3/1242

ARKA KAPAKTAN Amerikan yeralt dnyasnn en nemli ve nl karakterinin belgesel yks.. John Kobler Amerika'nn en nl gazetecilerinden biri. lkesinin balca dergilerinden New Yorker, Life, Saturday Evening Post, Harper's de alt. Time ve Life dergilerinde yazarlk yapt. Son on yln da ksa sre nce kapanan Saturday Evening Post dergisinde geirdi, zellikle cinayet rportajlaryla byk n yapan Kobler, Al Capone adl kitabyla dnyaca tannd, 1930'larda ikago'yu haraca kesen nl gangsterlerin hayat hikayesi balca dillere evrildi. Kobler karsyla birlikte New York'ta yayor ve Birleik Amerika'nn bu en byk ehrinde operaya olan dknln diledii gibi giderebiliyor. E YAYINLAR! ANKARA CADDES TELEFON 26 81 42 NARLI BAHE 13

4/1242

SOKAK 19 KAT 3 TELEFON 27 87 20 KISA YAZIMA ADRES: POSTA KUTUSU 12 STANBUL BELGELER / BLGLER / BLGELER DZS: 2 KTABIN ORJNAL ADI: CAPOtfl THE LFE AND WORLD OF AL CAPONE LK YAYINLAYAN: G. PUTNAM'S SONS NEW YORK 1971 P.

DZG /BASKI: YELKEN MATBAASI, DZG DZEN: 10/12 BATONE, LINOTYPE NO: 1425, MODEL: 48 ALCAPONE GANGSTERLER KRALI John Kobler trkesi: Pnar Koluksa Copyright: 1971 John Kobler/ 1973 e yaynlar, Kesim ajans

5/1242

Hodri meydan ite; ak oynayn oyununuzu Haraca kestikse ehri; ne olmu yani? Dkn kursamzdakini, atn zarnz, srn kozunuzu.

6/1242

Kodamanlar, aynaszlar, o biim mangr babalar Adalet krssnn kei sakalllar Hep bu yolun yolcusu, ortamz deil mi? ndirmediler mi ceplerine yzde ellileri! Carl Sandburg Evelynin YAKIIKLI FRANK LOESCH'in zerine ald i bu yaa, bu mevkiye gelmi biri iin gerekten ok sinir bozucuydu. Chicago Crm Komisyonunun kurucusu ve imdiki bakan olan yetmi be yandaki saygdeer avukat, Lexington Otelinin siyah beyaz kareli talarla bezeli lobisini geip, ssl parmaklkl asansre

7/1242

doru yrrken derin bir sknt iindeydi. Bir de, yardm istemee gittii adam yok etmee karar vermilii vard duyduu utanc artran. ehrin Halk Dmanlar (ki bu terimi kendisi uydurmutu! sansasyon gazetelerinin gangsterleri sardrd romantik havay datmak iin) arasnda, Al Capone birinci sradayd. Ama, 1928 ylnn sonbaharnda, Cook County eyalet seimlerinin olaysz ve drst geebilmesini Al Capone'den baka kim salayabilirdi? Chicago'nun zibidi belediye bakan deil elbet. mrnde bir tek gangsteri bile baaryla kovalayamam olan eyalet savcs da deil. Polis, hani Capone'un bir ara hepsi benim elimde dedii, polis rgt ise hi deil.. Bir sre sonra yle diyecekti Loesch: Crm Komisyonu bakan seildikten sonra, Al Capone'un btn ehri ynettiini

8/1242

anlamakta gecikmedim.. Gerek vilayet, gerekse belediye vnetiminin her blmnde parma vard............ Kendisiyle, kendi karargahnda gizlice grmek iin harekete getim. Capone, bol keseden datt paralar sayesinde, Lexington Otelinin tek sahibiymi gibi davranabiliyordu.Lobide her an nbet tutmakta olan fedaileri, 9 kuku verici ya da an merakl grdkleri btn yabanclarn varln annda telefonla bildiriyorlard efendilerine. Katlarda, asansr banda bulunan daha baka nbetiler de her dakika tetikdeydiler. Capone'un drdnc kattaki dairesine yaklamak iin bir dizi fedainin nnden gemek gerekliydi. Bunlarn her biri, ceketlerinin altnda, o zamann modasna gre sol koltuun on santim kadar altnda

9/1242

asl duran tamaktaydlar.

krkbelik

revolverler

Capone'un ok eitli ilerinin idare merkezi, alt odal dairesinin salonu olan 430 numaral odayd. Bira fabrikalar, viski imbikleri, meyhaneler, ambarlar, gemi ve kamyon filolar, gece kulpleri, kumarhaneler, at ve kpek yar alanlar, genelevler, ii sendikalar, endstri ve i alanlarnda eitli kurululardan rl an buradan ynetiyordu. Ylda milyonlarca dolar gelir salayan bu ilerde ba yardmcs, domuz suratl, Moskova doumlu, mali danman Jake yal parmak Guzik'ti. 430 numaral odann her yan para doluydu; asma kilitli torbalara istif edilmi, sahte adlarla bankalara yatrlmak zere bekleyen yzbinlerce dolar vard ortalkta. Capone'un elinin altnda, her istediini yaptrmak iin kullanabilecei 700 ila 1000

10/1242

kii arasnda deien bir ordusu vard. Dvlerden, bombaclardan, makineli tfek ustalarndan kurulu bu ordunun bir bl dorudan doruya kendi kumandas altndayd; bir bl de birlikte i yapt teki gang liderlerinin adamlaryd. Kanun karsndaki dokunulmazl ise ehir yneticileriyle olan sk ilikilerinden ileri gelmekteydi. Mahalle komiserlerinden belediye bakanna kadar bir sr memuru elinde tutuyordu. Kap dndaki nbetiler tarafndan zeri aranan Loesch, oval biimde bir girie alnmt. Parkeye ilenmi koskoca iki harf, ilk girite gze arpmak-10 tayd: A - C. Sol yanda banyo odas bulunuyordu. Nil yeili ile mor seramikten yaplm ok byk bir gmme kvet vard burada. Musluklar altn kaplamayd. Salona antika bir Acem hals serilmiti. Yksek tavan,

11/1242

inceden inceye ilenmi yaprak desenleriyle bezenmiti. Amber ve buzlu camdan yaplm olan avize, yumuak bir k sayordu ortala. Bir mine-ye yerletirilmi, yapma kmrler, arkalarnda yanan krmz ampullerin yla kzl kzl parldamaktaydlar. minenin st yanndaki lambrinin iine son moda bir radyo yerletirilmiti. Capone ge kalkard. Genellikle afak skene kadar yatmaz; yer, ier, gece kulplerini dolard nk. leden nce gelen konuklar ipek pijamasnn zerine geirdii ipek sabahlyla karlard. Pijamalar da, sabahlk da, yine ipek olan yatak araflar gibi, adnn ba harflerinden ilenmi birer markayla sslyd. Pijamalarn szde Fransz modelleri her seferinde dzinelerle olmak zere Sulka'dan, tanesi 25 dolara smarlard.

12/1242

talyan ipeinden, eitli parlak renklerde don giymeyi severdi. Bunlarn tanesine 12 dolar derdi. Marshall Field tarafndan lsne gre smarlama yaplan, sa yan cepleri revolverinin arln eksin diye zel olarak pekitirilmi, kostmlerinin tanesi 135 dolar, renkleri ise genellikle pastel tonlardayd bezelye yeili, limon sars, toz mavisi gibi. oraplar ile boyunbalarnn renklerinin birbirine uymasna dikkat eder, fedora apka, gri tozluk takard. Kravat inesinin stnde koskoca bir markiz prlantas parlard. Yine iri prlantalarla ssl, platin bir saat zinciri sarkard gbeinin ortasndan. Orta parmana, en ufak bir dalgas olmayan 11 kratlk mavi-beyaz bir tekta takard. Elli bin dolara mal olmutu bu yzk. Loesch kendisini ziyaret ettiinde yirmi dokuz yandayd Capone, ama ok daha yal grnyordu.

13/1242

11 Ar talyan hamur ileri yediinden ve bol bol Chianti arab itiinden gvdesini kaplayan ya tabakalar arttka artmt. Bununla birlikte, yalarn altndaki kaslar hala kaya sertliindeydi; kzdnda kendi eliyle verdii cezalar korkun olurdu. 1.65 boyunda, 120 kilo arlndayd. Boay andran etli, dk omuzlaryla, gvdesinin st blmn ne atarak, emin admlarla yrrd. ri, yuvarlak kafasn tayan boynu ylesine kaln ve ksayd ki, gvdeyle arasnda bir ayrm semek hemen hemen olanakszd. Yz iti, sanki eldeki ereveye alabileceinden fazla et sktrlm gibi. Salar koyu kahverengi, kaln, kara kalarn altndaki gzler ak gri, burun bask, az geni, dudaklar kaln ve mor renkliydi. Sol yanak boyunca, kulaktan eneye uzanan bir yara izi vard, genliinde bandan geen bir bak dnn hatras.. Bu yara izi konusunda ok hassast

14/1242

Capone, estetik ameliyat yaptrmay bile dnrd sk sk. Derinin bu blmnde kl kmadndan, yara izinin beyaz l gze batar, surat olduka esmer olduu iin de daha bir beyaz grnrd. Bu nedenle Capone yznn her yanna bol bol talk pudras srmeyi alkanlk edinmiti. Gazete fotoraflarna, yarasz, sa yanan gsterirdi. Gazetecilerin kendisine takm olduu yaral surat adndan nefret ederdi. Yannda bu ad anmaa kalkann bana trl iler gelebilirdi. Ya knlarnn kendisine yakkl demelerini isterdi. Loesch geldii gn Capone'un keyfi yerindeydi. Uzun, maun masasna oturmu, srtn geni caml pencereye vermi, dilerinin arasnda bir puro, memnun ve rahat glmsemekteydi. Masasnn zerinde bir Fransz telefonu, altn kaplamal bir mrekkep ta-km, fildiinden oyulmu bir sr minik fil (bunlarn kendisine baht akl getirdiine inanrd) sokaktaki gazete

15/1242

satcsnn yayd gazetelerin balklarn buradan okumak iin kulland bir drbn, ve Lincoln 12 Ant biiminde yaplm bronz bir kat arl bulunmaktayd. Koyu gl rengi duvarda asl duran resim Loesch'in dikkatini ekti: Abraham Lincoln, George Washington ve Chicago Belediye Bakan William Hale Koca Bili Thompson. Lincoln'n resminin hemen yannda Gettysburg nutkunun bir metni aslmt. Kar duvarda, Kleopatra'nn bir tablosunun yansra, Capone'un en sevdii filim yldzlarndan Fatty Arbuckle ile Theda Bara'nn birer fotoraf, tane doldurulmu geyik ba bir de guguklu saat yer alyordu. Capone'un her hizmetine komaa hazr, yarm dzine kadar fedai vard odada.

16/1242

Purosu snecek olsa, ne bir sz sylemesine ne de en ufak bir iaret vermesine gerek yoktu. Biri annda akveriyordu. yanna frlayp akma

Loesch fazla uzatmadan konuya girdi. Nisan ayndaki nseimlerde geen olaylar hatrlatt Capone'a. Gazetecilerin Bombal olarak adlandrdklar bu seim srasnda her iki tarafn profesyonel terristleri ki bunlarn ounluu Capone'un adamlaryd adaylarn evlerini bombalamlar, parti yelerinden bazlarn ldrmler, semenleri tehdit etmilerdi Polis olaylara seyirci kalmt. Bombal srasnda olanlar kasm aynda yaplacak asl seimlerde de yenilenecek miydi? Capone'un verdii karln kstahl yal avukat sersemletti: Benden fazla bir ey

17/1242

istemezseniz bir kolaylk gsteririm, diyordu gangster. Bana bak Capone, dedi Loesch, fkesini yenmee alarak. O Tanr belas haydutlarnla katillerini seim sandklarndan uzak tutarak bize yardmc olur musun olmaz msn? Tamam, tamam diye sz verdi Capone. Onlarn aresine bakarz, hepsi de esmer gzeli nk. Ama te yandaki Saltis etesinin rlandal pilerini 13 ne yapalm? Onlar baka trl yola getirmek gerek. O yana da bir el ataym ister misiniz? Loesch, Capone bylesi bir iyilik yapacak olursa ok memnun kalacan belirtti. Oldu yleyse, dedi Capone. Bizim aynaszlara syliyeyim de, seimden bir gece nce o yandaki haydutlarn topunu kodese

18/1242

tksnlar, sandklar kapanncaya kadar da brakmasnlar. Ve sznde durdu Capone. Amerika'nn ikinci en byk ehri olan Chicago'nun polis rgtne gerekli emri verdi, polisler de emirleri olduu gibi yerine getirdiler. Seimden bir gece nce btn tannm gangsterleri toparladlar, kimini hapse atp, kiminin tabancasn aldlar. Ertesi gn yetmi polis arabas ortal tarad, sandklarn olduu blgeler zellikle denetlendi. Seimler olaysz geti. Bir sre sonra, Gney Kaliforniya Kriminoloji Akademisinde bir konferans veren Loesch, Krk yl iinde grdmz en baarl, en drst seim bu olmutu, dedi. Btn gn en ufak bir ikayet gelmedi, hi bir seim ikesi olmad, herhangi bir olay balangcna bile rastlanmad.

19/1242

Gelmi gemi gangsterler arasnda pek aznn baarabildii, akl almaz bir kuvvet gsterisi olmutu bu ayn zamanda.

2.
Sicilyal eref konuu, mrlerinde bylesine zengin bir len sofrasna oturmamlard. Nefis, bol biberli yemekleri attrp, kilolarca krmz arab yuvarladktan sonra, esmer Sicilyal suratlar al al olmutu. Masann banda oturan Capone, otuz iki diini de meydanda brakan geni bir glmsemeyle on-14 lara bakyor, her yanndan dostluk ve sevimlilik akyordu. kide bir erefe kadeh kaldryordu. Saluto, Seal ise! Saluto, Anselmi! Saluto, Giunta! Capone'un sahibi olduu Hawthorne Inn iinde bulunduu Cicero ilesi de hemen hemen her bakmdan kendi mal deil miydi

21/1242

zaten? btn yabanclara kapalyd bu gece. Kaplar hem kilitlenmi, hem srglenmi, pencerelerin perdeleri sk sk rtlmt. Drt duvar arasnda geecekti btn elence. arklar, naralar, grltl akalamalar, kahkahalar, genel bir arkadalk ve elence havas yani, yemek salonuna ayr bir scaklk vermekteydi. Gece yarsn oktan gemiti; son lokma yenmi, son damla iilmiti... Capone sandalyesini geriye itti. Buz gibi bir sessizlik kt odaya. Dudaklarndaki glmseme yok olmutu. Artk kimse glmsemiyordu, gzleri bulutlanm, doygun eref konuklarndan baka... Yedikleri devlere layk yemekten sonra, rahat oturabilmek iin kemerlerini ve boyun balarn gevetmi srtp duruyorlard hala. Sessizlik uzaynca, onlar da glmsemeyi braktlar. Ortasnda oturduklar uzun masann iki yanna korkak

22/1242

ve sinirli baknmaa baladlar. Capone onlara doru eildi. Szckler buz paralar gibi dkld azndan. Her eyden haberi olduunu bilmiyorlard, demek? Hi bir zaman balamad bir eyi yaptktan sonra, kendisine ihanet ettikten sonra, ellerini kollarn sallya sallya gideceklerdi, yle mi? Capone eski bir gelenei izlemiti: Ceza infazndan nce len! Sicilyallar kendilerini koruyacak durumda deildiler. Btn konuklar gibi onlar da tabancalarn vestiyere brakmlard. Capone'un fedaileri zerlerine saldrdlar, telle sandalyelerine balayp, azlarn tkadlar. Capone ayaa kalkt, elinde bir beyzbol sopas vard. Ar ar yrd masann evresinde, eref konuklarnn birincisinin tam arkasn-15 da durdu. ki eliyle birden sk sk tuttuu beyzbol sopasn havaya kaldrd.... ve olanca gcyle indirdi. Ar ar, metodik bir biimde; yine, yine, yine vurdu. Adamn

23/1242

omuzlarnda, kollarnda, gsnde krlmadk kemik brakmad. kinci adama geti, ve onu da birbirine girmi bir et ve kemik yn haline getirdikten sonra, ncye geti. Derken fedailerinden biri vestiyerden tabancasn alp geldi. Her adam da ensesinden vurdu. 16 12 BROOKLYN'DE GEEN OCUKLUK NAPOL ASILLI bir berber olan krk bir yandaki Gabriel Capone, 26 Mays 1906 tarihinde Amerikan vatandalna kabul edildiini bildirir belgeleri eline ald. Okuma yazmas yoktu, ingilizce bilmiyordu; ama, vatandala kabul edileceklerin okuma yazma bilmesi gerektiine ilikin kanun ancak bir ay sonra yrrle girecekti. Napolili berber Amerikal olmutu bylece; ve eski

24/1242

kanuna gre kars ile ocuklar da onunla birlikte vatandalk hakkn kazanyorlard. Sekiz aylk hamile kars Teresa, o zaman alt yanda olan en byk olu Vincenzo ile birlikte, 1893 ylnda Napolinin kenar mahallelerinden birinden kalkp New York'a gelmiler, Brooklyn'in kenar mahallelerinden biri olan Gemi Tersaneleri blgesine yerlemilerdi. (ki heceyle, Kap-own olarak telaffuz etmee baladklar soyadlarnn asl Caponi idi.) Blgenin en kalabalk talyan kolonisinin bulunduu, pis kokulu, ok grltl bir sokak olan Navy Street'e yerletiler sonunda. Buradaki evler genellikle iki ya da drt katl, krmz tuladan ya da ahap yaplard. Kiralar, oda bana ayda ila drt buuk dolar arasnda deiiyordu. Hibirinde stma tertibat, scak su, banyo yoktu. Kiraclar, sularn iko kmr sobalarnda stmak zorundaydlar. Kn

25/1242

dondurucu souundan da yine bu sobalarla korunabiliyorlard. Ksa bir sre manavlk yapan Gabriel, bu ite baar salayamaynca, evinden be adm tede, Park Caddesi 69 numarada, bir berber dkkan at. 17 ocuklarnn says (ortalama ylda bir yeni doum oluyordu evde) dokuza ykseldi yedi erkek, iki kz. Vincenzo (sonradan adn James'e evirdiler) ile Capone'lar Amerika'ya geldikten bir ay sonra doan Ralph'ten baka, doum srasyla Salvatore (sonraki adyla Frank), Alphonse, Amadeo Ermino (daha sonra John, takma ad Mimi), Umberto (daha sonra Albert John) Matthew Nicolas, Rose ve Mafalda (talyan prensesinin adyd bu) katldlar aileye.

26/1242

1880 ylnda lkelerinde balayan byk g hareketinden itibaren srler halinde Amerikaya gelmee balayan yoksul ve genellikle okumam talyanlar, yeni lkelerine uymakta ok byk zorluklar ekmekteydiler. Gelenlerin ounluu Gney talyal contadini ve artigiani yani, kyller ile kk zanaatlard; kendi aralarnda yaamay ye tutuyor, yabanclara kar ekingen ve gvensiz davranyorlard. Yllar yl, bir yandan dman ordular bir yandan da kendi ky aalar tarafndan ezilmi olduklarndan her trl yetkinin ve yetkilinin karsndaydlar. Politikaclarla polisleri en ba ve en tabii dman olarak gryorlard. Kanunlarn da varlkllar korumak, yoksullar ezmek iin yapldna inanmlard. Herhangi bir devlet kuruluunda almak demek, rahat hrszlk yapabilmek iin izin demekti onlara gre. O zamann talyan gmenleri iin nemli olan aileye ve kendi gruplarna ballkt her eyden nce. Yeni

27/1242

geldikleri lkeye ballk ikinci derecede kalyordu. Bu yzden, yeni topluma kar giriilen kanunsuz davranlar, iin iinde haralk, haydutluk bile olsa, knamazlard; hatta ou zaman kendi grubuna ve ailesine bal kalan bir kanun kaana yiit gzyle bakarlard. Byk umutlarla geldikleri, ta topra altn sanlan yeni dnyada uradklar d krklklar, karlatklar glkler, dmanca davranlar, talyan-18 larn kendi aralarnda yaama eilimini daha da artrmt. Resmi bir eitim grmemilerdi, yaadklar lkenin dilini doru drst bilmiyorlard; o zamana kadar yaptklar ilerse, tarm iilii, kk esnaflk ve zanaatlk olduundan, ehre geldiklerinde bulabildikleri iler ancak en dk cretli olanlard. Hendek kazyorlar, ta kryorlar, inaat iilii yapyorlar, boru

28/1242

deme, tren yolu deme ilerinde alyorlar, ya da el arabalaryla sokak sokak dolap satclk, iportaclk yapyorlard. Kimi de Gabriel Capone gibi manavl ya da berberlii deniyorlard. 1910 ylnda New York'da alan ortalama talyan erkei haftada 9.71 ile 11.28 dolar arasnda kazanyordu, yani ayn ii gren yerlilerden 2 ila 4 dolar daha az. Bu nedenle, kars da almak zorundayd. Ask suratl, sessiz, kaln eneli bir kadn olan Teresa Capone terzilik yapmaa balad. ocuklarnn ou da, daha ergenlik ana ulamadan urada burada iler bulmaa koyulmulard. Gney talya'dan gelen gmenler, yllar yl ak havada, parlak gne altnda alm olduklarndan, byk kentin kenar mahallelerinde karlatklar glklere gs gerecek fizik gcne sahiptiler. Ama, burada doan ocuklarnn salklar hi de iyi

29/1242

deildi. yi beslenemeyen; pis kokulu, souk sulu, krk dkk, salk tesisatlar bozuk evlerde ok kalabalk bir durumda yaayan, temiz hava alamayan, gne yz gremeyen birinci kuak italyan gmenleri, teki yabanc guruplara oranla, salk bakmndan en bozuk olanlard. talya'da salk yetersizliinden dolay askere alnmayan 18 ile 20 ya arasndaki genlerin oran yzde 15 ila yzde 22 arasnda deitii halde, New York'da bu oran yzde otuz bee ykseliyordu. Birinci Dnya Savandan nce, talyanlarn oturduu alt mahalleyi sokak sokak inceleyen Dr. Antonio Stella, buralardaki st ocuu lmlerinin, kentin teki bl-19 gelerinin iki kat olduunu ortaya karmt. ldrc hastalklarn en belli ballar, solunum hastalklar, diyare ve difteri idi.

30/1242

talyan gmenlerin yzde altm okuma yazma bilmiyordu, btn yabanc guruplar arasnda en yksek yzdeydi bu. stelik, ocuklar da ok kk yata almak zorunda olduklar iin, yzde birden daha da az bir bl liseye kadar okuyabiliyordu. New York okullarnda 1910 da yaplan bir aratrmaya gre, ehirde yaayan on be ulus arasnda talyanlar gerilikte birinci gelmekteydiler. Yani, bir snftan bir st snfa geme yalar teki uluslarn ocuklarndan daha yksekti. Ancak, hi bir aratrma, bu baarszln nedeninin geri zekallk olduunu ileri srmemitir. Gmenleri yakndan inceleyen protestan papaz Antonio Mangano Gney talyallarn eitilmemi, gelimemi, ama zeki olduklar sonucuna varmt. Zorunlu eitim kanunu ktktan sonra okuma yazma bilmeyenlerin says azalm, ikinci kuak talyan gmenleri arasnda okuma yazma bilmeyen hemen hemen hi kalmamt. Ancak,

31/1242

Capone kardelerin ocukluk anda bu gelime olmamt henz; okuldan kama eilimi de yaygnd. En kk karde Matt'den baka liseyi bitiren olmamt ailede. talyan gmenleri, oullarnn, torunlarnn bile bana dert olmaa devam eden bir inancn kurbanydlar. ok yaygn olan bu inanca gre, talyanlarda doutan su ileme eilimi vard. Aslnda, karlatklar glkleri dnecek olursak, iledikleri su saysnn alacak kadar az olduunu grrz. Bulabildikleri biimsiz, adi, ok dk cretli ileri tevekklle, onurla kabul edip yaparlard. 1910 ylnda, talyanlar, New York'taki yabanc doumlu nfusun aa yukar yzde on birini oluturuyorlard; buna karlk yabanc doumlu sulularn yalnzca yzde yedisi talyan'd. Dokuz yl sonra yaplan bir aratrmada, b20

32/1242

tn Amerikan cezaevlerinde bulunan yabanc doumlu sulular arasnda, talyanlar on yedi ulusun iinde on ikinci geliyorlard. Bununla birlikte, gen kuak talyanlarnm tevekkl iinde olduklar sylenemez. Dnyann en varlkl lkesinde yoksul byyen, szde herkese ak olan eitimsin toplumsal ve ekonomik olanaklarn kendilerine kapal olduunu gren genler, duruma ana-babalar gibi sessizce boyun emediler. Kendi deer llerini gelitirmemilerdi henz; ama ana babalarnn eski lkeden getirdikleri geleneklerin de Amerika'da ie yaramayacan anlamlard. Bazlar, mutlu, rahat bir yaama ancak kanunsuz yollardan gidilebileceine inanan kk bir aznlk, profesyonel katillik, bombaclk, zorbalk, muhabbet tellall, ii ha-ral, kumarhanecilik, yasak iki yapm gibi ilere kartlar.

33/1242

Napoliten Camorra, Carbonari ve Mafia gibi yrtc, gizli talyan topluluklarnn metodlaryla Amerikan i evrelerinin metodlarn ilk birletirmee balayanlar, kanun tanmayan bu birinci ve ikinci kuak talyanlar olmulard. Balangta geliigzel, disiplinsiz bir yamaclk ya da apulculuktan ileri gitmeyen davranlara, giderek tarihe geen en gelimi, en rahat ileyen crm rgtnn kurulmasna yol amt. Amerika'daki talyan nfusunun ok kk bir aznlndan fazlas bu rgte katlmamt hi bir zaman; talyanlar arasndaki su ileme oran, teki yabanc uluslarn ya da yerli amerikallarnkini amamt. Ancak, kanunsuz yaayan bu kk aznlk, teki gmenlerin eskiden kalma n yarglarnn pekimesine, yaygnlamasna yol amt. Dago larn, gin-zo larn (*) hem doutan cani ruhlu, hem de gv-

34/1242

(*) New York argosunda italyanlara taklan adlar (.N.) 21 dece pis, aklca geri olduklar inanc yaygnd. Sonu olarak, bu haksz ktlemelerin kurbanlar birbirlerine daha da yaklayorlar, hi bir yabancnn giremeyecei smsk gruplar kuruyorlard. Kendi aralarnda da geleneksel snf ve doum yeri izgilerine gre blnmlerdi tpk ana yurttaki atalar gibi. Kent asll artigiano, kyl asll contadino'yu kmsyor, okumu yazm galantuomo her ikisini de hor gryordu. Toplumsal durumu ne olursa olsun, Sicilyal, Napoli asll yurtdana kar gvensiz davranyor; Romal, Kalabriyahlara ii dtnde tetikte oluyordu. Kanunsuz yaayanlar arasnda bu ayrmlara daha da ok dikkat edilmekteydi. rnein, Sicilya kkenli Mafia rgt, 1930 lara kadar

35/1242

Sicilyal olmayan herkese kapal kalmt. Eski bir Mafia askeri olup da sonradan blbl kesilen Joseph Vallachi'nin ana babas Napoli asllyd. 1963 ylnda Senato Aratrma Komisyonunda tanklk yapan Vallachi, otuz yl nce, Mafia ailesine katlmas iin yaplan ar karsnda neden kararsz kaldn yle aklamt ifadesinde: Balangta reddettim. Sebebiyse, Sing Sing'deyken eskilerden biriyle tanmtm..... neler gelmi bana zamannda, ne savalar yaparlarm, dediine gre 'Sicilyallarla Napolililer' arasnda.. Kendisi Napoliliydi, ad da Alexander Senaro. te byle, her bir eyi anlatrd bana, iin asln bir bir sylerdi... Hani, mesela derdi ki, 'Sicilyal bir dostun olsa, 20 yl dostluk yapsanz, gnn birinde onlardan biriyle atacak olsan, o Sicilyal sana yz evirir'. Korkuttu beni, anlayacanz.

36/1242

Derken, bunlar bana teklif yapnca, arkadan dedikleri geldi aklma. lk bata kabul etmemem bu yzden.! Amerikal talyanlar arasnda kendi toplumuna bal kalma eilimi o denli ileriydi ki, kiilerin hayattaki yollan ne kadar ayrlrsa ayrlsn birbirleriyle ilikilerini kesmezlerdi mr boyunca. Bir gangsterin ce-22 nazesinde tabut tayanlar arasnda ceza yarglarnn ya da eyalet savclarnn bulunmas, ya da emekliye ayrlan yksek bir memur onuruna verilen yemekte polis komiserleriyle esrar satclarnn yanyana oturduklarnn grlmesi bu yzdendir ite. rnein, talyan-Amerikan Demokratik Klub lideri, New York kentinin on yllk sorgu yargc Albert A. Vitale, 1930 ylnda Eyalet Yksek Mahkemesi tarafndan grevinden alnmt. Buna sebep olarak, nl haralarla ilikisi olmas gsteriliyordu.

37/1242

in asl uydu: ay nce, yesi bulunduu politik kulp onuruna bir yemek vermi ve bu yemekte yedi nl gangster de yer almt. Bu nllerin en nls ise, Enginar Kral olarak bilinen Ciro Terranova'yd. Terranova, enginar satclarnn yalnzca kendi reticitoptanc irketi ile i yapmalarn salamak iin her trl zorbala bavurmu ve bavurmakta olduundan kazanmt bu lakab. te yandan, Vitale'nin grevinden alnmas hemen hemen hi azaltmamt prestijini. Yeniden avukatla dnn kutlamak iin talyan - Amerikan Demokratik Klpleri Federasyonu'nun onuruna verdii yemekte u kiiler bulunmaktayd: Genel Oturum Yargc John J. Freschi, Eyalet Yksek Mahkemesi Yarglarndan Salvatore A. Cotillo ile Louis A. Valonte, Sorgu Yarglar Joseph Raimo, Thomas Aurelio ve Michael Delagi. 1952 ylnda ise, New York Eyaleti Crm Komisyonu, politikaclarla gangsterler

38/1242

arasndaki ilikileri aratrmak iin, birka yl nce Biltmore Otelinde yaplan bir toplant konusunda bilgi toplamak zere baz tanklarn ifadesine ba vurmutu. Sz konusu toplantda bir araya gelen kiiler unlard: l Progsesso Italo - Americane gazetesinin sahibi Generoso Pope; eski Genel Oturum yarglarndan Francis X. Mancuso; blgenin Demokratik Parti lideri Carmine de Sapio; Yarg Valente; ve Frank Costello adyla tan23 nan hara Francesco Saveria. Genoval olan Valen te dnda hepsi Gney talya asllyd bu adamlarn ve son derece masum bir amala toplanmlard. Gazeteci Pope, sava yetimi talyan ocuklar yararna amak istedii bir kampanyay planlamak zere armt arkadalarn. Sorguya ekilen Yarg Mancuso, Costello'yu otuz be yldr tandn itiraf etmekte hi bir saknca

39/1242

grmemiti. Onun ana-babasyla benimkiler ayn ilede bymler, diye rahat rahat aklad. Hatta iki aile arasnda hsmlk da vardr. Benim kuzinimle onun kuzeni evlidir. Costello ayrca Generoso Pope Jr.'un isim babasyd. Hatta 1957 ylnda bilinmeyen bir saldrgan tarafndan vurulup yaralandnda, gazetecinin oluyla yedii akam yemeinden yeni ayrlmt. Al Capone tipik talyan asll bir Amerikal deildi; yabanc asll olmaktan zel bir gurur duymazd nk. Basnda, doum yeri olarak Napoli ya da Sicilya verildi mi kzar, Ben talyan falan deilim, derdi. Broklyn'de dodum ben! Doum tarihi, 17 Ocak 1899 du. Capone'larn evinin bir sokak tesinde, Tillary ile Lawrence sokaklarnn kesitii kede, ufak, garip grnl, beyaz badanayla sval bir kilise vard: St. Michael Kilisesi. Sokak dzeyinden daha alak olan

40/1242

bu yapya girebilmek iin sekiz on basamak inmek gerekirdi. Mahalledeki talyanlarn ounluu gibi, Gabriel ile Teresa Capone da St. Michael'de ibadet ederlerdi. Doumundan ay sonra Al'i getirip burada vaftiz ettirdiler. Al'in ilk on yln geirdii mahallede yaama koullar ok gt geri, ama hayat hi bir zaman skc ya da durgun olmuyordu. Yrtk prtk klklaryla top oynayan, otomobiller arasnda kouan, barp aran srlerle ocuk, grltl bir canllk verirlerdi sokaklara; esmer, kaln kalal kadnlar olan analar ise, balarnda yiyecek dolu sepetler ta-24 yarak, oradan oraya dolarlard btn gn, kaldrm kenarlarnda dizi dizi duran sebze, meyve arabalar, evreye gzel kokular salan, rengarenk kmeler halindeydiler. Alak, bask evlerin duvarlar zerine dantel gibi

41/1242

dolanm yangn merdivenleri sarslr, sallanrd, biraz tedeki Myrtle Caddesinden geen banliy trenlerinin etkisiyle. 1913 ylnda, o zamana kadar yaplan en uzun asma kpr olan VVillamsburg Kprsnn tamamlanmas ve buraya hem kara hem tren yolunun yaplmas sonucu, ucuz konut arayan bir sr insan doldurmutu bu blgeyi. Capone'larn oturduu mahallenin koruyucu azizi St. Michael'di. 29 Eylle rastlayan St. Michael yortusundan baka, bir de 8 Maysta kutlanrd bu aziz. Btn gn sren tren ve elenceler sabahleyin kilisenin nnde balar, hemen hemen 200 yesi olan St. Michael Topluluu resmi geide balamak zere burada toplanrd. En nde giden aziz Michael'in bay-raktarnn iki yannda dizi dizi ak giyimli kz ocuklar yrrd. Bayran zerinde bamelein bir resmi vard: bir elinde alev alev yanan bir klla eytan' sindirmi olan bamelek teki elinde de zerinde QUIS UT DEUS (Kim Tanr

42/1242

gibidir) yazl bir kalkan tard. Grup, Attanasio'nun Bandosu eliinde Tillary Soka boyunca, yrr, Navy Sokandaki rhtmlar geer, York Sokan da dolaarak balad noktaya gelirdi. Resmi geit yolu boyunca btn pencerelerde Amerikan ve talyan bayraklar dalgalanr, sokak oluklarnda atapatlar patr patr patlard. (Bir keresinde, evredeki teki yabanc kolonilerden iitilen bu patlamalar, meum Kara El etesinin baz kurbanlarn evlerini havaya uurmakta olduu biiminde yorumlanmt). Geitresminin sonunda, Rahip Garofalo'nun nderliindeki dinsel tren balard. Bundan sonra, Attanasio ile algclar, hemen kilisenin yanna yaplm olan bando platformuna trmanrlar, opera uvertrleri 25 alarak ortal nlatrlard. Akam oldumu mzik zvanadan kar, millet sokaklarda

43/1242

dans etmee, yeyip imee balar, havai fiekler gkyzn renge, a board. Telgraf direklerinden yzlerce kandil sallanr, gecenin son seyri de bu kandillerin hep birlikte, koskocaman bir fslamayla snerken lacivert gkyzne salladklar turuncu alevler olurdu. Scak havalarda, Sands ile Navy Sokaklarnn kesitii kede verilen akhava konserlerini dinlemee yzlerce kii giderdi. Dramatik Tenor Signor Tutino Giovanni, nl opera sanats bariton Scotti'nin akrabas olduunu iddia eden laternac Paolo Scotti'nin eliinde Verdi aryalar syler, bir yandan nne atlan bozuk paralarn krtsna kulak kabartrken, bir yandan da seyirciler arasnda iri gsl bir kzcaz gzne kestirir, baygn baklarn onun gzlerinden ayrmadan sol yumruunu yreinin stne bastrp ona doru uzatarak akane yalvarmalarn srdrrd......... Al

44/1242

Capone'da talyan grand operasna kar byk bir hayranlk uyand. Geceleri, sabaha kadar Sands Sokan dolduran kalabaln ok daha baka zevkleri vard. Seferden dnen, ikiye, kadna susam denizciler soluu burada alrlard. Dou kysnn en zorlu limanyd buras, tetikte olmayanlarn bana trl belalar gelebilirdi; bir kede l bulunmak bile vard iin iinde. ok sert ve ucuz alkol satan kk barlarda drt sra dizilirdi mteriler; gecenin bir saatinde paras tkenenlerin yardmna koacak rehinci dkkanlar vard sabaha kadar ak olan. Gvdeye dvme yapan dkkanlar, kumarhaneler, dansingler, odalar saatle kiralanabilecek krk dkk oteller ve nleri yedi deniz drt bucaa yaylm oyal boyal, parlak giysili fahielerle (rnein, Des, rnein btn dileri altn olan Denizalt Mary) doluydu sokak.

45/1242

26 Capone, Sands Sokana pek uzak olmayan Adams Sokandaki ilkokulda balad eitimine. retmeni, on alt yanda Sadie Mulvaney adl bir kzcazd. Katolik rahibelerin okulunda renim grm, gen ve tecrbesiz bir kz olmasna ramen, blgenin en azl ocuklarn bile az ok hizaya getirebilmiti. rencilerinden biri, daha sonra Lucky Luciano olarak n salan Salvatore Luciano'ydu. Al ile ikisi daha ocukken ok anlamlard, mr boyu da dost kaldlar. Miss Mulvaney, ilerde, Al'i iri yar, suratsz, yaramaz bir ocuk olarak hatrlayacakt; ama teki rencilerinden daha yaramaz deildi. Yana gre iri olduu kadar gl, ok abuk kzan, kzd zaman da korkutucu olan bir ocuktu. Kn durmadan burnu akard; snf arkadalar esasl bir dayak yemek bahasna alay ederlerdi onun bu durumuyla.

46/1242

De merakl rlandal ocuklar kendisine makarna adn takmlard. Okuldan sonra rhtmlarn orada dolamay, Donanma'nm 100 tonluk deniz vinci gibi harikalar seyretmeyi severdi. Donanma muhafzlarnn nbet deitirme trenini seyretmekten hi bkmazd. Muhafzlarn ou, daha donanmaya yeni girmi, doru drst talim etmesini bile bilmeyen acemi erlerdi. Onba, bunlar rahata geirip salvermezden nce bir sre durduklar yerde uygun adm talim ettirir, erlerin arasnda tekilerin admna uymayan varsa, akl bana gelip de uygun adma geinceye kadar btn grubu bekletirdi. Bir gn, o srada on yanda olup da en az on drt gsteren Al, birka arkadayla birlikte parmakln nne geldi yine. Haftalardr, her tanrnn gn talim gzlediinden onbann numarasn akmt. O gn olduka aklsz bir er vard grupta, drt dakikadr uygun adm talim ettikleri halde, yanl adm atann

47/1242

kendisi olduunu fark etmemiti. Sonunda Al dayanamayp bard: Hey, baksana, srk bacakl numara! Admn deitir, milleti bekleti-27 yorsun! Er admn deitirdi, onba grubu salverdi. Utantan, kzgnlktan kpkrmz kesilen er, hemen parmakla koup, ocua tkrecekmi gibi yapt. fkeden lgna dnen Al, kendisinden en az iki kat iri olan eri hemen orackta de ard. Sonunda onba araya girip eri ieri yollad ve Al'e dnerek: Amma da kzdrdn herifi, dedi. Gerekten suratna tkrecek falan olursa haber ver, rapor edeyim onu. Kimseye rapor falan etme, dedi Al. Ama syle o kpolu kpee, erkekse parmakln bu yanna gelsin de canna okuyaym. Olaydan bir sre sonra, kendini beenmi italyan piinin davrann avuuna anlatan onba yle demiti: Bu ocuk esasl bir

48/1242

bahriye subaynn eline dse, iyi ynetilse, donanmaya ok yararl bir adam olabilirdi. Byle bir ey olmaz da ortalkta kalrsa, er ge kanunsuz biri kefedecektir bunu, ve gnn birinde adn duyuracaktr dnyaya. (*) Bu kehanet, onbann tahmin edebileceinden ok daha abuk gerekleti. Capone, karargah Navy Sokakta olan, kendisinden on yedi ya byk bir gangsterin eline dt ok gemeden, 1882 ylnda Napoli'de domu olan John Torrio, yeralt evrelerinde az ok n yapm bir kiiydi. Taraftarlar Korkun John derlerdi ona, daha ok Bcr John olarak tannrd. Boyu ancak Capone'un gsne erien, soluk, yuvarlak suratl, dme gibi gzl, elleri, ayaklar ufak ve zarif bir adamd. Ama gerek ufak tefeklii, gerekse sakin, yumuak grn, uykuya dalm bir ylannki kadar aldatcyd. Manhattan'n tarihi Be Nokta (Five Pointers) etesinde yedi yl alm; gz oyan, kafa yaran bu haydutlar birer birer

49/1242

mezar ya (*) Onba bu olay, 27 Eyll 1947 de Broklyn Eagle gazetesinde yaynlanan bir mektubunda anlatmtr. 28 da cezaevini boylamaa balaynca kendi etesini kurmutu. James Sokanda ilettii meyhaneden ynetirdi etesini. Torrio sakin, dnceli grnl bir adamd. Cinayet hi de nemsenecek bir i deildi onun iin, herhangi bir dmannn ldrlmesini gzn krpmadan emredebilirdi. Ama kendisi, iddet hareketlerinden kesinlikle kanrd. mrnde bir kez bile tabanca kullanmadn sylerdi hep. iddet hareketlerine kar olmasnn klgn nedenleri de vard; i anlamazlklarn dzeltmenin daha etkili yollar olduuna inanmt. Tartma, pazarlk, birleme gibi yntemleri ye tutard. Haralkta herkesin yzn gldrecek kadar kazan vard; yaralanmay,

50/1242

lm gze alp savaacak yerde karde pay yaplsa daha iyi olmaz myd? Bu tutumu aslnda, yzyln kinci yarsnda ynetimi ele alacak olan daha akl banda ete liderlerininkine yaknd. En parlak anda, Torrio, genellikle polis romanlarnn dnda rastlanmayan, kusursuz bir cani kafasna sahipti. Gen arkada ve ra zerinde de byk etkisi olmutu. Johnny benim ustamd, sanki babamd diyecekti Capone orta yaa geldiinde, ve de bu hayata ilk admm atmam salayan kii... 1907 ylnda Capone ailesi Navy Sokann birka kilometre gneyindeki bir baka talyan mahallesine tand. ki katl, krk dkk, bir evin ikinci katna skmaa altlar sekizi birden. En byk oullar James on alt yandayken ortadan kayboluver-miti, yllarca en ufak bir haberini alamadlar.

51/1242

Capone Torrio'yu yeni mahallede de eski mahallede olduu kadar sk gryordu. Gangster, Drdnc Cadde ile Union Sokann kesindeki lokantann st katnda bir sosyal kulp amt nk. Camlarn zerinde, koca koca yaldzla harflerle yle yazlyd: JOHN TORRO CEMYET. Okula gidip gelirken, her gn nnden geiyordu Capone. 29 Capone evlerinden alt sokak tedeki Butler Sokandaki ilkokulun ikinci snfna yazld. Altnc snfa kadar hep iyi dereceyle geti. Derken, sk sk okuldan kamaa baladndan, aritmetikle, dilbilgisinden zayf dt ve snfta kald. Altnc snf ikinci kez okuduu yl (on drt yana basmt o srada) devamszl bsbtn artt. Doksan gnlk okul sresinin yalnzca otuz gn

52/1242

okula gitmiti. retmenlerinden biri bu yzden kendisini azarlaynca, o korkun fkesini yenemeyip kadncaza vurdu. Baretmenden bir temiz dayak yedi; ve o gnden sonra okula adm atmad. Dzensiz bir alma hayat balad bundan sonra. nce Beinci Cadde zerinde bir ekerci dkkannda tezgahtarlk yapt, sonra bir bowling salonunda alt, derken bir ciltcinin yannda kat kesicilii yapt. Mahallede, baba oul Capone'larm devam ettii bir bilardo salonu vard. Al mahalle ampiyonluunu kazand. Mahallede bir sr gen, kavgac sokak eteleri vard. Blgelerine adm atan yabanclara kar pek dmanca davranrlard bunlar ana babalarndan geme n yarglardan kurtulamamlard nk. Capone'ur eskiden oturduu eve yakn olan bir blge, yani Flushing Caddesinin dou kesimi, Napolililer iin hi de salkl bir yer deildi.

53/1242

Sicilyallarn blgesiydi nk buras. zellikle bakla dven ve ellerindeki ba en korkun biimde kullanmasn bilen Sicilyal eteler, adalarndan getirdikleri eski bir adeti Brooklyn sokak kavgalarnda da kullanrlard: dmanlarnn, zelilkle gammazclarn yzn bakla yaralamak. Gzn altndan kulaa uzanan bir yark aarlard insann suratnda. Bu san iinin Sicilyallarn zellii olduu yaygn olarak bilindiinden, zamanla baka eteler de kukular kendi zerlerinden uzaklatrmak dncesiyle, iini bitirdikleri bir kurbann yzn ayn biimde kesmeyi adet edindi-30 ler. Bu arada, teki talyan etelerinin yufka yrekli olduklarn sanmayn. Onlar da bakla dvrlerdi, onlarn da amac dman yaralamak, hatta ldrmekti.

54/1242

Bir ucu tersane duvarna dayanan kuzeybat blgesi rlandallara aitti. Bunlar, zellikle rhtmlarda alan ve rhtm iiliinin kendi tekellerinden kmasn istemeyen bir grup, yar a yar tok gezen, ok daha ucuza almaa raz olan talyanlara bozulurlar, bu aznln kendi ekmeklerine gz diktiine inanrlard. rlanda etelerinin ye tuttuu silahlar nce kendi yumruklar, sonra da ta ve tula paralaryd. Sava meydanna kocaman soan torbalar iinde tarlard silahlarn, kalkan olarak da p tenekelerinin kapaklarn kullanrlard. Kuzeydouda, Williamsburg blgesinde oturan Yahudilerse daha baka nedenlerden tr nefret ederlerdi talyanlardan. Ar bireyciliklerine, genel yaam koullarnn dzeltilmesi iin giriilen grup hareketleriyle ilgilenmeyilerine, toplumsal bilinten yoksun olularna bozulurlard. Buna karn, Yahudi eteleri tekiler kadar saldrgan ve kavgac deillerdi genellikle. Yahudi

55/1242

etelerinden yalnzca biri, Havemeyar Sokak etesi, ok azlyd; yahudi olmayan btn etelere kar amansz, bitmez tkenmez bir sava amt. Yahudileri Hristiyanla dndrmeyi amalayan bir kurulu olan Williamsburg Yahudi Misyonu'nu ikide bir talarlar; camlarn indirmeden rahat edemezlerdi. Btn ehirlerin btn kenar mahallelerinde bir sr erkek etesi vard o yllarda. Ne kadar ok ve deiik yabanc kkenli vatanda olursa, sokak etelerinin says da ona gre artyordu elbet. Yerinden yurdundan olmu bir sr ailede bagsteren dzensizliin bir belirtisiydi bu. Sz konusu ailelerin ounluu kk kasabalardan ya da kylerden g31

56/1242

mlerdi buralara. Brakp geldikleri yerlerde toplum yaants dengeli, kurallar, snflar kesinlikle belirliydi; gelenekler, rf ve adetler ok eskiden yerlemi ve hi bir zaman itiraza uramamt. Herhangi bir aile reisinin karlaabilecei btn sorunlara, eskiden kalma, denenmi, beenilmi zm yollar mevcuttu. Ama, kocaman ve durmadan daha da byyen, durmadan deien, binbir ayr dil konuan gruplarn akn akn geldii, deiik kkenlilerin birbirine girdii Amerikan kentinin girdabnda, eski, allm standartlar ie yaramyordu artk. akna dnm olan ana babalar, ocuklarnn yeni yeni ihtiyalarn karlamak yle dursun, bu ihtiyalar anlamyorlard bile; bunun sonucu olarak da otoritelerini yitirmekteydiler. Her dediklerine sessiz sedasz boyun emiyordu artk ocuklar, kontrolden kmlard. ocuklar bu yeni lkenin dilini ve de acaip adetlerini renip, anababalar hala inatla eski dnyadan getirdikleri deerlere

57/1242

yapmakta srar ettike, iki kuak arasndaki ayrlk daha da bymt. inde bulunulan btn koullar da aile birliini bozacak nitelikteydi. Sekiz, on, hatta on iki kiinin birden bir arada yaad, yiyip iip, yatt, ykand, iki karanlk odal, srekli lam kokan, trl bcek ve hayvanlarn p kutularnda cirit att bir evde, hangi ocuk zorunlu olduundan bir dakika fazla durmaa dayanabilirdi? Bu gibi evlerde kn donar, yazn scaktan boulurdunuz; yaam mcadelesinden serseme dnm, bunalm bykler srekli barrlard birbirlerine, ya da en olmayacak nedenlerden tr ocuklarn dverlerdi. Sokak etesine katlmak btn bunlardan kamak, kurtulmak demekti bir yerde. Sokak etesi demek zgrlk demekti. Bask altna alnm, gen enerjilere eitli k

58/1242

olanaklar salayabiliyordu sokak etesi. ocuklarn sokaa dklmelerini nleye-32 bilecek kurumlar, okullar ya da kiliseler yani, gerekli olanaklara sahip deildiler. Kenar mahalle okullarnn pek aznda, beden eitimi salonu ya da oyun bahesi vard; bo zamanlar deerlendirecek okul sonras programlar yoktu hibirinde. retmenlerin ounluu kt eitilmi, hayal gcnden yoksun, ters kiilerdi; ders programlar ise dayanlmayacak kadar skcyd. Kiliseler, sokan cazibesiyle rekabet olanaklar asndan, okullardan daha da yoksuldular. stelik, buralarda verilen din dersleri genleri uzaktan yakndan ilgilendirebilecek nitelikte deildi. Bylece ocuklar, byklerin dnyasndan ayr ve ona dman topluluklar kurmaa baladlar sokaklarda. Kendilerinden biraz daha gl, yaa biraz daha bycek bir ocuun nderliinde, serven aramaa

59/1242

koyuldular. tiip kakmak, yeni yeni yerler tanmak, kumar oynamak, ufak tefek hrszlklar yapmak, unu bunu krp dkmek, gizli gizli sigara ya da iki imek, birtakm gizli trenler tertiplemek, babaa verip ak sak hikayeler anlatmak, dman etelerle arpmak... hepsi servendi bunlarn, arkadalarla paylalnca daha da heyecanl olan servenler. Chicago'nun 1,313 ocuk etesini ayr ayr incelemi olan Frederic Thrasher, Bimboom etesi yelerinden bir ounun konumasn aynen yle alm: Mahalleye yeni tandmzda iki kardele arkada olmutum. Bir akam beni etelerindeki teki ocuklarla tantrdlar on bir ile yirmi iki yalar arasnda on kadar ocuk vard. Akam saat dokuza kadar; ke banda kurularla izgi oynadk. Ahrn birinde, oyun odas gibi bir yerleri vard. Beni de gtrdler oraya. Elektrik vard. Artk her gece, sabahn ikisine ne dek orada kalmaa baladk.

60/1242

Oraya giderken gazoz, eker falan gibi eyler de gtrrdk; kat oynardk. Koskoca bir odayd, 33 iinde, eyas filan, her eyi vard. Birileri, eski bir yemek odas takm, bir yaz masas, bir mutfak masas, bir de alr kapanr asker yata atmlard keye. Atmamlar da aslnda, bir kenarda dursun diye kaldrmlar. Gerek bir kulp gibi deildi tabii, ylesine bir oda ite, Byk ocuklardan bazlar patronluk taslamaa baladlar sonra, biz de onlara 'Bimbomlar' derdik. Derken btn etenin ad Bimbom olup kt. Beyzbole baylrdk. Gn olur, hepimiz okuldan kaar maa giderdik. Zamanla

61/1242

kendimiz de bir takm kurduk, ad 'Congress Atletik Kulb' oldu. Ke banda kurularla izgi oynardk ya, sonralar yirmi beliklerle oynamaa baladk. Remi oynardk, baka kat oyunlar da.. Hepsi parayla. Ben poker renmek istedim ama, kimse retmedi. Zar da atardk ou kez. Kimi zaman, ke banda bara ra oynarken, aynaszlar gelip kovalarlard bizi. Atl polis yle bir kotururdu ki peimizden.. Ama ok hzl kaardk, yakalayamazd. Kzard bu sefer, copunu frlatrd stmze. Biz de copu aldmz gibi atnn ayaklarna atardk. Hayvan bir zplard ki... Moruk aynasz diye barrdk. Kn tramvaylara aslrdk. Arada bir cereyan geip de milletin paldr kldr dkldn grmek ok elenceli olurdu. Ailemle birlikte parka gitmeyi hi

62/1242

sevmezdim; ama etedeki arkadalarla tren yoluna kp, oradaki gvercinleri gagalarndan iirmek, sonra, ocuklarn ceplerinde yumurta patlatmak ok esasl olurdu dorusu. Pek elenirdik. Genellikle kendi aramzda oynardk, baka etelerden biri bizimle uramaa kalkt m, Winchesterlerden yardm isterdik. On be on alt kiilik bir ete, srf gsteri olsun diye bizi kemizden ko-34 valamaa kalkmt. Bir de ifteleri vard, iine kaya tuzu doldurup ate aarlard. Bir vurdu mu, oy anam, yle bir yanard ki insann can! Bo bir arsaya, kale kurduk biz de, vurulmayalm diye. Bu sefer, nce ta atp tahta perdemizi ykmaa, sonra ifteyle nian almaa baladlar. Haftada kez baskna gelirlerdi bu herifler. Bizim de kk tabancalarmz bir de 22 lik tfeimiz vard. Bo kapsl

63/1242

atardk korksunlar diye. Ele geirebilseydik sahici kurun da atabilirdik ya. En stn heyecan veren (aslnda etenin i birliini salayan en nemli eylem) eteler aras savalard. Her etenin kaptan, mahallenin bir iki sokan z mal ilan eder, seilen snrlardan ieri adm atmaa kalkan kar etelere sava aard. Kimi zaman da, kar etelerden birinin blgesine baskna gidilirdi. Jimmie, etenin ba yani, kt heriftir. Gerekirse eer, paay kurtarmak iin polis bile ldrebilir. Zaten etenin bir sr adamn toparlyorlar imdi; sk sk hrszla ktklar iin yakalanyorlar. etede herkesin en sevdii ey dvmek, Jimmie de ocuklar savaa srmek iin en ufak frsat bile karmaz. Drt temmuz bayramnda bizimkilerle Danny OHara'nm etesi arasnda byk bir

64/1242

kavga oldu. Bizim tarafta iki yz kii kadar vardk; en azndan bir o kadar da Dannynin yannda vard. Danny, bizim Jimmieye sert kt, ne o dve meraklsn galiba gibisinden bir eyler syledi. Jimmie hemen bir yumruk ekledi Danny'nin suratna. Bunun zerine iki ete birbirimize girdik. Bizim yzmzden bulvarda trafik tkand bir sre. Derken polis arabalar geldi de daldk. eteden kimseyi yakalayamadlar ama. Daha birok eteyle savatk. Deadshotlarla 35 dvtk bir keresinde, en azndan yz kii katld. Jimmienin zerine fena ullandlar; o da bakt ki dman bizden ok stn, hemen kirii krd. On ikinci sokan Yahudileriyle de arptk. Bizden daha kalabalkt onlar. Hem de ok

65/1242

esasl dvler vard aralarnda. Daha gl olduklarn nceden bildiimizden, kavgaya giderken koca koca sopalar gtrdk yanmzda. Bir seferinde de, Thistle etesinin canna okumaa, Garfield Park'a gittik. En fazla yetmi be kii falandk. Jimmie yi de, btn eteyi de yeneriz diye haber yollamlar. Tabii bizimki durur mu, hemen gidip dvelim diye tutturdu. Sonunda her zamanki gibi bir temiz dayak yedi. Ama bunlar gerekten ok kalabalktlar, yarsndan fazlas da yirmi yana gelmilerdi stelik. Bir beyzbol ma yznden, parkta, Lake Soka etesiyle de savatk. Btn sokak eteleri Bimbom'lar kadar dv merakls deillerdi; kanun d eylemlere girimezlerdi hepsi. Kimi etelerin, evredeki bykler tarafndan desteklenen sosyal ya da spor kulpleri vard. Ama

66/1242

genellikle, geliigzel haydutluktan profesyonel canilie gei, ou ete yelerinin kolaylkla attklar bir admd. Hemen hemen btn gangsterler (bu arada Capone da) yetime alarnda ocuk etelerine ye olmulard. Sokak etelerinin hemen hemen hepsi, yresel politika patronlarndan birinin himayesi altndayd. Seimler srasnda nemli hizmetlerde bulunmak iin oy verme yana gelmi olmalar gerekmezdi nk. Milleti korkutmak, gerekirse mutalamak, karmak, oy pusulas almak, birka kez oy kullanmaa raz olacak adamlar bulmak gibi ilerde kullanlrd genler. Politika patronlar bu tr yardmclar edinebilmek iin her trl kolayl gstermee hazrd-

67/1242

36 lar. ocuklara kulp olarak kullanabilecekleri yerler kiralarlar, spor malzemesi, niforma gibi eyler armaan ederler, ziyafetler ekerler, piknikler ayarlarlar, nemli malara bilet verirlerdi. Herhangi bir ete yesi tutuklanacak olsa, patron kefalet parasn der, bir de avukat ayarlard; hkm giyenlerin cezasn azalttrmak ya da iptal ettirmek gene patronun elindeydi. Capone on be on alt yalarndayken Lucky Luciano ile birlikte Be Nokta etesine katld. Her ikisinin de buraya Torrio tarafndan sokulduu ihtimali vardr. Manhattan'n dou kesimindeydi etenin karargah; adn, Kanl Altnc Blge olarak bilinen mahallenin en merkezi yerinde, Broadway ile Bowery arasndaki bir be yol azndan almt. rm, eski psk evlerin, ykk dkk iki imalathanelerinin, aa kalite dansinglerin bulunduu bir yer,

68/1242

stelik, zehirli gazlar karan bir batakln ortasyd buras. Blgede az ok deiiklikler olmutu geri, ama gene de, genel grnyle, Charles Dickens'in yirmi be yl nce American Notes adl kitabnda anlattndan pek farkl deildi: Dapdarack sokaklar... her ya-n pislik, adilik kokan... haydutlarn, canilerin cirit att korkun biimsiz evler; dnyada rm, eskimi, mide bulandrc ne varsa buraya toplanm..... Be Nokta denilen bu yer, hemen hemen btn bir yzyl boyunca kente korku salan en vahi eteleri yetitirmiti. Blgede ilk rgtlenen (1825 sralarnda) Krk Haramiler'den sonra Gmlekliler (gmleklerini pantolonlarnn beline sokmayp darda braktklar iin bu ad taklmt onlara) kmt ortaya; daha sonra srasyla bu eteler ortal kana, korkuya buladlar. apkal Serseriler dev yapl rlandallarn kurmu olduu bu etenin yeleri dve

69/1242

ktklarnda balarn, deriyle pekitirilmi silindir apkalar sayesinde korurlar, kurbanlarna kaln sopa-37 larla saldrrlar, sonra da ayaklarna giydikler kabaral izmelerle ineyerek ldrrlerdi: l Tavanlar (Zamann argosunda tavan gaddar kabaday anlamna, l tavan ise en gaddar kabaday anlamna gelirdi) bu azgn ete saldrya geerken, en nde giden bayrak, elinde, zerine l bir tavan geirilmi bir mzrak tard. savatan sonra Whyos adn tayan yeni bir ete kt ortaya. yelerinin dv srasnda attklar lklardan dolay eteye bu adn verildii sylenir. Gene sylendiine gre, Whyos'a katlmann tek art, en az bir cinayet ilemi olmakm. Whyos'Iarn balca geim yolu smarlama cinayet ve ar yaralama ileriydi. Mteri olmak isteyenlere, baslm bir fiyat listesi gsterirlerdi: Yumruklama. 2 dolar

70/1242

ki gz birden morartmak. 4 dolar Burun ve ene krmak 10 dolar Sopayla dolar Kulak dolar bayltmak kesmek.. 15 15

Kol ya da bacak krmak. 19 dolar Bacaktan dolar vurmak25 25

Baklamak. dolar

Byk ii becermek 100 dolar

71/1242

Her etenin evresinde, yeleri taklit etmee hevesli birtakm ocuk hayranlar vard. eteler bu ocuklar en azndan ho grrler, ou kez de ak ak tevik ederlerdi. Bylece, Krk Kk Harami, Kk l Tavanlar, Kk Whyos gibi etecikler de tremiti. Bunlarn kimi yeleri ancak sekiz yanda olmakla birlikte, en az bykleri kadar hevesle alp rparlar, dvrler, hatta adam ldrebilirlerdi. Hara yemek, zorla para almak anlamnda ingilizceye yerlemi olan racket szcnn ilk ortaya k eski New York etelerinin eseridir. Zamann sosyal ya da politik kulpleri arada bir kendi yararla-38 rna balolar tertiplerlerdi. Bunlar genellikle ikili ve mzikli olduklarndan ar grltl patrtl da olurdu. Bu nedenle, grlt anlamna gelen racket szc

72/1242

kullanlrd bu elenceler iin. Hem ok kolay, hem grnte kanund olmayan bir para kazanma yolu yakalam olan gangster de, kendi adna ve kendisinden baka yesi olmayan bir dernek kuruverir, ve acele dernek yararna bir racket dzenlerdi. Sonra da trl yakp ykma, ya da dayak tehditleriyle, mahalle esnaf ve dkkanclarn deste deste racket bileti almaa zorlard. Be Parmak etesi yelerinden James Biff Ellison, bir gn Biff Ellison Dernei'ni kurmu ve ylda kez yenilenen racketlerinden 3000 dolar srekli gelir salayabilmiti. Whyos'dan sonra gelien Be Parmak etesi, en parlak an eski boks yldz Paul Kelly (asl ad Paoli Antonini Vaccarelli) nin nderliinde yaad. Great Jones Sokandaki New Brighton Dans Salonu'nun sahibiydi Kelly. Manhattan'n en grltl, en gsterili, en kt naml yerlerinden biri olan bu kulpten ynetirdi ilerini; bin be yz kiilik

73/1242

Be Parmak etesinin, her yesinin nerede ne gibi iler evireceine o karar verirdi. Bir yandan Bowery ile Broadway'in, bir yandan da On drdnc sokak ile Belediye binasnn evreledii blgenin tamam ondan sorulurdu. Sessiz, sedasz, uygar grnl bir adam olan Kelly, teki gangsterlerin hepsinden iyi eitim grmt. talyanca, Franszca, spanyolca bilir, kusursuz giyinir, genel havas ve davranlar bakmndan, yksek tabaka yelerine benzerdi... Politik bakmdan yararl olmayan hi bir gang liderinin uzun sre bata kalamayacan herkes bilir. Zamann belediye yetkilileri de ok ey borluydular Kelly'e. zellikle seim kampanyalar srasnda Kelly'nin adamlarnn adaylara yaptklar yardmlar yabana atlacak cinsten deildi. 39

74/1242

Capone Be Parmak'a katld sralar Kelly'nin prestiji biraz azalmt. Goril suratl Monk Eastman'n Bowery etesiyle yllardan beri srdrd sava yznden gc tkenmee balamt nk. Derken kendi fedailerinden, parfm kokulu Biff Ellison da patronuna bozulmaa balad. 1905 ylnn souk bir k gecesinde yannda rakip etelerden Gopher'in bir adam olduu halde, New Brighton Dans Salonu'na dalan Ellison iki elindeki iki tabancay birden atelemee koyuldu. Be Parmak etesinin Harrington ad bir yesi, bana yedii bir kurunla hemen orackta serildi kald. Bu arada Kelly'e de kurun isabet etmiti. Ama aylarca hastahanede yattktan sonra kurtuldu ve Little Naples adl bir baka dans salonu at. ndrtler Komitesi ad altnda alan bir reform dernei bu ikinci dans salonunu kapattrmay baard. Bunun zerine Kelly, karargahn Harlem'e (New York'un zenci

75/1242

mahallesi) tad; burada yeni bir kazan kayna buluverdi. nce paavraclar sonra da pleri rgtleyerek, bunlara kurduu sendikann i danman oldu. Zamanla Uluslararas Dok Hamallar Birliinin ikinci bakanlna dek ykseldi. Kelly Be Parmak etesinin geriye kalan yeleri ile balarn tamamen koparmamt. yelerinin says byk lde azalmt geri, ama gene de geriye kalanlar arasnda ok azl birtakm kabadaylar vard ki, Kelly gibi, i evresini geniletmek isteyen, stelik politik ihtiraslar da olan bir adam iin, bunlarn sadakatini kazanmak nemli bir eydi. Yedinci Cadde zerinde, Broadway'in tiyatrolar blgesine yakn bir yerde, yeni bir karargah kurdu bunlara, kapya da New England Tiyatroseverler Dernei gibi ilgisiz bir tabela ast. Bylesine masum grnl bir maskenin, bunca alak ilerin gizlenmesi iin kulland tarihte pek az grlmtr.

76/1242

Blgede birdenbire salgn haline gelen baklamalar, sopayla bayltmalar, hatta cina-40 yelleri aratran polisler, dernek lokaline ikide bir baskn yaparlar, ama kendi aralarnda kat ya da dama ta oynayan birka dernek yesinden baka hi bir eye rastlayamazlard. raklk dnemini, Be Parmak etesinin yesi olarak dolduran Capone, bu srada kez tutukland; bir keresinde uygunsuz davranlar, iki keresinde de cinayet san olarak. Ama her seferinde delil yetersizliinden serbest brakld. Kelly'nin gznde Be Parmaklardan bazlarnn deerini arttran bir ey de bunlarn birtakm baka eteler ve ete liderleriyle olan yakn ilikileriydi rnein, Brooklyn blgesinden Sicilyal Frank Uale (teki adyla Yale), John Torrio ve adamlarnn saygsn kazanmt; Ciro

77/1242

Terranova'y da yakndan tanyordu. Yale, daha yirmi be yandayken, Brookiyn'de her trl kanunsuz ie karm, kendisini gstermee balamt; ksa zamanda bunlarn hepsini ynetecek duruma gelecekti. Uzman olduu i, cinayet anlamalaryd ve bunu hi bir zaman saklamamt. Cenaze Levazmatsym ben derdi. Gene de, eitli i kollarna el atmann gerekliliine inanrd. Harvard Inn adnda dansl bir lokantann sahibiydi. Coney Island rhtmnda olan bu lokanta, iki yasa ktnda, yerinin uygunluu dolaysyla, sahibinin ok iine yaram; bylece Yale, deniz yoluyla iki datan ilk gangsterlerden biri olmutu. Ayrca, iiiveren anlamazlklarnda gndelikle alan bir kabadaylar ordusu kurmutu. Bunlar her iki tarafa da kiralanabilirler, ya grev krcs ya da grev gzcs olarak grev

78/1242

alrlard. Terranova'nn enginar retim ve datm konusunda elde ettii baardan umutlanan Yale, kendi imal ettii uydurma purolar Brooklyn bayilerinde zorla sattrmaa giriti stelik. Her kutunun zerinde kendi resmi srtmaktayd: soldan yana ayrlm simsiyah salar, drt ke, duygusuz bir surat, kaskat kolalanm beyaz bir yaka ve kara boyunba. Purola41 rn fiyat da gze batacak biimde yazlmt: 20 cent, tanesi 50 cent. Fiyatn ykseklii, purolarn kalitesine hi mi hi uymuyordu; yle ki, zamanla mahalle argosunda Frankie Yale ucuz ve kt ttn anlamna kullanlr oldu. Yar atlar, profesyonel boksrler, gece kulpleri, bir de cenaze levazmats hepsi Yale'in avucunun iindeydi artk. Ancak, bal bana en

79/1242

nemli kazan ve g kayna, Sicilyallar Birliiydi. Polisin, basnn ve de kendi yelerinin yapt birbirine eliik aklamalar, Sicilyallar Birlii'nin (ya da 1920 lerden sonra deien adyla talo - Amerikan Ulusal Birlii'nin) gerek niteliinin karanlk kalmasna yol amtr. Baz aklamalarda, Mafia ile yakn balar bulunan, balangcndan beri gangsterlerin ynettii gizli bir crm rgt olarak tanmlanr; daha baka aklamalarda ise, trl aslsz iftiralara uram bir kardelik ve dayanma rgtnden baka bir ey deildir. Balangta Sicilyallar Birlii gerekten bir dayanma rgt olup, Sicilyal gmenlerin karlarn korumak iin kurulmutu. lk kurulu yeri New York, tarihi ise on dokuzuncu yzyln sonlaryd. yeler, ok kk bir aidat karlnda hayat sigortasna ve eitli toplumsal yararlara kavuuyorlard. Sicilyallarn az ok kalabalk olduu btn

80/1242

blgelerde ubeleri almaa balad. Zamanla, mahalli seimleri arada bir istedii yana yneltebilecek kadar ge sahip oldu. 1920 yllarna gelindiinde, en byk ubenin bulunduu Chicago blgesinde, 38 mahalli ube gelimi, yelerin says 40,000 i bulmutu. Bu arada, New York gangsterlerinin ileri gelenleri yava yava Sicilyallar Birili'nin iine szmaa ve niteliini deitirmee balamlard bile. Bunlarn lideri, Ciro Terranova'nn bir hsm olan Ignazio Saletta'yd. Kurt Lupo olarak bilinen bu adam patalojik 42 bir katildi. Saletta'nn New York'da balatt ve zamanla teki kentlere de dalan katakulliler sonucunda, birlik ift yanl bir nitelik kazand .Bir yanda, iyi iler gren, zavall Sicilyallara byk yarar dokunan, ak ve saygdeer bir kurulu; te yanda, Mafia ile balants olan, beyaz kadn ticareti, antaj,

81/1242

zorbalk, adam karma, haralk, banka soygunu, cinayet gibi ilerle uraan, gizli, kt niyetli bir ete.. Artk, birlik bakannn Mafia yelerinden olmas da gelenek haline gelmiti. A.B.D. Gizli Servis Ajanlarnn yapt bir aklamaya gre, alt yllk bir sre iinde, Sicilyallar Birlii yeleri en az altm cinayet ilemilerdi. Saletta'nn Harlem'de zel bir cinayet ahr vard. Burada kurbanlarn kasap engellerine asar, ya da zel frnlarda canl canl yakard. Polisin ifade vermee ikna edebildii ender Sicilyallar Birlii yelerinden biri, birlie girenlerin zel bir kan treninden getiklerini anlatmt. Aday, zerinde ok sivri bir hanerin, ucu kendisine dnk olarak konulduu bir eit mihraba gtrlrm; o da parman bu hanerle kesip, kann akttktan sonra, sonsuz ballk ve gizlilik yemini edermi. Sicilyallar Birlii'nin az ok namuslu olan teki yeleri, (ki bunlarn arasnda yarglar, i

82/1242

adamlar, eyalet ve belediye ynetiminde bulunan kiiler vard), gangsterlerin, Birlii nasl ktye kullandklarndan habersiz grnrlerdi. zel yaantlarnda kaydettikleri ilerleme ve baarlar genellikle Birlie borlu olduklarndan, onu tehlikeye sokmaktan kanrlard tabii. stelik, Birlik yararna sk sk tertiplenen elence ve balolarda, politikaclar, baka yerlerde, baka zamanlarda, birlikte grnmee cesaret edemeyecekleri kiilerle karlamak ve birtakm iler evirmek lrsatn bulurlard. Birliin adnn talo - Amerikan Ulusal Birlii olarak deitirilmesi, niteliinde hi bir deiiklie yol 43 amad. Chicago'daki merkezin ikinci bakan Constantino Vitello gibi sorumlu

83/1242

kiilerin yapt aklamalar, polis her zamanki gibi kukuyla karlamakta haklyd. Crm, ha? diyordu Vitello 1927 de. talyan kardelerimiz ve de Amerika'daki geleceimiz iin canla bala, en ufak bir karlk beklemeden, gece gndz demeden alan bizler, Birliimizin Chicago'da ilenen sularn ve meydana gelen trl karklklarn kayna olduu iddiasn iitmekle derin bir ac duymaktayz...... Bakanmz, emekli yarg Bernard Barasa'dr. Yneticilerimiz namuslu i ve meslek adamlardr. yelerimizin hepsi drst Amerikan vatandalardr. Sicilyallar Birlii'nin, kelimesi kelimesine uygulanan i tz yle der: Karakterinde herhangi bir leke olanlar Birlie kabul edilmezler; yelii srasnda en ufak bir su iledii sabit olanlar hemen yelikten atlrlar.....

84/1242

Bu szler sylendiinde, Frank Yale, Sicilyallar Birliinin on yllk genel bakanyd. Yale, Capone'u, Harvard Inn'de barmen ve fedai olarak almak zere ie ald, Gen Be Parmak yesinin her iki ie de zel, hatta ar kabiliyeti vard. Biraz ileri giden mterileri yola getirmek gerektiinde, ister yumruuyla vursun, ister kaim sopasyla, kurban glle yemie dnerdi. Tabanca kullanmakta da ok ustayd; ilk genliinde devam ettii Brooklyn'deki Adonis Sosyal Kulbnn bodrumunda bira ielerine ate ede ede niancln ilerletmiti. Harvard Inn'de kan her kavgay mutlaka Capone kazanmazd. En nemli yenilgilerinden birine Brooklyn'li Frank Galiucio karsnda uramt. kinci snf bir cani olan Gailucio bir gece, kzkardei ile birlikte gelmiti. Capone kza kt bir laf atacak oldu. Bunun zerine hemen aksna

85/1242

davranan Gailucio doruca barmenin yzne saldrd. Capone'a bu olaydan hatr kalan yara izleri, federal polisteki dosya-44 snda yle tarif edilir yanak zerinde, sol kulan drt santim kadar nnde, sekiz santimlik eri bir iz sol ene zerinde, be santimlik dikine bir iz boyunda, sol kulan hemen altnda be santimlik eri bir iz. Normal olarak kinci bir insan olan Capone, nedense Gallucio'yu balad. Birka yl sonra, kendisine kolay ve abuk hayran kazandrdn iyi bildii yrekli jestlerinden birini yaparak, Gallucio'yu haftada yz dolar cretle yanna fedai ald. Yara izlerini aklamak iin gene yllar sonra uydurduu bir masala gre, sava srasnda, Fransa'da nl Kayp Tabur da grev ald srada meydana gelen bir arapnel patlamasnn ansyd bu izler. Oysa Capone

86/1242

sava srasnda mahallesindeki askerlik ubesinden bir adm ileri gitmemiti ve ne cephede ne de cephe gerisinde hi bir grev almamt. O devirde, Capone'un evresindeki delikanllar arasnda bodrum kulb amak moda olmutu. Bodrum Kulb denilen yerler, pencereleri sk skya kapatlm, orta boy dkkanlard genellikle. erde ye delikanllar yer, ier, kumar oynar, ya da sevgililerini getirip gsteri yaparlard. 1918 ylnda, Carrol Sokandaki bir bodrum kulbnde verilen bir partide, Capone, Mae Coughlin adnda uzun boylu, ince yapl bir kzla tant. Yirmi bir yandayd kz; yani, Capone'dan iki ya bykt. Mahalledeki dkkanlardan birinde tezgahtar olarak alyordu. naat iisi olan babas Michael Coughlin ve annesi Bridget Coughlin, rlandallar arasnda alkanlklar, namuslar ve dindarlklar ile herkesin saygsn kazanm kiilerdi.

87/1242

rlandallarla, talyanlar arasnda dmanla yaklaan anlamazlklar olmasna rmen, rlandal kzlar italyan genlerini pek tutarlard. Bunun balca nedeni talyan genlerinin kk yata evlenmee raz olular, rlandal genlerin ise iyi bir ie yerleip rahat ekmek paras kazanncaya kadar evlenmekten ka-45 nma eilimleriydi. Johnny Torrio da Ann McCarthy adl, rlandal bir kzla evlenmiti. Capone, Mae Coughlin ile arabuk evlenmee ylesine hevesliydi ki, kiliseden zel izin kartarak nikah katlarnn asl kalmasn bile beklemedi. Anlalan aralarndaki ya fark, gelin hanm utandrmt; bu yzden nikah defterine kendisini bir ya kk, Capone'unkini de bir ya byk kaydettirdiler. Nikahlar 18 Aralk 1918 tarihinde, Coughlin'lerin devam ettii St. Mary of the Star Kilisesinin papaz James J. Delaney tarafndan kyld. Gelinin kardei

88/1242

Anna ile Capone'un arkadalarndan James de Vico tanklk yaptlar. Bir yl sonra Mae ilk ve son ocuunu dourdu. Bebein adn Albert Francis koydular; aile arasnda kullanlan takma ad ise Sonny idi. ocuun isim babas Torrio oldu; her doum gnnde Sonny'ye be bin dolarlk bir hkmet tahvili almay unutmazd. Yllar sonra Capone, Johnny iin yapmayacam ey yoktur diyecekti. 1909 ylnda, amcas James Koca Jim Collosimo tarafndan ilk kez Chicago'ya gtrlen Torrio, o gn bu gndr sk sk Chicago'ya gidip gelir olmutu. New York'da Paul Kelly, Frank Yale ve daha birka kiiyle ortak iler evirmeyi hala srdryorsa da asl karargah Chicago'ydu artk. te yandan, Capone'un ileri pek iy gitmiyordu. Karsn, ocuunu lkse bomak iin can atyor, ama gerekli paray bir trl kazanamyordu. Polisin iki cinayetin faili olduundan phelendii, ama delil bulamad bir

89/1242

srada, barn birinde dvt bir adam hastahanelik etmiti. Yaral lmesi halinde hemen yakasna yapacaklard. Adam lmedi, ama Capone de uslu uslu oturup iin sonunu beklemedi. Torrio onu Chicago'ya armt. yle pek stelemeden, karsn ocuunu toplad, New York'tan kat. 46 III KOCA JM KOCA JM'in i hayatnn doruunda parldayan bir yldzd Cafe Collosimo. South, Wabash Caddesi 2126 numarada, 1910 ylnda alm, drt yl sonra i dekorasyonu tamamen deitirilmiti. Ksa zamanda Chicago'nun en lks, en gzde gece kulb durumuna gelmiti.

90/1242

Buradaki as solistler baka hi bir yerde yoktu; danszlerinin gzellii ile kimse yaramazd. Caz paralaryla opera paralar almakta ok usta olan orkestras esizdi o sra. Chicago'nun hi bir lokantas, Colossimo'nun ef ahs Antonio Caesarino ayarnda bir ahya sahip deildi; gene hi bir lokantada bulunmayan, upuzun bir arap listesi vard. O srada Chicago Daily News gazetesinde gnlk stunu olan Ben Hecht, Koca Jim'de bulunan ithal mal peynir eitlerinin okluuna amaktan kendini alamamt. Cafe Colossimo'nun mterilerinin ou Chicago'nun Altn Kys olarak bilinen Kuzey kesimindendi. Bu k gece kulbne gitmek iin kenar mahallelerden birine inmek, yksek tabakaya mensup zppelerin daha bir houna gidiyordu. Az servenmiydi korkun Levee mahallesine dalmak geceyars? Kuzeyde yirmi ikinci, gneyde on

91/1242

sekizinci sokaklarda, douda Clark, batda Nubask Caddeleriyle evrelenen bu semt, dnyann en kark, en tehlikeli gnah merkezlerinden biriydi o sralar. Collosimo'nun yeri ise, yaldzl kaplarndan, dipteki kocaman, maun ve camdan yaplm barna varncaya, tantanal, atafatl, 47 ok ar bir zenginlik rneiydi. Duvarlar yeil kadife kaplyd. Tombul, pembe melekciklerin ak bulutlar zerinde oynat, gkmavisi, tavandan, altn ilemeli kristal avizeler sarkmaktayd. Her bir yana aslm altn ereveli aynalar, tropik manzaralar gsteren panolar, ar perdeler, ieri girenin gzn bir anda kamatrverirdi. Hidrolik asansrler zerine kurulmu olan dans pisti, bir dmeye dokunmakla ykselip alalabiliyordu. Kvrck, sal, ksa etekli hanmlar, smokinli beylerle gnn moda danslarna adm uydurarak tepinirler, Tiger Rag, Jada, Pretty Baby, Dardenalla, Oh! How She Could Yacki, Hac ki, Wicki, Wacki,

92/1242

Woo gibi gzde melodiler eliinde tepinirlerdi. Kulp gece yarsndan nce pek enlenmezdi ama, ondan sonra sabaha kadar srp giderdi elenceler. kinci katta bulunan geni salonlar, kumar isteklilerine ayrlmt. Akla gelebilecek btn oyunlar, istenildii kadar yksek oynanabilirdi burada. Btn lkeye n salmt Cafe Colossimo, Tannm sporcular, byk i adamlar, niversiteliler, gangsterler, gazeteciler, politikaclar, zengini, zppesi, nls, kt nls, turisti, yerlisi doldururlard Colossimo'yu her gece. Koca Jim, masalarn birbirine yakn konulmas konusunda srar ederdi scak, samimi bir hava olsun diye. Bylece, Potter Palmer ya da Marshall Field gibi zenginlerin yan bana yeralt dnyasnn nl kiileri oturabilirdi. rnein, Mahalli Sicilyallar Birlii'nin ba, Sicilyal patron Mike Merlo, ya da at yarlar alanlarnn tasz kral Mont Tennes (Illinois

93/1242

Crime Survey'e gre, Tennes'in hayat hikayesi tam olarak bilinse, son yirmi be yl iinde Chicago'daki crm rgtlerinin en belli ballarndan olan mterek bahis ebekeleri konusunda bilinmedik pek az ey kalr m); sonra, tannm kumarbaz Julius Doving Putty Annixer; kurbaa suratl g48 nah tccar Mike de Pike Heitler ile yal i orta Maymun surat Charlie Genker; kt n her yana yaylm olan, ve zellikle gangsterler tarafndan pek tutulan Rex Otelinin sahibi, k giyimli, yakkl muhabbet tellal Dennis Dk Cooney; Chicago'nun ilk ii haras, gmen talyan iilerinin en kt biimde smrlmesini salayan bir sistemin mucidi. Lam ve Tnel iileri sendikasnn o zamanki bakan Joey Dandrea; sendika kabadaylarndan San Izzy Buchalsky;

94/1242

Kara El Vincenzo

etesinin

ileri

gelenlerinden

Parlak Jim Cosmano; her trl kanunsuz ilerin ustas, Chicago'nun en korkun etelerinden birinin ba, Dion O'B.anion... ve daha niceleri. Politik liderler de vard aralarnda. zellikle sk grlenlerden ikisi, Koca Jim'in hamilerinden, blge belediye meclisi yeleri Michael Kenna (ufak tefek olduu iin Hinky Dink derlerdi kendisine) ile John Joseph Hamamc John Coughlin idi. ri yar, uzun boylu, pala bykl bir adam olan Hamamc John bir zamanlar bir Trk hamamnda tellak olarak almt. Bu iki belediye meclisi yesi Levee'yi tamamen ellerinde tutmaktaydlar; rvetini yemedikleri bir tek kanunsuz kurulu

95/1242

yoktu. Chicago'ya gelen nl sanatlarn hemen hepsi kendi oyunlarndan sonra Cafe Colossimo'da boy gsterirlerdi. Gecenin ge saatlerinde gelenler arasnda AI Jolson, George M. Cohan, John Barrymore ya da, gevek Chicago polisi tarafndan bile ak sak arklar syledii iddiasyla tutuklanan Sophie Tucker gibi nller ok olurdu. Koca Jim operaya baylrd. Bu yzden, kulp azna dek dolu bile olsa, Chicago ehir operas sanatlarna bir masa ayrrd. Mary Garden, Luisa Tetrazzini, Amelita Galli Curci, Titta Rufo, John McCormack gibi operaclar, orkestra efi Maestro Cleofonte Campanini, sk sk gelen mterilerdendi. nl Caruso Koca Jim'in yakn dostuydu. 49 Cafe Colossimo'nu en gz alc zelliklerinden biri de, kukusuz Koca Jim'in kendisiydi.

96/1242

Canl, hareketli, neeli, tipik bir talyand. Etli canl, iri yar biri adamd; sevimli bir aydnnkine benzeyen yryyle masadan masaya gezer, ar el kol hareketleri yaparak konuur, una buna ampanya ya da pro ikram eder, kadnlarn gnln almay, erkekleri de gldrmeyi bilirdi. Levee modasnn bir aynasyd sanki. Pomadlanm, kara fra by, gr kara salar parl parl parlard. Kn, iki dmeli, parlak yakal kostmler, zeri mavi filler ya da atlarla ili beyaz gmlekler giyer, izgili, rg boyunbalar takard. Giyim kuamnn en parlak olduu zamanlar yaz aylaryd ama. Batan aa bembeyaz ketenlere brnrd. Arf bir prlanta tutkusu vard. Onun yannda, teki gangsterlerin taklar son derece snk kalrd. ri yar gvdesinin hemen her yannda bir ta parlard: birka parmana birden takt yzkler, kemer tokas, pantolon ve orap asksnn tokalar, kravat inesi, saat cebine takt ine, gsne takt ine,

97/1242

kol dmeleri hep prlantayd. Ceketinin yakasnda, at nal biiminde ve gerek at nal byklnde tamamen prlantadan bir ine, gne gibi parlard. Btn bunlar yetmiyormu gibi, her zaman yannda tad gderi torbacklarn ii irili ufakl elmaslarla doluydu. Bo zamanlarnda bu torbacklar kare biiminde siyah bir ftrn zerine boaltr, hazinelerini bir bir sayar, bunlarla oynar, kk kmeciklere ayrp seyrine bakard. Cafe Colossimo byk bir kazan kaynayd sahibi iin. Ancak, Koca Jim'in, her ikisinin de ayr ayr niformal ofrleri olan iki lks arabasnn, birinde babasnn, birinde de kendinin oturduu muhteem demeli iki evinin, kaln hallarnn, heykel koleksiyonunun, eski para koleksiyonunun, her biri deri ciltli binlerce okunmam kitapla dolu ahane kitapl 50

98/1242

nn, karsnn ve metresinin masraflarn karlayamazd elbet. Cafe Colossimo, Koca Jim'in akl almaz gelirinin yalnzca ufak bir blmn oluturuyordu. Kumarbazlar kendisine Banka derlerdi bazan; ar para kaybedenlere, cebinden kard koca koca binlik tomarlardan istedikleri kadar para verirdi nk. Ylda ortalama 600,000 dolar bulan gelirinin asl kayna beyaz kadn ticareti ile bir dizi genelevdi. Levee yaantsnn en alt tabakasn oluturan Bed Bug Row (Tahtakurusu Yolu) Ondokuzuncu Sokak ile Armour Caddesinin kesitii kede reklenlenmiti. Zenci fahielerin alt, pis kokulu, yirmi be centlik odacklarn kmelendii bir yerdi buras. Tam karsnda, Bir Kova Kan adl, ayn zamanda meyhane olan bir genelev daha vard. Bu ikisinden birazck daha kaliteli olan California adl genelev Dearborn Sokan sslemekteydi.

99/1242

150 kilo arlndaki Blubber Bob Gray ile kars Therese iletiyordu burasn. Tarife bir dolard; kzlar, saydam gmlekler giyer, gzelliklerini (!) pencerelerden tehir ederlerdi. Mteriler, iinde birka tahta sradan baka bir ey olmayan antrede oturur, nlerinde salnan kzlardan birini semee alrlard. Bu arada Madam Therese avaz kt kadar barrd: Hadi beyler, sein bebeinizi sein.. Knz sandalyeye yapmasn! Dearborn ile Armour Caddeleri arasnda ykselen Black May's adl genelev de zenci kzlar bulunurdu. Ama beyazlardan baka mteri kabul edilmezdi. Burada ayrca, ak saklyla n salm sirk gsterileri tertiplenirdi. Black May'sn karsnda yalnz inli ve Japon kzlarn alt bir ev, sokan biraz aasnda da Uluslar Evi vard; Paris'in ayn ad tayan nl genelevi gibi, burada da her lkeden kz bulunabilecei iddia edilirdi. Yirmi Birinci ile Yirmi

100/1242

kinci Sokaklar arasnda kalan alanda, daha stn kalite genelevler yer almt: yatak odalarnda aynalar bulunan Fran-51 sz Emma'mn yeri, Georgie Spercer'in yeri, Ed Weiss'in yeri, Casino, Utopia, Safo ve de lkenin (belki de dnyann) en lks, en gsterili, en kazanl, en nl genelevi: Everleigh Kulb. Kentucky, asll, kralie tavrl, ikisi birbirinden gzel, Ada ile Minna Everleigh kardelerin ulat baarya fahielik tarihinde pek az rastlanmtr. Bu alanda hi bir tecrbeleri olmad, stelik ok iyi bir ailenin kzlar olduklar halde, Ada yirmi iki, Minna ise yirmi yandayken Omaha'da ilk genelevlerini amlard. Varlkl bir avukatn kzlar olarak, hep el stnde tutularak bytlmler, zel okullarda okutulmulard. ki kardele evlendiler; kocalar kendilerine iyi davranmaynca, da gezgin, bir tiyatro turupuna katlarak evden katlar.

101/1242

Turupla birlikte, Trans - Mississippi Fuarndan ksa bir sre nce Omaha'ya geldiler. Bu srada, 35,000 dolarlk bir mirasa konmulard. Bu paray, Fuar' ziyaret edecek erkeklerin ilgisini ekebilecek bir ie yatrmay dndler ve ilk genelevlerini hemen orackta atlar. Bir sre sonra, elde ettikleri byk kazanlar daha iyi deerlendirmek amacyla Chicago'ya tandlar. South Dearborn Sokanda katl, elli odal bir kk olan merhum Lizzie Allen'in genelevini satn alp, batan aa yeniden dediler. Kaplarn ilk at 1 ubat 1900 tarihinden, on bir yl sonraki kesin kapanna kadar, Levee semtinin bir numaral harikasyd Everleigh Kulb. Kk satn alrken dedikleri 50 bin dolarn stne aa yukar 200 bin dolar daha harcayarak kzlar buray demilerdi.

102/1242

ifte kaplar, egzotik bitkiler ve mermer Yunan tanrlaryla ssl geni bir hole alyordu. Her yanndan prlantalar sarkan, imparatorieler gibi giyinmi Ada, ya da Minna mteriyi bu holde karlar, geni, maun merdivenlerden herkese ak salonlarn bulunduu ikinci kata karrd. En kaliteli parkelerle 52 deli salonlarda, ilemeli, ar perdeler, demesi am ipeinden divanlar, piyanolar (ki bunlardan biri som altndan olup 15 bin dolara mal olmutu) gzleri kamatrrd. Fransz bir ah tarafndan hazrlanan yemekler, iesi 18 dolardan balayan araplar, mterinin isteine gre, ceviz lambrili, elli kiilik maun masas olan byk ziyafet salonunda, ya da zel bir yemek odasnda, ya da yatak odasnda yenilip iilirdi. atal, baklar altn ve gmten, yaplmt. El tezgahndan km keten rtler zerine kurulan sofralar, altn yaldzl porselen

103/1242

tabaklar, kristal bardak ve srahiler sslerdi. zel yemek odalarnn her birinde deiik bir dekorasyon temas ilenmiti. Duvarlar dvme bakrla kapl bir Bakr Odas vard rnein; mterilerin yumuak minderler zerinde oturup, ipek yastklara dayandklar Trk ve Arap Odalar vard. Msr, in ve Japon odalarnda tts kokusu genizleri yakard...... Btn zel yemek odalarnda som altndan bir tkrk hokkas ile parfm fkrtan fskiyeli bir eme bulunmaktayd. Everleigh Kulbnn kibarln bozacak, yar plak, krtkan kzlar dolamazd ortalkta. ki kzkardein kendi elleriyle setikleri (son derece hor grdkleri muhabbet tellalaryla hi bir zaman i yapmamlard) kusursuz gzellie, sala sahip, alkol ya da narkotik alkanlklar olmayan, iyi giyinmesini bilen, hanm efendi grnl ve cinsel alanda ok e-

104/1242

itli ustalklar olan Everleigh fahieleri, o ahane salonlarda, en yksek sosyeteye mensup kadnlarn rahat gururu iinde salnarak gezinirlerdi. Bir bey, gzellerden bir gzel seip, tercihini iaret eder etmez, kardelerden biri kendisini, beendii bayanla, btn etiket kurallarna uymaa dikkat ederek tantrrd. Btn bunlar ucuza elde edilecek zevkler deildi elbet; yalnzca ok varlkl kiiler Everleigh Kulb53 nn devaml mterileri arasna katlabilirlerdi. kili bir yemein fiyat elli dolardan balar, istenilen yemeklerin enderlik derecesine gre, hesap ykselirdi. Kzlarn fiyat da, mteriyle birlikte geirecei zamana ve istenilen cinsel hizmetlerin niteliine gre 10 dolarla 50 dolar arasnda deiirdi. Sirk gsterileri tertiplendiinde, oyuncularn

105/1242

saysna ve de oyunlarn ak saklna gre adam bana yirmi be ile elli dolar arasnda deien bir tarife uygulanrd. Aynca, en az be seyirci bulunmas art koulurdu. Hinky Dink ile Hamamcya para yedirmeyen hi kimse Levee'de uzun sre genelev iletemezdi. Rvet vermeyi reddetmek demek, ikide bir polis basknna uramay gze almak ve karakoldaki bilinen gnah yuvalar listesinde yer almak demekti. Gecede brt olarak 2000-2500 dolar kazan salayan Everleigh kardeler, on bir yllk i hayatlar boyunca iki belediye meclisi yesine aa yukar 100,000 dolar yedirmilerdi. Chicago Ahlak Komisyonunun aklad saylara gre, yzyln ilk on ylnda Chicago'daki genelevlerin says 1,020'yi, buralarda Mama, hizmeti ve fahie olarak alan kadnlarn says da 5000'i bulmutu.

106/1242

Bunlarn byk ounluu Levee semtinde kmelenmiti. Gene komisyonun aklamasna gre, 1910 ylnda btn bu evlerin brt geliri 60,000,000 dolar, net geliri ise, 15,000,000 dolarn stndeydi. Bu saylara, bamsz alan binlerce calgirl ve sokak fahiesi dahil deildi stelik. ounluu gene Levee'de alan bu bamszlarn kazanc da ylda 10,000,000 dolar ayordu kukusuz. Fahielerin yan sra, homoseksel erkek fahieler, kadn ve erkek muahbbet tellallar, esrar satclar, hrszlar, kiralk katillerle doluydu Levee. Yzlerce erkek muhabbet tellal, birleerek Cadets Koruyucu Derneini kurmulard. Genelev mamalarnn ken-54 di aralarnda kurduklar dernein ad ise Yakn Dostlard. Bunlar, polislere rvet olarak datlmak zere aralarnda para toplarlard. Bulu andan kmam mteriler iin hazrlanm ak sak gsteriler yapan yerler, Harry Thurston'un Hayaller

107/1242

Saray gibi, plak zenci kzlarn ak sak danslar yaptklar zel tiyatrolar hep bu semtte toplanmt. Ayrca, beyaz esirleri bir sre tutsak olarak saklayan, sonra bozup yani rzna geipfahielie satan ve kla olarak bilinen birtakm kurulular vard. Bunlarn en nllerinden biri gen bir zenci kz tarafndan ynetiliyordu; zellii, her eyin yan sra kzlara bir sr allmam cinsel oyun retmekti. Luigi Colossimo'nun olu James byle bir evrede yetimiti ite. Aslen Kalabriya'nn Cozenza ilesinden olan Papa Luigi, nc karsn da gmdkten sonra, 1895 ylnda iki byk olu, iki kz ve o srada on yedi yanda olan kk olu Jim ile birlikte Levee'ye gelip yerlemiti. Yannda getirdii en deerli ey, atalarndan kalma antika bir klt. Koca Jim'in sk sk anlatmay sevdii bir efsaneye gre, bu kl ailede kald

108/1242

srece, hi deilse bir Colossimo byk baarya ularm. En byk baarya kendisinin ulaacana da inanm olan Koca Jim, gerekten de byk bir gce ve ne sahip olduktan sonra klc yanndan ayrmam, Cafe Colossimo'nun geri tarafndaki brosunun duvarna asmt. Brosunda ayrca bir de ncil bulundurur, fedailerine bunun zerine ballk yemini ettirirdi. Genliinde, kanunsuz ilerle namuslu iler arasnda mekik dokumutu Koca Jim. Polis her peine dtnde, bir sre namuslu yaamaa niyet ederdi anlalan. ou durumlarda paay zor kurtarmt. alma hayatna gazete satcl ve ayakkab boyaclyla balad. Bu arada hrszlk yapmaktan da geri kalmazd. Demiryolu iilerinin sakaln yap-55

109/1242

t bir sre; elinin hafifliinden dolay yankesicilikte de baar salad. On sekizinde muhabbet tellalna baladnda, gvde kaslar iyi gelimi, yakkl, hayvansal cazibeye sahip bir delikanlyd. Ksa srede, byk bir evkle alan sryle kz edindi. Derken polisle ba belaya girip parasn kaybetti ve uslanmaa karar verip ple balad. alkanlndan tr baple ykseldikten sonra, i arkadalarn rgtleyerek bir spor kulb kurdu. Levee'de yaayan herkes gibi, o da belediye meclisinden Coughlin ile Kenna'nn burada her eye hakim olduklarn biliyordu. Onlarn gzne girmek iin, belediye seimleri srasnda kulbnn btn oylarn onlara verdirmeyi baard. Yardmlarna karlk olarak, blge kaptan yaptlar kendisini; bu ite alanlar kanun karsnda tam bir dokunulmazla sahip oluyorlard. Karlkl yardmlamalarn ilkiydi bu. ki belediye

110/1242

meclisi yesinin yardmyla Koca Jim nce bir bilardo salonunun yneticisi, sonra meyhaneci, sonra da hepsinden iyisi genelevlerden para toplama memuru oldu. Bu son grevde baarl olacan, ie baladktan ok ksa bir sre sonra, ok parlak bir ekilde ispatlad. Genelev sahibi, Georgie Spencer'e urad bir gn ve korunma cretinin yaknda ykseleceini haber verdi. Spencer mrn krn etti, kavga kard ve bak ekecek oldu. Koca Jim eline bir tun muta takt gibi adam peltesini karncaya kadar dvd. O ayn demesi olan yz dolar cebinden ald, diriden ok bir l olan zavally orackta brakp kt gitti. O gnden sonra hi demede glk karan olmad. On yl sonra yaplan bir soruturmada ifade veren Minna Everleigh, Coughlin ile Kenna'ya demi olduu 100.000 dolar hep Koca Jim araclyla gnderdiini syledi.

111/1242

1902 ylnda, hala para toplama iini srdren Koca Jim, Armour Caddesinde ikinci snf bir genelev 56 ileten Victoria Moresco adnda iko, irkin, orta yal bir mamayla tant. Victoria, daha ilk grte vuruldu bu yakkl talyan esmerine. Evinde ynetici olarak almasn teklif etti. Delikanl bu ii memnuniyetle kabul etti. ki hafta sonra evlendiler. Colossimo'nun ynetimine geen genelev, belediye meclisindeki koruyucularnn da yardmyla, ksa zamanda geliti. Yeni gelinin erefine, adn da Viktoria olarak deitirdiler. Bir sre sonra, kendi adna da bir genelev satn ald, derken bir tane, bir tane daha. ok gemeden, saysz genelevin ya dorudan doruya sahibi olmu, ya da kontroln eline geirmi bulunuyordu.

112/1242

Genellikle, bir ya da iki dolarlk ucuz yerlerdi bunlar; ama zamanla Victoria, sonra da Saratoga, Levee'nin k randevu evleri arasna katldlar. Kzlarnn kazand her iki dolarn 1,20'si Colossimo'nun cebine giriyordu. Ayn ii yapan biroklar gibi, onun da, genelevlerinin yaknnda, ya da evlere mahzenlerinden balant kurulmu birka meyhanesi vard. alan fahielerin says hi bir zaman ihtiyac tam olarak karlamyordu. Kzlar ok abuk ypranyorlard. Genelevlerde alan fahielerin ortalama alma sresi be yl amazd pek. abuk yalanrlar, gittike daha ucuz evlere derler, sonunda en dibe ya Tahtakurusu Yoluna ya da sokak fahieliine kayarlard. Sonra iki, esrar, ya da zhrevi hastalklar tamamen bitirirdi kzlar. Bylece, sermayelerini sk sk yenilemek zorunda olan genelevciler, beyaz esir ticaretine bavururlard.

113/1242

Beyaz esir deyiminin tarihe Mary Hastings tarafndan armaan edildiini ileri srenler vardr. On dokuzuncu yzyln sonlarnda alan Chicago'lu bir mamayd Mary Hastings, btn taray dolar, gen kzlar batan karrd. On ile on yedi ya arasndaki kzlarda gz vard en ok. Bunlara Chicago'da i bulacan syler, ounu kandrarak yanna alrd. 57 katl genelevinin kapsndan ieri admn atan kz mahvolmu demekti. nce rlplak soyulup en st katta bir odaya kapatlr, sonra da profesyonel bozuculara teslim edilirdi. Bunlar bir kez kzn rzna getikten sonra Mary Hastings onu ya kendi evinde kullanr, ya da, artk kzn yana ve gzelliine gre, elli ile yz dolar arasnda deien bir fiyatla, baka genelevlere satard.

114/1242

Kurbanlarndan biri, ele geirdii bir kat parasnn zerine beni esir tutuyorlar yazp pencereden atmay baarmt. Yoldan geen biri kad bulmu, polise haber vermi, kla baslm ve kz kurtarlmt. Bir gazetecinin bu olaydan esinlenerek beyaz esir deyimini icat ettii sylenir. (Polis basknnn Mary Hastings'e pek zarar dokunmamt anlalan. Ayn evde daha birka yl almaya devam etti. Gnn birinde tutsaklarndan drd birden kap bana trl iler anca meslekten ayrlmak zorunda kald.) Beyaz kadn ticaretinin lke apndaki dalm hi bir zaman istatistik olarak kesinletirilmemitir, Chicago Ahlak Komisyonunun yapt aratrmalardan, iyi rgtlenmi, lke apnda bir ebeke bulunmad, ancak birbiriyle az ok balantl olan bir sr kk etenin beyaz kadn ticareti yapt anlalmtr. Ticaret, geni,

115/1242

lde eyaletler aras yapldndan federal yetkililer ie el atmlar ve 1910 ylnda Millet Meclisi Beyaz Esir ya da, teki adyla Mann Kanununu kartmtr. Bu kanuna gre, bir kadn ahlaka aykr niyetlerle bir eyaletten baka bir eyalete gtrmenin cezas be yl hapistir. eitli eyaletlerin kendi ahlak kanunlar ile bu federal kanun birleince beyaz kadn ticareti bir hayli aksam, ama uzun yllar bsbtn sonu alnmamtr. 1910 ile 1914 yllar arasnda, Ahlak Komisyonu, yetmi yedi mahalli olaya el koymu ve bunlar dosyalamtr. Aadaki rnek, zellikle zalim beyaz esir tccarlarnn na-58 sl altklarn dikkate deer: gstermesi bakmndan

Dosya No. 5 a. M.B., 18...... Nisan 1911 de, Wisconsin'in kk bir ilesinden Chicago ya gelmi. Dediine gre teyzesinde kalyormu; iki ay hizmetilik ve diki ilerinde alm. F.

116/1242

ile bir barda tanm, birlikte J. nin evine gitmiler (randevu evi) F. kendisiyle evleneceine sz vermi, o gece birlikte kalmlar, ertesi sabah J. (randevu evinin mamas) kza yannda almasn, haftada kazanaca 65 dolarn yarsn kendisine vereceini sylemi, kz reddetmi...... sosyal hizmetli kz gtrp teyzesine teslim etmi. gn sonra F. ile yeniden bulumu, yeniden J.'nin evine gitmiler. Burada kz be ay sreyle fahielik yapm. J.'nin kocas tarafndan ham deriyle krbalanm, J. kzn kazand btn paraya el koymu, ierde afyon iilen bir yer varm...... Dosya No. 39...... Macaristan'da domu, 1908 de Amerikaya gelip, be ay sonra New York'da evlenmi, alt ay kocasyla oturmu, adam ok itii ve kendisini dvd iin kap Chicago'ya gelmi, kuzey kesiminde bir lokantada garson olarak alm. Bohemyallar mahallesinde kald pansiyonda G. (anlalan o da Bohemyal) ile tanm; elli

117/1242

yalarnda sakat bir adamm G. Kza H. adnda bir kadn yollam, iki kadn ahbap olmular. H. kz, daha iyi iler bulaca gerekesiyle gney kesimdeki genelevler blgesine gtrm. Anlalan bu bir tuzakm, iyi i olarak nitelenen de fahielik.. Kz tanmad erkeklerle yatmaa zorlanm, evi terketmesine engel olunmu...... Eski yarglardan John H. Lyle, The Dry and Lawless Years adl kitabnda Chicago gangsterleriyle ilgili anlarn anlatrken, gen bir belediye meclisi yesiyken kart bir olaydan da sz eder: 59 Bir akam, benim blgemde oturan bir delikanl gelip yardm istemiti benden. 16 yandaki kz kardei haftalardr kaypt. En son St. Louis'den bir mektup yollayarak, rahat ve mutlu olduunu, yeni bir ite

118/1242

altn yazm, Ama, aabeyi kzn bana bir i geldiinden emindi. ylesine zgnd ki acdm kendisine. zel bir hafiye tutup kz arattm. Sonunda bir genelevde bulundu. Chicago'ya getirttik. Bitkin grn, anlatt hikayeyi dorulayacak nitelikteydi. Bu gzel lise rencisi, ailesinin satn ald evin taksidini yatrmak iin, Levee semtinde bulunan bir emlak brosuna gitmi, yolunu kaybetmiti. Sokakta grd bir adama yolunu sormu. Adam, kz bir lokantaya sokmu; orada kahvesine bir ila atp, bayltmlar. Derken bir randevu evine gtrmler, sz konusu adam rzna gemi sonra da kz, evin sahibine iki yz dolara satm. Kza devaml verilen uyutucular kafasnn iyiden iyice bulanmasna yol am. Birka gn fahie olarak kullanldktan sonra, drt yz dolara, St. Louis'deki bir geneleve satlm.

119/1242

Levee'nin en nde gelen muhabbet tellalanndan biri de Maurice Van Bever adnda giyimine kuamna ok dkn, zppe grnl bir adamd. Silindir apkal bir arabacnn srd atl arabasnda gezerdi hep. Kars Julia ile birlikte, Armour Caddesinde iki ayr genelev iletirdi. 1903 ylnda, Colossimo ile Van Bever birlikte almaa karar verdiler. Yeni sermayelerin bulunmasyla uraacak bir ete kurdular, New York, St. Louis, Milwaukee gibi kentlerde alan beyaz esir tccarlaryla temasa getiler, alt yl boyunca yzlerce kz ithal ettiler Chicago'ya. Bunlar ya kendi evlerinde kullanrlar, ya da teki evlere satarlard. Colossimo gibi, ar gsterili bir yaay sr60

120/1242

dren, yeni zengin bir talyann er ge Kara El etesinin dikkatini ekmesi olaand. Baz yazarlarn yanl olarak anlattklar gibi, lke apnda bir crm etesi deildi Kara El. Kurbanlarnn da genellikle sand gibi Mafia, Comorra yada Sicilyallar Birliinin cinsinden gizli bir topluluk da deildi. Kaba saba zorbalk metodlaryla milletten para koparmak gibi eski bir talyan daha ok da Sicilya geleneinin Amerika'daki talyan gmenlerine uygulanmasndan baka bir ey deildi aslnda. Amerika'da bu ie ilk balayanlar, kendi lkelerinde de eitli sabkalar olup, srf vatandalarndan para szdrmak iin batya gen talyanlard. Tek bana alanlar olduu gibi, beer onar kiilik mahalli eteler kurarak, eskiden beri bildikleri zorbalklar uygulayanlar vard. Balca kurbanlar cafoni, yani, gney talya'dan gm olan cahil kyllerdi. Mafia ile e olan tek yanlar, uyguladklar terr tekniiydi; ama, Kara El etesiyle

121/1242

Mafia'nn ayn ey olduunu sananlarn bu inancn bozmamaa dikkat ederlerdi. Mafia'nn btn talyan halknn iine salm olduu korkudan yararlanrlard bylece. Gerekten de talyanlar, kelimeyi bile azlarna almaktan ekinecek kadar korkarlard Mafia'dan. Amerika'da gelien Kk talya evresinde, pahal mcevherler takmak ya da zel araba kullanmak gibi zenginlik belirtileri gstermek demek, Kara El'in rktc ilgisini ekmek demekti. Bu yzden, Amerika'da yerlemi olan talyanlar gayrmenkul almaktan ekinirlerdi. Onlar alacak bile olsa, mallarn ipotek edecek, mesken kredisi verecek banka bulunmazd. Kara El etesi, kurbann setikten sonra, acele para isteyen, La Manto Nero imzal bir mektup yollard. Genellikle, kamalar, kuru kafalar, iskelet kemikleri gibi korkutucu sembollerle sslerdi mektubunu; bir de siyah mrekkebe bulanm kocaman, kara bir el 61

122/1242

basard sayfann altna. Mektuplar kimi zaman, ksa, sert bir dille, kimi zaman da eski zaman nezaketine uygun, ssl bir dille yazlrd. rnein, Chicago'nun kuzey kesimindeki kk talya'da oturan ve emlak yatrmlar yapan Bayan Joseph Lupo, gnn birinde 25 bin dolara kk bir apartman binas satn almt. Hemen hemen ayn tarihlerde, kz da ayn semtte bir apartman ald. Alt hafta sonra, Bayan Lupo'ya yle bir mektup geldi: Krmz bir mendil iine 4000 dolar koy, yanna kzndan da 4000 dolar ekle. Mendili, perembe gecesi, tam on ikide, Chicago Caddesi kprsnn bat ucuna brak. Park Caddesinde yeni satn aldn binay grdk, pek beendik. Szmze uymazsan orada bir bomba patlayacak, binaya yazk olacak. Damadn Marino Modeniye de bu konuda hi bir ey syleme.

123/1242

Tehdide aldrmayan Bayan Lupo, hemen Marino'ya haber verdi. Adamcaz fena halde korkmakla birlikte polise gitti. ki sivil polis, sylenilen yerde btn gece nbet tuttular, ama Kara Elciler grnmedi. Chicago'lu baka bir Kara Elci, Silvani adnda bir Sicilyalya yazd mektupta, daha baka, daha ssl bir slup kullanmt: Pek Muhterem Bay Silvani, Mektubumun sizi ok zmeyeceini umar, hayata kar bir ballnz varsa, ahsma 2000 dolar gndermek nezaketinde bulunmanz rica ederim. Dolaysyla, bu paray drt gn iinde kapnzn nne brakmanz en candan duygularla istirham ederim. Bunu yapmanz mmkn olmazsa, bir hafta sonra bugn, yeryznde ailenizin en ufak bir krnts bile kalmam olacaktr. Hrmetlerimi sunar, en derin dostluk duygularmn kabuln rica ederim.

124/1242

Silvani de polise bavuracak cesareti buldu 62 kendinde naslsa. Mektubun Joseph Genite adl birinden geldii saptand; South Racine Caddesindeki evi polis tarafndan basldnda, bir sr tabanca, tfek ve dinamit lokumu bulundu. Btn bu delillere ramen Genite'nin suu gene de ispatlanamad. Kara El etesinin Chicago'da iledii sularn says kesinlikle bilinememitir hi bir zaman. Polis, bir ara, faili bulunmayan her suu Kara El'in zerine atard. Gene de, sk sk yenilenen bir sylentiden ileri gidemeyen, 1895 ile 1925 yllar arasnda 400 italyann kurun, bak, sopa ve bombayla ldrlm olduu iddias gereklere uygundu byk bir ihtimalle.

125/1242

etenin en azl an srdrd otuz yl boyunca, yaralanan kurbanlardan ka yaad, ka kii tehditlere boyun eerek istenilen paralar dedi, bunu bilmek olanaksz ite. 25 Mays 1913 tarihinde, Chicago Daily News Gazetesinde yaynlanan bir makalede yle deniliyordu: Yln ilk doksan gnnde, spagetti mahallesinde tam 55 bomba patlamtr. Yaplan aratrmalardan anlald kadaryla bu 55 bombann 55'i de antaj amacyla patlatlmtr. Uzun yllar talyan mahallelerinde grev yapm bir dedektif arkadamzn anlattna gre, bombayla akl bana getirilinceye dek direnen her bir kiiye karlk, en az on kii, istenilen paralar sessiz sedasz demektedir. Btn bunlarn tahmini olduunu batan kabul ederek, yle bir hesap yapalm: Demek ki, 1 Ocaktan beri 550 kii Mano Nera'nn istedii paray de-mi. Kirli Eller 1000 dolardan aa istemezler hi bir zaman. Ama biz diyelim ki, sz konusu 550

126/1242

kiinin hepsi de pazarlk yapm, miktar 200 dolara indirmi. Bu durumda, Kara El, 93 gn iinde 110.000 dolarlk bir kazan salam; gnde ortalama 1,111 dolar eder bu. Be tane ehir ii pulu, bir dolarlk barut, on be litre ikinci snf Chianti alko-63 l (bomba iin bunlar kullanlr genellikle) iin yaplan yatrm karlnda, bunca para kazanmak fena i deil dorusu. Belki de ayrntlaryla doru deildir bu yaptmz hesap, ama global kazanlar bakmndan gerein ok altndadr. Bu ileri bizden daha iyi bilen italyan vatandalar, Kara El'in yllk kazancnn hi bir zaman yarm milyon dolardan aa dmediini sylemektedirler. Kara El etesinden biri tutukland m, btn mahallelinin dili tutulurdu sanki. Aile

127/1242

fertlerine, konu komuya, tanklarn hepsine birer mektup gelir, azlarn atklar anda balarna gelecek korkun felaketler bir bir sralanrd. Tutuklanann durumaya kmas salanabilirse, bu sefer de savc, yarg, jri yeleri, bir bir tehdit edilirdi. Bir Kara El cinayeti san olan Joseph Bertucci'nin durumas 22 Haziran 1909'da balamt. Cinayete yardm suundan onunla birlikte tutuklanan Bruno Nordi ile kars sank aleyhinde tanklk yapmay kabul ettiler naslsa. Nordi, tank sandalyesine oturduu anda duruma salonuna giren bir adam, elindeki krmz mendili havada yle bir sallayp ortalktan kayboldu. Bu olaydan sonra, ne Nordi ne de kars, btn srar ve ikazlara ramen azlarn amadlar. Mahkeme, delil yetersizliinden dolay dald. 8 Ocak 1910 tarihinde, Beneditto Cinene adl altm yanda bir talyan, Oak Soka 500

128/1242

numaradaki evinde, yatanda yatarken vurularak ldrld. Karakolda yaplan soruturma srasnda, ldrlen adamn akrabalarnn her soruya verdikleri cevap aynyd: Ben bilmez. Damad, buna bile gerek grmeyip, yalnzca omuzlarn silkmekle yetinmiti. Yerli Amerikallarn yeni gmenlere, zellikle talyanlara, kar besledikleri dmanca duygular, Kara El etesinin marifetleri yznden daha da derinlemekteydi. Birtakm demagoglar ve sansasyona me-64 rakl gazeteciler, talyanlarn doutan su ilemee yatkn olduklar masaln bir kez daha attlar ortaya. Eski New York savc yardmcs Arthur Train, talya'da yapt alt aylk bir geziden sonra, bu konudaki fikirlerini McClure Dergisinin Mays 1912 saysnda yle yaynlamt: talya'nn en gney blgesinde doup byyenler ounlukla cahil,

129/1242

tembel, yoksul ve bo inanl olurlar...... te taraftan eitli nemli sabkalar olup da, New York'da saygdeer mevkilere ykselmi Gney talya'llarn says bir aklansa, kendi vatandalar bile aknlktan dona kalrlar....... in aslna baklrsa, New York'da olduu gibi Chicago'da yerleen (ounluu gene Napoli, Kalabriya ve Sicilya kkenli) talyanlar arasnda tutuklanan ya da mahkm olanlarn says, nfuslarna oranla ok dkt. 1913 ylnda Chicago'daki talyanlarn says 59,000'i bulmutu. Ayn yl, kk sulardan dolay tutuklananlarn says 2,972, mahkm olanlarn says 1,333 idi; 392 kii ar ceza sularndan tr tutuklanm, bunlarn 108'i hkm giymiti. Her iki tr su iin de hkm giyenlerin toplam, ehrin talyan nfusunun yzde birinin onda birini oluturmaktayd bylece. Bu oran, ehir Konseyine bal Crm Komisyonu tarafndan dikkate alnmayacak kadar kk saylmt.

130/1242

1907 ylnda, Chicago'daki talyan kolonisinin ileri gelenleri, zamann talyan Konsolosu Guido Sabetta'nn bakanlnda, Ak El Dernei ad altnda bir dernek kurdular. Hem vatandalarna atlan iftiralar temizlemek, hem de Kara El etesini ezmek gibi, ifte amal bir kurulutu bu. Baka kentlerdeki talyan ileri gelenleri de izlediler bu rnei. Polis yetkililerine yardmc olmak dncesiyle avukatlar, zel dedektifler tutan dernek, birka Kara Elcinin hkm giymesini salad, ve en tehlikeli adamlardan saylan 65 on kiinin kentten srlmesine n ayak oldu. Ancak, bu etkili balangtan sonra, her, admda bir engelle karlatlar. 1910 ylnda Kara Elciler 25 kii ldrdler; 1911'de, 40; 1912'de, 31. Polis phelendii bir sr adam tutuklad (ihbarc olduu sylenen bir adamn vurulmasndan sonra tam 194 kii tutukland),

131/1242

ama rvet ve terr ok etkili bir biimde yrtldnden bir tek cinayet bile zmlenemedi. Ak Elin abalaryla ieri atlm olan birka sulu da birer birer vesayet altnda serbest brakldlar. Kara El etesinin darda kalan yeleri gerekli memurlara gerekli rvetleri datmlard nk. Bu arada, Ak El Derneinin yeleri de birer ikier ayrlmaa baladlar; bo yere bir sr para harcamak ilerine gelmiyordu akas. te yandan, daha aa tabakadan olan talyanlar da, vatandalar arasnda crmn alp yrm olduunu ak ak itiraf etmekle, kendilerine de leke srleceinden ekinmee baladklarndan, Ak Eli desteklemekten kanyorlard. Yerli Amerikallara gelince, onlar zaten hi bir zaman desteklememilerdi Ak El'i. Kara El'in akl almaz vahilii yalnzca talyanlar hedef almaa devam ettike, kim kimi ldrm onlara neydi! 1913 de Ak El tamamen dald ve Kara El'ciler terr alanlarn genilettiler.

132/1242

antaj mektuplarnn ardnn kesilmesi, beyaz esir ticaretinin azalmasyla ayn zamana rastlar; ikisinin de nedeni ayndr: Federal yetkililerin ie el koymas. Yeni karlan bir kanun gereince, aldatc amalarla posta servislerinden yararlanmann cezas be yla kadar hapis ve 1000 dolarlk para cezasyd. Birka Kara El'ci en yksek cezaya arptrlp da, rvet yiyen, gevek mahalli yetkililerin eriemeyecei Leavenworth Cezaevine yollandktan sonra, biroklar iin artk fazla tehlikeli olmaa baladn anladlar. Bununla birlikte, antaj ve zorbalk tamamen ke66 silmemiti elbet. Bu sefer baka yollarla tehditler yamaa balad. La Mano Nera imzal korkun mektubun yerini, telefonda iitilen bouk bir ses, ya da zel bir ziyaret ald.

133/1242

Kurbanlarn nitelii de deimiti bu arada. 1914'de karlan yeni gmen kanunundan sonra, saf, kolay kandrlr, bilgisiz cafoni'lerin says olduka azalmt. Lincoln Steffens'in anlatmyla iddet hareketlerinde birinci, boazna kadar pislie batm, grltl, kanunsuz, irkin, pis kokulu, terbiyesiz, yeni, biimsiz bir ky irisi, kentlerin 'kabaday's, tm lkenin ibretle seyrettii Chicago ehrinin profesyonel zorbalarn ok daha gzel, ok daha verimli frsatlar beklemekteydi. Bomba atmak, tabanca, tfek kullanmak gibi ilerde otuz yldr talim ede ede kazanm olduklar ustalk boa gitmeyecekti elbet. Eski Kara El'ciler, saylar gn getike artan baka tr etelerin en aranlan teknik elemanlar arasna katldlar. Bornbaclk bir i kolu olarak gelitike geliti. Bu alanda zel anlama esasna gre alanlar genellikle i ve ii haralar tarafndan tutuluyorlar, istenilen harac demekten kananlarn akln bana getirmek

134/1242

bakmdan ok yararl oluyorlard. 1920 yllarnda, patlayan 700 kadar bomba, Chicago'da milyonlarca dolarlk zarara neden olmutu. zel anlamalar iin ilan edilen fiyat listesi yleydi: Kara barut bombalar 100 dolar Dinamit bombalar 500 dolar ile 1,000 dolar aras (tehlikenin derecesine gre) Garantili anlamalar 1,000 dolardan balar. Chicago Berberler Sendikas'nn yneticilerinden Joseph Sangerman en ok i gren bombac birliklerinden birinin bandayd. En usta iisi, George Matrisciano (teki adyla Martini) adnda Napolili bir berber oluydu. Kk talya'nn en azl anda yetimi olan bu delikanl kendi kara barut bombalarn 67

135/1242

kendi hazrlard. Herhangi bir berber dkkan sahibi sendikann emirlerine mrn krn edecek olsa, Matrisciano drt kiilik ekibini de yanna alarak gider, dkkan yerle bir ederdi. Colossimo bana neler gelebileceini ok iyi biliyordu. Genliinde kendisi de bir iki Kara El numaras evirmiti nk. Balangta sessiz sedasz boyun edi. Be bin dolara kadar olan demeleri yatrd. Ama, zorbalar peini brakmyorlar, stelik her seferinde fiyat artryorlard. Bunun zerine savaa karar verdi. Kendisini her ne koul altnda olursa olsun korumaa ncil zerine yemin etmi bir sr kabaday vard elinin altnda: diyelim, kaynbiraderi Joe Moresco; sonra, San Francisco'lu bir kiralk katil olan Mac Fitzpatrick (teki adyla W.E. Frazier); sonra, Billy Leathers, Tavuk Harry Gullet, Yahudi Pii Joe Grabiner..

136/1242

Yeni bir istek karsnda kaldnda, Colossimo bir tomar bo kad kn edip hazrlad, tabancasn ve en azl gorillerinden birkan yanna alarak, Gney Kprsnn altndaki randevu yerine doru, belirtilen saatten ok nce yola kt. Adamlarnn herbiri, paltolarnn altnda, namlusu kesilmi birer tfek tamaktaydlar. kn istenilen yere yerletirdikten sonra, sokan kar tarafna geip glgelik bir yere saklandlar. Saat tam gece yarsn vurduu srada, adam kna yaklat. knn iinde ne olduunu anlamaa frsat bulamad adamlar. Gizli dman birden ate at, hepsi orackta ldler. Colossimo bir sre rahat etti. Derken, baka bir Kara El etesinden mektup ald. Chicago'da bulabildiklerinden daha esasl bir yardmcya ihtiyac olduunu anlad o zaman.

137/1242

Kurnaz, becerikli, acmasz kk yeeni geldi aklna. 68 IV KOCALARIN EN YS,EN SEVMLS 1909 YILINDA CHCAGO'ya geldiinde otuz bir yandayd Torrio. Geliinden ksa bir sre sonra, Colossimo'nun bana dert olan kii daha temizlendi. Archer Caddesi zerinde Rock sland tren yolu geidinin altnda, beklenmeyen bir baskna urayp, vuruldular de. Kan dklmesinden hi holanmayan Torrio, cinayete katlmam, yalnz en ince ayrntsna kadar planlamt. Drt bir yandan kuatlm olan zavall amcasnn hatr iin daha birok cinayetler planlad bundan sonra. Ganglar aras anlama ve birleme yoluna gidilmesi zaman gelmemiti henz.

138/1242

Parlak Jim Cosmano bu olaylardan ders almamt nedense. Koca Jim'den 10,000 dolar szdrmaa kalkt. Bu yanl hesap ok ar bir mide yarasna maloldu; ok yakndan, sama ile vurdular kendisini, lmden zor kurtuldu. Hastahanede yatt srada iki polis memuru her an banda bekliyordu, iyileir iyilemez sorgu iin savcla gtrlecekti. Cosmano polislerle birlikte bu yolculua kmaa hi te hevesli deildi. arkadalar, kendisini bu zorunluktan kurtarmak iin ne yapacaklarn bilemediklerinden, Koca Tim Murphy'den akl sordular. talyan gangsterlerinin sayg duyduklar nadir rlandallardan biri olan, en nde gelen hara patronlarndan Koca Tim'in verdii karlk son derece basitti: Bundan kolay ne var? dedi, indirin polislerin kafasna bir ey, karn adamnz.. Bunun zerine, Parlak Jim'in

139/1242

drt arkada, elleri kollar iek ve ekerleme kutularyla dolu 69 olduu halde, kendisini hasta ziyaretine geldiler. Hepsinin yan ceplerinde birer tabanca vard. Polis memurlarnn tabancalarn ellerinden alp, srt srta bir gzel baladlar, hastann giyinmesine yardm ettiler, gizlice karp, nekahet devresini sorgu sualden uzak, rahat bir yerde geirmesini saladlar. Torrio'nun annesi Maria Caputa, Chicago'da oluyla birlikte oturuyordu. Koca Jim, ilerde Cafe Colossimo adyla n salacak olan lokantay ilk satn aldnda, tapularda onun adn kullandlar. Bir sre, Mama Maria ile Papa Luigi Colossimo birlikte ilettiler lokantay. Torrio'nun da ufak bir hissesi vard ama, bunu Colossimo'nun adamlarndan birinin

140/1242

kars olan Mary Aducci'ya satt. Bu kadn uzun yllar Koca Jim'in orta olarak kald. Sonra nc bir ortak aldlar, kumarbazlk ve muhabbet tellall ile geinen Rum Mike Potzin... Torrio'nun, Kara Elcileri pes ettirmenin yan sra daha birok yarar dokunuyordu Colossimo'ya. Mthi bir rgtleme dehas vard her eyden nce. Yllar sonra, A.B.D. Maliyesinin uygulama kolu efi Elmer L. rey, modern Amerikan gangsterlerinin babasdr diyecekti onun iin. Serin kanl, yumuak sesli, New York'lu bcr yeenini yanna akl hocas olarak aldktan sonra Colossimo ilerini genilettike, geniletti, kanunsuz yeralt rgtlerinin bir numaral adam oldu. Amcas, Torrio'ya olan kran borcunu, Saratoga adl genelevinin ynetimini kendisine vererek demee balamt. Zamanla

141/1242

Torrio; amcasnn btn genelevlerini kendi kontrol altna ald; iletme aksaklklarn dzelterek hepsini ok daha fazla kazan getirir hale soktu. Sonra, bunlara bal olarak ileyen meyhane ve kumarhanelere elatt; bunlar da yeni ve daha kazanl bir dzene soktu. Gene onun sayesinde, Colossimo Van Bever beyaz esir etesi, Levee pazarna tamamen hakim oldu. Po-70 lislere, politikaclara rvet datma iini kendi eliyle yapard Torrio. Colossimo harala da heves edince, para toplama ii gene Torrio'ya kald. Sakin sesle yaplan bir ihtar, ince bir glmseme ve buz gibi baklar... milleti istenilen harac vermee ikna etmek iin bunlardan baka silah kullanmazd kk adam. Bir ara biraz sarsld. St. Louis'den Chicago'ya getirilen bir dzine kadar kzn yakalanmasyla ilgili olarak, beyaz esir etesinin birka baka yesiyle birlikte tutukland nk. Maurice Van Bever ile kars Julia, 1,000 dolarlk para

142/1242

cezasn demekten baka bir yl da hapis yattlar. Be kii de, daha az cezalarla kurtulabildiler. Bunlarn arasnda, savcln en nemli tan, St. Louis'den mallar getirirken yakalanp da ete aleyhine ifade vermei kabul eden Joe Bavo da vard. Ancak, Bavo, Torrio hakknda tanklk yapmay reddettii iin Torrio serbest brakld. Kk gangsterin yarg karsna ilk kyd bu. Caoughlin ve Kenha tarafndan korunan Colossimo sorguya bile ekilmedi. Torrio'nun Chicago'ya geldii yl, reform ordular g kazanmaa balamlard. Levee'de buhranlar birbirini izliyor, en nemli gnah krallar bir bir tahttan dyordu. Ama Torrio, amcasnn btn bu buhranlar kazasz belasz atlatmasn salad. 18 Ekim 1909

143/1242

gecesi, ngiliz vaizi Gipsy Smith, 2000 dindar kiiyi peine takarak, adet Kurtulu Ordusu Bandosunun eliinde, Levee'nin genelevler blgesine doru yrye geti. Yirmi ikinci sokaa geldiklerinde, iin sonunu merak eden 20.000 Chicagolu daha eklenmiti korteje. akna dnm olan genelev fahieleriyle Madamlar kepenklerini indirip, aralklardan seyre baladlar. Kafile bir yandan dinsel ilahiler sylyor, bir yandan da Levee'nin bir bandan teki bana mekik dokuyordu. Everleigh Kulb ya da Colossimo'nun Viktoria's gibi tannm genelevlerin 71 nnde ayrca uzun uzun durulup, dualar okunuyor ve gene dinsel bir ilahi olan Kaan olum nerde bu gece? arks okunuyordu. Smith, igal gecesinin sonunda, btn dm

144/1242

kadnlar kurtarmas iin Tanr ya yksek sesle yalvard. Olayn dourduu ilk sonu, din adamnn umduu deildi ne yazk ki. Byk yrye katlan genlerin ou, Smith'in peine taklp gelmeseler, belki de bu gnah yuvasna admlarn bile atmayacak olan delikanllar, gelmiken yasak meyvalardan tatmak hevesine kaplp eitli genelevlere daldlar. Genelevler mahallesi o geceki kadar uzun ve sk almamt hi bir zaman. imizin iyi gitmesinden memnunuz tabii, dedi Minna Everleigh apknca glerek, Ama bunca yakkl delikanly daha nce grmediim iin zgnm dorusu. Bununla birlikte, olayn daha sonraki yanklar, hak ve ahlak yolunda bir iki admn atlmasna yaramad deil. Smith bir takm nemli, gl gruplarn dikkatini

145/1242

ekebilmiti; beyaz esir ticaretinin, fahieliin Chicago'da ne denli ilerlemi olduunu gzler nne sermiti. Smith yrnden iki ay sonra, 600 blgenin temsilcisi olan Birlemi Protestan Kiliseleri topluluu, soruturma yapma yetkisi olan bir Ahlak Komisyonu kurulmas konusunda belediyeden istekte bulundu. Chicago'nun o zamanki Cumhuriyeti belediye bakan Fred A. Busse, barlarda kavga karan, gangsterlerle kadeh tokuturan, iko herifin biriydi aslnda. Gene de isteklere boyun emeyi kendisi iin yararl bulmu olacak ki, komisyonu kurdurttu. Bir yl sonra yaynlanan, 400 sayfalk Komisyon raporunda kentin genelevleri bir bir saylyor, bunlarn akl almaz kazanlar belirtiliyordu. Normal olarak her eye omuz silken, evre bilincine sahip olmayan halk bile yerinden frlad rapor kamu oyuna akla-72 nnca, Basnda da reformun gerekliliine ilikin heyecanl yazlar kmaa balad.

146/1242

Ancak bu arada seimler yaplm, kltrl, zengin bir adam olan Demokrat Partili Carter H. Harrison belediye bakan olmutu. ster drst ister kokumu, Chicago'nun birok ynetici ve yetkilileri gibi, yeni belediye bakan da resmen kanuna aykr, ama kanun tarafndan ho grlen bir genelev mntakasnn bulunmasnn, fahieliin yaylmasn nlemek ve kontrol altnda bulundurmak bakmndan yararl olduu kansndayd. Bu blgenin temizlenmesiyle fahieliin ortadan kalkmayaca, daha baka blgelere yaylaca inancndayd bu kiiler. Ancak, reformcular yattrmak isteyen Harrison, Levee'nin en kysnda bulunan randevu evlerinin temizlenmesi konusunda polise emir verdi. Levee'nin iinde gadre urayan tek ev, Everleigh kardelerin kulbyd. Ama onlar da artk ok ileri gitmiler, renkli resimlerle sslenmi, kue kadna baslm bir bror yaynlayp da-

147/1242

tmlard. lettikleri ev, brorde yle vlyordu: ... her yan kaloriferle stlm, yazn elektrikli vantilatrlerle serinletilen bu son derece lks elence yerinde ne kn souunu ne yazn scan duyacaksnz... Her trl konforu haiz olan bu evde dinlenebilen yelere ne mutlu...... Fena halde sinirlenen belediye bakan Harrison, bu lks evin hemen kapatlmas iin kesin emir verdi. Kardeler Chicago'dan da, genelevcilik mesleinden de tamamen ayrldlar. New York'un en k mahallelerinden birine yerleip, mrlerinin sonuna dek varlkl ve namuslu bir yaam srdrdler. Chicago'daki reform hareketlerinin balangc ile, beyaz esir ticareti konusunda hkmet tarafndan yrtlen lke apndaki bir soruturma, hemen hemen ayn tarihlere rastlar. Colossimo - Van Bever ebekesine kurban olmu New York'lu bir kz, trl 73

148/1242

lm tehditlerine aldrmayarak, bunlarn alma yntemlerini kamuoyuna aklamt. Beyaz esir tccarlarn nihayet durumaya karabilecek bir iddianame hazrlanncaya kadar kzn bana bir i gelmesinden korkan polis yetkilileri kz, Connecticut'da bir yere karp saklandlar. Orada, komularn sonradan verdikleri ifadeye gre, arabayla iki adam gelip, Adalet Bakanlndan olduklarn belirten kimlik kartlarn gsterdikten sonra, kzdan yazl bir ifade almak zorunda bulunduklarn syleyip, kz gtryorlar. Ertesi gn, zerinde en az bir dzine kurun yaras tayan cesedi, Bridgeport mezarlnda bulunuyor. Gene komularn ifadelerinden anlaldna gre, arabayla gelen iki adam, Torrio'nun eski James Soka etesine mensup iki kiiye ok benziyor. Ancak, btn bunlar kesin olarak ispatlayacak hi bir delil yok elde.. Colossimo aleyhindeki dava dyor bylece.

149/1242

Bu mutlu sonuca ok sevinen Koca Jim, ilettii btn kumarhane ve genelevlerden byke bir hisse armaan etti sevgili yeeni Torrioya. Everleigh kardeleri temizleyen Chicago polisi gene yan gelip yatmaa koyuldu. Bununla birlikte Torrio'nun gzleri almt bir kere, fazla iyimserliin ie yaramayacan biliyordu. Levee blgesi, her trl kanunsuz ilemin dolu dizgin srdrlebilecei bir yer olmaktan kyordu yava yava. Buradaki mutlu gnler saylyd; gelecei dnmek zorundaydlar. Attklar ilk nemli adm bir kat daha gerekli klan ey, Amerikal elence dknlerinin yeni hareket kabiliyetiydi. 1907'den 1913 kadar geen alt yl iinde, A.B.D. deki zel arabalarn says tam on kat artarak 1,192, 262'ye ykselmiti. Bu arabalarn iten ok

150/1242

elence iin kullanldklar da bir gerekti. Bu ilerlemenin en belli bal sonularndan biri, krlk yerlerde yol kenarlarnda yaplan taverna cinsi ikili lokanta ve kumarhanelerdi. Torrio'nun aklna daha 74 gzel bir fikir gelmiti oysa; polis rgtnn zellikle zayf olduu krlk blgelerde gnah endstrisini gelitirmek... Colossimo da beendi bu fikri. Ynetici kadrodan kendileriyle i birlii yapacak bir iki kii ayarladlar m, ileri tamamd. Kent dnda, ilk el attklar yer, Levee'den on sekiz mil uzaklktaki minik Burnham ilesiydi. Kyden az kabaca bir yer olan Burnham'n bakan, ya da ocuk belediye bakan

151/1242

(yirmi yandan nce seildii, on drt yandan beri kyde bir meyhane ilettii iin bu ad taklmt ona) John Patton'du. Bu delikanl, kanunsuz kiilerin kuklaln yapmaa pek hevesli olduundan, ikinci byk reform dalgas Levee'ye arptnda, Torrio ile Colossimo, ilk kr genelevlerini amaa hazr durumdaydlar. Reform gruplar yneticilere yeniden bask yapmaa balamlard. Suya sabuna dokunmadan grevini yrtmee alan, gevek eyalet savcs John E.W. Wayman, bu bask altnda birden gayrete gelerek, 1912 ylnn ekim aynda, Levee'ye kar geni kapsaml bir saldrya giriti. Daha ilk gnden kapatlan evlerin, tutuklanan kiilerin says epey kabarkt. Bunun zerine, en belli bal genelev sahipleri de kendi aralarnda bir komite kurdular.

