Vakefi Dhurimi dhe Sherbimi

PARATHENIE

VAKFET

VAKFI

DHURIMI DHE MENYRA E TIJ

ZEQATI DHE DHURIMI

A. ZEQATI

URTËSITË INDIVIDUALE DHE SHOQËRORE TË ZEQATIT

FUNDI I HIDHUR I ATYRE QË E NËNVLEFTËSOJNË ZEQATIN

E DHJETA - ZEQATI I PRODHIMEVE TË TOKËS

B. DHURIMI (INFAK)

A) PËRBËRJA

B) ETIKA E DHËNIES

ZEQATI NGA DRITARJA E LEGJISLACIONIT ISLAM

KUSHTET E DETYRUESHMËRISË SË ZEQATIT

MALLRAT PËR TË CILAT DUHET DHËNË ZEQAT DHE SASIA E TYRE

KUJT I JEPET ZEQAT

KUJT NUK I JEPET ZEQAT

E DHJETA (ZEQATI I PRODHIMEVE TË TOKËS)

PRONA ESHTE NJE AMANET - REPORTAZH

SHERBIMI DHE ETIKA E TIJ

SHERBIMI

ISLAMI ESHTE RINGJALLJA E NJERIUT

STILI I ORIENTIMIT DHE MESHIRES NE SHERBIM

STILI I BUTESISE DHE DHEMBSHURISE NE SHERBIM

ETIKA DHE KRITERET E SHERBIMIT

1. KUPTIMI DHE NJOHJA E RENDESISE SE SHERBIMIT

2. STOLISJA E ZEMRES ME VETI MORALO-SHPIRTERORE

A) ZEMRA DUHET TË JETË VAZHDİMİSHT BASHKË ME ALLAHUN

B) ZEMRA DUHET TË JETË E MBUSHUR ME DASHURİNË PËR ALLAHUN DHE TË DËRGUARİN E TİJ

C) ZEMRA DUHET TË JETË E MBUSHUR ME DASHURİNË PËR VËLLEZËRİT E FESË

D) ZEMRA DUHET TË JETË E MBUSHUR PLOT DASHURİ, DHEMBSHURİ DHE MËSHİRË PËR KRİJESAT PËR HİR TË KRİJUESSİT,

3. RUAJTJA E PRINCIPIALITETIT DHE ORIENTIMIT

4. TË JESH İ DHEMBSHUR, İ MËSHİRSHËM DHE FALËS

5. VEPRIMI DUKE U KESHILLUAR

6. PARTNERET QE U SHERBEHET DUHEN NJOHUR MIRE

7. RUAJTJA E MATURISE

8. T’U JEPET RENDESI E SHKALLES SE PARE SHERBIMEVE LIDHUR ME MESIMIN DHE EDUKIMIN NEPERMJET KUR’ANIT

9. TA ZHVILLOSH VETEN VAZHDIMISHT NGA ANA DITURORE DHE MORALE

A) ZHVİLLİMİ DİTUROR

B) ZHVİLLİMİ MORALO-SHPİRTËROR

C) ZHVİLLİMİ PROFESİONAL

10. T’I NJOHESH TE METAT NGA VETJA, KURSE SUKSESIN, NGA ALLAHU

11. TE PERPIQEMI PER T’U BERE SHEMBULL NE SHERBIM

12. TE MOS E HUMBASIM EMOCIONIN E SHERBIMIT DHE TE JEMI TE QENDRUESSHEM

PJESE NGA PERKUJTESA E KALIFIT ALI

POROSI NGA EDEBALIU

PARATHENIE

Lavdi Allahut Mëshirues e Shpërblyes që na ka nderuar ne, robtë e Tij të ngratë, me dhuntinë e besimit!

Paqja qoftë mbi Krenarinë e Përjetshme të gjithësisë, profetin Muhammed, të dërguar si mëshirë për botët!

