Eflatun Cem Guney-Nasrettin Hoca Fkralari

YAYINLAR
NASRETTN HOCA FIKRALARI

Derleyen: Efltun Cem Gney
Milliyet
&
Milliyet Gazetesinin okuyucularna armaandr. Ayrca parayla satlmaz.
Milliyet - Varlk
TRK VE DNYA KLASKLER
VA R LIK Y A YIN LA R I A.. 1995 Milliyet Gazetecilik A.. tesislerinde baslmtr.
NASRETTN HOCA Yedi asrdr yedi dnyaya glen adam! Ona her yerde bir beik, her yerde bir mezar gsteriliyor am a, dorusunu Allah bilir. Bizim bir bildiimiz varsa, bugn de bir kolu m arkta, bir kolu m arpta ve ruhu ebedilikle bir yatadr. Dnya durduka duracak o! Hocay bu lmezlie eritiren gler yz, tatl dilidir. Gler yz gnln yaylas, tatl dil de o yaylann bahardr. Zaten adam dediin ya yznden belli olur, ya sznden. Karaglmez dediklerimiz kara bulut yzl, ac soan szldr. Oysa ki, gle insanlarn yzlerinden nur mu dedin, n u r akar; dillerinden de bal m dedin, bal akar. Hele Hocann sade yz de, alnnn ortas bile glyor. lle dili, ille dili! Kaymak alyor bal stne. Her yiitin bir yourt yiyi var, onun da huyu bu, dobra dobra konumak. Bir lf dilinin ucuna geldi mi, yle vezir vzera gibi yut gitsin! etmiyor. Ama parmam gzme, kr kad! hesab de deil; yle yarl yakld; tam dengine getirerek ta gediine yerletiriyor; gayr onun szne sohbetine doyulur mu! Herkesi, azna baktryor. Bundandr Hoca; her ban tac, her gnln ilcdr. Her meclisin gl, her sohbetin blbldr. Onsuz, ne dnn tad, ne bayram n ad olur. Hele sze bunaldm z zamanlarnda Hzr gibi gelir yetiir. Bir var ki, Hoca yetmi iki milletin dine evrildii halde Trkemizde yazlamamtr. Bu kssalarn, ya nazma ekilerek azlar yzleri eilmi, ya da yamal dile dklerek tad, tuzu kaybolmutur. Oysa ki bunlar mill mirasmzdr bizim. Azdan aza bir gelenek halinde srp gelen bu bergiizarlan, 5
Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

h ar vurup harm an savuranlardan kurtarm al, efsanelerimiz, masallarmz, halk hikyelerimiz gibi halk kssalarmz da halk az ve zevkiyle ileyerek ocuk ve halk eitimine yarar nshalarn meydana getirmeliyiz. Biz, boynumuza, deni yapyor, rahmetli olumun balad bu ii bitirmiye alyoruz. B unlar erbetli fikraclann ballandra ballandra anlattklar k adar olmasa da, az ok bir az tadiyle okunabilirse, halk eitimi** vazifemizi de yapm olmann zevkini duyacaz. EFLATIN CEM GNEY
Nasrettin Hoca Fkralar

ADAM SEN DE! Bir gn Hoca dadan m geliyormu, badan m? Deirmen bana inince: u ihtiyar ineyip gemeyeyim! demi. Deirmencinin de deirmenin suyu ekileli, adam yz gd m var! Bizimkini grnce deli, divane olmu: Yel mi att Hocam, sel mi att seni buralara? diye yrekten karlam. Konmular, konumular, kh u daldan, kh bu daldan derken, akam bulmular. Hoca, yolcu yolunda gerek! deyip de dorulunca, de irmenci: Efendi, yolun dmken, u bizim eekleri de kye brak. Hem birine binersin, ayan yerde kesilir? demi, Hoca, deirmenin eeklerini nne katm. Az gitmi, uz gitmi; kr eytan kalbine girmi: Sakn, saa, sola sapan olmasn!. Deyip bir saym, dokuz eek! Gzlerine inanamam: Acep biri hangi cehenneme gitti? deyip eekten inmi; bir bir eliyle saym ki; on eek! Az gitmi, uz gitmi; yine bir eytan kalbine girmi;, tutup bir daha saym: dokuz eek. Yine gzlerine inanamayp inmi; eliyle saym ki, on eek! Rahmetli, bindii eei bir sayp, bir saymadnn farkna varm m, varmam m, her ne ise, deliye dnm: Adam sen de! demi; stne binip de bir eek kaybetmektense, yaya yryeyim daha iyi! AKLINI PEYNR EKMEKLE M YEDN Hoca bir gn arda bir kavuk beenir. Kaa? diye sorar. Sudan ucuz Hocam, on ake! derler. 7
Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

-
Pek l yle ise, sanp, sarmalayn! diye sardrr Hoca. Gidecei srada, gzne mi iliir, ne olursa: Ya u heybe kaa? diye sorar. Yabanc deilsin ya, o da senin iin on ake olur. derler. O halde, kavuun yerine heybeyi verin der, alr heybeyi ama, kesenin azn amadan kar. Adam arkasndan yetiip: Hocam, ayp olmasn ya, parasn unuttunuz deyince Hoca: Ne paras, heybenin yerine kavuu braktm ya diye kmaya balamasn m! Adamcaz boynunu bken yle ama Hocam, kavuun parasn vermediniz ki? der, der ama, Hazret bsbtn fitili alr. Yahu, sen akim peynir ekmekle mi yedin? Kavuu almadm ki, parasn vereyim deyip yrr... AL ABDESTN, VER PABUCUMU Gnn birinde Hoca, abdest almak iin dereye kadar iner. Aheste, beste; balar abdeste... azma, burnuna derken, sra iki ayana gelir, gelir ama, her naslsa papucun tekini elinden karmaz m! Bir de bakar ki, ne baksn, suyun stnde yzp duruyor. Daha alal ne odu, gcr gcr mbarekler. Abdesti yenilemek kolay ama, pabucu yenilemek kolay m? Hi yoktan bir etek dolusu para daha m dksn elin gvuruna! Hocanm akl, fikri karr, gayri ne namaz dnr, ne niyaz: Al abdestini, ver papucumu, al abdestini ver papucumu! diye dere boyunu tutar, papu gider, o gider; papu gider, o gider. ALLAH DAINA GRE KI VERR Dman dmana Mevlit okumaz; Allah kardei kardee dman etmesin! Koca Timur da klcn ekip yrynce, da, ta nne

duramam; dilsin! diyenin de hesabn grm, Zalimsin! diyenin de... Ahali, olup bitene ne deyip edeceini arm; gene can kurtarana sanlr gibi, vanp Hocanm eteklerine sanlmlan Hey efendi, Allah her akl sana vermi; gidip ne diyeceksen de de Timura, bu ilerin nne gemee bak; yoksa kurunun yannda ya da yanacak! diye, yalvarp yakarmlar. Hoca boynunu bkm: Ne denir, Allah kullarna, kulluklarna gre han gnderir, kaderin nne geilir mi? demi ama, nihayet kellesini koltuuna alp, hanlar hannn katna km. Timur uradan, buradan derken: Bir de sen syle bakalm, u yapp ettiklerime gre dil miyim, zlim mi? diye sormu. Hoca bu, dilinin ucuna gelen hangi sz, yut gitsin eder: Vallahi, demi; neyin nesi olduunu bilmiyorum ama, Allah dana gre k veriyor! Bu szdeki hikmet Timurun yle bir houna gitmi, yle bir houna gitmi ki, o gnden geri, klcn knna koymu; Hocay da bana ba tac yapm.
ALLAH ECELDEN AMAN VERSEYD.. Bir yl Hoca, ekin ekmemi, harman savurmam deil, deil ama, yansn yel alm, yansn sel alm; baka bir dzen kurup ta, samann samanla, arpasn arpala atamam. Eee, ylanca ylan, topra kanaatle yalar; u eein yemini biraz indirirsem, pulu mu dklr? diye dnm, bir avu indirmi ama, eek Bana m? dememi! Gnn birinde Hoca: Eek gene o eek.. Bir avu daha eksiltsem, teli mi dklr? demi; bir avu daha eksiltmi; seninki gene, keder getirmemi! 9

Mbarek adam, eein keseye dokunmayan tarafn buldu ya, gayri indirdike indirmi; eksilttike eksiltmi; derken eee bir durgunluk km ama, Hoca, hi te oral olmam, biraz daha azaltm. Bu defa, bir mecalsizlik km hayvana; Hoca, gene oral olmam.. Bir de, bir sabah, girip bakm ki, ne baksn, bizimki nallan parlatm. O zaman Hoca, elini bana vurmu: Vah, eeim, vah! demi; ne gzel almt! Nerede ise, susuz, yemsiz de yaayacakt ya, ecel msaade etmedi yoksa...
ALLAH LE KUL ARASINA GRME u bacadan den altn meselesinden mi, baka bir alacak, verecek yznden mi, her ne ise, Hoca merhumun Yahudinin biriyle aras eker renk olur. irret herif, yakasndan tutup Hocay mahkemeye srklemek ister. Hoca: Bre bezirgn, ben haktan, hak yerinden kamam ama, u klk, kyafetimle koca Kadnm nne nasl kanm?* deyince, Yahudi, stndeki krk karp Hocaya giydirir, giydirir ama, Hoca bu defa da: yi ama, el var, ar var. Bu krknen, brknen yaya, yapldak nasl giderim? deyince, Yahudi altndaki katn da tutar. Hocamn altna eker. Uzatmayalm, varrlar mahkemeye. Yahudi, Kadmn ayaklarna kapanr: Ey kimsenin hakkn kimseye yedirmeyen, ben bu Hocadan dvacym. Gz gre u kadar altnmn stne oturmak istiyor. Buna Allah raz olur mu? diye, bir sr lf sayp dker. Kad: Ne dersin? der gibi Hocanm yzne baknca, Hoca, cebinden bir kese kanp krdatarak: Efendi hazretleri, sakn, inanma, kanma; bu Yahudi bildiin gibi deil, her grdnden gz kiras ister, nerdeyse u stmdeki krke bile sahip kacak! deyince, Yahudi, birdenbire 10

tellanarak: Sahip kacak ta, ne demek! stndeki krk benim, bandaki brk te benim deyip, Hocanm br yakasna da yapr. Hoca, sureti haktan grnerek Kadya: Gryorsunuz ya, efendi hazretleri; stmdeki krke de bamdaki brke de sahip kt. Hani Allahtan korkmasa, altndaki katr bile benimdir, diyecek! deyince, Yahudiyi bsbtn ate alr Katr da benim efendim, katr da benim! deyince, Kad efendi birdenbire celllenerek: Bre katr herif, sen adamn stndekine de sahip kyorsun, altndakine de. Daha kald ki, altnlarna m sahip kamayacaksn; ykl uradan! deyince, Hoca merhum, keyfinden ne deyip edeceini bilemeyip: Hey azna salk, taz olal bir ku tuttun bugn! diyecek olur ama, gayri orasn bilmem; bir bilgim, ettiim varsa, Hoca, krk gn, krk gece Yahudiyi uykusuz braktktan sonra, nesi var, nesi yok, gtrr Al katr herif, der, bu sana bir ders olsun da, bir daha Allah ile kul arasna girme!
ALLAH VERSN Bir bahara doru Hoca, danma km da, akarn, kokarn onanp duruyormu; at demi, kap alnm; eilip baknca, biraz gzleri snr gibi olmu ama, dorusu kim olduunu pek kestirememi. Daha ne istediini sormaa kalmam; adam: Hoca, efendi, demi; biraz aa kadar inebilir misin? Hocann ban kamaa vakti mi var! Ne syleyeceksen syle, kulam sende. demi ama, beriki ne lf ettiyse, Hoca krk kula merdiveni nefes nefese inmi ama, he rifiolu: 11

-
Efendi, ban, gzn sadakas iin. diye, bir dilenci azna balamasn m! Rahmetli, yle bir bakm: Gel yleyse benimle! deyip, krk ayak merdiveni kartm; krk birincide dnp adama: Allah versin, baba! demi.
ALTST OLACAK Hoca merhum, ban sokacak iki gz bir dam yaptracak olur. Ba yatk bir dlger bulur, buras byle olsun, uras yle olsun diye kapsndan bacasna kadar trif stne tarif geer. Dlger de: Canla bastne, Hocam; ben emeimi esirgemem, daha baka bir diyecein var m? diye sorar. Bu defa da Hoca: Hay azna salk, usta; az daha eein byn ahrda unutacaktk! Deme tahtalarn tavana, tavan tahtalarn da deme yerine mhlamasn unutma! diye tembihe kalkmasn m? Usta, birey anlamam gibi Hocann yzne ba kan Hepsi ne ise ne ama Hocam, buna pek aklm yatmad! deyince, rahmetti, grm geirmi bir adam gibi glen Yahu, der, bunda akl erdiremeyecek ne var! Ev bitince ev leneceim; evlenince de, evin alt stne gelecek; tabi o zaman tavan da yerini bulur, deme de?
AMMA UZATTIN HA! Hoca, bir sabah soluu kapda alnca, bir kap komusu pencereyi tklatr. Hayrola Hoca; bugn sende bir hal var? der. Hoca: Hi canm, ne hal olacak! diye ban dolayp geecek olur 12

ama, herifin gz ellemin stnde, renmezse olur mu? Yahu, betinden, benzinden belli; bir derdin var elbet! diye tutturur. Rahmetli, onu yle bir szdkten sonra: Bre komu, ne stne lzm, elin koyunu ile, be keisi. Ev hali bu, bizim kan ile biraz ileri, geri ettik, ite o kadar. deyip yryecek olur ya, yedi mahallenin telll, gezdii, tozduu yerde ne anlatacak: Pek o kadar deil, Hoca; bu gece sizin evden bir grlt geldi; saklayp ta turusunu mu kuracaksn; yann okkas on paraya iner. deyince, Hoca bakar ki, yakasn kurtaramayacak: Be birader, diyorum ya, pek yle merak edilecek ey deil! Bizimki ii aztnca, bir tekme vurup cbbemi merdivenden aa savurdu der. Komusu olacak, bu kadarla da doymaz: Hoca, ben byle mavalan yutar mym, cbbe dediin grlt kanr m? deyince, gayri Hocamn burasna kan Canm, komu, der; sen de amma uzattn ha, cbbenin iinde ben de vardm!
ANASINDAN EMD BURNUNDAN GELR Bir gece Hoca, karsyla dereden tepeden konuurken: A hatuncuum, yann ortalk gnlk, gnelik olursa, baa gidip bel belliyeceim; yok, puslu, bulutlu olursa, daa gidip odun ileyeceim. der. Eksik-etek ne desin: nallah de, efendi, inallah de. deyince, Hoca deta f kelenir: Yahu, bunun inallah, maallah var m? Gayri havaya bal. Ya yle, ya byle! der. Bir de sabah sabah bakar ki, havann yz yamura bakyor, 13

dan yolunu tutar, tutar ama, az gider, uz gider. Haramiler yolunu keser. Babalk, sen bu dalann kurduna benziyorsun. Haydi, d nmze de, kyn yolunu gster bize! derler. Hoca neye uradn bilmez: Aman demeyin, benim iim, gcm bamdan akn, nefes almaa bile vaktim yok! der ama, onun gnlne kim bakar! Katarlar nlerine. Gayri, yokularda ter dkerek, inilerde trnak skerek, gidecekleri yere gtrr, ama onlar, anasndan emdii de burnundan gelir. Gece yansndan sonra kapsn alp ta kans: Kim o? diye seslenince Hoca: A, kancm, a! nallah benim! der.
ARADIINI BULDUKTAN GER Bir gn, bir saz leminde, zevzein biri, Hocann eline bir meydan saz tututurun Haydi Hocam, herkes bir telden alyor, sen de eski havalardan tuttur bakalm. der. Herif, ks dinlemiin biri. Tutup ta ona: Ay oul, krkndan sonra caz alnr m? demi, ne kar? Bo yere azn yormaktansa, Gel benim san telli kepem; bir sen deiktin! deyip, sazn bam teline dokunur. Buldu ya bunu. Gayri bu tele vurur da vurur. Gelgelelim, byle bir grltye kafa, kulak dayanr m? tekiler glmekte, glmekte olsun, kmilce biri: Be canm efendim, bamz iirdin; byle saz yerinde kalsn! Bizim bildiimiz perde perde gezinilir! dey^ce, Hoca, ban sazn stne ykarak: elebi, der, onlar aradklar perdeyi bulamazlar da, gezinir, dururlar. Ben bunu bulduktan geri, ne diye gezinecekmiim?
14

AYAIMI TATAN ESRGEMEM Gnn birinde tandk biri gelir, Hocadan eeini ister. Herifi bandan nasl savsn? Vallahi, der, bugnlerde pek yle yokulara yorulduu yok ama, gene de bir gidip greyim; gnln edebilirsem, ne l! Szde gider Hoca, ve neden sonra, sakaln svazlayarak ge lir: Sorma komu, sorma! Eek eek iken bana ne akl retse beenirsin? der. Adamcaz afallar: Fesuphanallah, eek dediin insana ne retirmi? diye sorar. Rahmetli: Eek mi, der, ben ayam tatan esirgemem ama, eloluna iyilik yaramaz; olur ya, ben bir eeklik ederim, herifiolu tutar, seni kalaylar! diyor.
AYAKLARI O TARAFA EKM DE... Her sakala tarak uydurmasn bilen bir adam varm; Hocay da her grdke, sakalnn altndan geen Efendi hazrederi, yznz gren cennetlik oluyor, ayda, ylda bir olsun, bir ac kahvemizi iip de bizleri ihy etmiyorsunuz! der, daha da ne diller dkermi. Hoca iinden: Bu mbarek adam, arda, pazarda byle yaparsa, ya evine, barkna urasam, kimbilir nasl deli-divne olacak? diye ge irirmi. Bir gn, ayaklan o tarafa ekmi de: Bri, bir gnl alaym! diye niyetlenip kapsn alm. Seninkinin ba, bir grnm, bir kaybolmu pencereden. Herhalde, kapya komu olacak, derken, kapy 15

ua am; krk yldr ezberledii bir azla: Ayanza kul, kurban olaym, demi; bizi bir adam yerine koyup geldiniz ama, aa hazretleri, imdi kt. Vah, vah. Buraya kadar yoruldunuz! Dyunca, kim bilir, nasl zlecek! Hocann ekmei dizinde, sz yznde, lfn kimden esirgerYa, yle mi, demi; o halde aaya selm syleyin; bir daha evden kp giderken, bam pencerede unutmasn!
AY ALIP SATTIIM YOK Akln beenmiin biri, bir gn bir pazar yerinde Hocaya rastlam; szm ona, bir tuhaflk olsun diye: Babalk, demi; sormak ayp olmasn ya, bugn, gnlerden ne dir? Hoca, adamn niyetini gznden okuduu iin: Ne bileyim, be evlt; ben bu memleketin yabancsym! de mi. Adam: Azmn payn aldm! deyip de ban te yana evirecek yerde: Haydi gn ne ise ne ya, ayn ka acaba? demesin mi? Rahmetli glm ve: Vallahi evlt, sen benim pazar yerinde dnp dolatma bakma; bu gnlerde ay alp sattm yok! deyip yrm.
BADAT VRAN Bir gn Hoca, bir ky imamna misafir olur, olur ya, l gznde ya, imam evinde a! ki kemkmden sonra imam:
16

E, Hocam, bugne bugn misafirimsin; syle Allah akna, susuz musun? Uykusuz musun? diye sorar ama, ekmekten, adan sz a maz. Hoca ne desin; anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zuma az! Eksik olma, der, buraya gelirken bir pnar banda uyumutum. Her yer gllk glistan; sade, bir Badat viran!
BAHS KAYBETTN YA! Hoca ile karsnn bir eekle balan dertte kalr. yle ya, yemi, suyu vaktinde verilmezse daa, bayra ayaklan tutar m hayvann? Szde bu ii sraya bindirirler, ama, daima biri, kendi srasn tekinin stne ykmaya alr. Bir akam, yine danann kuyruunu koparrlar. Biri derki: Bugn eein yemini sen vereceksin! teki derki: Sra endeydi sen vereceksin! Evin iinde bir kyamettir gider. Nihayet, grltden ikisinin de kafas ier, sepete dner. Ha ite o zaman, balarm dinlendirmek iin: Kim imdiden geri, azn aarsa; yemi, suyu o versin! diye sz leirler. Kans: Benim enem pek durmaz, belki bo bulunur da bir lf ederim. diye kalkar, bir komuya gider. Hoca da: Ne olur, ne olmaz, duvann kula vardr! diye azm yumup, dudaklarm diker. Bylece, evden ses, soluk kesilince, hrszlarn gn doar. Arka odadaki sand, sepeti boaltr, ne var, ne yok, uvallanna doldururlar. Duymasna, Hoca duyar ama: Ben onlan duyduktan geri, onlar da beni duyar! diye, bahsi kaybetmemek iin azm amaz. Bir de kans dnp gelir ki, ne grsn, her taraf tamtakr! Amann 17

komular, evim, barkm soyulmu! diye barmaya balamaz m, Hoca hemen karsnn yakasna sanln Nasl, bahsi kaybettin ya; haydi, u eein yemini, suyunu ver bakalm! der. BANA GRNME DE Bir gn, konu komu bir olmular, Hoca, bu halin ne olacak byle? Gel sen bir He! de; biz de helal st emmi birini bulalm da ba gz edelim seni. demiler. Hoca ipe un sermi ama, gnlne kim bakar onun; neylemiler, etmiler, gnn birinde toy-dn etmiler. Dorusu hatuncuk ta eline, eteine temiz bir hatuncukmu ama, inadna irkin mi, irkinmi. Hani yzne bakann krk yl nasibi kesilir! (terlerse, yalan deil! O gecenin sabah, Hocada surat bir kan; dnp dururken, ar, uslu hatuncuk az, dilden sz ap: Efendi, nasl buyuruyorsunuz, hsm, akrabadan kimlere grneyim, kimlere grnmiyeyim? diye sormu. Rahmetli, ban te yana evirerek: Vallahi kancm; bana grnme de, kime grnrsem grn! demi. BND DALI KESER Hoca merhum, bir gn, bir aa keserken, yolcunun biri grr. Hey, babalk, bindiin dal kesme, sonra kanmam ha! diye seslenir ama, Hocann bir kulandan girer, bir kulandan kar, bir, bir daha indirir baltasn. Derken, dal knlr, gelir, Hoca da boylu boyunca serilir yere. Gayri yaray, bereyi, dnen kim! Hemen koar adamn arkasndan: 18

Yahu, sen benim deceimi bildin, leceimi de bilirsin; gel, deyiver, Allah akna! diye, adamn yakasna sarlr. Adamcaz ne desin, yakasn Hocann elinden kurtarmak iin: Bunu bilmeyecek ne var! u bindiin eek bir yellenirse, cann azna gelir, bir daha yellendi mi, cann kar vesselm! deyip, yryverir. Hoca, odununu ykler, evin yolunu tutar ama, eek bu, yoku yukan bir eeklik etmez mi, can burasna gelir Hocanm, kralasca, bir daha o eeklii yapmaz m! Hocann ih tkenir, yklverir yere. Duyup gelenler, bir iki ah, vahtan sonra, cenazesini evine kaldracak olurlar. amur, aylak bir yerden geeken, buradan m gtrsek uradan m? diye hesap, kitap ettiklerini duyunca, Hoca, tabuttan ban uza tr Vallahi, der; ben sa iken u yoldan gelir giderdim ama, gene de siz bilirsiniz!
BAIMI BELYA SOKAMAM Bir gn Hoca, kahvede ho-be ederken, adamn biri soluk solua gelir Hoca efendi, der, sizin evde yangn km; aman deyim, ate bacay sarmadan yetiin! Yanndakilerin yrei yerinden oynar, ayaklan birbirine dolar ama, koca adam, hi te oral olmaz, dnya yansa umurunda deilmi gibi, ubuunu tellendirir, durur. Bre Hoca, kulana kurun mu akt, duymuyor musun? Daha ne oturup duruyorsun? deyince, rahmetli uykudan uyanr gibi, yle bir gerinir, esner Yahu, der, biz aramzda bir taksim getik; sokak ii benim, ev ii onun. Ben kanmn iine kanr da, bam nra yakar mym hi? 19

-
BAINA PAMUK EKM Bir gn Hoca, bir acemi berbere tra olur. Adamcaz, ustura aldka keser, kestii yere de pamuk yapturm. Rahmetli, bir aralk kavuuna uzanr. Berber, utana skla: Aman efendi, daha banzn yans tra edilmedi. deyince, Hoca ks ks glen Be evlat; sen bamn yansna pamuk ektin. Bari brak da ben de yansna keten ekeyim! der.
BAINI EVRP DE... Bir gn Hoca, Sivrihsarn tepeciinde dnp dolarken, grm ki, ne grsn, gkteki ay, bir gm yay! oluk ocuk bir yana, kelli, felli adamlar bile, az ak, ayran delisine dnm; durup durup bakyor, dnp dnp bakyor. stelik, kimi yzne sryor elini, kimi gzne, kimi kesesine sryor, kimi ksesine. Hoca, bir trl, akl, fikir erdirememi buna: Allah, Allah, demi; bizim Akehirde bunun araba tekerlei kadarn grrler de, gene ban evirip bakan olmaz!
BAININ ARESNE BAKSIN Hoca, yazn daa gider, odun iler, kn da, tandr banda, gnn gn edermi. Bir gn, gene, eeini nne katm; oduna gidenlere katlm. Bir var ki, can boazdan gelir, bir avu arpa ile olur mu bu! Yolun dzn geip te, dan yzne gelince, hayvann dizleri kesilmi; bir aya gitmi, bir aya gitmemi. 20

