Geometri-I (Konu Anlatımlı): Lise Öğrencilerine, Okulda Yardımcı ve Temel Yeterlilik Testi (TYT'ye) ile Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS'ye) Hazırlık İçin

GEOMETRİ – I

LİSE ÖĞRENCİLERİNE

OKULDA YARDIMCI VE

TEMEL YETERLİLİK TESTİ (TYT'ye) ile YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI SINAVI'NA (YKS'ye)

HAZIRLIK İÇİN

Hazırlayan:

Erol GEDİKLİ

Matematik Öğretmeni

* Konu Anlatımlı

* Örnek Çözümlü

* Test Çözümlü

* Test Sorulu

* Karma Testli

Yazarı (Author): Erol GEDİKLİ (Turkish Mathematics Teacher)

Sayfa Düzeni ve Grafik Tasarım: e-Kitap PROJESİ

Kapak Tasarım : © Erol Gedikli

Editoryal: Murat Ukray

Yayıncı: www.ekitaprojesi.com, Murat UKRAY

Baskı ve Cilt (Publisher): www.lulu.com

Yayıncı Sertifika No (Publisher ID): 32712

İstanbul, Mart 2017

e-ISBN: 978-605-9496-36-0

İletişim ve İsteme Adresi:

E-Posta (e-mail):

erol61gedikli@gmail.com

Cevap ve yorumlarınız için:

{For reply and your Comments}

www.ekitaprojesi.com/books/konu-anlatimli-geometri-i

www.facebook.com/EKitapProjesi

Çizilebilen her sorunun, doğru çözümü vardır.

Geometri, görme ve sezgi gücünü doğru kullanabilme kabiliyetidir.

Bu kitabımı çok sevdiğim torunlarım Eren Haydaroğlu ile T. Furkan Gedikli’ye hayat boyu çalışmalarında üstün başarı dileklerimle ithaf ediyorum.

15 Temmuz 2016

Erol Gedikli

Geometri, uzaydaki tüm varlıkları ahenkli bir biçimde görebilme sanatıdır.

Erol Gedikli

Bu kitabın bir kısmı veya tamamı, kitabın yazarından izin alınmadan hiçbir şekilde çoğaltılamaz, yayınlanamaz, dağıtılamaz ve satılamaz.

Bu kitabın yasal her hakkı ve telif hakkı, bu kitabı hazırlayan Erol Gedikli’ye aittir.

BU KİTAPTA KULLANILMIŞ SEMBOLLER VE ANLAMLARI

ÖNSÖZ

Sevgili Öğrenciler:

Bu kitabı, lisede okumakta olan ve üniversite sınavına hazırlanmakta olan sizlere geometri dersinizde yardımcınız olması amacıyla hazırladım.

Kitap 5 bölümden oluşmaktadır.

Bölümler; belli bir sıralama ve sistematik bir biçimde konu anlatımları ve örnek çözümleri ile öğrencilere yorum yaparak çalışma alışkanlığını kazandıracak biçimde sunulmaktadır.

Bu derste yapacağınız çalışmalarınızın sonucunda başarılı olmanızı bekliyorsanız aşağıdaki sıralamaya özen göstererek bu kitaptaki konulara sırasıyla çalışmanızı öneriyorum.

1)     Konu anlatım sırasına dikkatle uyunuz.

2)     Konu anlatım ve konu bilgilerini ezbere değil ve örnek üzerinde çözüm yaparak, kavrayınız.

3)     Çözümlü test sorularını, kendiniz tekrar çözerek konu bilgilerinizi ve yorum gücünüzü geliştiriniz.

4)     Cevaplı test sorularını çözerek, cevapları ile karşılaştırınız, varsa yanlışlarınız ve eksikleriniz konu tekrarı ile doğrulayınız.

5)     Konu ile ilgili bağlantıları, konu anlatım sırasına göre öğrendiğiniz konu bilgilerinizi unutmadan çözümlerle geliştirmeye ve sağlamaya çalışınız. Bu yöntemle öğrendiğimiz konu bilgilerinizi kullanarak, yorumlu bol ve değişik sorular çözünüz. Soru çözerken şekle göre çözüm değil de verilenlere göre gerektiğinde yardımcı çizimlerle (açıortay, dik doğru ve paralel doğru… gibi) çözümü kolaylaştırarak, bilinmeyeni en kısa ve kolay yoldan bulmaya çalışınız.

Sevgili öğrencilerim, umarım bu kitabım hayatınızda hedeflediğiniz yere ulaşmanızda sizlere yardımcı olacaktır.

Değerli meslektaşlarım bu kitabı sizlerinde değerli görüşlerinize sunarken çalışmalarınızda başarı dileklerimle eleştirilerinizi de beklerim.

Erol Gedikli

Mat. Öğretmeni

KİTABIN YAZARI

EROL GEDİKLİ

ÖZGEÇMİŞİ

Trabzon ilinin Akçaabat ilçesinde 1953 yılında doğdu. İlkokulu doğduğu, Kuruçam Köyünde okuduktan sonra Trabzon Lisesi orta kısmında ortaokulu ve aynı okulda lise öğrenimini tamamladı. Daha sonra girdiği Karadeniz Teknik Üniversitesi Temel Bilimler Fakültesi Matematik bölümünden 1976’da mezun olduktan sonra, matematik ve geometri öğretmeni olarak sırasıyla; Maçka Lisesi, Akçaabat Lisesi, Sürmene Lisesi, Trabzon İsmetpaşa İlköğretim Okulu, Trabzon Büyük Fen Dershanesi, Trabzon Esiroğlu M. Akif Ersoy Lisesi, Trabzon Yomra Fen Lisesi ve Trabzon lisesinde görev yaptıktan sonra 2003’de emekli oldu.