Thelbi shpirtëror i Islamit është, në besim, tevhidi, domethënë uniteti i Allahut, kurse në veprim, edukata, orientimi dhe mëshira. Mëshira është fryti i parë i besimit. Një zemër larg mëshirës nuk mund të quhet e gjallë. Besmele-ja që është kreu i çdo pune dhe Fatiha-ja, kreu i parë i Kur’anit, fillojnë me emrat Rahman (mëshirues) dhe Rahim (shpërblyes) të Allahut që shprehin mëshirën, mirëbërësinë dhe shpërblimin e Tij. Edhe historitë e jetës së profetëve dhe të prijësve shpirtërorë janë plot me akte legjendare mëshire. Ndërkaq, njëra nga shfaqjet më të plota të mëshirës është dhurimi që në terminologjinë përkatëse shprehet me fjalën infak.

Krijimi i një mjedisi shoqëror të qetë e të kënaqur duke rritur e formuar njeriun delikat, të mirë e të thellë, është një prej synimeve bazë të fesë. Ky formim është i mundur vetëm me mbushjen e zemrave me ndjenjat e mëshirës dhe dhembshurisë dhe me anë të zeqatit, dhurimit dhe shërbimit që janë shfaqjet më të bukura të mëshirës dhe dhembshurisë. Sepse të gjitha këto janë një detyrim falenderimi nga më të rëndësishmit të robit ndaj Zotit të vet.

Shenja më e madhe e dashurisë së vërtetë është sakrifica. Ai që do dikë, sakrificën për atë që do e kupton, në masën e dashurisë që ndjen, si kënaqësi dhe detyrë. Prandaj, do të duhej që zemra besimtare t’i rrokë, t’i dojë e t’i trajtojë tërë krijesat me mëshirë dhe dhembshuri për hir dhe respekt të Krijuesit!

Në kohën tonë kur ndjenjat e vëllazërisë janë dobësuar, kur qetësia dhe prehja shoqërore janë humbur dhe kur urrejtja dhe armiqësia janë shtuar, është nevoja e një bashkëpunimi serioz për dhurim, ndihmë dhe shërbim. Por sa keq që në shoqërinë ku ndodhemi sot, për shkak të krizave shoqërore e ekonomike, nga njëra anë, dhe faktit që shumica e individëve janë shtënë pas interesit material, nga ana tjetër, aspekti zbatues i fesë me anë të sakrificave materiale është ndër specifikat më të shumta të nënvleftësuara e të harruara, nga të cilat, ato që vijnë në mendje të parat, janë detyrimet fetare të zeqatit, dhurimit dhe ndihmës si dhe institucionet mirëbërëse mbështetur mbi ndjenjën e dhembshurisë, siç janë vakëfet.

Temat islamike që e rregullojnë jetën nga djepi gjer në varr, duhet të ritrajtohen në përputhje me nevojat, kërkesat dhe domosdoshmëritë e çdo periudhe. Po të mos bëhet kjo, ndodh që, në rrjedhën e kohës dhe baticë-zbaticat e jetës, as të mos vihet re se sa mund të largohemi nga bukuritë e sjelljes të Islamit dhe se gjer në ç’gradë mund të dobësohen këto ndjenja të larta ndër zemrat! Për shembull, njëra nga këto, siç e kemi prekur shkurt në librin tonë, është çështja e të dhjetës.

Prandaj edhe ne ndjemë nevojën për ta shkruar këtë vepër me qëllim për t’i kujtuar parimet themelore të disa çështjeve lidhur me aspektin material-financiar të fesë sonë dhe për t’i vlerësuar me anë të atyre parimeve të vërtetat e shoqërisë brenda së cilës jetojmë. Synimi ynë është që të përpiqemi që, në shoqërinë tonë që po përjeton në nivelin më të lartë një shqetësim materialo-shpirtëror, me pretekstin e bashkëpunimit në fushën e vakëfit, zeqatit dhe dhurimit, të sigurojmë arritjen e një gjendjeje dëshirimi, entuziazmi dhe vetëdijshmërie.

