KRTEDE GNLK KONUMAYI KOLAYLATIRACAK BAZI NEML NOKTALAR

PRATK TRKE - KRTE SZLKE

KRT DL GNLLLER ARI 04.11.2010

NSZ Deerli arkadalar; Bu almada Krt halknn (zellikle okuyan Krt genliinin) Krtede karlklar bulunmasna ramen gnlk konuma dilinde farknda olmadan veya bilmeden kulland baz yabanc kkenli kelimeler ve ifadeler tespit edilmi ve bunlarn Krt dilindeki(Kurmanc lehesi) karlklar kk bir kitapk halinde ortaya konulmaya allmtr. Bu kelimelerin seiminde zamanla kullanmdan derek unutulmu ve hayatmza yeni giren baz szcklerin Krte karlklarnn kullanlmamas dikkate alnmtr. Ama unutulmaya yz tutmu veya bilinmeyen bu kelimeleri tekrar dile kazandrmak ve yllardr uygulanagelen ok ynl asimilasyona kar muhafaza etmektir. Bu almay btnyle Krte yapmak isterdik fakat maalesef Krteye yeterince hakim olamayan arkadalar gz nnde bulundurarak ve her kesimin yararlanabilmesi iin Trke anlatmak durumunda kaldk. Bu almada ele alnan baz kelimelerin yabanc veya farkl gelmesi doaldr. nk kelime seiminde yresel ve blgesel azlar deil Krt toplumunun ounluunun kulland kelimeler ve halk arasnda farknda olmadan kullanlan baz yabanc kkenli kelimelerin Krtedeki karlklar dikkate alnmtr. rnein ileriki sayfalarda almak kelimesinin karl xebat olarak verilmitir. Burada xebat kelimesinin yannda ixul kelimesi de akla gelebilir. Fakat ixul kelimesinin Arapa kkenli olmas ve xebat kelimesinin Krte olup yaz dilinde daha yaygn olmasndan dolay sadece xebat kelimesine yer verilmitir. Bunun yan sra baz kelimelerin Krtede birden fazla karl vardr. Yaz dilinde bunlarn birka kullanld iin ve bu karlklar da Krte olduu iin bunlarn birka seilmek durumunda kalnmtr. Buna en gzel rnek balalardr. Balalar ihtiyaca gre ok farkl anlamlarda kullanlmaya msaittirler. Dolaysyla btn anlamlarn yazmak yerine en yaygn kullanmlar tercih edilmitir. Bu yaplrken de Krt dili alannda otorite olarak kabul edilen kurum ve ahslardan yararlanlmtr. Bu almada dikkat ekilmesi gereken bir baka nokta da yerleim yerlerinin isimleri sistem tarafndan Trkeletirilirken izlenilen yntemlerdir. Bu dorultuda genellikle iki yntem uygulanmtr. Birincisi udur ki; yerleim yerlerinin isimleri direkt anlamsal olarak Trkeye evrilmitir. rnein; Adyamann Ser Golan ve Arnn Avkevir ileleri, direkt anlamlar itibariyle, Glba ve Talay olarak Trkeletirilmitir. Dier bir yntem de, ses benzerliinin baz alnmasdr. rnein; Arnn Dutax, Maran Kurdoxol, Avn ve Bitlisin Xelat ilelerinin Tutak, Trkolu, Afin ve Ahlat olarak deitirilmesi gibi. Ayn durum dier birok yerleim yeri iin de sz konusudur. phesiz bu kitapkta deinilmemi veya unutulmu birok kelime veya ifade vardr. Fakat kstl imkanlardan dolay bunlarn yazlmas mmkn olmamtr. Buna ramen bu almann bu alandaki byk bir eksiklii kapataca inancndayz. Umarz bu alma ilerde yaplacak daha kapsaml almalara bir nayak olur. Gnl isterdi ki bu almamz dier Krt lehelerimizde de yapabilelim. Fakat dier lehelerimizde yeterli bilgi ve donanma sahip olamadmz iin bu almay sadece Kurmanc lehesiyle snrl tutmak zorunda kaldk. Dier lehelerimizde de buna benzer almalarn yaplmas dileimizdir. Her insann bir gn anadilini her alanda zgrce kullanabilmesi dileiyle Sevgiyle Emekle... Umutla KRT DL GNLLLER

KRT DLN TANIYALIM Krtler, yerleik olarak drt devletin (Trkiye, ran, Irak ve Suriye) snrlar iinde yaamaktadrlar. Sz konusu lkelerin resmi dilleri ise Trke, Farsa ve Arapadr. Trke Ural-Altay, Arapa Sami, Farsa da Hint-Avrupa dil ailesindendir. Bu dillerden yalnzca Farsa, Krte ile ayn dil grubunda yer almaktadr. Krtenin Dnya Dilleri indeki Yeri Birok dilbilimci ve Krdologun belirttii gibi, Krt dili Hint-Avrupa dil ailesi iinde yer almaktadr. Krte Hint-Avrupa dil ailesinin ran diller grubunda yer alr. Bu grubun kuzeybat blmnde yer almaktadr. Bu dil grubunda yer alan baz dilleri yle sralayabiliriz: Farsa, Krte, Belucice, Osete, Yexnube, Petca, Pamirce vd. Krt dilinin yerinin iyice bilinmesi iin dilleri snflandrmakta yarar var. Dilbilimciler, genel olarak dili iki ynden; biimine (morfolojik) ve akrabalk ilikilerine (genetik) gre ayrrlar. a) Biim bakmndan diller Dilbilimciler biim asndan dili gruba ayrrlar. 1) Tek heceli diller: in ve Tibet dilleri bu grupta yer alr. 2) Sondan eklemeli diller: Trke ve Macarca bu grupta yer alr. 3) Bkml diller: Bu grupta Hint-Avrupa ve Sami dilleri yer alr. Krte de bkml bir dil olduu iin, bkm zerine birka ey sylememiz gerekir. Dilbilimciler bkm yle ifade ederler: ekim srasnda kkn, zellikle de fiil kkndeki nlnn deimesi. Bkml diller iin Arapa iyi bir rnektir. Arapada nszler (konsonant) deimeyip, szcn bana ve ortasna gelen nllerden szckler oluur. rnein ktb nszlerinden kitab, mekteb, ktib vb szckler nllerin deimesiyle oluurlar. Yine chl nszlerinden cahil, cehele szckleri oluur. Krtede szckler yklendikleri greve gre deikenlik gsterirler ve bklrler. Bu kurala gre, deiiklik bazen fiilin kkne kadar yansr. rnein, kirin fiili birinci tekil ahs taksn alp imdiki zaman kipine gre ekimlendiinde, di-k-im (yapyorum) olur. Bu rnekte grld gibi, fiil kknden sadece k sesi deimiyor. Bir baka rnekle, parastin (korumak) fiilini imdiki zaman birinci tekil ahsa gre ekimlediimizde, ez diparz-im durumuna geliyor. Ez birinci tekil, yaln ahs zamiridir; di- imdiki zaman taks; parz, emir halindeki fiil kk; -im, birinci tekil ahs zamiri ekidir. Ayn fiili dili gemi zamana gre ekimlediimizde, min parast oluyor. Min, birinci tekil, bkml ahs zamiri; parast, gemi zaman halindeki fiil kkdr. rneklerden anlald gibi, Krtede yalnzca nszler deil, nller de deiip bklmektedirler. Parastin fiili imdiki zaman kipinde ekimlendiinde, fiilin kknde (p a r a s t) bulunan a ye; s de zye dnyor. Trkede ekim srasnda fiil kk deimez ve byle bir vakaya rastlamayz. rnein Trkedeki gitmek fiilini deiik zaman kklerine gre ekimlediimizde, fiilin sonuna birok ekim eki gelir ama, kurall olarak bir nl veya nsz bkmne rastlamayz. Gittim, gidildi, gidecek, gitmilerdi: rneklerde sadece nsz yumuamasna rastlamaktayz.

b) Akrabalk ilikilerine gre diller Akrabalk ilikilerine gre diller be gruba ayrlr. 1) Hint-Avrupa dil grubu (ngilizce, Franszca, Krte, Farsa). 2) Sami dil grubu (Arapa, branice, Akata). 3) Bantu dil grubu: (Orta ve Gney Afrika dilleri). 4) in dilleri (in ve Tibet). 5) Ural-Altay dil grubu (Fince, Macarca, Trke, Moolca). Yukarda da belirtildii gibi Krte Hint-Avrupa dil grubunda (ailesinde) yer alr. HintAvrupa dil grubu incelendiinde, bu gruba dahil dillerde birok ortak ve yakn szck grlr. Bu durum ayn dil grubunda yer alan tm diller iin sz konusudur. Bu yaknlk iin, hazrladmz rnek tabloya bakmakta yarar vardr: Krte ngilizce Almanca Franszca Farsa Greke Str star stern astre sitare astron kurt short kurz court lv lip lippe levre leb dilop drop tropfen nav name name nom name na/no no nein non tu du tu/te n/niwe new neu neu neh nine neun neuf dot douther bira brother brader Bu konuyla ilgili olarak Minorsky yle der : Krte de Farsa gibi Bat ran dillerinden biridir. Andreas, Salamann, O. Monn, Meillet, Lent ve T. Tedesco da Bat ran dillerinin iki gruba ayrldn sylerler. Bunlar Gney ve Kuzeybat ran dilleridir ki, iki grup da birbirlerinden ok etkilenmilerdir. Bu etkileim ve benzerliklere ramen, gnmz ran dillerinin birbirlerine yabanc gelen birok zellikleri vardr. Krte ve Farsa zgn niteliklere sahiptirler. Krte Kuzeybat ran kolunda yer almaktadr. Baz kii ve kurumlar, Krte ve Farsada bulunan ortak kelimelerden dolay, Krteyi Farsann bir lehesi gibi tanmlar. Ama Krteyi yakndan inceleyenler bunu kesinkes reddederler. Krte ve Farsa arasndaki baz ayrlklar sralayalm. Krte ve Farsa Arasndaki Farkllklar Krte ve Farsa ayn dil grubunda yer almalarndan dolay birok ynden benzerlik gsterirler. Baz evreler bu konuyu istismar ederek, benzerlikleri siyasal inanlarna, etnik arndrma perspektiflerine malzeme olarak kullanmlardr. Bu istismar bilimsel bak asndan son derece uzaktr. Tamamyla znel bir durumdur. Bu tezi ileri srenler, Krtenin karma ve Farsann bozulmu hali olduunu sylerler. Bu nedenle yzeysel de olsa bu iki dil arasndaki ayrlklardan sz etmek gerekir. En belirgin ayrlklardan biri Krtede olup da Farsada olmayan cinsiyetliktir. Krtede iki grup ahs zamiri bulunmasna ramen, Farsada byle bir zellik grmyoruz. Bu iki grup ahs zamiri geili fiillerde farklca kullanlmaktadr. Bu zelliinden dolay Krte ergatif bir dildir. Kurmanc iin rnek: Min nan xwar (Ben ekmek yedim). Ez nn dixwim (Ben ekmek yiyorum).

Kirmanck (Zazak) iin rnek: Min nan werd (Ben ekmek yedim). Ez nan wena (Ben ekmek yiyorum). Ksacas, Krtede ahs zamirlerinde erillik ve diillik vardr ama, Farsada byle bir durum yoktur. Ayrca Krtede iki grup iaret zamiri vardr. Ama Farsada byle bir zellik bulunmaz. Krtenin Leheleri ve iveleri Btn dnya dillerinde olduu gibi Krtede de farkl lehe ve iveler vardr. zellikle Krtlerin varln ve dillerini kabul etmek istemeyenler, btn Krte ive ve azlar leheymi gibi gstermektedirler. Hatta bu evreler bazen Krte lehelerin ayr diller olduklarn bile ileri srerler. Oysa bu konu uzun zamandan beri Krdologlar ve dilbilimciler tarafndan aydnlatlp tanmlanmtr. Krtede bulunan birok iveyi tek tek ele almak mmkn olmadndan, sadece leheler ele alnacaktr. 1) Kurmanc (Kirdas, Kurdmanc, Kurmanciya jor) 2) Soran (Kelhr, Babakurd, Kurmanciya jr) 3) Zazak (Kirmanck, Dimilk, Kirdk) 4) Goran (Hewram) 5) Loran (Lor) KURMANC: Krtler arasnda en fazla konuulan lehe Kurmanc lehesidir. Krtlerin yaad drt devletin (Trkiye, Suriye, Irak, ran) snrlar iinde konuulur. Zengin bir yazl ve szl gelenee sahiptir. Krtenin klasikleri saylan destan ve eserlerin birou bu lehe ile yazlmtr. SORAN: Kurmanc den sonra en fazla konuulan lehedir. Byk bir ksm Irakta olmak zere rann bir ksmnda da konuulur. Iraktaki elverili artlar bu leheyi dier lehelere gre her adan (Edebi, bilimsel, toplumsal vs.) daha iyi bir konuma tamtr. Irakta tm basklara ramen Krte (Kurmanc-Soran leheleri) hibir zaman yasaklanmam ve gnmzde Irakn iki resmi dilinden biri olmutur. ZAZAK: Krtenin en kkl lehelerinden biridir. Sadece Trkiye Krtlerinin bir ksm tarafndan konuulur. Szl gelenekte byk birikime sahip olmasna ramen bu birikimi yeterli lde yazya tayamamtr. Bu durumdan dolay Krdologlar son zamanlarda Zazak zerine almalarn younlatrmtr. zellikle Vate yaynlar bu konuda ciddi alimalar ortaya koymutur. GORAN: Zazak ile beraber Krtenin en kkl lehelerinden biridir. En az konuulan lehe olmasna ramen gemiten gnmze ok gl bir edebi gelenee sahiptir. Sadece randa konuulur. LORAN: Sadece randa konuulur. Her ne kadar ran resmi idolojisi bu leheyi Farsann bir lehesi olarak gstermeye alsa da bilimsel aratrmalar bu lehenin Krtenin kadim lehelerinden biri olduunu ortaya koymutur. rann bu resmi tezine en iyi cevab Loran lehesi ile zdeleen Baba Tahir Hemedan (Uryan) vermitir. air, bir iirinde Arapann slamiyetin geliiyle beraber dier diller zerindeki etkisini anlatrken (Kurd nivistim Ereb iyar bm - Krt geceledim Arap uyandm) Krt olduunu ak bir ekilde dile getirmitir.

ZIT ANLAMLI KELMELER PEYVN DIJWATE nce: Zirav Kaln: Str Zayf: Qels, lawaz, jar iman: Qelew Gzel: Bedew,Delal, xweik irkin: Kirt Doru: Rast Yanl: ewt, xelet alkan: Jhat, zrek Tembel: Teral Fakir: Xizan Zengin: Dewlemend Sk: Gur Seyrek: Firk Kat: Tr Sv: Ron Taze: Teze Bayat: Kart Etki: Bandor (Bu kitabn etkisinde kaldm~Ez di bandora v pirtk de mam.) Tepki: Bertek (ok sert bir tepki gsterdi~Bertekeke pir tund nian da.) Mkemmel, sper, harika: Tekz Berbat: Kambax Kolay: Hsan Zor: Zor, zehmet EVLE LGL TERMLER TGIHN DER BAR MAL DE Adres: Navnan (Ev adresin ne?~ Navnana mala te i ye?) Kap no: Jimara deriy Oda: Jr (Misafir odasn toparladk~Me jra mvanan berhev kir.) Salon: Eywan Antre: Bersifk Balkon: Berban (Balkonda oturuyoruz~Em li berban rdinin.) Mutfak: Pjgeh Banyo: Serok Tuvalet: Destav Merdiven: Derence, plekan Basamak(merdiven iin): Plik Fn makinesi: Makneya porziwakirin amar makinesi: Cilo Bulak makinesi: Firaqo Elektrik sprgesi: Tozmij (Elektrik sprgesini kullandm~Min tozmij bi kar an.) Buzdolab: Sarinc t: Tivanok (Rizgar gmleini tledi~Rizgar laka xwe tivand.) Eya: Tkber Beyaz eya: Tkbern sp

Koltuk, kanepe: Paldank Dolap(elbise, erzak iin): Sindirk ekmece: Berkk Kl taba: Xweldank akmak: Heste Kibrit: Niftik, ixatik Kp eker: ekir gulat ekerlik: ekirdank Tuzluk: Xwdank Hal: Mehfr, merik Dek: Binrax Krek: Br, brik Ask: Hilco (Elbiselerimi askya astm~Min ciln xwe bi hilcoy ve daleqand.) emsiye: Swan Bardak: skan (Bir bardak daha ieceim~Ez skaneke din j vexwim.) Tabak: Teyfik, lal Tava: Miqilk (Tavada patates kzarttm~Min di miqilk de kartol sor kir.) Kepe: Hesk, moik Szge: Mevsik Kapak(kutu, tencere vs.): Devik (aydanln kapa nerde?~Devika aydank li ku ye?) Kulp(aydanlk vs.): embil Ocak(yemek iin): Tifik rt: Rber (Masann rts deitirilmeli~ Div rber mas were guhartin.) pek(kuma): Hevrim Ustura: Gzan Trnak makas: Neynkbir Havlu: Pjgr, mexmel Cmbz: Ming Alet: Amr Mum: Find Izgara: Bist (Izgara yaptk~ Me got da bist.) Mendil, peete: Destmal YYECEKLERLE LGL TERMLER TGIHN DER HEQ XWARINAN DE Drm(kebap vb.): Llik (Alelacele bir drm yedim~Min bi bay bez llikek xwar.) ikfte: Hecn Bulgur: Savar Kzartma: Qeland rek: Kule Poaa: Kulre Brek: Kilor kelek: Jaj, toraq Kahvalt: Tat len yemei: Firavn Akam yemei: v Gece yemei veya sahur: Pav Leblebi: Qidam

BAZI GENEL TERMLER HIN TGIHN GIT

Fabrika: Karistan Demir: Hesin Bakr: Sifir elik: Pola Alminyum: Bafn Cami: Mizgeft Kilise: Dr a(gz): Hewl aba: Hewl Nasihat: ret Rejim(zayflama): Parz Muhta: Hewcedar htiya: Pdiv Nezle: Bap, zeqem Grip: Bahor Romatizma: Ba Stma: Ta Fel: ehit dn: Ker (Ondan dn bir kitap aldm~Min bi ker j pirtkek stand.) zrl: Qot Salk: Tendurist Tecavz: Teft, destavtin Orijinal: Resen Tebrik, takdir: Prozbah (Bu almas takdir toplad~Ev xebata w prozbah girt.) Gzlk: Beravk Dondurma: Besten Oyuncak: Leystok Saklamba: Veartok Balon: Nepox, pifdanik Uurtma: Bafirok Bank(oturulan): Yane Srpriz: Nikegav Ss: Xeml Oyuncu: Lstikvan Yapmc(film): ker Ynetmen: Derhner Sahne: Dik Sunum: Pk Sunucu: Pkvan Merhametli: Dilovan kat: Qulebaz Hile: Fend fl Komplo: Dek dolab Yalaka: Melaq (melaqok), als Alay etmek: Qerf Satran: Kiik

thalat: Hawirde hracat: Hinarde tah: Mehd, diln sizlik: Betal S: Gehar, req Sre: Pvajo Kapasite: Zereng Gelime: Geedan lerleme: Pven Gerileme: Paven Dank(eya vs.): Belavby Mor: Xemr Pembe: Helesor Sarn: Zer Kumral: Kej Sarn-kumral aras: r Beyaz tenli(kadn): Gewr Kvrck(sa): Kovel Dvme(Vcudun herhangi bir yerine yaplan): Deq Srdrmek: Domandin Olumlu: Ern Olumsuz: Neyn (Bu olumsuz bir durum~ Ev reweke neyn ye.) etin: Dijwar Kural: Rzik lke, prensip: Rgez Metod, yntem: Rbaz Sknt: Tengas Menfaat,kar: Berjewend Ajan, casus: Sxur ekememek(kskanlk gibi): avnebar Doum gn: Roja zayn, rojbn Yl dnm: Salveger Kskan: Dexes, pexl, zikre armak: Behitn, eqizmayn, heyirn Acele: Lez Sorun: Pirsgirk mkan: Derfet Belli: Kif (Snav tarihi henz belli deil~Mjya azmn h ne kif e.) Soyad: Panav Elence: ah Ayakkabc: Solbend Ayakkablk: Soldank Heykel: Peyker Cahil: Nezan Dost: Hogir Kahraman: Leheng G: Hz Somut: nber Soyut: Razber fade etmek: Ravekirin

Kin, nefret: Rik Yalvarmak: Lavelavkirin Detay, ayrnt: Kitekit Saldr: r ikayet: Gil nyarg: Pdaraz (nyargl davranma~ Bi pdaraz tevnegere.) Mlteci: Penaber Gmen: Rewend Karamsar: Rebn Hakl: Mafdar Haksz: Bmaf Tehlike: Xetere (Tehlikeli bir srele kar karyayz~Em bi pvajoyek xetere re r bi r ne.) Sre, mddet: Mawe Geici: Dembor Kalc: Maynde (Kalc bir zm bulmalyz~Div em areseriyek maynde bibnin.) Cesaretli, cesur: Wrek Mrldanmak: Nehwirandin (Bir ark mrldanyordu~Stranek dinehwirand.) Yangn: ewat mark: Gew, rdt Komik: Kenawer Komedi: Kenawer Yasak: Qedexe E anlaml: Hevwate Komposto: Xweav Cinsiyet: Zayend Ev hanm: Bermal Sorgu: Jpirsn Tekdze, monoton: Yeknesak (Tekdze bir anlatm vard~Vegotineke w y yeknesak heb.) Sohbet: Mijlah, dembihrk Burnundan konuan: Vinvinok (Burnundan konuan biriydi~Yek vinvinok b.) Peltek: Zimanvis Teekkr: Spas Dinlemek: Guhdarkirin Anlatmak: Vegotin (Hoca ders anlatmn bitirdi~Mamoste vegotina waney qedand.) Tat: Amyar Araba: Gerde, terempl Uak: Balafir Ismarlamak: Wesandin (Sana bir yemek smarlayaym~Ez xwarinek ji te re biwesnim.) Kimlik: Nasname Hafif: Sivik Festival : Mhrcan Tiyatro: ano Park(gezinti yeri): Seyrangeh Taziye: Serxwe, hewar Ziyaret: Serdan Kabus: Xewnerek Kalite: Hja Kriter: Endaz

Viraj: Fetlone, ivane Biber: Filfil Kekeme: Lalte Deney: Taq (Deneyle belli oldu~Bi taqy diyar b.) ddia(etmek): Angat Poet, torba: Ksik, trik ans: Rozgar Sos(yemek vs. iin): nc Hastane: Nexwexane Doum evi: Zayangeh Doum yeri: Zayngeh Doutan(rsi,genetik): Zikmak Anadil: Ziman zikmak Tahamml: Tir Bran, ube: ax ekici(aralar iin): Kiner Cazip: Dilniwaz, dilk Mecbur: Bgav Soytar: Qemer apal: Bomik irkef: epel Mola: Rawes Gergin: Hrsoy Alk: epik Yan kesici: Berkbir Ortam: Civat Altn kaplama: Zrhel Kapsaml: Berfireh Solmak(iek vs.): ilmisn (Papatyalar soluyor~Beybn diilmisin.) Skmak(maddi adan): Desteng (Bu aralar skm~Ez van deman desteng im.) A: Nanpj A: Parza rmek: Rizandin ok ynl: Piral (ok ynl bir insand~Ew mirovek piral b.) Enayi: Xirexav Yaklam: Nzikah Sinirli: Bhnteng Radikal: Hikbawer, tundparz Dalgn: Gut, xayis (Bu aralar ok dalgnm~Ez van axan pir gut im.) Cimri: iks Uur: Yom (Uursuzluklar peimizi brakmyordu~Byom dev ji me bernedida.) Esmer(kii): Qemer Yakkl: Qeeng, eleng Acemi: Xem Kaba: ors (ok kaba davranyordu~Pir ors tevdigeriya.) Sama: Tew (Yine sama bir fikir nerecekti~Dsa ramaneke tew w pniyar bikira.) Fayda: Sd, havil (Bu almamda birok kaynaktan faydalandm~Min di v xebata xwe de, ji gelek avkaniyan sd wergirt.) Yardm: Alkar

ltimas: Mz ltifat etmek: Nwaztin Ama, niyet: Mebest Kark: Tevlhev, tkel, aloz eit: Cure eit eit: Cur bi cur, tvel phe: Guman Tahmin: Hezr, rawj Geerli: Derbasdar, nbar,l(oyunlarda) Geersiz: Nederbasdar, betal, nel(oyunlarda) ekime: Keftleft eliki: Nakok Hrs: Azwer kna: Qan (Bir trl ikna edemedim~Min kir nekir qan neb.) Psikoloji, ruh hali: Dern Ke yazs: Qunciknivs Yayn(evi): Wean(xane) Basm: ap Basn: apemen Balk(yaz iin): Sernav Manet(haber iin): Serne Deerlendirme: Nirxandin (Bu neriyi deerlendirin~V pniyar binirxnin.) Yorum: rove Bilgi: Agah letiim: Ragihandin retim: Hilber retici: Hilberner (retken bir bireydi~ Takekesek hilberner b.) Tketim: Mezax Tketici: Mezxer (Tketici haklar korunmal~Div maf mezxeran b parastin.) Yerli(insan): Nitecih Yabanc: Biyan Spor: Werz Kale: Golar Kaleci: Goggir Top: Gog Futbol: Gogling Stadyum: Heweng Uluslar aras: Navnetewey Ortadou: Rojhilata navn Veri: Dane Verim: Xr br Oran: Rje Belirleyici: Diyarker lerlik: Sazbar Kurum: Saz Kurul: Lijne Kurtulu: Rizgar Hareket: Tevger Tra: Kurkirin Ruh: Giyan

nsan: Mirov Hayvan: Ajal Bitki: Riwek Baylmak: Jibrven Duygu: Hest Duygusal: Dilzz Haprmak: Bihnijn Hkrmak: skn Hzl: Beza, lezgn Dikkatli: Haydar lgin: Balk Direkt(doruca): Yekser (Direkt bize saldrdlar~Yekser r dan ser me.) Engel: Asteng Grev: Peywir Son: Daw (Yarma sona erdi~Pbirk bi daw b.) Karar: Biryar Onay: Pesend (Ne yazk ki bu ilkel anayasa onayland~Mixabin ev makezagona hovane hate pesendkirin.) Tehdit etmek: Geftxwarin (Tehdit ettiim gibi itiraf etti~Min awa gefta w xwar, li xwe mikur hat.) tiraf etmek: Mikurhatin Merak: Tatl (O ok merakldr~Ew pir tatldar e.) Acayip: Sosret (Bugnlerde ok acayipleti~Van roja pir sosret b.) Rahatsz olmak(herhangi bir eyden): Zivrbn (Onun sylediklerinden ok rahatsz oldum~ Bi gotinn w ez pir zivr bm.) Sklmak: Tengizn (ok skldm nk iki gndr evdeyim~Ez pir tengizm, lewra va du roj e ez li mal im.) Balamak: Destpkirin (Okullar ne zaman balayacak?~Dibistan w keng dest p bikin?) (Hoca snav sresini balatt~Mamoste maweya azmn da destpkirin.) Deitirmek: Guherandin (Bu dzeni deitirmeliyiz~Div em v pergal biguhernin.) nemli: Girng Gven(lik): Ewle(t) (Ona gvenmiyorum~Ewleya min j nay.) Ztlk: Dijt Bulank(grnt): Moran Bulank(ay, su vs.): ol Ayn: Heman (Ayn blmde okuyoruz~ Em di heman be de dixwnin.) Vazgeilmez: Jneger zr dilerim: Li min bibore, biborne Gemi olsun: Derbasby be Afiyet olsun: Nocan be Baar(lar): Serkeftin Gnaydn: Beyanba, rojba Efendim(arlma durumunda): Lib Efendim(sayg, hrmet): Ezben Heyecan: Pero (Heyecandan elleri titriyordu~Ji pero destn w dirihiln.) Bahane: Hincet Kesin: Msoger Kar: Hember, pber (Karya geelim~Em derbas hember bibin.) Msait: Guncan (Bugn msait misin?~ro tu guncan ?)

