Cansab uyandnda soba oktan gemi, ierisi buz gibi olmutu. Yamal yorgan bana doru ekti.

Yamal ksa yorgan, bu defa da ayaklarn akta brakmt. Yatan sadece kendi bulunduu ksm scackt. Parmaklarn uzatp, kardeinin scakln arad ama bulduu tek ey yatan sert kuma oldu. Kt bir rya grp annemin yanna gitti diye, geirdi iinden.

Srt st yatp gzlerini tavana dikti. atdan szan yamur sularnn brakt sar lekeleri inceledi bo bo. Odann kesindeki rmcek ana takld gz. Pencerede kaln, soluk ve yamal kumatan yaplm perdeler vard. Bu perdeler ieri k szmasna engel oluyordu. Dirseinin zerinde doruldu. Odada kardeini ve annesini grmeye yetecek kadar k yoktu. Kk kardei yan yatm, bacaklarn karnna ekmi ve srtn annesine dayamt. Yanaklarn birbirlerine yaslamlard. Isnmaya altklar belliydi. Cansab annesine bakt, uykusunda daha gen grndn dnd. Bir zamanlar ok gzel olmalyd. Yzndeki izgiler uykuda olsa bile yorgunluunu ve ypranmln gsteriyordu. Alnndan ve gz evresinden dudaklarnn kenarna kadar inen izgiler uyurken daha az derin grnyordu. Kardei Baran da daha masum grnyordu. Yaramazlklarnn hi birinden eser grnmyordu. Bir i tanesi kadar taze, adn ald yamur damlas kadar saft.

Barann dizlerinin dibinde, dnyann en irkin kpei olan Pasakl vard. Pasakl uyuyan kardeine bekilik yapyordu. Siyah beyaz tyleri yap yapt. Mdahale edilmi bile olsa, sol arka ayan ylan srd iin aksyordu. Kuyruu kopmu, bir gz daha az gryordu. Kemikleri saylabilecek kadar zayf, karn i, her yeri pireler kaynayan bir kpekti. Evde ihtiya duyulan son ey, doyurulmas gereken fazladan bir cand. Baran annesine ok fazla yalvard iin annesi dayanamam onu eve almt. Baran onu ilk defa eve getirdiinde dolapta ne var ne yoksa pasaklya yedirmi, pasakl ishal olmutu. Her yrd yere pisledii iin Barann annesi onu kovann iinde bomak ister gibi ykamt. Zaten ok fakir olan aile ise bir hafta yiyecek sknts ekmiti. Anne bir defa daha pasakly sokaa atmak istediyse de Barana yine kyamam kalmasna izin vermiti. Bir gn tek katl atsz kerpiten yaplm evlerine giren bir ylan, Barann yaknlarnda dolarken pasakl zerine atlam ylan ldrmt. Yrenin dalk ve kayalk konumu ok fazla ylann yaamasna elverili klyordu. Bu olaydan sonra annesi pasaklya minnet duymu bir daha gitmesi iin srar etmemiti. Cansab, bacaklarn yataktan sarktp, ayana av izmelerini geirdi. Yumuak deri, tam ayaklarnn eklini alm olan izmelerin iinde ayaklarnn rahat olduunu hissetti. zerine kazan ve pantolonunu geirdi. Yar puslu krk aynadan kendisine bakt. 20 yana henz girmi koyu siyah sal, esmer tenli biri duruyordu. Simsiyah gzlerini aynadan kendisine dikti. Alnna den gece siyah salarn geriye doru slatp elini yzn ykad. Masann zerinde duran bir kesi krk bakr kovay ald. Kapnn gcrdamamasna dikkat ederek dar kt. Buz gibi hava, kapy amasyla yzn tokatlamt. Souktan dudaklar atlam olan Cansab, yakasna atk niyetine dolad kuma burnuna doru ekti. Saa sola baknarak yakacak arad. Krk odun paralar ve biraz kmr bulabilirse bu gn de snabileceklerdi. Dar ktnda sabah ilerini yapmak iin, dar km kendisi gibi insanlarla karlat. Kamburlar km, parmaklarnn boumlar imi, krk trnaklarnn ve mutsuz yz izgilerinin arasna biriken tezekleri temizlemekten uzun sre nce vazgemi erkek ve kadnlarla doluydu. Arkadalarndan Nima ile karlat. O da onun gibi yakacak toplamaya kmt. Naslsn Cansab? diye sordu.

Cansab, omuz silkerek nemsiz bir gnn balangcnda olduunu belirtir gibiydi. Her zamanki gibiyim, Ya sen naslsn? diye sordu. Bende her zamanki gibiyim.

Dedi ve oradan uzaklat. Cansab, dardan toplad aa paralarn kovaya doldurdu. Da eteklerinden toplad kmr paralarn alp yine ayn sessizlikle odaya szd.

Gz annesi ve kardei Barana kayd. Brakt konumda duruyorlard. Sanki azck kprdasalar odann btn souu ilerine dolacak gibi hareketsiz kalmaya gayret ediyorlard. Annesinin bedeni Barann kck bedenini styordu. Kanca eklindeki demir parasyla sobann st tarafndaki kapa at. Sobay toplad kmr ve odunla doldurdu. Kibrit akarak sobann tutumasn salad. Yanan sobann etkisiyle odann snmaya baladna emin olan Cansab, ikinci grevi olan yiyecek avna kt. Evleri kyn neredeyse kenarnda kalyordu. Av yapacaklar alana giderken talk alan geip yksek, st kenarlar sk aralklarla dikenli tellerle evrilmi, tel rgs itleri amas gerekiyordu. Bu dikenli tellerin arkasnda dalk alana bitiik, ylanlarn bol olduu bir orman bulunuyordu. Cansab dikenli tellere geldiinde ylan olup olmadn anlamak iin, her defasnda dikkat kesilirdi. O an derin bir sessizlik vard. Karnn iine ekip uzun zamandr ak duran ve al beinin arkasna gizlenmi iki admlk aralktan kayp geti. itin baka zayf noktalar da vard ama buras evlerine en yakn olduu iin ormana her zaman buradan girerdi. Aalarn arasna dalar dalmaz, ii bo bir kte srtn yaslayp ban, asa olarak kulland sopasnn ucuna balad. Zehirli ylan ve vahi hayvanlarn olduu patikaya doru bakt. O patikadan gidildiinde bulmasn bilene yiyecek oktu. Babas bu ii ok iyi bilirdi ve lmeden nce Cansaba biraz retmiti. Kk yata babasn kaybeden Cansab, evin erkei olmas durumuyla annesini ve kardeini koruma grevini srtlanmt. Ktn arkasnda duran Cansab omzunun zerinden arkasna bakt. allklar arasnda gelen hrt onu korkutmutu. Dikkatlice baktnda, kendisi gibi davranan Nima olduunu grd. Yzndeki kaslar gevedi. Hey, Cansab! dedi onu grdnde.

Hzl hareketlerle, ge kalmlk hissiyle Cansaba doru geldi. Bak ne vurdum,

Yaban arlarna ait, neredeyse kurumu bal kovanna ban sokup yukar kaldrm ekilde Cansaba gsteriyordu. Cansab kendisini glmekten alkoyamad. Nereden buldun onu? Neredeyse kurumu. lerde bir aacn dalna iliik duruyordu. inde biraz da olsa bal var. Kahvalt iin ie yarar sanrm. Dedi

Beraber gltler ve daha ie yarar yiyecekler bulmak iin ormann iinde ilerlemeye baladlar. Cansab elini cebine atarak bir para ekmei kard. Bu ikram gren Nimann yz aydnland. Teekkrler Cansab, gerek bir ziyafet ekeceiz. Ekmek ve bal Bal eve, ailene gtreceini sanyordum. Zaten kurumak zere ve zaten fazla bir ey yok, diyerek kkrdadlar.

Dizlerinin zerine kp ekmei bltler ve bal srerek midelerine indirdiler. Cansab ekmei yerken Nimay inceliyor; Abim olabilirmi. Dz siyah salar, zeytuni bir teni var. Siyah gzlerimiz de birbirine ok benziyor. Ama akraba deiliz en azndan yakn akraba deiliz.

Diye geirdi iinden. Kydeki ailelerin ou, birbirine byle benzerdi ve mutlaka bir akrabalklar bulunurdu. Dikkatli incelemesinden rahatsz olmal ki Nima atld; Ne bakyorsun be! Diyerek Cansab omzundan ileri doru itti. Cansab, dengesini hemen salad ve umursamaz bir tavrla; Hii! Bana ne kadar benzediine bakyorum, dedi ve omzunu silkeledi.

Nima, arkadana dalgac bir ekilde gld. Delisin sen! Bu kyde neredeyse herkes birbirine benzer. Bizim karakterlerimiz benzedii iin byle hissettin sanrm, dedi ve hzla ayaa kalkarak; Haydi! ok oyalandk. Hemen bir eyler avlayp eve dnelim. ocuklarm evde olduka a olmallar, dedi.

Sesinde alayclk vard. Tabii ki kendi ocuklarndan bahsetmiyordu. Nimann iki erkek bir kk kz kardei vard. Annesini de sayarsa doyurmas gereken drt karn onu bekliyordu. Cansab onaylar gibi ban ne arkaya sallad. Nede olsa onu da evde bekleyen iki kii vard. Ayaa kalktklarnda hrdayan otlar arasnda bembeyaz bir tavann olduunu grdler. Cansab, Nimaya dnd. aret parman dudana gtrerek: , sessiz ol! te akam yemeimiz dedi.

Nima: O benim. Sakn davranma diyerek oku yayna yerletirdi, tam germiti ki yannda hzla frlayan ban tavana saplandn grd. Hrsla: O benim dedik, azck sabredemedin deil mi? Diyerek Cansab itti.

Cansab: Onu ilk ben grdm, dedi. Tavana doru yryp kulaklarndan tuttu ve havaya kaldrd. Eer bir tane daha bulamazsak paylaacamza sz veriyorum dedi.

Bu sz Nimay yumuatm, havadaki gerginlii almt. Birka adm gittiklerinde bu defa da keklik buldular. Nima: Bu gn bereketli bir gn kardeim. Vurursak bunu da ben alrm dedi. Cansab, sessiz ve olumlu bir tavrla ban sallad.

Nima okunu gerdi ve frlatt. Ok hzla gidip keklii vurdu. Artk Nima da akam eve yiyecek gtrebilecekti. Keklie doru yrdklerinde donmu topran iinden kan algam yapraklarn grdler. Nima: Akama keklik ve algam var, diyerek glmsedi.

Cansab: Akama tavan ve algam var, dedi.

Beraber kkrdayarak topra kazmaya baladlar. kan algamlar da torbalarna doldurarak evin yolunu tuttular. Yolda giderken Cansabn aya bir ukura girdi. ekitirdi ama ayan karamad bir trl. nde olduka ilerlemi olan arkadana seslendi; Heeeyyyyy! Nima ayam ukura skt yardm et! Dedi Nima: Kz gibi barma! Alt taraf bir ukur, diyerek Cansaba doru yrd. Cansab: Bu yle sradan bir kuyuya benzemiyor ya! Gel de gr, dedi. Nimay meraklandrmak ister gibi bir hli vard.

Nima ukurun bana geldiinde ukura bakt, bakt. Evet, bu sradan bir ukur deil, dedi. Gzlerini kocaman aarak anlatmaya balad; Burada, yedi kat yerin dibindeki maaralarda yaayan ylanlar varm. Meran ad verilen bu ylanlar, ok akll ve iyi yreklilermi. Arkadala, dostlua, sevgiye byk nem vererek, bar iinde mutlu bir hayat srerlermi. Meranlarn banda ahmeran denilen kralieleri varm. Gen ve gzel bir kadn olan ahmeran hi yalanmaz, ld zamanda ruhu kznn vcuduna geermi, dedi.

Anlatrken sesinde heyecan vard ve bu heyecann Cansaba yanstmaya alyordu. Yz kaslar deitiriyor, el ve kollarn hareket ettirerek btn vcut dilini kullanmaya alyordu. Cansab hikye bitimine kadar byk bir ilgiyle izledi sonuna geldiinde ise daha umarsz bir hlde; Brak bu samalklar da ayam kurtar. Meranlar ayam sokmadan kar unu! Diyerek ayan ekitirmeye balad.

kisi birden ayana aslarak skan yerden kurtarmaya altlar. Aya delikten kurtulur kurtulmaz ikisi birden yere dt. Oturduklar yerden birbirlerine bakarak glmeye baladlar. Cansabn ukura skan izmesi ayandan kmt. Dt yerden hi kalmadan izmesini ekitirmeye balad. Skan izmenin yrtlmamasna gayret ederek ekitirdi, son bir hamleyle ve kuvvetle asldnda izmeyi kurtarmt. izmenin eline gelmesiyle birlikte sar renkli byk bir ylan belirdi. Ylann souk baklar, Cansabn korku dolu baklarna kilitlendi.

KSRA SARAYINDAK MSAFR: KHN SATH Gkyznn koyu lacivert renginin zerine serpilmi olan yldzlar, btn albenisi ile sanki bakanlarn aknlklarna glmsyordu. Ay dolun hlde ve yldzlara inat daha parlak, grkemliliini byk bir keyifle kendini gsteriyordu. O gece ranl sasanilerin hkmdar Nuirevann Kisra saraynda byk bir sknt vard. Gnlerdir sarayda sabah olmak bilmedi. Birok kiinin gzleri uykusuzluktan kan anana dnm, herkesin gzlerinden uyku akyordu. Nuirevann kz Glnihal, ar hastalanmt. Etrafnda sevenleri aresizlik iinde bekleiyorlard. Glnihal, Nuirevann ikinci kz olarak dnyaya gelmiti. Tller iindeki yatakta yatan Glnihal, rtnn altna gizlenen uzun siyah salar, kara yay gibi kalar ve simsiyah kirpikleriyle hastayken bile ok gzel grnyordu. Ksa bir sre nce bir hastala yakalanm, hibir hekim are bulamamt. Sasani hanedannn yirmincisi olan Nirevan, Romallarla, Hunlularla, Hindlilerle ve baka komularyla yapt birok savalarda galip gelmiti. Sasani Devletinin snrlarn Akdeniz'e ve Karadeniz'e ulatrm, Maverannehr taraflarndan da birok yerleri snrlar iine katmt. Hatta Roma mparatorunu hezimete uratp elli sene mddetle, her sene otuz bin altn cizye vermeye mecbur etmiti. Gel gr ki biricik kznn hastalna deva bulamyordu. Nirevan, skntl bir ekilde ne yapacan bilemezken veziri, danman Mbedan yanna geldi. Efendim, yce sultanmz! Emin olunuz ki en az sizin kadar zgnm, dedi.

Sesindeki hzn gerekten zgn olduunu belli ediyordu. Mbedann Glnihale k olduunu btn saray hakl da bilirdi. Danman Mbedan hkmdar Nirevan da ok severdi. Nirevan, hayatnn dnm noktasn Mbedan sayesinde yapmt.

Nirevan, tahta kt ilk yllarda halkna kar son derece zalimane bir tutum iindeydi. ylesine gaddar ve insafszca bir ynetim gstermi ki, halk adeta canndan bezdirmi. stelik zevk- sefasna dkn olup, korkun harcamalar ve ar israf iinde srdrd saltanatla halkndan tamamen kopmu, en ufak bir ses karan olursa cezalandrlm. Saltanatn ilk yllarnda byle halkna zulmeden ve onlar adeta inim inim inleten Nirevan, Mbedan ile hayata bakn deitirmiti. Nirevan, maiyeti ile beraber bir gn ava kmt. Yannda gayet zeki ve halkn durumuna iten ie zlen veziri Mbedan da vard. Nirevan bir sre avlandktan sonra bir ara veziri ile beraber dier adamlarn yanndan ayrlarak bir suyun bana varmlar. Atndan inmi, orada bir mddet istirahate ekilmiti. Onlar orada istirahat ederlerken iki tane bayku gelip yaknlarna bir yere konarak tmeye balamlar. ylesine tyorlam ki ister istemez Nirevann dikkatini ekmi. Baykularn bu nameleri houna gidince vezirine seslenmi. - Ey vezirim! u kularn dilinden anlyor olsaydk ta konutuklarn bilseydik. Kim bilir neler konuuyorlardr, demi. Zeki vezire, halkn iinde bulunduu durumu anlatabilmek iin bir frsat domutu. Nirevana demi ki: -Sultanm! Ben bu kularn ne dediklerini biliyorum. Eer msaadeniz olursa ve beni balarsanz bu kularn aralarnda neler konutuklarn anladm kadaryla size bildireyim, diye karlk vermi. Nirevan hayretle; Peki, anlat bakalm. Gazabmdan emin olabilirsin, demi.

Bunun zerine vezir; Bu kulardan bir tanesi dierinin kzn oluna istiyor. br ise ii biraz naza ekerek, senin oluna kzm veririm fakat balk paras olarak bir harabe isterim diyor. Bu yle deyince kz oluna isteyen gayet memnun bir ekilde bamzda Nirevan gibi bir hkmdar varken ben sana bir deil on tane bile harabe veririm. Yeter ki sen kzn oluma ver, diyor. te sultanm kularn konutuklarndan benim anlayabildiim bundan ibaret, diye cevap vermi.

Vezirin byle sylemesi zerine Nirevan hibir ey dememi. Ama vezirin ne demek istediini ok iyi anlam. Memleketin ve halkn u anda iinde bulunduu durumu veziri ince bile slupla nasl da anlatmt. Saraya dndklerinde bu durumu inceden inceye btn detaylaryla dnen Nirevann bu olay hayatnda dnm noktas hline gelmi. Gerekten de vezirinin doru sylediini dnerek o andan itibaren hal ve ahvalini deitirmi. Halkn gzeten, onlara destek olan, son derce adil bir hkmdar olmu. O gnden sonra, halk Nirevan daha ok sever ve sayar hle geldi. Bunun farkna varan Nirevan ise Mbedana daha bir deer vermi, szn nemsemiti. Nirevann yine nemli bir durumda Mbedana ihtiyac vard. Kzmn iyilemesini sala seninle evlendireyim, dedi.