Bre akll, demiler, unun kna biraz neft ya al. Bak nasl, ku olup kanatlanacak! El akl ile pek kuyuya girilmez ama, snamay da kurt yemez. Dedikleri gibi, bir para bir ey srm, srm ama, de yetie bilirsen, yeti ardndan! Koca eek ku olmu, kanat olmu; bir solukta, dan tepesini bulmu. Olacak olur ya, dnte de, eein bana gelen, kendi bana gelmi! Yollar, gznde bydke bym; ayaklan Ben gitmem! demee balam, ama, kolayn buldu ya bir kere, ne diye kasvet eksin; hemen bir para neft ya eeine; bir para da kendininkine, tamam. Alimallah, uan ku bile ardndan yetiememi. Kans, onu byle nefes nefese, grp de: Yahu, efendi, ne oldu sana byle? diye sorunca, Hoca, vay yandm ederekten: Sorma hatun, olan oldu bir kere; ben gle kouyorum; eek gelirse syle, o da kendi bann aresine baksn! demi.
BEN EHL KUBURDANIM Hoca merhum, insanlardan can yandka, kendini mezarla atarm. Bir gn gene, bu serviler ehrinde dner dolarken, birka atlnn tozu dumana katarak geldiini grmez mi! Hocann yreine bir korku der: Krk haramilere benziyor bunlar! Desene, yamurdan kaarken doluya tutulduk. Bilmem ki, netsem, neylesem? derken gzne bir mezar ukuru iliir. Yan soyunur, yan soyunmaz, girer iine ama, gelen atllar da gelir yetiir. Bir de bakarlar ki, ne baksnlar, rplak biri, bir mezardan ban uzatm, etraf szp duruyor; ilerinden biri eilip, soran Yahu, in misin, cin misin, burada ne anyorsun? diye. Hoca bir tuhaf ban sallayarak: Ben mi? Ben ehli kuburdanm. Ahvali
21

lemi seyre ktm! deyince, atllar, adarn drtnala kaldrr; gayri, ku olsa arkalarndan yetiir mi?
BEN NEFES ETMESNE EDERM AMA... Ala kei her vakit pskll olak dourmaz ya, uyuzun yannda yata yata uyuz da olur. Gnn birinde bizim kse khyanm keisine uyuz bular. Adamcazda surat bir kar; katar nne, getirir Ho caya: Efendi, senin nefesin iin uyuz illetine bire birdir, derler, ban, gzn hayrna, una bir nefes eder misin? deyince, Hoca mer hum: Ben nefes etmesine ederim ama, sen de benim nefesime biraz katran ruhu katp kartrrsan! der.
BEN YERM SEVMEDM Bir gn Hoca, krda, bayda dolarken iki adamn, da, ba yaptklarm grn Hele merhaba sonraya kalsn, aalar, bu ubuklar burada tutar m dersiniz? Adamlar bu sze byk altndan glen ubuklar da sz m, adam diksen biter, mbarek toprak dei, tutya! derler. Hoca kulana inanamaz: Aman, yle ise beni dikin uraya, bakalm ne biim yemi vereceim! der. Allahn danda vakit nasl geecek? Baclar tutar, Hocay 22

yan beline kadar topraa gmerler, kendileri de bir aa altna ekilip, ekmeklerine soan krmaya balarlar. Hoca, yle bir zaman, bir aa gibi dikilip durduktan sonra kendi kendini skp, baclann yanma gider. Bre efendi, ne diye yerinde durmadn? deyince onlar, Hoca: Vallahi birader,, der; ben yerimi sevmedim, yerini sevmiyen aa da, tutar m, tutmadm ite.
BIRAKTII YERDE OTLUYOR Bir gn Hoca, ykleyecei kadar odun ykler eeine; bal tas ile, bahasn da stne atar Haydi, uzun kulakl arkada, der, sen u da yolundan git, ben de dere boyundan. De bakalm, hangimiz daha erken ineceiz k ye! Gayri, mbarek adam, bir ta stnde dinlenmeden, mendilini kanp alnn terini kurulamadan, yrr babam yrr! Bir de, kan ter iinde kye gelir ki, daha ortalkta ad, san yok eein! Bin kere maallh, ben eekten daha yrkmm! der. Kans da: Ya, maallh, bugn eei de getin! diye gler. Kl krk yarmann zaman m! Bu sze yzn buruturacana,' oturur, eein yolunu bekler Hoca. yi ama, bir bekler, gelmez; iki bekler, gelmez; ncsnde, iine bir korku der. Yorgun, argn dnp gider ki, seninkinin hibir ey umurunda deil, yaylp duruyor! Dorusu bu hale Hocanm can sklr: Be birader, sen hl braktm yerde otluyorsun, gayri bu kadar da eeklik olmaz ki, var ne halin varsa gr! der, bal tas ile, baltasn alp evin yolunu tutar.
23

BLENLER BLMEYENLERE RETSN Hoca merhum, bir gn szde vz iin krsye kar, kara kapl kitab nne atktan sonra: Ey cemaat, bugn ne syleyeceimi biliyor musunuz? diye sorar. Cemaatta: Ne bilelim, bilmiyoruz. derler. Bunun zerine Hoca: Madem ki, bilmiyorsunuz, ne syleyeyim size! der, krsden iner. Vaktin birinde gene krsye kar Hoca; sarn, kavuunu dzelttikten sonra, eski naln, eski tas, eski usul, eski tarz sorar. Cemaat ta, aralarnda az birlii ettikleri iin: Bilmez olur muyuz, biliyouzelbet! derler. Bu defa da Hoca: Ya, demek biliyorsunuz. O halde ne diye tekrarlayp ta banz artaym! der, gene krsden iner. Gel zaman, git zaman bir gn Hoca gene krsye kar, yle bir ksrdkten sonra, ayn nakarat okur. Cemaat ta daha nce tleip, anlatktan iin: Kimimiz biliyoruz, kimimiz bilmiyoruz Hocam, derler. Hoca da: yle ise, ne diye vaktinizi alp ta iten, gten edeyim sizi; bilenler bilmeyenlere retsin! deyip tas, tara toplar.
BN DENEK, DLE KOLAY! Timurun iki ile ba ho deilmi. Hele bir azna vuran olsun! Alimallah, anasdan emdiini burnundan getirirmi. Gnn birinde, kr kandil, birini tutup getirmezler mi bizimkine, gayri kprm, kplere binmi: imdi grrsn sen, dnyann ka kula olduunu. Yatnn u 24

keratay, vurun bin denek! diye gr, gr grlemi. Gemi gn, Hoca da orada imi. Mbarek adam, bu sze byk altndan glecek olmu ama, Timurun gznden kaar m? Hemen kalarm atm: Bre Hoca, sen de vara, yoa glersin; glnecek ne var bunda? diye sormu. Rahmeti inin hli malm,.dobra dobra konumak, kaamakl lf arar m? A devletlim; siz ya denek yememisiniz, ya da say bilmiyorsunuz. Bin denek, dile kolay! demi.
BR FIRILDAK EVRDM AMA... Akehir kads, su basar, gne bakar tarlalar yemi, doymam; karki ormana da bir kulp takmak iin, kalbur st gelenlere bir ziyafet ekmi ama, pimi aa su katar diye, bitim Hocay bir kalem gemi! Bu hal, karsnn arna gittii iin, akam st Hocamn dalna basmaa balam: A efendi, blbln ektii dili bels! u kadya kar dilini biraz tutsan olmaz im? te byle seni adam yerine koyup da kapsna armaz! demi. Hoca ardan alarak: Ne yapaym, hatuncuum, benim huyum da bu: dobra dobra sylemek! Herifin, bu gnlerde gene ne frldak evirdiini biliyor musun? demi ama, kan ksmna sz anlatmak kolay m? Hocann dalma bindike binmi. Hoca bir sabretmi, olmam; iki sabretmi olmam; ncsnde oklavay kapmasyla stne yrmesi bir olmu, olmu ama, kans da soluu kadnn evinde alm; Hoca da ardndan, gelip kapya dikilmi. Ne ise, haremini haremlie gtrmler, kendini de sofraya almlar. Rahmetlinin kafas yle bir kzm ki, fkesini 25

-
tavuktan, hindiden karmak istemi, karamam; baklavann stne atlm, gene hrsn yenememi, o zaman, tepsinin kenarndan tu tup: A komular; mrnde bir frldak evirmedim ama, u bizim sa buuk elime geseydi, kulaklarndan tutup u tepsi gibi fini frl evirecektim! deyip, tepsinin dolu tarafn kendi nne e virmi.
BR GNE BR GN Bir ramazan, Hoca cerre kar. Kyn, kentin birinde, oru az vz ederken, yeri gelir de, sa aleyhisselmm drdnc kat gkte olduunu syler. Her eye akl, sr erdirmek isteyen kocakarnn biri, camiden knca, Hocanm peine yapr: A sarm sevdiim, sa peygamber iin byle iken, byle demitin; acaba iki gzm, orada ne yiyip, ne ier? demez mi, Hocann tepesi atan Be hatun kii, der, bir gn u bizim Hoca ne yer, ne ier diye sormuyorsun da, drdnc kat gkteki mbarei dnyorsun!
BR HAYIR SAHB IKIP TA Bir gn Hoca, hamama gider. Bakar ki, in yok, cin yok. Kendi kendisiyle konuacak deil ya, ardan ardan bir Kayaba tutturur ama, kulana inanamaz: Demek benim kendimden haberim yok; meer ne dokunakl sesim varm! der. yle ya, u koskoca hamam inim inim inletsin de, ne diye u mslmanlara bir temcid dinletmesin? Yunup, ykandktan, 26

giyinip kuandktan sonra, sabah m, akam m demez; kar minareye, balar temcid okumaya. Aadan birisi: Kim u vakitsiz ten horoz? Aman ne de hoyrat sesi var! deyince, Hoca minareden eilin Be mslman, der, bir hayr sahibi kp ta u minarenin tepesine bir hamam yaptrsayd, sen o zaman grrdn sesi!
BR MENDL KURUYUNCA YA KADAR Gnlerden bir gn, komularndan biri kan ter iinde gelir Ho caya: Aman efendi, bizim evde gene bir firtna koptu; kanmla baldzm birbirini boup brakyorlar. Ben sz geiremedim bunlara; dinlerlerse, gene seni dinlerler. Allah akna, gel ne syleyeceksen syle unlara! diye yalvarp yakarr. Hoca merhum, yle bir dndkten son ra: Peki ama, bu kavgann asl, astan nedir, ya meselesi mi, ba meselesi mi? diye sorar. Komusu da: A Hocam, ne ya meselesi, ne ba meselesi. ene o, mal, mlk meselesi! deyince, Rahmetli: Korkma yle ise, der, kadn kavgas ya meselesinden kmadktan geri, neden karsa ksn, bir mendil kuruyuncaya kadar srmez.
BR PUL EKSK VERN Gnlerden bir gn Hoca, bir rmak kenarnda oturup dururken, yedi tane kr gelir, yedi kek-ama, yedisi de birbirinden kr. Hani, birbirine denek olmasalar, uradan uraya bir adm atacak gibi deiller. Selm, sabahtan sonra Hocaya: 27

Aman mslman, derler, bizi u karya geir de, gnlmzden ne koparsa verir, sevindiririz seni. Hoca bu, rk tahtaya basar m? Erenler, ben imdi n, bein yoluna bakyorum; yoktan yonga kopmaz ki, gollnzden kopan vereceksiniz, hele elden gelin bakalm! deyince, pazarla otururlar. Aa, yukan derken, her kr bir pula yaktrrlar. Hoca: Ksa gnn kn bu kadar olur! deyip paalar svar; kimini omuzlar, geirir, kimini srtlar, geirir, geriye krn kr bir kr kalr, onu da geireyim derken, olur ya, Hocanm aya bir taa gelir, nerede ise decek olur, g bel kendini toplayp dmez ama, srtndaki der dereye; srklenir gider, kimbilir nereye? tekiler durur mu? Hocanm bana kyameti koparrlar. Hoca bir sabreder, iki sabreder, ncsnde sabn takati biten Bre yaygarac herifler, der; ne banp anyorsunuz? Siz de bir pul eksik verin!
BR UMUDUM KALDI Allah, Hocay sevindirmek isterse, ikide bir eeini kaybettirip buldururmu; bir gn yine boz eek nereye gitmise, bam alp gitmi. Yer yanlp yere girmedi ya, elbet yine bir delikten kacak. Hoca bu dnceyle ar ezgi, fstk makamdan bir trk tutturarak yola der. ura senin, buna benim, dolap dururken tandk birine rastlar. Adamcaz, Hocanm hangi sevdaya geldiini anlaynca: Bre Hoca, byle trk ara ara eek aranr m? yle bir nleyip, yedi mahalleyi birden ayaa kaldrmak lzm! der. Hoca bu sze bir tuhaf glen Aam, der, bir umudum u dan ardnda kald. Hele bir orada da kmasn; seyreyle sen o zaman gmbrty!
28

BR YUNUS OLAMADIM Allah, Hocanm her dileim vermi ama, bir evld ok grm. Kars, iki gz, iki pnar, bir yumup, iki dkyormu. Bir gn, gene hatuncaz efkrlamr: Hamur yapsam, kesenim hani? Ev sprsem, gezenim hani? Bylesi dnyay neyleyim ben! diye, ah-u vaha balaynca, Hoca, doduuna, doacana, dnya evine girdiine, gireceine piman olmu, bam alp gle doru gitmi; Balk tutanlar seyreder de, belki biraz gzm, gnlm alr! diye. Ama, karsnn hali, gznn nnden gitmiyormu ki, nereye bastm bilir mi! Aya kaymasyla, gle yuvarlanmas bir olmu. Balklar, tutup karmlar Ne yaptn be, Hoca? demiler. Rahmetli iini ekmi: Ne yapaym, demi; u dnyada bir Yunus, olamadm, bri yunus bal olaym, dedim!
BZM KAIK DMANI Bir gn Hoca eiyle, dostuyla oturup ene alarken, muzibin biri gelip te: Bre Hoca, lf dediler mi sana, bam ap seidirsin ama evden, barktan haberin yok. Tvbeler tvbesi, seninki bugn akln kay betmi! Demez mi, Rahmetliyi bir dncedir alr. Onun her eye omuz silkeceini bilen birisi: Molla, sen dnyaya metelik vermezdin; nasl oldu da bunu, bu kadar dnp duruyorsun? diye sorar, Hoca bir tuhaf gler Yahu, der, bizim hatunun akl yoktur ki kaybetsin! Acep bu kak dman nesini kaybetti diye dnyorum!
29

BZM KYN MERHABASI Timur, klc hakk, vanp Akehire kurulunca, memleketin ileri gelenlerini ayana sesler. arlanlar, yan l, yan diri, kalkp giderler ama, korkudan da azlan, dilleri tutulur? yle ya, Timur bu. Pek behi, pazan yok; ya topunun kellesini birden uurursa. Hanlar han, bu korkuyu dallarndan atmak iin, tutar, bunlara bir erbet smarlar. Bunun zerine, hepsinin beti, benzi yerine gelir, dillerinin ba zlr ama, gene de bir Ho geldin! demee azlan varmaz; stelik, Timur erbetini itikten sonra, senin suba olacak akn, Afiyet olsun! diyecek yerde, damdan der gibi bir Merhaba! ekmez mi! Timurun gzleri velfecri okumaa balar. Bakar ki, iler ktye saracak, Hoca hocaln ele alr Devletlim kusura bakmayn; bizim kyn merhabas az tadyladr. der. Timur, bu hazr cevaplla baylr. Tutar, onu ba keye otur tur.
BRAZ DA BZ LELM Allahn scak bir gnnde, Hoca merhum susuzluktan yle bir yanm, yle bir yanm ki, deta dili dar dm. Senli benli grt biri grm: Hoca efendi, bizimki akama soukluk yapmt; her halde imdiye kadar buz kesmitir. Az-buuk harareti keser, buyur da, iki kak ielim! demi; gtrm Hocay evine, dayam bir tencere hoaf nne. Ne var ki, kendisi koca bir kepe alm; Hocann da bir kak vermi eline. Rahmetlinin ka dolu gidip, bo gelirken, adam kepe kepe gvdeye indiriyormu. Her indirite de: Of ldm! deyip duruyormu. Bir, iki derken, Hoca dayanamam: 30

Yahu, Allah nzas iin, ver u kepeyi de, biraz da biz lelim! demi. BOSTANCIYA TERE SATILMAZ Hoca bir sabah, el, ayak uyurken, bir bostana dalar. Bu ned, domates; bu ne, patates. Ne bulursa, doldurur uvalna. Bakn belya, tam omuzlayaca srada, -nerede var, nerede yok- bostanc kagelmez mi! Adamcaz bir uvaln azma bakar, bir Hocanm yzne bakar. Sonra: Ne anyosun, burada, babalk? diye sorar. Oldu bir kere, Hoca ne desin: Hi, ne yitirdim ki, ne ariyaym! Bir rzgr att beni buraya. der. Bostanc byk altndan glerek: Haydi, seni bir rzgr att, diyelim; ya bunlar kim yoldu, kim kopard? diye sorar. Hoca bu defa da: Vallahi sorma; bu rzgr yle bir rzgrd ki, beni oradan (aya savurdu. Neyi tutmak istediysem, koptu, elimde kald. der. Bostanc da buna da inanm grnerek: Bostancya tere satlmaz ama, haydi, bu da yle olsun, diyelim; ya unlan uvala kim doldurdu? deyince, Rahmetli: lhi, evlt, der, ite ben de bu uvaln bamda onu dnp duruyorum ya! BOUNA ABALAMA Bir gece Hoca Pf! der, mumu sndrr, Ha uyudum, ha uyuyacam derken, damdan bir ayak sesi alr. Bu vakit, bu saatte, il 31

-
elin damnda ne gezer? Belli ki, karanlkta gz krpan biri! Hoca, bunun aznn payn vermek iin, bir l oyun d nr Yahu, der, kansna; uyku gzlerimden akyor ama, sana bir dua okumadan uyuyamayacam. Hani dn, uyuz uykusuna m daldn, ne yaptnsa, aldm, aldm, duymadn kapy. Neyse ki, bir az dual kuldan, o gn bir dua renmitim: Estne, mestne., danalar girdi bostne (!) diye. Bunu kere okuyup ta bacadan kendimi brakverince, alimallh ku gibi, indim aa! Kars: Eee sonra? der, uyur ama, Hoca uyumaz. Gelgelelim, damdaki duay rendi ya, gayn durur mu! Azna da yapacak deil; yerine yedi defa okuyup flpr, Gayn al Allah kulunu! deyip kendini bacadan brakr, brakr ama, ku gibi deil, ta gibi der aa! Gene saklayan Allah saklad iin teki dnyay boylamaz ama, anyp incinmedik yeri kalmaz adamn. Bir de, elinde mum, aznda dua, Hoca gelip de, ba ucuna dikilince, hrsz olacak, kamaa yeltenir ama, nerede imdi o g, o takat! Kmldamaa bile mecal bulamaz. Ha, ite o zaman Rahmetli: Bouna abalama, arslanm, der, bu dua bende, o akl sende iken, kolay kolay elimden kurtulamazsn!
BU DA BR MARFET M Hoca merhum, bir gn, pazar yerinden geerken, gvercin kadar bir kuun on iki altna satldn grnce, parman srr: Galiba, bizim ku beyinlilerde kua kar merak artt; byle bir firsat daha ele gemez; bari ben de u bizim babahindiyi okutaym! der, ne kansnm ahna, ne de hindinin vahna kulak verir, koltuunun altna kstrmas ile pazar yerine gtrmesi bir olur, olur ama, belya!
32

Hara mezat derken, on iki akede dayanr kalr. Hoca merhum, buna bir trl akl, sr erdiremez: Yahu, bu ne biim i byle? Daha demin el kadar kuu on iki altna elden ele uurup durdunuz; imdi tutup buna on iki akeden bir pul fazla vermiyorsunuz; Allah iin unlar bir gznzle tantp terazileyin de, biraz olsun insafa gelin! der. Kubazn biri: re Hoca, o ku, bildiin ku deil; dudu kuu derler ona; senin, benim gibi konuur o! deyince, Rahmetli: Allah Allah, der; bu da bir marifet mi? O konuursa, bu da dnr!
BU EEN BAI BZM AMA Hoca merhum, bir epeyce paradan, puldan km; ssl, psl bik yular yaptrm eeine. Ama, elolu bu, gzden srmeyi ekiyor, eein banda yular brakr m? Hocann hevesi kamnda kalm. Ne de olsa mal, cann yongas; zlmez olur mu, zlm ama, eein yannda pek belli etmemi bunu. Getirip, gtrrken de kulaklarn okayarak avutmaya akrm onu. Ne ise, gel zaman, bir gn o yular bir Msr eeinin banda grmesin mi! Allah Allah, demi Hoca; bu eein ba bizim ama, gvdesi nasl oldu da deiti byle!
BU YARENLE GELMEZ Hoca mertum, gnn birinde, cami yarenlerinden birinin evine yatya gider. Allah ne verdiyse yer, ier, sz, sohbet bitince de, yatak odasma geer. Yatak yatak stne, yorgan yorgan stne. yi ama, Hoca bana bir takke geirmezse, gzlerine uyku girer mi? Ev sahibi 33

-
misafirinin kandan, gznden bunu anlaynca, ne yapsn, gider, bir mevlevi klah getirir, Hoca da yataken bana geirir ama, ba klhn iinde kaybolur.; bakar ki olacak gibi deil, tutar klh ortasndan balar. Ev sahibi sabah sabah odaya girip de, onu bu haliyle g rnce: Hoca efendi, bandakini bomusun! der. Hocada lf ktl m var, hemen yetitirir: A yaren, der, bu iin yarenlie gelmez; ben onu bomasaydm, o beni boacakt.
BU BZM KADIYA DER Eceli gilen kpek, cami duvanna yanarm; yaellemin getii yolu kirletirse, ne olacak! ki komu bu yzden boaz boaza gelir. Biri der ki: Sen temizle! teki der ki: Senin elini kiraya vermediler ya, sen temizleen daha iyi olur! Hoca, bu kavgaya, eeini durdurur, bakar ki, ne birinin kaps n, ne tekinin duvar dibi, t yolun ortas. Rahmetli ban e virir: Bouna boazlamayn, der, ne sana der, ne ona der, bu i bizim kadya der!
BULUNCA BAYRAM, BULMAYINCA SEYRAN Hoca merhum, tatlya baylrm; hele, baklavay grnce, dnyalar onun olurmu. Bir bayram st kans, mbarek gn yz hrmetine, 34

bir sini baklava demi ama, bayram tatls rife akam tattnlmazsa, gnn birinde insan, Arafat dana kabilir mi? Hatuncuk ta bunu ebeden, dededen bildii iin, Bir iki dilim alsn! diye, tepsiyi gtrp nne koymu. Hocanm eli demesin, dili demesin yoksa. Yallah deyince, tepsinin yansm cennetlik gvdeye indirmi. Kans: Bre efendi, doyumluk deil, tadmlk bu. Yans da yarna! deyip, tepsiyi g bel nnden alm ama, Hocann gzn uyku tutmam; aresiz, kalkp tepsinin bana gemi. Gece yans, kans uyanp bakm ki, Hoca tepsinin hesabm gryor Bre efendi, ylanca ylan, topra kanaatle yalar. Seninkisi bulunca bayram, bulmaynca seyran! Gene ne yapyorsun orada? diye sormu, doru syleyeni her vakit dokuz kyden kovmazlar ya, ne diye kaamakl lf arayacak: Sorma kancm, demi; bu kr olas tepsi, benim uykumu kard, ben de kalktm, hakkndan geliyorum ite!
BURUNLARI KAF DAINDA M! Vaktiyle papaz varm: ak sakal, kara sakal, san sakal! nn de burnu Kaf Dandaym. Bir gn bunlar, birbirinin aklna uyup, devri lem seyahatine kmlar. Dnyay gezip tozarken, Hocanm hazrcevapl kulaklanna gitmi. O da kim oluyor! Vanp mz, sual ile unun azm, dilini balayalm! demiler; dne dolaa, Hocann memleketine gelmiler. gn, gece, ince eleyip sk dokuduktan sonra, kendi akllarnca, Hocann deil ya, eytann bile bilemeyecei sualler hazrlamlar. Derken, davullar dvlm, meydan kurulmu, Hocamz da Abdunahman elebiye binip buyuraca yere buyurmu. Ak sakal bir adm atm, Hocaya doru: 35