152/1242

Colossimo komite bakan seildi; Cafe Colossimo'da yaplan bir toplantdan sonra harekete geen genelevciler, reform almalarn geici bir sre iin de olsa, tamamen durdurdular. Efendilerinin buyruklarn harfi harfine yerine getiren genelev fahieleri, en parlak, en i renkli giysilerini giyip, takp taktrp, srp srtrp, ehrin en gzde semtlerine dalverdiler. En adi krtmalar, en akl almaz grtlerle, en sessiz, en pahal lokantalarn en gzde masalarna yerletiler, en lks otellerde oda tutmaa kalktlar, hatta zel evlerin de kaplarn alarak oda kiralamaa abaladlar... Bunun zerine, Ahlak Komisyonunun 75 en amansz yeleri bile, Levee'yi birden bire kapatmann yanl bir davran olabileceini

153/1242

kabul ettiler, ve bir sre iin basknlara ara verildi. Ancak, reformcular iin peini yle kolay kolay brakmak niyetinde deillerdi. Srekli basklar sonucunda, genelev mahallesi kasm 1912'de kapatld. Amerika'da genelev semtini kesinlikle kapatan ilk ehir olmutu Chicago bylece. Ama, hogrden yana olanlarn teden beri ileri srdkleri gibi, bu hareket, byk gnah iletmecilerini geni apta etkilemedi. Kentin baka semtlerinde, banliylerde yeni yeni evler tredi. (Ahlak Komisyonunun yirmi yl sonra yapt bir aratrma sonucu Chicago'da 731 genelevin hala almakta olduu anlald; 1912 ylndaki saydan yalnz 300 eksikti bu.) stelik, Levee'nin genelev blgesi de uzun sre kapal kalmad. Eski ak seikliini hi bir zaman yeniden kazanmadysa da, basknlar azalr azalmaz, birok genelev sahibi eski evlerini yeniden

154/1242

iletmeye atlar, ya da buralar otel, kabare, meyhane eklinde kamufle etmesini bildiler. Colossimo'nun Burnham'da at ilk genelev, yirmi drt saat ileyen, doksan kzn vardiya halinde alt bir yerdi. Aylk kazanc 9,000 dolard. Bu tutarn yars Torrio'ya kalyordu. Bundan baka Speedvvay nn'i satn alp Yahudi Pii Grabiner'i bana koydular; daha sonra Bumham nn'i atlar. Bu sonuncuyu Torrio kendisi ynetiyordu. Btn bu evler ndiana snrnn yan banda almt. Bylece, herhangi bir baskn olduu takdirde, gerek kzlar gerekse mteriler, eyalet snrnn te yanna kap, tutuklanmaktan kurtulabileceklerdi. Burnham yolu boyunca belirli noktalara yerletirilmi benzin istasyonlarndan, kk lokantalardan, hatta yol kenarnda meyva sebze satanlardan da yararlanlyordu. Bunlar bir tehlike sezdiler mi, bir ucu dorudan doruya geneleve bal olan elektrikli zile basarlard. Mterilerin

155/1242

76 ounluu, blgedeki elik fabrikalaryla petrol rafinerilerinin iileri olup kaba saba kiilerdi. Hele itikten sonra, bir gergedan srs kadar ykc olabilecek tiplerdi. Bunlar kavga karp da birbirlerinin kafasn yarmasnlar diye, genellikle masa ve sandalyeler yere ivilenirdi. ocuk belediye bakannn hogrsne snan daha birok gnah iletmecisi dkkanlarn Burnhama tadlar. yle ki, ancak birka kilometre kare geniliindeki bu ky, iki, kumar ve kadn alemlerinin bir numaral merkezi oldu. Fakat, Torrio'nun izni olmadan kimse uzun sre i yrtemezdi burada. Kk talyan'n bu stnlne kzan, Zppe Joe Fogarty adl bir kabaday, bir gece kafay ekip ekip cesaretlenmi, Burnham Inn'in pistinin ortasna

156/1242

karak, avaz avaz, O bcr temizleyeceim diye barmt. Belki daha da konuacakt ama bir kurun yamuru adamn szn azna tkt. Torrio'nun adamlarndan Sonny Dunn ile Tommy Enright karakola davet edildiler; ama bir iki saatten fazla kalmadlar ierde. Colessimo ile Torrio'nun ileri Levee'de yrd kadar rahat yrmyordu artk. Bir polis komiseri Joliet Cezaevine yollanm, ikisinin rtbeleri alnm, bir baka polis bakomiseri de rvet yedii gerekesiyle grevden alnmt. Derken, Belediye Bakan Harrison, emekli binba Metellus L.C. Funkhouseri emniyet mdr muavinlii grevine getirdi. Yeni konulan bu makam, normal polis rgtnn bamsz olarak alabilecek, ahlaka aykr davranlarda bulunanlar kovuturma hakna sahip olacakt. Funkhauser hemen bir Ahlak Zabtas kurdu ve bunun bana, bir zamanlar Maurice ve

157/1242

Julia Van Bever'i delie tkm olan Mfetti W. C. Dannenbergi getirdi. Bu atamalara fena halde bozulan Levee gnah patronlar, Colossimo'nun bakanlnda yeniden top-77 landlar. Yeni Ahlak Zabtasnn ne ekilde olursa olsun mutlaka susturulmas gerektii konusunda fikir birliine vardlar. Para ie yararsa ne ala; yaramazsa silaha sarlp kan aktacaklard aresiz. nce Tavuk Harry Gullet'i Dannenberg e gndererek, genelevlere gz yummasn, buna karlk ayda 2,200 dolar maa teklif ettiler. Mfetti, Tavuk Harry'i hemen orackta tutuklad. Bu olay izleyen haftalar iinde Ahlak Zabtas aa yukar 2000 muhabbet tellal ile fahieyi tutuklad. Levee blgesinde grev yapan birok polis memuru hakknda da rvet alma suundan kovuturma at. Bunun zerine Levee blgesi polis komiseri Michael F. Ryan, genelev sahiplerine,

158/1242

basknlar srasnda kendisini tanyabilsinler diye Dannenbrg'in fotoraflarn datt. Colossimo grubu, Funkhauser, Dannenberg ve Ahlak Zabtasndan daha birka kiinin hemen ldrlmesine karar verdi. Tam o sralarda, Torrio, kuzeni ve New York ganglarnn kdemlisi Roxse Vanilli'yi Chicago'ya artt. Genelevciler toplantsna katlanlar arasnda, South Wabash Caddesi 2037 numarada bir meyhane ileten Roy Jones da bulunmaktayd. 1914 ylnn bir Nisan akam, Levee ileri gelenlerince Ahlak Zabtasnn gammazlarndan olduu sanlan Isaac Henagow adnda bir adam Jones'un meyhanesine urayp biraz imek istedi. Hemen ardndan, Colossimo'nun adamlarndan Jim Franche (ya da, teki adyla, Kei Duffy) girdi, ieri, elinde tabanca Henegow'un yanna sokuldu ve kurunlarn adamn yreine boaltp, kat.

159/1242

Belediye Bakan Harrison, Jones'un iki satma ruhsatn bu olay yznden elinden ald. Levee politikaclar ruhsatn geri verilmesi iih ok uratlarsa da, baaramadlar. Bunun zerine, kazk yediine inanan Jones ok bozuldu; zntsnden kendisini ikiye verdi. Kafay bulduu zamanlar ileri geri konumaa, Ahlak Zabtas konusunda yaplan planlar 78 urada burada anlatmaa balad. Colossimo, ona on be bin dolar teklif etti tas tara toplayp gitmesi iin. Jones kabul etmedi. Derken Colossimo, beyaz kadn ticaretiyle ilikisi olduu yolunda bir ihbar yaptrtt. Sonunda Detroit'e kat. Ama bu arada, ikiliyken yapt konumalar Dannenberg'in kulana kadar gitmiti. Ayn nisan ay iinde, Henegow'un ldrlmesiyle ilgili soruturma yapan bir

160/1242

polis memuru baklanarak ldrld. 16 haziran gecesi, Dannenberg, Yirmi kinci Sokakta bulunan Turf adl geneleve yaplan basknda bulundu. Kzlar polis arabasna doldurup, adamlaryla birlikte olay yerinden ayrlrken evresi, avaz avaz baran bir kabadaylar gruhu tarafndan sarld. Ahlak Zabtas yeleri Michigan Caddesine doru, yollarna devam ettiler, gruh pelerini brakmad, talar atlmaa balad. Gruhun hemen arkasndan kocaman, krmz bir otomobil geliyordu. inde Torrio, bir yannda Roxie Vanilli, bir yannda da Mac Fitzpatrick olduu halde oturmaktayd. Kalabalk gittike daha tehlikeli bir hal almaktayd; baskn ynetmi olanlar (Dannenberg hari) silahlarn ektiler Dannenberg, fahielerin ilk sorgusunda bulunmak zere, karakola doru yoluna devam etti. Tam o srada, normal polis rgtnden iki memur, Stanley J. Brinsh ile John C. Sloop, caddenin kesini dndler.

161/1242

Dannenberg'in adamlarn kabaday sanp, onlar da tabancalarn ektiler, Krmz araba durdu, iindekiler indiler. Atei ilk aanlarn kim olduu bir trl anlalamad hi bir zaman. Vuruma sona erdiinde polis memuru Brinsh yerde cansz yatyor, Dannenberg'in adamlarndan eitli yaralardan dolay kan kaybediyorlard. Krmz araba yok olmutu. Olayn sonuna yetien bir baka polis memuru, Edward P. O'Grady, yaral Vanilli'yi arabaya bindirmee alan Torrio ile Fitzpatrick'i grm, ama bunlar 79 olay hakknda bir ey bilmediklerini sylediklerinden, uzaklamalarna izin vermiti. Buna karlk, baka tanklar, krmz arabadan ate edildiini grdklerini belirttiler. Otopsiye yollanan Brinsh'in gvdesinden karlan kurunlar, bu

162/1242

tanklarn ifadelerini dorulayacak nitelikteydi. zellikle gangsterlerin kullandklar dum dum kurunlaryd bunlar; polisler ise 38 kalibrelik kurunlar kullanrlard. Byk bir ihtimalle, Brinsh, Dannenberg'ihedefleyen kurunlarn kurban olmutu. Bu konuda bir makale yaynlayan Chicago Tribne gazetesi olay yle aklyordu: Levee trajedesinin nlenememesinin nedeni vardr. Bunlardan birincisi, Belediye Meclisi yesi Hinky Dink Kenna'dr. Kenna, Levee'nin yerinde kalmasn ister, nk oylarn Levee'de yaayanlardan toplamaktadr. Ve bu oylar sayesindedir ki, Carter Harrison ve Roger Sullivan (eyalet Demokratik Parti Lideri) gibi adamlar kendisinden akl sorarlar, ve Eyalet Yargc Owens gibi biri onu ayak ilerinde kullanr.

163/1242

kinci neden, Coughlin'dir...

Hamamc

John

nc neden ise Yirmi kinci Sokak Karakolu Komiseri Michael Ryan. Birinci blgenin polis efidir kendisi, onu oraya yerletiren de Hinktir. Hink ile Hamamc onun o yerden kprdamamas iin de gerekeni yapmaktadrlar. Grevini ktye kulland, stelik de beceriksizin biri olduu herkes tarafndan bilinmekte, ak ak sylenmektedir. Buna ramen, ne Funkhauser, ne Dannenberg ne Gleason (Chicago Emniyet Mdr) ne Hoyne'un kendisi (yani eyalet savcs) Ryan' yerinden oynatamamaktadrlar. Hepsi de bunun iin uram, hibiri baaramamtr. Eyalet savcs Wyman, Leveeyi kapattnda, aamad bir dizi snr vard. Polis blgesinin snr izgileriydi bunlar. Ve bunlar hala yerli yerinde 80

164/1242

durmaktalar. Ryan emrinde alanlar yalnzca onun emirlerine kulak verirler, yalnzca onun emirlerini yerine getirirler. Emniyet Mdr Gleason, Emniyet Mdr Yardmcs Schuettler, istedikleri kadar Funkhauser'in adamlarn, Dannenberg'leri yollasnlar baskna, Ryan' en ufak bir baskn yapmaa zorlayamazlar. Ve ka baskn yaparlarsa yapsnlar, Ryan'm yetersizliini ne kadar gzler nne sererlerse sersinler, Ryan koltuunda oturmaa devam eder; bu koltuktan istedii gibi ynetir blgesini. Baka yerlerde bu gibi durumlarn banda olan kiilerin kk bir kumarbazlar grubu olduu ortaya karlmtr. Chicago'da ise koskocaman bir ember vardr iin banda. Tekerlein poyras Ryan'dr, onun sivil polisleri, zel adamlarysa tekerlein parmaklar; kenar paralar ise artk o gnk duruma gre Koca drtler ya da Koca beler, yani, kumarhaneciler, meyhaneciler,

165/1242

genelevciler, ksacas, arabasn hi aksatmadan dadan arabilenler. Ama btn bu paralarn hepsinden nemli olan para, tekerlein dnebilmesi iin kesinlikle gerekli olan ey yani, dingildir. te bu dingil, blgede herkesin tand, bildii kk adam ya da teki adyla Hinky Dink dir. Ryan'm blgesinde grev alan niformallara, dmdz nlerine bakmalar, kaplarn, pencerelerin ardnda neler olup bittiini grmemeleri sylenmitir. Tek grevleri, sokak patrtlarn nlemek, her trl pisliin kol gezdii bir mahallede polislik yaptklarn unutmaktr. Bu olaydan sonra, Colossimo mrnde ilk ve son defa cezaevine girdi. Mahalli bir karakol mteferrikasnda yarm gn kald, sonra sorgu hakimi tarafndan kefaletle serbest brakld. Polis, ayn gn Van

166/1242

81 Bever, Joe Moresco, Vanilli, ve daha birka kiiyi de tutuklamt. Ayn gn onlar da serbest brakldlar. Hibiri hakknda kovuturma almad. Her zamanki gibi, bir sessizlik duvaryla kar karya kalan Eyalet Savcs, biri hari btn davalardan delil yetersizlii nedeniyle vazgeti. Vazgeilmeyen tek dava Kei Duff aleyhine oland. saac Henegow'u ldrmekten sank olarak mahkeme karsna kt ve suu sabit grlerek idam cezasna arptrld. Karar temyiz edildi ve birtakm teknik dzensizliklerden dolay bozuldu. kinci mahkemede, jri, sann kendi kendini savunmak iin ate ettii gerekesiyle susuz olduuna karar verdi. Oysa btn grg tanklar Henagow'un elini bile kaldrmadn sylemilerdi.

167/1242

Belediye Bakan Harrison'un grevi sresinde yapt en nemli ve en son ilerden biri, Komiser Ryan' Levee'den ok uzak bir blgeye atamak, yerine Komiser Max Nootbar' getirmek oldu. Yeni komiser amansz bir enerjiyle Levee'de temizlie giriti. yle ki, kdemli bir genelevci, mrmde reform da grdm reformculuk da, ama dorusu bylesini grmedim. Sahiden sonu almak niyetindeymi gibi davranyor bu herif, baksanza demiti. Harrison, gitmezden nce, Colossimo'nun South Wabash Caddesinde yeniden deyip at lokantann iki ruhsatn da geri almt. Ama bu muhteem Cafe, uzun sre karanlk kalmad. 1915 Belediye Seimlerini kazanan Cumhuriyeti Parti aday, yaradlnda eit llerde yetersizlik, glnlk ve namussuzluk tayan ve baka hi bir meziyeti olmayan bir kiiydi. lerde, Chicago'daki btn genelevcilerin, fahielerin, kumarbazlarn, haralarn ve iki

168/1242

kaaklarnn bir numaral sevgilisi olacakt Bakan Koca Bill William Hale Thompson Jr. 1900 ylnda, namussuz politikaclar alaa etmek amacyla kurulmu olan Semenler Birlii adn-82 daki bamsz kurulu, kinci Blge Belediye Meclise yelii iin destekleyebilecei bir aday aramaa koyulmutu. Cumhuriyeti Partiye bal bir grup vatanda, iri yar, kazma dili bir atlet olan Bill Thompson'u teklif ettiler. Chicago Atletzim Dernei adna en az yarm dzine spor dalnda zaferler kazanm olan bu delikanlnn tek kusuru, kendisini teklif eden grubun bakannn da dedii gibi aptal olmasyd. O srada otuz be yanda olan Thompson politikaya kar en ufak bir ilgi beslemiyordu.

169/1242

Elli dolarlk bir iddiay kazanmak iin seimlere katlmay kabul etti. Boston'da domu, Chicago'da bymt. Slalesinde dizi dizi kara ve deniz askeri bulunan babas, Chicago'da emlakilik yaparak zengin olmutu. Olunun da kendisi gibi kaliteli bir eitim grmesini ok istemiti. Ne var ki, kk Biliye, kafasn kullanmak ok zor geliyordu. Severek okuduu tek ey, eski lgn Bat zerine yazlm ucuz romanlard. Bunlar okuduka kovboy olmak isteiyle yanp tutuurdu. Sonunda babasyla bir anlama yapt. Her k, birka ay Chicago'da okula devam edecek, yln geri kalan blmn Bat'da iftliklerde geirecekti. Batda karlat kovboylarn davranlarna, yaama, ime konusunda zelliklerine abucak alt ve bu alkanlklarn mr boyunca srdrd. Utah, Wyoming, Nebraska gibi yerlere yapt yolculuklar arasnda, Chicago'ya da arada bir urayp zel bir liseyi

170/1242

bitirdi ve gene zel bir Ticari limler Akademisine kaydoldu. 1891 ylnda babas lnce, bu gezginci yaants son buldu. Evinde oturup babasndan kalan emlak brosuna gz kulak olmaa balad. Bo zamanlarnda da yani, gnn byk bir blmnde atletizm almalar yapp, ok baarl bir atlet, Chicago genlerinin tapt bir kahraman durumuna geldi. Cumhuriyeti Parti listesinden kazanan Reform cu Belediye Meclisi yesi olarak, hi ortada grn-83 memesiyle gze batmaktayd. Sevdii sporlar arasna bir de yelkencilik eklenmiti nk. Belediye Meclisinin sorumluluklaryla uramaktansa, Michigan Glnde yelken yarlarna katlmak daha houna gidiyordu. Politika ihtiras ne zaman kabard, bunu bilmek g; bildiimiz tek ey 1902

171/1242

seimlerinde, Cumhuriyeti Parti listesinde Cook County delegesi olarak yer ald. Bu arada, seim kampanyalarnda pek geerli olan basit fakat coturucu konumalar yapmakta zel bir ustal olduu da anlalmt. eitli ulusal guruplarn n yarglarn etkili bir ekilde harekete geirmenin yolunu ok iyi biliyordu. Yapt seim konumalar en azndan baya ve batan sona bombo olmakla birlikte, ngilizler iin mymnt ve gvenilmeyecek bir ulus sfatlarn kullanarak Chicago' nun rlandal ve talyan semenlerinin kalbini kazand. Bu arada seimleri de tabii. Cumhuriyeti Parti iinde de ar fakat emin admlarla ilerlemee devam ediyordu. Arada bir iki duraklamas oluyordu tabii; ufak tefek hatalarndan dolay. rnein, profesyonel olduu gerekesiyle Amatr Atletizm Birliinden kovuldu; sonra, arkada

172/1242

olan bir hanmn boanma davasnda tanklk yapt srada, sk sk Levee meyhanelerine gittiini aklamak zorunda kald. Cumhuriyeti Parti ileri gelenleri kendisinde Belediye Bakan kiilii grmee baladklarnda, krk sekiz yana gelmi, gbeklenmiti. Partinin en kurnazlarndan biri olan milletvekili Fred Lundin, fazla akll olmayabilir, ama halk etkilemesini biliyor demiti. Bu szleri syleyen parti by, bir zamanlar ehrin kenar mahallelerini dolaarak iportaclk yapm, kendi imalat olan her derde deva bir urup satarak para kazanmt. Belediye seimleri srasnda Chicago'lu semenlere Thompson'a da kendi kendisini satmay retti. 84 Seimlerde Demokratik Parti aday, Alman asll Katolik Robert W. Sweitzer'di.Koca Bill'in seim kampanyas srasnda verdii

173/1242

her sz, verdii baka bir sz geersiz klmaktayd. Tutumu, konumay yapt mahalleye balyd. Drt ay nce Avrupa'da sava balamt; Koca Bili, Almanlarn ounlukta olduu mahallelerde konutuunda, szleri Kaiser Billinkilerden farkszd. te yandan, Almanlardan nefret eden Polonyallarn mahallesine gittiinde, Alman aday Sweitzeri ktleyen el ilanlar dattryordu; Protestan mahallelerinde, Sweitzer'e oy verenin Papaya oy vermi olacan savunuyor, rlandallarn mahallesinde ngilizlere kfrediyor, yerli Amerikal seyirciler karsnda Amerikan bayrana sarlp George Washington'dan sz ediyordu. Reformcu guruplarn karsna kt m, kumar yasaklayan kanunlar harfi harfine uygulayacana sz veriyor, kumarbazlara da ehirde her trl oyunun serbest braklaca konusunda teminat veriyordu. kinci

174/1242

Blge'de ounlukta olan zencilere verdii szlerde Zar m atmak istiyorsunuz? diye soruyordu. Atn tabii, ne kar? Ben belediye bakan olursam, polisin ciddi ileri olacak, be arkadan bir araya gelip zar att masum toplantlar basmakla geirmeyecek vaktini... Zencilere yapt vaatler bu kadarla da kalmyordu: Hepinize i bulacam.....Jack Johnson gibi gl bir adam, ancak Jess Willard gibi gerek bir kovboy yenebilirdi zaten (tam o sralarda Jess Willard, zenci ar sklet boks ampiyonu Jackson'u Havana'da yenmiti de...). Ama yarn, o kovboyun da sizin yannzda yer aldn greceksiniz.. Zengin semtin ev kadnlarna, analarna: Bu ehri tertemiz yapacam, diye baryordu. Tek bir kanunsuz ilem yaplmayacak artk; dnyann en temiz ehri olacak Chicago...... Eitim Mdrlne bir an-85

175/1242

neyi atayacam... ocuklarn ihtiyalarn analardan iyi kim bilebilir? ki dmanlarna, pazar gnleri iki satlmasn yasaklayan eyalet kanununu uygulayacana sz verirken, iki dknlerine de haftann her gn bol bol iki satn alabileceklerini sylyordu. Hatta, bu konuda meyhanecilere bir senet bile imzalad: Dost meyhanelerinde, dostlar arasnda bir kadeh atanlara ne kusur bulabilirim? diyordu. Koca Bili Tompson, 1915 Belediye Seimlerini, o zamana kadar grlmemi bir ounlukla kazand. Alt ay iinde, vermi olduu seim vaatlerinin, biri hari, hepsini unutmutu. Unutmayp tuttuu tek sz, Chicago'da her eyin dolu dizgin serbest braklacana ilikin szd. Levee ve benzeri yerlerde yaptrd gstermelik birka tutuklamadan sonra, eskiye; elenceli, rahat, kanunsuz gnlere dnld.

176/1242

Chicago Mills Novelty irketi tarafndan imal edilen tilt makinalar ehrin her yannda tkr tkr iliyor, belediye yneticilerinin en ileri gelenleri kazanlardan hisse alyorlard. Cumhuriyeti Parti rgtlerinden Sporcular Kulb, bir hara toplama acentas haline getirildi. Yalnzca kumarbazlara deil, meyhanecilerle, genelevcilere de, kulbn, zerinde belediye bakannn ad bulunan antetli kadna yazlm mektuplar gnderiliyor, 100 dolar karlnda mr boyu yelik teklif ediliyordu. Kulp yeleri arasnda, Thompson'un atad Emniyet Mdr Charles C. Healey, tilt makinesi fabrikas yneticisi Herbert S. Mills, nl kumarhane kral Mont Tennes ve yeni belediye bakan sayesinde iki ruhsatna yeniden kavuan Jim Colossimo vard. En bellibal genelevciler, eskiden ilettikleri byk, baslmas kolay evlerin, yerine, eitli mahallelerde, kk randevu yuvas

177/1242

iletmee balamlard artk. Fahieler mterilerini, gene genelevci-86 lerin ilettii dansiglerde, meyhanelerde ayarlayp bu apartman dairelerine gtrrlerdi. Bu yeni sistemi aa vuran Funkhauser, ehirde en az 30 bin randevu yuvas olduunu iddia etmiti. Thompson, Funkhauser ile, kurmu olduu Ahlak Zabtasnn btn yetkilerini elinden ald. Thompson rejiminin ilk sekiz aynda polis kaytlarna geen sularn says, btn bir nceki yl boyunca kayda geenlerin iki katyd. Reform hareketinin nclerinden, Chicago niversitesi Siyasal Bilimler Profesr, ayn zamanda Belediye Meclisi yesi, Charles E. Merriam, Polis rgt, kocaman bir diki yurdundan baka bir ey deil demiti. Kanunsuz yeralt rgtlerine kar sava aacan ilan ederek greve balayan

178/1242

Emniyet Mdr Healey, ehrin en byk rvet ebekesinin patronu, Mike ve Pike Heitler gibi gangsterlerin i arkada olduu gerekesiyle grevden alnmt. 1917 ylnn ocak aynda, grevi ktye kullanmak ve rvet almak sularndan hakknda kovuturma ald. Hakknda kovuturma alanlar arasnda Belediye Meclisinin bir yesiyle drt nemli gangster efi de vard. Durumada savclk tarafndan ileri srlen en nemli delil, ehrin kuzey kesiminde grev yapan bir polis memurunun evinde bulunan defterdi. Defterin ilk sayfalarnda karanlk bir takm otellerin listesiyle haftada bunlardan alnan ve 40 dolarla 150 dolar arasnda deien haralar yazlyd. Bundan sonra, srayla genelevler, randevuevleri ve kumarhaneler geliyordu; bunlarn bazlarnn yanna efin yerleri bazlarnn yannda ise e blnecek

179/1242

yazlyd. efin yerlerinden alman paralar dorudan doruya Emniyet Mdr Healey'in cebine giriyor, e blnecek olanlar ise, Healey, ube Mdr Tom Costello, Heitler ve tefecilik, kumarhanecilik, meyhanecilik yapan Billy Skidmore adnda bir adam arasnda paylalyordu. Defterde bulunan 87 drdnc bir listede, pazar gnleri gece saat birden sonra ak kalmasna izin verilen meyhaneler sralanyor; baskn yaplamaz balkl beinci listede birtakm kumarhanelerle kt nl otellerin ad geiyor; defteri, baskn yaplabilir balkl altnc bir liste tamamlyordu. Healey, kendine Chicago'nun en baarl ceza avukatlarndan Clarence Darrow ile Charles Erbstein'i tuttu ve beraat etti. Jri, onunla

180/1242

birlikte durumas yaplan dokuz sann hepsini de susuz bulmutu. Bunun zerine Profesr Merriam, Chicago'un ei hi bir yerde bulunamaz, diye konutu. Amerika'nn tamamen kokumu olan tek ehri buras! Torrio'nun i yaants ile ev yaants arasnda ki eliki, her iki yaanty da yakndan tanyanlar (ki bunlarn says pek azd) aknla drrd. Bakalarnn ahlak dklklerine hizmet eden bu adamn kendi zel hayat tamamen lekesizdi. Yaradl bak mndan dnya zevklerine deer vermeyen bir adamd; sigara, iki imez, kumar oynamazd. Az yemek yerdi. Hi kfretmez, kfrl ya da ak sak konumalar dinlemekten holanmazd. mrnde kars Ann'den baka hi bir kadna bakmamt. evresin de olan hi bir eyi karmayan, kck kara gzleri,

181/1242

hep kapal tuttuu ince dudaklaryla, insanolunun gnahkarln, zntyle ayplyormu gibi bir hali vard her zaman. Gnlk yaants saat kadar dzenliydi. Sabah erken kalkar, koyu renkli, klasik biimli kostmlerinden birini giyer, nian yznden baka hi bir ey takmaz, kapda karsn sevgiyle perek veda ettikten sonra, sokak tede olan brosuna yryerek, gider, ya da arabasna binip Burnham'a doru yola kard. 88 Bundan sonraki dokuz on saatini genelev ilerinin en ince ayrntlaryla doldururdu: devaml mterilerin sk sk deiik yzler grebilmelerini salamak iin fahieleri bir evden tekine naklettirir, genelevlerin yiyecek, iecek, amar masraflarn daha da ksmak iin tedbirler alr, bir gece nceki gelirin hesaplarn yapard. Yannda alan kzlarn

182/1242

da insan olabileceini hi dnmez, onlar yalnzca alnp satlacak, eskidiklerinde yenilenecek mallar olarak grrd. Beklenmedik, nemli bir olay olmad takdirde, akam saat altda mutlaka evinde olur, arada bir konsere, bir tiyatroya gitmek dnda, geceleri hemen hi dar kmazd. Eve gelir gelmez kars terlikleriyle robdeambrn kotururdu. Yemekten sonra karlkl bir iki el kat oynarlar, plak dinlerlerdi. Torrio mzii ok sever ve iyi anlard. Klasik paralar notalarndan izleyebilir, profesyonel mzikilerle rahat rahat tartmalara giriebilirdi. Kocalarn en iyisi, en sevimlisidir o, derdi kars. Evliliim, batan sona, upuzun bir balay gibi geti. Kocam beni mutlu klmak iin gereken her eyi yapmtr. Her zaman bana bal kalmtr; sevgi ve mutluluk dolu bir yuva vermitir bana.

183/1242

te yandan Colossimo da Torrio'nun birinci snf bir i adam olduunu anlamt. Bir yandan yeeninin beceriklilii, bir yandan da Belediye Bakan Thompson'un geveklii sayesinde, Chicago gnah krallarnn en by durumuna ykselmiti. Politik deeri Levee snrlarn oktan amt. Belediyedeki adamlar sayesinde artk birinci blge meclis yeleri Caughlin ile Kenna'ya ihtiyac bile kalmamt. Tersine dnmt durum; imdi onlar kendisinden ricaya geliyorlard. Mallar arasnda en ok deer verdii, en byk gururla sevdii nl Cafe'siydi. Burada nl kiilerle sk fk olabiliyor, onlarn iltifatlarn toplayabiliyor-89 du ya, artk zevkten drt ke oluyordu. Buraya olan dknlnden dolay, teki ilerinin ynetimini hi dnmeden tamamen Torrio'ya brakt. Yapt ilk byk yanllk buydu.

184/1242

Bylelikle Torrio'ya kendi bana i yapmak konusunda cesaret vermi, bir kar elikisi yaratm oluyordu. Yapt ikinci byk yanllk ise romantik bir nitelik tamaktayd. 1913 ylnn bir gecesinde, Chicago News Gazetesi muhabirlerinden Jack Lait, Cafe Colossimo'ya geldi. South Park Caddesi Metodist Kilisesi korosunda ark syleyen bir kza srlsklam ak olmu, durmadan onu anlatyordu. Dediine gre kz hem ok gzel, hem ok kabiliyetliydi; Colossimo ona gazinoda bir i veremez miydi acaba? Koca Jim, bu insanst varln, sesini bir kez dinlemei kabul etti. Ertesi akam Lait, yannda uzun boylu, ince, ekingen grnl bir esmer gzeli olduu halde ka geldi. Kzn kocaman mavi gzleri, beyaz gl yapraklarn andran bir teni vard. On dokuz yandayd Dale Winter, Ohio'da domutu. En byk istei opera yldz olmakt. Be yandayken babas lm, lise

185/1242

reniminden sonra, (okul korosunda kazand baarya gvenerek) annesiyle birlikte New York'a gemiti. Burada, sesini Madame Sherry adl bir operetle turneye kmaa hazrlanan prodktr George Lederer'e dinletti. Oyundaki gen kz roln kendisine verdiler. Her zamanki gibi, annesinin eliinde bir sr ehir dolatlar turupla birlikte. Turne San Francisco'da son buldu. Bunun zerine Dale, bir baka kadn oyuncuyla birlikte bir vodvil skeci hazrlayp, Avusturalya'ya giden bir turupla anlat. Ancak, Avusturalya'da turup dald, ana kz memleketlerinden 6.000 mil uzakta, be parasz kaldlar. Neyse, iyi yrekli bir aktrden gereken paray bor alp, kendilerini San Francisco'ya atabildiler. bulmak iin gittii bir konser brosu, Dale'i, 90 Chicago'ya yollad, yeni kurulan bir komik opera kumpanyasnda alabileceini syleyerek.

186/1242

Ana kz Chicago'ya vardklarnda, sz konusu kumpanyann bir tek oyun bile oynayamadan dalm olduunu rendiler. Gene be parasz kalmlard. South Park Caddesindeki kilise, Dale'e koro solisti olarak i vermekle a kalmalarn nlemi oldu. Koca Jim bakt ki kz John Lait'in dedii kadar var, hemen ie ald onu. Ksa zamanda Cafe Colossimo'nun bir numaral yldz oldu Dale. Mteriler, hafif opera aryalarndan kurulu repertuvarna baylyorlard. Bu arada kilise korosundan da ayrlmad, gndzleri dinsel ilahiler okumaa devam etti. Ama gnn birinde kilise mdavimleri Cafe Colossimo ile olan ilikisini rendiler ve hemen kovulmas iin bask yaptlar. Kilisenin vaizi, hogr sahibi bir adamd. O hafta verdii vazda, ncil'in, Aranzda hi gnahsz biri varsa, ilk ta o atsn

187/1242

cmlesiyle balayan blmn okudu. Ama bu abas ie yaramadr, Dale'in iine son vermek zorunda kald. Bylece cici bir kzn rahat edebilecei bir evre deildi Levee. Zaten o da, anasyla birlikte New York'a dnebilecek kadar bir para biriktirir biriktirmez ayrlmak kararndayd. Opera yldz olma hevesi hala snmemiti. Cafe Colossimo'nun bir numaral antz olduktan sonra bir sr yeni i teklifi de almaa balamt. Broadway'in en nemli emprezaryolarndan Maurice Gest kendisine bir anlama teklif etti; nl Florenz Ziegfeld'e istedii anda ie alabileceini bildirdi. Dale her iki teklifi de geri evirdi, nk bu arada Koca Jim ile birbirlerine ak olmulard. Colossimo kars Viktoria'dan ayrld. Sonunda gerek ak buldum, dedi Torrio'ya. Belan buldun, diye karlk verdi Torrio.

188/1242

Dale'in ufak tefek ikazlar sayesinde Koca Jim kendine eki dzen vermee balad. Borazana ben91 zeyen sesini alaltmay, sk sk kulland kfrleri azaltmay rendi. ngilizcesini dzeltmek iin hoca bile tuttu. Daha klasik giyinmee, daha az prlanta takmaa alt. Mterileri arasndaki politikaclarla, gangsterlere eski itibar gstermemee, daha ok sanatlar ve zengin takmyla ilgilenmee koyuldu. Dale, ehrin parklarnda atla dolamay seviyordu; bu gezintilerde Koca Jim sevgilisini yalnz brakmaz, srtnda binici giysileri, kzn yannda trs trs giderdi. Kzn her istedii, onun da her istei olmuu artk. Kzn sesi hakknda fikrini sylemesi iin dostu Caruso'yu sktrd. nl tenor sesi beendi ve Maestro Campanini'den onu

189/1242

dinlemesini rica etti. Orkestra efi de sesin fena olmadn ancak terbiye edilmesi gerektiini syledi. Bunun zerine Colossimo sevgilisini Chicago Konservatuarna kaydettirdi. in tuhaf, udur ki, mrnde yakndan iliki kurduu tek namuslu kz, Koca Jim'in ykmna neden olacakt. nk yeralt evrelerinde, bu tr duygusal bir zayflk, ak ak isyana tevik demekti. Sylentiler hemen yayld: Koca Jim yumuuyor. Koca Jim'de i kalmad demee balad herkes. Zorba antajclar, yeniden isteklerde bulunmaa baladlar hemen. Bu sefer Colossimo savaa falan kalkmad; kuzu kuzu dedi istenilen korkun meblalar. Anlalan, ayn zamanda Dale'i de tehdit ediyorlard adamlar. lnceye kadar Koca Jim'in peini brakmadlar.

190/1242

Bu arada Torrio, bir yandan amcasnn ilerini yrtrken, bir yandan da sessiz sedasz kendi rgtn kurmaktayd. Burnham'dan daha baka yerlerde de gnah ehirleri kurmak zere hazrlklar yapmt. Levee'nin sekiz mil batsnda kalan Stickney ilesinin yneticilerinin de bu gibi ilere hevesli olduunu renmiti. Ayrca, Levee'in ortasnda, Cafe Colossimo'dan bir sokak tede, drt katl bir yap satn ald. lerde Drt kili adyla n yapacak olan (sokak numa-92 ras 2222'ydi nk) bu binann birinci katna bir meyhane ile bir bro kurdu. Meyhane blmn brodan, ar elik, bir kap ayrmaktayd. kinci ve nc katlar kapsayan kumarhane blmne de gene elik kaplardan geiliyordu. En st kata da bir genelev yerletirilmiti. te tam bu sralarda, yani, 1919 ylnn sonuna doru, Torrio Al Capone'u Chicago'ya artt.

Balangta Capone'a verilen iler eitli ve kk kkt fedai, ofr, barmen, genelev rtkan, vr, zvr. Gazeteci Courtney Ryley Cooper, gangsterin o eski gnlerini yle hatrlar: Onu kapnn nnde (Drt kili'nin kaps nnde yani) kimbilir ka kez grmmdr. Allahn souunda, elleri cebinde, yakas kalkm, gelen geenin yanna yanar, 'Abi, ierde gzel kzlar var' diye mrldanrd.. Yapnn bodrum katnn deiik bir zellii vard. Burada neler olup bittiini Yarg Lyle'in azndan dinleyelim: Bu yeni takmn Levee'ye el koymasn ekemeyen gangster Mike ve Pike Heitler, her eyi kendisi anlatt bana, diye yazar yarg, Bir gn broma gelip, 'Birinden bir ey renmek istediler mi, yakalayp o bodruma tkyorlar' demiti. 'Adamn a-

192/1242

zndan istedikleri laf alana kadar ikence yapyorlar, sonra da ldrp bir tnele atyorlar. Tnelin teki az, yapnn arkasndaki gizli bir kapya alyor. Capone'la birka kii daha, cesetleri buradan alp arabaya yklyorlar, uzak bir yerlere gtrp ya yol kenarna atyorlar ya da talk, kayalk bir alan bulup brakyorlar.' Yllar sonra, eskiden bu blgede alm olan bir polis memuru, artk boaltlm olan yapy Yarg Lylea gezdirmi, tneli de gizli kapy da gstermitir. Bu polis memurunun dediine gre Drt kili'de en az on iki gangsterin ldrlm olduu muhakkaktr.. Al Capone, ya da en sk kulland takma adyla 93

193/1242

Al Brovvn, Chicago'ya yerletikten ksa bir sre sonra, ok nemli bir olay oldu. Mthi bir nseziye sahip olan Torrio yllardr bu olaya, hazrlanm, amcasn da bu ie para yatrmas iin zorlamt. Bu iten salanacak kazancn, genelevcilikten kazandklarn kat kat aacandan emindi Torrio. Ama, artk sevgilisinden baka hi bir eyi gz grmeyen Koca Jim'in gzlerini aamamt bir trl. Genelevcilikten, kumarhanecilikten milyonlar kazanmt ya... Hala da kazanyordu ya... Yeni, bilinmeyen ilere giriip de ne olacakt? Zaten deliliin ta kendisiydi bu yeni kanun, srekli bir ey olamazd. Amcasnn miyadn doldurmu olduunu ite o zaman anlad Torrio. 94 V DN TRENSZ GMLENLER

194/1242

ULUSAL K YASAI, ya da kanunu Meclise getiren, Minnesota'l, ttn inemee merakl Cumhuriyeti Parti milletvekilinin adndan dolay halk arasnda sylendii ekliyle, Volstead Kanunu, 17 Ocak 1920 tarihinde, saat 24.01 de yrrle girdi. Volstead, sk sk tekrarlad inancn deitirecek soydan deildi: Ahlak; kanunlar dzenler diyordu. On Emir'den beri byledir bu.. Yeni yasaya kar giriilen ilk hareket, gece yarsn elli dokuz dakika gee, Chicago'da vuku buldu. Bir demiryolu makasna byk bir kamyon girdi. Eli tabancal, yz maskeli alt adam atlad iinden. Makas bekisinin elini kolunu balayp, azn tkadlar, alt makinisti bir barakaya kitlediler, iki yk vagonunun kapsn krarak ierde bulunan 100 bin dolar deerindeki, LA SANAYNDE KULLANILMAK ZERE damgal viski kasalarn aldlar. Hemen hemen ayn saatte, baka bir Chicago etesi, bir ecza deposundan drt f saf alkol

195/1242

alyordu te yandan nc bir ete, viski dolu bir kamyonu karmakla meguld. ilerde gangsterlerin ok sk uygulayacaklar kamyon karma ynteminin ilk rneiydi bu. Sz konusu olaydan dolay kimse tutuklanamad. Torrio, olaylara sabrszca seyirci kalmak zorundayd. mrnde bylesine imkanl bir kazan frsat gememiti eline, ama Koca Ak' bir trl harekete 95 geiremiyordu. Meyhanelerle gece kulplerinin byk ounluu, nasl olsa iki buluruz dncesiyle kaplarn kapamamlard. Bunlara istedikleri ikiyi salamak iin gze alnacak riziko, elde edilecek kazanlarn yannda devede kulak kalmaktayd. Btn eyalette, ayrca lowa'da ve Wisconsin'in bir blmnde iki yasann uygulann denetlemekle grevlendirilmi olan memurlarn says 134 d. Chicago polis rgtne gelince, genelevler ve kumarhaneler konusunda

196/1242

gsterdikleri kolaylklarn aynn iki yapm ve datm konusunda da gstereceklerinden emindi Torrio. (Haksz da deildi. ki yasann yeni kt yllarda Chicago Emniyet Mdr olan Charles Fitzmorris, kendi azyla, ak ak, polis kuvvetlerinin yzde altm iki yapmndan para kazanyorlar dememi miydi?) Hepsinden iyisi, Koca Bili Thompson hala i bandayd, hala Chicago'da her eyin serbest olduundan dem vuruyordu. Belediye Bakan olarak ie baladnda, ehir btesinde, 3 milyon dolarlk bir fazlalk varken, drt yl sonra drt milyon be yzbin dolarlk bir ak meydana gelmiti. Konuma ve davranlarndan kaba sabalk, aklszlk, bilgisizlik, Birinci Dnya Sava boyunca, hi bir eyden anlamadn ispat edercesine ttrp durduu politik izalasyonizm borusu, uluslar aras bir palyao haline getirmiti onu. Marne kahraman Maraal Joffre, Fransa Adalet Bakan Ren Viviani ile

197/1242

birlikte A.B.D. de bir iyi niyet gezisine ktnda, Thompson onlar Chicago'ya davet etmeyi reddetmi, Bu nemli kiiler bizim burayp neden geliyorlar, halkmza ac ektirecek birtakm ileri vmee mi? Yoksa daha baka niyetleri mi var? demiti. Utantan yerin dibine geen ehir Konseyi sonunda bamsz bir arda bulunmak zorunda kalmt. Ama btn bu densizliklerine, beceriksizliklerine, yetersizliklerine ramen, Chicago tarihinde grlm en gl politik 96 arkn desteine sahipti hala, ve seim harcamalar iin, memuriyete atad herkesten zorla para toplanarak azna kadar doldurulmu bir seim kp vard. Kk bir ounlukla da olsa yeniden belediye bakan seilmeyi baarmt.

198/1242

Ksacas, gelecek ok eyler vaadetmekteydi ve bunun farkna varan yalnzca Torrio deildi. Gang liderlerinin ou hemen iki imaline gemilerdi, Bazlar stelik Volstead Kanunu yrrle girmezden aylar nce alkol stoklan yapmay akl etmilerdi. (rnein, Dink ile Hamamc, milyonlarca dolarlk bour-bon vBkianl toplamlar, kanun yrrle girdikten sonra bunlar normal fiyatn iki katma sata karmlard). Bu arada kaaklarla ibirlii yapanlar vard. Torrio, her zamanki akl bandalyla, gereksiz ve zararl dmanlklar, arpmalar nlemek, eitli ete reisleriyle bir dizi ok yanl ticaret anlamas yaparak, herkesin kendi blgesinde rahat rahat i grmesini salamak amacndayd. Colosslmo bu neriye ne kar kt, ne de destekledi. Torrio'nun adna ynettii ilerden kendi hissesini zamannda aldktan sonra, parlak fikirli yeeni ne yaparsa yapsn

199/1242

umurunda deildi. Ancak, teki gangsterleri hizaya getirmek, hepsine sz dinletebilmek iin, Koca Jim'in eski, kuvvetli kiliinin geri gelmesi, prestijini yeniden kazanmas gerekiyordu. Her eyi sessiz sedasz kabul etmek tehlikeli olurdu. akallar aslann zerine saldrmaa, ahane lkesini kendi aralarnda paylamaa tevik demekti bu ak ak. Oysa, aslann yerinden kprdamaa, kendini korumaa hi mi hi niyeti yoktu. Torrio'nun gerekte el koymu olduu ilere, kendi adna ak ak el koymasnn zaman gelmiti artk. yldr kars Victoria Moresco'dan ayr yaayan Koca Jim, boanmaya raz olmas iin kadna 50,000 dolar teklif etti. Kocam baka bir kadna yar 97 olsun diye yetitirmiim meer, diyecekti iko, yal madam bir sre sonra. Ne

200/1242

olacak, zor bir i deil ki.. Boanma karar 20 mart 1920 tarihinde kesinleti. Sebep: Aile yuvasn terk, hafta iinde, Victorio kendisinden yirmi ya kk olan Sicilyal bir kabaday (Antonio Villan) ile, Koca Jim de Dale ile evlenmilerdi. O zamann en gzde sayfiye yerlerinden biri olan French Lick'de geirdikleri halayndan sonra, Koca Jim yeni karsn, Vernon Caddesi 3156 numaradaki ssl kkne yerletirdi. Kaynvalidesine de kendileriyle birlikte oturmas iin ricada bulundu. Bir hafta sonra, 11 mays sal gn, Torrio telefon ederek Cafe'ye iki kamyon dolusu viski geleceini haber verdi. Saat zerinde ok nemle durmu, amcasnn saat tam 16 da yerinde olmasn sylemiti. Koca Jim, drde birka dakika kala ayrld evinden. urasnda burasnda elmaslar parldyordu gene; yakasna krmz bir gl ilitirmi; apkasn, keyfini belli edecek ada yerletirmiti bana. Pantolonunun sa arka

201/1242

cebinde sedef kakmal, 28 kalibrelik tabancas vard. ofr VVoolfson tarafndan srlecek olan arabas kapda beklemekteydi. Dale, ii bitince arabay geri yollamasn, annesiyle birlikte al verie kacan syledi. Koca Jim, arabay hemen yollayacana sz vererek pt karsn; arabaya bindi. VVoolfson, daha sonra, efendisinin yol boyunca, kendi kendine talyanca bireyler mrldandn hatrlayacakt. South VVabash Caddesine alan, birbirinden on be - yirmi metre uzaklkta iki kaps vard Cafe'nin. VVoolfson, kemerli kuzey kapsnda brakt efendisini, ve hemen Vernon Caddesine dnmek zere hareket etti. Koca Jim, byk caml kapy iterek ieri girdi, yerleri mozaikle ssl geni antreyi katederek asl yemek salonuna geti. Antrenin bir yannda vestiyer ve bir genel telefon kulbesi, teki yannda kasiyerin otur

202/1242

98 duu yer vard. Asl yemek salonundan kemerle aynf-m ikinci bir yemek salonu bulunuyor, kalabalk fazla olduu zamanlar kullanlyordu. Buray da geti Koca Jim, ve en geride bulunan brosuna girdi. Birka dakika sonra, bodrum katndan yukar kan kapc, antreye bir yabancnn girdiini grd. Ama ileri bitmemiti, yeniden alt kata indi, aada almakta olan drt iiyle birlikte iine devam etti. Broda, Colossimo'nun nl, baba yadigar klcnn altnda, zel sekreteri Frank Camilla ile ahba Caeserino, o gnk yemek listesini grmekteydiler. Koca Jim, kendisini arayan olup olmadn sordu. Kimse aramamt. Bunu iitince biraz bozulur gibi oldu Colossimo; zel avukat Rocco de Stefano'yu telefonla arad, ama bulamad. Camilla ve Caesarino ile bir sre gevezelik

203/1242

ettikten sonra, ikinci yemek salonundan geerek antreye doru yrd. Adamlar gelecek olan. kimseyi orada, ya da darda, kapnn nnde beklemek istediini sandlar. Duvardaki saate yle bir gz atp saat tam 16,25'i gsteriyordu yemek listesini grmee devam ettiler. Bir saniye sonra, birbiri ardndan iki patlama iittiler. Bunlarn egzost patlamas olduunu ileri srd Caeserino; Camilla emin olmak iin bakmaa gitti. Koca Jirn'i mozaiklerin zerinde yz koyun serilmi buldu. Sa kulann arkasndaki bir kurun yarasndan kanlar akmaktayd. kinci bir kurun, kasiyer penceresinin camn krarak kar duvara gmlmt. Koca Jim, yerde l yatyordu. Camilla'nn telefonu zerine, Emniyet Mdr John J. Garrity, yannda cinayet masas efi Mooney olduu halde olay yerine geldi. Eyalet Savcs da savcs da savcla bal birka sivil polis yollamt. Camilla,

204/1242

sonunda Dale Colossimo'ya da telefon etti. Gen kadn, haberi alnca bayld. Polisin ate edilen adan anladna gre, katil 99 kurbann vestiyerde beklemiti. Telefon kulbesin-deki rafn zerinde Koca Jim'in el yazsyla bir not bulundu. Swan, (diye yazmt) belgeyi hazrladm. Artk gerisini sen bildiin gibi doldur. Adama syle drugs-tore'up gzlesin, o nesneleri nereden bulabileceimi zi rensin. On ten fazla adam kullanma. Daha fazlas varsa, birka kiiye yol ver. Banka. Hami, elli dolarn stnde ne kazanrsan bana ait. Koca Jim bu notu ne zaman yazmt, nasl olmu da kat telefon kulbesine girmiti, yazlanlarn anlam neydi, Swan kimdi? Polis bu bilmeceleri hi bir zaman zemedi. ? Torrio ile Capone da dahil olmak zere otuzdan fazla pheli kii sorguya ekildi.

205/1242

Torrio da Capone da, olay srasnda baka baka yerlerde bulunduklarn ispat edebildiler. Torrio'nun gzlerine yalar dolmutu mrnde hi gstermedii bir duygululuktu bu. Koca Jim'le ikimiz karde gibiydik, dedi. Terk-edilen kz kardeinin cn almak isteyen Je Mo-resco mu ekmiti tetii acaba? O da, olay srasnda baka yerde olduunu kesinlikle ispatlad. Victoria ile Sicilyal kocas da Koca Jim ldrldnde Los Angeles'de bulunuyorlard. len adamn para durumu, iin esrarn bir kat artrmt. Rocco de Stefano, nakit ve elmas olarak en az yarm milyon dolar bulunacan sanyordu. Oysa, uzun aramalardan sonra ancak 67,500 dolar nakit para ile, deen 8,894 dolar amayan mcevherler ve 15 f viski bulundu. Kimsenin kesinletiremedii bir sylentiye gre, Koca Jim 11 mays gn evden

206/1242

ktnda yannda 150,000 dolar nakit para vard. Ama polis olay yerine geldiinde cepleri bombotu De Stefano, mvekkilinin mali durumunun bylesine 100 bozuk olmasn, zorbalara dedii haralarn okluuna balyordu. Bu nedenle, birka Kara Elci, zellikle Parlak Jim Cosmano phe altnda kaldlar. Ama, Parlak Jim'in, 11 mays gn hapiste olduu anlald. Bununla birlikte, zm yolunun pek uzak olma dn gsteren belirtiler vard. Bir yandan ans, bir yandan yeralt evrelerinde yaylan dedikodular, bir yandan da Cafe kapcsnn ifadesi, belirli bir yne itmiti aratrmalar. Cinayet gn, Be Parmak'n kdemli cellatlarndan Frankie Yale, yanllkla bir polis tuzana dmt. Douya giden bir trene binmek zereyken yakalanan

207/1242

gangsterin bir haftadan beri Chicago'da olduu anlalmt. Ancak, o gn, Colossimo cinayetiyle bir ilikisi olduu bilinmediinden, belirli baka bir su ilemi olmadndan, New York'a dnmesine izin verilmiti. Derken, kapc, patronunun pei sra Gafe'ye giren yabancy tarif etti. Tarif, Frankie Yole'e tpatp uymaktayd. Ayrca, polis gammazlarndan biri, yeralt evrelerinde dolaan sylentileri iletti savcla: Torrio'nun Yale'e 10,000 dolar deyerek Calossimo'yu bandan att syleniyordu. Chicago polisinin istei zerine, New York polisi Yale'i gzaltna ald; tank kapc New York'a gnderildi. Ancak, katille kar karya gelince adamcaz donup kald. Onu tanyamadn syledi. Soruturma yeni batan suya dm oluyordu bylece. Bununla birlikte, gerek Chicago polisi, gerekse New York polisi Torrio ile Yale'in sulu olduklarndan emindiler.

208/1242

Chicago'nun byk gangster krallar arasnda ilk ldrlendi Koca Jim. 14 mays gn topraa verildi. elenklerin ihtiam (en gsterili elenklerin biri Johnny'dan, biri de Al'd'en gelmiti), bronzdan yaplm pahal tabut, kortejin uzunluu, katlan kiilerin nitelii, ilerde yaplacak gangster cenaze trenlerinin ayn debdebeyi srdrmesine yol aacakt. Ne Katolik Kilisesinde, ne de Katoliklere ayrlm bir me-101 zarlkta dinsel tren yaplmad. Bapiskopos George Mudelein'inden izin kmamt nk. Bir kilise yetkilisi karar yle aklamt: Sayn Bapiskopos, papazlarna u noktalara dikkat etmelerini zellikle emretmektedir.

209/1242

Davranlaryla, toplum iinde bilinen bir gnahkar olarak n salm, ya da kilise kurallarna uymay ak ak reddetmi, gereken gnlerde ve Paskalya yortularnda kiliseye gitmemi olduu bilinen gangsterler......... bu gibi adamlarn topraa verililerinde dinsel tren yaplmayacaktr. Dinsel trenin yaplmamas iin, sz konusu kiinin gangster ya da yasak iki imalats olmas yeterli deildir. Her ln durumu ayr ayr gzden geirilecek, zel bir karara balanacaktr... Koca Jim'e dinsel tren yaplmayaca karar verilirken, kendisi ne genelevcilikle no de katil olmakla sulanmtr. leri srlen tek su, karsn boayp Dale Winter'le evlenmi olmasdr.

210/1242

Sonunda, bir Presbiteryen papaz olan Pasquale de Carol, Vernon Caddesindeki kke gelerek cenaze trenini ynetmeyi kabul etti. Tren srasnda Apollo Drtls ilahiler sylediler: Tanrm Sana Yakn Geldim adl ilahi sylenirken, Dale Colossimo girdi ieri. Ayakta duracak hali olmadndan bir kolunda avukat De Stefano, bir kolunda ise Dink vard. Tabut ka* patlmazdan nce, Hamamc John nnde diz kerek, Katolikler iin gerekli olan lm dualarn okudu. Le-vee'nin n en kt dansinglerinden birinin sahibi olan ke Bloom, merhumu ven bir konuma yapt. Kalle deildi Koca Jim, diye balad sze, yeralt evrelerinin en stn vgsyd bu. Hangi oyuna girerse girsin, temiz oynard. A gzl deildi. Bakalarnn da be on kuru sebeplenmesine kar durmazd. Memnun olurdu hatta; ne kadar ok insann yz

211/1242

glerse, onun da yz glerdi. Bir oumuzda olmayan 102 bir ey vard onda klas! Sosyete zppelerinin, milyonerlerin mahallemize dadanmalarn o salamt. Hepimize yarad. oumuz, yllarca, Colossimo'nun artklarndan geindik. Hi bir arkadana kazk atmad; adam gibi hi bir adama srt evirmedi, her zaman enesini tutmasn bildi Koca Jim. Capone, eski bir talyan yas geleneini yerine getirdi: Koca Jim'in lmyle gmlmesi arasnda geen gn sresince tra olmad. Birinci Blgede oturan binlerce Demokrat Partili, Levee boyunca yol alp, bamsz bir mezarlk olan Oakvvood Cemetery'e giden kortejin en n saflarnda yer aldlar. Cafe Colossimo'nun karalara brnm kaps nnde duruldu, bando bir matem mar ald.

212/1242

Cenaze arabasnn hemen arkasndan giden, perdeleri kapatlm, siyah arabann iinde Dale Colossimo ile De Stefano bulunuyordu. Onlar be bin kiiden fazla bir kalabalk izlemekteydi. Srayla tabutu tayan elli kii arasnda, her cins gangsterin yan sra, dokuz belediye meclisi yesi, yarg, iki milletvekili, bir.senatr, bir eyalet savc yardmcs, ve eyaletin Cumhuriyeti Parti lideri de vard. Hamamc John, o srada Cumhuriyeti Partiden belediye meclisi yesi seilmi olan Yarg Lyle'n da tabut tayanlar arasna katlmasn rica etmiti. Yarg kabul etmedi. Bunun zerine onu ikna etmee alt Hamamc: Jim hi de fena bir insan deildi, Lyle, diye yalvard. Biliyor musun ne yapmt bir keresinde? Eski bir iftlik alp, dayad dedi. Fazla ypranan genelev fahielerini

213/1242

dinlenmee yollard oraya. Kendilerini toparlayncaya kadar orada kalmalarna izin verirdi, hem de bir kuru bile almazd karlnda. Aman ne gzel, diye karlk vermiti Lyle. Ama imdi Koca Jim ldne gre, kim ynetecek bu salk yurdunu? 103 oktan satt, canm, dedi Hamamc. Kzlardan bazlar kendilerine geldikten sonra kap gittiler. Jim bozuldu hakl olarak. kran duygusu diye bir ey yok ki bu orospularda! Cenaze treni dolaysyla Chicago American gazetesinde u yaz kt: Gemite neler yapm olursa olsun, kusurlar ne olursa olsun, Koca Jim dostumdu benim.

214/1242

Cenazesine gidiyorum. Bu ve buna benzer szler, yzlerce Chicagolunun dudaklarndan dkld dn. Jim'in yllar yl kralln yapt, Yirmi ikinci Sokak Levee blgesinde iittik bu szleri, kiralk katillerin, dolandrclarn azndan iittik. Yeralt evrelerine bal nice kadnn boyal gzlerinden yalar akyordu. Gkdelenlerin yksek katlarnda alan, nice ciddi grnl i adamndan iittik bu szleri; sanat ve edebiyat evrelerinin nllerinden, yar nllerinden iittik. Hepsi de bilerek ya da bilmeyerek, az ya da ok isteyerek karmlard, geceleri canlanan teki dnyann insanlarna... Gangster cenaze trenlerini genel olarak ele alan, deerli Illinois Crime Survey dergisi, crmle politika arasndaki ilikiyi yle aklyordu:

215/1242

Demokratik bir rejimde, politik g, arkadala dayanr. Bir adam dostunuzdur; yalnzca size kar iyi davrand iin deil, gereinde kendisine gvenebileceiniz iin, nereye olsa peinizden geleceini, sznde duracan bildiiniz iin. Bizim rmak kys blgelerimizde, ve de orta halli insanlarn yaad hemen her yerde, feodal bir ilikidir politika. Feodal sistem, kanunlara deil, kiisel ballklara dayanan bir sistemdi. Bu nedenle, politika da, feodal bir sistem olma eilimindedir. ete dzeni de feodal bir dzendir yani, kiisel ballklara, arkadalklara, her eyden ok 104 da, kiinin gvenebilirliine dayanr. te bu yzden, politikaclarla crm eteleri birbirlerini ok iyi anlarlar; ve ou zaman da, her ikisinin karna, kamu zararna anlamalara girerler.

216/1242

...... Colossimo'nun kurduu ve rprnn sonuna dek yrtt dzen, normal, allm toplum dzeninin dnda ve ona aykr bir dzendi... nk uras bir gerektir ki arkadalk... daha biimsel olan toplum dzenini ykc bir nitelik tar genellikle. Hepimiz biliriz, idealistler hi bir zaman iyi dost olamazlar. Yaamnn gnlk, kiisel ilikilerinden ok, adalet, insanlk, doruluk gibi soyut kavramlara nem veren bir kii, ne iyi bir dost olabilir ne de iyi bir politikac.... Haritaya baktmzda, Chicago'nun ak seik olarak ikiye blnm olduunu grrz: dou kesimi, bat kesimi yani, gl kys ve rmak kys blgeleri. Gl kysnda idealistlerle reformcular, yaar, rmak kysnda ise, parti politikasyla kark dostluklar yrtlr. Kentin iki blm

217/1242

arasndaki bu kartlk, birbirinden deiik bu iki* toplum dzeni, crmle politikay birbirine kenetleyen ilikiler sorununun bir parasdr. Bu birlii bozmak iin gsterilen abalarn srekli olarak baarszla uramas da, ilikilerin ne denli geni kapsaml, ne denli sk olduunu ortaya koymaktadr. Colossimo'nun iinde yaad gnlk alma dnyasnda, kanun vc toplum grnn belirledii anlamda bir iyi ile kt, doru ile yanl ayrm yoktu. Politika, zellikle blge politikas, kanunlar yapan, tanmlayan dnyadan ok daha kk, ok daha ili-dl bir dnyada yrtlr. Hkmet eit, tarafsz, biimsel olmay amalar. Oysa dostluklar, hkmet tarafszlna ters orantldrlar; hkmet de te yandan, dostluk balarn koparmak abasndadr. Profesyonel politikaclar, dost ve komu-105

218/1242

larnn yaamnda nemli noktalar oluturan olaylara (ad koyma trenleri, dnler, cenaze trenleri gibi) katlmann ne denli yararl olduunu bilirler. lerinde en ufak bir gerek duygu yoksa bile ya-parlar bunu. zellikle byk cenazelerde, politik patronun boy gstermesi demek, merhum ile ara-sindaki arkadaln gerekten iten, gerekten yakn olduunu tantlamak demektir; bu da geride kalanlarn ona tan bir ballk gstermelerini salar. Dale Colossimo, zntsnden on gn hasta yatt. stelik, Illinois kanunlarna gre. Koca Jim'in kars saylmadn da renmiti. Eyalet yasas, boanma ile ikinci evlilik arasnda bir yl gemi olmasn art komaktayd. Bu nedenle, kocasnn mirasndan da yararlanamayacakt. Ailesi gene de iyi davrand, 6.000 dolarlk tahvil ve elmas verdiler kendisine; Victoria Moresco'ya da 12.000 dolar verdiler. Geriye kalan para Papa Luigi'nin cebine girdi.

219/1242

Dale bir sre Cafe Colossimo'yu iletmei denedi, ama ortaklarndan Rum Potsln el koydu buraya. Bunun zerine annesiyle birlikte New Yo(rk'a dnd. 1919 ylnn kasm ayndan beri Broadway'de oynanmakta olan rene adl mzikal oyun son derece tutunmutu. Barol oynayan Edith Day'n ayrlmasyla, yeniden kzlk soyadn alan Dale geti yerine. Birka yl, hem New York'da hem de turnelerde ayn rol oynad. 1924 ylnda, San Francisco'da aktr Henry Duffy ile evlendi. 1930 yllarna kadar, kar koca tara tiyatrolarnda birlikte oynadlar. Sonra, Dale sahne hayatndan ekildi, bir daha da adn iiten olmad. Bu arada, Jack Lait ile Jo Swerling, kzn bana gelen olaylardan esinlenerek, One of Us (imizden Biri) adl bir oyun yazdlar. 106 VI

220/1242

LM KESNDEN LLER AACINA COLOSSMO'nun lmnden hemen sonra, Torrio yardmcs Capone ile birlikte, blgesel genileme plann uygulamaa koyuldu. lk devrede, Koca Jim'in Levee'deki mirass olduunu herkese kabul ettirmesi gerekiyordu. Belediye meclisi yeleri Kenna ile Coughlin bunu onayladklarn belirttiler; Levee'nin teki nemli kiileri arasnda da duruma kar kan olmad. Asli mntakalarnda ii hallettiklerini gren Torrio ile Capone, banliylerdeki genelev ve kumarhane iletmelerini gelitirmee koyuldular. Bu alanda en belli bal aralar rvet datmakt. Bu yolla eitli ile ve ky yneticilerini kolaylkla elde ettiler. Genelevin ya da kumarhanenin kurulaca mahalledeki komulardan tiraz etmee kalkanlar olmutu bir iki. Ama Torrio, bu kiilere, ipoteklerini deyecek ya da dam tamir ettirecek, ya da yeni ev

221/1242

eyas alacak paray sunduu anda, btn itirazlar kesilmiti. ehrin gneyindeki Chicago Heights'dan, batsndaki Ci-cero'ya kadar uzanan blgede, bir zamanlar kanunun egemen olduu sessiz sedasz bir sr ile, iki yl iinde birer gnah yuvas haline geldiler, Torrio, Chicago Heights'da, Moonlight Cafe'yi at; Burnham'da ok iyi ileyen ki genelev meyhanesinin (Burnham Inn ile Speedway) yan sra, Coney Island Cafe ile Barn' da at, Posen'de Roamer Inn'i kurdu ve ynetimini, Moskoval kardeten biri olan Harry Guzik ile kars Alma'ya brakt. Blue Island'da at yerin ad Burr Oak Hotel (ileten: Mike ve Pike Heitler), 107 Stickney'de at yerin ad Shadow Inn idi. Cicero'da bir dizi kabare ile kumarhane kurdu.

222/1242

Banliy genelevlerinin bir prototipi saylabilir Roamor nn. Chicagolu caz klarnetisi Mezz Milton Mezzrow, genliinde burann mdavimlerindenmi. Daha sonra yazd otobiyografisi, Really the Blues adl kitabnda burasn yle tarif eder: ... n tarafta genie bir salon vard; bir yannda uzun bir bar, teki yannda da duvar kenarna dizili yirmi belikle ileyen bir sr tilt makinesi.. Arka taraftaki salon daha bykt. Duvar kenarlarna sralar konmutu, masa falan yoktu. Kzlar bu sralarda otururlar, herifler de (mteriler yani) ortalkta dolap kzlar gzden geirirlerdi. O kzlar var ya, durmadan birbirleriyle yar ederlerdi: biri kalkar sana sokulurdu bakarsn, kn kvra kv-ra, kulana fsldard, Hadi, kp

223/1242

yatalm m, cicim? Benden iyisini bulamazsn, tatlm, franszm ben.. Aradan bir dakika gemeden bir bakas, yanar, kntaraktan, srtarak tan, Bu sefer de sahici bir kzla yatmak istemez misin, ekerim? derdi.... Bizim gittiimiz kzlarn nbeti, leden sonra saat drtten, gece yarsna kadard...... Ksa geceliklerle, ya da arka tarafnda koca koca fiyonklar olan bebe giysileri ile salnrlard ortalkta; ayaklarnda yksek topuklu papular, kafalarnda, balarnn iki kat byklkte ipek kurdeleler, suratlarnda en az iki santim kalnlnda allk! Mteri, kzlardan birini gzne kestirdi mi, peisra yukar kata kard. Orada, merdiven banda bir masaya kurulmu, ev sahibi kadn otururdu. Kzn eline tenekeden bir fi ile bir havlu tututururdu, bir de oda numaras verirdi. Bu arada mteri de iki dolar kesilirdi. Gece boyunca, ev sahibi kadnn bkkn

224/1242

bir sesle barp durduunu iittirdiniz: Hadi, sekiz numara... Tamam artk on numara... Bekleyen var, 108 btn gece uramayn, be... Saat gibi iletirdi oray kocakar. Sylediklerine gre, her- numaradan seksen sent kalrd kzlara, her fi iin deme yaplrd... Yirmi sent, korunma creti olarak kesilirmi, geriye kalan bir dolar da iletmeciye kalrm... ok alrlard kzlar, durmadan alrlard. Ayn bir tek gecesinde bile bo durmayanlar vard.. Adet vaziyetlerini, trl hilelerle saklamaa kalkarlard. imdi anlatmas uzun...

225/1242

Capone 1925 ylnda, belki de Roamer Inn'de elenirken yakalanmt belsoukluuna. Torrio'nun politik ilikilerinin kuvveti, 1921 ylnda, Roamer Inn'de meydana gelen bir olay yznden, etin bir snav geirdi. Guzikler, hizmeti bulmak iin gazeteye ilan vermilerdi. Gzel bir kyl kz cevap verdi ilana; kar koca, kz bir odaya kapattklar gibi, rlplak soydular, ve fahie olarak kullanlmak zere bozdurdular. Be ay tutsak olarak altktan sonra, kzcaz ailesine haber yollamay baard. Ama, aabeyleri gelip kendisini kurtardklarnda, gvdesel olarak da ruhsal olarak da bitmiti zavall. Durumada, kzn babas Guzik'lerin kendisine para teklif ede-rek, mahkemeden vazgeirmee altklarn anlatt. Kar koca sulu grlerek, hapis cezasna arptrldlar. Dava, Illinois Yksek

226/1242

Mahkemesine temyize yolland, bu arada sulular da kefaletle serbest brakldlar. Bu srada Torrio'dan yardm istediler, o da Chicagolu kiralk katillerin babas Walter Stevens e at meseleyi. O srada eliI drt yandayd Stevens, olduka tehlikeli olan meslei iin fazla yalanmt. Sendika haraln ilk icat edenlerden Mossy Maurice Enright'in bir numaral kabadays olduu yllarda, saysz adam dvm, ldrm, saysz bomba atmt. Fiyat listesi 24 dolardan balar (kafa yarmak iin), 109 elli dolara kadar (cinayet iin) kard. Enright etesinin hayatta kalm son yesiydi; Mossy 1920'de rakip sendika haras Koca

227/1242

Tim Murphy'nin istei zerine, Parlak Jim Cosmano tarafndan temizlenmiti. Stevens, birok bakmlardan, o * kocalarn en iyisi, en sevimlisi Torrio'ya benzerdi. Karsna tapard, o da; ve kadn umutsuz bir hastala tutulduunda, tam yirmi yl gece gndz bakt ona, lnceye kadar. tane manevi evlat edinmi, hepsini de en iyi zel okullara yollamt. Kendisi de okumu bir adamd; askerlik tarihi zerinde incelemeler yapmt, Ulysses, S. Grant ile Bismarck hayranyd. Durmadan kitap okurdu, en sevdii yazarlar arasnda Robert Louis Stevenson, Robert Burns, Jack London vard. Gene Torrio gibi, dnyasal zevklere aldrmayan, stelik ar tutucu bir kimseydi. Azna hi iki koymaz, pek ender olarak sigara ierdi. Manevi kzlarna ksa etek giymelerini, makyaj yapmalarn yasak etmiti. Kzlarn klasik eserleri okumalarna izin vermezden nce gzden geirir, ak sak bulduu yerleri

228/1242

kitaptan karrd. Duradan eski zaman ahlak ve idealizmini ver, zamann lgn genliini beenmezdi. 1920 ylnda Mossy lnce, Stevens, Torrio Ca-pone etesine yanamt. En belli bal deeri, eyalet valisi Len Small'un kendisine olan kran borcuya du. Kankakee'li bir ifti ve Thompson'un kuklas olan Small, valilik grevine baladktan birka ay sonra; eyalet sayman olduu srada 600 bin dolar yedii iddiasyla, hakknda kovuturma almt. Savunmas iin perde arkasnda alanlar unlard: Stevens, eyalet savclnn eski eflerinden olan, ama hrszlk, antaj, kalpazanlk gibi ilerde ok daha fazla baar gstermi olan Yahudi Ben Nevvmark; 134 numaral Elektrik ileri sendikasnn i yneticisi emsiye Mike Michael J. Byle. Byle, ayn belirli gnlerinde elinde alm bir emsiye, barn bir ke-110

229/1242

sinde dikilir, iilerle balarnn belaya girmesini istemeyen iveren ajanlar, gerekli harac emsiyenin iine brakrlard. Adama emsiye adnn taklmas bu yzdendi. Vali'nin durumas srasnda, bu l, jri yelerine rvet yedirmek, ya da korkutmak gibi birtakm klkl ilerle uratlar. Small beraet etti. Ve kurtarclarn hi bir zaman unutmad. Aralarndan ikisi hapse tkldnda (Byle bir jriye rvet yedirdii, Stevens de eski bir cinayeti iin) hemen affetti onlar. Valiliinin ilk ylnda, hemen hemen bin caniyi affetti. Guzik'lerin bana yukarda anlatlan olay gelince, Stevens ricaya gitti. Ve sayn vali, Yksek Mahkeme karar kmadan nce iki hkmly alelacele affetti. Aradan ay gemeden, kari koca, ehrin gney snrnn

230/1242

yanbanda yeni bir genelev iletmee baladlar: Marshfielcle Inn. Blgesel genileme kampanyalarnn nc devresinde, yani, iki yapm ve datm ile ilgili devrede, Torrio ile Gapone'un karsnda ok eitli ve gl bir sr ete vard. Bu etelerle anlamadka hi bir baarya ulaacaklar da yoktu. Kuzeybat kesiminde, yani Chicago nehri ile gl arasnda kalan blmde Dion O'Banion'un etesi egemendi. Krk ikinci ile krk nc blgeler kime kalacak? diye sp.rarlar-d her seimde. Verilecek karl btnvhaeago'lular bilirdi: O'Banion'un tabanca cebinde kalacak... Gerekten de Deany'nin her kostmnde, tabanca koyulabilecek fazla cep vard. Biri ceketinin sol koltuk altnda, biri gene ceketinin sol d yannda, biri de nnde, pantolonun tam ortasnda bulunmaktayd. Her iki elle de ate ettiinde ok iyi niancyd. Kendisi gibi rlandal olan Gene

231/1242

Geary'den renmiti niancl. Az ok terbiye grm, ok tatl bir sesi vard. Mother Machree ya da When Irish Eyes are Smiling arklarn sylediinde hocasnn 111 gzlerine yalar dolard hep. Daha sonra, bir ceza mahkemesi Geary'nin tmarhaneye kapatlmasna karar vermiti adam ldrmekten zevk alan bir manyak olduu iin. O'Banion'un da ondan aa kalr yeri yoktu. Cinayet ileyecei zaman, mavi gzleri glmser, dudaklar ocuka bir glle aralanr, surat, bir ruh doktorunun deyimiyle, sevimli bir gad-darlk la parlard. Yabanclarla el skmazd hi. Tanmad biri yanna yaklaacak olsa, tam karsnda, bacaklarn ap, ellerini kalasna dayayarak, durur, kukulu bulaca en ufak bir harekette tabancasn ekmee hazr olurdu. Dikkatli davranmasnn nedenleri

232/1242

vard tabii. Emniyet Mdr Morgan Collins, Chicago'nun bir numaral canisi demiti onun iin. Kendi eliyle ldrd, ya da ldrtt adamlarn says yirmi bei akndr. Ufack bir eye kzsa, ya da kendiliinden sinirli olsa, elini tabancasna atabilirdi. Bir keresinde, Herald Examiner gazetesi muhabirlerinden Edward Dean Sullivan'a, hastahanede yatan bir insan iin en iyi puronun hangisi olduunu sormutu. Ne o biri mi hasta? diye sormutu Sullivan. O'Banion bir gazete kupr gstermiti kendisine. Arthur Va-dis adnda bir iinin, bilinmeyen bir kiinin saldrsna urayarak bacandan vurulduu yazlyd gaze* tede. Bu sabah, diye anlatmaa balamt O' Bani-on, Madison Kprsnden geiyordum, dalmm, bir eylere taklm kafam, aklm baka yerde anlayacan. Son gnlerde birisi izleyip duruyor beni nk.

233/1242

Kprden geen arabalardan birinin egzostu patlam. O anda akamadm ne olduunu, grdm ilk adama ate ettim. Bu herifmi meerse. Zavallya bir kutu pro yollayaym bari diyorum... Bir keresinde de, kendisine hakaret sayd bir eyden alnm, La Salle tiyatrosunun giriinde adam ldrmee kalkmt. Boks hakemi olan Davy Miller, 112 kendisine ne gibi bir hakarette bulunmutu, bunu hala bilen yok. O'Banion bir gece tiyatroda rastlamt ona; oyundan sonra kapda bekledi, ve yzlerce tann nnde, adamn karnna kurun doldurdu. Yaralnn kk kardei Max Miller de oradayd, yere yuvarlanan aabeysinin yardmna kounca, bir kurun da o yedi. Mthi nianc, srtarak ayrld olay yerinden. Tutuklanmasna tutukland ama, ne Max, ne de bu

234/1242

arada iyilemi olan Davy ikayeti olmadlar. Olaya ben de zldm, dedi O'Banion daha sonra. Kafam kzd m samalyorum bazan.. mrnde bir gn bile hapis yatmad O'Banion. Politikaclara ok yarar dokunurdu nk. Koca Jim Colossimo, kendi blgesindeki talyan oylarn nasl elinde tutuyorduysa, O'Banion da kendi blgesindeki rlandallarn oyunu yle kontrol altnda bulunduruyordu. Tatl dili ya da cmertlii sayesinde oylar istedii yne kaydrrd genellikle, ama bunlar ie yaramad takdirde, adam dvmek, karmak, ya da vurmak gibi yollara bavurmaktan hi ekinmezdi. Blgemi smarland gibi teslim ederim ben. derdi, ve her seferinde de becerirdi bunu.

235/1242

Demokrat Partinin krk ikinci ve krk nc blge patronlar, O'Banion'un oy alma kabiliyetine ylesine byk bir deer verirlerdi ki, gangsterin Cumhuriyeti Partiye geme niyeti olduu dedikodusu kar kmaz, erefine byk bir ziyafet verdiler Webster Otelinde. Onu ellerinden karmamak iin, bir de prlantal platin saat armaan ettiler. Ziyafette hazr bulunanlar arasnda, Cook County Bayndrlk leri Bakan ve Demokrat Partinin ABD Senato aday Albert A. Sprague, Robert M. Swe-itzer, Emniyet Mdr Michael Hughes de vard. Btn yaplanlara ramen, eref konuu Cumhuriyeti Partiye geti. 113 O'Banion ieklere baylrd; kiliseyi de ok severdi. Bu nedenlerle olacak, bir zamanlar korosunda ark syledii, rahip yardmcs

236/1242

olarak alt Holy Name Katedralinin hemen karsnda bulunan ieki dkkannda, William Schoefild'in orta olabilmek kendisini fazlasyla memnun etmiti. Sabah saat dokuzdan akam altya kadar dkkandan kmazd genellikle. Yakasnda beyaz bir karanfil, ya da gelin iei, ortalkta dolar, orada bir bitki eker, burada bir gonca keser, bir gelin sepeti, ya da cenaze elengi hazrlarken, dkkann kokusunu mutlu mutlu iine ekerdi. Gangsterler dnyasnn bir numaral iekisi oldu ksa zamanda. Olduka kazanl bir iti bu. nk yeralt geleneklerine gre, ldrlen bir gangsterin yalnzca dostlar deil, ayn zamanda dmanlar da, zellikle kendisini ldren ya da ldrtenler de, pahal birer elenk gndermek zorundaydlar. Bu elenkleri O' Banion'unkinden baka bir iekiden smarlamak ise, akllara smayacak bir grgszlk olurdu hani, yksek sosyete hanmlarndan birinin, kznn nian

237/1242

davetiyesine Cartier ya da Tif-fany'den baka bir yerde bastrmas kadar korkun bir grgszlk! Herhangi bir gangster ldrldnde, O'Banion elenklerin smarlanmasn beklemezdi bile, toptancsna telefonu at gibi ykl miktarda iek smarlard. elenklerin hazrlanmasna da gene sipariler yaplmadan balard. Cenaze levazmatla-r, merhumun gvdesindeki kurun deliklerini tkamakla uraadursunlar, O'Banioun'un karanfilden dev at nallar, glden battaniyeleri, kasmpatndan elenkleri hazr olurdu. Hepsinin zerinde de kaln kurdeleler zerine altn harflerle yazlm, uygun birer ithaf koymay ihmal etmezdi. ocuklardan Sevgilerle. z-liyeceiz eski dostumuzu... Gitti ama unutulmayacak... elenk siparii yapacak olanlarn bir telefon 114

238/1242

ederek, adlarn ve gzden kardklar fiyat sylemeleri yeterliydi: Ben Charlie. Be yz. (*). Geceleri, O'Banion ile takm, daha baka iler grrlerdi: hrszlk, haydutluk, kasa soygunculuu, araba, kamyon soygunculuu gibi. 1920 den sonra da kaak iki yapm ve datmna baladlar. Birok gangsterin kars gibi, bir sr eye gz yummak zorunda olan ve kocasn ok seven ei Viola, Dean evini ok sever, geceleri nadiren dar kard, derdi. Terliklerini giyip oturmaa, radyo ile oynayp, arklar sylemee otomatik piyanoyu dinlemee baylrd. Hi iki imezdi. Geceleri baka kadnlarla gezecek tipte bir adam deildi.

239/1242

Hayatta benden baka sevgilisi olmamt. Sk sk darda yemek yer, dostlarmzla tiyatroya giderdik. Ne zaman evden kacak olsa, nereye gideceini sylerdi bana ve perek veda ederdi. ocuklar yoktu. Arabayla ieki dkkanna birka dakikalk uzaklkta bulunan, on iki odal bir apartman katnda otururlard. O'Banion'un evinde en ok sevdii eyalar, otomatik piyanosuyla (15,000 dolar demiti bu makineye) gramafonuydu. Her ikisine de ayn arky koyup, mzikleri senkronize etmee almaya baylrd. almmz yok ama, byk i adamlaryz biz de, demiti, alkol dolu bir kamyonu kardklar bir gece, bir numaral adam Kk Hymie Earl Weiss'a. Bir yandan da, sosyete zppelerinin almn taknmaa, giyimini, davranlarn onlarnksne benzetmee alrd.

240/1242

Akamlar yemee ya da tiyatroya ktnda srtnda smokini eksik olmazd; doru konumaa, nezaket kurallarna uymaa zellikle dikkat eder, (*) Schoefild'in oullar 1960 ylma dein bu dkkan ilet, mee devam ettiler. 1960 da, bir otopark yaplmak iin yap yklnca bir sokak tede baka bir dkkan atlar. Katedral hala eski yerindedir. 115 adamlarn da ayn eyleri yapmaa zorlard. Gangsterler arasnda k giyinme modasn da O'Banion karmt; gene onun sayesinde, toplum iindeki davranlar gzle grlr bir biimde dzelmiti. ocukluunda tramvaydan dt iin sol baca sa bacandan ksayd; topallard bu

241/1242

yzden. Bu sakatl dnda, rnek bir atlet gvdesine sahipti; omuzlan geni, kalalar incecikti. Uzun, ince parmakl, ok zarif elleri vard; sk sk manikr yaptrmay ihmal etmezdi. Kahverengi, dalgal salarn soldan ayrrd. Surat yuvarlak, enesi yark, gnlk yz ifadesi sevimli ve iyi niyetliydi. Ulusal ki Yasa kmazdan yirmi sekiz yl nce, illinois'nin Aurora ehrinde doduunda adn Charles Dion O'Banion koymulard. rlanda gmeni olan babas badanaclkla geindirmekteydi ailesini. Annesi, Dion be yandayken lmt; olu hi bir zaman unutmad onu, anasnn ideal bir ana olduundan sz ederdi sk sk. Bir lleri anma gn, yaknlarnn mezarlarna gtrmek iin iek satn almaa gelen mterilerle dolmutu dkkan. O'Banion ylesine ilendi, ylesine ilendi ki, Locomobille arabasna atlad gibi 150

242/1242

mil uzaklktaki Maroa ilesine, annesinin mezarn ziyarete gitti. Mezar bulmakta glk ekti; ok bakmsz kalm, her yann otlar brmt. Eski mezarn yerine taa uzaklardan grnebilecek bir ant yaptrtt bunun zerine. Babas ah-amayacak kadar yalandnda, O'Banion, adamcaza mr boyunca yetebilecek tutarda para devretti. Coldvvater, Kansas da yaayan evli bir ablas da vard. Ona da sk sk para yollard. Deany ocukken ok yaramazd, ok kavgacyd ama, ok da alkand, demiti babas bir keresinde. ocuk daha bebekken Aurora'dan ayrlan aile Chicago'nun bir kenar mahallesine gelmi, Kk Sicilya olarak bilinen blgenin yaknnda eski bir apart-116 man dairesine yerlemiti. Herbiri bir plk kadar pis, kpeklerle sanlarn kol gezdii darack sokaklardan kurulu bir mahalleydi buras. evredeki fabrikalarn dumanndan, kokusundan durulmazd. Bir btan gaz

243/1242

fabrikasnn bacasndan boyuna fkran alevler geceleri gkyzn kzla boyadndan, mahalleli buraya Kk Cehennem adn takmt. Eskiden yalnzca rlandallarn oturduu bir ii mahallesiydi buras; ad da Kilgubbin idi. O'Banion'iar geldiinde kala kala 1000 kadar rlandal kalmt; mahalleyi 1900 ylndan beri doldurmaa koyulan esmerler (Sicilyallar yani) oktan ounluu elde etmilerdi. Kk Cehennem, topu topu bir kilometre kare genilikte olmasna ramen, burada ilenen sularn okluu ve eitlilii bakmndan, Levee'yi bile geride brakmt. Oak ile Milton sokaklarnn kesitii ke, lm Kesi olarak bilinirdi. Bir yl iinde, bu noktada tam otuz sekiz kii vurulmutu. Bu cinayetlerin on nn ayn adam tarafndan ilendii sanlr. Kim olduu hi bir zaman anlalmayan bu Kara El'ciye, basn Tfekli Adam adn takmt.

244/1242

Bylesi bir evrenin kk O'Banion zerinde yapt zararl etkiyi, Holy Name Katedrali papaz Pe^ der O'Brien olduka hafifletmiti. O'Banion katedralin korosunda drt yl alt; bu sre boyunca papaz yardmcl da yapt. Bu sralarda ylesine dindar bir ocuktu, yle rnek niteliklere sahipti ki, Peder O'Brien onun papaz olabileceini ummutu. Ama, koronun bir numaral yldz, daha sesi kalnlamadan, Kk Cehennemlikler adl bir ocuk etesine katld Hala kiliseye devam ediyordu ama, saygdeer pederin tlerine kulak asmyordu artk. On yana geldiinde bir yandan sokaklarda gazete satyor, bir yandan da ufak tefek araklklardan geri kalmyordu. On alt yana geldiinde, kuzey kesiminin en berbat mey-hanelerinden biri olan McGovern's Saloon'da ark117

245/1242

c-garson oldu. Tatl sesiyle, sarholarn gzlerini yalandrr, bir yandan da czdanlarn arpard. Ya da, iyiden iyiye szdklarn grd m (ikilerine kartrd ilalarla, daha abuk szmalarn salard ou kez) soyup soana evirirdi adamlar. Gazete datclar arasnda srp giden, savalara dv olarak katld on yedisinde. lkin Herald-Examiner gazetesinin takmnda yer ald; balca grevleri, rakip gazetelerin kamyonlarn devirmek, gazeteleri atee vermek, ya da bunlar satmay gze alan gazetecileri dvmekti. Daha sonra kendi etesini kurdu; hrszla, kasa soygunculuuna, sokak soygunculuuna balad. 1909 ylnda ay islahevinde yatt; iki yl sonra, adam baklamaktan alt ay daha yatt. mrnde ektii hapis cezalarnn tm bunlardr. Blgesinde kabadayl ile ne denli yararl olabileceini ispat ettiinden, artk politika patronlarnn kendisini her

246/1242

trl cezadan gvenebilirdi.

kurtarabileceklerine

Daha becerikli bir kasa soyguncusu olsayd, hi bir sabkas olmazd belki. Ama genellikle, kr kr parmam gzne olurdu iledii sular. Bir keresinde dinamit kullanarak bir kasa amak isterken koca bir yapnn bir blmn tamamen uurmu, ama kasann zerinde en ufak bir knt bile meydana getirememiti. 1921 ylnda, polis memuru John J. Ryan, O'Banion, Hymie Weiss ve iki arkadalarn, PTT kasasn havaya uurmak zerelerken, sust yakalamt. O'Banion en tatl glmsemelerini taknarak, iin iinde bir yanllk olduunu iddia etti; ocuklar, telgrafhanede kendilerine uygun bir i bulabilme umuduyla gelmilerdi oraya! Belediye meclisi yelerinden biri 10,000 dolar kefalet deyerek O'Banion'u serbest braktrd.

247/1242

Davann iptal edilmesi iin de 30,000 dolar rvet datmak gerekti. ok gemeden, O' Banion, Weiss ve Dolap Vincent Druccfnin parmak izleri, soyulan Parkway ayhanesinin ka-118 sas zerinde bulundu. Durumalar yapld, jri susuz olduklarna karar verdi. Kendinden emin bir havayla duruma salonundan kan O'Banion, gazetecilere, Kk bir dalgnlk yznden bamza geldi btn bunlar. Hymie, kasann zerindeki izleri silecekti gya. Unutmu.. inin ustas her mahalle kabadays gibi, O' Banion da nerede ve kime kar cmert davranlmas gerektiini iyi bilirdi. Paras arttka, cmertlii zel karlarnn gerektirdiinden ok daha fazla artt. Yoksullara, yolsuzlara, toplum dna itilenlere gerekten

248/1242

acrd; kendi ana babas bir zamanlar byle kiilerdi de ondan, Arabasna eitli yiyecek ve giyecekler doldurup yoksul mahallelere giderdi sk sk. Yoksul yallara, yetim genlere paralar datr, ev kiralarn ila, doktor masraflarn derdi. Bir keresinde sakat bir ocuu, Mayo Kliniine (Chicago'nun bir numaral hastahanesi) yatrd. Ne ameliyatn ne de herhangi bir ilacn ocuun hastalna kar etmeyeceini renince de, mr boyunca ona bakmay stne ald. Aldklarnn yarsn, kendi memurlarna deyen hayr derneklerine zrnk yok benden, derdi. Gerek ihtiyac olanlar doruca onlarn cebine girer param... kimse, benim

249/1242

O'Banion'un genel kurmayndaki canilerin herbi-ri, kendilerine gre zellikleri olan kiilerdi. rnein, anas babas polonyal olan Hymie Weiss (asl ad: Wapiecheeski), gang dnyasnn en gzde cinayet metodlarndan birini icat etmi, adn da kendisi koymutu gezmee gtrmek. ldrlecek olan kii, arabann n ksmna, ofrn yanna oturtulur, bylece ensesi, arkada oturan katilin kolayca uzanabilecei bir durumda olurdu. Gangsterler, kk beynin en ideal kurun hedefi olduuna inanrlard, nk buraya sklan kurunun yol deitirmesi ihtimali hemen hemen hi yoktu. Araba tenha bir yola 119 geldimi, katiller tetii ekerler, arabann kapsn atklar gibi kurban dar atarlard. Dn olmayan bu gezintilerin ilk kurban, gene bir Polonyal olan Steve Wisnievski, cellad da Weiss'in ta kendisiydi.

250/1242

Wisnievski, O'Banion'a ait bir bira kamyonunu kard iin 1921 ylnn haziran aynda gezmee gtrlerek. idam edilmiti;

Weiss da, O'Banion gibi, Holy Name Katedralinin mdavimlerindendi. Boynunda hep bir ha sallanr, elinde de ou kez tebih olurdu. Kara kuru, sska bir adamd; etenin en aklls, hem de en kstahyd. Bir keresinde federal hkmeti mahkemeye verecek kadar ileri gitmiti. Elinde, Mann Kanununa aykr davranlardan dolay arama kad bulunan bir A.B.D. erifi, Weiss'in Ziegfeld Follies danszlerinden Josep-hine Libby ile birlikte oturduu apartman dairesine zorla girmiti. Hymie tfek ekerek adam kap dar etti. Bunun zerine, yanna birka polis daha alarak baskna gelen erif, ierde bulduu ok sayda kelepe, tabanca ve tfekle,

251/1242

kasalar dolusu viski, konyak ve ampanyaya el koydu. Weiss, federal bir mahkemeye ba vurarak, baskna gelenlerin aldklarn iddia ettii birka ipek gmlei ile ipek oraplarn geri istedi. Ne Weiss'in hkmet aleyhine at, ne de hkmetin Weiss aleyhine at davalardan bir sonu alnamad. Belediye seimleri srasnda, eteyi hangi parti destekliyorsa o parti adna sefere kar, elinde tabanca, yannda birka adam, o seim sand senin bu seim sand benim dolar, adamlar sandklar yrtrken sandk mahitlerini elleri havada bekletirdi. ok abuk parlayan, deli gibi bir fkesi vard. Gazete savalar yllarnda, bir gazetenin datm kamyonu ofr olan erkek kardei Frank, Yirmi ylda yalnz bir tek defa grdm abimi demiti. O zaman da beni vurdu. 120

252/1242

Josephine Libby'nin a hakkndaki dnceleri, Viola O'Banion'un kocas hakkndaki fikirlerinden farkszd: Dnyann en ince insanlarndan biridir demiti kz. Hayatmn en mutlu yllarn onunla birlikte geirdim. Onun gibi varlkl bir iki yapmcsnn, gezip tozacan, gece kulplerinden kmayacan sanr insan. Evinin olur olmaz kiilerle dolup taacan sanr. Hi de yle deildi Earl. Benimle yalnz kalmay, evde oturup radyo dinlemeyi ya da kitap okumay severdi. Hem da baya iyi kitaplar okurdu, ha... yle abuk sabuk eylerle zaman harcadn hi grmedim; hukuk kitaplar, tarih kitaplar okurdu. Kim olduunu bilmeseniz, bir avukat, ya da bir niversite hocas sanrdnz onu. ocuklara baylrd. 'ok severim ocuklar, Jo,' derdi bana. 'Benim de bir olum olsun isterim bir gn. Ben bir boka yaramadm, belki olan iyi kar,' derdi.

253/1242

O'Banion'la Weiss, kasa soygununa ktlar m, yanlarna Schemer Drucci ile George Bugs Mo-ran' alrlard genellikle. Drucci'ye takma ad Dolap, banka soymak, milyoner karmak gibi parlak ama uygulanmas imkansz birtakm dolaplar kurmak alkanl dolaysyla verilmiti kendisine. Yeralt evrelerine, genel telefonlarn kumbaralarn soymakla atmt ilk admn, Bugs Moran, yirmi birinci yana basmadan yirmi alt soygun yapm, defa hapse girip kmt. Polonya asll bir ana babadan Minnesota'da domu, O'Banion'un adamlarndan biri olan James Clark (asl ad Albert Kashellek olan bir kzlderili) n kz kardei ile evlenmiti. Ablak suratl, yark eneli, yz kiloluk, bir adamd; O'Banion, saray palyaosu muamelesi yapard ona. Gerekten de buruklua kaan, komik bir yan vard Moran'n. everdii iler dolaysyla sk sk Yarg, Lyle'in karsna kar, her seferinde de,

254/1242

gangsterlere kar msamahasz olduu bilinen bu yargc reddederdi. Bir 121 keresinde Yarg Lyle, Ne o, Moran, benden holanmyor musun yoksa? demiti. Sizden ok holanyorum, Sayn Yarg diye karlk vermiti Morgan,/ ama size gvenemiyorum. Baka bir seferinde, yargla gangster, bir beyz-bol manda karlamlard. Elmas yznz ne gzel, sayn yargcm, demiti Moran. Karanlk bir gecede kapp kaarlarsa hemen peime adam takmayn, n'olur. imdiden sylyorum, susuzum. Cinayet konusunda Moran'n da getirdii bir iki yenilik olmutu. Araba Dizisi sistemini icat etmiti rnein birbiri ardndan gelen yarm dzine arabann iindeki nianclarn, kurbann evinin nnden geerken binay taramalar sistemi yani.

255/1242

O'Banion'un adamlar arasnda efendisine en bal olan Leland Varain (teki adyla Louis Alterie) idi. Colorado ovalarnn bir rn olan bu iri yar delikanl, koca koca kovboy apkalar giyer, kendisine, Yiit kovboy ya da ifte tabanca gibi takma adlarla hitap edilmesine baylrd. (Aslnda, efendisi gibi ayr silah tard ahap kabzal iki 38 kalibre tabancayla, mavi elikten bir revolver). Chicago'ya gelmezden nce, ar sklet boksr olarak Kid Haynes takma adyla bir sr tara kasabasnda dvmt. Chicago'da bir yandan O'Banion'un fedailiini yaparken, bir yandan da Tiyatro ve Bina Temizlik ileri Sendikasnn dvs olarak alyordu. Gangsterler arasnda pek tutulan bir baka cinayet tekniini, Hymie Weiss'la ikisi icat etmi, gelitirmilerdi. Geici Pusu olarak adlandrabileceimiz bu teknik uydu: ldrlecek olan adamn sk sk gittii bilinen bir adresin ok yaknnda bir daire

256/1242

kiralanr, tfek elde, pencerede nbet tutulur, kurban, tfein at zaviyesine girdii anda kurunlar yadrlr. ifte Tabanca Louis, sarnlara ylesine meraklyd ki, bir keresinde birlikte geziye kt kzn, 122 sahiden sarn olmayp salarn boyadn renince, kzcaz yol ortasnda trenden atmt. Bu ackl ayrlk, Louis'nin Colorado'daki bin dnmlk hayvan iftliine gidilirken meydana gelmiti. Kanun tarafndan aranan caniler sk sk bu iftlikte saklanrlard; kendisi de her sonbahar, geyik av mevsiminde mutlaka oraya gider, O'Banion, Weiss, ve teki dostlarn da buraya ava davet ederdi. Avcla en az kendisi kadar merakl olan bir bakas da, etenin ender yahudi

257/1242

yelerinden ivi Samuel J. Morton idi. Savata gsterdii yararlklardan dolay Franszlar tarafndan Croix de Guerre nianna layk grlen Morton, Gypsium iftilinde ata binmee merak sarmt. Chicago'ya dner dnmez kendisine bir binici takm satn ald; srtnda krmz kadife bir ceket, banda siyah jokey apkas, Clark Ahrlarndan kiralad ata biner, her sabah parkta at gezintisi yapard. Gnlerden bir gn at kendisini frlatt ve ifteleyerek ldrd. O'Banion etesi Siemen alma hevesine kapld. Balarnda Alterie olan bir grup ete yesi, o gece ahr basarak sulu hayvan yakaladlar. Hayvan Mortonun yuvarland yere kadar getirip, zerine saysz kurun sktlar. Daha sonra Alterie ahrn sahibine telefon ederek, Atna iyi bir ders verdik, dedi; Eyerini istiyorsan, git al... O'Banion muhteem bir parti vererek kutlad olay-

258/1242

Bat kesiminde, Chicago Caddesi ile Madison Sokann arasnda kalan blgede, O'Donnell kardelerle ( William Klondike, Mylles ve Bernard) rlandallar etesi hkm srmekteydi. talyanlar sevmezlerdi, hele Torrio ile Capone gibi New York'dan gelmi yabanc talyanlar hi mi hi sevmezlerdi. stelik Cicero ilesini ilk igal edenler de bunlard. 123 Gney kesimde, Kk talya denilen yerde, Gen-na Kardeler vard; iri yar, kara gzl, kara sal, Korkun Gennalar: Sam, Vincenzo (ya da Jim), Pe-te, Angelo (Kanl Angelo), Antonio (Gentilmen Tony, Aristokrat Tony) ve Mike ('Kk Mike\ 'II Diavolo', 'eytan Mike'). Drt kilinin kuzeyine doru bir sokak yryp, Taylor Sokana dndkten sonra batya doru iki sokak daha gittiniz

259/1242

mi, Genna Kardelerin blgesinin merkezine gelmi olurdunuz, Sicilya'* mn Marsala limannda bir demir yolu iisi olan baba Genna 1894 ylnda ailesiyle birlikte buraya gelip yerletiinde en byk oiu Sam 10 yanda, kk Mike ise daha kundaktayd. Ana* baba, ok gemeden, sefalet iinde ldler; bylece ocuklar ok kk yata kendi balarnn aresine bakmak zorunda kaldlar. Yeralt evrelerinde abuk ykseldiler. Kara zorbal ile kazandklar bir sr paray deerlendirebilmeleri iin politik ilikilere ihtiyalar vard. Blgenin politikac patronlarna yaptklar hizmetler sayesinde, bir kumarhane, bir bilrdo salonu, bir peynir-zeytin ithalat firmas ve Chicago'nun en byk gizli iki imalathanesinin sahibi oldular. Hepsi d ailelerine ok bal kiilerdi, devaml olarak kiliseye giderlerdi.

260/1242

eitli kurulularnda her kardein belli bir grevi vard. leri rgtleyen ve yneten am'd. Jim ile Rete Genna, iki imalatnn teknik ynleriyle urarlard; Angelo ile Mike ise temizlik ilerine bakarlard siyasi cinayetler, almalar, blgeye el atmaa kalkanlarn cezalandrlmas gibi. Centilmen Tony, zayf, zeki; kaba saba, iko kardelerine oranla alacak kadar zayf, kl pedikr yaptracak kadar ileri gtren bir adamd. ki imalinden cinayete kadar, kardelerinin yapt her ey onun denetiminden 124 geerdi; ama kendisi hibirine dorudan doruya katlmazd. Kk talya'dan ok uzak bir semtte, Congress Otelinin bir dairesinde, Gladys Bagwell adl bir kabare piyanisti (ayn zamanda papaz kz) ile birlikte yaard. Kardeler arasnda eitim

261/1242

grm tek ki$i olan Tony, mimari ve mzik tahsili yapmt. Chicago'daki yoksul Sicilyallarn durumunu biraz olsun dzeltmek amacyla, vatandalar iin, ucuz kiral, her trl konforu haiz koca bir mahalle ina ettirmiti. Operada mevsimlik bir locas vard; sanatlarla ahpaplk etmee baylrd. Genna'larn gene Sicilya asll bir sr fedaileri vard. Bunlardan biri, Smoots Amatuna, profesyonel bir kemancyd. algclar sendikas yesiydi; sendika yneticisini, arkadayla birlikte alg kutula-lar iine sakladklar silahlar ile ldrmee kalkmt. Ar giyim meraklsyd; 200 adet markal ipek gmlee sahipti. Bir keresinde Smoots da bir attan almt. At arabasyla datm yapan bir inli amar ykama servisinde ykatrd gmleklerini. Gnlerden bir gn, gmleklerinden biri yank olarak geri yolland; hemen arabann peine den Smoots, nce arabann

262/1242

srcsne nian ald, ama sonra fikrini deitirerek at vurup ldrd. Gennalarn en gvenilir terristlerinden biri de Zalim Orazio Tropea idi. nce uzun boylu, ok esmer, gaga burunlu bir adamd; istediini yaptrmak iin gvde gsterisi yapmasna gerek kalmazd genellikle. Keskin bir bak yeter de artard bile; nk kendisinde il molocchlo kem-gz olduu sylenirdi. Korkuttuu zavall Sicilya gmenleri kadar cahil olan Tropea, gerekten de inanrd byc olduuna. Gennalar adna kt zorbalk seferlerinde, kendisine yardmc olan birka yrtc gen daha vard: eski bir posta srcs olan Kartal Ecola Baldelli, ofrln yapard; sonra, arap imalats Vito Bascone, Felipe Gnolfo ve Tony 125 Finaili. Guiseppe Nerone (teki adyla Antonio Spa-no, daha baka bir adyla Joseph Pavia) soylu tavrlarndan dolay l

263/1242

Cavalire olarak tannan niversitesi mezunuydu.

bir

Palermo

Kanunsuz yollara sapmazdan nce bir sre; matamatik retmenlii yapmt; sonra Sicilya polisinden kaarak Amcrikaya gelmiti. Gennalarla ibirlii yapmaa baladktan sonra, kendisini para konularnda bir dahi olarak grmee balad. Kardelerin, zenginliklerini kendisine borlu olduklar inanandayd; ama onlar ayn dncede deildiler. John Scalise ile Albert Anselmi de paalarn Sicilya polisinden glkle kurtararak kapa Amerikaya atmlard. Gennalarn eski memleketten hemehrileri olduklar iin itibarla karlandlar bu tarafta. Uzun boylu, sska Scalise ile ksa boylu, iko Anselmi, ksa zamanda cinayet ilerinin Lorel Hardy'si oluverder. Sicilyal katiller arasnda yaygn olan bir inanca sahiptiler; kurunlarn zerine sarmsak srld takdirde, kurban dorudan doruya lmese bile, er ge kangren olurdu. Aslnda sarmsan

264/1242

bu tr zehirleyici bir zellii yoktur; ama Scalise ile Anselmi, gene de sarmsak srerlerdi kurunlarna ve bu adet gangsterler arasnda yaylmt. Gennalar, politik ilikileri sayesinde sanayi ispirtosu alp satma ruhsat elde etmei baardlar 1920 ylnn balarnda. West Taylor Soka 1022 numarada, Maxwell Soka polis karakolunun 200 metre tesinde, katl bir depo tuttular. Federal kaynaklardan, kanuni yollarla elde ettikleri 7,000 dolarlk denatri-ze ispirtoyla baladlar ie. Bunun pek az miktarn, kanuni olarak alkol kullanma izni olanlara dattlar. Geriye kalan da, yeniden damtp, renklendirip, tatlandrarak, viski, konyak, ya da mteri ne isterse o diye iki piyasasna srmee baladlar. Keskin, 126

265/1242

sert ikileri galonu alt dolardan, derecesi drlm alkol de galonu dolardan satyorlard. Kullandklar yapm yntemleri, tketici iin akl almaz tehlikeler yaratmaktayd. Alkoldeki zararl maddelerin tamamen yok edilebilmesi iin, Gennalarn sahip olduklar kimyasal bilgiden ok daha stn bir bilgi, ve de bu i iin harcama gze aldklar zamandan ok daha uzun' bir zaman gerekliydi. Bilgisizlik ve acele yznden ortaya kan iki resmen zehirliydi, ve iilen miktara gre, drt gn sren mthi sanclara, srekli krle, ya da lme yol aabilirdi. Boyama ve tatlandrma ilemleri tehlikeyi daha da artrmaktayd. Viskinin iyisine o tatl amber rengi verebilmek iin yllarca yank flarda dinlendirmek, katran ve reineyi yava yava emmesini salamak gereklidir. Gennalar, kmr katranndan elde ettikleri boyalarla, istenilen rengi hemen verebiliyorlard. Tatlandrmak iin de fusel ya eklemekteydiler.

266/1242

Bu madde (fusel szc almancada kt iki anlamna gelir) olaan fermantasyon srasnda kendiliinden meydana gelir, ama dinlendirme srasnda gene kendiliinden ou kaybolur. Genna larn piyasaya srd yksek fusel ya karm viskilerin, yeni bir akl hastal trne yol at iddia edilmitir. Bu hastaln zel belirtileri unlardr: ar cinsel dklk, hayal grme, paranoya ve adam ldrme drtleri. Genna kardelerin ikileri ne kadar zehirli olursa olsun, Taylor Sokandaki imalathanenin retimi, ihtiyac karlamaktan ok uzakt. Bu soruna bulduk lan zm yolu ise, blgenin ekonomik durumunu temelden deitirdi. Yzlerce mahalleliyi, evlerirm ya da dkkanlarnn mutfana, kk boy, bakr imbikler yerletirmee ikna ettiler. Hepsine, belirli miktarlarda msr ekeri datarak, bundan nasl alkol elde edileceini rettiler. Kullandklar kaba saba tek-127

267/1242

nikleri gen bir avukat olan Henry Spignola gelitirmiti. Spignola, ayn zamanda, Angelo'nun nianls Lucille'in aabeysiydi. mbik yerletirdikleri her evin sahibine gnde 15 dolar dyorlard. Zavall Kk talya sakinlerinin iilik ya da iportaclktan kazandklar paralarn yannda gerek bir servetti bu para. Teklifi reddeden kmad pek. Mrn krn eden birka kiiyi de eitli yollarla ikna etmesini bildi Genna kardeler. En yola gelmeyenleri ise, Kara El terryle mahalleden ayrlmaa zorladlar. Yeni bir kazan yolu bulunduu iin drt bir yandan mahalleye akn akn gelenlerin yannda, Genna Kardelerin mahalleden kardklar ailelerin says devede kulak kalmaktayd. Alkol piirmek Kk talya'nn ev endstrisi haline geldi. Krk dkk evler, apartman daireleri, dkkanlarn arka odalar binlerce imbikle dolup tat. Bir ryen msr kokusudur kaplad mahalleyi.

268/1242

Alkol piirme grevini stne alan kii, yle yorucu bir ie giriyor saylmazd. mbiin karsnda oturup sigarasn tellendirerek, ya da arabn yudumlayarak geirebilirdi gnn. Gnde 15 dolar kazanabilmek iin yapaca tek i, imbiin altnda devaml ate yanmasn salamak, bir de damtlan maddeyi toplamakt. Genna'nn kamyonlar, alkol be galon-luk tenekeler iinde teslim alrlard. Dikkatsiz alkol piiricilerin bana trl iler gelebilirdi tabii. rnein, havagaz kullananlarn ou, yakt ana borudan alarak salyorlard. Gennalar yakt parasn demekten kandklarndan dolay deildi bu. Saati okuyan memurun ar havagaz sarfiyatndan kukulanp, rvet istemesinden korkuyorlard adamlar. Ana borudan kaak havagaz alan kii, bu iin ustas deilse yanl bir eyler yapar, oturduu yerde zehirlenip lebilirdi. Birka

269/1242

kez de imbik patlamas olmu, banda bekleyen adam yanarak lmt. Mahalledeki evlerin salk koullar da iki t128 keticisi iin korkun tehlikeler yaratmaktayd. Adam imbiinin8 yan banda uyuklaya dursun, maya ve eker kokusuna gelen trl ev hayvanat, paldr kl-dr mayann iine debiliyordu. ki yasa kanunlarn uygulaama kalkan, John Steege adl bir polis memuru, bir keresinde Kk talya'dan yz f maya toplattrmt. Flarn her birinin iinde l sanlar bulundu. Gennalar akl almaz kazailar salamaktaydlar. Her ev imbiinden haftada ortalama 350

270/1242

galon saf alkol elde ediliyordu. Deien n|aya ve eker fiyatla rina gre, bir galon 50 ila 75 c^nte mal olmaktayd. Alkol, en gze batan pisliklerden arndrmak iin bir kez de kendileri damtan kardefer, bunu, galon bana alt dolardan toptanclara devrediyorlard. Perakendeciler (meyhane patronlar ^ani) aldklar alkole su katarak derecesini yar yarya\dryorlar, bylece rezervlerini iki kat artryorlard. Bir galonda otuz alt tek iki vard; bir tek iki barlarda 25 sente satlyordu. Bylece meyhane patronu galon bana krk dolar kar etmi oluyordu. Gennalarn ayda brt satlar 350,000 dolara kt; net kazanlar ise 150,000 dolard. Brt kazanlarnn byk bir blmn rvet datmna ayrrlard. Maxwell Soka karakolunda-ki memurlarn herbirine, yaptklar hizmetin nemine gre, ayda 10 dolar ile 125 dolar arasnda deien aylklar derlerdi. Aylk dattklar kiilerin says

271/1242

zamanla 400'e ykseldi. Be polis komiserini, eyalet savclna bal bir sr sivil polisle dedektifi de ayrca grmek zorundaydlar. Bu demeler, ylesine gz nnde yaplyordu ki, Taylor Soka 1022 numaraya polis karakolu demee balamt mahalleli Aylk deme gnlerinde, niformal, niformasz, saysz polis girip kard depoya. Kimisi ftursuzca kaldrm kenarnda durup ald rveti sayard. 129 Baka mahallelerden polislerin gelip de Maxwell Soka karakoluna balym gibi aylk almalarn nlemek iin, komiser, her ay para almaya hak kazanm olanlarn yaka numaralarn gsteren bir liste yollard Gennaiara. Arada bir, ehrin uzak bir mahallesine yollanan alkol kamyonunun yolda polis tarafndan durdurulduu olurdu. Gennalarn durumdan yaknmalar zerine koruyucu bir

272/1242

sistem yrrle kondu. Gennalar, uzak, yabanc mahallerde datm yapacaklar zaman Maxwell Soka karakoluna nceden haber vermee Baladlar. Karakol, alkol kamyonuna elik etmesi, yabanc blgelerden kazasz belasz geebilmesi iin, iinde niformal polislerin bulunduu zel bir araba tahsis ederdi byle gnlerde. Kk talya'da alan btn ev imbikleri, Genna Kardelere bal deillerdi. Ama, kendi hesabna alanlar da, balar belaya girmesin diye, Gennaiara bal olduklarn sylerlerdi soru soran polislere. Bunun zerine, Gennalar da, imbik yerletirdikleri evlerin listesini vermee baladlar polislere, stede olmayan bir evde mbik bulan polisler bunu hemen yerle bir etmekle grevliydiler. Genna krall yalnzca rvetle ayakta duramazd tabii. Blgenin siyasi patronlarnn desteine de ihtiyalar vard. Kk talya'y iine alan On Dokuzuncu Blge (teki adyla

273/1242

Kanl Blge) de sregelen belediye meclisi savalar srasnda gsterdikleri yararlklar sayesinde elde edebildiler bu destei. Sz konusu savalar srasnda en az otuz kii sokaklarda ldrlmt. ou kez, katil, ldrecei adamn adn bir gn nce, Loomis Sokann kesindeki kavak aacna ivilerdi. Bu yzden, kavan ad, ller Aac kald. 1921 yl belediye seimlerinde, On Dokuzuncu Blge belediye meclisi yeliine adayln koyanlar, halen ye olan Demokratik Partili Johnny de Pow 130 John Powers ile, bamsz aday Antony Dandrea idi. Her iki adam da hayattaki ilerlemelerini, crm ile politikay etkili bir biimde birbirine kartrmay bilmi olmalarna borluydular.

274/1242

Meyhaneci olan Powers, canilerin bir numaral koruyucusuydu, dmanlarnn kendisine takm olduklar ad Boodlers Prensi pek severdi. Belediye meclisinde ister ye olsun ister olmasn, 1888 ylndan beri On Dokuzuncu blgeyi o ynetmekteydi; semenlerinin byk ounluu rlandallard. Derken talyanlar dolumaa baladlar blgeye; 1918 ylnda, semenlerin yzde sekseni talyand. Powers, rlandallarn, ounluunu elde ettii gibi talyanlarnkini de elde etmeyi baard. Chicago Times gazetesinin dedii gibi, Ancak iki yzllkle oy toplayabiliyor bu adam, herkesin her zaman gvenebilecei bir koruyucu, lmden sonra bile balln yitirmeden gerek bir dost havasna brnyor. Belediye meclisi yelerine zg, sahte bir kederle, binlerce tabutun nnde ba emitir. Souk ve irkindir kendisi. ekingen, ama dikkatli, herkesi memnun etmee hevesli bir grn vardr.

275/1242

Ama aslnda diktatr ruhlu, kstah ve terbiyesiz bir insandr. Tony Dandrea 1914 ylnda Demokratik Parti saflarnda politikaya atldnda, Chicago'nun en tannm, en sevilen talyanlarndan biriydi. Avukatlk yaparak hatr saylr bir servet edinmiti. kznn ikisi Chicago niversitesini bitirmilerdi; en kk kz da o yl niversite renimine balayacakt. D'-Andrea'nm kendisi de Palermo niversitesi mezunla-nndand; okumu, birok dil bilen bir adamd. Chicago'ya ilk geldii yllarda birok yksek sosyete hanmna zel talyanca dersleri vermiti. Koca Jim'in dostlarndan olan, ii haras aabeyi Joey ldrlnce, Lam ve Tnel ileri Sendikasnn bana kendisi geti. (Horace adndaki kk aabeyi papaz-131 d). Daha sonra, Makarna malatlar Derneinin bakan oldu; bundan sonra, nce Uluslararas Duvarclar Sendikasnn

276/1242

bana, sonra da Sicilyallar Birliinin bana geti. Bu grevler, talyan semenleri arasnda itibarn mthi artrmt. 1914 seimlerinde, Dandrea'mn gemiini aratran kar taraf, birtakm artc gerekler kard ortaya. Anlaldna gre avukat, vaktiyle papazlktan kovulmu, banka soygunculuu ve kalpazanlktan hkm giymi, on ay Joliet Cezaevinde yatmt. Sosyetik rencilerinin srarl ricalar sayesinde A.B.D. Cumhurbakan Theodore Roosevelt sonunda kendisini affetmiti. Bu aklamalardan sonra Dandrea taraftarlar onu tutmaktan vazgeecekleri yerde, kar tarafa kzdlar; aklamalar belden aa vuru olarak nitelediler. Dandrea seimleri kaybetti ama etki alann mthi geniletti. ki yl sonra, Belediye Meclisi n seimlerinde, Demokrat Parti adayl iin, Povvers'in kuklalarndan James Bovvler ile

277/1242

yart. On Dokuzuncu blge talyan oylarnn yarsn alarak, kk bir savan balamasna yol at. Savan ilk kurban, Povvers'in adamlarndan Frank Raimondi'ydi. 21 ubat 1916 da, Taylor Sokandaki bir meyhanede vuruldu Raimondi. Kz, cinayetin sorumlusu olarak Dandrea taraftarlarn sulad: Dandrea yllardr sznden kmaa korkan bu zavall blgeyi bir kral gibi ynetmektedir, dedi gen kadn. Basn da ayn fikirdeydi. D'Andrda'nn emrini yerine getiren katillerin kim olduu ise, kulaktan kulaa fsldanyordu: Genna! Dandrea 1916 seimlerini de kaybetti. 1921 de, bu defa bamsz aday olarak kt Johnny de Povv'un karsna. eitli bomba patlamalaryla balad sava. lk bomba Povvers'in balkonunda, ikincisi Dandrea'132

278/1242

nn seim toplantsnda patlayarak, be kiinin ciddi olarak yaralanmalarna yol at. nc ve drdnc bombalar Dandrea'nn evinde ve seim karargahnda patlad. Belediye Meclisi yesi Bovvler, On dokuzuncu Blgede, durum berbat, dedi basn mensuplarna. Sokaklar kiralk katillerle dolu. Karlacama ya da temizleneceime dair tehdit mektuplar alm bulunmaktaym. Belediye Meclisi yesi Povvers'in evinde polis gece gndz nbet tutmak zorunda: Adamlarmz sokak ortasnda durdurup tehdit ediyorlar, dvyorlar. Bu korku kampanyasn yrtmek iin New York'dan Buffolo'dan kiralk katiller, zorbalar getirmiler. Meclis yesi Powers, geni gvenlik tedbirleri alnmakszn bir toplant bile yapamyor. Bize yer kiralayacak olan salon sahiplerini lmle, ya da salonu yerle bir etmekle tehdit ediyorlar.

279/1242

Orta alardan beter bir durum ksacas. Dandrea'nn nc yenilgisi, taraflar arasnda bir ate-kes salayamad. Tersine, alnacak lerin saysn adamakll kabartt. 9 Mart gn, sabah saat dokuzda, Powers'in en sadk adamlarndan Paul Labriola, Halsted Sokandaki evinden karak, icra memuru olarak alt kent mahkemesi binasna doru yol ald. Arkasndan bazan kars, adam gzden kay-boluncaya kadar, tedirgin bir havayla seyretti kocasn. Son gnlerde bir sr Kara El tehditi yamt evlerine. Adam, Halsted ile Congress Sokaklarnn kesitii kede, bir gurup Dandrea taraftarlaryla burun buruna geldi. Aralarnda Angelo Genna, Smoots Amatuna, Don Chick Frank Gambino ve ifte Tabanca Johnny Guardino vard. Olduka souk bir selamlama oldu, ve Labriola karya gemee davrand. Daha kaldrmdan inmemiti ki, bir seri kurunla yere ykld.

280/1242

Cesedin yanna giden Genna, yakndan kurun .daha skt kurbannn zerine. Sonra, arkadalar ile birlikte bir arabaya binip uzaklat. 133 Ayn gn, leden sonra saat birde, Harry Ral-mondi'nin Taylor Sokandaki ttnc dkkanna drt adam dald. Eski Dandrea taraftarlarndand Raimon-di, ama yn deitirdiinden, efendisinin eski sabkasn kar tarafa sattndan kukulanlyordu. Drt adam dkkandan ktklarnda, srtnda be kurun delii olduu halde, tezgahn gerisinde yatmaktayd. Bundan sonra, Powers taraftarlarndan srasyla unlar temizlendi: Gaetano Esposito (bir arabadan kaldrm kenarna frlatld ls); Nicolo Adamo (kars katilin Jim Genna olduunu syledi); Paul Notte (lrken Angelo'nun adn mrldand.) Daha sonra, sorgu yargl Nette'nin szlerini hkmsz saymt; adam

281/1242

acsn dindirmek iin verilen afyonlu bir ilacn etkisi altndayken konumutu onlara gre. Powers taraftarlar da bo oturmuyorlard bu arada. Dandrea'nn fedailerinden ikisini, Joe Marino ile Johnny Guardino'yu abucak ldrverdiler. Guardi-no, bir sokak kesine, top oynayan ocuklar seyrederken vuruldu. Hemen hemen ayn gnlerde, Powers'in kabadaylar ile dolu bir araba, Kk talya'nn sokaklarnda dman avna kt ve Taylor Sokandaki bir bilardo salonunun nnde durarak ieriye yzlerce kurun skt. Bu katliam dalgasndan fena halde rken, bir yandan da kendi cann kurtarmaa alan Dandrea, On dokuzuncu Blge politikasndan elini eteini ekmee karar verdii halde, sava srp gitmekteydi. Dandrea'nn South Ashland Caddesi 902 numaradaki apartman

282/1242

dairesinin karsndaki dairede oturan Abraham Wolfson adl bir adam Kara El mektubu tipinde bir dizi mektup ald. lk mektupta, O bakalarn ldrd, biz de ayn eyi yapacaz deniliyordu. mza yerinde de, cmz alnacaktr yazlyd. Daha sonraki bir mektup yleydi: On be gn iinde tanacaksn. Binay bombalayp btn Dandrea ailesini l-134 dreceiz. O birok insan ldrd, biz de ayn eyi yapacaz. akamz yok. Tanrsan birok hayat kurtarm olacaksn. Wolfson mektuplar Dandrea'ya gsterdi ve alelacele tand. 11 mays 1921 gecesi, Dandrea'nn kars ile kzlar evde olurlar, kendisi de mahalle kahvelerinden birinde kat oynarken, evin

283/1242

yaknndaki bir kmaz sokaa bir araba yanat. Arabadaki adamdan ikisi inerek,bodrum pencerelerinden birini zorlayarak atlar, buradan kmrle, kmrlkten de Wolfson'un artk bo olan dairesine getiler. Giri kapsna bakan bir pencereye yerleip beklemee baladlar. Bir sre sonra, fedailerinden Joe Laspisa'nn srd arabas iinde geldi Dandrea, Laspisa, efendisinin merdivenleri trmanp, giri kapsnn nndeki mermer sahanla kn gzleriyle izledikten sonra, gaza bast. Dandrea giri kapsna yaklarken iki tfek birden atelendi. Tam gsnden vurulan D'Andrea, yere yuvarlanrken kendi revolverine uzand,yatt yerden be el ate etti. Geldikleri yoldan kaan katiller, iki dolarlk bir banknot zerine inelenen u

284/1242

yazy brakmlard: Bu parayla o figlio di un cane'ye (orospu ocuuna) iek alrsn. Dandrea, Jefferson Park Hastahanesinde hayata gzlerini kaparken, kars ile kzlarna Tanrya emanet olu dedi. Sava son bulmazdan nce iki cinayet daha ilen-di.Laspisa ile Sicilyal kan kardei Joe Sinacola, Dandrea'nn tabutu banda onun cn alacaklarna yemin etmilerdi. Ne yazk ki buna frsat bulamad-lar. Laspisa. 24 haziranda, San Filipo Benzi kilisesinin karsndaki lm Kesi'nde, arabasnn direksiyonda otururken vuruldu ve hemen ld. Kilisenin papaz Peder Louis Giambastini, ertesi gn kilisenin kapsna u yazy ast: Din Kardelerim! Tanr'ya olan imanmz, Amerikan vatandalna ve insanlna 135

285/1242

olan saygnz adna dua edin.talyanlar uygar dnya karsnda rezil eden bu korkun, hu yrtc katliam son bulsun artk. Daha sonra da, kilise krssnden konuarak, cinayetler hakknda herhangi bir bilgisi olanlarn hemen polise bavurmalar, iin yalvard. Kimsenin bilgisi yoktu herhalde ki kimse polise gitmedi. Belediye Meclisi savalarnda ilenen otuz cinayetten yalnzca biri, durumayla sonuland. Angelo Genna, Paul Labriola'y ldrmek suundan sank olarak yarg karsna kt. Kk talya'dan yetime, Stephen Melato adl bir eyalet savc yardmc, grevinden istifa ederek Genna'nn savunmasn zerine ald. Davay kazanmasnn en belli bal nedeni, tank yetersizlii idi. Dian O'Banipn'un buna benzer baka bir durumda sylemi olduu gibi, yeni bir salgn

286/1242

hastalk var(d) ehirde. Chicago Unutkanl diyorlar adna. Gennalarn ykselmesine yardmc olan bir baka mahalle by de, blge komitesi yelerin-den Cumhuriyeti Partiden Elmas Joe Guiseppe. Esposito'ydu. Napoli asll, palyao suratl, f gvdeli, takp taktrd prlantalar bakmndan neredeyse Koca Jim Colossimo'ya ta kartan bir adamd Kaak iki yapmclarna, kumarhanecilere, genelevcilere trl kolaylklar gsterdii, cahil olmasna kar-lk ok kurnaz olduu, ngilizceyi at pat konuns-na ramen, ii sendikalarnda ok sz getii, poitikaclarla gangsterlerin devam ettii Bella NAPO-li Cafe'nin sahibi olduu, ve evrenin yoksul talyan-larna srekli olarak eitli yardmlarda bulunduu iin, elinde tuttuu oylarn says kabarkt. Bu oylarn hepsini, llinois'nin Cumhuriyeti Parti senatr Charles S. Deneen'e verdirtmee kararlyd.

287/1242

Senatr, reform bayra altnda seimlere katlyor, iki yasa-136 nn harfi harfine uygulanacan sylyordu; ama nedense Esposito kendisine hayrand. Bat kesiminde, Kk talya ile Cicero arasnda kalan blgede, Druggan - Lake, ya da teki adyla Vadi etesi vard. Bcr, kara kuru Terry Druggan ile; boa gibi, iri yar Frankie Lake, her ikisinin de kafalarnda fedora apkalar, gzlerinde kaln ereveli gzlkler, bir arada boy gsterdiler mi son derece gln grnrler, gangsterden ok, dans edip ark sylemee hazrlanan bir iki komie benzerlerdi. Lake eskiden demiryolu makasl yapm, sonra Chicago itfaiyesinde alm, 1919 da istifa ederek Druggan'n orta olmutu. Her ikisi de Chicago'nun en eski etesi (1890 lardan kalma) olan Vadi etesinin yesiydiler. Koca Heinie

288/1242

Miller (ei bulunmaz bir ev hrsz), Ay Paddy Ryan, Kavruk Walter Quinlan (yrtc dv ustalar) ve O'Banion'un grubuna gemezden nce bunlarla alan ifte Tabanca Louis Alterie gibi liderlerin gelitirdii Vadi etesinin uzmanlk alan soygunculuktu. Ortak bir bakanlk kuran Druggan ile Lake, ete yelerini daha geni, daha kazanl alanlara ynelttiler. Kuzey kesimde, Kk Bohemya adl bir kabare aldlar. ki alanna da el atarak, yalnzca bira yapmyla uramaa karar verdiler, satlk bira fabrikalar aramaa koyuldular. Birer dindarlk rnei olan iki rlandal, dine kar saygszlk saydklar en ufak bir davrana katlanamazlard.

289/1242

Bir keresinde, kilisenin nnde duran bir bira kamyonunu karmlard. Kamyona yaklatklarnda ofr yerinde oturan iki kiinin yahudi asll gangsterler olduklarn fark ettiler. Tann'nn evi nmde apkalarnz karn, yahudi pileri, diye bard Druggan. Yoksa kafanz uururum! Gneybat kesiminde Saltis - McErlane etesi i gryordu. Joe Saltis ar hareket eden, kafas ar 137 ileyen bir Polonya gmeniydi. Sradan bir meyhaneciyken, iki yasa dolaysyla ylesine zengin olmutu ki, milyonerlerin elence yeri olan VVisconsin'-in Eagle River sayfiye kynde kocaman bir yazlk malikane satn alabilmiti. Meyhanelerinin saysn oaltma abasna kar kanlar, olduka

290/1242

ilkel metotlarla yola getirmesini bilirdi. rnein, sahip olduu dondurmac dkkann meyhane haline sokup onun emrine vermei reddeden orta yal bir kadn, kaln bir sopayla dverek ldrmt. En gzde adamlar, kendisi gibi Polonya asll olan Dingbat John O'Ber-ta ile Frank McErlane idi. Dingbat, bu takma ad, daha okul sralarndayken, ayn ad tayan nl bir resimli roman kiisine benzedii iin kazanmt; politikayla ii haraln bir arada yrtrd. Aslnda Oberta olan soyadna bir apostrof ekleyerek (*) rlandacalatrmasnn nedeni, On nc Blgede, binlerce rlandal semen bulunmasyd. Alkolik olan Frank McErlane, ayn zamanda patolojik bir katildi. llinois Ceza Hukukular Dernei, Chicago'nun gelmi gemi en gaddar kiralk katili unvann vermiti kendisine.

291/1242

Gvdesi, inli greilerinkine benzer, krmz surat, boncuk gibi gzleri, yaban domuzunkileri andrrd. Sarho olunca gzleri bulanrd; gzleri buland m, korkun bir eyler yapmas an meselesi demekti. Bir gece, ndiana'-da bir barda otururken gzleri bulanmt gene. En az kendisi kadar ikili olan bir arkada, nianclktaki ustaln gstermesini istedi. McErlane, barda oturan yabanclardan birini gelii gzel seti ve adam alnndan vurdu. Geliigzel seilen kii, adnda gen bir avukatt. Thad Fanc-her

Katil, peine den nDiana polisine yakalanmadan eyalet snrn amay baard. Bir yl boyunca, (*) rlanda soyadlar: O'Connor, O'Flaherty gibi genellikle O' ile balar.

292/1242

138 geri yollanmas iin yaplan ilemlere kar durmasn bildi. Nihayet durumaya karlabildiinde, savcln bir numaral tan, ifade verecek durumda deildi; kafatas baltayla yarlarak ldrlmt. McErlane beraat etti. Saltis - McErlane etesinin gangsterlik tarihine en byk katks, ilk kez onlar tarafndan kullanlmaa balanan yepyeni bir silaht. Collier's dergisi yle tanmlyordu bu silah: Gangsterlerin ilerini geniletmek ve kolaylatrmak iin amzda kefettikleri en byk yardmc... eytanlara yarar bir lm makinas... imdiye kadar canilerin yararna sunulmu en korkun en gl, en yrtc ykm arac... cehennem makinas... insann, insan

293/1242

ldrme savanda, bulup bulaca en eytani, en aklalmaz mekanik lm aygt. Sz konusu silah, Thomson maki-nal tabancasndan baka bir ey deildi. lerde, tommy gun, eker-bier, Daktilo makinas, Chicago piyanosu gibi eitli adlarla tannacak olan bu silaha asl adn veren, mucidi, General John T. Thomson'du. Birinci Dnya Sava srasnda silah fabrika ve depolarnn direktr olan Thomson, bu silah ne yazk ki ok ge icat etmiti (1920 de). Siper savalarnda kullanlmas dnlerek yaplm olduu halde (Thomson'un deyimiyle Siper sprgesi olacakt) savan ancak bitimine yetien bu silah New York Auto Ordnance irketi piyasaya srd. Ama askeri evrelerde beklenen ilgiyi grmedi. Ne A.B.D: ne de yabanc yetkililer, bilinen hi bir kategoriye uymayan bu silaha (ne tabanca ne tfek, ikisi karm bir ey) para yatrmadlar (*). Gvenlik kuvvetleri adna silah alm yapan rgtlerse,

294/1242

bu tr bir silah baskn ya da kovalama srasnda kullanldnda ev{*) Buna karlk, kinci Dnya Sava srasnda A.B.D. 2 milyon taneye yakn satn ald. Bugn, tommy gunlar kullanlmamaktadr artk. 139 re halk iin tehlikeli olabilir gerekesiyle almaa yanamadlar. Btn bunlara karlk yeralt evreleri Thomson makinal tabancasna hayran kald. Bu ie en ok zlenlerden biri de silahn mucidiydi. Kk bir ocuun kullanabilecei lde hafif (drt kilo) olan yeni silah, dakikada krk be kalibrelik bin pistol kurunu atabilecek, 400 metre uzaklktan atldnda 6 santim kalnlnda bir tahtay delip geebilecek, daha

295/1242

yakndan atldnda 50 santim kalnlnda bir aa gvdesini tamamen kesebilecek, yarm santim kalnlnda bir elik zrh delebilecek, en ar otolar hurda haline getirebilecek niteliklere sahipti. 20 kurunluk fiek haznesi bulunan Model 21 A, 1923 ylnda, perakende fiyat 175 dolar olmak zere piyasada satlmaktayd. Ekstra fiek haznelerinin fiyat, kutu bana dolard; elli kurunluk haznelerin fiyat ise 21 dolar. New York eyaletinde 1911ylmdan beri yrrlkte olan Sullivan kanununa benzer kanunlar, birok eyalet ve ehirde, kk, kolay saklanr ateli silahlarn alm satmn yasaklam durumdayd; ama Tomsonlar bu yasan dnda kalmaktaydlar. Keyfi isteyen herkes, keyfinin istedii kadar makinal tabancay ,ya dorudan doruya fabrikasndan smarlayabilir ya da herhangi bir spor aralar dkkanndan satn alabilirdi. Satcnn yapaca tek ey, alcnn adn ve adresini bir kenara yazmakt.

296/1242

Kendine saygs olan her gangsterin yanndan ayrmad bir aksesuvar, gerek savunma gerekse saldr iin kullanlabilecek ideal bir silah, kiinin toplumdaki yerini belirleyen bir sembol haline geldi tomson. 1920 yllarnn sonlarnda, daha sk kontroller uygulanmaa baladnda, gangsterler bu silahlan ya karaborsadan (kimi zaman 2,000 dolara kadar ykselen fiyatlarla) temin ediyor, ya da bunlar depo-140 layan az saydaki polis ve asker silah depolarndan alyorlard. Gney kesimde (Regan'in Taylar) kol gezmekteydi. Politikac - Gangster ibirliinin tipik bir rneiydi bu grup. ounluunu, mezbahalarn bulunduu mahalleden yetien rlandallarn oluturduu, yalar on sekiz ile otuz arasnda deien Regan'in Taylar (asl adyla Regan Atletizm ve Yardm Dernei) vaktiyle Morgan Atletik Kulb adnda bir amatr beyz-bol takmyd.

297/1242

Takmn yldz oyuncusu, Frank Regan adnda, politika anlay olduka gelimi, canl, salkl bir delikanlyd. 1902 yl geldiinde, ye says 160a ykselmi olan kulp, faaliyetlerini, futbol, rugby, gre, atletizm gibi sporlar ve eitli sosyal almalar iine alacak biimde geniletmiti. Kulbe para salamak amacyla her yl bir msamere, bir piknik, bir de balo dzenlenirdi. (zellikle baloda ok iki iildii, ahlaka aykr davranlarda bulunulduu iddias mahalli reform guruplar tarafndan sk sk tekrarlanrd). Bu faaliyetlerden edinilen paralarla Regan ve Demokrat Partinin teki baz sporseverleri tarafndan yaplan balar sayesinde, kulp South Halsted Sokanda bir bina edindi. Binada bir jimnas-tikhane, bir balo bir de bilardo salonu vard. Her yl Santa Fe Parknda yaplan lgn pikniklerin 1908 ylna raslayannda, kulbn bakannn kim olaca konusunda kan bir arbededen sonra, kulbn ad deiti. Regan

298/1242

bakan olmutu, beyzbol takmnn ad Regan'in Taylar oldu. Zamanla, basn ve halk, kulbn btn yeleri iin ayn ad kullanmaa balad. Acmaszlna, rlandallara zg tatlln da katan Regan, Demokrat Parti saflarnda abuk ykseldi; il genel meclisi yeliine seildi. Bylelikle ehrin ynetici kadrosuna katlm oluyordu. Banda bulunduu kulb, partinin en nemli unsurlarndan biri durumuna getirdi; ylesine genilemiti ki stelik, 141 mottosu bana vuran 2000 kiiye vurur olmutu. Buradan yetienler arasnda nl sporcular olduu gibi, belediye meclisi yeleri, blge saymanlar, polis komiserleri, erifler, nemli memurlar da vard. Bu arada ynla cani yetitirmiti. rnein,

299/1242

Cicero'daki Pony inn adl meyhanenin sahibi Harry Madigan, seimler srasnda sekiz ayr adam karma ve ldrme niyetiyle saldr suuyla itham edilmi, ama kulbn koruyuculuu sayesinde hibiri yznden kovuturul-mamt. Sonra, Dinamit Joseph Brooks vard; o da meyhaneciydi, f gbekli bir taral, hemen her zaman sarho, hemen her zaman cinayet ilemee hazr bir adam. Bunlarn yan sra, bir sr cinayet dolaysyla aranan Tabancal William McPadden, iki adam ldrm olmasna ramen, erif yardmclna atanan Danny McFalI, gneylileri geride brakacak kadar rk olan boks hakemi Yiddles Miller, yedi kez tutuklanp iki kez ceza giyen (her ikisi de ok hafif sulardan) kumarbaz, haydut, kiralk katil Stubby Hugh McGovern, kendi ufak etesini rgtleyen Ralph Sheldon yer alyordu Regan'in yannda. Taylar,

300/1242

trmand merdivenin her basamanda yumruklar ve kurunlaryla desteklemekteydiler Re-gan'. Baka seim blgelerinde, ihtiyac olan baka adaylardan da esirgemezlerdi yardmlarn. Chicago'nun her yannda, il genel meclisinden eyalet meclisine kadar her trl seim koltuunun aday, baarsn ya da yenilgisini Taylara borluydu. Biz bir sandk yerine geldik mi, diye konumutu aralarndan biri, herkes kaar..

301/1242

An rk ve yzde yz on orannda Amerikal olan Taylar, ayrca, Chicago'nun beyaz nfusunu zencilere kar korumakla grevli saymaktaydlar kendilerini. 1919 ylnn dayanlmaz haziran scanda, glde yzen bir zenci ocuu, farknda olmadan yalnzca beyazlara ayrlm sulara gemiti. Kydaki beyaz-142 lar hemen talamaa baladlar kendisini. ocukcaz bir sala trmanma baard. Ama atlan koca bir kaya paras yeniden gle drd onu; ocuk bouldu. Gney kesimde, rklar arasnda uzun zamandan beri sregelen gerilim, o gece birden patlak verdi. Kavga balamazdan hemen nce, Haisted sokandan gelen kstah bir gen, bir gurup zenciye yle demiti (daha sonra zencilerin verdikleri ifadeden anlalmtr): Bana bakn, karnzdakilerin Regan'in Taylar olduunu unutmayn. Halsted ile Cottage Grove arasnda tam iki bin kii varz; ve bu blge bizden sorulur. Ona gre! Bundan

302/1242

sonra balayan kavgalarda, Taylar zenci mahallesine lgnca daldlar; tabancalar, bombalar, mealeler tayorlard. Grdkleri zencilere ate ettiler, evlerini dinamitlediler, dkkanlarn yama ettiler. ou Birinci Dnya Savanda grev alm olan zencilerse, eski ordu tabancalarn ellerine aldklar gibi kar saldrya getiler; iinde beyaz grdkleri arabalar, tramvaylar devirdiler beyazlara ait binalar yakp yktlar. Korkun dv drt gn sonra son bulduunda, 14 zenci ile 20 beyaz lm, her iki taraftan 500 den fazla yaral kalmt geriye. Ulusal ki Yasa ktktan sonra, Regan Taylarnn, Ralph Sheldon tarafndan ynetilen kolu, eitli ilerine bir de iki imalatl ekledi. Gney kesimin en gneyinde O'Donnell kardeler vard (Bat kesimdeki O'Donnell kardelerle iliikleri yoktu); Spike Ed Steve, Walter ve Tommy. ocukluklarndan

303/1242

beri eitli kanunsuz iler yapm olan kardeler, zellikle yankesicilikte, ev hrszlnda, sokak soygunculuunda, banka soygunculuunda, politik terr hareketlerinde baarlydlar. Kardelerin en by, ayn zamanda etenin bakan olan Spike, serseri grnl, matrak la merakl, puantiye papyonlar takan bir adamd. Cinayet san olarak iki 143 kez yarg karsna kmt; en az yarm dzine daha adam ldrdnden pheleniliyordu. Laftan anlamayana rastlarsanz, derdi adamlarna, coplar karn hemen. St. Peter's Katolik kilisesinin ondan daha dindar bir mdavimi yoktu. Torrio, btn ehri iine alan eteler aras rgtn hazrlarken O'Donnell kardeleri

304/1242

de dikkate almalyd. Ama, hayatnda yapt ender taktik hatalarndan birini yapt, ve onlar hesaba katmad. Bu yanll ilerde pahalya mal olacakt kendisine. O srada balarnda bir liderleri olmad, ortalkta babo dolatklar iin ciddiye almamt onlar. Kardeler, balarnda byk aabeyleri olmadan hi bir i yapmazlard; ve de Spike O'Donnell gndz gzyle giritii bir banka soygunundan tr be yllna Jo-liet Cezaevine yollanmt. Ancak, be yl hapislerde rmee hi niyeti yoktu Spike'n, ok eitli politik ilikilerinden yararlanacakt elbette. Affedilmesi iin Vali Small'a mektup yazanlar arasnda alt eyalet senatr, be eyalet milletvekili bir de ar ceza yargc vard. O'Donnell kardeler, aabeylerinin serbest braklmasn beklerken a kalmamak iin Drt kiliye kaplandlar.