Bu sz zerine Mbedan, zlse mi, sevinse mi bilemedi. Glnihal ile evlenmek, hayallerinin ssyd. Bunu babasndan koskoca sasani kralndan duyma onuru sevindiriyordu elbette. Ama Glnihalin amansz hastal ise onu derinden zyordu.

Gnlerdir yatakta ylece yatan Glnihal, her geen gn eriyor, soluyordu. Birden Mbedann aklna bir isim geldi; Khin Satih, dedi yksek ve cokulu sesle.

Nuirevan; Kimdir bu Khin Satih? Diye sordu.

Mbedan; Khin, kinatn srlarndan bahsederler ve gelecek olaylardan haber verir.

Nuirevan: yi de bu khinlerden lkede fazlaca bulunmaktadr. Bunun zellii nedir?

Mbedan; Bunlarn en mehuru ve en itibarls da ite bu Satih ismindeki kimsedir efendim. Bu kii, olaanst derecede yal birisidir. Yan kimse bilmemekle birlikte 500 yanda olduunu syleyenler var.

Khin Satih, esasen Yemenli olup am tarafnda bir manastra yerleip kalm. Bedeninde hi kemik yoktu. ekil ve kyafete benzeri grlmemi, daima arka st yatan bir kimseydi. Bir yere gtrlecei zaman kendisini uval gibi toplayp hayvan stne ykletirlermi. Velhasl, insana benzemez, dilinden baka azas oynamaz acayip bir insan olup buna ramen gayet gzel, dzgn fesih ve beli szler syler ve nice sonra meydana gelecek eylerden bahsedermi, diye aklad. Nirevan; Hemen onu arn bana, dedi.

Bir grup asker ve haberci grevlendirilip Khin Satihe gnderildi. Khin Satih, daha nce de marifetini sergilemiti. Mbedan birok defa sylediklerinin ktna ahit olmutu. Bu olaydan epey bir sre sonra Nuirevan, Khine yine ihtiya hissedecekti. Peygamber efendimiz (s.a.v) doduu zaman hkmdar Nirevann saraynda 14 adet pencere kmas (balkon) yklacaktr. Saraynn sarslp balkonlarnn yklmasna anlam veremeyen Nirevan, yaknlaryla bu meseleyi konuurken Stahrbdda Mecusilerin tapt, bin yldr yanan atein snd haberi gelir. Yine bu srada Sve glnn kuruduu, aksine Semvenin tat haberleri de arka arkaya gelecektir. Hesap ettiklerinde hepsinin ayn zamanda meydana geldii anlalacaktr. Bunun zerine Nuirevn danman Mbedan aracak, ona bu hadiseleri anlatacaktr. Bunun zerine Mbedanda ayn gece grd bir ryay anlatacaktr. Mbedan ryasnda bir alay sert ve dik bal devenin bir blk Arap atn peine takarak Dicle nehrini geip ran ilerine doru daldn grecektir.

Nuirevan bu ryay duyunca daha fazla telaa kaplacaktr. Acaba bu alametler ne ola? diye soracak, . Mbedan ne olduunu tahmin edebilecektir. Herhlde Arabistanda bir byk hadise meydana gelmi olsa gerektir, diye cevap verecektir.

Nuirevan, kendisine bal bir Arap hkmdar olan Numan bin Mnzire derhal bir ferman gnderecek; Bana bir bilgin gnder,

Diye emrettiinde Numan da Abdlmesih isminde mehur ve deerli bir bilgini ona gnderecektir. Abdlmesih doru rann bakenti Medayine gidecek, Nuirevann huzuruna kacaktr. Nuirevan ona hadiseleri anlatacak, tm bunlarn ne anlama geldiini soracaktr. Abdlmesih; Benim amda yaayan Satih isminde bir daym vardr. Tm bunlarn manasn ancak o bilebilir, cevabn verecektir.

Bunun zerine Nuirevn: Satihi tanrm. Haydi, abuk! Satihin yanna git ve bana bunlarn cevabn getir, diyecektir.

Abdlmesih byk bir sratle Satihin bulunduu ama geldiinde, Satihin o anda lm deinde olduunu grr. Gzleri artk kapanm olup Abdlmesihin selamn iitmeyecektir. Onun bu hli Abdlmesihe ok dokunacaktr. Satihe tesir edecek, ili bir kaside sylerek: Acaba Yemenin ycesi sar mdr? Yoksa iitmiyor mu? Yoksa lp gitti de bizleri de btn btn zntde mi brakt? Ey faziletli bym ve ey mkllerin halledicisi! Yeenin, btn bilginlerin aciz kald byk ileri senden sorup renmek ister, diyecektir.

Bunun zerine Satih gzlerini aar ve der ki: Ey Abd`l-Mesh! lhi vahyin okunmas oalacak. As`nn sahibi peygamber olarak gnderildi. Semve Vadisini su bast, Farslarn atei snd. Artk am da am deil, Sath iin. unu iyi bil ki, zaman zerinde hkm geerli olan mutlak Hkim, byle istedi ve gelen peygamberle neblik ipinin iki ucunu dmledi. Sasanlerden, yklan bur saysnca (14) hkmdar gelecek ve sonra hkm yerini bulacaktr, diyecek ve vefat edecektir.

Abdlmesih rana dnecek ve Satihin sylediklerini bir bir anlatacaktr. Nuirevn, kendi iktidar dneminde bir ey olacandan endie ediyordu. Bu cevap onu memnun edecektir. Bizden sonra 14 hkmdar gelip geinceye kadar neler olur, diyecektir.

Gerekten de normal artlarda 14 hkmdarn gelip gemesi yzlerce yl srerdi. Belki yarm bin yl. Ama onlarn dnd gibi olmayacaktr. Nuirevandan sonra Sasaniler bir karklk dnemi geirecek ve 4 sene iinde 10 tane hkmdar gelip geecektir. Ayazdan kzarm surat ve donmu elleriyle iki atn ektii faytonu hzla sren bir arabac sarayn nne geldiinde dizginlere asld. inden inen ince bykl bir adam seslendi; Geliyor! Khin Satih geliyor.

Arabacnn haber vermesiyle umut ve tela dolutu saraya. Az sonra afak skecekti. Gne kpkrmzyd. Bir nceki gn yola km olan yal khin yorulmu olmalyd. Faytona gre daha ar ilerleyen bir deve ve srtnda iki kfe belirdi. Herkes merakla deveye ve srtna bakt. Tek bir deve vard, grnrde khin yoktu. Herkes akn herkes meraklyd. Ar hareketlerle, kimsenin komut vermeden ilerleyen deve, sarayn kapsna geldiinde kendiliinden kt. Emir alm da gem ekilmi gibi yava ve itina ile kt. Bir sre nefesler tutuldu. Saray kapsnn nne bir anda kalabalk dolmutu. Havada sinek usa duyulabilecek bir sessizlik vard. Kimsede deil konuacak, dnecek hl yoktu. Sarayn kapsnda Nirevan ve arkasndan gelen Mbedan belirdi. Kristal avizeye yerletirilmi mumlarn merdivene yansmas ve gnein kzll birbirine karmt. Nuirevan ve Mbedan da dierleri gibi sessizce olacaklar bekledi. Deve kfeyi yana devirir gibi edi. inden bir yn kuman yuvarland grld. Toplananlar hep bir azdan istemsiz bir hlde; Aaaaaaaaa ! diyebildiler.

Bu kuma yn da neyin nesiydi? Beklenen khin neredeydi? Arkadan gelen baka deve var myd? Toplananlar bu sorular dnedursunlar kuma topu kprdamaya balad. Topluluk iinde bulunan kadnlar korkularndan elerine ya da yannda bulunan her kim varsa ona yaptlar. Kollarn skyor, arkalarna saklanyorlard. Bir taraftan da gzlerini kprdayan kuma ynndan alamyorlard. Kuma ynndan nce bir kol, sonra dier kol, sonra bacaklar en son da kafa grnmt. Bu kk kuma yn aslnda hi kemikleri olmayan khindi. Herkes bir azdan; Khin Satih! Diyebildi.

Vcudunda, parmaklaryla kafatasnn dnda kemik yoktu. Brakld yerde tpk bir et bir yn gibi duruyordu. Onun neden bu hle geldiini kimse bilmiyordu. u an yeryznde yaayanlar daha dnyaya gelmeden nce de Satih bu hldeydi. Bir yerden baka bir yere giderken rahipler onu katlar ve bir dek gibi devenin zerine sararlard. Ba bazen karnnda, bazen srtnda, bazen de dizlerinin zerinde olurdu. Vcudunda dili, gz ve beyni dnda alan bir organ yoktu. imdi de devenin zerinden yere ylmt. Mbedan, Nuirevann yanndan saygyla ayrlarak hzla merdivenden aa indi. Khin Satihin yanna geldi; Ho geldiniz saygdeer byk khin. Kimse sizin kadar derdimize derman olamaz, elinize dtk, el aman! Dedi.

Sesinde neredeyse yalvarma vard. Khin Satih; Derdinizi duyup da geldim, dedi.

Herkesin karsnda sklm pklm durduu Khin; o bet, o dayanlmaz derecede atlak sesin istediklerini bir bir sylerken, sesi, kokusu ve grntsyle yaratt izlenim sonucu hemen hemen hi kimse onun emirlerine kulak asmamaya cesaret edemezdi. Nuirevan da emirlerini bekliyordu. Khin, kimse prensesin ismini ona sylemedii ve ok uzaklardan geldiinden duymu olmasna imkn olmad hlde; Glnihal nerede? Beni ona gtrn, dedi.

Herkes aknlkla ona bakt ve denileni hemen yapt. ki grevli altn byk bir tepsi getirerek khini kaldrdlar. Tepsinin zerine yerletirerek tepsiyi omuzlarnn zerine yerletirdiler. nde Nuirevan ve Mbedan, arkada omuzlarda tanan khin, merdiveni kmaya baladlar. Mbedan nden koturarak prenses Glnihalin bulunduu odann kapsn tklad. eriden msait olduklarn bildiren kadnlarn sesini duyduunda kapy at ve Nuirevana yol gsterir gibi kolunu odaya uzatt. Arkadan gelen khinin nnde daha fazla eilmiti. Khin Satih, ieri girdiinde burnuna arpan keskin ila kokularndan yksnerek yzn buruturdu. Keskin mavi gzleriyle evreye bakt. Masmavi gzlerinde gzbebei bile neredeyse grnmyordu. Kapnn yanndaki iskemleyi gstererek onu oraya brakmalarn istedi. Tayclar itinayla iskemleye oturttular. Satih itinayla ayakkablarn kard, fese benzeyen baln yana karp iskeleyle birlikte prensese doru hareket etmeye balad. Merdiveni bile yardm alarak trmanan khinin altndaki iskemle sanki havalanm kayarak prensesin yatann yanna gitmiti. Bunu gren odadaki kadnlar bir azdan; Aaaaa! Diyerek hayretlerini gsterdiler.

Nuirevan, saray kadnlarna sessizlii salamalar iin sert baklar gnderdi. Bunun zerine kadnlar bir azdan duvara yakn yerlere ekilerek ellerini azlarna kapattlar. Bunu yaparlarken amalar azlarndan gayri ihtiyari kan seslere engel olmakt. Khin yataa iyice yaklat. Kemiksiz bedeni artk havada uuyordu. Bedeni prensesin zerinde uarken gzlerini kapam kemiksiz yzn buruturmutu. Gzleri kapal, burun ve dudaklar birbirine girmi gibiydi. Fsltl bir ses tonuyla: Her kim onun vcudundan bir para yerse, btn srlara sahip olur, btn hastalklardan kurtulur, dedi.

Herkes pr dikkat onu dinliyordu. Sesinde efsun ve gizem vard. Kimin ya da neyin vcudundan yenilecekti? Kendisi de o dedii varln etinden yedii iin mi khin olmu, srlara vakf olmutu? Herkes birbirine aknlkla bakarak drtt. Mbedann bir anda gzleri parlamt. Khinin syledii ey her neyse bulduunda hem prenses kurtulacak ve onun kars olacakt hem de kendisi her srra vakf olacakt. Mbedan btn bunlar dnrken khin ban hzla evirip Mbedana bakt; Kimse, ona zarar vermesin! yi kalbini vurmasn! Dedi.

Sesi, Mbedann beyninden geenleri anlam gibi fkeliydi. Mbedan; yi de onu ldrmeden etinden nasl yenilecek? yice kafay yemi bu ucube, diye geirdi iinden. inden geirmesiyle bu dncesinden dolay korkuya kapld. lk dncesini nasl duyduysa onu da duymu olabilir miyidi?

Khin: Zarar vermeden o gzele, Etinden yedirilmesi lazm bu gzele O gzel ki derisindeki pullardan daha parlaktr gzel kalbi, Ne birini zd ne birini deli gibi sevdi, Yeryzne kmadan yaad byk bir tarih, Kimse bilmez onu kim grecek, kimi vuracak talih Dedi ve sustu.

evredekiler bu gizemi zmek iin dnmeye balad. Neydi bu? Kimdi? Neredeydi? Khinin baka ipular vermesi iin srar edemediler. Herkes birbirine bakarak bunun ne olabilecei konusunda bir k aradlar. Khin geldii gibi gtrlmesini istedi. Ayn ekilde altn tepsiye konularak yaad yere gtrld. Pers kral Nirevan, Mbedana dnerek; Neydi bu imdi? Bu kadar vdn kahin kzm bu kadar hastayken bir bulmaca verip gitti, ne olacak imdi? Dedi.

Mbedan; Merak etmeyiniz efendim, en ksa zamanda bu efsunu zeceim ve gzel prensesi kurtaracam. Eimin lmesine izin veremem, dedi.

Bunlar sylerken krala szn hatrlatr gibiydi. Nuirevan odadan herkesi karak prensesin banda kalmak istediini syledi. Mbedan da karken ona; Dur, sen kal! Beraber efsunu dnmeliyiz dedi.

Beraber dnmeye baladlar. Nuirevan; Derisi pullarla kapl olup yeryzn hi grmeyen ama tarihi bilen, uzun yllardr yaam olan ey ne olabilir? Dedi.

Mbedan: Balklarn derisi pulludur bir de ylanlarn, dedi ve sustu.

Gzlerinde aklna bir eylerin geldiinin lts vard ve krala dnerek hzla: Tabii ya! Efendim, nasl dnemedim? Bu ey olmal, dedi ve duraklad.

Nirevan, Mbedana dnerek; Sylesene be adam! Dedi.

Mbedan: AHMERAN! Dedi.

CANSAB Her ikisi de lklarla ayaa kalkp kye doru komaya baladlar. Cansab elindeki ayakkabyla uzunca bir mesafe kotuktan sonra nefes nefese kalp biraz soluklanmak iin duraklad. izmesini yrtlan orabnn zerine geirdi. ki arkada yeterince uzaklatklarn anladklarnda bir sre ylece kaldlar. Hikyenin ve grdkleri ylann etkisiyle olsa gerek olduka sessiz hlde evlerinin yolunu tutular. Yol ayrmna geldiklerinde hibir sz sylemeden kendi evlerine yneldiler.

Cansab eve girdiinde annesi d kapnn be adm kadar tesinde duruyordu. Souktan korunmak iin omuzlarna paavralar sarmt. Sobann ateini kartrrken pasakl da bacaklarnn arasnda oynuyordu. Cansab annesine bir sre bakt. Sobay kartrdnda alevlerin kmasyla gzlerinin ocuka bir neeyle almasn izledi. Salar kirden neredeyse keelemiti. Gzleri ukura kamt, ama yine de bu grntde bile umut ieren efsunlu bir hal vard. Cansab ve elindeki yiyecekleri grdnde umut ieren hali cokulu hale dnt. Ah! Olum, bu gn de bizi a kalmaktan kurtardn demek, dedi.

Cansab, annesinin bu hali karsnda iinin burkulduunu belli etmeden Barana seslendi; Haydi, gel de u tavan temizleyip piirmeye hazr hale getirelim. Hem pasakl da ackmtr. Barsaklardan kendisine ziyafet eksin, dedi.

Baran ald komutla abisine doru koup yiyecekleri ald. Tavan beraber temizleyip, halamak iin tencereye koydular. algamlar itinayla soyuldu. nce soymaya gayret ediyorlard. nk ne kadar az yiyecek israf yaplrsa o kadar ok doyarlard.

Byk bir kt yer sofras niyetinde yere koymu evresine paavralardan minderler yapmlard. Cansab, Barana moral vermek iin ve ne kadar salam olduunu gstermek iin kte gm gm vururken; Sapasalam k bir sehpamz oldu. Byle salam sehpa hibir yerde yok, demiti.

Salam sehpann zeri temizlenip yemek iin hazr hle getirildi. Paavralardan yaplm minderlerin evresine dizildii ktn evresine oturdular. Her ey kt gibi grnse de karnlarnn doymasnn verdii haz, o an aileyi mutlu etmeye yetmiti. Akam olmu alacakaranlk kmt. Pasakly biraz dar karan Baran, yarasalarn ortaya ktn ve atlarn zerinde daireler izdiini grd. Yan evde oturan yal kadn Barana seslendi: u uan farelerden uzak dur, geen gn sama yapt pis hayvan! Dedi.

Baran: Ama ben o irkin kk yarasalar seviyorum. Ani hareketlerle umalar ve zor grebildiim kanat rplar houma gidiyor, dedi.

Kadn elini ileri doru aman ne halin varsa gr! der gibi sallayp ieri girdi. Baran, yarasalarn talar kk bcek zannedip yiyeceini umarak yukar doru ta att. Kendince talarn arlyla yarasa yere inecekti ve o da onu evde besleyecekti. Hatta penesine ip balayp onu etrafta uurmay planlyordu. Ama yarasalar Barann tuzana dmeyecek kadar zekiydiler. Yarasalar darda keskin lklar atp dolaadursunlar ylanlarn da zarar vereceinden korkan Cansab, Barana seslendi. Bana bir ey gelmeden ieri gir, dedi.