Sra(ya girmek): Rz (Sraya gireceiz~ Em bikevin rz.) Haval,kendini beenmi: Qure Alak gnll: Nefsbik Mutlu: Bextewar, kfxwe Huzursuz: Baram Moral: Aren, mehd, mehde, mirz Morali bozuk: Mehdekir, mirzkir (Bugn moralimi bozdular~ Mehd mirz min ro ne xwe kirin.) Terbiye: Hvotin Terbiyeli: Hvot Terbiyesiz: Nehvot Sayg: Rz, giram (Ona sayg gsterdiler~Giram ji w re girtin.) Saygl: Rzdar, giramgir Evli(kadn): Bimr Evli(erkek): Bijin Bekar(kadn-erkek): Ezb Gsteri(li): Mirs(dar) Mutlaka: Teqez Mmkn, olas: Gengaz (Bu mmkn deil~Ev ne gengaz e.) kilem: Dudil (kilemde kaldm~Ez ketim nava dudiliy.) erik(kitap vs.): Naverok Gizli: Nepen Sr: Raz (Bu aramzda sr kalsn~ Bila ev di navbera me de wek raz bimne.) Tenha: Xewle Yedek: Cgir zin: Destr Alkanlk: Banek (Bu kt bir alkanlktr~Ev banekiyek xirab e.) Normal, olaan: Asay (Normal bir dnce gibi grnyordu~Wek ramaneke asay xuya dikir.) Sert(iddet): Tund (Sert bir ekilde tekme ve tokat att~Bi awayek tund pehn eqam lxist.) afak: Spd Dnce: Raman Kara kara dnme: Ponijn (Kara kara dnyordu~Ew diponij.) Eletiri: Rexne Su(lu): Tawan(bar) Rvet: Bertl Israr: Heter Ahlak: Sinc Huy: Cir Din: Ol Aydn(kii): Rewenbr Sanat(arkc, yazar vs.): Hunermend Yetki(li): Raye(dar) Emanet: Spar (Bu eyalar sana emanet~ Ev tkber spar te ne.) Zeki: Jr Bilgin: Zana apkn: Tolaz Vergi: Bac, cir Bilin: Himend

Bilinli(kii): Himend, brewer (O bilinli bir kadndr~ Ew jineke himend e.) Anlayl(kii): Tgiht (Anlayl biriydi~Yek tgihit b.) Tecrbeli: eknas (Ben daha tecrbeliyim~ Ez eknastir im.) Samimi(kii): Dilsoz Srgn(kii): Miext Kaak: Revok Geveze: Lewe Hain, sinsi: Zexel kiyzl: Dur Dedikodu: Pagotin Fesad: Gelac, beko Asimile: Piaftin (Halkmz asimilasyona kar tm gcyle direnmeli~Div gel me li hember piaftine bi hem hza xwe li ber xwe bide.) Salam: Piht tiraz: Bervdan (tiraz hakkmz engellenemez~Maf me y bervdan nay astengkirin.) Doal: Xwezay Kurgu: Honak (Yazarn kurgusu mkemmel~Honaka nivskar tekz e.) Olgu: Diyarde Alveri(yapmak): Danstandin (Aylk alverii yaptk~Me danstandina mehan kir.) Randevu almak: Jvangirtin (Doktor sana randevu verdi mi?~Bijk jvan da te?) Davet etmek: Vexwendin (Ben de davet edildim~Ez j hatim vexwendin.) Gelir(maddi): Dahat (Bu lkenin yllk geliri ok dk~Dahata salane a v welat zehf km e.) Gider(masraf): Ln Geim, geinmek(maddi): Debar (Ne ile geiniyorsunuz?~Debara we li ser i ye?) Para: Dirav Ekonomi: Abor (Devlet ekonomisi kt~Aboriya dewlet hilweiya.) lmek: Pvandin lgi, iliki: Tkil, pwend Dalm, mahvolmu(kii): Feli lgilenmek: Tkildarbn Kullanmak: Bikarann (Bu makinenin kullanm zor~Bikaranna v moen zor e.) Kullanc: Bikarhner Kullanl: Bikarnanbar Yzyl, asr: Sedsal Grnt: Dmen Durum: Rew Sebep: Sedem Tekrar: Ducare Ters: ep (Ayakkabsn ters giymi~Plava xwe ep xistiye piy xwe.) Ters: vaj (ok ters bir durum~ Reweke pir vaj ye.) stisna: Awarte Piman: Jovan Perian: erpeze Tutum, tavr: Helwest rade: Viyan, vn Olgun: Giht zel: Taybet zellik: Taybetmend Ortak: Hevpar

Sistem, dzen: Pergal Bask(zorbalk): Zext, pkut Yazmak: Nivsandin Silmek(yaz): Jbirin Silmek(temizlik vs.): Malatin Yenmek: Tkbirin (Onu yendim ~Min w tk bir.) Yenilmek: Tkn Denemek: Ceribandin Kazanmak: Bidestxistin, biserketin Kazanm: Destket Dzenlemek(yarma,elence vs.): Lidarxistin (Yarma dzenlendi~Pbirk hat lidarxistin.) Dzeltmek: Sererastkirin (Yazdaki yanllar dzelttim~Min ewtiyn nivs sererast kir.) almak: Xebitn (xebat) Benzemek: ibandin spat etmek: Peytandin, espandin (ddiasn ispat etti~Angata xwe peytand.) Kabul etmek: Pejirandin nmek: Daketin ndirmek: Daxistin BAZI YAZINSAL TERMLER (ZELLKLE DERSLERLE LGL) HIN TGIHN NIVSK (NEMAZE DER HEQ WANEYAN DE) Harf: Tp Kelime: Peyv, bje Kavram: Tgih Anlam: Wate Cmle: Hevok Konu: Mijar rnek: Mnak Seviye: Ast zet: Kurtas dev: Spartek Harita: Nexe izgi: Xz aret: Hma ekil, biim: Tee, terh, celeb El yazs: Destnivs, destxet Takvim: Salname Saat: Demjimr, katjimr Kitap: Pirtk Sayfa(kitap): Rpel Gazete: Rojname Bulmaca: Xaepirs Dergi: Kovar Bildiri: Belavok Rportaj: Hevpeyvn Deme: Gotar Defter: Lnsk Silgi: Jbirk Kalem: Pns

Sra(snfta oturulan): Rnitek Kara tahta(snfta olan): Depre Tebeir: Pnsg Krtasiye: Nivsemen Yoklama(derste vs.): Siht Snav: Azmn (Gramer snavnz ne zaman?~Azmna we ya rziman keng ye?) Snavn aklanmas: Kifbna azmn (Snavlarn akland m?~Azmnn te kif bn?) Not : Puan Not(Ders notu vs.): Ne (Ders notun var m?~ Neyn te hene?) (Derste not tuttun mu? Te di waney de ne girt?) Not(uyar, hatrlatma niteliinde): Tbin Ortalama(not vs.): Nvek Diploma: Bawername k(soru zmnde): Vebijark, bijarek 1.dnem: Serdema yekemn 2.dnem: Serdema duyemn Ana okul: Pdibistan lkokul: Dibistana seretay Ortaokul: Dibistana navn Lise: Lse niversite: Zaningeh, zanko Yaz okulu: Dibistana havn Tatil: Betlane renci yurdu: Wargeh xwendekaran (Hangi yurtta kalyorsun?~Tu li kjan wargeh dimn.) Ksaltma(sz, yaz vs.): Kurtebj Dolma kalem, tkenmez kalem: Pnsa hibr Kurun kalem: Pnsa rij mza: anenav arpma: Caran Blme: Paran karma: Deran Toplama: Tevan Say: Hejmar Rakam: Pjimar Dikey: ikane Yatay: Berwar zmek(problem,bulmaca vs): areserkirin lem: Kirar NSAN VE NSAN VCUDU LE LGL TERMLER TGIHN DER HEQ MIROV LA MIROVAN DE Ka: Bir Kirpik: Bijang Sakal: Rih, r Yanak: Dm, hinarik, lam ene: Erzing, zeqen Uuk(yara): Pelepk Di eti: Pid

Gz bebei: Bbik Dirsek: Enk Eklem: Movik Kala: Kemax Bel: Navteng, noq Ense: Qamik Avu: Mist Bilek(el): Zend Ayak bilei: Gzik Damar: Reh akak, favori: Cnk Akcier: Piik Karacier: Kezeb, mlak Sere parma: Qil Yzk parma: Babel Orta parmak: Notirvan aret parma: Ehedok Ba parmak: Beranek Organ: Lebat Vcud: La Ergen(bayan): Xama Ergen(erkek): Spe Orta yal(kadn-erkek kii): Navsal Grmce: Di Baldz: Xwehjin Bacanak: Hevling Abla: Hek, et Kz karde: Xwik, xweh Abi: Kek Erkek karde: Bira

BAZI BTK ADLARI HIN NAVN RIWEKAN Aa:Dar(Eer kesilmemise diil,kesilmise eril ek alr) iek: kullk Papatya:Beybn Gl:Gul Lale:Lloz Smbl:Simbil Gonca:Gonce Yonca:Nefel Karanfil:Mxik Orkide:Orkde Leylak:Xamek Meneke:Binef Nilfer:Hengkuj Diken:Kelem,Stir

Nergiz:Nrgiz Elma:Sv ncir:Hjr Muz:Mz Mandalina:Laleng Portakal:Porteqal Erik:Arng,Ale Kiraz:Gilyaz Vine:Wne,Albal zm:Tir ilek:Tfreng Kays:Arng,Mimi,Zerdel Nar:Hinar Ayva:Bihok Greyfurt:Sind Kivi:Kw Ananas:Ananas Armut:Herm Ceviz:Gz Dut:T Fndk:Bindeq Fstk:Fisteq Kabak:Kundir Karpuz:Zebe Kavun:Petx Lahana:Kelem Patates:Kartol Soan:Pvaz Prasa:Pirase Sarmsak:Sr Turp:Tivir Domates:Firing,Bacana sor Hyar:Xiyar Maydanoz:Bexdens Havu:Gzer Marul:Xes,Kaho Ispanak:Siyele Enginar:Artok Karnabahar:Kelerim Fasulye:Low Arpa:Ceh Nohut:Nok Buday:Genim ekirdek:Dendik

BAZI HAYVAN ADLARI HIN NAVN AJALAN Aslan:r(erkek),epal(dii) Kaplan:Piling Kartal:Eylo Fil:Fl(erkek),Diranfl(dii) Koyun:M(Dii),Beran(erkek),Berx(Kuzu) Sr:lek(dii),Ganr,Boxe(hadm edilmeyen erkek ),Ga(Hadm edilen erkek),Golik(dana) Kei:Bizin(dii),Gsk(erkek),Kar,Karik(olak) Manda:Madek(dii),Gam(erkek),sak(malak) Deve:Arvane(Dii),Lok(erkek) Tavuk:Mirk rdek:werdek Kaz:Qaz Hindi:Elok,Culiq Karga:qijak Bayku:Bm Yarasa:evevik,Balmok Timsah:Ssmar Kertenkele:Marmlke,margsk Ylan:Mar Ku:k, ,Teyr Krlang:hechecik, Kik,Gembol(erkek kpek),dlik,dlese(Dii kpek),Tlik(Enik) ahin:Baz Doan:baok Tilki:rovi Kirpi: jj. Kaplumbaa: ks Salyangoz:eytanok Sere: ivk Kpek:Se Taz: taj. Kedi:Pisk Zrafa:Canhtir Gergedan:kerkedan Domuz:beraz Maymun: meymn. At:hesp(erkek at),Mahn(dii at),Can(tay) Eek:ker. Cah(spa) Katr:Qantir(erkek),Moe(dii),Finik(yavru) Kurt:Gur(erkek),Dlegur(dii) akal:Wawk Ay:Hir Penguen:Pngn Zebra:Zebra Kobra ylan:Tulemar

YNLER VE YERLERLE LGL TERMLER TGIHN DER BAR BERGEHAN DE Dou: Rojhilat Bat: Rojava Kuzey: Bakr Gney: Bar Dou Anadolu: Rojhilata Enedol Gneydou: Baur rojhilat Kuzeybat: Bakr rojavay Anadolu: Enedola Navn Drtyol, kavak: Xaer Geit: Bihur Kpr: Pir Yolcu: Rw Durak(otobs vs.): Rawestgeh (Son durakta ineceim~Ez li rawestgeha daw dakevim.) Karayol: Rbej Mahalle : Tax Cadde : Papr Sokak : Kolan Kaldrm: Piyader Belde, kasaba : Bajarok Eyalet: Parzgeh zerk: Xweser EVREN VE DENZLE LGL BAZI TERMLER HIN TGIHN DER BAR ZERYA GERDN DE Doa:Sirut Deniz: Zerya, Behr Karadeniz: Zerya re Akdeniz: Zerya sp Gemi: Ket Yelken: Babirk Olta: Nk, ewk Kayk: Kelek, lotke Ky, sahil: Qerax, perav skele: Lengergeh Liman: Bender Baraj: Bendav Ada: Girav Krfez: Kendav Kta(anakara): Parzemn Gezegen: Gerestrk Dnya: Chan Evren: Gerdn Evrensel: Gerdn Deprem: Erdhej Sel: Leh : Berfende, at

Tipi: Bapk Frtna: Bahoz Kasrga: Bager KLTR VE EDEBYATLA LGL BAZI TERMLER HIN TGIHN DER HEQ AND WJEY DE Lehe: Zarava ive: Zar Az: Devok Kltr: and Gelenek: Kevneop Eser(kitap): Berhem Roman: Roman Hikaye: rok Deneme(yaz tr): Ceriban Makale: Bend Masal: rvanok, rrok Fkra: Pkenok Tekerleme: Zgotinok Bilmece: Mamik, titanok Deyim: Biwj Ata sz: Gotinn piyan Szlk, lgat: Ferheng Ninni: Lorn At: Zmar ark: Stran lahi: Lawij Uzun hava: Kilam, lawik Ak arks: Dlok Nesir(dzyaz): Pexan iir: Helbest Msra: Rz Beyit: Malik Drtlk: arn Mani: Drik Kafiye: Rzbend Redif: Redf GN, AY VE MEVSM ADLARI NAVN ROJ, MEH DEMSALAN Pazar: Yekem Pazartesi: Duem Sal: Sem aramba: arem Perembe: Pncem Cuma: n Cumartesi: em

Ocak: Rbendan ubat: Reem Mart: Adar Nisan: Avrl Mays: Gulan Haziran: Pper Temmuz: Trmeh Austos: Gelawj, tebax Eyll: Rezber, lon Ekim: Kewr, cotmeh, iriya pn Kasm: Sermawez, mijdar, iriya pan Aralk: Berfanbar, kann Mevsim: Demsal klim: Ke Sonbahar: Payz lkbahar: Bihar Yaz: Havn K: Zivistan, ile BAZI BALALAR HIN GIHANEK En: Her (phesiz Hewar en iyi Krt romanlarndan biridir~Bguman, Hewar yek ji romann kurd y her ba e.) En azndan: Qene (En azndan o gelseydi~Qene ew bihata.) En fazla: Her zde En az: Her km Belki: Heye ku (Belki annem de gelir~Heye ku diya min j b.) Neredeyse: Hema bje (Neredeyse eittiler~ Hema bje wekhev bn.) nk: Lewra, ji ber ku te: Va, ev e Bunun iin: Lewma zere: Wexta (Ezan okunmak zere~ Wexta mele bang bide.) Aa yukar: Km zde (Aa yukar metre vard~Km zde s metre heb.) Olduka: Heya bixwaz Elbette, tabi ki, phesiz: Bguman (Elbette geleceim~Bguman ez werim.) Halbuki: L ya rast zellikle: Bi taybet, nemaze Genellikle: Bi git ounlukla: Bi piran Gya, szde: Qao (Gya Krte ile yetimiti~Qao bi kurd rabb.) Zaten: Jixwe (Geleceini sylemiti zaten~Jixwe gotub ez werim.) Her zaman: Her tim Sanki: Qey, heko Acaba: Gelo (Acaba ilerlemi mi?~Gelo p ve ye?) Hele: Ca, ka ( Hele bir bakaym~ Ka ez l binrim.) Keke: Xwez Artk: car, d (ok skldm artk~d ez pir tengizm.) Daha, henz: Hn, h (Henz ya kk~Temen w hn bik e.)

yleyse, demek ki, o zaman: Nexwe (Demek benden nefret ediyor~Nexwe rika w ji min t.) Yani: Ango Ama: L, l bel Hi: Qet Az ok: Pir hindik Eer, ayet: Heke (Eer geleceksen beni haberdar et~Heke tu wer min p bihisne.) Her ne kadar: Her iqas, her end Ayrca: Her wiha (Ayrca ben onu sevmem~Her wiha ez j hez nakim.) Byle: Wiha, halo yle: Wisa, wel, wilo, wer Ei benzeri olmayan: Yekta, bhempa (Onun ei benzeri yokmu~Ew yek bhempa bye.) Arasira, zaman zaman: Carna, car caran Aniden, birdenbire: Ji nika ve, tafil Hehalde: Her hal

BLM VE MESLEKLERLE LGL TERMLER TGIHN DER BAR BE PEYAN DE Blm: Be (Hangi blmde okuyorsun?~Tu di kjan be de dixwn?) 1.retim: Frkariya yekemn 2.retim: Frkariya duyemn Matematik blm: Bea Werzey Edebiyat blm: Bea Wjey (Amcamn kz edebiyat blmnde okuyor~Dotmama min di bea wjey de dixwne.) Tarih Blm: Bea Drok Corafya blm: Bea Erdngariy Sosyoloj blm: Bea Civaknasiy Felsefe blm: Bea Felsefey Kimya blm: Bea Kmyay (Kimya blmnde okuyorum ~ Ez di bea Kmyay de dixwnim) Eitim Fakltesi: Peymangeha Perwerdehiy (Eitim Fakltesinden misin?~Tu ji Peymangeha Perwerdehiy y?) Sosyal bilimler: Zanistn Civak Snf retmenlii: Mamostetiya Pol Beden eitimi: Bedenparz, laparz Spor : Werz (Spor insan sal iin nemlidir~Werz ji bo tenduristiya mirovan zehf girng e) Hazrlk snf: Pola amadehiy Fen bilimleri: Zanistn Fen Bilgisayar retmenlii: Mamostetiya Kombers Endstri mhendislii: Endezyariya Pesazy (Endstri mhendisliinde okuyorum~Ez di bea endezyariya pesaziy de dixwnim.) naat mhendislii: Endezyariya Avahiy (naat mhendisliinde okuyorum~Ez di bea endezyariya avahiy de dixwnim.) Jeoloji mhendislii: Endezyariya Erdnasiy evre mhendislii: Endezyariya Hawirdoriy

Elektrik mhendislii: Endezyariya Karebay Makine mhendislii: Endezyariya Man Mimar: Avahsaz retmen: Mamoste retim grevlisi: Hndekar Doktor: Bijk Hemire: Perestar Meslek: Pe Memur: Karmend : Kar i: Karker (i snf rgtleniyor~na karkeran xwe rxistin dike.) Mdr: Serkar Emekli: Malnin Savc: Dozger, dadger Hakim: Dadmend Avukat: Parzer Duruma, oturum: Danin Dava: Doz Asker: Leker Komutan: Fermandar ofr: Ajokar Terzi: Dirnker Kapc: Dergevan Beki: Pasvan Korucu: Cerdevan, cah Nbeti: Goynger letme: Karsaz adam: Karsaz Marangoz: Xerat Esnaf: Pekar Dkkan: Kargeh, firogeh BAZI SYAS TERMLER HIN TGIHN SYAS Baskn: Serdagirtin, cerd Basn aklamas: Daxuyaniya apemeniy Belediye: aredar Belediye bakan: aredar Genel seim: Hilbijartina git Yerel seim: Hilbijartina herm Aratrma: Lgern nceleme: Lkoln Soruturma: Lpirsn Dernek : Komele (nsan haklar dernei basn aklamas yapt~Komeleya maf mirovan daxuyan da apemeniy) Aznlk: Hrgel Kitle: Girse Eylem: alak Barikat: Berbest

ehit: Pakrewan Temsilci: Nner Milletvekili: Newenger Bakan: Wezr Babakan: Serokwezr Cumhurbakan: Serokomar ye: Endam Aday: Berendam Delege: andiyar Ebakan: Hevserok Kamu: Gelemper Oy, rey: Deng

BAZI TEKNOLOJK TERMLER HIN TGIHN TEKNOLOJK Bilgisayar: Xvjimar, kombers lemci(bilgisayar): Kirar Yazc(bilgisayar): Nivser Bellek(bilgisayar): Xv Cep telefonu: Telefona desta demeli: Daynbar (Beni demeli aryor~ Bi daynbar li min digere.) Mesaj: Hinare Numara: Jimar Tu: Qumik ar(cep tel.vb.): Bang Telgraf: Birske Mektup: Name Zarf(mektup iin): Pek Dileke: Daxwazname E-Mail: Tkename Msn: Peyamhinr Posta kutusu: Namedank Web Sitesi: Malper Program: Bername Haber Program: Ne Hoparlr: Dengwe Kulaklk: Berguhk

GYiM KUAMLA LGL BAZI TERMLER HIN TGIHN DER BAR CIL BERGAN DE Pantolon : al Gmlek: lak, prehen Ceket: Saqo Palto: Libade Takm elbise: Bedil Etek: Daw Entari: Dre al(boyuna sarlan): Sermilk apka: Kumik Bileklik: Berzendk Kolye: Gerdane Dme: Bikok Paa(giysi): Devdeling Yrtma: Tik Terlik: imik Ayakkab: Sol, plav

BRKA KRTE ATASZ END GOTINN P YN BI KURD 1) Siwar xelk her peya ye. 2) Nezan ne guhdar, j dibe derd b derman. 3) Mirov b xret, min iqas kir ret, careke din orn p ket. 4) Heya heyva gulan di nav meha de ye, dil xwediy rez peza bi kovan e. 5) Xala xwarz rakir, mama biraz winda kir.