305/1242

Torrio ile Capone'un ayak ilerini grmee baladlar. Yeni patronlarna kar besledikleri hn her geen gn biraz daha artyordu. Ulusal ki Yasa ktnda. Chicago'nun en belli bal eteleri bunlard ite. Bunlarn, eskiden beri sregelen, ve de yeni, akl almaz kazan kaplar aldnda daha da keskinleen, etnik, politik ve ticari kartlklarna, anlamazlklarna ramen, yl gibi uzun bir sre bar iinde yaamalar, daha da nemlisi, birka istisna dnda, Torrio'nun liderliini kabul etmeleri, kk New York'lunun ne denli becerikli bir siyaset ve i adam olduunu gsterir. 144 VII A. CAPONE, ANTKACI

306/1242

CHCAGO TELEFON rehberinde byle yazlyd. Ayrca kartvizit de bastrm, zerine unlar yazdrmt: Alphonse Capone, Kullanlm eya ticarethanesi, 2220 South Wabash Caddesi. Ve Drt kili'nin bitiiindeki dkkann n blmn bir sr ie yaramaz dkntyle doldurdu. Bunlar satmak gibi bir abas yoktu. Herhangi bir ey sormak iin telefonla arayan kolleksiyoncular, ya telefonlarna hi karlk alamaz, ya da Bugn kapalyz cevabyla karlarlard. Capone, kanunsuz ilerini saklayacak bir maske olarak kullanmaktayd dkkan. Kanunsuz ilerini yrtmekte yle byk bir baar gstermi, gvenilir bir yardmc olduunu ylesine kesinlikle ispatlamt ki, Torrio Drt kili'nin ynetimini dorudan doruya ona brakmaktan baka, btn genelev karlarnn yzde yirmibeini de balad. 1920 ylnda, 25

307/1242

bin dolar ediyordu bu. Torrio, iki yapm ve datm ii de kara geer gemez, iletmenin yzde elli hissesini Capone'a devredeceine sz verdi. Taa eski New York gnlerinden beri birbirlerine kar sevgileri, gvenleri olmutu. Birbirlerini tamamlyorlard bir yerde; ufak tefek, souk, sessiz, iine kapank, iddet hareketlerine ancak kurnazlk ie yaramad zaman boyun een yal adamla, iri yar, giriken, zevke elenceye dkn, hi bir eyden korkmayan, abuk fkelenen gen adam. Birlikte almaa balamalarnn ikinci yl dolmadan, aralarndaki patron-ii ilikisi yok olmutu; her bakmdan i ortaklarydlar artk. 145 1920 ylnn kasm aynda, kt bir haber geld? Capone'a. Babas, uzunca bir sreden beri kalp hastal ekmekteydi; berber dkkann kapatmak zorunda kaldndan

308/1242

beri yeniden ii olarak almaa baladndan, durumu gn getike ktlemekteydi. 14 kasm akam, evinden bir iki adm tede bulunan bilardo salonuna (hani bir zamanlar Al'in zafer stne zafer kazand salon) kadar gitmi, oyun seyrederken yere yuvarlanvermiti. Hemen evine tamlard adamcaz, ama hekim yetiemeden hayata gzlerini kapamt. Elli iki yandayd. lm nedeninin miyokart enfarkts olduunu syledi hekim. Teresa Capone, Al iyi ocuktur derdi hep. Kendi asndan haklyd da. Dul kalnca, Al ona da kardelerine de kucan am, hepsini birer birer (olanaklar elverdike) yanna, Chicago'ya aldrmt. Jim'den baka hepsini tabii en byk olann nerede olduu, ne olduu hala bilinmiyordu. Al, ailesini bir eve yerletirdi, geimlerini zerine ald, byk o-

309/1242

lanlar ie yerletirdi; ksaca, talyan aile geleneklerine uyarak, elinden geldiince bakt onlara. Bir sre sonra babasnn kemiklerini New York'taki mezardan karttrarak Chicago'ya getirtti, Mount Olivet mezarlnda bir yer alarak, ok gzel (siyah mermerden) bir mezar yaptrp babasn gmdrd. Chicago'ya ilk gelen aabeyi (Jim'den sonra ailenin en byk olu) Ralph olmutu; Brown takma soyadn almt o da. O srada yirmi sekiz yanda olan Ralph, yeralt evrelerinde hepten tecrbesiz saylmazd. ki yasann kt ilk yl boyunca Brooklyn'de bir meyhanede barmenlik yapm, iki kez tutuklanm, para cezas yemiti. Bununla birlikte, kardeleri arasnda kanuna aykr olmayan ilerde en uzun alan oydu. On bir yanda (okulu brakt yl), Western Union'da

310/1242

telgraf taycs olarak almaa balam, daha sonra, Al'in da bir zamanlar a-146 lm olduu mcellitte kat ve bez kesicilii yap-r m, tramvay srcs, tezgahtar, gemi tayfas olmutu. Amerika Almanya'ya kar sava atnda gnll olarak Bahriye'ye yazlm, ama Parris Adasndaki kamptan teye gidememiti. Burada, dztaban olduu anlalnca, kabul etmemilerdi kendisini. Chicago'ya gelince Torrio-Capone barlarndan birinde barmenlik yapmaa koyuldu. Daha sonra, Al'in yerine geerek Drt kiliyi iletmee balad. Bir sre, South Wabash caddesindeki apartman dairesinde Al ve kars ile birlikte oturdu. Capone kardelerin kuzenleri olan ve Al'in srarlar zerine Chicago'ya yerleen Charlie ile Rocco Fischetti de ayn yapnn bir baka katnda oturmaktaydlar. Bunlar da, Ralph

311/1242

gibi, Torrio-Capone kuvvetlerinin yksek rtbeli subaylar arasna gireceklerdi. Annesini Chicago'ya getirmee hazrlanan Al, South Prairie Caddesi zerinde, St. Columbana kilisesinin hemen yaknnda, aalk, gzel bir arsa alarak, iki katl, on be odal, krmz tuladan bir ev yaptrmaa balad. 7244 numaral evin ikinci katndaki misafir salonunun duvarlar batan aa ayna denmi, kornileri altn yaldzna boyanmt. Btn banyo aksesuvar Almanya'dan getirtildi; banyo kvetinin uzunluu iki metreydi. Arka taraftaki kmaz sokaa alan bodrum kaps elikten yaplmt. Buradaki duvarlar da, otuz santim kalnlnda betonarmeden olduklarndan kurun geirmez nitelie sahiptiler. Pencerelerdeki parmaklklar, bomba geinmeyecek sklkta yaplmlard. Al, annesi, iki kz kardei, kars ve oluyla, ilk kattaki yedi odaya yerleti. Velma

312/1242

Pheasant adl bir kzla evlenip, biri olan biri kz, iki ocuk sahibi olmu olan Ralph'a ikinci kattaki sekiz oday verdi. Ma-falda adndaki kk kz kardeini, eve yakn olan zel bir kz okuluna (Richards School) yazdrd. Capo-147 ne bu okulu her yl Noel srasnda ziyaret ederek Noel Babaclk oynard; Kadillak arabasna kurulur, iini eker kutular, meyva sepetleri, hindiler, her renci ve her retmen iin armaanlarla doldurur, gider, hepsini birer birer datrd. ki erkek kardei de ayn evde oturdular bir sre. kiye ve kadna ar derecede dkn olan on sekiz yandaki Mitzi, daha Chicago'ya adm atar atmaz (1922 de) uygunsuz davranlardan dolay tutuklanp be dolar para cezas dedi. Ondan drt ya kk olan Matt, rnek bir ren ciydi. Al, Marmion Askeri Lisesine yollad onu; buray bitirince de, Pennsylvania'daki Villanova niversitesine. Yirmi yedi yandaki Frank Capone,

313/1242

aileyi tamamlyordu. birbirlerine benzerlerdi.

Btn

kardeler

Hepsinin ar, tknaz gvdeleri, bask yz izgileri vard. Bir araya geldiler mi, gevi getiren kk bir yabani sr srsn andrrlard. 1922 ylnda, Al Capone, gerek yeralt evrelerinin gerekse polis evrelerinin tannm kiilerinden biri olmutu ama, gazetecilerin tanyaca kadar nemli bir kii olamamt daha. yle ki, ad basnda ilk yer aldnda, ilk ad yanl yazlm, soyad da gene yanllkla, babasnn bir zamanlar brakt soyad olarak verilmiti: Alfred Caponi. Kendi kendisinin en iyi mterilerinden biri olan Al, ikiye ve kadna ok dknd. Bir austos sabahnn erken saatlerinde, btn gece srm olan elenceden dnyordu.

314/1242

Arabasn kendisi kullanmaktayd, yannda bir kz, arkada da erkek arkada vard. North VVabash cad-desinden deli gibi inerek East Randolph sokan dndnde, yol kenarnda park etmi bir taksiye arpt ve ofr yaralad. lgn bir sarho fkesiyle arabadan atlayp, erif yardmcs rozetini kard (politik evrelerle olan yakn ilikilerinin daha o zamandan balam olduunu gsterir bu rozet), tabancasn ekti ve Fred Krause adndaki ofr vurmaa kalk-148 t. O srada geen bir tramvayn srcs, silahn indirmesi iin seslendi Capone'a. Bu sefer onu da ldrmekle tehdit etti. Bu arada drt arkada katlar. Capone kimseyi vurmaa frsat bulamadan polis ve cankurtaran geldi. Kan kaybetmekte olan taksi ofrnn yaras, can kurtaran ekibi tarafndan sarladursun polis, Alfred Caponi yi ayr sutan gzaltna ald

315/1242

otomobille saldr, ikiliyken araba kullanmak ve silah tamak. Bu sutan yalnzca biri bile, normal bir adam kilit altna sokmak iin yeterliydi. Ama, bu olay izleyen yedi yl iinde, erif Yardmcs Capone hakknda alacak hemen btn davalar gibi, bu da mahkemeye bile intikal etmedi. Capone duruma salonuna admn bile atmad. Dava dmekle de kalmad ayrca, olay polis kaytlarndan silindi. Ulusal ki Yasa ktnda, bira fabrikatrlerinin izleyebilecekleri yol vard. Yasan dnda kalan yar-bira imaline geebilirlerdi; yani normal olarak iinde ya da drt derece alkol olan bira yerine, alkol ierii yarm dereceye drlm olan ikiden yapp satabilirlerdi. Ya da, byk maddi zararlar gze alarak fabrikalarn kiraya verebilir, ya da dorudan doruya satabilirlerdi. nc yol ise, gangsterlerle ibirlii

316/1242

yaparak, kendi fabrikalarna gizli ortak olmakt. Bu yola saptklar takdirde, sermayeyi koymak, iin teknik ve iletme sorumluluklarn yklenmek onlara aitti; buna karlk, irketin st kademe memurlar ve ynetim kurulu yeleri olarak grnen gangsterler, polisi ve politikaclar satn almak, kamyon karanlarla, blgeye el atmak isteyen teki gangsterlerle savamak, iler ters gittii takdirde kanuni sorumluluu yklenmek durumundaydlar. Chicago'nun en nde gelen bira fabrikatrlerinden biri, tannm ve zengin bir ailenin ocuu olan Joseph Stenson'du. nc yolu seti kendisi. 149 aabeyinin itirazlarna aldrmayarak, Terry Druggan ile Frankie Lake'i, sahibi olduu be bira imalathanesine (Gambrinus, Standard,

317/1242

George Hoffman, Pfeiffer ve Stege) ortak eti. 1920 ylnn balarnda Torrio, drdnc ortak olarak katld iletmeye; ve Stenson'un destei sayesinde, drt baka bira imalathanesinin (West Hammond, Manhattan, Best ve Sieben) ve birka viski ekimevinin kontroln ele geirdi. Kaynaklar en iyi ekilde deerlendirmek abasnda olan Torrio belli bal etelerin liderlerine hem basit hem de kar konulmaz bir teklif sunmaktayd. Hemen hemen hepsi, iki yapm ve datmnn u ya da bu koluna el atm durumdaydlar; ama bu arada, hrszlk, kasa soygunculuu, banka soygunculuu, iddet hareketleri gerektiren eitli kanunsuz iler yapmaktan da vazgemi deildiler. Bu geleneksel haydutluklardan edinilen kazan, gze alnmas gereken tehlikeler karsnda pek deersiz kalyordu Torrio'nun iddiasna gre. te yandan, iki

318/1242

yapm ve datm, ok ufak bir riziko gerektirmesine karlk, herkesi ksa zamanda milyonlara kavuturacak nitelikte bir iti. Bu nedenle, btn sermaye ve abalarn bu ie yneltilmesi gerektii inancndayd kendisi. Grne gre, mutlak baar salanmas iin gerekli en nemli ey, btn ehri kapsayan ve blgesel dokunulmazlk ilkesine dayanan bir rgtn kurulmasyd. Belli bir blge iinde kalan meyhane, kabare ve genelevlerin yabanc kaynaklardan iki satn almas kesinlikle yasaklanacakt. Herhangi bir etenin kendisine ait olmayan bir blgeye el atmaa kalkmas, kamyon karma gibi ilere girimesi halinde, hakkna saldrlan blge lideri, btn teki eteleri, kurala aykr davranan eteyi cezalandrmaa aracakt. Herhangi bir ete, zel bir bira ya da viski imalathanesi kurmak ya da iletmek isterse (ki bazlar istiyorlard), bunu yapmakta serbest olacakt. Bunu 150

319/1242

yapmak istemedii takdirde, herkese fs 50 dolardan olmak zere, biray Torrio temin edecekti. Blgeler aras anlama ya da anlamazlklar ayarlamak, zmlemek iini de gene Torrio zerine almaa hazrd. Bylece, dve alkn, dve hevesli bin kadar kabadayy kendi kontrol altna alm olacakt. ete liderleri plan kabul ettiler. Bazlaryla ikili anlamalara da girdi Torrio. rnein, iki al veriinde O'Banion'un uzmanlat kol, Kanada'dan kaak viski getirtip, derecesini azaltarak Chicago'da datmakt; ancak, mterileri istedii takdirde bira da bulundurmas gerekiyordu, yoksa adamlar baka bir satcya gidebilirlerdi. te yandan, Torrio yalnz birayla uramay ye tutuyordu; alanlarn ikisiydi bira, Chicago'nun en tutulan ikisiydi. Perakende sat

320/1242

fiyat dk olmakla birlikte, o kadar ok iiliyordu ki, srmden byk kazanlar brakyordu. Ama, ehirdeki meyhanelerinde, banliydeki genelevlerinde satlmak zere viskiye de ihtiyac vard Torrio'nun. Bu nedenle, rlandal ile talyan, karlkl antipatile-rini bir yana brakarak, birbirleriyle al veri yapmak zere anlatlar. Gennalar da birayla hi mi hi ilgilenmiyorlard. stedikleri tek ey, Kk talya'daki ev imbiklerini rahat rahat iletebilmek, ve elde edilen alkol pazarlamakt. Onlarn Kk talya kralln tanmaa sz veren Torrio, kendi bira kamyonlarnn Genna blgesinden rahat rahat geebilme olanan kolayca salayabildi. Gangsterler diyarnda bir bar havasdr esmee balad... Herkes bol para kazanyordu.

321/1242

Torrio ile ortaklan, ellerindeki be milyon dolarlk hazr fabrikalar ve yaptklar 25 milyon dolarlk yatrm sayesinde ylda 12 milyon kazanabilmekteydiler. Derken, 1923 yaznda, Spike O'Donnell, Joliet cezaevinden kp geldi. Yllardr Torrio'nun kltc davranlarna zor 151 dayanm olan Gney Kesim O'DonnelI kardeleri, liderlerine yeniden kavuunca isyan bayran ektiler. New York'tan da baz kabadaylar (zellikle Harry Hasmiller adndaki vahi) getirterek etelerini genilettiler; Torrio'nun bira kamyonlarn karmaa, gerek Torrio'nun gerekse SaltisMcErlane etesinin blgelerine bira satmaa koyuldular. En baarl bira sa-tclar, Sporcu George Bucher ile George Meeghan idi. Bunlarn uyguladklar sat

322/1242

sistemini ilk Spike O'DonnelI icat etmi, ksa zamanda btn eteler kullanr olmulard. Yaplan i uydu: meyhanenin birine giren satc, gzlerini meyhane sahibinin gzlerine diker ve sakin bir sesle, bundan byle birasn O'DonnelI kardelerden almas gerektiini bildirirdi. Kabul etmeyenin bana gelecekleri sylemelerine bile gerek yoktu; ne kendisinde ne de dkkanda hayr kalmayacan bilirdi meyhaneci. Satcnn yalnzca Yoksa.... demesi yeterliydi. Ve bu szck Bucher ya da Meeghan'n dudaklar arasndan kt m, iiteni tir tir titretirdi. Eyll ay geldiinde, O'DonnelI etesi gney ve gneybat kesimlerinin en derinliklerine kadar ulaabilmilerdi. Derken, artk Torrio'nun ortaklarndan olan Saltis-McErlane etesi, bira savann ilk atn yapt. 7 Eyll gecesi, yamur altnda yola kan

323/1242

Bucher, Meeghan, Walter Steve ve Tommy O'DonnelI, yanlarnda Joliet cezaevinden yeni kan Jerry O'Connor olduu halde, Jacob Geis'in Elli Birinci Sokak 2154 numaradaki meyhanesine ikinci kez geldiler. lk gelilerinde Geis onlardan bira almayacan sylemekle kalmam, barmeni Nick Gorysko'nun yardmyla, iki satcy yaka paa meyhaneden dar atmt. Bu gelilerinde, Steve O'DonnelI meyhaneciye son bir frsat tanmak niyetinde olduklarn belirtti. Geis, onlarla i yapmayacan bir kez daha tekrarlad. O srada, barn ardnda durmu, Gorysko ile birlikte ya-152 rm dzine kadar mteriye servis yapmaktayd. zerine saldran kardeler, adam barn teki kesine kadar srklediler ve ellerindeki coplarla kafatasn yardlar. Yardma koan Gorysko'yu da baylttlar. Kzmlard ya bir kere, hzlarn alamayp, o civarda Torrio'dan bira almaa devam eden be meyhaneyi daha bastlar; ierde ne

324/1242

buldularsa krp dktler, kar koymaa kalkanlar bir gzel dvdler. Sonunda, ahpap olduklar bir meyhaneye, South Lincoln Sokanda Joe Klepka'nn yerine gidip iki tek atmaa karar verdiler. Burada Spike O' Donnell de katld kardelerine. Btn bunlar olup biterken, McErlane'm gorili, balarnda Danny McFalI olduu halde kardelerin her admn izlemekteydiler. Berikiler, Klepka'nn barna yaslanm, susuzluklarn gidermee alrlarken, bu rzgar gibi daldlar kapdan ieri; tabancalarn ekmilerdi. Orada bulunan mterilerden birinin sonradan verdii ifadeye gre, 'Eller yukar diye bard McFalI, ve Steve O'Donnell'in bandan aan bir kurun skt. Drt kardele yanlarndaki arkadalar il yavrusu gibi daldlar eitli kaplardan. Yalnzca Jerry O'Connor biraz ar davrand, yakaland.

325/1242

McFalI, namlusunun ucunda tutsak olarak bekletti onu. Derken McErlane, kendisi grnd. Gri yamurluunun altnda, namlusu kesilmi bir ifte tamaktayd. McFall'n fsltyla syledii birka szden sonra, yeniden dar kt krmz suratl, iko gangster. McFalI, elindeki tabancayla iaret ederek, O'Connor'a nden dar kmasn syledi. Kaldrma ktklar an, McErlane tfeini O'Connor'un bana dayad ve kafasn uurdu. On gece sonra, Bucher ile Meeghan, birbirine taklm iki kamyon birayla birlikte, Chicago'nun birka kilometre gneyindeki bir ehirleraras yolda ilerlemekteydiler. Ellerinde tfek bulunan iki adam yolun 153 ortasna atlayarak, kamyonu durdurdular; ierdekile-ri aa indirttiler. Kar ynden

326/1242

gelmekte olan bir arabann farlar bu sahneyi aydnlatt. Soyguncular arabay durdurmak zere haykrdlar, ama fena halde korkmu olan ofr hzn artrd ve arkasndan atlan yzlerce kuruna ramen kurtulabildi. Adamn daha sonra verdii ifadeyi deerlendiren polis, yol kesen iki adamn McErlane ile Danny McFalI olabileceinden kukuland. Ertesi sabah, iki bira satcsnn cesetleri yol kenarnda bir hendein dibinde bulundu. kisinin de elleri arkadan balanm, yedikleri tfek kurunlarnn etkisiyle, balar nerdeyse gvdelerinden ayrlmt. Aralk aynda, ayn ehirleraras yol zerinde, McErlane ile Walter Stevens olduu tahmin edilen bir arkada, O'DonnelI'in iki kamyon ofrn daha (Ksa William Egan ile Morrie Keane) daha yakaladlar; sarp sarmalayp arabalarna attlar. Tek ynl bir gezintiye kp da sa dnen pek ender adamlardan biri olan Egan, olay yle anlatyor:

327/1242

Biraz gittikten sonra, arabay sren herif, elinde tfek olana 'Ne zaman temizleyeceksin bunlar?1 diye sordu. iko herif gld, 'imdi hallederim o ii,' dedi. Elindeki tfekle oynayp duruyordu. Neyse, birazdan dnp, tfei Keane'a nianlad. Hi bir ey demedi, ha, kt diye ateledi tfei. Sol tarafna gm diye oturdu Keane'in; vuruun etkisiyle te yana doru yuvarland. iko, ikinci defa sa yanna doldurdu kurunu. Sonra tfee yeniden kurun koydu, bir daha ate etti, gene Keane'e. Derken bana doru dorulttu silah, Hadi senin iini de bitirelim bari dedi. Der demez de sol yanma skt kurunu. Bir canm yand ki, o kadar ite... Baktm, yeniden dolduruyor tfei, ayn yerden vurulmayaym diye aktrmadan yan dndm. Bu sefer bacama isabet etti kurun, ikincisini de suratmn ortasna att. Araba-154 nn dibine yuvarlandm. Ama iko iimizin bittiinden emin deildi her halde. Morrie'ye

328/1242

iki kurun daha skt; bir tane de benim nah, bu yanma. Derken herif, arabann arkasna, bizim yanmza atlad. Kea-ne'i yakalad. Kapy at gibi, bir tekmeyle Morrie'-yi yola yuvarlad. Arabann sesine baklrsa elliden fazla yapyorduk. Srann bana geldiini aktm tabii, tutup kapya srklediinde beni, atlamaa hazrlandm. tti, yolun kenarndaki bir hendee kadar atabildim kendimi. Omuz st dmm, yuvarlandm durdum. Hi durmayacam sandm. Kendimi kaybetmiim o ara. Ayldmda, bir su birikintisinin ortasnda yatyordum, evrem, buz tutmaa balamt. Gkyz kpkzld, gne douyordu anladm kadaryla. G bela yola kp, penceresinden k grnen bir ky evi buluncaya kadar ilerledim.........

329/1242

Torrio'nun kurduu koalisyonla baa kacak gte deillerdi O'Donnell kardeler. etenin yeleri birer birer dklmee baladlar. nce, gene bira nakliyatlarndan, Phil Corrigan, kamyonunun direksiyonunda vurularak ldrld; sonra, Walter O'Donnei ile New York'l kabaday Harry Hasmiller, Saltis-Mc-Erlane etesiyle vuruurken can verdiler. McErlane, yeni edindii Tomson makinah tabancasn ilk kez Spike O'Donnell zerinde denedi. 25 eyll 1925 gn, Altm nc sokakla Western Caddesinin kesinde dikilip durmakta olan Spike'a, arabasnn penceresinden ate at. Makineliyi doru drst kullanmasn bilmedii iin bir tek kurun bile isabet ettiremedi. Bu srada, Tomson, polisin de hemen hi tanmad bir silaht. yle ki, Spike'n nnde durduu dkkann eitli yerlerinde alm olan kurun deliklerinin ya bir tfek ya da otomatik bir yivli tfek tarafndan alm olabileceini dndler.

330/1242

Bir ay kadar sonra, McErlane, gene ayn yerde, Spike'n arabasna makineliyle ate aarak, kardei 155 Tommy'i yaralad. Sonunda, sava meydann terket-mek zorunda kald Spike. Dman, on kez ldrmee kalkmt kendisini, iki kez de yaralamt. Hayatm birbirini izleyen bir kurunlar dizisi haline geldi, dedi, eski matrak tavrlarn taknmaa alarak. Bana atlp da isabet etmeyen kurunlarn says bini at. Profesyonel hedef diye kiralayacam kendimi bu gidile. Ve Chicago'dan ayrld. Ve iki yl geri dnmedi. O'DonneM'lere kar zafer kazananlar, kanun adamlarn da yenilgiye uratmay baardlar.

331/1242

O'Don-nell etesinin be yesini kendi eliyle ldrm olan McErlane, yalnzca Morrie Keane'in ldrlmesi dolaysyla gzaltna alnd. Gzaltna alnd yer de, her zaman kald otelden baka bir yer deildi. Eyalet savcs Robert E. Crowe'un emriyle gzaltna alnmt ama, bir baka emirle serbest brakld. Kamuoyunun basks karsnda Byk Jri aratrmas istemek zorunda kald Crowe. Aylarca sren kark ilemlerden sonra, eyalet savc yardmclarndan biri, davay iptal ettirmei baard. Bucher-Meeghan ifte cinayetinin failleri olarak McErlane ile Danny McFall hakknda da kovuturma atrd Crowe. Bu dava da iptal edildi. McFall hakknda, Jerry O'Connor cinayetinin san olarak nc bir kovuturma ald. Kefaletle serbest braklan McFall ortadan kayboldu. Baz grg tanklar, bira sava cinayetlerinden birkanda Al Capone'un da olay yerinde bulunduunu syledilerse de, bunlarn

332/1242

hi biri, sorgu yargc karsnda tekrarlayamadlar bu ifadeyi. Ben kullanlm eya ticareti yapan, kendi halinde bir adamm, diye karlk verdi polislerin sorularna. Hayatta kalan O'Donnelller ile, emniyet mdrlnde yzletirildiinde ise, yeralt geleneklerine uyan kardeler, Capone'un cinayetlerle ilikisi olup olmadn bilemediklerini sylediler. Ancak, daha sonraki bir soru156 turma srasnda, fkeden kendini kaybeden Spike O'Donnell, Capone'un sulu olduunu ifade eden u szleri sarf etti: Adam gibi ortaya kp, erkeke dvmei gze alsa, o Capone denilen iti, yumruklarmla gebertirim ben! 157 VIII.

333/1242

CICERO TORRO'nun balatp, Capone'un tamamlad Cicero kuatmas, yal adamn ne denli usta bir diplomat olduunu rneklemitir. Bir tek damla kan dkmeden yrtmt iini Torrio. Her eyden nce, Bat kesiminin O'Donnell kardeleri Kolondike, Myles ve Bernard ile uramas gerekliydi. Bunlar yalnzca Chicago Caddesi - Madison Soka arasnda kalan blgeye deil, ayn zamanda, ilenin siyasi patronu Eddie Vogel'in desteiyle, Cicero'ya da yerlemilerdi. lenin uysal bakan (belediye bakanlna eit bir grev) Joseph Z. Klenha, Vogel, O'Donnell kardeler ve Eddie Tancl'dan emir alrd. Eddie TancI, krk burunlu, yrtk, eri br kulakl eski bir hafif sklet boks ampiyonuydu; Young Greenberg adl baka bir boksr ringte, tek yumrukla ldrdkten sonra boksa veda etmi, Cicero'ya gelip bir

334/1242

meyhane amt: Hawthorne Park Cafe. Siyasi alanda kokumu olmasna ramen, bir gnah ve crm merkezi olmaktan ok uzakt Cicero. Geceleri sokaklarnda sesizliin hkm srd, 60 bin nfuslu, ounluunu birinci ve ikinci kuak Bohemyallarn oluturduu bir ileydi. Halkn byk bir ksm, evre fabrikalarda iilik yapan; alkan, kanuna aykr davranlar bulunmayan kimselerdi. ten ktklarnda, gnn yorgunluunu karmak iin mahalle meyhanesine urayp bir iki tek bira atmak alkanlndaydlar. ki Yasa ktktan sonra kendilerine iki satmaa devam eden ve d grnyle hi mi hi deimemi olan meyha-158 neye gitmekle, kanuna aykr hareket ettikleri akllarna bile gelmiyordu. Byle bir ey sylenecek olsa glerlerdi. Cicero'da bir tek genelev bile yoktu; kumar diye bildikleri tek ey de, kahvehanelerden tilt makinalaryd.

335/1242

Bu makinalar iletenler kazanlarn Vogel ile paylarlard. Torrio, uzun zamandr hazrlad bir plan, 1923 ylnn ekim aynda uygulamaa koyuldu. Cicero'da, Roosevelt Soka zerinde kiralad bir eve, on be yirmi fahie yerletirdi. Tahmin ettii gibi, mahalli polisler bir baskn yaparak, kzlar ieri tktlar. Ogden ile Elli kinci sokaklarn kesitii kede bir genelev daha at Torrio; ayn sonula karlat. Boyun emi gibi grnerek, geri ekildi. Cicero'da borusu tmyordu belki; ama Cook County'nin birok yerlerinde, o boruyu ald m dans bile etmee hazr, yksek rtbeli kiiler vard. rnein: erif Peter B. Hoffman. Ogden caddesindeki ev basldktan iki gn sonra, Hoffman, yardmclarndan bir grup adam yollad Cicero'ya ve bulduklar btn tilt

336/1242

makinelerine kanun namna el koymalarn emretti. Vogel de sonunda anlad durumu: Torrio burada bir genelev aa-mazsa, kendisi de tilt makinalarn iletemeyecekti. Sonunda yanl bir anlamaya vardlar. Vogel tilt makinalarn geri ald; kendisine erifin bir daha bunlara karmayacana dair sz verildi. O'Donnell kardeler, Cicero'nun belirli blgelerinde bira satma hakkn kazandlar; ayrca Chicago'nun bat kesimindeki haklarn bir daha pekitirdi Torrio. Torrio'nun kendisi iin istedikleri, Vogel'in sand gibi genel-evleriyle ilgili deildi aslnda. Kentte ve banliylerinde halen ilemekte olan genelevleri ylesine ok kazan salamaktaydlar ki, Cicero'daki eksik olmu, umurunda bile deildi. ok daha baka, ok daha byk eyler dnyordu o. Bu nedenle, Cicero'da bir daha genelev amamay kabul etmi, buna karlk, 159

337/1242

O'DonnelI kardelerin blgeleri dnda kalan her yerde bira satmak; istedii yerde, istedii kadar kumarhane amak, genelevleri dnda, btn iletmelerinin karargahn burada kurmak hakkn elde etmiti. Bu l anlama, Torrio'dan nefret eden Eddie Tancl' deliye dndrd. Anlamaya yol aan grmelere katlmay bandan beri reddetmiti zaten. imdi de, birasn keyfinin istedii yerden alacan ilan etti. teden beri meyhanesine iki satan O'DonnelI kardelerle arasna soukluk girdi. Hele, kendisine birka f eki bira alkolsz olarak imal edilip de sonradan saf alkol eklenmi bira yutturmaa kalktklarnda, onlarla her trl i ilikisini kesti. Klondike O'DonnelI ile Torrio, kentten ayrlmasn emrettiler. Yzlerine kar kahkahalarla gld. Bu arada Chicago'da, reform denilen hayalet yeniden iorrio'nun karsna dikilmiti.

338/1242

Thompson ynetiminin yolsuzluklar artk kanlmaz bir biimde su yzne km, belediye bakannn yeniden seilme ihtimalini hemen hemen tamamiyle ortadan kaldrmt. Seim kampanyasn yneten eski dolandrc Fred Lundin hakknda (yirmi kii ile birlikte) eitim btesinden bir milyon dolar zimmetine geirmi olduu iddiasyla kovuturma almt. Durumada tanklk yapan bir eitim komisyonu yesinin ifadesine gre, okul kitaplar iin denen fahi fiyata, halk adna itiraz edildiinde, Lundin u karl vermiti: Halkn can cehenneme! Suyun banda biz varz imdi, doyasya ieceiz tabii. nl avukatlardan Darrovv ve Erbstein ikilisi sann hapse girmesini nlediler; ama kazn kokusu her yana yaylmt ve kolay kolay dalmad. Thompson kaybedeceini anlam olacak ki, 1923 n seimlerine adayln koymad.

339/1242

Demokrat Partili Yarg William E. Dever belediye bakan seildi; emniyet mdrlne Morgan A. 160 Collins'i getirdi ilk i olarak. Bucher ile Meeghan'n cesetleri bulunduktan bir saat sonra, bir basn toplants dzenleyen Dever, Collias'i de toplantya ard ve herkesin nnde u emri verdi ona: Bana bak, Collins, bu lkede iki yasa var. Bugnden tezi yok ehrimizde de uygulanacaktr bu yasak. Harfi harfine uygulanacaktr. Syle komiserlerine, blgesinde bir damla alkol satldn iittiim her polis memurunun rtbesini indireceim.. Collins btn hzyla yasaklar uygulamaa giriti. Adamlar da ylesine hzl alyorlard ki, zel evlerde aramalar yapp, bir tek ie viskisi bulunanlar bHe tutuklamaa balamlard. Bu yzden halkn nefretini kazandlar. Dever, iyi niyetli olduu kadar ar iyimser bir deme

340/1242

daha verdi: Katiller (O'Connor, Bucher ve Meeghan'n katilleri) yakalanp cezalandnlncaya ve urunda savatklar kanunsuz iki trafii durduruluncaya kadar gerek kanunlarn onuru, gerekse sokaktaki adamn kanunlarmza olan saygs tehlike iinde kalacaktr. Kanun adamlar, kanun uygulayc rgtler, bir araya gelip, her ii bir yana brakp, abalarn tek noktada toplamaldrlar: Kanun ve dzenin yeniden egemen olmasn salamak. Polis, hepsini olduu gibi, bu ii de sonuna kadar gtrecektir. Yol kesen haydutlar, kaaklar ve gizli iki kaaklar arasnda sregelen sava bir son bulacaktr. Bunca insan hayatna mal olan, bylesine geni apta bir ahlak dklne yol aan bu korkun patrtnn durdurulacandan, en az belediye bakan olduum vc bu uurda elimden gelen her eyi yapacamdan emin olduum kadar eminim.

341/1242

Yeni yneticilerin eskilerden ne denli farkl olduklarn abuk anlad Torrio. Chicago'daki faaliyetlerine karmamas iin Collins'e ayda 100 bin dolar rvet teklif etti. Cevap olarak, Collins Drt kiliyi sresiz kapattrd. Daha sonra Torrio, gnde bin dolar 161 teklif etti, sadece gnde 250 f birann nakline gz yumsun diye. Collins saldrya devam etti. Torrio'nun bira fabrikalarn, genelevlerini, kumarhanelerini rahat brakmamaktan baka, 100 kadar gangsteri de tutuklad. Mont Tennes'e ait 200 mterek bahis yazhanesini kapattrd. yle ki, nl kumarbaz, at yar acenteliinden elini eteini ekmek zorunda kald. Yl sonunda, yeralt evrelerine gelir

342/1242

salayan nemli bir kaynak olmaktan kmt kumar. Gnah iletmelerine gelince: Genleri Koruma Dernei Bakan Bayan Jessie Binford, bu konuda yle bir deme verdi: Chicago'daki gnah ticaretini azaltmak iin ciddi ve enerjik abalarn harcanmakta olduu kuku' suzdur. Emniyet Mdr Collins'in emriyle, hemen her gece yaplan basknlar, gnah emberinin ters yz olmasna, en belli bal evlerden birounun kapanmasna birounun da baka yerlere kamasna yol amtr. Collins kampanyasnn, politik amalarla geici olarak uygulanan bir temizlik hareketi olduu sanlmt balangta. Hatta, Collins'in emniyet mdrlne atanmas yeralt evrelerini sevindirmiti. Ancak, zaman getike grld ki, kendisi, bu ehri temizlemek ve temiz tutmakta gerekten kararldr. Bunu anlayan yeralt evreleri fena halde sarslmlardr...

343/1242

Yneticilerimiz, imdilik gnah emberini krmay baarmlardr... Torrio ile Capone, Dever belediye bakan kaldka, onun elini uzatamayaca bir snaa ihtiyalar olduunu anladlar. Cicero'yu setiler yer olarak. Chicago'daki iletmelerinin ou eskisi gibi yrmee devam ediyordu (hi bir reformcu, Chicago'nun kanun uygulayc rgtlerini tam anlamyla temizleyemezdi nk) bir yandan; kendileri de ehirde oturuyor, bo zamanlarnn ounu orada geiriyorlard, ama De-ver'in grevde kald sre boyunca, i merkezleri, karargahlar Cicero olacakt. Onlarla birlikte, ya da 162 hemen arkalarndan, oraya gelenler (hzla gelien bir ebekenin kurucu yeleriydi bunlar) arasnda Ralph ve Frank Capone, kuzenleri Fischetti'ler, Guzikler, La Cava kardeler (Louis ile Joseph), Pete Penovich,

344/1242

Jimmy Mondi, Mops Tony Volpi, Peter Payette, Louis Consentino, Frank Nitti ve, kumardan milyonlar kazanmazdan nce gazete satcl yapan, bu nedenle milyoner gazeteci olarak bilinen Frankie Pope vard. Dion O'Banion ebekenin kumar iletmeleriyle bira fabrikalarna ortak oldu. 1923 ylnn sonbaharnda, Torrio biraz dinlenmee karar verdi. Annesi ile karsn yanma alarak bir Avrupa gezisine kt; btn ilerinin ynetimini Capone a brakt. Giderken yanna bir. milyon dolar nakit para, bir sr ciro edilebilir tahvil ve kredi mektuplar almt. Bunlarla Avrupa bankalarnda hesaplar atrd. Doduu yer olan Napoli'nin yaknlarnda annesine muhteem bir villa satn ald; dayad, dedi, bir sr hizmeti tuttu. mrnn sonuna kadar kralieler gibi yaayacak bir durumda brakt annesini orada.

345/1242

ete reislerinin zellii olan bu eli aklk, yalnzca kendi ailelerine kar deil, btn dost ve vatandalarna kar olan bu eli aklk, yoksul gmenlerin Torrio gibi adamlara derin bir hayranlk beslemelerine yol ayordu. Illinois Ar Ceza Dernei Ba Dedektifi John Landesco bu konuda yle demiti: evrelerindeki cahil, yoksul, zavall, ok alp az kazanan kiilerin gznde neden toplum dman saylsn bu adamlar? Mahallenin baarya ulam genleri onlar. Sefalet iinde srnen kyl gmen kadn, pahal arabalar, krk yakal paltolar iinde gryor bu adamlar. ocuklarn zel okullarda okuttuklarn iitiyor, Bira Baronlar olarak adlandrldklar-n duyuyor. Okumas yazmas varsa, ngilizce okumasn biliyorsa, gazete manetlerinde de Bira Baronla-163 r, ki Krallar olarak tanmlandklarn gryor. ki szc, kanunsuz bir anlam tamyor ki onun iin. Buna karlk, Kral ve Baron szcklerinin ok stn bir

346/1242

anlam var gznde. Bildii tek ey, bu k giyimli delikanllarn yapp sattklar nesnenia Amerikallar tarafndan kapld... Bu arada, gene yorgun bir komusundan, krallar kral Torrio'nun annesine Napoli'de bir villa satn alm olduunu, iine 15 hizmeti koyduunu reniyor. Soyguncu, hara, kabaday, iki kaaklarnn eski mesai arkada Tim Murphy, on nc blge seim toplantsnda, adamlarnn birini ven bir konuma yapt zaman, o adayn seilme ans artar. Neden artmasn, sahnede Murphy'nin yanbanda bir papaz oturmuyor mu? Kendini bilmezin biri, Posta soyguncusu dedikleri Tim Murphy bu mu? diyecek olsa, son derece kzgn bir karlk alr kukusuz. nk, gangsterleri baar lsne gre yarglayan cahil bir gmenin kafasnda Murphy'nin posta soyguncusu

347/1242

olduu sadece kukudur; sonra, yle bile olsa bana ne zarar dokundu bunun? diye dnr. Bylece, Murphy'nin Dingbat Oberta'y (Joe Saltis bira datm etesinin siyasi fedaisi) desteklemesi hi de kt olmamtr aday iin. stelik, Yabanc Sava Gazileri Dernei'nin Nellis ubesine bata bulunmutu Oberta; Murphy'nin Oberta erefine verdii ziyafetlerde, haralardan toplanan parann bir blm, gene bu dernee verilecekti. te bu ve bunun gibi yzlerce deiik ekilde, iyi ile kt hkmet, iyi ile kt adam arasndaki farklar yok edilmektedir; cahil gmenlerin inandklar tek ey, mahallelerinden yetimi bu baarl kiilerin kendileriyle, iki ticareti yapmayanlardan ok daha fazla ilgilendikleridir. Torrio'nun yokluunda, Capone kendisine karar-

348/1242

164 gah olarak Hawthorne Inn'i seti. Merkezi bir yerde, Yirmi-kinci Sokak 4833 numarada, iki katl, st kat beyaz mozaikle kaplanm bir binayd buras. Btn pencerelerine kurun geirmez elik kepenkler taktrd, giri kapsna silahl bir nbeti oturttu. Lobide, yeil boyal drt koca stun vard; duvarlarda av hayvanlar kafalar aslmt. st kattaki yatak odalarna krmz yol hallar serilmi merdivenlerden klrd. Capone ile arkadalar ou gecelerini burada geirirlerdi. Cicero'nun politik yaantsnn kritik bir dneminde Avrupa'dan dnd Torrio. Yl 1924, mevsim bahar, zaman seim zamanyd. Partiler aras bir gurup tarafndan desteklenen Klenha klii dnemdir ynetmekteydi ileyi. Ama bu sefer, Demokrat Parti ayr bir listeyle katlyordu seimlere. Belediye Bakan Dever'in greve

349/1242

balamasyla birlikte Chicago'yu kasp kavurmaa koyulan reform dalgasnn Cicero'ya da atlamasndan korkan Vogel, Torrio ile Capone'a, ikisinin pek ekici bulduu bir, teklif yapt: Klenha'-nn kazanmasn saladklar takdirde, Cicero'da evirecekleri btn ilerde (genelevcilik hari) kanuni dokunulmazlk kazanabileceklerdi. Diplomatik ustalktan ok, sava uzmanl isteyen bir iti, bu seim kazandrmak ii; yani, Al ile, banker grnnn altnda mthi bir vahet saklayan aabeyi Franka gre bir i... Zorunlu olduu zaman iddet hareketlerini onaylayan Torrio iareti verir vermez, Capone, Chicago'dan 200 kadar azl kabaday getirtti. Bunlar arasnda Regan'in Taylarndan bir gurup da vard. te yandan, kar taraf da gangsterlerin desteini reddetmek niyetinde deildi. Torrio-Capone blgelerini elde etmee heves eden yasak bira toptanclar Demokratlarn yardmna kotular.

350/1242

lk kayb Demokrat Parti verdi; Capone'un adamlar, 31, mart akam, yani seimlerden bir gn nce, 165

Demokrat Partinin ile evrak memuru aday William K. Ptium'un brosunu basarak her yan yakp yktlar, adam da bir gzel dvdler. Ertesi gn, bir dizi siyah, yedi kiilik arabaya binen, silahi Capone'cu-lar, btn sandklar birer birer dolatlar; durduklar her yerde dehet yarattlar. Sayca kar tarafn kabadaylarndan o kadar stndler ki, iki gurup arasnda gerek bir atma bile olmad. Capone'un adamlar, Demokrat Parti taraftar olduklar bilinen semenleri herkesin gz nnde dvmekten ekin-miyorlard zaten. Bir semen, oy vermek iin srada beklerken, apkasn gzleri zerine indirmi, korkun grnl adamlar yanayordu, oyunu kime vereceini soruyorlard. Semenin verdii cevab beenmezlerse, elindeki oy pusulasn kaptklar gibi kendileri iaretliyor, geri veriyorlard. Sonra da ceplerindeki tabancalar elleyerek bekliyorlard, iaretledikleri pusula sanda atlncaya kadar. Kar koyan semenler bir

352/1242

yumrukta yere seriliyor, drst sandk gzcleri, seim memurlar karlp, seim sonuna kadar mahpus tutuluyordu. Demokrat Partinin seim grevlilerinden biri olan Michael Gavin, her iki bacandan da vurularak Chicago'da bir otelin bodrum katna atld. Ayn yerde sekiz Demokrat Partili daha tutsak durumdayd. Regan'in Taylar Joseph Price adl bir sandk memurunu kararak fena halde dvdler, sonra da Harry Madigan'n Pony Inn adl genelevinde, eli kolu bal, az tkal durumda hapis tuttular. Bir polis memuru copla dvld. Yirmi kinci sokakta, Howthorne Inn yaknlarnda iki adam vurularak ldrld. Bir baka adam boaz kesilmi olarak bulundu. Drdnc bir adam da Eddie Tancl'n meyhanesinde ldrld. Dehet iinde kalan Cicero sakinlerinden bir grup, Cook County yarglarndan Edmund K.

353/1242

Jarecki'-den yardm istediler. Yarg, yetmi Chicago'lu polis 166 memuru, be takm sivil polis, dokuz takm da motosikletli polis yollad Blgeye. leden sonra polisle gangsterler arasnda eitli yerlerde eitli atmalar oldu. Asl byk atma ise, alacakaranlk kt srada meydana geldi. inde sivil avu Cusick ile polis memurlar McGIynn, Grogan, Cassin ve Cam-pion'un bulunduklar bir polis arabas, Yirmi kinci Sokak ile Cicero Caddesinin kesitikleri kedeki bir sandk yerine geldi. Sandk banda, ellerinde otomatik tabancalaryla Al ve Frank Capone ile kuzenleri Charlie Fischetti, semenlere zorbalk yapmakla meguldler. Ellerinde polis tfekleriyle arabadan inen memurlar, sandk bana doru ilerlemee baladlar. Olaylarn bu andan sonraki gelimesi, Dion O'Bani-on'un kulana gider gitmez, gangster toptancsna telefon ederek 20 bin dolarlk iek smarjad.

354/1242

1920 lerin ilk yllarnda Chicago polis rgtnde, gangsterlerinkilerle e modelde, uzun siyah arabalar kullanlrd. Gittikleri yerlerde kim olduklarn ilan etmekten en az gangsterler kadar kandklar iin, Polis arabalarnn zerinde polise ait olduklarn belirtecek herhangi bir iaret yoktu. ou kez, arayanlarla arananlar birbirine kartrlrd bu yzden. O gn de ayn ey olmutu anlalan. Sandk banda bulunan gangster, polisler kendilerine doru gelirken, bunlarn kar taraf tutan gangsterler olduklarna inanarak, hemen ate atlar. Frank Capone, polis memuru McGIynn'e nian almt, ama tabancas atelenmedi; tetii ikinci bir kez ekmee frsat bulamadan, McGIynn ile Grogan'n kurunlarna hedef oldu ve kaldrma cansz yuvarland. Bunun zerine cadde boyunca kamaa balayan Al Capone, biraz tede bir grup polisle daha karlat. ki elindeki iki tabancayla bunlar tehdit ederek karanla karp

355/1242

kurtulmay baard. Capone bu olaylardan dolay hi bir zaman 167 tutuklanmad. Fischetti yakaland ama ok ksa zamanda serbest brakld. Frank Capone'un topraa verilme trenine yeralt evrelerinin en nde gelen kiileri katld: sendika patronu Dago Mike Carozzo, Patates Julian Kaufman, Hymie Weiss, vb. Trenin ihtiam, Koca Jim Colossimo nun cenaze trenini bile geride brakacak nitelikteydi. Tabutun ij tamamen satenle, d ise gmle kaplanmt. O'Banion o gne kadar yapt elenklerin en gzellerini yapmt. Krmz karanfillerden 1.80 boyunda koca bir yrek gelmiti Chicago Heights'daki ocuklardan; zambak ve orkidelerden biimlendirilmi bir lir de Hammond'daki ocuklar tarafndan yollanmt. nemli bir devlet adamna yakacak

356/1242

ihtiam yle anlatyordu Chicago Tribne gazetesi: Daha len olmadan Capone'larn evi ieklerle dolup tamt. Mutfaktan tavanarasna kadar evin her kesi bu zaril elenklcrle dolduktan sonra, artanlar kapnn nndeki sahanla ve balkonlara ymaa baladlar. Bir iki dakika gememiti ki, yeni gelen elenkler n baheye doldu tat. Akam olduunda btn teras ieklere brnmt. Sonunda, hi bir yanda yer kalmaynca, sepet sepet iek sokaktaki aalarla elektrik lambalarna asld. len adama duyulan saygnn bir iareti olarak, Cicero'daki btn meyhaneler, karartmalarn kapayp, iki saat sreyle kaplarn amadlar.

357/1242

Mount Olivet mezarlna doru ilerleyen kortejde, l arabasnn hemen arkasndaki arabada ailesiyle birlikte yerini alm olan Capone, geleneksel yas adetleri uyarnca traszd. Aabeyinin bou bouna lmemi olmas ona teselli oluyordu kukusuz; Klen-ha seimleri byk farkla kazanmt. 168 Frank'n lm dolaysyla yaplan soruturmada, Al de, kuzeni Charlie Fischetti de hi bir ey bilmediklerini akladlar. Eyalet Savcl, gangsterlerin silah tama ruhsatlarn nereden aldklar konusunda bir yl nce yapt bir aratrmada, Capone'lara ruhsat verenin Chicago Sulh Ceza Yargc George Miller olduunu renmi, ruhsatlar geri almt. Bu sefer yaplan soruturmada, Cicero'Sulh Yargc Emil Fisher'in Capone'lara yeniden, kendilerini koruyabil-

358/1242

meleri iin silah tama ruhsat verdii anlald. Eddie Vogel verdii sz tuttu. 1 Maysta, seimlerden bir ay sonra, Torrio ile Capone, Cicero'da ilk kumarhanelerini atlar. Hawthorne Inn'in hemen yannda atklar bu yerin ad Hawthorne Smoke Shop idi. letmeciliini Frankie Pope'a verdikleri kumarhanede her eyden ok mterek bahse oynanrd; ayrca birka ubesi de vard: Subway, Ship, Radyo gibi eitli adlar vard bu ubelerin. Polis, ayp olmasn diye arada bir baskn yapmak zorundayd. Baskn yapmazdan bir iki gn nce haber vermeyi unutmazlard kukusuz. te o zamanlar, kumarhane boaltlr, faaliyet, ubelerden birinde srdrlrd. Hawthorne Smoke Shop'da gnde ortalama 50 bin dolar oynanrd at yarlarna. letmeye ald ilk yllarda, net kazanc 400 bin dolar amt. Cicero'daki kumar

359/1242

iletmelerinin says 161'e kt. Herbirinin kapsnda duran rtkanlar mteri toplarlard. erde, bir. tek viski 75 sente, bir bardak arap 30 sente, bir duble bira 25 sente satlrd. Kumarhanelerin hemen hepsi gnde yirmi drt saat alrd. Bunlarn byk ounluu ya dorudan doruya Torrio-Capone ikilisine aitti ya da onlarn kontrol altndayd. Kontrolleri altnda olan yerlerde, her zaman adamlarndan birini bulundururlard; adam hem yerin asl sahibini baka gangsterlerden korur, hem de efendilerinin hissesini gn gnne tahsil ederdi. Yerine gre, brt haslatn 169 yzde yirmi bei ile yzde ellisi arasnda deiirdi aldklar hisse. Bu bamsz kumarhanelerden biri, Krk sekizinci cadde, On ikinci sokakta bulunan Lau-derback's, evrenin en zengin, en lgn kumarbazlarnn devam ettii bir yerdi; rulette, bir tek numara zerine 100 bin dolar

360/1242

koyanlar bile olurdu. Kumarhanelerin ounluu, Cicero'daki 123 meyhane gibi, sattklar biray ister istemez Torrio'nun fabrikalarndan almak zorundaydlar. Torrio ile O'Donnell kardelere meydan okumaa devam eden tek nemli Cicero sakini Eddie Tancl'd. Satt biray hala keyfi kimden isterse ondan alyordu. Bir pazar gn, sabahn erken saatlerinde, btn gece o meyhane senin bu meyhane benim gezmi olan Myles O'Donnell ile arkada Jim Doherty, Tancl'n meyhanesine dalip kahvalt smarladlar. Salonun uzak bir kesinde, Tancl, kars, ba barmeni Leo Klimas ve arkc Mayme McClain ile birlikte oturmaktayd. Garsonlarn hepsi evlerine dalm, yalnzca bir tanesi, Martin Simet adndaki delikanl, kalmt. Kavga karmak iin bahane arayan O'Donnell ile Doherty, hesaba bara ara itiraz ettiler.

361/1242

O'Donnell garsona yumruk atmak zereydi ki, Tancl masaya geldi, ikisinin arasna girdi. O'Donnell eski boks ampiyonunu itmee kalkt. ki adam arasnda aylardan beri byyen dmanca duygular birden patlak verdi o anda. Her ikisi de tabancalarn ektiler, ayn anda ate edip, birbirlerini gslerinden yaraladlar. Doherty da katld patrtya, geliigzel ate etmee koyuldu. Simet ile Klimas, zerine atlayarak, silahn elinden almaa altlar. O'Donnell tabancasn onlara evirdi, bir kurunla Klimas' l olarak yere serdi. Hala birbirlerine ate etmekte olan O'Donnell ile Tancl, aldklar eitli yaralarn etkisiyle yere yuvarlandlar, ama yeniden kalkp, tabancalarnda kurun 170

362/1242

kalmayncayn dek vurumay srdrdler. Drt kurun yemi olan O'Donnell sokaa frlad sonunda, Doherty de izledi onu. Kart ynlerde kamaa baladlar. Tancl, ok ar yaral olmasna ramen, yerinde durmad. Barn arkasndan bir baka tabanca alarak O'Donnell'in peine dt. Sallana sallana ilerlerken bir yandan da ate ediyordu. ki sokak tede O'Donnell'i yakaladnda tabancasnda kurun kalmamt. Bunun zerine dmannn ban nianlayarak frlatt silahn. Bu son aba bitkin drmt onu, hemen oraca yld. O'Donnell de yere dmt. ki adam, birbirlerine dokunabilecek yaknlkta yattlar ylece. Kprdayacak halleri kalmamt; biri baygn, biri de lmek zereydi. Garson Simet koarak yanlarna geldi. Gebert onu diye inledi Tancl, idm ben.. Son szleriydi bunlar. Simet, baygn O'Donnell'in gvdesi

363/1242

zerinde birka kez tekmeledi, artk lm

srad,

kafasn

olduuna inanarak, kat gitti. Ciddi yaralar alm olan Doherty, de kalka hastaneye kadar gidebildi. Delik deik olan O'Donnell'i de ayn hastaneye getirdiler. Uzun tedavilerden sonra her iki adam da iyileti. Eyalet savc yrdmcs William McSwiggin, ikisi hakknda da kovuturma at, ama mahkmiyet karar almay baaramad. Bu korkun iddet hareketleri Cicero'nun ok kt bir n kazanmasna sebep olmutu. Kamuoyu karsnda durumu kurtarmaa alan Belediye Bakan Klenha, sylenenlerin ok abartlm olduunu iddia etmekteydi. Cicero, Chicago'dan beter deildi dediine gre; iki ehir arasnda doru drst

364/1242

bir snr bile yoktu ki zaten! Buna karlk olarak, Chicago'lu bir hazr cevap, Burnunuza barut kokusu geldi mi, Chicago - Cicero snrn atnz demektir demiti. 171 Hawthorne Smoke Shop iletmeye aldktan bir hafta sonra Capone bir sre iin ortalktan yok olmak zorunda kald. En az tann.gz nnde adam ldrmt. Guzik kardelerin en by olan yah parmak Guzik'e olan arkadal yznden yapmt bu ii. Gerekten gvenebileceim tek arkadam diye nitelerdi Capone onu. Drt kili'nin ilk yllarnda, genelevcilikte ok usta olan Guzik, Torrio takmna ilk katldnda dost olmular, o gnden sonra hi bozumamlard. Capone'den on ya

365/1242

byk olan, ksa boylu, penguen biimli, gzlerinin alt torbal, sarkk yanakl, sarkk eneli, sarkk gerdanl bir adamd Guzik; her zaman ikayeti bir ifade vard yznde. Kendisine taklan adn nerden geldii konusunda iki ayr sylenti vard. Bu sylentilerden birine gre, yal parmak lakab, Guzik'in eski, garsonluk gnlerinden kalmayd. ok beceriksiz olduu iin, ikide bir, servisini yapt orbalarn iine sokard parman anlatlana gre. kinci sylenti ise, Guzik'in parmaklarnn devaml yal oluunu, gece gndz para saymasna balyordu. (*) Bana neden kabaday diyorlar anlamyorum, demiti Guzik bir keresinde. mrmde tabanca tamadm. Doruydu bu syledii. Tabanca tamamaktan baka, en ufak bir iddet hareketinde bulunduu, kfrl ya da yksek sesle konutuu da grlmemiti. ok stn kabiliyetli bir hesap uzmany-

366/1242

(*) uras kukusuz ki, hi kimse Guzikin yanna gidip, merhaba yah parmak dememitir. Gangsterlerin birbirlerine, Dmenci, Bcr, Patates gibi adlarla hitap ellikleri yalnzca filimlerde grlmtr. Zaten, bu gibi adlar gazeteciler takar, kendi yazlarnda kullanrlard. En parlak takma adlarn Chicago Tribune muhabirlerinden James Doherty ile Chicago Daily News muhabirlerinden Clern Lane tarafndan, fazla i olmayan nbet gecelerinde uydurulduklar sylenir. 172 d kendisi. Kabiliyetini nce genelevcilikte sonra da yasak iki yapm ve datm iinde kullanm, ok parlak sonular elde etmiti. Torrio - Capone ebekesinin muhasebecisi ve numaral yesi olarak, ebekenin btn ilerini bir holding irketi biiminde rgtlemiti.

367/1242

Belediye Bakan Dever, Drt kiliyi kapattrnca, burann iki sokak tesipde South Michigan Caddesi 2146 numarada) yeni bir karargah kurulmu, kapsna da bir hekim tabelas aslmt! A. Brown, M.D.. n odas tpk bir muayenehane gibi denen dairenin arka odasnda, duvarlar boyunca uzanan raflar zerinde, iinde iki bulunan numune ieleri diziliydi. Byk sipariler verecek olan perakendeci mteriler, bu numunelerden alp, eczahene-de analiz yaptrabilirlerdi. Bylece, ebekenin iyi kalite iki satt inanc yaylmt alclar arasnda. Dr. A. Brown'un muayenehanesindeki teki odalar, Guzik'e, Guzik'in sekreter ve memurlarna, ebekenin alt deiik alandaki faaliyetlerinin belge ve dosyalarna ayrlmt. Dizi dizi duran defter-i-kebir-lerden bir bl, ebekeden toptan iki satn alan

368/1242

yzlerce zengin, kiinin, byk otellerin ve lokantalarn adlarn sralamaktayd; ikinci grup defter-i-ke-birlerde, Chicago ve evresinde ebekeden iki alan meyhanelerin listesi vard; nc grup defterlerde, anada ve Karaib Adalarndan kaak olarak getirilen ikilerin hangi ellerden ve yollardan geerek ebekeye ulat belirtiliyordu. Drdnc Grup defterler, ebekenin sahip olduu ya da kontrol altnda tuttuu bira fabrikalarnn iletmesine ve hesaplarna aitti. Beinci grup defterler ebekenin ilettii genelevlerin sermaye ve geljrleriyle ilgiliydi. Altnc defterde, ebekeden srekli aylk alan polis memurlar ile iki yasan uygulamakla grevli ajanlar kaytlyd. 1924 yl baharnda ebeke byk bir kaza atlatt. Dever'in emriyle South Michigan Caddesindeki dok-173

369/1242

tor muayenehanesine bir baskn dzenleyen sivil polis Edward Birmingham ve ekibi, bu defterlere el koydular, Guzik, hemen orackta, 5,000 dolar teklif etti Birmingham'a bunlara dokunmamas iin. Birmingham bu rvet teklifini stlerine bildirdi. Artk btn deliller elimizde diye deme verdi Belediye Bakan Dever. Ama biraz erken sevinmiti. Ne eyalet savcl grebildi sz konusu defterleri ne de herhangi bir federal rgt. Kent yarglarndan Howard Hayes el koydu defterlere ve ksa zamanda sahibine (Torrio'ya yani) geri verdi. Davaya neden olabilecek en ufak bir delil kalmad ortada. 8 Mays 1924 gecesi, bir barda kan bir kavgada, serbest alan iki ekiyas Joe Howard adnda bir delikanl, Jake Guzik'i tokatlayp tekmelemiti. Adamla dvmeye gc yetmeyen bcr Guzik, ahlaya poflaya gidip Capone'a yaknd. Zaten Howard'a

370/1242

aznn payn vermek iin bahane arayan Capone (kstah delikanl, dnyada Torrio'nun bira kamyonlarn karmak kadar kolay i olmadndan sz etmiti urada burada stelik) arkadana yaplan bu hakaretten sonra hemen Howard'm peine dt. Drt Ikili'nin birka adm tesindeki Heinie Jacobs'un meyhanesinde yakalad onu. Delikanl bara dayanm, meyhanenin sahibiyle sohbet etmekteydi. Gene bara dayanm, biralarn yudumlayan iki mteri daha vard ierde; bir garajda mekanisyen olarak alan George Bilton ile marangozluk yapan David Runelsbeck. Al kapdan ieri girince ona dnen Howard, elini uzatarak, Merhaba, Al dedi. Capone hemen giderek yakasna yapt ve sarsaklayarak neden Guzik'e vurduunu sordu.

371/1242

Buna karlk Howard, Karlarnn koynuna dn, arap pezevenk sen de! dedi. Capone, elindeki alt patlar' adamn kafasna boaltt. fadeleri genel olarak birbirini tutan Jacobs, Bilton ve Runelsbeck'i sorguya eken cinayet masas 174 efi Michael Hughes, gazetecilere verdii demete, Katilin Capone olduundan eminim dedi ve genel bir tutuklama emri kartt. Ertesi gn, Chicago Tribune okuyucular, ilerde Calvin Coolidge, Mussolini ya da herhangi bir Hollywood yldzndan ok daha iyi tanyacaklar bir yzle ilk kez karlatlar gazetenin birinci sayfasnda. Ama, ad gene yanl yazlmt. Resmin altnda u satrlar yer alyordu: Joe Howard'm katili olarak

372/1242

aranan Scarface Tony Capone, teki adyla AI Brown...... Ancak, grg tanklarndan ikisi, cinayetle sorgu yargcnn karsna ktklar zaman arasnda geen saatlerde ciddi bir hafza deiikliine uradlar. Hei-nie Jacobs, cinayeti hi grmediini, nk olaydan hemen nce arka salona geip telefona cevap verdiini sylyordu imdi. Runelsbeck ise katilin yzn iyi gremediini ifade etmekteydi. Bilton hi meydanda yoktu. Polis, Jacobs ile Runelsbeck'i cinayete yardm suundan tutuklayadursun, sorgu iki hafta ertelendi. Capone hala ortaya kmadndan iki hafta sonra yeniden ertelendi. Derken, 11 Haziran gn, kendinden emin admlarla, Chicago karakollarndan birine girdi Capone.

373/1242

Arandn ittiini, neden arandn merak ettiinden buraya kadar zahmet ettiini bildirdi. Kendisini ar ceza durumalarnn yapld binaya gtrdler. Burada, mesleine dkn bir eyalet savc yardmcs olan William H. McSwiggin (baaryla sonulandrd ar ceza davalarnn okluundan dolay daraac savcs da denilirdi kendisine), neden arandn aklad gangstere. lk sorgu tam drt saat srd. Capone, mrnde hi bir gangsterle tanmadn, Torrio, Guzik gibi kiilerin adlarn bile iitmediini, Howard'm kim olduunu bilmediini sy-175

374/1242

ledi. Antikaclkla uraan namuslu bir adam olduunu tekrarlad durdu. Sorgu yarglnda yaplan nc ve son durumada, tir tir titredikleri daha ilk bakta belli olan Jacobs ile Runeisbeck, daha nceki ifadelerine hi bir ey eklemediler. Jri yelerinin verdii karar uydu: Joseph Howard, kimlii tesbit edilemeyen bir ya da birka beyaz erkek tarafndan ldrlmtr.*

375/1242

Torrio ile Capone, seimden nce verdikleri sz tutarak, Cicero'ya yeni fahieler getirmediler. Ama, Stickney, Berwyn, Oak Park, Forest View gibi komu kylerde atklar genelevler, daha nce am ol-duklaryla da birleince, blgedeki genelev saysn yirmi ikiye karmt bile. Bu evlerin toplam yllk geliri zamanla 10 milyon dolan at. Bu gibi genelevlerin iletme hesaplar, yllar sonra Stickney'deki Harlem nn'e yaplan bir basknda ele geirilen hesap defterinin incelenmesi ile akla kavumutur. Bu defterde her kzn gnlk hesab ayr ayr kaydedilmiti. Yandaki sayfada greceiniz klie, bu defterin bir sayfasn 21 Nisan 1926 gn alan on iki kzn hesabn gstermektedir. Mteri, beendii kz iaret eder etmez, alt kat yneticisi madam, adamn eline bir havlu tututururdu. Kzla birlikte yukar, karlar, burada st kat yneticisi madam kza ikinci bir havlu verir, yatak odalarndan birini gsterirdi. Mteri, kzla birlikte kald sre

376/1242

iinde her be dakikada bir iki dolar demek zorundayd. lk be dakika geince, st kat yneticisi madam odann kapsn alarak iki dolar daha isterdi; mteri arya cevap veremeyecek kadar megulse, ieri girip adamcaz drtkledii bile olurdu. Balarn Al Capone'un ektii bir gurup gangster, Cicero yaknlarndaki bir ky ylesine etrafl bir ekilde igal ettiler ki, kyn ad Caponeville kald. Asl ad Forest View olan, ky bile olmayan bir yerdi 176 Birinci stunda kzlarn adlar, ikinci stunda brt kazantan, nc stunda eve kesilen yzde elli hisseden sonra ellerine kalan kazan, drdnc stunda, havlu servisi iin kesilen yzde on, beinci stunda, btn kesintilerden sonra kzn eline kalan para, altnc stunda, iki satlarndan kzlara verilen komisyon, yedinci stunda,

377/1242

kzn eline geen net kazan gsterilmektedir.buras; hepsi de iftilikle uraan 300 kadar insan yaard iinde. Buray bir ky olarak resmen eyalete katmak fikri ilk olarak Joseph W. Nosek adl bir avukatn aklna gelmiti. ifti olan bir mvekkilini grmek iin Chicago'dan gelen Nosek evreye hayran kald. Birinci Dnya sava gazilerinden ve Amerikan Eski Muharipler Dernei yneticilerindendi kendisi. 177 Dernekteki arkadalarna buray yle bir hararetle vd ki, onlar da burada oturmann ok iyi bir-ey olacana inandlar. Burada ky kurma faaliyetleri 1924 ylnda sonuland. Hazrlanan ky tznn birinci maddesi, kahraman sava ehitlerinin ans burada ebediyen srdrlecektir diyordu- Yaplan ilk ky ynetim kurulu toplantsnda, gvenlik ilerinin bana Nosek, ynetim kurulu bakanlna ise kardei

378/1242

John seildi. Asker emeklisi olduunu iddia eden Prk William Dillon, polis efi oldu. Kylerini gzelletirme hevesinde olan bu yeni kyller, Co-ok Cunty yetkililerinden bedava saladklar malzemelerle kendi yollarn bile kendileri dediler. ok gemeden, polis efi Dillon, gvenlik yneticisi Noseke gelerek, Al ve Ralph Capone adl iki kardein Forest View'da bir otel ile bir kulp kurmak istediklerini bildirdi. Buna izin vermekte bir saknca grmedim, diyecekti Nosek daha sonra, Capone'Ia-rm kim olduunu bilmiyordum nk. Ky geliecek diye memnun olmutum. Capone'Iar, pelerinde kabadaylar ve fahielerle boy gsterince Nosek niye uradn ard. Dil* sonu artarak topunu sepetlemesini emretti. Ertesi gn, Nosek sokakta Ralph Capone ile karlat. Gangster Nosek'i tehdit ederek, kardei ya da kendisi aleyhinde bir tek sz daha sarfederse

379/1242

onu kyn lam kanalna attracan syledi. Karsndakinin aka ettiini sanan Nosek, Ben kanala dersem, sen de dersin, diye cevap verdi. Hemen o gece, sabaha kar saat drtte, Nosek'-in evine gelen silahl iki kabaday, adamcaz, zorla ky odasna gtrdler. Orada yedi silahl adam daha vard. Beni ldreceklerini sylediler, tabancalarnn kabzalaryla dvdler beni, kafama vurdular. Her yanmdan kanlar akar, ben de acdan kvranrken, tek-meleriyle yerlere yuvarladlar. nlerinde diz kp 178 cann balamalar iin yalvardn saklayacak deilim. Utanmyorum da bu yaptmdan tr..

380/1242

Gangsterler bir tek artla cann balamay kabul ettiler: Forest Vievv'den hemen ayrlacakt. Hi durmadm. Hemen tandm. Daha baka arkadalar da tanmaa mecbur edildiler. Kyn evrak memuru seilen Thomas Lgan da vard bunlarn arasnda. Adamcaz mr boyunca biriktirdii parayla burada ufak bir yer almt kendisine. Dul annesiyle birlikte yaamay kuruyordu. O da gitti; kyn en drst, en saygdeer kiilerinden on sekiz yirmi kii, dayaklar, eitli basklar sonunda ayrldlar oradan... Bir dahaki seimlerde baar kazanan adaylarn hepsi (ky ynetim kurulu bakan, ynetim kurulu yeleri, gvenlik yneticisi) Capone un adamlarydlar. Pork Dillon polis efi grevinde kald. Aslnda bir emekli- asker falan olmad, Vali Small'n bol kese: den

381/1242

affettii hkmllerden biri olduu anlald. Seimlerin hemen ardndan burada Torrio Capone ebekesinin en byk genelevi kuruldu: inde altm kzn alt Maple inn, halk arasndaki adyla Kla. Haftalk brt kazanc 5,000 dolar olan bu genelev, ayn zamanda Capone'un silah deposu ve sna olmutu. Ku umaz, kervan gemez arka yollardan birinde yar ahap yan kair, koskocaman, ok eski bir binayd buras. Duvarlarnn arkas, demelerinin alt, tavanlarnn st, bir sr gizli hcreyle doluydu. Bu hcrelerin en by, hem de en gizlisi olan bir oda, baskn srasnda kzlarn saklanaca yer olarak ayrlmt. Kanun kaaklarnn saklanmas iin, saak kntsnn altnda bir oda vard. Ses geirmemesi iin mantar denmi olan bu odada kalan adam, bir konuma borusu sayesinde daryla temas edebilir, bir eyler isteyebilirdi. Oraya yiyecek iecek tamak iin zel, ufak bir asansr vard. Hemen altndaki

382/1242

salonun tavann ssleyen resimlerin gzlerine al-179 m delikler sayesinde,buradaki adam,aadaki barn evresine toplanan, kumar masalarn dolduran mterileri gzetleyebilirdi. Evin her yannda, duvarlar kaplayan srgl lambrilerin ardnda silahlar, mermiler, patlayc maddeler depolanmt. Arkadalarmla birlikte kurduumuz btn hayaller, kye gtrdmz o gzel idealler, toz olup dald, diye yaknyordu Nosek. Ter dkerek, yorularak, ama sevinle, ama umutla, kendi ellerimizle dediimiz, yollar, kiralk katillere,, jki kaaklarna, uygunsuz kadnlara yarad, ne yazk ki... 180 IX

383/1242

SYLE O SCLYALILARA, CEHENNEMN DBNE KADAR YOLLARI VAR HERHANG BR ETE reisinin azndan kabilecek en talihsiz szlerdi bunlar kukusuz. Sicilyallar* derken btn talyan meslekdalarn kasdethriti O'Banion; ama, Genna'Iar bu szleri iitince, ancak kanla temizlenebilecek zel, kiisel bir hakarete uradklarna inandlar. O'Banion un yapt ilk densizlik de deildi bu. Yalnzca Genna'lara kar deil, szde dost olduu birok baka gangstere kar da giritii ters davranlarn sonuncusu, barda taran damlayd. Sonu olarak, Torrio'nun byk bir dikkat ve zenle rm olduu anlamalar a zlmee balad. Bu zlme, yllarca srecek ve yzlerce insan hayatna mal olacak bir savan habercisiydi.

384/1242

* Eski kkl nefretlerinin yan sra, birka belirli olaydan dolay ksknl vard O'Banion un. Bir kere. Cicero seimleri srasnda en becerikli terristlerinden birkan C^PC"*'? dn vermi olduu halde, bunun karln alamamt. Daha sonra, lrnu, GnU yattrmak amacyla, Cicero'nun olduka geni bir blmnn bira datm haklarn vermek zorunda kald. Ayda aa yukar 20 bin dolar gelir salayan bir blgeydi buras: O'Banion bununla yetinmeyerek, Sheldon, Saltis-McErlane ve Druggan - Lake etelerinden ucuz satmak suretiyle gelirini 100 bin dolara kard. Bunu baarabilmek iin, Chicago'da meyhane ileten, ve sz konusu etelerden bira alan elli kiiyi Cicero'ya, kendi blgesine tanmaa ikna etti. Ve

385/1242

181 bunlara dk fiyatla bira vermee koyuldu. Bunun sonucu olarak, Cicero'da Torrio - Capone himayesi altnda ileyen meyhanelere mthi bir rekabet domu oldu. Torrio, bu yeni gelirden hisse istedi. O'Ba-nion zrnk bile vermeye yanamad. Sabrl ileri grl Torrio, iin iin fena kzmakla birlikte, yeralt barn tehlikeye atmay gze almad. Diretmedi O' Banion'a, Capone'un saldrmasna engel oldu. da rlandalya

O'Banion ne Genna'lar arasndaki ilikiler de, kardeler Kuzey kesime, galonu dolardan dk kaliteli viski satmaa balaynca bozuldu. O'Banion kendi viskisini iki kat daha pahal satmaktayd, ama malnn kalitesi ok stnd. Torrio ile Capone'a ikayette bulunarak, Genna'lar

386/1242

anlama koullarna uymaa zorlamazlarsa, ie kendisinin el koyacan bildirdi. Torrio glmseyerek ban sallad ve Sicilyal kardelerle konuacana dair sz verdi. Konumu, onlar yola getirmee almtr belki de; ama anlalan sonu alamad. Ucuz viskiler kuzey kesime akmaa devam etti. ki yasa kalberi meydana gelen iki soygunculuu olaylarndan en cretli ikisini O'Banion etesi kazanmt. 1924 ylnn balarnda bir gece Bat kesimde bir trenyolu deposunu basp, yk vagonlarnda bekleyen 100 bin dolarlk Kanada viskisini kendi kamyonlarna doldurup kamlard. Bu olaydan birka gece sonra ise Sibley Ambarna girerek, gmrkte bekleyen 1,750 f alkol almlar, soygunun uzun sre gizli kalmasn salamak iin, yerine ayn sayda, ii su dolu f brakmlard. Sivil polis

387/1242

eflerinden Michael Grady ile O'Banion'dan maa alan drt sivil polis, kamyonlara, O'Banion'un kendi deposuna kadar elik etmilerdi. Bunlar hakknda daha sonra kovuturma ald ama olay mahkemeye in-182 tikal etmedi. Ksa are birer uzaklatrmadan sonra hepsi de eski grevlerine dndler. Derken, O'Banion, hem Genna'Iara bir ders vermek hem de Torrio'yu ne denli kmsediini gstermek amacryla yeni bir soyguna giriti. Gennalara ait 30 bin dolarlk bir viski ykn kard. Bir aile toplants yapan Genna'lay oy birlii ile O'Banion u ldrmee karar verdiler. Ancak, o srada Sicilyallar Birlii'nin bakan olan, Genna'Iarn bile sznden kmaa ekindikleri Mika Merlo infaz durdurdu.

388/1242

Merlo da, Torrio gibi, yeralt dnyasnn strateji uzmanlarndan biriydi; iddet hareketlerinden nefret eder, herkesi zenginlie kavuturacak en ksa yolun karlkl anlamalar olduuna inanrd. stelik O'Banion'u severdi de; O'Banion se, tek Sicilyal dostunun Merlo olduunu sylerdi hep. Bylece, Merlo kral olduu srece, onun emrindeki hi kimsenin O'Banion'a ilimesi imkanszd. Ancak, rlandalnn aklna estiince lgn davranlar herkes iin tehlikeli olmaa balamt. Emniyet Mdr Collins, O'Banion'un telefonunu srekli olarak dinletiyordu, Bir gece, olaanst bir konuma kaydedildi. Bat kesiminde, bira tayan kamyonlardan biri iki polis memuru tarafndan durdurulmutu; yoluna izin vermek iin 300 dolar rvet istemekteydiler. Kamyonun ofr, O'Banion'a telefon ederek ne yapmas gerektiini sordu. yz dolar

389/1242

m? diye haykrd rlandal. O serserilere, ha? Ulan yarsn versem ikisini birden temizletirim be! Bunu hi'dnmeden yapabileceinden en ufak bir kukusu yoktu Collins'in; katliam nlemek iin hemen bir araba sivil polis yollad olay yerine. Ama bu arada, kamyonun ofr bir de Torrio'ya telefon etmiti; arkasndan O'Banion'u arad ve aralarnda geen u konumay iitti Collins: ofr, imdi Johnny ile konutum, diyordu, Aynaszlara istedikleri paray ver, 183 diyor. Durup dururken bamza bela almayalm, diyor. O'Banion istemeye istemeye raz oldu. Kurtarma ekibi olay yerine vardnda, rveti ceplerine indirmi olan iki polis memuru ortadan yok olmulard. 1924 yl, mays aynda Torrio ile Capone'u ziyaret eden O'Banion iki adam hem ok

390/1242

artan hem de son derece memnun eden bir teklifte bulundu. gangster (gizli ortaklar Joseph Stenson ile birlikte bir sreden beri Chicago'nun en byk bira fabrikalarndan biri olan Sieben Bira Fabrikasn iletmekteydiler. yldr, mahalli polisin himayesi altnda alan fabrika, en kaliteli biray imal etmekteydi. O' Ba-nion kendi hissesini satmak istiyordu imdi. ki yapm ilerinden tamamen elini eteini ekip, karsyla birlikte, Louis Alterie'nin Colorado'daki iftliinde yaamaa karar verdiini sylyordu. Korku iinde olduunu saklamyor, bir an rice tymezse Genna kardelerin kendisini ldreceklerinden hi kukusu olmadn aklyordu. Hissesi karlnda yarm milyon dolar istedi. Ortaklar ona bu paray vermeyi hemen kabul ettiler. Yarm milyonu cebe indirdii gm, ayrlrken iyi niyetini belli eden son bir jest yapmak istedi O'Banion. Biralarn yklenmesi srasnda yardmc olacan, 19 mays

391/1242

gnnn kendisi olacan bildirdi.

iin

en

uygun

tarih

On dokuz mays gecesi, Sieben Bira Fabrikasnn avlusunda on kamyon durmu, bira flarnn yklenmesini bekliyordu. Yirmi iki ofr ve ofr yardmcsnn da bulunduu avluda, yklenmeyi denetlemek zere Torrio, O'Banion, Hymie Weiss ve Louis Alterie, iki de polis memuru vard. On gn nce Joe Howard'i vurmu olan Capone, o sralar saklanmaktayd. Kamyonlarn hibiri sokaa kadar kma frsat bulamad. Avlu birden bire polislerle dolmutu nk. Polisler balarnda Emniyet Mdr Collins, btn bira flarna el koydular, oradakilerin hepsini, polis araba-184 larna doldurdular. Bu arada, iki polis memurunun rozetlerini, Collins herkesin gz nnde yakalarndan kopard.

392/1242

Torrio, basknclar grr grmez iin iin de bir ihanet olduunu sezmiti. Bi* sre sonra, kukularnn yersiz "olmadn rendi. Kendisinden maa alan polislerden biri, O'Banion'un baskndan haberli olduunu; bunu, .nefret ettii talyanlar tuzaa drmek iin kullandn anlatt. 19 mays gecesi yardma gelmekle, kimsenin kendisinden kukulanmamasn salayacakt- szm ona. Bylesine bir zafer kazanabilmek iin, ceza yemeyi, hatta kodesi boylamak tehlikesini bile gze almt. Collins, gangsterleri polis karakoluna deil de Federal Gvenlik Binasna gtrd doruca. Ertesi gn yapt aklamada, federal yetkililerin her trl yardm yapmaa nceden sz vermi olduklarn syledi. Binaya gelir gelmez.elini cebine atan Torrio, bir tomar paradan 12,500 dolar ayrarak kendisi

393/1242

ve yarm dzine kadar ete yesi iin istenen kefaleti dedi. Yanlarnda yeterince para olmayan O'Banion, Weiss ve Alterie iin bir kuru bile vermedi. Hi bir ey sylemeden yanlarndan ayrld. Onlar da kendi adamlarnn gelip gerekli kefaleti yatrmasn beklemek zorunda kaldlar. Torrio sesini karmamaa, O'Banion'un kalleliklerine, marklklarna gz yummaa bir sre daha devam etti. Ama rlandal ok daha ileri giderek kstahl, Sieben baskn olaynda Torrio'yu nasl kafese koyduunu urada burada anlatmaa kadar vardrnca iler deiti. O pezevengin burnunu iyice srttrdm, deil mi? Srttrmedim mi, ha? dedii Torrio'nun kulana kadar geldi. O gnden sonra, Torrio ile Capone da Genna kardelerin kararn onayladlar.

394/1242

O'Banion'un Angelo Genna ile olan ilikileri d185 zelme yolunda deildi. 3 Kasm gn, rlandal gangster, yannda Hymie Weiss ile Schemer Drucci olduu halde, Ship adl kumarhaneye, haftalk kar paylama toplantsna gitti. Torrio, kumarhanenin ufak bir hissesini ok eskiden kendisine satmt. Toplant masasnda, Torrio'nun tarafnda oturanlar unlard: Capo-ne, ba fedaisi ve kz kardei Rose'un .kocas Frank Diamond (asl soyad: Maritote), ebekenin en kuvvetli nianclarndan Frank Rio ile Frank Nitti. Torrio, O'Banion'a hissesine den paray uzatrken sz alan Capone, arkadalar Angelo Genna'nm hafta iinde rulette ok para kaybettiini, 30 bin dolarlk bor senedi braktn aklayarak, dostluk adna bu borcun iptal edilmesini teklif etti. O'Banion'un buna verdii karlk, hemen yerinden

395/1242

frlayarak telefona sarlmak ve Genna'ya borcunu bir hafta iinde demesini emretmek oldu. Kendi blgelerine dndklerinde, Weiss O'Banion'a epey sylendi. Durup dururken, hem de hi gerei yokken bu tr hakaretlerde bulunmasnn hi de iyi olmadn, Torrio ve Genna'larla barmasnn ok daha yerinde olacan anlatt. O'Banion omuzunu silkti ve dilden dile, kulaktan kulaa dolap, milleti ayaa kaldran szleri sarfetti: Syle o Sicilyallara, cehennemin dibine kadar yollar var! Genna klannn bir daha seferki toplantsna Torrio ile Capone da arldlar. O'Banion'un nasl susturulaca konusunda artk hi bir fikir ayrl kalmamt aralarnda. Ancak, tedbiri hi bir zaman elden brakmayan Torrio, bu konuda Mike Merlo'nun vetosunu hatrlatt Genna'lara. Angelo Genna, hi me-taklanmamasn

396/1242

syledi. Mike Merlo kanserden lmek zereydi, haftay karacandan bile umut kesilmiti. Gerekten de, 8 kasm gn ld Merlo; cenaze treni iin Chicago'ya gelen Sicilyallar Birlii Ulusal Bakan Frankie Yale, Chicago ubesi -bakanl186 na (Merlo'nun yerine yani) Genna'nn getirilmesini onaylad. Angelo

ieki O'Banion, hayatnn en dolu gnlerini yaamaktayd. Orta Schofield ile birlikte btn pazar gn ve pazar, gecesi, alarak, krizantemlerden, zambaklardan, karanfillerden, orkidelerden, gllerden elenkler, lirler, yrekler, battaniyeler yapt. Capone 8 bin dolarlk gl, Torrio, 10 bin dolarlk kark iek smarlamt. Sicilyallar Birliinde, merhumun kendi boyunda balmumundan yaplm bir heykelini smarlamt bir heykeltraa. Bu heykel, ii ieklerle dolu,

397/1242

ak bir arabaya oturtulacak, kortejin, en nnde, l arabasndan da nce ilerleyecekti. Dokuz kasm gn, akama doru, Jim Genna ile, belediyedeki yksek memuriyetini Merlo'ya borlu olan Carmen Vacco dkkana geldiler. Szde elenk smarlayacaklard. O' Banion'a, dkkana ge saatlere kadar ak tutmasn, Merlo'nun dostlarndan birounun gelip iek satn alacaklarn sylediler. Onlar gittikten biraz sonra Angelo Genna telefon etti ve Schofield'le konuarak bir elenk daha smarlad. Sabahleyin bir adam yollayp elengi aldrtacan syledi. 10 Kasm gn, leye doru, O'Banion dkkann arka tarafna krizantemlerin saplarn kesiyordu. Dkkann orta yerindeki hasr blmenin n tarafnda, zenci kapc William Crutchfield, bir gece nceden kalma iek dkntlerini sprmekteydi. Bir gece nce ge saatlere kadar alldndan ne O'Banion'un orta ne de teki iiler gelmilerdi. Biraz sonra, sokan kar

398/1242

yannda, Holy Name Katedralinin nnde, koyu mavi renkli, nikelaj bol bir Jewett araba durdu. ofr inmedi, motoru da kesmedi. Arkadan adam indiler, caddeyi geip iekiye doru yrdkleri srada, birka adm tede, bir gurup kk ocuun kardan karya gemesine gz kulak olan, on bir yandaki gnll trafik memuru Gregory Summers yakndan 187 grebildi adamlar. Daha sonra verdii ifadede, kisi iyice esinerdi, dedi, yabancya benziyorlard. tekisi ak renkliydi. Dkkanda ise, Crutchfieid ortal sprm, hasr blmenin te yanna gemi, arka odaya doru ilerliyordu. Alak olan blmenin stnden yle bir grebilmiti ieri girenleri, Sonradan anlattklarna gre, ortadaki adam uzun boylu, iri yapl, iyi giyimli,

399/1242

sakalsz biriydi; srtnda kahverengi bir palto, banda gene kahverengi bir apka vard. Yahudi ya da Yunanl olabilirdi. Yanndakiler ise talyandlar... ksa boylu, tknaz, kaba saba grnl.. O'Banion yeni gelenlere doru ilerledi. Sol elinde iekleri kesmek iin kulland makas vard, sa elini onlara uzatmt. Crutchfieid adamlar tanmyordu ama, belli ki patronu tanyordu; tanmad kiilere hi bir zaman elini uzatmazd nk. Merhaba, ocuklar, dedi. Merlo'nun iekleri iin mi geldiniz? Evet, dedi uzun boylu adam, glmseyerek. O' Banion'un uzanan elini skt. yice skt hem de, brakmad. Crutchfieid bundan tesin! grmedi. Patron arka odann kapsn kapamam sylemiti, ben de kapadm. Adamlarn hibirini

400/1242

tanyamadm; bildiim kadaryla hi grmemitim onlar imdiye kadar. Dkkann n tarafyla arka oday ayran kapy skca kapadm. Patronun adamlarla grecek zel ii var sanmtm. Birka saniye sonra, silahlarn patladn duyunca gene at kapy, koarak geldi. Kopmu, ezilmi bir iek ynn zerinde cansz yatyordu. O'Banion. Derken birka vazo karanfille zamba da yere yuvarlamt. Ak akayklardan yaplm bir battaniyeyi kzla boyamaktayd kanyla. State Soka ile East Chicago Caddesinin kesitii noktada, gnll trafikilik grevini srdren Summers ad-188 adl ocuk patlama seslerini iitti.Dkkandan kp karya geerek koyu mavi Jewett'e atlayan, hzla uzakla an adam grd. Cinayet masas efi William Schoemaker, cinayetin ileni eklini yle anlatt:

401/1242

O'Banion'un elini skan uzun boylu adam, onu ne doru ekerek kollarn arkasndan yakalamt. O'Banion kurtulmak iin kvranrken, teki iki adam alt kurun skmlard. Kurunlarn ikisi gsn, biri sol yanan, drdnc ile beinci grtlan delip gemiti. Altnc kurun, O'Banion yere yuvarlandktan sonra, derisini yakacak kadar yakndan atlm, tam beyni nianlanmt. Ksacas, gangsterlerin el kitabna geebilecek nitelikte bir cinayettir bu: kollarndan yakalanan kurbann hareket imkann yok etmek, her kurunu hayati bir noktaya skmak, zellikle grtlaa sklan kurunlar sayesinde, kurban hemen lmeyecek olursa, bile, konumasn nlemek... Cenaze treninden sz ederken yle diyordu Yarg Lyle: Chicago'da tank olduum en mide bulandrc olaylardan biriydi. Sbarbora Cenaze Evinde tehir edilen ceset, tam gn ak tabut iinde yatt; kurun

402/1242

delikleri ile barut yanklar, ustaca yaplm bir makyaj sayesinde kapanm, gsnn zerinde kenetlenmi parmaklar arasna bir tebih sktrlmt. Bir kadn gazetecinin yazd gibi, tetik ek mesini ok iyi bilen, yumuack, zarif eller di bunlar. Tabutun hemen altna yerletirilmi olan mermer levhann zerinde, Brakn yazlyd. kk ocuklar gelsin bana

Basnda kan yazlarn ackll, gln olacak kadar aryd. Philedelphia'dan smarlanp, zel bir yk treniyle Chicago'ya yetitirilen tabutu, Tribune muhabiri, az sulanrcasna yle tarif etmekteydi. Tabutun biri bronz teki som gmten ift duvarl ve stn rten ar cam kapak, ieri hava

403/1242

189 gemeyecek ekilde yumuack bir dek zerine uzatlm olan cesedin sol kolunun dayanmas iin ayrca ku tynden bir yastk konmutu. Tabutun biri bronz teki som gmten ift duvarlar ve stn rten ar cam kapak, ieri hava geirmeyecek biimde yaplmt. Beyaz satenden yumuack bir dek zerine uzatlm olan cesedin sol kolunun dayanmas iin ayrca ku tynden bir yastk konmutu. Tabutun drt kesinde, gene som gmten, ok gzel desenlerle ilenmi oymal stunlar bulunmaktayd. k olduu kadar da sadeydi gm renkli tabut, kelerdeki stunlarn yaln ihtiamndan baka bir sse yer verilmemi, keskin, temiz izgiler, ancak bir kenarda yazlm

404/1242

u yazyla kesintiye uramt: O'Banion, 1892 - 1924.

Dean

Ba ve ayak ularnda, yzleri ne eik melekler, ellerindeki onar mumluk, som altndan amdanlarn nda nbet beklemekteydiler... Binlerce iein kokusu yaylmt her yana. Ancak, ieklerinin kokusunu bile bastracak nefasette, baka parfmler dolayordu etrafta. Tepeden trnaa krklere brnm kadnlarn parfmleriydi bunlar. Yanlarnda k giyimli, kara, dalgal sal beyler, ayaklarnn ucuna basarak yaklayorlard tabuta. Gene ayaklarnn ucuna basarak yryen, sessizce, hi hissettirmeden yer deitiren, k giyimli baka beyler de vard, iri yapl, elii andran keskin eneli, gzleri hi durmadan evreyi taryan beyler... Nbetiler...

405/1242

Mumlarn yayd tatl kta, 10 bin dolarlk tabutun ba ucunda, sabrl bir keder iinde Mrs. O'Banion oturmaktayd. Neden, Tanrm, neden? diye hkryordu gen 190 dul,kayn babasnn koluna aslm,Louis Alterie ile Hymie Weiss'in da kadnlar gibi aladklar syleniyordu, ve daha birok kiinin mendili gzndeydi. Alterre, Weiss, Bugs Moran, Schemer Drueci, ii haras ve Et Toptanclar Dernei Bakan Maxie Eisen, kiralk katil Frank Gusenberg, tabutu cenaze arabasna kadar tadlar. Onlarn hemen arkasndan, ar admlarla, grne gre kederden donmu bir gurup adam, yani Torrio, Capone ve nde gelen adamlar yrmekteydiler. Capone'un surat, btn

406/1242

cenazelerde olduu gibi, gene traszd. Ancak bu dindar, kederli grnler, polis memurlarnn iini rahatlatm deildi. Her an bir olay kmasndan korkulduu iin, sivil, polisler evrede dolayor, silahlara sessizce el koyuyorlard. Sokaklar, balkonlar, pencereler, hatta damlar, korteji seyretmee gelen Chicagolularla dolmutu. Bir kilometreden fazlayd kortejin boyu; yalnzca iekleri tamak iin yirmi alt araba ve kamyon vard. ayr bando ile dizi dizi polisler elik etmekteydiler cenazeye. Emniyet Mdr Collins* kendi rgtne dahil polislerin yasllar arasna katlmasn yasaklamt, ama Stickney yetkilileri lye kar son grevlerini ihmal etmemiler, niformal polislerden oluan bir eref mangas yollamlard.

407/1242

Mount Carmel Mezarlna doru ilerleyen korteje, yoldan on bin kii kadar daha katld. Arabalarn ilerleyebilmesi iin, atl polisler kalabal datmak zorunda kaldlar. Mount Carmel ynne giden btn tramvaylar tklm tklm doluydu. En az be bin kii de mezarlkta beklemekteydi cenazeyi. Kardinal Mundeleinln emrine uyulmu, Holy Katedralinde dinsel tren yaplmam, mezar da kutsal olmayan topraa kazlmt. Bapiskoposluktan yaplan aklama uydu: Yaad sre iinde kilise kurallarna uymayanlar, ldkleri zaman kiliseden yar-191 dm bekleyemezler.O kt n her yana yaylm bir caniydi. kanunsuz yaad gnlerde kilise kendisini kabul etmemiti; herhangi bir pimanlk duygusu ifade etmeksizin ld iin de,

408/1242

ller iin yaplan son dinsel trene hak kazanmamtr. Mount Carmel Mezarlnda, doru yoldan kan ya da aforoz edilmi olan katolikler iin belli bir yer ayrlmt. Bylece lnn akrabalar, llerini, kut sal topraa mmkn olduu kadar yakn bir yere g mebilme olanana kavuuyorlard. O'Banion, vaktiy le burada geni bir yer satn almt etesinin yeleri iin. kendi ald topraa gmlen ikinci ganster ol du. Mezar kapatlmazdan biraz nce, O'Banion'un bir zamanlar korosunda ilahiler syledii Holy Name ka tedralinin eski papaz Peder Malloy, kardinalin emir lerine kar gelerek, mezarn banda diz kt, ve lnn ruhu iin gerekli dualarn hepsini okudu. Say gdeer peder, O'Banion'un kt bir insan olabilece ini hi bir zaman kabul etmemiti. Be ay sonra, Anna O'Banion, kocasnn kemikle rini mezardan karttrp, kutsal

409/1242

toprak zerine kazl m baka bir mezara aktarmay baard. Granitten kocaman bir ta yaptrarak, zerine Sevgilim yaz drtt. Olayn haberini alan kardinal, antn hemen kal drlmasn emretti, ama mezarn boaltlmas konu sunda israr etmedi. Granit mezar tann yerine, dik kat ekmeyen basit bir iaret konuldu. Bu iaretin bir iki metre tesinde, bir piskaposla iki bapiskoposun kemiklerinin bulunduu byk bir trbe vardr. Me zarlarn birbirine yaknl konusunda, Polis komise ri John Stege, Yarg lyle'a yle demiti: Ne tu haf deil mi? nl bir katille, nl kilise adamlar yan yan yatyorlar.. Cenaze treninden iki gn'sonra, ifte Tabanca louis Alterie, O'Banion'un katillerine aka meydan okudu: deany'i kimin ldrdn bilmiyorum, de 192

410/1242

di bir gazete rportajnda. Ama, o heriflerle istedik leri bir yerde, istedikleri zaman kar karya gelip, onlar beni temizleyinceye kadar birkan tepeleyebi lirsem, mutlu lrm, inann. deany'i kimin ldrd n bir bilsem, ete halinde gelseler bile afak sk meden vuruurum onlarla. Ve gne doduunda bir oumuz, belki de hepimiz br dnyay boylam olu ruz. Sz konusu dello iin yer olarak, State Soka ile Madison Sokann kesitii keyi nerdi Alte rie. Ama hi bir gangsterin byle bir meydan okuma ya cevap vererek suu stne almaa niyeti yoktu. Alterie'nin kstahl Belediye Bakan dever'i fena kzdrd. Hala Ortaa kanunlar m egemen bu lkede? diye sordu kamuoyuna verdii bir demete. Chicago Amerikann bir paras deil mi yoksa? n ce O'Banion, kusursuz bir gangster suikastnn kurba n olarak lyor. Sonra, akllara durgunluk verecek bir gsteri izliyor bu lm.

411/1242

Bu arada adamlaryla rakip leri, karlk olarak neler yapacaklarn ak ak, ks taha sylemek cretini gsteriyorlar. Sokaklarda sa vaacaklarn ilan ediyorlar. kanunlar, kanun ere vesi iinde yaayan insanlar dnen yok. Ve, kendisine zg saflk ve iyi niyetle, yle bi tiriyordu konumasn: Gangsterlerin hepsi silahsz landrlacak, hapsedilecek ya da ehirden srlecek tir. Polis rgtnn alt bin yesi yalnzca bu ile uraacaktr. kamuoyunun da bizi desteklemesini, ehir ve eyalet yarglarn harekete geirmesini is tiyoruz. Polisin cinayet konusunda yapt soruturma dan herhangi bir sonu alnmad. Oysa, Capone'un basna yapt aklamalar, cinayetin hi deilse ne denin aydnlatacak nitelikteydi

412/1242

deany fena adam de ildi, diyordu Capone. Balangta baya iyi gidi yordu ileri, kendi umduundan bile iyi. Ama birok lar gibi, saptt birden bire. O'Banion hayatnda ne 193 renmise, Johnny Torrio'dan renmitir. Byle ol duu halde, en iyi adamlarmzdan birkan elimizden alp kendi bana i yapmaa kalkt. Chicago'daki i ki sanayiinin patronu olacakm szde. imkan var m buna? Bununla birlikte, bamza trl belalar aacak kadar imkan vard elinde. ebekedeki ii, polisleri ayarlamakt; ayrca iki ve bira alclarn yola getir me konusunda olduka geni yetkiler vermitik eline. Bu bakmdan, o ayrlnca, bizim iler biraz ters git mee balad. Birok ilerin iyzn biliyordu, ok yormaa balad bizi. Yaplacak tek ey kalmt bu durumda: parlak bir cenaze treni.

413/1242

Adliyede yaplan ilk soruturmadan sonra, ku kulu lmleri inceleyen polis grevlisi, dosyaya un lar yazmt: katiller yakalanamamtr. John Scali se, Albert Anselmi ve Frank Yale adndaki kiilerden phelenilmi, ama mahkeme huzuruna karlmam lardr. Colossimo cinayetinde olduu gibi, bu sefer de Yale sorguya ekilmi, ama gerek polis yetkilile ri, gerekse O'Banion etesinin adamlar, Yale'in, Chicago'da bulunu nedeni olarak verdii ifadeyi akla yakn bulmulard. Mike Merlo'nun cenaze trenine katlmak iin geldim, dedi Yale, New York'a dnmek zere bindii trenin hareketinden birka dakika nce polisler tarafndan sorguya ekildiinde. Yakn dos tum Diamond Joe esposito'nun erefime verdii zi yafette bulunmak zere, birka gn daha kalmay ka bul ettim. Bir yandan kendi soruturmalarn yapan O'Banion etesi yeleri, polis grevlisinin teki kii hakkndaki

414/1242

kukularna katlyorlard. iddialarna gre, cinayeti Torrio, Capone ve Gennalar planlam lar, Angelo Genna katklar arabay kullanmt. O' Banion'un elini skan, kii, Mike Genna, tetii eken ler ise, Sicilya'dan yeni gelmi "olan, kurunlar sar msak kokan iki kiralk katildi. 194 resmi kaytlara, Faili Mehul olarak geti O'Ba nion cinayeti. irlandalnn lmyle etenin bana geen Hyme Wess, arkadann cn alacana dair ye min etti. 195 x SARMISAKLI KANGREN

415/1242

YiiTliiN onda dokuzu kamak, biri hi grn memektir ilkesine uyan Torrio, Chicago'dan ayrld. kars Ann ile birlikte, Amerika'nn, karaib'lerin en lks sayfiye yerlerini dolamaa koyuldu. Hot Sprngs, New orleans, Havana, Bahama Adalar, Palm Beach, St. Petersburg gibi yerleri dolatlar... Nereye gittiler se, Wess'n adamlar izledi onlar. Bir trl yakalaya madlar ama genellikle bir iki gn, kimi zaman da bir ka saatlik gecikmeyle ellerinden kardlar Torrio'yu. Chicago'dan uzak olmas nedeniyle, yeralt sos yetesince yln en nemli sosyal olay saylan le ni de kard Torrio. 10 ocak 1925 tarihinde, Angelo Genna, Henry Spignola'nn kz kardei luclle ile ev lendi. dn iin zel davetiyeler bastrlmayp, gaze telere ilan verildi: Herkes gelsin, hepiniz gelin. Ve Ashland kapal Spor Salonunda yaplan lene bin kii geldi. Ferrara adl bir heykeltran, otuz yl n ce italya'dan

416/1242

getirmi olduu bir reeteye gre yapt n iddia ettii ahane dn pastas herkesin gzle rini kamatrd. Yapl tam drt gn sren, kat kat ykselerek boyu drt metreye ulaan pastann ar l tam bir tondu. 200 kilo eker, 200 kilo un, 2520 yumurta ve kovalarla, eitli uruplar kullanlmt ya plnda. renkli ekerlemelerden yaplm iek ve hayvan biimleri sslemekteydi bu aheseri. en te pesinde de, bir eit ta gibi, inceden inceye oyul mu bir balkon oturtulmutu. Balkonda minicik bir ge linle minicik bir gvey durmakta, hemen altlarnda 196 u yaz okunmaktayd: Tatl Yuvamz. Pastay alt ki i ancak getirebildi salona, kesilip datlmas iin de gene alt kii gerekti. Capone Chicago'dan ayrlmad; ok gemeden de, Wess'n alma niyetlerinin

417/1242

ok ciddi olduunu anlad. 12 ocak gn, Capone'un ofr, patronuyla iki fedaisini elli Beinci Sokaktaki bir lokantaya gtrd. Fedailerini arabada brakan Capone lokan taya girdi. Tam kapy kapatt srada, iinde Hymie Wess, Schemer drucci ve Bugs Moran'n bulunduu siyah, uzun bir araba belirdi. Capone'un arabas hiza sna gelince, ate atlar. Tfek ve otomatik tabanca kurunlaryla delik deik oldu araba. iki fedai, zama nnda kendilerini arabann dibine atp canlarn kur tarabildiler. Ama Barton srtna bir kurun yedi. rastlant sonucu atlatm olduu lm tehlike sinden sonra, Capone General Motors irketine yen? bir Cadillac smarlad. Fiyat 30 bin doiar olan bu ye ni araba batan baa zrhlyd, benzin deposu elik ten, pencereleri bir santim kalnlnda kurun geir mez camdan yaplmt. Arka koltuun hemen geri sinde zel bir tabancalk vard. Arka pencere de, ier dekilerin kendilerini

418/1242

izleyenlere ate edebilmelerini salamak amacyla alabilecek biimde yaplmt. Capone, bu arabaya bindii zaman bile, nnde kk bir nc otomobil, arkasnda da keskin nianclarla dolu ikinci bir otomobil olmadan yola kmazd. Bir ka sokak teye gidecei, zaman bile Cadillac'na, bi ner, yrrken dman kurunlarna daha kolay he def olacan dnrd. kaldrmn bir yanndan te ki yanna, ya da bir otelin lobisinde yrmek zorun da olduu zamanlar, drt bir yann saran bir alay fe dai ile birlikte hareket ederdi. Gittii gece kulple rinde, masasnn yaknnda yabanclarn oturmas ya sakt. operaya gittiinde, solundaki, sandaki, nn deki ve arkasndaki koltuklarda fedaileri otururdu 197

419/1242

hep. Bir yolunu bulup fedaileri, atlatacak, ieri girip kendisini arkadan vuracak herhangi bir katile kar b rosunda da gerekli tertibat almt: oturduu dner sandalyenin srt hem ok yksek hem de batan baa zrhlyd. Verdii randevulara pek ender olarak zama nnda gider, genellikle bir adamn gndererek son dakikada saati ve yeri deitirirdi. (Btn bu tedbir lere ramen 1925 ylnn balarnda hayat sigortas yaptrmaa kalktnda, hi bir irketin kendisini si gortalamayacan rendi. Sylvester Barton, ald kurun yarasndan dolay hastahaneye yatnca, Gapope Tommy Cuiringione ad l bir ofr tuttu kendisine. Ayn zamanda fedailik g revini yklenen Cuiringione (teki adyla rossi) nin efendisine olaanst bal olduu anlald ok ge meden. Greve baladndan birka gn sonra, o' Banion'cular delikanly kararak, Capone'u en ko lay nerede kstrp ldrebileceklerini renmee a ltlar. Aradan

420/1242

bir ay geti. Bir sabah, Chicago'nun gneybatsnda bir ormanda, atlarna su iirmek iste yen iki ocuk, bir sarnca yaklatlar. At kineyerek geri ekildi ve su imeyi reddetti. Atn bu garip dav rann tandklar bir polis memuruna anlattlar o cuklar. Adam onlarla birlikte sarncn olduu yere git ti, eilip suyu koklad. Sonra, ocuklarn yardmyla, Tommy Cuiringione'nin artklarn kard ierden. Ceset sigara yanklaryla delik deikti. Gvdesi, yass bir beton parasna iki bklm sarlm, el ve ayak bilekleri bir telle ylesine sk balanmt ki birbirle rine, tel eti ok derinden kesmiti. Bunca ikenceden sonra be kurun sklmt kafasna. ocak ay ortalarnda Torrio'lar Chicago'ya dn dler. Yedi aydr kefaletle serbest kalm olan Tor rio ve on bir arkada, Sieben Bira Fabrikas olayndan dolay yarg karsna kmak zorundaydlar nk. VVeiss'in adamlar hala peini brakmamt: Capo 198

421/1242

ne'a kar giriilen ldrme teebbslerinden de ba ya rkmt Torrio. Saklanacak bir yer arad, ve ak lna bir fikir geldi. 23 ocak gn Federal yarg Adam Cliffe'in karsna ktnda sulu olduunu iti raf etti. Cezaevinde kald srece kimsenin kendi sin ldremeyeceinden, cezaevinden kncaya ka dar da Capone'un Hymie VVeiss'i temizlemi olacan dan emindi. Yarg Cliffe, karar yrrle girmezden nce be gnlk bir mhlet tand Torrio'ya, ilerini yolu na koyabilmesi iin. 24 ocak gn, Torrio ile kars, leden sonray al veri yapmakla geirdiler. kendi arabalar tamirde olduu iin Jake Guzik'in Lincoln' n dn almlard. Arabay, Sylvester'in kardei robert Barton srmekteydi. Lincoln Clyde Caddesine sapp, Torrio'larn oturduu 7011 numaranm

422/1242

nnde durduunda alacakaranlk basmak zereydi. Ne Bar ton, ne de yolcular, Clyde Caddesi ile Yetmiinci Sokan kesinde duran Cadillac' farketmedller. Arabann plakalar yoktu, perdeleri skca rtlm t. Barton, Lincoln'n arka kapsn aarak, kar ko cann paketlerini toplamalarna yardm etti. nce Ann Torrio indi, apartmann giri kapsna doru y rd. Bu arada karda duran Cadillac da harekete gemiti. eli kolu paketlerle dolu olduu iin, kapy srtyla ieri doru iten An Torrio, Cadillac'n Lincoln ile paralel hizaya gelince durduunu; perdelerin silu etini belli belirsiz grd. o srada Torrio da kald rma inmiti. korkudan donup kalm olan Ann, iki adamn Cadillac'dan frlayarak, ellerindeki otomatik lerle saldrya geilerini aresizlik

423/1242

iinde seyretti. Birinci adamn att iki kurun Torrio'yu gsnden ve enesinden yaralayarak yere drd. ikinci ada mn att kurunlar ise sa koluna ve kasna sap land. Bu srada, Cadillac'tan inmemi olan teki iki 199 adam da, arabaya ate atlar. Lincoln' ifte kurun laryla delik deik ettiler. Barton sa bacanda, di zinin hemen altnda bir yara ald. Birinci katil, yerde yatan Torrio'nun zerine eilerek tabancasn adamn akana dayad, ama kurunlar tkenmiti. otoma tii yeniden doldurmaa davrandysa da, ofr, teh like iareti vren kornay ald tam o srada. iki adam koarak Cadillac'a dndler, araba hzla uzak lat. Hala kendini kaybetmemi olan Torrio, karsna doru srnerek ilerledi. kadn, g

424/1242

bela binann ii ne sokabildi onu. Tabanca seslerini iiten konu kom u pencerelere dolumulard. olaya bandan beri tank olmu olan Bayan James Putnam, Woodlawn po lis karakoluna telefon etti. Bir cankurtaran arabas arld. Araba da Jackson Park Hastahaneine doru yol alrken, sarmsakla kangren arasndaki iliki geldi Torrio'nun aklna ve yle haykrd: dalayn yara y, dalayn! Barton, bacandaki yaraya aldrmayarak, yeniden arabasna bindi ve Yetmi Birinci Sokak ynne de li gibi ilerlemee balad. Yolda, emekli sivil polis Thomas Conley'in arabasn geti. Arabadaki kurun deliklerini gren eski polisin adam kovalama gd leri canland birden, Lincoln'n peine dt. kaan* bir kahvede, telefon kulbesinden karken yakalad.

425/1242

Bacandan kanlar akan ve topallayarak yryen Barton, herhangi bir soruya cevap vermei reddetti. Conley'in elinden kurtulup, yeniden arabasna atla d, uzaklat. ehrin yarsn kapsayan uzun bir kova lamacadan sonra nihayet bir polis arabas tarafndan durdurulabildi. nce karakola, sonra hastahaneye gtrld. Yakalanmazdan nce telefon ettii kiinin Capone olduuna inanyordu polis yetkilileri. Jackson Park Hastahanesinde Torrio evresini sa ran gazetecilerle ok zor konuabildi; ene kemii 200 krkt nk. Bana saldranlarn drdn de tanyo rum tabii, dedi. Ama adlarn kat'iyyen sylemem. Gerekten de sylemedi hi bir zaman.

426/1242

olaya tank olan mahalleliler arasnda, on yedi yandaki apartman kapcs Peter Veesaert de vard. Saldr srasnda, kendi apartmannn kapsnda dur maktayd. Polisin gsterdii resimler arasnda Bugs Moran' tand, Torrio'ya ilk ate edenin o olduunu syledi. Moran ile yzletirildii zaman da ilk ifade sinde direndi, Sensin o adam. dedi. ocuun ifa desini destekleyecek baka deliller bulununcaya ka dar Moran' gz altnda tutmak istedi polis yetkilile ri. Ancak, Yarg William Lindsay, gangsteri be bin dolar kefaletle serbest brakt. Sonu olarak hakkn da kovuturma bile almad. Capone, Cankurtaran arabasnn hemen ardndan Jackson Park Hastahaneine yetiti. durumun kritik olduunu renince gzleri yalarla doldu, arkada nn ba ucundan ayrlmay reddetti. Gvenlik tedbiri olarak,

427/1242

Torrio'nun en st katta, penceresi avluya ba kan bir odaya geirilmesinde direndi. kapda iki po lis nbet tutmaktayd ama, bunu yeterli bulmayan Capone, kendi fedailerinin drdn koridora yerletir di. Bouna deildi btn bu tedbirler. Gece bahem iresi, hastahanenin evresinde, ii, elleri silahl adam dolu arabann dolatn farkederek polise haber verdi. Polis arabalar gelince, teki arabalar s vtlar. abuk iyileti Torrio. haftaya kalmadan, say sz fedaileriyle birlikte, yangn merdivenlerinden in mek suretiyle ayrld hastahaneden. doruca, ene sindeki pansumanlar bile karmadan Yarg Cliffe' in karsna kt. Be bin dolarlk para cezasn mem nuniyetle dedi. Waukegan'dak lake County Ceza evinde dokuz ay yatmay gk demeden kabul etti. Torrio'nun kalaca hcrenin pencerelerine, kur

428/1242

201 un geirmez elik tel rgler takld, kapsnn nn deki koridorda srekli iki muhafz bulundurulmas emredildi. Hcrenin ii de gangsterin rahat dn lerek hallarla dendi; rahat koltuklar, duvarlara re simler, bir de kuty dek eklendi. Varlkl, politik ilikileri yerinde mahkmlarn hi grmedikleri bir muamele deildi bu. Haziran 1924 ta rihinde, A.B.D. Blge Mahkemeleri Yargc James Wkerson, Terry Druggan ile Frankie Lake a ait olan Standard Beverage irketi hakknda kesin ve sresiz kapatma karar vermi, gangsterler karara uymam lard. Bunun zerine, 11 temmuzda, mahkemeye ha karet suundan birer yl hkm giymilerdi. Ceza evine girdikleri gn, Yirminci Blge patronu Morris eller, erif Peter Hoffman'a yle demiti:

429/1242

ocukla ra iyi bak. Sz konusu ocuklar da, iyi baklacakla rndan emin olmak iin, cezaevi mdr, eski polis komiseri Wriestbrook'a ve eitli baka memurlara tam yirmi bin dolar para yedirmilerdi. Bir gn, american gazetesinden gelen bir muha bir, Druggan ile rportaj yapmak istedi. Mr. Druggan bugn gelmedi, diye cevap verdi gardiyan. Bunun zerine, gazeteci, Lake'i grmek istedi. Mr. Lake'in de ehirde randevusu var. akam yemeinden sonra ikisi de burada olurlar. karln ald. akna dnen muhabir, durumu gazetenin yne ticisine anlatnca, meseleyi trl yanlaryla inceleyen bir yaz dizisi istendi kendisinden. Druggan ile la ke'in paralarn yiyemediklerinden dolay bozuk olan bir blk cezaevi personeli her eyi olduu gibi anlat tlar. Gangsterler istedikleri gibi girip

430/1242

kyorlard ce zaevinden. zel ofrnn kulland arabasyla gi dip gelen Druggan ou geceler: Gold Coast'daki apartmannda karsyla birlikte kalyordu. Ylda on iki bin dolar kiras olan bu son derece Jks apartma nn dillere destan zelliklerinden biri de, tuvalet ka 202 pann som gmten olmas ve zerinde sahibinin adnn kazlm olmasyd. Lake ise, gecelerinin o unu North State ParkWay'de oturan metresinin koy nunda geirmekteydi. Gangsterler, istedikleri zaman doktora, diiye, al verie gidebiliyorlar, en iyi lo kantalarda yemek yiyorlar, golf oynuyorlar, tiyatro ve kabarelerdeki yeni oyunlar hi karmyorlard.

431/1242

american gazetesinde kan yaz dizisinden son ra, cezaevi yneticileri hakknda kovuturma ald. erif Hoffman, iki bin be yz dolar para cezas ile bir ay hapis cezas yedi. Cezaevi mdr Westbro ok drt ay hapse mahkm oldu. Cezalarn kendi ra hat cezaevlerinde deil de baka baka yerlerde ek meleri emredildi ayrca. 'Lake County Cezaevinin Mdr, Torrio'nun hc resinde i toplantlar yapmasna izin veriyordu. Mart aynda, yani gangster hapse girdikten bir ay sonra, Torrio. Capone ve avukatlar ok nemli bir toplant yaptlar. Torrio'nun yapmak ve srdrmek iin bunca urat eteler aras anlamalar, artk tamiri imkan sz biimde bozulmutu; yeralt dnyasnda yeniden bara gidilmesi iin en ufak bir umut kalmamt. e te savalarnn ok kanl bir ekilde yeniden balaya candan kukusu yoktu Torrio'nun ve bu savalar srdrecek yiitlik aka yoktu kendisinde. eskiden beri yreksiz bir

432/1242

adamd, gvdesine kurun dediin den beri bsbtn korkak olmutu. Torrio, zamannn ok ilerisinde, bir caniydi. ken disinden ancak eyrek yzyl sonra egemen olacak gangsterlerin; yani, kiisel dmanlklarla, dellolar la uramayan, ancak ok gerekli olduu zaman cina yete tenezzl eden; o zaman da, bu ii kendisiyle ilikisi hi bir zaman anlalmayacak biimde en u adamlarna grdren, irket avukatlarnn rehber liinde, kanunsuz yollardan edindii kazanlar kanu ni yatrmlarda kullanan, sonunda mltimilyoner olup, 203 toplum iindeki yerini namuslu bilinen i adamlarnn ki kadar salamlatran organizasyon gangsterlerinin stilini taa o zamanlar icat etmiti.

433/1242

Torrio, Capone ile avukatlarna Chicago sahne sinden btnlk ekileceini aklad. Buradaki btn yatrmlarn brakacakt. karlnda bir kuru para istemeden, hi bir zel koul ileri srmeden, neyi var nesi yoksa Capone'a devrediyordu bira fabrika lar, genelevler, kumarhaneler, meyhaneler, ylda milyarlarca dolar gelir getiren btn bu iletmeler Capone'un mal olacakt. ama, Torrio koalisyonunun bozulmasyla, olduka g bir eydi btn bunlar el de tutmak. Capone biliyordu ki, durumu salama ba lamas iin, ehirdeki btn bellibal eteleri ya yok etmek, ya da buyruu altna almak zorundadr. Bunu baaracandan da kukusu yoktu. nk, yeralt dn yasnn kendine zg llerine gre, esiz kusursuz bir insand; liderler lideriydi. Al iin gzm krpmadan adam ldrebilir dim. Yarm yzyl sonra bu szleri syleyen, Max Hotel Fredman, teki adyla Morris Rudensky idi. Yeralt evrelerinde kzl

434/1242

Rudensky olarak bilinen Capone'un rusty diye ard delikanl Chica go'ya geldiinde yirmi yandayd. New York'un ke nar mahallelerinden birinde doup bym olan, sska, kzl sal, ana tarafndan alman bir Polonya Yahudisiydi. daha o yata yeralt evrelerinde kilit skme, kasa soyma, en skca kapal yerlerden bile kap kurtulma ilerindeki stn kabiliyetiyle n sal mt. Vaktiyle bir anahtarcnn yannda rak olarak almt; amerika'nn herhangi bir otelinin anah tarn on dakika iinde yapabileceini iddia ederdi Tand bir kimyacdan patlayc maddelerhakknda baz bilgiler edinmiti; nitrogliserin kullanarak, kasa uurmakta stne yoktu. New York'ta "slahevinde, 204 llinois eyalet cezaevinde, bir de federal hapishane de yatmt. Herhangi bir eteye bal deildi. Gangs terler lkesinin orasnda

435/1242

burasnda serbest alan bir teknikerdi. kanuni ihtiyalar karlayacak al kollerin depoland hkmet ambarlarn amakta us ta olup kt ksa zamanda. dorudan doruya Capo ne'un yannda almad hi; yalnz arada bir drt ikili'de karlarlard. Capone'un houna giden o cuka bir kendine gven, tatl bir kstahlk vard de likanlda; bu yzden ona bir eit maskot muamelesi yapard. Rudensky'nin de ete patronuna kar deli ce bir hayranl vard. altn gibi bir yrei vard, gvenilir, dinamik bir insand...... Capone'a hayranlk besleyen yalnzca Rudensky deildi. Banka soyguncular, adam karanlar, kiralk katillerden oluan Ma Barker's ozark etesinin en gen yesi olan Francs albn karpaviecz (ya da ken di takt adyla al karpis) e gre, Capone harika bir insand... gerek bir erkek... karpis bu karara. Capone'la tanmazdan yllarca nce, iki soygun ara snda Ccero'ya snd

436/1242

yllarda, varmt. Gangster ler, yabanc bir banka soyguncusunun kendi blgele rinde saklanmasndan hi holanmazlar: bou bou na polisleri blgeye toplayp balarna dert aacan dan ekinirlerdi. Bu nedenle, ou kez kendileri ih bar ederlerdi onlar. ama al byle bir ey yapacak adam deildi, diyordu karpis (*). Ne zaman kente geldiimizi, nerede saklandmz hep bilirdi, ama hi bir zaman aynaszlara haber vermezdi. kendi etesinin yelerine, bunlarn, ailelerine ve dostlarna kar, her zaman babacan, koruyucu ta vrl ve eli akt Capone'un. Hi bir zaman Mafia ye si olmamt; ama geleneksel Mafia Babalarnn takn d tavr srdrrd. kimi zaman, sadakat duygusu, (*) Yazarla yapt bir konumada. 205

437/1242

kiisel karlarn bile ikinci derecede brakrd. r nein, 1926 ylnda, Hymie Weiss'la aralarnda srp giden can skc atmaya bir son verme frsat eli ne gemiti. Yllardr bir trl yatmayan Polonyal, bir tek artla gemii unutmay kabul etmi, Capone' dan anselmi ile Scalise'yi kendisine teslim etmesini istemiti. Capone, Sokaktaki kpeklere bile byle bir ktlk yapmam ben, diye karlk verdi. Fedailerinin salk bakmndan her zaman kusur suz olmalarn ister, dzenli olarak spor yapmalarn tlerdi. 1925 ylnda, iyi niyetli Belediye Bakan dever'in, Chicago'daki politika crm ibirliini bo zamayaca, bunlara kar etkili tedbirler alamayaca gn gibi ortaya ktktan sonra, Capone, karargah n yeniden kente tad ve drt ikilinin biraz tesin deki Metropole oteline yerleti. drdnc kattaki se kiz odal ke dairesini, kendisine, iki st kattaki al t yedi oday da adamlarna tuttu. Yedinci

438/1242

kattaki iki oday birletirerek bir jimnastik salonu kurdu, gvde gelitirici bir sr arala donatt iersini. Bir zaman larn tannm boksr Jack McGurn, burada ip atlaya rak talim yapard. Capone'un durmadan tekrarlad bir inanc var d: Bir adam karlarla igilenmedi mi, ii bitmi de mektir. arada bir, fedailerini hevesli ve gzel ka dnlarla babaa brakarak bunlarn erkeklik derece lerin lerdi. Bu tr snavlarda gereken baary gs teremeyen adamlarn ya daha az yorucu ilere akta rr, ya da dorudan doruya kovard. Capone'un adamlarnda grlen disiplin, birbi ne ballk ve takm ruhu, o gne kadar yalnzca o'Banion etesinin yelerinde grlmt. Her iki etenin bu ruhu (*) yaratan, liderlerinin, kanun adam lar

439/1242

katndaki akl almaz kuWetiydi. Capone'un bu (*) Metinde Franszca esprit de corps. 206 kudretini rnekleyen en bellibal iki olayn gerek olup olmadn gsterecek belgesel deliller yok eli mizde, ama adamlar bunlara kesinlikle inanmlard ve bu yzden efendileriyle sonsuz vnrlerdi. anla tlan hikayelerden birincisine gre, gnlerden birgn ar Ceza Mahkemeleri binasndan bir sank kam. Yeni mezun polis memurlarndan kurulu bir ekip ka a aramak iin bir ihbar deerlendirerek, Capone' la ilikisi olan bir etenin karargahn basmlar. adam bulamamlar, ancak, oradaki gangsterlerin hepsi de silahlym. Hevesli yeni polisler, nlerine gelen tabancalarla, tfeklere el koyup, olduu gibi komiserlerine gtrmler. komiser, silahlarn nere den alndn renince fena halde bozulmu, kim size emir verdi, bunlar toplayn diye?

440/1242

Hemen gt rp sahiplerine telsim edin. demi. Bu arada, bask na urayan gangsterler Capone'a ikayette bulunmu larm. o da telefona sarld gibi komiseri bir gzel azarlam. Bunun zerine komiser, silahlara el koy mu olan delikanl polislere, gidip Capone'dan zr dilemelerini tlemi; yoksa ok uzak yerlere srl me tehlikesinde olduklarn bildirmi. Polis memur lar, gurup halinde Capone'un Metropole otelindeki karargahn ziyaret etmiler. Gler yzle karlam onlar Capone. duyduuma gre, demi, komise rinizin bir suu yokmu bu ite. Siz bir yanllk yap msnz. Pekala, bu seferlik tecrbesizliinize ba lyorum. ama bir daha byle yanllklar istemem. ikinci hikaye ise yle: Capone'un adamlarndan biri tutuklanm, ve her zamanki gibi kefaletle ser best braklaca yerde, ieri atlm. Capone hemen yargca telefon am, Bu adam serbest brakn de medim mi ben

441/1242

size?, diye barm. zr stne zr dileyen yarg.o gn izinli olduunu, yerine bakacak olan yargca bu konuda bir not braktn, ama mah keme katibinin not" vermei unuttuunu aklam. 207 Ne demek, unutmu? diye yeniden barm Capone. Bir daha unutaym demesin, yoksa fena olur! Torrio'yu ldrme teebbsyle balayan sava, Chicago'da grlm grlecek en uzun en azl e te sava olacakt. Casus belli (savan nedeni), Weiss'in alma isteinden ok teye gemiti ar tk. Sz konusu olan, Chicago'daki crm ve gnah ticaretini bsbtn ele geirmekti. eteler ounlukla (ama tamamen deil) eski et nik balara gre yeniden biimlendiler.

442/1242

irlandal, Polonyal, Yahudi gangsterler genellikle o'Banin'un yerine geen kiinin tarafna transfer oldular. rne in, bir zamanlar Torrio ile ibirlii yapan Bat kesi min o'donnell kardeleri, bir sre sonra da Saltis Mc erlane etesi, Weiss'in tarafna getiler. Sicilya llar (ki bunlarn en nemlileri Genna kardelerdi) ile italyanlarn byk ounluu Capone'un yannda kaldlar. Druggan'la Lake de, Capone'dan ayrlma dlar. Ralph Sheldon'unki gibi ufak tefek etelerle bamszlar ise, savan durumuna gre, sksk yn deitirerek idare ettiler. Torrio'dan ald dersleri uygulamaa balayan Capone, geni, ok yanl, ama mthi disiplinli bir c rm rgt kurdu. en st kademede, kendi sa kolun da, mali ynetmeni Jake Guzik vard; onun yan sra, kiralk katillikten saymanla ykselen, Capone'un Sicilyallar Birliiyle daha sonra da Mafia ile balan tsn salayan en nemli

443/1242

kii olan Frank Nitti ile iki satlar mdr Ralph Capone gelmekteydi. Capone' dan mal almak istemeyen meyhane sahiplerini yola getirmekte ok usta olduu iin Ralph'e 'ieler' ad taklmt. niversite mezunu Matt ve hala nerede ol duu bilinmeyen James dnda, btn Capone kar deler rgtte grev almlard, ama yalnzca Ralph 208 nemli sorumluluklar ykselebilmiti. olan bir greve

idari kademede, iki datmna bakan Charle Fischetti ve dago lawrence Mangano vard. Hawt hore Smoke Shop'u ileten Frank Pope, zellikle at yar mterek bahisleriyle ilgilenir, her trl kumar ilerinin net kazancndan yzde on sekiz alrd. ru let, zar, bakara gibi oyunlar idare eden Peter Peno

444/1242

vich'in hissesi yzde beti. Capone, dorudan do ruya sahibi olmad kumarhanelerden, politik ve fi ziksel koruyuculuk karl belirli hisseler alrd: ef tahsildar Geveze Hymie levine'di. Mke de Pike Hetler le Harry Guzik, genelevlerin genel deneti mini yklenmilerdi. Capone, eitli iletmeleriyle ilgili herhangi bir konuda de ihtiyac oldu mu, ken disinden yedi ya byk olan Tony lombardo'ya ba vururdu. Bu kibar tavrl, soukkanl Sicilyal kk italya'da toptan sebzecilik yaparak zengin olmutu. Bundan sonraki kademede uzmanlarla teknisyen ler vard. rgtn her yesinin yannda tad bir kartn zerinde, tutukland takdirde telefon edile cek bir numarayla bir isim vard. Numara, Ccero'da, Yirmi Beinci Sokakla elli ikinci Caddenin kesin de bulunan bir kahvehanedeki telefon kulbesinin nu maras, isim de lous Cowan'd. Cowan' arayan oldu mu, kahveci kapya kar, biraz tedeki gazeteci ku

445/1242

lbesinde oturan ufak tefek adama iaret ederdi. kal drm kenarnda yeil renkli bir araba her zaman hazr beklerdi. 1.60 boyundaki gazeteci iareti alr almaz telefona koar, sylenenleri byk bir dikkatle dinler, gene koarak dar kar, kulbesine gz kulak ola cak birini bulduktan sonra yeil arabaya atlad gibi, son srat, telefon edenin syledii karakola gider di. Cowan, rgtn bir numaral kefiliydi; gazete sat mak gibi az gelirli ikinci bir ii gerektirmeyecek ka dar yksek bir grevdi onunki. ama ocukluundan 209 beri ayn kede gazete satm olduundan duygusal bir ball vard bu ie; ve bro olarak buray kul ianmak houna gidiyordu. Capone'un, Cowan'a kar ylesine byk bir gveni vard ki, sahibi olduu, de erinin milyon dolar aan birka apartman bina sn

446/1242

onun adna tapulamt. ete yelerini kurtarma ya gittiinde bu tapular da yannda gtrrd Co wan, kefaletine teminat olarak bunlar gsterirdi. daha aa kademelerde, fedailer, keskin nian clar, trl ilerde kullanlan iri yapl adamlarn en iyileri yer alyordu. kdemli bir kara elci olan James Belcastro, bomba ekibinin bandayd. rgtn kendi mal gzyle bakt bir blgede, rakip bir ete, iki ya da bira fabrikas aacak olsa, Belcastro nce bir ihtarda bulunurdu. Yeni gelenler ihtara kulak asma dklar takdirde, adamlaryla birlikte harekete geer, sz konusu tesisi yerle bir ederdi. rgtn satt i kiyi satmak istemeyen meyhaneler de ayn ekilde bombalanma tehlikesini gze almak zorundaydlar. Capone'un en gzde fedaisi olan Phl Dandrea, havaya att bir yirmi be kuruu

447/1242

tfeiyle ikiye b lecek kabiliyette bir niancyd. en az onun kadar iyi bir nianc olan parmak William Jack Whte, ta bancasn sol elle kullanrd; sa eli, daha ocukken zerine den bir tulayla ezilmiti. Sakatl konu sunda ok hassast; insan iine kt zamanlar hep eldiven giyer, eksik parmaklarnn yerine pamuk dol dururdu. Bir baka esasl nianc da Golf antas Samuel McPherson Hunt'du. Tfeini bir golf antas iinde tad iin bu ad verilmiti ona. Bir keresin de kendisini yakalayp, antay aan bir sivil polise, ava kyorum da.. demiti, Siciliyal bir kunduracnn olu olan antonno le onardo accardo, teki adyla Joe Batters, ilk suunu (bir trafik suuydu buon be yandayken ilemiti. Bunu izleyen yllarda tam yirmi yedi defa tutukland; 210

448/1242

tutuklanma nedenleri arasnda, zorbalkla para ko parma, adam karma, cinayet gibi sular vard; ama mrnde ufak tefek para cezalarndan baka hi bir ceza giymedi. Felice de lucia, teki adyla Garson Paul ricca, yirmi iki yana basmadan iki adam ldr mt, doduu yer olan Napoli'de. Sahte bir pasa port uydurarak Chicago'ya gt daha sonra. accardo ile ricca, Capone etesine ilk katlanlardan oldular. Psikopat olduu gerekesiyle askere alnmayan Mooney Sam Giancana da yle. Her mevsimde de ve ty paltosuyla dolaan deve Murray Liewellyn Humphreys, ok baarl bir soyguncu olarak gen yata yeralt evrelerinin tannm isimlerinden biri oldu. Soygunlar yznden bir gn bile cezaevinde yatmamt. evresindeki gen adamlar arasnda Capone'un en ok deer verdii ey Jack McGurn'd en sevdii silah Tomson olduu

449/1242

iin Makinal McGurn derler di kendisine. doduu zaman adn Vincenzo de Mo ra koymulard. Genna kardelerin ev imbiklerinden birini ileten babas, rakip etelerden birine alkol sat t iin av tfeiyle vurularak ldrlmt. dilden dile dolaan bir efsaneye gre, babasnn cn alma a yemin eden ocuk, telgraf tellerindeki sereleri ufak bir tfekle vura vura niancln ilerletmiti. amatrken yetenekli saylan bir arsiklet boks oyun cusuydu. Profesyonel olunca menajerliini kabul eden nl antrenr emil Thiery, McGurn adn vermi ti ona. ancak, aralarndaki iliki uzun srmedi. Pro fesyonel ringin gerilimi abuk tketiyordu delikanl y; Thierry ksa zamanda brakt onu. Jaz ann tipik apknyd McGurn. Gitar a lar, kabarelere devam eder, iyi dans etmekle ovnr d. kadnlara, zellikle sarnlara mthi dknd. kvrck, kara salarn ortadan ayrr, rudolph Valen

450/1242

tino'nunki kadar dmdz ve yapkan oluncaya kadar 211 briyantinlerdi. omuzlar vatkal, byk kareli kostm ler giyer, kocaman iekli boyunbalar takard. aya nda ince, uzun burunlu rugan papular vard hep. Polise gre, McGurn yirmi iki cinayet ilemiti; l drd adamlarn beini, szde babasnn cn al mak iin ldrmt. kimi zaman, kurbann yere ser dikten sonra, szm ona, onu ne kadar kmsedii ni belirtmek iin, eline bir be kuruluk sktrrd. 1927 ylnn son baharnda, Green Hll adl kaba renin sahibi danny Cohen, ok iyi i yapan kabaresi nin yzde yirmi be hissesini McGurn'e teklif etti. Buna karlk Mc Gurn'n yapaca tek ey, kabarenin yldz komedyen Joo e. lews'n szlemesini yenile mesini salamakt. Bu gen komedyen ,bir yldan be ri gece kulbnn her gece dolup tamasna sebep ol mutu.

451/1242

Bu yzden Cohen haftaln 650 dolara kadar ykseltmiti. ancak, New randezvous Cafe adl bir baka gece kulb, haftada 1000 dolar ve haslattan yzde teklif ediyordu. lews bu teklifi kabul edecei ni Cohen'e haber verdi. ertesi sabah, McGurn, kald Commonweatth otelinin nnde yolunu kesti lews'n. komedyen, ka rarn tekrarlad, 2 kasm gecesi New randezvaus'da galas olacan syledi. Galada bulunamayacaksn, nk seni geberteceim, dedi McGurn. Yllar sonra, eski bir lews hayran olan Capone, Ban derde girdiinde neden bana gelmedin? diye sora cakt. ipak hallerderdim her eyi.. ayn soruyu lews de ok sordu kendi kendisine.

452/1242

Gala gecesinde bana bir i gelmedi. Bir hafta sonra, 10 kasm sabah, odasnn kaps alnd. adam dald ieri. ikisinin ellerinde tabancalar vard. Tabancalarnn kabzalaryla komedyenin kafatasn krdlar. nc adamn elinde bir bak vard. Ba lews'n enesinden saplad, sol yanan yararak 212 kulann yanndan kard. Tam on iki kez sokup kard ba, dilini grtlan param para etti. akl almaz bir ey ama, lews lmedi. ancak aylarca konuamad; sonra, kabza vurularyla beyni sakatlanm olduundan, kelimeleri tanyamaz duru ma gelmiti. konumay, okumay, yazmay, bebek ler gibi yeni batan renmesi gerekti. Bir yl kadar sonra sahneye kabildi ama, ilk yllardaki

453/1242

baarsn yeniden elde edebilmek iin on yldan fazla almak zorunda kald. en kara gnlerinde, Capone on bin do lar balad kendisine. Birtakm kk eteler, kendi kiiliklerini yitir meksizin, Capone ebekesine katlmlard. Bunlar arasnda en nemlileri Guilfoyle etesi ile Sirk ete siydi. Martin Guifoyle, adamlar Matt kolb (Cumhuri yeti Partili bir politikac) ve al Wnge (eski bir polis memuru) ile birlikte West North Caddesi stndeki meyhane ve kumarhaneleri kontrol altna almt. ounluu kiralk katillerle isi haralarndan olu an Sirk etesi, West North Caddesi 1857 numaradaki buluma yerleri Sirk kahvesinden almt adn. kuru cusu kak John edward Moore, teki adyla Clau de Maddox'tu. on yedi yasndan beri sabkal olan Mssour doumlu bir gangsterdi bu. iki kuzeybat e

454/1242

tesi, kuzey kesimdeki Wess etesine kar bir ar lk tekil edecek nitelikteydiler. Btn bunlarn dnda, rgte arada bir hizmet eden bamsz teknisyenler ve uzmanlar vard kutu cular tabir edilen kasa uurucular, hkmet ambarla rn soymak iin yararl, kzl Rudensky gibi kilit uz manlar, silah tccarlar, vb. Capone'un sk sk al veri ettii silah tccarlarndan biri, Peter Von Frant zius'du. Northwestern niversitesinin Hukuk Fakl tesinden mezun olan bu adam, Ulusal Tfekiler der nei yesi ve diversey Parkway 608 numaradaki spor ara ve gereleri dkkann sahibiydi. Capone, Frank 213 Mc Erlane'in tomson ile iledii ya da ilemee kalk t cinayetlerin haberlerini byk bir ilgiyle izlemek teydi. Yeni silahla ilk giritii cinayette, Mc Erlane Spke o'donnell'e bir tek kurun bile isabet ettire memiti ama,

455/1242

o zamandan bu zaman ok daha baar l sonular elde etmiti. Bir keresinde, regan atle tizm kulb'nn nnden hzla geerken arabasn dan ate etmi, kapnn nnde duran Charles kelly'i ldrm, ierde bulunan bir baka gangsteri de yara lamt. Bir baka sefer de, rakip bir etenin iki ada mn ldrmek amacyla, meyhanenin birine elli kadar kurun skm, adamlar ldrememise de ar e kilde yaralamay baarmt. Capone'u hayranlk iin de brakan Mc Erlane'in niancl deil, elindeki si laht. kendi silah deposuna da birka tomson gerekti ine inanyordu. kardei John ile Charle Fschett, alex korocek adl bir satcdan tane tomson ald lar. ondan sonra etenin btn silah almlar, gzlk l, pis bykl, ekingen, bir adam olan olan Von Fratzius araclyla yapld. Sports, nc. adl dkkan, gang tarihinin en nl

456/1242

cinayetlerinde kullanla cak olan yzlerce makinal tfek ve eitli baka si lahlarn tek sat yeri oldu. (*). rgtn son derece gl olmasnn bir baka nedeni de, politik mevkilerde bulunan kiilerle (rne in Burhham Belediye Bakan Johnny Patton gibi ku rulan yakn ilikilerdi. Patton ile olan ilikiler yle sine yaknd ki, belediye bakann etenin yelerin den saymak mmknd. Burnham ilesinin bir gnah merkezi olmakta devam etmesini salamak iin elin den geleni yapmaktayd. emniyet Mdr arrowhead nn'de barmen olarak alyordu. Capone'un da ortak olduu bu batakhanede alan garsonlarn ou h (*) Sport, tnc. adl dkkan hala Chicago'da i yapmakta dr. kurucusu 1968 ylnda lmtr ama, irketin an tetli katlarnda hala ad vardr.

457/1242

214 kmet memuruydular. arada bir federal ajanlar, r gtn Chicago'daki bira fabrikalar zerindeki basky arttrrlard. Bu dnemlerde, fabrikalarda yarbiradan baka bir ey yapmak imkan olmadndan, arrow head nn, bir numaral eki bira imalathanesi haline gelirdi. Chicago fabrikalarndan yklenen kamyonlar dolusu kanuna uygun iki, batakhaneye tanrd. kamyon konvoyunun en gerisinde, Ford Coupe ara basnn iinde, 18 yandaki Mimi Capone, yannda, yolkesenlere kar bir tedbir olarak eli tomsonlu bir fedai olduu halde gelirdi. arrowhead nn'e vardk larnda, orada bulunan herkes, birann hazrlanmasna yardm ederdi. Cazbant efi Mezz Mezzrow, otobi yografisinde, neler yapldn, yle anlatr:

458/1242

Bir gn lene doru, Frank Htchcock, (or taklardan biri) hepimizi odalarmzdan toplayarak aa indirdi.. oradan arka baheye ktk.. Birta km adamlar kocaman bir sirk adr kurmaya u rayorlard... adrn iine girdiimizde, dizi dizi bira flarn grdk. Bir kede de koca bir buz kutusu hazrlanyordu, ... Capone'un adamlarndan olan Jack adl bir herif geldi. Hepimize birer el makkab ve bir kutu kk kazk verdi. Sonra birka tane de kova... imdi, biriniz u bira flarnn tkacndan delik aacaksnz, buyurdu, her fdap, u kovann drtte n dolduracak kadar bira aktacaksnz. Hemen arkanzdan bir bakas gelip, delii u ka zklarla tkayacak ki, daha fazla bira akmasn. Ha di bakalm. Biz fdan gereken miktar boaltp tkadktan sonra, elinde pompal bir kovayla bir baka herif dolayordu. Bu kovann iinde

459/1242

gazozla alkol kar m bir nesne vard. Bizim boalttmz flara bu karm ile 15 kilo kadar hava pompalanyordu. 215 aln size en ala bira! Bu flarn tanesini yetmi be dolara kadar satyorlard iittiime gre. Bundan sonraki numara, ancak Jack'n becere bilecei cinsten bir iti. Samsonu, tek koluyla yene bilecek gte bir herifti o Jack denilen herif. F lar yan yatrp, tka yukar gelecek biimde yu varlad. Bizim soktuumuz kazklar kopard gi bi eski tkacn stne bir yenisini yerletirirdi. elindeki ahap balyozu havaya kaldrr, bir indiri te yeni tkac yerine sokup eskisini fnn iine d rrd. Bu numaraya ka kez tank oldum, bir keresinde bile Jack'in bir tkaca iki kez vurduunu grmedim.

