ierdiine" dikkat ekiyorlar. PROFESR RICHARD LYNN KMDR? 1930 doumlu ngiliz Psikoloji Profesr Richard Lynn, Cambridge niversitesi mezunu olup 'Emeritus' nvanna sahip bir profesr. Yani aslen emekli olmasna ramen olaanst yksek akademik baarlar nedeniyle hala saygn bir niversite krss sahibi. Cinsiyet ve din gibi faktrlerin zeka zerindeki etkilerini aratrd almalaryla bir takm tepkilerin hedefi olan Profesr, 50 yl akn bilimsel kariyerinde u ana kadar 11 kitap ve 200'n zerinde bilimsel makale yaynlad. Profesrn akademik almalaryla ilgili ayrntl bilgiler http://www.rlynn.co.uk/ adresindeki web sitesinde akademisyenlerin ve aratrmaclarn ilgisine sunulmu durumda. nsann zekas cinsiyete ve rka gre deiebilir mi? nsan zekas gelitike inan zayflyor mu? 19.08.2008
slamiyet Gerekleri
571
RTCA ZERNE
Son yllarda gndemimizi oluturan tartma konularndan birisi irtica meselesi olmutur. Aslnda bu mesele Trk toplumunun gndemine yeni girmi bir konu deildir. rtica tartmalarnn Tanzimat'tan itibaren balayp Cumhuriyet'in ilk yllarndan beri younlaarak devam ettii grlmektedir. ki asra yakn bir zaman gemesine ramen, irtica kavramyla ilgili bir ortak kltr ne yazk ki oluturulamamtr. Bu kavramn bir trl yerli yerine oturtulmam olmas, irtica tartmalarn da srekli hale getirmitir. Trkiye Cumhuriyeti'nin geleceine ynelik bir tehdit olarak alglanan irticayla ilgili mcadele stratejisinin etkin bir ekilde yrtlmesi ve istenen sonucun elde edilebilmesi iin, ncelikle irticann nitelik ve niceliinin doru bir ekilde tanmlanmasyla ie balanlmaldr. Zira irticayla irtibatl sorunlarn nemli bir ksmnn, konuyla ilgili bilgi boluundan ve kavram kargaasndan kaynakland grlmektedir. *** rtica meselesinin iyi anlalabilmesi iin irticayla balantl dier kavramlarn da net bir ekilde ortaya konulmas nem tamaktadr. Bu erevede, din kavramnn nasl anlalmas, gerek bireyin gerekse toplumun hayatnda nasl ve ne derece yer almas gerektii hususunun ncelikle akla kavuturulmas gerekir. Din, insann insanln en iyi ekilde gerekletirebilmesi iin bir aratr. Din, insanln nne birtakm iman ve ahlak ilkeleri koyan bir sistemdir ve insan hayatna anlam kazandrmak iin, toplumun birlik ve beraberliini salamak, toplumsal barn gerekletirilmesine katkda bulunmak iin vardr. Bir baka ifadeyle din, insanlarn kendileriyle, iinde yaadklar toplumla ve Yce Yaratc ile bar iinde yaamalarn salamak iin gelmitir. Bu itibarla insanlarn mutsuzluuna vesile olacak her trl fiil, hangi ama iin gerekletirilirse gerekletirilsin, dini olma zelliini tamaz. Bu konuda akla kavuturulmas gereken bir baka nemli nokta da, din-devlet, din-siyaset ilikisidir. Bu konuda toplum aydnlatlmadan din istismarn ve irticai tezahrlerini toplumdan silip atmak mmkn deildir. Din konusunda yeterince bilgi sahibi olmayan insanlar, kendilerine din adna telkin edilen her eyi dinin aslndanm gibi alglayarak sahiplenmek isterler. Bu insanlar, yaplacak yanl telkinlerle din adna devlet dman haline getirilebilmektedirler. rtica konusunda yaplan tartmalarda ne dindar insanlar, ne de laik ve demokratik sylem biimlerini ne karan kimselerin, ok iyi snav verdikleri sylenemez. Birtakm insanlar, irtica
slamiyet Gerekleri
572
tartmalarnn dourduu ortam frsat bilip slam'a olan yabanclklarndan dolay, dini toplumsal ilerlemenin nnde engel olarak grme dncesine istinat ederek, Trkiye'de yaanan toplumsal-siyasal hayata ilikin olumsuzluklarn slam'dan kaynaklandn ileri srmler ve dinle ilgili her trl tezahr adlk ve irtica olarak nitelendirmilerdir. Bu arada dindar insanlar da, hislerini ve nyarglarn ap konuyu salkl bir ekilde enine boyuna tartma zeminini oluturamamlardr. Tabiatyla bu durum, toplumda ztlamalarn, kamplamalarn olumasna zemin hazrlam ve irticai kesimlerin toplum tabannda taraftar bulma ihtimalini daha da glendirmitir. Szn burasnda hemen unu da ifade etmek gerekir ki, bu konuda yaplm almalar daha da gelitirerek toplumu aydnlatma grevini srekli klmak; bir baka deyimle toplumun zerine tutulacak projektrleri daha gl hale getirmek hem ynetenlere, hem bilim adamlarna den bir grevdir. *** Hi kukusuz, irtica sorunu insan kaynakl bir sorundur ve sadece bizim lkemizde grlen bir husus da deildir. nsan kendisinin neden olduu bu sorunu zebilecek kapasitede yaratlmtr. Hibir sorun zmsz deildir. Ancak sorunlarn zlmesi iin bir iradeye ihtiya vardr. Trkiye, mevcut birikim ve potansiyeli itibaryla bu sorunu kkten halledebilecek gven ve enerjiye sahiptir. Yeter ki bu sorunun zmlenmesi iin iradesini ortaya koyabilsin. nemle zerinde durulmas gereken bir baka husus da, sorunun zmlenmesinde takip edilecek stratejinin lke gereklerine uygun olarak belirlenmesidir. Aksi takdirde zlebilir nitelikte olan sorun, zmsz hale gelebilir ve insanlar arasndaki bu ztlamalar, devlet-millet ztlamas tehlikesini dourabilir. rtica kelimesi Arapa "ricat" kknden tretilmitir. Geri dnmek anlamna gelen bu kelime, Trke'de yeniliklere deer vermeyip her ynyle eskiyi zlemek veya eski dzeni getirmeye almak tarifiyle yer bulmutur. rtica kavram, dini sahada farkl biimlerde alglanmaktadr. Bir ynyle "irtidat" (dinden sapmak), tekrar cehalet ve irk hayatna dnmektir. slam' henz gnllerine tam olarak sindirememi olan baz Arap kabileleri, Hz. Peygamber'in vefatndan sonra cahiliye dnemindeki rf, det ve batl inanlarna geri dnmeye teebbs etmi, zekt vermeyi ve savalarda grev almay reddetmilerdir. Bu diren, slam'n birinci halifesi Hz. Ebubekir tarafndan "mcadele edilmesi gereken irticai bir hareket" olarak grlm ve byk bir kararllkla bunlarn zerine gidilmitir. *** Gerek anlamda irtica, dinin znden uzaklamak ve dini, temel ilkelerine aykr olarak alglamak ve yorumlamaktr. Bir baka ifadeyle, kendini dindar sanan kimselerin bilerek veya
slamiyet Gerekleri
573
bilmeyerek dinin ruhundan kopup sadece ekline balanmay esas almalardr. Haricilerin hareketi bu konuda ok iyi bir rnek tekil etmektedir. Olaylara dar adan bakan bu grup, dini bir btn olarak alglamaktan uzak olarak, slami hkmlerin asl maksatlarn bir tarafa brakp sadece lafzna sk skya bal kalmann esas olduu fikrini ileri srmler, bu dnceye itibar etmeyen insanlar dlayarak, dman addetmilerdir. Hatta bu taassupkrane yanl alglamalar sonucu, kendileri dndaki Mslmanlar kfir sayp kadn ve ocuk demeden insanlar ldrmlerdir. Hz. Ali bunlar iin "Elbiselerini tersten giymi gruh" tabirini kullanmtr. Bu grubun mensuplar, Hz. Ali'yi de tekfir ederek camide ehit etmilerdir. Haricilerin elinden ancak Mslman olmadn ispat edenler kurtulabilmekteydi. Kuran- Kerim'deki birtakm ayetleri, tek bana ele alp sloganlatrarak, dini hayat dar kalplar iine sokan bu anlay ve davran, slam'n ilk dnemlerinde grlen fikri ve fiili en nemli irticai tezahr olarak kabul edilmitir. Ayrca, Sffin Sava'nda Muaviye'nin siyasi neticeler elde etmek iin, askerlerin mzraklarnn ularna Kuran- Kerim sayfalarn takmalar ve akabinde gelien Hakem olay da bnyesinde irtica izleri tayan hadiseler cmlesindendir. nk bu hadisede din siyasi emellere alet edilmitir. Hz. Ali askerlerine, mzraklarn ucuna Kuran varakalarnn taklmasnn bir hile ve aldatmacadan ibaret olduunu, bunlara itibar edilmemesi gerektiini aklamsa da askerlerini ikna edememitir. Biraz da yakn tarihimize gelecek olursak; Osmanl mparatorluu'nun k dnemlerine doru irticai tezahrlerle kar karya geldiimizi grrz. 16. yzyln sonlarnda imparatorluun bozulan dzenini yeniden slah etmek ve devleti ayakta tutmak iin birtakm yenileme hareketleri balatlmsa da buna kar diren gsterilmekte gecikilmemitir. Gen Osman olay, Patrona Halil syan, Kabak Mustafa syan, Alemdar Mustafa Paa olay, 31 Mart Hadisesi, irticai hareketler olarak tarihteki yerlerini almtr. Din, irticay iddetle reddeder. rtica din demek olmad gibi, din de irtica deildir. Dinin irticayla irtibatlandrlmas, onun yanl anlalmasndan dolaydr. Tarihimizde vuku bulan irticai eylemleri incelediimizde, irtica hadiselerinin daima dini duygulara dayandrldn grmekteyiz. Hakikatte bu hadiselerin dorudan dinle ilgisi bulunmamakta, karlar ne kmaktadr. lkemizde matbaann kuruluuna kar alnan tavrn arka plannda ise elyazmas kitaplardan para kazanan hattatlarn reaksiyonu vardr. *** Atatrk, irtica konusunda unlar sylemektedir: "Efendiler, hayatn felsefesi, tarihin garip tecellisi udur ki, her iyi, her gzel, her nafi ey karsnda onu imha edecek bir kuvvet belirir. Bizim lisanmzda buna irtica denir." "Her ilerici ve mspet gelimeye kar kan kuvvete irtica denir."
slamiyet Gerekleri
574
"Unutulmamaldr ki, milletin hkimiyetini bir ahsta yahut mahdut ahslarn elinde bulundurmakla menfaat bekleyen cahil ve gafil insanlar vardr. Bu gibilere mrteci ve hareketlerine de irtica derler. Katiyetle ve bilaperva sylerim ki, hkimiyet-i milliyemizin her zerresini u veya bu suretle takyit etmek isteyenler en koyu mrtecilerdir." Bu szlerden de anlalaca zere irtica: 1. Milli egemenlik ilkesine kar karak saltanat ve hilafetin geriye gelmesini istemek, 2. adalamaya ve her trl ilerici ve mspet gelimelere kar kmak, 3. Dini, siyaset ve ticarete alet ederek din istismarcl yapmaktr. RTCA konusu erevesinde bir hayli fazla kavram ve terminoloji tartmalar mevcuttur. Bunun nedeni, irticayla yakndan ilikisi bulunan baka kavramlarn da mevcudiyetidir. Muhafazakrlk kavram bunlardan biridir. ncelikle ifade etmek gerekir ki, "muhafazakrlk" irtica deildir. Muhafazakrlk, sahip olunan deerleri muhafaza etmektir. Gelecei, o deerler zerine an deerlerini katarak kurmaktr. Tarihsiz ve geleneksiz bir milletin varlndan sz edilemez. Tarihini kaybeden millet, hafzasn ve uurunu kaybeder. Geleneklerinden kopan bir millet ise tarihi birikimlerini, melekelerini kaybetmi, hayat karsnda akn ve beceriksiz, kendisini reflekslere ve igdlere terk etmi bir topluluk olur. Her toplumda, kimliini ve benliini unutma ve kaybetme tehlikesini nlemeye ynelik bir muhafazakrlk akm vardr. Bir bakma muhafazakrlk, "kendini koruma" igdsnn bir sosyal uur ve hareket haline dnmesidir. *** Muhafazakrlk, yeniliklere kar koyma hareketi deildir. Sadece, yeniliklerin gemie ait deerler hazinesini tahrip etmesine kar olmaktr. Ksacas muhafazakrlk; tarihi, tarihten kazanlan tecrbe ve kltr zenginliklerini, toplumsal deerleri korumay amalar. Yeniyi ve yenilikleri reddetmez. ayet yeni ve yenilikleri reddederse bu eylem muhafazakrlktan karak irticaya dnr. Muhammed kbal, "Hayat, srtnda tarihin ykn tayarak ilerler; toplumsal deiim ne lde olursa olsun, muhafazakrlk kuvvetleri asla gzden kaybolmaz. Hayat sadece ve sadece deiimden ibaret deildir. O sreklilik ve koruma unsurlarn da iinde tar" demektedir. Altn izerek ifade edelim ki; muhafazakrl tutuculuk olarak deil, korumaclk olarak tanmlamak gerekir. Bu haliyle o hem kksz deiimin, hem kat tutuculuun, hem de irticann karsnda bir yerde durmaktadr. Ayrca, unu da ifade etmek gerekir ki, bir ey eskidir diye gerilii artrmaz. Her yeni olan ey de itibarl ve kayda deer kabul edilemez. O bakmdan, muhafazakrl irticayla irtibatlandrmak son derece yanltr.
slamiyet Gerekleri
575
nklap ise bir durumdan baka bir duruma geii, evrim ve dnm ifade eder. Her toplumda, irtica anlamndaki reaksiyonu kkrtan bir aksiyon bulunmas gerekir. Bu balamda, inklap hareketleri de bir aksiyondur ve irticay dourabilen bir etkendir. Bazen muhafazas art gelenekleri yok etmeye varan inklap hareketleri, en ileri toplumlarda bile gemie hasret ve irtica temayllerini kuvvetlendirebilir. lsz bir muhafazakrlk olan irtica, bazen ayn nispette lsz inklap hareketlerinin cevab niteliini tayabilmektedir. Her canl varln hem kendisi kalmak, hem de deimek gibi iki zorunluluk arasnda dengesini bulabilmesi iin, deime srecinin, unsurlarn tarihte ve gelenekte bulan milli ahsiyet snrlarn amamas gerekir. Bu tecavz, irticay kkrtr ve bazen inklap hamlesinin uzun bir tarih boyunca gecikmesine neden olabilir. rticaya bu frsat vermeyen inklp, muhafazakrlkla uzlar ve ngiltere gibi ileri lkelerde grld tarzda, gemiin ve gelecein temsilcileri arasnda ahenkli bir ibirlii ve medeni bir mcadele hali beraber oluur. Nitekim Cumhuriyetin ilanyla balayan, bizzat Atatrk tarafndan yrtlen yenilik hareketleri, bu nemli hususiyeti hibir zaman gz ard etmedii iin milletin byk bir ounluu tarafndan destek grmtr. Bu kavramlar kullanrken, aralarndaki farka dikkat edilmelidir. Hakiki muhafazakr inklap dman olmad gibi, hakiki inklap da tarih ve gelenek dman deildir. Gnmzde, toplumda zaman zaman yaanan gerilimlerin sebebi, aslnda zenginliimiz olan dnce farkllklarnn baz kiilerce yobazlk llerine vardrmalarndan kaynaklanmaktadr. rticann dinle, zellikle slam diniyle ilikisinin olmadnn mahhas bir ekilde ortaya konulmas iin, slamn gelime ve yenilikler karsndaki tavrna bakmak lazmdr. slam, doutan itibaren insan, toplumu ve btn insanl tekaml ettirmenin yollarn ortaya koymutur. slamiyet, her eyden nce akla, tefekkre, ilim ve irfana byk nem vermi, cehaleti en sert ifadelerle yermitir. Kuran- Kerimde 100den fazla yerde ilimden bahsedilmektedir. slamn ilk emri "oku" ile balar. u halde slamn terakki ve yeniliklere, ilim ve medeniyete engel olduunu, Mslmanlarn dinlerine bal kaldklar mddete ilerlemi milletler seviyesine kamayacaklarn sylemek gerekleri yanstmamaktadr. *** Trkiyedeki irticann temelinde, din alanndaki eksik bilgiler ve yanl telakkiler yatmaktadr. Din alanndaki yanl telakkiler, kentlemenin, sanayilemenin ve hzl sosyo kltrel deimenin bunaltt aray ierisindeki baz insanlar, bata cemaat ve tarikat gruplar olmak zere, dini grnml oluumlara doru itmektedir. Buna karn, lke gndeminden istifade etmek isteyen baz istismarclarn dine ynelik bilimsel temellerden yoksun, hissi saldrlar da bu tr oluumlarn yaygnlamasna sebebiyet verdii ortadadr. Dinden holanmayan, dinle ilgili her trl tezahr adlk ve irtica olarak anlayan
slamiyet Gerekleri
576
bu kimseler ise dindar insanlarn ie kapanmasna ve daha kat bir tutum sergilemelerine vesile olmaktadr. Sonu olarak, iticayla mcadele etmenin tek yolu, ncelikle aydnlanma ile mmkndr. rtica, karanlk ve rutubetli ortamlarda hayat bulan bir yosundur. Karanl aydnlkla rterek, rutubeti gerek bilgi ve inanla kurutarak bu tehlikeden kurtulabiliriz. Mehmet Nuri YILMAZ Hrriyet, 06 Ekim 2006
DOMUZ ET YASAI SLAMYETE NASIL GRD

Domuz eti yasa neden Kuran'a girdi? te lahiyat Sleyman Ate'in cevab... SORU: Kzm niversitede okuyor. Avrupa Birlii projesi kapsamnda Ukraynal, Polonyal, talyan rencilerini gezdirirken ilerinden birinin u sorusuyla kar karya kalm: Domuz etinin slmiyette haram olduunu biliyorum. Ancak Kurn- Kerime giri sebebinin ne olduunu merak ediyorum. Bu konuda bizi aydnlatabilir misiniz? (Mehmet Yeilolu) CEVAP: Domuz eti yasa neden Kurna girdi sorusunu hi kimse kesin bilemez. Ancak unu syleyebiliriz. Domuz, Tevratta da yasaktr. Yahudiler Hicaz Blgesi olan Medinede younluklu olarak yayorlard ve onlar domuzun yasak olduunu sylyorlard. Araplar da onlardan baz din kurallarn duymulard. Kurn, kendinden nce gelmi olan Tanrsal Kitab (yani Musa kitabn sa kitabn) dorulayc ve temel konularda onlara uygun olarak inmitir. Maide 47-48inci ayetleri okursanz bunu anlarsnz. te Kurn da daha nceki kitapta haram klnm olan domuz etini haram klmtr. nk Kurn o kitab Tanr Kitab olarak kabul etmektedir. Onun temel yasaklarn (puta tapmak, zina etmek, yalan sylemek, insan ldrmek ve Tevratn on emri) kabul etmi ve Mslmanlar iin de bunlar yasaklamtr. Ama neden yasaktr domuz eti? Baz sebeplerini anlayabiliyoruz: Scak blgelerde domuz kt kokar, evre kirliliine neden olur. Etinin sindirimi gtr. Ayrca insan bedeninde hastalk yapan bir eridin de taycsdr ve daha bizim bilemediimiz birok sebepler... Sleyman Ate Vatan, 24 Mart 2008
slamiyet Gerekleri
577
slam denince ne anlyoruz, ne anlamalyz?