Cansab, Barana bazen baba, bazen abi oluyordu. O gece Ay yoktu. Ky evlerinden szan snk kandil klar hayatn var olduunu belli ediyordu. Bu durum Cansabn daha ok endielenmesine sebep oluyordu. Baran, abisine fazla itiraz etmeden ieri girdi. Cansabn annesi bir sr kural ve kstlamalarla ocuklarn zerine fazla gidilmemesi gerektiine inanrd. ocuklarn hata yaparak doruyu reneceklerine inanrd. Baran, eve st ba kir iinde, amurda yuvarlanarak gelse bir ey demezdi. Bir yerini kanatp eve geldiinde kzan, huysuz annelerden deildi. Kkken baz eylerin bnyeden atlmas gerekir, derdi.

Tek kural gece olup da evlerdeki kandiller yanmaya baladnda evde olmalar gerektiiydi. Bu nedenle anne de Cansabn arsn onaylad. Geceleri erken uyunurdu bu evde. Bylece mum veya kandil fazla kullanlmam olurdu. stelik yorgann altna girdiklerinde soba snse bile yakacak atmak zorunda kalmayacaklar ve yakacaklar ertesi gne kalacakt. Bu nedenle havann kararmasyla uyumaya hazrlandlar. Snmek zere olan sobann zerinde duran ibrikteki suyu bir leene boaltarak srayla eller ve yzler ykand, pijamalar kat kat giyildi. Gecenin keskin souuna tedbir almalar gerekiyordu. Cansab, sabah Barann lyla uyand. Ban kaldrp Barana baktnda, barann yatandan hzla bir akrebin katn grd. Cansab sabahn bu kr saatinde kulana alnan ln etkisiyle kendisine gelmeye alrken, annesi Fatma Hanm, ocuunun ac ekmesine dayanamam olmal ki hzla kucaklayp dar frlad. Cansab ne yapacan bilmeden sadece kucanda Baran tutan annesini izlemekle yetindi. Fatma Hanm, kendi evlerinden birka ev ilerde olan Sultan Hanmn evine doru koar admlarla ilerliyordu. Sultan Hanmn evine varnca Baran Cansabn kucana vererek kapsn yumruklamaya balad. Sultan Hanm, hemen kapy a! Sana acilen ihtiyacm var, dedi.

Bir sre sonra Sultan Hanmn kaps gcrdayarak araland. Kapda Fatma Hanm, Cansab ve kucandaki yar baygn Baran grnce telala kapy at, bir taraftan bartsn dzelterek toparlanmaya alyordu. Cansaba dnerek; Dikilme yle kazk gibi! eri gir, dedi.

Cansab, Sultan Hanmn komutuyla kendine geldi ve ieriye girdi. Sultan Hanmn evi byc evi gibiydi. Her bir duvarda asl, farkl otlarn olduu torbalar sarkyordu. Sobann zerinde buhar tten su dolu bir tencere vard. Sobann arkasndaki duvarda kuru bir ylan kafas, yannda farkl bceklerin kurutularak yaptrld bir kat duruyordu. Orta yerdeki ocaktan ikisi yanyor ve stnde ibrikler fokurduyordu. Duvarlarda eitli boy ve ilevdeki krkler, maalar ve potalar aslmt. Tezgah gibi bir yerde tuzlar krmak iin havanlar, maden filizlerini ufalamak iin deirmenler duruyordu. Sarmal cam borular ve enva eit alet edavat vard. Raflarda krmz, mavi, yeil tozlarla dolu irili ufakl kavanozla, renk renk svyla dolu boy boy ieler grnyordu. Eer hemen her tarafa nfuz eden mavi duman saylmazsa, tula ocakta harlayan atein krmzs turuncusu odann hkim rengi saylrd. Kadn ise bu dumandan hi etkilenmemie benziyordu. Cansab, hl ne olduunu tam anlayamam bir durumda, ilgiyle duvarlara ve odaya bakarken Sultan Hanmn sesiyle kendine geldi; Ayol ok mu geirdin ne? Kendine gel, ocuu getir de yatr u sedirin stne, dedi. Sonra; Ay, ay, ay! Bu kara akrep, ok fena imi, dedi. Telala saa sola dolanmaya balad. Tela hem Cansab hem annesini panikletirdi. Fatma Hanmn ve Cansabn paniini grnce; Durun Ayol! Elime ayama dolamayn yle, sakin olun Allah akna, daha vakit var. Bu akrebin zehri bir saat sonra adam ldrr, dedi.

Fatma Hanm: Ay Allah akna! Azn hayra a, hatta sus da iine bak! Diyerek Sultan Hanm silkeledi.

Sultan hanm hh! diyerek elindeki netere benzeyen bakla yaray kesti ve kan aktt. Vakumlar gibi yaray emerek kann bir ksmn ekerek tkrd. Sonra garip otlarn olduu bir torba kararak bir tutam ald. Otlar azna atarak inedi. inerken azn saa sola yayyor, dilerini gsteriyordu. inedii otlarn iyice ezildiine emin olunca tkrk iindeki otlar yarann zerine yerletirdi. Cansab, Sultan hanm izlerken iinden; Akrep zehrinden lmese bu kadnn tkrnden lr, diye geirdi.

Kadnn yaptndan irendiini yz hatlaryla yle belli etmiti ki Sultan Hanm elini beline koyarak; Aman, haspan! Sevsinler seni. Anan seni pamuklarla ipeklerle mi bytt. O irendiin ey kardeini kurtaracak, dedi.

Cansab yz ifadesini toparlayarak; Hayr, hayr! Yanl anladnz. Yaray keserken kardeime olan acmamdan dolay iim bir tuhaf oldu da, diye kvrd.

Durumu kurtarp kurtarmadndan kendisi de emin deildi, zaten Barann kurtulmas nemliydi.

Sultan Hanm, ellerini ykayp nne balad nle kurularken bir taraftan da konuuyordu; Bu kye ok eskiden yerletim. Hangi ot ne ie yarar, hepsini bilirim. Btn kyn dertlerine deva bulmaya altm yllardr. Kyde daha ok ylanlar olmasna ramen, bu gne kadar kimse ylan sokmasndan dolay bana gelmemitir. Bana genelde akrep sokmas sebebiyle gelirler. Tpk sizde olduu gibi, ahmeran merana sahip kyor, dedi.

Cansab, bu ismi yakn zamanda bir defa daha duymu olmann aknlyla: Demek efsaneye inanyorsunuz, dedi.

Sultan hanm: Hh! Efsane mi? Seni apal ocuk, o gerein ta kendisidir, dedi. Sesinden kendine gven vard.

Fatma Hanm araya atlarak; Aman Sultan Hanm, ocuklar korkutma. Yardmn iin ok sa ol. Biz artk gidelim. Zaten sabah sabah ok rahatsz ettik, dedi.

Sonra aklna gelmi gibi tekrar dnerek; Borcumuz nedir? Diye sordu.

Sultan Hanm, ailenin ne kadar fakir olduunu bilse gerek; Senden ne para alacam ayol, arkadaz biz, dedi. Bir taraftan da Fatma hanmn verecei paray gzler gibi eline bakyordu.

Fatma Hanmn belindeki yamal torbada kalan tek kuruu uzatarak; Arkadalk baka ey, kusura bakma! Verdiim cret emeinin karl deil ama Dedi sesinde mahcubiyet vard.

Annesinin mahcup hli Cansabn cann skm, bir eyler yapmas gerektiine inanmt. Cansabn babas, yllarca krala hizmet eden bir askerdi. Son grevinde cann lkesine vermi olmasna karlk kral, aileye ayda yalnzca bir gm veriyordu. Bu bir gm ailenin geimine yetmiyordu. Cansab, can skkn bir ekilde kardeini kucana ald. Atei biraz dm kendisine gelmeye balamt. Kardeinin kurtulmas ona teselli olmu olmal ki yz glmeye balad. Sultan Hanma teekkr ederek evden ayrldlar. Souk evlerinin kapsndan girdiklerinde gnlk ilerinin aksadn fark eden Cansab, sobaya odun atarak ateledi. nceki gnden kalma yiyeceklerden hazrlayp kardeine yedirdi. Gn biraz ilerlemi le vakti gelmiti. Dardan ona seslendiklerini duydu. Biraz dinlediinde Abbas, Nima, Behnam ve brahim olduunu anlad. Dar kt: Hayrola arkadalar neden toplandnz? Diye sordu.

Behnam:

Haydi! Daa doru gidiyoruz, yiyecek bulmaya, dedi.

Nima: Evde bir ey kalmad zaten, bekleyin hazrlanp geliyorum, diyerek ayana izmelerini geirdi. zerine kaln hrkasn da alarak annesine dnd; Gecikirsem merak etme, Allaha emanet olun, dedi.

Anne: O ne byk emanetidir! Sen de Allaha emanet ol, ansn ve nasibin ok olsun. Diyerek Cansab dualaryla rahatlatt.

Annesinin duasyla bereketli bir gn olacana inanan Cansab, arkadalarnn yanna gitti. Abbas, Nima, Behnam ve brahim, Cansab da alarak daa doru yneldiler. Behnam, isminin anlam gibi saygdeer bir kiilie sahipti. Abbas ve brahim ise kendi karlarn dnen, bencil karakterlere sahiplerdi. Biraz ilerleyip talk alan getiler. st kenarlar sk aralklarla dikenli tellerle evrilmi, tel rgs itlere geldiler. Her zamanki gibi vahi hayvan olup olmadn anlamak iin dikkat kesildiler. Srayla karnlarn ieri ekip al beinin arkasna gizlenmi iki admlk aralktan kayp dalk alana vardlar. nceki gn Nima ile birlikte dolarken ayann skt yere geldiklerinde Nima: Arkadalar geen gn bu delie Cansabn aya skt. Ayan kurtardk, izme kald. izmeyi de ektiimizde kck bir ylandan korkup elindeki izmesiyle kamasn grecektiniz, diyerek glmeye balad.

Bu anlatlanlardan dierleri frsat bulmu gibi hep bir azdan glp dalga gemeye baladlar; brahim, Demek kck bir ylandan korktun ha! O sana zarar verene kadar sen onu yersin olum! Dedi.

Nima, arkadann dalga gemesine fkelenerek; Ben kotum da sen kaldn m? Sen benden nce kouyordun, onu da anlatsana diyerek kendisini savundu.

Hem konuuyor hem de ilerliyorlard. Biraz ileride bir ukura rastladlar. Drt kafa ukura doru eildi ve iine baktlar. Abbas: Ne kadar derin bir ukur, dedi.

brahim: Hey! Birka metre aadaki bal peteini gryor musunuz? Diyerek parman bal peteine doru uzatt.

Dierleri hep birlikte cokuyla; Hepimize yeter bu, haydi alalm, dediler.

Behnam:

Hi birimizin kolu o kadar uzun deil, nasl alacaz? Diye sorunca, brahim Cansaba dnerek; En zayfmz sensin, biz senin bacaklarn tutup aa sarktalm. Sen de kovan al! Dedi.

Dierleri de bu fikri beenmiti. Cansab; Ya bakasn sarktsanza, dedi.

Nima: Ne o korkuyor musun? Ana kuzusu olmadn gstermelisin bize, dedi alayc bir tavrla.

Baka aresi kalmadn grnce yere uzand ve arkadalarnn ayaklarndan yakalayarak kuyuya sarktmasn bekledi. Arkadalar ayaklarndan yakalayarak kuyuya doru sarktmaya baladlar. Cansab, bal peteine yetimiti. Bal petei beklediinden daha byk boyuttayd. Yukar seslendi; ok byk bir petek bu, nasl karacam bilmiyorum, dedi.

Nima: Haydi mzmzlanma da kes petei, dedi.

Cansab elini cebine atarak ban kard. Bal peteini bayla baland yerden keserek kolunu geriye doru uzatt. Olduka ar petei zor tutuyordu. Haydi, aln unu! Belim kopacak. Alr almazda beni ekin, diye bard. Bal gren arkadalar baln miktar karsnda aknlktan hep birden petei tutmaya kalknca Cansab kuyuya doru kaymaya balad. Zaten gvdesinin byk bir ksm kuyuda olan Cansab, hzla aa doru dyordu.

Krlan talarn arasndan metre aa, srtst dt. arpmann etkisiyle, cierlerindeki btn hava ekilmiti sanki; orada ylece yatp, aresizlik iinde, nefes almaya, nefes vermeye ya da herhangi bir ey yapmaya alt. Nasl nefes alacan hatrlamaya alt. Ayn isim kafatasnn iinde bir o yana bir bu yana arparken konuma yetisini kaybetmi gibiydi. Biraz diliyle biraz kalbiyle syleyebildii tek isim: AHMERAN! Oldu.

SARAY Nuirevan uzun sre Mbedann gzlerine bat. akn akn; ahmeran m? diyerek devam etti. Bu sylediin ey her neyse kzmn kurtulmasn salayabilecek mi? Diye sordu. Mbdann gzleri l ld. Evet, efendim. Khin, kesinlikle ahmerandan bahsetmektedir. Kimisine gre efsane olan yaratn yars insan yarsnn da ylan olduu sylenir Onu kimse grmemitir. Gzlerine bakan kii, bu grdn anlattrsa lyormu zaten, dedi. Sesinde gizem ve umut vard. Nuirevan; yi de onu gren kimse olmamsa onu nereden ve nasl bulmay dnyorsun? Varlndan bile emin deilsin ki, dedi.

Mbedan kendisinden emin bir ekilde; Efendim khin Satihin birok eyi bildiini daha nce de duydunuz. Syledii her ey kyor. O sylediyse ahmeran bir efsane deil, dedi

Nuirevan: yi de kocaman lke, btn lkenin topran kazp ylan yuvas aramayacaksn herhalde, dedi.

Mbedan, sakaln ovuturdu ve biraz dnd. Oday sessizlik sarmt. Sanki yeniden mitsizlik kmt her yere. Prensesi, gzel kz kurtulmalyd. Gerekirse btn lkeyi kazard, ama bu ilemin en ksa zamanda gereklemesi gerekiyordu. Bu ise kazma ilemini sama bir eylem durumuna getiriyordu. Yine Mbedan olay zm gibi aniden Nirevana dnd; ahmerann gzlerine bakan kiinin vcudunda ylan gibi parlak pullar oluuyormu. Ancak bu pullar kendisini hamama dier insanlarla birlikte girmesiyle ortaya kyormu.

Nirevan: Btn bunlar nereden biliyorsun?

Mbedan: Khin Satih gibi sonsuz yaam ve srlara vakf olma isteim eskiden beri var efendim. Kk yalarmdan itibaren kymdeki kadnlar ahmerandan bahsederlerken bunu hayal ederdim, dedi ve sustu. Sonra aniden; Tabii ya! Benim kym e oradan balayacam, dedi ve Nirevana dnerek neden kynden balamak istediini anlatt;

Benim kymde ylan says ok fazladr. Ne kyller ylanlara zarar verir ne de ylanlar kyllere Kyde grlmemi bir dostluk iinde yaarlar. ok gariptir ama bu gne kadar ylan sokmas yaanmamtr. Kyl kadnlar ahmerann onlara kimseye zarar vermemesi gerektii konusunda emir verdii sylenir, dedi.

Nirevan, anlatlanlarn hl hayal rn olduunu dnyordu. Ama ne var ki yapacak baka bir ey olmadndan her ihtimali deerlendirmeye karar verdi. Peki, bu ii sen hallet. Nereden istiyorsan oradan bala. Dilersen sana saraydaki grevin iin izin vereyim ve saraydan uzaklaarak iin banda dur, dedi.

Bu teklif tam da Mbedann istedii eydi. Hi itiraz etmeden atld; Emredersiniz efendim! Ben de sizden bunu isteyecektim. Prensesimin hayatn bakasnn yapaca ie gvenerek riske edemem, dedi.

Nirevandan msaade isteyerek hazrlk yapmak iin odadan ayrld. Mademki ahmeran gren kiinin vcudu pullarla kaplanacak ve suya dier insanlarla birlikte girildiinde bu pullar kendisini gsterecek, o zaman kydeki ve civar kylerdeki erkekleri topluca hamama sokacakt. Eer baarl olmazsa bu defa da kadnlarn topluca hamama girmesini isteyecekti. Gerekirse bu ii zorla yaptracakt. lk aklna gelen zm buydu. Btn bir gn yapacan yolculuu iin hazrlklaryla urat. Atn tmarlad, atna gnlk yiyecek ykledi, battaniye ald. Ky gnlk uzaklktayd. Yeterince malzeme aldn dndnde gecenin te birini bir eyler iip dostlaryla vedalama ile geirmek istedi. Gecenin geri kalannda ise dinlenerek bedenini uzun yolculua hazrlayacakt. ehir ierisinde bulunan hana girdi. Saa sola baknarak kendisine uygun kyda kede kalm bir yer seti ve oturdu. Saa sola baknarak tandk yz arad. Buraya arada srada taklr ehrin ileri gelenleriyle sohbet ederdi. ki masa ileride oturan birini grd. Sala kyafetler giymi bu kiinin din eitimi ald belliydi. Avrupal olduunu tahmin etti. Merak uyanp yaklat; Gecen hayrl olsun, dedi.

Yabanc ban kaldrp selamn ald. Sizin de geceniz hayrl olsun, diye karlk verdi. Ondan selam vermesinin nedenini bekler gibi akn baklara sahipti. Mbedan, fazla merakta brakmayp sze girdi; Giyinme tarznzdan bural olmadnz ve Hristiyan olduunuzu anlyorum. Burada ne iiniz olduunu merak ettim, dedi.

Yabanc, tahminlerinin doru olduunu gsterir gibi glmsedi ve cevap verdi; Kk bir Sicilya lordunun, toprak klesi bir ailede serf olarak dodum. Alt ocuun en kym ve annem beni doururken ld. Babam aileye bakmad iin beni alp rahiplere gtrd, onlar beni bytp dindar bir insan olarak yetitirdi ve kilise iin altrd.