-
Sana bir kk sualim var, Hocam; acep bu dnyann ortas neresidir? Hoca: Aklna kurban olduum, demi; neresi olacak? Eeimin ayan bast yer! Ak sakal, Acaba? der gibi, yan yan bakm. Hoca glm: Halep orada ise, arn burarada; inanmazsan, l te bak! deyince, Ak sakalm gzleri falta gibi alm. Kara sakal da iki adm atm: Bir ufak sual de benim var, Hocam: acep u gkyzndeki yldzlar ne kadardr? Hoca: Azna kurban olduum, demi; ne kadar olacak? u eeimin stnde ne kadar ty varsa, o kadar! Kara sakal da, Ne malm? der gibi boynunu bkm. Hoca buna da glm: Yahu, sen de aklm gkyzyle bozdun galiba! nanmazsan bir onlan say, bir bunlan. Tpa tp gelmezse, o zaman syle! deyince, Kara sakalm da az, dili tutulmu. San sakal da adm atm: Bir ince sual de benim var Hocam: acep u sakalcmn ka teli vardr? Hoca: A sakalna kurban olduum, demi; bunda ne eksik, ne fazla, ancak, u bizim uzun kulaklnn kuyruundaki kl kadar! San sakal da, Ne biliyorsun? der gibi enesini oynatm. Hoca bunu da grm; buna da glm: Vallahi, senin de kl kadar akln varsa, ben neyim. yle ya, inanmazsan, bir ondan, bir bundan kopar, baa ba gelmezse, yalanm yzme vur! deyince, onun da sakal kucana dklm.
36

BUYURUN, CENAZE NAMAZINA Bir gn Hoca, cami yarenleri ile oturmu da, Timur hakknda atp eiriyormu. Nereden peydah olduysa, bir dervi peydah olup, kulak misafiri olmaa balam. Rahmetli, sz tatlya baladktan sonra, bu garibe dnp: Baba erenler, hangi diyann glsnz, adnz bize balamaz msn? diye sormu. Dervi asasna dayanarak: Ben mi, demi; Dnyann br ucundan geliyorum; adm da Timurdur! Bu ad duyunca bizimkinin tyleri diken diken olmu:: Aman diyeyim baba, Hanln, Hakanln da var m? de mi. Dervi yapl adam da: Evet! deyince, Hoca, baltay taa vurduunu anlam; al al, moru mor olup, yrenlerine: Ey mmeti Muhammet, buyurun, cenaze namazna. demi.
BLBLN EKT DL BELSI Hocanm babadan, dededen kalma iki kar topra varm ama, kesesi elvermedii iin, iki gz bir dam yaptrp da ban sokamam. Gnn birinde: Buras byle, yzst yatp durmaktansa! demi; sayl soan, dikili sarmsak kabilinden bir eyler ekip dikmeyi dnm. Neye derler ki, toprak kazan, altn karr! Koyup gidenler nur iinde yatsn; bir sabah bel bellerken, belin ucu bir kpn koluna taklm. nsann kans, kalbinin yans; define bulduunu ona sylemeyip de kime syleyecek! Bir var ki, ya aznda nohut slanmazsa. Szde, denemi olmak iin: 37

Kanm, kancm; grlm, iitilmi ey deil bu; sakn sa kulandan sol kulana syleme; bugn, bel bellerken ben bir yu murtladm! demi. Sen misin diyen! Daha akama varmadan, yedi mahalleye duyurmu. Hoca, aznn duasyla camiden kp da kahveye gittii zaman, kimi selm yerien git git gdak demi; kimi kelm yerine horoz olup kokoriko! diye tm. Rahmetli rzgrn ne yandan estiini sezmi, sezmi ama, kime ne desin: Tevekkeli deil, demi, atalar, sen, sen ol da snnn kanna syleme demiler ya, benim kulamda kpe olacak yer kalmam yoksa!
BYYE BYYE KAZAN OLMU Adamn biri, bir kazan alm, Allahtan olacak ya, el altndan okutaym derken; yakay ele vermi. Krk kazan, krk da kulpu krk kazan olsa, insan eker elinden alr ama, bu, yle deil; ne kulpu var, ne kn; her kazana benzeyen bir kazan. Neresinden tutup ta Benimdir! diyeceksin! Ne ise, kssay uzatp ta gnaha girmeyelim; son encam, mahkemelik olmular. alan, bizimkini; aldran da, kimbilir kimi ahit gs termiler. Kad, hikyeyi dinledikten sonra, Hocaya dnp de: Efendi, sen bu kazann, bu mslmann olduunu ne biliyorsun? diye sorunca. Hoca: Ben mi, demi; ben bunun t kil kutuluu zamanm bilirim. Bu adamn evinde byye byye byle bir kazan olmutur elbet! MLEK HESABINA KALSA Hocanm ya, ba ilerledii iin, akamki yediini bile unutuyormu; ay, gn nereden bilecek! Oysa ki, n de ramazan! Mbarek 38

ay, oru ister, oru, niyet ister, Rahmetli dnm, tanm, tatl tatl kanm: Adam sen de, demi; u mlee her gn bir ta atarm; ta yirmi dokuz, mlek otuz dedi mi, bayram ederim vessplm! Karsnn, mlein kerametinden haberi yok ya: Bizimki mleini yle ellem gibi dolduramad, galiba, byle dolduraym diyor, diyor ama, byle de dolmaz ki! diye dnm; eline getike, o d , be ta atmaa balam. Derken, gnn birinde, biri gelip, Bugn aym ka? diye sormasm mt! Hoca: Hele sabret biraz; imdi gelir, dorunun dorusunu sylerim! demi ve gidip mlei saym ki, ne saysn eksik artk, yz yirmi ta bulmu! Allah Allah, demi Hoca; gnlerin uzadn bilildim ama, ayn uzadm duymamtm dorusu! Ne yapsn, komunun gzn korkutmamak iin: Bugn aym krk bei! demi. Adamcaz: Hocann aklndan bir zoru olmasn! diye iinden geirdikten sonra: Nasl olur, Hocam, ay dediin top topu otuz gndr! deyince, Hoca: Yahu, demi; ben gene insafl davranyorum; bizim mlek hesabna kalsa, bugn ayn tam yz yimisi! DPSZ AMBAR, BO KLE Bir gn bir mecliste, boboazn biri, enesini am. Dipsiz ambar, bo kile; sylemi Allah sylemi! Kh nalna vurmu, kh ivisine; daha da lf bulamam ta, iki ky bir eee bindirmi. tekiler de ne yapsn, bu ipe sapa gelmeyen eyleri, koyun kaval dinler gibi dinlemiler. Arasra Hoca bir iki ta atm ama, herifiolu Bana m! dememi. 39

-
Derken o da esneyip uyuklamaa balam. Neden sonra adam yalan tketip te, Hocaya: A molla, bugn hi azn amyorsun? demez mi! Hocanm kan beynine sram: Ne diyorsun be birader, demi; bugn o kadar azm atm ki, az daha enem kopayazd! DOURDUUNA NANIYORSUN DA... Gnn birinde, Hoca komudan bir kazan ister, ii bitince de gtrr verir ama, kazann iine bir de tencere yerletirir? Komusu: Bu ne? der gibi yzne baknca, Ne olacak, dourdu senin kazan! der. Aradan ay m geer, yl m geer, bir gn Hoca gene o kazan ister, komusunun yz gler Galiba, bizim kazan bir tencereye daha gebe kald! der inden ama, bir bekler, kazan gelmez; iki bekler, kazan gelmez; ncsnde vanr Hocanm kapsn alar! Hoca merhum, kazan lfn duyunca Vallhi komu, sylemee dilim varmyor, senin kazan sizlere mr. der. Adamcaz: Aman Hoca, bu ne biim sz! Kazan lr m hi? deyince, Hoca da ta gediine yerletirir: Bre kftehor, der, kazann dourduuna inanyorsun da, ldne ne diye inanmyorsun? DOSTLAR BZ ALI VERTE GRSN DE... Hoca demiler ona; ilerine akl, sr erer mi? Yumurtann dokuzunu alr, onunu satarm bir akeye! 40

Her yumurtaya bir kulp takan madrabazn biri: Hoca efendi, darlma ama, her aklna eseni yapyorsun; ziyanna mal verilir mi? Bu iin bir ucu bize de dokunuyor! diye sylenip dur mu. Hoca, byle lflara kulak asar m! Aldrma, demi; dostlar bizi al verite grsn de, varsn ucu hangi keseye dokunursa dokunsun!
DN EV DEL, ARI KOVANI Hoca bir akam, bir yerden geerken, bir evin an kovam gibi dolup boaldm grr. yle bir, ikisine kayla, gzyle sorar. Dn pilv var! derler. Mbarein nereden de hatrna gelir! Hemen bir kd drp bker, bir zarfa koyup kapya iter. Dn sahibini grebilir miyim, kendisine hatrl, gnll birinden bir mektup getiriyorum da. deyince, kapdakileden biri nne d er. Meer ev sahibi, arka odaya ayn bir sofra kurdurmu da, aa yapk adamlarla, gle, konua, zerde, pilv yiyorlarm. Hoca kd ev sahibinin eline tututurur tututurmaz sofraya ker. Adamcaz elindekini evirip evirdikten sonra: Yahu, bunun zeri yazl deil; bir yanllk olmasn? demee kalmaz, Hoca, adamn szn azmda kor Kusura kalmayn; pek aceleye geldi de. Onun ii de yazl de ildir! DNYA DEDN KA KULA Gnlk gnelik bir gnde Hoca merhum, bir kahvenin nnde oturmu; yarenleriyle yarenlik ediyormu. Hanyadan, Konyadan derken, 41

sz sz am; biri, bir yarenlik olsun diye: Hoca efendi; sen derya gibi bir adamsn; nice limim diyenleri bile cebinden karrsn; u dnya dediin ka kula acaba? diye sormu. Olur ya, o srada kardan bir cenaze geiyormu. Hoca onlara bunu gstererek: Yahu, demi; daha ben, kendi boyumun lsn bile almadm. Siz bunu, u gidene sorun; her halde bu rahmetli dnyay lm, bimi de, gm gidiyor.
DNYASINI ZNDAN ETMLER Hoca merhum, eeinden ektiini baka bir kuldan ekmemi; hele u Msr eei, dnyasn bana zindan etmi! Ne olacak sanki, bulunmaz Kutnu kuma deil ya, biri olmazsa, biri daha demi, ekmi pazara. Velkin dnp de yzne bakan olmam. Hani, yerinde olmasna, kelle kulak yerinde ama, kuyruu kuyruk deil ki, kurumu, kemre balam; temizlenmez ki, temizlensin; hem iin kolay dururken* ne diye yokuuna yorulacak! Bir kalem kesip torbasna atm kuyruunu. Derken, mterinin ucu skm; hele biri, yal bir mteriye benziyormu ama, kuyruu ksa olduunu grnce, eli kesesine varmam. Hoca: Canm, sen hele pazarla uydurmaa bak, kuyruk dediin yazda, yabanda deil ya, heybemde. demi.
EL SAKALINDA KALMI Hani veblini alm olmayaym, ben de elin yalancsym; szde, Hocann kans, daha ay demeden, ebe istemi. Dorisu, Hoca arm, bir yama daha girmi: Yahu, bizim bildiimiz, kadn dediin dokuz 42

ayda dourur, ayn, gnn dolmadan nasl olur bu? deyip de karsnn yzne baknca, hatun hiddetlenip kocasnn stne yrm: Ne demek dokuz ay; bir hesap, kitap etsene! Ben sana varal ne oldu, ay deil mi? Ya sen beni alal? O da ay; etti mi alt ay! De ki a da ocuu kammda tadm; ite oldu sana dokuz ay! deyince, Hocanm eli sakalnda kalm: Hakkn var kancm, demi; bu ince hesaplar benim aklma gelmemiti!
ELYLE EKER, DLYLE BER Hoca merhum, bir gn, bir iin anlndan koaricen, biri, bir dkkndan el edip arr Hoca efendi, ban, gzn hayrna, bana el kadar bir kt donatr msn? Badatta bir gz yalya gndereceim de. der, der ama, Hoca: yi ma, benim imdi Badata gitmeye vaktim yok! deyip yryverir. Adamcazn garibine gider bu lf; hemen ardndan koar Hocam, ben mi anlamadm, sen mi anlamadn. iziktirecein iki satrlk selm, kelm, bunda Badatlk ne i var? deyince, Hoca: Be yah, Badatlk ne i olur mu? Ben kendi elimle ektiimi, kendi dilimle bierim. Kalp (aya kadar gitmesem, yazdm kim okuyacak? deyip gene yolu tutar.
ELLER BRNDE, MURADI KOYNUNDA Gnn birinde Hoca merhum, hastalanr, dklm dek yatar. Btn Akehir, kapm yol etmesine yol eder ya, ille kadn ksm bir saniye bile ban bo brakmaz. Bir gn gene toplanp herbiri bir dereden su getirirken, szn bilmezin biri de, lf olsun diye: 43

Hoca efendi, Allah geinden versin ya, bir gn, bir emri hak vki olursa, ne diye ah, vah edelim arkandan? deyince, Hoca: Ne diyeceksiniz; Rahmetli, kadn cemaatndan holanld ama, elleri brnde, murad koynunda gitti, dersiniz! cevabn ya ptrm. ELVAN ELVAN EK Akehirin yaz baharna diyecek yokmu dorusu. Her taraf elvan elvan iek, buram buram koku, aygn baygn ses. Bylesi mevsimde, deli dan evine kapanr kalr. Ellem krlara dklrken, Hocanm yrenleri boyunlarn bkecek deil ya, onlar da aralarnda bir arifane yapp, felekten bir gn almay dnmler Biri, brei benim zerime! demi; biri rei benim zerime! demi; falanca, dolmas benim zerime! demi; filanca, lokmas benim zerime! demi. Hoca bakm ki, her biri, zerine bir ey alyor. S ip kendisine gelince: Byle bir rifneden dnersem, Allahn laneti de benim zerime! demi. EEK BAI DELM YA Olur ya, bir gn subamn eei kaybolmu. Adamlar drt bir yana datmlar, ortal elek felek etmiler, yok olu yok! O gn Hoca da daa gidiyormu. Aman Hoca, gz kiras isteyecek deilsin ya, yolun dmken sen de balar arasna bir bakver. demiler. Neden sonra gelip grmler ki, Hoca merhum, hi de oral deil. Bir trk tutturmu; balar arasnda dolap duruyor. 44

Ne o, Hoca, demiler; bu ne biim aray byle? Hoca da ne desin: El elin eeini byle arar, ben onun eek bas deilim ya! der. EEK DE OKUYUP ADAM OLUR Adamn biri, korku bels, Temurlenke bir eek hediye eder. Grenler, Allah iin dorusu, methede ede bitiremezler. Hocay gzden drmek isteyen frsat yoksullarndan biri: Hatt ylesine bir mahlk ki bu, Hoca gibi az plecek birinin eline gese, Alimallah okur, adam olur! diye bir sz atar ortaya. Timurlenk iin alaynda. Tutar, yularn Hocanm eline verir: Eti senin, kemii benim Hocam, okut, korkut, adam et bunu! der. Hoca biare ne yapsm; ele, gne kar yzn kzartmamak iin, deriden bir kitap yaptnr, avu avu arpa doldurur arasna; sonra, yaprak yaprak ap, yedirir bunlan. Sabah bir, akam iki, derken, hayvan deil mi, alr buna; gayn diliyle ap dudaklanyla alarak, dileriyle tmeye balar, arpa bulamaynca da, basar nray! Gel zaman, git zaman; vakit, saat tamam olur. Hoca o akam yem vermez ama, sabah sabah, bir gm gem vurup, gtrr imtihan yerine. Kitab kor nne; eek de, ban kaldrmaz kitaptan; yaprak yaprak ap, ikide bir zrlayp durur. Grenlerin parma aznda kalr ama, gene ekemiyenlerden biri: Okumasna diyecek yok ya, ne okuduu anlalmyor! demez mi, o zaman Hoca: Niye anlalmasn, anlalr ama, anlamak iin eek olmak lzm yoksa! deyince, hepsi dillerini yutar.
45

FNCANCI KATIRLARI Hoca merhum, bir gn, yol st bir mezarlktan geerken, olur ya, aya kayar, paldr, kldr bir ukura yuvarlanr? Hoca buna da kreder. yle ya, ola ola st ba toztoprak olur, o kadar. Ya mazallah, elolu ayan kaydrsayd. Rahmetli nesi var, nesi yoksa, kanr stnden, temizlemee balar, balar ama, o srada nasl olursa akimdan eser Hazr soyunmuken, kendimi l yerine koyup da uraya bir uzansam, bakalm sual melikesi gelip de ne sorup sual edecek? der, uzanr, boylu boyunca, yatar yle bir &man. Derken angrdak, ngrdak, inceli, kalnl ngrak sesleri alar kulana. Hoca, Kyamet kopuyor sanr, rlplak frlar mezardan. Onu byle grr grmez kim rkmez ki, bezirgnn katrlar rkmesin! Ne fincan kalr, ne kse. Gayri katrclarn gzne l, diri grnr m? Sopasn kapan stne yrr, de imdi yer misin yemez misin, biarenin pestilini karrlar, neden sonra kendini toplayp da eve atncaya kadar anasndan emdii burnundan gelir. Kans: Yahu, efendi, byle bu vakit nereden? diye sorar, Hoca: Sorma, kancm, sorma, teki dnyadan geliyorum. der. HatuncarzP Ya, yle mi, ne var, ne yok, oralarda? deyince, Hoca: Fincanc katrlarm rktmezsen, bir ey yok! der.
GARBN KM VAR K Bir gn Hoca, yokularda ter dkerek, inilerde trnak skerek da, bayr aarken bir dneme banda nefesi kesilir. mrm yakama dikmediler ya, demek vadem bu kadarm! der, bir torba kemik gibi ylr yere. Allah ein, dostun, eksikliini vermesin; elbet gelir, cenazemi kaldrrlar! diye bekler, durur ama, Hocanm ne saykladn kim 46

nereden bilecek? Ne gelen olur, ne giden; ne arayan olur, ne so ran. u yalanc dnyada vefa m kald! Bai kendi ayaklarmla gidip haber vereyim. der, le, dirile gider, yana; yakla vefat ettiini syler ve yine dnp gelir, ld yere. Kans, ardnda bir l at tutturanca konu komu bama toplanr: Vah anam, bu nasl sz, bu kara haberi (te kim yetitirdi? derler. Hatuncuk iki gz; iki eme: A komular, der, garibin kimi var ki, kimi gndersin! Kendiceizi gelip haber verdi; sonra yine ekilip merhum olduu yere gitti!
GENMEE GNLN OLMADIKTAN SONRA Dirlik, dzenlik dedin de hatnma gedi. Bir deirmenin st ta kuvvetli olursa, alt ta ezer, alt ta kuvvetli olursa, st ta bozar. kisi birbirine denk olmal ki, unu tsn. Er avrat dediin de byledir. malca, halca birbirine denk olmadlar m, o evde dirlik, dzenlik kal maz. Allah kimselerin bana vermesin, bizimkinin bana gelmi; evinin tad, tuzu bozulmu. Hoca ten dokuza! deyip de pabularm eline vermemek iin nice zaman diini skm ama, nihayet bir gn, sa saa, ba baa derken, mahkeme kapsn boylamlar. Kad efendi, nce Hocay saya ekmi, asllann, nesillerini sorup, soruturmaya balam: Sabah, akam bann etini yiyen bu hatuncuun ad, san nedir? diye sormu. Hoca, buna omuz silkince, kad efendi kzm: Canm, bu da ne demek? nsan krk yllk karsnn adm bilmez olur mu? diye baracak olmu. 47

Hoca: Bre efendi, demi; geinmee gnlm olmadktan geri, ne diye adm reneyim? Kak dman aa, kak dman yukan!
GETR HEYBEM, AL SEMERN Gnn birinde Hoca, baa m gidiyormu, daa m? Yolda kam anmay balar. Hemen eekten iner. Adm sevdiim; sen hele, una gz-kulak ol, ben imdi gelirim der, heybesini eein stne atp gider. ini grdkten sonra, gelir, bakar ki ne baksn! Heybenin yerinde yeller esiyor! Ee, grnrde in yok, cin yok! Kime ne desin Hoca. Tutar, kabahati merkebin srtna ykler, ne yapsa beenirsiniz. Ne yapacak, karr semeri, kendisi omuzlar: Ya, nasl der, aldrr msn? Yama yok; getir heybemi, al semerini!
GETR U KARA KAPLI KTABI Hocanm glge kadl postunda oturduu gnlerden bir gn, bir adam gelmi: Efendi hazretleri; dada, bayrda otlarken bir inek, bir inei vurup ldrrse, ne lzm gelir? diye sormu. Hoca da: Ne lzm gelecek, hi! demi; azsz, dilsiz bir hayvana da kan dvas alacak deil ya! Adam, Hocann azndan bu sz ald, ald ya, gayn ne korkusu kald! Hay aznza salk, bizim inek sizin inei teki dnyaya 48

boylatmt da. diye tutturunca, Hoca, kalarn ykm: Dur yleyse, mesele atallat; getir u kara kapl kitab bana! demi.
GLE KO, GLE Gnn birinde, kans Hocaya der ki: alnn, rann sz m olur, kevenin yzn seveyim; bir kav almada har diye, harlar, par diye, parlar. Klkedisi gibi bam bekleyeceine bir iki yk getirsen neyin eksilir! Aalandan m dersin, beyliinden mi? Kan ksmnn enesi almaya grsn. Alimallah bir findik kabuu doldurmayan ey iin uval dolusu lf ederler. Rahmetli, kansmn enesini balamak iin, eeini nne katar, yolu, yokuu tutar. Gayn ne aly gz grr, ne dikeni; ya, kuru, demez; ykler keveni. Dnp gelirken iine bir kurt der. Hani bu kadar emek verdiime gre bari har deyip harlar soyundan olsayd! diye. Ee, snamay kurt yemez ya, yle bir ucuna bir kav tutacak olur, olur ya, sen misin tutan! Par diye parlar keven! Eek kamaya, Hoca komaya balar, balar ama, yetiilir mi ki, yetisin! flh kesilince, arkasndan barmaa balar Hey, uzun kulakl arkada; akln varsa gle ko, gle!
GZLERNZ AARTIYORSUNUZ AMA... Sizlere mr, Hocann kans lr, Rahmetli, yemeden, imeden kesilir, gnlerce, azn bak amaz! Konu komu tela der Bre efendi, gidenin gelecei yok ya, bu yetimlere de bir ana lzm! derler, tutar, bir dul tazesiyle ba-gz ederler. Hocay. 49

Gndzleri ne ise; biri iinde, biri anda. Aralarndan pek kara kedi gemez ama, akam olup da, bir yasta ba koydular m, iin levni deiir, biri ilk karsndan sz aar, biri eski kocasndan! Bir gn byle, be gn byle. Bu hikyenin bittii, bitecei yok. Bir gece, gene kans, eski amlar devirmee balaynca, Hocann burasna kar,; hafiften bir yan tekmesiyle, yataktan aa yuvarlar onu! Gayn eek kat, palan dt! Sustura bilirsen sustur, yaygaray basar kadn. Bu sese koup gelenler, Hocay hem sulu, hem gl sanrlar? Rahmetli, bir lhevle! ektikten sonra: Yahu, der, gzlerinizi aartyorsunuz ama, u yatakta ben bir, bu hatun kii iki, bizim merhume , bunun rahmetlisi drt! nsaf edin, bu kadar adam bir yataa sar m?
GZN KORKUTMAK N At, insan stnden atarken yorgan, yatak! dermi; eek atarken kazma, krek! dermi. Bundandr attan den lmezmi de, eekten den lrm. Hocanm eei de, Hocay yle bir yardan atm ki, az daha teki dnyay boylayacakm; ne ise, gene bir verdii kar gelmi de Allah onu saklam yoksa! Hoca, ba, gz sadakas iin fakir, fikaray sevindirdikten sonra, u eek olacak eeine de bir gzda vermek istemi. Olunu ahra anp: Duydun mu oul, bir daha bu krolascaya ne yem ver, ne su. Varsn acsndan gebersin, gitsin! demi; sonra kulana eilerek: Aman ha, demi; ben onun gzn korkutmak iin syledim; ben bilmemi olaym da sen gene yemini, suyunu ver!
50

GZNN NNDE GEREK Nasrettin Hoca, her sabah bahesine bir fidan diker, akam oldu mu, sker, ieri alrm. Bir gn byle, be gn byle. Kim grr de merak etmez, herkes bir mnaya yorarm bunu. Derken, komunun biri, bir srasn bulmu: Hoca efendi, kimsenin iinde, anda gzm yok ama, garibime gitti dorusu; neden bnu byle yapyorsun? diye sormu. Hoca merhum da, komusunun kulana eilerek: Neden mi, komu demi; bu gnlerde ortalk bozuldu; yiidin mal gznn nnde gerek!
GLNECEK NE VAR BUNDA! Bir gn Hoca, attan inip eee binmi. Uyuzun nesinden ekinecek! Onu kendi keyfine brakm; kendisi de kimbilir, yine neye dalm; dne dne gidiyormu. Az gitmi, uz gitmi; dere tepe dz gitmi; derken mahallenin bana yetimi ama, ne olmu, nasl olmusa, eek eekliini edip Hocay alaa etmi. Zamane ocuklan, byk kk tanr, kazadan, rzadan anlar m! Balamlar glmeye. Hoca, bozuntuya vermek is tememi: Haydi be, glnecek ne var bunda? Ben zaten inecektim! de mi.
HANG CEHENNEME GTSELER! Hoca, bir tarihte bir kye imam olmu, olmu ama, namazda gz olmayann ezanda kula olur mu? Bir gne bir gn Hak divanna durmadklar gibi, stelik Hak yerine gidip: Biz bu imam istemezk! 51