460/1242

kz ve erkek kardelerine babalk yapmaa me rakl olan Capone, Mimi'nin cazbantta ark syleyen kzlardan birine tutulmasna ok bozulmutu. Hemen defet onu, diye emretti MezzroW'a. Mimi ile ikisi hakknda bir tek dedikodu daha iitirsem, sen de pili ni prtn topla. Neden kovacak mm? diye karlk verdi MezzroW, kendi ataklndan kendi de korkarak. elimdeki en iyi kz. duruma bozuluyorsan, Mimi'ye syle, kzn peinde dolanmasn. kar doru drst ark bile syleyemiyor, be! kim? o mu sylemiyor? ahbap, sen iyi viski ile kt viskiyi bile birbirinden ayrt edemiyorsun, ste lik senin iin bu. Nasl oluyor da mzik konusunda bana ders veriyorsun?

461/1242

Capone, glerek yanndaki fedailerine dnd. iyi mi? dedi. iittiniz mi profsrn dediklerini? i var bu ocukta, i var. Yeniden MezzroW'a dnd nde yzndeki glmseme silinmiti. ama, Mimi' yi bir daha burada yakalarsam, ikiniz iin de fena olur. Yumuak balf bakan Joseph klenha'nn yneti mindeki Cicero'da da batakhanelerin says arttka 216 artyordu. Yzden fazla kumarhane, yzler ve yzler ce birahane, saysz meyhane, gece kulb ve genel ev dolmutu her yan. Burada kanun demek Capone demekti. Belediye binasndan deil, HaWthorne nn' den ynetiliyordu Cicero. Bir keresinde, verdii em ri vaktinde yerine getirmeyen klenha'y Belediye Sa ray'nn merdivenlerinde tokatlayarak yere dr mt Capone; adamcaz

462/1242

ayaa kalkaym diye ura rken de bir tekme eklemiti. olay biraz teden, so ukkanlkla seyreden bir polis memuru omuzlarn silkmi, yoluna devam etmiti. Bir keresinde de, Be lediye Meclisi, Capone'un houna gitmeyen bir kara r onaylamak zere toplanmt. Toplant odasna da lan kabadaylar, bakan dar srklemiler, copla dvmlerdi. Sz konusu karar onaylanmad. kral olmasna krald Capone ama, gene de taba nna batan bir diken vard. Gen bir gazeteci (hem de memleketin en gen gazetecisi) olan bu dikenin ad robert St. John'du. Yirmi bir yana daha yeni bast gnlerde, kendisinden yal dostu, reklamc Jack Carmichael, Cicero'da haftalk bir gazete karmala rn teklif etti. Geri Cicero'da kan bir gazete var d (life Gazetesi), ama hzl a gelimekte olan ilenin iki gazete kaldracana inanyorlard iki arkada. Bir

463/1242

yayn irketi kurdular. illinois eyaleti kanunlarna g re, her irketin en az ynetici olmas gerekiyordu. Bu nedenle, St. John'un tand olan Tom Foss'u (*) da aldlar aralarna. Sermayenin yzde 49 Carmichael, yzde 49'u St. John'a, yzde ikisi de Foss'a aitti. li fe Gazetesi, nemsiz sosyete haberlerinden baka eye yer vermezdi sayfalarnda. ama 1922 ylnda kan ilk saysndan itibaren, Tribne, ba sayfasn Capone ebekesinin faaliyetlerine, makale stunlar n da, gangsterlerle yresel politikaclar arasndaki i(*) St. John'un istei zerine, ortaklarnn asl adlarn deil, kendi uygun bulduum adlar kullandm. 217 birliine kar saldrlara ayrd. Hemen hemen ayn zamanda, komu ile Berwyn'de,

464/1242

Berwyn Beacon adl bir gazete karmaa balayan, St. John'un aabeyi archer da, kardeiyle ayn politikay izliyordu. Balangta, bu yiit delikanllara kar bir alk sava at Capone. Gerek Hawthorne'n gerekse be lediye binasndan kan haberciler, Cicero'nun her yanna dalarak tccar ve esnaflara Tribune gazete sine hi bir ilan verilmeyeceini bildirdiler. Sz din lemeyenlerin bana resmi kanallardan bir sr bela geliyordu. durup dururken emlak vergileri artrlyor, ya da bir sabah, kaplarnn nnde park yapmak yasaktr levhalar beliriyordu. Ya da belediye yan gn talimatnamesine uymadklar, salk koullarnn yeterli olmad saptanp cezaya arptrlyorlard. zellikle inat kiilere kar, Capone'un adamlar nn harekete getii, dkkanlarn bombaland, ya da sahiplerinin dvld oluyordu. Btn bunlara ramen, yayn hayatn srdrebilecek kadar ilan top layabiliyordu Tribune.

465/1242

Capone baka bir yol denedi. Tribune idarehane sinin hemen karsndaki kedeki kulbesinde gaze te satcln srdren lous Cowan' gndererek, St. John'dan gazeteyi satn almak istediini belirtti. kim senin gazeteyi satmaya niyeti olmad karln alp geri dnd. 1925 ylnda, Capone ebekesi, Cicero'nun g ney snr zerinde, Hawthorne at Yarlar alannn hemen yannda yeni bir genelev at. St. John, muha birlerinden birini, evde neler olup bittiini renmek le grevlendirdi. iki hafta kadar sonra, muhabir taah htl bir mektupla istifasn yollad. mrnde bir da ha da Tribune idarehanesine admn atmad, yarm maa alacan almak iin bile. Bunun zerine, ara trmay kendisi yapmaa karar verdi St. John. evde bir de lm odas olduunu renmiti. Yllar sonra, 218

466/1242

o gece bandan geen olaylar hatrlayp, yle yaza cakt: Bir gece, eski psk giysiler giyip, kim olduu mu belli edecek ne varsa ceplerimden boaltp yo la ktm. drt ke, boyasz, iki kat yksekliinde ve ufak apta bir silah deposu byklnde bir ya pyd gittiim yer... Girite, bir masa ile minyatr bir barn sabilecei genilikte bir salon vard... Meyhane deildi buras; barda yalnzca yar bira satlyordu. Milletin bu n odada gereinden uzun oturmasn nlemek iin bu tedbir anladm kada ryla... Bardan asl binaya gitmek iin, birbirinden ya rm metreyle bir metre uzaklkta kapdan ge mek gerekiyordu. Birinci ve nc kaplar sadan sola doru, ortadaki kap ise soldan saa doru alyordu. Barmen, evin gzcsyd ayn zaman da. Her kapy da elinin altndaki elektrik d meleri araclyla o ap kapyordu. Bylece, m terinin birinci kapdan gemesine izin

467/1242

verip, her kapy da elektrikle kitleyerek adam orta yerde hapscdebilmesi mmknd. evin fedasi, ana bi nann hemen giriinde, ufak bir masada oturmak tayd. Barmenle dehili telefonla konuabiliyordu. Temizlenmesine karar verilen bir adam, kapl kk koridorda hapsedildi mi, fedainin kapnn te yanndan birka kurun skmas yeterliydi. Ben gittiimde, ev iletmeye alal iki hafta kadar bir ey olmutu. Yine de, kaplar kalbura dnmt. koridorun yerleri ve duvarlar kara lekelerle do luydu. ana yapnn birinci katn koskocaman bir sa lon oluturuyordu. drt duvar boyunca tahta sra lar konulmutu. Bar ynnden gelen mteri, ana 219

468/1242

kapnn hemen sanda ya da solundaki sralardan birine oturuyordu. ondan sonra olacaklar bir bakta anlamak mmknd. Srtnda en gerekli iki para, amar dan baka bir ey olmayan bir kz aa iniyor, kar duvardaki kapdan bekleme odasna giriyor, oda nn iinde ar ar dolayor, mteriler arasnda eskiden tandklar varsa onlar selamlyordu. Tu runu tamamlaynca yeniden kyordu yukar. Gi rip kt kapnn hemen sanda ya da solundaki srada oturan adam elik ediyordu ona. adam kar kmaz, boalan yeri, yannda oturan adam al yordu. Bunun zerine, sradaki teki adamlar bi rer birer kayyorlar; giri kapsnn hemen yann daki yer boalyordu. Fedai telefonu ap barmene haber veriyor, o da elektrikli kaplardan bir mte rinin daha girmesine izin veriyordu. kimsenin fazla konutuu yoktu. kzlardan bi ri gelip biri gidiyor, trafik hzla ilerliyordu.

469/1242

insann ieri girmesiyle kmas arasnda en fazla yarm sa at geiyordu. Bu arada hemen hemen yz deiik kz ikier kez grnm oluyorlard. k kaps nn yanndaki yere varan adama iki hak tannyor du, isterse ilk gelen kzla yukar kabilir, ya da, bekledii sre iinde zellikle beendii bir kz ol musa, onun gelmesini bekleyebilirdi... k kapsna yaklatka bir korkudur sard iimi. Her gn tra oluyordum ama, gene de tam bir erkek saylmazdm o sra... amerikann gelmi ge mi en gl yeralt rgtn tek bama ezmee, hi deilse, ileden srmee kalkm, trl tehlike leri gze almtm ama, o gece ok baka nedenler den dolay korkmaktaydm. Yarm saatlik bekleme sresince yzlerce kzn suratn inceledim. Sonunda, belki de gvenilebile cek birinde karar kldm. tekilerden daha yaly 220

470/1242

d, daha da zeki grnyordu. Sram gelince onu bekledim. Merdivenleri trmanmazdan nce be dolar demek gerekiyordu. Yukarda en az yz tane ufak oda vard. Helen'di kzn ad. on adet on dolarlk getir mitim yanmda. kz kapy kitler kitlemez bunlar dan birini eline sktrdm. Beceriksizce, yazar olduumu, buraya yalnzca malzeme toplamak iin geldiimi anlatmaa altm. teki iten vaz geip, benimle on be dakika kadar konumay ka bul eder miydi acaba? Helen'i iyi semiim... Sorduum Butn sorula r, olduka drst bir ekilde cevaplandrd... Gece ilerledike, Helen, konumaa hevesli baka kzlarla da tantrd gen yazar, St.

471/1242

John bir roman dolduracak kadar malzeme toplad. Sabaha kar saat drde doru, Ralph Capone'un gecenin ha slatn toplamak zere geldii haberi yayld st kat lara. Gazeteci, yangn merdivenlerinden inerek ka t. Tribune'un bir sonraki saysn batan sona dol duran rportaj, amerikan basnnda kan gelmi ge mi genelev sergilemelerinin en uzunu, en ayrntl syd. Gazetenin sat, normal tirajn sekiz on kat na ykseldi. Namuslu Ccero sakinleri akna, Capone da fkeden lgna dnd. Yazar zellikle mem nun eden bir ey de, yazs sonucu, Ccero ve evre sindeki Capone blgelerinde grevli din adamlarnn bir araya gelerek bir toplant yapmalaryd. Toplanty hazrlayan, Berwyn'l gen papaz Henry C. Hoover'di. Yaa St. John'dan fazla Byk olmayan, uzun boylu, zayf bir adamd bu. Burnunun ucuna oturttuu kele bek

472/1242

gzl, yzndeki ciddi ifadeyi bir kat daha art trrd. Bu toplant sonucunda, West Suburban Vatan dalar dernei kuruldu; yeler gangsterlerle savaa 221 adadlar kendilerini. ilk i olarak, aralarndan setik leri delegeleri Bakan klenha, Ccero emniyet M dr Theodore Svoboda, erif Hoffman, eyalet Sav cs Crowe gibi yetki sahibi kiilerle grmee yol ladlar. delegeler her gittikleri yerde gler yzle kar landlar; gereken tedbirlerin hemen alnaca ko nusunda sz aldlar. ama hi bir tedbir alnmad ta bii. Sonunda, Vatandalar dernei yeleri, kanunlar kendileri uygulamaa karar verdiler. Bir eylem ko mitesi kurdular; komiteye bin dolarlk bir Bute tan yarak istedii gibi hareket etmesini, yelerden hi bir aklama istenmeyeceini sylediler. komite, pa ray olduu gibi Wess etesinin bir adamna verdi. Sabahn erken saatlerinde, bir gn son

473/1242

mteri de ka pdan ktktan sonra, yeni genelevde yangn kt. Bi na tamamen yanarak kl oldu. Yangnn ertesi gn Cowan, St. John'u ziyaret etti. Capone sana fena bozuldu, dedi. Ben de ona bozuluyorum, diye karlk verdi gazeteci. ete pili sini prtsn toplayp icero'dan uzaklamad iin bozulduunu da eklemeyi unutmad. olaydan iki gn sonra, St. John sabah saat sekiz buuk sralarnda idarehaneye yaklatnda, Cowan oktan sat kulbesine yerlemiti. elli ikinci Cadde nin kuzeydou kesinde, bir ttnc dkkannn nnde, duran bir polis memuru gazetesini okumak tayd. onun tam karsndaki kede, bir baka polis memuru, posta kutusuna dayanm, duruyordu. St. John caddenin tam ortasna geldiinde, Byk, siyah bir arabann son hzla kendisine doru ilerlediini gr d, Bir metre kadar yaknnda, ac bir fren

474/1242

yaparak durdu araba. iinden atlayan drt adamdan ikisini ta nd St. John: Ralph Capone ile Pete Pizak adnda bir kabaday. teki adamlar o ana kadar hi grmemiti. Capone bir yanda durup, sert sesle emirler vermee koyuldu. elindeki tabancay namlusundan tutan Pi 222 zak gazeteciye yaklat. Hemen ardndan gelen ada mn elinde bir cop, ncsnn elinse ise, iinde bir kalp sabun bulunan bir erkek orab vard. Bu sonuncu silah, usta biri tarafndan kullanlrsa; kurba nn kk beynine isabet ettii takdirde, hi bir iz b rakmakszn lme yol aabilirdi. keleri tutmu olan polis memurlar yerlerinden kprdamadlar. St. John kendini yere atp tortop oldu, ban elleriyle ko rumaya alt. ilk birka vurutan sonra kendini kay betti.

475/1242

ayn sabah, Berwyn'de belediye seimleri bala mt. Gazetesini tek bana kartan archer St. Jonh, o gn karaca zel sayda Capone'la politikaclar arasndaki ilikileri aklayan belgeler olacan ilan etmiti. ama, daha makinalarn altrmaya frsat bulamadan, tabanca tehdidiyle bir arabaya tklp, el leri kelepelenip, gzleri balanp, sandklar kapann caya dek tutsak edildi. robert St. John bir hafta hastahanede yatt. karken muhasebeye urayp tedavi cretini deme e davrandnda hesabn denmi olduunu syle diler. kasadaki kz, bu iyiliksever kiinin: esmer, tk naz, yananda kocaman yara izi olan biri olduunu syledi. Gen gazeteci Burosuna dnmeden emniyet M drlne giderek Mdr Svoboda'y grd Ralph Capone, Pete Pizak ve bilinmeyen iki kii hakknda resmi ikayette bulunacan, kendisine saldrdkla r iin

476/1242

tutuklanmalarn istediini bildirdi. Svoboda ne yapacan ard. Capone etesinin yeleri hakkn da tutuklama emri karamayacan aklayarak, ba n derde sokmamas iin St. John'a yalvard. ille de tutuklama emri kartmak istiyorsa, bunu baka bir ilenin polis mdrlnden karmasn rica etti. Zaten emri kartsa bile, gerekli ilemi yapacak, ya ni, emri sanklara bildirmeyi kabul edecek kadar ca 223 nnclan bezmi bir polis memurunu nerde bulacakt? St. John dayatt. Bunun zerine Svoboda raz olmu gibi grnd; gazeteciye ertesi gn gelmesini, tutuk lama emirlerinin o zamana kadar hazrlanm olaca n syledi. ertesi sabah, Svoboda, gazeteciyi ikinci katta bir odaya yollad. delikanl girdiinde oda botu.

477/1242

ok gemeden, iri yar bir gvde dald kapdan ieri, kap p kapayp, glmseyen bir suratla St. John'a dnd. elini uzatt. Son derece k giyinmiti. Srtnda mavi ayak bir kostm, cebinde mavi bir mendil, boynun da mavi bir boyunba ve elmas bir kravat inesi var d. apkas siyah, papular prl prld. Yznde y lesine ok pudra vard ki, yara izi hemen hi grn myordu. Hayatlarnda hi konumamlard; ama St. John, Capone'u ahsen tanyordu. karsndaki yumuatmak iin elinden geleni yap t ete reisi; delikanly iltifatlara bodu. St. John hak knda birok iyi ey iitmi olduunu, imdi de ta nmaktan Byk zevk duyduunu syledi. Gazeteci nin hakknda edinmi olabilecei kt izlenimleri d zeltmek istediini bildirdi. kt bir insan

478/1242

deilim ben, dedi. 'evet, kanunsuz iler yapyorum, inkar edecek deilim. ama yapmayan var m? Birok kii nin evresine zarar dokunur. Benimse kimseye zara rm yok. Yalnzca beni engellemeye alanlara k tlk ederim. mrnde hi bir gazeteciye en ufak bir ktlk yapmadn, nk gazetecilerin kendisi iin son derece yararl olduklarn; stne para verse gazetecilerin bedava yaptklar reklamn onda birini yaptramayacanzda szlerine ekledi. dayak olayna son derece zldn anlatt. adamlarna St. John'a dokunmamalar iin szde zel emir vermiti; ne ya zk ki o sabah, Ralph ile arkadalar, Butn gece sr m olan bir partiden dnerken rastlamlard gaze teciye ve alkoln de kamlad kzgnlklarna engel 224

479/1242

olamamlard. konuurken bir deste dolar karm t cebinden Capone. Bir yandan bu paralarla oynar ken, bir yandan da, hastahane hesabn kendi dedi ini aklad. ama, bu, St. John'un hastahanede geir dii srece urad zarar karlayamazd tabii. Ne ka darlk bir zarara uramt acaba be yz? Yedi yz? Bn? St. John, kapy arparak odadan kt. olaydan ksa bir sre sonra, orta Cartichael, sinirlerinin ok bozulduunu ileri srerek Florida'ya gitti. ayn gn, lous Cowan idarehaneye geldi. dur duu yerde kurum kurum kuruluyordu nedense. Uka la bir ekilde, son sayda kan Ralph Capone ile il gili yazy arkadalarnn beenmediini aklad. Ga zeteci, ksaca basp gitmesini syledi karlk olarak. Tribune gazetesinin kime ait olduunu bilmiyorsun galiba, dedi kk adam. Ve, gazeteyi Capone'un sa tn

480/1242

alm olduunu aklad. kendisi hastahanede yat t srada Carmichael yzde 49 hissesini satmt. Carmichael'e olan gvenini bir sreden beri yitirmi olan St. John bu habere inanmakta glk ekmedi. ama, arkada Tomm Foss un da hissesini satm ola bileceini akl almyordu. Cowan'n gz nnde te lefon etti ona. Foss akna dnd, arkadann has tahaneden yollad pusulay hatrlatt. ltfen hisse lerini lous Cowan'a devret yazlyd bu pusulada, imza ise Bob St. John idi. Yazsnn ve imzasnn taklit edilmi olduunu anlayan St. John, pusulay kaybetmemesini rica etti arkadandan. Bylece, bir dava ap, hisseleri geri alabilirlerdi. ancak Foss, durumdan habersiz olduu iin, hisselerle birlikte pusulay da Cowan'a vermi olduunu aklad.

481/1242

St. John telefonu kapad. Yapacak bir ey kal mamt. derken, Capone'un gazete yaz ileri m drlne atam olduu Cowan, daha yumuak bir ta vr taknd. Tribune'un yzde 49una hala sahip olduu nu hatrlatt. St. John'a; ve Capone, delikanlnn ga 225 zeteyi ynetmee devam etmesini istiyordu. iine hi kimse karmayacak; gazeteden kazand para lara da kimse dokunmayacakt. istenilen tek ey, e beke hakkndaki haberlere daha az yer verilmesi, bunlarn, eskisinden daha deiik bir adan ele aln masyd. Sayn Yaz ileri Mdrm, dedi St. John, an ladm kadaryla siz kazandnz; arpk suratl dostu nuz kazand yani. Tarafmdan eyvallah deyin kendi sine. Hemen, o gn, Cicero'dan ayrld. Bir daha da ileye admn atmad. (*)

482/1242

St. John'u yenmiti Capone, ama bir de Peder Hoover ile West Suburban Vatandalar derneiyle u ramak zorundayd imdi. erif Hoffman' Hawthorne Smoke Shop'a kar harekete gemee zorlayan pa paz efendi, Hoffman'n 16 mays 1925 (derby Yar nn yapld gn tarihinde istemeye istemeye yap maa raz olduu basknn lideriydi. Pek az sayda polisin katld basknn elebalar arasnda Vatan dalar derneinin en cokulu yeleri de bulunuyor du. ellerinde arama emirleriyle yapnn her yanna da ldlar. Berwyn'l bir emlak komisyoncusu olan Ches ter Bragg, giri kapsnda nbet tutmaktayd. kimi yuh eken kimi alklayan binlerce kii sokaa dol mu olanlar seyrediyordu. Biraz sonra, geceyi bi tiikteki Hawthorne nn'de geirmi olan Capone, kalabal yararak kapya geldi. Vakit leyi geiyor du, ama kendisi daha tra olmamt. Paltosunun al tndan ipekli pijamalar grnyordu. iriyar gangste ri hi

483/1242

tanmayan vermedi.

Bragg,

ieri

girmesine

izin

(*) St. John, Vermont, Pennsylvana, New Jersey'de e itli gazetelerde altktan sonra, New York'a gee rek associated Press basn ajansna katld. ikinci dnya Savanda bu ajansn Balkan cephesi muhabir liini yapt. daha sonra, radyo yorumculuu, konfe ranslk yapt. Baslm on iki eseri vardr. 1 226 Capone zorla girmee kalknca da, Ne oluyorsun? diye sordu. Burada parti mi veriyoruz sanyorsun? Partiyi verecek olan biri varsa, o da benim, diye bard Capone, ve ilerde hi beklenmedik fela ketlere yol aacak olan u szleri ekledi: Benim ye rim buras!

484/1242

Bragg, alayl bir saygyla kenara ekildi bu szler zerine: Buyur, al, buyur, dedi. Biz de seni aryor duk zaten. Western Springs'li bir makinist olan davd Mor gan, Capone ile birlikte st kattaki Byk salona k t. Burada, kumar oynarken, 150 kii yakalanmt. Pe der Hoover ile bir polis yetkilisinin ynetimindeki basknclar salondaki rulet tekerleklerini, zar masa larn ve teki kumar aralarn toparlamakla megul dler. Bunlar, kapda bekleyen kamyonlara yklene ceklerdi. Capone, Yapp yapacan son baskndr bu! diye bard Hoover'e. kelebek gzlklerinin ardnda, gzlerini krp tran gen papaz, kim bu adam? diye sordu. adm a Brown, dedi Capone. Bildin mi kim olduumu?

485/1242

Tahmin etmitim. karmda amerikan Cumhur bakanndan bile gl birinin bulunduunu hemen anladm. Capone arka odaya geti. kk kasadaki paralar la bor senetlerini toparlayp, pijamasnn ceplerine doldurdu. Muhasebecisi lesle Shumway'e, aadaki Byk kasay da boaltmasn emretti. oysa, baskn clar zaten boaltmlard o kasay. aralarndan biri sorgu yargcyd. Capone ile sekiz adam hakknda, kumar yasaklayan kanunlara aykr hareket suundan tutuklama emri hemen orackta hazrland. Capone Hawtorhne nn'e dnd. ok gemeden, tra olmu, pudralanm, gri apkasnn tepesinden, bembeyaz tozluklarna kadar, iki dirhem bir ekirdek yeniden g227

486/1242

rnd. keyfi de biraz yerine gelmiti bu arada. Hoo ver'i bir kenara ekti. Muhterem pederim, dedi, ikimiz babaa konuup, bir anlamaya varamaz m yz? Papaz efendi, bu szlerle ne demek istediini sordu. Yani, diye aklad Capone, Siz beni Ci cero'da rahat brakn, ben de Stickney'deki ilerimi tasfiye edeyim! aramzda bir tek anlama sz konusu olabilir, Bay Capone, diye karlk verdi Hoover. Ya kanun lara uyarsnz, ya da Butn bat banliylerinden def olup gidersiniz. Basknclar yarasz beresiz ayrlamadlar olay yerinden. dardaki kalabaln arasna karm olan Capone'cu kabadaylar, Bragg' copla dverek burnunu krdlar. Morgan' da yere yuvarlayp suratn tekmelediler. Baskn gn ile duruma gn arasn da geen sre iinde Butn basknclar devaml ve eitli

487/1242

tehditlere uradlar. Bir gece, Morgan'n ga rajnda pusu kuran drt gangster adam vurarak, ld sanarak yaral braktlar. Morgan bir ay hastahanede yatt. dernek, yelerini daha baka tehlikelerle kar karya brakmaktansa, baskn yapmaktan vazgeme i ye tuttu. yelerden hi biri durumada tanklk et medi. ortada, Butn sanklar mahkm edecek kadar belge olmasna ramen, Yarg dreher davay iptal etti. Bunun zerine Bragg, yargc sulayan ok sert bir mektup yazd. dreher, mektubu Cicero'daki dost larna gstererek, Bragg gibi kendini bilmezlere bir ders vermelerini syledi. te yandan, HaWthorne Smoke Shop'da gzle g rlr bir deiiklik olmad. Baskndan yarm saat sonra, yeni kumar aralaryla gerekli para getirilmi ti binaya, daha gne batmadan, eski hzyla ile mee koyulmutu kumarhane.

488/1242

228 XI GENNA SLALESNN K ANGELO GENN'la yeni kars, halayndan dn dikten sonra ev aramaa koyuldular. istedikleri gibi bir ev buluncaya kadar gl kenarnn en lks otellerinden biri olan Belmont otelin yerletiler. eski Belediye Bakan Thompson karlarnda oturuyordu. kentin en varlkl ailelerinin yaad, ahane kklerin bulun duu bir semtti buras. aabeyi Tony ve al Capone gibi, angelo da operaya baylr, Chicago ehir ope rasnn yldzlarndan Tto Schipa, Titta ruffo, luisa Tetrazzini gibi sanatlar arlamaktan ayr bir zevk alrd. lenlerine ard sanatlar arasnda, ken disini reddedecek kadar kanuna dkn kiilere pek az rastlamt.

489/1242

Yeni evliler, 1925 ylnn mays aynda, kendileri ne uygun bir villa bulabildiler. Banliydeki villann fiyat on be bin dolard. 25 mays sabah, yanna ge rekli paray alan angelo, son moda spor arabasna bi nerek evin parasn demek zere yola kt. otelin, alt sokak tesinde, ogden Caddesi zerinde ilerler ken, yan sokaklardan birinden frlayan Byk bir ara ba peine dt. arabann arkasnda kii oturu yordu (polisin sonradan rendiine gre); Wess, Moran ve drucci; arabay kullanann da Frank Gu senberg olduu sanlyor. Genna, peindekileri silke lemek amacyla gaza bast. Hudson Caddesine kan keyi ok hzl dnen spor araba kayd, ve bir elek trik direine arpt. arkadan gelen araba kaza yerin 229 de durdu. kprdayamayacak durumda olan kurbann zerine tfek birden ate at... angelo, Mount Carmel mezarlnn kutsal ol mayan blmne, dion o'Banion'un yatt

490/1242

yerin be adm ilerisine gmld. Cenaze trenine katlan lar arasnda, yz her zamanki gibi trasz olan Capone da vard. aradan hafta gemeden, 13 haziran sabah, Bizans entrikalarna ta kartacak bir ifte entrika evrildi Gney Chicago'da. oyunun bellibal kiileri, Genna etesinin drt yesiyle Mike Genna, Sa moots amatuna, John Scalise ve Albert anselmi, angelo Genna'y temizlemi olan gangsterdi. olay dan birka gn nce, o'Banion etecileri amatuna'ya bir teklifte bulunarak, anselmi ile Scalise'yi kendile rine teslim ettii takdirde ok para vereceklerine sz verdiler. istedikleri tek ey, iki adam Sangamon ile Congress Sokaklarnn kesitii keye yollamasyd. kendileri bir arabann iinde bekleyecekler, kurban larna oradan ate

491/1242

aacaklard. kararlatrlan saat, 13 haziran sabahnn dokuzuydu. kuzey kesim ete sinden en az Genna'lar kadar nefret eden amatuna, teklifi kabul etmi grnd ve doruca gidip durumu kurban olacaklara aklad. Bunun zerine Mike Gen na'nn hazrlad kar planda, avclar av durumuna drleceklerdi. Belirtilen saatte, drucci ile Moran (Weiss'in baka yerde ii kmt) arabada oturmu, kendilerinden emin bir ekilde beklerlerken, yanlarn dan hzla geen ikinci bir araba zerlerine kurun kustu. Moran ile drucci yaralanm olmalarna ra men, silahlarn kaan arabann ardndan boalttlar, hatta birka yz metre gidebildiler peinden. ama ne kendileri ne de delik deik olan arabalar, kovalama cay srdrecek durumda deildi. Yaral arabay Congress Sokann ortasnda brakarak kendilerini 230

492/1242

kaldrma atabildiler. durmadan kan kaybederek, has tahaneyi boyladlar. Haftalarca iyileemediler. dman, Western Caddesinde gneye doru yo luna devam etti. krk Yedinci Sokakta, kuzeye doru giden bir polis arabasyla karlatlar. drt sivil po lis vard arabann iinde: Mchael Conway, Harold ol son (arabay sren), William Sweeney ve Charles Walsh. Siviller o gn zellikle kinliydiler; arkada lar birden gangsterler tarafndan ldrleli bir hafta bile olmamt. Getikleri arabay kullanann Genna olduunu gren Conway, olson'a geri dnmesini, gangsterleri kovalamasn emretti. Hemen anlarn almaa balayan polis arabas dnerek, Byk bir hzla tekilerin peine dt. elli dokuzuncu Sokan orada, yandan frlayan bir kamyon, Genna'nn direk siyon krmasna sebep oldu. Bir telefon direine arptlar. arabann iindekilere bir ey olmamt; ellerinde ifteleri dar frladlar. Polis arabas da

493/1242

on larn bir iki metre tesinde frenledi; ellerinde taban calaryla siviller de dar frladlar. Neden durma dnz? diye bard Conway, anmz iitmediniz mi? Bu szlerine tfekler cevap verdi. Gsnden vurularak olduu yere ykld adam. Walsh ile olson hemen ldler. Memurlarn en genci olan Sweeney, polis arabasn siper alarak gangsterlere ate etme e devam etti. South Western Caddesi bir endstri blgesiydi.. Yzlerce fabrika iisi sokaklara dkl dler. Fabrikalarn ddkleri almaa balad. ev redeki karakollara telefon stne telefon yayordu. Gangesterler kamaa koyuldular. iki elinde iki ta banca olan Sweeney pelerinde olduu halde bo bir arsaya daldlar. Scalise ile anselmi, dar bir sokaa sapp kayboldular. Yalnz kalan Genna durdu, kendisi ni kovalayan sivile dnerek

494/1242

iftesini nianlad. Tetii ekti; ama kurunu tkenmiti. Tfei bir yana atp 231 yeniden komaa balad; arsann teki yanndaki bir eve doru kouyordu. Bacann st blmne sapla nan bir kurun atardamarn kesti. evin olduka yak nnda dmt yere. Srne srne, bodrum pence resine kadar gitti; cam krp ieri att kendini. Swee ney ile iki polis memuru geldiklerinde, bodrumun ye rinde oturmu, bacandan oluk oluk akan kana bak yordu. Yaraly Brdgewell Hastahanesine gtren cankurtaran arabasnn iinde, muhafzlardan biri sedyeyi dzeltmek iin gangsterin zerine eilecek oldu. Genna, adamn suratna bir tekme yaptrarak, al sana, orospu ocuu diye haykrd. Cankurtaran hastahaneye varamadan kan kaybndan ld.

495/1242

kaarken apkalarn drm olan Scalise ile anselmi, doruca elli dokuzuncu Sokaktaki bir dkka na girerek yenilerini almaa kalktlar. Biraz nceki silah seslerinin etkisiyle kulaklar hala uuldayan dkkan sahibi edwvard ssigson, yabanc bir dil konu an, bu sa ba birbirine karm ikiliden kuku land ve onlara herhangi bir ey satmay reddetti. Tam o srada, ke banda bir tramvay durdu. kaak lar bir kou kopararak tramvaya atladlar. ssigson pelerinden frlayp, gelmekte olan bir polis arabas n durdurdu ve kaanlar gsterdi. Tramvay tam ha reket edecekken, polisler iki kaa aa indirdiler. Cinayet masas efi William Schoemaker, an selmi ile Scalise'yi bir tercman araclyla sorguya ektikten sonra, iki adam cinayet san olarak tutuk landlar. eyalet Savcs Crowe, o gece radyoda yap t bir

496/1242

aklamada, katiller doruca daraacna yol lanacaklardr, dedi. dava, eyalet savc yardmcs McSwggn'e verildi. Capone, angelo ile Mike'in lmlerinden dolay gz ya dkmedi. Torrio'nun nl plann gerekle tirmek iin Gennalarla ibirlii yapmak zorunda kal mt; ama, korkun agzllkleri, hainlikleri, l-232 gnca vahilikleri yznden, bu kardelerle ortak ol mak bile, bir akreple koyun koyuna yatmak kadar g bir iti. stelik, arada onlar olduu iin, Capone kk italya'ya ve burada gelimi olan iki endstri sine el atamyordu. kk italya'da kontrol ele ge irmek iin en azndan Sicilyallar Birlii'nde yk sek bir grev sahib olmak gerekliydi ki, Mike Marlo' nun lmnden beri Sicilyallar Birlii'nin ban Gen na'lar ekiyordu. Capone, Sicilyal olmad iin, ikin ci derecede

497/1242

bir grev bile alamazd bu durumda; ama kendisine u ya da bu ekilde borlu klaca yksek grevli kiiler araclyla Sicilyallar Biri ii 'ni istedi i gibi kontrol edebilirdi. oysa Gennalar avucunun iine alabilecei kiiler deillerdi. angelo'nun otur duu bakanlk sandalyesinde, kendi adam Tony lom bardo'yu grmekti Butn istei. Bu yzden slalenin daln hi zlmeden seyrediyordu. Hatta, bu da l abuklatrmak iin elinden geleni yapt. kk italya'l bir gammazn polise syledikleri doruysa, o gn Mike Genna'nn lm ferman zaten imzalanmt. anselmi ile Scalise'nin gizlice Capone tarafna getiklerini ve Genna'y ldrmek konusun da bir anlamaya vardklarn sylyordu bu adam. Bylece, Moran ile drucci'ye ate ettikten sonra bu ikisiyle yoluna devam eden Mike, aslnda gezintiye karlmt da haberi yoktu.

498/1242

kanl angelo, 25 maysta ldrld. eytan Mike, 13 haziranda ldrld. 8 temmuzda, l Cavaliere Guissope Nerone, (kar delerin kendisini takdir etmedikleri inancyla bozuk alan ete yesi) Tony'e telefon etti. ona verilecek pek nemli bir haberi olduunu syleyerek Grand Caddesinde Gutilla'nn dkkan nnde bir randevu verdi. orada, saat 10,30 da, o'Banion'un ldrl aynen takrarland. Nerone, Tony'nin elini sk sk s karken, kapnn birinden kan bir adam, tabancasn 233 Tony'nin srtna dayad ve tetii be kez ekti. County Hastahanesine kaldrlan Tony, son annda, metresi Gladys BagWell'in kulana Cavalaroya benzeyen bir eyler fsldad. Polis, Cavallaro adnda hayali bir Sicilyalnn peine dt; kavalye Nerone

499/1242

nceleri kimsenin aklna gelmedi. Sonunda, dtkleri yanlg y anladlar ama, onlarn akllar balarna gelinceye kadar, Nerone bir berber dkkannda tra olurken vu rularak lmt. Tony Genna'y vuran adamn kimlii ne gelince; kimi tetii ekenin drucci olduunu sy lyor, kimi de Capone'un adamlarndan birinin bu ii yaptn iddia ediyordu. Tony, Mount Carmel Mezarlnda, angelo'nun yanna gmld. Cenaze trenine katlanlardan biri, o'Banion'un mezarnn ne kadar yakn olduunu g rnce, kyamet gn, Butn bunlar hesaplamak iin, kalknca, u mezarlkta gmbrty seyreyle sen dedi. Hayatta kalan Genna'ar korku iinde uraya bu raya daldlar. Jim Sicilya'ya dnd, Sam ile Pete da Chicago'dan uzak yerlerde saklandlar. Palermo'da, Madonna di Trapani heykelini ssleyen mcevherleri almak

500/1242

suundan tutuklanan Jim, iki yl hapis yatt. Yllar sonra, her karde de yeniden dndler Chicago'ya, ama artk eski forslar kalmamt; kimsenin dikkatini ekmeksizin, kendi aralarnda peynir ve zey tinya ithalat yaparak mrlerinin sonuna kadar ge indiler. adam Tony lombardo Sicilyallar Birlii'nin bas na geemeyince Capone fena bozuldu. Genna'arn yokluunda, etenin artklarn Samoots amatuna to parlam, yanna silahl iki goril (Bummy Goldstein ile eddie Zion) alarak birliin karargahna gitmi, herke sin istedii koltua oturarak, kendini bakan ilan edi vermit. Bu arada, anselmi ile Scalise'nin doruca gide 234

501/1242

ekleri daraac yolu, sarpa sarm, deiik ynlere sapmt. ay duruma yaplmad. Bu sre iinde Capone, Sicilyallar Birlii ve Genna etesinden geri kalanlar (sanklarn Mke Genna'y ldrmek niyetin de olduklarn bilmiyorlard bunlar) bir araya gelerek sanklarn savunmas iin para toplama koyuldular. Bakan amatuna'nn ynettii kampanya en ok k k italya'daki gmen ailelerine hitap ediyordu. ka p kap dolaanlar, Butn Sicilya kolonisinin adn te mize karma abasnda olduklarn ileri sryorlard para isterken; ama ete liderlerinin bu ile ilgilenme lerinin nedeni bakayd. adamlarn kanuna kar ko rumak zorunda olduklarn, yoksa glerinin Byk bir ksmn kaybedeceklerini biliyorlard. Para vermekte nazlananlara kar da antaj ya da cop kullanmaktan ekinmiyorlard. Para toplayanlar arasnda en etkili ekip, Zalim Tropea'nm ynetiminde aland. Tropea'dan baka kartal Bardelli ile Vito

502/1242

Bascone vard bu ekipte. Bir ka hafta iinde elli bin dolardan fazla topladlar. Scalise ile anselmi'nin durumas 5 ekimde ba lad. Sivil polis olson'u ldrmekten sanktlar. 11 ekim gn, daha jri yelerinin seimi son bulmadan, iddia makamnn bir numaral tan sivil polis Swee ney'in evi bombalanarak yerle bir edildi. Butn teki tanklar gibi, Sweeney de yaz boyunca eitli tehdit mektuplar almt zaten. Jri yelii iin arlan ki ilerden tehdit edilenlerin says da o kadar yksek ti ki, jri seimi tam hafta srd. Sonunda seilen yelerden ikisini polis gece gndz korumak zorun da kald. Sanklarn sulu olduklar gn gibi ortadayd. Western Caddesindeki vurumay gren saysz grg tan ifadelerinde Scalise ile anselmi'yi tandklarn sylediler. ayn

503/1242

zamanda Capone'un ve birok nemli ete liderinin avukat olan, uzun boylu, yakkl sa-235 vunma avukat Mchael J. ahem, delilleri rtmeye almad zaten. Yalnz, polis ldrme konusunda il gin bir ilke srd ileri. Bir polis, bir vatanda, o vatandan istei hilafna bir dakika bile zorla durdu rursa, o polisi ldren vatandan suu cinayet deil, lme sebebiyet vermektir, diye savundu. Hele, o polis silah zoru kullanrsa, vatanda, zn savunma gerekesiyle polisi ldrebilir ve hi bir ceza yiye mez. Jrinin karan aklandnda sanklarn az ku laklarna vard. Yalnzca lme sebebiyet verme su undan, on drder yl hapis yatmalarna karar veril miti. ldrlen sivilin yal, sar ve dilsiz olan an nesi, durumay bandan itibaren izlemiti. Yannda bulunan bir dostu, karar iaretlerle kendisine aklan

504/1242

ynca, Bayan olson'un titreyen parmaklar yle ko nutu: olumun katillerini neden asmadklarn an layamyorum. Bu karar, adaletin suratna atlm bir tokattr. Gerek polis rgtnden, gerekse kamuoyundan ykselen protesto lklar karsnda, duruma yar gc William V. Brothers, sanklarn hi beklemeden ikinci bir kez, bu sefer Sivil Polis Walsh' ldrmek suundan, yarglanacaklarn aklad. aradan ay daha geti. ekim aynn sonlarna doru, Torro, Lake Country Cezaevinden kt. Capone'un yollad, ii fedailerle dolu otomobil, gangsteri cezaevi kapsndan ala rak, hi bir yerde durmakszn Chicago snrlar d na, indiana'nn Gary ilesine gtrdler.

505/1242

Gary'den New York trenine binen Torrio, orada karsyla bulu tu. Birka gn sonra, vapurla italya'ya hareket ettiler. Torrio, her yl Capone'un oluna be bin dolarlk bir tahvil gndermee devam etti. ikinci Scalise anselmi durumasna hazrlk ola rak, kk italya'da yeniden paralar toplanmaa ba236 lad. ama bu seferki kampanyay Samoots amatuna ynetmiyordu. Birka hafta nce, kuzey kesimi e tesiyle Bat kesimi o'donnel'leri ibirlii yapmaa karar vermilerdi. Bir tek amac vard bu ibirliinin: amatuna'nn yapmaa urat eyi, yani dalm olan Genna etesini kendi liderlii altnda toplamas n, nlemek. 13 kasm akam, nianls Rose Pecorara ile aida operasnn temsiline gidecek olan amatuna,

506/1242

nce Cicero'da bir berbere urayarak tra olmak is tedi. Hemen ardndan iki adam daha girdi ieri. otur duu koltua yaklaarak tabancalarn ektiler. ama tuna ayaa frlayp, koltuun arkasna meldi. adam lardan biri drt kurun skt; bunlarn hepsi de boa gitti. derken teki adam ate etmee balad. atf kurunlarn hepsi hedefi buldu. amatuna, Jefferson Park Hastahanesinde can ekiirken, banda bulunan bir papaza, Rose Pecorara ile nikahn kymasn rica etti. ancak tren balamadan ld. (Bir berber dk kannda ilenen bu ikinci cinayetten sonra, Michigan Caddesi zerinde, zellikle gangsterlerin sk sk git tii bir berber dkkannn sahibi koltuklarn yerini de itirerek, hepsini kapy grecek biimde yerletirdi ve tra srasnda mterilerinin yzne havlu rtmek ten vaz geti.) ifade vermei gze alacak sank bulunmad iin, polis kimseyi tutuklayamad. ama amatuna'y kimin ldrdn yeralt

507/1242

evrelerinde bilmeyen yoktu. ilk ate eden Schemer drucci, ikinci ate edense, vaktiy le eddie Tancl cinayetinde Myles o'donnell'e yardm eden Jim doherty idi. gn sonrada eddie Zion vu rularak ldrld. iki hafta sonra, Bummy Goldstein, bir mahalle kahvesinde ldrld. Bummy ile karla tnda yannda silah olmayan katil, az tede park etmi bulunan bir polis arabasndan ald tfekle cinayeti iledi. Bu lm, Capone'un son derece iine gelmek237 teydi; adam Tony dombardo'nun Sicilyallar Birlii bakanlna gelmesi mmkn olacakt artk. lom bardo, bakanlk koltuuna oturduu gn, kendisini ve vatandalarn ven bir utku trks okudu:

508/1242

Chicago, ehir olarak bu gne kadar gster dii ilerlemeleri ve ilersi iin beslettii yce umut lar, iinde yaayan ikiyzbin italyan vatandan a lkanlna, zekasna borludur Byk lde. ital yanlarn ok ksa bir sre iinde kazandklar nem ve ve prestij, bu yce ehrin yaratt mucizelerden biridir. Hi bir ulus, bylesine kk bir balangtan bylesine Byk bir baarya ulaamam, ounluk be kurusuz geldii bu umutlar diyarnda elde et tiklerinin karln, bylesine Byk bir cmert likle dememitir. Bu kiilerin her birinin hayat hikayesi bir roman, insanln baarsn rnekleyen birer destandr. ite antono lombardo, bu modern fatihlerin en ileri gelenlerinden biridir... Belki bir ilebin g vertesinden bakp, zgrlk antn, New York un siluetini, yllardr hayalinde yaatt o masallar di yar amerika'nn, ilk manzarasn grdnde, se

509/1242

vin lklar atanlardan biriydi o. Ells adasnda, A.B.D. yetkililerinin mstakbel vatandalarna ya ktrd, kltc davranlara, zorluklara, hi ses karmadan gs germiti. nk yreinde Byk bir umut, Byk bir ihtiras vard. karlat zorluklara yiite katland, nk kendisine, kabiliyetlerine gveniyor, bu lkede, her kese eit olarak snrsz frsatlar tanndn biliyor du... Capone'un 1925 yl, hi beklenmedik bir katliam la sona erdi. Capone ailesinin baz yeleri arada bir New York'u zler, kalkp Brooklyn'i bir daha grmee gi-238 derlerdi. Capone'un annesi eski mahallesini sk sk grmee, zellikle meraklyd. o geldiinde ya Fran kie Yale, ya Lucy Luciano, ya da olunun New York'lu

510/1242

meslekdalarndan bir bakas, kurun geirmez bir Cadillac, bir ofr ve bir koruyucu ayrrd yal ka dna. aralk aynn sonlarnda al ile Mao Capone'un Brooklyn'e gelmelerine sebep, tek ocuklarnn has talyd. Yedi yandaki Sonny Capone'a ok ciddi bir ameliyat yaplmas gerekiyordu. ana babas, New York operatrlerine daha ok gvendiklerinden ola cak, oullarn alp gelmilerdi. ayr hekime gtr dler ocuu; hepsi de ameliyatn ok tehlikeli ama mutlak gerekli olduu kansnda birletiler. olumu kurtarrsanz yz bin dolar veririm, dedi Capone. No elden bir gn nce yapld ameliyat. ocuk kurtuldu, ama bir kula sar kaldndan mr boyunca iit me arac kullanacakt. Noel gecesi, diye anlatt Capone bir sre son ra, karmla ikimizi zorla eve yolladlar biraz olsun uyuyalm diye. eve vardmzda, hanmn akrabalar, kk yeenleri falan

511/1242

Noel aacnn evresinde top lanmlard. kzcaz dayanamad, hngr hngr a lad. Gene Capone'un anlattna gre, ertesi gece, bir arkadam urad, ke banda ilettii bir yere gidip iki bardak bira ieyim diye ard. Hanm, biraz alrsn gidersen dedi. Gittik. ieri admmz atar at maz, alt herif dald kapdan, gmBur gmBur ate et mee baladlar.

atm kaldm. arkadam ok zor bir duruma sokmutu beni. kargaalk iinde herifler den ikisi ld, benim adamlarndan biri de bacandan yaraland. Neticede, Noel tatilini kodeStegeirdim. Capone olay byle anlatyorsa da, aslnda cina yetleri kendisinin nceden planlad sanlmaktadr. Hem eski akadalarma bir yardmda bulunmak, hem de 239 mahalli italyan etelerinin karlarn korumak amacy le yapm olabilir bunu. arkadamn ilettii yer dedii, genliinde sk sk gittii adons kulp'ten baka bir yer deildi. Vaktiyle bodrumunda bira ie lerine ate ederek niancln ilerlettii bu meyha ne, Noel nedeniyle sslenmi, duvara Neeli Noel, MUTlU YeNi Yl yazl eritler aslmt. arka odada ki klstr piyanodan birisi caz paralar alyordu. Barda, salam bacan barn demirine

513/1242

dayam, kr ktk sarho halde, Brooklyn'li irlandallarn Beyaz el etesinin kzl sal lideri Tahta Bacak rchard lonergan durmaktayd. en az yirmi cinayetin faili olan bu delikanl Brooklyn'li italyanlarn yreine derin bir korku salmt. onunla birlikte kafay eken teki Be yaz elciler arasnda, en yakn arkada aaron Harms, morfinman ineci Cornelus Ferry, James Hart, ragtime Joe Howard ve Mutlu Partick Maloney vard. Capone'un ocukluk yllarndan beri, Brooklyn'de ki dok iilerinin haracn, irlandal gangsterler yerdi. nceleri lgn Bili lovett, o esrarl bir ekilde l drldkten sonra da, kayn biraderi lonergan, zavall dok iilerini kendilerine kle etmiler, adamcazla rn iliklerini kurutmulard smre smre. ancak, son zamanlarda italyan gangsterleri, irlandallarn te keline meydan okuyarak, dok iilerine el atmaa kalk mlar,

514/1242

Beyaz elciler de karlk olarak birka talyan tahtalkye postalamlard. Geleneksel olarak lonergan'n, italyanlarn lokali olan adons kulbe gelmesi bile kstaha bir meydan okumayd. oysa o bununla da yetinmiyor, meyhane sahibine, devaml mterilere dago ya da ginzo diye hitap ederek milleti daha fazla kzdryordu. ital yan delikanllarnn kolunda ieri gelen iralandal bir ka kz kovmu, arkalarndan Bundan sonra beyaz erkeklerle gezin, diye barmt. 240 Capone, 26 aralk gecesi, saat ikiye doru geldi. Yannda birka arkada, New York'a geldii zamanlar koruyuculuunu yapan Frank Galluccio (yznde hala izlerini tad bak yaralarn yllarca nce aan, sonra da balanan adamd bu) vard. Beyaz

515/1242

el'cilerin yan sra on kadar da mteri vard ierde. Bunlarn da ounluu italyand. Meyhanenin iki sahibi, Fury agoglia ile Jack Stabilef teki adyla Stickum), bar men Tony desso, garsonlukla fedailii bir arada yr ten George Carozza, Frank Pazza ve Ralph damato da orada bulunuyorlard. Capone, arkadalaryla arka odada bir masaya oturur oturmaz klar snd ve kur unlar salmaa balad. Masalar, iskemleler yuvar land, camlar krld, lklar ykseldi, mteriler, paltosuz, apkasz sokaa frladlar. ksa bir sre sonra, Beinci Cadde Polis kara kolunun memurlarndan rchard Moreno, sabah dev riyesi srasnda nne geldiinde, meyhane sessiz ve karanlkt. Giri kapsnn yaknnda, kaldrmn zerin de aaron Harms'n cesediyle karlat; Harms, ba nn arkasndan vurularak lmt. el fenerini yakan Moreno, kan izlerine baka baka,

516/1242

kulBun iine, ora dan da arkadaki bar blmne geti. lonergan ile i neci Ferry, balarndan vurulmu olarak piyanonun nnde yatyorlard. Piyanoda ak unutulmu bir ar k notas vard: She's My Baby (o Benim Bebe im) Baka bir polis memuru, birka sokak tede, sr nerek ilerlemee alan James Hart' buldu. Bacak larndan vurulmu olan Hart' Cumberland Street Has tahanesine gtrdler. o gece adons kulp'te bulunduu sanlan herke si toparlayan polis, bir sr belirsiz ve elikili ifade dinledi. Sonunda, kulBun sahipleri, drt mstahdem ve Capone tutukland. Chicago dnda Capone'u ta nyan pek yoktu; bu yzden olayn haberini yaynlayan 241

517/1242

Brooklyn Daily eagle gazetesi, nl gangsterden ku lBun kapcs olarak sz etti. lgn Bili lovett'den dul kalm olan lonerganin kz kardei anna, katliamn yabanclar tarafndan dzenlenmi olduunu ileri srd. Bizim gibi, irlan dal amerikan vatandalarnn yapaca i deil bu, dedi. Noel gn bizimkiler bylesine pis bir cinayet ileyemez. Yedi sank ar ceza mahkemesine sevkedilerek, Hart iyileinceye kadar kefaletsiz tutuklu bulundurul dular. Sanklarn ceza giyebilmeleri iin Hart'n tank lna mutlak ihtiya vard. Bu yzden, o hastahane den kncaya kadar beklendi. ancak, Hart tanklk ya pacak duruma geldiinde, tanklk yapmay reddet mekle kalmad, olay gn adons kulp'e gitmi oldu unu bile inkar etti. Sokakta yrrken, geen bir ara badan

518/1242

sklan kurunlardan yaralandn syledi. Mah keme, be biner, on biner dolarlk kefaletlerle sank lar serbest brakt. Bir sre sonra da dava iptal edil di. Capone, Chicago'ya dnd srada, Tropea ile ekibi, ikinci Scalise anselmi durumas iin atkla r para toplama kampanyasn hzlandrmlard. ilk kampanyaya katlm olan birok kii, yeniden para vermekten kand iin Tropea sert tedbirler almaa karar vermiti. len angelo Genna'nn kayn birade ri avukat Henry Spignola, ilk kampanyaya on bin do lar vermiti. ayn miktar kendisinden ikinci olarak is tenince reddetti. Bunun zerine Tropea avukat ak am yemeine ard. nl kiiler arasnda pek tutu lan amato lokantasna gtrd Spignola'y. ayn gece, 10 ocak gecesi yani, tannm opera sanatlar, d sr defrre ile Giacomo Spagony de lokantada bu lunmaktaydlar. Mkellef bir yemekten sonra, saat do kuzdan biraz sonra, Spignola evine

519/1242

gitmek zere yo la kt. kar kaldrmda, Baldelli'nin idaresindeki bir 242 arabada bekleyen iki kii, ifte kurunlar ile delik deik ettiler avukat. kk italya'nn alkol endstrisine eker ve maya satan, makarna imalats iki karde, agostino ile an tonio Morici de ilk para toplama kampanyasna bol para vermilerdi. daha fazla yardmda bulunmayacak larn bildirdikten sonra, Tropea'nn fkesinden korun mak iin iki fedai tuttular. Ne yazk ki, 27 ocak gecesi, gl kysnda ksa bir sre nce Jim Genna'dan satn aldklar eve giderken fedailerini yanlarna almadlar. Gene Baldelli'nin kulland bir arabaya dolumu olan kampanyaclar, yar yolda yetitiler Morici kardelere ve av tfekleriyle ate atlar.

520/1242

ldrlen kiilerin dostlar, aileleri alma ha reketlerine girimekte gecikmediler. Tropea mesele sine nce gangsterler el koydu; nk toplad para larn bir blmn yedii anlalmt. 15 ubat gn, Halsted Sokanda yrmekte olan Zalim Tropea'nn yaam, iki tfek patlamasyla noktaland. dokuz gn sonra, Vito Bascone'nin cesedi, Stickney'de bir hen dein iinde bulundu. iki gznn tam ortasnda bir kurun delii vard; her iki elinin iaret parmaklar umutu. Biraz tedeki bir ta ynnn dibinde, Bal delli'nin arabasnn artklar yatmaktayd. Baldelli'nin cesedi ise, ayn gece Chicago'nun kuzey kesiminde bir plkte bulundu. dvlm, tekmelenmi, uras buras kesilmi, sonra da vurulmutu. Tony Finalli, tfekle vurularak 7 Mart gn ld. Felipe Gnolfo, yaplan ldrme teebBusnden ca nn kurtardysa da, 1930 ylnda giriilen drdnc te ebBus sonucu ld.

521/1242

Bylece, Scaliseanselmi para toplama kampanyas yznden lenlerin says sekize ykselmi oluyordu. 7 ubatta balayan ikinci duruma iin yapslan jri seiminde, ilk seferde karlalan glkler ye niden ba gsterdi. ye aday olarak arlan ilk 246 243 kiiden, yalnz drd seilebildi. Geriye kalanlar, e itli nedenler ileri srerek yelikten kurtulmay baar dlar. Bunlardan, orval W. Payne adnda biri, Yarg Brothers'a yle dedi: Sanklar sulu bulmak, sal mz iin hi de iyi olmayacaktr. ailelerimize bile bask yaplyor. mrm boyunca tabanca tamak zo runda kalacam sonra.

522/1242

Sonu olarak, sanklarn susuz olduklarna karar verildi. Savunma tanklarndan ikisi, sivillerin, gangs terlerden nce ate ettiklerini ileri srd. Mays ayn da Scalise ile anselmi, on drtder yllk cezalarn ekmek zere Joliet Cezaevine sevkedildiler. ama ok gemeden Chicago'da yeniden iitilecekti adlar. Bascone ile Baldelli'nin ldrldkleri gn, A.B.D. Cumhurbakan Yardmcs Charles G. daWes, Chicago ve Cook Country iyi Ynetim dernei'nin gnderdii, blgelerdeki gangsterler hakknda federal aratrma almasn isteyen bir dilekeyi Millet Meclisine oku du: Blgemizde her geen gn genileyerek hkm sren terr ve kanunsuzluk artk son haddini bul mu, yalnzca llinois eyaletinin anayasa ve kanun larm deil, amerika

523/1242

Birleik devletlerinin anayasa ve kanunlarm inemeye balamtr. Uzun sreden beri Chicago ehrine yerlemi bulunan ve A.B.D. vatanda olmayan kiilerden ku rulu bir yabanc koloni, kendi sthkmetini kur mu bulunmaktadr. aralarnda kara el ve Mafia etelerinin yeleri de bulunan bu kiiler, vatanda lardan hara kesmekte, zorbalk yapmakta, istedik lerine eriebilmek iin adam ldrmekten, adam karmaktan, genel terr havas yaratmaktan ekin memektedirler. yeleri arasnda amerika Birleik devletleri va tandalarnn da bulunduu daha baka eteler de 244 vardr. rnein, o'donnell'ler, Mc Erlane'ler, Torrio ve bakalar.

524/1242

Bu yabanclarn birou, iki ticareti ve nakli yat yaparak milyonlar kazanmlardr. Polis ve bir takm baka hkmet memurlaryla ibirlii yap makta, bu kanund ticaretin tekelini ellerinde tut makta, ehri kendi aralarnda blgelere ayrarak, blgelerine tecavz etmeye kalkanlar ldrmekte dirler. Birok hkmet memurunun bu yeralt haydut lar, katilleri, kaak iki yapm ve datclar, kaba daylar, seim ikecileri ile gizlice el ele altklar; birok politikac ile hkmet yetkilisinin kanun ka aklar ile ortaklk kurup, bira fabrikalar ilettikle ri, ii satlarna ortak olduklar; polis rgtnn bunlar koruduu, ehrin, kanun uygulama duru munda olan en nemli resmi dairesinde bu ilerin apak yrtld, polis kamyon ve arabalarnn alkol naklinde zellikle ham alkol, viski ve bira kullanld; federal yetkililerin hakknda kovutur ma am olduu bir polis memurunun hala gre vine

525/1242

devam ettii... her geen gn delilleriyle orta ya kmaktadr. dileke, daha sonra kanunsuz yollarla iletilen bira fabrikalarnn bir listesini veriyordu. Son olarak, 1925 ylnda, Chicago'da meydana gelen yz bomba lama olayna deiniliyor, bunlardan yalnzca birka hakknda kovuturma aldna, onlarn da ok kk cezalar giydiklerine iaret ediliyordu. Meclis, dileke yi Gmenler komitesine evketti. dilekede, ok sert bir dille sulanan kiilerin ba nda, eyalet Savcs geliyordu. Seim srasnda bol keseden verdii szlerin hemen hemen hibirini tut mamt. 1921 ylnda, koca Bili Thompson'la birlikte Cumhuriyeti Parti'den seildiinde, Cook Country Polis rgtne yle demiti Crowe: Siz yakalayn, 245

526/1242

ben delie tkaym hepsini. oysa, peini brakt yzlerce davann yannda, srdrd birka dava de vede kulak kalmaktayd. Fred lundin'in mahkm ol mas iin canla bala almt geri; ama bunun zel nedenleri vard. o srada bozumu olduu Thompson kliini ykmakt amac. Bunda baarya ulatktan son ra, lundin ile ayn sutan sank 39 kiinin davasna e! srmemiti. Crowe'un grev yapt ilk iki dnem sresinde Cooc Country'de ilenen cinayetlerin says normalin iki katna kmt. Buna neden olarak Ulusal iki Ya san gsteriyordu kendisi. Bir yerde haklyd da. 349 cinayet kurbanndan 215'i, bira savalarnda l drlen gangsterlerdi. ancak, ekibinin Byklne ramen 70 eyalet savc yardmcs ve 50 polis me muru vard, ki savclk mrnde bu kadar kalabalk bir kadroya sahip olmamt , yalnzca 128

527/1242

cinayetin faili hkm giymi, bunlardan yalnzca sekizi daraa cn boylamt. Hkm giyen katillerin hibiri gangs ter deildi. ayn sre iinde meydana gelen bombala ma olaylarnn says 369'du; bu olaylardan dolay hi kimse hkm giymemiti. istatistiklerin bylesine yksek olmasnn bir nedeni de gangsterliin artma syd kukusuz; ama hkm giyme orannn bunca d k olmasnn tek nedeni, gangsterlerin polis ve po litikaclarla ortak olmalaryd. 1921 ylnda, eitli ar ceza sularndan 2,309 kii mahkm olmutu; 1923 y lnda bu say 1,344'e dt. 1923 ylnda alan ar ceza davalarndan 23,862'si ya hafifletilerek baka mahkemelere sevkedilmi, ya da dorudan doruya iptal edilmiti. Grnyle, davranyla, tam bir profesyoneldi eyalet savcs. kaln kalar, ufak, sivri bir burnu var d. kaln kenarl, kaln caml

528/1242

gzlnn ardnda kay bolmu gibiydi kk gzleri. ince dudaklarn, Butn dnyay kmsercesine Bukerdi genellikle. Mthi 246 hrslyd; iyi konuma kabiliyeti, emellerini gerekle tirmek yolunda en Byk yardmcs olmutu. en g zel konumalarn su ve sulular zerine yapard. Yeterli sayda yarg olmal ki, demiti bir keresin de, daha kurbann kan soumadan katili yarglaya bileyim. robert emmett Crowe irlanda aslyd. 1879 y lnda Peoria'da domutu. Yale niversitesinden Hu kuk Fakltesini bitirdikten sonra, yl, Moran, Meyer adl zel hukuk firmasnda alt. Chicago'nun en es ki meyve ve sebze toptancs olan bir italyan tccar nn kzyla (Candda Cuneo) evlendi.

529/1242

Politikaya otuz yandayken, eyalet savc yardmcs olarak atld. le vee blgesindeki gnah ve kumar yuvarlarna gster dii hogrye ramen, reform gruplarnn basksy la genelev mahallesini kapatmak zorunda kalan, Cum huriyeti eyalet savcs John e. Wayman'n ekibin deydi nceleri. 1914 ylnda, demokratik Partili Bele diye Bakan Carter H. Harrson baa getiinde, Cro we, bir yl belediye hukuk mavirlii, bir yl da Cook Country gezici yargc olarak alt. 1919 ylnda, ar Ceza Mahkemeleri Ba yargc oldu. otuz sekiz yan dayd o srada; bu greve atanm olan en gen yar gt. Bu arada Thompson grubuna da katlmt za ten; iki yl sonra eyalet Savclna seildi. ayn se imlerde, Thompson ikinci kez belediye bakanlna, len Small da valilie seilmiti. Grevi sresince Crowe, birtakm iyi iler de yapt. eyalet savclnn gerek kadrosunu gerekse g rev kapsamn geniletti; Hukuk

530/1242

Fakltesini yeni bi tirmi, hevesli, hrsl genlerle doldurdu Burosunu. Normal olarak, eyalet savcl emrinde alan sorgu yarglarnn says altyd. Crowe, beceriklilii saye sinde yirmi yarg daha ekledi kadrosuna. srarl aba lar, ve zellikle gzel konumas, sayesinde, savclk kadrosuna eklenecek zel uzmanlara ayrlmak zere, 247 yz bin dolarlk bir art salad Butesine. Gene onun srarlaryla, gvenlik kuWetlerine bin polis eklendi. iki yasann bir eit delilik olduunu, Volstead kanununun hi bir zaman doru drst uygulanamaya can ok iyi biliyor, kanunu ve kanunu karanlar her frsatta yermekten geri kalmyordu. iddiasna g re, Cook County nfusunun yzde sekseni, bu arada yarglarla jri yelerinin ounluu, slak

531/1242

t (ya ni, iki iiyorlard). konumalarndan birinde,

nemli

ikiyi yasaklayan kanunun, akl banda adamlar ne gln durumlara soktuunun en yakn rnei, ameri ka Birleik devletleri Ba Savcs (edwn a.) olson ile Belediye Bakan dever arasnda geenlerde yaplan az kavgasdr, demiti. dever'in dediine gre ehrimiz kuruymu (*) ve kurutan da kendisiymi. ol son, ancak Cumhur Bakan Coolidge'e ikayet edi lecei tehdidinden sonra harekete gemi. olson'un dediine baklrsa, insanst abalardan sonra ehri kendisi kurutmu, ama dever'in emrindeki polis r gtnn yolsuzluklar yznden yeniden slanm Chicago. anlayacanz, bu beylerin herbiri ehri ken disinin kuruttuunu, ama teki kurutmad iin kentin hala slak olduunu iddia ediyor. Yani, hem kuruy mu, hem slak!Ben size bir ey syliyeyim mi? Bu kent slak tr. Butn lke slak

532/1242

tr. Ve bunlar kurutabilecek babayiit yoktur. Banliylerde kanunsuzluk ald yr d diye, erif Hoffman'a saldryor herkes. dorudur. Banliylerde kanunsuzluk alp yrmtr. ama e hirdeki meyhane ve batakhanelerin says Butn ban ylerdekinin iki katdr. Ve Belediye Bakan devem den baka herkes bilir bunu. Ben neden harekete geip bu ilere son vermiyo rum, yle mi? Neden verecek misim? Hukukuyum (*) Yani iki yasa uygulanyormu. (.N.) 248 ben, zabta memuru deil. Chicago'nun temizlenmesi gerekiyorsa, getirsinler bakalm sulular. Ben onlar cezaevine yollamasn bilirim. ama, ehrin hem gven liiyle hem de adaletiyle uraacak deilim.

533/1242

Crowe'un en belli bal zaferlerinden biri, eyalet apnda i gren bir otomobil hrszl ebekesinin yakalanarak datlmasyd. Bu baarsn hemen her konumasnda hatrlatmay da ihmal etmezdi. Bundan baka, Fransz Fred Mader davasna en hzl yardm clarndan Charles Gorman' vermiti. inaatiskan konseyi Bakan olan Mader, trl zorbalklar, bomba ve grev tehditleriyle, Chicago'da yeni bina yapan Bu tn inaat firmalarndan yzde on hara almaktayd. dava srasnda jri yelerine para yedirildii, tank lar korkutulduu halde, Mader ve krk dokuz arkada mahkm oldular. ama bir gn bile cezaevinde yatma dlar. Vali Small hepsini affetti. Savcln ilerini zorlatran en Byk engel, lon Small'n hemen herkese uygulad af sistemidir, dedi Crowe. Biz birini ieri atar atmaz o karyor. Bir suluyu yarglamak iin iki hafta urayoruz, o iki sa niye iinde

534/1242

af kadn imzalayveriyor. rnein, 1923 ylnda, 59 hrszla 97 soyguncuyu Joliet cezaevine yol ladm ben. Vali Small, 88 hrszla 97 soyguncuyu af fedip serbest brakt! Her eyden nce, tam bir politikacyd Crowe, kudret oyunlarn herkesten iyi oynard. 1921 seim lerinde, Thompson ve Small ile ayn listede yer alm olmasna ramen, Chicago'nun en nemli, en zengin rvet kayna (polis rgt, yani) yznden onlarla bozutu. Thompson, Charles C. Fitzmorris'i atamt emniyet Mdrlne. William randolph Hearst'in kard Chicago american gazetesinin eski yaz ileri mdr olan Ftzmorrs le Crowe'un aras teden beri iyi deildi. Bunun zerine, eyalet Savcs, parti iinde, antiThompson, antiSmal kliini kurdu.

535/1242

249 Millet Meclisine yollanan dilekede imzalar bu lunan Chicago John Marshall Hukuk Fakltesi dekan edward T. lee ile, iyi Ynetim dernei Bakan dr. elmer T. Williams, Crowe'u, gangsterlerle yakn ili ki kurmakla sulamlard. iddialarna gre, eyalet savcs Genna kardeler tarafndan verilen bir lene katlmt. Yalanc herifler, diye karlk verdi Cro we. nl dilekenin bir eit reklam numaras oldu unu, politik bir oyundan baka bir ey olmadn, gelecek seimlerde, elmas Joe esposto ve onun gi bileri baa geirme abasnn bir rn olduunu sy ledi. Bunun zerine elmas Joe, bir nceki seimde Crowe'u desteklemeyi reddettii iin, savcnn Jm Genna'y yollayarak kendisini tehdit ettiini aklad. eyalet savcs olduktan sonra da kendisini rahat b rakmadn, ikide bir sivillerini yollayarak sahibi ol duu

536/1242

Bella Napoli Cafe'yi bastrttn da szlerine ekledi. karlkl sulamalar srp giderken, yepyeni bir cinayet olay ortal alt st etti. kanun adamlaryla kanunsuz yaayan kiiler arasndaki sk ibirliini Bu tn ak seikliiyle ortaya koyan bu olay, llinois Cr me Survey dergisinin de dedii gibi, crm rgtle rinin hemen her yann aydnlatacak nitelikteydi. 250 XII. BOL PARA VERDM ONA VE PARAMIN KARILIINI ALDIM BTN BAHAR ve yaz aylar boyunca, Chicagolu lar u sorular sordular birbirlerine: nasl olmu da eyalet savc yardmclarndan biri, tannm drt hay dutla bir arabaya

537/1242

binip Ccero sokaklarnda dolamaa kmt? daha birka ay nce, bu adamlarn ikisini daraacna yollamak iin didindii (ya da yle grn d) halde, ne diye onlarla kafa ekmee gitmiti? Yirmi alt yandaki William H. McSwggn, Crowe ekibinin en akll, en hzl savclarndan biriydi. Bir n ceki yl, tam dokuz ar ceza davas kazanmt. ksa ca boylu ama gl kuWetli, yakkl, k, esprili bir adamd kk Mac. Chicago'nun bat kesimindeki irlandallar kolonisinde yetimi, ilerde gangster ola cak o'donnell kardeler, Jm doherty ve kzl Tom Duffy gibi kiilerin mahalle arkada olmutu. doherty ve Duffy gibi, onun da babas polisti. 1881 ylnda Chicago polis rgtne katlan anthony McSwggn'n be

538/1242

ocuundan biri, tek oluydu. zel bir katolik okulu olan de Paul akademisini, ondan sonra da de Paul niversitesini bitirmi, arkasndan Hukuk Fa kltesinden mezun olmutu. renim yllan srasnda, eitim masraflarn karlayabilmek iin eitli iler de almt: Byk bir maazada tezgahtarlk, sine mada yer gstericilik, bir dansingde fedailik, ameri can ralway Nakliyat irketinde kamyon ofrl, vb... Faklteden ok iyi dereceyle mezun olduu iin, Crowe ona hemen i teklifinde bulundu. ancak, Cro 251 we'un lk dikkatini eken, delikanlnn derslerindeki baars deildi. on nc Blgede Cumhuriyeti Parti Genlik kolunun en faal yelerinden biri olan gen McSwggn, 1920 ve 1924 seimlerinde eyalet savcsna bir sr oy toplamt. Bu konuda o'donnell etesinin de epey yardm olmutu

539/1242

ayrca. McSwggn, politik almalar dolaysyla Capone'la da iliki kur mutu. Gangster, dostum Bili McSwiggin diye sz ederdi kendisinden. McSwggn bekard. ana baba ve drt kz kardeiyle birlikte West Washington Bulvar 4946 numarada otururdu. Babas, kt yola sapm genlik arkadalaryla ilikisini kesmesi iin durmadan yalvarrd. Chicago'yu alt st eden olaylar dizisi (polisin, bir birini izleyen Byk Jrilerin ve eitli zel aratrma komitelerinin aylar boyu altktan sonra ortaya kardna gre) 17 nisan gn Hawthorne nn'de ba lamt. McSwggn, Capone'la grmek iin gitmi ti oraya. Capone, daha sonra, byle bir grme yap tklarn dorulad ama, bulumann nedenlerini hi bir zaman aklamad. oluyla gang lideri arasnda geenleri

540/1242

bildiini iddia eden polis memuru McSwg gn de bu konuda herhangi bir ey sylemekten ka nd. Bir sylesem, Chicago birbirine girer, dedi yalnzca. azna kadar dinamit dolu bir dava. Hak knda konumak bile tehlikeli. 27 nisan akam, saat alt sularnda, McSwggn evinde akam yemei yerken, kzl Duffy urad. Gen adam, yemeini yarda brakarak Duffy'yle birlikte k t, Berwyn'e, kat oynamaa gideceini syledi evde kilere. Jm doherty'nin arabasna bindiler. doherty nin sank olduu edde Tancl cinayeti davasnda sav clk makamnda McSwggn oturmu, ama san mah km ettirememiti. imdi bindikleri arabay kullan maktayd doherty; ve ayn davada ikinci sank olan Myles o'donnell ile kardei klondke arkada oturuyor-252 lard. Yorucu bir gn geirmilerdi. ksa bir sre nce yaplm olan n seimlerde,

541/1242

Crowe listesi, Senatr deneen tarafndan desteklenen listeyi az farkla yen mi, bunun zerine senatr oylarn yeniden saylmas n istemiti. o gn, o'donnell kardeler, doherty ve Duffy, sabahtan akama Chicago'daki County Binasn da bulunmular, yakalarnda parti rozetleri, Crowe adna saym denetlemilerdi. ikinci saym, Crowe'un zaferini dorulamt. (daha sonra, seim ikelerini incelemek zere toplanan drt ayr Byk Jri de bo zamamt bu sonucu). Saym sonunda, binadan ayr lrlarken, klondke o'donnell, yksek sesle yle de miti yanndakilere: Hadi Cicero'ya gidip, iyisinden birka bira yuvarlayalm. Benden almaa baladklarn dan beri, baya dzeldi orann biralar. Capone'un casuslarndan biri iitti bu vnmeyi ve hemen Haw thorne nn'e telefon ederek patronuna bildirdi. Bu ara da, Cicero'ya doru hareket eden drt gangster, yol da McSwggn'e urayp, onu da aldlar yanlarna.

542/1242

Sonradan, McSwggn'n bu davrann akla kavuturmaa alanlar ok eitli nedenler ileri sr dler. Crowe Burosunun resmen yapt aklamaya g re, McSwggn yiit, inat bir savayd; hazrlan makta olan birka dava (bu arada ikinci Scalisean selmi durumas) iin delil toplamak amacyla bulu nuyordu gangsterlerin yannda. o'donneM'lerin dedi ine baklrsa, gen savc yardmcs, iyilikseverliinin kurban olmutu; Albert dunlap adnda bir satc arka dandan alnan elik yelekleri bulmalar iin yardm istemek zere katlmt aralarna. Crowe'a kar olan grup ise, savc yardmcsnn birtakm yolsuzluklarda parma olduunu, yeralt evrelerinin adam olduu nu ileri srmekteydi. ilk Scaliseanselmi durumasn da birtakm kurnazca oyunlar evirerek sanklarn az ceza almalarn salamt szde. daha baka kiiler, McSwggn' yalnzca uygunsuz bir davranta bulun 253

543/1242

makla suluyorlard. Chicago irlandallar arasndaki klan balar, italyanlar arasndakiler kadar skyd ge nellikle; ayn mahallede Buym olan irlandal gang sterlerle politikaclarn, arkadalklarn mr boyu srdrmeleri bu yzdendi. o gece, Jm doherty'nin arabas daha birka yz metre gitmeden bozuldu. arabay bir garaja brakp, klondke o'donnell'in yeni Lincoln'ne bindiler. al tnc bir kii katld onlara: edward Hanley adnda es ki bir polis memuru. direksiyona da o geti. iki saat kadar Cicero'nun eitli meyhanelerini gezdiler. en son uradklar yer, Harry Madigan'n Pony nn adl meyhanesiydi. West roosevelt Soka 5613 numarada, iki katl, beyaz bir binayd buras, arka tarafnda ba kmsz bir bahesi vard. Capone'un karargah olan Hawthorne nn'den.bir iki kilometre uzaklktayd.

544/1242

o'donnel kardelerle Capone arasndaki ilikiler, sava eiine gelmi durumdayd. irlandallar, Capone un Ccero blgelerine her gn artan bir cret ve ks tahlkla el atmaktaydlar. durumun ne merkezde ol duunu, Harry Madigan, cinayet masas efi Schoe maker'e yle anlatt olaydan sonra: Geen yl, C cero'da meyhane amak istediim zaman Capone izin vermemiti. Tandm baz politikaclara rica ettim, onlar Capone'a bask yaptlar, sonunda izin kt. der ken Capone geldi, kendisinden bira almak zorunda olduumu syledi. Ben de kabul ettim. Birka ay ka dar oluyor, doherty ile Myles o'donnel geldiler bu sefer, Capone'un o sralar satt eki biradan daha iyisini vereceklerini sylediler. stelik, onlar fsn elli dolara satyorlard; Capone altmtan veriyordu. irlandallardan almaa baladm biray. Benim tavsi yem zerine birka meyhane sahibi daha toptancla rn deitirdiler.

545/1242

klondke o'donnell'in County binasnda syledii szler Capone'un kulana gider gitmez, tahta bir bl-254 menin arkasnda duran tomsonunu kard. Yz kur unluk ekstra fiekliini de ald yanna, adamlarndan on iyilerini toplayp be otomobil getirmelerini iste di. Saldr plan yleydi: Yolda karlaabilecekleri herhangi bir polis arabasma arpmak zere, en nde bir araba gide cekti. Birinci arabann hemen ardndan, kaldrma mmkn olduu kadar yakn iki araba gidecek, so kak balarnda, Capone un arabas geinceye kadar iki yandan trafii durdurabileceklerdi. Capone'la birlikte silahl adam daha tayan drdnc arabann srcs, ilk arabay 10 met re kadar geriden izleyecekti.

546/1242

Beinci araba en arkadan gelerek arkay kol layacak, herhangi bir takip sz konusu olursa, bir kaza yaparak trafii tkayacakt. Plan hazrd. kurbanlarn ne zaman ve nerde ara badan ineceklerini kestirmek kalyordu geriye. Saat sekizi biraz gee, Capone'un casuslarndan biri, klon dike o'donnell'in Lincoln'n, Pony nn'in nnde g rp haber sald. on be dakika sonra, meyhanenin yz metre kadar aasna dizilmiti be araba. Se kiz buuk sralarnda, kafalar iyice dumanlanm alt kii, Pony nn'den kp, Lincoln'e binmek zere kar ya gemee koyuldular. Capone'un arabalar da on lara doru harekete geti. Meyhanenin st katndaki dairede oturan Mrs. Bach adl bir kadn olay ban dan sonuna kadar grd, ve yle ifade verdi: ka pal bir arabann hzla uzaklatn grdm. arka pen cereden telefon alcsna benzer bir ey uzanm, kur un yadryordu...

547/1242

Duffy, doherty ve McSwigg'in ok ar yaralar aldlar. o'donnel kardelerle Hanley, kendilerini ara bann arkasndaki kaldrma yzst atarak canlarn kurtarabildiler. kardeler ne yapacaklarm ardlar 255 birden, panie uradlar. Yaral arkadalarn hastaha neye gtrdkleri takdirde birok sorgu sualle kar laacaklarn dnerek, klondike'n olduka yakn olan evine gtrerek bir hekim armay daha uygun buldular. McSWiggin, srtna ve ensesine yedii kur unlarla, kaldrm zerinde kvranyordu. doherty'nin her iki baca da krlm, gs kurun dolmutu. Ha yatta kalanlar iki yaraly Lincoln'e yklediler. kur tulmas imkansz gibi grnen Duffy'i orada brakt lar daha o'donnel'in evine varmadan her iki yaral da ld. doherty'nin cesedini arabada

548/1242

brakan karde ler, McSWiggin'i ieri tadlar. Ceplerini boalttlar, zerinde kimliini belli edecek ne varsa aldlar; ye niden arabaya indirdiler. kardelerin biri, daha kk bir arabaya bindi. Lincoln nde, o arkada BerWyn'e gittiler. Yol kenarnda ssz bir tarla bulup, ocukluk arkadalarnn cesetlerini oraya attlar. kuzeye doru yollarna devam edip, oak Park'da Lincoln' brakt lar. Ve kayboldular, bir ay grnmediler ortalkta. ay n gece Capone da kayboldu; ay sakland, sesi se das duyulmad. ilk nce Duffy bulundu. Yoldan geen bir araba tarafndan alnp hastahane gtrldnde hala sa d. Beni ylece brakp gitmiler. Ne biim insanlar? dedi, ve ertesi sabah ld. Cebinden, Cicero'da alt m meyhane ve gece kulBunn adn sralayan bir liste kt.

549/1242

Biroklarnn yan sra, kurun kalemle ya plm bir iaret vard. derken, ok esrarl bir ekilde ortadan kayboldu liste. Bir sre sonra, kukulu lm olaylarn incelemekle grevli Buroda yeniden ortaya kt. ama kurun kalemle yaplm olan iaretler si linmiti. Gece saat 10 sularnda, yoldan geen bir yolcu McSWiggin ile doherty'nin cesetlerini buldu. BerWyn polisi cesetleri hemen morga yollad, ama llerden 256 birinin tannm eyalet savc yardmcs olduu ancak goce yarsna doru, Chicagolu bir gazetecinin cese di tanmasyla anlald. ertesi sabahki gazeteleri grenler manetlere nanamyorlard. drt yldr 200 den fazla hayata mal olan, 1926 nn bandan beri de 29 kiinin lmne neden olan gang

550/1242

savalar Chicago'lular pek ilgilen dirmez olmutu artk. Nasl olsa birbirlerini ldr yorlar, diye dnyordu ounluk. Fena m, biz de kurtuluyoruz... ama, bir eyalet savc yardmcsnn ldrlmesi hem Chicago'yu, hem de Butn lkeyi sarst. Politik durumunun sarslacandan korkan Cro we, ok yksekten atarak konumaya koyuldu. kan mzn son damlasna kadar savaacaz bu gangster lerle, diye sz verdi kamuoyuna. adamlarna, grdk leri her bilinen gangsteri, her kabadayy tutuklama larn emretti. ehir cinayet masasndan 100 sivil po lisi erif Hoffman'a devrederek, bunlar cinayet ma sas efi Shoemaker ile ef yardmcs Stege'nin y netiminde banliylere yollad ve nlerine gelen mey hane, gece kulBu, kumarhane ve genelevleri

551/1242

basma larn emretti. Cicore'da yaplan basknlar bizzat hen disi ynetti. McSWiggin'in katillerinin yakalanmasna yol aacak nitelikte bilgi verene, kendi cebinden 5 bin dolar vereceini ilan etti. Butn bunlara ramen, birok Chicago'lu (nemli dernek bakanlar, din adamlar, tannm i adamlar, vb.) Crowe'un herhangi ie yarar bir sonu alabile ceine inanmyordu. en nemli derneklerden Union league kulBunn bakan Harry eugene kelly, Cro we'un birtakm politik ilikileri yznden tamamen yansz davranamayacan ileri srerek, eyalet savc lyla hi bir ekonomik ilikisi olmayan, bamsz, zel bir Byk Jri kurulmasn istedi, bu cinayetlerle ilgili olarak. Bay Crowe'un kiili hakknda syleye-257 cek szm yok, dedi kelly. ama uras kukusuz ki, batan sona politikayla kark

552/1242

olan 'bira sorunu'nu in celeyecek durumda deildir. ok kabiliyetli bir politi kac olduundan baka, Crowe kolu olarak bilinen ok nemli ve gl bir kliin lideridir kendisi. Yalnz ve yalnz politik amalarla kurulmu olan bu klii y netmektedir. Bu bakmdan, Bay Crowe'un sorutur malar gereken hzla ve gereken ynde ilerletmeye ceinden kukulanmakta hakldr vatandalarmz. Buna karlk Crowe, kendisini eletirenleri ada leti engellemekle sulad. kanunlarmza gre, dedi, Cook County vatandalar kendi eyalet savclarn kendileri seerler. Savclk grevini, kendi kendisini atayan herhangi bir jriye devredemezler. Chicago'da ilenmi ilenecek en korkun, en iren cinayetin soruturmasyla urayorum. eyalet savcnz bu ok yorucu, stelik de tehlikeli grevi

553/1242

yerine getirmee aladursun, baz gazetelerin, nedendir bilinmez, va tanda liderleri olarak nitelendirdikleri, kolay n ka zanmak isteyen birtakm kiiler saldrya gemitir. Nasl itir bu? kanunsever sayn vatandalarmdan ri ca ediyorum, geirmekte olduumuz bu buhran yz mzn akyla atlatmamz iin moral desteklerini esir gemesinler. Ve siz, kendinize ait olmayan ilere bur nunu sokan tekiler, sizlere de sesleniyorum, cinayeti aydnlatmaa yarayacak bilgiler varsa elinizde, benim le i birlii yapn; dikkatimi eldeki iten baka yerlere ekerek gangsterlere, kanun dmanlarna yardm et mekten vazgein! kar tarafa frsat vermemek iin bir de oyun d zenledi Crowe. Yarg William V. Brothers'a bir dilek e vererek, zel bir Byk Jri toplanmasn istedi. Crowe ile ayn politik kliin adam olan Brothers, iste

554/1242

nilen nitelikte bir jri toplad. ancak, Crowe'un soru turmay tamamen kendi kontrolundan uzaklatrmaa, herhangi bir Byk jrinin, Cook County politikacla 258 ryla Cook County canileri arasndaki balar incele mesine izin vermee hi niyeti yoktu. Szde kendisi ekildi ama Byk Jrinin basma, gene ayn klikten o lin Genel Savc oscar Carlstrom'u getirtti. Gerekte, perde arkasndan her eyi ynetmekteydi. Yarg Brothers'dan, evredeki Butn crmlerin nedenlerini incelemek gibi ok geni kapsaml bir emir alan Carlstrom, ii istedii gibi uzatma ve sap trma frsatna kavumu oluyordu. Jrinin dikkatini McSwggn cinayeti zerine toplayaca yerde, konu yu Joliet Cezaevindeki kefaletle serbest brakma

555/1242

yol suzluklarna doru ynetti, kaydrd. Mahkmlarn ce zaevinden para karl serbest braklmalarnn, ev redeki crm okluunun asl nedeni olduunu ileri srd. Carlstrom'un uzun incelemelerden sonra ortaya koyduu delillerin hibiri, herhangi bir tutuklamaya yol amad. Cook Country'nin, kukulu lmleri inceleyen y netim grevlisi oscar Wolff da, gene McSwggn ola yyla ilgili olarak kendi zel jrisini kurdu. Wolff, be ceriksizliiyle olduu kadar, gangsterlerle yakn iliki leriyle de n salm bir memurdu. Ynettii sorutur malar asl olayla ilgisi olmayan ynlerde ilerleyedur sun, szde ciddiyetini ortaya koyacak bir numara yap t. Terre Haute, nDiana'da Joseph roach adl bir savc, son gnlerde olduka yaygn bir n kazanmt. Buna sebep, gen savcnn, bir sr ynetim yetkilisiyle gangster ortaklarn cezaevine gnderebilmi olmasy d. Wolff, roach'un llinois zel eyalet savclna atan masn,

556/1242

soruturmalara katlmasn teklif etti. Bir s r grlt patrd iinde geldi roach, ama sorutur ma ynetmekteki ustaln gstermee frsat bulama d. nk Wolff o greve balar balamaz Byk jri soruturmasn erteledi. olay izleyen iki yl iinde de iki kez daha topland Byk jri, ama herhangi bir sonu elde edilemedi. 259 Wolff un bunca almann rn olarak ortaya karp, Carlstrom'a devrettii tek ey, eitli cinayet lerle sulad otuz kadar gangsterle ilgili dosyalard. Genel Savc bunlarn ouna bakmad bile. Bakanl n yapt Byk jri, McSwggn cinayetiyle uzak yakn hi bir ilikisi olmayan drt be tutuklama ka rar aldysa, ama bunlarn hibirinin durumas yapl mad. en sonunda, sra McSwggn olayna geldiinde, dinlenen tanklar arasnda 200 den fazla Cicero'lu meyhaneci vard. Bunlarn

557/1242

verdikleri ifadeler cinayeti aydnlatmak bakmndan tamamen deersiz olmakla birlikte, kanunsuz satlan eitli iki kaynaklar hak knda geni bilgiler iermekteydi. Bu bilgiler, o srada toplanm olan ve Cicero'daki kanunsuz iki faliyet lerini inceleyen federal Byk jrinin son derece ii ne yarayacak cinstendi; ama, Carlstrom elindeki bil gileri onlara devretmedi. McSwggn cinayetinden bir hafta kadar sonra, Chicago Tribune gazetesi yle yazmt: Polis cina yet konusunda en ufak bir ilerleme kaydetmi deil dir. Cinayetin nedenleri ve failleri hakknda en ufak bir bilgileri yoktur hala. Carlstrom Byk jrisi de, bu iddiay uzun almalardan sonra dorulad. Soru turmalarnn zetini yle verdiler: Bir cinayet oldu mu, Butn gangsterler

558/1242

sanki szlemi gibi susuveri yorlar teki tanklar da trl yollardan korkutuyorlar. Herhangi bir bilgi vererek yetkililere yardmc olanlar genellikle 'gezmee gtrldkleri iin hakl olarak korkuyor adamlar... Butn bunlara ramen William H. McSwggn'n ldrln zmlemek iin elden ge len her ey yaplm ve yaplmaktadr. ancak sulu, ya da sulular bulunamamtr. Gerek gangsterlerin, gerekse tanklarn suskunluu, birok cinayetin olduu gibi bu cinayetin de bugne kadar zmlenmesini en gellemitir. Tribune gazetesinde sz konusu yaz kt gn, 260

559/1242

savclktaki hnerbazln duruma salonundan ok, gazete stunlarnda gstermee merakl olan Crowe, u demeci vermiti: Cinayet masas yetkilileriyle eyalet savcl cinayet konusunda ortak bir kanya varm durumdadrlar. McSwggn' ldrenlerin ban da Capone olduuna inanyoruz... ayrca, makinal t fei de Capone'un bizzat kullandn, bunu ekimser davranan baz adamlarna bir yiitlik rnei vermek zorunda olduu iin yaptn renmi durumdayz. ldrlen gencin babas, polis memuru McSwg gn, gazetecilere yle dedi: Hayatta yapacak iim kalmad sanyordum, oysa daha yeni balad hayatm. olumun katillerini ldrmeden, ya da asldklarn grmeden rahat bir soluk almayacam. Yaamamn tek nedeni bu artk. kendi kendine birtakm aratrmalara giriti. otomobil hrszlndan hkm giymiken,

560/1242

bu l cinayette parma olduuna inanarak detroit'ten Chicago'ya yollanan Theodore Thiel'i grmee gitti ce zaevine. Gzleri yal yalvard: Syle, olumu kim ldrd... keke bir yardmm dokunabilseydi sana, dedi mahkm. Bana yardmn dokunamaz, diye karlk verdi yal adam. olumu ldrrken beni de ldrdler. ama konuursan kendi kendine yardm etmi olursun. Capone'a arabann nerede olduunu haber verirken, olumun da orada olduunu biliniyordun belki; ama haberi verenin sen olduunu biliyoruz biz. N'olur sy le... Thiel bildiklerini (bildikleri neydiyse) syleyip sylememek konusunda kararsz grnyordu.

561/1242

Bu gece dn, tan, dedi baba McSwggn. detroit'teki oto hrszl konusunda bir eyler gele bilir elimizden. Capone'a gelince, bir ktlk yapamaz artk. Yarn gene konualm. 261 Yalvarmalar hi bir ie yaramad sonunda, McSwggn aratrmalarn srdrd. Bir sre son ra, olunun katilleri olarak u drt adamn adn sra lad: Capone, Frank rio, Frank Diamond ve Cicero'lu bir iki imalats olan Bob McCullough. Gene onun dediine gre, kurbanlarn yerini gsteren katil yar dmclar edde Moore ile Wlle Heency idi. Yemin ederek sz vermi bulunduundan, bu bilgileri kimden aldn aklayamayacan da ekledi szlerine.

562/1242

Bu arada, Crowe'un basknclar, Capone'un ban liylerden imparatorluunda Byk zararlara yol a mlard. Capone hayatnn en bozuk dnemini yaad bu yzden. Basknclarn yerle bir ettii, tlt makinalar n, rulet masalarn krd, bira flarn, viski kasala rn, alkol tenekelerini datt, kzlarn tutuklad, para ve hesaplarnn bulunduu defterlerle dolu kasa larn alp gtrd otuz iki batakhanenin yirmi bei Capone'a aitti. Sahip olduu en Byk genelev olan kla'y da geni lde yktlar. Basknclarn balad ii West Suburban Vatandalar dernei tamamlad: evi atee verdiler. itfaiye geldiyse de, yangn sndr mee bile kalkmadlar; yalnzca evredeki evlere at lamasn, zarar vermesini nlediler. evredeki evlerin tehlikede olmadklar anlalnca da, itfaiyeciler yle ce durup alevleri seyre koyuldular. Capone'un adam larndan biri Neden bir eyler yapmyorsunuz? diye haykrd.

563/1242

Suyumuz yok, karln ald. olayn habe rini alan ef Stege gld, Yangn nedenlerini ara trmak m? Neden aratracak mz? evrede oturan iyi niyetli birtakm kiiler karmtr yangn kuku suz. ellerine salk... Vatandalar dernei yelerin den Peder William H. Tuttle ise yle demiti: Bu gzel habere ok sevindim. zlen de olmamtr sa nrm. Stege ile adamlarnn geirdikleri 262 on nemli eyler hesap defterleriydi kukusuz. Bu defterlerde, genelevde alan her kzn haftalk ka zancnn yar sra, tlt makinalarndan zar masalarna kadar, ierde iletilen her eyden salanlan gelir ve polise basknlarda ele

564/1242

denen koruma creti (genellikle % 10) kay dedilmiti. rnein, Burhham'daki kk bir batakha ne olan Barrack's ile ilgili defterden kopan bir sayfa da, 6 eyll 1925 gn balayan haftann hesaplar yle kaydedilmiti: Tilt makinalar 906,00 dolar Piyano 55.25 odalar (yani, fahieler) 5,891.00 Bar 2,677.10 Masalar (yani, kumar)

565/1242

1,800.00 ToPlaM 11,329.35 eksi % 10 (koruma creti) 1,133.00 10,196,35 Giderler 8,450.00 NeT 1,746.35 kla'nn haftalk kazanc, bunun hemen hemen katyd. Capone'un ilettii yirmi be genelevin toplam haftalk kazanc aa yukar 75 bin dolar, yani ylda yaklak olarak drt milyon dolard.

566/1242

Hawthorne Smoke Shop da baslm, buradan al nan hesap defterleri eyalet savclna gtrlmt. ama orada bu defterleri ap bakan olmad. Tam drt yl toz toprak iinde srnd defterler. Cicero'da toplanan federal Byk jri, ortaya Mc Swggn cinayetiyle ilgili grnen birtakm deliller kard. anlaldna gre, cinayetten hemen sonra Cicero'lu polis memurlar Butn meyhaneleri dolaa rak, her birinden birka ie bira almlar ve meyha 263 ne sahiplerini yle tehdit etmilerdi: Bu gnlerde geni kapsaml bir soruturma alacak. kimseye bir ey sylemeyin. konuacak olursanz, bu ieler iki Yasa Burosuna gnderilecek, federal mahkeme kar sna kacaksnz. ona gre...

567/1242

Federal jri, 27 maysta ilan ettii bir kararla, al ve Ralph Capone, Charle Fschett, Peter Payette, o'donnell kardeler ve Harry Madigan hakknda, Vol stead kanununa aykr davranmaktan dava almasn istedi. kaak Capone'un aramaa kan Chicago'lu sivil ler New York'u, Michigan'n kuzeyindeki ormanlar, Couderay, Wisconsin' dolatlar. (Bir sre nce Cou deray'da 250 bin dolarlk bir iftlik satn almt Capone, buraya zel bir gzetleme kulesi yaptrm, ma kinal tfek yerletirilebilecek delikler atrmt). Bir trl bulunamad Capone. o'donnell kardeler, Byk jrinin karar aklan d gn, Chicago'da yakalandlar (ya da teslim oldu lar, bu noktada hi bir zaman aydnlanamamtr). Ci nayet masas efi Schoemaker, kardeleri emniyet mdrlne gtrecei yerde, dorudan doruya eya let savclna gtrd. Normal

568/1242

ilemlere aykr olan bu davran birtakm kukularn domasna yol at. Baz evrelerce o'donneirierin savclkla nceden an laarak teslim olduklar, verecekleri ifadenin de daha nceden hazrland ileri srld. Byk jri karsn da ifade vermei uzun sre reddettiler. Sonunda, mah kemeye hakaret suundan hapse atlacaklar syle nince tanklk yapmay kabul ettiler. 27 nisan olaylar bir de onlarn azndan dinlendi bylece. ilk kez ola rak, kurun geirmez elik yelek hikayesi atld ortaya McSwggn sz konusu yelekleri almak iin gitmiti Cicero'ya, ama vurulduunda nedense yelekler yann da yoktu. evet, vurulduktan sonra klondike'n evine gtrlmt; ama kimin gtrdn bilmiyorlard. 264 iki cesedin nasl olup da Berwyn'deki bir tarlaya ka dar utuunu da bilmiyorlard yemin billa hem de.

569/1242

eyalet yetkilileri o'donnell'leri serbest braktlar, iki yasayla ilgili federal mahkeme dosyas da, iki yl askda kaldktan sonra iptal edildi. illinois kanunlarna gre, zel Byk jrilerin top lanma sresi bir ayd. Soruturma bir aydan fazla uzar sa, yeni bir jrinin seilmesi gerekiyordu. Carlstrom jrisi 4 haziranda dald. Verilen raporda, McSWiggin' in herhangi bir yolsuzlua karmad, susuz olduu belirtiliyor, elik yelekler hikayesi kabul ediliyordu. Jri yeleri, katillerin, gen adamn kimlii ve mes lei hakknda bilgi sahibi olmadklar... kansn ileri srmekteydiler ki, bunda da haklydlar herhalde. ra porda, eyalet savcs ve gsterdii abalar ayrca v lyor, ona kar olanlar sert bir dille knanyordu: Bir takm kiiler ve gazeteler tarafndan yaplan zararl, ykc ve alaka eletiriler, hele politik amalarla ve kt

570/1242

niyetle yaplrsa, sululara yardm etmekten ba ka bir sonu veremez. ileri gelen vatandalarmzn bu gibi eletiriler yapmalar, stelik bunlar gazete s tunlarnda yaynlamalar ok zcdr. Bu eletirileri yapanlardan Mr. Harry eugene kelly ile Mr. oscar Wolff, jrimiz karsnda tanklk yapmaa arldkla rnda, eletirilerini delillerle desteklemekten uzak ol duklarn aka belli etmilerdir. Cook County'de ilenen sularn gsterdii Byk art aklamak durumunda olan rapor, ileri srd nedenleri sayarken politikaclarla gangsterler arasn daki yakn ilikileri katmamt. Herkesin bildii bir takm eyler tekrar edilerek, iki yapmndan sala nan kazanlarn okluu ve silah satn almann kolay l zerinde durulmutu. raporun sonunda da ar tc bir iyimserlik vard.Geen yllar incelendiinde, bugnk durumda ar tela

571/1242

uyandracak bir zellik olmad grle265 bilir. Crm hareketleri, olaan biimde ve belli d nemlerde younlar. Son otuz krk yl iinde, gang faaliyetlerinin belli aralklarda atlak verdikleri g rlmtr. imdi iinde bulunduumuz dnem, n cekilere oranla ok daha iddetli olmu, birok ci nayete yol amtr. Bunun nedeni de, eteleri bir birine dren konularn eskisine oranla daha nemli olmasdr. Birok ete, kendi aralarndaki sa valar sonucu silinip yok olmutur. Geriye kalan lar ise ehrimizden kamak zorunda braklmlar dr. Bu nedenle, yakn gemite grdmz geni likte gang faaliyetlerinin bir daha tekrarlanmaya can dnmek yanl olmaz.

572/1242

Byk jrinin aslnda hi bir ey yapmam, die dokunur tek bir sz etmemi olmas kamuoyunda Bu yk grltlere neden oldu. Bunun zerine, Crowe, ar Ceza Mahkemesi Ba Yargc Thomas J. lynch' ten ikinci bir zel jri toplamasn istedi. Gerek Mc Swggn cinayetinde, gerekse ksa bir sre nce ya plm olan n seimlerdeki hile iddialarnda aydn lanmas gereken noktalar olduunu ileri sryordu bunu isterken. Yani, yeni kurulacak jrinin grevlerini de bylece datarak, dikkatleri asl sorundan ayrma y baarmt Crowe. eski bir yarg olan Charles a. Macdonald bakanlnda toplanan ikinci jri, sonu olarak birincisinden ileri bir ey yapamad. Bunun ze rine nc bir zel Byk jri topland. o da bir ey karamad ortaya. 28 temmuz gn, nc jrinin dalmasna az bir zaman kalmken, uzun sredir ara dan ve hakknda gizi; bir tutuklama emri bulunan Capone yeniden ortaya kt. ndiana'dan Crowe'a

573/1242

haber yollayarak teslim olmaa hazr olduunu bildirdi. l linois eyaleti snrnda, ef dedektif Pat Roche'un ge lip kendisini teslim almasn bekledii srada gazete cilerle konutu. leye doru, Bay Roche ile birlikte Federal Binaya gideceim. oradaki yetkililerle tele 266 fonda konutuk. Hakkmda yaplan sulamalara cevap vermemin, masum olduumu ispat etmenin zaman geldi soruyorum. u anda bir ey sylemem doru olmaz. dnya da ne kadar su varsa bana yklyorlar yargsz, du rumasz mahkm ediyorlar beni. ama susuzum. ko ispat edebilirim bunu. avukatlarm insan mua melesi grmemi salayacaklardr; kukum yok. eit li

574/1242

nedenlerle bana di bileyen bir sr aynaszn ca nma okumalarna izin verecek deilim. kendisinin McSWiggin'i yanllkla ldrdn, aslnda Hymie Weiss'a ate ettiini sanarak vurduu nu ileri sren bir gazeteciye Capone yle cevap ver di onu ldrmedim tabii. Neden ldrecekmiim? ok severdim ocuu. olaydan bir gn nce bana u ramt; karp babasna gtrsn diye bir ie viski verdim kendisine. Peki, cinayetten sonra Capone neden Chicago'dan kamt yleyse? Hakknda vur emri km oldu unu biliyordu da ondan. Polisler bir sr yalan uy durdular hakkmda. Haberim bile olmayan bir sr ci nayeti benim omuzlarma yklediler. Neden? asl ka

575/1242

tilleri bulmay beceremiyorlar da ondan! Benim can ma kolayca okuyacaklarn sanyorlar stelik. Szde McSWiggin'e Scalis eanselmi davasndan dolay bo zukmuum.. laf! Becerebilirse onlar astracan ken di azyla syledi bana. Neden olmasn? Hi de bozul madm. Bu arada enesi alan Capone, Crowe'u ok zor durumda brakan bir ey daha kard azndan. Mc Wiggin'e para verdim, dedi. Tabii ya, bol para ver dim ona, paramn karln da aldm. Federal Binaya ulatnda da yle konutu: Gammaz deilim ben, ama bu konuda bildiklerimin hepsini syleyeceim. Butn istediim, dostum Bili McSWiggin'in ldrlyle hi bir ilikim olmadn 267

576/1242

ispatlayabilmek.. lmnden on gn nce konutum kendisiyle. Yanmda bir sr arkadam da vard. l drmee niyetimiz olsayd, o zaman ldrebilirdik, deil mi ya? ama niyetimiz yoktu. Hi bir zaman olma d zaten. Severdim ocuu, esasl delikanlyd. doherty ile Duffy de dostum olurlard hem. Ne alp veremeyeceim olsun kendileriyle? Hatta doher tye'e sk sk bor para verirdim. Yufka yreklinin biri yimdir ben, arkadalarma yardmdan her zaman zevk almmdr. Biraclkla ilgim yok ki, urada unu sa tyorlar diye kzaym. olaydan birka gn nce, karde im Ralph, doherty, O'donnell'ler, hep birlikte bir par tiye gitmitik. Chicago'ya dndnn ertesi gn, Yarg lynch'in karsna kt Capone. kendisini Michael Ahern'in orta, avukat Thomas d.

577/1242

Nash savunuyordu eyalet savc yardmclarndan George e. Gorman iddia makammdayd. Savclk, Cinayet masas efi Schoe maker('in) yetersiz delillere dayanarak sann tutuk lanmasn istediini ne srerek, sann serbest b raklmasn istedi. Bunun zerine Yarg lyle davay iptal etti. Capone, az kulaklarnda duruma salonundan ayrlrken, bu durumay izlemi olan polis memuru McSWiggin yle konutu. Serbest braktklar yet miyormu gibi, bir de madalya verdiler katile! olay lardan sonra bir daha kendini toparlayamad yal adam. Sk sk kendi kendine konuur oldu. onu l drdklerinde beni de ldrdler, diye mrldanp dur du. Yarg Mcdonald'n isteiyle drdnc bir zel Byk jri topland. Bu jri de hem seim hileleri hem de McSWiggin cinayeti

578/1242

hakknda soruturma yapacak t. ancak, toplandndan ksa bir sre sonra, bu j rinin de dikkati baka bir olaya ekildi. 6 austosta, Joe Saltis ile ofr lefty Frank koncil, grg tank 268 larnn nnde Sheldon etesinden Mitters John Foley' ldrdler. Foley, Saltis Mc Erlane blgesinde BRA satmaa kalkmt. Byk jri, asl soruturmak iin topland meseleyi bir yana brakp, yeni cinayeti aratrmaya koyuldu. drdnc zel jrinin bundan baka yapt tek ey, krk ikinci Blge seim memurlarnn krk hak knda hile suundan dava atrmak oldu. ancak eyalet Yksek Mahkemesi bu davalar iptal etti. McSWiggin oruturmasyla ilgili olarak Crowe da tanklk yapt (hangi delillere dayanarak konutuu hi bir zaman renilemedi) ve gen yardmcsnn

579/1242

susuz olduunu ifade ettikten sonra, delikanlnn detrot ya da New York'tan getirtilmi kiralk katiller tarafndan ldrl dn aklad. Yarg lyle'dan beinci bir zel jri toplamasn isteyen Mcdonald ise yle konutu: McSwiggin'i kimin ldrdn biliyorum. ama bunun kanun kar snda geerli olarak hukuki delillerle ortaya konulma sn istiyorum. Ne lenin babas ne de baka biri, jri karsna kp al Capone'nun ya da baka bir katilin adn kesinlikle verebilecek bir tank getirmediler ba na.. ayrca, iki yeni ipucu ve iki yeni tann bulundu unu ileri srd; ama bunlarn adlarnn gizli tutula can aklad: Herhangi bir kii, tank olarak arla can iitir iitmez ortadan kayboluyor, ya da, ld rlyor, dedi. Yarg lyle, yalnzca McSwggn da

580/1242

vasyla uramas artyla, yeni bir jri toplamay ka bul etti. Beinci jri, topland gn, yeni delil ve ta nklarn dinlenmesi iin durumay erteledi. Ne yeni ipular ne de yeni tanklar kt ortaya. ekimde toplanan altnc zel Byk jri nihayet soruturmay tamamlad. ama bu srada, McSwggn' kimin neden ldrd konusu, kamuoyunda artk nemli olmaktan oktan kmt. olay dolaysyla a269 a kan yozlama ve yolsuzluklar akllan durduracak nitelikteydi nk. llinois Grime Survey, bu konuda yaymlad ya zda yle demekteydi: McSwiggin olay, kamuoyunu crm rgtleri nin nemi konusunda uyandrmtr...

581/1242

Politikaclar la ganglar arasndaki yakn ilikileri halkn gz nne sermi olmak bakmndan ok nemlidir bu cinayet. koroner jrisiyle alt zel Byk jrinin ci nayeti zmlemeyi baaramadklar bir gerektir. Bununla birlikte, jri soruturmalar sonucu ortaya kan baka gerekler, crm rgtlerinin ne denli yaygn, ne denli gl olduklarn; glerinin Byk bir blmn politikaclarla olan anlamalarna borlu olduklarn gstermitir. Byk jrilerin McSwiggin cinayetini zmleyememi olmalar bi le, akl banda vatandalarmzn kafasnda birok artc, zc sorularn belirmesine yol amtr. Chicago ile Cook County'i yneten kurumlarda g rlen zlme, bu kurumlarn crm rgtleri kar snda aresiz ve gsz kallar, gerekten de hem artc hem zcdr. 270 XIII

582/1242

SAVA 10 austos 1926 Birinci Standard Oil Binas Savamas O GNE KADAR ncelik hep Wess kuvvetlerinde kalm, en ar darbeler hep onlar tarafndan indiril miti. Torrio'yu yaralamlar, kamasna sebep olmu tur, Capone'a iki kez, adamlarna en az on kez saldr mlar, Tommy Cuiringione'yi ldrmlerdi... Hyme Wess ile Schemer Drucci'nin, Chicago Blgesi, Blge Salk Merkezi Burosunda randevula r vard. South Mchgan Caddesi 910 numarada, Standard oil'in yeni yaplm olan on dokuz katl bi nasndayd gidecekleri yer. Buluacaklar kimseler ise, Yirminci Blgenin politik patronu olan Morris El ler ile, yeralt evrelerinin bir numaral cenaze leva zmats, ayn zamanda eyalet savc yardmcs John Sbarbaro'ydu. Drucci, o sralar

583/1242

randevu yerinden drt sokak tedeki Congress oteli'nde kalyordu. We ss, sabah saat dokuz sralarnda arkadann oteline geldi. Drucci'nin sekizinci kattaki dairesinde birlikte oturup kahvalt ettikten sonra, Standard oi' binasna doru, yryerek yola ktlar. o sabahki randevunun asl nedeni hi bir zaman ortaya kmad. Bilinen tek ey, nakit olarak bir de me yaplmasnn sz konusu olduuydu. Drucci'nin yannda on bin be yz dolar para vard nk, ilerde yaplan soruturmalarda, belli belirsiz bir em lak alm satm hikayesinden sz edecekti Drucci. 271 Neyse, mesele her ne idiyse o gn bir sonuca ba lanamad. Wess ile Drucci, binann rnesans takli di, neoitalyan bronz kapsna yaklatklar srada, caddenin kar yannda

584/1242

park edilmi bir arabadan drt adam frlayarak, ellerinde otomatik tabancalarla on lara doru komaa baladlar. kapnn hemen nnde park edilmi olan bir baka arabann arkasna snan Wess ile Drucci de tabancalarn ektiler. Cadde g nn o saatinde, ie gitmekte olan insanlarla doluydu. Yoldan geen bir adamcaz bacandan yaraland. Millet cann kurtarmak iin kap aralklarna daldndan, abuk boald sokak. Vuruma her iki ta raf da cepanesiz kalncaya kadar srd; evredeki yaplarn camlar krld, duvarlar delindi. Polisler vurumann ancak sonuna yetitiler. Polis arabas g rnr grnmez, saldrganlar kendi arabalarna ko tular. aralarndan biri gerektii kadar abuk davran mad; arkadalar onsuz katlar. Polis yetkilileri ya kalanann, Capone'un adamlarndan louis Barko ol duunu syledi. Bu arada Wess Standard oil binas nn lobisine kaarak kurtuldu. Drucci

585/1242

oradan gemek te olan bir arabann basamana atlad; ve tabanca sn ofrn akana dayayarak yoluna devam etme sini emretti. ancak, araba daha hzlanamadan yetien bir polis memuru Drucci'ye aslp, kaldrma ekti. karakola gtrlen Barko ile Drucci, sahte ad lar ve uydurma adresler verdiler. Drucci, Barkoyu mrnde grmediini ifade etti. Herhangi bir ete arpmasnn sz konusu olmadn ileri srerek, Soyguncu bunlar, dedi. Cebimdeki paray almak istiyorlard, o kadar.. 15 Austos kinci Standard Oil Binas Savamas leye doru, Wess ile duricci arabalarnn iin de Mchgan Caddesi zerinde gneye doru gidiyor 272

586/1242

lard. Standard oil binasnn hizasna geldiklerinde, im sreden beri onlar izlemekte olan bir araba birden hzlanarak nlerine geti, saa kvrlarak arabalarna bindirdi. atlan kurunlar arabann camlarn tuzla buz etti. kendilerini arabadan zor atarak Standard oil bi nasna kotular. kaarken bir yandan da ate ediyor lard. (Capone'un Brooklyn'den okul arkas olan lucky Luciano Chicago'ya geldiinde, amma da allahn be las kak yer buras, haa, demiti. Sokaklarda bi le kelle koltukta geziyor insa..) 20 eyll Hawtorne Inn kuatmas Tuza ilk Frankie rio fark etti. Capone'la ikisi, lokantann gerisindeki masalardan birinde, pencere ye, dolaysyla Yirmi ikinci Sokaa dnk olarak otur mu, le yemeklerini bitirmek zereydiler. azna kadar doluydu lokanta; o gn sobahar at yarlar

587/1242

mevsimi baladndan bir tek bo masa yoktu. Capone ile adam, kahvelerini yudumladklar srada, dardan hzla geen bir otomobil grltsyle, ma kinai tfek patrts iittiler. araba getikten sonra hkm sren sessizlikte, lokantann teki akn mterileriyle birlikte kapya kotular. Hi bir yerde kurun izi yoktu. Bo kovan atlmt nk. rio he men anlad durumu Capone'u kapya karmak iin kullanlan bir oyundu. kendisini boylu boyunca yere atarken Capone'u da stne ekti. Tepelerinden yz lerce kurun umaa balad, duvarlar delindi, cam lar, tabaklar krld. ilk arabann hemen peinden ge len dizide tam on araba vard. Herbirinin penceresin den bir makinal tfek uzanmt. Saldrganlar ii ace leye getirmediler. Her araba, otelin hizasna geldiin de duruyor, cepheyi soldan saa, sadan sola, yukar dan aa bir gzel taryordu. ilk atlar srasnda otele girmekte olan louis Barko, omuzundan vurula-273

588/1242

rak yere yuvarland. kaldrm kenarna park edilmi, yarlara gelenlere ait bir sr araba, kurun yamu ru altnda delik deik oldu. kars ve be yandaki oluyla birlikte ta Luisiana'dan gelmi olan Clyde Freeman, ate aldnda daha arabasndan inme miti. kurunlardan biri Freeman'n apkasna, biri olunun dizine isabet etti. arabann krlan camla rndan frlayan bir para da Bayan Freeman'n gzne sapland .en son araba otelin nnde durdu; elinde tomsonuyla bir adam indi iinden. Srtnda haki bir gmlek ve bir ii tulumu olan bu adam, acele etme den, sakin sakin yrd kapya kadar. diz kt, ma kinalnn namlusunu kapdan ieri soktu, hzl ate mekanizmasn ayarlayarak, on saniye iinde 100 kur unluk bir fieklii boaltt. en bataki arabann s rcs defa kornaya bast bu srada, Haki gmlek li adam en arkadaki

589/1242

arabaya dnd. Ve arabalar, dizi yi bozmadan, dzenli bir ekilde Chicago'ya doru uzaklatlar. Saldrda otel, lokanta komu dkkanlar tama men yaklp yklmt; ama Barko ile Freeman dn da yaralanan olmad. Capone yerden kalktnda en ufak bir korku okunmuyordu yznde. tomsonlarn bylesine gl, etkili silahlar olduklarn yeni anla masna, aknlkla kark bir hayranlk vard su ratnda. daha sonra, gazeteci arkada edward dean Sullivan'a yle diyecekti: Silah diye buna derler i te. Namlusu kesilmi tfekler otomatik tabancalar dan ne kadar stnse, bu da, namlusu kesiklerden o kadar stn. daha Byk bir fieklik taktn m, bin den fazla mermi atar namussuzum. Ne yazk ki, bun lar bulup buluturmak ok g.. Capone, gznden yaralanan Bayan Freeman'n ameliyat geirmesi ve uzun sre

590/1242

hastahanede kalma s gerektiini rendiinde, Butn masraflar demek te diretti. on bin dolar tuttu masraflar. ayrca, Haw 274 thorne nn'e bitiik olan dkkanlarn Butn zararlarn da nledi; onarmn stlendi. Cinayet masas efi Schoemaker, saldrganlar dan en az beinin kimliini biliyordu. louis Barko'yu artarak, Wess, Drucci, Bugs Moran, Frank Gusen burg ve iki kardei, Pete ile Harry'i dizdirtti kars na. Gangsterler yasasn en az durcci kadar bilen Bar ko, adamlarn hi birini tanmadna dair yemin et ti. 4 Ekim Atekes Capone'un bundan sonraki davran Torrio'nun pek houna gidecek cinstendi.

591/1242

Buynn her zaman izledii, paylama ilkelesine dayanyordu nk bu yapt. (Herkese bol bol yetecek kadar var). iin den gelen, Wess' tepelemek isteine kar koyarak bir bar toplants nerdi. Wess, Madison oteli'nde buluay kabul etti. Temkini elden brakmayan Capone toplantya kendisi gitmedi; yerine delege olarak Tony lombardo'yu yollad. Chicago'nun Madison So kann kuzeyinde kalan blmndeki Butn bira sat haklarn Wess'a brakacan bildirdi. Gerekten Bu yk bir fedakarlkt bu yapt. ancak Wess, bar iin bir koul daha ileri sryordu: Scalise ile ansel mi'nin kendisine teslim edilmesi.. lombardo hemen telefonu aarak, bu koulu Capone'a bildirdi. Capo ne'un cevab (Sokaktaki kpeklere bile byle bir k tlk

592/1242

yapmam ben) karsnda deliye dnen Wess oteli terketti. 11 Ekim State Sokanda Kurulan Pusu Kuzey State Soka, numara 740 da, Bayan anna rotariu tarafndan iletilen katl pansiyonun ede bi bir nitelii vard. ev, tannm polisiye roman ya 275 zar Harry Stephen keeler'e (elli be tane roman var d bu bayn) aitti. Bu evde domu, Buym, en heye canl polis romanlarn burada yazm, 1919 ylnda evlenince buradan tanmt. Hemen bitiiinde, 738 numarada yani, bir zamanlar dion o'Banion'a ait olan jeki dkkan vard. dkkan William Schofield i letiyordu imdi; st kat ise, Hyme Wess'n karar gah olmutu. ekim aynn ilk gnlerinde, adnn oscar lundin (ya da langdon) olduunu syleyen gen bir adam, Bayan rotariu'dan bir oda

593/1242

kiralad. ikinci katta, State Sokana bakan bir oda istiyordu; oysa Butn n oda lar doluydu. Bunun zerine, gen adam n tarafta bir yer boalncaya kadar arka tarafta bir odaya yerle mee raz oldu. 8 ekim gn nde bir yer ald. ak ranlk, kf kokulu, kk, kt denmi bir odayd buras; iki tahta iskemle, krk dkk bir dolap, de mirleri paslanm bir karyola, teneke bir yiyecek ku tusu, ve tekli bir havagaz oca, bir rafn zerinde atlak be tabak ve gene pasl atal kaklardan baka bir ey yoktu iinde. Gene de, ok memnun grnmt lundin. delikanlnn Bayan rotariu'nun evine geldii gn, adnn Mrs. Theodore Schultz, adresinin de South da kota olduunu syleyen sarn, gzel bir kadn, Supe rior Soka numara 1 deki bir apartmann nc ka tnda bir oda tuttu. Superior Soka, ieki dkkan nn gneyinden, State Sokana tam bir dik a

594/1242

olu turmaktayd, lundin'in pencerelerinden State Soka nn dou blm, Holy Name katedralinden keye kadar olan ksm tabak gibi grnyordu; Mrs. Schultz'un pencereleri de ieki dkkann hem n hem de arka kaplarna bakyordu. Herhangi bir yn den gelen ya da giden herkes bu iki pencereden bi rinin nnden gemek zorundayd. Tuttuu odada yalnzca bir gn oturdu lundi. 276 Haftalk kiray pein olarak dedikten sonra ortadan kayboldu. Pansiyonda kald sre iinde kendisini yoklamaya gelen iki adam, bo brakt odaya yerleti ler. Bayan rotariu'nun dediine gre bunlardan biri oluz be yalarnda, gri paltolu, gri apkalyd; ok da hil gen grnen teki adam ise koyu renk elbiseli, ak renk kasketliydi. Mrs.

595/1242

Schultz da, haftalk kirasn pein verip gitmi, odasna italyan olduklar sanlan iki adam yerlemiti. 11 ekim gnnn Byk bir blmn, kararga hndan drt sokak tede bulunan ar Ceza Mahke mesi binasnda geirmiti Wess. Mtters Foley cina yeti sanklar Joe Saltis ile lefty koncil'in durumas balam, jri seimine geilmiti. duruma Wess' zel olarak ilgilendirmekteydi. Bu ilgiyi daha sonra zerinde bulunan jri iin arlmlarn listesi ile Burosundaki kasada elegeirilen tanklar listesi is patlayacakt. Bu belgeler, Wess'n sanklar beraet ettirmek iin yz bin dolar harcad dedikodusunu dorulayacak nitelikteydi. Duruma, ertesi gn devam etmek zere tatil edildi; Wess drt arkadayla birlikte binadan ayrl d. Yannda ofr ve kahyas Sam Peller, fedaisi Paddy Murray, Yirminci Blge politikaclarndan, bir avukat yannda zel

596/1242

dedektif olarak alan Benny Ja cobs, Saltis koncil savunmasn yneten, Chicago' nun en nl ceza avukatlarndan William W. o'Brien vard. drt yl nce, iki eyalet savc yardmcsna r vet teklif ettii gerekesiyle barodan atlmas iste nen o'Brien, bu iten yakasn syrmay baarmt. ayrca, bir meyhanede kendisini vuran gangsterin kimliini aklamad iin de n olduka zarar gr mt. Saat drt sralarnda, Peller, Wess'n kadillak' n ieki dkkannn karsna, Holy Name kated ralinin nne parketti. arabadan inen be adam, Sta-277 te Sokan gemee koyuldu. Mrs. rotariu'nun n odasndaki iki ahbap, iskemlelerini pencereye ek mi, tomsonlaryla tfekleri hazr durumda beklemek teydiler tam iki gndr.

597/1242

Yerde yzlerce sigara izma riti vard. Nbetlee uyuduklar yatan zerindeki r t, kapkara papu boyas lekeleriyle doluydu. Yan so kaktaki apartman odasna yerlemi olan iki adam da 9 ekimden beri beklemekteydiler. durmadan sigara ve arap ierek nbet tutmulard. ama artk kendi lerine ihtiya kalmadn anlayarak oradan ayrldlar. Giderlerken de aceleden odada otomatik bir tfekle iki ie arap unuttular. kilisenin kesindeki ta levhann zerinde, Holy Name katedralinin yapl tarihi ile incil'den bir cmle yazlyd: A.D. 187 sann ad sylendiinde cennette ve dnyada btn dizler bklmelidir. Be adam sokan ortasna geldiklerinde 740 numarann penceresinden frlayan kurunlar, tarihi de yaznn Bu yk bir blmn de silmi, tan zerinde yalnzca u szckleri brakmt:...... Cennette ve dnyada...

598/1242

Butn hizmetler... (*) Tam on kurun yiyen Wess, he men ld. on be kurunla delik deik olan Peller de, yanbana cansz yuvarland. kolundan, bacandan, karnndan yaralanm olan o'Brien srne srne kal drma kadar gelebildi. Bir sre sonra olay yerine ge Jen polis memuru, kasndan yaral o'Brien'i, gelen geene kendisini doktora yetitirmeleri iin yalvarr ken buldu. Yaral baca kanamakta olan Jacobs, bir posta kutusuna yaslanmt. katiller, arka merdivenlerden inerek, zemin katta ki pencereden bir kmaz sokaa daldlar, ve ortadan kayboldular. katklar yolu belli eden tek ipucu, Su(*) Bu gn bile, Chicagolu taksi ofrleri sz konusu ta gsterirler yabanclara. kente son gittiimde katedral Byk lde restore

599/1242

edilmiti, gene de bir kurun izi seiliyordu duvarda. 278 perior Sokandaki bir kpek kulbesinin stne d rdkleri tomson makinelisiydi. olay yerini taryan polisler otuz be tane bo tomson kurun kovan, tane de kullanlm tfek kovan buldular. Yatan zerinde unutulmu olan gri apka, Cicero'da Hawt horne nn yaknlarndaki bir erkek giyim evinden alnmayd. Wess'n ceplerinde, jriye arlanlarn listesinin yan sra, 5,300 dolar bulundu. Paddy Mur ray'in stnde 1,50 dolar, o'Brien'in stnde de 1,500 dolar kt. o'Brien ile Jacobs bir sre sonra iyiletiier; an cak katillerin kimlii hakknda en ufak bir bilgileri yoktu. katillerin izleri hi bir zaman bulunamad. odalar ilk kiralayan

600/1242

yardmclarn da kim olduklarn bulup karmak mmkn olmad. l gmc Sbarbaro'nun tahnitileri Wess'n cesedini insan iine kacak duruma sokmakla ura rken, Capone da, ayanda terlik, aznda koca bir pro, ceketsiz olarak gazetecileri kabul etti Hawt horne nn'deki dairesinde. kasaplktan baka bir ey deil bu, diye yaknd; bir yandan da gazeteci lere pro ve iki datyordu. iyi ocuktu Hymie. Zamannda bu ilerden elini eteini ekmeyi becere bilseydi bu gn hayatta olurdu. eskiden, birlikte a ltmz yllarda, yakndan tanmak frsatn buldum. Hymie'yi. arada bir evine bile giderdim; bir iki tek atardk. Wess ile o'Banion'u, biz; yani Torrio ile ben, adam ettik. ayrlp kendi balarna i yapmaa karar verdiklerinde, eyvallah dedik, hi bozulmadk. Ne ya parlarsa yapsnlar, bize ne, deil mi? amma, durup dururken bizim ilerimize engel olmaa kalktklarn da bozulduk elbet. Haber

601/1242

yolladk, sayyla kendileri ne gelsinler diye. ama herifler burnu kaf dana k m bir kere, bizden bile stn olduklarn sanmaa baladlar. o srada o'Banion ldrld. Hemen ar dndan Torrio vuruldu, kendisini kimin vurduunu 279 da ok iyi biliyordu. Wess' karma alp konutum. 'N'olursun,' dedim. 'otuzuna varmadan lmek mi niye tin? akln bana topla da,'urada birka kii canimi zi kurtaralm, yolumuzu bulalm (Capone'dan bir ya Byk olan Wess, ldnde yirmi sekiz yanday d). anlaabilirdik pekala. ama laf girmiyordu ki kafa sna. en az krk kere, aray dzeltmee uratm. Srf huzur iinde, rahat rahat yaayalm. Gece gndz pe inde muhafzlarla dolamay kim ister, sorarm size? Ben istemem kendi payma. Hepimize yetecek kadar avanta vard ortalkta, hala da var... ama olmasa bile, rekabet yznden

602/1242

adam ldrmenin gerei yok, deil mi ya?.. ama dedim ya, Wess laf anlamazn biriydi. Bir hafta nce, kendisine, bu gn leceini sylemi olaydnz, dnyada inanmazd. Takmnda baya esas l ocuklar da var stelik. Bar yapmak isterlerse, her zaman hazrm buna. Hymie'nin ldrldne gerekten zldm. inann benim parmam yok bu ite. Cinayet masas na telefon bile atm, istiyorsanz geleyim dedim. is temez dediler. Biliyorum bu cinayeti de gene bana yklemee kalkacaklar. oysa, dediim gibi, hepimize yetecek i var, hayvanlar gibi sokaklarda birbirimizi ldrmemiz yersiz. kendi payma, bir kaldrm ke sinde, makinal tfek kurunlaryla dolu olarak yatp kalmak hi te iime gelmez benim. yleyse, neden Wess' ldreyim?

603/1242

Gangsterin bu soruyu sorduunu iiten cinayet masas efi Schoemaker, yzn buruturarak, Ne den olduunu pekala biliyor hem de, dedi gazetecile re. Yalnzca o deil, herkes biliyor, kendisi ldrtt onlar. emniyet Mdr Collns de ayn fikirdeydi. iddiasna gre, Capone Noel zaman New York'a git tiinde^ kendisine yeni fedailer'tutmu, bylece say lar on sekizi bulan fedailerden drdn Wess' ldr mekle grevlendirmiti. Peki yleyse, Capone'un ne-280 den hala tutuklanmadn soran gazetecilere yle karlk verdi Collins: onu tutuklamak bouna zaman kaybndan baka bir ey deildir. ilk defa sulanm yor ki.. ama her seferinde cinayet srasnda baka yerde olduunu ispatlayan delilleri, tanklar hazrdr. Hyme Wess'm St. Malachy okulundan arka dalar olan bir grup, bronz tabutunu cenaze

604/1242

arabas na kadar tadlar. dinsel tren yaplmas yasakland ndan, Mount Carmel mezarlnn kutsal olmayan blmne gmld. Gerek yollanan iekler, gerek se genel grnt gangster cenazeleri standardnn ok aasiidayd. Trene katlanlar, arasnda, nem li yeralt ehrelerinden yalnzca Schemer Drucci ile Bugs Moran (bu ikisi, o'Banion grubunun ortak lide ri olmulard artk), bir de et ve balk pazar haras Maxe esen vard. Tannm politikaclardan trene katlan olmad; ancak cenaze arabasn izleyen kortejdeki baz araba larn zerinde eitli propaganda pankartlar aslyd: kent yarglna John Sbarbaro'y sein...... evre sal komitesi yeliine king eller Graydon l sn sein.. .. vb. 21 ekim Sherman oteli anlamas

605/1242

Wess'n lmnden sonra ortaya kan baz ger ekler, Capone iin kt bir srpriz olmutu. Joe Sal tis ile Frankie Mc Erlane'in hala kendisinden yana ol duklarn sanmaktayd nk. Bu ikisinin dingbat o'Berta ile birlikte ilettikleri 200 kadar meyhane, Capone bira ve viskisinin en belli bal alclar ara sndayd. oysa, Wess'n cebinden kan jri yeleri ve tanklar listesinden anlaldna gre, bir yan de itirme hikayesi olmu, szde Capone taraftar olan bu gangsterler gizlice Wess'n tarafna gemiler di. daha da derinden aratrmalar yaptran Capone, 281 Saltis'in meyhanelerinin iki ihtiyacn Wess'dan karlamaa hazrlandn da renmiti.

606/1242

Bylesine bir iki yzllk, korkun bir ceza gerektirirdi aslnda. ancak, Capone, ganglar aras bar salamak, blge snrlarn Torrio zamannda olduu gibi ayar lamak abasnda olduu iin; imdilik durumu bilmez likten gelmeyi ye tuttu. Bir bar anlamasna varmak iin bu defa ilk adm Saltis att. Capone'un yapabilecei eylerden deli gibi korktuu iin, dingbat o'Berta'dan t al mak istedi. o srada, Mitters Foley cinayetinden sa nk olarak ayr duruma bekleyen, o'Berta, Maxe e sen'e bavurdu. Yeralt evrelerinde ok akll ok tecrbeli olarak bilinen esen, serbest kaldktan son ra Saltis'in cann bir tek yolla kurtarabileceini, her ne bahasna olursa olsun Capone'la barmas gerek tiini, isterlerse bu ie arac olacan syledi. ilk n ce Tony lombardo'ya giderek, patronunun azn ara masn rica etti. lombardo ertesi gn eisen'i

607/1242

arayarak Capone'un da bar yanls olduunu bildirdi. nce, seim ve mahkeme sonularn ayarlamaktaki becerik liliiyle n yapm, tannm kumarhaneci Blly Skid more'un Burosunda iki n grme yapld. daha Sonra, gang liderleriyle en gzde adamlarndan kurulu otuz kiilik bir gurup, Sherman otelinde tarihi bir top lant yaptlar. Hem belediye binasnn hem de emni yet mdrl binasnn yaknnda olan Sherman ote line gelen gangsterler, nceden kararlatrld gi gi silahsz ve fedaisiz gelmilerdi. Capone grubu de legeleri unlard: al Capone, aabeysi Ralph, Tony lombardo, Jake Guzik, Cicero'dan ev Vogel. kuzey kesimden Drucci, Bugs Moran, Patates kauffman, viski ithalats Frank Foster (teki adyla Citro), ve o'Banion gurubunun genelevcisi Jack Zuta hazr bu lunuyorlard. o'donnell etesini Myles ile klondike temsil etmekteydi. ayrca Blly Skidmore ile kumar 282

608/1242

dnyasnn bir baka nemli simas, eski kasa soy guncusu Barney Chrstan P. Bertche da gelmiler di. Bu ikisi kuzey kesimindekilere az ok bal ol makla birlikte, ayr ayr, bamsz kumarhanelerin sa hibiydiler. Sheldon etesinden yalnzca Ralph Sheldon gelmiti. Saltis Mc Erlane o'Berta lsn Ma xe Eisen temsil ediyordu. Toplanty gizli tutmak iin hi bir aba gsteril memiti. emniyet mdrlnden bir sivil dedektif gzlemci olarak katlmt gangsterlerin arasna. Ga zeteciler, toplant odasna sokulmamakla birlikte, he men kapnn nnde beklemekte, ierde olup biten lerden annda haberdar olmaktaydlar. esen, herkesin akimi bana toplamas dileiyle at toplanty. Bir birimize rahat yerelim biraz, dedi. aptallktan ba ka bir ey deil yaptmz. Birbirimizi ldrdke ay naszlarn yzn gldryoruz Gerek kiiliinin ge rekse rgtnn gl olmas dolaysyla toplantnn en nemli kiisi olan

609/1242

Capone,'be koullu bir anlama tasars ortaya srd: 1. Halen sregelmekte olan Butn anlamazlk ve kavgalar, kan davalar unutulacak; genel bir ate kes ilan edilecek. 2. Ganglar aras anlamazlklar zmle mek iin kullanlan iddet hareketlerinden vaz geile cek; tartarak anlama yoluna gidilecek. 3. drtkleme yaplmayacak. (drtkleme, ete reisleri arasnda ok sk uygulanan bir psikolo jik sava yntemiydi. aslsz ama ypratc dedikodu lar kartmak esasna dayanyordu. diyelim ki a, B'yi tepelemek istiyor, ama ak ak saldrya gemek ten ekiniyor, tutup C'ye, B'nin kendisi hakknda ok kt konutuunu syler ve C'nin B'yi tepelemesine yol aabilir; ya da gazetelere, B hakknda C'yi ok kzdracak bir haber verebilir.) 283

610/1242

4. Baka bir etenin mterileri alnmayacak; belirlenmi blgelerin tesine geilmeyecek. 5. koullara uymayan bir ete yesini ancak o etenin lideri cezalandrabilecek.. Blgelerin yeniden paylalmasna gelince:. o'Banion'cular, irlandalnn lmnden sonra istila ettikleri Butn blgelerden ekilerek, faaliyetlerini krk ikinci ve krk nc Blgelerde srdrecekler di. Yalnz ve yalnz bu blgelerde; bira ve iki dat m, genelevcilik ve kumarhanecilik yapabileceklerdi. Bu, ete yelerinin a kalmalarna yol aacak kadar kt bir kstlama deildi aslnda. Sz konusu blge ler, hemen hemen be mil kare geniliinde ok yo un bir i ve yerleme evresini iine almaktayd. do undan batya bakldnda Michigan Gl ile Chica go Nehri, kuzeyden gneye gidildiinde ise Belden Caddesi ile Wacker drive arasnda kalan blgeydi bu ras.

611/1242

Gneybat Chicago'nun gl ve nehir arasnda bu lunan aa yukar mil karelik blm, Saltis Mc erlane etesiyle Sheldon etesi arasnda paylatrla cakt. Skidmore ile Bertche, kumarhanelerini eskisi gibi iitebileceklerdi ama, bundan byle Capone'a bal olacaklard. Capone, Marty Guifoyle'unki gibi k k etelere, kendi blgelerinden yerler vermeyi ka bul etti. o'donnell kardelere verilecek blgenin ka rarlatrlmasn baka bir toplantya brakt. kendisi ne kar iledikleri sular ylesine Bykt ki, hakla rnda herhangi bir karara varmazdan nce, yeni anla mann koullarna ne dereceye kadar uyacaklarn grmek istiyordu. Bu anlamadan sonra Capone'a, Madisson Sokann berisindeki Butn Chicago blge leriyle hemen hemen Butn banliy kalyordu. Bu ko ca kralln iinde aa yukar 20 bin meyhane, ve saylarn ancak kendisiyle, en st kademedeki

612/1242

284 adamlarnn bildii bir sr gece kulBu, kumarhane ve genelev vard. Harika i imkanlarn kurunlarla delik deik et mekteyiz dedim onlara, diye konutu Capone daha sonra. kimsenin de kazanc olmuyor bu ldrmeler den. Hem zor, hem de tehlikeli bir i bizimkisi. ii ne olursa olsun, insan ok alt m, akam evine gidip dinlenmek ister, her eyi unutmak ister. Pence re kenarnda oturmaktan, kapsn amaktan kork mak istemez, deil mi ya? Peki, neden tabancalarm z bir kenara kaldrp, iimizde normal insanlar gibi a lmyoruz? Neden biz de gndz alp, akam oldu mu ailemizin yannda dertlerimizi unutmayalm? Her kese yetecek kadar bl bira, bol i var. Bu yzden adam ldrmee deer mi yani?

613/1242

ayrca, babalk duygularnn derinliini gsteren nedenler de ekledi szlerine: Butn bunlara bir son vermek istedim. nk olumun ikide bir neden eve gelmediimi sormasna dayanamyordum. on drt aydr HaWthorne nn'de oturmak zorundaym, d nn. ocuum yldr rahatsz, bir sr ameliyat geirdi. ona da anasna da bakmak zorundaym, de il mi ya? Yavrum olmasayd, 'allah belanz versin,' derdim heriflere, 'madem istiyorsunuz, vurualm!' ama demedim. Gnn birinde, makinal tfek kurunla ryla delik deik durumda eve getirilebileceini bile bile, hangi baba diyebilir bunu? tekilerin de bu bi imde lmee merakl olduklarn sanmyorum. Toplantya katlanlar arasnda anlama tasars na kar kan olmad. el skp bartk.

614/1242

aramzda, herhangi birimizi kzdracak bir olay olduunda, he men tabancalarmza sarlacamza, karlkl otu rup konumaa, sorunlar zmlemee almaya sz verdik. toplant sona erdikten sonra, hep birlikte elmas Joe esposito'nun ilettii Bellla Napoli Cafe'ye gidile-285 rek anlama kutland. kabusu andran bir elence ge cesiydi bu. Capone'un izniyle, elentilere katlan bir gazeteci, Bir hortlaklar leni ne benzetti geceyi. koikola girmi, birbirlerinin ensesini tokatlayan, ulur casna kahkahalar savuran eski dmanlar, birbirle rini nasl ldrmee altklarn ele, geirdikleri ki ilere ne gibi ikenceler yaptklarn hatrladka kah kahadan krlyorlar, eskiden iledikleri cinayetleri kurbann arkadalarna anlatrken mthi vnyor lard.

