You are on page 1of 127

Abdullah calan Sosyalizmde srar insan olmakta srardr

ABDULLAH CALAN

Sosyalizmde srar insan olmakta srardr

WeANeN SerxWeBUN 87

Abdullah CALAN Sosyalizmde srar insan olmakta srardr Weann Serxwebn: 87

CNDekLer nsz .............................................................................................................................7 Sosyalizmde srar insan olmakta srardr ..................................................15 Emee yabanclamayan modellere ihtiya var ............................................17 Yapay-kul bir kiilik deil, dnen ve karar veren bir kiilik ......................................................................21 Ordu sreklileti mi egemen, smren snf durumuna dnebilir .......24 Toplum ile doa arasnda byk bir uurum var .......................................27 Gnmzde sosyalist hamlenin baz yeni zellikleri .............................31 19. yzyldaki gibi bir ii snf kalmamtr ................................................38 PKK bir emek hareketidir .....................................................................................41

Birinci bask: ubat 1998

Yeni devrimler dnemine giriyoruz ..............................................................45 kapitalizmle uzun soluklu bir mcadele gerekiyor ...............................55 deoloji ve moral ilk insana da son insana da gereklidir ............................58 Sosyalist ideolojinin tarihinde nemli duraklar .............................................67 Devletleerek sosyalizm amacna ulaamaz ...................................................70 Yeni bir enternasyonal sosyalizme k yaptrr ...........................................77 Sosyalizmde nder-militan gerei ...................................................................81 Dnyay kamplara blmek gereki deil ve bu almtr .......................84 Sosyalizm bir nitelik, insann kendisini sosyalletirme sorunudur .........87 retiyor, yayor ve doru mcadele ediyoruz ..............................................90 ABD ve TC benden hibir zaman yrttmz mcadele terrizmdir szn duymayacaktr ...........................................................97 nsan kurtarmak istiyoruz ve asla kapitalizme teslim olmayacaz .....................................................117
5

Sosyalizm ve Pkkde gelien evrensel zm ........................................123 Yzylmz btnyle etkileyen leninizmdir ...............................................126 ABD hem yavuz hrsz, hem de yavuz terristtir ........................................131 Sol, Trkiyede kemalizmdir .............................................................................134 Sosyalist topya, umut ve iddia baar iin esastr .....................................139 Eski dnya modeli insanlk iin dar bir gmlektir .....................................145 lme kar yaam, klelie kar zgrlk ...........................................151 Trk faizmi Sovyet desteiyle geliti .........................................................165 Rus halk iin de Nasl yaamal sorusu ....................................................171 Trk ovenizmini Ruslar ve Krtler birlikte durdurabilir ............................................................174 Krt-Rus ittifak birok sorunu zebilir .......................................................176 Sosyalist insan yaratmak, devlet kurmaktan daha nemlidir .....................................................................178 Reel sosyalizmin zeletirisini ben veriyorum ............................................180 Sovyetler kendine sevdal bir kiilik yaratt .................................................183 Pkk sosyalizmde byk aamadr ..............................................................189 Ya sosyalizm, ya hi! ............................................................................................191 Sosyalizm hem hayal, hem de bilimdir ..........................................................193 Batnn saldrsna Asya ittifakyla karlk buluyor ................................199 Yeterlilik anlay sosyalizmde olamaz ......................................................205 topya iin yaayacaksnz .............................................................................211 nsana, insann da en iyisine gvenirim ....................................................231 zgrlk kendini derinliine gerekletirme olaydr ..................244

n s z
Re l sos aiz in ayaka ol u u, em er aizme re a et hain e e y l m t d p y l l k b l d ol u u,doa  yadn a nikikam abn  ylar a idn a d l ys l y n p l d l d k y kononk  eba l  n are lsos aistveem er aistkampa n j t r n k d d e y l p y l l r gei eerkar  n a igvekont ole ibu n enokda aet in l m l s d k r l r g d h k di.Adeaiki eb endn a a ihergei e inba n a iha e t y l l y d k l m n d k r ket,budu umne e iyeikiblokanbi i iter ihet ekzo un ab r d n l t rn c m r d ra l . Dn a n her an i bir ye in e i gei e e yaka m a k m t y n h g r d k l m y l d esasl ise,halka n,ulusa nves fa nge el ara n an l r l r n l r n k l r d ok,buikisise in ara  a,nuzalana  nge ie e i ene t m k l rn f l rn n l m sn ka arhiz et dipet e i i ir.Buege enikpoii aa ,ulusa a d m e m dd m l ltk l r l r ra  gei ee i bo u or ve sisemer ara  bir kiiten e i ora a s l m l r y t l s l l m y t y  a  or u.So uaise,in ankvedo aso una  nhery ye k ry d n t s l r l rn n l dagi ib  e i eyola or u. b y m sn ly d Sov et er Bir i i n er i in e i re l sos a iz in da l a y a y l l d l d k e y l m m s l birike,dn a a ikuupa aora ankal  orvehalka nkuru l t y d k t l m t d ky l r t lu,ba m zkm a eee ia n anel e iiko ularora a s l c d l l r s d v r l l t y ka anye ibirs eba or u.Budu umkont oledil ez e,ye i r n r ly d r r m s n po i i a ve stra e i er ge i i il ez e em er a iz in de aley in e ltk t jl l tr m s p y l m h d okcid igei ee iya aa ak.Nie imye idn ad e i poi d l m l r r t c t t k n y z n lti a  bye bir s ee gn e e gei ii or u. Fa at em er aizm k s l r t d m trly d k p y l deum u u ubua a a akveba a sar ou uyayap he ap d n l m y c r h l l t s la  tut a a ak . Re l sos a iz in da l a  ka i a ist-em er a r m y c t e y l m m s pt l p y liz inzae iol a a ak. m f r m y c t Bugnunuokakasyleyebiliriz:Dnyamzbirgeisrecindedir.90la ndn a  beire en,Sov ete indn aden ee r y sn l l y y l r y g l rin en e il e iy e adeta dnyann ivisi kt ve bunun sonucu d k m s l olarak or a a  an bo u un, e it i g er e dol u ul ak is en t y k l l l c d r m t me i inora a ar  birha e etiikszkonusudur. sn t y k d r k ll  Es iden e inarkmer e in eikite elg-ABDveSov et k g n l k z d m y ler-var .Arkmer eze in enbi i inar  yiir e i,bn d l k l r d rn ln t m s t
7

den e e i al st et i. Den e en, den e iz i e ge il i. Mev ut du g l r t t g d g s l d c rum a 2000li yla a do u ilerer en, dn a  , ye i bir den e d l r r l k y mz n g ara  n a idn aola akta ma a ii iz. y d k y r n l y blr Yal zdn a nbirbl e in eyadaden e inolu a n abir n y n g s d g n m s d ta afola akSov ete inol u ualanar ade il,Ora o u,Kaf as r r y l r d l d t d k lar,Bal anar,LainAme i al ee in e,k a a dn a nherta k l t rk k l r d s c s y n ran agden ee iye i enolu aka r.Budu umisezelike f d g l r nd m t d r l l 90lylar anbuya aken i i iye isa aar,ye idostukar,ye l d n dsn n v l n l l ni itiakar ve ye i d ankar bi i in e gser eke ir. Bu un tf l n m l l m d t m t d n byeol a ka  l az r.Ora a anoto iebouka  ,ki in l m s n m d t y k rt l l rn m oto i e ol u u un bi in e i i alan a  dol ur ak is e en g er rt d n l m d l r d m t y l ara n aa aa nk a do al r. s d t m l r m s d Ge is e i indi eradsa aar,a aarol aka r.Sa a r cn v l t m l m t d v n kbi ime i,poiik-dipo aikbi ime iveba mdevete i a l r lt l m t l r l l l r sa ar ayouda ilhertrynemkula l aka r. v t m l h l t l n m t d Her es bu ge i s e i in or a a  ar   im an ar an ya ar k r cn t y k d k l d r lan akise eke ir.Her esye iden ee eula a ann epo is m t m t d k n g l r m d c z yo u ugen ir e ea aka r. n n l d m y l m t d Herdevetvesi a algu uiyibil eke ir:Den eerbirdea l y s n m t d g l f otur ukanson aher an ibirhameileden ee iken ile i eboz d t r h g l g l r d hn mak ko ay de il ir. Yal z dn a  n ge e i  in de il, bl e el l d n y mz n l i g s den eer in de bu ku al ge eri ir. e, bu ger eken yoa  an g l i r ld t t l k devetervesi a igerb kbirti-ka vesa aileken ie i l l y s l y i k v dl rneye ialanara a aveavanajka an a aa aka rar. n l m y t z m y l m t d l Dn a a i bn em er aist ger ye i itiakar ve atakara y d k t p y l l n tf l l l mev utpo is ona  gen ir e ea aka rar.So uksa a c z y l rn l d m y l m t d l v d e in e ara a n a bu u an mt e ik ik bu n ye i i kar  k n m d l r d l n t f l g rn l l sa abi i i ed  e edebire i evesr e eb ak  v mn n m s k m t m y r m tr.Busr e iem er aiste inOra o u,Bal anar,Kaf as a, t m y p y l l r t d k l k y Do uAv u a,Af i apoii aa n a ifark  aba a akgr ek r p rk ltk l r d k lln k r m mm n r. k d Ger eke en sos aiz in   n en bu ya a faza bir za an l y l m z l d n l m ge ide il.Buk as eie i in ege ekes ire lsos aistl e m s r rs d r k e y l k ler evege ek edeem er aistl eer e,yi edn a ne itibl d r s p y l k l d n y n l gee in e  lup biener dik ate in ee ir e, re l sos aiz e aler l r d o t l k l c l n s e y l m t 8

naifgse ienpoii aa nile i e dmata a  ,em er aiz in t t rl ltk l r ry a m d p y l m dedn aze in e ikont o noylar a in enda adaazal  y r d k r l n l d k d h d g e ekir. Dn a n he en her ala n a, bn kaa n a sa r l c t y n m n d t t l r d vaar,a aar,hu ur uzukarvb.gei eeradeabir i i iko l t m l z s l l l m l t brn vaar a  a ta ip ede ei or. Em er aist l eer her an i bi i i i l c sn k g ly p y l k l h g rsn kont ol al a al a a aka n a b k zoran aara, halka r tn m y l t l r d y l m l l l rndi e ie iyekar kar  akal aka rar.Dgei ee inya r n l r l y m t d l l m l r n  aaraniso unar,ei ier,isik ar zkarvar.Es i end sr t r l l kl t r s l l kd so una n bas l a ya saa an ba a lar, i so una a per r l r tr m s l l n r r l r de ya r en, g  z e bu u ba ar a n n e b k en eler pl k n m d n m n n y g l di il eke ir.Buanam aem er aizm edecid ibirge ie edu k m t d l d p y l d d rl m ru uya an aka r. m m t d Dn ain an  nb kbirb ne e ey eate insn e y s ln y l m r d s t d ya a aka r. Lain Ame i a, As ann g e i, Kaf asar, Ora o m t d t rk y n y k l t d u,tmAf i aka ,es isos aistl ee innemibirb yo rk t s k y l k l r l l m unsi a iveeko o ikkrizerebirikeya  orar.Av u aveAme y s n m l l l t y l r p ri a,bu lev levya andn a nora n a,san iikicen etada  k a a n y n t s d k n c r.Dn a nhernemibl e ige iimeyk r.Olayarsan d y n l g s rl l l d l kibirb khe apa a ado uya aya abi i i or. y s l m y r v v rky Sos a iz in kar  n a em er a ist g mer e i i ABD tem il y l m s d p y l k zn s edi or u.Buherba m anbyey i.Eko o ikola ak,siahsn y d k d l d n m r l t l vepoiikatakkana n aABDtar l azn er i.1970le lt l l m d t m d d rin oraa n an iti a en ya a ya a de i en bu du um, sos aiz t l r d b r v v r y l min y  ya ok da a hz ola ak ya an , em er aizm ken i kl l h l r m p y l d ara n a bir g da l a  a u a  r. Bu n  em er a ist s d m sn r m t g p y l mer ez en sz et ek mm n r: ABD, Av u a ve Ja on a. p k d m k d r p p y he iz,bumer e in leng Ame i adr.An akABDar s k z h l s rk c tkbirba  aeiterara n abi in idir.Yok an e igi itar km l s d r c s c k b tl azdn ali e ide il ir. m y d r d Ya ngee ekebumer e inya  aikidn ag da aila e k l c t k z nn y c h v ola akr.BunarRus aveindir. c t l y Es i en Sov et teh iine kar  ay  poii aa a sa an, orak kd y dt n ltk l r rl t straei ebirara ageenem er aistge in,g  z e idn a t jd y l p y l l r n m d k y gei ee i ekar orakpoiiktav agir e ee iinbirhayine l m l rn t lt r m m l r i l denervar r. l d
9

G e in bir ir e i e g e du um a  ol uk a fark  r. Bu  ark l r b l rn r r l r d ld f neolur aol uns egmer e in eda l ay n eie eke s s r k z d m n d l m t dir. Ege eniksa aa  ge iet eves  kay aka  zen in m l h l rn n l m m r n l rn g leir eko u un aya  anbudevete inre a ete i,ken iaraa t m n s d r l l r k b l r d l rn a e i i ya a  or ve bu git ik e de in ik ka a  or. ok ile i d l k r ty t r l z ny r bo ut ar a ol a a da ar k or ak d ann ya   a, bir de ek y l d m s t t m nsr ola akbir ire iyeu a  orarve21.yzyldaarlklolarakbu r b l r l r y l glerinsiyasiveekonomikmcadelelerinetankolacaz. Em er aistl eer ea a anbugei eer,ken ika u y p y l k l d k l m l d m o la  a da yan  aka r. Es i en ko  izm tehi e iyle artan rn sm t d kd m n lk s l d anBain a ,arkye iynemergeii il ek i inuyuu u rl t s n t n t l l tr m sz t r la  or. Em er a izm top u un uya    en el e ek, ara a an my p y l l m nn g l m l n gze i i ka at ak in zelike te ele en med a vd. tek ik ilei l rn p m i l l k l y n tim-et ie im araa   geii i or. Dn a a i gei ee e m a kl l rn l try y d k l m l r d hae et e en n e ken i ka u  u u bu ko u a zoran a a da l m d c d m oy n n d l m s ik aet ekzo un aka or.Hak zi ale i i,m a aee i ide n m r d ly s g l rn d h l l rn mok a i,in anhaka vb.kav amarveh a ist syemere r s s l r r l m n l l l me uar a aa  or.Ay  aes i igi i,iso una  gr ez r l t m y ly rc ks b r l rn m dengeipokra atbire il edsa aa am a ae ehe enka l h k d h l r d h l y m rarver eg  ken in ebua  or.Hemi,hemdka u  u m c n d d l my m oy nunola tep i i ial akane i i or. s ksn m t kny te yan an m a ae edien halkar da es i i gi i em er aist d d h l l l ks b p y l ge ehe entesimol u orar.Da afazazge i eda a a l r m l m y l h l l rn y n rakdi e i inonuruyou use i orar.Bun aem er aiz inhalk r n l l n y l d p y l m lar d a  kim i i ve po i i a  n iyi e g l  ol a  n m n l ltk sn c r m m sn nemibirrovar r.Ora o u,Bal anar,Kaf asar,Af i a,La l l d t d k l k l rk tin Ame i a, Uzak o u gi i dn a n he en her ye in e de am rk d b y n m r d v edena aar,ii ed en m zkem er aiz inhalka a t m l n l z s l p y l m l r bo une ir e eneka arge ie i i iokiyigser eke ir. y d m d d rl dn t m t d Em er a iz in kar on an kap an ol u u, ken i i re e e i i, p y l m t d l d dn t m d ya at a aa gr emiimanter i eokkofbirya  asa ip r m y l t k l j sn py h buun u ubusonylar aokda aiyia ak.z rde ien l d l d h t g nl ya a n,ger ekeiseuyuu ul u,tek i een eksen i,ku an m t t r m n d l m m da abaan ,herta aara atkaynen i il e e khaege y l m r f h l l l dr m y a l 10

ti il ibirya amol u ugzernn e ir.Buya amesa etal a r m d l d d r tn aln ,zg en enveba m zka arver eg n enyok unk m v d s r m c d s ln r.Adeasi e a,TVveben e iye,rekambom ar  a ya m t t n m z r l l b dm n l yerebiredil ibirsu iya ambi i i ir.Uzakahe efgse ien l m n md t d t rl mad i ata ma e i a, aha i l e i l  l  tek  e, tek ik dy l n vy t l k l r d r m d z n birya amabu a a iin anarle ioy a anfi  ana ad  l r d k s l l r n y g r l r n t l r. r m t Bu e il e ken i in a   d  en, ken i e ba a an em er a k d d s nn r dn l y p y lizm,re lsos aistl ein ana  datek ike,rekama,de ok a i e y l k s l rn n l l l m r s ve z rk syeme iye o d e in ko  ist reime i e kar g l l l r l n m m n j l rn ha e eege i i or u.Re lsos aiz inken iin a  ka iaisttop r k t ry d e y l m d s nn pt l lumin a  aaler aifola akye i ene ilen ir e iol a da s nn t n t r nd k l d m m m s em er aiz ehe efe i eula a akoayksa or u.Venie im p y l m d l rn m d l l ly d t k ger eke en sos aizm de e i in e g l  ki, sos aist in an ya l y l n ym d r d y l s ral a an,b kdeveterku ul ada,dnyannaltdabirisosyat m d y l l r s listolsada, zaya aa y l edeso uaodevety l a u l m l r r t s n t l k m ya mah um ur. Ger ek e en sos a izm e dev et ol u u faz a y a k d l y l d l g s l s l nekarld.Kitee inruh algei ime ivemo alfak  eeil l l r s l l r r t r n mege e iduyulmad.DolaysylaSovyetlerBirliindegerekleen r sosyalizminbilimselsosyalizmdenbyksapmaolduunuvurgulamamzgerekiyor. Gei entek ikca a ara a nokg  a a ain an naley l n n v l m n z k r c s l hin ekula l a ,yi emev utbii inin a uyuur a,g ze d l n m s n c lm s n t m s l tir e,byktketimcanavarhalinegetirmesivehieir ey n m l t m n degeii il e i,sos aizmbii i eba ur a ka  l azkl ak l tr m s y l lmn v m y n m m ta r.Em er aiz intek ooi ing  es  a akdn a nherta d p y l m n l jn c n n r y n ra aserbestekola  uzat a ,buynemehalka n,in ana fn l rn m s t l l r s l rn bey i e gi e ek ken i i i eleir e e a a , bu a kar k nn rr dn s l t m y l m s n l ve e ek,hatabu u dm dmyerebirede ekdev ime inpers ek rc t n a a l c r l r p tii ivekap a  ora akoy aka r.Re lsos aiz inde e i in fn s mn t y m t d e y l m n ym den so uar  ar a te ein e mev ut em er aist ger eki i ok n l k m m l d c p y l l iyi tah il  den ye i yak a m ar a sos a iz e sa l ak, in an  a l e n l l l y l m r m s l kar ye i egei ie ie ekenkut albirg evya   n a r.Tek rn trl bl c s r kcl d d nooikgei eiin ebo u uan,l  enin a kurar a ntek l j l m d d r l d r l s n t m n yo u,  nun ye i en e il en ir ek en, moral ve insani ynlerini l o nd k l d m t
11

aakarmaktange i or.Sos aizmyadasos aistikbu und n y y l y l l n da bir ey de il ir. Nie im, elinizdeki kitapta PKK Ge el Ba a d t k n k n Ab ulahcaanyol a ndadiegeir i igi i,Sos aizmbirin d l l d l t d b y l sanbii i ir.n a s ekiinan,umutuvemo alikanbirbi lmd s n r l l l r l l lim ir. d Asn aPKKninsos aistzeli idebunoka aora ak ak l d y l l t d t y m ta r.PKKyiye il ezkan, nund  l ,inananveumut d n m l o r m t tan yok un  lan in a , s r e i i in ve em er a iz in ki i i i s o s n m g cl p y l m l adeaieya a azvebirbeahai egei enzelike in enko ar t r m l ln tr l l r d p ma aa a  r.Bu,in a ayaka m aye ibirynem,yere ik y l m sd s n l d n t l kapa  anbirsos aistbiim ir.n a ns n enok,z n l l r a y l l d s n z d n ve eye i in  sas aln a ;dev im safa  a geen ki i in ol u u l mn e m s r l rn l n d gi ika uledil e e ivemutakanam aonabird   nda a b b m m s l l d n m y tl a ,sos aistin a ya at am a ee i intaken i i ir.Bu a m s y l s n r m c d l sn dsd r dain a ayaka m ayne inisa etiol a ,sos aiz ing  s n l d t m b l m s y l m c n ora a ar aka r. t y k m t d Dn a a in an n tek ooi in ha i aa yla ku at a al a y d s l n l jn rk l r m tn aln  , nungei ez nim aedil e ea l  ko ular a d o l m n h m y l d l d PKKnin bi im el sos a ist yn e i hi ir sap a a yer ver e en l s y l t m b m y m d kula  orol a ,sos aizmm a ee in eye ibirsouk,ye ibir l ny m s y l c d l s d n l n aa a r.Bu un,ulu al vehatas f al aa akulusa a a m d n s l t n s l r l r r s bir ka ak e e ula  ol a , sa e e TC s r e i i i  in de il, r t r m m s d c m g cl i Em er a iz   in de cid i bir teh i e ir. Kar -dev im g e i in p y l mi d lk d r l rn ya  n a do a an kor u ha a e idir. S r e i ik ve em er a kn d l k y l t m g cl p y lizm  in, PKKnin en ka ul edi e e en te el zel i i de bu ur. i b l m y m l d ARGK saf a  a ka  p Kr is an da a n a sa a an bir Al an l rn tl d t l r d v m ba ange ila n,yi ebirAl anTVmu a i i inBuya amko ul y r l n n m h brn la n a zoran  or mu u uz? so u u a, Be im in Av u a in r d l my s n r s n n i r p sa  nso ukili i i,buya amko ula n anda azor ur ekin nn ks l r d h d l de ice a ,buko u aktuanbirr ekir. k v b n y t n t Ta ihe ve g  z e ora a  an bn sa aar a ta afa n r t n m d t y k t v l d r l r na l ka an k a  ve a na l kay et ik e i ko u u in e en i in e, s z d l r y s b t l r n s c l d d ba a a nna lsaan  da aiyig e ii or.Ken i id a rl r s l d h r l bly dn m n ntakikvestraei i eg eko uman r a anveyen i inyol n t t jsn r n l d m y gn la ze in egnkola akyo una a anarkay et ekenkuru r r d l r l m y l b m t t 12

la azar. Ka an a n arta   ye i e geir ek ve ye il i in ze m l z m n l rn rn t m n gn mi i iora ankal r akinta inedi iroloy a a akin a or nn t d d m i y c n y c s n ta a  ar ak ge e i or. Ge i e e in do ul u u u be ir e e ek, y k m r ky l m l r r t s n l l y c onu ka a p ka a ma a d  e ek  lan sosyalist inanl lcl tr z n l r n t r c o in anfak  r.Tek ik,an akgvez rin a nbuun a  s t r d n c l g s n l m d ko ular aso uala iir.Re lsos aizmne eny l vePKKise l d n bl e y l d k d na l ka a  or so u a   bir de bu er e e e ce ap an r ak s z ny r l rn v d v l d m mm n r. k d Tek ooi inbirhayigeii iBal ee in ein ana nira e n l jn l l t t k l r d s l r d le i,umuta ,inana vemo ale iyokedil iir.n anege en r l r l r r l r m t s m le inelin ebuun ur u utek i eye ikd r.Bain a n a r d l d d n n m t t s n d kis r zbi ey ii in,in ankso una  akar b kil i izi in n s r cl s l r l rn y gs l te elne ene in enbi ibu ur.Bu a aege enerta an angei m d l r d r d r d m l r f d l ti ientek ikmev utin anti i ehk e i orveet i ialn a nun rl n c s pn m dy ks t d o ki ii i iira e izei i or. ln d s l try Trk s r e i i i in in a a yak a   ise em er a ist er dev m g cln s n l m p y l l let er e kar  a   a a a ak ka ar ki i ik krc ve l    r. l l l trl m y c d l d r c d im ienokya l a aa an, zelsa aki ii i itamege en d p m y ll v ln m kl ak r. Eli iz e bu u an ki ap a PKK Genel Bakan Abdullah m t n d l n t t calan, TC s r e i i i in in an a  fi  an k an te e may m g cln s l r g r l t y munar   ,hiletirdiinisy or.n anarka na  do ur l t dn l y s l r l rn y mak pa a  a ken i e i i sa a ak du u a ge i il i ir. Bu ka ar h sn dl rn t c r m tr m t d d  en,ruhsalkntiindebraklanin a ndn a n asoy r l s n y s d lukav amvede ere eyeryokur.Da adak bue il eya a r l r t h t s k d yan ler du u un a i tipe in dn a  da da p yok edii or, l r m d k l r y s tl ly im i iza ana vegee eke iora ankal   or.So uaken dk m l r l c l r t d drly n t die i e lang ene i iso u aka arkay e e ekbaa a aka , l rn o v l rn n n d b d r l n c l r tesim ola aka , ka n toku u a a a aka  bir efen i ararar. l c l r r l n l c l r d l TCnin top u a da at    zel sa a n ken i i bu ur. Do a  y a l m y t v ds d l ys l bu, zelsa a n alkze in eger ekeir i idi erbirkati m r. v h r d l t d la d Em er aiz inves r e ii insa e eka aynemereyapka p y l m m g cl d c b t l l t l rkati ma gr ekeyein ek,ger eke ibnyne iyekav a a la l r m l t m l r t l r l r m makde ekir.Nie imbuynemde if eol uvetep itopa ol u m t t k t r m k l m d un anarkfazatuu a  or,so uala  or.nemi lanbuyne d t l t n my n my l o t minba a  z  nso ua te ein egeii ienin evegizikati rs ln n l r m l d l trl c l l13

amyneme i igr ekir.n an nbirdebue il eoksin i ekat t l rn m t s l k d sc le il i i, be ine in ve y eke in fet e ie ek du ar za l   dik d d y l r r l r h dl r y s l tr d kaeal r a,sos aiz inek ek,ha avesuka arihi adu uanbir t n s y l m m v d ty y l ya ambiimiveinanol u uken ii in enana r. d dl d l l PKK m a e e i in te el he e i ye i bir in a  ve bu in a n c d l sn m d f n s n s n ku a a ye ibirya a ora a ar akr.Kr isantop aka n r c n m t y k m t d t r l r day ensa a nbuzeli iokso utur.Ya a akinsa a  r t l v l m t m i v l orve abusa aabirya amora a a  or.Gei eer,ka y y v t t y k rly l m l za m ar, ye i ik er bu te el e ger ek e i or. PKK ve zel ik e n l nl l m d l y l l onun n eri i d d an an da a ok bu sa a a yo una  or, d l m d h h d l y bir i iar  a me eerger ekei i or.Hip e izbusa a br dn z l m l l try h s h da,ya iin anveya amko u un ayo una ak,ay za an ad n s n s d l m n m d d anadaeniyisa a a nyou ur.Biraddaives fm a m l v m n l d n c de e i  lan bu yn em s ek i e i il ez e, bu un so u a  in an l s o t r ll tr m s n n l r s ki ii in eveya a n aso utol ua ad  l ez e,PKKnin l d m d m g l r n t r m s TC s r e ii i in  zel sa a  a ve em er aiz in be ine i fet m g cln v n p y l m y l r het ea aa  ada an a mm nde il ir.PKKGe elBa a m b l rn y m s k d n k n Ab ulah caan yol a, son d emer e aran bir tem o ve zen d l l d n l d t p ginei ienynemereye ier ek,ye ika n,k a a ye iin an l trl t l l n k n d s c s n s ve ye i ya am  me ee i i geii i or. Ark zae i ko a a ak n z l m l rn l try t f r p r c ki ii i e ilen i i or. Ulu al kuruu m a ee i in ihi a duy l k l dry s t l c d l mz ty du ubuki iikir.Yz large edeye iin a ya at a,s ee e l t y l s n s n r m r l r g eye ie eved r em a ee iesasr. r nl m n t m c d l s t PKK,Ne lk lan,nede lkedi en,nanvemo alsa i i m o m n i r hb sos aistki ii iya aa ak,Ora o ununb kin ankvesos a y l l r t r t d y s l y listdev i i ige ekeir em a ee i i,em er aiz in,s r e rmn r l t m c d l sn p y l m m g cii in ve her tr en ge i ii in kar  en ele i e ra en yk eli l d rcl g l rn m s tyor ve zae i ya at a youn a dn a  sar an admara ileri or. f r r m l d y y s l l ly Onunbune e ezba a  ,biim elsos aiz inzae i ir. l n m rs l s y l m f rd Weann Serxwebn ubat 1998

Sosyalizm insanln tek geleceidir

Tarihte Lenin misyonu hi phesiz emekiler adna byk bir eylemdir. zgnl kapitalist retim biiminin gelitirdii snflama, smrgecilik ve bunun bir st aamas olarak emperyalist koullarn belirledii Rusyada ve arlkl olarak kapitalist koullarn bir rn olan marksizmin, kapitalizmin bu aamaya uyarlanmas sonucu iradi yan ar basan bir eylem partisiyle sistemi zorlamasdr. Sistemi bir parasndan koparmak ve bu konuda ilk olmas bir yerde sosyalizmin ilkel bir balangcn tekil etmesinde yatyor. Aslnda her devrim biraz da birbirine benzer. Bu adan Bolevik parti modelini bundan sorumludur, yoksa baka eyler mi demek fazla aklayc olmayacaktr. Bir Fransz devriminin iddeti uygulay tarznn, Boleviklerden aa kalr yan yoktur. Bunun yannda birok burjuva devrimi daha vahice gerekletirilmitir. Feodal dnemin, yine kleci dnemin iddeti uygulamalar ok ileri dzeydedir. Bazlarnn sand gibi leninist parti anlayndan kaynaklanmyor bu zl. Bolevik parti modeli de bu anlamda bu zlten sorumlu tutulamaz. Bu parti modeli ile ok iyi bir sosyalizm kurulaca gibi, eer gerekleri yerine getirilemezse zddna da dnebilir. Marks ve Engels dnemlerinin en iyi sosyal bilimcileri, yani top15

14

lumun bilimsel geliminin en iyi ifadeleri olduunu rahatlkla syleyebiliriz. O dneme kadar toplumu bu denli bilimsel ifade eden bir teoriye rastlanlmamtr. Felsefe, sosyalizm ve ekonomi zerine deerlendirmeler vardr, ama ilk defa bu kadar tutarl, kendi iinde btnlkl bir teoriye ulamlardr. Leninin buna ekledii bir devrim teorisi, yani politikann, sosyalist devrimin partisini ve taktiklerini belirlemesi vardr. Biz buna reel sosyalizmin zlnden de ziyade, ilk olan deneyimin emperyalizm kuatmas ve henz bir kapitalist giriimin fazla gelimeyii, feodal ve ara tabakann ok gl etkileri, Rus kimliinin toplumsal biimleni iinde ok kat zellikler arz etmesi devletin zlnde bile, Boleviklerin esas olarak bu devlet kalntlarna dayanmas ve hatta yeni ekonomi politikayla kapitalist ekonomiyle belli bir lde yaamas kanlmazd. Burada daha sonra oka tartlan Trokinin eletirileri, Stalinin uygulamalarnn bu zlte ne kadar sorumlu olduuna dair epey ey syleniyor. Bence esas sorun bu deildir. Ekonomik olarak yaplanlar, ok geri bir ekonominin en gelimi kapitalist ekonomiye ulamas, hatta onu geebilme gcn gstermesi fazla eletirilecek bir durum deildir. Nitekim zl ise bundan kaynaklanmyor. Kald ki, bu ekonominin sosyalist ekonomi olduunu da sylemek mmkn deildir. Bir gelimi devlet kapitalizmi ile kar karyayz. Bilindii zere devlet kapitalizmi geri lkelerin ba vurduu kolektif kapitalizm yntemidir. Hzl kapitalistlemek iin bu model younca uygulanyor. Trkiyede de uygulanan bundan farkl bir ey deildir. Ve halen de devlet kapitalizmi Rusya ekonomisinin arlkl bir ksmn oluturuyor. zel kapitalistlerin bundan tremesi yine dnya apnda birok lkede gzkmtr, Rusyada bu daha yaygn yaanyor. Bu kapitalizmi daha da gelitirseydik bu iyi bir sosyalizm anlamna m gelirdi? Hayr. Hatta sosyalist kamu ekonomisine de dntrseydik sosyalizm tam kurulur muydu? Bu da tartmaldr. Acaba tek sosyalizme gtren ekonomi bu devlet kapitalizmi midir? Bu da tartlabilir. Bizzat bu sosyalizm midir? Epey soru iaretleri vardr ve sosyalizmi esasta belirleyen acaba kapitalist altyap mdr?
16

emee yabanclamayan modellere ihtiya var


u ok ak: Sosyalizm, birey emeinin dnda u veya bu yolla smrsn hedef alan hrsz ilan eder. Bir sermaye birikim teorisi vardr. Sermaye birikimi bir yerde, eer doru bllmezse hrszlktr. Devlet eliyle, zel ellerle olur bu o kadar nemli deildir. Burada nemli olan emein retkenliine bal olarak paylam, ister devlet eliyle, ister kooperatiflerle veya baka bir yolla, hem retimde bir retkenlii hem de paylam emekle orantl olarak gelitirmektir. Bunun birok biimleri denenebilir. ok genel bir kamu ekonomisi kadar, zel bir ekonomi de sosyalizme yakn olabilir. Gruplar ekonomisi kadar, az sayda bireyler ekonomisinden tutalm daha genel bir kamu ekonomisi, sosyalist model ierisinde ifade edilebilir. Burada kat olmamak gerekiyor. Herkesi devlet kapitalizminin bir iisi haline getirmek sosyalizm olamaz. retim aralarna bireylerin sahip olmas her art altnda kapitalizm deildir. Biraz topraa, ara-gerelere sahip olmak, emeiyle onlar iletmek pekala sosyalizm olabilir. retim aralarnn kamulatrlmas sosyalizm deildir. Hatta Rusya rneinde grld gibi, bunun ok dar bir brokrasinin eline geirilii, yeni bir burjuva snfnn olumasna yol aar. Dolaysyla tehlikelidir. Belki de zel kapitalizmden daha tehlikelidir. Bunun yannda emeiyle orantl olarak bireylern, birey gruplarnn bireylerden olumas, daha az sayda gruplarn retim aralarna sahip olmas sosyalizmde daha da mmkndr, diye dnyorum. Bilindii zere sosyalizm sadece rn deil, retim aralaryla rn arasnda da sk bir iliki vardr. rnn paylalmas neden aralarn paylam biiminde gelimesin? Hem aralara, hem rnlere sahip olmak pekala sosyalizm olabilir. Burada mhim olan retkenliin optimum dzeyini belirlemektir. Eer on kiilik bir birleik emek yeterli sayda retim aralaryla verimli olabiliyorsa, bu sosyalist birim olabilir. Aralar da onlarndr, rnler de onlarndr. Ve bunun dier birimlerle deiim sreci de olacaktr.
17

Bu biimler zerinde durmak sanrm sosyalist ekonomiye daha fazla aklk getirecektir. Top a n edevetei eimson ab r c l l tr l r l e im, re im ara a   n e dev et e i e im son a b  e im. l t l rn c l l tr l r l l Bunlar pratik rneklerde de grld gibi ok tehlikeli sonulara kadar gtrmtr. Bunun yerine zellikle baz retim aralarnda uzmanlam, kesin verimlilii dikkate alan, emee yabanclamayan modelleri bulunmal. Asl sosyalizmin gereklemeyii partinin ve daha sonra da devletin kendisinin yabanclamasnda yatyor. Altyapda belli bir birikim gerekletikten sonra bunun sosyalistlemesi halinde kanlmaz olarak parti ideolojisi ile devlet ksr bir brokrasiye dnecek veya ok youn bir birikime sahip olacak ve bu da yeni bir kapitalist st snf olacaktr. Nitekim gerekleen de budur. retim ve paylam emee, dolaysyla emein demokratik ifadesine sahip olamad iin giderek partide brokratlaan ve ok az saydaki ellerde younlaan gc devlette de mutlak hakim olmaya dnnce, sonu btn bir Sovyet sisteminin iilemesi yannda ok st dzeyde bir kolektif burjuvazinin ortaya k yaand. Bunu denetleyen herhangi bir organ da yok. Giderek sosyalist ideoloji, sosyalist siyaset, sosyalist demokrasi kapitalist-emperyalist burjuva llerinin bile ok gerisinde veya hi gelimeme gibi bir duruma dnt. Dardan emperyalizm tehditi, ieriden de salt ekonomiye arlk veren, dolaysyla insanlar sadece altran onlarn moral ve demokratik deerlerini gelitirememe, sendikalarn ve hatta devletin dier aygtlarnn hibir fonksiyonlarnn kalmay yozlamay, brokratlamay, dolaysyla burjuvalamay yaratyor. Hem de ok tehlikeli, hatta asalak bir biimde. nk zel kapitalistler yaptklar ie ok daha ballar, sonular ile ilgilenirler. Burada o da yok. Sadece yetkiyi ele geirip birikmi deerleri zaptetme var. Yar byle oldu, gerekleen bu oldu. Giderek sosyalizmin btn ilkeleri gzden dt. Devletin iinde younlam bir brokrat kesiminin amalarna alet oldu. Ne emein, emekilerin yabanclamasnn nne geildi, ne enternasyonalizm, ne devrimler gznne getirildi. Habire Sovyet ara . Sovyet kark l r lar da, ite bir avu parti brokrat, teknokratn kar. te bugn bu
18

sermayeyi paylayorlar. Brokrat kesim bugn bu muazzam birikimi yiyip tketiyor, -hem de asalaka, ok yozca. Yaadmz deneyimi gznne getirerek daha arpc gelimeleri dile getirebilirim: PKK hangi tr bir parti olarak deerlendirilirse deerlendirilsin, her parti son tahlilde bir emek hareketidir. Baz insanlarn beyin gc bir araya gelir; ister u snf, ister bu snf adna, bir ulus, bir aznlk adna eyleme geerler. rnein, burjuvalar adna bir devrim yaparsa bu retken bir partidir. Kendi snfnca gklere karlr. Tarihi roln oynar ve byle partiler oktur. Bazlar kendi snfsal elikilerine hizmet etmeden, devrimi baarya gtrmeden dar bir menfaat etesi olur ve hep hazin bir biimde sona ererler. Hi phesiz emein partisi ok daha deiiktir. Emein hele ok yoksul ulusal, toplumsal koullar, rnein bizim Krdistan gibi bir realitede oluuyor ve bunun emeki niteliini bozmak istemiyorsan, tpk bir bitkiyi iki gnde bir sulayp yaamn garantiye almak zorundaysan, yle bir itinayla bakmay gerektirir. Aksi halde o parti elden gider ve sana kar dnr. Bu genel bir kuraldr. slam devriminde yozlamamak iin byk bir nefs mcadelesi diye bir kavram ortaya atlmtr. Arifler ve evliya menkibeleri vardr. Dergahlarda mr boyu ile tketenler vardr. Bunun anlam udur: deolojik arl elde etmek. Eer bu devrimlerin etkisi gnmze kadar gelmise bylesine yntemleri gelitirmesinden kaynaklanyor. Devletin dnda byle birok ideolojik dergahlar vard. Nitekim ran devrimini bu dergahlar gelitirdi. Ve halen birok dergah devrime rahatlkla kanalize olabiliyor. Bunlar ideolojik arln olduu yerlerdir. Dnya malna kardrlar ve fazla gz dikmezler. Hep ilkelere gre yaarlar. Hrstiyanlkta da bunlar yaygndr. te, sosyalizmde byle kurumlar gelimemitir. Her ey parti iinde ve giderek ok dar bir grubun emrine girmitir. Dolaysyla ideolojinin katledilmesi gereklemitir. nk her ey o ann ekonomik siyasal politikalarna hizmet etmek durumunda ise ilke, kural kalmaz. slamiyette bile devlet erkinden ayr eyhlislamlar var. Ama Sovyet deneyiminde bunlara yer verilmemitir. yle ki, farkl bir eletiri oldu mu, byk gnah saylm ve orta19

alardan daha acmaszca zerine gidilmitir. deolojik tartmalar neredeyse kesilmitir. Neredeyse ortaadaki mezhep tartmalarnn bile ok gerisine drlmtr. Hatta tartma donmutur. Tek ses, tek irade ortaya karlmtr. Elbette bu da insann doasna aykrdr. Eer kapitalizmin belli bir stnl hl varsa, bunun en temel nedeni gelitirdii demokrasi de yatyor. rnein, kapitalizm faizmi gelitirdi, ama fazla bel balamad. Nitekim faizm gereklemesi ad altnda kapitalizmin fazla yaama sans da mmkn deildi. Ancak zel bir tarihi srete zel amalarla ortaya karlm ardndan almtr. Burjuva demokrasi ok daraltlm da olsa, lleri esastr. Ve bu kapitalizmi yaatyor. Nedeni de udur: Emekilere biraz sz hakk veriyor. eitli tabakalara, gruplara kendilerini ifade hakk veriyor. Bu da rekabete yol ayor ve sistemi yaatyor. Sosyalizmde bu olmad. Sosyalist demokrasi, sosyalist rekabet hi dnlmedi bile. Oysa kapitalizmden daha fazla sosyalizmde demokrasi gelitirilmeliydi. Demokrasi nedir? Halkn kendisini ifade etme dzeyi; dnce ve politikada bunun ok deiik kurumlar olmalyd. Btn bu husularda bu kurumlar gerekten partiyi de aan, hatta partinin yadsnd biimde olmalyd. nk bilimsel sosyalizmde parti belli bir aamadan sonra almak durumunda olan bir aratr. Nereden baklrsa baklsn sosyalist teoride devletin bu kadar gelimesi kabul edilemez bir durumdur. Sovyet devleti gibi neredeyse devletin szmad tek bir hcrenin kalmamas tehlikeli bir yabanclamadr, sapmadr. Partinin de bu kadar gl olmas sosyalist teorinin reddidir. Zaten bu da sosyalist demokrasinin reddidir. Dnn, insanlarn artk midesinden baka dndkleri bir ey kalmamtr. Dnyaya hep ak veya kara bakmak zorundalar. Renklilik gitmi, umut gitmi, rekabet gitmi. Bu da alma gcn fel eder. Sonu, ktr. Kolektivizme evet, ortak irade zerinde almaya evet, ama bir o kadar da birey inisiyatifi, grup inisiyatifi. Yoksa yat alk borusuyla k konuun, ya da susun demek bu olmaz. Kesinlikle bu gznne getirilememitir ve baarlamamtr. Hep itaat istenilmitir. Devletemutak l uy!Hises ar a!Eniyivaan adevei eenokba lanvaan k m t d l tn l o t 20

dar!Yanve ado u. yle politikalar var ki, halklarn, emekilet l y r rin aleyhinedir, ona da mutlaka uyulmutur. Burada kulluk ideolojisi egemendir ve bunu yaayan bir toplum kesinlikle sosyalist olamaz. Tam istenilen dzeyde olmasa da Leninin olduka sosyalist, yani gelikin bir kiilik olduu sylenebilir. nderler, hatta mrit kuram dinlerde de ok nemlidir. Pir, mr it eer olmasa bilmem cemaat ne yapar. mamneya ar ace p s ma tneya ar. Burada da bana gre yle bir durum var. Stalin ola p duka kaba bir uygulamacyd. Genel dorularla hareket eden, ama ayrntlara dikkat etmeyen biriydi. Aslnda ne kadar sosyalist esaslarn bilincinde olduu, ne kadar kendini zd, ne kadar kendini feodal zelliklerden arndrd fazla anlalamam bir kiiliktir. Nitekim o koullarda zaten Stalinden baka bir eyde beklememek gerekir. Stalin sosyalist demokrasi zerine duramad. Hatta bunlarn hepsini Lenin dneminde yaplanlar da lks gibi grd. Her taraftan byle seslerin karlmasn sosyalist demokrasinin ahengi ierisinde birletiremedi. Sus! dedi. Belki bata taktik amalyd. Zaten Stalinin btn giriimleri balangta taktik gibidir, ama sonra ilke dzeyine getirilmitir. Altndan kamamtr. Rehavet byle balamtr. Leninde gerekten byle veciz ifadeler vardr. Gizli ittifaklar ortadan kaldrr. nsanlarn iradelerine hkmeden aralarn paralanmas gerektiini syler ve yapmtr da. Halklar zerinde basky krmtr. Yoksullara zgrlk tanmtr. Kendi retisi sonuna kadar buna aktr ve uygulamalarda bunu nemli oranda gstermitir. Baarlmtr da, ama bu tam kurumlaamad, demokrasi asndan devletleemedi veya devlet demokratik temelde oluamad. Demokrasi aslnda Leninin deyiinde devlettir.

Yapay-kul bir kiilik deil, dnen ve karar veren bir kiilik


rnein, Krdistan ok geri. arlk Rusyasndan yz kat daha geri bir feodaliteyi, hatta airetilii ve kapitalizm anlamnda da ok daha geri bir kapitalistlemeyi en tehlikeli katliamn snrndaki
21

bir smrgecilikle yaad iin, bunlar daha net gzlemleyebiliyorum. rnein kemalistet ier diye bir kavram ortaya kardk. Bukl nun yannda aireti, aa k et i e i biimindeki kavramlar da l kl r ok ska kullanyoruz. Hatta ben bu ii o kadar derinletirdim ki, buna artk marksizmde psikolojiyi alabildiine uygulamada diyoruz. Sosyalist psikoloji yntemini ok derinliine uygulama ihtiyac duydum. nk sosyalist kadrolar meselesi halledilemezse ister zafere ula, ister ok snrl bir siyasal veya askeri eylemi gelitir, bir rpda tersine dnebilir. Gnlk olarak sosyalist militan zerinde durmasan, o kii bir rpda kocaman partiyi ok kat bir feodal araca dntrebilir. Topraksz, harasz, aristokrat aile fertleri, tipleri Krdistanda ok. Aile, benim oum b  n pa a ol un terbiyesi verilir. En l y s s yoksulun bile terbiye usul byledir. Airet usulne gre rnek alnan budur. imdi, eer biz bunu zmez ve uygun yntemlerle terbiye etmesek, gerekletirecei ingene misali nce babasn asan paalk biiminde olacaktr. G, yetkiyi eline ald, ok sradan bir eletiri yapan bile tasfiye etmeyi mutlak bir ilke sayyor. Kemalizm, Trkiyede bunu daha deiik yapar. Bu da bunun bir rneidir. Gerisi yozlam kullar biiminde, ieriksiz, boyun een artk kul diyebileceimiz bir duruma hzla gelirler. Nitekim bizde neredeyse her yl bir tasfiye oluur ve mdahalelerimizi yaparz. Bu PKKyi gelitiriyor. Eer ben olmasam herkes, hepimizi bas  a tr cak, hatta bi i ac a z ce aan  a ak diyor. Dierlerinin de t z m s z l dr c t zaten yzde yetmibei kul durumuna gelmi. Karsndaki rgtn zel sava gc ok ileri dzeyde olduu iin birka aylna ya kalr ya kalmaz. Kendi iinde zaten hzla yozlayor. yle ciddi politik ufku, demokrasi kltr de yok. ok egoist! Adeta benisev e en m y l n diyor. Sevgiyi bile zorla gerekletirmeye koyuluyor. Ciddi s bir yaratcl yok. Btn yapabildii partinin milyonlarca insann emeine dayal, btn bir tarihin rn olan deerleri kestirmeci, korkutucu yntemlerle ele geirme! Buna engel tekil edenleri kendine gre komplocu yntemlerle bitirme! Sonuta kendini ok ksa srede milyonlarn emei zerine tek egemen haline getirme.
22

imdi bu nedir? Kiiliin durumuna baklrsa olsa olsa kat feodal bir despotik olabilir. Bir kapitalist veya bir burjuva siyasal nderi bile olamaz. Ondan da geri. Hele bir burjuva demokrat hi olamaz. Bir kyl demokrat da olamaz. Neden byle oldu? Nereden bakarsak bakalm bu bilinli bir ajan m, deil. Smrgeciliin ajan mdr, deil. Yedi yandan itibaren byle olumu, byle gelimi. Ailede bulamadn, toplumda salayamad glenmeyi, itibari partide gerekletiriyor. te, Bolevik partisinde gerekleen bundan baka bir ey deildir. Buna kkSta in rnekleri de diyebilirim. Bu youn bir l gereklikti ve dnya apnda yaand. Aslnda buna kar baarl bir aama yaptrlamad. Nereden baklrsa baklsn bu kiilikler birbirini besledi. Nitekim Bolevik partisi iin Stalin dneminde u sylenir: kiyz in an arpar i i. Yzeyde mthi alklal s l ts yan, ama iinde rahatsz. avueskuda da bu ok aka kendini dile getirdi. Aslnda buna mnafk tip demek daha doru olur. Yannda byk akak, zor duruma girdi mi de, sonuna kadar ihanet... imdi bu nlenmelidir. Kendi rneimde de bunu uygulamaya alyorum. Balantlarn, ballklarn byk bir ksm byle. Bu balla karym. Hepsi drst, yle ille mnafk olmak iin, ikiyzl olmak iin balanmyorlar. Kiilikleri ancak bu kadar ball kaldrabiliyor. Kylden gelme bir balln ne kadar deeri olabilir ki! Yreinde yzde doksan kendini yaar, yzde onunu varsa kyde anas iin, varsa Allah iindir. Ama esasnda kk bir mlke dayal kendine sevdas vardr. Bu sosyalizm deil, kk-burjuvazinin ballk tarzdr. Ve her an deiebilir. Tanrsn vebilir de, ihanette edebilir ve nitekim ediyor da. te, benim uyguladm yntem bu kiilii ama areleridir. Partiyi sosyalistletirme tedbirleri, zgrl derinletirmektir. yle bir kiilik yaratacaksn ki, gereklemi bir kiilik olsun. Yapay-kul bir kiilik deil, dnen ve karar veren bir kiilik. Bu ne ok bencil-bireyci olacak, ne kul olacak. Ne kendini btnyle inkar edecek, ne de kendisini her eyin sahibi grecek. areyi burada gryorum ve bu kolay bir gerekletirme deil23

dir. Belki de abalarmn yzde doksann bu almaktadr. TCnin ak savamna harcadm aba yok denecek kadar azdr. Ama kadronun bu niteliinin gelimesi olmasa PKK biter.

Ordu sreklileti mi egemen, smren snf durumuna dnebilir


Sosyalizm mcadelesi ayn zamanda emperyalist dnemdeki byk hayvanlamaya kar mcadeledir. Hangi canavar kendi neslinden bu kadar insan ldrmtr? Bu en byk canavar! Bunun baka hi izah edilir bir yan yoktur. Bu en tehlikeli hayvanlamadr. Eer sosyal ve sosyalist mcadeleyi gelitirmek istiyorsak, bu tr bireycilie, bu tr canavarlamaya kar mcadeleyi kesin vereceiz. Nitekim her dinde de byledir. Hristiyanlk, islamiyet vb. birok dinler bal bana byle bir amac elde gerekletirmek iin mcadele ederler. Hep zalime, hep eli kanlya, hep adaletsize ve hep hrsza kar mcadele ederler. te, sosyalizm bunun en gelimi biimidir. Sosyalist parti de bunu en ok gelitiren aygttr. Tek yapamam, grupla yapamam bunu en gelimi bir partiyle yaparm. Hatta devlet gerekirse devletle yaparm. Devletin savunulacak tek bir yan varsa o da; bireyciliklere, dengesiz iktidar sahiplerine kar savam vermek iin gereklidir. Bunun dnda devlet hibir biimde savunulamaz. Zaten sosyalist teoride bu ortaya konulmutur. Ezen,s  enhaendu u or m r l r y sa der, zoruuy ua. Bunun dnda zorun hibir mant yoktur. g l aryorum! Neden bu kadar ordular? Ordular bir zafer iin gerekebilir. Ondan sonra dat. te kazandn, ne diye srekli orduyu besliyorsun? zel bir ara olarak ordu sreklileti mi egemen, smren snf durumuna dnebilir. Ordular bu riski tayor. Halk her an ordulaabilecek bir dzeyde tutma, smrclerin, baskclarn tarzna ka da en etkili tedbirdir. Mesela, hemen ordu aygtn dat, brokrasiyi dat, zel istihbarat dat, halk, bireyi glendir. Yatehi eer var diyeceksiniz. lk l
24

Bireylerini o kadar glendir ki, kalknvaa sa u un dedin mi, t n v n o savunma gcn esas alsnlar. En gvenilen brokratik ve ordu aygtndan daha fazla o insanlar vatann ve emein savunmasn gerekletirebilirler. Sovyetlerde bu olmamt. zel aygt ok gelitirilmitir. KGB mthi gelimi, kzl ordu mthi gelimi, Sovyet brokrasisi mthi gelimi. imdi, Kzl or u bea bir ol u d l d diyorlar. Enkaz bile bela. yle olaca akt. nk sistemle badamaz. Ha bu, burjuvalar, feodaller iin farkldr. Onlar korkarlar. Hep smrdkleri iin, gnlk bask uyguladklar iin, gnlk olarak bask rgtne de ihtiyalar vardr. Ama sosyalistlerin buna ihtiyalar yok. Bir yerdeki bir sosyalist nder srekli bu aygtlar srekli yetkinletiriyorsa ondan korkmak gerekiyor. Bu sosyalist teoriye terstir. Peki hi savunma olmayacak m? Savunma olacak, ama zel aygtlar biiminde olmayacak. zel komutanlarn eline vermeyeceksin. Verdin mi, ite bizim partinin iindeki yetkiyi ele geiren yeni yetme militanlar gibi olur. Benim en uygun grdm model u: Hemen herkesin PKK benimdir, ama hi kimsenin PKK benimdir demedii bir durumu yaratyorum. Ama PKK tmyle senindir. Btn PKK benimdir, ama ayn zamanda hibir ey benim deildir. Bu, PKKyi zel aygt olarak grmemektir. Bir yetki mi verildi eline, o yetki rnein; ubl e edev i iu g d rm ka argeiir yetkisidir. Oradaalayks eiin euba a  d l t t l r d ry saa. Orada da derebeylikkur anlamnda sana verilen bir yetki l deildir. Ve parti aygt da o anlamda sana verilmemitir. Zaten sosyalizmin yetki anlay da bence byle olmak durumunda. Yerine getirilmesi gereken belli bir grev karlnda, belli bir rgt aracn altracaksn o grev ile birlikte o grevliyi de alacaksn. rnein, sekreterlik kurmu gibi bir grevi mr boyu bir kiiye verdi mi bitti, gitti. Deimez sekreterler, deimez aralar, kesinlikle egemen ve smrc snflarn tarznn etkileridir. Ve maalesef reel sosyalizmde bunlar gereklemi ve srdrlmtr. Yaplmas gereken bunun almasdr. Almas da imkansz deildir. Nitekim halklarn deneyimine biraz baktmzda, byle zel
25

aralara fazla bal deillerdir. Halklar hibir zaman egemenler gibi eer zerlerinde despotlar, zalimler, smrcler olmasa, fazla silahlanma gerei duymazlar. zel aralar, zel rgtler, gizli rgtler yaratma ihtiyac duymazlar. Gizli rgtler kimin iidir? zel bask aralar kimlerin ileridir? Hani bir sz var hain urt denik lir? Yani kendisinden korkanlarn iidir. Bakalarna hakszlk yapmtr ondan. Aznlktrlar. Bir de dmanlar oktur. Neden? nk dman yaratmlardr. Bir sosyalist bunu yapmaz. Sosyalistin kendini halktan korumasna gerek yoktur. Sovyet deneyiminde, bu kadar ordu ve brokrasi aygtnn gelitirilmesini sadece kendini ABD emperyalizmden korumak temelinde gelitirildiini kimse syleyemez. Hayr, yzde doksan kendi toplumlarna kar gelitirilmitir. Btn bu oluumlar Sovyet toplumundan gizliydi. stihbarat rgt, ordu olduka ayrmt. Ve sonu; rme ve yozlama... Btn bunlarn hepsi yanl. Emperyalizm koullarnda bile olsa, biz PKKyi bir model olarak gelitiriyoruz. Hibir zaman reel sosyalist modelin uygulad yntemlerle hareket etmiyoruz. Etsek, zaten mmkn deil ayakta kalmamz. Benim bulduum tek are, bireyi hem ideolojik, hem de militan olarak glendirmektir. nk parann ou kapitalisttedir, bireyciliin en ounu onlar verir. te, sen yle bir model gerekletireceksin ki, paradan da, bireycilikten de daha stn olacak. Nitekim PKK Krt, Krdistan toplumuna kantlad. Uygulanan her trl milliyetilik, her trl feodal uygulama Krt halkna bir ey vermemitir. Ama PKK modeli birlii vermitir, morali vermitir, gl insan vermitir, kahraman insan vermitir. te PKKnin gc burada yatmaktadr. oulculuk deniliyor, ben ise oulculuktan ziyade, topluma okge eki lanku uma ad e i iya at a diyorum. deolojik r l o r l m z yn r m ve moral kurum mutlaka olmak durumunda. Nedir ideolojik moral kurum? Buna ne ad koyarsak koyalm, toplumda temel deer yarglarnn gelitirilmesi ve gzetilmesinden sorumlu bir kurum. Bu temelde kurduumuz bir sistem var. Bir baar ya da zafere de gidildi. imdi onu kurumlatr. Bu bir ikincisi savunma kurulu mesela olabilir. Dikkat edelim, savunma kurumu bir ordu deil, ok az sayda
26

bir uzman kesimden oluabilir. Krk-elli kiilik bir kurum srekli savunma durumunu gzetebilirler. Mesela, gerektiinde yirmidrt saat iinde orduyu toplama. Ama ordusu yok zel arac yok, sadece kurul var. te ekonomik kurul olabilir meclis veya. Bunun gibi kltrle ilgili olabilir, evreyle ilgili olabilir. Ama gerek ileri olan kurullardr. Dikkat edelim, burada klasik anlamda bir devlet yoktur. Yani elinde bu kadar yetki, bu kadar sermaye deil. Kesin ellerine ok g, ok sermaye ve ok kiiyi vermeyeceksin. Sadece yaratacak, kendisini yaatacak kadar biraz para vereceksin ve gerekli olduu kadar eleman vereceksin o kadar. Mesela, birisi diktatrlk kurmak istese kuramaz. nk gc yoktur. Savunma komitesi krk elli kiiyle snrldr darbe yapamaz. Moral kurum yine dengelenmitir, gc snrldr. oulculuk veya sosyalist demokrasi dediimiz bu oluyor. Aslnda buna sosyalistre a et demek gerekir. k b Farkl eilimlerden ok, tek monolitik bir zihniyet doru deildir. Doa ok karmak bir olay. nsan doas ise daha karmak bir olay. Elbette kapitalizmden daha fazla sosyalizmde rakabetin, dnce zgrlnn ve gruplama zgrlnn olmas gerektiine eminim. Nitekim bu kurumlar bu haklarn gvenceleri olmak iin vardrlar. Birey inisiyatif sahibi olsun, birey yaratc olsun diye bu kurumlara gereksinm duyulmutur. Yoksa mridin her e i e uya yn cak n. Hayr! Fazla gl olursa bu softalk, yobazlk olur. Bu da s dengelenmitir. Modeli yle gelitireceksin ki kurumlar kesinlikle inisiyatifi bastran deil, inisiyatifi veya bireyi gelitirir zellikte olsunlar. te, sosyalist demokrasi, ancak bu ekilde geliebilir. Kapitalizmi amakta bu modelle olur. Gnmzn en byk canavar kapitalizmin ta kendisidir. Toplumdaki elikileri zaten bytmtr.

Toplum ile doa arasnda byk bir uurum var


u anda eliki toplumun iinden kp doa ile elikiye dnmtr. Ve en tehlikelisi de budur. Yine eliki sadece snflar aras olmaktan km, kapitalizm toplumun tmne ynelmitir. Doaya
27

ynelmitir. Canavar sadece snflamay smry salamakla kalmyor, doay tahrip ediyor. Yeri g bile deldi. Neredeyse doal denge altst olacak ve toplum bittirilme noktasna getiriliyor. Her taraf betonlat, yaanlacak yer kalmayacak. Nfus patlamas belki de yeryzne slamaz bir durum yaratacak. Baz ilgin hastalklar kyor. nsanl tehdit eden yeni hastalklar srekli boyveriyor. Bunlar hepsi kapitalist canavarn ortaya kard elikilerdir. elikiler; 19. yzyln, hatta 20. yzyln ilk yarsndan ok daha ar biimlere kayd. 19. yzyln kapitalist elikisi emek-sermaye veya proleterya-burjuva, biraz da smrge halklarla smrgeci devletler arasndaki elikiydi. 20. yzyln bu ikinci yarsna baktmzda, bu elikiler artk bir anlam ifade edemez hale gelmilerdir. Snflama tehlikesi pek o kadar nemli deil. Yine smrgecilikte o kadar fazla ciddiye alnamaz. Varsa snrldr. eliki daha genelleti ve yeni biimlere kavutu. Bana gre emperyalizmin ve dolaysyla ierdii kapitalizmin gnmzdeki en tehlikeli yanlar yol at elikiler toplumun tmn hedeflemesidir. Gelitirdii smr ve ynetme teknikleri o kadar mthi geliti ki; rnein tekelciliin gelime dzeyi, holdingleme bir de buna medyay eklesek bilgi ynetimi ok gelimi rktc tekniklerdir. Aslnda neredeyse toplumun tm teslim alnm durumda. Snf deil toplumu, phesiz snf da iinde olmak zere. Ama btn toplum zerinde imdi oynanyor. Her snf zerinde deiik oynuyor. Cins zerinde deiik oynuyor. ocuklar zerinde mthi oynuyor. Kadn mthi kullanyor. Hatta orta sermaye snfn ok deiik kullanyor. Dolaysyla eliki hem genelleti hem de kapsam ok byd. Globalleme derken olay kapitalist-emperyalizmin btn dnyay bir ahtapot gibi penesine almasdr. Silindir gibi her eyin zerinden geiyor. Elbette buna yol aan teknikteki gelimeler var. Yine medya ile olaanst etkileme son elli yl iinde gelien bir durumdur. Bu sanldndan daha fazla insanln hayrna deil, sonuna ynelik tehlikeleri beraberinde getirmitir. elikiyi yle formle edebiliriz: Ezilen, smrlen snfn di28

er smrc snfa, ezilen halkn ezen smrgeci devlete kar tabiri deil de, bunu da ierecek bir biimde toplumsal gle veya toplumun bizzat kendisiyle onun zerinde ok kk bir aznln olaanst medya kurumlar ve dier teknik olanaklar birletirip bir ynetim gcne ulamas arasndadr. Bugn ABDnin sper g olmas diye bir kavram ileri atlmtr. Bu yeni nizam altnda gerekten dnya toplumu byk bir tehlike altnda. Birinci eliki bu. kinci eliki toplumla doa arasnda ok byk bir uurum oluagelmitir. Son elli ylda yaplan tahribat sanrm insanln balangcndan gnmze kadarkinden daha fazla. Doa kirlilii tarihin hibir dneminde bu kadar olmamt. Sadece kirlilik deil, doann elden gidii var. Trler yok oluyor. Bitkiler ve hayvanlarn mthi bir hzla tkenme durumlar szkonusu. Hava kirleniyor, buzlar eriyor, yerkredeki s oran gittike artyor. Artk yaadmz yerler neredeyse le dnecek. Btn bunlar az bir tehlikeyi ifade etmiyor. Artk bu tehlikeler, snf tehlikesini krk kat geride brakan durumlar ifade ediyor. Her eyden nce insann direnme zellikleri yok ediliyor. Moral dzeyi drlyor. te stres! Betonlarda yaaya yaaya insanlar neredeyse bcee dnecek! te, kapitalizm insanlar bceklere dntrmtr. Bu kapitalizmden, ancak bu beklenir. Yeni sosyalist teoriler ve programlar gelitirilirken mutlaka bu konularda tartmalar gelitirmek gerekiyor. Dikkat edilirse bunun iin sosyalist model alabildiine gelitirilmelidir. Bu model insan gelitirme modelidir. Bence bu modelle birlikte insan her eyi kontrol altna alabilir. Nfusu kontrol altna alabilirsiniz. Toplumu kesinlikle buna inandrabilirsiniz. Kapitalizm toplumu inandrmaz, toplumu batan karr, kullanr ve harcar. Ama sosyalizm yle deildir. nandrr ve her eyi gnll yaptrr. Tehlike byktr. Mesela, karbondioksiti azaltalm deyince herkes uyuyor, nk varsn hem nfus az olsun hem de gda ile beslenelim. Mthi asalak ve tketici bir toplum yaratlmtr. Herkes daha
29

fazla yemek, daha fazla tketmek istiyor. Tketim canavarlar! leride herkes bir tketim canavarna dntnde, tkenecek dnya kalmad ve o zaman birbirini yiyecekler. Evet, bilimsel sosyalist model ile ne doa tahribat, ne de toplumdaki acmaszlklar gerekleir. Nfus planlanabilir. Ekonomi olduka planl dengelenebilir. te, sosyalizm gnmzde tketim lgnlna, doa tahribatna kar, toplumun global medya tarafndan ve bunun gibi birok hastalklar tarafndan esir alnmasna kar mcadelenin addr. 19. yzyl sosyalizm anlay kesinlikle yetmez. O her zaman kat snfakar s f,s r e ii ekar ulu alkuruu bunlar bi n m g cl s t l raz gerekli, ama esas itibariyle ne kan yz sosyalist demokrasiyi gelitirmektir. Byk evre tahribatna ve tketim lgnlna kar mcadeleyi gelitirmek esastr. Bu sosyalizmin yeni program olabilir. Byle bir program hem sosyalizmin en yaln ifadesi olacaktr, hem de insanlk kurtuluunun ta kendisi olacaktr. Bu anlamda sosyalizm insanln tek geleceidir. Eskiden sosyalleme denilirdi. Biz imdi buna sosyalizm diyoruz. Sosyalleme durdu mu hayvanlama balar. Ve kapitalizm koullarnda da en tehlikeli canavarlar yetiir. Dolaysyla sosyalist mcadele kapitalist-emperyalist dnemin bu aamasnda tek kurtulu yoludur. Olmazsa olmaz kouludur! Bu kadar genellemi bir hayvanileme durdurulamazsa insanlk biter. Ve bu anlamda sosyalizmde srar insan olmakta srardr diyorum.

Gnmzde sosyalist hamlenin baz yeni zellikleri

Gelenekselleen 1 Mays emeki snfn birlik, dayanma ve mcadele gnne vereceimiz en anlaml karlk; bu snfa zg dnya gr ve pratik uygulamas hakknda ihtiyaca cevap veren temel tutumlar konusunda net ve kararl olmaktr. Bunun uygulama gcnde olmak grev olarak karmzda durmaktadr. Bu gn en anlaml ve olduka da youn ve kitlesel olarak kutlamak, reel sosyalizmin zl ile birlikte neredeyse itibardan den veya drlmek istenen sosyalizme daha yetkin bir tanm verebilmek grevin baars iin kanlmazdr. Bunu yaparken tarih ve gncellikte insana zg temel sorunlar kadar zm yollarn grebilmek, ona uygulama gc kazandrmak neminden bir ey yitirmedii gibi bu, belki de her geen gn daha iyi anlalacak ve btn grevlerin nnde, adna acil ve ertelenemez dediimiz ilerimizin banda gelecektir. Hi phesiz reel sosyalizmin zl, kapitalizmin sorunlarn azaltmamtr veya iddia edildii gibi onun zaferi anlamna gelmemitir. Tersine onu daha da arlaan ve altndan klmaz sorunlarla yzyze brakmtr. Denilebilir ki, gnmzde hibir dnemle kyaslanmayacak kadar rme alametlerini mevcut kapitalizm sergilemektedir. En
31

30

iyimser yorumcular bile, neredeyse tarihin durduunu syleyebiliyorlar. Belki bazlar buna kapitalizminson uzzae i de diyebilir, s f r fakat btn iaretler kyamete yakn bir sonsuzluk olduunun daha kabul edilebilir bir gerek olduunu gsteriyor. nsanl yle ei grlmemi boyutlu bir tketim ark iine ald, onu yle bir kouturmayla nefes alamaz duruma getirdi ki, nereye arpp tketecei kestirilemiyor. Bunalmn, karamsarln temeli ite bu oluyor. Genelde btn smrc, baskc snflar, zelde ise onun en gzkara, acmasz smrc snf ve onun dayand sistem olarak kapitalist-burjuvazi, aslnda klk da deitirse, gnmzde en gereksizleen ama bir o kadar da toplumun bana bela olan bir konuma oktan girmi bulunmaktadr. Ekim Devrimi iin, erken doum yapan bir devrim olduu, dolaysyla ar bnyesel hastalklar zerine ina edilen ve zlmekten kurtulamayan bir sosyalizm biimine yol at oka sylenir. Biz bunu tarihin daha da eski dnemlerinde gerekleen devrimlerine de uygulayabiliriz. Her nemli altst oluta veya devrimde az ok en sol ve en radikal bir devrimci iktidara temel tekil eden snf, en alttaki ve en zor koullar iinde alan snf oluyor. Kleler, serfler ve daha sonra iiler biraz deien koullarla klf deitirmi emek snflardr. Egemen snflarn da klk deitirerek gnmze kadar geldiklerini biliyoruz. Kapitalist-emperyalizmin buna ilave ettii, snflar ekilsizletirme, bu ynyle de mcadele edemez duruma getirme, bunun iin ok sistemli bir psikolojik, ideolojik, kltrel savam ve basn-yayn alanndaki teknik geliimi de iyi kullanarak yaygnlatrmasdr. Dahas toplumu nefes alamaz duruma getirecek bir bombardmana tabi tutarak bunu yrtmesidir. lgintir; eskiden egemenler gerekten ateli silahlarla, bombalamalarla toplumlara diz ktrmeye alyorlard. Gnmzde ise bu tip savamlara artk gereksinim yok, bunun yerine ruhsal, ideolojik, kltrel bombardmanlar ok daha etkili olmutur. Mevcut teknik de buna olduka imkan sunuyor. Dolaysyla snfsalln ve her trl ayrt edilmesi gerekenlerin iie kartrlmas ve bununla da her eyin ok sinsi, hileli, smrc, baskc (grn32

mez) bir snfn emrine koturulmas daha da imkan dahiline girmi bulunuyor. Eer gnmzde net ve iyi izilmi snrlar dahilinde bir snftan bahsedemiyorsak, bunun ok nemli bir nedeni de budur. Aslnda emek olgusu, onun kaynakland snf, muhteva ve ekil deiikliine urasa da kesin byledir. Ama daha ok klk deitiren ve bir anlamda kendini genelletirerek btn topluma szdran egemen smrc snfa iyi tanm getirmek gerekiyor. Kle sahipleri, toprak sahipleri, fabrika sahipleri biimindeki klasik snf tanmlamas yetmiyor. Orta-burjuvazi, kk-burjuvazi vb. tanmlar da yetmiyor. Eer sosyalizmi iyi anlamak istiyorsak, snf tahlillerine, gncel gereklii dikkate alan tanmlar getirmek gerekir. zellikle Trkiye gibi bir lkede daha rejim kurulur kurulmaz, Bizs f z,imi az zbirkit n s ty s le iz diye bir ideolojiyle balang yaplmsa, bu yeni durum, day ha da byk nem tar. Kaba bask yntemleri yerini ideolojik, psikolojik olana terk etmitir ve karkl krkleyen de bu olmaktadr. Medya imparatorluu denilen basn-yayn tekelleri en kudretli hkmdarlardan daha tehlikeli bir biimde toplumu ynetebilmektedirler. Tekniin retimdeki yeri biraz daha gelimitir. Eskinin kaba kafa-kol emei yerine ki yine temelde buna dayal da olsa, retimi yeni tekniklerin ynetimine verip kafa-kol emeini etkisizletirebilmitir. Yani emeki insann olduka dnsel ve kol emeine dayal yannn zayflatlmas szkonusudur. Adeta mevcut tekellerin gelitirdii bilimsel-teknik devrimle senfazage ekide il in diyor insana. Muazzam isizlik, biraz da l r l s kapitalizmin bu zelliine bal olarak ortaya kyor. Burjuvazi neredeyse toplumu gereksiz ilan edecek. Aslnda gereksiz olan, mevcut kapitalizmin kendisidir. Ama eline geirdii o muazzam egemenlik, ynetim, etkileme aygtlar nedeniyle topluma, senge ek r siz in diyor ve kabul ettirebiliyor. s Daha da fazlas gezegenimize penesini geirip onun soluunu kesiyor. te yeilin imhas bir anlamda insann soluunun kesilmesidir.
33

Gezegenimizin atsn uuruyorlar. Ozon tabakasnn delinmesiyle dnyamz her trl tehlikeye ak hale getiriyor. te yandan atom tehlikesi her an bir maheri gerekletirebilir. nlenemez baz hastalklarn ortaya kmasndan kanser, ADS gibi ve olduka dengesiz byyen bir nfusun insanl nereye gtrecei, dnyay ne hale getirecei kestirilemeyen sonularndan hi phesiz mevcut kapitalizm sorumludur. Gittike bu sorunlar daha da arlatryor ve kapsaml bir bunalm haline getiriyor. Hem ruhi, hem fiziki anlamda insanln nefesinin tketilmesi szkonusu. nsann temel yaam kayglar yok ediliyor, estetik yok ediliyor, din ve felsefenin rol yok ediliyor. Krleen bir insanlk durumu, cceleen, karncalaan insan ynlar gerek bir tehlike oluyor. Bunun altnda yatan sistem, global kapitalizm oluyor.