-
deyi de ayak diremiler. Kad, bu az abdestsizleri dinledikten son ra: Sen ne dersin, Hoca efendi; bu adamlar seni istemiyor! deyince, Hocanm brk bandan umu: Onlar beni istemiyorsa, ben de onlar dnden istemiyorum. Ama ben. tek bana yeni bir ky kramam ya; onlar, hangi cehenneme giderse gitsinler! demi.
HANGNZN GBE ATIYORSA Acele ie eytan kanr derler, bir gn Hoca, kilerde birey ararken, ne olur, nasl olursa bir kalbur soan devrilir bama. Hocanm gzleri kararp decek olur ama, ayamm dibinde yatan kalbura bir tekme indirmekten de kendini alamaz. Kalbur bu, bu defa da teker, meker diz kapana kapanr Hocanm! Rahmetli, neye uradn bilmez, dizim dt! sanr, can havliyle tutup kalburu yerden yere alar ama; mbarek, lstik top gibi srayp, bir de elini arpmaz m! Hoca bsbtn akln, fikrini atar, koup soan bana sarlarak: De imdi, hanginizin gbei atyorsa, ksn karma! deyip kalburun stne yrr.
HAVADAN NEM KAPIYOR Bir n Hocann dileri souktan mzika almaya balam: Ah, demi kendi kendine, imdi yal, yz yerinde bir orba olsa da, scak scak gvdeye bir indirsem! O, bu hlyadayken, at kap, bir komu ocuu karsna dikilmi. Rahmetli, elindeki tas grnce, dileim yerini buldu sanarak: Hey oul, ne diye zahmet ettin? deyince, ocukcaz dediini, diyeceini arm; az yan varr, yan varmaz: ey, Hoca 52

efendi. Ninem biraz m de. Varsa, iki kak orbaya geldim. diyebilmi. Bu sz duyunca, Hocann bana bir orba kazan devrilir gibi olmu: Allah Allah, demi; bizim komularn havadan nem kaptklarn biliyordum am lfn da kokusunu aldklarn bilmiyordum do rusu!
HAY MRNE BEREKET Cinci dervi derler, gndz klhl, gece silh biri, her gn, her yerde atp eilirmi. Gnn birinde, yine Hakka erip, eritiiinden sz aarak: u sizin Hoca eeklerle hair, neir oluken, ben yedinci kat gkte meleklerle dp kalkyorum! diye tuturunca, Hoca dayanamam: Hey Allah'n sevgili kulu, acep gkyznde dnp dolarken u nuran yznze yelpaze gibi yuryumuak bir ey dokunuyor mu? diye sormu. Cinci dervi, safsatalarn yutturacam sanarak: Evet, evet, ty desem, ty deil; tel desem, tel deil; tlden ince, tlbentten yumuak bir yelpaze! demez mi, Rahmetli, adamn yalann aznda brakarak: Hay mrne bereket, demi; ite o, bizim uzun kulaklnn kuyruu ya!
HAYD YLE OLSUN Hoca, bir gn eve gelir, grr ki, karsnn yznden den yz para oluyor. Rahmetli, ne desin: 53

A glmez sultan, yine ne diye kan eiyorsun? diye sorar. Kans kalann bir kat daha atarak: mn efendi sen de. Neden anlarsn ki halden anlayasn. Yas evinden yeni dndm; oynayp glecek halim yok ya! deyince, Hoca, yle bir kansn szen Haydi yle olsun ama, der, ben senin dnden, demekten dndn gnleri de bilirim, a atk kalm!
HER GN BAYRAM OLSA Allah vermesin, bir ktlk zamannda, Hocanm yolu bir kye der. Bakar ki, her ev yaa, bala batm, her taraftan bereket akyor Aman ne bolluk memleket! Bizim oralar, bu yl alktan knlyor! diye sylenir. Yahu, der biri, sen bayram, seyran bilmez misin? Bugn, bu mbarek gnn yz suyu hrmetine, herkes kpn, glenin azm at; yoksa ktlk bizim de anamz alatyor! Bu haber stne, Hocann lokmas boazna dmlenir Ah keki, der, her gn bayram olsa da, mmet-i Muhammet yiyecek sknts ekmese! HEY GD GENLK HEY! Kim bilir, yine eeinin bana ne geldi! Bir gn Hoca bir ata binecek olur. Binek ta olmad iin bir srar, iki srar ama, o ar gvdeyi kaldnp da binemez ki, binsin. Bir ata bakar, bir kendine: Hey gidi genlik hey! der. Velkin, yannda, yresinde kulak misafiri olacak birini grmeyince: Haydi be, sende! Biz senin genliini de biliriz! der kendi ken dine. 54

HIRSIZIN ELI BERATLISI Bir gn Hoca, eeini aldrr. Minareyi alan, klfn hazrladktan sonra, bir eein de sz m olur, kimbilir, bana nasl bir torba geirdiler, gayn ara ki bulasn! Rahmetli, aramadk kan, uramadk klhan brakmaz ama, olup bir trl bulamaz; kan ter iinde, kendini kahveye dar atar. u insanlar da bir tuhaf! Bari braksalar da, ban dinlese. Ya da bir kahve iip, kendine gelse. Sanki abas onlara dm; her kafadan bir ses kmaya balar. Biri gelin Canm, suun by sende! Ne zamandayz, bir baksana; gzden srmeyi ekiyorlar, bylesi gnde el oluna gvenilir mi? der. Biri durur Canm, kabahat sende deil, eeinde... Gece yans ahr braklr da, el adamnn ardna dp gidilir mi? Eeklik olur ama, bu kadar da olmaz gayn! der. Biri de tutar Bana kalrsa, sende de var, onda da var! deyince, Hocann cam azna gelir yi ama, aalar, sade biz mi suluyuz, o hrsz olacak eli beratlnm hi mi suu, gnah yok? deyince, hepsinin az, dili tutulur.
HKMETNDEN SUAL OLUNMAZ Hoca bir gn bir ceviz aacnn altna serilip uzanm; yle elden, ayaktan uzak, rahat rahat ban dinliyormu. Rahmetli dnyada neyi dnmez ki, (mu dnmesin! Bir bann stndeki cevizlere bakm, bir ayann ucundaki kabaklara bakm da: Her yeri, g yaratan, demi; bir u yerde yatana bak, bir u dalda bitene bak! Dana gre k verirsin de, ne diye, dalna gre yemi 55

vermiyorsun? demeye kalmam, bir karga. Gak! demi ve bir ceviz gelip Tak! demi, t bann stnde. rk, ark cevizden ne olacak, pek yle korkulacak bir ey olmam ama, gzlerinden akmak akmak kvlcmlar salm! O zaman, ban yukarya evirip Hoca: lhi, hikmetinden sual olunmaz senin! Ya benim aklma uyup da, u kabaklan aata yaratsaydn, nice olurdu imdi halim! demi; bir ceviz yemi, bin kretmi Allaha.
HUYLU, HUYUNDAN GEER M Bir gn Hoca, Kadya hal, hatr sormaya gitmi ama, adamcaz iten bam kaldrp da iki he, bir yok edecekleri uada, bir yalanc ahit getirmiler. Adam, diline kuvvet, epeyce atp eirmi ama, yalancnn mumu yatsya kadar srecek deil ya, sa, solu dinleyince yalancl ayanbeyan ortaya km, km ya, eskisi gibi yalan syleyenin dilini kesmiyor, eee ters bindirip ar, pazar dolatnyorlarm. Nasl olsa, Hocann eei kapda bal, o Kad ile ho be edinceye kadar biz dnyay dolarz, demiler, Hocann eeine bindirip dolatrmlar ama, meer adam, yalancl i, g edinmi. ki gn sonra at kap, Kaddan bir selam, eeini alrp gtrmler. yi ya, bu bir olur, iki olur, ncs hi olur. Gnn birinde gene bu yalanc ahit iin eeini isteyince Hocanm rengi atm: Vann u herife syleyin; ya bu sanatndan vazgesin, ya da yannda yedek bir merkep bulundursun! demi.
NE PLK Hocanm rahmetli karsndan bir kz kalm. u anadan glmedik yetimi yuvadan bir urabilsem! der dururmu. Derken, bir gn, bir 56

hayrl ksmet km; kyn birine gelin etmiler bunu. Gelinciler, al bayrak kaldrp, davullar dvdrerek gelin kz alp getirdikten sonra, Hocay bir dncedir alm. yle ya, bu yetimi dizi dibine oturtup da, daha bir ineye iplik geirmesini bile bir reten olmam... Yael evinde diktii diki, sklr gelirse... Hoca, vurulmu gibi yerinden frlayp, kan ter iinde, yetimi arkalarndan. Eilip kulana: Kzm, demi; sana ilk ve son dm bu olsun; bir gn olur, ineye iplik saplarsan, sakn ha, bir ucunu dmlemeyi unutma!
K UCU BR ARAYA GELMEZ Bir gn Hocann sarndan yana can skln Vallahi, u bamdaki de, deirmen ta gibi bir ey! der, gider, yeni bir sark alr, tyi ama, bu mbarei de sarar sarar, bir tri iki ucunu bir araya getiremez. Gayn can burnuna gelir: Allah Allah, der, meer sank diye bama belay satn almm; gtrp bunu okutmal. yle ya, her gn her gn bu sarkla vakit ldrecek deil ya, gtrr, mezata verir. Yok pahasna braktktan sonra mteri mi yok? Daha telll: Hara mezat! demeden, garibin biri pey srecek olur, olur ya, dorusu Hoca, adamcazn parasna, puluna acr. Eilir kulana: Aman birader, pey sreyim deme; ne yapsan nafile, bu sann iki ucu bir araya gelmez! der.
LMDA KUSUR OLUR MU? Bir gn Hocann kadya ii der. Gnah syleyenlerin boynuna, bu kad rvet almadan i grmemeye yeminli imi. Hocann hatn iin yeminini bozar m, bozmaz. Rahmetli de, bu yzden alaca ilm alamaz. 57

Bakar ki, olacak gibi deil; tutar, koca bir mlei kille, kmrle doldurur, stne de bir iki sra bal der. El, ayak ekildikten sonra yola der. Kad mlei grnce, azndan bal akar, dili de kaymak alar baln stne! lm vermez olur mu? Hoca o gn, o saat kd alr, alr ama, gne kalmaz, el altndan, kadnn frldan eviren mez gelir: lmda kusur olmu Hocam, der; akama, sabaha kad efendiyi greceksin! Kad kl yutmadktan sonra, bizimki yutarm? meze dner Kad efendiye selam syleyesin, der, ilmda kusur olur mu hi? Olsa olsa o kusur, bizim bal mleindedir!
MARET DEL BURASI Bir gece, Hocann kans sanclanr, ahzan yeri, g tutar. Konu komu: Vakti saati tamam! Doum sancs bu... derler. El altndan ebeye bir haber ulatrrlar. E, ky bir avu, yok bir kula, iki evin aras ne ki. Bir gz yumup ancaya kadar ebe damlar. Onlar ieride o hayhuyda iken, Hoca danda, kendi heyheyinde gezinir, durur. Derken kapnn arasndan birinin ba grnr Hoca efendi, der, gzn aydn, bir olun var! Hoca sevinir. Allah mrn, gnn uzun etsin! der. ok srmez, hatuncuk bir daha grnr Hoca efendi, mjde; bir olun daha oldu! Hoca bir daha sevinir Allah nasibini, ksmetini bol etsin! der. Derken o hatun kii, bir daha grnr. Hoca efendi, bir mjde daha isterim! demeye kalmaz, Hoca sz kadnn azndan alr Galiba, gnen geliyor, sndrn u mumu, imaret deil buras! der. 58

NSAN BOL BULDU MU, BUNARMI A tavuk dnde dan grrm; bizim Hoca da, her gece san grrm. Bir gece yine yeil bal bir dervi gelip ryasna girmi; kk, saray dolatktan sonra bir, iki demi, san san doksan dokuz altn saym avucuna! Neye derler ki, insan bulduka bunar diye! Hoca da: Babana rahmet, veriyorsan, yz altn ver, yoksa haynn gr! demi, demi ama, dervi de, nadm inat, bindiim krat; alyorsan al; almyorsan hoa kal! deyince Hoca alp bakm ki, avcunda altnn ad yok! Hemen gzlerini kapayarak: Haydi ne ise, birini sana baladm; varsn doksan dokuz olsun, ver! demi. PE UN SERMLER Bir gn, bir komusu gelir Hocaya, amar ipi isten im biter bitmez getiririm! diye de yemin stne yemin eder ama, bu kanc yemin! Hoca, vermemek iin, bin dereden su getirir, olmaz; nihayet baka bahane bulamaz: Bizimkiler ipe un serdi! der. Komusu: te kuyruklu, kulakl bir yalan! Hi ipe un serilir mi? deyince, gayn Hoca baklay azndan karr: Vermeye gnl olmaynca, yle bir serilir ki..
SALAM KAZIA BALAMI Olur ya, bir komunun birine, be, on kuru borcu varm Hocann. Adamcaz sabah bir, akam iki kapsn andnrm ama, Rahmetli ne yapsn: 59

Hey oul, yoktan yraga kopmaz ki... Allah bana,, ben de sana! der, savarm. Bir gn gene, at kap, alacakls damlar. Hoca kansna dner Yahu, bu adam halden anlamyor. Var git, sen buna bir masal okuyuver! der. Allah kan kocay bir kaburgadan yaratrm; sze bunalacak deil ya! Kapya inip de: Gzn aydn komu, gayn lam, cimi yok, paran alyorsun! deyince, adamcazn gzleri l l ldar Aman sahi mi diyorsun, nasl, ne zaman? diye sorar. Hatun da: Canm, kmaz ayn son arambasnda deil ya, yakn bir zamanda. Bugn, yann, bizim efendi kapnn nne bir sra al dikecek, davar ksm srtnmeden edebilir mi? Elbette srnp srtndke, ty teli alya taklacak! Gayn, Allahn gn, topla dur. in ad ne? Oturup ene yartracana, kalkp bunlan toplayacam; yumak yumak eirip, iplik iplik bkeceim; tezgh tezgh gerip, arn arn dokuyacam. Hele bir pazara indirdin mi bu dokumalan, elini pen alsn; dorusu ok para var ucunda; borcumuz da biter, harcmz da, haydi hayrls Allahtan! deyince, adamcaz: Hay kurban olsunlar byle demeye! der gibi, byk altndan glmeye balar, ha ite o zaman Hoca, karsnn omuzundan ban uzar tarak: Seni gidi kftehor seni, iini salam kaza baladn ya, gayn, ks ks glersin! der.
KANATLANACAK DEL YA Bir gn Hoca ile kans, gl bana amar ykamaya giderler. Sra sra kazanlar kurup, slatlacaklan slatrlar; kaynatlacaklan kaynatrlar. Tam iki ba sabunlayp da karacaklan srada, bir karga 60

Gak! der, bir kalp sabunu almasyla havalanmas bir olur. Hauncazm gzleri havada kalr Yeti efendi, yeti, sabun gidiyor! diye de tepinir durur ama, Hoca ne yapsn, ku olup kanatlanacak deil ya ardndan. Aldrma kancm, varsn alsn; belki onun st ba bizden daha kirlidir! der.
KAVUKTA KERAMET VARSA Gnn birinde bir adam, elinde bir karal kt, Hocaya gelir Be Mslman, babana rahmet, unu bana bir okusana; bakalm, ne selam, kelam ediyor? der. Hoca merhum alr mektubu; yukardan aaya bir szer, evirir, evirir, bir daha szer, ama acemce mi yazlm, acemice mi yazlm; nasl yazlmsa okuyamaz, vesselam! Baba yiit, yalana borcum ne! Ben bunu bir trl skemedim. Yorulmazsan, br bakasna gtr! deyince, adamcaz, Hocann okumas, yazmas yok sanr Yahu, elden utanmazsan, kavuundan utan; insan u bulgur dibei gibi eyi bana kor da, iki satr eyi okuyamaz olur mu? deyince, Hoca hemen bandaki kavuu kanp, adamn bana geirir Madem ki keramet kavukta, haydi yle ise ddm, sen oku bakalm! der.
KAZIN AYAI YLE DEL Hocann hali malm... Her Allahn gn eeini kaybeder. Krolas, gnn birinde yine srra kadem basar. Hoca, haydi babam, paalan svar, her yan arayp tarar ama, hi bir tan ardndan kamaz; stelik, yorulduu
61

da yanna caba kalr. Bakar ki, olacak gibi deil, tutar tellal bartn ... duyana, grene, gelip haber verene yularyla, semeriyle bir eek mjdesi var. Duyduk, duymadk demeyin ha! Ei, dostu telaa den Bre Hoca, sen aklm yamaya m verdin; kaybolan eei, takm, taklavat baladktan geri, ne diye stelik bir de tellal paras veriyorsun? Varsn ne cehenneme giderse gitsin! derler. Hoca bunlarn akima glen Yok, der, kazm aya yle deil; aradm bulmak var, bu iin ucunda! KENDM SANDIM Gnlerden bir gn, Hocann yanma yal bal biri gelir. Selam sabahtan sonra, dereden, tepeden sz ap saatlerce hobe ederler, misafirin kalkp gidecei srada Hoca merhum: Efendi hazretleri, dorusu, sohbetinize doyamadm; doyamadm ama, biraz daha oturun desem belki oturmazsnz. Bari gitmeden, adnz olsun balayn! deyince, adamcaz bir glmedir alr, gler anam gler, gler babam gler ve sonra: lahi Hoca, demek beni tanmadn? Peki, ya nasl oldu da krk yllk dost gibi senli, benli konutun yle? diye sorar. Rahmetli de, o ak yrekliliiyle: Nasl olacak, der; baktm ki kafan kafama, kaftann kaftanma benziyor. Dorusu ben seni kendim sandm!
KERBELAYA DM GB Bir gn Hoca, deniz kysnda dnp dolarken, yle bir susam ki, Kebelaya dm gibi, dili, dama kurumu; bir yudum olsun iecek 62

olmu ama, deniz suyu bu? Azm, dilini kavurmu. Bereket versin ki, be on adm tede, Allah nne bir oban emesi karm da, Rahmetli bu pnardan kana kana imi ve sonra denize dnp: Haydi be sen de, ne kabarp duruyorsun yle! Su dediin byle olur! demi.
KIRK KYDEN KOVULUR Hoca, klk nevalesini dizmek iin, bir ramazan, ene kar, kar ama, hangi kye urasa* Bizim ramazan imammz var! deyip balarn te yana evirirler. Rahmetlinin olanca umudu suya der ama, urasn da ineyip gemeyeyim diye, yol stnde, bir kye daha urar, bakar ki, ne baksn; tilkinin birini tuzaa drmler. Ellerinde birer sopa, kanna girdii tavuklarn hesabm soruyorlar. Hoca: Durun, der, bu ikence ona kr etmez! Hemen bandan kavuunu kanr, bana geirir, belinden de kuan karr, beline sarar, salverir tilki kardei. Canm, ne yaptn, ne ettin byle diyenlere: Ona yle bir i ettim ki, sormayn; bu klk, kyafetle krk kyden krk dayakla kovulur o! deyince, adamlann balan nlerine der.
KISASA KISAS Bir gn Hoca, ba yerde, ekilip evine giderken, ensesine yle bir tokat iner, yle bir tokat iner ki, neye uradm bilmez. Bir de, hiddede dnp bakar ki, mrnde hi de merhaba etmedii biri. Herif hem sulu, hem gl! zr dileyecei yerde: Yahu, seni bir adama benzettim de... diye laf etmeye balamaz 63

m, bsbtn kan beynine srar Hocanm: Sen bunu benim kavuuma anlat; her grdn sakally baban m sanyorsun? Gel, ben de seni bir adama benzeteyim yle ise! deyip, adamn yakasna yapmasyla kadnn nne srklemesi bir olur. Szde kad, davasma bakar ama, nedense, kusurlu adam kollar Ne ise, Hoca, bir yanllk olmu, bir tokat yerine sana iki ake versin de, hellalam gitsin! der, stelik para bulup getirmesini bahane ederek, herifi oradan da anr. Hoca ne bilsin: Bir ake, iki ake, ne ise, u hakszdan hakkm alaym da. diye, gzleri kapda bekler durur ama, bakar ki adamn geldii, gelecei yok; kadnn oyununu anlar! Hoca bu, oyuna gelir mi? Yaradana snp yle bir tokat akeder ki, kadnn suratna, btn Akehirde seslenir. Sonra, hibir ey olmam gibi, dnp kadya: Efendi hazretleri, der, benim daha fazla beklemeye vaktim yok, gayn o iki akeyi o adamdan sen alver!
KIYAMET KOPANDA lm dediin kala, gz arasnda, kim sabaha kacan biliyor ki! Hoca gafil avlanr m hi! Gnn birinde, ei, dostu bana toplar Gayn benim bir ayam br dnyada! diye balar, krk vasiyet sayp dktkten sonra, krk birincisinde de: Kabire tepesi st gmlmesini syler. Gz yalnn biri: Allah geinden versin, her vasiyetini yerine getirmek stmze farz ama, u tepesi st gmlmek de ne oluyor, Hoca? diye sorunca, Rahmetli: Ne olacak, der, kyamet kopanda, dnya alt st olacak, ben de o zaman kendimi ayakta bulurum! 64