Emekli olduktan sonra Akçaabat ve Trabzondaki değişik özel dershanelerde matematik ve geometri öğretmeni olarak görev yaptı. Halen Trabzon da ki bir özel dershanede matematik ve geometri öğretmeni olarak görev yapıyor.

Evli ve üç çocuk babasıdır.

İÇİNDEKİLER

I. BÖLÜM: TEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR

1.1. Nokta, Doğru, Düzlem ve Uzay kavramları

1.2. Doğru ve Düzlemle ilgili Aksiyomlar

1.3. Yarı Doğru, Işın, Doğru parçası ve Doğru parçasının uzunluğu

1.4. Çözümlü Test Soruları

1.5. Cevaplı Test Soruları

II. BÖLÜM: AÇILAR

2.1. Açı ve Açının Bölgeleri

2.2. Yönlü Açı ve Açı Ölçüsü

2.3. Açı Çeşitleri

2.4. Kenarları Paralel ve Kenarları Dik Açılar

2.5. Çözümlü Test Soruları

2.6. Cevaplı Test Soruları

III. BÖLÜM: ÜÇGENLER

3.1. Üçgen ve Üçgenin Bölgeleri

3.2. Üçgenin Temel Elemanları ve Yardımcı Elemanları

3.3. Üçgenin Özellikleri

3.4. Üçgen Çeşitleri

3.5. Üçgende Açı ve Kenar Bağıntıları

3.6. Dik Üçgen ve Özellikleri

3.7. İkizkenar Üçgen ve Özellikleri

3.8. Eşkenar Üçgen ve Özellikleri

3.9. Çözümlü Test Soruları

3.10. Cevaplı Test Soruları

3.11. Üçgende Açıortay, Kenarortay ve Yükseklik Özellikleri

3.12. Çözümlü Test Soruları

3.13. Cevaplı Test Soruları

3.14. Üçgenin Alanı ve Alan Bağıntıları

3.15. Çözümlü Test Soruları

3.16. Cevaplı Test Soruları

3.17. Üçgenlerde Eş’lik ve Benzerlik

3.18. Çözümlü Test Soruları

3.19. Cevaplı Test Soruları

3.20. Üçgende Özel Bağıntılar

3.21. Çözümlü Test Soruları

3.22. Cevaplı Test Soruları

3.23. Karma Test Soruları

IV. BÖLÜM: ÇOKGENLER VE DÖRTGENLER

4.1. Çokgenler ve Özellikleri

4.2. Düzgün Çokgen

4.3. Dörtgenler ve Genel Özellikleri

4.4. Çözümlü Test Soruları

4.5. Cevaplı Test Soruları

4.6. Yamuk ve Özellikleri

4.7. Çözümlü Test Soruları

4.8. Cevaplı Test Soruları

4.9. Paralelkenar ve Özellikleri

4.10. Çözümlü Test Soruları

4.11. Cevaplı Test Soruları

4.12. Dikdörtgen, Kare ve Deltoid

4.13. Çözümlü Test Soruları

4.14. Cevaplı Test Soruları

4.15. Çokgenler ve Dörtgenlerle İlgili Test Soruları

4.16. Yamukla İlgili Test Soruları

4.17. Paralelkenar ve Eşkenar Dörtgenle İlgili Test Soruları

4.18. Dikdörtgen, Kare ve Deltoidle İlgili Test Soruları

V. BÖLÜM: ÇEMBER VE DAİRE

5.1. Çember ve Daire

5.2. İki Çemberin Birbirine Göre Konumları

5.3. Çemberde Yaylar ve Açılar

5.4. Kirişler Dörtgeni

5.5. Çözümlü Test Soruları

5.6. Cevaplı Test Soruları

5.7. Çemberde Kuvvet ve Özellikleri

5.8. Çözümlü Test Soruları

5.9. Cevaplı Test Soruları

5.10. Daire ve Alanları

5.11. Daire Dilimi

5.12. Çözümlü Test Soruları

5.13. Cevaplı Test Soruları

I. BÖLÜM: TEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR

1.1. Nokta, Doğru, Düzlem ve Uzay Kavramları

Nokta: Geometrinin temel kavramlarından olan nokta, tanımsızdır ve boyutsuzdur. Bir kalemin ucunun bıraktığı bir iz olarak düşünülebilir.

Nokta A.B.C.D.E…. gibi büyük harflerle gösterilir.

. A (A noktası gibi)

Doğru: Geometrinin tanımsız temel kavramlarından olan doğru, pek çok noktaların bir kümesidir ve bir düz çizgi şeklinde bir geometrik şekil anlaşılır. Doğrunun sadece bir boyutu (boyu) vardır. Doğrular d,e,f,k,l,m,n,t gibi küçük harflerle veya farklı iki noktası ile adlandırılırlar.

A∈d, B∈d olmak üzere d doğrusudur veya AB doğrusudur (Bir doğru, iki farklı ok yönünde istenildiği kadar çizilebilir).