Yabanc tek bir soruyla hayatn anlatacak birini aram da bulmu gibi devam etti. Mbedan ise dinlemekle yetindi; Ben onlarn szlerini dinleyecek, onlarn yapt gibi, dindar bir insan olarak yalnzl arayacak, oru tutacak, akam ve gece ibadetlerini yapacak, kutsal kitap okuyacak ve benzeri dinsel grevlerimi yerine getirecektim.

Manastrda tarmla urayor ve ehre yakn olduu iin putperestlerin harabeleri zerinde ina edilen yeni atonun kulesini grebiliyorduk. Benzer btn din kurumlarnda olduu gibi, bizler de yardma ihtiyac olanlar ve fakirler iin dualarla onlara yardm ediyorduk. Benimle beraber doan ve benim dzeyimde olan insanlardan daha iyi eitim alyor, okuma, yazma, Latince ve Franszca dilleri ile psikoloji ilmi reniyordum. Bunlarn iinde en sevdiim ders psikolojiydi ve bu alanda ok iyiydim. Ayrca tarih boyunca sregelen ve efsaneleen efsunlar zmeyi de renmitim. nsanlarn dertlerini dinliyor, onlar din altnda mutlu ediyordum. Rahip adaylk devremin sonu da o yaz geliyordu ve sonbaharda manastrn gerek eleman oluyordum. Eer hrsma kaplmayp gnah ilemeseydim hl orada olacaktm ve buraya srgn edilmeyecektim, dedi ve sustu. Mbedan, iledii gnah sormad bile. O psikoloji bilmesiyle ilgileniyordu. Aklndan bu yabancnn onun ie yarayaca zerineydi. Kylye nasl yaklaaca ve ikna konusunda bu yabanc ok ie yarayacakt. Ayrca efsun zme yeteneine de ihtiyac olacakt. Durdu, dnd ve yabancya beyaz dilerini gstererek glmsedi. Omzunun stnden yabancya bakarak yapt hesaplar nasl ifade edeceini hesaplad. Demek psikoloji bilen, efsun zebilen bir rahipsin, dedi. Cebinden bir dizi ekillerin bulunduu kt kararak snav yapmak ister gibiydi. Bu kfir rakamlar biliyor musun? Diye sordu.

Yabanc ban sallad; Kyafetlerine baklrsa soylu birisin. Sen bilmiyor musun? Dedi.

Sonra kalarn atarak rakamlara bir sadan, bir de soldan bakt; Bu Latince harflerden olumu bir dizi. Guillaumenin bir sre Kbrsta Boniface VIII in papalk tahtna ktn iaret eden iaretler, dedi.

Bunlar sylerken bir rpda sylemiti. Mbedan etkilemeye yetmiti. Benim senin gibi bir gence ihtiyacm var, dedi.

Yabanc ard, ey, ama ben soylu bir ailenin ocuu deilim ve senin zerindeki silahlar konusunda hibir ey bilmem, dedi.

Mbedan; Sen konuyu bilmiyorsun, ihtiyalarm karlayacak bir yardmcya ihtiyacm var. Benim yanmda hesap yapmasn ve okuma yazmasn bilen bir yardmcm olmal. nemli bir grev aldm ve sabah yola karken bana yardmc olmalsn, dedi.

Yabanc;

Bana Aya seyahat teklif etseydin ancak bu kadar arabilirdim. Hayatm boyunca imdi bulunduum yerden yaya olarak bir gnlk yoldan uzaa gitmedim, buraya srgnm saymazsanz, dedi ve ekledi; Yapamam, Buradakilerin benim yardmm bekliyorlar. Srgn olarak gelmi olabilirim ama say burada insanlara anlatmalym, dedi.

Mbedan, alayc bir glmseme ile ona bakt ve; nsan ne yaparsa yapsn Tanrnn dedii olur, ben bunu iyi rendim evlat, diye konutu. Sonra ekledi; Sana gnde n yemek vaat ediyorum ve bunlarn ikisi mutlaka et olacaktr. Yolculuk sonras dndmzde tertemiz bir yatakta uyuyacak, zerinde bit ya da pire olmayan temiz elbiseler giyeceksin. imdiye kadar grmediin hesaplarla, byk rakamlarla alacaksn. Ama eer istiyorsan burada, pislik iinde ve alkla bouarak kalabilirsin. Her iki durumda da Tanrya hizmet edeceksin, tercih hakk senin, dedi.

O an yabanc sanki aptallamt, ona hemen cevap veremedi. Mbedan devam etti; Gn aarmadan gideceim. Sen istersen yardmcmn eeini onunla paylaabilirsin. Ama istersen burada kalabilir ve Tanrya hizmet etmeye devam edebilirsin, dedi.

Yabanc gece saman yatann sd ve alak tavan yznden ayakta dik duramad minik hcresini terk ederek oradan ayrld ve Mbedana katld. Fakirlik, dindar Hristiyanlar iin doal bir ey olduu iin yannda hibir ey yoktu. Sadece zerindeki uval kumandan yaplm elbiseyle yola kt. Orada hayatna devam etmeli miydi bilmiyordu. Mbedan, yardmcs ve yabanc sabahn ilk klaryla birlikte yola koyuldular. Zor bir yolda yrmek mecburiyetinde olan bu insanlar, yolda yrmeye balamadan nce, gnllerinde ve zihinlerinde yrm ve yol almlard. Mbedan, prensesi kurtarmakla balayan hedefine, lmszlk ve efsun zme arzusunu zihnine ilemiti. Yabanc ise Tanrya her yerde hizmet edilebilir teorisiyle gnlne yol aldrm, beraberinde bedenini rahata erdirmeyi hedef edinmiti. Bu yolu ben nasl aarm? Korkusundan arnm, yola ktklarnda yol zor da olsa bir mddet sonra alm, yrnm ve hedeflenen yere gidilmi olacann midini tamaktaydlar. Yabanc yola kmadan nce dua etmediklerini hatrlayarak; Hep beraber Tanrya dua edelim, dedi.

Mbedan: Ortalama insanda herhangi bir gnde herhangi bir orduya yetecek kadar ihanet, nefret, iddet ve samalk vardr. Cinayet konusunda en becerikliler, cinayet kart vaaz verenlerdir ve nefreti en iyi becerenler sevmeyi vaaz edenlerdir. Son olarak sava en iyi becerenler bar vaaz verenlerdir. Tanry vaaz edenlerin Tanrya ihtiyac var, bar vaaz edenlerin huzuru yok. Sevgiyi vaaz edenler, sevgisizdir. Her zaman bilmilerden saknrm, diliyorsan duan et, dedi.

Sabahn bu erken saatinde ve kafas bu kadar doluyken dua etmek iinden gelmiyordu.

Yabanc, eek srtnda hem yoluna devam etti hem de kutsal kitaptan blmler okumaya balad. Hava scaklnn eksi derecelerde olduu sabahta paavralara sarlarak snmaya alyor ve okuduunu iine ilemeye alyordu. Sessiz ve dualarla kye doru yol aldlar. ***************************************************

CANSAB Cabsab, bir sre sonra gzlerini at. Baygn ka zaman geirdiini kendisi de bilmiyordu. Dorulmaya alt, sa diplerine kadar ac hissetti. Oturdu ve dizlerini kendisine doru ekti. Zifiri karanlk olan kuyuda bir eyler grebilmek iin gzlerini krptrd. El yordamyla evresinde neler olduunu alglamaya alt. Elini her att yer slak ve amurluydu. evreden yaylan derin bir kf kokusu, burnunu yakt. Arkadalar, Camsab' neden kuyunun dibinde brakmlard ki? Arkadalarnn Camsab'n payna sahip kmak iin mi bunu yaptlar. Hayr, hayr! nandrc bir ey deil bu, yle ya, byk de olsa bir petek bal iin kimse bu ktl etmez. Camsab'n birka kiiye blnerek iyice ufalacak payna tamah edilmi olunabileceini dnmek istemedi. - Hazreti Yusuf'tan bu yana ki bir o kadar da ncesi vardr, insanlar kuyuya indirdiklerine ihanet ederler, diye geirdi iinden. Arkadalarnn da ihanet a gelmiti. Bir ortak gizi bytp, brakmak, saknmak ve korumak zordur. Ortak gizlerini, bu gize neden olan yani kuyuyu bulan, dolaysyla herkesin belleinde alttan alta da olsa, kuyunun "sahibi" saylan insanla yani, Camsab'la birlikte, tmn, her eyi, hepsini birden kuyuya gmm olmak istesinler. Sonsuza dek unutmann bir yolu olarak ihaneti semi olabilirler. Ne de olsa ihanet, insanolunun yatknlk gsterdii bir davrantr. Camsap, bu kr kuyuda yazgsna terk edildiini anladktan sonra umutsuz saatler geirdi. Bekleyile geen her saat zaten umutsuz deil midir? Sonra anlad ki, yazgsn yklenmekten baka yapacak hibir ey yok. Meer bulduu bu kuyu bir mezarm kendisine, lakin bunu anlamas iin bir zaman gemesi gerekiyordu. Eli kolu bal durmaktansa bir eyler yapmalyd. evresini yoklamaya, bir k yolu aramaya balad. Nedense aklna bu kuyuyu ilk bulduu gnk sevinci geliyordu. Bu sevincin intikam gibiydi imdiki tutsakl. Ya da her sevin bir zaman sonra insandan cn alyordu. Oturduu yerden topra eeledi, kuyunun duvarlarn trnaklaryla kazmaya urat. Bu mezardan kmak, ne pahasna olursa olsun kmak, gerekirse bir baka mezara kmak, ama mutlaka kmak gerek, dedi kendi kendine. Bu uzun, bu yorucu abas ne kadar srd, kendi de unuttu. Bir sre sonra zaman ve mekn duyusunu yitirmiti.

Sonunun geldiini dnd bir anda ok uzakta zayf bir k huzmesini fark etti. O anda anlad ki dt kuyudan ileri doru alan bir tnel vard. Ayaa kalkmak istedi, can ok acdndan vazgeti. Acyan yerlerinin gemesini dileyerek bir sre hareketsiz kalmay denedi.

lkin bir yanlsama sand, bir gz yanlsamas; yerini deitirerek ayn noktaya bir kez daha bakt; hayr, yanlmamt. Buradan bir an nce kurtulmalym, dedi.

Biraz gayret ederek ayaa kalkmay baarmt. Elini destek almak iin duvara koyduunda orada kaygan ve hareketli bir eylere dokunduunu hissetti. rkilerek hzla elini ekti ve gzlerini kocaman aarak orada ne olduunu anlamaya alt. Dikkat kesildi, tslama sesleri ve su prtlar duydu. Aman Allahm! Nasl bir yere dtm ben, dedi. Korkuyla kuyudan yukarya bakt ve bard. mdaaaaaaattt!

Sesini duyan kimse yoktu. Arkadalarnn ihanet etmemi olduunu bir kere daha mit ederek; Yardm getirmeye gitmilerdir. Onlar beni kurtaracaklar biliyorum, dedi.

Bir adm ileri attnda ayann o kaygan ve hareketli eylere dokunduunu hissetti. Olamaz evremi ylanlar sarm, ylan kuyusuna dmm, dedi.

Korkudan lebilirdi yle ki kalp atlar dardan rahatlkla duyulabilir bir grltyle arpyordu. Kendine teselli bulmak iin Sultan Hanmn dediklerini dnd. Bu kyde ok fazla ylan olmasna ramen bana kimse ylan sokmasndan gelmemitir, demiti.

Sultan Hanmn bahsettii ahmerann ylanlarna sahip ktn dileyerek ilerlemeyi denedi. Zemin yoku aa inmeye balad. Bundan hi holanmad Cansab. Bu kuyu onu kapana kslm gibi his uyandrd. Yaklaan dmanlarm izleyebildiim ykseklerde olmay tercih ederdim, ancak yoluma devam etmekten baka ansm yok, dedi.

Bir sre sonra ylanlarn ona ilimemi olmasndan olsa gerek kendisini kt hissetmemeye balad. Bu durum ona garip, hatta komik gelmeye balad. Bayldnda olduka fazla dinlenmi olsa gerek gl ve zinde hal gelmeye balad. Her ne kadar gerek gibi de olsa her ey sihirden ibaret olabilir, diye geirdi iinden.

Hayatta ve tek para olduunu ve hareket edebildiini dnerek kretti. Arkadalar belki de kendisinin kurtulup kurtulamayaca zerine bahse girmilerdi. Bu hlde kim bilir ne kadar yrd. Bitkin bir hlde, olduu konumda yere kt. Zaten karanlkta fazla ilerleyemiyordu. Ackm ve susamt. Her yerden gelen su prtlarn duyuyor fakat ne kadar temiz olduunu bilmediinden yaklaamyordu. Bu prtlar, tnelin duvarlarndan yanklandndan kaynan nerede olduunu da kestiremiyordu zaten. Belki kaynak da yoktu. Duvarlardan damlayan kirli, belki zehirli sular olabilirdi. Dtnde lmemise su ierek lmemeliydi. Uzaktan grd a iyice yaklatn fark etti. Yeniden dorularak biraz daha yrd. Bir yol ayrmna geldiinde hangi yne gideceini dnd nce sola bakt. Tam orada durmu yolun ilerisini grmeye alyordu.

Bir an, arkasnda byk bir yaratn srndn hissetti. Ta kesilmiti. Eliyle usulca ban arad. Arkasna bakmaya cesaret edemedi. O yaratk her neyse ok bykt. Daha yksek bir tslama sesi ve hrtyla kendisine doru geliyordu. Bir sre ylece kald. Bir baarabilse arkasna dnmeyi tek hamlede ban saplayacakt. Ama kanna kadar donmutu. Btn kaslar hareket etme emrine kar geliyor beyni ona itaat etmiyordu. Yaratn nefesi ensesindeydi, Artk dayanacak hli kalmad. Bu her neyse kendisini yutmadan korumalyd kendisini. Hzla arkasna dndnde donakald. Ne ban sallayabildi, ne de kendini savundu. Saplamak iin ban kaldrd el yukarda kalmt. ekik yeil gzler Cansabn gzleriyle bulutu. Gzel ve korkutucuydu. Hem gzel, hem korkutucu nasl olunur, renmiti o zaman. nsann yzne baktnda sanki iini btn plaklyla gren, grebilen bir kadnd. Ya da Cansab yle sand. Ba insan, alt ylan; krk baca da ylandan olan; tac simli ve nakl; kuyruu da bana dek kvrlm duran bir yaratk vard. nsan en ok korkutan eyin gzellik olduunu, ya yle ya da byle kendi yaratt bir eyin olduunu hibir zaman renemedi. Camsab bylenmiti. Olduu yere ar ar kt, dizlerinin stndeydi imdi. ahmeran'd bu tanmt. Suretinin nakedildii onca levha grmt. Hibiri de ahmeran'a benzemiyordu, ama hepsinde de ahmeran' anmsatan bir ey vard. Ne var ki ahmeran'n yksn bilmiyordu. Hi duymamt, hi dinlememiti, merak edip sormamt bile. Sadece Sultan Hanmn son syledikleri kafasnda dolanyordu. Eer bu yky bilseydi, bu ykdeki yerini bilseydi her ey baka trl m olurdu, Kim bilir? ahmeran: - lkeme ho geldin, dedi. Sakn korkma; evrende grdn ylanlarn, hepsi de dostumdur benim, yardmcmdr. Sana hi kimseden zarar gelmez burada, diye ekledi. Demek, ahmeran iin bunlar birer "kimse" diye dnd Camsab. Ylanlara kiilik vermiti. Cansabn ylan dedii eylere ahmeran kimse demiti. Herkesin yaamnda baka "kimse"ler vardr. ahmeran: "Benim adm Yemliha'dr. Yeryzndeki btn ylanlarn ahym. nsanolu ve tebaam beni ahmeran diye tanr. Burada benim himayemdesin, hibir korku seni tehdit edemez. Lakin buraya nasl geldiini ve burada ne aradn anlatmalsn bana, dedi. Cansab, korkusunu ve aknln yenmiti. Onun lkesinde onun sz geerdi. Bu nedenle ald sz ve oraya gelinceye kadar bandan geenleri birer birer anlatt. Cansab anlatrken ahmerann gzel yz fakl ifadelere brnyor, dnceli dnceli ban sallyordu.

Demek insanolu yerimizi bir kez daha buldu. Bu demektir ki, bize artk rahat yz gstermeyecekler, dedi.

Camsap hemen atld, dedi: - Burada sizin yaadnz benden baka bilen kimse yok! Beni kuyuda bir bama brakan, arkadalarmdan sz ediyorsanz eer, onlardan ekinmeniz iin hibir neden yok. Onlarn en ok unutmak istedikleri ey, o kuyu, o kuyuda lme terk ettikleri ben, yani ihanetleridir, dedi.

ahmeran glme ile tslama aras bir ses kararak; Onlardan ya da senden sz etmiyorum Camsab, nsanolundan sz ediyorum, dedi.

Cansab: Size ihanet etmem, burada olduunuzu kimseye sylemem. Hem btn insanlar bir tutarak hakszlk etmiyor musunuz, dedi. ahmeran: - Hayr, insanolu ihanet eder. Bu yzden bir tek insan bile yerimizi bilmemelidir; gizemimize ortak olmamaldr. nk yaamas gizliliine bal olan yaratklarz biz. Dn ki sen buraya geldiinde nasl bizlerden korktuysan, ben de seni grnce korktum. Dikkat et "senden korktum" demiyorum, "seni grnce korktum" diyorum. nsanolu ile bir vazgetim vardr benim. Bundan ok yllar nce bir kez gvenmitim ona. Bir kez snamtm onu. Daha sonra bedelini ok byk dedim bu gvenin. Bu yzden de bir kez daha ihanete uramak istemiyorum Camsab, dedi. Hznl bir hle brnmt. haneti bir defa bile tatm olmak, yreinin bir yerinde onarlmaz yara ayor; derinden, ok derinden kopan bir ey bir daha geri gelmemecesine yitip gidiyor. ahmeran hznn biraz datp devam etti: - Sevdiinin, gvendiinin, inandnn ihanetine uramaksa anlatlr, katlanlr, dayanlr bir ac deil. nsanolunun yrei abuk rr. Bana gelince, yalnzca kendimi deil, tebaam da dnmek, korumak, kollamak zorundaym. Onlarn gvenliini kendi zaafmdan tr tehlikeye atamam. Anlyorsun deil mi? Hakszlk olur bu, bencillik olur, ktlk olur, dedi. Cansab, bir an ahmerann bir zamanlar k olduunu ve ihanete uradn dnd. indeki btn acy yznde hissetmi, ahmeran ile birlikte hznlenmiti. Onu teselli etmek iin; Bana gvenmenizi isterdim, diyerek bir adm ona doru yaklat. ahmeran: Ben de isterdim, Madem buraya kadar geldin lkeme gtreyim, ister misin? Diye sordu.