KIYAMET YLE KOPMAZ, BYLE KOPAR Hocanm knal bir kuzusu varm; btn Akehirin de gz stndeymi; hele yrenleri, hele yrenleri! u kuzunun bana nasl bir orap rsek! diye alp verirken, yalan yok deil ya: Hoca, demiler, erenlere ne malm deil ki. Bugn, yann kyamet kopacakm; dnyada murad almasna almadk; bari lmeden bir kuzu evirelim de, son gnmz gn edip, u dnyann tadn karalm! Hoca: Peki! demi; kuzucuu kesip gl bana gitmiler. Gle, ana birer yorgunluk kahvesi itikten sonra: Hoca, demiler, sen unu evirinceye kadar biz bir suya girelim! Hoca, buna da: Peki! demi, demi ama onlar soyunup, dknp de gle girince, Kyamet yle kopmaz, byle kopar! deyip tepeden trnaa ne var, ne yok toplam, hepsini atee atm. Gldekiler, arlk, duruluk, bir iki batp ktktan sonra gelip grmler ki, ne grsnler, soyunduklar yerde yeller esiyor: Aman Hoca; stmz, bamz nende? Dilerimiz ivi kesiyor? diye tela edince, Hoca, hibir ey olmam gibi tuhaf tuhaf yzlerine bakarak: Yahu, demi; stn, ban ne lzumu var, yann kyamet kopmayacak m! u kuzuyu aznza lyk kzartaym diye ben onlan yaktm!
KMN HATIRIN A GELR Hoca merhumun bir aya Akehirde, bir aya Sivrihisarda. Bir tarihte gene Sivrihisara gidecei tutar, tutar ama, bakn belaya! O gnlerde gelip gidenlerin de aya kesilir, e, bir bana da at, araba tutacak hali yok ya. gn, be gn; hasta, lgn bekler, dunr. Derken 65

bir sabah, bir araba sesi duyar, kalkp bakar ki ne yapsn, kendi tbirince, sivri aklllardan biri. Sivrihisarn yolunu tutmu, gidiyor. Gayr durur mu? Don, gmlek, dan frlar ve atar kendini arabaya. Ne olacak sanki, bir kanlk yol. Gnn bir saatinde Sivrihisara girer, ama kyller onu byle grnce: Aman Hoca efendi, bu ne byle? diye sorarlar. Hoca merhum da: Yahu, der, sizler aklna dtkten sonra, giyinip kuanmak kimin hatrna gelir?
KTABIN YAZDIINA BAKILIRSA Allah hekimsiz, hkimsiz etmesin. Adamn biri yedi yl gz ans ekmi; hndan, alamasndan durulmam. Her nne gelen bir trl salk vermi ama, hi biri bu derde deva olamam. Dnyada hatmetmedii kitap m var. Birinden birinde yerini grmtr. Bilse bilse bunu, Hoca bilir! demiler, gidip bir de ona sormular. Rahmetli, boynunu bkm: Kitabn yazdna ne bakyorsunuz; vallahi, geenlerde bir diim ard; ben, karmaktan baka bir aresini bulamadm. demi.
KLE DYE SATSALAR Gnlerden bir gn, Timurlenk, Hocay hamama davet etmi; soyunup dkndkten sonra, gbek tama oturmu da, yarenlik ediyorlarm. Bir ara Timurlenk: Hoca, beni kle diye gtrp satsalar, ka ake ederim! diye sormu. Hoca da: Vallahi, ben bu iin tellal deilim ama, etsen etsen, elli ake 66

edersin! demez mi. Timurlenkin Hanlk daman tutmu: Ne sylyorsun, be Hoca; yalnz benim belimdeki petemal elli ake eder. diye ar aksak konumaya balam ama, Rahmetli yine ftursuzca: yi ya ite, demi; ben de zaten, bu petemala bu kadar paha bimitim!
KR DG Allah kimseyi gzden etmesin, gnn birinde, birka m, cami kapsna dizilmi de, gelip geenlerin eline, azna bakyormu. Molla Nasrettin de adan gemi ama, geerken bo mu bulunmu, ne olmusa, avucundaki bozukluu krdatarak: Aln, haynma, paylan! demi ama, vermemi. Gel gelelim bu kr olascann krts, krleri birbirine drm: Yok sana verdiydi... Yok bana verdiydi... diye, alt alta, st ste gelmiler, nerdeyse, birbirinin gzn de oyacaklarm. Kimin umurunda, el oluna seyir lazm! Bizim Molla da karlarna geip, glmeye balam: Dorusu, kr d diye buna derler, hepsi de karanla kurun atyor, ortada fol yok, yumurta yok! demi.
KR KTK OLMU Akehir kads cin olu cinin biri imi ama, karda gezip izini belli etmedii iin elalem mu Ebssuud efendinin torunu sanrm. Gel zaman, git zaman, bir gn bu kad, bir bada kr ktk olmu; Hoca grm ama, grmemezlie gelmi. Bir gn de bir yerde krdm olmu; Hoca yine grm, grmemezlie gelmi. Derken, bir gn de ne halt 67

ettiyse, krk bir yanda, brk bir yanda kalm. Hoca: Gayr bunun ipliini pazara karmak boynuma bor oldu! diye, krkn alp gitmi. Kad neden sonra aylp da dvnmeye balam ama, vanp da postuna kurulunca, krkn gtrenlerin postunu yzmeyi kurmu. Hemen adamlarn arp: Saa, sola gz kulak olun; kimin stnde grrseniz krkm, tutup bana getirin! demi. Onlarda el altndan aramlar, Hocann stnde bulmular. Gayn iki, bir dedirirler mi? Yaka, paa kadnn nne karmlar ya, kadda afak atm: ki kemkm edelim, bir hoa sohbet eyleyelim diye buraya kadar yordum sizi, hele krknz mbarek olsun, Hocam! deyince Hoca, bir glm, iki de ksrm: Bre kad efendi, demi; kk bizim nemize! Bu, yollarda kr ktk olup yatan bir hayaszn! Hani bir bulsam, hem kkn vereceim, hem de yzne tkreceim ya! deyince, kadnn az, yz ka rm: lahi Hoca efendi, demi; kimbilir hangi aklszndr bu; ne diye arayacaksn, giy.gle gle!
KOY DUMANI DORU IKSIN Adamn birinin mahkeme kapsnda bir buday davas varm. Hani, unu bir yutturabilirse, ok zengin olacakm ama, u tarla komusu Hoca, vanp da kadya bir grnseymi. Adamn adamm bulup, el altndan Hocaya anlatmlar: Davay bir kazandk m, senin de kesene u kadar ake girecek diye. Mbarek, para lafin duyar da, durur mu? Kadnn kapsna kavuum dse, eilip almam ama, ne ise, hatmnz yerde kalmasn! deyip yrm. Sz sras kendine gelince. Efendim! diye balam ama, efendimin 68

sonu gelmemi! te yanda, davacmn al al, moru mor olurken, Hoca da bir iki yutkunup: Ha, evet, ne diyecektim? Bu arpa meselesi... diye, sze yeniden balam ama, kad kl yutar m? Hemen bu sze bir mim yaptrp: Dur hele Hoca, herkes buday diyor, sen arpa diyorsun! Szn bil, piir, aklm bana devir! Arpa m, buday m? diye sorunca, Hoca birdenbire celallenip: Canm efendim, bu da bir ey mi! Yalan olduktan geri, buday olmu ne kar, arpa olmu ne kar, koy duman doru ksn! de mi.
KYMZN CAN ENL Timur, yaylp beslensin diye, Hocann kyne de bir fil gnderir. yi ama, bu mbarek doymak bilmez ki, verseler, dnyay yutacak! Daha kald ki avu ii kadar ky! Ne yapsak da, u ba belasndan bir kurtulsak! diye, herkesi, bir kara dncedir alr. Nihayet, gnn birinde, kyn ileri gelenleri toplanr, Hocaya gelir: Efendi, byle iken byle... Bu gidile, ocamza incir dikecek bu fil! Bri, nmze d de, varp o devletliye, derdimizi yanalm. derler. Hoca, kabul olunmayacak duaya pek min demek istemez ama, Srden aynlan kurt yer! diye katlr kalabala. Velkin, kimde o yrek var? Adm ba, biri gzden kaybolur. Rahmetli, kapya gelince bakar ki, ne baksn, bir ak sakal, bir kara sakal kalm. Derken, huzura girip de: A devletlim, fil... diye sze balaynca, sana, soluna bir daha bakar ki, ne ak sakal var, ne kara sakal. Kala kala bir kendisi kalm. Ya, bana edeceiniz bu muydu? Ben imdi size gsteririm gnnz! 69

-
diye, iinden alp verdikten sonra: Evet, devletlim. hsan ettiiniz fil kymze can enlii oluyor ama, mbarek hayvan, yalnzlktan... demeye kalmaz, Timur Demek, file bir e istiyorsunuz, hay, hay, Hocam; bugn, yarn, yollarm! der. Akam st kye dnnce, kim var, kim yok, bana toplanr Hoca efendi, aanza bakyoruz, hayrl haberler getirdin, inallah! derler. Rahmetli, bir tatl glle gler Elbet, der, mjdemi isterim^ diisi de geliyor!
KUL BORCU, ALLAH BORCU Hoca bandan byk bir i tutup da sermayeyi kediye ykletince, terazinin koluna yapm; gndeliini dorultmann yoluna ba kyormu. Bir gn, az kalabalk biri, uram dkknna. Dereden, tepeden deken, sz ramazana getirmi; yllardan bir yl, nasl olup, orucu kazaya braktn sayp dktkten sonra: Allah kabul ederse, bu borcumu edaya baladm; veresiye verirsen, biraz iftarlk zeytin alacam! deyince, Hoca: Yahu, demi; Allaha kar borcunu bu kadar geciktirdikten geri, kula olan borcunu, kimbilir ne zaman dersin?
KURTTAN BR KULAI EKSK Hoca merhumun mad derler bir mollas varm. Pek yle aktan, karadan anlamazm ama, avclna, vuruculuuna diyecek yokmu dorusu; attm vurup, tuttuunu koparrm. Bir gn dersi, medreseyi 70

serip kurt avna kmlar. Zaten mollann kurttan bir kula eksik, korkuya pabu brakacak deil ya, Ya ksmet! deyip inden ieri dalm. Hoca da, bir tan ardna pusudaym, saa, sola gz, kulak oluyormu. Derken, nende var, nende yok, kurdun biri ini dorulayp gelmesin mi? Ba inden ieri girmi, girmemi, Hoca, yallah deyip, kurdu kuyruundan yakalam, yakalam ama, seninki kuyruunu kurtarmak iin balam ter ter tepinmeye. Mollann darda ne kyamet koptuunu bildii yok ya: Hocam olas, ne tepinip duruyorsun? Toza, dumana boacaksn beni! diye basm yaygaray. Zaten Hocann cam burnuna gelmi; bir de bu yaygaray m ekecek: Hele u kurdun kuyruu bir kopsun; sen o zaman grrsn, tozu, duman! diye seslenmi.
KU OLSA YETEMEZ Bir yaz, bahar gn Timurlenk, bizim Hocaya bir haber yol lar. Efendi hazretleri, hayvanna binip gelsin; unun urasnda iki cirit atalm da, biraz kolumuz, kanadmz alsn diye. Hani yle at, iti olmadndan deil ya, aklndan ne estiyse, tutar Hoca, koca kz karr ahrdan, vurur srtna palam; balar yedi yerinden fitilli kolan; kendi de biner stne; gayn ha babam, ha! Varr cirit meydanna. Ee... Hocay byle grr de kimde can kalr, meydan yeri, dn yerine dner. Timurlenk ban, gzn salladktan sonra: Bre Hoca efendi, senin her eyin mi ayrks! Cirit oyununa deme atla girilmez; sen bu kaltaban kze ne diye bindin? der. Bunun zerine Merhum, sakalm avcuna alp yle bir dndkten sonra: 71

A devletim, der, ben de bu mbarein buzalm bilirim. At deil, ku olsa ardndan yetiemezdi. KUYU DA NE KUYU Bir gn Hoca, ay aydnlnda, kuyudan su ekecek olmu. Ne diye eilmise eilmi, bakm ki, ne baksn: ay kuyuya dmemi mi? Gzn sevdiim, suyun stnde rpnp duruyor! Kuyu da ne kuyu! Derin mi derin kuyu. nilmez ki insin, klmaz ki ksn. Tutmu, ipe bir engel balayp, kuyuya sarktm; olacak olur ya, engel de vanp bir taa taklm. ekmi, ekmi, kmam; asldka aslm; derken, engelin ucu tatan kurtulmaz m, bizimki Kt! demi, srt st dm. Dm ama, bir de grm ki, fesubhanallah, ay gene gkyznde deil mi! Rahmetli nin gzleri glm: Dorusu epeyce yoruldum ama gklerin sultann da kuyudan kurtardm ya demi. KRSDEN NMEK DE M Hocann krsye kt gnler, caminin yz glermi. Bir gn, bir namazdan sonra, gene km. Cemaat: Kimbilir, Hoca efendinin azndan gene ne cevahir dklecek? diye beklerken, Hocann nutku tutulmasn m? Mbarek, derya, deniz ama, o gn dnya ve ahiretten bir sz bulup syleyememi. Camidekiler azna baktka, Hoca, bsbtn sklm, skldka da zihnine bsbtn durgunluk km; sabaha kadar byle oturacak deil ya! Ee, cemaat, demi; sanki btn bildiklerim kuruyup kald, dilimin ucuna bir trl bir ey gelmiyor... deyince, olu ayaa kalkp ne dese, beenirsiniz: 72

Bre baba, demi; hibir ey gelmiyorsa, krsden inmek de mi gelmiyor hatrna!
MAALLAH NUR TOPU GB Ben de elin yalancsym, sylendiine gre Hoca, bir tarihte bir dul tazesi ile evlenecek olur. Konu komu ve ve bitiremezler: Biz, kymzn kak sepetini biliriz; doan aylarda, batan gnlerde leke var, bu eksik etekte yok! Bir gne bir gn hibir kulla ad kmad. Dorusu sana uygun, nur topu gibi! derler. Hocada: Desene, bama bir ikindi gnei douyor! der. Masallardaki gibi krk gn, krk gece toy, dn eyler; Allah geim versin; yeniden dnya evine girer, girer ama ay, gn dolmadan hatuncuun bir ocuu dnyaya gelir. Bu umulmadk haberi alr da, daha durur mu Hoca? Bir cz kesesiyle eve dner. O patanlar yine diller dkerek Hocay karlarlar ama, elindekini grnce: lahi Hoca, biz senden enlik, erbetlik bekliyorduk; bu getirdiin de ne oluyor? derler ama, rahmetli bir tuhaf gldkten sonra ta gediine kor: A komular der, alacak ne var bunda? Dokuz aylk yolu krk gnde alan; yarn, bir gn de mektebe balar!
MAV BONCUK Allah cmleyi esirgesin, Hocann iki kans varm. Birini sama alr, birini soluna alr: Bir elmann yans sen, yans sen! der; szde birini tekinden kl kadar ayrmazm, ama tenhalarda, menhalarda ikisine de: 73

Yz yzden utand iin ara sra yle sylyorum ama, sen o szme ne bakyorsun, dnyalara deimem seni! dermi; stelik bir sevgi nianesi olsun diye, bunlara birer de mavi boncuk vermi ama, gel zaman, git zaman yine evin dirlik dzenliine nazar demi. ki ortan arasnda bir senlik, benlik dvasdr alm, yrm. Sa saa, ba baa derken, gnn birinde Hocann bana pskll bela olmular! kisi, iki yandan: Bak efendi; yle yarm elma, gnl alma olmaz, hangimizi seviyorsan dorunun dorusunu syle! demiler. Rahmetli dorusunu sylese, birinden birine .seni! dese, sakal onun eline verecek, bakm ki olacak gibi deil: Hanginiz olacak, mavi boncuk kimde ise onu! demi.
MERAM ANLATAMADIM GTT Bir gn Hoca, yorulur, yolda kalr: Hey yeri, g yaratan! Ne anadan gldrdn beni, ne babadan! Bari ayam yerden kesecek bir eek gnder uradan! diye yalvarp yakarrken, kardan bir atl tozu dumana katar. Bizimki: Duam kabul oldu galiba? demeye kalmaz, adam yamacna dikilir: Hey babalk, der, u aa altnda pinekleyip duracana, srtla bakalm u tay; adm atmaya mecali kalmad hayvancazn! Hoca aman, yaman der ama, kam bir iki inip de inciklerini okaynca, salla srt edip tay, atlnn nne der. Nefes nefese tepeye karr ama, nihayet gc, takati kesilip ylverir yere. Neden sonra gzn aar, bakar ki, ne o adama benzemez ay var, ne de al donlu tay var! O zaman ban gklere evirin Hey Allahm, der, bir trl derdimi anlatamadm, gitti! Ben istedim altma bir eek, sen gnderdin stme bir binecek!
74

MERDVEN DEDN Hocann bir bahe komusu varm. Cimri mi dedin, cimri, pinti mi dedin, pinti imi. Aalan meyvadan yklrm ya, konu komuya bir ekirdeini gstermezmi. Hoca, bir gn, bu baheye girmeyi kurmu ama, duvan duvar deil, kale gibi mbarek! Ne yapsn, tutmu, duvarn bu yzne bir merdiven dayam, km yukan; sonra ekmi merdiveni, teki yzne dayam, inmi aa. nmi ama, adamn can, aalarnn stnde, grmez olur mu? Hemen yakasna yapm: Hey babalk, ne anyorsun burada? lmne mi susadn yoksa? diye sormu. Rahmetli, hi oral deilmi gibi, omuz silkmi: Ne arayacam, merdiven satyorum! demi. Adamn kafas kzm: Haydi be, gzm kllemiye alma; akl var, yakn var, burada merdiven satlr m? deyince, Hoca: Be avanak, demi; merdiven dediin, nerede olsa satlr. Sen hi mi kapya, bacaya kmayacaksn?
MISIRA KADI OLMU Bir gn Hoca, gene eeini kaybeder. Ee, bu kanc! Gayn canna tak der. llllah bu ta kafalnn elinden! Akln, bana alsn da, biraz da o beni arayp bulsun! diye sylenir. uradan uraya adm atmaz. Aradan aylar, gnler geer. Krolas ne dner gelir, ne bir kuru selm gnderir. Gnlerden bir gn Hoca eekler ba Deli meri grr. Bu herifin azck kula deliktir. unun bir azm arayaym! der, nasl ararsa, arar. O da: 75

Duymadn m, der, senin eek Msra kad oldu! Bunu duyunca, Hoca bana sallan Tevekkeli deil; ben bizim meze ders verirken, o da kulaklarm dikip dinliyordu! der. NAFLE, MNNET STEMEM Bir gn Hoca, an, oltasn alr. Szm ona, bala gider. Bu iin yolunu, yordamn pek bildii yok ya. Be, on balk tutuncaya kadar mr, gn sklr. Ne ise, buna da kr ama, sepetinin azm, yzn dzeltip de, yola dnceye kadar, nerde ipsiz, sapsz varsa, gelir, Hocann ban alr, sama geer, soluna geer, allem eder, kallem eder, her biri baln birini alr, gider. Bir de Hoca bakar ki, ne baksn, sepette baln ad var! Garibin iki eli brnde, murad koynunda kalr. Gayr ne yapp edeceini bilemez. O kzgnlkla gle dnen Gryorsun ya ite; bo geldim, bo dnyorum. Nafile, minnet istemem, al bu da benden sana caba! der. Kaldrr, bo sepeti, atverir gle. NE ALI VERM KALACAK? Gnah syleyenin boynuna! Szde Hocann namaza, oruca kar pek yz yokmu. Ama bir var ki, sahuru karmazm. Bir gece yine davul sesine uyannca, kans: Efendi, demi; sormak ayp olmasn ya, oruca niyet etmedikten sonra, ne diye sahur yemei yemek iin uykunu haram ediyorsun? Hoca gzlerini ovalayarak, ne cevap verse beenirsiniz: Doru sylyorsun ya kancm, demi; namaz kldm yok, oru tuttuum yok, Allahn bir sahuruna da kalkmazsam, Mslmanlkla ne al veriim kalacak? 76

NE ALTIN OLDU, NE GM! Bir ba bozumu zaman Hoca, nesi var, nesi yok, kfe kfe ykleyip evin yolunu tutmu. Tutmu ya, mahalleye girince, anasnn avutmad, babasnn bytmedii yolunu kesmi. Kimi: Dans gelecek yla! demi, kimi: Salcanan! demi; ne bileyim ben, her biri bir masal okumu. Hani Hoca, gzleri iinde kalmasn diye verecek olmu ama, salkm salkm verse, kesesine elvermeyecek: Canm, zm deil mi, hepsinin tad bir! demi, tutup, ellerine birer entik tututurmu. Ama gelgelelim, ocuklar bunlan azm samlar Bre Hoca, bu bizim diimizin dibinde bile kalmaz! diye tutturmular. O zaman Rahmetli: Hay olum, demi, neler yedi bu di, ne altn oldu ne gm! yisi mi, tatmak ta bir, doymak ta bir, deyin de gein! NE CNGZ, NE SARI KZ Akehirde kim var ki; suba ile kr kad, bir de bizim Hoca efendi. Bir gn, bu gezmeye kmlar, dereden, tepeden derken, kr kad laf olsun diye: Hoca efendi, demi; ok syleyen, ok yanlr derler. Senin de enen pek durmaz; hi yanrlp da ya tahtaya bastn oldu mu? Hoca safln stne alarak: Hayr, efendi hazretleri, yalnz bir defa, parmarm gzne, kr kad diyecektim size; dilimin ucuna kadar geldi ama, hemen geri ektim! deyince kr kadnn gzleri falta gibi alm. Hocann att tan altndan kalkamayacan anlayarak: A Hoca olacak, demi; bir szne bakyorum, cingz m, cingzsn! Bir szne de bakyorum, kz m, kzsn! Hasl, ne mal olduunu 77

anlayamadm gitti. Bu sz zerine Hoca, kr kad ile subann koltuklarna gi rerek: Anlamayacak ne var bunda, demi; ben ne oyum, ne de bu. Ha yle, grdnz gibi, ikisi arasnda bir adamm!
NE YZME BAKIYORSUN? Bir gn Hoca, gariplik, gurbetlik bir yerde, hamama gider. Hamamclar klk, kyafetine bakar Varsn, babamz hayrna iki tas su dknsn! derler, gireken bir yrtk petemal verirler; karken bir yamal havlu. Soyunup, ykandktan sonra ayna bile tutmazlar ama, o yallah edince ekmecenin stne on ake birden brakr. Rahmetli, hamamn yolunu rendi ya, haftasna bir daha gider, bu defa hamamclar Cbrm kabadaysna benziyor! der, yedi adm teden, yedi kandilli temennahla karlar, nne ipekli petemallar, arkasna srmal havlular verirler, daha da terini siler, ubuunu doldururlar ama, kp giderken kara kara bir ake kanp atmaz m! Adamlar alklap kalr. Rahmetli: Ne bakp duruyorsunuz alk alk... O gnk verdiimi bugne, bugnk verdiimi o gne sayn; hellleiriz, olur biter! deyip y rr. NELER EKTM BR GRSNLER Hoca merhumun boz eekten cam pek yanar. Bu uzun kulakl ile ba belaya girmektense, pazar yerine gtrp okutmay dnr. Mteri bu, biri gelir, yana, bana bakacak olur, Hart der, eline di geirir, 78

sp, sayarak geip gider adam. Biri gelir, akarna, kokarna bakacak olur, tutar, kaba baldrna bir demir tekme indirir. O da aza alnmaz kfrler savurarak gider. Derken telll ba: Hoca efendi, der, bu azl eek nne geleni kapyor, ardna geleni tepiyor. Bouna ene yormayalm, kim bu belay bana satn alr? Rahmetli bir eee bakar, bir ban sallan Canm, der, ben de zaten satacak deildim ya, u Mslmanlar neler ektiimi bir grsnler diye getirdim!
NUH NEBDEN KALMA Vaktiyle Hocann bir inei varm; hem ne inekmi ya, onun azna baklrsa bir memesinden ya, bir memesinden bal akarm; bir gn inein yanna inmi de yemini, suyunu verip, altn stn yapacakm. Nasl olmusa, krein ucu dokunmu, duvarn dibinden bir ta oynam. Bunu yerine yerletireyim derken, bir ta daha dm; yle, byle komunun ahrna bir delik alm. Hoca eilip baknca gzlerine inanamam: Yeti kancm yeti, Nuh Nebiden kalma bir ahr dolu sr buldum! diye barmaya balam.
OD YOK, OCAK YOK Gnn birinde, bir komudan cenaze kar. Evlerden rak bir evin daha orta direi ker. Btn mahallenin kan, ilii akar ama, ille lenin kans kzl kanat bir at tutturur: A yoluna kurban olduum; bizi byle brakp da nereye gidiyorsun? Gittiin yerde od yok, ocak yok, dn, evimin erkei, dn geriye! diye.
79

Hoca, bu dnyasna doymayan kara yalnn gittii odsuz, ocaksz yeri duyunca, karsna dnen Aman hatun, der, u kapry kapa, galiba cenaze bizim eve ge liyor.
OLUN KADAR DA OLAMADIN Hoca merhumun hkmet kapsnda bitecek bir ii varm; kalkp t Bursaya kadar yrm. Gemi gn, ii mi biter i deilmi, yoksa i bitirenler mi ar alm; her ne hal ise, ii uzadka uzamt; Bugn git, yarn gel! gibisinden, bir gel-git oyunudur balaynca, hangi duaya amin diyeceini armt. Orular tutmu, adaklar adam, olmam; be vakit namazn Ulu Camide klm, gene olmam; gnn birinde, aya ekip gtrm de, vaktin birini, ufack, tefecik bir camide yerine getirmi; o gn namazdan kp da iinin bittiini haber alnca, yememi, imemi, doru Ulu Camiye gitmi, kapnn aralndan: Yazk sana be! Olun kadar da olamadn! demi.
ONA DA OLDU OLANLAR! Bir tarihte Timur, kimbilir, ne ie koacaksa, gzpek birini sorar, soruturur ama, bu Grnr Kazann ipiyle kuyuya inilir mi, kimse, bana belay satn almak istemez. Cumbur cemaat gelir, Hocaya ba vururlar. Rahmetli: Bu kadar adam ayama geldikten sonra, lmden tesi yok ya! diye dnr, varr konaa: Aradmz adam benim! der. Velakin Timur Lafla peynir gemisi yrmez; hele bir deneyelim, bakalm, gzn daldan, budaktan saknmayan soyundan mtsm? deyince, gtrrler 80

meydan yerine; armha gerer gibi, gererler Hocay! Timur: Bacaklarnn arasndan bir ok gelsin, gesin! der, bacaklarnn arasndan bir ok gelir, geer, Hoca, tyn bile oynatmaz! Cbbesinin iki kolundan, iki ok delip gesin! der Timur. ki kolunun altn iki ok deler, geer, Hoca, gene kln kmldatmaz. U ok da yandan kavuunu alsn, uursun! der, ok da yandan kavuunu alr, uurur ama, Hoca da, korkusundan, lm teri dker. Timurun az ak kalr. Dorusu, bundaki yrek deme yiitte bulunmaz; madem ki delik, deik oldu; cbbesinin yerine bir ipekli kaftan, kavuunun yerine de srmal kavuk verin! diye, ferman stne ferman yadrr. O zaman Hoca, Timura dnen yilik buyurun, bir de alvar versinler; ona da oldu olanlar! der.
ORASI YLE AMA Bir gn Hocann kans, aznza layk, bir tavuk kzartm ama, byle bir gnde, drt duvar arasnda ne tad olur bunun! Hoca gtrp bir su banda yemeyi dnm; yarm azla, karsna da teklif etmi ama, hatuncuk: Bre efendi, benim bamdan git de, nereye gidersen git. Tek, benim paym da senin olsun! demi; sarp, sarmalayp eline vermi. Hoca da bir aacn altna oturup yemeye balam, balam ama, ne de olsa ayak alt, gelen, giden eksik olur mu? Ekmediin yerde biten biri karsna dikilmi: Boaznda kalsn Hoca; yarm azla olsun yle bir buyur etmek de mi yok! diye dokunmu. Hoca duymazlktan gelerek: Vallahi birader, benim deil bu, bizim hatunm el elin malna buyur edebilir mi? diye atlatmak istemi, ama herifiolu sululuu brakmam: 81