Yeni bir ideolojiye, temel bir retiye ihtiya vardr


Buna ok iddial bir karlk olan sosyalizm ise yetmezlie dmtr. imdi bunun nedeni tartlyor. Tekrar emperyalist-kapitalist sistemle baedebilecek ideolojik bir yetkinleme nasl salanr? Aslnda tartmann zerinde younlaaca saha budur. Mevcut kapitalizmi savunmak demek, insanlk iin maheri kabul etmek, onun geleceini yok etmek, ilkel insanlk kadar bile olgun olamaz noktasnda onu kt bir mahkumiyete drmek demektir. Mevcut tketim toplumlarnn lgnlklar, gerein byle bir tanmn yapmamz kolaylatryor. Eer insanlk yaayacaksa ki en az dier doa kanunlar kadar insanlk kanununa gre de yle oluyor, bu mevcut durum kabul edilemez. Durumu tartmak ve zm yoluna ulamak, adna ister bilimsel sosyalizm diyelim, isterse u dzeyde gerekleen sosyalizm diyelim, bir ideolojiye, temel retiye ve bunlarn uygulamasna ihtiya gsterir.
34

yi biliyoruz ki bilimsel sosyalizm bir gnde domad. Yalnz bir lke deneyiminin rn deildir. Hatta Avrupa kapitalizminin bir rn de deildir. Btn toplumsallama srelerinde, zellikle de devrimsel altst olu dnemlerinde en radikal dnmn sahibi olan sosyal kesimin eilimi srekli sosyalizmin geliimine ynelik dnceyi ve eylemi ortaya karmtr. Bu anlamda, toplumsallamayla gelien bir dnce ve pratiktir. Kapitalist dnem bu dnce ve eyleme daha bilimsel bir anlatm gc kazandrmtr. Gittike bilimsel sosyalizm formlne ulalmtr. Hi phesiz btn toplumsal sistemlerde olduu gibi, bilimsel sosyalizmin de yetersizlikleri ve yanllklar olabilir. Vahi kapitalizm dnemindeki bir Fransz Devriminde bile en radikal kesime komnistler deniliyordu. Yine daha sonra burjuva devrimlerinin hep sol kesimi sosyalistlerdi, komnistlerdi. 1848, 1870 Paris Komn deneyiminde komnistler etkilidir. Ekim Devriminde iktidar alyorlar. Daha sonra bu, olduka ynsal bir hareket haline gelebiliyor. phesiz sosyalizm bu dnemde biraz daha bilimsellemitir. Ama bunun sosyalizmin nihai sz olduu da sylenemez. Reel sosyalist lkelerin Erkendenko  iz eulak eklinde tanmlam n m t malar gereki deildir. unu imdi daha iyi anlyoruz: Btn temel devrimlerde u veren ve emekten yana olan her hareket biraz sosyalist ieriktedir veya sosyalizme hazrlanmtr. Daha kleci dnemin en temel bakaldrlarndan biri olan Spartaksn kndan balayalm hemen her nemli devrimsel srelere kadar hepsinin mcadeleye, dolaysyla sosyalist mcadele tarihine bir katks grlyor. slam devrimi bile, resmi islam ile muhalefetteki islam arasnda geen mcadele bile byle zellikler tamaktadr. Buna Snni-Alevi mezhep atmas da denilebilir. rnein, en radikal Hz. Alici kesim aslnda biraz da dneme gre bir sosyalist veya sol kesimdir. Gerekleen islam, snni kesim veya resmi islamdr. Kendine gre byle bir ayrma rahatlkla tabi tutulabilir. En sa kesimlerden en radikal sol kesimlere kadar, bu, Ekim Devriminde de, Fransz Devriminde de byledir. Yine Ekim Dev35

riminin de saclar ve orta yolcular vardr. En radikal Bolevik hizbi denilen kesim komnistler oluyor. u kyor ortaya: nsanlk tarihi kadar sosyalizm ve komnizm mcadelesi bir gerektir. Fakat abartl yaklamlara, rnein ok ksa bir sre iinde kendi akmn egemen akm, dnya apnda baarya giden akm olarak deerlendirme hatasna sk sk dlyor. Hani, biraz da peygamberce; en son din, en son sz biiminde deerlendirmelere gidiliyor. Toplumsal gelime de srdne gre her nemli aamann sz aslnda yeni gelimelere gre alyor. Son sz olmas urada kalsn, eskimi bir sz olarak kalyor. Ama bu demek deildir ki, sylenen szlerin bir nemi, anlam yoktur. Nitekim islamiyet, burjuva-liberalizmi veya sosyalizm yerine ve dnemine gre hayli nemli gelimelere yol amlardr. Tarihe nemli miraslar brakmlardr. Bu anlamda kesin boa gitmemilerdir. Toplumsal gelime ve zgrlk biraz da bu mcadelelerin sayesinde salanmtr. zellikle sosyalizm mcadelesi, bu konuda en temel gelimenin addr. Emekten yana, retimden yana, yaratclktan yana olan btn gelimeler, en ok bu ideolojik bak as altnda insanl ilerletmitir. Gnmzde kapsaml bir kargaann, bunalmn yaandn syleyebiliriz. Kapitalizm kendini evrensel apta ve ok genel bir sistem olarak deerlendirme iddiasndadr ki, bu iddias eskiden de vard. Reel sosyalizmin kendi yetmezlikleri sonucu ve kendi eliyle zl ona bu iddiasnda daha gl olma frsat da veriyor. Fakat belirtildii zere, bu iddiann tersi szkonusudur. Gittike arlaan bunalm sosyalizme daha fazla ihtiya duyuyor. Sosyalizmsiz olmak demek, havasz kalmak demektir. Her zamankinden daha fazla arlaan bunalma, dolaysyla ortaya kan sorunlara zm, yine toplumsallkta bilimsel ifadesini bulan sosyalizmde aranacaktr. Devasa boyutlardaki ykma, yine altndan klmaz sorunlara kapitalizmin kendi ierisinde zm bulmas mmkn deildir. yle bilimsel-teknik devrimlerle bu sorunlar zmlenemez. Ka36

pitalizmin hizmetindeki bilimsel-teknik devrim sistemin iinde bulunduu bunalm daha da derinletirmekten teye sonu vermez. zm, yine sosyal gereklikte, onun sosyalizm ynndedir. Ama nasl bir sosyalizm? ster teorik, isterse gerekleen ynyle sosyalizmin yetkinletirilmeye ihtiyac var. Tarihindeki eksiklikleri gzden geirip gidermeye ihtiyac olduu kadar gnmzn ok karmak, kapsaml bunalmn gereki deerlendirip kendi zm gcn dayatmaya ihtiyac vardr. Dnsel zmlemelerden tutalm psikolojik morale cevap tekil eden yaklamlara kadar, siyasi styapnn ele alnndan ekonomik yeniden dzenlenie kadar yeni politikalar gelitirilmedike, naslbirsos a izm sorusuna yetkin bir cevap vey l rilemez. Balarken de belirttiimiz gibi kapitalizmden kaynaklanan temel sorunlarla dnya soluksuz braklmak isteniliyor, onun ats deliniyor. Maheri artran tehlike, muazzam tketici toplumsal hastalk, bylece karncalaan, cceleen, adeta kum taneleri haline gelen insan sonucunu ortaya karyor. Tekrar insann itibarn iade etmesini, onun bilincini, ahlakn, doayla bark olmasn, doayla elikisinin derinletirilmesini imkan dahiline sokan bir sosyalist yaklama, perspektife ihtiya vardr. u her zamankinden daha gl sylenebilir: Kapitalist-emperyalist sistemin, insann doayla kurduu dengeyi ok tehlikeli bir ykm elikisine dntrd gibi, toplumsal rgtlenii de insanl tketme ilikisine kadar gtrmtr. Yani bu iki temel global elikiye yol amtr. te mevcut sosyalizm bu iki temel elikiye cevap vermekle kendini doru tanmlayabilir. nsann doayla ilikilerini ki buna evre ilikisi de deniliyor doru zmlemek, yeillerin, evre vb. hareketlerin eitli biimlerinin aslnda ok reformiste dile ge tir mek is te dik le ri so ru na, dev rim sel bir zm da yat mak arttr. Yine znde cceleen, karncalaan emperyalist toplum modeline kar nfus planlamasndan tutalm retim planlamasna, stya37

pnn yeniden dzenlenmesine ve insann psikolojik, ahlaki ynden yeniden tanmlanmas kadar hepsi gereklidir. Bylesine kapsaml bir elikiye de zm gc olabilmesi, sosyalizmi gncelletirebilir. Dolaysyla dar snf tanmlamas ile yetinilemez.

19. yzyldaki gibi bir ii snf kalmamtr


Mevcut sosyalizmin bir kmaz da buradadr. Soruna 19. yzyl analizleriyle yaklalyor, ylei is ,byei is  denili nf l nf yor. Aslnda byle bir snf kalmamtr veya kapitalizmin dar anlamda bir snf smrsyle yetindii a gemitir. Dar anlamda da smr vardr, ama ok daha genellemi ki, biz buna ite bilimsel-teknik devrim ve onun basn-yayn dnyasnda yol at gelimelerle toplumu tutsak almtr dedik. yle hrszlk yntemleri, bask yntemleri gelimi ki, 19. yzylla kyaslanamaz bile. Dolaysyla o dnemin analizleriyle gnmz deerlendirmek, gerei kartrmak demektir. Sosyalist tartmalarda biraz bu var, ki bu da sl ifade eder. Bu durumun deerlendirilmesi sava yntemlerine de, yani taktik soruna da k tutar. Eski taktikler gnmzde yeterli deildir. Nasl ki toplum btnsel bir bask, smr cenderesine alnmsa, btn toplumu ilgilendiren mcadele biimlerini de gelitirmek gerekecektir. Kapitalist-emperyalist sistem btn insanlk iin doal dengeyi bozmutur. Dolaysyla ok geni toplumsal kesimlere hitap etmeyi bilen perspektiflere ihtiya vardr. Yani yeni bir sosyalist program, onun dayand salam bir bak as ve eyleme indirgenmi taktikler nasl olmaldr sorularna cevap verdii oranda sosyalizm bir kez daha kendini yetkinletirmi ve reel sorunlara zm gc olduunu gstermi olacaktr. te bylesine bir tartma gerekidir. nsanln kaderine derinden bal olanlar, insani sorunlara en temelde yaklam gstermek isteyenler bu nedenle de sosyalizme daha da derinleen bir ilgiyle yaklaacaklardr; yetkinletirerek, yeni sorunlara cevap reterek yaklaacaklardr.
38

Grevler nmzde durmaktadr. Konuyu tartmada ksrlk ve eski sylemle yetinme var. Tartmay daha da yenilemek gerekiyor. Bu nedenle yeni bir sosyalizm tanm gncelleen anlamnda, onun programsal, eylemsel, taktik ifadesi zerinde durulabilir. Bu temelde yeni sosyalist partiler kurulabilir ve kitlesel eylem trleri gelitirilebilir. Bilimsel-teknik devrim de, sosyalist bak as altnda sorunlarn zm iin etkin olarak uygulama gc haline getirilebilir. Bu yaklamlar kesinlikle en yakn bir sre iinde sosyalizme olan ilgiyi artracak, temel zm kayna olduunu gsterecek ve en kapsaml rme dnemine girmi olan kapitalizme kar uygun bir sosyalist dnemi ortaya karabilecektir. Partimiz PKK, bu konuda reel sosyalizmin olumsuz sonularna bandan itibaren kar tavr gelitirerek ortaya kan bir hareket olduu kadar, onun olumsuz etkilerini kendi iinde yanstmam, byle bir sosyalizmin olduka kusurlu olduunu grebilmi, ama buna ramen sosyalizme olan inancn ve yaklamn kaybetmemi bir harekettir de. Bunu zellikle bamsz ve olduka da iddial bir biimde Krdistan diye tabir edilen en geri bir lkenin ilkel toplumuna ve onun toplumsal kouluna uygulam, bunda da nemli sonulara yol am bir gtr. Bu temelde ekillenen bir partidir. PKK deneyimi bu anlamda, dnya apnda kapitalist-emperyalizmle dengeye ulaan reel sosyalizmin kendi i tkankl nedeniyle zle gittii ve bundan dolay sosyalizmin olduka itibardan drlmek istendii bir dnemde en byk sosyalist eyleme ve onun ideolojik hattna ulaabilen bir gelime hareketidir. Bu konumuyla biraz da gericilik dnemlerinde ok az ayakta kalan ama bir o kadar da erefli, onurlu bir yere sahip olan hareketlere de benziyor. Tabii ki, egemen resmi dzen hkmn alabildiine konuturduunda ve bu koullarda herkesin gericiliin kanad-kolu arasna kotuunda, kavga meydann terk etmeyen, bu konudaki iddiasn srdren her hareket, yiit harekettir. Ayn zamanda insanlk adna konuma yetkisine de sahip olan bir harekettir. Her byk zgrlk hareketi, bylesine evrensel apta tutucu39

luk d ne mi ne ba a ry la kar lk ver di i oran da yal nz iin den doduu lke ve halkn koullarna zm getirmekle kalmyor, bununla birlikte insanlk idealinin szcs de olabiliyor. Nitekim bir dnemler hristiyanlk, bir dnemler islamiyet, yine bir dnemler Fransz ve Ekim devrimleri byle bir misyona soyundular ve kmsenmeyecek szclk rolne de laykyla karlk verebildiler. imdi balangta hazr olmasak da ve olduka ulusal apta bir hareket olduumuzu sylesek de, mevcut uluslararas koullar, blgesel gelimeler PKK szcln evrensel apta bir sosyalizm szclne, onun temsiline doru gtrmektedir, adeta onu buna zorlamaktadr. Balangta bunu byle beklemiyorduysak da hzla deien, karmaklaan koullar byle bir grevi partimizin nne koymusa, hi phesiz bundan onur duyulur. Fakat nmze konulan grevin doru kavranlmasn, kendimizin katksnn ne olabileceinin isabetli deerlendirilmesini de art klar. Ortadou sahas, tarihte birok ideolojinin, zellikle dinlerin insanlk adna ortaya kp iddial eylemler gelitirdii bir sahadr. Onun insanln oluumuna beiklik etmesi, btn temel uygarlklarn bu sahada vcut bulmas, Ortadou toplumsal gerekliinin insanln geliimindeki yerini ortaya koyar. Halen buradaki insanln o kadar zor durumda kalmasna, yine emperyalizmin bunalmlarn en youn yaamasna ramen zm konusunda iddial olmas tesadfi deildir. Bir yerde bunalm ne kadar arlamsa, devrimsel kn da oralarda o denli gelieceini tarih birok rnek olayla aklamaktadr. Ortadounun en geri blgesi olan Krdistan lkesi ve yine en unutulmu, insanlktan karlm halk olan Krdistan halk ki tarihin en eski topraklar olmas itibariyle insanln da beikliini yapan bir gerekliin ifadesidir, imdi tekrar yaama gzn amaya alyor. Yaama gzn aarken, balangtaki insanln geliimindeki dev admlara benzer bir admla bunu gerekletirmek istiyor. Bu biraz da PKKye nasip olmutur, onun byklnde ifadesini bulmutur. Partimiz bu anlamda tarih bilinci kadar, gncel gerekliin sos40

yalizme ykledii roln de bilincindedir. Ona szclk etmeye almaktadr. Bu konuda enternasyonalist z kadar, ulusal zn de sekin bir biimde ortaya koymutur. ok deerli ehadetlerle sznn eri olduunu kantlamtr. Kendi halkn zgrletirmeye gtrrken insanl da zgrletirdiine, bu konuda temel bir adm attna inanmaktadr. Onu bilerek yapmaktadr.

Pkk bir emek hareketidir


Nitekim PKK, btn tarihsel srelerinde uluslararas gerici komplolara urayan bir harekettir. Sanmyorum bu kadar geni apl uluslararas bir komplo baka bir hareketin evresinde olusun. Onun ayakta kalan en gl sosyalist ve yine ulusal kurtulu hareketi olmas nedeniyle uluslararas komplonun gelimesine yol at. Ama direndi, ezilmedi. Her yeni hamlesinde sosyalizm szclyle, savataki kararl duruuyla yenilmezliini ispatlyor. Yenilmesi urada kalsn zafere biraz daha yaklatran baarl admlaryla dnemin sadece doru, gl hareketi deil, ayn zamanda btn bunlarn altnda yatan temel zellik olarak sosyalist bir hareket olduunu kantlyor. Hi phesiz tarih bilinci, a bilinci daha da bilimsel bir ifadeye kavuturulmaldr. Yine sorunlarn zmne derinliine yeni cevaplar retilmelidir. Yeni temellerde emek partisine, sosyalist demokrasiye, devlet-halk eylemliliine tanmlar gelitirilmelidir. Kendi somut pratiimizde ise kapsaml bir halk hareketi ok eitli taktiklerle ortaya karlmtr. Partimiz kurtulu yolunu btn toplumun zgrlemesine, zellikle sadece en yoksullara deil, dier toplumsal kesimlere de ayor. Emein smrsne, kadnn kleletirilmesine ve yine mezhep farknn ve milli elikilerin yol at basklara kar ok kapsaml zgrletirici ve zmleyici yaklamlar gelitirebiliyor. Zorluklarna ve yetmezliklerine ramen, gelimesini srdryor ve emee sayg temelinde emein sahiplerinin partisi olmay esas alyor. nsan soyuna yarar en kahramanca, fedakarca kiilii ve ya41

am tarz konusu hibir partide ele alnmad kapsamda ele alnm ve bunun cevaplar o denli gelitirilmitir. Bir PKK gerekliini yaayan insanlk, kurtulmu insanlk demektir. Biz bunu daha en kk apta gerekletirmi durumdayz. Kendi halkmz iin bunu tam baarya ulatrrsak, ok iyi biliyoruz ki, insanlk adna bu, devasa bir kazanmdr. Nitekim bireyde gerekleen kurtuluu, halkta gerekleen kurtulua dntrmesini bildik. Bir halkta gerekleen kurtuluu, insanlkta gerekleecek bir kurtulua dntrme lksne her zamankinden daha fazla balyz. nsanla inanyoruz, insana layk yaamn olduunu da biliyoruz. Buna ok derinden bal olduumuz iin, yaammz belki de hibir partide grlmeyecek bir biimde insanla adyoruz. Bu kadar toplumsall yaayan, bunun iin bu kadar fedakarl ve cesareti gelitiren bir hareket olsa olsa en zl bir sosyalist hareket olabilir. Nitekim bunun erefi PKKnin payna dm bulunuyor. Partimizin bu temel zelliini hi phesiz gzmzn bebei gibi koruruz. Btn ehadetler bu temeldedir, bunun iindir. Byk direniler ve fedakarlklar, hep bu salam z sayesinde ortaya kt gibi, bu z korumak iin vardrlar. Biz de bu inanla ortaya ktk ve bydk. Kendi byklmzn de bu z daha fazla korumak ve yetkinletirmekle mmkn olduuna, bu konuda grevli olduumuza da inanyoruz. Bunun derin bilinci iindeyiz. Yine bunun kararll ve uygulamas en st boyuttadr. alma temposu, vuru tarz dediimiz bir yaklam olduka gelimitir. nderlik zmlemesiyle, kendinde hal  ger ek e k l tir,ken in eye iin an  ger ek e ir,bu un inken i iin an d d n s l l t n i dn s l nide  iha i ege ir,bu un innege e i or aonuyap ar al ln t n i r ky s sna kmsenmeyecek bir cevap verilmitir. ok az sayda bir parti gc tarafndan kavranlan bu gerekler, bundan sonra her zaman artan bir ivmeyle dalga dalga halkmza, blge halklarna ve insanla yansyacaktr. Sosyalizm lksnn yceliine balanmak, ona bilimsel yaklamak temel gerekliimiz oluyor.
42

Bu temelde ortaya kan ve gnmzn gelikin partisine dnen sosyalist hareketimiz, bundan sonra da hi phesiz daha yetkince, kararlca ve baarl bir biimde amalarna doru yryecektir. Bunun iin diyoruz ki; emek, birlik, dayanma ve mcadele gn 1 Maysa en olumlu karl vermitir. Btn dnya emekilerine ballmz srdrmz; onlarn tarihine ve gncelliine olan inancmz gstermiiz. Bu temelde de geleceimizi en iyi bir ekilde kararlatrdmz sylyoruz. Yaasn btn emekilerin birlik, dayanma ve mcadele gn 1 Mays! 1 Mays 1993

43

Yeni devrimler dnemine giriyoruz

Amerika halen uluslararas stratejinin imparatorluudur. Bu imparatorluun byle bir uluslararas stratejisinde Trkiye veya Trkiye ynetimi nemli bir yer tutar. Balkanlar, Kafkasya, Ortadou konusunda Trk ynetimiyle stratejik dzeyde baz ilikileri olacaktr. Hatta bu ilgisi daha da artacaktr. Bu ilikinin artmas demek, bunun ok vazgeilmez, ok kalc olaca anlamna gelmez. Tam tersine ilgisinin artmas kukulu karakteriyle de ilgilidir. Brakmyor, ama her an elinden kayacan bilerek alternatifler peindedir. oka sylendii gibi, zellikle de TC babakan tarafndan bizi ok deseki orar;bi eilkdeabuka arulusa a a il iyk ek,stra t ly l z f d l r r s g s teik ne i iz ana l r deniliyor. Evet, anlalmtr ama sej mm l m t nin gidici olduunu da biliyorlar. in artk ajanlarla idare edilemeyeceini grdkleri iin yan tedbirler gelitiriyorlar. ABDnin biraz anlay byle. Stratejisi iinde, TCnin y  n kl dan,tasi e in enyer i rtsa tn edebirsa tn edeenb k fy s d md a c a c y ze igse e e iz diyor, ama dier yandan ok derin soru iaretleriyn t rc le ne ya a ii im tela iinde de olacaktr ve nitekim oluyor da. p blr PKKyi bir nolu terrist ilan ederken, bir yandan da onunla ok dolayl veya direkt balantlar dnyor. Kendi ibirlikilerini seferber ediyor, onlar en st dzeyde davet ediyor. Birok irili-ufakl ajanlarn devreye sokuyor. Bizde lml bir kanat yaratmak iin szmona yeil
44 45

k yakyor. Ilml bir kanada baylyor. ok srarla bunun peindedir. Hatta en ok terristPKK dediinde bile adeta yalvarrcasna bir lm PKK ya at tutumuna girme var. Bu, onun ne kadar sl r ktn gsterir, ne kadar bir siyasal g olarak bizi tanmaya yakn olduunu ortaya karr. Bu yaklam temelinde yarn br gn sava gcmz de dahil PKKyi tanmaktan geri durmayacan, iliki aramaktan vazgemeyeceini rahatlkla belirtebiliriz. ABD stratejisinde, byle bir devrimsel ykseliin ilgisizlikle karlanacan, onun devrime sadece terristtir biiminde boma yntemleriyle karlk vereceini sanmak byk eksiklikler ierir. Devrimin de iine girmeye alacaktr. Ilml kanad imdiden esas aldn sylyor. Bunu baaramazsa bu sefer iine girerek byle lml bir kanat yaratmaya alacaktr. Zaferden on yl sonra da, elli yl sonra da yaarsa bu tutumunu srdrecektir. Bundan da kukumuz yok. Ama kukumuz yok diye de tabii ki durumu grmezlikten gelemeyiz. Stratejisi, ilikisi, amac nedir iyi greceiz. Bu temelde ondan korkmayacaz, ilikilenmekten de korkmayacaz. Ama emellerinden, niyetlerinden, emperyalist smrc deerlerinden endieleneceiz. Onu ok iyi tanyacaz ve bu politikasn imdi de on yl veya elli yl sonra da olsa her zaman grerek kar koyacaz. Hatta onu ilikiye ekeceiz. Onu biraz daha anlamak, onun yllarca yrtt onursuz politikayla hesaplamak iin ilikileneceiz, ykleneceiz. Dnemin en byk imparatorluk gc ABDyi gzard etmek, onu btn ynleriyle deerlendirmemek olmaz. Onun inkar hele hi olmaz. Bunu onunla iliki halindeyken de greceiz, ilikisizlik halindeyken de greceiz. likisizlik halindeyken de mcadele etmek, en iyi iliki dnemine girdik dediimizde bile mcadele etmek ok nemlidir. Nitekim emperyalizm habire kendini yenileyip gtryorsa, devrimimizin de kendisini yenilemesi ve her dnemde savaabilir klmas onun byklnn, baar srekliliinin kesin bir gereidir. ok ak ki, emperyalizm vardr, emperyalizm silinmemitir. Bir zamanlar Trk solunda bu sylem yaygnd, imdi neredeyse artk emperyalizmin ad bile gemiyor veya duyulmuyor. ok sakat bir emperyalizm anlay, imdi neredeyse emperyalizmyokur anlat
46

yna dnmtr. Emperyalizm vardr ve hem de daha ie hkmedecek veya insann yreine, beynine bile girecek kadar incelmi, younlam bir tarzda vardr. Kaba askeri, kaba siyasi bask, yine kaba ekonomik smr dneminde olmayabilir, ama onlarn da stnde insan bir kltrszle, insan bir duygusuzlua, insann gdlerini bir ayaklandrmaya, insan hayvanlatrmaya gtrme anlamnda bir emperyalist gelime vardr. Emperyalist gelimeyi bu ynyle grebilmeliyiz. nsann doas, insann evresi, insann ruhu ve zellikle insann tarihi zerinde byk bir saldr halindedir. Son yllarn evre kirlilii diye tabir edilen doay tahrip etme, doay neredeyse yaanlmaz hale getirme, emperyalizmin saldrsnn acmaszlndandr. Yine tarihe, tarihi deerlere saldr vardr. Szmona Amerikanc emperyalist yaam biimiyle btn ahlaki deerler, insanln gerekten her eyi olan tarihi deerleri tarihsizlik veya tarihinso u n gel iir ad altnda unutturulmaya allyor. m t Sonu gelen tarih midir? Sonu gelen veya tkenen, tarihsizleen emperyalizm midir? Yoksa insanlk mdr? Bunu iyi grmek gerekir. Ruhu, vicdan karartyor. Sadece kr zerine ina edilmiyor emperyalizm. Kaba anlamda smr var, ama insann imdiye kadar kefedilmemi ruhunu kefedip pazara sunma, kadn mthi pazarlama, insann duygularn pazarlama durumu szkonusu. Yaratt mzik biimleriyle duygular pazarlama, yeni yaam biimleri ad altnda gdleri pazarlama, gd ticareti yapma en ok bu emperyalist dnemde ortaya kt. Globalleme, kreselleme ad altnda halklarn ulus gereini, halklarn kltr gereini, halklarn ruhunu bitirme, bu deerlere sava ama ve dier yandan ise bir avu uluslararas vurguncuya, uluslararas tekelciye, kozmopolit kurumlamaya snrsz imkan yaratma en ok bu emperyalizm zerinde hayat buldu veya saldr bu kadar geliebildi. Grlyor ki, emperyalizmde bir gerileme veya yok olma deil, tam tersine bir gelime var. Yine bir emperyalistsizleme deil, bir
47

emperyalist derinleme, bir emperyalist ie girme, alan geniletme szkonusu. Elbette her gelime nasl rotasnda zl iaretlerini tayorsa, emperyalizmin de bu anlamda bir sn, bir yok oluu dnlebilir. Dolaysyla emperyalistleme yerine emperyalistsizleme balar. Bunun da kart bir eilim olarak gelitiini grmemek mmkn deildir. Emperyalizmin bir ynyle zayflama srecine girdii, zellikle lkelerin olduka bamszlamas, halklarn eskisiyle kyaslanmayacak bir yaam birliine doru yol almalar bir emperyalist gerilemenin ifadesidir. zellikle bir ulusal kurtulu savalar dnemleri, yine emein ok kaba smrl dnemleri arlkl olarak 19. yzyla denk gelir, dieri 20. yzyla denk gelir. ki byk aamada emperyalizmin smrs ve siyasal bask biimi geriletilmitir. Byk ihtimalle 21. yzyl, emperyalizmin insan kafasnda, insan ruhunda, insan kltrnde yaratt tahribatlar giderme yzyl olacaktr. zellikle doay tekrar yaanlr hale getirmek, dahil edilmesi gereken nfus artyla ba edebilmek, tarihsizlii veya tarihi deerlerin tketilmesini durdurmak, insan ruhunun boulmasn durdurmak, kadnn olduka metalatrlmasn veya cinselliin metalatrlmasn engellemek ve smrlmesini durdurmak, kadn insani hizmete aabilmek, tekrar insan kltr, tarihi ve doasyla bartrmak bu yzylda baarlacak grevlerdir. Yine kadnn zgrletirilmesinde ileri bir gelime yaratmak, yaamak, 21. yzyl devrimlerinin nemli bir amac olarak daha imdiden kendini dayattn rahatlkla belirtebiliriz. Bu anlamda devrimler dnemi sona ermiyor, tersine daha ince, derinlikli devrimler dnemine giriyoruz. Ya da devrimlerin kaba snfsal ve ulusal mcadele dnemini geride brakp, derinlikli sosyal devrimler, kltrel devrimler, ruhsal devrimler ve moral devrimleri dnemine giriyoruz. Bunlar da en az askeri, siyasi ve ekonomik devrimler kadar deerlidir. nsann ruhsal devrimi olmadan, insann sosyal devrimi olmadan, insann doasal devrimi olmadan nasl salkl bir devrimden veya yaamdan bahsedebiliriz? Dolaysyla emperyalizmin derinlemi, isellemi saldrlarna
48

kar derinlemi, ruhsallam, morallemi, ahlakilemi, tarihilemi, kltrlemi devrimlere ihtiya vardr. Bunun an yayoruz diyebileceimiz devrimler dnemi szkonusu. Hi phesiz emperyalizm de eskisi gibi kaba saldr kuvvetleriyle halk devrimlerinin, insanlarn sosyal yaplarnn zerine gelmeyecek. Deiik yntemler biiminde gelecek ve geliyor da. Teknie, bilimin bulgularna dayanyor ve bylece muazzam bir psikolojik ynetim dayatyor dnyaya. Dnyada bilimsel ynetim kuruyor, teknik ynetim kuruyor, tekniin gelitirilmesiyle insan tutsak etmeyi esas alyor. Atomu artk kullanamayacak. nk kullansa bu dnya kendisi iin de yaanamaz hale gelecek. Yine fazla yer igal etmesine gerek yok. Nitekim igal edilmedik yer kalmad ve hem de gerek kalmad. Deiik bir igalcilii gelitirme, deiik bir silah tekniini kullanma bu nedenle emperyalizm asndan zorunlu. Nitekim hedefler devrededir. te psikolojik sava. Bu anlamda bu yntemler ok derinlikli olarak kullanlyor ve kullanlacak da. Savalarn daha da beyine tarlmas, ruha tarlmas szkonusu. Yeni beyin ball, ruh ball gelitirilmi, daha da gelitirilmeye allacak. Dolaysyla beyin devrimi, ruh devrimi ve onun yntemleri de szkonusu olacak. Bamsz dnme yetenei, ruhunu satmama, temel insani deerleri muhafaza etme devrimi. Buna muhafazakarlk devrimi de diyebiliriz. nk insanlk yok edilmek istendi mi, sen muhafaza edeceksin. Doa tahrip edildi mi, bunu uygun tekniklerle nleme savamn vereceksin. Sosyal gruplarn, uluslarn zamansz tasfiyesine, dilin ve kltrn bozulmasna kar duracaz. nsan muazzam bir stres iine, gerginlik iine itmek, gerekten neredeyse yeni bir hastalk trdr. Hatta btn hastalklarn anas oluyor stres. Cinsel bozukluun bir sonucu olarak AIDS gibi hastalklar geliiyor. Btn bunlara kar senin bir insan kurtarma zelliin olacak. Stres bir emperyalizm olgusudur. Bu yeni hastalklar emperyalizm olgusudur. Onlarla mcadele etmek, anti-emperyalist mcadeledir. Bunun biimini bulacaksn. Ni49

tekim AIDS iin an vebas deniliyor; bu, cinsel sapknlktan kaynaklanmtr. Doru cinsel anlayla bunu nleyeceiz ve zaten emperyalist bilim adamlar da bunu sylyor. Demek ki devrim bunun da tek doru aresidir. Emperyalist gelime tabiatndan kaynaklanan ok sayda hastalk var. Stres dediimiz olay, ar bir hastalktr. Bu, ancak yeni bir toplumsal statyle veya dzenlenile, yani devrimle alabilir. Bunun yeni tekniini bulacaz. Sosyalizm iin yepyeni teorik bir dnem alyor. Sosyalist teoriye, 19. yzyl deerlendirmeleriyle katk salayamayz. Dier bir deyile, 19. yzyl sosyalizm deerlendirmelerini ve teorilerini ezberlemekle, yine 20. yzyldaki emperyalizm ve ulusal kurtulu devrimleri andaki deerlendirmelerle sosyalist teoriyi zenginletiremeyiz. Tabii bunlar ezberleyerek iyi bir sosyalist olduumuzu da syleyemeyiz. Sosyalizme, 21. yzyla veya iinden getiimiz srece ilikin sorunlar ortaya koymakla, biraz daha derinletirilmi gelimeleri grmekle yetinmeyen, bununla birlikte bu sorunlara kar koymann ve zm gc olmann yntemlerini gelitiren bir teoriyle ancak bir katk salayabiliriz. Evet, bu dnemin teorisine ihtiya var, ama eskiyi btnyle inkar etmemeliyiz. Yine eski parti anlaylarn, eski savam anlaylarn inkar etmeden, dneme gre parti anlaylarn, onun mcadele taktiklerini zenginletirmek sosyalizme katk olarak dnlmelidir. Sosyalizmin sava taktiklerine katk olarak yeni taktiklerin gelitirilmesinden bahsedilmelidir. Btn bunlar gsteriyor ki, teori ve pratiin uruna mcadele temelinde sosyalizm ann sona ermesi, sosyalizmin yenilmesi deil, tam tersine onun yenilenmesi, kesin yeni teorilerin gelitirilmesi ve en nemlisi de yeni pratiklerle hayata geirilmesi, ok yaratc, ok yeniliki anlamda buna g yetirilmesi szkonusudur. Bu anlamda emperyalizme ve onun en ba temsilcisine kar mcadele kadar, sosyalizmin temsili yeni bir aamaya giriyor. Sovyetlerdeki reel sosyalizmin zl, her eyin bitii demek deildir. Orada sosyalizmin kazanmlar daha deiik biimlerde kendisine yol aacak. Yine dnyann irili-ufakl birok lkesinde, halknda ulusal ve sosyal kazanmlar bu dnemin yaratlabileceini,
50

sosyalizmin zaten yaratc znn bilimsel ifadesinin bunu gerekli kldn, sosyalizmin bu olduunu ortaya karyor. Nitekim kendi deneyimimizde de bunun mmkn olabileceini ok arpc bir biimde gstermi bulunuyoruz. Hi phesiz hedeflediimiz lkeyi de bu balamda deerlendirmek zor deildir. ABD byle ba aktr, ba imparatorluk roln oynarken, Almanyas da bo durmaz. O her zaman, 19. yzylda olduu gibi 20. yzylda da emperyalistlemeye ilgi duymu ve insanln bana iki byk dnya sava ve irilik-ufakl birok sava bela etmitir. Birok faist gelime kadar, halkn soykrmna kadar, bela olmaya kadar gidebilmitir. Yalnz Yahudi soykrmnda deil, bir Ermeni soykrmnda da ttihat ve Terakkinin arkasnda Alman desteini gr me mek mm kn m dr? B ra ka lm onu, g n mz de Krdistan'daki soykrmda bile Almanyann desteini grmemek mmkn mdr? Gerekten hem kendi iinde, hem dndaki soykrmlarda Alman emperyalizminin payn ok iyi grmek ve yerli yerine oturtmak byk bir nem tar. Bir Japonya toparland, yeni yaylyor dnyaya. Yaylrken bu faist rejimi beslemek iin Amerikadan, Almanyadan geri durmamacasna nasl aba harcyor? Ekonomik ynden balayaym derken, nasl kendini Ortadouya tarmaya altn iyi grmek gerekir. Ge uyanr ama ok kt sonulandrr. Rusyadaki bozulmay bile doru deerlendirmek byk nem tayor. Rusya bir emperyalist midir? Reel sosyalizmin zlyle birlikte Rusyada geliecek olan emperyalizm midir, yoksa yeni bir sosyalist gelime midir? Rus politikasnn elikili karakterini iyi deerlendirmek gerekir. Reel sosyalizmin zlnn tamamen biti olmad, dolaysyla bir yandan sosyalist glerin varlklarn gelitirmesi, dier yandan milliyeti veya kapitalizme hevesli dediimiz glerin ekimesi szkonusu. Bunlarn elikileri, zellikle emperyalist lkelerle iliki gelitirmeleri ne alnyor. Yine bunlarn Balkanlarda, Kafkasyaya, Ortadouya yansmasn iyi incelemek gerekir. Artan bu emperyalist ekimeler ortamnda Krdistan devriminin
51

nasl k bulabileceini, bu ekimelerden nasl yararlanabileceini iyi kestirmek gerekir. Bu anlamda reel sosyalizmin zl, szkonusu emperyalist lkelerde elikileri hzlandrmtr. Mutlaka eski statko dneminden daha elverili gelimeye, zlmeye yatkn bir durumu iyi deerlendirmek, yine ABDnin yeni ni a z m denilen nizamszlkta, kargaalkta devrimin yol alma ansnn daha fazla yakaland bir dnemi iyi grmek gerekir. Ayrca blgemiz Ortadou lkelerinde de birtakm gelimeler var. Neredeyse ezeli dman gzken Arap-srailoullarnn atmasnn uzlamaya gider bir durumu yaad grlyor. Bunun tam bir bar, uzlama a getiremeyeceini belirtmek gerekir. srailoullar veya bunun siyonist biimlenii yle kolayca salt bir sraille snrl kalmaz. Siyonizm dnyann etkili, ynlendirici bir gcdr. Filistinle, Arap lkeleriyle yetinmez; etki sahasn habire artracaktr. Tabii Trkiye zerinde de ne kadar etkili olduunu, Trkiye ynetimi iinde ne kadar arlnn olduunu, ne kadar onun efendisi olduunu biliyoruz. Bunu btn Trki cumhuriyetlere yaymak istediini, hatta yaydn da biliyoruz. Yine birok Arap ynetim gcnn de ona nasl dayandn biliyoruz. Dolaysyla szkonusu elikilerin bir anda uzlaamayacan, hatta bu elikili karakterin derinleerek devam edeceini grmek gerekiyor. Ama bir uzlamann da gerekli olduu, nk mevcut g dengesine, Arap ve srail gerekliinde yine mevcut ynetimlerin, rgtlerin ve onlarn mcadele biimlerinin artk yetmedii ortaya kyor. Bunun anlamszlat ortaya kyor. Ne Araplar gndemlerine koyduklar gibi sraili toptan yok edebilirler, ne de srail artk btn Araplara diz ktrebilir. Dolaysyla iki taraf iin de tam bir zaferden bahsetmek mmkn deil. te bu da uzlama dediimiz dneme zemin sunuyor. Sonu, bar grmeleri. Ne tam srailin dayatt, ne de Araplarn dayatt koullar tam gerekleebilir. Orta bir yerde buluacaklar. Bunun ikili, oklu grmelerini yapyorlar. yle bitirme anlamnda savalara fazla ynelemeyecekleri gibi, kalc, uzun vadeli, stratejik bir barn da olmayacan vurgulamak gerekiyor. Bu daha ok kararszlk dneminin kararsz bir uzlama halidir.
52

Bu durum her an bozulabilir. Uzlama geliecek, fakat iinde birok atma tohumlarn da barndracak. Nasl uygulandn ve nasl bozulduunu gn be gn gryoruz. Buna doudan bir rann durumunu da eklemek gerekir. ran da eskiden beri gerek Arap yarmadasndan, gerek Anadoludan, gerek Kafkasyadan ve gerekse Orta Asyadan gelen glerle kendini atma iinde bulmutur. ran-Irak atmas bunun tarihi bir devam niteliindedir. Trkiye ile ekimesi yine tarihi bir temeldedir. Bunun mezhepsel ifadesi o kadar nemli deil. Savam siyasidir ve tamamen aralarndaki elikilerle balantldr. Trkiyeyle kolay uzlaamaz; zellikle hi yle gvenilir bir dostluk tesis edemez. Yine gnmzde zelde Irak rejimiyle, genelde Arap dnyasyla kalc bir dostlua ulaamaz. Aralarnda byk elikiler vardr. Dolaysyla blgemizin elikili glerinden biri olmaya adaydr. Mevcut ynetimiyle olduu gibi, daha nceki ahlk ynetiminde de byleydi. Yarn daha fazla byle olabilir. Ama sorunlar yznden sava fazla krkleyemez, gelitiremez. Tabii uzlamay da fazla yaayamaz. Bunu da grmek gerekir.

53

kapitalizmle uzun soluklu bir mcadele gerekiyor

nsan gelimesinin, tasarm gcyle yakndan balants vardr. nsansal gelimenin tasarm veya dier bir deyile dnce ve onun iradesi, ruhsal durumu zerindeki etkileimi olmadan pratik yaam geliemez. nsan szkonusu olduunda ncellikle byle bir tasarma, dnsel gelimeye ihtiya vardr. Hayvan niin hayvandr? Kald ki onlarda da az ok meyil kabilinde bir eyler vardr ki yrrler, yoksa bir hayvan ta gibi yuvarlanmaz. Ama insan, toplumsallamaya baladnda kesinlikle dnce yn ar basan bir varolma olaydr. Bunlar unun iin sylyorum: Pratikleme dzeyiniz dnceden kopmutur ve bu da olduka tehlikelidir. nk ilkel yaratklarn dzeyinde olma tehlikesini tar. Ar doal sorunlar karsnda insan dnceyle cevap veriyor ve yle bir varolma olay srp gidiyor. Kendi iindeki toplumsal sorunlar da yine dnce gcyle zmeye alyor. Ksaca dnce, tasarlama, hayal etme olmadan yaam olmaz. Neredeyse dnmeyi unutmusunuz veya dnce diye belledikleriniz yaamdan kopuktur. Daha somut sylersek, bizim devrimci bir yaammz var ve sizin dnceniz ondan kopuktur. Devrimci eylem iin ne kadar ve nasl dnce sorusuna laykyla cevap
54 55

verememisiniz ve hl da veremiyorsunuz. Bunun ne kadar tehlikeli bir yanlg olduunu uyarmak asndan sylyorum. Demek ki toplumsal varlk byle dnce nkoulunu gerektiriyor. imdi biz burada insanln dnce tarihini kapsaml olarak aacak deiliz. Burada tarih boyunca insanln dnsel geliimini irdelemek gibi bir sorunumuz da yok. Bu bir akademik konudur, burada buna fazla yer vermek gereksizdir. steyen byle bir tarihi aratrp inceleyebilir. Zaten dnce tarihi byk bir ders olarak tm akademik niversite evrelerinde okutulur. Dnce tarihinin baz ana duraklar vardr. imdi buna ksaca geebiliriz. Balangta insanda ok geri bir dnce dzeyi ve hatta dncenin ilkel, primitif diye tabir edilen bir biimi vard. O da daha ok sihir, by ve dinlerin ortaya knda kendini dile getirir. Gerek sihir ve by, gerekse de dinsel akmlar aslnda dncenin balang biimleridir. Din de bir dncedir, ama bilimsellik diye tabir ettiimiz disiplinin olduka gerisinde bir durumu ifade ediyor. Ama hl din varln srdryor, -srdrecek de. Sihir ve by de vardr. Bunun nedeni u: Bunlar insann varlyla balantldr. Bir insan btnyle bilimsel olabilir mi? Btn hareketini bilimsellik temelinde gtrebilir mi? Tabii bunlar ayn zamanda felsefik sorunlardr. Bu konuda iddia var ve olduka bilimsel dzeyde geliiyor. Ancak hayalin, dogmann, dinin de ortadan kalkacan dnmek pek olas gzkmyor. Bu da insann tabiatnda gizlidir. nsan doas gerektii kadar hayale, dogmaya, kutsal deerler diye tabir edilen dini konulara, hatta ahlaka, morale kesin yer vermek zorundadr. zellikle moral diye tabir ettiimiz durum gereklemeden insann salkl gelimesi ve hatta yaamas olduka sorunlu olacaktr. Sosyalizm ideolojisindeki tkanklk da moralden kaynaklanmtr. Dini ve moral sorununu doru ele alamamas reel sosyalizmin zlnn en temel nedeni olsa gerek. Yani ne kadar bilimsellik, bilimsel dnce gerekliyse de, hl bunu kaba materyalizmde olduu gibi hereyre ee eg egei ir demek, insan tanmamak t y r l demektir. Reel sosyalizmde biraz kaba materyalizm uyguland. Or56

taya kan sonu, olduka kt bir zltr. Hi phesiz bundan karlacak ok fazla ders olacaktr. nsan toplumu neden byledir? Nitekim diyalektik bu konuya biraz aklk kazandryor. Diyalektiin temel yasalar var. Eer bunlar kaba materyalizmle saptrlmazsa, yani sosyalizmin bugne kadar tandmz halini aabilirsek, kendimizi anlama gcmz daha da artar. Bilimsellii byle tek bana ele aldmzda, en az dini dogmalar kadar tehlike arzeder. Determinizm veya kaba materyalizm de denilen kat bir bilimsellik insann yaratlna pek uygun dmyor. imdi biz burada felsefeye giri yapmak istemiyoruz. Yani ruh mu nce gelir madde mi; bilin mi maddeyi belirler, madde mi bilinci belirler gibi felsefik sorular burada irdelemiyoruz. Bilim ne kadar gelimise de bunlara henz tam zm bulamamtr. Fiziin, biyolojinin, hatta psikolojinin kaydettii son gelimeler bu sorunlarn hi de basit olmadn gstermektedir. Madde zerreciklerinin duygulu varlklar olup olmad bile tartlyor. Hatta bir noktadan sonra madde-enerji dnm, yine ruhmadde karm adeta siliniyor. Hangisi dierinden nce gelir? Daha da derinletirirsek, aslnda fiziin tesi ki buna metafizik deniliyor veya ruhun tesi ki buna da tanr deniliyor, sonderece insan hafsalasnn alamayaca durumlardr. Yani insanda bir izafiyet, aslnda olduka da snrllk var. Her ne kadar kendini tanr yerine koyuyorsa da insann yle olamayaca, olsa bile yine kendini diyalektiin yasalarna uydurmaktan kurtulamayaca sylenebilir. Dnsel gelimenin maddi etkileimi nemlidir ve bu yaam belirler. Ancak ok maddeci olmak kadar, ok fazla ruhsal kesilmek de iinden klmaz durumlar yaratyor. Bugn amzda en temel sorun budur. Grnte bu, ilk insann ortaya k sorunuydu, ama imdiki insann da sorunudur. lk insanda olaanst kavramlar, kuvvetler, dnme ve tapnma var. Bu biraz zmlendi, fakat imdi de eskisini aratmayacak cinsten tehlikeler var ve ona bilimsel zmler aranyor. Aralarnda pek az fark olduu gibi, belki de imdiki sorunlar insanln birka onbin yl nce57

ki sorunlarndan daha ardr. Aslnda burada insan daha da ele almak mmkndr; hatta onun dnsel yanyla maddeyi, doay iie ele alabiliriz. Fakat bu konumuzu aar. u anda felsefeye ok fazla giri yapmak konumuz erevesinde zorunlu veya gerekli deildir. Ama tabii felsefeyle balantsn kurmadan da edemeyiz.

deoloji ve moral ilk insana da son insana da gereklidir


Hi kimse PKK hareketinin gl bir ideolojik temeli olmadn sanmasn. Tersine, hem de en gelikin dzeyde bir ideolojik temele sahiptir. Grld gibi de ne reel sosyalizme, ne de u veya bu ideolojilere benziyor. Bizde dinamik gelimesini srdren bir ideolojik yaklam szkonusudur. Ancak ideolojik gelime deyip gememek gerekir. deolojiyle balantnz koparrsanz hayvanlarsnz. Zaten halihazrda kendinizi kontrol edememenizin en temel nedeni ciddi bir ideolojik zemininizin olmaydr. nsan sizden rkyor; nk ideolojisizsiniz. Eskiden dinsizsiniz,ahak z  z del s sn nilirdi. Ahlaksz insan, felaket bir durumu, yine dinsiz insan ok tehlikeli bir durumu ifade eder ve hepsini de toplum lanetleyerek en ar cezay verirdi. imdi ideoloji btn bu kavramlarn yerini tutuyor. zellikle bizde ideoloji artk olmazsa olmaz bir kouldur. Kaba materyalist ideolojiden, reel sosyalizmin u veya bu gerekleme dzeyinden bahsetmiyorum. ok temel bir ihtiyatan, ideolojik ihtiyatan bahsediyorum. stelik bu yalnz imdi veya PKKli olduunuz iin gerekli deil, evvel-ahir gereklidir. lk insana da gereklidir, son insana da gerekli olacaktr, ama alar boyu deiiklik gsterir. Eer bugn halk olarak biz, herkesin oka lanetledii, kendinden nefret ettii bir dzeydeysek, bu ideolojiden, yani kendi maddi gereklii konusunda dnce, moral deerlerden yoksun olmaktan kaynaklanyor. Dnsel ve moral gcn kendi maddi gerekliiyle balantl ele alabilen bir halk olsayd, kesinlikle mevcut dzeyi szkonusu olmazd. Bu durum smrgecilik ta i i bo un a hal   rh y c kmz
58

uve abubi im eide oikmo al enko ar r diye de anlatmy d ol j r d p m t da bulunabilir. Ama mhim olan bu durumun gereklemesidir. Herkesin oka syledii, halkmzca il ir,d n e iz ir sh d c s d z yerine, en genelde yle diyeceiz: Halkmz ideolojisizdir, moralsizdir ve bu temel kavramlardan koparld iin de hayvanlk dzeyine getirilmitir. Ve istenildii kadar smrlr, istenildii kadar binilir, istenildii kadar ldrlr ve buna kar sesi de hi kmaz. ksa da hi kimse ciddiye almaz. Benim kendimi gerekletirme durumumu dnn. Eer ben byk ses olabildiysem, bunun en temel nedeni kendimi ideolojik olarak gelitirmemdir. Dikkat edilirse aslnda ben kaba silahla i yapmadm. Yine parayla da i yapmadm. Benim i yapma tarzm ideolojiyledir. Benim byk ve olduka maddi gerekliimize uygun dnce gc olmam, dnce retmem ve onu uygulama gcne kendimi vardrmam beni byk bir patlamaya dntrd. Neden bu kadar etkili olabiliyorum? Toplumdaki, Krt gereindeki ideolojisizlik, moralsizlik durumunu kendi ahsmda zmlediim ve bu zmle kendimi gerekletirme dzeyim de maddi koullaryla olduka uyumlu olduu iin u anda mucize kabilinde deerlendiriliyorum. Zaten her tarihsel kn mcizevi karakteri bu nedenledir. Bir Arap Yarmadasndaki islamiyet ncesi Araplarn maddi durumunu gznne getirelim veya Avrupada Fransz Devrimi ncesindeki maddi durumu, hatta Ekim Devrimi ncesi Rusyadaki maddi durumu gznne getirelim bunlar bildiimiz baz devrimler olduu iin sylyorum, greceiz ki, gerekten byk bir ideolojiden uzaklk, moralsizlik var veya ok dar bir kar grubunun toplumun genelini hie sayan, onun iin olduka da cehalet, moralsizlik anlamna gelen bir hkmetleri vardr. Buna dikta da, zulm idaresi de denilebilir. Birileri kar, tam da bu srete ideolojiden, moralden kopanlarn ideolojik, moral nclne soyunur ve o tek veya birka kii de olsa, ksa bir srede byk bir toplumsal patlamaya dnr. te bunun ad da devrimdir. Hz. Muhammedin bykl nedir? Onun ok kaba ve ilkel
59

toplumsal koullara sahip olan dnemine ileri bir dnce ve moralle karlk vermesidir. Dinsel krntlar toplayarak o zamanki dnceler dinsel szcklerle ifade edilirdi Kuranda birletiriyor ve bunu stn bir moralle sunuyor. Bylece byk bir islami patlama gerekleiyor. O zamanki Araplarn maddi varl ok geri ve dnceyi bilmiyorlar. Bu nedenle ok kolayca ve basit karlar uruna insanlk drlyor. Ayrca buna benzer ok lanetli durumlar var. te bu k buna zm buluyor. Fransz Devrimi srasnda da proleterleme de, aristokrasinin asalakl da en tahamml edilemez boyutlara varmt. Bir taraf stten hayvanlamay, dier taraf alttan hayvanlamay yayor. Elbette ki buna byk bir ideolojik, moral kyla karlk verilecekti. Nitekim bu dnemin filozoflar da en byk dnrler ve ahlak kuruculardr. Bunun sonucu ise Fransz Devrimidir. Rus Devriminde de bu devam eder. Rusyada daha da geri koullarda hem stte, hem altta bir hayvanlama yaanr. Buna da ok radikal bir sosyalist yaklamla, onun dnce ve moralliyle karlk verilir. Bu da byk bir devrim olur. Krdistan gereklii de biraz bunlara benziyor. Tam bir hayvan rejimi szkonusu. stten uygulanan hayvanca bir ynetime, altta katlanan da hayvanlayor. Biz bunu grdk ve bunun hangi dnce ve moralle alacan kestirmeye altk. Sonuta da ok ciddi bir patlamayla Krdistan devrimi diye tabir ettiimiz gelime ortaya kt. Yoksa gcmz nereden aldk? Biz parayla, eski toplumsal alkanlklarla, hatta toplumun snf ve tabakalarna rgtlenmi olduklar biimiyle dayanmadk. Tam tersine hepsini parampara ettik. nk hepsi dm, drlmt. Bizim sunduumuz, gerekten hem kendi gerekliini doru deerlendirme, hem de ondan k yapmaya en uygun dnce ve moral oluyor. Bunu basite alamazsnz, nk gereiniz ortadadr. Ben bu nedenle size her gn yaama yeterli dnce ve moralle yaklamanz sylyorum. Ama hl dnce gcnz, moraliniz kendinizi bile kurtarmaya yeterli deil. Kendinizi bir zavall olmaktan kurtaramyorsunuz. Hanginizin stn morali szkonusu ve dncesi maddi koullarn cevaplandrmaya yeterlidir? Bunlar olmad iin size il60

kesizsiniz, gafilsiniz diyorum. Sizin zm, zellikle nderlik zmn yakalayamamanz, sizi geriden ve hatta sahte bir PKKli yapyor. Bu yzden de geliemezsiniz; nk gelimenin kanunlar var. Demek ki, genelde dnce ve zelde de onun ideolojik biimi szkonusudur. Yani dnceyle ideoloji arasnda bir balant kurulabilir. Dnce; genel tasarmlar, genel fikirlerdir. deoloji ise; bir toplumun maddi koullarna uyarlanm, o toplumun kar olarak dnlm ve hatta formle edilmi dncelerdir. Bir toplumun gerekliini ister ilerleme, ister geriletme veya muhafazakarlk ynndeki bir yaklam, onun dncesini ifade ediyor. Gerici ideolojiler, bir de ilerici ideolojiler vardr. Yine muhafazakarlk vardr, deikenlik yaratmaya alanlar vardr. deolojiler somut toplumsal dzeyle ilintilidir. Tarih boyunca ideolojilerin de bir geliimi vardr. Dini ideolojiler u veya bu toplumda, u veya bu dzeyde geliir. Bu srp gider. Ayrca felsefik yan ar basan ideolojiler vardr. te burada felsefe kategorisini de anlamalyz. Felsefe dinden kmadr veya dinin belli bir gelime aamasndan sonra karmza kar. Yani onun da en az din kadar eski bir tarihi vardr. Felsefenin fark bilimsellie daha yakn olmasdr. Allah var r, ye bu ur u demez de doa var r, ye ir d l y d d l d diye anlatmda bulunur. Yani felsefe baz dogmalardan farkl olarak doa gereklerine gre dnce gelitirir. Dinle birok benzer yn vardr. Birbirlerine karrlar, ama farklar da vardr. Felsefe biraz doa gereini deerlendirmeye alr, din ise tamamen tamamen derken, hi doay grmez de demiyoruz balangtan itibaren bir doast ilkeye dayanr. utan ,tan  nus der ve doay, r rn z maddi yaam dzenlemeye alr. Unutmamak gerekir ki, bu da bir dncedir. Tmyle doa stnde birisi, bir tanr olduu iin deil de, moral yan ar basan bir dnce, sabit bir dnce g veriyor. Tanr fikri ne zaman, nasl olutu?
61

Birok evreden geer ve tanr kavramyla neyin kastedilmek istenildii halen tam tanmlanm deildir. Bilimi en ok gelitiren bir einsteinda da tanr fikri vardr. Her ilkel doa kuvvetini bir tanr gibi gren kiide de bir tanr fikri vardr. Ama aralarnda fark vardr. Doayy eenkuv et veya doaka una diye bir tanmn t v n l r dan bilim de bahsediyor. Demek istediimiz, Tanr-Alah kavram l bile henz geliimi srdrmektedir veya srdrmekten geri kalmamaktadr. Ama her eyi byle bir fikre bal olarak ele alp, geliimini byle izah etmek pek mmkn grnmyor. Buradan devreye felsefe giriyor. Felsefe biraz daha bilimsellie yakndr ve doann geliim esaslarn belirlemeye alr. Bilindii zere birok felsefi akm vardr. dealist akmlar, materyalist akmlar ve onlarn kullandklar yntemler... Bir yandan metafizik, fizik tesi yaklamlarla izah etmek isteyenler, dier yandan materyalist yaklamlarla izah etmek isteyenler var. Diyalektik daha ok materyalist felsefeyle balantlyken, metafizik ise daha ok idealist felsefeyle balantldr. Bunlar da burada fazla amyoruz. Ama hepsinin az ok bir toplumsal gelimeyle balants vardr. nsanln ilk dneminde de, imdi de vardr. nemli olan insann gelimesinde dinin veya felsefenin roln grmek ve ne anlam ifade ettiini bilebilmektir. Yani siz imdi dine gre mi, felsefeye gre mi dnyorsunuz, bunu anlamalsnz. Dnce temeliniz dinsel midir, felsefik midir, anlamanz gerekir. Tabii burada bir kategori de bilimsel dncedir. Bilimsel dnce, dine gre de, felsefeye gre de maddi yaam daha objektif izah eder. Yani ikike eiki rt der gibi bir iddias vardr. r d e yle bir nitelie sahiptir. Ad zerinde, bilimsel dnce veya toplumsal bilimler; fizik bilimi, kimya bilimi, biyoloji bilimi, hatta eer yle denilirse ki baz temel eilimler bulunmaya allyor psikoloji bilimi. Bilimsel dncenin dierleri ile fark nedir? Bilimsel dnce dierlerine gre evrenin, doann, toplumun bir alann daha iyi tanmlayabilir. Neden ve sonularyla birlikte izah edilebilir durumda ele alyor. Tabii bu da insana bir tr kuvvet vermitir. Bilime gre dnmek u anda temeldir ve insan bununla
62

ilerlemektedir. Ancak din de tarih boyunca insan ilerletmi, ayakta tutmutur. Felsefe de ayn rol oynad ve halen de oynuyor. Sadece bilimsellikte bir gelime vardr. Bilim nceden de, insan edimi, eylemi balar balamaz da vard. Yani insan avclk yaparken, baz ilk tarm faaliyetlerini gelitirirken bilim vard. Bu faaliyetlerdeki bilimsel yn nedir? te benyeav ay eir em,yevu ur am l m n l s l r s av d   m demek de bilimsel bir yaklamdr. Ya da utar m r r la yeeker em,kar  n au ual m yaklam da bilimsel y l s l d n r bir dncedir ve insanlk tarihi kadar bir gemii vardr. Yani bilimsellik yalnz gnmze zg bir durum deildir. Ama gnmzde ok sistemlidir ve ok deiik alanlarda olduka gelimitir. nsanln balangcnda dinin yeri daha arlktayken, gnmzde biraz snrlandrlm gibi gzkyor. Yine felsefe, orta ada, ilk alarda ve hatta kapitalizmin ilk dnemlerinde arlkl olarak varln srdrrken, imdi ikinci sraya dmtr veya yle gzkyor. Bilim ise balangta snrlyken, imdi her ey bilime gre dnlyor ve zaten bu da nemli bir sorun. Gnmzde bilimin zellikle yol at teknik, acaba insan ne kadar imhaya gtryor diye tartlyor. Bugn bilimin tahrik ettii veya yol at teknik gelime, insan toplumunu en az dini dogmalar kadar, yine baz felsefi banazlklar kadar tehdit ediyor. Hatta denilebilir ki, yakn dnemde en ok da bilime dayal teknik, insan sonunu getirebilir. Eer tedbiri alnmazsa, teknik insan yutan canavarlar yaratabilir. Nitekim atom bir canavardr veya bugn evreyi tmyle tahrip eden canavar tekniktir. Eskiden de canavarlar vard, ama insanlar o canavarlara kar kendilerini koruyabiliyorlard. lk alarda, insanln balang dnemlerinde kendini koruyabilen insan, imdi teknik canavarlarna kar kendini koruyamyor. Hatta olas birka yzyl sonraki tekniin canavarlar daha tehlikeli olabilir. Elbette ki insan burada kendini savunmay bilecektir. Genellikle insanlar yaadklar dnemi, son a olarak deerlendirirler. Kendi iinde bu her zaman byle gzkse de aslnda byle deildir, deikenlik esastr. Evet, deikenlik diyalektik bir ilke gereidir, ama bunu da doru deerlendirmek gerekir. Deikenlik,
63

gerekleeni grmemek anlamna gelmez. Bir dnemin temel gelimilik dzeyi, deerleri vardr, onlar grldnde, deikenliin bir anlam olabilir. Aksi halde hereyde i i or dersen, bir palavy rac olursun. Sanyorum bizde de deikenlik biraz palavraclk biiminde anlalyor. Deikenlii anlayabilmek iin kalc olan grmek gerekir. nsanlk tarihi kadar kalc olan, hi deimeyecek deerler vardr. Ama bir de deimesi gereken deerler vardr. Byle bir deikenlik veya felsefi anlayn sahibi olmalyz. Ksaca, grlmesi gereken hususlar unlardr: nsansal gelimede dnce ve ideolojiler, ister sihir, by ve dinsel, ister felsefi ve bilimsel dzeyde ifade edilsin, kesinlikle yaamla iie olur. Yaam bu disiplinler olmadan yrmez. nsan tasarlad, kendini felsefik kld, kendini bilimsel kld oranda insandr. Ama nereden neresine arlk verir; nereden neresini esas alr; nerede deiiklik geirir; nerede ne kadar hangi ideolojik biime ihtiya var; nerede ne kadar onun gerekleme disiplinine, moraline, ahlakna ihtiyac var? Bunlar doru tespit edilirse, o toplum salkldr, o toplum zgrdr, o toplum kendini yaatr. Ama beceremez ve ideolojik sorununu, moral sorununu halledemezse, o toplum der. Hkmdeyken der, derken de dalr ve eriyip gider. imdi bizim Krt toplumu da biraz den bir toplumu ifade ediyor. Krt toplumu den ve daha da kts dalmakla yzyze olan bir toplumdur. nk ideolojik, moral dzeyi yklm bir toplumsal gerekliktir. Tam da bu noktada PKK nedir? PKK, ideolojisi ve morali yklan halk gerekliinin ncelikle ideolojiyi ve morali bulma hareketidir. Bunu ok iyi anlamak gerekir, nk kilit bir anlama sahiptir. Ama ben sizin toplumsallkla banza bakyorum veya deiimden ne kastettiinizi anlamaya alyorum. Halinizi eski kyllerin sopa kaldrp deiiklik istemesine benzetiyorum. Sopa yerine elinize bir silahn gemesi, teknik bir farkllk yaratyor, yoksa anlayta hibir fark yok. Kyl de sopay kaldrr ve sallayarak ulan ben ze i egei im,y lkar m an der, ama daha sonra Don Kiotun rn lr k d
64

yel deirmenlerine saldrs gibi boa kmaktan kurtulamaz. Unutmayn ki, birounun silah sallamas buna benziyor, hatta daha da tehlikelidir. nk silahla Don Kiotluk yaptn m, yanarsn. Zaten bunu dehetle karlyor ve nlemek istiyoruz. Sizleri silahlDon Ki otar olmaktan karmak u anda en temel grevlerimizden sa l ylr. Peki bunu nasl nleyeceiz? te sylediim gibi, ncelikle toplumsal dmz, dalmamz nleyecek dnce gcn, ideolojiyi ve bunlar stn bir iradeyle sergileyecek morali yaama ballkla gstermek ve yaamsal klmakla nleyeceiz. Buna ihtiyacnz da vardr. Ayrca ben baka zm de gremiyorum. Birok ideoloji bu iddiaya sahiptir. rnein, amzn gelien bilimsel dzeyine bal olarak modern dediimiz ideolojiler vardr. Nedir bunlar? Burjuvazinin sosyal gerekliine bal ideolojiler diye de tabir edebileceimiz milliyetilik ve onun versiyonlar. Liberalizm, devletilik ve benzeri bir yn akm, u ekol, bu ekol diye de belirledikleri ideolojiler var. Ama bunlar arasnda en temel zellik milliyetilik olarak tanmlanabilir. Daha nceki ideolojiler ise toplumsallkla balar snrl olduu lde ulusal dzeyin gerisindeydiler. Daha ok cemaatleri, airet topluluklarn esas alrlard. Aile biiminde cemaatler olumutu. Tanr ideolojileri, hatta felsefe okullar bile dar bir cemaatin karn esas alrd ve esasta da onlarn ideolojisiydi, yoksa btn toplumun deil. Burjuvazi bir adm daha gelien bir snftr ve en azndan kendisi iin bir ulus ngrr. Bir ulusal pazar, bir ulusal snr, bir ulusal devlet ngrr. Bu da ifadesini milliyeti ideolojinin gereinde ortaya karr. Nedir milliyeti ideoloji? Burjuvazi bir toplumu yceltir, bu toplumun bir ulusunu yceltir. Ulus olunmak zorundadr. nk burjuvazinin ulusal devletine, ulusal kltrne, ulusal topraklarna ihtiyac var. Bu dorultuda muazzam bir ulusal devlet dncesi, muazzam bir ulusal kltr dncesi, ulusal ekonomi dncesi, ulusal partiler, daha baka ulusal olan bir sr boyut gelitirilir. Bu da muazzam bir milliyetiliktir. Nitekim deiik nedenlerle faizme doru kay vardr. Bir Hitler en gelimi oven milliyetilii temsil eder ve Almaneny e i ir,bndi errkaraa  c sd t l 65

lkr der. Burjuvazinin ideolojik gelimesinin vard en tehlikeli t nokta budur. Elbette ki ideolojilerin toplumsallkla, toplumsal snflarla ban gzard etmek mmkn deildir. Genelde insanla balantldr ama zelde insan toplumunun, yani snfsallamann gelimesiyle de ideolojilerin balants vardr. Birok ideolojinin genelde toplumla ve zelde onun snflaryla ban grmemek mmkn deildir. te burjuvazinin de byle bir ideolojik gelimesi vardr ve hl bu gelime btn hzyla srmektedir. Liberalizm de, devletilik de milliyetiliin baka bir biimidir. Buna kar burjuvazinin ikiz kardei veya onunla birlikte tarihte yaygnca kan emeki snf, proletarya diye tabir edilene denk gelen bir ideolojiyle ortaya klmak isteniliyor. Bilindii zere, buna da sosyalist ideoloji denildi. Sosyalist ideolojinin de kkeni eskiye dayanr. Tarih boyunca nasl milliyetilik aristokrasiye, hatta kle sahipleri snfna kadar dayandrlrsa, sosyalizm de en ezilenlere, pleblere, serflere kadar dayandrlabilir. Pleblerin Spartaksle bir sosyalizm denemesi, serflerin de orta ada bir sr sosyal komn denemesi vardr. Ama geliimini 19. yzylda bilimsel sosyalizm diye de deerlendirilen dneminde yakalamtr. Yani her an kendine gre bir sosyalizmi vardr. rnein islamiyette de Hz. Ali veya Alevilik genelde biraz islamn sosyalizmidir. Orta ada hemen her dinin kendine gre sosyalize olmu biimleri vardr. Hatta bu, ilk alarda da szkonusudur. Kapitalizm anda ortaya kan, geneldeki bilimsel ideolojiyle balantl olarak bir de sosyalizmin bilimsellii var. Dier sosyalizmlerden ayrmak iin gelien sosyalizme bilimsel sosyalizm deniliyor. Neden bilimsel? 19. yzyl zaten bir bilim yzyldr ve bilimin kendisini hissettirmedii hibir alan yoktur. Bu geliim sosyal bilimlere de etkide bulunuyor. Dolaysyla sosyal bilimlerin en zl ifadesi olarak sosyalizm ortaya kyor. te bilimsel sosyalizm veya sosyalizme bilimsellik ad bu yzden taklyor. Bu fazla nemli deildir. Sosyalizm, ideolojiler tarihinde en bilimsel olma iddiasndadr.
66

Bunun da baz nedenleri vardr ve en temel nedeni de emek snfna balldr. Egemen snflar yalan sylemek, gereki olmamak zorundadr. Ama emek snf gereki olmak, yani bilimsel olmak zorundadr. nk yalana, bakalarn smrmeye ihtiyac yoktur. te bu nedenle emek snf bilimsellie yatkn bir snftr. Bu izafi olarak da byledir. Zaten, insan genel olarak her zaman topyalara muhtatr. Ancak topyalar gdm deildir. Kald ki, sosyalizmin de topist zelliini dnmemek mmkn deildir. Aslnda her ideoloji bir topyadr ve sosyalizm de yle bir topya olmak zorundadr. Reel sosyalizm bunu amak istedi veya sosyalizmi topyasz, moralsiz gtrmek istedi, fakat sonu zl oldu. Bu sosyalist ideolojinin zne ters gelen bir saptrma biimi olarak da dnlebilir. Her saptrmada olduu gibi baarszla uramas kanlmazd.