Cansab; - ok isterim, karln verdi. nde ahmeran, arkada Cansab, sa yolda ilerlediler. ahmeran bir baheden ieri szld, arkasndan da Cansab. Cansabn ieri girdiinde aknlktan az ak kalmt. Bir masal lkesiydi buras. Uzun, geni bir bahe Masal kitaplarndan frlam, ya da masal kitaplarna ilham bir bahe Baka bir zamann takvimi, baka bir meknn iklimi balamt baheye girmesiyle. Bulunduu yerin bysne kaplmt. Bahe gznn nnde uzadka uzuyordu. Grkemli grnmleri, benzersiz trleri, eitli renkleri, serinletici glgelikleri ile aalar, boylar birbiriyle yaran ve i ie girmi iekler vard. Solmadan, kurumadan, yapraklar dklmeden, ihtiaml grnmleri ile btn bitkiler kusursuzluk iindeydi. nce damarl mermer bir avlu gz nnde alabildiince uzuyor, insandaki ufuk duygusunu ortadan kaldryordu. Avluyu evreleyen uzun stunlarn gerisinde baka renkte bir gkyz vard. Sanki bir ikinci gne ar ar batyordu. Mavili, yeilli inilerle evrelenmi byk havuzun ortasnda rengrenk bir serinlik veriyordu. Havuzun zerinde hi grlmemi renklerde kular cvldyordu. Camsab, ar ar bahenin ortasna doru ilerliyordu ki, avlunun sandan gz kamatrc byklkte ve gzellikte bir taht grd. Tahtn zerini saysz renkte deerli mcevherlerle sslenmi, sedef

kakmalarla bezenmi, oymalarla ilenmiti. Sonsuz ve snrsz bir gc, sarslmaz bir hkmdarl simgeliyordu. Tahtn eteklerindeki basamaklarnda irili ufakl, sarl krmzl, yeilli mavili birok ylan grd. ahmeran szlerek tahtna geti. evresine doluan ylanlar ve ejderler byk bir saygyla yannda sralandlar. ahmeran: - lkemize ho geldin Cansab, dedi. ahmerandan sonra dier btn ylanlar da ho geldin der gibi tslad. Tslamalar birlik hlinde, dzgn bir koro eklinde sessizlii yrtvermiti. Cansab; - Ho bulduk ylanlarn efendisi, diye karlk verdi. Cevap verirken hl ryada olup olmadn sorguluyordu. Birazdan uyanacak, evinin souk ama sevimli yatanda bulacakt kendisini. Kardei acktn syleyecek o da avlanmaya kacakt. Evet, evet! Birazdan akam olacak ve hep beraber yemek yiyeceklerdi. - Buras cennet gibi bir yer, dedi dilerinin arasndan. Bunu derken onlarca ylana baktnda cennetin ok da gvenilir bir yer olmadn dnd. nsanolunun o sonsuz tedirginliini hibir eyin, hibir yerin dindiremeyeceini kavrad; o kesin sessizlikten, yani lmden baka. ldkten sonra yaam olmamalyd.

ahmeran; - Beenmene sevindim, zira artk burada bizimle yaayacaksn, dedi. Uzun bir sessizlik sard baheyi. Cansab, hemen cevap vermedi. Belki en uygun cevab dyordu, belki de zntsnden ne diyeceini bilemedi. evresine baknd. Ayn sessizlik ve sayg ierisinde duran ylanlar da konumay diniyordu. Sessizlik bir sre daha devam etti. Azap veren bir sessizlik, i actan Cansab, btn gcn ve umudunu toplayarak, hi konumadklar, ama hep evresinde dnp durduklar o byl konuya deindi: - Yani, beni yeryz toprana gndermeyecek misiniz? Dedi. ahmeran'n sessizlii, nceki sessizlikten daha uzun srd. Cansabn verdii soruya cevap vermeden sofray gsterdi. Zaten a olan Cansab, kustnn bile eksik olmad sofray grnce emen geti. Karnn bir gzel doyurduktan sonra ken arlkla birlikte kendisine gsterilen yumuack yatakta kvrlp uyudu. Cansab uyandnda grd her eyin rya olduunu dnd ilkin. Sonra kendine geldiinde rya olmadn anlad. Tahtnda oturan ahmerann ona bakarak glmsediini grd. Bir ylandan beklenilenin aksine scack bir glmsemeye sahipti. Gz bebekleri ylanlarnki gibi gen eklindeydi, ama rengi ve baklarndaki derinlik bir insana aitti. Cansab uyandnda iinde scak suyun bulunduu mermer bir su havuzunun onun iin hazrlandn grd. inden buharlar kan beyaz mermer havuzun zerine farkl kokularda sabunlar yerletirilmiti. Fakir bir ailenin ocuu Cansab, hayat boyunca bir kova suyla ykanmasn renmiti, oysa imdi onlarca kova scak su onundu. Havuzun karsnda aynalardan paravan yaplmt. Her ne kadar evresinde ylandan baka bir ey olmasa da ahmerann onlara kimse demesi, Cansabda da kiilik duygusu uyandrmt. Cansab saa sola bakt, kimseyi grmeyince de hzla zerindekileri kartarak havuza doru gitti. nce bir ayan, sonra dierini usulca soktu. Suyun scaklnn harika olduunu dnd. Eline ald sabunlarla oynamaya, sana soluna srmeye balad. Kk bir ocuun suyla oynamas gibi oynuyordu. Yznde istemsiz glmsemeler olumutu.

O srada gz aynaya gitti. nce fark etmedi, oyununa devam etti. Sonra ani bir bakla aynaya yine dnd. Bir aynadaki grntsne bir kendi vcuduna bakt. - Aman Allahm, bu da nesi? diyebildi. Elleriyle btn vcudunu yoklayarak grdne emin olmaya alt. Evet, Cansab, btn vcudunun ylanlarda olduu gibi pullarla kapl olduunu grd. Cansan vcuduna baknrken ahmerann sesiyle irkildi; Bizim gzlerimizi grenlerin vcudu, bizim vcudumuza uyum salar, pullarla kaplanr.

ahmerann vcudunu grmesinden utanan Cansab, suyun iine girmi, oturduu yerden onu dinliyordu. - Ne yani, hayatm boyunca bu pullarla m yaayacam, diye sordu. ahmeran: ok mu rahatsz edici? Diye sorduunda Cansab, krc bir ifade kullandn fark etti. Hayr, yanl anladnz. Vcuduma sonradan eklendii iin aknm sadece, diyerek durumu kurtarmaya alt. Bu pullar senin yazn terlememeni, kn memeni salar. Bu dnyada her zaman, senin dnyada ise topluluk hlinde suya girildiinde grlr, dedi ve sustu.

Cansab, bu sz duyduunda bir sre sonra yeryzne dnme midinin olduunu anlad, ama o da ses karmad, suskunluu yrtmad. kanamas gibi bir sessizlik yayld. Cansab, yksek sesle konumad asla, dnmeye bile rkt. Sadece; - Demek vcudumdaki pullar insanlarla toplu olarak suya girmediim srece grnmeyecek, diye geirdi iinden. *******************************************

YOLCULUK Mbedan, yabanc rahip, bayardmc ve bir grup askeri ile beraber epey bir yol alm, kye bir gnlk mesafeye ulamlard. Ayn havay solumu, ayn yamurda slanr gibi eit paylaml olup btn atllarn buluma noktas gibi olmutu yolculuk. Dili, dini, rk, ya, makam, hz, yk, maddi manevi durumu farkl bir grup insann ortak dili olmutu gzerghlar. Kimini kimilerine yaklatrr, kimini kimilerinden ayrp uzaklatran hep yollardr. te bu yolculuk da Mbedan ile yabanc rahibin yaknlamasna vesile olmutu. gzlerinde byd, bazen onca yol birbirlerine telkinlerle gze alnr oldu. Yolun kalitesi mhimdi. Yolun gvenlii ise daha da nem tad. Gkyznn grnmedii darack patikalardan, keskin yamalardan, nehir boyunda uurum kenarlarndan yol alnd. Epey yorulduklarn dndklerinde biraz al rp toplanp bek bek ateler yakld. Karnlarn doyuracak ve biraz dinlenecekti. Hi sularnn kalmadn fark ettiklerinden bir kuyu banda dinlenmeyi uygun bulmulard. Belli ki ne zamandr insan eli dememiti tulumbann koluna. Rahip, gcrdatarak ekti suyu. Kevgire dnm bakr kovayla su ekmeye alt. Atlar ve eekler suya daha at. Yalan yosun balam havuzu yarya kadar doldurmak hayli zamann almt. Hayvanlar suyu azar azar grdke iyice huysuzlanyor, bir an nce suya kanmak istiyorlard. . Yalan yeterince dolduuna kanaat getirdiklerinde tulumbann pasl sesi ile bir kez daha daldrlyor ve kevgir kovayla dar kuyudan yeniden su ekiliyor. Kova tok bir sesle suya arpyor. Suyun szlmesine izin verilmeden alelacele ekiliyor. Kendileri de suya kanmlard. Yalan banda dinlendike ne kadar yorgun olduklarn daha ok anlyorlard. Atee atlan dallar trdadka her ses ar geliyordu askerlerin kulana. Yorgunluklar daha da belirginleiyordu. Yardmclardan biri isli bir aydanlk kartt heybesinden. Delikli bakr kovayla ekilen su ile doldurup atein zerine brakt. ivit mavisi inko aydanlktaki su kaynadnda kark bitkiler atlp ay demlendi. - Scak bitki aylar her zaman soua iyi gelir, diyerek Mbedana ve rahibe ikram etti. Mbedan, ay yudumlarken salverdi bedenini ayn scak kollarna. Mbedan; - Zaman burada yok ki. Gne douyor Gne batyor Glgeler uzuyor, glgeler ksalyor Bir an nce kye varmalyz, diye geiriyor iinden. Gn batarken gnein renginden yarnn hava raporunu veriyordu. Daha yollar vard. Ama ayaklar hamlamt herkesin. Zonkladka yol daha bir uzuyordu gzlerinde. Ala bir doan szlyor doruklarda. Mbedan; - Artk yola devam etmeliyiz, toparlann! Emrini verdi. Herkes, trsla giderken birden krba yemi at gibi frlad. Hemen toparlanp atlar, eekleri dehlediler. Askerler, toynaklara sadk kalarak admlarn sryorlard. Rahip; - Biz kendimizi zor tarken, yol malzemelerini srtnda vurduumuz merkeplere zlyorum, dedi. Mbedan ise hi oral deildi; - Dilersen merkeplerin srtndan alp sana ykleyelim, dedi. Sesindeki kinaye ile herkes glmeye balad.
zlemler ve hasretlerini paylatlar. Bazen yollar

Rahip, yardmcsnn glmesi bir derenin kpkleri kadar tkenmez buldu. Merhamet, insani bir duygudur. Tanr merhamet ediniz ki merhamet bulasnz buyurur, dedi. Bu sz zerine sessizlik salanmt.

Dan ensiz patikalar tkenmiti. Mbedan; - Az kald, dedike sanki muzurluk katyordu glmsemesine. Gnee bakt. Gnein dalarn ardndan baka bir gne domasna drt parmak mesafe vard. Knal turuncu renk cmbndeydi ufuk. Rahip: - Gn batmadan biter mi yol? Diye sorduunda, - Gece de yola devam edersek sabaha kydeyiz, cevabn ald. Merkep toynaklar ve izler bir anda tkendi. Daha yukars dik bir kayalkt. Akdoanlarn yuvalarna doru yollar kvrlyor mu yoksa kvranyor mu belli deildi Uzaklardan bir tutam duman tten evler grnd belli belirsiz. Rahip; - Iklarn ardna gizlenmi olmal insanlar, diye geirdi iinden. Hafiften rzgr esti, tr gibi. Gnein batmndan dalarn tepeleri morarm parmak ularna benziyordu. Kesip atsan kangren demi tepeyi, kye varacaklard belki de. Gece kerken kye girdiklerinden, kimse etraf yle alc gzle gremedi. Mbedan: - Burada mola verelim, sabah ola hayr ola dedi. Yol herkese haddini bildirmi gibi yorgun ve bitap drmt. Battaniyeler yerlere serildi, ate yakld ve sabaha kadar derin bir uykuya dald herkes. Uyann yabanclar, kimsiniz? Burada ne iiniz var?

Toprak rengi teninde, toprakla btnlemi, heyelan geirmi bir yzle yal bir adam Mbedann banda duruyordu. Elindeki asasn havada tutarak, ileri yana aldrmadan Mbedana ve onca askere meydan okur gibi ky korumak istiyordu. Mbedan; - Sakin ol, biz buraya Kisra sarayndan Nirevann emriyle geliyoruz, dedi. Kyl, asasn indirerek yzn yumuatt. Kendisine Syleneni duydu ama cevap vermedi. Bu sz zerine bann belaya girmesinden korktu. Ne de olsa kraln askerlerine sert km hatta onlar hafif de olsa tekmelemiti. Yal adamn korktuunu fark eden rahip duruma aklk getirmek iin sze balad; Sayg deer kralmzn gzel kz, prensesimiz Glnihal hastadr. Ve devas belki de bu kydedir. Ona yardm ederek bir iyilik yapmak istemez misiniz? Bu iyiliinizin karl saray tarafndan mutlaka grlecektir.

Bu sz zerine yal adam bana talih kuu konmu gibi sevinmiti. ki elini birbirine srerek belini hafif bkt ve aralkl rk dilerini gstererek srtt; Bunun iin ne yapmalym, diye sordu.

Mbedan:

Mesela bize ahmerann yerini syleyebilirsin, dedi.

Yal kyl: Aman efendim benden imknsz istiyorsunuz, onun yerini bilen kimsenin olduunu sanmyorum, dedi.

Rahip, adamn itahn kabartmak ister gibi: Hay Allah! Desene byk dl bakas alacak, oysa sizin almanz ne ok isterdim. Bu yanzdan sonra rahat yaama ansnz olurdu hi olmazsa, dedi.

Bunu sylerken elindeki bakla oynayarak arada srada adama bakyor ama daha ok bakla oynuyordu. Yal adamdaki ruh hlinin endieli olduunu ve iinden Eyvah! Nerden bulsam u ahmeran da alsam u paralar dediini duyar gibiydi. Gerekten de kvranyor ama aklna bir ey gelmedii iin hayflanyordu. Birden; Sultan Hanm, dedi.

Mbedann gzleri parlad ve istemsiz bir hareketle yal adamn yakasna yapp; Syle be adam, kim bu Sultan Hanm, dedi.

Yal adam rkm bir ekilde kendisini geri ekti, durgunlat, kekeledi. Durumu kontrol altna alma ii yine yabanc rahibe dmt; Hey, arkadam sizi korkutmak istemedi, sadece prensesimizin hayat iin fazla endieleniyor. Davrannn nedeni bu, dedi. Bunu sylerken de Mbedana ka gz yaparak sakin olmasn iaret eder gibiydi. Adam tam konumaya balamken onu korkutmak hibir ie yaramayacakt.

Rahip adama dnerek; Sultan Hanm nerede oturuyor, bizi ona gtrebilir misin? Diye sordu.

Adam hibir ey sylemeden sadece ban ne arkaya doru sallad. Bunun zerine rahip Mbedana bir gm para vermesi iin iaret etti. Ne de olsa para eskiden beri insann dayanamad bir arat, kimisine gre hayatn amac bile olmutu. Para ihanete sebep, para cinayete sebep, para yalana sebep, para dolana sebep Bir gm alan yal adam on sekiz yandaki delikanl gibi neredeyse sekerek Sultan Hanmn evine doru yrd, arkasndan da Mbedan ve yabanc rahip. Rahip yol alrken yal adama usulca yaklat ve; Bu kyde hamam var m? Yol boyu ok kirlendik, dedi.

Yal adam; Hem de kocaman havuzu olan hamammz var efendim, diyerek karlk verdi.

Mbedan, rahibin zeks karsnda aknd. Onu yanna ald iin bir defa daha kendisiyle gurur duydu.

Rahip: Kydeki herkesle tanmak istiyorum, eer kyn btn erkeklerini toplayp hamama getirmeyi baarrsan sana bu gm paralardan bir kese verilecektir, dedi.

Yal adam isteine bir anlam veremedi ama umurunda da olmad, omuz silkeleyerek; ok kolay, diyerek kirli, sar dilerini daha fazla gsterdi.

Rahip: O zaman Sultan Hanmla biz grrken sen de kk byk demeden btn erkekleri hamama topla, dedi.

Adam, alaca parann hrsyla neden, niin sorgulamasna girmedi. te! O ev, diyerek Sultan Hanmn evini gsterdi ve Hamamda grrz, paray hazr edin, dedi.

Hzla oradan uzaklap gzden kayboldu. Mbedan ve rahip birbirlerine bakarak ksa zamanda iyi yol aldklarn ifade eden szler sarf ettiler. Bir taraftan da Sultan Hanmn kapsna doru yryorlard. Mbedan; Bu kadnn ne gibi bir zellii olabilir ki? dedi ve yal kylye neden sormadn dnerek hayfland.

Rahip: Acele etmeyiniz efendim, naslsa eve girdiimizde reniriz, dedi.

