Borsada Doğru Düşünmenin Şifresi

TARKAN ÖZHAN

Yazarı (Author): Tarkan Özhan

(Turkish & Broker & Finance Specialist Entrepreneur)

Sayfa Düzeni ve Grafik Tasarım: e-Kitap PROJESİ

Kapak Tasarım : © e-Kitap Projesi

Editoryal: Banu Fişek & Fulya Saatçıoğlu

Yayıncı (Publisher): e-KİTAP PROJESİ, http://www.ekitaprojesi.com, Murat UKRAY

Yayıncı Sertifika No: 32712

İstanbul, Ocak 2016

ISBN: -978-605-9285-69-8-

İletişim ve İsteme Adresi:

E-Posta (e-mail): tozhan6@hotmail.com

Cevap ve yorumlarınız için:

{For reply and your Comments}

http://www.ekitaprojesi.com/books/borsada-dogru-dusunmenin-sifresi

www.facebook.com/EKitapProjesi

BORSADA DOĞRU DÜŞÜNMENİN ŞİFRESİ

İÇİNDEKİLER

Yazar Hakkında

ÖNSÖZ / GİRİŞ

YATIRIM YAPANLARIN PSİKOLOJİSİ

1. Aşırı güven ve iyimserlik

2. Eğilimli kanaat

3. Sürü psikolojisi

4. Riskten kaçınma (Kaybetme korkusu)

Sonuç

NİYE HEP KAYBEDİYORLAR?

DİSİPLİN VE ORGANİZASYON

1636 Hollanda Lale Soğanı Balonu

1720 Mississippi Balonu

Balon ekonomisi hikayesi

Başarılı Trader'ların 10 altın kuralı:

[Tarkan Özhan, 1969-]

ÖĞRENİM DURUMU: Trakya üniversitesi

Bölüm: Fen Fakultesi Kimyager

MESLEĞİ: Borsacı, Trader, Portfoy Yönetimi

Aktif Çalışma süresi; 25 yıl

Günümüzde yatırım araçlarına olan ilgi önemli oranda artmıştır. Yatırım dünyası hem ürün hem yatırımcı hemde işlem miktarı büyüklüklerinde çok önemli artışlar kaydetmiştir. Klasik yatırım araçlarına olan ilgi, başlangıçta riskten korunma amacıyla yapılan emtia piyasalarına da yansımış ve sıradan bir yatırımcı portföyünde artık bunlara da yer vermeye başlamıştır.

Yatırım dünyasına olan bu büyük ilgiye rağmen hangi araca hangi zamanda ve hangi fiyattan yatırım yapılacağı ve bu yatırımın yine ne zaman ve hangi fiyattan elden çıkarılacağı yatırımcı açısından hala cevaplandırılması en zor konu olmuştur.

Diğer yandan finans medyası gerek yazılı gerek görsel araçlarla yaptıkları yayınlarla yatrırım araçlarına olan ilgiyi daha arttırmıştır. Bu yayınlarda verilen haberler, veriler ve bilgiler veriliş şekilleriyle bazen finansal kaosu ciddi bir biçimde arttırarak yatırımcının değişen koşullarda ne yapması gerktiği problemini daha karışık hale getirmiştir.

Kurumsal yatırımcılar bile, ellerindeki önemli bilgi setlerine rağmen yatırım hatalarına yenik düşerek iflaslarına neden olmuş yatırım yaptıkları araçlarda ve ülkelerde ciddi krizlere neden olmuştur.

Yatırım dünyası yatırımcıya sınırsız fırsat sağlarken aynı oranda kriz ve iflas zemininide hazır tutmuştur. 1990’ların başından beri global anlamda beş altı tane önemli ölçüde yıkıcı kriz ortaya çıkmış ve bu krizlerde en büyük servet kayıpları, yatırım araçlarını portföylerinde bulunduran yatrımcılarda görülmüştür. İlginç olan yan ise bu krizler hep çok ünlü ekonomistlerin veya ekonomik kuruluşların veya yorumcuların artık kriz çıkmaz veya çok iyi yoldasınız şeklindeki görüşlerinden hemen sonra meydana gelmiştir.