615/1242

Hani, bizim iki arabann, sizin arabann peine dt geceyi hatrlyor musun? diye soruyordu bir kabaday bir bakasna dirsek atarak. Hatrlamaz olur muyum? ite o gece sizi ldrecektik ya.. (apknca bir kkrdama) yannzda kar var diye ilimedik.. Ve kasklarn tuta tuta glen iki kii.. Gece ilerleyip kafalar iyiden iyice dumandka ortalkta dolamaa balayan pimanlk, szleri, af dilemeler, yalvarma numaralar, gz yalar, sonsuz dostluk yeminleri, yapkan bir hava vermee bala mt geceye. Butn ete liderleri birer konuma yap tlar. Biliyor musunuz, dedi ilerinden biri, u ga zeteciler olmasayd adamlarmz adamlarma ldrt mezdim hi bir zaman. ama en ufak bir silah ekme olaynda bile,

616/1242

gazeteler hangi etelerin ie kart n yazmadan edemiyorlar. Bu sefer de, diyelim benim ocuklardan biri vuruluyor, gazeteler de kimin vur duu hakknda doru haber yazyorlar.. Ne yapacaksn, onur meselesi oluyor tabii. Ben de onlardan birkan temizletmezsem ayp olacak. oysa gazeteciler ie karmasa..... Hymie Weiss'n evirdii son i, kendi ldkten sonra, 7 kasmda sonuland. Joe Saltis ile lefty kon cil jri tarafndan susuz bulunarak serbest brakld lar. ayn cinayetin san olarak ayrca yarglanacak 286 olan dingbat o'Berta'nn durumas da sresiz olarak ertelendi. durumada gzler nne serilen deliller daha baka bir karar gerektirirdi. eklinde konutu duruma yargc Harry B.

617/1242

Miller. Bence, sanklarn sulu olduu apak meydana kmt. Sanklar su layarak yarg karsna kmalarna yol aan zel Bu yk jrinin bakan Savc Mcdonald daha ar konu tu: durumadan hemen nce ve duruma srasnda birok dikkate deer ve artc olay olmutur. Sav cln araca en nemli tanklardan ikisi duruma dan ksa bir sre nce ortadan kaybolmular, bunla rn nerede olabileceklerine dair ne ailelerinden ne de baka kaynaklardan bilgi alnamamtr...... ayr ca, Hyroie Weiss'n kasasnda mahkemenin emri ze rine sank avukatlarna verilen tanklar listesinin bir einin bulunduuna da deinerek, szlerini yle ta mamlad: Bu dikkate deer hususlarn yansra, ta nklardan bazlar, sanklar aleyhine ifade verdikleri takdirde balarna trl iler gelecei eklinde teh dit edilmiler, daha bakalar da eksik ya da yanl ifade verdikleri takdirde parayla

618/1242

mkafatlandrlacak lar yolunda tekliflerle karlamlardr. Butn bun lar durumada aklanmtr. Noelden bir gnce, illinois Yksek Mahkemesi, Scalise ve anselmi'ye yeni bir duruma hakk ta nd. on drt yllk cezalarnn yedier ayn Joliet Cezaevinde tamamlamlardzYeni duruma isteyen avukatlarnn ileri srd neden uydu: Bunlar eer cinayet ilemilerse, verilen ceza, adaletle alay et mek oluyordu, te yandan, sular yalnzca lme sebebiyet vermekse, bu ceza ak bir hakszlkt. iki katil, nc durumay beklemek zere, 25 bin dolar kefaletle serbest brakldlar, Yedi ay nce ayrldklar yeralt evrelerine dn dklerinde her eyi st liman buldular. Tpk eski 287

619/1242

gnler gibi, diyordu Capone bir gazeteciye. onlar (o'Banion etesi) kuzey kesimde duruyorlar, ben de Chicago'da. Yolda karlatmzda adam gibi se lamlayoruz, el skyoruz. Bylesi daha iyi deil mi? 288 XIV. KOCA BLL'N DN THOMPSON 1923 ylnda, reformcu aday Yarg de Ver'e yenildikten sonra, uzun sre gzlerden rak kai nindi. daha o yaz, tipik bir Thomsoniyen numarayla halkn gzne girmesini bildi. Gney denizlerine bir y.l gezintisi ayarlamak, oralarda bulunan, su dn da da uzun sre yaama kabiliyeti olan, doksan san tim ykseklie kadar zplayabilen, bcek kovalayan, aaca trmanabilen bir balk trnn yaantsn filme olmak iin bir de filim ekibi gtrmek gibi bir fikir att

620/1242

ortaya. Bu balklar avlamak dncesi, bir rek lam acentas tarafndan verilmiti kendisine. Bu rek lam acentasnn mterilerinden olan bir odun en dstri firmas Butn masraflar demee, gezi iin gerekli yat vermee hazrd. Yatn adn koca BS koydular; n blmne iko eski belediye bakan na tpatp benzeyen bir heykel yerletirildi. Thomp son bu i iin bir yl nce amerikan sularnda balk retme geleneini yerletirmek amacyla kurduu Balklar kulBu'nn desteini de ayarlad. Temmuz aynn balarnda, iinde trl politikaclarn, i adam larnn, ikiye ve spora merakl birtakm zenginlerin bulunduu koca Bili Chicago Nehri boyunca ilerleyip Mchgan Glnden denize ald. Butn kylar dol durmu olan halk, yat Yaa, varol sesleri arasnda uurlad. ancak, gemi amerikan kara sularndan da r kamad. Gereken reklam yapm olan Thomp son, New orleans'da geziden ayrld.

621/1242

Hemen Chicago'ya dnerek politik gcn yeni 289 den canlandrma abalarna giriti. kaarlanm bir politikacnn, tam otuz yl sonra, rchard daley Be lediye Bakanlna seildiinde syleyecei gibi, Chicago'nun reforma hazr olmadn anlamt Va li Small'n yeni seim kampanyasna katld. eyalet Savcs Crowe ile barmak iin harekete geti. Cro we, daha nce iin iinde politika olsun, baka bir ey olsun, kumar ve gnah iletmelerini korumaa hevesli biriyle ayn yolda yrmem demi olmas na ramen, Thompson'un barma abalarn olumlu karlad. 1926 ylnda Cumhuriyeti Parti n seimlerine katld. kendisine kar yaran adaylar, Senatr de neen'in kliinden olan edward r.

622/1242

litsinger ile eski Salk Mdr, Thompson kliinden bir sre nce ay rlm olan dr. John dll robertson idi. Bunlara kar konuurken kulland szler, bir politikacnn azn dan iitilmi iitilecek en ar, en adi szlerdi. Bu adamlarn sorduu McSwggn' kim ldrd? soru suna ve, yneticilerin gangsterlerle ibirlii yaptk lar iddiasna kar yle baryordu seim platfor mundan: litsinger kuruymu. robertson da ylesine kuru ki, ykanmaz bile. Sayn doktor, yllardr ykanma dn sylerken vnr hem de... Sayn doktor dur madan bize amur atyor. Ben ii ahsiyete dkecek kadar alalmadm daha, ama sayn doktorun lokanta da yemek yiyiini bir grseniz! Byklarna yumurta sars yapm, ceketinin yakas orba lekeleri iin de... inann mideniz bulanr... adamn ad bile bir tu haf. Bir turu markasnn adn tayan bir herifin be lediye bakan seilmesine aklnz eriyor mu?.. Ben kimseye amur atmam, ama baz

623/1242

gazeteler hakkm da yle eyler yazmlar ki, karlksz brakamam dorusu. stelik ed litsinger de hakkmda konuma a kalkm. daha nce de syledim, imdi de syl yorum, bu adam, belediye bakanlna adayln koy 290 mu, en Byk yalancdr. daha ne haltlar kartr yor biliyor musunuz? Yar plak el topu oynuyor! inanmazsanz, ekilmi resimleri var, onlara bakn: ayanda ufack bir don, elinde top! Bili Thompson' un yar plak resimlerini grdnz m hi! Gremez siniz tabii... Cumhuriyeti Parti semenlerinin ounluu baylyordu bu tr konumalara. Thompson, o gne dek grlm en Byk ounlukla (180,000) kazand n seimleri. Bu ie en ok kzanlardan bir de Tribune gazetesiydi. Seimlerin hemen ardndan yaynladk lar

624/1242

bir makalede, Thompson bir palyao, bir aptallk makinasdr. Gene de, adamlarn belediye binasna bir sald m, herhangi bir Gney amerika ehrinden ok Chicago'nun ihtiyac vardr askeri kuatmaya.. daha sonra yaplan seim mitinglerinde, eski bir vodvil sanats olan Milton Weil'n yazd ark, Bu tn semenler tarafndan bir azdan sylenecekti. Thompson seim platformunun iki ana fikrini ieriyor du bu ark: Batan sona, sondan baa, amerika amerika Milliyet ateiyle arpar yreimiz. imanlyz, g lyz Batan sona, sondan baa, amerika amerika lkemiz, ulusumuz, doru yoldur yolumuz. Tanr, Millet adna her zaman beraberiz. kimsenin buyruuna girmeyiz, girmeyeceiz. Batan sona, sondan baa, amerika amerika Vatan millet uruna, kanmz dkeceiz.

625/1242

Ve amerikan Thompson

bayran

barna

basan

haykracakt: Bunun iin savayoruz ite! George Washington'un savat bayrak iin savayor Bili Thompson... ingiltere kral olacak o herifin ameri ka'ya artk burnunu sokmamas iin savayorum... anl bayramzn, ingiliz kral George nnde eilme 291 sini istemiyorsanz, oyunuzu Bll Thompson'a veriniz. Yok, eer, kral George ve arkadalar lkemize buyur sun istiyorsanz, bana vermeyin, istemem! Milliyet duygusu her eyden nce gelmelidir yreklerde. Mil liyeti olmayan vatan hainleriyle birlik olmu demek tir... Bir amerikalyla boy lecek bir ingiliz daha anasnn karnndan domamtr. Benim diyen varsa ksn ortaya, ampiyon boksrmz Gene Tunney'i yensin de grelim...

626/1242

Chicago okullarnda kullanlan tarih kitaplarnn ingiliz tarafls olduklarn ileri srerek, dever'in ata d Maarif Mdr William Mcandrew'e atyor, se ildii takdirde onu kovacana dair szler ediyordu. okuyun o kitaplar, okuyun da kendi gzlerinizle g rn. Sayg gsterdiiniz idealler, yiitliine inand nz amerikan Bykleriyle, insan hak ve hrriyetleri iin can vermi milliyeti kahramanlarmzla gizliden gizliye alay alay edildiini, dnyay birbirine katm olan kahramanlarmzn kt gsterildiini greceksi niz. ocuklarmzn saptrldn, milliyet nedir bilme mek, milliyeti olmamak zere yetitirildiklerini an layacaksnz. ocuklarmz kendi tarihlerinden utan snlar diye ellerinden geleni yapyorlar. Ben belediye bakanlndan sonra George Washington tarih kitap larndan kovuldu. kral George

627/1242

ald onun yerini. kral George kim biliyorsunuz deil mi? kral George'a kal sa, bugn binlerce amerikan genci, o pis ingilizlerin afyon ticareti bozulmasn diye in'de savayor ola cakt. Peki, Mcandrew kim? kral George'un ua. Mzelik sava gemisi old ironsides'n kurtarlmas iin, ocuklarmzn harlklarndan artrdklar para lar balamalarn yasaklayan kim? o da Mcandrew! Neden yasaklyor? nk vaktiyle, old ronsdes, nne kan Butn ingiliz gemilerini datmt da on dan! kral George bu kt annn yaamasn hi is temez kukusuz. Bu yzden ua Mcandrew'a gere-292 ken emirleri verdi. o da, atalarmzdan kalma bu paha biilmez antn hurdaya karlmasn emretti. ocuk larmzn kendi aralarnda para toplamalarn bile ya saklad. Byle ite.

628/1242

Tarihimizi kurtarmak, bizim iin Bufkan amerikallara, anl Chicagolulara kalmtr artk. Tarihi kaynaklarmz zehirlemee, yok etmee alan ingiliz tarafllarndan ehrimizi kurtarncaya kadar savaacaz! Butn bu konumalar al Capone'a vz geliyordu tabii. onu ilgilendiren Thompson'un ikinci seim va adiydi. Her trl reforma kar olduunu, hi sklma dan, hi utanmadan ilan ediyordu Thompson. atlas okyanusunun ortasnda olsaydm bu kadar ya ola mazdm, diyordu belediye bakan aday. Seilir sem, bu heriflerin (dever ve adamlarn kastediyordu) kapatt Butn yerleri aacam gibi, 10 bin tane de yeni meyhane atracam, tamam m?

629/1242

Bu syledik leri Capone'u ylesine memnun etmiti ki, Thompson seim kampanyasna 260 bin dolar balad. Ve onun yararna, bildii her trl rvet ve terr yntemini uy gulad. oyunuzu erken verin, sk verin slogann onun kard sylenir. Yln balangcnda, yeniden parlayan bir ete rei si sava yznden politik almalarna ara vermek zorunda kald Capone. Ralph Sheldon'un adamlarn dan Hilary Clements, Saltis Mc Erlane blgesi snr lar iinde bira satmaa kalkmt. Sherman ote li'nde yaplan anlamaya gre bu yolsuzluu komite ye ikayet edip, tartmaa sunaca yerde, ele mentsin ldrlmesini emretti Saltis. 30 aralk gn, bir tfek patlamas bira satcsnn hayatna son ver di; ayn zamanda, yetmi gndr sregelen barn da sonu oldu bu patlama. Sheldon,

630/1242

Capone'a ikayet te bulundu. Capone, Saltis'i cezalandrmaa pek he vesli deildi ama, anlamann srekli olarak uygula nabilmesi iin, sk disiplin tedbirleri alnmas gerek-293 tiini de biliyordu. Bu nedenle, lefty koncil ile, Sal tis'in adamlarndan koca Heyes Charlie Hubacek 11 mart gn idam edildiler. Bu arada, anlamann getirdii kstlamalara alamam, Capone'un stn ln bir trl kendilerine yedirememi olan eski o'Banioncular, yeniden saldrya getiler. ilk darbe iin, Capone'un ok sevdii bir adam setiler. rum Theodore anton, Hawthorne Smoke Shop'un zerindeki lokantay iletirdi. Capone'a ade ta tapard. onun meziyetlerini anlatmaktan usanmaz d. Gangsterin yufka yrekliliinin bir rnei olarak, sk sk u olay anlatrd: karl bir k gecesi, souk tan mosmor kesilmi bir gazeteci ocuk giriyor

631/1242

lokan taya. Capone soruyor, satacak ka gazeten kald, ev lat? elli tane kadar, diye karlk veriyor ocuk. at hepsini yere, diyor Capone. Hemen ko ana nn yanna.. Ve zavall yavrunun eline yirmi dolarlk bir banknot sktryor. 6 ocak gecesi, Capone anton'un lokantasnda oturmu, yemek yiyordu. Birlikte, oturup gevezelik et tikleri masadan kalkan anton, yeni gelen baz mte rileri karlamak iin kapya kt. Bir daha geri gel medi. kapnn hemen dnda bekleyen o'Banion'cu lar, onu yakaladklar gibi arabalarna srklediler. Bir sre sonra durumu anlayan Capone hkra hkra alamaa balad. Butn gece ayn masada oturup hngr hngr alad. anton'un cesedi bir kire ku yusunun iinde bulundu. ldrlmezden nce, Tommy Cuiringione'ye olduu gibi ona da uzun sre ikence yaplmt.

632/1242

Mart aynda, Capone, Hot Springs, arkansas'da ksa bir tatil yapt. Drucci, bunu nerden haber aldy da ald, peinden gitti, ve onu ldrmee kalkt. ama tfeinden kan Butn kurunlar boa gitti. 5 nisan seim gn yaklatka, Capone'un Metropole otelindeki dairesi ikinci bir seim' karar294 gah haline gelmekteydi. Thompson'un asl kararga h, slorman otelinin on altnc katnda bulunuyordu. Mu iki daire arasnda kouup duran, haber ve para tnyanlar iinde, eski bir gazete satcs olan, Gazete Satclar Sendikas'nn kurucusu, Birinci Blge poli tikaclarndan, Capone'un yakn arkada danel Sa ltla; Yirminci Blge patronu Morris eller; William Hale Thompson

633/1242

Cumhuriyeti kulBu bakan, genel ovci Jack Zuta (ki kendisi Thompson kampanyasna 50 bin dolar balam ve koca Bili Thompson'u her bakmdan destekliyorum, o da beni her bakmdan destekliyor demiti) vard. Capone, kocaman maun masasnn gerisinde, dokuz telefonun banda otur mu, aznda purosu, ehrin urasna burasna dal m adamlarna trl emirler yadryordu. kiralk ka tiller, haydutlar, adam karanlar, bombaclar ve ben zerleriydi emir verdii adamlar... ilk iddet hareketi Capone tarafndan planlanm deildi, ama olayn verdii sonu, kendisini son dere ce memnun etti. Chicago'nun hemen Butn etele ri gibi, o'Banioncular da Thompson'un kazanmas iin ellerinden geleni yapmaktaydlar. Seimden bir gn nce, bunlardan bir grup, balarnda Schemer druc ci olduu halde, dever tarafllarndan, krk ikinci Blge belediye meclisi yesi DRosey R. Crowe'un Buro suna

634/1242

giderek ortal toz duman ettiler. Crowe o sra da Burosunda deildi. Gelenler, sekreterini dvdler, eyalarn krp dktler, camlarn tuzla buz ettiler. Polis, hemen o gn yakalad Drucci'yi. Yakalayanlar dan biri olan sivil polis dean Healy, gangsteri biraz tartaklad. Buna son derece sinirlenen Drucci, polis arabasyla karakola gtrld srada, Se nin canna okuyacam, diye haykrarak ada mn tabancasna saldrd. Tabancasn kurtaran Healy, yakndan drt el ate etti Drucci'ye ve hemen ldrd. Gangsterin dul kars, bir sre sonra bir 295 avukat tutup dava amaa kalktnda, cinayet ma sas efi Schomaker yle konutu: Ne cinayeti be? Healy'e madalya vereceiz.. Bylece polis, Capone'un en korkun dmanlarndan birini ortadan kaldrm oldu.

635/1242

Drucci, Mount Carmel mezarlnn kutsal olma yan blmne, bin be yz iein altna gmld. l iin dinsel tren yaplmas kilise tarafndan ya saklanmt, ama askeri tren yapld. kendisi, Birin ci dnya Savana katlm olduu iin, amerikan eski Muharipler dernei yesiydi. Bir manga nifor mal asker, Drucci'nin bayraa sarl tabutunun ze rinden sayg at yaptlar, borazanlar alnd. en ss l elenklerden birini yollam olan Capone, trasz olarak mezar banda duruyordu. Belediye Bakan dever'in i bana getirdii em niyet mdr, daha baka iddet hareketlerini nle mek amacyla, seim gn grev yapmak zere 5000 zel polis tayin etti. Her sandk banda bir manga po lis bulunmaktayd. arabalarnda makinal tfekler ve gaz bombalar tayan sivil polisler de sokaklarda kol geziyorlard. Chicago normal seim

636/1242

gn standartla rna gre olaanst sakin bir gn geirdi. Topu to pu iki bomba atld, (her ikisi de krk ikinci Blge de mokrat Parti kulplerine), iki seim gzcsne dayak atlp karld, bir dzine kadar dever taraflsnn oy vermesine eli silahl kabadaylar tarafndan engel olundu, bir tek sandk banda, bir de bir evde silah kullanld. o gece, Sherman oteli'nin 15. luis stilinde d enmi balo salonunda, bir sandalyenin zerine, tr manan Thompson, bir yandan elindeki koca apkay sallyor bir yandan da, itii viskilerin etkisiyle dili dolanarak yle baryordu: Tam 52 bin ilerdeyiz u anda! Teekkr ederim, hepinize ok teekkr ede rim! Syleyin o kovboylara, hepsinin tepesinde at 296 koturacam demitim, koturuyorum ite! en son mym sonucunda, 83,072 farkla kazand ortaya k t.

637/1242

Thompson'un nc kez belediye bakanlna seilmesiyle balayan dnem, Chicago'nun grd on kanl, en korkun, gangsterlerin en rahat, yolsuz luklarn en geni lde kol gezdii dnemdi. yle ki, birka yl ncesinin Chicago'su, bunun yannda bir kanun ve dzen harikas olarak gsterilebilirdi. Yeni belediye bakannn ilk yapt atamalar, yne timin ne ynde ilerleyeceini aka belli edecek ni telikteydi. Hi tannmam bir adam olan, evre Yol lar denetim Mdr Mchael Hughes'u, emniyet m drlne getirdi. eyalet Savcs Crowe'un kuzeni olan Hughes, Belediye Bakan dever yeni seildiin de cinayet masas efliinden istifa etmiti. Bunun nedeni de, don o'Banion onuruna verilen bir yemee gittii iin amirlerinden azar iitmi olmasyd. ehir mfettilii grevine, bir zamanlar emniyet mdrl yapm olan, ve emniyet mdr olduu srada, rgtmdeki polislerin yzde altm iki

638/1242

yapm iinden ekmek yiyor diye ak ak syleyen Charles Fitzmorris'i getirdi. Belediye zabtas efliine getir dii danel Serritella, ilk i olarak, eitli tccarlarla anlap, eksik tart usullerinin yaygnlamasn ve bunlardan kendisine bir pay karmay salad. Ser ritella, ayn zamanda Belediye Meclisinde Capone' un temsilciliini yapmaktayd. Belediye hukuk m avirliine eski dost Samuel ettelson'u getirdi Thomp son. ettelson, ayn zamanda finans korsanlarndan Sa muel nsull'un avukatyd. Morris eller, hem Belediye Salk komitesi yesi hem de Belediye Ba Tahsilda r olarak ift maa almaa balad. dr. arnold kegel, Thompson'un aile doktoru, yeni Belediye Salk M dr oldu. Seimden ksa bir sre sonra, Daily News muha 297

639/1242

birlerinden biri, komiser yardmcs William P. rus sell'e, nasl olup da kanund lotaryaclarn ilerini rahatlkla sokak ortasnda yrtebildiklerini sordu. Belediye Bakanmz Thompson, her eyi serbest b rakacana sz vererek seildi, diye karlk verdi Russell. ona oy verenler ne istediklerini biliyorlard herhalde... Bana, kanund lotaryacln nne ge mem iin herhangi bir emir gelmedi; emir almadan da bu gibi ilere burnumu sokmaa hi niyetim yok... durup dururken, uzak banliylerden birine atanmama yol aacak kark durumlar yaratmak istemem ah sen... Belediye yneticileri kentin bu blgesine ka nun ve dzen getirmek istiyorlarsa, kendi bilecekleri i. Versinler resmi bir emir, dediklerini yapaym. ama kendi bama ilere kalkacak deilim. Byle bir emir hi bir zaman gelmedi tabii. Ve Russell'n aklll, eyhine bir nokta

640/1242

olarak kayda geti. Bir sre sonra Hughes'un yerine emniyet m dr oldu. Seimlerin zerinden daha bir ay gemeden, Capone, Metropole otelindeki karargahnn oda saysn elliyle ykseltti. Hawthorne nn'deki yerini, yalnzca banliylerdeki iletmelerinin ynetimi iin ikinci de recede bir karargah haline getirdi. Metropole, hem belediye binasna hem de emniyet mdrlne ya kn olmas bakmndan ok uygun bir yerdi. Beledi yeden, kendilerini sata karm sorgu yarglar, ynetim yetkilileri ve politikaclar akn ederdi otele. emniyet mdrlndense (ki buras, en fazla para veren condottiere'nin emrine girmee hazr bir paral askerler klas durumundayd) yzlerce polis gelir, yaptklar hizmetlerin karln nakit olarak alabil mek iin sra beklerdi. Polisler, iki datm kamyon larna gidecekleri yere kadar elik etmekten, reform cular yattrmak iin hazrlanan basknlar nceden haber

641/1242

vermee, zerinde Polis rgt Yetkililerine: 298 kartn hamiline her trl kolayln gsterilmesi ya zl, resmi damgal kartlar Capone'un adamlarna da tmaa kadar eitli hizmetlerde bulunurlard Capone'a. Phil Dandrea'ya, Belediye icra Mahkemesi G revlisi rozeti verilmiti; ayrca Belediyeden ayda 200 dolar maa alyordu. Polis yetkilileri, Dandrea ve ekibinin iledikleri sulara ya tamamen gz yumar, ya da dosyalara zmlenememitir kaydn geirir lerdi. Capone, eitli kaynaklardan polise denen r vetlerin ylda 30 milyon dolar bulduunu hesaplam t. kendi bordrosunda, Chicago polis rgtnn he men hemen yars kaytlyd. eitli toplantlar ve para datma ileri, pazar gnleri kilise ayininden sonra yaplrd.

642/1242

Metropole oteli, polis memurlar, politikaclar ve gangsterlerle dolup taard pazar gnleri. Bu srada yalnzca i g rmeleri, yaplmaz, karlkl ikiler iilir, sohbetler edilirdi. otelin lobisinde, blge politik patronlarndan birinin ilettii otomatik iki makinasna para atmak suretiyle susuzluunu giderebilirdi herkes. Capone ile en yaknlar iin st katlarda birka bar kurulmu tu. zel alkol ve arap stoklarn depolayabilmeleri iin, kendilerine otelin bodrum katnda bir yer ayrl mt. depodaki ikilerin deeri 100 bin dolarn al tna dmezdi hi. Hafif kadnlar otelin her yannda salnr dururlard. ebekenin nemli kiilerinin he men hepsinin birer gzdesi vard. Bu kadnlar otelin en mkellef dairelerine yerletirmilerdi. Birka oda da kumar oyunlar iin ayrlmt. Capone, son dere ce anssz bir kumar hastasyd. Bin dolardan aa sna zar att pek enderdi rulette, tek numarann ze rine yz bin

643/1242

dolar koyduu olurdu. at ve kpek yar larna da ok meraklyd. Yar alanna gitti mi, hi bir zaman plase oynamaz, hep ganyana oynar, okluk da kaybederdi. kumarda ok para kaybettii, hayat da debdebeli ve mthi masrafl olduu iin, hi bir za-299 man Byk bir servete sahip olamad. Tribune Gaze tesinin polis muharibi Jake Lingle, Capone'un en sev dii gazeteciydi. Yeralt faliyetleri hakknda ok geni bilgilere sahip olan bu muhabire, Capone Chicago'ya geldiinden beri yalnzca at yarlarnda on milyon dolar kaybettiini sylemiti. Metropole oteli, Hamamc John Coughlin ile Hinky dink kenna'nn yllar yl hkm srdkleri Bi rinci Blgenin nirengi noktasyd. Capone bu iki bele diye meclisi yesini uydu dzeyine indirdi. kendile rini oteldeki dairesine artarak, rahat yaantlar nn bundan byle eteye olan yararlarna bal ola can bildirdi; etenin

644/1242

destei olmadan bir daha ne seim kazanabilir ne de eski imtiyazlarn srdrebi lirlerdi. ok sk kulland bir deyimle, Bamza be la aramyoruz, dedi Capone. Belediye meclisi yeleri kar koymadlar. Bulumadan sonra adamlarn bir araya toplayan kenna, Ne diyebilirdim ki baka? di ye sordu. Ya Butn rgte el koyacan syleseydi? o zaman halimiz ne olurdu? kredelim ki bize bu ka darck bir ans tand... Yeni Thompson ynetiminde Capone'un presti jinin ne denli arttn 15 mays gn olanlar ak se ik ortaya koydu. Mussolini'nin iyi niyet elisi olarak, Santa Mara II adl uayla dnyay dolaan, italyan Hava kuWetleri komutan Francesco de Pnedo o gn Chicago'ya geldi. Grants Parknn hemen yannda Mc hgan Gl zerine inen ua karlayan resmi komi te yeleri unlard: italyan konsolosu italo Canini, ehrin Fascsta lideri Ugo Galli, Gmrk Mdr anthony Czarnecki, altnc

645/1242

Hava kuWetleri Subayla r, Belediye Bakan Thompson'un zel temsilcisi Yar g Bernard Brassa ve al Capone. kyya kan de Pinedo'nun elini skanlar arasndayd Capone. Gangs terin resmi karlama komitesine katlm olmas baz Chicagolular kzdrd. Bunun zerine, polis yetkilileri 300 hi utanmadan u aklamay yaptlar: o gn, anti faist bir gsteri yaplacan haber almlar, at ma olursa bunu engelleyemeyeceklerinden korkmu lard. Capone'un antiFaist bir eylemi daha kolay engelleyeceini bildiklerinden, gangsteri komiteye katmlard! Sonunda herhangi bir atmay bastr maa gerek kalmad. Saylar ok az olan gstericiler ar hareketlerde bulunmadlar. Haziran aynda Capone'u memnun eden baka bir olay daha oldu. iki yl nce olson ile Walsh adl polis memurlarn ldrdklerinden beri gerek mad di gerekse manevi

646/1242

bakmdan destekledii Scalise ile anselmi'nin nc durumas ayn dokuzunda ba lad. Jri seiminde her zamanki gibi glkler kt ndan arlanlardan 100 kii eitli nedenlerle ye lii reddettiler asl duruma bir hafta ge balad. 22 haziranda ifade veren Scalise, sivil polislere bir tek kurun attn kabul etti. avukat Nash, mvekkil lerinin, yok yere saldrya geen polislere kar kendilerini savunmak iin ate ettiklerini ileri srd Jri, susuz karar verdi sonunda. dedektif Walsh' n dul kars, Yaplacak baka bir ey yok, diye ko nutu. kocamla arkadan Byk bir soukkanllkla ldrm olan bu adamlar tebrik etmek iin millet bekliyor. artk sylenecek szm yok. Beraat kararn kutlamak iin Capone muhteem bir ziyafet verdi. Canada'dan iesi 20 dolara ithal edilen yllanm ampanyalar oluk gibi akt en ok da, sanklar

647/1242

serbest brakan jri yelerinin erefine ka deh kaldrld. Yzden fazla konuk doldurmutu yemek salonunu; aralarnda kk italya yeralt evrelerinin en gzde kiileri bulunuyordu. Partinin en canl kii si, operet kahramanlarn, andran, evik, hareketli Sicilyal bir kiralk katildi. Scalise ile anselmi'nin yakn arkada olan Guiseppe Giunta'ya, dans etmek teki baarsndan dolay Srayan Tosbaa ad takl-301 mt. Gecenin doruk noktas, patlayan ampanya tpa larnn cephane olarak kullanld sava oyunu ol du. ampanyadan rl sklam olmu, neeli, sarho kalabal seyreden Capone, yakn bir gelecekte, ko nuklarndan nn kendisini ldrmek amacyla birleeceklerini aklna bile getiremezdi. oysa, Sra yan Tosbaa, Giunta, Scalise ve anselmi, pek yakn da al Capone'un canna kymaa kalkacaklard.

648/1242

Herkesin gznde tten Sicilyallar Birlii ba kanln Capone'un destekledii Tony lombardo elde edince, gazetecilerin Sicilyallarn Taht Sava ola rak adlandrdklar atma kanlmaz bir zorunluk haline gelmiti. Bakanlk yarma katlp da ancak ikincilii kazanabilen Joseph aiello, esmer, tknaz, kaln kal, bir adamd. Sekiz erkek kardei ve saysz kuzenleriyle birlikte, Genna'lardan kalan kk italya ev imbikleri endstrisini ynetiyordu. katl ahane kknn oturma odasnn drt duvar, yerden tava na kadar kitaplklarla kaplyd. oysa, raflarda dizi dizi duran deri ciltler kitap deildi aslnda. Yalanc cilt lerin ardnda, silah, cephane, ve patlayc maddeler depo edilmiti. aiello ile lombardo yllar yl birlik te, almlar, Sicilyallar Birlii'nin belli bal iki gc olarak i birlii yaptklar gibi, peynir ithalats, frnclk, hisse senedi acental, alkol datm ve benzeri ilerde ortak olmulard. Sicilyallar

649/1242

Birlii iinde politik rekabet aralarn bozmu, hele Tony lombardo bakanlk seimini kazandktan sonra ili kileri tamamen kesilmiti. rakibini, ve onu destekle yen ete reisini ldrmee karar veren aiello, bala rnda Bugs Moran bulunan kuzey kesim gangsterleri ve Bat kesimden Billy Skidmore, Barney Bertsche, Jack Zuta ile anlamaya vard. Aiello'larn Capone'u ldrecek herhangi birine 302 elli bin dolar verecekleri sylentisi btn yeralt ev relerine yayld. 1927 ylnn ilkbahar ile sonbahar arasnda geen aylarda, serbest alan drt yabanc kiralk katil geldi Chicago'ya: New York'tan Tony Torcho, St. luis'den Tony russo le Vncent Spcuz oo, Cleveland'dan Sam Vaente... Capone'un adam lar son derece uyank ve hzl

650/1242

alyorlard. drt ki ralk katilin drdne de Chicago'nun havas iyi gel medi. ehre geldikten birka gn sonra, tomson kur unlarna hedef oldular. Hepsinin avucuna bir be sentlik sktrlmt herkes biliyordu Jack Me Gurn'n imzasyd bu. ayn sre iinde aiello'nun yorli adamlarndan drd de, kimlii tesbit edileme yen bir katil ya da katiller tarafndan ldrld. Bein ci kurban, Sindirella adndaki bir barmen, ldrldk ten sonra, sarlp sarmalanp bir torbaya sokulmu, torba bir hendee atlmt. Polis, hendein evresin de grlm olan McGurn ile, Capone'un fedailerin den orchell de Grazio'yu tutuklad. ancak, haklarn da ie yarar delil olmad iin serbest brakldlar. Bu sefer aillo'lar. zehiri denemee kalktlar. Capone'un Bella Napoli Caf'ye sk sk gittiini bildik leri iin, ahbana otuz be bin dolar teklif ederek gangsterin yemeine zehir

651/1242

katmasn istediler. ah ba nce kabul etti, sonra vaz geti, her eyi oldu u gibi Capone'a anlatt. alt aydan ksa bir sre iinde on bir ete cina yeti ilenmi, hibiri zmlenmemiti. Bu durum karsnda, halk biraz olsun yattracak bir jest yap mann gereini duyan yeni cinayet masas efi Wl lam o'Connor, gangsterleri temizlemek iin yeni bir zrhl birlik kuracan aklad. Bu birlik iin, Birinci dnya Savana katlm, makinal tfek kullanmas n bilen polis memurlarnn gnll gelmelerini iste di. Ve bu gnlller takmna, akllara durgunluk vere cek sorumsuzlukta bir emir yerdi. efendiler, sava 303 balamtr, dedi. Bu ehri birtakm namussuzlarn deil, bir polis grevlileriyle halkn ynettiini gs termek zaman geldi artk. Chicago halk, sulular ya kalamanz

652/1242

ve hi acmadan ldrmenizi istiyor. ara balarnza makinal tfekler konmutur. Bylece, top lum dmanlarna kar eit silahlarla arpacaks nz. dikkat edin, tahtal ky boylamayn; gangsterleri yollayn tahtal kye. ilk nce siz ate edin; salama gidin, ldrmek zere ate edin. Tannm gangster leri ldrenlerin rtbesi ykselecek, ayrca da para armaan verilecektir. ii haydut dolu bir araba grd nz m, hemen peine dn ve derhal ate amaktan ekinmeyin. olay yerine geldiim zaman, arabay de lik deik, Butn haydutlar da l bulursam, baka bir ey istemem.. Buna karlk, sokaktan geen masum vatandalar da l bulursa, ne yapacan sylemedi o'Connor. Tony lombardo, kars ve iki kk ocuu ile bir likte, Cicero'nun kuzeyinde kalan bir banliyde oturur du. West Washington Bulvar

653/1242

442 numarada geni bir villas vard. Villann tam karsnda, daireleri hafta lk olarak kiraya verilen Byk bir apartman binas vard. Bir gammazdan aldklar ihbar zerine, 22 ka sm gn o'Connor ile adamlar sz konusu daireler den birini bastlar. dairenin penceresinde, lombardo' nun sokak kapsna ayarlanm bir dizi makinal tfek buldular. ierde kimse yoktu. Bunun zerine, 10 mil kadar tedeki North Western Caddesi 7002 numaral apartmana gidilmesini tledi gammaz. oraya da gi dildi; ok miktarda dinamit bulundu dairede. ierde gene kimse yoktu, ama bir otel odas anahtar unutul mutu. Biraz ilerdeki ashland Caddesi zerinde bu lunan rex oteline aitti bu anahtar. dedektifler, bu nc adreste Joseph Aiello ile iki kuzenini, bir de Mlwaukee'den yeni gelmi olan gen kiralk katil an gelo lo Mantio'yu buldular. Hepsini toparlayp ube-304

654/1242

ye gtrdler. Zayf karakterli bir gen olduu anla lan lo Mantio'nun sorgu srasnda dili zlverdi. Chicago'ya, Capone ile lombardo'yu ldrmek zere Aiello tarafndan getirtildiini itiraf etti. Capone iin South Clark Sokanda bir pusu hazrlandn ekledi. South Clark Soka 311 numarada Hinky dink Kenna' nn bir ttnc dkkan vard. ayn zamanda politika ilerini yrtrd buradan. Capone sk sk urar, bir iki laf ederdi Kenna'yla. dkkann hemen karsnda aflnntik oteli bulunuyordu. 302 numaral odann pen oeresi dorudan doruya ttnc dkkannn giriini grmekteydi. lo Mantio, pencerenin iine uzak men zilli tfekler yerletirdiini aklad. Aiello ile lo Mantio'nun ubedeki hcrelere hap sedildiklerini Capone'a haber veren, kendisinden ay lk alan polis memurlarndan biriydi herhalde. adam lar getirildikten yarm saat kadar sonra, katilin bu

655/1242

lunduu binann nnde bir dzine kadar taksi durdu. Bir sr adam kt ilerinden.. st katlardan birinin penceresinden dar bakmakta olan bir polis memuru, nce sivil polis sand gelenleri. ama hi biri binadan ieri girmediler. Bir anda evreye dalverdiler. kimi si sokak kelerini tuttu, kimisi yan sokaklara sapt, kimisi kap ilerine dikildi. Biraz sonra, adam bina nn giri kapsna doru yrd. ilerinden biri, elini paltosunun altna sokarak i cebinden kard otoma tik tabancay yan cebine aktard. Bu adamn, Capone'un ksa bir sre nce New York'tan getirtip fedaileri ara sna katt eski Be Noktac, iko, gaga burunlu kk New York lous Campagna olduunu hayretle grd pencereden bakan polis, ve birden durumu kav rad. inanlacak gibi deildi ama, Capone'un adamla r, Aiello'yu ldrmek zere Sivil ubeyi kuatmak taydlar! elinde olmadan haykrd.

656/1242

durumu anlayan bir sr polis sokaa frladlar ve l idam ekibini yakalayarak silahlarn aldlar. ellerine kelepeleri 305 geirdikleri gibi, Aiello'nun bulunduu hcrenin ya nndaki hcreye gtrdler. Sicilya lehesini anlayan bir polis memuru, cezal klna sokularak yakn hc relerden birine yerletirildi. Memur, buradan iki gangster arasnda geen konumalara kulak misafiri oldu. kendini yok bil, dostum, gebermi bil, diyordu Campagna. Seni buradan saldklar anda, tepeleye cek bizimkiler. Sokakta adm atamayacaksn. korkudan tir tir titredii sesinden belli olan aiel lo, anlaamaz myz, n'olur, diye yalvaryordu. on drt gn izin versinler bana, evimi, dkkanm, her eyimi satp

657/1242

Chicago'dan gideyim. Hi gelmem bir daha, al sana yemin.. N'olur anlaalm, ocuuma ac yn, karma acyn, n'olur.. Hadi be, namussuz herif, diye karlk veriyor du beriki. ikidir bize kazk atmaa kalkyorsurl. Sen baladn bu oyuna, biz bitireceiz.. avukatnn ie karmasyla serbest braklan Aiello, sokaa kmaa korktu. alaya szlaya o'Con nor'a koarak, polis tarafndan korunmak istediini bildirdi. Cinayet masas efi, biraz da odadaki gazete cilere gsteri olsun diye, olur, dedi, seni koruya cak polis vereyim yanna. Tee, New York'a kadar ko rurlar seni, orada da gemiye binene kadar. Ne kadar abuk defolursan buradan o kadar iyi olur. Sicilya usu l kan davalarn burada srdremeyeceine gre, geldiin yere dn bari. Benim polislerim Chicago iin de korumazlar seni, onu da bil!

658/1242

Sonra, avukatla bir likte gelmi olan Mrs. Aiello ile kucandaki kundak l bebei grnce biraz yumuad; iki polisin aileyi taksiye bindirmelerine izin verdi. Aiello, yannda iki kardei Tony ile domnc ol duu halde hemen o gece Chicago'dan ayrld. kar de New Jersey'e bal Trenton'a yerletiler; gizli giz li yaptklar bir iki ksa ziyaret dnda, iki yl Chica-306 go'ya admlarn atmadlar. Bu arada, Capone'u oldr me kararndan bir an bile vazgemediler. Aiollo'lar tydkten sonra, Capone gazetecileri kabul edip, koca koca demeler verdi. krallara has bir hogr tavr taknarak, Joey Aiello'nun barmak istediini, ilerini dzeltmek iin on drt gn izin rica ettiini sylediklerinde, hemen kabul ettim, dedi.

659/1242

Ben kimseyi ldrmek merakls deilim ki. anla maya varmak iin her zaman elimden geleni yapm imdr. Bama bela aramyorum, kan dkmek de iste miyorum. ama kendimi koruyacam elbet. Bana sa tamaa kalkanlara hadlerini bildirmek zorundaym. stnln gazetecilere de hatrlatmak gerei ni duydu bu arada. Patron benim. Buralar benden so rulur, bundan byle de benden sorulacak. Yllardan beri bana nian alr bu herifler. Gene de, grdnz gibi, salm yerinde ok kr. Beni bu ehirden s rebileceini hi kimse sanmasn. mrmde kamak nedir bilmedim. kamayacam, ite o kadar. Bu ser seri gruhunu, bir temizleyeyim hele, karmda kim seler kalmayacak. ilerime eskisi gibi devam ede ceim. Bunlar sylerken, Belediye Bakan Thompson' un yeniden azm olan ihtirasn hesaba katmamt.

660/1242

Galvin Coolidge, 1928 ylnda Bakanlk seim lerine katlmayacam, dedi. Bu durumda, Cumhuri yeti Parti adayl kapann elinde kalabilirdi. Thomp son, son Chicago seimlerinde kazand akl almaz baardan cesaretlenerek, Beyaz Saray'n yolunu tuta bileceini dnd. 1927 ylnn sonbaharnda, ev resine bir sr basn szcs, danman ve kafadar iki arkada toplayarak, Butn lkeyi kapsayacak bir tren gezisine kt. Szde, su basknlarn kontrol alt na almak konusunda, Mississipi Vadisi eyaletlerin den yardm toplayacakt; ama asl amac, deiik bl-307 gelerde kendisine kar tepkileri lmekti. Trenin dur duu her istasyonda, basn szcleri kendisini Ba tan Sona amerika hareketinin ncs olarak takdim ediyor, vgleriyle gklere karyorlard. Yannda ta d drtl, Batan sona, sondan baa amerika arksn sylerken, bir yandan da

661/1242

ar milliyeti bil diriler, brorler, gse taklacak ineler datlyor du. William randolph Hearst, Thompson'u California' daki iftliinde arlad. Belediye Bakan Chicago'ya dndnde, yeniden Thompson klii iinde yerini bulmu ve buraya iyice yerlemi olan eyalet Savc s Crowe ona vgler yadrmaa balad: Byk bir insan, gerek bir amerikaldr o. Benim yaadm s re iinde, Chicago'ya onun kadar yarar dokunan ba ka bir insan olmamtr. Yapt bu son gezi sayesin de, Chicago'yu yalan yanl eletirenlerin baz bl gelerde yaratm olduu nyarglar da silip spr mtr. Cumhurbakanlna zenen Thompson, Capone gibi bir adamn Chicago'da rahat rahat at koturma snn politik umutlar iin ne lde zararl olduunu bilmez deildi. emniyet Mdr Hughes'a iaret ak t, ve ete

662/1242

liderine yaplan muamele birden deii verdi. adamlar, ufak tefek, nemsiz sulamalarla tutuklanmaa, bira fabrikalar, genelevleri, kumarha neleri sk sk baskna uramaa balad. kendisi ise, devaml gzaltnda bulunduruluyordu. 5 aralk gn, Capone Metropole otelinde bir ba sn toplants yaparak, Florida'nn St. Petersburg ken tine gideceini aklad. Srt zrhl koltuuna yaslan m, koca surat pro dumanlarna bulanm, evre sini szerek, Bundan byle, saygdeer Chicago hal k ikisini nereden, ne yolla salayacaksa salasn. Ben bktm usandm artk. Nankr ve skc bir i oldu onlara hizmet etmek. dedi. kendisine yaplan hakszlklardan, gsterilen an-

663/1242

308 layszlklardan dolay baka yere tanmak zorunda olduundan yaknd. Butn dnya, beni milyoner bir goril sanyor. Geende herifin biri geldi buraya, ille de bin dolara ihtiyac olduunu syledi. Szde ken disine bu paray verirsem on be bin dolarlk hayat si gortasn stme yapp canna kyacakm! Zorla ka p dar ettim herifi. Bugn de, ingiltere'de bir ka dndan bir mektup aldm. orada bile beni goril san yorlar, dnn. kar mektup yazm, diyor ki, oraya gidip, durmadan kavga ettii komusunu ldrrsem, gidi geli yol param verecekmi... ite bunlarla u rayorum gn boyu. Neden? Halkn istedii bir eyi halka salyorum da ondan. Zorla m satyorum bu zk km sanyorsunuz? Ne gezer. Siparileri bile karla yamyorum.

664/1242

iki yasana kar geliyormuum. Geliyorum, evet, bu yasaa kar gelmeyen var m sanki? Yemek ten nce kokteylini iip, yemekten sonra saysz viski yuvarlayan adamla benim aramdaki tek ayrlk, benim yaptm iin ok daha tehlikeli, ok daha rizikolu ol mas. Yoksa, o da en az benim kadar kanuna aykr davranyor. Bu srada, namussuz politikaclar ne kadar k k grdn belirtmekten de kendini alamad: Na mussuz adamdan kts var m? Var. Hem namussuz olup, hem de nemli bir politik yerde olan kii. d nn, herif hem kanunlar uyguladn, kanunlar ko ruduunu sylyor, hem de, aslnda, birtakm kiilerin kanunsuz davranlarndan ekmek yiyor. Ne ekmek yemesi? dpedz servet sahibi oluyor.. kendine u kadar saygs olan bir gangster, bu gibileri adam ye rine bile komaz. ii iin gerekli herhangi bir

665/1242

malze meyi satn gibi alr onlar ama iinden de hepsinden nef ret eder. Yal anam, ailemi dnmeseydim, Butn bun lara katlanabilirdim belki. ama ok zlyorlar. Be-309 nim kana susam bir cani olduuma dair nice masal lar iitiyorlar her gn. artk dayanacak gleri kalma d. Bense, dediim gibi, bktm usandm. Su sabkalarna deinerek yle dedi: mrm de hi bir sutan hkm giymedim. kimsenin de su ilemesine n ayak olmadm. Hi bir zaman, hibir g nah yuvasyla bir ilikim olmad. kendimi, din kitapla rndan km bir azize benzetecek deilim, ama m rmde adam ldrmediim de bir gerektir. Hatta kim seye tabanca bile ekmi deilim. adamlarmdan hi biri, benimle altklar sre

666/1242

iinde kimseyi soyma m, hi bir ev hrszl yapmamlardr. Benimle a lmaa balamazdan nce, ya da benden ayrldktan sonra bir sr i evirmi olabilirler. orasn bile mem; bildiim tek ey, benim rgtmdeyken bu gibi ilere karmadklardr. Cicero'yu bir kanun ve d zen rnei gstermekten kanmad: koskoca ame rika Birleik devletlerinin en temiz ilesidir buras. Bir tek kumarhanesi var topu topu, gnah yuvas de diiniz yerlerdense ila iin bile yok Cicero'da. kendi ynettii ilerin Chicago iin Byk bir ge lir ve gelime kayna olduunu ileri sryor, kuku suz buna gerekten inanyordu. Hayatmn en verimli yllarn halk yararna harcadm. Halkn hafif zevkler, zararsz elencelerle vakit geirmesini saladm. Bu tn bunlara

667/1242

karlk olarak ne geti elime? en akl al maz hakaretlere uradm, peime adamlar taklyor, katil olduumu sylyorlar. Cook County nfusunun yzde doksan iki ier, kumar oynar. Benim tek su um, onlara bu elenceleri salamak. Hakkmda ba ka nederlerse desinler, ikilerimin bozuk, kumar ma salarmn hileli olduunu syleyemezler. Her zaman iin tek amacm halka hizmet olmutur nk. Vatan dalarmza temiz iki temin etmek, hilesiz oyun oy namalarn salamak, bir halk hizmetidir bence! 310 ete savalarnda bir gangsterin bir baka gang gasteri ldrrken neler dnd sorusuna u karl verdi; Bilmem, belki de, Tanr'nn gznde, szn savunma yasasnn, hukuk kitaplarndaki kendini sa vunma yasasndan daha geni kapsaml olduunu d nr.. Bir yerde, daha nce davranabilse kendisini mutlaka ldrecek

668/1242

olan bir kiiyi ldrmekten baka birey deildir bu. Bir yerde de, iini savunmak, -ka rsn, ocuklarnn ekmek parasn kard ii sa vunmak iin ldryor olabilir. Sanyorum ki yledir. dnyada benden ok daha kt insanlar olduuna inanmam tuhaf karlamyorsunuz umarm. Chicago'ya ne zaman dneceini, hatta kdnp dnmeyeceini, bilmediini syledikten sonra, son dorece alayl bir ifadeyle, Fena m, dedi, artk cina yet diye bir ey kalmayacak burada, kimse yasak i ki imiyecek. Bir ift zar atan bile bulamayacaksnz, norde kald ki rulet ya da bakara oynayan ksn! Mke Hughes'un, polis rgtne yeni ald 3.000 den fazla adama da ihtiya kalmaz artk, deil mi ya? stelik, aynaszlar Butn gang cinayetlerini stme atama yacaklar artk. Yokum ben nk. Manetlere gee cek baka babayiit bulsunlar bari. ammaa, bir de ben gittikten sonra,

669/1242

yerimi alacak baka bir ete reisi bulurlarsa, ne yazk olur deil mi?.. ayrlrken, en kt gnlerimde beni yalnz b rakmayan dostlarma teekkr bor bilirim. dman larm da baladm. Hepinize neeli bir Noel ve mut lu bir yeni yl dilerim.. Son anda yolculuk programn deitiren Capone, St. Petersburg yerine, kars, olu ve iki fedaisiyle bir likte los angeles'e gitti. Hi de iyi karlanmadlar burada. Biltmore oteline, en sevdii takma ad olan al Brown olarak kaydn yaptrd, ama gene de kendisini tanyan kt. Butn gazeteler, al Capone'un geldii ni Byk manetlerle verdiler. Halk arasnda Byk 311

bir tepki yaratt bu geli. otele inilerinin zerinden daha yirmi drt saat gemeden, Biltmore'un mdr, Capone'lara oteli terketmelerini syledi. Turistiz biz, diye itiraz etti Capone, ve yerinden kprdama d. Bildiim kadaryla turistleri seversiniz siz. Ce bim, Chicago'da kazandm paralarla dolu. Burada harcamaa geldim. Paral bir adamn los angeles' ten kovulduu ne zaman grlm? los angeles emniyet mdr, otelden kovulma olayn dorulad; ehirden ayrlmas iin yirmi drt saat mhlet verdi Capone'a. Chicago'da, emniyet M dr Hughes, Capone'u buradan polisler srd, bir daha geri gelemez diye deme vermiti. 13 aralk g n, douya giden Santa Fe trenine binen Capone, ha reket etmezden biraz nce yle konutu: Chicago' da bir sr emlakim var, vergi dyorum. kendi evime dnmeme kimse engel olamaz.

671/1242

illinois'nin Chillicothe ilesinden trene binen Herald examner gazetesinin muhabiri, Joliet'e ka dar, Capone'un kompartmannda gitti. (Bu erefe ula an bir tek gazeteci daha vard: Jake Lingle). Capone melankolik bir hava iindeydi. Sarsldm tabii, dedi. Bir tek sabkas bile olmayan bir vatanda, aylkla rnn hi deilse bir blmn kendi cebinden dedi i polisler tarafndan kovalanrsa sarslmaz olur mu, sorarm size? Chicago'daki her polis memurunun ek mek paras benim cebimden kyor yani verdiim vergilerden kyor desem yalan olmaz. Gene de, hi bir suum olmad halde beni delie tkmak isti yorlar. Neden? kendi evime, karm, olumu grme e gidiyorum diye. olur mu byle ey? ok zgnm, ok. Butn patrd grlt neden kyor bir trl an layamyorum. Sizi korusunlar diye her ay dzenli ola rak paralarn dediiniz polisler, bana yaptklar muameleyi size yapsalar

672/1242

hounuza gider mi? Gidiyo rum Chicago'ya ite. kimse de engel olamaz bana. Ora-312 ya gitmek hakkna sahibim; evim; ailem orada. kafama kurun skmadan Chicago'dan atamazlar beni. m rmde kanunsuz bir i yapmadm. kt bir ey yapt m kimse iddia edemez. Tutukluyorlar beni, her ya nm aryorlar, delie tkyorlar. dnyada ne kadar su varsa stme yklyorlar, ondan sonra da, yarg kar nna kardklarnda, bula bula bir uygunsuz davra n suu bulabiliyorlar. o zaman da yarg iptal edi ym davay, nk o sulamay destekleyecek delilleri bile yok ellerinde. Polisler biliyor ki, adm kirletecek en ufak bir delil yok. Buna ramen, beni Chicago'da yaatmayacaklarn ak ak ilan ediyorlar. Ne biim adalet bu? Ne yani, dnyann enayisi ben miyim? Yetti artk. Bu ilere bir son vermenin zaman geldi de geti bile. Beni keye kstrdklarn sanyorlar; ama dveceim.

673/1242

Chicago istasyonunda polislerin bekleyecekle rini bildiinden, aabeysi Ralph'a nceden telefon oderek, kendisini bir arabayla Joliet'de karlamasn Hylemiti. ama, Joliet polisleri de bekliyorlard. Ralph ile yannda getirdii fedai yeteri kadar dik katli davranmamlard. Joliet'e 16 aralk sabah, San a Fe expresi gelmezden bir saat nce varmlar, is tasyonda beklemee koyulmulard. Bu arada bir po lis memuru, ceplerinin fazla ikin olduunu fark oderek, gizli silah tamak suundan karakola gtr mt onlar. Ralph'n kardei ile iki fedaisi trenden indiklerinde Joliet Polis Mdr John Corcoran onla r karlamaa hazrd. al Capone'sunuz deil mi? diyerek elini uzatt. Tantmza memnun oldum, dedi Capone, ve Corcoran zerindeki iki tabancaya el koyunca yle ekledi: Bunlar da aln, cephaneye ih tiyacnz vardr belki. Benim

674/1242

iime yaramaz artk na sl olsa. iki kutu kurun tututurdu eline. Mae Capo ne ile Sonny'nin Chicago'ya doru yollarna devam etmelerine izin verildi. 313 karakolda, Capone'u kapattklar hcrede iki ser seri vard. Neyse borlar vereyim de atn unlar d ar, dedi Capone. rahatsz oluyorum. Tutukland zaman cebinden kan bin dolar nakit paradan, iki serserinin cezasn demesini syledi gardiyana. avukatlar Nash, Ahern ve yirmi be kadar ete yesi hemen o gn, leden sonra Joliet'e geldiler ve her tutuklu iin iki bin drt yz dolar kefalet deyerek serbest braklmalarn saladlar. o akam Capone sessizce Chicago'ya gitti. Jake Guzik'le birlikte bir lokantada yemek yedikten sonra Prairiln Caddesinde ki evine ekildi. Tam bu

675/1242

srada, emniyet Mdr Hughes, gazetecinin biriyle yeni bir apkasna iddia ya tutumaktayd. Capone'un ehirde suratn gster mee cesaret edemeyeceini ileri srerek, emirle rim hala geerli, diyordu. Capone grld an tu tuklanp delie tklacaktr! ama, bask dnemi sona ermek zereydi. Basky gerektirmi olan politik nedenler ortadan kalkmt nk. Thompson, bakanlk umutlarnn gereklee meyeceini anlamt. Gene de yiitlii elden brak mayan bir konuma yapt. Cumhurbakan olmak is temiyorum, dedi. Bar sever bir adamm ben. ama korkarm, bakan olursam sevgili lkemi savaa s rklemek zorunda kalacam. imdiki yneticiler ka dar geni yrekli deilim nk; ylda ka sava ge misi yapabileceimize karan, ya da lkeyi kendi pro

676/1242

pagandalarna bomaya kalkan yabanc devletlere svmeden edemem. eski gnler yeniden geri geldi. kanunsuz yaayanlara eskisinden daha da yumuak davranlmaa baland hatta. Ve Capone, eskisinden ok daha gl olarak kt ortaya. 22 aralk gn, Joliet'teki durumasnda hazr bulunduunda her zamanki rahatl iindeydi. Yarg Fred A. Adams, bin beyz seksen dolar sentlik para cezas kararn akladktan sonra, 314 Umarm bu da size bir ders olur. Bir daha ldrc Ulahlar tamazsnz, dedi. Buna karlk Capone, evet, sayn Yargcm, Joliet'de ldrc silahlar ta mamay rendim, diye cevap verdi. Mahkeme kati .i ceza olarak dedii parann st olan 10

677/1242

dolar 20 cent uzatt zaman glerek itti paray, Sende kal sn, dedi. Ya da ke bandaki Noel babaya, ver. al Capone'den Noel armaan, dersin.. los angeles'te bandan geen kltc olay dan sonra, Capone Chigago'da esen politik hava ge rektirdiinde ekilecei ikinci bir ehir bulunmas ge rektiini anlamt. duruma gre, hem snlacak bir yer, hem de kn souklar bastrdnda gnele nebilecei bir yer olsun istiyordu. Tannm birka sayfiye ehrine adamlarn yollayarak bir sondaj yaptr d. Hi bir yerden beklenen ar gelmedi. St. Pe lersburg'a, New orleans'a, Cuba ya da Bahamalara gittii takdirde tutuklanmay gze almas gerektii ni anlad. 1927 ylnn son gnlerinde, tannmamak iin her trl tedbiri aldktan sonra, gizlice Miami'ye hareket etti. 315

678/1242

XV YEN DNYANIN GNEL TALYASI MAM'DEK LK KIINI, deniz kysnda, mevsimli i 2,500 dolara tuttuu, mbleli bir villada geirdi Capone. kendisinden ksa bir sre sonra kars ile olu da gelmilerdi yanna. ev sahibi, Mrs. Sterns adl bir kadnd. o srada kendisi Miami de bulunmad iin, bir emlak komisyoncusu aralyla kiraya vermiti vil lasn. kiracs a Brown un aslnda al Capone ol duunu renince ne yapacan ard. evinde mey dana gelecek zararlar, krk dkkleri dnmekten haftalarca uyku gitmedi gzne. oysa bouna merak lanmt. Capone'lar girdiklerinden daha iyi durumda braktlar evi. Vermeyi dndkleri Byk partilerde kullanmak zere Chicago'dan getirdikleri tabak, bar dak, atal kak takmlarn geri gtrmediler. Mae Capone ev sahibine bir mektup yazarak bunlar arma

679/1242

an olarak kabul etmesini rica etti. kiraclar gittikten sonra eve gelen Mrs. Sterns, her yeri temiz bulduu gibi, bodrumda da birka kasa almam arap buldu. Bunu da afiyetle imesini sylediler. Mrs. Stearns'n karlat tek kt srpriz, ehirleraras telefon hesabyd. Chicago ile yaplm konumalar iin tam 780 dolar Hesap geldikten ksa bir sre sonra, 16 silindir lik bir Cadillac geldi Mrs. Stearns'n kapsna. iyi gi yimli, ince bir kadn indi iinden. Sar salar omuz larna dklyordu; yumuak teni Florda gneinden yanmt. Ben Mrs. Capone'um' dedi, yumuak, al ak bir sesle. Telefon hesabn tamamen unutmutu; zr dileyerek, hemen demek istediini bildirdi. Mrs. 316

680/1242

stearns, hesabn ne kadar olduunu syleyince, 1,000 dolarlk bir banknot uzatt. st kalsn, rica ederim, ederim. Belki bir eyler krmzdr evde... deniz kysndaki villann Mami'nin merkezindeki dokuz de leon otelinin en st katnda daire tutmutu Hem i, hem de kullanyordu burasn. yan sra, katl Ponce Capone, bir elence iin

oteli ileten Parker Henderson Jr. ile aralarnda bir yaknlk do du Yirmi drt yanda, iko bir zppe olan bu deli kanlnn lm babas bir zamanlar Mami belediye bakanyd. Henderson Jr. boks malarna, at ve k pek yarlarna gitmee nleri ne olursa olsun tann m kiilerle bir arada grlmee pek meraklyd. al Capone'un srtna ahpapa vurmak, ona Snorky diye hitap edebilmek, birlikte iki imek ya da zar atmak, belki

681/1242

gnn birinde, onun bir srrna ortak olabilmek, delikanlnn son derece houna giden eylerdi. en st kattaki kiracsn memnun etmek iin elinden geleni yapyordu. Capone, kendisini memnun eden birok insan olduu gibi onu da mkafatlandrd. elmaslar la sslenmi bir kemer tokas armaan etti. Nakit paraya ihtiyac olduu zamanlar Hender son'dan yararlanyordu Capone. Gangsterler kiralnn para durumunu merak edebilecek memurlar art mak iin yle bir dmen bulmulard: Capone'un adamlar Chicago'dan telgraf havalesiyle Albert Cos ta adna yolluyorlard gerekli paray. Henderson Mi ami postahanesine gidiyor, yazsn deitirerek ha valeyi imzalayp paray ekiyor, getirip Capone'a ve riyordu. 1928 ylnn ocak ve nisan ay arasnda tam 31 bin dolar ekti bylece. Capone'un Mami'ye yerlemesi konusunda ikiye ayrlmt ehir halk. Fikrini sylemek

682/1242

durumunda olan hemen herkes, byle bir eyin ok tehlikeli ve kt olduu dncesini ileri sryordu; ama i adam larnn ou, bunca parann baka yerde harcamasna 317 raz deildiler; ve ak ak sylemeseler ble, Capo ne'un buraya yerlemesini istiyorlard. Florda ekono misi son yllarda Byk bir sarsnt geirmiti. Gney Florida'da hemen hemen Butn emlak ylesine ar koullarla ipotekliydi ki, haciz ilemleri bile, astar y znden pahalya gelecei iin yaplmyordu. stelik, Miami Palm Beach blgesinde 1926 eyllnde mey dana gelen korkun kasrga, yz milyon dolarlk bir ha sara yol am, elli bin kiiyi evsiz barksz brakmt. Capone'un gelmesiyle ortaya kan kar elikileri Miami Belediye Bakan John Newton Lummus Jr. iin zellikle zc oluyordu. Belediye bakan olarak, kendi belediye meclisinin protestolarna, Capone'un kentten kovulmas iin bar bar baran Miami Daily News

683/1242

gazetesinin isteklerine kar kamazd. ama Lummus ve Young inaat irketi'nin ikinci bakan olarak da Capone'a bir ev satabilmek iin can at yordu. eitli kar umutlarnn eninde sonunda stn geleceini bilen Capone, bir ak yreklilik gsteri sinde bulundu. Miami Polis Mdr lesle Qugg le bir grme yapmak istediini, grmeden sonra da basn toplants dzenleyeceini bildirdi. ak kart la oynayalm, diye balad sze. kim olduumu, ner den geldiimi biliyorsunuz. Bir tek soru soracam si ze. kalmama izin var m, yoksa kp gideyim mi? Mami'de kumarhane ya da herhangi baka bir i kur mak niyetinde olmadn szlerine ekledi. kanunlara kar gelmediiniz srece burada oturabilirsiniz. dedi Qugg.

684/1242

insan muamelesi grdm srece otururum, dedi Capone. Sonra, gazetecilere dnerek, emrinizdeyim bey ler, ne soracaksanz sorun, dedi. Gnlerdir peim de adamlar dolayor, bir trl rahat brakmyorlar. ehre geldiim iitilir iitilmez balad bu kovalama-318 ca. Ama, hi kimsenin hi bir kusurumu grmediini sylemekle mutluyum. Chicago hakknda, oradaki e teler, savalar hakknda iittiiniz eyler hep masal, inann bana. Derken Mami'yi ar biimde vmee balad; ehrin ticaret odasn da tarafna ekmekti amac. Amerikann iek bahesi, yeni dnyann gneli italyas; her ey gzel, verimli ve bol

685/1242

burada, yoksul |AR Bile mutlu, gryorum. Burada bir ev yaptrmak, ya da istediim gibisini bulursam satn almak istiyo rum. Birok arkadamn beni izleyeceinden kukum yok. Bir de, izin verilirse, lokanta amak niyetinde yim, ltfedip arrlarsa, rotary kulbe ye olmak tan kvan duyacam. Toplantdan iki gn sonra, bir yandan belediye meclisinin bir yandan Daily News gazetesinin bask lar karsnda aresiz kalan belediye bakan, vali C. A. Henshaw ile birlikte bir komedi oynamaa ka rar verdi. Capone ile bir sre Belediye Binasnda g ren Lummus, daha sonra gazetecilere u demeci verdi: Bay Capone mrmde karlatm en iyi in sanlardan biri. Miami Beach'ten ayrlmas sylenme di kendisine, ama o, giderse herkes iin daha iyi ola ca kansndayd. karlkl bir anlamaya vardk.

686/1242

Sze karan valinin, Herhangi bir tartma ya da tehditleme olmad. Grme srasnda iki taraf da birtakm gerekler serdi ortaya, ve Mr. Capone ehrimizden hemen ayrlacan bildirdi. oysa, hi bir yere gitmedi Capone. kimi zaman Sterns villasnda kimi zaman Ponce de leon'da kala rak, gndzleri Hialeah'taki yar alanlarna, gecele ri trl gece kulplerine giderek geirdi vaktini. Golf tenis oynamaa balad. Her iki oyunu da kt oynu yordu, ama kaybetmekten de fena sinirleniyordu. Ba zan fkesinden raketini ya da golf sopasn krd olurdu. 319 Yllar sonra verdii bir ifadede yle diyecekti Henderson: Mr. Capone'a bir yer satmak isteyen bir emlak komisyoncusu kendisine araclk etmemi istemiti. Bunun zerine yakndan ilikim olan Mr. Newton

687/1242

Lummus'a giderek fikrini sordum. Lummus, Capone burada emlak almay dnyorsa, biz bir eyler satmaa alalm dedi. Ben de al'e sordum, burada bir yer almak istiyor mu diye; evet, dedi k lk bir ev istiyormu. Bylece bir randevu kararlatr dk, kendisini alp birka yer gezdirdik. Palm island' daki bir yeri pek sevdi... insan eliyl, yaplm, sosis biiminde bir yerle me yeriydi Palm Island. Biscayne krfezi iindeydi; kara ile plaj blgesinin hemen hemen tam ortasna dyordu. Palm Caddesi 93 numaradaki ev, 1922 y lnda, St. louis'li iki imalats Clarence M. Busch tarafndan yaptrlmt. Capone evi satn almak ze re ilk gezdiinde, Mami'li James Popham'a aitti. Son radan yaylan efsaneler, burasn bir saraya benzet mitir. aslnda, Mami'deki teki kkler gz nne alnrsa, bu ev, orta halli olarak nitelenebilir ancak. Neo ispanyol

688/1242

stilinde, iki katl, beyaz, dz yeil dam l bir yerdi. Yz metreye otuz metre geniliindeki bahesinde, on iki tane palmiye vard. evin on drt odas, bir de uzun, geni, camla kapatlm gnelen me yeri vard. Bahe kapsnn hemen yannda bulu nan mtemilat odalyd. Bahe kapsndan eve ka dar olan araba yolu arnavut kaldrmyla denmi ti. Her iki yapnn evresinde, yerleri mozaik deli verandalar ve ufak patikalar vard. kuzey yandaki rh tma drt tane Buycek tekne rahatlkla balanabi lirdi. Villann fiyat 40 bin dolard. Capone, evi grr grmez, Henderson'a iki bin dolar vererek kapora ya trmasn syledi. ksa bir sre sonra sekiz bin dolar daha verdi. Bylece, drt yllk, ylda on bin dolarlk 320 taksitlerin ilkini yatrm oluyordu. Henderson, kendi adna aldi evi, sonra tapuyu Mae

689/1242

Capone'a devretti. Dailly News gazetesi bu alverii haber alp, sayfala rnda aklad zaman gerek Capone, gerekse Lum mus, ar saldrlara uradlar. Yaplan bir vatandalar toplantsnda Lummus'un belediye bakanlndan is tifas istendi. Belediye mecsi'nin israr zerine, be kiilik bir polis ekibi, Capone'u her gittii yere izle mekle grevlendirilmiti. Butn bunlara ramen, Capone'un etkili politik ilikileri yok deildi. o yl seim ylyd nk, de mokrat Parti seim kampanyas grevlilerinden inek John Jackson Sewell, federal bir dedektifle yapt konumay daha sonra yle aktarmtr: Bildiim kadaryla, Capone'dan yardm isteme yen bir tek politikac yoktu ehirde. Capone'un bu politikaclardan herhangi birine para verdiini sylediini iittiniz mi hi?

690/1242

Evet. Capone herhangi bir adayla zel olarak ilgilendi m7 Bana kalrsa, hepsiyle ilgiliydi. Yerli politikaclardan ya da adaylardan herhan gi biri gelip Capone'la grmek istediinde, ya da odasna ktnda siz de orada bulundunuz mu? Birounu grdm... Her trl adam gelirdi Capone'u grmee... katolik papazlardan tutun da.... Hepsi gelmitir... Capone, daha Palm Island'daki villasna resmen sahip olamadan, Chicago'da meydana gelen birtakm politik gelimeler, hemen oraya dnmesini gerekli kld.

691/1242

eyalet ve banliy adaylaryla ilgili Cumhuriyeti Parti n seimleri (Bombal!) balamazdan nce ba 321 lad iddet hareketleri; ilk kurbanlar Thompson'un adamlaryd. Thompson'un atad ehir mfettii Charles C. Fitzmorris ile Belediye Salkileri Md r dr. William H. reid'in evleri yarm saat arayla bom baland. 27 ocak gecesi (yani n seimlerden on haf ta nce). kanunsuzlar resmen meydan okuyorlar bi ze, diye deme verdi sayn belediye bakan. ama meydan okumaa kalkanlar pek yaknda derslerini ala caklar. kimse aldr etmedi bu tehdide. 11 ubat g n, eyalet savcs Crowe'un kayn biraderi, ayn za manda sekreteri olan lawrence Cuneo'nun evinde bir bomba daha patlad. Bundan bir

692/1242

hafta sonra, nice gangsterin delik deik cesedine son yolculuk iin e ki dzen veren John Sbarbaro'nun cenaze evi'nde drdnc bomba patlad. Thompson'un destei saye sinde belediye mahkemesi yarglar kuruluna girebil miti Sbarbaro. eyalet savc aday olarak, Crowe'un yerine yar g John a. Swanson'u destekliyordu senatr Deneen. Senatrn eski hayranlarndan elmas Joe esposto, Cumhuriyeti Parti belediye meclisi yeliine adayl n koyarak listeye yardm etmei kabul etmiti. 21 mart sabah, n seimlere tam hafta kala, el mas Joe telefonla tehdit edildi: Ya defolup gidersin, ya da geberirsin, diyordu telefondaki ses. ayn sa bah, birka saat sonra, Capone'un iki adam Bella Na poli Caf'ye gelerek ayn szleri tekrarladlar. elmas Joe nun adamlar, boyun emesi iin yalvardlar pat ronlarna. ama o, ne pahasna olursa olsun, senatre verdii sz tutmak istiyordu. ayn gece, olduka ge bir saatte,

693/1242

esposto Ulusal Cumhuriyeti kul bnden kan elmas Joe, be adm tedeki evine doru yrmee koyuldu. iki yannda iki muhafz, Ralph ile Joe Varchetti kardeler vard. kars Carme la ile ocuu, evin penceresine km babalarn bekliyorlard. Tam ocuklarn bile grecei kadar ya-322 kna geldiinde arkadan yaklaan bir otomobil belir di sokakta. Arabann iinde adam vard. Yava ya va ilerleyerek, tam kurbanlarnn hizasna geldiler; ki ifte ve bir tabancayla ate atlar. Silahlar, araba nn pencerelerinden darya atld, araba hzlanarak gzden kayboldu. Varchetti kardeler zamannda kal drma atabilmilerdi kendilerini, ama elmas Joe ald

694/1242

saysz kurun yarasyla yuvarlanmt yere; her ya nndan kanlar akyordu. Carmela, lk la kocas nn yanna kotu. Sen misin, Guiseppe, sen misin? diye haykryordu. Sonra korku ve aknlktan dona kalm olan komularna dnerek, Bunu yapan ken di elimle ldreceim, diye bard. alma yeminlerine ramen, ne yal dul, ne de fedailer, katillerin kimliklerini aklayabildiler. Cinayet hakknda en ufak bir ipucu bile veremediler. El mas Joe esposito'nun ldrlmesiyle ilgili olarak hi kimse tutuklanmad. Cenaze trenine katlanlar arasnda politikaclar ounluktayd. ilerinde en nls Senatr Deneen' d.Ertesi gn iddet hareketleri yeniden patlak verdi. Senatrn katl evinin n blm dinamitle uurul du, ayn gece, ge saatlerde evine dnen

695/1242

Yarg Swanson, arabasyla oturduu sokaa saptnda, hz la geen bir baka arabadan atlan bombadan zor kur tard cann. kara mizah, merakls bir gazeteci, amerikan Mil li Marn yle deitirerek yaynlad: roketlerin kzl lts, patlayan bombalar ha vada karanln iinden mjdeledi: Chicago hala orada herkesin bildii eyleri tekrarlad. Deneen: Caniler, politik bir diktatrlk kurarak Chicago'yu bsbtn ele geirme abas iindeler. Yarg Swanson ise yle konutu: Bomba endstrisi, imdiki ynetimin desteiyle gelimitir. nseimlerin yaplaca gn 323

696/1242

bombalamalarn daha da artacandan korkan bir fe deral grevli, A.B.D. Ba Savcsndan, 500 tane daha zel grevli yollamasn istedi. Nebraska Senatr George W. Norris, A.B.D. Cumhurbakan Coolidge'e, o srada Nicaragua'da antiamerikan gerillalaryla ar pmakta olan deniz kuWetlerinden bir blmn geri ekilerek, Chicago'ya gnderilmesi iin israr etti. Her iki istek de reddedildi. Crowe'un akl almaz bir kstahlkla milleti aptal yerine koyduunu belli eden bir konumasn Thomp son da ak ak onaylaynca, kendi tarafllar bile kz gnlktan kplere bindiler; ve saflardan ayrlanlar ol du. unu ok iyi biliyorum ki, demiti Crowe, bom balar atanlar Deneen tarafllardr... Belediye Baka n Thompson ile beni kk drmek iin yapyorlar

697/1242

bunu. kesinlikle yenildilkerini anlam durumdalar. Umutsuz bir umutla, son bir kez bu yenilgiye kar koymak iin, bu tehlikeli taktiklere ba vuruyorlar. o gne kadar Crowe tarafls olan Chicago Crm ko misyonu, bu konuma zerine bir ak mektup yayn layarak, eyalet savcsn yetersiz, kendisine verilen Byk sorumluluklara hi bir ekilde layk deil; di ye sulad ve hemen grevinden alnmasn istedi. n seimler yaklatka, ulusal ve uluslararas evrelerin dikkati Chicago'ya evriliyordu. avrupa gazeteleri, cepheye muhabir gnderir gibi sava mu habirleri yolladlar Chicago'ya. Ve burada bekledik lerinden fazlasn buldular. Banliy Blgeleri denetim kuruluna, belediye bakannn tuttuu yarg Barasa' ya kar adayln koymu olan edward r.

698/1242

Litsinger, amur atma konusunda Thompson'la rahat rahat boy lebilecek nitelikte bir insand. dmann kendi blgesinde, ii semenlere yaltaklanmaa alan Thompson, seimden bir hafta nce dzenlenen bir mitingte, bar bar baryordu: Litsinger gazhanenin orada doup Buym, tamam.. ama sonra doduu 324 yeri beenmez olup kuzey kesime tand, zavall ya talak anasn da buralarda srnmee brakt... Bir den Litsinger'in kz kardeinin ayaa frlayp bar maya balamasyla miting birbirine girdi: Yalan, ya lan, diye barmt kadn. Annem oktan ld, aa beyim buradan tanmadan ok nce.... Ertesi gece, olympic Sinemasndaki mitingde konuan Litsinger saldrya karlk verdi.

699/1242

Thompson' un bir sokak iti, akn bir hayvan olduunu sy ledi. Belediye bakannn gvdesi bir gergedan lei, beyni ise orangotan beyniydi Litsinger'e gre. ok eski bir numaraya ba vuran Litsinger, elinde kapal bir zarf sallad. Noterden tastikli ifadeler var bu zarfn iinde, hepsi de koca orangotann zel hayat na dair.. okuyaym m? azlar sulanan dinleyiciler, oku, oku! diye bardlar. Byk bir soylulukla, okumuyacam, dedi Litsinger; zarf cebine yerle tirirken dindar bir havaya brnd. O herifin dil uzat maa kalkt alman asll anam, yukardan, melekle rin arasndan bana bakmakta.. Thompson gibisinin d zeyine deceime, lrm daha iyi.. Ve iki cm le sonra, lm korkusunu yitirmi olacak ki, dt Thompson'un dzeyine: Silahrler dedikleri kim ler biliyor musunuz? Koca Bill, Len Small ve Frank L. Smith (Thompson'un destekledii senatr aday)

700/1242

ama, bu silahrlerin silahlar yaknda bir yerlerini atacaktr! n seimlerden iki gn ncesine rastlayan pas kalya yortusu nedeniyle bir bildiri yaynlayan Chicago din adamlar (katolik, Protestan ve Yahudiler, hep bir azdan) Small Thompson ikilisine oy verilmemesi ni istediler. u anda cezaevinde olmas gereken bir vali var bamzda... Serseriler ve bombalar tara lndan ynetiliyoruz... Ulu Tanr! Halkmzn uyanma sna izin ver. izin ver halkn uyansn ve utanabilsin!.. 325 10 nisan. n seimler. Her iki tarafn parti hama lan (Byk ounluk Thompson cularda olmak zere kuaklardan beri uygulana uygulana artk klasikle mi yntemlerle harekete getiler. Seim grevlisi olmay becerebilmi olanlar, ellerindeki semen lis telerini uydurma adlarla doldurarak

701/1242

adamlarnn st ste birok defa oy kullanmalarn salyorlard. k tkte kaytl olmayan, ama taraftar olduklar bilinen kimseler ekleniyordu listelere. oylarn blge patron larna birka dolara satm olan isiz gsz serseri leri deiik ad ve adreslerle kaydediyorlard. oylama balamazdan nce, sandklarn ou, istenilen ekil de iaretlenmi yalanc oy pusulalaryla doldurulmu tu. Patronlarn bu i iin grevlendirdikleri adamlara bol bol fazla oy pusulas veriliyor, bunlar, saymda gerek oylara kartrlmak zere iaretlenip hazrla nyordu. Yatalak hastalara ulatrlmak zere ayrlan pusulalar baka ellere gidiyordu. Sandklar alp oylama baladktan sonra, Capone'un bomba ve silah tayan adamlar (ki saylar, Senatr denee'in tuttuu kabadaylarn saysndan ok yksekti) arabalarla sandk yerlerini dolamaa

702/1242

baladlar. Butn arabalarda, Batan Sona amerika yazl pankartlar aslyd. Capone savaa hazr asker lerden farksz adamlarna kendisi kumanda ediyordu. kar tarafa oy verecei sanlan semenleri, silah ya da dayak tehditiyle uzaklatryorlard sandk ban dan. arada srada, Deneen tarafls kabadaylara rast ladklar oluyor, vuruuyorlard. ama Capone'cular sa yca ylesine stndler ki, kontrol kolayca ellerin de tutmay baardlar. drst seim memurlar, Capone'un adamlarnn tehditleriyle sandk balarndan kovuldular. korkmayan, direnen bir iki kii oldu. Bun lar yaka paa yakalayp, sandklar kapannca kadar tutsak ettiler. Seim kurullar bu karlanlarn ye rine son dakikada bakalarn gndermek zorunday-326

703/1242

dlar. Gansterler yeni gnderilen kiilerin Thompson tarafls olmas iin gerekeni yaptlar. Paral sahte semenler be eitti. Bir kere s raclar vard. Bunlar bir tr elden ele sistemine g re kullanrlard oylarn. Srann bandaki adam, iki oy pusulas ile giriyordu blmeye. Bunlardan biri, sandk gzcsnn verdii bo pusula, teki de nce den hazrlanm iaretli pusulayd. iaretli pusulay sanda atan birinci adam, bo pusulay ikinci sracya devrediyor, o da ayn eyi yaptktan sonra, bo pusu lay sradaki ncye veriyor, ve bu byle srp gi diyordu. Gezginier ise, ehrin isiz gszleri ara madan seilirdi genellikle; bunlar gn boyunca yz lerce kez oy verirlerdi. Gangsterler, arabalaryla e itli sandk yerlerine gtrrlerdi bunlar. neliler, durum meydana kt takdirde tabanca kullanma yet kisine sahip, silahl gezginlerdi. Blge

704/1242

patronlar, baz serserileri nceden elde ederek, kanunen gerekli 30 gn seim blgesinde geirmelerini salamlard. bunlara dek semeni denirdi. Tekrarclar, san dk deitirmee bile gerek grmeden, ayn sanda kimi zaman 100 oy atarlar, genellikle her seferinde deiik ad ve adresler kullanrlard. Bu tekrarclardan biri, on alt kez ayn adresi vermiti. Seimlerden sonra yaplan Byk jri soruturmasnda, bu adresin bir at ahrna ait olduu anlald. Gazeteler, Butn atlarn oy verdiini yazdlar! Sra oy saymna gelince, yaplacak pek ok nu mara vard. Satn alnm saym memurlar, kar ta rafa verilmi oylar iptal etmek iin bunlar bir kez iaretlerlerdi gizlice. Bylece ifte iaretli olduklar gerekesiyle saylmazlard. Saym listelerinin topla mna olduu gibi kendi adaylarnn adn geirirler, sahte saym listeleri karrlar, toplamlar bildikleri gibi uydururlard. Crowe

705/1242

aleyhine atlm binlerce oy pusulas dorudan doruya yok edildi bu arada. D327 rst seim memurlarnn ise karmalarn nleme amacyla, silahl gangsterler saym yaplan odalar kaplarn tuttular. Polisin destei olmasayd bu dmenlerin hibiri yrmezdi kukusuz. Polisler ortada grnmemekle yaptlar yapacaklar yardm. Blge patronundan, ya da, ou kez, Capone'un kendisinden emir alan ma halle komiserleri, rtbelerinin drlmesi korkusu, ya da para alabilme umuduyla, karakoldaki polisleri, sandk yerlerinden iyice uzaklarna yollamlard. Thompson'un destekledii Yirminci Blge Cumhuri yeti Parti komite aday Morris eller, ksaca yle ta nmlad durumu: Polis bizimle beraber..

706/1242

Bombal bilinen srasnda bir de cinayet ilen di. Octavius Granady adl zenci bir avukat, Patron el lere kar adayln koymak cretini gstermiti. Yirminci Blgede o gne kadar politik eitlik isteme e kalkan bir zenci grlmemiti. ka oy toplayabile cei sorusu, akademik bir soru olmaktan ileri gideme di sonu olarak. Sandklar kapandktan ksa bir s re sonra, kapsnn nne km, arkadalaryla geve zelik ediyordu. Geen bir arabadan atlan kurunlar kulann yannda vzlad. Granady arabasna atlad gibi kamaa balad. katillerin arabas da dnd ve peine dt. Bir yandan da tfek kurunlar uuup duruyordu. Uzun srmedi kovalamaca; Granady'nin arabas bir aaca 'arpp durdu. arkadan gelen araba nn farlarnn aydnlatt, ok kolay bir hedef olmu tu imdi. en az bir dzine kurun girdi gvdesine. Bir sre sonra drt polis memuruyla gangster (bu ara da James Belcastro) bu cinayetin

707/1242

sanklar olarak yarglandlar. Hepsi beraet etti. Politika speklatrleri, Small, Thompson, Crowe lsnn destekledii listenin Byk farkla kazana cana inanmlard. Chicago tarihinde grlm g rlecek en iyi rgtlenmi, en gl parti hizibi olduk-328 larndan o gne kadar bir n seim bile kaybetmemilerdi. eitli yollarla, Butn eyalet, banliy ve ehir grevlisini ellerinde tutmaktaydlar. Son derece mili tan gangster kollan vard bir kere; bunun yan s ra ha dediklerinde seim kampanyasnda alacak bin kii ayarlayabilecek gteydiler. Speklatr ler aa yukar 430 bin kiinin oy kullanacan, bun larn byk ounluunun oyunu Thompson hizbine vereceini dnyorlard.

708/1242

Ama hesaba katmadklar bir ey vard: iddet hareketlerinin uyandrabilecei ters tepki... mrlerin de n seimlerde oy kullanmam olan Chicagolular bile bomba grltleri,, barut kokusu ve Thompson' un akl almaz kstahl sayesinde uyanverdiler. El bette su ileniyor ehrimizde, demiti Belediye Bakan Deneen ile Swanson'un evlerinin bombalan masnn ardndan. Ve de her zaman ilenecektir. Ne yani? Baka yerlerde de byle deil mi? Chicago'nun teki Byk ehirlerden ne fark var? u kadara ada mn kolunu krarlar, u kadara bacan, bu kadara adam dverler, u kadara adam ldrrler... New York' ta da byledir. ama orada, ilenen Butn sular bizde olduu gibi gazetelere yazmazlar... ki yasa sr dke, bombalar da srecektir... Seim kampayasn da ortaya atlan sorunlardan Batan Sona amerikac lk, Amerika

709/1242

Birleik devletleri Birliine girsin mi girmesin mi, Coolodge'in bakanlna yeniden aday ln koyup koymamas, vb... hibiri, sz konusu edil medii halde, en nemli olan al Capone sorunu ka dar ilgilendirmiyordu semenleri. Gangsterler kral, Chicago'nun gerek yneticisi olmakta devam edecek miydi? Bu sorunun cevab, yksek ve etkili bir Hayr oldu. 10 nisan seimlerine katlma oran, en iyimser tahminlerin hemen hemen 100 katna kt. aa yu kar 800 bin kii oy kulland; ve uygulanan btn ike 329 ve terr yntemlerine karn, bir tek Thompson aday bile seilemedi. Small ve Crowe, birden bire dnen rzgarn etkisiyle ykldlar. Thompson'un belediye bakanlk dneminin sona ermesine yl vard da ha,

710/1242

ama, bu yenilgi, politik yaantsn tamir edilmez biimde zedeledi. Yedii bu tokadn zerine, bir de ynetimindeki yolsuzluklar konusunda alan soru turma, basnn gittike artan saldrlar onu bitkin b rakt. Sonbaharda, partisinin demokrat Parti kar snda eriecei seim savana katlacak hali kal mad. Gerek gvde gerekse ruh sal bozulmu tu; durmadan iiyordu. Sonunda, yaz sayfiyedeki k knde geirmek zere Chicago'dan ayrld. Belediye Bakanlna Samuel ettelson vekalet etmee bala d. olaylardan son derece memnun kalan Tribune gazetesi, Thompson'un yenilgisini halkn zaferi olarak tanmlad. eyaletimizi, ehrimizi uygar dnyann yz karas haline getiren hrszlar, bombaclar, makinal tfeklileri kovmaa, her trl yozlama ve yolsuz lua son vermee, kararl, azimli bir vatanda kitle sinin ahlandr bu olay!..

711/1242

Capone, seimler sona erer ermez Mami'ye d nerek, yeni satn ald elysum adl villay gzelle tirmek, evresine istihkamlar kurmak iin almalara balad. Dade County'nin en iyi mimarlar, bahe mi marlar, duvarc ustalar ve marangozlar (hepsini de Henderson bulup* getirmiti Capone'a) aylarca alt lar. Bahenin evresine ok yksek beton duvarlar rld. Parmaklkl bahe kapsnn arkasna, ar, yksek ahap kaplar takld. dardan, iersinin g rlmesi olanakszd bylece. Bahe kapsnn dna konulan bir telefon, gelenlerin kapy almazdan nce kendilerini tantmalarna yaryordu. ahap kapnn ar dnda nbet tutan silahl bir muhafz delikten bakp incelemeden nce kimsenin ieri girmesi mmkn 330

712/1242

deildi. ev ile rhtm arasnda kalan yere, o blgede o gne kadar grlmemi byklkte bir yzme havu zu yapld. 25 metreye 15 metre geniliindeki havu zun, o zamanlar yeni km^olan, gerek tatl gerekse tuzlu suyla kullanlabilecek nitelikte bir filtre sistemi vard. Havuzun krfeze bakan yannda, iki katl Vene dik stili bir plaj evi yapld. ii ve kenarlar kayalarla sslenmi bir baka havuza tropikal balklar yerleti rildi. Bu havuzun eitli bitkilerle donatlm ky snda Capone oluyla birlikte oturur, balklara ekmek krntlar atard. Bala ya da geziye kmak iin bir ka tekne edinmiti Capone. adn Sonny ve Ralphie koyduu bir Baby Gar srat motoru, bir de 30 metre uzunluunda yelkenli yat vard bunlarn arasnda. Ya tn adn Ok (*) koymutu. eski arkadalar ziyarete geldiinde,, salaml sandviler ve kasalar dolusu bira dan oluan bir piknik sepeti hazrlatp, bir deniz ua kiralayarak (saati

713/1242

60 dolar, ayrca pilot iin de saat te 100 dolar derdi) Bimini'ye umay severdi. ok byk, ok ssl eyalarla dolu olan oturma odasnn en gze batan ss, baba oul Capone'larn byk boy yal boya portresiydi. evin arka tarafna den byk yatak odas, yz me havuzuna ve krfeze bakyordu. drt stunlu, kos kocaman bir yatakta yatard Capone. karyolann he men ayak ucunda, ii azna kadar para dolu olan tah ta bir sandk vard. (Paranz ne diye bankaya yatr yorsunuz, derdi Capone, benim gibi yapsanza. du yaparken, suyun gvdesinin her yanna ayn sert likle demesinden holanrd. Bu nedenle, yatak oda snn hemen yanna yaptrd zel du

714/1242

blmesinin drt duvarna, tam yedi tane fazla du koydurtmutu. evde yaplan Butn bu deiikliklerin tutar yz bin dolar buldu. (*) arrow. 331 zlerek karar verdi Capone; Brookiyn'li eski dos tu, bir zamanlarki patronu, hani, vaktiyle barmen ola rak alt yerin sahibi Frankie Yale'i ldrtmek zorundayd. iki nedenden tr vermiti bu karar. Birincisi Sicilyallar Birlii (yeni adyla, italo ameri kan Ulusal Birlii) ile ilgiliydi. Angelo Genna ldr lp de Chicago ubesinin bakanlk sandalyesi bo kalnca, ulusal bakan olan Yale yansz kalmaa dik kat etmiti. Ne Capone'u ne de kuzey kesimlileri da rltmak istiyordu. Bu nedenle, ne Capone'un ileri sr d aday Tony lombardo'yu tutmutu ne de kuzey ke simlilerin aday Joseph Aiello'yu. Capone israr ettii iin, lombardo'ya kar

715/1242

kmad. ama, ayn zamanda, ilerde bakanl ele geirme umutlan iinde olan Aiello'ya cesaret vermekten geri kalmad. aslnda, Chicago ubesinin banda kim olursa olsun, Yale' in aldrd yoktu. onu ilgilendiren tek ey, eitli kanunsuz ilemlerden salanan kazantan yeteri ka dar byk bir pay alabilmekti. ancak, lombardo y netimi ele geirdikten sonra, Yale'in pay azaldka azalmt. Sadece be kuru, o da ayp olmasn di ye gnderiyordu. lombardo; aslnda ulusal lidere ba kaldrmaktayd. imdi de, Capone'un kendi kay naklarndan rendiine gre, Aiello New York'a git mi, Yale'den destek ve yardm gryor, lombardo' yu alaa etmek konusunda Yale kendisine yardm ederse, eskiden yollanandan bile fazla pay deyece ine dair sz veriyordu. Brooklyn'li patronun ikinci byk kusuru iki da tmyla ilgiliydi. 1926 ylndan beri iki datm ii ni, hemen Butn lkeyi

716/1242

kapsayacak biimde gelitir miti Capone. Yapt eyaletler aras anlamalar sa yesinde detroit'te, abe Bernstein'in tamamen Yahu dilerden kurulu Mor etesi, St. louis'de egan'n S anlar etesi, Philedephia'da Boo Boo Max Hoff, ve daha biroklar Canada'dan Cba ve Bahamalar'dan 332 kaak getirilen, Gl kysna ve dier belirli ky kent lerine teslim edilen yksek kalite ikileri satn alyor ve bunlar A.B.D.'nin orta ve bat kesimlerinde pazar lyordu. long Island'da teslim edilen kaak ikileri de netleyen Yale, bunlar kamyonlar vastasyla Chicago' ya yollamakla grevliydi. 1927 ilkbaharndan beri, birok kamyon, daha Brooklyn'den ayrlmazdan nce bilinmeyen kiiler tarafndan karlmt. Birine iki sattktan sonra, bu ikiyi gtren kamyonu gene ken di adamlarna kartmak, eskiden beri uygulanan bir dalavereydi. Yale'in bylesine

717/1242

bir dalavere yapp yapmayacan dnyordu Capone. James Finesy de Amato adl bir adamn Brooklyn'e casus olarak gndererek durumu renmesini istedi. anlalan da Amato gerei kadar dikkatli olmam, kendisini ele vermiti. aradan bir ay gemeden sokak ortasnda vu ruldu nk. ama lmezden nce, Capone'un kuku larn yeterince dorulayacak bilgileri iletmiti patro nuna. Yale, imzasz bir tehdit mektubu ald: Gnn birinde Amato'nun c alnacaktr. Haziran aynn ilk haftasnda, Chicago'dan gelen birka arkadayla Ponce de leon otelinde buluup konutu Capone. Gelenler arasnda Charle Fischetti, Jake Guzik ve dan Secitella da vard. Toplantdan bir ka gn nce, her ii yapmaa hazr olan Henderson'a birka silah bulmasn rica etmiti. Henderson da, Mami'deki bir rehinciden bir dzine kadar eitli si lah satn alp getirmiti. iki tane 45 kalibrelik revol ver

718/1242

vard getirdikleri arasnda. 28 haziran gn, top lantya katlm olanlardan alts Chicago'ya giden Southland ekspresine bindiler. Tennessee'nn knox ville kentine geldiklerinde bunlarn drd trenden in di. oradaki Nash otomobilleri acentasndan bin elli dolara drt kapl siyah bir araba satn aldlar; ve New York'a doru hareket ettiler. orada, Capone e tesiyle ilikisi olan birisi kendilerini karlad. 333 Pazara rastlayan 1 temmuz gn, leden sonra, Frankie Yale, banda parlak siyah salarn ve esmer tenini daha da koyu gsteren bir hasr apka, srtn da ak renk bir yazlk kostm, Borouhg Park meyha nelerinden birinde oturmu iki tek atyordu. Barmen kendisini telefona ard. Telin teki ucundaki ses ne sylediyse syledi, Yale

719/1242

kendini meyhaneden dar zor att. arabasna bindii gibi hzla uzaklat. Birka dakika sonra, tam krk drdnc Sokaa gelmiti ki, drt kapl siyah bir araba yanat yanna; trl silah lardan namlusu kesilmi tfekler, tabancalar, bir de tomson frlayan kurunlar oturduu yere ivile di onu. Yale, New York kentinde tomsonla ldrlen ilk gangsterdi. katiller silahlaryla arabalarn otuz drdnc Sokakta, ikinci Cadde ile nc Cadde arasnda terk ettiler. ki 45'lik tabancann seri numaralar polisleri Parker Henderson a kadar gtrd ve gen adam po lis marifetiyle New York'a getirtildi. Cinayeti soru turan byk jrinin karsna knca, silahlar Capone'un istei zerine satn aldn, ama bunlar gangs tere teslim ettikten sonra bir daha grmediini iti raf etti. Bu arada, tomsonun da Peter Von Frantzus'

720/1242

un Chicago'daki spor malzemeleri dkkanndan aln d ortaya kt. Butn bunlara ramen, byk jri, herhangi bir sank saptamadan dald. New York emniyet Mdr Grover Whalen, Benim dnce me gre, deil sanklar saptamak, bu sanklar yar glayp daraacna gndermek iin yeterli delil vard, dedi. Frankie Yale'nin cenaze treni, o gne kadar New York'ta grlm en muhteem tren oldu. Beyaz gl ve orkidelerden yaplm ok byk bir elenk zerinde, altn harflerle u rktc szler yazlmt: ONLARIDA da GRECEiZ, DOST. 334 Yale cinayeti Sicilyallarn taht savan yeniden canlandrd. kk Sicilya'larnda eski glerine yeni den kavumu olan Aiello

721/1242

kuvvetleri, iki ay kadar sonra harekete getiler. Chicago'yu dnyaca ne ula man, gndz vakti, sokak ortas cinayetlerinden biriy di bu. talo amerikan Ulusal Birliinin Chicago u besi South dearborn Soka 8 numaradaki Hartford binasndayd. Tony lombardo, on birinci kattaki Buro sunda leden sonra bulunurdu genel olarak, 7 eyll gn, tam iini bitirmi, Burodan ayrlmak zereyken telefon ald. kuzey kesimde yaayan tccar Peter rizzito idi arayan. on be dakika kadar konutular. daha sonra kan sylentiler, rizzito'nun aslnda sahte bir dost olduunu, srf sokakta kurulacak pusu hazrlklarna zaman brakmak iin lombardo'yu oya lamak amacyla telefon ettiini ileri srecekti. Sonu olarak, lombardo drt buuk sralarnda ayrld Buro sundan. Yannda iki fedaisi, Joseph Ferraro le Joseph Lolordo vard. Lolordo'nun aabeyi Pasquale, Birliin ileri gelen politikaclarndand. dar

722/1242

ktktan sonra Madson Sokana saptlar. Sokaklar ok kalabalk ol duu iin glkle yol aabiliyorlard kendilerine Yz metre kadar ilerledikten sonra, bir lokantann nn den geerlerken, Lolordo arkasndan bir ses iitti. i te, bu diyordu ses. Hemen ardndan drt patlama geldi. lombardo, bann yars dum dum kurunlary la paralanm olarak yere yuvarland. Srtna iki kur un yemi olan Ferrara da yanna dt. kart ynler de kaan iki adam grd Lolordo. Birinin zerinde ko yu renk giysiler vard, teki griliydi. Tabancasn e ken Lolordo, grili adamn pein dt. Tam o srada karsna kan polis memuru koluna yapt, tabanca y zorla elinden ald. katiller katlar. Hastahanede bekleyen 335 Ferrara'nn ba ucunda

723/1242

eyalet Savc Yardmcs Samuel Hoffman, kendisine ate edenlerin kimler olduunu sylemesini istedi. Ferraro karlk vermedi. leceksin, dedi Hoffman. Ferraro susmaa devam etti. iki gn sonra, azn amadan ld, Lolordo, her iki katili de iyice grm, kendisini yakalayan polis memuruna yoluna engel ol mamas iin yalvarm olduu halde, soruturmada verdii ifadede, olay hakknda hi bir ey hatrlama dn iddia etti. 1921 ylnda, politik terrclerin anthony d'and rea'y vurmasndan beri, cinayete kurban giderek len Sicilyallar Birlii bakanlarnn drdncsyd lom bardo. Bu ekilde lenlerin sonucusu da olmayacakt. olay izleyen yl iinde Sicilyallar Birlii bakanl na seilenlerin hepsi, ayrca adayln koyanlardan birka ldrld. ancak bu grevin salad kazan lar (insan bunlarn tadn karacak kadar yaayabilir se tabii) kar konulmayacak kadar ekiciydi.

724/1242

artk Birliin ynetimine girmi olan ev imbikleri datm endstrisi gelitike gelimi, Chicago'daki italyan gmen ailelerinin byk ounluunun meslei ha line gelmiti. durmadan alan, mult milyon dolar lk iki yapm pazarna ham madde yetitiren 2,500 kadar ev imbii vard. Birlik bakan olarak lombardo'nun yerini almak yarnda Pasquale Lolordo Peter rizzito'yu yenerek, 14 eyll gn bakanlk koltuuna oturdu. ok ge meden rizzito ldrld. Mlton Sokandaki dk kannn nnde vuruldu. Vur emrini Capone'un mu yoksa Joe Aiello'nun mu verdii hi bir zaman anla lamad. ayn hafta iinde, Capone'un adamlar maki nal tfeklerle Aiello karargahna saldrdlar; Tony Aiello ve bir muhafzn yaraladlar. daha sonra mey dana gelen eitli atmalarda Aiello

725/1242

fedailerinden drdn ldrdler, kendileri de iki kayp verdiler. Bakan seildikten sonra be ay yaad Lolordo. 336 Aiello'lar kendisine dost sand iin kardei North Caddesinde apartmanna iki imee armt. onurlarna kadeh kaldrrken vurdular onu. Tabanca seslerini iitirek yan odadan koup gelen kars alei na, ikinci bir kez alan atee tank oldu. kederden ne yaptn bilmez durumdayken, poliste kendisine gs terilen resimler arasndan Joe Aiello'nundakine iaret etti, katillerden birinin olduunu syledi. ama, kendi ne gelir gelmez, ilk ifadesini deitirdi, ve Butn Si cilyal dullar gibi sustu.

726/1242

Bylece, Joe Aiello nihayet Sicilyallar Birlii bakan olabildi. Bir yla yakn srd bakanl. der ken, 23 ekim 1930 tarihinde, gece North kolmar Caddesi 15 numarada oturan bir arkadann evinden ayrlrken, karlkl iki apartman dairesine yerletiril mi iki makinal tfek ateinin arasnda kald. on gn ncesinden kiralanmt apartma. daireleri; eski, de nenmi bir Capone taktiiydi bu. Aiello'nun ld saat, cenazesine gnderilen elenklerden birinde pek ssl olarak belirtilmiti. Gllerden yaplm bir saat kadran ve tam sekiz buuu gsteren akrep ile yel kovan.. Aiello'nun yerini alan bakan, Capone'un, ada myd. Makarna imalats olan agostino loverdo, Cicero'da bir meyhanede ldr lncee dek, bir yl bakanlk yapt.

727/1242

Birliin bana geip de cann kurtaran, grev sresi iinde ldrlmeyen ender kiilerden biri, Capone'un ba tedaisi Phil Dandrea oldu. 337 XVI. BEN DE NSANIM 1928 YAZINDA, CHiCAGO'daki karargahnn ye rini deitirdi Capone. Metropole otelinin hemen kar snda olan Lexington oteline geti. Bir zamanlar ehrin en gzde ve gz alc otellerinden biri olan Lexington'da nice byk, adamlar kalm, bir keresin de Cumhur Bakan Cleveland, Chicagolulara bura nn ahane balkonundan hitap etmiti. artk pek gz de bir yer deildi, ama hala gz alcyd. Geni pen eleri, kelerinde kuleleri, ok yksek tavanl salon lar vard. lobinin iki ucunda, biri South Mchgan

728/1242

Caddesine, teki Wabash Caddesine alan iki koca man giri kaps vard. iki katl ahane lobisinde bir de al veri merkezi bulunuyordu. Capone ile adamlar, on katl yapnn drdnc katn tamamen, nc katn da ksmen kiralam lard. ayrca otelin eitli katlarnda sevgilileri iin eitli odalar tutmulard. Capone, ylda on sekiz bin dolar dedii alt odal zel dairesinde yemek ye mek istedii zaman, yiyecek ve iecekler, kendisi iin drdnc katta zel olarak yaptrlm olan mut fakta hazrlanr, tekerlekli arabalarla ieri tanrd. ahs da zeldi; efendisine sunulacak Butn yemekle ri nce bu ah tadard. Aiello'lar Capone'u zehirle mee kalktklar gnden beri, yemeklerini nce baka sna tattrmay adet edinmiti gangster. Geceleri, k k lous Campagne,

729/1242

Capone'un yatak odas kaps nn nne konulan portatif yatakta yatard. Gidi gelilerini dmanlarndan gizlemek iin, 338 zel bir yol ayarlamt kendine. Bu gizli yolu kullana bilmesi iin, otel yneticileri ile bitiikteki i hannn yneticilerinin ibirlii gerekiyordu. Capone, yarm dzine fedainin eliinde, servis asansryle ikinci kata iner, hizmetilerin niforma deitirdikleri k k bir odaya girerdi. odann duvarndaki boy aynas, Capone'un emriyle alm bir kapy gizliyordu. Bu kapdan geen gangster, bitiikteki i hanna girmi oluyordu. iki kat merdiveni yryerek iner, hann yan sokaa alan kapsnn nnde bekleyen arabasna binerdi. (*) Mae, Capone, kocasnn

730/1242

Lexington'dak dairesin de pek ender kalrd. eiyle birlikte tiyatroya, gece kulBune ya da at yarlarna gittii hemen hi grl memiti. ete yelerinden pek az, yakndan tanrd Mae Capone'u; yabanclardan ise hemen hi kimse tanmazd. eski italyan donlarnn geleneini izle yen Capone ailesinin kadnlarn kafes arkasnda tu tar, Prairie Caddesindeki ya da Palm Island'daki ev lerde kalmasn isterdi. Lexington oteline tand sralardaki metresi daha on sekizine basmam, sarn, tombul bir rum kzyd. kz, banliydeki genelevlerinden birinde g rp beenmi, otelin beinci katnda, iki odal bir dai reye yerletirmiti. Capone'un, ailesinden ya da e te yelerinden birinin hekime ihtiyac oldu mu, dr. davd V. owens'e giderlerdi. ayn zamanda Hawt horne kpek kulBunn ortaklarndan olan bu hekim, yalnzca kpek yarlarndan ylda otuz alt bin dolar hisse

731/1242

alrd. Gnlerden bir gn, rum kz, cinsel or gannda acaip bir kant duyarak dr. owens'e gitti. (*) Bu gizli kap, Lexington'un imdiki sahibi tarafndan kefedildi. Bitiikteki i han ykldktan sonra, sokak tan bakp, bolua alan bir kap grnce meraklan d. Capone zamanndan beri otelde alm olan yal bir uak, kapnn ne iin kullanldn aklad. 339 Hekim, muayeneden sonra kzda frengi tehis etti ve hemen tedaviye balad. Sonra al Capone'a giderek bir Wasserman testi yaptrmasn istedi. Bir inenin damarna girip kan ekmesi dncesi gangsterler kraln mthi korkutuyordu oysa. Her ne kadar he kim kan alma ileminin hi can yakmayacan sy leyip, tedavi edilmedii

732/1242

takdirde frenginin ne korkun sonular douracan ok dramatik bir dille anlatty sa, Capone kan vermee raz olmad. Salnn ye rinde olduunu syleyerek kestirip att. Frank loesch, seimler konusuna kendisine ri caya gittii srada, Lexington oteline yerleeli ay kadar olmutu. Seimler ikesiz yapld takdirde, ka zanan ister demokratlar olsun ister Cumhuriyetiler, Butn banliy yneticilerinin, Capone'u yok etmee yemin etmi anti Thompsoncular olaca kesindi. ilk bakta, loesch'in ricasn kabul etmekle Capone'un kendi karlarna aykr davrand dnlebilir. Gangsterin kendini beenmiliinin de bu ite bir rol oynadn kabul etmek gerek. Chicago Crm ko misyonunun tannm bakannn apka elde ricaya gelmi olmas son derece memnun etmitir Capone'u. evresinde hayranlk yaratmak, insanlarda kendisine kran borlu klmak isteiyle yanp tutuurdu eski den beri.

733/1242

iyi vatandalk, eli aklk gsterileriyle bun lar salamaa alrd hep. adamlarna bol armaan lar, gazeteci ocuklara 5 dolar, vestiyer kzlara 20 do lar, garsonlara 100 dolar gibi ar bahiler verir; yok sullara giyecek, yiyecek, yakt yardmlar yapar... ve Butn bunlarn gazetelere gemesine dikkat ederdi. John d. rockefeller'i halkn gzdesi haline getir mei baarm olan halkla ilikiler dehas vy lee'yi tutmay bile ciddi olarak dnmt bir ara. Beni, masallardan frlam kanl, korkun gangsterlerden 340 biri sanan bir sr insan var Chicago'da, diye yaknd bir keresinde. Hani, zavall kurbanna saatlerce i kence eden, kulaklarn kesen, gzlerini kzgn de mirlerle oyan, Butn bunlar yaparken de kahkahalar la glen cinsinden.. Yanl anlamayn beni,

734/1242

genlie rnek gsterebilecek bir kii olduumu iddia ediyor deilim. istemeye istemeye baz ktlkler yapmak zorunda brakldm itiraf ediyorum. ama dedikleri kadar da kt deilim canm. Ben de insanm; benim de bir yreim var. Yardma muhta birine "istedii paray vermee her zaman hazrm. insanlarn a, ak, aresiz kalmalarna hi dayanamam; yreim szlar. Chicago'lu nice yoksul, aile, beni Noel Baba diye ta nr. Bu ehirde yoksullara bir kuru verdiysem, bir milyon datmmdr, inann. evet, evet bir milyon do lar! Bunu kendimi vmek iin sylediimi sanmayn, yoksullara yardm ettim diye zel olarak vnecek bir adam deilim zaten. dnyann en kt insan olmad m belirtmek iin sylyorum yalnzca. (*).

735/1242

Bununla birlikte, karlarn gerek bir tehlikeye atacak kadar kr krne kendini beenmi deildi tabii. Thompson hizbi zaten yklmt artk. stelik, Thompson'cularn kazanmasn istese, bu uurda a ba harcasa bile, oylar kime giderse gitsin kendi yeri nin salam olduunu biliyordu. Capone Chicago'ya ge leli iki kez deimiti ynetici kadrolar. ikisi de kanun d iletmelerini ciddi bir ekilde aksatamamt. Her (*) Bu konuda Capone ile ayn fikirde olan kiilerden bazlar hala yaamaktalar. rnein, Gney kesimde bir pizzacda alan, yal bir garson kadn bana yle de di: al dnyann en iyi insanlarndan biriydi. Zengin den alr, yoksula verirdi. eski drt ikili'ye yakm bir yerde yaayan, emekli zenci kapc da yle diyor: Hepsi birbirinden iyiydi o ocuklarn. Bura ahalisi kiralarn kimin dedini bilmezdi, ama ben biliyo rum. al

736/1242

derdi hepsini... Nur iinde yatsnlar, bana ok iyilkleri dokunmutur. 341 iki ynetim srasnda da, reform dalgalar, basknlar, polis temizlikleri byk jri aratrmalar, gibi terslik lerin hakkndan gelmesini bilmiti. Yneticiler gelip gitmi, Capone'un ebekesi olduu gibi kalmt Ye ni bir ynetici kadrodan ne korkusu olabilirdi? lo easch'in ricasn yerine getirebilecek kadar kudretli olduu iin vnebilirdi ancak. Sz verdi. Szn tut tu. Ve, loesch'in 40 yldr Chicago'da grlm en drst en baarl seim olarak niteledii seimler yapld. Cumhuriyeti Parti byk zafer kazand ama koca Bili Thompson politika hayatndan kesin olarak srld. Ulusal Cumhurbakanl seimlerinde Herbert Hoover, al Smith'i yendi. Chicago

737/1242

oylarnn 650 bini ni Hoover, 629 binini Smith toplamt. Seimlerden ksa bir sre sonra yeni cumhurbakan tannm mil yoner tccar J.C. Penney'nin davetlisi olarak Mami' ye gitti, Penney'in Belle Island'daki malikanesi, Palm Island'a ok yaknd. iki evin birbirine bylesine ya kn oluu, yllar yl srecek birtakm aslsz sylenti lere yol aacakt. Bu sylentilerden birine gre, bir gece 93 numaradaki elenceler ylesine rndan km, tabanca patlamalar, barmalar, kadn lklar ylesine ykselmi ki, Hoover grltden uyu yamam. Her ne bahasna olursa olsun Capone'u yok etmee hemen o gece yemin etmi. Gene bir baka sylentiye gre, gazeteciler kendisinden ok Capone a nem verdikleri iin bozulmu Hoover. anlalan, bir keresinde, Mami'de bir otelin lobisinde, yeni ba kan gazetecilerle konuurken gangsterler kral ieri girmi, ve gazeteciler Hoover'i orta yerde brakp onun yanna koumular.

738/1242

Hoover'in bakan seilir seilmez, Capone'a kar harekete gemesi iin emir verdii bir gerektir. ama bunun nedeni Bu tr kii sel kzgnlklar olamaz. 342 Capone, kazancnn byk bir bln iki ya pm ve datmndan salyordu hala. ama, hayatta ok eitli ilere el atmann gerekli olduunu, iki yasann uzun sre devam edemeyeceini bilen John Torrio'dan renmiti vaktiyle. rendiklerini ylesi ne iyi uygulad ki, iki yasa beklenenden ok nce kaldrlm olsayd bile, kaybnn byk bir blmn, teki yatrmlar sayesinde kurtarabilirdi. Baz tama men kanuni ilere de yatrm yapmt bu arada. r nein, New orleans'da Phl kastel ile birlikte bir tlt makinas irketine ortak oldu. levee'de en sk git tii gece kulBu olan Mdnght Frolics'e de yzde yirmi be orannda

739/1242

ortak oldu. Haftada en az iki gece bu gece kulBune gider, evresinde, kendisini teki mterilerden koruyan bir dzine fedai olduu halde Joe e. lews' dinler, austin Mack hs Cen tury Serenaders topluluunun mziine tempo tutar, ay fincanndan viski ierdi. Yannda kadn getirdii pek ender grlmt. Hi dans etmezdi. Capone'un iki yapm ve datm iinden sonra en ok kazan getiren ii haralkt. Hara denilen kii (Chicago Ticaret dergi si'nin 17 aralk 1927 tarihli saysnda tanmlad gibi) grnte kanun erevesi iinde alan bir i kuruluunun patronu olabilir; ya da bir ii sendi kas yneticisidir; ya da bu iki iten birini, ya da her ikisini yaptn iddia edebilir; ya da ak ak, kabadaynn biridir.

740/1242

ister zorbalkla bir ii sendikasnn bana gemi beli tabancal bir kabaday olsun, ister bir i kuruluu yneticisi olsun, kulland yntemler deimez. Bir iki pencereye bir iki ta atarak, olur olmaz bir cinayet ileyerek, bir grup kk esnaf ya da i adamn, koruma dernei adn verdii bir kurulua girmee zorlar. Bunu bir kere becerdi mi ileri kolaylam demektir. kurulutaki adam343 lar keyfinin istedii aidat ve cretleri vermee zorlar, can istediinde ceza yazar, i saatlerini ve fiyatlar kendi bildii gibi ayarlar, vc daha birok yollarla kuruluu kendi kar ve yararlarna gre ynetir.

741/1242

kurulua girmeyi reddeden, ya da girdikten sonra kan, ya da istenilen harac istenilen zaman da vermeyen esnaf ve tccarlarn i yerleri bomba lanr, kendileri dvlr, daha birok yollarla korku tulur. Chicago'da hemen Butn mal ve hizmetler hara ca balanm olduu iin fiyatlar ar derecede art mt. Chicago iverenler dernei'nin yapt bir ak lamada, bu yzden tketicinin ylda 136,000,000 dolar, (yani kii bana 45 dolar) fazla para dedii ileri s rlmekteydi. rnein, Maxe esen, Bat kesimde dkkan sahibi olan 380 kasab, kurduu Yahudi ka saplar dernei'ne ye olmaa zorlamazdan nce, t ketici sr etinin libresine (aa yukar yarm kilo) 90 ila 95 sent arasnda dyordu. eisen'in istedii ko ruma cretini bir yerlerden karmak zorunda olan ka saplar fiyat 1.25 dolara ykselttiler.

742/1242

eisen'in balk pazarn nasl talan ettiini, kur banlarndan davd Walkoff adl bir adam, eyalet sav clnda anlatacak cesareti gsterdi. 1925 ylnda, o zaman Taylor Sokanda olan dkkanma geldi esen. Yannda drt tane iriyar dv vard. drt sokak tede, kendi derneine ye bir baka balk dkkan olduu iin benimkini kapattrd. Bir ay kadar sonra, South Pauline Soka 1016 numarada bulunan, dernee ait bir balk dkkann satn alrsam, yeni den balklk yapabileceimi syledi. kabul ettim. dkkan sahibine gerekli paray dedikten sonra, der nee girebilmek iin 30 dolar da eisen'e demek zo runda kaldm. iki yl sonra bu dkkan 650 dolara sat tm. Bu sefer de sat parasndan eisen'e yzde on ko-344 misyon vermek zorundaydm. o gnden bu yana, iki kez dkkan alp sattm. Her seferinde, alta 300 dolar eisen'e dernek iin, satta yzde on gene eisen'e komisyon

743/1242

olarak vermek zorunda brakldm. Bana gelenleri anlatacak kadar yrekli olan bir baka kur ban da, be ocuklu bir dul olan elli iki yandaki ba yan Mamie oberlander'di. Chicago Crm komisyo nuna bavurarak ikayette bulundu: eisen'e gidip yalvardm, bir balk dkkan amama izin vermesi iin. kendisine 300 dolar verdiim takdirde aabile ceimi syledi. Ben yoksul bir kadnm, nerden bula ym o kadar paray? Gidip belediyeye ikayet ederim dedim, kahkahalarla gld. Buralarn tek patronu ol duunu, ne belediyeden ne de baka birinden kork madn, oradakilerin hepsinin kendisinden emir al dn syledi. Zamanla haralk ylesine geliti, ylesine ya yld ki, Chicago'da sk sk ilenen bu sular yargla mak iin zel bir Hara Mahkemesi kuruldu: bomba atarak mala ve cana zarar vermek (1928 ylnda, ha ra kabadaylar elliye yakn bomba atmlard,)

744/1242

mes kenlere kt niyetle hasar vermek, ceza toplamak, kor kutmak, maksadyla i yerlerine ya da meskenlere girmek, para almak iin adam karmak, iilere kar zorbalk. 1920 yllarnda Chicago'da, 200'den fazla hara rgt geliti. Bunlar eitli, ilgin adlar buldular kendilerine. rnein Beton Yol, Beton Blok, lam ve Su Borular Yapm ve Yerletiricileri Sendikas; lokal No. 381; Soda datmclar ve Masa kzlar karde lii; ekmek, kraker, Maya ve rek kamyonlar o frleri dernei, vs. orta Bat Garaj Sahipleri dernei nin on bin yesinin herbiri, dernek kurucusu david albin'e (teki adyla a Mulligan) her ay, garajlarn dan geen her araba iin bir dolar dyorlard. Bir ay iinde, albin'in adamlar, dernek yesi olmayan ga-345 rajlara araba brakan mterilere ait elli bin otomobi lin lastiklerini patlattlar.

745/1242

ragen's Colts etesinden yetien Smon J. Gor man, haralk mesleine, Cook Nalbantlar Sendi kasnn ticari ynetmeni olarak balam, zamanla Chicago amar ykama fabrikalar haralarnn kra l olmutu. orta Johny Hand ile birlikte kurduklar Chicago amar Ykama Fabrika ve kuru Temizleme ciler derneinden haftada bin dolar net gelir sal yorlard. Belediyenin en gl kiilerini tanyordu Gor man; ve onlar sayesinde dernee girmek istemeyen leri yola getiriyordu. Bir iaretiyle, mrn krn eden amar ykama fabrikas sahibinin i yerine damla yan salk mfettileri makinalarn talimatnameye uygun olmadn sylerdi. Gnn birinde Hand, Hawthorne nn'in arkasndaki arsada, makinal tfek kurunlaryla delik deik halde bulundu. kimse Gor man' ldrmeyi beceremedi; o da bir sr yeni der nek kurdu: amar Ykama Fabrikas Sahipleri der nei; araf Servisi dernei; elle Ykama dernei; amar

746/1242

Servisi dernei... Bu derneklerin yelerin den, brt kazancn yzde onuna kadar hara kestii olurdu. Souk et Satclar dernei'nin ye toplama ara c zehirdi. dernek yesi olmayan toptanclardan so sis ve benzeri maddeler alan arkterilerin kapsn dan ieler dolusu sv zehir atarlard. kuafrleri ko ruma dernei, ye olmakta nazlananlar iki devrede ikna ediyordu. nce, dkkann arka penceresinden bir tutam kara barut alevleniveriyordu; bu olay direnii ykamazsa, bu sefer kuafr salonunun orta yerinde bir dinamit lokumu patlyordu. Birara, Chicago'da oynanan malar seyretmee gelenler arasnda, kav galar, yaralanmalar ar derecede artt. Bunun nede ni, baz organizatrlerin, ma gn ya da gecesi a lan yer gstericileri, adam bana 5 dolar deyerek, 346

747/1242

Bilet kontrol ve Yer Gstericiler Sendikas'ndan kira lamamasyd. Sendikann gndelikle alan iilerini genellikle kk yata ocuklar oluturuyor, bunlar da, parasz ma seyretme uruna bilet kontrol ve yer gsterme iini cretsiz yapyozlard. Bu nedenle, sen dika yneticilerinin kazanc gerekten ok yksekti. kl reklamclar kulBu, tiyatrolardan birini batan aa benzin dkp atee verdikten sonra, teki tiyatro ve sinema sahiplerinden, bin be yz, iki bin dolar koruma harac kesmei kolaylkla baar d. kapclar Sendikas, St kamyonlar ofrleri Sen dikas ile ibirlii yapyordu. St kamyonlar ofrle ri, fazladan kapc tutmayan apartman binalarnn st lerini getirmiyor, kapclar da, belirlenen st datm sirkatlerinden st almayan apartmanlarda alm yorlard. asansrcler dernei, habersiz ii brakma ve dolaysyla birok kiinin binalarn st katlarnda mahsur kalmalarna yol ama

748/1242

tehdidiyle, ehrin 25 gkdelenin sahibinden biner dolar dernek yardm kes mei becerdi. Zavall ayakkab boyaclar bile kurtu lamadlar haralarn elinden. ie balayabilmek iin 15 dolar, her ay da 2 dolar aidat demek zorun daydlar. 1928 ylnn sonuna doru bir liste hazrlayan eya let savcl, Chicago'da haralar tarafndan yne tilen sendika ve dernek , saysnn doksan bir olduu nu aklad. Hemen hemen Butn kk apl i kolla ryla birok byk apl i kollarn etkisi altna alan hara dzeni u i kollarn da kapsyordu: Yiyecek ve ya meyve perakendecileri (giri creti: 25 dolar, aylk aidat: 5 dolar), usta foto rtuular, eskiciler, ekerleme sat araclar (bu da Gorman'n dernekle rinden biriydi, ylda brt yedi milyon dolar gelir sa lad syleniyordu), kiralk kamyon sahipleri, gazete kamyon ofrleri, inaat iskan konseyi,

749/1242

belediye ka tipleri, kalorifer ve musluk ustalar, mermer utsala-347 r tiyatro sayman ve giecileri, camclar, frnclar, ekskavatr mteahhitleri, pencere kepekleri yapmc lar, berberler, maden suyu ve sodas satclar, don durma toptanclar, pler, cam siliciler, sokak s prcler, len dzenleyiciler, golf kulBu ynetici leri, otomobil tamircileri, arsu toptanclar, elektrik iileri, giyim sanayii iileri, mzisyenler, dii asistanlar, kasa nakliyecileri, iekiler, demir d km iileri, sinema makinistleri, badanac ve deko rasyoncular, kauuk iileri , hal deyiciler, cenaze levazmatlar, kmr nakliyecileri, Yahudi tavuk kesicileri, tavuk toptanclar, usta frnclar, balk top tanc ve perakendicileri... Yukardaki srada sonuncu gelen drt meseleyle ilgili dernek, kpek bal tavrl Maxe esen tarafndan rgtlenmi ve ynetilmek teydi.

750/1242

Zamanla, Capone ya da adamlarndan biri, Chica go haralarnn ounluunu elde edebildi. Baz ara trmaclar, bu orann yzde yetmi olduunu ileri sr mlerdir. 1928 ylnda Capone ebekesinin tahmini brt kazanc yz be milyon dolard. Bunun aa yu kar on milyon dolar, haralardan elde edilen gelirdi. o yl, Capone hara kesenlerin en ileri geleni olmas dolaysyla, kanuni bir ie de ortak oldu. Bu olay, gangsterler kralnn ne denli gl, polis rgtnn ise ne denli gsz olduunu, bir kez daha ve eski sinden ok daha ak seik bir kesinlikle ortaya koy mutu. Chicago hara rgtlerinin en genii, en yiyicisi Usta kuru Temizlemeciler dernei idi. dernek, btn kuru temizleme fabrikalarnn yllk brt gelirinin yzde ikisine el koymakla kalmyor, fabrikalara yol lanmak zere giysi toplayan Butn perakendicilerin herbirinden

751/1242

ve giysileri fabrikaya tayan Butn kam yoncularn herbirinden ylda 220 dolara varan den tiler topluyordu. ye olmak istemeyenleri yola getir-348 mek iin sk sk kullanlan ynetmlerden biri, patla yan kostm numarasayd. dernek terrcleri, bir er kek kostmnn astarna abuk alev alan kimyasal maddeler dikerler, temizlenmek zere sz konusu fab rikaya gnderirlerdi. eyalet savclna bal sivil po lislerin sorguya ektii dernek ticari yneticisi Sam rubin, mrnde ne kuru temizmeci ne de boyac ola rak almadn kabul etmi, buna ramen bu gre vin kendisine verilmesini yle aklamt: insan lar ikna etmesini bilirim. 1928 yl ilkbaharnda, dernek, ehirdeki Butn temizleyicilerde, fiyatlarn artrlmasn emretmi, er kek kostmleri t fiyatn bir dolardan 1,75'e, kadn kostmlerinde ise iki dolardan 2.75'e ykseltmiti. Bir

752/1242

kuru temizleme fabrikas ile buna bal bir dizi pe rakendeci dkkan olan ve dernee girmemi bir kim se olan Morris Becker, bu emre uymad. ok geme den ustabas gelerek rubin'i tantrd kendisine. aaa, hakknda birok eyler iittiim Bay rubin siz siniz demek? dedi Becker. (Bu konumay, daha son ra kendi azyla anlatt byk jriye.) evet, benim, dedi rubin. daha da iiticeksi niz adm. imdi kulan a da dinle: fiyatlar artra caksn. Bu lkenin anayasasna gre, zgr yaamaa, iimi istediim gibi ynetmee hakkm var, diye kar lk verdi Becker. Brak bu palavralar. anayasann da can cehen neme. Ben anayasadan da babayasadan da daha g lym, anladn m?

753/1242

gn sonra, fabrikada meydana gelen bir dina mit patlamas, yapnn bir blmn ykt. Hemen ar dndan, dernek memurlarndan abrams adnda biri daha geldi. unu iyi bilesiniz ki, dedi Becker, Be nim fiyatlarm deimeyecektir. 349 Fiyatlar deimezse, sen tepeleneceksin, dedi abrams. Becker, eyalet savclna ikayette bulundu. i lerinde Sam rubin de bulunan on be dernek yesi hakknda kovuturma ald. Sonunda mahkemeye kadar vard i. Sanklarn avukat Clarence darroW idi. iddia makamnn tan olarak yalnzca Becker ile o lu Theodore vard.

754/1242

Becker davaya bakan eyalet savc yardmcsna teki tanklarn nerede olduklarn sor duunda u karl ald. keyfin istiyorsa git sen bul tanklar. Ben savcym, tebligat memuru deil! Haralar beraet ettiler. kanunlarn kendisini koruyamadn gren Becker, Capone'a bavurdu. Sonu olarak, Fenni Te mizleyiciler ad altna bir dizi yeni kuru temizleyjci dkkan ald. Yirmi be bin dolarlk sermayeyi, Capone, Jake Guzik ve louis Cowan paylamaktaydlar. ilk fenni temizleyici dkkan, Capone'un Prairie Cad desindeki evinin yaknnda ald. Becker, gazeteci lerle konuarak, artk ne polis yardmna ne de i verenler dernei'ne ihtiyacm var, dedi. dnyann en gl kiisi koruyor imdi beni. Bu szler, ad geen her iki kuruluu da ileden kartmaa yetti.

755/1242

CAPONE HARAILARA KARI SAVA ATI di ye manet atmt Chicago Daily Journal gazetesi; manetin altndaki yazda yetkililer resmen km seniyor, gszlkleri ortaya konuyordu. Bir baka balk da yleydi: BAIMSIZ KURU TEMZLYCLER, POLSN SALAYAMADII KORUNMAYI GANGASTERLERN SALAYACAINI LER SRYOR. Geici bir sre iin de olsa, bu durumun en ok tke ticiye yarar oldu. Fenni Temizleyiciler eski fiyatlar korudular, dernek de ayn eyi yapmak zorunda kald. Bu olaydan sonra, Capone'a.ne ile geindiini sora cak olanlar, u karl almaa baladlar: kuru temizleyiciyim. 350 Dan Seritella gibi bir adamn dediklerine inana cak olursak, Capone tam Morris Becker'in yardmna kotuu sralarda,

756/1242

Tribune gazetesi sahibi Albay ro bert r. Mc Cormick'e de hatr saylr bir hizmette bu lunmutu. Seritella, iki yl sonra Belediye Bakan Thompson'a yazd bir mektupta yle anlatyordu olay: ... datm ileri efi Max annenberg, Tribune gazetesinin kamyon ofr ve datclaryla bann dertte olduunu syledi... ertesi hafta, cumartesi gn greve gitmei kararlatrmlard, annenberg, ynetim kuruluyla masa bana oturmay kabul ede cek birini bulmam istedi... Sendikann ticari ynet meni dullo'nun grevi geitirmek iin yirmi be bin dolar istediini syledi. annenberg, ofrlerin be kuru fazla kazanmalarna kar olmadn, ama sendika yneticilerinden akl banda biriyle grerek grevi nlemek istediini de ekledi szle rine. Gazete Satclar Sendikasnn Bakan olarak, benim elimde yapacak bir ey yoktu. Bunun zeri ne annenberg, Capone'a telefon

757/1242

edeceini, ondan yardm isteyeceini syledi. etti de, ertesi gn Tribune idarehanesinde bulumak zere randevula tlar. Bu bulumada ben de vardm. Capone etkisini kullanarak grevi durduracana sz verdi ve grev durduruldu. Bunun zerine Max annenberg... Capone'u Mc Cormick ile tantrd. Mc Cormick, grevi nledii iin Capone'a teekkr etti ve yle dedi: Siz nl bir kiisiniz, tpk beyzbol yldzlar gibi. Bu nedenle hakknzda sk sk yaz basmak zorun dayz. ama merak etmeyin, bundan byle, yazlar mzda size hakszlk etmemee alaz. Thompson, seim kampanyas dolaysyla hazr lad, Tribune'un Glgesi Chicago'nun en korkun belas adl brorde yaynlad bu mektubu. Bunun 351

758/1242

zerine Mc Cormick u aklamay yapt: Toplantya ge gelmitim. Biraz sonra, yannda birtakm kabada ylar ile birlikte ieri giren Capone'u grr grmez odadan kovdum, o gn bu gndr, yanmda iki muha fz olduu halde, zrhl bir arabada gezmekteyim. Capone grev mirev durdurmu deildir. Gazetelere el koyma abas da bylece boa gitmitir. ama gerek udur ki, bir gazete datm grevi tehlikesi beklenmedik bir ekilde ortadan kaldrlm tr. Bu baarnn kendisine ait olduunu israrla ileri srer Capone; ve olaydan sonra, halkn yararna yap t ileri sralarken, datm grevini nleme iini hep en bata saymtr. u grevi benim geitirdiimi bir trl anlamyor bu insanlar, diye yaknmtr sk sk. Mc Cormick bana para bile vermee kalkt da, paray bana vereceine bir hastahaneye balamas n syledim.

759/1242

kpek yarlarnda kullanlan mekanik tavan icat eden, St. louis'li kpek merakls bir mucitti. ol ver P. Smith'di ad. Bu arac ilk 1909 ylnda icat et mi, tam on yl zerinde alarak gelitirip kusursuz hale getirmiti. Patent almak iin gerekli muameleyi yaptktan sonra, St. louis'li kurnaz bir avukat olan edward J. o'Hare ile bir ortaklk kurdu. iki adam, patenti ellerinde olan aygt kullanmak isteyen yar alan sahiplerinden, alana giri haslatnn belirli bir yzdesini istiyorlard. Smth 1927 ylnda, varlkl bir insan olarak ld. Gerek amerika'da gerekse avru pa'da pek tutunmu olan bu spordan yzbinler kazan mt. Smith'in dul eiyle bir anlama yapan o'Hare, patent haklarnn kontroln ele geirdi. o sralar kpek yarlar lkenin her yannda ya sakt (bu yasa ilk olarak Florda eyaleti 1931

760/1242

ylnda kaldrmtr). Bu nedenle, mekanik tavan o'Hare'352 den kiralayanlarn ounluunu gangsterler oluturu yordu. Capone bu konuya ilkin Johny Patton'la ortak olarak el att; Ccero yaknlarnda Hawthorne kpek kulBu adl bir yar alan at. kanuniletiinden be ri sk bir kontrol altnda tutulmaktadr bu spor; ama, 1920'erde, kpek yarlar iin asln bilmeyenler iin tuzaklarla dolu bir kumar tryd. Mterek ba his yarlarnda ike yapmak iten bile deildi. rne in, sekiz kpein katld bir yarta, kpeklerin ye disine yartan hemen nce birka kilo et yedirmek, ya da hayvanlar birka kilometre koturmak, sekizin ci kpein kazanmasn salard. o'Hare, birlikte i yapmak zorunda olduu adamlardan nefret ederdi ama, onlar araclyla kazand byk paralardan vazgemee gnl raz olmazd. insan

761/1242

gangster lerle ibirlii yaparak iyi para kazanabilir, demiti bir keresinde. onlarla kiisel ilikiler kurmadnz s rece banz derde girmez. Fazla yaknlamamaa dik kat etmeli yalnz, o zaman korkacak bir ey olmaz. te yandan, o'Hare'in gemii de lekesiz deil di. iki yasa ilk ktnda, George remus adl bir iki toptancs, federal yetkililerden elinde bulunan iki yz bin dolar deerindeki viski stokunu olduu gibi saklamak izni karttrmt. Bu stokun bir iesinin bile hkmet izni olmadan yerinden oynatlmayaca na teminat olarak da yz bin dolar deerindeki bir tahvili kefalet yatrmt. Viskiler, o'Hare'in Burosu nun bulunduu binada depolanmt. 1923 ylnda, vis kilerin yerinde yeller estii grld. Chicago, New York ve teki ehirlerdeki iki pazarlarna dalmt hepsi;

762/1242

stelik remus'un cebine bir kuru bile girme miti. fkeden deliye dnen remus, yetkililere ika yette bulundu; aralarnda o'Hare de bulunan yirmi iki kii hrszlk suundan mahkemeye verildiler. avukat bir yl hapis, 500 dolar da para cezas yedi. ancak, re mus ilk ifadesini geri ald iin, avukat tashihi ka-353 rar yaptrd. Yllar sonra renildiine gre, remus' un ilk ifadesini geri almasn salamak iin, zararn demee gizlice sz vermiti o'Hare. o gnden sonra arkadalar arasnda ad kurnaz eddi olarak kalan avukat, terbiyeli, nazik, kltrl ve yakkl bir adamd. Baarl bir sporcuydu da ste lik; ata biner, yzer, golf oynard, orta yaa geldii zaman bile ok gen gsteriyordu. Sigara imez, fazla alkol almazd.

763/1242

Gen evlenmi, ikisi kz, biri erkek ol mak zere ocuk sahibi olmutu. aile iinde Butch diye arlan olu edward H. o'Hare, babas Capone'la ilk tant yl on ikisine basmt. Bu o lan deli gibi severdi o'Hare; olum Butch laflar hemen hemen hi dilinden dmezdi. Her eyden ok bu ocuu seviyor, onun byk adam olmasn isti yordu. o'Hare, bir yar alan asa, olver Smith'in icad n kiralayarak kazand parann on katn kazanabile ceini dnerek bir kpek yarlar alan amaa ka rar verdi. Nehir kysnda, St. louis'in hemen kars na den Madison'da (llinois) bir yer alarak, Madson kpek kulBun kurdu. Polisler stste baskn yap maa balayncaya kadar tonla para kazand;

764/1242

ama so nunda kapatmak zorunda kald. Bu arada, Cook County yarglarndan Harry Fsher, Capone'a yardmc olmak hevesiyle, kpek yar alanlarnn yasalara aykr ol madn, polisin buralara baskn yapamayacan ile ri sren bir karar vermiti. Sz konusu kararn ve rildii davada, kpek kulBu, sahiplerinin avukatl n, yargcn kardei lous Fesher yapmt. Bir sre sonra llnos Yksek Mahkemesi bu karar bozduysa da, karar bozuluncaya kadar Hawthorne kpek kul Bu'ne olmadk paralar akt. durumdan yararlanmaa kalkan o'Hare ayn yrede bir arsa kiralayarak lawn dale kpek kulBun at, Capone'la bylesine ya kndan rekabete girimek byk bir ataklkt aslnda, 354 ama o'Hare korkmuyordu. kendisine zarar vermee kalkld, yar alann kapatmaa zorland takdir do, mekanik tavann Cook

765/1242

County'nin hi bir ye rinde kullanlmasna izin vermeyeceini yayd her ynna. Bylece, kendisi burada yar alan ileteme dii takdirde, baka hi kimse de iletemeyecekti. Hnun zerine Capone, iki alan birletirmelerini tek lif etti. o'Hare teklifi kabul etti. Halk kpek yarlar diye deli oluyordu. durma dan artan kalabal karlayacak oturma yerleri ve mterek bahis gieleri yapma iine bile yetiemi yordu ebeke. Haftada elli bin dolara kadar ykseldi net kazan. o'Hare, danman ve iletmeci olarak g rev yapyordu. Bu ilerde ylesine baarl oldu ki, zamanla ebeke Florida ve Massachusetts de bulunan teki yar alanlarnn iletmeciliini de ona verdi. o'Hare, kiisel ilikilerini Capone ve adamlarndan uzak tutadursun, ebekenin ilerine fena halde kar m oluyordu bylece.