BRKA KRTE DEYM HIN BIWJN BI KURD 1) H ne ber kan, i z eqn j an. 2) jina di av xwe de nabne, qira di av xelk de dibne. 3) Nikare bi ker, baz dide kurtan. 4) utin ji heriy, avtin ser kema diriy. 5) Min pita xwe da iya, iya b giya. BRKA KRTE BLMECE HIN MAMIKN BI KURD 1) Tendra daday, tij nan baday? 2) Mamik mino maman imn duqn? 3) Girufika rs, bi pal ve bez?

4) Ser gelgele bin gelgele, avzq simbl bel e? 5) Sey har die dar? 6) Ap min tt ji det, barek str li pit? 7) Xanka manka, fer dev kanka, av neda karwanka? 8) Dernakeve ji mal e Hem ciwan e hem kal e Geh r e geh mertal e Hem neyar e hem heval e Geh rn e geh tal e Geh rast ye geh xeyal e? BRKA KRTE TEKERLEME HIN ZGOTINOKN BI KURD 1) Rov li r bez, zil li r l leriz. 2) Lawo lawo law mijo, kiras derp paqijo, nrvano kewkujo. 3) K fis kir te kir, nerm fis, fis duran, bhn ji k t gemboran.

BRKA KRTE HEYRANOK (GZELLEMEYE BENZER BR ARKI TR) END HEYRANOKN BI KURD 1) Hember mala me ka ma e Lawik delal ber xwe da a e Bay eqa w xwe li ry min da Wek mey herik dil serxwe e. 2) Mrga lawik min beyar e Aliyek p pel e, yek dar e i bikim bav min ez nedam av tij hsir, dil bi ax zar e. Bersivn mamikan: 1) Gz 2) Bangoran 3) Kew 4) Kvrok 5) Bivir 6) Jj 7) Qea 8) Ziman

Bugn zerinde yaadmz topraklar birok medeniyete beiklik etmitir. Bu medeniyetler (Smerler, Hititler, Urartular, Ermeniler, Krtler, Sryaniler, Trkler, Araplar vs.) bu corafyada eitli maddi ve manevi kltr kalntlar brakmlardr. Dolaysyla aada belirtilen yer isimlerinin tmnn tek bir dile mal edilmesi doru deildir. Fakat, Krtlerin bu topraklardaki tarihi ile bu isimlerin anlamlar ve etimolojik yaplar incelendiinde, bu yerleim yerlerinin adlarnn byk bir ksmnn Krte olduu anlalacaktr. Tabi ki bu isimlerin, azmsanmayacak lde Ermenice olduunu da belirtmek gerekir. ( Norn, Artemtan, Til Garimo gibi). ADIYAMAN: SEMSR Gerger: Aldu elikhan: likan Kahta: Kolik Glba: Ser Golan (Sergolan) Besni: Bhit Samsat: emznan Sincik: Sincik Tut: Tt MARA: Pazarck: Andrn: Gksun: Afin: GUMGUM - MERE Bazarcixa Nh Andirn Goksun Avn

Elbistan: Elbstan Trkolu: Kurdoxol Nurhak: Nrheq Ekinz: Cela alayancerit: Cirt

MALATYA: MELET Arapkir: Mutmur Hekimhan: Hekmxan Arguvan: Erxevan (Tahir) Darende: Arende Akada: Argan Yeilyurt: irmik Ptrge: ro Doanehir: Wranar Yazhan: Fethiye Kale: Mestikana Jr Battalgazi: Meletiya Kevn Kuluncak: Tirsekan Doanyol: Keferdiz

ANTEP: Nizip: Ouzeli: slahiye: Yavuzeli: Araban: Nurda: ehitkamil: Karkam: ahinbey:

DLOK Belks (Belqis) Tlbar slahiye nn Ereban Cebel-i Nr Alban Gilgame Mezmaxor

URFA: RIHA Ceylanpnar: Ser Kan Viranehir: Wranar Akakale: Kaniya xezalan Suru: Pirss Birecik: Breck Halfeti: Xelfet Bozova: Heweng Hilvan: Curn re Siverek: Gir sor Harran: Heran

ELAZI: An: Alacakaya: Arcak: Baskil: Karakoan: Keban: Kovanclar: Maden: Palu: Sivrice:

XARPT Axin Xulaman Miyaran Baskl Dep-Depe Keban (Zikr) Qovaniyan Mehden Palo Xox

DYARBAKIR: AMED Bismil: Bismil ermik: ermg inar: inar ng: anku Dicle: Pran Eil: Gl (Egl) Ergani: Dixan (Erxen) Hani: Hne Hazro: Hezro Kocaky: Karaz Kulp: Pasr Lice: Lic Silvan: Farqn MARDN: Nusaybin: Midyat: merli: Savur: Mazda: Derik: Kzltepe: Dargeit: Yeilli: SRT: Aydnlar: Baykan: Eruh: Kurtalan: Pervari: irvan:

MRDN Nisbn Midyad Mehsert Stewr emrex Drika iyay Maz Qoser Kerboran Remil

SRT Tillo Hewl-Xana hewl Dih Misirc Berwar Xizxr-Kufra

BATMAN: Sason: Kozluk: Beiri: Gerc: Hasankeyf: BTLS: Hizan: Mutki: Tatvan: Ahlat: Adilcevaz: Groymak: MU: Varto: Malazgirt: Bulank: Korkut: Hasky: BNGL: Adakl: Gen: Ki: Karlova: Solhan: Yayladere: Yedisu: TUNCEL: emigezek: Hozat: Mazgirt: Nazmiye: Ovack: Pertek: Plmr: SVAS: Zara: mranl: Kangal:

LH Qabilcewz Hezo Qubn Kercews Heskf

BEDLS Xzan-Hzan Matk Tx Xelat Elcewaz Norn M Gimgim Milazgir (Kele) Kop Beranik Drxas

EWLIK Azarprt Dara Hn Gx Kanre Bongilan Xorxol rme

DRSIM emgezek Xozat Mazgrd Qisle Pulur Prtag-Prtax Pilemriye

SWAS Kogir Kamlava Aranga

Koyulhisar: Gemerek: Suehri: Altnyayla: Hafik: Doanar: Yldzeli: arkla: Ula: Aknclar: Grn: Divrii: Glova:

Miaz Gemerek Endires Tonus Xafika Sebaset Tozan Norxan Dolik Tecer Ezbider Til Garimo Tefrike Axvanis

ERZNCAN: ERZINGAN Tercan: Mama Xatun zml: imn ayrl: Mans Refahiye: Grcanis Kemah: Kemah (Kemax) li: Nahal Zelal Kemaliye: Egn Otlukbeli: Umtiz

ERZURUM: ERZIROM Karayaz: Gogs Hns: Xins Tekman: Tatos (Tekmana eqeq) at: ad Akale: Eqala Gexiy (Akeleh) Pasinler: Hesenkeleh Horasan: Xoristan Narman: d Tortum: Qela Tortm spir: spr Oltu: Olts enkaya: Oll (Bardz) Olur: Qotars Kprky: Avnik Uzundere: Azord Ilca: Karza Jor Pazaryolu: Nrgah Aziziye: Azziye

KARS: QERS Kazman: Qaqizman Sarkam: Qamuan

Digor: Selim: Susuz: Arpaay: Akyaka:

Tkor Selm Cilawz Zarad r Gel

IDIR: DIR-DETA REWAN Aralk: Baan (Bako) Tuzluca: Tozan (Qulp) Karakoyunlu:Tberun

ARDAHAN: ldr: Gle: Posof: Hanak: Damal:

ERDXAN Zrznan Mrdnk (Golan) Duxur Xenk Dmal

ARI: Patnos: Diyadin: Hamur: Tutak: Elekirt: Talay: Doubeyazt:

AGIR-ARARAT Panos Gihadn Hewaran (Xemr) Dutax Ztka(Pakrevan) Avkevir Bazd

VAN: WAN Bahesaray: Mks atak: ax Geva: Westan Grpnar: Payzava (Xawa Sor) Bakale: Elbak zalp: Qelqel Muradiye: Bgir Erci: Erd Edremit: Artemtan aldran: Ebex Saray: Mahmudiye

HAKKAR: COLEMRG emdinli: emznan ukurova: el Yksekova: Gever IRNAK: Beytebap: dil: Uludere: Glkonak: Silopi: Cizre: IRNEX Elk Hezex Qilaban Basan Girk Emo Cizra Botan

KLS: KILS Musabeyli : Gir Mrad (Til Mrad) Polad Eli: Spanaq (Polat el) Elbeyl: Ely Mentar

AVKAN
1) Weann Enstituya Kurd Ya Stenbol; Ferhenga Kurd-Tirk (Zana Farqn), Ferhenga Tirk-Kurd (Zana Farqn), Ferhenga Biwjan (Dilawer Zeraq), Krt Dilini Tanyalm (Zana Farqn, Sam Tan, Hasan Kaya), Rziman Rastnivsa Zaravay Kurmanc (Sam Tan) 2) Weann Enstituya Kurd Ya Amed; Matematik (Hesen Guneyl) 3) Weann Nbihar; Salnameya 2010an 4) Weann Deng; Ferhenga Kurd-Tirk Tirk-Kurd (D. zol) 5) Rojnameya Azadiya Welat

ARI MERKEZ VE LELERNE BALI TM KYLERN GEREK YAN KRTE SMLER

ARI-----AGIR
l Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar le / Kasaba Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Ky AILBAI - HECHANO AHMETBEY - AHMEDBEG AKBULGUR - KEELBEG AKAY -TJO ALTINAYIR - DODO ANAKAYA -MELLEOSMAN ARAKONAK - KASOR AAIAADEVE AXADEV JR AAIDRMEL DORMELYA JR AAIKENT -EXTAJR AAIKPKIRAN KOPQIRAN ECEMA AAISAKLICA WRETEGA JR AAIYOLDZ DAREBYA JR AKALE - AQELE ASLANGAZ QAZY ZTKA BADILLI - BADILYA BALIKSU -AVAMASYA BALKAYNAK -KANSITR BALLIBOSTAN - QEZER BALOLUK - KE BAAVU - EKO BAKENT EXTA JOR BEBULAK - KANSIP BEKTEPE - KANSOR BEZRHANE - BIZIRXANE BLKBAI - BOLIKBA BOZTOPRAK - XANEREK AKIROBA - SOFYAN AMURLU - AMRL ATALPAA - ATAELPAA AYIRKY - QAS OBANBEY GOMA DAWO UKURALAN - HLIKSAN UKURAYIR - YEKMAL CUMAAY-BUCAK MERKEZ EM ETO DEDEMAKSUT DEDE MEXST DOGUTEPE - GIREKOL DNERDERE - ELOMILO DUMANLI - GEZGEZ ERBELEN - ZADO ELAIK - NAVK ESENKY BOT ESKHARMAN - GEVIRGEWRK GETALAN - GERGER GMYAZI - SIRDO GNEYSU - XERBEGUL GVENDK - EZRAL GVENL - EBO HACISEFER- HECSEFER HANOBA - QER HIDIR - XIDIR KALENDER - QELENDER KARASU - QERES KAVACIK - WALEREP KAVAKKY - QEWAX KAYABEY- QEYABEG KAZLI - QAZ

Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar

Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez

KOCATA- KEVIRGEWRK KOBAI - GUNDIK KONUKTEPE - BAVINA KOVANCIK- HECDODO KUMLUGET - CIMKA MOLLAAL - REBENA MOLLAOSMAN - GOMIK MURAT-BUCAK MERKEZ ZRO MURATHAN - MRATXAN OLAKLI -KORKO ORTAKENT - EXT ORTAYOKU - QOTO OTLUBAYIR -MEZRE OZANLAR -RANOS ZBAI - BIRIKAN ZVEREN -QERENEW PAMUKTA -ABZEYT SABUNCU - SABNC SAIRTA - KEVIRKERR SARICA - SAR SARIDOAN - POXANA SARIHARMAN - AME SARITA - KEVRGEZO SOANKY - SOXANA STL - QERECEHENNEM SUATAI - DEMIZXAN TATEKNE - HEMZIKAN TAYPINAR - QISQANCA TELLSIRT - CIMKA TEZEREN - AMAD UARKAYA - CURUH UZUNVEL - ZINMAL YAKINCA - RWRAN YALNIZKONAK - ABZER YAYLAKY - BAB YAZICI - YA YAZILI - MENGESER YIINTEPE - YIXNTAPE YOLLUYAZI - DAMBAT YOLUGZEL - BOK YONCALI - ONCEL YORGUNST - GIJMNIK YUKARIDRMEL DORMELY JOR YUKARIKPKIRAN KOPQIRAN EYP PAA YUKARIPAMUKTA ABZEYT JOR YUKARISAKLICA WRETEGA JOR YUKARIYOLDZ DAREBYE JOR YURTPINAR MRENGA ZYARET FRA

PATNOS---PANOS
BELDE BRM ADI AKAREN AKDLEK AKTEPE AKYEM ALATAY ANDALI ARMUTLU AAIGMEZ AAIKAMILI BABAI BALTACIK BATARLA BOZOLAK BUDAK AKIRBEY AMURLU APUTLU ATMAOLUK AVUKY EK MENL UKURBA DAALAN DEMRREN DERECK DZGNKALE DOANSU DZCEL EDREMT ERGEL ERYILMAZ ESENBEL ESKKONAK GENAL GKEAL GKOLU GNLAIK GLLCE GNBEL GNDZ GVERCNL HACILAR HASANDOLU HSARKY KARATOKLU KARBASAN KAZANBEY KEELBABA KIZILTEPE KIZKAPAN KRTE ADI KELEBIZIN KOZ TEPEL KORO GERISAN BABYAN AMTL ZOMIKA JR KARAKLSE MOZELAN GURGURE NENECAN BDAX AXIRBEG GARISA AWTIL MENDESOR AWKOY EK SERDAGUL KOKN ARZIXAK DAYDOK DERCAK DIZGINKELA SILTANMT PINAYA YIXO KAXAM XIRBESORK MECYAN ACINYA ORT GENCEL AKTEREAN KUBIK KARAVIT GULLC KEAN AKAK ARAANA JOR XAL HESENTOL HSAR QAYNICA SEK QAZANA SOFKEEL MARMS QIZQAPAN MAH/KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY

KAMLYA JR KY

DERMENDZ GAMVAN

KOAKLAR KONAKBEY KSELER KUCAK KREKL KURUYAKA KUKAYA MEYDANDAI MOLLABRAHM ONBAILAR RENDK ORTADAMLA OYACIK ZDEMR PRMER SARICA SARIDBEK SULUCA SUSUZ TANYER TAKIN TEPEL OYMAK RKT USLUCA UZUNCA UZUNGN YALINKAYA YELHSAR YELYURT YUKARI DAMLA YUKARI KLECK YUKARIGMEZ YNCLER YREKVEREN YURTVEN ZNCRKALE ZREKL ZYARET

MARMZ SEVENDEL KOSA QAX KREL AR QKA HIRIMDANI MELLE BRAHM WARINDA KURDENGAZ ACINYA ORT RVANX HOZDEMIR PROMER KUAKAN KOLLIKKOSA LISOR AVTINE MIKO TAXNA TEPEL XOHAN HRKIT BANZDE ZINCE BARE KIZILKAYA KA TAZEKENT ACINYA JOR TEDKA ZOMIKA JOR XIRBEKORK KANSP BELEKURDKA AVEGA ZREL GIREKOM

KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY

YUKARI KAMILI QAMLYA JOR KY

DYADN ---- GHADN

l Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar le / Kasaba Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Diyadin Ky AKEVRE- TAPHA AKYOLA -YEZDO ALTINKLK - KURD AAIAKPAZAR KEVIR SP AAIDALREN BLIGANA JR AAIKARDEL KORNEWROZA JR AAITTEK- TUTEKA JR ATADAMI-GRDN ATAYOLU- OZTURKAN BATIBEYL-ZVKER BOYALAN- KURDKAN BUDAK- BDAX BURGULU- KORAN BVETL- IKEFT DAVUTKY- DAWID DEDEBULAK- TUJPAZAR DELHASAN- DELHESEN DBEKL- DBEKL DOKUZTA-- KEVIRGEWRIK GEDK- GODK GEBAKAN- KOPZAN GZPEK- KORAN GNBULDU- MAYA HACIHALT- HECXALIT HEYBELYURT- CCAN KAPANCA- SETIREREP KARAPAZAR- QEREBAZAR KOCAOBAN- BBO KOTANCI- QOTANC KUBURNU- CANAQIZ KULU- DAWD MERKEZ -GHADN MOLLAKARA- MELEQER MUTLU QERECE OULOBA - AHVELET OMUZBAI - IKROK PRAL - PREL RAHMANKULU - REHMEQUL AHNAH-GUNDK SATICILAR BEZIRGAN EKERBULAK EKIRBLAX SOUKSU SRENKK - KOR SRMELKO - SORAN TABASAMAK MRZECAN TAKESEN TAKESAN TAVLA - TEWLE TAZEKENT - TEZEKEND TOKLUCAK TOLICAX ULUKENT - LEKEND UYSALLI - QELENDER YANIKUKUR - TENDREK YENADIR - BOZO YELDURAK- TAP YILDIRIM KOO YILDIZ - MAMED YOLCUPINARI - ZEYNEL YRKATLI DARIK YUKARIAKPAZAR KEVIR SP YUKARIDALREN- BLIGANA JOR

Ar Ar

Diyadin Diyadin

YUKARITTEK- TTEKA JOR YUVA - MELA

Elekirt ky isimleri
BELDE BRM ADI ABDKY AKYUMAK ALAGN ALKUAK ARFBEY AAIKOPUZ AYDODU ATALPINAR ATKSEDA ETNSU FTEPINAR DALKILI DOLUTA DZAIL DZYAYLA ERGZ GONCALI GZAYDIN GNEYKAYA GVENCE HASANPINAR HAYDAROLU HRRYET KZGEE KZGL NDERE KANATGEREN KAYAYOLU KOKULUPINAR KRPEAYIR MOLLAHSEYN MOLLASLEYMAN OKLAVALI ZTOPRAK PALAKAYIR PRABAT RAMAZAN SADAKLI SALKIMLI SBETA SULTANABAT SZGEL TOPRAKKALE TRKEL ULUDAL UZUNYAZI YAMURLU YANIKDERE YELKESEN YELOVA YIINTA YUKARIKOPUZ TRKE: TAHR KURD: DAHAR TAHR TAHR KARIYAKA YEL AAICHANBEY MAHALLE MAHALLE CANBEGAY XIRABE KY ESK ADI EVD AVXARIK ASB MILAN ARIFBEG QOPIZA JR BEDIR SVK ATKOSEDAX GELYAN EL DALQIL MARDO AYKAN HAMZIKAN TAWO XAL GAPIRA EBZEYT ILKANYA KEVRIGEWRK HEYDEROXL KOLE MEMITAN ALAQI RTAN BAVINA JOR ERKES ESED- GOMIK AHNEZAR MELLEHISEYN MELLESLMAN GARISYAN EREP- GOMAEREP GOPAL PRABADA REMEDANA MSRYA MOLLAZADE HEYTO SILTANABAD REMIKAN KEL KURDALYA BOZMEZIN XOYAN XO KIRIKAN MRANG URK ADYAN KOPIZ KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY MAH/KY

DERMENOLUU AMYAN

TAHR TAHR TAHR TAHR TAHR TAHR TRKE: YAYLADZ

AYDINTEPE

KARPALA

KY KY KY KY KY KY MAHALLE MAHALLE MAHALLE MAHALLE MAHALLE

DERMENGED HALYAZCLKAN GKAYIR HAYRANGL KARABACAK SARIKY CUMHURYET KAKAN HEYRANGOL QEREBACAX SAR KOLE

KURD: BILKBA YAYLADZ TRKE: YCEKAPI ESENTEPE KURD: XANZIR YCEKAPI YCEKAPI EHT ENGN YELYURT KARIYAKA

HAMUR---HEWARAN

Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar

Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur

ABDIKMAZ - EVDIXMEZ ADIMOVA - XIDIDOK ALAKOYUN- XAL AAIALADA -QOLJR AAIDEREDB- MASTEKAY JR AAGIGZLCE- MENDELIXJR AAIKARABAL- MALXAS AAGIYENGN- ROBOYJR AYVACIK- XLKA BALDERE- KARAPRO BEKLEMEZ- KEELA ALAYAN- ERGEWRK CEYLANLI- EVD DANAKIRAN- TANEQIRAN DEMRKAPI- QEREWIL EKNCK- IVRIK ERDOAN- IKEFT ESENREN- PZEYNEL GLTEPE- GULTEPE GMKUAK- SVO KAMAZ- GELTAN KAMILI- QAML KANDLDAI- XTOKIL KARADOU- XINZRA KARAKAZAN- KORKO KARASEYTAL- QERESEYDAL KARLICA- OIK KAYNAKLI- PENCERK KILI- EHDA KKKY- KOK HAMUR MERKEZ HEWARAN NALLIKONAK- SS ZDREK- KANYAHER SARIBUDAY- PAWAN SESLDOAN- BTKA SEYTHANBEY- SEYTXANBEG SOANLITEPE- GOMIK SLEYMANKMET- SLMANKOMBET TKENMEZ- MALXAS UURTA- OVERKA

Ar Ar Ar Ar Ar Ar Ar

Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur Hamur

YAPILI- EYNOK YOUNHSAR- BOIKMASR YUKARIAADEVE- AXADEVJOR YUKARIALADA- QOLAJOR YUKARIGZLCE- MENDELIXJOR YUKARIYENGN- REBOYJOR YUVACIK- MLKA

TALIAY----AVKEVR Ky Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay

ALAKOLU- EXTYAR ARAS - EREZ AAIDUMANLI- GELDA JOR AAIDZMEYDAN- DIZMEYDANA JR AAIESEN- BOTYA JR AAITOKLU- GUND PR BALEK - EVDELIK BAYIRALTI - DDEM BAYRAMYAZI- ELEKOR BOYUNCAK - LEKEKOMU RL - LEKO KELGE- MARDK DLEKYAZI- GIRRAN DZGREN- KOBIK GETVEREN- GOLESOR GZUCU- XBRAHM GNDODU- EM GNEYST- ERXYAN KYAMA- MRZEXAN KANILI- KUJ KARAGZ- GOMIKA AVK KUMLUBUCAK- QMCAX KUMLUCA- QUMIRC MERKEZ- AVKEVIR SAMANYOLU- GOM S TANRIVERD- MOLLAXWEDDA TANYOLU- QIZILZYARET TATEKER- DR

Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay Ar Talay

YANALYOL- KORNEWROZ YANKAYA- ELXIDO YARDIMCILAR- XILFO YASSIKAYA- XOCIK YELTEPE- AZIKOMU YUKARIDUMANLI- GELDA JOR YUKARIDZMEYDAN- DIZMEYDANA JOR YUKARIESEN- BOTYA JOR YUKARITALIAY- AVKEVIRA JOR YUKARITOKLU- PIRA JOR

ARI L DOUBAYAZIT LES ky isimleri

BELDE BRM ADI AKTARLA AKTULU ALINTEPE AAITAVLA AAITTEK ATABAKAN AYRANCI BARDAKLI BARINDI TAD BERBERE TEWLE TTEK ILKOTAN KELESORK TAXILKA TAPYAN ESK ADI MAH/KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY

BAKY BEREKET BESLER BEZRHANE BNKAYA BLCEK BOZKURT BOZYAYLA BULAKBAI BUYURETT ALIKY ETENL FTLKKY MEL DADELEN DALBAHE DEMRTEPE DOLAKLI DOSTAL ESKSU ESNEMEZ GKEKAYNAK GLLER GLYZ GZKARA GLLCE GLTEPE GNGREN GNYOLU GRBULAK HALA NCESU KALECK KARABULAK KARABURUN KARACA KARAKENT KARAEYH KARGAKONMAZ KAZAN KIZILKAYA KUCAK KUTLUBULAK MELKAH MESCT RMEL ORTADREK ORTAKY RTL PULLUTARLA SADI SALIKSUYU SARIBIYIK SARIAVU SAZOBA SESLTA SOMKAYA SUBE