slam konusunu ele aldmz zaman, yantlamamz gereken ilk soru, slam kavramndan ne anladmzdr. Bu konuda, daha ilk aamada, karmza bir sorunlar yuma kar. Bu sorunlarn nemli sebeplerinden biri, slam kelimesinin gnmzde, lml slam ve muhafazakr demokrasi gibi ifadelerdeki yanl kullanmdr. rnein, muhafazakr demokrasi ifadesinde yer alan demokrasi kelimesi, aslnda, slam kelimesi yerine kullanlmaktadr. Trkiyede anayasal sistemin izin vermemesi nedeniyle, sz konusu siyasal slam anlayna muhafazakr slam yerine muhafazakr demokrasi denilmektedir. u bir gerek ki, son zamanlarda slam, tbir caizse, tp bebek retimine tbi tutuldu ve bir yn sahte slam retildi. slam'a birka ylda bir, yeni bir isim bulunuyor. slam kelimesinden yanl ifadeler tretilmesine daha Demir Perde dneminde balanmtr. Bu dnemde, sosyalist slam, slam sosyalizmi, Arap slam olarak aktarlabilecek baz isimler tretilmitir. Daha sonra, Souk Sava sonras dnemde ise, bu listeye, Trk slam, Avrupa slam, Orta Asya slam, Amerikan slam ya da Yeil Kuak slam gibi yeni nitelemeler eklenmitir. Yakn gelecekte, kavramn baka yanl biimlerde kullanlmas da artc olmayacaktr. Gerek u ki, Hristiyan bat, zellikle emperyalist-sper gler, slam ad altnda kanserojen bir blnmenin srp gitmesinden, bir deil onlarca slamn ortalarda dolamasndan byk bir memnuniyet duymaktadr. nk bu onlarn slam lkelerini smrmesine, bask altnda tutmasna ve bir din olarak da gerek slam saf d etmesine yardmc olmaktadr. slam kavramn ifade etmek iin, yalnzca slam kelimesi kullanla bilecekken, bu yanl ifadelere bavurulmasnn bir de iyi niyetli ama yine tutarsz sebebi var: slam dininin radikal ya da kktendinci diye nitelenen yorumlarnn yol at olumsuz imaj ortadan kaldrma abas. slam dinini bilmeyenlerin, kimi zaman hakl olarak, Ben slama saygl olmak istiyorum ama Taliban slam'na ne kadar saygl olabilirim? dedii dnld zaman, bu aba daha iyi anlalabilir. EMEVLERN GETRD ANLAYI Kur'an'n getirdii ve Hz. Muhammed'in gsterdii slamn yan sra, dinin farkl yorumlarna dayal siyasal oluumlarn varlklarn srdrmeleri, slam tarihinde yeni bir gelime deildir. Gemii bin yldan fazla bir zaman dilimi ncesine giden (661-750) Emevlik bunun bir rnei olarak gsterilebilir. Bizim btn eserlerimizde kullandmz Emevlik, Emev slam tbirinin yaygnlamasna neden olurken, son terr olaylarna ad karan Usme bin Ladin'in Selef olmas, Selef slam ifadesinin nlenmesine yol amtr. Oysa bilimsel adan bu ifadelerin hepsi yanltr. Bilindii zere, mezhepler, amel mezhepler ve akide mezhepleri olmak zere ikiye ayrlr. Amel mezhepler, gnlk hayatta ibadetlerin nasl icra edileceini gsteren mezheplerdir; akide mezhepleri ise, daha ok, slam dininin felsef omurgasn oluturan sorularla ilgilenir. Bunlarn arasnda, ahlak meseleleri, varlk meselesi, insann nereden gelip nereye gittii, nasl yaamas gerektii gibi, klasik felsefenin temel sorular yer almaktadr.
slamiyet Gerekleri
578
Ayrca, peygamberlik kavram ve kurumu, hiret meselesi, imann yaps ve slam dini ierisindeki inanla ilgili dier kavramlar da, akide mezhepleri ierisinde ele alnr. Bin Ladinin, amelde Hanbel, akidede Selef olmas, birok yerde terrn Selef mezhebine ml edilmesine neden oldu. Oysa Seleflik, Matridlik ve Earlik gibi bir akide mezhebidir; siyasal bir oluum deildir. Her eyden nce, terrn bir mezhebe ml edilmesi yanltr. Bu yol izlenirse, rnein akidede Matrid, amelde Hanef olan Talibann eylemleri nasl adlandrlacaktr? Talibann yapt eylemler nedeniyle Haneflik mi eletirilecektir? O Haneflik ki, Atatrk Trkiyesinin de ana mezhebidir. inde ok karmak elikiler barndran bu denklemin, klasik tasnifteki mezheplerden hareketle zlmeye allmas, ok byk hatalara yol aabilir. Bin Ladin'in dzenledii terr eylemlerinden tr, Seleflii mahkm etmek yanltr. Ayrca, bu yaklam, stanbul'daki gibi, Selef olmayan terristlerin gerekletirdii terr olaylarn da aklayamamaktadr. slam iindeki iddet hareketlerini tarihsel bir sre ierisinde aklamaya alrken, mezheplerden yola kmak yanl ve zararldr. Eer slm iindeki iddet hareketlerine tarih iinde bir zemin aramak ve oradan hareketle reeteler retilmek isteniyorsa, mezhepleri hedefe koymakla bir yere varlamaz; aksine, var olan karmak durum iyice bytlr. EN UYGUN BALIK EMEVLK Gerek slam'n dnda olduu halde dine ilikin olduunu iddia eden btn siyasal oluumlar, Emevlik bal altnda toplamak en isabetli yoldur kansndayz. Tarihte slam dinini siyasal bir ideolojiye dntren ilk hareket Emevlik olduu iin, bu tanmlama tarihsel gereklere de uygun der. Bugnk siyaset dincilii veya saltanat dinciliinin ya da yanl olarak siyasal slam diye ifade edilen oluumun prototipi, Emevliktir. Siyaset dinciliini slam'a sokan, Emevliktir. Kur'an' yakndan inceleyenler, dinin, ideoloji haline getirilmeden siyasallatrlamayacan bilirler. Bat Smrgecilii ve slam Dnyas (2003) adl eserimde, Batnn, Mslmanlar'a kazk atmak iin yapt ilk hareketin, slam ideolojiletirmek olduunu, ayrntl olarak akladm. Hibir din, ideolojiletirilmeden siyasete bulatrlamaz. nk din, yaps itibariyle evrenseldir, btncldr ve tamamna yakn da sevgiye dayaldr. Din, balaycdr, kucaklaycdr, merhamete ve paylama yer verir. Dinde, Yaratc ve yaratlan vardr. Hibir din Yaratc'ya iddet izafe etmez. Baka bir ifadeyle, teorik olarak, hibir dinin iddete, kaosa yer vermesi mmkn deildir.
Yaar Nuri ztrk Hrriyet,11.08.2008
slamiyet Gerekleri
579
slam ve Urbe
Yllardr hep syledik: slam olanla Arab olan birbirinden ayrmadka slam'n bir Arap dini olmadn insanla kabul ettiremezsiniz. slam'a hayat verecek bir yeniden yaplanmann nnde en byk engel slam'n Araplatrlmasdr. Bu beladan ne yazk ki, Emev Arab'na kar kn sembol olan ran bile kurtulamamtr. Onun anlatt slam da urbe arlkldr. Arabn sar ve sakal onda da din olmutur. slam'n Araplatrlmas Emevler'le balad. Emevler'in hemen btn gayretleri, Mevli'yi yani Arap olmayan mslmanlar kleletirmek, sindirmek ve horlamaktan ibaret kalmtr. Onlarn, Kur'an'n anlad mnada bir din endieleri asla olmamtr. Aksini syleyenler yalan adna avukatlk yapm olurlar. Emevler'in slam' Araplatrma gayretleri, Kur'an dinini sahneden kovmak isteyen inkr odaklarna ok gl bir oyunu ilham etmitir. O oyun yle zetlenebilir: 'slam', Arap dini olarak lanse edelim, onun evrensel unsurlarn mmkn olduu kadar Arap rfne bodurup 'Bu din, Araplar' adam etmek iin gelmi bir kabile dinidir' iddiasna dayanaklar yaratalm... Bu anlay, oryantalizm iinde de nemli bir yer tutmutur. Ne yazk ki bu anlayn bizim lkemizde de uzantlarna rastlyoruz. zellikle son yzylda ve daha zellikli olarak da yaadmz gnlerde. Bu anlay, sinsi veya aktan u sav yaymaktadr: 'Kur'an l kitabdr, Araplar'n kitabdr, bize ne bundan; biz bu yzylda kalkp bu kitapla m yol bulacaz?..' slam'n Araplatrlmas veya Arap dini gibi gsterilmesi oyununda bizi daha ciddi bir biimde rahatsz eden baka bir gelime olmutur: Bu, evrensel Kur'an mesajn 'Arap dini' ilan eden inkrc faaliyete destek veren 'din ii Arap rfl'dr. Bu rflk, inkrclarn teorisini yaptklar 'slam' Arap dini olarak gsterme' stratejisinin bir tr uygulamasn yapmaktadr. Gerek u ki hak dininin kabile dini ilan eden inkrc faaliyet kendini merulatrmak iin din iinden destek aramak gayretine girmi ve ne yazk ki beklediinden daha fazlasn elde etmitir. O destei, bizim: 'Hurafe dincilii, rf dincilii' diye andmz Kur'an d dincilik salyor. Nasl yryor bu? Kur'an' sahneden uzak tutmak isteyenler, hurafe dinciliini eitli oyunlarla kullanarak vahyin dini ile Arap rflerini birbirine kartryorlar. Bu, ilk aamadr. Ben buna 'Kur'an'dan uzaklatrma aamas' diyorum. Bu aamada baarl olunca -ki olmulardr- ikinci aamaya geip Arap rflerini vahyin dini yerine koydurtuyorlar. Ve bakyorsunuz, baz mahfiller dindarlkla Kur'an dmanln eitleyen tavrlar sergileyebiliyorlar. Ama, dini Kur'an-'n denetiminden kararak kutsal ilan edilen birtakm yedek ilahlarn tasarrufuna teslim etmektir. Kur'an'n sz sahibi olduu yerde bunu yapamazsnz. nk Kur'an, rflerin kutsallatrlmasn irkin en kt belirilerinden biri saymaktadr. Bu gerek, Kur'an'da elli bir ayetle dorudan, bir o kadar ayetle de dolayl olarak dile getirilmitir. rf din yapanlarn, nfus katlar ve sloganlar ne olursa olsun, Kur'an'la iman dostluu kurmalar mmkn deildir. slam ad altnda Arap rf satan anlaylar ok iyi sonular almlardr. nk insanlk, sadan-soldan: 'slam bu ise biz bunu istemiyoruz, biz bedevilemek istemiyoruz' demeye
slamiyet Gerekleri
580
balamtr. Tam bu noktada ve Mslman Arap kardelerimiz bata olmak zere, Kur'an ballarnn unu haykrmas gerekiyor: Bu rfler yn slam deildir: slam Kur'an'dadr. slam, Arap rflerine deil Kur'an'n evrensel ilkelerine oturur. Allah tarafndan indirilen dinle, rfler adna uydurulan dini birbirinden ayrn! Arabizm veya urbe ile Allah'n dinini birbirinden ayrn! Hz. Muhammed'in slam' tebli ettii devrin rfleri slam deildir. slam, vahyin getirdiidir. Ne bir kelime fazlas var bunun ne de bir kelime eksii. Mslman olmay bedevilemekle eitleyenler hem Allah'n fkesine mruz kalacaklardr hem de insanln. nk bunlar, insanl vahyin dininden soutarak din asndan gnah, hukuk asndan da insanlk suu ilemektedirler... Yaar Nuri ztrk; Star, 02.08.2002
slamiyet Gerekleri
581
eriatn kestii yrek

Aye Hanm orta hallinin altnda bir Trk ailesinin annesi. ocuu var. Ei terzi, ama kumarbaz. Bu yzden ailenin iki yakas bir araya gelmiyor. Ancak Aye Hanm gl bir kadn. Ailesini perian olmaktan, evlere temizlie giderek, mant yapp satarak kurtaryor. stanbul Avclarda bir ev alp dzenlerini kuruyorlar. Hatta 1.5 kilo da altn biriktiriyorlar. Aye Hanm inanl bir insan. Zor gnlerde dincilerin ana dyor ve kara arafa giriyor. Bir gn Aye Hanmn evine hrsz giriyor ve btn birikimleri olan altn alyor. Aile bir kez daha yklyor. Aye Hanmn byk kz Kbra, kocas Mehmet ile Suudi Arabistann Riyad kentinde yayor. Bir Suudlu ile evli olan Mehmetin kz kardei onlar da oraya aldrm. Damad Mehmet Riyadda mobilya, kz Kbra da kuafr dkkn iletiyor. Olay renen Kbra annesine Riyada gelip morali dzelene kadar yannda kalmasn neriyor. *** Aye Hanm kutsal topraklarda huzur bulmak umuduyla Riyada gidiyor. Bir sre dinlendikten sonra i bulduu lks restoranda Trk yemekleri yapyor. Zengin Araplar Ayenin yemeklerini ok beendikleri iin ona zel sipariler veriyorlar. Aye Hanm ok para kazanmaya balyor. Bu arada Kbra, kiray artrmak isteyen dkkn sahibi ile sert bir ekilde tartyor. Dkkn sahibi kadn Kbraya "Fal bakyor, by yapyor" diye iftira atyor ve din polisi "mutavva"ya ikyet ediyor. Mutavva, Kbrann evini basyor, anne-kz "Fal bakp, by yaparak Allaha irk komak" suundan tutuklayarak cezaevine atyor. Gnler sonra "Kad"nn huzuruna karlyorlar. Kad, soru bile sormadan anne kza 6 ay hapis, 180 sopa cezas veriyor. *** Anne-kz akla gelebilecek her trl ahlakszln, rezilliin hkm srd cezaevinde bin bir ikence ekerek cezalarn tamamlyorlar. Serbest kalacaklar gn kad, 4er ay hapis, 80er sopa cezas daha veriyor. eriata inanan Aye ve kz Kbra her trl pislii, rezillii yaadklar bu sisteme isyan ediyorlar ama aresiz cezalarn ekiyorlar. 10 ay sonunda cezaevinden karlp havaalanna gtrlerek snr d ediliyorlar. Bylece hak, hukuk ve insanln olmad bir dzende ektikleri ikence sona eriyor. Laik demokratik bir lkede yaamann deerini anlayarak stanbulda yeni bir yaam kuruyorlar. Aye Hanm ile Kbrann yaadklar gerek olaylar Murat denin "Birharf Yaynlar"ndan kan "eriatn Kestii Yrek" kitabnda arpc bir ekilde anlatlyor. Gerek bir ykye dayanan bu kitap keke eriat dzenine zenenlere okutulabilse... Onlar da Aye Hanmla kz Kbra gibi laik demokratik cumhuriyetin deerini anlarlar. Tufan TREN Hrriyet,26.08.2006
slamiyet Gerekleri
582
Tecavze mi uradn al sana 200 krba

Tecavze mi uradn al sana 200 krba Suudi Arabistanda silahl alt erkein tecavzne urayan 19 yandaki bir kz, akrabas olmayan erkeklerle ayn ara iinde bulunduu gerekesiyle 200 krba ve 6 ay hapis cezasna arptrld. SUUD Arabistanda toplu silahl tecavze urayan bir gen kz, 200 krba ve alt ay hapis cezasna arptrld. 19 yandaki kz, "akrabas olmayan alt erkekle ayn ara iinde bulunduu" gerekesiyle nce 90 krba cezasna arptrld. st mahkeme cezay artrrken, tecavzc erkekler ise 2 yldan 9 yla kadar deien hapis cezalaryla kurtuldular. Arab News Gazetesinin haberinde, lkenin dousundaki El Katif ehrindeki Yksek Mahkeme tarafndan yeniden ele alnan davada, tecavze urayan kadna verilen cezann iki mislinden fazla artmasna dikkat ekildi. Cezann katlanma nedeninin, haksz yere mahkm edildiini syleyen tecavz madurunun medyay kullanarak mahkemeyi etki altna almaya almas olduu ne srld. lkede geen yl alt Suudi erkek, bir kadna tecavz etmi ve yine tecavz maduru krbala cezalandrlmt. Madurun avukatnn itirazlarna ramen, lm cezas da ngren tecavz suundan erkekler ksa sreli hapis cezalaryla kurtulmutu. Madurun ii, tecavzclerin ise Snni oluu, ii aznlktan gelen tepkileri de artryor. Sk eriat yasalarnn uyguland Vahabi hukuku, akrabalk ilikisi olmayan kadnlarla erkeklerin bir araya gelmesine izin vermiyor. Araba kullanmalar yasak olan kadnlar, kamusal alanlarda batan aa kapanmak zorunda. Kral Abdullahn geen ylki vaadine ramen adalet sisteminde reform yaplmad. Orada krba Msrda ma S.Arabistanda bir gen kz tecavzn stne bir de krbala cezalandrlrken, vatanda olan hemcinsleri Msrdaki Pan Arap Oyunlarnda Suudi Arabistan-Sudan milli man seyrediyorlard. Hrriyet,16.11.2007
slamiyet Gerekleri
583
Vahhabiye Madalya Verenler