Düzlem: Düzlem tanımsız bir geometrik kavramdır. Pek çok sayıdaki noktaların oluşturduğu bir küme ve düz bir yüzey anlaşılır. Düzlem, boyu ve eni olmak üzere iki boyutludur. Bir düzlem, pek çok noktaları veya doğruları kapsar. Düzlemler E,P,Q gibi büyük harflerle gösterilirler

Uzay:               Bütün noktaları, bütün doğruları veya bütün düzlemleri kapsayan en geniş (evrensel) küme anlaşılır. Uzay; boyu, eni ve yüksekliği olmak üzere üç boyutlu bir kavramdır. Bu kitapta geometride bütün işlemlerimizi, düzlemde ifade edeceğiz ve bu geometriye düzlem geometrisi veya öklit geometrisi adı verilir. Bütün işlemlerimizi uzayda ve ilgili aksiyonlarını ifade edeceğimiz bir diğer geometriye uzay geometri denir. Koordinat sistemi tanımlanıp işlemleri bu koordinat sisteminin yerleştirildiği düzlemde ifade edilebilen bir başka geometriye de analitik geometri denir. Kısaca; düzlem geometri, analitik geometri, uzay geometri… gibi çeşitli geometriler vardır.

1.2. Doğru İle İlgili Önemli Aksiyomlar ve Kuralları

1. Farklı iki noktadan yalnız bir tek doğru geçer.

Aile B gibi iki farklı nokta, bir tek d doğrusunu belirtir.

2. Bir noktadan, pek çok doğru geçer. Bu doğrulara bir doğru demeti denir.

3. Bir doğru üzerinde bulunan noktalara, doğrusal noktalar denir. Bir doğru üzerinde bulunmayan noktalara da doğrusal olmayan noktalar denir.

A∈d, B∈d ve C∈d ise A, B ve C doğrusal noktalardır.

A∉d, B∈d ve C∈d ise A,B ve C doğrusal değildir. B ve C doğrusal iki noktadır.

tane doğru vardır.

Örnek: Doğrusal olmayan 3 tane noktadan en çok kaç tane farklı doğru geçer?

Çözüm: n=3,

tane doğru geçer.

2. Yol:

Çizimle A,B ve C doğrusal olmayan üç nokta olsun. Bu üç noktadan ikişer ikişer en çok 3 tane d1, d2, d3 gibi doğrular çizilebilir.

Örnek: Üçü doğrusal olan 4 tane farklı noktadan en çok kaç farklı doğru geçer.

Çözüm:

1 Yol: Üçü doğrusal olmasaydı

olurdu. Ancak 3 ü doğrusal olduğundan

çakışık (bir doğru) olur. O halde;

tane farklı doğru geçer.

2. Yol:

Çizimle A, B, ve C doğrusal nokta olmak üzere A, B, C, D 4 nokta olsun. 2 şer 2 şer birleştirerek bu noktalarla en çok d1, d2, d3 ve d4 gibi 4 farklı doğru çizilebilir.

d2 = {A}dır.

d2 = f ise d1//d2 dir. (d1 ile d2 paraleldir.)

tane noktada keserler.

Örnek: Birbirine paralel olmayan üç farklı doğru, birbirini en çok kaç farklı noktada keserler?

Çözüm: n=3

farklı noktada keserler.

2.Yol: Çizimle

Birbirine paralel olmayan d1, d2, ve d3 gibi 3 doğru ikişer ikişer birbirini en çok A, B, ve C gibi 3 noktada keserler.

Örnek: İkisi paralel olan 4 doğru birbirini en çok kaç farklı noktada keserler?

Çözüm: farklı noktada keserler.

2. Yol Çizimle

d1 // d2 olmak üzere d1, d2, d3 ve d4 4 farklı doğru 2’şer 2’şer birbirini A, B, C, D, E gibi 5 farklı noktada kesiştikleri çizimle bulunabilir.

7. Düzlemde ortak noktaları bulunmayan doğrulara, paralel doğrular denir.

d2 = ∅ <=> d1 // d2 dir.

Bir doğruya, dışındaki bir noktadan geçen tek paralel doğru çizilebilir.

A∈d olmak üzere A noktasından geçen ve d ye paralel olan bir tek k doğrusu vardır. A∈k ve k//d olmak üzere k doğrusu, bir tektir.

8. Düzlemde paralel iki doğrudan, birine paralel olan doğru, diğerine de paralel olur.

d1 // d2 olsun.

d3 // d1 ise

d3 // d2 olur.

9. Paralel iki doğrudan birini kesen bir doğru diğerini de keser.

d1//d2 olmak üzere d3 n d2 = {A} ise d3 n d1 = {B} olur.

d1//d2 ve A∈d3 ise b∈d1 olur.

1.3. Yarı Doğru:

A başlangıç noktası, doğruya ait olmayan bir doğrudur. ] AB ile gösterilir.

Işın: Başlangıç noktası yarı doğruya aittir.

A∈[AB olmak üzere [AB ışınıdır.

Doğru Parçası: Bir doğru üzerinde bulunan farklı iki nokta ile aradaki tüm noktaların birleşim kümesidir.

A∈d ve B∈d olmak üzere [AB] AB doğru parçasıdır.

C∈ [AB] dir.

Doğru Parçasının Uzunluğu: Başlangıç ve bitim noktalarına karşılık gelen sayıların farkıdır.