Peki, ya sizin hatunun da, sen ne diye yiyorsun? deyince, Hoca: Ha, evet, demi; oras yle ama, bana ye diye verdi. ORTA GBENDEN VURMU Bir gn Timur, ok talimine karken, Hocay da beraber g trr Yahu, yeri geldi mi, uan kuu havadan indirdiini sylersin; haydi bakalm, Halep orada ise, arn burada! der. Hocann eli, aya titremeye balar ama, kendi azyla tutulmu, kime ne! Ne ise, Allah utandrmasn! deyip, okla yay alr. Bir atar, havaya gider ama, Hocaya sz m yok, hemen yaptrr Sizin sekbanba byle atar devletlim. der, bir daha dener, bu defa da, karavanay vurur ama, gene laf gediine kor:: Bizim suba da byle atar, sultanm! der. Tesadf bu ya, ncsnde ok varr hedefi bulur. O zaman: te Hoca Nasrettin de byle atar, byle vurur sultanm! der. BR DNYAYA GTM, GELM AMA Hoca mehumun bir san kz, sak kzn de yay gibi iki boynuzu varm. Hoca bunu her grdke, imrenir, bu boynuzlarn arasna binesi gelirmi... Gel zaman, git zaman, bir gn, koca kz yan gelip yatarken, Hoca, frsat, bu frsat demi, dediini etmi; o dediini edince, kz de kzln etmi; Hocay bann stnde iki salladktan sonra, yle bir savurmu, yle bir savurmu ki, hani Allah saklam yoksa, teki dnyay boylayacakm. Neden sonra aylp da karsn banda alar grnce:
82

Alama kancm, demi; br dnyaya gittim, geldim ama, Allaha kr, bir arzuma daha nail oldum!
LME EEM, LME Gkten rahmet, yerden bereket! Yamazsa yamur, otun, pn ad m olur? Allah vermesin, bir yl, Akehirde yle bir ktlk olmu, yle bir ktlk olmu ki, yokluk, yoksulluk bilmeyenler bile: Arpa, saman i imi; altn gm ta imi! demeye balam. ylesi gnde, herkes, tavada piirip kulpunda yeken, azsz, dilsiz hayvanlan kim dnecek! Gene rahmet olsun canna; Hoca, ne eder, eder, kendi boazndan artrrm da, bir avu kepek olsun verir, verirken de, kulana eilin lme eeim, lme dermi! Yaz gelince, avu avu arpa vereceim sana! P DE, BAINA KOY Gnn birinde Hoca, eeine binmi; dah de dah srp gidiyormu. Yolda can-cier bir ahbabna rastlam. yle, ayakst bir ekerlemeden sonra: Kodcma, Hocam, kuyruuna taklp da gelmem; gene byle nereye? diye sormu. Hocada: Allah nasip ederse, cuma namazna! demi. O zaman adam, yle bir akln yokladktan sonra: Efendi, gnleri kantrm olmayasn. Benim bildiim bugn sah! Byle, gnnden evvel... demeye kalmam, Rahmetli, altndakini gstererek: Bu gidile beni cumaya yetitirebilirse bu; gene ne l, per, bama korum! demi. 83

-
RDEK ORBASI Hoca bir gn, bir dere kysnda, rdeklerin tp oynatklarn grr. Hemen el atp tutas gelir ama, ele, avuca gelir ey mi bunlar? stnn, bann sland da yanna kr kalr. Nihayet, olmayacak duaya amin demektense, bir kenara oturur; ekmeini suya batrp, yemeye balar. Derken, krk ylda bir merhaba ettii biri geer oradan: Afiyet olsun, Hoca; gene su bana oturdun da ne yiyorsun? diye sorar. Hoca: Yahu, der; sende de u rdek kadar akl varsa, ben neyim! Ne yediimi gryorsun ya, ite; rdek orbas!
TESNE ALLAH KERM Gnn birinde Hoca, evinin bahesinde hatr saylr bir kuyu ayormu. Konu komuya merak olmu bu. Nihayet biri akaya ge tirmi: Hoca, sakn etiin kuyuya dmeyesin? Ne olacak bu kadar kuyu, koca bir adam boyu! diye sormu. Hoca glm: "Bu mahallenin sprntleri iin bu kuyu dar bile! demi. Adamcaz, bu szden alnm m, alnmam m, orasn o kadar bilmiyorum: Haydi diyelim, mahallenin sprntlerini toplayp buraya kuyuladk, ya buradan kan molozlar ne olacak? diye sormu, Hoca da: Ee, gayn, ben o kada ince eirip, sk dokuyamamam; hele u mahalle bir temizlensin, tesine Allah kerim! demi . 84

PARAYI VEREN, DD ALAR Gnn birinde Hoca, ev eksii grmek iin pazara gidecek olur. Nerde anasnn avutmad, babasnn bytmedii varsa, yolunu keser. O der Bana bir ddk al! Bu den Bana bir ddk al! Her biri bir ddk smarlar Hocaya, ama ilerinden yalnz biri kanp parasn verir, yleyken; hepsi de Kbe yolunu bekler gibi beklerler Hocann yolunu. Neyse, gn batp da sular karanken, Hoca yamatan grnr. O den Hani benim ddm? Bu den Hani benim ddm? Velhasl, her kafadan bir ses kar ama, Hoca, kara kara bir tek ddk kanp cebinden, ocuklardan birine verir, tekiler, alk alk yzne ba knca: Ya, byle ite, der, bu dnyada paray veren, dd alar!
SAHAFLARDAN DEL, KAVAFLARDAN Hocay bir gn dne arrlar. Rahmetli, ele, gne kar en ar krkn, brkn giyer, gider ama, dn evi deil, sanki birana baba gn; giren belli deil, kan belli deil; pabularn bile banda bir bekleyen yok! Ee, Hoca da bunlar sokakta bulmad ya; sarar, sarmalar, koynuna kor, sonra ilintisiz, zntsz varr bir keye kurulur. Yannda oturan mendilinin ucunu grnce: Efendi, herhalde koynunuzdaki nadir bulunan bir kitap olacak? diye sorar. Hoca da: Tam stne bastn; ylesine nadir bir ey ki! demeye kalmaz, teki: Sahaflardan m aldnz? diye atlr. O zaman, bizimki bir tuhaf gler Hayr aam, der, sahaflardan deil, kavaflardan aldm!
85

SAKIZ MI DEDN, SAKIZ Bir gn Hoca, kahvede hobe ederken, adamn biri gelin Efendi, sana zahmet, u altm bozar mrsm? der. Rahmetli, o gnlerde metelie kurun atyormu; ama, Yok! demeyi de onuruna yediremez. Bre elebi, imdi benim para, pul saymaya vaktim mi var? ki saat sonra olsa, neyse.. diye savmak ister ama, herif sakz m dedin, sakz! nsann yakas eline gemesin yoksa: Canm Hoca, der, ary, pazar altst ettim; yer demir, gk bakr, bozduramadm unu; aksi gibi iim de yle acele ki, ate stnde duruyorum! deyince, Hoca altm alr, evirip evirir, yine tutar sahibine verir Anlald Vehbinin kerrakesi, der, eksik bu, hem de ok eksik bu altn! Ama herif, maln gz, bu szn altn bir kak daha almadan altn alp gider mi? A Hoca efendi, at ile deve deil ya, sen bozuver de, tek eksiine boz deyince, bizimki gler Yahu, der, bozdurmazsan iyi edersin ama, ille bozduracam diyorsan, alt ake stne vereceksin! SAKLARLAR DA GZN YERLER Bir gn, ahbaplarndan biri, Hocaya misafir olmu; Hoca da: Misafir umduunu yemez, bulduunu yer! demi, Allah ne verdiyse ne karm; yedirmi, iirmi; sonra da gelmi, gemiten sz aarak hoa vakit geirmiler. Yatma zamanr gelince, misafir, sz akaya getirip: Bizim iller, bizim iller, Yatarken de zm yerler! demi; Hoca da ii pikinlie vererek: 86

Bizde yle det yoktur, Saklarlar da gzn yerler! Haydi, Allah rahatlk versin demi. SANA GRE NE VAR Bir gece, Hocann gzn uyku tutmaz. Sana dner, olmaz; soluna dner, olmaz; yan gece olur, gene uyuyamaz! Delicen, dardan kulana sesler alar Biri yle den Gel nce Hocann iini bitirelim! teki de byle den Yok canm, u olak ksn aradan; Hocay nasl olsa temizleriz. Ondan sonra da, ykte hafif, pahada ar, ne var, ne yok, toplarz! Bunu duymaz m, Hoca; uykuyu, duran bsbtn yitirir. Ee, can tatl! Ne yapp edeceini anr. Bir tutar, sakaln yorgann iine alr, bir tutar, dna karr, derken, bir ksrk gelip boazna dmlenir. Eliyle azn kapatr, ama, ksrk bu. h! der, arkasndan bir daha demez mi, seninkiler taban kaldrr! Ses soluk kesilince, Hoca, rahat bir nefes alacak olur ama, demin l gibi yatan kans: Akolsun, efendi, endeki erkeklie! Ne vard sanki, bu kadar korkacak? deyince, Hoca, ban yastktan kaldrn yle ya, sana gre ne var! Onu sen gel de, u olakla, bir de bana sor! der. SARI AI YYEN GRSN Hocann dnne yedi yadeli arlr, arlayaca gibi arlar, uurlayaca gibi uurlarlar ama, ne de olsa dn evi, kim kime dum
87

duma! Bir kede unutulup kalanlar da olur. Dn aasnn ban kamaya vakti mi var! Sad dersen, onun da sa, solu pek belli deil, Hocay bir kenara ekip de kamn, burnunu, doyuramaz, o da bakar ki kendisine aldn eden yok. Danlr, kser, bam alp gider. Vakit, saat gelince, bakarlar ki gveyinin yerinde yeller esiyor, telaa der; araya, taraya nihayet iki tan arasnda bulurlar Yahu, nerelerdesin, elalem seni bekliyor. Gerdee gireceksin deyince, Hoca omuz silker Benim neme lazm, san a yiyen girsin gerdee! der.
SEN DE HAKLISIN Bir gn, elleri birbirinin yakasnda iki davac gelir Hocaya. nce biri, yana yakla davasn anlatr, Hoca can kulayla dinledikten sonra: Haklsn, oul! der. Bunun stne, teki: Kazn aya yle deil, bir de beni dinleyin. der, yle bir anlat anlatr ki, hak vermemek elden gelmez: Sen de haklsn, baba! der Hoca. Kans, bu hkm duyunca, bir yama daha girer lahi efendi, byle ey olur mu? Ya bu hakl, ya o hakl! deyince, Hoca tutar: Sen de haklsn, kan! der.
SEN GD SEN! Hocann bir aya Akehirde, bir aya Sivrihisarda, ikisi arasnda mekik dokuyup durur. Gnn birinde de tavuklarn sepete doldurur, sepetin de azna bir ba vurur, yine yallah deyip yolu tutar, tutar ya, cehennem gibi de bir gn. Gsn, barn asa da, buram buram terler. O, byle olduktan sonra, tavuklara ne olmaz ki. 88

Yahu, der kendi kendine, bunlar da can! Tk tk tkmaktansa u sepete, salversem de tp tp, yryp gitseler olmaz m?! Tutar, sepetin azn aar ama, badan boanan danalar gibi, hepsi saa, sola dalr. Bir var ki, kabahatin asl by, u il ho rozda! Hoca, kendi gnahn ekip kovalamaya balar onu: Seni gidi, seni der, gece yans siabah olduunu biliyorsun da, gpegndz u Sivrihisarn yolunu mu bilmiyorsun?
SERMAYEY KEDYE YKLEMEK Hoca, hocalkta diki tutturamaymca, ii bakkalla dkm. Bir gn, bu hak kapsn beklerken, bir hatuncuk gelmi: Hoca efendi, ben urackta, Kediolu gdenim; bizimkini tanrsn, elbet! Veresiye verirsen, biraz ev eksii greceim! demi. Hoca, byk altndan gldkten sonra: Doru sylyorsun ama, ben, gz gre gre sermayeyi kediye ykleyemem! demi.
SINAMAYI KURT YEMEZ Neye derler ki, insan akln beenmese atlar, lrm diye. Hocann ocukluunda, akln beenmiin biri: Molla, ben istesem, eytana bile pabucu ters giydiririm ama, kimse beni suya gtrp de susuz getiremez. Alimallah, babamn bile lafna kanmam! diye sayar, savurur. Molla Nasrettin bu atp eirmelere glen A yarei, byk lokma ye de, byk sz syleme; seni de adatrlar, el yaman olur. Snamay kurt yemez ama, bekle biraz beni; bak nasl 89

-
kandracam seni! der ve gider. Bizim akll da Allahn ayaznda bekler, durur. Molla gelecek, diye. Adamn biri merak edip sorar, olan, biteni renince, makaray brakr; Hey Allahn budalas, bundan l aldatlmak m olur? Mis gibi aldanmsn ite! der.
SZ ONU BANA SORUN Allah geinden versin, bir gn, Hocann kars dnyasn deitirmi. Her ey olup bitip de, salna girecekleri srada, imam efendi, her zamanki gibi cemaate dnm: Ey cemaat, bu hatun kiiyi nasl bilirsiniz? diye sormu. Onlar da, det yerini bulsun diye: Allah rahmet eylesin, iyi biliriz! deyince, Hoca, ileri atl m: Yahu, kimi kimden soruyorsunuz? Siz onu bir.de bana sorun! demi.
SORMASI AYIP OLMASIN YA Bir gn bir komu hanm, gelin kzn alp Hocaya gelir: Efendi hazretleri, der, Allah kzma her devleti verdi ama, bir evlad ok grd. Hani bu gne kadar baktrmadk hekim, ba vurmadk hkim kalmad. Daha da ne dedilerse yaptk, adaklar adadk, kurbanlar kestik ama, olmad bir duamz, yerini bulmad. mdi, ne olursa, senden olacak! Bana kurun mu dkeceksin? Boynuna bir muska m takacaksn? Ne yapacaksan yap Allah akna! Yok, yoksa kocas kzmn stne bir daha evlenecek; evimiz, barkmz yklacak! Bu zavallya kimin yrei dayanr! Hoca, kara yazl geline dnp de: 90

Gelin kzm, sormak ayp olmasn ya, anacnzn da m ocuu olmamt? demesin mi!
SOYAR, SOANA EVRRLER Bir gece, Hocamn evine hrsz girer. Biri bekler, biri ykler, biri de tayp gtrr. Bir saat iinde her taraf soyar, soana evirirler. Kala kala bir yatak yorgan; bir de iinde serilip yatan kalr. Bu al aput iin moruu uyandrmaya demez derler ama, uyuyan kim, uyumayan kim! Onlar son alacaklarm da alp karken, rahmetli de yata, yorgam srtlayp, arkalarna der. Onlar gider, Hoca gider, onlar gider, Hoca gider, derken arka sokakta bir kapya girerler; Hoca da arkalarndan damlar. Hocay grnce, hrszlarda afak atan Hayrola Hoca, senin ne iin var burada? derler. Bizimki glen Yahu ne iim olacak; bu gece, bu eve tanmyor muyuz? der.
SKL BAKALIM ONDALIIMI Bir gn Hocanm evcimenlii tutan Ne olur, ne olmaz; ya bulunur, ya bulunmaz; iyisi mi, imdiden bor, har k kapsn kapaym da, kn da, Allah aman verirse borcumu, harcm kaparm. der, pazara iner. Tatlsndan tuzlusuna kadar, eksiini, gediini grr. Hamaln birine ykleyip, kendi de efendi efendi ne der. K satn ald ya, gayr Hocanm keyfine diyecek yok. Bir ara, iinden, eytan drter de, bir knlan, dklen olmasn diye, bam evirir bakar ki, ne baksn! Arkasnda ne hamal var, ne cemal var. Rahmetlinin etekleri tutuur, ary, pazan birbirine katar ama, ara ki bulasn. Ne yapsm: Demek, nasip, ksmet deilmi! der, stne bir tas su ier. 91

Aradan ben diyeyim be gn, siz deyin on gn geer. Bir akam kalabalnda o hamal yapl adam grmesin mi! Vanp herifin yakasna yapacak yerde, ban alp oradan uzaklar. Sorup sual edenlere de: Yahu, der, ya adam tutar da, on gndr ykn tayp duruyorum, skl bakalm ondalm derse!
SZ BR, ALLAH BR! Bir gn Hocaya yan, ban sormular Ktme baklrsa, krk yana yeni bastm demi. Gel zaman, git zaman, bir gn gene sormular Eh, eksik artk, krk yanda vanm! demi. Bu sz stne: Aman Hoca, bu nasl olur? On yl nce de byle sylemitin sen; o gn, bu gn, bir arpa boyu olsun bymedin mi? deyince, Hoca, karsndakinin ne mal olduunu bildii iin: Bre adam, demi; sz bir Allah bir! Er olan sznden dner mi? Yirmi yl sonra da syleyeceim gene bu, gene bu!
SZN BLMEZN BR Bir gn bir misafirlikte Hoca, sofraya pek nazla, niyazla oturur ama, yemee balaynca da, be parman bile yiyecek olur. Szn bilmezin biri, szn nn, ardn hesap etmeden: Hoca efendi, parmakla yemek, snnettir, ne diye be parmakla yiyorsun? Deyince, Hocada: Ne diye olacak, alt parmam olmad iin! der. 92

SU, GNAH KMDE Bir gn Hocann buzasn azgnlk tutmu. Gayn, al Allah kulunu, zapt eyle delini! Hop hop hoplam, zp zp zplam; ortal toza, dumana bomu. Hoca, eeini bile nefes aldrmyor, buna m gz atracak! Hemen eline ne getiyse alp, san inein stne yrm. Grp eden ler Bre efendi, o azsz, dilsizin gnah ne, ne diye dvyorsun? deyince, Hocann bsbtn kafas kzm: Canm efendim, demi; suun by anasnda! Bu kaltaban retmeseydi, dnk buza bu haanl nereden renecekti!
U GURBET ELLERDE Bir gn Hoca merhumun kz bilmem ne almak iin kilere girer, bir de ne grsn! Babas, bir kpn dibinde der-top olmu, yatyor. Kzcaz neye uradrrn bilmez; kan, ilii kuruyup arr buna: Aman baba, bu ne hal byle! nsan gelir de burada yatar m hi? deyince, Hocaya bir gariplik ker Sus lazm, sus; u gurbet ellerinde lp gideyim de, anann elinden kurtulaym bari! der.
U AIR GVDE LE Bir gn Hoca, eksiini, gediini grdkten sonra, eeine atlam, heybesini de omuzuna atm, giderken, kimi grm gemi, kimi glm gemi ama, bacakszn biri, bir kan boyuna bakmadan, Hocaya akl retmeye kalkmasn m: 93

Hoca efendi, ne diye kendini zahmete kouyorsun, u omuzundaki heybeyi indirip de terkene balaan olmaz m? deyince, Hoca, p demi, cevab yaptrm: Hay insafsz, hay, u ar gvde ile beni tad neme yetmiyor, bir de heybemi ykleyip cann m karaym?
TABANLARI KALDIRIYORUM YA TE Bir gn, bir yamurlu gnde Hoca, pencerenin nne oturmu, gelip geeni seyrediyormu. Kaan kaana, uan uana, hepsi ne ise, ne ya, tandklarndan birinin de sayla, sakalyla kotuunu g rnce: Behey Allahn kulu; insan Tannnm rahmetinden kaar m? deyince, adamcaz Hocann diline dmemek iin, admlarn arlatrp, bir l yamur yemi; sucuk mu sucuk kesilmi. Ee, olacak olur ya, baka bir gn de, yamur serpitirirken, Hoca cbbesini toplayp, tabanlarm kaldrm; ha yetitim, ha yetieceim eve deken, bir de o adam nne kmasn m? Hani hakk da yok deil ya, Hocadan aldm Hocaya satmak iin: A Hoca efendi, ayaklarn yere basmyor; insan T annnm rahmetinden kaar m byle? demi, demi ama Hoca hi bir szn altnda kalr m: Be mbarek adam; ben de Allahn rahmetini inemeyeyim diye, tabanlan kaldnyorum ya ite! demi.
TANRI MSAFR Akehirden yaka silktii bir dilenci varm; yok, yoksul olsa, ne ise; tarlalan varm ekilmedik, yoncalan varm biilmedik ama, 94

elin ekmei tatl m gelmi, ne olmusa, kap kap dilenir, du rurmu. Bir akam, at kap, Hoca bakm ki bu; tanmazlktan ge lerek; Baba kimsin, ne istiyorsun? diye sormu. Dilenci de: Yabanc deilim, efendim, bir Tanr misafiri! deyince, Hoca: Ya, yle mi? O halde yanl kap aldn, d arkama da, gtreyim seni! demi ve alm onu, cami kapsna kadar gtrdkten sonra: A Tanr misafiri; aradn Tanr evi buras; ite de anahtar! Gayn istediin kadar yatp kalk! demi.
TAVANA KA, TAZIYA TUT! Hoca, mrnde, ne tavana ka, ne tazya tut, demi! yle iken, nasl olmusa olmu, gnn birinde, bir tavan tutmu. Ne olduunu bildii yok ya, atm torbasna, getirmi fakirhanesine: Hatuncuum, byle iken byle. Sakn torbay aaym, iindekini karaym deme! Grlmedik, iitilmedik bir eye benziyor! Bakalm, neyin nesi bu? demi ve gitmi, konu komuyu armaya. O gitmede olsun, kars da, merakn yenememi, kocasnn szn kulann ardna atp, torbann azn am, ama tavan da fr demi frlam. Laf torbaya sar m? Ne yalan bulup yaktrsn? Arlk, o arlk olduktan geri, belki karanlkta kocamn gzn kllerim! diye, gzne ilien yem kreini yerletirmi torbaya. Neden sonra Hoca, cumbur cemaat gelip te, torbay anca, pat diye ortaya yem krei dmesin mi! O kadar halkn iinde, karsnn aybn yzne vuracak deil ya, Hocaya sz m yok: Ha ite, komular, demi; bu lein on kere dolmas bir kile eder! 95

-
TAVANIN SUYUNUN SUYU Hoca merhumun garip, gurebaya kar kaps akm; gnlerden bir gn, biri gelir, Hocaya misafir olur. Hani misafirin eline baklmaz ama, bu adamcazn da eli akm; amsakz, oban armaan kabilinden tutar, bir tavan hediye eder Hocaya. Kars da bunu piirecei gibi piirir, daha da elinden ne gelirse, yapar, yaktrr, yle bir tepsi donatr, yle bir tepsi donatr ki, gayri on parmanla ye! Dorusu tad damanda kalr adamcazn; her yerde her zaman ballandra ballandra anlatr durur. Keke anlatamaz olsayd, o gnden beri tak kap, bir Tanr misafiri! Hoca da kapy yzlerine arpacak deil ya: Misafir umduunu yemez, bulduunu yer der, Allah ne verdiyse karr nlerine ama, bakar ki bunlarn ard arkas kesilmiyor, nerede ise Hocay tavuk gibi yolacaklar, buna can dayanr m? Bir gn gene birisi damlaynca, Hoca: Sormak ayp olmasn, kimlerden oluyorsunuz? diye sorar, misafir de pikinlie vererek: Ben mi? Tanrsn canm, size tavan getirenin komusuyum, deyince, Hoca: Ya! yle mi, gsteririm imdi sana ben, tazy, tavan der, kendi kendine, tutar sofraya bozbulank bir ey kor, senin pikin kelle bir kak alr, iki kak alr, herle dese, herle deil, orba dese, orba deil; o da ayn dilden Hocaya sorar. Sormak ayp olmasn ya, bu yediimiz neyin nesi? deyince, Hoca hi bozuntuya vermeyerek: Ha, bu mu? Bu da ite o tavann suyu! der. Aradan, ben diyeyim gn, siz deyin be gn gemeden, selamn aleykm! der, biri daha damlar, ee, Hoca artk tetikte; bir srasna getirir, ona da sorar. O da iki kemkm ettikten sonra: Ben mi? Size tavan getirenin komusunun komusuyum deyince, Hoca: Ya! yle mi, sen de al gznden atal! der kendi kendine ve tutar bunun sofrasna da halis, muhlis bir tas su koyup buyur eder ama, 96

misafir, bir eli varr, bir eli varmaz: Ne bu Allah akna? diye sorar. Hoca istifini bozmadan: Ha, bu mu? Tavann suyunun suyu! deyince, adamn elinden kak der. TELNLE, DUVAINLA Hoca, iki gn ban tutamam; nc gn yataa dm. Allah etmesin, sancs bir tuttu mu, yeri g trmalyormu. Kars, derdinden deli, divane olmu; ba vurmadk ta brakmam ama, kocacn bir trl ayaa kaldramam. Konu komu bir yana, Hoca da kendinden midi kesmi: ecek suyumuz bu kadarm. Gayn bize yol grnyor. dedike, kars: Aman efendi, azn hayra a; Allah alacaksa, senin yerine beni alsn da, o kara gnleri gstermesin! der, alarm. Bir gn Hoca arlam, kansn ba ucuna seslemi: Kancm, vakit, saat yakn; haydi, u giyeceklerini giyip kuan; baka ne var, ne yoksa, onlan da tak, taktr, gel yanma! demi. Hatuncuk, kulana inanamam: Efendi, sen sayklyor musun, hi Olacak ey mi bu, hele bir iyile de, istediinden l donanr, dzenirim! diye avutmak istemi, ya, Rahmetli: Yahu, demi; Azrail seni telinle, duvanla grrse, belki houna gider de, benim yerime seni alr gider! TESTY KIRDIKTAN GER Sylemesi bile dile kolay deil, Hocann evinde kk testi varm ama, krk da, kulpu krk testi imi! 97