BAKEND BEREKAT SRBEXANA JOR BIZIRXANE MESEKAN NAZIK EHSIK KARLER KANYA KEWRAN NEVREN AL TEPERIZ IFTLIK GOLESOR KANLIGUND KORM CELAL QAMERCIX DOST EL BABXAN XARIK KUNDO GOLLA XL GOZQERE GULLCE GULTAPE JORNEK EMSO GURCBILAX HALLA AVAZIRAV QERECIX QEREBILAX BURNRE QERECE QEREKEND QEREX QAZANA QIZILQEYE KCAX KANRESL MELKE NESCT KANSARK QIZILDIZ ORTAKEND ORTIL KIRIXMRZE MEYREMANE ARZEP ZENGAZR GURVEREN KIJIK ZOROVATOZO

KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY

QEREKONMEZ KY

ALGANTACD KY ALGANZATO KY

SULUEM BUCAK MERKEZ MSN

TANIKTEPE TELEKER TOPATAN TUTAK TUTUMLU GZE MURAT ZENGL UZUNYAZI YAMURDEN YALINSAZ YANOBA YAYGINYURT YENHARMAN YIINAL YTYATAI YILANLI YUKARITAVLA

GIRGOPA SRBEXANA JR KANKORK DTAX ARU XBOB ILKAN MAAR NICOYA JR ALKANYA SVO ILKANYA EMSK ZORAVA KESTEK DMO ZNDO LAN TEWLA JOR

KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY

MELKONKOMU KY KY KY KY KY KY KY

ARI L TUTAK LES ky isimleri

BELDE BRM ADI ADAKENT AHMETABAT AKYELE ALACAHAN AAIKARAHALT AAIKARGALIK AAIKK AAIKLECK AAIZDEK ATABND ATAKY AZZLER BAHE BATMI BAYINDIR BEYDAMARLI BNTOSUN BE BOLALI BOZKA BULUTPINAR BURNUBULAK ELEBAI IRPILI OBANOBA UKURKONAK DALICA DALDALIK DAMLAKAYA ESK ADI ADEKEND XIRBE SORK MOLLAEMDN ELECEXAN QEREXELTA JR KOKA JR TETKAN EREPELYA JR NADIRX MSIK IR HBO BATM BENDRYA BEDO BERDAV BI SEYT RE CEMALVERD BIRNBILAX ELEBAYA BIRCO GOMIK BIRSKO ILOPILO XZLAN METER MAH/KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY

QERXELIXA X REMEZAN KY

DAYIPINAR DEREKY DBELEK DKBIYIK DKME DOANGN DNERTA DORUKDB DKAYA EKNCEK ERDAL ERGED ESMER GEML GLTEPE GNEGREN HACIYUSUF KGZM PEKKUAK SAABAT KARAAA KARACAN KARAHAN KARAKUYU KAN KESK KILIGEDK MIZRAK MOLLAHASAN OCAKBAI OLAKSUYU NDL ORTAYAMA OTLUCA OZANPINAR PALANDKEN SARIGZE EKERBULAK SNCAN SOUKPINAR SORGULU SUVAR TABUDAK UZUNZ YAYIKLI YENKENT YENKY YUKARIKARAHALT YUKARIKARGALIK YUKARIKK YUKARIZDEK

NOXTIL GOMA KAZO KORAN HACIBOT TKME DRIK KAL HASNA ELXIZ SEVIK XIV KSAN ESMER EM GULTEPE QUNDN HECSIV TOP ARBERA JOR DRIKA HEC SO QEREAXA QERECAN QEREXAN QEREQ RTAN KESKA XANIK MIZRAQA MELLEHESEN MRZE MILAN ZOZAN KBIK QER MEZRE PALETOKAN ELLO KANYA XINZRA SINCAN MYAN KANDIRJ SWR MELLEDIRJ ELXO HOXAN EYTANAVA NGKOY QEREXALITA JOR KOKA JOR EREPELYA JOR

KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY KY

QERXELIXA BRAHM BEG KY

ARI MERKEZ MAHALLE SMLER

MAHALLE

TAX

YZNCYIL ---- DYARBEKR(TAXA HEPS) ABDE ----TOLHILDAN ALPASLAN----SED KURD FATH----GUT CUMHURYET----KANIYA OR FIRAT----AKO HRRYET----XANA ALMAST KAZIM KARABEKR----TEYYARE KURTULU----CUMIKAN LEYLEKPINAR----KANIYA LEGLEG MEHMETAKF ERSOY----PIRAKEST MURAT----MURAD SITKYE ----KIBO (GIBO) YAVUZ----BOSTANO(ERDBOSTAN)

TM ALIMALARIMIZDA BZE HER TRL DESTEKTE VE YARDIMDA BULUNAN AGIR HALKINA TEEKKR EDERZ.

BU BLM PRATK VE YZEYSEL KRTE GRAMERN ANLATMASINDAN VE KRTE RENENLERE KOLAYLIK SALAYACAINA NANDIIMIZDAN DOLAYI MIZGN DEGSNDEN ALINMITIR.

Krte Dil Dersleri-Ders-1 / ahn DLOK Posted on 01.11.2005 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 15 - Gelin Kurmanc renelim Bu saymzla beraber, okuyucularmzn youn talebi zerine birka blmden oluacak olan Krte dil dersleri ad altnda bir dosya ayoruz. Bu almamzla hem Krte (Kurmanc lehesi) bilmeyen Krtlerin hem de dier halklara mensup okuyucularmzn dergimizdeki Krte yazlar tam olarak anlamak iin gelen yardm taleplerini yerine getirmeyi amaladk. Ayrca Krte'yi temelden alp renmek isteyen okuyucularmz iin faydalanabilecekleri bir kaynak oluturmay da hedefliyoruz. nanyoruz ki abamz yerini bulacak ve duyarl, endie sahibi okuyucularmz tarafndan derslerimiz ilgiyle takip edilecektir. Tabi istenilen bir dzeyde verim alnmas iin her almada olduu gibi Krte renme almasnda da karlkl bir emek, zveri ve sreklilik art. Genel olarak -zellikle Krtler asndan- Krte bilememenin, renememenin ve konuamamann sorumlusu hep sistem olarak grlr ve ortaya konulur. Bu durum kesinlikle doru olmakla beraber, bireylerin kendi ellerindeki imkanlarn kullanmadklarn da gz nne alarak

deerlendirdiimizde, grlen o ki bu durumu ou zaman kendi geriliklerimizi rtmek iin mazeret olarak ne sryoruz. nk kendi evlerimizde bile Krte konumamamz, bunu gsteriyor. (Adamn dedii gibi "Ma evnde de dewlet war?") Bu gereklik gsteriyor ki aslnda Krte renmenin nndeki en byk engel de biziz. Talip kitleye faydal olmak amacyla derslerimizi Trke anlatml yapmay uygun grdk. Derslerimizde Krte ile ilgili belli baz zellikleri anlatacaz, bilinmesi-ezberlenmesi gereken kelimeleri vereceiz. lerleyen derslerde inaallah ilenen konu ile ilgili altrmalarla rendiklerimizi pekitirmeye alacaz. Anlatm tarzmz siz okuyucularmzn da aktif olarak derslere katlmn salayacaktr. aba bizden baar Allah'tandr. Bismillah diyerek dersimize balayalm. DERS - 1 Krte'de 31 harf vardr. Bunlar: Byk harfler: ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ Kk harfler: abcdefghijklmnopqrstuvwxyz Krte'de 8 sesli harf vardr: A E I O U (a e i o u ) Krte'de 23 sessiz harf vardr: B C D F G H J K L M N P Q R S T V W X Y Z (b c d f g h j k l m n p q r s t v w x y z) Krte'de yazl itibariyle byk ve kk harfler arasnda '' harfi hari fark yoktur. Byk '' harfi, 'I' eklinde k 'i' eklinde yazlr. Krte'deki harflerin hem telaffuzlar bakmndan hem de k yerleri (mahre) bakmndan Trke'den birok farkll vardr. Biz dersimizde fazla ayrntsna girmeden nemli grdmz baz farkllklarn zerinde duracaz. 1-Krte'deki sesli harfler Trke'dekinden farkl olarak biraz daha uzun okunur. 2-Krte'de bulunup da Trke'de bulunmayan harfler, , Q, U, W, X harfleridir. '', 'E' harfiyle hemen hemen ayn yerden kar. Sadece dilin ortas yukar doru kavis alr. zing: odun ri: saldr var: akam bwar: yurtsuz br: krek 'Q' iin, 'K' harfinin kaln hali diyebiliriz. Boazdan telaffuz edilir. qam: boy qel: kavurma qels: gsz beq: kurbaa feq: medrese rencisi 'W' harfi dudaklarn bzlerek ileriye doru uzatlmas suretiyle kar. wate: anlam wers: urgan welat: vatan ciwan: gen wir: sert bak 'X' harfi 'H' harfinin kaln hali diyebiliriz. xurt: kuvvetli xan: ev xort: delikanl berx: kuzu baxe: bahe 'U' harfi Trkedeki harfinin karldr. uskere: tas Kurd: Krt kutin:ldrmek guman: phe gul: gl Krte'de ayrca 'XW' diftong sesi de vardr. Kendi bana okunamaz. Ancak kelime iinde kullanlabilir. 'X' ile 'W' arasnda 'I' varm gibi deil, tek bir ses gibi okunur. Xweda: Allah xwestin: istemek xweydan: ter berxwedan: direni

dilxwe: memnun Ezberlenmesi Gereken Kelimeler ap, mam: amca bav: baba bira: erkek karde ndin: gitmek d: anne dotmam: amca kz firn: umak hatin: gelmek kal: dede kirin: yapmak lnsk: defter met, bb: hala nivsandin: yazmak pns: kalem prik: nine pirtk: kitap pirtkxane: ktphane pismam: amca olu vexwarin: imek xal: day xalt: Teyze xwarin: yemek xwendin: okumak xwik: kz karde

Krte Dil Dersleri-Ders-2 / ahn DLOK Posted on 01.12.2005 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 16 ZAMRLER Zamirler bilindii gibi isimlerin yerini alan szcklerdir. Krte'de zamirin karl; sim = Nav Yer = Ch. Zamir de ismin yerini alan anlamnda Cnavk olarak isimlendirilmitir. Biz zamirleri anlatrken ayrntya girmeden, konumada pratik olarak, iimizi kolaylatracak noktalar zerinde duracaz. Btn zamirler stnde de durmayacaz. Krte'de zamirler 11 gruba ayrlr. 1-ahs Zamirleri (Cnavkn Kesane) 2-Dnl Zamir (Cnavka Vegerok) 3-Ek eklindeki Zamir (Cnavka Qertafi) 4-yelik Zamiri (Cnavka Xwedtiy) 5-Yaknlatrma Zamiri(Cnavka Berbihevn) 6-Bala Zamiri (Cnavka Girek) 7-Bileik Zamirler (Cnavkn Lihevxist) 8-Belirtisiz Zamirler (Cnavkn Nebinavkir)

9-Bitiik Zamir (Cnavkn Pvebest) 10-Soru Zamirleri (Cnavkn Pirsiyar) 11-aret Zamirleri (Cnavkn andan) 1-AHIS ZAMRLER: Zamirler iinde en nemlileri kii/ahs zamirleridir. ahs zamirleri iki gruptur. 1.Grup: 2.Grup Ez Min Ben Tu Te Sen Ew W (er.)/W(byn) O Em Me Biz Hn We Siz Ew Wan Onlar 1. grup zamirler sade zamirlerdir. 2. grup zamirler bkmldr. 2. grup zamirlerde cinsiyet ayrm vardr. 3. tekil ahsta yani O' da 'W' erkekler iin 'W' bayanlar iin kullanlr. Yine 1. grupta 3. tekil ahs ile yani O (ew), 3. oul ahs ayndr. Bunlarn fark yaptklar fiilde grlr. Bunlar birer rnek ile aklayalm: Ez fra xwe dixebitim : Ben dersime alyorum. Min go :Ben dedim. Tu kovar naxwaz? : Sen dergi istemiyor musun? Te sv xwariye :Sen elma yemisin. Ew mal : O eve gitti. W defter xwest :O defter istem.(erk) Em pirtk bixwnin : Biz kitap okuyacaz. W go i?: O ne dedi? (byn.). Hn i dikin? : Siz ne yapyorsunuz? Me pns stendiye :Biz kalem almz. Ew n mal : Onlar eve gitti. We i d?: Siz ne grdnz. Wan ned : Onlar grmediler. kinci grup ahs zamirleri sadece baz fiilerin gemi zaman ekimlerinde zne olarak kullanlabilirler. Gelecek zaman ve imdiki zamanda kullanlmazlar. Yukarda verilen zamirlerle beraber ezberlenecek kelimeler:; xan : ev dar : aa sv : elma mimi : kays daristan :orman piling : kaplan r :erkek aslan epal : dii aslan gur : kurt kovar : dergi komele : dernek rpel : sayfa pel :yaprak helbest : iir rok : hikaye nivs :yaz nivsandin: yazmak xwendin :okumak ALITIRMA Aadaki cmleleri Trke'ye eviriniz. Ez m ba Al:. Tu dixw?: Ew nae ku:. Em helbest dixwnin Hn diin Komel?. Ew nain ku............................. Aadaki cmleleri Krte'ye eviriniz. Ben hikaye okudum. Sen ne yapmsn?................ O elma yem(erkek iin).. Biz grmedik... Siz yediniz mi?.................................... Onlar grmediler

Krte Dil Dersleri-Ders-3 / ahn DLOK Posted on 01.05.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 21 - Bir nceki derste zamirlerde kalmtk. (bk. Mizgn 16. say). ahs zamirlerini incelemi, rneklerimizi vermitik. Bu dersimizde de zamirleri ilemeye devam edeceiz. Bu ayki konumuz iaret zamirleri. Bir nceki derste zamirlerde kalmtk. (bk. Mizgn 16. say). ahs zamirlerini incelemi, rneklerimizi vermitik. Bu dersimizde de zamirleri ilemeye devam edeceiz. Bu ayki konumuz iaret zamirleri. 2-ARET ZAMRLER (CNAVKN ANDAN) aret zamirleri bir nesnenin yerini gstermeye yarar. aret zamirleri de ahs zamirleri gibi iki gruba ayrlr. Basit aret Zamirleri ve Bkml aret Zamirleri olarak. Yine bkml iaret zamirlerinde cinsiyet fark vardr. a) Basit iaret zamiri iki tanedir. Bunlar: "ev" ve "ew" dir. Krtede "V" harfi bulunan zamirler yakn, "W" harfi bulunan zamirler uza

gsterir. Krtede iki mesafe vardr. Uzak ve yakn. Bu noktada Krtede: "ev": bu, "ew": "o" yu gsterir. Trkedeki "u" yoktur. "u"nun yerine yine "ew" kullanlr. Bu temelde yakndaki bir nesne iin "ev" uzaktaki bir nesne in "ew" kullanlr. Ayrca Krtede tek balarna kullanldnda isimlerin oulu belli deildir. Bunu daha nce ahs zamirlerini ilerken belirtmitik. oulluk (piranet) tekillik (yekanet) yklemden anlalr. Ev dirj e: Bu uzundur. Ev dirj in: Bunlar uzundur. Ew ba e: O iyidir. Ew ba in: Onlar iyidir Basit iaret zamirlerinde cinsiyet fark yoktur. b) * Bkml aret Zamirleri cmle ierisinde eitli haller alrlar. Bu haller ancak pratik ile doru bir ekilde renilebilinir. * Basit aret zamirlerinden farkl olarak oullar da belirten zamirler vardr. * Bkml aret Zamirleri, (geen derste de grdk) Bkml ahs zamirleri gibi sadece gemi zamanda kullanlr. * Bkml iaret zamirlerinde cinsiyet fark sadece tekillerde vardr. Eriller (er) "" ile diiller (d) "" harfiyle anlalr. "v" : bu, "w" : o yu belirtir. Tabiki eriller iin. nk yukarda da belirtildii gibi " " harfi vardr. "v" : bu, "w " : o yu belirtir. Diiller iin. nk " " harfi vardr. "van": bunlar, "wan" onlar szcklerinin karldr. v neda : bu vermedi (er) v xwar : bu yed (d) w go : o dedi (er) w xwend : o okudu (d) van d : bunlar grdler wan vexwar : onlar itiler. RNEKLER: Ev mal : Bu eve gitti Ew i dixwne? : O ne okuyor? Ev kur k ne? : Bunlar kimin oullar? Ew derew nakin : Onlar yalan sylemez V erd xwe ajot : Bu topran srd (er) V mal paqij kir : Bu ev temizledi (d) W i xwar? : O ne yed? (er) W pns negirt : O kalemi almad (d) Van k kut : Bunlar kimi ldrd? Wan ereb tin : Onlar arabay ykad EZBERLENMES GEREKEN KELMELER: Tp: Harf Kte: Hece Bje: Kelime Hevok: Cmle Serbend: Paragraf em: Cumartesi Yekem: Pazar Duem: Pazartesi Sem: Sal arem: aramba Pncem :Perembe n:Cuma Rnitin: Oturmak Rabn: Kalkmak Bazdan: Komak Men:Yrmek tin: Ykamak Mizgn: Mjde Kom: Grup Civak: Toplum Dilovan: Rahman Dilovn: Rehm Bihit: Cennet Dojeh:Cehennem Ferte: Melek

Krte Dil Dersleri-Ders-4 / ahn DLOK Posted on 01.06.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 22 - 3- YELK ZAMRLER (CNAVKN XWEDTIY) yelik zamirleri daha ok dier zamirlerin bir araya gelmesiyle oluur. Kendi balarna iyelik zamirleri yoktur. sim taks ve baz nesne zamirleri bir araya gelerek iyelik zamirlerini olutururlar. isim taks vardr. Bularn araclyla sahiplik (xwedt) oluyor. yelik sahiplik demektir. Bu isim taklar -a, -, -n dr. Krte'de bunlara Veqetandek deniliyor. Daha nce de belirtildii gibi Krte de kelimelerde cinsiyet fark vardr. Diil (D) kelimeler iin a isim taks, Eril(E) kelimeler iin - isim taks kullanlr. oul iin de -n isim taks kullanlr. oulda cinsiyet fark yoktur. Erillere rnek; O benim babamdr: Ew Bav() min e Alinin days gitti mi?: Xal() El ? Diillere rnek; O senin bacn m?: Ew xwik(a) te ye? Halam geliyor : Met(a) min t oullara rnek; Onlar senin baclarn m?: Ew Xwik(n) te ne? Sizin daylar :Xal(n) we Bu isim taklar eer sonuna geldikleri kelime sesli bir harfle bitiyorsa "y" kaynatrma harfi alrlar. RN; (Erkek) Kardeim:Bira(y) Min Onun Teyzesi:Xalt(y)a W/W Senin Mektuplarn :Name(y)n Te Teyze, hala, day, baba gibi cinsiyetleri belli olanlarn kelimeler dnda, dier cinsiyet vehmedilemeyecek kelimeler iinde cinsiyet ifade eden isim taks gelir. RN: Onlarn aac: Dar(a) Wan Defter Yapra: Pel() Defter Aa ve yapran herhangi bir cinsiyeti olamaz ama Krte'de her kelimenin bir cinsiyeti vardr. Bunlarn cinsiyetleri ile ilgili belli kurallar olmakla birlikte her zaman kurallarla bilinemeyebiliyor. Zaten biz daha nce de belirtildii gibi ayrntlara inmeyeceiz. Ancak unu diyebiliriz ki pratik yaparak bu sorun alr. RNEKLER: Benim gmleim byktr: lig min mezin e Kapm herkese ak: Deriy min li herkes vekiriye Kalemin nerede? : Pnsa te li ku ye? Senin ismin ne? : Nav te i ye? Onun akl alyor: He w/w dixebite Onun arkada geldi mi?:Heval/a w/w hat? Bizim Evimiz kydedir: Mala me li gund e retmenimiz bilgilidir:Mamostey/ya me zana ye Sizin okul byk m?: Dibistana we mezin e

Sizin lkeniz souktur :Welat we sar e Onlarn tarlas kratr: Zeviy wan beyar e. Onlarn duvarlar erildi:Duwar wan xera b ALITIRMALAR: Piska min Kikn te kann?......... Paceya w sor e Derziya w ikiya. ekir me qediya. Gel Kurd jr e Bax wan nexwe e Kovara we kjan e?............. Evimiz gzeldir Ayakkabn var m?............ Onun defterleri yrtktr (E) Onun elbisesi yenidir (D) lkemiz cennet gibidir.. Bizim atmz iyidir.. Caminiz ok gzel Onlarn develeri var.. EZBERLENMES GEREKEN KELMELER: Sol: Ayakkab Pace:Pencere Der: Kap Duwar :Duvar Ban: Dam Xweik :Gzel Qeril: irkin Dirj :Uzun Kin: Ksa Teng: Dar Fireh: Geni Mizgeft:Cami Dergeh: Tekke Dr: Kilise Kenite: Havra Parzgeh: Tapnak lek: nek Ga: kz Hstir: Katr Hesp : At Pisk: Kedi Kik: Kpek GEEN AYIN CEVAPLARI: Ev kea k ye?...................... : Bu kimin kzdr Wan duwar xera kirin............ : Onlar duvar yktlar V mal ewitand............ : Bu ev yakt (D) Ev kin in................................ : Bunlar ksadr Ew ranabin........ : Onlar kalkmyor W nenivsand....... : O yazmad (E) W xwarin dan......... : O yemei serdi (D) V go i?................................ : Bu ne dedi? (D) Ew roja n t............ : O Cuma gn geliyor Van pns nedan....................: Bunlar kalem vermediler O ata bindi......... : Ew li hesp suwar b O elbiseleri ykad..... : Ew cilan t Bu ok uzun.. : Ev pir dirj e Bunlar geldi mi?.................... : Van hatin Onlar kim?............................. : Ew k ne? Onlar ne yapt?...................... : Wan i kir?

Bunlar yazd.. : Ev nivisandin Bu st ald (d)....: V r girt O su istemedi (e): W av nexwest Bu haly kaldrd (e). : V xaliy ra kir NOT 1: "E" Eril'in, "D" diil'in ksaltmasdr. NOT 2: Baz kelimelerin iyelik eklerinin E-D'likleri kelimenin sahibine gre E-D olduu anlalr. rnein arkada kelimesinin E-D olarak tanmlanmas arkadan erkek mi, kadn m olmasna baldr. Ayn ekilde retmen, doktor, mdr, mhendis vs. kelimeleri de bunlardandr. retmen erkek ise E, kadn ise D eki alr. O yzden verilen rnekte " Heval/a ", " Mamostey/ya " gibi ayrlarak verilmitir. NOT 3: Daha nceki dersimizde grdmz gibi 2. grup ahs Zamirlerinden 3. tekil ahs "O" da E-D ayrm vardr. Bu yzden yukarda trke karl "O" olanlarn karlklar "W/W" eklinde yazlmtr.