A(a) ve B(b) noktaları verilsin. Aile B noktaları arasındaki uzaklık veya [AB]’nin uzunluğu |AB| ile gösterilir ve |AB|= |a-b|=|b-a|=C∈R+’dir.

Örnek: A(3) ve B(-2) noktaları veriliyor. A ile B noktaları arasındaki uzaklık kaç birimdir?

Çözüm:

|AB| = |3-(-2) = |3+2| = |5| = 5 birimdir.

Örnek:

Şekilde d doğrusu üzerinde verilen A(a) ve B(b) noktaları için b > a olmak üzere;

a = 2x -1 ve b= x – 2 veriliyor. |a-b| ≤ 4 olduğuna göre x’in alabileceği tamsayı değerlerinin toplamı kaçtır?

A) -15              B) -14              C) -9              D) -5              E) 0

Çözüm: a = 2x-1, b = x-2 olduğundan

|a - b| ≤ 4 => |2x-1-(x-2)| ≤ 4

=> |2x-1- (x+ 2)| ≤ 4

=> |x+1| ≤ 4 ve b>a => a-b=x+1<0

=> -(x+1)≤ 4 => x+1 ≥ -4 => x≥-5 tir.

=> x≥-5, a=2x-1, b=x-2 ve b>a olduğuna göre x tamsayıları,

x = -5, -4, -3, -2, ve toplamları -5 -4 -3 -2 = -14 bulunur. (B)

Örnek:

Şekilde d doğrusu üzerindeki A(x) ve B(y) noktaları için x

x = 1 – a ve y = 2+a veriliyor. a bir tam sayı ve |AB| > 3 ise A ile B noktaları arasındaki uzaklık en az kaç birimdir?

A)    4              B) 5              C) 6              D) 7               E) 8

Çözüm: |AB| > 3 => |1- a-(2+a)| > 3

=> |1- a- 2 - a| > 3 => |-2a-1| > 3

=> -2a -1 > 3 V- (-2a-1) > 3

=> 2a < -4 V 2a+1> 3

=> a < -2 V a > 1

a > 1 olmak üzere a=2 alınırsa

=> |-2a-1| = |-2. 2 -1|= |-4 -1| = 5> 3

|AB| = 5 en az olur.                            (B)

Örnek: [AB] doğru parçası için A(-2) ve B(5) ise |AB| kaç birimdir?

|AB| = |a-b| = |-2-5| = |-7| = 7 olur.

Bir doğru bulunduğu düzlemi iki bölgeye ayırır.

d doğrusu üzerinde bulunduğu düzlemi 1. bölge ve 2. bölge olmak üzere farklı iki bölgeye ayırır.

Kural: tane bölgeye ayırırlar.

Örnek: Bir düzlemde bulunan 3 farklı doğru, bu düzlemi en az ve en çok kaç bölgeye ayırırlar?

Çözüm: n = 3 ve en az = ( n + 1) = 3+1= 4 ve

tane bölgeye ayırırlar.

2. Yol: Çizimle En az doğrular paralel

(4) bölgeye ayırırlar.

En çok ise;

(7) Bölgeye ayırırlar.

Düzlem ile İlgili Aksiyomlar ve Önemli Kurallar:

1. Doğrusal olmayan en az üç farklı nokta bir düzlem belirtir. Doğrusal olan noktalardan sayısız (pek çok) düzlem geçer (Bir doğrudan).

Kural: farklı düzlem belirtir.

2. Bir doğru ve dışındaki bir noktadan bir tek düzlem geçer.

3. Kesişen iki doğru yalnız bir tek düzlem belirtir.

Örnek: Bir noktadan kaç farklı düzlem geçer. Pek çok düzlem geçer.

Örnek: Bir doğrunun üzerinde bulunduğu, bir noktadan kaç farklı düzlem geçer. Pek çok düzlem geçer.

Soru: Bir doğrunun üzerinde bulunduğu kaç farklı düzlem vardır?

Soru: Doğrusal olmayan 4 farklı noktadan kaç farklı düzlem geçer?

Kural: Aynı düzlemde bulunan ve herhangi 3ü doğrusal olmayan n tane farklı noktadan en çok;

tane farklı doğru geçer.

Örnek: Bir düzlemdeki herhangi 3ü doğrusal olmayan 8 tane farklı noktadan en çok kaç tane farklı doğru geçer?

Çözüm: n=8 olduğuna göre en çok

tane farklı doğru geçer.

Örnek: Bir düzlemdeki herhangi 3ü doğrusal olmayan 6 nokta ile en çok (2x-1) tane farklı doğru çizilebildiğine göre x i bulunuz?

Çözüm: n=6 ve

Kural: Aynı düzlemde bulunan ve hiçbiri birbirine paralel olmayan n tane farklı doğrunun 2 şer 2 şer en çok;

tane farklı kesim noktası vardır.

Örnek: Bir düzlemdeki birbirine paralel olmayan 9 farklı doğrunun 2 şer 2 şer en çok kaç farklı kesim noktası olduğunu bulunuz?

Çözüm: tane farklı kesim noktası vardır.

Örnek: Hiçbiri birbirine paralel olmayan ve aynı düzlemde bulunan (3x-15) tane farklı doğrunun, 2 şer 2 şer en çok 15 tane farklı kesim noktası varsa, x i bulunuz?