766/1242

Her geen gn yeni ve deiik bir ie el atmak ta olan Capone, her seferinde ayn dmanlarn yo lunu kesme abalar iinde olduunu gryordu. im di Bugs Moran'n ynettii kuzeyliler, o'Banion, Wess ve Drucci'nin zamannda olduklarndan daha yumuak bal deildiler. detrot Chicago ehirler aras otorut zerinde, durmadan Capone'un iki kam yonlarn soyuyorlard. Mor ete'nin Capone'a yolla d ikilerdi bunlar. Bir keresinde, gl kysna demir li bir kanada ilebinden, Capone'a ait gemi dolusu viskinin hepsini aldlar. Gene Capone'dan bira alan alt meyhaneyi bombaladlar. ev imbikleri tekelini ele geirmek isteyen Aiello'lara yardm ettiler. Pas quale Lolordo'nun ldrlmesinde Bugs Moran'n par ma olduu sylentisini dorulayacak baz deliller 355

767/1242

kyordu ortaya. kuzeyliler, iki kez Jack Mc Gurn' ldrmee kalktlar. ikinci denemede, Gusenberg kardeler, Mc Gurn' otel Mc Cormick'in lobisindeki telefon kulbesinde sktrdlar, camn arkasndan tomsonlarn atelediler. ok ciddi bir ameliyat gei ren kurban, ancak aylarca hastahanede yatmak sure tiyle lmden kurtulabildi. Butn bunlar yetmiyormu gibi, kpek yarlar meselesinde de rekabete giri tiler. Bugs Moran Gney illionis'de, ticari ynetmeni adam Heyer (teki adyla John Snyder) de Cicero'nun iinde birer kpek yar alan kurdular. Heyer'in yar alan, Farvew kpek kulBu adn tayordu. kuzey kesim gerillalar, Hawthorne kpek kulBun atee verecek kadar ileri gtrdler ii. Moran'n en son el att i kolu da kuru temizleme ve boyaclk t. Merkezi kuru Temizleme irketi adl bamsz bir fabrikann kontroln ele geirerek, Wlle Marks ve

768/1242

Alfred Wenshank adl iki adamn buraya genel m dr yardmcs yapt. Moran, Capone'un damarna basmak iin hi bir frsat karmyor, gangsterler kralndan sz eder ken Hayvan ya da Gergedan szcklerini kullanyor du. Metodist bir papaz olan Peder elmer Williams' n kard lightnin adl aylk dergiye verdii bir r portajda, Ham alkol ve de yeil bira satan hayvan, maln satmak iin kabadaylarndan yararlanyor, demiti. Ben temiz viski, iyi bira satan namuslu bir i adamym. o kimseye gvenmez, herkesten kuku lanr. Yannda fedaileri olmadan admn atmaz. Bense arkadalarmla birlikte dolarm. o Gergedan gece leri bile uyuyamaz. Bana sorarsanz esrarketir de. oysa ben aspirin bile kullanmam. aralk aynn sonlarna doru Capone Miami ye dnd. ubat aynn banda Mc Gurn

769/1242

kendisini ziya ret etti. Telefon irketi kaytlarnda da grlecei 356 gibi, Capone her gn Palm Island 93 numaradan Chicago'nun Congress otelinde kalan Jake Guzik ile telefonlat. zellikle uzun sren bu telefon konu malarnn ard arkas 11 ubatta kesildi. gn sonra 14 ubat, yani Valentine Gn idi. 357 XVII. KEYE KISTIRILANLAR Sade COUNTY HUKUK danmanlna arlm olan Capone, o sabah her zamankinden erken kalkt. koca gbeinin stnde, yrtlacakm gibi gerilen tek paral siyah mayosunu giyip, yzme havuzuna atlad. yle bir yzp kt. Mkellef bir kahvalt yaptktan sonra, gri flanel pantalon, beyaz

770/1242

ayakkab ve deve t ynden yaplm bir spor ceket giyerek sslendi. o frnn kulland, klaksonu mzikli Packard araba sna binerek Mami ehir merkezine yolland. Saat do kuzu birka dakika gee, Hukuk danmanlndan ie ri girdiinde her zamanki gibi rahat ve neeliydi. North Clark Sokana hafif hafif kar yayordu. byk, siyah bir Cadillac, Webster Caddesinden bu raya sapt, ar ar ilerlemee koyuldu. arabann zerinde bir polis an, ofr koltuunun arkalnda ise, Butn polis arabalarnda olduu gibi, bir tabanca raf yard. Gzlerinde kaln kenarl gzlk bulunan o fr polis niformas giymiti. Mavi apkasndan g sndeki gm yldza kadar her eyi tamamd. Yann da oturan adam da ayn giysiler iindeydi. arkada otu ran adam sivil giyinmilerdi.

771/1242

Dade County Hukuk danman Taylor'un sordu u sorular, kendisinden baka iki rgt daha ilgilen dirmekteydi. aslnda, Capone'un Dade County iin-358 deki hali hazr eylemleri ve ilerisi iin tasarlar ze rinde durmaktayd kendisi. ancak, Yale cinayetini so ruturan New York polisi ile son gnlerde Capone'un gelirini aratrmak durumunda olan Ulusal Vergi dai resi'nin merak ettii noktalar da renmee sz ver miti. Grme srasnda odada olan ruth Gaskin adndaki stenosekreter, u konumalar kaydetti def terine: Parker Henderson ile ilk olarak ne zaman tan tnz hatrlyor musunuz? diye sordu Taylor. aa yukar iki yl nce, diye karlk verdi Capone.

772/1242

Ponce de leon otelini ilettii sralarda m? evet. o k sizinle birlikte kimlerin kaldn hatrl yor musunuz? Bu soruyu neden sorduunuzu bilmeden adlar n aklayamam. Taylor israr etti. Hatrlamyorum, dedi Capone sonunda. otele hangi ad altnda kaydoldunuz? kendi adm altnda. a. Costa adn kullanmadnz m? Hayr. Bir gece nce, iki soyguncusu bir adam Bugs Moran'a telefon etmi, detroit'ten gelirken ele geir dii bir kamyon viskiyi,

773/1242

kasas 57 dolar gibi ucuz bir fiyata kendisine satabileceini bildirmiti. Buna kar lk Moran, sz konusu mallan ertesi sabah saat on otuzda, North Clark Soka 2122 numarada bulunan ambarna getirmesini, adamlarnn mal teslim almak zere bekleyeceklerini sylemiti. kuzey kesim ete si yelerinden yedisi u anda oradaydlar, ama Bugs Moran ge kmt yola. Yannda kumarhane iletme-359 cisi Ted Newberry olduu halde, ambara yakn olan Parkway Hotel'deki dairesinden on buuu biraz gee kmt. s sfr alt 15 dereceye dmt; batdan ok sert bir rzgar esmekteydi. Moran ile Newberry paltolarnn yakalarn kaldrdlar; biran nce ambara ulaabilmek iin, ambarn arka kapsna gtren kes tirme yola saptlar. etenin hara kesme uzman Wl le Marks da ge kalmt. Hemen hemen ayn anda, Clark Soka ynnden gelen tramvaydan indi.

774/1242

Henderson'a saklamas iin sk sk para verdi niz, deil mi? Bin dolar ile be bin dolar arasnda de ien meblalar... Hatrlamyorum. Chicago'dan telgraf havalesiyle para getirtmedi niz mi hi? Hatrlamyorum imdi. isterseniz renmee a laym. Para ilemlerinizin kaytlar var m sizde? Var tabii. Cadillac tam North Clark Sokana sapt srada, arkadan gelen bir kamyon arabay sollamaa kalkar ken hafife arpt ve durmak zorunda brakt. elmer lews adndaki kamyon ofr, bir polis arabasna arptn fark edince fena halde korktu. Yere atlad gibi, dil dkmek, zr dilemek zere Cadillac'a doru gitti. ancak, direksiyonun

775/1242

banda oturan ma vi niformal kii, tatl tatl glmsedi ve sanki hi bir ey olmam gibi yoluna devam etmesini iaret etti. rahat bir soluk alan, ama ayn zamanda ok a ran lews, yeniden hareket eden polis arabasnn 360 ardndan baka kald. arabann yz metre tede, 2122 numarann nnde durduunu grd. Dan Seritella ka zamandr sizinle kalyor? Benimle kald yok. Yakn arkadamdr, o ka dar. evinizi satn almas iin Henderson'a ka para verdiniz? elli bin dolar. Nakit mi? Nakit. Parker

776/1242

ambar denilen yer, tek katl, krmz tuladan ya plm bir binayd. eni otuz, boyu altm metreydi; iki yanndaki drder katl yaplar, cceye evirmiti bu yeri. Geni caml penceresi ile sandaki caml kap siyaha boyanmt. Pencerenin alt blmnde, beyaz zerine siyah yazl u pankart aslyd: S M C CarTaGe Co Nakliyat ambalaj Tel. diversey 1471 Uzun Mesafe Nakliyat Pankartn ardnda, yapnn eni boyunca asl am bardan tahta blmeyle ayrlm, Buro olarak kullan lan bir yer vard. eskiden garaj olan ambarn taban beton, duvarlar plak tulayd. Bir zamanlar srl m olan badana yer yer dklm, sararmt. arka da yksek, geni

777/1242

kaplar vard; yklemelerin yapld avluya alyordu bunlar. 14 ubat sabah, duvar kenarlarnda bo duran kamyon vard. drdnc kamyon ortaya ekilmi, havaya kaldrlmt. kirli bir i tulumu giymi olan Johnny May, bu kamyonun altna yatm bir yerini ta-361 mir etmekle urayordu. krk yanda eski bir kasa soyguncusu olan, halen haftada elli dolara Moran'n yannda oto tamircilii yapan May, ambardan pek uzak olmayan dknt bir apartman dairesinde kars, alt ocuu ve Hghball adl alman oban kpeiyle birlikte yayordu. u anda kpek, tasmasndan kam yonun asisine balanmt. May gelirken bir kese kad iinde kemik getirmiti hayvana. teki alt adam, bir elektrik ocann zerinde kaynayan kahve nin evresinde oturmulard. ambarda stma tertiba t olmadndan, paltolarn, apkalarn karmam lard. Tepelerinin

778/1242

stnde yanan 200 mumluk plak ampuln beyaz ortala rktc bir grnm vermekteydi. oturanlar Frank ile Pete Gusenberg kar deler, Moran'n kaynbiraderi James Clark (teki adyla kashellek), adam Meyer, a Wenshank ve re nhardt H. Schwmmer'd. Bugn Gusenberg karde lerin yapacaklar daha ok i vard. Soygun viskisini teslim aldktan sonra, bo kamyonlardan ikisini alp detroit'e gidecekler, oradan da kaak kanada viski si getireceklerdi. Ticaret Yksek okulu mezunu olup zimmetine para geirmekten hapse girinceye kadar uzman muhasebeci olarak alan Heyer, etenin Bu tn mali ileriyle urar, ayn zamanda Farvew k pek kulBun iletirdi. eteye yeni katlm olan Wenshank, Moran'n kuru temizleme ve boyama ile rine el atmasna yardm etmiti. iri yar, yuvarlak su ratl olduu iin uzaktan Moran' andrrd.

779/1242

aralarn daki benzerlik o sabahki giyimlerinden dolay daha da artmt. Her ikisi de bej rengi fedora apka ile gri palto giymilerdi. alt adamn alts da silahlyd; o sabah teslim alacaklar viskinin bedelini deyebilmek iin yanlarna bol nakit para almlard. Hepsinin ce bindeki paralarn toplam be bin dolar buluyordu. Schwmmer'n orada olmas bir rastlantyd. aslnda ete yesi falan deildi; yine de onlardan biri say362 labilirdi. kanund yaayanlarla birlikte olmay sever, ama kendisi kanunlara aykr davranmaktan kanr d. Parkway otelinde otururdu; Moran'a orada tan m, ete liderine hayran kalm, dostu olmutu. otuz yalarnda bir gz hekimiydi. Parker Henderson gibi, o da, gangsterlerle arkadalk etmekten heyecan du yuyor, dolayl bir

780/1242

gllk duygusu elde ediyordu. Sk sk yapt gibi, o sabah da iine giderken amba ra yle bir uram, gevezelie dalmt. kumarhane iletmeciliinden baka iki yapm ve datmyla urayorsunuz, deil mi? Hayr, iki iine mrmde karmadm. Jake Guzik musunuz? Tanrm. Ne i yapar kendisi? (akac bir tavrla): dvr. Cadillac arabann ambarn nnde durup, iki ni formal nde olmak zere drt adamn ieri girdiini gren yalnzca elmer lews deildi. Bitiikteki pansi yonun ikinci katnda t yapmakta olan Bayan Max adnda birini tanyor

781/1242

landesman, kamyonla Cadillac'n srtme sesini iitmi, pencereye kmt. olayda grlt kopmama sna ararak, soka seyretmee devam etti, ve ara badan inen drt kiinin ambara girdiklerini grd. Moran ile Newberry polis arabasn grnce ya bir baskn ya da bir rvet isteme numarasnn dn dn sandlar. Hemen gerisin geriye dnp Park way'e gittiler. Gusenberg'lerin teki kardei Henry, ambara gitmek zere tam o srada otelden kyordu. durumu anlatarak gitmemesini sylediler. teki yan dan ambara yaklaan Wlle Marks da gelenlerin po-363 lis olduuna inand. Bir kap eiine saklanarak, Cadillac'n plaka numarasn kaydetti.

782/1242

Size, a. Costa ad altnda para yollayabilecek kimse tanmyor musunuz? Hayr. ama, Chicago'dan para geldi size, deil mi? Geldi. Butn param Chicago'dan gelir benim. orada ilettiim kumarhanelerden. Cat Cay'i satn alacak msnz? Bilmiyorum. Sanmyorum. ka para istiyorlar? Yarm milyon. oak Park, llinois de oturan Mitchell kim? 20 ocak gn evinize defa telefon etmi. at yarlarna adma para koyar. Ponce de leon otelinde kaldnz srada Char lie Fischetti size para yollad m? Henderson, bin do lar ile be bin dolar arasnda eitli tutarlarda para aldnz syledi.

783/1242

Paramla ne diye urayorsunuz canm? fkeyle sorulan ve cevapsz kalan bu soru iki adam arasndaki konumann sonu oldu. Bu grme bir bakmdan memnun etmiti Capone'u: Miss Gas kin'in steneoyla tuttuu tutanak, 14 ubat 1929 saba hn nerede geirdiini, hi kimsenin yalanlayamaya ca biimde belirlemi oluyordu. Boukayd gelen sesler; ok hzl alnan bir da vul vard sanki ierde. Be adam ambara girdikten birka dakika sonra balad, bir iki dakika srd. der ken egzost patlamasna benzeyen iki belirli patlama duyuldu. kpein biri ulumaa balad. iittiklerinden belli belirsiz tedirgin olan Bayan landesman yeniden 364 pencereye kt; karl, rzgarl sokaa bakt. kar komusu bayan alphonse Morin de

784/1242

nc kattaki penceresinden uzand. Her ikisi de, biraz nce amba ra girmi olan adamlarn ktklarn grdler. en n de, ellerini havaya kaldrm iki kii vard; bunlarn ardndan gelen iki niformal polis, silahlarn ndeki lerin srtna dayamlard. Polis baskn yapt, iki ki iyi de tutuklad herhalde, diye dndler pencere den bakanlar; beinci adam sivil polis olmalyd. ara ba, Clark Sokandan aa, ogden Caddesine doru gitti, saa dnd... kpek ulumay srdryordu. Uluma uzadka Bayan landesman'n tedirginlii artt. Sonunda, kira clarndan Mcallster adl bir adama, gidip hayvana bir bakmasn rica etti. adam ambara girdi. Girme siyle kmas bir oldu. Sapsaryd yz, glkle ko nuuyordu. Hepsi lm, dedi ve kusmaa balad.

785/1242

Yanlmt oysa, Frank Gusenberg daha lme miti. Gvdesine tam on drt makinal tfek kuru nu girmi, bazlar te tarafndan kmt; yine de arka duvardan ne doru, srne srne be alt met re kadar ilerleyebilmiti. tekiler duvarn dibinde cansz yatmaktaydlar. kashellek yzst, Heyer, Wenshank, May ve Schwmmer srtst dmler di. Pete Gusenberg dizleri stnde lmt; gvde sinin st blm bir sandalyeye yaslanmt. Baht sz gz hekiminin apkas hala bandayd, Wens hank'n bej renkli fedoras gsnn stne kaym t. Yedi kiinin kuruna dizilmezden nce nne sra landklar duvarn sararm tulalar arasndan oluk oluk kan akmaktayd. Gvdelerinden szan kanlar be ton tabann teki ucuna kadar uzuyordu. Uluyan, s rayan Hghball, zincirini koparmaa urayordu. Cel latlar sistematik

786/1242

davranmlar, makinallarn bir ileri bir geri kez dolatrmlard kurbanlarnn zerin de. nce balar dzeyinde, sonra gsler, sonra ka-365 rnlar dzeyinde atlmt kurunlar. Baz cesetleri bir arada tutan yalnzca yrtlm et paralar ile k rk kemiklerdi. anlalan Butn bunlara ramen kas hellek ile May hemen lmemilerdi. Bunlara ayrca yakndan ate de edilmiti; hem de ylesine yakn dan atlmt ki, yzleri hemen hemen tannmaz ha le gelmiti. (*) Capone eve dndnde herkes kouturup du ruyordu. o gece verilecek byk partinin hazrl iindeydiler. Mami k mevsiminin en hzl zamany d. stelik, birka gne kadar yaplacak olan Jack Sharkey (Gen) Stribling aras dnya boks ampiyo nas man grmee gelenler de doldurmutu orta l. Capone yzden fazla konuk armt Palm s land'a: spor yazarlar,

787/1242

tannm kumarbazlar, nl yl dzlar, haralar, politikaclar, vb... kendisi de boks meraklsyd; yaplacak karlamada Sharkey'i tutu yordu. Mami'de kampa girmi olan boksr sk sk ziyaret etmi, bir yannda Sharkey, bir yannda nl spor muhabiri ve eski futbolcu Bili Cunningham ol duu halde gazeteler iin fotoraflar ektirmiti. Sivil polis Sweeney, hala soluk alan gangsterin zerine eildi, ve ocukluk arkadan tand. Claran ce Sweeney ile Frank Gusenberg ayn ilk okula git(*) 1945 ylnda, yapnn korkun gemiinden habersiz olan Werner adnda bir kar koca, n blmeyi kirala yarak bir antikac dkkan atlar. ksa zamanda san sasyon merakllarnn istilasna uradlar. dnyann her yanndan akn ediyorlar

788/1242

buraya, ingiltere, Fran sa, hatta Yeni Zelanda'dan. diye yakmmt Bayan Werner. Bileydim hi gelir miydim buraya? Sz ko. nusu bina, 1967 ylnda yklmtr. Ykm tulalarn dan alp, yllarca hatra diye saklayan nice Chicago' lular tanrm. 366 milerdi. Frank, dedi polis olan, syle Tanr ak na, ne oldu? kim vurdu seni? Gusenberg kendinde deildi. alexan Brothers Hastahanesine kaldrldktan sonra biraz ald. Ba ucunda bekleyen Sweeney sorusunu tekrarlad. kimse vurmad beni, diye karlk verdi Gu senberg.

789/1242

Sivil polis, lmek zere olduunu hatrlatt o cukluk arkadana, aabeyi Pete de lmt, katille rin kimliini aklarsa ikisinin de cn kendisi ala cakt. Bir polis gammaz mym ben? Gusenberg'in son szleri bunlar oldu. lmn ne kadar yaknndan getiini rendi inde yle konutu Bugs Moran: Bylesine bir kat liam Capone'dan bakas yapamaz. konuklar ahane bir Bufede karnlarn doyurdu lar, Capone'un fedaileri tarafndan gezdirilen ampan yadan bol bol itiler. Hava ok scakt. Fedailerin ce ketlerini ve koltuk alt tabancalklarn karmalarna izin verilmiti. Ceketsiz olmalarndan baka hi bir kusur yoktu giyimlerinde; ou gen, adaleli, yakk l delikanllard. (Capone centilmen olmayan adam almaz yanna, diye

790/1242

vnmt bir zamanlar yannda alan kabadaylardan Harry dore. Her zaman iyi giyinmek, kltrl adamlar gibi konumak, kendile rine hitap edildiinde 'evet, efendim' ya da 'Hayr, efendim' demek zorundadrlar. Capone byk bir dik katle seer adamlarn, grn ve davran bakmn dan kendisine benzemelerini ister.) Mae Capone geri planda sessiz sessiz dolayor, herkesin iyi arlanmasna alyordu. Sonny'nin yat ma zaman gelince, babas ocuun elinden tutup, Bu tn konuklar gezdirdi, hepsine iyi geceler dedirtti. 367 iitme arac takmak zorunda olan, ekingen, iine ka pank, gzleri aknlktan kocaman

791/1242

kocaman alm olan ufack ocuk, bu grltl ve parltl kalabal n iinde pek zavall kalyordu. New York Post gazetesinin spor muhabiri Jack kofoed kars Mare ile birlikte gelmiti. Gece hava dayanlmaz derecede snnca, gen kadn havuza gi rerek serinlemek istedi. Mayosunu alarak, havuz ke narndaki Venedik stili plaj evine gitti. odann bir k esinde, zerine katranl muamba rtl bir sandk duruyordu. Papularn karmak iin sandn stne oturmasyla, ac bir klk atarak yerinden frlamas bir oldu. Muamba rty kaldrdnda, bunun bir san dk deil, bir yn makinal tfek, ifte ve tabanca olduunu grd. akam gazetelerine, radyo haberlerine gemi olan Chicago katliamndan yksek sesle sz etmiyor du kimse, ev sahibine kar ayp olmasn diye. ertesi sabah, daha ayrntl haberler, bu arada Moran'n sy ledikleri

792/1242

yaynland gazetelerde. Jack kafoed, yeni den geldi Capone'un evine. kusura bakma al, byle ey sorulmaz ama, bizim patron ille de sor diye tut turdu, dedi, ey, al, u Chicago'da olan ile bir il gin var m? Jack, evladm, diye karlk verdi Capone. Bylesine bir katliam Bugs Moran'dan bakas ya pamaz. kentin kt nn bir kat daha artran bu kanl olaydan fena halde utanan Chicago Ticaret odas, katilleri yakalayp yarglayacaklara verilmek zere el li bin dolar balad. Halktan da on bin dolar toplan d, Vilayet ehir Meclisi ile eyalet Savcl yirmi biner eklediler bu tutara. Yani toplam olarak yz bin 368

793/1242

dolarlk bir dl vard ortada; imdiye kadar gangs terlerin bana konmu en yksek fiyatt bu. Cinayetin zmlenmesini en ok polisler isti yordu. nk, katillerin numarasn yutmutu baz ki iler, yedi kiiyi ldrenin polis memurlar olduklar na inanyorlard. Zaten ortalkta kimsenin polis rg tne gveni kalmam olduundan, zor deildi buna inanmak. iki Yasa Federal dairesinin blge ajan, gazetelere verdii demete yle diyordu: Bu cina yet gangsterler tarafndan ilenmemitir. katiller, Chicago polis rgtndendirler. Sanyorum ki bu kat liamn nedeni, alt hafta kadar nceki bir olaya daya nyor. Moran etesine ait 500 viski kasas, nDianapo ls Bulvarnda be polis memuru tarafndan dzenle nen bir soygunda alnmt. Bu be polisin adn ok gemeden elde edeceim. Bana kalrsa, Moran ete si, ikileri geri alabilmek iin

794/1242

birtakm tehditler sa vurdu. iin ortaya kacandan korkan polisler, kat liama karar verdiler. Buna karlk, emniyet Mdr Russell yle ko nutu: Bu cinayetleri aynaszlarn iledii doruysa, ben de aynaszlarn yarglanmas iin elimden geleni yaparm. Cinayet masas efi John egan ise,Bu ii yapanlar Polsse, kendi elimle tutuklarm onlar, ya kalarndan tutup, kendi elimle delie tkarm, ve dar aacnda sallanmalarn salamak iin canla bala alrm. ertesi gn Slloway, verdii demeci geri ald, ga zetecilerin sylediklerini yanl anlayp yanl aktar dklarn iddia etti. Chicago polis rgtn yattr mak durumunda kalan Washington'dak efleri ken disini baka bir yere atadlar. ama gene de olan ol mu, kukular uyanmt.

795/1242

369 koldan ilerliyordu soruturma: cinayet masa s efi egan, eyalet savcl, ve belediyenin kukulu lmleri incelemekle grevli dairesi olayn deiik ynleriyle ayr ayr urayorlard. egan ve adamlar, olayn meydana geldii ambarda tam yetmi tane 45 kalibrelik makinal tfek kurunu kovanyla, on drt tane ayn kalibreden, kullanlm kurun buldular. So kan kar srasnda, 2119 ve 2125 numaralarda, iki pansiyon vard. Bunlar, srasyla Bayan Mchael doody ve Bayan Frank orvidson tarafndan iletiliyorlard. eyalet Savc Yardmcs Walker Butler Butn mahal leyi sorguya ekti. Bu iki kadn, birbirine uyan ifade ler verdiler. katliamdan on gn nce, gen adam gelmi, oda kiralamak istemilerdi. Bayan doody bunlardan ikisine oda verdi, ncs

796/1242

ise Bayan or vidson'un orda bir yer buldu. Her de gece servi sinde alan taksi ofrleri olduklarn sylediler. Her de odalarnn Clark Sokan grmesini art kotular. Gndzleri odalarndan hemen hi kmyor lard. oday temizlemek iin ieri giren ev sahibi ka dnlarn her ikisi de, kiraclarn hep pencere ban da, ve hep dar bakar durumda gryorlard. katli am sabah her adam da ortadan kaybolmutu. Ba ndan beri, iin iinde Mor ete'nin olduundan ku kulanan Butler, pansiyoncu kadnlara etenin on alt yesinin resimlerini gsterdi. esrarl kirac bunla rn arasndayd. ancak, Butler'n ricasyla detrot po lisi tarafndan sorguya ekilen bu kii, sz konu su gnlerde Chicago'nun yaknnda bile olmadklarn kesin bir ekilde ispat ettiler. 22 ubat gn talih aratrclara yardm etti. North Wood Soka, 1723 numaral evin arkasndaki garajda yangn kt. Cinayetlerin

797/1242

ilendii ambarn drt be kilometre batsna dyordu bu garaj. Yan gn sndrmee giden itfaiyeciler, ksmen oksi-ase-370 tilen lambasyla yaklm, ksmen baltalanm, byk, siyah bir Cadillac buldular. anlalan lamba birden alev alm, arabay paralamakta olanlar korkup ka mlard. Bir keye bir luger tabanca ile, iki kk tabancann yanm ahap kabzalar atlmt. Egan'a haber verildi. Gelip arabann ykntsn inceledi em niyet mdr. Motor numaras hala okunacak gibi ol duundan, arabann nereden satn alndn rene bildiler. Mchgan Caddesindeki bir dkkandan aln mt. Satc, arabay aralk aynda, kendisini los angeles'li James Morton olarak tantan birine satt n syledi. Nort Wood Sokandaki emlakin sahibi ise, garajn, 7

798/1242

ubatta, Frank rogers adnda birine kiraladn, adamn ev adresi olarak West North Caddesi, numara 1859u verdiini syledi. Garaja a lan sokan hemen kesinde bulunan bu adrese gi dildiinde evin bo olduu grld. ancak, Claude Maddox'un karargah olan Crcus Cafe'nin hemen bi tiikte olmas anlaml bulundu. Claude Maddox'un hem Capone ile, hem Mor etesi ile, hem de egan'n sanlaryla ilikisi olduunu herkes biliyordu. o s ralarda Tony accordo da Crcus etesinin yesiydi; polisin sonradan ileri srd bir teoriye gre katli am da o hazrlamt. olaydan ksa bir sre sonra, Capone'un fedaileri arasna katld accardo; dizinde tomsonuyla Lexington otelinin lobisinde oturduu g rlrd kimi zaman. Polis, ne James Mortonun ne de Frank ro gers n izini bulabildi. Maddox'u tutuklamak iin de ellerinde hi bir kanuni delil yoktu. stelik Bugs Moran, katliamdan bir

799/1242

gece nce kendisine telefon eden iki soyguncusu hakknda herhangi bir bilgi ver meyi reddediyor, yalnzca tand ve gvendii bir kimse olduunu sylyordu. (Heriften sz ederken gzleri dnyor Moran'n, diye anlatt bir sivil po-371 lis. Yakalarsa ispanyol engizisyonlarndan beter i kence yapacakm...) kanunen yaplabilecek bir ey yoktu geri; ama, eldeki ipularn deerlendiren ve bilinen eteler aras ilikileri gz nne alan polis yetkilileri, 14 ubat olaylarnn u ekilde gelitiini ileri srdler: Capone'un, kuzey kesim etesini tmyle ha ritadan silmek iin hazrlad plan, kurbanlarn kav gasz grltsz silahlarn teslim etmelerini gerekti riyordu. Polis klna girme numarasna bu yzden ba vurulmutu. Polis klna girecek kiilerin kur banlar tarafndan tannmamalar artt elbette. byk bir ihtimalle, adamlar

800/1242

detroit'ten ya da doduu yer olan St. lous'den Maddox getirtmi, olay gnne ka dar saklam, ve sahte polis arabasn ayarlamt. Clark Sokanda pansiyon odas kiralayanlarn grevi, Moran'n ambara gidi gelilerini gzlemek eski Capone pusularnda ok grlm bir numa rayd bu! ve olay sabah Moran'n geldiini telefon la katillere bildirmekti. Moran'n cann kurtaran ey, Wenshank'a olan benzerliiydi. rastlant olarak n l hara daha nce gelmi, ve gzetleyiciler erken telefon etmilerdi. Clark Sokanda meydana gelen araba arpma s, katillerin hangi yoldan geldiklerini ortaya kar mt: Wood Sokandan kuzeye doru bir buuk kilo metre kadar gidilip Webster Caddesine saplm, bu rada, dou ynnde kilometre ilerlendikten sonra Clark Sokana dnlmt. Hepsi hepsi on be da kikalk bir yoldu bu. Sivil

801/1242

giyinmi olan haydut her halde Buro blmesinde kalarak, niformal arkadala rnn silahlara el koymasn beklemiler, tomsonlar n hazrlamlard. Sonra, tomsonlar hzl atee ayar lanm olarak ortaya kp yedi kuzey kesim eteci sinin duvar nne dizilmelerini emretmilerdi. Bu 372 srada, Bugs Moran'n orada olmadn anlam olma lar gerekir. ama tekileri sa brakmaa korkmu lard herhalde. kaarken grlebileceklerini dne rok, herhangi bir tan artmak amacyla son numa ralarn yapmlar, polisin tutuklad gangsterler po zunda kmlard dar. 27 ubat gn, Jack Mc Gurn adna bir tutuklama karar kt. George Britchet adl bir gencin ifadesi yol amt bu karara. dediine gre, 15 ubat saba h, be adam tam ambara girerlerken kapnn nnden gemi, ve adamlardan birinin tekine, Hadi Mac

802/1242

dediini iitmiti. daha sonra kendisine gsterilen fotoraflar iinden, Mac olarak arlan adam ta nd. Jack Mc Gurn'd bu. Polis, Hotel Stevens'da, ok gen, sarn bir kzla (louise rolfe) birlikte yaayan Mc Gurn' tutuk lad. ilk soruturmasndan sonra yedi cinayetle birden sulanan Mc Gurn'n serbest braklabilmesi iin iste nen kefalet creti elli bin dolard. Sank, sahibi bu lunduu, deeri bir milyon dolar aan bir oteli temi nat gstererek istenilen paray buldu. Bu arada, kukulu lmleri inceleyen belediye grevlisi Bundesen bir jri toplayarak, ehir ve banli ylerdeki Butn silah satclarn bir bir sorguya ek ti. arlanlar arasnda ete dnyasnn bir numaral silahs olarak tannan Peter Von Frantzius da vard. Son aylar iinde satt tomsonlar hakknda bilgi is tendi kendisinden. Von Frantzius, Frank H. Thomson adnda birine alt tane tomson

803/1242

sattn, anlad kada ryla aracnn bu alm Meksika Ba konsolosu adna yaptn, silahlarn lkedeki devrimcilere kar kulla nlacan anlatt. Sabkalnn biriydi Thompson, hap se girip km, kasa soygunculuu, iki soyguncu 373 luu, iki nakliyecilii, en son da silah almsatm aracl yapmaktayd. o srada, karsyla an makinal tfekle ldrmee teebbs suundan aranmaktayd. Thompson Bundesen'e teslim oldu. ancak, silah lar Meksika Ba konsolosu adna deil de, bir sre sonra ldrlen James Bozo Shupe adndaki kaba day iin aldn syledi. Shupe'nin Scalise, Ansel mi ve Capone'un destei sayesinde o srada Sicilya llar Birliinin banda bulunan Joseph

804/1242

Guinta ile ya kn ilikileri olduunu biliyordu polis yetkilileri, Bu yetersiz delillere dayanarak Sicilyaly tutuklad lar. Giunta'y delil yetersizliinden hemen serbest brakmak zorunda kaldlar. ama, yeni ortaya kan bir takm tanklar Scalise ile Anselmi'nin sahte polis ara basnda bulunduklarn sylemilerdi. Bu ikisi, cina yet ilemekle sulandktan sonra, ellier bin dolar kefaletle serbest brakldlar. iki gn sonra, eyalet Savc Yardmcs Stansbury, katil zanllar listesine ad daha ekledi. Bylece top lam zanllar be deil alt oluyordu. Bunlardan birin cisi Joseph Lolordo ydu. Moran'n ldrtt syle nen eski Sicilyallar Birlii, Bakan Pasquale lolor do'nun kardei olmas bakmndan bu cinayete kar mas olaan saylyordu. Birinci dnya

805/1242

Savanda bir makinal tfek birliinde savamt Lolordo. Stans bury, Valentne Gn katliamnda ba celladn o oldu unu ileri sryordu. Lolordo olaydan sonra kayplara karmt. ikinci ve nc adlarn aklanmas, tannm bir Chicagolunun polise ilettii bilgi zerine yapld. Clark Sokandaki araba kazasnn tanklar arasnda bulunan Chicago Maarif Mdr H. Wallace Caldwell, 374 polis niformal ofrn st n dilerinden birinin eksik olduunu syledi. Bu tarif, egan'n Sanlarn dan Cellat Fred Burke'e uyuyordu. o srada, ohio'da banka soygunu ve cinayet sularnn kaak san ola rak aranyordu. Yanndan hi ayrmad arkada Ja mes ray de aranmaktayd. Bu ikilinin banka soygunu yaparken

806/1242

kullandklar modus operandi alma yn temi polis niformas giymekti. byk Jri karsnda ifade veren Jack Mc Gurn, cinayetlerle iliki olmadn ispatlamak iin sevgilisi gazetecilerin deyimiyle sarn kz tank gsterdi. 13 ubat akam saat dokuzdan 14 ubat g n, leden sonra e kadar louise rolfe'un yann dan ayrlmadna yemin etti. Bunun zerine, eyalet savcs yalanc tanklkla sulad onu. ama, bu ikinci sutan sank olarak yarglanmasna balanmadan n ce Mc Gurn louise ile evlendi. kanunlara gre, bir kadn kocas aleyhine tanklk yapamazd. Cinayet davasna gelince: illinois kanunlarna g re, bir sank, drt ayr mahkeme dneminde drt kez duruma talep eder de savclk durumaya hazr olma dn bildirirse, savclk iddia makamndan ekilmek zorunda kalrd. 1929 yl ilkbaharyla k aylar ara snda geen sre iinde Mc Gurn drt

807/1242

kez duruma talep etti. Taleplerin hibirine karlk verilmedi. Bu nedenle, 2 aralk gn, mahkeme salonundan zgr bir insan olarak ayrld gangster. Bu arada polis yet kilileri de ilk fikirlerini deitirmilerdi zaten. Valen tine Gn kurbanlar kuruna dizenler arasnda Mc Gurn'n bulunmadn, ama katliam onun dzenledi ini ileri sryorlard. ama bu ikinci sulamay des tekleyecek en ufak bir delil yoktu ellerinde. Bundesen jrisi balad s375 rada ifade veren sivil polislerden biri, Clark Sokan daki ambardan toplanan bo kurun kovanlarndan sz etti. Jri Bakan Burt a. Massee, bu kovanlarn toplanp saklanmasnn ne ie yarayacan sordu. Bu nun zerine, o sralar pek yeni olan adli balistik bili mi hakknda baz temel bilgiler verdi soruturmalar yeni

808/1242

polis yetkilisi. anlattna gre, her silah, att kurun zerinde kendi zelliklerini belirten izler brakyordu. rnein bir tfein namlu mcefi, iinden geen kurunun yanlarnda belirli izgiler ekerdi. ayn ekilde, me kanizmasnn kurun ya da kovana deen her blm sanki imzasn atard; ve tpk parmak izleri gibi, bu imzalarn hibiri bir bakasna benzemezdi. Bylece, mikroskop ve eitli lme aralaryla alan uz manlar, hangi kurunun hangi silahtan atldn renebilirlerdi. Bununla birlikte, sivil polisin zlerek belirttii gibi, Chicago polis rgt bu tr incelemeler iin ge rekli aralara sahip deildi. Jri bakan Masses ile, gene jri yelerinden Walter e. olson, vatandalk duygular gelimi, varlkl kiilerdi. Polis rgtnn bu eksii akl almaz bir durum gibi geldi onlara. Ge ne varlkl baz arkadalarnn da dikkatini

809/1242

ekerek ge reken paray topladlar ve Northwestern niversite sinde bu i iin bir labaratuvar kurulmasna nayak oldular. 1939 ylnda tamamlanan bu bilimsel labara tuvar A.B.D.nin bu alanda ilk kuruluuydu ve daha son ra kurulan biroklarna (bu arada F.B.. inkine) mo del oldu. labaratuvarn bana, adli balistik alannda lke apnda n yapm olan Binba Calvin H. God dard getirildi. Grevi kabul etmek zere New York' tan kalkp gelen binba, ilk olarak Valentne Gn cinayetlerini ele ald. elde ettii sonular, iin iine polislerin karm olabilecei kukularn tamamen datt. 376 Yetkililerin isteine uyarak (diye yazd raporun da Goddard) Chicago Polis rgtne ait tomson makinal tfekleriyle baz

810/1242

denemeler yaptm. Top lam olarak sekiz tomson tfeiyle yaptm bu dene meleri; tfeklerin bei Chicago polisine, biri Mel ose Park Polis karakoluna, ikisi de Cook County ilighJay polisine aitti. Cinayetlerde kullanlan cep haneyle ayn kalibre, tip, marka ve yla ait kurun larla bir seri ate ettim tomsonlarn her biriyle. Her kurun, o kurunun atld silahn numarasn ta maktayd; kurunlar dorudan doruya bir pa muk ynna skldndan eilip Buklme olana yoktu. Pamuk ynn iinde karlan kurunlar, korkun katliamda kullanlan kurunlarla karla trld. Bu karlatrma sonucunda, katliamda kul lanlan kurunlarn zerindeki izlerle, benim polis tomsonlaryla attm kurunlar zerindeki izler arasnda en ufak bir benzerlik bulamadm. ancak, katliamda kullanlan silahlar elegemi olmadndan, Goddard daha kesin sonulara vara mazd. Hemen hemen

811/1242

bir yl geti aradan. derken, 14 aralk 1929 gecesi Michigan'n St. Joseph ilesinde, Charles S. kelly adnda bir polis memuru, bir kaza yaptktan sonra kamakta olan bir arabann peine dt. kaa tam sktrmt ki, arabann ofr kez ate etti ve kurtulup kat. Skelly o gece hasta hanede ld. araba, 12 numaral ehirler aras oto rutun St. Joseph'e yakn bir yerinde, bir telefon di reine arpm olarak bulundu. Yaplan aratrma lar, arabann sahibinin, ehir banliylerinden birin de oturan Fred dane olduunu ortaya kard. Bayan Fred dane sorguya ekildiinde, kocasnn ne i yap tn ve o srada nerede olduunu bilmediini syle di. evde yaplan arama sonunda, 319,850 dolar dee inde alnm tasarruf bonosu, bir sr silah (bu ara-377 da iki tomson) ve zerleri FrS iaretli erkek gmle1 leri ele geirildi. Polis

812/1242

memurlarndan biri, gmlekle rin uzun sredir aranmakta olan, eksik dili Fred Burke'e ait olabileceini ileri srd. St. Joseph poli yetkilileri hemen Chicago'ya haber saldlar. Bund sen'in zel ricas zerine, elegeirilen tomsonlar, St. Joseph savcs ahsen getirerek Northwestern niversitesindeki labaratuvara teslim etti. Tfeklerin fiekliklerinde eitli markalardan bir sr kurun vard; bunlarn ou Clark Sokandaki ambardan top lanan kurunlarn markasna uyuyordu. aralarndan otuz be tanesini seen Goddard, kurunlarn yirmi sini tomsonlardan birine, on beini ise teki tomsona doldurarak, hazrlanan pamuk ynn iine ate etti. Yaptm almalardan kesin bir sonu alm bulunuyorum. Burke'in evinde bulunan tomsonla rn her ikisi de Valentne Gn meydana gelen kat liamda kullanlmtr...

813/1242

Hangi kurunun hangi t fekten ktn renmek iin uzun ve ayrntl in celemeler yapmay gereksiz buldum. reinhardt Scheimmer'in gvdesinden karlan bir kurunun tomsonlardan biriyle, James Clark'n gvdesinden karlan bir kurunun ise, teki tomsonla atlm olduunu saptadktan sonra, almalara ge rek kalmamtr. uzun

i bu kadarla da bitmedi. New York polisi, bir bu uk yl nce len Frankie Yale'in gvdesinden kan kurunlar gnderdi Goddard'a. Bunlarn da Burke'n tomsonlarndan biriyle atld ortaya kt. Bundesen jrisi, halen kanun kaa olan Bur ke'n yakalanmas ve cinayet san olarak byk j ri karsna kartlmasna karar verdi. Nisan aynda yakaland Burke, ancak Mchgan eyaleti yetkelileri kendisini illinois'ye gndermeyi redderek, polis me

814/1242

muru Skelly'nin katili olarak yarglamay ye tuttular. 378 Mebbet hapse Michigan State Cezaevinde ld. Valantine Gn cinayetine karan teki katil lerin kimliini saptamak abalar yllarca srd, bu arada birok kii suland, ama bir sonu alnamad (*). kesin olarak bilinen tek ey, katillerden birinin Fred Burke olduudur. (*) otuz yl eitli sulardan hapis yattktan sonra kan Barker gangsterlerinden al karpis'in 1969 yln da ahsen bana sylediine gre, Valentne Gn cinayet ekibi u kiilerden olumutu: Burke, Maddox, George Zegler, Gus Wnkler ve Crane mahkm olan Burke,

815/1242

Neck Nugent. Bu bilgileri Nugent'in kendisinden aldn ileri sren karpis'in dediine gre, bu be kii, Capone ebekesi ile ona bal ebekelerin srekli olarak kullandklar bir idam ekibiydi. Haftada ikier bin dolar cret alrlar, uzun yolculuklar iin ayrca yol ve masraf paras, zor iler iin de prim alrlard. Gene karpis'in sylediine gre, katliamn planlarn George Ziegler yapm, haftalk bordroda olmayan Byron Bolton adn daki bir baka kabaday da, Clark Sokandaki gzclerden biri olmutu. 379 XVIII. KANUNLARI TAKAN VAR MI? YRM YED KYDLER, hepsi de Sicilyal... ayak larnda beyaz tozluklar, srtlarnda kadife yakal ce ketler, parmaklarnda parl parl elmaslar, yeni aln d belli olan bir

816/1242

yn valizle birlikte otele girdiler; kk dalar yarattn bilen kiilerin kstah tavry la en iyi odalar istediler. Chicago'dan, Gary'den, St. lous'den, Buffalo'dan, New York'tan, Tampa'dan gel milerdi. on bir kiilik ilk grup, daha afak skerken arabayla gelmiti zaten. leye doru grmeler ba lad. Capone, Sicilyal olmad iin grmelere kat lamyordu; ama ierde temsilcileri vard. Gelenlerin ounluu Chicagoluydu nk, ve bunlarn arasnda Sicilyallar Birlii iindeki ykseliini Capone'a bor lu olan Pasquale Lolordo ile, Capone'a ihanet etme e henz karar vermemi olan Joe Gunta vard. Chicagolulardan sonra en kalabalk grup New York'lu lard. aralarnda, de ayr birer Mafia ailesinin ba olan Joe Profac, Joe Maglocco ve Vncent Man gano gibi nemli kiiler

817/1242

bulunuyordu. (Bu toplantdan otuz yl sonra, New York eyaletine bal apalacin'de yaplan, 100 den fazla delegenin katld byk gangs ter toplantsna da katlacakt Profac.) Baz uzmanlar, ulusal apta rgtlenmi crm kurulularnn balangcn, 5 aralk 1928 de, Cleve and'n Statler otelinde yaplan bu toplantya balar lar. Belgelerle tantlanabilecek ilk byk toplantnn bu olduu bir gerektir. o zamana kadar, gerek eit-380 li Mafia hcreleri arasndaki balantlar, gerekse giz li Mafia'nn ak ve az ok kanuni rgt Sicilyallar Birlii ubeleri arasndaki balantlar, zaman zaman kentten kente giderek Butn hcre ve ubeleri ziyaret eden bir ulusal genel bakan tarafndan kuruluyordu. Clevaland'daki toplantnn kaytlara gemesinin nedeni, otel katibinin, parltl

818/1242

yabanclarn grn ve davranlarndan kukulanm olmasyd. Hepsine ye dinci katta birer oda verdikten sonra, durumu sokak ta devriye gezen polis memuruna haber verdi. Polis memuru emniyet mdrlne ulatrd haberi. Sonu olarak, bir sivil polis birlii otele gelip, toplanty bast. kuku verici durum larndan tr tutuklanan toplant yeleri emniyet mdrlne gtrldler; hepsinin parmak izleri alnd, resimleri ekildi. Cle veland'a neden geldikleri soruldu. Sivil polislerin al dklar cevaplar hi de aydnlatc deildi; ellerinde kanuni ilem yapmak iin herhangi bir neden bulun madndan tutuklular serbest brakmak zorunda kal dlar.

Sicilyallarn hangi konular grtkleri ancak tahmin edilebilir; elde kesin bilgiler yok nk. Bu yk bir ihtimalle, Frankie Yale'in lmnden beri bo olan Sicilyallar Birlii ulusal bakanl sorunu gn deme alnmt. ayrca, blge tekeli Clevaland' bir Mafioso'nun elinde bulunan, viski yapm iin gerekli msr ekeri datmnn da grldn dnmek yanl olmaz sanrm. ancak, konuulan herhangi bir konudan ok daha nemli olan, alt eyaletin gangster lerinin ortak sorunlarn grmek zere bir araya gel mi olmalaryd. Torrio'nun eskiden beri istedii, Capone'un da Chicagolu gangsterler arasnda kurmaa alt bir eteler konfederasyonunun kurulmas iin atlm ilk admlardan biriydi bu.

820/1242

rastlant mdr bilinmez, be yllk ayrlktan son ra, tam o gnlerde New York'a dnmt Torrio. Av-381 rupa'da geirdii be yIL iinde toparlanm, New York ve Chicago yeralt evreleriyle yeniden ilikiler kurmaa balamt. 17 ubat gn bir A.B.D. inzibat memuru Capone'a tebligatta bulundu: Gangsterin bir ay sonra Chicago'da toplanacak Federal byk Jri karsnda ta nklk yapmas, iki yapm ve datm konusundaki so ruturmay cevaplandrmas gerekiyordu. Capone, 1928 aralndan beri Chicago'ya admn atmamt. stelik imdi, Moran her nne gelen yerde onu na sl ldreceini anlatp dururken, Chicago'ya dnmek zorunluluu hi te iac deildi. Capone salnn bozuk olduunu ileri srerek gitmemee karar verdi. ocak aynda hafif bir bronit geirmiti. o srada ken disine bakm olan Mami'li gen hekim dr. kenneth Phillips, bir

821/1242

rapor vermei kabul etti. 5 mart tarihli raporda yle deniliyordu: ... ibu alphonse Capone, 13 ocak 1929 tarihin den beri bronit zatrre ve zatlcempten mustarip olup, gs boluunda sv tehis edilmi, alt haf ta Palm Island'daki evinde hasta yatmtr. Yatak tan kal yalnzca on gn olup, yukarda sralanan hastalklardan henz tamamen kurtulmu deildir. ... hekim olarak tbbi mlahazama gre, ibu Capo ne'un, gney Florida'nn yumuak ikliminden ayr larak, u gnlerde llinois eyaletinin Chicago ehri ne gitmesi sal iin tehlikeli ve zararldr; gittii takdirde, hekim olarak tbbi mlahazama gre ibu Capone'un hayat tehlikeye girecek, zatrrenin nk setmesiyle sonulanabilecek byle bir yolculuk has tann lmne sebebiyet verecek nitelikte olacak tr... ellerinde bu rapor olduu halde Federal Yarg James H. Wlkerson'a bavuran

822/1242

Capone'un avukatlar, durumann krk gn ertelenmesini istediler. Yarg yalnzca bir haftalk bir ertelemeyi kabul etti. Bu ara-382 da A.B.D. savcs da bir aratrma yapm, Capone'un szde yatak hastas olduu srada, bir sabah Sade County Hukuk danmanlnda ifade verdiini, baka bir gn Hialeh'te at yarlarna gittiini, gene ayn s re iinde, Flamingo Park'ta yaplan SharkeyStribling boks man seyrettiini, uakla Bimini'ye, yatla Nas sau'ya yolculuk yaptn renmiti. Mahkemeye ha karet suuyla tutuklanmasn istedi; duruma tarihine kadar be bin dolar kefalet karlnda serbest bra klmasna karar verildi. eyalet savcl, Valentne Gn cinayeti san Mc Gurn un idDianamesini hazrlayamad gibi, teki iki sank, Scalise ile anselmi'nin idDianamesini de bir trl

823/1242

hazrlayamamt. Zaten, bu ikisi hakknda her hangi bir idDianame hazrlanmasna gerek kalmad. ortalkta dolaan, ve hemen hemen herkese kabul edilen sylentilere (*) gre, Capone bunlarn kendisi ne ihanet etmek zere olduklarn Frankie rio'dan renmiti. Giunta Sicilyallar Birlii'nin bakan olmu tu ya, Scalise ile anselmi de onun her iine ortakt lar ya, artk Capone'un gereksiz ve fazla bir kii ol duunu ileri srercesine konuuyorlard urada bura da; davranlar da szlerine uymaa balamt. Sca ise'nin Buralar artk benden sorulur, dediini bir ok kii iitmiti. lnn, Capone'un iki datm ve hara ilerine de el koyma heveslisi olduklar syle niyordu her yerde. nceleri Capone kulaklarna inanamad. ona, ha? Bunlar, ha? imdiye kadar hep koruduu, Hymie We iss'a teslim etmei reddettii, olson Walsh cinayet leri durumalarndan kellelerini kurtarsnlar diye

824/1242

tr l yardmlarda bulunduu adamlar, kendisine ihanet (*) Bu sylentiyi dorulayanlar arasnda eitli yer alt gammazclar, John Stege gibi, ne dediini bilen eski polisler* ve Chicago'nun en ileri gelen polis muhabir lerinden ray Brennan ile Clem Lane vard. 383 etsinler? akl almyordu dorusu. Sulamalarnn ger ek olduunu ispat etmek iin bir snav teklif etti rio. Mays aynn balarnda, Capone ly Hawt horne nn'de yemee ard. Yemek srasnda, rio ile gya kavga ettiler. rio, patronunun suratna bir tokat indirerek salonu terketti. Sicilyallar yemi yut tular. Hemen ertesi gn rio'ya giderek ne kadar hak l olduunu belirttiler. ayrca, Capone'a bir ders ver menin

825/1242

zaman geldiini sylediler. rio, onlarla ayn fikirdeymi gibi yapt, efendisine etmedii kfr, sa vurmad tehdit kalmad. Bunun zerine Scalise, Aiello'arn Capone'u ldrecek herhangi birine elli bin dolar deme vaatlerinin hala geerli olduunu ha trlatt. Neden ibirlii yaplmasnd? drt adam, gn gece, gl kysnda bir eve kapanp kusursuz bir plan hazrladlar. drdnc gn, rio Capone'a gi derek her eyi anlatt. Sicilyallar, 7 mays gecesi, Hawthorne nn'de onurlarna verilen bir enliin sonunda idam edildi ler. Cesetleri, kendi arabalarnn arkasna tkld. o fr, Hammond evresinde bir yere brakt arabay. ad li tabip cesetleri incelediinde, krlmam bir tek ke mik, ezilip paralanmam bir tek et paras bulama d. Bylece, ortada Valantine Gn katliam iin yar glanacak kimsecikler kalmad.

826/1242

Cleveland'daki toplantdan be ay sonra, atlantic City'nin President otelinde yaplan ok nemli gangs terler konferansna hem Capone hem de Torrio katl d. eski teknik blnmelere, ulusal ayrlklara bir son verilmi, masann banda yalnzca italyanlarla Sicil yallar deil, Yahudiler, irlandallar, Slavlar da top lanmt. Toplam olarak otuzdan fazlaydlar. Chicago'384 dan Saltis ile Frank Mc Erlane, Capone'culardan Jake Guzik, Frank Nitti ve Frank rio; Philadelphia'dan Boo Boo Max Hoff, Sam lazar, Charles Schwartz; New York'tan Frank Costello. lucky Luciano ve art hur Flegenheimer (teki adyla dutch Schultz); at lantic City'den politika patronu, hara enoch J. Nucky Johnson... ve daha biroklar gelmilerdi.

827/1242

konferans gn srd (13 16 mays 1929). ko nuulan en nemli konular, silahszlanma, bar ve ulusal apta bir birlemeydi. onlara dedim ki, diye aklad Capone daha sonra verdii bir demete, he pimizi zengin edecek kadar i var ortalkta ve artk birbirimizi ldrmekten vaz geip, normal insanlar gibi yrtelim ilerimizi. Gndzleri alalm, akam lar eve dndmzde gnn yorgunluklarn unuta lm. Yllardr vurumaa alm adamlara, bar te meline dayanan bir i anlamasn kabul ettirmek ko lay oldu dersem yalan olur. ama sonunda, hepimiz gemii unutup, her eye yeniden balamaa karar verdik. Yazl bir anlama hazrland, herkes de imza y bast. Bu anlamaya gre, Butn eteler cinayetten ve ateli silah kullanmaktan vazgeecekler, iddet hare ketlerinden uzak bir savunma paktnda birleerek or tak dmanlar polise

828/1242

ve polis gammazlarna kar birbirlerini koruyacaklard. lke, etki alanlarna gre paylalacakt. kk eteler dalacak, bunlarn ye leri blgesel ynetim altna gireceklerdi. Chicago'nun Gney ve kuzey etelerinin tm Capone'un emrine giriyordu; Sicilyallar Birlii batan aa yeniden l gtlenecek, yeni bir ulusal bakan seilecekti. Butn anlamazlklar zmleyecek, gerektii zaman ceza verme hakkna sahip olacak bir yrtme kurulu ku ruluyordu. kurulun bakan Torrio olacakt. Bugs Moran toplantya katlmamt. etesinin geri kalan yeleriyle birlikte, Capone'u ldrmenin 385 yollarn kollamaktayd hala. Bu yetmiyormu gibi, Chicagolu birok Sicilyalnn,

829/1242

Scalise ile anselmi'nin cn almaa hazrlandklarn da biliyordu Capone. Bu durumda, bir yandan da gvde ve ruh sal pek yerinde olmayan gangster, vaktiyle kuzeyliler peine dt zaman Torrio'nun yapm olduu ii yapt. kendini hapsettirdi. Capone'un, bir yl kadar nce Heileah yar ala nnda tant, o zamandan beri de ahpap olduu Phi ledelphia'h bir sivil polis memuru vard. Shooey James Malone'du ad. konferans biter bitmez, 16 ma ys akam, Philedelphia'l bir dostuna telefon etti Capone, Malone iin bir haber brakt. daha sonra ara bayla, rio ile birlikte Philedelphia'ya hareket etti. Saat yediye doru vardlar ehre. doruca, Market Sokandaki bir sinemaya gittiler. iki saat sonra sine madan ktklarnda, Malone ile John Creedon adn daki bir baka sivil polis kapda kendilerini beklemek teydiler.

830/1242

Siz al Capone sunuz, deil mi? dedi Malone. adm a Brown, diye karlk verdi Capone. ama keyfiniz istiyorsa Capone deyin. Sizin kim oldu unuzu sorabilir miyim? Sivil polisler kimliklerini kardlar. oooo, res men aynasz bunlar, dedi Capone. anlald, anlal d, aln bakalm. Ve, cebindeki .38 kalibrelik taban cay uzatt. Bylece, hkm giymesi iin gerekli ne deni de ortaya koymu oluyordu: gizli silah tamak! rio'yu drtt, o da silahn karp verdi. Bir fedai, efendisiyle birlikte hapse girmekten te bir ballk rnei gsterebilir miydi? Gece yarsndan biraz sonra sorgu yargcnn karsna karldlar. Her ikisi iin otuzbeer bin do lar kefalet istedi yarg. Topu topu birka bin dolar vard iki adamn ceplerinde. Tand iki Philedelphia' l avukata, Bernard l. lemish ile Cornelus Haggerty 386

831/1242

Jr.'a haber yollad Capone. Bunlar gelip, mvekkille rinin bir emri vaki ile kar karya brakld konu sunda barp ardlar. Yarg kulak asmad. Capone hayatndan son derece memnundu. Philedelphia Halk Gvenlii Burosu efi Binba lemuel B. Schofield, bu tutuklamay emrinde al an polis'erin uyanklnn bir rnei olarak reklam etti, drt bir yandan gelen kutlamalar kabul etti. Bir yandan da meraktan yanp tutuuyordu. Tutuklular hemen o gece yanna artt. Capone son derece sa kin, nazik ve olumlu bir hava iindeydi. ama rio, ka pal kalmaktan bunalm olacakt ki haklarnn elinden alnd konusunda barp armaa kalkt. Bana bak evlat, dedi Capone ona. dostumsun, arkadamsn, ballna diyeceim yok.

832/1242

ama imdi sus da ben konuaym. Fedai enesini kapatt bu sz lerden sonra. Birka yl nce temizlenen eyalet savc yardm csn tanr mydnz? diye sordu Schoefield Capone'a. Tanmaz olur muyum, diye karlk verdi gangs ter. ok iyi ocuktu Mac'ck. Yakn arkadamd hem de; yardm elini uzatmaktan kanmazd hi. Vu rulmazdan birka saat nce konutum kendisiyle. Bir sre daha konutular. derken atlantic City' deki konferanstan sz ald. Binba dinlemee he vesliydi; bunu gren Capone balad kesmee: ete cinayetlerinden, ete1 vurumalarndan bktm usan dm, dedi. kendim de rahat yaayaym, herkes de rahat yaasn istiyorum. karm var, on bir

833/1242

yanda bir ocuum var. deli oluyorum oluma. Florida'da nefis bir evim, yuvam var. Yuvama dnp her eyi unuta bilsem, dnyada benden mutlu insan olmaz. eteler arasnda bir bar salamak iin tam bir hafta ura tm atlantic City'de. Sonunda Butn liderlerden sz aldm. artk kimse kimseyi vurmayacak! 387 Peki, imdi ne i yapyorsunuz? kazandm parayla yayorum. kendimi emekli ye ayrmaa alyorum. ah, Butn bu kanunsuz ileri brakp, unutmal snz.

834/1242

daha ne isterdim? ama olmuyor ite. Bir kere kartnz m bu tr ilere, bir trl kurtulamyorsu nuz, inann. asalaklar peinizi brakmyor. Nereye git seniz, arkanzdalar; trl ricalar, bor istemeler... Bir de lmden korkuyor insan, lmden beterinden, her dakika para vermediin takdirde polislere koa cak olan gammazlardan korkuyor.., rahat bir soluk aldnz oluyor mu? diye me rak etti Schoefield. Bakalarndan bir farkm yok benim. Hayatn bir gl bahesi olmadn, bugn kazanann yarn kaybedeceini bilmez deilim. daha geen hafta, en yakn arkadalarmdan Chicago'da ldrld (Scalise, anselmi ve Giunta). Bu durumda rahat soluk alabilir mi insan? Yllardr rahat soluk aldm olma d, inann. Her dakika lm tehlikesi iindeyim. Bar

835/1242

kurmak iin yaptm byle bir yolculukta bile her an klarn snebileceim" gze almak zorundaym. te ki haralardan bile saklanmam gerek. yle ki, yol culuk yaptm zamanlar, takma ad kullanyorum. at lantic City'e gittiim zaman bile uydurma ad kullan dm, inann. Butn bu palavralar byk bir kolaylkla yuttu Halk Gvenlii efi; daha sonra verdii bir deme te, Capone ile, amerika Birleik devletlerindeki ka nunsuz eylemler konusunda ok ilgin bir konuma yaptm, dedi. duygusal bir hava iindeydi, eski gn leri hatrlyordu.. Yalnzca gangsterlerle deil, kanun adamlaryla da bar yapmaa hazrm gibi geldi ba na. Son derece sakin, nazik bir adam.. dedektif Cree-

836/1242

388 don ile Malone tarafndan yakalandnda, bir bar ve iyi niyet seferine km olduunu syledi. ertesi sabah, polis mdryle kar karya geldi Capone. kuku verici davranlarda bulunmak, ve l drc silah tamakla sulanyorsunuz. Bir diyecei niz var m? diye sordu polis mdr. Capone'un diyecei bir ey yoktu. Gld yalnz ca. daha nce hi tutuklanm myd? Bir kez tutuk lanm olduunu itiraf etti Capone; Joliet'de, ayn sutan. ama uzun srmemiti bu tutuklanma durumu. iin dorusu, cezaevlerinin ii neye benzer, hi bilmi yordu. Peki, ya New York? New York'ta hi tutuklan mam myd? doru ya, o da var.. on sekiz yl n ce.

837/1242

Haa, pardon, kafam biraz kark da. daha uyku mu alamamm galiba. drt yl nce tutukladlar New York'ta. Cinayet zanls olarak (Tahta bacak lo nergan) yakaladlar ama hemen braktlar. New York' un olean ilesinde de tutuklandm bir kez.. Uygunsuz davranlardan dolay...... Chicago'da, Prairie Caddesindeki evinin kabul salonunda, kara ipekliler giymi olan annesi, oday doldurmu olan akn italyanlarla yar ingilizce, yar italyanca konuuyordu. Lucy Flower lisesinden yeni mezun olmu olan on sekiz yandaki kz Mafalda, Tabii ki tabancas vard al'in diyordu, onun gibi bir adamn korunmasz, silahsz dolamasna imkan var m? Gen kz, siyah salarn omuzlarna dk m, srtnda yeil ipekliden bir sabahlk, evi doldu ran konuklar arlayabilmek iin hasta yatandan kalkmt. Philadelphia'h polisler, hatta yargcn ken disi de, reklam

838/1242

olsun diye yapmlardr bu ii herhal de. ortalk biraz yatsn, brakacaklardr aabeyimi. onun gibi bir adamn silahsz gezemeyeceini o ta rallar bile bilir artk.. 389 Teresa ana, alkolsz ikilerle sandvilerin dizili olduu tepsiyi dolatryordu konuklar arasnda. Ma falda durmadan konuuyor, Mae Capone'nun, olu Sonny'le birlikte k geirmek zere Florida'daki eve gittiini, kk aabeyi Matt'in Villanova niver sitesinde ikinci snfta olduunu, kardei Bert'in (al bert John) zel bir lisede okuduunu anlatyordu. Herkes al'i benim kadar iyi tansayd, diyordu, hakknda byle eyler sylemezler. dnyada en sev diim insandr; anneminse biricik olu. Bize kar y le iyidir, yle iyidir ki sormayn. Sadece gazetelerde kanlar

839/1242

okuyanlar, aabeyimin ne kusursuz bir in san olduunu bilemezler elbet.. Capone, Binba Schofield'in yanndan ayrlrken, belki de bana bir i geleceini, durumunun kars Mae'ye bildirilmesini rica etmiti. Gerekten de pek kt bir i geldi bana. Belediye ar ceza mahkeme si yargc John e. Walzh'n karsna karldnda, kendisine verilecek cezann en fazla ay olacan, bu arada bir gzel dinlenip yeni planlar kurabilecei ni, adamlarnn da dardaki tehlikeleri eitli yollar la ortadan kaldrm olacaklarn dnerek, suunu kabul etmiti. oysa Yarg Walsh, bu su iin ng rlen en ar cezay verdi: bir yl ar hapis. akna dnen Capone ile talihsiz rio'yu hemen, apar topar Holmesburg County Cezaevine yolladlar. Capone sa londan karken,

840/1242

parmandaki elmas yz karp avukat lemisch'e verdi, aabeyi Ralph'a gnderme sini syledi. Tutuklanmasyla cezaevine atlmas snda on alt saat bile gememiti. ara

600 kiilik olduu halde iinde bin yedi yz h kml bulunan Holmesburg Cezaevi, lkenin en kt cezaevlerinden biriydi. Capone gelmezden birka haf ta nce burada bir isyan km, kt yiyecekler ve gaddar gardiyanlar protesto eden hkmller dek lerini atee vermilerdi. Bu arada Chicago'dan bir 390 haber geldi: Capone'u serbest braktrmay baaracak herhangi bir avukata elli bin dolar vaad ediliyordu. kimse beceremedi bu ii. Philedelphia Savcs John Monoghan'a yaplan elli bin dolarlk rvet teklifin den de

841/1242

bir sonu alnamad. ancak, austos aynda, daha geni, daha modern bir hapishane olan eastern Cezaevine geebilmesi mmkn oldu. Burann md r Herbert B. Smith, Gangsterler kraln rahat ettir mek iin elinden geleni yapt. Tek bana bir hcre ayrd ona, iersini hallar, resimler, dolap, yaz ma sas, kitaplk, masa lambalar ile demesine, bir de 500 dolarlk mbleli radyo almasna izin verdi. i ola rak, hi te yorucu olmayan, cezaevi kitapl katipli ine atand. teki mahkmlarn ziyaret saatleri, pa zar gn leden sonrayd; ama Capone'un ailesi ve arkadalar istedikleri zaman, istedikleri gibi gidip ge liyorlard. Mdrn odasndaki telefonu gnn her saatinde kullanmaya, istedii kiilerle konumaya hakk vard. avukatlar, yeralt evrelerinden arkada lar, birtakm politikaclar sk sk telefon ettii kiiler di. Bu arada Pennysylvania milletvekili Benjamin M. Golder'le de grt telefonla. Jake

842/1242

Guzik, Ralph Capone araclyla rgtn ynetmee devam etmek teydi. Capone'un konumay kabul ettii gazeteciler de, kolaylkla girip kabiliyorlard cezaevine. Gangs terin gnlk yaantsnn ufak tefek ayrntlaryla do lup tayordu gazete stunlar. CAPONE CEZAEVNDE 5 KLO ALDI...... CAPONE PAZAR GNLER KLSEYE GTMYOR... CAPONE 1930 LG AMPYONLUUNU CUBSLARIN ALACAINI SYLYOR... CAPONE NAPOLYONUN OYNUYOR...... Na HAYATINI

polyon konusunda unlar syledii ileri srlmek teydi: Napolyona diyecek yok dorusu..

843/1242

dnyann bir numaral haracsym. ama gene de, bir iki nok tada t verebilirdim kendisine. onun ban yakan 391 bana kalrsa marklk. durduu yerde fazla blf yap m, sonunda canna okumular. o elba hikayesinden sonra akln bana toplayp, bu ilerden yakasn syracakt.. ama o da bize benziyormu ite. Ne zaman paso denileceini kestirememi, yeniden girimi ie. kendi kendini zor duruma drm bir kere, te ki eteler de enayi deiller ya, tepeleyivermiler. Chicago'da yaam olsayd, Waterloo yerine, namlu su kesilmi bir tfein kurban olurdu. Hendee at mamlar ama, St. Helena'ya doru gezintiye kar mlar.. ikisi de ayn kapya kar zaten.....

844/1242

Gnn konusu olan bir sr nemli sorun zerin deki dncelerine de ciddiyetle yer veriyordu gaze teler. rnein, modern dnyann kadn konusunda yle konumutu: Gnmz kadnlarnn asl derdi, evleri dnda bir eyler aramaa kalkmalar. Bir ka dn ancak yuvasnda, ocuklaryla bulabilir gerek mutluluu. kadn ksm evinde oturmay bilse, dnya da modern kadn konusunda bunca dertlenmez. karsnn ziyaretlerini iple ekiyordu ama, bir r portajcya sylediine gre, olunu cezaevi duvarlar iinde grmee katlanamyordu. olum, avrupada ol duumu sanyor. Nerde byk bir gemi resmi grse, annesine soruyormu, babam bu gemiyle mi geliyor diye.. Cezaevinin el sanatlar atelyesinde mahkmlar tarafndan yaplan eyalardan bin dolar

845/1242

deerinde ey ler satn alarak, arkadalarna Noel armaan yolla mt. o sralarda Philadelphia'da kurulmakta olan bir yoksul ocuklar yuvasna bin iki yz dolar balad. Bu iyi yreklilik, eli aklk rnekleri uzun uzun anla tld basnda ve evrede Capone'a kar byk bir sempati uyannaa balad. Gangsteri hayatnda hi grmemi, tanmam olan Chicago'lu bir mhendis, i iin Philadelphia'ya geldiinde onu grmek iin 392 izin ald. karlatklarnda uzun uzun elini sktktan sonra, Seninle birlikteyiz, al, dedi. eastern Cezaevine girdikten ksa bir sre sonra, Capone'un bademciklerinin alnmas icap etti. Penn yslyvania eyaleti Cezaevi Tefti Heyeti Bakan, ope ratr dr. Herbet M. Goddard yapt ameliyat. o gn den sonra, Capone'a

846/1242

olan hayranln anlata anlata bitiremez oldu. Yedi yldr cezaevlerinde alyo rum, daha onun kadar iyi yrekli, iyi niyetli, neeli mahkm grmedim, dedi, Capone'un mahkmiyeti nin sonuna doru halk nnde yapt bir konuma da: kendisinden istenen her ii, istendii gibi yap yor. Son derece zeki; gerekten iliyor kafas. dnya nn herhangi bir yerinde, setii herhangi bir meslek te byk baarya ulaabilecek bir insan. stelik ideal bir mahkm. uraya buraya balad parala rn haddi hesab yok. Tabii, bu paralarn nereden gel diini sormuyoruz. kanunsuz birtakm iler evirdii ni biliyoruz. ama olsun, kendisi de itiraf ediyor bunu. on aydr, haftada u kadar kez gryorum onu. z ba bam gelip, bu adam ktdr dese inanmam...... Hapisanedeki iyi hali, Capone'un mahkmiyetinin iki ay ksaltlmasna yol at. 17 mart 1930

847/1242

tarihinde hapishaneden kaca ilan edildi. zgrle yeniden kavuaca gn, mdr Smith kendisinden yardmla rn esirgemedi. Philadelphia polis rgtyle eyalet valisi John S. Fisher'in de katldklar bir aldatmaca sonucunda, Capone gazetecileri, fotoraflar, merak llar, ve tabii en nemlisi kendisini ldrmee kalka bilecek kiileri atlatarak gizlice kt cezaevinden. al datmacada ba rollerden birini oynayan polisler, ce zaevi knda byk bir alan boalttrmlar, evre sini iplerle kapatarak kimsenin yaklamasna izin ver memilerdi. Motosikletli polisler aralarnn yannda duruyorlar, elleri gidonda, ayaklar pedalda, sanki her an harekete hazr biimde bekliyorlard. Yaknda-393 ki bir hava alannda, ufak, zel bir uak, motorlar a lr durumda beklemekteydi. Pilot,

848/1242

Capone'u kuzeye gtreceini sylyordu soran gazetecilere. Cezaevi Mdr Smith'in odasndan belli aralklarla haberler geliyordu: Capone kahvalt yapmakta; yumurta yiyor... Capone tedirgin... eyalet valisinin imzalamas gere ken k belgelerinin Harrisburg'dan her an gelmesi bekleniyor... aslnda, Capone gideli ok olmutu. Gerekli bel geler birka gn nce gelmi, Capone ayn on altsn da, cezaevi mdrnn arabasyla gizlice Graterford ilesine karlmt. Gangster, Philadelphia'nn krk kilometre kadar kuzeybatsna den bu ilede sak lanm, resmi k tarih ve saatini, 17 mart, leden sonra drd bekliyordu. adamlarndan bazlar Gra terford'a gelmilerdi; gidecei yere onlar gtrecek lerdi nl gangsteri. Saat akam 8 de, Capone Chica go'ya doru en az 350

849/1242

kilometre yol almken, cezae vi mdr kapya kt. Srtarak, atlattk sizi, dedi bekleyenlere. ku utu. adamnz yerini buldu bile. Bu ie en ok kzan, Tribune gazetesi muhabiri Jake Lingle oldu. Cezaevinde kald srece, her iste dii zaman Capone'u ziyaret edebilmi, iki kez de r portaj yapmt. stelik kendini gangsterin yakn ar kadalarndan biri sayyordu. Palm Island'daki evde birka kez arlanmt. Capone'un zellikle sevdii kiilere armaan ettii elmas kemer tokalarndan biri vard belinde. Nasl olur da byle sradan bir gazete ci gibi atlatlabilirdi? Chicago'ya eve telefon aarak Ralph Capone'la konutu. Capone'un Butn ev telefon lar, iki Yasa Burosu tarafndan dinlenmekte oldu undan, iki adam arasnda geen bu konuma da kay da alnd.

850/1242

al nerelerde Tanr akna? aramadm yer kal mad, kimse bilmiyor nerede olduunu. 394 inan ben de bilmiyorum, Jake, diye yalan att Ralph. ktndan beri hi bir haber alamadm. Yahu, ok zor .durumda kaldm, Ralph. Bu gibi ilerde atlayacak adam mym ben? Gazeteden ne di yecekler, dnsene bir! imdi, iyi dinle. Haber alr almaz, bana telefon edeceksin, oldu mu? Mutlaka g rmek istediimi syle ona. Ralph sz verdi. Bir saat sonra yeniden arad Lingle. Ralph, hala bir haber alamadn iddia etti. Bana bak, siz beni atlatmaa kalkyor olmayasnz? Yerinde olsam byle bir ey yapmam, anlyorsun, de il mi?

851/1242

Hi yapar myz, Jake? Nerden aklna geliyor byle eyler? Haber almadm, ite. Ne yapaym? anlald, anlald. ama, haber alr almaz, he men beni bulmasn syle. oldu mu? Banda alnan bu konumay dinleyen ve federal ajanlarn efi olan eliot Ness, paralk bir gazeteci nin Capone'a emir verme cesaretini nerden bulduu na at. Prairie Caddesindeki evin, ar ahap kaps bir iki santim ald. Ralph Capone'un dokuz yandaki o lu, eikte duran gazeteciye bakt gzlerini ksarak. Babaannen nerde? diye sordu gazeteci. Sokaa kt, dedi ocuk. al amcann yuvaya dnn kutlamak iin ne yemekler yapt bakalm babaannen? Bir

852/1242

yandan da elindeki ekerleme kesekadn hrdatyordu gaze teci. Cevizli spagetti yapacak... ama sana daha ba ka bir ey syleyecek deilim. Baka gazeteden de geldiler, bir saat misket oynadlar benimle. doksan sent kazandm, ama azm amadm. Ve kap kapand. 395 Capone, drt gn Prare Caddesindeki evin ya nndan bile gemedi. Polis Mdr Stege, Capone'u ilk grd yerde tutuklayp ehirden kovacam ilan etmiti. aslnda bunu yapabilmek iin en ufak bir ka nuni neden yoktu ama, evin evresinde tam yirmi be polis nbet tutmaktayd. Capone ilk gecesini Cicero' daki Western otelinde gizlenerek, zgrln kutla mak gerekesiyle kr ktk sarho olarak geirdi. ayn on sekizinde, sabahn erken saatlerinde, Prare

853/1242

Caddesindeki evin telefonundan u konuma kayde dildi. kim olduu tespit edilemeyen bir ete yesi Ralph ile konuuyordu. dinle Ralph, diyordu adam, Westem'de 718 numaral odadayz, al'i bir trl zap tedemiyoruz. ipin ucunu iyice kard, abi.. Gelsene nolur, bu haldeyken bir sen ba edebilirsin onunla. Bir ton havlu istettik. Biraz sonra gelirim, diye sz verdi Ralph. im dilik idare etmee aln. aylp sakinletikten sonra, otelden ayrld Capone. Hawthorne nn'deki eski karargahna gitti. gn gece, Jake Guzik'le alarak ebekenin mali durumunu gzden geirdi. Hi de iac deildi du rum. o sra beinci ayna girmi olan ulusal aptaki mali buhran, ebekenin kazanlarn da etkilemek teydi. Caz

854/1242

ann lgn hovardalarnda, ikiye, ku mara, kadna yatracak para kalmamt. Capone'un 1929 ylndaki geliri Ulusal Vergi dairesinin tespit edebildii kadaryla; yani, asl gelirinin binde biri yz bin dolard. o gnn koullar iinde yoksulluk demek deildi bu; ama gene de, Ulusal Vergi dai resinin 1928 yl iin tespit ettii gelirin tam yarsyd. daha baka dertler de vard banda. eliot Ness' in ynettii ekip, elindeki 10 tonluk, zel elik tam ponlu, itfaiye arabalarnnki gibi ykselip alalr mer divenli kamyonla, Capone'a ait on dokuz viski, alt 396 bira fabrikasnn kaplarn ykm, bir milyon dolar deerinde kamyona; ara ve gerece; viski ve biraya el koymu, ya da harap etmiti. Gangsterlerle sava mak iin zel bir gvenlik ekibi kurulmas fikri ilk olarak,

855/1242

Chicago Ticaret odas Sular nleme ve Ce zalandrma altkomisyonu tarafndan ortaya atlm t. alt nemli i adamndan kurulu olan bu komitenin bakan robert sham randolph, teki be arkada nn adn aklamay( adamlarn hayatn tehlikeye koymak istemedii gerekesiyle) reddettii iin, ba sn bu guruba Gizli altlar adn takmt. 1919 y lnda kurulan Chicago Crm komisyonu gibi, zel ama ok azimli ve olduka gl bir rgtt bu. ama c, randolph'un deyimiyle, herhangi bir ehrin te pesine oturmu en yolsuz, en yoz belediye yneti miyle; ynetici kadro ile eli tabancal caniler ara snda, vatandalar smrmek zere kurulmu, hay dutlarpolitikaclar koalisyonuyla savamakt. 1923 y lnn nisan aynda, Crm komisyonu, kanunlara s rekli olarak kar gelenler'in ilk listesini

856/1242

yaynlad. Yirmi sekiz kii vard bu listede. loesch, Halk d manlar adn takt bunlara; ve halk arasnda pek tutundu bu ad. alfonse Capone, teki adyla Yaral Surat Capone, teki adyla a Brown listenin ban da yer alyordu. Fedailerinden Mops Tony Volpe, ikinci; Ralph Capone ise ncyd (*). (*) tekiler unlard: 4) Frank rio, teki adyla Frank klne ya da Frank Gline; 5) Makinal Tfek Jack Mc Gurn; 6) James Becastro; 7) rocco Fanell; 8) dago lawrence Mangano; 9) Jack Zuta; 10) Jake Guzk; 11) Frank damond; 12) Bugs George Moran; 13) Joe Aiello; 14) Spke edward o'donnel; 15) Polock Joe Salts; 16) Frank Mc Erlane; 17) Vncent Mc Erlane; 18) William Nemoth; 19) danny Stanton; 20) Myles o'donnell; 21) Frank Lake; 22) Terry Druggan; 23) klondke William o'donnel; 24) kzl George Barker; 25) Parmakl

857/1242

Jack William Whte; 26) Peppy Joseph Genero; 27) leo Mongoven; 28) James Sammons. 397 zgrle kavutuunun drdnc gnnde, Si vil Polisler Burosuna dald Capone. Birlikte getirdii avukat Thomas Nash, vatanda olarak haklarn ken disine anlatm olduu iin son derece rahatt. iit tiime gre beni aryormusunuz. dedi Yzba Stege'e. Beklemedii bu teslim olu karsnda afallayan Stege, Senin teki iki paralk kabadaylardan hi bir farkn yok, ahbap, dedi. Chicago istemiyor seni; bu rada yaatmayacaz. Polislerime her grndnde tutuklanacaksn. Stege'in durup dururken bu tr tutuklamalar yap maa hi bir kanuni hakk yoktu elbet

858/1242

tpk Capone'un evini polislerine sardrmaa hakk olmad gibi. Gangster hakknda hi bir tutuklama karar yoktu, herhangi bir kovuturma almamt. ama artk iyi ce bunalm olan kanun adamlar, gangsterleri ele ge irdiler mi anayasal haklar pek gz nnde tutmu yorlard. Nash, mvekkilinin suunun ne olduunu sordu unda, Stege, herhangi bir tutuklama emri olmadn itiraf etmek zorunda kald. ama belki de eyalet yet kilileri, ya da federal hkmetin elinde bir ey olabi lirdi. Capone'un yanna bir sivil polis katarak, nce Federal Binaya, A.B.D. Savcs George Q. Johnson'a, sonra da ar Ceza Mahkemesi Binasna, eyalet Sav cs SWanson'un Burosuna yollad. Her iki savc da, ellerinde Capone'u sulayacak bir ey bulunmadn belirterek, gangsteri salverdiler. Bununla birlikte, e yalet Savc Yardmcs Harry dicthburne, gangsterin peinden Stege'in Burosuna dein geldi. Bana bak, al, dedi,

859/1242

Valentine Gn katliam hakknda ne bi liyorsun? o srada Florida'daydm, diye karlk verdi Capone. 398 Biliyoruz, diye sze kart Stege, Frank Yale ldrld zaman da Florida'daydn. dnyada ilenen Butn sular benim bama ykmaa alrsnz hep siz. ama o dediiniz olay larla hi bir ilgim yok. Belki cinayetleri kendi elinle ilemiyorsun, de di ditchburne. ama Butn bunlardan senin etenin sorumlu olduu yalan m? Bakalarnn yapt ilerden sorumlu tutulamam ben. Ne olursa olsun, iyi bir vatanda deilsin. aa beyinle sokakta yrrken biri gelip onu

860/1242

vursa, gelip sylemezsin.

bize

kimin

vurduunu

Sen kendini benim yerime koy da bak bakalm sylyor musun? Bir zamanlar bu ehirde on ylda yz cinayet ilenmezdi. ama siz gangsterler savamaa balaya l, ylda yz cinayet ileniyor. Gerek deildi bu syledii. 1920 ylndan beri ilenen gang cinayetle rinin says topu topu 500 d. Stege: ite bu yzden kovuyoruz seni. Nash, Siz avukatsnz, Bay ditchburne, dedi. Mvekkilimin durup dururken hi bir yerden kovul mayacan bilirsiniz. Burada polise yapamayaca eyler sylemek iin bulunmuyorum, diye karlk verdi savc yardm cs. Ne yapmalar gerektii konusunda t vermek durumundaym.

861/1242

ayrca, Capone'u korumak gibi bir a bam yok. Haksz yere tutukland kansndaysa, ko lay var. Haksz yere tutuklandm diye dava asn! aman, hi durma, istediin kadar dava a, dedi Stege. 399 dava mava amak heveslisi deilim, dedi Capone. istediim tek ey, ehre indiimde tutuklanmamak. ansn yokmu, ahpap diye karlk verdi Stege. Geti o gnler, geti. Ne zaman ayrlyorsun Chicago'dan? nmzdeki hafta Florida'ya gitmeyi dnyo rum; ama, bir de u federal mahkemeye hakaret da vas var. durumann ne zaman olacan bilemiyo rum.

862/1242

oras beni ilgilendirmez. ite sylyorum: git ve gelme. imdi salveriyorum seni nk kimse tu tuklama emri imzalamak istemiyor. ama unu iyi bil, en ufak bir ikayetle kodese girdiin gnn ertesi yarg karsna kacaksn. avukat Nash'e dnd Stege: Syle mvekkiline, en ksa zamanda Chica go'dan kirii krsn. Nash kt kt bakt. lenn ile Troki de bu tr davranlardan dolay devrim yaptlar, dedi. iyi ya, diye bard Stege, dilerim Tanrdan Capone da rusya'ya gitsin. Capone, kapnn nnde bekleyen gazetecilerin yanndan geerken gld. istenmeyen kii olduk k tk, diye srtt, ve Lexington oteline yneldi. otelde kendisiyle zel olarak konumay baaran ilk gazeteci, Tribune'un kadn

863/1242

muhabiri Genevieve Forbes Herrick'ti. Capone, kendini temize karmak iin dil dkmee koyuldu. Gerekten de cani olduu na inanmyordu Capone. kulland yntemler, zama nn namuslu geinen byk i adamlarnn, rnein milyonlarca vatandan, milyonlarca dolarn doland ran borsa komisyoncularnn, ya da ii rgtlenme sine n ayak olanlar ldrten fabrika sahiplerinin, kul land yntemlerden biraz daha serteydi, o kadar... Bir tek sabkam yoktu, dedi Capone, Bayan 400 Herrick'e, yani, o Bar ve kardelik Merkezi Phila delphia'da silah tamaktan yakalanp, bir yl hapis yiyinceye kadar yoktu demek istiyorum. orada bile, neden ieri

864/1242

attlar beni sanyorsunuz. Silah tadm iin mi? Yok efendim, yok. Soyadm Capone olduu iin!... ondan nce, mrmde kovuturma bile al mad hakkmda. (Federal jrinin, mahkemeye haka ret suuyla at davay unutmakta yarar grmt bu arada) Neden alsn? kt bir i yapmyorum ki; toplumun ileri gelenlerine bira ile viski satyorum; hal kn en ok istedii eyi veriyorum halka... Su mu bu? Beni en ok sulayanlar, sattm mal almakla beni zengin edenlerdir, inann. kentin en tannm yar glar, viskimi imeden edemezler. Neymi, kanunla ra aykr davranyormuum... Syleyin, hanm karde im, kanunlar takan var m? Siz de biliyorsunuz, her kes de biliyor bunu. diyelim ki babanz, ya da erkek kardeinizin ba derde girdi. Ne yaparsnz? koltuu nuza yaslanr, bana ne mi dersiniz? Cezas neyse ek sin mi

865/1242

dersiniz? Ne mnasebet! resmen namussuz derler yle yapanlara. iin aslna bakarsanz, gerek ten kimse takmyor kanunlar; stelik bunun byle ol duunu bilmeyen de yok. ama, insann ad kacana can ksn. kodeste olduum srece herkesin gz stmdeydi, aman Capone'a ayrcalk tannmasn, a man herife iyi davranlmasn diye. alt ay yattktan sonra kefaletle tahliye hakkm vard. Yksek Mah keme'den tahliye isteim vard. Tahliye istei nedir bilir misiniz? adalet mekanizmas iinde, ihzar emrin den bile nemlidir. Yargcn bunu ya kabul ya red et mesi, ve de gereke gstermesi gereklidir. oskoch' lu John Smith olsaydm, istei kabul etti gittiydi. Ne de olsa Butn suum silah tamakt, deil mi ya, hanm kardeim? ama olmaaz, adm al Capone ya... Cevap bile vermediler tahliye isteime. Yaa, ite by le, ad byk olmann da bu zararlar var ite... Chi-401

866/1242

cago'da yaayan, diyelim zzy Polatsky adnda biri olsaydm,, iim gcm, kaldrm kenarlarnda dikilip al Capone'un gelip gidiini gzlemek olmazd. ken di iime bakardm, al Capone'u da rahat brakrdm. koca ehri dile drmenin anlam var m, yani? G ryorsunuz, bandolar aldrmadm ehre geliyorum di ye... Gazetelerde yazld gibi krk fedai ile de gel medim. Bir tek kii vard yanmda: arabamn ofr. kimseden korkum yok benim. Yanndaki zili alp, adamlarndan birini ard. karmla kz kardeime gelmelerini syler misiniz? dedi. Mae Capone ile Mafalda geldiler biraz sonra, gazeteci hanmla gevezelik ettiler. kadnlar ktktan sonra Bayan Herrick'e dnd Capone. karmn sa larna dikkat ettiniz mi? diye sordu. Gazeteci, Mae Capone'un salarn ver szler geveledi aznda.

867/1242

onu demiyorum, dedi Capone, ak tellere dikkat ettiniz mi, diyorum. daha yirmi sekiz yanda kzcaz. (as lnda, kocasndan iki ya byk olan Mae, 31 yan dayd). Chicago'da olup bitenlere zlmekten salar na ak dt, iyi mi?... inanmazsnz, ellerinde olsa, krk yl nceki byk Chicago yangnndan dolay bile beni sulayacaklar nerdeyse... kocamn gerek kiilini benden baka kimse bilmez, diyecekti Mae Capone yllar yllar sonra, hem de ok parasz olduu bir srada, bir yaynevi sahibinin teklif ettii elli bin dolar reddederken... o gerek insana olan sevgim sonsuzdur. ansn her zaman temiz tutacam... Yaynevi sahibi, ona Capone ile geirdii ylla rn hikayesini anlatsn diye teklif etmiti bu elli bin dolar. 402

868/1242

XIX. SI 7085 F NUMARALI DOSYA CUMHURBAKANI HOOVER her sabah spor yap maktan holanrd. kahvaltdan nce Beyaz Saray'n bahesine kar, eski cumhurbakanlarndan andrew Jackson'un vaktiyle karsnn ansna diktii manolya aacnn altnda kabine yeleriyle buluurdu. Bir yan dan memleket sorunlar hakknda bilgi alr, bir yandan da iri, ar bir jimnastik topuyla oynard. Bakanlk se imlerini izleyen ilk aylarda, balca derdi Capone'du. elindeki sekiz kiloluk topu atarken, Ne oldu o i? diye sorard, Maliye Bakan andrew Mellon'a. o Capone denilen paat herifi yakalayabildiniz paat mi? Spor saati sona erip de, bakanlardan ayrlrken yeni den hatrlatrd: Unutmayn, o Capone denilen heri fin delie tklmasn istiyorum.

869/1242

Bir sre nce, Capone aleyhine ne ehir, ne de eyalet yetkililerinin harekete geme niyetinde olma dklarna akl yatan bir gurup vatanda, Chicago daly News gazetesi yayncs Frank knox'un bakanln da Beyaz Saray'a kadar giderek, ie Hoover'in el koy masn rica etmilerdi. Capone'un faaliyetleri arasn da, federal yetkililerin kovuturma alanna girebile cek yalnzca iki ey vard: iki datm ve vergi ga akl. mrnde bir tek kez bile vergi beyanname si doldurmamt gangster. knox ve arkadalarnn ri cas zerine, iki yandan saldrya giriildi. dorudan doruya adalet Bakanlna bal olan elot Ness ile ekibi Capone'u mali bakmdan ykma abalarn sr-403 drrken, Ulusal Vergi dairesi ajanlar da onu hapse gndermenin yollarn aryorlard. iki Yasann doru uygulanabilmesi iin neden zel bir ekip kurulmutu? nk, yedi

870/1242

yldr Maliye Bakanlna bal olarak alan asl iki Yasan Uy gulama ekibinin gvenlik ilerinden hi anlamayan, dk cretli yeleri kadar kolay satn alnabilen h kmet grevlileri, A.B.D. tarihinde grlmemiti da ha. Bu yzden, adalet Bakanlnn zel bir ekip kur masna karar verildi; bana, Chicago niversitesi mezunlarndan, yirmi alt yandaki eliot Ness geti rildi. Ness, ekibinin yelerini semeden nce, Butn ajanlarn dosyalarn gzden geirdi, kendi deyimiy le, hi bir a, hi bir zayf noktas olmayan adam lar arad. Sonunda, hepsi de otuzundan kk olan, de iik alanlarda (nianclk, kamyon ofrl, telefon dinleme ileri, vb.) uzman saylabilecek dokuz kiiyi seti. Yllar sonra yaynlanan bir kitap ve kitaptan uygulanan bir seri televizyon oyununda, dokUNUl MaZlar ad altnda n salan bu adamlarn yaptklar iler ar melodramatik bir biimde kamuoyuna anla tld.

871/1242

dokunulmazlar adn szde bu ekibe yeralt evreleri takmt hi rvet yemedikleri, tehditlere papu brakmadklar iin... ancak, yllar sonra an latlanlar, geree hi de uygun deildi. Capone'un olduka ar mali zararlara uramasna yol atlar, Vol stead kanununa aykr davrandn ortaya koyan bir ok delil topladlar; ama, Ness'in sonradan iddia et tii gibi, ne yirmi binden fazla iki satan lokali bu lunan Chicago'yu kuruttular, ne de Capone'un yk mna sebep oldular. Ness kendi kendinin reklamn yapmaa baylrd. Bu yzden, her trl baskn hare katn nceden basna bildirir; ou kez, ekibiyle bir likte Capone'a ait yerlerden birini basmaa geldiin de, gazete fotoraflar ondan nce gelmi olurdu. Pek tabii ki, basknn gerektii kadar etkili olabilme-404 sini nlerdi bu durum. Buna karlk, vergi dairesi a janlar ylesine gizli ve etkili alyorlard ki, arala rndan biri gangster pozuna

872/1242

girip, kendisini Capone'a yutturabilmi, ebeke yesi olmutu. Vergi dairesinde Capone hakknda alan soru turmay Cumhurbakan Hoover balatmamt; ama bu soruturmann ok hzl ilerleyebilmesi iin elinden geleni yapt. daha 1927 ylnda, Ulusal Vergi daire si Uygulatma Burosu efi elmer l. rey, gangsterlere kar kullanlabilecek nemli bir silah geirmiti eli ne. o yl, Manley Sullivan adl bir iki yapm ve da tmcs, kanunsuz yollarla kazand paralar zerin den gelir vergisi demedii iin hkm giymiti. Gangster, kanunsuz kazanlar zerinden vergi de nemeyecei, bu kazanlar belirten bir vergi beyan namesi doldurmann ise, anayasann beinci madde sine gre kiinin kendi kendisini sulamas anlam na gelecei gerekesiyle Yksek Temyiz Mahkemesi ne bavurmutu. Yksek Mahkeme Manley Sullivan'n aleyhine karar verdi; bir iin kanunsuz olmas, o iten edinilen

873/1242

kazanlarn vergiye tabi olmayaca an lamna gelmez, deniliyordu kararda. kiinin kendi ken disini sulamaa zorlanmayaca konusunda ise, ki inin su ileyerek para kazand iin devlet ve eya lete olan vergi borlarn demekten kanmas, ana yasann beinci maddesi kapsamna giremez. Bein ci Maddeyi bu biimde yorumlamak, biraz ileri gitmek olur denmiti. rey, ite bu silah, ilk olarak Chicagolu gang krallarna kar kullanmaa karar verdi. ilkin Terry Druggan ile Frankie Lake'in sahibi olduklar Standard iki irketi'ne el att. Vergi dairesi, 1922-1924 yllar arasnda denmemi vergileri saptayarak, 615,917,83 dolarn hemen denmesi gerektiini tebli etmiti zaten. druggen ile Lake bu tebligata aldr etmedi-405 ler Ta ki, Yksek Mahkeme nl kararn verene ka dar... o zaman etekleri tututu; elli bin dolarlk bir uzlama teklif ettiler. Bu

874/1242

teklifle birlikte gelir ve gi der durumlarn gsteren bir de beyanname sundu lar. Vergi dairesi uzlamay reddetti. Bu yetmiyormu gibi, rey zel bir ekip kurarak bana Frank J. Wil son'u getirdi; bu ekibi vergi beyannamesinin doru luk derecesini aratrmakla grevlendirdi. Bir zaman lar Buffolo'da emlak komisyonculuu yapan, suskun, ask suratl, dudaklar arasndan purosu eksik olma yan Wilson'un terlediinde gvdesinden buzlu su k t sylenir. daha sonra, A.B.D. Gizli Servis efi olmutur. 1927 ylnda, Washington'da bir dans okulun da tant Judth Barbaux adnda bir kzla evlenmi ti. kzn babas adalet Bakanlnda memurdu. Vergi dairesince kurulan zel ekipte grev almak iin, ge ici olarak Chicago'ya gelmiti. ekibin yapt ara trmalar sonucunda, Druggan ile Lake'in sahip olduk lar apartman binasndan, be

875/1242

yar atndan, Cadillac ve rollsroyce'arndan, iftliklerinden ve eitli ba ka emlaklerinden vergi beyannamesinde hi sz et medikleri ortaya kt. 1928 yl mart aynda, vergi be yannamesi doldurmamak suundan, 1929 yl kasm a ld haklarnda. Her iki davada da sulu olduklarn kabul ettiler. Birtakm hukuki oyunlar sayesinde, 1932 ylna kadar uzattlar durumalar. Sonunda, Federal Yarg Wlkerson, Druggan'a iki buuk yl, Lake'e de on sekiz ay ar hapis cezas vererek, iki adam lea venworth Cezaevine kapattrd. iki davann aln dan ksa bir sre sonra, Frank Wilson, Baltimore Vergi Blgesi Ba ajanlna getirildi. Bundan sonra, dikkatini Ralph Capone'a evirdi rey. zel ajanlarnn gelitirdikleri soruturmay, Capone kardelerle giriecei asl byk savaa bir ha zrlk, bir eit genel prova olarak grmekteydi. Ralph kardei

876/1242

kadar kurnaz, kardei kadar ngr sahibi de-406 ildi. Gereksiz ve ar agzllnden dolay ara trmaclarn iini kolaylatrd. Vergi dairesi, sorutur ma almazdan nce eski vergi borlarn demei ka bul edenler hakknda dava amazd genellikle. Chica go Vergi dairesinde, ar hevesli bir delikanl al maktayd. ad edde Waters olan bu gen, her frsat ta gangsterlere nutuk eker, hkmetten para kar mann ne kt, ne zararl bir i olduunu anlatr du rurdu. yl boyunca Ralph Capone'un peinde do lat edde. Sonunda gangsteri vergi demee raz et ti. Yl 1926 idi. Ralph beyanname doldurmaa bile endiinden, o ii de zerine ald Waters. Yalnzca gerekli rakamlar istedi. Buna karlk Ralph, 1922 1925 yllar arasnda yetmi bin dolar brt gelir sa

877/1242

ladn syledi. Gerek kazancnn ok altndayd bu tabii; ama Waters buna gre hazrlad beyanname yi, 4,065,75 dolar vergi borcu olduu saptand buna gre. Ralph beyannameyi imzalad. Ve imzalamaktan teye gitmedi... Yz binlerce dolar kazanm olduu halde, bu ufack vergi borcunu demee bir trl gn l raz olmad. ocak aynda, Vergi dairesi icraya bavurarak, Ralph'n mallarna haciz koyma emri kartt. Hala agzll elden brakmam olan Ralph, vergi dai resine koarak ok yoksul dtn, drt bin dolar lk borcunu deyecek durumda olmadn ileri srd. Hkmet bin dolara uzlamay kabul ederse, ne yapp yapp bu paray bor alacan, vergi dairesine de yeceini szlerine ekledi. Yannda gtrd avukat, Mvekkilinin son aylar iinde hastalanan ve len ya r atlar yznden byk zarara uramtr, diye a klad. ayrca bu yl kumarda da ok para

878/1242

kaybet ti. Gelirinin hemen tmn de bu atlar adam etmek iin harcamaktadr. rey de byle aptalca bir yalan umuyordu zaten. Chicago Vergi dairesi ef ajan Arthur P. Maddene 407 bu yalan ortaya kartmasn emretti. Madden, en ba arl ajanlarndan ikisini bu ie memur etti. ajanlar dan biri, serseri grnnn ardnda byk bir zeka saklayan, stelik Capone'un sahip olduu ya da kont rol altnda olan iletmeler konusunda ansiklopedik bilgilere sahip olan archie Martin; teki de isve asl l, gerek bir matematik dehas olan Nels e. Tessem adl ince, uzun delikanlyd. Ralph hakknda soru turma aldn renince, uzlama teklifini iki bin be yz dolara ykseltti.

879/1242

Hkmet bunu da kabul et meyince, asl borcunu demee kalkt. ama artk ok ge olmutu. Hkmet Ralph'n uzlama teklifini geri evirmez den ksa bir sre nce, mahalli polis, Cicero'da Capone ebekesi tarafndan iletilen kumarhanelerden birini, SubWay'i, basmt. Burada elegeen, ve doru dan doruya Vergi dairesi ajanlarna yollanan defter lere gre, kumarhanenin grnteki sahibi oliver el lis adnda biriydi. kumarhanenin asl sahibi olduu ya lannda direnirse, hakknda vergi soruturmas ala can renen eis, kendi yakasn kurtarmak ama cyla, Pinkert State Bankasnda, takma adl bir hesap atrm olduunu itiraf etti. Tassem, bu hesap dos yasndaki denmi ekleri incelemee koyuldu. James Carroll adna denmi 3,200 dolarlk bir ek buldu bunlarn arasnda. Tassem, bu Carroll adl kiinin de Bankada

880/1242

bir zamanlar hesab olduunu, ancak sonra dan kapandn rendi. eis, Carrol'un kim olduu nu aklamaa korkuyordu; banka yetkilileri ise Car roll'u tanmadklarn sylediler. Bunun zerine ban kay alt st etti Tassem. Bir ipucu bulunana kadar bin lerce dosya inceledi. Sonunda u bulgular elde etti: Carroll'un hesap aarken yatrd para ile James Car ter'in hesabn kapad gn ektii parann tutar ayn idi. Bundan baka Carter hesab ald gn ya trlan para ile, James Costello adnda birinin hesa 408 bn kapatrken ektii parann tutar da aynyd. Tas sem'in cin gzleri, bu deiik hesaplar arasnda bir benzerlik daha yakalad: eitli zamanlarda yatrlan tutarlarn ounluu, 55'e blnebilecek saylard. o srada, bir f birann toptan fiyat 55 dolard. Bu biimde, birbirine bal olarak grnen ban ka hesaplar dizisi daha da gerilere

881/1242

gidiyor, Harry ro berts, Harry Whte adndaki kiilerin hesaplarn da iine alarak, en sonunda, 27 ekim 1925 de kapatl m bir hesaba dayanyordu. Sz konusu hesap kapa tlrken bankada kalm olan tutar, Harry Whte'n he sabna aktarlmt. Ve bu ilk hesap sahibinin ad Ralph Capone'du. demek oluyordu ki, Carroll, Carter, Cos tello, roberts ve Whte gerek kiiler deil, Ralph Capone'un, gelirin saklamak iin kulland takma adlar d. Capone, yoksulluktan vergi borcu deyemeyecek durumda olduunu ileri srd gn, James Carter in hesabnda yirmi be bin dolar vard. 1925 den 1929 ylna kadar bu hesaplar serisinden seksen bir dolar dan fazla para gemiti. Banka yetkililerinin anlattklarna gre, Ralph Capone 1925 ylnda hesap atrdktan sonra, bir daha bankaya admn atmamt. Buro hademesine benze yen bir gen,

882/1242

yannda ksa boylu iman, buday be nizli bir adamla birlikte gelirdi para yatrmaa. Bu ta nmlama, Ralph'in fedailerinden Tony arresso'ya uyu yordu. Polisteki resimler gsterilince, banka yetkili leri bu kukuyu doruladlar. daha sonra, Martin ile Tessem, be hesaptan denmi eklerden bazlarn alarak, eklerin yazlm olduu kiileri bir mcev herci, eitli satclar, meyhaneciler, vb. dolatlar. Bunlardan ou, ekleri yazp imzalayann Ralph Capone olduunu belirttiler. Butn bu deliller, 1929 y l ekim aynda toplanan byk jriye sunuldu. byk jri, Capone hakknda yedi ayr sutan dava alma sna karar verdi. Sana atfedilen yedinci su, Lincoln 409

883/1242

zamanndan kalma, hemen hemen hi kullanlmayan bir kanuna dayanyordu. i Savan hemen ardndan, sava speklatrlerini cezalandrmak iin karlan bu kanuna gre, ilenilen su hkmeti aldatmak ya da dolandrmaa almak d. 8 ekim gn, nemli nem li bir boks ma seyretmek zere spor salonuna giren Ralph Capone, en n sradaki yerine doru ilerlerken, zel ajan Clarance Converse tarafndan tutukland. ertesi gn, otuz be bin dolar kefalet deyerek ser best kald; ve ebekenin avukatlar ordusuna, duru may geciktirmek iin ne gerekiyorsa yaplmas em redildi. alt aylk bir oyalamadan sonra Yarg Wlkerson un karsna karld Ralph Capone. Sulu bulunarak, on bin dolar para cezas ve yl hapis cezasna arp trld. Hi bir ey anlamadm bu iten diye mrldan d akn akn. avukatlarnn temyizde kendisini kurtaracaklarndan emindi.

884/1242

Balangta al Capone da bir ey anlamyordu o lanlardan. on yllk yama dnemi boyunca krallar gibi yaam, ast astk, kestii kestik olmu, tr l cinayetler ilemi ve hi bir ceza grmemiti de, imdi nasl oluyordu da .hkmete borlu kyor ve bu borcu demedii iin ceza yemek durumuna d yordu? avukatlar, Yksek Mahkeme kararndan ken disine sz etmi olsalar bile, buna pek kulak asmam olduu anlalyordu. nk bir akam yemekte, ya nndakilere o gelir vergisi kanunu laftan ibaret, ca nm. Hkmet kanunsuz kazanlardan kanuni vergi toplayabilir miymi hi? dedii iitilmiti. ayrca, a vukatlar, hakknda kanuni kovuturma almadan bor cunu demesi gerektiini sylemilerdi kendisine ku kusuz. ama bu sylenenlere de aldrmamt. derken, Ralph hakknda dava alnca kendine gelmi, Phila delphia'dan dner dnmez, Washington'un

885/1242

en nl ver gi avukat, Mattingly'i tutmutu. 410

lawrence

P.

Vergi karan Capone'cularn yakalanmas iin saysz ipular salayan bir altn madeniydi Pinkert State Bankas. 1927 ile 1929 yllar arasnda, J. V. Dunbar adnda birine iki yz elli bin dolar tutarnda vezne ekleri yazlmt: Tessem, bu Dunbar'n nasl bir a dam olduun sorduunda Ba Veznedar belirli bir bil gi vermekten kand (sonradan renildiine gre, Dunbar'dan haftada 15 dolar bahi alyordu kendi si). Bunun zerine, konumaa hevesli baka bir ta nk buldu Tessem; bankann eski veznedarlarndan bi ri, Dunbar'n asl adnn Fred ries olduunu syledi. Ship'in ve bu arada birok Capone kumarhanesinin da ha, eski kasiyeriydi ries; bankaya torbalar iinde geti rirdi paralar. Bu adam. hakknda ilgin bir bilgi daha verdi eski veznedar. ries bceklerden

886/1242

mthi korku yordu. Bir keresinde, para torbalarnn iinden bir ha mam bcei km, adam korkudan sapsar kesilmi ti. Capone ebekesine sokulan gammazlardan birin den, ries'in St. louis'ye tand renildi. Wilson ile Tessem bir arabaya atlayp oraya gittiler. adamn asl adna mektup gelebilecei umuduyla, posta mdrl yetkililerinden yardm istediler. ok gemeden ri es e bir express mektup geldi. ajanlar postacy izle diler; ries'in kapsn aldklarnda mektubu okumakla meguld kendisi. Mektup, Jake Guzik'in kaynbirade ri lous lipschutz'dan gelmekteydi. Metinden anla ldna gre, Guzik, nce Mami'ye, sonra da St. louis'ye gidip saklanmas iin ries'e para vermektey di. imdi de Meksika'ya gitmesi isteniyordu. ajan lar ries'i aldklar gibi lllinois'ye gtrdler. Yolda ries hi durmadan hayatnda Pinkert Bankasnn ad n

887/1242

bile iitmemi olduunu, mrnde Cicero'ya adm atmadn syledi durdu. Wilson, ries'in ar bcek korkusunu hatrlayarak, adam danville'de eski psk, ufak bir tutukevine tkt; hcrelerde bceklerin kol-411 gezdiklerinden kukusu yoktu. drt gn dayanabildi ries. Wilson'u ikinci grnde, Tahta kurular yedi bitirdi beni, diye yaknd. o vezne ekleri konusun da istediiniz bilgiyi vermee hazrm. ama Tanr a kna kurtarn beni bu mendebur hayvanlardan... Geceyars toplanan bir byk jri, her eyden ok ries'in tanklna dayanarak Guzik hakknda dava al masna karar verdi. 3 ekimde verildi karar. Guzik, Capone'ar gibi beyanname doldurmam deildi. ama, geen yl iin gsterdii gelir tutar, gerek

888/1242

ka zancndan dokuz yz seksen bin dolar daha azd. 12 kasm gn balayan durumada, savc ries'e sordu: Patronun kimdi? Ben dorudan doruya Jack (baz kiiler byle derdi ona) Guzik'e balydm. Baka patronlar da var myd? al Capone. Ralph Capone ve Frank Nitti. Bir kumarhanenin ortalama net kazanc ne ka dard? iler iyi giderse, yirmi be ile otuz bin civarn da. kumarhanenin para kaybettiine hi tank oldu nuz mu? olmadm.

889/1242

kazandnz paralar ne yapardnz? Vezne ekleri satn alr, bunlar, Jack'n ofr Bobbie Barton'a verirdim. emir yleydi. iddia makam, sz konusu eklerden, arkasnda Jake Guzik'in imzas bulunan yz on drt bin dolarl n delil olarak ortaya koydu. 18 kasmda hkm gi yen Jake Guzik, on yedi bin be yz dolar para cezas ile be yl ar hapis cezasna arptrld. Federal byk jri tarafndan hakknda dava a lan nc nemli ebeke yesi Frank Nitti oldu. 20 aralkta yaplan durumasnda yz elli sekiz bin sekiz 412 yz yirmi dolar tutarnda vergi kardn kabul ederek, on bin dolar para ve on sekiz ay hapis cezas ald.

890/1242

Bundan sonra Wilson'un en byk derdi, ilerde kullanmak zere ries'in sa kalmasn salamakt. durumadan nce, tann korunmas iin hkmetin harcama fonu yoktu. derken, Gizli altlar yardm el lerini uzattlar. ries'in Gney amerika'ya gnderilip, gerektii zaman geri getirilmesi, yanna da bir fede ral ajan katlmas iin on bin dolar baladlar. al Capone'un kendisine ayrlan S (Special nves tigation) (*) 7085 F numaral dosyaya yaplan ilk kaytlar, Butn teki soruturmalardan daha eski ta rihliydi. daha 1928 ylnn son baharnda, Mami bl gesi zel ajan Charles W. Clarke, unlar yazmt rey'e: ... Butn kamu kaytlarn gzden geirdim ve Palm Island'daki evin satn aln konusunda ge reken bilgileri elde ettim...

891/1242

Mami Beach Bankasnn Butn havale def terlerini bir bir inceleyerek, bu banka yoluyla Capone'a gnderilmi olan Butn paralarn listesini kardm... Bu bilgiler baka bir bankann verdii ipucu sayesinde elde edildi. kaytlar arasnda Mi ami Beach Bankas ile ilgili bir not bulup bana ha ber verdiler. ihbarc banka, Mami Beach Bankas nn bir kere kendilerine gelip, Postayla gnderilmi ve Capone tarafndan imzalanm 1500 dolarlk bir havaleyi bozdurmak istemimi. ancak, bu banka, ie karmayacan bildirerek havaleyi demeyi reddetmi. elimde bu ipucuyla Mami Beach Ban kasna gittimse de nce defterlerini gstermek is temediler. Baka ehir bankalarndan aktarlan ha valeleri incelemem hem g hem de ok uzun ve (*) zel Soruturma. (.N.) 413

892/1242

skc bir i oldu; ama sonunda gerekli bilgileri el de edebildim... Parker Henderson un da bildiklerini syleyece ini sanyorum. arria nce Polis Mdrnn sorgu ya ekmesini istedim; bakalm gzellikle sylemei kabul edecek mi... Burada oturduu sreler, Capone mthi para harcarm. Bylece, 1929 yl ocak aynda, Maliye Bakan Mellon jimnastik topu oyunu dn, Cumhurbaka nnn Capone ile ilgili emirlerini rey'e ilettiinde, gangsterler kral hakkndaki soruturma balayal bir ka ay olmutu. Frank Wilson'u Baltmore'dan geri aran rey, onu yeniden Chicago Burosuna atad; ve istedii yardmclar semekte serbest brakt. Wl son, Nels Tessem, William Hodgns, Clarance Con verse, James N. Sullvan (New Haven Burosundan ge tirtildi)

893/1242

ve Mchael F. Malone'u ald yanna. Yllar son ra, Malone arkadalarnn deyimiyle esrarl Mke Malone hakknda u satrlar yazacakt Wilson: o zamanlar, Malone'un serviste bulunan en s tn gizli ajan olduu kansmdaydm, hala da ayn kandaym. 1,76 boyunda, yuvarlak gsl, 100 ki loluk gl bir adamd. kapkara salar, keskin, kahverengi gzleri, parl parl, dostluk dolu bir g lmseyii vard. duruma gre, italyan, Yahudi, Yu nanl, ya da ite ne gerekiyorsa o favalara Burne bilirdi. aslnda, Jersey City'de domu bir kara irlandalyd. Birinci dnya Sava srasnda bir uak kazasnda yaralanm, kendisini tedavi eden hemireyle evlenmiti. Bir tek ocuklar olmu, k k kz yandayken bir kamyon tarafndan ezi lerek lmt. Bu olaydan sonra karsyla arasn da bir yabanclama oldu. Mke gizli servise girdi. Baka her eyle ilgisini kesmiti sanki. Meslei Bu tn hayat oldu.

894/1242

414 Wilson'un yapmak zorunda olduu i, Capone'un be bin dolar aan (o srada, be bin dolara kadar olan gelirler vergiden muaft) gerek brt gelirinin ne olduunu renmekti. Vergi beyannamesi doldur mad yllar sresince gangsterin ne kazandn renmek dnyann en g ilerinden biriydi. nk Capone, aabeyi Ralph gibi davranmam, hi bir za man bankada hesap atrmam, kendi adna emlak satn almam, ne ek ne makbuz, ne fatura imzala m, ald her eye nakit para demiti. Gelirlerini gizleyen vergi borlarn yakalayabilmek iin, do layl ve nemsiz delillere dayanan iki yntem kulla nrd vergi dairesi. Bunlardan biri kiinin net deeri teki ise net sarfiyat ile ilgiliydi. Birinci yntemde, vergi borlusunun hayat standard, hayatnda grlen eitli zenginlik belirtileri

895/1242

incelenirdi. Bu varlk belir tileri ve yksek hayat standardnn yansra gsteri len gelir birka bin dolardan ibaretse, Vergi dairesi, sz konusu kiinin net deeri nin aklamad bir miktarda artm olduuna karar verir, ve bu artn vergiye tabi olduunu ileri srerdi. ikinci yntemde ise, vergi borlusunun toplu varlndan ayr olarak, gnlk masraflar ayn biimde incelenir ve ayn l ye gre deerlendirilirdi. Capone'un durumunu ara tranlar her iki yntemi de uyguladlar. Chicago ve Mami'de bir sr dkkan, emlak ko misyoncusu, otel, ve Capone'un al veri etmi ola bilecei daha birok yer dolaarak, 1926 1929 yllar arasnda eitli mal ve hizmetler iin harcam ol duu paralarn snrl bir listesini kardlar. ayrca, Capone'un sahip olduu mallarn bir listesini de ha zrladlar. Chicago'da iki ayr mobilyacdan

896/1242

Prairie Caddesindeki, Palm Island'daki ve Lexington otelin deki odalarn demek iin yirmi alt bin dolarlk kol tuk, kanape, masa, yatak, karyola ve hal satn alm t. Gene Chicagolu iki mcevherci, yirmi bin dolar de-415 erinde gm atal kak, altn kaplamal bir yemek takm ve eitli taklar bu arada otuz tane elmasl kemer tokas satmlard. Tabanca cepleri pekitiril mi, smarlama kostmleri, markal ipek gmlekleri, i donlar, fanilalar, pijamalar, mendilleri, kolal tak ma yakalar, klk flanel amarlar ki bunlarn he men hepsini Marshall Field irketinden satn alyordu nn toplam fiyat yedi bin dolar buluyordu. Bir kere sinde dan Serritella'ya armaan olarak tanesi 135 do lardan tam on kostm birden satn almt Marshall Field'den. Chicago'daki otel hesab, haftada bin iki yz ile bin be yz dolar arasndayd. dempsey Tunney boks mann yapld gece, bin dolar masraf ya parak

897/1242

bir parti vermiti. Telefon harcamalar otuz do kuz bin dolar bulmutu. Be bin be yz dolar deye rek satn ald 1924 model MacFarland arabasn ge ri vererek, yerine daha pahal bir araba alm, bunun yansra bir de be bin dolar deerinde Lincoln alm t. Mami'deki harcamalarnn listesini ise zel ajan Clarke karmt: Perde, yatak rts ve deme ku malar (3,225 dolar), yatak araflar, kristal bardak takmlar, mutfak malzemesi (800 dolar), et ve tavuk (gnde 20 25 dolar), doktor masraflar (2,000 dolar). Palm Island'daki evi satn alrken dedii krk bin do lardan baka, iki yeni rhtm, bir kaykhane ve ikinci bir garaj yaptrmak iin on sekiz bin dolar harcamt. Vergi dairesi ajanlar, toplam yz altm be bin dolar lk vergiye tabi gelir kardlar ortaya. Wilson bu kadarckla yetinmek niyetinde deildi. kanund kaynaklardan Capone'un cebine akan mil yonlarn yannda devede

898/1242

kulak kalyordu bu para. s telik, net deer net sarfiyat ilkelerinin, sann ka nunen mahkum edilmesine yol ap aamayaca he nz kesin deildi. (Bu ilkelerin kanunilii ancak 1954 ylnda, Yksek Mahkemenin verdii drt mahkmiyet^ kararndan sonra hurbakan Hoover'416 n Capone iin ngrd ar cezay salayabilmek iin, gangsterin bira fabrikalar, damtma atelyeleri, ku marhaneleri ve genelevleri ile direkt ilikisini ispatla mak, bunlarn gerek sahibi olduunu ortaya koymak gerekiyordu. New Haven Burosundan dn alnm olan zel ajan Sullvan, genelevleri incelemee kesinleti). Cum-

899/1242

koyuldu. Mahal li polis, genlikle cumartesi gecesi, baskn yapard genelevlere en hareketli gece olduu iin. Sulli van'n Chicago'da geirdii ilk aylarda, federal bir byk jri, gangsterler dnyasnn eitli ynleri ze rinde soruturma amt. Bu yzden, cumartesi gece leri polis, kzlar serbest brakmazdan nce jri kar sna kartyordu. ancak, kzlar ifade vermee kor kuyorlard. Sullvan, biraz yaknlk gsterse, biraz da para verse, kzlardan bazlarn gizlice konuulabile ceini dnd. Cumartesi geceleri Federal Binaya gidip, gelen kzlar incelemee, aralarndan konuma a en yatkn grnenini semee karar verdi. Harlem nn'de yaplan bir baskndan sonra, her yan dklen, elli yalarnda bir kadn gzne kestirdi. adnn reigh Count olduunu syleyen bu kadn, fahielik mesle inin son yllarn yayordu zaten. Sullivan'n dn cesine gre kolayca ihbarc olabilirdi. ajan yanlma mt.

900/1242

kadn, haftada elli dolar karlnda normal kazancnn yannda bir servet demekti bu onun iin Sullivan'n hesabna almaa balad. Bu arada, Lexington oteline Chicagolular kale adn takmlard buraya yeni bir mteri gelmiti. italyan ivesiyle konuan kara sal yabanc, beyaz apka, kareli ceketler ve mor gmlekler giyiyordu. otelin defterine adn ve adresini yle yazmt: Mchael lepito Phladelpha. Phl Dandrea'nn ya nndaki 724 numaral odada kalmaktayd. lepito, her gn saatlerce lobide oturup gazete okuyor, kimseyle konumuyor, kimseye bakmyordu. Balca meraknn 417 kumar olduu anlalyordu ve Lexington'da kumardan bol ey yoktu. olduka byk paralar koyarak zar oyu nuna katld birka kez. Sonunda, Capone'un herkes ten

901/1242

kukulanan muhafzlar adamn kimliini aratr maa koyuldular. Mektuplarn atlar. Hepsi de Ph ladelpha damgal olan mektuplar, anlalmaz yeralt argosuyla doluydu. Yabancnn odasn da aradlar. G ze batc kostmlerinin hepsi, Philadelphia'nn Wana makers maazasndan alnmt. Gnlerden bir gn, Capone'un adamlarndan Mchael Speringa, lepito' nun yolunu kesti ve Chicago'da ne i yaptn sordu. Sesimi ksyorum, diye karlk verdi yabanc. Bu nun zerine Speringa, onun kanundan saklanan bir haydut olduu kansna vard. Birka gn sonra Spe ringa yabancya bir iki smarlad. Bundan birka gn sonra da, ikileri lepito smarlad ve bu arada, Ph ladelpha polisi tarafndan, soygunculuk suundan a randn itiraf etti. ete yeleri lepito'yu tuttular ve ahpap oldular. zel poker oyunlarna bile katlma sna izin verdiler. artk yemeklerini de ke banda ki New Florence

902/1242

lokantasnda birlikte yiyorlard. Mke Malone (evet, yabancnn asl ad buydu) yalnz kal d, kimse tarafndan gzlenmediini bildii sralar da Frank Wilson'a telefon ediyordu. Malone ile Sullvan ok deerli bilgiler saladlar Wilson'a. Capone, Lexington otelinde, Frank Nitti'nin ya gn erefine verdii partiye Malone lepito'yu da ard. Gizli ajan bylece, ete yelerini en rahat, en tabii anlarnda grmek frsatn buldu. Sullvan, Capone'un ilettii genelevler hakknda regh Count adl kadndan bir sr ayrntl bilgi ald. Her iki ajan, Guzik ile Nitti aleyhine hazrlanan vergi kaakl dosyalarna da nemli katklarda bulundular. ama, do rudan doruya Capone ve gizli gelir kaynaklaryla il gili elle tutulur deliller bulunamamt hala.

903/1242

Soruturma Sheridan 418

boyunca,

karsyla

birlikte

Plaza otelinde kalan ve Federal Mahkemeler Binasn da bir ofiste alan Wilson da bu konuda fazla bir bil gi edinememiti. Yzlerce banka ve kredi acentas do laarak, Capone ile ilgili mali ilemlerin kaytlarn arad. Chicago'nun gney kesiminde, Cicero'da aylar ca uray buray gezdi, kulaklarn, gzlerini drt ap, Capone'a ait yerlere ait en ufak bir delil, ya da mey hane ve kumarhanelerde kazanlan parann nasl Capone'un cebine aktarldna dair ipular bulmak iin urat. Bouna. Bir yldan fazla geti bylece. Yaptklarn zetleyen bir rapor yollad rey'e. Beklenmedik glklerle karlamaktayz,

904/1242

diye yaz yordu raporda. nk nemli tanklarn hepsi ya h kmete kar dmanca bir tutum iindeler ve rg tn liderlerini korumak iin her trl yalanc tankl yapmaa hazrlar, ya da Capone rgtnden ylesine korkuyorlar ki... kaamak cevaplar veriyorlar, dpe dz yalan sylyorlar, ehri terkediyorlar, ksacas h kmetin kendilerini tank olarak kullanmasn engelle mek iin ellerinden geleni yapyorlar... Bu tanklar bulmak ve tebligat yapmak iin kendilerini sokaklar da, Ccero otellerinde gece kulplerinde ve ou kez trl tuzaklar kurarak yakalamak gibi zorunluluklar kar sndayz. Gecelen, Capone rgtnn sk sk gittii lokallerde tank yakalamak konusunda uzun alma lar yapld. zel ajanlarmzdan Tessem, Malone, Con verse ve Sullivan kendi hayatlarn tehlikeye atarak yaptlar bu almalar. Nisan aynda, Capone'un vergi avukat Mattingly, Wilson'a telefon ederek, mvekkilinin

905/1242

vergi borlar n demee hazr olduunu, gelir kaynaklar hakknda da istenilen bilgiyi vereceini syledi. Buraya getirin onu, dedi Wilson. kendisiyle konumak istiyorum. ayn on yedisinde geldiler. Fedailer ordusunu Fede ral Binann d kapsnda brakt Capone. Srtnda kru vaze mavi bir ceket, ayaklarnda beyaz burunlu siyah 419 ayakkablar vard. Her zaman takt mcevherler, yani elmas yzk, elmas kemer tokas ve elmasl saat zin ciri, eksik deildi. odada, Wilson un yansra, Chicago Blgesi Vergi ajan Ralph Herrck, William Hodgins ve bir stenograf bulunuyordu. Tantmza memnun oldum Bay Capone, de di Wilson. Capone elini uzatt, ama Wilson bunu fark etmemi gibi yapt. Capone, mendil cebinden, beyaz ipek bir mendil kararak aznn kenarna dokundur

906/1242

du. Hafif bir da iei kokusu geldi Wilson'onburnu na. ; Sorular sormaa Herrick balad. nce unu sy liyeyim ki, burada konuanlar arasnda, mahkemede aleyhinize delil olarak kullanlabilecek bir ey kar sa, kukusuz kullanlacaktr, dedi. Bay Capone kendisini herhangi bir konuda su lu gsterebilecek eyler sylemek zorunda braklma dka, her trl sorunuza cevap vermee, sizinle tam bir ibirlii yapmaa hazrdr, dedi Mattingly. Herrick, Capone'a dnd bu sefer: Gelirinizi gsterecek ne gibi belgeleriniz var, Bay Capone? def ter tutuyorsunuz her halde... Hayr, hi bir zaman defter tutmadm. Sesi al ak ve sayglyd.

907/1242

Bankalarda hesaplarnz var m? Yok, efendim. ka yldan beri yksek gelir sahibisiniz? Hi bir zaman yksek gelir sahibi olduumu sy leyemem... Baka trl soraym yleyse. Geliriniz, ka yl dan beri vergiye tabi olacak kadar yksek? Bu soruya avukatm cevap versin, izin verirse niz. aklayaym, efendim, diye sze kart Mat tingly. 1926 ylna gelene kadar, John Torrip ki o da mvekkilimdir Bay Capone'un patronu durumunday-420 d. anladm kadaryla, o yla kadar herhangi bir gelir sz konusu olamaz. Bay Capone basit bir memurdan baka bir ey

908/1242

deildi o zamanlar. Bay Torrio ile Bay Capone'dan aldm bilgi bu. Soruturmann buradan tesini Wilson ald. Capone bir avu pro karp birini ikram etti. Sigara imem, dedi Wilson; ve sordu: Tapusu bakasnn adna karlan herhangi bir emlake para yatrdnz m? Bu soruya ve bunu izleyen hemen hemen Butn sorulara Capone'un karsnn ya da akrabalarnn banka hesaplar var myd? Bankada zel kasalar var myd? Miami ye telgraf havalesiyle gnderilen para lar nereden geliyordu? Hawthorne kpek kulBuyle bir mali ilikisi var myd, vb. verilen karlk ayny d. Bu soruya cevap vermek istemiyorum.

909/1242

Capone' un sesi gittike ykseliyor, sertleiyordu. Bir aralk Canma okumak istiyor bunlar, diye sylendi sinirli sinirli. ama ben ne yapacam bilirim. Grmenin sonlarna doru, bir saattir kendisine ter dktren adama dikti gzlerini, ylece bakt bir s re ve, karnz nasl, Wilson? diye sordu. kapdan karken de, aman salnza dikkat edin, Wilson dedi son sz olarak. Yalnz kaldklarnda Hodgins, aman Frank, de di, gerekten dikkatli ol bundan byle. Haziran aynda Mke Malone, Wilson'a bir haber getirdi. Hawthorne Smoke Shop'u ileten Frankie Pope le Capone arasnda para konusunda byk bir kavga olmutu. rgtn kendisine hala borlu olduunu id dia

910/1242

eden Pope belki tanklk etmei kabul ederdi. Wl son hemen harekete geti; ama Pope kzgn olmasna ramen fazla bir ey sylemedi. Ufak bir ipucu verdi yalnzca. Chicago'daki ete faaliyetleri konusunda her kesten fazla bilgi sahibi olan gazeteci Jake Lingle'in 421 ayn zamanda, Capone'a kimsenin bilmedii, tahmin etmedii kadar yakn olduunu syledi. Wilson, Tribune gazetesinin sahibi Albay Mc Cormick'i ziyaret ederek, Lingle'i zel olarak sorguya ek mek istediini bildirdi. Gazetenin sahibi, her trl yar dm yapacana, iki adam ertesi gn grtreceine dair sz verdi. 10 haziran gn, sabah saat on birde Tribune idarehanesinde bulumaa karar verdiler. Jake Lingle randevuya gelmedi.

911/1242

422 XX BAY VE BAYAN ALPHONSE CAPONE... ONUR VERMENZ DLERLER... AL CAPON'UN Florida'ya gelmek zere yola k t haber alnmtr. Vali doyle e. Carlton, eyaletin altm yedi erifine yollad mesaja byle balam, yle devam etmiti: kendisini grdnz anda tu tuklayabilmek iin. elinizden geleni yapn. Flori da'da kalmas imkanszdr. Yardmc ekiplere ih tiyacnz olursa, ahsen bana telefon edin. Vali ay rca, mahalli mahkeme grevlilerine, Capone'un Palm Island'daki evine el koyarak, kendisinin ieri girme sini nlemelerini emretmi, ve Butn aklbanda Flo rida'llara arda bulunmutu:

912/1242

bu milli tehlikeyi eya letimizden uzaklatrmak, crm rgtlerinin gelime sini nlemek iin, elinizden gelen her eyi yapmanz, gvenlik kuvvetlerine yardmc olmanz rica ediyo rum. Mami savcs ise, Capone'un blgede oturmas na izin vermekle ocuk bahesine bir ngrakl y lan salvermek arasnda bir ayrlk olmadn belirt miti. Capone gelmezden nce, Sade Country erifi Palm Island malikanesini bast ve burada konuk olarak kalan be kiiyi tutuklad. Albert ve John Capon kardeler, louis Cowan, Jack Mc Gurn ve Frankie New ton'a isnat edilen su, kanunsuz olarak evde iki bu lundurmakt. ancak, dava almas gerekli grlme diinden ertesi gn serbest brakldlar. Capone'un baka bir eyalete yerleecei sylen tileri kt ortaya. Bunun zerine, drt bir yandan pro-423

913/1242

testolar gelmee balad. kimse istemiyordu gangste ri. Yalnzca bir tek yerden, artc bir ar geldi. South dakota eyaletine bal rapd City'ye kar hi bir ilgi gstermemiti Capone; ama nedense burann Ticaret odas Bakan dan owens durduu yerde gangstere bir mektup yazarak vaktiyle Cumhurbaka n Coolidge'in ziyaret ederek sihrine kapld Black Hlls yresini vm, yabanclarn gemiteki yaan tlar yznden yarglanmayacaklar bir yerde otur mann gzelliinden sz etmiti. Mektubunu yle bi tiriyordu evans: Hemen hi bir suun ilenmedii, hi bir sulunun bulunmad yremize yerlemeniz bize kvan verecei gibi, burada karlaacanz ko nukseverlik, iliki kuracanz kiiler, herhangi bir de lil olmad halde ahsnza atfedilmi sular unutma nza, ksa zamanda rnek bir vatanda olarak kendi aacaktr. nizi gstermenize yol

914/1242

eyaletin valisi William J. Bluw, evans'a kar k t. Capone gelmee kalkarsa, ahsen kovarm kendi sini. Ne ona ne de onun gibilere ihtiyacmz yok South dakota'da... Capone, Black Hilss'e yerlemek gibi bir niyeti olmadn ilan ederek bu tartmaya son verdi. Capone'un vatandalk haklarn savunma iini Miami avukatlk firmalarndan Gordon ve Giblin ze rine ald. eski bir futbol oyuncusu olan enerjik Giblin, mvekkilinin istedii yerde oturmaa hakk olduunu abucak ortaya koydu. Federal mahkemede dava aa rak, Florida'l eriflerin, davacy yakalamaa, tutuk lamaa, karmaa, ya da herhangi bir ekilde rahatsz etmee haklar olmadn belirten bir karar ald ve bu karar altm yedi erife bildirdi. ancak, gangster lere komu olmak istemeyen nfuzlu Florda sakin lerinin rnein, nl

915/1242

reklamc Albert d. lasker, Yel low Cab irketinin kurucusu John d. Hertz, eski oho valisi ve birok gazetenin, bu arada Miami Daily 424 News'un sahibi James M. Cox, vb. basks karsnda, polis, kanunsuz olarak Capone'u ve arkadalarn ra hatsz etmekte devam etti. Jack Mc Gurn, pek sevdii golf oyununu oynarken yakalanp, oyun alanndan zor la karld. Yzba Stege Chicago'dan adam gnde rip kendisini aldrncaya kadar gzaltnda tutuldu. Ma ys ay iinde, Capone drt kez serserilik suuyla tu tukland. Hi bir eyden ylmayan Giblin, kent yetkili leri ile yaync Cox aleyhine resmi ikayette buluna rak, kendilerini Capone'un hak ve hrriyetlerini elin den almaa teebBus le sulad. (Bir sre sonra, gangster avukatn istedii elli, bin dolar creti vermek te nazlannca, doruca

916/1242

mvekkilinin evine giden eski atlet, Capone'un yakasna yapt ve paray vermezse Butn dilerini o anda dkeceini bildirdi. Bu saldr karsnda akna dnen Capone, yatak odasndaki sandkta ne kadar para varsa avukata verdi. cretin geri kalann alabilmek iin, firma dava amak zorun da kald.) Capone'un yerinden kprdamaa niyeti olmad anlalnca, peini braktlar. kazand bu zafer, te ki gangsterlere de Miami kaplarn at. Terry dryg gan da burada bir yer ald, daha sonra Fishetti kar deler emlak satn aldlar. Zamanla, baarl iki da tmclar ya da haralarn kn bir blmn Mi ami'de bir yalda, ya da Miami Beach oteli'nde geir meleri moda haline geldi. Capone'lar sosyeteye girmeyi de baardlar. Ver dikleri partilere gerek yerli Mami'liler gerekse klk gelenler mthi rabet ediyordu. Bunlarn kimisi srf meraktan, kimisi heyecan ve elence hevesinden, ki misi de

917/1242

terse dnk bir zppelikten dolay gangsterin salonlarn dolduruyorlard. Cox'un gazetesi, Capone' un ehirden atlmas iin bar bar barrken bile, eh rin en tannm i ve meslek adamlarndan altm ki ilik bir gurup eve yemee arlm, hepsi de ssl 425 davetiyelere olumlu cevap vermilerdi. konuklar, ge ni bahe kapsndan ieri girerlerken, her birinin ya kasna bir hizmetkar tarafndan minyatr bir amerikan bayra inelenmiti. Yemeklerin ounluu italyan usul eylerdi. ev sahibi son derece dnceli davra narak, iki diye maden suyu ve gazoz tipi eylerden bakasn sunmad. Yemein sonunda Mami'nin en ile ri gelen, yal i adamlarndan biri, ayaa kalkarak bir konuma yapt, ve Capone'u

918/1242

ehrimizin yeni i adam larndan olarak tantt, kendisine bir de dolma kalem armaan etti. Yemekten sonraki elenceler, bir ope ra resitaliyle balayp, iskoya halk havalaryla sona erdi. Capone, Mami'nin Gesu katolik okulunda okuyan olu Sonny iin de bir parti verdi. elli ocuk arld. Capone'lar diplomatik bir davranla, gelecek ocuk larn anababalarndan bir izin kad getirmelerini art kotular. izin kad vermekten kanan anababa k mad pek. Sinema ve gece kulBu sanatlar, Palm island' daki malikaneye en sk arlan konuklard. Birok sa nat, bu arada Harry Richman (aradan yllar getik ten sonra bile Yakn dostum Capone dan sz eder di Richman),

919/1242

Joe e. lews, George Jessel, al Jolson, edde Cantor vb... gangsterler kral tarafndan ok grkemli biimde arlanmtr. ok saf ve ekingen bir kii olan edde Cantor, ilk arldnda, gsteri yapmak iin arldn sanm ve Capone'u kzdr maktan d koptuu iin piyanistini de birlikte getir miti. byk salona girer girmez, algcsn piyano ya oturtmu, koca gzlerini daha ok aarak, ellerini rparak, f you knew Suse lke know Suse... diye ark sylemee balamt. dur, dur, diye haykr mtr Capone. ark syleyesin diye armadm ki seni; tanmak istedim, o kadar. 1930 yl ilk baharnn sonlarna doru geirdii 426

920/1242

bir deniz kazas, az daha Capone'un hayatna son ve riyordu. ine olmaktan bile korkan bir adamn, bek lenmedik bir lmle burun buruna geldiinde gster dii soukkanllk, o srada yannda bulunan gen avu kat mr boyunca etkileyecekti. Yeni bir tekne almak istemiti Capone. iki kaakl yapan Ralph Sen terfit adndaki bir tand kendisine 12 metre uzun luunda, kamaral bir yat teklif etti. adam, bu tekne ile Bimini'den ham getirirdi. Ham ad verilen ey, samana sarlarak bir torbann iine yerletirilmi alt iki iesiydi. Her torbaya ayrca bir kese tuz ile kr mz bir iaret balanrd. ky Muhafz motorlar pe ine dt takdirde, hemen s sulara doru yol a lan kaak, ham lar denize atard. Tuzla dolu ke seler, tehlike atlatlncaya kadar torbalarn dipte kal masn salarlard genellikle. derken tuz erir, krmz iaretler su yzne kar, kaak deniz dibindeki ha zinesine yeniden kavuurdu.

921/1242

Tketicinin eline vardk larnda bile, ieler hala nemli olurdu ou kez. Capone tekneyi beenmiti; ama satn almazdan nce, kendi kaptan a. H. Caesar'n bir deneme gezisi yapmasn istedi. kendisi de katld deneme gezisine, yanna, o sra ilerine bakan bir baka Miami avukat lk firmasnn gen elemanlarndan William Parker'i, arjantin asll fedaisini de ald. Ufak tefek bir adam olan fedainin elindeki makinal tfek, hemen hemen boyunu amaktayd. kaptan Caesar, Biscayne krfe zinde dolatrd tekneyi. dmeni saa sola ylesine serte krp durdu ki, anlalan direksiyon kablosunu gevetti. rhtma dnerlerken, ktan motor takl bir kayk iinde iki erkek ocuk kt karlarna. kaptan bunlara arpmamak iin srt bir dmen kr yapt ve kablo koptu. Yat, elik bir petrol tankerine doru son srat yol almaa balad. Parker ve arjantinli muhafz, teknenin, k yanna

922/1242

zor attlar kendilerini; elleriyle kafalarn korumua alarak bzlp kaldlar orada. 427 kaptan Caesar motoru durdurdu, olduu yere melip, dmeni bo yere dndrmee koyuldu. Capone ise ye rinden kprdamad; pruvada ayakta, gzlerini souk kanllkla tankere dikmi, ylece durdu. Son anda, naslsa bir dn yapabildi yat; tankere yle bir sr rnp geti. Bu srtnme bile Caesar, Parkel ve mu hafznn yere yuvarlanmalarna neden oldu. Capone ylesine salam duruyordu ki, sarslmad bile. Yat ya va yava durduktan sonra, baka bir teknenin yard myla rhtma ekildi. Capone hi acele etmeden kt rhtma, bir pro yakt ve Senterfit'e dnerek, Tamam, alyorum, dedi. Tamir ettir, faturay bana yolla.

923/1242

9 Haziran gn, Chicago'dan arkada Jake Lingle hakknda zc bir haber ald Capone. 428 XXI. HER GN BR CNAYET JAKE Alfred Lingle, ayak ileri grmek iin Tribune gazetesine alndnda yirmi yandayd. on dan nce bir tek yerde, bir tbbi aralar firmasnda, ambar katibi ve haberci olarak almt. Bat kesim de oturan dar gelirli bir ailenin oluydu; eski Vadi etesini yetitiren mahallede byd. eitimi, West Jackson Bulvar zerindeki Calhoun ilk okulunda ba lad ve orada sona erdi. ayn okulu bitirenler arasn dan, ilerde i adam, politikac ve de gangster olarak byk baarya ulaanlar

924/1242

oldu. Jake Lingle bunlarn hepsini dikkatle izliyordu. Sinik, kendini beenmi, iinden pazarlkl bir kii olmasna ramen, can istediinde, ya da iine geldi inde son derece tatl ve sevimli olabilirdi. orta boy lu, kvrck kara sal, al yanakl, yark eneli, gl grnl bir adamd. ok eitli evrelerde tandk lar olmas Tribune gazetesinde hzla ilerlemesine ya rad. daha ie baladnn nc haftasnda gaze teden darda polis muhabiri olarak almasna izin verdiler. Lingle'n yaz kabiliyeti sfrd. olgular aktarmak tan baka bir ey yapamazd. ayak nn biriydi i te; on sekiz yllk meslek hayatnda hep ayak kald. en ok para kazand yllarda, haftal 65 dolard. Burunla birlikte, Tribune'un gzde elemanlarndan bi riydi. 1920 yllar boyunca, Chicago gazetelerinin bi rinci sayfalar hemen her

925/1242

gn ilenen sularla ilgili haberlerle dolu olurdu. Butn gazetelerin bu ilerden 429 iyi anlayan birine, yani, bir gangaloji uzmanna ihti yac vard. Ve bu alanda Lingle'in stne yoktu. Sk sk verdii bomba haberlerle Butn teki gazeteleri atla trd. nk, Capone ve yeralt dnyasnn teki li derleriyle sk fk olduu gibi, Polis Mdr Russell ve Polis Mdr yardmcs Stege ile de yakn dosttu. Russell ile olan dostluu ok eskilere, zamann polis mdrnn bat kesimde devriye polisi olduu gn lere dayanyordu. iki adam birlikte golf oynarlar, ti yatroya, maa giderler, birbirlerinden bor alp verir lerdi. ylesine yakn ilikileri vard ki, birok kii Lingle iin Chicago'nun gayri resmi emniyet md r derdi. Lingle otuz yana geldiinde, genlik sevgilisi He len Sullivan ile evlendi. Bir yl arayla

926/1242

iki ocuklar oldu: Alfred Jr. ve dolores. kar kocann ocukluk ve genlik yllarn geirdikleri bat kesimde bir evleri vard. Bundan baka, Lingle, on sekiz bin dolar deye rek ndiana'ya bal long Beacb'te yazlk bir bungalow satn ald. kn ailesini Cuba'ya ya da Florida'ya tati le gtrrd ou kez. drt kapl bir Lincoln arabas ve ze! ofr vard. 1930 ylnn ikinci yarsnda, Mc hgan Caddesi zerindeki Stevens otelinde kendisine srekli bir oda tuttu. otelin telefoncusuna bir liste ve rerek, ad bu listede olmayan kiilerin telefonunu ba lamamasn emretmiti. otelin detektifi, Baka trl uyku uyumasna imkan yoktu, demiti bir sre son ra. Gece sabaha kadar telefonla ararlard kendisini, hepsine cevap verecek olsa, sabaha kadar konumas gerekirdi. Zaten sabaha kar iki ya da ten nce gelmezdi. onun da dinlenmee ihtiyac Vard tabii.