Madalya ve Nianlar Kanununa gre, Devlet eref Madalyas "Bakanlar Kurulunun teklifi ve Cumhurbakannn tercihi ile, Trkiye Cumhuriyeti'nin bekas, lkenin ve milletin blnmez btnl, toplumun huzuru, birlik ve beraberlii iin, yurt iinde veya yurt dnda stn feragat, fedakarlk, baar, yararlk gsteren, Trk ve yabana uyruklu kiilere verilir." Halknn ounluu Mslman olan lkemizdeki laik dzeni hibir zaman iine sindirememi, Atatrk'e kar sevgi ve saygszln her vesile ile ortaya koyan, be yl nce Mekke'de Osmanl miras Ecyad Kalesi'ni yktrp yerine iren grnl bir imerkezi ve otel yaptran, "Vahhabi geleneinde kabir ziyareti yoktur" bahanesiyle Antkabir'e bile gitmeyi reddeden Suudi Arabistan Kral Abdullah'a, hem de 10 Kasm gn lkemize davet edilerek, Devlet eref Madalyas verilmi; bylece Atatrk'n kemikleri bir defa daha szlatlmtr. Hitler'in zulmnden kaarak lkemize snan ve stanbul niversitesi'nde retim yelii yapan, Yahudi asll byk bilgin Prof. Dr. Neumark, rencilerine unlar sylemiti: "Seluklu ve bilhassa Osmanl, slamiyet uruna her eyini feda etti... Vahhabilii kuranlar ngiliz Dominyon Bakanlnn adamlardr. Bat, her yerde slamiyeti sapk inanlara kanalize etti." Resmen kurulduu 1921 ylndan itibaren, Vahhabilik, Suudi Arabistan Krall'nn resmi mezhebi olmutur. Vahhabilik anlay ortaya kt ve yayld 18. yzyldan itibaren Osmanl mparatorluu iinde byk sorunlara yol amtr. zellikle Hicaz ve evresinde etkili olan Vahhabilik, zaten dalma srecinde olan Osmanl'y bu blgede okluka megul etmitir. Tarihte "Vahhabi syanlar" olarak geen olaylar, hem dini hem de siyasi olarak Hicaz blgesinde Osmanl egemenliine bir bakaldr nitelii tamaktadr. Vahhabi isyanlar Osmanl'nn dini btnln bozmakla kalmam, ayn zamanda siyasi bir kimlie brnen hareket bu yn ile de Osmanlnn toprak btnln bozarak imparatorluun paralanmasnda katalizr rol stlenmitir. Nitekim Vahhabi isyanlar ve akabinde, yaanan gelimeler Hicaz blgesinde 1517'de balayan Osmanl egemenliinin, 399 yl sonra 1916 ylnda resmen sona ermesine sebep olmutur. 11 Eyll sonras ABD bata olmak zere tm dnyay kasp kavuran El Kaide ve El Kaide'nin perde arkasndaki oyuncular olduu iddia edilen Taliban'n Vahhabilie olan yaknlklar imekleri birden Vahhabiliin zerine ekmiti. Taliban'n Afganistan'da uygulad kat baskc slami rejim ve bunun yan sra Usame Bin Ladin'in Suudi yani ayn zamanda Vahhabi olmas, Vahhabiliin El Kaide ile zdelemesine sebep oldu. (H. Miray Vurmay, Cumhuriyet Gazetesi Strateji Eki, 12 Eyll 2005) Mustafa Karaca, Kasm 2005'te, Nokta Kitap Yaynlan arasnda kan Evanjelizm ve Vahhabilik adl eserinde u deerlendirmeleri de yapmaktadr: "Arap dnyasn Osmanl'dan koparmak isteyen ngiltere, nce Vahhabi akmn tevik etti... Din, aznlk, mezhep, etnik milliyet unsurlar Ortadou'yu blmek iin kullanld...
slamiyet Gerekleri
584
Ortadou'da din, bar deil ayrm arac olarak kullanld. Ynetimler byle deerlendirdi (s.218)." Pakistan ve Afganistan'daki kamplarda eitim alan binlerce Trk ise, El Kaide'nin ynlendirmesi ile bu ideolojiyi Trkiye'ye tayor, stanbulda 15-20 Kasm'da intihar saldrlan gerekletiren hcreler de bu kaynaktan besleniyor (s. 123). Evanjelizm ve Vahhabiliin ortak bir zelii bulunmaktadr. Her iki tarikat da, kendi inanlarn benimseyecek olan insanlar konusunda herhangi bir ayrm yapmamakladrlar... Gnmzde bu iki tarikat, dnyay bir sava alanna evirmilerdir. Kimse artk kendini gvende hissedememektedir (s.228). Vahhabileri dost olarak grenler, Trkiye Cumhuriyeti'nin dostu deildir ve olamazlar. Vural SAVA Onursal Yargtay C.Basavcs 19.08.2008
slamiyet Gerekleri
585
slamiyet Gerekleri
586
slamiyet Gerekleri
587
slamiyet Gerekleri
588
slamiyet Gerekleri
589
DN KARITI AKIMLAR
Ateizm Deizm Agnostisizm Panteizm Panenteizm
ATEZM NEDR?
Her eyden nce, tanrnn varln veya yokluunu tartabilmek iin, tanr kavramnn tanmn yapmak gerekmektedir. artc nokta, herkesin bu kadar szn ettii bir kavramn ok kesin, net, herkesin anlayp zerinde birletii, kabul edilir ve anlalr bir tanmnn bulunmamasdr. Pek ok ateist-teist tartmasnn asil noktalara gelinemeden, tanrnn tanm noktasnda dmlenip kald, nk tanrnn doru drst bir tanmnn yaplamadna felsefi alanda ok tank olunmutur. Bunun bir sebebi pek ok teistin tanrdan ne kastettii ve tanry nasl tanmlad konusunda fazla kafa yormam olmas, bir dier sebebi de ortada yaygn birden fazla tanr tanmnn bulunmasdr. Genellikle tanrdan ne kastedildii tam anlalmadan tanrnn varl veya yokluunun kantlarna geilir. rnein su diyaloga dikkat ediniz ve konuyla olan balantsn kurmaya gayret ediniz: A: Masann zerinde kk bir peri var. B: Ama ben bir ey grmyorum. A: Elbette, nk bu grnmez bir peri. B: Ama dokunamyorum da. A: Ebette, bu peri grnmez, dokunulmaz ve hakknda hibir somut veri edinilemez bir peri. B: Peki o zaman var olduunu nereden biliyorsun? A: nk bu perinin varlnn kantlar var. B: Nedir bu kantlar? A: Mesela yamurun yamas bu perinin varlnn kantdr. Bu peri yamur perisi. Ne
zaman yamur yasa bu perinin var olduunu anlyorum. B: Peki yamurun sebebinin bu peri olduunu nereden biliyorsun? A: nk baka bir ey olamaz. Sen syle o zaman yamurun neden yadn? B: Yamurun neden yadn bilmiyorum. Ama yamurun sebebinin elindeki peri olduuna inanmam iin baka deliller gerekli. (Dikkat ediniz, artik bu noktada, B dahi perinin var olup olmadn veya niteliklerini sorgulamaktan kp, varlnn delillerini tartmaya balamtr). A: Bu perinin varln kantlamaya aslnda gerek bile yok. Herkes beyninin derinliklerinde bu perinin varlna inanr. Sadece kiinin gnl gzn amas gerekir. Bu peri kendi kendinin kantdr. Ayrca kendi varlna dair inanc hepimizin beynine koymutur. Hem sonra, baka turlu yamurun nasl yadn aklamann yolu olmadndan, bu perinin varlna inanmak zorundasn. B: Peki bu perinin nitelikleri neler? Neye benzer? Nasl bir eydir? (Dikkat edildii gibi perinin nitelikleri, varlnn kantlarnn tartlmaya balanmasndan sonra gndeme gelmitir). A: Bu peri 15 cm boyunda, kanatl, zayf, ince bir varlktr. Akillidir, konukandr ve neelidir. Devaml kanat rpar. Ne zaman yamurun yamasn isterse bunu diler ve yamur yaar. B: Bilmiyorum, bana yine de inanmas biraz zor geliyor. A: Ama inanmazsan, bu peri kzar ve evini sel bastrr. nanrsan ve dediklerini yaparsan ise bahendeki bitkileri yeertir, evine bolluk getirir. (Dikkat ediniz, burada da insan motivasyonunun temel ilkeleri olan dl ve ceza prensipleri kullanlmaktadr). B: Ben yine de inanmyorum. A: nanmyorsan, olmadn kantla o zaman? B: ??? Dikkat ediniz, sonunda diyalog dnm ve B den perinin olmadn kantlamas istenmeye balanmtr. Hele de bu diyalogun nesiller boyu srdn dnn. A ve yandalarnn bu perinin otoritesini kullanarak topluluklarna dzen getirdiini, kurallar koyup bunlarn islemesini saladklarn ve bu yolla bir yasama ve yrtme otoritesi kurmay baardklarn dnn. e yarayan ve dzen salanmasna yardmc olan bir toplumsal grng, toplumda zaman iinde kabul grr. Daha az sorgulanr. Hele de insanlara bunun anlayamayacaklar bir ey olduunu ve bu konuya ancak belli bal baz akilli ve bilge kiilerin vakf olduunu syleyin, insanlar zaten megul olan gnlk hayatlarndan bu meseleyi karr, bu konuda gvendikleri kiilerin fikirlerini ve tlerini dinlemeye balarlar. Sonunda konuyla ilgili kafa yoran kiilerden de birbiriyle uyusan ve uyumayan grler kmaya baslar. Zamanla periden btn somut zelliklerini (boyunu, kanatlarn, bykln, vb) de karr, daha zor sorgulanabilsin ve daha zor anlalabilsin diye tamamen soyut nitelikler atfederler. (Rengi, sekli, bykl yoktur, yeri yurdu yoktur, ncesi sonras yoktur, vb gibi). nk insan yalnzca anlayamad eye inanr. Anlad her eyi sorgular insan.
Tanr iin de slami kaynaklara baktnzda pek ok yerde hi de soyut olmayan, neredeyse insana benzeyen bir varlk karnza kar. rnein tanrnn "iki el"inden (Maide: 64; Sad: 75), "yznden (pek ok ayet iinde, rnein Bakara:115) bahsedilir. Kuran in, hadislerin szlerine bakan kimi yorumcular, tanrnn cisimli, "Mucessine" olduu grne ularlar. Ayrca tanr insan gibi grr, iitir, konuur, yatr, dnr, acr, balar, insan gibi "Efendi"dir (Rabb), "Kraldr (Melik), "Ev"i vardr (Kbe), "Taht, Saray" vardr (Ar). "Gldr" (Aziz), "Zorbadr (Cebbar), "Sevecen"dir (Vedud), dost, dman kazanr vs. Ayrca kurana gre tanr gktedir. "GOKTE OLAN in sizi yerin dibine geirmesinden gvende misiniz? O zaman yer sarsldka sarslr. GOKTE OLAN in banza tas yadrmasndan gvende misiniz?" (Maide Suresi, 16-17). Ayrca tanrnn Ar (Taht, Saray) da gklerin stndedir. Bunlara bakan kimi din alimleri ve kuran yorumcular "Tanr gkteyse, Tanrnn gkten daha kk olmas gerekir. Byle bir ey dnlebilir mi?" gibi, veya "Tanr gokteyse varlnn ve varln srdrebilmesinin bir baka eye bal olduunu da dnmek gerekir, bu nasl olabilir?" gibi sorular sormulardr. Fakat ayni zamanda tanrnn "benzeri" olmad da sylenir (Sura: 11). "ncesiz", "Sonrasz", "Dogmamis", "Dogurulmamis" denir tanr iin. zellikle gnmzde, artik tanridan bahsedildiinde genellikle cisimsiz, mekansz, soyut bir kavram karnza kar. Tanr nasl bir eydir? diye sorduunuzda, elinizde kendisine atfedilen akil, zeka ve istediini yapabilme dnda hibir nitelik kalmadn grrsnz. aslnda sorgulama devam ettiinde tanr kavramn bu niteliklerden bile soyutlama ihtiyac hissederler.nk bir Hristiyan teologun dedii gibi: Tanr hakknda hibir ey syleyemeyiz. nk tanr hakknda bir ey sylemek, tanry snrlamak demektir. Tanr iin A zelliine sahiptir demek, tanrnn non-A (A olmayan) zelliine sahip olmadn sylemek olur. Dolaysyla her turlu snrlamay asan bir kavram olmas gereken tanr iin hibir ey syleyemeyiz. Bir elma hayal edin. Ve srayla elmadan btn niteliklerini karmaya balayn. Rengini karn, bykln karn, ktlesini karn, seklini karn. Geriye ne kalr? Konu elma olunca geriye bir ey kalmaz ama konu tanr olunca belli ki geriye var olmas ve de bir olmas kalyor. Bu dnce tarz aadaki diyaloga benzer: Teist: Tanrya inanyorum. Ateist: Tanr nedir? Teist: Bilmiyorum. Ateist: Fakat inandn ey ne o zaman? Teist: Onu da bilmiyorum. Ateist: yleyse inancn inanszlktan ayran faktr ne? Dolaysyla bu dusunce tarzinin absurdlugu aciktir. Bu yuzden de tanriyi tum niteliklerinden soyutlamak da istemezler. Tanriyi insan olarak ancak kismen anlayabilecegimizi soylerler ornegin. Ve de mumkun oldugunca genel ve sorgulanamayacak nitelikler atfetmeye calisirlar. Fakat eger bu nitelikler herhangi bir felsefi analize tabi tutulmaya calisilirsa, o zaman yukaridaki agnostik anlayisa cekilirler. Bu agnostik anlayisin yukaridaki diyalogdaki gibi sacmaligi dile getirildiginde ise, yine bazi nitelikleri oldugunu soylemeye baslarlar. Kisacasi tesitlerin kullandigi sekliyle tanri kavrami icinden cikilamaz bir celiskidir, bir paradokstur. Ne bir nitelik ithaf edebilirsiniz, ne de hicbir niteligi olmamasina izin
verebilirsiniz. Bu yuzden tanr kavram aslinda daha tanimi noktasinda terkedilmesi gereken bir kavramdir. Fakat yazinin devam edebilmesi icin ve tanrinin varligiyla ilgili kanitlarin analizi konusunda soz soyleyebilmek icin yine de bir tanimda anlasmak gerekiyor. Bu yuzden tanri kavraminin uc yaygin aciklamasini burada dile getiriyorum: 1) Cisimli, belli bir sekli ve boyutu, vs olan fakat bizim bilmediimiz ve grmediimiz bir yerde var olan bir somut varlk. 2) Hibir fiziksel zellii olmayan, doast, fakat yine de akll olmak ve istediini yapabilmek gibi baz nitelikler tayan, ve ayni zamanda tm nitelikleri tam anlalamayacak bir varlk. 3) Var olan fiziksel dnyann tm, btn. (Panteist tanr anlay). Bu yaz boyunca, her ne kadar tatminkr bir tanm olduuna inanmasak da 2 numaral tanm kullanacaz. nk toplumda en yaygn ekilde anlalan tanr kavram bu. Tanrnn varln kantlamak iin ne srlen deliller ve akil yrtmeler Bu ksmda tanr kavramn kantlama gayesiyle en ok kullanlan baz akil yrtmeleri ve sunulan baz delilleri ele alacaz. 1) lk neden Bu akil yurutmeye gore dunyada herseyin bir nedeni vardir ve nedenler zincirinde geriye dogru gittiginizde bir ilk nedene ulasirsiniz. Bu ilk neden ise tanridir. Bu akil yurutme cesitli konulara uygunalanabilir. (Ornegin ilk canli nasil olustu, evren nasil olustu, vs). Bu akil yurutmenin felsefi acidan zayif noktasi ise kendi amaciyla celismesidir. Nedenler zincirini hem kesmek hem de devam ettirmek isteyen bir akil yurutmedir bu. Yani sunu demek istiyoruz: Nedenler zincirinde geriye dogru gidip, ilk seyin nedenini bulmaya calisiyorsunuz, ve Evrene ilk ne sebep oldu? sorusuna kadar geldiniz diyelim. Eger burada Evrene de tanri sebep oldu deyip duracaksak, o zaman neden bu noktada durdugumuz ve neden Peki tanrinin sebebi neydi sorusunu sormadigimiz noktasi gundeme gelir. Yok eger Tanri hep vardi veya Tanri kendi kendisinin sebebidir diyebiliyorsak, o zaman bunu neden evrenin kendisi icin diyemiyoruz? Sorusu gundeme gelir. Yani, belki evren hep vardi, veya evren kendi kendisinin sebebiydi? Yok eger evrenin sebebini sorgulama ihtiyacini icimizde hissediyorsak, o zaman neden tanrinin sebebini sorgulama ihtiyacini hissetmiyoruz? Kisacasi gorulecegi gibi burada yalnizca sebebi bilinmeyen birseyi acikliyor gibi gorunmek gayesi vardir. Yapilan aciklama ise gercek bir aciklama degildir. Teorik olarak zincire devam edebilir ve tanrinin sebebi de kutsal ruh, onun da sebebi baska birseydir diyebilirdik. Ama eger varligin bir aciklamasinin yapilabilmesi icin bir yerde durulmasi gerek diyorsaniz, o zaman nerede duracaginizi neye gore seciyorsunuz? Yani evrenin sebebinde durmuyorsunuz da niye tanrinin sebebinde duruyorsunuz? Goruldugu gibi ortada cok acik bir dusunce yanlisi bulunmaktadir. Nitekim Ilk neden akil yurutmesi, yuzyillardir ciddi felsefi tartismalarda kullanilmaz. Fakat gunluk hayattaki tanri tartismalarinda hala israrla ateistlerin onune getirilmektedir. 2) Evrenin duzenli olmasi Evrende bir duzen oldugu gozlemi bazen tanri kavraminin bir kaniti olarak kullanilir. Denir ki evren kaotik degildir, belli kurallara uyar. Ve dolayisiyla, bu duzenin altinda, bu duzene sebep olan bir zeka olmalidir.
Ya da baska bir sekliyle bu akil yurutme doga kanunlarinin kanun koyucusu fikri ile karsimiza cikar. Denir ki evrende doga kanunlari var, dolayisiyla bu kanunlarin bir kanun koyucusu gerekir, bu da tanridir. Ya da evrende zeka ve bilincin olmasi (insanoglu), buna sebep olan daha ust bir zeka ya da bilincin varliginin bir kaniti olarak ifade edilir bazen. Tum bunlar ayni akil yurutmenin degisik versiyonlari oldugundan, bu yazida bir arada, ayni madde altinda inceliyoruz. Birincisi, evrenin kaotik degil, belli kurallara uyan bir duzen oldugunu ilan etmek o kadar kolay degildir. Nitekim uzmanlar, gunumuzde kaotik olarak adlandirilan sistemler altinda dahi n boyutlu diferansiyel denklemlerle ifade edilebilecek duzenler bulmaktadir. Sonucta duzen kaos icindeki belli bir paterne uyan bir parcanin ozelligine verilebilecek bir isimse, herhangi bir kaos sayisiz miktarda duzenli alt parca icerebilir demektir. Dolayisiyla evrenin daha ust bir kaosun belli bir paterne uyan bir alt parcasi olmasi mumkundur. Ayrica evreni duzenli ilan etsek de herhangi bir duzenin bir zeka gerektirdigini iddia etmek mumkun degildir. Zeka ile duzen arasinda nedensel bir bag yoktur. Bir duzenin ille de bir zekadan cikmasi gerektigi mantiksal olarak gosterilemez. Zekanin zekadan cikmasi da ayni sey. Bir zekanin ya da bilincin daha ust bir zeka ya da bilincten kaynaklanmasi gerektigi mantiksal olarak gosterilemez. 3) Ahlaksal kantlar ve adalet fikri Denir ki tanr olmazsa iyi ile kotu arasindaki farki anlamanin ve ahlaksal prensipler getirmenin bir yolu kalmaz. Ya da denir ki, bu dunya adaletsizliklerle doludur. Cogu kez kotuluk, kotuluk yapanin yanina kalir. Obur dunya, cennet ve cehennem, dolayisiyla tanri olmalidir ki adalet yerine gelebilsin. Birinci konu, yani tanri olmazsa iyi ve kotu arasinda bir farkin kalmayacak olmasi konusu dogru bir gozlem olabilir de olmayabilir de. Ancak, dogru olsa dahi bu prensip tanri kavraminin bir kaniti olamaz. Belki gercekten de iyi ya da kotu diye birsey yoktur ve biz bosu bosuna iyilik diye birsey tanimlayip oyle davranmaya calisiyoruz. Ya da belki iyi ya da kotu dedigimiz seyler, insanoglu olarak, bir toplum icinde bir arada yasamanin gerekleri yuzunden, toplulugun tumunun refahi icin uymamiz gerekli olduguna inandigimiz kurallara verilen isimlerdir. Dolayisiyla, belki de iyi ve kotu insan yapisidir ve insanlarin, yani bizlerin tanimladigimiz seylerdir. Yani tanriyla bir ilgisi yoktur. kinci konu ise, yani adaletin yerine gelmesi icin obur dunyanin olmasi gerektigi konusu, felsefi acidan bir delil degil, olsa olsa safca bir insani temennidir. 4) Sonsuzluk Sonsuzlugu insanin kavrayamayacagi, boyle bir kavrami ancak tanri gibi mutlak bir varligin kavrayabilecegi, dolayisiyla tanrinin olmasi gerektigi fikri de felsefi alanda degil ama gunluk hayatta bazen karsilasilan bir akil yurutmedir. Fakat mantiksal ve felsefi acidan kanit olarak nitelendirilebilecek bir yonu yoktur. Cunku sonsuzluk kavramini insanin kavrayip kavrayamamasi konusu bir yana, kavrayamiyor desek de, insanin sonsuzlugu kavrayamamasiyla, sonsuzlugu kavradigi soylenen bir varligin var olmasinin gerekliligi arasinda nedensel bir iliski yoktur. 5) mam Gazali'nin kant Bunun da bir onceki sonsuzluk orneginde oldugu gibi yaziya alinmasinin tek sebebi islami teist kesim arasinda populer olmasidir. Yoksa bu da herhangi bir mantiksal ya da felsefi deger tasimaz. Bu kanit, Gazali nin bir inancsizla tartisirken kullandigi Eger sen
hakliysan benim kaybedecegim birsey yok, ama eger ben hakliysam senin kaybedecegin cok sey var. Yani inansan iyi edersin anlamina gelecek turdeki bir akil yurutmesidir. Grlecei gibi felsefi acdan herhangi bir kanit kaygisi guden bir akil yurutme degildir bu. Cunku karsi tarafin kendi beyninde ikna olup olmamasiyla ilgilenilmiyor, yalnizca itaat etmesi bekleniyor. Dolayisiyla, politik yandas toplamada belki kullanilabilecek bir psikolojik manevra olabilir, ama felsefi degeri olan herhangi bir yonu yoktur. Ayrica, diger acidan bile yeterince guclu olmadigini ifade etmekte fayda var. Nitekim, tanriya inanmak, tanriya inanan inanc sistemlerinden ozel olarak birini secmeye insani kolayca yonlendiremiyor. Ornegin, Hinduizm, Hristiyanlik ve Bahaizm dinlerini ornek alirsak, tumunde tanri kavrami olmasina ragmen, ornegin Hinduizmde islamla bagdasmayan reenkarnasyon inanci, Bahaizm de Islam la bagdasmayan Muhammed in son peygamber olmadigi inanci, Hristiyanlikta ise Muhammed in bir peygamber olmadigi inanci mevcuttur. Dolayisiyla, Gazali ye hak versek bile, alternatifler arasinda secim yapmakta yine de zorlanirdik gibi gozukuyor. 6) Hersey mumkun olanin en iyisidir iddiasi Bu da malesef tanri konusunda sozu edilen yaygin kanitlama girisimlerinin mumkun oldugunca fazlasini bu yazida ele alma gayretimiz yuzunden, yazinin ciddiyetinden odun vermek istemememize ragmen, eklemek durumunda kaldigimiz bir akil yurutmedir. Dunyaya tarafsiz bir sekilde bakinca, aslinda pek cok kisinin de gozlemledigi gibi, ortada yapilmis pek etkileyici bir is yoktur. Yani insan her seye kadir bir varliktan biraz daha iyi isleyen, aksakliklari, sacmaliklari ve kotulukleri daha az olan bir sistem beklerdi. Fakat bu konu bir yana, biz yine de kullanilan akil yurutmeye donersek, buna gore dunyada hersey en mukemmel sekliyle yapilmistir. Buna ornek olarak da cogunlukla dogadaki ahenk, ve bulundugu ortama iyi uymus canlilar, vs verilir. Fakat ornegin canlilarin bulundugu ortama uymak zorunda olduklarini, cunku dogal secilim sebebiyle uyamayanlarin soyunun tukendigini, ancak uyabilenlerin hayatta kalip genlerini yeni nesillere aktarabildigini, vs ifade eden bilimsel bulgunun bilincinde olunmadan, ya da bu hesaba katilmadan yapilan bir beyandir bu. Teistlerin bu konuda soyledigi hersey, insan burnunun gozluk takmak icin yaratilmis oldugunu soylemeye benzer. Yaptiklari sey meseleyi tersinden gormektir. Herseyin cevresiyle uyum halinde olmasinin, doganin sadece cevresine uyani barindirmasindan kaynaklandigini gormezler. Bu ahenge ve uyuma hayret etmek, doganin isleyisine dair bir kavrayis eksikligini ifade ettigi gibi, bu hayret dogal olsa bile, bunun ortada hayret edici bir durum olmasi disinda ifade ettigi bir gercek yoktur. Yani hayret ediyor olmak, hayret edici olayin sebebine dair birsey soylemez. 7) Mantksal ve Ontolojik kantlar Teolojide cesitli orneklerine rastlanan bu tur kanitlar, saf mantiksal akil yurutmelerle tanrinin varligini kanitlama cabalaridir. Ornegin Descartes in tanri kaniti bunlarin bir ornegi kabul edilebilir. Bu akil yurutme su sekilde ozetlenebilir: Tanri En Yetkin ve En Gercek varlik olduguna gore boyle bir kavrami benim zihnime kim sokmus olabilir? Ben En Yetkin ve En Gerek ozelliklerine sahip bir varlik degilim, oyleyse bu dusunceye ben kendim ulasamam. Cevremde gordugum varliklarin da hicbiri bu ozelliklere sahip degil. Oyleyse bu fikri benim zihnime kendisi En Yetkin ve En Gerek olan bir varlik, yani Tanri koymus olmalidir. Bu tur dusunce tarzindaki birinci yanlis, tanimlanan bir seyin varolmasinin zorunlu zannedilmesidir. Ornegin ben efsanelerdeki kanatli ati veya noel babayi tanimlayabilirim, fakat bu onlarin gercek dunyada karsiliklari oldugu anlamina gelmez. Birseyin zihinlerimizde varolmasiyla gercekte de varolmasi ayni sey degildir.
slamiyet Gerekleri
595
Buradaki ikinci yanlis ise, bu akil yurutmenin mantikta dongusel akil yurutme (circular reasoning) denen turde bir dusunce tarzi olmasidir. Bu tur akil yurutmelerde ulasilmak istenen sonuc yola cikilan baslangic noktalarinda gizli olarak icerilir. Ornegin burada, yapilan tanri tanimi, sonucta ulasilmak istenen amaca (tanrinin var olmasi) hizmet edecek tarzda secilmistir. Bu tur akil yurutme, dusunce bicimi olarak yeni bir bilgi vermez. Ancak baslangictaki postulalardan birinde icerilen bir bilgiyi aciga cikarmaya yarar. Bu tur tanri kanitlarina birbaska ornek olarak Leibnitz in bir argumanini verebiliriz. Buna gore: Bu dnyada kendi varlklarnn nedenini iclerinde bulundurmayan varliklar vardir. Ornegin ben anneme, babama bagliyim, derken havaya, besine, vs. Ayrca bu dunya tek tek nesnelerin gercek vaya hayali bir butunu ya da toplulugudur, ki bunlarin hicbiri yalnizca kendi ilerinde varliklarinin nedenlerini bulundurmamaktadir. Bu bakimdan, nesneler ve olaylar varolduguna gore ve hicbir tecrube nesnenin kendi iinde kendi varliginin nedenini bulundurmadigina gore, bu sebebin, nesnelerin butununun kendi disinda bir nedeni olmasi gerekir. Bu nedenin bir varlik olmasi gerekir. Digerlerinin nedeni olan bu varlik, kendi kendinin nedeni olabilir de olmayabilir de. Eger kendi kendisinin sebebiyse, tamamdir, degilse daha ileri gitmemiz gerekir. Ama bu anlamda sonsuza kadar gidecek olursak, varligin bir aciklamasi yapilmis olmaz. Bu bakimdan varligi aciklamak icin, kendi icinde kendi varliginin nedenini bulundurmasi gereken, yani varolmadan yapamayacak bir varliga varmamiz gerekir. Bu da tanridir Bu da dikkat edilirse tanriyi Kendi sebebini kendi icinde iceren ve varolmadan yapamayacak bir varlik olarak tanimlamis, dolayisiyla bir dongusel akil yurutmeye dusmustur. Yani yola cikis noktasindan daha fazla bir bilgi veren bir akil yurutme degildir bu da. Felsefede yalnizca mantik ve zihinsel akil yurutmeler kullanarak tanrinin varligini kanitlama cabalari daima bosa cikmistir. Cunku bu tur bir kavram, kanitlanmak icin disaridan gelen verilere ihtiyac duyar. Yalnizca zihin icinde yapilan akil yurutmeler, dogaustu bir varligin varoldugunu gostermeye yetmez. Tanr kavramndaki mantksal elikiler: Tanr kavramiyla ilgili ilk celiski, yazinin basinda dile getirdigimiz tanimi ile ilgili genel celiskidir. Yazinin bu kismindan bu genel celiskiden yola cikarak, tanri kavraminin icerdigi cesitli sorunlardan bahsedecegiz. Ornegin, Herseye kadir bir varligin herhangi bir nitelige sahip olmasi mumkun olabilir mi? . Tanri her seye kadirse, tanri hakkinda hicbir sinirlama getiremiyorsak, o zaman ornegin Tanri birdir nasil diyebiliyoruz? Bu durumda Bir olma niteligi, bir den fazla olma sansini sinirlamis olmuyor mu tanrinin? Ornegin kendisi gibi ayni niteliklere sahip ikinci bir tanriyi yaratabilme gucunu? Ya da kendisini yok edebilme gucunu? Benzer sekilde bir varligin olumsuz olmasi, olme sansini, var olmasi, var olmama sansini, veya herhangi bir A niteligi, non-A niteligine sahip olmasini sinirlamiyor mu tanrinin? Ya da dogaotesi bir kavramin tanimindan cikan birbaska sorun olarak, filozoflar Tanr mantik ilkelerinin de ustunde midir? Sorununu dile getirmilerdir. Mantik ilkelerini bilirsiniz. 1) A., A dir. 2) A, non-A degildir. 3) A, ayni zamanda hem A, hem de non-A olamaz. Bunlar Aristo tarafindan ilk olarak dile getirilmis ve felsefe tarihi boyunca karsi cikilmadan kullanilmis 3 temel mantik ilkesinin tanimidir. Her eyin ustunde oldugu iddia edilen bir varln, mantk ilkelerinin de ustunde olup olmadigini sormak gecerli bir soru oluyor o zaman. Yani ornegin tanri Evli bir bekar , Daire seklinde bir kare , ya da Dogru olan bir yanlis onerme yaratabilir mi?