Çözüm: =15 => n²-n-30 = 0

=> (n-6)(n+5) = 0

=> 3x = 21

=> x = 7 bulunur.

1.4. TEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR (Çözümlü Test)

1) Bir düzlemde bulunan ve herhangi 3 ü doğrusal olmayan 4 noktadan geçen en çok kaç doğru vardır?

A) 7              B) 6              C) 5              D) 4               E) 3

2)Bir düzlemde bulunan ve herhangi 3ü doğrusal olan 5 noktadan en çok kaç farklı doğru geçer?

A) 10              B) 8              C) 7              D) 5              E) 4

3) Aynı düzlemde bulunan ve birbirine paralel olmayan 4 farklı doğru birbirini en çok kaç farklı noktada keserler?

A) 8              B) 7              C) 6              D) 5              E) 4

4) Bir düzlemdeki 5 farklı doğrudan 2 si paralel olduğuna göre, bu doğrular birbirini en çok kaç farklı noktada keserler?

A) 5              B) 6              C) 7              D) 8              E) 9

5) Bir düzlemde bulunan farklı 4 doğru, bu düzlemi en az kaç farklı bölgeye ayırırlar?

A) 5              B) 4              C) 3              D) 2              E) 1

6) Aynı düzlemdeki 5 farklı doğru, bu düzlemi en çok kaç farklı bölgeye ayırır?

A) 10              B) 11              C) 14              D)               15              E) 16

7) Bir düzlemdeki 4 farklı doğru bu düzlemi en az x-1 ve en çok y+3 bölgeye ayırırsa x+y toplamı kaçtır?

A) 12              B) 14 C) 16              D)18              E) 20

8) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) İki nokta, bir tek doğru belirtir.

B) Üç nokta doğrusal olabilir.

C) Bir noktadan pek çok doğru geçer.

D) Üç noktadan bir tek düzlem geçer.

E) İki noktadan pek çok düzlem geçer.

Yukarıdaki şekle göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

[AC]= [AC]

[AC]={B}

[BC]={B}

D)    B∈ ] BC

[BA] = [BC]

10) Aynı düzlemde bulunan ve paralel olmayan doğrular en çok 10 noktada kesişiyorsa, en az kaç farklı doğru vardır?

A) 5              B) 6              C) 7              D) 8              E) 9

TEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR (Çözümlü Test’in Çözümleri)

den

bulunur. (B)

2.    n= 5 ve k= 4 ü doğrusal olduğundan

en çok

(D)

den;

bulunur. (C)

4.    n = 5 ve k = 2 olduğundan;

bulunur. (E)

5.    n doğru düzlemi en az n+1 bölgeye ayırır o halde n = 4 olduğundan

En az = n + 1= 4+1= 5 bulunur. (A)

olduğundan

+1= 16 bulunur. (E)

7.    n = 4 ve

En az = x–1= n+1=>x-1=4+1

=>x-1=5

=>x=6 dır.

=>

+1=>y+3=11

=>y=8 dir.

O halde; x=6 ve y=8 den x+y=6+8=14 bulunur. (B)

8.    Doğrusal olmayan üç noktadan bir tek düzlem geçer. O halde D yanlıştır.

[BC] = {B} (ortak) olur. (C)

noktada kesişirler.

O halde;

= 10

=> (n-5) (n+4) = 0

=> n-5=0=>n=5 bulunur. (A)

1.5. TEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR (Cevaplı Test-1)

1) Düzlemde herhangi üçü doğrusal olmayan 7 nokta, en çok kaç farklı doğru belirtir?

A) 43              B) 42              C) 21              D) 12              E)6

2) Aynı düzlemde bulunan en az kaç tane doğrusal olmayan nokta, 72 tane doğru belirtir?

A) 8              B) 9              C) 16              D) 18              E) 23

3) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) İki nokta, bir düzlem belirtir.

B) Bir noktadan birçok doğru geçer.

C) Üç noktada doğrusal olabilir.

D) Kesişen iki doğru bir tek düzlem belirtir.

E) Bir doğru bulunduğu düzlemi iki bölgeye ayırır.

4) Bir düzlemde bulunan 2 si paralel olan 4 doğru, en çok kaç kesişme noktası oluştururlar?

A) 9              B) 8              C) 7              D) 6              E) 5

5) Bir düzlemde bulunan 6 farklı doğru, en az kaç farklı nokta ile çizilebilir?

A) 8              B) 7              C) 6              D) 5              E) 4

6) n tane farklı doğru, bulundukları bir düzlemi en çok 22 bölgeye ayırdığına göre n kaçtır?

A) 3              B) 4              C) 5              D) 6              E) 7

7) 5 farklı doğru, bir düzlemi kaç bölgeye ayıramaz?

A) 14              B) 6              C) 10              D) 5              E) 16

8) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Üç nokta düzlemseldir.

B) Kesişen iki doğrudan birini kesen bir doğru, diğerini de keser.

C) Paralel iki doğru arasındaki uzaklıklar aynıdır.

D) Üç doğru, üç kesişme noktası oluşturabilir.

E) Bir noktanın bir doğruya dik uzaklığı en kısadır.

Yukarıdaki şekle göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)   [AC U [BA = AB

B)    [AB] U [BC] = [AC]

C)    [AC] U [BA = [AC

D)   AЄ [BA

E)    CЄ [AB

10) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Kesişen iki doğru düzlemseldir.