Në librin tonë deshëm që, të vërtetat shkencore lidhur me çështjen, t’i përdorim si kriter për të bërë një vetëllogari ndërgjegjeje. Me të vërtetë, njëri prej motiveve themelore të sukseseve historike të qytetërimit islam, në përgjithësi, dhe shtetit osman, në veçanti, i cili, duke marrë përsipër apologjinë dhe mbrojtjen para gjithë botës të një botëkuptimi të ndryshëm, pati qëndruar gjashtë shekuj e gjysmë në këmbë dhe u pati dhënë mundësi të bashkëjetonin dhjetra shoqërive me fe, gjuhë dhe raca të ndryshme, ka qenë, pa dyshim, institucionaliteti i mirëbërësisë dhe rëndësia që u kushtoi vakëfeve mes institucioneve të mirëbërësisë.

Meqë i erdhi vendi, duhet thënë se historia si manual përvojash kombëtare, është kujtesa e kombeve. Prandaj nuk mund të përfytyrohet ndonjë komb që s’është nevojtar për funksionin udhëzues të historisë me qëllim për ta orientuar drejt e saktë të ardhmen, sidomos po qe se ajo histori është e mbushur plot me suksese dhe fitore materiale e shpirtërore të pashembullta që do të siguronin një besim e siguri për brezat e ardhshëm!

Njëra prej faqeve më të shkëlqyera të trashëgimit tonë historik nga pikëpamja njerëzore dhe qytetërimore është edhe ringjallja morale dhe përsosja e njeriut me anë të vakëfeve, dhurimit, mirëbërësisë dhe edukimit shpirtëror, janë veprimtaritë që bëhen pretekst për ta pajisur njeriun me veti morale-shpirtërore që do ta realizonin në mënyrën më të përsosur qëllimin e krijimit të tij.

Me të vërtetë, ashtu siç do të përshkruhet në këtë vepër kur t’i vijë vendi, etërit tanë të bekuar, duke ua zgjidhur çështjet njerëzve nevojtarë, e patën shtrirë dhe përgjithësuar mëshirën, dashurinë dhe shërbimin gjer te kafshët e dobëta e të sëmura si krijesa të Allahut! Ky nivel nuk është arritur gjer më sot në asnjë vend të botës. Prandaj kemi shumë mësime për të marrë nga historia jonë e famshme. Ata patën arritur një nivel mëshire, dashurie dhe qytetërimi të pamundur për t’u arritur gjer tani, siç ka qenë, për shembull, ushqyerja me mish gjahu dhe mjekimi me muzikë i të sëmurëve mendorë që etërit tanë i quanin me një edukatë dhe respekt të lartë, të sëmurët e nderuar!

Në qytetërimin islam-osman të vakëfeve, leprozëve të izoluar nga shoqëria për shkak të sëmundjes së tyre ngjitëse e të rrezikshme u është zgjatur dora e dhembshurisë, për ta janë ngritur institucione ku atyre u bëheshin të gjitha llojet e shërbimeve.

Eshtë jashtëzakonisht e rëndësishme që t’i mësojmë ashtu siç duhet praktikat dhe veprimtaritë e osmanëve që bënin fole të ashtuquajtura shtëpitë e zogjve nën strehët e ndërtesave për strehimin e zogjve dhe që ngrinin vakëfe për lejlekët e plagosur që nuk shtegtonin dot kur vinte koha e shtegtimit, në mënyrë që ta vlerësojmë veten me kriteret e tyre!