Krte Dil Dersleri-Ders-5 / ahn DLOK Posted on 01.07.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 23 - Zamirlere devam edeceiz ama ayrntlara girmeyeceiz. nk bunlar daha ok teknik tabirler, tanmlamalar gerektiren konulardr. Bu da bizi ders formatmzn ve amacmzn dna itecektir. Sadece isimlerini ve hangi szckleri kapsadn bir-iki rnekle aklamakla yetineceiz. 4-Dnl Zamir (Cnavka Vegerok) Krtede dnl zamire tek rnek vardr o da 'xwe' dir. 'Xwe' nin Trke karl 'kendi'dir. 'Xwe' cmle iinde sadece nesne olarak kullanlr, zne olarak kullanlmazlar. Yaplan fiil kendisini etkiler. Yani znenin etkisi kendine dnyorsa bu dnl zamirdir (Cnavka Vegerok). Dnl Zamirde cinsiyet fark yoktur. Yani ntrdr. Yine Dnl Zamirde oulluk, tekillik yoktur. Kendisiyle beraber anlan znenin tekil-oul durumuna gre belirlenir. Ben kendim ykandm: Min xwe t. zne 'ben'dir, yani 'min'dr. Nesne yani ykanan kendidir, 'xwe'dir. O kendini grd m?: W / W xwe d? zne 'O'dur yan 'W/W'dr. 'W'nin erkekler iin 'O' 'W'nn diiler iin 'O' olduunu daha nce belirtmitik. Aye kendi elbisesini dikti: Eyey cil xwe dirt. zne Aye, nesne kendi yani 'xwe'dir. Hasan kendi elini kesti: Hesen dest xwe birand. zne Hasan'dr. Bu iki cmlede (Aye ve Hasan kelimelerinin getii cmleler) grld gibi 'xwe' ntr dr. Yani cinsiyet fark yoktur. Sen kendini yordun: Te xwe betiland. zne 'Te'dir, yani sen. 'Xwe' burada da nesnedir. Biz kendimizi yorduk: Me xwe betiland. Cmlede grld gibi 'xwe' de oul ek yoktur. Fiilde de oulluk fark yoktur. Onlar kendilerini yormadlar: Wan xwe nebetiland. Bu cmlede de zne onlar yani 'Wan' nesne de 'xwe'dr. 5-Ek eklindeki Zamir (Cnavka Qertaf) Bu zamir 3. tekil ahsn yerini alr. Trkede buna rnek yoktur. Zaten kendisi bir ektir. Bu ek ntrdr yani bu ekin cinsiyeti yoktur. Ona kelimesini ksaltr. Bu ek '' ekidir. Bu daha ok sre ierisinde kullanla kullanla ksalm kelimelere rnektir. Krtede bu tr kullanllara ska rastlanr. rnein bugn kelimesi aslnda 'ev roj' iken, sre ierisinde 'ro' ya dnmtr. Ben ona syledim: Min got w/w.. Min got Sen Batman'a gittin mi?: Tu y Batman. Tu y? Burada 'y' kaynatrma harfidir. Onlar ona okudu: Wan xwende w/w Wan xwend Biz ona sattk: Me firote w/w Me firot 6-Yaknlatrma Zamirleri (Cnavkn Berbihevn) ki tane yaknlatrma zamiri vardr. Bunlar 'hev' ve 'k' dr. Bu zamirler tekil iin kullanlmazlar. nk isminden de anlalaca gibi birbirine yaklatrmaya yaryor. Yaklatrlacak ey de en az iki adet olacana gre tekil deil oulu adlandrr. 'k' zamiri Doulu Krtler tarafndan kullanlr. Kuzeyli Krtler 'hev' zamirini kullanrlar. Bu yzden biz 'hev' zamirini ileyeceiz ve rneklerimizi onun zerine vereceiz. Bata da belirttiimiz gibi ayrntlara inmeyeceiz. 'hev' Dml lehesindeki 'yew' yani bir kelimesinden gelmitir. Bu zamir Trkedeki birbirine/birbirinin

kelimesinin anlamna yakndr. 'Hev', 'bir' kknden gelirken baz cmlelerde 'hev' ile birlikte kullanlan 'din', 'd' ve 'du' kelimeleri de 'du' yani 'iki' kknden geliyor. Eer cmle ier isinde 'hev' n yannda bu 'din', 'd' ve 'du' kelimelerden biri grlrse anlamda bir deiiklik olmaz. Birbirimizi sorduk: Me li hev pirs Onlar birbirleriyle grtler: Wan hev du dt Birbirinize yetitiniz mi?: Hn gihitin hev Biz birbirimizi grmyoruz: Em hev nabnin ALITIRMALAR: Bunlar evirin! O kendi szn tuttu (E).... Onlar kendi canlarn feda ettiler Biz kendimizi temizledik... Ben kendimi grdm.. O kendi kardeini sevdi(D). Fatimay bav xwe girt: Qaz bi ref xwe re ye: Te pava xwe nexwar?... Gel li xwe Xwed derket.... Biz birbirimizi sevmiyoruz.. Onlar birbirinden uzaktr Siz birbirinizi gryor musunuz?.... Onlar birbirlerini ldryorlar Me hev nas kir?............................... Ew xwik hev in... Hn li d hev in.. Ew wek hev in Em ji hev hez dikin. Ek eklindeki Zamirler haline dndrerek Trkeye eviriniz Ew firote w?................................ Min neiyande w Tu bje w Min daye w. Ew ne Amed Em keniyane w We avete w EZBERLENMES GEREKEN KELMELER Pav: Sahr Dem: An, Zaman Roj: Gn Hefte: Hafta Meh: Ay Demsal: Mevsim Sal: Yl Sedsal: Asr Havn: Yaz Payz: Sonbahar Zivistan: K Bihar: Bahar Sibe: Sabah Berbang: Tan Nvro: le Bervar: kindi var: Akam ev: Gece Hir: Ay Beraz: Domuz Ker: Eek Rov: Rov Xezal: Ceylan Peskov:Geyik ile: Ocak Sibat: ubat

Adar: Mart Nsan: Nisan Gulan: Mays Hezran: Haziran Temz: Temmuz Tebax: Austos lon: Eyll Cotmeh: Ekim Mijdar: Kasm Kann: Aralk GEEN AYIN CEVAPLARI: Piska min : Benim kedim gitti Kikn te kann?: Kpeklerin nerede? Paceya w sor e: Onun penceresi krmzdr Derziya w ikiya: Onun inesi krld ekir me qediya: ekerimiz bitti Gel Kurd jr e: Krt halk aklldr Bax wan nexwe e: Baheleri gzel deildir Kovara we kjan e?: Sizin derginiz hangisidir? Evimiz gzeldir: Mala me xwe e Ayakkabn var m?: Sol te heye? Onun defterleri yrtk (E): Deftern w perekirne Onun elbisesi gzel (D): Cil w xweik e lkemiz cennet gibidir:Welat me we bihit e Bizim atmz var: Hesp me heye Caminiz ok gzel: Mizgefta we pirr xwe e Onlarn develeri var: Hetirn wan hene

Krte Dil Dersleri-Ders-6 / ahn DLOK Posted on 01.08.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 24 7- Bileik Zamirler (Cnavkn Lihevxist) Bileik Zamirler tremi zamirlerdir.Bileik Zamirler 'bi' 'li' 'ji' 'di' edatlar, '' ek zamiri ve yaknlatrma zamirlerinden olan 'hev', 'k' zamirlerinin birlemesiyle oluur. Geen dersim izde ek zamiri ve yaknlatrma zamirlerini grmtk. Bu dersimizi de onun nda takip edersek daha faydal olacaktr. Bileik zamirler sadece 3. tekil ahsn yerini alrlar. Yani 'W' (E iin O) ve 'W' (D iin "O")nn yerini alrlar. Geen ders "ek eklindeki zamir"de anlatld gibi, burada da sre ierisinde baz szcklerin deitii grlyor. 1-) Ji Krte'de edattr. kma halindedir. Yani Trke'deki 'den' halidir. Demek ki Trke'deki 'den' yerine 'ji' kullanacaz. 'Ji' dan sonra 'w' veya 'w' gelirse 'j' diye yazlr ve okunur. Ben Ali'den istedim: 'Min ji El xwest.' Burada El yerine 'W' kullandmzda yani; Ben Ondan (Ali'den) istedim: 'Min ji w xwest' eklini alr. Ji ile w yan yana geldiinde ise artk 'j' diye okunur. "Min j xwest." Biz Aye'den aldk : Me ji Eye girt. Burada Ey yerne 'W' kullandmzda yani; Biz O'ndan aldk: 'Me ji w girt.' Ji ile W yan yana geldiinde ise artk 'j' diye okunur. 'Me j girt' 2-) 'Bi' edat. 'Bi' edat Trke'de ile anlamn da verir. 'bi' edatndan sonra 'W' veya 'W' gelirse 'p' diye yazlr ve okunur edilir. Ben onun ile konumuyorum: 'Ez bi w/w re napeyvim', yan 'ez p re napeyvim' Sen arabayla gel!: 'Tu bi ereb re were,' Erebe yerine 'W' yani 'O' kullandmzda; "tu bi w re were" halini alr. Bileik zamir eklinde yazmak istersek; 'tu p re were' eklinde yazlabilir. 3-) 'Di' edat Trke'de iinde bulunma halini ifade eder. Trke'deki 'de' dir. 'Di' edat 'W' veya 'W' ile beraber bulunursa 't' olarak yazlp ve okunabilinir. Babam evdedir (evin iindedir): Bav min di mal de ye yani 'bav min t de ye'. Burada 'mal' yani Trke karl 'ev' 3. tekil durumdadr. 4-) 'Li' edat Trke de ki bulunma halini ve belirtme halini ifade eder. Ayn ekilde 'li ' dan sonra 3. tekil gelirse "l" halini alabilir. O orada oturdu: Ew li wir rnit. Wir yerine 'w/w' braklrsa; Ew l rnit eklini alr. Ben onu dvdm: Min li w/w xist' bu da; "Min l xist" eklinde okunabilir. NOT: 3. Tekil durum, illa ahs zamiri olmayabilir. Bir nesne de olabilir. RN: 'Min l xist' cmlesinde "min li w/w xist" olabilecei gibi, 'Min li top xist' de olabilir. Yani vurulan bir 'top' ta olabilir, 'duvar' da olabilir, 'oras' olabilir. 8- Bala Zamiri (Cnavka Girek) Bala zamiri iki cmleyi veya zel isimleri birbirine balar. Bala zamiri baz yerlerde zne baz

yerlerde nesne grevi grr. Her zaman olduu gibi ayrntlarna inmemeye alacaz. Krte'deki bala zamiri 'ku' dur. Ama onu tamlayan yani bir nceki cmleye balamaya yarayan isim taksyla beraber kullanlr. Bu tak Krte'de erkek-dii farkll bulunduundan diil ve eril kelimelerde deiir. Ayrca oul ve tekil ayrm da vardr. Bu temelde Krte'de 3 bala zamiri ortaya kar. Bunlar: ku, A ku, n ku. Daha nceki derslerimizde de grdmz gibi '' taks Erillii (E), 'a' Diillii (D) gsterir. 'n' taks da oulluu gsterir. 'ku' balac Trke'ye de gemitir. Ama Krte'deki kadar farkl fonksiyonlar yoktur. Trke'ye 'ki' olarak gemitir. O (D) kaybolandr: Ew a ku wenda bb ye. Burada ki 'a' taks onun dii olduunu gsterir. Onlar ki Saidlerdendir: Ew n ku ji Sedan in. 'n' taks oulluk ifade ediyor. Ben telefonda olanm: Ez ku di telefon da bm. '' taks Eril lik ifade eder. Harabe olan ev onlarndr: Xaniy ku xirabe ye y wan e. '' taksndan nceki 'y' kaynatrma harfidir. Bunu daha nceki dersimizde grmtk. Eer '' taksndan nceki harf sesli ise 'y' kaynatrma harfi gelir. Altrmalar: Aadaki Cmleleri Krte'ye evirdikten sonra bileik zamirlerin farkl formlarnda yaznz. RN: Ben ona dedim: Min ji w/w re go: Min j re go. Sen ondan yedin mi?: Ali ondan byktr:.. Siz aatan m dtnz?:. Biz ona gldk:. Eve ate dt:.. Siz ona bakmadnz m?:.. Biz ona giydirdik: Sen evin iinde misin?: Onlar Amed'in iindedirler: Aadaki cmleleri bileik zamirin dier formuna dntrdkten sonra Trke'ye eviriniz: RN: Ew boyax l dan: Ew boyax li W/W dan : Onlar boyay ona (duvara, kapya) srdler Em l suwar bn:. Hn l ketin?:... Me p xist:.. Ew p re n:.. Tu t de y:.. Hn t de nn in:.. Xwe j dr kir: Te j hez nekir?...................... Aadaki cmleleri eviriniz Giden benim babamd:. Grmediin o muydu? (D):.. Koanlar kim?:... lenler geri gelmiyor: Krlan masa budur: alan bilgisayar hangisi:. alan radyo kk olandr:... Ew ku mamoste ye:.. A ku mir neyar me b:.. n ku baz didin xort in:.. Paceya ku vekiriye ev e:. EZBERLENMES GEREKEN KELMELER Yuvarlak: Gilover Dz: Dz Byk: Mezin Kk: Bik Ar: Giran Hafif: Sivik iman: Qelew

Zayf: Lawaz Kaln: Sitr nce: Zirav Temiz: Paqij Kirli: Qirj Yumurta: Hk St: r Yn: Her Et: Got Yourt: Mast Ayran: Dew Arpa: Ceh Buday: Genim Mercimek: Nsk Nohut: Nok zm: Tir Soan: Pvaz Yldz:Sitrk Gne: Roj/ Tav Ay: Heyv Gezegen: Rojgar Uzay: Valah Dnya: Din/ Gerdn Ky: Gund Kasaba: Bajarok ehir: Bajar Mahalle: Tax Sokak: Kue Cadde: Papr GEEN AYIN CEVAPLARI: O kendi szn tuttu (E): W xwe feda kir Onlar kendi canlarn feda ettiler: Wan can xwe feda kirin Biz kendimizi temizledik: Me xwe paqij kir Ben kendimi grdm: Min xwe d O kendi kardeini sevdi(D): W ji biray xwe hez kir Fatimay bav xwe girt: Fatima babasn tuttu Qaz bi ref xwe re ye: Kaz kendi srsyledir Te pava xwe nexwar?: Sen sahurunu yemedin mi? Gel li xwe xwed derket: Halk kendine sahip kt Biz birbirimizi sevmiyoruz: Em ji hev hez nakin Onlar birbirinden uzaktr: Ew ji hev dr in Siz birbirinizi gryor musunuz?: Hn hev dibnin Onlar birbirlerini ldryorlar: Ew hev dikujin Me hev nas kir?: Biz birbirimizi tandk Ew xwik hev in: Onlar birbirlerinin baclardr. Hn li d hev in: Siz birbirinizin peindesiniz Ew wek hev in: Onlar birbirleri gibidirler Em ji hev hez dikin: Biz birbirimizi seviyoruz

Krte Dil Dersleri-Ders-7 / ahn DLOK Posted on 01.09.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 25 9- SORU ZAMRLER (CNAVKN PIRSIYAR ) Krte'de drt soru zamiri vardr. 1- 'k' ve 'k': Trke'deki 'kim' e karlk gelir. 'k' ve 'k' ntrdr, yani cinsiyetsizdir. 'k' zamiri bkml olmayan yani yaln zamirleri karlar, 'k' ise bkml zamirlere cevap olur. Bkml zamirler daha nceki dersimizde ilediimiz gibi 2. grup zamir diye belirttiimiz zamirlerdir. (bk. Mizgn Dergisi 16. say). 1- K Dlok? (Dilok'a kim gitti?) : Em n Dlok (Biz Dilok'a gittik) 2- K ew sv xwar? (o elmay kim yedi?) : Me ew sv xwar (biz o elmay yedik) Yukardaki rnekte de grld gibi 'k' sorusuna 1. grup zamiri 'em' ile cevap verildi, 2.cmledeki 'k' sorusuna 2. grup ahs zamiri 'me' ile cevap verildi. Ayrca 'k' ve 'k' hem zne hem de nesne olarak grev grebilirler. K k d? (Kim kimi grd?) : w (fatmay) ew (xezal) d [ O (fatma) onu (xezal') grd ]. K mala k (kim kimin evine gitti) : Ew (xetce) mala w (azad) [ O (hatice) onun (azad'n) evine gitti] Krte'de kim zamirinin oulu, her iki zamirin beraber kullanlmasyla oluur. k k n?: Kimler gitti? K k gotin?: Kimler dedi? K n, k gotin doru kullanm deildir. Yani oulluk fiil ile belirtilmez. 2- 'i' ve 'iy': 'i' Trke'deki 'ne' ye karlk gelir. 'i' cmle ierisinde nesne olarak yer alr. 'i' nesne olarak kullanlr. RN: brvan (w) i da ehmed (ew)? [berivan (O) ahmed'e (O'na) ne verdi?]: brvan (w) pirtk da ehmed (ew)[bervan (O) ahmed'e (O'na) ktap verdi]. 'iy' , Krte'de pratikte ok kullanlmasa da 'ne' cmle ierisinde zne olarak kullanldnda, zne grevi grr. Buna gre cevaptaki zne de '' taks alr. RN: iy firiya? [ne utu?] : k firiya [Ku utu]. iy baz da? [ne kotu?] :Kik baz da. [Kpek kotu] 3- 'kjan' : Trke'deki 'hangi' ye karlk gelir. Bileik bir kelimedir. 'k -ji-wan' zamir ve eklerinden oluur. 'kjan' zamirinde cinsiyet fark vardr. Ntr deildir. Kjan deki '' taks diillik gstergesidir. Kjan deki '' taks erillik gstergesidir. Kjanan daki 'an' eki oulluk belirtir. RN: Kjan xwarin xwar? (D) :Hangisi yemek yedi? Kjan nr? (E) :Hangisi ava gitti. Kjanan dt? :Hangileri grd 'Kjan' zamiri hem zne hem nesne olarak grev grrler. Yukardakiler zneye rnekti. Nesne ise: RN: Te Kjan dt?: Sen hangisini grdn? Kjan (D) Kjan tk bir?: Hangisi, hangisini yendi? 4- 'end' : Trke'deki karl 'ka' dr. Cevab sayy belirtir.

end tn vir? [Ka buraya gelecek?] : e tne vir [alts buraya gelecek] Hem zne hem nesne olarak kullanlabilirler. RN: endan end tk birin? [ka kan yendi?] : diduwan sisyan tk birin [ikisi n yendi] 10- BELRTSZ ZAMRLER (CNAVKN NEBINAVKIR) Bu zamirler say, kii veya mekan olarak bilinmeyen eylerin yerine kullanlr. Bazlar tekil bazlar ouldur. Cinsiyet anlamnda ntrdrler. Krte'de belirtisiz zamirler oktur. Belirtisiz zamirler hem zne hem nesne grevi grebilirler. Biz isimlerini ve anlamlarn verip birka rnekle yetineceiz. RN: yek:biri, her yek: her biri, yek kes; birisi, kes:kimse, herkes: herkes, tit/ewk:ey, tu/h: hi, filan:falan, bvan:filan, end: ka, her:her, hem/hem/gi/tev:hepsi/tm/btn, hin/hinek:baz, endek:birka, gellek:birok/bir sr Tu car neye kar?: hibir zaman ie gitmemi mi? Kesek bi w nikare: kimse onu yenemez. Herkes mal: herkes eve gitti. Gellek car ez li te geriyam: ok defa seni aradm. Hemiy wan xwarin: onlarn hepsi yedi. endek n hatin: birka gidip geldi ALITIRMALAR Aadaki sorular ve cevaplarn beraber eviriniz. RNEKLER: Kim (Al) kime (Veli) vurdu?: k (El) li k (Wel) xist?: O (Ali) onu (Weliyi) vurdu: ew (El) li w (Weliy) xist Ne (at) eve geldi?: iy hat mal?: At eve geldi: Hesp hat mal Ka kana bakt: end li endan mze kirin?: Bei ne bakt. Pncan li sisiyan mze kirin Kim kimi ryada grd?: Kim buraya gelebilir?: Kim Newrozu kutluyor?: Kime araba verdiler?: Kimler Amed'e gidecek?: Kimleri grmediniz?: Kimlere elbise aldnz?: Kimlerden bor aldnz?: Azad ne okuyor?: Bawer ne getirdi?: Siyabend ne yiyor?: Zozan ne dedi?: Suda ne yzyordu?: Ne baak verdi?: Ne gelmedi?: Ne ocua tekme att?: Hangisi dama kt? (D): Hangisi iyi deil? (E): Hangisini seviyorsun? (E): Hangisine elma verdin? (D): Hangileri daha olgun?: Hangilerinden aldn?: Hangisi (E) hangisine (E) ders verdi?: Hangileri Mizgn okuyor?: Ka gitti?: Kan sordunuz? Kana elbise aldnz? Ka okula gidiyor? Ka kan grd? Kann evi var? Kandan kan saydnz? Ka a, ka tok? Aadaki cmleleri eviriniz Yek sva min xwariye: Tu kes tu car karek wusa nake: Tu qet y Amed?: Hin mirov ba in: Gellek mal mulk w heye: Ew her dem li dikana xwe ye?: Li vir her tit buha ye: end donim erd min heye: Filan kes nehat dawet: Div herkes Mizgn bixwne: Tu herdem nikar bazd: Gaz hem merivn xwe nekiriye?: Her yek end klo tn? Li mal tu tit tune: EZBERLENMES GEREKEN KELMELER: Dlok: Antep Xarpt:Elaz Agir: Ar Amed: Diyarbakr Erzingan: Erzincan Swas: Sivas Drsim: Tunceli ewlik: Bingl lih: Batman Ruha: Urfa Semsr: Adyaman olemrg: Hakkari Qertaf: Ek Parkt: Sonek Prkt: nek Rastnivs: mla Lker: Fiil Rziman: Dilbilgisi Wje: Edebiyat and: Kltr Drok: Tarih Hest: Duygu Raman:Dnce Erdngar:Corafya Temen:Ya/mr Pitik: Bebek Zarok: ocuk Ciwan:Gen Extiyar/Pr: Yal Xort:Gen/delikanl iya: Da Derya: Deniz Det: Ova em/Robar:Nehir Zozan: Yayla Gir:Tepe GEEN AYIN CEVAPLARI: Aadaki Cmleleri Krte'ye evirdikten sonra bileik zamirlerin farkl formlarnda yaznz. RN: Ben ona dedim: Min ji w/w re go: Min j re go. Sen ondan yedin mi?: Te ji w/w xwar : Te j xwar. Ali ondan byktr: El ji w mezintir e: El j mezintir e Siz aatan m dtnz?: Hn ji dar ketin?: Hn j ketin. Biz ona gldk: Em bi w/w keniyan: Em p keniyan. Eve ate dt: Agir bi mal ket: Agir p ket. Siz ona bakmadnz m?: We li w/w mze nekir?: We l mze nekir?

Biz ona giydirdik: Me li w/w kir: Me l kir. Sen evin iinde misin?: Tu di mal de y?: Tu t de y? Onlar Amed'in iindedirler: Ew di nav Amed de ne: Ew t de ne. Aadaki cmleleri bileik zamirin dier formuna dntrdkten sonra Trke'ye eviriniz: RN: Ew boyax l dan: Ew boyax li W/W dan: Onlar boyay ona (duvara, kapya) srdler Em l suwar bn: Em li w/w (hesp) suwar bn: Biz ona (ata) bindik. Hn l ketin?: Hn li w/w (mrik) ketin?: Siz ona (adama) arptnz m? Me p xist: Me bi w/w (zava) xist: Onlar ona (damada) taktlar. Ew p re n: Ew bi w/w (bav xwe) re n: Onlar onunla (babalaryla) gittiler. Tu t de y: Tu di nava w/w (bexe)de y: Sen onun (bahenin) iindesin Hn t de nn in: Hn di nava w/w (erebe) de ne: Siz onun (arabann) iindesiniz Xwe j dr kir: Xwe ji w/w dr kir: Kendilerini ondan uzat tuttular Te j hez nekir?: Te ji w/w hez nekir?: Sen onu sevmedin mi? Aadaki cmleleri eviriniz Giden benim babamd: ku bav min b Grmediin o muydu? (D): A ku te ned ew b? Koanlar kim?: n ku baz didin k nin? lenler geri gelmiyor: n ku mirine, pade nayn. Krlan masa budur: Maseya ku ikiya ev e? alan bilgisayar hangisi: Komptra ku dixebite kjan e. alan radyo kk olandr:Radyoya ku dixebite ya bik e. Ew ku mamoste ye: O, retmen olandr. A ku mir neyar me b: O len bizim dmanmzd. n ku baz didin xort in: Koanlar genlerdir. Paceya ku vekiriye ev e: Ak olan pencere budur.