B) Paralel iki doğru düzlemseldir.

C) Bir doğru, bir düzlem belirtir.

D) Üç paralel doğru, bir düzlem belirtir.

E) Bir doğru ile dışındaki bir nokta bir düzlem belirtir.

1)A 2)B 3)A 4)E 5)E 6)D 7)D 8)B 9)C 10)C

TEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR (Cevaplı Test-2)

1) |x+3|<2 ifadesini sağlayan tüm x∈ R sayılarının, geometrik gösterimi, aşağıdakilerden hangisidir?

Yukarıdaki şekilde A(1) ve B(3) başlangıç noktaları, d doğrusu üzerinde olan iki ışın veriliyor. C(x) ve C∈ [AB] için tüm x∈ R sayılarını, aşağıdaki hangi ifade belirtir?

A) |x+2|≥1              B)|x-2|≥1              C)|x-3|≥1              D)|x+3|≥-1              E)|x-2|≥-1

3) Bir düzlem üzerinde bulunan ve herhangi üçü doğrusal olmayan 4 farklı nokta ile bu düzlem dışındaki farklı bir nokta, en fazla kaç düzlem oluşturur?

A)3              B)4              C)5              D)6              E)7

4) Doğrusal olmayan 6 nokta, en az kaç düzlem belirtir?

A)1              B)3              C)6              D)15              E)20

5) Bir düzlemde 3ü doğrusal olmayan 7 farklı nokta ile en çok kaç farklı düzlem çizilebilir?

A)21              B)42              C)35              D)105              E)210

6) Aynı düzlemde bulunan ve doğrusal olmayan en az kaç nokta, 36 tane farklı doğru belirtir?

A)5              B)6              C)7              D)8              E)9

7) |2x-5|≤4 ifadesinin sayı doğrusu üzerinde gösterdiği doğru parçasının uzunluğu, kaç birimdir?

A)2              B)3              C)4              D)5              E)6

8) A, B ve C doğrusal üç noktadır. C noktası A ile B nin arasında ve |AC|+|AB|=12 birimdir. [CB] nin orta noktası D ise; |BD| uzunluğu kaç birimdir?

A)6              B)5              C)4              D)3              E)2

9) x tane farklı nokta ile en az y-2 tane ve en çok da 4 tane farklı düzlem çizebildiğine göre x+y toplamı kaçtır?

A)3              B)4              C)5              D)6              E)7

10) 5 farklı nokta, en az x-1 tane düzlem ve en çok ise 2y+2 tane farklı düzlem belirtiyor. Buna göre, y-x farkı kaçtır?

A)1              B)2              C)3              D)4              E)5

Şekildeki d1, d2 ve d3 doğrularının A(a), C(c), D(d) kesim noktaları ile B(b) noktası için 0

A)x=y              B)3y              C)5y              D)y/5              E)y/6

12) |3x+1|≤2 ifadesinin gösterdiği doğru parçası [AB] dir. |AB|=m-1/6 olduğuna göre, m’nin değeri kaçtır?

A)1/2              B)2/3              C)3/2              D)3/4              E)4/3

oranı kaçtır?

A)7/3              B)5/3              C)5              D)3              E)2

14) Bir düzlemde bulunan ve doğrusal olmayan 4 nokta ile bir düzlemin dışında farklı 2 nokta olmak üzere 6 nokta veriliyor. Bu noktalarla en çok kaç farklı düzlem oluşturulabilir?

A)20              B)17              C)16              D)13              E)12

15) Aynı düzlemdeki x+1 tane doğru, bu düzlemi en çok 37 bölgeye ayırdığına göre, x kaçtır?

A)10              B)9              C)8              D)7              E)6

1)B 2)B 3)D 4)A 5)C 6)E 7)C 8)A 9)E 10)B 11)D 12)C 13)A 14)B 15)D

II. BÖLÜM: AÇILAR

2.1. Açı ve Açının Bölgeleri:

Açı: Bir düzlemde kesişen iki ışının birleşimine açı denir.

[AB U [AC= BAC açısıdır.

ile gösterilir.

açısının kenarlarıdır.

dir.

2.2. Yönlü Açı:

Saatin dönme yönünün tersi açıya, pozitif yönlü açı ve saatin dönme yönündeki açıya da negatif yönlü açı denir.

Açının Ölçüsü:

Bir açının, kenarları arasındaki açıklık miktarına bu açının ölçüsü denir. Açı ölçüsü reel bir sayıdır. Açı ölçüsü olan sayı negatifse, açı negatif yönlüdür. Açı ölçüsü pozitif sayı ise, açı pozitif yönlüdür.

Açı Ölçüleri ve Birbirine Çevrilmesi:

1. Derece: Bir çember yayının 360 eş parçada birine, bir derece denir.

a) Dakika:

b) Saniye: ine denir.

Örnek:

,

x + y, x – y ve 2x-3y nin eşitini bulunuz?

Çözüm:

Örnek: saniyelik bir açı, kaç derece, kaç dakika, kaç saniyedir?

Çözüm

Eş Açılar: Ölçüleri eşit olan açılara, eş açılar denir.

dir.