-
Bir gn yine bir testi alp kznn eline verir, sonra, yaradana snp, iki de tokat akeder. De haydi, imdi krmadan, dkmeden doldur da getir! der. Neye uradn bilmeyen ocukcaz, iki gz, iki eme, suyun yolunu tutar ama, grp edenlerden biri: Bre Hoca, testiyi krmadan, bu ocua bu dayak atlr m? deyip ayplayacak olur ama, Hoca: Bre ddm, der, testiyi krdktan sonra, dayak ka para eder!
TEVEKKEL DEL Bir gn Hocann bir kye gidecei tutmu. yle scak bir gnm ki, ku bile kanadn kmldatmyormu. Bylesi gnde yola kmak delilik deil de, nedir! Yognluk bir yandan, susuzluk bir yandan Hocann imann gevretmi, u yokuun banda, u iniin dibinde derken, Allah nne bir eme karm. Hemen, oluuna sokulan tkac ap azn dayam ama, yle bir ak varm ki, st ba slanm; neye dndyse dnm. O zaman rahmetli bir lahavle ekip: Tevekkeli deil, byle deli deli aktn iindir ki, azna ot tkamlar ya senin! demi.
TINGIR ELEK, TINGIR SA Nerde eli uzun, cebi delik varsa, Hocanrn evini yol etmi; hafta sekiz, gn dokuz demiyor, kapdan olmazsa, bacadan damlyormu biri. Soya soya tngr elek, tngr sa, bir kuru tahta stnde brakm Rahmetliyi. Bir gn gene bir hrsz girmi. Herifiolu, odann birini ap bakm, 98

tamtakr! tekini ap bakm, bir, iki bakr! Bunlar da ne ykte hafif, ne pahada ar. Derken, birini daha ap bakm ki, ne baksn, bizimki! Elini yzne kapam, bir kede durup duruyor. Hrsz ne deyip edeceini anp da: A efendi, bu karanlk odada ne yapyorsun? deyince, Hoca, acnacak bir halde: Ne yapaym oul, demi; u koca konaktan eli bo dneceine utandm da, gelip buralara saklandm!
TUTMASINA TUTMAZ AMA... Hoca bir gn kabn, kaan glde ykarken, mrnde selam, merhaba etmedii biri grm ve glm: Hayrola Hoca, demi; yine ne eirip, ne dokuyorsun? Hoca, tepeden trnaa onu yle bir szdkten sonra: Hi, demi; bir ey eirip dokuduum yok, gle yourt a lyorum! Adamcaz kulana inanamam: lhi Hoca, kimde grlm bu; gl maya tutar m? deyince* Hoca: Ben de biliyorum, demi; tutmaz, tutmaz ama, ya bir tu tarsa!
TUZ, EKMEK HAKKI N Bir gn Hoca, kelli felli biriyle tanr. Epeyce ene aldktan sonra, ayrlrken Hocaya: Dorusu, size doyamadm; bir gn bize buyurun da, beraber bir tuz, ekmek yiyelim! der. 99

Bizimki bu szn ucunda bir ziyafet var sanr, iinden: Yine mi y hay! der. Gayn vakti, saati geciktirir mi! Gnn birinde, at kap, adamn evine damlar. Biraz hobeten sonra Hazret, gerekten nne tuz, ekmek karmasn m! Gvendii dalara kar yanca, Hoca iinden kzar ama, dndan belli etmez. Tuz, ekmek yer, bunu bulduuna da kreder. Tam pencerinin nne oturup da lafn ksteini aacaklar srada, krk yerinden, krk yamal dklen biri gelir: Allah, dert verip derman aratmasn. diye elini uzatr. Ev sahibi yle bir yzn ekittikten sonra: Allah versin! der, ban evirir ama, fukarack: Efendilerim, az sadaka ok kaza, bela savar! deyince, Hazret, bsbtn yzn karartn imdi de bize akl retmeye mi kalktn; gelirsem yanma, gstererim gnn! derken, Hoca szn azndan aln Vallahi babalk, tuz, ekmek hakk iin sylyorum: Bu adam sznn eridir, dediini yapar m, yapar! der.
TY BOZUUN BR Bir gn biri gelir Hocaya, eeinin rmaa dp boulduunu syler. Eek mi yok, varsn ty bozuun biri de eksik olsun ama, ne de olsa mal cann yongas, boynundaki yulara acr. ekip almak iin dt yere gelir, soyunup, dknr. Kh yzerek, kh kylar szerek suyun gvdesine doru aramaya balar. Grp edenler, Hocamn haline glr. Ne yapyorsun be efendi, suyun akt tarafa doru gitsene! diye tuttururlar. Rahmetli, kalarn atan Yahu, der; ben onun huyunu tyn bilirim. Bu inatnn her ii tersinedir, akaca tarafa akmaz ki.
100

UYKU BAINA SIRAMI Bir gn Hoca, soyunur, dknr, yatana girer. Ha uyudum, ha uyuyorum derken, bir tkrt m olur, ne olursa, kars uyandrp da: Efendi, sanda bir mum olacak, unu uzatr msn bana! deyince, bsbtn uyku bana srar Hocann: Bre kan, delidiysen, Allaha yalvar, bu gz gz grmez karanlkta sam, solumu ne bileyim ben! der.
UYKUSUNU KAIRMI Bir gece, kr eytan aklna ne sokmusa sokmu Hocamn uykusunu karm. Sana dnm, olmam. Sakaln yorgann altna ekmi, olmam. stne karm, gene olmam, bir trl uyuyamam ves selam! aresiz, giyinip, kuanp, kendini sokaa dar atm. aa, be yukan, kaldrmlar arnlayp dururken, kol bastya uramasn m! Suba yakasna yapp da: Be adam, biz geceleri ku uurmuyoruz sokakta, sen ne aryorsun burada? deyince, Hoca: Hi, ne arayacam, uykumu kardm da onu aryorum! de mi.
UYKUYA BRE BR Hocann kans, bir akam ocuundan dert yanan Vallahi efendi, der, ka gecedir yastk yz grmyorum. Sabahlara kadar beiin ban bekliyorum ama, ne uyku biliyor, ne tnek; yeri, g ykyor mbarek. 101

Gayr nefes mi edeceksin; muska m yazacaksn; ne yapacaksan yap Allah akna; sabrm, takatim bitti artk! Hoca, gayet ciddiye alr Eksik etek, dilini ylan m soktu? Ne diye imdiye kadar sylemedin? Al u kitab, otur ba ucuna; evir birer birer yapraklan; bak nasl ml ml uyuyacak! deyince, kans kaldrr kitab, Hocanm bana a lar Ben canmdan bktm, usandm diyorum- Sen hl iin alayndasm! diye. Hoca birFesubhanallah! ektikten sonra: Ne alay canm, der, uykuya bire birdir bu! Ne vakit ben bu kitaptan ders vermeye kalksam, camide uyumadk kimse kalmyor!
UYKUYU HARAM ETM Hoca merhum, yazn damda yatarm. Bir gece, nasl olmusa kansyla arasndan bir kara kedi gemi. Bre hatun, gndzleri dnyam zindan ettiin yetmiyormu gibi, geceleri de uykumu haram etmeye baladn! Bu ne, bu senin elinden ektiklerim! diye ileri, geri ederken, kt demi, damdan dm. Konu komu; don, gmlek bana toplanp da, sorup soruturmaya balaynca, Rahmetli iini ekmi: Ne syleyim bilmem ki, damdan den halden bilir! de mi.
STNE BR TAS SU Hoca efendi, her sabah, elini gklere aar Yarabbi, verirsen bana, grnmezinden yz altn ver, yok, yoksa, 102

doksan dokuz olsa, istemem! diye dua eder. Bir gn byle, be gn byle, derken, bir gn bu dua, bir kap komusu Yahudinin kulana alar. Snamay kurt yemez ya, bakalm, u Hoca, Allaha kar szn tutuyor mu? der, bir sabah Hoca gene duaya balaynca, tutar, bacadan bir kn altn brakr, Hocann gzleri l l ldar, bir, bir daha sayar, bakar ki bir altn noksan! Hoca: Ee, doksan dokuzu veren Allah, birini de verir inallah! deyip, postunun altna kor. Yahudi, bunu duyunca, kapy brakr, bacadan damlar. ^ Canm Hoca efendi, byle iken, byle. Ben seni snamtm! deyip, altnlarn ister. Hoca, kendini yle bir kurduktan sonra: Haydi be orbacr, sen adama trnan bile vermezsin; bunu bana grnmezinden Allah gnderdi! deyince, Yahudide afak atar Hoca efendi; u benim altnlarmn stne oturmak istiyorsun ama, ya o yeminlere ne oldu? diye sorar. Hocada: Yeminler mi, der, ben onlar peynir-ekmekle yedim; sen de bu altnlarn stne bir tas su i!
STNE DMEYEN EYE KARIMA Saknan gze p batar. Bir gn Hocann tarlasna bir kz girer, ekinde, ekinlik hal kalmaz. Neden sonra Hoca grp de stne yrr ama, o gn bu kzn hesabn gremez. Gayn yle bir ierler, yle bir ierler ki. Hani eline gese, avu kann iecek olur! O gnden sonra, gz sada, solda san kz arar durur. Derken, gnn birinde onu, bir kanya koulu grmez mi! Hemen deneine davranr ama, kyl day nne dikilip de:
103

Bre baba, delindiysen Allaha yalvar! Ne verdin, ne alyorsun hayvandan? deyince, Hoca bsbtn kprp, kplere biner. Sen hele stne dmeyen eye kanma; o kendi suunu bilir! der.
ZMN YE, BAINI SORMA Vaktiyle, aalardan birinin eli darlar ama, bu dar gnnde, elinden tutan olmaz. O da* Kasaba minnet etmektense! der, babadan, dededen kalma bir ba gzden kanr. Akehir dediin ne ki, avu ii kadar bir yer! Akama kadar davul, ddk olur, Hocadan gayn bir duymayan kalmaz. Bu bada gz olanlar, saman altndan su yrtmeye balar. Bu kurtlardan biri de, el, ayak ekildikten sonra Hocaya gelir: Efendi, byle ikin byle, u aa seni sever, bir dediini iki etmez; bugn, yann bir sakalnn altndan geer de, u ba bana bir ya ktrabilirsen, gelecek ayn ilk arambasna, sana bir gaziler helvas! diye, dil komaz dker, bu iin tilkiliini de retir. Ne ise, gn doar, sabah olur; gn batar, akam olur, seninki gene biter Hocam, bilsen, akam nasl bir iple ektim, u ba iini yapp yaktrdn ya, inallah? diye sorar. Hoca bir ksrr Bre aam, yolunu rettikten sonra, yapp yaktrmaz olur muyum? deyince, adamn sevincinden kanatlanp uas gelir Hay azn peyim, son pazarl kaa piirdin? diye, Hocann yzne bakar. Rahmetli: Yahu, ne yapacaksn, sen zmn ye, bam sorma, ayn son arambasna o bizim baa buyur! demez mi? Adamn az ak kalr. 104

YA ALAMAYA ELM DEMEZSE Neye derler ki, Allah insan elden, ayaktan drmesin, diye. Hocann kars bir dert gelip de yakasna yapnca, elden, ayaktan der, bir torba kemik gibi bir kede azsz, dilsiz yatar. Biarenin kimi, kimsesi de yokmu ki, eline bir tas su versin. Hoca dersen iten, gten ba alsa bile, otunpu alamaktan ba alamyor, karsnn hangi bir derdine merhem olabilecek? Bir gn yoklamaya gelen bir hatuncuk, evin bu perperian halini grnce, Hocay bir kenara eken Efendi, Allah tan mit kesilmez; ecel gelip kapya dayanmadan, bu alamak da ne oluyor? diye sorar. Rahmedi, iini eken Ne yapaym bac, der; bu zavallnn benden baka alayacak kimi, kimsesi yok. Ya o emr-i Hak vaki olduu gn bir iim kar da, benim de alamaya elim demezse! der.
YA BEN DE NDE OLSAYDIM Gnn birinde Hocanm kars, Hocanm cbbesini ykam; temiz, pak gtrp asm. Olacak olur ya, o akam bizimki nerede eneye tutulduysa, eve ge dnm. Azm, burnum deyinceye kadar da, ortalk kararm. Orasn pek bilmiyorum, nasl olmusa, oturduu yerden, gzleri baheye kaym, bir de ne grsn, aalarn altnda iri, yan biri okunu ekmi duruyor! Bu vakit, bu saatte, hrszdan baka kim olabilir bu? Getir u okla yaym! demi kansna. Kansnn da akl defter deil ya, akamki yediini bile unutuyor, daha kald ki, cbbeyi mi hatrlayacak. stediini bulup getirmi. Hoca da, Allah iin, niancym dorusu! Yay bir ekite, hrsz 105

sandn yere sermi. Gayn ls kandillinin lsn, yann gelip kaldrsnlar! deyip yatana girmi. Sabah olup da, cmle kular uyanmaz m, Hoca da uyanp bakar ki, ne baksn, o delik, deik olan kendi cbbesi deil mi? Rahmetli* elini eline vurmu: Desene bir kaza daha atlattk; mazallah, ya ben de iinde olsaydm; imdi kimbilir kimler san, ban yolacakt! de mi.
YA BZNfkED NEREDE? Ackan doymam sanr, gnlerden bir gn Hoca, evine okka et alm. Canna rahmet, kars da, eli ak bir hatuncukmu. Bugnlerde kimse ekmeimizin ucunu grmyor diye mi dnm, ne yapmsa, konu komuya bir l sofra donatm; akamleyin de kocasnn nne dayam, sade suya bulgur pilavn! Hoca merhum, Hani et, hani et suyu! der gibi, yzne baknca, kans: Sorma efendi, sorma bama gelenleri! Yakmaz olsaydm, u ocan altn yakaym dedim; hrsz kedi frsat, bu frsattr deyip, o kadar etin altndan girmi, stnden km! diye drt gzden alamaya balam; balam ya, bir de nerede var, nerede yok, kedi odada peydah olmasn m! Hoca bakm ki, kedi, gene o kedi, kam kamna yapm, bir deri, bir kemik! Gayn dolmay yutar m? Getir bakalm kan, u bizim teraziyi! demi, bir de tartp teraziye vurmu ki, ne fazla, ne eksik, tamam tamamna okka! O zaman Hoca, elini enesine koymu: Allah Allah, demi; bu tarttm kedi ise, yedii et nerede? Yok kedi deil de etse, ya bizim kedi nerede?
106

YA DEVE, YA DEVEC Bir gn Timur, Hocayla hobe ederken, Buradan attm klc, varp Halebde oynad bir ucu! kabilinden, sz uzattka uzatarak, byttke byterek, pireyi deve yapar. Hoca ile laf yartrlr m? O da tutar, Allahn devesini, dev yapl bir yaratk haline kor Donsu, elimden nice develer gelip geti ama, bylesini grmedim. U desem, kanatlanyor, yr desem, ayaklanyor. Ne are ki, benim mez misali okumas var, yazmas yok! kabilinden satar, savurur. Timur buna, parman snr: Aman u yarat bir greyim! der. Hoca, hi kendini bozmadan: Devletiim, der, bugnlerde, namaz balarm retiyorum. Allah izin verirse, haftaya getireyim de, nnze diz ksn! Timur, haftay iple eker. O gn gelince, Hoca: Sormayn velinimetim, heceyi skmeye balaynca, yle bir aka geldi ki, imdi de, Hfiz olacam! diye tutturdu. Allah ecelden aman verirse, haftaya getireyim de, hfzn dinleteyim! deyip geer. Timur, gene haftay iple ekmede olsun, ite dostu: Bre Hoca, sen kannla m oynuyorsun? Kan kurdu, Timur, byle masallar yutar m? diye ekip ekitirince, Hoca: Yahu, ne tela ediyorsunuz, haftaya kadar ya deve, ya deveci... Bakalm, kim lyor, kim kalyor! der.
YA RYASINA GRERSEM Gnah syleyenin boynuna! Timurun ryasna giren, sabaha sa kmazm. Bir, iki... kesilen kelleler kalede sallanmaya balaynca, Hocanm da gzlerini korku brm: 107

-
Gayn buralarn tad, tuzu kalmad; akama, sabaha ben gm buradan ykleyeceim! demi dostlarna. Aman demiler, Timur dinlese dinlese, senin szn dinliyor, sen de brakp gidersen, bizim halimiz nice olur? Ne bileyim ben, daha da yalvanp yakarmlar ama, can kaygs bu, baka eye benzer mi! Rahmetli, yzn, gzn buruturarak: Bre aalar, demi; haydi gndzleri estek kstek edip suyunca gideyim ama, ya gecenin birinde ryasna girersem ne olacak! YA SECDEYE KAPANIRSA Bir gn Hoca, yol st bir hana inmi, Nuh Nebiden mi kalm, Kaalbeldan m? Her ne ise. Her taraf delik deik olmu; deta kmeye bir ba kalm. Rahmetlinin yreine bir korkudur dm ama, ne desin? Nihayet bir sz arasnda: Yahu bu senin tavan da ne kadar gcrdyor byle, beik mi mbarek! diyecek olmu ama, hanc baba hi oral olmam; sz akaya boarak: Azn hayra a Hoca, bu gcrt beik gcrts deil; tavan tahtalan Hakka tebih ekiyor! demi. Hocanm gz kllenir mi? Gzlerini hancnn gzne di kerek: Peki ama, demi; ya bu tavan byle tebih eke eke, aka gelip de secdeye kapanrsa, bizim halimiz nice olacak! YA STNDE OLSAYDIM Bir gn Hocann dalgnlna m gelmi, ne olmusa, eeini kaybetmi; uras senin, buras benim. Aramadk yer, sormadk insan 108

brakmam ama, yer yarlm yere mi girmi, gk yarlm ge mi km, ne olmusa olmu, bulamam vesselam. Oturup derdine yanacak yerde, tuhaf deil mi, bu hale de kretmeye balam. Ei, dostu: Bre Hoca,,, cann sa olsun ama, ne de olsa bir eekten oldun, kredecek ne var bunda? deyince, Rahmetli: A komular, demi; ben kretmeyim de, kimler kretsin, ya ben de eein stnde olsaydm!
YALANINI YZNE VURUR Bir gn, bir ahbab, Hocadan eeini ister. Hoca ne dndyse: Bir eein sz m olur, yoluna feda ama, evde deil! demeye kalmaz, eek eeklik edip de ahrda zrlamaya balamaz m? Ahbab bir tuhaf olur. Tutar, Hocanm yalann yzne vurur. Ak olsun Hoca; demek bir eek kadar olsun yannda haysiyetimiz yok; evde ya ite! deyince, Rahmetli: Yahu, der, sen de pek tuhafsn; benim szme inanmyorsun da, eeinkine mi inanyorsun!
YAPAN YAPMI YAPISINI Bir gn Hoca, Konyada dnp dolarken, yeni bir konak grm; konak da konakmym ya! Dorusu, yapan yapm yapsn, Allah kapatmasn kapsn. Hocanm parma aznda kalm. Merak bu ya, kap uaklarndan birine sormu. Buras deirmen, baba! demiler. De sen Hoca ol, da sen bunu duy da, unlann azlarnn abdestini verme bakaym! 109

Rahmetli, bu uak olu uaklan bir alc ku gibi szdkten son ra: Allah Allah! Demek, deirmen bu ha! Bu koca almeti evirenler, kimbilir, ne kocaman hayvanlardr! deyip yrm. Bu sz, kulaklarna kurun gibi aknca, seninkiler dillerini yutmu, kediye dnmler!
YE KRKM, YE... Bir gn Hoca, birine davetli imi. Hani, yok, yoksulluundan deil ya, deitirmeye eli mi dememi, ne olmusa, kra, bayra giydiiyle gitmi, gitmi ama, bir Buyur! eden olmad iin, sakal yerine koyajam. Onlar, birbirini yalayp yzlemeye dalnca, bir kr tarafna getirmi; varp stn ban deitirivermi. Bu defa Hocay kondurup grecek yer bulamamtlar. Hele sofrada, Buyur! stne Buyur! edince, gayn Hoca dayanamam: Ye krkm, ye... Bu ziyafet bana deil, sana! deyince, hepsi, nlerindeki hindi gibi kzarm.
YEL FRD, SU GTRD Hoca merhum: Bunca zaman stanbulun tan, topran inedi de, bir gne bir gn, bir kayk sefas srmedi. Demesinler diye, atlar kayn birine... Dorusu tekne de sefa srecek tekne ya! Krt alp, ingen oynuyor, ilerinde dmenciden daha rahat yok. Hoca bu! Ne eder, eder, dmencinin gnln eder, 110

geer dmenin bana. Hani yle, dmenden falan anlad yok ya, Allah'tan olacak, yel furr, su gtrr, kazasz, belasz yanaacaktan kyya yanarlar ama, nerde var, nende yok, bir dalga gelir, kayn kaburgasna yle bir arp arpar ki, tk der, karaya oturur. Gayr yolculardaki tela grmeyin, her kafadan bir ses kan Ne yaptn be adam, ne diye elinin hamuru ile byle ilere karrsn? diye ileri, geri ederler. Hoca, kalarn atan Be yahu, der, benim bir ey yaptm, yapacam yok; grmyor musunuz, deniz tkendi!
YERDEN ALIP GE SAVURUYOR Bilmem, duyup iitmiliiniz oldu mu? Baz yerlerde, buday kavurur, kavurga yaparlar. Kavurgay da dver, toz.haline getirir, kavut yaparlar. Bir gn Hoca, bir yola gidecek olur. Kars, yolluklar yapar, heybeler dolusu... Bu yetmiyormu gibi, cebine, koynuna da kavut doldurur. Yol arkadalarnn az var, dili yok! Hoca ne konuacak! Bari azm bo durmasn! diye, kavut yemeye kalkar ama, yle de rzgrl bir gnm ki, yerden alp, gkte savuruyor, kavuu bandan umadna kretsin! Un gibi kavut hi elde, avuta durur mu? Azma gtreyim derken, yel alr, gider, bir, bir daha byle... Bir, bir daha byle... Bir paras bile boazndan gemeye ksmet olmaz. Bu hali yol arkadalarndan biri grn Ne o Hoca, gene ne yiyorsun? diye sorar. Hoca da: Vallahi, birader, byle giderse, hi! der.
111

YERNDE YELLER ESECEKT Gnlerden bir yaz gn, Hoca merhum, terler mi, ne olursa, karr gmleini, bahede bir dala asar; kendi de oturur, karsyla ene yantrrmaya balar. Derken bir rzgr... Ne aata dal kalr, ne dalda gmlek! Hoca merhum: Ee kancm, bir kurban kesmek farz oldu bize. diye sylenir. Kans bu damdan der gibi szden bir ey anlamaz: Hayrrdr, efendi, kurban kesecek ne var bunda? diye sorunca, Hoca: Bre kan, grmyor musun gmlein halini, ya ben de iinde olsaydrm! imdi benim de yerimde yeller esecekti! der.
YESENE BE BRADER Allah, gariplik, gurbetlik yerde, insan parasz, pulsuz drmesin! Bir tarihte bizim Hocann da bana gelmi bu. Gznn, gnlnn ektiini ald iin, para, pul suyunu ekmi. Ee, o zaman, bu zaman m? Tel yok, telefon yok ki, istesin isteyecei yerden. Elin memleketinde de kimi var, kime gitsin? Uzaktan olsun merhaba ettiim birine rastlar mym! diye ar, pazar dolap dururken taze bir ekmek kokusu, burnunda mis gibi ttmeye balam. Bir de, iki adm tede bakm ki, yal, bal bir ekmeki... Ekmekleri raf raf dizip sralam ama, kendisi ekmece bamda sinek avlyor! Hoca, yle bir adamn gznn iine baktktan sonra: Aam, demi; sormak ayp olmasn ya, bu ekmeklerin hepsi senin mi? Ekmeki ne desin, yle bir dudak ucuyla: He! demi; bunun stne Rahmetli bsbtn hayrete derek: 112

yleyse, ne bakp duruyorsun, yesene be birader! demi. YESEYDN O OMAI Bir gn Hoca, yle ahm, ahm bir kaz kzartp Timura gtrecek olur. Talihinden, yle de bir olur ki, aznza layk, nar gibi! Dorusu, Hocann bile, aznn suyu akar buna; gayr, az dursa, eli durmaz: Adam sende! der, bir budun hesabm grr Hoca... Timurun bir aya yle ise, bir gz de yle deil ya. Tepsiye bir bakta; ii anlar: Hani bu kazn bir aya? diye sorar. Hi tartp terazilemeden Hocaya laf edilir mi? Devletlim, u bizim Akehirin kazlar hep tek ayakldr, inanmazsanz, u pnar bana bir bakn! der. Timur, Hocann laf dokundurduunu anlamaz olur mu, anlar ama, anlamazlktan gelerek, emeye doru bakar, grr ki, kazlar, balan gslerinde, tek ayak st, gnelenip duruyorlar. Pek yle, diyecek bir ey bulamaz ama, o srada, nerede var, nerede yok, bir kaz oban gelip de, oman bir sallamaz m, ayam indirip kaan kaana! Kanad kaldnp uan uana! Gayn kim durur? Ha ite o zaman Timur, Hocanm yakasndan tutup da: Grdn ya, yalann meydana kt; btn kazlar, senin gibi, iki ayakl! deyince, Hoca, bu laf altnda kalr m? Bre devletlim, o oma sen yeseydin, alimallah drt ayakl olurdun! demesin mi? YETER GAYRI UZATMA Bir gn Hocanm ydu bir baa der, ba demek te sz m! Aalar yeil giymi, trl meyva, trl yemi; insann az sulanmaz olur mu! 113

