Van Armoede tot Rijkdom of de verwezenlijking van voorspoed en vrede

7.

copyright

Copyright © 2016 - FV Éditions

Fotografie van 856106@Pixabay.com

Naar den Vijfden Druk van den Engelschen

Uitgaaf door G. Akersloot (1909)

ISBN 979-10-299-0239-0

All Rights Reserved

Van Armoede tot Rijkdom

of de verwezenlijking van voorspoed en vrede

James Allen

Dat de liefdezon Uw hart beschijn’

Zij make U blijde, vredig en rein,

De duistere schaduw der zelfzucht verdwijn!

Zoo moogt gij voor eeuwig gezegend zijn.

Voorwoord

Ik zag om mij heen in deze wereld en ik bemerkte, dat zij overal overdekt was door de donkere schaduw van het verdriet en verschroeid door het gloeiend vuur des lijdens. Toen zocht ik naar de oorzaak daarvan. Ik keek overal rond, maar vond die niet; ik doorzocht boeken en vond ze evenmin; ik wierp een blik naar binnen en daar vond ik de oorzaak en zag tevens dat alles de eigen schuld was van den mensch. Toen ik nog verder en dieper zocht vond ik ook het geneesmiddel. Ik vond één wet, de wet der Liefde; één leven, het leven, dat zich naar die wet voegde; één waarheid, de waarheid van een bestreden wil en een rustig en volgzaam hart. Daarop bedacht ik een boek te schrijven, dat voor alle menschen, hetzij rijk of arm, geleerd of ongeleerd, wereldschgezind of niet, een hulpmiddel zou zijn om in zichzelf de bron te vinden van alle welslagen, van alle waarheid, van geluk en talenten. Langen tijd peinsde ik er over en eindelijk werd mijn gedachte tot werkelijkheid en nu zend ik het boekje uit in de wereld om zijn zending te vervullen. Ik hoop, dat het velen tot zegen en troost zal strekken, overtuigd als ik ben, dat het stellig zal opgenomen worden in de huizen en harten dergenen, wier gemoed geopend is voor de lessen die het bevat.

James Allen.

Eerste gedeelte:

Het pad van den voorspoed

1.

De les des kwaads

Onrust, smart en droefenis zijn de schaduwen, die ons leven verdonkeren. Er klopt geen hart in deze wereld, dat geen pijn heeft gevoeld, geen gemoed bestaat er, dat niet geslingerd is over de donkere wateren der smart, geen oog, dat niet de heete, verblindende tranen van onuitsprekelijken zielsangst heeft geweend. Daar is geen huisgezin waar de Engel des doods niet is binnengetreden, of waar ziekte onbekend is, deze twee verderf aanbrengende machten scheuren de harten vaneen en werpen het sombere doodskleed der smart over alles heen. In de sterke en schijnbaar onvernietigbare mazen van het net des kwaads worden allen nu en dan gevangen, en pijn, ongeluk en ellende vormen de lijfwacht van het menschdom.

Om aan deze sombere duisternis te ontsnappen, of om er min of meer licht in aan te brengen, nemen mannen en vrouwen tallooze hulpmiddelen te baat of bewandelen paden, waarlangs zij in stilte hopen tot een volkomen geluk te geraken, dat niet van hen zal weggenomen worden. Dit doen de dronkaard en de lichtmis, die zich in zinnelijk genot wentelen; dit doet ook de aestheticus, die de ongemakken der wereld buitensluit en zich omringt door ontzenuwende weelde; evenals de man, die naar roem en eer dorstend, alles gering acht voor het verkrijgen van dit doel; ook degenen die hun troost zoeken in het betrachten van vormelijke godsdienstplichten.

Het gezochte geluk schijnt ook tot allen te komen en de ziel wordt voor een tijd in zoete rust gewiegd, terwijl zij in zinsbegoocheling het bestaan des kwaads vergeet — maar de dag des ongeluks breekt eindelijk aan, of de machtelooze ziel wordt plotseling overvallen door een groote droefenis, een hevige verzoeking of een groote beproeving en het gebouw van het vermeende geluk stort geheel in puin.

Zoo hangt boven het hoofd van een ieder steeds het zwaard van Damocles, dat ieder oogenblik gereed is neer te vallen om het hart te verpletteren van dengene die niet door hoogere kennis beschermd wordt.

Het kind wenscht man te zijn; de man zucht naar het verloren geluk der kindsheid. De arme rukt aan den keten, waarmede hij gebonden is, en de rijke leeft dikwijls in vrees voor armoede of loopt de geheele wereld af om een schaduw te grijpen, die hij geluk noemt. Soms meent iemand volkomen vrede en voldoening gevonden te hebben in den een of anderen godsdienst, of in een wijsgeerig stelsel, of ook in een intellectueel of artistiek ideaal; maar in de ure van een overweldigende verzoeking blijkt de godsdienst ontoereikend te zijn, de philosophie een ongenoegzame steun, en in een oogenblik stort het gebouw van het ideaal, waaraan de bewonderaar jaren lang gearbeid heeft, in puin en gruis uiteen.

Is er dan geen weg, waarlangs men aan pijn en smart kan ontsnappen? Is er geen middel om de boeien der slavernij en des kwaads te verbreken? Is blijvend geluk, vaste voorspoed en voortdurende vrede een ijdele droom? Neen, er is een weg, en dit zeg ik met groote vreugde, waarlangs men aan het kwade kan ontsnappen; er is een middel, waardoor ziekte, armoede en tegenspoed terzijde kan gesteld worden om ons nooit weer te overrompelen; er is een methode, waardoor blijvende voorspoed ons kan verzekerd worden, die vrij is van omkeer tot tegenspoed en er bestaat een levenswijze, waardoor onverstoorde en eindelooze vrede en zaligheid ons deel kunnen worden. En de eerste schrede die ons leidt tot de verwezenlijking van al deze heerlijkheid is een goed begrip van den aard des kwaads.