Bilginin en önemli girdi sayıldığı günümüzde bilgi internet aracılığıyla kolayca ulaşılabilir hale gelmiştir. Buna rağmen bir çok yatırımcı bilgiye sahip olsa bile içsel ve dışsal etkilerden dolayı bu bilgiyi doğru yatırım kararına hala dönüştürmemektedir.

Kurumlar geçmişte olmadığı kadar ekonomist, analist ve yatırım uzmanı çalıştırmasına rağmen hala öngörülmedik biçimde fiyat artışları ve azalışları devam etmektedir.

2000 yılı krizi sırasında ve sonrasında bir çok yabancı kurum dahi Türkiye veya diğer gelişmekte olan ülkelere ait yatırım masalarını kapamış ve bu ülkeleri yatırım yapılabilen ülkeler listesinin dışına çıkarmıştır. Bu olaydan bir iki yıl sonra gelişmekte olan ülkelerin endekslerin değerleri 4-5 kat artmıştır. Bu fiyat artışları ilginç bir şekilde yine yabancı yatırımcılar tarafından sağlanmıştır.

Yine ülkemizde 2000 yılı sırasında denenen 20000 endeks sırasında yatırımcılar hisse senetlerine akın ederken, aldıkları bu hisseler ile büyük düşüşe yakalanmış ve bazı yatırımcılar bu hisseleri 7000-10000 endeks arası satmak zorunda kalmıştır.

Yatırım süreçleri daha dinamik hale gelmiş sonuç alma süreleri kısalmıştır. Momentum tabanlı yatırım stratejileri gelecekte ortalama bir sürede beklenen artış veya azalışların çok daha sürelerde gerçekleşmesine neden olmuştur. Bu durum doğru zamanlamayı her zamankinden daha önemli hale getirmiştir Burada vurguladığımız unsur bu kadar veri ve bilgiye, finans medyasına, konusunda uzman sayılan kişi veya kuruma ve geliştirilen analiz modellerine rağmen alma – almama – satma – satmama şeklinde ortaya çıkan yatırım başarısızlıkları hala tüm gücüyle devam etmektedir.

Bu durumun en önemli sebebi birçok analiz metodunun iki önemli veriyi analiz dışında tutmasıdır. Bu unsurlardan ilki yatırımları kara veya zarara ulaştıran fiyatın oluşmasını sağlayan arz ve talebin analizlere konu edilmemesidir. Yaptığımız değerlemeler, modellemeler ve tahminler ne olursa olsun bir yatırım aracının hangi fiyattan işlem göreceğine karar veren tek mekanizma piyasadır; harekete geçmiş arz ve taleptir. Yapılan değerlemelerin, tahminlerin ve modellerin başarısı ancak ve ancak alıcı ve satıcıların bu yönde harekete geçip eylemde bulunmaları ile gerçekleşir. Arz ve talebin nerede ve hangi güçte olduğunu görebileceğimiz yegane gösterge ise cari fiyatlardır.

Diğer önemli unsur ise artık sıklıkla dile getirdiğimiz ve hızlı gelişimini izlediğimiz yatırımcı psikolojisidir. Yatırımcı psikolojisi yatırımcıyı alıcı veya satıcı cephesinde harekete geçiren en önemli dürtüdür. Yatırımlarda başarı veya başarısızlığı sağlayan en önemli etkendir. Korku, ümit, hırs vb. Duygular karar alma mekanizmalarında çok önemli rasyonel değerlerin dahi önüne geçebilmektedir. Çok planlı ve rasyonel başlayan ve hatta başarı ihtimali çok yüksek olan bir yatırım kararı ve uygulaması çok kısa bir sürede iç ve dış dürtülerin yarattığı psikolojik etkilerle, ciddi bir başarısızlığa dönüşebilir.