927/1242

Lingle'in gecenin o saatlerine kadar darlarda kalmasnn sebebi neydi bilinmez, ama hovardalk ol mad kesindi. karsna ok balyd; bir iki bardak biradan baka iki koymazd azna. Mide lseri vard nk. Tek kusuru kumara fazla merakl olmasyd. at 430 yarlarnda bin dolar, hatta daha fazla oynad sk grlen bir eydi. Haftada 65 dolar kazanan bir ayak nn bylesi ne lks bir yaam srdrmesi arkadalarn arttrd elbet. iinde yaad bolluu yle aklamt Lingle: babasndan elli bin dolar miras kalm, ayrca 1928 ylnda satn ald hisse senetlerinin deeri birden kat artmt... Tribune bir sabah gazetesi olduu iin, Lingle'in leden nce yataktan kalkt pek grlmemiti. 9 haziran gn, leyin Stevens otelinden kt. iki ki lometre kadar

928/1242

tede olan Tribune idarehanesine yr d. Burada biraz kalarak amiriyle konutu; yeni bir gang ayaklanmas olaca sylentilerinden szettiler. Gazeteden kp yoluna devam etti. Homewood'dak Washington kou Parknda yar vard o gn; gneli bir gnd, bir tek bulut yoktu gk yznde. kendi ara basyla gitmekten vazgeen Lingle, Wacker Yolu ze rinden gneye doru, llnos Central demiryollarnn banliy trenleri istasyonuna yrd. istasyon iki so kak tede, Mchgan Caddesi ile randolp Sokann kesitii kedeydi. ancak, koulara giden zel tre nin kalkmasna daha bir saat vard. Bu nedenle, yolu nu biraz deitirerek, Sherman otelinin snakbarnda ayak st bir eyler yemee gitti. otelin lobisinde polis avuu Tom aloock ile karlat ve tuhaf bir ey syledi: Peimde bir herif yar. Herhangi bir aklama yapmad, telal da grnmyordu.

929/1242

Yemeini yedikten sonra yeniden randolp Soka na yolland. Genel kitapln nndeki gazete sat csndan Gnlk kou listesini ald. o srada, kal drm kenarnda duran bir arabadan bir tand ses lendi: nc yarta Hy Schneider'e oyna, Jake... Tamam, biliyorum, diye karlkverdi Lingle. Bir pro yaktktan sonra, Mchgan Caddesi alt geidine inen merdivenlerden aceleyle indi. elindeki kou lis-431 tesini okumaa dalm olduundan eski dostu dr. Jo seph Springer'in nde yrdn fark etmedi bile. arkasndaki grlt patrtlara da aldr etmedi. oy sa uzun boylu, sarn bir adam, acelesinden ona buna dirsek atarak kendisine yetimee alyordu. Lingle tam geidin teki ucuna varmt ki, adam yetiti. Cebinden bir tabanca karp bana ate etti. kurun Lingle'n beynini delip geti; ne doru ykld gaze teci. Sklan yumruunun

930/1242

iinde hala kou listesi, du daklarnn arasnda da yanan purosu duruyordu. Hemen kamaa koyulan katili en az on drt kii grmt. Tabancasn atm, geidin teki yanndaki merdivenlere doru komaa balamt. Merdivenleri ikier er karak, aa inen bir adama arparak ka maa devam etti. Merdivenin st basamanda bir an durdu, sonra Michigan Caddesinde ilerleyen arabalar arasnda zigzag yaparak kotu. Geittekilerden bir ka dn, yakalayn, yakalayn, diye haykrd. kadnn ko cas katilin peine dt. ama artk ok uzaklamt adam: randolo Sokana, oradan da Wabash Caddesi ne saparak kalabalk arasnda kayboldu. Lingle'in yanna ilk ulaan dr. Springer oldu. eski arkadann nabzn tuttu. Nabz durmutu.

931/1242

Chicago'da on gn iinde ilenen on birinci ci nayetti bu. Bu cinayetin anlam aka ortadadr( diye yaz d TriBune). almak ve geride kalanlar korkut mak iin ilendii bellidir. Bay Lingle polis muha biriydi; hem de birok konularda ok geni bir bil gi sahibi olan bir polis muhabiri. Polis rgtnn en yksek kademelerinde ok yakn dostlar vard. ayrca, ii dolaysyla, yeralt evrelerinin kodaman lar tarafndan da kk adamlar tarafndan da iyi tannmaktayd. ancak, kendisini gazetemiz iin de erli klan eitli erdemleri, onun caniler tarafn-432 dan kt kii, tehlikeli kii bellenmesine yol a mt. Chicago'da kanunsuz yolla elde ettikleri kazan lar arttrmaktan baka hevesi olmayan gangster lerin yalnzca birbirlerini ldreceklerini dnmek samayd zaten. eteler

932/1242

aras savalarda ilenen ci nayetler cezasz kaldka, bu adamlarn cretlene cekleri, ayn rahatlkla masum vatandalar ldre bileceklerini sanacaklar belliydi. Polis, u ya da bu nedenle canilerin iine karan namuslu vatanda lar; iki sat, hara, genelev iletmecilii ya da kumarhaneler yznden birbirlerine giren ete ye lerinden daha iyi korumamaktadr... Cinayet ilemek, canilerin basit gnlk ilerin den biridir. ancak, Collosimo, o'Banion, Genna kardeler, Murphy, Wess, lombardo, esposito, ve Valentne Gn katliamnda ldrlen yedi kiinin yer ald o uzun listeye, ii katilleri ortaya kar mak olan biri eklenmitir bu sefer. Tribune gazetesi, kendisine meydan okuyanlar cevapsz brakmayacaktr. Savaa sava. Biz haz rz. lenler, yaralananlar olacak elbet, sava bu... artk, halkn bu canilere kar harekete geme za man gelmitir. eteler

933/1242

kstaha meydan okumak tadrlar hepimize. adalet mekanizmas bunlarla sa vaacak, ya da gszln aka kabul ederek bir yana ekilecektir . Tribune'a bir basal mesaj gnderen ameri kan Gazete Sahipleri dernei Bakan ve los angeles Times gazetesinin sahibi Harry Chandler, Lingle', ba snn kanunsuzlara kar at savan ate hattnda vuruan yiit askeri olarak tanmlad. lkenin drt yanndan harekete geen teki basn liderleri de, bas nn verdii ilk kurban olan Lingle'n cnn en ksa zamanda alnmasn istediler. Albay Mc Cormick, katilin mahkmiyetine yol aa433 cak bilgiyi veren kiiye yirmi be bin dolar dl vaad etti. Hearst'in gazetesi Chicago Herald and examner de bir o kadar

934/1242

vereceini ilan etti. kampanyaya kat lan Evening Post gazetesinin balad be bin ve eitli baka kurulularn baladklar paralarla, dl tutar elli be bin yedi yz yirmi be dolara ykseldi. Lingle'n 12 haziran gn yaplan gmme treninden hemen sonra, bakan bulunduu Chicago Gazete Sa hipleri dernei'nin yelerini bir araya toplayan Mc Cormick, muhabirinin lmn soruturacak zel bir komite kurulmasn istedi. komitenin bana Tribune'un avukat Charles F. rathburn ile eyalet Savcl ef dedektifi Patrck T. Roche'un getirilmesini teklif etti. eyalet yetkililerinin ekstra saydklar Butn masraflar Trbun'e deyecekti. Gazete Sahipleri teklifi kabul et tiler; eyalet Savcs Swanson'dan da bir itiraz gel medi. Jake Lingle adna ykseltilmi olan kurbanlk an t, daha toplant dalmadan yklmaa balamt. Ger ekler hakknda ilk ipularndan biri Frank Wilson'un eline geti. Cinayetin hemen ertesi gn Frankie

935/1242

Pope ile telefonda konuan Wilson, o gn iin kararlat rlm olan, ama gazetecinin lm yznden gerek leemeyen bulumadan sz etti. dudak Bukt Pope, Jake'in her tarakta bezi vard, dedi ve bu sulamay dorulayacak birtakm eyler anlatt Wilson'a. ayni gn, akama doru, Wilson'un tand ve bir konuda yardm etmi olduu baka bir gazeteci telefon etti. Lingle olay hakknda biraz gevezelik ettiler. Telefon eden St. lous Postdspatch gazetesi elemanlarndan John T. rogers'd. Bir keresinde yolsuzluklara ad ka ran bir federal yargc ortaya karmasna yardm etmiti Wilson. Gazeteci, bu yazsndan dolay 1972 yl Pulitzer dl'n kazanmt. Wilson, bilgileri kimden aldn aklamakszn, Pope'un kendisine anlat tklarn rogers'a aklad. Bunun zerine gazeteci

936/1242

434 kendi kendine de bir aratrma yapt, ve telefon aarak bulgularn bildirdi; bu yaznn yaknda Post-dispafch gazetesinde kacan syledi. Albay mthi sinirlendi, bard. Rathbun ile Roche'un yrtt soruturma sonular da hi i ac deildi. Lingle'n gazetecilik dnda birtakm iler yapt sylentileri, aratrmaclar lnn mali durumuna bir gz atmaa zorlad. Vasiyet ve Miras Mahkemeleri kaytlarna bakldn da, baba Lingle'n oluna elli bin dolar deil, be yz dolardan az bir para brakm olduu grld. Hisse senetlerinden kazand paralara gelince, al veri ettii drt hisse senedi acentasnda yaplan aratrma unu gsteriyodu: evet, Lingle elindeki hisse senetlerini 1929 ylnn eyll aynda satm olsayd seksen be bin dolarlk bir kazan salayacakt; ama senetleri satmam, 24 ekime kadar byk mali buhrann balad

937/1242

kara Perembe gn elinde tutmutu. Bylece, kat zerinde elde ettii kazan uup gittii gibi, ayrca yetmi be bin dolar zarar etmiti. Arkada Russell de onunla birlikte byk bir darbe yemiti. Acentalarn birinde ortak hesap atrmlard nk. ama, birok kiinin iflas etmesine neden olan bu olaydan sonra Lingle'n yaam standard dmemi, tersine ykselmiti. 1928 ylnn sonundan 1930 ylnn ilk baharna dek geen zaman iinde, Lake Shore Savings and Trust Bankasndaki hesabna altm bin dokuz yz dolar yatrmt. Nereden gelmiti bu paralar? Rathbun, parann on iki bin sekiz yz dolarnn, eitli politikaclar, polis memurlar ve kumarbazlar tarafndan verilmi borlar olduunu ortaya kard. Bu borlar demek iin herhangi bir aba gstermemiti Lingle. Parann geri kalannn nereden geldii hi bir zaman tam olarak renilemedi.

938/1242

Karanlk dedikodular ilerledike ilerledi. Bunla435 ra gre, Lingle Capone ebekesiyle belediye arasnda araclk yapm, polis rgtndeki etkili arkadalar dolaysyla iki yapm ve datmclarnn, kumarbazlarn koruyuculuunu yapmt. Belediye Bakan Thomson, emniyet mdrn grevden alp almayacan dne dursun, Russell, yardmcs Etege'yi cinayet masas eflii grevinden ald; peinden kendi de istifa etti. Btn bu dedikodular, basnn yelerinin erefine ciddi bir leke srmekteydi. Gangsterlerle politikaclarn ibirliinden doan yozlatrc g, kanunun hemen her kesimine yaylm, lekelemedii yer brakmamt. ama basn, o gne dek, btn bu yozlamann dnda kaldn iddia etmiti. Basn sulard, basn yarglard, basn

939/1242

kendi ye ve yazarlarnn namusunu sorgusuz sualsiz kabul ederdi. oysa imdi, pek deerli Tribune gazetesinin, en deerli muhabirlerinden birinin kirlenmesi dolaysyla, basn da yeriliyor, knanyordu. Gangsterler, politikaclar, baka ka tane gazeteciyi satn almlard? Halkn sorduu soru buydu imdi. Mc Cormick yanln kabul etmee karar verdi. 18 haziran gn, Lingle hakknda ikinci bir makale yaynland Tribune'da: Alfred Lingle ilk ldrldnde, cinayet nedeni ak seik ortadaym gibi grnyordu... a lt gazete olarak bizim bu cinayete verdiimiz anlam, bildiiniz gibi uydu: ya, muhabirimiz katiller iin ok tehlikeli olabilecek baz gerekleri biliyordu ve bunlar aklamak zereydi; ya da katiller, bu cinayetin teki gazetelere bir ders olmasn,

940/1242

Chicago'da gerek yneticilerin gangsterler olduunu belirtmek istiyorlard... oysa imdi, Alfred Lingle, deiik bir yzle ortaya kmaktadr; yaad srece Tribune yneticilerine hi bir biimde gstermedii bir yzdr bu. 436 Lingle lmtr, kendi kendini savunacak durumda deildir. ama ne yazk ki, yeni ortaya kan birtakm olgular, herhangi bir savunma gerektirmeyecek kadar ak konumaktadrlar merhum aleyhin de... Yeni yeni anlaldna gre, Lingle'n politika ve crm dnyasndaki kiilii gazete idarehanesinde brnd kiilik arasnda dnyalar kadar fark vard, ve gazetemizin hi kukulanmad baz karanlk ilerden byk paralar kazanmt... lmnn asl nedeni ise, kendisine byk paralar salam olan bu karanlk ilerdi... Tribune gibi bir

941/1242

gazetenin en gvenilir elemanlarndan biri bylesine bir gnah ileyebildiine gre, teki gazetelerin adamlar da lekelenebilirdi rahatlkla. Albay, bunun byle olmasn ok istiyordu dorusu; hele rakip gazeteler kendi bana gelen bu olay bylesine bytrken. Bu nedenle, makaleye u cmleyle son vermei ye tutmutu: teki gazetelerde de zayf kiiler vardr. St. louis'li bir baka gazeteci, Star gazetesi muhabiri Harry T. Brundige, bu cmleden hareket ederek Chicago basn zerinde bir aratrmaya giriti; ve on makaleden meydana gelen bir yaz dizisinde u gerekleri aklad: Geen ubat aynda gangsterler tarafndan ldrlen Daily News gazetesi adamlarndan Julius Rosenheim, iki satclarn, kumarbazlar ve genelev iletmecilerini, haklarnda gazetede yaz yazmakla tehdit ederek, bunlara dpedz antaj yapmt.

942/1242

Times gazetesinin polis muhabiri James Murphy, bir meyhaneye ortak olduunu itiraf ettikten sonra gazeteden kovulmutu. Herald-examiner gazetesinin adliye muhabiri Ted Tod, ayn zamanda kuzey kesimi etesinin ilettii Farvew kpek kulbnn basn ajanln yapmaktayd. 437 Ayn gazetenin datm ileri ef yardmcs Matt Foley, binlerce vatanda dolandran bir piyango dmenine katlmt. (daha sonra, dolandrclktan hkm giydi Foley, ama yalnzca 250 dolar para cezas ald.) Evening American gazetesinin yaz ileri mdrlerinden biri olan Harry read, Mami'de birok kereler Capone'un konuu olmu, bir keresinde gang lideriyle birlikte Havana'ya bile gitmiti.

943/1242

Brundige, Tribune dnda Butn Chicago gazetelerinin elemanlar hakknda eitli sulamalarda bulundu. Yazlarnda Tribune'dan hi sz etmemesi, stelik sz konusu yaz dizisinin ayn zamanda bu gazete de yaynlanmas eitli kukulara yol at. Brundige'e bu aratrmay yapmasn Mc Cormick'in emrettii sylendi. durumu rt bas etmee almak gereksiz, demiti Star'n muhabirine. Chicago gazeteleri, bu lkenin en nde gelen gazeteleri olmakta devam etmek istiyorlarsa, kendi temizliklerini kendileri yapmak zorundalar. Tribune'un gizleyecek bir eyi yok. Burada alanlarn herbirinden daha gldr bu gazete. Grevini ktye kullandn grdm herhangi bir ki iyi yalnzca kovmakla kalmam, mahkemeye de veririm... Chicagolu gazetecilerle yeralt evreleri arasndaki ilikilerle ilgili gereklerin ortaya kabilmesi iin zel soruturma yaplmasn byk jriden ahsen rica edeceim.

944/1242

16 haziran gn, akam saat 8.15 de Mamiye vardnda, Capone'un kendisini kabul edip etmeyeceini bilmiyordu Brundige. St. lousi'den buraya, iki gn sren bir tren yolculuu yapmt. Bir taksiye binip Palm Island'a yolland. kapdaki muhafz, gelenin kim olduunu syler sylemez Capone grnd; az kulaklarnda, glmsyordu. Bu ne srpriz, dedi. Buy-438 run, buyrun... Gnelenme terasna kard gazeteciyi, mehtabn klandrd Biscayne krfezine kar oturttu. Chicago'yu birbirine katmsn, bakyorum. Sebebi ziyaretin? Jake Lingle' kimin ldrdn bir de size soraym dedim. Ne diye bana soracakmsn? Ve bir anlk duraklamadan sonra: Chicago polisi pekala biliyor onu kimin ldrdn. Jake dostunuz muydu?

945/1242

evet. ld ana kadar. kavga etmi miydiniz son gnlerde? Hi bir zaman. Mterek bahis dmeninden ettii karlar sizinle paylamad diye bozutuunuz syleniyor. laf! Palavra! iki yl ncesine kadar, Chicago'da mterek bahis dmenleri doru drst rgtlenmi bile deildi. Ne gibi dmenleri vard Lingle'n? Capone omuzlarn silkti. Peki, Lingle'n derdi neydi? at yarlar.

946/1242

Chicago'da daha baka Lingle'lar var m? Gazeteciler arasnda m? Ohoo,sorma daha iyi. ayla baladnz ka gazeteci var? ook. Hemen hemen drt saat konutular. Sonunda, Bana bak, Harry, dedi Capone kolunu gazetecinin omuzuna dolayarak. Sevdim seni, onun iin bu dme kulak ver: Chicago'yla, Chicago'nun agzl gazetecileriyle urama. dorusun, durumu akmsn, evet. ama yanl yoldasn. Beceremezsin bu ii; gazeten seni desteklese de beceremezsin, nk ok byk i bu. Ne denli byk, ne denli kark bir i olduunu kimse bilemez, anladn m? Fazla kurcalarsan rezil kepaze ederler seni. byk jriye ne kadar 439

947/1242

delil gtrrsen gtr, yalancnn, sahtekarn biri olduunu ispat edeceklerdir tekiler.Eekten dme dneceksin. Bu dediklerinizi de yaynlayacam, dedi Brundige. Byle bir ey yapmaa kalkarsan inkar ederim hepsini. Grme hem Star hem de Tribune gazetelerinde yaynland. Ve Capone, yazlanlarn batan sona uydurma olduunu ilan etti. Temmuz ay boyunca soruturmalarn yrten Bu yk jri, almasnn sonunda verdii raporda, Brun dige'in meslekdalar hakknda yapt sulamalar dorulayarak herhangi bir delil olmadn bildirdi. Lingle'n katilinin kimlii konusunda, en belli ba l ipucu, katilin kaarken att tabancayd.

948/1242

Genellikle sivil polislerin kulland 38 kalibrelik bir Colt'tu bu. okluk pantalonun beline sktrlarak tand iin gbek tabancas adyla da anlrd. Silahn seri numa ras trplenmiti. Silahlara numara basan boya iki iz brakr oysa. Metalin derinliklerine inen ikinci iz gzle grlmez; dvme denilir buna. Albay God dard dvmeyi gzle grlr hale getirmenin yolunu bulmutu. Metali, ikinci izin bulunduu dzeye ka dar kazdktan sonra buray parlatr, zerine alkol ve asit karm bir sv srerdi. Bu yolla, Lingle' ld ren silahn seri numarasn elde etti. Albay Bundesen, Connecticut eyaletine bal Hartford'da bulunan Colt fabrikasna telefon ederek numaray bildirdi. Bir saat iinde de bekledii cevab ald. Sz konusu tabanca 1928 yl haziran aynda (yani, Lingle ldrlmezden bir yl nce) Peter von Frantzius'un sipariine kar lk gnderilen

949/1242

alt tabancadan biriydi. o sralar ha la gevek olan ateli silahlar kanununa gre silah sat440 cs herhangi bir su ilemi saylmyordu. ama, yan na bir deteftifle Tribune gazetesinin gen muhabirle rinden John Boettiger'i alarak von Frantzius'un dkka nna giden Bundesen, adam ylesine korkuttu ki, ta bancay kime satm oldunu azndan alabildi. Frank Foster'di alc; asl soyad Citro olan bir Sicilyal. es ki o'Banion'culardan, kanada'dan viski karmay akl eden ilk iki datmclarndan biri. alt tabancay sa tn almaa gittiinde, gene kuzey kesim etesi ye lerinden Ted Newberry vard yannda. Von Frantzius'u, seri numaralarn trplemeye zorlayan da bu Ted Newberry olmutu. Her iki gangster, ksa bir sre n ce Capone etesine gemilerdi.

950/1242

Polis, Foster'in resmini cinayetin tanklarna gs terdi; hibiri fotoraftaki adam katile benzetemedi. Bylece tetii Foster'in ekmedii anlalmt. ama, kukusuz, tetii kimin ektiini biliyordu Foster, do laysyla cinayete yardm suundan tutuklanabilirdi. Chicago'da aranp da bulunamaynca, polis, lke a pnda bir aramaya giriti. Sonunda los angeles'te ya kaland. Cinayetten iki gn sonra oraya kam oldu u anlald. Chicago'ya getirilip, cinayete yardm su undan hakknda dava ald. aradan zaman geti. Sa nk avukat drdnc kez duruma talep edip de eya let Savcs Swanson elindeki delillerin yetersiz oldu unu belirtince, dava iptal edildi. Lingle cinayetiyle ilgili olarak alan ve iptal edi len sryle davadan yalnzca biriydi Foster'inkl

951/1242

eski eyalet Meclisi yelerinden, son kuzey ke sim etesinin siyasi aracln yapan Patron John J. Mc Laughlin, Lingle lmezden birka gn nce, West Madson Soka 606 numarada bir kumarhane am t. emniyet Mdr Russell hemen kapattrd buras n. Bunun zerine Mc Laughlin Tribune'a telefon ede-441 rek, araya girmesi iin Lingie'a ricada bulundu. Lingie, orada bulunan bir baka muhabire, konumay paralel telefondan dinlemesini iaret etmi, bylece u ko numa kayda geebilmiti: Mc Laughlin Swanson kumarhaneyi amam iin izin verdi bana. Russell neden burnunu sokuyor, anlamyorum. liingle Swanson'un sana izin falan verdiine inanmyorum. eer verdiyse, otursun

952/1242

Russell'e bir mektup yazsn; senin kumarhane aabileceini bildir sin. Mc Laughlin Swanson deli mi? yle mektup yazar m hi? Lingle eh, o zaman da sen kumarhane falan aamazsn. Bitti. Mc Laughlin (sverek) Ben sana gsteririm, ulan. Grrsn sen, hem de ok yaknda. Cinayetin zerinden daha birka saat gemeden yakalanmt Mc Laughlin. Ben mi? Jake'in klna bile dokunmak aklmdan gemez, dedi Roche'a. ok severdim Jake'i. arada srada bir iki ricada bulunduum olurdu. ona zarar gelmesini ister miyim hi? elde kzgnlk annda savrulmu bir tehditten baka bir de lil olmad iin Roche adam serbest brakmak zorun da kald.

953/1242

Bugs Moran'n ynetimindeki kuzey kesim etesi, g ve prestijinin doruunda olduu srada (Valantine Gn katliamndan nce) Chicago'nun en lks, en gz de kumarhanesine el atmt. Sheridan Wave Turnu va kulBu gibi garip bir ad olan bu kumarhane Wave land Caddesi zerindeydi. Patates Julus kaufman ile Joey Brooks (teki adyla Josephs) tarafndan i442 letiliyordu. davetlilerden bakas giremezdi ieri. ni formal garsonlar, gecede binlerce dolar brakan sos yetik mterilere parasz iki ve yiyecek datrlard. Brt kazancn yzde yirmi bei Moran'a aitti. Lingle' n da yzde on ald syleniyordu. 1928 ylnda ha ziran aynda, o zamanki emniyet mdr Hughes'un emriyle kulp basldnda, vaktiyle, kpek yarlar nn kanuna aykr olmad konusunda karar veren Yar g Harry Fisher, ilgin bir karar daha vererek, sz ko

954/1242

nusu kumarhanenin kanuna aykr hi bir yan olma yan, zel bir spor kulBu olduunu syledi ve polis yetkililerinin sz konusu kulp yelerini rahatsz edi ci, saldrgan davranlardan kanmas gerektiini bil dirdi. Bir yl kadar sonra, Moran'n prestiji iyiden iyiye azalnca, Hughes'un yerine emniyet mdrlne ge tirilen rusell bir baskn daha emretti. Bu sefer bir yl kapal kald kulp. derken, gene Moran'n destek ledii kauffman ve Brooks, kumarhaneyi yeniden a maa karar verdiler. eski mterilere al gecesi iin 9 haziran yaldzl davetiyeler gnderildi. Lingle pay olarak brt kazancn yzde ellisini istemiti. or taklar kabul etmediler tabii. Bunun zerine Lingle'h, Hele bir amaa kalkn burasn, mrnzde grme diiniz

955/1242

kadar ok polis arabas toplanacak kapnn n ne, diye bardn syleyenler oldu. Lingle' ldrmee ite bu yzden karar verdiler. Baz sylentilere gre, genelevcilikten Moran'n mali danmanlna ykselen Jack Zuta cinayetin ayrnt laryla uram, ii haras Simon Gorman'a yir mi bin dolar deyerek, adamlarndan birini bu cina yeti ilemek zere grevlendirmesini istemiti. roc~ he'un edindii bilgilere gre, bu ile grevlendirilen kii, cinayetten hemen sonra ortadan kaybolan k zl James Forsythe'd. dedektif Burosunda Zuta'y tanmayan yoktu. iki 443 de bir alrlard onu ieri. Mzmz, dalkavuk bir adamd; yeterince korkutulursa anasn bile satabilecei sy lenirdi. Bir keresinde Yzba Stege, iin tamam se nin. urada,

956/1242

senin oturduun yerde oturmu on drt hayduda syledim bu szleri, hepsi de tahtal ky boylad, diyerek dn koparm, korkudan tir tir tit remesine yol amt. kuzey kesimciler bu korkaklndan dolay Zuta' dan nefret ederlerdi. Ticari konularda, Jake Guzik'ten sonra yeralt dnyasnn en kafal adam olduu iin katlanrlard ona. 30 haziran gn, polis, yannda ha nm arkada leona Bernstein ve iki erkek arkada, Solly Vision ile Albert Brantz, olduu halde Zuta'y yakalayp Roche'un karsna gtrnce, bir korkudur ald ete yelerini. Yirmi drt saat tutuklu kalan Zu ta, herhangi bir kimseyi sulayacak nitelikte ifade ver medi ama, dedektif Burosundan dar szan sylenti ler bakayd. durumun darya yanl aksedeceini tahmin eden Zuta, gece saat 10.30'da serbest brakl dnda, dedektif Temen George Barker'e yalvararak, kendisini arkadalaryla birlikte emin bir yere gtr mesini rica etti. aralarnda bir de kadn

957/1242

olduu iin, Baker, adamlar kendi Pontiac arabasyla loop blge sinden geirip, on sokak tedeki Lake Soka du rana brakmay kabul etti. Brantz ile leona Bernstein ne, Solly Vision ile Zuta arkaya oturdular. Her yanda yanan parl parl klarla geceleri gn dzden bile aydnlk olan loop blgesine doru ilerle dikleri srada, Zuta'nn korktuu bana geldi. arka pencereden baktnda, hzla zerlerine doru gelen drt kapl, mavi bir araba grd. arabann basama zerinde, bej kostml, hasr apkal bir adam ayakta durmaktayd. Ceketinin yakasnda bir iek vard. Peimizdeler, diye haykrd Zuta ve kendini araba nn iine, yere att. nde oturan Bratz, demenin ze rinden trmanarak, arkaya, Zuta'nn yanna meldi.

958/1242

444 Mavi araba Pontiac'n hizasna geldiinde, basamak taki adam cebinden 45 lik bir otomatik kararak, ara bann gvdesini delik deik etmee koyuldu. ayn an da ofrle arkada oturan ikinci bir adam silahlarn ateleyerek Pontiac'n, camlarn tuzla buz ettiler. Bar ker frenledi; elinde tabancas sokaa frlad. Mavi araba da durdu. Scak yaz gecesinde yle bir hava almaa km olanlar drt bir yana kaa dursun, gangsterlerle dedektif vurumaa baladlar. atlan kurunlardan biri, bir banka muhafzn, bir bakas da Pontiac yolunu kestii iin durmak zorunda kalan bir tramvayn srcsn yaralad. Tramvay srcs g trld hastahanede ld. (alt ay kadar sonra Chicago'yu ziyaret ederek, izlenimlerini New York Times dergisine yazan nl mizah yazar G. k. Chesterton, Chicago'nun saysz gzellikleri var. Bunlardan biri de, katillerin yalnzca

959/1242

teki katilleri ldrmekle gs terdikleri incelik, titizlik, derken, gerei tam olarak yanstmamt.) Cephaneler tkenince, mavi arabann ofr ga za bast ve State Sokana doru hareket etti. Barker de atlad arabasna. yolcusu yok olmulard. de dektif kaaklarn peine dtyse de, ete savala rnn yeni icat ettikleri bir numara sayesinde, onlar yakalamay baaramad. zel olarak yerletirilmi bir pompayla motora ar miktarda ya aktaryorlar; bu da egzost borusundan youn, kara bir duman bulutu kmasn, her yan kaplamasn salyordu. Barker bu koyu duman tabakasn ancaya kadar mavi araba ka yplara karmt. State Sokann ortasnda, katillerden birinin ara badan att revolveri buldu. Goddard laboratuvarna gnderilen silah, ilgin aklamalara kaynak oldu. Bir ay kadar nce Golf antas Sam Hunt tutuklanm t.

960/1242

Tutuklanma nedeni Bugs Moran'n fedailerinden, Halk dman No. 27 leo Mongoven'i vurmaa kalk-445 masyd. Hunt'un hi yanndan ayrmad golf antasn arayan polisler, iinden kan bir tfekle, 45 kalibre ereveye oturtulmu 38 kalibrelik tabancaya ve her iki silahn kurunlarna el koymulard. Silahlarn seri numaralarn okunmaz hale getirmek iin zerleri gelii gzel izilmiti. eski bir Capone tekniiydi bu. State Sokanda ele geen revolverin zerinde de ayn iaret vard. Bir ay kimselere grnmedi Zuta. Sonunda J. H. Goodman takma adyla kt ortaya; ama Chicago'da deil. Wisconsin eyaletinde, Mlwaukee'nn elli kilo metre kadar batsna den Upper Nehambin Gl kysndaki Lake Vew otelinde grld. otelin barnda, parayla ileyen mekanik bir piyano vard. 1 austos gecesi, Zuta oturmu, piyanoya para

961/1242

peine para atyor, pistte dans etmekte olan be alt ifti seyrediyordu. Birden, tek sra dizilmi be adam girdi ieri. en ndekinin elinde bir tomson, tekilerin ellerinde ise namlusu kesik tfeklerle tabancalar vard. Zuta yeni bir yirmibelik atmt piyanonun deliine. o gnlerin moda melodisi Senin iin iyiyse benim iin kt almaa balad. ate ald o anda. Zuta tularn zerine yld kald. Tam on alt kurun karld cesetten. Bunlardan birkann, yalnzca Sam Hunt'n golf antasndan kan revolver modelinde kullanlabilecek zel kurunlar olduu anlald. Goddard icat etmi olduu zel sistemi Hunt'n silahna uygulayarak seri numarasn kard ve hemen imalatya gidildi. Sz konusu silahn, Capone ebekesine satld ortaya kt.

962/1242

Bunun yansra, olay gecesi Lake Vew otelinde bulunanlardan biri, polisin gsterdii fotoraflardan Ted Newberry' tand. Zuta'ya ate edenlerden biriydi Newberry. Cinayeti Capone'un emrettii kukusunu daha da artran bu iki delil ne yazk ki Newberry hakknda dava almas iin yeterli deildi. (olay gecesi, 446 Cicero'nun Western otelinde verdii bir lende ev sahiplii yapmakla meguld Capone).

Cinayetin nedeni ise, bir trl akla kavuamad. Capone, Lingle'n cn almak iin mi ldrtmt Zuta'y? Yoksa, Lingle'n ldrl hakknda bildiklerini anlatmasn nlemek iin mi? Sonsuzlua dek karanlk kalacak bir noktayd bu. Metodik bir adamd Zuta. Yapt btn ilerin kaydn, dosyasn tutmu, bu belgeleri, takma adlarla kiralad banka kasalarna saklamt. Roche; soruturmalar srasnda bu kasalardan ikisinin yerini rendi ve bunlar atrmak iin zel emir kartt. Chicagolular politikaclarla gangsterlerin ibirliine, her trl yolsuzlua almlard artk. ama, Roche'un Zuta'nn kasalarnda bulduu eyler, en rahat, en umursamaz kiileri bile akl almaz bir aknla u ratt. Zuta'nn dosyalarnda bir sr denmi ek vard; elli dolardan binbeyz dolara

964/1242

kadar deiiyordu eklerin tutarlar (hepsi sekizbindokuzyzelli dolard) ve bunlar iki yargca, Yarg Harry Fisher'in kardei avukat Lous Fisher'e, iki eyalet senatrne, iki polis memuruna, kukulu lmleri inceleyen bir belediye grevlisine, maarif mdrlnn ticari danman yardmcsna, bir gazetenin yaz ileri mdrne, ve William Hale Thompson Cumhuriyetiler kulbne denmiti. Bunlardan baka, Evanston ilesi polis mdr William O.Freemen tarafndan yazlm bir mektup da vard: SEVGL JACK, Birka aylna drt yz kada ihtiyacm var. Sen verebilirmisin acaba? Mektubu getiren ne istediimi bilmiyor, onun iin paralar bir zarfa koyup yaptrmay ve zerine benim adm, adresimi yazmay unutma. Hoa kal ahpap,

965/1242

BLL FREEMAN 447 Hami: Parti gecesini sana bildireceim. Gel memezlik etme, ha... Cook County Charles e. Groydon tarafndan imzalanm bir kart, btn ilgililerin dikkatin(i) kart hamili J. Zuta'ya, her trl kolayln gsterilmesi gereine ekiyordu. Haziran 1927 tarihinde yazlm birka mektup, Capone'un Zuta'y ortadan kaldrmas iin ortaya ikinci bir neden karyordu. Sz konusu mektuplar, Cicero blgesine kendi el koymaa kalk t iin ebekeden atlan eski bir Capone'cudan, lo uis la Cava'dan geliyordu. ite bunlardan biri: Cicero'da onlarmkiyle

966/1242

rahata boy lebile cek gl bir rgt kurmana yardm ederim. kuzey kesimin snr zerinde daha bir sr bakir blge var. Benim sizinle birlememi nlemee kalkacak lar biliyorum. a kalp da gidip ayaklarn peyim, beni balayn diye yalvaraym diye... koca olan kardelerimin almasna bile engel oluyormu iittiime gre... Lingle'n lmn izleyen drt ay iinde, Chica go yeralt evrelerinin zerine bir a geren polis, aa yukar yedi yz sabkaly sorguya ekti. Rathbun ile Roche bir sr iz peine dtler, hibirinden so nu alamadlar. Yalnz, her seferinde, kuku pusula snn gstergesi Capone'dan yana yneliyordu. Fslt gazetesi, Lingle'n Capone'dan elli bin dolar aldn, karlk olarak, bat kesiminde almas dnlen bir kpek yar alanna resmi izin kartmas gerekirken bunu yapmadn, Capone'un bu

967/1242

gibi kazklar hi bir zaman balamadn yayyordu ortala. ayrca, Capone'un mali durumu hakknda ok ey biliyordu Lingle ve, Frank Wilson'un umduu gibi, bu bilgileri hkmetle paylamaa niyeti vardysa gangsterler kral iin bundan ala cinayet nedeni olamazd Ne var ki, bu iki tezi destekleyecek en ufak bir delil yoktu polisin elinde. 448 Rathbun ile Roche, gangsterler diyarna kar ac masz bir savaa girimee karar verdiler. Umutlar, iddetli bask karsnda bir ya da birka kiinin pes demesi, cinayetle ilgili bir ipucu vermesiydi. Bu ama la, eyalet savclnn emirlerine verdii sivil polis lerin eline eitli baltalar, balyozlar, demir sopalar vererek, Chicago ve evresinde nlerine gelen genel evi, kumarhaneyi, meyhaneyi

968/1242

basmaa, yakp ykmaa koyuldular. stelik bu yerlerde karlarna kan her kesi tutukluyorlard. ayn zamanda, eitli Halk d manlar aleyhine eskiden alp unutulmu davalar canlandrmaa, hapisten kefaletle salverilmi olan lar yeniden ieri tkmaa, duruma bekleyenlerin i lemlerini abuklatrmaa alyorlard. Yarg lyle onlara yardmc oldu. ar ceza mahkemesine getiri len gangsterlerin kefalet cretlerini ylesine yksek tuttu ki, ou bu paray vermektense tutukevinde yat may gze almaa balad. Bylece, Capone ebekesi ve ilikili ebekelerin birok nemli eleman mmob lze edilmi oluyordu. Bu kiiler arasnda, Chicago arabaclar Sendikas Patronu kzl George Barker (bir soygun yznden giydii cezay tamamlamak iin yeniden cezaevine yolland), gene ii haralarndan Fur James Sammons (kefalete ihanet

969/1242

gerekesiyle, yarm kalm olan hapis cezasn srdrmek iin ye niden cezaevine yolland) ve danny Stanton (hakkn da alan cinayet davasna kmak iin Wisconsin eya letine gnderildi), 1924 ylnda bir polis memurunu ldrmek suundan hkm giydikten sonra Temyiz Mahkemesinde serbest braklan Parmakl Jack Whte (yeniden yarglanarak hkm giydi), Galude Maddox (serserilik suundan ieri atld) ve daha biroklar vard. Yllardan beri kullanlmayan serserilik kanunu nu yeniden uygulamaa balad Yarg lyle. Bu kanu na gre, belirli bir ii ve geliri olmayan, srekli ola-449 rak kanund olaylara karan kiiler, serserilik le sulanyor, iki yz dolara kadar para, alt aya kadar hapis cezasna, ya da her ikisine birden, arptrla biliyordu. Bu

970/1242

konuda, daha sonra yle konumutu Yarg lyle: kanunun mahkemelere tand olanak lar dndke, keyiften bir tuhaf oluyordu iim. diyelim ki, al Capone gibi birini serserilik suundan tutukladk, yarg karsna kardk... Sorulara ce vap vermeyi reddettii srece, sulamalarn tersini is pat edemez. o zaman kendisini sulu bulup iki yz dolar ceza veririm. Paray demee kalkarsa, bu pa rann nereden geldiini aklamak zorunda. Bunu ya pamayacana gre, islah evine girip, iki yz dolar deyinceye kadar almas gerek. islah evinden kur tulmak iin gelir kaynaklarn aklamaa kalksa, da ha beter. Bu sefer hakknda ar ceza davas ala bilmesi iin delil veriyor olacak. kanuni yollardan pa ra kazandn ileri srecek olsa, yakay BusButn ele verecek. Bir soruturma atk m, yalanc tanklktan ieri attmzn resmidir.

971/1242

Bu kanuna dayanarak imzalad ilk tutuklama em ri, Capone adn tayordu. 16 eyll 1930 tarihinde, ya nnda Nach'n yakkl orta avukat Michael Ahern olduu halde ar ceza mahkemesinde boy gsterdi gangster. Mahkeme katibi yle ilan etti durumann baladn: davac: llinois eyaleti Halk. daval: al phonse Capone, teki adyla Yaral Surat Capone... an hret ve para, gangsterler kralnn sz konusu yararlara kar duyarlln birka kat artrmt. Bun lardan tamamen kurtulmak iin estetik ameliyat yap trmay bile dnmekteydi. Sayn Yargcm, dedi Ahern. Yaral Surat sfatnn kaytlardan silinmesini rica ederim. ebekesinin alt st edilmesini hi de iyi kar lamyordu Capone. Butn bu basknlara, hapse atlma lara bir son verebilmek amacyla, Rathbun ile Roche'a 450

972/1242

bir arac gnderip, kendileriyle gizlice grmek iste diini bildirdi. iki adam Capone'la ahsen grmeyi reddederek, bir eli yolladlar. Bu elinin ad resmi kaytlarda gememekte, kendisinden yalnzca ajan No. 1 olarak sz edilmektedir. lmnn hemen ardndan polis tarafndan mor ga kaldrlan Lingle'n cebinden on drt tane yz do larlk kmt. Triburee'dan John Boettinger olay ye rine ilk varan gazeteciydi , arkadann cebinde bunca para bulunmasnn kt dedikodulara yol aaca d ncesiyle, ne yapm yapm, paray kendisine ver meleri iin kandrmt polisleri. daha sonra, bin drt yz dolar olduu gibi gtrp yaz ileri mdrne teslim etmiti. Bu davranyla Mc Cormick'in gzne girmi olduundan, soruturma komitesiyle birlikte a lmak grevi Boettinger'e verilmiti. Bylece Butn almalar yakndan izleyebilen gen muhabir, bir yl sonra bu konuda bir kitap yaynlad. Tribune gazetesi ile

973/1242

Mc Cormick'i elden geldiince kusursuz ve iyi gs teren bu kitap Jake Lingle ya da Chicago Zor durum da adn tamaktayd (*). kitabn bu blmnde, Capone ile ajan 1 arasnda geen u konuma yer al yordu: Sylemek istediim u: ksa keseceim ayr ca: bu basknlardan, adamlarmn ikide bir ieri atlmalarndan bktm. Bu byle srp giderse, pi limi prtm toplayp Chicago'dan gmem gereke cek, dedi Capone. ajan No. 1 cevap verdi: Bildiim kadaryla bu byle srp gidecek, evet. Jake Lingle ldrldnden beri yanp tutuuyor bu ehir. (*) daha sonra Tribune'un Washington Burosuna atanan Boetinger, Cumhurbakan roosevelt'in kz anna ile ev lendi, Tribune'dan ayrlp; zamanla Hearst'in gazetelerin den Seattle Postntellgencer in genel yayn mdr oldu.

974/1242

451 Jake Lingle' ldren ben deilim ki... kimin ldrdn bilmiyoruz. Ne diye bana sormadnz, kardeim. Belki de ben renebilirim katilin kim olduunu. iittiime gre kuzey kesim gangsterlerinin Stadyum yaknlarnda amak istedikleri kpek ya r alanyla ilgileniyormu Lingle... dediklerine g re, Zuta, polis yetkilileri ve eyalet savclyla ii ayarlasn diye otuz bin dolar vermi Lingle'a... ... ama suya dm i. ete yeleri, yar alann aamayacaklarm renince, suu Lingle'a yklemiler. Sanrm bu yzden tepelediler ocuu. (Rathbun le Roche bu hikayeyi daha nce de iit mislerdi. ama onlarn iittiine gre kaz yiyen kuzey kesimciler deil, Capone'un kendisiydi.)

975/1242

ama, tetii kime ektirdiler bilemiyorum. d ardan birisi olsa gerek. isterseniz renmee al aym. istersen renmee al, Capone, dedi ajan No. 1, ama bu yzden Pat Roche'un yakan braka can sanma. Lingle'n ldrlmesi emrini Capone kendi verme mi olsa bile, katilin kim olduunu gayet iyi bilmek teydi. Bir gn, Lexington otelinde oturmu Jake Gu zik'le konuurken sylemiti aka; sahte gangster, zel ajan Mke Malone kendi kulaklaryla iitmiti. ayn konumada, gerek katili polise teslim etmek ni yetinde olmadn sylemiti Guzik'e; Mke Malone bunu da iitmiti. Birka gn sonra ajan No. 1 e, ka tilin lsn getirse Rathbun ile Roche'un eyvallah deyip demeyeceklerini sordu Capone. iki adam bu ye mi yutsalard, ard arkas kesilmeyen basknlara, tu tuklamalara son verselerdi, Capone, rastgele bir kira lk katil

976/1242

aleyhine yalanc deliller uydurup, adam l drttkten sonra polise haber vermei dnyordu. ama yem yutulmad. Sorduu soruya sert ve kesin 452 bir karlk ald gangsterler kral. Syle Capone'a, diye haber yollad Roche, blf yaptn biliyoruz. Cehenneme kadar yolu var. Rathbun ile Roche'un vardklar ve 1930 yl ara lk aynda ilan ettikleri resmi sonu, birok kiiler iin inandrc deildi. Her areyi deneyip eli bo dnen soruturmaclar, sonunda bir gammaz tutmaa karar verdiler. ekim aynda, Gennalarn eski adam, banka soyguncusu ve iki kaaks, ve imdi de szde do ru yola dnm olan John Hagen'i, yeniden yeralt evrelerine girmee, gizli ajan olarak almaa ikna ettiler. ok gemeden, Pat Hogan adnda, yalca ve geveze bir kabaday ile ahpap oldu Hagen. Birtakm dedikodular Hogan'n

977/1242

Lingle cinayetiyle uzaktan ili kisi olduunu ortaya karmt. Hagen, yal adam kabarelerde, lokantalarda gezdirdi, yedirdi iirdi; so nunda bir takma ad alabildi azndan: Buster. Birka gece sonra da Hogan, bu Buster denilen kiinin yakn arkada olduundan, birlikte bir sr i evirdikler den sz etti. Lingle'n gerek katili olan bu delikanl imdi Chicago'da saklanmaktayd, be paraszd, bir iki soygun yapp kendine gelmesi gerekiyordu. Hagen onunla ortaklaa bir i evirmek ister miydi acaba? Yal adamn bu teklifini hemen kabul etti Hagen. Bu nun zerine Hogan, iki adam tantracana sz ver di. Rathbun ile Roche, sz konusu Buster'n ortaya kmasn haftalarca beklediler. Sonunda, parlak gam mazlar, Buster'n leo Bader takma adyla Lake Crest drive'da oturmakta olduunu haber verdi. 21 aralk 1930 tarihinde verilen adrese giden Rathbun,

978/1242

Roche, drt sivil polis ve John Boettinger, uzun boylu, sarn bir adam yakaladlar. asl ad leo Vincent Brothers'd. otuz bir yan453 da bir sendika tedhiisiydi. St. louis'de, soygun, yangn karma, bombalama ve cinayet sularndan a ranmaktayd. Lingle'n katilini kaarken gren on drt tanktan yedisi, grdkleri adamn Brothers olduunu, teki yedisi ise olmadn sylediler. Sorgu yargc John P. McGoorty'nin karsna karlan, sulu olup olmad sorulan Brothers, avukatlarmn dne uyarak susuyorum, diye karlk verdi. Tribune gazetesi rathburn'u, Roche'u ve kendi kendisini kutladktan sonra, John Hagen'a yirmi be bin dolarlk dl dedi.

979/1242

ancak, Chicago gazeteleri nin ounluu, sann sulu olduundan emin olma dklarn belirttiler. Bu tutumu mesleki kskanlk olarak niteliyen Boettinger yle yazd: Tribune ga zetesinin kurduu, destekledii bir ekip tarafndan iz lenen ve yakalanan katilin yarglanmasna engel ol mak iin ellerinden geleni yaptlar. Baz gazeteler, Brothers'in ya para karlnda tutulmu bir sahte kar, ya da yabanc delillere kurban edilmi bir za vall olduunu ileri srdler. 16 mart 1931 de balayp 2 nisan 1931 e kadar sren durumada, jrinin karar vermesi son derece g oldu. Sank lehine ve aleyhine ileri srlen delil ler hemen hemen e deerdeydi nk. Brothers'in Mchgan Caddesi alt geidinde katn gren yedi tank vard ama, bunlarn hibiri san silah atarken grmemiti. Yirmi yedi saat kapal kalan jri, sonun da bir eit uzlamal karara vard. Brothers sulu bu lundu; ama cinayet

980/1242

suunun gerektirdii lm ceza snn, on drt yl hapse evrilmesine; bu hafif cezann da, yarglnn cezaevinde iyi hali sz konusu olduu takdirde sekiz yla indirilebileceine karar verildi. Sekiz yl, ha? dedi Brothers, Tek ayak stnde dur sam bile zor gelmez bana. edtor and Publsher dergisi 11 nisan tarihli say snda, Chicago muhabiri edwn Johnson'un (ayn za-454 manda Chicago Daily News gazetesinin de yazaryd) u yazsn yaynlad: kararn aklanmasndan sonra... teki kent lerin gazetelerinde Chicago mahkemelerini knayan yzlerce yaz kt. Sana bylesine hafif bir ceza verilmesi, Brot hers ilk tutuklandndan beri yaplagelmekte olan sulamalarn ne denli yerinde olduunu bir kez daha ortaya koymu gibidir. Bir yandan yetkililer sann sulu

981/1242

olduunu alacak bir kesinlikle iddia ederlerken, te yandan tanklarn hibiri Lingle'm ldrldn grmemitir. Bu durum, ortalkta dolaan irkin dedikodulara zemin olabilmektedir. ... katilin soukkanllkla ldrm olduunu karar veren bir jrinin, bylesine hafif bir ceza ver mesi akim alaca ey deildir. ... Tribune gazetesi iin bandan beri katilin ke sinlikle Brothers olduunu iddia etmitir. ancak, ne sz konusu gazete ne de yetkililer, iddialar des tekleyecek, olayn tam bir aydnla kavumasn salayacak deliller ileri srememiler, bir cinayet ne deni gstermemiler, gangsterlerle olan ilikileri aklamaktan kanmlar, ksacas Brothers'in be lirli bir nedenden tr Lingle' ldrm olduu na halk inandramamlardr. Bu durumda, teki gazeteciler arasnda yle bir kan uyanmtr: evet, Lingle'm katili

982/1242

Brothers'dir, ama bunu kanuni yol larla gerei gibi ispat etmee kalkmak ylesine Bu yk skandallara yol aacaktr ki, sonunda, astan yznden pahalya gelecek; baka bir deyimle, or taya kan gerekler, zrn sutan byk olduunu gsterecektir. ... kararn hi de tatmin edici olmad konu sunda fikir birliine varanlar, Brothers'in hapse gir mesinin kamu yararna olduu, ancak ortada hala 455 cevaplandrlmam bir soru bulunduu kansnda drlar: Jake Lingle' kim ve neden ldrd? Mc Cormick bu yazya ylesine sert bir tepki gs terdi ki, derginin yayn mdr Marlen Pew, bir son raki sayda yazy tekzip ederek zr diledi. Bununla birlikte, birok

983/1242

Chicago'u gazeteci dncedeydiler.

Johnson'la

aym

29 nisan gecesi saat on birde (Brothers cezae vine gireli drt ay oluyordu) yal genelevci Mke de Pike Heitler, yirmi yldr birlikte oturduu kadna te lefon ederek, evde unuttuu adres defterinden bir ad res sordu. istenilen adresi bulup, telefonu yeniden eline alan kadna yabanc bir ses, Ne istiyorsun, be? diye bard. Telefon kapand. ayn gecenin daha ge bir saatinde, Chicago s nrnn on onbe kilometre kadar batsndaki bir kr yolunda, bir otomobil atee verildi. ar s, araba da bulunan bir tabancann patlamasna, bylece bir iftinin olay yerine gelmesine neden oldu. Hemen polise haber verdi ifti. arabann plakalar karl mt. ertesi gn, des Plaines rmann s yerlerin den birinde (rver Grove'da) bulundu sz konusu pla kalar. Gene ertesi gn, arabann bulunduu yerin

984/1242

on be yirmi kilometre kuzeybatsna den Barring ton'da, atei hala tamamen snmemi bir evin ykn tlar arasnda, yanm bir erkek cesedi bulundu. ara bann, plakalarn, cesedin Heitler'e ait olduu ortaya karld. eski muhabbet tellal, yalandktan sonra, Capo ne ebekesinin olduka aa kademelerinden birine atlmt. Bu yzden duyduu hnc bir trl yeneme yerek byk bir aklszlk yapt. eyalet Savcs Swan son'a imzasz bir mektup yazd; Capone'un genelev iletmeleri konusunda bildii her eyi anlatt. ok gemeden de Capone'un Lexington otelindeki karar gahna arld. Masann zerinde duruyordu imzasz 456 mektup; Heitler bu mektubun Capone'un eline nasl getiini hi bir zaman renemeyecekti.

985/1242

Bu halt senden bakas ilemi olamaz, dedi Capone. def terin drlmtr. defol. Bunun zerine ikinci bir mektup yazd Heitler. ilk mektubunda yazdklarn tekrarladktan baka, yeni, daha geni aklamalarda bulundu. Bu mektubu, bek lenmedik bir lme kurban gittii takdirde Pat Roche'a verilmek zere kzna teslim etti. Yank gvdenin ba basna ait olduu kesinleince gen kz mektubu yeri ne iletti. Heitler gibi bir adamn, lmnden sonra yapt tanklk, kanuni herhangi bir ileme giriilmesi iin yeterli deildi. ama, Lingle'in ldrlmesinin ne deni olarak ileri srlen iddialarn en kuWetlisini Bus Butn kuWetlendirmiti. Mektupta ilk olarak, Lingle cinayetini hazrlayan sekiz kiinin ad sralanyordu. Bu gangsterlerin hepsi de Capone ebekesindendi. daha sonra, ebeke yelerinin bazlarnn katld bir toplant anlatlyor, burada Capone'un Lingle'i dalave

986/1242

recilikle sulad, Jake'n hesab grlecek dedii syleniyordu. 457 XXII. REGARDEZ LE GORLLE CHiCAGO'DAK Medill Gazetecilik okulu, 1930 ylnda rencileri arasnda bir anket yaparak, yln dnya apnda en nemi olan..., tarihin gidiatn etkilemi on adamn semelerini istedi: byk o unluk oylarn u kiilere verdi: Bento Mussoln, al bay Charles a. lindbergh, amiral rchard e. Byrd, George Bernard Shaw, Bobby Jones, Cumhurbakan Hoover, Mahatma Gandh, Albert ensten, Henry Ford ve alphonse Capone. Columba niversitesi profesrlerinden Walter B. Ptkn, yeni yaynlam olduu Baar

987/1242

Psikolojisi adl kitab hakknda konuurken yle dedi: al Capone'un ulat baar Charles evans Hughes'un ula m olduu baardan kat kat stndr. nk Hug hes doutan ylesine stn zekal bir kiidir ki, onun iin hukuk alanndaki byk baarsn elde etmek o yunoynamak kadar kolay olmutur. Baary lerken ahlak konusunu dikkate almyoruz tabii. Ne Gizli altlar, ne federal yetkilileri, ne Chica go Crm komisyonunun yaynlad Halk dmanla r listesi ne de Yarg lyle'n ac nutuklar (alma l bu adam... insan deil ylan) Capone'un yaygn halk kahraman imgesini silip atamamt kafalardan. l kenin her yannda, sokaktaki adamn Capone hakkn daki grleri genellikle Capone'un kendi hakkndaki grlerine hemen hemen tpatp uyuyordu. Halk ya rarma alan bir insanm ben...

988/1242

kanunlar susuzluu geirebilir mi hi? iki yasana kar geliyormuum! 458 yle, yle, ikiler benim kamyonumdayken kanuna aykr oluyor. ama, bir yere gittiinizde, ya da bir kulpte, ayn nesne gm tepsiler iinde sunuldu unda, ad konukseverlik! Zavall al ne yapm, pe ki? Neymi suu? istedii eyi vermi millete. kimi si kanunsuz i diyor buna, kimisi haralk diyor. Ben dpedz ticaret diyorum. Benim iim bu. Ulusal iki Yasana benden baka kar gelen yok mu yani? inDiana'nn Charlestown yar alannda, Capone, evresinde fedaileriyle birlikte grnr grnmez, binlerce seyirci ayaa frlayarak alklamaa, yaa, varol diye barmaya balamt. Buna karlk Capone, iki elini havada kenetleyip sallayarak, ringe gi ren bir boksr gibi selamlamt halk. Bir keresinde

989/1242

de, Washington Park'ta amerikan derbisi koulaca gn, benzer bir olaya A.B.D. Basavcs Johnson ta nk olmu, aknlktan donup kalmt. Capone sar kostm, sar boyunbayla, minyatr bir gne gibi alana gelip ayrtt locaya doru yrrken, bando Sen olmaynca bu kent ekilmiyor adl paray al maa koyulmu, bir sr yar merakls gangsterler kralnn yanna koarak elini skmak iin birbirlerine girmilerdi. Capone iki loca ayrtmt; birinde ailesi ve konuklaryla birlikte kendisi, birinde de fedaileri oturmaktayd. o gnk eref konuu, ingiliz ar sk let boks ampiyonu Bob Fitzsimmons'un dul eiydi. Bir baka sefer, Wrgley Field'da yaplan bir beyzbol manda, eref konuu olarak eyalet Senatr (daha sonra A.B.D. Milletvekili) ronald V. libonati'yi getir miti. Bir gazeteci senatrn nl gangster ve Jack Mc Gurn ile glerek konuurken resmini

990/1242

ekti. Bu olay dan sonra, libonati ne zaman kendini temize kar mak istese, yle derdi: oluyla konumam rica et tiinde koltuklarm kabarmt. Herhangi bir vatan dan oluyla konumaktan her zaman gurur duyarm. 459 Northwestern ile Nebraska niversiteleri arasn da yaplan bir futbol manda, evanston'un dyche Stadyumu Yaa al sesleriyle sarsld. Baranlar, Capone'un armaan ettii biletlerle gelmi olan bir izci gurubunun yeleriydi. ancak, teki seyirciler ara snda pek byk bir sksesi olmad gang liderinin. Mor kostml, eflatun gmlekli, beyaz fedora apka l Capone, ikinci yarnn ortasnda Jack Mc Gurn ile birlikte stadyumdan ayrlrken, drt yz kadar niver site rencisi yuh ekerek kapya kadar izledi kendi sini. Mc Gurn son anda durarak

991/1242

arkasn dnd ve rencilere svd. Sonra, patronla fedai tabanlar ya ladlar. rencilerin kard The daly Northwestern gazetesinin bir sonraki saysnda, iyi dinle Capone balkl u yaz kt: Biz Northwestern'lern oyun lar oldu mu, ne dyche Stadyumunda ne de Solder Field'da grmek istemiyoruz seni. kimse senin cakan yutmuyor, bilesin. Yutanlar varsa, zaten kimsenin al drmad birtakm geri zekallardr onlar. 1930 yl son baharnda Capone Florida'dan dn dnde Chicago ekonomik buhrann korkun sarsn ts iindeydi. lkenin hi bir yerinde buhrann etkisi burada duyulduundan daha iddetle duyulmayacakt. nk, Butn lkeyi etkileyen krizin stne, bir de nc Thompson ynetiminin akl almaz israflar vard Chicago'nun belini Buken. o yl, toplanan ver ginin yirmi milyon dolar stnde harcamalar yapl mt. Bu lgnlk karsnda isyan eden vatandalar,

992/1242

vergi grevine gittiler. Belediyeden aylk alan bin be yz kiinin, (bu arada retmenler, itfaiyeciler, polis memurlar) iine son verildi. iine son verilmeyenler ise, haftalarca paralarn alamadlar. Chicago Matbaa iileri Sendikas, bota kalan yelerine i bulabil mek iin, halen alan yelerine, ayda iki gn al460 mamalarn emretti. eyalet, ehir ve banliy hazine leri tamtakr olduu iin, zel gruplar aralarnda para toplayp, okullarn ak kalmasn saladlar. ret menler, tasarruf hesaplarndaki paralar karp, a kalan rencilerini doyurdular. Tanr akna, diye yalvard milli eitim mdr Chicagolulara, u o cuklar yaz boyu doyurmamza yardm ediniz. Memo rial ocuk Hastahanesine getirilen bir ocuk, son an da alktan can verdi.

993/1242

Zenci mahallesinde yaayan binlerce kiinin adna haykrd zenci bir anne: Ne den az? Neden plaz? ortabatnn o korkun kuraklklarndan biri de ba gsterdi o yaz; durumu daha da arlatrd. evsiz ka lan aileler alt geitlerde, tnellerde yatyorlard. ken tin ervesinde, portakal sandklarndan, tenekeden, mukaWadan, zmpara kadndan yaplm gecekondu lar tredi. Uluslararas elma Toptanclar dernei, e linde kalan fazla elmalar satabilmek iin bir slogan uydurdu: Her gn bir elma yiyen, ekonomik krizi ko lay atlatr. Bir zamanlar yksek aylkl ilerde alan kiiler, ke balarnda dikilip, nlerine koyduklar sandklar iinde, tanesi be

994/1242

sentten meyva satyor lard. ileri ok iyi giden bir elma satcs gnde alt dolar kazanabilirdi. Halk yardmna ayrlan paralar tkendike, hem eyalet hem de millet meclisinde, vergileri arttran ye ni kanun teklifleri yapld. Bu tasarlar, lkenin var lkl kiileri tarafndan protestolarla karland. Albay Mc Cormick, srf fazla vergi demekten kanmak iin, Butn servetinin yirmi be bin iki yz elli dolar ol duunu beyan etti. davas temyizde olduu iin, federal mahkeme nin verdii hapis cezasn ifa etmee balamam olan Ralph Capone, kardeim al, her gn bin isizin karnn doyuruyor, dedi. Yalan da deildi syledii Gney kesiminde kocaman bir yapnn nne aslm 461

995/1242

bir tabelann zerinde u yazlar okunabilirdi: SZLERE BEDAVA YYECEK. Burada, masraflarn tamam n al Capone'un karlad bir mutfakta, alt hafta iinde tam 120,000 kii yemek yemi, bu ziyafet Capone'a on iki bin dolara patlamt. kasm aynda kut lanan kran Gnnde, be bin hindi datt Capone. Noelde, kk italya yoksullar iin muhteem bir par ti verdi. Bu partide, yal bir kadn gangsterler kral nn nnde diz kerek elini pt. Capone efsanesi yalnzca amerika'da deil, Butn dnyada gittike yaygnlamaktayd. Sryle gazete ci, radyo yazar, papaz, romanc, oyun yazar, filimci efsanenin Buymesine yardm ediyorlard. New York' un Bronx blgesinde, Montefiore Havrasnn haham dr. Jacob katz, Capone ebekesini temize karmak amacyla akl almaz birtakm demagojilere girimiti. ebekeden Chicago irketi olarak sz eden haham, bu

996/1242

adamlarn toplum iinde yapc bir g olduklarn ispata almaktayd: ar ar cezalar, ancak bir s re iin yararl olabilecek geici arelerdir diyordu kendisini dinleyenlere. Chicago irketinin eylemleri ise, her zaman iin geerliliini srdrecek bir poli tikaya dayannakta, bir Butn olarak toplumun, kendi sine uymayanlar yola getirmek iin kullanmas gere ken sistemin ncln yapmaktadr. Uyumsuzlar, u ya da bu biimde topluma uydurulmaldrlar. Bunu sylerken, onlarn deerlerini benimsemek zorunda yz demek istemiyorum. klasik bir rnek vereyim size. Hazreti davut, kendi halknn toplum dna ittii ki ileri toparlayarak bir ordu kurmu; ve, tarihilerin anlattna gre, bu orduyla ulu israil ulusunu kurmu tur. ileri grl devletler ve devlet gr olan h kmetler, Hazreti davut'tan, Chicago irketinden ders almaldrlar: Uluslar yeniden kurabilmek iin, yanl bir dzenin toplum ve kanun dna

997/1242

ittii bu kiilerden yararlanmak gerekmektedir. Yzyllardan beri srege-462 len su ve sulular sorununa ancak bylelikle bir zm yolu bulunabilir. te yandan, Hawthorne nn, Chicago ve evresin de dzenlenen turistik gezilerin belli bal durak yer lerinden biri olmutu. Yapnn nnden geerken, Capone atosu diye haykrrd rehberler . 1929 ile 1931 yllar arasnda, batan sona Capo ne'un hayat ve yaptklaryla ilgili olan tam yedi kitap yaynlanmt. o srada Minneapolis'te bulunan Faw cett Yaynevi, piyasaya, bol resimli, dergi boyutlarn da bir kitap kard. Sonralar, gazete bayilerini dol duracak olan bu tr yaynlarn ilkiydi bu. Tanesi 50 centten satlyordu. ad: eitli Yanlaryla al Capone. Birinci sayfada, Yarg lyle'n szlerinden biri yer al maktayd: al Capone'u elektrikli sandalyeye gnder mek

998/1242

iin elimizden geleni yapacaz. kimlii belli ol mayan yazar, metinde sz geen cinayetlerin hemen hepsini Capone'a yklemiti. oysa ou kez, gang sterin bunlarla ilikisi yoktu. o sralar ortalkta do laan bir sylentiye gre, bu yayn hazrlayan kii, dergi piyasaya kar kmaz ortadan kaybolmu, birka hafta saklanmt. ama anlalan Capone, kendisine gsterilen bu ar ilgiye kzmam, tersine pek mem nun kalmt. dergiden yz adet satn ald. Howard Hughes'un Hollywood olarnda Ya ral Surat adl almalarna baland. stdyfilmin

Ben Hecht'in senaryosunu yazd filmin ba roln Paul Muni oynuyordu. (ilk nemli gangster filmi olan lttle Caesar, ba rolde edward G. robnson olduu halde 1931 ylnda First National Stdyosu tarafndan piya saya karlm, bunun hemen ardndan, 1931 yl ba

999/1242

larnda, Warner stdyolarnda hazrlanan, ba roln James Cagney'in oynad Public enemy Halk d man gelmiti). Bir geceyars (Ben Hecht'in yllar sonra anlattna gre) senaristin los angeles'te kal d otelin kaps vurulmutu. Hecht kapy atnda 463 suratsz iki gangsterle burun buruna geldi. Nasl olduysa, hazrlanmakta olan filmin senaryosunu ele geirmilerdi. Senaryoyu elinde tutan adam, Bunu yazan herif sen misin? diye sordu. Hecht olumlu karlk verdi. okuduk. Beendiniz mi? diye sordu yazar. al Capone hakknda m bu yazdklarn?

1000/1242

Ne mnasebet, diye haykrd Hecht. al'i ne yazk ki tanmyorum... ve Chicago'daki gazetecilik yllarnda tanm olduu baz gangsterlerin adn s ralad Collassimo, o'Bannion, Hayne Wess... Tamam yleyse, bu yazdklarnn teki herifler hakknda olduunu syleriz al'e. Tam kyorlard ki, adamlardan birinin aklna bir ey geldi. Peki, bu yaz dklarn al Capone hakknda deilse, neden adn Ya ral Surat koydun? Herkes, o sanacak. ite onun iin bu ad koydum ya... al zaman mzn en nl, en ilgin kiilerinden biri. Filmin adn Yaral Surat koyduk mu, herkes onun hayatn grece im sanacak, sinemalar dolduracak. Bizim sanat ile rinin dmeni de bu ite. anlald. al'e sylerim. Bu Howard Hughes de nilen herif kim?

1001/1242

o mu? Hi bir eyle ilgisi yok onun. ie paray yatran enayi. yle mi? yleyse can cehenneme... Ve grevlerini yerine getirmi olduklarndan e min, kp gittiler. Sahnede ise Capone'u Crane Wlbur adl oyuncu canlandrd. edgar Wallace'm yazd gangster melo dram on the Spor'un ba kiisi Tony Perelli adn ta yordu. Uzun sre londra'da oynayan oyun, daha son ra Broadway'de de sahneye kondu. Tam 167 kez oynand. 464 Viyana'da yaynlanan bir gazetede (Chicago ga zeteleri de aktarmt yazy) Capone iin Chicago' nun asl belediye bakan deniliyor, semenlerin ne den kendisini resmen

1002/1242

belediye bakan yapmadklar alayc bir dille soruluyordu. Bu dnce Capone un adamlarndan birinin pek komiine gitti; bir glmee balad ki, dakikalarca kendine gelemedi. Capone ise, bunda hi de glnecek bir ey grmemiti; adam nn kahkahalarna ylesine sinirlendi ki bir tokatta yere ykt onu. le Journal de Paris gazetesi, tannm crm uz man George london'u gangsterleri incelemesi iin Chicago'ya yollad. Prare Caddesindeki evde, bir ter cman araclyla Capone ile konuan london, gang sterler kralndan pek holand. on ne peut guere crore que c'est un monstre ayant ax peu prs cn quante crmes sur la conscence, diye yazd gaze tesine. Grmenin ingilizcesini yaynlayan Chicago Daily News gazetesi yle evirdi bu szleri: Bu adamn, hemen hemen elli crm

1003/1242

ilemi bir canavar olabileceini akl almyor insann. ajoutez, diye devam ediyordu london, qu'l ne manque pas d'esprt et de ruse. stelik, esprs de, kurnazl da yerinde. 'Vous tes venu,' l dt, 'vor celu qu'on appelle le gorlle. eh ben, regardez le gorlle.' (Herkesin goril dedii kiiyi grmee geldiniz, deil mi? dedi bana. Pekala, iyice bakn bakalm u gorile...') 'estce trs ndscret de vous demander de quelles affares vous vous occupez?' (Ne ile me gul olduunuzu sormak ok ayp olur mu?) 'oh, gros malin! Vous le saves ben.' (Seni kerata! Bilmiyor musun ne ile megul olduumu?) ...Yurttalarnn iki yzllnden yaknd. amerika llarn ou,

1004/1242

dedi, iki yasa lehinde oy verip her ak am kafay ekiyorlar; politikaclarn pek ou, namus 465 maskesi ardnda saklanan namussuz heriflerden ba ka bir ey deil. 'Comment voulesvous que je ne desteste pas ces personnes?' (Bu kiilerden nefret etmekte hakl deil miyim?) Fransz gazetecisini o k Florida'ya ard, Vous verrez mes belles fleurs (Gzel ieklerimi grr snz) dedi. et l'homme au cnquante cadavres, toujours souriant, me donne sa main, fine et tres blanche. (Ve, elli cinayet ilemi olan adam, yznden eksik etmedii glmsemeyle elini uzatyor bana, son de rece yumuak ve beyaz bir el...) Capone ile gren gazeteciler arasnda ona en ok hayran kalan, Bayan Cssy eleanor Patterson'du kukusuz. Washington Herald

1005/1242

gazetesinin nce yayn mdr sonra da sahibi olmutu bu hanm. Palm Island'da gangsterle birlikte geirdii birka saatten sonra yazd yazda yle diyordu: Harikulade bir italyan o... Bir kerecik bakabildim gzlerine. Buz gibi gri, buz gibi souk gzler. Bir kaplann gzlerinin iine nasl baklmazsa, Capone'un gzlerinin iine de ba klmyor... iyi niyetle dinlemee hazr bir kulak bulmu olan gangsterler kral, ne toplumun, ne de kanun adamlar nn kendisine hakl davranmadklar konusunda dk trmee koyulmutu: Ben byk i adamlarna kar yor muyum? diye sordu mlti milyoner hanma. byk i adamlar, ceplerinden bir kuru bile ald m syleyemezler... Ben kendi snfmdakilerle i yap maa alyorum, anlyorsunuz ya. Neden rahat b rakmyorlar beni, peki? Ben

1006/1242

onlara karyor muyum? onlarn dmenlerini ellemiyorum ben, tamam m? on lar da benim dmenime karmasnlar... ama gene de... siz... ey deil misiniz, yani? eyler,... kral... kullanacak nazik bir szck bula mad iin duraklad Bayan Patterson. 466 Peimi brakmyorlar ki... Her suu bana yklemee urayorlar... london gibi, hanm gazeteci de Capone'un elle rinden mthi etkilenmiti. koskocaman, son derece gl eller. yle ki, eline geen herhangi bir -ne bi leyim her eyin ite hesabn grebilir. Buna karlk z bakta yumuak duygusunu uyandryor bu eller eir i grmedikleri iin herhalde. ama her eyden pok, gangsterin gzlerinden etkilenmiti.

1007/1242

Bir kapla nn gzleriydi bunlar. Bir an kendimi kaybettim sanki. Yerimden frladm gibi kamak geldi iimden. Zor tuttum kendimi. Capone'un emirlerine uyarak konuk bayana limo nata ikram eden uan sessiz becerikliliinden, ger pek bir gpla ile sz ediyordu gazeteci: ah. evdeki uaklarm bylesine iyi servis yapmasn bilselerdi... ayrlrken iyi anslar dilemiti Capone'a gerek ten, yrektendi sylediklerim hem de. Yazsna yle son veriyordu: kadnlarn gang sterlere kar zel bir sempati besledikleri sylenir, ok doru sz bu. Neden olduunu anlamayanlar dr. Freud'a sorsunlar. Capone ile tanmaa can atan nemli kiiler ara snda ok nl sanatlar olduu gibi,

1008/1242

Chicago sosye tesinin en ileri gelen simalar da vard. Gl kysnda ki kklerde oturanlardan biri, al Capone aramza katlsa sosyete ok daha canl olur, demiti. Met ropoliten operasnn prima donnalarndan lucrezia Bori, bir lokantada tantrld komedyen George Jessel'in Capone'u tandn renince heyecanlan m, Chicago'ya bir daha seferki gidiinde kendisini gangsterle buluturmasn rica etmiti. Jessel, bu ko nuda bir mektup yazmt operasever krala. lucrezia Bori'nin Capone ile tanmay baarp baaramad kukulu. ama bir yaz sezonunda, ravinia Park'ta sy ledii srada, en iyi kaliteden bir kasa ampanya gel-467 misti kendisine. Capone'dan hay yazlyd. kartn ranlk zerinde al duygularyla

Chicagolu gangsterlerin birou, bu arada Capo ne da, 1926 ylndan beri hayrandlar

1009/1242

George Jessel'e. o yl oynad, yrekler paralayc melodram The Jazz Singer'de, hepsini nerdeyse hngr hngr alatm t sanat. Hyme Wess, lmnden bir hafta kadar nce annesiyle birlikte Harrs Tiyatrosuna giderek o yunu grm, nc perdede, ana oulun iki gz iki eme olmutu. oyunu grdnde ayn ekilde duygulanan Capone, Terry Druggan' kulise gndere rek, Jessel'e, elini skmaktan kvan duyacan sy lemesini istemiti. Birka gece gemeden, merakn yenemeyen sanat, oyundan sonra Metropole oteli ne gittiinde, Yakkl deyin bana, demiti Capone. Sonra oyuncuyu Midnight Frolics kulBune yemee gtrm, Banza, ya da arkadalarnzn bana bir ey gelecek olursa, hemen bana haber verin, de miti. laf olsun diye sylenmi bo bir sz deildi bu. Bugs Moran'n kuzey kesimcileri ya

1010/1242

ldrlerek ya da hapse tklarak ortadan kaldrlm, Aiello'larn da ki mi lm, kimi kam olduundan, Capone'a meydan okuyacak adam kalmamt Chicago'da. onun bilip ta nmad, almasna izin vermedii gangster hemen hemen yok gibiydi. Bylece, Jessel, ba durmadan derde giren bir arkada iin ricada bulunduunda Capone meseleyi halledivermiti. o sralar, tiyatro ve kulp sanatlarnn peinde hem zorbalar hem de soyguncular dolard. Zorbalar, hara demedii tak dirde sanatnn yzn gzn kesmek tehditiyle pa ra koparrlar; soyguncular ise genellikle gece tiyatro dan ktklarnda sanatlarn yolunu kesip, zerlerin de ne varsa alarlard. Bu tr olaylarn kurbanlar arasnda lou Holtz, George Price, rudy Vallee, Harry Richman ve bu gibi daha birok kiiler vard. 468

1011/1242

Richman, yol kesen haydutlar iin biilmi kaf tand. Normal olarak zerinde tad mcevherler, kk bir servet demekti nk. ayrca, yannda mut laka bozulmam bir bin dolarlk bulundurur, bir lo kanta ya da gece kulbnde hesap deyecei zaman bunu kararak garsonlar artmaktan holanrd. Chicago'da, George Whte's Scandals of 1927 adl m zikalde oynad sralar, erlangen Tiyatrosu ile oteli arasndaki yolda bir kez deil, birok kereler soyul mutu. Her soyulduu gecenin sabah, aldrd el masl sigaralktan, yzklerden, saatten bir tane daha satn alr; bir iki gn iinde onlar da aldrrd. So nunda gidip Capone'u grmee karar verdi. Gangste rin hayranlar arasnda olduunu biliyordu. nk bir gece, oyundan sonra kulisteki odasna dalan Capone, luchman, senden stn yok! diye haykrmt. du rum

1012/1242

kendisine anlatldnda, Capone yanndaki adam lardan birine birka sz fsldad ve richmond'u alarak gl kysnda bir araba gezintisine kard. Lexington oteline dndklerinde, maun alma masasnn ze rinde bir paket duruyordu. o gne kadar aldrm olduu Butn mcevherlerle birka bin dolar vard iinde. Capone, sanatnn eline bir de pusula tutu turdu. u da cebinde bulunsun, dedi. Gerekirse kullanrsn. Pusulada unlar yazlyd: Butn ilgili lere Harry Richman yakn dostumdur. al Capone. aradan birka gece gemeden, Richman bu pusulay kullanmak zorunda kald. Yolunu kesen adamlara Capone'un yazsn gsterir gstermez, hrszlar zr di leyip uzaklatlar.

1013/1242

nl taklit stad George Price, Chicago'da bir vodvil tiyatrosunda oynad srada, Butn paras ve mcevherleri otel odasndan alnd. Jessel aracly la Capone'a haber yollar yollamaz, her eyi geri geldi. Capone'un yaratt bu tr mucizeler arasnda en dramatik olan, Bayan Mary Lindsay'in ricas sonu-469 cunda olmutu. Washington'da ufak bir otel ileten bu bayan, bir gn Capone'a ufak bir hizmette bulunmutu. Tatili srasnda, arabayla ortabat kesiminde ilerlerken, Chicago'ya giden bir trenin yolda kaldn grm, kk bir istasyonda bekleen kilerden biri arabasna binmek isteyince, kabul etmiti. arabasna ald adamn al Capone olduu hakknda en ufak bir kukusu yoktu. Yolcuyu Lexington oteline brakt; adam bir kart karp, Chicago'da bulunduu srada bana bir i gelirse kendisine haber vermesini sylediinde, yle bir gz att

1014/1242

verilen kartvizite, ve donup kald. Birka gn sonra, Butn parasn ve nemli katlar iinde tad el antasn yolda elinden kapp katlar. aresizlik iinde Capone'a bavurdu gen kadn. Gangsterler kral, o gece bat kesiminin belirli bir lokantasnda, ierdeki bir dizi ta stundan ilkinin tam karsndaki masada yemek yemesini syledi Bayan Lindsay'e. kadn yemeini daha yarlamamt ki, stunun yanndaki sandalyede, esrarl bir ekilde bulunmu olan antasn grd. Bir tek kuru eksilmemiti iinden. 14 aralk 1930 tarihinde Rose Capone'un kocas Frank Maritote'un (teki soyadyla Diamond) yirmi yandaki erkek kardei John Maritote, o srada on dokuz yanda olan Mafalda Capone ile evlendi. ailelerin ayarlam olduu, aslnda gelinin de, gveyin de istemedii bir evlenmeydi bu anlalan. arkadalarnn sylediine gre, filim operatr olan John Maritote, Mafalda'y

1015/1242

mrnde birka kez grm, onunla hemen hi konumam olmaktan baka, bir baka kz sevmekteydi. Mafalda'nn ise, Mami'de tant bir delikanlya gnl verdii syleniyordu. Capone rgtnn i politikas bu birlemeyi gerektirmiti. ebekenin en st kademesine ykselmi olan 470 Frank Diamond daha fazla sz sahibi olmak istiyordu. zellikle iki datmndan salanan kazanlar konusunda.Aileler arasnda ikinci bir evlenme gerekleirse, blnme olmayaca kansndayd Capone. Yeni evlilere dn armaan olarak elli bin dolar ve bir ev vermei vaad etmiti. Angelo Genna le Lucilie Spignola'nn dnnden beri bylesine parlak bir evlenme trenine tank olmamt gangsterler dnyas. Cicero'daki St. Mary kilisesinde toplanan bin konuk arasnda Belediye

1016/1242

meclis yesi William V. Pacell, Daniel Seritella, Jack Mc Gurn, Frank Rio, Guzk kardeler ve daha kimler kimler yoktu. darda korkun bir souk ve tipi olmasna ramen binlerce kii de kapda bekliyordu. al Capone gelmemiti. Yarg Lyle'n imzalad tutuk lama kararndan (serserilik suu) dolay, Florida'ya dnmei ye tutmutu. Pembe ifon tuvaletli, pembe kadife apkal ba nedimeler al Capone'un eiyle Ralph Capone'un eiydi. Gelin, lanvin tarafndan dikilmi, on metrekuy ruklu ak satenden bir gelinlik iinde, aabeyi Ralph'n kolunda girdi salona. Papaz Crajkowsk iki genci kar koca ilan ettikten sonra, hep birlikte Cicero'nun gzde Cotton kulbne gidildi. Ralph iletiyordu bu gece kulbn. Bir okyanus gemisi biiminde olan pastann boyu metre, ykseklii bir buuk, eni de bir metreydi. Geminin burnunda, yeni evlilerin balayna gidecekleri yerin ad krmz ekerlemelerle yazlmt: Honolulu.

1017/1242

Gecenin elencesini bozan bir tek ufak olay oldu. eyalet savclndan gnderilmi olan iki sivil polis, Mke Caseyle Lous Caparelli, yer gsterici olduklarn ileri sren be Capone fedaisini tutukladlar. Ne biim yer gstericiymi bunlar, dedi Casey adamlar karakola gtrrken. Ceplerinde tabanca vard. 471 Florida'da bulunan Capone, Chicago arabaclar Sendikas Bakan George Barker araclyla Bayarg McGoorty'e bir uzlama teklif etti. Teklifi serin kanl bir kstahlk olarak niteleyen bayargcn, da ha ar sfatlar kullanmamak iin kendini tuttuu bel liydi. Capone, serserilik suundan teslim olmay, ii haralndan vazgemeyi, Chicago'dan ayrlp, ora daki ilerini uzaktan iletmeyi kabul ediyor, buna kar lk u koullar ileri sryordu: hakknda serserilik davas, o teslim olur

1018/1242

olmaz iptal edilecek, iki da tm iine hi bir ekilde karlmayacakt. Bayarg Barker'e ne karlk verdi, bunu bilemi yoruz; ancak, byk jriye syledikleri yle kayda gemi: Capone'un en nemli rakipleri acmasz bir biimde ortadan kaldrlmtr. Bylece, her bakmdan kral olmasn engelleyen bir ey kalyor: kanunlar. Teklif ettii anlamay kabul etmek aklmzn kenarn dan bile gemez. artk kesin karar vermek zaman gel mitir. Gang ynetimi mi istiyoruz, hukuk ynetimi mi? ona gre davranalm. 472 XXIII. KAIT YARII

1019/1242

ESK FEDERAL BNADA Wilson'a ayrlm olan yer, penceresiz, karanlk bir blmeden ibaretti. yle sine kckt ki buras, dosya dolaplarna ya da bir baka memura srtnmeden kprdamak olanakszd. Wilson, 1930 ylnn yaz aylar boyunca buraya kapan m, Capone'un ilettii eitli yerlere polis tarafn dan yaplan basknlarda ele gemi binlerce dosyay, belgeyi incelemi, kimisi 1924 ylndan kalma bu ka tlar, banka kaytlar, yardmc ajanlarnn memolar arasnda, Capone ile gelir kaynaklar arasnda direkt bir ba kurmaa uramt. Wilson, Tessem ve Hod gins, bir arada aa yukar bir milyon yedi yz bin ayr belge incelemilerdi. Saat gece yarsn gemiti. Wilson yorgundu, cesareti krlmt, gzleri bile bulank gryordu ar tk. Masasnn,

1020/1242

iskemlelerin stne dalm, yerlere yaylm katlar toparlayp dosya dolabna yerle tirmee koyuldu. Yere ylm birtakm ekleri top lamak zere eildiinde dolaba arpt yanllkla; ek mece kt diye kapanp otomatik olarak kilitlendi. Ne kadar aradysa bulamad anahtar. koridorda bir dizi eski, tozlu dosya dolab durmaktayd. Birinin ekme mesini ak bularak, darda kalm olan katlar ora ya yerletirmee karar verdi. kahverengi kada sa rlm byke bir paket de vard ekmecenin iin de. eyalet savclnca kendisine devredilmi binler ce belge paketinden biriydi bu; naslsa imdiye dek iine bakacak zaman bulamamt. Sicimi kesti. 473 tane byk hesap defteri kt ortaya. 19241926 tari hini tayordu bunlar. Sayfalan yle bir kartracak oldu; ikinci defterin bir sayfasna Buylenmi gibi ba kakald. Stunlarn zerinde u balklar vard: ka FeS

1021/1242

oYUNU, 21, Zar oYUNU, Faro, rUleT, at yarlar. Yorgun deildi artk. defterleri masasna gtrd ve her sayy, her yazy bir bir incelemee koyuldu. on sekiz aylk bir sreyi kapsayan bu defterlerde ya rm milyon dolar akn net kazan grnmekteydi. Her drt sayfada bir saylarn toplam alnm, bu toplam a (al yerine kullanld kansna varmt Wilson), r (Ralph Capone), J (Jace Guzik), vb. arasnda pay edilmiti. 2 aralk 1924 tarihli sayfada ki 36,687 dolarlk toplam yle bltrlmt: Kent.. 6.587.42 (dendi) Ralph................1,634.35

1022/1242

Pete1,634.35 Frank.5,720.22 J ve A.5,720.22 Lou..5,720.22 D..5,720.22 Wilson, kent'in Ccero yneticileri anlamna geldii kararna vard; Pete, Hawthorne Smoke Shop'un ilk yneticisi Pete Penovich olmalyd; Frank, Frankie Pope; J ve a, Jake ve al; lou, herhalde lous de Cava; d? Sayfann alt blmne dlm bir notta yle yazlyd: Frank, al adna 17,500 dolar dedi. ertesi sabah ilk i eyalet savclna kotu Wl son. Sz konusu defterlerin, 1926 ylnda, McSwggn cinayetinden hemen sonra

1023/1242

yaplan Smoke Shop bas knnda ele getiini rendi. ayr el yazs vard defterde. Wilson ile ekibi, ele geirebildikleri gang ster yaz rnekleriyle (oto ruhsatname ve ehliyet b474 rolarndan, bankalardan, kefillerden, ar ceza mahkemelerinden toparlamlard bu rnekleri) defterde ki yazlar karlatrmak gibi uzun ve skc bir ie giritiler. Sonunda, bir bankaya para yatrma kad zerinde bulduklar bir imza, 1924 ile 1926 yllar arasnda defterde sk sk grlen bir yazya uydu. imza, Leslie Albert Shumway'e aitti. arkadalar arasnda lou diye anlan bu adam, Fred ries'den nce, Ship'in kasiyerliini yapmt.

1024/1242

Wilson bir yandan Shumway' araya dursun, gam mazlarndan biri, Capone'un bir fedaisinden iittii u szleri iletti kendisine: koca olan geceleri uyuyabilmek iin peynir ekmek gibi aspirin yiyor. Mattngly le Wilson birka kez daha grtler. avukat, mvekkilinin eitli iletmelerinden gelir Baladn, ancak bunun pek fazla bir ey olmadn ileri sryordu. Bunun zerine Wilson, gelirin ne ka dar olduunu yazl bir belge ile belirtmesini istedi. Mattingly aadaki yazy kendisine gnderdiinde aknlk ve sevinten deli oldu: alphonse Capone Hk. Vergi borlusu, ancak 1925 ylnn sonlarna doru, kiiyle birlikte kurduu ortaklk nede niyle vergi sorumluluuna girmitir. ortakln e itli iletmelerine yatracak sermayesi olmad iin, 1926 yl boyunca ve 1927 ylnn byk bir b lmnde, ortakla katks ok snrl olmutur. 1928 ve 1929

1025/1242

yllarnda, yesi olduu kurumun ka zanlar yle pay edilmitir: te bir, kurumun s rekli alanlar olan bir gruba; altda bir, vergi borlusu ile ortana..Mvekkilimin, 1926 ve 1927 yllarnda elde et tii vergiye tabi gelirin yirmi alt bin ile krk bin dolar amad, 1928 ve 1929 yllarnda ise yz bin dolar amad kansndaym. Wilson, Capone'un gsterili yaantsnn ylda 475 yz bin dolan atn ok iyi bilmekteydi. ama verilen saylar gerekten ne kadar uzak olursa olsun, Capone'un vergi borlarn demediini kabul eden bir belge gemiti ya eline... Mattingly, yazd mektubu mvekkili aleyhine alabilecek herhangi bir davada delil olarak kullanlmayaca dncesiyle ileri

1026/1242

sr len bu olgularn kesin olmayp, tarafma verilen bil gilere dayandn belirtirim, diye bitirmiti, ama he saplarnda yanlmt. Verdii belgenin dava srasnda kullanlmasn kanunen nleyemezdi. Wilson, sz ko nusu mektubu S7085F numaral dosyaya eklemekten byk bir sevin duydu. Bu ok nemli soruturma srasnda bandan ge enleri ancak yllar sonra aklayan Wilson, kendisi ne en ok yardmc olan kiinin kimliini de ortaya koydu. St. louis'li avukat ve kpek yartrcs ed ward o'Hare'du bu. iki adam, ortak dostlar, John ro gers (St. lous Postdspatch gazetesi muhabirlerin den) araclyla tanmlard. Mssour atletik kul Bunde bir le yemei yediler. rogers, Wilson'a Sen kendi gzyle grp incelemek istiyordu,

1027/1242

diye an latt. anladm kadaryla gz tuttu. Ve o'Hare'in gammazlk yapmaa hazr olduunu belirtti. avukatn, Capone'a ihanet etmee karar verii, ar evlat sevgi sinden ileri gelmekteydi. olu annapols Harp oku luna gitmek istiyordu; Capone'u devirmek konusunda hkmete yardm ederse olunun bu okula kabul edi leceine inanmaktayd. Wilson iin iindeki tehlikenin farknda olup olmadn sordu. o'Hare'in dokuz can olsa, dokuzunu da olu iin seve seve feda eder, diye karlk verdi rogers. o gnden sonra, Wilson o'Hare'le sk sk haber leti. Fred ries'in nerelerde aranmas gerektiini o sylemiti. Capone'un kpek yar alanlar iletmele rinin iyzn aklayan, kumar kazanlarndan Capo ne'un cebine yzde ka girdiini anlatan (Mattingly'476

1028/1242

nin ileri srd gibi altda bir deil, yardan fazla) gene oydu. Aman, salnza dikkat edin. Bu st kapal teh dit Wilson'un kulanda yeniden nlad, kasm sonu na doru bir sabah o'Hare telefon ettiinde. inanlma yacak bir eydi ama, Capone birtakm temkinli kiile rin tlerine kulak asmayarak New York'tan be ki ilik katil getirtmiti. Bunlarla yaplan anlamalara gre yalnzca Wilson deil, Chicago Vergi dairesi bakan arthur Madden, Pat Roche ve A.B.D. Savcs Johnson da ldrlecekti. o'Hare'in ilettii dedikodu yu Mke Malone da dorulad. Yirmi be bin dolara yaplmt anlama. kiralk katiller New York plakal, mavi, drt kapl bir Chevrolet arabayla gelmilerdi. Wilson, o'Hare'in dne uyarak, karsyla bir likte hemen baka bir otele tanmaa davrand. ara bann nerede durduunu,

1029/1242

akam otele kata dnd n, sabah kata ktn biliyorlar, demiti avu katat. kar koca, Sheridan Plaza oteli yneticilerine kansas'a gideceklerini syleyerek ayrldlar; arabala ryla Pnion istasyonuna kadar giderek, baka bir yol dan geri dndler ve Palmer House oteline yerleti ler. ldrlme tehlikesiyle kar karya olan herke se 24 saat ibanda bulunacak muhafzlar tahsis edil di. Pat Roche, dedektiflerine Capone'un merkeze ge tirilmesi iin emir verdi. ancak, Cook Country polisi tarafndan durumdan haberdar edilen Capone yakala namad. Bunun zerine, John Torrio'nun Chicago'da ol duunu iiten Madden, Capone'a iletilmek zere bir mesaj yollad: o haydutlar, bu akam gne batma dan Chicago'dan ayrlmazlarsa, kendim deceim pelerine hem de iki tfekle birden! Cinayet plan larnn yetkililer tarafndan renildii anlalnca,

1030/1242

Capone kabinesi bu iten vazgemee zorlad patro-477 nu. Torrio, Madden'e telefon at: Bir saat nce git tiler, dedi. Vergi sorunlarn zmlemek iin planlad kat liamdan bylece vazgemek zorunda kalan Capone baka bir are denedi: rvet! New York'a, Ulusal Ver gi dairesi Genel Bakanl eski uzmanlarndan, im di de Crucble elik irketi mdrlerinden Joseph H. Callan' grmee gitti Smth adnda bir ahs. Capone'un u teklifini elmery rey'e iletmesi rica edili yordu: gangsterler kral hkm giymedii takdirde tam bir buuk milyon dolar nakit para! Callan hi dnmeden kovdu Smth denilen herifi. 1931 ylnn ubat aynda, John rogers aracly la o'Hare'den bir haber alan Wilson, doruca Mami' nin yolunu tuttu. o'Hare, Shp kumarhanesinin defter lerini

1031/1242

tutan kimse olarak drt aydr aranmakta olan Lou Shumway'n Mami'de bir at ya da kpek yar alannda kasiyer olarak alt haberini vermiti. Wilson, adamn ararken Hialeh'de Capone'u grd, iki yannda, elmaslarla donanm iki kar ,diye yaza cakt yllar sonra... arada srada koca bir drbn kal drp bakarak, elini skmak iin yanna koan bir sr dalkavuu tepeden selamlayarak, sanki acem ahnn ta kendisiymi gibi salnyordu... Hey Tanrm, dedim, herhangi bir ky bekisi, bir adam yakalamak iste dii zaman, 'Yr bakalm karakolaz demesi yeterli dir de, ben koskoca A.B.D. hkmetine arkam daya m olmama ramen, u herif karsnda bir sinek ka dar gszm. Sska, srk gibi, elleri durmadan titreyen bir adam olan Shumway' Biscayne kpek kulbnde bul du Wilson. korkudan yemyeil olmu bir suratla, Shp kumarhanesi defterleriyle hi bir ilgisi olmadn id dia etti Bunun zerine Wilson, iki ktan birini

1032/1242

se mesini syledi. Ya hi bir ey bilmedii konusunda inat eder, bylelikle kendisine resmen tanklk teb-478 ligat yaplmasna yol aard ki, bu durumda Capone ebekesi yakalandn renir ve onu susturmak iin cinayetten ekinmezdi. Ya da hkmetle ibirlii yap may kendiliinden kabul eder, bylece ries'e uygu lanan koruma tedbirleri ona da uygulanrd. Shumway KNC kk seti. imle ilgili emir ve direktifler Frank Pope ve Pete Penovich tarafndan verilirdi bana, dedi ifade sinde. ... onlardan baka patron olarak tandm tek kii alphonse Capone'du. ayrca, 1925 ylnda, West suburban Vatandalar dernei'nin sraryla Hawthorne smoke Shop'a yaplan polis basknn da anlatt. Bu nun zerine Wilson, Papaz Henry Hoover le Chester Bragg' (baskn srasnda kumarhanenin kapsnda n bet tutan vatanda) da sorguya ekti.

1033/1242

Bragg, Capone' un kzgnlk annda azndan kard u szleri de iletti: Buras benim yerimdir. Chicago'daki federal jri karsnda tanklk et mek zere Mami'den arld halde gelmedii iin Capone hakknda federal mahkemeye hakaret suun dan dava alal iki yl olmutu. Nihayet, 25 ubat g n, sabahleyin bir kez daha admn att Federal Bi nadan ieri. Gelii binada her trl almann durma sna yol at. Yzlerce katip, sekreter, ii gc bra kp altnc kattaki duruma salonuna, Capone'u gr mee, kotular. Gangsterler kralnn gazetecilere, Hayr, efendim, yanl. Filim milim yapmaa niyetim yok, dediini iittiler. kedi ty kadar yumuak bir maddeden rlm, parlak mavi bir kostm vard sr tnda. Mavi beyaz izgili bir boyunba

1034/1242

takm, gri toz luklar giymiti. Yz otuz kiloya km olduundan gbei iyice Buymt. Yan banda duran Phil Dandrea tetikte grnyordu, sklm yumruklar ceplerihdeydi. Hayat hikayemi de yazacak deilim. 479 ki milyon dolar verdiler, ama kabul etmedim. Yazar lk dmeninde gzm yok imdilik... Jrili bir durumaya gerek olmadn bildirdiin den, dorudan doruya Yarg Wilkerson'un karsna karld. Sulu olduunu kabul etti. ksa boylu, kaln kal, aksi suratl bir adam olan yarg, Capone'un Mi ami'deki doktoru tarafndan verilmi, yolculuk yapa mayacak kadar rahatsz olduunu belirten raporun ger ee uygun olmadn ifade eden yedi tan birer bi rer dinledi.

1035/1242

Tanklardan biri, szde yatak hastas ol duu srada Capone'u Bimini'ye gtrm olan zel uan pilotuydu. Bir bakas, Hielah Yar alannda Capone'un arabasn park etmesine yardm eden polis memuru, bir bakas ise gemiyle Nassau'ya giderken karlap ahbaplk ettii bir kaptan... Capone le tatili dolaysyla duruma salonun dan karken, Yarg lyle tarafndan bir sre nce im zalanm olan tutuklama karar (serserilik suundan) kendisine tebli edildi. iki polis memuru, Capone'u aldklar gibi doruca dedektif Burosuna gtrp eli ne bir sandvi, bir fincan kahve tututurdular. Par mak izlerini aldlar, resmini ektiler, ne i yaptm sordular. emlak komisyoncusuyum, dedi Capone. duruma 2 marta brakld.

1036/1242

27 ubat gn, yeniden Yarg Wilkerson'un kar sna kacakt Capone. duruma salonuna geldiin de, gen bir gazeteci hanm kzara bozara yanna yak lat Size soracak bir sorum vard ama, dedi soluk solua. ylesine heyecanlym ki bir trl hatrla yamyorum. Cesaret verici bir glmseme belirdi Capone'un yznde. Hah, hah, hatrladm. amerikan gen kzlar hakknda ne dnyorsunuz? Soruyu sizin gibi gzel bir kz sorarsa, ne d nebilirim? diye karlk verdi Capone. Yargcn sekreteri, en az gen kz kadar heyecan 480 la frlad odasndan, davalya koarak, londra'dan aryorlar diye haber verdi,

1037/1242

Kusura bakma hanm kzm ama, dedi Capone, beni Londra'dan arayabilecek hi kimse yok. kral George bile arayamaz bu saatte. Wlkerson Country san sulu bularak, Cook

cezaevinde alt ay hapse mahkm etti. dava temyiz edilecei iin Capone, kefaletle serbest brakld. du rumadan sonra evresini saran gazetecilere, Hcre min nasl olacan merak ediyor deilim, dedi. du run bakalm, delie girmedim daha, dnyann tek mahkemesi bu deil ya... Yanlmamt Capone. Serserilik suundan alan davadan yakasn kurtarmay baard. olay her hatr laynda ac ac sylenirdi Yarg lyle. Geici bir sre iin baka bir

1038/1242

mahkemeye aktarlmamdan yarar lanan Capone... kefalet cretini yksek tutmam ele tiren bir yargcn karsna kmay becerdi. dava, kez ertelendikten sonra iptal edildi. Wilson, Shumway' tehlikesiz bir saklanma yeri ne gndermeden nce, byk bir gizlilik iinde topla nan bir byk jri, kasiyerin ifadesini dinledi. acele etmek iin ok nemli nedenler vard. Shunway'n aklamalarnn byk bir blm 1924 ylna aitti nk. ries ile o'Hare'in verdii bilgilerle bu son ak lamalar birleince, 1924 yl iin 123,102.89 dolarlk net kazan zerinden 32,488.81 dolar vergi borcu (ce zalar dnda) kyordu ortaya. ancak vergi borlar nn tahsili iin ngrlen alt yllk snrlama dolay syla, 1924 e ait borlar, 15 mart 1931 den sonra mah kemeye intikal ettirilemezdi. Bu nedenle, byk jri, 13 martta kararn verdi. A.B.D. Savcs Johnson'un ricas zerine,

1039/1242

soruturma sonulanncaya kadar ka rar kamuoyuna aklamamay kabul ettiler. 481 Nisan aynda yaplan belediye bakan seimlerin de Capone'un adam koca Bili Thompson son ve kesin bir yenilgiye urad. Cumhuriyeti Parti n seimle rinde, Yarg lyle' yenmiti Thompson ve Capone bu nun zerine, Bakn ite, lyle seim kampanyasn Capone aleyhtarl zerine kurdu. Halkmz da gereken cevab verdi kendisine, demiti. ama, genel seim de, demokrat Parti aday anton J. Cermak, 194,267 oy farkyla kazand. Chicago Belediye Bakan seimlerin de o gne dek grlm byk farkt bu. Cermak, Chicago gangsterlerini tamamen temizlemek iin hi bir aba gstermedi. onun tek derdi Capone ebeke sini ortadan kaldrmak, seim kampanyas srasnda kendisini desteklemi olan teki etelere yer amak t. 15 ubat 1933

1040/1242

tarihinde, Mami'de, Cumhurbakan roosevelt'in elini skt bir srada, Guiseppe Zanga ra adl kii tarafndan vurularak ld. Birtakm tarih iler, katilin asl roosevelt'e nian alp yanllkla Cer mak' vurduu savn reddetmekte, Belediye Bakan nn Capone'un adamlar tarafndan ldrldn ileri srmektedirler. Cermak da lm deinde ayn eyi sylemitir. 5 haziran gn federal byk jri yeniden toplan d. Bu sefer kararn ak ak ilan ederek, daha nceki karara ek olarak, yirmi iki ayr sutan (19251929 yl lar ile ilgiliydi hepsi) Capone hakknda dava alma sn istedi. Vergi dairesinin sz konusu yllar iin saptayabildii gelirin tutar 1,038,655.84 dolard. Ver gi borcunun tamam 219,260.12 dolar, ceza ise 164,445.09 dolar oluyordu.

1041/1242

Bir hafta sonra, bir baka dava karar ald byk jri. eliot Ness ile ekibinin toplad delillere dayanan bu dava, Capone ile altm sekiz i arkadan Vol stead kanununa aykr davranmakla suluyordu. Tam, 482 bebin ayr su sralanmt. bu dava ile ilgili olanlarn drt bini kamyonla yaplan bira datmn (her kamyona 32 f) kapsyordu. Bunlarn hepside 1922 ylna aitti. O yl, Capone, Torrio iin, kullanlm bir kamyon satn almt. Kanunlar, vergi borlaryla ilgili davann daha nce grlmesini ngrmekteydi. 483 XXV. AGGORNAMENTO

1042/1242

BR SYAN havasdr esiyordu Mafia saflarnda. (Mafia, ya da ebeke, ya da rgt, ya da Gruh, ya da Costa Nostra Butn bu deyimler ayn anlamda kul lanlabiliyordu. A.B.D. Ba Savcs robert kennedy' nin bir keresinde dedii gibi, bir slup meselesiydi bu adeta. italyan ve Sicilyal gangster ailelerinden meydana gelmi lke apndaki bu gevek konfederasyona, eitli zamanlarda polis yada basn tarafndan taklmt bu adlar. yelerde kendi kendilerinden hemen hi bir zaman byle sz etmezlerdi.) eski dnyadan kalma etecilik geleneklerini srdrmek isteyen yallar (Palabyklar) ile, amerikan usul, rgtlenmi crm eylemlerine gemek isteyen genler (Jn Trkler) arasnda anlamazlklar, atmalar kmaktayd.

1043/1242

Yllardan beri, Amerika'daki Mafia aileleri, palabykl, sert kolal yakal Sicilyal despotlar tarafndan ynetilmiti. kendilerine Patron dedirten bu adamlarn en byk istei, ulusal bakan, yani, Patronlarn Patronu olmakt. dar kafal, sava kiilerdiler. aileleri bir ordu disiplini iinde ynetirler, askeri bir rgtte olduu gibi kumandanlar ve askerler vard. Sicilyal olmayan etelerle birlemee, anlamaa yanamazlar, aralarna italyanlar bile almazlard. 1920 lerde New York'un en ileri gelen ailesinin bakan ve lkedeki teki Sicilyal etelere en ok sz geenlerden biri olan Patron Joe Guiseppe Masseria, Palabyklar gurubunun dediin 484 tipik bir rneiydi. rgt

1044/1242

kendi kendine iler, derdi hep. ve karsna kan her eyi, herkesi ineyip geer. Patronlar Patronu olan Pene elli Peter Morello'ya gereken saygy gsterirdi Masseria. ayrca, Sicilyallardan bakasn rgte almama kuralnn dnda brakt birka kii Vard; Napoli'li Vito Genovese, kalabriya'l Frank Cos toilo ve daha birka italyan aile iinde yksek yerlere ulaabilmilerdi. Bundan baka, yahudilikten katolik lie dnme Mutch Shultz ile de iyi ilikiler kurmu tu. Ancak, teki btn konularda ortodoksluunu ko rumutu Patron Joe. Jn Trkler ise, Patronlar Patronu diye bir ey is lemiyorlard rgt iinde. Yetkilerin eitli ellere da tlmas ilkesini, buyruklara deil de komite karar larna dayanan amerikan sistemini ye tutuyorlard. Hangi

1045/1242

blgeden gelirse gelsin, italyan olan herkesin Mafiosi arasna katlabilmesini istiyorlar, (bu radikal lerin hibiri italyan olmayanlarn da ye kabul edil meini isteyecek kadar ileri gitmemilerdi), etnik ay rlklar unutup baka etelerle i birlii yapmakta bir saknca grmyorlard. Ganglar aras savalara kkten karydlar; ancak ortak karlar tehlikeye ko yan kiiler temizlenmeliydi, ite o kadar. ksacas, Torrio'nun yllardan beri zerinde durduu, Capone'un da elinden geldiince uygulad trden bir evrensel lie ynelmekteydiler. onlarn bu isyan zamanla g nmzde amerika'y etkisi altnda bulunduran crm rgtlerinin gelimesine yol amtr. Gnmz crm rgtlerinde de italyanlar ar basmaktadr hala; ama izlenecek ulusal politika bir ynetim kurulu tarafndan belirlenir ve kurulda italyan olmayan birok gangster bulunabilir.

1046/1242

1930'lara doru, hemen her Mafia ailesinin iin de bir Jn Trkler gurubu belirmiti. Masseria ailesin de Genovese, Costello, ve Patron Joe'nun bir evlat gibi sevdii Sicilyal lucky Luciano bu guruptandlar. 485 Capone ise, atlantik City'deki toplantdan beri bu Jn Trklerle olan ilikisini srdrmt. Masseria ve ailesi yelerinden ou, Sicilyamn dou kysndaki Sciacco ilesindendiler. New York'un ikinci en nemli ailesi ise, adann kuzey bat kysn da bulunan Castellammare krfezi blgesinden gelen kiilerden olumutu. Bu ailenin ba Salvatore Mazan zano'ydu. Balca ii olan iki datm ebekesini, Park avenue zerindeki Grand Central Binasnn do kuzuncu katnda bulunan EMLAK KOMiSYONCUlUU Brosundan ynetirdi. Castellamare'lileri de

1047/1242

kendi et kisi altna almak isteyen Masseria, 1930 ylnn ubat aynda, bunlarn en nemli adamlarndan biri olan Tom reina'y ldrtt ve yerine kendi adamlarndan Joseph Pinzolay oturtmaa kalkt. Bunun zerine, berikiler hem Pinzolay, hem de Masseria'nn destekledii Pat ronlar Patronu Peter Morello'yu ldrdler. Bir yldan fazla sren bu sava, Mafia uzmanlar arasnda Cas tellamare'liler Sava olarak bilinir. korku ve kinden deliye dnen Masseria, lkedeki Butn Castellamare' lilerin idam edilmesini emretmiti. Her iki taraftan lenlerin says altm buldu. Cinayetlerin ou Mas sachusetts'de, oho'da, lllinois'de, New York ve New Jersey'de ilendi. Luciano, Genovese ve Costello Masseria'ya olan ballklarn ispat ettiler. dutch Shultz ile Bronx'lu enginar kral Ciro rerranova da onun saflarnda arp tlar; Capone sava

1048/1242

masraflarna katld. ama ilerin den hepsi de Maranzano'nun ehveni er olduu kan sndaydlar. Luciano bir gn onu grmee gitti. Castellamare'liler, be aydr Masseria'y tuzaa drmee urayorlard. ama ikinci Cadde 65 numa radaki muhafzlarla dolu evinden kmamaktayd Pat ron. Sonunda, en gvendii adam Lucy Luciano be-486 cerdi onu dar karmay. Maranzano'ya pusu kurabileceini, Genovese ile bir taktik grmesi yapmalar gerektiini ileri srerek, 15 nisan 1931 gn, hep birlikte, Coney Island'da en sevdii lokanta olan Scarpato'ya gtrdler. Terranova'nn arabasyla gidiliyor du; ama enginar kralnn elleri ylesine titriyorduki (Maranzano'nun askerlerinden Joseph Valachi'nin otuz iki yl sonra McCellan komitesi nnde verdii ifadeye gre) arabay bakasnn kullanmas icap etti. Buna karn, Masseria herhangi bir

1049/1242

ey fark etmedi. Gene Valachi'nin dediine gre, bu korkakl yznden arkadalar yannda kk dmt Terranova. o gnden sonra, diye anlatt Valachi, komite yelerine, Ciro Terranova'y bolamaa balad herkes. Yani, kimse takmyordu onu artk, tamam m? Hani yavatan yavatan bir kenara itiliyordu diyeceim. adamdan saymyorlard, i g gstermemee baladlar. Zavallnn ok arna gitti bu. Srf zntsnden ld desem yalan olmaz... Genovese le Terranova Scarpato lokantasnda fazla oturmadlar. Yemek bile yemeden ktlar. Luciano le Masseria, istakozlu, arapl bir le yemeinden sonra kat oynamaa koyuldular. Saat buua geldiinde, onlardan baka mteri kalmamt lokantada. Luciano tuvalete gitmek zere kalkt bir ara. o dardayken bilinmeyen kiiler ieri girdi.

1050/1242

Luciano, daha sonra polise verdii ifadede, silah seslerini iitir iitmez koarak geldiini, Patron Joe'yu kanlar iinde masaya kapanm olarak bulduunu syledi. Bandan ve srtndan alt kurun yemiti. Sa elinde karo as vard. Cinayetten sonra atekes anlamas yapld. Her iki taraftan aa yukar beyz sava, Bronx'ta kiralanan bir salonda toplanarak Maranzano'ya sayglarn sundular. Masrafl bir sava olmutu. Maranzano, 487 boalan hazinesini yeniden doldurmak amacyla, adam bana alt dolardan bir dizi ziyafet verdi. Luciano ile Capone, altar bin dolarlk yemek bileti aldlar. So nu olarak yz on be bin dolar topland. Maranzano; ama bu arada byk bir diplomasi yanl yapt. ar tk iler baka trl yrtlecek,

1051/1242

diye sz verdi. Bir kere, patronlar patronu benim. Ne yani, Jn Trkler Masseria'y. yerine baka bir palabyk gesin diye mi ortadan kaldrmlard? Yeniden harekete gemek gerekiyordu. Castellamma re'liler arasnda da yanda bulabilirlerdi kendilerine. rnein, ilerde lider olabilecek, ngr sahibi gen ler vard Guseppe Profac gibi, Joe Bananas Joseph Banano gibi... Maranzano tehlikede olduunu sezmiti. Valachi'ye, Gene dee yatma zaman geldi anla lan, dedi. (dee yatmak; yani, sava srasnda sak lanrken, sk sk yer deitirip, deini de birlikte tamak. Temizlenmesi gereken kiilerin listesini ver di adamna. Capone her yerde olduu gibi, burada da liste bayd. ondan sonra, srayla, Costello, luca no, Genovese, Vncent Mangano, Joe adons, dutch Shultz, ve birka kii daha...

1052/1242

ama asiler daha nce harekete getiler. Cellat larn Mafia dndan semilerdi. Yahudi asll ete reisi Meyer lansky, en azlsndan drt katilini onla ra dn verdi. 11 eyll gn, leden sonra saat ikiye doru, sahte dedektif kimlikleri gsteren drt kii, Maranzano'nun bekleme odasn dolduran kiileri bir yana iterek Burosuna girdiler. Patronlar Patronunu, gvdesinde drt kurun delii, alt bak yaras ve boaz kesik olarak brakp ktlar. olay izleyen krk sekiz saat iinde, lkenin eitli blgelerinde, krk kadar eski kafal Mafia yesi temizlendi. 488 Bu coup d'etat (*) sonucunda lucky Luciano baa geti. Jn Trklerin istedikleri reformlar gerekle tirmekte gecikmedi. Bir kere Patronlar Patronu titri ni kaldrd; sistemi batan sona yeniden biimlendir di. Her aile bakan kendi blgesi snrlar iinde ba msz olacak; ancak, ortak karlarn sz konusu

1053/1242

ol duu nemli sorunlarda ulusal komisyonun kararlar na boyun eecekti. Sicilyallarla italyanlar birbirine dren eski blgecilik duygular, yava yava yapc bir ibirliine brakmt yerini. Yeniden rgtlenen kartelin Luciano'dan sonra gelen en nemli adam Na poli asll don Vitone Genovese idi. italyan asll olmayan birok gangster, resmen Mafia yesi olma makla birlikte, rgtle ok sk ilikiler kurup ok g l durumlara ykseldiler. Luciano'nun alan fuhu ve narkotikti. Florda ve Bahamalardaki en bellibal ku marhane iletmeleri Meyer lansky'ye verildi. lans ky'nin orta Bugsy Benjamn Siegel ayn ii Nevada ve California'da yapacakt. lepke*lous Buchalter New York'un giyim sanayii haracn denetimi altnda tutuyordu; dutch Shultzi gene New York'un piyango ileriyle, Frank erickson mterek bahis acentalary la urayordu. longy abner Zwllman, New Jersey deki hemen Butn

1054/1242

hara ilemlerini ele geirdi zaman la. kid Twst abe reles'in ynettii Murmer nc. (kiralk katiller, rk.) adl ete, sk sk, Mafia'nn ver dii cezalar infaz etmekle grevlendiriliyordu. Yalnzca Brooklyn'de Mafia adna temizledikleri adamlarn haddi hesab yoktu. karlkl alveri, bir likten kuWet doar, bar iinde birlikte yaama yeni a crm rgtlerinin izledikleri ilkeler bunlard. Bylece dnm olan rzgar Capone'u daha da ulalmadk yksekliklere karacakt anlalan. Otuz(*) Hkmet darbesi. 489 bir yandayd daha. kiisel ekicilinin yan sra, r gtleme konusundaki ustal Butn dnyaca kabul edilmiti. luciano, onun

1055/1242

kendisi hakknda dndk lerine ylesine nem veriyordu ki, Maranzano'nun katlini temize karmak amacyla Chicago'ya zel bir ulak yollad. Ulusal komisyonun toplanaca masada Capone'un yeri ayrlmt kukusuz... Bir de vergilerini zamannda demi olsayd! 490 XXV. HESAPLAMA HAKKINDA AILAN davada isnat edilen her sutan hkm giydii takdirde Capone'u otuz drt yl lk bir hapis cezas bekliyordu. NashAhern avukatlk firmasnn en parlak beyinleri savunmasn hazrla maa koyulmulard. ekipte, Thomas Nash ile yak kl Ahern'den baka, dickens'in romanlarndan fr lama benzeyen, koca gbekli, yuvarlak kafal, kurnaz burnunun ucuna oturttuu

1056/1242

altn ereveli gzlkleri ve en kritik anlarda, ah, vicdanm, vicdanm, diye hay krmasyla n salm olan Albert Fink de bulunuyordu. avukatlar, A.B.D. Savcs Johnson'a bir uzlama teklif ettiler: Hafif bir ceza verilecei garanti edilirse, m vekkillerinin sulu olduunu kabul edeceini syledi ler. Johnson, bu konuda Wilson, rey, Ba Savc Wl lam Mitchell, ve Mellon'un yerini alm olan Maliye Bakan ogden Mills ile grtkten sonra, mahkeme ye en fazla iki buuk yllk bir hapis cezas verilme sini tleyeceini bildirdi. Yetkililer, iddia makamnn bir numaral tannn ortadan kaldrlarak ifade ver mekten alakonacandan korkmaktaydlar. ayrca, Yk sek Mahkemenin alt yllk snrlama kanununu onay layp onaylamayaca bilinmemekteydi. ksa bir sre nce A.B.D. Blge Temyiz Mahkemelerinden biri, ver gi kaaklnn ancak yllk bir sre iinde mahke meye intikal edeceine ait bir karar

1057/1242

almt. Yksek Mahkeme de bu karar onaylarsa, Capone hakknda alan Butn vergi davalarnn dmesi sz konusu olacakt. 491 16 haziran gn Federal Mahkemeler Binasnn asansrne binerken, Capone'un zerinde muz sars bir kostm vard. Hayatndan son derece memnun g rnmekteydi. Bindii asansre girmek isteyen bir yar gc resmen itti asansrc. Buna binemezsin, ah pap, dedi. al Capone'un zel asansr bu. Capone sulu olduunu kabul etti ve Yarg Wlkerson duru may 30 haziran gnne erteledi. Butn amerikan basn gibi New republc gazete si de, Capone'un hafif bir cezayla yakay kurtaracana inanyordu. Bu konuda yaynlad bir yazda yle diyordu: Mahkeme, olayn ba kiisinin zaferiyle so

1058/1242

nulanrken... yenilen Chicago olmutur.... ... ada let sistemimizin korkun yanllarn ortaya koymak iin daha bir ey sylemek gereksiz, diyordu St. Paul News ile lousvlle Courer Journal gazeteleri, Her trl ktl, suu ilemi gangsterlerin yal nzca kanunsuz yollardan kazandklar paralar zerin den vergi demedikleri iin hkm giyebildiklerini be lirtmek yeter... amerikan vatandalarnn koltuklarn kabartacak bir durum deil bu. St.lous Postds patch gazetesinde kan, danel Fitzpatrick imzal bir karikatr, kasa soymaa uraan bir hrsz gsteri yordu. Hrszn banda bekleyen Sam amca, Bunu vergi beyannamene kaydetmeyi unutmayasn, ha... diyordu. 29 haziran gn, Yarg Wlkerson'un karsna ikinci kez kmazdan bir gn nce

1059/1242

Capone, Lexington otelindeki dairesinde gazetecileri kabul etti. Srtnda, beyaz biyeli, siyah ipek bir pijama vard. Hayatndan memnun grnyordu. Saysz tekliflere ramen, si nemaya neden gemediini yle aklad: o gangs ter filmleri var ya, hepsi yalan yanl eyler aslnda, Topunu gle atsalar ok iyi olur. oluk ocuu doru yoldan karmaktan baka bir ie yaramyor zaten. Sansr kurulunun hakk var, gsterilmemeli byle ey-492 ler. Sinemaya giden milyonlarca ocuk var bu mem lekette, yazk deil mi? Hatrlar msnz bilmem, bi zim ocukluumuzda, on kurua satlan serven ro manlar vard. Bunlar okuduka, korsanlarn peine dmek, gizli hazineler aramak iin can atardk, hatr lar msnz? Bu gangster filimleri de yle ite. oluk ocukta kabaday olmak istei uyandryor hepsi. Ya rarl hi bir yanlar yok...

1060/1242

Hapse girme olana zerinde de durarak yle konutu: adamlar nemli bir sorunmuum gibi beni attlar ortaya. Yakndm yok. ama, yzbinlerce yok sulun biriktirdii paralar ar ur edip, iflas eden ban kaclarn peinden neden komazlar anlamyorum. Na sl oluyor bu i? Yoksul bir ailenin diinden trnan dan attrp biriktirdii, belki de bir kara gn iin, di yelim babalar isiz kaldnda kullanmak iin sakla d paralar yemek, drt f bira, birka kasa vis ki satmaktan daha, ok daha kt deil mi, siz sy leyin! Bana sorarsanz, ikiyi satan adam, o ikiyi sa tn alp ien adamdan daha kt deildir. Yakn bir gelecekte ete savalarnn son bu lacan, bunun kendi abalar sayesinde gereklee ceini de eklemei unutmad. oldum olas, iddet ha' reketlerine, vurumalara falan karymdr. Ben hi dvmedim mi? dvtm elbet, ama bar

1061/1242

iin d vtm. Ve, u gnlerde Chicago'da hkm sren ba rn abalarm sayesinde olduunu sylersem yalan olmaz. ete cinayetlerinin artk gemite kaldna itenlikle inanyorum. Bu konuda halkn teekkr ede cei bir kii varsa, o da benim. Peki, kendisi ierde olduu srece, etesini kim ynetecekti? Halkn inand bir miti ykmak gzel bir ey deil belki. ayrca, kimseyi d krklna da uratmak istemem ama, iin dorusu u ki, Capone etesi diye bir ey yoktur ve hi olmamtr. o gece, Yeni Floransa lokantasnda bir veda ye493 mei verdi. Hala kanun kaa bir gangster roln oynayan Mke Malone da arlanlar arasndayd. Gidecein iin zgnm, al diye teselli etmee alt kral. ama Capone

1062/1242

zgn deildi. iki buuk yllk bir hapis cezas, hele cezaevindeki iyi hali dolaysyla azaltlacak olursa, hi de ekilmeyecek bir ey deildi. Ben yokken ileri Johnny ynetecek, dedi Torrioyu kucaklayarak. Protojesini yolcu etmek iin ta New York'tan gelmiti Torrio. Ayn otuzundaki durumaya giderken, bezelye yeili ketenden bir kostm giydi Capone. az kulaklarnda, ervesindekilere bakarak, cezasnn aklanmasn bekledi. Bekledii aklama yaplmad ama. Onun yerine, fkesini tutmaa alt her halinden belli olan Yarg Wlkerson yle konutu: ar ceza davalarnda, verilecek cezaya davac merciinin karar ver mesi kabul edilecek bir ey deildir ...Mahkeme bakan olarak, iddia makamnn nerdii cezay vereceimizi sana taahht edemeyiz...

1063/1242

Ahern ayaa frlad. iddia makamnn nerisinin mahkeme bakanlnca kabul edilecei konusunda teminat alm durumdayz, dedi. Yoksa, mahkemenin sz konusu neriye uyacan bilmeseydik yani, sank adna sululuu kabul etmezdik. Yargcn fkesi daha da artyordu belli ki. Mahkeme Savcnn nerilerini dinler. Mahkeme, A.B.D. Ba Savcsnn nerilerini dinler... ama sank hi bir zaman sanmamaldr ki, A.B.D. Ba Savcsnn ve de Maliye Bakanlnn nerilerini gz nnde bulunduran mahkeme mutlaka bu nerilere uygun karar vermek zorundadr. Federal bir mahkeme ile pazarla oturulamayacan sana anlatmann zaman gelmi, hatta gemitir bile. Capone'un suu kabul ettiini belirten ifadesini geri almasna izin vererek, ekim ay iinde, yeni bir duruma gn tayin etti.

1064/1242

494 Bu beklenmedik gelimelerin zerine, ikinci bir darbe, Capone'un profesyonel prestijini fena halde sarst. Chicago Crm komisyonu, yaynlad ikinci Halk dmanlar listesinin bana, Capone'un adamla rndan, bira fabrikalar ba denetimcisi Joe Fusco' yu koymutu. Halk dman No. 2 ise, Ted Newberry idi. Yirmi sekiz kiilik listede Capone'a yer veril memiti. Yaz sonlarna doru, Capone yeniden iyimser bir hava iine girdi. Gazeteci Cornelus Vanderbilt J. ile yapt bir konumada, Beni korkutmaa alyorlar, hepsi bu, dedi. Beni delie tkacak olurlarsa, bu kent alt st olur, pekala biliyorlar bunu. Ben olma sam, namuslu kiileri ufak tefek harakesenlerden kim korur sanyorsunuz? ekonomik buhrann amerikan halk zerinde do urduu ve daha da douraca kt

1065/1242

etkilere fena halde zldn de belirtmekten geri kalmad. ok zorlu bir k geireceiz, dedi. Bizim gibiler kesenin azn amak ve ak tutmak zorunda. Yoksa, hepimi zin canna okunacak. Millet Meclisinin ya da Cumhur bakan Hoover'in harekete gemesini beklemek bou na. Milleti a ak brakmamak iin elimizden geleni yapmalyz. Yoksa, altmz hayat srdrmek ola nan hepten yitireceiz. (Buralarda, Vanderbilt'in kendi dnce ve szcklerini yazd kukusu uyan yor okuyucuda) amerika'nn byk bir toplumsal sar snt geirdiinden haberiniz var m sizin? evet, evet, ok tehlikeli gnler yayoruz. Bolevik ideoloji kap mz almakta. amamalyz kapy... aarsak bizler iin ok fena olur. amerikan iisini kzl edebiyat tan, kzllarn kurnazlklarndan uzak tutmalyz. kafa snn sapk fikirlerle dolmasn nlemeliyiz. Gemii ne

1066/1242

olursa olsun, iilerimiz artk amerikan vatanda lardr nk... amerikallarn oldukla495 rndan da yaknyordu; daha dorusu, Vanderbilt yle yazm yazsnda. Milletin hi bir eye saygs kal mad u gnlerde. Bir zamanlar, eref, doruluk, ka nun gibi eyleri yere ge koyamazdk. ocuklarmz bunlara sayg duyacak biimde yetitirirdik. imdiyse her ey deiti. Sava biteli on iki yl oluyor. Bunca zamanda, kendimize eki dzen vermi olmalydk. ama nerdeee? Bakn, her eyi nasl berbat etmiiz ve ediyoruz. duruma gnnden bir hafta nce, o'Hare, Wil son'a telefon etti. Capone'un, jri seimi eski ideallerini yitirmi

1067/1242

iin arlan kiilerin bir listesini elde ettiini, bunlarn kimisini rvetle (boks ma biletlerinden, paraya, i teklifle rine kadar eitli yollarla) kimisini de lm ya da yaralama tehditleri ile yola getirmee altn ha ber verdi. o'Hare listeden on ad (No. 30 dan No. 39 a kadar) kopye etmiti. Wilson bu adlar Johnson'a gs terdi; sonra ikisi birlikte Yarg Wlkerson'a gittiler. Yarg, arlm olanlarn listesini istetti katipten. 30 numarayla 39 numara arasndaki isimler, o'Hare'in yollad isimlere uyuyordu. Siz idDianamenizi bildi iniz gibi hazrlayn, beyler, dedi Wlkerson. Geri sini bana brakn. o'Hare'in gizli ajanlk almalar Capone dava syla sona erdi. iin tadn almt bir kere. Yllar yl gangsterlerle ibirlii yapm, bundan byk kazanlar elde etmiti; ama, oldum olas nefret etmiti bu adam lardan.

1068/1242

Bu nedenle, her frsatta gammazlk yapmaa devam ett. Wilson, gangsterlerin adam olan bir po lis memurunun kendisini ihbar edip hayatn tehlike ye sokacan belirttiyse de, o buna aldrmad. te yandan, Stickney'deki Sportsman's Park Yar alan nn bakan, llinois, Massachusets ve Florda eyalet lerinde kanuni kpek yar alanlarnn kurucusu, Chi 496 cago'nun Cardinas futbol kulbnn ticari ynetmeni, emlak yatrmcs, bir sigorta irketiyle iki reklam ajansnn sahibi olarak, bir sr para kazanm, sayg deer bir i adam niteliine Burnerek, eski gnah larn unutturmutu. astemen edward Henry o'Hare, 1937 ylnda ar napolis Harp okulundan mezun oldu. Be

1069/1242

yl sonra, Cumhurbakan roosevelt, Temen o'Hare'e havac lk tarihinin en kahramanca uularndan birini yapm olmas dolaysyla kongre eref Madalyasn verdi. 20 ubat 1942 gn, Pasifik okyanusu zerinden uar ken tam be Japon sava ua drmt gen adam. ertesi yl, stemen o'Hare, bir hava savan da can verdi. 1949'da, Chicago Uluslararas Hava ala nnn ad deitirilerek, buraya o'Hare Hava alan de nildi. Yiit havacnn babas, oluna verilen bu erefle rin hibirini gremeden ld. 1939 yl kasm aynda, arabasyla ogden Caddesi zerinde yol ald bir sra da, yanndan geen bir arabadan atlan kurunlarla can verdi. katiller hi bir zaman yakalanamadlar. Ce sedin cebinde bulunan eyler arasnda bir tebih, bir ha, gene dinsel bir madalyon, italyanca yazlm bir pusula ile,

1070/1242

bir dergiden kesilmi bir iir vard. Margy, ah, Margy, yazlyd pusulada, Quanto tempo o pen soo per te. Famm passar una notte nseme con te. (Her an aklmdasn. Ne olur seninle bir gece geirmeme izin ver. iir ise yleydi: Hayat denilen saat Yalnz bir kez kurulur Kimse bilmez ne zaman Susacaktr tlktaklar Erken mi, ge mi? Bugn m, yarn m? 497 Yaadn andr senin olan Yaa, sev, iste

1071/1242

Zamana gvenme. Saat durabilir. Hearsts Universal Haber ajans adna duruma y izlemee gelmi olan damon runyon, durumadan bir gece nce Cafe Colossimo'ya urad. Capone'un bir grup gangster, politikac ve avukat arkadayla bir likte bir masada oturduunu grd. kralla Florida'da tanm olduundan gruba katld. durumunu nasl grdn sordu Capone'a. Hi deilse hakkm ye meyeceklerini sanyorum, diye karlk verdi kral. Basnn ar abartmal yazlarn da knad bu ara da. Yaptm syledikleri bir sr eyi kesinlikle yapmadm gibi, bunlar yapmak resmen, fiziken (!) olanakszd benim

1072/1242

iin. Hara olduumu sylyorlar. laf! iyi bakn, asl hara yiyenler bankaclar... ertesi gn yollad yazda yle diyordu runyon: Capone ile iki dakika konuan birinin, onun gerekten ok gl kiiliinden etkilenmemesi imkansz. Gaze tecilik dilinde dediimiz gibi, son derece 'renkli' bir kii kendisi. 6 ekim, Sal Capone'un Lexington otelinden alp, alt kilomet re tedeki Federal Binaya gtrmek zere, on drt de dektif ve zel arabalar ayrlm. en nde giden araba her yol aznda duruyor, iindekiler yan sokaklar gz den geirerek, Capone'u karmaa alabilecek dost lar, ya da ldrmee giriecek dmanlarn gzlyor lar. Biz iin banda olduka, kimse kimseyi tepele yemez buralarda, diyor dedektif efi. Federal Binaya

1073/1242

yaklarlarken, normal olarak mal getiren kamyonlara 498 ayrlm bir tnele sapyor arabalar. Tnel, binann bodrum giriinde son buluyor. dedektifler, yeralt ge idinden geiriyorlar Capone'u, sonunda servis asan srne varlyor. Gangsterler kral duruma salonuna girinceye kadar altnc kat koridoru boaltlyor. ierde, jri iin arlanlarn adlar okunmaa ba lannca, Capone'un yz allak bullak oluyor. kendisin deki listede yok bu adlar. Wlkerson, her trl yolsuz luk abasn ie yaramaz hale getirmek amacyla, son anda, baka bir yargla jri dei toku etmi...

1074/1242

Jri yelerinin seimi sredursun, Capone, bo gzlerle evresine bakmyor. duvarlarn yar yksekli ine dek kan, yaldz ssl mermer kaplamalar var. Bunlarn stnde kalan blmlerde, amerikan tarihin den eitli sahneleri gsteren resimli hallar... Yar gcn arkasnda kalan duvarda Benjamn Frankln kongre karsnda konuuyor, sa elini George Wash ington'a doru uzatm. Pencereler hem ok yksek, hem ok dar olduklarndan gn giremiyor ieri. avizeler, aplikler Butn gn yanyor. Phil Dandrea, Capone'un evresinde drt dnyor, jri yelerine k t kt bakmad sralar efendisinin hardal rengi ce ketinin zerine konmu bir toz parasn flyor, ya da sandalyesini daha rahat koymasna yardm edi yor. Yarg Wlkerson, koyu mavi renkli kostmnn zerine cbpesini giymemi. Yer yer aarm

1075/1242

olan sa lar karmakark. Jri adaylarn uzun uzadya sorgu ya ekerken, dner sandalyesinin en ucunda oturdu u belli oluyor. A.B.D. Savcs e. Q. Johnson'un mes lekdalarna hi benzemeyen, estetik bir grn var. Parlak gri salar, dmdz bir izgiyle ortadan ay rlm, kubbeyi andran kafasnn zerinde bir kuun kanatlar gibi duruyorlar. Yanaklar al al, dudaklar in ce ve duyarl... Masasnda drt A.B.D. savc yardm cs oturmakta William J. Froelch, Samuel G. Claw-499 son, Jacob J. Grossman ve DWight H. Green (bu so nuncusu ilerde illinois valisi olacaktr). Johnson, ta nklar sorguya ekme iini onlar brakyor; kendisi dinliyor yalnz ve gerekli stratejiyi hazrlyor sessisce.

1076/1242

leden sonra saat drtte, jri yelerinin seil mesi ilemi sona eriyor. Seilenlerin ounluu k k esnaf, teknisyen, ifti... Hepsi de aleyhine her hangi bir nyargya sahip olmadklar, onun hapse gir mesini istemeleri iin zel bir neden olmad konu sunda yemin etmiler... 7 ekim, aramba. iddia makamnn ilk tan olan Vergi dairesi ka tibi, Capone'un 19241929 yllar arasnda vergi be yannamesi doldurmadn sylyor. onun ardndan tank sandalyesine oturan Chester Bragg, Smoke Shop basknnda Capone'un kapya dayanp, kumarhanenin kendisine ait olduunu sylediini anlatyor. n c tank, solgun, sinirli bir adam: ShumWay. Smoke Shop'un kasiyerliini yapt iki yl iinde edinilen ka zanc aklyor: Beyz elli bin dolardan fazla... 8 ekim, Perembe

1077/1242

A.B.D. Savc Yardmcs ClaWson, avukat Mat tingly'nin vergi ajanlarna yazm olduu akl almaz mektubu delil olarak sunuyor mahkeme bakanlna. Bir avukat mvekkili adna itirafta bulunamaz, diye itiraz ediyor Fink. Mvekkilim, ceza evine girmemek kaygsyla ,sz konusu avukata kefaletname vermitir. Bu demek deildir ki, sz konusu avukat, bu kefalet nameyi mvekkilimi ceza evine attrmak iin kulla nabilir. Sonuta, ikisi ayn kapya kabilir, diye kar lk veriyor yarg. 500 ah, vicdanm, vicdanm! Sinirden, aknlktan, gre argosuyla dinsel terimleri birbirine kartrarak konuuyor Fink: kafakol derler buna. armha gerdi ler bizimkini, bitti. Fena kafakola aldlar.

1078/1242

Bu arada Ahern karyor sze: Yksek Mahke menin de sk sk belirttii gibi, vergiden kamak biz insanlarn en belirgin zaafdr. Unutmayalm ki, ame rikan kurtuluz Savann balangc saylan Boston Baskn da... Ne yani, diyor yarq, Boston baskn m bu? Capone hala umutlarn, iyimserliini yitirmi de il. kanundan paasn kurtarmasna ka kez yardm etmi olan, stelik bylesine atronomik cretler alan avukatlarn bu sefer kendisini yaya brakacaklarna inanamyor bir trl. akam, Lexington otelindeki dai resine artt bir terzi, yeni yaptraca iki yazlk kostm iin l alyor. Byle ssl giysiler yaptrp da'ne olacak? diye soruyor Frankie rio. kodese gi riyorsun dostum, oldu olacak izgili bir ey smarla bari.

1079/1242

Ben mi, diyor Capone, zor girerim kodese. Flo rida'ya gidiyorum olum, yan gelip bam dinleyece im biraz. Bu yazlklarn da gitmeden hazr olmasn istiyorum. 9 ekim, Cuma alkoln toptan fiyat, teneke bana 30 dolardan 32 dolara ykselmi. Chicago Herald-examiner gazete si, Capone'un savunma masraflarn karlamak iin bu artn gerektiini ileri sryor. Protestan kiliseler Topluluunun halkla ilikiler Burosu, papazlara bir tte bulunuyor: Halkn papaz lardan ok al Capone ile ilgilenmesinin nedeni, gang sterin ok daha renkli bir kiilie sahip olmasdr. Seyircilerden yaklaarak 501 biri avukatlar masasna

1080/1242

Capone'un elini skyor. adm Benjamn Bachrach, diyor. Halk savunucusuyum. almanya'nn kel kentinden hareket edip, yrye rek dnyay dolamaa km olan bir atlet, mahkeme odaclarnn biri araclyla Capone'dan hatra defte rini imzalamasn rica ediyor. olmaz, diyor Capone, gereinden fazla imza atmm zaten. Dandrea, her zamanki gibi Capone'un arkasna oturuyor ve keskin, kara gzlerini tank sandalyesine dikiyor. iddia makam, Florida'dan getirttii tan ar yor: Parker Henderson. Dandrea'nn baklar altnda ezilip Buzlen tank, Florida'da Capone adna teslim ald para havalelerinden, Palm Island'daki evin sa tn alnndan, ek olarak yaptrlan rhtm ve yzme havuzundan, yeni dikilen aa ve

1081/1242

bitkilerden sz edi yor. onun ardndan tank sandalyesine oturan adam son derece heyecanl ve sinirli grnyor; yz bem beyaz. Mami'ye yollanan para havalelerinin ounun k yeri olan Lexington oteli telgrafhanesinin efi John Forte'dir bu adam. durumadan nce sorguya ekildiinde, rahat rahat ifade vermi olduu halde, imdi korkudan olacak, telgraf havalelerini kimin gn derdiini bilmediini sylyor. Yarg Wlkerson k yor: iyi dnn bakalm. le yemei iin verilen arada, Wilson da k yor korkak tana. Nasl konuabilirim? diyor For te. Siz Capone'un ba fedaisinin duruma salonunda, eli tabancasnda oturmasna izin verdikten sonra... Ba fedainin kim olduunu ayrca sylemesine ge rek yok. Wilson, artk asl kimliini taknm

1082/1242

olan Mke Malone ile Sullivan', durumu akla kavuturmakla grevlendiriyor. 502 10 ekim, Cumartesi iki ajan, Dandrea'nn hemen ardndan biniyorlar kalabalk asansre. Mike Malone gangstere hafife srnyor, ve bayla Sullivan'a iaret ediyor. evet, Dandrea'nn cebine tabanca var. ajanlar durumu Wilkerson'a bildiriyorlar. Yarg, henz ifade vermemi tanklar korkutabilecek bir dav ranta bulunmamalarn, Dandrea meselesini duru ma salonu dnda halletmelerini sylyor. Bunu ya pabilmeleri iin, o sabahki durumada ksa bir ara vereceini bildiriyor. nceden kararlatrlan bir iaret zerine, muha fzlardan biri Dandrea'nn yanna

1083/1242

giderek, kendisine bir telgraf geldiini, telgrafnn darda beklediini haber veriyor. Fedainin hemen ardndan koridora kan iki ajan, yakapaa bir odaya sokuyorlar kendisini. Silahn elinden alp, suluyu polise teslim ediyorlar. Gizli silah tamaa hakk olduunu ileri sren d'and rea, Butn Capone fedailerinin tad erif yardm cs kimliini gsteriyor. Biraz sonra, Yarg Wilkerson'u yattrma aba s iinde olan Ahern yle konuuyor: Sayn Yarg cm, bu delikanl anasna, kz kardelerine bakmak tadr. Tanrm kendisini, gerekten iyi ocuktur. ok severim... Sayn Yargcm, Dandrea'nn kafasnn ve yreinin nasl ilediini bir bilseniz, onun mahke meye kar saygszlk etmek amacn gtmediini an lardnz... Wilkerson, mahkemeye hakaret suundan alt ay hapis cezas veriyor Dandrea'ya.