Sosyalist ideolojinin tarihinde nemli duraklar


imdi bilimsel bir ideolojiye ihtiya var mdr veya bir ideoloji bilimsel olmak zorunda mdr sorularna aklk getirelim. nsan dncesi giderek bilimselleiyor. Dolaysyla nasl ki fizikte, kimyada ya da dier ekollerde bir bilimselleme oran varsa, sosyal dallarda da bir bilimselleme oran vardr. Ama nasl ki bilim temel doa kanunlar konusunda tmyle kendini drt drtlk bir izaha kavuturamamsa, toplumsal bilim de ok daha izafidir. Kendisini tamamen bilimselletirmesi mmkn deildir. nk toplumun kendisi zaten hayali bir zellie sahiptir; tasarmdr, ruhtur, bunu drt drtlk bir formle sdrmak mmkn deildir. Genelde insann kendisi tmyle bilimsel olarak retilecek bir varlk deildir. nsan eer byle ele alnmak istenirse, faizmin saf Alman rk yaratmas gibi bir duruma gtrr ki, bu da en tehlikelisidir. Hatta bu sosyalizmde biraz denendi ve zl yaratt. Faizm ok erken zlm bir burjuva ideolojisidir. Reel sosyalizm de bir sosyalist saptrma olduu iin zld. Reel sosyalizmde ruhsuz, mekanik ileyen bir toplum bireyi yaratl67

mak istenildi. Sosyalizm kavram dzeyinde insann toplum ilikilerini en zgr belirleme yntemi olarak da tanmlanabilir. Toplumsal gereklikten kopan, onun stnde yer alan, bastran, smren ne varsa ona kardr. Ama byle olaym derken de, toplumda her ey bir ta a n r die igi ibir i i eben e ekzo un a r demek de doal gelil r b brn z m r d d meyi inkardr. nk hibir doa gelimesi byle deildir. Bu nedenle zgr katlm en dorusudur. Toplumsal katlm yeteneklere ve abaya gre olmaldr. Zaten sosyalizm de byle tanmlanyor. Bunun yerine brokratik katlm, emre gre katlm, ncesinden ikike eiki rt der gibi r d e bir katlm insann doasyla badamyor. Nitekim badamad da reel sosyalizmin dalmasnda grlyor. Kleci, feodal dnemde bir birey kendini toplumun ok stnde bir yere, tanr yerine koyuyordu, imdi de patron yerine koyuyor. Byle tanrlar nasl aldysa, patron da alyor. Ama sosyalizmde insan mekanikletirmek, olsa olsa bir saptrmadr, bir zgrlk dzeyi deildir. Ezilenlerin genelde sosyalist dnce, eitlik, zgrlk anlaylar 19. yzylda Marks-Engels tarafndan gelitirilerek bilimsel bir ifadeye kavuturuldu. Marks-Engelsin gelitirdikleri sosyalizmin bu bilimsel ifadesi bir katkdr ve kazandrdklar vardr. Sosyalist topyay, sosyalist gelenekleri, zellikle ideolojik olarak bilimsel bir ifadeye kavuturmulardr. Bu anlamda kullandklar zeminler Fransz felsefesi, ngiliz iktisat politikas ve Alman tarihsel materyalizmi gibi glenme dayanaklardr. Yani bunlarn hepsini dnrler ve sonuta olduka bilimsel bir ifadeye kavutururlar. Kendi sosyalizmlerine de, dierlerinden farkn koymak iin bilimsel derler. Bu nemli bir aamadr ve kmsenemez. Bir yandan sosyalizm ideolojisini byle netletirir ve bilimselletirirken, dier yandan bunu rgtlemek istediler. komnist Liga, 1. Komnist Enternasyonali kurdular. Bunlar ii sendikalamasna gtrd ve ii snfna biraz bilin, rgt kazandrd. Fakat tam iktidara getiremedi. Paris komn bir denemeydi, fakat baarya ulatrlamad. Btn bunlara Leninin sosyalizmi politikletirerek bir ileri adm
68

daha attrma durumu vardr. Bolevik deneyim diye de tabir edilen Lenin nclndeki sosyalist devrimde pratik-politik bir gelime aamas vard. Leninin sosyalizme en nemli katks onu politikletirmesidir. deolojiden politikaya byk bir sray gerekletirmitir. Bilindii zere Leninin bir devrim teorisi vardr. Emperyalist devrim teorisinde, en za f hal a an k l a belirlemesi vardr. Bunun y k d r m nc partisi, nc partinin savam taktikleri olan ayaklanma, gerilla zerine deerlendirmeleri vardr. Ayrca proletarya diktatrl teorisi szkonusudur. Bunlar hem kavramlatryor, hem programsallatryor ve hem de bir parti nclyle rgtletiriyor. Hatta bunu devletletirmeye kadar gtrd. Daha sonraki srete zellikle Stalin dnemi ve daha sonras bunu devleti gelitirmek biiminde gerekletirdiler. Stalinin btn yapt sosyalist devleti gelitirmekti. Bu durum o kadar ilerletildi ki veya o kadar tek boyutlu ele alnd ki, ideoloji neredeyse politika iinde, hatta ekonomi iinde eritildi. deolojik ve moral bir g olarak parti devlet iinde yok oldu, tketildi. Kald ki parti de, devlet de tketilebilir. Marks ve Engelsde bunun lleri veriliyor. Devlet nce gereklidir ama devletten kmak da gereklidir. Yine parti ortadan kalkar ama amalarna ulatktan sonra kalkar. Parti de, devlet de bir gei aracdr. Sovyet deneyiminde parti ortadan kalkt ve devlet oldu. deoloji ortadan kalkt, d politika ve i politika dzeyine indirgendi. Elbette ki ideolojiyi politika iinde byle eritmek, tketmek byk tehlikeler ierir. Nitekim bu ortaya kt. Muazzam politiklemi bir Sovyet sisteminin ve hatta parti organnn, bir devlet organn, yine bir parti sekreterliinin btn gc dnya apnda elinde bulundurmas, kapitalizmin daha gerisine dmek gibi bir duruma yol at. Bu bir sapmadr. Evet, nereden baklrsa baklsn proletarya devletine ihtiya vardr, ama bir partinin kendisini bu kadar devletletirmesi, kendi varlk nedenlerine ters dmesi bir sapmadr. te Sovyetlerde bu derinleti ve sonu tkanmaya gtrd. Bu tkanmann da doal olarak gittii yer zl oldu. Bunu dnya hl yayor. Bir dnemlerin sosyalist sistemiyle
69

emperyalist sistemi diye ayrlm bir dnya grnts vard. Neredeyse yetmi yl byle deerlendirildi. Ayrca bu da proletarya devrimler ayla nitelendirildi. Sovyet deneyiminin zlnden sonra bu kavramlarn bitirildii grlyor. Proletarya devrimler a deyimi, proletarya diktatrl kavram pek kullanlmyor. Hatta kurulan reel sosyalist devletler vard ve onlarn da ald syleniyor. Gnmzde ortaya kan yeni bir durum tartlyor. Her ne kadar buna kapitalizmin za e i deniliyorsa da, bu pek de yzyln f r bandaki kapitalizm deildir. ok farkl bir durumdur ve zaten anlalmaya allyor.

Devletleerek sosyalizm amacna ulaamaz


Sosyalizmin politik bir gce dnme sorunlarn biraz grmek ge re ki yor. Za ten bu so run lar zm len me den ye ni den ku ru lu mmkn deildir. Her ideolojide olduu gibi, sosyalizm de elbette ki iktidar sorununa doru yaklaacaktr. deolojiler devletlemek, iktidarlamak ve toplumlarda yer edinmek isterler. Bu onlarn doas gereidir. Ama sorun bunun nereye kadar ve nasl olacadr. Dolaysyla sosyalizm devlet olmak istiyor diye kimse sulayamaz. Emekiler lehine elbette devlet olmak isteyecektir. Zaten temel ereklerinden birisi de budur. Ama her ey devlet olmakla halledilebilir mi? te burada sorunlar ortaya kyor. Devletleerek sosyalizm amacna ulaamaz. Devletlemek sosyalizmin basit bir amac olarak anlalrsa daha dorudur. Baz sosyalist amalar vardr ve devlet eliyle yerine getirilir. Gericilii bastrmak ve d emperyalist tehlikeyi boa karmak iin devlet gereklidir. Ama her eyi devletten beklemek sosyalizmi saplantya gtrr. Nitekim bu her eyi Allahtan beklemek gibi bir ey olur. Dinler de balangta anlamldr ve ok arpc bir ihtiyaca cevap verirler. Bir devlet dinle de balar ve devlet olur. Ama sonradan birisi kar,
70

dini yalnz bir Allaha indirger ve Allah'ngl e ibe im der. te g s n monarik bir sultan, grlmemi bir dikta olur. Sosyalizm de buna benzer. Devlet olmas gerekir ve bata ok da demokratiktir. Sonra her eyin zerinde bir genel sekreter ve enternasyonalizmle birlikte oldu dnya apnda bir lider! Btn her ey devletle oldu ve sonuta Allah yerine konulan bir genel sekreter veya onun politik brosu ortaya kt! te sapma budur. Bu temelde iimize bakalm: Biraz parti yetkisini eline alan can almak da dahil, her eye hkmediyor. Bunlar bizde yaanan somutu gstermek, bir ideoloji iktidarlat m tehlikelerini belirtmek iin sylyoruz. Sovyetlerde bu ok yaygnca yaand ve buna yol aan biraz da ilk sosyalist uygulamalard. Aslnda Sovyetlerde ilk uygulanan vahi bir sosyalist uygulamadr ve daha nce bir rnei yoktur. Stalinin kiisel zelliklerine baka etkenler de eklenince, devleti byle bir abartma ve sosyalizmi neredeyse devletin i ve d politikas, ekonomisiyle snrl tutma durumu yaand. Varlan nokta ise, sosyalizmola az sonucuydu. m te yeni sosyalizm tartmalar politikayla iie byle ele alnabilir. Sosyalizm ve politika ilikisi, sosyalizm ve devlet ilikisi daha nce de ele alnyordu. Lenin zamannda da iktidar, devlet meselesi, etnik demokrasi sorunu ok ilendi ve olduka da snf esasna gre makul zmler bulundu. Dnemine gre bu ok nemli bir politiklemeydi ve insanln da kurtulu topyasn tekil etti. Yaratt byk cazibe alanyla sosyalizme olan byk ilgi 20. yzyl boyunca devam etti. Bu neden byleydi? Gerek ideolojik olarak, gerek politik olarak insanla verecei gerekten kocaman bir dnya vard. stelik topyas kadar gerekleme durumu da szkonusuydu ama saptrld. Nasl saptrld? Her ey Sovyet karlar, Sovyet kar iinde de her ey Rus kar, Rus kar iinde de her ey brokrasi iin, brokrasi iinde de her ey bir parti kar, onun iinde de merkezin, polit bronun ve
71

de sekreterin kar iindi. Sonuta btn insanlk bir elitin hizmetine koturulmak istenildi. Sosyalizmi byle kullanmak istediler, ama tabii ki bunun yrmeyecei akt. Zaten sosyalizmin z de buna tersti ve nitekim zl ok hzl oldu. Bu neredeyse kimsenin beklemedii ve fark etmedii ekilde geliti. Yaanan gelimeler sosyalizmin zne ok aykr olduu iin, bu anlalr bir eydir. Bir gnde de zlne amamak gerekir, nk doal olan da byle olmasdr. Bu arada belirtelim ki, diktas da ok eziciydi. Bu sapma ok tehlikeliydi. Bizim iimizde bile balangta bir kii bir hitir, ama parti erkini ele geirince bir canavar oluyor. Ben kendi pratiimizde byle yzlercesini grdm. Sovyetlerde bu biraz daha modernce ve genelde oldu. Bu durumda gerekli olan, sosyalist ideolojiyle g-erk ilikisini, politika ilikisini ok salam ele almaktr. Nasl salam ele alnabilir? deolojik safl ok iyi gzetmekle olur. Politikayla ideolojinin bozulmamas gerekir. Politikann dar bir snfn veya dar bir elitin karna, hatta u anda yaanan haliyle bir snfsal kar da deil kiisel, zmresel karlara alet edilmemesi gerekir. Bunun iin ne gerekiyor? deolojik bir organ gerekiyor. Bugn pek de beenmediimiz, mollalar rejimi dediimiz bir randa Ayetullah kurumu vardr. ah gibi dev bir politik gc bile alaa edebilecek gc vard ve onun btn kuvveti ideolojiydi. Ayetullah esas itibariyle ideolojik bir organdr. Ayetullahlar ilerini ideolojiyle yrtrler ve nitekim u anda da sonderece etkili olabiliyorlar. te sosyalizmde bu yoktu. deolojik organ, ister basnyla, ister szcleriyle, ister ideologlaryla nemini yitirdi. deologlar tmyle devletin basit papaanlar durumuna dtler ve Sovyetlerde i  arbu ur,d arbu ur deyip herkesi yalana alet olmaya ak d k d rdlar. Sonuta ideoloji bylece ihanete urad. Oysa sosyalist ideolojinin btn insanla hitap etme durumu var. Nitekim ran
72

Ayetullahlar bile biz isa  yal z  ran in de il, bn in ank l m n i t s l iind   o uz diyorlar ve bu yank da bulabiliyor. Sovyetlerde n y r de balangta enternasyonalizm btn insanlk iindi, ama sonradan tmyle Sovyet karlarna, Rus karlarna veya bir elitin karna dntrld. Bunun nlenebilmesi iin hem ulusal, hem uluslararas dzeyde kesin ideolojik olmaya ihtiya var. Bu enternasyonalizmle zmlenmek istenildi ve enternasyonaller kuruldu. Fakat yine de Sovyet deneyimini byle olmaktan da kurtaramadlar. Bu konuda hi rol oynamadlar demeyeceiz, ama sonu bir saplant ve onun zldr. Demek ki sosyalist ideolojinin anlamn, gereini, politikadan farkn ortaya koymak gerekir. Diktaya, zmresel karlara alet olmamal, emekilerin ve onlarn ahsnda da btn insanln gelecei asndan rol oynayabilmelidir. Sosyalizm tarihle, gelecekle, topyayla, bilimle, gerekleme dzeyiyle, ngrlen gelime hedefleriyle balantsn srekli dnen, tartan, gzeten ve bylece gerek bir beyin roln oynayan bir dorultuda olmaldr. Bir ulusa, dar bir snfsal kara bal olmayan, emein temsilcisi olan snflara insanl ilgilendirdii veya hakkn, gelimenin bunlarn ahsnda salama baland oranda bal olan, bir snf bak asndan ban koparmayan bir organ olarak kendisini gelitirmesi gerekiyor. Ulusal gereklii gzard etmeyen ama kendini bir ulusal kara da bomayan, her ulusa adil yaklaan buna uluslarn kendi kaderini tayin hakk ilkesi denilir, yine demokratik olabilen, diktay dar bir zmrenin kar olarak grmeyen, diktay ve iktidar arac olan devleti, haksz smr organlarn ortadan kaldrmak iin olduu kadar, yeniden dzenleme biiminde dnmeye uratmay esas alan ve buna benzer birok salkl dnceyi, projeyi ve onun ahlaki esaslarn dnen bir organ olarak ilev grmelidir. nsan yalnz bir kalknma olay deildir. Reel sosyalizmde neredeyse kapitalizmle yaryor ad altnda insan srekli yiyip-ien bir hayvana dntrdler. Nitekim Sovyet zlnde herkes dkkanlara kouyordu. Hatta urasna burasna gda maddelerini dol73

durmak Sovyet insannn temel bir zellii haline gelmiti. Evet, ekonomik gelime gerekiyor ama insanlarn gznde tmyle urama bu a a yi e ek-ie ek s  a m gibi bir hayvanlamaya r m y c c k tr y drrsen, o sosyalizm deildir. te sosyalizme gerekli olan bir de moral yn vardr. Geri dinler de insant yemo aleya ar,kut alil e eg eya ar derm l r l s k y r ler. Ama btnyle byle olmasa da, aslnda moral arttr. Zaten insan alabildiine maddiyatla doyurmaya altn m, doymaz. te doann tahribat, toplumun kemirilmesi, insann kanserlemesi, bu tketici toplum kalplar yzndendir. Bugn Avrupada gelimi kapitalist lkelerin gelimi tketici topluluklar olmasdr. O kadar tketici topluluklar haline gelmilerdir ki, doa artk dayanmyor. Bu tketici toplum kalplarna artk dnya da dar geldii gibi, daha da devam ediyor. Bunlarn zerine bir de kanserleme balyor. Kanserleme gerek anlamda kanser hastalklar olduu kadar, bir de genelde kanserleme var. Buna benzer birok ulusal hastalk olduka geliiyor. Bunun sonucu baklk kazanan kanser veya AIDS gibi benzer hastalklar ortaya kyor. Btn bunlar tketimden ileri geliyor. te bir cinsel tketim de AIDSe yol ayor. O da bir hastalk ve tketici toplumun kalplarndan ileri geliyor. Yaratlan gerginlik, stres ve benzeri eyler kanlmaz olarak buna yol ayor. Hatta daha da yeni hastalklar geliiyor. nk insann bu tketici toplum kalplarna kar direnme gc yok edilmitir. Byle eyler baka tarihi dnemlerde de vard. Veba vb. hastalklarn zaman zaman yaygnlk kazandklar grlmtr. Btn bunlar kesinlikle toplumsal drlmekle balants olan eylerdir. Direnme gc yitirilince ki bu moral gcdr insan zlr. Bizim halkmzda tmyle bir kanser gibidir. nk direnme ve moral gc yklmtr. Ve her trl hastalk kol geziyor. Zaten insanlara salkl insan demek iin bin ahit gerekiyor. Ben gerekten hepsini hastalkl gryorum ve btn devrimciliimi bu hastala bulamamak iin yrtyorum. Beni ldrseniz de asla o insanlar gibi yaayamam. Moralmen, ruhen hastalar, fiziksel olarak hastalar. Dolaysyla elle tutulur bir yan74

lar yok, zavalllamlar. Salkl hibir yaamlar yok ve moral sfr. Zaten kltr, dili tahrip edilmi, bitmitir. imdi bu kadar hastal yaam bir toplumla sen yaayabilirim dersen, kendini saptrm olursun. te temel sorunlar bunlardr ve bunun sosyalizmle nasl alaca gndeme geliyor. Reel sosyalizmdeki gibi alamayaca aktr. Kapitalizmdeki gibi karnn doyurmay esas alrsan, insanlar kapitalizmin yaratt insann daha da gerisindeki bir yarata dntrrsn. Bu gerek reel sosyalizmde ortaya kmtr. Tabii morali krarsan, demokrasiyi gelitirmezsen kapitalizmden daha geri koullar ortaya kar ve seni geride brakr. Bunun en temel nedeni, dediimiz gibi, reel sosyalizmin demokrasi ve morali gelitiremediinden, kapitalist tketim kalplarn aamadndan dolaydr. Dolaysyla ideolojiye ters dmtr. Sosyalist ideoloji kesinlikle kapitalizmin normlarn insanlk iin esas gremez. Kapitalizmbuka arve i or,bendebuka arve e e d ry d rc im diyemez. Sen bazlarn hi vermeyeceksin, olmayan baz eyleri de vereceksin. Bunu aratrp, bulmak gerekir ve bunu bulmak sosyalizmin sorunudur. Kapitalizm evreyi kirletiyor, doay kirletiyor, toplumu kanserletiriyor. Sen de bunu nleyecek areler bulacaksn. Yoksa, kapitalizmdenda aokrei o um ad altnda doay, evh ty r reyi kirletirsen, morali, demokrasiyi boarsan, bu sosyalizm olmad gibi karikatr bile olamaz ve olmad da ortaya kmtr. Kesinlikle sosyalizme ihtiya vardr. Balangta, klelik anda ve orta alarda olduu gibi gnmzde de egemen smrc snfa ve onun temsilcilerine kalsa, daha nce sylediimiz gibi ortaya kacak canavarlar ilk alardakilerin hesaplanamaz misliyle stnde olacaktr. Nitekim bu canavarlar imdiden iin iindedirler ve insanl kemiriyorlar. Bu nedenle balangta ustalar, nasl kapitalizmekar  msos aizm ir di z y l d ye olduka iddial ve stn moralle bir yaam iinde olup onun savamn verdilerse, sen de aynen yle olacaksn Gnmzde gelien bu canavarla kar daha etkin bir sosyalizmle cevap vereceksin. Bu nasl bir cevaptr? Elbette ki rahatlkla verilebilir bir cevaptr. nk kapitalizmin tketim ve tahrip kalplar alamaz de75

ildir. Ama bu mcadele, hem de moral mcadelesini gerektiriyor. Yeniden rgtlenmeler, programlar ve bunun engin tartmalar gerekiyor. Yoksa sosyalizm l vedoa  yaifa ka tan demek zaten z d l ys l l s n l d kapitalist ideolojik saldry gsterir ve u anda yaygn olan da budur. Kapitalizm, kendisinin sosyalizm tarafndan mahkumiyetini susuzlua dntrmek iin byk aba iindedir. Aslnda 20. yzyl boyunca ar yarglamalar geirdi ve mahkum edildi. Gerekte almas o kadar zor deildir. Ama bilinen hatalar nedeniyle ve biraz da ann tam gelmeyii yznden bu mahkumiyet tam bir kapitalist anmayla sonulanmad ve kapitalizmin mr biraz daha uzad. Ama hi kimse kapitalizmin mrnn yzyln bandakinden daha fazla veya salkl olduunu sanmasn. Daha nce kapitalizm yz  n so u a var a an a r, hat a yl n n m d l t ko  iz edeula r demek, bir hata, bir abartmayd. Aslnda bu m n m l bir topyann saptrlm biimiydi. nk reel sosyalizm bir yanyla kapitalizmin daha gerisinde bir konumu ifade ederken, dier yanyla da komnizmi kurduunu iddia ediyordu. Bu abartma ve sapmay reel sosyalizm gereinde grmek mmkndr. Aslnda kapitalizmle daha uzun soluklu bir mcadele gerekiyor. Ustalar bu mcadelenin yzyllarca sreceini sylyorlard, ama kapitalizmin tarihi neredeyse bin yl bulacak. Sosyalizmin geliim tarihi de birka bin yl bulsun. Bundan ekinmemeliyiz. nk her eyi birka on yla sdrmak, sosyalizmin tarihinde pek mmkn deildir. Sosyalizmin tarihinin insanlk tarihi kadar eski olduunu sylyoruz ve gelecei de yle olacaktr. Ama bu byledir diye de gnmzn kapitalizmine kar ideolojisiz veya onun mcadelesi, onun iktidar savam olmadan geiremeyiz. Ama vereceimiz mcadelenin nasl ve nereye kadar olacan temel biimleri ve taktikleriyle bulmak zorundayz. Bunun iin gncel sosyalizm tartmalar gerekiyor. Bu tartmalar kapitalizmin insanla dayatt sorunlar ncelikle ele almaldr. Yani ezilen uluslar bata olmak zere insanl, ezilen snflar ykma gtren, btnyle doay tahrip eden, hatta kapitalist toplumla76

rn kendi iinde bile byle bir tahribat gerekletiren gidiini nleyen bir tartmaya ihtiya vardr. Ksaca gnmzde yaplmas gereken, reel sosyalizmin zlnden sonra kapsaml bir tartmadr. Yani bir dnem gitti, yerine baka bir dnem nasl getirilir? Bunun tartmalarla aydnlatlmas gerekir. Dikkat edilirse, sosyalizmin tarihinde byk tartmalar vardr. Mslmanlkta bile Alevilik-Snnilik tartmalar bir yerde sosyalizm-kapitalizm tartmasna benzer. Snnilik tarih boyunca resmi ve egemen bir devlet biimi olarak Alevilii nasl sindirip, bir mezhebe dntrd ve o mezhep de daa sndysa, gnmzde sosyalizm de resmi kapitalizm tarafndan byle bastrlyor, mezhepletiriliyor, kadkletiriliyor ve yaanmaz diye bir hkmle topluma gsterilmek isteniliyor. te bir anlamda islamn sosyalizmi de diyebileceimiz Alevilik, devlete nasl balanmak, nasl devrimci znden boaltlmak isteniliyorsa, ayn ekilde kapitalizmin de sosyalizme bir saldrs vardr. Kapitalizm bu saldryla birka mevzi kazanyor ve bununla varolan sosyalizmi de kendisine balamak istiyor. Aslnda biraz balam. Mesela bir Trkiyede btn eski sosyalist kadrolar kapitalizmin hizmetine koturulmu, tpk Alevilerin baz temsilcilerinin koturulmas gibi. Hatta PKKnin iinde bile bazlar devletin hizmetine koturulmak isteniliyor. Bu durum tarih boyunca byleydi ve gnmzde de byledir. Ama byledir diye, biz, islam devriminin zlme, smrye kar olan ynlerini nasl grmezlikten gelemezsek, sosyalizmin de evrensel apta smrye, zlme kar ve hatta insanln topyekn bir tehlikeyle karlamasna kar olan ynlerini grmezlikten gelemeyiz. Bu durumda mutlaka yaplacak iler vardr.

Yeni bir enternasyonal sosyalizme k yaptrr


Tarihte olduu gibi sosyalizm en derli-toplu bir bilimsel ifadeye kavuturulabilir. Gnmz deerlendirdiimizde, daha nce varolan iki kampn ald grlecektir. imdi Gney, Kuzey kamp de77

niliyor ya da baka trl kavramlatrlyor. Biraz bir sistem gibi kendini idare eden, kapitalizme kar ondan rahatszlk duyan ne kadar insanlk varsa ki buna ezilen uluslar, snflar ve evreciler dahildir bunlarn hepsinin ortak paydasn bulmak gerekiyor. Tpk sosyalizm tarihinde Birinci Enternasyonal benzeri. Bunun baarmak istedii, bir ulustan deil, btn uluslardan iilerin birliini ve daha ok da ideolojik birliini kurmakt ve aslnda bunu baard. kinci Enternasyonal biraz kitleselleen ve iktidar yakalamak isteyen bir kurulua sahipti, ama bunu baaramad ve zaten bu nedenle de ald. Yerine gelien nc Enternasyonal, devletlemi sosyalizmin enternasyonalizmiydi. Ama o da devletlemeyi kt kulland ve sosyalizmin devletle ilikisini doru zemedii iin ald. te, imdi de yeni bir enternasyonal kurulua ihtiya vardr. Zaten mevcut tartmalarn dzeyi de giderek bunu gndeme getirecektir. Nasl bir sosyalist enternasyonal olmaldr? Kurulacak bir sosyalist enternasyonal btnyle evrensel apta insanln durumuna, her ulusa, hatta her ktaya, blgeye uyarlanm daha programatik bir sosyalizmi ve hatta her ulusa, ulusun iinde snfsal duruma uyarlanm bir sosyalizmi ngrmelidir. Yani bu yeniden bir kurulu dnemi demektir ve bu aamalar halinde olur. Zaten sosyalizm ilkesi budur. Bir yerde bir aama salanrken, dier yerde baka bir aama salanabilir. Mesela ideolojik birlik dnemi, devletleme dnemi, birinci denemesinin sorunlar nedeniyle alma dnemi, daha salkl bir sosyalizme gitme dnemi gibi dnemler saylabilir. Bunlar yadrgamamak gerekir, bunlar srp giderler. nemli olan sosyalizmin sorunlarn gncellii iinde doru yakalamaktr. Bunlar ana hatlaryla, sosyalizm ve devlet, sosyalizm ve kalknma, sosyalizm ve moral, sosyalizm ve ulusal sorun, sosyalizm ve kltr, sosyalizm ve ekonomi, sosyalizm ve reel sosyalizm, sosyalizm ve topya, sosyalizm ve bilim, sosyalizm ve din, sosyalizm ve aile, sosyalizm ve kadn, sosyalizm ve uluslarn kendi kaderlerini tayin hakk, sosyalizm ve demokrasi, sosyalizm ve parti ilikileri diye sralamak mmkndr. Btn bunlar yeniden tartl78

mak durumundadr. Yani sosyalist ideolojinin kendisini yeniden kavramsallatrmas, giderek bu kavramlar akla kavutuktan sonra programsallatrmas, programsallatrdktan sonra yeniden rgtlemesi ve eyleme geirmesi gerekmektedir. Kanlmaz olarak gelime byle dnemlerle olacaktr. imdilik belki fazla iddial gibi bir durum yok ve baz s, yzeysel tartmalar var ama giderek, tpk Birinci Enternasyonalde, ikincisinde, ncsnde olduu gibi drdncs de, beincisi de geliebilir. Sosyalist ideoloji ve onun iktidarlamasn, politiklemesini ana hatlaryla ele alrken, imdi de kendi gereimize dnebiliriz. Burada politika kavramna da aklk getirelim. Sanyorum en ok zorlandnz bir konu da politikadr. Siz politikay kavram olarak tanmlayamadnz gibi, politik gelime diye bir durumu da fazla tanmyorsunuz. Aslnda ideoloji iin de durum byledir. Ben ideolojik kavrama aklk getirmeye altm. Sizin bunu kavramaya, kendinize gre sonu karmaya, kendinizi ideolojikletirmeye ne kadar gcnzn olduunu herkes kendi gelimesinde grebilir. Ama unu ok aka syledim ki; ideolojik gelimeyi salamadan hayvanlktan kurtulamazsnz. Ayrca bu toplum da kendini ideolojikletirmezse dalmaktan kurtulamaz. deolojisiz bir toplum, ilkel, hastalkl ve zlen bir toplum olmaktan kesinlikle kurtulamaz. Bir kii iin de tanm yapld, gerei konulduu gibidir. Siz kendi ilkel kafanzla, gdlerinizle brak devrim yapmay, kendinizi bile yaatamazsnz. Benim btn gcm, stnlm kendimi ideolojik olarak yaratmaktan kaynaklanyor. Nitekim ileri ideolojik durumum beni nder yapyor. deolojik nderlik dzeyi, toplumsal gereklii zmledii, zellikle zmlemelerimizin olduka bilimsel sosyalizmin yaratc bir uygulamas olduu iin beni bile daha da glendirmitir. Tamamen ideolojiktir ve byle bir ideoloji bir de politiklemekle birlikte yrtlrse, bu ok byk bir kuvvet olur. te burada politika tanmlanacak olursa, ideolojiden toplumsalla bir gei aamasdr. Politikleme ise dncenin g haline gel79

mesi, rgtlenmesi, propaganda haline gelmesi ve topluma mal edilmesidir. deolojik nderlik toplum iin gerekli olan dnceyi ortaya karr ve onu doru esaslarda tanmlar. Bundan sonra onun yaylma sorunu rgtlenmekle giderilir. rgtsel merkezler, rgtsel ileyiler sonuta kitleyi kendine katt oranda bir gce dnr ve bu da politiklemedir. Politiklemeyi, ideolojinin ngrdn biz programn temel belirlemelerinde dile getirmitik. Eer kitleselleirse, -ki bu da rgtle olur ve rgt bunu yaparken de eylemlilie bavurur. Eylemler hem askeri, hem de siyasi nitelikte olabilir. Aslnda biz bizzat ateli ve silahl olmaya politik diyelim. Hemen unu da belirtelim ki; askerlik de tam politikadr. Hatta askerlik politikann younlam ifadesidir. Hi kimse askerlii politikadan ayr bir kurum olarak grmemelidir. Politikann daha da youn dzeyi, silahla, askerlikle yaplan biimdir. Askerlik gelimi politikadr. Politikadan farkl ve onun yerini tutan bir zellii yoktur. Aslnda politika da gelimi, younlam dncedir, ideolojidir. Daha dorusu topluma mal edilmi dnce durumudur. Mesela Krt gerekliine uyarladmzda, Krtlerin ulus olmaya, ulusal kurtulua ihtiyalar olduu ortaya kar. Ulusal kurtulu iin bir rgtlenmeye, rgt iin smrgeci rgtlenmeyi ve devleti reddetmeye, bunun iin de eyleme ihtiya vardr. Yani eylemli bir rgt olmak kanlmazdr. imdi bunlar ideolojik belirlemelerdir ve bu belirlemeleri uygulayalm. nce partisini kuralm, onun rgtlenmesini ve eylemini gelitirelim. Sonuta ortaya kan bir politikadr ve bir politik gtr. Temel karlar, temel ngrler maddi g olur. Yani neka arhal aver im,neka ar d k d d r tkur um,neka arey e ege ir im diye sorup gereini yeg d d l m d rine getirirsen, bu anlamda da politik oluyorsun, politikleiyorsun demektir. Demek ki, politiklemek, ounuzun sand gibi lafazanlk deildir. Ne kadar kitle rgtlediysen, ne kadar insan eittiysen, ne kadar ynetebildiysen, o kadar politiksin. Temel ulusal kar, ulusal rgt, ulusal devlet, ulusal devrim gibi kavramlar ideolojik olarak
80

ifade edilir ve programlara da balanr. Gerisi pratiktir ve buna da taktik denilir. Propaganda yapn, rgtleyin, bir-iki gsteri dzenleyin, birka byk eylem gerekletirin. te bu da pratik, politik almadr, politiklemedir. Bunu yaparsanz politikleirsiniz. Bu anlamda politiklemek, ideolojiden, onun dorularndan glenmeye doru dnmdr.

Sosyalizmde nder-militan gerei


Burada kendimi rnek verebilirim. nce dorular belirledim: lkin ulusal sorun; ulusal sorunda parti, ulusal sorunda parti program ve ulusal sorunda buna benzer dier baz temel belirlemeler yapnca hemen propagandaya getim. Krt toplumunun hayati dorular vardr. Bunlar iin bardm ardm. te bu propagandadr, ajitasyondur. Ardndan bu yetmedii iin rgtlenmeye yneldim ve birilerine temsilci, birilerine komiteler oluturma, birilerine gsteri dzenleme, birilerine silah vererek ilkeleri konuturma grevi veriyorum. Bu da politik, giderek askeri hareket oldu ve ben bir ideologdan bir propagandac, bir ajitatr, bir eylemci oldum. Genellikle ideolog masa banda bir ey bulup ortaya karr ve militanlar da bunu yayar. Ama gryorsunuz ki, bizde militanlar fazla olmad iin, ideolojiyi ortaya karan da, onu yayan da neredeyse birdir. Bizde uzun sre byle oldu. Tabii onlarn tam kavranamamas, snrl yaplmas, ideolojik-politik sorunlar veya politikann rgtsel sorunlar olarak ayr sorunlardr. Ama dikkat edilirse bizdeki gelime ahane bir biimde bireyin kendini toplumuna gre, halkna gre nce ideolojiletirmesi, daha sonra onu bir parti ilanna kadar gtrmesi ve onun da gereklerini yerine getirmek iin son derece uygun taktiklerle hareket etmesi, tehlikeden uzak alanlar bulmas tarzndadr. Tabii bu, mthi bir eitim almadan gereklemez, nk sen ideolojiyi insana ancak eitimle verebilirsin. Eitim olmadan, insan bizde dalm bir hayvanln snrnda seyreden bir zavalldr. Bu nedenle eitime yklenip, onunla gleneceksin. Eer insan veya
81

kendini hayvanlamaktan kurtarmak istiyorsan, ilkel, bask gren, smrlen birisi olmaktan karmak istiyorsan eiteceksin. Eitim, senin propaganda gc olman, senin rgt gc olman ve baz insani dnce ve ruh yeteneklerinin almas iindir. Bu da kendini etrafnda aydnlatma, rgtleme ve eyleme geirme biiminde gsterir. Gerekte o zaman eitilmi, rgtlenmi birisi oldun demektir. Tabii byle birisi de poliktiktir, gerekirse askeridir. Politikann, askerliin ideolojiyle balants ve ideolojinin de toplumun drlm hayvansal dzeyiyle balants ok aktr. Krt gereinde bu daha da somuttur. Krt toplumu ideolojiden, moralden kopan, datlan, eritilen bir toplumdur. Onu toparlayan bir ideoloji, bu ideolojinin bir kiide ok gl bir temsilini bulabilmesi, ardndan ok zayf da olsa bir partiyle yrtlmesi ok tarihi bir ihtiyac karlad iin topluma hzla tarlmas ve tam bir kurtarc harekete dntrlmesi baarlmtr. Bu nedenle herkes ona kouyor. Bu, sradan bir eitim, sradan bir eylemlilikle ok i yapmaya gtrr; nk bu tarihi bir ihtiyatr. Demek ki, politikay daha doru anlamalsnz. Politikann ideolojiyle, ideolojinin toplumsal zl dzeyiyle bann varolduu ve onu amakla grevli olduu; politikann da bunun temel arac olduu aktr. Yani ideoloji syler, politika yapar veya ideolog syler, militan eyleme geer. Hatta askerseniz daha da vurucu bir biimde eyleme geersiniz. Ama kendi bana eylemcilik olursa, ancak bir kylnn sopa sallamas gibi sallarsanz kaybedersiniz. Bilindii gibi ky kavgaclnda btn kyller, btn airetler zayf derler. nk ideolojileri yoktur, amalar yoktur, temel toplumsal erekleri ve hedefleri yoktur. Bu durumda Krt kavgacl kendi kendini bitiren bir kavgaclktr. Yaamnzda ounuz propaganda yapar, ama bu propagandalarn dzeyi temel ideolojik zelliklerden yoksun olduu iin dedikodur, lafazanlktr. Mesela ben de ok konuuyorum ama ok da baarlym. nk benim konumalarm tmyle toplumun temel karlaryla balantldr. Hibirisi beni dedikoduya ve temel karlardan ayr bir syleme gtremez. Zaten ben buna frsat vermem. Btn konumalarm temel karlarla balantldr, dolaysyla hem iyi
82

bir propagandacym, hem de iyi bir ideolog ve sonuta da olduka etkiliyim. Siz neden etkili olamyorsunuz? nk fazla ideolojik deilsiniz. deolojik olmadnz gibi bir de dedikodu biiminde bir propaganda ynteminiz var. almalarnzda kyller, ahbap-avular gibi kaldnz iin fazla geliemiyorsunuz. Sonuta militann dk, eitimsiz, rgtsz, zayf dzeyi, ideolojiden uzaklam dzeyi ortaya kyor. Bunun silahl mcadeleye yanstlmas ise, silah keyfince kullanan, taktie gelemeyen, taktik d militan gerei oluyor. nk dediim gibi, burada ideoloji yol gsterir. Ne propaganday, politikay, ne de rgt biliyor ama eline silah almtr. Bu durumda tabii ki kendini vurur. Nitekim ou byle yapt. Oysa bunu amann yolu ok aktr. Halk dren varsa, ona kar ideolojik bir dil ve onun politik tarzn yakalamak gerekiyor. Biliyorsunuz ki, her ey silahla olmaz. Silahn bile kullanlabilmesi iin nce rgt gerekir. nk herkes silah kendi bana skarsa keyfimiser esia kul t s l h la  m, kul an am da, ey em ya a m yap am da derse, bu en nr l m l p r m tehlikeli sonutur ve byle olmamas iin de rgt gereklidir. Yani nce rgtl olacaksn; nce programa bal, partiye bal bir rgt olacaksn. Buna gre disiplin kazanm bir rgt olursa ve bunun da temel amalarla balants iyi kurulursa baardan sz edilebilir. u anda ben, ulusal-s f al ama ar,  lm-ka m ar ol az a n s l l l m s ben ola am diyorum. Siz de beni anlamak istiyorsanz, ben her m eyden nce bir ideologum, temel ulusal amalar gzetiyorum ve herkesi ulusal amaca balarm, -bunu sylerim, bunu gzetirim. te ulusal nder bu demektir ve gcm de buradan alyorum. Parti gereklidir diyorum ve parti ilkesini gzetiyorum. Parti rgt, parti iin militan gerekir diyorum ve yaratyorum. te temel ulusal dzey, parti militanlnn siyasal dzeyi yle olacaktr; yle propagandac, yle g olacak ve parti izgisinin yle rgtlenmesi veya yrtlmesi olacak, diyorum. Bu yaklamla daha sonra askerlik de yaplabilir; nizama gelinir, disiplin kazanlr, silah dorulara gre ve yerinde kullanlr. Bu da iyi bir askeri izgi demektir. yi bir askeri mcadelenin gereklemesi, ordu demektir. Ksaca bu
83

sorunlar byle iie grrseniz, dorulara daha da hkmedebilirsiniz.

Dnyay kamplara blmek gereki deil ve bu almtr


Krdistan devrimi iin gncel politik durumu da biraz izah etmek gerekirse hemen belirtelim ki, biz bunu eskiden ok kapsaml yapyorduk, hatta reel sosyalizme gre yapyorduk. Bu ne ayp, ne de yanlt. Ama imdi ayn ekilde yapamayz. Mesela manifestomuzda, dnya ye bir dn a r, bir ta an a ye, di er ta a l y d r f d l r fn anyeeyervar r,yeka iaist-em er aist,yesos a d l l d l pt l p y l l y list ve ulu al kuruu ge i  lan bir dn a diye anlatlyor. Els t l l r o y bette ki biz imdi bu tanm ayoruz. zellikle 1990lardan sonra byle tanmlamalar fazla gereki olmuyor. Dnya biraz globallemi bir tabirle deerlendirilmek isteniliyor. Ama biz dorusunu nasl koyabiliriz? Bazlar bunu Gney-Kuzey elikisi diye ortaya koyuyorlar. Bu da kaba anlamda bir kavramsallatrmadr ve dnyay byle Gney-Kuzey diye ayrmak da fazla gereki deil. Ama genel anlamda temel elikidir dersek ki byle bir kavrama ihtiya vardr, olabilir. Tepede emperyalist, tekelci kapitalist ynlendirici sistem gcyle, bundan kar bozulanlarn durumu, Gney-Kuzey elikisi biiminde dile getirilebilir. Ezen-ezilen uluslar veya smren-smrlen snflar biiminde de kavramlatrlabilir. Bence o kadar nemli deil. Fakat ortaya u kt: Reel sosyalizmde olduu gibi, Gneyi iki kutuba ayr, hatta iki kutup iinde her ey Sovyetlere, Sovyetlerin d politikasna bala ve ondan sonra her ey bu a ba r de! n ld Ya da artkem er aiz ekar m a eedebu aba rvekim p y l m c d l n ld bu aersd er e,osos aistde il ir de! Gerekten de gemite n t s y l d byle yapld. Zaten hatal ve tehlikeli olan da burasyd. Her ey Sovyet karlar, Sovyet kar iinde de Rus kar iindi. Her ey giderek bir politbronun deerlendirmelerine kalrsa, iler sonderece tehlikeli olur. Bunun da emperyalizmle baarl bir
84

mcadele durumu olamayaca aktr. Bunlarn grld gibi Gorbaov ahsnda, Reagan gibi bir tutucunun uaklna soyunabilecei anlalmtr. Yeltsin gibi birisi gidiyor ve kapitalizmin dkntlerinden yararlanmaya alyor. Bunun nedenlerini biraz amaya altk. Artk byle bir dnya deerlendirmesi fazla anlaml deildir. Yani dnyay byle kamplara blmek ve aralarna byk mesafeler koymak fazla gereki deildir. Zaten bundan kapitalizmin yarar grd aktr. Biz daha nce reel sosyalizmin deerlendirmelerinin genelde bir sosyal mcadeleler tarihini de tkadn sylemitik. Ayn zamanda sosyalist mcadeleyi de tkad ve kapitalizme altm-yetmi yllk bir nefes alma sreci verdi. Byle bir ayrma, byle kesin snrlar koyma, Berlin duvarlar rme yerine iie kalsayd sonu uluslar ve halklar asndan daha olumlu olurdu. Kald ki, sosyalizmin duvarlara ihtiyac yoktur. Aksine duvarlar ykmaya ihtiyac vardr. Ama btn sosyalist lkeler, kapitalist lkelerden, hatta onlarn milliyetilik ilkesinden daha kaln duvarlar rdler. nk sosyalizm kendisini kalelerle muhafaza etmeye alacak bir rejim deildir. Kaleler orta ada vardr. Yine kapitalizm kurulduunda kapitalist devletler kendi smr alanlarn milliyeti itlerle korumak istediler ve gmrk duvarlarn ykselttiler. te sosyalizmin bunlardan daha kat kaleler kurmas, duvarlar rmesi yanl bir seim olduu gibi, yaplmas gereken tam tersine kapitalist duvarlara hcum etmekti. Kapitalizm insanlar snf, kabile vb. ekillerde blm, birok kast yaratmtr. Bunlara sosyalist demokrasiyle, sosyalist inisiyatifle ynelmek en dorusudur. te byle sosyalist insanlar yetitirilecek ve bu insanlar her tarafa braklacakt. Amerika, Avrupa tmyle kapitalist tarzda kendi insanna hkmetti ve bu kapitalizmin hi de sahip olmad bir gce ulamasna yol at. Bu tamamen Sovyet sosyalizminin anlamsz duvarlar rme siyaseti yznden oluabildi ve bu yetmi yl bunun sonucunda ok eyi kaybettirdi. u anda bu alyor. Bunu kt olarak da grmemek gerekir. Sovyetler zlrken, orada sosyalizmin krntlar hi yoktu diyemeyiz. Tam tersine kapitalizmin sorunlar arlayor dedik ve
85

bu dorulanyor. Ayrca daha salkl bir sosyalist zeminin ortaya k da szkonusudur. Bu imdi daha iyi anlalyor. Brokrasilerin ykl daha iyi bir gelime oluyor ve insanlar tekrar birbirlerine katlyorlar. Bu katlm gereklidir. nk iki taraf arasna uurumlar rlrse, atom bombasyla insanlk tehdit edilebilir, bir ka pi ta list l gn ra hat lk la ato mu da kul la na bi lir. Ni te kim Amerika tarafndan kullanld. Bu da insanln sonu demektir. Srf atom tehlikesinden tr bile olsa insanlar nasl koruyacaksn? Snf mcadelesini Amerikann gbeine kadar uzatacaksn ve insanl yle iie yayacaksn ki, bir atom bombasyla kapitalizm iin alnacak bir hedef olmasn. Yani atom silahn ilevsiz duruma getirmenin tek yolu, sosyalizmi genelletirmek ve her ulu sun ma l ha li ne ge tir mek tir. Sa de ce bu teh li ke bi le, by le kamplara blnmenin pek de doru olmayacan, sosyalist atom bombas, kapitalist atom bombas gibi samalklara yer verilemeyeceini gerektirir. Sosyalizmin insanln toptan bir mal olmasn her yerdeki insann, kapitalist lkelerdeki insanlarn, ezilen lkelerdeki insanlarn, mal olmasn ve bunlarn byle birta afuka arsos aist,birta r d y l raf da bu ka ar sos aist de il ir diye deil de dengeli bir bak d y l d asnn olmasn gerekli klar. Bir sos ya list dev let bi le ola bi lir sin ama her kes le ili ki le rin olur. Hatta Amerikayla da ilikilerin olur. Bu ilikiler teslimiyet ya da kapitalizm istemek de deildir. Bunlar ilikidir, taktiktir ve her zaman da gereklidir. Bu ilikide hem o seni etkiler, hem sen onu etkilersin. O senin iinde bir ibirliki-kapitalistler grubu yaratmak ister, sen de onun iinde bir sosyalist grup yaratmak istersin. O sana bal olur, sen ona bal olursun ve bu daha salklsdr. Bu kitlesel savamlara, imha savamlarna frsat vermez ve bir de genel bir gelimeye yol aar. Sadece bir ulusun gelimesi ne de il, b tn ulus la rn bir lik te ge li me si ne ola nak sa lar. Sovyetlerde sosyalizmle gelien daha ok Rus ulusu oldu, dier uluslar geri kald, hatta Sovyetlerin dnda dier birok yerlerden de geri kald. Ama sosyalizmin znde bir ulusu, hatta bir ulu sun iin de bir s n f di e ri nin aley hi ne ge li tir mek yok tur.
86

Dengeli insani geliim, dengeli sosyal geliim, sosyalizmde esastr.

Sosyalizm bir nitelik, insann kendisini sosyalletirme sorunudur


Bu balamda aslnda gncel politik durumu deerlendirmek gerekiyor. te u ka a  kamp a a diye zntye girmeye de d r l m d gerek yok. Eskiden dnyann te birisi sosyalizmdi! Her eyden nce dnyann te biri, drte biri veya altda biri sosyalisttir, diye bir kavram da fazla gereki deildir. Sosyalizm nicelikler sorunu deildir Dnyann te biri veya altda biri sosyalist oldu diye kendimizi kandrmayacamz aktr. Gerekte sosyalizm bir nitelik, bir insann kendisini sosyalletirme sorunudur. On insan kendisini mkemmel sosyalist yapsn, belki de dnyann altda birinden daha iyi bir sosyalist dnya ortaya kabilir. Bu nedenle sosyalizm corafik bir kavrama indirgenemez. Hatta bu ka ar in an sos a iz in et i in e ir demek de sosyalizmin d s y l m ks d d baarsn gstermez. Sosyalizmin baars gerekletirilen insanla gsterilebilir. Bu da niceliksel deil, niteliksel bir sorundur. Sosyalizmin ok gl temsilini yapan on kiilik bir merkez, on milyon aptallam sosyalistten veya kapitalizmin etkisi altndaki btn insanlardan daha gldr. Her ulusun iinde byle merkez oluturulursa, bu dnyann altda birinin sosyalist olmasndan daha deerlidir. Bu hem mmkndr, hem de doru olandr. Byle kavramlara ihtiya da vardr. Yani sosyalist insan ulus ayrm yapmadan her yerde ortaya karmak gereklidir. stn sosyalist sistemi veya bu temelde halklara hkmeden, halklarn kaderini ynlendiren, nitelikli insan dengeli olarak, gerekten ideolojik esaslar dikkate alarak gelitiren ve bunu uluslararas balamda da atom bombas gibi kapitalizmin insanla dayatt bir sr baka byk tehlikelere kar kurumlatran, politikletiren partiler dayanmalarn, enternasyonal ifadelerini de gelitirir87

lerse, bu daha nceki reel sosyalizm deneyiminde olduu gibi bu ka a  kurar k,da adauka a  ka o uz gibi abartmalard rn t d h d rn ty r dan daha anlamldr. Tabii bu sosyalizm her yerde gl olabilir demek deildir. Ama soyalizmin bir yerde ok gl, bir yerde hi olmamas tehlikelidir ve bu bir sapmay ifade eder, tmyle sosyalist olamaz. Yani sosyalizm yle bir ideolojidir ki, bir taraftan toptan soyalizm, dier taraftan toptan faizm gibi bir duruma yol atn m, onu kendi elinle boa karm olursun. Bu bir parti iin de geerlidir. Bir blm ok sosyalist, bir blm ok kyl olursa o partiyi bitirdin demektir. Yani sosyalizmin znde dengeli gelitirmek vardr. Benim sosyalistliime de baktmzda, parti iinde sosyalist bir parti yaratmak iin ne kadar byk bir sava verdiim ve Krdistanda PKK nclnde bir sosyalist gelimeye yol amak iin kendimle birlikte ne kadar atba gtrdm grlecektir. Sosyalizmin gerei byledir. Mesela, ben de brokratik bir sosyalist olabilirim! Tmyle brokratik olan Trk solu gibi iki laf syler gerisini brakrm veya bir klik olabilir ve gerisini sr gibi de idare edebilirim! Ama sosyalizm anlaym bunu kabul etmedii iin, bunlara kendimde asla yer vermem. Sosyalizm genel olarak btn bir partinin sosyalist dzeyini ifade eder. Bir partinin sosyalist dzeyi, kitlenin zgrlk dzeyini yanstmal ve bunu uluslararas alana da byle tarmaldr. Ben de kendimi byle bir sosyalist tanmlamaya bal olarak ele aldm iin doru ve yetkin bir sosyalist olabildim. Btn brokratik sosyalistler yklrken, hatta btn devlet balar bile yklrken, benim kendimi nasl glendirdiimden alnacak ok fazla ders vardr. Zaten herkes klasiksos aizmy l ,stai izmy l amasensonsos y l k d ln k d yaistola akayakana lkal n diye soruyor. Halbuki bizim nasl l r t s d bir sosyalist olduumuzu anlamyorlar. Biz reel sosyalistleri, brokratik sosyalistleri, feodal sosyalistleri, kk-burjuva sosyalistleri hi tanmyoruz bile veya onlarla uzaktan-yakndan alakamz yoktur. Tam tersine PKK bnyesinde onlarla ok iddetli bir mcadele
88

yrtyoruz. Sosyalist geinen bir yn PKK aas, kk-burjuvas, kyls var. Biz hepsine kar amansz bir mcadele verdik. Sonuta gerekleen PKK sosyalizmidir. Nitekim bu da yayor. zmleme dzeyiyle, gerekleme dzeyiyle PKKnin neredeyse uluslararas rol oynayan bir g durumuna geldiini herkes biliyor, -bunu gerekletirdik. Doru bir sosyalist anlayla nderlik temsili, halk temsili, parti temsili, demokrasi temsili mkemmel yapld. nsann temel sorunlarna, kapitalizmin dayatmalarna doru karlk verildi. te bu da bir gelimedir. zm dzeyimiz ve onun gerekleme dzeyinin bir anlamda sosyalizmin zaferini tekil ettiini ok rahatlkla syleyebiliriz. Bunu ne siz ne de dman inkar edebilir. nk bunu nasl gerekletirdiim ortadadr, -ispatldr. Bu anlaylarla, bu tutum ve davranlarla, bu mcadele tarzyla gerekletirdim. Ben de bir insanm, ama nasl bir insan? deolojik balants, pratik politikayla balants, kapitalizmle mcadele balants, ezilen insanlar yceltmekle balants, yani dnebileceiniz kadar dnn, birok balants olan insan. Sonuta gerekleen sosyalizmi zmleme PKK somutunda, Krt halk gereklii iinde, giderek blgede de ektili olabilen, uluslararas alanda da yanks olan bir gelimedir. Ksaca uluslararas politik durum ve PKKde zmlenme ve gerekleme dzeyine ilikin de bunlar sylenebilir. Bu anlatmda kof bbrlenmelere yer olmad gibi, artk sos yaizm l ki rksoun abuokbeir in ir,ge i ekaan l z d T l d l g d ry l ka iaiz inyou ur diyerek koan koana, koturan koturana bir pt l m l d duruma da yer yoktur. Biz ne eskisi kadar kurulan sosyalizmden sarhotuk, ne de zldnde moralimiz dt. Tam tersine kendi yolumuza daha iyi ve anlaml yklendik. zmlemelerimizin deerinin yksek olduuna, bunun daha da gereklemesi gereken bir sosyalizm olduuna hem inandk, hem bildik ve hem de srar ettik. Sonuta sahte veya brokratik solculuk da, reel solculuk da ald ve bir daha kendini toparlayamad. Ama biz her gn gelime zerine gelime kaydettik. Bu hzla gidersek, gerekten be-on gl sosyalist, bizim nderlik tarzn esas alrsa ne Trk faizmi kalr, ne Ortadou gericilii kalr. Hatta daha da iddial sosyalistler karsa,
89

ayn tarz ve tempoyu onlar da dneme ve yere gre uygulayp, uygun mcadele tarzlaryla yrtrlerse, bu da kocaman bir enternasyonal olur. Biz sonderece alakgnll olma gereini duyuyoruz, ama bazlar bu gerekleen biime bile bal olmay bilirlerse, bir enternasyonal deer ifade etmemesi dnlemez. Bizim Krdistan somutunda gerekletirdiimiz dzey rahatlkla bir Ortadou somutuna tarlabilir. Zaten Trkiyeye hemen tarlabilir. Sonuta bu da uluslararas alann sarslmas demektir. Bir Bolevik deneyiminden daha fazla tarihte yerini bulabilir. Ama imdi biz bir ulusal dzeyle, hatta partimizin iiyle urayoruz. Brak dier uluslarn bnyesini, hatta Krdistan'n dier eitli politik dzeylerini, biz kendi i dzeyimizi gelitirmekle urayoruz ve dorusu da budur. Hatta PKK iinde ben bir kiiyle uratm, kendimle uratm, militanla uratm. Nitekim bu en dorusu ve en sonu alcs oldu.

retiyor, yayor ve doru mcadele ediyoruz


zmlemeler sonderece bireye indirgenmitir; neredeyse bireyin en ince detaylarna kadar inilmitir. Bunun doru bir tarz olduu ortaya kmtr. Zaten sosyalizm en ok insanla ilgilenen, dogmalardan uzak ve insan btn ynleriyle grlmesine olanak salayan bir ideolojidir. Biz de buna byle anlam verdik ve uyguladk. Sonuta, krdm olan, hayvanlamann eiine getirilen bir insandan, giderek ycelen, zm kabiliyeti haline gelen bir insana PKK iinde ulalmtr. PKK iinde bu insana ulatka ulusal dzeye ulama, eyleme ulama, en gaddar faist zel sava ama gereklemitir. Bu byk bir gelimedir. Bunun ispat yaplmtr. Uluslararas byk deeri de buradan ileri geliyor. nk dayatlan Trk zel savann arkasnda Avrupa, Amerika, Ortadou gericilii var ve bunlar saat be saat bu kirli savan baarsn beklediler. Dolaysyla bizim PKK iinde yrttmz sava byk bir enternasyonal savatr. Hem ulusal, hem enternasyonal yn vardr. Ulusal
90

yn smrgeciliin ulusal imha ynne, enternasyonal yn de faist zel sava besleyen btn glere yneliktir. Tabii ki bu, byk bir enternasyonal deerdedir. nsan iimizde ayn zamanda retim salar. Bu insann ideolojik, politik retimi, partinin yeniden retimidir. nk partimizin temel aamalarnda yaratc yaklam vardr. Her dnemin gereki deerlendirmesi, grevlerin belirlenmesi, ona gre insanmz eitip yetitirme ve savatrma szkonusudur. Sonu, PKKyi yenilmez klan bir rgt veya bir parti olarak geliiminin sreklilemesidir. inde doru militan anlay, doru nderlik anlay var; bu giderek doru bir komutanlk anlayna, askeri anlaya gtrr. Eer bu yaklam tm bu ynleriyle derinden srdrlrse ok byk bir orduya da yol aabilir. Krdistanda geliecek byk bir halk ordusu, Ortadouyu sarsacak bir halk ordusudur. Bu ordu demokrasiyi, sosyalizmi ve sonuta enternasyonalizmi getirir. Bunlar geliiyor; nemli olan bunun bizim tarafmzdan ispatlanmasdr. Mesela, ben kendimi byk bir ispat olarak da gryorum. Sosyalizme ballm, kendimi byle ispatlamamdr. Sosyalist insan, kendini byle ispatlarsa, bu byk bir cevaptr. Nitekim yalnz kendi ulusal gerekliimiz iinde deil, uluslararas gereklik iinde de herkes bizi gerek sosyalist olarak tanmlayabiliyor. Kapitalistlerin hepsi btn abalarna ramen gelimemizi, bizzat bizim ahsmzda yrtlen mcadeleyi engellemeye g yetiremiyorlar. Hani sistem dalmt, sosyalizm gzden dmt! Eer bu doruysa beni niye nleyemiyorlar? nk ben kendimi doru retiyorum, doru yaatyorum, doru mcadele ettiriyorum. Darack bir yerdeyim, ama nemli olan benim kendimi doru yetitirmem, kendimi ideologlatrmam, politikletirmem, halklatrmam, insanlatrmamdr. Bunun sonucu hi kimsenin nleyemeyecei bir gelimedir. Yine bunun, kapitalizmin kendini en ok baarl grd son be-on yln en byk gelime ylna dnmesidir. Szmona reel sosyalizm zld ve kapitalizm zafer kazand. Ama bir de biz kazandk ve bu tesadf deil. Aslnda kazanan kapitalizm olmad ve kaybeden de sadece sos91

yalizmin r oldu. Yine de bizim gibi zorbela yaatlmak durumunda kalan, hem kaptalizm tarafndan, hem de sosyalizm tarafndan onaylanmayan ama bunlarn zl srecini iyi bir frsat olarak deerlendiren bir harekette gerek bir sosyalist kn yakalanmas baarlmtr. Bunun ok uygun mcadele taktikleriyle birlikte gtrlmesiyle, PKK nderliinde gerekletirilmitir. Eer ihanet edilmezse, bu dzey tamamen zafer kazanacak bir dzeydir. nsan en doru yorumlayan bir sosyalist kiilikle biz bu gce ulatk. Bu byk bir insanlk zaferidir. Bunun sradan bir uygulamasn siz yapn, binlerce uygulaycs ksn. Bunun zafer boyutunu varn siz kendiniz dnn. Ama alacaksnz. Sosyalizm almak demek, teori demek, taktik demek, insanlamak demektir. zellikle bizimki gibi hayvanlatrlm bir ortamda en byk insan iddias, insan zm, insann yeniden kendini gerekletirmesi demektir. Bizim modelimizi veya gerekletirme tarzmz biraz uygulama gcnz olsun, o zaman kazanmann dzeyinin nasl gelitiini greceksiniz. Ama bu da dediim gibi bilimseldir, iradedir, dnce gcdr, pratiktir, teoridir ve eylemdir. Bunlar birlikte ve iie olarak kanunlarna ok uygun, stratejik olduu kadar taktik esaslarna da sonderece bal olmay bilerek ele alabilirseniz, siz salam bir militansnz ve bu militan da hibir g durduramaz. Beni durduramadklar gibi. Tabii ki bir insann tarihsel rol snrldr. Onu doast klamazsn ve btn yzyllar onunla tayamazsn. Bir insann tarihi rol vardr, ancak onu oynar ve gerisini dierleri tamamlar. Hatta gnmzde nderlik bir kurumdur, onun rol vardr. Militanlk da bir kurumdur ve onun da rol vardr. Herkes rolnn gereklerini yerli yerinde oynarsa, bu i daha baarl olur. Eer bir ayak koparsa topallama olur. Bu nedenle biz herkesin roln oynad bir partiyi esas alyoruz. Partinin cephesi, ordusu, kitle almas, askeri almas, i rgtlemesi, ideolojik netlii, politik dorultusu byle dengeli bir biimde gtrlrse, bu partinin veya nderlik kurumunun baarmamas dnlemez. te gerekleen PKK deneyimi budur.
92

Btn ynleriyle anlayamamanz sizin eksikliinizdir. Gerekleen bir durumun varolduunu sylyorum size. te ben uluslararas alanda yayorum. Beni neden yerimden bir santim bile geriletemiyorlar? Aksine her gn daha fazla etkinliimi gelitiriyorum. nk dnya deerlendirmemi, iliki deerlendirmemi doru yapyorum. Gereki bir sosyalisttim. Nerede nasl hareket edeceimi, nerede hangi taktik gelitireceimi, nerede nasl dostluk esprisini dayatacam, nerede nasl ittifak koyacam, nerede nasl kar koyacam gereki yaptm. Ruhumla, bilincimle, uygun admlarla yapyorum. Baaryorum, baaryorum ve yayorum. Senbirm i e in,ha cz s yal in diyemezsiniz. s Ben sonderece bilimselim. Gerekleenim! Hepinize gre, Krdistan gerekliine gre, uluslararas gereklie gre olduka yaamaya yz tutmu birisiyim. PKK de bizimle birlikte byle olmaya alan bir partidir. Eer bu baarsn geriletmez, bazlar ite ve dta onu baarszla uratmaz, bizim tarz giderek daha da galebe alar ise, bu tam bir zaferdir. Eer bunu bu ynleriyle grebilirseniz, elbette size den sorumluluklar olacaktr. deolojik-politik ve rgtsel dzeyi gereken neyse, sizden onu isteyecektir. Buna doru karlk verdiniz mi, iyi bir katlmc olursunuz. yi bir katlmc da, iyi i yapar ve baary salar. Ama eer bunlar gzard ederseniz, elyordamyla sorunlar grmeden, zm yoluna kendini koymadan kolayca zafer gel in derseniz bu da s mmkn deildir. Eer bilimsel ideolojiyle, rgtlenmeyle banz koparrsanz, zafer urada kalsn, siz ancak ar bir yenilginin nedeni olursunuz. Ve kendinizle birlikte ok eyi, ok kiiyi de gtrebilirsiniz. Nitekim ounuzda gerekleen de budur. Bugn PKKde ulatmz dzey, hem ok yetkin, hem de tarihi bir ideolojik-politik gerekleme dzeyidir. zellikle uluslararas gereklikle kyasladmzda, zlen reel sosyalizm ve resmi komnist partilerin adeta yok olmasna karlk byk g kazanan ve giderek daha iddial olan bizim partimiz grlebilecektir. Biz kendimizi abartmayacaz ama herhalde enter93

nasyonalizme uygun ve en iddial partilerden birisiyiz. Zaten gelierek baarya gidecek Krdistan devrimi bir Ortadou devrimidir! Ortadou devrimi de uluslararas anlam itibariyle en gelikin ve en sonu alc bir devrim olacaktr. Btn bunlar deerlendirirken, dinsel ideoloji de gnmzde etkili olmak istiyor, eklindeki hususlar fazla inceleme gereini duymadm. Hatta bu husus kendini gncelletirip partiletiriyor, hzla iktidara da gidiyor. Bunlar da olduka tartmaya deer hususlardr. zellikle Ortadouda yeni bir islami uyan veya devletleme eklinde bir gelime yaanyor. Tabii bu da gerek islamla, gncel sorunlarla, snfsal ve ulusal sorunlarla balantlar iinde kapsaml bir tartma konusu olarak ele alnabilir. Ayrca burjuva milliyetilii, bunun da kk-burjuva ve ibirliki milliyetilii vardr. Bunlarn trevleri dnya genelinde olduu gibi, Ortadouda, zellikle Krdistanda sonderece etkili olmak istiyorlar. Bunlarn da ideolojik, politik, rgtsel ynleriyle ne anlama geldiini gemite olduu gibi, bugn de daha iyi grebiliriz. zellikle Gneyde gerekleen bir ibirliki devletik modeli, yine bir yn reformist talep iinde bulunanlar vardr. Eskiden bunlar ok eletirdik ve bunlar doru eletirilerdi. imdi bu eletirileri daha da gnceletirebiliriz. Hareketimiz karsnda nasl bir konumlar vardr; bunlara nasl yaklaacaz? slami harekete, kk-burjuva milliyetilere, ibirliki modern federe devlete, Trkiye faizmine ynelik politik olarak nasl yaklaacaz? Siyasi zm yolu diye tabir edilen kavramn politik zmleme imkan nedir, varsa bu neye baldr, hangi askeri dzeyde politik zm geerlidir? Trkiyeye bir aama olarak federasyon dayatmas hangi anlamda gerekidir? erik olarak nasl bir federasyonlama olabilir? Trkiyenin demokrasisiyle, onun mcadelesiyle ilikisi nedir? Bu anlamda Trkiye solu veya Trkiye devrimci glerinin gelimesi ne anlam ifade eder, ne etkide bulunabilir, onlar nasl bir gelitirmeye tabi tutmalyz? Bunlarn hepsi ayr balklar halinde kapsaml olarak incelenmesi
94

gereken hususlardr. Yine emperyalizmle, onun Avrupasyla, Amerikasyla, hatta Ortadou blgesindeki eitli devletlerle politik ilikiler ne anlama gelir? likisizlik doru mudur? Doru deilse, politik iliki bir teslimiyet ilikisi gibi grlmeyecekse, onun doru biimi nedir? Politik ilikiyi teslimiyet biiminde ele alan ibirliki federe devlet rnei veya baka bir yn kk-burjuva kurulu yerine, bamszlndan, zgrlnden taviz vermeyen, Trkiyeyle de, blge devletleriyle de ve ABDyle de iliki kurabilen doru tutum nedir? Btn bu konularda hem kavramlar, hem de pratik gelime dzeyinde deerlendirmelere girilebilir. Yaplan deerlendirmeler de gelitirilebilir. Bu hususlara fazla ayrntsyla girmek istemiyoruz. Bize gerekli olan da ayrntlar deil, bu esasn ortaya konulmasdr. Kald ki, birok deerlendirmede ayrnty da koymuuz. Parti bu konuda hayli gl bir deerlendirme kabiliyetine sahiptir ve bu olduka da belgelenmitir. Tabii parti davasnda iddial olanlarn ekmek-su kadar buna ihtiyaclar vardr. Buna ulap, kendileri iin de gereken sonular karrlar. Bizden istenilen oktan verilmitir. Yeter ki partili militanlar olunmas bilinsin. Hi kimse PKKnin birounun sand gibi kendiliinden ve baz eylemlerle yryen bir hareket olduunu iddia edemez. stelik yaplanlarn da pek askeri bir hareket olduuna emin deilim. Ciddi bir gerillann bile yrtldne imdiye kadar ben fazla olur demedim, yleya l r da demiyorum. Baz abalar vardr, ama p m t bunlarn da kesinlikle PKKnin ngrd bir dzenlemeye ihtiyac var dr. Bu nu ba ta da sy l yor duk, im di de vur gu lu yo ruz. PKKnin kabul edecei askeri izgi ve rgtlenmesi karmzda hl bir sorun olarak durmaktadr. Bunlarn yannda kitle rgtlenmesi de bir sorundur. Hatta bu sahann ideolojinin tarlmas anlamnda da sorunu vardr. Bir basnyayn organlaryla ideolojinin propaganda ve ajite edilmesi ciddi bir grevdir. Parti gazetelerinin doru kullanlmas, ideolojik ierie uygun rol stlenmesi snrldr. Muazzam basn-yayn olanaklarmz var, fakat kullanlmyor, yeterince rgtlenmeye, propagandaya dntrlemiyor, bir ara olarak deeri de fazla takdir edilemiyor.
95

deolojik sorun balamnda bunu da grmek gerekir; yani ideolojiyi yayma ortam bu balamda ele alnmaldr. u anda neredeyse televizyonu bile olacak ve istenildii kadar radyosu da olabilir. Basn zaten vardr ve legalitesi de, illegalitesi de yurt ii ve yurt dnda nemli imkanlar vardr iyi kullanlmaldr. Politik olarak da muazzam gelime durumlar ortaya kartlmtr. Milyonlarca kitle politiklemeye drt gzle ve adeta alk derecesinde ilgi duyuyor. yi bir parti temsilcisi onlar hzla politik rgte kavuturabilir. Her alanda halk iktidarlamak, onun temsiline ulamak istiyor. Demokratik temsilini, parti temsilcilii biiminde gtrmek gerekir. Artk isteyen diledii kadar rgt kurabilir. Dediim gibi zmn olanaklar sonderece vardr. Gryorsunuz ki, PKKnin ideolojik-politik gerekleme dzeyi yalnz ulusal ve hatta tarihsel dneme haiz bir gelime deil, blgesel ve uluslararas anlam da olan, dostun da dmann da olduka saygyla karlad bir dzeydir. Tabii ki siz bu partinin militanlar olarak, hepsinden daha fazla bu dzeyi grmek, bu dzeyi btn ideolojik-politik esaslaryla kavramak kadar, en ince tarzda zmlemelerine ulamak, en nemlisi de onun baar ve gerekleme dzeyini, kendinize uygulayarak, bir de kendinizden k yaptrmak ve bylece partinin ideolojik-politik gereiyle btnlemek artk tamamlanmaldr. Bunu gerekletirirseniz, sizin iin baars ok yksek olan esiz bir gelime olur. Byle militanlardan yeniden mteekkil eden bir parti zaferin en temel gvencesi olduu kadar nndeki zafer yryn de kesintisiz tamamlar.