Kapya vurmaya baladlar. Uzun sredir yalanmay bekleyen kap gcrdayarak araland. Aralanmasyla birlikte keskin kokular ve buharlar dar szyor. Sultan Hanm, kapy fazla amadan, bir kafann kabilecei kadar aralktan ban uzatp ne istediklerini sorar gibi iki yabancya bakt. Rahip sze balad; ahmeran hakknda bilgi almaya geldik, bizi Sasaniler kral Nuirevann adamlaryz, dedi.

Bunun zerine kap ardna kadar ald. Sultan Hanm, yabanclar ieri almak yerine dar kmay tercih etti. Kraln adamlarnn ifa iin hazrlad ilalarn, by olarak deerlendirmesi ve bann belaya girmesi iten bile deildi. Bunu neden renmek istiyorsunuz? Diye sordu.

Mbedan; Burada sorular biz sorarz, karln verdi.

Kadnn yz aslmt. Kollarn balayarak ban yukar kaldrd, kibirli bir hlde; Burada da cevaplar biz veririz, her eyin bir karl var demek ki, dedi.

Bunu derken para beklentisi iinde olduunu apak belli ediyordu. Rahip: Bilgilerinizin karl verilecektir, dedi.

Kadn bunu duyduunda gzleri parlayarak ahmeran hakknda ne biliyorsa anlatt. Mbedan; Bu anlattklarn neredeyse herkes biliyor, herkesin bildii bilgiler karlnda gm vermemiz anlamsz deil mi? Dedi.

Kadn hafzasn zorlar gibi yapt. Ama yazk ki fazla bir bilgi kmaynca kapsna kadar gelen bir kese gm kad iin yzn ast. Rahip; Bu keseyi hala alabilirsin ama bizden haber bekle, dedi.

Kadnn evinden uzaklarken Mbedan: Kadndan ne gibi bir beklenin var senin? Diye sordu.

Rahip: Erkeklerden sonra kadnlarn da toplu bir ekilde hamama girmesi gerekiyor. Bunun iin ky kadnlarn sen mi toparlayacaksn? Diye sordu. Yznde hain bir bak, yaramaz bir gl vard. Beraber glp hamama doru yol aldlar.

Yal adam grevini yerine getirmi onlarca erkei hamamn banda toplamt. Mbedan kalabalk topluluu grdnde; Sizden kralmz Nirevan adna toplu hlde hamama girmenizi istiyorum. Bunun nedenini sorann ba vurulacaktr, dedi.

Rahip; Ck, ck, ck yine yanl yaklam, dedi fsltyla. Sonra halka dnerek, Kralmza ve lkenize yardm etmek istiyorsanz, itiraz etmeden toplu hlde hamama girmenizi rica ediyoruz. Hep beraber hamama girecek ve temizleneceiz. Yaylan bir hastaln nlenmesi hedeflenmektedir, dedi.

Bunu duyan ky erkekleri toplu halde hamama girmek iin neredeyse birbirlerini itmeye balamt. Mbedan, hayranlkla rahibe bakt. nsan ilikilerinde konuma, iletiim kurabilme ne byk bir sanatt. Her ikisi de ayn eyi istemiti oysa Rahip: Eeee ne demiler; tatl dil, ylan deliinden karr. diyerek Mbedana bakp glmeye balad.

Mbedan ve Rahip de hamama girmi, insanlar dikkatlice incelemeye balamt. Maalesef hi birinde istedikleri gibi pullu bir vcut yoktu. Dar ktlar, mitleri krlm bir ekilde mermer tan zerinde birbirlerine baktlar. Diller tek kelime etmedi ama gzler ne de gevezeydi. O srada Abbas, Nima, Behnam ve brahim de hamamdan kmt. Rahip: Genler, bu kyden olup da ayrlan ya da bu gn burada olmayan birileri var m? Diye sordu.

Genler nce birbirlerine bakp sustular. hanetleri yine karlarna kmt. Rahip genlerin bir eyler gizlediini anlamt. Bildiiniz ve gizlediiniz bilgi var da bunu anlatmyorsanz, bu ihanettir. Krala ve lkenize ihanet

Ne fark ederdi onlar iin nce arkadana ihanet etmilerdi zaten. Dierlerine gre daha merhametli ve duygusal yapya sahip olan Behnam; Cansab, evet Cansab var. Ama o ylanl kuyuya dt. lm olabilir. Belki de yayordur. Bir hafta nce kuyuya dt Biz ona ihanet edip yalnz braktk, dedi.

Bunun zerine Nima, Behnamn kolunu skarak yanl eyler konutuunu fsldad. Behnam, umursamad. zerindeki ykten, ihanet yknden kurtulmak ister gibi kelimeleri ard arkasna sralyordu. Zaten sylerken bunu bilinli de yapmyordu, sadece sylyordu, sonunu ve sorulu nedenini dnmeden. Sesindeki znt, pimanln gsteriyordu. Ama olan olmutu. tiraf ederek gnahndan syrlmak istedi, belki de iinde yk hline gelen bu srr dar atmakt amac. Amac her ne olursa olsun bunu syledii iin Cansaba bir defa daha ihanet ettiini bilmiyordu. Rahip: Hangi kuyu olduunu ve bu kuyunun nerede olduunu sylemelisin, dedi.

Dier arkadalar kamaya balad her biri ayr bir yne kouturuyordu. Mbedan askerlerine seslendi; Yakalayn kaanlar! Sonra ocuklarn arkasndan barmaya devam etti; Sizler arkadana ihanet eden birer gnahkarlarsnz. Buradan kaabilir ama vicdannzdan kaamayacaksnz! Teslim olun ve af dileyin!

Sonra orada kalan tek kiiye, Behnama dnd: Sen, demek arkadana ihanet ettin ha, en yakn arkadana hem de Ne byk gnahtr biliyor musun sen? hanet! hanet!

**************************************************

CANSAB Camsab, ahmerana yalvarr hlde; - Size asla hanet etmeyeceim. Yerinizi kimseye sylemeyeceime dair yeminler ederim size... Daha nce o karanlk kuyudan kurtulup, buray bulduunda akama eve dnecekmi gibi bir duyguya kaplan Camsab, imdi kendini hi kurtulamayaca bir kapana yakalanm gibi hissediyordu. Bir zamanlar olmayan paralar, az yiyeceklerinden dolay ettii ikyetlerden piman olup sefalet dedii hayata dnmeyi diledi btn kalbiyle. Avucumuzda sandmz eylerin nasl da ellerimizden kayp gittiini; tuttuumuz, yakaladmz, dokunduumuz eyleri ne denli abuk yitirdiimizi, yitirebildiimizi dnyordu. ahmeran ikna etmek midiyle tekrar sze balad; nann bana ltfen. Sizin gveninizi kazanmak, kurtulmaktan daha nemli benim iin. Beni buradan azat ettiiniz zaman canm pahasna da olsa yerinizi sylemeyeceime yemin ederim, dedi.

ahmeran o muhteem tahtndan srnerek kayd. Cansaba yaklaarak; nsanolu eriince maksuda, mutlaka yzn dner mahbuba Dedi ve bir sre sessiz kald. Sonra dnerek;

- Arkadalarna gvenir miydin Cansab? Diye sordu. Cansab: - Hepsine olmasa da bazlarna ok gvendiimi syleyebilirim, karln verdi. ahmeran: - Bak Cansab, sen buraya ihanet sonucu dmsn. Sence bu iyi bir balang m? Bir ihanet sonucu buraya gelmisen yolun ktlkle belirlenmi demektir. nk ihanet bir kere balamaya grsn, klk deitirip srer insan hayatnda. Cansab ne diyeceini bilemeden ikna etmek istedi. ekerek; - Nasl inandrabilirim sizi bilmiyorum ki, dedi. ahmeran; - Senin imdi ok samimi olduunu biliyorum ve gryorum. Ama ihanet edecek olan Cansab, imdi karmda grdm Cansab olmayacaktr. Gn gelip de ban dara girdiinde biliyorum ki ihanet kendini dourur. Gelecekteki Camsap adna nasl vaatte bulunabilirsin? Onu sen de tanmyorsun ki... dedi. Camsap umarszlktan alamaya balad. ahmeran nasl ikna edeceini bilmiyordu. ansn bir defa daha denemek istedi; Annem ve kardeim, yeryznde yalnzlar, bana ihtiyalar var. Bu cennet gibi saray ve bu rahatl kim brakmak ister. Ama sorumluluklarm var, ltfen! Diyerek ahmerann gzlerine bakt.

ahmeran, szlerinde samimi olmadn sezebiliyordu. Cansab ne kadar panik hlindeyse ahmeran o kadar dingindi. Cansaba dnerek; nsanlarn hep bir bahaneleri olmutur. hanet, sznden dnme ilk insandan bu yana sregelir. Bulank suya bakar gibi bakarm insan denilen nmdeki beyaz bolua. Gkyzndeki bulutlarn rzgrn

etkisiyle biimlenmesi gibi insanda olaylar karsnda biimlenir. yi, kt, yalanc, drst, samimi, vefal, hain lk insann ad dem idi. O kendisine ve Tanrya ihanet etmekle, balangc oluturmu oldu. Sarmak gibidir ihanet, bir defa baladnda btn bedenini sarar. Hesaplanmaz, planlanmaz Tanrya yasak meyveye dokunmayacana dair szler sylerken samimi insan, blise uyduunda hain insan, meyveyi yedikten sonra cennetten kovulunca da piman insan Bak olaylar karsnda nasl ekillendi. Sen de bir insansn ve dar ktnda olaylar karsnda ekilleneceksin Cansab, dedi. Bir sre i kanamasn andran sessizlik devam etti. Ne Cansab srar etmeye, ne de ahmeran szne devam edebildi. Cansab bir sre sonra sessizlii en ac szle yrtt ortadan; - Sizi aldatan, ilk ihanet eden kii cannz ne kadar actm olmal ki, zerinden uzun yllar gemi olmasna ramen acsn benden karabiliyorsunuz, dedi. Gzel ve rktc sfatlarn ayn anda barndran ahmerann rktc yan aa kmt bir anda. Cansab, merhamet ve azab ayn kiiden tadacan dnd. Ama dnd olmad. ahmeran, kii iin en zor olan baarmt, fke annda dinginlik salamt, Cansaba dnerek; Belkya diye tslad. O da senin gibi nerede susmas gerektiini hi bilemedi, dedi ve sonra Belkyann hikyesini anlatmaya balad.

Bir zamanlar beni senin gibi gren bir insanolu daha vard, Ad; Belkya Belkya o dnemdeki Yahudi hkmdar Yuann oluydu. Bir krallk sahibi Belkya ihanet etmise, sen neden etmeyesin? Dedi. Szlerinin kifayetsiz kaldn gren Cansab, susmay tercih etti. O gnden sonra yz hi glmedi. Mutsuz kii ya sizi sevmiyordur ya da sizin onu sevdiinize inanmyordur. ahmeran da byle dnmeye balamt. Kararszd, bu kararszln Cansab da fark etmeye balamt. ahmeran, bir defa daha Cansab snamak yerine insanolunu snayacak myd? Verecei kararnda duygu pay olmasndan ekiniyordu. Sonuta yine insanolunun doasna, dnekliine ulaacam biliyorum, diye geirdi iinden. Ama ne var ki mutsuz bir insann varl da onu rahatsz ediyordu.

Bana dokunmayan ylan bin yl yaasn diyen nsanolunun bir gn ylana dokunacan, ylanlarn da ahna zarar veren insanoluna dokunacan sezmiti. Btn bunlar sezdii hlde Cansab yeryzne gndermeye karar verdi. Cansabn yeryzne, ailesine, kyne gitme yolculuu balad. Geldii yoldan geri karlacakt. Cansab yrd yollara bakt. Gzleri olup da bu gzellikleri grmeyen insanlar dnd. - Ben deli miyim? Bunca gzellikleri kefettiim hlde ekip gidiyorum, diye geirdi iinden. Dncelerini okumasndan korkup dncelerini datt. Bahar yamuruna benzer bir yamur yayordu. Aalar srlsklamd. Aalarn yapraklar bahar yamurlaryla birer prenses olmu d kuruyordu. Farkl renkteki bambaka gne , yamurda krlp aac aydnlatyor, ebemkua oluturuyordu. Tanrnn yaratt en gzel sna bu, en gzel resim buras ressamlara ilham olabilen, dedi.

Giderken ahmeran ve lkesini onurlandrmak istedi szleriyle.

ahmeran cevap vermedi, o andan sonra hi konumad. Suskunluu en gzel cevap oldu Cansaba. Dar bir soka getiler. Bir merdivene vardlar. Kk talarla bezeli, kenarlarnda iekler olan merdiven yukar alyordu. Cansab, geriye dnp ahmerana bakt. O an sonsuzlatrmay diledi iinden. Ona duyduu sevgi ve hayranlkla, ahmerann zerine den yamur damlalarn ve bitkiler arasnda gizlenen vcuduna bakt. Tanrnn en gzel tablolarndan birine bakyor gibi hissetti. Grdklerine kretti. Cansabn bu hli ahmeran duygulandrd ve belki bu defa diye geirdi iinden. Yannda nefesini duyuyordu ahmerann, elini smsk tuttu. Bunca zaman burada kalm ve onun gzlerini grmt. Ann sustuu zamanlardand. Bilmiyordu ki ahmeran, aradan onca yl gese de o an ayn tazeliinde duracak beyninde ve her yamurda, her yamurda, her aacn altndan geerken ve ona k vurmuken; o byy hatrlayacak ve aslnda byy yaratanlarn kendileri olduunu bir kere bir kere daha anlayacakt. Bir i ekti, derinden, iz braklm, bir i eki Merdivenleri trmand. Yeryzne ulamt. inde kk bir prpr. Hayr, kk deil olduka byk heyecand bu. Koar admlarla kyne doru yol ald. Evinin kapsna vardnda kapya yumruklarla vurmaya balad. Kapy gz yal annesi at, karsnda olunu grdnde dizlerine vurarak heyecann gsterdi. Oyyyyyy kuzummmmmmm! Nerelerdeydin? Seni ne ok merak ettim, senin iin ne ok endielendim, haberin var m? Dedi.

Cansabn konumasna bile izin vermeden sorularn sralyor, pckleriyle yanaklarn slatyordu. Sevgi seli couyor evi dolduruyordu. Cansab, ahmerana verdii szle annesine hibir ey anlatmad. Sadece kuyuya dtn ve oradan kmak iin haftalarca bitkilerle beslendiini anlatt. Annesi uzun uzun dinledi Cansab. Kh alad, kh hznlendi. Ana oul hasret gideredursunlar kydeki karmaa tm hzyla devam ediyordu. Nima ve brahim yakalanmt. Arkadalk ve dostluk ayrdnn belirginletii yol ayrmnda, Cansab ele vermilerdi. nsanlar birok arkada edinebilirken dost edinebilmeleri ne zordu. Arkadalk kurmada ya da srdrmede, ayn kyde yaamann ortak dilini tutturmada eitli glkler yaayan; askerler tarafndan kapana kstrlan, tuzaa drlen arkadalarnn dostluktan anladklaryla Cansabn anladyla birbirinden farkl olmutu. Hele de Cansabn kye geldii haberi, onlarn askerlerin elinden kurtulabilmesi iin frsat olmutu. Bu durumda ihanet de kanlmazd. Mbedan ve askerleri Cansabn bulac hastaln kye yaylmasn nlemek iin onu aradklarn syleseler de, bu sylem arkadalarna inandrc gelmemiti. Sultan Hanma ahmeran sormalar, kye girdiklerinde prensesin hastalndan bahsetmeleri gibi grnte birbirlerinden bamsz aklamalar, aslnda baka bir ama gttklerini gsteriyordu. Cansabn evde olduunu renen Mbedan, rahip ve askerler, kapya dayanmt. Rahip kapy slubunca tklatt. Hibir eyden haberi olmayan Cansab kapy at. niformal askerleri grdnde hayatnn deieceini anlad ve rkek bir ekilde; Size nasl yardm edebilirim? Diye sordu. Yardm etmek istemeden ylesine sylenmi bir sz olduunu belli etmiti.

Rahip: Btn lkeye yaylan salgn bir hastalk sebebiyle btn erkeklerin hamamda toplu ykanmas gerekmektedir, cevabn verdi.

Cansab, bir anda olduu yerden buharlap yok olmay diledi. Vcudundaki pullar askerler grecekti ve biraz da olsun ahmerandan haberleri varsa, onu gren bir insan olduunu anlayacakt. Gz Mbedana kayd. Mbedan tetikte bekliyordu. En ufak bir kama teebbsne mdahale edecek gibi beline bal olan klcn tutuyordu. Yz sert, baklar rktcyd. Cansabn tedirgin hli dikkatini ekmi, iinden ite aradmz kii dedii kesindi. Cansab; Buna ihtiyacm yok, salkl olduumu biliyorum. Kyde ne bir hastalanan, ne de hastalk belirtisi gsteren var, dedi.

Mbedan; Delikanl, brak da buna lkenin kral karar versin, ya kendi isteinle gelirsin ya da zorla gtrlrsn, dedi.

O srada yanna gelen annesi ve Baran, Cansaba smsk yapm yeni kavutuklar Cansab yeniden kaybetmenin korkusunu yayorlard. Annesi, dman karsnda yavrusunu korumak iin aslan olan kedi misali ne atlad; Olumu hibir yere gtremezsiniz, o daha yeni geldi. Zaten kyde deildi, kaypt ka gnden beri. Hastalk falan yoktur, dedi.

Keke demeseydi. Onun kayp olduu dnemde nerede olduunu merak edeceklerini dnemedi. Anneliin verdii koruma duygusuyla olunu korumakt amac, ama koruma iine yanl yerden balamt. Duyduklar karsnda itah daha ok kabaran Mbedan; Bu durum, hamam girmesini mecbur hle getiriyor. Kyn dnda, nerede olduu belli olmad bir yerden hastalk getirip getirmediini bilemeyiz, dedi ve Cansaba dnd; Annenin syledii bu sre iinde neredeydin? Diye sordu.

Haftalarca sevdiklerinden ayr geirmi Cansab iin kapana kslm duygusu giderek byyordu. Bir kuyuya dtm ve kabilmek iin bu gne kadar uratm, dedi.

