İSİMLER VE ÇEŞİTLERİ

Varlıklara verilişine göre

Varlıkların Oluşumlarına Göre
Varlıkların Sayılarına Göre

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 1

 İSİMLER VE ÇEŞİTLERİ
• Varlıkları tanıtmaya yarayan sözcüklere
..............
İsim (ad) denir.
• Örnek
– Ağaç
– Maşa
– bardak

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 2

 İsimler şu başlıklar altında
incelenir
A. Varlıklara verilişine göre:
• Özel isimler: Yaratılışta bir tek olan, eşi
ve benzeri olmayan varlıkları tanıtan
adlardır. Kimi kullanım yerleri şunlardır:
• Kişi ad ve soyadları:
– Serdar Etyemez, Mehmet Yılmaz, Aylin Öge.

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 3

• Hayvanlara verilen adlar:
– Pamuk, Tekir, Boncuk
• Coğrafya ile ilgili adlar:
– Avrupa, Tuz Gölü, Uludağ, Toroslar...
• Semt, mahalle, cadde, sokak, apartman
adları:
– Gürpınar Mahallesi, Bursa Caddesi, Sıla Apt...
• Din, dil, millet, mezhep adları:
– Türk, Türkçe, İslamiyet...

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 4

• Kitap, dergi, gazete, yapı ve yapıt adları:
– Çalıkuşu, Genç Kalemler, Ankara Kalesi,
Milliyet...
• Kurum, kuruluş adları:
– Türk Dil Kurumu, Devlet Su İşleri, Pamukkale
Tıp Fakültesi...
• Devlet ve ülke adları:
– Türkiye, Fransa, Amerika...

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 5

• Özel adlara bağlı saygı sözcükleri, sanlar,
meslek adları, kullanılan ünvanlar:
– Fahriye Abla, Cingöz Kemal, Burhan Hoca, Arif
Bey...
• Yazı başlıkları:
– Görme ve Bakma, Eğitimde Ölçme ve
Değerlendirme....

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 6

 NOT
• Özel isimlere gelen ekler kesme işareti ile
ayrılır.
– Örneğin; Ali’nin evi, Amerika’ya yolculuk gibi
• Ancak şu ekler kesme işareti ile ayrılmaz:
– -siz, -ci, -gil, -ler, -li, -izm, -im
• Atatürksüz geçen yıllar
• Aligil bize geldi.
• Denizlililer’in meşhur horozu bu imiş. Vb.
Hazırlayan: Zerrin Etyemez 7
 1. Cins isimler
• Aynı türden varlıkları tanıtan, gösteren
adlara cins isimler denir.
– Örneğin; silgi, demir, koltuk...

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 8

 A. Varlıkların Oluşumlarına
Göre
1. Somut isimler:Beş duyu organımızdan en
az biriyle algılanan isimlerdir.
• Örneğin; rüzgar, ışık, hava, koku...
2. Soyut isimler: Varlığını akıl, duygu ve
inanç yoluyla algıladığımız isimlerdir.
• Örneğin; sevinç, korku, özgürlük,
öğretmenlik...

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 9

 NOT
• -lik eki somut isimleri soyut isim
durumuna getirir.
• Öğretmen (somut isim)
• Öğretmenlik (soyut isim)

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 10

 NOT
• Somut anlamlı bir isim mecazlaşarak soyut
anlam kazanabilir.

– Sınıfta tam yirmi beş kafa var. (somut-gerçek)

– Onda hiç kafa yok ki... (soyut- mecaz)

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 11

 A. Varlıkların Sayılarına Göre
1. Tekil isimler: Çoğul eki almamış, aynı
türden bir adet varlığı gösteren isimlerdir.
• Örneğin; tavşan, deniz, sayfa...

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 12

 A. Varlıkların Sayılarına Göre
1. Çoğul isimler:Aynı türden birden fazla
varlığı anlatan isimlerdir. Çoğul anlam,
isimlere çoğul takısı (-ler) getirilerek
yapılır.
• Örneğin; otomobiller, nehirler, gözler...

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 13

 A. Varlıkların Sayılarına Göre
1. Topluluk isimleri: Tek bir varlığı ifade
ettikleri halde bir grubu anlatan isimlerdir.
• Örneğin; ordu, demet, bölük, deste....

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 14

 NOT
Topluluk isimleri çoğul eki alabilir.
Örneğin;
– meclisler,
– sürüler,
– aileler,
– okullar...

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 15

 Şimdi Oyun Zamanı
H özel cins somut soyut tekil çoğul toplulu
isim isim isim isim isim isim k

A Ali ağaç arı arzu at avuçlar aile

M Mehmet Masa MermerMasum Mendil Mısırlar Meclis

K Kaan Kuzu Kâğıt Kin Kaya Kitaplar Karagâh

Hazırlayan: Zerrin Etyemez 16