ABD ve TC benden hibir zaman yrttmz mcadele terrizmdir szn duymayacaktr

David e. korn: Krdistan i Partisi Genel Bakan; saygdeer Bay Abdullah calan! Birka yl nce Amerika Birleik Devletleri iin yaptm diplomasi grevlerinden emekli oldum. Bu arada da sk sk Iraktaki Krt sorunu zerine yazlar yazdm gibi, son zamanlarda da ayn eyi Trkiyedeki Krtler iin yapyorum. imdi PKK hakknda aratrma yapp, bir yaz yazmak istiyorum. unu da belirtmek istiyorum; bence PKK, uluslararas basn tarafndan ok basit bir ekilde tantlp sunulmutur. Bu yazm iin sizinle bir mlakat yapmak istedim. Maalesef bu esnada Ortadouya bir ziyaret yapamayacamdan dolay, yazl olarak sorularm hazrlamak zorunda kaldm. Bu dnceyle sorular hazrladm. Cevaplarnz iin mteekkr kalacam imdiden syleyebilirim. Yantlarnzn uzunluunu size brakyorum. Bu ricam, kabul edeceinizi umuyor ve imdiden teekkr ediyorum. Abdullah calan: lgilerinize teekkrler Sayn David E. Korn. lk defa Amerikan devletinde grev alm bir diplomat ve Krt halknn durumu zerine yazlar yazan bir kii olarak, PKK zerine gsterdiiniz bu ilgi deerlidir, anlamldr. Balangta da belirttiiniz gibi, gerekten partimiz hakknda
97

96

uluslararas kamuoyunda en haksz ve tersyz edilmi grler gelitirilmek istenmektedir. Hi phesiz sizler de ok iyi biliyorsunuz ki, bu kadar olumsuz grlerin gelitirilmesinde, ABDnin arlkl bir yeri vardr. Hemen hatrlataym ki, bugn CIAnn bakan yardmcs, uluslararas alanda terrizmin en byk temsilcisi olarak partimizi ileri srp, rahatlkla eitli komisyonlarda bu gr srdrmektedir. Bu bay, sradan bir kii deildir. CIAnn da dnya apnda ne denli etkili bir rgt olduunu biliyorsunuz. Hi bizimle grmeden veya gereimizi aratrmadan, aratrsa da tek yanl olarak byle tehlikeli grler beyan etmesi, gerekten uluslararas terrizmin en byk kurban olan bir halkn; kutsal direnme hakkn kullanmaktan baka hibir amac ve uras olmayan PKKnin, byle deerlendirilmesi hem byk bir talihsizlik, hem de snr tanmayan bir dmanlk tarzdr. Soykrm srecini yaayan bir halkn, sadece ve sadece ulusal kimliini ve ulusal-demokratik taleplerini ileri srmekten baka bir sorunu yoktur. Bu konuda soykrma kar direnmesi, neden uluslararas terrizm olsun ki? Bu haksz deerlendirme, ancak snr tanmayan emperyalist bir gr olabilir. Bunun adaletle, insaniyetle ve hatta normal siyasal gereklikle alakas yoktur. Ar thmet altnda bulundurmay marifet sayan ultra emperyalist bir grtr. Sayn CIA yardmcs ok iyi bilmektedir ki, bugn terrizmin en byk kurban olan bir halkz. Trkiye Cumhuriyeti ve Trk barbarl, tarihten beri ok iyi bilinmektedir ki, halklarn ve kltrlerin soykrm gcdr. Mutlak insaniyetin gereklerini, hmanizmin gereklerini, kendi kutsal yaam hakkn, kimliini ve soy koruma hakkn, byle tersyz bir grle, en ar bir sulamayla deerlendiriyor. Takdirinize brakyorum ki, bu gr neredeyse ABDnin resmi grdr. Ve siz de yakndan tanmaktasnz. Gerekten de ABDnin devlet olarak karlarnn, bu grlerle ne kadar balantl olduunu anlamaya alyorum. Bu temelde sorularnz, belirttiimiz gibi, PKKnin bu ok basit ve yanl tantmn bir lde giderebilir. yle inanyorum ki, bu yanl deerlendirmelere vereceimiz cevaplarla ksmen de olsa bu alr, telafi edilir. Bu vesileyle de biraz daha doruya yakn anlaylar iinde olacanz umarm. Sizlerle birlikte Amerikann bizler hakkndaki grleri98

nin biraz daha gereklik payn temsil eder duruma geleceine inancm belirtmek istiyorum. Tekrar ilgilerinize teekkrlerimi sunuyorum. Bireyin geliimini engelleyen tm ideolojilere tepkiliyiz Sa n ca an, ulus a a a  ba  n b k bir ks , PKKyi y l l r r s sn y m ay  k  r t ola ak yan t a a de am edi or. Ba m z bir rl g r s m y v y s mark ist-le i ist devet kur a  amaa    sy or. zelike s nn l m y l dn l y l l ba m zk ger eken PKKnin bir ama  m r? Ay  a mark izm s l t c d rc s vele i izmPKKninide oi imi ir? nn ol j s d Partimizin srarla ayrlk bir rgt olarak deerlendirilmesi ve ne pahasna olursa olsun, her eyiyle ayr bir devlet peinde kotuu bir abartmadr. Yine benzer klasik komnist partilerle e tutulmas da yerinde olmayan bir deerlendirmedir. Partimizin ideolojik ve siyasi izgisi, sylendii gibi klasik komnist tarzda deildir. Eer yle olsayd, reel sosyalizmin zlyle birlikte zlen partiler gibi, biz de oktan zlm olacaktk. Son uluslararas gelimeler, zellikle Sovyet sosyalizminin zl bile, bizim byle deerlendirilmememiz gerektiini ok aka ortaya koyuyor. Kald ki, partimizin batan itibaren sosyalizmden yola kt dorudur, ama bu, bilimsel temelde olmasna dikkat ettiimiz bir sosyalizmdir. Biz, toplumlarn da bilimsel olarak tespit edilebileceine inanyoruz. Giderek bu konuda kendimize zg bir sosyalizm anlayn gelitiriyoruz. Ne tr bir sosyalizm olduunu inceleyerek anlamak mmkndr. Bu hem bizim, hem de bizimle ilgilenen evreler asndan byledir. Kendi ideolojik gr amz gelitirmeyi, insanlk ve toplum anlaymz gerei doal saymak gerekir. deolojisiz toplumlar da, ideolojisiz halklar da yoktur. inde bulunduklar gerekliklere uygun olarak, bir zm yolu olarak herhangi bir ideolojiyi benimseyebilirler. Aka syleyeyim; reel sosyalizm ve ona yn veren partiler, Krt gerekliini doru deerlendirmedikleri gibi, inkar edilmesinde ve hatta TCnin bu kadar glendirilmesinde de en temel malzemeyi sundular. Halk ve parti olarak biz bu sosyalizmden, komnizmden zarar grdk.
99

Ama buna ramen, eitlik ve zgrlk anlaymzn gl olduuna, derin bir insan sevgisi kadar, bunun eit ve zgrce her halkn hakk olarak grlp gelitirilmesi gerektiine her zaman inanmaktayz ve mcadele de ediyoruz. Ar eitsizliklerin, hakszlklarn, yalnz uluslar arasnda deil, hatta snflar arasnda da deil, dinler aras, mezhepler aras, cinsler aras, kltrler aras, ksacas ulusal ve uluslararas dzeyde ne kadar zgrlemeye engel tekil eden anlay ve tavrlar varsa, ona kar, insann zne uygun gelitirilen bir izgimiz vardr. Bu arada giderek ok tehlikeli bir hal alan evre kirliliine, ar nfus artna, atom tehlikesine kar en radikal bir gr sahibi olmay bu sosyalizm anlaynn bir gerei olarak sayan, ok ilkeli bir parti olarak kendini gerekletirmek isteyen ve byle bir ideolojik ereveye sahip olan, olmaya alan bir hareket olarak deerlendirilmemiz daha gereki olacaktr. Ben ok ksa olarak, sizlere ne tr bir sosyalizm anlayna sahip olduumuzu tm ynleriyle aklayacak durumda deilim. Yllarca nce ok eitli deerlendirmeler gelitirdik, umarm incelersiniz. Ama sosyalizm anlaymzn, eski reel sosyalizmin egemen klnd lkelerdeki gibi demokrasisiz olamayacan, bireyin alabildiine kltld, devletin alabildiine bytld bir sosyalizm olmadn rahatlkla belirtebilirim. Hatta birok kapitalist lkedeki oulculuktan daha oulcu, demokratik bir anlaya, devletin klasik anlamda devlet olmaktan karld bir anlaya sk skya balyz. Yine devlet kapitalizmi ve ona dayanan sosyalizmi de benimsemediimiz bir ekonomik yaklam olduuna; kiinin yeteneklerini serbeste gelitirebilecek bir ekonomik dzenlemeye ihtiya olduuna inanyoruz. Bireyin devlet adna gelimesini frenleyen tm ideolojilere bir tepkimiz vardr. Bu arada her halkn sonuna kadar kltrel zgnln yaamamasn, monolotik bir toplum yapsnn ok tehlikeli olduunu da belirtmek isteriz. Ksaca ok zengin kltr ve yeteneklerini sonuna kadar gelitiren bir birey anlay, olduka dikkat ettiimiz ideolojimizin gereklerindendir. zellikle devletin her ey olduu bireyin
100

hibir ey olduu veya bireyin her ey olduu, toplumsal karlarn hibir ey olduu ynndeki tehlikeli anlaylardan olduka uzaz, tepki duyarz. Topluma gerekli olduu kadar bireysel haklar, birey iin de gerekli olduu kadar toplumsal yararlar ve kamu dzeni, ilke olarak bal kalmaya altmz hususlardr. Sanyorum bu kadar kendimizi tantmak iin yeterlidir. Amerika kadar federalizm istiyoruz Ayrlklk meselesine gelince; biz her ne art altnda olursa olsun, ayrdevet de diretmiyoruz. l ok aka sylemek istediimiz; bir halkn temel ekonomik, kltrel, sosyal, siyasal haklarnn salama alnd bir devlet modelidir. Ayn devlet ats altnda da bu haklar kullanlabilecei gibi, ayr bir devlet ats altnda da kullanlabilir. Devlet biimlerini bu kadar kat bir biimde ya ok niter ya da ok ayrlk biiminde nitelendirmek gnmz gereklerine de uygun dmemektedir. Uluslararas gereklik farkldr. ok eitli siyasal birliklerin gittike gelitii bir a yayoruz. ABDnin kendisi de bir federal devlet sistemidir. Ayn ulusu tekil ettii halde, Almanya da bir federal devlet sistemidir. Yine ayr ulusu tekil ettii halde Belika iki milliyetli bir federasyondur. spanya geni otonomileri olan bir devlettir. Kuzey Amerika Devletler Birlii geliiyor. Avrupa Birlii var, hatta bir Trk Birlii de geliiyor. Buna Bamsz Devletler Topluluunu da eklemek gerekir. Yine Rusya iindeki federasyonlamay da iyi bir rnek olarak gznne getirmek gerekir. Btn bu rnekler halklarn ayn devlet ats altnda federal bir sistemle bamsz ve zgr yaamasnn mmkn olduu gibi, ayr devletler halinde olsalar bile bu devletlerin eitli birlikler, federasyonlar biiminde biraraya gelmeleri de mmkndr. Ve gidiat gittike bu ynde bir evrim gstermektedir. Bu genel gereklii gznne getirdiimizde, PKKnin herhalkarda, ayrlk peinde komas ne kadar gereki deilse, Trkiye Cumhuriyeti gibi en faist bir devlete hakim olan otoriter, toplayc
101

niter bir yap iinde de kalmas, bunu kabul etmesi de o kadar mmkn deildir. Dikkat edilirse mevcut niter devlet yapsn, aslnda 20. yzyln ilk yarsndaki sosyalizmden ki o dnemi Stalin temsil ediyordu, en ok da Hitler ve Mussoliniden etkilenen Mustafa Kemal gelitirdi. Kesinlikle demokratik bir devlet olmadn hepiniz bilmektesiniz. Hibir kltre zgrlk yoktur. Demokrasinin de sahte ve ordu gdml olduunu, bugn herkes bilmektedir. TCnin mevcut niter devlet yaps, en anti-demokratik olan yaplardan birisidir. Sadece aznlklarn, Krt ulusunun haklarn inkar etmekle, tanmamakla kalmyor. Kendi iinde de halkna kar insan haklarn en aykr olan, demokrasisinin gerekten bir gstermelik olmaktan teye deeri olmayan bir devlet yapsdr. te biz ki nereden baklrsa baklsn, bu faist bir devlet yapsdr byle bir devlete kar, genelde de Trkiyenin btnsel olarak demokrasisi iin mcadele vermekteyiz. Bu mcadeleye ayrlk m a ee demek, gerekc d l lerle alay etmektir, ciddiye almamaktr. Buna demokrasi mcadelesi, ulusal demokratik talepler mcadelesi demek daha doru olacaktr. Dikkat edilirse, Trkiyenin btn siyasi gelimeleri mcadelemizle balantl olarak evrim gstermektedir. Kemalist rejim yle bir noktaya gelmitir ki, zellikle bu son Gney Krdistana ynelik operasyonuyla birlikte, ya reformlar dorultusunda evrim gsterip mrn uzatacak, ya dar niter kalplar iinde daha da skarak kmazdan kmaza yuvarlanp gidecek, ya da yklp gidecek. Biz bu nedenle, eer Trkiye Cumhuriyeti, demokratik gelimeyi reformlar yoluyla salamak istiyorsa, hazr olduumuzu defalarca belirttik. Hatta byle bir demokratik gelimenin en salam gc, teminat olacamz syledik. lle ay l ak diye bir derdimizin olmadn sizlere de aka r m sylyoruz. Kar taraf yeter ki kendine gvenip bir siyasi diyaloga ak olsun. Mevcut snrlar dahilinde halklarn eitlik ve zgrlne yakn sonular alnabilir. Ulusal demokratik talepler ileri dzeyde for102

mle edilebilir. Trkiye iin demokrasi, ileri dzeyde geliim gsterebilir. Biz bunava z diyoruz. Bunu ikide bir ayrlklk olarak r deerlendirmenin hibir anlam yoktur. Kald ki, en az tek ulustan mteekkil bir Amerika kadar federalizm istiyoruz. Almanya kadar, spanya kadar bir demokrasi ve onun gelimi bir gerei olarak federal sistem istiyoruz. Bunu istemek neden ayrlklk olsun? Daha ilk admlar bile atmadan, bir halkn kimliini, adn bile tanmak istemeyen anlayn, ayrlk olduu, ovenist olduu rahatlkla sylenemez mi? Milyonlarca saydaki bir ulusu, yine tarihin en eski bir halknn kimliini bu kadar inkar etmek, en daniskal ayrlklk deil midir? Neden gerekler byle grlmeyip de bizim ok makul, insani hak mdafaamz, hak savunmamz hemen ayrlklk diye deerlendirilsin? Sizlerde iyi gryorsunuz ki, biz, tek tarafl oluturulmu ar bir yanl, saptrlm deer yarglaryla kar karyayz. Buna istenildii kadar katmark ist-le i istide oi eda a  or deyin, istes nn ol j y y ny diiniz kadar ente  istay k ha e et deyin, tm bunlar sur r rl r k lamadr. Ve hibir gereki yan yoktur. Gereklik, daha ok benim dile getirmeye altm grlerle balantldr. Sadece halkmzdan fedakarlk istiyoruz Sa ncaan,sonylar aPKK,Tr i eKrte i insem ai y l l d ky l rn p tsi i ka an  ve hata de ie iir ki akif yar ma   bie al or. n z m t nl bl t d l rn l y Bu une eba or u uz? n y ly s n ok ak ki, halkmzn tarihi zlemlerine ok snrl da olsa, bir cevap tekil etmesine baldr. Yine unutmamak gerekir ki, Krt halk iin ilk defa PKK mcadelesinde byk bir zveriyle, gerektiinde en zor koullarda, tek bana hayatn feda eden binlerce kahraman insann, ulusal kimlii iin, demokrasi iin, halk iin hayatn gzn krpmadan adamas, halkn da bunu grp deerlendirmesi bu ilginin, destein en temel nedenidir. Krt halk tarihte ok defa aldatld. Dolaysyla, her ndere hemen inanmak istemez. Ne zaman ki gzleriyle grd, kendisi iin en byk fedakarlk yapl103

yor, en deerli canlar kahramanca vermekten ekinilmiyor; ite o zaman, bu harekete varn-younu seferber ederek destek verir, yardmc olur. Olan da budur. PKK, ok yerinde taktiklerle yirmi yl akndr bir gelimeyi gstermesiyle Krt tarihinde oka grlen ve birka aylk sre iinde daha kt bir sonuca yol aan ilkel isyanclk geleneini am bir harekettir. Hemen isyanla birlikte yenilme zelliinde olmayan, tam tersine bir kiiyle, kendimle balattm bu isyan giderek boyutlandrp, bir kiinin isyann bir halk savamna kadar tarma yeteneini gstermemiz, halkmzn byk hayranlna hatta mucizevi olarak deerlendirmesine yol amtr. Bu Krdistan tarihinde ilk defa gerekleen bir olaydr. Eer gerekten bu destein derecesini anlamak istiyorsanz bu gerein altn izmek gerekiyor. Halk, btn isyanlardan ki hemen kolay ezilip daha kt bir statkoya yol amlardr ekindii iin kolay desteini vermezdi. Yllardr olduka baarl bir grafik izen hareketimizin yenilmezliini grdke, inanlmaz bir ilgi ve destei ortaya kt. Yalnz 15 Austos Atlmndan beri, onbir yl geride brakan acmasz bir terre ramen ki, binlerce insanmz faili mehul cinayetler biiminde katledildi, milyonlarcas kynden g ettirildi, a brakld, yzbinlercesi ikenceden geirildi, onbinlercesi hl tutukludur bu halk hl byk bir destekle partiyi her eyiyle destekliyorsa, bu partinin de bu halka layk ok kahramanca bir tarihe sahip olmasndan trdr. Baka hibir gerekeyle, nedenle bu halk, bu partiyi bu kadar desteklemezdi. Biz sadece halkmzdan fedakarlk istiyoruz. Bu halka, soylu amalar dnda en ufack bir kar sunmadk, maddi menfaatle balamadk. Tam tersine, varn-younu adayacak ycelikte, kutsallkta bir partiyi, binlerce kahraman ehidi sunmakla, bu destein zn yakaladk. Desteklenmemizin altndaki en temel nedenler bunlardr. Tabii ki, yaygn bir propaganda ve rgtlenme faaliyetimiz btn mcadele biimlerini; gerilladan tutalm barl mcadele kampanyalar104

na kadar, hepsini uygun bir ekilde devreye koymamz, taktik olarak da her dneme zgn doru admlar atmamz, halkmzn gveninin daha da pekimesine yol amtr. kinci bir etmen olarak, bu ynl bir rgt olma niteliini srdrmemiz, halkmzn ilgi ve desteini giderek artrmaktadr. TC krt olan her eye dmandr Sa ncaan, rkh  ei eyap  zsi a i m,hay y l T k m tn tn y s z diko u ama a   anegi ice aparal  z? n l rl rnz b v l dn Karmzdaki rejim, ta duvarl bir karakteri temsil ettii iin, maalesef arlarmz duymuyor veya duymazlktan geliyor. Adeta duvara konuuyoruz gibi bir durum szkonusu. Dnyada da baka bir rejimin bu kadar kat olacan sanmyorum. ok iyi bilirsiniz ki, ABD gibi byk bir devlet, birok soruna duyarldr ve siyasal yaklar. Ama Trk rejimi, tarih iinde halklara kar ok acmasz davranmtr. En son olarak da Krt halkn yutmakta o kadar kararldr ki, onun adna tek bir sesi bile, ne kadar insani, demokratik olursan olsun dinlemek istememektedir. Dinlerken, sust yakalanacan sanmaktadr. Bu gerein de altn izmek zorundaym. Bu halkn varln tanmamak, tarihini inkar etmek gerektiini dnyor. Tabii bu, kendisinin egemen, barbar tarihi, byk sululuk tarihi oluyor. Tm bu tarih boyunca hibir halkn varln tanmad, sonuna kadar savat. mha edecei kadar imha etti, imha edemediine de en byk darbeyi indirerek, yakpykarak geri ekildi. Ayn politikay, Krt halkna kar da uygulama tutumu ierisindedir. Sonuna kadar varln inkar etmede ve yerle bir etmede kararldr. Baaramazsa ekilip gidecektir. En ufak bir insani-demokratik yaklama, bu tarihi gelenek nedeniyle itibar etmek istemiyor. Sorun kesinlikle bizim aklamalarmzn, anlalr olmamas veya ok sert radikal olmas deildir. Hayr. Onun felsefesinde, hayat grnde herhangi bir halka, kltre yer yoktur. Onun iin bu kadar lgn ve vahidir. Biraz TC ve Osmanly yakndan tanyanlar, bir egemenlik biimi olarak kendi halkna kar bile ok otoriter, anti-demokratik ol105

duunu tespit ederler. zellikle Krt halkna kar daha da beterin beteri bir anlaya sahiptir. nk onlarca isyan yaplmtr, hepsini de acmaszca ezmilerdir. Demirelin de buyir i o u un uis an r,onudaeze e iz bimd k z c y d c iminde bir deerlendirmesi vardr. Daha bugn bile ilide, Trkiyedebir rtme ee iyokur diyerek, Krt halkn ve sorununu K s l s t tanmamaktadr. Byle olunca da bizim aklamalarmzn betondanbirdu a a arpp geri dnmesine amamak gerekiyor. v r Ve gerekten uluslararas alan bata ABD olmak zere, stratejik karlar nedeniyle temel gleri de arkasna alnca, ne kadar vahim bir tutumla kar karya olduumuzu ve hibir insani-demokratik zm arlarmz dinlemeyeceini sizler de taktir edersiniz. Biz ne kadar olumlu baz reformlar nersek bile, hi duymak istemiyor. Sadece PKKyle deil, kesinlikle silahl mcadeleyle alakas olmayan rgtler de vardr, onlarla da grmek istemiyor. nk iinde Krt olan her eye dmandr. ABDnin, zellikle sizin vastanzla grmesi gereken gerek budur. Bu tatan duvarlar biraz yumuatmak iin abalarnza ihtiya vardr. Bu sizin grevinizdir de. nk arkasnda siz varsnz; herhalde bu kadar sert olmasndan yana deilsiniz. nk bu, byk bir insanlk suu ve soykrmdr. Vicdannza hitap ediyorum! nsani-demokratik olan tutum kimdedir; kirelemi bir beyin, betonlam bir yrek kimdedir? Siz takdir etmelisiniz. Halklarmz iin federe sistem gereklidir Sa ncaan,di eimki rkh  ei, rtazn in,bir y l y l T k m t K l i fe e e  g eal .Bu met ii lurmu?n Krte in d r z m z d z kl o k l r b kbirks G ey o unund n a,san ul,z ir,An a ave y m n d d t b m k r di er ba met o ole in e ya  or.  er fe e e   , Krte in t r p l r d y E d r z m l r aca  din i enbiryolola akgr  or a z,na lbiraler aii l rn dr r m y s n s t n tf ufukag  or u uz? t r y s n Kendi devlet modelinizi gzler nne getirerek, bizim bir federal sistemi gelitirmemizin gereki olup olmadn daha iyi deer106

lendirebilirsiniz. Ve daha deiik zmlerin de nasl gelitirilmesi gerektiini anlayabiliriz. Her eyden nce, Krtlerin neredeyse yarsnn Trkiye metropol kentlerine tand dorudur. Ama hl snrlara sahip, ezici Krt younluklu bir Krdistan lkesinin de olduu bir o kadar gerektir. Unutmayalm ki, daha M.. Ksenefonun Onbinlerin Ricatnda, bu lkenin adn belirtmesi gerei vardr. Trkler, ancak M. S. 10. yzylda buraya ilk admlarn basar. Burann da Trkiye olarak deerlendirilmesinin tarihi yz yl gememektedir. Hatta Krtlerin varl tarihte drtbin yl gererken Trkiyenin varl ise son yz yl iinde bir ulus olarak kendinden bahsettirmeye altn bilmekteyiz. Bunlar da bir yana, rnein siz ayn ulussunuz, neden federal bir sistem uyguluyorsunuz? Hem de 52 federe devletiniz var. O halde, niye lkesinin ve kendisinin ismi, belki de insanlk iinde en eski olan bir halkn federe sistemi olmasn? Ayrca metropollerde ok sayda insanmzn olmas, ekonomik sorunlardan, ikence ve baskdan dolaydr. Bu Krdistanl kitle batdaki Trk halknn sorunlarn da arlatryor. Tabii kendileri de ok ar yaam koullar altnda yaamaktadrlar. Geliecek bir federe sistem, milyonlarca insan bir rpda tekrar anavatanlarna dndrecektir. Avrupada da iki milyona yakn Krt var. Onlarn da bask ve ekonomik nedenlerle g ettirildiini biliyoruz. Bir federe sisteminin gelimesiyle onlarn da, Avrupann bana sorun olmadan, kendi anavatanlarna dneceine eminiz. Dier kalan Krtlerin sorunlar demokrasi erevesinde dnlebilir. Geni bir demokrasi, Trkiye iin de geerli olduktan sonra, metropoldeki Krtler de kendileri iin okul aabilirler. Basn-yayn kurumlarn gelitirebilirler. Buna neden aalm ki? Byle oldu diye, neden endieler duyalm ki? Geni bir demokrasi gerei, isteyen batda kalr, isteyen douya gelir. Federe sistem; tarihi, toplumsal, siyasal, kltrel nedenlerden dolay gereklidir. Sadece demografik olarak, nfus dalmna bakarak, federal sistemin elverili olmayacan sylemek, kendi devlet gereinizle de badamadn ok iyi bilmekteyiz.
107

Baka bir biim dnlebilir mi? Balarken de vurguladm gibi, eitli birlik biimleri vardr. Konfederasyonlar, gevek birlik biimleri, yine otonomi biimleri vardr. Btn bunlar, ancak siyasal diyalogu geni bir biimde hayata geirmekle tartp sonulandrabiliriz. Bizim karmzdaki anlay, ta duvardan rl olduu iin, hangi uygun biimler altnda devleti yeniden dzenleyeceimizi anlamak istemiyor. Yoksa Krt halknn ulusal-demokratik taleplerine uygun bir devlet biimleniini gerekletirmek ve bunu anayasaya tarmak imkansz deildir. Hatta bu mevcut ar krizin almas iin tek doru yoldur. Unutmayalm ki, bugn Trkiye dnyada en ar ekonomik, sosyal, siyasal krizi yayor. Ve uluslararas snrlar zorlayarak terrizmi uyguluyor. Bunu amann yolu, siyasi diyalogla birlikte geliecek olan yeni bir devlet yapsnn ortaya kmasndan geer. Bunun dnda, Trkiye iin bir k yolu yoktur. kutsal direnme hakkmz kullanyoruz  Sa n caan, hem  rk h  ei, hem de Bire ik Deveter y l T k m t l l l h  e i PKKyi te  ist r tola ak ni e en i i or.  er si in k m t r r g r t l dry E z d n ee i i eg ebubyede il e,ned   or u uz? c l rnz r l s n y s n Birinci sorunuza karlk olarak en byk terrist anlayn ve uygulamann ne olduunu gsterdik. Biz hibir halkn, hatta tek bir yabancnn bile haksz yere bir damla kann dkm deiliz. Kendi lkemizde, mutlak insan olmann bir gerei olarak, kimliimizin tannmasn, ulus ve halk olarak baz haklarmzn kabuln istemekten, bunun iin gerekirse direnmekten baka aremizin olmadn sizlere sylyorum. Terrizm bunun neresinde? Siz kefil olun, aln si e kim i i iz, ulu al-de ok a ik hak a  z ln s m r t l rnz deyin, ben bir an bile, iddete bavurmamay taaht ediyorum. Ama siz, benim haklarm bana tanmay taaht edemiyorsunuz, ABD taaht edemiyor, Trkiye taaht edemiyor. Bilakis TC halk olarak yoksun ve hibirhakile is e ez in diyor. Bunun iin r r m s
108

de tarihten gnmze kadar, en zorba, barbar bir gle bizi soykrmdan geirmek ve yok etmek istiyor. En byk terrizm bu deil de nedir? Baz gerekleri ters grmeye alyorsunuz. Bir halkn kutsal direnme hakkn temsil etmekten baka hibir sorunu olmayan bir mcadeleyi, en byk uluslararas terrist g olarak deerlendiriyorsunuz. Hak bunun neresinde, adalet bunun neresinde, gereklik bunun neresinde? Bir halkn varln inkar etmek, en soysuz, rezil bir yaam kabul etmek, size gre uygarln bir gerei midir? Amerikan bamszlk savanda sonderece terrist anlama gelebilecek birok eylem biimleri denediniz ve Amerikan ulusal kurtuluunu byle saladnz. Bu yzden benim sizi terrist olarak ilan etmem doru mudur? Kald ki biz, sizler kadar da bamsz byk bir devlet olmak istemiyoruz. Bizim istediimiz ayn devlet ats da dahil olmak zere, baz temel insani taleplerdir. Bunlarn iinde kendi ulusal kltrn, dilini yaama geirme hakk var. Yine siyaset yapma, diledii gibi ekonomisini kurma, gelitirme hakk var. Bunlar istemek neden terrizm olsun? Eer, kar taraf da ben bu hak a  ver e e l r m y va m derse, biz bir gnde iddeti karlkl olarak durdurabiliriz. r Yeter ki, zerimize soykrm amal gelinmesin, arabulucu olduunuzu kabul edin. Evet, her an durdurmaya hazrz. Gerek buyken, hl kalkp ABD, TC, si i te  ist lan edi or, z r r i y bu akar neder i iz? demek, gereklerle alay etmektir. n sn Ben bu szlerin, en gereki biimde ABD ve TC iin doru olacan sylyorum. Terrist olmadmz sylemekle baz admlar atmak iin sahtekarlk yapmaya gerek grmyorum. Ve hibir zaman da kendimizi terrist olarak, sizin sylemek istediiniz anlamda deerlendirmiyorum. ok kutsal, ok kahramanca bir insanlk savamn veriyoruz. Sadece Krt halk iin deil, Ortadouda ok sayda imha edilen kltr iin de savayoruz. Helen kltr, Ermeni kltr, Sryani kltr, Arap kltr ve erkez kltr var. Bunun gibi irili-ufakl birok kltr daha vardr. Yani saysz halkn kltrel zerklii iin de bir sava yr109

tyoruz. Buna, neden terrist denilsin? Bunu tanmayan kar taraftr. Zorla, acmaszca bastran TCdir. Terrizm bu deil de nedir? nsanlk adna yrttmz bir sava, asla lekeli bir mcadele olarak deerlendiremem. Her eyi kabul ederim, ama yrttmz m a ee te  izm c d l r r dir,bun anvaz e e eha  m gibi bir sz, ABD ve TC benden d g m y zr hibir zaman duymayacak. Trk zel savann en byk destekisi sraildir Sa ncaan, srailekar te  isteyeme egi ena Fiis y l r r l l r r r l tinr te iilePKKninnegi ibirili i ivar rve anegi ibir g l r b ks d y b yar mver eke ir? d m t d 1980lerin banda, snrl baz ilikilerimiz szkonusuydu. Ama FKnn zellikle Ankarada bro almasyla birlikte, giderek bizden uzaklatn ve daha 1982lerden itibaren kendi bamza, Ortadouda Krt halk topluluklar iinde gelitik. Biz her ne kadar iliki gelitirmek iin aba harcadysak da Trkiyenin dayatmalarndan dolay Filistin Kurtulu rgt bizimle ilikileri gelitirmedi. Kendi z gcmzle varlmz srdrmekteyiz. srail sorununa gelince, bunu biraz daha deiik anlamak gerekiyor. Tr ki ye re ji mi nin ulus la ra ra s alan da pa zar lan ma sn da ve PKKnin de yine uluslararas alanda ar bir sulama altnda braklmasnda bir ksm sraillinin zellikle Trkiye ile irtibat gl olanlarn birinci derecede sorumluluu vardr. Onlar, Trkiyenin uluslararas alanda pazarlanmasnda aktif grev almlardr. En byk insan haklar ihlali ve en byk soykrm Trkiyededir. Maalesef, srailile ost lantekl eTr i edir diyen srail, eitli bid o k ky imlerde tm gcyle zerimize gelmi ve Trkiyenin tm sularn da rtbas etmilerdir. Soykrm en ar yaayan bir halk olarak, Yahudi halknn, zellikle srail devletinin nemli evrelerinin Krt halkna kar Trkiye ile iliki iinde hareket etmesini sonderece tehlikeli bulmaktayz. srail olmasayd, Trkiye tek bana uluslararas alanda bu kadar zerimize gelemezdi. slam lkeleri iinde sadece Tr i e be i ky n
110

deseki or diye, srail bu kadar mazlum, kutsal direnme hakkn t ly kullanan bir halkn karsnda olmamaldr. Bizim sraile kar ynelttiimiz herhangi bir saldrmz yoktur. srailin tek tarafl Trk rejimini bu kadar destekleyip, zerimize saldrmasn anlayamyoruz. Bir an nce bu tutumundan vazgemesinin daha doru olaca kansndayz. ABDnin bile lsz zerimize gelmesinde, sanyorum baz srail lobilerinin de kesin etkisi vardr. Trkiye onlara baz szler veriyor, onlar da Trkiyenin szlerine kanarak veya kendi karlarna uygun bularak, snrsz bir biimde zerimize geliyorlar. Bunu sonderece sakncal, haksz ve ok ektikleri soykrma destek olduunu, bu vesileyle hatrlatmak isterim. eroin ticareti byk bir safsatadr Sa ncaan,Tr i eveba di erl eer,PKKnineronsa y l ky z k l i t yaken i ifi an eetike i isy orar.Buit amhak n ane l dn n s t l rn l y l h k d sye e iir i iz? l y bl sn Bu da en byk yalanlardan ve suunu rtbas etmek iin, kar tarafa yklemek kstahlndan baka bir deerlendirme deildir. Uluslararas uyuturucu ticaretine en kapal olan, ona en kar duran, hatta ok ak syleyeyim, iimizde neredeyse uyuturucuya, ikiye kar en radikal tavr olan harekettir. ok iyi biliyorsunuz ki, uyuturucuyu eken insanlarn da, uyuturucuya alet olan insanlarn da ortaya kmas mevcut uluslararas sistem ve mafya tarz devletlerle yakndan balantldr. Bize yaplabilecek en byk ktlk, PKKyi uyuturu ticaretinde bir ara olarak deerlendirmektir. Terrizm iddias ne kadar byk bir yalansa, onun ikinci tamamlayc yalan da PKKnin uyuturucuyla irtibat olduunu sylemektir. Ben ok iyi biliyorum ki, bizde tek bir kiinin bile uyuturucuyla uramasna imkan yoktur. Biz uyuturucudan nefret ediyoruz. Ve herkes bizim gibi olsayd, bu dnyada tek uyuturucu kullanan bir kii bile kalmazd. Dolaysyla ticareti de olmazd. Bu konuda dikkatinizi ekmek isterim; daha 1980lerden itibaren Trk polisinin bir tezi ve bu teze dayal bir almas vard.
111

Halkmzn nemli bir kesimini 12 Eyll rejimiyle birlikte g ettirilmeye alrken, Avupadan muhtemelen gelitireceimiz mcadeleyi karalamak iin bir tuzak kurdu. Yine oradaki genlerin mcadeleye katlmn nlemek iin afyon ticaretini yntem olarak semesi vardr. lk defa sizlerin bunu dikkatle deerlendirmesi gerektiini sylyorum. Gerekten bu bir oyundur ve mutlaka aratrp sonularn renmelisiniz. Trk polisinin Krt genlerini, kurduu uyuturucu ebekelerinde yaygn olarak kullandn bilmek gerekiyor. u anda binlercesi Almanyada tutukludur. Bunlar yapan da, yaptran da Trk polisidir. Neden? Bir tala birka ku vurma misali. Bir; bu genleri uyuturucuya altryor. ki; bunlarn zerinden salad gelirin byk payn polis cebine indiriyor. Kontrgerillann gelirinin nemli bir ksmnn bu olduu, Trkiyede JTEM de, yani jandarma istihbarat rgtlenmesinde tartma konusu yaplmtr. Cem Ersever olaynda belgelere de gemitir. Yaygn olarak uyuturucu ticaretiyle kendilerini finanse ettiklerini kendileri sylemektedir. ; bununla mcadelelemizi, ite Krtler uyuu u u e e e in e yer t r c b k s d al or ar kansn yerletirmek istiyorlar. Bu genler iin de ite y l PKKilebaan r diyorlar. Dolaysyla PKKdeuyuu u uy l tld t r c labaan r propagandas yaplyor. l tld Byle melun, vahim bir yanlgy uluslararas alanda ortaya karmak iin sizlere anlatacam. Palme cinayeti de benzer bir biimde uluslararas alanda terrist olduumuzu ispatlamak iin, bizzat bu karanlk evreler tarafndan dzenlenmitir. TC lkemizi genlerden boaltt, uyuturucuya bulatrd ve bunlar uluslararas alana tard. Tek bir Krt gencinin, Trk polisinin destei olmadan dnyaya bu kadar savrulmas, uyuturucu trafiinde yer almas mmkn deil. Bu pasaportlar herhalde ben veriyor deilim. stense bir gnde gidi yollar kapatlabilir. Kald ki bir ulusal soykrm politikas olarak, tm genlerin lkesinden boaltlmasn bu rejim temel politika yapt. Bunun dier bir biimi de, geri kalan genlii de tarikatlarda rgtlemesidir. Bugn Trkiyede baz tarikatlar Hizbullah benzeri rgtlenmeler dini temelde PKKye kar karlyor. Bunda Trk polisinin pa112

y byktr. Bir, afyona bulatryor, iki, dine, sahte tarikatlara bulatrarak, genlik potansiyelinin ulusal kurtulu mcadelemize akmasn engellemeye alyor. Politikann z budur. Maalesef Avrupada, ok sayda yanltc bilgiyi Alman polisine de ulatrarak, PKKnin, etkin olarak uyuturucu ticaretinde yer aldn propaganda ediyorlar. Bu, sylediim gibi, ar bir sulamadr. Kesinlikle uzaktan-yakndan ilikimiz yoktur da demeyeceim, iddetle bunun karsndayz. Uluslararas mahkemelerde kantlansn, bir tek gerek PKKli uyuturucuya bulamsa, ben sizin btn sulamalarnz kabul ederim. Ama bu tr tek bir sulama yoktur. Sadece, ortak propaganda var, saptrma var ve genliimizin zerinde byk oyunlar vardr. Siz de yine takdir edersiniz ki, zenciler zerinde de gemite buna benzer oyunlar oynanmt. te biz bunun kurbanyz. Gerekler sylediim gibidir. Biz uyuturucuyu da, onu kullanan da, kullandrtan da her zaman knyoruz. En ok uyu u u u a ka a ,  nun ti a e i e ve t r c y p l o c r tn kula l a  akar  lanbirha e etkim ir,bir alkkim ir? sol n m sn o r k d h d rularna cevabmz; PKKha e eivehal  z r. r k t km d ABDde de deerli dostlarn olduuna inanyoruz Sa nBa an,Ame i anku uma  n ara  ve aa sa y k rk r l rn k l rn y h l r Tr i edeve aba ayer ePKKhihe efse imi ir? n ky y k d d m d Kesinlikle imdiye kadar, direkt bir ABD kurumuna ve kililerine ynelik eylemlerimiz olmamtr ve hedef seilmemilerdir. Hatta Krdistanda yakalanan birka Amerikal en iyi bir biimde misafir edilerek daha sonra braklmtr. ABD ile hibir sava iinde olmadmz halde, ABDin ve istihbarat evrelerinin PKKyi dnyada en byk tehlike olarak grmesine ben ayorum. Biz ABDye ne yaptk da, ABD bu kadar dnya apnda zerimize geliyor? Olduka garip ve gz dnm bir tavr. ABD ne hakla kendisiyle ak veya gizli bir savammz olmad halde, bir bireyine kar en kk saldrmz sz ko nu su ol ma d hal de, bu ka dar ze ri mi ze ge li yor?
113

Gerekten, ben bunun nedenlerini size sorarak anlamak istiyorum. Biz nerede ABDnin karlarna saldrmz da, ABD de bizim zerimize geliyor? Her gn deme zerine deme veriyor, TrkiyeninPKKyekar m a e e i ides ek i o uz. Neden? c d l sn t ly r Hakl mdr? Trkiyenin Krt halknn varln inkar etmemesini, soykrma gitmesini istemiyorsan, o zaman neden destekliyorsun? Haydi PKKye kar TCyi destekliyorsun, dier daha lml Krt rgtleri var, hak talebinde bulunuyorlar, neden onlarn bu talebini desteklemiyorsun da srekli Trk faizmini destekliyorsun? Bu, ok haksz bir destekleme olduu kadar, Krt halkna ve partimize kar saldrgan bir tavrdr. Deitirilmesi ge re ki yor. Krt hal k ken di ni iyi sa vu na m yor di ye, ABDye kar da savunmasn iyi yapamyor diye, bu kadar azgnca saldrmak m gerekir? ABDde de deerli dostlarn olduuna inanyorum. Sizin gibi gerei daha objektif ller iinde deerlendirmeye alan insanlarn az olmadn da biliyorum, ama buna ramen, hakim devlet politikanz olarak, ok haksz bir konumda olduunuzu, yllardr Trkiyeyides ek i o uz ad altnda ok tehlikel t ly r bir soykrm politikasna alet olduunuzu, size hatrlatmak isterim. Destee ihtiyac olan Trkiye deildir. Gerekten demokrasiye inancnz varsa, insan haklarna saygnz varsa, yapmanz gereken tek ey; insan haklarn savunan, demokrasi mcadelesini veren hareket olduumuzu grmenizdir. Belki de tarihin tand en byk soykrma kar kutsal varln korumaya alan Krt halkdr. En zor koullarda mcadele veren ve tarihte eine ender rastlanan, belki de Romann saya zulmnden daha fazla zulm uygulayan bu barbar rejime kar bu halk adna bu mcadeleyi yrten bir rgtlenme neden desteklenmesin. Bunu yaparsanz, insan haklarna kar da, demokrasiye kar da ve uluslararas alanda daha uygarca bir iliki biiminin gelimesine de katkda bulunmu olacaksnz. Bu temelde sizi aydnlattma inanyorum. Sizlerin de geni bir evrenizin olduunu, onlarn da bu temelde aydnlatlm olacana
114

inanyorum. Siz talep ettiiniz iin, baz gerekleri ok yaln bir biimde cevaplandrmaya altm. Umarm bundan sonraki gelimeler daha salkl olur. Ve sizlerle de daha anlayl bir diyalog iinde bulunma imkan doar. Sizleri selamlyor, sayglarm sunuyorum.

115

nsan kurtarmak istiyoruz ve asla kapitalizme teslim olmayacaz

Krdistan devrimi bugn dnya enternasyonalizminin odana oturmutur. Bu kendiliinden gerekleen bir durum deildir. Byle olmasnn temel nedenleri var. Her eyden nce reel sosyalizmin zl ve ulusal kurtulu devrimlerinin tam sonuca doru gitmemeleri ve 1980lerden sonra dikkatler Krdistan devrimine kaymtr. Yine bunun altnda uluslararas gereklikle birlikte Trk smrgeciliinin de byk etkisi grmek gerekiyor. Trkiyenin bir NATO lkesi olmas, yine Ortadouda bu lkeye nemli rolller atfedilmesi mcadelemizin de nemli bir rolle brnmesini ortaya karmtr. Krdistan devriminin geliimi Ortadou lkelerininde de bir devrimin gelimesi anlamna gelmektedir. Hem de bir Fransz ve Ekim devrimleri ayarnda uluslararas etkisi byk olan bir devrim. Sadece corafi, siyasi olarak deil, ierik olarak da reel sosyalizmi zle gtren nedenler tarafmzdan zlp almtr. Gerekleen sosyalizmde sosyalist kiilik ve sosyalist demokrasi yaratlamamtr. Bundan dolay Krdistan devrimi, evrensel zellii olan bir devrim dzeyine ykseldi. Zaten klasik devrim anlayyla, reel sosyalizmi yaratan parti anlayyla hareket etmi olsaydk baarya gidemezdik. Bizim reel sosyalizmin zlnden sonra baary yakalamamz, askeri, si116 117

yasi ve diplomasi almalarmzdan ok rgtsel gelimeyi, yeni bir parti ve nderlik modelini gelitirmemizden kaynaklanmaktadr. nsanlmz dnyayla, insanlkla, devrimci hareketlerle paylamaya hazrz. zerinde yaadmz Mezopotamya topraklar insanln douunda belirleyici bir yere sahiptir. Temel uygarlklar buradan dnyaya yayld. nsanlk bu topraklara ok ey borludur. nsanln bugn yaad karanlk, yaanan toplumsal tahribatlarla birlikte dnyann neredeyse yaanlamaz bir hale gelmesi, yeni bir kurtulu ufkuna, felsefesine ve devrimci iradesine byk ihtiya duymaktadr. Yine bu topraklar ok sayda peygamber ve filozoflar ortaya karmtr. Krdistan devriminin byle gelimesi iin tarih, adeta bir kez daha tekerrr etmektedir. Emperyalizm insanla aykr bir insan malzemesi ortaya karmtr. Bu, insan doasna ve karakterine terstir. Bunu red ediyoruz. Hem de ok kkten red ediyoruz. Bizim verebileceimiz en temel ders kkl insanlk dersidir. PKK hareketi olarak kendimize gveniyoruz. Teknikle, zenginlikle bir ey vaat etmiyoruz. yeeko o ikkal n aya a a z, l n m k m p c yeyeralyerszen inike iyebirkat  abuu a a z del t t g l l r l kd l n c miyorum. Bizim syleyebileceimiz insan olmak iin yaayacaz ve bundan hibir zaman vazgemeyeceiz. u an yaanan tersinden bir barbarlktr. Biz bu barbarla kar direniyoruz. Baarl olacamza da son derece inanyorum. Belki bazlar hl bizim dzeyimizi grmek istemeyebilirler. Kendi barbarlklar, acmasz terrizmi yerine bizi terrist ilan edebilirler. ABD emperyalizmi daha dn Hiroimay, Nagazakiyi korkun bir terrle de demiyeceim, en barbar bir silahla yok ettiler. Mevcut durumda btn cinayetlerin ve katliamlarn arkasnda hangi sistem var? En byk terrizm kimin sistemindedir? Kimin devletindedir? Bunlar deerlendirmekten vazgemeyeceiz. En byk terristlerin bunlar olduunu srarla syleyeceiz. Ye idn ani a aslnda insanlk tarihinin tand en byk n y z m nizamszlktr. Ortada bir nizam deil, rndan km her trl hakszlkla, her trl doal denge bozukluklaryla, toplumsal r118

mlkle gittike arlaan bir dengesizlik var. Herkes bu dengesizliin sonularn imdi biraz daha iyi grebiliyor. rme gelimitir, sorunlar arlamtr. imdi eski tarz bir mcadeleyle veya klasik halk savalar yntemleriyle bir sreci tekrarlamak, deyim yerindeyse modas gemitir. Kesinlikle yeni insanlk dzeni iin daha gelimi, gncellemi, insanln temel problemlerine sosyalist bak asn hem felsefi, moral olarak hem de bilimsel temelde zm getirilmesi kanlmazdr. Bu anlamda emperyalist nizamszla, dzensizlie kar yeni bir enternasyonalizm kanlmazdr. Dev gibi sorunlarn kayna kapitalist-emperyalist sistemdir. Emperyalist metropollerin sorunlar eskisinden daha fazla arlamtr. Neredeyse daha deiik bir barbarlamay Avrupann, Amerikann merkezinde grmekteyiz. Geri braklm lkeler, nfus patlamasyla, her trl hastalkla neredeyse yaanmaz bir hale gelmiler. nsanl 19 ve 20. yzyllardan daha ar sorunlar 21. yzylda bekliyor. Dolaysyla eski tarz halk savalar veya klasik devrim anlaylar temelinde deil de, insan esas alan, insan doasn ve toplum ierisindeki zgrlk konumunu temel alan bir sosyalist rn, bir sosyalist yenilenmenin kesin gelimesi kanlmazdr. Ulusal kurtulutan daha fazla toplumsal, hmanist, insancl ve enternasyonal bir parti haline gelmek iin gcmz seferber edeceiz. nk insanln ufku karartlmtr. Bu ufka aklk getirmek gerekiyor. Her zamandan daha fazla imdi insanlk iddialarn temsil etmek durumundayz. Koullar ne kadar ar olursa olsun bunda srarl olmalyz. Bu bizi yeni dnemin enternasyonalizmine gtrecektir. Krdistan devrimi herhangi bir devrim gibi gzkse de bugn geldii boyutla nemli enternasyonal etkileri ortaya karmtr. Sosyalizme youn saldrlar var. Reel sosyalizmin zlnden sonra da sosyalizme saldrlar devam etmektedir. Gnmz Avrupas sosyalizmin mezara gmlmesi iin byk aba harcamaktadr. Tpk Fransz Devrimi sonrasnda, restorasyon dneminde grld gibi bir devrimi nleme histerisine kaplmtr. Amansz bir sosyalizm dmanl gelitiriyor. Avrupa emperyalizminin bu durumu Avrupallarda karamsarlk yaratmtr ve devrime olan umutlar zayflatmtr. Fakat sistemle olan elikiler bitmi deil, daha da derinlemitir.
119

Yaplmas gerekenin bilimsel sosyalizmin bir bilim olarak gncelletirilmesidir. Biz kendi paratiimizde bunu yaptmza inanyoruz. Bu anlamda dalan sosyalizmin esas deil, dneme cevap tekil etmeyen, eski dnemin taktik ve baz stratejik hatalardr. Sosyalizmin iddialar her zamankinden daha ok insanlk iin gereklidir. nsanlk ya sosyalizmle var olacak ya da kapitalizmin barbarlnda yok olup gidecektir. Eer insanln yok olmasn istemiyorsak sonuna kadar sosyalizmde srarl olmalyz. Bugn dnya devrimcileri sanki birer suluymu gibi kendilerinden kuku duyuyorlar. Bu hi de doru bir tutum deildir. Kendisinden kuku duymas ve utanmas gerekenler devrimciler deil, emperyalistlerdir. Biz PKK hareketi olarak sonuna kadar devrimin byk haykrn yapabiliriz. Bunu yaparken kof bir bbrlenmeyi deil, yine teorik temelleri olmayan, iradeye dayanan bir k olarak da deerlendirmiyorum. nsan doas bizim tarafmzdan ok iyi deerlendirilmitir. nsann temel karekteristik zelliklerine byk sayg duyuyoruz. Biz kapitalist-emperyalist sistemin tahrip ettii insan kurtarmak istiyoruz. Asla bu kapitalizme teslim olmayacaz. Btn dnya birlese, btn devrimler snse de kendi insanlk iddialarmzla kapitalizmin dayatt yaama kar sonuna kadar direneceiz. Krdistan devrimi dar ulusal bir devrim deildir. Grnte ulusal, znde insanlk devrimidir. Hatta bu devrim baarlrsa ulusal bir cumhuriyet deil, bir insanlk cumhuriyeti devrimdir. Snrlar bizim iin fazla nemli deildir. Snrlar rmek diye bir sorunumuz da yoktur. Ama insann ve halklarn bamszl iin son derece amansz bir ara ve bunun uruna byk bir savammz szkonusudur. Biz fetheden insan, fethetmesi gereken halk ortaya karyoruz. Bu sosyalist bilime byk bir katk ve kazanmdr. Yine bugn Krt ve Trk halk arasndaki ilikilerimize baktmzda bir karkl gryoruz. Emperyalizm iki halk zerinde de deiik biimlerde ibirlikilerine dayanarak ok karmak bir bask ve smr sistemi oluturmutur. Trk smrgecilii bugn tarihin tand en eski bir kltr, Krt halkn yoketmek istiyor. ABD ve Almanya gibi baz devletlerin stratejik ve ok bencil karlar bu insanlk ve kltr hazinelerini bir daha dirilmemecesine tarihin karanlklarna gmmek
120

istiyorlar. Bizim yaadmz sradan bir smr olay deildir. Salt bir siyasi bask da deildir. Ulusal baskyla bile izah edilecek bir durum deildir. rnei grlmeyen bir soykrm politikas halkmz zerinde yrtlmektedir. Emperyalizm bunu grmek istemiyor. Grmedii iin Bos a diye feryat ediyor. e en a diye isyan ediyor. Her gn n y uyduruk sorunlarla kamuoyunda kendi imajn kurtarmak istiyor. Ayn ekilde Krt sorununda da en ikiyzl ve sonuna kadar faist Trk rejimini destekleyerek bu soykrmdaki suunu bir trl grmek istemiyor. Batnn demokratlar ve sosyalistleri kendi lkelerinin bu ikiyzlln mutlaka grmelidirler. Bu ezilen Krt ve dnya halklaryla en anlaml enternasyonalist dayanma olur. Hibir su soykrm suu kadar affedilmez deildir. Krdistanda bir su durumu vardr ve btn kapitalist lkeler bu sua bulamtr. Bouna dnyann bir nolu terrist gc olarak ilan edilmiyoruz. Bunlar yavuz hrsz misali, hem en ar insanlk suunu iliyorlar, hem de bizi sulu ilan ediyorlar. Bunun iin Avrupada byk oyunlar dzenlendi. rnein bir Palme cinayeti NATO ii gerici gler, Reagen, ve Kohlun ibanda olduu bir dnemde bu cinayet ilendi. Batan sona kadar PKKnin terrist ilan edilmesi ve sosyalizm dmanln krklemek iin bu cinayet ilendi. Bizi ayakta kalan tek marksist-leninist ve dnyann en tehlikeli hareketi olarak deerlendiriyorlar. Biz bundan ancak gurur duyabiliriz. Almanyann bize bu kadar saldrmas bizim birka iddet eylemi gerekletirmemizden dolay deildir. Bizden korkuyorlar, sosyalizmden korkuyorlar. Bizim ahsmzda sosyalizmi ldrmek istiyorlar ve bunu baaramadklar iin de fkeleniyorlar. Avrupada aln ak, sosyalizm iddialarna kahramanca bal olan bir parti olmaktan gurur duyuyoruz. Krdistan devrimi dar milliyeti bir devrim deildir. Krdistan devrimi ayn zamanda bir Trkiye devrimidir. Baarlan Krdistan devrimi, baarlan Trkiye devrimidir. Hatta Ortadou, Kafkasya ve Balkan devrimleridir. Biz Trkiye halkyla her zaman iin ilikilerimizi yeniden dzenlemeye hazrz. Hatta snrlar sorununu gndeme getirmeden, belli bir corafi btnlk iinde halklarn tarihi, kltrel ve siyasal zgrlk d121

zeylerini eitlik temelinde ilikileri yeniden dzenlemeye hazrz. Temel de istediimiz Krt halknn soykrmna son verilmesi ve ilikilerin daha insanca ayn topraklar zerinde dzenlenmesidir. Smrgeci Trk rejimi bu talebimize daha fazla kan, daha fazla ovenizmle cevap veriyor. Trk halk ar bir oven dalgann etkisi altna alnmtr. Enternasyonal bir yaklam iinde olmamza ramen, ok etkili olan Trk ovenizmi Trk halknda bu ynl bir gelimenin ortaya kmasn engellemitir. Israrl abalarmz Trk halkn bu doru noktaya getirecektir. Kendi topramzda Trk halkyla rnek bir enternasyonalizmi gelitireceiz. Dar milliyetilie dmeyeceiz. Snrlar sorununun engel olmasna, frsat vermeyeceiz. uka artop akse inbuka d r n dartop akbe im, kendi deyileriyle bira lta lbiever e e r n k l m y ce iz ve a ala a z biiminde ucuz tartmalara girmeyeceiz. y c Halklarn zgrln fethettikten sonra bizim iin enternasyonalizmin en anlamls gereklemi demektir. Bu bir yeniliktir ve baaracamza da inanyorum. Krdistan devrimi gittike daha fazla baarma, ilerleme frsatlar yakalamtr. Yenilgi iaretleri yoktur. Krdistan halk savaan bir halk gereine ulamtr. Uluslararas emperyalist sistem yok edilmesi gereken bir numaral hedef olarak zerimize gelmektedir. ok zorlu bir direnme vermekteyiz. Eer emperyalizmi Krdistan cephesinden skersek devrimimiz Ekim Devrimi ayarnda, hatta ondan daha etkili bir devrim olacaktr. Krdistan devrimi, Krt halknn kurtulu umutlarn yenilmez klmak ve kurtuluunu adm adm gerekletirmek kadar, blge halklarna ve giderek birok benzer konumdaki halklara iyi bir rnek devrim olmaktadr. Yine daha st dzeyde bir sosyalist yenilenmenin, kadn devriminin, moral devriminin bu anlamda yeni bir felsefi geliimin imkanlarn ortaya karmaktr. Belki tam istediimiz bir gelimeyi yaamyoruz, ama insanlk iin, halkmz iin btn dostlarmz iin iyi bir gelimeyi yaadmz aktr.

Sosyalizm ve Pkkde gelien evrensel zm

Emekilerin, ezilenlerin, smrlenlerin, hi phesiz bir dnyas, bir dnyaya bak alar, karlar, ona dayal dayanma, rgtlenme ve mcadeleleri, tarihin balangcndan beri srp gelmektedir. Sosyalizmin mcadele tarihi, insanlk varolduka, devam edip gidecektir. Olduka bilimsel bir temele kavuan bir insan toplumunun yaam, gnmzde de byk elikiler iinde alkalanmaktadr. nk bir yandan vahi hayvanlar aratmayan cinsten insanlk iinde ortaya kan canavarca yaklamlar, dier yandan cennet topyalarna ulama istemleri szkonusudur. Toplumsal lkler kadar, toplumun aleyhine ok ar bireyci lgnlklar, ztlamalar keskinlemektedir. Bunlarn iie olmas ve atmas elikileri younlatrmaktadr. Toplumsallk, insana zg, onsuz olunmayacak bir varlk biimidir. Zaten kavga da burada balamaktadr. Toplumsallk ne kadar birey iin geerlidir? Bireyin toplum iindeki zgrlemesi, toplum iin ne kadar gereklidir? elikinin z bu. Bunun iin eitli ideolojiler, ok eitli zmleri srekli gelitirerek, gnmze kadar, bilime yakn, sosya123

122

list yaklamlara kadar gelebilmilerdir. Toplumsal zmleme sadece sosyalizmle olmam ama bilimsel ifadeye en yakn sosyalizm oluyor, daha nceleri de hemen hemen btn dinler, sihirler, hatta ok deiik dnceler, insann toplumsallama gereine olumlu veya olumsuz ynlerde etkide bulunmutur. Gericilik-ilericilik kavgas, karanlk-aydnlk dncesi, dostluk-dmanlk yaklamlar hep bu elikinin rndr. yle anlalyor ki, bu, insanlk tarihi boyunca srp gidecektir. Bu genel kavramlar unun iin belirtiyoruz: zellikle gnmzde haksz, smrc konumdaki kiiler, sosyal snf veya tabakalar, karlarn korumak, kendileri iin srarc ve baskc bir temelde gelitirdikleri propagandayla sosyalizmin sonunun geldiini artk mutlaka egemen olan, bu karlar dile getiren yaklamlar olduunu, bunun da bir kader veya kanlmaz olduunu tekrarlamak istiyorlar. Ba emperyalist gler, devletler, onlarn eitli dzeylerdeki ideologlar frsat yakalamken bunu tm gleriyle, tam zafer iin kesinletirmeye alyorlar. 70 yllk reel sosyalizmin, aslnda ok byk bir gelimeyi yaayan sosyalizmin sadece bir trnn zl veya almas durumunu bu iddialar daha da glendirmek iin kullanmak istiyorlar. Tarihin her dneminde byle sreler yaanr. karc, statkocu, ok ezen ve smrenden yana olan gler, frsattanisia e deyip tf d kendi karlarnn sonsuza dek hakim olmas gerekiyormu gibi, btn hnerlerini konutururlar. Dikkat edilmezse baya baarl da olabilirler. Bu anlamda sosyal mcadeleler asndan, gncel gereklii btn ynleriyle derinlikli kavramak nemlidir. Dnya insanlnn, ezilen-smrlen kesimlerinin hi phesiz bir yaam anlaylar, dnya kavraylar ve onun uruna mcadeleleri olacaktr. Kurulan sosyalizm bunun bir aamasyd. Bunun ncesinde Fransz Devriminde de vard, Fransz Devrimi ncesinde de btn devrimlerde, hatta islam devriminde de vard. Btn bu devrimlerin en altta olanlar, ezilenleri ve smrlenleri olduu gibi, onlarn radikal dnya grleri veya savamlar da olmutur. Tarih boyunca hemen her halkta her tarih kesitinde bu ok yaygnca yaanmtr. Tabii bunlar gnmzn daha belirleyici olan gerekle124

rini grmemizi engellememelidir. Ne abartmac, ne inkarc yaklamlarla, gerei btn ynleriyle deerlendirmekten uzak kalmamalyz. u da sylenebilir: Ezilenler, emekiler her zaman s dnmemeye, zellikle politik-felsefi dnmeye, bu konuda sonderece egemen ve smrc olann izleyicisi biiminde braklmaya zen gsterilmitir. Kendi bamsz ideolojik-politik gerekliklerini grmemek ve devrimle deitirmemek iin ya zorla, ya da kandrlarak alkonulurlar. Gnlk yaam endieleri, gittike daha da zorlaacak maddi yaam koullar her zaman emekilerin aleyhine kapatlr. Bu, bugn de ok yaanyor. Ufuklu olamamak, gne dayatlmas gereken adm dayatmamak sonderece yaygndr. Gerek dnyada, gerekse Trkiye-Krdistan gereinde bu ok daha somuttur. Ve tarihte ezilenlerin lanetli gerei de byle ortaya kmtr. Bu anlamda bizim ska kullandmz lanetli alk,la etis f gereklii h n l n de budur. Kendi egemenlerinin, kendi ezenlerinin kuyruundan, onlarn kar ilikilerinin andan kurtulamamak, hatta buna yaltaklanmak lanetli bir halk veya snf ve kii olma anlamna geliyor. Bu da her trl dknln, aalanmann, hor-hakir grlmenin temel nedenidir. Kendi gerekliini zgrce grememek; kendi hakimlerinin, smrclerinin, dmanlarnn izinde yrmek, yaltaklanmak, hatta dalkavukluk yapmak, iine dlecek en aalk durumdur. Ahlakszln temeli de budur. Her trl kt dnmenin, hatta maddi olarak asgari karlarn bile karlayamann da nedeni kesinlikle budur. Israrla biz de bu noktada irenlik,al akk kelimelerini ok l yaygn kullandk ve yerindedir. Bunda sonderece srarlyz. Bu anlamda sosyalizm ufkunu byk bir kararllkla savunmak, bunu zgrce ve savaarak yapmak nemlidir. Yaparken dogmatik olmamak, saplantlar iinde kalmamak ok nemlidir. nk toplumu bilimsel anlamda ancak emekiler daha iyi anlayabilir. Her emek d snf; yalana, her trl dogmatizme bavurabilir. ok eitli uydurmalar kalc ideolojilermi gibi, hatta mutlakm gibi dayatabilir. Ama tarihin her dneminde olduu gibi, emein sahibi olanlar, onun sonularyla yakndan ilgilenenler ise
125

yeni ve devrimci olan ideolojiyi gelitirmekte zorluk ekmezler; bunda kararldrlar ve ortaya da karrlar.

Yzylmz btnyle etkileyen leninizmdir


Gnmz sosyalizm tartmalarnda en ok yetmi yl akn bir sre dnyann byk bir ksmn etkileyen, kurulup da bugn zlen veya alan sosyalizm tartlyor. Buna bir kez daha deinmekte yarar olabilir. Biz bu sosyalizmi genel olarak da deerlendirebiliriz. Sosyalizmin her eyimi gibi gerekleen sosyalizmi deerlendirmek byk bir darl ierir. Zaten leninizmin de esas itibariyle politik-taktik yan ar basan yaklamlar gznne getirildiinde, bunu sosyalizm tarihinde bir taktik aama olarak deerlendirmek en uygunudur. Nedir bu aamann en temel zellikleri? Kapitalist-emperyalizmin ok ak elikileri ve bunun iin iki dnya savan dayatmas var. ncesinde de birok anlamsz sava var. Dnyann halklar aleyhine bllmesi, emekiler zerinde ok kaba smr biimlerinin srp gitmesi, bu arada bilimin, tekniin ok hzl gelimesi, emekilerin de bu temelde hzl bir uyana, yine uluslarn, halklarn hzl uyana ve uluslamaya ynelmeleri anda leninizm byk bir zgrlk hareketinin ad oluyor. Gerekten de ok byk bir etkinlie yol ayor. 20. yzyl leninist yzyldr. Her ne kadar gnmzde gzdend deniliyorsa da, aslnda t yzyl btnyle etkileyen leninizmdir. Balangcnda iyi biliyoruz ki, bilimsel sosyalizm Marx-Engelsle byk bir aama kaydetmiti. zellikle dnya gr daha bilimsellemi ve rgtlenmeye doru da yol almt. Ama politik, taktik anlamda fazla gelimi deildi. zellikle Paris Komn deneyiminde olsun, buna benzer baz ayaklanmalarda olsun etkisi ok snrlyd. Leninizm, ona bu politik taktii usta bir biimde yerletirdi ve dnyann devrimle deitirilmesine, sosyalist devrimin gelitirilmesine byk bir ivme kazandrd. Onun ideolojik-moral
126

ynlerine hi phesiz fazla ncelik tanmad gibi, eski smrc dnyann ve en bata da kapitalist-emperyalizmin etkilerini de ok ynl gzden geirip zmleyecek durumda deildi. Onun kurtarmak istedii; ok kaba smr ve bask dzenini ap emekiler, halklar iin biraz daha uygun yaam dnyasn yaratmakt. Aslnda bunda da baarl olunmutur. Biz, bu anlamda reel sosyalizmin tmyle zld, baarsz kaldn syleyemeyiz. Bu byk bir yalan olur. Hi phesiz sosyalizmle badamayan yetersizlikleri, yanllklar fazla olmakla birlikte, emekilerin zgrlemesinde, maddi ve manevi geliimlerinde de byk bir aamay ifade eder. Ayn biimde halklarn uluslamasnda ve zgr, bamsz geliiminde de leninizm gerekten tarihin en nemli bir aamasn ifade eder. Sosyalizmin bu aamas, bu anlamda olduka byk baarlarla doludur. Peki   en, a an gi i g  en ne ir? denildiinde, kendini z l l b z k d yenileyememesi, gncelletirememesi, yeni sorunlar ve zm yollarn grememesi biiminde de formle edilebilir. Yzyln balangcndaki program aslnda az ok Sovyet deneyiminde uyguland ve baarld. rnein asrn son eyreinde komnizme bile ulamaktan bahsediliyordu. Bunun bir hayal, bir abartma olduunu daha o zaman grebiliyorduk. Kapitalist-emperyalist dnyann o kadar gl olduu, hatta daha nceki kleci toplum biimlerinin, zellikle bireyde yaygn yaand bir srete komnist iddialardan bahsetmek kendini abartmak, yanltmaktr. Ama bundan anlalmas gereken; leninist taktiin sonuna veya grevini yerine getirerek yeni bir aamann eiine gelmesidir. te daha geenlerde Trkiyeyi ilgin bir biimde dolaan bir Gorbaov var. Bu zl iinde adndan en ok bahsedilen kiidir. Aslnda anlayarak veya anlamayarak da olsa bu elikiyi yayor. Belki de sylemeye alyor. Fazla kantlamaya gerek yok. Zaten halklarn ve emekilerin zgrlk dzeyi, 19. yzylla kyaslanamaz bir biimde ilerledi. Bunlar tamamen bilimsel sosyalizmin, onun en nemli leninist pratik, taktik baarlarnn bir sonucudur. Bu srete hi phesiz
127

kurulan partiler var. zellikle bu partilerin mcadele taktikleri szkonusudur. Hepsi de leninizmde kapsaml ilenmitir. Ama gnmze doru geldiimizde artk alnmas gereken mesafe alnm, ulalmas gereken hedeflere az ok ulalmtr. Bu nedenle hedefleri belirlemek gerekiyordu. Bu da insanln gncel durumunu deerlendirmek, bundan yani hedef-programlar karmakt. Ya eski komnist partileri yenilemek, ya da yenilerini kurmakt. Byle yeni bir amaya, evreye sosyalizmi ulatrmak gerekiyordu. Gerekli olan buydu. Fakat yeterince yaplmayan da buydu. Biraz da yaplmas zordu. nk Sovyetlerdeki devletleme dzeyi buna engeldir. Asl eliki burada. Hi phesiz sosyalizmin bu aamas iin devletleme gerekliydi. Bu inkar edilemez. Ama devletlemenin bu kadar abartlmas, bytlmesi sosyalizmin zyle eliirdi. yle anlalyor ki, sosyalist bir devleti, hatta proletarya diktatrln kurmak sosyalist bir toplum kurmak deildir. Sosyalist bir insan yaratmak ise hi deildir. Yanlg veya yanllk arlkl olarak buradadr. yi bir devlet kurmann her eye yeterli olaca sanld. Neredeyse gnmzde devletilik anlay en ultra dzeye ykselmitir. Hemen herkes kutsalm gibi devlet, dev et  a diyor. Ama ilgintir ki, bugn l k r herkes en ok da ar devletilikten ikayet ediyor. En ok devletilik yapanlar, devletilikten en ok kar olanlar, bugn devletilie kar kma gereini duyuyorlar. Bu sosyalizmin ne kadar gerekli olduunu aka ve kendiliinden gsteriyor. Devletlemeye en ok kar duran aslnda sosyalizmdi. Hatta devletin tkeniini, snn teorik olarak ifade etmitir. Dier btn smrc ideolojiler devletilie ok kutsal yer verdiler. Sosyalizm yer vermez. Ama tuhaftr, bugn de en ok liberalkapitalizm yanllar, devletin aleyhine tartma yrtyorlar. te Trkiyede en ok kapitalist olanlar, zelletirmeden, devletin kltlmesinden bahsediyorlar. Aslnda sosyalizmin yapmas gereken ii, hem de yalanla, ikiyzlce biraz daha kendini srdrmek iin yapyorlar. Demek ki, her eyden nce yeni-gncel sosyalizm, bu devleti128

lie kar, herhangi bir ideolojiden daha fazla kar kmak durumundadr. Devletin kltlmesini, sndrln baarmas, toplum zerindeki, hatta birey zerindeki ok tehlikeli, anlamsz ve belki de ba eliki durumunu grerek nasl alacan gstermesi gerekirdi. Yaplmayan biraz bu oluyor. Hatta Sovyet devlet aygt bu anlamda en temel bir engelleyici g olarak karmza kyor. Hi phesiz, bunda eski smrc toplumlarn izleri var. Kapitalist-emperyalizmin dayatmalar etkili olmutur. Ama sosyalist iradenin bunu amas esas belirleyici nedendir. Bu sorumlu tutulmas gereken husustur. Sovyetlerde bile aslnda bugn zelletirmeden, bireyselletirmeden, liberalizmden bahsedilmesinin de nedeni bu. yle bir devlet yaratlm ki, toplum nefes alamaz durumda. Bu anlamda yaplan belki tmyle kapitalizme dn deil. Zaten kapitalizmin bir biimi. Onca devleti biiminin abartlmas buna yol ayor. Devlet kapitalizmini sosyalist sanma anlay bu duruma neden olmutur. Bundan kurtulmak, bireye daha fazla arlk vermek, daha fazla liberalizm, daha fazla demokrasidir ki, bu, devlet kapitalizminin almasdr. Yoksa kapitalizmin gelitirilmesi deil. Hi phesiz bireysel kapitalizme de, zel kapitalizme de yol alnacak, ama tmyle gidiatn bu olduunu sylemek gerekleri arptmaktr. Ama bu tartma daha bitmemitir. Sovyet deneyimi bu adan youn tartlmaya devam ediliyor. Onu izleyen modeller de, yeni adm buluncaya kadar tartlmaya, gzden geirilmeye devam edilecektir. Tabii sorun, kurulan sosyalizmin sadece kendini gzden geirmesi, yenilemesi deildir. Kapitalist-emperyalist elikinin insanln bana yd sorunlar hi de 19. yzyln sonlarndan, yine 20. yzyln balarndan daha az deildir. nsanlk imdi her zamankinden daha fazla byk felaketlerle kar karyadr. Kontrol altna alnamayan toplumsal sreler szkonusu. zellikle kapitalist ekonominin evreyi, doay mthi tahrip etmesi neredeyse dnyann sonunu getirecek. Yine ok kontrolsz toplum yapsn dnyaya sdramaz duruma getiriyor. deolojik, moral adan da insanlar byk bir umutsuzluk iinde brakyor, ok anlamsz bir biimlenme durumuyla yzyze getiriyor. Bu129

gn bu konuda kapitalizmin ideologlar da deerlendirme gelitiriyorlar. Bu, u anlama geliyor: Kapitalizm insanlkta idealizm brakmamtr. ddiay, umudu bitirmitir. Tarihin sonu demek, insanda iddiann, umudun tkenmesi demektir. Bu da eittir kapitalizm. Kapitalizm artk ufuk, umut vermiyor. O zaman tam da bu noktada ne gerekli? nsanla umut verecek ideoloji. Bu da olsa olsa sosyalizmdir. Kendi sonunu insanln sonuymu gibi, kendi tarihinin sonunu insanlk tarihinin sonuymu gibi gstermek her egemen ideolojinin bir zelliidir. Kendisinden sonra hibir eyin olamayacan sylemek, yaamalar asndan gereklidir de. Bu her nemli ada grlmtr. Bir dnemler belki de Roma kendini en yklmaz dzen olarak ortaya koyuyordu. Feodal imparatorluklar hakeza yle. Yine birok kapitalist imparatorluklar da bir ABD kendini insanln en son gibi yutturmaya alyor. Ama gelime doann bir yasasdr. nsanln sonunun gelmesi bu haliyle mmkn deil. Ne evren altst oluyor, ne de insan ok ciddi bir ykmla hastalkla kar karyadr. Sorunlar, ideolojik-politiktir, sosyal, ekonomiktir. zmleri de, hi phesiz ideolojik-politik; sosyal, ekonomik, kltrel ve moral olacaktr. Burada kendini insanln kaderiyle en ok balantl gren, onun kaderiyle ilgilenen, zmek iin kendini grevli hisseden tutumlar, davranlar etkin olacak ki, bunda da toplumsallk, dolaysyla sosyalizm en iddial olmas gereken ve olduka da bilimsel olan ideolojik yaklamdr. Bu temelde sosyalizm kendini yeniden formle edebilir. Kapitalizmin gnmzde de gerekten verebilecei fazla bir ey yok. Mesela, serbest piyasa mekanizmalarna baktmzda, btnyle ranta, faize dayal bir smrc kesim oluturmutur. Kapitalistler daha nceki yzyllarda retimle, ticaretle ilgilenirlerdi. imdi retim, ticaret, teknik bir tarafa braklm, gnlk piyasa, faiz endeks oranlaryla oturup kalkyorlar. Bunun retimle hibir ilgisi yok. Kapitalizm bu kadar anlamsz, ilevsiz hale gelmitir. Ve btn iri, temel kapitalist lkelerde bu piyasa, borsa oyunlar egemendir. Bu da kapitalizmin tam baardn deil, bir hi durumuna geldii130

ni, anlamszlatn gsterir. Borsa oyunlaryla nereye varlabilir? Bu kumarn bir biimidir. Ondan alyor dierine veriyor. El deitiriyor srekli. Bu da kumarn ta kenisidir. Demek ki, kapitalizm gnmzde tam bir kumar oyunu durumuna gelmitir. Kapitalizm iin hi yeni tanmlar yapmaya gerek yok. yi bir kumarclk dzeni, gnmzde kapitalizmi ok iyi ifade ediyor. O halde tam da bu noktada, bu byk kumar, insanlk zerinde oynanyor. Trilyonlar dnyor insanlk zerinde. Bu trilyonlar dnya iin, insanlk iin bir felakettir; btn olumsuzluklarn esas nedenidir. Bunu grmemek, grp de kar durmamak, insanln Nerondan daha tehlikeli bir biimde yaklp seyredilmesine etir. O halde, eer insanlktan umut kesilmiyorsa, insanln daha umutlu ve idddial olmasna inanlyorsa, hi phesiz onun yaratma eylemine, bu kumar dzenini amaya g yetirmesi, yine bundan kanmak urada kalsn, bir tutku halinde yksek idealizm ve de mcadeleyle buna yklenmesi gerektii aktr.