Ayaklan eker onu, aacn birine. Bir zerdalicik ya kopanr, ya koparmaz, bir de bakar ki, ne baksn, ban bekisi: Benim! deyip geliyor. Hocann beti, benzi kl kesilir, e imdi ne yapmal demeye kalmaz, beki: "Hey, kimsin sen? Aacn stnde ne iin var? diye grler. Hoca ne desin, gergef dokuyorum diyecek deil ya, Ben blblm babalk; yurdum, yuvam da bu aalar! der. Bekinin garibine gider Ya, yle mi, yle ise bir t de grelim hele! diye alay eder. Ne yapsn, baa geldi bir kere; Hoca merhum, blbl olup tmeye balar, balar ama, dorusu ses de ses ya, stnze iyilik, salk! Beki glmekten kendini tutamaz: Yahu, blbl dediin byle mi ter? deyince, Rahmetli: Ee, uzatma gayri, der, acemi blbl, bu kadar ter! YOLCULUK BU Bir gn sz, sohbeti yerinde biri, kim bilir ne mnaya ge tirerek: Hoca stne toz kondurmak gibi olmasn ya, bazen kendini kaybediyorsun! demi. Bak belaya, bizimki de o gnlerde bir yolculua niyetleniyormu: Grdn m bama gelenleri, demi; ya yolda, belde kendimi kaybedersem ne olacak? Hoca bu ya, dnm, tanm, szde beline bir kabak balam ama, ilde muzip ok. Bir gn biri Hocann dalgnlna m getirmi, nasl etmise, belindeki kaba kesip kendi beline balam; Rahmetli bunu grnce, parma aznda kalm: Lam, cimi yok; u adam benim ama, acaba ben kimim? YORGAN GTT, KAVGA BTT Bir gece sokakta bir grlt, bir kyamet kopar. Kim var, kim yok, dan dklr. Kambersiz dn olur mu, Hoca da kendini 114

yataktan atar. Kars koluna sarlr: Nene lazm, elin koyunu ile, be keisi, yat yerinde. der ama, bir kere aklna koyduktan sonra, bir daha balasalar durur mu Hoca? Yorganna sanlr, brnr, yle bir kapdan grnr, grnr ama, niye derler ki, kurt dumanl havay sever, Rahmetli, ne oldu, ne bitti diyene kadar, stndeki yorgan kim vurduya gider, gayr o kalabalkta ara ki, bulasn. Garip Hoca, ardna baka baka dner, ge lir. Karsnn yastktan bam kaldrp bakt yok ya: Neymi, gece yans bu kavgann asl? deyince Rahmetli: Ne olacak, bizim yogann banaym, yorgan gitti, kavga bitti! der. YORULAYIM DEME Hocann kars, yaa m basar, taa m basar, ne yaparsa, gnn birinde sanclanr. Aman efendi, her ii yz st brak da, bana bir hekim yetitir! der. Rahmetlinin telandan eli, aya dolar. Kendini toplayp da dan atncaya kadar, kans, nereden aklna gelirse, tutar, bir tas su ier. Neye derler ki, ac acy; souk su sancy... tii su sancy bak gibi keser; gayri hekimlik, hkimlik ne kalr? Kocasnn ardndan ses lenir. Efendi, efendi; sancm kesildi; sakn elin adam bouna yorulmasn! diye. Bu haber stne, Hoca pergelleri daha ok aar. admda hekimin evini bulur. Hekim ba, der. sabah sabah bizim hatun sancland, seni alp gtrecektim ya, Allah'tan sancs kesildi, bouna yorulaym de me! 115

YK YETMYORMU GB Hoca merhum, gnlerden bir gn, eeine ykleyecek kadar odun yklemi, kendisi de ayaklarn zengiye atm ama, adamakll oturamam stne; mahallenin ocuklar onu byle dimdik ayakta grmezler mi; glmekten hangisinde can kalr, ama dnp de; Bana m? bile dememi Hoca. lerinden biri: Hoca efendi, ne diye eein stne kurulup da rahat rahat gitmiyorsun, byle ayakta, canna yazk deil mi? deyince, Hoca: Ya evlat, demi; u azsz, dilsiz hayvann yk kendine yetmiyormu gibi, bir de benim arlm m eksin; ayamn yerden kesildii nene yetmiyor!
116
NASRETTN HOCANIN HAYATI VE AHSYET

Nasrettin Hoca; nerede, ne zaman yaam; biliyor muyuz, bilmiyoruz. nk, halk, sevip kutsallatrd insanlara snarak yaamakta bir ferahlk duyduu iin her yerde ona bir makam gsteriliye-. Fakat, ileri srlen fikir ve iddialar, ya kuru sylentilere, gelii gzel tahminlere dayanryor, ya da baz madde ve belgelere uzaktan atma ilmeklerle tutturulmak isteniyor. Acaba bunlarn hangisi daha doru? nsafl tarihilerimiz buna: kesin bir ey sylenemez. diyorlar. O halde, Hocamn hayatm tarihte arayacak yerde, fikralanndan karmak yoluna gidilse, diyeceksiniz. Gerekten, bir tarihte, bir Nasrettin Hoca yaam; bandan az ok glnecek haller gemi; kendisi de bakalarnn haline glmtr. phesiz, bunlarla yorulup yaratlan fkralarnda hayatna ait izler, izgiler bulunabilir. Ancak, Nasrettin Hoca Fkralar dediimiz fkralar, bugn hadsiz, hesapszdr. Zira, halk beendii, benimsedii btn latifeleri ona maletmi; bylece bunlar, yzyllarn stnden aarken, kar topu gibi bydke bymtr. Bu itibarla btn bu fkralar, tek bir adamn hayatna balanamaz. Her ne kadar bunlarn kendilerine gre bir psikolojisi ve morfolojisi varsa da, yine de bir eletirici gryle elenip elekten geirilerek Hocaya ait olanlar ayrlp ortaya kanlamyor ki, onun yaad hayat da bu fkralardan kanlabilsin. Grlyor ki, bugn ne tarihi ne eletirmen bize bu byk adam olduu gibi tantmaya yetmiyor. Bu aresizlikler karsnda geriye folklorcu bak kalyor. Esasen, gerek kimlii ne olursa 117

olsun, yzyllarn ona verdii yle bir anlam, yle bir sima var ki, ite asl Hoca odur, Trk halknn yaratt bir mizah dehsdr, bu deh her devrin en en ruhu ve her ruhun en canl parasdr. Bununla beraber, don olan, Hocay tarihi, eletirmen ve folklorcu gzyle ayn ayr incelemek... Bu bak, birbirini besleyecek, birbirini tamamlayarak rahmetliyi bize daha iyi tantacaktr sanrz.
TARH GZYLE NASRETTN HOCA Hocanm tarih ahsiyetini aratran yazarlar yaad devir bakmndan aa yukar ikiye ayrlyorlar. Evliya elebi, aylak Tevfik, Velet elebi ve baz yabana yazarlar, Hocay Osmanoullan devrinde yaam kabul ediyor. Sivrihisar mfts Haan Efendi, emsettin Sami, Bursal Tahir, Prof. Fuat Kprl, smail Hami Danimend, brahim Hakk Konyal ve bunlara inanan baz yabanc evirmenler de, Nasrettin Hocann Selukoullan devrinde yaadm ileri sryen*. Bu daha doru sanlan gr belirtmek iin Fuat Kprl stadmz diyorlar ki: Hocaya halkn yaktrd, yahut verdii sima ne kadar ak ise, tarih ahsiyeti de bilakis o kadar kapal bulunuyor. Timurlenk ile baz grmeleri eski yazma Letif nshalarnda yazld iin olacak ki, Letif-i Nasreddin ismindeki eserin sahibi aylak Tevfik Bey ve ondan naklen Letif in yabanc evirmenleri Hocay Yldnm Bayezid devri devlet kesiminden sayarlar. Hatt, halk arasnda dolaan mehur bir sylenti, Hocay Nesim ile arkada gsterir. akayiki Numaniye de Risalei Nuniye sahibi mehur Hzr Beyin Hocann torunu olarak gsterilmesi de belki buna bir delil gibi kabul etmitir. te her ne sebebe dayanrsa dayansn, bugn ekseriyet Hocay Yldnm devri devlet kesiminden ve Timur ile ayn yzyldan olduunu varsaymaktadr. Bu fikir, eitli delillere dayandrlarak reddolunabilin 118

bir defa eski yazma Letaif nshalarnda Hocann Sultan Aleddin ile birtakm ltifeleri olduu anlatlmaktadr. Bundan baka, Hoca ile Timur arasndaki hamamda kymet bimek hikyesi, eski resm yazlarda daha doru olarak skendername sahibi air Ahmedye dayandrlyor. Eer Hocanm Timur ada olduu, onunla arasnda getii sz edilen hikyelere dayandnlyorsa, hemen ayn derecede kuvvetle Sultan Aleddin Seluk ile ada olduu da iddia olunabilir. Bu ikinci dncenin daha doru olduuna dier bir delil, Hocanm trbesidir. Gerekten, Akehirin dou tarafnda Hocaya nisbetle anlan byk mezarlk ortasndaki trbe kitabesinde, vefat tarihi olmak zere 386 yazldr ki, ters okunmak artiyle 683 demektir. Merutiyetten sonra trbe tamir ediliken, topraklar altndan, yine 386 tarihini iine alan dier eski krk bir kitabe daha meydana km ve imdiki kitabenin inanlrl bununla da salamlamm Bununla birlikte, buna en byk delil, hkmete bugn hl inanlr ve yrrlkte olan bir vakfname, yani Seyyid Mahmud Hayran ve Hac brahim Sultan vakfnameleridir. Bunlardan biri 655de ve teki 665de yazlm ve Nasreddin Hoca her ikisinde de ahit sfatiyle hkim huzurunda bulunmutur. Tarih kymet tayan bu belgeler, kitabe tarihiyle pek iyi uzlatnlabilir. Bundan otuzbe (bugne gre.ellibe) yl kadar nce Sivrihisar Mfts iken vefat eden Haan Efendinin eski sicillerden aktararak yazd Mecmuai M aarif adl yarm eserde Hocann hayatna dair verilen aklama, bu yukanki bilgiye uygun bulunuyor. O aklamaya gre, Hoca Nasreddin 605 de Sivrihisar merkezinden Horto Kynde domutur. Babas Abdullah Efendi, ky imamyd. Hoca 635 de, o aralk o taraflarda byk bir hret kazanan Seyyid Mahmud Hayran ve Seyyid Hac brahim Sultana hizmet amacyla, babasndan miras kalm ky imamlm Mehmed adl bir halifesine brakarak Akehire g etmi ve 683de orada vefat etmitir. Bununla birlikte, Mft Haan Efendinin, baka btn tarih hikyeler pek iyi uzlaabilen bu bilgiyi nereden aktardn, maalesef, bilemiyoruz.
119

te Nasreddin Hocanm tarih ahsiyeti hakknda verilebilecek bilgi bundan ibarettir. Hocanm, kadlk, hatiplik, imamlk, retmenlik yapt, gibi hikyeler, ltifelerden karlm birtakm bilgidir ki, gvenilir deildir. Nasreddin Hoca hakknda Akehir dnrleri arasnda nesilden nesile geen baz hikyeler vardr. Mesela, Hocanm hanm, Akehir evresinden Kozaa ky mezarlnda gml imi. Dier bir hikyeye gre de, Hocanm birtakm belli iirlerini ve filozofa szlerini bir yerde toplayan, zamannda yazlm birtakm eserleri, Akehirin, Timur tarafndan istilas zamannda ortadan kaybolmu. Hocann trbesi hakknda da halk arasnda birtakm hikyeler vardr Gya, trbenin etrafi akm, yle olduu halde yine bir kaps varm. Kapda kocaman bir kilit asl dururmu. Halbuki, Akehirlilerin verdikleri kesin bilgiye gre, trbe, aralan, 2,25 aklnda alt mermer stuna dayanan bir kubbeden ibaretmi. Sonra, yine aralan, 2,25 aklnda on iki ahap stun zerine emsiye tarznda bir koridor ilave edilmi. Zamanla harap olan trbe, Merutiyetten sonra tamir edilmitir. Prof. Fuat Kprlnn grleri bu. leride Hocaya ait bir etd yazma dileinde olduumuz iin imdi burada bu gre bir nokta, bir harf daha katmayacaz.
ELETRMEN GZYLE NASRETTN HOCA Nabza erbet vermesini bilen Nasrettin Hoca, bizim yzmze mi glyor? Yoksa biz onun szne mi glyoruz? Her ne ise bir glme keyfiyeti var ortada. Fakat, bu, ne glm olmak iin glmek, ne de gldrm olmak iin gldrmektir. Bu gl; bir felsefenin sanat oluudur. Bu itibarla, rahmetlinin fikralannda belli bal unsur var dnce, mizah ve sanat.. Hocanm tarih ahsiyeti, phe gtrmez belgelerle ay-
120

dnlatlamad gibi, fkralarnn mayas saylan bu unsurlar da bugne kadar bilimsel bir metodla incelenmi deildir. DNCE Hocann fkralar, bir insann bandan geen olaylarn kuru bir ifadesi deil, derin bir hayat grnn o olaylardan kard gereklerdir. Bu gerekler ise, kiisel bir sezi olmaktan ziyade, toplumun bir gr, tbir caizse, bir halk felsefesidir. Gerekten, bu hayat, halka gte; nereden gelmi, nereye gidiyorsa, halkn yaratt bir ahsiyet olarak, halk gibi gren, halk gibi dnen, halk gibi yaayan Hocaya gre de yledir. Denilebilir ki, Hocann olaylardan kard gerekler dediimiz; halkn olaylar karsnda duyduu, dnd ve deta Hocanm azna vererek sylettii eylerdir, hem de tarih boyunca; her yerde ve her devirde... Bunun iin Hocanm fkralar bize, bizden, bizim iimizden gelen sesler gibi... Paray veren dd alar... Acemi blbl bu kadar ter... Vermeye gnl olmayan ipe un serer... Yorgan gitti, kavga bitti... Her cemiyetin tuzu, biberi saylan bu ltifelerin ou atalar sz gibi atasz hkmne de gemi ve yerine gre, bu ataszleri, karanlk duygulara k, dank dncelere odak, kararsz ruhlara iman ol mutur. MZAH Bir eye inanmak baka, onu benimsemek baka... Doru sz, samur krk olsa, kolay kolay kimse stne almazken, Hocanm her sznn bir hikye, her hikyenin bir atasz oluundaki sr ve sihir nedir?: onlarn ho oluu, aka oluu... Gerekten Hoca, her szn bir tebessm yapmasn bildii iin sevilmi, benimsenmiir. Zaten Trk milleti, glmekten holanr, hele zarif nkteler olursa. Fakat, 121

-
olaylar mizahn szgecinden geirerek glnecek eyi yakalamak sanld gibi kolay deil; ruhun ayn bir kabiliyeti bu; yoksa gln olan yakalayaym derken, gln olmak da var iin ucunda... Rahmetli; ne bakalar gibi olaylarn tuhafln diline doluyor, ne de ipsiz sapsz szlerle kaba nkteler yapyor, mizah yapan onun szleri, kelimeleri deil; ruhu ve grdr. Bu ruhla, bakt eyin kan alacak damarn buluyor, bu grle, en cidd grnen olaylann bile gln taraflarn gryor, onlara glyor, onlara gldryor. Arasra, kara kad gibi saman altnda su yrtenlere ve hele suba gibi yanna tts ile bile vanlmayanlara da glyor ama, ya glerek ineliyor, ya da ineliyerek gldryor. Ve lkin, yine bir ucunu kendine batrd iin, szleri ylelerine bile batmyor. Fakat karsndaki, aka etmesini bile bilmeyen, saf, zevzek bir adamsa onlann haline glmeyi hatrndan bile geirmiyor. Kulun aybn yzne vurmamak iin kendisini safderun bir adam yerine koyuyor, glnecekse kendine gldryor. Kendine glmek, kendine gldrmek, yine de gln olmamak! Belki en ine, en nazik bir mizah bu. Bylesi mizah, ancak Hoca gibi ruhunu baka ruh yapmasn bilen kural d yaradll bir adama nasib olabilir, byle biri dnyamza bir daha ne gelmitir, ne gelir, Trk halknn yaratt bir mizah dehsdr o... SANAT Ne kalem var elinde, ne fra; ne harflere brnyor, ne ekillere... O halde, en mizacnn imbiinden ektiini neyle ekip eviriyor Hoca? Yunus Emre; engin bir i dnyasn ne ile bir damla gzya haline getirebildiyse, Hoca da koca bir lemi, onunla bir tatl tebessm yapabilmitir. Bunun bir tek ad var, yaln sz! Yaln sz; yaln kl gibi knsz, klfsz sz. Yani, halkn her trl ssten, zinetten uzak konuma az...
122

Mizacnn en karakteristik zellii hazr cevaplk olan biri iin bundan ls m olur. te bu yaln sz, Hocanm kolu, kanad olmu; bununla dnp, bununla ifade etmitir. Bu yzden, akalar, dilinin ucuna geldii gibi sylenmi hissini veriyor, o kadar samim, o kadar doal... Asl sanat da bu deil mi, hi sanat yapmamak; zenip, bezenmeden yaln dilin mimarsini kurabilmek. Bundandr, Hocanm akalar, o gnn birer latifesi olarak, dudaklardan uup gitmemi; bunlara sebep olan olaylar da iine alarak, zamanla her biri bir fkra, bir hikye, daha doru bir deyimle, birer halk hikyesi olmutur. Dillere destan olan bu hikyelerin asl sivri ucu, Hocanm azndan kan son bir ift szdr. Dnce, mizah ve sanat unsurlarnn n de iinde saklayan bu bir ift szdr. Dnce, mizah ve sanat unsurlarnn n de iinde saklayan bu bir ift sz, ataszleri gibi ksa ve onun gibi sonsuz bir bilinenden ayr baka bir anlam vermeye ve aklamaya uygundur. En orijinal sanat, dediimiz gibi, sanatsz grnmekse, en byk sanat da, sz z yapmak, bir cildi bir satra sdrmaktr. mrnde hi de edebiyat kaygs ekmeyen Hoca, sonsuz zevkin, sonsuz kymetin bu srlarna dehsyle erierek sonsuzlamtr.
FOLKLORCU GZYLE NASRETTN HOCA Halk, sevdii, benimsedii insanlar kendinden katt eylerle o kadar efsaneletirir, o kadar kutsallatrr ki zamanla gerek ehresi silinir, gider. phesiz, Nasrettin Hoca da, eti, kemii olan gerek bir insandr. Fakat Hocanm akalarnda kendi ruhunu bulan halkn, ona verdii yle bir anlam, yle bir sima var ki, hikye deyip geemeyiz. Halkn inanlarna dayanan bu hikyeler, bir bakma tarih gerekten daha kuvvetlidir. Biz, bir folklorcu nhiyle, hl sriip giden bu sylentileri izgiletirmeyi de zevksiz ve faydasz bulmuyoruz.
123

-
I Hoca, anasndan doarken, alayarak deil, glerek domu; hem de az, yz deil, alnnn ortas da glyormu. II Hoca, hayatta en ok kula kul olmaktan korkarm; bundandr, ne eeye minnet edermi, ne de kseye! Daa gider, odun eyler; baa iner, bel beller; daha da her ie koulur, her yokua yorulur, ekmeini tatan karrm...
ra
Akehirliler, Kambersiz dn, Hocasz demek olmaz, derlermi; her davetin, her ziyaretin ba kesi onunmu. anlsa da olur, anlmasa da gelip kurulurmu. Bir i ayana dolar da gelemezse, yine postu bo dururmu... Bir var ki, rahmetliyi sze boduklar iin ok kere sofraya tok oturur, a kalkarm... IV Hoca merhum, dnyada eyden holanmazm; kara kad bir, kara glmez iki, kara eek ... V Hocanm kans, mrnn yans imi; bu hatuncuk bugn Akehirin Kozaa kynde yatyormu... VI Hocann eski trbesi, st ak, drt duvar yok, geni bir aklkm. yle iken, develik han gibi bir kaps, kapnn da dejrmentai gibi bir kilidi varm. 124

VII Hocanm kendisi ne ise ne... trbesi de glermi, trbedan da; kaps da glermi, duvan da. lle o deirmenta gibi kilit, insann suratna kar yle bir glermi, yle bir glermi ki, de yiitsen glme... Erge insann bama alanacak bir hal gelirmi... v ra Hocanm kara topra, kuru ar dedikleri gz hastal iin' de bire birmi. Allah vermesin bylesi derdi ama, buna urayan olursa, Hocanm trbesine gelir, bir avu topraa^ avu su katar, hamur yapar, amur yapar, gzlerine srermi. Ve Allahn izniyle, gne varmaz, bir eycikleri kalmazm. Hani o nimet! IX Bir gn Hoca, bir az dual kulun ryasna girmi: Bu cuma, cuma namaz iin Ulucamiye gitmeyin, kim var, kim yoksa aln da trbeme gelin, trbeme! demi. Gerekten de o gn, o saatte caminin bir taraf yklm; ama btn Akehir Hocanm trbesinde topland iin lmden kurtulmu. X Gler yzl adamlar, Hocann tynden bir ty, tatl dilli adamlar da iki ty tarlarm. Bundandr,, analar ocuklarna: Allah sana Hocnm tynden ty ihsan etsin! diye dua ederlermi... XI Bizim Hocann bir hocas, o hocann da bir knal kuzusu varm. Mollalar dersen karda gezip, izini belli etmez soyundanmi. Hepsi de tilki mi tilki; ounun kurudan bir kula eksikmi. Bir gn allem
125

etmi, kallem etmi, kuzucuun kanna girmiler. Hocalar bunlan sra dayana ekip bu ite kimin parma olduunu sorup soruturmaya balam. Biri, ben kulandan tutup getirdim! demi. br, ben de yatrp ayaklarn baladm! demi. teki, ben de bismillah deyip kestim kuzucuu demi. Beriki, ben yzm yzm derisini yzdm! demi. Hsl, kim ne yaptysa blbl gibi sylemi ve lkin yreinin ba yle bir yanm, yle bir yanm ki, dilerim Allahtan, kim ne yaptysa, yaptna urasn... Sen gzden, kulaktan olasn... Sen elden ayaktan desin... Senin boynun cellat satrna gelsin... Senin de derin yzm yzm yzlsn... diye beddua ettikten geri dnp: Bre molla, sen ne halt ettin? diye sormu. Molla Nasrettin de: Ben de ba ularnda durup bunlarn haline gldm! deyince, hocas: yle ise, kyamete kadar senin de haline glsnler! demi. Her dua yerini bulmaz ama, yerin, gn kaplarnn ak olduu bir zamana rastlam olacak ki, bu dua yerini bulmu...
126
varlk
AYLIK EDEBYAT VE SANAT DERGS
1933'ten bu yana, 62 yldr aralksz yaymlanan, lkemizin en etkin edebiyat ve sanat dergilerinden biri olan VARLIK, her ay, edebiyat kltr ve sanat gndeminden zenle hazrlanm zel bir dosya / usta kalemlerden yaz ve iirler / dnyaya alan pencere / kitap ve yayn dnyasna eilen kitap eki / kitap seimi ve almnda sizlere yardmc olacak cep kitap kulb blteni ile (toplam 96 sayfa) bayinizde... Dergimizin bine yakn sekin aboneleri arasnda yer almak istiyorsanz, bize yazabilir ya da telefonla bilgi alabilirsiniz.
VARLIK YAYINLARI A.. Caalolu Yokuu 40/2, 34440 Caalolu-stanbul Telefax: (212) 522 69 24 - 512 95 28

Eflatun Cem Guney-Nasrettin Hoca Fkralari

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Eflatun Cem Guney-Nasrettin Hoca Fkralari

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

YAYINLAR

NASRETTN HOCA FIKRALARI

Milliyet Gazetesinin okuyucularna armaandr. Ayrca parayla satlmaz.

VA R LIK Y A YIN LA R I A.. 1995 Milliyet Gazetecilik A.. tesislerinde baslmtr.

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar

Milliyet - Varlk Trk ve Dnya Klasikleri

Nasrettin Hoca Fkralar