Mbedan; Nasl bir kuyu? Diye sordu.

Cansab: Fark eder mi? Cevabn verdi. Bunun zerine rahip, bunun sorgulanmasnn sonra yaplmas gerektiini dnerek; Efendim, elbette fark etmez. Biz sadece ky ve lkeyi tehdit eden hastaln kaynan da aratryoruz. Ltfen zorluk karmadan bizimle geliniz, dedi.

Sesindeki kibarlk, ona hayr denmesine engel oluyordu. Bunu zaten yapamayacan anlad Cansab. Hazrland ve yolda giderken bu durumdan syrlmay dileyerek yrd. Hamama geldiklerinde Cansab sana soluna bakt. Sanki frsatn bulsa kamak ister gibiydi. Ama nafile drt bir yan askerlerle doluydu. Katnda daha ok phe uyandracakt. stelik annesine ve kardei de zarar grebilirdi. Olduka skntl bir hlde merdivenleri karken iindeki kk sesler korosu btn bir azdan konuuyor, dualar ediyordu. Kimisi ahmerandan zr diliyor, kimisi Allahm kurtar beni diyordu. Elleri bellerindeki kllarda olan askerlerin dayatmasyla havuza girdiinde Mbedan askerlerine emir verdi; Yakalayn ve balayn onu!

*************************

VE NCND CANSABIN RUHU Kollarndan balanarak yukarya aslan Cansab, kendi arlna dayanamaz hldeydi. Kollarn artk hissetmiyordu. Cansabtan ac ektiine dair sesler alabiliyordu yalnzca. Bilekleri balanan ipin etkisiyle morarm, ba ne dmt. Kim bilir ne kadar zamandr byle aslyd. Mbedan: Demek bildiklerini sylememekte direniyorsun, Hl o cady korumaya devam edeceksin,dedi.

Cansab: ahmeran bir cad deildir, cevabn verdi zorlukla.

Mbedan: te baladk itiraflara, oysa ahmeran grmediini sylemiti. Byc olduu derindeki pullardan belli deil mi? lkeye yaylan btn hastalklarn nedeni o cad, Efsuncu kadn yaatmayacaksn! Hem bilmez misiniz? Tevrattaki kssay Havvay kandran ylandr bu. Vcudunun alt ksm ylan eklinde olan bir baka kadn, Ademin ilk ei olan Lilith ya da Yemliha Ademin cennetten kovduran ylan, sizi de byleyecek, dedi.

Bunu sylemekteki en byk amac, kylnn fkesini ekmemek, askerlere kar lkesini koruyucu grnmekti. Bunu kendisi, rahip ve askerler biliyor ama ses karmyorlard, karamazlard zaten. ahmerann cad olduunu savunarak ky ve lkesini koruyan bir kahraman olacakt. Nede olsa o dnemde insanlar aklayamadklar her eyi by ve cad ii gryordu. Rahip, aknlkla Mbedan izliyordu. Yolculuk boyunca tand Mbedan ile bu Mbedan ayn kii olamazlard. Hrs insan ne hle getiriyor diye geirdi iinden. Mbedana yaklaarak ancak Mbedann duyaca bir ses tonuyla; Biraz ileri gitmediniz mi? Yalan syleyerek byk gnah iliyorsunuz. kenceyi sylemiyorum bile dedi.

Bu gnaha ortak olduu iin hayfland, kendisini zayf karakterli buldu. Mbedan, rahibe dnerek; Sen grevini tamamladn, bundan sonrasna karma! Emrini verdi.

Rahip aresiz denileni yapt. Byle birka gn daha ikenceyle geti. Cansab konumuyor, Mbedan azabn artryordu. Ky halk iinde de sylentiler giderek artmaya balamt. ahmerann bir cad, Cansabn ise onun yardmcs olduuna inanmaya balamlard. Mbedan, Cansabn vcudundaki morluklara ve rklere bakarak yaplan ikencelerin sonu vermeyeceini anlad. Baka bir yol bulmalyd. O srada bir asker gelip Mbedann kulana eildi ve fsldayarak; Efendim, esirin annesi geldi ve olunu brakmas iin yalvaryor, sizinle grmekte srar ediyor, dedi.

Mbedan: Evet ya! te aradm zm, ded. Ve askere dnerek; eri aln dedi.

Anne ieri girdiinde olunun hli onu perian etmiti. Yakarna tepkisiz kalmak, sesini duymamak, acsn hissetmemek imknszd. Olunu o hlde grmek nefesinin kesilmesine yetmi, kocaman bir yumruu yerletirivermiti boazna ve gznde yalarla yalvaryordu. Onun o hli Cansab derinden etkilemiti. Cansab, imdiye kadar grd ikenceden bu kadar ok ac ekmemiti. Annesini hi bu kadar zgn ve aresiz grmemiti. Dizlerinin zerine km Mbedann bacaklarna sarlmt. Hkrklardan sesi kesiliyor, ne syledii anlalmyordu. Ara ara Mbedann dizlerini brakp salarn yoluyor, dizlerini dvyordu. Cansab:

Anne bu kadar harap etme kendini, ben iyiyim, dedi.

Bunu dileri arasnda szan kan gren anne baylmt. Rahip, Mbedan, anne ve Cansab arasnda dolanrken bundan daha acs olamaz diye dnyordu ki birden kannn ekildii, szn bittii bir ana tank oldu. Mbedan askerlere emretti; Annesini de balayn!

Bu kadarna demez diye dnm olmal ki Cansab atld; Durun, yalvarrm annemi brakn ne istiyorsanz size syleyeceim, dedi.

Mbedan isteine kavumutu nihayet. Pis pis srtt. Sonunda yola geldin, dedi. Askerlere dnerek; zn unun ellerini! Emrini verdi.

Ellerinin zlmesiyle uval gibi yere ylan Cansab yerde aclar iinde kvranyordu. Bedeni mi daha ok acyor, ruhu mu anlayamad. Bildii tek ey acdyd. Her yeri acyordu; ruhu, bedeni, duygular Bu acmaszla dayanamayan rahip Cansabn yanna gelerek yardm etmek istedi. Cansab, Mbedann ibirlikisi olarak grd rahibin elini tutarak bedeninden silkeledi. Rahip o anda kendisine yneltilen baklar hayat boyunca unutmayacakt. Tanrya hizmet etmek adna kt yolda, Tanrnn kullarna azap vererek ihanet etmiti. Pimanl ta derinlere ilemi kann alevlendiriyordu. Mbedan, istediine kavumu olmann verdii hazla; Biraz dinlen sonra tmeye bala. Kaybedecek fazla vaktimiz yok, dedi.

Birka saat dinlenmesi iin oradan uzaklat. Gzlerini aralayan anne, olunu yerde kanlar iinde ve hareketsiz grdnde ilkin ld zannetti. lklar ge ykseldi, ar yrtt. Cansab ban kaldrarak; Anne biraz sakin ol, dedi.

Annesi derin bir oh ekerek oluna doru dizlerinin zerinde yrd. Bu yry seri ve umut doluydu. Oluna smsk sarld ve alad. Olunun yaadn grd iin sevinten mi alyordu, yoksa bana gelenlerden dolay ekilen aclara m kimse anlamad. Olunun yzn iki avcu arasna alarak bakt. lk defa grd harika gibi ant gibi hayrand bu yze. Bartsn bandan ekerek olunun yznde oluan yaralar temizlemeye alt, kandan akan kan sildi, patlam dudana dokundu. Oy annen kurban olsun sana yavrum, ben sana dokunmaya kyamazken ne ettiler byle, diyerek bir olunun yzn bir kendi gzyan sildi.

Cansab: Beden yarasnn gemesi kolaydr ana, bundan sonra ruhumda aacam yaray dnyorum ben, diye karlk verdi.

Annesi bu sylediklerine bir anlam verememiti. Sadece oluna sarld; Hepsi geecek yavrum, diyebildi.

eriye Mbedann girdiini gren anne, en deerli hazinesini Cansab korumak iin bedenini siper etti. Mbedan srtarak; Korkma kadn, olunun cann actmayacam. Tabi bizi istediimiz yere gtrrse, dedi.

Bir zamanlar, Nuirevnn gaddarlndan ikyeti olan Mbedan, imdi ondan daha gaddard. O da ahmerann syledii gibi olaylar karsnda ekillenen bir insand ite. Hrs btn bedenini tutsak etmiti. Zoraki ayaklanan Cansab; Gidelim, dedi dilerinin arasndan.

Annesi de ayakland. Olunu korumak iin onlarla gelmek istedii belliydi. Mbedan, askerlerine dnerek; Kadn burada tutun, eer bir iki gn iinde dnmezsek kadn ldrn, emrini verdi.

Cansab: Allah sana merhamet bahetsin. Sen insan olamazsn, diyerek yrmeye balad.

Mbedan, sylediklerini hi umursamad. Cansabn dt kuyuya doru yrmeye baladlar hep birlikte. Kuyunun bana vardklarnda Mbedan, Cansabn nden girmesini istedi. Cansab, o kuyuya girip ahmerana verdii szden dnmektense lmeyi yelerdi. Annesini dndnde kendisini mecbur hissetmekten nefret etti. Mbedan, askerlerine komut verdi; kierli gruplara ayrlarak cadnn grnmesini bekleyin. Onu grdnz anda hareket etmesine frsat vermeden zerine fileyi atn.

Askerler emri aldklar gibi ikierli gruplar hlinde tnelde daldlar. Cansab nde grnr vaziyette, dierleri arkada gizlenerek ilerlediler. ahmerann bahesine vardklarnda her ey Cansabn brakt gzellikteydi. Bahede ne ahmeran ne de ylanlar vard. Cansab bu tenhalktan olduka memnundu. inden ahmerann saklanmasn ve hibir ekilde ortaya kmamasn diledi. Arkasnda duran Mbedana bakarak baklaryla ve mimikleriyle burada deil iareti verdi. Mbedan ise ayn sessizlikte mimiklerini kullanarak ilerle emirini verdi. aresiz denileni yapt. kenceden incinen sol ayan sryerek bahede ilerledi. Tpk ayrld gnde olduu gibi bahar yamuru vard. Cansabn gzleri doldu boaz dmlendi. Kendisini urackta ldrse miydi? ahmeran seviyordu. O kald sre iindeki paylamlarn dnd. Dayanamayp dizlerinin zerine kp bara bara, hkra hkra alamaya balad. Mbedan fsltl bir ekilde; Aferin ocuk! Devam et, bu sese dayanamayp gelecektir, dedi.

evresindeki askerler dikkat kesilmi ahmerann gelmesini bekliyorlard. Gerekten de beklenen olmutu. Gri bulutlar arasnda insan bal, ylan gvdeli ikili kimlii, ac krmz pullarla rl bedeniyle ahmeran

grnmt. Yemyeil gzleri ili, hznl bakyordu. Sryerek kuyruunu Cansaba yaklat. Her hareketinde pullarna yansyan k ayr krlyor, evreye salyordu. Krmz pullar zerine den sar salar en ufak bir meltem esiinde hareketleniyor, rzgrla dans ediyordu. ahmeran, ona gizlice bakan Mbedan ve askerlerini grsel ve dnsel olarak etkilemi olmal ki aknlk iinde bakyorlard. Hatta yle ki ne yapacaklarn unutup kalakalmlard. Cansab, ban kaldrp ahmerana bakt. ki masum bak, iki yal gz bulumutu; yamur altnda, k krlmasnda. Yamur suyu gzyalarna, k krlmalar kalp krklklarna karmt. ahmeran: Hadi zme kendini, mevcut dzenin srdrmeye yarayacak olan lmn zaman gelmitir.

Cansab hkrklarnn arasndan: Sana ihanet ettim! Diyebildi ancak.

ahmeran: Biliyorum ki sen bana kendi cann iin ihanet etmedin. Bana sz veren Cansab ile imdi Cansab ayn deil. Bu topraklarda aklar lmnedir. Ben senin zlmene dayanamayp yeryzne gnderirken sonumun geldiini zaten biliyordum, dedi.

Cansab fsldar ekilde: Direnebilirsin, beraber savaabiliriz, dedi.

ahmeran: Bunun sonu gelmeyecektir, incinenlerin says artacaktr. Bunu yapmak sonun biraz gecikmesini salayacaktr. O son gelmise engel olmak mmkn deil, karln verdi.

Cansab, dayanamayp ahmerana sarld. Gzyalar srtndaki pullardan kuyruuna doru sel olmutu. Salarn koklad vcuduna dokundu. ahmeran devam etti; Sevgi; en gl imparatoru gsz klarken, en basiretsizi tarihe geirebilir. Geerli olan yok sayarken, en geersizi geerli yapabilir. Kural tanmayan da en sert kurallar koyan da, esiri en aydnlkta hr eden de en zgr insan tutsak klan sevgidir, dedi.

Mbedan askerlerine hazr olmalar iin iaret etti. Ona gre ahmeran yakalamann tam srasyd. ahmeran Cansab ile konuurken ve bu duygusal an paylarken onu arkadan yakalamak ok kolay olacakt. Fileler atld anda ahmeran Cansab kendisinden uzaa frlatt. Filelerin altnda kendisi kalarak onu esaretten kurtarmak istemiti. Tslayarak; Ka! dedi.

Cansab: Bir defa daha ihanet etmeyeceim sana, leceksek beraber lmeliyiz, dedi.

ahmerann baklar hznl ama ayn zamanda huzurluydu. Ak ve sevgi dolu bakt Cansaba. Mbedan: Aman ne duygusal! Ylan cad ve salak olann ak, diyerek dalga geti ve kahkaha savurdu.

O srada askerlerden biri lk atarak yere serildi, dierleri de kamaya balamt. Mbedan barmann olduu tarafa baktnda askerlerden birinin ylan tarafndan srldn ve yerde kvrandn grd. Dier ylanlar ise hzla srnerek onlara doru geliyorlard. Mbedan, ban ekerek ahmerann boynuna dayad; Saldrmaya devam ederseniz efendinizi ldrrm, dedi.

ahmeran: Beni merak etmeyin, bedenim deise de ruhum deimeyecektir, ruhum her zaman sizinle olacak, dedi.

Sylediklerinde ne demek istediini ylanlar haricinde kimse anlamamt. Btn ylanlar hrn ve tehlikeliydi. Uzun zamandan sonra ilk defa ylan tarafndan srlmt. Cansab Mbedana giderek yalvarmaya balad; Size yalvaryorum onu brakn. Bana ne istiyorsanz yapabilirsiniz ama onu serbest brakn, dedi.

Mbedan; kinizin de saraya gelmesi gerekiyor, seni brakacam da nerden kardn, diyerek kahkaha att.

ahmerann boynunda tuttuu bak ile yeryzne kmak iin tnelden ilerlemeye baladlar. Mbedan, yeryzne ktklarnda yalnzca askerinin kaldn grd. Yol boyunca ylanlar askerleri bomu ya da zehirlemiti. ahmerann gitmesine fkelenen ylanlarn intikam ateiyle yandklar belliydi. Bundan sonra intikam atei, hrs ve hasetten dolay, insanlk ile ylanlar arasnda asla bir anlama olamayacakt. Kye vardklarnda Cansabn annesi ile braklan askerler, alar iindeki ahmeran grdklerinde yardm etmek iin koturdular. Cansabn annesi artk kimsenin umurunda olmad. ahmeran tamak iin byk bir kafes hazrlanm atl bir arabann zerine yerletirilmiti. ahmerann kye geldiini gren kyller onlara doru kouturmaya balad. Hep bir azdan; Yuuuuuuuuuhhhhh! Cady ldrn, cady ldrn! Diyor, ellerinde olan ahmerana atyorlard.

Cansab, kylye bararak: Durun! Nasl bu kadar nankr olabiliyorsunuz! Bu gne kadar tek bir ylann size ilimemesi onun sayesinde olmutur, kime ne zarar oldu da bu kadar hrslandnz?

Cansab duyan da umursayan da olmad. Bunlar sylerken askerler tarafndan itil kakla ahmerann konulduu kafese konuldu. Cansab ve ahmeran o kafes iinde kavumu iki sevgili gibi sarldlar ve yolculuk hazrlklar balad. ***************

ZORLU YOLCULUK Yolculuk srasnda duyulan aa hrtlar, ormann derinliklerinden gelen uultular ve her admda takip ediliyormu hissi veren glgelerden geildi. Yarlarak yaplm, engebeli, ylankavi bir biimde aaya inen bir patika buldular ve onu izlediler. Bu darack patika ok derine iniyordu ve olaanst sarpt. Kaynan bulunduu kayalklara oyulan yol, aaya doru indike daha da slaklayor ve balklayordu. Patikay iaret eden rahip, garip bir isteksizlii ya da zorland havasn oradaki herkese hatta rtler altndaki ahmerana ve Cansaba bile hissettiriyordu. Zikzaklar izen patikadan ilerlerken ylan tslamalarnn artt bir yerden uurum kenarna varld. Yars krk tahtalarn oluturduu rm kprden gemeleri gerekiyordu. Mbedan: Gelirken bu kpr yoktu, nereden kt bu? Dedi.

Rahip: Rehber bu yolun daha kestirme olduunu syledi, cevabn verdi.

Mbedan, mecburen bu yoldan devam edeceklerini anladklarnda, arabann bu kprden geip gemeyeceini dnd. Kpr olduka rm gibi, araba geebilecek mi?

Rahip: Atllar tek tek getikten sonra, yalnzca arabann arl kalrsa o zaman geebileceini tahmin ediyorum, dedi.

Mbedan:

Tahminlerle hareket edilmez, ama yapacak baka ey yok. nce arabay geirelim o zaman. lk den de onlar olur, karln verdi.

Arabann srcs asker, arabadaki ykn azalmas iin Cansab elleri balayarak kafesten kararak, bir atn zerine balad. Yalnzca ahmerann bulunduu araba kprye doru srld. Ama ne var ki atlar kprye girmek istemiyor, ne kadar kam yeseler de ilerlemek istemiyorlard. Bu duruma aran askerler ve Mbedan, kprye iyice yaklap incelediklerinde olduka armlard. Kpry balayan iplerin hareketli olduklarn grdler. Mbedan: Hareket eden halat m olur? Nedir bu?