ABD hem yavuz hrsz, hem de yavuz terristtir


Bugn bata hareketimiz olmak zere, devrimci hareketlere yaktrlan tek ad sanki en byk tehlikeymi gibi ok ucube bir biimde yansttklar bir terrizm iddiasdr. zellikle ABD ideologlar ve politikaclar terrizm diyerek oturup kalkyorlar. Her eyi bu szckle izah etmeye alyorlar. Aslnda en ok da kendilerini bu szckle terrizmle deerlendirmek gerekir. En byk terristin ABDnin politik ve ekonomik gleri olduunu sylemek yerindedir. nk insanln bana en bela olan, en tehlikeli oyunu oynayan, dolaysyla da basky, ikenceyi en amansz uygulayan bu bir avu borsa terristidir, politik terristtir. nk ellerinde mthi ykm silahlar var ve her gn tehdit ola131

rak ellerinde bulunduruyorlar. Zaman zaman da gzlerine kestirdikleri glere, halklara kar kullanarak terrizmi mthi uyguluyorlar. Biraz da yavuz hrsz misali, yani hem bastryor, hem kendini gl gsteriyor. Hem insanln evini soyuyor, hem de insanln sahiplerini sulu gsteriyor. zellikle PKKye srarla dayatlan Dnyann en tehi ei te  lk l r rist r  sulamas ile bunu imdi daha iyi anlyoruz. nsanlk g t ailesi iinde insanla bal olarak en byk zeni gsteren partimize, ABDnin byle ba te  ist demesi bir gerei ifade ediyor. r r Yavuz hrsz misali suunu bize ykp kendini gizlemek istiyor. Bu tarihin her dneminde ba vurulan bir taktiktir. Romay hatrlarsak, o dnemin ilk hristiyanlar gerekten ezilenleri, mazlumlar temsil ediyorlard. Neron ise bir lgnd. Romay ykt; o fukara hristiyanlarn bana ykt ve hepsini aslanlara paralatt. Bu rnei gnmzde ABDnin imparatoruna ve onun yardaklarna uyarlarsak; yalnz bir Romay deil btn dnyay ve bu arada lkemizi, Trkiyeyi deil, birok baka lkeyi yakyorlar. Kim yakt? PKKte  iste i. Bir de byle kendilerince br r l r yk basn-yayn gcne dayanarak terristleru a -bu a yk r y r y t diyebiliyorlar. ok abartmal bir ekilde arptarak eylemleri de kullanabiliyorlar. Evet, Neron Roma iin hristiyanlar sulad, bunlar her gn, her yerde btn insanlar, insanl sulayarak kendi byk ykma hareketlerini rtbas etmeye ve bu temelde mrlerini uzatmaya alyorlar. Buras ok nemli. Bu temelde byk bir ideolojiyle saldrya girime gerei var. Az ok partimizin bunu yapabilecei ortaya kyor. ABDnin ideologlar, istihbarat ebekeleri, politik gleri bu anlamda aklldrlar, -tespit ederler. Reel sosyalizim byk hatalar, kusurlar iinde aama yapamamas ve bunda en kararl rgtlerin banda PKKnin yer almas, kontrole alnamamas, iddial bir ekilde eylemini yaratclkla srdrmesi ve ABDnin en azndan Ortadou iin gelitirmek istedii dzene engel tekil etmesi, onun kudurmasna yetiyor. ok tuhaftr! sann k da bu topraklardayd.
132

Roma o zaman btnyle dnyaya egemendi. sa, iki elin parmak saysn amayacak bir kk havari grubuyla birlikte Kudste ve evresinde sz eylemiyle bu byk zulm aa vuruyordu. Tabii bunun karsnda Romann byk cezalandrma hareketini biliyoruz: sann armha gerilmesi, daha sonraki ardllarnn da arenalarda aslanlara yem yaplmas. Yani ok gl olan Romann buna ihtiyac var myd? Evet. Ufak bir gediin bile almas Romay byle hunharca hareket etmek zorunda brakyordu. Gnmzn de buna benzer yanlar var. Biz ABD iin neden bu kadar byk tehlike olalm ki? ABD emperyalizmi gediklerme ee i i ok iyi bilir. s l sn Nitekim leninizmin de, dneminde emperyalizmin en zayf halkasndan bir gedik ama hareketi olduu biliniyordu. Gnmzde de deniliyor ki, PKK em er a iz in en za f bir p y l m y hal a n an bir ge i i  dam akl  a or ve bu ge ik en teh i e i k s d d a l y d t lk l bir dn a g   ve ya am tar  f  a iir. Bunun iin, tarihten y r z kr bl ald tecrbeyle yklendike ykleniyor. rnein Trkiye gibi, tarihin tand en barbar ve gnmzde de ok faist bir rejimin saldr ve imha seferlerini yeterli grmyor. Hatta nedener en enbii e e in? diye kzyor. Dier irili-ufakl emk d tr m d peryalist lkeler de Trkiyeyi alabildiine destekleyip nedenbute r iz ine e i or un? diyor. Kar klar baarszlklarndandr. r m l y my s Gizliden on yl akndr btn gleriyle desteklediler. Btn saldrlarna da tm ynleriyle destek verdiklerini biliyoruz. Ama artk mzrak uvala smyor. Tm dnya halklar grd ki, bu bir igal, istiladr. Nereye bunlar saldryor ve kimin destei var? Halklarna kar daha ok zor duruma dmemek iin, grnte de olsa karyz diyorlar. Ama kendini en gl hisseden Amerika utanmadan ok aka destekliyoruz diyebiliyordu. Utangaa da olsa imdi yeter,ope ras ona ge i eal filan diyor. Bunu sylemesinin nedeni ise, baay l r ry rszlktr. Ayrca gittike kendileri aa kyor ve tehlike byyor. Tpk Roma dneminde olduu gibi, hristiyanlk giderek kkleiyor. Kendileri ise tm o grkemliliklerine ramen daraldka daralyorlar, kudurduka kuduruyorlar. Neronun btn Romaya hk133

metmesi, imparator olmas, hi de Neronun gl olduunu gstermez ve nasl bir sonuca gittiini biliyoruz. u anda ba emperyalist gcn de durumu byledir. Onun en nemli yardaks, Ortadoudaki Kuds valisi gibi Anadoludaki valisi de zor durumda. Ne kadar ldrrsa ldrsn fazla ilerleyemiyor. Dolaysyla ite, PKKye enb kte  istr t diyebiliyor. y r r g Tek bir dn a devei ve a in a  yar m  ol a a r demesi, y l t y s n d c m m ld bu tarihi zellikten trdr. Byle engin bir tarihi adan bakldnda ABDnin bu iddias anlalrdr. Tabii Anadoludaki valisi, kt-dar dnr, belki ok tahrip etmek ister, ama yaratt olumsuz sonular grmeyebilir. Avrupann da eletirileri bu temeldedir. Anlalyor ki, bu kadar dnyann ba kesine oturmamz, aslnda salt bir ulusal kurtulu hareketi zelliinden tr deil, yine mahalli bir iddet rgt, hatta sosyalist rgt olmaktan da deildir. Mevcut emperyalist sistemi en tehlikeli yerinden deldii ve kendilerine gre ok kt bir rnek olma durumunu sezdikleri iindir.

Sol, Trkiyede kemalizmdir


Tabii hareketimizin geliimi de biraz buna uygun. PKKnin bir insanlk hareketi olduu tartma gtrmez. Sosyal idealere daha balangcndan itibaren olduka bal ve iddialdr. Onun bilimsel anlamna btn ynleriyle dikkat ediyor. Bu anlamda, tam bir emek hareketi olmann zelliklerine sahip olmaya alyor. Yirmi yl akndr, zellikle asrn son eyreinin zlen, aama yapamayan reel sosyalizmine kar aama yapan, en nde gelen parti hareketi oluyor. Bu nemli. Ayrcal ve fark burada. Gerekten aama yapamayan reel sosyalizm, PKKnin batan itibaren eletiriye tabi tuttuu sosyalizmdi. Ar devletlemesini, btn dnyann sosyalist-komnist partilerinin d politikasnn bir eklentisi haline getirmesini kabul edilemez bir yaklam olarak gryordu. Bu konuda olumsuzluklar grd.
134

zellikle TKP gereinde ve Trk sol gereindeki hepsi de reel sosyalizmden etkilenmiti olduka yklendiler. PKK de ok youn bir mcadele yrtt. Bu 1970-80 aras bir anlamda reel sosyalizmin olumsuz etkilerine, devleti sola kar mcadeleydi. Nitekim Trkiyede bu, eittir kemalizm solu biiminde kendisini gstermitir. Sol, Trkiyede kemalizmdir. Hl da bu zelliini am deildir. Bu da ok somut olarak bir sosyal-ovenizm Trkiyede ar devletilik ve ulusalclk; yine Krt gereinin imhasna dek inkar edilmesi, yok edilmeye rza gsterilmesidir. Bunun da yzde yz bir sosyalizmin inkar olduu ak. Yine batan beri bunun kurulu aamasndaki kemalizmle balants kadar, zl srecinde de kemalizmin en byk destekisi olmas, evrensel etkileri olan bir gerekliktir. te biz bu gereklie yklendik. Kurulan sosyalizmin bu en temel yanl srele geliti. Kald ki 1925lerde grlmeye alld. Komnist Enternasyonal iinde kemalizme TKP tr yaklamann sosyal-ovenizm olduu, sosyalizmin zyle badamad leninistlerin o zaman buna bir taktik olarak bakt, ancak daha sonra bunun bir taktik deil neredeyse tamamyla bal kalnan bir politik tutum olduu ortaya knca gncelleti sreklileti ve sonuta sosyalizmin zlnn en ba nedenlerinden birisi oldu. Kemalizmin kendisi de bu anlamda reel sosyalizmden en ok yararlanan rejimin olmaktadr. Onun solu da, en sosyal-oven soldur. Dolaysyla sol, Trkiyedeki emeki halka hibir ey vermemitir. Kemalizm znde ne kadar halk kartysa, solun da sosyal-oven nitelii gerei o kadar kart olaca aktr. Bu aklk gnmzde o kadar aa kmtr ki, emekileri, dini ideolojiler bile etkileyebiliyor, umut olabiliyor. Szmona enra i alsoum diyenler zrnk kadar emekiler dndk l yasnda etkili olamyorlar. Solun bunu deerlendirememesi, nedenlerini ortaya karmamas hayli dndrcdr. Tabii biz anlamakta glk ekmedik. Anlamak kadar da etkili bir mcadeleyle yklendik ve PKKyi PKK yaptk. PKKnin ideolojik anlamda belki de sylenebilecek en olumlu ve gl yan, ge135

nelde reel sosyalizmin ve kemalizme ynelik yaklamlarndaki hatalarna dmemek, onu hem ilkede hem pratikte kyasya eletirip amak olmutur. 1970-80 yllar arasnda bunu ok gl yaptmz iin, daha sonrasn getirme zn koruyabildik. Eer dier sol gruplar gibi olunsayd, hi phesiz, 1980 sonras atlm gsterilemeyecekti. Dier gruplar zayf olduklar iin deil, ideolojik olarak sol-kemalist konumu aamadklar iin gelime salayamadlar ve emekilerle birleemediler. Emekiler, bugn belki de evcil hayvanlardan daha kt durumdalar. Dnyann hibir emeki halk Trkiyedeki emeki halk kadar drlmemitir. Ne Afrikann, ne Asyann, ne Latin Amerikann halklar ve emekilerinin hibirisi Trkiye halk kadar onursuz bir durumu yaamyor veya yaatlmyor. zellikle Trkiye halk adna dnmek durumunda olanlarn bu onursuz gerei btn ynleriyle kavramalar, mmknse bir zm gstermeleri gerekiyor. Hibir yerde emeki halkn bu duruma drld grlmemitir. Neden drld? O zaman bunu TC gereinde, hatta Trk-egemen smrc gereinde yerli yerine oturtmak gerekir. Bu oturtulmadan bugn dayanlmaz boyutlardaki bask-smr ortadan kalkmaz. Dnyada kendileri sylyor en kolay ynetilen emekiler, Trkiyededir. En kolay smrlenler, Trkiyededir. Bir emeki halk onursuz klnr, lanetli klnr da, bu kadar klnmaz. Biz Krdistan halk iin de benzer deerlendirmeler yaptk. Bizimki daha da tarihidir, daha da youndur. Lanetli alk dememiz h yerindeydi. nk bu kadar kolay smrlmeye, bastrlmaya rza gstermek, en lanetli durumu ifade eder. Biz direndiimiz iin bu lanetlilii yktk, atk ve yzakl olma durumu biraz salanyor. Ama Trkiyede bu yok. O adan orada durum daha kt. Emekilerin ufku sonderece karartlmtr; eylemleri clz bile deildir. Buradaki emeki eylemsizdir, kiiliksizdir, amaszdr, iddiaszdr, aresizdir her ynyle. Krntlara bile razdr, ama o da verilmiyor. Her gn kendileri istatistiklerinde gsteriyorlar ki, nasl yaadklar biraz mucizedir.
136

Belki de bu anlamda Trk halk gerei zerinde dnmek, gnmzde ok evrensel bir konum arzediyor. Bir emeki snf, bir emeki halk neden bu duruma dt, drld? Neden bu durumu byle sinesine ekebiliyor; ekemiyorsa neden kar koyamyor? Olduka yalnz. Bu, Trkiyedeki aydnlarn, varsa sosyalistlerin, herhalde birok sosyal bilimcinin dnecei bir gerektir, konumdur. Biz bunu az ok anladmz sylyoruz. zellikle kendi halk gerekliimizi zmekle, aslnda Trk halk gerekliini de nemli oranda zdmzn farkndayz. Zaten bu farknda olutur ki, devrimimizin enternasyonal yn btn ynleriyle ortaya kyor. te bunun iin PKKdn a nentehi eiulusa a a te  ist y n lk l l r r s r r r  r diyorlar. g t d Btn irili-ufakl emperyalist-kapitalist gler, PKK kendileri iin ok gerekli olan Trkiyeyi tehdit ettii iin, Trkiyenin desteine koma gereini duyuyorlar. nk en anlamsz bir halk gereklii var ve bunun PKK rneinde olduu gibi Krt halk gereinde almas, tehlikenin kat be kat bymesi anlamna da gelir. Demek ki, bask ve smrnn bu kadar anlamszlat, younlat bir yerde bir halkn zgrlemeye ynelmesi, bu denli tehlikeli olabilir. Burada bizim Trkiye devrimine bakmz da ok ak ortaya kyor. Krdistan devriminin bu kadar Trkiye devrimini dourtmas, ayn zamanda uluslararas alanda bir rol oynuyor. Bu anlamda sadece sosyalizmin yeni aamas konusunda umutlu olmak, ufuklu olmak ve baz k yollarn gstermek deil, onu hzla Trkiyeye tardmzda, bir o kadar da bunu Ortadouya yansttmzda, bu, mevcut er, smrc, baskc gler iin hi de az bir tehlike deildir. Bu hem ok gncel, hem de mutlaka halledilmesi gereken bir baarsdr! Bu son Gney operasyonunda aa kan en nemli bir gerek de budur. 1992 operasyonunda da bu aa kmt, ama bu son operasyon bunu btn dnyaya gsterdi; PKKyi de btn dnyaya tantt. Dolaysyla ABDnin ikide bir rapor yaynlayp PKKente r ist r tr demesi bouna deildir. PKKnin etkisini krmak, r g t
137

ok arpk, farkl bir ekilde gstermek ihtiyacndan ileri geliyor. Bu kuku gtrmez. Unutmayalm ki PKKnin Gney Krdistana da yaylmas, Ortadounun birok lkeleriyle ister anlaml ilikiler, isterse atmal bir biimde olsun yol katetmesi ciddi bir gelimedir. Ve pratikte de politik sonu almaya sonderece yatkndr. Sadece ufuk olarak, ideolojik olarak, rgt olarak deil, pratik gerekleen bir politika olarak da her an bir alan drebilir, bir alanda kendi politik sistemini kurabilir. Bu emperyalizm iin en az Ekim Devrimi kadar ve tarihte birok devrimin balangcnda olduu gibi ciddi bir gelimedir. Kyamet bundan kopuyor. Trkiyeye ar destek bu nedenledir. Tabii iddial devrimciler de gerekten iddialarna denk bir abay gsterirlerse, baarl olmay da rahatlkla salayabilirler. Bunu yayoruz. Hi phesiz PKKnin bu durumu bir balangc ifade ediyor. PKK politik olarak henz zafere ulam olmaktan uzaktr. Yine zndeki zmlemeleri insana tmyle zmsetmekten uzaktr. Brak insanla, daha halkna bile ok snrl olarak tam yanstmamtr. Hatta brakalm halkna yanstmay, kendi iimizde PKK militan olduunu iddia edenlere bile bu zmlemeleri ne kadar yansttmz her gn tartlyor. Yksek bir zmleme gcn ortaya kardk. zellikle yeni insan nasl ele almak gerektii, bunun olduka farkl bir insan ekillenmesi olduu anlalyor. Ama bunu henz rgte egemen klmak, halka hakim klmak ve bir sistem olarak insanla tarmak ok snrldr. Demek ki burada nemli olan ufuk ve ona ulamann zmleme gc, yeteneidir. Bu gsterildi. Parti henz bu konuda daha yeni de olsa olduka kararlln ve giderek kendini gelitirme iddiasn srdryor. Bu ayn zamanda dezavantajlarn, zayf ynlerini de ortaya koyuyor. nk balang aamasnda olan her hareket tehlikelerle kar karyadr. Zaten TC szclerinin kyameti koparmas da bundandr. Bunu bu nne ez ek diyor, hepinizinba  atehi e lur,hataPKK g l m s n lk o t te  iz iev en elbirso un ur;ev en elso u uz ekinbn r r m r s r d r s r n m i t ev e in er g e i ba a yar m  ol ak zo un a ve ben ta i i r n l r n d c m r d rh
138

ulusa a a birmis onyken i im. Bu zel savan ba yrtl r r s y l m cleri bylesi bir ba a  a da biz ilk dea sa ip ol ak isi o uz ry f h m ty r diyorlar. lgin! Sadece Trkiyenin bir milli meselesini deil, dnyann bir terrizm meselesini PKK ahsnda zmek istiyorlar. Dnyaya rnek olacaklar, nclk edecekler! ar stne ar yapyorlar: Bu ka ar bn sise in  ara  a uy un bir sa a d t t m k l rn g v y  o uz, sisem ka t z art z bi i deseke ei ir! Kendileri r t y r t y s s z t l m ld bizzat bunu sylyorlar. Bylece gerei farknda olmayarak dile getiriyorlar. Evet bu terr kendi terrizmlerini aa kartt gibi, halklar iin de ok gerekli olan ufku, amac ve direnme imkann ortaya karmtr. Bu anlamda eer srar edilirse, halklarn, zellikle Ortadou halklarnn iine biraz tarlrsa ki biraz da yaplan budur sonu gerekten nemli devrimsel aama olabilir.

Sosyalist topya, umut ve iddia baar iin esastr


PKK, zellikle sosyalist bir parti olma, dnemin tartmalarna aklk getirme, sosyalist tartmalarna cevap verme anlamnda iyi bir rnek olabilir. PKK bu zellii giderek gelitiriyor. Ayrca politik bir taktik olarak da baarya ulaabilir. Bu anlamda Ortadouda elikilerin ne kadar youn olduu gznne getirilirse, zmde sonderece iddial bir gelime olabilir. Demek ki PKKnin hem sosyalizm iin, hem Ortadou politik halk demokrasileri iin bylesi gelimelere nclk etmesi, evrensel deerini kat be kat ortaya karabilir. Bu gerekli midir? Evet, sonderece gereklidir. zellikle gnmzn sosyalist tartmalar iin gereklidir. Ezilenlere, smrlenlere kapitalizmin byk tehlikelerine kar bir ufuk olarak, bir umut olarak byle sosyalist bir iddia ok gereklidir. Ortadou halklar iin de politik bir gelime olarak ok gereklidir. Demokrasiye, zellikle emperyalist ibirliki139

lere kar bu halklarn iddetle kurtulua ihtiyalar var. PKK buna da nemli oranda katk sunuyor. Demek ki, pratik-politik olarak da PKK ok gerekli. Hem ufuk ve umut olarak insanlk iin anlaml olmaya doru yz tutuyor, hem de blge halklarnn iddetle belki tm dnya halklarndan daha fazla ihtiya duyduklar demokratik kurtulular, ibirlikilerden kurtulmalar iin, yzyllarn, hatta bin yllarn tarihi uygarlklarna yarar bir biimde tekrar tarih sahnesine kmalar iin, PKK olduka gerekli. Bu iki ama nedeniyle PKK zerinde durmak hem kutsal bir yurtseverlik grevi, hem de bir enternasyonal grev oluyor. PKK btn i-d yetersizliklere ve dayatmalara ramen, bu konudaki iddia ve pratik admlar atmaktan alkonulamam, geriletilememitir. Bunun tam baarsn salamaya alyoruz. Tam baar iin, gnmzde zellikle politik ve askeri taktikler zerinde younca duruyoruz. Buna gereksinim vardr. Ama unutmamak gerekir ki, PKK esas itibariyle insanln ufkunu ama ve umudunu glendirme hareketidir. zellikle reel sosyalizmde ufku kararan, ufuksuz kalan, yine sosyalist iddialardan yoksun kalan partilerin dt durumu tersine evirmeye alan bir gtr. Netekim bu, zln, baarszln veya kendini yenileyememenin en temel nedenidir. Bu anlamda ufuk olmazsa, iddia biterse, moral de yok olursa, o sistem dnya sistemi de olsa zlmeye mahkumdur. Olan da buydu. Dolaysyla PKKnin bugn biroklarna anlamsz da gelse ufku, umudu srekli diri tutmas, geniletmesi ok nemlidir ve bu devam ediyor. Bunu sonuna dek de byle gtrmek, PKKnin en temel bir zellii olsa gerek. Baz rnekler verirsek; bugn ran bile eer tm eletirilere ramen biraz salam yryorsa, orada bir manevi kuvvet vardr. te kimi mollalar, kimi ayetullah der. Bu nedir? Bu bir ufuk, bir moral, bir ideal kuvvetidir. Bu ok gereklidir. Bir rejim yaatlmak isteniyorsa her zaman bu moral, manevi kuvvet nc klnmak zorundadr. Sosyalist ideolojiye klavuzluk, nclk rol verildi.
140

Bu kesildii iin sistem zld. Dolaysyla sosyalist topyay, ideali, morali bugn gl tutmak baar iin esastr. Bu konuda bir grup insan yeterli lde nitelik ve nicelikte bu ilerin ncln yapacak, yine moral, iddia ve umut iin yaayacak ve bunun gereklerini dncede, ruhta hep gelitirecektir. Yani hem yaayacaklar, hem de yaatacaklar. Buna biraz da ideolojik nderlik denilebilir. Bunun hi phesiz bilimle, hayalle, maneviyatla ilikisi vardr. Maddiyatla da ilikisi vardr, dengeler hepsini. Ve bu ihtiyalar toplumu salam ve diri gtrmek iin ne gerekliyse onu temsil ederler. Tarihte de byledir. Eer sosyalizm kendisini yenilemek istiyorsa byle bir kurumu mutlaka gelitirmek, oturtmak durumundadr. Bir dnemlerin eyhleri, dervileri neyse sosyalizm iin de kendine gre eyhleri, dervileri, pirleri gereklidir. Bunu rnek olsun diye sylyoruz. Fakat bu yetmez tabii. Bir de onun pratik politikas gerekli. Politikay, yani taktii de gelitirmek zorunda. PKK bu ynyle de aslnda gelime halindedir. Kendi mensuplarnn yksek ideolojik-moral konumunu salam tutmakla ve esas almakla kalmyor ki biz bunu byk bir mcadeleyle yrttk, ayn zamanda gncel taktiklere de ne kadar yklendiimizi, belki de hibir partiye nasip olmayacak tarzda taktikler zerinde durduumuzu biliyoruz. ster rgt taktikleri, ister gsteri taktikleri, ister bizzat sava taktikleri olsun, btn bunlar bugn en ok younlatmz dier bir almamz dahilindedir. Bu almaya gncel politik alma da diyebiliriz. Askeri taktikler de son tahlilde politik taktiklerdir; politikay daha iddetle srdrme biimleridir. zel sava baka trl politika yapmaya izin vermiyor; acmasz iddet uyguluyor. Bu nedenle bizim politik taktiklerimizin iddet yn, askeri gerilla yn daha fazla gelitirilmek zorunda. Bunu yapmaya alyoruz. Bu konularda da ly karmamak, zel sava zorunlu brakt oranda politik taktikleri iddetle gelitirmek, baar iin kanlmazdr. Bu konuda da yaanlan nemli yetmezlikler var. Zaten birok parti, rgt bunu yapamad iin Trkiyede ald, ilevsiz kald.
141

Biz taktikleri biraz zamannda gelitirdiimiz iin, zel savaa kar bu konuda taktiksiz kalmadmz iin gelitik. Yani sadece ideolojik-moral stnlk asndan deil bu yalnz bana baar iin yeterli deildir, bir de gnlk pratik rgt almas, doru eylem, askeri eylem faaliyetleri gelitirildii iin bugn PKK iddial ve yenilmezdir. Bu doru taktiklerde srar edilirse baarya gitme gerei ortaya kar. Bir emeki hareket olarak PKKnin hem ulusal dzeyde, hem de uluslararas dzeyde bu kadar yank yapmasnn temel nedeni, evrensel apta reel sosyalizmin zlme, anma srecinin sorunlarna iyi bir cevap tekil etmesi ve bu konuda benzer hastalklar olmamasdr. Kendi yaratc gelimesini srdrmesi, yine pratik politikada da kendisini taktiksiz brakmamas, bunun direniini hemen her sahada zindanda, dada, lke iinde ve dnda gstermesi, onun byle emperyalizmin en ok korktuu ve baetmekte glk ektii ba hareket haline getirebilmitir. Hi phesiz bu anlamda bir emeki hareketi, partisi olarak nemini korumak durumunda. Bu da ancak baaryla mmkn olur. nk kendisine kar yalnz bir zel sava gc, yalnz Trkiye faistlerinin en azl saldrs yoktur. Bunun arkasnda btn uluslararas gericiliin saldrsn grmek gerekiyor. Dolaysyla PKK kendini hep ufukta, amata, moralde ok ok glendirmesi, pratiklerde ok younlatrmas gerekiyor. Varolan, kendisini baarl klan gelimeleri bir sonu olarak deil, hep bir balang olarak grp yetkinletirmek durumunda. Bu anlamda militan zmleme byk anlam tayor. Bizlerin son dnemlerde rgt iinde gelitirdiimiz zmlemeler aslnda PKKnin baars iin kanlmaz oluyor. unu ok aka ortaya koyduk ki; zmlemek istediimiz kiilik, olduka dzenden etkilenen ve alar tesi kalntlar zerinde ok gl tayan bu birey, bal bana bir zel sava esidir. unu da yine gsterdik ki, bunun zmlenmesi, bundan kaynaklanan direkt-dolayl tehlikelerin almas, PKKyi PKK yapan temel bir zelliktir. inde byle bir mcadeleyi yrtmesi, hastalkl bireyi
142

tespit edip amaya almas, aslnda onun baarsnn zn ifade ediyor. u ok aka ortaya kt ki, ne kadar mcadeleyebenva m r denilirse denilsin, ne kadar kendini adam olursa olsun, kapsaml olarak kendini zememi her birey, her militan, hatta her nder tip, ok ksa bir sre iinde bir engel olmaktan, hatta kendini bir bela gibi ok tutcu bir e olarak dayatmaktan kurtaramamaktadr. Zaten bu reel sosyalizme nclk eden partilerin de zl burada balyor. Bu partilerin polit brosunda, merkezinde tutuculama, brokratlama geliince, ardndan dalga dalga btn devlete, topluma yayld. Bylece zlme, aamay yapmama olay geliti. PKKde bu tehlike bin defa daha fazla var. PKK iindeki tip reel sosyalist lkelerden kat be kat daha fazla hastalkl bir tiptir. En khne, apul, bir nc elden kapitalizmin, yani kemalist kapitalizmin etkiledii tiptir. Ayn zamanda a tesi klelik biimlerinin; aileciliin, kabileciliin, bireyciliin en geri biimlerinin arptt bir tiptir. Bu tipin kendi bana on tane devrimi yerle bir etmeye yeter olduunu kendi pratiimizden iyi biliyoruz. zmlemeler bunu ok yksek seviyede gsterdi. Partimiz iinde herkes unu iyi biliyor ki, bu tip eer almasayd, deil PKKyi 1995lere getirmek, 1985lere bile getiremezdik. Hatta 1975lerde ortaya karamazdk. Bu kiilik ile mcadelemiz, ayn zamanda sosyalist parti niteliinde bir gelimeyi ifade ediyor. Snf mcadelesinin sadece snfn veya halkn objektif-fiziki ortamnda deil, onun rgt iinde de, beyninde de yrtlmesi arttr. En klcal damarlarnda, akcierlerinde, kalbinde yrtmek gerekiyor. Eer snf mcadelesinde tam baarya ulalmak isteniliyorsa, brokratlamaya, tutuculamaya kar i mcadeleyi, nefs mcadelesini youn bir biimde srdrmek gerekiyor. Her ne kadar baz ustalar sosyalist aamada da snf mcadelesi durmaz deyip, daha da gelitirilmek durumunda olduunu sylemilerse de, bu, ok genel ve ok ksa baz szcklerle deerlendirilmitir. Lenin de bundan bahseder; Sosyalizmde k k-bur u a, k k j v
143

mearei in enadeaf  r.Budasos aistd e is ekiteh it t tm d t kr y l z n r l d ede ekir der. Ama sz bu kadardr. Bunun parti iinde nasl yrc t tleceini ne kendisi grebilmi mr buna yetmemitir, ne de daha sonra gelitirilmitir. Stalinin kaba bir snfsal mcadele anlay vardr. Bazele a a demitir, abartmal bir biimde. Onlar b l r da kendilerini gizlemilerdir, gizlemeyenler de kaba bir biimde tasfiye olmulardr. Sonu; bu yaklamn byk baarszldr. Mao da benzer deerlendirmelerde bulunmutur. Fakat her ne kadar in, hl biraz kendisini srdryorsa da, bunu ok ynl gelitirmi olmaktan uzaktr. inde bir Sovyet deneyimine benzer gelimeler youndur. Ama eer snf mcadelelerini younlatrrlarsa, belki onun da Sovyetlerdeki partinin hastalklarna dmeden zellikle sosyalist demokrasi ve enternasyonalizm hususlarnda ne kadar grevlerini yerine getirdii tartlabilir. Eer halen yayorsa, bu biraz da mcadele ilkesine bal kalmalarndan trdr. Tabii biz sadece bir devlet kurma dneminde deil, ok erken bir dnemde bunu farkettik. Bu farkedi sadece parti iinde baz sa ve sol sapmalara kar kma biiminde deil. Her ne kadar bunu gzard etmediysek de, ok kaba sa-sol yaklamlara, onlarn temsilcilerine ynelik gereken mcadeleyi verdiysek de, bunun yetmedii daha sonra zellikle gnmze doru geldiimizde ok ak bir biimde ortaya kt. Sa ve sol sapmalarla mcadele yetmez. Sa ve sol sapmalar besleyen daha derin nedenler var. Bir baktk ki gnlk olarak en nder durumunda olan kii bile mcadeleyi kendi iinde gelitiremezse, en benim diyen militan yapda gnlk moral, eitim kadar yeterli pratik yrtemezse, aslnda o parti nc par ti ol mak tan kar. Ni te kim PKKnin b tn d nem sel tak tik admlarna baktmzda, birka kiinin tkatmas byk baarszlklar ve kayplar beraberinde getiriyor. Bu byk mcadeleye ramen eer bu byle oluyorsa, tehlike byktr demektir. O zaman are nedir? are; partinin iini hem moral dzeyde, hem de pratik-politik dzeyde yeterli klabilecek zmleme gcn, bunun mcadelesini kesintisiz ve giderek youn bir biimde vermektir.
144

PKK bunu son yllarda biraz yrtt iin gelimekten alkonulamad. Zaten ABDnin, PKK en te  ist r tr demesi de bu r r g t nedenledir. Dier btn rgt modelleri ald halde PKKnin bu yntemle almamas, onun zgn ynn ortaya koyuyor. Yine TCnin btn zdrc abalarna ramen, neredeyse zmedii tek bir sol Krt grubu kalmad. PKKnin ise tam tersine bu byk zel savaa ramen varln daha da etkili klmas, yine bu zmleme gcnn yetkinliinden ileri geliyor. Bu anlamda da PKK, sosyalist parti deneyiminde, hatta sosyalizmde, sosyalist partilerde, bunun beyninde snf mcadelesi ok ileri dzeyde yrtld iin, denilebilir ki sosyalist partiler tarihinde bir ilerleme, bir gelitirme, bir katk oluyor. Gnmzde bir parti sosyalist niteliini korumak istiyorsa, sadece pratik-politik baarlarla deil, moral stnlyle kendini yrtmek istiyorsa, biraz PKK gibi olmak zorundadr.

eski dnya modeli insanlk iin dar bir gmlektir


te PKKnin evrensellii olsa olsa byle tanmlanabilir. Belki de tam istediimiz gibi formllendirmi olamayabiliriz, ama btn belirtiler PKKnin bu niteliklerinin bundan sonra baarl olmak isteyen genelde her rgtlenme, zelde sosyalist rgtlenmeler iin kanlmazdr. nsanln ar sorunlarna, zellikle ok aba, incelik isteyen politik grevlerine, moral grevlerine baka trl karlk verilemez. te onun iin Trkiyenin btn siyasi partileri tkand, and, yenildi. Sayla, soluyla btn dnyada, bugn bir Fransada, bir Almanyada, hatta bir ngilterede partilerin hemen hepsinin eskidii, ald ve hatta artk ilgi gsterilmedii syleniyor. Dorudur, klasik btn sa-sol partiler alyor. Zaten kendileri halkn il i iz i i ok ge i i or diyorlar. Fakat gs l ly yeni parti arayna cevap verilemiyor. Snrl bir cevap verme halkn desteini gibi bytyor. Trkiyede bile ok liberal ve yaamak durumunda olan Trk burjuvazisi iin bir Yeni Demokrasi
145

Hareketi var. Popler olmaya alyor ve oluyor da biraz. Neden? Eski btn sa-sol partiler bir yerde tutuculat iin bu byle oluyor. Dnyada da bu byledir. Bu yeni deiim rzgarlar diye sunmak istedikleri de ok arpk da olsa aslnda budur. Hatta denilebilir ki, eski model devlet anlay artk almak zorunda. Bugn devletilik ok gelitiriliyor. Bu bir anlamda eski sa-sol partilerin, reel sosyalizmiyle ve liberal kapitalizmiyle devlette ifadesini bulan btn rejimlerin ve bunlarn dayandklar khnemi devlet yaplarnn, artk insanlk iin bir dar gmlek durumunda kalmasndan trdr. Btn devletler artk toplumlar iin bir dar gmlektir ve yrtlmak zorundadr. Tabii zm bulunamyor; bulunmad iin de skntlar giderek artyor. Demek ki, gnmzn en temel bir elikisi de, insanln bana artk zrhl bir gmlek gibi sktrlp durulan devletleri amaktr, onun sa ve sol parti dayanaklarn amaktr. nsanlk buna ihtiya duyuyor. Birok belirti kesinlikle bu aamaya gelindiini gsteriyor. Bu anlamda, 21. yzyl bir yerde bu tip devletlerin almasdr. Sadece snf diktatrlklerinin almasn demiyoruz. Reel sosyalizm olsun, liberal kapitalizmiyle veya devlet kapitalizmiyle ad ne olursa olsun mevcut modeller artk insanlk iin ciddi bir engel tekil ediyor. Tam da bu noktada, sosyalizmin devletin tketilmesi, sndrlmesi teorisine yeniden bir aklk kazandrlabilir. Bu anlamda bu tip devletlerin snmesi ve almas gerekiyor. Sosyalizm bu konuda en iddial sylemin sahibi olabilir. Halklar artk mevcut devletleri tayamyorlar. Muazzam bir brokratik yn olmular; hibir yaratc gelimeye frsat vermiyorlar. Sadece rant toplayp, ok almayan kesimlere datmakla urayorlar. Bu dayanlmaz bir durumu ortaya karr; bir felaketi gelitirir. O halde sosyalizmin devlet teorisi yeniden parlak bir biimde hem ileri srlebilir, hem de dorulanabilir. Sosyalizmi kurmak, bir devlet kurmak olmad, hatta devletin ok temel bir biimde alma grevi olduu artk anlalmak durumundadr. Sosyalizmin bu ilk aamas bunu gremedi veya grdyse de gereklerini yerine ge146

tiremedi. Bu yeni aamas kesinlikle devletlerin bu alma durumunu hem grmek, hem gstermek, hem de bizzat deitirmek durumundadr. Bunu saladnda sosyalizmin en iddial ideolojik, moral ve politik bir g olaca aktr. Tabii bunun somut yansmalar ite toplumun kendi iinde yeterli bir nfus, yeterli beslenme, salk, eitim vb. alanlara indirgenecektir. Yine zellikle evreye yansmalar olacaktr. Sosyalizmin bu sorunlar zerinde younlamas kanlmazdr. Ama politik devrim olarak da bu devletlerin az ok amak zorunda olduu, bunlar yerine getirilmeden hibir reformun kendi bana yeterli olmayaca grlyor. te yeni birok parti douyor; reformist, yeil partiler. Bu partiler, bu devlet sistemlerini amadka, hibir zaman amaladklar salkl bir evreye ulaamayacak, tahribatn nlenmesinin nne geemeyeceklerdir. Yine toplum iindeki moralin tketiliinin, yaam umutlarnn snmesinin nne geemeyeceklerdir. Bu anlamda gnmzdeki reformizm deneyleri fazla baarl olamaz. Sosyalist teorinin bu kadar kapsaml olmas, bu dev gibi sorunlarn zlmesi asndan gereklidir, kanlmazdr. Her ne kadar reformlarka  l az r,ba atrbusise ia akmm nde il n m d k l t m m k deniliyorsa da tpk 19. yzyln sonlarndaki reform ile sosyalist ideolojiye dayatlan reformist partiler gibi, bu, sadece kapitalizmi daha tehlikeli bir biimde bytmeye, yaamn srdrmeye gtrr. Tpk reel sosyalizm deneyiminde grld gibi kapitalizme yanaarak, onunla uzlamaya ve giderek kapitalizmi daha tehlikeli sorunlar biiminde bytmeye yol aar. Bu adan reformizmi grerek, onu devrimin gelimesine balamak, onunla ne sa, ne de sol tarzda uzlaarak veya elierek, doru bir yaklamla karlayarak devrimin hizmetinde kullanabilmek de nem tayor. Grlyor ki, emekilerin dayanma ve mcadele gn her zamankinden daha fazla bir sosyalist ufkun, umudun ve onun programnn, pratik-politik olarak da taktiklerinin gelitirilmesi konusu bizi olduka dndryor. Partimiz PKK bu konuda ansl bir durumu yayor veya olduka bilinli, rgtl abalaryla bugn anlaml bir biimde karlyor.
147

Hatta denilebilir ki, en baarl bir biimde karlayan bir parti oluyor. Buna dayanarak nmzdeki srece en iddial, umutlu yaklalabilir. Yine insanlk d zel savaa kar da pratikte yrtt insanln en soylu, en kutsal devrimci savamn gelitirebilir. Yaanan sre; hem umutta, iddiada ve ruhta bir byk gelime, hem de pratik-politikada baarlmas gereken devrimdir. Bunun heyecan, kendi bana militan canlandrmaya ve byk oynamaya yeterlidir. Biraz daha taktik ilkelerine, esaslarna dikkat edilirse, PKK bnyesinde her militann ok nemli gelimeleri yaratmamas dnlemez. Hatta Krt halk gibi ok geri bir halkn PKKyi izlemesinin yol at gelimelerin daha byn, bundan sonra bata Trkiye halk olmak zere blge halkalarnn gstermesi iten bile deildir. Byle bir srecin iine de girilmitir. zellikle Trkiye emekilerinin dayanlmaz yaam koullarn, dayatlan sonderece lanetli durumu amalar en ivedi sorundur. Neredeyse btn koullar, Trkiye emeki halkna ayaa kalkma gereini dayatyor. Tabii PKK de buna en ok yardmc, onun bizzat ortaya karc ve destekleyici gc oluyor. Bu da tarihi bir frsat anlamna geliyor. Her zaman sylediimiz gibi, bu temelde grevlerin baarlmas Ortadouda byk gelimenin, yeni bir devrimsel gelimenin balangc oluyor. Ortadou halklarnn tarihlerinde, ok erefli uygarlk dnemlerinde kendilerinin birliktelikleri vardr. Uygarla ilk gei bu topraklarda olmutur. Grkemli kleci imparatorluklarn, uygarlklarn kuruluu ve en yaratc ynleri burada gelimitir. Yine feodal uygarlk en grkemli biimiyle bu topraklarda ortaya kmtr. Kapitalizmin ki onun deiik bir biimde reel sosyalizmi kendisine benzetirme anlamnda olsun genel gelimesi, bugn Bat dediimiz uygarlk biiminde karmza kyor. Bu Ortadou halklar aleyhine ok dengesiz olan, tarihi gelenekleriyle sonderece elien bir duruma ok ccelemi bir insann, bir insanlk toplumunun adeta kt rneinin ortaya kmasna yol ayor. Ortadou halklar bunun mahkumu olamazlar. Kendi tarihlerinin, kendi byk uygarlk gereklerini her geen gn daha da farkna vararak, doru sahipleni baarlrsa ancak yaayabileceklerini gn
148

getike daha iyi gryorlar. u son birka yzyldr alanan kapitalizm mthi bunalm getirmitir. Denilebilir ki, insanln en yaanlmaz topluluklarna ve toplum biimlerine burada yol amtr. nsann doduu beie, insanln mezar gibi olma roln bimitir. Hi phesiz Ortadou halklar bunu grdklerinde daha byk bir tepkiyle ayaa kalkabileceklerdir. te partimizin sylemi bu, yaptklar da budur. nsanln beiini insanlk mezarna evirmek isteyen kapitalizme kar duracaktr. nsanlk iin byk bela olan, tam bir kumar rejimi olmaktan teye varmayan apulcu kapitalist-emperyalizme cevap verecektir. Tpk uygarln balangcnda olduu gibi, snfl toplumlarn almas ve bu apul kapitalizminin almas biiminde de bir beiklik grevini grecektir. Partimizin ilk knda da biz bu deerlendirmeleri yaptk. afak vaktinde bu topraklar ve bu halklar nasl rol oynadlarsa, uygarla, snfsz bir topluma, onun uygarlk biimlerine tekrar bir beiklik grevini grmemesi iin hibir kar neden yoktur. Olsa da, bu byk bir tarihi grev iin engel olarak grlp boyun eilmez. Bu kadar ufku byk dnyoruz. En nemlisi de gncel olarak dayanlmaz yaam engelleri var. Bu engellere gnlk olarak kar kmak bile, bir insann yaamas iin belki de ekmek-sudan, havadan daha deerli oluyor. PKKyi zaten gnlk olarak yaatan, insani zelliklere bu kadar iddetli gereksinimi olmasndan trdr. Demek ki, bu kadar byk ufku, ileriyi grebilmek, gncel olarak hibir biimde kabul edilmez yaam engellerine kar olmak, bir insan atom bombasndan daha deerli, gl klyor. PKK biraz bunu gerekletirdi. PKKdeki nder tip bunun az ok gereklemesinin ad oluyor. Eer srar edilirse, her militan bu tarz bir kiiliklemeyi yaarsa ve bunu srekli klarsa, gerekten en byk umutlarn, en uzun vadeli topyalarn bile, nemli bir gereklie dnmemesi iin hibir neden yoktur. Zaten PKKnin biroklarna mucizevi gibi gelen pratik baars da bunu gsteriyor.
149

Biz bu temelde sosyalist ideallerimize, yine halklarn tarihlerine olduu kadar, gncel karlarna ve bu anlamda emekilerin dayanma gnne ballmz belirtiyoruz. Partimizin olduka iddial ve baarl mcadelesiyle bunu selamlyoruz, btn insanlk ve halkmz iin kutluyoruz.

lme kar yaam, klelie kar zgrlk

Sosyalizm durumlarnz ne kadar aydnlatabilir? nemlidir. nk sosyalizm ideolojik klavuzumuz. Yani sizi yrtecek olan benzininiz, bilinciniz ve ruhunuz. O olmazsa ayaklar ne yapar? Kaba emek ve aba dmana hizmet eder. Sosyalizmi bir ideoloji olarak sememizin deeri yksektir. Gereklidir, dorudur. Acaba sizi aydnlatabilir mi? Sosyalizmle dirilebilir, aydnlanabilir misiniz? Baka ideolojiler de var. Kimi milliyetilik yapyor, kimi dincilik yapyor. Onlar da gerei belli lde dile getirebilir, insan ayaa kaldrabilirler. Fakat onlar, eitli nedenlerle ortammzda baarsz kalmlardr. slamiyet, milliyetilik yzyllardan beri sonu verecee pek benzemiyor. Sosyalizm ise belki, dedik. Aslnda sosyalizmin tarihinden, ilkelerinden, PKKlilemesinden fazla bahsetmeye gerek yok. Veya sosyalizmle benim dile getirmek isteyeceklerim, esasta sizi ne kadar tehis edebiliyor? Sosyalizm ncelikle budur. Tmyle bu deil tabii. Sizleri tehis edebilmek. Biz, batan PKKlilemeyi bir anlay geliimi olarak deerlendirmek istedik. Dnceli, ilgili, anlayl insan yakalamak ve orta150 151

ya karmak olarak tanmlamak istedik. En temel ilkesi buydu sosyalizmin. Ama imdi bakyorum bunun da sizde uygulanma, gelime dzeyi ok snrl ve reddediyorsunuz. Neden? Kendinizden ok korktuunuz iin, tanmlamaya gelmiyorsunuz. Bir ka kiiliinin temel nedeni de budur. Ka kiiliinin ulusal, toplumsal zelliklerde bu kadar gelikin olmas bizde neyi ifade eder? ok tehlikeli bir konumda olmasn ifade eder. Bakarsa, grrse, tanrsa kendinden rkecek. Onun iin diyor, ben gr e im, ben m d ka a m, ben gr ez ik en ge i im. Ger e in den kor ka rak ve r m l t lr gerekten kaarak bir yere varlr m? Hayr, beterin beteri duruma dlr. Sanyorum, gelimeyiinizin en temel nedeni veya ifadesi budur. Kendinizden korkuyor ve kayorsunuz. Genelde temel insani zelliklerden, zelde bizdeki toplumsalulusal zelliklerden ok korkuyorsunuz. Benim, nderlik olarak biraz cesaret ettiim; kamaya son vermek ve korkusuz gerei anlamaya almak. Bunda kararl kaldm, bunu esas aldm ve cesaretle zerine yrdm. Biraz bunu derinden bilmeyen, hissetmeyen, duymayan, anlaya ve bununla da kendini tanmaya gelmeyen bir hayvandan daha beterdir. Bunu ok ak sylyorum size ve herkese. Btn ynleriyle kendi gereini anlamayan kiinin tanmn yapamam, ona insan diyemem. Yaayan kimdir? Nasl yayor? Yayorlar m, yaamyorlar m? nsan insan yapan temel ilke ve deerleri anlayabilmeliyiz. Anlamadan bir milim bile ileri adm atlamaz. Neden aldatyoruz ki birbirimizi? Ben neden ucuz bir savalkla, kendimi de sizi de mahvedeyim ki! Her gn yrek paralayarak her gn ah-pf dedirterek, kendimi de sizi de neden zorlayaym ki! Bir iddianzn olduuna inanmak istedik, bunlarbirara iin y de irer demek istedik. Ama bunu yapmakla, belki kendimize de d l en byk ktl yaptk. Ne anlamda? Ne kadar saf olduumuz anlamnda. nsanlar hakknda byle hayrl dnmenin ok yanltc olabilecei ortaya kt. lkede, kararda ve en nemlisi de onun
152

pratik uygulama ifadesinde o kadar byk iddiaszlk, vazgeicilik var ki, umurunuzda bile deil. Byle ol u ne demek? Dolaysyla o kadar dehetle karlam mamak mmkn deil. Her kolay kaybetme, bitmi bir insan gereini ifade eder. Her kolay kaybedenin, her baaramayann altnda yatan, kendinden korkan, kendinden kaan insan gereidir. Aldatmayalm kendimizi. Bakalarndan sayg, merhamet, ilgi beklemek botur. Kendine bu kadar ktlk eden birinin, hibir ilgiye, hibir saygya, hibir merhamete hakk yoktur. Sosyalist ilgimiz, aslnda buna bir son vermek iindir. Bazlarnz gerekirse dini bir ekol de benimseyebilir. Herhangi bir ideolojik ekol de esas alnabilir. Yalnz sosyalizmden de deil, bizde bunlarn hepsinden ka var. Din gereine gre, milliyetilik gereine, bilmem u felsefeye bu ok geri bir dnce biimi de olabilir gre de yaayan yok. Kargaa, bu yzden ok byk. Son zamanlarda, Amerikallar, Krtlerhak n apoii aoluu k d ltk t ra  o uz diyorlar. Bunu biraz dnmeye altmda unu gmy r ryorum: Evet, politika oluturamaz. Sanrm, gittike Amerika daha iyi farkediyor ki, ok dalm ve belki de kendisi olmaktan nemli oranda km bir toplumsal gereklii, bir ulusal gereklii Amerikallar gibi en gelikin politikalara sahip olan bir dnya gc bile kestirememektedir. Yoksa Amerikallarn insanlar yeni smrgecilikte de ne kadar mahir ynetmek durumunda olduklarn biliyoruz. Neden Krtler hakknda bir politika oluturamyorlar? Kararsz ve aresizler. Belki de PKKye dayanarak PKK hakknda, en azndan benim hakkmda, ok za im, ok ac a z diyorlar. Ve bu, l m s Amerikan politikas oluyor. Aslnda en byk zalim, acmasz olan kendisidir. Birileri, birilerine kar kmak isterken, onu doru tanmlayamazsa, bu kelimeleri ok kullanr. u anda TCye; yrttmz sa a diyor, insanlk sa a  v v dr. Bunlar bizim sylemlerimizdir. nsanl b k bir bea an y l d kua  o uz diyor. Halbuki PKKnin ideolojik ve siyasi temeli olan t ry r
153

ifadelerdir bunlar. Ama dman kendi gerei olan sana yaktrp, savama ihtiya duyuyor. Demek ki, dman bu kadar bizi hie sayyor ki, en soylu iddialarmz, ilkelerimizi bile elimizden almaya yelteniyor. Tabii snrsz bir zayflk temelinde yaklayor. Hi anlamyor veya anlad udur: Ben her e i da ar, ka ul eti e ii im veya kendimin ne y y t b tr blr ka arolum uzzelike ivar ahep i iona aya  a ii im. d s l l r s sn l r k tr blr Dnmeyi bilmemekle ve yaam dncesiz gelitirmekle kendinize en byk ktl yapyorsunuz. Ben PKKnin bir esin kayna, bir cesaret kayna olduuna eminim. Tamam, PKK her zaman bunun kayna olmaya devam edecek, fakat en temelden veya bundan anlalmas gereken; anlaya gelmek, dnceyi esas almak, yaratma eylemine girimektir. Dier sonular talidir, esas deildir. Sizi ynetmek dnyann en zor ii. u anda Krt siyasal ynetimi, Krt partisi ynetimi, ideolojik ynetimi, hele hele askeri ynetimi, diyebilirim ki, dnyann en zor ii olduu kadar, en maharet isteyen iidir de. Krdn dier bir gereklii, en iyi becerdii lm olursa veya en iyi ancak bunu becerebilirse, gerisini siz dnn. Yaam ne kadar gerekletirebiliriz? Yani en iyisi, lm dnyorsa, ktlere ne demeli peki? Ktler, sadece en iyi lmden baka bir ey dnemeyenlerin cann okurlar. Bunlara ne ad vereceiz? Zebaniler mi diyeceiz? Ad budur. te, dmandr. Ama en iyisinin anlay, zaten kendini en iyi bir lme, kabul edilebilir bir lme hazrlamak oluyor. Bu da bir insan gereimiz oluyor. Yaam, lmden nce veya lmden sonra dnlr. ster hayatta gezenlerin yaama ekilmesi olsun, ister yeni yeni gzn yaama aanlar olsun, ncelikle yaplmas gereken, lmcll reddetmektir. imdi lmcll reddeden kimdir iinizde? Hangi lm reddediyor? En nemlisi de, reddettikten sonra yaam kim dnyor? Nasl bir yaam?
154

Herkesi dinliyorum, ama llerime, sosyalizme gre fazla yaama gelen kii yok. Sanyorum biz bu yzden, iimizden byk deerleri ortaya karamyoruz. Yaamn hissi bile olmazsa hangi deer geliir? Hangi kiilik zafer yry gerekletirebilir? Yayorum diyen toplumsal kesimlere bakalm; kylye bakalm, iiye bakalm, memura bakalm; ahrdaki eekten daha kt. Dman onu bir ahrda tutarak, bir yem bile vermiyor. Eek kadar anrma gc bile yok. Ve benya  o um diye lk atyor. Bu kadar gafil, saplanm bir kiiy r lik, Musann o lanetli kaviminden daha fazla lanetli bir durumu ifade eder. Bu insanlar yaamn neresinde? Ben, kendimi vmek gibi olmasn, ama ok erken yalarda bile, bu insanlardan nefret ettim. Onlarn erkeiyle de, kadnyla da hi yaama gelinmez dedim. Ailesinin de, bilmem akrabasnn da iinde pek yaanmaya gelinmez dedim. Hl hatrlyorum, o gn bu gndr yaam peindeyiz. Nerede yaarsn? Nasl yaarsn? Onun iin parti kurduk, sava verdik. Hl yaamn, sosyalist topyalarmzn peindeyiz. Dier taraftan sizin mevcut yaam tarznza bakyorum, bu ancak size gre yaamdr. Her trl irkinlik var, lmcllk var. Yanllk bile demeyeceim; zaten doruyla hi balants yok. Ama siz kabul edip gidiyorsunuz. Bu tarzla byk insan ve sosyalist yaratlr m? Byk yry yaratlr m? Hayr! te, bunun iin yaamn ideolojisine ilgi gstereceksiniz. Hem de ekmek sudan daha fazla. nk ekmek-suyu da elde etmek yaam ilgisiyle balantldr. Ben yaam sa a   ve i or u uz dev n ry s n miyorum, dikkat edin. Halksa a  r veya sosyalizmsa a  r v d v d deyip duruyoruz. Ben daha buraya gelmedim. Buraya gelebilmek iin yaamn gereine inanmak gerekir. Bir yaam tanmna ihtiya var. Nasl bir ya am sorusunu az ok kendine sorman gerekir ki, savamn veresin. Soru olmadan, cevap olur mu? Gerek olmadan, onun sava olur mu? Olursa, hayallerin, fasafisonun sava olur. Bana bunu neden sylettiriyorsunuz. nk bykl salayama155

dnz. nk yaama gelmediniz. nk ok yanl yaptnz. Dikkat edin, benim deerlendirmelerim bu gerekliinizle balantldr. Somut olmak zorundayz. Geree ihanet etmek, benim iin her eyin kayb olabilir. Aslnda yaam gerekleriyle balantl endieleriniz yok. Yoksa byle hatal yryler olur muydu? Bu kadar yetersizlik, yetmezlik kabul grr m? Byle sylemekle sizleri tehdit etmek istemiyorum. Zaten sizi tehdit eden, her gn edecei kadar ediyor. Yine de en dorusu; tehdit, byle kaba rgt kurallar veya yle grev dayatmak deil de, dnsel k gerekletirmek nemli. Dncenin gcne, ideolojinin gcne inanmak bata gelir. Baka sizleri hibir yolla slah edemeyiz, kendinize getiremeyiz. Yaamn sa a , sos a iz in sa a  ileri dzey terimlerdir, v y l m v m ileri dzeyde konumlar iin ifade edilir. Bize dayatlan bu yaam tasfiye ediyoruz. Deniliyor ki, kaybettiinizetek arsa n. aresizsiniz tabii. Dmann ar etkisi alr rl tndaki yaam m yaayacaksnz, ona m ulaacaksnz? Bizim dayattmz ok ilkeli, yaratc eyleme mi yaklaacaksnz? Tam ortada kalmsnz? Kald ki, dmann kendi koullarnda bile artk yaamad ortaya kmtr. vermiyor, ok kaba bir maddi imkan bile artk retmiyor. Bu anlamda, gerekten sizi yaatmak, dman asndan da ok zor. Benim yaam alternatifim, seeneim sz konusu olduunda da siz gelmiyorsunuz. te, ikiara a,birde e e d r d olmak buna denilir. Dmann, en kaba maddi gereksinimlerini bile vermedii insanlara, biz ne yapacaz ki! Evet, bu noktada, tamya l a ge e endev im ir diyeceksip m s r k r d niz. Devrimi de dayatyorum. Devrime de g yetiremiyorsunuz. Dman nereye kadar bitirmi farknda msnz? Yani katliamdange ir ik diyor, ama bu normal bir katliam da deil. d Bu una benziyor: Baz ylanlar var; yar l brakma tarz. Yani bir ksmn yiyip, bir ksmn brakma. Dman bizi tam yiyip bitirse, buna razyz. Ermeniye yapt gibi bize de yapsa, bu da bir zm. ngilizlerin smrgelerine yapt gibi bize bir smrgecilik uygulasa, buna da razyz. Amerikann yapt yeni smrgecilii
156

bize uygulasa, ona da razyz. Ama zerimizdeki soykrm farkldr. Trk vahilii, Trk barbarl doru anlalmak zorunda. nsanlktan karm bizi. Sizleri TC yaratt. Kendimi krk yldr yaratmaya alyorum, -kendi zgrlk abalarmla. TC kiiyi ne kadar yaratabilir, ne kadar insan yapabilir? Aslnda farknda bile deil; byle insan yapma, yaratma gibi bir derdi yok TCnin, kemalizmin. Hitler, bir katliam taktii gelitirdi. Kemalizm herhalde ondan daha tehlikeli. Hitler sonuca gitti kendine gre, kemalizm sonuca da gitmiyor. Herhalde en tehlikelisi de bu. nk, yar yarya brakt insanlar, o kamplarda kemikleri km olanlardan daha tehlikeli. Toplumumuzun genel bir kamp durumunu dnn, Hitlerin kamplarndan daha tehlikeli buluyorum. Kemalizm budur ite. Hitler kesin fark koyuyor ve uyguluyor da. Ama kemalizmde o kadar faist bir yeteneksizlik var ki, sonuca gitmiyor. Yiyemiyor, yemek iin ite yar l olarak yerde brakyor, le gibi kokuturuyor. Bir insann her an yenilme psikolojisi iinde kalma durumunu, bir idam mahkumunun srekli idam bekleme psikolojisini dnn; ite kemalizm budur. nsan bu psikoloji iinde ne hale gelir! Bunun insan psikolojisi zerindeki tahribat iin yemez deil mi? Bir yar-deli insan yaratyor. Fukara, aresiz hepsi. Bana gre, o aulu ineyi yemi hepsi. Yar l! Yani tam ldrc ine deildir. O eski tefeciler miydi? Eski usule gre yiyecei yar kokuturarak saklamak. TC, Krd yle bir yere koymutur. Geri Trk de kullanyor. Ama Krd en bayat tarzda, byle kokuturuyor; lazm olduu zaman sendenbi azye r rim diyor. Ylan, kedi vs. gibi. Hatta ay da yle yapyor. Yani TCninki bir anlamda ay smrgecilii. Bu bir gerek. Ne yapacaz? Eer biraz anlay varsa, o kokumu le, hem de aynn yiyecei olmaktan kendinizi nasl kartacaksnz? Byk bir sorun. Ne yapalm, nereye kaalm? Nasl yaayalm, nasl lelim? Naslleim? l
157

lmden lmbe en e noktasna getirmi insanlarmz. m Yaama gelmek, bir yaam iin ayakta durmak istiyoruz. Peki, anlattklarmzn sosyalizmle ne ilikisi var, diyeceksiniz? zgr insan zgr toplumla balantl yaratmak, zgr toplumu, zgrlk savam ile kazanmak... Sosyalizm bunun ideolojisi oluyor. Bize de ok gerekli olan zgr yaam olduuna gre herhalde sosyalizm bize en gerekli ideoloji olur. Ama dikkat edersek, biz burada snf mcadelesine daha girmedik. PKKde gerekleen sosyalizme de girmedik. Fakat hemen sylenebilecek olan udur: Biz yaam sosyalizmle tanyabileceimiz gibi, yaamn savamn da ancak sosyalizmle salayabiliriz. Bu kadar toplum olmaktan alkonulmu bir halk gerekliinde toplumsall en ok artran ideoloji sosyalizm olduuna gre, sosyalizmde are aranacaktr. Yine bireyin klelii bu kadar derinletiine gre, areyi zgrlk bilimi olan sosyalizmde arayacaksnz. Dolaysyla da sosyalizme olan ihtiya bu denli kesindir. Yani herhangi bir sei deildir bizim sosyalizmi tercih ediimiz. Toplumsal gerekliimize, kleliimize gre en kurtarc insanlk ideolojisi olarak anlalmal. Bu kadar kapsaml buluyoruz. Dikkat ederseniz, sosyalizm anlaymz ok kapsamldr. lme kar yaam ideolojisi, en tehlikeli klecilie kar zgrlk ideolojisi, hatta yaama gelmemeye kar yaama gelme ideolojisi, her trl uyuturucu etkiye kar canlandrc ideolojidir. Tanm bu kadar kapsamldr. Byle tanmlarken ve kendi gerekliimize uygularken mcadelesi de zellikle PKK somutunda ok amansz olmak zorunda. nk PKKde gerekleen sosyalizm aslnda dman, Trk kapitalizmini veya kemalizmi, faizmin en tehlikeli ve en gerici biimi olarak deerlendirir. O en tehlikeli, en gerici, en ovenist ve en iddete dayanan biiminin, bizim toplumsal gerekliimize dayatt aynn smrgeciliidir, kedinin fareye uygulad smrgeciliktir. Byle bir kapitalizm var. Sosyalizm tanmmz bir de bu biimde derinletirmeliyiz. te yandan dier tm ideolojiler, din ve eitli burjuva ekoller bizim insan gereimize uygulandnda o kadar ktrm, sonu158

suz bir duruma yol amlar, tanmlanamaz hale getirmilerdir ki, yeni insan tanm, zgr insan tanm, ancak PKKde gerekleen bir sosyalizmle yaplabilir. Sosyalizm dnda baka hibir ideoloji gerekliimizin tanmlamasn yapamyor, -durumu kurtarmyor. Sosyalizm bu nedenle toplumsallamak iin tek seenek oluyor. Castronun kulland bir sz var; Yasos aizmya lm veya y l Yasos aizmyaok a u undi i ebaanK a! y l y n s bn t b Bizim iin daha fazla byledir. Ya sosyalizm ya hibir ey! Kba okyanusun dibine batabilir, ama bizim byle dibine batacak bir okyanusumuz da yok. Velvel deresi desek, cehennem deresi desek belki! Demek ki, sosyalizm ideolojisinin benimsenmesini, bizim yaammzla balantsn byle deerlendireceksiniz. Tabii PKKde gerekleen sosyalizm, parti iinde sosyalizm mcadelesi deyince, iler daha da byk bir anlam ifade eder. Ben buna salt bir snf mcadelesi de demeyeceim. PKKdeki snf mcadelesi veya genelde parti iinde nasl gelitirilmesi gerektiini, zaten evrensel apta bir sorun olarak deerlendirmeliyiz. Reel sosyalist deneyimlerin baarsz olmasnn en temel nedeni; bu sosyalizme yol aan partilerin kendi ilerinde snf mcadelesini srekli ve yaratc klamamalardr. En temel neden budur. Yani yenilgili partiler, kendi iinde sosyalizmi yrtmemeleri, mcadeleyi durdurmalar, eski snf zelliklerine ardna kadar kapy ak brakmalar, sonuta devlet kursalar da, neredeyse komnizimin eiine geldiklerini syleseler de, toplumu en arpk bir kapitalizme teslim etmekten kurtulamadlar. Sovyet deneyimi bunu ok aka ortaya koymutur. Bu anlamda PKKnin en nemli katks; iinde snf mcadelesini, hatta ondan da teye insani mcadeleyi en kapsaml hale getirmekle kendini gelitirebildiidir. Reel sosyalizmin hastalklarna dmedii gibi bilimsel sosyalizmi ok daha ar ve tehlikeli olan kendi toplumsal koullarna uygulamasn ve kendi iindeki mcadeleyi baaryla yrterek, bugne kadar gelimesini baarmtr. Bu, sosyalizme en nemli katkmz oluyor. Yani parti iinde bir
159

sosyal gereklii zmeyi, ulusal gereklii zmeyi, snfsal, sosyal, ulusal mcadeleyi dalayp budaklandrmay, hatta kii iin de savam ok kapsaml yrtmeyi ilk defa PKK deniyor. Dnyada hibir parti, bu kadar kendi iinde mcadele yrtmyor. Bu yzden dier bir parti devlet bile kursa kaybediyor. Ama PKK en kaybedilmi toplum iinde sosyalizmin en yaratc bir uygulanmasn esas ald ve kendi iinde de srekli sistemli hale getirdii iin bugn belki de yarn evrensel apta rnek tekil edebilecek bir partiye ulayor, dnyor. Her ey bitmi deil burada. PKKnin bir zgrl var. Sava yaratc temelde gnlk olarak srdryor. Eer yarn PKKninba n aenb ktehi ene d y lk dir diye sorulursa, bu ne dmandr, ne de dtaki u veya bu dayatmadr. Kendi iindeki bu mcadeleyi durdurdu mu, mcadelenin doru ynetimini, zellikle doru sosyalist ynetimini gtremedi mi, bu parti yenilir. Ama doru gtrd m, yenilmez. Tek baarl yol budur. Bu bir kiide ve komitede salandnda partiyi zafere de gtrr, sonrasn da getirir. Ama kesintiye uratt m, kiinin kendisinde tkand m; merkez komitede, politik broda veya btn parti kadrolarnda tkand m, devlet de kursa, bu devlet, hi ummad bir biimde, bir zamanda elinden kayar ve en tersinden bir araca dnerek karsna dikilir. Biz, insanlar PKKnin iine ekmekle, ilkin insansn,z rya g a agee ek in yargsn egemen klyoruz. m l c s kincisi insan ol a n ge ek e i i, z r ya a n ge ek e i i, m n r l rn g m r l rn ya isa a   ve e ek in diyoruz. Bununge e i eina psa a n v mn r c s r n n v  ver e inmiin andaola az n,z rdeola az n. m m d s m s g m s PKKde gerekleen sosyalizmin biricik tanm budur ve bu esastr. Bunu esas almayan PKKde yol alamaz, mcadeleyi gelitiremez, hibir baarya da ulaamaz. Yalnz, PKK iin mi byle? Hayr! PKK olmad m zaten bu toplum zlmtr, -kaos halindedir. Dier rgtlerin durumu belli, en gl kapitalist-emperyalist devletler bile tanmlayamyor Krd. Dolaysyla politika oluturamyor ABD u veya bu ilgili devlet. Neden? nk kapitalist ideolojilere ve dini ideolojilere gre Krd-Krdistan tanmlamak ve politika oluturmak mmkn deil.
160