Krte Dil Dersleri-Ders-8 / ahn DLOK Posted on 01.10.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Hjmara 26 11-Bitiik Zamirler (Cnavkn Pvebest) Bitiik zamirler iki gruptur. 1. grup: im, , e, in ekleridir. 2. grup: me, y, ye, ne ekleridir. 1. grup ile 2. grup arasndaki farksonuna geldikleri kelimenin son harfi nin sesli veya sessiz olmasndan kaynaklanyor. Sonuna geldikleri kelimenin son harfi sessiz ise 1. grup bitiik zamirler, sesli ise ikinci grup bitiik zamirler kullanlr. 1. grubun da, 2. grubun da oul ahslarn ekleri ayndr. Bitiik zamirler isim ve sfatlardan ayr yazlr fakat fillerle kullanldklarnda bitiik yazlr. 1. grup bitiik zamirleri isim ve sfatlara rnek olarak: Ez im Ez leker im : Ben askerim. Ez rind im : Ben gzelim. Tu y Tu xort : Sen gensin. Tu jin : Sen kadnsn. Ew e Ew ba e? : O iyidir. Ew karker e : O iidir. Em in Em Kurd in : Biz Krdz. Em dirj in : Biz uzunuz. Hn in Hn kin in? : Siz ksa msnz? Hn xizan in : Siz fakirsiniz Ew in Ew hunermend in : Onlar sanatdr. Ew xwendekar in : Onlar rencidir. Yukardaki rneklerde 'Tu y' de asl olan 'y' deil '' dir. Ancak 'Tu' kelimesinin sonundaki harf sesli olduundan 'y' kaynatrma harfi gelmitir. 1. grup bitiik zamirleri fiillere rnek olarak:

Ez kar dikim: Ben i yapyorum. Ez naim gund: Ben kye gitmiyorum. Tu kar dik: Sen i yapyorsun. Tu na gund: Sen kye gitmiyorsun. Ew kar dike: O i yapyor. Ew nae gund: O kye gitmiyor. Em kar dikin: Biz i yapyoruz. Em nain gund: Biz kye gitmiyoruz Hn kar dikin: Siz i yapyorsunuz. Hn nain gund: Siz kye gitmiyorsunuz. Ew kar dikin: Onlar i yapyorlar. Ew nain gund: Onlar kye gitmiyorlar. 2. grup bitiik zamirleri isim ve sfatlara rnek olarak: Ez mamoste me: Ben retmenim. Ez gur me: Ben kelim Tu zana y: Sen bilginsin. Tu can y: Sen canisin Ew berber ye: O berberidir. Ew det ye: O ovaldr (ova tarafndandr) Em Amed ne: Biz Amedliyiz. Em biyan ne: Biz yabancyz. Hn bende ne: Siz klesiniz. Hn bira ne?: Siz karde misiniz? Ew cngene ne: Onlar ingenedir. Ew seyda ne: Onlar seydadr. 2. grup bitiik zamirleri fiillere rnek olarak: Min tu dt: Ben seni grdm. Min tu bexand: seni baladm. Te ew dt: Sen onu grdn. Te em bexandin?: sen bizi baladn m? W em dtin: O (er) bizi grd. W ez nebexandim: O (er) bizi balamad. W hn dtin O(d) sizi grd. W ew bexand: O (d) onu balad. Me ew dtin: Biz onlar grdk. Me hn bexandin: Biz sizi baladk We ez dtim: Siz beni grdnz. We ew bexandin: siz onlar baladnz. Wan tu dt: Onlar seni grdler. Wan ew bexandin: onlar onu baladlar. rneklerde de grld gibi zne ile nesne ayn grup ahs zamirlerinden oluamaz. (2. dersimizde ilediimiz ahs zamirlerinden hangilerinin hangi gruba ait olduunu grebilirsiniz.) Bitiik zamir eki nesneye gre belirlenir. Krte'de bitiik zamirlerin ekleri bunlardr, kullanm ekilleri de bunlardr. Baz yrelerde kullanlan ekil yanltr. Ez dixwime, hn dikine, tu dixwiye, em radibine, e w di, ew diiye gibi kullanmlar yanltr. ALITIRMALAR Aadaki cmleleri eviriniz: Ez cotkar im Tu kor Ew misliman e? Em azad in Hn ne egd in Ew delal in Ez Wan me. Tu ne iyay y? Ew ne bereday ye Em canfeda ne. Hn wek rov ne Ew per ne? Ben hastaym Sen terzi misin?...

O kahramandr Biz iman deiliz. Siz bekar deilsiniz Onlar delidirler. Ben dalym. Sen Erzurumlusun O solaktr Biz beyaz deiliz Siz orulu musunuz?... Onlar ehirlidir. Ben yiyorum Sen yiyiyorsun.. O yiyiyor. Biz yiyiyoruz. Siz yiyiyorsunuz Onlar yiyiyorlar Aadaki boluu doru zamir eki ile doldurunuz Min tu girt. Te ew girt. W em girt. W hn girt. Wan tu girt. We ez girt.. Me ew girt. EZBERLENMES GEREKEN KELMELER Derew : Yalan Rast: Doru/Sa ep : Sol Mal: Ev Xewn : Rya Proz: Kutlu Cil : Elbise Deyn: Bor Bir : A Tr: Tok Buha : Pahal Erzan: Ucuz We : Baak Mirov: nsan Dikan : Dkkan Bazdan: Komak Mas : Balk Kurt: Kurm Sor : Krmz Kesk: Yeil n : Mavi Zer: Sar Kink : Pembe akar: Kahverengi Sip : Beyaz Re: Siyah Xemr : Mor Binefgon: Meneke a : Hata Xeter: Tehlike GEEN AYIN CEVAPLARI Aadaki sorular ve cevaplarn beraber eviriniz. RNEKLER; Kim (Al) kime (Veli) vurdu? : K (El) li k (Wel) xist? - O (Ali) onu (Weliyi) vurdu : Ew (El) li w (Weliy) xist Ne (at) eve geldi? : iy hat mal? - At eve geldi : Hesp hat mal Ka kana bakt? : end li endan mze kirin? - Bei ne bakt : Pncan li sisiyan mze kirin Kim kimi ryada grd? : K k di xewn de d? - O (Aye), beni ryada grd : W (ey) min di xewn de d; Kim buraya gelebilir? : K dikare were vir? - O (Hatice) buraya gelebilir : Ew (Xetce) dikare were vir Kim Newrozu kutluyor? : K newroz proz dike? - Biz newrozu kutluyoruz : Em newroz proz dikin. Kime araba verdiler? : Ereb dan k? - Arabay onlara (ocuklara) verdiler : Ereb dan wan (zarokan) Kimler Amed'e gidecek? : K k w herin Amed? - Biz ve siz gideceiz : Em hn herin Amed Kimleri grmediniz? : We k k nedt? - Onlar (Berivanlar) grmedik : Me ew (Bervan wan) nedtin Kimlere elbise aldnz? : We ji k k re cilan sitend - Ona (Aliye) ve ona (Azada) elbise aldk : Me ji w (Eliy) w (azad) re cilan sitend

Kimlerden bor aldnz? : We ji k deyn girt? - Biz ondan (Berfnden) bor aldk : Me ji w (Berfn) deyn girt Azad ne okuyor? : Azad i dixwne? - Azad onu (kitab) okuyor : Azad w (pirtk) dixwne Bawer ne getirdi? : Bawer i an? - Bawer onu (Eei) getirdi : Bawer w (Ker) an Siyabend ne yiyor? : Siyabend i dixwe? - Siyabend onu (elmay) yiyor : Siyabend w (sv) dixwe Zozan ne ald? : Zozan i girt? - Zozan onu (ka) ald : Zozan w (kefiy) girt Suda ne yzyordu? : iy di av de sober dikir? - O (balk) suda yzyordu : W (Masiy) di av de sober dikir Ne baak verdi? : iy we da? - O (buday) baak verdi : W (Genim) we da Ne gelmedi? : iy nehat? - O (kedi) gelmedi : Ew (Pisk) nehat Ne ocua tekme att? : iy pn li zarok xist - O (at) ocua tekme att : W (Hesp) pn li zarok xist Hangisi dama kt? (D) : Kjan derket ser xan? - By (hln) dama kt : A mezin (Hln) derket ser xan Hangisi iyi deil? (E) : Kjan ne ba e? - Ortadaki iyi deil : navn (Zerdan) ne ba e. Hangisini seviyorsun? (E) : Tu ji kjan hez dik? - Esmer olan seviyorum : Ez ji y esmer (Ehmed) hez dikim Hangisine elma verdin? (D) : Te sv da kjan? - Kne elma verdim : Min sv da ya bik (Xezal) Hangileri daha olgun? : Kjanan zdetir gihitne? - Krmzlar daha olgun : n sor zdetir gihit ne Hangilerinden aldn? : Te ji kjanan girt? - yilerinden aldm : Min ji yn ba girt Hangisi (E) hangisine (E) ders verdi? : Kjan fr da kjan? - rkoh, Osmana ders verdi : rkoh fra Osman da Hangileri Mizgn okuyor? : Kjanan Mizgn dixwnin? - Okumay sevenler Mizgn okuyor : n ji xwendin hez dikin Mizgn dixwnin Ka gitti? : end n? - Drd gitti : aran n Kan sordunuz? : Te endan pirs? - kisini sordum : Min diduwan pirs Kana elbise aldnz? : We endan re cil girt? - Yedisine elbise aldm : Min heftan re cil girt Ka okula gidiyor? : end diin dibistan? - Elli bei okula gidiyor : Pnc pncan diin dibistan Ka kan grd? : end endan dtin? - Drd ikisini grd : aran diduwan dt Kann evi var? : Mala endan heye? - Altsnn evi var : Mala ean heye Kandan kan saydnz? : We endan end jimartin? - Doksanndan yetmiini saydk : Me notan heft jimartin Ka a, ka tok? : end birne end tr in? - Drd tok bei a : ar birne sis tr in

Aadaki cmleleri eviriniz Yek sva min xwariye ; Birisi elmam yemi Tu kes tu car karek wusa nake ; Hi kimse hibir zaman byle bir ey yapmaz Tu qet y Amed? ; Sen hi Amed'e gittin mi? Hin mirov ba in ; Baz insanlar iyidir Gellek mal mulk w heye ; Onun oka mal mlk var Ew her dem li dikana xwe ye? ; O hep dkkanndadr Li vir her tit buha ye ; Orada her ey pahaldr end donim erd min heye ; Benim birka dnm tarlam var Filan kes nehat dawet ; Falanca dne gelmedi Div herkes Mizgn bixwne ; Btn akrabalarn armam Her yek end klo tn? ; Her biri ka kilo gelir Li mal tu tit tune ; Evde hibir ey yok Geen sayda altrmalar blmnde bir yanllk yaplmtr. "Zozan ne dedi" yerine "Zozan ne ald" olacakt. Okurlarmzdan zr dilerim. Birka nemli uyar: Allah'n izniyle 8. dersimizi de yaptk. Allah'a hamd olsun. Deerli okurlar bir dilin daha iyi bilinmesi, konuulmas iin olmazsa olmaz artlar vardr. Bunlardan ilki dersi sevmek, azimle, srarla anlamaya ve renmeye almak. Bu iin psikolojik boyutu. kincisi ise pratik yapmak. zellikle kendi almamz baz alacak olursak; Derslerde verilen altrmalar yapmak, bir sonraki sayda cevaplar kontrol etmek ve bunlar karlatrmak. zellikle verilen dersin mfredatna uygun pratikler yapmak. Bunlarn dnda Krte kitaplar okumak, evrede Krte'yi iyi bilenlere danmak. Mizgn Dergisi Allah'a kr bu noktada byk bir malzeme sunuyor. Mizgn Dergisi gzelce takip edilerek bile bir ok problem ortadan kalkacaktr.

Krte Dil Dersleri-Ders-9 / ahn DLOK Posted on 01.11.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 27 - ZAMANLAR (DEM) Krte de drt zaman vardr. 1-MDK ZAMAN (DEMA NIHA) 2-GELECEK ZAMAN (DEMA B / DEMA DAHAT) 3-YAKIN GELECEK ZAMAN (DEMA B /DEMA DAHAT YA NZK) 4-GEM ZAMAN (DEMA BOR) 1-MDK ZAMAN (DEMA NIHA) imdiki zaman adndan da anlalaca gibi u ierisinde bulunulan zamanda yaplan i veya bulunulan durumu ifade eder. Krte de imdiki zaman belirten ek 'di' nekidir. Ayrca fiil bitiik zamir ekini de alr. Bitiik zamirleri geen derste grmtk. Ez dikim: Ben yapyorum Tu dik: Sen yapyorsun Ew dike: O yapyor Em dikin: Biz yapyoruz Hn dikin: Siz yapyorsunuz Ew dikin: Onlar yapyorlar Ez dixwim: Ben yiyiyorum Tu dixw: Sen yiyiyorsun Ew dixwe: O yiyiyor Em dixwin: Biz yiyiyoruz Hn dixwin: Siz yiyiyorsunuz Ew dixwin: Onlar yiyiyorlar Ez digrim: Ben kapatyorum Tu digr: Sen kapatyorsun Ew digre: O kapatyor Em digrin: Biz kapatyoruz Hn digrin: Siz kapatyorsunuz Ew digrin: Onlar kapatyor Fiilin bana 'di' nekini getirerek oluturulur. Krte'de birok yardmc fiil vardr. Bu yardmc fiillerin bulunduu eylemlerde zaman ekimleri farkl olur. ster bileik, ister tremi fiil olsun, bu tr fiillerde 'di' neki esas fiil ile yardmc fiil arasna konur. "Rakirin, vxistin, dagirtin fillerini rnek olarak verecek olursak: Ez radikim: Ben kaldryorum Tu radik: Sen kaldryorsun Ew radike: O kaldryor

Em radikin: Biz kaldryoruz Hn radikin: Siz kaldryorsunuz Ew radikin: Onlar kaldryorlar Ez vdixim: Ben iiyorum Tu vdix: Sen iiyorsun Ew vdixe: O iiyor Em vdixin: Biz iiyoruz Hn vdixin: Siz iiyorsunuz Ew vdixin: Onlar iiyorlar Ez dadigrim: Ben dolduruyor Tu dadigr: Sen dolduruyorsun Ew dadigre: O dolduruyor Em dadigrin: Biz dolduruyoruz Hn dadigrin: Siz dolduruyorsunuz Ew dadigrin: Onlar dolduruyorlar Yukardaki rneklerde verilen fiillerin bandaki esas fiiller kendi balarnda kullanldklarnda hibir anlamlar yoktur. Bunlar bileik fiillerdir. Bir tr bileik filler dnda isim ve fiillerden oluan bileik fiiller de vardr bunlarn ekimlerini de "barkirin, maf xwarin, jangirt in" fiilleri zerinden yaparsak: Ez bar dikim: Ben yklyorum Tu bar dik: Sen yklyorsun Ew bar dike: O yklyor Em bar dikin: Biz yklyoruz Hn bar dikin: Siz yklyorsunuz Ew bar dikin: Onlar yklyorlar Ez maf dixwim: Ben hak yiyorum Tu maf dixw: Sen hak yiyorsun Ew maf dixwe: O hak yiyor Em maf dixwin: Biz hak yiyoruz Hn maf dixwin: Siz hak yiyorsunuz Ew maf dixwin: Onlar hak yiyorlar Ez jan digrim: Ben sanclanyorum Tu jan digr: Sen sanclanyorsun Ew jan digre: O sanclanyor Em jan digrin: Biz sanclanyoruz Hn jan digrin: Siz sanclanyorsunuz Ew jan digrin: Onlar sanclanyorlar imdiki zamann olumsuzu ise 'di' nekinin yerine 'na' getirme ile elde edilir. Baka hi bir eyleme gerek yoktur. Ez betal nakim: Ben iptal etmiyorum Tu betal nak: Sen iptal etmiyorsun Ew betal nake: O iptal etmiyor Em betal nakin: Biz iptal etmiyoruz Hn betal nakin: Siz iptal etmiyorsunuz Ew betal nakin: Onlar iptal etmiyorlar Ez baz nadim: Ben komuyorum Tu baz nad: Sen komuyorsun Ew baz nade: O komuyor Em baz nadin: Biz komuyoruz Hn baz nadin: Siz komuyorsunuz Ew baz nadin: Onlar komuyorlar 2-GELECEK ZAMAN (DEMA B/ DEMA DAHAT) Gelecekte yaplmas dnlen i veya gelecekte olmas beklenen durumu ifade eder. Yani henz bu olay gereklememi veya bu durum ierisinde bulunulmamaktadr. Krte'de gelecek zaman gsteren ekler; "-, d, w" dir. Gelecek zamanda fiilin nne 'bi' neki getirilerek gelecek zaman oluturulur. 'Bi' neki imdiki zamann fiil kkne eklenir. i mdiki zamandaki 'di' nekini kaldrp yerine 'bi' getirirsek gelecek zamana dnr. Ayrca yine imdiki zamanda olduu gibi yardmc fiillerle oluturulan bileik veya tremi fiilerde de durum ayndr. 'di'y kaldrr yerine 'bi'y eklersek (tabi -, w, d eklerini unutmadan) gelecek zaman oluturmu oluruz.

Ez bikim: Ben yapacam Tuy bik: Sen yapacaksn Ew bike: O yapacak Em bikin: Biz yapacaz Hn bikin:Siz yapacaksnz Ew bikin: Onlar yapacaklar Ez bixwim: Ben yiyeceim Tuy bixw: Sen yiyeceksin Ew bixwe: O yiyecek Em bixwin: Biz yiyeceiz Hn bixwin: Siz yiyeceksiniz Ew bixwin: Onlar yiyecekler Ez dabigrim: Ben ykleyeceim Tuy dabigr: Sen ykleyeceksin Ew dabigre: O ykleyecek Em dabigrin: Biz ykleyeceiz Hn dabigrin: Siz ykleyeceksiniz. Ew dabigrin: Onlar ykleyecekler. Olumsuz hali ise 'bi' yerine 'ne' konulmasyla elde edilir. Ez negrim: Ben kapatmayacam Tuy negr: Sen kapatmayacaksn Ew negre: O kapatmayacak Em negrin: Biz kapatmayacaz Hn negrin: Siz kapatmayacaksnz Ew negrin: Onlar kapatmayacaklar Ez ranexnim: Ben sermeyeceim Tuy ranexn: Sen sermeyeceksin Ew ranexne: O sermeyecek Em ranexnin: Biz sermeyeceiz Hn ranexnin: Siz sermeyeceksiniz Ew ranexnin: Onlar sermeyecekler 'D' baz yrelerde kullanlr ve '-' yerine kullanlr. Ayrca 'w' nin kullanld yerlerde de 'd' kullanlabilinir. Yazlma asndan 'D' ve 'w' nin '-'den fark bandaki kelimeden ayr yazlmalardr. 'd' ve 'w' y de birka rnekte kullanalm. Ez d bimrim: Ben leceim Tu d wer: sen geleceksin Ew d baz bide: O koacak Em d negihijin: Biz yetiemeyeceiz Hn d herin: Siz gideceksiniz Ew d bizivirin: Onlar dnecekler Kevok w azad bifirin: Gvercinler zgrce uacak Mar w biteve de: Ylan seni sokacak Roj w derkeve: Gne doacak Em j w rojek bimrin: biz de bir gn leceiz. ALITIRMALAR: Aadaki fiilleri altta verdiimiz rnek erevesinde imdiki zaman ve gelecek zamana gre ekimleyiniz ve Trke karln yaznz. Rabn (kalkmak), sitendin (satn almak), nimj kirin (namaz klmak), firn (umak), birn (kesmek), nandan (gstermek), kutin (ldrmek), derketin (kmak) Ez dibnim: Ben gryorum Tu Ew.. Ez nabnim: Ben grmyorum Tu Ew.. Ez bibnim: Ben greceim Tu Ew.. Ez nebnim: Ben grmeyeceim Tu Ew.. EZBERLENMES GEREKEN KELMELER Tat: Kahvalt Navroj: le Yem.

v: Akam Yem. Pav: Sahur ewitn: Yanmak Gern: Dolamak Birin: Gtrmek Ann: Getirmek Kirin: Yapmak ewutandin: Yakmak Mrdn: Mardin Srt: Siirt Bidls: Bitlis irnex: rnak Qers: Kars Wan: Van Zebe: Karpuz Petx: Kavun Hirm: Armut Biyok: Ayva Hinar: Nar Arng/rg: Erik Gir: ri Hrik: Minik Nz: Yakn Dr: Uzak Peroj: Gelecek Paeroj: Gemi Beden: Vcut Ser: Ba av: Gz Poz: Burun Dev: Az Ziman: Dil Xwirn: Kahvalt ncesi attrma GEEN AYIN CEVAPLARI Aadaki cmleleri eviriniz: Ez cotkar im : Ben iftiyim. Tu kor : Sen krsn. Ew misliman e?: O mslmandr. Em azad in : Biz zgr deiliz. Hn ne egd in : Siz yiit deilsiniz. Ew delal in : Onlar gzel deiller. Ez Wan me : Ben Vanlym. Tu ne iyay y? : Sen dal deil misin? Ew ne bereday ye : O babo deil. Em canfeda ne : Biz fedaiyiz. Hn wek rov ne : Siz tilki gibisiniz. Ew per ne? : Onlar peri mi? Ben hastaym : Ez nexwe im. Sen terzi misin? : Tu derzvan O kahramandr : Ew Leheng e Biz iman deiliz : Em ne qelew in. (qelew nn in) Siz bekar deilsiniz : Hn ne ezeb in. (ezeb nn in) Onlar delidirler : Ew dn in. Ben dalym : Ez iyay me. Sen Erzurumlusun : Tu Erzirom y. O solaktr : Ew epo ye. Biz beyaz deiliz : Em ne sip ne. (sip nn in) Siz orulu musunuz? : Hn bi roj ne. Onlar ehirlidir : Ew bajar ne. Ben yiyorum : Ez dixwim. Sen yiyiyorsun : Tu dixw. O yiyiyor : Ew dixwe. Biz yiyiyoruz : Em dixwin. Siz yiyiyorsunuz : Hn dixwin. Onlar yiyiyorlar : Ew dixwin. Aadaki boluu doru zamir eki ile doldurunuz. Min tu girt: Ben seni yakaladm Te ew girt : Sen onu yakaladn W em girtin: O (er) bizi yakalad W hn girtin: O (d) sizi yakalad Wan tu girt : Onlar seni yakalad We ez girtim: Siz beni yakaladnz Me ew girtin: Biz onlar yakaladk

Krte Dil Dersleri-Ders-10 / ahn DLOK Posted on 01.12.2006 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 28 3-YAKIN GELECEK ZAMAN (DEMA B/DEMA DAHAT YA NZK) Bu zamanda o i hala yaplmam ancak yaplmak zeredir. Bu zaman Trke'de yoktur. Burada 'kirin' yardmc fiili zaman belirlerken ald ekler yine daha nceki dersimizde grdmz ahs iyelik eklerini alr. Fiil ise gelecek zamandaki (Dema Dahat/Dema B) gibi 'bi' nekini alr. Ancak Fiiller dersinde grlecei gibi Krte'de baz fiiller (ngilizce'deki gibi) dzensiz filer olarak adlandrlabilir fiillerdendir ve bunlar dier fiillere gelen sonek veya nekleri almazlar. Hatin (gelmek), ndin (gitmek) bu fiillerden ikisidir. RN: Ez dikim herim : ben gitmek zereyim Ez dikim bifirim : ben umak zereyim Tu dik bixw : sen yemek zeresin Tu dik bido : sen samak zeresin Ew dike were : o gelmek zere Ew dike bimre : o lmek zere Em dikin bazdin : biz komak zereyiz Em dikin bisitirn : biz ark sylemek zereyiz Hn dikin biqednin : siz bitirmek zeresiniz Hn dikin bibirin : siz kesmek zeresiniz Ew dikin birevin : onlar kamak zereler Ew dikin bikevin? : onlar kamak zereler mi? 4-GEM ZAMAN (DEMA BOR) Krte'de 5 alt gemi zaman vardr. 1- Dema Boriya Tdey yada Dema Boriya Sade (di'li gemi zaman) 2- Dema Boriya Ddar yada Dema Boriya rok (mi'li gemi zaman) 3- Dema Boriya Berdest yada rokiya Dema Niha (imdiki zamann hikayesi) 4- rokiya Dema Boriya Tdey/Sade (di'li gemi zamann hikayesi) 5- rokiya Dema Boriya Ddar/rok (mi'li gemi zamann hikayesi) Gemi zamana gemeden nce bir-iki hatrlatma ve uyar yapmak gerek. Daha nceki dersimizde grdmz gibi iki grup ahs Zamiri vard. Bunlardan birincisi: "Ez, Tu, Ew, Em, Hn, Ew" idi. kinci Grup ise: "Min, Te, W/W, Me, We, Wan" zamirlerinden oluur. kinci grup zamirler gemi zaman dnda zne olarak kullanlmaz. Gemi zamanda da baz fiillerde zne olarak grev grrler. Yine bilmemiz gereken bir gruptaki zamirler bir cmle ierisinde hem zne, hem nesne olarak grev yapmazlar. Yani birinci gruptaki zne durumunda ise, nesne durumunda

ikinci gruptaki zamir grev alr. Krte'de bir tek gemi zaman yoktur. Gemi zaman bee ayrlr. 1-D'L GEM ZAMAN (DEMA BORIYA TDEY/SADE) Krte'de asl fiilerden (lkern resen) mastar ekini attmzda di'li gemi zamanda kullanlan fiilin kk kalr. Buna bitiik zamir soneklerini getirdiimizde di'li gemi zaman oluur. RN: 'kutin' fiilinden 'in' mastarn attmzda 'kut' kelimesi kalr. Cmle ierisinde kullandmzda da; Min tu kut : ben seni ldrdm. Min gellek derd kiand : ben bir ok dert ektim. Te ew nekut : sen onu ldrmedin. Te got i? : sen ne dedin? W em kutin? : o (er) bizi ldrd m? W titek ned : o (er) bir ey grmedi. W hn kutin : o (d) sizi ldrd. W erebe girt : o (d) araba ald Wan tu nekut? : onlar seni ldrmediler mi?. Me r guhert : biz yolu deitirdik. We ez nekutim : siz beni ldrmediniz. We xwarin xwar? : siz yemek yediniz mi? Me ew kutin : biz onlar ldrdk. Wan qeza kir : onlar kaza yapt. 2-M'L GEM ZAMAN (DEMA BORIYA DDAR/ROK) Di'li gemi zamanda kullanlan fiillere fiilin durumuna gre 'iye', 'ine' eklerini getirirsek mi'li gemi zaman elde ederiz. Tekillerde 'iye' oullarda 'ine' eki getirilir. Yukardaki rnekler zerinde deneyelim: W em kutine? : o (er) bizi ldrm. Me r guhertiye : biz yolu deitirmiiz Te ew nekutine : sen onlar ldrmemisin We xwarin xwariye? : siz yemek yemi misiniz? Min tu kutiye : ben seni ldrmm. Te gotiye i? : sen ne demisin? Wan qeza kiriye : onlar kaza yapm W erebe girtiye : o (d) araba alm W titek nediye : o (d) bir ey grmemi Ew nexwe neketine : onlar hastalanmamlar. Geisiz fiillerde ise bitiik zamirlerin soneklerini alrlar. Ez pr bme : ben yalanmm. Tu raby? : sen kalkm msn? Ew pirtk xwendiye? : o kitap okumu mu? Me daran nebiriye? : biz aalar kesmemi miyiz? We k k birine : siz kimleri gtrmsnz. Ew nene Amed : onlar Amed'e gitmemiler. ALITIRMALAR: Aadaki cmleleri eviriniz: Ben renmek zereyim:............... Sen bitirmek zeresin:.................... O tanmak zere mi?:.................... Biz yazmak zereyiz:..................... Siz okumak zere misiniz?:................ Onlar konumak zere:............... Ben seni baladm:.................. Ben topra srmm:................... Sen bizi ldrdn m?:...................