2. Grad: Tam bir çember yayının 400 de birine denir ve 1G ile gösterilir.

400 G= 360 derecedir.

3. Radyan: Tam bir çember yayı 2π ye bölünürse, her bir yayın ölçüsüne bir radyan denir ve 1 R ile gösterilir.

360 derece=400 Grad=2π radyandır.

360D= 400G=2πR

orantı vardır.

Örnek: 60⁰ kaç grad ve kaç radyandır?

Açıortay, Dik Doğrular ve Ters Açılar:

Açıortay: Bir açıyı, eş iki açıya bölen ışına bu açının açıortayı denir.

olsun

ise,

açısının açıortayıdır.

Dik Doğrular: İki doğru veya iki doğru parçası veya iki ışının kesiştikleri açı 90⁰ ise bunlar diktir.

Ters Açı: Kenarları zıt ışınlar olan iki açıya ters açılar denir ve ölçüleri eşittir.

2.3. Açı Çeşitleri

1. Komşu Açı:

komşu iki açıdır.

2. Dik Açı: Ölçüsü 90⁰ olan açıya denir.

dik açıdır. [AC ^ [AB dir.

3. Dar Açı: Ölçüsü 90⁰ den küçük olan açıya denir.

bir dar açıdır.

4. Geniş Açı: Ölçüsü 90⁰ den büyük olan açıya geniş açı denir.

bir geniş açıdır.

5. Doğru Açı: Ölçüsü 180⁰ olan bir açıya doğru açı denir.

bir doğru açıdır.(Yarım çember yayıdır)

6. Tam Açı: Ölçüsü 360⁰ olan bir açıya tam açı denir.(Tam bir çember yayının ölçüsü 360⁰ dir)

dir.

7. Sıfır Açı: Ölçüsü 0⁰ olan açıya denir.

dir.

8. Tümler Açılar: tümler iki açıdır.

Örneğin: dir.

Örnek: Tümler iki açıdan birisi, diğerinin 40⁰e eksiğinin 2 katından 23⁰ fazla ise, küçük açı kaç derecedir?

Çözüm: dir.

=> (küçüğü) ve büyüğü=90-41=49⁰ olur.

9. Bütünler Açılar: Ölçüleri toplamı 180⁰ olan iki açıya, bütünler açılar denir.

ise

bütünler açılardır.

Örnek: Bütünler iki açıdan birinin ölçüsü, diğerinin 4 katının 50⁰ fazlası ise, büyük açı ile küçük açının farkı kaç derecedir?

Çözüm: dir.

(küçüğü)

ve büyüğü =

O halde fark:154-26=128⁰ bulunur.

10. İç- Ters , Dış Ters

Yöndeş ve Karşı Durumlu Açılar

} olsun.

İç –Ters açılar eşittir.

b= x ve c=z dir.

Dış – Ters açılar eşittir.

d=k ve a=y dir.

Yöndeş açılar eşittir.

a=x, d=z, b=y, c=k dir.

Karşı durumlu açılar bütünlerdir.

c+x=180⁰,              b+z=180

d+y=180⁰ ve               a+k=180⁰

c+x =b+z =d+y =a+k =180⁰ olur.

Örnek:

= kaç derecedir?

Çözüm:

(yöndeş açılardır).

x+65⁰=180⁰ (karşı durumlu açılardır).

O halde x=180-65=115⁰ olur.

Örnek:

, açısının açıortayıdır.

=x kaç derecedir?

Çözüm:

a2+140 = 180⁰ => a2 = 40⁰ dir.

a1=a2= 40⁰ (Yöndeş açılar) dır.

x+(40+40)=180⁰ (Karşıt durum açılar)=> x=180-80=100⁰ bulunur.

2.4. Kenarları Paralel ve Kenarları Dik Açılar

1. Kenarları aynı yönde paralel olan açıların ölçüleri eşittir.

dir.

2. Kenarları zıt yönde ve paralel açıların ölçüleri eşittir.

[AB // [DE ve [AC// [DF

dir.

3. Kenarlarından biri aynı yönde, diğerinin zıt yönde paralel olan açılar bütünlerdir.

[AB // [DC ve [AC// [DE

dir.

Örnek:

Şekilde [AB // [DF, [AC// [DE dir.

ise x kaç derecedir?

Çözüm: =>3x-24+132⁰=180⁰

=>3x=180-108

=>3x-72=>x=24⁰ bulunur.

Kenarları Dik Açılar

1. Kenarları dik olan iki dar açının ölçüleri eşittir.

[DE

dir.

[AE

dir.

2. Kenarları dik olan iki açıdan birisi geniş açı, diğeri dar açı ise, bu iki açı bütünlerdir.

dir.

dir.

Örnek:

[DC dir.

Çözüm: ve

Örnek:

ise x kaç derecedir?

Çözüm: den

x+20+2x+40=180⁰

3x=180-60=>3x=120=>x=40⁰ bulunur.

Örnek:

Şekilde [AB ^ [CB,

= x-35⁰ ve

=2x + 113o olduğuna göre x in kaç derece olduğunu bulunuz?

Çözüm:

[AB // [CD ise,

= 180⁰ (karşı durumlu)

=180-90o = 90o dir.

O halde;

2x + 113o + x – 35o = 180o (karşı durumlu)

3x + 78o = 180o

3x = 102

x = 102/3 => x = 34o

Açılarla İlgili Önemli Kurallar:

d1//d2 ise, aynı yöne bakan açıların toplamı eşittir. a+b=c+d dir.