Kisacasi, ayrintili bir felsefi analize tabi tutuldugunda, tanri inanci absurd denebilecek duzeyde sacma ve saglikli dusunen bir bireyin normal kosullarda kabul edemeyecegi bir kavramdir. Fakat o zaman nasil oluyor da dunya uzerindeki bu kadar insan boyle bir kavrama inanabiliyor? Bunun cevabi buyuk olcude uygarlik tarihinde, sosyal mekanizmalarin isleyisinde ve insan psikolojisinde yatmaktadir. Insan sosyal bir varlik olmasaydi, tanri kavrami ve ondan cikan dinlerin uygarlik tarihinde yapici fonksiyonlari olmasaydi ve obur dunya inancinin psiklojik acidan pek cok insanin ihtiyac duydugu yapici bir yonu olmasaydi, tanri kavraminin cocuk masallarindan ote inanilir bir yonu olmazdi. Peki o zaman tanri kavrami bir ihtiyac midir? Tanriya inanmamak psikolojik bozukluga yol acar mi? Aslnda bizim dncemize gre, tanr inancndan kaynaklanan psikolojik etkiler (ceza korkusu ve sululuk duygusu), tanrya inanmamaya gre daha zararldr. Ve bizce, ki bunu ateist kesim zerinde yaplm gzlemlere gre soyluyorum, yeterli bir entelektel olgunlukla birlemi bir ateizm, kiide tanr inancn bir ihtiya olmaktan kard gibi, psikolojik adan daha salkl bir hayat srdrebilmeyi de salamaktadr. Nitekim gnmzde, dinin dier fonksiyonlar (kanun ve dzen koyuculuk), bilimsel yntemlerle dier alanlara (bilimsel politika, hukuk, sosyoloji, vs) aktarlm olduu iin aslnda insanlk olarak dine ve tanr inancna bir ihtiyacmz kalmamtr. Fakat toplumdan ksa surede bu inanc terk etmesini beklemek pratik adan pek mmkn deildir. Dolaysyla, su anda insanlk bu inanc uygarlk gemiinin bir miras olarak tayor ve yle grnyor ki yakin gelecekte de bu durum deimeyecektir. nl ateistler: Douglas Adams, Ayaan Hirsi Ali, Woody Allen, Lance Armstrong, Darren Aronofsky, Isaac Asimov, Peter William Atkins, David Attenborough, Iain M. Banks, Clive Barker, Dave Barry, Bill Bass, Ingmar Bergman, Bjrk, Lewis Black, Bill Blass, Jim Bohanan, Marlon Brando, Richard Branson, Berkeley Breathed, Bill Bryson, Peter Buck, Warren Buffett, George Carlin, John Carmack, Adam Carolla, John Carpenter, Asia Carrera, Fidel Castro, Dick Cavett, Noam Chomsky, Chumbawamba, Alexander Cockburn, Billy Connolly, Francis Crick, David Cronenberg, David Cross, Alan Cumming, Rodney Dangerfield, Richard Dawkins, Daniel Dennett, David Deutsch, Ani DiFranco, Micky Dolenz, Phil Donahue, Roger Ebert, Dean Edell, Greg Egan, Paul Ehrlich, Albert Einstein, Harlan Ellison, Brian Eno, Harvey Fierstein, Larry Flynt, Dave Foley, Jodie Foster, Kinky Friedman, Janeane Garofalo, Bill Gates, Bob Geldof, Ricky Gervais, Ira Glass, James Gleick, Seth Green, Harry Harrison, Robert Heinlein, Nat Hentoff, Katharine Hepburn, Christopher Hitchens, Douglas Hofstadter, Penn Jillette, Billy Joel, Angelina Jolie, Wendy Kaminer, Jonathan Katz, Diane Keaton, Margot Kidder, Neil Kinnock, Michael Kinsley, Ron Kuby, Milan Kundera, Richard Leakey, Bruce Lee, Tom Lehrer, Stanislaw Lem, Tom Leykis, James Lipton, H.P. Lovecraft, John Malkovich, Barry Manilow, Karl Marx, Todd McFarlane, Sir Ian McKellen, Arthur Miller, Frank Miller, Mike Mills, Marvin Minsky, Julianne Moore, Desmond Morris, Randy Newman, Mike Nichols, Jack Nicholson, Gary Numan, Bob Odenkirk, Patton Oswalt, Camille Paglia, Andy Partridge, Mark Pauline, Steven Pinker, Paula Poundstone, Terry Pratchett, James Randi, Ron Reagan Jr., Keanu Reeves, Rick Reynolds, Gene Roddenberry, Joe Rogan, Henry Rollins, Andy Rooney, Salman Rushdie, John Sayles, Captain Sensible, Robert Silverberg, Bob Simon, Steven Soderbergh, George Soros, Richard Stallman, Bruce Sterling, Howard Stern, J. Michael Straczynski, Julia Sweeney, Matthew Sweet, Annika Srenstam, Teller, Studs Terkel, Tom Tomorrow, Linus Torvalds, Eddie Vedder, Paul Verhoeven, Gore Vidal, Kurt Vonnegut Jr., Sarah Vowell, James Watson, Steven Weinberg, Joss Whedon, Harland Williams, Ted Williams, Steve Wozniak.
DEZM NEDR?
Tm dinleri reddeden ancak tanrnn varlna inanan inan eklidir. Dinler reddedildii iin peygamberler, kutsal kitaplar, cennet ve cehennem, melek, eytan gibi kavramlarn hibirinin deizm inancnda yeri yoktur. Sadece evreni ve doa kanunlarn koyan, bunun ardndan evrene ve insanla hi bir mdahalesi olmayan tanrya inanlr. Bu tek inancn kayna, dolaysz yoldan alglarmzla doaya ve insann yapsna duyulan hayranlk ve bunlar bir yaratan (tanr) olmas gerektiine olan inantr. Deizmde ibadetlerin ve dinsel ritellerin olmamasndan dolay ateistler ile deistler arasnda gnlk hayatta, pratik anlamda bir farkllk yoktur. Deizm, evrim teorisine kar deildir. Deizme gre insan, tanrnn oluturduu kurallar erevesinde, daha ilkel canllarn evrimlemesi sonucu olumu olabilir. Bir tanrya inanmak, o tanrnn, insan aama geirmeksizin bir anda yaratt fikrine de inanmay gerektirmez. Semavi dinlerde yani Musevilik, Hristiyanlk, slam gibi dinlerde insann, nceden evrim geirmeksizin yaratldna inanlr. Bu inan deizmde yoktur. Sorular ve Yantlar: Deizm neye dayanr? Akla ve doaya. Evrene baknca bir dzen grrz ve bu dzen bizi bir tanr ya da tasarmc inancna gtrr. Deizm ateizmin bir eiti midir? Hayr. Ateizm tanry reddeder. Deizme gre tanr vardr. Deizm dinleri reddeder. Eer deism tanr inancn kabul ediyorsa deizm ve yahudilik, islam, hristiyanlk gibi dier dinler arasnda ne fark vardr? Deizm yukarda da getii gibi doaya ve akla dayanr, vahye dayanmaz. Dier tm dinler vahye ya da kutsal kitaplara dayaldrlar. Deizmde bir rahibe papaza ya da imama gerek yoktur. Deismde ihtiya olan tek ey kendi saduyumuz ve dnme becerimizdir. Deistler tanrnn evreni yaratp geri ekildiine mi inanyorlar? Baz deistler yle dnyor, baz deistler tanrnn insan davranlarna mdahale edebileceini dnyor. rnein, George Washington Long Island'dan ekilme ya da teslim olma arasnda daha riskli olan ekilmeyi semitir ve kendisine niye daha riskli olan setii sorulduunda, bunun yapabileceinin en iyisi olduunu ve gerisinin tanrnn taktiri olduunu sylemitir. Deistler dua ederler mi? Sadece kr ve teekkr iin dua edebilirler, tanrya dikte etmezler. Dua iin belli bir yer ve zaman, belirli bir vcut durular yoktur. Deistler tanry nasl grrler? Tanry istedii kadar gc olan lmsz bir varlk olarak grrz. Albert Einstein' dan alnt deizmin tanr tanm iin iyi bir rnek olacaktr: " Benim dinim kendini zayf
aklmzla alglamamz zor olan sonsuz g sahibi stn ruha alak gnll bir ekilde hayran olmaktan ibarettir. Bu stn dnen gcn duygular derinden etkileyen ikna edicilii, ki bu kendini anlamak mmkn olmayan evrende ifa eder, benim tanr anlaym oluturur" Deizm bir mezhep midir? Deizmin bir mezhep olmas mmkn deildir nk Deizm kendine dayanmay retir ve insanlar daima akllarn kullanmaya tevik eder. Deizm bedeli ne olursa olsun otoriteyi sorgulamay retir. Deizm vahye dayal dinler gibi muhakemesi olmayan iddialarda bulunmaz. Vahye dayal dinler insanlar tanrnn sylediklerine teslimiyete ya da bu szlere kar dnme gcnz ertelemeye arr. Bunu iman olarak adlandrrlar. rnein, Musa'nn denizi yardna ya da sann suyun stnde yrdne ya da Muhammedin Kuran' bir melekten aldna inanmak ne kadar mantkldr? Deizmin dnyadaki fenalklara kar cevab nedir? Dnyadaki fenalklarn byk bir ksm eer tanr vergisi aklmz kucaklasaydk ortadan kalkabilirdi. Unutulmamaldr ki, Doann bulduumuz ve ilerlemekte kullandmz btn kanunlar, bilgisayardan tppa ve uzay yolculuuna kadar nceden beri vard. Ama biz bilgimizi ilerletmek ve renmek yerine batl itikadlar ve korkuyu setik. Baarnn gerei olan zor ileri becermektense kendi davranlarmzdan sorumlu olmadmz dnmek daha ok yattrcdr. Deizm her soruya bir cevabnn olduunu iddia etmemektedir, deizm sadece bu sorulara giden doru yolda olma iddiasndadr.
AGNOSTSZM NEDR?
Tanrnn varlnn "bilinemez" olduunu ve konunun akln snrlarnn dnda olduunu savunan gr. Agnostisizm resmi olarak ilk defa 1800'l yillarin sonunda nl biyolog T. H. Huxley tarafindan ortaya atilmistir. Bilinmezcilik olarak da tanmlanr. Agnostisizm, tanrnn varlnn "bilinemez" olduunu savunur. Dinlerin tanrdan gelmediini syler ve dinlerin tanrsn da reddeder ancak baka bir tanrnn, bir yaratcnn varolup olmadnn hibir zaman bilinemeyeceini syler. Bu bakmdan agnostisizm kendini, "kesinliklikle tanr vardr" diyen teizmden de "kesinlikle tanr yoktur" diyen ateizmden de ayr tutar. nsann, kendi deneyimleriyle elde ettii olgularn tesinde hibir eyin varln bilemeyecei bir gerektir. Bizlere gre bilgi duyularn sonucudur ve duyular dnda bilgi edinemez ve herkes iin geerli bilgi olamaz. Agnostiklere gre tanrnn varl meselesi insan aklnn tesinde bir konudur. O halde byle bir varlk hakknda konumak ve hkm vermek de imkanszdr Her ne kadar baz agnostikler tavrlar ve yaamlar onlarn ateist olduu izlenimini vermekteysede bir ksm kendilerinin felsefi adan ateist olmadn ifade etmitir. Mesela ateist olarak bilinen nl dnrlerden Bertrand Russell (1872-1970) felsefi adan kendisini agnostik olarak tanmlamtr. nk ona gre hereye ramen tanrnn yokluunu kantlyacak bir delil mevcut deildir. Huxley agnostik szcn hem geleneksel Yahudi-Hristiyan tanrcln, hem de tanrtanmazlk retisini reddederek Tanrinin varl sorununu ortada birakan dsnrler iin kulland. Terim daha sonra geriye gtrlerek btn bilinemezci gretileri kapsamtr. Agnostisizm, tarihsel olarak bilimin denetiminden yoksun insan dsncesinin dt byk yanlglara bir tepki olarak ortaya kmtr. lk tepkiyi Yunan antika bilgicilerinden duyumcu sofistler vermistir. Onlara gre bilgi duyularin sonucudur ve duyular disinda bilgi edinemez ve herkes iin geerli bilgi olamaz. nsann,
kendi deneyimleriyle elde ettii olgularn tesinde hibir eyin varln bilemeyeceini ileri srer bu reti. nl agnostikler: Ayaan Hirsi Ali, Margaret Atwood, Susie Bright, Vincent Bugliosi, Robert X. Cringely, Clarence Darrow, Charles Darwin, Alan Dershowitz, Richard Dreyfuss, Umberto Eco, Timothy Ferris, Carrie Fisher, Stephen Jay Gould, Matt Groening, Bob Guccione, Robert (Bob) James Lee Hawke, David Horowitz, Bob Hoskins, Robert Jastrow, Matt Johnson, Jack Kevorkian, Larry King, Tony Kushner, Dave Matthews, Larry Niven, Neil Peart, Sean Penn, Roman Polanski, Bertrand Russell, Carl Sagan, Dan Savage, James Taylor, Charles Templeton, Uma Thurman, Ted Turner, Robert Anton Wilson.
PANTEZM NEDR?
Panteizm hereyin tanr olduu (pan=herey theos=tanr) ya da evrenin ve doann ilahi olduu bir felsefedir. Panteizm, panenteismden farkldr, panenteisme gre tanr hereyin iindedir, fakat ayn zamanda evrene stn bir pozisyondadr. Kat panteizm teizm deildir. Panteizm evrenin yaratcs ve insanlarn yarglaycs fizik tesi ve bireysel bir tanrya inanmaz. ou panteist tanr kelimesini ok fazla anlam ve armla ykl olduu iin kullanmazlar- geri bazen dindarlara (teist) aklama yaparken ya da anlatmda kolayla gitmek amacyla bu kelimeyi kullandklar olur. Panteizm sk sk ateizm yerine kullanlr, bu sadece bireysel bir yaratcy reddettii iin deildir. Kat ya da doac panteism evrenin kendini ya hilikten (hibireyden) yarattna ya da ezelden beri var olduuna inanr. Modern bilimsel panteizm materyalistiktir, evrenin dzeninin evrimin ve kendi kendine organize olmann prensipleriyle aklanabileceine inanr. Ayr bir ruh anlayna ya da lmden sonra yaama inanmaz. Panteistler kiisel lmszl gereki yollarla ararlar-ocuk yapmafiil-i ve yaamann anlar. Ateizm ile bu tr doac inanlar paylat iin, panteism de ayn tartmalara konu olur. Panteizmin fizik tesi dinlere ve doast inanlara kar ileri srd eletiriler ateizminkilerle ayndr. Laik bir inantr, duyularn gerek dnyasna ve bilime skca baldr (kken alr). Panteizmin bu biimi bir ok dini ateizm denen hareketle zdetir, mspet ateizm, monism, cosmism. Ayrca taoizme de ok yakndr, baz in ve Japon budizmine, ve yeni konfyusulua. Sk (kat) panteistler geleneksel ateizmden sadece materyal evrene duygusal ve etik tepkileriyle ayrlrlar. Panteizm sadece fizik tesi inan ve dinleri eletirmez, fakat yaamn ve doann positif ynlerini vurgular- insanlarn doaya kar duyduklar derin estetik ve duygusal tepkileri. Doac panteizm bu duygulardan etik karmlarda bulunur. nsanlar doayla daha yakn bir uyum aramaldrlar. Gezegenin bio eitliliini ve narin ekolojik yapsn korumalyz, sadece bir hayatta kalma meselesi olarak deil, ayn zamanda kendini gerekletirme meselesi olarak. Panteizm bu duygular ifade etmek iin eitli yollar nermektedir; merasimleri, doayla
evrenle ve gne sistemiyle bamzn altn izen zaman ve yerleri kutlamalar. Tm bunlar deneysel tutuma dayal bilimden bir adm bile geri adm atmadan, taviz vermeden mmkn olabilir. Panteizmin dier biimleri vardr. Modern paganlar sk sk panteist olduklarn iddia ederler. Mantksal tutarllkla ilgili olanlar tanrlarn gerek olmaktan ziyade sembol olarak grrler. lgili olmayanlar ise panteizm ile ok tanrclk, sihire inan, reinkarnasyon ve doa st olgular birletirirler (sentezlerler). Yeni nesildeki olduka ortak olan bir alternatif de pan-psychic panteizmdir- Evrenin/ tanrnn kollektif bir ruha, bilince, ya da istee sahip olduu inanc. Bu versiyon en ak bir ekilde Hegel, ve yakn tarite A. N. Whitehead ve Teilhard de Chardin tarafndan ifade edilmitir. Dier bir eit ise insanlarn bir ekilde evrenin aklnn iinde olduklardr. Evrimimiz-hakikaten aktif yardmcmz- evrene tam potansiyelini almasnda yardm ediyor olarak grlr.
PANENTEZM NEDR?
Diyalektik Tanrclk Spinoza arlkl Panteizm alglayna gre, Tanr her eydir ve her ey Tanr 'dr. TanrEvren-nsan ayrm yoktur, byle bir ayrm akln yanlsamasdr. tanrbilimsel olarak Tanr, Evren, nsan bir ve ayndr. Akn bir Tanr var olmad gibi, her hangi bir yaratmadan da sz edilemez. Spinoza 'nn bu gr, ailesinin g ederek ayrld Endls spanya 'sndaki nl mutasavvf Muhiddin-i Arab 'nin etkisiyle olumutur. Bilindii gibi Arab 'nin gr "Vahdet-i Vcut" olarak ileri srlmt. Ancak bir oklarnn sandnn aksine, Spinoza 'nn Panteizmi ile Arab 'nin Vahdet-i Vcut anlay birbirinin ayn deildir. Spinoza 'da Tanr evrendedir ve evren kadardr. Arab 'de ise Evren Tanr 'dadr ve bu durum Tanr 'y snrlamamaktadr. ngiliz dnr White Head 'e gre, Tanr 'nn her trl deimenin tesinde deimez bir nitelii ve bunun yannda bir de deien ve oluan bir nitelii vardr. Tanr deimeyen yanyla devinimi balatmtr ve Evrenin bilincindedir. Ancak Tanr bu konumda kalm olsayd, ilk devindirici, zgr, ncesiz ve yetkin olarak kalacak ama varolua katlmam olacakt. Dier nitelii ile ise Tanr, deime ve oluma srecinin iinde ve bilincindedir. Bu nedenle Tanr 'nn evrende ikin (evrenin maddesine karmiinde bulunan) olduunu sylemek de dorudur. Evrenin Tanr 'da ikin olduunu sylemek, Tanr-Evren ilikisinin karlkl olduunun farkna varn gstergesidir. Sre felsefesi olarak da ifade edilen ve White Head 'le balayan bu akma Pan-enteizm ya da Diyalektik teizm denir. Pan-enteizme gre Tanr, hem deimeyen (mutlak), hem de deien (greli) dir. Hem zamann iinde, hem dnda, hem sonlu, hem de sonsuzdur. Ayn zamanda hem tikel hem tmel, hem neden hem sonutur. Hartshorne Tanr 'nn bir soyut bir de somut iki yz olduunu syler. Soyut niteliiyle Tanr, mutlak, etkilenmez, eriilmez ve deimezdir. Somut yanyla ise etkilenir ve deiir. Tanr bu iki niteliinde de yetkindir. Ancak bu yetkinlik klsik Teizmdeki gibi deildir. Oradaki yetkinlik deimeyen donmu bir yetkinliktir. Buradaki yetkinlik deiir, ancak bu deime tanrsal bir deimedir. Yani yetkinlie doru deil, yetkinlik iinde bir deimedir. Bu tanmla Pan-enteizm, hem Deizmden hem de Panteizmden ayrlr. zet olarak; Panteizm ile Pan-enteizm arasnda nemli bir fark vardr. Panteizmde her ey tanrdr. Pan-entezimde ise, her ey Tanr 'dan sudur etmitir (olumutur). Ruhun tek amac, olutuu Tanr 'ya dnmektir. Bunun da yolu tek evrensel yasa olan evrim/tekaml den gemektir.
slamiyet Gerekleri
601
ATEZMN FELSEF DAYANAKLARI
Ateizm herhangi bir yeni iddiada bulunmaz, yalnzca mevcut bir iddiay deerlendirip reddeder. Fakat elbette ki bu da belli baz fikirsel dayanaklar gerektirir. Bu yaz tanr inancn fikirsel bazda kantlamaya ynelik olarak ska kullanlan baz akil yrtmeleri ele almakta ve ateizmin nasl mmkn olduuna dair belli basl fikirleri ortaya koymaktadr. Yaznn kapsam ok geni olmayp, yalnzca belli basl konular ele almaktadr. Konuyla ilgili daha ayrntl bilgi iin danlabilecek ok sayda yazl kaynak ve internet'te ngilizce hazrlanm ok sayda web sitesi bulunmaktadr.
Tanrnn tanm Her eyden nce, tanrnn varln veya yokluunu tartabilmek iin, tanr kavramnn tanmn yapmak gerekmektedir. artc nokta, herkesin bu kadar szn ettii bir kavramn ok kesin, net, herkesin anlayp zerinde birletii, kabul edilir ve anlalr bir tanmnn bulunmamasdr. Pek ok ateist-teist tartmasnn asl noktalara gelinemeden, tanrnn tanm noktasnda dmlenip kald, nk tanrnn doru drst bir tanmnn yaplamadna felsefi alanda ok tank olunmutur. Bunun bir sebebi pek ok teist'in tanrdan ne kastettigi ve tanry nasl tanmlad konusunda fazla kafa yormam olmas, bir dier sebebi de ortada yaygn birden fazla tanr tanmnn bulunmasdr. Genellikle tanrdan ne kastedildii tam anlalmadan tanrnn varl veya yokluunun kantlarna geilir. rnein su diyaloga dikkat ediniz ve konuyla olan balantsn kurmaya gayret ediniz: A: Masann zerinde kk bir peri var. B: Ama ben bir ey grmyorum. A: Elbette, nk bu grnmez bir peri. B: Ama dokunamyorum da. A: Elbette, bu peri grnmez, dokunulmaz ve hakknda hibir somut veri edinilemez bir peri. B: Peki o zaman var olduunu nereden biliyorsun?
A: nk bu perinin varlnn kantlar var. B: Nedir bu kantlar? A: Mesela yamurun yamas bu perinin varlnn kantdr. Bu peri yamur perisi. Ne zaman yamur yasa bu perinin varolduunu anlyorum. B: Peki yamurun sebebinin bu peri olduunu nereden biliyorsun? A: nk baka birsek olamaz. Sen syle o zaman yamurun neden yadn? B: yamurun neden yadn bilmiyorum. Ama yamurun sebebinin elindeki peri olduuna inanmam iin baka deliller gerekli. (Dikkat ediniz, artk bu noktada, B dahi perinin varolup olmadn veya niteliklerini sorgulamaktan kp, varlnn delillerini tartmaya balamtr). A: Bu perinin varln kantlamaya aslnda gerek bile yok. Herkes beyninin derinliklerinde bu perinin varlna inanr. Sadece kiinin gnl gzn amas gerekir. Bu peri kendi kendinin kantdr. Ayrca kendi varlna dair inanc hepimizin beynine koymutur. Hem sonra, baka turlu yamurun nasl yadn aklamann yolu olmadndan, bu perinin varlna inanmak zorundasn. B: Peki bu perinin nitelikleri neler? Neye benzer? nasl bir eydir? (Dikkat edildii gibi perinin nitelikleri, varlnn kantlarnn tartlmaya balanmasndan sonra gndeme gelmitir). A: Bu peri 15 cm boyunda, kanatl, zayf, ince bir varlktr. Akillidir, konukandr ve neelidir. Devaml kanat rpar. Ne zaman yamurun yamasn isterse bunu diler ve yamur yaar. B: Bilmiyorum, bana yine de inanmas biraz zor geliyor. A: Ama inanmazsan, bu peri kzar ve evini sel bastrr. nanrsan ve dediklerini yaparsan ise bahendeki bitkileri yeertir, evine bolluk getirir. (Dikkat ediniz, burada da insan motivasyonunun temel ilkeleri olan "dl" ve "ceza" prensipleri kullanlmaktadr). B: Ben yine de inanmyorum. A: nanmyorsan, olmadn kantla o zaman? B: ??? Dikkat ediniz, sonunda diyalog donmu ve B'den perinin olmadn kantlamas istenmeye balanmtr. Hele de bu diyalogun nesiller boyu srdn dnn. A ve yandalarnn bu perinin otoritesini kullanarak topluluklarna dzen getirdiini, kurallar koyup bunlarn islemesini saladklarn ve bu yolla bir yasama ve yrtme otoritesi kurmay baardklarn dnn. e yarayan ve dzen salanmasna yardmc olan bir toplumsal fenomen, toplumda zaman iinde kabul grr. Daha az sorgulanr. Hele de insanlara bunun anlayamayacaklar birsek
olduunu ve bu konuya ancak belli basl baz akilli ve bilge kiilerin vakf olduunu syleyin, insanlar zaten megul olan gnlk hayatlarndan bu meseleyi karr, bu konuda gvendikleri kiilerin fikirlerini ve tlerini dinlemeye balarlar. Sonunda konuyla ilgili kafa yoran kiilerden de birbiriyle uyusan ve uyumayan grler kmaya baslar. Zamanla periden btn somut zelliklerini (boyunu, kanatlarn, bykln, vb) de karr, daha zor sorgulanabilsin ve daha zor anlalabilsin diye tamamen soyut nitelikler atfederler. (Rengi, sekli, bykl yoktur, yeri yurdu yoktur, ncesi sonras yoktur, vb gibi). nk insan yalnzca anlayamad eye inanr. Anlad her eyi sorgular insan. Tanr iin de slami kaynaklara baktnzda pek ok yerde hi de soyut olmayan, neredeyse insana benzeyen bir varlk karnza kar. rnein tanrnn "iki el"inden (Maide: 64; Sad: 75), "yz"nden (pek ok ayet iinde, rnein Bakara:115) bahsedilir. Kuran'n, hadislerin szlerine bakan kimi yorumcular, tanrnn cisimli, "Mucessine" olduu grne ularlar. Ayrca tanr insan gibi grr, iitir, konuur, yatr, dnr, acr, balar, insan gibi "Efendi"dir (Rabb), "Kral"dr (Melik), "Ev"i vardr (Kabe), "Taht, Saray" vardr (Ar). "Gldr" (Aziz), "Zorba"dr (Cebbar), "Sevecen"dir (Vedud), dost, dman kazanr, vs. Ayrca Kuran'a gre tanr gktedir. "GOKTE OLAN'n sizi yerin dibine geirmesinden gvende misiniz? O zaman yer sarsldka sarslr. GOKTE OLAN'n banza ta yadrmasndan gvende misiniz?" (Mlk Suresi, 16-17). Ayrca tanrnn Ar' (Taht, Saray) da gklerin stndedir. Bunlara bakan kimi din alimleri ve kuran yorumcular "tanr gkteyse, Tanr'nn gkten daha kk olmas gerekir. Byle birsek dnlebilir mi?" gibi, veya "tanr gkteyse varlnn ve varln srdrebilmesinin bir baka eye bal olduunu da dnmek gerekir, bu nasl olabilir?" gibi sorular sormulardr. Fakat ayni zamanda tanrnn "benzeri" olmad da sylenir (Sura: 11). "ncesiz", "Sonrasz", "Domam", "Dourmam" denir tanr iin. zellikle gnmzde, artk tanrdan bahsedildiinde genellikle cisimsiz, mekansz, soyut bir kavram karnza kar. "tanr nasl bir eydir?" diye sorduunuzda, elinizde kendisine atfedilen akil, zeka ve istediini yapabilme dnda hibir nitelik kalmadn grrsnz. Aslnda sorgulama devam ettiinde tanr kavramn bu niteliklerden bile soyutlama ihtiyac hissederler.nk bir Hristiyan teologun dedii gibi: "Tanr hakknda hibir ey syleyemeyiz. nk tanr hakknda birsek sylemek, tanry 'snrlamak' demektir. tanr iin A zelliine sahiptir demek, tanrnn non-A (A olmayan) zelliine sahip olmadn sylemek olur. Dolaysyla her turlu snrlamay asan bir kavram olmas gereken tanr iin hibir ey syleyemeyiz." Bir elma hayal edin. Ve srayla elmadan btn niteliklerini karmaya balayn. Rengini karn, bykln karn, ktlesini karn, seklini karn. Geriye ne kalr? Konu elma olunca geriye bir ey kalmaz ama konu tanr olunca belli ki geriye "var" olmas ve de "bir" olmas kalyor. Bu dnce tarz aadaki diyaloga benzer: Teist: Tanrya inanyorum. Ateist: tanr nedir? Teist: Bilmiyorum. Ateist: Fakat inandn ey ne o zaman?
Teist: Onu da bilmiyorum. Ateist: yleyse inancn inanszlktan ayran faktr ne? Dolaysyla bu dnce tarznn absrdl aktr. Bu yzden de tanry tm niteliklerinden soyutlamak da istemezler. Tanry insan olarak ancak "ksmen" anlayabileceimizi sylerler rnein. Ve de mmkn olduunca genel ve sorgulanamayacak nitelikler atfetmeye alrlar. Fakat eer bu nitelikler herhangi bir felsefi analize tabi tutulmaya allrsa, o zaman yukardaki agnostik anlaya ekilirler. Bu agnostik anlayn yukardaki diyalogdaki gibi samal dile getirildiinde ise, yine baz nitelikleri olduunu sylemeye balarlar. Ksacas tesitlerin kulland sekliyle tanr kavram iinden klamaz bir elikidir, bir paradokstur. Ne bir nitelik ithaf edebilirsiniz, ne de hibir nitelii olmamasna izin verebilirsiniz. Bu yzden tanr kavram aslnda daha tanm noktasnda terk edilmesi gereken bir kavramdr. Fakat yaznn devam edebilmesi iin ve tanrnn varlyla ilgili kantlarn analizi konusunda sz syleyebilmek iin yine de bir tanmda anlamak gerekiyor. Bu yzden tanr kavramnn yaygn aklamasn burada dile getiriyorum: 1) Cisimli, belli bir sekli ve boyutu, vs olan fakat bizim bilmediimiz ve grmediimiz bir yerde varolan bir somut varlk. 2) hibir fiziksel zellii olmayan, doast, fakat yine de "akll olmak" ve "istediini yapabilmek" gibi baz nitelikler tayan, ve ayni zamanda tm nitelikleri tam anlalamayacak bir varlk. 3) Varolan fiziksel dnyann tm, btn. (Panteist tanr anlay). Bu yaz boyunca, her ne kadar tatminkar bir tanm olduuna inanmasak da 2 numaral tanm kullanacaz. nk toplumda en yaygn ekilde anlalan tanr kavram bu.
Tanrnn varln kantlamak iin ne srlen deliller ve akl yrtmeler