Het is niet voldoende het kwaad te ontkennen of te negeeren, de aard ervan moet begrepen worden.

Het is niet voldoende God te bidden het kwade weg te nemen; men moet uitvinden waarom het bestaat en welke les er voor ons uit te leeren valt. Het dient nergens toe te morren en te razen of aan de ketenen te rukken, die u gebonden houden; gij moet weten, waarom gij gebonden zijt. Zie in uw hart en tracht uzelf te onderzoeken en te verstaan. Wees niet een ongehoorzaam kind in de school der ondervinding, maar begin nederig en geduldig de lessen te leeren, die u gegeven zijn voor uw stichting en eindelijke volmaking; want als het kwade goed verstaan wordt blijkt het geen onbegrensde macht of beginsel in het heelal te zijn, maar een voorbijgaande schijngestalte der menschelijke ondervinding en het wordt daarom een leeraar voor degenen die er nut uit willen trekken. Het kwade is niet iets abstracts buiten u; het is een ondervinding in uw eigen hart en door dat hart met geduld te onderzoeken en terecht te wijzen zult gij er langzamerhand toe geraken den oorsprong en den aard des kwaads te ontdekken, hetgeen spoedig zal gevolgd worden door de volkomen uitroeiing er van.

Alle kwaad is ter verbetering en ter herstelling en daarom niet blijvend. Het wortelt in onwetendheid, in onbekendheid met den waren aard en de betrekking der dingen en zoolang wij in dien staat van onwetendheid verkeeren, blijven wij aan het kwaad onderworpen. Er is geen kwaad in het heelal, dat niet het resultaat is van onwetendheid en het zou ons, indien wij er maar de rechte middelen op toepasten, tot hoogere wijsheid leiden en dan verdwijnen. Maar de menschen blijven leven in de boosheid en die gaat niet voorbij, omdat zij de les niet willen, leeren, die er voor hen in lag opgesloten. Ik heb een kind gekend, dat eiken avond, als zijn moeder het naar bed bracht, huilde omdat het niet met de kaars mocht spelen; en eens op een avond, toen de moeder een oogenblik niet oplette, greep het kind de kaars; het onvermijdelijke volgde en nu vroeg hij er nooit meer om. Door deze ééne dwaze daad had hij de les der gehoorzaamheid geleerd en was hij tot de kennis gekomen, dat het vuur brandt. Dit geval geeft ons een duidelijk voorbeeld van den aard, de beteekenis en het einddoel van alle zonde en kwaad. Zooals het kind door zijn eigen onwetendheid leed door het vuur, evenzoo lijden oudere kinderen door hun onbekendheid met den waren aard der dingen waarom zij weenen en waarnaar zij trachten en die hun na het verkrijgen slechts schade en nadeel aanbrengen; het eenige verschil is, dat in het laatste geval de onwetendheid en het kwade dieper en vaster ingeworteld zijn.

De duisternis is altijd het symbool van het kwade geweest en het licht van het Goede, in het symbool is de werkelijkheid, de volkomen vertolking er van verborgen; want, evenals het licht zijne stralen uitgiet over het heelal en de duisternis slechts een schaduw is door een klein voorwerp geworpen, dat eenige stralen van het onbegrensde licht onderschept, zoo is ook het licht van het verheven Goede de positieve en levenwekkende kracht die het heelal overstroomt en het kwade de onbeteekenende schaduw geworpen door het eigen ik, dat de verlichtende stralen onderschept en buitensluit, die trachten binnen te dringen. Wanneer de nacht de aarde in zijn zwart onderdringbaar gewaad hult, hoe dicht die duisternis ook is, toch bedekt zij slechts de kleine ruimte van onze halve planeet, terwijl het geheele heelal straalt van licht en iedereen weet, dat ’s morgens bij het ontwaken het licht weer gezien zal worden. Weet dan, dat wanneer de duistere nacht van droefheid, pijn of ongeluk neerdaalt op uw ziel en gij voortstrompelt met vermoeide en onzekere schreden, dat gij slechts uw eigen wenschen onderschept en dat de donkere, schaduw, die ligt tusschen het onmetelijke licht van uw vreugde en zaligheid en uzelf door niemand wordt geworpen door dan uw eigen persoon. Evenals de duisternis daarbuiten slechts een negatieve schaduw is, iets onwezenlijks, dat nergens vandaar komt nergens heengaat en geen blijvende plaats heeft, zoo is ook de duisternis daarbinnen slechts een negatieve schaduw, trekkend over de ziel, die opwast en uit het licht geboren is. „Maar, zoo hoor ik iemand zeggen, „waarom moet men door de duisternis des kwaads heen? Omdat gij door onwetendheid dit hebt willen doen en ook, omdat gij dit doende, goed en kwaad zoudt begrijpen en des te meer het licht op prijs zoudt stellen nu gij door de duisternis heen geweest zijt. Evenals het kwaad het resultaat is der onwetendheid, zoo gaat ook deze onwetendheid voorbij, wanneer de les des kwaads volkomen geleerd is en wijsheid treedt er voor in de plaats. Maar evenals een ongehoorzaam kind weigert zijn les in de school te leeren, zoo is het ook mogelijk te weigeren de les der ondervinding te leeren en dus blijft men in voortdurende duisternis en ondergaat de telkens wederkeerende straffen van ziekte, teleurstelling en smart. Degene dus, die