Yatırımcı psikolojisinin fiyatlarla gösterdiği uyum ve uyumsuzluk kimi büyük miktarlı fiyat değişimleri öncesi çok önemli bir gösterge ve sinyal olmaktadır.

Arz ile talebi ve bunları harekete geçiren psikojik mekanizmaları gözlemleyebileceğimiz, analiz edebileceğimiz ve bunlara bağlı olarakta gelecek için tahminlerde bulunabileceğimiz en önemli metodoloji ise Teknik Analizdir. Çünkü teknik analizin tek bilgisi arz ve talebin sonuç datası olan fiyattır. Fiyatlar ise yatırımcıların benzer noktalarda aynı davranışları sergileyerek aldıkları kararlarla oluşur. Bu nedenle bilinçli ve sistematik bir şekilde yapılan teknik analiz çalışmaları bu iki ana unsurun doğru bir şekilde izlenmesini sağlar.

Teknik analiz içerisinde mum grafikler ise yukarıdaki maddelerde gösterdiğimiz gibi çok büyük ölçüde alıcı ve satıcı kararlarına ve bu kararların altındaki psikolojik öğelere yoğunlaşmıştır. Yoğunlaşma konusunun önem derecesi bu analizleri değerli kılmaktadır.

Grafiklerin uygulandığı yılların uzunluğu ve uygulanan enstürmanın o dönemki Japonya için hayati ölçüdeki önemi burada yer alan bilgileri ve varsayımları daha da geçerli hale getirmiştir. Bu geçerlilik ise analizlerdeki başarıyı arttırmıştır.

Gelecek yıllarda finansal piyasaların bugünkünden daha karmaşık ayrıca daha fırsat ve tehlike ile dolu olacağı tahmin edilmektedir. Yeni araçların ortaya çıkması, araçları etkileyen bağımsız değişkenlerin sayısının artması, farklı değerleme ve modelleme türlerinin oluşturulup bunların kullanılması bilgi karmaşasını daha da yoğunlaştıracak bu durumda finansal kaosları arttıracaktır. Değişmeyen iki şey ise hala fiyatları alıcı ve satıcıların belirliyor olması ve yatırımcıların aynı olaylar karşısında aynı psikolojik karşılıklarda bulunmaları olacaktır. Bu durum da teknik analizi belki vazgeçilmez kılmamakta ama ihmal edilemez hale getirmektedir.

Bu nedenle teknik analiz çalışmalarına yönelik araştırma ve geliştirme çabaları daha da arttırılmalı ve bu metodolijinin akademik düzeyinin gelişimi için katkılar sağlanmalıdır. İlgili akademilerin ve uzman grupların bir araya gelerek oluşturacağı makale, sempozyum ve diğer eser desteği bu analiz türünün gelişimine çok büyük katkıda bulunacağı gibi yatırımcı psikolojisi alanında da çok önemli datalar sağlayacaktır. Bu tezin yazılış amacıda yukarıda savunduğumuz fikirlerle, bu akademik gelişim isteğine daha önce yazılmış tezler ve yayınlanmış eserlerle beraber bir katkıda bulunmaktır.

Kısa zamanda çok para kazanmak' sadece sizin değil , bütün borsacıların ve borsaya girmeye hevesli kişilerin ortak amacıdır. Borsanın diğer yatırım araçlarından en önemli farkı da buradadır yani teorik olarak inanılmaz kazançlar vaat etmesidir. Zaten çoğumuz da, ya bir tanıdığımızın anlattıklarından etkilenip, ya da her hafta en çok yükselen kağıtlar tablosunun cazibesine kapılıp borsaya girmişizdir ya da girmeye niyetliyizdir. Sonuçta düşünce ' Ben de bir şansımı deneyeyim, o