Bu ksmda tanr kavramn kantlama gayesiyle en ok kullanlan baz akil yrtmeleri ve sunulan baz delilleri ele alacaz. 1) lk neden Bu akil yrtmeye gre dnyada her eyin bir nedeni vardr ve nedenler zincirinde geriye doru gittiinizde bir ilk nedene ularsnz. Bu ilk neden ise tanrdr. Bu akl yrtme eitli konulara uygulanabilir. (rnein ilk canl nasl olutu, evren nasl olutu, vs). Bu akil yrtmenin felsefi adan zayf noktas ise kendi amacyla elimesidir. Nedenler zincirini hem kesmek hem de devam ettirmek isteyen bir akil yrtmedir bu. Yani sunu demek istiyoruz: Nedenler zincirinde geriye doru gidip, ilk eyin nedenini bulmaya alyorsunuz, ve "Evrene ilk ne sebep oldu?" sorusuna kadar geldiniz diyelim. eer burada "Evrene de tanr sebep oldu" deyip duracaksak, o zaman neden bu noktada durduumuz ve neden "Peki tanrnn sebebi neydi" sorusunu sormadmz noktas gndeme gelir. Yok eer "tanr hep vard" veya "tanr kendi kendisinin sebebidir" diyebiliyorsak, o
zaman bunu neden evrenin kendisi iin diyemiyoruz? Sorusu gndeme gelir. Yani, belki evren hep vard, veya evren kendi kendisinin sebebiydi? Yok eer evrenin sebebini sorgulama ihtiyacn iimizde hissediyorsak, o zaman neden tanrnn sebebini sorgulama ihtiyacn hissetmiyoruz? Ksacas grlecei gibi burada yalnzca sebebi bilinmeyen bir eyi aklyor gibi grnmek gayesi vardr. Yaplan aklama ise gerek bir aklama deildir. Teorik olarak zincire devam edebilir ve tanrnn sebebi de kutsal ruh, onun da sebebi baka birseldir diyebilirdik. Ama eer varln bir aklamasnn yaplabilmesi iin bir yerde durulmas gerek diyorsanz, o zaman nerede duracanz neye gre seiyorsunuz? Yani evrenin sebebinde durmuyorsunuz da niye tanrnn sebebinde duruyorsunuz? Grld gibi ortada ok ak bir dnce yanl bulunmaktadr. Nitekim "lk neden" akil yrtmesi, yzyllardr ciddi felsefi tartmalarda kullanlmaz. Fakat gnlk hayattaki tanr tartmalarnda hala srarla ateistlerin nne getirilmektedir. 2) Evrenin dzenli olmas Evrende bir dzen olduu gzlemi bazen tanr kavramnn bir kant olarak kullanlr. Denir ki evren kaotik deildir, belli kurallara uyar. Ve dolaysyla, bu dzenin altnda, bu dzene sebep olan bir zeka olmaldr. Ya da baka bir sekliyle bu akil yrtme "doa kanunlarnn kanun koyucusu" fikri ile karsmza kar. Denir ki evrende doa kanunlar var, dolaysyla bu kanunlarn bir kanun koyucusu gerekir, bu da tanrdr. Ya da evrende zeka ve bilincin olmas (insanolu), buna sebep olan daha st bir zeka ya da bilincin varlnn bir kant olarak ifade edilir bazen. tm bunlar ayni akil yrtmenin deiik versiyonlar olduundan, bu yazda bir arada, ayni madde altnda inceliyoruz. Birincisi, evrenin kaotik deil, belli kurallara uyan bir dzen olduunu ilan etmek o kadar kolay deildir. Nitekim uzmanlar, gnmzde kaotik olarak adlandrlan sistemler altnda dahi n boyutlu diferansiyel denklemlerle ifade edilebilecek dzenler bulmaktadr. Sonuta dzen kaos iindeki belli bir paterne uyan bir parann zelliine verilebilecek bir isimse, herhangi bir kaos saysz miktarda dzenli alt para ierebilir demektir. Dolaysyla evrenin daha st bir kaosun belli bir paterne uyan bir alt paras olmas mmkndr. Ayrca evreni dzenli ilan etsek de herhangi bir dzenin bir zeka gerektirdiini iddia etmek mmkn deildir. Zeka ile dzen arasnda nedensel bir ba yoktur. Bir dzenin ille de bir zekadan kmas gerektii mantksal olarak gsterilemez. Zekann zekadan kmas da ayni ey. Bir zekann ya da bilincin daha st bir zeka ya da bilinten kaynaklanmas gerektii mantksal olarak gsterilemez. 3) Ahlaksal kantlar ve adalet fikri Denir ki tanr olmazsa iyi ile kotu arasndaki fark anlamann ve ahlaksal prensipler getirmenin bir yolu kalmaz. Ya da denir ki, bu dnya adaletsizliklerle doludur. ou kez ktlk, ktlk yapann yanna kalr. Obur dnya, cennet ve cehennem, dolaysyla tanr olmaldr ki adalet yerine gelebilsin. Birinci konu, yani tanr olmazsa iyi ve kotu arasnda bir farkn kalmayacak olmas konusu doru bir gzlem olabilir de olmayabilir de. Ancak, doru olsa dahi bu prensip tanr
kavramnn bir kant olamaz. Belki gerekten de iyi ya da kotu diye birsek yoktur ve biz bou bouna iyilik diye birsek tanmlayp yle davranmaya alyoruz. Ya da belki iyi ya da kotu dediimiz eyler, insanolu olarak, bir toplum iinde bir arada yasamann gerekleri yznden, topluluun tmnn refah iin uymamz gerekli olduuna inandmz kurallara verilen isimlerdir. Dolaysyla, belki de iyi ve kotu insan yapsdr ve insanlarn, yani bizlerin tanmladmz eylerdir. Yani tanryla bir ilgisi yoktur. kinci konu ise, yani adaletin yerine gelmesi iin obur dnyann olmas gerektii konusu, felsefi acdan bir delil deil, olsa olsa safa bir insani temennidir. 4) Sonsuzluk Sonsuzluu insanin kavrayamayaca, byle bir kavram ancak tanr gibi mutlak bir varln kavrayabilecei, dolaysyla tanrnn olmas gerektii fikri de felsefi alanda deil ama gnlk hayatta bazen karlalan bir akil yrtmedir. Fakat mantksal ve felsefi acdan kant olarak nitelendirilebilecek bir yn yoktur. nk sonsuzluk kavramn insanin kavrayp kavrayamamas konusu bir yana, kavrayamyor desek de, insanin sonsuzluu kavrayamamasyla, sonsuzluu kavrad sylenen bir varln var olmasnn gereklilii arasnda nedensel bir iliki yoktur. 5) mam Gazali'nin kant Bunun da bir nceki sonsuzluk rneinde olduu gibi yazya alnmasnn tek sebebi slami teist kesim arasnda popler olmasdr. Yoksa bu da herhangi bir mantksal ya da felsefi deer tamaz. Bu kant, Gazali'nin bir inanszla tartrken kulland "Eer sen haklysan benim kaybedeceim birey yok, ama eer ben haklysam senin kaybedecein ok ey var. Yani inansan iyi edersin" anlamna gelecek trdeki bir akil yrtmesidir. Grlecei gibi felsefi adan herhangi bir kant kaygs gden bir akil yrtme deildir bu. nk kar tarafn kendi beyninde ikna olup olmamasyla ilgilenilmiyor, yalnzca itaat etmesi bekleniyor. Dolaysyla, politik yanda toplamada belki kullanlabilecek bir psikolojik manevra olabilir, ama felsefi deeri olan herhangi bir yn yoktur. Ayrca, dier acdan bile yeterince gl olmadn ifade etmekte fayda var. Nitekim, tanrya inanmak, tanrya inanan inan sistemlerinden zel olarak birini semeye insani kolayca ynlendiremiyor. rnein, Hinduizm, Hristiyanlk ve Bahaizm dinlerini rnek alrsak, tmnde tanr kavram olmasna ramen, rnein Hinduizmde islamla badamayan reenkarnasyon inanc, Bahaizm'de slam'la badamayan "Muhammed'in son peygamber olmad" inanc, Hristiyanlkta ise "Muhammed'in bir peygamber olmad" inanc mevcuttur. Dolaysyla, Gazali'ye hak versek bile, alternatifler arasnda secim yapmakta yine de zorlanrdk gibi gzkyor. 6) "Her ey mmkn olann en iyisidir" iddias Bu da maalesef tanr konusunda sz edilen yaygn kantlama giriimlerinin mmkn olduunca fazlasn bu yazda ele alma gayretimiz yznden, yaznn ciddiyetinden odun vermek istemememize ramen, eklemek durumunda kaldmz bir akl yrtmedir. Dnyaya tarafsz bir ekilde baknca, aslnda pek ok kiinin de gzlemledii gibi, ortada yaplm pek etkileyici bir is yoktur. Yani insan her eye kadir bir varlktan biraz daha iyi isleyen, aksaklklar, samalklar ve ktlkleri daha az olan bir sistem beklerdi. Fakat bu konu bir yana, biz yine de kullanlan akil yrtmeye dnersek, buna gre dnyada her ey en mkemmel sekliyle yaplmtr. Buna rnek olarak da ounlukla doadaki ahenk, ve bulunduu ortama iyi uymu canllar, vs verilir. Fakat rnein canllarn
bulunduu ortama uymak zorunda olduklarn, nk doal secilim sebebiyle uyamayanlarn soyunun tkendiini, ancak uyabilenlerin hayatta kalp genlerini yeni nesillere aktarabildiini, vs ifade eden bilimsel bulgunun bilincinde olunmadan, ya da bu hesaba katlmadan yaplan bir beyandr bu. Teistlerin bu konuda syledii her ey, insan burnunun gzlk takmak iin yaratlm olduunu sylemeye benzer. Yaptklar ey meseleyi tersinden grmektir. Her eyin evresiyle uyum halinde olmasnn, doann sadece evresine uyan barndrmasndan kaynaklandn grmezler. Bu ahenge ve uyuma hayret etmek, doann isleyiine dair bir kavray eksikliini ifade ettii gibi, bu hayret doal olsa bile, bunun ortada hayret edici bir durum olmas dnda ifade ettii bir gerek yoktur. Yani hayret ediyor olmak, hayret edici olayn sebebine dair birsek sylemez. 7) Mantksal ve Ontolojik kantlar Teolojide eitli rneklerine rastlanan bu tur kantlar, saf mantksal akil yrtmelerle tanrnn varln kantlama abalardr. rnein Descartes'in tanr kant bunlarn bir rnei kabul edilebilir. Bu akil yrtme su ekilde zetlenebilir: "tanr 'En Yetkin' ve 'En gerek' varlk olduuna gre byle bir kavram benim zihnime kim sokmu olabilir? Ben 'En Yetkin' ve 'En Gerek' zelliklerine sahip bir varlk deilim, yleyse bu dnceye ben kendim ulaamam. evremde grdm varlklarn da hibiri bu zelliklere sahip deil. yleyse bu fikri benim zihnime kendisi 'En Yetkin' ve 'En Gerek' olan bir varlk, yani 'tanr' koymu olmaldr." Bu tur dnce tarzndaki birinci yanl, tanmlanan bir eyin varolmasnn zorunlu zannedilmesidir. rnein ben efsanelerdeki kanatl ati veya Noel babay tanmlayabilirim, fakat bu onlarn gerek dnyada karlklar olduu anlamna gelmez. Bir eyin zihinlerimizde varolmasyla gerekte de varolmas ayni ey deildir. Buradaki ikinci yanl ise, bu akil yrtmenin mantkta "dngsel akil yrtme" (circular reasoning) denen trde bir dnce tarz olmasdr. Bu tur akil yrtmelerde ulalmak istenen sonu yola klan balang noktalarnda gizli olarak ierilir. rnein burada, yaplan tanr tanm, sonuta ulalmak istenen amaca (tanrnn var olmas) hizmet edecek tarzda seilmitir. Bu tur akil yrtme, dnce biimi olarak yeni bir bilgi vermez. Ancak balangtaki postulatlardan birinde ierilen bir bilgiyi aa karmaya yarar. Bu tur tanr kantlarna bir baska rnek olarak Leibnitz'in bir argmann verebiliriz. Buna gre: "Bu dnyada kendi varlklarnn nedenini ilerinde bulundurmayan varlklar vardr. rnein ben anneme, babama balym, derken havaya, besine, vs. Ayrca bu dnya tek tek nesnelerin gerek veya hayali bir btn ya da topluluudur, ki bunlarn hibiri yalnzca kendi ilerinde varlklarnn nedenlerini bulundurmamaktadr. Bu bakmdan, nesneler ve olaylar varolduuna gre ve hibir tecrbe nesnenin kendi iinde kendi varlnn nedenini bulundurmadna gre, bu sebebin, nesnelerin btnnn kendi dnda bir nedeni olmas gerekir. Bu nedenin bir varlk olmas gerekir. Dierlerinin nedeni olan bu varlk, kendi kendinin nedeni olabilir de olmayabilir de. Eer kendi kendisinin sebebiyse, tamamdr, deilse daha ileri gitmemiz gerekir. Ama bu anlamda sonsuza kadar gidecek olursak, varln bir aklamas yaplm olmaz. Bu bakmdan varl aklamak iin, kendi iinde kendi varlnn nedenini bulundurmas gereken, yani varolmadan yapamayacak bir varla varmamz gerekir. Bu da tanrdr" Bu da dikkat edilirse tanry "Kendi sebebini kendi iinde ieren ve varolmadan yapamayacak" bir varlk olarak tanmlam, dolaysyla bir "dngsel akil yrtme"ye
dmtr. Yani yola k noktasndan daha fazla bir bilgi veren bir akil yrtme deildir bu da. Felsefede yalnzca mantk ve zihinsel akil yrtmeler kullanarak tanrnn varln kantlama abalar daima boa kmtr. nk bu tur bir kavram, kantlanmak iin dardan gelen verilere ihtiya duyar. yalnzca zihin iinde yaplan akil yrtmeler, doast bir varln varolduunu gstermeye yetmez. Tanr kavramndaki mantksal elikiler Tanr kavramyla ilgili ilk eliki, yaznn basnda dile getirdiimiz tanm ile ilgili genel elikidir. yaznn bu ksmndan bu genel elikiden yola karak, tanr kavramnn ierdii eitli sorunlardan bahsedeceiz. rnein, "Her eye kadir bir varln herhangi bir nitelie sahip olmas mmkn olabilir mi?". tanr her eye kadirse, tanr hakknda hibir snrlama getiremiyorsak, o zaman rnein "tanr birdir" nasl diyebiliyoruz? Bu durumda "Bir" olma nitelii, bir'den fazla olma sansn snrlam olmuyor mu tanrnn? rnein kendisi gibi ayni niteliklere sahip ikinci bir tanry yaratabilme gcn? Ya da kendisini yok edebilme gcn? Benzer ekilde bir varln "olumsuz" olmas, lme sansn, "var" olmas, var olmama sansn, veya herhangi bir A nitelii, non-A niteliine sahip olmasn snrlamyor mu tanrnn? Ya da doatesi bir kavramn tanmndan kan bir baska sorun olarak, filozoflar "tanr mantk ilkelerinin de stnde midir?" sorununu dile getirmilerdir. mantk ilkelerini bilirsiniz. 1) A., A'dr. 2) A, non-A deildir. 3) A, ayni zamanda hem A, hem de non-A olamaz. Bunlar Aristo tarafndan ilk olarak dile getirilmi ve felsefe tarihi boyunca kar klmadan kullanlm 3 temel mantk ilkesinin tanmdr. Her eyin stnde olduu iddia edilen bir varln, mantk ilkelerinin de stnde olup olmadn sormak geerli bir soru oluyor o zaman. Yani rnein tanr "Evli bir bekar", "Daire seklinde bir kare", ya da "Doru olan bir yanl nerme" yaratabilir mi? Ksacas, ayrntl bir felsefi analize tabi tutulduunda, tanr inanc absrd denebilecek dzeyde sama ve salkl dnen bir bireyin normal koullarda kabul edemeyecei bir kavramdr. Fakat o zaman nasl oluyor da dnya zerindeki bu kadar insan byle bir kavrama inanabiliyor? Bunun cevabi byk lde uygarlk tarihinde, sosyal mekanizmalarn isleyiinde ve insan psikolojisinde yatmaktadr. nsan sosyal bir varlk olmasayd, tanr kavram ve ondan kan dinlerin uygarlk tarihinde yapc fonksiyonlar olmasayd ve obur dnya inancnn psikolojik adan pek ok insanin ihtiya duyduu yapc bir yn olmasayd, tanr kavramnn ocuk masallarndan te inanlr bir yn olmazd. Peki o zaman tanr kavram bir ihtiya midir? Tanrya inanmamak psikolojik bozuklua yol acar mi? Aslnda bizim dncemize gre, tanr inancndan kaynaklanan psikolojik etkiler (ceza korkusu ve sululuk duygusu), tanrya inanmamaya gre daha zararldr. Ve bizce, ki bunu ateist kesim zerinde yaplm gzlemlere gre sylyorum, yeterli bir entellektel olgunlukla birlemi bir ateizm, kiide tanr inancn bir ihtiya olmaktan kard gibi,
psikolojik acdan daha salkl bir hayat srdrebilmeyi de salamaktadr. Nitekim gnmzde, dinin dier fonksiyonlar (kanun ve dzen koyuculuk), bilimsel yntemlerle dier alanlara (bilimsel politika, hukuk, sosyoloji, vs) aktarlm olduu iin aslnda insanlk olarak dine ve tanr inancna bir ihtiyacmz kalmamtr. Fakat toplumdan ksa surede bu inanc terk etmesini beklemek pratik acdan pek mmkn deildir. Dolaysyla, su anda insanlk bu inanc uygarlk gemiinin bir miras olarak tayor ve yle grnyor ki yakn gelecekte de bu durum deimeyecektir.
slamiyet Gerekleri
610
ATESTLERE SIKA SORULAN SORULAR
Bu balk altnda ateistlerin ska karlam olduu sorulara verilen cevaplar okuyabilirsiniz...
Ateistlere Ska Sorulan Sorular:
Ateizm nedir? Ateizm, Tanr'ya olan inanszlktr. Tanr fikrine dayal "Teist" dnya grnn reddi demektir. Yani "Tanr'ya inanmamak", yada "Tanr inancnn yokluu" anlamna geldii sylenebilir. Ateizm Tanr'nn "varolmadna inanmak" demek deildir. Tanr'nn "varolduuna inanmamak" demektir. Bu noktaya dikkat ediniz, nk bu nemli bir fark. Ateizm bir "inan" deildir. Fazladan bir aklama, yada bir neri sunmaz ateizm. Ateizm yalnzca, belli bir inancn yokluu demektir. Ateizmin eitleri var mdr? George H. Smith'in snflandrmasna gre ateizmin "negatif ateizm" ( ya da "zayf ateizm") ve "pozitif ateizm" (ya da "gl ateizm") olarak iki eidi vardr. Negatif ateizm, Tanr'nn varolmasn prensip olarak mmkn grmekle beraber, varolduuna dair hibir gereke bulunmad gerekesiyle Tanr'y reddeder. Pozitif ateizm ise, Tanr'nn varolmasn mmkn grmez. (Bunu, Tanr kavramnn geerli bir ekilde tanmlanmad, iinde elikiler tad veya absrd olduu, vs. gibi gerekelere dayanarak yapar). Yani negatif ateizmde bir iddia yoktur, sadece bir red vardr. Pozitif ateizmde ise hem bir red, hem de bir kart iddia vardr. Daha anlalr bir dille ifade edilirse, negatif ateist Tanr kavramna "Varolabilir, fakat varolduu kantlanmad srece bu iddiay kabul edemem" eklinde yaklar. Pozitif ateistin yaklam ise, "Tanr'nn varolmas mmkn deildir" eklindedir. kisi de sonuta Tanr kavramn reddetmek noktasnda birletiinden, ateizm tanmlanrken ikisinin ortak noktas olan "Tanr'ya olan inanszlk" kullanlr. nk bu inanszln sebebi ne olursa olsun, ister delil yetersizlii, ister Tanr kavramnn anlamszl veya absrdl, isterse Tanr kavramyla hi karlamam olmak olsun, hepsinin ortak noktas kiide Tanr inancnn varolmamasdr.
slamiyet Gerekleri
611
Bir de ateizmden farkl olarak, inanszln baka trleri kabul edilebilecek agnostisizm, deizm ve panteizm denen dnceler vardr. Agnostisizm : Tanr'nn ne varolduuna ne de yok olduuna inanmak iin yeterince kant olmadn, dolaysyla bu konuda bir karar verilemeyeceini syler. Fakat agnostisizmin "teist agnostisizm" ve "ateist agnostisizm" olarak ikiye ayrlabileceini syleyen uzmanlar da vardr. Bu uzmanlara gre, teist agnostikler Tanr'ya inanmak iin yeterince kant olmadn kabul etmekle beraber yine de Tanr'ya inanmay tercih ederken, ateist agnostikler Tanr'ya inanmamay seer. Bu ekliyle ateist agnostisizm "zayf" ateizm haline dnmektedir. Deizm : Deizm, evrenin bir yaratcs olduunu kabul etmekle beraber, dinlerin ilahi olduunu kabul etmez. Deizmin bak asna gre, Tanr balangta evreni yaratm ve sonra ileyiine karmamtr. Dinler ilahi deil, insan yapsdr. Panteizm : Bir de panteizm denen bir dnce vardr ki, iinde Tanr ad verilen bir kavram iermekle beraber, daha ok din d bir bak as olduu sylenebilir. Panteizme gre, Tanr evrenin "tm", "btn"dr. Varolan her ey Tanr'nn bir parasdr. Bu dnce, Tanr'y doast bir metafizik kavram olmaktan karp, doann iine sokarak dinlerdeki tipik "Kii Tanr" anlayndan uzaklamaktadr. Ateizm evreni aklmaya alan bir felsefi akm mdr? Ateizm dnyay aklama iddiasnda olan bir dnya gr ya da bir felsefi akm deildir. Ateizm eer bir felsefeyse, teizmin reddine odaklanm bir eletiri felsefesidir. Ateistler dnyay aklama ile ilgili konularda birbirlerinden farkl grlere sahip olabilirler. Bir Tibet rahibi, bir Marksist, bir niversite profesr veya dnyadaki pek ok srr uzayllarla aklayan "yeni a" inan sistemlerinden birine mensup bir kii dnyann aklamas ile ilgili pek ok noktada birbirlerinden ok farkl, hatta belki taban tabana zt dncelere sahip olabilirken, pekala da "ateizm" noktasnda birleiyor olabilirler. Dolaysyla ateizmin ortak bir dnya aklamas, deerler sistemi, ahlak felsefesi veya Tanr konusu hari dier felsefi konulara ilikin ortak bir dnya gr yoktur. Neden ateist olunur? Ateist olmak iin eitli sebepler olabilir. Ateizm Tanr'ya olan inancn yokluu demek olduundan, Tanr kavramyla karlamam olmak bile teorik olarak ateist olarak nitelendirilmek iin bir sebep olabilir. Fakat kendilerini ateist olarak nitelendiren insanlar genellikle bu konuda kafa yorup aratrma yapm ve bilinli bir ekilde Tanr kavramna inanmamay semi kiilerdir. Dnyaya kzgn olduu iin veya Tanr'dan nefret ettii iin ateist olmak ise sanlann aksine ou ateist iin geerli deildir. Bu tr sebepler Tanr konusunda kafa yorup aratrma yapmak iin birer motivasyon kayna olabilirken, iddia edilenin aksine, Tanr kavramnn reddi iin kullanlan sebepler deillerdir. Nitekim bir ateist dinin dnyaya zarar verdiini dnd iin evresindeki din figrlerinden ve dinsel dnceyi temsil eden kavram ve kiilerden holanmyor olabilir. Fakat bir insan varlna inanmad bir
eyden nefret edemez. Ateist ahlak var mdr? yi ve kty ayrt edebilmek iin Tanr inancnn gerekli olduu fikri de ateistlere gre geersiz bir nyargdr. yi ve ktnn tespitinde dinler ve Tanr fikri haricinde herhangi bir prensibe dayanan her ahlak felsefesi "ateist" kabul edilebilir (teistik olmayan anlamnda) ve bu tr pek ok rnek bulunmaktadr. Hatta teizmin dnyada genel olarak ateizmden daha fazla ahlakszla sebep olduu fikri ateistler arasnda yaygndr. Ateistlerin says nedir? Kendilerini ateist olarak tanmlayan insanlarn says gnmzn modern toplumunda bile toplam nfusa oranla ok kk olmasna ramen, Tanr kavramnn allm ekline inanmayan fakat konunun bilimsel ve felsefi boyutuyla megul olmak iin yeterince zaman, motivasyonu ya da sebebi olmayan kiiler hesaba katldnda, "teist olmayan" kesimin says olduka nemli oranlara ulaabilmektedir. Bizi Tanr yaratmadysa kim yaratt? Bu soruda iki mantk yanl bulunmaktadr. Dngsel akl yrtme ve eliki. Dngsel akl yrtme (ya da totoloji), bir noktadan balayp, dnp dolap yine o noktaya dnmek demektir. Evreni yaratt sylenen bir eyin tanmndan yola kp (Tanr), sonra o yaratmadysa kim yaratt diye soruluyor. "Yaratlmadysa nasl yaratld?" diye sormaktan bir fark yok bunun. Bu soruyu soran kiilerin zihninde evren iin yaratlmas dnda dnlebilecek baka bir seenek olmamasnn ve bu kiilerin yaratlma fikrini bu kadar doal grmelerinin tek sebebi ocukluklarndan beri yaratlma fikrine altrlm olmalardr. Halbuki yaratlma (yoktan var edilme), ok allmn dnda bir fikirdir. Kolay akla gelecek ve mantkl bir ey deildir. Nitekim bu yzden insanln dnce tarihinde, "yaratlma" kavram nispeten yeni bir kavramdr. (Birka bin yllk). Ondan nce, daha ok "Bir eyden baka bir eye dnme" vardr eski mitolojilerde ve inanlarda. nk bir eyin yoktan ortaya kmas pek kolay akla gelebilecek bir varsaym deildir. Bu konuda teistler tarafndan sorulabilecek doru soru "Evren nasl ortaya kt?" sorusu bile deildir. nk bu da evrenin nce yok, sonra var olduunu kabul ediyor. Doru soru "Evren hep var myd, yoksa sonradan m ortaya kmtr?" sorusudur. "ktysa nasl ve neden?" diye soru devam ettirilebilir. Ayrca "Evrende neden hayat vardr?" sorusu da bunlara eklenebilir. Ki bu sorularn bir ksm bilimin (kozmoloji ve teorik fizik) alanna girmektedir. Girmeyen ksm iin ise dnya zerinde hi kimse gvenilir bir yargda bulunamaz. Varln kkeni nedir? ou kii, felsefeye yaknlklar olmadndan, bu konularda fazla kafa yormaz ve toplumdan rendii ekliyle, "varlk" 'tuhaf', 'doast', 'yapay' ve 'aklanmas gereken' bir ey olarak grr. "Yokluk" onlara gre doaldr, balangta olmas gereken durumdur, fakat "varlk" yapaydr. Aklanmas gereken, sonradan meydana km olmas gereken bir eydir. Fakat, dikkat edilirse byle bir kabulde bulunmak iin geerli bir sebep yoktur. "Yokluk"un temel durum olduu ve varln ondan tretilmesi gerektii dayanaksz bir kabuldr. Varlk ve yokluk durumlarnn birini temel durum
kabul etmeye bizi itecek mantksal bir gereke yoktur, ve de zaten ne varln, ne de yokluun, dieri olmadan tek bana tahayyl edilmeleri dahi mmkn deildir. Yani bu ikisi aslnda birbirlerine bal diyalektik bir btndr, ve aslnda mutlak yokluk diye bir ey tanmlanamaz. (Bu konuyla ilgili sitemizdeki "Varln Kkeni" yazsn okuyabilirsiniz). Eer dinler yanlsa niye bu kadar ok kii inanyor? nk byk din, aslnda tek bir din saylr. Hristiyanlk ve Mslmanlk Tevrat' referans alr. Toplumdan topluma biraz farkllk gsteren bu inan sistemi topraa dayal byk imparatorluklar ortaya kmaya baladnda, bu imparatorluklarla birlikte yayld. Bu inan sisteminin mensubu olan toplumlar, tarihte siyasi ve askeri adan daha baarl oldular ve bu yzden de inanlar yayld. Eer baka bir dinin mensuplar Hristiyan Avrupa ve Mslman Trk ve Araplar kadar yaylmac ve gaddar olsalard, u anda birileri eer bu sz konusu din doru deilse neden bu kadar kii ona inanyor diye soracakt. Cennet, cehennem, Allah, eytan, Adem, Havva fikirlerine dayal bu inan sisteminin bu kadar yaygnlamasnn sebebi odur. Fakat, "Neden tm toplumlarn u ya da bu ekilde bir dini vardr ve neden tm doast glere, ruhlara, Tanr ya da tanrlara inanr?" diye sorulursa, o zaman cevap deiir. Bunun sebebi dnyann neresinde doarsa dosun, tm insanlarn aslnda bu evren denen bilinmezde aciz oluu. Neden varolduumuzu bilmiyoruz. Hayattaki amacmz bilmiyoruz. Hayatta bir amacmz olup olmadn bile bilmiyoruz. Kkenimizi zaten bilmiyoruz. Hele de geleceimizi, lm ve lmden sonrasn hi bilmiyoruz. Dolaysyla bu kadar boluk iindeki bireyleri bir araya getirebilmek, bir ama etrafnda toplayabilmek ve onlara hayatta sa kalp bir eyler yaratma ve bir eyler baarma mcadelesinin iine ekebilmek iin fikirsel olarak tutunacaklar dallar gstermek gerekiyordu. Baz ruhani liderler ve karizmatik toplum nderleri de insanlara bu tr gerekeler verdiler. te dinler bundan ibarettir diyebiliriz. Bu baka ilere de yarad toplumda. nk din yle bir kontrol mekanizmasdr ki, normalde bir ama etrafnda toplanamayacak binlerce deiik kii ve karakteri kontrol etme imkan veriyor. Dnya nimetlerinin haksz blmn de insanlarn kolay kabul etmelerini salayacak bir psikolojik kontrol mekanizmasdr din rnein. Bu ama iin idealler zaten. Hatta bazlarna gre dinlerin ortaya k sebebi de odur, yeryzndeki tek fonksiyonlar da. br dnya yoksa lnce ne olacaz? Bilimsel adan cevaplayabildiimiz kadaryla, lnce toprak olacaz ve azot ve karbon evrimine gireceiz. Ruh bedenle birlikte lecek. nk ruh gnmzn ada bilimsel yorumuna gre beyin dediimiz organn duygular, hafza, akl yrtme ve karar verme gibi baz fonksiyonlarna verdiimiz isimdir. Dolaysyla, vcudu bir makine gibi dnrsek, bu makine ilemez hale geldiinde fonksiyonlar da duracak. Artk hissetmeyeceiz, bilinli olmayacaz, hibir eyin farknda olmayacaz. nk bunu salayan organmz almyor olacak. Ruhun bedenden bamsz olduunu iddia eden hibir din ya da ruhsal inan, rnein neden iki iince hafzada ve zihinsel yeteneklerde azalma olduunu tutarl bir ekilde aklayamaz. (ki imek gibi fiziksel bir etki ya da kiinin kafasn bir yere arpmas,
nasl ruh denen bedenden bamsz bir varl etkiler konusu getiimiz yzyllarda filozoflar ok dndrmtr ve ruhu bedenden bamsz gren hibir dnce sistemi bu iin iinden tutarl bir biimde kamamtr). Bunu bilim aklar, nk bilim ruha atfedilen zelliklerin insan beyninin fonksiyonu olduunu syler. Big Bang teorisi yaratl ve Tanr'nn varln desteklemiyor mu? Her eyden nce, big bang modeli kesin olarak kantlanm bir model deildir. Eldeki modellerden biridir ve gnmzde en popler olandr. Ayrca bu model zorunlu olarak yaratl bir evren aklamas gerektirmez. Bilimde, (teorik fizikte) big bang'in neden meydana gelmi olabilecei ile ilgili de pek ok aklama vardr. Bunlarn pek ou da bir sebebin varln gerektirmez. Bunlara bir rnek verecek olursak, nl fiziki Stephan Hawking'in "Balangc olmayan evren" modelini dnebiliriz. Bu fikre gre evren kendi zerine kapanan bir kapal evrim oluturur (aynen iki boyutlu bir dzlemin nc boyutta katlanarak bir kre haline getirilebilmesi gibi). Byle bir modelde evrenin balangcn aramak anlamsz olmaktadr, nk Stephan Hawking'in kendi verdii bir rnee gre byle bir evrende big bang'e neyin sebep olduunu sormak, dnya zerinde "Kuzey kutbunun 5 km kuzeyinde ne vardr?" sorusunu sormaya benzer. Yani anlamszdr. Fakat bu noktalar bir yana, big bang modelinde sz edilen eyle, dinlerin yaratl aklamalar arasnda hibir alaka yoktur. Big bang modelinde evren bir noktadan genileyerek varolur ama evrene yaylan maddenin nereden geldii konusunda bir yorum yaplmaz. Bu konuda yorum yapan baka fikirler varolmakla birlikte, bu konuda balayc bir sonu yoktur. Dinlerin yaratl hikayesinde ise Tanr evreni 6 gnde yaratmtr ve yoktan var etmitir . Neden bu iin 6 gn ald konusu bir yana, bu web sayfasndaki dier yazlar okursanz, alnt yaplm eitli ayetlerden greceksiniz ki, kutsal kitaplardaki yaratl hikayesiyle, modern bilimdeki big bang teorisinin hibir ilgisi yoktur. Ateizm de bir din saylmaz m? Doast g ya da glere inanan, metafizik sorulara cevap vermeye alan (lmden sonras, evrenin kkeni veya hayatn anlam vs gibi) ve kanta deil imana dayanan (dogmatik) dnce biimlerine din denir. Ateizm, herhangi bir felsefi soruya cevap verme gayesindeki bir dnce biimi deildir. Ateizm, bir dnce biimi, inan sistemi veya felsefi akm deildir. Ateizm, yalnzca, Tanr'nn varln reddetmek demektir. Dinden bahsedilebilmesi iin ortada inan olmas gerekir. nan tanm gerei kesin bir bilginin olmad durumda mmkn olabilecek bir eydir. Bir ey ya bilinir, ya da bilinmiyorsan o konuda bir eye inanlr. Ya da bilemeyecei kabul edilip bir eye inanlmaz. Ateizm bu sonuncusunu yapar. Dolaysyla ateizm bir inan deildir, bir inanszln addr. Evrende dzen var, canllk var. Bu dzen nasl kendiliinden ortaya kabilir? Evren nasl sahipsiz olabilir? Evren iin kaos deil kozmos denir zaten. Yani adnda bile dzen var. Bize dzenli gzkt ak evrenin. Fakat ortada hala 3 sorun var:
slamiyet Gerekleri
615
1) Btn kaotik olan sistemlerin bile kurallara uyan (dzenli) alt paralarnn olabildii saptanm. Evrenin daha st bir kaosun dzenli bir alt paras olmas teorik olarak mmkn. 2) Evren dzenlidir, doru, ama dzenin ille de bir zekadan kmas gerektii mantksal olarak gsterilemez. hi kimse dzenin ille de zeka gerektirdiini mantksal olarak kantlayamaz. Bize dzen zeka gerektirirmi gibi geliyor olsa da, bu pekala gnlk dnce alkanlklarmzdan ve artlanmalarmzdan kaynaklanyor olabilir. artlanmalarmzn bizi yanltt durum bilimde az deildir ve bir eyin bize "yleymi gibi" geliyor olmas hibir zaman bir bilimsel kant deildir. 3) Evrendeki dzenin zeka gerektirdii kabul edilse bile, bu zekann belli bir dinin, ya da aklamann nerdii zeka olmas art deildir. Bu zeka birden fazla olabilir, ok deiik formlarda olabilir, vs. Ayrca, "Evrenin bir sebebi olmal" demek, bu sebep Tanr olmaldr demek deildir. Ksacas, teist kesim ne yaparsa yapsn dzen akl yrtmesinden giderek hipotezlerini kantlayamaz. Eer bir sonucu, bir ncl nermeden dorudan dedktif akl yrtmeyle karamyorsam, o nerme a priori doru deildir, dolaysyla kant gerektirir. Yani "Dzen=Zeka" gibi bir denklemi mantksal olarak yazamyorsam, ya da baka bir ifadeyle, "zeka" denen kavram "dzen" denen kavramn tanmnn iinden karamyorsam, bu zekann mantksal olarak dzenden dorudan karlamayacan gsterir. Dolaysyla, ortada bir kantlama ykmll vardr. Dzenin zeka gerektirdiini syleyenlerin srtna binen bir kantlama ykmll. "Baka nasl olacak ki?" demeyin. Bir eyi sizin zihniniz gremiyorsa, bu onun olamayaca anlamna gelmez. nsan zihni rneklere gre iler ve rneini grmedii bir eyi kavramakta glk eker. Teist de, zekadan kmam bir dzeni gnlk hayatmzda pek grmediimiz iin, bunun olamayacan dnr. Bu yzden gnmzde bilim adamlar daha dikkatliler. yi bir bilimsel yntem gelitirmiler ve bir ey eer nclnden mantksal olarak dedktif bir akl yrtmeyle karlamyorsa, bu ey doru kabul edilemez, kant gerektiren hipotezler listesine eklenir. Dzenin zekadan kp kmamas konusunda olduu gibi. Her eyin bir sebebi olduuna gre, ilk eyin sebebi Tanr olmak zorunda deil midir? Her eyin bir sebebi varsa, ilk eyin sebebi nedir? lk ey eer evrenin ortaya kysa, onun da sebebi Tanrdr eklindeki yaygn dnce tarz geersiz bir mantk yrtmedir. Burada hemen akla "Peki Tanr'nn sebebi neydi?" sorusu gelir. Nitekim kk ocuklar genellikle sorarlar bu soruyu Tanr konusunda. Zihinleri aktr nk henz. artlanmamtr. "Tanr'nn sebebi yoktur" veya "Tanr kendi kendisinin sebebidir" aklamas geerli bir aklamaysa, o zaman "Peki evrenin sebebini niye merak ediyorsun?" sorusu akla gelir. Belki de 'Evrenin sebebi yoktur' veya 'Evren kendi kendisinin sebebidir?'. Eer evrenin sebebini merak etmek geerli bir mantk yrtmeyse, Tanr'nn sebebini merak etmek niye geerli deil? Onun da sebebi daha byk bir Tanr, o Tanr'nn da sebebi ondan byk baka bir Tanr dersem, bunun sonu gelir mi? Eer bir aklama yapabilmek iin bir yerde durulmas gerekiyorsa, o zaman nerede duracaklarna nasl karar veriyorlar? Neden evrenin sebebinde deil de, Tanr'nn sebebinde duruyorlar?