Nga ana tjetër, etërit tanë që e reflektonin mëshirën dhe dashurinë me përmasat më ideale në shërbimet vakfnore dhe mirëbërëse të tyre, kanë treguar edhe vëmendjen, delikatesën dhe përpjekjen më të madhe për ruajtjen e nderit dhe dinjitetit të të mjerëve, të të vobektëve, të vejushave dhe jetimëve. Delikatesa të tilla si krijimi dhe caktimi nëpër xhami i gurëve të sadakasë (gurët e lëmoshës ku liheshin lëmoshat) me qëllim për të siguruar që dhënësi i lëmoshës dhe marrësi i lëmoshës të mos e shihnin njëri-tjetrin, si shpërndarja në errësirën e natës nëpër shtëpi e ushqimeve për nevojtarët me qëllim për të mos e dëmtuar dinjitetin e tyre, janë një mënyrë sjelljeje shembullore përmes së cilës mëshira dhe dashuria realizoheshin në përmasa ideale. Madje ngritja e një vakëfi që kompensonte dëmet e bëra pa dashje nga shërbëtorët për të mos ua lënduar zemrën, është një thellësi ndjesore shembullore e tej çdo përfytyrimi! Edhe të gjitha këto janë parime jetësore që duhen kujtuar dhe ripërftuar me përparësi në ditët e sotme me qëllim për të vlerësuar denjësisht nderin dhe dinjitetin e njeriut.

Këto njohuri, bukurinë dhe vlerën e të cilave mund ta kuptojmë me aq sa t’i reflektojmë në jetën, sjelljet dhe ndjenjat tona, duke u nisur nga shembujt e mëshirës dhe delikatesës ideale në përmbajtjen e tyre, janë mjete paralajmërimi dhe orientimi të shkundjes dhe zgjimit për të cilin jemi jashtëzakonisht nevojtarë sot!

Fakti që në librin tonë u kemi dhënë kaq shumë vend shembujve të tillë nuk është thjesht për të larë borxhin e besës dhe miratimit që na takon si ndërgjegje ndaj etërve tanë të bekuar, por, në të vërtetë, për t’i marrë si shembull bukuritë e tyre me qëllim për t’i zbatuar.

Në bartjen në shoqëri të kësaj dashurie, dhembshurie dhe mëshire, sidomos siç e patën bërë etërit tanë, vakëfet janë, për njeriun tonë të ditëve të sotme, vende ku ekspozohet shembulli, modeli dhe ku merret mësim. Në këtë vepër ne, bashkë me lexuesit tanë, kemi dalë për të vizituar një ekspozitë historike asistence sociale e mirëbërësie. Zoti ynë na e mundësoftë që të frymëzohemi siç duhet nga kjo ekspozitë mirëbërësie!

Të gjitha këto shërbime të begata, të larta e të bukura, disa shembuj të të cilave i dhamë gjer këtu, sigurisht që, para së gjithash, mund të realizohen në sajë të njerëzve shembullorë të shërbimit që janë gati të sakrifikojnë për t’i çuar në vend ato. E thënë ndryshe, të gjitha veprimet dhe shërbimet e bukura të bëra japin rezultat sipas zemrës dhe nivelit të përgatitjes së njerëzve që i marrin përsipër. Ndërsa punët e lëna në duar të një njeriu të aftë, të përgatitur mirë dhe të përkryer përfundojnë në mënyrë të përsosur, punët nën përgjegjësinë e njerëzve të paaftë e të papërgatitur mirë përfundojnë me mijëra pendime e dëshpërime! Duke u mbështetur mbi këtë të vërtetë, veprës sonë i shtuam një kapitull të veçantë mbi shërbimin dhe etikën e tij, ku trajtuam etikën dhe kriteret e domosdoshme për personat prijës në rrugën e shërbimit shoqëror që të arrijnë aftësimin dhe vetitë e duhura në shërbimet që do të kryejnë.

Etika dhe kriteret përkatëse të klasifikuara në dymbëdhjetë pika përmbajnë pjekurinë e dyanshme që përbën fushën materialo-shpirtërore të anës së jashtme e të brendshme, të diturisë dhe kulturës, të mendjes dhe zemrës, të kësaj bote dhe përjetësisë, të domosdoshme për njeriun e shërbimit shoqëror. Synimi ynë është që personat kandidatë për të arritur cilësi të bukura e sublime, të jenë dhe të bëhen persona cilësorë e të denjë, të zgjedhur e të përkryer, të përgatitur në të dy anët, si zogjtë me dy flatra!