Ancak toplumu bilimsel olarak ifade etmede en iddial ve insan yceletirmekte en kararl olan veya yle bir amaca sahip olan sosyalizm bunu salayabilir. Bu da ancak, PKK temelinde, biiminde bir sosyalist uygulamay kendi somutumuza uygularsak salanabilir. Yaplmak istenilen, biraz da kantlanan ve kesinleen gerek budur. Dnmeyi bileceksiniz, neden sos a izm, na l bir sos a izm y l s y l PKKdena lger ekeisos aizm? s l t y l En temel dersimiz budur. Bu dersleri bilmeden, byle gerillaym, bilmem hareketli savam, bilmem yle st ynetimmi, nderlikmi, komutanlkm anlayamazsnz, daha da tesi byk yanllklar yaparsnz. Tekrar vurguluyorum: Yaam isteinize biz gereklik kazandryoruz. Byk sayg duymakla kalmyoruz, adeta yoktan var ediyoruz. Ama sizin de baz temel kavramlara artk ilgi gstermeniz gerekiyor. Bunu kendinize uygulama gcn gstermeniz gerekir. Sadece anlatarak deil. Baka trl bir sosyalizm iddias, kesinlikle yalandr. Yaama gelmezseniz, ideolojik gc gstermezseniz, iradeyi ortaya koymazsanz birer yalancsnz, sahtekarsnz. Yani lrsnz ve sizinle yaam gelitirilmez. Beyinsizsiniz, bir hainsiniz, bir ajansnz. Bunlarla da yaama gelinmez. Objektif-subjektif olmas hi nemli deil. Sosyalizm dersi, yle sradan deil, temel yaam dersimizdir. Bunun PKKlilemesi ve PKKde gereklemesi, bizim iin yaratln, diriliin ta kendisi oluyor. Bunu ciddiyet ve kesinlikle ele alrsanz, sosyalizme inannz, PKKde gelien sosyalizme katlmanz ve onunla yaamn yoluna girmeniz ve biraz savamanz mmkndr, derim. Baka trl ne ucuz lmlere yatarak, ne de her trl sahte bir yaamn sapn tutarak, beni de, kendinizi de aldatmayn. ler zor. Yaam ve sosyalizm kavgas veriyoruz. Hem de nasl bir dmana kar olduu ak. Yaamak isteyen sen deil misin? Onun savamn gze al, onun ideolojik biimini onun rgtsel biimini, onun dman tanmn, onun dost tanmn esas al. Onun ciddiyetini, onun ar balln, onun her dzeydeki
161

hazrln esas al. Neden yapmyorsun? Neden sahtelie doru gidiyorsun? Neden byle saptryorsun? Neden birok eyi grmezlikten geliyorsun? Neden gereklerini kendi kiiliinde yerine getirmiyorsun? Byle yaparsan, sadece bir oportnist demeyeceim, kocaman bir sahtekar deilsin de nesin? Tabii, nderlik gerei, byle bir anlayn byk bir savas olduu iin, byle bir sosyalizmin kavgasn byk verdii iin bunu iyi tanr. Kendi partisini de tanr, kendi savan da tanr. nk krk yldr, her gn bin defa deneyip yrtt bir sava var. Nasl tanmayacak, kendinizi nasl gizleyeceksiniz? Nasl kendinizi ucuz yaatacaksnz veya lme ekeceksiniz? Bu nasl kabul edilir? Byle bir sosyalist nderlik, kesinlikle bu durumlara dmeye ne frsat verir, ne kabul eder. Amanszca bunun karsndadr. te PKKde gerekleen sosyalizm budur. Emperyalizm bugn ki ABD kapitalizmin en iddial temsilcisidir PKK nderlii iin acmasz, zalim demesi bir gerei ifade ediyor. Kapitalizm acmaszln, zalimliini yavuz hrsz misali tersyz ederek, dnya halklarnn uyanmamas iin, gnmz sosyalizminin tekrar insanla mal olmamas iin, byk bir hnerle, sahtekarlkla amansz zerimize gelerek kapatmak istiyor. Bize bu kadar yklenmenin altnda, PKKnin kesin sosyalist niteliinin bu biimde geliim gstermesi vardr. Yoksa Trk barbarln ok sevdii iin deil. Trk faizmine onlar da fazla ilgi duymuyorlar. Ama PKKdeki sosyalizmden daha ok korktuklar iin bize kardrlar. Sosyalizme kar savata en usta olan Almanyann ok zerimize geliinin de en temel nedeni, Trk barbarln, ynetimini ok sevdii iin deil, PKKnin sosyalizmini kendisi iin ok tehlikeli bulduu iindir. Demek ki, PKKde gerekleen sosyalizmin evrensel ve enternasyonal llerde de ok nemli bir yeri vardr. Sosyalizm ulusal-toplumsal gerekleimiz iin zaten tek diriltici ideolojidir. Uluslararas alan etkilemesi anlamnda, kapitalizmin karsnda kendisi iin grd en byk tehlikedir. Dolaysyla yurtseverlii de, enternasyonalizmi de baar temelinde yryen en iddial rgttr, partidir.
162

Sosyalist ideolojiyi kendisine ok iyi zmseten, partide bunu uygulatan biri, mkemmel politikacdr, mkemmel askerdir ve her sorunu zer, her hazrl da yapar. deolojik temelinizi byle glendirin. Bir elin parmak says kadar karn bunu iinizden, o zaman, zaferin en temel gereksinimi karlanmtr, derim. Gerisi bir teknik dzenlemedir, niceliksel bymedir, zamanlamadr. Eer gcnz varsa, byle bir sosyalist olmaya, onun kavgasn srekli yrtmeye, zafere ularsnz. Bunu dtalayanlar, ideolojisiol a anas erikeniyianar m y k l t l m anlayyla hareket edenler ok kt. Sosyalist temeli olmayann askerlikten anlamas urada kalsn, hibir ey anlamayann tekidir. En tehlikeli tutum-davran bu kiilikten gelir, dersek daha doru olur. Politikadan anlamaz ama pratikten anlyor, teoriden anlamaz ama savatan iyi anlyor! Hemen bu noktada benim aklma katr geliyor. Katr dada iyi yrr, ama katr sadece katrdr. Reo bir katr vard kahraman ilan edildi. Trk genelkurmay, ancak bu kadar olur. deolojisiz, politikasz gerillaclk olmaz. deolojik, dnsel zeminin ok gerekli olduuna inanacaz. PKKde gerekleen sosyalizmin ne anlama geldiini ok iyi bileceiz. Bunu anladktan sonra, parti ii mcadeleyi de ok iyi anlayacaz. Kesinlikle parti iinde sosyalizm mcadelesi mthi yrtlmek durumunda. Bu da yrtld m, pratik grevler, askeri grevler sadece bir nicelik ve zamanlama ii olur, tam baarya gitmesi iin. Byle nderlik gereini yakalam bir militan hibir siyasi ve askeri sorunda zmsz kalamaz ve engel de tanmaz. Byk politik, askeri ustadr, byk bir taktisyendir. Be kii ile, bebin dman yerle bir edebilir. nk, byk taktisyendir, becerir o; politikay, diplomasiyi kesin baar temelinde yrtr. Yeter ki byle sosyalist bir militan olsun; hangi soruna el atarsa atsn zer. Zafer istiyorsanz, ncelikle byle bir sosyalist anlayn sahibi olacaksnz. Bunun duyum gc, bunun dnce gc, bunun irade gc; bunun her trl teknik, eitim, tedbir, salk gc, fiziki gc vb. hepsi birbiriyle balantldr. Kendinde birletirdin mi, eer bir talihsizlik olmazsa, her zaman sylediim gibi, gkten bir ta ba163

na dmezse, iraden dahilinde olmayan bir ey gelip nn kesmezse, senin muhta olduun tek ey nefes alp vermektir. Bunu srdrdke, baar stne baar kazanrsn. Benim, sosyalist ideolojiyi kendime mal etmem veya bu temelde PKKliletirmekten anladm budur. Ve imdiye kadar, baarlan da bu temeldedir. Hi kimse iddia etmemelidir, aslnda y e pra ik yap k da, l t t yebil ema ayapkda,PKKiebyegeii. Tm bunl m l m t t l l t lar kesinlikle doru deil ve sanldndan daha fazla kaybetmeye yol amlardr. Bugne kadarki kazanmlarn en temel nedeni, sosyalist ideolojinin PKK iinde byle bir balangla balatlp, gnmze kadar byk bir srarla, byk bir mcadeleyle srdrlmesidir. Toplum gerekliimiz szkonusu olduunda, bu tek aredir, gerisi tehlikeli kaybetme nedenidir. Baka ideolojik dorultulara da girmek zaten kendiliinden bitmektir. Kantlanan en temel gereklik budur. Varsa iddianz, savamakta kararlysanz ve baz nemli baarlara da ulamak istiyorsanz, PKKde gerekleen sosyalizmi tm ynleriyle bir kez daha doru kavramalsnz. Bunu kendi kiiliinize zmsetmelisiniz. Mmknse parti iinde bunun savamn srekli ve yaratc vermeliyiz. Bu salandnda gerisi kesin baarl gelimedir!

Trk faizmi Sovyet desteiyle geliti


(NovoeVermyagazetesindenMakarincoVadimin PKKGenelBakanAbdullacalanyoldaileyaptrportaj)

Rusyadan ve Rus halkndan bahsedildiinde o byk ve muhteem Ekim Devrimini anmsamamak mmkn deildir. imdi ise Rusya topraklarnda byk d gzler nnde. Rus halk, her zaman iin ezilen dnya halklarna byk bir k ve ilham kayna olmutur. Bundan dolay Rus halk byk bir halktr. Tarihte ve gnmzde ok nemli ve byk roller oynamtr. Krdistan halkyla Rusya halknn birbirini daha iyi tanmaya doru gittii bir sreten gemekteyiz. Yzyln banda ve gnmzde Trk faizminin imha politikalarn bilerek ve doru politikalar belirlemeliyiz. Gnmz Trkiyesi hem Krdistan, hem de Rusya halk iin nemli bir sorundur. Byk Ekim Devriminin temsilini Rus halk yapmaktadr. Ekim Devrimi acaba hangi hata ve yetmezlikler sonucu bu duruma dt? Her eyden nce kendimi sosyalist hissediyorum. Zaten emperyalist devletler benim iin, tek ba  a kal  sos a ist din m y l yorlar. Hatta Amerika beni, dnyadaki en teh i e i mark ist-le lk l s ni ist olarak nitelendiriyor. Amerika, Sovyetlere kar amansz n bir savam yrtt ve hl da yrtyor. Oysa emperyalizm imdi daha kt bir biimde bize saldrmaktadr. Fakat biz bu emper165

164

yalizm karsnda dmyoruz. Ne amalarmzda bir zedelenme oldu, ne de sosyalizme ynelik almalarmzda bir gerileme oldu. Biz kendi tecrbelerimizi hem sizlere sunmak, hem de tecrbelerinizden yararlanmak istiyoruz. Bir zamanlar Rusya sosyalizmin kalesiyken ve halk sosyalizme derinden balyken, neden imdi sosyalizmden nefret ediliyor? Sosyalizm ve byk aydnlanma, temsilini Rusyada buldu. Byle bir ykln ve halkn bu kadar daralmasnn nedenleri nelerdir? Ben Trkiye Komnist Partisine hibir zaman sempati duymadm, hatta bu partiye yaklamaktan bile ekiniyordum. nk yaam tarzlar kabul edilir gibi deildi. 1970lerde onlarn ahsnda Sovyetler Birliinin hata ve yetmezliklerini grebiliyordum. Sovyetler Birlii, enternasyonalizm adna Trkiye Komnist Partisine yllarca yardm etti. Trkiye Cumhuriyetinin kurulu yllarnda, emperyalizmin Mustafa Kemal hareketine yardm etmesine bir anlam verebiliyoruz. Fakat Sovyetlerin o dnem sunduu taktiksel destein daha sonralar bir devlet stratejisine dnmesine anlam veremiyoruz. Bence Sovyetlerin dalmasnn bir dier nedeni de, Trkiyeye sunmu olduu destein devlet politikasna dnmesidir. Eer taktiksel yaklamlar stratejiye dntrlr ve ideolojide sapma balarsa, tm dnyaya ynelik uygulanacak politika da o erevede yryecektir. Leninin, Mustafa Kemale yaklamlar taktikseldi. Fakat Stalin bu taktii ok ne kard ve devlet politikas haline getirdi. Bu temelde de hastalklar derinleti ve sosyalizm ok ey kaybetti. Tabii ki bu taktiksel destein daha sonra stratejik destee dnmesi Krt halk iin olduka nemlidir. nk burada Krt halknn sonu ve Trk faizmi tarafndan gerekleen soykrm hareketi var. Dikkat edilirse, Mustafa Kemal gn be gn faistleiyordu. Trkiyede bir faist rejim oluuyordu ve bu 1940lara doru Sovyetlerin yardmyla gerekleiyordu. 1925-40 yllar aras Krdistan batan baa bir isyanlar dnemidir. Bu isyanlarn hemen hepsi emperyalizmin desteiyle Mustafa
166

Kemal tarafndan amansz katliamlarla bastrld. Bir taraftan bir halk katliamlarla yok edilirken, Mustafa Kemal hem Sovyetlere, hem de emperyalizme dost grnmeye alyordu. Her iki taraftan da byk destekler alyordu. Sosyalizmin dalmasn salamak iin, 1920-21 yllarnda Mustafa Kemal ngilizlerle ittifak kurmak istedi. Ardndan Mustafa Suphi bata olmak zere 15 TKP yesini 1921 ylnda komplo dzenleyerek katletti. Sovyetlerin yardmyla, dnyada sosyalizme en byk darbeyi vuranlarn banda Mustafa Kemal gelmektedir. Mustafa Kemalin sosyalizme dmanl daha sonralar aka ortaya kt. Zaten bandan beri byk bir sosyalizm dmandr. Emperyalizmin ve ngilizlerin en has adamdr. Bugne kadar ngilizler Mustafa Kemale byk deer verirler. Nedeni Mustafa Kemalin sosyalizme Anadoluda darbe vurmasdr. Mustafa Kemal hareketi, emperyalist devletler iin temel hazrlayarak sosyalizmi dondurdu. Hi kimse Mustafa Kemal kadar sosyalizmle oynamad. Bugn hl emperyalist-kapitalist sistem halklarla oynuyor, halklarn en ufak demokratik taleplerini kanl biimde bastryor. Emperyalizm neden halklarla bu kadar byk oynuyor? nk sosyalizmden korkuyorlar ve sosyalizme kar ittifak oluturmak iin halklarla oynuyorlar. Trkiye Cumhuriyeti, kurulu yllarnda aslnda tm emperyalistkapitalist lkelerden yardm alyordu. Ve bu yardm gnmze kadar da devam ediyor. nk sosyalizme kar en byk sava TC yrtyordu. Btn bunlar yaplrken bir taraftan da Krtlerin lm ferman hazrlanyor, te yandan ezilen dier halklara da ayn politika uygulanyordu. Grekleri, Ermenileri ortadan kaldrd. Birok kltr asimile etti. Btn bunlar biraz da Sovyetlerin desteiyle gerekleti. Trkiye Cumhuriyetini ok iyi tanrm. Trk faizmi, Ruslar kendilerinin en byk dman olarak grrler. Hatta Ruslarakar sa a am bile diyebiliyorlar. Aslnda bu, direkt Rusyaya kar v l gerekletirilen bir ittifaktr. Rusyaya kar Trkiye Cumhuriyetinin kurulu yllarnda emperyalizmle gelitirdii ittifak snrlyd. imdi bu ittifak olduka gelitirilmitir. Bu tr ittifaklar halklara byk zararlar vermektedir.
167

Eskiden bir devletti; imdi be-alt devlet oldular. Yani Sovyetler, yedi devleti emperyalizme hediye verdi. Bu byk bir elikidir. Oysa en byk darbeyi de onlardan yiyorlar. Aslnda Rus halk kendi kendine zarar veren bir halktr. Baz kiilikler var ki, sanki Trkiye Cumhuriyeti iin yaratlmlar. Bir Rus konsolosu vard Trkiyede. Sonra dileri bakan yardmcs oldu. Her zaman Trklere na l yar m  ola i i im biiminde deers d c blr lendirmeler yapyordu. Ben Mos o aya gi e e im,  KK'nin ne k v d c P ka ar ev e i var a hep i i kal  a a m diyordu. Bizim Moskod l r s sn dr c vada ne evlerimiz, ne de gl ilikilerimiz var. Baz arkadalarmz var, onlar da 24 saat iinde oradan ekebiliriz. Fakat hangi mantkla bu deerlendirmeleri yapabiliyor? Bu bir diplomasi sorunudur. Belirtilen bu konular zerinde birlikte konuabiliriz. Aslnda gazetenizin araclyla yaplan bu rportaj, Rus halk ile yaplan bir rportajdr. Sorunlar karlkl ve derinliine birbirimize aarsak halklar iin bu olumlu olacaktr. Makarinco Vadim: Rus hal  yk eie i ve d e i en ok k s l l r l r ya a anbirhalkr.Asn aRushal  nmev utdu u ub kbir y t l d kn c r m y trae i i ifa e et eke ir.  zun bir s e en son a Rus hal  ken i j dy d m t d U r d r k d h  e i i kur u ur.  kim Dev i i den son a ye i bir g n k m tn m t E rm n r n n do a , hal n y el e i ge e ir en,  alk bir an a b k so un m s k c m s r k k h d y r larakar a.Bi imuy ua   zpoii a nneka arkar a k l l t z g l dm ltk n d m ol u u u ok g el aka  z. H  ein saam ku ul a  in d n z l dn k m t l r m s i a aa ngol a ge e i or u.Buso una n  in l m l r l m s r ky d r l r z m i gkad oa aihi avar . l r l r ty d Le ininl n enson ako  istpari iiin eb kde i ik n m d r m n ts d y lik er ol u. de  o ik e i i er ba gs er i. Ge i i i en tak ik er, l d ol j l kl t d l trl t l straei ehiz etet e i.Ba ko uar aamsaan ,gbir t jy m m d z n l d l l d l eko o i olu u ul u. Ger ek en de hal  z kin i Dn a Sa a n m t r d t km c y v ndafa iz ekar gbirta ral .Bir okde e ihal  zko m l v d r km ru akise i.Fa iz ekar mil onar aka pve il i.Her alkko m t d m y l c y r d h lay koay bu ka pa  kal  a az. De i i k a  a geir ek in l y l r dr m mr v mn t m i da ib kbira age e i or. h y b r ky de  o i e ta iz ve il ik en son a sos a izm e n  k ba n a ol j d v r d t r y l d c l z d reor iz edo ubirka ya an .Ko  izm ensk aszedil i, f m m r y d m n d d
168

fa at ide lo i en uzak a a  da en el e e e i er.  alk ide  o i k o j d l m y g l y m dl H ol j den uzak a n a, de i ik sap a ar da gn e e gel i. Ve Sov et l c m l d m d y lerinda  ger ekei. l l t Top um al  ar a n n e bi ey el  ar ar ko ul u. Her es l s k l r n r s k l n d k zen in, n , h et i ol ak is i or u. Ba  a  da bu he ef e i e g l r l m ty d zl r d l rn ula n a, hal a b k dar e er vur u ar. Bi im ya a  z bi az c k y b l d l z mm r byegei. l t Bu nRus ab kbir rizineiinde.Benina  o umki,Rus g y y k ny r hal  dab kbirgvarvebugayaka a akr.Neka arb kn y l n c t d ykkar a akarya an ada,yi edeengdevetir.Ken iz g l l s n l l t d g ye layaka r. c l h t d Tek ar Rus ann Tr i e ile  lan ili i e i ze in e dur u u r y ky o kl r r d d muz aba ayne i idegr ekmm n r.Asn a1920ler e d k l rn m k d l d d Tr i eyle Rus a ara n a i kar a k ili i e in tpks kin i ky y s d k m kl r c Dn a Sa a  n e i Al an ar a  lan ili i e in e de var . Hem y v c s m l l o kl r d d eko o ik, hem de as e i ili i er sz o u uy u. r e in Al an n m k r kl k n s d n m Harp Okuu  en ie i,  e ime i i Rus ada ya  orar . Sa l r cl r r n l rn y py l d vabaa kanson abupoii a nyanol u uora ak. l d t r ltk n l d t y t Tr i eninkin iDn aSa a ndaAl an ailebirikebi iar ky c y v m y l t z ka anvur a ahaklaryoku.Asn aTr i enin zunbirs e en d m y t l d ky u r d be iRus aykskacaalmakise i i ibii o uz.Bun andoa bu r y t dn ly r d l y ko u abi imvesi inay yaka ma asa ipol adu u usz o n d z z n l l r h m r m k nu u. s Stainin mili et i poii a  n et ie i g   e ka ar de am l ly ltk sn kl r n m z d v edi or. alksr nedii or,kati marger eke i or u.Kitlelerin y H g ly la l l y d iin eoturuanbuyanpoii a,Krte eyaka m adaken i i d t l l ltk l r l d dn gser eke ir.Bir okRuspoii a   l rtso u u uana a t m t d ltk cs h K r n n l y ma r.Budo ubirpo is onde il ir. m t r z y d So u a ge ek is i o um. Be im gr  m ka a y a ge il a r m m ty r n d d r l r l sa a Kr isandaim irne i ive i or.G  z em a e v d t d l rn ry n m d c d le i ingi i ana l r? nz d t s d Abdullah calan: Rus halknn gnmze kadar, Krt halkn tanmamasnn elbette nemli nedenleri vardr. Krt halk tarihte kaybolmu, herkesin yaayabileceinden umudunu kestii bir konum ifade ediyordu. ok silik bir halkt. Bu haliyle zaten yeni bir
169

yaam kazanmas mmkn deildi. Dier halklar iinde erimekle yzyze kalm bir halk gerekliine sahipti. Bundan dolay herkes umudunu kesmiti. Hareketimiz ilk ortaya ktnda kimse bizlere inanmak istemiyordu. O zamanlar yalnzdm. Milli bir miras, snfsal bir taban da yoktu. Yllarca yalnz bamaydm. Herkes mmkn de il, sen bu in an a  di il e ez in diyordu. Uzun bir sre s l r r t m s byle devam etti. Bir grup arkadam vard, onlar da inanmyorlard. Hatta 1980li ve 1990l yllara kadar arkadalarn da, halkn da bak as bu erevedeydi. Dman da bizim baaracamza inanmyordu. Tek bama bu sava yrtmeye altm. Sonradan anlald ki, bu sava geliecek. Gerillann temelleri lkede atlmaya balad. Halk serhildanlar balad. Gn be gn byd. Ksaca partimizin kuruluu, dier klasik sosyalist partilerin kuruluuna pek benzemez. Balangcm tpk 1898lerde Rusya Sosyal Demokrat i Partisinin dokuz kiiyle balad gibidir. Ben de dokuz arkadala baladm. Yoldalmz dnda, hibirimizin herhangi bir hazrl yoktu. deolojik olarak da hibir hazrlmz yoktu. ki cmleyle almalarmza baladk: Krdistansmrgebir l e ir. rthal ezi enbirhalk r.Buhal nva a ol a dek d K k l t k t n m l dik. nsan haklar zerine baz kitaplar okumutum. Sosyalist ideolojiye arlk veriyordum. Fakat fazla derin deildim. O dnem benim iin nemli olan byk bir cesaretle grup oluturmakt. Tpk Rusya Sosyal-Demokrat i Partisi gibi, 1898den 1903 yllarna kadar ad var, kendisi yok. Bizim temelimiz daha zayft. Halkmz okuma-yazma bilmiyordu. Aydnlar yoktu. Bundan dolay btn almalar tek bama yrtyordum. Yok edilmemiz iin adeta btn dnya Trkiye Cumhuriyetine destek sundu. Fakat bugn Amerika ve Almanya gibi lkeler imha siyasetiyle bizi yok edemeyeceklerini az ok anladlar. Artk Krt halknn katliamlarla tkenmesi mmkn deildir. imdi Krt halknn ykseliini, diriliini herkes kabul ediyor. nemli olan savammzn birok eyi kantlanm olmasdr. Bel ki da ha tam kur tu lu gereklemedi, ama ya a ma d n gerekleti. Krt sorununu dneme gre anlamalyz. Kurtulmadan,
170

bamszla ulamadan nce dirilmesi gerekiyordu. Kk kurutulmu, yaam damarlar kesilmi bir halkt. Yalnzca bir-iki kurumam damar kalmt. Belki yeerebilir diye ok sulamak gerekiyordu. te bizim yaptmz biraz yeertmek oldu. Dnem kurtulua doru gidiyor. imdi lke ve halkn kurtulu dnemindeyiz. Eer bu ekilde almalar yrtrsek, kurtulua doru byk admlar atarz.

rus halk iin de Nasl yaamal sorusu


Pe ibnbuna na lba ar  z?Birhal nye i enye er k t l r s dn k nd me ina lol u? s s d Btn bunlar, basit ve kolay kazanlan eyler deildir. Krt halk kendisinden umudunu kesmi bir halkt. Halk brakn, bizim arkadalarmz bile biz if ah ol a z diyorlard. Benim en byk l m y grevim bu topluluun bir halk olduunu nce ispatlamak, sonra da kendisine kavratmakt. Bunu baardk ve kazandk. Parti iinde de her yoldan bu baarlar kendisine layk grmesi gerekiyordu. Halk ayakta duran llere benziyordu. Partimiz bu halkn ayaklar zerinde yaayabileceini ispatlad. Halk ve parti iindeki en byk dier bir sorunumuz da nasl ya a a z sorusu ve sorunudur. Bu sorun bir zamanlar Rus halk m ly iin de nemliydi. ernievskinin bir kitab vard; Nasl Yap a m l? O kitap biraz da bizim durumumuzu anlatyordu. imdi zmlemeye tabi tuttuum en byk sorun nasl ya a ma z sorunudur. ly nk arkadalar da, halkmz da nasl yaanmas gerektiini bilmiyorlar. Yaam tanmayan, sava da tanyamaz. Belki Rus halk imdi kendine bu soruyu sorma gerei duymuyor. Ama onlar iin, 1870-80li yllarda zgr bir yaamn bu sorusu ok nemliydi. Aslnda Rus halk iin naslya a a z sorusu imdi de ok m ly nemli ve gerekidir. Yaam konusunda kaplar sonuna kadar atk. Yaam anahtarn
171

ele geirdik. Bunun Sovyet partisi iinde de iyi anlalmas gerekiyor. Sovyet Komnist Partisi, dnyann ikinci byk devletinin sahibiydi. Tasfiye olduu zaman kimse sahip kmad, kendi kendisini tketti. Amerika, Sovyetlere kar bir savarken, bize kar Alman ve ngilizleri de ardna alarak defa savayor. Hatta Sovyetlerin de yardmyla Trk smrgecilii bize kar savayor. Fakat btn bunlara ramen, partimiz baard. Yaam yolu ald, zgr yaama doru yol alyoruz. Partimiz her geen gn daha byk yryor. Birok defa ite ve dta tasfiye edilmek istendik. Ama btn bunlara ramen, partimiz bugn daha yce bir partidir. Bu tarzyla devam ederse dnyada daha byk yanklar uyandracaktr. a aa   ana a ii o um.Bnbunarneka argei l m l rnz l y bly r t l d l ti i i igse ir.Yal z aide oikola akde il,di eralanar ada nz t r n c ol j r l d gen i i izbeli.So a a mso uar,neza anba a a a  zko l dn l r c r l m r c n nu un a r.Kr isan alkiki a  na lku a ak  z?Ba m z s d d d t h td rn s r c sn s birh  etmikur akisi or u uz,yok afe e as onmu? k m m ty s n s d r y Devlet kurma sorunu, siyasal bir sorundur, iktidarlama sorunudur. Halkmzn durumu, dier halklarn gereklii gibi deildir. Bizim iin halkn yeniden yaama dn nemlidir. Bu gerekleiyor. imdi ise bir devletleme sorunumuz var. Krt sorunu, bamsz bir sorun deil. Ortadouda Trk, Arap ve Farslar arasnda paylalmtr. Krtler zerinde birlikte bir politika srdrmlerdir. Devlet kurmamza kolay kolay frsat vermezler, -zellikle de Trkler. Fakat imdi belirli gelimeler var. Kendi aralarnda ok eliki yaadlar. Kendileri de zm gc olamyorlar. ran-Irak, Trkiyeran, Trkiye-Suriye kendi aralarnda birleemiyorlar. Bundan dolay d durumlar, baz objektif imkanlar sunuyor. eride de gerilla sava yaylm ve kk salmtr. Halk sonsuz bir ekilde yardm ediyor. Siyasi arena tam devlet olmasa da, yar-devlet kurmak iin olduka elverilidir. Bu federasyon biimiyle de gerekleebilir. Krtler balangta federasyon biimiyle Ortadouda rol oynayabilirler, federasyon biimi Gney Krdistanda belli lleriyle gerekleiyor. Fakat Trkiye Krdistanna, baml olarak geliiyor. Trkiye egemenliinde olan Krdistandan bamsz olarak Gney Krdistanda bir federasyon oluumuna gitmek imkanszdr.
172

Federasyonun, her parada birbirine bal olarak gelimesi gerekiyor. Dier bir sorun ise, eskiden Trkiye Gney Krdistan misak- milli snrlar iinde gsteriyordu. Bunun iin Gneydeki tm sorunlarn iinde Trkiye de vardr. Her parann kendi iinde rgtlenmesi mmkn deildir. Bundan dolay ya her drt paray inkar edecekler, ya da kabul edeceklerdir. Yine de elikiler ortaya kyor. Bundan sonra zellikle Gney Krdistanda devletlemeye doru belirli admlar atabiliriz. Krdistann her parasn devletletirme ynnde glendirmezsek bile Gney parasnda devrimi gerekletirebiliriz. Zaroslarn eteklerinden, Dicle nehri kylarna, Botan suyu dolaylarnda bir atlmla federasyon almalarn glendirebiliriz. Gney Krdistanda sava daha da younlaabilir. Bu kararmz gn be gn keskinleiyor. Bu ynl hazrlklarmz devam ediyor. Yakn hedefimiz demokratik federasyondur. Yllar kapsayacak bir alma deil, aylar ierisinde gerekletireceimiz bir almadr. Ana l  ka a ya rak,Tr i evedi ere iyefe e as o a l d d r l I ky l r l d r y n git ekisi or u uz. m ty s n Dorudur. rnein, Rusya da federal bir devlettir. te bizde Ortadouda bir federasyonu gelitirmek istiyoruz. Krdistan evreleyen dier halklarla federasyon araclyla birleilebilir. Federasyon, devletlemek iin kk bir adm deildir ve eer demokratik olursa, devlet gibi roln oynayacaktr. Pe ig  z eulusa a a are a ana lbirroloy a a ak k n m d l r r s n d s n y c s z?Pari i indn a anbekenie ineer ir? n tnz y d l tl r l d Her eyden nce dnya halklar nasl yayorlar, Krt halknn da yle yaamasn istiyoruz. nsan haklar ve insanlk iin konulan btn kanunlar bizler iin de geerli olmaldr. ok ey syleniyor, ama pratikte hibir adm atlmyor. Savamz dnya devletlerinin siyasetini etkilemektedir. Devrimimizin baaryla gereklemesi Trkiye, Irak ve dierlerinin konumunu olduka deitirecektir. Bunlar etkilemek demek, dnya politikalarn da etkilemektir. Bugn Krdistan Ortadounun krdmdr. Bu sorun zlrse birok sorun gn na kacaktr, stratejik bir rol
173

oynayacaktr. Eskiden birok devlet Krtleri istismar ediyor, kendine gre Krtler zerinde oynuyordu. Ama imdi Krtler bir stratejiye sahip oluyorlar ve bu strateji byyor. Eer nmzdeki bu admda baarl olursak, Ortadouda byk bir rol oynayabiliriz. Amerika bu durumdan derin endieler duyuyor. Artk eskisi gibi Filistin sorununu fazla nemli bulmuyor ve imdi Krt so u u ok b k bir so un r n y r dur diyor. Dnya arlkl olarak dikkatlerini bu sorun zerine ekmitir. nk petrol, su ve halkn kilit noktasn Krt sorunu oluturuyor. Devrimimiz bu konularda gl admlar atacaktr. Petrol ve su sorunu sadece Ortadounun deil, dnyann da balca sorunudur.

Trk ovenizmini ruslar ve krtler birlikte durdurabilir


Sa nBa anRusa n,Krte eba a  na lde eren i y k l r l r k sn s l dri or u uz?Na lstraeikbirsi a ete,Rusve rthalka bire y s n s t j y s l K l r l e iirer? bl l Rusya 19. yzylda Krt sorunu zerinde olduka durdu. Minorsky ve benzeri birok aydn nemli aratrmalar yaparak, Krt sorununu objektif bir ekilde aydnlatmaya altlar. Ekim Devriminden nce de Rusyann Krtlerle ilikileri glyd. Rusya ordular Krdistana kadar geldiler. Hatta Dersim, Erzurum, Bitlis, Van, Ermenistana kadar ilerlemilerdi. Eer Rusya gitmeseydi, Ermeni ve Krtler devlet olacaklard. Youn ilikiler oldu, sonra her ey tersine dnd. Ekim Devrimi halklarn zgrlk devrimiydi. Rusya, Mustafa Kemale yardm ederek Krtler ve Ermenileri dtalad ve katledilmelerinde rol oynad. Bu kt bir elikidir. D yardmlara balanarak bir devrim yaplmaz, ama halklar arasnda da dayanma olmaldr. Biz sosyalist bir hareketiz ve baz gerekleri grmek zorundayz. Yetmi yllk Sovyetler tarihi Trkler, Farslar ve Araplar iin olumlu bir tarihti. Fakat bu yetmi yllk tarih Krtler iin olumsuz bir tarihti. Sadece Sovyetler tek sorun deildi. Baz i sorunlar da vard. Ksacas yetmi yllk Sovyet varl Krdistan halk iin fazla olumlu
174

deildi. Sovyetlerdeki hastalklar gn be gn byyordu. Hem ieride, hem darda sorunlar arlayordu. Dald srete fazla zlmedim. Daha Gorbaov dnemi balamadan nce 1985te yaptm baz deerlendirmeler vard. ki sistemin birbirine yaknlamas gerektiini vurgulamtm. nk tm sorunlar kendilerinde bir krdm haline getirmilerdi. Bu krdme birok devrim feda oluyordu. Doru bir politikann sahibi deillerdi. Sonuta Rus halkyla birlikte birok ulus zarar grd. zlen sosyalizm deil, sosyalizmin iindeki hastalklardr. imdi de Rus halk bunun aclarn ekiyor. Sovyetlerin zlnden sonra, biz Krtler iin ortaya kan durum fazla olumsuz deildir. Rusya halk tekrar kalk baarrsa, bu kendisi iin yeniden bir dou olur. Gnmz Rusya politikas tam anlamyla netlemi deildir. Gn be gn politikasnn da netleeceini sylemek mmkndr. Uluslararas siyaset zerinde de nemli etkiler yaratacaktr. imdiden Rusyada baz sorunlar yaanmaya balamtr ve bunlar halklar yakndan ilgilendiren sorunlardr. rnein eenler sorunu; Trkiye tam ovenist bir karakterle eenleri savunuyor. Yine Azerbaycan, Kazakistan, Trkmenistan, zbekistanda Trkiye oveniste bir politika izliyor ve faizmi buralarda merulatrmak istiyor. Turani kavimleri var. Biz eenlerin, Trklerin zgrlne kar deiliz. Fakat Trkiyenin ovenizmi krklemesi tehlikeli bir durumdur. zellikle Trke gibi faistler bunu krklyorlar. Bu Rusya ve dier halklar iin olduka tehlikeli bir politikadr. Anadoludaki Trk burjuvazisinin, baz devletlerle kurduu ittifak esas olarak Rus halkna kardr. Bu politikay iyi anlamak gerekir. Belki Trkiye imdi zayftr, elinden fazla bir ey gelmiyor. Fakat bymeye alyor. Gerekten de Trk kapitalizmi birok devlette yaygnlayor. Hatta Rusyann iine bile girmitir. Petrol konusunda imdiden birok sorun kmaktadr. nmzdeki srete baz politik elikiler gndeme hzla oturacaktr. Trk zel sava rejimi her geen gn faist bir karakter kazanyor. Trkiye faizmi ilerledike Rusya halkna baz engeller kacaktr. Tarihte de buna benzer durumlar oka yaanmtr. Osmanl mparatorluu yz yl boyunca Rusyaya kar savat. Sovyetlere
175

kar da NATO yanls olarak savat. imdi de sava hazrlklar yapma dnemindedir. Trk devleti kolay kolay ovenist politikalarndan vazgemez. imdi Krtler TCnin politikasna kar savayorlar. Sovyetlerin gneyindeki bu tehlikelere kar roln oynayabilecek, Trk ovenizmini durdurabilecek tek halk Rus halkdr. Rusya ile Krt halk arasndaki ilikilerin tarihi, gncel temelleri vardr. ki halk arasndaki ilikilerin hem stratejik, hem ekonomik, hem de politik alanda gl olmas gerekiyor. Rusyann dier birok halka gre, en ok Krtlerden destek alabilecei objektif zeminler mevcuttur. Rusyann Trkiye ve Ortadoudaki birok lkeyle ilikileri var. Bence bu ilikiler Rus halkna arlk tekil ediyor. Krt halknn ykselii Rus halknn tarihi sorunlarn hafifletecektir. Krt halk imdi ok byk bir rol oynamyor olabilir, ama Krt halknn mcadelesi her iki halk iin de olumlu koullar hazrlayacaktr. Ruslar imdiye kadar TCye vermi olduu destek karsnda sadece zarar grdler. Aslnda Trkiye Cumhuriyeti Rusyann desteiyle bir devlet oldu. imdi de bu faist rejim Rus halkn tehdit ediyor. Onlarn stratejik ilikisi Ruslara kardr. Zayf bir politikac olduum iin gelinbi eyar m din demiz d e yorum. Fakat sorun, hepimizin, halklarn sorunudur. Bu ittifaklarn, yardmlarn temeli nedir? Askeri ve tarihi bilinleri gl olan Rus halk neden hl Trkiye ile ilikilerinde srar ediyor? Krdistan sorunu gndemi igal eden temel bir sorundur. Eer ekonomik, askeri ve siyasi olarak derinliine incelenirse Krt sorununun zm konusunda en ok Rusyann rol oynamas gerektii aktr. nmzdeki srete bu temel zerinde, halklarmz birbirini daha iyi tanyacaktr. Halkmzla kurulacak, her trl iliki hem Rus halkna, hem de Krt halkna byk yararlar getirecektir.

krt-rus ittifak birok sorunu zebilir


 rthal  nba al   bir okdeveinpoii aa  et ie K kn k drs l t ltk l rn kl meke ir.Fa atRus adaday naso unarvar.Ye iolu anRus t d k y l r l n yabuso unar andoa , rtso u u afaza nemver e i.li i r l d l y K r n n l m d k
176

ara   a gir e i. Rus ada im i ba  de i ik ik er ya a  or. yn m d y d z l l ny Hatabelioran aye iikerdeola iir.S eiin ede i ikike in t l d nl l bl r d l l r ol a mm n r.Es iSov eterden erikba n aide oi en m s k d k y l d l z d ol j d sap avar .Hepile i id   orar .Vebun andoa nn e m d ry n y l d d l y d kigncelen ele ig e e ier.Es iSov eterinpoii a  net i g l r r m dl k y l ltk sn ksi lg   or u.Bu uninsan uldag  eyap ar . h z k y d n i t b r m m l d Ona n o s ee beire ike i poii aar do u te ele e da an l r r t l l d l r ltk l r m l r y m or u.De izyola Rus ahal inoka arnemiol a a  a y d n l r y k i d l m m sn ra en,yo unbir nemver ier.Bunoka adakay etier.Rusar, m dl t d b tl l yal z a Ora o uda y tke i poii a a yank yap a ar, n c t d r t l r ltk d l l m dl bu unya n acid iyet ezike idesz o u u ur. erona iyi n n d d m l l r k n s d E l r in ee ez ek,sakadmarata az. c l m s l l l l m Bu noktada derin dnmek gerekiyor. Bu yanllklar Trk sorunuyla balad. Ortadounun geneline yayld. Dnya politikasnda da ayn hastalklar vard. Eletirip eletirmemek sorun deil, ama byk zararlar grd. Ben bu ne bi im po i i a diye aryor ltk dum. imdi kendileri de bunu farketmiler.  Rus a h  ei o d emer ye bir poii a uy uu or u ki, y k m t n l l ltk g l y d kim eger eke idiegei e i or u.H  etza anie i in ege s l r l tr my d k m m rs d ri ieik eya ame il ezolu or u.Mev uth  einka aol cl t k m y d c k m t p l ma a ge e ir.Sa  msizdebuko uze in edu u or u uz.Bir m s r k nr n r d r y s n bl e e  an ra at zk, di er alana  da et ie i. So ua Sov g d k h s l l r kl d n t yeterinda l a  be a e in egeir i. l m sn r b r d t d Dile getirdikleriniz nemlidir. ok ey unutulabiliyor. Ama imdi her ey aka grlyor. Rusyann Trkiyeye ynelik siyasetindeki yanllklar hl devam ediyor. Trk devletine ok byk destekler sunuldu. Fakat biraz da Krt halkna yardm etselerdi, Rusya halk on kat daha fazla yarar grrd. TCnin k Krdistan ulusal kurtulu mcadelesine baldr. 1920lerde kemalistlerle deil de, Krtlerle iliki kursalard, o boazlar sorunu oktan halledilmi olurdu. Ne Trkler Amerika ile mttefik olurlard, ne ran ah Amerikaya snrd, ne de Irak mevcut duruma derdi. Tek bir ey gerekliydi; o da Krtlerle iliki kurulmas. Krtlerin yetmezlikleri yoktur demiyorum. ok byk yetmezliklere de sahiptirler. Fakat biraz aba gsterilseydi, olumlu sonular ortaya kabilirdi. 1920 ve
177

1945lere kadar bu imkanlar vard. Bir yetmezlik sonucu bu frsatlar kaybettiler. Bu da Rusya halkna byk zararlar getirdi. Ortadouda Krtler imdi byk bir ykselii gerekletiriyorlar. Kendini dnyaya ispatlamaya alyor. Uluslararas politikalar deerlendirdiimizde, Krdistan ulusal kurtulu mcadelesinin geliimi Rusya halkna byk yararlar getirecektir. ki halkn birok konuda ortak zellikleri vardr. Mevcut durumda Rusyaya kar yrtlecek herhangi olumsuz bir politika direkt Krtleri de olumsuz bir biimde etkileyecektir. rnein, Kafkasya sorununu zmek iin oradaki Krt halkyla dayanma iinde birok ey yaplabilir. Ermeni sorunundan tutalm Trk sorununa kadar, birok sorunun zlmesi Krt sorununa baldr. eenler ve dier birok sorun birbiriyle balant halindedir. Bu sorunlar Rusyay da olduka megul ediyor. Mevcut durumu gz nne getirdiimizde, Rus ve Krt halknn ittifa birok sorunun zmnde anahtar roln oynayabilir. Trk faizmi islamiyet ad altnda byk bir tehlikedir. eenistanda baz olumsuzluklar yaand. Yarn Kazakistanda, zbekistanda ayn olumsuzluklar yaanrsa, nasl durdurulabilir? te, Krtler btn bu sorunlarn zmnde byk bir rol oynayacaklardr. 1920ler e bizer yokuk. Ta ihe  an yet eziker en so u d l t r t k m l l d n lar a a ak, rtveRushal ara n ado uili ierku ua iir. k r r K k s d r kl r l bl Kesinlikle. Halkn seven, ideolojik bir alma yrtmek isteyenler birlik ve beraberlik oluturmal. Rus halk fedakar bir halktr. Krt halknn d yaad bir dnemde Trkiye Cumhuriyetiyle ittifak kurdu. Tam da rgtlendiimiz bir dnemde, Rusya geriye doru bir gidii yayordu. nanyorum ki artk bu ansszlk ortadan kalkacaktr.

Sosyalist insan yaratmak, devlet kurmaktan daha nemlidir


Ana  mka a yaPKKninama ,yal ztop akkurar ak l d d r l c n r t m de il.Ay za an aye ibirin anti i ideya at akr.Ye iin a n m d n s pn r m t n s n na lya a or u uz? s r ty s n
178

Savamzn temel gerekesi, yeni insan kiiliini yaratmaktr. Yalnzca bir toprak paras iin ya da bir halk iin mcadele etmiyoruz. deolojimizin temelinde, yeni insan kiiliini yaratmak esastr. Sovyetlerde, gerekleen sosyalizmde bu noktada ciddi yetmezlikler gryoruz. Snrlara ok nem verdiler. Biimde enternasyonalizm vard, ama znde milliyetilik ar basyordu. Sovyet sosyalizmi dneminde mevcut sisteme nclk yapanlar kapitalizmden aa deillerdi. Sosyalist bir devlet kuruldu, sosyalist bir halk rgtlendi, fakat sosyalist birey yaratlamad. rnein, Stalin ne kadar feodalizmin etkisindeydi? Kendisini sosyalist bir kiilie ne kadar ulatrd? Eer bu sorunlar iyi anlalmazsa, sosyalizmin sorunlar da anlalmaz. Yine Kruev nasl kt? Staline olduka balyd. Stalin ldkten sonra ise dman rolne brnd. Her iki tavr da doru deil. Sovyet Komnist Partisi iinde aleniyet ilkesi kaybedildi. Adeta insann ruhunu bouyorlard. Daha sonra da kt bir patlak verdiler. Benim uyguladm metodlar btn bunlarn tam tersidir. Ben her eyi ok iyi ve ak yaparm. Glastnost batan ve gmze kadar en temel ilkemdir. Trkiye devletine kar uyguladm politikay da ak yapyorum. Sonuna kadar aleniyet ilkesi geerli. Baka trl insan feodalizme ve gericilie kar mcadele veremez. Bu metodlar olmadan bilimsel sosyalizm gerekleemez. Sovyetler Birliinde merkez komite, sekreterlik adna deiik iler yaplrken halk ise ezildi. Yukarda politbro kendini ok byk ilan etti. Bu da sonuta byk patlamalara yol at. Byle olmamas gerekiyordu. Neredeyse dnyaya kendisini Allah diye tantacakt. Bu sosyalizm deil ki ve tabii ki yklacaktr. Yklmas da gerekir. Kendi kurduu snrlar iinde kapitalizm deil, sosyalizm kurulur. nk sosyalizm, yeni insanl temsil ediyor. Sosyalizm insanlk iin bir yaam tarz haline getirilmeli ve bu yaygnlatrlmalyd. Yeni insan, doru insan, gzel insan sosyalist insandr. Neden snrlar iine hapsedilsin ki? Neden kendini saklasn ki? Ben btn bunlara karym.
179

Krdistanda yeni insan yaratyoruz. Tamamen kiisel kayglardan uzak. Kimse zorla partide tutulmuyor. Her bir yoldamz bir fedai gibidir. Partinin zorunlu disiplini temelinde deil, gnlllk temelinde yryorlar. Eer byle olmazsa Trk devletine kar savamamz mmkn deildir. Zorunlu disiplin ve merkeziyetilikle devrim, sava yrmez. Eer Rusyada sosyalist almalar yrtmek isteyen yoldalar varsa, almalarmzdan, tecrbelerimizden yararlanabilirler. Biraz alakgnll olmalar gerekir. Bir insann kendi yetersizliklerini dile getirmesi kt bir ey deildir. Ben de kendi gerekliimi fazla abartmyorum. imdiye kadar Krt halknn iine girmedim, ama beni byk bir nder, lider gibi gryorlar. Nasl oluyor da tam bir sosyalist ideolojiyi temsil ediyor ve dnyann byk bir blmn karmza alyoruz? Bir ate hattnda nasl oluyor da bu kadar halk, bu kadar yolda benimle yryebiliyor? Bunlarn zerinde durmak gerekiyor. Parti iinde yeni insann yaratlmas zerinde younca duruyorum. nk yeni bir insan yaratmak bir partiyi, bir devleti kurmaktan daha nemlidir. imdi Lenin eer Stalin zerinde durup, tam bir sosyalist olarak yetitirseydi, tehlikeler bu kadar byk olmayacakt. Lenin lmeden ksa bir sre nce Rus ovenizmi, brokratizm gibi konular zerinde durmak istedi ve baz sorular da sordu. Aslnda Lenin bu tehlikeleri gryordu. Fakat zaman yeterli olmad. Leninin vasiyetleri nemlidir, zerinde durmak gerekiyor.

reel sosyalizmin zeletirisini ben veriyorum


Ye iin anti iya a or u uz.Buye iin anki iike iara n n s p r ty s n n s l l r s da i ili i tar lar; r e in ka n ve er ek er ara n a i ili i er k k z n d k l s d k kl naslolacaktr?Yi ezaer enson aaieku u uolu a akm?Ger n f d r l r m c eke ensos aizm esev ika iaistd ener e e in ey i. l y l d g pt l z v s d d almalarmda kadn sorunu veya kadn-erkek ilikileri ok nemli bir yer tutmaktadr. Bu konuda gerekleen sosyalizmde
180

eletirdiim noktalar var. Sevgi ilikileri kapitalist dzen erevesindeydi. Kendisini bu iliki tarzndan fazla kurtaramad. Erkek eski erkekti, kadn eski kadnd. rnein, Stalinin evlilii zerinde durulabilir. Varolan ilikiye sosyalizm deil, Stalin egemendi. Aslnda gerekleen sosyalizmin dalmasnda bu noktann da nemli bir rol olduuna inanyorum. Bu konuda, her zaman kendimi yeniliyorum. Bu almalar yrtrken bir kadnla sava yrttm ve kazandm. Bir kadn ne kadar halkyladr, ne kadar dmanladr? Sonuta szkonusu olan kadn, dmandan yana oldu. Benim ynlendirdiim yaam tarz, beraberinde sosyalist bir partiyi yaratt. Sevgi olay zerinde hl ok gl duruyorum. Klece ilikiler temelinde ne sevgi, ne de sava olur. Dman sevgiyi ldrm. Zaten tarihsel sre ierisinde kadn byk drlmtr. Hele Krdistanda bir o kadar daha drlyor. Kadn, zayfln temsilini yapyor. Krt aileleri tamamen dknl temsil ediyor. Kadn ve erkekler, ilikileriyle birbirlerini bouyorlar. Bu bizim iin ok nemli bir sorun. Askeri ve siyasi sorunlardan ok, kadn sorununa nem veriyorum. Kadnlar hem say olarak oklar, hem de mevcut zellikleriyle savan iinde yer alyorlar. Daha ok katlmak istiyorlar. Onlar iin ordu kuruyoruz. Verdiim ders konular arasnda ak sorununu da ayorum. Sevgi nedir? Duygusallk nedir? Birlikte nasl yaayabilirler? ernievskinin kitabndaki gibi. rnein orada bir kadn var, ad sanrm Veradr. Bizim iin bir rnektir. Vera zgr kadn kiiliini kendisinde yaratmak istiyor. Tabii bu Ruslarn yaam tarzlar zerinde etkili oluyor. Rus devrimcileri de bu etkiyi yayor. Bu almalar imdi daha ok gelitiriyoruz. zgr kadn kimdir? Her zaman iin zgr bir kadn aray iindeyim. Kadn-erkek ilikisi Krtlerde lm temsil ediyor. likisiz, kadnsz yaam da yrmez. Onunla da yrmek zor. imdi nasl yap181

mak gerekiyor? Bu, bizler iin cevaplanmas gereken bir sorudur. Erkeklere zgr ve eit bir yaam tarz iin kendinizi hazrlayn diyorum. Eer siz sonuna kadar yeni yaam yakalayamazsanz, size kadn yok. Bayan arkadalara da; bu erkekler yzde yz size egemen olmaya alyorlar, siz onlar nasl kabul ediyorsunuz, diyorum. Bir gn bile onlara kadnlk yapmak, lmekten yz kat zordur. Siz onlar kabul edebilir misiniz? Bir bayan, erkek egemenliine girmekten ise lmeyi tercih etmelidir. Mevcut biimiyle yaam kabul edilir gibi deil. Nasl bir erkek? stenilen kiilikteki erkei kadnlarn yaratmalar eitlik, zgrlk ve sevgi temelinde olmas gerekiyor. Eer btn bunlar yaratlmazsa ilikiler zarar verir. Yaam bu irkinliklerle yaanlamaz. Arkadalarmz btn bunlar dinliyorlar. Ben kendim de onlar iin bir rneim. rnein ben, nasl sevmeliyim, birileri beni nasl sevmeli? Siyasi otoriteye dayanarak kadnlar veya arkadalar zerinde otorite olamam. Bu konuda da demokrasi gl olmal. Doru bir sevgiyle bizlere yaklayorlar. Biz de o sevgiyi yurtseverlikle btnletiriyoruz. Partiye, parti politikasna balyoruz. Beni sevmek isteyen yurtsever olmal, savamay bilmeli, parti izgisinde yrmeli, her eyden nce de kendisini zgrletirmeli. Eer byle olmazsa, kimse bana yaklaamaz. Formlmz budur. Si eyaka anin anarsiz ena uket ie i orar. z l s l d b kl ny l Reel sosyalizmin yaad hastalklar gidermenin zeletirisini imdi ben veriyorum. Rus halk, sosyalizm, insanlk ve yksek amalar uruna ok kan dkt. Her zaman Rus halkna saygl olacaz. u anda baz dkn yanlara sahip. nanyorum ki, yakn srete tekrar ayaa kalkmay baaracaktr. Sosyalizmin etkisi gldr. Rus halknn birka ylda bu etkiden kurtulmas mmkn deildir. Sosyalizm kendisini yenileyecektir. Sosyalizm hibir dnem olmad kadar imdi insanla gereklidir. Gerekleen sosyalizm ocuksu bir sosyalizmdi. imdi ise daha sekin bir sosyalist tarz gereklidir. Bunun zerinde younlamal182

yz. Kapitalizm, gn be gn insanlk iin yeni felaketler getiriyor. Bu, insanln kaderi deildir. Sosyalizm roln baka trl oynayacaktr. Dnya ve insanlk varolduka sosyalizm de olacaktr. Sosyalizm yetmi yllk bir tarihe sahip deildir. nsanln oluumundan gnmze kadar vardr. Sovyetlerde sosyalizmin kuruluu pahalya mal oldu. Milyonlarca insan kendini feda etti. Kapitalizm kendi amalarna ulamak iin milyonlarca kiiyi gzden karabiliyor. Bu, insanln gerei olamaz. Ne birey bu kadar topluma hakim olmal, ne de toplum iin insanln haklar ortadan kaldrlmal. Biz bunlar zerinde de duruyoruz. almalarmzla onlara destek olacaz.

Sovyetler kendine sevdal bir kiilik yaratt


 Bir a gn miian yol aara kal k. Bu, bi im in b k bir k lt d l l d z i y ans.Bir oke igze i izegr k.Sa aaya aa anbir okar t y l rm l d v t r l n ka aasoh etetik,-tark.Bubi ioket ie i.okyabiran ey d l b t t t z kl d l n leko uuk,yede i;l eminhertrzoru uek e eha  n t l d k i l l m y zrm.Birhal nna layakan   gze i izegr k.Ar a aa n k s l dn l rm l d k d l r ko u aa n an, amaa  a ula ak in, kan dk eken kork a n m l r d l rn m i m t m dka  ana m.Bizerna lya  o uz,sizna lya  or u uz,ofar l rn l d l s y r s y s n k da ara atgr m.Ar a aa nya amsev i ibe ioket ie i. h h d k d l r gs n kl d Rusya halk imdi yaam karsnda biraz acizdir. Ama yine de yaam seviyorlar. Krt halk ise ok geri bir halktr, ama savaarak yaamasn reniyorlar. lm kalm sreleri geirdik. Bundan sonra devrimi yrtmek daha kolaydr. Bizler Sovyetlerin tecrbelerinden de derinliine yararlandk. Sovyet devriminde kan hastalklarn, Krdistan devriminde kmamas iin byk tedbirler alyoruz. Sovyet Ko m nist Par ti sinin po lit b ro la r, sek re ter le ri ken di le ri ni halktan ok stn gryorlard. Sosyalizm deil, brokrasi uyguland. Devlet, snrlar fetiletirildi. Bireyler kendilerini halktan
183

stn grmemelidirler. Halkn, sosyalizmin hizmetkarlar olmalar gerekiyor. Ben, o byklk hislerini her gn kendimde ldryorum. Eer byklk kompleksini ldrmezsem Rusyann bana gelen, daha devlet olmadan bizim bamza gelecektir. Lenin, Mao ve dierlerinin yaptklar tarihi almalardr, kmsemiyorum. Fakat parti iin yrtm olduklar almalar zayf buluyorum. Birok ey ihmal edildi, klasik bir tarzda almalar yrtld. Demokrasiyi, bilimsel sosyalizmi tam anlamyla uygulamadlar. Sa nBa an rthal  neko o ikkal n a na lola ak? y k K kn n m k m s s c Yi esizpari ivedevetol ua  na lde eren i i or u uz? n ty l g l rn s l dry s n Ekonominin kalknmas doru bir politikaya baldr. Krdistan devrimine balarken borla baladk. Kendim de yoksul bir kylydm. imdi ise hem ekonomide, hem politikada gl olan biziz. nsann yeteneklerine inanyorum. Krt halk emeki bir halktr. Zengin topraklara sahiptir. Eskiden Ortadouda Krdistan iin cennettir diyorlard. imdi de cennet olacaktr. Fakat dman halkmz yzde seksen isiz-gsz brakm, yeralt yerst zenginlik kaynaklarn talan ediyor. Krt halknn btn zenginliklerini, ya yeraltnda brakm, ya da hepsini talan etmitir. Tekrar belirteyim; Rusyada ortaya kan bunalmlar kapitalizmle direkt balantldr. Yeni sosyalist tarz, tm bunalmlar ortadan kaldrabilir. Ekonomik sorunlar fazla nemli deil. Sorunlar, politik olarak zlrse gerisi kolaydr. Tabii ki birileri ok oynarsa dalr. Sovyetler ile ok oynand. Bunun iin diyorum ki, parti her zaman sonuna kadar drst olmal. Parti ve devlet halk iinde erimeli. Sovyetlerde tersi yaand. Halk devlet iinde eridi, parti iinde eridi. Bunun iin biz partiyi yok ediyoruz. Devlete fazla nem vermiyorum. Ama bamsz, zgr bir halk da yaratmak istiyorum. Eer bir halk zgrletirilmek isteniyorsa, ncelikle parti kadrolar glendirilmelidir. Her ey parti iin, devlet iin deildir. Tam tersine her ey insanln ycelmesi iindir.  ok nemi so ua n ar n an, ba it bir so u sor ak isi o l r l r d d s r m ty rum:Parikad oa  nkimike ivarm? t r l rn l l r - Hayr yoktur. Bunlar fazla nem verdiimiz konular deil. Ben
184

birounun kim olduunu, nereden geldiini bilmiyorum. Fakat fiilen zerlerinde duruyorum. Bu tr eyler iin ekil ksmdr. Bizler iin bunlar fazla nemli deildir. ekilsel yntemlerle birey idare edilemez. rnein, bu konuda Rusya biim olarak ok glyd. -Daar asa a ange ilamev u u uzveparia ana   n l d v r l c d n t l l rnz sa  neka ar r? ys d d - Tam belli deil. Ne kadar parti kadrosu vardr? Kim merkezdir? Kim alt kademede grevlidir? Fazla fark yoktur. Politbronun ismini daha koymadm. Merkezin isimlerini kendim belirlememiimdir. Benim yle ayr sekreterlik brolarm yok. ekilsel dzenlemeler benim iin tehlikedir. Biz o tr rgtlemelere gitmeyi bilmediimizden deil, zararl olduundan dolay bavurmuyoruz. imdi Rusyada olanlar, eski merkeze, eski politikaya kar mthi tepkilidir. Onlar anlayabiliyorum. Benim ortaya kardm tecrbeler yalnz Krt sorunu iin deil, enternasyonalizme de, dnya sosyalizmine de bir katkdr. nemli olan almalarn yrmesidir. Gerekten de byk bir mcadele yrtyoruz. Baka bir devlet, bu dmana kar savasayd, oktan kaybederdi. Fakat biz dmedik, baardk. -Szeti i izko uger ekendo u ur.Si inba ar   zgzer tn n t r d z dn l nn e. d Bizim de ciddi yetmezliklerimiz var. Gncel olarak bunlara kar mcadele ediyorum. Kendime sevdal bir insan deilim. Sovyetlerin yaratm olduu kiilik, kendisine sevdal bir kiiliktir. Kendilerini Allah yerine koyuyorlard. ran Ayetullahlar onlar kadar kendilerine sevdal deildirler. Sosyalist kiilik, alakgnll olmal. Israrla bu konular zerinde durmalyz. Burada sosyalizm veya komnizm sulu deildir. Sulu olan, bireylerin kendileridir. Rus halknn geleceini kapitalist dzen ierisinde gremiyorum. Rus halk bireycilii fazla sevmeyen bir halktr. Komn yaamn daha ok sever. Yani tarihsel zellikleri olarak da byledir. Kapitalizmle yrmesini bilmez. Kapitalizm onlarn ii deil.  Bir ok  alk var r ki, ger ek anam a ka iaist d e i ya a h d l d pt l z n mak is e i or ar. Sos a ist ide  o i in ara   iin e ir er.  arks t my l y l ol j n y d d l M biim elide oi iora a ar  d emer eka iaizmye igei l s ol j y t y k d n l d pt l n l185

i or u.Ama arksng e iokokile i ita m or u.Fa at y d M r l r ry n ly d k Marks, ka i a iz in ilk   d em e in e, ka i a iz in ya am pt l m k n l r d pt l m an  ol a    be irt i. Ama da a son a i s e e ba  o uz ki s m dn l t h r k r t ky r eko o ikola akka iaizmgei i or.Re lsos aiz inded n e n m r pt l ly e y l m c deka iaiz ika ulet e ivar.Hataonuge e ided   or pt l m b m s t m y n y lar.Sos aiz itamkav a a asz o u u. y l m r m m k n s Kapitalizmi anlamadan, sosyalizme gemeyi dndler. Sos aiz inneol u u uger ekenbil i orar . y l m d n t my l d Kapitalizmi neden sevdikleri nemlidir. nk kendilerinde sosyalist bir kiilik yaratmadlar. Sosyalizm yalnzca ekonomi deildir, buna dikkat etmek gerekiyor. rnein, moral faktr nemlidir. Fakat Sovyetlerde daha ok ekonomiye, silahlanmaya nem verildi. Moral ihmal edildi. imdi Rusyann ekonomik pazarna baktmzda tamamen maddiyatla doldurulmu. nsancl ruh ortadan kaldrlm. Hibir ey grmemiler gibi her eyi cebine koyuyorlar. Aslnda maddi yaam koullar o kadar kt deil, ama maddi eyleri nemli buluyorlar. nsann byle doymas mmkn deil. Bu da moralle balantldr. rnein, ran nasl idare ediyor? Tamamen moralle yryor. Hatta kapitalizmi bile moral idare ediyor. Belki kandryor ve yalan sylyor, ama sonuta idare ediyor. Sosyalizm insann tabiatndan uzak bir olgu olmamal. nsann doas zerinde kurulmutur. Gereklik de budur. nsann doasndan uzak olan bir sosyalizm dalr. Tarihte birok devletin dalmasnn nedeni insan doasndan uzaklamasdr. Dalan sosyalizm de, insann doasndan uzaklat iin dt. Burada ideoloji ve moral sorunu ne kyor.  Sa n Ba an ya a  z a ol uk a zen in ik er g  o um. y k mn d d g l l r y r Bu une eboru u uz? n y l s n Yaammz olduka zengin. Gelitirilen teoriler yaama hizmet etmeli, onun mahkumiyetine deil. Baz konularda teori, at gzl takmaya benzer. Ben, insanlarn anlayaca kadar teori yaparm. Yaamda ileriye doru admlar atlaca kadar teori olmal. Baka trl teori geerli deildir. Belki basit tarifler yapyorum, ama bu benim tarzm. Fakat insann geliimi zerinde mthi dururum. So186

runlarn anlamaya, zmeye alrm. Bu, kitaplarla zlemez. En byk kitap yaamn kendisidir. Farkbirso usor akisi o um:Duy u umka a yaSok a l r m ty r d d r l r tesinmeo u uuy uu or u uz? t d n g l y s n Sokratesin kendisi de askeri akademiyi okumu. Biz de Eflatun gibi bir metod, diyalog yntemi uyguluyoruz. Bnbuko uar abi iay nat  zinokmutuol uk. t n l d z d l tn i l d Ben her zaman hazrm. Bizde ayr, zel, resmi yaam yok. Hepsi iie gemi. Rus halk bize baz sorular sorabilir. Bundan dolay baz noktalar ama gerei duyduk. Sovyetlerde yaananlar garip karlamyorum. Doal gryorum. Yeni ideologlarn kp kmayaca konusunda pheliyim.  Bu nok a he i i in d n   bir du um ur. Ya i ye i ye i t pmz d r d n n n n ere in pk a a a so u u.Rus adaokpari,okbi ey d l r k m y c r n y t r var.Hep ideay nge i i or.Fa athep idebi ey elkay arta  s d ny k s r s gl yorveka i e izmpe in e.BudaRus ainiyibirgi i atde il. ry r d y i d Halbuki Rus halk byle ktlklere layk bir halk deildir. Bu, ok byk bir dtr. Mt ibirbi ey iikveben ilikka an ar.Hereye i ih h r cl c l z m l l rn k eebaa ar. m t l m l Eskiden her eylerini hkmete balyorlard. Bugn ise baka eylere balanyorlar. Aslnda kiilikleri yine de ayndr. Budu umcid iprobemerya a or.Ken ie i ipi a a asa r d l l r ty dl rn y s y tkmalgi i ar ar.Amabu untehi ee i idegr e ier.Size l b k dl n lk l rn m dl azn eer i evs idenszeti iz.Asn aora aanaanaryal c n k tn l d d l tl l nz a Rus hal   il i en i en du um ar de il ir. Bi im top u u c kn gl dr r l d z l m muz asond emer eka i e izmokgei i.Fa atRushal ay d n l d ry r l m k k n za an a g bir halkr. Do u bir n eri e ihi a  var r. m d l t r d l ty c d Do ubiride oi iny l e ige e i or. r ol j n r t m s r ky Bu kadar tecrbeli ve fedakar bir halkn kendisi iin nderliini abuk karmas gerekir. Hatta gl bir kapitalist nderlik de ka bi lir. Ba z ha ta lar ya p yor lar ki, o cuk lar bi le yap maz. Ben Rusyay fazla tanmyorum, ama alt ay onlarn iinde kalaym, o kendini nder sananlardan daha iyi nderlik yapabilirim. Kendime gveniyorum. Bu noktada ayorum, yapacaklar eyi
187

tam yapmallar. Kapitalizmi yaayacaklarsa tam yaasnlar. Sosyalizme devam edeceklerse tam devam etsinler. Demagoji yapyorlar. Kendilerine ok sevdallar. Bu noktada ciddi yetmezlikler var. Yine de Rus halk gl bir halktr. Gl bir nderlie kavuacaktr. Benim anlamadm neden biraz erken kmyorlar. rnein, dnya savalarnda byk bir rol oynadlar. Atom yaptlar, uzaya ktlar. Baka yaptklar ok nemli iler de var. Sporda, sanatta, kltrde nemli gelimeler yaratm bir halktr. Ama tam tersi geliiyor. Ye id n eerRus adank a ann eb kvebu am n c l y m d c y n l l ev eerge i i or. alkokd   or. r l ry H n y Yeni bir dncenin kmas, byk bir hamlenin gereklemesi iin byle bir dnem gerekliydi. nanyorum ki bu sre fazla uzun srmeyecektir. Bu rportaj Krte'den Trkeye evrilmitir.