slamiyet Gerekleri
616
Harun Yahya ve BAV'n sitelerinde evrim teorisinin kt, bu teorinin ateizmin dayana olduu, dolaysyla ateizmin de kt syleniyor. Bu konuda da bir sr bilimsel alntlar vermiler. Bunlara ramen ateizmi nasl savunabiliyorsunuz? Her eyden nce, evrim ateizmin dayana deildir. Ateizm evrim teorisinden nce de vard ve onunla birlikte domamtr. Evrim teorisi bilimin yaptalarndan olan nemli bir teoridir ve yeryznde hayatn ortaya kn ve eitlenmesini herhangi bir doast gcn mdahalesi fikrine gerek kalmadan baaryla aklayabilmektedir. Fakat bu teori bilimin bir teorisidir ve ateizmle ilgisi yoktur. Bat'da evrimi kabul eden pek ok inanl kii bulunmaktadr. Hatta Vatikan'daki Katolik kilisesi, bir sre nce bu konuda bir aklama yapm ve evrim teorisini kabul ettiklerini ve bu teorinin hristiyanlk inancyla elimediini beyan etmilerdir. Fakat, evrim teorisinin yeryzndeki canllk ve zel olarak insanolunun ortaya kyla ilgili aklamalar byk dinin kutsal metinleriyle badamad iin, doal olarak pek ok dinsel kurumun bu teoriye kar iddetli tepkisi bulunmaktadr. Trkiye'de yaratllk akmn yaygnlatranlar Harun Yahya ve BAV (Bilim Aratrma Vakf) olmutur. Pek ok eserini Harun Yahya takma adyla yazan bu kurum, eserlerini Amerika Birleik Devletleri kaynakl ve kilise balantl olan ICR (Institute for Creation Research) kurumunun arptlm ve sahte bilim rnei ieren bol miktardaki yazlarn trkeye evirerek hazrlamaktadr. ABD'de kilise kaynakl ok sayda "Scientific Creationism" (Bilimsel Yaratllk) kurumu bulunmaktadr. yi finanse edilmi bu kurumlara ait kitap ve web sayfalarnda zellikle evrim teorisi aleyhinde ok sayda arptlm ve yanl bilgi ieren ifadeler bulunmaktadr. Bilimsel grnml ve hatta baz bilim adamlarndan alntlar ieren bu kaynaklarn aslnda gerek bilim dnyasyla bir ilgisi yoktur. Bat'da bilim adamlar kendi yazlarndan arptlm alntlar yapan ve zaman zaman kendilerini evrim kartym gibi gsteren bu tip yaratl yaynlar knayan kamuoyu aklamalar yapmaktadrlar sk sk. Yaratl kesim, neredeyse 100 yldr ABD'de evrim teorisinin ders kitaplarndan kartlmas ve yerine dinsel yaratllk retisinin konulmas iin uramakta, fakat zaman zaman Alabama gibi baz muhafazakar eyaletlerde yerel baarlar elde etseler de, talepleri st mahkemeler tarafndan her seferinde reddedilmektedir. Dolaysyla, yaratllk akm, bat dnyasnda bilimsel bir ura saylmamakta ve ciddiye alnmamaktadr. Hele de Avrupa'da yaratlln etkisi ok daha azdr. Fakat protestan kilisesinin maddi gc tarafndan desteklenen Amerikan yaratll, bilimin ar zellemi bir alan olduu gnmzde, zellikle muhafazakar yrelerde ortalama vatanda zerinde etkili olabilmektedir. Fakat buna ramen bilimsel kamuoyunun gl olduu bat lkelerinde bu konunun eitim sistemini etkileyecek ve kitlelere zarar verecek boyuta ulamasna engel olunmutur. Asl sorun lkemiz gibi bilimin ve bilimsel kamuoyunun gl olmad lkelerde bu akmn sebep olduu sorunlardr. zellikle Harun Yahya ve BAV, son 20 yldr lkemizde hemen hemen hibir engelleme giriimiyle karlamadan, zellikle yeni yetien nesle kolayca ulamakta ve bilimin halka indirilemedii ve yeterince bilinmedii toplumumuzda, bilimsel konularda insanlarn beynini yanl ve arptlm bilgilerle doldurmaktadr. (Harun Yahya ve BAV'n sitelerinde yer alan baz sahte ve arptlm bilimsel alnt rnekleri iin sitemizdeki "Sahte Alntlar" yazsna bakabilirsiniz). Maymundan geldiysek neden hala maymun var?
Her eyden nce, evrim teorisine gre insan maymundan deil kendi atalarndan tremitir. Yani evrim teorisi insan maymundan gelmitir demez. Bilime gre insanlar ve maymunlar primat denen bir gruba yedir ve yakn trlerdir. Tm primatlar uzak bir gemite ortak bir atadan tremi olmaldr. Dolaysyla maymunlar insann atas deil, akrabasdr. Bugnk maymunlarn insanlamas konusuna gelince, tm trler evrim halindedir ve evrim ok yava bir sretir. nsan eer doay bu derece kontrol eder bir konuma ykselmi olmasayd, belki uzak gelecekte dier primat trlerinden bir ya da birka da basit aletler kullanmaya balayp insann atalarnnkine benzer bir teknolojik dzeye ykselebilirdi. Fakat bu olduu takdirde bile, bu canl farkl bir tr olacandan, insanlarla iftleemeyeceinden, insan olmutur denemez. Daha ilkel bir tr, benzer bile olsa ille de daha gelimi bir trn atas deildir. Trler aras akrabalklar belirlemek iin bilimde eitli yntemler vardr. rnek olarak bunlardan biri bu iki canl tr arasndaki ortak DNA orandr. Ayrca, bir trn atas olan tr, ille de soyu tkenip ortadan kalkmak zorunda deildir. Niye bu kadar ok bilim adam dinsizdir? Bilimin yntemini yeteri kadar bilen ve zmleyen kii bunun sebebini anlamakta glk ekmez. Bilimde yeni bilgi bulmaktan ok doru bilgiyi yanl bilgiden ayklamak nemlidir. Bilim tarihinde en ok aba buna gitmi ve en fazla zorluk bu konuda ekilmitir. Bu yzden bilimin yntemiyle ilgili kafa yoran bilim adamlar bu konularda nlemler alma gerei duymular ve rnein "yanllanabilirlik" gibi kavramlar gelitirmilerdir. Bir bilginin "yanllanabilir" olmas, yanlsa yanllnn ortaya karlabilir olmas demektir. rnein "Darda yamur yayor" yanllanabilir bir nermedir, nk eer yanlsa, yani darda yamur yamyorsa, bunu anlamak iin pencereden bakmak yeterlidir. Fakat rnein "lmden sonra hayat vardr" nermesi yanllanabilir deildir. nk eer yanlsa, bunu ortaya karmak mmkn deildir. Dolaysyla bu bilimsel bir nerme deildir. Bugn artk herhangi bir iddiay bilimde bu ve buna benzer yntemlerle test edip, bilimsel olup olmadna karar vermek mmkndr. Dinlerin iddialar arasnda ise yanllanabilir olanlar ok azdr ve onlarn da bir ksm yanllanmtr. Din ile bilim arasndaki bir baka fark, dinde yarglarn testten nce, bilimde ise testten sonra, testin sonucuna gre verilmesidir. Dinde dorular batan bellidir. Testin sonucu bu dorulara gre yorumlanr. Bilimde ise test, doruya ulamak iin kullanlr. Dolaysyla, bilim ile din arasnda, yntem asndan da ok nemli bir fark vardr. Gnmzde bilim denen uran en ncelikli aktivitesi "bilgi retimi" deil, retilen bilginin "testi" ve "dorulanmas"dr. Bir eyi kantlayamyorsanz, size ne kadar doruymu gibi gelse de bu bilginin bilimsel bir deeri yoktur. Dinlerde de eksik olan nokta budur. Dinde ok fazla kabul yapmak zorundadr insan. "man" denen kavram, "kalp gz" ya da "gnl gz" denen kavramlar, zaten bu " kantlamadan inanma" aktivitesinin baka isimleridir. Dinlerin "dogmatik" olduunu sylerken kastedilen de budur. Bu yzden slam'n veya herhangi bir dinin bilimle badamas mmkn deildir.
nk bilimle din, yntem olarak birebirlerinin neredeyse tamamen ztt dr. Peygamber veya din adamlarnn bilimi tevik etmesi bu gerei deitirmez, onlar yalnzca meseleyi kavramadaki yetersizlikleri yznden teorik olarak mmkn olmayacak bir eyi istemektedirler. Yani bilimle badamayan bir eyden bilim retmesini. Bir eyin varolmad nasl sylenebilir? nanllar, ateizmin "Tanr'nn varolmad" iddiasnda bulunduunu dndklerinden, ska bu tr sorular sorarlar. Herhangi bir eyin, hele de Tanr gibi varln, varolmadnn kantlanamayacan iddia ederler. Fakat kendileri gnlk hayatlarnda pek ok eyin varolmad varsaym altnda yaarlar. rnein: Noel baba var mdr? Masallardaki 7 bal ejderha ve kaf dann ardndaki dev var mdr? Ya da kanatl at, veya anka kuu? Ya da Spermen, batman? Bu tr rnekler oaltlabilir. yle baz olaslklar akla gelebilir ki, varolmalar ihtimaline karlk byk nlemler almak, hayatmz ve yaam tarzmz kknden deitirmek gerekir. Bunu kimse yapmadna gre, bir eyin yok olduu nasl kantlanabilir sorusunu soran kiiler de dahil olmak zere herkes baz eylerin varolmad kabul altnda yaar. Ya grnmez insanlar varsa ve beni izliyorlarsa deyip, yalnzken soyunmamazlk etmez. Ya atmosferi zehirleyen gazlar veya virsler varsa deyip devaml gaz maskesiyle dolamaya kalkmaz. Devaml kendisini gizli servisten birilerinin takip ettiine ve yakaladklar anda ikence edeceklerine inanp, buna gre yolunu veya bulunduu yerleri srekli deitirmeye kalkmaz. Bunlar neden yapmaz? nk bir eyin varolmasnn mmkn olmas varolduu anlamna gelmedii gibi, varolduunu kabul etmemiz veya farz etmemiz anlamna da gelmez. Her insan, ancak varlna dair delil olan eylerin varolma ihtimallerini ciddiye alr. Varolduklarna dair delil olmayan eyleri ise yok kabul eder. Bir eyin varolmadn kabul etmek iin, varolmadn kantlamak art deildir. Evrenin her noktasn aratrmadan bir eyin varolmad nasl sylenebilir? Tanmlanm bir ey, evrenin henz grmediimiz bir yerlerinde varolabilir ve tm evreni taramadan bundan emin olamayz baz durumlarda. Fakat bu prensip "bir eyin varolmad kantlanamaz" nermesini kantlamak iin kullanlamaz. Snr izili, gzlem altna alnabilecek bir yer ya da blge iin, o blgeyle alakal olan tanmlanm kavramlarn varolup varolmad sylenebilir. Dnya gezegeninde ehirden ehir'e uup, zor durumda kalan insanlara yardm eden bir
"Spermen" yoktur. Evrenin bir yerlerinde bir Spermen'in olma ihtimali yzde sfr olmamasna ramen, bizim ilgilendiimiz anlamda bir Spermen, (bizim hayatlarmza karan, hayatmzn ve gezegenimizin bir paras olan) yoktur. Dolaysyla, eer uygun gerekelerimiz varsa, en azndan hayatlarmza karan, ve kitap, peygamber gnderen bir Tanr'nn varolmadn teorik olarak sylemek mmkndr. Ayrca, evrensel baz prensipler olduundan, rnein mantk ilkeleri gibi, bunlarla elien, rnein tanmnda bile paradokslar olan bir varln da, evrenin tamamn dolamaya gerek kalmadan varolmayacan syleyebiliriz. Fakat bu iki kritere de uymayan, yani baz evrensel ilkeleri inemeyen (bu yzden de yokluu "a priori" olarak bilinemeyecek olan) veya hayatmza karmamasna ramen evrenin bir yerlerinde varolan bir Tanr fikrinin ise varolmad kantlanamaz. Sonsuz gl olmayan, ezeli ve ebedi olmayan, fakat bu evrenin varolmasndan sorumlu, dnyaya da hi karmam bir varlk olarak tanmlyorsanz Tanr'y, o zaman varolmad kantlanamaz. Fakat bu tr kavramlarn bile, varolduklarn dnmemiz iin bir sebep ortaya kana kadar yok kabul edilmeleri mantk gereidir. Yoksa, yukardaki soruda bahsettiimiz paranoid dncelerle baa kamayz. Yani ksacas, baz eylerin varolmadn kantlamak mmkndr. (rnein Spermen ve dinlerin tanrs). Tanr eer yaygn ekilde anlalan biimiyle tanmlanmaz, varolma ihtimalini ak brakacak trde bir tanm yaplrsa, o zaman da byle bir Tanr'nn varolmad gsterilemez, fakat varolmad kabul edilebilir. nk bizimle hibir balants olmayan, varolduunu dnmemiz iin bize hibir iaret vermemi olan bir eyin varolduunu dnmek iin hibir sebep yoktur. Tasarlanm olduu ak olan bu evrene bakp da Tanrya inanmamak ok mantksz. Nasl inanmayabiliyorsunuz? nanllar, inanmak daha mantkl olduu iin inanmaz. Byle olduuna inanmak isterler, ama aslnda ikna olduklar iin deil, hatta mantkl bulduklar iin bile deil, sadece evrelerindekiler inand iin inanrlar. nanmann en mantkl zm olduuna ikna etmilerdir kendilerini, bylece sorgulama zorunluluundan da kurtulurlar. Grnte ikna edici birka sylemi bellemilerdir, ki bunlar genellikle doann altnda bir denge, dzen ve zeka olduu ve baka trl aklanamayacan iddia eden "teleolojik" argmann u ya da bu formudur. Bu argman iin retilmi belli sayda rnein birkan ileri srer pek ok kii. Fakat eer bilgili bir ateistle tartyorlarsa, bu argmann aslnda iddia ettikleri fikri kantlamada ne kadar rk olduunu grmeleri uzun srmez. nk doada dzen ve bilinli tasarm olmadna iaret eden daha ok rnek vardr (Bkz. bu sitedeki "Doa ve Tasarm" yazs) ve onlarn dzen ve bilinli tasarma iaret ettiini dndkleri gzlemleri baka ekilde aklamak her zaman mmkndr. Ayrca, bir trl gremedikleri bir baka gerek, evrenin arkasnda bir zeka olduu gsterilse bile, bunun nasl bir zeka olduu bilinemeyeceinden, gksel dinlerdeki Tanr fikrinin kantlanamayacadr. Her ey tesadfle nasl aklanabilir? Bilim hayatn tesadf eseri olduunu sylemez. Bilimin byle sylediini dnmek sadece inanl kesimden baz kiilerin saplantsdr. Bu saplantnn da sorumlusu
yaratl fikirlerin propagandasn yapan kesimin (Harun Yahya, vs.) yanltc beyanlardr. Hayat mevcut doa yasalarnn zorunlu bir sonucudur. artlarn uygun olduu bir ortamda, evrendeki mevcut fizik ve kimya yasalar hayata yol aacaktr. eitliliin bu kadar fazla olduu bir evrende ise buna uygun ortamlar urada veya burada mevcut olacaktr. Asl soru, evren neden byle yasalara sahiptir sorusudur. (Yani baz yerlerde hayatn oluumuna yol aan yasalar). Bunun ise cevab verilemez. nk kimsenin elinde bu sorunun cevabn vermeye yetecek kadar veri yoktur. Verilebilecek tm cevaplar speklasyon olmaya mahkumdur. Fakat speklasyon da olsa, bir cevap vermeye kalkarsak, bunun bir olas cevab, yaamn altnda bir tr zeka arayan bir cevap olabilir elbette. Bu ihtimal d deildir. Fakat gerek bu zekann ne olduu, neye benzedii, ka tane olduu, tek mi, yoksa birden fazla m, ya da byk bir uygarln sahip olduu kollektif bir zeka m olduu, gerekse, zgr olup olmad, koullara bal olup olmad, gcnn neye yetip yetmeyecei, fiziksel olup olmad, vs. gibi noktalarn hibiri bilinemez. Dolaysyla, evrendeki hayatn arkasnda zeka gren bir speklasyon bile, ierdii neredeyse sonsuz saydaki olaslklar ve deiik aklama imkanlar yznden, bir aklama veya "hipotez" saylabilecek bir netlikten yoksundur. Yani ortada, brakn dinlerin yaratllk aklamasn, doru drst bir aklama bile yoktur. Bir aklama olsa, bu aklamann deney ve gzlemle dorulanabilecek bir ey olup olmadna baklr ve eer bu koullara uyan bir aklamaysa, bunun bir "hipotez" olduunu sylerdik. Bu hipotezi destekleyecek eitli deneysel ve gzlemsel kantlar bulduumuz takdirde ise, bu hipotez bir teori olurdu. Daha fazla delil bulduka da teori glenirdi. Fakat, ortada brakn teori veya hipotezi, hipotez olmaya aday bir aklama bile yoktur. Evrenin ardnda bir zeka vardr demek o kadar bulank ve netlikten yoksun bir aklamadr ki, hipotez olup olmadn anlamak iin dikkate alnmas gereken dier koulu incelememize gerek bile brakmaz. (Yani aklamann somut delillerle desteklenir olup olmadn). Ortada bir hipotez deil, hipotez olma netliinden yoksun bir aklama bile deil, fakat biraz abayla bir aklamaya belki dntrlebilecek bir "fikir" vardr sadece. Evrenin altnda zeka olduunu sylemek bundan ibarettir. Bir "fikir", ya da biraz abayla bir aklamaya dnebilecek bir "bak as"dr sadece. te yandan, ilk anda akla gelen dier alternatif, yani doa yasalarnn, mevcut olaslksal imkanlarn sonsuz eitlilii arasnda, belli baz durumlarda veya ortamlarda (rnein evrenimiz), hayata sebebiyet verebilecek yapya sahip olmasnn teorik olarak mmknl, hem net bir aklama, hem de somut verilerle desteklenebilecek bir hipotezdir. Evrende, karmzda aka evrenin oluumundan ve bizi yaratmaktan sorumlu bir eyler grmediimiz srece, grdklerimiz, sadece bombo uzay ve akla hayale gelmeyecek eitlilikte ve zenginlikte gk cisimleri olduu srece, bu mantksal verilerden kan sonu, veya bu verilerin destekledii sonu, bu bahsettiimiz hipotezdir. Dolaysyla bu hipotez, gzlem verileriyle bile bir miktar desteklenmi, bu yzden belki aslnda artk "teori" mertebesine ykselmi bir aklama dahi kabul edilebilir. Dier seenek ile kyaslandnda, bilimsel bak asndan, evrendeki zekaya sebep olan doa yasalarnn varlndan, evrenin veya evrenlerin (ya da st evrenlerin, varsalar) teorik eitlilii ve imkansal zenginliinin sorumlu olduunu dnmek, kesinlikle rakipsiz bir bak asdr. Evrende hassas bir denge vardr. Gnein dnyadan mesafesi, Planck sabitinin deeri ve pek ok baka ey sanki zel olarak tasarlanm gibidir. Tm bunlar evrenin ardnda bir zeka olduunu gstermiyor mu? Evren'in o derece hassas bir dengede olduu doru deildir. Daha dorusu, o dengeler, kendilerinin olumas iin bir ayar yapldnn gstergesi deildir. Herhangi bir sre, mevcut doa yasalarna gre eninde sonunda belli bir denge durumu oluturur. Kurallar deitirip, sistemi tekrar kendi haline braktnzda, bu sefer baka bir denge durumu oluur. Yeni kurallara, yeni duruma gre. Belli bir denge durumuna ve o duruma uygun
olarak meydana gelmi oluumlara bakarak, bunun altnda tasarm aramak, meseleyi tersinden grmektir. Burnumuz gzlk takmak iin mi yaratlmtr, yoksa burnumuzun ekline gre gzlk diye bir eyi biz mi icat ettik? Atomlar bir arada kalabilsin ve bildiimiz gereklik oluabilsin diye mi Planck sabiti o deerdedir, yoksa Planck sabiti o deerde olduu iin mi atomlar bildiimiz gibidir ve gereklik byledir? Dnyada yaam olsun diye mi dnyann gneten uzakl bildiimiz mesafededir, yoksa dnyann gneten uzakl bildiimiz mesafede olduu iin mi dnyada yaamn olmas mmkn olmutur? (Nitekim baka mesafelerde gezegenler var ve onlarda yaam yok). nanllarn bu mant ok ilgin bir kendini kandrma rneidir. Meseleyi tepetaklak eder, tersinden grrler. Fok balklarnn derilerinin altnda o kadar kaln bir ya tabakas olmasn, mesinler diye yle yaratlmalarna balayan bir aklamadr bu. Yaadklar fiziksel ortama evrimsel adaptasyon yaptklar iin bu yapya kavutuklarn (nk baka trl olanlarn o ortamda barnamayp leceini) grmez bu mantk. Aradaki uyuma bakp, sonuca gre sebep retir. Komplo teorilerini reten mantk da benzer bir mantktr. artlanm zihinde, olaylarn byle tersinden grlmesi ok yaygn bir bak asdr. Bunlar destekleyen (destekledii iddia edilen) olaslk hesaplarn da yine nyargl ve yanl yaparlar. Gkten den bir tek yamur damlasnn beni slatma olasl, sfr denecek kadar dktr. Eer gkten decek her yamur damlas iin bu hesab tekrarlarsam, her damlann beni slatma ihtimali sfr kar. Tm bu olaslklar toplayp, bu damlalarn beni slatma ihtimali sfr olur dersem, o zaman herhangi bir yamurda slanma ihtimalimin hi olmad sonucu kar ortaya. Peki kim buna gvenerek saanak yaan yamurda emsiyesiz kar? Ve kim saanak bir yamurda slanmadan eve dnebilir? Burada problem nerededir? Burada problem, olaslk hesabnn yapl eklindedir. DNA'nn oluumu olsun, hayatn meydana k, vs. olsun, olaslnn ok dk olduunu iddia ettikleri durumlarn ounda, yaratl kesim bu tr yanllar yaparlar hesaplarda. Evrim teorisi canllarn oluumunu tesadflerle aklad iin sama deil midir? Evrim kuramnn, trlerin olumas ve evrimini rastlantya balad iddias bir arptmadan baka bir ey deildir. Rastlant, evrim kuramnn bir ayrntsdr yalnzca. Evrim kuram, trlerin genetik malzemelerindeki rastlantsal mutasyonlardan yalnzca trn deien koullara daha uygun olmasn salayanlarn kuaktan kuaa aktarlabileceini syler. Evrim kuramnn asl temelini oluturan eleme mekanizmas olan doal seilim ise rastlantsal deil, zorunlu bir sretir. Doal seilim, acmasz bir dzenektir. Daha avantajl olan brakr, daha az avantajl ya da zararl olan yok eder. Canllar dnyasnda amansz bir rekabet, acmasz bir mcadele vardr. Herhangi bir konuda daha iyi uyum salayan, (daha iyi gren, daha iyi uan, eeyli trlerde kar cinse daha ekici gelen...) bireyler hayatta kalr, dierleri ise yok olur gider. Bu srete vicdan, merhamet yoktur. Byle bir dnyay bir yaratcnn yarattn, tasarladn sylemek ise, o yaratcnn ayn zamanda merhametsiz, vicdansz, esirgemez ve balamaz bir varlk olduunu sylemekle edeerdir. Rastlantsal mutasyonlarn ou bozucu ve dolaysyla bireyin yaam iin zararldr. Bunlar olutuu anda gelecek kuaa aktarlmaya frsat bulamadan yok olur. Bunlar arasndan bireyin hayatta kalmasna en ufak yarar olanlar ise, kuaktan kuaa aktarlarak birikir. Burada asl belirleyici olan, yle ya da byle olabilecek mutasyonlar deil, bunlar eleyen koullardr. Burada ise rastlantya yer yoktur. Kural son derece sadedir: uyum salayan kalr, dierleri yok olur. nsanlar bundan sadece on be bin yl kadar nce kurtlar evcilletirmeye balad. Bunlarn yavrularndan gzne ho gelenlerin, kendi amacna uyanlarn birbiriyle iftlemesini salayarak bugne kadar yzlerce kpek rkn retti. Ayn yolla, tavuklar,
622
slamiyet Gerekleri
koyunlar, inekleri yabani rklardan gelitirdi. Doadaki eci bc, tatsz, kk meyveleri sebzeleri, bugnk dolgun, tatl, iri hallerine getirdi. nsanlarn kuaktan kuaa yapt bu eleme, yapay seimdir. Doal seim ise temelde yapay seim gibi iler. Birka farkla: yapay seilim bilinli ve kestirme eylemlerin sonucu olduu iin yzyllar, bin yllar mertebesinde sonu verir. Doal seilim ise kr ve amasz bir sretir. Sonucunu milyonlarca, yz milyonlarca, milyarlarca ylda verir.
slamiyet Gerekleri
623
Ateizm ile lgili Grler
nsanlarn hayat tarz haline getirebilecekleri bir ok yaam yolu vardr. Atalarnzn ya da ailelerinizin yollar gemi zamanlar ya da kendi zamanlarn karlayabilir. Fakat sizin yolunuz burada balar ve ailelerinizle ya da atalarnzla ayn olamaz, ki ocukluunuzdaki artlar onlarnkilerle ayn deildirler. Biliyoruz ki bir ok insan kendilerine dinin retildii bir aile ortam iine doar. Bu gelenekler zamanla insan davranlarna yerleir ve gerekten deitirilmesi ok g bir hal alr.Btn gelenekler de bu ekilde yerlemiler ve yllarca kendilerini babadan oula korumulardr. Gelenekler sosyal alkanlklardr. Gelenek! nsanolu olarak deneylerle, sosyallikle, derslerle ya da bakalarnn deneyimleriyle reniriz. Deneyin kmaz ise sadece bir hayatmz olmasdr, ve bu yzden hayatmz korumaya alrz. Yani tehlikeye kar ok duyarlyz, ama ayn zamanda gvenlik deneylerimizi minimuma indirmeye alrz nk dier insanlarla sosyal adan iliki kurmamz gerekmektedir. Bu iki faktr; tehlikeye kar hassaslk, ve sosyal yolla renme, bir ok gelenek ve kltr biimi oluturmutur.Bu ilemi anlamak iin maara adamlarnn yaad tarihten bir modelleme yapacaz. Deneyim Hergn gereklemeyen bir durum dneceiz. Fakat byle bir deney bir mr boyu etki brakabilir, ve yeni kuaklara bile aktarlr. Diyelim ki bir ka avc-toplayc maara adamyz, ve farkl bir hayvan trn az nce avlamz ve de kiraz vb. meyveler toplamz:bunlarn bazsn biliyoruz, bazs yeni. ormandaki hayvanlardan korktuumuz iin, bir dan tepesine trmandk ve yeni hayvanmz yeni kirazlarmzla beraber yedik. Ve bir eit besin zehirlenmesinden tr bir oumuz gece yars karn arsyla ba dnmesiyle ve susuzlukla uyand. su imek iin maaramzdan kp aadaki nehre gittik. iimizden biri ba dnmesi nedeniyle nehre dt ve boularak ld. renilen dersler Bu ac dolu leyazma deneyimidir ve bizim bu olayn tm sahnelerinden korkmasna sebep olur. Yediimiz hayvan ve meyveler pheli konumdadr. ama ayn zamanda dan tepesi de phe altdadr.Ay lanetli olabilirdi, ya da nehir belal olabilirdi.Eer boulan kadn alya takldysa derken, bu al tipi ya da buna benzeyen tm allar tehlikeli olabilirdi. Damgalamak iin birden ok olaymz var , ama tesadfen bu olay olurken baka birka olay daha oldu. Ve sosyal olarak paylatmz yeni bir ders dodu. bunu kk gurubun dndakilere anlat, onlar ikna et, ve bu nihayetinde bir hareket. zamanla, bu bir gelenek haline gelir. bu gelenein bir ksm hayat kurtaracak ip ular bulundurur, ve bir takm ie
yaramaz fikirler ve doru olmayan hayat dersleri bu kullanl bilginin arasna ylece uzanr. Gelenekler ikna eder nk bir ok kullanl bilgi ierirler, ve bunlar bovermek insanlarn zararna da olur. Baz insanlar bir gerein korkutucu olduu zaman hatrda kalclnn arttn dnmlerdir ve ayn dzeyde de ikna edici olduunu.Ve baz szlerin geerli deneyim rnekleri olduunu grmler, ve insanlara ok korkutan hikayeler anlatp onlarn bir ikilemde kalmadan hemen konuyla ilgili karar almasn salamlardr. Eski medeniyetlememi milletlerde (medeni toplum anlay bir ka yzyllktr) problemler genellikle g kullanlarak zlrd. insanlar bakalarn teslim aldklarnda, onlarn hareketlerini de deitirirler, ki bu sonuta inan sistemini de deitirir. bildiimiz bir ok din g kullanlarak yaylmtr ve bu dini kitaplarda bir ok l insandan , dehetten, korkudan, vahetten, hiddetten bahsedilir. Buradan nereye gidiyoruz? Bu dnyada iimiz bittikten sonra nereye gidecez? bu duygu ykl soruya verilecek ok ksa ama rahatsz eden bir cevap var: hi bir yere. Kendimizi bu ekilde dnmek istemesekte, bizden nce herkesin gittii yere gideceiz. Bu dnyann dnda hi bir yere gitmiyoruz. hayatnzda maximum gideceiniz yer burada yapabileceklerinizle kstldr. Kendinizi sradan olarak kabul etmek olduka zordur, dier insanlar iin zor olduu gibi. hayatta kalmak iin umuda ihtiyacmz var, ve umut iin artc bir kapasitemiz var. Arkadalarmz gzmzn nnde lp topraa gmlse de umut iin hayatn devamszlna karn yaamn devamlln grebiliriz, bu una benzer: dnyay dz grrz ve aklmza onun kresel ve bolukta uan bir kaya olduu gelmez. dnyoruz ki etrafmzda grdmz herey devamlln belirsiz bir ekilde gerekletiriyor. Ama i gdlerimiz bizi yanltyor. Brakn inansnlar Bu sayfa tm dinlere kar yazlmtr. kiisel olarak, hayatmn ounda, dinleri gerekesiz, hobi gibi, ve zarasz grdm. ou arkadamn dindar olduunu gremedim, dinle ilgili tarttmzda bile, tartmay saran samalk ve kr iman ve onunla ilikilenmi korku beni rktrd. Gnlk yaantlarm dindar kimselerin dinsizlerden daha iyi ya da daha kt olduklarn gstermedi ve ayrca Trkiyedeki ou insann slam anlay ktrel adan deitirilmi bir islam anlaydr ki bu anlay iinde alkol imek (ounluk), evlilik d cinsel iliki (herkes deil), hi dua ya da ibadet yapmamak grlr. Fakat bugnlerde tutuculuk yeniden alevlenmekte. insanlar slamn kklerini inceledike, kadn haklar nemli lde daralyor,ve tm toplumu tehdit ediyor. Genelde arkadalarm tutucu olmayan mslmanlar olduklar iin dini genelde balarna kt birey geldiinde kullandklarn grmem zaman ald. Szlerin gc
slamiyet Gerekleri
625
Dindar kimse hastay ve belay uzaklatrmak iin szleri kullanr, ki bazen daha iyi bir zm olmasna ramen. Baz arya kaanlar inatlar yznden ocuklarnn lmne bile sebebiyet vermektedirler. Dindar kimse herhangi bir olayn sonucunu kutsal bir amaca hizmet ettiini dndnden allahtan bilir, ki bazen btn planlar ktnde bile, tam da durumun iyi analizini yapp hatann tekrar etmesini engellemesi gerektii ya da kendini gelitirmesi gerektii zaman dindar kimse kendi yanllarn unutmak ve balamak iin yine szleri kullanr, bylelikle sululuun acsn dindirir ki bu ac ou kez ok eiticidir. Szlerin gcn reddedemeyiz ama baz durumlar akl kullanmay ve meseleyi zmek iin youn almay gerektirir. nanlar ve eylemler Szcklerin gc dindar kimseleri hayatn zor ac gereklerindeki ar duygulara kar korur. bu onlar direk olarak etkiler, ve etrafndakinleri dolayl olarak. ama daha byk bir tehlike vardr: bir ok dinsel inan yaadklar lkenin gnlk hayatna uyum salamtr. sonu olarak, dindar kimsenin dar yansyan hareketleri dinsizin hareketleriyle benzerlik gsterebilir. fakat zihinsel yap o kadar farkldr ki bir felaket durumunda bu iki kii tamamen farkl eylem nerirler. Bu bar zamannda bile bir skntya sebep olabilir. bir keresinde dindar bir belediye grevlisinin ibadette kullanmaya uygun olmad gerekesiyle ime suyunu klorlattrmadn duydum. balangta hibir ey olmad, ama bir sre sonra bir ok kii hasta oldu hatta sanrm bir ksm ld (sudaki bakterilerden tr). bizim tutucular meydana kmadan nce byle eyler olmazd. byle bir memurun bu kadar salaka birey yapmasna izin verilmezdi. milyonlarca hintlinin ineklerin kesilmesini protesto etmesine ne demeli? Trkiyedeki byk depremden sonra baz kimseler bu allahn yanllarmzdan dolay bizim zerimize gazabdr dediler. buradaki biz hepimiz olmal nk insanlar ayrm yaplmadan lmlerdi, ama binalar arasnda bir seim yaplmt (zayf binalar kt, glleri kald) Heryerde banaz kimseler dindar kimseleri sonun yakn olduuna inandrmaya alyorlar, ki farkl davransnlar, ki bu kiilerin evirdikleri allahn szne uysunlar. Ben hala " derinlerde hepimiz aynyz" szne inanyorum.ama bu aynl grmek iin inan sistemlerimizden daha derinlere inmeliyiz, nemli korkularmza, anksiyetelerimize, ve neelerimize. Sz yayn farkettik ki tm ateistler insanl ve dier insalar dnmyorlar. rnein, toplumdan dlanan bir ateistin hikayesini okuyan bir ateist tm dnyaya kar kin tutabilir. biz ateistlerin bir ounun sevdii aileleri var, ve biliyoruz ki sevgi ve isel bar mutlu bir hayat iin gereklidir, ama din deildir. sevgi dine bal deildir(dindarlarn dnd gibi), ama korku baldr. Ahlakl ateistler; dnyann durumuyla ilgilenen, zgrlkler ve haklarla ilgilenen, insanl beyinlerindeki zincirlerden kurtarmaldr. bu kolay deildir, ama insanla nem veriyorsak bunu yapmalyz. biliyoruz ki ne olursa olsun keskin ifadeler kimseyi ikna etmez, ve uyum salamak isteyen dinlemeyi ve kar taraf anlamay renmelidir (sadece mant anlamak deil, dile getirilmeyen psikolojik ihtiyalar da anlamak). Bir insan ormann dna ynlendirecekseniz, onlara her admda rehber olmalsnz, onlarn
u anda bulunduklar konumdan balayarak. uzaktaki bir yolu tarif etmek (ya da sadece sizin grebildiiniz bir yolu) yardm etmez. iki farkl tepedeki iki insann birinin dierini kendi tarafna atlatmaya almas samadr, ama bu aradaki vadiyi onun tepesine gelinceye kadar yryp onun yanna gelince kendisiyle beraber dier tepeye gitmeye armas anlamldr.
Ateizm ile ilgili Madalyn Murray O'Hair' n gr