Zoti ynë, falna ne këtë përgatitje!

Me këtë rast, i falenderoj M. Akif Gynajn dhe vëllezërit akademicienë që kanë kontribuar në shkrimin e kësaj vepre dhe lutem që shërbimi i tyre të pranohet në lartësinë e Allahut (xh.xh.) si një mirëbërësi me veprim të pashtershëm!

Allahu im, zotëruesi i vërtetë i pasurisë dhe pushtetit! Të gjitha shfaqjet e dhurimit, shërbimit, mëshirës dhe dhembshurisë në udhën Tënde u bëfshin thesari i pashtershëm i jetës sonë ndjesore!

Amin, ashtu qoftë!

Osman Nuri TOPBASH

YSKYDAR, 2002

Nga kulmet e vlerave të qytetërimit tonë

VAKFET

Pjeca e parë

VAKFI

Vakfi është institucionalizimi me qëllim për t’u dhënë vazhdimësi dhurimit, ndihmës dhe mirëbërësisë si shfaqje të mëshirës, dhembshurisë dhe dashurisë ndaj krijesave për hir të Krijuesit. Institucionalizimi në fjalë është kushtimi i një pasurie Allahut, domethënë heqja dorë nga pronësia mbi një pasuri duke siguruar që ajo të përdoret përjetësisht për një qëllim shpirtëror. Ky qëllim shpirtëror është, duke i trajtuar nevojtarët përkatës me dhembshuri dhe mëshirë, duke i ndihmuar ata, fitimi i pëlqimit të Zotit. Në esencë, sakrifikimi i pasurisë dhe, po të duhet, edhe i jetës në rrugën e Allahut (xh.xh.) si një kusht i përkryerjes së besimit, është një urdhër hyjnor që duhet ta zbatojë çdo besimtar. Në Kur’an thuhet kështu:

Besimtarë të vërtetë janë vetëm ata që u besojnë Allahut dhe të Dërguarit dhe pastaj, pa rënë në dyshim, luftojnë me pasurinë dhe jetën e tyre në rrugën e Allahut! Ja, këta janë besnikët! (el-Huxhurat, 15)

Ata të devotshmit që japin (në rrugën e Allahut) nga çdo gjë që u kemi dhënë si pjesë të mirash! (el-Bakara, 3)

Allahu ka blerë nga besimtarët jetët dhe mallrat e tyre në shkëmbim të xhennetit... (et-Tevbe, 111)

Nga njerëzit ka të tillë që e sakrifikojnë veten dhe pasurinë për të fituar pëlqimin e Allahut... (el-Bakara, 207)

Islami që e konsideron këtë botë si mjedis përgatitjeje për përjetësinë dhe përjetësinë, si vazhdimin e kësaj bote, ka ngritur drejtpeshimin më të bukur e më të përsosur mes këtyre dy botëve për sa u përket raporteve trup-shpirt dhe materie-ide, kështu, ka siguruar truallin më të shëndoshë për një shoqëri të qetë, harmonike dhe në mirëqenie.

Vakëfet e përhapura në një fushë të gjerë që kryejnë shërbime, janë institucionet më të përsosura të dhënies, dhurimit, ndihmës dhe mirëbërësisë. Vakëfi është forma më e përsosur e shfaqjes së dhembshurisë dhe mëshirës që janë shenjë treguese e Islamit ndaj çdo krijese. Në Kur’an është urdhëruar që, si besimtarë të formuar, të japim, të dhurojmë nga gjërat më të dashura në mënyrë që të arrijmë pëlqimin hyjnor.