Pkk sosyalizmde byk aamadr

PKK her zamankinden daha fazla sosyalizmde srar ve baarnn partisidir. Bugn emekilerin bayramn bir kez daha anarken zerinde durulmas gereken en temel husus, ii snfnn dnya gr olan sosyalizmin durumunu ve bu temelde insanla ilikin gelimeyi bir kez daha deerlendirmek nemlidir. Daha da nemlisi partimizin bu gereklik iindeki yerini doru ortaya koymak byk nem tamaktadr. nsanlk zerinde emperyalizmin tek yanl egemenliindeki, smrsndeki gelime iki binli yllara doru giderken daha tehlikeli bir hal almaktadr. zellikle de reel sosyalizmin zlnn ortaya kard sorunlar hl doru ve kkl cevaplandramamaktan dolay emeki saflarda byk bir kargaa, gvensizlik, inkarclk hkm srmektedir. Dnya halklar neredeyse en yoz, rm kapitalizmi yaam yoluymu gibi benimsenmeye zorlanmaktadr. Sadece toplumun kirletilmesi deil, yeryz doas denilebilir ki, en tehlikeli bir kirlenmeyle kar karya bulunmaktadr. Bunda en byk sorumlu olan kapitalist-emperyalist sistem ise en hoyrata ve en gzkara bir ekilde nne geilemez bir hakimiyet dnemini btn insanla snrsz dayatmaya almaktadr.
189

188

Ya sosyalizm, ya hi!
nsanlk tarihinin birok dnemlerinde olduu gibi, zellikle azgn ve son rm dnemini yaayan kleci-feodal sistemlerin alma dnemlerinde gsterdikleri gericiliin daha kapsaml bir ekilde doann da tahribini kapsamna alarak ilerleyen egemenlik-smrden insanlk zerinde en gelimi boyutuyla zarar grmektedir. Dolaysyla hibir dnemle kyaslanmayacak bir ekilde kapitalist-emperyalist sistem karsnda sosyalizm eer bir it kuramazsa sadece iiler-emekiler deil, insanlk iin de dnyann sonu gelmi demektir. Her zamankinden daha fazla syleyebiliriz ki, bu, kapitalist-emperyalist tahribata kar ya sosyalizm, ya hiliktir. nsanlk kurtuluuyla ilgilenen birok ideoloji her zaman ortaya kmtr. Sosyal mcadeleler insanlk tarihiyle balar ve gnmze kadar gelir. zellikle her sistemin kendine zg birok sosyal mcadelesi vardr. Tarih bunlarn binlercesine tanktr. Bizi bugn daha ok ilgilendiren emekilerin dnya gr olarak ekillenen sosyalizmin iinde bulunduu durumdur. Sosyalist ideoloji geen yzyl iinde byk bir gelime gsterdi ve neredeyse dnyann te birine yakn ksmnda uygulama imkan buldu. Fakat barnda tad eski yaam; smrc, baskc toplumsal zelliklerin ar basan etkileri ve olduka dogmatik yaklamlar nedeniyle bu deneyimin zaman zaman zlmeye gittiini grmekteyiz, -olduka zikzakl bir gelimeyi yaamaktadr. Geen yzyln birok deneyimi, hatta kapitalizme kartlk temelinde sylersek iki yzylk emekilerin savam tecrbesi sosyalizmden vazgeilemeyeceini, ama gelitirilmesi iin giderek toplumun tam bir bilimsel ifadesi olmas iin de hayli yaratc yaklalmas gerektii bu pratik deneyimler, zellikle de bunun baarsz sonular aka ortaya koymaktadr. Sosyalizm ok nemli sreleri yaad. Tarihin btn dnemlerinde az ok sosyalizm vardr. lkel komnal dnem, ayn zamanda ilkel sosyalizmi ifade eder. Kleci dnemlerin Spartaks hareketlerinden tutalm islam devriminin haraci hareketi, hatta Alevi hareketi bile sosyalist zellikleri hkmetmektedir. Fransz Burjuva Devri190

minde bile Babeuf bir komnist hareket olarak kendini ortaya koymaktadr. Zaten bu devrimle birlikte giderek, bilimsel sosyalizme yakn gelimelerin de peisra gelitiini gryoruz. Komnist Manifesto burjuva devrimler sreinde ilan edildi. i snfnn bamszlk manifestosu bir korkulu rya gibi btn burjuvazi zerinde kendisini hissettirdi. Hatta ilkel komn deneyimlerini de, bata Paris Komn olmak zere birok lkede kooperatif hareketleri biiminde gsterdi. En nemlisi de giderek emekilerin nasl bir politika yapmas gerektiini komnist enternasyonalle, giderek milli snrlar temelinde ii snf partilerinin douuyla gsterdi. Bundan tam bir yzyl nce denilebilir ki, gelimi btn kapitalist uluslarn barnda ii snf partilerini ina etmitir. Birinci Enternasyonalin snr ayrmna dikkat etmeyen bir emekiler ligas olduunu biliyoruz. i snf ideolojisini dernek yan ar basan bir rgtlenmeye dntrdn ve Paris Komnyle birlikte bunu hayata geirmeye altn bilmekteyiz. kinci Enternasyonalin ise daha da politik mcadeleyi gelitirdiini, derneklerden partilemeye nemli admlar attn, emekilerin sendikal-demokratik haklar mcadelesiyle nemli gerekletirmeleri saladklarn iyi bilmekteyiz. Artk ii snfnn, emekilerin iktidar sorunu kapitalist-emperyalizmin bu ilk aamasnda gndeme geldiinde, zellikle Ekim Devrimi bir ii snf nclndeki bir devrim olarak, toplumsal mcadeleler tarihine girdi. O zaman bunun byk bir srama yapt tarihte de emekiler adna eski devleti paralayp yeni bir devleti ortaya kardn ve bunun btn baskc ve smrc snflar, egemenleri byk bir korku iine ittiini ve dnya apnda bir gericilik dayanmasyla bu devrimin zerine gelindiini de ok iyi bilmekteyiz. Bolevik nderlikli Ekim Devrimi nemli bir tarhisel k ifade eder. Sosyal mcadeleler tarihinde dev bir admdr. Fakat her devrimde olduu gibi bu devrimde de ocukluk hastalklar ortaya kt. Bir anlamda bu byk devrimde de yaanan byle bir gelime oldu. Ekim Devrimi btn ii snf ve emeki halklar adna salam bir douu ifade etmekle birlikte, barnda tad eski toplumun izleri, ilk rnek olmasnn da verdii tecrbesizlik, en nemlisi de
191

dnya gericiliinin byk ablukas ve Rusyada ok gl olan eski toplumsal kalntlar nemli bir darboazla kar karya getirdi. Sorunlar zmek iin uluslararas gericilikle erkenden ve ok dn vererek mesafe alnmak istendi. eride yaratc olunamad. zellikle kapitalist sistemin kendi iindeki demokrasisine alternatif bir sosyalist demokrasi gelitirilemedi. Devrim yapan parti devletleme sresince kendini devlet iinde eritti ve giderek devletin i ve d politikasnn basit bir arac haline getirdi sosyalist parti. Bu devlet de giderek daha ok ulusal endielerle hareket eden bir Rus ovenizminin de gl etkileri, kendi iinde ulusal sorunda olduu kadar, uluslararas alanda da halklarn devrim ve ulusal kurtulu sorunlarna, hatta ii snfnn sosyalist devrimlerine gereken doru yaklam gsteremedi. Yine her geen gn daha da bir sa sapmay yaayarak bu deneyimin gnmze doru ar bir zlmeyle kar karya geldiini, 1990lara doru artk btn belirtileri ortaya kt. yle oldu ki, bu aama neredeyse sosyalizmin bitii olarak btn kapitalist ideologlar ve siyaset temsilcileri tarafndan deerlendirildi, -alkland. Sanki onlara yeniden gn domu gibi bir rahatlk iine girdiler. Kendileri iin tekrardan bir snfsz rahat yaama dneminin aldn sandlar. Yeni dnya nizamndan bahsedildi. Eksik ynleriyle de olsa sosyalizmin yaayan baz kalelerine kar amborga daha da iddetlendirildi. Mthi bir ideolojik-psikolojik saldryla birlikte, ekonomik kuatmalar younlatrld. Bu altst olularla dolu on yl iinde dehetle grlmtr ki, kapitalist-emperyalizm bu heyecan, bu kendine gveni bozulduu kadar, altndan klamayacak ar sorunlar da beraberinde getirdi. Sosyalizmsiz bir insanln, bir dnyann umut olmadn, hibir soruna zm getirmediini gnmzde doru herkes daha kkl anlamakta ve bunun derin bir aray iinde zm yollarn aramaya almaktadr. Sosyalizmin ktlendii bu son eyrek asrda, artk yeni aray ve zmler iin bir sorumluluu dayatmaktadr. ryen, tamamen rantiyeye, borsa oyunlarna dayal olan bir kapita192

lizm, hibir yaratc zelliinin kalmamas kadar, sadece toplumun btn i dinamiklerini, insani kimliinin tahrip edilmesiyle yetinmemektedir. Btn rm rejimlerin son dnemlerinden bin kat daha gerisinde, tehlikeli ve rtc bir biimde etkisini ortaya koymakla, karmakla kalmamakta; doay, insanln olmazsa olmaz koulu olan evre ile balantsn mthi tahrip etmektedir. Bu muhteem gezegeni yaanamaz bir alana evirmektedir. Kapitalist-emperyalist sistemin en byk tehlikesi ve en byk suu da budur. Eer tedbir alnmazsa, bu kapitalizm altnda geecek ok ksa bir sre sonra, bu gezegen yaanamaz bir hale gelecektir. Bu grkemli gezegenin bir p yn haline dnmesi iten bile deildir. Her ne kadar baz clz sesler kmaktaysa da, en byk bakaldr yine sosyalizmdir. Hem de radikal bir devrim biiminde bu tehlikeye kar toplumun da grlmemi miktarda kirlenmi i yzn bir kez daha aydnlatacak ve kurtulu yollarn gsterecektir. nsanl ilgilendiren en temel sorun doa tahribatnn nlenmesi ve i toplumsal kirlenmenin durdurulmasdr. Daha imdiden balayan tartmalar, araylar reformist apta da olsa ayn sorunun u veren noktalarn ortaya koymaktadr. Daha kkl deerlendirmeler ve zm yollar nmzdeki srecin devrimsel hedefleri olarak karmza kacaktr. Ve bu devrimsel hedeflerin sosyal ve siyasal mcadele biimleri, eitli taktikleri kendisini mutlaka ortaya karacaktr. Sadece genel ereveleriyle bu byk tehlikenin durdurulamayaca, kkl zmler iin teoriler, planlar, programlar ve ok nemli taktiklerin peisra gelitirilmesi gerektii ortaya kacaktr. imdiden araylarn kanlmaz bir biimde ele alnmas gerektiini gstermektedir. nsani deerler esas alnyorsa sosyalist ideoloji daha da gelitirilmi ve derinletirilmi perspektifini, uygulama esaslarn yakalamak zorundadr.

Sosyalizm hem hayal, hem de bilimdir


Nasl ki, insanlktan umut kesilemeyecekse sosyalizmin gelimesinden de umut kesilemez. Sosyal mcadeleler nasl insanlkla baladysa, insanlk varolduka srecektir. Sosyal mcadelesiz, top193

lumsalsz insanln gelimi mmkn deilse, sosyalist mcadelesiz de insanln gelecei dnlemez. Sosyalist mcadele bu anlamda insanln tek kurtulu seenei olarak kendisini tekrar tekrar ortaya koyacaktr. Bunun bir ucu da, tarihin bir dneminde gerekletirilen bir devrim erevesinde dogmatik bir ekilde ele almamak nemlidir. Onun insanln genel kurtulu dncesi, hayali ve bilimi olarak deerlendirmek daha dorudur. Hem hayal, hem de bilimdir. Hi phesiz bilim olduu iin, somut gereklii yakalayacaktr. Ama yzyllara smayan bir hayal yan olduu da gzard edilemez. Dar bilimsel yaklam kaba materyalizmin bir uygulandr ki, reel sosyalizmde bunun nasl bir zmszle doru gittiini iyi grdk. Hayali, morali, iradeyi, felsefeyi ihmal eden bir sosyalizmin kaba materyalizm olarak tehlikeli bir hale gelmesi kanlmazdr. Bu tehlike sosyalizmde ortaya kmtr ve imdi almakla yzyzedir. Buna benzer birok yeni politik, ekonomik, demokratik gelimeler ortaya kacaktr. Sosyalist ideolojinin nnde siyasal ve ekonomik kurtulu byk bir sorundur. Yine demokrasi nemli bir sorun olarak zm bekliyor. En nemlisi de evre sorununa kesin programatik bir yaklam; hem de ok detayl ve mutlak uygulanmas gereken bir program gerekiyor. Bunlar yeni dnem sosyalizminin zerinde programatik anlamda alaca temel sorunlardr. Hi phesiz felsefesi, hayali, moralahlaki yanna ilikin de kesin baz gelime ilke ve esaslar yakalamas gereklidir. Felsefesiz, moralsiz sosyalizm kesin dnlemez. Kaba bir materyalizm en az kapitalizm kadar tehlikelidir. Bunun yannda yeni partileme, rgtleme ve mcadele taktikleri sorunu da nem kazanacaktr. Artk eskinin sosyalist ihtilal teorileri yetmiyor. Gerek isyanlar, gerekse daha uzun vadeli halk kurtulu savamlar btnyle gzard edilmezse, -bu tek bana yetmiyor. Gelien ulusal devletlerin durumu, yine ittifaklar sosyal dzeyin ge194

likinlik durumu daha deiik mcadele biimlerini zorlamaktadr. zellikle teknik olduka gelimitir. Teknik ile mcadeleler arasnda nemli ve sk bir balant vardr. Dolaysyla yeni partileme ve mcadele taktikleri bu somut gelimeyi de gznne getirerek daha deiik mcadele yntemlerini gelitirmek zorundadr. Sosyalist hareketlerden tutalm iddet hareketlerine kadar, yeni mcadele taktikleri kendisini dayatacaktr. Hi phesiz bu temelde enternasyonalizmde de bir gelime ortaya kacaktr. Artk uluslarn dar snrlar iinde tutulamayaca, emperyalizmin deyiiyle globallemenin bu kadar artt bir dnemde sosyalizmin de globallemesi gerektii ortadadr. Yeni bir enternasyonal yaklam giderek kendisini hissettirecektir. Daha doru, somut ulusal snrlar kadar evrensel snrlarda da kendisini gsterecektir. Toplumla doa arasndaki ilikileri iyi formle edecek bir sosyalist enternasyonal, nemli bir ihtiyatr ve nmzdeki yzyl belki de byle bir enternasyonalin bayra altnda karlamak en dorusu ve en gerekeni olacaktr. Reel sosyalizmin etkiledii bir ortamdan kaynak bulmakla birlikte, kendine zg yanlar da olan PKK hareketi, gnmzde olduka ilgiyle deerlendirilmeye allmaktadr. Nasl bir sosyalizm cevab kadar, gemile ba ve yeniyi nasl salayaca tartlmaktadr. Btnyle yaptmz PKKyi byle zgn bir sosyalist aama partisi olarak gndemde tutmaktr. Bu da olduka baarlmtr. PKKnin Krt ulusal kurtuluuluunun nc gc olduu, daha ok grlen bir yandr. Fakat asl nemli bir yannn da uluslararas sosyalist mcadele iinde ifade ettii anlamdr. Giderek daha da n plana karlmas gereken yn budur. Bu son eyrek yzyl iinde, reel sosyalizmin ald, kapitalist-emperyalist egemenliin en gl bir srecinin yaad bu dnemde PKKnin sosyalizmdeki srar ve baary srdrm olmas bal bana bir inceleme konusudur. Kald ki, gnlk basndan da grmekteyiz ki, emperyalizmin ba olan ABD, PKKyi bouna dnyann en tehi ei te  ist r  olarak deerlendirmilk l r r g t yor. Bun dan an la l ma s ge re ken, sos ya list sis te me kar olan
195

ABDnin, sosyalizmde nemli bir konumu igal etmesi kanlmaz olan PKKyi daha imdiden byk bir tehlike olarak grd ve deerlendirdiidir. Dorusu da budur. Uluslararas gericilik bir dnemler Marks, Engelsi ve daha sonralar Bolevikleri tehlikeli ve ucube olarak deerlendirdi. imdilerde ise PKK, uluslararas gericiliin zerine ittifak kurduu, hatta zirveler yapt bir tehlike olarak deerlendiriliyor ve uluslararas alanda hakknda ok deiik kouturmalar yaplyor. Vahi bir TC faizmi, btn uluslararas gericilik tarafndan destekleniyor. Yine bu faizmin yrtt soykrm sava yetmiyormu gibi, uluslararas alanda da her gn yeni kouturmalarn, mahkemelerin almas PKK gereinin bu ynn olduka iyi ortaya karmaktadr. Uluslararas emperyalizm ABD ve sk yandalar olan Almanya ve ngiltere gibi devletler bu konuda eski bir tecrbeye sahiptirler. Onlar ilgilendiren dar bir Krt ulusal kurtuluuluu deildir ve bunu zaten destekliyorlar. Baars iin de her abay sergiliyorlar. Bunlarn karsnda olduklar, tam da nemli bir sorun olarak Krt sorunundaki PKK nclnn ve onun ideolojik-sosyal yaklamlarnn kendi sistemleri iin sonderece tehlikeli bir hal almasdr. Olasdr ki, PKKnin sosyalist ieriinin yeni bir bolevizm olmas iten bile deildir. Ortadouda kapitalist-emperyalist sistemin en zayf halkasnda giderek ne kan PKK ncl byk bir tehlikedir. yle aprak baz gelimelerin 1990lardan itibaren Ortadouyu getirdii darboaz sonucu oluan bloklamada PKKnin varln srdrp pekitirmesi, bu sistem iin daha yakcdr ve dikkatle deerlendirmeyi gerektirir. ABDnin ikide bir Ortadou dengelerinde PKK'yiasaszsa i l hbi yap a a a z, et i i kl r a a a z demesi bouna deildir. m y c kl d m y c Denge saflarnda bu beklenmedik gelimeyi kesin ortadan kaldrmak istiyor. Mmknse ehliletirmek, mmkn deilse ortadan kaldrmak son yllarn temel bir politikas olarak karmza amansz bir biimde karlmaktadr. Hi phesiz mcadelemizde, daha ok emperyalizmin bu etkisizletirme, boma taktiklerine ynelik politikamza arlk verdik. PKK nderliini en ok byle taktik hususlarda younlatrmaya
196

bouna arlk vermedik. nk biraz da gizli bir biimde bountuya getirilmek istenen PKKnin taktik-stratejik geliimi, eer gelime gstermeseydi bugnk sosyalist z de gl bir zemine kavuamazd. PKKlileme, sosyalistleme bu stratejik ve taktik gelimeler temelinde daha byk bir anlam kazanm bulunmaktadr. Hatta Ortadou halklarn giderek etkilemesi kadar, uluslararas alanda da iddial bir sosyalist nclk olarak etki salayaca, hatta nclk edecei anlalmaktadr. Krdistan devrimi bu anlamda, eer ieriini daha da zenginletirirse, zellikle partilemeyi, kendini iinde insan zmn, yeni tip insan son yllarda byk bir younlukla gelitirmesi gibi hakim klarsa ve stratejik-taktik olarak da devrimci sava yntemleri tutturursa ve bu nemli bir zaferle sonulanrsa sosyalizmde ok iddial bir sreci balatmas iten bile deildir. Unutmamak gerekir ki, Krdistan paralanml gelitirilecek bir sosyalist federasyon deneyimi drt temel ulusun ve birok aznln da iine girecei bir modeli hzlandracaktr. Bu da drt byk ulusu ve ok eitli aznlk ve kltrleri PKK etkisiyle sosyalizme, demokrasiye doru evrim gstermesi Ekim Devriminin bile etkisinin ok stnde bir etkiye yol amas kanlmazdr. Hele Ortadou kaynaklarnn ve tarihinin yeniden halklar adna ele geirilii nemini kat be kat arttrmaktadr. Bu, potansiyel gelime Ortadouyu uluslararas devrimin en nazik halkas haline getirmi bulunmaktadr. PKK tam da bunun en stratejik ve taktik olarak da gn be gn ileyen can alc gereidir. Uluslararas gericiliin giderek artan bir nemle PKK zerinde durmas, onun bu can alc zelliinden dolaydr. Birok strateji ve taktiklerinin boa karlmas, onlar dehete drmtr. rnein, Msrda arm El eyhte yaplan zirvede aslnda bunun endiesini grmemek mmkn deildir. Bu zirve her ne kadar bir terrzir e i olarak ve daha ok da Filistin ierikli baz szde v s terr olaylarna kar cevap olarak gelitirildiyse de, esas olarak hedefin PKKnin Ortadoudaki gelimesinin durdurulmas biimindedir.
197

PKKnin hl oturmam emperyalizmin yeni nizamndaki atlaklklardan iyi yararland, hatta emperyalizmin sorunlar olan devletlerle gelitirdii ilikilerin bir bloklamaya doru gittiini grdke, bu zirveyle buna dur denilmek istenilmitir. Fakat tersi sonu verdi. Zirve bloklamay daha da hzlandrd gibi, PKKnin anlam ve nemini de olduka arpc kld. birlikileri vastasyla Krt hareketine dayattklar zmler de yerle bir oldu. Bu zirvenin etkilerinin zayflamas kadar, PKKnin byk bir g alarak kmas ve stratejik olduu kadar, blgedeki taktik gelimeleri de etkileyecek ve bunlarn ncln yrtebilecek bir konuma yol amtr. Bunlar hi phesiz stratejik, taktik, askeri ve siyasi gelimelerdir. Eer gerekleri dikkatle deerlendirilir ve sosyalist ierikli pratiklerle iie gelitirilse nemli sonular ortaya kabilir. Yine bata parti ncl olmak zere, giderek halk da bu temelde dntrmeye uratlrsa ve yine stratejik-taktik ilikileri giderek Krdistan devrimiyle balantl hale getirilirse, Krdistan federasyonlamasn da bunun iin tam bir kaldra gibi kullanrsa bu giderek Ortadou halklar federasyonlamasna gtrecei gibi, ierii de sosyalizm ve halklar demokrasisi biiminde de byk gelime gsterecektir. Uluslararas ii snf ve emekilerin mcadele gnnde PKK byle bir gereklie en ok yaraan ve gereklerini yerine getiren, yani sosyalizmde srarla birlikte zaferini temsil eden sosyalist bir parti durumundadr. Reel sosyalizmi zle gtren btn hastalklardan kendini arndrd gibi, yeni sosyalizm arayna iddial bir zemini kendi iinde gelitiren bir sosyalist parti olarak ekillenmektedir. Hi phesiz bu konuda youn sorunlar var. PKK btn gcyle bir Krt ulusal kurtuluuluu ve Krdistan devrimini gelitirmekle uramaktadr. Bu devrimi, komu lkelere yayma iini snrl da olsa yerine getirmemektedir. Yine uluslararas etkilerini dnce platformlarna istedii gibi taramamaktadr. Ama iyi bilmekteyiz ki, bu Krdistan devriminin gelimesiyle, baarsyla birlikte gelitirilecektir. Ulusal kurtuluu bir biimde zafer kazanan bir PKK, Krdistan
198

devriminde byk bir sosyalist aama olaca gibi, Krdistan paralanml nedeniyle bunu ulusal, blgesel zmler temelinde hzla blgeselleecektir. Bunun yaratc taktiklerini gndemden eksik etmeyeceine gre, bunun gelimesi de kanlmaz olacaktr. Bu da u anlama geliyor: PKKnin sosyalist ierii halklar neredeyse ekmek-su kadar gerekli olan ideolojik boluunu dolduracak ve onlar ortak olduklar salkl gelime ve kurtulu yoluna sokacaktr. Gnmzde bunun potansiyelini PKK sonuna kadar kendi iinde barndrmaktadr. Aktifleen PKK abalar da bunu her geen gn dosta-dmana gstermektedir. Btn bunlardan dolay dmanlarnn amansz zerinde durduklar gibi, dostlar da nemle zerinde durmakta ve oalmaktadr.

Batnn saldrs Asya ittifakyla karlk buluyor


Bu yeni bloklama dneminde PKK byk bir bilinle olduu kadar, beklenmedik gelimeleri de iyi yorumlayarak yerini salamlatracaktr. Bat saldrs karsnda Rusya hl direnmektedir ve in ile yeni ittifaklar gelitirmektedir. Bu bir Asya ittifakdr. Yine Ortadouda Bat saldrs bir blgesel ittifak gelitirmektedir. ran ve Suriyenin gelitirdii ittifak giderek en iddial bir kar ittifaka dnmektedir. Trkiye ve srailin ban ektii blgesel ittifak karl btn Arap halklarnn ve rann doal bir ittifaa zemin olmutur. Tabii ki, bu da Krdistan devrimi iin hangi ittifakta yer alnr ve en nemlisi de byle bir bloklamann gelimesinin ne anlama geldiini grp deerlendirmesi ve iinde yer almas olacaktr. Asya ittifaknn Ortadou halklar ve Krdistan devrimiyle birlikte devletsel ittifaka dnmesi ok arpc bir emperyalist-kapitalist saldrya kar da en nemli bir direni hattn ortaya koyacaktr. Bu ittifan hz kazanacan sylemek mmkndr. Eer Rusya ar bir teslimiyete girmezse ki, gelimeler tersini
199

gsteriyor, eski komnistlerin parlamentoda saladklar stnl devlet bakanlnda da gstereceklerini ortaya koymaktadr. Eksiklikleri ne olursa olsun sosyalizmde srar ediyorlar. Afganistan, Hindistan, Vietnam gibi lkeler doal olarak Asya ittifak iinde yer alacak lkelerdir. Ortadou ise adeta Asyann nc sava kolu durumuna gelmitir. Afrikann doal olarak bu blokun yedeinde yer almas, yine Latin Amerikann da yoksul lkeler serisinde yer almas ya da tarafszlk dzeyinin gelimesi iten bile deildir. Kuzey-Gney elikisi diye tabir edilen durum da bununla balantldr. Ama esas olarak sava kolu Ortadoudur. Ve Krtler burada bir kez daha snanacaktr. Btn yetersizliklerine veya ktlk diye tabir edilen ran islam devrimi mutlaka emperyalizm asndan dize getirilmesi gereken bir devrimdir ki, bu da kolay kolay olmayacaktr. Yine Arap direnii ne kadar bir uzlama srecine girse de bu uzlama sreci bal bana byk bir mcadele dnemi olacaktr. zellikle srail ve Trkiyenin Ortadou ve Orta Asyaya doru taan stratejik ittifak btn blge halklarn daha da prdikkat kesilmesine itmitir. Bylece karlkl iki strateji gnlk olarak scak savam cephelerinde vurutuu gibi, birok diplomatik, siyasal, ekonomik anlamda da atmaktadr. Byle bir dnya bloklamas, kamplamas erevesinde PKK eskiden olduu gibi, sadece ideolojik ve politik bir etkiye sahip olmakla kalmyor, stratejik ve gncel bir taktik kuvvet olarak bloklamadaki yerini buluyor. Hatta bu NATO stratejisine kar Asya ve Ortadounun gelimesinde kanlmaz olan stratejisinde temel bir devrim halkas roln oynamaktadr. Sosyalizm halkasnn gl ve iddial bir temsilcisi olarak yer almaktadr. Krdistan devrimi de bunun en canl ve en retken paras olmaktadr. Bu anlamda Krdistan topraklarndaki devrim insanln afak vaktinde oynad role benzer bir rol oynamaya doru hzla evrilmektedir. Hi phesiz PKKnin ideolojik daarcnda bu gelimeler n grlmekte, ama kendi dndaki ran-Irak Sava, Krfez Sava, Arap-srail elikisi, giderek Balkanlar ve Kafkasyadaki ulusal bo200

azlamalar bu sreci hzlandrmtr, etkilemitir ve yaratc taktik yaklamlarla da iddial bir zm aamasna gelinmitir. Yaplmas gereken ok i vardr. En nemlisi de gnlk taktik almalardr. Yine PKKnin stratejisinde bir sorun yoktur, aksine srekli bir gelime vardr. Stratejide daha bilinli gelimelerle bu devam edecektir. Gnlk taktikler daha byk bir nemle gelitirilmek durumundadr. Gney Krdistandaki devrimci sava taktikleri nemle ina edilmek zorundadr. Bu konuda yaanan slklar, darlklar ve yerine getirilmeyen grevler hzla grlmek durumundadr. Taktik yaratclk Gney devriminde ve halknda da, giderek Irak da etkileyecek bir aamaya, bir dalgaya kavumak zorundadr. En canalc taktik sre burada yaanmaktadr ve ngrl bir biimde son yllarda younlatrdmz abalar Gney devrimindeki srarn bouna olmadn, hem ulusal dzeyde, hem uluslararas dzeyde byk bir anlam ifade ettiini gnmzde herkese gstermitir. Burada hem askeri, hem siyasi, hem ekonomik olarak yerine getirilmesi gereken nemli gncel grevler vardr. PKKnin buralar salam bir askeri sse dntrmesi ok nemlidir ve amansz bir biimde gerekleri yerine getirilmelidir. Gney halknn siyasi gelimeye, dier adyla demokratik bir federasyonlamaya doru evrim gstermesi gerekiyor. Bu ynl grevler amansz bir biimde yerine getirilmelidir. Gney halkyla doru iletiim, doru cephe, doru mcadele taktikleri gnlk olarak son derece rgtl ve dayanmal bir biimde somut durumlara uygun olarak yerine getirilmelidir. ok youn ekonomik sorunlar var. Devrimle birlikte sava ekonomisinin de doru rgtlendirilerek yerine getirilmesi byk bir nem tamaktadr. zellikle TC faizminin eki Gc arkasna alarak oynamak istedii olumsuzlua tamamen son vermek durumuyla yzyzeyiz. eki G, yani NATO gc nemli oranda boa karld gibi, tam bir yenilgiye dntrmek de nemli bir grev olarak karmzdadr. Bu frsat da sonuna kadar deerlendirmek gerekiyor. Geleneksel ibirliki yaklamlar zayflatlmtr. Daha da tasfiye etmek iten bile deildir. Gney devrimi Ortadou ittifaklamasnda ok nemli bir yere sahiptir.
201

Ortadouda hem ranla, hem Arap lkeleriyle Krt ittifaknn arpc bir biimde zemin bulaca bir yerdir. Gerek Irakn demokratikletirilmesinde, halklarn eitlie ve zgrle yakn yeni ittifaknda, gerekse bunun hzla ran zeri ve dier Arap lkeleri zerindeki olumlu etkilemesi de artk imkan dahiline girmitir. Hi phesiz, en nemli yn de Kuzey Krdistan devrimidir; Kuzey devriminin yapaca byk etkidir. Burann devrim ss olmas oradan etkilerini kuzeye taracak, hem askeri, hem siyasi olarak byk gelimeleri zorlayacaktr. Zaten imdiden oynanan bu rol nmzdeki ksa zaman sreci iinde ya hzla ilerletilecek, ya da faist TC sava mutlaka sonu almak isteyecektir. Arkasnda emperyalizmi bulduu gibi, biz de arkamzda her zamankinden daha ok Asya ve blgesel ittifak bulabiliriz. Bu savamda bunun ilk defa kapsaml bir durum almas szkonusudur. Yine geleneksel ibirlikilerin TCden kopuu ve blgesel ittifaka balan hz kazanacaktr. Btn bunlarn yaand byle bir srete Kuzey devriminin alaca byk mesafeyi grmek, zellikle onun gerilla aamasn salkl deerlendirmek ve gereklerini yerine getirmek byk nem tamaktadr. Ayrca scak ortamda halkn siyasal birliini, cephesini gelitirmek ok arpc bir grevdir. En nemlisi de Trkiyeye devrimi tarmak byk imkan dahiline girmitir. Trkiye halknn da artk devrimsiz yaayamayaca bir dnemde bulunmaktadr. Hibir dnem Trk egemen snflar bu kadar bunalm iinde olmadklar gibi, Trk halknn da artk sorunlarn devrimde aramak zorunda olaca ortaya kmtr. Son stratejik ittikafn da Batya baml, sraile ise teslim olmann Trk egemen blokunu kurtaramayaca giderek daha iyi anlalmaktadr. Yaanan hkmet krizi, devlet bunalm bununla yakndan balantldr. Devrimi Trkiyeye tarmak artk artan imkanlara sahip olduu gibi Krdistan devrim zaferinin kesinletirilmesi de biraz buna baldr. Krdistan devriminin Gney Krdistanda yakalayaca zemin alnmtr. Kuzey Krdistanda da gerilla salam bir devrim zeminini yakalamtr, -bu zemini daha da gelitirebilir. Gelitirmesi iin olanaklar fazlasyla yaratlmtr. Ama bu devrim Trkiyeye tarlrsa inanyoruz ki, bu btn Krdistanda, dier paralarda devrimin
202

zaferini kesinletirecei gibi, Trkiyeyi de giderek zafere giden bir devrim yoluna sokacaktr. Byle bir stratejik neme doru Trkiyedeki sosyal mcadele de gelimektedir. Ya roln layk yerine getirecek, sosyal kurtuluu salayacaktr, ya da artan bunalm altnda emekilerin, ii snfnn, memurlarn, yoksul kylln nefes alamaz durumu daha da yaanmaz bir hal alacaktr. Ksaca Trkiye ortamnda da ya devrim, ya sosyalizm; ya demokrasi, ya da faizmin maymunlatrd bir topluma katlanlmak zorunda kalnacaktr. Gryoruz ki, emekilerin uluslararas dayanma ve mcadele gnnde bir kez daha gerek btn insanlk asndan, gerekse de blgemizdeki halklar ve en nemlisi de Krdistandaki devrim asndan nemli gelimelerle sorun ve zm yollaryla kar karyadr. PKK bu anlamyla ok ar sorunlar da yaasa, esasta zm ifade etmektedir. Hi kimse PKKyi basit bireysel heveslerini konuturaca bir parti olarak deil, insanlk zm, halklar zm, yine ok ar ve en dipte olan Krt sorununda kendini bir zm olarak deerlendirmek zorundadr. Son yllarda partileme iinde yaadmz younlukta bir byk insan yeniden yaratma abas szkonusudur. Hi phesiz, eski toplumsal etkilere ak ok geri siyasal dzeyde savalar salanyor, ama ayn zamanda yeni yaratc zellikler de ediniliyor. PKKlileme, sosyallemektir, siyasallamaktr, askerilemektir, ayn zamanda yeni insan yaratmaktr. zellikle kendi iinde yeni dnem insann, sosyalist insan yaratmak PKKnin en temel ideolojik grevi olarak karmza kmaktadr. Zaten reel sosyalizmin de baaramad; kendi partisi iinde yeni insan yaratma iini bir grev olarak gznne getirmemesi, genel deerlendirmelerle yetinmesi, yeni sosyalist insan sosyalizmin kuruluundan sonraya brakmasdr. Bu reel sosyalizmin en temel yanlgsdr. Bize gre sosyalist insan ilk gnden yetitirilmek zorundadr. Parti iinde sosyalist insan yetitirmeyen parti asla sosyalizmin kuruluuna gtremeyecei gibi, sosyalizm sonrasnda da sosyalist insan deil, bir ba belas, bir kapitalist insan tipinden daha tehlikeli
203

bir insanortaya kar. Zaten gerekleen sosyalizmin kantlad da bundan baka bir ey deildir. Demek ki, sosyalist parti brakalm savatan ve sosyalizmin zaferinden sonrasn, daha ilk grup dneminde baarmas gereken ii, sosyalist insan, ncy yaratmas, bunun varln ncelikli klmasdr. Bir sosyalist parti sosyalist olmayan insanlarn eline terk edilirse, o parti bir faist partiden daha tehlikeli olabilir. Nitekim bunun belirtileri reel sosyalist partilerde ortaya kmtr. nk sosyalist partilerde sosyalistlemeyen ye, birey eski toplumla olduu kadar, yozlatrc kapitalist saldrya kar da orta yolda duramaz. Beli bir sre orta yolda durur, ama hzla parti iinde gerek eskinin, gerekse de sistemin, dzenin objektif bir ajan olur. Bu da kendi bana byk bir ykclk, gericilik ve komploculuk tehlikesini dourur. PKK mcadelesinin bir zellii de btn bunlar ortaya karma zeminine sahip olmasdr. Her zamankinden daha iyi bilmeliyiz ki, PKK iinde yrtlen snf savamnn da ok tesinde, salt sosyal, siyasal da deil, genel bir insan savam, bundaki srarmz baarmzn teminatdr. Kendi deneyimlerimize dayanarak sylyorum, bu, srarl sosyalist insan yaratma savan srdrmeseydik, brakalm bu sava bu aamaya, bugnlere getirmeyi, daha ilk gnlerinde aklp kalmas iten bile deildi. zellikle de Sovyet deneyimi yetmi yl yaadktan sonra zlyorsa, bu kadar gelimiliine ramen dalyorsa, bizim en geri toplumsal koullara dayanan devrimimizin zlmemesi iten bile deildir. Peki bunu nasl nledik? Sosyalist insan kavgasn iddetlendirerek nledik. Bu ynl doru bir mcadele anlayn, savan ok ustaca parti iinde vererek, bu reel sosyalist zlmeyi PKKde sadece nlemekle kalmadk, PKKnin aama yapmasn, nemli bir srama gstermesine yol atk. Bu en doru olan ve ncelikle yerine getirilmesi gereken bir grevi oluyordu. Sosyalist partinin ilk ii ncln kesin sosyalist yelerle salama almasdr.
204

Kendi iindeki bireyi zmeyen, sosyalistletirmeyen bir aba her an yenilmeye ve hatta ok tehlikeli bir saplant haline gelmeye aktr. Dier btn dnem partilerinin yaad ve dolaysyla zld nokta da budur. Onlar sosyalist insan yaratma mcadelesini ya genel dorularla geitirdiler ya devrim sonrasna braktlar, ya da ekonomik tatmin gibi ayrcalklar, tavizler vererek iin iinden syrlmaya altlar. Eer Sovyet partisinde birka deerli sosyalist olsayd, sosyalist demokrasiyi, sosyalist morali ve btn sosyalist grevleri esas alsaydlar bu partiler byle yozlamazd. Bu devletler byle tehlikeli bir ara olarak baa bela olmazd ve toplum da byle rmezdi. ncnn gnlk olarak sosyalistlemesi olduka byk bir neme sahiptir. Tarihi bir rnek vermek istersek; islam tarihinde, zellikle Ortadou halklar mcadelesinde, hatta insanlk mcadelesinde bir btn olarak eer bu etkileri bugn daha da kalc olan dinler ve o dinlerin mcahitleri anlyorsa, evliyalarndan bahsediliyorsa, yaamlarnn ycelii bir anlam ifade ediyorsa, bunun anlam o ideolojilerin kendi insanlarn yaratmalar iin snrsz bir mcadeleyi, incelii, hasasiyeti gstermelerinden kaynaklanmaktadr. Krk yllk ilelerden bahsedilir. randa Ayettullahlar deneyimi vardr. Evliya menkbeleri ok anlatlr. Btn bunlarn anlam; o devrimlerin, ideolojilerin kendi insanlarn srarla yaratma iine devam ettikleri, bundan birok tarikat, mezhep oluturduklar iin bugne kadar etkilerini tarmlardr. Sosyalizmde bunun daha da nasl yaplmas gerektii ortadadr.

Yeterlilik anlay sosyalizmde olamaz


teeko o i iin aetik,iedeveidekur uk demekle sosyan my t t l t d lizm kurulmad gibi, zellikle onun ayettullahlar, onun gnlk savam iindeki ideologlar, manevi nderleri, ideolojik nderleri ileri btnyle grecek, deerlendirecek ve tedbirini alacak zenginlikte olmasalar sosyalist devrimin kaba materyalist yorumu neredeyse kapitalist-faizmle zdetirilecek yorumlara gtrebilir. Bu205

rada esas sulu aranacaksa bu da sosyalizmin ideolojik nclnn, onun nc bireylerdeki hakimiyetini sonuna kadar gtrememi olmasndan kaynaklanr. PKKde nderlik olarak byle bir gelimeyi yaadmz gryoruz. Hl tutku ve zevkle bunu srdrmeye alyoruz. Yeterlidir gibi bir tutum iine asla girmedik. imdi daha iyi gryoruz ki, sava ne kadar iddetlenirse iddetlensin, taktik grevler gnlk olarak ne kadar artarsa artsn, hatta bazlarna fantezi gibi ki parti iinde de bunlar vardr, dar sava grevleriyle, dar yaam endieleriyle hareket ederlerse etsinler btn bunlara zm militan sosyalist kiiliktir. Amansz bir gnlk savamla sosyalist militan kiilii yaratmak, yetkinletirmek, her tehlikeye kar panzehir olarak hazrlamak arttr. Bir de sosyalist militan kiilii hep srekliletirmek gerekiyor. PKKnin en nemli ispatlarndan biri de budur. Bu saland oranda ok iyi grmekteyiz ki, PKK politik olarak da byk bir gelime gsteriyor, hatta askeri taktikleri de hayli dikkate deer bir gelimeyi, en azndan kolay yenilmez bir gelimeyi salayabileceini gsteriyor. PKKde politik gelime vardr. Politik gelimeyi kendi halk iinde yrtt gibi, blgesel halklar iinde de evrensel bir biimde gelitirmektedir. Hata Avrupay, Amerikay bile etkilemektedir. Sosyalistleen PKK ayn zamanda politikleen ve politik etkisi hzla ykselen PKKdir. Bugn Krdistan halknn ok geri, hi kimsenin ans vermedii bir konumdan politik bir halk haline gelmesi nemli bir gelimedir. Her ne kadar rgtszse de, tam cephelememise de ok nemli bir politik g haline geldii tartma gtrmezdir. Krt halk u anda en devrimci politik halklardan biridir. Bunu daha sk rgtlemek, daha sk bir biimde cepheletirmek grev olarak nmzde durmaktadr. D Krtleri, i Krtleri, btn paralardaki Krtleri uygun politik taktiklerle rgtlemelere ekmek, yine politik mcadele biimlerini eksik etmemek bu politiklemeyi daha da hzlandracaktr ve
206

yenilmez bir politik halk haline getirecektir. Parti ncl sonuna kadar bunun yolunu am ve imkanlarn, mevzilerini yaratm, kullanlmasn da artk kadro nderlerine ve bunlarn politik tarzlarna baldr. Bunun iin de devrimci nicelik ve nitelikte kadro her tarafta vardr. Yeter ki, doru nderlik kavrayyla politik ve cephe grevlerini laykyla yerine getirsinler. Hi kimse PKKnin politik nclnde imkanlardar r diyed mez. Hibir devrim partisine nasip olmayacak kadar ite-dta, legalillegal politik mevziler her PKK militann hizmetine sunulmutur. nemli olan bunun deerinin bilinmesi ve saygyla korunmasdr. Bunun sradan grevlerinin yerine getirilmesi dahilinde byk baarlarn yaratlaca tartma gtrmezdir. Zaten mevcut politik savatan, serhildanlardan bunu ok iyi anlamaktayz. En devrimci yaayan bir halk olma gereini dost-dman herkes kabul ettii gibi, bunun tam zaferi ise gnlk taktik hakimiyetten getii bilinmek zorundadr. O halde PKKnin en yaratc bir politik parti olduu, hatta hzla halkla btnletii, onun politiklemesini salad, politik devrimini en arpc ynde yakalad, bunun da politikann teorisinin, uygulama esaslarnn, nderlik tarznn arpc bir ifadesi olduu artk kesinlemitir. nemli olan bunu btn militanlarn halka tarmas, halkn da sonderece bilinli bir devrimci halk olmay srdrmesidir. Bu da kesinlikle zaferin yerine getirilmesinde belirleyici etkisini gstermitir ve daha da arpc olarak bu yaadmz srete gsterecektir. Bir de nasl ya a aya daha etkin cevaplar verebilmek iin, m l na lsa a m sorusuna cevap vermemiz gerekiyor. s v Nasl yaamas gerektiini bilemeyenlerin nasl savamda da fazla etkili ve baarl cevaplar gelitiremeyecekleri aa km bulunmaktadr. aptan dm, delice, ok klece ve haince bir yaam iliklerine kadar benimsemi bir halkn sosyal gerekliinde bunu zmeden, paralamadan ve yerine naslya a a sorular m l na etkili cevaplar vermeden kimsenin salkl askeri-politik sava yrtemeyecei ortaya kmtr. Byle kendi bana bela olmu,
207

okla mertei kartran, adeta yaam ba zerinde deil, baka taraf zerinde yrtmeye alan, ayaklar havada, yaamn hayalinin bile yanndan gemeyen insanlarla etkili bir sava yrtlemez. Yaama daha doru-drst saygy gsterememi, kendisine bile saygy elde edememi olanlarn iyi bir sosyalist gerillac olmalar urada kalsn, siyasetin a, b, csinden bile sonu karmalar dnlemez. Dolaysyla bizim sosyal yaam zmemiz, sosyal yaamn krdmlerini paralamamz, zellikle aile bnyesinde ok kaltmsal bir hal alm, neredeyse fosillemi, yaamaktan km, gelenek bile diyemeyeceimiz kadar yaamn dnda olan byle iliki biimlerine kar savamzla mmkn olmaktadr. Tutuculuktan da teye rten, delirten sosyal ve aile gerekliini, yine kadn-erkek ilikilerindeki byk d, byk irkinlii paralamadan ruhlarda ve dncede bir bymeye yol amamz dnlemez. PKK nclnde son dnemlerde bu admlar ne kadar isabetli attmz, sorunu ok temel bir noktada yakaladmz ve nemli gelimeleri bu silahla elde edebileceimizi bir rnek olarak evrensel yan ar basan bir biimde grmekteyiz. Buna kltr devrimi de denilebilir. Devrimin sosyal ynnn de aa kard nceden zme, bir rnek model temelinde de olsa, gerekletirmesine daha da olanak verilmelidir. Ama mutlaka yaplmas gereken bir grev olduu, devrim sonrasna braklamayaca, hatta devrimin zaferi isteniliyorsa sosyal devrimi, kltr devrimini parti iinde gelitirmemiz gerektii ok arpc bir biimde grmekteyiz. Hatta bu konuda salanan derinlik, derinlikli bir sosyal devrimdir. Sosyal iliki dzeyini, her olumsuzluk karsnda nn ama ve yenillikler yaratma ve benimsetme anlamnda saland oranda ykseltmek mmkndr. Gelecein sosyal devriminin salam bir temsilcisi olunmak zorundadr. Bunda srar etmek, sosyal devrimin daha da eit ve zgr gelimesinin, bu anlamda da sosyalist toplumu salam esaslara balamasnn en temel grev olduu ortadadr. Hibir devrim partisinde grlmeyen bu gelimeler PKKde grlmektedir. Toplumun en temel hcresi olarak aile zmlemesi arpc bir biimde gelitirildi. Politika ve askeri yaamla balants
208

kadar, moral yn de aa kavuturuldu. Ailede srarn, bir sosyal kurum olarak deerlendirilemeyecei, siyaseti, yaam boan bir kurum olduu ortaya karld. Yine en temel iliki olarak aile iindeki kadn-erkek, ocuk-ana-baba ilikilerinin, hatta klan-kabile ilikilerinin doru zmlenmemesi halinde hibir ilerlemenin salanamayaca, yrtlebilecek savan ilkel-isyanclar savam, yine yrtlen politikann da bir ibirliki politikay aamayaca ortaya kmtr. En tehlikelisi de parti iinde ar bir bunalm vard. Neydi bu bunalm? Doru savama, doru politikaya yaklamamaktan dolay, yzeyselkal m,darkal m,keyikal m diyen mthi bir olumsuzd d f d luk, protestoculuk, tasfiyecilik bagsterdi. Bunun alma yolunun aslnda sosyal zmlemelerden, kiilik zmlemelerinden getii aa kt. Bunun daha da zmlenmesiyle birlikte grld ki, iteki zincirler, ruhlardaki, beyinlerdeki tutsaklk zincirleri paralanmadan tkanm, olduka bunalml, kendini yaatmaktan aciz tiple brakalm devrim yapmay, devrimin bana byk bela olmasn bile nleyemeyiz. Her devrimde byle bunalmlar hiziplere yol aar. Yine her devrimde partilerin paralanmalarna yol aar. Ama bizde hizip olma gc bile olmamakla birlikte, daha bir ince ars verem, kanser mikrobu gibi rmeye yol aar. Gelimi bir hastalk bile olamyorlar, ok primitif, ok ilkel bir hastalk halinde bnyeyi kemiriyorlar. Bylece de beklenmedik bir parti ii protestoculuk, parti ii ne lazmclk, ilgisizlik, ok anlamsz kayplara yol amak, en basit grevlere bile saygl yaklamamak bir hastalk gibi kendini gsterdi. Btn bunlar kendini yetitirememi kiilikten kaynaklanmaktadr. Bu kiilik PKKde ameliyata yatrld. abalarmz sonucu bu zmlemeleri gelitirmek zorunda kaldk. Sonuta u ortaya kt: Bu zmlemeler temelinde kiinin yaayabilecei, yaamann yolunun alabilecei, temel ilikilerin geliim gsterebilecei, duygu boyutu, rgt boyutu, siyasi boyutunun bir geliim yaratabilecei ortaya kt.
209

Yine hibir siyasi yn olmayan birtakm ilikilerin ne ifade ettii, bunun savam nasl olumsuz etkiledii, zellikle kadn, erkek, aile ortamndaki ilikilerin zmlenmemesi halinde parti iinde byk bir soruna yol aaca, zaten toplumun da yaanmaz dzeyinin partiyi de yaanmaz bir hale getirecei ortaya karld. zm olarak kadn ordulamas, kadnn kurtarlmasnda gelime grld. ntiharvari, devrimi lme komaktan ibaret gren anlaylar yerine, devrimin yaamn tek diriltici kaldrac olduu, nasl yaanlmas gerektii iin devrimin esas alnd, dolaysyla bu anlayn gelimesiyle birlikte hzl lme komak deil, arpc bir zgr yaama komann esas alnmas gerektii gsterildi. Bunun da savama yetenekleriyle, rgt ve gnlk olarak taktie hakim olmann zellikleriyle balantl olduu, sava baarann yaam baaraca; morali, duygularnn baarsn kendisinde gerekletiremeyenin sava da baaramayaca ortaya konuldu. Bylesine ok kapsaml bir kltr devrimiyle bunu PKKnin son yllardaki gelimelerine sdrabildik. Bunun da en nemli bir gelime olduunu sanyorum sadece PKK iinde, ulusal devrim dzeyinde deil, uluslararas alanda da etkisi gittike hissedilen bir gelime olarak deerlendirilmektedir. Gerek emekilerin birlik ve mcadele gn dolaysyla, gerekse PKK ii dnem itibariyle yrttmz hazrlklar sosyalizmin PKK ahsnda gereklemesi asndan byk umut vericidir. 1 Mays 1996

topya iin yaayacaksnz


Sosyalizmzgrlkinancvebilincidir, onunurunaalmazevkidir.

Sosyalizmde srarl olmann gerei zerinde duracaz. Ve unu slogan yapacaz: nsanlk varolduka, sosyalizm topyas alma zevkiyle hayat bulacaktr. Bugn insanln bana kapitalist-emperyalist sistem bir kabus gibi kmtr. Emperyalizm, tekniin de imkanlarn arkasna alarak emekilerin davasna indirdii byk darbeleri ve bata Sovyetler Birlii olmak zere 20. yzylda kazand btn mcadele mevzilerine saldrlarn geici de olsa baarya gtrmenin verdii sadiste zevkle saldrmaktadr. Artk emekilerin davasnn kalmad, sosyalizm topyasnn bir anlam ifade etmedii, mevcut sistemin insanln ezeli kaderi olduu, bu kaderden kanlamayacan anlay olarak sonsuza kadar benimsenmesi gerektii biiminde insanla muazzam bir saldr dayatlmaktadr. 1990l yllarla birlikte bu saldr 21. yzyla ulamadan zaptedilmedik tek bir mevzi brakmamak iin btn gcn kullanmaktadr. Neredeyse btn bir dnyay, kendi dnyasn, bir tek emekinin zerine, bir avu devrimcinin zerine boaltmaktadr. Daha geenlerde bir grup Perulu devrimcinin zerine btn bir emperyalist sistem birleerek hareket etti. Brakalm Peruyu, kendi
211

210

gerillamzn zerine uluslararas destei arakasna alan faist Trk zel sava birliklerinin sonu almak iin, komnizmin son kalesi, nc mfrezesi PKKyi de kertmek iin nasl lgnca yklendiini gznne getirirsek, bize esin kayna olan, klavuzumuz olan ideolojimizi, yani sosyalizmi bir kez daha tanmlamann nemi olduunu grmekteyiz. Bize her zaman ve her eyden daha ok gerekli olan, sosyalist topyadr. topya, toplumsal hayaller demektir. Ve insanlk her ileri ka baladnda yce bir hayali, bir topyas olmutur. topyasz bir toplululuk, gnbirlik yaamaya mahkum edildiinde sadece s bir klelii yaamaya mahkum edilmi demektir. Bir insan, bir snf, bir toplum, bir ulus, bir parti topyaszla mahkum edildi mi, yani temel umutlarn, inanlarn, hayallerini yitirdii zaman geriye kalan fos bir yndr. Teknii, ordusunun says herkesten daha da byk olsa dalmaya mahkumdur. Ama iddias, topyas ok byk olan bir kk topluluun gerekten ksa sre iinde en umulmadk baarlara ykselmesi ve en azgn gleri devirmesi iten bile deildir. Tarih bunun saysz rnekleriyle doludur. Bir Roma mparatorluu btn grkemlilii ile insanlara, insanla kar en gaddar yntemleri uygulamaya koyduunda ve buna kar kan Hz. say bir avu havarileriyle birlikte takibe aldnda, armha gerip geri kalanlarn da izlemeye baladnda, bu topluluk iddialaryla, topyasyla Roma mparatorluunun canna okudu. Nitekim o zamanlar bu kk, ama inanl grubun elinde ne bir teknik, ne de byk bir g vard. Ama bu grup byk ve inat mcadele ile belli bir sre sonra dnyay fethediyor. Ve bilindii gibi gnmze doru geldiimizde hl bu gcn koruyor. znden boaltlm da olsa, hristiyanlk dnyann etkili ideolojisidir. Mslmanlk Arap yarmadasnda ilk ortaya ktnda l kzgnlnda bir topyayd. Bu topya ile bir avu insan harekete getiinde, ok ksa bir sre sonra Arap yarmadas adeta bir l imparatorluunun merkezi haline geldi. Marks ve Engels zorbela karnlarn doyuran iki arkadatlar. Bi212

limsel sosyalist topyay ortaya kardklarnda, kapitalist sistem dnyada egemenliini oktan kurmutu bile. Bu topya, ok ksa bir sre sonra iilere, emekilere maledildiinde Paris Komn, 1905 ayaklanmalar, Ekim Devrimi ve ardndan birok ulusal kurtulu hareketi tarafndan neredeyse dnyann fethine kadar gitti. Bu rnekler bize unu gsteriyor: topya hakl ve insanln kna, ilerlemesine imkan verdiinde, balangta say ne olursa olsun, teknik ne kadar zayf olursa olsun yeter ki inan olsun, yeter ki uruna byk bir tutkuyla mcadele edilsin, mutlaka zafer salanr. PKKnin de bir topik k olduunu belirtmek gerekiyor. Bgn saflarmzda; gnbirlik yaam, idarecilik, hatta savalk neredeyse hepinizi kuatan bir alkanlk haline gelmi. te, bu en vahim yanlgdr. Kk yetkilerle, bu yetkilerin verdii olanaklarla yaamaya neredeyse herkes tenezzl ediyor. Bu, PKKnin en temel zelliine, onun zne ok ters bir yaklam durumudur. u ok ak: Biz balatrken PKKyi hibir zaman bizimkar  nm  do u a ak, PKKnin yet i e iy e ken i i i g  tu a a z, z y r c kl r l dmz l t c PKKye da a bir ya a  z ola ak diye, en ufack bir dnce y l mm c ve hayale saplanmadk. Tam tersine, mthi doru fikirlerimiz, inanlarmz var, ve bunu hi ir eye de iir e iz dedik. Mesleklerimiz, gvenceli bir b l t m y yaam vard, bunun karsnda bu hayalleri esas aldmzda karmzda dev bir faist dzen vard. Ve mutlak g stnl ondayd. Belki btnyle bu dzenle baetme olanaklar yoktu, ama byk gurur duyduumuz ve inandmz dorularmz vard. Bir halkn emekilerinin hayati karlarn ifade eden dnceler ile, yani sosyalizm bilinci ve onun yaratt inan sistemi ile hibir eyi kaale almamaya, dman kim olursa olsun asla onlarn karsnda kendimizi geri tutmamaya altk. Sonuna kadar her eyimizi ortaya koyduk. Dikkat edilirse, elimizde birka kuru para vard, onu da birka kitaba veriyorduk. Gnbirlik yaam bizim iin sadece basit bir arat. Ama hayallerimiz, sosyalist bilincimiz ve inancmz, bizim gerek srkleyici, onsuz yaayamacamz kutsal deerlerimizdi. Hl hatrmadadr: Hakiler, Kemaller, Mazlumlar, Hayriler ke213

sinlikle bu byk inancn militanydlar. Ve en ar koullarda bile en ufack bir znt duyma, bir sklma, evrelerini rahatsz etme gibi bir tek davranlar bile olmamtr. Onlar PKKnin kutsal deerleri temelindeki yaam ifade ediyorlar. Bu, bir topik yaamdr. Hayalleri iin, iddialar iin, umutlar iin, inanlar iin yaamay her eyden stn tutanlardr. Onlar iyi bir meslein sahibi de olabilirlerdi, ama bundan bile bile vazgetiler ve bu yolda ahadetin kesin olduunu biliyorlard. Ama en ufak bir tela ve endie iine girmediler. Her gnlerini bir bayram cokusuyla geirdiler. Bu z ben srekli vurguluyorum. Ama gnmz PKKlisine baknca neredeyse hayalleri, umutlar kalmam gibi! Nerede bir PKK yetkisi, nerede bir PKK imkan, nerede bir rahat ev, nerede bir zengin yer varsa, yneticiler oraya gz dikiyorlar. Bunlar gerekirse bin defa syleyeceiz. PKKnin topyasndan, hayallerinden, onun bilin ve inancndan vazgemek, kendimize yapabileceimiz en byk ktlktr. Buna da hi kimsenin ve hibir gerekeyle hakk yoktur. Hl ska syleniyor ve bize kadar da geliyor: Pekibuya a n m mad izev ina lola akve apraikso ua na lkar   a a d k s c y t n l r s mz k cak? Bunlar, hani islam da derler ya; mnafk, tam bu kesimi ifade ediyorlar. nsann ruhunu bu kadar ycelten, bilincini bu kadar parlak klan ve hibir maddi deerle deitirilmeyecek kadar bir saadet, bir mutluluk, bir haz veren bu abay bu anlamyla deerlendirmek yerine, bir mnafk gibi ite, alar-r a m ve  cuz ya a p r u rm, biz bunlarn adn bile azmza almak istemeyiz. Kendi yaamma bakyorum: Ben ki, maddi yaamn da ne olduunu ok iyi biliyorum. Birka kuru para iin ne kadar alayp szladm, bir iyi yemek iin de nasl kazan kaldrdm hl aklmdadr. Ama daha sonralar inanlarm uruna biraz zgrlk dedim. te, baz kitaplarda ve daha ok da hayatta aradm ve buldum. Bugn bile bu araylar temelinde yryorum. ocuklukta o kadar peinden kotuum deerler bu214

gn benim iin basit geliyor. Asla kendimi byk grmyorum. Srkleyen hayaller, yaratc dnceler ve nc pratikler kadar, benim iin deerli hibir ey olamaz. Ancak bu beni tatmin edebilir. Bu, ayn zamanda sosyalist topyaya gre yaamn ekici gcn de ifade ediyor. En gls eer ben isem, bu sosyalizm topyasnn gl olduu iin, ona bal kalnd iindir. Bunun dnda kesinlikle baka hibir zelliim yoktur. Bu anlamda PKK eer gnmzde en iddial hareket ve emperyalizmin, kapitalizmin korkulu ryas ise, bu PKKnin sosyalist topyaya bal kalmasndandr. Btn kar abalara ramen, vazgemedii sosyalizm anlay ve byk bir alma zevkiyle yaamsallatrd iindir. PKK bundan baka bir ey deildir. Eer btn ynleriyle biri de byle yaamsallatrrsa, bu, nlenemez PKK zaferidir. Hi kimse, hibir gerekeyle ne kendini, ne de bizi kandrsn. Bu, dmzda da olur, iimizde de. Biz neyi nasl saladmz ok iyi biliyoruz. yle bir zgrl yakalamz ki, tarihimizde hibir gcn, kiinin veremediini bununla bulmuuz. Tarihte hibir ideolojinin, inancn gerekletiremediini, bu topyayla, bu ideolojiyle gerekletirmiiz. Yani sosyalizmle! Dnyorum da, acaba baka nedenler mi bizi gelitirdi? Evet, kyl emekiliine saygm var, ezilen insanlarn isyanlarna saygm var. Aydnlarn abalarn da kmsemiyorum. Fakat bunlar bizzat kendi nderlik ettiim sosyalizmin eitici, rgtleyici nderlii tarafndan kumanda edilmezse bir hitir. Aydnlar ok ksa bir sre iinde, ufak bir ynelim karsnda hzla, varsa baz niteliklerinden ya vazgemeye, ya da datmaya maruz brakrlar, yerle bir edilmekten kurtulamama gibi bir dzenle kar karyalar. Kyl emekilii nedir ki? Yzyllardan beri alyorlar, karnlarn bile doyuramyorlar. Hamallar dnyas, rgatlar dnyas kan-ter iinde, istedii kadar alsn. Bu angarya ile hibir ey kurtarlamyor. Modern snf, ii
215

snf da istedii kadar alsn. Bugn dzenin, zerinde her trl ilemi grd bir nesne olmaktan kendilerini kurtaramyorlar. Burada bir ey eksik: Bir anlam ifade edebilmeleri iin, sosyalist topya, inan, bilin, rgt gereklidir. te, biz bundan vazgemiyoruz. nderlik ve bir btn olarak PKKnin bu zellikte srarn her eyden nde tuttuumuz iin, bugn PKK gldr. PKK dnya karsnda savayor. PKK nderlii gldr, kendini srekli glendirir. Neden, sosyalizmin en ok saldrya urad ve hemen hemen btn mevzilerini kaybettii bir dnemde sosyalizme bal kalma, ona inan ve bilin temelinde balln srdrmek kesinlikle buna yol amtr ve bunu itiraf etmek zorundayz. ounuz utanga bir biimde yabusos aizmbea dane e enk biiminde dy l l s r d t mzda ve iimizde de byle dnenler herhalde az deillerdir. ok arpc bir biimde sylemeliyim ki; benim sosyalizmden anladm, zgrlk inanc ve bilincidir ve onun uruna alma zevkidir. Bu iki kavram mutlaka anlayabilmeli ve gereklerini yerine getirmelisiniz. topya iin yaayacaksnz, yani hayaller olacak. Nedir hayaller? Bugn lkemiz ve halkmz szkonusu olduunda, onda dilediimiz gibi bir yaam ve zgrlk veya bir baka iradenin, rnein bir smrgeci iradenin krlarak bamsz bir vatann yaratlmas. Bamsz vatan yaratmak bamsz alma alan yaratmaktr, bamsz i alan yaratmaktr. retim iin dev gibi bir ereveyi oluturmaktr. Bamsz vatan budur. Her ne kadar topya gibi geliyorsa da, bu topya biraz gerekleirse, ortaya karaca sonula emeini istediin kadar topraa zgrce verirsin, retim glerini cenneti yaratacak kadar altrabilirsin. Ve bu, halkn cenneti yaratma eylemine ekilmesi demektir. Bamsz vatan, sosyalizm budur. zgr bir halk yaratmak, onun bilincini ve tutsak alnan iradesini, ruhunu fel eden balar parampara etmektir. Ve bu saland216

nda her zaman gelikin dnceler, planlar ardndan ok gl iradeler ortaya kar. Byle kendini bulan, yeniden tanmlayan bir halk haline geldiimizde, bu halk kendi zgr, kurtarlm vatan topraklarnda almaya koyulduunda onun yaratamayaca eser yoktur. te, sosyalizm topyas, ite cennet topyas biraz da budur. alma, topyaya balandktan sonra, -rnein ulusal kurtulu savam bir almadr, ama ulusal bamszlk topyas iin, halk zgrl iin bir topyadr. Halk rgtlenmesi bir almadr. Partinin kendisi, hayal ve emein en ustaca, en sanatkarca birletii noktadr. Parti yaamnn adeta uarcasna bir yaam olmas bu nedenledir. Hayal ile sosyalizm emei veya sosyalizmin hayali ile emei, yani zgr emekle, zgrlemi insan emeiyle, hayali, inanc birletii iin mthi bir kuvvettir. Sosyalist nderler, bu anlamda ister ekonomiye, ister savaa, ister rgtlenmeye, ister propagandaya, hangi almaya el atarlarsa atsnlar devleiyorlar. Neden? Orada byk bir sosyalizm hayaliyle alma zevki birletii iin byledirler. Sosyalist emek kahramanlar, sosyalist sanat kahramanlar hep byle ortaya kar. topyay ok ekici klmadka, ben bel i ek ek iz, su uz ya k m s s a m, ama z r k ha al e i ol a an ya a a am noktasna r g l y l r m d y m kendinizi getirmedike, yine devrimci almay, parti almasn savatan tutalm onun altyapsna kadar btn ilerini, giderek sosyalist toplum inasn, pratik, uygulama dediimiz olay, almay bir zevk haline getirmedike sosyalist olunamaz. Beni her gn ayakta tutan balandm baz amalar var. Byk ama diyoruz. lke kurtuluyor mu? Halk zgrleiyor mu? Sava devam ediyor mu? Hayaller ve pratik o kadar ekici ve srekleyici ki, artk fiziki varlmz neredeyse aclar iinde. Biroklarna bakyorum: Fiziki varlklar, maddi varlklar ruhularn, bilinclerini yutmu ve fiziki varlklar adeta balonlam veya
217

imi. ok verimsiz, tembellemi. alma kendisine bir angarya gibi geliyor. Yine ok eski bir ocukluk anm hemen hatrlataym: , tam bana bir angarya gibi gelirdi. Yolma ve pamuk ii, bilmem her i, olamaz, ben by e a  am diyordum. Aslnda ok alyorl l m dum, fakat almann bu biimi olamaz diyordum. Herhalde orada hayallerime gre, inancma gre bir alma yok. Ve ben bu tr bir almaktan bkardm. Neden? nk bu, topyasz bir alma olduu iindir. Yine bir hayalim vard: uraya git em, u u ala az m m? s n m y dediimde frlyordum ve hibir g beni tutamazd. Hayale balanan bir abayd. Bunun yerine babamdan, ailemden llere gre bir ekmei koparmak iin git u ii yap denildiinde inanlmaz bir tembellik iindeydim, kalkamyordum. ki- ta st ste koyamyordum. Kalkp bir tas su bile getiremiyordum. Neden? Bu, bana aile dzeni iinde cretli bir i gibi geliyordu. Kalku uyap,biz n de sa a u u ve e e iz biimindeki alma houma gitmezdi. n n r c Tembel olduum iin deil. Yoksa baka bir almaya kotuumda bir frtna gibi oluyordum. te, iki alma fark: Birisi ideale balanm alma, dieri crete veya dzene balanm, aile veya devlet dzenine gre bir alma. Birisinden ne kadar kayorsak, ne kadar tembelletiriyorsa, dieri de o kadar alkanlatryor ve zaptedilmez klyor. Daha sonra bu davann iine tek bama girdim. Herkes hl srrn e e ik diyor. z m d Srr sosyalizmde! Kendimize gre bir bilin ve inancmz olutuktan sonra, kendimi mthi altrdm. Denilebilir ki, bu temelde askeri-siyasi faaliyetleri jet hzyla yapyorum. Geenlerde bir rnek de verdim: Bana gre, bu dier btn politikaclarn, savalarn temposu ve hatta sizlerin saval lde deve srt veya bizde eek srtnda yol almaya benziyor. Daha ileri bir yaktrmada bulunursak; klstr bir araba ile, ya da 1950 model bir kamyon ile yol almaya benziyor, otobs de deil. Ama biz politikay u anda jet hzyla yapyoruz. Hatta birileri, k hzyla
218

diyordu. te, sosyalizmde hayaller bu anlamda i yaptrr. zellikle faizmin karanl ve mutlak egemen olmak istiyorsa ve sen de hayallerine amansz balysan, senin politikan, hatta sava hzn fze hzna, giderek k hzna yaklaabilir. Ve onu da hibir dman gc yakalayamaz. te, biz bu gc gsteriyoruz. Bunun dnda acaba bir PKK tanm olabilir mi? Veya PKKde gerekleen sosyalizmin izah olabilir mi? Sanmyorum, nk yenilmekten kendini kurtaramaz. Peki biz neden bu tanma ulatk? Hayatn kendisi amansz bir sava. Ve PKKde sosyalizmin byle gelimesini zorunlu kld. deallerin, hayallerin, topyan olacak. Ayn zamanda mthi bir alma zevki iinde olacaksn. rgt almas benim iin byk bir zevktir. Eskiden rahat uyumak iin zaman arardm. Keyfimce uzanmak, keyfimce bilmem ne yapmak iin gn sayklardm. imdi, btn bunlar bana ikence gibi geliyor. Ne kadar bnye zorlansa da, sosyalist abalar, propaganda, rgtlenme, ilikiler kurma velhasl rgt ve sava ynetme byk bir tutku haline gelmi. Bir zevk. Zevk, yani adeta onsuz yapamama. Denilebilir ki, PKK nderlik gerei sadece sosyalizmi bu genel tanmna gre kendini somutlatrmam, kendini gerekletirmemitir. Ayn zamanda dnemin tasfiye edilen reel sosyalizmi var, ulusal kurtulu srelerinin hznn kesilmesi var, emperyalist sistemin byk bir hz kazanmas var, btn bunlara kar da kendini yeniliyor. Kendini onlara kar yenileme urada kalsn, baardan baarya koan bir tarza, bir tempoya, bir seviyeye doru gidiyor. Emekilerin bugn dolaysyla bizim uluslararas emekilere verebileceimiz en deerli armaan, PKK ahsnda byle hayallere, devrimci aba ile yenilmez bir ball, bir devrimci pratii baarl ve onun zaferini kesintisiz klmaktr. Bundan daha deerli bir armaan olamaz. nk, sosyalizmin bu kadar tukaka edildii, artk ie yaramaz denildii bir srete PKK ahsndaki gereklemekte olan
219

sosyalizm byk bir gtr. Emperyalist-kapitalist sistem toplumu btn insani deerlere kapatm veya btn insani deerleri toplumun iinde bomu. Bununla da yetinmiyor; insann doayla ilikilerini doann imhasna, yani insann mutlaka muhta olduu doa-insan ilikisini tarumar etmeye kadar gtrm. Hem yerinalt, hem yerinst, insanlk iin ok gerekli olan yaamsal kaynaklarn veremez duruma getirilmi. Drt bir taraftan insanlk tehdit altnda. Bu sisteme kar sosyalizmin gnmzdeki verili durumunu kabullenmekten daha alaka ve yzyllardr insanlk uruna mcadele eden sosyalizm savalarna daha ok ters decek, daha ok ihanet anlamna gelecek baka bir ey olamaz. Tam tersine, belki de her zamankinden daha fazla sosyalist topyann ekiciliini, vazgeilmezliini ve en nemlisi de kapitalist tarz angarya almasn deil, sosyalizmin zevk tr alma tarzn her eyin nne koymak, insanlk iin tek k yolu oluyor. Ve buna byk umut baladmz gibi, ayn zamanda bundan byk mutluluk da duyuyoruz. Hibir zaman zenti duymadk. Bugn bu kadar insanethetim diyen kapitalist deer yarglaf t rna gre yaama tenezzl etmek istemiyorum. Srekli ikence altnda bir parti olmamza ramen, onun en st sorumluluunu btn bu aclarn ikencesi iinde yrtmemize ramen, bu yaamn verdii zevki de hibir zevkle deitirmeyecek kadar kendime gvenli bakyorum, -inanl, gururlu. Baka bir nesneyle deitirir misin denilse u anda, deil onun hesabn yapmak o kiinin, o ideolojinin, o sistemin yzne bile bakmak istemem. Byk bir topya sahibi olduumuz iin, topyay gelitirdiimiz iin dile getirmiyorum, yine ok byk bir emek almas iinde olduumu da sylemiyorum. Sosyalist insana, onun alma tarzna bal kalmann gururunu yayorum. Ona deer veriyorum ve bunu da tutarlca yapyorum. Kendimi kandrmadan hem ok bilinli, hem ok planl. Darda kaldm iin veya bununla bir gelime imkan bulduum iin deil, vazgeilmez bir yaam tarz olarak grdm iin yapyorum. O halde bata PKKliler olarak sizlerin karmas gereken sonu
220

nedir? Mmknse kendinizi bu tarz bir PKKliletirme. Ballklardan bahsediyorsunuz, her gn ant iiyorsunuz, ama bana gre snrl bir ballk bile olsa, iyi bir sosyalist militan olmamak iin hibir neden yok. Eer iyi bir sosyalist militansanz, ele aldnz btn iler konusunda hem byk bir zevkle alma, hem de srekli bilin ve inanla dolu olduunuz iin, bilin yolunuzu aydnlatr, inan iradenizi keskinletirir. Dolaysyla salam bir yryn sahibi olmamanz iin bir neden yoktur. Eer ikiyzl deilseniz, kendinizi dzen hastalklaryla fel etmemiseniz, yrynzn baarl olmamas iin hibir kar neden etkili olamaz. Ve hibiriniz hibir gerekeyle neden salam yryemediini, neden PKKnin gerek bir militan olmadn da izah edemez. Vay u ne en be i by e t ez et i, bu ne en be i bil em, -i e PKKyi d n l k l t d n m t PKK ol akan  a an- u s f al zeli e... bunu sylemek, bim t k r n s l zim yce inanlarmza ve sosyalist emeimize hrsz veya dman gibi saldrmaktr. Bu anlamda ilk yapmanz gereken i; ben bir sos a it mi im? y l y n eriktar n aenazn anbug eula m m? d l z d d c m y Bu soruyu kendinize sorun ve cevaplarn vermeye aln. Soruya balang cevabn veremeyenler, ister devlet kursunlar, hibir ciddi baarnn sahibi olamazlar. te, reel sosyalizm nasl zld? Bilmem birka zafer kazansn, ite Sovyet ordular ok zaferler kazand, ama bugn Kzl Ordu dnyann en yozlaan ve silahlarn be kurua satan ordusudur. Elbette ki, sosyalist topyadan ban koparnca byle olur. Sizin yle byk zaferleriniz de yok. Siz daha doru drst zgr almann gereini de yapamamsnz. yle gl hayalleriniz, inanlarnz yok. Mtevazi olacaksnz. Sosyalist olmaya zen gstereceksiniz. Onun bilin ve inancyla ve vazgeilmez abasyla kendinizi kiilikletireceksiniz. Bu olmadka hibir yaklamnz, hatta pratiiniz birka byk sava kazansa bile veya ok byk bir demogog bile olsanz, fazla deer ifade etmez. Ben PKK iinde neden bu kadar etkili olabiliyorum? Ahm-ahm ilerden bahsetmiyorum. nsanlarla ideallerimiz te221

melinde konumak basit bir itir. liki kurmak, herkesin yapabilecei bir itir. Eer bu bir savasa, orada iler daha da byr. Dmana ve kendi ordusuna anlam vermek daha bir derinlik kazanr. Yeter ki, biraz sosyalist kiilik olsun, mesafe almamas dnlemez. Deilse, demogogsa ve bir emek hrsz ise veya bir kyl, bir hamalsa, aydnsa, o er-ge baarlar da olsa sonuta iflas etmeye mahkumdur. Hibir kyl emekiliinin hrszlk yolu dnda patronlua srad grlmemitir. Hibir demogogun da, eer insanlar kaba bir biimde yaratmas olmasa, bir siyasi g veya bir askeri zafer elde ettii grlmemitir. Baars, birisinin hrszl, dierinin insanlar kandrmasndadr. Hrszlar alar-rpar ykselirler, en bykleri olurlar. Demogoglar da yalanlarla insanlar uyuturlar, belki de bir diktatr olurlar. Bunlar dnyamzda ok, iimizde de byleri her gn kmak istiyorlar. Ama ak sylemeliyim ki, bizim nderlik tarzmzda, ne abalara hrszca girimek, ne de demogogca etrafn kandrmak vardr. Hayr, asla ikisine de yer yoktur. Acaba kendinizi salam bir sosyalist kiilie kavuturuyor musunuz? Gerekten bir sosyalist kiilik amacna bal msnz? Evet diyorsanz, o zaman salam rgt llerine ulamak sonuca gtrr, izgiye ve giderek hayallere ulatrr. Baka bir yaam etkisinin altna girmesi dnlemez bile. Tekrar vurguluyorum: Deil byle yllarca PKK iinde kalmak, sradan bir balang yapmak bile sizi salama yrtmeye yeterlidir. te, Hakiler, ok mu biliyorlard sosyalizmi? Hayr, ok az bir bilinle yola ktklar, ama ok inanl olduklarn biliyoruz. te, Hayriler, Mazlumlar, Kemaller, ok mu bu topraklar tanyorlard? Hayr, ama onlar sosyalizme ve abasna itenlikle inanyorlard ve tutkuyla balydlar. Gerek PKKliler bunlard. Ama imdi saflarmza bakyorum: Bilinci de krk kat Hakinin, Kemalin, Mazlumun stnde olanlar var. Yine pratii on-onbe yllk sava da dahil, yz kat belki o byk PKKlilerin stnde olanlar var, ama bakyoruz hepsi sorun olmu. Neden?
222