Ateizmin zarar verilemez btn yaps onun felsefesi, materyalizmi, ya da doalldr.Felsefe dnyay olduu gibi grr, dnyay bilimin ve sosyal deneyimin altnda grr.Ateist materyalizm yllarca kazanlan bilimsel bilginin mantksal sonucudur Hayali tanrlarla avatmz iin temel bir hata yaptmz dnyorum. zerinde durduumuz bilin dzeyine nereden geldiimize ve ne koullarda geldiimize bakmalyz. Tarihimiz cahillie ve bo inanlara kar aralksz mcadelelerle dikkati eker. Antik yunanda materyalist filozof Demokritus'un, maddenin atom teorisini ilk reten,almalar yok edilmitir. Anaxagoras bir ateist olduu iin Atina'dan srlmtr. Materyalist filozof Epicurus, insanlar tanr korkusundan kurtard ve bilimin geerliliini iddia ettii iin antik zamanlarda sayg grrd, 2000 sene boyunca yanl bir ekilde anlatld ve ahlakn dman olarak grld. Alexandria ktphanesi, 700,000 fen ve edebiyat kitabna ev sahiplii eder, millattan sonra 391 de hristiyan rahipler tarafndan yakld. Pope Gregory I(590-604) antik yazarlarn deerli bir ok almasn yok etmitir. Her toplumda bilim karsnda yenik den gler olmutur. Gemite bu gler bilim adamlarn ve filozoflar ya katletmilerdir ya da onlarn almalarn yok ederek akl yrtme glerini ellerinden almlardr. Engizisyon, papann katolik kliseye kar olan hereyi bastrmak iin yapt bulu, btn ilerici dnrleri katletmitir. lk akla gelen rnekler Giordano Bruno, Ludilio Vadini, ve Galileo'dur. Voltaire Bastille'de hapse atlmtr, Diderot da hapse gnderilmitir. Bizim toplumumuzda(amerikan) hepimizin bildii Thomas Paine,Salem, Einstein'n hikayeleri vardr. Mcadele bugn de gemite olduu gibi kesilmeksizin devam etmektedir. Bu yzden neye ve niye kavgal olduumuzu grmeliyiz. Dmanmz direk olarak Kuran ya da ncil deildir. sa'nn gerekten tarihte var olduunu sonsuza kadar tartmaya ihtiyacmz yok. l teslis inancn ve melekleri ve dier dinsel kmaz sokaklar grdk. nsann gerei ve gerekle kuraca ilikiyi anlamasn salayan materyalistik felsefeye bakmalyz. Bugn insanmz kaza balanp yaklmyor olabilir, fakat bask uygulayan dier bir ok yol var. Bilim adamlarmz ve ileri dnr filozoflarmz niversitelerden ya da ilerinden uzaklatrlyorlar. Ak szl bilimsel ve felsefi almalarn yaynlanma oran dknt ve anlamsz yaynlardan ok daha az. ldrme teebbsleri ok fazla. Eylemsel dinsel propaganda media ve basn yayn organlar tarafndan dnmeyen insanlarn beynine sokuluyor. Her zaman olduu gibi bugn de muhaliflerimiz dehet verici ve rktc. Fakat bizim gcmz doann ve insan davranlarnn kanunlarn kefetmede ve bunu bilimsel bir yaklamla anlatmada ve de bu bilgileri insann refah iin kullanmada yatar. lahiyat'n dolambal labirentlerindeki bitmek bilmez mnakaalarla vaktimizi ldrmemeliyiz. Kendimizi neye dayandrdmz bilmeliyiz. Ateism doal fenomenler dnda hereyin varln reddeden materyalistik felsefeye dayanr. Hi bir doa st g ya da varlk yoktur ve olamaz. Doa sadece vardr. Fakat bunu reddeden ve akln fikrin ya da ruhun nce
olduunu iddia edenler vardr. nsan aklnn madde ile ilikisini ieren bu soru filozoflarn tatmin eder bir ekilde urat en temel konulardandr. Ateist unu ok iyi ayrdedebilmelidir, doay birinci srada gren ve dnceyi maddenin bir zellii ya da fonksiyonu olarak grenler ateisttir, ve ruhun, dncenin ya da akln doadan ya da yaratlan doadan daha nce var olduunu dnenler ise idealisttir. Btn geleneksel dinler idealizme dayanr. dealizmin her eiti vardr, fakat idealizmin tutkunlar ve materyalizmin kartlar bir ok isimle ifade edilir; rnein, dualistler, objectif idealistler, subjectif idealistler, solisistler, positivistler, machianlar, irrasyonalistler, varoluular, yeni pozitivistler, mantkl pozitivistler, fideistler, yeniden kan ortaa skolastlar, thomistler. Ve tm bunlara kar Ateistik materyalizm(dier adyla doaclar, aklclar, serbest dnrler) tek bana durur, ki bunlarn entrikalara, aldatmalara, maskaralklara ihtiyac yoktur. ncilin mstehcen bir yapt olup olmad ikinci derecede bir konudur. Gelin idealist kampn zelliklerini grelim. Klise dnya hayatn hor grr ve cennete gitmenin hayatn amac olduunu syler. Ve, nemli lde, klise bu amacn ancak itaatkarlk ve uysallk ile kazanlacan syler. Klise bu retiye kar gelenleri Tanrnn gazab ve cehennemin ikenceleriyle tehtid eder. Fakat materyalizm bizi zgr brakr, bize lmn ardnda bir mutluluk ummamamz ve hayatmzn deerini bilmemizi ve onu gelitirmemizi retir. Materyalizm insana saygnln ve zihni btnln geri verir. nsan srnmeye mahkum edilmi bir solucan deildir, aksine insan doann glerini ynetecek ve bunlar kendine hizmet edecek ekilde kullanacak kapasitededir. Materyalizm insan inacn aklla zorlar ve bu inanma gcn bilginin gcyle doann tm srlarn zecek ve dnce ve adalet tabanl sosyal bir sistem kuracak ekilde kullanmaya sevkeder. Materyalizmin inanc insan ve insann kendi gcyle dnyay deitirme becerisi zerinedir. Materyalizm optimistik, yaamay savunan, ve k yayan bir felsefedir. Bilim ve ilerleme iin mcadeleyi bir ahlaki sorumluluk olarak grr, ve bu mcadelenin insan mcadele, cesaret ve yaratclk iin coturan yksek ve asil fikirlerle beslendiini dnr. Modern Materyalizm- ya da Doalclk- her insann gnlk deneyimleriyle baldr. Deneyin bilginin temelini oluturduuna inanr ve gerein hibir alann reddetmez.Kendini dnsel bir silah olarak kullanlmak zere devaml ilerletir. nsann akln ve duygularn, isteini, vicdann, gelitirdii, hayatna anlam ve ama verdii sosyal hayatn iindedir. Kendisini lm tam ve sonsuz mutlulua alan kap olarak grd ryasnda yanlz bir duac olarak hcresine kapatmaz. Bir materyalist ful sosyal bir hayat yaar ve ilerici dncelerden ilham alr; hayatn problem ve sevinleriyle ilgilidir, lmle deil. Hayatn toplumun yararl ve ilerlemeye katkc bir bireyi olarak ekillendirmekle meguldur. dealist bilimi dinin ve inanlarn ikinci plannda grr, bilgiyi de imann arkasnda grr. dealistin ana hedefi tanrnn varlnn delillerini gstermektir. Ahlak sorularna byk hassasiyet gsterir, fakat onun nerdii ahlak bir eit uysal teslimiyettir, pasif kabullenmedir, ve bu sebepten, var olan fuhuun gerekelemesidir(makbul mazeret). Bu ahlak anlay bir duacy vekil olarak atar ve mcadele ve sosyal eitsizlii protesto iin ilahi yardma bavurur. dealist felsefe statko(hali hazr durum) yu desteklemek iin btnyle temkinli bir ekilde yapmacktr. Bizimki bu irticai felsefeye kar incilin kime ait olduunu huysuz bir ekilde tartmaktan ok, baarl bir mcadelenin verilmesi gereken bir zamandr, geleneksel dinin totaliterliine ve sk irade yanllna negatif bir eylem yapmaktan daha ok baarl bir mcadele, yani daha ziyade positif felsefeyi yaymak iin agresif bir eylem programdr.
slamiyet Gerekleri
628
Muhammad Cartoons
slamiyet Gerekleri
629
slamiyet Gerekleri
630
slamiyet Gerekleri
631
slamiyet Gerekleri
632