Örnek:

Şekilde d1//d2 dir. Verilenlere göre x kaç derecedir?

Çözüm: x+36=24+57 =>x=81-36=>x=45⁰ olur.

d1//d2 ise, a+b+c=360⁰ dir.

Örnek:

Şekilde d1//d2 dir. Verilenlere göre x kaç derecedir?

Çözüm:

x+60+230⁰=360

x=360-290=>x=70⁰ bulunur.

d1//d2 ise a+b+c+d=540⁰ dir.

Örnek:

Şekilde d1//d2 dir. Verilenlere göre a kaç derecedir?

Çözüm: a+140+80+165⁰=540

a+385=540=>a=540-385=>a=155⁰ bulunur.

dir.

Örnek:

açısının açıortayı ise, verilenlere göre x kaç derecedir?

Çözüm:

x = 75⁰ bulunur.

x = a + b + c dir.

Örnek:

Şekilde verilenlere göre x kaç derecedir?

Çözüm: x=113+26+21 => x=160⁰ bulunur.

açısının açıortayı olsun. Açıortayın üzerindeki bir noktanın açının kenarlarına olan uzaklıkları eşittir.

[OB ise |CE| = |ED| ve |FA|=|FB| dir.

Örnek:

Şekilde [AC, BAD açısının açıortayıdır.

[AD, |CD| = 2X+3 ve |CB|=3x-1 olduğuna göre |CD|+|CB| toplamı kaç birimdir?

Çözüm: |CD|=|CB|=> 2x+3=3x-1=>x=4 ve

|CD|=|CB|=2x+3=2.4+3

|CD|=|CB|=8+3=11 olur.

O halde |CD|+|CB|=2.11=22 birim bulunur.

2.5. Açı ve Açı Çeşitleri (Çözümlü Test -1)

Açısının açıortayıdır.

kaç derecedir?

A) 75              B) 86              C) 90              D) 94              E) 100

Şekilde d1//d2 ise, verilenlere göre x kaç derecedir?

A) 16              B) 24              C) 28              D)32              E)48

= x kaç derecedir?

A) 80              B) 70              C) 60              D)50              E) 40

Şekilde [AB]//[CD] olduğuna göre x kaç derecedir?

A) 72              B) 54              C) 45              D) 36 E) 24

5. Bir açının ölçüsü, tümlerinin ölçüsünün 4 katından 10⁰ eksik ise küçük açı kaç derecedir?

A) 20              B) 25              C) 30              D) 65              E) 70

kaç derecedir?

A) 100              B) 108              C) 118              D) 120              E) 124

7. Bütünler olan iki açının ölçüsünden büyüğü, küçük olana bölündüğünde bölüm 3 ve kalan 12⁰ ise küçük açının ölçüsü kaç derecedir?

A) 25              B) 30              C) 36              D) 42              E) 48

d3 ise verilenlere göre x kaç derecedir?

A) 185              B) 190              C) 205              D) 210              E) 215

Şekilde d1//d2//d3 ise verilenlere göre b-a farkı kaç derece olur?

A) 55              B) 60              C) 65              D) 70              E) 75

Şekilde d1//d2//d3 tür. Verilen ölçülere göre x kaç derecedir?

A) 215              B) 220              C) 225              D) 235              E) 240

Şekilde d1//AB ve d2//CD dir. Verilen ölçülere göre x kaç derecedir?

A) 30              B) 25              C) 20              D) 25              E) 10

12) Bir açının tümlerinin, bütünlerine oranı 1/4 ise, bu açının tümleri kaç derecedir?

A) 20              B) 30              C) 45              D) 60              E) 75

13) İki açının toplamı 75o dir. Büyük açının, küçüğüne bölünmesinden bölüm 2 ve kalan 15o ise bu iki açının farkı kaç derecedir?

A) 55              B) 50              C) 45              D) 35              E) 20

14) Üç açının toplamı 80o dir. En büyüğü ile en küçüğünün farkı 30o ve en büyüğü ortancadan 10o fazla olduğuna göre; ortanca açı kaç derecedir?

A) 10              B) 20              C) 30              D) 40              E) 50

1)C 2)B 3)A 4)C 5)A 6)B 7)D 8)C 9)E 10)D 11)E 12)B 13)D 14)C

Açı ve Açı Çeşitleri (Çözümlü Test-1’in Çözümleri):

2x+2y=180=>x+y=90 ve

=x+y=90⁰ bulunur. (C)

2) x+2x=96-x=>4x=96=>x=24⁰ bulunur.(B)

y+140=180⁰ (karşıt durumlu)

y=40⁰ dir.

x+y=120(iç ters açılar)

x+40=120=>x=80⁰ bulunur. (A)

4. 3x+y=180=3y+x(karşıt durumlu)

2x=2y=>x=y ve 3x+y=180=>3x+x=180

=>4x=180=x=45⁰ bulunur. (C)

5) Açılardan biri x ise

Tümleri= 90-x dir.

4.x-10⁰=90⁰-x=>5x=100

(A)

bulunur (B)

7) Küçüğü= x ise

Büyüğü= 180-x olur.

180-x=3.x+12⁰

4x=180-12=>4x=168=>x=42⁰ bulunur. (D)

x+a+90=360⁰ (Tam açı)

x+65+90=360

x=360-155

x=205⁰ bulunur. (C)