Daha dikkatli baktklarnda bunlarn halat deil ylan olduunu grdler. Bu grdkleri karsnda korku ve panik iinde geriye doru kamaya baladlar. Kprden yeterince uzaklatklarn dndklerinde plan yapmak iin durdular. Mbedan, buna benzer bir olay bekliyor gibiydi. Sol eli enesine dayalyd ve sa eli de sol dirseini destekliyordu. Davrannda yle bir bekleyi ve dikkat vard ki, Cansab, ararak ona bakyordu. Yeniden aa doru yrmeye balad ve kpr yolu seviyesine ininceye kadar admlarn iyice hzlandrd. Daha da yaklanca, olduka kaln kalar ve siyah sakallarn ovuturarak; Dalarn arasnda bir geit var, oradan gideceiz, dedi.

Geide ynelerek yol alnmaya baland. Drt bir taraf bir para gkyz dnda bir eyin grlmesine izin vermeyen, eri br talarndan sular damlayan slak bir duvarla evriliydi; bir yndeki perspektif, bu koca ormann arpk urpuk uzantsyd; teki yndeki daha ksa perspektif ise, siyah tnelin daha da kasvetli aznda kasvetli krmz kla son buluyordu. Muazzam byklkteki yapda hain, bunaltc ve rktc bir hava vard. Bu yuvarlak azdan o kadar az gne kendine girecek yol buluyordu ki, toprakta lm kokusu vard. Askerlerde yaad dnyay terk etmi gibi i rperten buz gibi sert bir rzgr, bir ucundan girip brnden kyordu. Rahip hareket etmiyordu. Mbedan, ona dokunacak kadar yaklat. O zaman bile gzlerini rahibinkinden ayrmakszn bir adm geriledi ve elini kaldrd. Buras ok ssz bir yer, dua etmeye bala, dedi.

Rahip: Nadiren bir ziyareti uruyordur herhalde; arzu edilmeyen bir seyreklikte deildir umarm, dedi.

Rahip Mbedana bakarak; Tm yaam boyunca dar snrlar iine kapatlp sonunda serbest kalarak bu byk ilere kar merak yeni uyanm bir adam diye geirdi iinden. Mbedan, tnelin azna yakn olan krmz a doru ok tuhaf bir bak yneltti ve sanki bir ey kam gibi oray gzleriyle iyiden iyiye kolaan ettikten sonra rahibe bakt. - Yeni bir srprizle karlamasak iyi olur, dedi. Herkesin gzlerinde yola kar gizli bir korkunun varl seziliyordu. Mbedan ahmerana bakt. rtler altndaki ahmeran:

- Bana bakyorsunuz, dedi. Mbedan kendini glmsemeye zorlad. ahmeran devam etti: - Sanki benden korkuyor gibisiniz. Mbedan: - Kukularm var, diye cevaplad. ahmeran: - Kuku mu, korku mu? Tavr netleti, tpk oradaki herkes gibi. Szlerini hazrlanm ve iyi seilmi szcklerle yantlad. - Merak etmeyin, ktlk ve ihanet bulac da olsa bana bulamad henz Bunu sylerken emin bir ekilde saraya ulaacaklar szn veriyor gibiydi. Mbedan bu szleri duyduunda rahatlad. ahmeran ekledi: Bilgelik kendini bilmektir, bakasn bilmek sadece zekdr. Siz zeki olabilirsiniz ama asla bilge olamazsnz, dedi.

Bu szn burada ve ne iin sylendiine anlam veremeyen Mbedan, ok da umursamam bir ekilde omuz silkti. FA YI NEREDE ARAMALI? Toynak Sesleri ve arabann krts sarayn tal bahesinden duyulmaya balamt. Kafesin zeri byk bir rt ile kapatlmt. Bylece yol boyunca dikkat ekmeden rahat bir ekilde ilerleyebilmek hedeflenmiti. Kapdaki nbeti Mbedan grr grmez byk demir kapya asld. ki askerin ancak aabilecei arlktaki kap, byk bir g harcanarak almt. Nbetilerden biri saraya doru koarak oradaki kapclardan birine; Nuirevna haber saln! Veziri Mbedan geldi deyin. Yannda uzun zamandr beklenen ifa ile birlikte, dedi.

Hastaln Glnihale verdii tahribat giderek artm, gnete kalan buz gibi eritmiti. Gzlerinin altndaki morluklar giderek belirginlemi, dudaklar pembe renkten mora alan bir hl almt. ahmerann getirildiini renen insanlar sarayn bahesine akn etmiti. Ancak felli bir adam gibi hareketsiz yatan Glnihal, aaya tek bana gidemedii iin, kendisi drt kiinin tad bir yatakla Mbedann ve ahmerann bulunduu salona getirildi. ahmerann yukarya tanmasndansa Glnihalin aa indirilmesi daha kolayd nk. Glnihalin banda 4 kii, Nuirevnn yannda ise yardmclar ve cariyeleri vard. ahmerann bulunduu kafesin zerindeki kaln rt iki kii yardmyla ekilerek kafesin zeri ald. Birbirlerine sarlm olan ba gzeller gzeli kadn, vcudu all pullarla rtl ylan grnmndeki ahmeran ile Cansab aa kmt. Cansab yol boyu alam olmal ki gzlerine kan oturmu, yz solmutu. ahmeran ise gzelliinden hibir ey yitirmemi glmseyen scak bir kadn hlini muhafaza

ediyordu. Cansabla geirdii gn boyunca daha bir kadn, daha bir insan olmutu sanki. Vcudundaki pullar grmeyen her erkek ok kolay ak olabilirdi ona. rtnn almasyla Cansab ahmerana sarlmay brakt. Kafesin parmaklklarn tutarak prensesin olduu yataa bakt. i burkulmutu. Bu kadar masum grnen birinin yataa mahkum olmas, hastalklarla boumas hakszlk diye geirdi iinden. ahmeranla gz gze geldiler. ahmeran; kimsenin Cansabta olduu gibi vcudunda pullar olumasna izin vermek istemez gibi, yalnzca Cansabn gzlerine bakyor, baka hi kimseyle gz gze gelmemeye zen gsteriyordu. Nuirevan ve orada bulunan herkes, grdkleri karsnda aknlk ve hayranlk karm duygulara brnmlerdi. Kafesin iine ancak sm, iki bklm duran yaratn rahatlamasn ister gibi emir verdi; kmasna izin verin, kafesin kapsn an, buyurdu.

ahmeran teekkr eder gibi bayla selam verdi, szlerek kafesten karak yatan bana geldi. Gzlerinden szlen bir damla ya, Glnihalin yzne dt. Glnihale mi zlyordu, olaylarn bu ekilde gelimesine mi, insanlarn bencilliine mi yoksa hayatna son verecei ann geldiine mi Bunu kimse bilemedi. Herkes bu duygu seline kaplm, ahmerana sempati duyulmaya balanmt. Mbedan byk bir gururla; Prensesimize ifa verecek ucubeyi getirdim, dedi.

Bu sz sylemesiyle ahmerann keskin baklarn gzlerinin iinde buldu, rkmt. Korku ile sylediklerine piman olmu bir ekilde ban nne edi. ahmeran o grkemli kuyruunu toparlar gibi savurup nne almak isterken Mbedana vurmadan edemedi. Nuirevan: Gerekten kzmn derdine deva olabilecek misin? Diye sordu ahmerana.

ahmeran: Kim benim kanmdan ierse yeniden susar, ancak kim benim vereceim sudan ierse bir daha asla susamaz, ayrca ona vereceim su, sonsuz hayata alan kuyudan olacaktr, dedii anda Cansab araya atlad; Sus gzel sevgili, buradan kmz zaten lmle sonulanacak, sana ihanet eden ben bunu hak ettim. Ama senin srrna vakf olarak efsunlara sahip olunmas canm actyor. Bu ac sana ihanetimin verdii acdan daha byktr, dedi.

ahmeran: zlme sevgili, dedi. Bir sre sustu.

Cansabn konumasna fazlaca kzm olan Mbedan elini belindeki klca gtrm, hrsndan smsk tutuyordu. ahmerandan korkmasayd ve Nuirevann huzurunda olmasayd orackta ldrebilirdi. ahmeran, Cansaba glmseyerek szne devam etti;

Bilgi, hava su ve gne gibi insanla bahedilmi gzelliklerdir. Yalanlar doruyu yok etmez sadece dorunun grlmesini geciktirir. phesiz ki gerekler ona ihanet edenlerden intikamn er yada ge alacaktr, dedi.

Bu sz ile ne anlatmak istemiti acaba? Herkes bunu dnmeye balad. Kendince pay kartanlar oldu. Cansab; ahmerann yksnn kendisi yznden bu ekilde bitmesinin bedelini yalnzlkla demek zorunda kalaca zerine pay kard kendisine. ahmerann ondan intikam yalnz brakmakla gerekleecekti. Asl srlarn zemeyen Mbedan; bilgi deryas olan ahmerann kendisini onlara bahettiini ve kendisinin de bundan yararlanmas gerektii zerine pay kartt kendisine. Nuirevan; kzna derman olacak srra younlamt. ahmerann sonunda iddetle incitilecekse de onun ruhu, kznn bedeninde yaygn bir ekilde yaayaca payn kartt. Herkes aklndan geenleri dile getirmekten ekiniyor, sessizlii bozmuyordu. ahmerann syleyeceklerini beklemekle yetindiler. Cansab, bir defa daha ahmerann susmasn diledi ve ona veda eder gibi; Bu insanlar deli, ben daha deli hanet fkeli ben daha fkeli, seni tandmdan beri sen vardn yanmda, imdi de kal sevgili, dedi.

ahmeran, Cansabn gecikmi itiraf ile hznlendi. lk karlatklar zaman, onun lkesinde, onun bahesinde dile getirmesini isterdi. Cansab devam etti; Dilimden dklenleri sanma ki sadece dilden gelmitir. Dalgalanyor kalbim, dalyor kelimelerim. Dilim suskun, yreim seni benden alacaklara kskn. Ey benim canm! Ey benim gzel yzl sevgilim! Senden gelen bel bana yaamaktan daha makbuldr. Bu yzden varsn benim de canm seninle yansn, dedi.

ahmeran bu szler karsnda suskunluu tercih etti. Sadece Cansaba hibir sevgilinin bakamayaca kadar scak, sevgi dolu bakt. Mbedann dayanacak gc kalmad, araya atld; Sevgi szleriniz bittiyse benim de sevgilimin kurtuluu iin yaplmas gerekenleri rensek artk, dedi.

Sesindeki alayclk, orada bulunan herkesi tiksindirmiti. Prenses kendisinde olsayd, bu sevgiye karlk cann verebilirdi. ahmeran daha fazla uzatmadan srrn vermeye balad; Kim ki benim kuyruumdan bir para koparp yerse O btn dnyann srrna ve gizemine vakf olacak. Her kim ki benim kafamdan bir para koparp yerse o da o anda gzlerini hayata kapatacaktr, dedi.

Daha fazla sabr kalmayan Mbedan, ahmeran szlerini bitirmeden belindeki klc ekti. yle hzl hareket etti ki buna kimse engel olamad. Khin Satihin sylediklerini unutmutu. Khin Satih, cann actmadan, ahmeran ldrmeden alnacak paradan bahsediyordu. Belki de szlerinin bitmesini bekleseydi ahmeran bunun yntemini anlatacakt. Ama o a gzllnn verdii hrsla bir an nce lmszle kavumak, efsunlara vakf olmak istiyordu.

Keskin klcn havadan vnlamasyla ahmerann gvdesinde inmesi arasnda saniyeler gememiti. ahmerann kard ac dolu ses, ar titretmiti. Yere dt. Sar salar kana buland. Gzleri lmle bulumak zere ebediyen kapanmak zereydi. Baklarn Cansaba odaklad. O kadar ac ekerken, lmle bouurken bile Cansaba baklarndaki scakl deitirmedi. ahmerann kuyruu bedeninden kopmutu. Mbedan ayn hzl hareketlerle kopan kuyruundan bir para kopararak azna alp yuttu. Cansab: Hayr! Senden ayrlmaya dayanamam. lm sen deil ben hak etmitim, dedi.

Bunu sylerken hem baryor hem de alyordu. Yerde aclar iinde gzlerini dnyaya kapatmak zere olan ahmerana sarld. Yzn ahmerann yzne srd. Gzyalar ahmerann yzn slatyor, nefesi salarnda dalyordu. O anda onunla beraber ebediyete gitmek en byk arzusu oldu. ahmerann gzlerinin iine bakarak; Affet beni, affet ki ruhum huzurla sana kavusun, dedi.

ahmeran, Cansab affettiini ifade eden mimikleri oluturdu yznde. ektii acnn dayanlmazl ile son bir gayret gstererek, Aklndan geeni yap! Sonsuzla buluturacak seni, beni de bedeninde lmszletirecek bu yapacan, dedi ve gzlerini ebediyete kapatt.

Cansab, ahmerann bandan kopard bir paray yuttu. Bunu yaparak orada lmeyi ve ahmeran ile ebedi hayatta birlikte olmay umuyordu. Olaylar karsnda orada bulunan herkes duvar diplerine kamt. Saray barmalar alm, korku ve merakla olacaklar bekleyen insanlarn hayretleri yzlerinde kalplamt. Prenses unutulmu, yalnzca Mbedan ve Cansabn akbeti merak ediliyordu. Cansab lmeyi beklerken lmemiti. Mbedan ise yerde kvranmaya balamt. Parman boazna sokup kusmay deniyor, azndan kan kpklere engel olamyordu. Yz kahverengi mor aras renk alm, gzleri yerinden frlam ve kzarmt. Barmalar brmelere dnmt. Bir sre sonra bacaklarn kendisine doru ekmi cenin konumunda hareketsiz kalmt. Nuirevan olup bitenlere inanamyor, ne yapacan bilemiyordu. Olaylarn varaca yeri beklemekle yetindi. Mbedann lmesiyle birlikte btn gzler Cansaba dnmt. Cansab, ise olduka salkl grnyordu. Hatta mucizenin grnen ksmyla ikenceden moraran bedeni kendini yenilemi, her zamankinden daha salkl grnmesine neden olmutu. ahmeran, son anda yapt plan ile btn bilgisini ve sevgisinin Cansaba gemesini salamt. Cansabn sadece bedeni deil, baklar bile deimiti. Dedii gibi Cansabn bedeninde lmszlemiti. Nuirevn, imdi ne olaca konusunda endieliydi. Cansab, sevdiine ktlk yapan bir liderin kzna yardm etmezse ne yapacakt. Kz, Glnihalini kurtarmaya yardm edecek miydi? Endieyle Cansaba dnd; Sevdiin birini kaybetmenin acsn tattn. Nasl bir ac olduunu grdn. nsan geride braktklarn, gelecee gtremez ya da geri getiremez, biliyorum. Elinde olan korumaya altn, onu da grdm. nsan seviyorsa kaybetmekten korkar. Kzm kaybetmekten korkuyorum. u durumda beni en iyi anlayabilecek olan kii sensin, dedi.

Odann her yerine sinen sessizlii yine Nuirevan bozdu; nsan en ok actan ey; birine hayatn hediye etmiken, o kiinin avularnn iinden kayp gitmesidir. Kzma hayatn hediye et, avularmn iinden kayp gitmesine izin verme, diyerek alamaya balad. aresizlik, koskoca Sasaniler kral Nuirevan naslda dize getirmiti. Bir babann aresizlii, aresizliklerin en korkuncudur. Senin ahmeran kaybettiin gibi ben de kzm kaybedeceim, ltfen yardm et! Dedi.

Cansab, ahmerann ona bahettii bilgiyle Glnihale yardm edecek paray biliyordu. Khin Satihin bahsettii, cann actmadan alaca parayd bu. ahmerann ensesine den salar yana doru ekti, bulam kan eliyle silerek dudaklarn buz olmu tenine dokundurdu. Gzlerinden den yalar sildi ve ahmerann ensesinde bulunan su kesesine benzeyen paray ald. nce bir deri, iinde su bulunan bir kesecikti. ahmerann bahsettii su, ite orada salarnn iine gizlenmiti. Fazla deil, be alt su damlasn bir arada tutan bir kesecikti. Cansab, bu kesecii dikkatlice yerinden alarak, dklmemesine zen gsterdi. Prensesin baucuna giderek bu suyun bulunduu kesecii patlatarak, suyu Glnihalin dudaklar arasna dkt. Boazndan szlmesini bekledi. Nuirevna dnerek; Sabah kznz iyilemi olacak, dedi.

ylesine kederliydi ki, bir can kurtarm olmann sevincini hissedemedi bile. Nuirevn; Dilersen bu gece burada misafirimiz ol. Emniyette olacaksnz. Bundan sonra size asla zarar gelmesine izin vermem. Dilersen seni kzmla da evlendiririm, dedi.

Cansab: Bana urayan zarardan te zarar m var? Ne burada kalmay ne de kznzla evlenmeyi isterim. Getiimiz yollarda kaybettiklerimizin bize en byk ktl, kendilerini tekrar tekrar hatrlatmalardr. Bir kere kaybetmekle kurtulamadmz eylerdir. Yokluklar hayatmzdaki varlklar hline gelir. Hep, ama hep hatrlarz. Ne biim kaybetmektir bu? Burada kalrsam, her zaman bu yaadklarm hatrlayacam, oysa ben unutmak istiyorum. Belki bu mmkn olmayacak, ama biliyorum ki burada kalrsam unutmam imknsz, dedi ve saraydan ayrlmak zere oradan uzaklat. Cansab, sevdiini kaybetmenin acsna dayanamayarak kendisini dar atm ve da bayr, lke lke dolamaya balam. O gnden sonrada Lokman Hekim efsanesi alm ban yrm... Cansab, belki de ona ihanet eden yalanc arkadalarna bir teekkr borluydu, ona gerek dostlarnn ve sevginin kymetini rettikleri iin... MEHTAP ALTIN SARIOLU