İslamiyet Gercekleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

İslamiyet Gercekleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SLAMYET

SLAMYET'N TEMELNDEK YALANLAR

Bilindigi gibi Islamiyet genel olarak dort esastan olusuyor:

Yasar Kandemir sunlari yaziyor:

Yalanciyi kovalayanin yalanciligi

Kuran Ayetlerindeki Yalanlar

slamiyette Dua Ve badet

Salt- Tefriciye - Salt- Nariye

Salten Tncna - Salt-i Mnciye

Btn peygamberler efaat edecek

Yz kere okununca gnahlar affettiren kelimeler

kere okuyunca gnahlar affetiren dua

Balanmak iin her gn yz kere okunacak dua

Borlardan ve skntlardan kurtulu duas

Memnun ve raz olmak ve cennete girmek iin dua

Elhamdlillah demenin sevab

Akamlar kez okuyan zarar grmez

Sabah on kere okunca sevap kazandran dua

Uyandnda okuyann sevab

Yz defa okuyun ok sevap kazann

Cennette aacnz olsun diye okunacak dua

ki milyon sevab almak iin okunacak dua

Her namazdan sonra 10 kere okuyan cennete girer

Akam sabah 7 kere okunacak dua

Muhammed'in ok okuduu dua

Yatarken kere okunan mafiret duas

70 kere okuyunca 700 gnah balatan dua

Sabahlar 3 kere okununca kaza ve bela nleyici dua

99 derde dev olan dua

Fakirlikten kurtulmak iin gnde yz kere okunacak dua

kazan elde etmek iin gnde otuz kere okunacak dua

Yz kere okununca korkular bitiren dua

er kez okununca stres ve sknty bitirir dua

veya yedi kere okununca stresten kurtarr dua

, yedi ya da yz kere okununca kederi yok eden dua

Gericiler Kuran'n Anlalmasn stemiyorlar...

ORUCUN KKEN: GNEE TAPMA

Muhammed de Sabii olarak tannyordu

Oru, Islamiyet ncesinde de farzd:

Meksika neresi, Arabistan neresi?

Kurban bayram adetinin kkeni

Tanr her kurban kabul etmez

Her admda kurban

Mal anlaynn yansmas

Muhammed: Ben iki kurbanln oluyum

Birka kelime de benden:

Domuz beyniyle kurtuldu

Tarihten Bir Yaprak: Osmanl Zamannda Bir Domuz Hikayesi

"Kol kalnlnda ve drt lle..."

arap ve insan salna etkisi

Krmz arap Kalp Salna Faydal

Hergun yarim sise

Salkl Bir Beyin in arap

arap Felci nlyor

Profesr Barnard: Krmz arap kalbe faydal

Krmz arabn Salk zerine Faydas Tekrar Akland (Hrriyet 13.01.2005)

arap, brokoli ve kri kanser dman

SLAM LKELERNDE CEHALET

Tablo:slam lkelerinde Okuma-Yazma Bilmeyenlerin Oran, %

Suudi Arabistan (Islam) Irak (Islam) Iran (Islam) Trkiye (Islam)

24.9 31.4 35.3 13.1

55.3 53.3 57.0 40.3

Bu makaleyi ltfen okumaya alnz. Sonra, makalenin sonundaki yazya baknz.

Hrf anklaby nh yapty?