Për njeriun, gjërat më të larta e më të rëndësishme për nga vlera janë shpirti (jeta) dhe malli (pasuria). Blerja e xhennetit dhe fitimi i pëlqimit të Allahut janë të mundura me anë të dhurimit në rrugën e Allahut. Eshtë për këtë arsye që njerëzve që e dhurojnë bujarisht pasurinë dhe jetën, pra, çdo gjë që kanë, në rrugën e Allahut, u është thënë njerëz vakëf. Me të vërtetë, njerëz të tillë janë të denjë të kujtohen dhe përmenden në këtë mënyrë ngaqë ia kanë kushtuar (e kanë bërë vakëf) veten bashkë me të gjitha mundësitë e veta për mirëbërësi dhe dobi!

Njerëz të tillë marrin përsipër një detyrë jashtëzakonisht me rëndësi në sigurimin e qetësisë dhe kënaqësisë së shoqërisë. Sepse veprimtaritë dhe shërbimet e tyre, përgjithësisht, duke mos qenë të posaçme për jetën e përkohshme të kësaj bote, me anë të institucioneve të ngritura prej tyre, paraqesin vazhdimësi në mënyrë përfshirëse edhe për kohët e ardhshme. Ata që ndodhen më në krye të njerëzve vakëf janë profetët, prijësit dhe besimtarët që kanë arritur përkryerjen nën edukimin e tyre. Ata e kanë bartur në të katër anët e botës entuziazmin e besimit të zemrave të tyre dhe prapë ata janë që kanë mbushur faqet e arta më të zgjedhura të historisë!

Fakti që koha jonë është skenë e një mijë e një shqetësimeve për shkaqe shoqërore dhe ekonomike, është rrjedhojë, deri diku, edhe e faktit që vakëfet e vjetra e të pasura janë rrënuar tejet, ndërkaq që të rejat mbeten të pamjaftueshme përballë nevojave. Për kompensimin e kësaj pamjaftueshmërie duhet që njerëzit e kamur të ditëve të sotme të tregojnë zellin dhe përpjekjet e duhura, sepse përgjegjësia në këtë çështje u bie, para së gjithash, atyre.

Në hadithin profetik porositet kështu:

Kur vdes personi, mirësitë e të gjitha akteve të tij ndërpriten (bashkë me ndërprerjen e akteve), me përjashtim të sadakasë (lëmoshës, mirëbërësisë) që vazhdon të veprojë, të diturisë së lënë prej tij, nga e cila vazhdojnë të përfitojnë njerëzit, dhe të fëmijës së dobishëm i cili lutet pas tij për të! (Muslim, Vasijje, 14)

Dijetarët islamë kanë deklaruar se me sadakanë (lëmoshën, mirëbërësinë) që vazhdon të veprojë, e cila, në terminologjinë përkatëse, quhet sadakai xharije (mirësi rrjedhëse), përgjithësisht bëhet fjalë për vakëfin. Sadakai xharije ose mirësi rrjedhëse quhet lënia, për pëlqim të Allahut, e një vepre që kryen shërbim të vazhdueshëm, të pandërprerë.

Ka lumenj dhe çezma që vazhdojnë të rrjedhin të kthjellta qysh kur është krijuar bota. Ja, këtyre ujrave të rrjedhshme ua përngjason Profeti një sërë dobish të bëra në rrugën e Allahut. Ndërkaq, uji i rrjedhshëm për të cilin aludon Profeti, është diçka më e ndryshme, është një çezëm që do të rrjedhë jo vetëm gjer në kiamet, por gjer në përjetësi, duke i sjellë vazhdimisht personit lutje dhe shpërblim, dhe kjo çezëm është sadakaja rrjedhëse me veprim të vazhdueshëm që do ta kredhë personin në dritë të përjetshme.