Sen buday bimisin:................ O dierini grmedi:........................ O ne zaman gitmi?:............... Biz onlarn evine gittik:...................... Biz arpa ekmemiiz............................. Siz onu yolladnz m?:....................... Siz ta kaldrmam msnz?............. Onlar bbreklerini balad:.......... Onlar Urfa'ya gelmi mi?.................... EZBERLENMES GEREKEN KELMELER: Gurik : Bbrek Mlak : Akcier Mej : Beyin Dil : Kalp Aik : Mide Kezeba Re : Karacier Feterek : Dalak Zaferan : Safra Sing : Gs Ling/P : Ayak Til : Parmak Neynk : Trnak Egd : Yiit Merd : Mert Drn : Asil Wrek : Cesur Dilsoz : Samimi Leheng : Kahraman Sn : Tepsi Kev : Kak Kr : Bak artel : atal Teyfik : Tabak Quxane : Tencere skan : Bardak Tas : Tas Axane : Mutfak erok : Banyo Kln : Kiler Ode : Oda Ajotin : Srmek andin : Ekmek inn : Bimek Mirin : lmek andin : Artmak Rakirin : Kaldrmak GEEN AYIN CEVAPLARI Aadaki fiilleri altta verdiimiz rnek erevesinde imdiki zaman ve gelecek zamana gre ekimleyiniz ve Trke karln yaznz. rabn (kalkmak) sitendin (satn almak) nimj kirin (namaz klmak) firn (umak) birn (kesmek) nandan (gstermek) kutin (ldrmek) derketin (kmak) dtin (grmek) dtin-birn: Ez dibnim : ben gryorum Ez nabirim : ben kesmiyorum Tu dibn : sen gryorsun Tu nabir : sen kesmiyorsun Ew dibne : o gryor Ew nabire : o kesmiyor Em dibnin : biz gryoruz Em nabirin : biz kesmiyoruz Hn dibnin : siz gryorsunuz Hn nabirin : siz kesmiyorsunuz Ew dibnin : onlar gryorlar Ew nabirin : onlar kesmiyorlar Ez bibirim : ben keseceim Ez nebnim : ben grmeyeceim

Tuy bibir : sen keseceksin Tuy nebni : sen grmeyeceksin Ew bibire : o kesecek Ew nebne : o grmeyecek Em bibirin : biz keseceiz Em nebnin : biz grmeyeceiz Hn bibirin : siz keseceksiniz Hn nebnin : siz grmeyeceksiniz Ew bibirin : onlar kesecekler Ew nebnin : onlar grmeyecekler nimjkirin-nandan: Ez nimj dikim : ben namaz klyorum Ez nan nadim : sen gstermiyorum Tu nimj dik : sen namaz klyorsun Tu nan nad : sen gstermiyorsun Ew nimj dike : o namaz klyor Ew nan nade : o gstermiyor Em nimj dikin : biz namaz klyoruz Em nan nadin : biz gstermiyoruz Hn nimj dikin : siz namaz klyorsunuz Hn nan nadin : siz gstermiyorsunuz Ew nimj dikin : onlar namaz klyorlar Ew nan nadin : onlar gstermiyorlar Ez nimj bikim : ben namaz klacam Ez nan nedim : gstermeyeceim Tuy nimj bik : sen namaz klacaksn Tuy nan ned : sen gstermeyeceksin Ew nimj bike : o namaz klacak Ew nan nede : o gstermeyecek Em nimj bikin : biz namaz klacaz Em nan nedin : biz gstermeyeceiz Hn nimj bikin : siz namaz klacaksnz Hn nan nedin : siz gstermeyeceksiniz Ew nimj bikin : onlar namaz klacaklar Ew nan nedin : onlar gstermeyecekler derketin: Ez derdikevim : ben kyorum Ez dernakevim : ben kmyorum Tu derdikev : sen kyorsun Tu dernakev : sen kmyorsun Ew derdikeve : o kyor Ew dernakeve : o kmyor Em derdikevin : biz kyoruz Em dernakevin : biz kmyoruz Hn derdikevin : siz kyorsunuz Hn dernakevin : siz kmyorsunuz Ew derdikevin : onlar kyorlar Ew dernakevin : onlar kmyorlar Ez derbikevim : ben kacam Ez dernekevim : ben kmayacam Tuy derbikev : sen kacaksn Tuy dernekev : sen kmayacaksn Ew derbikeve : o kacak Ew dernekeve : o kmayacak Em derbikevin : biz kacaz Em dernekevin : biz kmayacaz Hn derbikevin : siz kacaksnz Hn dernekevin : siz kmayacaksnz Ew derbikevin : onlar kacaklar

Ew dernekevin : onlar kmayacaklar rabn-kutin: Ez radibim : ben kalkyorum. Ez nakujim : ben ldrmyorum. Tu radib : sen kalkyorsun. Tu nakuj : sen ldrmyorsun. Ew radibe : o kalkyor. Ew nakuje : o ldrmyor. Em radibin : biz kalkyoruz. Em nakujin : biz ldrmyoruz. Hn radibin : siz kalkyorsunuz. Hn nakujin : siz ldrmyorsunuz. Ew radibin : onlar kalkyorlar. Ew nakujin : onlar ldrmyorlar. Ez bikujim : ben ldreceim Ez ranebim : ben kalkmayacam Tuy bikuj : sen ldreceksin Tuy raneb : sen kalkmayacaksn Ew bikuje : o ldrecek Ew ranebe : o kalkmayacak Em bikujin : biz ldreceiz Em ranebin : biz kalkmayacaz Hn bikujin : siz ldreceksiniz Hn ranebin : siz kalkmayacaksnz Ew bikujin : onlar ldrecekler Ew ranebin : onlar kalkmayacaklar sitendin-firn: Ez distnim : ben satn alyorum Ez nastnim : ben satn almyorum Tu distn : sen satn alyorsun Tu nastn : sen satn almyorsun Ew distne : o satn alyor Ew nastne : o satn alyor Em distnin : biz satn alyoruz Em nastnin : biz satn almyoruz Hn distnin : siz satn alyorsunuz Hn nastnin : siz satn almyorsunuz Ew distnin : onlar satn alyorlar Ew nastnin : onlar satn almyorlar Ez bifirim : ben uacam Ez nefirim : ben umayacam Tuy bifir : sen uacaksn Tuy nefir : sen umayacaksn Ew bifire : o uacak Ew nefire : o umayacak Em bifirin : biz uacaz Em nefirin : biz umayacaz Hn bifirin : siz uacaksnz Hn nefirin : siz umayacaksnz Ew bifirin : onlar uacaklar Ew nefirin : onlar umayacaklar NOT: 1-Geen ayn btn cevaplarn yazmaya olmad iin hepsini cevaplandrmadk. Ancak Krte rencilerinin dierlerini de zmeleri gerekiyor. renciler zemediklerini yaptklarmzn nda rahatlkla zebilirler. 2-Verdiimiz Altrmalar yer darl yznden yeterli deildir. Krte rencilerinin kendi kendilerine altrmalar yapmalar gerekiyor.

Krte Dil Dersleri-Ders-11 / ahn DLOK Posted on 01.02.2007 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 30 3- MDK ZAMANIN HKAYES (DEMA BORIYA BERDEST YADA ROKIYA DEMA NIHA) Bu zamanda iki zaman karktr. Geen derste grm olduumuz imdiki zaman neki olan 'di' ve di'li gemi zamann fiil kk ile imdiki zamann hikayesi oluur. rnek olarak girtin (almak) fiilini kullanalm. Girtin fiilinin di'li gemi zamanda kk 'girt' tr (ald). Bana 'di' ekini getirdiimizde 'digirt' oluur. (Digirt: alyordu). Cmlenin olumsuzluk halinde 'ne' neki, 'di' nekinden nce gelir. Yardmc fiillerin olduu kelimelerde 'di' neki esas fiil ile yardmc fiil arasna konur. Hak eza olumsuzluk neki 'ne' yine 'di' dan nce gelir. Geen ders yaptmz rnekler zerinde gsterelim ki hem geen ders tekrar edilmi olur hem de kyaslama noktada daha rahat olsun. Geen ders ki rneklerle takip ederseniz daha iyi olur. Min gellek derd dikiand: ben bir ok dert ekiyordum. Te digot i?: sen ne diyordun? W titek nedidt: o (er) bir ey grmyordu W erebe digirt: o (d) araba ald Me r diguhert: biz yolu deitirdik. We xwarin dixwar?: siz yemek yediniz mi? Wan qeza dikir: onlar kaza yapyordu. Min tu dixwest: ben seni istiyordum. Te ceh nedida?: sen arpa vermiyor muydun? W i dikir?: o (er) ne yapyordu. W digot werin: o (d) gelin diyordu. Me nan dikir: biz ekmek yapyorduk. We sv dixwar: siz elma yiyordunuz. Wan xwe ditin: onlar ykanyordu. 4- D'L GEM ZAMANIN HKAYES (ROKIYA DEMA BORIYA TDEY/SADE) Bileik bir zamandr. Byn (olmak) fiilinin yardmc fiil olarak kullanld 'bn' formunun kullanlmasyla oluur. Mi'li gemi zamanda kullanlan 'iye', 'ine' yerine 'bn' fiilini getirdiimizde di'li gemi zamann hikayesini elde etmi oluruz. Yine geen ders mi'li gemi zaman ile ilgili yapm olduumuz rnekler zerinden gidersek: W em kutibn?: o (er) bizi ldrdyd. Te ew nekutibn: sen onlar ldrmediydin. Min tu kutib: ben seni ldrdydm. Wan qeza kirib: onlar kaza yaptyd. W titek nedb: o (d) bir ey grmediydi. Me r guhertib: biz yolu deitirdiydik.

We xwarin xwarib?: siz yemek yedi miydiniz? Te gotib i?: sen ne dediydin? W erebe girtib: o (d) araba aldydnz. Ew nexwe neketibn: onlar hastalandlard. Tekil durumlarda 'b' oul durumlarda da 'bn' kullanlr. Geisiz fiiller bitiik zamirlerin soneklerini alrlar. Ez pr bibm: ben yalandydm. Tu rabiby: sen kalktydn. Ew pirtk xwendib?: o kitap okudu muydu? Me daran nebirbn?: biz aalar kesmedi miydik? We k k biribn?: siz kimleri gtrdydnz? Ew nebn Amed: onlar Amed'e gitmedilerdi. Bn fiilinin yardmc fiil olarak kullanld durumlarda 'bn' ekini getirdiimizde 'bbn' yerine 'bibn' yazlr. 5- M'L GEM ZAMANIN HKAYES (ROKIYA DEMA BORIYA DDAR /ROK) Bu zaman da bileik bir zamandr. Di'li gemi zamann sonuna 'e' taksn getirdiimizde mi'li gemi zamann hikayesini elde ederiz. Yukardaki rnekler dorultusunda hareket edecek olursak Ez pr bibme: ben yalanmtm. Tu rabibye: sen kalkmtn. Ew pirtk xwendibye?: o kitap okumu muydu? Me daran nebirbne?: biz aalar kesmemi miydik? We k k biribne: siz kimleri gtrmtnz? Ew nebne Amed: onlar Amed'e gitmemilerdi. ALITIRMALAR 1-Aadaki cmleleri eviriniz Ez jixwe radibm:................ Tu dernediketin:.................... Ew nedi mal:.................... Em li derve digeriyan:........... Hn ranediketin?:.................. Ew dixwestin werin:.............. Uak uuyordu:...................... Kimseye demiyordu:.............. Ben okuyordum:..................... Siz geliyor muydunuz?:.......... Kediler kamyordu:............... nsanlar iyilik yapyorlard:... Ew komptur ixulandib:..... Me dewn xwe vexwaribn:... Ez bi lez meiyabm:............. K nenivsandibn?:................ Gur pezan kutibn:............... Cotkar erd neajotibn:........... Hem rnitin?:...................... Kimler savamt?:...................... Kular gelmiti:............................ O arabasn getirmiti:.................. Kendi kolunu incitmiti:.............. Hi kalp krmamt:..................... iir gzel yazlmt:..................... Acs hala dinmemi miydi?:........ O gn gelmediydi at hzl kotuydu kitab abuk bitirdiydi okul gzel geti miydi?

artk retmen uzaklatyd biz hemen okumad mydk? Kimler konutuydu? Ben vermediydim: Seni okula almadyd Aye gld myd? Bz yemedi miydik? Azad cam krdyd: 2-Aada verdiimiz rnek erevesinde verilen zamana uygun ekimler yapnz ve Trke karln yaznz. derketin (kmak) xwarin Ez radibm: ben kalkyordum Tu radiby : sen kalkyordun. Ew radibn: o kalkyordu Em radibn: biz kalkyorduk Hn radibn: siz kalkyordunuz Ew radibn: onlar kalkyordu Min nedisitend: ben satn almyordum Te Min nimj dikir?: ben namaz klyor muydum? Te... Ez firiyabm: ben umutum Tu................. Min nebirb: ben kesmemitim Te................. Min nandab?: ben gstermi miydim? Te.................... EZBERLENMES GEREKEN KELMELER: Mvan:Misafir Cran: Komu Hogir: Dost Hevsal: Akran Xizan: Fakir Dewlemend: Zengin Mirk: Tavuk Dk: Horoz Elok: Er.Hindi amik: D.Hindi Werdek: rdek Qaz: Kaz Pola: elik Sifir: Bakr Hesin: Demir Zv: Gm Zr:Altn Mefreq: Bronz r: Kl Mertal: Kalkan Rim: Mzrak Tr: Ok Kevan: Yay ek: Silah Zinar:Kaya Kevir: Ta Dar: Aa ax: Aa dal Reh/Kok: Kk Av: Su Guhdarkirin:Dinlemek Temaekirin:zlemek Qalkirin:Anlatmak Tirsn:Korkmak Hnbn:renmek GEEN AYIN CEVAPLARI Ben renmek zereyim: Ez dikim hn bim. Sen bitirmek zereyim: Tu dik biqednim. O tanmak zere mi?: Ew dike bar bike? Biz yazmak zereyiz: Em dikin binivsin. Siz okumak zere misiniz?: Hn dikin bixwnin.

Onlar konumak zere: Ew dikin biaxivin. Ben seni baladm: Min tu bexand. Sen bizi ldrdn m?: Te em kutin? O dierini grmedi: W yn dinan nedt. Biz onlarn evine gittik: Em n mala wan Siz onu yolladnz m?: We ew iyand? Onlar bbreklerini balad: Ew gurikn xwe bex kir. Ben topra srmm: Min erd ajotiye. Sen buday bimisin: Tu genim iniye. O ne zaman gitmi?: Ew keng ye? Biz arpa ekmemiiz: Me ceh neandiye. Siz ta kaldrmam msnz?: We kevir ranekiriye? Onlar Urfa'ya gelmi mi?: Ew hatine Ruhay?

Krte Dil Dersleri-Ders-12 / ahn DLOK Posted on 01.04.2007 Saat: 07:11 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 32 SAYILAR Say adlar bazen asl say olarak, bazen say sfat olarak kullanlr. 1-ASIL SAYILAR: 1- yek 2- du,dudu 3- s, sis 4- ar 5- pnc 6- e 7- heft 8- het 9- neh 10- deh 11- yazdeh 12- diwazdeh 13- szdeh 14- ardeh 15- pazdeh 16- azdeh 17- hevdeh 18- hejdeh 19- nozdeh 20- bst 30- s 40- il 50- pnc 60- st 70- heft 80- het 90- nod 100- sed 500-pncsed

1000- hezar Sekiz yz otuz be; hetsed s pnc, be yz on dokuz; pncsed nozdeh Bir milyon iki yz elli yedi bin drt yz altm sekiz; milyon dused pnc hefthezar arsed st het Sana on bin defa dedim o kadar abartma; Ez dehhezar car ji te re gotim, ew qas pirole meke. Bu okulda iki bin be yz yetmi dokuz renci var; di v dibistan de duhezar pncsed heft neh xwendekar heye. ASIL SAYILAR EK ALDIKLARINDA Bir (yek) diil ek alrken, dier saylar (birden byk olanlar) oul ek alrlar Al birini vur tekine: yek bigre li y din bixe. Birden fazla evi var: ji yek btir xaniyn w hene. Drde anlatlar: bi aran li hev kirin. Binlerce aalar var: bi hezaran darn w an hene. Beten sonra saymasn bilmiyor: ji pncan wda nizane bijmre. Sekizini de yedi: her hetan j xwar. Milyarlarca (lira) para harcadlar:Bi milyaran pere mesref kirine. Saat bei on drt geiyor: seet ji pncan ardeh deqe derbas dibe. Yada: seet pnc ardeh e. Saat dokuza yirmi be var: seet ji nehan re maye bst pnc deqe. Hz. Muhammed be yz yetmi bir ylnda dnyaya geldi:Hz. Muhemmed (S.X.L) di sala pncsed heft yekan de hat din. Rakam ile yazl yledir: di sala 571'an de hat din. Martn yirmi birinde gelecek: W di bst yek adar de were. Rakamla: w di 21' adar de were. 5 maysta orada deilim: ez di pnc gulan de ne li wir im. Rakamla: ez di 5' gulan de ne li wir im. 2-SIRALAMALARDA SAYILAR: Krte'de birinci, ikinci gibi sralamalar iki ekilde ifade edilir. a-) Bkml haliyle; birinci: yek, p, pn ekillerinde ifade edilir. ikinci, ncon dokuzuncu; duduyan, sisiyan, .. nozdehan gibi "an" eki alarak ifade edilir. Yirminci, otuzuncu,. yznc . bininci . ; bst, sih, sed hezar gibi '' ek alrlar. Beincisi benim kardeimdir: pncan biray min e. Birinci olan kimdi?: yek k b?' yada ' pn k b? Kouda yirmi drdnc oldum: ez di bazdan de bm bst aran. Sen mrnn yirmi beinci ylndasn: tu di sala bst pncan a emr xwe da y. O mrnn krknc ylnda: ew di sala il ya emr xwe da ye. Krdistan gazetesinin yz dokuzuncu yln kutlayacaz: em sala sed nehan a Rojnama Kurdistan proz bikin. Kur'an'n indirilinin 1441. ylndayz: em di sala hezar arsed il yek daketina Qur'an de ne. Rakam ile yazl: em di sala 1441' daketina Qur'an de ne. Acaba yarmann yzncs kim olacak?: gelo w k bibe sed y pbirk. nc koltukta kim vard?: di paldanka sisiyan de k heb? Kanc kattan umu?: ji qata endan firiyaye? b-) bu formdaki ifade edi Gney Kurmanci'sinden Kuzey Kurmanci'sine gemitir. Saynn sonuna '-emn' eki getirilerek oluturulur. Yekemn, duyemn, syemn, ... yazdehemn, .. bstemn, .. sihemn, .. sedemn, hezaremn. Birincisi benim kardeimdir: yekemn biray min e. Birinci olan kimdi?: yekemn k b? Kouda yirmi drdnc oldum: ez di bazdan de bm bst aremn. Sen mrnn yirmi beinci ylndasn: tu di sala bst pncemn a emr xwe de y. O mrnn krknc ylnda: ew di sala ilemn a emr xwe de ye. Krdistan gazetesinin yz dokuzuncu yln kutlayacaz: em sala sed nehemn rojnama Kurdistan proz bikin. Kur'an'n indirilinin 1441. ylndayz: em di sala hezar arsed il yekemn daketina Qur'an de ne. Acaba yarmann yzncs kim olacak?: gelo w k bibe sedemn pbirk. nc srada kim vard?: di rza syemn de k heb? Kanc kattan umu?: ji qata endemn firiyaye?

3-KESRL SAYILARIN FADELER te ikisi benimdir: ji sisyan yek min e. Onda dokuzu namaza kalkt: ji dehan neh rabn nimj Yetmite otuzu yatt: ji heftey s raketin.Yedide ikisi hastaland: ji heftan du nexwe ketin. Sekizde yedisi bilgilidir: ji hetan heft zana ne. Seksende yirmisi yzmeye gitti: ji hetey bst n avjeniy Drt buuk kilo yourt alacam: ez ar klo nv mast bitsnim. Yarm kilo et aldm: Min nv klo got girt. Bir buuk ekmek az deil mi?: nanek nv ne hindik e. Yada "nan nvek ne hindik e" Krte'de "-ek" taks 'bir, tek' anlam verir. RN: jinek: bir kadn, mrek: bir adam, xaniyek: bir ev, gibi. Saat alt buukta geldim: di seet e nvan de hatim. Yedi eyrekte ezan okuyor: di heft aryek de bang dide Drde eyrek var: ji aran km aryek. Yada "ji aran re maye aryek". Onu eyrek gee gelecek: ji dehan aryek bibuhure w were. 4-LETRME SAYI SIFATLARI Bunlara Krte Hejmarn Hokern (zarf saylar) de denmitir. "bi" edat ve "o" taks yardmyla kurulur. Birer birer: yeko yeko, yek bi yek, yeke yek. kier ikier: du bi du, dido dido. Gibi farkl blgelerde farkl sylenileri vardr. Ancak biz derslerimizde kullanm kolayl ve rahatlk asndan "bi" edatyla kurulann tercih edeceiz. birer birer, ikier ikier, ... onar onar ... yzer yzer Yek bi yek, du bi du, deh bi deh, sed bi sed. Ammar kerpileri ikier ikier tayordu: emmar kerpan du bi du hildigirt. Atlar birer birer yerlerini aldlar: hesp yek bi yek cihn xwe digirtin. Kular onar onar havaland: k deh bi deh hewadar bn. ALITIRMALAR Aadaki cmleleri eviriniz Orduda bin be yz krk iki asker var:... O bin iki yz ylnda domu:.... Birini bana ver:.......... Sen yarmada kanc gelmitin?:...... Nisan on iki de bizde ol:........ Newroz 21 marttadr:..... ten bee kadar gelmi:...................... eyrek asr geti::................. Yedinci ku ta tt:......... Drt buuk ay sonra yamur yad:..... Beer beer sra oldular:...... Krkta biri zekattr:............ Bu kanc yaramazln?:.................. Yzde sekseni geri geldi:....... Saat on ikiye on var:....... Saat yediyi on drt geiyor:................... Yedi yzden az param var:....... Bei sende kalsn:.......... Sadan nc olan bizim bahe:......... ocuk onar onar saymay rendi:............ Seet ji pncan deh deqe derbas dibe:..... aran bide w:................. Bi hezaran k li ser me bn:...... Di bst pnc Cotmeh de cot dikin:..... ar bi ar civiyan:........... Seet ji diwazdehan km aryek:.... Seet ji nehan re maye e deqe:............ leka dawn j hat:......... Misliman ilan Hz. Umer e:.......... Mislimana pn Hz. Xetce ye:............... Oda duduyan bik e:........ Du metre nv kefen bes e:.......... Hn di 31' meh de li vir bin:................ S mirov hatin mala me:........

