Đời Hòa Thân

ĐỜI HÒA THÂN.

By Đông A Sáng

Copyring Đông A Sáng

Smashwords Edition.

CHƯƠNG MỘT :THỜI NIÊN THIẾU&NHỮNG NẤC THANG BAN ĐẦU.

CHương hai:CÀN LONG - HÒA THÂN.

CHƯƠNG BA:TAY CHÂN - NẠN NHÂN -ĐỐI THỦ.

CHƯƠNG BỐn:THUẬT LÀM GIÀU CỦA THAM QUAN.

CHƯƠNG NĂM:GIÀU SANG TỘT ĐỈNH - PHONG LƯU TỘT BẬC.

CHƯƠNG SÁU:GIA KHÁNH - HÒA THÂN.

SÁCH THAM KHẢO

AUTHOR- ĐÔNG A SÁNG

mailto:ttransang.nxb@gmail.com

*

Chương mỘt:THỜI NIÊN THIẾU&NHỮNG NẤC THANG BAN ĐẦU

I.THỜI NIÊN THIẾU :

1. Mồ côi cha mẹ:

Hòa Thân*, tự là Chí Trai, sinh năm 1750 (Càn Long thứ 15), là người Mãn Châu, thuộc nhị giáp lạt hồng kì.

Giáp lạt là tiếng Mãn, theo tiếng Hán có nghĩa là thế là đời, theo qui chế tổ chức quân đội của bát kì có hai cấp, cứ 5 đồn thành một giáp lạt, 5 giáp lạt thành một kì. Bát kì do Nguyên Thế tổ sáng lập, con cháu trong bát kì được thế tập.

Hòa Thân mất mẹ từ lúc lên ba, thân phụ Hòa Thân là Thái Bảo, thuộc quân bát kì, làm đô thống ở Phúc Kiến.

Thái Bảo rất ít về nhà, Hòa Thân sống với mẹ kế; tương tự bao bà mẹ kế trên đời, cũng không mấy yêu thương con chồng; Hoà Thân có một em trai, tên là Hoà Lâm, nhỏ hơn Hòa Thân 3 tuổi.

Thời đó, ở kinh thành có một trường gọi là An cung học quan, giành cho con cháu bát kì theo học, mỗi năm tuyển 80 người, mỗi kì là 10 người.

An cung học quan phần nhiều do các quan hàn lâm phụ trách việc giảng dạy các môn kinh, sử, cưỡi ngựa bắn cung, cách dùng hỏa khí, các ngôn ngữ Mông, Hán, Tạng.

Tuy An cung học quan không thu học phí nhưng mọi sinh hoạt ăn uống, thì gia đình người theo học phải lo liệu.

Năm chín tuổi, Hòa Thân và Hoà Lâm được tuyển vào học An cung học quán; việc chi tiêu đều do cha cung cấp, không dư dã nhưng hai anh em cũng đủ ăn học.

Mọi công việc trong nhà, kể cả việc chạy ăn từng bữa, đều do quản gia Lưu Toàn đảm trách.

* Ghi chú :

1)Trung Quốc sử lược, Phan Khoang, phiên là Thân.

Reischauer và Farbank phiên là Shen (Thân).

Tsui Chi phiên là Kesuen (Khôn).

4) Chúng tôi (người biên soạn) có dịp đến Hòa phủ, cũng nghe nhiều người gọi là Thân, nên phiên là Thân.

2. Những bài học cay đắng đầu đời :

Năm Hòa Thân 10 tuổi, thân phụ Hòa Thân bị bệnh cũng qua đời; tuy làm quan nhưng Thái Bảo ôn hòa, thanh liêm, ít giao thiệp với ai, nên khi ông mất, đồng liêu, bạn bè cũng rất lạnh nhạt.

Lúc sinh thời, Thái Bảo được cấp 15 khoảnh ruộng, do ít về nhà, ông ta giao cho tay chân thân tín là Lại Ngũ trông coi.