Duke i vënë gjithësinë me gjithë çka brenda në dispozicion të njeriut, Allahu i Lartë e ka bërë njeriun përgjegjës. Fëmijët, malli, pasuria, shëndeti janë amanete të lëna njeriut brenda kësaj përmbajtjeje. Njeriu është i detyruar t’i mbrojë këto me rreptësi. Përdorimi i amanetit duke e respektuar atë ashtu siç duhet dhe duke pasur për orientim pëlqimin e Allahut, është nga pretekstet më me rëndësi për tërheqjen e mëshirës dhe begatisë hyjnore.

Ashtu siç shprehet poeti Junus Emre në vargjet e mëposhtme, pasuria në kuptim të vërtetë i përket Allahut. Njeriut i është dhënë e drejta e përdorimit dhe administrimit të saj vetëm për një fragment kohe të caktuar:

Thonë i zoti i mallit, i zoti i pasurisë;

Kush është i zoti i parë i pasurisë?

Malli, gënjeshtër; pasuria, gënjeshtër...

Merru dhe ti pak me to në s’paç punë tjetër!

Prandaj, një nga kushtet për të mund të qenë një besimtar i përkryer, është të jetosh me vetëdijen se pasuria është amanet! Nisur nga kjo, përdorimi i pasurisë ose kapitalit jashtë kritereve të dhënies, dhurimit dhe ndihmës konsiderohet si tradhti ndaj amanetit. Jo vetëm llogaria e kësaj tradhtie do të jetë e rëndë në jetën tjetër, por është e qartë edhe se kjo do të shkaktojë në këtë botë kriza në planin individual e shoqëror. Ndërkaq, zelli dhe bashkëpunimi në fushën e dhënies, dhurimit dhe ndihmës janë shprehje të një falenderimi konkret ndaj Allahut të Lartë për të mirat që na ka dhënë!

***

Bereqeti ose begatia e vërtetë e mirësive të bëra në rrugën e Allahut dhe për pëlqim të Tij varet nga qëllimi dhe principialiteti e sinqeriteti i personit. E rëndësishme është që aktet dhe veprimet të kryhen me principialitet, sinqeritet dhe devocion. Edhe për mirësinë më të vogël të bërë për pëlqimin e Tij, Allahu i Lartë dhuron begati të mëdha. Në Kur’an theksohet:

Gjendja e atij që e shpenzon pasurinë në rrugën e Allahut dhe për pëlqim të Tij, është si gjendja e farës së grurit nga e cila del një kalli me njëqind kokrra gruri. Allahu i jep me shumëfish atij që dëshiron. Allahu është dhurues i madh dhe që di me të vërtetë! (el-Bakara, 261)

Profeti (s.a.s.) porosit:

Kush ndërton një faltore për hir të Allahut, Allahu ngre për të një pallat në xhennet! (Muslim, Mesaxhid, 24)

Një prej dobive më të rëndësishme të vakëfeve është edhe pengimi i pronarëve të pasurive nga rrëshqitja në shpenzim të kotë, shpërdorim dhe dëfrim.

Synimi kryesor në ngritjen e vakëfeve është fitimi i pëlqimit të Allahut dhe arritja e shpëtimit në jetën tjetër, ahiret. Kështu, ky synim është përmbledhur në shprehjen koncize et-takarrub il’lallah (pretekst për afrim ndaj Allahut) dhe është pranuar si një nga kushtet e vlefshmërisë së vakëfit.

Prandaj është e domosdoshme të tregohet ndjeshmëri e lartë në çështjen e vakëfit dhe respekt i veçantë për këtë amanet hyjnor. Gjatë gjithë historisë është qëndruar me rreptësi mbi këtë çështje dhe, kur ky amanet është shkelur, fundi i asaj shoqërie ose i shkelësve të amanetit ka qenë i dhimbshëm. Për shembull, deveja e dhënë profetit Salih (a.s.) s’ka qenë pronë e askujt, por vetëm një lloj malli vakëf i ofruar njerëzve nëpërmjet profetit Salih që të përfitojnë prej saj. Pronari i saj ishte Zoti. Por fisi i tërbuar e vrau