Bi dehan mirov gihitin hev:......... Tu di end meha il de t?:............... Gay pncemn pirr xurt b:.. end sal e em hsr in:................. EZBERLENMES GEREKEN KELMELER Hesin:Demir Sifir:Bakr Pola;elik Tnc:Tun Bafn:Alminyum nko: inko Tawan: Su Parzer:Avukat Doz: Dava Dozdar: Savci Dadgeh: Mahkeme Gumanbar: pheli Raketin:Yatmak Alistin:Yalamak Ctin:inemek Germkirin:Istmak Bergkirin:ciltlemek Uyanmak: iyarbn p:Bacak Hrik: Talk Geprg: Kursak Bask: Kanat Nikil: Gaga Penc:Pene Bakur: Kuzey Bar: Gney Rojhilat: Dou Rojava: Bat Bakur Rojava: Kuzeybat GEEN AYIN CEVAPLARI 1-Aadaki cmleleri eviriniz Ez jixwe radibm:ben zaten kalkyordum. Uak uuyordu: balafir difir Tu dernediketin:sen kmyordun. Kimseye demiyordu: ji kes re nedigot Ew nedi mal: o eve gitmiyordu. Ben okuyordum: ez dixwendim. Em li derve digeriyan: biz darda dolayorduk. Siz geliyor muydunuz?: hn dihatin? Hn ranediketin?: siz yatmyor muydunuz? Kediler kamyordu: pisng nedireviyan. Ew dixwestin werin: onlar gelmek istiyordu. nsanlar iyilik yapyorlard: mirov ba dikirin. Ew komptur ixulandib:bilgisayar altrdyd. Kimler savamt?: k k er kiribne. Me dewn xwe vexwaribn: ayranlarmz itiydik. Kular gelmiti: k hatibne. Ez bi lez meiyabm: ben hzlca yrdydm. O arabasn getirmiti: ew ereba xwe anbye. K nenivsandibn?: Kim yazmadyd? Kendi kolunu incitmiti: ew mil xwe andibye Gur pezan kutibn: Kurt koyunlar ldrmt. Hi kalp krmamt: ew qet dil neikandibye Hem rnitin?: hepsi oturdu. iir gzel yazlmt: helbest xwe hatibye nivisn Cotkar erd neajotibn: iftiler topra srmediydi. Acs hala dinmemi miydi?: a w hj nesekinibye

O gn gelmediydi: ew, ew roj nehatib. Azad cam krdyd: azad cam ikandib. At hzl kotuydu: hesp bilez bazdab. Seni okula almadyd: ew te negirtib dibistan. Kitab abuk bitirdiydi: pirtk z qedandib. Aye gld myd?: eye keniyab? Okul gzel geti miydi?: dibistan ba derbas bib? Bz yemedi miydik? me nexwarib? Artk retmen uzaklatyd: mamoste d dr ketib. Ben vermediydim: min nedab. Biz hemen okumad mydk?: me tavil nexwendib? Kimler konutuydu?: k k axivb? 2-Aada verdiimiz rnek erevesinde verilen zamana uygun ekimler yapnz ve Trke karln yaznz. derketin (kmak) xwarin (yemek) Ez derdiketim: ben kyordum. Ez derneketibme: ben kmamtm. Tu dernediket: sen kmyordun. Tu derketiby: sen kmtn. Ew derdiket: o kyordu. Ew derneketibye?: o kmam myd? Em dernediketin?: biz kmyor muyduk? Em derketibne: biz kmtk. Hn derdiketin?: siz kyor muydunuz? Hn derketibne?: siz km mydnz? Ew derdiketin: onlar kyorlard. Ew derketibne: onlar kmlard. Ez derketibm: ben ktydm. Min dixwar: ben yiyordum. Tu derneketiby: sen kmadydn. Te dixwar?: sen yiyor muydun? Ew derneketib?: o kmad myd? W/w nedixwar: o yemiyordu. Em derketibn: biz ktydk. Me nedixwar?: biz yemiyor muyduk? Hn derketibn?: siz kt mydnz? We dixwar: siz yiyordunuz Ew derneketibn: onlar kmadydlar. Wan dixwar?: onlar yiyorlar myd? Min nexwaribye: ben yememitim. Min xwarib: ben yediydim. Te nexwaribye?: sen yememi miydin? Te nexwarib: sen yemediydin. W/w xwaribye: o yemiti. W/w nexwarib?: o yemedi miydi? Me xwaribne?: biz yemi miydik? Me xwarib: biz yediydik We xwaribne: siz yemitiniz. We xwarib?: siz yemedi miydiniz? Wan nexwaribne: onlar yememilerdi. Wan nexwarib: onlar yemediydiler. Min nimj dikir?: ben namaz klyor muydum? Min nimj kiribye: ben namaz klmtm. Te nimj nedikir?: sen namaz klmyor muydun? Te nimj nekiribye?: sen namaz klmam mydn? W/w nimj dikir?: o namaz klyor muydu? W/w nimj kiribye?: o namaz klm m? Me nimj dikir: biz namaz klyorduk. Me nimj kiribye: biz namaz klmtk. We nimj nedikir: siz namaz klmyordunuz. We nimj nekiribye?: siz namaz klmam mydnz?

Wan nimj dikir: onlar namaz klyorlard. Wan nimj nekiribye: onlar namaz klmlar m? Min nimj kirib: ben namaz kldydm. Ez firiyabme: ben umutum. Te nimj nekirib?: sen namaz klmad mydn? Tu nefiriyaby: sen umamtn. W/w nimj kirib?: o namaz kld myd? Ew firiyabye?: O umu muydu? Me nimj kirib: biz namaz kldydk. Em firiyabne: biz umutuk. We nimj nekirib?: siz namaz klmad mydnz? Hn nefiriyabne?: siz umam mydnz? Wan nimj nekirib: onlar namaz klmadydlar. Ew firiyabne: onlar umulard. Min nebirb: ben kesmediydim. Min nan dab?: ben gsterdi miydim? Te birb: sen kestiydin. Te nan nedab: sen gstermediydin. W/w nebirb?: o kesmedi miydi? W/w nan dab: o gsterdiydi. Me birb: biz kestiydik. Me nan nedab?: biz gstermedi miydik? We birb?: siz kesti miydiniz? We nan dab: siz gsterdiydiniz. Wan nebirb: onlar kesmediydiler. Wan nan nedab: onlar gstermediydiler. NOT: 1-Tm rneklerin cevaplarn yer darl yznden veremiyoruz. Olumsuz, soru ve olumsuz soru cmlelerini bir arda vermeye altk. Bylece eklerin nerelere geleceini, soru cmleleri, olumsuz soru cmleleri nasl oluur i ie gsterdik. rencilerimizin daha rahat anlayabileceini dndk. Ancak bizim tavsiyemiz hepsini ayr ayr defterlerinize yazmanz ve kontrol etmenizdir. 2- Daha nceki bir dersimizde belirtmitik, bir daha belirtme gerei duyuyoruz. Krte'de olumsuzluk veren nek fiilin bana gelir. Eer fiil bileik bir fiil ise veya tremi bir fiil ise olumsuzluk veren nek esas fiil ile yardmc fiil arasna veya iki fiil arasna gelir. DZELTME: Geen sayda; W erebe digirt: o (d) araba ald, Me r diguhert: biz yolu deitirdik, We xwarin dixwar?: siz yemek yediniz mi? eklinde gzden kam ve yanl evrilmitir. Dorusu; o (d) araba alyordu, biz yolu deitiriyorduk, siz yemek mi yiyordunuz? olacaktr. Yine altrmalar ksmnda "ez firiyabme" yerine, "ez firiyabm" yazlmtr. Krte rencilerinden zr dilerim.

Krte Dil Dersleri-Ders-13 / ahn DLOK Posted on 03.06.2007 Saat: 18:22 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 34 - EDATLAR-1 Edatlar ksmen konumuzla ilgili olarak 6. dersimizde bileik zamirleri incelerken grmtk. Bu dersimizde tekrar daha kapsaml bir ekilde ilemeye alacaz. Krtede edatlar ikiye ayrabiliriz. Sade edatlar, sade olmayanlar. Krte'de edatlar tek balarna kullanldklarnda bir anlam ifade etmezler. Cmle ierisinde kullanldklarnda anlaml olurlar. Edatlar nlerine veya arkalarna geldikleri kelimelere (isim, sfat, zamir) yn verirler, yer gsterirler, kart anlam verirler, beraberlik anlam verirler, pekitirirler vs. Krte de sre ierisinde baz edatlarn kullanm ekli deimitir. Dersimizde bunlar da belirterek, u an en ok kabul grenleri kullanacaz. Krtede edatlar ayr yazlr. Edatlar geldikleri yere gre ikiye ayrabiliriz. n edatlar ve son edatlar. Son edat dediklerimiz yine n edatlarla beraber kullanlrlar. rneklerimizle daha iyi anlalacaktr. n edatlar: bi, b, di, ji, li. Son edatlar: re, ve, de dirler. stisna durumlar hari tek balarna kullanlmazlar. bi .......re, bi..ve, bi.......de, ji..re, ji.......ve, di..de, di.....re, eklinde kullanlrlar. Baz blgelerde ra, da, va gibi kullanmlar varsa da ada Krtede bunlarn yerine yukarda ekliyle kullanlrlar. Herbir n edattan rnekler verelim. 1-bi: bi Trkedeki ile anlamndadr. Ayrca yer ve yn gsterir ve pekitirme amacyla da kullanlr. ew bi suwar Amed: O Amede binekli gitti. ez bi mimian dewlemend nebm. Ben kayslarla zengin olmadm. Pxember Xwed bi bawer meiya: Allahn Peygamber imanyle yrd. k bi haway xistin?: kimi havalandrdlar (havaya uurdular)? tu i bi can min ket?: benimle ne diye urayorsun? (benden ne istiyorsun (mecazen)) hn bi gotina k hatin? kimin szyle geldiniz? heywan ker bi ker tn: hayvanlar sr sr (sr halinde)geliyorlar. leker liq bi liq digerin: askerler blk blk (blkler halinde) dolayor. em cot bi cot ketin rz: ifter ifter sraya girdik. 2-b: b edat olumsuzluk anlam verir. ew b suwar Amed: O Amede bineksiz gitti.

b guman em bimirin: phe yok ki leceiz. b azad jiyan ne xwe e: zgrlk olmadan yaam gzel deildir. tu b bav xwe hatiy: sen baban olmadan (haber olmadan) m geldin? 3-di: di edat bir ka istisnas dnda tek bana kullanlmaz. Daha ok, ilerde greceimiz gibi di ....de eklinde kullanlr. te i di min da?: sen bana ne srdn (bulatrdn)? ew nexweiya xwe di me j da: o hastaln bize de bulatrd. 4-ji: ji edat baka edat gruplar olmadan kullanldnda nne geldikleri szc -den, -dan haline getirirler. ez ji mal pirr dernakevim: ben evden ok kmam. ji v xuy xwe dev berde: bu huyundan vazge. bawermend ji Xwed alkar dixwazin: mminler Allahtan yardm isterler ez ji mirin natirsim, ji d mirin ditirsim: ben lmden korkmuyorum, lmden sonrasndan korkuyorum. 5-li : li edat iinde anlamn verir. Trkede ismin -de hali dedikleri eki ifade eder. Ancak Krtede ileride greceimiz di...de edat da Trkedeki -de halini ifade etse de farkldr. Krtede li dediimizde, yani iinde dediimizde illa iinde olmasna gerek yoktur. El li mal e: Ali evdedir. Ali evin iinde yani odada olmayabilir. evin bahesinde, evin kapsnda veya evin yannda da olabilir. di.....de kullanldnda muhakkak iindedir. rnein pasta dolaptadr denildiinde li kullanlmaz. nk pasta dolabn iindedir. Kule di dolav de ye denir. mala me li Xarpt ye: evimiz Harputtadr. bav min ne li gund e: babam kyde deil. ez li derve me: ben dardaym ALITIRMALAR Aadaki cmleleri eviriniz. bi tirs tevnegere:......................... k xwe bi xwe kare bij?:............ bi ziman xwe biaxive:............. ew bi kjan nexwe ket?.......... yek bi yek cihn xwe girtin:....... gur col bi col hatin dora gund:........ b kelek em r nade:...................... b nan av dibe, b welat nabe:.... dest xwe di xwe nede:...................... min kevir di w wer kir:................. ew li ku ye?:..................................... tu ne li vir ?:..................................... heywan li axur in:........................... ew ji k direve:.............................. ez ne ji v bajar me:..................... ew ji te s pirtk xwest:................. sen burdan nereye gideceksin?:....... bayra ondan al:............................ mavi kitaplardan aldm:..................... yara kendi atmla katldm:........... onlar Batmana uakla gitmiyor:.... azad bi bawer bn:......................... keklikler sr sr geliyordu:........ ahmet u an evde yatyor:............. ehirde hava ktdr.................... boyay kendine srme:..................

EZBERLENMES GEREKEN KELMELER: Kaln:Melemek Wn:tmek Reyn:havlamak Zirn:anrmak Zrn:ulumak Helhatin:kkremek iver:patika Navser:zirve Gel: vadi Gol: gl ol: kr Qntar: yama ak: eki Br: krek Bivir: balta Das: orak Qedm: kazma Tefo: keser Tij:kedi yav. Ciwan:tay Cewrik: kpek yav. Cahik:spa ok:civciv Ftik: slk Kuxn:ksrmek Pikn:aksrmak Niqik:hkrk Kiriyar: alc Xirnik: tavan yav. Bavk ann:esnemek

GEEN AYIN CEVAPLARI Orduda bin be yz krk iki asker var: di art de hezar pnc sed il du leker heye. Birini bana ver: Yek bide min. Bei sende kalsn: bila pnc w bi te re bimne ten bee kadar gelmi: ji sisyan hatiye heta pncan. Nisan on iki de bizde ol: di duwazdeh (12') adar de li ba me be. Newroz 21 marttadr: newroz di 21' adar de ye. Saat yediyi on drt geiyor: seet ji heftan ardeh derbas dibe. Saat on ikiye on var: seet ji duwazdehan re maye deh deqe. Sen yarmada kanc gelmitin?: tu di hawkan de bibye endemn? Sadan nc olan bizim bahe: ji rast syemn bex me ye. Yedinci ku ta tt: ka heftemn j wiya. Bu kanc yaramazln?: ev fezliya te ya endan e? Yedi yzden az param var: ji heft sed kmtir per min heye. O bin iki yz ylnda domu: ew di sala hezar du sedan (1200'an) de hatiye dinyay. ocuk onar onar saymay rendi: zarok deh bi deh jimartin hn b. Beer beer sra oldular: pnc bi pncan rz bn. Yzde sekseni geri geldi: ji sedan hety wan pade zivirn. Krkta biri zekattr: ji ilan yek zekat e. eyrek asr geti: ji ara yek sed sal derbas b. Drt buuk ay sonra yamur yad: ar meh nv pa baran bariya. end sal e em hsr in: ka yl ki esiriz. S mirov hatin mala me: evimize kii geldi. aran bide w: drdn ona verin. Tu di end meha il de t?: ocan kanda geleceksin? Di bst pnc Cotmeh de cot dikin: ekimin yirmi beinde ift sryorlar. Hn di 31' meh de li vir bin: ayn otuz birinde burada olun. Seet ji pncan deh deqe derbas dibe: saat bei on geiyor. Seet ji nehan re maye e deqe: saat dokuza alt dakika var. Seet ji diwazdehan km aryek: saat on ikiye eyrek var. leka dawn j hat: son inek te geldi. Gay pncemn pirr xurt b: beinci inek ok semizdi. Oda duduyan bik e: ikinci oda kktr. Bi dehan mirov gihitin hev: onlarca insan bir araya geldi. Bi hezaran k li ser me bn: binlerce ku stmzdeydi. ar bi ar civiyan: drder drder toplandlar. Misliman ilan Hz. Umer e: krknc Mslman Hz. merdir. Mislimana pn Hz. Xetce ye: ilk Mslman Hz. Haticedir. Du metre nv kefen bes e: iki buuk metre kefen yeter.

Krte Dil Dersleri-Ders-14 / ahn DLOK Posted on 23.07.2007 Saat: 12:40 Topic: T_Kurdce_Dil_Dersi Mizgn/Say 35 EDATLAR-2 Geen ders kaldmz yerden devam ediyoruz. 13. dersimizde n edatlar ilemitik bu dersimizde de son edatlar ileyeceiz inallah. Tekrar hatrlatmakta fayda var. Son edatlar: re, ve, de dirler. Tek balarna kullanlmazlar. bi re, bi ve, bi de, ji re, ji ve, di de, di re, eklinde kullanlrlar. Baz blgelerde ra, da, va gibi kullanmlar varsa da, ada Krte'de bunlarn yerine yukarda ekliyle kullanlrlar. 1- bire: Trke'de beraberlik anlam verir. le anlamnda kullanlr. Ancak geen derste grdmz sadece 'bi' edatndan farkll vardr. Ez bi hesp geriyam: atla dolatm, eklindeki kullanmda 'bi' edat ata binilerek dolald anlamn verir. Ez bi hesp re geriyam: at ile dolatm, eklindeki kullanmda 'bi re' edat at ile beraber yani ata binilmeden dolama anlamn verir. "bi" edat yalnz bana kullanldnda Ez bi Baran geriyam: Baranla (Baran sayesinde) dolatm, anlam verirken, 'bi re' eklindeki kullanmda Ez bi Baran re geriyam: Baranla beraber dolatm anlam kazanr. 'bi re' ngilizce'deki 'together'in karldr. Ew bi min re kar dike: O benimle alyor. Bi w re i diaxiv?: onunla ne konuuyorsun? Bi hevalan re nene nr: arkadalarla ava gitmemiler. Ew bi heval xwe re heta mirin t: o, arkadayla lme kadar gider. 6. dersimizde edatlarn "O" zamiri ile kullanmlarndaki birlemeyi grmtk. Tekrar hatrlayacak olursak: Tu bi w re were: sen onunla beraber gel, eklindeki kullanmda bi ile w veya w'nin yapk ekilde kullanlabileceini belirtmitik. Yani "Tu p re were" eklinde kullanlabilinir. Hakeza min ji w re got: ben ona syledim eklindeki kullanmda ji ile w/w'nin yapk kullanlabileceini belirtmitik. "Yani min j re got" eklinde kullanlabilinir. 2- bi . ve: bir eye ynelme, birliktelik, yapkllk anlam verir. Ez bi w ve hatime girdan: ben ona balanmm. Mala wan bi mala me ve ye: onlarn evi bizim eve yapktr. Ez bi iya ve diyar ketim: Daa trmandm. 3- bi de: bir eye ynelme anlam tar. Trke'deki kullanmda "bi ve" edat takm ile ayn ekilde kullanlr. Ancak Krte'de farkllk vardr. Ez bi ser w de m: Ben ona doru gittim (onu ziyaret ettim). Xan bi ser min de ket: Ev zerime (bana doru) ykld.

Gur bi ser w de hat: Kurt onun zerine doru geldi. 4- ji re: Te, ji w re girt: sen ona aldn W ji me re i sitendiye?: o bize mi satn alm? Em ji k re nebjin?: Kime sylemeyelim? 5- ji ve: sadece "ji" edatndan fark ierisinde zaman olmasdr. Ez ku ji wir ve hatim heta niha: oradan geldiimden beri Pisk ji mal ve heta bexe li d min hat: kedi evden baheye kadar beni takip etti. Tu ji ber ve wusa y: eskiden beri bylesin. Bu arada yanl bir kullanma dikkat ekmek istiyoruz. "ve" son edat her ji den sonra kullanlmaz. Yukarda da belirttiimiz gibi zaman mefhumunun olmas gerekir. Ez ji mal ve derketim: (evden ktm), ev ji aliy te ve hatiye kirin: (bu i senin tarafndan yaplm), ji qutiy ve kul derxist: (kutudan pastay kard) gibi cmlelerde "ve" edatnn kullanlmas yanltr, gereksiz bir kullanmdr. "ve" kullanlmadan da ayn anlam verir. 6- di de: Trke'deki -de halidir. inde anlam verir. Geen derste de ifade ettiimiz gibi yalnz bana kullanlan "li" edatndan farkldr. "li" ngilizce'deki "at" edatna mukabildir. "di de" ise ngilizce'deki "in" edatnn karldr. Azad di mal de ye: azad evdedir, dediimizde Azad muhakkak evin ierisindedir anlamn verir. k di qefes de ye: ku kafestedir. Nkes di girtgeh de ye: nkes zindandadr. Di dijmin de hal nemaye: dmanda hal kalmam. Bu arada li de eklindeki bir kullanmda yanltr. Ez li dikan de bm, ew li ser dar de fk dixwar. Bunlarn yerine cmledeki duruma gre ya Ez di dikan de bm, ya da Ew li ser dar fk dixwar eklinde kullanlmaldr. 7- di re: inden, altndan, stnden, arasndan anlamlarn verir. Trke edat olarak karl yoktur. Krte'de bazlarnn yerine "ji" edat da kullanlabilinir. Em di bin pir re derbas bn: kprnn altndan getik. Hesp nikaribn di nav av re here: At sudan (suyun iinden geemedi) gidemedi. Av di nav malan re di: Su evlerin arasndan geiyordu. Xwarin di ser quxan re diqebil: Yemek tencerenin stnden tayordu. "ji" edatn verilen rnekler temelinde kullanrsak; Em ji bin pir derbas bn: kprnn altndan getik. Hesp nikaribn ji nav av here: At sudan (suyun iinden geemedi) gidemedi. Fakat; Av ji nav malan di diyemeyiz. nk su evlerin arasndan geiyor demek isterken su evden kaynaklanan szntdan geiyor anlamn ykleyebiliriz. ALITIRMALAR Azad bi El re binav girt:. . Boyax bi diwr ve ma: .. Leh bi ser min de hat: .. Brvan di mal de pirtk dixwne: . Noqav di bin av re die: Ji paleyan re xwarin bir: .. Ez bi k re bigerim?: . Kincan bi hev ve dirt: . Tu pirr bi ser w de di: Ji keng ve tu nehat?: Qiyamet w bi ser bawermendan de ranebe: ... Ew ji xwe re titek nagre: Ji gund ve heta bajr meiya: .. Ew tu car di nav daristan de raneketiye: Mik di nav boriy re diyar ketiye: ... Ew bi me re er nakin: . Kir ku bi dar ve qiyame bikeve: . Ji z ve ye tu nexuyay: . Tu dib qey di qutiy de helaw e: . Ferte ji bawermendan re mizgn tnin:..

Xwn di nav rihan re derbas dibe: . Ailemle beraber Erzurum'a gittik: .. Adamlar silahlaryla geldiler: .. Kimlerle beraber altnz?: Sason sonradan Batman'a baland: Tesbih tanelerini birbirine balad: Onlar birbirine tutundular: zerime ok geliyorsun: Boyay zerine dkme: ( bi de edatyla). Kpek yavaa zerine gitti: .. O kitab bana getirme: Bir ekmek kime yeter? .. Bu kitab halkma hediye ediyorum: lk gnden bu gne ok ey deiti: Geen seneden beri gelmedin: . Elaz'dan Bingl'e yryerek gitmi: kisi de ayn gn geldi: . Yazlarm bilgisayarda kaytldr: . Tarih bir gezinti yapmak istiyor: . Uak bulutlarn ierisinden geiyor: Tren bu tnelden geecek mi?: . Su bardaktan tat: EZBERLENMES GEREKEN KELMELER: Noqav: denizalt Balafir: uak Ket Ceng: sava gemisi Ket: gemi Komket: Donanma Art: ordu Fk: meyve Zerzewat: sebze Zad: tahl sot: biber Palcan: patlcan Firing: domates Rader: mastar Gihanek: bala Rengdr: sfat Hoker: zarf Daek: edat Padaek: sonedat Aferandin: yaratmak Ewiqandin: oyalamak Fetisandin: bomak Hejandin: sallamak Kelandin: kaynatmak Feq: medrese rencisi Mr: st med. rencisi Mela: mam Seyda: Med. hocas Tekya: tekke GEEN AYIN CEVAPLARI bi tirs tevnegere: Korkuyla hareket etme k xwe bi xwe kare bij?: Kim kendi kendine yaayabilir? bi ziman xwe biaxive: Kendi dilinle konu ew bi kjan nexwe ket?: O hangi hastalkla dt (hastaland)? yek bi yek cihn xwe girtin: Tek tek yerlerini aldlar gur col bi col hatin dora gund: Kurtlar sr sr kyn etrafn sard. b kelek em r nade: Gemisiz nehir yol vermiyor. b nan av dibe, b welat nabe: Ekmek ve su olmadan olur, lke olmadan olmaz. dest xwe di xwe nede: Elini kendine srme.

min kevir di w wer kir: Ta ona frlattm. ew li ku ye?: O nerededir? tu ne li vir ?: Sen orada deil misin? heywan li axur in: Hayvanlar ahrdadr. ew ji k direve?: O kimden kayor. ez ne ji v bajar me: Ben bu ehirden deilim. ew ji te s pirtk xwest: O senden kitap istedi. sen burdan nereye gideceksin?: Tu ji vir di ku? bayra ondan al: Al ji w bigre. mavi kitaplardan aldm: Min ji pirtkn n girt. yara kendi atmla katldm: Ez bi hesp xwe tevl pbaziy bm. onlar Batman'a uakla gitmiyor: Ew bi balafir nain Batman. azad bi bawer bn: Azad inanl idi. keklikler sr sr geliyordu: Kew ref bi ref dihatin. ahmet u an evde yatyor: Ehmed niha li mal radikeve. ehirde hava ktdr: Li bajr hewa xerab e. boyay kendine srme: Boyax di xwe nede.