Khi còn Thái Bảo còn sống, Lại Ngũ muốn nộp bao nhiêu bạc thì nộp; lúc Thái Bảo qua đời, Sắc Ngũ lại nộp ít hơn.

Năm ấy, Hoà Thân mới 13 tuổi, thấy Lại Ngũ quá quắt, liền cùng Lưu Toàn đến trang trại, hỏi :

- Trang chủ nộp tiền ruộng mỗi ngày một ít đi, trước mười phần giảm xuống còn sáu, bảy tám phần, năm nay chỉ còn ba, bốn phần là sao ?

Ban đầu, Lại Ngũ thấy Hòa Thân còn nhỏ, trả lời quanh co, là do tô thuế ngày càng cao. Sau thấy Hòa Thân vặn vẹo mãi, trách là người tình bạc nghĩa, Lại Ngũ bực quá, đuổi Hòa Thân và Lưu Toàn cút xéo khỏi cửa.

Ra về, Hoà Thân liền viết đơn kiện Lại Ngũ lên phủ Bảo Định; quan tri phủ là Mục Liên Chương thấy Hòa Thân và Lưu Toàn đi kiện mà chẳng có quà cáp thế lực gì, liền bênh vực Lại Ngũ.

Ông ta còn to tiếng la mắng cho rằng Hòa Thân và Lưu Toàn cố tình làm ồn ào, phá làng, phá xóm, nếu không thôi cái trò kiện cáo, sẽ bắt giam vào ngục.

Lưu Toàn biết không thắng nổi Lại Sắc, không hi vọng gì về ông tri phủ, khuyên cậu chủ nhỏ không nên kiện cáo nữa.

Mồ côi cha mẹ, bị tay chân của cha bội bạc, người đời quay lưng, quan lại xử ép, là những bài học cay đắng đầu đời của cậu bé Hoà Thân.

3. Chăm chỉ học hành, khổ công luyện tập :

Hoà Thân không được đầy đủ ngựa xe, áo quần như các cậu con quan khác, nhưng rất chăm học, cậu thuộc lòng Tứ thư, Ngũ kinh và những tác phẩm nổi tiếng đương thời; giỏi làm văn, làm thơ; thông thạo ngôn ngữ Hán, Mãn, Mông, Tạng.

Ngoài việc chăm chỉ học tập, Hòa Thân còn để tâm đọc những tác phẩm văn chương của Càn Long, luyện thư pháp theo lối viết của vua Càn Long.

Năm 18 tuổi, theo lệ Hoà Thân được thế tập với chức tam đẳng khinh xa đô uý. Tuy được thế tập nhưng cũng chẳng có bổng lộc, tiền bạc gì.

Hai anh em Hoà Thân và gia đình rơi vào hoàn cảnh túng thiếu, việc tìm tiền bạc để học hành gần như chưa có lối thoát.

4. Gặp cứu tinh:

Anh Khiêm, tự là Thập Lục, nguyên là họ Phùng, là đại thần phủ nội vụ, thị lang bộ hộ, hình bộ thượng thư, đô thống chính hoàng kì Mãn Châu.

Anh Khiêm, có một cháu gái, mất cả cha lẫn mẹ, ông ta rất thương cô cháu gái côi cút, muốn tìm cho cháu gái một tấm chồng có một tương lai sáng sủa.

Tương truyền, một buổi chiều sau khi bãi triều, Anh Khiêm đi xe ngựa về nhà, thấy một con chó dữ cứ đuổi theo một cậu bé, sủa nhặng lên. Anh Khiêm thấy vậy, nói :

-Nó thấy cậu ăn mặc tuềnh toàng quá, tưởng là ăn trộm hay ăn mày gì đó, nên sủa và đuổi theo.

Hòa Thân cũng không vừa, đáp :

-Thưa ngài, con chó thấy ngài ngồi xe, ăn mặc gấm vóc lụa là, đeo vàng bạc, nó biết ngài là quan cao, nên nó sợ, không dám sủa, cũng chẳng dám đuổi theo ngài.