Sosyalist kiiliin temel zelliklerine ters dtkleri iin. ounun kimliini, kiiliini endieler kaplam. Gnbirliki, yetkiye dayal yaam, hak arayclar, neredeyse balbana bir PKK haline gelmi. lke dnda da, lke iinde de yetki devrimcilii, komuta devrimcilii, bambaka, adeta biraz da PKKnin canna okunarak olumu durumlar var. Bunlar habire sorun retiyorlar. Zaten PKKye fazla verdikleri bir eyler de yok. Kendi emeklerini, bu kadar ehidin kan var, bu kadar halkmzn dolayl-direkt verdikleri deerler var, bu saydm zellii temsil edenler habire bunlar kemiriyor. Artk hibir kymetleri yoktur diyorum bunlarn. Neden? ok ak, partimizin iindeki ya hrszlar, ya demogoglardr. Dierleri de sradan kyl emekileri, hamallardr. Hayr, sosyalist kiiliin bu olmadn sizlere tekrar tekrar vurguluyorum. Hi phesiz diyeceksiniz ki; parti, snf savamnn en younlat yerdir veya oluumdur. Doru, parti tanmmz byledir. Parti, saf drt drtlk sosyalistlerin birletii bir yer deildir. Hele bizim toplumumuz, halkmz gibi neredeyse toplum olmaktan km, snfsal zellikleri de dumura uratlm veya ciddi bir gelime imkan bulamam ve neredeyse her eyi parti iinde adeta toplumsallayor, siyasallayor, snfsallayorsa burada savamn bu denli youn geecei aktr. Bir ulusal kurtulu sava, snfsal sava verilmiyor. Neden? nk, drt drtlk bir yenilgi var. Beyinler dalm, iradeler fel edilmi. Bu anlamda toplumsal temelde bir sava yok. Yalnz Krt toplumunda deil, bugnk Trk toplumunda, hatta btn Ortadou toplumlarnda durum biraz byle. Mcadele, ya devletin iine tarlmtr, ya partinin iine. Bizde devlet olmad iin parti iine tarlmtr. Trklerde devlet olduu iin devlet iine tarlmtr. Bugn Trkiyenin snf mcadelesi devlet iinde veya ibirlii ile yrtlmekte. Biz de ise PKK iinde yrtlyor. imdi daha iyi anlyoruz ki, eski saf yoldalar topluluundan ziyade genelletii iin, btn savaan eleri iliki ve elikileri ile parti iine aldk. Ama unu da peinen kabul etmelisiniz ki, bu ii
223

byle salayan rgtsel nderlik, size tanmn verdiim nderliktir. Hakim sosyalist zellikleri byle tanmlanan nderliktir. Dier snflardan gelmi olabilirsiniz, mthi kk-burjuva snf nyarglar, yar-feodal nyarglar, kyl, hamal, aydn nyarglar ile dolu dolu gelmi olabilirsiniz. Ve bu, bir yerde balangta kanlmazdr. Ama imdi bunu srarla srdrmek, hatta politika haline getirmek, hatta g haline getirmek, hrszlarn ve demogoglarn savan gelitirmek demektir. Nitekim partimiz de bunu byle ele ald iin kendi iindeki sava iddetlendirmitir. Sosyalizm szkonusu edildiinde bir ey daha eklemek gerekir: rnein, snf savamnda ok iddetli tavrn sahibi olan bir Stalin bile parti iindeki savam kapsaml yrtemedii iin, ok dogmatik, salt bask yntemleriyle sorunlar hal edebileceini dnd iin daha kendi zamannda yaratt hainler nedeniyle, byk sosyalist kuruluu zln eiine getirdi. Partiyi deil, neredeyse dnyann te birinde etkili olabilen bir sosyalist inay, parti iinde snf mcadelesini doru yrtememesinden, yine devlet iinde sosyalist demokrasiyi doru tanmlayamad iin, gelitiremedii iin olanlar oldu. PKK, sosyalizmin bu tarihinden iddetle dersler karmann addr. Devlet de olursak, phesiz sosyalist demokrasi olacak. Devletten nce parti iinde snf mcadelesini, yani parti ii demokrasiyi imdiye kadar byk bir ustalkla yrttk. Yrtmeseydik, herhalde kocaman sosyalist devletlerin zld bu srete PKK haydi haydi zlrd. Eer PKK zlmediyse, iindeki sosyalist mcadeleyi hem ilkelere, hem yeni taktik esaslara, yani onun doru rgt ve mcadele esaslarna getirdiimiz yeniliklerle gtrebildiimiz iindir. Az m gerilii temsil ediyorsunuz? Hayr. Krt kiiliindeki gerilik kadar, dnyada sanmyorum baka uluslarda olsun. Her birinizin gelii, adeta yzyllarn btn geri iliki alar, hatta kendinize gre snf bilinci de demeyeceim, krce bir kiilikle katlmaktan baka hibir zelliinizi ifade etmiyor. Net dncelerle mi gelmisiniz?
224

Hayr! Bir alma zevkiyle mi geliyorsunuz? Hayr! Snfta, toplumda kalmsnz, bilinciniz dalm, iradeniz fel olmu, -ancak yle gelmisiniz. Biraz kendinizi toparlar toparlamaz, kyl kkenliyseniz kyl kk-burjuvaln, kent kkenliyseniz kent kk-burjuvaln, aa kalntsysanz aa dayatmasn, hakim ulus etkilerindenseniz onun sizlere kazandrd zellikleri dayatmaktan kendinizi alkoyamyorsunuz. Bunu neredeyse ezici bir biimde ben kendi bama, kendime doru yneltilmi olarak gryorum. Hi umrunuzda bile deil. Neden umurunuzda deil? nk snf mayanz, dolaysyla kiilik gereiniz size rahattr. Mesela, PKKn eriktar  ag ened   m,neya a m, d l zn r n r p r nesa a  m,ner te i im,nepro a an aede im. Ya nasl yav r g l nr p g d r parsn? Kenditar  ag e. Nedir senin tarzn? oktan yerle bir zm r olmu tarz. Dmann ilk etapta vurduu bir tarz. Diyor, bendenbuka ar. Senden bu kadar, ama benim iin bu d yetmiyor. Bu, kendini bile kurtarmaya yetmez. te, snf sava bir boyutuyla da byledir. Yetmeyene kar sava. Yetmiyorsunuz. Yetmeyeceiniz iin de yenilgiyi temsil ediyorsunuz. Sizleri ok ar ktleyen de yok. Deniliyor ki size: Sosyalizmin emek kahramanln, sosyalist topyann ve almasnn dnem emperyalizmine, onun TC kimliindeki faist-smrgeci ve ite bugn ok net zel savalna gre kendinizi oluturamadnz iin yenilgiyi temsil ediyorsunuz. Bunun altnda ne var? Yetersizlik var. rgtlenme yetersizlii, onun aba yetersizlii, hayal yetersizlii var. Basit bir yaamla yetiniyorsunuz, basit bir yetki sizler iin zafer oluyor. PKKnin ucuz bir komuta kiilii sizler iin her ey olabiliyor. Bir kk eylem, bir kk temsil veya baar sizler iin iin sonudur. Halbuki bizim iin bunlar, bu tip admlar karn bile doyurmaz. PKKnin nderlik gereinde bu tip baarlarn ad bile sylenemez. Her gn benim byle yzlerce baarm var, ama dnp arkama
225

bile bakmyorum. Bunlarba a m diyorum kendi kendime. r Aslaken i ibunaraya lt am diyorum. dm l l n m nk dmanlarmn bykl ortada. Dmanm hzl geliiyor. Byle olunca, ben kendimi birka kk baaryla nasl kandracam? Ama kendinize bakn, l diye bir ey kalm m? Yetersizlik iradeye yansyor ve irade fel olmu. Sizlerle bu temelde savayorum. Yetersizlikten yeterlilie ulatrma savam. Arkasnda ite byle snf zellikleri var, btn dier snf zellikleri gibi. Tekrar sylyorum: Kyller de emeki, hamallar da emeki, kk-burjuvalar da emeki, aalar da emeki, ama onlarn emei vatan kurtarmaya, toplumu, halk zgrletirmeye yetmez. Ya nasl olacak? Sosyalist topyaya gre! nderlik gereimizin bu kadar ehidin kanyla, bu kadar halkn gelien fedakarlyla yrtt tarz, temposu ancak bunu belirler. te, sosyalist kiilii ancak bu tanm erevesinde kendinize maledebilirsiniz, benger ekbirPKKmiia  m diyebilirsiniz. Bunu lt ny yakalayamazsanz nesiniz? Evet, belki bir militan, bir savasnz, ama PKKnin gerek militan deilsiniz. Hatta onun karsnda yer alyorsunuz demektir. Ya onun ok kuyruunda, ya onun ok sanda-solunda. Ya da bir intihar kiilii gibi ok nnde. Grdnz gibi btn bunlar da zora sokuyor. Baarya deil, baarszla gtryor. Bu anlamda kendinizi lp bieceksiniz. Benger ekPKKlie e in,PKKmiian  nne e in e im? l m n lt ln r s d y Sos aistbirPKKkimi i in,ki ii i inne e in e im? ok sany l ln ln r s d y da m, ok solunda m? ok ilerisinde mi, ok gerisinde mi? Bunu bile tanmlarken dmana gre hesap, hayal-topyamza gre hesap ve bir de alma llerimiz var. okzevkimia  o um?B l ly r tnide oik,si a i,r t el,eyem elfa i ete eb kbirzevke ol j y s g s l s al y l r y l mianamve ipken i ipraikei i o um? Evet diyorsanz, o zal r dm t l try r man sizler sosyalist militansnz, gerek PKKlilersiniz ve PKKnin tanmna gre kendinizi militanlatrmsnz. te, bu kiilik i yapar. PKKnin mevcut olanaklar bu kiilie her trl zaferi salamaya yeter, artar bile. Byle bir sosyalist parti
226

militan olmanz arttr. Ve zaferin en temel art da budur. Dier artlar, say okluu, silahlar, bilmem u alann u zellii, btn bunlar ayrntdr, belirleyici deildir. O halde, eer emekiler davasna bir inancmz varsa, milyonlarca insann uruna ehit olduu sosyalizm topyasna da saygmz varsa ve gerekten bugn uluslararas emekilerin bir dayanma, birlik, mcadele gn olarak deerlendiriyorsak, kendi somutumuzda vereceimiz en yakc cevap, uluslararas gncel koullarda PKK sahasnda byle bir militanlkla ve bunun giderek kesin zafer yryyle daha da nlenemez bir ykselii ile karlk vermektir. te, bu mkemmel bir cevap olur. Bu cevap ksmen verildi, ama daha da vereceiz. flas etmi szcklerle biz bugn anmayacaz. i bo sosyalist kavramlarla bugn deerlendirmek istemiyorum. Ucuz emekiler szn fazla etmek istemiyorum. Hatta mevcut sermayenin byle hizmetinde olan emekilerden nefret ederim. Sevemem byle emekileri. Onlar bir dnemlerin en byk kleci imparatorluklarna yamanan kleleri andryorlar, bunlarn sevilecek hibir yanlar yok. Emekiler byle olamaz! Emekiler, sayg duyulacak emekiler, emeklerine saygy byle bir inancn, topyann sahibi olarak gstermedike lanetli olmaktan asla kurtulamazlar. Kendi halk gerekliimizle gururluysak, lanetli deil de kendimizi giderek yz aartan bir biimde tarih sahnesine ekiyorsak, byle inanca ve onun savamna bal olma gcn gsterdiimiz iindir. Ben bu vesile ile gerek parti iinde hepinize, gerekse tm halkmza ve ilgi duyan dostlara, en bata tek bama da olsa, yllarca bu inanlarma, bu hayallerime bal yaamay esas aldm belirtebilirim. Ve bu gerektiinde tek bama bir ordu gibi alma zevkini her eyden stn tuttuum iin byle olduumu belirtmeliyim. Bu temelde bazlar ilgi duydu ve PKKliler ortaya kt, halkmz ortaya kt ve dostlar her gn kat be kat artarak dayanma iinde oluyorlar. Yarn belki de daha fazla olacak. Onlar kutlar, bugn dolaysyla selamlarm. Bunun dnda emein ve emekilerin saygn deerlendirileceine inanmadm gibi, belki bir patrona saygm olur, ama bir kle emekiye
227

saygm olamaz. Bunu da belirtmek zorundaym. Patron patronluunu nasl biliyor ve yapyorsa, emeki de emekiliini bilerek yapmaldr. Yine bize kar iyi savaan smrgeci zel ordu birliklerine saygm var, ama ona kar kendi z savamn veremeyen, dolaysyla kendini rgtleyemeyen halkmza dahi benim hi saygm yok. Hatta iimizdeki savalara da saygm yok. Benim saygm en az dmanlar kadar kendi ordusunu, kendi savan akllca ve baaryla veren emekileredir, savalaradr. PKK nderlii kesinlikle byledir, bunun dnda hi kimse ne ballk duysun, ne sayg, sevgi beklesin. Klenin, baarszn, kendi abasna anlam verememiin iimizde yeri olamaz. Ve hibir zaman bizden ilgi beklemesin. Asla o saygya, sevgiye, erefe, onura ulamayacaktr, ona layk olmayacaktr. Ve biz hibir zaman onlar onurluca anmayacaz. Ya kimlerle olacak? te, en az dmanlar kadar yaam kendisine layk gren, bu vatan, bu halk zgrletirerek yaayabilecek, gerekirse onun iin her trl zveriyi bir sosyalist kahramanlyla gsterebileceini, engel tanmadan yrtlebileceini gsterdi mi, o en deerlisidir, en batac edilmesi gerekendir. Srekli sevilip saylmaya layk bir halksa byle bir halk onuru yakalam bir halktr. O halk nc halktr. Onun adna nclk eden snfn deeri de nc snf deeridir, eer o parti ise nc bir partidir. te, buna bugn her zamankinden daha iddetle ihtiyacmz var. Bu sadece ii, ekmei kazandrmyor, onuru ve zgr elleri ortaya karyor. Umut, topya dediimiz zgr hayalleri ortaya karyor. zgr hayaller olduka zgr eller olacaktr, zgr eller olduka alan eller olacaktr, alan eller olduka i olacaktr, ekmek olacaktr. Engeller varm, sava gerektiriyormu, bundan daha deerli alma olur mu? Bir sava ki, btn bu tutsaklk zincirlerini parampara edecektir. O halde bu i, en zevkli itir. Bu aba belki de bire bin veren verimli emektir, abadr, sava emeidir ve onun kahramanl da en byk halk kahramanldr. Biz emee de, emekilere de uluslararas alanda olduu kadar kendi somutumuzda halkmzn bu anlamdaki abalarna karlk vermek istedik. Halkmzn bata emeki bir halk olduunu grdk. Ama emeine ters dt, btn emek de228

erlerinin elinden alnd, dolaysyla emein retildii lkesinin de elinden alndn biliyoruz. te, bunun iin byk bir yurtseverlik savamnn gerekli olduunu ve emek deerlerinin kendisinin olabilmesi iin zgr bir halk olarak, kendini mutlak gerekletirmek durumunda olduunu esas aldk. Bunun iin de ncelikle, bunu kazanacak bir partiye, bir partiyi de kazanacak militana, sosyalist militana, en byk arlk verilecektir. Bu grev bize dtnde inanlmaz bir tarih misyonudur, roldr dedik, benimsedik. nanlmaz bir ekicilii var dedik, etkisine girdik. Ve abas ok verimlidir dedik, inanlmaz bir alma tarzyla ve temposuyla bu ie koyulduk. Sonu, boa gitmeyen ve belki de tarihte en onurlandrlan, yz aartan ve hatta yalnz umudu da deil, kurtuluu getiren bir sava ve neredeyse her eyimizi yeniden yaratr bulduk. Bundan daha deerlisi olamaz. te, bu sosyalizmdir! te, bu emekilerin bir kez daha gnmzde bilinli karlarndan ibaret olan ve partide birleen davasdr. Hibir dava bundan daha yce olamayaca gibi, baarl sonu da alamaz. Bu temelde btn uluslararas emekileri, halklar, biraz da karartlm da olsa, bugnlere doru, bugnlerini bylesine inanl bir sosyalist topya ile olduu kadar; sosyalist bir almann zevki ile onun birlik ve dayanmasnn, mcadelesinin onuru ile selamlyoruz. Partimiz iinde de asla buna toz kondurmayacamz, bizi byle baarl klan, byle bir sosyalist ideolojinin ve ondan kaynaklanan btn politikasnn, rgtlenmesinin ve askeri izgisinin de savata baarya, zafere doru gidecek kadar amansz takipisi olduumuzu, imdiye kadarki baarlarmzn ancak bir balang deeri olabileceini, asl anlaml ve baarl savalarn bundan sonra geliebileceini bugn dolaysyla bir kez daha belirtiyoruz. Bata sosyalist PKK ve onun sava sahasndaki komuta ve savalar olmak zere, yine zindanda kahramanca direnen sosyalist PKKlilere ve onlarn sempatizanlarna ve bizi takip eden btn halkmza bugn dolaysyla en anlaml karl verdiimize inanyorum. Bu temelde srekli baar diliyorum, selamlyorum.

229

nsana, insann da en iyisine gvenirim


Klasik erkeildryorum

Ancakkendindenbireylerverebilenkiizengindir. Karl Marks

PKK gerekliin kendisidir. PKK olay anlalmadan Krt ulusal kurtulu olay anlalamaz. Bu da anlalmadan, zmszlk olay ve olacaksa bir zm de anlalamaz. PKKyi incelemekte yarar var. ounun tanmlad PKK olayndan ok daha farkl bir PKKlileme veya PKK olgusu olduunu belirtmek gerekiyor. Hata birok PKKlinin sandndan farkl bir PKKlilikten bahsediyorum. Yani bir yerde en zor anlalan ve nemli oranda da anlalmam bir olaydr PKK. zellikle Trkiye solu veya Trk aydn, hatta Trk politikacs sanmyorum PKKyi biraz anlasn. Belki istihbarat evreleri giderek objektif olarak anlamaya ve sonu da karyorlar. Ama ayn durumu aydn iin, hata sosyalist iin sylemek olduka zor. Beni u anda en iyi anlayanlar istihbarat servisleridir. Onlarla ok iyi tartabilir ve baz zmlere de gidebiliriz. Belki kafas alan baz askerler de bu konuya dahil edilebilir. Ama maalesef sivil evrelerde, aydnlarda, hele sosyalistlere, sola doru geldi mi, anlayszlk daha da geliiyor, inkarclk biiminde karmza kyor. PKK sanld gibi veya ortaya konulduu gibi bir sosyalist hareket olamaz. Farkl bir harekettir.
231

230

stihbaratlar ve askerler, savamn yasalar gerei ve savatklar olay, olguyu mutlaka iyi tanmak zorundalar. Dedikoducular ise, savamadklar iin her eyi amiyane tabirlerle, dedikodu kavramlaryla ileri idare ederler. Gereki bir deerlendirme yaplmyor. Bunu byk bir eksiklik olarak gryorum. Demiyorum, bizi vn, tam tersine yerden yere vurun. Ama arl ve orijinalitesini ortaya koyarak bunu yapn. Aydna, devrimciye, sosyaliste, hatta islamcya bunlar syleme gereini duyuyorum. En azndan karmzdaki zel savalar kadar bizi biraz olsun anlamaya aln. Neden aydnlar, bilim adamlar, hatta sosyalist-devrimciler istihbarat servisleri kadar bizi renmesinler ki? Bir de bunlar, kald ki mcadele iinde olduklarn sylyorlar. PKKliler de renmesini bilmiyorlar. Bundan dolay PKK iinde de byk bir sinir sava veriyorum. PKKliler kime kar savayorlar? Savamay biliyorlar m? Netlememi! PKK izgisinde deil, nemli oranda ve objektif olarak PKKye kar savam izgisinde olmular. lgin bir olay! Bunu daha da genelletirebilirim. PKKnin yzde doksan aslnda PKK adna deil, PKKye kar savayorlar. imdi buna ramen, bir de savaan PKK gereklii var, -ilgintir bu. imdi bunun zerine Trkiye politika ina ediyor. tiraflar yasasn karyor, pimanlk yasas karyor. Krt hareketinde bu bal bana bir olay. Devletler oyun oynuyor. Her birisinin bir PKK masas var. Ve herkes bitti-bitmek zere, kt-kmek zere diyor. Ama halen Amerikallarn deyiiyle, dnyann en b k ge il a r   ve a y r l g t y entehikeioro oksmark istr . CIAnn deerlendirmelerini l l l t d s g t dikkate almalyz. Baz Trk sol rgtleri ise, milliyetiler,k k-buru amili et j v ly ie i diyorlar. Ne Amerikallar tam tanmlam, ne Trkiye solul r nun byk bir ksm bunu anlayabilmi, ne de bizimkiler kendilerinin ne olduunu biliyorlar. imdi burada yaptklarm ortaya koysam herhalde iyi bir PKK tanm iin malzeme olur. Bu sava bana gre daha kydeyken, on yalarndayken bir sosyal savat, baz feodal geleneklere karyd. Daha sonra, ehre ilk adm attmda daha geni ereveli bir sos232

yal sava oldu. Neden? Ben ne ky toplumunun deer yarglaryla btnletim, ne de ehirde burjuva deer yarglaryla btnletim. Devlet ile kar karya geldiimde devletle de btnleemedim. Nitekim bunlar daha PKK adna adm atmadm dnemleri ifade ediyor. Anlamak istiyorsanz, kendinizi ve beni mukayese etmeniz iin ipularn veriyorum. yi bir kyl olamadm. Akll bir kyl de olamadm. Zaten, o zaman bizim kyller unu sylyordu; Allah kim e i,iefia nougi iyap a n,yol ank ,bil emne s y t l n l b m s d m m re in de i i. Benim tanmm byleydi. Zaten burjuva toplumuna n ls giri yaptmda biareydim, -aresizdim yani. Hi kimse bende yaam ans grmyordu. Neye gre? Herhalde biri ky toplumunun kurallarna, dieri de burjuva toplumun kurallarna gre. Trk solu ile temasta da ayn eyler geerliydi. Hi de o llere g re bir sol cu ola ma ya ca m ak t. in tu haf ta ra f; yal nz PKKden nce ve hatta sol saflarda deil, PKK tarihi boyunca da durum fazla deimiyor. Parti bir rgttr, merkez komitesi, politbrosu, sekreteri, altta yeleri vardr. imdi bizde bu olay da fazla gelimiyor. Ben r t ye i i e ge e em, mer e i i e ge e em. g ln l m k zl l m Ben po i i a  kap am  bir bi im e y t e e ge e em. Bu bir ltk y s l d r m y l m eliki? Ama buna ramen, byk bir PKK olay var. Bu nasl gerekleti? u anda emperyalist devletler PKKden rkyorlar. rktkleri iin byle anlamsz ve bu korkunun verdii fkeyle kapsaml basknlar dzenliyorlar. imdi ben kendimi bu anlamda dahi birey, yaratan birey, byk nder-ef gibi eylerle adlandrmaktan nefret ederim. Fakat bir alkanlm m desem, bir tarzm m desem, var ki onu mutlaka anlamak gerekir ki, bu olup bitenleri anlayasnz. Herkesi mthi gsz gryorum. Yaam tarzlarnda gsz gryorum. Kucakta byyen ocuk tarz. Bebei iki defa al kaldr. p uraya, koy buraya. Bana gre kiilik, byk oranda darbe yedi. Hatta aile elikisini gznne getirdiimde bir duygu geliti bende: Keke bu aileden olmasam!
233

Sonra Krtlk olaynda, keke bu geri ulustan olmasam! Hatta bu snftan, sosyaliteden olmasam. Daha sonra bu devletten olmasam. Byle duygular var aslnda. Bir reddedi var. ok mthi! Herkesin sevdii gibi sevmeme, herkesin yaad gibi yaamama, herkesin dnd gibi dnmeme. Yedii, itii gibi yememe, imeme. Hepsinde red olay bir hastalk derecesinde. Herkes duasn byle okur, namazn byle klar. O da benim iin byk bir sorun. Geleneklerimize gre; olumuzuk   yeeve zmz l reim. Bu benim iin daha da mthi bir olay. Hayr, byle olamaz! l te sosyalizm: Sosyalizmbye ir.Te  i ideprai idebyeko uur! Hayr, l d or s t l n l yle konulamaz! Hep farkl, aykr! imdi bu durum acaba beni nereye gtrecekti? Evet! Bu bir iledir, bir yalnzlktr. Belki de lgnlktr. Terbiyeli olmaya alan birisiydim. Hassastm, duyarlydm. Ot paralarna bile anlamsz basmamay eskiden beri kendime ilke edinmi biriyim. Her eye kar en yksek ilgiler batan beri vard. Ama buna ramen bu kadar aykrlk! imdi daha sonra anlalacak, yani bunlarla ancak kendi dengemi buluyorum. Ayaklarm zerinde duruyorum. Kendimi lp-biiyorum. Hibir ey benim istediim gibi deil. Hislerim, sezgilerim bunun bana byle olduunu sylyor. yi olan mmkndr, mevcut olanlar buna gre ktdr. Bir his durumu. Nereye bakarsam, kesin bu ikili kavrama gre dnrm. Bunun daha iyisi vard ve ortalkta olan daha ok ktdr. Yanl olandr, -ve balanma. Erken balanma kiiyi bitirir. Psikolojide de byledir. Ayn zamanda iyi bir Freuduyum da. Bu yntemi ok gelitirmi durumdaym. Ana kucanda anaya smsk sarlan bencil olur. Ve bir de d gle ayakta durmay ister. nk hep anay arar, anaya snmak ister. Bitti o ocuk ve bir daha kendine gelemez. Sevgi tarz mesela: Koca ve kadn arama. imdi bu da kkl bir balanmadr. Aslnda kleliktir. ine girdi mi bir daha kamaz. Gerisini de toplum ta234

mamlar. Burjuva toplumu, feodal toplum, devlete gelince zaten bu bitmitir. Trk insan, Krt insan, hatta Ortadou insan devlete kar gzn kaldrd m, o bir aresizdir. El-avu amaktan baka hibir ey elinden gelmez. nk daha devlete ulamadan bitmitir. Bana gre kydeyken veya aile ocandayken bitmitir. Sava da yoktur. Sava olmayann kiilii olmaz! Sava olmak iin ilkin beenmeyeceksin, yani reddedeceksin. Baz eyleri ykmay, baz eyleri de yapmay aklna koyacaksn. Beenirsen kendini, neyin savan vereceksin? Aileni beendin, toplumu beendin mi, savama gerei ortadan kalkar. Savam ad altnda entrika ile uraacaksn. Tpk kemalizmde olduu gibi. Bunlar ayn zamanda kavgaszln en kt biimleri oluyor. Kavgaszlk, kftr, ite birbirine girme... Trkiyede kfrler ve yapay kavgalar oktur. Gerek kavgaclk sanat ise yoktur. Halk saval, sosyalizm saval yoktur. Daha da tarihi temelleri var. Toplum sava yoktur. Ne vardr? Yalan-dolan! Bir yerde gerek olmad m yalan kar. te, Trkiyede kfrleme ok yaygndr. Gerek kavgann kendisi olmad iin yerine kfr vardr. Ahbap-avu birlikleri oktur. Neden? nk ilkeye gre rgt kurmamlardr. u anda bizde de bu felaket halindedir. Teoriye gre yaam yoktur. Sonuta halk savandan, toplum savandan, hatta snf ve sosyalizm savamdan yoksunluu ortaya karr. imdi benim durumum btn bunlarla tezat tekil ediyor. Byklm veya ayrcalm burada! Bana gre, byle koullarda yaanmaz! Kavgasz yaanlmaz! Ama byle kavga ad altndaki kabadaylk da ayptr. lkesiz olmak ayptr. Aslnda bu bir karakter, bir ahlaki sorundur. Fikrim olmasa da ahlakm var. nsanlar byle kiiliksiz olmamal. Birbirini kandryorlar. Ben bunlar erkenden tespit ettim. Kendi ailemden biliyorum. Ana-babalar zavallcadr. Yedi yandaki bir ocuun bile zlemlerine ters dyorlar. Neden bunlara fazla gveneyim? lme
235

hazrlyorlar. Gnlszdrler, yreksizdirler. nk her trl yanllkla birleiyorlar. O zaman neden bunlar gibi olaym. Buna benzer birok psikolojik zellii ifade edebilirim. unu gstermek istiyorum: Genelde toplumdaki kavgaszlk; onun yerine sahte kavgaclk var; ilkesi yok, rgt yok. ile savana, nefs savana Hz. Muhammed cihad-ek er der. b Yani, kk sava bu cephelerde yaplan savatr. En byk sava ise kendi zne kar yaptklar savatr. Ve islamiyetin baz byk kiilikleri ortaya karmas; evliyalar, komutanlar, nderler biraz byledir. Evliyalar tarihinde bunun rnekleri oktur. Pirler tarihi bunun rnekleriyle doludur. steyen kitaplarda yzlercesini bulabilir. imdi Trkiyenin ortamnda bu yok edildi. Yetime tarzlar felaket! TCnin ideolojik egemenlii bireyi korkun oranda dryor. Yine onun da etkiledii aile ve sivil toplum diyelim, onlar da devletin glgesi halindedir, iz dmndedir ve insan daha da felli hale getiriyorlar. Beenmedi Trk solu. Neyi beeniyordu? Aray nasld? Derinlemedi. Feodalizmde belki rnek bulmak istedi, bilmem en son ite, Bat kapitalizmi bugn onlar iin iyi bir model. Belki yeni bir ey karsa ona da zenirler. imdi burda da yine kendini grememe var. Benim tarzmda taklitilik yok. Gereklemeyi kendi iinde gerekletireceksin ve kendini greceksin. Kendi i savamn ok youn olmak zorunda. muhasebeniz, i atmalar bana gre olduka zayf. Hibir militanmz kendi pratiinin zerinde dnmek istemiyor. Korkuyor! u anda sorguladmz kiilikler bakyorum sk sk u sz sylyorlar: Be i sev n me en PKKyi sev ez. Be i se en PKKyi se er. Be i se en hal y m n v v n v k se er, be i se en in a  se er. Ben her e im. sava, sosyalist v n v s n v y sava yok. Kendi iinde megaloman olmu. Bykdke kariyerde megalomanlayor. Kendini mthi beeniyor. imdi ben, tam adam olamadm diyorum. Hibir erkee benzer halim yoktur. Anladnz anlamda erkek olamadm. imdi bunun mukayeseyi ok iyi yapyorum. Bizim sahte erkekleri yenmenin baka yolu yok. Adam drt drtlk erkeklik taslyor. imdi er236

keklii ben iyi biliyorum. inde diktatrlk var, birok irkinlik var. Erkeklii yorumluyorum. Erkei ldryorum. Aslnda bu sosyalizmin temel bir ilkesi olmalyd. Erkei ldrmek iktidar ldrmektir. Tek tarafl hakimiyeti, eitsizlii ldrmektir, orda hogrszl ldrmektir. Hatta giderek faizmi, dikkatrl, despotizmi ldrmektir. te kzlar niye saflarmza geliyorlar. Neden geliyorlar? nk bu erkeklii biraz atm iin geliyorlar. Bu ok ak. Klasik erkek yeniliyor. Bu da byk balla, Zeynep Knaclar olaynda olduu gibi ok byk bir kahramanla yol ayor. Esasta onu byle bir olaya gtren, bizim yendiimiz erkeklik oluyor. imdi bu iin bir yan. Onlar gibi neden komutan olamadm anlatyorum. Komutanlk yapacak hibir halim yok. imdi yle bir komutanlk esprisine kendini kaptrm ki ast-astk, kestii-kestik. Onu durdurmak iin, neden zorbela kendini askeri izgiye gre ayakta tutmaya alan birisi olduumu ortaya koymak zorunda kalyorum. Kemalizmi ok iyi zmlemeye tabi tutuyorum. Ben kemalist gibi sahte byyecek olan engelliyorum. Ahhe al diyorum benbi in i v r c adamola a mki,senna likin i damola ak n? Bu tutumlara yam d s c a c s banc deilim. Hepsi hayal krklna uruyor. Naslbu usy or n l y sun,buka argka an k,buka arbiinka an k,as e ieylemler d z d d l z d k r yapk, bu ka ar gen ik, sen haen adamk ro  oy a  or un t d l d l l l n n my s byen ermi lur? Evet, ben byle bir nderim diyorum. Mekanizl d o man budur. Aksi halde Ortadou toplumlarnda oka ortaya kan diktatr yan ve bir de kalleilik, yani birbirlerini snf tanmakszn tasfiye etme... Burada u kyor: Benim birlik idare ediimin neyle balantl olduu... Olaanst bir birliki tutumdur. Bir yandan onlar savaa tahrik ederken, bir yandan olgunlua, uyuma, sadelie, amaca ynelme var. Dikkat ederseniz ok tahrik edici, ok bakaldrc bir durumdur. nderliin dier bir zellii de ok mtevaziliktir. Acaba adam olabilir miyim? Ve halen de yleyim. Bunu kendi iim237

de de uyguluyorum. Baardm, adm nm kt, diye yetinmiyorum. Aksi halde bu duygu beni bitirir. Bundan nefret ediyorum. ** * Cinsleraras iliki; phesiz sosyalizmin en ok bundan sonra, zellikle de kendimin en ok zerinde duraca bir alma olacaktr. Hatta 21. yzyln cinsleraras ilikilerin en ok dzenlenecei bir yzyl olaca kansndaym. lk kar devrim cinsel alanda yapld gibi, en byk ve son devrim de cins ilikilerinde gerekleecektir. Benim vardm dier bir sonu ise; cinsleraras iliki sanldndan daha fazla karmak, smry, basky gizleyen ve genelletiren bir karaktere sahiptir. Hatta snflar ve uluslararas elikiden daha tehlikelisi cinsler arasnda gizlidir. Bir de ok geneldir. Ve buna alet olmayan insan yok denecek kadar azdr. O halde ileride en ok zerinde zgrleme faaliyetinin, devrimci gelimenin, dzenlemelerin yrtlecei saha cinsleraras iliki sahas olacaktr. Bu saha dinden daha sk bir tabu olarak dnlyor. Bunun zerine gitmek gerekecektir. Benim kendi faaliyetlerimde nemli oranda zerinde durduum bir husus da budur. Dinle de uratm, ama cins ilikileri zerindeki younlamam kadar zorlanmadm. Cehalet ok ileri dzeyde. Yaamn burada tehdit altna alnmas ve irkinletirilmesi yine ok ileri dzeyde. En nemlisi de toplumun esenlii, yaam gc bu ilikilerin dzenlenmesine bal. Btn snfl toplum tarihi boyunca her smrc g bir miktar cinsi de smrm ve ezmitir. Burada bir snfn ok tesinde, bir elikiyle kar karyayz. Buna bir de doal zellikler, cinsler aras farkllklar eklenirse bunlarn da kt kullanlmas hem kadn, hem erkek tarafndan szkonusu edildiinde sanrm toplumun en temel olduu kadar, en ilk ve en kapsaml bir elikisi karmza kyor. Gelen her snf buna bir katkda bulunmu. Klelik biraz, feodalizm biraz, kapitalizm biraz smrm ve emperyalizm daha farkl bir tarzda smry derinletiriyor. Ve bunun yle bir devam var ki, korkmamak mmkn deil. Benim en akll ynlerimden birisi de buna kar kendimi savunmamla anlald. imdi kadn zaten oktan
238

kadn olmaktan km. Erkek de ne biim erkekse, benim pek tanyamadm bir durumdur. Bana gre iki taraf da ikence altndadr. Bu konuda kendini biraz zgrletirdim. Ve kurtardm. Bu zgrlm hibir eyle deitiremeyecek kadar deerli buluyorum. Kendime klasik anlamda bir erkek gzyle bakmyorum. Sizler benim durumumda olsaydnz dayanamazdnz, erkekliinize kesinlikle yediremezsiniz. ok zorlu bir yaamdr. Ama benim iin ok nemli devrimci bir yaamdr. Halen kadn ilikisi, kadn aray benim iin ok ciddi bir problem ve abadr. Kadn karsnda klasik bir erkek olma tehlikesi benim iin ok nemlidir. Hep zerinde dnce ve tavr retirim. Toplumun kendisini tanmak kadar, bireyleri de tanmak zorundaym. Yine siyasetle balantsn kurmak zorundaym. Hassas bir konu: En nemlisi de toplumun en temel bir sorunu haline gelmitir. rnein nfus sorunu, kendi bana toplumun bir sorunudur. retim, toprak yetmiyor, dolaysyla bu konuda kesin zmlere ihtiya vardr. Bir de sevgisizlik ileri dzeydedir. Cinsler ok kolay birbirlerine yabanclayorlar. Ve bu da yaamn kalitesini mthi dryor. Bana gre bu da ok ciddi bir tehlikedir. Bu konuda yeni bir ahlaka ihtiya vardr. Korkun bir yozlama var. Ve en nemlisi de yaamama yaanyor. Byk bir yabanclama var. Bu hususlarda da sosyalizmin henz kat edecei ok mesefeler vardr. Sosyalist insan bu konuda yetitirmeye ok daha fazla arlk vermek gerekiyor. Cinsel sorun ustalar tarafndan da en ok ihmal edilen bir sorundu. Marksn kadn anlay ve iliki kesinlikle burjuvazi snrlar dahilinde olan bir ilikidir. Akyla, sevgisiyle onu amamtr. Stalin kadn karsnda tam bir feodal gibidir. Leninde bu konuda bir kk-burjuvadr. Cinsel sorunu sosyal bir konu olarak deerlendirmemilerdir. Kendiliinden ele almlardr. Ama imdi her ey bize gsteriyor ki, bu yle kendiliinden ele alnacak bir konu deildir. Cins sorunu zmlenmeden siyasal sorun zmlenemez, toplumsal demokrasi zmlenemez. Sen kar cins ile veya hemfikir olduun ve yaam iinde olduun cins ile ilikilerini dzenleyemezsen
239

hangi demokrasiyi dzenleyebilirsin. Hangi siyasi demokrasiyi gelitirebilirsin. Egemenlii altnda bir kadn bulunduran bir erkek demokrat olamaz. likilerdeki esaslar, ya kaba cinsel gdye dayal olarak geliiyor ya ailecilik ideolojisine dayal olarak geliiyor. te, herkes evlenmitir, ben de evleneyim. Bence yzde doksan bu temelde geliiyor. Srf bir gelenek olduu iin. Bunun iine bir de gdy koy, yzde doksandokuz cinsler aras iliki byle ortaya kmtr. Bu byk bir sorun ve ileride daha da yakc olacak. Ayrlmalar, boanmalar, ocuk sahibi olmak istememek ok ileri dzeydedir. imdi Rusyada ve reel sosyalizmin gelitii lkelerde muazzam bir yozlama yaanyor. Demek ki bu sorun rtbas edilmitir, bastrlmtr. Kadn daha tanmn bulmamtr. Yok olan kadn daha gereklememitir. Nasl sosyalist insan gereklememise, sosyalist kadn da gereklememitir. Kadnn ad var kendisi yok. Veya kaba biimi var kendisi yok. Bir kaba cinsellik var, yine kendisi yok. Alnacak mesafeler olduka fazla. Sosyalist kiiyi gelitirmek ne kadar zor ise sosyalist kadn, sosyalist kadn-erkek ilikilerini gelitirmek daha da zordur. nk tabu var, nk herkes bu konuda karacahildir. Burada gelenek ve gd olduka egemendir. Bu da olduka tehlikelidir. Kadn her zaman ezilen snfa, ezilen ulusa, kesime bireye yakndr. Yani bu oluagelen sistemden fazla sorumlu tutulamaz. Nedeni ok somut. nk erkein inisiyatifi altnda bu dzenlemeler gelitirilmitir. Kadn sonderece pasif ve iin kenarnda braklmtr. Bu yzden de smrnn ortadan kalk, barn gelimesi, yaanmaya deer dzenlere ilikin kadn devrimle ilgilidir ve douu bu temelde olacaktr. Bar ortamnda, yaamn daha zenginlemesi ortamnda kadn geliebilir. Ama savalarn olduu ortamda erkek glenir geliir. nk, erkei erkek yapan savan kendisidir. Buayn zamanda tehlikeli bir canavarlama durumunu ifade ediyor. Sosyalizm ne kadar zoru ortadan kaldrmaysa, kadn asndan da erkein ahsnda
240

somutlam zorun ortadan kalkmasdr. Sosyalist dzen kurulurken ayn zamanda erkek merkezli zor da alacaktr. Bu ne olacak, ayn zamanda zgr bireylere de gei olacaktr. zgr bireye gei ayn zamanda kadnn da kendisini zgrletirmesi olacaktr. imdi bu aamada aslnda ne kadar kara sevda edebiyatyla iin iine girilirse girilsin kadnn fazla alaca mesafe yoktur. Ve ne kadar bastrrsan bastr o kadar iyi bir aile de kuramazsn. Her ikisi de ok tehlikeli. Erkek ne kadar kadn zerinde sz, namus sahibi olursa olsun, bu da gsteriyor ki, bu ite de bir bit yenii vardr. kisi de salkl olmad iin bu kavramlar mthi bir biimde tabulatrlm ve fetiletirilmitir. Doal ortam yakalamak gerekiyor. Bunun iin tekrar sosyalist insan tezine snacam. Sosyalist insan kendine gvenen insandr. Sosyalist insan yeteneklidir. Sosyalist insan gzeldir. Sosyalist insan vazgeilmezdir. Kadn, erkek ilikilerinde de kesin bunlar gereklidir. Bask ile, zor ile iliki gerekleti mi kesinlikle yozlama geliir. Sosyalist insan yaratld m, o zaman gzel ilikiyi de yaratm olursun. Herkes birdenbire zgr iliki beklemesin. Hatta kendini ne kadar mkemmel olduunu da sanmasn. Ben bile bu konuda klasik anlamda bir erkek olmay beceremiyorum, sosyalist olmaya alyorum, ancak bu da mevut ortamda olduka zor. Ama yine de bu abann kendisi beni heyecanlandryor. Ve en deme erkekten daha gl ve btn kadnlar etkileyecek kadar da beni iddial klyor. Aslnda insan zgrletike geriliini daha cesur grebilir. zgrlemeyen bana gre gerilii gremez. Ciddileemez, olgun da olamaz. Dolaysyla sayg sevgi kayna da olamaz. zgrlk dzeyi biraz gelitii iin, bu iliki benim iin gittike daha iyi anlalyor. Teori retiyorum ve kendime olduka da gveniyorum. Sava psikolojisini anlamaktan tutalm kral anlamaya kadar. likiye dayanarak bunu daha iyi zebiliyorum. En nemlisi de biraz bu ilikiye gre kendimi bamszlatrmm. Bu inanlmaz bir g verdi bana. imdi, hibir ordu kadn-erkei bu biimde biraraya getirmemitir. Gerek geleneksel anlaya, gerek modern sava-ordu kurallarna gre byle olmamas gerekiyor. Ama oldu. Arkadalarmz btn
241

bunlarn bir sistemin dnda kendiliinden gelitiini sanyor veya oular yanlyor. Kurduum bir sistem var: zlen nedir bu sistemin iinde? Her eydir; byk bir snav, byk bir erlik savadr. Bu gzellik savana kadar gider. Benim durumum farkl. Ben bildiiniz trden bir erkek deilim. Cinsellii benim kadar zemezsiniz, kadn benim kadar deerlendiremezsiniz. Krk yldr zerinde younlayorum. Bana gre kadn-erkek birbirleri karsnda birer zavall gibidirler. Acaba,bir i i i eba a i brnz k blir mi i iz? diyorum. Birbirine anlayl ve utanmadan bakmak sn ok nemli. Eit ve zgrle yatkn olarak bakmak ok nemli. Anlayarak bakmak daha ok nemli. Ama bu yok. zellikle kadnda ok nemli bir yan olabileceine kimse inanmak istemiyor. Varsa bir gds egemenlii ite bu ok tehlikelidir. Tek tarafl biimde. Teoride uydurmu, haktr, yetkidir, gelenektir. Anti-demokratln en temel zelliini krmadan erkei demokratlatramazsn. Demokrasi ilkesini erkekte gelitirmezsen demokrasiye ihanet ediyorsun. Biz bu ilikiyi bu kadar deerli yaratrsak, birliktelii kesin bu ilkeye gre ayarlarsak bu, mthi bir g olmayacak m? Btn yanllklarn almasnda dev bir adm olmayacak m? Tutarl demokrasinin en salam zemini olmayacak m? Kadn-erkek ilikisi aile zemini bu olmayacak m ve bu bara da giden en temel bir adm olmayacak m? Demek ki iliki bu kadar nemli. imdi bizimki hazrlksz. Kza da, erkee de sylyorum; doru temelde ilikilerinizi grrsem en byk alk ben tutarm. Toplumda kzn izinsiz kapnn eiinden adm atmas da sutur, ama biz de dalarn banda yan yana yatabilecek duruma gelmitir. Senkurtaku u ubi a a aya a or un diyorlar. Bunlar abartmal z y r r d ty s dr. te sava gerei ortada. Kadn-erkek asndan bir elikidir. Bunu inkar etmemek gerekir ve bu eliki temel bir elikidir. Byle cins veya doal zelliklerden kaynaklanan bir eliki deil. imdi bilim de giderek tespit ediyor. Bu elikiyi aa karmalyz. Her sava zordur. Smrgecilik sava zordur. Aala kar sa242

va zordur. Kadn erkek ilikilerindeki sava da zordur. Kald ki koay diyenler, ite bu bayat durumu ortaya karyor. Neden ilil ki bir gnde bozulmaya gtryor? Neden irkinlikler diz boyu? hanette dahil bu kadar duruma neden yol ayor. nk, ondaki sava bilmiyor, ondaki kadn savann, ondaki eitlik-zgrlk savann farknda deil, farknda olmad m kolay buluyor. Yetkisine dayanarak, -frsatdr. Trkiyede bu mehurdur. Bir kadn ayarlamann frsatlkla nasl ilikili olduunu hemen her ilikide ilediini biliyorsunuz. Eflatunun da bir devlet modeli vard. deal bir modeldi. Biz sosyalizme gre o modeli gelitirmek zorundayz. Onun iin de yalnz efendiler ve kadn da sanrm hi yok. Kleler de hi yok. in de btn emekiler olacak, kadnlar da olacak, ama model Eflatunun sekinliinden daha ileri dzeyde bir sekinlii de ierecek. Nasl olacak bunlar? Evet, sosyalizm sekinliktir, bu kadar ezilmeden ykselmek bir sekinliktir. Peki bu sekinlie nasl gerekletireceksin? te, bunun anlalr klnmas byk bir savatr. Buna gre ilikiler daha da byk bir savatr. Keke yle iliki yaratclar olsa. Bir kadn buraya getirmek krk yllk yaamma mal olmutur. Ve ben erkekliimi gnde bin defa bomuum. Senin gibi kof erkee ben kadn verir miyim. Senin kadnn da olsa elinden alrm. imdi biroklar numara yaparak, kadn balam. Kadn kadnln kullanm erkei elde etmi. Bunlar ciddiye almyorum. nk gzellik yok, eitlik yok, itenlik yok, hepsi kandrmaca. Birisi ok boyun emi, ok boyun edirmi, birisi parasna gvenmi, dieri de zoruna gvenmi, birisi kaba cinselliine gvenmi. Bir kadn aramak, bir iliki aramak gzel bir ey. Herkes iin gzellik aramak daha da gzel bir ey. inde de olsa aramak gzel bir ey. Hi milliyete, snfsalla gre dnmeyelim. Tehlikeyi ok somut olarak gryorum. Eer bu ilikide sistemi kuramazsan militan deil yllarca savatrmak, bir gn bile savatramazsn. Kz deil byle ayakta tutmak, bir gn ayakta tutamazsn. lke, sistem burada ok ok nemli. Kolay kabul neye gtrr biliyor musun? Hakkn olmadan, savamn vermeden bir
243

eye el koymaya benzer. Kadn, hani derler, ende er imal. Sa l dece rgtn gcne dayanarak erkei veya kadn elde edersen bitti. Son zamanlarda gelitirmek istediim bir kavram da, sevgi devrimidir. Biz de sevgi katliam da vardr. Sadece smrgeciliin kahredici yaklamlar deil, kendi iinde de kahredici bir katliam var. Yrekli sevgiler yok, varsa da ok kleletirici. Uzun bir sre bunu deerlendirdim ve sonuta sevgi yolu, sevgiyi mmkn klan yaam, ite onunla sava balants kurma geliti. Somut bir insan sevgim yok. Daha dorusu verili insan sevmem ok g. Ama bu somut insanla soyut insan birbirlerine balarken grdm heyecan var, coku var. Bir yerde umutla, somutu birletirme olay. Ben de sevginin kayna bu. Eer o gelimezse dakikasnda yannda kalmam. Umudu olmayan bir defa, mmkn deil sevmem. Tabii bir de bunu sava sanatma gre yaptm. Umudu adm adm gerekletirdi mi, o insana baylrm. Hatta kendimi bile bu insann bir hayran olarak deerlendiririm. Bu lkede, bu halkn iinde, byle rahat durulacak, insan denilecek durumda deiliz. Bu kadar ikence, katliamn, bu kadar yoksulluun olduu yerde, hibir insan, ben insanm diye rahat yerinde duramaz. Bu somut insan kim se i o um derse, bana gre byk vy r hata yapyor. Tek art onu biraz umuda, amaca bala ve hareketlendir. yi yrd m, usta yrd m ve zafere de ulat m, alk alnacak adamdr. Bamn stnde yeri vardr.

zgrlk; derinliine kendini gerekletirme olaydr


imdi ben kimim, ben neyim? Acaba ne olmak istiyorum? in tuhaf taraf kimsenin beni tanmaya altna inanmyorum. Gelen herkesin kendisini mi, beni mi kandrd belli deil. unu syledim: Bakn adm duyulmu ve baya otoritem de ge li i yor. Ama ba na de er ver mi yor su nuz. na nl maz bir ey, ama bir gerek. Keiyel en e ika arbirde e ibi ever i or l m s d r l my 244

su uz.Si a att   or u uz,du a ka arde erver i or u n g r t r y s n m n d my s nuz. Neden? Sadece yararlanyor. G sahibiyim, gelip ondan bir ey almak istiyorlar. Bu ok tehlikeli ve ite bunu grebiliyorum. Bazlar kral diyor, Krallarna ld  r? Oysa kral kullar s n mkemmel balar ve bu Ortadouda mthitir. Kendilerini allarlar, pullarlar byle bir otorite gelimise, on trl de zerine bask yaparlar ve kimse yanna varamaz. Zaten buraya gelenler de yle bir byklkle karlaacaklarn sanyorlar ki, tiril tiril titriyorlar. Kendim de yleyim. Baz otoritelerin yanna gidiyorum. liklerime kadar titrerim. Bir sayg gelitirmek istiyorlar, ama inanlmaz lde ikiyzldrler. Geldim diyor. Sayg ad altnda niyetini hemen tespit ediyorum. Saygdan anlad biraz g alp koparmaktr. u anda parti iinde merkezimizden tutalm en yeni yetme katlma kadar, nderlik hayranlklar tamamen ya gce tapnma, ya o gten bir eyler almak peindedirler. Mevcut otoriteye gre ve g tapnmasna kendimi kaptrdm m, iyi bir kral olabilirim. unu sylyorum: Krallar gi i bir et im b k var diyorum. Fakat dier yandan da adam olacak halim yok, diyorum. elikiyi byle dile getiriyorum. Krt olaynda adam fazla kral yapmazlar. Krt olaynda kral olmaya yetecek potansiyel yoktur. Toplumun bu gc gstermesi zordur. nk o g elinden alnmtr. Trk toplumunda belki olabilir. Bakan yaratmaya uygundur, yeterlidirler. Bizim toplumda yle bir g bahetme olay da yoktur. Daha ok gc alma belirleyicidir. Nitekim merkezimizde veya parti iinde bunu fazlasyla gryorum. Uzandka biraz da ben ala m diyor. Veri tarz da doru deil. Veri tarz demokrasiye, y sosyalizme gre olursa bu ok iyi olur. Demokrasi geliir, sosyalizm geliir. Ama verirken bir kul gibi veriyor. Bir hamal gibi deveyi haliyle yutmak istiyor. Dmann etkilemek istedii tipler de var. ok net grebiliyorum. Gzmn iine iine bakyor ve Bakanm, sen ol az an m s benya a a am. Doru bir tespit, ama bu szn altnda ne giz y m
245

li? Az ok Bakan belli bir gc younlatrm, artk kendi ustalna gre, kendi ynetme eylemine gre onu ok iyi gryor. Bi zim bu ada mn is mi ni x ko ya lm. Ha yat ta krk tak la at sa kimse ona merhaba,fi anbayveba anna l n? demez. Fakat l y s s PKK iinde kendine gre baz basamaklar trmanm ve belli bir noktay yakalam ve u sevday kendinde gryor: Nema i et rf lervarben e?He ed nkim e in,bil emme e ikye i ekoy d l n s n m t l rn ma  , on in er ze in e na l hk e i or. He e he e in an a d b l r d s m dy l l s l r na l l  e ba a a i i or. te bu korkun bir karasevday s m n l y bly gelitiriyor. Fakat acaba tambe ibuko um ankimen el i or n n d g ly diyor. imdi burada artk yava yava benim kendisi nnde bir engel durumu olmam szkonusu. Ortadoudaki kanunlarn biri daha ortaya kyor. Kral olacaksn, ama nndekini devireceksin. Halbuki biraz daha demokrata olsa, rica ediyorum, sizeben hiz etet ekis i o um,se in er  pay a a m. Seninleor ak m m ty r n l g t l y t ka ar, arz,tem o utar  a m.Bir ik eya a m.Yet i inola ak r t p y t l l t p l kn n la n b   si e ol un diyorum. Hayr! Ya kraln mthi bir r y z s kulu olursun, ya kral devirirsin. Mthi bir Ortadou tarz; antidemokratik ve zalimce. Bunu kendi pratiinde yapm. imdi bana ne zamana kadar bal? Ortadou diyalektiini ok iyi biliyorum, inanlmaz lde incelikler gstereceksin. Hrmeti mthi, Bakanm son uz sev i er, son uz say  ar, son uz ba  k ar. s gl s gl s ll l nanarak da bunlar sylyor. Kral olmak istiyor. Basl bir kral? Komedi kral! Benim yrttm siyasette bu mmkn deil. Fakat kltr bu. Trkten renmi, Ortadou toplumsal gerekliinden renmi, baka bir ey aklna gelmiyor. Yrei, beyni tamamen bununla dolu. En byk zorluu ben bu tipler karsnda yayorum. Kendi emeine gre sosyalisttir, sosyalist teoriyi mthi konuur. Szmona halktan geliyor, bir zavalldr, bir kszdr, yle bymtr. Bu gereklii hatrlasa mutlak demokrat-sosyalist olmas gerekir. Ama siyasi merdivenleri kendine gre trmand m, tutamyorsun. Kapitalizm kl ,de ok a ikl yok diyeceksiniz. Btn bunlar doru. t r m r s t r te Or a o u ger e i by e, bu da doru. Fakat buna ramen, t d l biz baaramaz myz? Ya da a atlatacak mym?
246

Beni kimi Selahaddin yerine koyuyor, kimi bilmem ne... te bir gazetede grdm; Mao ile is a i e i bir e i ir e bil em mt i l my t l tr s m h olur. Bann en tek ik f ee i de bir ey ya a az diyorlar. Bet n z l r p m nim yle iddial olmama hi gerek yok. Ama belli bir pratiin, belli bir younlamann bireyi olarak direniyorum tabii. ok ilgin bir sosyalist direnme tarz iinde olduumu belirtmeliyim. Bu, yle kral olup olmamann da ok tesinde bir durumdur. Mevcut klasik toplumsal llere boyun ememek bana gre ok daha nemli. Sradan kulluklardan da mthi nefret ediyorum. Hi kral yle olmaya niyetim yok. Peki ne olabilirim? Gereklikbu diyeceksiniz. En sper byklk budur. Yzde doksandokuz hakim olan da budur. Bu gznne getirilmesi gereken bir gereklik, ama bana gre yine zgrlk nemli bir ey. Tarzm bu konuda olduka dikkate alnmaldr. Sizleri asla kmsemek istemiyorum. zgrlkleri ciddiye alyorum ve bunlara sayg duyuyorum. Ama buna ramen, zgrlk ve sosyalizm olaynda durumlarnz yrekler acs buluyorum. Bu konuda hepinizi kmsyorum, adeta kendimi tek sayyorum. Bu teklii bir krallk olarak deerlendirmemek gerekir. zgrlkvesosyalizmy    ntekkal mt iemek i ide dir y n m h s yebilirsiniz. nk, btn hayatm nereden aratrrsanz aratrn kendi kendisini yrten bir kiilik. Ama kral byle deildir. Kral bakalarnn omuzunda ykselir. Veya bir halkn, veya dine gre olur, veya onu kaldrtan kuvvetler vardr. Bende milim kadar byle bir kuvvet yoktur. Yedi yamdan tutun bugne kadar, inanlmaz lde bir cambaz incelii ile, veya en uurumlarda yryen birisinin yryl ile kendi dengesini kendisi yaratm ve yrtm birisinin konumuna daha ok benziyor. Sosyalist emek kesin var; hem dnsel hem pratiksel ustalk var. Byk hassasiyetler var, tutkular, arzular, kinler, fkeler, sevgiler, hemen hepsi var. Sradan insanla olmaya baylyorum, ama byk insanlar da anlamaya alyorum, yabanc deilim onlara. Btn bunlar ben de tam bir yaam tarz biimindedir. Siyaseti snrl baarlar iin, ad-n iin hi yapmyorum. Partiyi
247

de, orduyu da bunun iin kurmuyorum. Kendimi sosyalist llere gre zgrletirmek benim iin dayanlmaz bir gerekletirmedir. zgrl nasl anlyorum? Baz dorular diyorum. Kimine gre siyasi izgidir, kimisine gre bu izginin yle demokrasi zelliidir, yle sosyalist zelliidir, u ekonomik, u kltr zelliidir filan. imdi bunlar da o kadar nemli deil. zgrlk derinliine kendini gerekletirme olaydr. Kendini alagelmi yzyllardan beridir kurumsallam ne varsa onlara kar ifadelendirmek ve bir irade haline getirme olay olarak tanmlanabilir. Buna emperyalizm boyutunu da ekleyebilirsiniz. Smrgecilik, aalk vb. kurumlamalarn da ne kadar tepkiye yol atn ve onlara kar da ideolojik, siyasal ve rgtsel mcadeleyi hi eksik etmediimizi herkes biliyor. ok iyi bir teorisyenim, ok iyi bir siyasal izgi uygulaycsym. Yeterli bir rgtlenme, az ok slubuna, hitabna dikkat etme, hepsi var. Ama benim iin bunlar sadece grnty kurtarmak ya da etrafmzdakilere cevap vermektir, hatta onlar oyalamak iindir. Asl i biraz daha farkldr. Kendimi gerekletirirken; younlama, kendini dorularn snavndan geirme bambaka bir olay. rnein, Trk solunun siyaset yapma tarz ok genellemeci, ok emalarla ilgili. ze ilikin bir itiraf yok. Bunu hemen hemen btn yapmz iin de sylyorum. tiraflar ok sahtekarca, kendini biraz daha gizlemek iindir. Halbuki byle olmamal. Kendine yaklaamyor bile. Yaklarsa harap, oktan bitmi tkenmi. Korktuu iin eski tipi mthi savunmaya geiyor. Btn bunlar benim iin anlalyor ve zyorum. Btn bunlar bu kadar ele alan birisinin klasik anlamda kral olmasnn mmkn olmas urada kalsn, byle krallarn devrilmesi onun gnlk ilerindendir. radesizlere kar, kullara kar... lk savam ben bu durumlara kar balattm ve korktum kurumlardan ve bu geleneklere gre yaama, yetimelerden. Bana o zamanlar ky ortamnda llerin de i i dediler. Byle bir sr ls isim taktlar. Houma gitmedi. Onlarn kul toplantlarnn kenarn248

dan gemedim. Dnn; byle ortada teori, militanlk yok. Sradan bir kyl ocuu istemiyor o toplulua girmeyi. Girince, farkl eyler iin gidiyor, ilgi ekici bir sz var m? Kesinlikle bir ey bulabileceksem giderim. Btn hareketlerim bireyin zgrlk istemlerine gredir. Geleneksel kul, kle anlaylarna kar mthi bir sava var. Bunlar beni nereye gtrr? Grlebildii kadaryla Krt somutunda bir halk dillendirmitir ki; en kle halk, herkeslerin hayretler iinde kald, ama u anda dnya llerine gre savaan bir halk durumuna gelmitir. Sadece smrge ilikilerini deil, ruhundaki smrgeleme durumu da ancak bu tarzla krabilir. Benim tarzm ularsa, krar. Ulaamazsa da, kesinlikle herhangi bir eyi baaramaz. Bana gre bu Ortadou gerekliinde bir modeldir. zgrlk istiyorsunuz? Biraz benim gibi yapar msnz? Kendi iimde sistem kurmuum. Bilime gre, moral, felsefeye gre, sosyalizme gre bir sistemdir bu. Sk sk kamuoyuna ve yapmza ciddiye aln diyorum. Ama ciddiye alamyorlar. Neden alamyorlar? nk yetitikleri ortam tutsak alm. te, sen ya a  biz en a or un dediler. Dzen de, m d ly s batan ar he i i i dedi. Aslnda hem iimiz, hem dmz ayk d pnz n dili konuuyor. Ama buna ramen ok etkiliyim. Sanrm bu bir sistemi bulduumuzu biraz kantlyor. Kemalist model ve Ortadouda ok yaygn olan otorite modeller tenezzl etmediim modellerdir. yle iktidar olmaktan ise hi yanna bile yaklamam. Aslnda birey olarak yaamak istiyorum. Kimse bireyi inkar ettiimi dnmemeli. Bireyin kabul edebilecei toplum tam bir sava nedeni. Ama bireyin yaamas iin de bir toplumun kurulmas kesinlikle bir sava nedeni. Toplum kendi bireyini tatmin etmelidir veya kendi bireyini gznne getirmelidir. Reel sosyalizmde bu tamamen gzard edildi. yle bir ey yapld ki, birey, adeta toplumun iinde helak edildi. Buna anti-demokrasi de diyebiliriz. Kesinlikle bunu kabul edemeyiz. Toplum benim iin kabul edebileceim, en iyi soluk alabileceim bir toplumdur. Bir anm hatrlatmak istiyorum: Sosyalist bir lkeye gitmitim,
249

baktm ruhum daralyor. Hi teoriyi, reel sosyalizm eletirisini de yapma durumunda deildim. Ruhum skld o kadar. Bunda bir bit yenii var dedim. Ruhumun iyi teneffs etmedii yer bana gre sosyalizm olamaz. elikimi ortaya koydum. Toplum bireye kesinlikle nefes alabilecei bir gereklii ifade etmelidir. Tabii birey de belli bir noktadan sonra zgrln toplumsal ekillenmeyle balantl olduunu bilmeli. Toplumsal gelimeye toplumsall kolektiviteye kar, bireyi ar abartl klmak ok tehlikeli. Anti-demokratizmin bu kadar gelimesi bireyin topluma kar ar yaklamndan trdr. u anda emperyalist tekeller insanlk zerinde en byk tehlikedir. Neden? yle bireysel bir g elde etmiler ve teknikle onu o kadar glenmiler ki, en kutsal toplumsal deeri, yani insan insan yapan deerleri ve doa ilikisini, toplum ve doa ilikisini ykmann eiine getirmilerdir. Toplumun bu tmyle tekelci uyumluluunu bozduu iin elikilerin karakteri tamamen deimitir. Snfsal eliki, ulusal eliki ikinci plana gitmitir. Bu ayn zamanda bireyin canavarlamasdr. nsan toplum yapan dolaysyla bugne kadar getiren, btn deerleri ykan, toplumu zdren, doayla ilikisini paralayan... Sonu, tam bir hayvanlama. Aslnda reel sosyalizmde biraz da toplum canavar geliti, buna devlet canavar da diyebiliriz. Amerikada ise bireysel canavarlar geliti. Bireyi toplum adna ne inkar etme dorudur, ne de her ey toplumsallk devlet iin demek doru. Trkte de birey sfrdr. Her ey dev et  in ideolojisi egemendir. Nitekim bu birey kesinlikle l i dnyann saygsn toplamad gibi herkes horgryor. Bunlarn almas bireyi yeniden ele almak kadar, bireyin salkl gelimesine yol aacak toplumu da gz nne getirmek gerekir. Birey toplum ilikisini kesinlikle bu erevede bir programatik rgtsel, savasal yaklamla dzenlemek gerekir. Bu konuda hem bilinli hem de tecrbeli olduuma inanyorum. nsana, insann da en iyisine gvenirim. Daha dorusu yaratmak bende bir tutku dzeyindedir. Gece gndz iim insanlar ile uramaktr. Nedir en zl iler? deolojisi ile uramak. Bunun
250

rgtsel dzeyi ile uramak. Dnya kahraman, gzeli de olsa ideolojik-rgtsel ve bir de uygulamac yn olmad m, be para etmez derim ve byk fke duyarm. Sosyalist insan yetitirme tarz ilkeli olaca kadar, pratik ustal da olmak zorunda. Baaran insan byle ortaya kar. Baaran insan ortaya kardn m, baaran ulusal kurtulu hareketini de, bilimsel sosyalizmi de ortaya karrsn.

251

You might also like