1084/1242

Capone'un eitli mallar satm olmalar dolay , syla, onun net deeri ve net sarfiyat konusunda bir fikir vermek zere arlan tanklarn listesi uzun mu uzun. Tam iki gn sryor bunlarn dinlenmesi. ka saplar var aralarnda, frnclar var, emlak komisyon-503 cular, i dekorasyoncular, mbleciler, inaat mte ahhitleri, terziler, mcevherciler var... Curt otto koenitzer adl Mami'li bir mteahhit, aznda purosu olduu halde oturuyor tank sandalye sine. Muhafzlardan biri puroyu alyor (kahkahalar). ksaca sorguya ekilen koenitzer plaj kabineleri ile garaj yapm, Bayan Capone'dan bu iler iin alt bin dolar alm tank sandalyesinden indikten sonra pu rosunu geri istiyor, seyircilerin kahkahalar arasnda srtarak salondan kyor.

1085/1242

Tanklk yapmak zere koridorda Mami li esmer gzeli bir gen kz Union Telgraf hanesinde Chicago'yu hi de beenmediini ervesindekilere.

bekleyen (Western memur), aklyor

Masraflarn hkmet kar lad halde bile, buralara kadar gelip srnmee demezmi. Cannz elenmek istediinde ne yaparsnz allah akna? diye soruyor. 13 ekim, Sal Wlkerson, al dediiniz zaman sanktan m sz etmek istiyorsunuz, sayn avukat? diye soruyor Fink'e. evet. Sayn Yarg, bunu bir saygszlk olarak kabul etmiyorlar, umarm. Sank teriminin tutarm. kullanlmasn ye

1086/1242

Bir sonraki tank, Vergi dairesi eski ajanlarn dan... Capone hakknda soruturma yapt srada, C cero'da bir meyhanede gangsterle bira itiini syle diinde, Fink, ardn, aypladn belirten davra nlarda bulunuyor. Bira, evet, diye yineliyor tank en ufak bir utanma izi gstermeden. Hem de ok iyi kalite bira... 14 ekim, aramba amerika apnda bir konferans turnesine kmak 504 zere gelmi olan tarihsel romanlar yazar, italyan ingiliz asll rafael Sabatini, Capone'un, tarihsel romanlarn gerektirdii kudret hrs, ihanet, entrika, karanlkta kurunlar, vb. ile dolu bir atmosfer iinde yaad n

1087/1242

kabul ediyor; ancak, gangsterin bu tr bir romanda yeri olamayacan, nk, grne g re her trl idealden yoksun bulunduunu ekliyor szlerine. Sabatini'nin dediine gre, Merde yazla cak tarihsel romanlarn en uygun kahraman Mussoli ni'dir. entrika ve kudret hrs var onda... ayrca ideal leri de var... iddia makamnn sonuncu nemli tan Fred ries. Yalnzca sann deil, Pete Penovich, Jimmy Mondi, Frank Pope, Jack Guzik ve Ralph Capone'un da Smoke Shop'tan byk paralar kazandklarn sylyor ifade sinde. 15 ekim, Perembe i sava gazilerinden doksan akn bir ihtiyar, srtnda eski mavi niformas, gsnde madalyalar ile yargca yaklap, solgun bir demet iek sunuyor. n srada bir yere oturtuyorlar kendisini. ok geme den

1088/1242

uykuya dalyor, durumaya ara verilinceye kadar uyanmyor. Savunmaya geiliyor. avukatlarn ileri srdkle ri en belli bal sav, sann at yarlarnda byk pa ralar kaybetmi olmas. Fink'in dediine baklrsa, Capone'dan daha anssz bir kumarbaz daha dnyaya gel memi. Zavall, hemen her zaman kaybetmi. Sekiz mterek bahis komisyoncusu, Capone'un kendileri ne dedii, her yl biraz daha artan yar borlarn sralamak iin tank sandalyesine oturuyorlar. 1924 ylnda on iki bin dolar bulan bu demeler, 1929 y lnda yz on bin dolara karar km. anlalan, h505 kmete kumarhanelerden kazand ileri srlen paralarn tmn mterek bahisilere yedirmi Capone.

1089/1242

Chicagolu mterek bahis komisyoncusu oscar Gutter, banda apkas olduu halde kuruluyor tank sandalyesine. Yarg, apkasn karmasn emredi yor. 1927 ylnda Capone'un yalnzca kendisine altm bin dolar yar borcu dediini sylyor tank. iddia makamnn yapt karsorguda, tutar nasl olup da bylesine kesinlikle hatrlad soruluyor. Mevsim sonunda, hesap defterlerimde byle g rnyordu, diye karlk veriyor Gutter. Hani defter tutmazdnz? aydan aya tutardm, vergi zamannda deyebilmek iin... (Salonda kahkahalar). borlarm

1090/1242

Neden srekli olarak defter tutmadnz? olur mu yle ey? kanunsuz bir itir benimki si... kendisine kumar komisyoncusu denmesini is teyen Joe Yario, ilerini Chicago'da bir ikisiz pas tahane (yani, bildiimiz meyhane) den ynettiini syledikten sonra, Capone'un iki, , on bin dolarlk kayplar ndan sz ediyor, ama belirli bir say ve remiyor. Yarg Wilkerson: Hi bir ey hatrlamaz msnz siz? Yario: defter ne tutmadm ki hi. Hialeah'da alan mterek bahis komisyoncu larndan Budd Fentry, Capone'un 1929 ylnda, birok ata oynadn, herbirinde en az on bin dolar kaybet tiini aklyor. dWight Green, sz konusu atlardan

1091/1242

birkann adnn sylemesini isteyince, tank ban iki yana sallyor. 506 Sann oynad bir tek atn adn syleyebilir misiniz bari? Be alt tane isim var dilimin ucunda, ama bir trl yakalayamyorum. Ne olursa olsun, Butn bu abalar bouna zaten. nk, kanuna gre, vergi sorumlular kumar zarar larn ancak kumar kazanlarndan eksiltebilirler. Capone'un avukatlar ise, sann hemen hi kazanma dn iddia ediyorlar. Savunma tanklarnn ispat ede bildikleri tek ey, sann sz konusu yllar boyunca en kndan iki yz bin dolar gelir elde etmi olduu. durumann ilk gnnden beri dinleyiciler ara snda sessiz sessiz oturan Torrio'nun da

1092/1242

tanklk et mesi bekleniyor. ancak, savunma avukatlar ne onu, ne de Capone'u oturtuyorlar tank sandalyesine. 16 ekim, Cuma O srada Great Northern Tiyatrosunda oynayan The Thrd lttle Show adl oyunun yldz Beatrce lil lie ile kocas lord Peel'in dinleyiciler arasna katlma lar bir heyecandr yaratyor. Savc yardmclar Grossman ile Clawson, iddia makamnn ileri srd delillerin bir zetini veriyor lar. derken, savunma ekibi adna son sz sylemek zere Fink ayaa kalkyor. diyelim ki, Capone, ka nunsuz olduu sylenilen iletmelerinden kazand paralarn vergiye tabi olduunu bilmiyordu... diyelim ki bunun byle olmadn renir renmez, borcunu demee alt, ama bu

1093/1242

deme kabul edilmedi. Bu durumda hkmeti aldatmaa kalktn iddia edebilir misiniz? diye soruyor jri yelerine, sonra sevecen lik dolu gzlerini sana eviriyor. edemezsiniz, de il mi? Ben de edemem dorusu. Capone gibi bir adam dostlarn hi bir zaman aldatmamtr. Sank yutkunuyor; gzleri dolu dolu oluyor. 507 Ve sz Ahern alyor, tarihsel bir benzetmeyi balyor konumasna: roma imparatorluunun en parlak dneminde yllar yl sren kartaca Savalar yapld. Bu srada Cato adnda nl bir senatr yaamt, bilmem bilir misiniz. Cato kendi kendini kiilerin ahlaki deerle rini yarglamakla grevlendirmiti. Milletin giyip kardna, yeyip itiine, hatta dndne karrd. kartaca'y iki kez

1094/1242

yakp yktlar; her seferinde yeni den, eskisinden daha da gl olarak toparland kar taca. Cato, Senatoda yapt her konumann sonunda yle haykrrd: kartaca'y yok etmeliyiz! Bizi su layanlar da .savcsndan gazetecisine kadar, hep ayn eyi sylyorlar; Capone'u yok etmeliyiz!' diye bar bar baryorlar. Bunu yapmak iin delil diye karn za getirdikleri eylere bir bakn. Bu durumada ispat edilmi tek ey var, p da, Capone'un msrif bir kii olduu... 17 ekim, Cumartesi Gazeteciler olsun, dinleyiciler olsun Capone'un klk kyafetindoki eitlilie zenginlie, renklere hayran kalm durumdalar. on bir gnlk duruma s resince bir giydiini bir daha giymedii grlyor. ak kahverengi ile balayp bejin, grinin, mavinin e itli tonlarn sergiledikten sonra, sonuncu gn iin parlak bir imen yeili seiyor kral.

1095/1242

ilk kez olarak uzun uzun konuan Johnson, iddia makamnn son szlerini sylyor. ku kanatlarn an dran salar, heyecannn okluundan pr pr eder ken, Capone efsanesine kar byk bir saldrya gi riiyor: kimdir bu adam? Bu parlak kii, bu yldz? ro manlarda okuduumuz gizli hazinelerden birini mi bul mutur ki, byle har vurup harman savurabiliyor pa-508 rasn? avukatlar, robin Hood ile kyaslyorlar kendi sini. Benim bildiim robin Hood, gllerin parasn alp, yoksullar, gszleri doyurmutur. Bu robin Hood ne yapm bakalm? Sekiz bin dolar deerindeki olrnas kemer tokalarn isizlere mi datm? Birka hafta iinde ald alt bin dolarlk etle alar m do yurmu? Hayr efendim, o etler, her gece Palm is land'daki malikaneyi

1096/1242

doldurarak kumar oynayan ko nuklarn midesine inmitir. Soukta, akta kalm yoksullar iin mi alnmtr tanesi 27 dolar olan gm lekler?.,. Capone, allah akna u hakszla bakn dedesi ne, dinleyicilere eviriyor gzlerini... onun gibi ha yrsever, onun gibi yoksul babas bir adama yapla cak ey mi bu? Yarg Wilkerson jri yelerine hitap ediyor. Net deer, net sarfiyat terimlerini kullanmaks zn, bu terimlerin ardndaki iikeleri aklyor. Matting ly'nin yazd mektuba gelince, yle diyor: Sann resmen vekalet verdii bir kiinin elinden kan bel geler ya da konuyla ilgili olarak yapt aklamalar, sann kendi elinden km belgeler ya da kendi yapt aklamalarla ayn deeri tar .kanun nnde... Sann sz konusu avukat ile birlikte Vergi dairesi ajanlaryla yapt grmeyi dikkate alarak, burada sunulmu

1097/1242

olan teki delilleri de gz nnde bulundu rarak sann avukata verdii vekaleti geerli sayd nz; Mattingly'nin bilgi toplamak, deer bimek ve fikrini vergi dairesine bildirmekle grevlendirildiine inandmz takdirde, yazd mektubu gerek bir de lil olarak ele almanz gerekir... Jri yeleri, tartmak zere saat 14.40 da ekili yorlar. Capone koridorda geziniyor; bir muhafzlar dizi sinin gerisinden kendisine bakanlara zoraki glms509 yor arada bir. akam olup da jri dar kmaync Lexington otelinde beklemei ye tutuyor. Yapnn baka bir odasnn penceresinden, jri odasnn pencerelerini gzleyen

1098/1242

gazeteciler, yelerinj hararetli tartmalar iinde bulunduklarn gryorlar odaya girdiklerinden hemen hemen sekiz saat sonra gece on bire doru, bir alktr kopuyor ierden. ka rarsz kalan son ye de ounlua uymay kabul et mi. Telefonla sana haber veriliyor. Capone palto suyla apkasn kapt gibi apar topar biniyor araba sna. Saat on birde, kanter iinde, duruma salonun daki yerine gelmi bulunuyor. Yarg Wlkerson jri bakanna soruyor: karara vardnz m? Bakan, mahkeme muhafzna bir kat veriyor; muhafz ka d mahkeme katibine aktaryor; katip yksek sesle okuyor. Verilen karar, jri yelerinin kafalarnn epeyce karm olduunu gstermekte; iddia makam da sa vunma avukatlar da akn akn bakyorlar. 1924 ylyla ilgili bir

1099/1242

davada, sank susuz bulunmu. Yirmi iki ksmlk iki davann, 1925, 1926 ve 1927 yllaryla ilgili ksm (No. 1, 5, 9 su: vergi kaakl) ze rinde karar: sulu. ayrca 13 ve 18 inci ksmlarn (1928 ve 1929 yllarnda vergi beyannamesi doldurma mak suu) karar da ayn; yani, sulu. Geri kalan Butn ksmlarda (hepsi de vergi kaakl zerine) karar: susuz, karklk, 1928 ve 1929 yllaryla ilgili kararlardan douyor. akna dnen avukatlar, vergi beyannamesi doldurmamaktan sulu bulunan (13 ve 18) bir kiinin nasl olup da vergi kaaklndan (14 ve 22) susuz bulunduunu bir trl anlayamyorlar. Bununla birlikte, yargla bu konuda gren John son karara itiraz etmemei ye tutuyor. Savunma avu katlar, hemen Yedinci Blge A.B.D. Temyiz Mahke

1100/1242

mesine mracaatta bulunuyorlar. Temyiz gerekesi: 510 Capone'un vergi karmak iin ne gibi yollara ba vurduunun akla kavumam olmas. 24 ekim, Cumartesi Capone'un srtndaki mor kostm her zamanki gi bi son derece gsterili. dinleyicilere ar neeli g lckler datarak geliyor. Ahern'in elini sktktan son ra yerine kuruluyor. iaret parman kesmi olacak ki sarl. Yerine oturmasyla kalkmas bir oluyor. el lerini arkasnda kavuturup, cezay okumaa balayan Yarg Wilkerson'u dinliyor. Mahkeme, sabit grlen birinci sutan dolay sa nn be yl hapsine, on bin dolar para cezasna ve mahkeme masraflarn demesine karar vermitir.

1101/1242

Capone, arkasnda kavuturduu ellerinin parmak larn yolup duruyor, ama yznde hala o zoraki g lmseme var. 5'inci ve 9'uncu ksmlardaki sulamalar iin ayn cezalar sralyor yarg. 13 ve 18 inci ksmlar iin, birer yl hapis ve ayn para cezalar ile gene mah keme masraflarnn denmesi isteniyor. artk glmseyemiyor Capone. Birinci ve beinci ksmla ilgili hapis cezalar ayn sre iinde ekilecektir, diye devam ediyor yar g. 13 nc ksmla ilgili hapis cezas, birinci ve beinci ksm hapis cezalar ile ayn sre iinde eki lecek; 18 inci ksmlar ilgili ceza ayrca ekilecek tir. daha nce mahkemeye hakaret suundan veril mi olan alt ay hapis cezasnn da bu verilenlerle ayn sre iinde ekilecei belirtiliyor. iki yasana aykr davranmak suundan alan davann ise iptali ne karar veriliyor.

Hepsi hepsi on bir yl hapse, elli bin dolar akn para cezas ile, otuz bin dolar mahkeme masraf de-511 mee mahkm edilmi oluyor Capone. Vergi kaak larna, o gne kadar verilmi en ar ceza bu. Wlkerson, Temyiz kararn beklemek zere, ke faletle serbest braklma isteini reddediyor; A.B.D. Marali Henry laubenheimer'e, Capone'u ne zaman leavenworth Cezaevine gtrebileceini soruyor. lau benheimer, Bu akam on sekiz on bete. Sayn Yar gcm, diye karlk verince mthi sarslyor Capo ne. Ahern'in ricas zerine, Wlkerson yarglnn ksa bir sre Cook County tutukevinde kalmasna izin ve riyor. imdilik eyvallah, al'ciim, diyor Fink, sesi titreyerek. Ahern, gzleri yal, hi bir ey demeden skyor mvekkilinin elini.

1103/1242

drt yan federal polislerle evrili olarak duru ma salonundan karken, ufak tefek bir adam yakla yor Capone'a. elinde resmiye benzeyen bir belge var. Vergi dairesi adna diyor adam, alphonse ile Mae Capone'un mallarna geici haciz konmutur. Vergi borlarn demeden mallarn satmasn ya da devret mesini nlemek iin alnm bir tedbir bu. Capone f keden kpkrmz kesilyor, ufak tefek adama adal bir kfr savurup, tekmelemee davranyor. evre sindeki memurlar, yakapaa yakalayp, parmak izi aln mak zere gtryorlar kendisini. Bu arada toparla nyor Capone, sarl parman memura gstererek, Bunu devlet Babaya vermiyorum, ite diyor. Servis asansrnde, iki yldr Mke lepito olarak tand, gizli ajan oldunu yeni anlad Mke Malo ne'la karlayor. Grnne aldandm, yahu, di yor sakin,

1104/1242

kinsiz bir sesle, tpk italyana benziyor sun. Solgun bir glmseme zorluyor, Ne yapalm, diyor, ikimiz de birtakm rizikolar gze aldk. Ben kaybettim. resmini ekmek zere evresinde doluan gaze tecilere, ekebildiiniz kadar ekin, ocuklar, diyor. Uzun yllar gremeyeceiz galiba.. iaretsiz bir 512 arabayla gangsteri tutukevine gtrmekle grevlendi rilmi olan polis memuru, bir karma teebBusnden korktuu iin geriliyor. Milyon verseniz binmem o arabaya, diyor Sullivan'a. Bunun zerine vergi dai resi ajan ile narkotik Burodan bir dedektif, tehlikeyi gze alarak Capone'a elik ediyorlar. Peinden tutukevine kadar gelen gazetecilerle yle konuuyor Capone: byk bir hakszlk yapld. Baka trl de olamazd zaten, hakkmda yle yanl pein yarglar var ki herkesin.

1105/1242

Giri hcresinin par maklklar ardnda poz vermesini isteyen fotorafla ra Yapmayn ocuklar, burada ekmeyin, N'olur di yerek bir keye kayor. ailemi dnn biraz. drdnc kattaki hcresine karlrken, bir fo toraf makinesi sesi iitince, fkesi yeniden parlay veriyor. eline geirdii teneke bir kovay, resmi e kene doru frlatrken, kafan koparrm, ulan! diye baryor. Gardiyanlar yattryorlar kendisini, alelacele hcresine gtryorlar. Gazeteciler hala peinde. Hc re kapsn anahtarla ayor gardiyanlardan biri; ier de iki kii daha var. Biri, polis gzetimi altnda ser best brakldnda, kalmas gereken yerden kam bir zenci; teki ise, 10 dolarlk para cezasn deye meyen bir serseri... Capone'un jest yapma hevesi ka baryor birden. Bu efsanevi kii karsnda dilini yut mua dnen serseriye birka soru sorduktan sonra,

1106/1242

gazetecilere dnyor. Bu yardm etmee alacam,

adamcaza

diyerek, cebindeki para tomarndan yz dolarlk bir banknot ayrp adama veriyor. Gazeteciler ayrlyorlar sonunda. Gardiyanlar Capone'u tutukevi revirine gtrerek, her yarglya uy gulanan salk yoklamas ve dua hazrlanyorlar. kra ln sngs hakaret sayd bu davran karsnda epey dyor. 513 Yukarda anlatlanlara dalp da hala Chicago'da ol duumuzu unutmayalm. Birok yetkilinin gznde Capone hala byk bir adamd; hem de kendisine ya placak iyilikleri ok cmerte dllendirebilecek bir byk adam. Bu nedenle, bir sre tutukevinden ebe kesini ynetti.

1107/1242

Ba Gardiyan davd Maypenny, gang steri beinci katta tek kiilik, bir de zel duu olan bir hcreye aktard. istedii zaman telefonu kullan masna, telgraf ekmesine izin verdi. Bu iyiliklerin karln da grd. rnein, Springfield'a gitmesi gerekti bir gn; Capone, zel ofr ile Cadillac'n ba gardiyana dn verdi. Capone'un eski politikac dostlar da, ellerinden gelen yardm esirgemediler, rnein gangsteri ziyaret etmek iin izin kartp, izin kartlarn patronun grmek istedii ete ye lerine devrettiler. Bu yolla Capone'u grmee gelen ler arasnda, yeni Halk dman No. 1 de Joe Fusco, Murray Humphreys, Johnny Torro, red Barker ve Jake Guzk de vard. avukat masraflaryla teki demeler iin gerekli paray Torrio buldu. Capone, kendi paras n gizledii yerlerden karmaa korkuyordu, hkmet onlara da el koymasn diye... Hapis yatt aylar iinde Capone'u ziyarete gelen en nemli gangsterler, New York'lu

1108/1242

lucky Luciano ile dutch Shultz oldu. Capone'un srar zerine Torrio ge tirdi onlar. Schultz, baz blgelerde luciano'nun te keline meydan okumakta, dolaysyla Palabyklar ortadan kalktndan beri sregelmi olan genel bar tehlikeye sokmaktayd. arabuluculuk yapmay stne ald Capone. italyan ile Yahudinin anlamazlklarn giderip, teki ete liderleriyle birlikte almalarn, ilerde baka . olacan dnd ulusal birlii boz mamalarn istiyordu. Ba Gardiyan Moneypenny bu toplantnn infaz odasnda yaplmasna izin verdi. Top514 lanty ynetirken elektrik sandalyesinde oturmak ba ya houna gitmiti Capone'un.

1109/1242

ancak, baarl bir sonu elde edilemedi. dutch, istekleri zerinde srar ederek Capone'u fena kzdr d. Sanki Butn New York Blgesi onunmu gibi dav ranyordu. Bireysel bamszln, her trl anlama ya ye tuttuunu, yani, aslnda palabyk lardan biri olduunu aka ortaya koyuyordu bylece. Yllar son onu darda bir yakalayabilmi olsaydm, diye ko nuacakt Capone, dayardm tabancay grtlana... karlkl ac szler sylendi, hi bir sonu alnma dan dald toplant. Capone'un asl cann skan ey, Torrio'nun da her nedense Shultz'un tarafn tutar grnmesiydi. Us tas New York'a dnmezden nce, dutch ile ilikileri ni kesmesini tembihledi. Torrio bu konuda sz ver medi. aralk aynda, adalet Bakanlna ekilen imzasz baz telgraflar, Capone'un tutukevinde zel muamele grdn, federal yetkililere duyurdu. Bir sorutur ma yapld,

1110/1242

ve Moneypenny'e yeni emirler verildi, mahkmu ancak annesi, kars, olu ve avukatlar ziya ret edebilecekti. Capone revir kouuna aktarld, g nn yirmi drt saati banda bekleyecek federal mu hafzlar getirtildi. Capone'a salad ayrcalklar te mize karmak isteyen Moneppenny, onun teki mah kmlarla iliki kurmasn istemedim, dedi, zerle rinde kt etki yapmasndan korktum. 27 ubat gn, Capone revir kouunda oturmu, iki mahpusane arkadayla birlikte kat oynuyordu. Gardiyanlardan biri kendisini ararak, Blge Temyiz Mahkemesinin Capone ile ilgili karar onayladn bil dirdi. Gangster tasaszca omuzunu silkti, yeniden ar kadalarnn yanna dnp oyuna devam etti.

1111/1242

gn sonra, sularndan 515

yzyln

en

korkun

biri ilendi. Capone, yakay kurtarmak iin bir frsat buldu bu olayda. Bruno richard Hauptmann, nl havac lindbergh' in ocuunu karmt. Capone, Hearst gazeteleri ya zarlarndan arthur Brisbane'e haber yollayarak, o cuu sa olarak geri almak iin herkesten ok yar dm dokunabileceini bildirdi. Brisbane, gangster le grmek iin zel izin kartt. ocuu kurtarmak konusunda yardmm doku nursa, karlnda bir ey istemediimi sanmayn, dedi Capone Brisbane'e. dar kmama izin ver dikleri takdirde, istedikleri kefaleti veririm. Geici olarak serbest kald sre iinde, hapishanedeki ye rine erkek kardei Mitzi'yi brakmay teklif etti.

1112/1242

z kardeime de kazk atacak deilim ya, diye sordu. Peki, serbest kaldnda ne yapabileceini umuyordu? Bir sr tandm, bir sr dmenim var. dnyadan haberi olan herhangi bir kii, bana gvenebileceini bilir. karlan ocuun ailesi istedii takdirde, isteni len paray teslim edeceimi, ocuu kurtardktan son ra onu nerden ve kimden aldm sylemeyeceimi bilmeyen ete yoktur bu lkede... darda olsam, ocuu karann bildiim, tan dm, iliki kurabileceim bir ete mi, yoksa kendi dmenini kendi eviren, tek alan biri mi olduunu hemen renebilirim. Hangisi olursa olsun, bana g venmenin, bana kar iyi davranmann akllca bir i olduunu bilir garanti... Ya baaramazsa? o zaman dner gelirim buraya, kardeimin yerini alrm, adalet le uraanlarn kendi dmenlerini evirmelerine ba karm...

1113/1242

Butn Hearst gazetelerinin manet haberi oldu bu konuma; Brisbane, yazd yazda yle diyordu: alphonse Capone'un, bakalarnn aresiz kald 516 yerde bir eyler yapabilmesi mmkndr... Her iste diini yaptn birok kii biliyor... ayrca, bu ite baarya ulasa da, ulamasa da, cezasn ekmek ze re geri dneceine itenlikle inanmaktaym! Butn bu yaynlar, kamuoyunda, Capone'un serbest brakl mas iin eitli isteklerin domasna neden oldu. Cumhuriyeti Parti Conneticut senatr Hram Bng ham, Capone ebekesinin, srf bu tr olaylar yarat mak iin ocuu kardn iddia etti. Hi bir federal mahkeme Capone'un teklifini cid diye almad; bunun tartma konusu bile yaplamaya ca akland. lndbergh ise, olumun hayatn kur tarmak iin bile olsa, Capone'un serbest braklmasn isteyemem. dedi.

1114/1242

A.B.D. Yksek Mahkemesinin, herhangi bir blge temyiz mahkemesinin kararn yeniden incelemeyi kabul etmesi demek, nceden, yarglnn certorar isteini (yani, emin olmak iin dosyasnn ele aln mas talebini) kabul etmesi demektir. Yksek Mah keme, Capone'un bu isteini, 2 mays gn reddetti. Bunun zerine, 4 maysta, yargl Cook County Tu tukevinden ayrld. ama, ilk bata dnld gibi, leavenworth Cezaevine gitmiyordu. kendisi buraday ken, Jake Guzik ve teki Capone'cular leavenworth'de cezalarn ekmee balamlard. Federal yetkililer, ete lideriyle ete yelerinin cezaevinde bir araya gelmelerini sakncal olduunu dndklerinden, Capone'un atlanta Cezaevine yollanmasna karar vermi lerdi. Son gn, revir kouunun dndaki gardiyan sa ys iki katna karld ve ailesi tarafndan ziyaret edi len Capone'un onlar tel rglerle

1115/1242

ayrlm ziyareti odasnda deil de burada kabul etmesine izin verildi. Sabahtan gelen aile, leden sonrann ge saatlerine kadar Capone ile birlikte kald. annesi, domatesli sal al, peynirli spagetti getirmiti koca bir tas iinde. 517 Baka dil bilmedii iin italyanca konuup duruyordu. Mae Capone, Sonny; Ralph dndaki Butn erkek kar deler Ralph, McNeil Island Cezaevine girmiti) iki kz karde de oradaydlar. Bir arada gldler, alad yediler, itiler. lar 518 XXVI.

1116/1242

ADI GEEN ALINMITIR...

YARGILI...

TESLM

DEMR PARMAKLIKLARIN bir yannda mahpus lar, te yannda merakllar doluydu. Bara ara se, lamlyorlard Capone'u. Sanki Mussolini geiyor, di ye srtt gangster. Gle gle, al... ansn ak ol sun, al... Yazk ettiler sana, al... Ve sz konusu al pek memnundu bu tezahrattan. Mussolini'ye bile bu kadar yapmamlardr, dedi. Capone'u gtrecek olan A.B.D. erifinin arabas ile ona elik eden on be polis arabas, tutukevi av lusundan ayrldklarnda saat gecenin onuydu. Her zamanki elektrik klarnn yansra, herhangi bir kar gaalk ihtimaline kar, yzlerce meale yaklm ol duundan ortalk gnlk gnelikti Capone arabann arka tarafnda, bir yannda bir gizli servis ajan, teki yannda ise Vito Morici adl oto hrsz olduu halde oturmaktayd. oto hrszna kelepelenmiti bir kolu.

1117/1242

karsndaki alr kapanr srada, laubenheimer ile yardmcs vard. dearborn istasyonuna geldiklerinde Capone, kalabalk bir grubun kendisin uurlamak ze re toplanm olduunu grd. Morici'nin paltosuna iaret ederek, koluna al unu da, kimse kelepeleri grmesin, dedi. eitli yolsuzluklardan dolay yarg lanmakta olan dan Seritella ile Matt ve Mimi Capone, peron kapsna kadar geldiler mahkmlarla birlikte. Gney expresinin normal olarak be gndz vago nu ve bunlarn arkasna taklm pullman yatakl vagonu olurdu. Sonradan bir nceki 48 numaral ara bann a kompartman ve st srada bir yatak Capone 519 ile Morici iin ayrlmt. eski psk giyimli, boyasz ayakkabl, sska bir delikanl olan

1118/1242

Morici, yarglanmak zere Florida'nn Tampa ehrine gtrlyordu. lau benheimer ile be yardmcs da trende bulunmaktay dlar. kelepeli mahkmlar yerlerine oturur oturmaz, ayaklarna demirler takld. Gney expresi tam saa tinde, yani, yirmi otuzda hareket etti. Capone muhafzlaryla konuup duruyordu. ke lepe ile bal olduu ufak tefek delikanl ise akn ve sessiz oturuyor, iki kat iriliindeki byk adam' az ak seyrediyordu. Chicago'dan sz ediyordu Capone. laubenheimer'e anlattna gre, ebekesi eh rin gelimesinde byk rol oynam, stelik bir sr isize ekmek kaps am olduundan, saysz suun ilenmesini nlemiti. Yatma hazrlklar srasnda yar gllarn kelepesiyle ayak demirleri ald.

1119/1242

Capone, gk mavisi ipekliden bir pijama giydi. ama, lauben heimer kelepelerin yeniden taklmas konusunda israr ettiinden, birbirine bal iki adam ayn yatakta yat mak zorunda kaldlar. Morici Butn gece gzn krp mad, yatan kysnda Buzld kald. iri yar Capone' un bir dnle kendisini ezmesinden korkuyordu. ertesi gn, trenin durduu her istasyonda, en azndan iki yz kiinin, tren penceresinden Capone'u grmek amacyla bekletikleri grld. Butn bunlar son derece memnun ediyordu gangsterler kra ln. Gneyde ilerledike, hava fena halde snmaa balad. Capone ikide bir restorandan limonata getir tiyordu. Bu arada Morici'ye de gazoz smarlad birka kez. Tren, atlanta'daki Union istasyonuna saat 19.46 da girdi. Yalnzca on bir dakikalk bir rtar yapmt. Morici Tampa'ya doru yoluna devam etsin diye ba ka bir vagona

1120/1242

aktarldktan sonra, 48 numaral araba gazetecilerin saldrsna uramamas iin kenar ray lardan birine ekildi. Burada, laubenheimer ile birlikte 520 otomobile bindirilen mahkm, sekiz kilometre kadar uzaktaki cezaevine gtrld. iki bin kiilik ce zaevine doldurulmu olan binden fazla mahkm, otomobil avluya girer girmez haber almlard nasl sa. Hcrelerinin parmaklklarn eitli eylerle vura rak mthi bir patrtya baladlar. kimisi yaa diye baryordu, kimisi yuh diye... Cezaevi Mdr arthur C. aderhild her eyi usu lne gre yapmay seven bir adamd. on metre yk seklik ve 200 metre uzunluktaki d duvara alm olan en d kapnn deliinden dardakilere seslen di. kimsiniz? Chicago'dan erif laubenheimer. Teslim etmek zere getirdiiniz kii yannzda m?

1121/1242

Yanmda. koca kap kavas yava ald. Yirmi adm kadar tedeki ikinci kapya geldiklerinde cezaevi mdr mahkma dnd: adnz? alphonse Capone. Cezanz? on bir yl. laubenheimer araya girerek dzeltti: Buradaki ceza on yldr. Bu tamamlandktan sonra, yargl Chi chicago'ya gnderilip, geriye kalan bir yln Cook County Cezaevinde tamamlayacaktr. numaranz 40,822. diye haber verdi aderhold,Capone'a. erif, cezaevi mdrne bir kat uzatt. Mdr imzalayp geri verdi kad: ad geen yargl, lli nois kuzey Blgesi A.B.D.

1122/1242

erifi H. C. W. lauben heimer'den teslim alnmtr... Giri hcresine alnan Capone'a rl plak so yunmas emredildi. Gardiyanlardan biri giysilerini alp gtrerek, mavi bir niforma brakt giymesi iin. Par mak izleri alnp, fotoraf ekilip, Salar bir numara 521 kesiklikten sonra, cezaevi revirine gnderildi. Bula c bir hastal olup olmad anlalana kadar, on drt hafta revirde kalmas gerekiyordu. Cezaevi he kimi dr. William ossenfort eitli testler, bu arada Wasserman kan tahlili yapt. Uzun direnmelerden sonra kan tahlili yaptrmay kabul etmiti Capone. Wasserman olumsuz kt. Bu; nun zerine, yl kadar nce frengiye yakalanm ola bileceini, ama oktan iyilemi olduunu

1123/1242

syledi. Wasserman analizleri gelimemiti o sralar. Bu yzden, dr.

fazla

ossenfort, mahkmun belkemiinden su; alp, onu da incelemek istedi. Buna kesinlikle raz ol mad. kanunen byle bir teste boyun emee zorla namazd. Gene de telalanmt Capone. Yazn, gne yin dayanlmaz scaklarnda gvdesinin birtakm yerle rinde piikler belirince soluu revirde alarak, bunla rn frengi iareti olup olmadn sordu. ossenfort, kendi gvdesindeki piikleri gstererek onu yattrd. daha sonra, mahkm hastas hakknda yle ko nutu ossenfort: Sinirlenmedii zaman, sessiz, na zik, terbiyeli bir adamd, iyi bir ynetici, gl bir li der olabilecek nitelikteydi.

1124/1242

Zaten ar kalabalk olan cezaevinin tek kiilik hcreleri yoktu. iki kiilik hcrelerle sekiz kiilik ko ular vard yalnzca. Capone'u sekiz kiilik bir ko ua verdiler. ierde bir tapu dolandrcs, posta yo luyla sahtekarlk yapm olan eski bir yarg, sula rnn eitlilii ile n salm ohio'lu bir cani, ve yirmi beer yl yatacak olan drt posta hrsz vard. Posta hrszlarndan biri, gardiyanlar Capone'u getirdikten bir sre sonra dnd baheden. kpkzl salar var d, Yahudi vodvil oyuncular gibi konuuyordu. red Rudensky'i. ya da kendi takt adyla rusty'i hemen tand Capone. Yllar nce, iki yasann ilk kt sralarda Chicago'nun bir numaral teknikerinden, ken-522 disine deli gibi hayran olan rusty... Gangsterler kra lna hala hayran olan Rudensky sevinle ellerine sarl d. Yllar sonra olay anlatrken yle diyecekti: Ce zaevinde bile

1125/1242

bir parlakl, grm geirmilikten ge len o stnl vard... ilk gece bir trl uyku tutmad Capone'u. rudens ky'i uyandrd; yataklarnn zerinde oturup konumaa koyuldular. iyi mi? diyordu Capone. Bula bula bir vergi dmeni bulup sardlar bama... Tutturdular hem de zibidiler. asl bunu aklm almyor. Cezaevinde ge irdii ilk birka ay boyunca, sk sk korkulu dler grp, uykusu arasnda Hayr, hayr, diye baryor, svp sayyordu. Byle durumlarda, Rudensky drtk leyerek uyandrrd onu. teki mahkmlarn ounluu da hayrand Capone'a. Cezaevinde arada srada gsteri elenceleri hazrlayan Rudensky, bunlardan birinde Gangsterler kraln seyircilere tantm, Capone dakikalarca ayak ta alklanmt. Genel hayranl paylamayanlar da vard ama,

1126/1242

byk adamlarla dalap kendilerini bir eymi gibi gstermek isteyen birtakm paralk serseriler olarak hatrlyor Rudensky bunlar. kim senin koca al'e satamamas iin haber saldm orta la. ierdekilerin yzde doksan szmden kmazd ya, gene de patrt karmak iin frsat arayan yirmi be otuz aptal vard tabii. Genellikle salam bir sayg vard al'e kar. onun kafasn kzdrmaa kalkan biri nin cezasn kolayca vereceimizi biliyorlard elbet. Gene de iki emi, her ikisi de ahlak suundan girmi ler ieri ,akllarnca bizi denemee kalktlar. Bir gn, avluda gezinirken, arkadan saldrdlar bana, biri el en se ekti, teki dizini bindirdi karnma. al 'i de yemek hanede tartaklamlar. aradan yirmi drt saat ge meden, yle bir alma ekibi ayarladm ki, drt dt lk! alma saatinde yakalayp,

1127/1242

ccn kardk iki enayinin. Bir tanesinin kafatas atlad, ene kemii 523 krld. tekisi ise, mrnde, almak iin sa kolu nu kullanamad bir daha. rudonsky gittike daha ok seviyordu Capone'u. etenin krala yollad paralar gizlice ieri sokabile cek bir kamyon ofr ayarlad. Bu parayla Capone, birtakm gardiyanlardan baz ayrcalklar, teki mah kmlardan ise ballk ve gerektiinde, korunma sa tn alabiliyordu. alma saatlerinde olsun, dinlenme saatlerinde olsun, evresinde bir dolu fedai peydah land. kral pek ender olarak dokunurdu bu paraya. Rudensky, patronu iin binlerce dolar saklard, onun ba iareti yapmas yeterdi. kimlere ne kadar para datlacan hemen anlardm.

1128/1242

Capone, kundura tamirhanesinde gnde sekiz sa at alyordu. Spor olarak nce beyzbol denedi. ama bu oyunu beceremedi, tenise dnd. Paras tenis kort larnda da konuuyordu. Hi bir zaman kortun boal masn bekledii olmuyordu. Tek oynamak istediinde, karsnda kimi istediini bir iaretle gstermesi ye terliydi; teki oyuncu hemen ayrlrd alandan. Can ift oynamay ektiinde, oynayan takmlardan biri nin yesi hemen yerini verirdi kendisine. kimi zaman top kardnda ylesine sinirlenirdi ki, raketini k rard. Cezaevinde yatt sre iinde bir sr raket krd. Mahkm ailelerinin iki haftada bir otuz be daki kalk ziyaret haklar vard. Capone ailesi kalabalk bir grup halinde geliyordu hep. Uzun masada toki ziya retilerle birlikte otururlar, masay ortadan blen e lik telin

1129/1242

ardndan konuurlard al ile. Yabanc dil ko numak ysakt. Bu nedenle Capone'un annesi, olu na zgn zgn bakmaktan, arada bir iki szck mrldanmaktan baka bir ey yapamazd. Capore, ai lesi yelerinin resimlerini ba ucuna asmt. Bir ke resinde Sonny'nin resmini gstererek, Benim gibi 524 iko bir boadan bylesine yakkl bir pi nasl kt dersin? diye sormutu Rudensky'e. Cezaevine girdikten ksa bir sre sonra, kardele ri zc bir haber getirdiler. Torrio, dutch Shltz ile ortaklk kurmutu... en eski, en yakn dostu sayd adam haber yollad Capone, Shultz'dan ayrlmasn, Chicago'ya dnp ebekenin ynetimiyle uramasn istedi. Herhangi bir cevap alamad. Bu davranndan dolay onu hi bir zaman balamad Capone. Sonny'

1130/1242

nin doumundan beri Torrio'nun her yl armaan ettii ve o srada deeri seksen bin dolar am olan tah villerin hepsini yrtmasn emretti karsna. austos aynda lkenin en ileri gelen avukatla rndan birini tuttu Teresa Capone. Washington, d. C. l William e. leahy'nin, olunu hapisten kurtarmasn istiyordu yal kadn. Gen orta William J. Hughes ile birlikte iin peine den leahy, vergi kaakl davalaryla ilgili yl snrlamalar konusunu at. ilk davada, savunma avukatlar bu konuya hi dokunma mlard nedense. oysa, iddia makamnn en korktuu sorundu bu. (NashAhern firmasnn, srf bu yanllk yznden Butn gangster mterilerini kaybettii sy lenir.) Yksek Mahkeme, bir yl nceki nisan aynda, Boston'da bir vergi kaakl ile ilgili olarak verdii bir kararda, vergi karmaa almann dolandrc lk olmadn ve bu alanda alacak herhangi bir ko vuturmann

1131/1242

en ge yl (alt yl deil) iinde a'! mas gerektiini ilan etmiti, Capone'un durumunun da ayn olduunu, bu nedenle kanunsuz olarak hapsedil mi olduunu ileri sren avukatlar, 21 eyll gn, at lanta Federal Mahkemesine izhar emri karmak ze re dileke verdiler. kanunen bu tr dilekeleri mah kmun kendisi vermesi gerektiinden, Capone yarm saatliine cezaevinden kt, Yarg e. Marvn Under wood'un karsna gtrld. Yarg, incelemek zere ald dilekeyi. 525 Capone dilekesine cevap bekleye dursun, 5 ara lk gn bir a kapand amerika'da... Crm rgt lerine, o gne kadar grlmemi kazanlar salam olan bir an sonu gelmiti nihayet. Cumhurbakan roosevelt, Ulusal iki Yasan kaldran kanunu onay lad.

1132/1242

ocak aynda yeniden mahkemeye arld Capo ne. Yarg Underwood, kovuturma alma tarihini s nrlayan federal kanunun bir maddesini okudu. Bu maddeye gre, sulunun, suu iledii yerden ayr kald sreler, kovuturma almas iin kanunun n grd snrlamann dnda kalacaktr. oysa 1925 yl ile 1931 yl arasnda, Capone sk sk Chicago'dan ayrlm, Mami'deki evinde oturmu, bir sre de Ph ladelphia'daki cezaevinde yatmt. Chicago'dan uzak bulunduu srelerin toplam birka yl buluyordu. Yarg szlerine devam etti: ilk mahkeme srasnda savunma avukatlar, di leke sahibinin, kanunun ngrd sre boyunca bl gede yaadn ileri srm olsalard, iddia makam bunun tersini ispat etmek zorunda kalabilirdi. ancak, bylesine bir giriimde bulunulmam, ve, elimdeki dilekede iddia edildiine gre, mahkeme

1133/1242

bakanl alt yllk kovuturma ama sresinin geerli olduu na karar vermitir. Yarg Underwood, bylesine bir karar ancak ilk mahkeme srasnda, ya da temyizde itiraz edilebilece ini, itirazn izhar emri mahkemesinde yeri olmad n szlerine ekledi. Yksek Mahkemenin kovutur ma ama sresini ylla snrlayan karar, Capone' un yarglanmasndan sonra kesinletirmi olmas da bir ey deitirmiyordu bu durumda. Son olarak y le konutu yarg: ... izhar emrinde, yalnzca kararna kar klan mahkemenin yarglarnn doruluu tar tlabilir... Byle olmasa... cezaevlerinin bulunduu blgelerdeki federal mahkemeler, izhar emri isteyen 526 btn mahkmlar yeni batan yarglama durumuna debilecek birer Temyiz Mahkemesi haline gelir ler... dileke

1134/1242

reddedildi, dler.

avukatlar

Washington'a

dn

Bu geri zekal itlere verilen paraya yazk! dedi Capone o gece, Bir yankesiciyi bile hapisten kurta ramazlar bunlar. A.B.D. Ba Savcs Homer S. Cummings'in zel Yar dmcs Joseph B. keenan'a 1 austos 1933 tarihinde gnderdii memorandumdan: ... haralar, ocuk karanlar ve benzeri yrtc sular ilemi kiiler iin zel bir cezaevi kurma dncesine ne dersiniz? Sz konusu cezaevi bir adada ya da alaska'nn uzak bir blgesinde ku rulabilir. Bylece ierdekilerin dardaki arkada lar ile iliki kurmalar da nlenebilir... Ceza evleri Genel Mdr Senford Bates'in, A.B.D. Ba Savcs Homer S. Cummings'e 8

1135/1242

austos 1933 ta memorandumdan:

rihinde

gnderdii

... istemi olduunuz tahmini hesaplar iliikte sunulmutur. Bunlar, adalet Bakanlnn alkatraz adasnda amay dnd cezaevinin iki yz kiilik olaca dnlerek hesaplanmtr. kan ma gre, atlanta ile leavenworth Cezaevlerinden en azl yzer kii alnp buraya aktarlrsa ceza evlerindeki teki mahkmlar iin ok iyi olaca gibi, sk sk bagsteren isyan tehlikelerini de ortadan kaldracaktr... A.B.D. Ba Savcs Cummings'in 12 ekim 1933 gn radyoda yapt Yenilenen Crm Sorunu adl konumadan: 527 Uzun sreden beri, en tehlikeli, en yola gelmez sulularmz gnderebileceimiz bir yer aramak taydm... u anda, byle bir yerin

1136/1242

bulunmu oldu unu ilan ederken ne denli mutluluk duyduumu takdir edersiniz sanyorum. Milli Savunma Bakan l ile yaptmz anlama sonunda, San Fran cisco krfezindeki uurumlu bir adada bulunan alkatraz Cezaevini devralm bulunuyoruz. ky dan bir mil uzaklkta olan adann evresindeki iddetli akntlar, kama giriimlerini olanaksz klacak niteliktedir. Cezaevinde, alt yz kiiyi ba rndrabilecek, ok salam hcreler var. Yap ba kml, isteklerimize tpatp uygun bir yer... Yola gelmeyecekleri anlalm, azl sulular buraya kapatlacak; doru yola dnmee niyetli olan te ki mahkmlar bunlarn etkisinden kurtarlm olacak... 18 austos gn, A.B.D. Basavcs yannda Ba yan Cummings olduu halde, eski askeri cezaevini gezmiti. o srada ierde; ceza srelerinin bitmesine az kalan otuz askeri mahkm vard; ayrca, Cezaev leri Genel Mdrl, ilk sivil mahkmlar grubunu

1137/1242

McNeil adasndan getirtmiti. Cummings iftini gez diren Cezaevi Mdr James a. Johnston'du. eski bir bankac olan Johnston'un yumuak, uysal grnnn ardnda, en azl mahkmu bile ksa zamanda yldra cak, korkun yollar bulma kabiliyeti gizliydi. Mdrl e atand ocak ayndan beri, alkatraz' nl Bastille' dr bin beter bir cezaevi durumuna getirmek iin her trl hazrl yapmaktayd. adaya adn verenler ,on sekizinci yzyl ispan yol kaifleriydi. adann her yann saran pelikan ku larndan dolay sla de los alcatraces (Pelikanlar ada s) demilerdi buraya. krfez dzeyinden 45 metreye 528 kadar ykselen dik uurumlarn tepesinde, 12 dnm lk bir aland buras. adann her yann grebilen alt noktaya, alt byk kule yaptrmt Johnston. Bunla rn her birinin

1138/1242

tepesinde, 30. kalibrelik birer karabina ile gl birer tfek yerletirilmiti. alma alanla rnn drt yan, drt metre yksekliinde, st b lmleri dikenli telle kapl, kasrga parmaklklarmla ev. relenmiti. deniz kysna inen yerler de hep dikenli tellerle evriliydi. denize alan eski lam delikleri, p tnelleri, tkanmt. Zaten, kamaa kalkan mahkm, Butn bu engelleri aabilse bile, bir buuk mil tedeki kyya ulamas hemen hemen olanaksz d. adann evresindeki buz gibi sularda, hz kimi za man drt deniz milini bulan akntlar vard. Johnston konuklarna, adann en yksek nokta snda bulunan hcreler binasnn genel giriinde, ken di icat ettii l kap sistemini byk bir gururla gsterdi. elik kaplarn alp kapanmas iin iki gar diyan ayrlmt. dardan gelen bir kii, ieri aln mazdan nce, birinci gardiyan, caml bir

1139/1242

blmeden ba karak gelenin kimliini saptyordu. Bu x girmesinde saknca olmayan biriyse en d kapnn anahtar deli ini rten elik paras, bir dmeye baslarak geri ekiliyordu. anahtar ikinci gardiyann elindeydi. Bu ikinci gardiyan, kapy ap geleni ieri aldktan son ra, birinci gardiyan elik parasn yeniden deliin stne kapatyordu. Birka adm tede, iki i kapnn ilki vard. Bu kapnn stndeki pencereden koridor un iki yanna bakp, kimse olmadn gren ikinci gar diyan, kapy aar, konuu geirirdi. Bundan sonra nc ve son kap geliyordu. konuk dar kaca zaman, ayn ilemlerin tersi uygulanyordu. Johnston, anahtar el'inde tutan gardiyan u ya da bu yolla ele geirmenin bir ie yarayamayacana iaret etti. d kapy elektrikli dmeyle yneten birinci gardiyan, 529 elikten ve kurun geirmez camdan yaplm bir n beti kulbesi iinde bulunuyordu nk.

1140/1242

rhtmdan hcreler binasna gelinceye kadar drt demir kapdan gemek gerekiyordu. Her kapya yer letirilmi olan elektronik bir aygt, ieri gelenlerin zerinde madeni bir eyler olup olmadn kontrol ediyordu. Hcrelerde gizlenebilecek madeni nesnele ri aramak iin de elle tanr elektrikli aygtlar vard. Yapnn iinde kat ykselen krmz, pembe boyal hcrelerin Johntson'un fikrine gre i acy d bu renkler yumuak elik parmaklklarn kart trp, yerlerine kurun ilemez elik koydurtmutu. Bu tn hcreler tek kiilikti. iki buuk metreye bir yirmi be geniliindeydiler. Bir yanndan duvara akl, a lr kapanr bir yatak, gene alr kapanr bir masa ile iskemle, bir raf, bir lavabo, bir tuvalet, bir de abajur lu elektrik lambas vard ierde. d Bloku, disiplin b lm olarak ayrlmt., iki tr hcre vard burada: kl delik ad

1141/1242

verilen, teki hcrelerin ei olupta, bunlardan uzakta bulunan hcreler; delik ad veri len, tamamen elik kapl hcreler, ar ceza grme si gereken mahkmlar bu hcrelerde tamamen karan lkta braklrlard. eya olarak ierde bir tek dek vard yalnzca. Gardiyanlar sabahlar bu dei alrlar, ancak yatak saatinde geri getirirlerdi. Bir de alaturka helann en ilkeli; yani, yerde bir delik vard. Bunu temizlemek iin sifon dardan ekilebiliyordu ancak. byk bir hevesle durmaktayz bu cezaevinin zerinde, dedi Basavc. almalarnzdan dolay kutlarm sizi. Yemekhanenin tavanna, ii gz yaar tc gaz dolu sra sra silindirler, yerletirilmiti. Bir dmeye basar basmaz, bu gazlar salvermek mm knd. Johnston, rnek bir yemek listesi gsterdi Ba yan Cummings'e. Hmmmm, diye azn aprdatt 530

1142/1242

hanm, evde bile bylesine gzel yemekler yemiyo ruz biz. Bir ay kadar nce, Cummings, J. edgar Hoover ile birlikte atlanta Cezaevini gezmiti. Bu szde Butn cezaevlerini kapsayan genel bir tefti gezisinin bir parasyd. Bu aklamay mahkmlardan pek az yut mutu. Hemen herkesin alkatraz hakknda yaplan reklamlardan haberi vard, ve gelenlerin de cezaevle rini alkatraz a sevkedilecek ilk mahkmlar gurubunu semek zere dolatklarn biliyorlard. Buna ramen, Capne hi telal grnmyordu. Ben iimi ayarladm, rusty. dedi kou arkadana. Rudensky o kadar iyimser deildi. iin iine tannm bir yldz kartrmadan, diyordu,

1143/1242

bylesi ne byk bir oyuna balamazlar. aldrma, ayarladm diyorum sana, diye direti yordu Capone. dnyann parasn yedirdim. Bir ye re gideceim yok.. Cezaevi Mdr Johnston'un alkatraz' Cum mings'e gezdirdii gn, atlanta Cezaevinde scaktan durulmuyordu. kaln duvarlarn ardndaki mahkmlar sanki frna girmi gibiydiler. akam saat sekizde, is veli olarak bilinen bir gardiyan, copuyla Capone'un parmaklklarna vurdu. Yr bakalm, al, dedi. e yalarn burada kalsn. aile fotoraflarnn da sz ko nusu eyalara dahil olduunu ekleyince deliye dn d Capone. onu zor bela hcreden karabilmek iin gardiyan daha armak gerekti. Ne yapyorlar bana,

1144/1242

rusty? diye haykryordu, Hani nerde beni buradan kurtaracak olanlar? Rudensky mrnde bir daha grmedi onu. ok zledim kendisini, diye anlatt yllar sonra. Hepimiz 531 zledik. iki nedenden tr byk sayg duyardm ona. Birincisi, umudunu hi kaybetmezdi... Bir de, ne olursa olsun zr dilemezdi. Capone'du o, ite o kadar. eine bir daha rastlanamaz. Ne yaptysa, dev ler gibi yapt. (rudensy, yllar sonra doru yola dn m ender sululardan duu ve ynettii atlanta'l roman c lanta Consttuton biridir. Cezaevinde kuratlantian adl gazeteyle Margaret Mitchell'in, atgazetesi yayn mdr

1145/1242

Ralph McGill'in ve eleanor roosevelt' in dikkatini ekmiti. aa yukar otuz be yl hapis yattktan sonra serbest brakldnda, Sf. Paul'un en nemli reklam irketi Brown and Bgelow'un ynetme ni, eski bir mahkm olan Charles allen Ward tara fndan, iki yz kadar eski mahkmla birlikte ie aln m; zamanla irketin bayazar olmutu. eski kasa soyguncusu, son yllarda, kilit imal fabrikalarnn, eitli polis rgtlerinin danmanln da yapm tr. (Capone'a olan hayranl hi bir zaman eksilme mitir.) 532 XXVII PELKANLAR ADASI TREN KR bir hatta ayrlmt. Geni k kap larndan birinden geirilerek cezaevi avlusuna kadar uzatlmt bu hat. Yolcularn cezaevi avlusunda bek leyen trenin

1146/1242

yalnzca alt vagonu vard. Bunlardan iki si, mahkmlar tamak zere zel olarak yaptrlm t; ayrca, bir bagaj ve bir restoran vagonuyla mah kmlara elik edecek personel iin bir yatakl vagon vard. Mahkmlar iin yaplm vagonlarn pencerele rine elik parmaklklar konmu, ayrca, parmaklkla rn aras elik tellerle kaplanmt; tabanlar da elik levhalarla deliydi. Gardiyan Yzba Comer Head, her vagona iki muhafz koymutu. Silahszd bu muha fzlar. Bylece, mahkmlarn, muhafzn silahn elin den almalar tehlikesi ortadan kaldrlm oluyordu. ayrca, her vagonun iki ucunda, elik tellerden rl m birer kafes iinde, silahl iki muhafz daha vard. Trenin durmasn salayacak imdat iareti kollarnn yeri de deitirilmi, ancak kafes iindeki muhafzla rn eriebilecei bir yere konmutu.

1147/1242

Yola gelmez elli mahkmun yolculua hazr lanlarn, Cezaevi Mdr aderhold bizzat denetle di. Mahkmlar batan aa soyularak bir bir arand lar, niformalar deitirildi, katlar dikkatle incelen di, trende oturacaklar yerlerin numaralar belirlendi. Birbirlerine kelepelenmi olarak, ikier ikier otura caklard. aderhold, Yzba Head ve dr. ossenfort ile birlikte trene bindiinde saat sabaha kar be olmutu. 533 Gvenlik tedbiri olarak, trenin ok dolambal bir yol izlemesine karar verilmiti. atlanta'dan hare ket ettikten sonra Montgomery, Moble, New orleans, San antono, el Paso, Yuma ve los angeles'ten ge ildi. Pek az kii biliyordu geilecek yollar. Tren, n ceden belirlenmeyen istasyonlarda, yolcu peronlarn dan uzak peronlarda, yalnzca su, yakt ikmali yap mak, personel deitirmek zere duruyordu. Bir sre sonra, Sanford

1148/1242

Bates'e yazd bir kutlama mektubun da yle diyordu Cummings: en ufak bir aksama ya da yanllk; hatta beklenmedik bir olay bile, ok k t tepki ve sonulara yol aabilirdi. Zor bir iti bu si zin baardnz. eminim, kimse benim kadar bilemez ne denli zor bir i olduunu... Bu arada, basn atlatma yoluna da gidilmiti. Tren atlanta'dan hareket ettikten iki gn sonra, Cum mings gazetecilere deme verdi: Capone'u alkat raz'a gndermiyoruz. Gazeteciler bu konuda yanld lar ite. Yolculuk srasnda bir tek tatsz olay oldu. Tren Yuma'ya yaklat bir srada, oturduu yerde daha ra hat etmee uraarak kprdayp duran Capone'un aya yanllkla scak hava dmesine arpt. l s canda zaten dayanlmaz olan vagon, scak havann fkrmasyla tam bir cehenneme dnd. dr. ossen fort, her yan isiliklerle dolan, lgnca

1149/1242

kanan Capo ne'un gvdesini alkolle bomak zorunda kald. drt gnlk yolculuk srasnda, mahkmlar hep oturduklar yerde yiyip itiler; uyuyabilenler, uyudu lar. Ne kelepeler ne de ayak demirleri karlmad. yle ki, mahkmlardan biri tuvalete gitmek zorunda olduunda, kelepeli, demirli koltuk arkada da bir likte gidiyordu. Gizlilii srdrmek amacyla, son bir kez yol de itirildi. Tren, oakland'dan geirilip 100 kilometre kadar kuzeydeki kesimine karldktan son-534 Napa yol

ra, yeniden gneye dndrld, hemen hemen hi kul lanlmayan krfez istasyonu Tiburon'a aktarld. San Francisco'nun hemen kar kysnda, yirmi alt yldr, hi bir yolcu treninin durmad ufak bir yat limany d buras. alnan Butn tedbirlere ramen,

1150/1242

22 aus tos sabah saat sekiz otuzda tren istasyona girdiin de 200 kadar kiinin toplanm olduu (Tiburon'un n fusunun aa yukar tamam) krfezde demirlemi bir motorda ise, bir sr gazeteci ile fotorafnn bekledii grld. demiryolu dedektifleriyle adalet Bakanl ajanlar, ellerinde tfekleri dar frlayp ka labaln trene yaklamasn nlediler. Vagon pence relerinde beliren kirli yzl, trasz adamlar gren kk bir ocuk ajanlardan birine seslenerek, al Capone gibi kt adamlar m var bu trende? diye sordu. annem yle diyor da... Bak, delikanl, diye kar lk verdi ajan, bu trende ne Capone var, ne de adn bildiin baka biri.. Bir zamanlar Capone'lar varm belki... ama imdi hepsi birer numaradan ibaret. ajan, Johnston'un izledii en belli bal ilkeyi dile ge tirmi oluyordu bylece. mahkmlarn kiiliini kk ten yok etmek ilkesi..

1151/1242

Mahkmlar tayan vagonlar, parmaklkl bir ge miye aktarld; trenin teki vagonlarndan ayrld. n de, ky polisinin motoru olduu halde rhtmdan ayrl d gemi. Motordaki polisler silahlar hazr bir ekil de motorun kenarlarna dizilmilerdi. demirlemi yat larn arasndan geerek, dalgal krfeze aldlar. G ne alak bulutlarn ardna saklanmt; batdan hafif bir rzgar ediyordu. Gemi alkatraz rhtmna yanan ca, muhafzlar, mahkmlarn ayaklarndaki demirleri kardlar; ama kelepelere dokunmadlar. Uyumu, demirlerden imi ayaklaryla, sendeleye sendele ye, ikier ikier karaya kt mahkmlar. Uzun tren yolculuundan sonra pislik ve ter kokusu iindeydi ler. iki yanlarnda birer dizi alkatraz gardiyan, dne 535

1152/1242

dne ykselen, dar ve dik yoldan yukar trmanmaa koyuldular. Hcreler binasnn arka giri kapsnda, bir masa da Cezaevi Mdr Johnston ile, mdr yardmcs ve atlanta Cezaevi Mdr aderhold oturmaktayd. Johnston, birbirine kelepelenmi mahkumlarn adn ikier ikier okuyor, gardiyanlardan biri ad okunan ifti ieri sokarak kelepelerini karyordu. derken aderhold bunlar mdr yardmcsna devrediyor, o da, hapse giri sralarna gre mahkmlara birer nu mara veriyordu. Capone'un numaras 85'di (eskiden kalma askeri mahkmlarla, McNeil adasndan getiril mi olan mahkmlar ondan nce numara almlard el bet). alkatraz anlarn yazd kitapta, Capone'un ilk giriini yle anlatr Johnston: Yaknnda bulunan mahkmlara dirsek attn, aznn ucuyla birtakm eyler sylediini gryordum. Bana doru gelirken, az kulaklarnda srtyordu... Hepsinin lideriymi gi bi

1153/1242

birtakm sorular sorup, teki mahkmlar etkilemek hevesinde olduunu hemen anladm. Benim nlemek istediim de buydu zaten. zerinde numaras yazl kat parasn hemen tututurdum eline, ondan nce kilere verdiim emirleri tekrarladm ve , ilerlemesini syledim. Gardiyanlar, mahkmlar cezaevi hamamna g trdler. orada hepsi soyuldu, tbbi muayeneden ge irildi; sonra kulaklar, burun delikleri, azlar ve makatlar aranarak narkotik, bobin halinde metal (bun lar dzlenince etkili bir silah olarak kullanlabilirdi) ve benzeri eyler saklayp saklamadklar kontrol edildi. Hafta iinde giyilmek iin gri bezden birer pantolon ve gmlek, pazar gnleri iin mavi bezden bir nifor ma, souk gnler iin yn astarl birer ceket verildi ellerine. Bu giysilerin hepsinin hem gsnde hem de srtnda, alt metre

1154/1242

uzaklktan okunabilecek numaralar yazlyd. Son olarak, birer ift araf, birer yastk 536 yz, havlu, tarak ve di fras datld; mahkmlar hcrelerine gtrld. Her gn, gnn yirmi drt sa atinden on drdn bu hcrelerde geirmek zorunda olacaklard. Capone'a, nc katta, B Blokunda, sa dan beinci hcre dt. Johnston, Basavc Cum mings e u telgraf yollad: ATLANTADAN GNDERLEN ELL SANDIK EV EYASI SALMEN TESLM ALINMI, YERNE YERLETRLMTR.KIRIK DKK YOKTUR. Bir ay iersinde leavenWorth (Pennsylvania) dan yzden fazla sandk daha geldi. Johnston, kendisiyle konumak isteyen Butn mahkmlar kabul ederdi. Capone, ieri girdiinin er tesi gn bir randevu rica edince, mdr, odasna a rtt onu. Size

1155/1242

ne gibi bir yardmm dokunabilir? di ye sordu souk bir sesle. ey, bilmem ki nasl sylesem, dedi Capone, yani, mdr olduunuza gre, balangtan durumu akla kavuturalm istiyorum. ok arkadam.vardr benim, sk sk gelecekler buraya.. Sonra, karm, an nemi, olumu ve kardelerimi grmek konusunda da bir anlamaya varalm. karnz, annenizi ve olunuzu grebilirsiniz, dedi Johnston. kardelerinize gelince, Ralph dnda o hapse girip kt iin olmaz hepsi ziyaretinize gelebilirler.... (Ralph McNeil adas cezaevinden yeni kmt)... ayda bir akrabalarnzn ziyaretini kabul etme hakknz var. ancak, her defasnda iki kiiden fazla gelemez.

1156/1242

Benim ailem kalabalktr, Mdr bey.. Hepsi de grmek ister beni; ben de onlar tabii. Neden hepsi ayn zamanda gelemesin? Hepsi ayn zamanda gelemezler, nk kurallara gre ancak iki kii ieri alnr... Bu kural, Butn mah kmlara olduu gibi size de uygulanacaktr. Peki arkadalarm ne olacak? onlarla ne zaman greceim. 537 arkadalarnzn, birlikte i yaptnz kiilerin buraya gelmelerine izin verilmeyecektir, Capone. desenize, alkatraz canma okuyacak.. dedi gangster, zoraki glmseyerek. Bir hafta sonra yeniden grmek istedi Johns ton'la.

1157/1242

Yanl anlamayn, mdr bey, diye balad s ze. zel muamele istediim yok. ama, bilmem bili yor musunuz, buradaki mahkmlarn ounun darda dostu ahbab yok.. Benimse ok var. Bilmem biliyor musunuz, mdr bey, hatta belki de inanmayacaks nz ama, vaktiyle ben ilerimin bandayken, bir sr byk i adam peimden koard. dostluumu kazan mak isterlerdi.. Belki bir yardmm dokunur diye.. Namuslu i adamlarna ne gibi bir yardm doku nabilir sizin gibilerin? Capone, Chicago gazete datclar grevinden, ve grevi Albay Mc Cormick adna nasl durdurduundan sz etti. byk adamlar, ne zaman balar derde gir se al'e haber yollarlard. ileri dtnde al'den iyisi yoktu.. ama imdi ben dkn durumdaym ya, bak nasl srt eviriyorlar..

1158/1242

ok ilgin, diye ksa kesti Johnston. Bir gn, daha geni bir zamanda hepsini anlatrsnz bana.. atlanta'da elde ettii liderlik durumuna burada da gelebilmek iin teki mahkmlara eitli iyilikler yapmas gerekti Capone'un. kiminin ailesine para yol latmay teklif etti... kendisi gibi, cezaevi bandosunda almak istiyenlere alg satn almaa kalkt. ama, bu jestlerin hepsine engel oldu Johnston. Capone'un en ufak bir ayrcalk bile elde edemeyecei anlaln ca, birden prestiji sfra indi. (Johnston'un istedii de buydu zaten) zellikle, alkatraz nfusunun ounlu unu oluturan ufak tefek sulular hi saymaz oldu lar kendisinj. Yzne kar alay ettiler. Tehdit bile ettiler. 538 alkatraz Cezaevini kurmu olan kiiler, sulula rn yeniden topluma kazandrlma

1159/1242

ilkesini, laf olsun diye bile azlarna almyorlard. Bylesine bir ama lar hi bir zaman olmamt. Tek ama, mahkmlar toplumdan uzaklatrmak, kapal bir yerde cezalandr makt. Bu nedenle, iyi hali grlenleri dllendirmek gibi bir aba yoktu. Yalnzca, ceza sresi her krk gn <de bir on gn azaltlabiliyordu, o kadar. Bunun dnda dl deil ceza vard. kurallara uymayanlar iin daha beter cezalar... Basavc, ok sk gvenlik tedbirleri nin yrtlmesinde, mahkmlarn en ar koullar al mda ve toplumdan tamamen ayrlm durumda yaa llmasnda bir tek yarar aryordu: dardaki Halk d manlarnn ve onlara zenenlerin gzlerini korkutmak. oysa geerli bir dnce deildi bu. elektrikli sandal ye, daraac ya da gaz odas gibi eyler nasl katille rin gzn korkutmuyorsa, alkatraz'a gitmek korku suyla su ilemekten vazgeenler de olmuyordu. ay rca, A.B.D. Basavclnn yapt propagandann

1160/1242

(ersine, byk gangsterler arasnda alkatraz'a gnde rilenler pek azd. Bir kere, cezaevinin hcrelerini dol duracak sayda byk gangster bile yoktu. nl pos ta hrsz olarak reklam edilen biri, bir posta kutusu nu krmaktan te suu olmayan bir zavall olabilirdi. Cezaevindekilerin ou, ilk kez ieri giren kiilerdi zaten. alkatraz'n almas yalnzca teki cezaevleri nin mdrlerine yarad. ileri epey kolaylam oldu nk. Hi bir mahkeme yarglad kiinin alkatraz'a gnderilmesine karar veremezdi. ancak, herhangi bir hapishanede yatan kiiler, mdrn tavsiyesi ve Ce zaevleri Genel Mdrnn onayyla oraya aktarlabi lirdi. 1930 yllarnda, cezaevlerinde kan isyanlarn, kama giriimlerinin, saldrgan homoseksellik olay larnn says gzle grlr biimde azald. Cummings, mahkmlarn, kayaya gnderilmek korkusuyla to parlandklarn iddia etti. (Bates'den sonra Cezaevleri

1161/1242

539 Genel Mdrlne getirilen James V. Bennett, al katraz' 1963'de kapattm, diye yazyor otobiyograf yasnda. nk hem iletilmesi ok pahalya mal oluyordu; hem de, adalet ile alma duygusunu eit deerde gren yanl ve eskimi bir felsefenin rne iydi. kurallar benimseyip gnlk dzene alncaya kadar, birka kez azarlamak gerekti Capone'u diye anlatt Johnston yllar sonra. ama, teki mahkum lar iin de ayn eyler sz konusu oldu. Hepsi de bi zim kurallarmz teki cezaevlerinde altklarndan ok daha sert ve deimez buldular nk. ilk sinirli lik devresinden sonra hizaya geldi o da, gerek al ma alkanlklarn gerek davranlarn dzelterek, olaan bir mahkum oldu.

1162/1242

Sabah saat 6,30 da, yksek sesle alan bir an ve birden odasna dolan elektrik yla uyanyordu Capone, herkes gibi. Giyinip, yatan dzeltmesi iin yir mi dakika ayrlmt. Tra olabilmek iin, hcresinin parmaklklar arasndan bir kibrit kutusu uzatmak zo rundayd. Gardiyanlardan biri, kutunun iine bir jilet koyuyor, dakika sonra gelip, jileti geri alyordu. 6.50 de anlar yeniden alyor, her katn gardiyan sabah saymn yapyordu. nc bir an, Butn mahkum larn yerli yerinde olduunu bildiriyordu. drdnc an; kahvalt. kilitli, elik kafesler iinde duran anah tarclar, Butn hcre kaplarn birden aan kolu e virdiler mi, kaln elik srglerin hep birden geri e kilii, yapy nerdeyse yerinden sarsard. Hcre kom ularyla

1163/1242

birlikte sraya giren Capone, hcreler bina snn hemen yanndaki yemekhaneye yrrd ayakla rn srye srye. Yemekhanede, her masada on mahkum otururdu; zencilerin masalar ayryd. Hepsi ayn yne dnk olarak otururlard. Tam karlarndaki 540 asma katta, elik parmaklklar ardnda, elleri silahl gardiyanlar dururdu. Sessiz, sedasz yerlerdi yemekle rini. Yalnzca yemekhanede deil, hcreler blmn de de, hamamda da konumak yasakt. Sabahlar bir posta, leden sonra da bir posta hava almak iin karldklar avluda, sair gnler er dakika, pazar gn leri leden sonra ise iki saat konuma haklar var d. Bu sessizlik kural bir sre sonra yumuatld. Yemekhane kafeterya usulne gre iletiliyordu. Cezaevi isyanlarnn yzde doksannn kt yemekler dolaysyla ktn bilen Johnston, kalori deeri en az 3,100 olan

1164/1242

(Cezaevleri Genel Mdrlnn n grd saydan 1000 fazlayd bu) tad tuzu yerinde yemekler karmaa kararlyd. Genellikle kahvaltda verilenler unlard: stl buday orbas, kzarm sosis, kzarm patates, margarinli ekmek (kzarm ek mek de olabilirdi) ve kahve. Capone, taban terte miz syrmay rendi ksa srede. nk tabanda bir lokma bile brakan mahkuma ertesi gn yemek ve rilmiyordu. Nikotinin yattrc nitelii olduunu ka bul eden Johnston, her mahkuma haftada paket si gara verilmesine izin vermiti. Fazla sigara ien tir yakiler iin de ayrca, her hcre blokuna, otomatik bir ttn ve sigara kad makinas koydurtmutu. By lece, isteyenler kendi sigaralarn kendileri sarp ie biliyorlard. ancak, btn cezaevlerinde bulunan, mah kumlarn alma atlyelerinde kazandklar be

1165/1242

kurula eker, jiklet, gazoz gibi eyler satn alabile cekleri bir kantin almasna hi bir zaman izin veril medi. Saat 7'de yemekhane an aldnda, gardiyan lar masasnn banda oturan gardiyan kolunu havaya kaldrr, mahkumlar hep birden ayaa kalkarlard. Gar diyan kolunu indirince, hcrelerine dnmek zere harekete geerdi. k kapsna yerletirilmi olan elektronik ara, zerinde madeni eya bulunanlar he men aa vurduundan, atal kak almaa kalkmak 541 sz konusu olamazd. ilk gnlerde Capone her gei inde aracn zilleri alyordu. Sonunda, ayakkablarn da madeni destek olduu anlald; bunlar deitirile rek yerlerine plastik destek konuldu. Mahkumlarn saat takmalar yasakt. an sesle riyle belirleniyordu gnn saatleri. u

1166/1242

ya da bu neden le anlar, her yarm saatte bir alyordu. kahvaltdan sonra ksa bir sre hcrelerinde kalan mahkumlar, yeniden saylyor; sonra, alacaklar yere gre ay rlarak sraya sokuluyorlard. Capone'a verilen ilk i, bodrum katndaki amarhanenin iki silindirli pre sini iletmekti. krfez evresindeki askeri birliklerin amarlar burada ykanrd. (Yakndaki angel ada snda grevli bir onba, ailesine yazd bir mektupta kendisine amarc olarak al Capone'u tutuunu sy lemiti.) akhavada, ya da pencereli bir atlyede alan mahkumlarn ektii bir ikence de deniz? grmek, San Francisco limanna giden okyanus gemi lerini, krfezde dolaan yatlar, yelkenlileri, motorlar seyretmekti kukusuz. Marin County'nin yeil tepele ri, San Francisco'nun silueti, glen, zgr kiiler hep si drt kilometrelik bir uzaklktayd..

1167/1242

Sabah saatin onu. an. dinlenme. an. alma. 11,30. an. Mahkum saym. an. le vakti. an. le yemei. 13. an. alma. le st an. dinlen me. alma. 16,30. an. Mahkum saym. an. 17,30. an. akam yemei. an. Hcrelere dn. an. Mah kum saym. an. 18,30. an. Hcrelerin kilitlenmesi. 21,30. an. klar sner... Bu dzen, hafta sonlarnda biraz deiiyor, pazar sabahlar dinsel tapnma iin bir zaman ayrlyor, haf talk banyo, cumartesi ve pazar leden sonralar iin de ikier saatlik serbest zaman braklyordu. Mah kumlar serbest zamanlarnda avluda dolaabilirler, ya da ierde, setikleri bir i zerinde alabilirlerdi. Nota okumasn renmi olan Capone, kurduu be

1168/1242

542 kiilik gurupla birlikte alp bano almay ye tu tard. Bano almaktan baka trk de okuyordu. ay rca, annem adl bir ark bestelemiti. Gece klar snmeden nce, hcrelerinde ki tap ya da dergi okuyabiliyorlard mahkumlar. Cezaevi ktphanesinden dn alyorlard okuduklarn. An cak, dnya ile ilikilerinin btnlk kesilmesi, uzak lk, yalnzlk duygularnn daha da keskinlemesi iin Johnston cezaevine radyo ve gazete sokulmasn ya saklamt. Bunlarn eksikliini ok iddetle duyan Capone ilk suunu iledi. Gardiyanlardan birine rvet teklif ederek, d dnyada neler olup bittiini kendi sine anlatmasn rica etti. o zamana kadar ki iyi dav ranlarndan dolay kazanm olduu puanlar bu yz den kaybetti.

1169/1242

Mektuplamalar da son derece kstlyd. Mah kumlar akrabalarna haftada bir kez mektup yazabilir ler, onlardan da haftada taneden fazla alamazlard. aile yeleri dnda, avukatlarndan baka hi kim seyle mektuplaamazlard. Gelen ve gnderilen mek tuplarn hepsi sansr tarafndan okunur, aile ileriy le ilgili olmayan btn blmler karldktan sonra geriye ne kalyorsa, daktiloya ekilip sahibine gn derilirdi. Capone'un karsndan ald ilk mektuplar ylesine insafszca sansr edilmiti ki, cezaevi siste minden henz haberi olmayan gangster, tembelliin den dolay azarlad karsn. Mektup yazacak vak tin yoksa, telgraf da yollama bari, dedi kadn ziyare te geldiinde. Belirli ziyaret gnleri yoktu. aylk her ziyaret, Johnston'la zel olarak ayarlanyor, giri kartlar, ada ya gelen motora ne zaman, nereden binilecei yle aklanyordu. Ziyaret odas, yerden tavana kadar yk selen

1170/1242

kaln bir camla ikiye blnmt. Mahkum ca mn bir yannda, konuu teki yannda dururdu. insan ba hizasnda, drt santim aralkl iki elik ta 543 vard. ap yarm santimi amayan delikler delinmi ti bunlarn zerine, arada, ses geiren ince bir plas tik tabakas vard. delikler, aradan hi bir ey geme yecek biimde ayarlanmt. diyafram titretip, sesin gemesini salamak iin ykses sesle konumak ge rekiyor ve odada bulunan gardiyanlar bylece syle nen her eyi iitiyor, yasak konular alnca ihtarda bulunuyorlard. Capone'un annesi ilk geldiinde (yannda Mafal da da vard) rhtmdaki elektronik aracn zilleri al maa balad. aknlktan neye uradn bilemeyen kadncaz uzun uzun aradlar, hi bir ey bulamad lar zerinde. iki adm atmadan yeniden ald ziller,

1171/1242

ikinci bir arama yapld ve sonunda mesele anlald. ana Capone'un eski moda korsesinin balenleri made niydi. Gelen mektupta sansr memurunun eline ge meden nce neler yazl olduunu, gardiyan araya karmazdan nce, karsnn kendisine neler syle mee hazrlandn dnmekle geirdikleri uyku suz gecelerde, cehennem geceleri derlerdi mah kumlar. Bu uykusuz geceler boyunca, avluda nianc lk talimi yapan gardiyanlarn kurun seslerini iitmek daha bir beter oluyordu kukusuz. Hemen her gece yaplyordu bu talimler; hedef olarak normal insan boyutlarnda mankenler kullanlr, ertesi gn mah kumlar grsn diye mankenler avluda braklrd. Ha ni, kama giriiminde bulunmak isteyenlere gzda olsun diye... Genel kural olarak Johnston szde gv desel cezalara karyd. ama gardiyanlar, kendileri ne kar koymaa kalkan bir mahkumu basnl

1172/1242

suyla bayltmaktan, ya da copla kolunu, bacan krmak tan, hatta gnlerce deli gmleine balamaktan e kinmezlerdi. asl ceza, yalnz hcreye, yani delik'e tklmakt ama. delik'e tklana yalnzca su ve ekmek verilir, haftada iki kez de yaam yemei ad verilen, 544 kalorili ama tatsz tuzsuz, zellikle mide bulandrc yemekler yedirilirdi. alkatraz mahkumlarnn hemen hepsi u ya da bu sreyle tklmlardr delik'e. in sanolunun bu cezaya dayanma sresi en ok on do kuz gn olarak saptanmtr. Capone'un alkatraz'da kald yllar sresince birka mahkum kendini ldrmee kalkm, bunlar dan bazlar lmeyi becermilerdi. Baaramayanlar ise delik'e tklrdi belirli bir sre iin. John Standig adl bir kalpazan,

1173/1242

daha alkatraz'a varmadan, kendisi ni buraya getiren trenden atlayarak canna kymaa kalkmt. Trenden atlama sonucu ald yaralar ar deildi. Cezaevine geldikten sonra bir kez daha dene di, gene baaramad. Mahkum arkadalarndan birine, Buradan sa karsan syle dardakilere, demiti. kamaa almyordum; lmek istiyorum gerek ten. Bir subayn kznn rzna getii iin ieri at lan eski asker Jimmy Grove, iki bileinin damarlarn da kestii halde, kan verilmek suretiyle kurtarlm t. ilk baarl intihar olay, alman asll mahkum Joe BoWers'n lmyle sonuland. 1936 yl nisan ayn da, gzlnn camlarn krarak paralaryla boaz damarlarn kesmi; ama kurtarlm, yaralar sarl dktan aonra delik'e kapatlmt. delikten kt g nn ertesi, alma alanlarn evreleyen elik par makln kysnda dolat. Gardiyanlarn kendisini vuracaklarn biliyordu elbet. Yedii kurunlarla, yir mi be

1174/1242

metre ykseklikten krfeze dt. ertesi yl, ed Wutke adnda eski bir bahriyeli (denizde cinayet ilemek suundan yirmi yedi yl yemiti) hcresinde l bulundu. Bir kalemtratan kard jiletle boynun daki atar damar kesmiti, deliren mahkum says ok yksekti. Yalnzca 1937 ylnda on drt mahkum zr deli oldular; sessiz delilerin ise haddi hesab yoktu. akl hastal Johns ton'un kolay kolay kabul ettii hastalklardan deildi. 545 Gvdesel ilevleri yerinde olan, una buna saldrma yan delileri normal kabul ediyordu. ancak saldrgan; olanlar revire kaldrlyordu. Grevli ruh hekimi d zensiz aralklarla gelirdi adaya, kimi zaman aylarca u ramad olurdu. Ne zaman uak sesi iitse bar bar baran biri vard rnein; kendisine ikence etmee gelen hayali kiilerden

1175/1242

korunmak iin bana havlu saran ihtiyar vard... ama resmen deli saylmyordu bunlar. Tavan denilen, sessiz, sakin bir mahkum vard. Gnn birinde, hcresinde ne var ne yoksa toplad, yatann iine doldurdu, hcre kaps ald nda hepsini birden nc kattan aa frlatt. Ba ra ara, gardiyanlar sra trmklaya, zorla gt rld. Bir daha da grnmedi hcreler binasnda. Son ra, 284 numaral rube Parsfal, rhtmda alrken bir balta geirdi eline. Sol elini bir tahta parasnn ze rine yerletirip, parmaklarn birer birer dorad. kah kahadan krlyordu bunu yaparken. Glmeyi srd rerek, sa elini, parmaksz sol elinin yanna koydu, gardiyana parmaklarn kesmesi iin yalvard. revire kaldrdlar onu; ama resmen deli olduunu kabul et mediler. Capone'un ceza sresi iinde be kii kamaa kalkt. Bunlardan biri l, biri, yaral, biri de sa sa lim olarak, daha adadan ayrlmadan ele geirildiler. teki

1176/1242

ikisi, alma atlyelerinden birinin pencere parmaklklarn testereyle kesip, bahe kaplarndan birini ingiliz anahtaryla ap denize daldlar. l ve ya diri, hi bir haber alnamad bunlardan. ama o sra da krfezi sarm olan sis iinde, trl akntlara kar uzun sre yzm olamazlard. ortalama ylda bir kez patlak veren isyanlardan hibiri birka gnden fazla srmemiti. Capone'un alt amarhane rutubetli, ha vasz, bir yerdi. Uzak yoldan dnen sava gemilerin den biri krfezde demirledi mi, gnderilen kirli ama-546 r ylesine ok oluyordu ki, alanlarn can kyor du. 1935 yl ocak aynda bir gn, Capone presinin j banda her zamanki yerinde dururken, birlikte al t otuz alt kii bu koullar protesto amacyla ii braktlar. Johnston, her mahkuma bir gardiyan ver miti,.

1177/1242

teki federal cezaevlerinde olandan iki kat yksekti bu oran. Grevcilerin evresi hemen sarld; adamlar birbirinden ayrarak doruca delik'e gtr dler. Capone direnie katlmad iin teki mahkum larn dmanln kazanm oldu. olaydan bir ay son ra, ibana dnen grevcilerden Bili Collier, Capone' un prese doldurduu amarlar te yandan almak la grevlendirilmiti. Presden kan amarlarn ok slak olduundan, hem de ok hzl geldiinden yaknd. Capone aldrmad, ayn hzla almaa de vam etti. Bunun zerine Collier, srlsklam bir tomar amar ald gibi gangsterin suratna frlatt. Gardi yanlar yetiinceye kadar kavga balad. Capone ada mn gzne bir yumruk patlatt. Sonunda her ikisi de sekizer gn delik'e kapatldlar. ertesi yln ocak aynda, bu sefer genel bir grev oldu. Capone gene katlmad. Bu direniin nedeni, mi de lserinden yaknan bir mahkumun lmyd. Mah kumun numara

1178/1242

yaptn sanan Johnston, uzun sre hekime grnmesini engellemi, adam bu yzden l mt. Capone'un yerinden ayrlmadn gren te ki mahkumlar. kalle, dlek ve benzeri haykr larla nlattlar ortal. oysa, Capone'u isyanclara katlmaktan alakoyan korkaklk deildi. durumu da ha akllca deerlendirebiliyor, direniten hi bir ey salanamayacan biliyordu. deli bu herifler dedi. Ne kazanacaklarn sanyorlar? Grev sonuna kadar iten affedilmek, hcresinde oturmak iin izin istedi. Buradan sa kmak niyetindeyim ben, dedi gardi yanlara, kellemi korumak zorundaym. direnie ka tlmayan yalnzca o deildi stelik. Cezaevinin he547

1179/1242

men btn aristokratlar doc arthur Barker gibi byk iler evirmi soyguncular, oklahoma petrol kral Charles Urshel'i karp iki yz bin dolar fidye aldktan sonra yakalanm olan Makinal Tfek Ge orge kelly, Albert Bates ve Harvey Bailey gibi kiiler, tren soyguncusu roy Gardner ve birka kii daha en az Capone kadar temkinli davranmlar ve isyancla rn nefretini kazanmlard. Capone'a istedii izin verildi. Gnlerce a bra klan grevciler sonunda boyun ediler ve yeniden a lmaa baladlar. Capone da iine dnd, ilk gn, kim olduu anlalmayan biri, kafasna ar bir cisim att. Cismin havada geliini fark eden roy Gardner, kendisini Capone'un zerine atarak kurtarmaa al t onu. Bylelikle, kafasna deil de koluna arpt ci sim ve olduka derin bir yara at. Bu olaydan sonra Capone'u banyolar temizleme iine aktardlar.

1180/1242

Banyolarn hemen yannda berber dkkan vard. 23 haziran gn, ikinci grevden be ay.sonra yani, Teksas'l banka soyguncusu Jim lucas, aylk sa tra n yaptrmak iin berbere geldi. ayrlrken, makas lardan birini ararak, o srada banyo dairesinin yer lerini silmekte olan Capone'un srtna saplad. Capo ne bir hafta revirde yattktan sonra iyileebildi; lucas ise delik'e kapatld. Mae Capone'un tuttuu San Franciscolu bir avu kat, Basavcla mracaat ederek, Capone'un baka bir cezaevine nakledilmesi isteinde bulundu; so nusuz kald bu giriim. Cezaevindeki dmanlarnn hamam sprnts adn taktklar Capone'u ldr me, sakat brakma abalar srp gitti. kahvaltda iti i kahveye kezzap koymaa kalktlar; ama zamannda ortaya karlan bu plan baarya ulaamad. Bir sa bah da,

1181/1242

cezaevi diisine giderken, arkadan saldrd lar; az daha bouyorlard. Zorlu bir dvten sonra kurtulabildi Capone. 548 Bu saldrlar dolaysyla ald eiti yaralar te davi eden dr. George Hess, bir zamanlar atlanta Ce zaevinde, dr. ossenfort'un asistan olarak alm t. dolaysyla, hastann her trl ineden nasl kork tuundan haberi vard. Gene de, bel kemiinden su alma meselesini at; ama kesinlikle reddedince st ne dmedi. Namussuz orospu ocuklar, diye ya knd Capone, al karpis'e (adam karma suundan mebbet hapis giymi olan karpis, 1936 ylnda lea venworth Hapishanesinden alnarak alkatraz'a yollan mt). Ne diyorlar biliyor musun? Frengiden lmek istiyorsan bize ne, diyorlar.. Ne olursa olsun, ine korkusunu bir trl yenemiyordu.

1182/1242

Cinsel aln yansra, mahkumlarn en ok zle mini ektikleri ey, eski ileri ve i arkadalaryla ilgili haberlerdi. Bu konuda umutlarn yeni gelenle re balam olduklarndan, yeni mahkumlara yana mak, onlarla arkada olmak iin ellerinden geleni ya parlard. arkada olmay baardklar takdirde de, gardiyanlarn iitemeyecei bir yerde kafa kafaya ve rip konuabilme olanaklarn ayarlama sorunu kyor du ortaya. alkatraz'a geldikten sonra, avluya kt ilk pazar, gn, eski mahkumlardan biri yanat ai karpis'e. adm Frank del Bono, dedi. al seninle konumak ister. ikinizin de tand birok adam var m darda. onlardan sz etmek ister... Seni zor du rumda brakmayacaksa tabii..

1183/1242

karpis hemen sz vermedi. Caponela iliki kur mazdan nce, Chicagolu gangsterin teki mahkum larla olan ilikilerini renmek istiyordu. elit ta bakadan sayd birka kiiye akl dant. Bunlardan bazlaryla birlikte vaktiyle rnein doc Baker ile soygun yapmt. Capone hakknda hep iyi eyler iittim, diye anlatt, otuz yl sonra serbest brakl dnda. onu sevmeyenler, bana i amaa kalkan lar, hep cieri be para etmez serserilerdi. bykler 549 arasnda gayet iyi tannyordu. Bunun zerine, del Bonoya tamam dedim, ne zaman isterse bulualm al ile. ilk bulumalarnda, avluda, srtlarn hcre ler binas duvarna dayayarak oturdular. Capone, pa raya ihtiyac olup olmadn sordu yeni gelene. kar pis, o bakmdan bir derdi olmadn, ailesini

1184/1242

emin ellere braktn belirtti. Mebbet mahkum az ok gitar alyordu. Capone, cezaevi mzik grubuna katl masn syledi. ondan sonra her pazar buluup, sz de ellerindeki notay nceliyormu gibi kafa kafaya ve rerek bol bol konutular. Yeralt dnyasndaki yeni gelimeleri karpis'ten ve onun gibi yeni gelen birka kiiden renebiliyordu Capone. Makinal Tfek Jack Mc Gurn lmt. Bir bow lng salonunda, bir sr tank nnde, kim olduu an lalmayan iki kii tarafndan vurulmutu. 1936 ylnn Valentine Gnnde ilenmiti cinayet; cesedin yan bana da gln bir Valentine kart braklmt. Yok sulluktan yar plak kalm bir iftin melul melul ba klarn gsteren kartta bir de manzume vard. Mc Gurn'n ld sradaki mali durumunu yanstyordu manzume: isiz kaldn, gsz kaldn Parasz kaldn, evsiz

1185/1242

kaldn, Beterin beteri var, gene de kret Hi deilse donsuz kalmadn... Capone'un kurmu olduu rgt, hemen hemen olduu gibi duruyor, daha baka alanlara da el atarak genilemee hazrlanyordu. leavenworth Cezaevin den 1935'de km olan Jake Guzik ile Ralph Capone, braktklar yerden devam ediyorlard. Mitzi Capone, Ccero'da alan yeni bir meyhaneyi (H Ho kulp) ka rargah olarak kullananarak mterek bahis acentah n yrtyor, bir yandan da tefecikle urayordu. Phl 550 Dandrea, italo amerikan Ulusal Birliinin bakan olmutu. Guzik, Wlle Bioff ve daha birka kii, Ulus lararas Sahne ve Set iileri Sendikasnn iine sza zabilmilerdi. eitli grev tehditleriyle, Hollywood filim stdyolarndan milyonlarca dolar hara kesiyor lard. daha dn Capone'un ayak hizmetlerine

1186/1242

koan Tony accardo ve Paul rjca gibi kiiler, Mafia'nn nemli adamlar olarak byk ilerlemeler kaydetmek teydiler. Cook County'nin yeni erifi John Tornan, Capone'cularn yeniden gemi azya aldklarn dorula m, ama ben ne yapaym? otuz iki buuk yardmcy la 800 kilometre karelik bir alan nasl idare edeyim? diye dert yanmt. Capone'un 1936 ylnda ailesinden ald haberle rin sansrden geebileni, karsnn Palm Island'daki evi elden karmamak iin harcad abalarla ilgiliy di her eydeY ok. avukatlarn cretlerini, para ceza larnn, mahkeme masraflarnn, vergi borlarnn bir blmn dedikten sonra pek paras kalmamt ka dncazn. Mafalda'dan. gelen 31 ekim tarihli mektup ta, Ralph, Mae'nin ileriyle urayor; sen kendini zme, n'olursun, yazlyd. iki gn sonra da, Mae ile Matt Capone'un. alkatraz' ziyaretinin

1187/1242

hemen ardn dan, Ralph'dan bir mektup geldi: ... pek iyi haberler getirmediler tabii ama, kt haber getirmi de saylmazlar. kt haber dediim, Florida'daki evin satlmas meselesi. ileri tam yo luna koymutuk ki, devralan kii olarak Mae'ye teb ligat yaptlar. Gene de koyabilirdik ileri yoluna ya, 1931 de, ilk mal tespiti yaptklarnda Mae'nin res men itiraz etmesi gerekirmi. doksan gn iinde iti raz edilmezse hakk yanyormu.. Mae vaktiyle Ahern'e danm da, nemli deil, aldrma demi herifiolu... bu sefer, devralan kii olarak evine haciz konulunca avukatlar... 1931'den kalma, itiraz edilmemi mal tespitini buldular. btn abalar551

1188/1242

mz boa gitti, evi satla kardlar... ilerin byle sonulanmasna ok zldm, inan. ama biz elimiz den geleni yaptk. asl su, o senin enayi avukatlar da tabii. iler byle sonulanmad ama. ayn onunda Ralph bir mektup daha yazd. Florida'daki ev meselesine kafan yorma artk. Her eyi hallettim. Geen cumartesi btn paray dedim. Hepsi hepsi 52.103,30 dolar tuttu. Bylelik le, hkmet ev zerindeki btn haciz ilemlerin den vaz geiyor. otuz be bin dolara ipotek ettirdim evi, gerisini de ben bir yerlerden bulup istenilen pa ray tamamladm. ... Bu mevsim Mami'nin olduka hareketli ola ca daha imdiden belli. Turistler gelmee balad bile. Son alt ay iinde 37 tane yeni otel yapld... Mae Chicago'dan geldi...

1189/1242

Bates'in yerine Cezaevleri Genel Mdrlne getirilen James Bennett'in ilk yapt i, lkenin Bu tn cezaevlerini dolap tefti etmek oldu. Herhangi bir cezaevine vardnda, ikayeti olan mahkumlar kabul edeceini bildiriyor, bunlarla uzun uzun konu uyordu. alkatraz'a geldiinde, genel mdrn bu tu tumuna kar olan Johnston, hcreler binasnn en so uk, en karanlk kelerinde bir masa koydurtarak, mahkumlarla ancak burada grebileceini bildirdi. btn grmeler srasnda, eli tfekli bir gardiyan, mahkuma nian alm durumda duruyordu. Bu tutu mun yanl olduunu sylediim zaman, diye yaza cakt Bennettt kitabnda, Johnston, bu adamlarn dnyann en azl canileri olduuna iaret ederek, ge nel mdre sadrmay marifet sayabileceklerini syle di.

1190/1242

Bennett'in grt mahkumlardan biri de Capone'du. idare ediyoruz ite, dedi gangster, iimi bilirim ben. ama aslnda burada olmamam gerekir. 552 Srf kt nmden dolay tktlar beni buraya. Hakkm da beslenen yanl dncelerden dolay.. Halka hiz met amacyla yaptm ilerden kimsenin haberi yok. Ve, Gazete datmclar grevi hikayesinde arabu lucu olarak Albay Mc Cormick iin yaptklarn bir kez dahai anlatt. Bennett, adada iki hafta kalmay ka bul etse, yeralt rgtleri hakknda btn bildiklerini anlatabileceini de syledi. Hatta, dedi, filim hak larn da veririm size, Bennett, biraz da zlerek, red detti bu teklifi.

1191/1242

o yl, eyll aynda kan bir isyan, nerdeyse Johnston'un hayatna mal oluyordu. Mahkumlarn ounluu (Capone gene yoktu aralarnda) istedikleri atlyeyi seemedikleri takdirde almayacaklarn bildirince, Johnston yle bir seim hakk tand ken dilerine: ya emirlere kaytsz artsz uyacaklar, ya da alktan leceklerdi. isyanclarn te ikisi hemen i ba yaptlar. ama yz kii kadar, bir sre daha sr drd direnii. Johnston, mdrle baladndan beri, tehlikeli ama psikolojik deeri yksek bir ey yapmaktayd. Yemekhane kndaki koridorda, her yemekten sonra, yalnz ve silahsz, srt mahkumlara dnk olarak kalr, son mahkum da kp gidinceye kadar ylece beklerdi. Bu sefer, mebbet hapse mahkum olan Whitey Barton Phillips adl gen bir banka soyguncusu geip gitmedi.

1192/1242

Johnston'un yann dan geerken, sa eliyle enesine bir yumruk atarak yere drd ve gardiyanlar yetiinceye dek ze rine basarak, ban, gsn tekmeledi, Johnston bu saldr yznden birka diten baka bir ey kaybet medi. ama Phillips'in yedii dayak, delik'te kald haftalar, insana benzer bir yan brakmad gen adam da. 1938 ylnn (Capone'un alkatraz'da geirdii dr dnc yl) ocak aynda, ok iyi tand bir adamla, hi tanmad bir baka adam, birlikte ziyarete geldiler 553 gangsteri, zel ajan Sullvan ile, New York'lu A.B.D. Savc Yardmcs Seymour klein, Capone'u Torrio hak knda sorguya ekmek zere izin almlard. Capone'un, bu arada Guzik, Druggan, Lake ve te kilerin ieri atlmalarnn bir sonucu da, birok gangs terlerin yakalanmazdan nce vergilerini deme ya rna

1193/1242

girmeleriydi. ancak, bu olaylardan aldklar der si abuk unuttular. ok gemeden, hesap uzmanlar ve avukatlarnn yardmyla, vergi karmann, gelir lerini saklamann yollarn aramaa koyuldular. ak l banda bir adam olan Torrio, kendisinden beklen meyen birtakm numaralara girierek gelir salamaa kalkt. Uygulad sistemin ayrntlar ok kark ol makla birliktezesas olduka basitti: iki yasa kalk tktan sonra, gelirinin ok kk bir blmn vergi beyannamesinde gsteriyor, geri kalann, uydurma ortaklar araclyla, kanun erevesi iinde alan New York'lu bjr toptanc iki firmasna yatryordu. Sullvan ile klein, yanlarnda gardiyan olmaks zn herhangi br alkatraz mahkumuna yaklaabilen ilk ziyaretiler oldular. leden sonraki i saatinin balangcnda, iki adam Capone'un hcresine getiren gardiyanlar, gangsteri de alt yerden alp hcre ye sokarak kapy kilitleyip n yalnz

1194/1242

braktlar. Ufak tefek bir adam olan klein, ar fkesiyle n sal m olan iri yar Capone hcrenin iinde be aa be yukar dolatka korkudan fenalklar geiriyor, ondan mmkn olduu kadar uzak durarak, sorutur may Sullivan'n ynetimine brakyordu. Capone ko nutu da konutu. ylesine bir konuma zlemi iin deydi ki, o gnk ve ertesi gnk grme srasnda hemen hemen hi susmad. Felsefe yapt, anlarn anlatt; Brooklyn'deki rencilik gnlerinden hapse girinceye kadar ki yaantsn batan sona gzden ge irdi. Bu konumalar srasnda sk sk geti Torrio" nun ad (Tabancasn bile tadm. onun iin yapma-554 yacam yoktur). dutch Shultz (Luciano'nun emriyle oktan ldrlmt) ile ortakl dolaysyla bir tr l balayamyordu eski dostunu; ama gene de ona ihanet etmiyordu.

1195/1242

Sullivan'm ayrntl sorularna cevaplar vermekle yetindi. evet, ken disi gibi kanunsuz yollardan gelirini; ken disinden yirmi balamt almaa..

ok genel Torrio da salyordu yl nce

Sonu olarak, mahkemede delil diye kullanlabilecek hi bir ey sylemedi. ajanlar eli bo dndler geldikleri ye re. Torrio'nun yarglanmas bir yl sonra balad. 1933-1935 yllar arasnda seksen alt bin dolarlk ver gi karmakla sulanyordu. Zamann en parlak, en nl avukatlarndan biri olan Max Steuer savundu kendisini; ve ender yenilgilerinden birine urad. du rumalar devam ederken sulu olduunu kabul etti Torrio. iki buuk yllna leavenworth cezaevine gn derildi.

1196/1242

Gardiyanlar, havann yn astarl ceket giyilecek kadar souk olduuna karar verdiklerinde, kez d dk alarlard. 5 ubat 1938 sabah, mevsime gre pek scakt hava; bu nedenle ddk alnmad. Capo ne gene de giydi ceketini. Bir yldr ktphanede a lmaktayd; istenilen kitap ve dergileri datmak, za man gelince de toplamakt ii. Capone'un hcresinin hemen yanndaki hcrede yatan karpis, sraya girdik lerinde arkasna derdi hep. o gn, karpis'in kitap la geri vermesi gereken bir dergisi vard. Capone' un hcresinin nnden geerken ieri atverdi dergi yi. Gangsterin hala ierde olduunu, stelik klk giysiler iinde (yalnzca ceket deil, balk ve eldiven) bulunduunu grnce ard. Ceket yok bugn, di ye seslendi. ama Capone, ne syleneni iittiini, ne-555 de konuan tand bell etmedi. Bombo gzlerle ileriye doru bakarak, ylece duruyordu.

1197/1242

Gardiyandan emir ald halde sraya girmedi. Bylesine bir davrann sonu delikti genellikle, ama gardiyanlar iin iinde ciddi bir terslik olduunu se zerek, hi ilimediler ona; sessizce davranlarn iz lediler yalnzca. Sonunda, srann en gerisine takld Gapone; yemekhaneve de sonuncu girdi. aznn ke narndan akan salyalar, enesine dek inmiti. Meka nik admlarla servis kontuvarna doru ilerlerken, Ba Gardiyan Yardmclarndan ernest Miller yanna yaklat, elini omuzuna koyarak alak sesle bir eyler syledi. Capone, anlamsz bir hareketle pencereyi gsterdi. kusma abas iinde rmee balad. Mil ler, yemekhanenin teki ucundaki parmaklkl kapya gtrd onu; kapnn teki yanndaki gardiyana kili di amasn syledi. ikisi bir olup, merdivenlerden kmasna yardm ettiler, revire yatrdlar. dr. Hess, konsltasyon iin ruh hekimi dr. ed ward Twtchen' getirtti. Her ikisi de

1198/1242

Capone'da gr len belirtilerin, ileri derecede frengi dolaysyla mer kezi sinir sisteminde meydana gelen hasara bal ola bileceini dndler. Birara kendine gelen Capone, durumu anlaynca, bel kemiinden su alnmasna kar kmad. alnan su, hemen San Francisco'daki de niz kuvvetleri Hastahanesine yolland incelenmek zere. Capone'un baucuna gelen mdr Johnston, Ne oldu size, bu sabah? diye sordu. Bilmem ki, mdr bey, diye karlk verdi Capone. dediklerine gre, birtakm kaklklar yapmm.. deniz kuvvetleri Hastanesinden gelen rapor, he kimlerin tehisini dorulad. Nasl olduysa basn da haber ald durumu. lkenin hemen btn gazeteleri, alkatraz'da grd ikencelerden dolay Capone'un delirdiini anlatan yazlar yazdlar, manetler attlar. Mae Capone, Johnston'a telefon ederek, kocasn

1199/1242

556 serbest brakmas iin yalvard. oysa bu, cezaevi m drnn yetkisi dndayd. Capone, bir daha ne hc reler binasna ne de yemekhaneye att admn. on yllk (alma puanlar ve iyi hal dolaysyla alt yl be aya indirilmiti) cezasnn geri kalan bir yln hastahanede geirdi. Srekli anfetamin inelerinin yan sra ok tedavisi de yapld kendisine. Hastaln ilerleyii yavalatldysa da tamamen durdurulamad. kimi zaman akl banda oluyor, kimi zaman ise ev resiyle ilikisini yitiriyrdu. 6 ocak 1939, alkatraz'da geirdii son gn oldu. Vergi beyannamesi doldurmamak suundan bir yl da ha yatmas gerekiyordu; iyi hali grld takdirde on aya indirilebilirdi bu ceza.

1200/1242

Salk durumunun kt l 'gz nne alnarak, lkenin teki ucundaki Cook County Cezaevine dek gtrlmesi uygun grl medi. los angeles yaknlarndaki Terminal adas ze rinde yeni alm olan Federal Cezaevine aktarld. Ba Gardiyan yardmcs Miller ile silahl gardiya nn eliinde, motor, tren ve araba yolculuundan sonra vard yeni hapishaneye. ayaklarndaki demirle re, fazladan alt para arlk taklmt. Gereksiz bir tedbirdi bu; gvdesine yar inme inmiti nk. Bir pazar gn, Terminal adasndaki kilise ser visini ynetmek iin gelen konuk papaz Silas a. Th weat, kendisini dinlemee gelen yetmi be mah kuma, dua etmek isteyen var m? diye sordu. eli ni ilk kaldranlardan biri Capone oldu. kurtarc arayan var m iinizde? Varsa, kalkn, arkadalarnzn yannda itiraf edin. Capone ayaa kalkt.

1201/1242

kasm aynda, Yarg Wilkerson'un verdii para cezalarnn sonuncusu da Chicagolu bi gang avukat araclyla dendikten sonra, Capone Pennsylvania' nn lewisburg ehrindeki cezaevine gnderildi. 16 ka sm gn, kente geldiinde Ralph ile Mae Capone kendisini cezaevinden alarak Baltimore'deki Union 557 Memorial Hastahanesine gtrdler. Bahara kadar Baltimore'da oturdu. John Hopkins mezunu frengi uz man dr. Joseph Moore'un zel tedavisi altnda kald. Chicago'da, Jake Guzik'i yakalayan gazeteciler, Capone'un gelip yeniden ilerin bana geip geme yeceini sordular. eski patronuna olan balln hi bir zaman yitirmemi olan Guzik, farknda olmadan sert konutu:

1202/1242

Haberiniz yok mu? dedi. al keileri kard. 558 XXVIII. NC DNEM HAYAL KATLLER peini brakmyordu. Herhan gi bir otomobil, hele iinde insan olan bir otomobil grd m, korkun bir panie kaplyordu. Yalnzca kendi Pontiac'yla Sonny'nin Chevrolet'sinin bahe ka psndan ieri girmesine izin veriliyordu, bu yzden. ayrca Ralph, Mae'ye yabanclar kesinlikle al'in ya nna sokmamasn tembihlemiti. akl banda deil ken, ebeke hakknda ileri geri konumasndan ekini yordu. Sortny ile ana babasnn yan sra, evde srekli ka lanlar unlard: Mae'nin kz

1203/1242

kardei Murel ile kocas lois Clark loue amca ve yal ama enerjik, yabanclarn uzaktan geiini bile fkeyle haber veren bir av kpei. iki zenci hizmeti hem ahlk yapan, hem de genel ilere bakan Browne Brown ile oda hizmetisi Rose gndz gelip gece giderlerdi. Mi ami'de gangsterlerle kumarbazlarn en ok rabet et tii otel olan Grand Hotel'n berberi Steve, iki haftada bir gelir, Capone'un san keserdi. Mae'nin erkek kardei danny ile kars Wnfred, yerli ve konuk gangsterlerin sk sk urad iki yer iletiyorlard Wnne's Waffle Shop ile Wnne's lttle Club bu iki meyhaneden gnde 500 ile 700 dolar aras gelir salyorlard. danny Coughlin, ayrca, Miami Barmen ler ve Garsonlar Sendikasnn ticari danmanyd. Mae, haftada en az drt kez, Miami Beach'deki St. Patrck katedraline, ayine

1204/1242

giderdi. Capone hi bir zaman elik etmezdi karsna. Papaz Monsignor Wil 559 liam Barry'i zor duruma drmek istemediini syler di. Sonny, Monsignor'nn ynettii zel liseye devam etmi, yal papaz bu yar sar, utanga delikanlyla ok ilgilenmiti. ocuun gizli yeteneklerini gelitire rek, baba yadigar korkun isminin dourduu ekin genlikten kurtulmasn salamak istemiti. 1937 yln da, Sonny Ntre dame niversitesine yazlrken, ba basnn en ok kulland takma ad (a Brown) kul lanmt. Birinci yln sonunda, kimlii ortaya knca niversiteden ayrld. imdi Miami niversitesinde okumaktayd. Capone iyi uyuyamad iin, ailenin dze ni alt st olmutu. Genellikle saat onda yatl yor, sabaha kar larnda kalklmaa balanyor du. gnlk akam suGnn

1205/1242

byk bir blmn havuz banda geiri yorlard. kimi zaman, Capone saatlerce rhtmda otu rur, srtnda pijama ve robdeambr, aznda puro, elin de bir olta, balk beklerdi. arada srada, imlerin ze rine gerdirdii bir tenis ann tesine top atmakla va kit geirirdi. Yalnz kalmaktan ok korkuyordu; evre sinde hep insanlar olsun istiyordu, ama iyi tand, gvendii insanlar. iyice imanlamt, salarnn bir ksm dklm, ba dazlak kalmt. kat oyunlarn dan en ok remi ile konkeni severdi; ama ou kez bu oyunlar bile toparlayamayacak kadar kark olurdu kafas. Birlikte oynad kiiler, genellikle onun kazan masn salarlard. Bir keresinde, birisi unutup kazan d. ocuklar arn, diye haykrd Capone. Bu ken dini bilmezi temizlesinler. 1940 ylnda, ok artc bir haber geldi. Capone'un otuz be yl nce ortadan

1206/1242

kaybolan en Bu yk aabeysi Jim bir mektup gndermiti. Nebraska nn Homer ilesinde oturduunu, adn resmen ric hard James Hart'a evirdiini yazyordu. Tek gzn 560 kaybetmi, stelik parasz kalmt. Bakmas gereken bir kars ve drt ocuu vard. Ralph'e yazd mek tupta yardm istiyordu. Ralph 250 dolar gnderdi ona ve Wisconsin'dek yazlk evine ard. Burada bir s re kaldktan sonra Mami'ye giderek bir ay al'in ko nuu oldu Jim. Homer'e dndkten sonra Ralph ona her ay bir ek yollamaa devam etti. anlatt hayat yksne gre, mrn kanun adam olarak harcamt Jim. Nebraskallar if te tabancal Hart diyorlard kendisine, nk iki kalas zerinde iki tabanca tar, her ikisiyle de ayn kolaylkla ve ayn keskin nianclkla ate ederdi. G

1207/1242

zn gangsterlerle vurutuu srada kaybettiini id dia ediyordu. Nefis bir ykyd bu. Gazeteciler hemen inand lar ve olduu gibi yaynladlar: Gangsterler ailesinin kanun adam olan yesi: ancak, Hart Capone'un fa aliyetlerini inceleyen hkmet ajanlarnn ortaya kardklar gerekler, bu hikayeyi dorulamad. Brooklyn'deki evinden katktan sonra nce bir sirke katlm ve amerika'nn, orta amerika'nn her yann dolamt. 1919 ylnda, Homer'den geen bir yk trenine binmi, Homer houna gidince oraya yer lemee karar vermiti. Bir badanac ve duvar kat lar dkkan at; ama ii yrtmei beceremedi. Bir sel baskn srasnda hayatn kurtard Wnch adl bir bakkaln kz kathleen ile ahbap oldu. Bunlara, okla homa'da domu

1208/1242

olduunu, kk yata evden kat n, bir sre demir yolu yapmnda altn, sonra bir kavga srasnda yanllkla bir adam ldrnce Nebraska'ya katn, Birinci dnya Savanda av rupa cephelerinde savatn syledi. dediklerine inanm olacaklar ki, ilenin amerikan eski Muharip ler Bakan seildi. 1919 ylnn sonlarna doru kath leen Wnch ile evlendi. drt oullar oldu. Hart iki yl Homer ilesinin erifliini yaptktan 561 sonra bir yl da eyalet erifi olarak alt. 1922 yln da, kzlderililer Servisinin zel ajan oldu.

1209/1242

Wnneba go ve omaha kabilelerine yaplan iki satlarn so ruturmakla grevlendirildi. kzlderililer arasnda za limlii ile n sald. owa eyaletinin Soux kentine atand daha sonra. Burada, bir kzlderiliyi ldrmek suundan tutukland. ama, kurbannn yasak iki da tm yapan bir kii olduu anlalnca Hart serbest brakld. kurbann akrabalar pusu kurup kendisini l drmee kalktlar. Bu arbedede gzn kaybetti. ida ho'nun Coeur d'aene ilesine nakledildi. Burada ikin ci bir cinayet ilediyse de hi bir zaman yarglanma d. Yeniden Homer erifliine atand. Gece devriye gezerken, gerekirse ieri girebilsin diye birok dk kann anahtar teslim edilmiti kendisine. Bir sre sonra dkkan sahipleri mallarnn durmadan eksildi ini farketti. z

1210/1242

kayn babas bile, bakkal dkkann daki konservelerin birden bire azaldn grd. ok gemeden hem anahtarlar, hem de eriflik rozetini al dlar elinden. eski Muharipler dernei Bakan ola rak, teki ehirlerde yaplan birok toplantya, kon feransa katlyordu. Gnlerden bir gn, dernein il edeki yeleri, Harfin sava hizmetlerini kantlayan bir belge istemeyi akl ettiler. Tabii ki yoktu byle bir belge. dernekten atld. kira deyemedii iin, birbiri ardndan bir sr evden kovuldu. Sonunda h kmetten yoksulluk primi almaa balad. Mami'ye gidip geldikten sonra ancak syledi karsna al Capone'un byk aabeysi olduunu. kiliseden ieri admn atmama kuraln bir tek kez bozdu Capone. 30 aralk 1941, gn, olunun d n treninde bulunmak zere St. Patrck katedraline gitti. Sonny, lise sralarnda tanm olduu Diana

1211/1242

562 Ruth Casey adl bir kzla evleniyordu. Balayndan sonra, Northeast Tentht Caddedeki evlerine yerleti ler yeni evliler. Sonny, eyll aynda bir ieki dkka n amt. ikinci dnya Savanda, sarlndan do lay askere alnmad. Bunun zerine, savunma bakan lnda sivil hizmet istedi; Mami Havaalannda meka nik yardmcs oldu. kars drt ocuk dourdu. Hepsi de kz olan torunlarna baylyordu Capone. ocuklara durmadan pahal oyuncaklar alyor, gn boyu havuz banda onlarla oynuyordu. Bir keresinde Sonny, halk yiitlerini birbirine kartrarak yle konutu: Ba bamn, zenginlerden alp yoksullara datan bir eit Jesse James olarak hatrlanmasn isterim. Frenginin sinir sistemine yapt hasarn ne yol da ne hzla ilerleyecei hi bilinmez. Be

1212/1242

dakika n ce normal grnen bir hastann birden kafas kara bilir, dili dolar, titreme ya da saraya benzer krizlere tutulabilir. Capone en iyi anlarnda bile, bir dnce yi bandan sonuna gtrebilecek akli dengeden yok sundu. konuurken bir konudan hi ilgisiz baka bir konuya atlyor, ya konumay brakp slk almaa, ark mrldanmaa koyuluyordu. Gvdesel, dengesi de bozuktu. ar iman olmasna ramen, hzl, me kanik, kesik kesik hareketlerle yryordu. 1942 yln da penisilin bulunmu, ama Sava retim Merkezi k stl izin verdii iin, ok az miktarda piyasaya srl mt. Johns Hopkins Hastahanesinden dr. Moore, Capone iin bir miktar elde etmeyi baard. Bylece, gangster, penisilinle tedavi gren ilk frengi kurbanla rndan biri oldu. Beyninde daha nce meydana gelmi olan hasar hi bir tedavi dzeltemezdi elbet. ama

1213/1242

hi deilse hastaln daha da ilerlemesi engellendi. 19 mart 1944 gn, Cumhuriyeti parti valilik n seimlerinde urad ok ar yenilginin hemen ar dndan, koca Bili Thompson Blackstone otelindeki dairesinde ld. 563 Nisan aynda, Chicago polisi Matt Capone'u ara maa koyuldu. niversite rencisiyken aabeysi al" in byk umutlar balad en kk Capone Ccero da Hall of Fame Tavernasn iletmekteydi son yllar da. on sekiz nisan gecesi, burada alan iki barmen, Walter Sanders ile Jens larrison, kasadan eksik kan be dolar yznden birbirlerine girdiler. Sandres'in larrison'u ite kaka arka odaya gtrdn, Matt'in de barn arkasndaki bir ekmeceden bir ey alp pe lerinden gittiini en az yirmi kii grd. Matt arka odaya geer gemez iki el ate

1214/1242

edildiini de herkes iitti. adamdan hibiri geri dnmedi. larrison'un cesedi tavernann drt kilometre tesindeki bir k maz sokakta bulundu. Matt, tam bir yl saklandktan sonra teslim oldu. ama hakknda alan cinayet dava s iptal edildi, nk tek grg tan olan Sanders hi bir zaman bulunamad. Matt teslim olduktan iki hafta kadar sonra, Capone'un en eski, en gvenilir adamlarndan Frank Nit ti, sendika haral yznden yeniden hkm giyip, ikinci bir kez leavenworth Cezaevine kapatlacan renince, beynine bir kurun skarak kendini ldr d. btn bu olup bitenleri Capone'un anlayabildii kukuludur. 19 ocak 1947 de, sabaha kar saat drtte bir beyin kanamas geirerek komaya girdi. dr. ken neth Philips arld. onun ardndan da Monsignor Barry gelerek son dinsel telkinlerde bulundu.

1215/1242

United Press ajans Capone'un lm haberini verdi. Gazete ler lm tehlikesinin atlatldn aklad. ertesi haf ta zatlcemp oldu. kilitli bahe kapsnn dnda yz lerce gazeteci topland. Gn ilerleyip de scak daya nlmaz bir hale gelince, Ralph gazetecileri ieri ala rak, souk bira ikram etti. ayn yirmi beine rastlayan cumartesi gecesi, krk sekiz yandaki Gangsterler 564 kral al Capone, annesi, kars, olu, kz ve erkek kar delerinin gzleri nnde can verdi. dr. Phillips bir otopsi yaplmas, hastann beyninin tp tarihi yarar na incelenebilmesi iin srar ettiyse de, aile buna izin vermedi. rzgar, Chicago'daki Mount olver Mezarl nn 48 numaral parseli zerine gerilmi olan tenteyi deli deli uuturuyordu. Buz gibiydi

1216/1242

hava; toprak ka ln bir kar tabakasyla rtlmt. Mezarn banda toplanm kk grubun arasnda, aile yelerinden baka kuzenler Charle le rocco Fschett, Jake Gu zik, Sam Hunt, Murray Humphreys bulunuyordu. artk doru yola girmi olan red Rudensky, St. Paul'dan kalkp gelmiti. Torrio yoktu. Ba Piskoposluk uzun uzadya dinsel tren yaplmasna izin vermemi, ama gangsterin babas ve aabeysi Frank'n yanna, kutsal topraa gmlmesine ses kartmamt. Monsignor William Gorman u aklamay yapt gazetecilere: kilise gnah ve bir kimsenin hayat boyunca iledii gnahlar hi bir zaman affetmez. Bu ok ksa tren, merhumun son yllarda gsterdii pimanlk dolaysy la kilisenin desteine mazhar olarak ldn belirt mek zere yaplmaktadr.

1217/1242

Bronz tabut, gangster l lerine gre gsterisiz saylrd. daha sonra mezarn zerine dikilen ta da olduka gsterisizdi. QUI RIPOSA Alphonse Capone Nato: 17 ocak 1899 Morto: 25 ocak 1947 Bundan bir hafta nce, seksen yedi yandaki andrew Volstead, Granite Falls, Minnesota'daki evin de lmt. Son ana kadar dek, kanunlarn ahlak dzenledii inancndan amamt. 565 SONSZ GERDE KALANLAR GNAH LETMELERNN YEN KRALI

1218/1242

RALPH CAPONE ... KUMAR VE GNAH iletmelerini, her trl haral yneten lke apndaki ebekenin ban da bulunanlardan biri de, artk kendi adna alan Ralph Capone'dur. United Press, 23 Temmuz 1950 A.B.D. Senatosu, eyaletler aras Ticarette C rm rgtlerinin roln Soruturma zel komitesi nin (Bakan Senatr estes kefauver), 1950 yl ekim ayndaki almalarna ilikin rapordan: Gnmzde Chicago'da faaliyet gsteren c rm rgtlerinin kk, eski TorrioCapone ebeke sine dayannaktadr... Chicago blgesi at yarlar telgraf servisinin son reorganizasyonundan bu yana,'Chicago, ehri nin servisi r. and H. firmasnn elindedir. Sz konu su telgraf servisinin sahipleri,

1219/1242

Capone'un adamla rndan ray Jones, Phil katz ve Hymie levin'dir... Tilt ve para ile ileyen her trl oyun makinalar nn yapm ve datm, Capone etesinden geri kal ma birok gangster iin ok kazanl bir i alan haline gelmitir. Cicero'da bulunan ve lkedeki oyun makinas fabrikalar arasnda eski Capone fe dailerinden Claude Maddox... ile Joseph aiuppa vardr... Gene eski Capone fedailerinden ed Vogel'in... Chicago'nun kuzey kesimiyle kuzeybat banliy566 lerindeki tilt makinas datmn elinde tuttuu sa nlmaktadr... Capone un eski ve yakn i arkadalarndan Ba t kesimli demokrat Parti eyalet Senatr

1220/1242

roland libonati nin, Chicago Crm komisyonu ile Vali Stevenson un nerdikleri, Baronun da destekledii reformcu kanunlara kar kanlarn banda bilin mektedir... (Pultzer dl kazanm olan gazeteci ed re id'in soruturmadan iki yl sonra, yaynlad Mafia adl kitapta, en nemli seksen Mafiosi'nin nem srasna gre bir listesi verilmi, libonati krk bi rinci gelmitir.) uras kesindir ki, Capone ebekesinin yeleri, kanunsuz yollardan kazandklar paralarn bir bl mn kanuni ilere yatrmakta, otel, restoran, y kama servisi, kuru temizleme servisi, toptan ve pe rakende iki satm gibi ilere ortak olmaktadr lar... Capone etesinin en belli bal iki kiisinden biri olan Paul ricca; ayrca kk New York

1221/1242

lo us Campagna ve kiraz dudak Chalie Gioe... si nema endstrisi haralaryla soyup sovana evir mektedirler. .. lkemizin en ileri gelen iki crm ebekesin den biri, karargah Chicago'da olan accardo Gu zik Fishetti ebekesi; teki ise, karargah New Yorkta olan Costello adons lansky ebekesidir. komitemiz, accardo Guzik Fischetti ebekesinin, Chicago, kansas kansas City, dallas, Miami, las Vegas ve batnn teki baz kentlerinde ubeleri ol duuna ait deliller elde etmitir... kefauver komitesi, gerek Ralph gerekse Matt Capone'u uzun uzadya sorguya ekmiti. Bir ay ka dar sonra Ralph Jr. (ya da kendi benimsedii adyla Ralph Gabrel), Chicago'daki apartmannda yarm i-567 e viski itikten sonra, zerindeki etikette ikiyie bir likte alnmamas gerektii belirtilen bir tp dolusu ilac iti ve sevdii kza bir

1222/1242

mektup yazmaa balad. Capone adn tamak lekesinden kurtulmak iin bul duu son areydi bu. okul, niversite, evlilik, babalk ve alma yllar boyunca bu ad, ne kadar gizlece de bir gn ortaya kyor ve hayatn zehir ediyordu. Bu ad en son, bir gece kulb arkcs olan Jeanne kerin adl kzla olan ilikilerini de bozmutu. Jeanie, sev gilim, diye yazd mektubunda. Seni seviyorum. Se ni seviyorum. Jeanie, hayatta yalnz seni sevdim. Yalnz seni. artk gidiyo Ve daha fazla yazamadan ld. 1952 ylnda, James Capone Homer'deki evinde ld. iki gz de kr olmutu bir sre nce. ayn yl, seksen be yandaki Teresa Capone de can verdi. Mount olivet Mezarlna deil de, ehrin teki ucun daki Mount Carmel Mezarlna gmld. al Capone'un mezarna gelen turistlerin says ylesine oktu ki, sonunda aile Mount

1223/1242

Carmel'de ba ka bir yer alp, btn tabutlar oraya aktard. zerin de Capone'un ad yazl mermer ta hala Mount oli vet'te durmaktadr bir turist aldatmacas olarak. Mo unt Carmel'deki asl mezarlarn talar siyah mer merden olup, granitten iri bir kayann evresine top lanmlardr. Her birinin zerinde Hazreti isa'dan rahmet yazldr. 1950 yllarnda, Capone etesinin birok' yesi bu dnyadan ayrld. Sam Hunt, Terry Druggan, Clau de Maddox, Phil Dandrea, Jake Guzik, louis Cam pagna, Frank Diamond hemen hemen hepsi de yatak larnda, eitli kalb hastalklarndan ldler. Tek is tisna daimond oldu; tfekle vurularak ldrld. Yet-568 mis be yandayd o srada. Banka soygunculuu suundan on yl hapis giymi olan Bugs Moran, Leavenworth Cezaevinde cezasn ekmekte olduu srada, mr boyunca en ok korktuu hastalktan gs

1224/1242

kanserinden ld. Tand gangsterler arasnda, dinsel duygular gerekten benimsemee en yatkn onu grm olan Yarg Lyle, cezaevinin katolik papazna bir mektup yazarak, Moran'n son saatleri hakknda bilgi istedi. George Moran huzur iinde ld, diye karlk yazd papaz. dinimizin n grd btn son tren ve telkinler yapld kendisine. Bunlar yapld srada tamamen kendindeydi ve son derece mutluydu. lmnden birka gn nce oldu bunlar; yani, son anda, alel acele benimsenmi bir dindarlk deildi. Moran hakkndaki teoriniz doruymu. eminim acmas bol olan ulu Tanr, yarg gnnde ona kar iyi davranacaktr. Gizli ajanlarn kaydettii bir telefon konumasn dan: Chicago ebekesinin Capone tarafndan yetiti rilmi olan ba patronu Sam Giancana ile Buffolo'da ki eiti Sam Magaddino, altm Mafia liderinin

1225/1242

New York'a bal apalachin'da tutuklanlaryla il gili olarak konuuyorlar, 1957 yl kasm aynda: MaGaddiNo: Sizin orada olmu olsayd, byle bir ey gelmezdi balarna. GiaNCaNa: Tabii gelmezdi, anam babam. By lesine byk bir toplant iin benim blgeden emin yer yok dnyada... Chicago'nun hemen yannda ilemiz var. Polis mdrleri cebimizde. btn blge avucumun iinde, ne sanyorsun sen? Capone'un lmnden sonra karsnn ad yalnz bir tek kez iitildi. 1959 ylnda Colomba Broadcas tng System adl televizyon irketi, Eliot Ness'in yaantsyla ilgili, iki blmlk sansasyonel bir filim 569

1226/1242

yaynlad dokunulmazlar adyla. Mae Capone, Sonny ve Mafalda hep birlikte bir milyon dolarlk bir manevi tazminat davas atlar. Televizyon irketi, filmin prodktr Desilu Productons ve programn takdimcisi Westinghouse Electric irketi aleyhine atklar davada, l akrabalarnn adnn, benzerinin ve kiiliinin kazan salamak amacyla kullanldn ileri srdler. Sonunda kaybettiler davay. ayn yln son baharndan itibaren, american Broadcasting System adl baka bir televizyon irketi, dokunulmazlar' haftalk bir seri halinde yaynlamaa balad. Capone'un son avukat Abraham Teitelbaum, eminim al be parasz lmtr, dediinde mvekkilimin durumu fazla abartlm saylmazd. Capone, bir zamanlarki akl almaz servetinin kaynaklarnn tek sahibi olmamt hi bir zaman; ortaklaryla, rgt yeleriyle paylamt bunlar. Ve artk

1227/1242

alamaz duruma geldiinde, kaynaklar tekilerin eline kald. Son yllarn refah iinde geirmesi iin ne gerekiyorsa yapld kukusuz Ralph ile Jake Guzik hi deilse bunu salamlardr. ama kiisel mallarnn hepsi ipotekliydi. ailesinin uradan buradan toparlayabildii paralarn hemen hemen tamam eski vergilerinin denmesinde kullanld. Mae, Palm Island ve Prare Caddesindeki evleri satmak zorunda kald. Bir ara, olu Sonny ile birlikte Miami Beach'te, Grotto adl bir lokanta iletti. kendisi kasada oturuyor, Sonny ise ba garsonluk yapyordu. Yrtemediler ii. Son alnan haberlere gre, Mae kimi zaman Chicago'da, kimi zaman Mami'de, kimi zaman ise Ralph'in Wisconsin'dek evinde oturmaktayd. Ralph ilerden elini eteini ekmi, kendi kendini emekliye ayrmt. Mafalda ile kocas Chicago'da bir lokanta iletmekteydiler.

1228/1242

oullar avukat olmutu. 570 A.B.D. Senatosu Hkmet ilemleri komitesinin, Soruturma daimi alt komitesi (Bakan: Senatr John L. Mc Clelan) tarafndan hazrlanan, 1963 yl eyll ve ekim aylarnda yaplan soruturmalarla ilgili, Crm rgtleri ve kanunsuz Narkotik Ticareti adl rapordan: Chicago Polis rgt istihbarat efi Yzba William J. Buffy... Chicago blgesinde, kanun d faaliyetlerle (kumar, narkotik datm, muhabbet tellall, sendika haral, tefecilik, terrclk, vb..) uraan binlerce kiiyi ynetmek, rgtlemek, srekli kontrol altnda tutmak gibi ilere btn gcn veren 300 kii olduunu ileri srmtr... Chicagonun crm rgtlerini kontrol altnda tutan bu 300 fultaym gangsterin yirmi alt nemli lideri olduunu da bildiini

1229/1242

szlerine eklemitir Yzba Duffy. Chicago polisi bu adamlar iki gruba ayrmaktadr. Bunlardan biri, Mafia grubu... ikincisi ise, italyan rgtnn ibirlikileri olarak bilinmektedir... Birinci grup hakknda verdii ifadede ad geen en belli bal kiiler... Mooney Sam Giancana; Anthony Accardo; Felce De Luca (Garson Paul) Rcca ve Rocco Fischetti olmutur. ibirlikiler arasnda, deve Murray Humphreys le Gus Alex (Jake Guzik'in yetitirmelerin) den sz etmitir... Chicago rgtnn byk gcnn bir tek zellie dayand konusu zerinde nemle durmutur.... Bu da grubun, herhangi bir ceza korkusu olmakszn, istedii gibi cinayet ileme, eitli iddet hareketleri yaratma kolayldr...

1230/1242

Komite karsnda daha nce ifade vermi olan Chicago emniyet Mdr Orlando W. Wilson, 1919 ylndan beri Chicago blgesinde 976 gang cinayeti 571 ilenmi, olduunu, bunlarn yalnzca ikisinin katillerinin hkm giydiini sylemiti. Yzba Duffy'nin komiteye verdii Chicago Mafia yeleri listesinde, o srada hayatta olan drt Capone kardein, Bat kesimi kontrol altnda tutan nemli gangsterler arasnda yer aldklar grlmekteydi. 1967 ylnn ubat aynda, Mount Carmel Mezarlndaki siyah mermerden mezar talarna bir yenisi eklendi. Uzun sredir kalp hastas olan Matt Capone, elli dokuz yanda hayata gzlerini yummutu.

1231/1242

G.B. BANLYLERNN EBEKESN

GNAH

CAPONE'UN KARDE YNETYOR Gneybat banliylerinde gittike genileyen gnah ve kumar imparatorluunun banda, crm tarihinin en korkun adlarndan birini Capone istemeyerek tayan bir adam var... Gittike gelien bu yeni crm ebekesinin lideri, merhum al Caponeun 62 yandaki erkek kardei Alberto Capone'dur. Alberto, Bert Novak adn kullanyor. Gemi tarihlerde Albert Rayola adn kulland da olmu... Hickory Hills banliysndeki iki temel iletmesi var Capone'un Castle Acres Moteli ile Hickory Lodge Kokteyl Salonu...

1232/1242

Her iki yer de, Hickory Hills belediye binasnn iki adm tesinde... Chicago blgesinin, hatta belki de btn lkenin, en tedirgin banliy yneticilerinin topland bir yer buras... 13,000 nfuslu banliynn reform aday olarak 572 1967 nisannda seilmi olan Belediye Bakan Thomas Watson, seimlerden beri korku iinde yaadn aka itiraf ediyor. Seimlerden gn sonra, sabahn erken saatlerinde, Watsonun evinin nnde duran arabas tfek kurunlaryla delik deik edilmi, ayrca, belediye bakanna sk sk telefon eden kimlii belirsiz kiiler kendisini tehdit edip duruyorlar...

1233/1242

yi Ynetim dernei yetkilileri, Crestwood, Wllow Sprngs gibi yakn banliylerde de kumar ve gnah iletmelerinin gelimesinde byk rol oynayan en belli bal ebeke liderinin Capone olduu kansndalar... Chicago SunTimes, 19 ocak 1969 ete faaliyetlerini srdren son Capone karde, ar golf meraklsyd. Banliydeki golf alanlarnda, zeri talarla ssl eldivenler giymi olarak boy gs terirdi hep. Ad Town Hotel olarak deitirilmi olan Hawt horne nn, 1970 ylna dek Chicago ebekesinin top lant yeri olmakta devam etti. otelin sahibi grnen rossmar realty irketinin bakan, Capone'un en es ki fedailerinden, son yllarda Ccero Mafia'snn en ile ri gelenlerinden biri olan Joseph aiuppa'yd. ote lin bitiiindeki Turf lounge, Capone zamandan beri gangsterlerin en gzde buluma yerlerinden biriydi. Burann sahibi de

1234/1242

Joe aiuppa'yd imdi. 24 mays 1964 tarihinde, SunTmes gazetesinde, EYALET POLS CCERODAK KUMAR KALESN alyordu: BASTI balkl u yaz yer

Cicero'daki bir kahvehane bodrumunun elik kaplarn kran eyalet polisi, ierde srdrlmekte olan barbut oyununu basarak, kark dehlizlerden 573 kamaa abalayan on be oyuncuyu tutuklam tr. Ellerinde balyoz, balta ve eitli benzeri aralarla, FBI'dan verilmi bir arama emri olan basknclar, mrlerinde bylesine salam bir kumar kalesi grmediklerini belirttiler. Balarnda eyalet dedektif Brosu efi John Newbold olduu halde tek katl kahvehane

1235/1242

binas na giren polisler, burann bombo olduunu grmlerdir. Duvarlar vura vura yoklayan polisler, sonunda gizli bir kap bulmulardr. Gene bombo olan bir arka odaya almaktadr bu kap. Odann tabannda elik kapakl, genie bir delik bulunduu ve bunun aadan srglenmi olduu grlmtr. Birka dakika balyoz salladktan sonra kapa krmay baaran polisler, kendilerini bir yeralt pasajnda bulmular, pasajn sonunda bir elik kap daha olduunu grmlerdir. Bu ikinci kapy krmak iinde bir sre balta ve balyoz sallamlar; sonunda ieri girebildiklerinde barbut oyununun kalntlarn bulmulardr. Kumarhanenin iletmecisi sanlan drt kiiyi tutuklamlardr...

1236/1242

Dehlizlerde ka yolu arayan on bir kiide oyuncu olarak yakalanm, tutuklanmlardr.... Bir yl iinde partisidir bu. baslan nc barbut

Dehlizler arasnda dolaan basknclar, doru dan doruya Towne oteline alan gizli bir pasaj bulmulardr... 17 ubat 1970 gn mutfakta balayan bir yangn btn otelin kl olmasna neden olmutur. otelin sa hibi olarak sorguya ekilen aiuppa, Beinci Madde'ye 574 snarak tam altm yedi soruyu cevapsz brakmtr. San Giancana, FBI soruturmasndan kurtulmak iin 1965 ylnda lkeyi terkettiinden beri, Chicago ebekesinin bakan ve Mafia Ulusal konseyinin yesi olan kii, Valentne

1237/1242

gn katliman planlayanlardan biri olduu sanlan, Capone'un eski fedaisi Tony Accardo'dur. Sonny Capone'un yaamn kazanma abalar hite iyi sonular vermemiti. Son derecede drst bir insand; savatan sonra girdii ilk iten (kullanlm araba satan bir acenta) patronunun dolandrcl yznden ayrlmt. Bundan sonra, haftada 75 dolar cretle, ufak bir matbaaya girdi. Bir sre sonra, matbaa sahibi yar yarya ortaklk teklif etti kendisine. Sonny, ortaklk iin gerekli paray annesinden istediyse de, Mae Capone, byle bir ie para yatrmak istemedi. Miami Polis rgtnde dedektif olan kaynbiraderi araclyla, birok polis tand. Hepsi de kendisini ok severlerdi. ok iyi nianc olduu iin, onu atclar takmna aldlar. Bir sre sonra, amerikan Ulusal atclk dernei bir de Florda Bar kuvvetleri derneine ye oldu. Karsna da retmiti tabanca kullanmay.. Miami News gazetesinin sosyete

1238/1242

sayfasnda gen kadn hakknda u yaz kt (6 nisan 1958): Miami Shores'da oturan, kzl sal, ince yapl Bayan Diana Capone'un tane tabancas var. Her nde byk bir ustalkla kullanmasn biliyor stelik. Geenlerde yaplan Flamingo ak Hava atclk Turnuvasnda tam 20 ayr dl kazanm... Uysal grnl, mavi gzl, drt ocuk anas Diana, eline tabanca geirdi mi bir afet oluyor. Hi bir erkekten korkusu yok... Baarlarm Albert'in koltuklarn kabart yor... diyor kendisi. 575 Kocas ile yarmaa giritimi ou kez kazanyormu. Grotto adyla atklar lokanta yrmeyince, Florida'nn Hollywood kentine tandlar.

1239/1242

Sonny bir otomobil lastii datmcsnn yannda almaa balad. 7 ekim 1965 sabah, evinin yaknnda bulunan Kwik Chek Gda Pazarna al verie gitti. El arabasna doldurduu yiyeceklerle birlikte, ila reyonunun nnden geerken, kar konulmaz bir istek sard iini. ki tp aspirin ile ufak bir kutu transistor pili alarak cebine att, ald bu eylerin toplu fiyat buuk dolar ediyordu; hibirine de ihtiyac yoktu. Dkkan gzcs sivil durumu fark ederek kendisini tutuklad. Hemen gtrld ceza mahkemesinde, sulamay kabul edeceini bildirdi Sonny. Bu hrszl neden yaptnz biliyor musunuz? diye sordu yarg. *Hayr efendim, bilmiyorum. Hi bir sabkas olmayan, drstl ile tannm bir vatanda olduu iin ceza verilmedi kendisine. Sonny duruma salonundan ayrlrken ac ac

1240/1242

glmsedi. Herkesin ruhunda bir para hrszlk var galiba, dedi. Bu arada, Gda Pazar sahibi, gen adamn satn ald mallar arasnda bozulabilecek gibi olanlar buz dolabnda saklamt. Sonny bunlar almak iin geri geldiinde, Beni adi bir insan sanyorsunuz, eminim. dedi. Ne mnasebet, diye kalk verdi adam. ancak gelecek hafta benden al veri etmezseniz, o zaman yle dnebilirim. Alphonse Capone'un biricik olu Albert Francis Capone ertesi yl, soyadn deitirdi. 576 BTT

1241/1242

1242/1242