Anh Khiêm thấy cậu bé ăn nói xách mé nhưng lưu loát, ứng đối nhanh nhẹn, lại đẹp mã, nên rất bằng lòng; từ đó, sai người hầu theo dõi Hoà Thân.

Ông cũng thường quan sát các học sinh theo học An học cung, thấy mấy cậu con quan nào cũng đua đòi, ngang ngược, lười biếng, chỉ có Hòa Thân là Anh Khiêm ưng ý nhất : đẹp trai, thông minh, học rộng.

Thế là Anh Khiêm mớm lời gả cháu gái cho Hòa Thân, khuyên Hòa Thân yên tâm học tập, khỏi lo về cơm áo, gạo tiền. Tất nhiên, Hoà Thân cám ơn rối rít và nhận lời.

Mã thị, vợ Hòa Thân không chỉ đẹp người, đẹp nết mà còn được Anh Khiêm giáo dục rất cẩn thận, giỏi thi thư.

2. NHỮNG NẤC THANG BAN ĐẦU :

Năm 23 tuổi, Hòa Thân được làm tam đẳng thị vệ, tiếp đó được cử vào đội quân chuyên lo nghi trượng khi nhà vua đi du ngoạn.

1. Sự lợi hại của kinh điển và ngoại ngữ :

Sách Luận ngữ:

Một hôm, mùa xuân nắng đẹp, vua Càn Long cho quân thắng xe du ngoạn ở vườn Minh Viên.

Ông đang vui vẻ, bỗng có quân đến cấp báo là tên tội phạm nguy hiểm người Miến Điện đã trốn thoát. Càn Long tức giận nói :

-Con huỷ dữ đã thoát khỏi chuồng rồi ! Các ngươi có biết không ? Các ngươi có biết không ?

Nguyên Càn Long thuận miệng, dẫn câu trong Luận ngữ là con hủy dữ xổng chuồng rồi (bạo hủy xuất vu hiệp), mấy thị vệ theo hầu không đọc kinh sách, nên không biết nhà vua nói gì, sợ hãi, nhất loạt quì xuống, không ai dám ngẩng đầu lên.

Riêng Hoà Thân bạo gan ngẩng đầu lên, tâu :

-Xin hoàng thượng bớt giận, giận có hại đến long thể. Mấy người hầu hạ không hiểu được câu mà bệ hạ dẫn từ Luận ngữ, nên không dám tâu trình.

Càn Long nghe nói, nguôi giận, hỏi :

- Ngươi học Luận ngữ ư ?

Hoà Thân tâu :

- Tâu bệ hạ, nô tài có học được ít nhiều.

Càn Long thấy Hoà Thân trẻ, đẹp trai, mạnh dạn, ăn nói lưu loát hợp tình; từ đó đem lòng yêu mến.

Sách Mạnh tử :

Lần khác, Càn Long ngồi trong nhà thủy tạ ở Minh Viên đang đọc cuốn Mạnh tử do Chu Hi chú thích, bỗng nhiên trời tối sầm, không thấy chữ.

Các thị vệ vội vã thắp đèn, nhà vua vẫn nheo nheo mắt, chữ chập chờn. Thấy Hoà Thân đứng hầu, Càn Long nói :

- Hòa Thân ! Ngươi xem, lời chú giải này ta không thấy rõ.

Hoà Thân cung kính hỏi :

-Tâu bệ hạ câu nào ?

Càn Long đọc :

-Nhân chi đạo giả, ẩm thực, noãn y, dật cư nhi vô giáo, tắc cận vu cầm thú. Thánh nhân hữu ưu chi, sử khế vi tư đồ, giáo dị nhân luân.

Hòa Thân nghe xong, giải thích

-Trong việc trị dân, sau khi lo cho dân ăn no mặc ấm, phải giáo hóa cho dân, nếu chỉ cho dân ăn no mặc ấm khác nào nuôi cầm thú. Đó là nỗi lo của thánh nhân, của các quan phụ trách.

Hoà Thân không chỉ giải thích lưu loát dễ hiểu hơn chú thích trong sách, lại còn giải thích từ nào là danh từ, từ nào là từ đưa đẩy Càn Long rất vừa ý.

Từ đó, Càn Long cho Hòa Thân được phép đứng gần, hầu vua đọc sách; chẳng bao lâu Hòa Thân được thăng tả thị lang bộ hộ.

Chữ Tây Tạng:

Năm đó, nhân ngày mừng thọ 70 của vua Càn Long, các quan trong triều từ trên xuống dưới lăng xăng treo đèn, kết hoa, tổ chức đại điển để chúc thọ nhà vua.

Thời ấy, giữa nhà Thanh với Mông Cổ và Tây Tạng có mối quan hệ rất mật thiết những công văn giấy tờ thường được viết chữ Hán và Mông Cổ.

Nhân lễ mừng thọ, Ban Thiện, một nhà sư Tây Tạng, viết một bức thư cho quân kị mã đi ngày đêm đem dâng Càn Long.

Nhận được thư, các quan trong triều chẳng ai biết đọc chữ Tây Tạng cả.

Càn Long bực mình, sai quân hỏa tốc đi tìm Hòa Thân.

Hòa Thân đến, làm lễ xong, liền cầm lá thư đọc, đại ý : Tiểu tăng vốn chịu ân sâu như trời biển của đại hoàng đế. Vì xuất gia, không làm được gì để báo đáp, chỉ ngày ngày khấn nguyện Phật gia hộ đại hoàng đế sống lâu trăm tuổi. Nhân dịp lễ thọ 70 của đại hoàng đế, viết thư quỳ lạy, để bày tỏ tấm lòng.

Nội dung thư ca ngợi hoàng đế hết lời, người dịch thư không hề vấp váp, làm cho Càn Long rất vui vẻ.

Nhân lúc cao hứng Càn Long sai Hòa Thân viết chiếu thư cho Biện Thiền. Hòa Thân chiếu bằng ba loại chữ Hán, Mông, Tạng.

Viết chiếu thư xong, Càn Long lại giao cho Hoà Thân toàn quyền tu sửa chùa chiền, miếu mạo để mời Biện Thiền về kinh ở.

Không những vậy, Càn Long còn phong cho Hòa Thân chức thượng thư Lí Phiên Phủ, coi việc ngoại với các nước Mông Cổ, Tân Cương, Tây Tạng.

Từ những nấc thang ban đầu, Hòa Thân từ từ bước lên đỉnh cao quyền lực và danh vọng : 27 tuổi được thăng quân cơ đại thần, 37 tuổi được thăng đại học sĩ kiêm thượng thư bộ lại, bộ binh, bộ hộ; năm 47 tuổi chỉ dưới một người là Càn Long, trên cả vạn người.

Chương hai :CÀN LONG - HÒA THÂN.

Quỉ Cốc, nhà mưu kế nổi tiếng Trung Hoa, đề xuất một chiêu thức đánh vào lòng người, chiều theo dục vọng của con người (tuỳ tâm sở dục), từ đó chinh phục và lèo lái con người. Hoà Thân sử dụng chiêu này rất thành công :

Càn Long ham đọc sách, phong nhã; Hoà Thân nhân đó mà dâng sách, văn phòng tứ bảo (giấy, bút, mực, nghiên) quí.

Càn Long cũng ưa chơi đồ cổ, thư pháp, tranh quí; Hoà Thân ra sức sưu tầm thu gom đồ cổ, thư pháp, tranh quý trong cả nước, dâng cho nhà vua.

Nhà vua quí mẹ thương con, thì Hoà Thân chăm sóc thái hậu, chiều chuộng công chúa. Nhà vua tự hào về sống dai, muốn trường thọ thì tổ chức lễ thọ linh đình.

Nói chung, Càn Long thích gì, nghĩ gì Hòa Thân đều biết. Quí bạn đọc chương này sẽ rõ.

I. THÁI HẬU VÀ CÔNG CHÚA THỨ MƯỜI:

1.Thái hậu:

Ngày